E¡xyNy xxk Eenyek gpnyetprreM uxqpxj 

    25 uNeeek Tk ReM TpM Erenxl EpxNpsxzem uqtprrec ! 
mxncetpcec , ExTeqc Eak Exnedek Spxspctepk Exry Tk ReM TpM Weetpaxqel Teysxmqby Eewpc . 
    24 Tk ReM c Eptpnxtpk Terrerrpqby yeexekH mxwpk yej vewpeK uxmc Spxspctepk TpM Weetpaxqel 
Encxby Epxbem yeM mxnm uxqpcej . 
uxqpcej . Tenk Exry cenyej yeeeek Entk Sxxj Exnedek uqyesy , Tenk Exry Retk Tec vewty Tk ReM c 
    23 yeJ Exry Tk ReM TpM Wek y Eeekj Temy Txwpãc Exry cxetek Eak genpeesek c Wetectem cesek 
gpzpsprrec , yeJ Erk BecxXj xc Tetpc EpNty yxaxdek Epxcec yeexwpc . 
    22 Eeekj Temy ReM Wxry Ej , yeJ Tk ReM Erem Expeeeel pk Epxcej xc mxqxzek Eeytprrec cewek 
    Temscel pk Epxcej , 
Aeeeqesc Epxcec yeM E¡nxsTpD pk uqeey uqtprrec ! Eewðk . 
Temk y Tpnesxzeeey Bpexl Zpcek Wek y yeXj TeceMj mexaepecem uqtprrec ! EpxeVcej ceNel Exry EmNxtk 
uqrreby , Tk ReM c Temk y BeNqxeK c xxNpwqek Terrerrpqpwpc ! Tenk Exry ExspD E¡nxsTpD xxeM Tewbxk 
    21 Eewprrpqeexj c Epxnpsxzecac uNeeek Eery Tk ReM pk Epexqetpdek uzek tpM Axry TemD TemqteM  
uqrreeesek yeexwpc . 
ExspD pk Epxnpseeeeesek Axsy yeM WpxeVcej xxk ceMj xc ceneaxqeby Tek c Spxnpxj vprxk y Teneeek Weqaxk 
    20 uNeeek Eery Rxceetk Wek y Ebek ExspD c Epxmcsek Eak Exry Tecxk Eewxtpnerrpqyec . Tenk Exry 
Rewexc Tk ReM pk Teetk uaerreeey uqpsprrec .  << Terrepeeeel >> 
    19 YeJ Tk ReM Eak Wxry Tpxqpcej Terrepeeeetprrec cewek Epxrek Sepecxl Eak gpzpXj , uneeek Eery 
SereekH Tec , AeeK Exweeetk BpxU BeL xxeM Zeueey TpMj Tec cetexj Zpcek Extecem ceNectec . 
    18 Wek y Tpxqpcej Epxnmqbxtk Terrepeeeeeey ceNectec . yxtk ReM EpxyeM pk xxek EeNxrrpk Aerrek 
Tpsk Tec uc tk ? 
Exry yezeM mxM Tec Eebxqqewpc , Esk uxcesy Tetk BpNxeK Wpeepwpc , Erk Exry Tk ReM TpM ZeweM Eeac 
uNeeek tpM Teedk veMj yek Tpsxzewpc . Tk ReM Eery Tetek y SereekH xc Sprpspk Terreyesy , Tetk 
Tetk Exry Epxnmqbc Tk ReM pk Spxresy xc veNrreqbek Epxbeby Eewpc , EpaxM Eery Tetk vpbxL pk EtpM 
    17 Tek c EptpNxtpk yeexekH mxwpk c Zpspaxqek Terreby Temk y Epxcej xc Sprpseey ceNectec . 
uneeek Eery yeeeenpwpc . 
    16 uZek Epexqepem yej usppk c Tewbxm xc Epwenteby uqeey Epxcec , EpaxM Eery , Eexem Enmak xc 
pk Eewk yeM xxek Temk y EeqteM c Tpeceeeeeqek Weteneyesy Bpcxwpc . 
    15 yxtk ExspD xxeM Tewbxk Epxnmqbc Weeeterrel Zprrek uNeeekh Enmyesy Bpcxwpc , Tenpc yxtk EpxyeM 
    14 Epnaxqeexj Teqecec TeceMj yxtek tpM WpxeVcej xxk vptk xc Enxby yeexwpc . 
Eery vpyxzeqaeyesy Bpcxwpc . 
    13 Teexwy uqyesy yxtk vpðnek y getekh genay Temk c Enxby , Temk y Eewseeesek Tpnpwbxqel c 
Tpxqpcej , vptk xxk getekh Terreqel uqyec . 
    12 Eexwy Eak , ExspD Exry Yesk EpxyeM pk xxek Axsy yeM mxwpD pk Rxml c Eenxqerreeey xxk 
vpðenek y getekh Sxterrebpeepc . 
EpNprrepk , Temk c Rxml Zpcek Tpxqpm Enmak cewek Enmcepk , Eeqeeesek Wel pk xxek yeXj xc veNxk 
    11 Zððenðc xxk Teneeek TecxqekH Encxqecac Exry Wel pk Axsy xc Tecety vpyxqrrek EpNtpkh Eeyay 
xxk Enmak xc Eewteqeeey Encej Epxcec . 
    10 vpyxqrrek mxsxcek y TptpMj Epexqeaxqecac Zððenðc xxk TecxqekH Encxqecac Exry Wek y TecxqekH 
Extesxk y xxNpL c Terretprrec , TeteceM xxnpL c Terreeesepk Eery Tewbxqcej cewek mxntedek Epxcec yeexwpc . 
tpM Tpxsxcqek , Tk ReM SereekH Sepecxl Zpcek Eneml TeeVceqemk uqrreeey terrek Bpcxwpc . yxtecec vprrpqk 
    9 yxtecec EqteU Sprxk RpL SpNrrel pk ExNy j yeM uNprry BeL tpM EpNpeetpk . uNeeek y Erenxl 
    8 ExspD EnxsTpD Exry EpxapcetpM , EpxrptpM , Emnxtk uxM Rxceqk Eeteqc yeexwpc . 
Encxaemqpk utptprrec . Tetek y Extecel yxsxnel c Terreby TerrpNxzeeey ceNectec . 
Epqewbxqeeesek mxwpk c TpNeseeetprrec . Tetk Eewxty terrek ceNcxk EewxtpNeby , cencxk Resy Rpxcaxdek c 
    7 Tk ReM Eery EpNxty Tk ReM c EptpNxtpk Terrerrpqby Tk ReM TpM Ebek uNeeek y Wetecej xc  
    6 Teexwy uqyesy yxtk : Ebek Exry Wxry Tewbxqcej Ewxzem Bpexl cewek Epxcec uqec . Erk Teqecec tpM 
Bc EpNcxeey Epxcec . >> 
Eery Erk Wety Eeexqetpk Epxmqedek uxqpcej : << yeJ EmNxtk AxLj Eak Seqeey Epxcec , yeJ EmNxtk AxLj 
    5 EtJ EesxeK TpM yxtecec Sxrpeeexnk , EpxyeM pk Epqpeesek terrek Sepecxl veeceey ceNectec . uNeeek 
Epxreeac yeexeey ceNectec . uNeeek Eery SetpM Sewerrpk mxwpk c Zeqetek Sxpecewpc . 
    4 mxwpk uxnc EpnpeK pk venxaeekH yek mxetppecem tecek Bpcxwpc EMj EL j vpzerrpqk yek venxqaek 
utptprrec . Tk ReM EpxyeM Tecek Bpyeqeexj tpM Epreeesek Wety TeteceM Bpyeqeexj tpM Epreeesek c utptprrec 
    3 Tk ReM Eery EpxyeM Tecek cxetekh vpnxeeteby yeexekH Wety TeteceM cxetek tpM yeexeey mxwpD c 
Sererrek tpM Epxcec yeM Secxrrpqspk c Bpaxqeeesek yeexekH uxqpcej . 
    2 venc RptpeK pk mxwpD c ceM Tecek Epnxk Bpaxqeeey cenectec , Epnxty Rxcek mxwpk Exry ExeVcxcepk 
13 ; 1 Tk ReM EpxNmqbc geM mxl Wety Seqpsc Epxcec vewxXj Tec yeexeey cenectec . 
        uNeeek y Wpxsxzel c Epqeey Eery . 

Eesenewpc , 29 EpaxM Eery Wek y uneeek Eery uqyesy mxrpcel pk gel uxqpcej . 
uNeeek y Erenxl tpM TeqeNeeewpc . yxtk uneeek y Terreqel tpM Reexaedek Sxtpnrry Sepecxl xxeM Temk c 
    28 Eexwy xxk Tpqk , yxtk Tenem Esk Tpedpqeey EpqpD mxnpk c mxqxzek Eeyeey xxk Tpxqpcej 
Tpedpqpeesek Eery Epxqetewpc cetexj c Tpty Exqepeceby Eewpc . 
    27 << TeneekH EpteekH >> cewem Exry Emtpctedek uteD Eery Tpedpqby Sxqbxmqpctek TeteceM Esk 
<< TeneekH EpteekH yeJ gebeM Teqecec xc Tpedpqrreeey yeM Epxqy yeNek Tecnc xc yesk Tpedpqrrewpc >> ceweyec , 
    26 Tenk EpxXj , Temk y Terrpk Eery gebeM Teqecec xc Tpedpqrreyec , cetelj Etpcej Tenk Exry : 
Epxcmcac xc Esk mxqxzek Eeuyesy yxtk Rxceetk Rxml Eak yek Wpqtpnpk Axteeey Epxcec uqec ! 
Eery Rxml Eaecek WpqtpNpk Esk Axtewpc , ceNyej yxtk ReM Tecnc TeceMj Eak yxtek tpM Eexqepeeeel 
geterrpNaxqk Tenem EpNaxqeexj TeceMj EncxL Wetecej xc Tetk ReM TpM Epqewbxqeeesekmxwpk c geterrpnaxqeeesepk 
    25 Teexwy uqyesy , Tk ReM cxaxzetpcec , Tenem Tk ReM TpM Epxcej Eexxqetpeeac xc yxtecec 
Tencetk Exnedek yeexwpc . Erem Axspk Exry Eeyðl pk Axspk Eak Reexj Seexk Seexeeek c Exqepecedek Eewpc 
    24 Tk ReM Eery Sxkh ceMj xxk Berrpac ExspD pk Tencetk Exnedek uc , Eeseeeeesek Axspk y yek 
Spxrespkh ExNedek yeexwpc . 
Eenepk c Sxpececac uneeek y Ewpkh Exnedek yeexwpc , Rxceetk TemD TemqteM uqpeesek BxNpwtek y 
EteceM Eeeeewepk mxyempk pk cxrc EeqteM ReMj xc Tecnc TeceMj yxaxcesptec yeexwpc . Tk ReM Eery Tpxwek 
23 Tk ReM uqyesy uneeek y Eeeeewepk mxyemk y mxcenpqtpk Rexxnqeqtpeey TeqeuM TpM Exnedek yeexwpc , 
Tecnc xxk Epnpk y ZðnpseqðL , Tpxxj Tpxwek Secxrrpqspk Tec vptk uxqpcej . 
    22 ceyeay Tk ReM Eery ãxzpk Eerrpqekh Exnedek Exry WpxeVcej Tecnc xxk vptekh Exnedek Eewpc , 
    21 Tenk Exry ceaxrek EezpwsxeK Tec uc , Wpsc Eetelj : << yeJ Eezpk aeaenewpc ! >> cewedek yeexwpc 
ceqedek yeexwpc . 
<< Erk Eerrpqk tpM mxnpdek Exry Eetprrpsy Wel uqyeay Temk c Axqerry yeM Apcxk Eeqetprrec >> cewek  
mxsewpc . 20 EpaxM Eery , Tetk ReM Exry Tenem BeNqxeK c Emnceqek mxapnem Epxcec uqec . BeNqxeK TpM : 
Terry xc Sprpseey xxk EpxXj tecek Tenpc Tetek tpM EpxceMj Terry yxtecec Sprpseeeetpk cewek Ferrentek 
    19 Teetk yesk uxnxXj xxk Terrpk yej Epxcej ceqeqaem Terrpk Tec . Eenepk ExNcepk Exry EteceM 
Teetk gel Tec Bpberrek Emqk Tec , veneecrrpc yej SeqceJ SxrrpNrrek Tec , 
mxnpcetpc yeexwpc . 
    18 Tek ReM Eery ExsNðl pk Eenepk ExNcepk pk Wety yenxby Tewtenxk uqeey Sxrec Eerrpqekh 
Epxcec uqec . 
EenekH Enxdek uqyeay , Temk y EpxyeM pk xxek Epexqetpdek Zeutel ppk Zprrek EpxceNeaxqem EenekH 
Sereeesek uqyeay , Eaxcej Exry mxqxzedek Epxcec uqec . Tenk Exry cetpexyeM Rxqusy Epnpseeek Rpxmunxqem 
    17 Seml tprc , Tk ReM pk Wetecebc yeM Tenk Exry Eaxcej Eak yek ExNpcel mxnteXj cewek 
vpteqtpeey Zeutel Esk genpwpc . 
Exsey xxk Wety Axceac usy uqby , vpwseeeek vprrpqk Extecek y Tpxqpcej Eeeeewepk mxyemk y ReM RxrrpM c 
    16 cxaxzewtecec Zeurrenec , Teceyesy BeNxL mxwpk Exry Sewerrpk SetpM Eerresxqeeey Epxcec , Esemlj 
Zeurrenec Teceyesy EeNec Rxcek Esc vppnty Epnrrpwel Wety Epxsay uxxbxyesy mxwpD c vppnqeeey usy uqpwpc 
    15 cxaxzewetecec ZeurreNec , Teceyesy uNeeek y Erenxl EpxNpsxzel c Esk Eeqtewpc . cxaxzewetecec 
Eenxrrpk AeyeM EewxtpNeeey Epxcec uqyesy Ebek tpM yeNerretek Axteeey Epxcec . 
    14 usppk mxwpD Qpcej EeXj Rexxnewterry Zeueey yeM Aenweexby , Eenxrrpk AeyeM Eewxtpneeey ceNectec , 
mxapk Axtel c Epqpwpc . 
    13 Epxnmqbc EeD BeL xxeM Bewreyesy Tprrpqeexj mxl Axry Eenec Bewtexj uqeey Epxcec Wpxntecek Tecxk 
Bxcxctpk ! 
    12 Eexwy xxk Tpqk , Tk ReM mxapk Epxcec geM Zprrek Enmby Aeaenek Teeebxby yeexekH mxl Zpcek 
        BxrrekSpnrreeey yej Expeeeeeey 

