Khasi "KA JINGIARAP NA NENG" ka long ka jingkyllum lang ia ki dkhot kotbah ba iadei bad ki subjek na ki bynta baiapher jong ka kotbah. Nga ngeit ba ka Komenteri ba bha tam ia ka Kotbah ka dei ka Kotbah hi. Ka Ktien jong u Blei ka wan "na neng" bad ka long dashisha kaba iarap shibun ia ki dohnud ba thnang bad ba sliang ia ka hok. Haba u briew u kylla kaba mut, u iehnoh ia ka pop, u pdiang sngewbha ia u Trai Jisu ban shong ha ka dohnud jong u, bad u ngeit da ka dohnud jong u baroh ha u Trai Jisu Khrist kum u Nongpynim, u Trai un pynpaw ialade ha u bad un ai ia la ka jong ka jingkmen bad jingsuk ha ka dohnud jong uba ngeit. Nga la mad ia kane ha u snem 1937, bad ngam pat shym la pyndkut nob ia kane ka jingiasyllok baphylla tam bad u Trai. Nga kyntu ia phi ban aiti lut ialade ha U kum u Trai bad u Nongpynim jong phi Mynta, lada phim pat shym la leh kumta mynshuwa. Watson Goodman /1 KA JINGIEIT U BLEI Rom 5:8 Hynrei U Blei u pyni shynna ia la ka jong ka jingieit sha ngi, ha kaba ngi dang long ki bapop, U Khrist u la iap iapli ia ngi. Te mynshuwa kata ka jingkhawainiam ka jinglait, haba U Jisu u la tip ba kata ka por jong u ka la jia, ba un leit noh na kane ka pyrthei sha U Kpa, haba u la ieit ia la ki jong kiba don ha ka pyrthei, u la ieit ia ki haduh kaba kut. Ioannis 13:1 Ioannis 3:16 Naba U Blei u la ieit katta katta ia ka pyrthei, katba u la aiti noh ia la u Khun ba la kha marwei, ba uei uei ruh uba ngeit ha U un ym jot shuh bynrei un ioh ka jingim bymjukut. Bad na U Jisu Khrist, uba long U Nongphla ia uba lah ban shaniah, ia Uba la kha nyngkong na kiba iap, bad u nongsynshar ki syiem ka pyrthei. Ha uta uba la ieit ia ngi, bad uba la sait ia ngi na ki pop jong ngi ha ka snam jong u hi. Jingpynpaw 1:5 Jeremaiah 31:3 La shem U Trai u la mih paw ha nga, u da ong, Shisha, nga la ieit ia pha da ka jingieit bymjukut; namar kata da ka jingleh ieit nga la ring ia pha. /2 KA JINGLONG BLEI U JISU KHRIST Mathaios 1:22,23 La leh ia kane baroh te, ba kumta yn pyndep ia kata ba la ong U Trai da u nongiathuhlypa, u da ong, Ha khmih kata ka theisotti kan pun khun, kan kha ruh ia u Khun, bad kin iakhot ia ka kyrteng jong u U Emmanuel, kaba long haba la batai U Blei lem bad ngi. Ioannis 1:1 bad 14 Ha kaba mynnyngkong u la don U Ktien, bad uta U Ktien u la don bad U Blei, bad uta u Ktien u la long U Blei... Uta U Ktien te u la kynja doh, bad u la shong sah hapdeng Jong ngi. U Jisu u la iathuh ha u, Nga la long sicin katta katta bad phi, bad mem pat la ithuh ia nga, ko Philip? jar uba la iohi ia nga, u la iohi ia uta u Kpa; kumno ba me ong ma me te, To pyni ia uta U Kpa ha ngi? Mem ngeit ba nga nga long ha U Kpa, bad uta U Kpa ha nga? Ioannis 14:9,10a I Timothi 3:16 Bad khiem ka jingiasaid, ka bakhraw ka jingmaian ka jong ka niam Blei; uta uba la paw ha ka doh, ba la ksan ha U Mynsiem, ba la iohi da ki angel, ba la ialap hapdeng ki jentil, ba la ngeit ha ka pyrthei, ba la pdiang haneng ha ka burom. /3 U JISU, U KHUN JONG U BLEI Kolosai 2:9 Namar ha U (U Khrist Jisu) Kata ka Jingdap baroh jong ka Jinglong Blei ka shong shitylli. Isaiah 9:6 Namar ha ngi la kha ia u Khun, la ai ia u khun ha ngi; te ka jingsynshar kan long halor ka tyrpeng jong u; bad yn khot ia ka kyrteng jong u U Baphylla, U Nongsylla, U Blei Bakhrawbor, U Kpa Bymjukut, U Syiem ka Jingsuk. Mathaios 17:5 Haba u dang kren, ha khmih, u lyoh batyngshain u la kah ia ki: ha khmih ruh, ka ktien na uta u lyoh ka la ong, Une u long U Khun jong nga u baieit, ha uba nga sngewbha eh; to phin sngew ia u. I Ioannis 4:15 Uno uno ruh u ban phla ba U Jisu u long u Khun jong U Blei, U Blei u shongsah ha u, bad ma u ha U Blei. Loukas 1:35 Uta u angel te u da iathuh u la ong ha ka, U Mynsiem Bakhuid un wan ha pha, bad ka bor uba ha khlieh tam eh kan kah halor jong pha; namar kata ruh, ia ita iba khuid ia iba yn kha, yn khot U Khun U Blei. /4 U JISU U IATHUH BA U LONG UEI Ioannis 11:25 U Jisu u la ong ha ka, Nga long kata ka jingmihpat bad kata ka jingim; uta uba ngeit ha nga, la u la iap, un ioh im. Phi phi iakhot ia nga ko Nonghikai bad ko Trai, phi iaong kaba dei ruh; namar nga long kumta. Ioannis 13:13 Ioannis 9:5 Katba nga don ha ka pyrthei, riga long ka jingshai ia ka pyrthei. Ioannis 8:58 U Jisu u la iathuh ha ki, Shisha, shisha nga ong ha phi, mynba ym pat kha ia u Abraham, nga nga long. Ioannis 6:35 Te U Jisu u la ia thuh ha ki, Nga nga long uta u kpu jong ka jingim; jar uba wan ha nga un ym thnang, bad jar uba ngeit ha nga un ym sliang lano lano ruh. Ioannis 8:23 U la ong te ha ki, Phi phi long kiba na tbian, nga uba na jrong; phi phi long na kane ka pyrthei, nga ngam long na kane ka pyrthei. Ioannis 10:7 Namar kata U Jisu u la ong pat ha ki, shisha shisha nga ongha phi, ba nga nga long u jingkhang jong ki langbrot. /5 KATTO KATNE KI KAMBAH BA U JISU U LA LEH Loukas 5:5,6 U Simon u la iathuh bad u la ong, Ko Kynrad, ngi la ialeh shitom baroh shimieit, te ei ei rub em ngim shym la ngat; hynrei namar ka ktien jong me, ngan pynhiar ia ki jar. Kumta ynda ki la lah leh ia kane, ki la ngat bun bah eh ki dohkha. Mathaios 14:19-21 Te u la hukum ban pynshong shaniah ia ki paidbah ha u phlang. bad u la shim ia kita ki san tylli ki kpu bad ia kita ki artylli ki dohkha, bad haba u la khmied sha bneng, u la nguh bad u la kdiah, u la ai ia ki kpu ha ki synran, bad kita ki synran ha ki paidbah. Te ki la iabam baroh, bad ki la kdang; bad ki la iakhar na kiba lwet hasah tam, dap khadar tukri. Kita kiba la iabam te ki long kumba san hajar ki rangbah, nalor ki kynthei bad ki khynnah. Mathaios 20:30 bad 34 Ha khmih ruh haba arngut kiba matlah ki bashong harud lynti ki la iohsngew ba u Jisu u iaid lait, ki la iakyrpad jam ki da ong, Ko Trai, U Khun u David, to isynei ia ngi. U Jisu te ba u la sngew synei, u la ktah ia ki khmat jong ki; te kuumne kumne ruh ki khmat jong ki ki la peit, bad ki la iabud ia u. /6 U JISU KHRIST U NONGTHAW BAD U TRAI Ioannis 1:3 Da u la long kiei kiei baroh; bad khiem ma u ym shym la