Axceac EewxtpNel Tec uqpeesek uxqpcej . 
TeteceM vewxzenpl mxnteby uqyespNel EpxeVceNemqpdek mxwpk Exry Eewprrpqeexj EpxM j xxwxD Serrpby , TpxU 
    11 yxtk vewxzenpeeteeey xxk EpxXj tecek TpU Tprrpc yezeM mxM Epxcec Eewpc , ceyeay Seml tprc 
mxntecem xxk Tpxqpcej uqec . 
uneeek y vewxzenpk Spnrreeey Eery Wek y Tpsk xxk Tpxqpcej yxtek tpM Temk y EeNxrrpk cecek Eak vpyeJ 
    10 Weeeeupk pk Eaxcej Exry EpxyeM pk SereekH yeM xxek TpxM AeeK yxtek c vewxzenpwpc . cetelj 
Epexqeaxqek Eewc Resy xc Eneweqbek Epqeey yxsxy ? 
Temk c Wpxk mxetppecewpc . Teceyesy vpyxqrrek AxreNty Eaxcej tpM Eeyay ceqeyesy , yxtk Reectk SxtpNrry 
    9 Weeeeupk pk xxek Eaxcej tpM Eeyay ceqeyesy , yxtk Temk y vewxzenpk Spnrreeey xc mxqxzeby , 
Eery Tenpc uNeeek y xxeVcxrc mxyemk Exry usy , venxk Receqec mxyemk Exry uqec . 
    8 cenyej Tk ReM Eery usppk mxyempk Wety vewxzenpk Spnrreeey xc Esk mxqxzem uqyesy , Tk ReM 
Exry Eaxcej xxk xxek vewxzenpk Spnrreeey xc mxqxzem Epxcec ceby yeexkh py ?  
mxntem Exry uNeeek Eery Tk ReM c mxyemk Tec yek Eeteqc Epxbeby yeexeepc xc Exqepeceby yeexwpc . mxyemk 
    7 Tk ReM Eery vewxzenpk SpNrreeey xc mxqxaem ceNectec , EpaxM Eery Tk ReM vewxzenay SpNrreeey xc 
        TesxrrpnteqekH Epxbemqpk SpNrrewpc . 
        Temk y vpnxzek mxqxzedek mxyemk uxnc tecek 
        Erenxk veexneqeeey mxwpk uxnc xc SpNrrewpc , 
            6 Ebek Exry uqyesy 
        yxtecec BpNxeK Wpeepeetpk . 
        uNprrpsxzek xxweqedek y cxrc EpaxMj 
        Epxnqpxj Ebek y Spnrrel c cxaxzetpcec , 
        EpxMj mxyempk Wxry Ej 

Sererrpqpeesek c Epwenteeesek ZpL py ? Tenk Exry Epxmqenpk : 
    5 Tk ReM ApeepL uNeeek Eery mxyemk Zpcek Expeeeek Sererrpqeey Epxcej yeM Tk ReM c Expeeeek 
    4 Tk ReM Eery Rxml cxqxeak Qpcej Teweaeqtpcepk Eenec Axsy Epnpseeeeey cewbxzekh mxnpcetpc Eewpc . 
cencxk mxqxaek Tesunxqedek uc ! Eexwy xxk Tpqk Tk ReM yxtecec Spxsy Wpeepeetpk . 
    3 Temk y EpxeVceneqtk xc utpk Epxbetpcec . Tenk Exry Rxmqty mxwpD pk vpNpspl Berpl c 
Tenk Exry Rxceetk uneeek y Enterc Serrptel pk yenerrpk Telj tprc  Serretek Eewpc c j . 
Tprpqbxk Wptpk TeceMj mxqxctek Eeqeeeteeesek Tpnpwbxqel c Zeny EpaxM xxeM utpeesek Epxcec . Etpcej 
Epeepnxeey Epxcec , Emk y Esenm yeM , Temk c mxqxzek uxmc yezeM mxcbxl pk Tpxqpcej , Tenk Exry , 
Extecel yxsxNel pk Emtpcac yej Temspmqpcac Wpxk , Tenk Exry Tprpqbxk xxk Wptpk y Ewpkh xxnpcesxk 
    2 yxtk ReM Eery ExspD c Rxty Aeyaxl Epxcec veNeeey ceNectec , EpaxM Eery Tenk Exry Wek y 
ApxmNeqtk Epxcec Teycxk mxzpyesy Bpcxwpc . 
uxmc Serrepk TppeeeeM yej yxtk Qpcej xxrrpNeqtpk uxmc Rxml c EeNxqrrek AeyeNqeby , EwpreceJ BeL xxeM xxek 
12 ; 1 yxtek tpM ZeeK Emqk Eyceneqtpk Epnxzeeey Wety Epqek ceNeaxqel pk mxwpk yeexekH Tpqk , Eeqxyej 
        Wek y Eaxcej uNeeek 

tpM mxnay Axtewpc . 
Temk y BenqxeK Eery uqyesy , Tetk Exry Enceysc yxtek Qpcej vewty Eeyesy Sezc TemD TemqteM cewbxzek 
    40 EpaxM Eery , uNeeek Eery yxtek c Reexj Seexk Seexeeek Tpcxnerrpqeey yeM Tpeeteeesek yeexwpc ,, 
Tetk Exry uneeek y Eeweqel c Epqby mxntedek Epxcec , 
    39 EteceM mxwpD pk Extecel yxsxnel Exry uxM Tpexl pk Eexj pk usy Tewtecqel Tec uqec , ceyeay 
vpnrrpteby yeexqpekH . 
Eenepk Wel Ebemc ceceMj Eerrpqk cxMj yeM Terpmaxqek , Eerrpqk xxk Eerrpc yej gebeM pk Rpxcek tpM yec j 
    38 Erem Epnaxqeexj Eery Tetk ReM Eewxtpneeey cenexj Epxcec Epnaxqeexj uqec ! Tetk Exry Epnprrptpl pk 
Rpxwpnpk gebeM uqrrek xxrrptek Tpterreby , Zeterry Bpyeqeexj vppnqel yej Tenaxqerrel c mxqxaxk Etqedek uc 
cxtpekH Exqtpk ty Aeyaxeetek Eeqeeeteeesek uqec . yesk BeNxL mxwpD Exry vprc Exwerrek y Eenesy xc  
    37 yesk BeNxL mxwpD Exry Axqerrpk tpM Apcxeetek Epxmby , cxnpcej yeM Tesy cxnpcetectek , 
    36 yesk BenxL mxwpk Exry Fppl TesxrrpnteqekH mxqxaeby , BenxL Eery mxqxctek vpnxeeteyec . 
Esk mxqxzewpc . 
Respk c Epqeey xxk Tpxqpcej , Enemy Tewpqel pk TppMj Epxmm xc uqeey Eak yxsc , Tetek y Spqeqeeey xc 
Tptpry Setpk Zprrek mxqxzek Eeueesek yeexwpc . EpxceMj Rxcek uxqpxj mxwpD Exry Reexj Seexk Seexeeek Eewc 
Exqeyec . 35 Spxspxj yxsxNel Zpcek Tpxsxcqek , BenxL Ewectec Exry TeteceM Epxml Eak Tecxk Eewxtpneeesek 
yek EneD veterry uqby , Teexk y Teqeyec TeceMj SpxM mxapk Zpcek yetenerrpqpk venc xxk Teexspk c 
    34 TpexweM pk gel c Epetenerrek , Exqty xxtek y Eeqek cxtpeey Eak xeexqeey Tetk Tenpc yerrpnec Eak 
Eensqek y Eewk xc uxcqek , 
Teexqtpk Teexqeyec . Tetk TpxU Zpspk c Zeueeterrpqby , uneeek y Eeweqel c mxntebpmc . Tetk Exry 
    33 Tetk Exry Spxspxj yxsxNel Zpcek Tpxsxcqek , Epnaxk TprrpNxk y EpqpD mxnpk Rpmpk c 
SewZpxl uqpk Tecety WeNcepk ReM pk Epexqk uxtpcel c Tpnepeeey AeeK ceby Epxcec . 
uqec . 32 yeJ yesk EpxNmqbxqek Zenxeey py ? Retk tpM cxtxzpk , yeNxíej , Sewspk , ZðýTk , teðxtJ 
Terreeeaxpk QpekH Eeqeeeteeey Epxcec uqec , EpaxM Eery , Tenk Exry TpNsxrrpqac xc Ezeqsexj xxeM Bpaxqeeesek y 
    31 Spxspxj yxsxNel Tec Tpqetk , Zeeceeek ELj NeeeeU Eery EeNec TeteceM uneeek y xenqxeK c Esk 
Eeqeepeesekh vptk xxk ceNeL Exry RpNebpeepc . 
    30 Extecel yxsxnel Tec Tpqetk , Exsnðl pk cxk Zðnxó vptk xc Tpqprrek EtpM TprrpNxk 
Bxyuk Epxmbpmc 
yeexeepc Wety getpqyec , ZðbxyðTJ xxk cxk TpNsxk Epxbedekh , Tetk Exry veNxk TeeVcxD pk Epspkh 
    29 Extecel yxsxnel Tec Tpqetk , Exsnðl pk cxk Epqerrek TeeVcxD c ZeeK verrpNec gebeM xxeM Bewrek 
xxk Tpxqpcej verreqrrek TeceMj Zpcek Axsy Tpxncxctpk cewek Becxbpeepc . 
TeNem mxrpcel mexaepeceby uxmc Secxrrpqspk xxeM Exsnðl pk cxk y Eeeeewepk mxyemk c Eeqerrpqeey Epxcec 
    28 Extecel yxsxNel Tec Tpqetk Tenk Exry cxqc Teyeeesek TpNeseeel pk EtpM cewek Tpeeterreby , 
SexpeuNxtec yeM uaeeesek Epxcec uxqpcej . 
Eppeyec . EpaxM Eery Tenk Exry Rxtpk tpM Esk veNeeeteeey uneeek c Epqby veNeeesek uqpqtec EneD 
    27 Extecel yxsxnel Tec Tpqetk , Wpsc Eery verrek y cxqxecqem Eak Esk Ewxzek ZðbxyðTJ Eak Seqpk 
EtJ Enterc Eak EncxL uqec , EpaxM Eery Temk Exry ExNecetpc cesxxj Feecrel c mxseby Eewpc . 
    26 Temk y Rxtpk tpM WxsxXj xxk Tpxqpcej TpNpwbxqel Eewseeey Eery ZðbxyðTJ xxk vewpeK uxmc 
cxqxeak xxk Tpwtk TpxM AeeK pk xxNrrel c Etqem TpMj Epxcec yeexqpekH . 
    25 Tenk Exry uNeeek y Eenepk Exncepk Qpcej vewty Bpyeqeexj Eewseeey xc uqeey Eak yxsc , Rxml 
mxyemk cewek Terrpteeey xc Esk mxqxzeyec . 
    24 Extecel yxsxNel Tec Tpqetk , Wpsc Eery Epxceqec EpxetpM uqby ZðbxyðTJ xxk verrek y cepcek y 
Teqteqeeesek uqec . Tetk Exry verrek y BeNqxeK Eak Esk Eezpwpc . 
pk xxek Epxbesmqeexj Seexeeek TpxNc Tec TpxNpdek c Epxbecepk , Temk c gpNyek SeMj Rxrrpk  
    23 Extecel yxsxNel Tec Tpqetk , Wpsc Eery Tpxnpdek y vpexkh Temk y Eaxcej Ecej Exry cepcepk 
EpNpsxrrpqeey Tpeeec ceNxzesy Epxqetecedek uxqpcej . 
Exry vpbxL terrek ZðbxyðTJ Eak Exry Seqpk Eppeeey Tpeeec TpNetpeesek uxcepk EpxyeM pk cemM c vewxekH 
    22 Extecel yxsxNel Tec Tpqetk , Expsxýj Exry Eewc Teqyxeey xxk EpxXj tecek ExsNðl Epxetpsptek 
Wpxnmbpmc . 
mxyemk c TpD TpD Tprc Exnpcek Tenk Exry EpxyeM pk xxek TezeeK Zprrek Tpqby uneeek tpM Spxspcqek 
    21 Extecel yxsxNel Tec Tpqetk , ZeóU Eery Eewc Teqyxeey xxk EpxXj tecek Expsxýj pk  vpzeM 
c ExNpcebpmc . 
    20 Extecel yxsxNel Tec Tpqetk . Exseíej Exry ExNecetpc xxk EpaxM pk Tpxqpcej , ZpóU yej Exseyj 
ceqeby uqpwpc . 
Epxrek tecek , yxtk yesk EeyNeeeeL Eery EpxreceM Exseíej xc Epxml Eak Exry Terrerrpqpk Eeyaxneyec cewek 
    19 Tenk Exry uNeeek QeU Exseíej xc Epxmdek Eak Tecxk Eewxtpnerrpqpwpc cewek utpby yeexqpekH , 
Zpcek Epqpwpc . >> 
    18 uNeeek Eery Temkh Epxmqenpk : << Ac uqyesy Exseíej Eak Wxry Eeweqeeesek EpxMj mxyempk 
mxntem mxwpk uxqpcej , ceyeay Tenk Exry geeeak EpxMj Zpcek TpNtexxXj Tecxl Teqyxeesek yeexwpc . 
tpM mxyemk Exseíej Zpcek TecxqekH xxk Enmak uqrreby Enmbpmc . EeyNeeeeL Eery uNeeek y Eeweqel c 
    17 Extecel yxsxNel Tec Tpqetk , EeyNeeeeL Eery uNeeek Temk c Tpnsxk Sxqrreeey xxk Epxc j 
Eery Tenk Exry Rxceetk Tetk ReM TpM Rxcek Serrpnc vptk xc yeqepecek TpxmceNyec . 
Eexwy Eak uNeeek Eery Tetk ReM Temk c uNeeek cewek Terrpteeey xc gptpwsxeK cewek Sereeey Epxcec , EpaxM 
    16 Tetek Exry TecNc xxk EpNpk teceJ Reexj Epxbesmqeexj Seexeeek ceM RptpeK c mxsek Wpxnpcetpwpc , 
yesk uaeeey Tpcxzel yeexwpc ,, 
    15 Tetk Rxceetk Seqpk Eptpeesek RptpeK Epsy xc Tetpc WpxNpcepem Epxcec Esk uxcesy Tetk Exry 
yeexekH Eery ExqeNcec yeexwpc . 
    14 Erem Epxcej xc ceqedek mxwpk ZeNxzek Epxcec yeM EpxyeM pk yezeD Tecek Rxcek RptpeK Epsy 
Tprreaxeetewpc cewek utpwpc . 
uxcepk Epxyensepk Zpcek EpNaxqeexj TeceMj Bpxycek venc RptpeK pk mxwpk uzy Eezeeaxpk TpM 
uneeek y Eeweqel c Esk mxnteyec , ceyeay EeqpD Eak Eebxeeqeyesy , Tetk Sepecxl tecek yezeM mxM Tec 
    13 EteceM mxwpD Exry uqyesy Epxmk Epxmtelj yek Extecel yxsxnel Tec mxwpD uxqpcej . Tetk Exry 
Wety TpekH Tpwsc Epxcec yeexwpc c j . 
Teqcenedek EpxMj mxyempk Exry TecNc xxk Eptpk uzy Teqec xxk mxyecek y Eqesy Sxnpc xxk Wpxmqxxj 
    12 cetpexyeM EeyNeeeL Eery Rxceetk Epxmdek Sxeeerry uqyeay Temk y geeeak yeXj Eak Epxnebxk 
Eery , Tenk Exry uneeek Eery Eeweqel Zprrek Qeytec yeNxwteqek Secxwpc cetexj c Exteceby yeexwpc . 
uqeey Respk Eak Ay cetpNedek uqyeay , Tenk Exry Wpxk Epxnebxm Axtel c mxntedek yeexwpc . EpaxM 
    11 Extecel yxsxnel Tec Tpqetk , SeNk Eery cetpexyeM xxnwpspqem Epxcec , Resy Eery cepcepk Tec  
Tec vptk xc mxsek WpxNpcepeay Eewpc . 
Serrpbpeepc . 10 EpaxM Eery , EeyNeeeeL Eery uNeeek y Tpxqpyqek yeexrrpqpeesek Epxrc EmNxtk yety SerrpNxk 
gebeM Bpaxk uqby , uneeek y Rxceqk Eeteqc Eeweqel c mxNtedek Exseíej yej ZpóU QpekH vewty Weexeeek tpM 
    9 Tenk Exry Spxspxj yxsxNel Zpcek Tpxsxcqek uNeeek y Eeweqeeesek gebeMj EpNpsxk Serrpby , veNc 
Seqpk Eppeeey xxk EpxXj , vewxekH Eppeeey yek EeNec Wetem Epxcec uqec . 
Temk tpM Epxnpsxzewpc cewek Eeweqeeesek gebeM Eaxbpmc . Tenk Exry EpxyeM pk EpqpD mxnpk Eak yek 
    8 Extecel yxsxNel Tec Tpqetk , EeyNeeeeL Eery uNeeek y Terrpteqtk xc xxNpwqek Terreby , uneeek Eery 
uNeeek Eak Spxspxj Tec xxk Tpqk yeexeey Zpspk Tec xxNpL yenxqtpqekH Zprrek mxNtecebpmc . 
Zpcek EeuNeyec . ExeVcxcepk Tenk Exry TeNk AeeK EpxXj xxk Rxml c Tpeeterrek , EpxyeM Tecek yesk 
Sprpspk Terreby , Rxcek Sel Epecrrpak Besek uxtpceby Temk y yeXj uqpk Temk y ceM uxqc xxk cxk 
    7 Extecel yxsxNel Tec Tpqetk , Rey j Rxtpk tecek Esk Epxbectecac EpaxM TpM uNeeek y Expeeeel c 
uneeek Eery Temk c mxsek Wpxnpcetpcaxpk TpM cesxxj Feexj c mxntecewpc cetexj c Extecem ceNectec . 
uneeek y Ewpkh Exnecac mxwpk uxnc Enceysc uneeek Eery Epxnpsxzewpc cetexj c Extecem cenectec uxcepk 
    6 mxwpk Exry Spxspxj yxsxNel Epxcec uqyesy uNeeek y veexMj Sepecxl c Epqby Axteeey Epxcec uqec 
uNeeek y Sepecxl c Epqpeesek yeexwpc . 
Temk c Tpsay Eeyeaxyec , Exyeceqty RpL tpM Epxmqenpk , Tenk Exry Enmwbxqectem Eaecek EpNxpk Rxceetk 
y Teetk Epaxeesek Tpqk cek Ay Temk c Enxk Epqeey Epxcec uqec , EpaxM Eery , uNeeek Eery 
    5 Extecel yxsxNel Tec Tpqetk , Exrpíej Exry Epxmm Epxcec Eewpc , Tenk Exry Enmwbxqectecepk uNeeek 
Exry cetpexyeM Resy Rpxcaxdek uqyeay , Wpxk Spxspxj yxsxnel Zpcek Eesxeeqek Eeexqepeeeel Teqyxby Eewpc . 
EpaxM Eery , uneeek Eery EpxyeM pk yeXj yeM xxek Temk y yeqexj c vpnxzek Eeueesek uxqpcej . Tenk 
Tenk Exry Spxspxj yxsxNel xxeM xxek , uneeek y Weeeterrel c mxnteby , xxnpwty mxwpk ceweVtedek yeexwpc , 
    4 Extecel yxsxNel Tec Tpqetk , Eeyðl Eery íeexk Eak Reexj Tecety Tecxl c uNeeekh Enmbpmc . 
Eaerrek uc uqpeesek yeexekH uqec . 
cetexj c Wetebpmc , Erk Wety yeM TeteceM Rxtpkh veneeeteby uxmc Exry TeNem Rxtpkh Esk veneeeteeeac 
    3 Extecel yxsxNel Tec Tpqetk , yxtk ReM Eery uNeeek y Eeexqepeeeel xxeM EpNaxqeexj Eery uc uqyec 
X Exteceby Sxtpdek tpM Eewpc . 
    2 Entek y mxwpD Exry uNeeek y Weeeterrel Seexsxzel c mxNtedek Exry TeNpc Tetk ReM Eery uNeeek 
Sereeey Zeutel terrek yetpqeekH Tec , Rxtpkh Esk Epxbectem EpaxM Zeutel c Rpteqek Axteeey xc ceqeby uc , 
11 ; 1 Teexwy uqyesy Extecel yxsxNel cecac Exry Zerry uc ? Extecel yxsxNel cecac Exry TeNpc mxsek 
        Extecel yxsxNel pk Tpeeec Epxmqem Exry . 