long kiei kiei ruh kiba la long. U Blei u long uba lah ban shaniah, da uba la khot ia phi sha ka Jingiasyllok U Khun jong u, U Jisu Khrist uba u Trai jong ngi. I Korinth 1:9 Naba ha u la thaw ia kiei kiei baroh, ha ki bneng bad ha ka khyndew, kiei kiei kiba lah ban iohi bad kiei kiei ki bymlah ban iohi, la ki khet lane ki hima lane ki jingsynshar lane ki bor; ia kiei kiei baroh kein la thaw da u, bad ia u. Kolosai 1:16 U Blei... ha kine ki sngi kiba khadduh u la kren ha ngi ha u Khun, ia uba u la thung ban long u nongiohpateng ia kiei kiei baroh, da u ruh la thaw ia ki pyrthei. Hebru 1:2 Rom 14:9 Namar ia kane khnang U khrist u la iap noh ruh, bad u la im pat, ba un ioh long U Trai halor kiba iap bad kiba im ruh. Ki Kam 2:36 To ka ing Isreal baroh kawei namar kata kan tip skhem, ba U Blei u la pynlong U Trai bad U Khrist ia une ujuh u Jisu ia uba la sahnarphna ma phi. /7 U JISU KHRIST U LONG U NONGBISHAR IA BAROH Bad yn ialam lang ia ki bynriew baroh ha khmat jong u; bad un pyniakhlad ia ki uwei na nwei pat, kumba u nongaplangbrot u pyniakhlad ia ki langbrot na ki blang. Mathaios 25:32 Ha ka akher ka sngi ynda U Blei un bishar kut ia kiei kiei kiba rieh ki jong ki briew da U Jisu Khrist, katba kum ka Gospel jong nga. Rom 2:16 Ki Kam 10:42 U la hukum te ia ngi ban ialap ha u paidbah, bad ban phla ba une u long uta uba la thung da U Blei ban long U Nongbishar kiba im bad kiba iap. Nga hukum ha khmat U Blei, bad U Jisu Khrist uba U Trai, u ban sa bishar ia kiba im bad kiba iap, ba da kata ka jingmihpaw jong u bad ka hima jong u. II Timothi 4:1 Rom 14:10 Hynrei me balei me bishar ia la u para bangeit? lane balei ruh me niewbein ma me ia la u para bangeit? namar ngi baroh ngin ieng ha khmat ka khet bishar ka jong U Blei. Ioannis 5:22 Namar u Kpa um bishar iano iano ruh, hynrei u la ai ka jingbishar baroh ha u Khun. /8 KA JINGSIEWSPAH TANG LYNGBA U KHRIST U Jisu u iathuh ha u, Nga uba long kata ka lynti, bad ka jingshisha, bad ka jingim de: ym don uba wan ha U Kpa, hynrei tang da nga. Ioannis 14:6 Namar kata u lah ruh ban pynim janai ia kita kiba wan ha U Blei da u, haba u im ha la ka rta ia ka ban iasaid na ka bynta jong ki. Hebru 7:25 Ioannis 10:9 Nga nga long uta u jingkhang; lada uno uno ruh un bsut hapoh da nga, un ioh lait im, bad un ioh leit hapoh, un ioh mih noh ruh, bad uh shem ia ka jaka phlang babha. Hebru 5:9 Bad haba la pynbit janai ia u, u la jia long u nongpynlong ka jingpynim bymjukut ia kita baroh kiba kohnguh ia u. Bad ym don ka jingpynim hano hano ha uwei pat: naba ym don kawei pat ka kyrteng hapoh ka bneng, ia kaba la ai hapdeng ki briew, da kaba ka dei ba yn pynim ia ngi. Ki Kam 4:12 Ioannis 8:24 Namar kata nga la ong ha phi, ba phin iap ha kita ki pop jong phi; namar lada phim ngeit ba nga nga long ma u, phin iap ha kita ki pop jong phi. /9 KA JINGSIEWSPAH TANG LYNGBA U KHRIST Loukas 19:10 Naba U Khun u briew u la wan ia kaban wad bad ban pynim ia kaba la jah noh. Titos 2:14 Uba la aiti noh ialade na ka bynta jong ngi, ba un ioh siewspah noh ia ngi na ka jingbymhok baroh, bad ba un pynkhuid ha lade hi ia u paidlang ban long ka bynta kynti jong u hi, uba shitrhem ia ki jingleh babha. Kolossai 1:12-14 Da kaba ainguh ha U Kpa uba la pynbit ia ngi ban long ki nongioh bynta na kata ka bynta jong ki riewkhuid ha ka jingshai: uba la pyllait ia ngi na ka bor jong ka jingdum, bad uba la pynkynriah noh ia ngi sha ka luma u Khun ka jingieit jong u; ha uba ngi ioh ia ka jingsiewspah jong ngi, ka jingmap kein ia ki pop jong ngi. Jingpynpw 5:9 Bad ki iarwai ia ka jingrwai bathymmai, ki da ong, Me long uba dei ban shim ia kata ka kitab, bad ban plie ia kita ki jingpyndait jong ka; naba la pyniap kein ia me, bad me la siewspah ha U Blei da ka snam jong me ia kiba na ka jaid, bad na ka thyllied, bad na u paidlang, bad na ka kynja bynriew baroh. /10 KA JINGPYNIASUK DA KA SHAM U KHRIST Ephesus 1:7 Ha uba ngi ioh ka jingsiewspah da ka snam jong u, ka jingmap ia ki jingpalat jong ngi, katba kum ka jingkynrei ka jingaiei Jong u. I Ioannis 1:7 Hynrei lada ngi iaid ha kata ka jingshai kumba u long ma u ha kata ka jingshai, ngi don ka jingiasyllok lem paralok hi, bad ka snam u Jisu U Khun jong u ka pynkhuid ia ngi na ka pop baroh. I Petros 1:18,19 Haba phi tip ba ym da kiei kiei kiba sep, kum ka rupa lane ka ksiar, ba la siewspah ia phi na kata ka jinglong jingim bathala jong phi ia kaba la aiti pateng la pateng na ki kpa; hynrei da ka snam bakordor, Kum ka jong u Khun langbrot bakhlem pop bad ba khiem thohbria, ka jong U Khrist kein. Hebru 9:14 Sa katno tam ka snam U Khrist, uba da u mynsiem bymjukut u la ainguh ialade bakhlem jingduna ha U Blei, kan pynkhuid ia ka jingiatiplem jong phi na ki jingleh baiap, ia ka ban shakri ia U Blei baim. /11 KA JINGPYNIM DA KA JINGNGEIT HA U KHRIST Ephesos 2:8,9 Namar da ka jingaiei la pynun ia phi, da ka jingngeit kein, kata ruh ym na phi hi; ka long ka jingai U Blei; ym da ki jingleh kein ba uno uno ruh un ym ioh ban sngew sarong. Rom 5:1 Namar kata, ba la pynksan ia ngi da ka jingngeit, ngi don ka jingiasuk bad U Blei da U Trai jong ngi U Jisu Khrist. Ioannis 6:28,29 Ynda kumta ki la iakylli ha u, Kaei ngin leh ba ngin ioh minot ia ki jingleh jong U Blei? U Jisu u la iathuh te u la ong ha ki, Kane ka long kata ka jingleh jong u Blei, ba phin ngeit ha uta ia uba la phah. Ioannis 20:31 Hynrei la thoh ia kine kiei kiei ruh, ba phin ioh ngeit ba U Jisu u long uta U Khrist, U khun U Blei; bad ba, haba da ngeit, phin ioh ka jingim ha ka kyrteng jong u. I Ioannis 5:4 Naba kaei kaei baroh ia kaba la kha na U Blei ka jop noh thiaw ia ka pyrthei; te kane ka long kata ka jingjop kaba la jop noh thiaw ia kata ka pyrthei, ka jingngeit jong ngi kein. /12 KA JINGISYNEI U BLEI Salm 103:11 Naba katba ka bneng ka jrong ha khueh ia ka khyndew, ka bakhraw katta kein ka jingisynei jong u ka long ia kita kiba sheptieng ia u. Titos 3:5 Ym na ki jingleh ka hok kiba ngi hi ngi la leh, hynrei katba kum ka jingisynei jong