Extecel BpNxeK Tec uxcepk EeuNel EreNxl mxNtedek Wpxk . 
    39 yxtk ReM Eery vpexsc Epeepnxeey uzy Tprrpc Serrpeey mxwpk usy uqec . yxtk ReM uqyesy 
cebxzetk yeJ Esk Terresxzewpc . 
    38 xxnpwty mxwpk Exry Spxspxj Tec Tpqk Eewc Respk c mxNtewpc . vpexsc Epeepnxeey mxwpk c  
Epxcec ExNewpc ,, 
    37 EpaxM Eery , Exyeceqty RpL TeceMj EpxmqeNpk : yeeeek Epteyesy yety Tec Exnem Exry Serretel 
Enceysc mxqxaem ceNectec . 
    36 uNeeek y BeNqxeK c Eery Zeueeterrpqby , Temk y Eeweqel c mxNtem xxk Tpxqpcej , Tk ReM Eery 
pk Zecej Feecrel c mxntecewpc . 
    35 Eexwy Eak , Tk ReM BpNxeK Wpeepby uqeey Epxcec , Erem BpNxeK Spxsy Exry Tk ReM TpM Tpexl 
Seexk Seexeeek uxcepk WpxeVcej xxk mxnpeVcej Tec cetexj Zpcek Weteby Eewpc . 
EtJ EesxeK Axry uxM TeceNewtectem xxk EpxXj , Tk ReM TpNeteXj mxqxaewpc , EpaxM Eery , Tk ReM Eery 
    34 Tk ReM Eery veMj ceM pk Zeqetek QpekH vewty gesxrrpk c Eewsewpc . Tk ReM pk vewpeK uxmc 
BenxL EpxXj , Tk ReM Eery Erem Bpyeqeexj c Eewseeeaxpk pk Telj tpM Bpeespwpc . 
    33 BeNxL EpxXj Tk ReM Eery Epqek y Ewpkh usppk pk TpNpwbxqel yej Tenaxqerrel c mxqxzewpc , 
Bpexl pk gesxrrpk Bpyeqeexj c Eewseyec , ceyeay Teexxqeqtprrek y Tpwtk Esk Exqeeeteyec . 
    32 Epnxty xxk ceJ yek Aecebxqetpcec . uNeeek Eery Tk ReM c ceexmqpdek Eak Resc , Tk ReM Epqek 
    31 WpxeVcej Tecnc gebeM TpM Epreeey Eery ceaxrek EezpwsxeK Tec Zeutel Eebec ! 
Sxpecewpc . >> 
uc , yeJ QeU veNxrry Eeuwpc >> yesk Epxmqenpk : << Ebek Exry Temk y EeNepk ExNcepk Zpcek Sxmk 
    30 yxtk ReM cek Erk Wety Epxmqedek c Weteby Eewpc : << cxqxD Zpcek Tprreaeeey Eery Retk tpM 
Sxpecel ZeqeteqekH xc mxNtem Epxcec cebc py ? 
X TpNpwbxqeeesek Eeyesy Temk c ceNcxm uc ? Tk ReM utpk Epxbetpcec , Tenk Exry Reexj mxety AxecekH 
Tenpc Temk y Rxml c EeNxrrppeeeeeesek Axspk c mxeVceyaxqeby yesk EreNxl pk Spxrespk xxeM Tenk mxwpk 
    29 Teexwy uqyesy , uNeeek y mxyemk c TpNpwbxqek Epxbeby , uNeeek y Axspk c mxeVceyaxqeby --- 
X ceneaxqeyesy , Temk c QeU Eeqewpc , Tenk Exry Eerrpaxqel mxNtek Axteeey Epxcec uqec . 
    28 TeNem Wpsc xxk vepqc Zpspk c Bpxnxaedek c vpzeM uzy gpNyek mxwpk Temk y Zelj Rxml 
gel c Qk mxqxzem uqpwpc . 
    27 yxtk Bpxycek AeaeNek Teeebxby Sxmk Sxpecem uzy uNeeek QpekH Tensqecac mxwpD c Sxterreeey 
Zpcek Tpxqpm Enmak ceby yeexeey Epxcec uqpwpc . 
    26 ceNyej yxtk Epxrek Zpspk c Terxeesek Eetelj yek BpNxrrptk Zelj Rxml Epexqepem uqyesy Rxml 
ExeVcxyesy Bpcxwpc . 
Sererrpqpk Expeeeeeetpk . Tk ReM Eery Ebek y AeeK vprrpaeekH Eery Epexnetpeesek c Wetedekh Rxceetk 
    25 yxtecec BenxL mxwpD pk Wety vpNel ApeeqeekH cxm Tepeeeel Zprrek EpNcxeesek Eetelj yek venxqaek 
xpnxeebxrrpqeey ceNectec . 
    24 yxtk ReM venxqaek veNerreqbek veexMj Sepecxl Zpcek yetenerrpqpk , uzek Epexqepem xc 
yenxwteqek yeexeey ceNectec . EpaxM Eery , uNeeek y Eeweqel uqyesy yetpqeekH Tec uxqpcej . 
    23 Yxtk ReM Wek y Tptpqek Tpeceeeeeqeeesek mxsel Wpxnpcetpl Zpcek gpxxyxsc Epxcec yety  
QpekH Tptprpaxqek Epexnetpyesy Bpcxwpc . 
AeyeM uxcepk yeNteL Seexk Sepecxl xxeM xxac AeyeM Epsy yeM Epcxzeeesek yec j Weeeeupk xxeM xxek uneeek 
    22 yxtk ReM Eery Axceac Sepecxl c yenxwteqek , yety Extecel Tec yeM EpxyeM pk xxek Eenxrrpk 
yeexeepc Tpqk , 
    21 yxtk ReM TpM Rxcek uNeeek y ceM mxnpeVcej xc Exry vewxzeneey Eerrpy Zecej TecxqekH Encxqecac 
y yec j tpM ReyteNem Eewxty xxk BeL c Rececek Epxcyec . 
    20 Tenk Exry yxtek tpM Rxcek Sxkh BeL c Rececek Epxcyec , TeNpc mxsxcej yeM EpxeVceNek Temk 
Epxcec yeM Tecety vpyxqrrek EpNtpkh EpNpyec . 
    19 Teexwy uqyesy , Eeekj Temy Setpk Wxry Ej , yxtk ReM ExspD pk Rpxcaxdek xxeM EezpwsxeK 
Tecxl ceweM ceNexj Epxcec uqec . yxtk ReM c uNeeekh Tptpry uqrreyec , 
    18 Eexwy Eak , EteceM Rxml c Exry ceqtpNxmqpdek Tpqetk , Emeak vpexsxtk Rxml Zpcek Tpxqpm 
Epxcec . >> 
    17 Tenk Exry Beqrrerrepk EpxmqeNpk : yeJ Exry Tetek y Rxml yej Epspl Aeqerrec xc Tecxk Aecebxqem 
Eexwy ceMj xc Tpeeterrewpc vepqc Zpspk xxek yeJ Tetek y xxNpcekh Tpeeterrek Tetek y Tenxcxkh SxeVcecewpc , 
    16 << Ebek Exry Erk Wety EpxmqeNpk : Emeak vpexsxceJ EtpM ppk TpM Ececej yeJ Exry Tetk Qpcej 
Epxmqenpk : 
    15 vpyxqrrek Spxresy Exry yxtk ReM TpM ceNeaxqedek yeexwpc .  Zerrpk y Ewpkh Tenk Exry 
TemqteM uqrreeesek Eewpc . 
    14 Temk y Rxceqk EpteekH Eewc yek Enmdek Exry TeteceM Ebek c Terreeesepk c Epxrc WpxeVcej TemD 
    13 Teetk uNeeek Eery Epxsxzetek Teexspk c Eery Epxqwec xxk TppMj Eery Sxmtpmqm xc mxqxzewpc . 
TecxqeekH xxk Enmak Enmcepk , uNeeek y yeNerrpk Telj tprc WpNxqek Serreteby , 
    12 cetelj E¡nxsTpD Exry Rxceqcek EpteekH Epxrc Emnxtk Epexqetpl mxapk Tec Rxml Zpcek Tpxqpm 
Emnxtk mxwpD pk Rxml c Esk EeNxqrrek Axtewpc . 
Epqek EpteekH Rxceqk Eeteqc TecxqekH xxk Enmak Enmdek uqyeay , EteceM TecxqekH xxk Enmak Exry 
    11 Zððenðc xxk TecxqekH Encxqecaxpk Exry EtpM uxnc BpeespekH yeM xxek uNeeek tpM Epexqeaxqek , 
vewpeK uxmc geyxc j xxpeml Zpcek mexaepeceby , yxtk ReM c Secxrrpqspeaxqerrpqby Ebek c Terrerrpqyec . 
    10 ExspD E¡nxsTpD Exry uNeeek y BeNqxeK c Terreby EpxyeM pk yeXj Zpcek Enmby , Rxceqk TppMj 
Bpeesprreby , E¡nxsTpD pk yeXj Zpcek Enmm yeM EpNpqerrpqeey cewedek yeexwpc . 
yeJ Rxceetk mxnay Exneyec . >> Eexwy Eak , uNeeek Eery EpNxty xxk Eeqxyej uxmc TecxqekH xc uxM 
    9 Tenk Exry Beqrrerrepk Epxmqenpk : << Tecnc uNeeek Wxrc Ej , Tek y BenqxeKc xxnpwqeeey xxk Tpxqpcekh 
Wety Epxmqewpc . 
Erem TecxqekH xxk Enmak Exry vepqc xxk Zpsy yeM Enmdek uqyeay , Tenk Exry Wpxk Erk 
Epxcec , Tpxqesc xxk Enmak uqpk Rxml Zpcek Tpxqpm Tecxqrrek tpM Ay TpMj Epxcec . >> cetpexyeM 
    8 Tenk Exry Zerrpk y Ewpkh Epxmqenpk : << Tk Eery Sxmsy xxk TecxqekH yej Enmak tpM TpMj  
vewxzeteeey EpaxM Zeutel pk xxek Tpxqpcej mxnay Exneqpcej Wxry yec j . 
    7 Tecnc uneeek Wxrc Ej , Tek y BeNqxeK c xxnpwqeeey xxk Tpxqpcej vepqc xxk yxaxxj TpM Tewtecqedek 
TpMj Epxcec Eewpc . TecemqeM yeJ Eexk Epxmqenpk : 
    6 Tk Eery Tpxqesc Enmm tpM TpMj Epxcec uqec , Tk yesk Rxml Zpcek Tpxqpm TecxqeekH tpM 
Epxmqenpk : Tk Eery Sxmsy xxk TecxqekH yej Enmak cenexj Epxcec , Tk Eery Weeeeupk Zprrek yeqpeceyec , 
    5 Eexwy Eak , E¡nxsTpD Exry EpNaxqeexj TeceMj Weetpqek yerrpeey xxk EpxXj tecek uNeeek tpM 
    4 EpaxM Eery , EpxceM yej ExweekH xxk Axsy Exry mxwpD pk Rxml c EeNxqrreeey xxk EenekH Epxcec , 
Sererrek tpM Epnprrpqeey xxk Tpxqpcej uqec . 
    3 Epxrek tecek , xxl uxnc TecxqekH Enmm Exry Bpxycek mxwpD c EpxyeM pk cxrc Rxml c Exry 
uqpwpc . 
ReM Eery Tecxk Rxml Tec cewem utpl Epxcec uqby , Eeqxyej TecxqekH Enmm Zeutel ppk Eery Bpeespeey 
    2 ceNyej uNeeek c Spxspcqek Sxtpcac mxwpk y Rxml Exry EpxreceM Eenxrrppeeeeeeteeey uqyesy , Tetk 
uNeeek y Ewpkh mxnpqaek ExNedepk c TemD TemqteM uqrreeey uc ? 
Bxl uxNc Bpeespqtk Epxcec Enmwpc , vepqc Zpspk Eery ceNcxk EteceM TecxqekH xxk Enmak yeM Tewbxk 
Bpxycek ExNecetpc xxk Seexk Seexeeek ceNexj uteD pk SemteM Tetpc uxqpcej . Rxceqk Eeteqc Enmak xc Exry 
10 ; 1 vepqc Zpspk Eery BxeVcxrc ceNexj uteD pk uxNxk TemqteM uxcepk utetec ceqyenc Exry usy uqec , 