u, da ka jingsait ka jingkha arsien, bad ka jingpynthymmai u Mynsiem Bakhuid. Jingrwai sngewsynei 3:22,23 Ka long na ki jingisynei U Trai ba ym shym la ham duh ia ngi, naba ki jingsngewsynei jong u kim duh. Ki long kiba thymmai man ka step; kaba khraw ka jingiaineh jong me. Salm 103:17 Hynrei ka jingisynei U Trai ka long na bymjukut sha bymjukut ha kita kiba sheptieng ia u, bad ka hok jong u ha ki khun ki khun. Mikah 7:18 Uei uba long U Blei kat ma me, uba map ia ki jingbymhok, bad uba iaidlait ia ka jingryngkang jong kita kiba sah ka jingiohkynti jong u? um bat ia la ka jingbitar junom, namar u sngewbha ia ka jingisynei. /13 U BLEI U SHAH IA NGI BAN WAN SHA U Isaiah 1:18 Ale te, to ngin iasaid nia lem, ong U Trai; la ki pop jong phi ki long kiba basaw hain hain, kin lieh kat ka ior; la ki la saw bthuh, kin long kum u niuh langbrot. Isaiah 55:1 Kaw, jar uba sliang, to wan sha ki um, bad uta u bym don sbai; wan to thied, bad bam; wan kein, to thied ka wain bad ka dud khlem sbai bad Khlem dor. Ioannis 7:37 Te ha ka sngi kaba khadduh, ka sngi kaba khraw jong ka jingkhawai niam, U Jisu u la ieng, bad u la pyrta u da ong, Lada uno uno ruh u sngewsliang; ang, ai ba un wan ha nga bad un dih ruh. Ioannis 1:12 Hynrei kat kiba la pdiang ia u, ha kito u la ai bor ban long ki khum U Blei, kata ha kita kiba ngeit ha ka kyrteng jong u. Jingpynpaw 22:17 Te U Mynsiem bad kata ka nongleitkurim ki iaong. To wan. Bad uta uba iohsngew to un ong, To wan Bad jar uba sliang, to ai un wan: bad jar uba mon, to un shim ei ja ka um ka jingim. /14 YM BAROH KI BRIEW KI LONG KI KHUN JONG U BLEI Rom 8:14,15 Namar kat kiba la ialam da u Mynsiem U Blei kita kein ki long ki khun U Blei. Namar phim shym la pdiang ia u mynsiem ka jinglong mraw pat ia ka ban sheptieng; hynrei phi la pdiang ia u Mynsiem ka jingting khun, da uba ngi iaiam kyrpad, Abba! ko pa! Philipi 2:15 Ba phin ioh long kiba khiem jingrem bad kiba lui lui, ki khun u Blei kiba khiem kynnoh pop hapdeng ka pateng bynriew kaba kynriang bad ba mutlop; hapdeng kita la iohi ia phi kum ki jingshai ha ka pyrthei. II Korinth 6:17,18 Naba kunita to iamih noh phi napdeng jong ki, bad to pyniakhiad noh ialade phi, ong U Trai, bad to wat ktah shuh ia ka bymkhuid; te nga ngan pdiang ia phi ha lade. Bad ngan long U Kpa ia phi ma phi ruh phin long ki khun shynrang bad ki khun kynthei ia nga, ong u Trai uba donbor baroh. /15 AIU U BLEI U ONG SHAPHANG KA JINGDIH BA PYNBUAID Isaiah 5:11 Kordit ia kita kiba khie dang step ban iabeh ia ka kiad; kiba sah ha ban da mieit, ha ban da ka wain ka la pynshit ia ki! Galatia 5:19-21 Mynta ki jingleh jong ka doh ki long kiba paw, kiba long, ka baklim, ka jingbymkhuid, ka baleh nuti, ka jingmane bleithaw, ka jingaiksuid, ka jingiashun, ka jingiania, ki jingpmuin, ki jingbitar, ki jingiapait, ki jingiakhiad, ki jingiapait niam, ki jingbishni, ka jingbuaid, ki jingdih kiad haw haw, bad kiba kum kita; shaphang kiba nga uiauam lypa ia phi, kumba nga la maham mynshuwa, ba kita kiba iaileh kat kita kiei kiei kin ym ioh ia ka hima U Blei. Rom 13:13,14 To ngin iaiaid da leh donakor, kumha ha pyrshah ka sngi; ym ha ki jingiadih kiad khynwin bad ha ki jingiabuaid, ym ha ki jingiakai kynthei bad kiba ianuti jakhlia, ym ha kaba ia mai bad kaba ia pihuin. Hynrei to kup phi ia U Jisu Khrist uba U Trai, bad wat sumar sukher lypa ia ka jong ka doh, khnang ia ka ban pyn-brai ia ki jingkwah bymman jong ka. /16 KA JINGSNGUR MYNSIEM KAM BIANG U Jisu te u la iuthuh ha u, Men ieit ia U Trai uba U Blei jong me da ka dohnud jong me baroh, bad da ka mynsiem jong me baroh, bad da ka jingmut jong me baroh. Kane kein ka long ka hukuni kaba khraw badk aba khadduh. Mathaios 22:37,38 Markos 10:17-22 ... Ko Nonghikai babha, kaei ngan leh ba ngan ioh ka jingim bymjukut? U Jisu u la ong te ha u, Balei ba me khot babha ia nga? Ym don u ba bha, hynrei tang uwei uba u Blei. Me tip ia ki hukum: wat klim, wat pyniap, wat tuh, wat sakhi lamler, wat leh klop, burom ia la u kpa bad ia la ka kmie ruh. Te u la iathuh ha u, Ko Nonghikai, ia kita baroh nga la sumar la myndang khynnah. U Jisu te haba u la khmih ha u u la sugewieit ia u, bad u la ong ha u, kawei ka dang duna ia me; to khie leit, die nob katba me don, ai ruh ha kiba duk, te men ioh ka jingkynshew ha bneng; te ale, da rah ia ka diengphna, to bud ruh ia nga. Te u la buhkhoh namar kata ka ktien, bad u la leit nob sngewsih, naba u la don shibun ka spah. Proberb 16:25 Don ka lynti kaba iniat beit ia u briew, hynrei kaba kut jong ka long ki lynti ka jingiap. /17 WAT AI BA YN SHUKOR Ephesos 5:6 Wat ai iano iano ban shukor ia phi da ka ktien thala: namar na ka bynta kine kiei kiei ka jingbitar U Blei ka wan ha ki khun ka jingbymkohnguh. I Korinth 6:9,10 Ne phim tip ba ki bym hok kin ym ioh ia ka hima U Blei? Te wat shah ba yn shukor noh ia phi: kiba iakai kynthei, lymne kiba iamane blei thala, lymne kiba klim lymne kiba rang long kynthei, lymne kiba ialeh sang sih para shynrang, lymne kiba tuh, lymne kiba ikwah lalot lymne kiba buaid, lymne kiba kren bein, lymne kiba khwan tam eh, kin ym ioh kein ia ka hima U Blei. I Ioannis 3:7,8a Ko khun hep, wat ai iano iano ruh ba yn ialam bakia ia phi; jar uba iaileh ia ka hok u long uba hok, kat kumba ma u u long uba hok. Jar uba iaileh ia ka pop u long na u Soitan; naba uta u Soitan u ju leh pop naduh kaba mynnyngkong. Jakob 1:22 Hynrei to long phi ki nong leh ia ka ktien, bad ym tang ki nong sngew, da kaba shukor noh ialade hi. /18 KA POP KA WALLAM KA JINGIAP Jakob 1:15 Ynda kumta kata ka jingkwah brai, haba ka la pun, ka kha ia ka pop; te kata ka pop, haba ka la san, ka kha ia ka jingiap kein. Rom 5:12 Naba kumta kein, kat kumba da uwei u briew ka pop ka la bsut sha ka pyrthei, bad da kata ka pop ka jingiap, bad kumta kata ka jingiap ka la wan hap ha ki bynriew baroh phar, namar ba baroh ki la leh pop. Ka mynsiem kaba leh pop, kata ka ban iap; u khun un ym kit ia ka jingbymhok u kpa, lymne u kpa un ym kit ia ka jingbymhok jong u khun; ka hok jong uba hok kan long halor jong u hi, bad ka jingbymhok jong u bymman kan long halor jong u hi. Esekiel 18:20 Te ka la dei ban ialeh kmen bad ban ialeh sngewbha; naba une u para jong me u la long uba la iap, te u la im pat, bad u la long uba la jah noh, te la shem pat ia u. Loukas 15:32 Rom 8:6 Namar ka jingiaimut brai ka jong kata ka doh ka long ka jingiap; hynrei ka jingiaimut brai ka jong kata ka mynsiem ka long ka jingim bad ka jingsuk kein. /19 U KHRIST U LA JOP IA KA JINGIAP Loukas 7:14,15a Te u la wan hajan bad u la ktah ia ka krong, kita kiba ia bah te ki la ieng. Bad u la ong, Ko samla, nga ong ha me to ieng. Te uta uba la iap u la khie shong, bad u la sdang ban kren. Ioannis 11:43,44 Te haba u la lah kren ia kine kiei kiei ruh, u la pyrta da ka ktien ba jam, Ko Lasaros, to mih noh! Bad uta uba la iap u la mih noh, ba la teh bad kti bad kjat da ki jainsop, bad ia ka khmat jong u la teh sawdong da ka rumar. U Jisu u ong ha ki, To loit noh ia u, bad to ai ba un leit noh. Ioannis 10:17,18 Namar kane kein uta U Kpa u ieit ia nga, naba nga aiti noh ia la ka jingim, ba ngan ioh shim pat ia ka. Ym don uba shim ia ka na nga, hynrei nga aiti noh ia ka na lade hi: nga don bor ban aiti noh ia ka, bad nga don bor ban shim pat ia ka. Ia kane ka hukum nga la pdiang na uta u Kpa jong nga. Jingpynpaw 1:18 Bad nga la jia long u baiap, te ha khmih, nga long uba im sha ki bymjukut ki bymjukut, bad nga don kein ki shabi ka dujok bad ka jingiap. /20 KI HUKUM JONG U BLEI Duet. 5:7-21 Men ym ioh kiwei kiwei ki blei nalor jong nga. Men ym thaw dur bleithaw ba shu mut ialade, lymne ia ka dur jong kaei kaei ruh kaba don ha bneng sha jrong, lymne ka jong kaba ha ka khyndew shapoh, lymne ka jong kaba ha ki um shapoh ka khyndew; men ym dem ia ki lymne shakri ruh ia ki: naba ma nga u Trai uba U Blei jong me, nga long u Blei uba thut shen, uba pynwan ia ka jingpalat ki kpa ha ki khun haduh kaba lai bad kaba saw pateng bynriew jong kiba isih ia nga; uba leh isynei ruh ia ki hajar jong kiba ieit ia nga bad ba sumar ia ki hukum jong nga. Men ym ong thala ia ka kyrteng U Trai uba U Blei jong me; naba U Trai un ym pynksan ia uba ong thala ia ka kyrteng jong u. To sumar ia ka sngi sabbaton, ia kaban pynkyntang ia ka, kumba U Trai uba U Blei jong me u la hukum ia me. Hynriew sngi men trei bad men leh ia ka kam jong me baroh. To burom ia la U Kpa bad ia la ka kmie, kumba U Trai uba U Blei jong me u la hukum ia me: ba yn pynslem ia ki sngi jong me, bad ba kan long bha ia me... Men ym pyniap. Men ym klim. Lymne men ym tuh. Lymne men ym ieng sakhi lamier ia u paramarjan jong me. Lymne men ym ihkwah ia ka tnga u para marjan jong me; lymne men ym ihkwah ia ka ing u paramarjan jong me, lymne ia ka lyngkha jong u, lymne ia u mraw jong u, lymne ia ka mraw jong u, lymne ia u masi jong u, lymne ia ka kadda jong u, lymne ia kaei kaei ruh kaba dei ka jong u paramarjan jong me. /21 PHIM LAH BAN BUHRIEH NA U BLEI Salm 139:8 Lada ngan kiew sha bneng, me don hangta: lada ngan siang iala ka jingthiah, ha niamra, ha khmih, me don hangta. Jeremaiah 23:24a U lah uno uno ban buhrieh ialade ha ki jaka barieh ba ngan ym iohi ia u? ong U Trai. Proberb 15:3 Ki khmat U Trai ki long ha ki jaka baroh, ba u da ap khmih ia kaba sniew bad ia kaba bha. Loukas 8:17 Naba ym don ei ei ba la buhrieh, ia ka ban ym pynpaw; lymne ei ei kaba rieh, ia kaban ym tip bad ka ban ym paw. /22 KA JINGPYNSHITOM BA BYMJUKUT IA U BYMRIEWBLEI Mathaios 13:41,42 U Khun u briew un phah noh ia ki angel jong u, bad kin ialum na ka hima jong u ia kiei kiei baroh kiba pynthut, bad ia kita kiba leh bymman, bad kin bred ia ki ha ka lawar ding; hangta kein yn long kaba lynniar bad kum dait bniat. Mathaios 18:8 Te lada ka kti jong me lane ka kjat jong me ka pynthut ia me, to ot noh ia ka, to bred noh ruh ia ka; ka kham bha ia me ban leit bsut dkoh ne kynriang sha ka jingim, ban ia kaba ioh artylli ki kti ne artylli ki kjat, bad ban bret ia me ha ka ding bymjukut. II Petros 3:7 Hynrei kita ki bneng bad kata ka khyndew kiba mynta, ki long ba la rakhe ia ki da kata ka juh ka ktien, ia kiba la ri noh sha ka ding ia ka sngi ka jingbishar bad ka jingpynjot noh ia kita ki briew ki bymriewblei. Mathaios 25:46 Kine kin leit noh te sha ka shitom bymjukut, hynrei kiba hok sha ka jingim bymjukut. /23 KA JINGBISHAR SHANENG Ki Kam 17:31 Naba u la buh ka sngi ha kaba un sa bishar ia ka pyrthei ha ka hok da uta u briew ia uba u la thung; shaphang kata u la ai ka jingpynskhem ha ki briew baroh, da kaba u la pynmihpat ia u na ki baiap. II Petros 2:9 U Trai u nang ban knieh kynthet noh ia ki bariewblei na ka jingpynshoi, bad ban rakhe ia ki bymhok ia ka sngi ka jingbishar ban pynstutom ia ki. II Korinth 5:10 Namar ka dei ban pynieng ia ngi baroh ha khmat ka jingshong bishar u Khrist, ba uwei pa uwei un ioh pdiang halade ia kita kiei kiei ruh ba la leh ha ka met jong u, katba kuni kita ba u la leh la bha la sniew. Hebru 9:27 Te kumba la buh ha ki briew ban iap tang shisien, bad hadien kane ka wan ka jingbishar. I Ioannis 4:17 Da kane la pynjanai noh ha ngi ia kata ka jingieit, ba ngin ioh ka jingsngewshaniah ha kata ka sngi ka jingbishar; naba kat kumba u long ma u, kumta ma ngi ruh ngi long ha kane ka pyrthei. /24 KA JINGAIEI JONG U JISU KHRIST Rom 9:16 Kumta te kam long na uta uba mon, ne na uta uba phet. hynrei na u Blei uba leh isynei. To long ka jingnguh ia u Blei namar kata ka jingai jong u ka bymlah ong shuh! II Korin 9:15 I Petros 5:5b Naba u Blei u ialeh pyrshah ia kiba sngewkhraw, hynrei ha kiba sngewrit u ai ka jingaiei. Rom 5:15 Hynrei ym kum kata ka jingryngkang, kumta run ka long kata ka jingaiei; namar lada da kata ka jingryngkang jong uta uwei kita kiba bun ki la iap noh, da khamtam shibun kein kata ka jingaiei U Blei, bad kata ka jingai kaba da ka jingaiei, ka jong uta uwei u briew, uba u Jisu Khrist, ki la roi kyrhai sha kita kiba bun. Namar phi ithuh ia ka jingaiei u Jisu Khrist uba u Trai jong