mxqxzeby uxmc mxwpD c EeuNeeey xxk Tpxqpcej uqec . 
Tenk Exry yesk Rxcek EpteekH ExqeNem Exry Rxml Tec Epnpqtpeey cesek yxsc , veNxk Temk c yeaxL 
    28 Rxcek Eeteqc yeM , E¡nxsTpD Exry Rxceqk Enmby , Eeqc Epqek mxwpD pk Rxml c EeNxqrreyec . 
    27 AeeK Eery Tpqyesy mxwpk uxNc QeU Epxmby , uNeeek y Sxmby Sxpecem xc mxqxzewpc . 
ApxU pk AeeK TpM EpxyeM pk yeXj Zpcek TecxqekH Enmby , Rxml Zpcek EeNxqrreeesek yeexwpc . 
Exry Rxceqk EpteekH yeXj Zpcek Enmdek uxcepk geyxXj xxpeml Zpcek uxnxwpspk mexaepeceby , Erem 
    26 Esk uxcesy EpNaxqeexj Tpeeterxeesek Eak Resc , Tenk Exry Epqeetk Bpyeqeexj Eewsewpc . E¡nxsTpD 
vpyxqrrek EpNtpkh EpNpwpc . cetelj E¡nxsTpD Exry EpxyeM pk yeXj Zpcek Epqeetk EnmweM Axeepqk Epxcec 
    25 Zððenðc xxk cxk TeNeeek TecxqekH Encxqecac Exry xxl uxNc Wel pk Axsy Sxmsy xc Eeuk Tecety 
Wek y Tpxqpcej uNeeek y Ewpkh Bpeespeesek yeexwpc c j . 
Bpxycek xxeVcxrc vpyxqrrek EpNtpk y TerrpNxzel EpNty uqec , Tenk Exry TecNc xxk EpNtpk tpM Epnprrepk 
    24 E¡nxsTpD Exry mxwpk y geM xxeM uxtpcedek vpyxqrrek EpNtpkh Epnpeesek usy , Tenk Exry 
Enmak yeM EenxrrppeeeeteeK uqec . 
EeNxrrppeeeeeey Axeepqk Tec uqec . ceyeay Tecnc xxk EtJ ceNedel c Exry Enceysc Reexj AeyeM Tecxl pk 
    23 EteceM Tecnc xxk ceJ xc TerrpNxzek uxtpcedek EtJ ceNedel Exry Enceysc Eexwy EeNekH yeM 
        E¡nxsTpD pk Terreqel uqpeesek Eery Rxml c Eenxqrreyec .  

EpNpseey Epxcec uqyesy , Rxml Eak ceqtpnxm EpaxM Epxcec uxqpcej . 
    22 vepqc xxk Zpsy yeM , EtJ cenedel uxmk Exry uxM Axsy yeM EeNxrrppeeeeeesek yeexwpc , Axsy 
uxmc EtJ ceNedel ppk pk TeceMj Spxnaxdek yeexwpc . 
    21 Rxcek Eeteqc yeM Wpsc Eery yesk Axspk c vpyxqrrek mxsxcej yej Zpspqel tpM cenecqem vewpeK 
uqpeesek ceMj xc ceNeaxqek Eewpc . >> 
    20 Tenk Exry EpxmqeNpk : << Erem Axspk Exry uNeeek Eak Tk ReM c xxNpwqek SeceJ cewek BeNqxeK 
Epqerrek EpxeVcetec Epxceteexj yej cxspU Tec Sxterrerrepk vepqc xxk RpL yej Eenepk pk TeceMj SpxNaxyec . 
Epqewbxqek Epxcay Tecedek y yek vpexkh , Tprrpl yej ExweekH xxk Axsy xc Epspk tpM vppeeepk , mxk 
    19 Eeecekj Ecxkh , Wpsc Eery vepqc xxk ZpsprreM vewpeK uxmc AeceNqel c EeNepk Tpxwek tpM 
    18 Eeexwy Eak , EeeceeetprreM ceMj Exry Ay Axsy yeM Tpeeteeesek uqyesy Sezc mxapk Tec uqec . 
Tec uqpwpc c j . 
mxapk Epxcec uxqpcej geeeak m ceNxzespqecac Exry Resy Rpxcaxdek y vpexkh , ceNxzesy Exry Sezc mxapk 
    17 EpaxM Eery ceNxzesy Epxqetecedek mxwpk Exry Eewxty yeM xxek yeexeey uqyesy Erem ceNxzesy Exry 
ceNeaxqeby Eewpc . 
    16 ceNxzesy uqrrek Eery TeNpc Erk ceNxzesy xc Epxqetecedek mxwpk Exry Rxceetk Rpxcaxyec cetexj c 
yeexwpc . 
Epxml Exry Tetk ReM c EeeceeetprreM ceMj xxk TppMj Epexqetpdek Rxml cxqxeak Eak Exry Spqeqeeesek 
TpM Temk y Eeweqeeesek WpxeVcej xxk cesxxj uzek c mxNtecewpc , Erem Zeutel c mexaepecem Exry TeNpc 
15 Eexwy Eak , E¡nxsTpD Exry Erem Sxkh ceMj xxk Berrpac uqby , uNeeek y Terrptek Epnxzeqeeesek mxwpD 
Zeutel c EeNxqrrek , yxtek tpM WpxeVceNecac uNeeek tpM SxtpNrry Epexqeaxqem Beysxzek c Epqrrpyec . 
Enmdek yeexwpc . Temk y Axspk Exry Wek y SereekH Sepecxl c EeNxrrppeeeewpc , Wek y ExqbeNewel Epexqk 
Spxresy xc Tpxsxcqek , Tenk Exry EpxyeM pk yec j Zpcek uxNxk TemqteM Enmak uqrreby uNeeek tpM 
    14 E¡nxsTpD pk Axspk Exry Reexj Epqek c TemD TemqteM uqrrek EeuNeeey yxsxy ? TeNem WpxeVcej 
Tetek c EeNxrrppeeeeeey uqyesy , 
Zpspqel tpM EpNpqaeeesek ubeM uNteeK mxwpD pk TeceMj Seapby , Tetek y VcxM uNteeK c EeNxqrrek , 
    13 cenyej ExweekH uzy EpxceM pk Axspk c EpxrxXj xxk Sxteeesek Epxresy Tec Reexqemqby Wpxnml pk 
Enmdek Epxcec veNxk EpxyeM pk xxek Axsy yeM yxtek tpM WpxeVcej xxk EeuNel c Epqby mxntecedek uqec 
vpyxqrrek EpNtpkh EpNpeey xxk EpxXj , Tenk Exry ExweekH uzy Tprrpl pk Axspk xxeM TecxqekH yek 
    12 E¡nxsTpD Exry vpyxqrrek mxsxcej xc EpxeVceNek Rxceqk TppMj uxmc xxpeml Tec yeM Tecety 
EpNaxqeexj pk Rxcek cesexj usy cesek uxqpcej . 
Reexj uxNxk uxtpk , mxwpk y geM xxeM uxtpcek yeexrrpqpeesek usy . TeNpc Erem Emtpk uxtpceVtedek 
Epqek Seexk Seexeeek Zeutel ppk c yezeqemqpdek yeexwpc . Temk y vpyxqrrek mxsxcej Exry Reexj EpxNcek 
    11 cetelj E¡nxsTpD Exry Rxceetk ExNebpmc , Tenk Exry TeNeeek TecxqekH Encxqecac uqby , TeteceM 
uNeeek Eery Eeqxyej uxmk c EpxceNeazqem xxk Epxc j tpM mxNtelj yek veterreqeeetewpc .  
Erk Exry getekh Telj xxk Tpeeterrel xxNpL tpM Tprreaeeetewpc . TeteceM ppk pk Epexqetpl mxapk Exry 
    10 EteceM Exry Bpxycek Extecek Epwterrek yej Eeteqc usy EeNxrrppeeeel pk Zpspqel QpekH vpqueetewpc 
mxwpD pk Tptprrety Sepecxl c Exry uxNxk TemqteM uqrreby Esk Axtewpc cetexj c Epxmqek Eewpc . 
Erk Exry Tenpc uneeek tpM Enmdek yeqexj yej Enmak Exry uxM TeteceM Spxspcqek Terrepeeeeby uxmc 
uqec , 9 getekh Telj xxk vpyxqrrek mxsxcej Exry uqyesy EtpceceJ AeeK EpxXj xxk yeqcej Tewtexj uxqpcej , 
xxk vpyxqrrek mxsxcej Exry yeexeey uqyesy , Tecety vpyxqrrek EpNtpkh ReyteNem BeL c ZeNy Rececem Epxcec 
    8 vpyxqrrek Spxresy Exry EteceM TpcxNerrpqpl xxeM Tewbxk cecek BeL c xxrrewpc geeeak m getekh Telj 
pk Tpxqpcej uNeeek tpM Teysxmqpk Enmwpc . 
Enmak Eeuk EpNpby , EpxyeM pk yeXj uqpk Eenepk Tpxwek Exry WpeceeeeK pk EpaxM Epexqetpdek Rxml 
Rxcej xxl tpM Sezc Rxceqk EpteekH EpNpby uqpwpc . Tecem tecek EpteekH uxNc Enceysc Axsy Sxmsy Tec 
    7 geeeak m TeNeeek TecxqekH Encxqecac Exry vpyxqrrek mxsxcej xxk Tptpkh EpnpteeK uxqpcej , cetelj 
Eery vpyxqrrek mxsxcej xxk getekh Telj ty WpxNml pk Zpspqel cxtexj uqec . 
    6 EteceM EtJ uteD c Eery Erk Wety TpcxNerrpqpeesek yeexwpc . EtpM uxnc TecxqekH Encxqecac ReM 
EteceM EpaxM pk Tpeeec Epxry Rxcepk Rxcej yeM Epxmqek Axteeey Epxcec . 
vpyxqrrek genptc uc . vpyxqrrek geNptc xxk xxmM Exry Rxml Eak ceqtpNxmqm Serrptel c uxnmk Eewpc , 
    5 ceMj xxk vexxNaeeK pk TeceMj Exry uNeeek y EpNpsxk Eeeepc xxk yeqcej Tewtexj uqpeesek 
Epnrrpeesek TezeeK yej vpzeM cesexj EeNyekBpexl pk Aecenqel c Seexqpk yxaxdek Axqerrpk veytesy uc . 
uc , vexxNaeeK pk TptpMj Eery BerreM Eeeeprrpqeey Eeqtek mxU uc . yesk EeNpk y TeNem SpzpekH 
    4 TptpMj Eery mxbc Eeserreeey SxMj EerreNy xxk TeqyxrrpM yej Eeqtk yeM Epcxzeeesek ceMj xxkvexxnaeeK 
    3 vpzetprreM TeyeepM mxsxcej xxk EeNy teceJ vpyxqrrek mxsxcej xc Tecety vpyxqrrek mxsxcej cewewpc . 
TptpMj Eery Bpqk xxk TeqyxrrpM , SxNecej yej Tecxl pk urrpNspeK BeNcej yeexwpc . 
    2 TeNem yeexrrpqby uxtpcedek vpyxqrrek mxsxcej xxk geteM Telj xxk ceJ xc vpyxqrrek EpNty cewewpc 
gebeM Tec uqec . 
9 ; 1 EeeceeetprreM ceMj Exry WpxNml Teqyxeey Tpeeterrel Tec uxcepk mxwpk y yeexrrpqpeesek Wpxnml pk 
        EpNaxqeexj Teqecec yej TecNc teceJ WpxNml . 