ngi; ba la u la long uba riewspah, pynban u la wan long duk na ka bynta jong phi, khnang ban pynriewspah ia phi da kata ka jingduk jong u. II Korin 8:9 Ki Kam 4:33 Bad da ka bor bah ki apostol ki la phla ia ka jingmihpat jong u Trai Jisu: te ka jingaiei bakhraw ka la long ha ki baroh. /25 KA JINGKYLLA KABAMUT Loukas 13:3 Nga ong ha phi, Em; hynrei lymda phi kylla kabamut, phi baroh phin jot uoh kumjuh. U da ong. To kylla kabamut phi; namar ka hima ki bneng ka la jan. Matliaios 3:2 II Korin 7:10 Namar kata ka jingsngewsih bariewblei ka pynlong ka jingkylla kabamut sha ka jingpynim ka bym babe shuh; hynrei ka jingsngewsih ka jong ka pyrthei ka pynlong ka jingiap. Ki Kam 2:38 Te u Petros u la iathuli ha ki, To phin kylla kaba mut, bad yn pynbaptis ia phi uwei pa uwei ha ka kyrteng U Jisu Khrist, ia ka ban ioh map ki pop; bad phin ioh diang ia ka jingai U Mynsiem Bakhuid? Ki Kam 17:30 U Blei namar kata u la leh kum bym khmih ia ki aiom ka jingbymtip, hynrei mynta u hukum ia ki briew baroh kylleng la kylleng ban kylla kabamut. Ki Kam 3:19 Namarkatato kylla kabamut, to wan phai khmat ruh, ban ioh pyndam noh ia ki pop jong phi, ba kumta kin ioh wan ki aiom shongpyngngad na khmat u Trai. /26 KA JINGMAP IA Kl POP To u bymman un iehuoh iala ka lynti, bad u riewbymhok ia la ki jinginut: to un phai rub sha u Trai, te un sngewsynei ia u; bad sha V Blei jong ngi, namar un map phar. Isaiah 55:7 Esekiel 18:21 Hynrei lada u bymman u phai na la ki pop jong u baroh kiba u la leh, bad u suinsir ia ki ain jong nga baroh, bad u leh ia kata kaba dei bad kaba hok, un im da shisha un ym lap. Jingpynpaw 3:20 Ha khmih, nga ieng ha ka uugkhang bad nga tied; lada uno uno ruh un iohsngew ia ka ktien jong nga, bad un plie ia kata ka jingkhang, ngan wan rung hapoh ha u, bad ngan iakhawaimiet lem bad u, bad ma u lem bad nga. Markos 2:5 Bad haba u Jisu u la iohi ia ka jingngeit jong ki, u la ong ha uta uba pang iapshilliang, ko khun, la map nob ia me ia ki pop jong me. Ki Kam 5:31 Ia une, U Blei u la kyntiew sha ka kti kamon jong u ban long u Syiem bad u Nongpynim, ia ka ban ai ka jingkylla kaba ha u Israel, bad ka jingmap ki pop. /27 KA JINGPYNIAKHLAD NA KA JINGLONG PYRTHEI Ephesos 5:11 Bad to wat iashang lem bad kita ki kam bymseisoh jong ka jingdum, hynrei khamtam phin pynrem ia ki. Kolossai 3:2 To phin mut brai ia kita kiei kiei ruh kiba ha neng, te ym ia kita kiei kiei ruh kiba ha ka khyndew. I Ioannis 2:15,16 Phi wat ieit ia ka pyrthei, lymne ia kita kiei kiei ruh kiba ha kata ka pyrthei. Lada uno uno ruh u ieit ia ka pyrthei, kata ka jingieit u Kpa kam don shuh ha u. Naba baroh kaba ha kata ka pyrthei, ka jingkwah brai jong ki khmat, bad ka jingsarongthala shaphang ka jingim, kam long na u Kpa, hynrei na kata ka pyrthei ka long. Titus 2:11,12 Namar ka jingaiei ka jong u Blei ka la paw. kaba wallam jingpynim ha ki briew baroh, kaba Hikai ia ngi, khnang ba haba la len noh ia ka jingbymriewblei bad ia ki jingkwah brai ka pyrthei, ngin ioh im ba khan adkar, bad bahok, bad bariewblei, ha kane ka pyrthei kaba mynta. /28 KA JINGKHA THYMMAI U Jisu u la jubab bad u la ong ha u, shisha, shisha, nga ong ha me, lymda kha pat ia u briew, um lah ban iohi ia ka hima u Blei. Ioannis 3:3 Ngan ai ruh ka dohnud bathymmai ha phi, bad ka mynsiem thymmai de ngan buh hapoh jong phi; bad ngan khiaw ia ka dohnud maw na ka dob jong phi, bad ngan ai ka dohnud doh ha phi. Esekiel 36:26 II Korin 5:17 Kumta lada uno uno ruh u don ha u Khrist, u long u jingthaw bathymmai; kiei kiei ruh kiba rim ki la duh noh, ha khmih kiei kiei baroh ki la jia long kiba thymmai. Lada phi tip ba u long uba hok, phi tip ba kawei pa uwei baroh uba iai leh ia ka hok, la kha ia u na u. I Ioannis 2:29 I Petros 1:23 Haba la pynkhaarsien ia phi, ym na u symbai basep, hynrei u bym sep, da ka ktien U Blei kaba im bad ka ba iaisah. I Ioannis 5:18 Ngi tip ba uwei pa uwei baroh ia uba la kha na u Blei, um leh, pop shuh: hynrei uta ia uba la kha na u Blei, u ri noh ialade, te; uta uba sniew um ktah ia u. /29 IAP IA KA POPMIHPAT HA U KHRIST Kolossai 3:1 Namarkata lada la pynmih lem ia phi bad u Khrist, to wad ia kiei kiei ruh kiba ha neng, ha kaba u Khrist u don, uba shong sha ka kti kamon u Blei. Bad ia phi u la pynim, haba phi la long kiba iap da ki jingryngkang bad ki pop;...bad u la pynmih ia u lem bad u, bad u la pynshong ia ngi lem bad u, bad u la pynshong ia ngi lem bad u ha ki jaka bneng, ha U Khrist Jisu. Ephesos 2:1 bad 6 I Petros 2:24 U ba da lade hi u la bah noh ia ki pop jong ngi ha ka met jong u halor kata ka dieng, b-a, haba la lap noh sha kita ki pop, ngin ioh im sha ka hok; uba da ki jingjngem snani jong u la pynkhiah ia phi. Te kita ki jong u Khrist ki la sahnarphna ia ka doh lem bad ki jingsamkwah bad ki jingkwah jakhlia jong ka. Galatia 5:24 Rom 6:2 bad 11 Ym kumta, em; Ma ngi kiba la iap ia ka pop, kumno ngin dang iai im shuh ha ka? Kumjuh ruh ma phi to niew ialade kiba la iap kein ia ka pop hynrei iai unti ia u Blei ha u Khrist Jisu uba u Trai jong ngi. /30 KA JINGIM BYMJUKUT Galatia 6:8 Naba uta uba bet ha ka dob jong u hi, na kata ka dob un ioh ot ia kaba pyut; hynrei uta uba bet ha u mynsiem na uta u Mynsiem un ioh ot ia ka jingim bymjukut. Uta uba ngeit ha u Khun, u don ka jingim bymjukut; uta te u bym kohnguh ia U Khun, un ym iohi ia ka jingim: hynrei ka jingbitar jong U Blei ka iaisah halor jong u. Ioannis 3:36 Ioannis 5:24 Shisha, shisha nga ong ha phi ba uta uba iohsngew ia ka Ktien jong nga, bad uba ngeit ha uta uba la phah ia nga, u don ka jingim bymjukut; bad un ym wan hap sha ka jingpynreni, hynrei u la lait shiliang na ka jingiap sha ka jingim. Ioannis 17:3 Kane te ka long ka jingim bymjukut, ba kin ioh ithuh ia me u Blei uba shisha tang ma me hi, bad ia u Jisu Khrist, ia uba me la phah. Rom 6:23 Namar ka bainong ka pop ka long ka jingiap; hynrei ka jingaiei ka jong u Blei ka long ka jingim bymjukut da u Khrist Jisu uba u Trai jong ngi. /31 KA JINGSNGEWSKHEM JONG KA JINGPYNIM Uta uba don ki hukum jong nga bad ba sumar ia ki, uta u long uba ieit ia nga; uta uba ieit te ia nga yn ieit ia u da uta U Kpa jong nga; nga ruh ngan ieit ia u, bad ngan pynpaw ialade ha u. Ioannis 14:21 Galatia 4:6 Te naba phi long ki khun, U Blei u la phah ia u Mynsiem U Khun jong u ha ki dohnud jong ngi, u da kyang, Abba, ko Pa. Ko khun hep, wat ai ngin ia ieit tang da ka ktien hi, lymne da u thyllied; hynrei ha ka jingleh bad ka jingshisha. Te da kane ngi tip ba ngi long na kata ka jingshisha, bad ngin pynskhem ia la ki dohnud ha khmat jong u. I Ioannis 3:18,19 Isaiah 32:17 Te ka kam ka hok kan long ka jingsuk: bad ka jingmih na ka hok ka jingjai jai bad ka jingshaniah junom. Uta u Mynsiem hi kein u iaphla shai ryngkat bad ka myn; siem jong ngi, ba ngi long ki khun u Blei. Rom 8:16 I Ioannis 4:13 Da kane ngi tip ba ngi iaisah ha u, bad ma u ruh ha ngi, naba u la ai ha ngi na ka jong u mynsiem jong U. /32 U KHRIST UBA IAISAH U AI JINGKMEN Ioannis 17:13 Hynrei mynta nga sa wan ha me; bad nga kren ia kine kiei kiei ruh ha kata ka pyrthei, ba ki lah ban ioh ia ka jingkmen jong nga kaba la pyndap ha ki. Rom 14:17 Namar ka hima ka jong u Blei kam long kein kaba bam bad kaba dih; hynrei ka hok, bad ka jingiasuk, bad ka jingkmen ha u Mynsiem Bakhuid. Galatia 2:20 La sahnarphna ia nga lem bad U Khrist: pynban nga im; hynrei ym ma nga shuh, hynrei u Khrist kein u im ha nga; bad kata kaba nga im mynta ha ka doh nga im da ka jingngeit kein kaba ha u Khun u Blei, uba la ieit ia nga, bad uba la aiti noh ialade na ka bynta jong nga. Ioannis 15:11 Nga la kren ia kine kiei kiei ruh ha phi, ba ka jingkmen jong nga kan ioh long ha phi, bad ba ka jingkmen jong phi kan ioh long kaba dap. Salm 16:11 Men pyni ha nga ia ka lynti ka jingim; ha khmat jong me ka jingdap ka jingkmen ka don; ha ka kti kamon jong me ki don ki jingsngewbha junom junom. /33 KA JINGKOHNGUH IA U TRAI KA LONG KABA DONKAM Deuteronomy 11:26-28a Ha khmih nga buh ha khmat jong phi ha kane ka sngi ia ka jingkyrkhu bad ia ka jingtim; ia ka jingkyrkhu kein, lada phin kohnguh ia ka hukum U Trai uba u Blei jong phi, ia kiba nga hukum ia phi ha kane ka sngi; bad ia ka jingtim kein, lada phim kohnguh ia ki hukum U Trai uba U Blei jong phi. II Thessalonica 1:7.9 Te ia phi kiba shah jynjar, ia ka jingjahthait lem bad ngi, ha kata ka jingpynpaw ia U Trai Jisu na bneng lem bad ki angel ka bor jong u, ha ka ding bameh, u da pynhiarkput ha Idta ki bymithuh ia u Blei, bad ha kita ki bym kohnguh ia ka Gospel ka jong U Trai Jisu jong ngi; ki ban shah ka jingpynshitom, ka jingpynjot babymjukut kein na khmat u Trai bad na kata ka burom ka bor jong u. Rom 6:16 Phim ju tip, ba ha uba phi aiti noh ialade kuni ki mraw ia ka ban kohnguh, phi long ki mraw kein ia uta ha uba phi kohnguh; la ki jong ka pop sha ka jingiap, lane la ki jong ka jingkohnguh sha ka hok? /34 KA JINGPHLA IA U KHRIST KA LONG KABA DONKAM Naba uno uno ruh u ban sngewlehrain ia nga bad ia ki ktien jong nga, ia uta kein u khun u briew un lehrain, ynda un wan ha ka burom jong u, bad ka jong u Kpa bad ka jong ki angel bakhuid. Loukas 9:26 Mathaios 10:32,33 Uno uno baroh te u ban phla ia nga ha khmat ki briew; nga ruh ngan phla ia u ha khmat u Kpa jong nga uba ha bneng. Hynrei uno uno ruh u ban len ia nga ha khmat ki briew, nga ruh ngan len ia u ha khmat u Kpa jong nga uba ha bneng. Rom 10:9,10 Bad lada men phla shynna da la ka shyntur ia u Jisu ba u long U Trai bad men ngeit ha la ka dohnud ba u Blei u la pynmih pat ia u na kiba iap, yn pynim ia me. Namar da ka dohnud kein u briew u ngeit ia ka ban ioh ia ka bok, bad da ka shyntur kein ban phla shynna ia ka ban ioh ka jingpynim. Philipi 2:11 Bad ba u thyllied baroh un ioh phla shynna ba u Jisu Khrist u long u Trai, ia ka ban pyndonburom ia u Blei uba u Kpa. /35 U SOITAN U NONGSHUN UBA RANGBAH JONG NGI Ban pynpeit ia ki khmat jong ki ba kin ioh phai na ka jingdum sha ka jingshai, bad na ka bor jong u Soitan sha u Blei, ba kin ioh pdiang kaba map ki pop bad ka bynta hapdeng kita ia kiba la pynkhuid da ka jingngeit kaba ha nga. Ki Kam 26:18 Mathaios 4:1 bad 10,11 Ynda kumta la ialam noh ia U Jisu da U Mynsiem sha ka ri khiaw, ba yn pynshoi ia u da u Soitan. Ynda kumta u Jisu u la ong ha u, khie leit nob, me u Soitan; naba la thoh; Men mane ia u Trai uba u Blei jong me, tang ia u hi ruh men shakri. Haba kumta u Soitan u la iehnoh ia u; ha khmih ruh, ki angel ki la iawan bad ki la iashakri ia u. Ephesos 6:11 To kieng noh ia ka jingkieng atiar ka jong u Blei baroh, ba phi lah ban ieng pyrshah ia ki buit thap u Soitan. I Petros 5:8 To phin leh adkar, to phin iasharai; naba uta u nongialeh jong phi uba u Soitan, kum u Sing bakyrhuh u laid kylleng, u da wad khnang ia uno uno ruh ba un ioh nguid tylli. /36 KA JINGJOP HALOR U SOITAN II Thessalonica 2:8 Ynda kumta yn pynpaw noh ia uta u bym niew hukum, ia uba u Trai Jisu un pyniap da ka jingpyrsad ka shyntur jong u, bad un pyndam noh thiaw da ka jingpynpaw kata ka jingwan jong u. Hebru 2:14 Namarkata haba kita ki khun ki long ki nongiohbynta na ka dob bad ka snam, na u hi ruh da kajuh ka rukoin u la shim bynta na kijuh; bad da ka jingiap un ioh pynduh noh ia uta uba don ka bor ka jingpyniap, uta u long u Soitan kein. I Ioannis 3:8 Jar uba iai leh ia ka pop u long na u Soitan; naba uta u Soitan u ju leh pop naduh kaba mynnyngkong. Ia kane khnang la pynpaw ia u Khun u Blei, ba un ioh pynjot noh ia ki jingleh jong uta u Soitan. Rom 8:35 bad 37 Uei u ban pyniakhlad noh ia ngi na kata ka jingieit ka jong u Khrist? Ka lanot lane ka shipa, lane ka jingpynshitom bein, lane ka jingthnang, lane ka jinglyngt khuit, lane ka jingma, lane ka waitlam? Hynrei ha kine kiei kiei baroh kein ngi jop thiaw da uta uba la ieit ia ngi. /37 KA JINGIEIT, KA J1NGTYNJUH JONG KA JINGLONGSYNRAN Ioannis 13:35 Da kane kin ioh tip baroh ba phi long ki synran, lada phi don ka jingiaieit paralok hi. Lada uno uno ruh u ong, Nga ieit ia U Blei, bad u shun ia la u parabangeit, u long uba