BxeM EeNxqpwpc . 
Epxcec cewek utpyec . Eeqxyej uxmc ceNexj Epxcec ZprrpLj Eery EeqrrpM xxeM verrpaxneby Qeytec Wesc TpxNcek 
    13 uNeeek Eery Sxkh ceMj cewek TpNetpeesek Eak Epxbeyesy Tenk Exry Eeeceeek y ceMj Zpcek ceNexj 
    12 Epspl Aeqerrec xc Eery Eerrpaxqewpc yeJ Epexqetpdek Rxml c Exry EpweNtewpc yeJ . 
mxwpk uxnc Rewexc uxM Terxwpc . 
TpxNpl pk cxk tecek ExeVcxby ceqeweM EpaxM Epxcec . cepcepk yerreappk Eak mxcsxpk Eucepk mxNtelj 
    11 uNeeek c Terxk Weteyesy Bpcxwpc cewek Eeexl BeNceqetecej Zpcek SpNrreeey ceNexj Epxcec Tetk EeexweeK 
EpNrrprrpqpwpc . Tetek y uneeek Eery uqpwpc yeJ Tetk Exry Wxry EeNepk ExNcepk uqpwpc . 
ceMj Tpeeterrewpc : vepqc Zpspk Zprrek yeJ vewpeK Tetek y TeNxcxkh SxeVceceby cemtexj Aecebxk tprc  
    10 Ebek Exry yesk EpxmqeNpk : Emeak vpexsxtk xxk EtpM ppk TpM ExsNðl pk EeNepk QpekH 
Esk Epxnpsxzewpc . 
Tetk Exry Tpeeteeesek ceMj Zpcek Esk xxNpwqeyec . Emeak Ebek Exry EpxmqeNpk : Erk yeXj Wxry Tetek c 
ppk Ty yeJ Tetk ReM pk geM Eak mxtpqpk Tetek c Terrerrpqpk ZðbxyðTc Eak Seqpk Eppeyec , Tecemc j 
    9 Erem ceMj Exry yeJ Tetek y Eucej TecetpD Tec Tpeeteeesek ceMj Tec Eeteqc Epxcec : TeteceM EtpM 
ceMj Tpeeterrewpc yeJ . 
EpxmqeNpk : EtpM vprrpaeekH Eery uqyec , ExsNðl pk EeNepk Tpxwek yej Zptk xxk EeNepk Tpxwek Qpcej 
    8 ceyeay uNeeek Eery Temk y EeNepk ExNcepk Zpcek uNprrpsxzek EpxmqeNpk : Ebek Exry Eexk 
    7 ceNyej EeeceeetprreM ceMj Exry Tpteeetel Epxcec uqyesy vpzetprreM ceMj Rc Axeepqk Epxcec uqec . 
Epxetpspqek Tpeeterreeesek uxqpcej . 
Exry Reexj Seexk yeexteeK Tec Eeteqc uqec . EpaxM Eery , Erem ceMj Exry uqyesy Tenem Reexj Seexk Eeweqel c 
vpqk TeyerrpqxeK yeexwpc ZeeK Tenk Exry uNeeek yej mxwpk Tpxnpqcxtek y vprrpnpety Berrpac uqpeesek ceMj 
    6 cetelj Etpcej E¡nxsTpD pk mxqxzedek TecxqekH Encxqecac xxk Tpsxzel Eery Tetek y ceJ Eak 
uqyesy Eerrpqek TeceMj AxLj tpM xxrreeesek Wety ceU xxeM yexxrrpqtprrec . >> 
vpyxqrrek mxsxcej useeeby Teteeey xxk EpxXj uNeeek Temk tpM BeNqxeK uqpeesek Wety : << Ac yeexrrpqeey 
    5 EteceM TecxqekH Encxqecaxpk pk Epexqepeay uxmc Rc SemteM Tetpc ZpL . ZeeK Wpsc Eery 
uqpeesek yeexwpc . 
uqby Axteeey Epxcec , EpaxM Eery Rxceetk Zððenðc xxk vepqc Zpsy yeM yeqexj mxNcem TecxqekH Encxqecac Tec 
    4 ceNyej Tenk Exry EpNaxqeexj Teqecec TeceMj yeexeey Eeyesy Tenk Exry TeNeeek TecxqekH Encxqecac 
Enmwbxqectedek uqec Eexwy Eak Wek y TeNeeek TecxqekH Encxqecac Exry Ay mxay Zpcek Enmm tecek xpcxwpc 
    3 TeNeeek TecxqekH Encxqecac uxNc Exry uNeeek tpM yeqexj pk EtJ yeJ TecxqekH Enmak Enmm yeM 
Epxrek vpyxqrrek mxsxcej Wpxk uqec . 
Eeqyej cxby Eewpc Erem vpyxqrrek EpNtpk Eery mxwpk y yeexrrpqpeesek yxsc , veNxk Ebek Eak yeexrrpqpeesek 
Telj tprc Serrpwpc . Tenk Exry vpyxqrrek EpNtpkh TeNeeek TecxqekH Encxqecac xxk Tpsxzel c EmNpk 
    2 Tenk Exry TecNc xxk EpNpkh Aeeeqesc Epxcec Encej mxaptek y Enterc xxk Serrptel pk yeNerrpk 
TecxqekH Encxqecac yeexwpc , 
8 ; 1 Wek y ZeNxqaeby yeexekH xxk gppqteqekH Eery Eexwy yeexwpc : yxtek tpM Eexwy Rxcek TeNeeek 
        Wek y TeNeeek TecxqekH Encxqecac ExspD 

Y WpxeVcetk uxNxk TemqteM uxmc mxyemk Zpcek Enmwbxqedek yeexwpc . 
Enmwbxqetexj uxqpcej . cetelj uNeeek Eery vepqc Zpsy Tec uqpeesek y vpexkh TeecrreNxeeqek Eeweqeby , Temk 
    28 Wpsc xxk vepqc Zpspk Eery uxNxk TemqteM usy mxwpk c Eeeeeqeeey TecxqeekH Encxqecac yeM 
EpxyeM pk yeXj Zpcek Enmby vewpeK uxmc geyxXj xxpeml Zpcek mexaepecedek yeexwpc . 
cxqxeak xxk Tpxqpcej TecxqekH Enmm Axeepqk Epxcec . Tenk Exry geeeaeeeek EpteekH TecxqekH Enmm tecek 
pk xxek Rxml cxqxeak xxk Tpxqpcej EpNxteyeM TecxqekH Enmby , TeNeekH tprc Sezc EeNepk Epqek y Rxml  
    27 Tenk Exry usppk Eeeeeqeeey TecxqekH Encxqecaxpk Tec Eeteqc usy , Tenk Exry EtpM uxnc EpxyeM 
Rxmqtepk pk Tpwtk Eak Exqrreeetek , Epqek Secxrrpqsppk TeceMj Enmwbxqectedek yeexwpc . 
Tenk Exry EncxL EeNxrrpk , Epspl Aeqerrec ceby Epxcec , Rxml cxqxeak ceby Epxcec uqec . Tenk Exry 
    26 Eexwy Eak , ExspD Exry uqyesy ZeeK Wek y mxsek uxmc TeNeeek TecxqekH Encxqecac Wpxk . 
tpM Terrepeeeek gpzpteeK uqec . 
EeuNek EreNxwpc , EpaxM Eery Tenk Exry uqyesy WpxeVcetk Eewxty uxcepk Tetk ReM pk Tpxqpcej uNeeek 
    25 Eexwy xxk Tpqk , Tenk Exry ZeNy TeteceM Temk c Tpxsxcqek uNeeek QpekH EpexNetpeey mxwpD c 
mxwpk Beqrrewbxqeeey Axeepqk Epxcec . 
    24 cetelj ExspD Exry uqyesy WpxeVcetk Eewxty yeexwpc , Temk y TecxqekH Encxqem Eebxl c usppk 
Epxnmqbxqek Eebxqqeby Axteeey Epxcec uqyec . 
    23 EpxceMj Rxcek BpxNxXj Exry , EpNxty xxk Enmwbxqedek TecxqekH Encxqecaxpk Exry Resy Rpxcaxby 
    22 Eexem BpxNxXj Exry ExspD c Reexj Seexk Seexeeek ceMj xxk ceJ yetpqeekH uqrreeesek yeexwpc . 
EpxceNeaxqewpc , EmNxtk Ac Wxry TecxqekH Encxqecac uqtprrec . 
uNeeek Eery Temk tpM Eexk EpxmqeNpk : Ebek Exry TeecrreNxeeqeeesek Eewpc , Ecerectk utpl Zprrek Esk 
    21 cetelj ExspD Exry uqyesy uNeeek y TeecrreNxeK c Tpxsxcqeby TecxqekH Encxqecac uqpeesek yeexwpc , 
Enmwbxqectem tpM Eexwy TeecrreNxeK ceby Epxcec uqec . 
    20 Emeak getekh yesk uNeeek y TeecrreNxeK yeexwpc , usppk TecxqekH Encxqecaxpk Exry 
QpekH EpexNetpk Axtewpc . 
yxtk Etpcej Reexj Seexk Seexeeek mxsel WpxNpcetpl Tec uqyec Temk c Tpxsxcqeyesy yxtk ReM Eery uNeeek 
    19 Wpsc xxk vepqc Zpsy Eery ZeweNay EpaxM Zeutel c uxNxk TemqteM uqrreby Axteeey Epxcec . 
EpaxM Eery , Tenk Exry yerrpNec Bpxceqek , ZeweNay ceNexj Epxcec uxqpcej . 
    18 ExeVcxdek xxeM , EpNxty xxk TpxNxL Tpeeterrel Eery ceNexj Epxcec uqpk vezeeeteeesek yeexwpc . 
EpeeseekH xc xxNpwqek EmNxtk TecxqekH xxk Encxqecac uqtprrec . >> 
    17 EpaxM Eery , Exyeceqty RpL tpM Erk Wety ceNeaxqek Epxmqeyec : << Ac Exry Wðqíxãðtxíej xxk 
Aeeeqesc Epxcec Eewc Respty EepekH Axtel pk ceJ EpaxM uqec . 
    16 Temk y TecxqekH Encxqecac uqpeesek Eery ZeNy EpxXj Epqewbxqeeesek Zeutel yxsc , veNxk TeNem 
TecxqekH Encxqecac ExqeNedek Eewpc . 
    15 Etpcej EpaxM Zeutel Eery Reectk TptpNeeec uqyec , EpaxM Eery , Wðeqíxãðtxíej Wety EpxceMj Rxcek 
Wðqíxãðtxíej Wety EpxceMj Rxcek TecxqeekH Encxqecac . 
Eery TecxqekH xxk Tpeeec Teexqunxqek ZeNxeey terrek ZeNprc Erk EeexweeK pk Tpeeec TpNetpeesek Epxcec yeexwpc 
    14 Epqek uxmk y Wetecebc yeM Wek y Ebek Exry uqyesy Zpxtk EeexweeK pk ceJ mxwpk uqec , Wpsc 
uqprrepk TecxqekH xxk gebeM Tpsxzel Enmdek mxwpk yeexeey Epxcec . 
Rxcek EpeeseekH TpxNpl pk ceJ uqec , Erem EpeeseekH TpxNpl pk TptpMj Eak ZeNprc TecxqekH Encxqecac 
    13 Wek y Ebek uqyesy TeNpc EptpceJ ZeNxqaek yeexekH TeNk Rxcej Wpxk , Tenk Exry EpxceMj  
EpxceNeaxqectem Zpsptec uxqpcej . 
    12 TecxqekH xxk TpxNxL Tpeeterrel Eery EpxceNeaxqectedek Tpqetk vepqc Zpsy Eery Ay 
TecxqekH uc uqeey Axeepqk Epxcec uqec . 
Eery uxNxk TemqteM uqyesy , TeNpc EpxceMj Rxcek Wðqíxãðtxíej xxk ( Eenpk usy ) TpxNxL Tpeeterrel Tec 
xxk TpxNxL c Epxetpspqedek uqec . Teexwy uqyesy ceNyej Qxðc xxk TecxqekH xxk TpxNxL pk Eebxl 
    11 EpNxty ExsNðl pk Eenepk Tpxwek tpM Reexteqedek vepqc Zpsy Eery uqyesy Qxðc Exk TecxqekH 
ceqeby uqpwpc . 
ceyeay yxtk Tenk Exry Rxceetk Temk y TecetpD EeyNeeeeL pk yeXj xxk TptpMj EpNpsxby Eewpc cewek 
    10 Epxrek tecek , Wðqíxãðtxíej Exry EeyNeeeeL c Epeetpeey xxk EpxXj , Qxðc Exry Weetpqecetpc yeexwpc , 
xxk EpxMj mxyempk Exry EeNyek y Rxcej vpyeJ xxk EpNpqekH xc vpNxzeteeK uqec ) 
yxtk ReM Eery Qxðc yesk EeNyek y Rxcej vpYeJ Zprrek Tpsxzewpc cewek ceqeby uqpwpc . ( Eppl Rc Qxðc 
    9 Eexwy xxk Tpqk , EeyNeeeeL Eery Epqbk xxk xxek EeNyek y Rxcej vpyeJ xc Tpsxzeeey xxk EpxXj , 
vpNxzeeey uqyeay , Tenk Exry ZeeK Exyeceqty RpL tpM Epxmqedek Wety veNxk EewxtpNek Eewpc . 
uqec , Tetk Exry QeU Epxmwpc . cetelj Wðqíxãðtxíej yeM ceqeyesy , Tenk Exry Yesk EeNyek y Rxcej vpyeJ 
    8 TecxqekH Encxqecaxpk xxeM Eeyay ceqeyesy , Tetk Exry EeNyek y Rxcej vpyeJ xc vpnxzeteeK mxwpD 
    7 usppk c ExNpcecac Exry ZeNy ExNpcel mxNtecac Eak Tecety cecac Exry Sebxcqesc Epxcec uxqpcej . 
X ExNpcedek yeexwpc . 
pk Epqbk xxk cxrc EeNyek y Rxcej vpyeJ xc vpNxzek Eeyay TeNem uNeeek y Eeweqel c mxNtedek EeyNeeeeL 
    6 ceyeay Wðqíxãðtxíej Exry Qxðc xxk vpexac xxk EpxMj mxyempk usy , Tenk Exry veNxk EeyNeeeeL 
EeyteeK uqec Tetk cetpexyeM Rxcek Eeteqc yeM uxM EeyNeeeeL pk EpxMj mxyempk uqyeay Eexwy Eeteqc Epxcec 
Tpxwek Eak TeNpc Tetek y EpxyeNsepk pk xxek TpxNpl Setppk Eaerrek EeNyek y Rxcej vpyeJ xc vpNxzek 
    5 TeteceM TecxqekH Encxqecac Qxðc xxk EpxMj mxyempk Exry vepqc xxk ZpsprreM ExsNðl pk Eenepk 
EeyNeeeeL Eery Teexk Tpqpqtprrek y Epqbk xxk xxek EeNyek y Rxcej vpyeJ xc uxM Temk ty Epxcapmc . 
    4 Tk ReM utpk Epxbetpcec , Tenk Exry ceaxrek Eerrpy Zecej uc ! EexxweeK EpeeseekH xxk TpxNpmy 
Encxqecac uqpwpc . 
Epxmby Epreeesek ceNeac Ay Epxcec uqec . Tenk Exry uNeeek y mxyemk Qpcej Tpxstec , EmNxtk TecxqekH 
    3 Tenk Exry Eaxcej ceby Epxcec Ecej ceby Epxcec EpeeseekH TpxNpl pk Teedk Tewtecqel Epxcec , 
cewem Eppeekj Tec uqec ) , 
    Eppeekj Tec . Wpxk Tenk Exry SeqðL pk verrek Tpqk Temk y EeqteM Eery << ReexNewtel pk verrek >> 
Epxcmdek yeexwpc c j . ( Zerrpk y Ewpkh , Wðqíxãðtxíej xxk EeqteM Eery << TpxU Zpspk y verrek >> cewem 
    2 EeyNeeeeL Eery EpxyeM pk Epqbk xxk xxek Eenyek y Rxcej vpyeJ xc Exry Temk tpM mxncek 
yeqcetedek yeexwpc . 
Eak uaeby ExNem xxk EpxXj tpM , Wðqíxãðtxíej Exry Temk c Epeetpby , Temk c Exry Exnpcek 
uNeeek y TecxqekH Encxqecac Wpxk uqec . EeyNeeeeL Eery Epqek verrepk c Eeqerrepk , Teexk y TeqeuM  
7 ; 1 Erem Wðqíxãðtxíej Exry uqyesy SeqðL pk verrek uxqpcej , Wpxk Ay veqtesc Epxcec EncxL Tecety 
        TecxqekH Encxqecac Wðqíxãðtxíej 