lamler; namar uta u bym ieit ia la u para bangeit ia uba u la iohi, um lah ban ieit ia u Blei ia uba um shym la iohi. I Ioannis 4:20 Galatia 5:22,23a Hynrei u soh jong u Mynsiem, u long ka jingieit, ka jingkinen, ka jingsuk, ka jingshahslem, ka jinglehsbun, ka jingbha, ka jingiaineh, ka jingjemnud, ka bor halorlade: ban ialeh pyrshah ia kiba kum kita ym don ka hukum. La nga kren da ki thyllied ki briew bad ki angel, haba ngam don ka jingieit, nga la jia long kum ka rwiang mong basawa, ne kum ka shakuriaw bariew shaw shaw. I Korin 13:1 Ioannis 21:16 U ong pat ha u kaba arsien, Ko Simon u khun u Jonah, me ieit ia nga? U iathuh ha u, Hooid, Ko Trai, me me tip ba nga ieit ia me. U iathuh ha u, To ap ia ki langbrot jong nga. /38 KA JINGMIHPAT JONG U JISU KHRIST Haba u la mihpat te mynstep eh ha ka sngi nyngkong jong ka taiew, u la paw nyngkong ha ka Mary ka nong Magdala, na kaba u la lah beh noh ia ki hynniew ki ksuid. Markos 16:9 Ia uba la aiti noh na ka bynta ki jingpalat jong ngi, bad ia uba la pynmihpat na ka bynta ka jingpynksan jong ngi. Rom 4:25 Ki Kam 10:39-41 Bad ngi long ki saklu ia kiei kiei baroh kat kiba u la leh ha ka ri ki Jiw bad ha Jerusalem; ia uba ki la pyniap nob ruh da kaba sdien ia u ha u dieng. la une u Blei u la pynmihpat ha ka balai sngi, bad u la Shah ia u ban long uba paw shynna. Ym ha u paidbah baroh hynrei ha ki sakhi ia kiba la jied mynshuwa da U Blei, ha ngi kein kiba la iabam iadih ryngkat bad u ynda u la mihpat na ki baiap. Ioannis 20:26-28 Te hadien phra sngi pat ki synran jong u ki la iadon hapoh ing, bad u Thomas lem bad ki. U Jisu u la wan, haba la khang ia ki jingkhang, bad u la ieng hapdeng bad u la ong, Long ka jingsuk ia phi. Hadien kata u ong ha u Thomas, To ai hangne ruh ia ka kti jong me bad to buh ha ka krung jong nga; wat long te u bymngeit hynrei u bangeit. /39 KA JINGMIHPAT, KA JINGKYRMEN BADONBUROM JONGNGI Rom 6:3-5 Ne phun ju tip, ba kat kiba na ngi ia kiba la ioh pynbaptis ia u Khrist Jisu, la pynbaptis ia ngi kein ia kata ka jingiap jong u? Namar kata kein la btep lem ia ngi bad u da ka jingpynbaptis ia kata ka jingiap jong u: ba kat kumba la pynmihpat ia u Khrist na ki baiap da ka burom ka jong U Kpa, kumta ba ngi ruh ngin iaiaid ha ka jingthymmai ka jingim. Namar lada la pyniabsap lem ia ngi ha ka jingsyriem kata ka jingiap jong u, kumta ruh ngin ioh long ha kata ka jingsyriem ka jingmihpat jong u. Ioannis 5:25 bad 28,29 Shisha, shisha nga ong ha phi, ba ka por ka jia, bad ka long mynta kein, haba kiba iap kin iohsngew ia ka jingpyrta ka jong U Khun U Blei; te kita kiba iohsngew kin ioh im. Wat sngewkyndit ia kane; naba ka por ka jia, ha kaba kita baroh kiba ha ki jingtep kin iohsngew ia ka jingpyrta jong u, bad kin iamih noh; kiba la leh babha sha ka jingmihpat ka jingim; hynrei kiba la leh bymman sha ka jingmihpat ka jingpynrem. /40 KA JINGKHUID SHA U TRAI Kiba la jied, katba kum ka jingtiplypa u Blei U Kpa, ha ka jingpynkhuid U Mynsiem ia ka jingkohnguh bad ia ka jingsynreit ka snam U Jisu Khrist; ka jingaiei ha phi bad ka jingsuk to kin nang roi. I Petros 1:2 Ia ka ban ai ha ngi, ia kiba la knieh kynthet na ka kti kiba shun ia ngi, ba ngin shakri ia u khiem da sheptieng, ha ka jingkhuid bad ha ka hok ha khmat jong u, baroh ki sngi ka rta jong ngi. Loukas 1:74,75 II Korin 7:1 Namarkata haba ngi don kine ki jingkular, ko ki hep, to ngin ia pynkhuid noh ialade na ka jingbitngit ka doh bad ka mynsiem baroh, da kaba pynjanai ia ka jingkhuid ha ka jingsheptieng ia U Blei. Namarkata lada u briew u pynkhuid ialade na kine, un long ka pliang badonburom, ba la pynkyntang khuid, bad babit ia ka kam u Kynrad, haba la pynkhreh ia u ia ka jingleh babha baroh. II Timothi 2:21 I Peter 1:15 Hynrei kumba uta uba la khot ia phi u long u bakhuid, to long ma phi ruh kiba khuid ha ka unglone uneim baroh. /41 KA JINGKHUID SHA U TRAI Hebru 13:12 Naba kumta U Jisu ruh, khnang ba un ioh pynkyntang ia u paidbah da ka snam jong u hi, u la shah shabar kata ka khyrdop. Isaiah 35:8 Te ka lynti bah kan don hangta, bad ka lynti, ynkhot ia ka ruh ka lynti ka jingkhuid; kiba tngit kin ym iaid halor jong ka; hynrei kan long ia kito ki nongleit jingleit, shisha kein ki babieit kin ym bakla ha ka. Mathaios 3:11 Nga shisha nga pynbaptis ia phi da ka uni ia ka ban kylla kabamut; hynrei uta uban wan nadien jong nga u long uba kham khraw bor ia nga, uba kani dei ia nga ban rah wat tang ia ki juti jong u: uta kein un pynbaptis ia phi da U Mynsiem Bakhuid bad da ka ding. I Ioannis 1:9 Lada ngi phla ia ki pop jong ngi, u long u baiaineh bad u bahok, ban map noh ia kita ki pop jong ngi bad ban pynkhuid ia ngi na ka bymhok baroh. Kat kumba u la jied ia ngi ha u mynba ym pat pynshong nongrim ia ka pyrthei, khnang ba ngin long kiba khuid bad kiba khiem jingduna ha khmat jong u ha ka jingieit. Ephesos 1:4 /42 Kl BRIEW BA LA PYNDAP DA U MYNSIEM Ki Kam 1:8a Hynrei phin sa iohpdiang ia ka bor ynda la wan u Mynsiem Bakhuid ha phi bad phin long ki nongphla ia nga ... Esekiel 36:27 Bad ngan buh ia u mynsiem jong nga hapoh jong phi, bad ngan pyniaid ia phi ha ki ain jong nga, te phin rakhe ia ki jingbishar jong nga, bad phin leh ruh ia ki. Rom 8:9 Hynrei ma phi phim long ha ka doh hynrei ha U Mynsiem, lada u Mynsiem U Blei u shong sah hapoh jong phi. Hynrei lada uno uno ruh um don U Mynsiem U Khrist, uta kein um long u jong u. Namarkata, lada phi kiba long bymman, phi tip ia ka ban ai ia ki Jingai babha ha ki khun jong phi, kaba katao tam ba U Kpa jong phi uba ha bneng un ai ia u Mynsiem Bakhuid ha kita kiba pan na u? Loukas 11:13 Ki Kam 4:31 Ynda ki la lah duwai te, la pynkhynniuh ia kata ka jaka ha kaba ki la iaseng, bad la pyndap ia ki baroh da U Mynsiem Bakhuid bad ki la kren ia ka ktien U Blei da ka jingsngewshlur. /43 KI JINGKULAR BAPHYLLA IA KI KHRISTAN Salm 34:18 U Trai u long hajan ia kita kiba la pait ka dohnud, bad u pynim ia kat kiba sngewsih ka mynsiem. Isaiah 66:2 Naba ia kine kiei kiei baroh ka kti jong nga ka la