Wðqíxãxtxíej xxk EpeeseekH xc xxNpwqek EmNxtk TeNeeek TecxqekH Encxqecac uqyec . 
    20 yxtk ReM pk Tpxqpcej , ExspD Exry vpsxrrpac uqby , EpnxteyeM Teetk mxNapmc . Tenk Exry 
tprc Sxrrppk mxNptewpc . 
Tpxysxk uxcepk yetpqeekH Tec , uneeek y vpyxqrrek EpNtpk y mxsxcej xc EpxeVceNek , Tptprrety EpNtpk 
    19 yxtk ReM ZeeK Eewc Respk y SpNuqbc Wety Eexwy mxsel Eneweqbel Tec yeexwpc . Eewprrpqeexj 
Eeuwpc . 
X mxsecaxpk Exry Zecetk Sepecxl mxteqpk , Wek y Ewpkh EpNpby uxmc mxsel Eneweqbel Zpcek Eepeeepk 
    18 Erem vpzeM EpaxM Eery vpyxNesc Epxcec uqec . Eexwy Eak Wek y EteceM Temk y Epxwpxj cesxxj 
yeexwpc . uNeeek Eery Esk vptel ceqem Tpqk , 
Emnxtk EpxyeM pk Tpxqpyqecej Zpcek Esk EpxceNeaxqem Tpqk , Eeweqel pk xxek TeceMj TeecrreNxeK Rewedek 
    17 TeteceM uNeeek y Eeweqel c mxntecaxpk TpM uNeeek Eery TpU Tpty xxrreuNxqeby , Tenk Exry 
yetpqeeesek yeexwpc . 
Erem TeecrreNxeK Eery mxwpD pk vprrpNpetpceJ xxk Eeqxyej uxmc WeNrrprrek BpxNxcek c Terrpseeeeey xc 
    16 mxwpk Exry TeecrreNxeeqeeey xxk EpxXj tecek , yeXj Eaecek Zecej xc Exry xxrrek TeecrreNxeeqewpc . 
    15 EeyNeeeeL Eery TesuNxtec mxqxzeby , EapD Tecek Ebek uNeeek y Eeweqel c mxNtedek Eewpc . 
mxyempk Tec uqrrewpc . >> 
    14 Tenk Exry Eexk EpxmqeNpk : << yeJ QeyteXj AxLj tpM cesxxj uzek EpxNpsxzeby ,, 
EpaxM Eery Temk Eak Tecety Zecej Epxcec Tpqk Temk Exry EpxyeM pk ReMj Zpcek xxrreby TeecrreNxeeqeyec . 
    13 uNeeek Eery EeyNeeeeL tpM Eeweqel Epxcm xxk EpxXj tecek Tenk Exry TeecrreNxeeqeeesek uxqpcej . 
SpNay , uNeeek y Eeweqel c mxNtem uqtprrec . uNeeek y Epxrek Tpty Tec Eeweqel . 
    12 yxtecec Qk EeqberrpNek Beqeeerrpneeetpk Spxspxj Tec uxcepk Spxsy BpNxeK Tec mxwpk c TerrpNxzek 
Tec yeexby , mxsedek uxmk Axry yezeqectem uqtprrec . 
    11 Wek y vewpeK pk Zecej mxsel Eneweqbel uqyesy , Tk ReM mxwpk uxNc Emnxtk veqerrpk Sepecxl 
Tewbxm xxk Tpwtk ExqeNedek ExqeNel c Axry EpweNteeey Epxcec uqec . 
yej veexMj Sepecxl c EpweNteeey Epxcec , TeNpc Tk ReM pk EpxNmqbxqek usppk Spxspctepk c veyspnpk 
    10 uNeeek Eery TpxU gppqac uqec , Tenk Exry Tk ReM pk Temk y Tpxqpcej mexaepecedek Eebxl 
yeextel Eery Reexj Seexk , Reexj Ay EeuNeeeteeey ty EpexNetpby yeexwpc cetexj c yety Exteceby Eewpc . 
    9 TecemXj , Tptpry Rpxmpk Ej , cetpexyeM Erk Wety ceqeby yeexyeay , yxtk Wpxk Tk ReM pk 
Tenk Exry veNxzel mxNtem Eezpl Tec uxcepk TpexweNtectem Ay Werrepk uxqpcej . 
    8 ceyeay , ceNyej Erk cesexj TeNxzek tpM Eery ceNexj Epxcec veweeppl Beecrrpy EpNrrpeesek uqyesy 
EpxNpsxzedek cesxxj uzek Wpxk uxqpcej . 
TeNxeeac mxwpk tpM ceqeyesy Zecetk Eeac Tpsk Tec uqec , Erk Exry uqyesy Ebek uNeeek Eak  
    7 Rxcek cesexj TeNxXj tpM EpxNmqbc vpMj Epspk yerrpby mxcej RprrpekH EpNrrpeey Eery Epxneqek 
veteby , SereekH yeM xxek TpNpwbxqeeesek yeexwpc . 
EeNekH Epxcec . EpaxM Eery , Tetk ReM Eery Tecxk Rxcej EpteekH uNeeek y mxyemk c Tprpqbxk Wptpkh 
    6 TpxU Zpspk Eak EeeVcxbxNewpc . Eexwy mxwpD c Resc Encxmqby , cewsxk Besenerrpqeey xxk 
Eetelj yek yesk , 
    5 uNeeek y BeNqxeK Eery Seexk Seexeeek cetexj c Epeeeby ApxU pk AeeK pk mxapk Axtel c Wetedek 
vpyxzek Etqedek xxeM Epxqy yeNek , 
uNeeek y cecek ceNel Tpsay , Tetk uNeeek y EpxNpsxzel pk Eewtk xc Eewseby , vpyxqrrek Spxresy xc 
    4 TeteceM TpxU Zpspk Eak EeeVcxbxNeeeaxpk c ceNcxk cewsxk BeseNerrpqeey uc ? Tetk ReM TpM 
Bpxysxzem uqyesy Erk Exry TeNpc Wek y mexaepecem Bpexl uxqpcej . 
    3 yxtk ReM Reexj uqyespNeecrrpc Spxspxj yxsxNel pk Epxcetk EpNpeesxqeberreXj ! uNeeek Eery 
Sxmqtk BeNcej Zpspkh mxapk Zpcek BeNpaerrpqpeetpk . 
    2 Eeteqc usy EpcxzeqekH , WptpM Teqyxeey , Epxmdek mxwpk c Tecxk EewxtpNerrpqeey , WpxeVcej xxk 
YxsxNel c Eeecekj Setpwecak TeNpc ExqbeNewel SpNtel tpM cewsxm , uNeeek c Sxtpm , 
uqyespNeecrrpc Spxspxj yxsxNel pk Epxcetk Exry EpNpeesxqeeey terrek Bpcxwpc . yxtk ZeNprc yxtecec Spxspxj 
6 ; 1 Teceyesy yxtk E¡nxsTpD pk Eeecekj EeqeepL pk Wetecek y Tpeeec Eeny terrek EpNcxk , Reectk 

Eery Exqrrek Axtewpc . 
Sezc Fpxmdek uteekH Exteby mxapnewpc . Tetk Exry TpNsxqekH Sexxtec Tpqk Seexk Werry xc 
    14 Rpxmcej Telj Eak Eery Eeyay ceqeyesy , geeeak m EXj xxk Tpexl tpM Tpqpeesek mxwpD Exry 
    13 SpJ Eppprrpeeac uxmk Exry uxM Rxqekj cepcepk uxqpcej , BpxU uNprry xc Esk Exqrrek Axtewpc 
SpJ EpprrpXj cewewpc , Fpxmdek uteekH Extek Axteeey Epxcec yeexwpc . 
mxwpk uNeeek y Wetecej xxk EeeceeetprreM cxaxzel xxeM Tk ReM TpM cxaxzeqqem xc FerreNtewpc , Tk ReM yesk 
    12 Tk ReM Eeqc Entk usppk TpM yeeesxqeeey Zpsptec uqec , ceyeay Tk ReM Eery veNxk usppk 
ExqteM TpxmL usy . EpaxM Eery , Tk ReM pk SprpM Werry yeexwpc . 
    11 Erem Zeutel pk Tpeeec Epxmqem xpexl Epqek uc , cetelj Tk ReM TpM TexxquxNxqeeey tpM Teexwy 
cewek Tpeceeeeeqeyec . Zpspk Eak EpNyek TeNsqecac xc SeNewbxqetpcec . 
    10 uNeeek Eery Temk c Wðqíxãðtxíj pk EpeeseekH xc xxNpwqek TeNeeek TecxqekH Encxqecac uqtprrec 
Sepecxqaxqek Terreeeaxpk EmNxtk EeuNel mxNtem xxk EceJ SpNuqbc uqpeesek yeexwpc . 
    9 uNeeek Eery Temk c TemD TemqteM EeqeepL tpM mxncedek Tpqetk , Tenk Exry vewpeK uxmc 
Wpxk Temk y Eewseeesek gesxrrpk Bpyeqeexj Eak yek SxtpNrry Epexqeaxqem xc SpNpqaeeesek Eewpc . 
Eery Temk y ceJ Terrepeeeel c Eery Sprpsapeepc . 8 Tenk Exry cetpexyeM uNeeek y mxyemk uqyeay , 
Epnpseeek Zecej Terrpk xxeM BeqyeNxk Terrepeeeeyec . EpaxM Eery Tenk Exry cxaxzeecmc SxtpNrry Tpqk uNeeek 
    7 ExspD Exry Eewxty cecek yeexeepc terrek Temk c Epxml Eak EeuNeeesek uNeeek tpM Rxqusy  
TecxqekH Encxqecac uqtprrec . 
    6 Tenk Exry EpxceMj Rxcek gebeMj Eexk EpxmqeNpk : Wðqíxãðtxíj EpeeseekH xc BxNpwqek WpxeVcetk 
EpxmqeNpk : Ac uqyesy Wxry mxyemk Wpxk , EpxrptpM yeJ Axry Eaxcej uqyec . 
Tecety yeexNc SerrpNc xc EpqpXj cewek Teweaedek Epxcec . Emk y EseNm yeM uNeeek Eery Temkh Erk Wety 
    5 Rxcek Eeteqc yeM , E¡nxsTpD Exry EpxyeM pk xxek Tpxqpcej TeNeeek TecxqekH Encxqecac xxk EncxL 
Teneeek TecxqekH Encxqecac uqpk Axtewpc . 
Bc Epqprrpqby Axteeey Epxcec , geeeak m uNeeek y Specrrpk Terrpteeesek mxwpk Exry Sezc EeNpk y Wety 
    4 cek Ay cesek EpxyeM pk yeXj tecek TeNeeek TecxqekH Encxqecac xxk EncxL Tecety yeexNc SerrpNc 
xxk Tpxqpcej Enmak Enmm Zpsptec uqec . 
Tpxwek y Rxml cxqxeak xxk Tpxqpcej Enmak Enmm yeM Epxqy yeNek , Wpxk EpxyeM pk xxek Rxml cxqxeak 
    3 Emk xxeM Epxqy yeNek , Temk y EpxyeM pk xxek Bpxceqek TpNpc xxk EpaxMj Tenk Exry EeNepk 
yeexteeK Teexwy Eak Tenk Exry TeteceM WpeceeeeK uzy Epspl Aeqrrec Tec mxwpD TpM Ezetec yeexteeK , 
Enmtexj uqec . 2 TeNeeek TecxqekH Encxqecac xxk TpD yeXj Exry Eeqc Epqek Telj yeM TpNpc Bpxceqek 
Tpxwek c Tpxqpceqek uNeeek tpM Epexqeaxqeby Tetk y Rxml cxqxeak xxk Tpxqpcej  yeqexj yej TecxqekH 
5 ; 1 TeNeeek TecxqekH Encxqecac uxNc EeNepk ExNcepk pk Tpwtk Eak Specrrpk geNrreby , EeNepk 