thaw, te kumta kine kiei kiei baroh ki la wan long, ong u Trai: hynrei ha une u briew ngan khmih. wat ha uta uba sngewduk bad uba sngewsih ka mynsiem, bad uba khynniuh ha ka ktien jong nga. Jingpynpaw 21:4 Te u Blei un niad noh ia ka jingjawummat baroh na ki khmat jong ki: bad ka jingiap kan uni long shuh, lymne ka jingsngewsih, lymne ka jingiam, lymne ka jingpang, kan ym long shuh; kita kiei kiei kiba mynshuwa ki la leit noh. I Petros 4:12,13 Ko hep baieit, to wat sngewphylla phi ia kata ka jinetynjuh bameh ding kaba ha phi, kaba jia ia ka ban tynjuh ia phi, kumba da jia kaba khyllah ha phi. Salm 37:3 To shaniah ha U Trai, bad leh ia kaba bha; to shong ha ka ri, bad to beh ia ka jingshisha. /44 KI JINGKULAR IA KIBA LA SHAH PYNSHOI Hebru 2:18 Namar ha kaba ma u hi u la shah haba la pynshoi ia u, u lah kein ban iarap ia kita ia kiba la pynshoi. Rom 8:28 Bad ngi tip biang ruh ba kiei kiei baroh ki iatrei lem na ka bynta ban pynbha ia kita kiba ieit ia u Blei, ia kita kein ia kiba la khot katba kum ka jingthmu jong u. 1 Korin 10:13 Ka jingtynjuh kam shym la ngat ha phi hynrei tang kaba u briew u lah ban shah; hynrei U Blei U long uba lah ban shaniah, uban ym shah ba yn tynjuh ia phi tam ia kata ia kaba phi lah, hynrei ryngkat bad kata ka jingtynjuh un thaw ruh bad ia ka lad ban lait, khnang ba phi lah ban shah ia ka. Salm 34:19 Shibun long ki jingjynjar ia uba hok: hynrei U Trai u pyllait ia u na ki baroh. Isaiah 43:2 Haba me leit lyngba ia ki um, nga ngan long lem bad me; bad lyngba ki wah kin ym tyllep ia me haba me iaid lyngba ka ding, men ym ing; lymne ka thyllied ding kan ym jliah ia me. /45 KI JINGKULAR IA KIBA JOP Jingpynpaw 21:7 Uta uba jop un ioh ia kiei kiei baroh; bad ngan long u Blei jong u, bad ma u de un long u khun jong nga. Jingpynpaw 2:7 Jar uba don ki skhor ban sngew, to un sngew ia kaei ba u Mynsiem u ong ha kita ki balang. Ha uta uba jop ngan ai ha u ban bam na u dieng jong ka jingim, uba long ba ka paradais U Blei. Jingpynpaw 3:12 Uta uba jop, ngan pynlong u rijied ia u ha ka ing U Blei jong nga, te un ym mih noh shuh shabar; bad ngan thoh halor jong u ia ka kyrteng u Blei jong nga, bad ia ka kyrteng jong kata ka nongbah U Blei jong nga, ka Jerusalem bathymmai kaba wan hiar na bneng na U Blei jong nga, bad ia kata ka kyrteng jong nga ka ba thymmai. Jingpynpaw 3:21 Uta uba jop, ngan ai ha U ban shong lem bad nga halor ka khet jong nga, kumba nga ruh nga la jop, bad nga la shong lem bad u Kpa jong nga halor ka khet jong u. /46 U BLEI U KREN HA NGI SHAPHANG KABA IAKHLAD TNGA Mathaios 5:32 Hynrei nga ong ha phi, ba uno uno ruh u ban pyllait noh ia ka tnga jong u, lymda tang na ka bynta kaba klim, u pynklim ia ka: uno uno ruh u ban shongkurim bad kaba la iehnoh, u ruh u klim. Loukas 16:18 Uno uno ruh u ban pyllait noh ia ka tnga jong u, bad u shongkurim ia kawei pat, u klim; bad uta uba shongkurim ia kata kaba la pyniehnoh na u tnga, u ruh u klim. I Korin 7:10,11 Bad ha kita kiba la shongkurim nga hukum ym ma nga hynrei u Trai. Wat ai ba ka tnga kan khlad na la u tnga; lada ka khlad noh, to kan shong khynraw noh, ne kan iasuk pat bad uta u tnga; bad wat ai ba u tnga un iehnoh ia la ka tnga. Rom 7:2,3 Namar ka briew kaba don tnga la teh da ka hukum kein ia ka ha uta u tnga katba u dang im: hynrei lada uta u tnga u iap noh, ka la lait noh kein na kata ka hukum ka jong uta u tnga. /47 KA JINGWAN ARSIEN JONG U KHRIST Naba kumba ka mih noh ka leilieh na mihngi, bad ka shai haduh sepngi, kumta ruh kan long ha kata ka jingwan u Khun u briew. Mathaios 24:27 Ioannis 14:3 Ynda nga la leit noh, bad ba nga la khreh ia phi ka jaka, ngan wan pat, bad ngan shimti ia phi ha lade hi; ba ha kaba nga long ma nga, phi ruh phi lah ban long. Markos 8:38 Naba uno uno ruh u ban sngewiehrain ia nga bad ia ki ktien jong nga, ha kane ka pateng bynriw baklim bad bapop; U Khun u briew ruh un lehrain ia uta, haba u wan ha ka burom u Kpa jong u, lem bad ki angel bakhuid. Jakob 5:8 To iashah slem ruh ma phi; to pynneh skhem ia ki dohnud jong phi: naba kata ka jingwan U Trai ka la jan. Mathaios 24:30 Ynda kumta te ka dak U Khun u briw kan paw ha bneng; te hangta ki jaid bynriew baroh ka pyrthei kin ialynniar lympat haba kin iohi ba u wan u Khun u briew ha ki lyoh bneng, da ka bor bad ka burom bakhraw. /48 KA JINGWAN ARSIEN JONG U KHRIST Loukas 21:27 Ynda kumta te kin iohi ia u khun u briew ba u da wan ha u lyoh da ka bor bad ka burom bakhraw. I Ioannis 3:2 Ko hep baieit, mynta ngi long ki khun u Blei, bad ym pat la pynpaw ia kaei ba ngin sa long. Hynrei ngi tip ba, ynda la pynpaw ia u, ngin long kiba kum ma u; naba ngin iohi ia u kumba u long hi. Ki Kam 1:11 Kiba la ong ruh, Ko rangbah Galilaia, balei phi ieng khmieh sha bneng? Une u Jisu ia uba la shim noh sha jrong na phi sha bneng, un wan ha kajuh ka rukom kumba phi la iohi ia u ba u leit sha bneng. Jingpynpaw 16:15 Ha khmih nga wan kum u nongtuh. Suk uta uba sharai, bad uba ri noh ia la ki jainkup, ioh ba un iaid lyngkhuid, bad ba kin iohi ia ka jinglehrain jong u. Mathaios 16:27 Naba u khun u briew un sa wan ha ka burom U Kpa jong u lem bad ki angel jong u, ynda kumta un ai ha uwei pa uwei katba kum ka jingleh jong u. /49 KA KTIEN U BLEI II Petros 1:21 Namar ym da la ka mon u briew la wan ka jingiathuhlypa mynno mynno ruh: hynrei ki briew ki la kren na U Blei kein, naba la pynkhih ia ki da U Mynsiem Bakhuid. Salm 119:105 Nga la ri khop ia ka ktien jong me ha la ka dohnud, khnang ba ngan ym leh pop ia me. II Timothi 3:16 Ka Jingthoh baroh ka long kaba la pyrsad mynsiem da U Blei, bad kaba myntoi ia ka jinghikai, ia ka jingsneng, ia ka jingpynbeit, ia ka jingpymnlien kaba ha ka hok. Mathaios 22:29 U Jisu u da ia thuh te u la ong ha ki, Phi bakla, ba phim tip ia ki jingthoh, lymne ia ka bor U Blei. Loukas 21:33 Ka bneng bad ka khyndew kin leit noh: hynrei ki ktien jong nga kin ym leit noh. Salm 119:11 Ka ktien jong me ka long ka sharak ia ki kjat jong nga, bad ka jingshai ha ka lynti jong nga.