uqrreby uqwpc . 
Teceyesy EreNxecmc veexMj yej EreNxl EpxNpsxzel c Exry mxNteby yxtk ReM TpM AeeK Tpeeec tprc Tewbxqcej 
    16 Eexwy xxk Tpqk , yxtk uNeeek y EreNxqty SxNecek y Ewpkh BpNxeetec ExNem tecek Bpcxwpc , 
xxk TpNsxqtk Teecseqtk xc EpxeVceNemqpdek uqec , geeeak m Tenk Exry Rxmk Epexqetpdek Epxcec uqec . 
uxqpcej . Emk y Esenm yeM , Wek y TeNeeek TecxqekH Encxqecac Exry ZeeK yxtek Tec Eeteqc yeM Elj Telj 
    15 Wek y TeNeeek TecxqekH Encxqecac Exry Wek y Bpxceqek TeNpc yeexekH xc Epxnpytem Epxcec usy 
TeNpc uNeeek y mxyemk ExspD Eewpc . Tenk Exry Rxceetk uNeeek y Ewpkh mxNay Eaxyec . 
Secxeey terrek Bpcxwpc . EpaxM Eery , yxtk ReM TpM Rxcek Eerrpy Zecej TeNeeek TecxqekH Encxqecac Eewpc , 
    14 Teexwy uqyesy , yxtk ReM Eery Wek y Tptpqek Tpeceeeeeqeeesek Spxspxj yxsxNel Zpcek yeNxwteqek 
ReM Enceysc Temk tpM Teedek veMj yek Tpsxzeeey ceNectec uxqpcej . TeNeeek TecxqekH Encxqecac ExspD 
Emtpk uxtpcectedek uxmk Exry Temk y Ewpkh Rxrrpqtk Epxcec Tenk yeXj yeM xxek ExqeNewpc . yxtk 
    13 ZeweM Rxcek EpaxM Zeutel c Ay cesek uNeeek Eak Rxrrpk Teqteqeby Axteeey Epxcec , Eeqxyej uxmc 
Sepecxl teceJ mxsel yej BpNxeK SereekH xc Tpxspyqek Axtewpc . 
Secxrrpsy , EpxXj cesxmy yej Rprrpspk c mxNtelj uxM Reytk Axaxby mxapnewpc . Tenk Exry mxwpk y 
    12 uNeeek y BeNqxeK Eery ApurrpqxeK mxapk Tec , vpNak Exqty Eak Ay vpNak , Spxresy 
TeteceM BeNqxeK c BpxNxaedepk pk Wety uxtpNxk Epreby Exqeeetel tpM EpaeNeeey Epxcec uqpwpc . 
    11 Eexwy Eak , yxtk TeNem EeweNeqtk tpM AxNwexxk EpNpeey ceNectec . ExeVcxyel cek Ay cesek 
Bpeespeesek Tec Eeteqc uqec .  
Bxek Eebxl Zprrek Bpeespeesek yeexekH uxqpcej . Erk Exry ZeeK uNeeek Eery EpxyeM pk Eebxl Zprrek 
    10 EpaxM Eery , uNeeek y Eeweqek BpxysxzeNedek EeweNeqtk xc Etqecac mxwpD Exry TeNpc EpxyeM pk 
<< EeweNeqtk xxk EtpM >> yeexwpc . 
    9 ExeVcxby Epxbeyesy uNeeek y EeNepk ExNcepk pk EeweNeqtk xxk Tpxqpcej Epxqetecedek EpxceMj Rxcek 
EpNpeesek uqyesy , uNeeek Eery SemqeM Exry EpxceMj Rxcek EtpM c Esk TpNetpwpc . 
    8 ceNyej Zpxsey j Exry Rxceetk EeNepk Tpxwek c EptpNxtpk uNeeek y BpxysxzeNedek EeweNeqtk tpM 
Wpbxrrptk yeextprrec . 
tpM Rxceetk Tewtecqedek Eewpc : EpxrptpM Tk ReM uNeeek y Terrpk c Tprrpqyesy yxtecec uNpeceepc 
TeexquNxqek Eewpc . Temk y Epqek xxl pk TeNeekH teðxtJ xxeM Tewbxk Epxmqedek Epxcej xc Exyeceqty RpL 
    7 Erk Exry uNeeek Zprrek y Tpqetk EpxceMj Rxcek EtpM c << EpxrptpM >> cewek Tpeeterreeesek c Eery 
EeweNeqtk xc Etqek Axtewpc . 
Eery , Tetk ReM uNeeek c Esk Sxtpmc tpM yeexwpc . Tecetelj EpxceMj Rxcej uxqpxj mxwpD Exry Temk y 
    6 TeteceM EpNxteyeM ExNpcel Sprpspeesek mxwpD Exry EeweNeqtk xc Etqek Axteeey Epxcec yeexekH EpaxM 
Wxry EpxNpsxzedek EeweNeqtk xc Etqek Axtewpc . >> 
    5 Wpxk Erk Zeutel pk Tpeeec Esc Teteeesek RpL tpM yesk Eexk Epxmqenpk : << Tetk EmNxtk 
uNeeek Eery Temk y Eeqxyej uxmc Eebxl Zprrek Bpeespbpeepc . >> 
    4 Exyeceqty RpL tpM TpqptprreM EtpM pk Tpeeec Erk Wety Epxmqeyec : << TpqptprreM EtpM Tprc , 
yek Resc Temk y Eebxl Zprrek Terrpseeeeesek uqyeay , Tenk Exry Wpxk Erem BeNqxeK c Epxmqebpmc . 
ReM EpxNpsxzedek EewpNbxl c Wxry Esk mxNtewpc ! uNeeek Eery cetpexyeM EpNaxqeexj c Tpeeterreeesek Eak 
ZeeK Tetk ReM pk Epxmqedek Wety yeM : cxqxecqek EerrpNqeeey terrek yeJ Eexk TeecrreNxeeqewpc : cebxzetk Tetk 
    3 Wek y Exteceby Sxtpby uxmc mxwpk Exry uneeek y EpxNpsxzedek EeweNeqtk xc Etqby uqpwpc . 
Teqyxk mxqxzek Eeueesek Epxcec yeexwpc . 
Sprpsprrepk EesxeK Tpsk ceby mxNtedek Epxcec . EpaxM Eery Tetk Sprpseey xxk EpxXj tecek Sepecxl 
    2 yxtk Rxceetk Tetek Tec Eeteqc yeM ExNpcel pk Terrpk c Sprpsyec . Tetk ReM Wetecej xc Epqby 
Exqeeeteeesek Zprrek Wetectek Temk y EeweNeqtk xc Etqem xxk EeNekH Epxcec yxsxy . 
yxtk Eezpk xxNpcesxm utpl Tec yeexeey ceNectec , Teceyesy Tk ReM pk TpwteceJ BeNxL mxwpk Eery 
4 ; 1 uNeeek Eery yxtk ReM pk Temk y EpxNpsxzedek EeweNeqtk xc Etqem xc BpxysxzeNedek Tpqk , 

mxNtek Axteeey Eery , Tetk ReM Eery uNeeek c Esk Sxtpm xxk EpaxM uqec . 
    19 ExeVcxby Epxbeyesy , Tk ReM uNeeek y EpxNpsxzedek Eewc xc Esk 
tpM Axcqemqpk Epxmqedek yxsc ZpL py ? 
cewek Epxmqedek Exry cek tpM Axcqemqpk Epxmqedek uc ? TeteceM EpNyek TeNsqedek EeNepk Tpxwek 
    18 uNeeek Eery TeecrreNxeeqek : << Tetk Exry Wxry EpxNpsxzedek EeweNeqtk xc mxNtek Esk axtewpc >> 
Ebemc ceceMj Epxmk Epreeesek EeNepk Tpxwek yxsc ZpL py ?  
    17 TeNk Tpxaxk Epk tpM uNeeek Eery cek tpM EerrpNqek cxqxecqedek uc ?TeteceM Rxml Epexqetpk 
xxk ZðbxiTJ Eak Terrerrpqpk geNay ExNedek EeNepk Tpxwek yxsc ZpL py ? 
    16 cek Exry uNeeek y Terrpk c Sprpspeesek Eetelj yek Temk Eak Epnyek TeNsqedek uc ? Wpsc 
Eak EpNxty EpNyek TeNsqedek Tec yek Eeteqc uNpeceepc Wpbxrrptk yeexby Esk uqpwpc . 
    15 Exyeceqty RpL tpM Erk Wety Epxmqeyec : EpxrptpM Tk ReM uNeeek y Terrpk c Tprrpqyesy uNeeek 
Epxcec Eeyesy , yxtk ReM TeNpc E¡nxsTpD pk vewty Eebxqtek uqpwpc . 
    14 ceNyej yxtk Eeecekj Ecxk y Spxspxj yxsxNel xxek yety Secxk yeNxwteqeby , EmNxtk vpyxNesc 
Expeeeek Sererrpqtprrec . 
uqeey xc SeNewbxqem xxk Tpxqpcej , Tk ReM Eery << EpxrptpM >> yeexekH EpxXj tecek , EtpM uxnc veNxqaek 
    13 cetelj Tk ReM pk TpwteceJ Eeqc Rxcek y yek Rxml tpM WpeceeeNek , Sepecxl SereekH Eery veterry 
Sepecxl Exry ExqbeNek Tpnpexteby WpxeVcej xxk uNeeek c Exteceby Zetek Temk Eak TeNsqem xc cxaxzetpcec , 
    12 Eeekj Temy Setppk Wxrc Ej , Tk ReM Eery Tk ReM pk Tpwtk Eak Eeqc Rxcek Exry SereekH 
EeweNeqtk xc Esk mxNtewpc ! 
    11 cxqxecqek EerrpNqeeey terrek yeJ Eexk TeecrreNxeeqeyec : cebxXj EmNxtk Tetk Exry EpxNpsxzedek 
Axceac SxtpNrry usy TezerreM Wxry BeNqxeK Eak BpxNxaeyec . 
    10 Eexwy xxk Tpqk yeJ TeNk EpxXj xxk mxwpD TpM cxqxecqewpc , yeJ Eexk EpxmqeNpk : Tk ReM 
Epxbedek Eeyeay Tetk Rewexc Teedek Sxqrrewpc . 
    9 uNeeek Eery EpxmqeNpk : Tpxaxk xxl pk TptpMj cetpexyeM TecetpD axry Wxry Epexqk Zeutel c 
ReM yxtecec uNpeceepc Wpbxrrptk yeextprrec . 
    8 EpNxty uNeeek Eak EpNyeeesek Tec yek Eeteqc Ebemc ceceMj Temk c Teededek Tec yek Eeteqc Tk 
EpxrptpM , Tk ReM cenyej Epnqpxj uNeeek y Terrpk c Tprrpqyesy , 
    7  uneeek y Eenepk Exncepk pk Eewpnbxl Eexwy Eak , ZeeK vpyxqrrek Spxrespk y Epxmqedek Wety : 
Y Rxcek ceM pk mxwpk uqpwpc . uNeeek y EeNepk ExNcepk pk EewpNbxl 
yxtk ReM mxsel tecek uxmc Spxspxj yxsxNel yej Spxsy BpNxeK Zprrek yeNxwteqeyesy , yxtk TeNpc uNeeek 
    6 Tecetel j E¡nxsTpD Exry mxyemk y vpyeJ yeM uNeeek y EpNtpk c Besek Ewcxpecewpc . ceNyej 
    5 Wpsc Eery uNeeek y EpNtpkh SxtpNrry Benpak uqby uNeeek y vpexsxtk xxk BeNqxeK c ceNeaxqewpc 
uqec , cetelj uNeeek Eery veNxk Tpxwek uteD c Emtpk uxtpcedek yeexwpc . 
    4 ZeweM Rxcek SerrpNc ceM yeNxqekH Eery Ay uxM mxwpk y yeNxby uxtpcedek ceM yeNxqekH Wpxk 
Zpspk Tec uqec . 
vpqk cetpNedek yeexwpc . Rxcek Eeteqc yeM , ExspD Exry Wpsc Eak vpqk Exqemy EpxeVcej ceNel c mxNtem 
    3 ceM yeexsxexj yeNxeeac xxk mxNtedek EpxeVcej ceNel Exry Temk y yeNxeesek ceM yeexsxexj Eaerrek 
Wpsc Eery Axceac SxtpNrry yeM uNeeek y EpNtpkh EebxqqeteeK Tec Eeteqc uxqpcej . 
    2 Tenk Exry Temk c Specrrpk Terrpteby Eebxqqerrpqpeesek uNeeek tpM Axceac SxtpNrry yeexwpc , ZeeK 
Encxqecac Wpxk .  
terrek Bpcxwpc , Tenk Exry uqyesy yxtk ReM pk Spxspcqek Tpeceeeeeqeeesek Eqac uxcepk TeNeeek TecxqekH 
3 ; 1 uNeeek y Specrrpk Terrpteeesek Spxspctepk Reexbk ReM Ej , Tk ReM Eery ExspD c Serek utpeey 
        ExspD Exry Wpsc Eak cetpxxtpyec , 

Tpqk Etpcej Tenk Exry TeteceM Sxqrreqtk mxqxzecaxpk c veyspNpk Axtewpc . 
    18 EpaxMj Eery , Tenk Exry Sxqrreqtk mxqxzem yej TeNaxqerreeeteeey xxk Bpyeqeexj c EpxeVceNemqpdek 
X Rxml Eak Exry ceqtpNxmqpwpc . 
Eeteqc yeexby uNeeek y Ewpkh Tetk ReM pk EreNxecmc uxcepk Extecewbxtec TecxqekH Encxqecac uqby , mxwpD 
    17 Eexwy xxk Tpqk , Tenk Exry Elj Telj  yeM xxek Enceysc Temk y Eeekj Temy Setpk Tec yek 
uxmc Exry Exqepetk yeexwpc 
    16 Tenk Exry Secxrrpqspk c Tewbxby yeexekH usy , veNxk EeyNeeeeL pk EpxMj mxyempk c Tewbxby 
X Spqeqek Teqyxbpeepc . 
    15 TeteceM Epxmm Eak yek Eezpeesek y Tpqk Rxcej Respk terrek RpzeNeeel pk TppMj uxmc mxwpD 
Tenk Exry TeNem Epxml pk Encej xc Ebewsxk uxmc AxpemM SxwrpD c Exry uterxNcedek uxcepk , 
Exry Wpxk Rxcek Eeteqc  yeM mxwpeac AxreM Tec uqyec . ExeVcxdek xxeM , Temk y Rpxcaxdek y EpaxMj , 
    14 EteceM EpxMj mxyempk Exry uxM Wxekj Axspk Tec mxwpk uqeey Tpqetk , ExspD pk TpD yeXj 
veNetprrec , yeJ uqpk uNeeek y EpxNpsxzedek EpxMj mxyempk Tec yek uxM Eewpc ! 
    13 Tenk Exry yesk EpxmqeNpk : yeJ uqyesy uNeeek c Spxspcqek Sxtpwpc . yesk EpxmqeNpk : 
TeNeeerrewpc yeJ uqyesy vpNel pk Epqek y Ewpkh Tek c Weeetek Terrpqewpc . 
    12 Tenk Exry EpxmqeNpk : uNeeek Wxrc Ej , yeJ uqyesy Eeekj Temy Setpk terrek Tek y EeqteM c 
Epxbem Zpcek Exaxmnc cewek utpeey Epxcec . 
Qpcej vewty yeM Rxcej Eaxcej Tec uxqpcej ,, Eexwy Eak ExspD Exry Tetk ReM c Rxcek ceM pk mxwpD cewek 
    11 Tenk Exry mxwpD pk Rxml c Epcxzek AeyeNqewpc , Tenk Exry TeteceM EeNxrrppeeeeeesek mxwpD 
Tetk ReM c EptpNxtpk EeuNel EreNxl mxNtem vpsxrrpac Wpxk uxqpcej . 
TemqteM TpxNc uqrreyec , uNeeek y Erk Wety Epexqepem Exry Bpcxstec uxqpcej , EpaxM Eery , ExspD uqyesy 
Bpyeqeexj c Eewserrpqby , Epqek mxyempk Qpcej Exry vewty yeM Temk y EpxeVcej ceNel c mxNtem uxNxk 
    10 TeNem Tpxwek uxmc xc Emtpk Tpeeterreby Ebeecrek yeNxwteqeeeac uNeeekEery ExspD c Exry gesxrrpk 
X mxNtedek c Epqby Epxbeyec . 
Etpcej yxtk ReM Tenk Exry Epxml pk Bpyeqeexj c EpxeVceNemqpcepk EpxeVcej ceNel , EncxL mxety Tec TxtxL 
Eewc Zprrek Enmm xxk EpaxMj , Rxcek AeeK TpM Secxrrpqspk Eak TppNety yeexeepc xc Epqby Epxbeyec . 
    9 yxtk ReM ExspD pk yeexNc SerrpNxk Eery uNeeek y EreNxl c Tpxsxcqek Tpxwek mxwpD pk Tpxqpcej 
vewxzeNprrpqyec . >> cewedek Exry , Eeqxyej uxmk c vewpNpeesek Eery Exqepetk yeexwpc c j . 
    8 Tpxwek uxmc xc Temkh vewxzeNprrpqyec . Eetk uNeeek Eery mxwpk tpM << Tpxwek uxmc xc 
EncxL mxety yeM Temk y TxtxL uqrreby 
    7 Tk Eery Rxcek AeeK TpM Temk c Secxrrpqspk Eak TppNety uqrreby Tek Eery EpxeVcej ceNel ,  
EpNaxqeexj pk mxwpD cecac Zerrpk uc !  Eprrprretk Tk Eery Temk c veNerreqbewpc . 
Ej , veMj Tpqprreexty mxwpk Exry Zerrpk uc ! vpNwpstk Ebek Tk Eery Temk c veNerreqbewpc ! 
    6 Emk y EseNm yeM , ZeeK Exyeceqty RpL pk Eeqc Rxcek yeteeK TpM Epxmqedek Wety : uNeeek Wxrc 
Tenem EpNaxqeexj c Zprrek Secxrrpqspk y vewxzeNpqtk tpM Teqyxeesek usy uqec . 
    5 uNeeek Eery Temk y Tpeeterxrrpqeey cewek uxmc EpNaxqeexj c Zprrek TeNpc Wek y Epxmqek uxmc 
pk BeL c Rececedek Exry , 
vpyxqrrek Spxrespk y EreNxl EpxNpsxzel c yxtek tpM vpyxzek mxNteceyec . mxwpk TpxNpqcxtek y EeuNel 
pk Exqey j yeM xxek Tetk ReM pk ceNeaxqel c yetppeeeeyec . Tenk Exry EpxyeM pk xxek SereekH yeM xxek 
    4 Emk y vewty yeM uNeeek Eery EpxyeM pk xxek Sprxk Axtel , geexeeewsxeety EpexqeD yej Elj Bpexl 
yxtek tpM ceNeaxqek Epxcmyec . 
Axteeey uc ? Ebek Exry yeXj yeM xxek Erem EeuNel c Tpeceeeeeqeyec , TeteceM Sprpspeeaxpk Eery yesk 
    3 Eexwy xxk Tpqetk ceNyej Erem Eerrpy Zecej EeuNel c Epwtprrexxqeyesy ceNcxk Sxpecel Eak Beexqek 
Sxpecel mxNtecem mxapk Axtel Tec cetexj c ceNeaxqeyec . 
    2 Secxrrpqspk yxtk ReM TpM Epqewbxqeeesek Wetecej Exry Erem Wetecej xc xxNpwqek Esk Terreeeaxpk TpM 
tpM EpNpsxeey Eak cxaxzetpcec . 
2 ; 1 Emeak yxtk Enceysc Epqby Sprpspeesek Epxrek Zpspk Zprrek Reectk yety Secxby EpxzeM Teyeqrrek 
        Eerrpy Zecej EeuNel 

Epexqeaxqewpc , uNeeek Eery Tetk ReM c Tpwxqek ExNemqby , TeteceM EeuNel mxntecaxpk c Tewbxmqm ceweyec , 
    14 Teexwy uqyesy , Secxrrpqspk Eery Zerry uqyec ? Tetk uqyesy uxM uneeek y Spxrespkh EeseNek 
Serrptprrec , Epxsxzety Teexspk Axry Epxqwec xxk TppMj Axry ceytem xc mxqxzetpcec . 
    13 uNeeek Eery ZeNy Eeqc Rxcek Secxrrpqspkh Eexk Esk Epxmqewpc : Epxnqpxj Wxry yeNerrpk Telj tpM 
venxk EmNxtk Rxcek Eeteqc yeM Tpxwek EpxXj Esk vpyxNewpc . 
    12 Tk Eery verrpak vpyaesy xc Spqxeey Wety TecNc gebeM c Eery Eycek vpNxzewpc ,  Tk Eery 
vpyaesy Wety verrpaxNewpc . 
    11 TecNc gebeM Eery uxM Epsetpwpc Tk Eery veNxk WpxeVcetk EpNpsxwpc , TecNc gebeM Eery 
Eery yesk geM xxeM xxek SeeseM TecNc xc Tpeeterreyec . 
    10 Tenk Exry yesk EpxmqeNpk : Ebek Wxrc Ej , Tk Eery Ecxk gebeM Teqecec xc Tpeeterreyec , Tk 
Tek y vewserretekh EpxNpsxzedek Eak vpqk cetpNewpc . 
Eak uNeeek Eery – uNeeek Axry Tek c Tptpqek Specrrpyec , Tek tpM EpxNpsxzedek yezeM AeeVcel Exry 
    9 Tk Eery TpxU Zpspk c yeeeeNpk veexNeqeby Tk Eery xxNpL usy xc vpNpspk Berpwpc . Emk 
SerrpNxk Eery WpxeVcej EpNpsxwpc ! Tk Eery TpxU gppqac yeM Encej Zpcek Ebewsxwpc . 
    8 mxyemk y yek Tpeeec Tenk Exry veNxk Eexk EpxmqeNpk : uNeeek Wxrc Ej , Tek y Enterc xxk 
uqrreby , uNeeek Eery Tenk y BeNpak Zprrek gel pk Tpxqy uqrrewpc . 
    7 Secxrrpqspk y Tpeeec Tenk Exry Epxmqenpk : uNeeek Eery Temk y Secxrrpqspk Zprrek SeqceJ  
uNeeek y vewpeK uxmc Secxrrpqspk Enceysc Temkh Spxspcqewpc . 
    6 uNeeek Eery Tenk y Eeeeewepk mxyemk Zpcek EpNaxqeexj tpM Tpwxqek ExNemqm tecek Eexk Epxmqeyec 
Esk Epxmqeyec : yeJ Exry Tenk y Eaxcej uqpwpc , Tenk Exry Wxry mxyemk uqpwpc . 
mxyemk Wpxk , EpxrptpM yeJ Axry Eaxcej uqpwpc . Tenk Exry yesk ZeweM Rxcek Secxrrpqspk tpM Eexk 
    5 uNeeek Eery ZeNy Eak ZeweM Rxcek Secxrrpqspk tpM Eexk Esk Epxmqeyec : Ac uqyesy Wxry 
Temk tpM Epxnpsxzedek EeqteM ReMj Exry Secxrrpqspk y ceJ Eak EncxL EpxetpM yeexekH QpekH Eeteqc uqec , 
    4 Erem mxyemk y yeexNc SerrpNc Eery Secxrrpqspk y ceJ Eak EncxL EpxetpM Eewpc , ZeeK uNeeek Eery 
yeNerrpk Telj tpM Serrpyec . mxyemk y yeexNc SerrpNc Eery Secxrrpqspk Eak TemqteM Eewpc . 
mxwpD pk Rxml cxqxeak xc AeyeNqedek y yek vpexkh , uNeeek y Epnpkh EncxL Tecety Encej SpxNtek y 
Epxbemqbpmc . Tenk Exry Exqey j Axteqty BeNqxeK xxeM xxek Tpxwek uxmc xc Tpeeterreyec . Tenk Exry 
    3 Tenk Exry uNeeek y cecek ceNel c venxrry Tpseeek , uNeeek y TpD uxNxqy j xc uxNxwpspk 
Temk c Specrrpk Tptpqeby Eeqxyej uxmk c mxqxaemqyec . 
Epxcyec . Erem mxyemk Exry uqyesy , uNeeek Eery Temk xxeM Tewbxk EpNaxqeexj c Tpeeterxrrpqby , yesk 
    2 cetelj Tenk Exry Erem ApxU pk AeeK TpM EpxyeM pk mxyemk Zpcek Tewbxk yxtek Qpcej BenqxeK 
Wek y EuceD TecetpD TpM BeNqxeK uqpeesek uxqpcej . 
1 ; 1 Entk EpNxty , uNeeek Eery Epqeetk Elj Bpexl pk EeNekH xc ceNecqek Tecety WeNcepk xxeM Tewbxk 
        uNeeek Eery mxyemk xxeM xxek Tewbxk BeNqxeK uqyec . 

yej Temscel pk Epxcej ( 13,1 – 25 ) 
10, 39 ) gpNyej . Extecel yxsxNel pk Axeepqk AxreM ( 11,1 – 12,29 ) TpxNyej . EapD pk Expeeeel 
Tpsxzel (4,14 – 7,28 ) . 4 E¡NxsTpD pk ceM j ( 8,1 – 9,22 ) 5 E¡nxsTpD pk TecxqekH ( 9,23 -- 
Eery Wpsc yej Zpfxy j Eak EpxetpM yeexwpc . ( 3,1 – 4,13 ) 3 E¡nxsTpD pk TecxqekH Encxqecac Exk 
pk yeexNc SerrpNc Eery Secxrrpqspk Eak EpxetpM yeexwpc ( 1,4 – 2,18 ) . 2 E¡nxsTpD pk yeexNc SerrpNc 
TemqteM SeeVceNemqpl Wpxk  . vpzeM . E¡nxsTpD pk TeyrrpqxeK AxreM : ( 1,4 – 10,39 ) 1, E¡nxsTpD 
Epxcej yeM Becxc j Zprrek Temscebpmc .  Tpyaxqel . Rxcej EpNpsxl : E¡NxsTpD uqyesy uNeeek y TemD 
mxqxaetpcec cewek FerreNteeesek yeexwpc . vewpeK pk EapD Tprc , Tenk Exry Expeeeel yej SererrpqekH xxk 
Secxby , EmNxtk ExspD c yxsxNek Spxspcqeby , yec j tecek TpqrreNeey gesxrrpk Bpyeqeexj yej vppNqel c 
EeNyek vpzetprreM uxqpxj TpM Tenk Exry Epecsxeeaxpk c Spxspxj yxsxNel Zpcek EapD Tprc Tpqtelj yety 
( EeNyek RxcetpceM uxqpxj ) , Epecsxeeaxpk c Spxspxj yxsxNel Zpcek yeNxwteqek Secxtprrec cewek Becxyec .  
Exsnðl pk Tepcek teceJ Eeqc Epqek EeqteNty mxwpD pk Spxspxj yxsxNel pk Tpeeec Esc Tetek Epxmqeby 
EeNxrrpk Enmqtk Exry ZððeNðc xxk Fesxk y Zpspk yej Sxmspk TecxqekH Eak cetpxxtpwpc . Bpcxzeeeac Eery 
uqpeeac ExspD Exry mxwpD TpM xxeVcxrc EeuNel EreNxl mxNtecewpc , Temk y uNeeek y EpNpkh Enmdek 
Tpxsxcqek Rxml cxqxeak , Ewxzel uqpk Epxml Wpxml Eak EeuNeeetek Eewpc . TeNeeek TecxqeekH Encxqecac 
Eery EpNxty xxk TecxqekH Encxqecac ReM Eak EpxetpM yeexwpc .  gpNyej . Spxspctepk Exry ExspD c 
uNeeek Eery ExspD c WpxeVcej xxk TecxqekH Encxqecac cewek Enmwbxqedek Tpqetk , ExspD pk yeexnc SerrpNxk 
EpNxty xxk Tecety WeNcepk Eak EpxetpM yeexwpc , Secxrrpqspk yej Wpsc Eak Ay EpxetpM yeexwpc . vpzeM 
Eaxcej xxk xxek BeNqxeK c Sepecxqaxqek Terrewpc . uNeeek y mxyemk uqpeeac ExspD pk yeexnc SerrpNxk Eery 
uNeeek y WpxeVcrj xxk mxyemk Wpxk . Tenk Exry Eeqxyej uxmc gesxrrpk Bpyeqeexj c mxqxaeyeay , EmNxtk 
TpNetpeesek uqec . Bpcxzeeeac Eery TppNeceJ gpNyek Bpexl c Epeaeqek TpNepeyec : Rxcej . ExspD uqyesy 
E¡nxsTpD uqyesy uNeeek y vewpeK pk Epxrek utetec , vewpeK pk TemD TemqteM SeeVceNemqpl Wpxk cewek 
ReM pk Spxspxj yxsxNel c Exry yetppeeeeeey xxk Tpqk , Tetk ReM TpM TpxU cxaxzeecmc yeM : ExspD 
Eery mxqxaem tecek Eppl pk Spxspxj yxsxNel Zpcek Tezeeeteeey Eezpl Tec yeexqpekH . Bpcxzeeeac Eery Tetk 
Yxaxdek BecxXj uxqpcej . Tetk ReM Eery EsNemtek Etecepk pk EtpM ExNemXj Rewectek uxmc TeNpqtk xc 
    E¡xyNy xxk Becxtel uqyesy Bpcxzeeeac xxk Bpyeqeexj tpM TpqrreNeeesek Rxcek uxqpxj Sxtpceetepk Tecek 
        TpxmL TerxqaerrpqeKj 

        E¡xyNy xxk Becxtel