Azhüwa Satsa Küje
1 Tükhu vünüh Zhüwa tü pelawiethuoh, thi Zhüwa tü Saküüwuowa sietsewiethuoh, thi Zhüwa tü Saküüwuowa wiethuoh. 2 Ma tü tükhu vünüh Saküüwuowa sietse wiethuoh. 3 Zanyo aveh ma vünüh sa wie, thi saküsaringa ma vünüh mükünyunü zanyoküsü nga samüsa. 4 Akürhowa tü ma vü peh veh, thi akürho jümawa tü nyiri kenüh küwiewa. 5 Küwiewa tü küzo vü wieketsüveh, thi küzowa tü jüma müchara nüh samü. 6 Saküüwuowa vünüh nyi küsü küze, thi jümatü Johan. 7 Ma vünüh nyiri aveh nga kütsotü peh na küsa kenüh ma tü küwiewa povü sanü küza ru. 8 Ma tü küwiewa nyu, thitü küwiewa povü sa nta küruwie. 9 Nyiri aveh wieketsü nta küsa küwie tsahwa tü azhih hala ruwie naveh. 10 Ma tü ru azhih vü rho, thi azhihwa tü ma vünüh sa, thitü azhihwa tü ma müthsü nüh samü. 11 Ma mpa ma nyiri vü ru, thitü ma mpa ma nyiri nüh ma müsieke nüh samü. 12 Thitü ma nyo tsotü nü ma küsiekeri aveh thuoüji Saküüwuowa tsari küsana küsa kenüh kükhra tsümüthuoh. 13 Jümaritü azüh vünüh nyutü satsa vünüh nyutü nyiri vünüh müwuo nü Saküüwuowa vünüh küwuowie. 14 Thi Zhüwa tü satsa je taji nyiri azavü rho, küümze thi küzhütsa pro, hiri nüh ma kümühie ngu, kümühie jümatü ma nüh Pawa vünüh küümzetsahwa Tsa ta küsa ngura. 15 Johan nüh zie taji ma povü sanü, “Eh sevü kütsewa thuoüji eh nyia vünüh ji veh, küpakenühnyunü ma tü e tü vünüh kütselawa wiethuoh ti hi nüh küüzawa wiethuoh,” ti küza. 16 Thi hiri aveh nga ma küümze küpro vünüh kümüze nyia vünüh küümze vi hiri tsü. 17 Küpakenühnyunü Khonyoh thuoüji Mosa vünüh tsü, thitü küümze thi küzhütsa thuoüji Jisu Khrista vünüh shuküruwie. 18 Khinyiküju nyi küsü nga Saküüwuowa müjie ngu, Pawa küso rügivü küpe Tsa küümzetsahwa vü mpa ma nüh saküüthsüwie.
Johan Baptistwa Zhühle
19 Thi Judahri nüh Jerusalem vünüh levüri thi Leviri Johan vü küze taji ma tü thawa nüh ti küsa küna üti küüze vü Johan nüh povü küsa zhü hamari: 20 Ma tü mükürüwiethuoh nüh phrazhu taji, “Hi nü Messiah nyu,” ti küza. 21 Thinü mari nüh, “Thinü noh tü thawa lo? Noh tü Elijah ülo?” ti küna. Thitü ma nüh, “Hi nü nyu,” ti küza “Thinü noh tü setsaküthsüri ülo?” ti küna. Thitü ma nüh, “Hi nü nyu,” ti rületsü. 22 Mari nüh ma vü künalehü taji, “Thinü noh tü thawa lo? Hiri küüzeri vü wa küza na küsa kenüh noh tü thawa nüh hiri vü küza luo,” ti khuo. 23 Jütiküsavü ma nüh Isaya setsaküthsüwa lasi vünüh phrazhu taji mari vü rületsü nü: “Hi thuoüji nyi küsü reza vü zie taji kütsewa: Vüwa küzekütse kenüh ma lekhuji sakümüsho luo ta sakütsewa wiethuoh,” ti küza. 24 Nyi hamari tü Farisiri vünüh küüzewie. 25 Mari nüh ma vü, “Noh tü Khrista nga nyu, nyutü Elijah nga nyu, nyutü setsaküthsüri nga nyuji noh tü mokenüh nyuri baptis saveh lo?” ti küna. 26 Thinü Johan nüh mari vü, “Hi thuoüji aju vünüh baptis sa veh, thitü nohri azhie vü nohri nüh müküthsü küsü tsieveh. 27 Ma tü eh sevü tse veh, hi thuoüji ma jiküükruvüh li wienga mületse,” ti küza. 28 Haritü Johan nüh nyuri baptis kütsü Jordan rügu Bethani vünüh küza.
Saküüwuowa Nyihzhüza
29 Rülo künyiawa ma tü Jisu ma vü kütse ngu ünü, “Halie, Saküüwuowa Tsa azhihwa kükhiemuo küvütüwa! 30 Eh tüvü nyi küsü tsieveh ti hi nüh küüzawa tü hamathuoh, ma tü eh nyia vünüh ji, küpakenühnyunü ma tü eh tü vünüh kütsethuoh kenüh. 31 Hi wie nga ma müthsü, thitü Israelri vü küthsütsü naküsa kenüh hi tü baptis kütsüwie,” ti küza. 32 Johan nüh povü salehü taji, Sietsewa rügi vünüh mükhrietü kümüjie turu ma vü küpeh hi nüh ngu wiethuoh. 33 Hi nga ma müthsü, thitü baptis tsü üta hi küüzewa nüh hi vü, “Sietsewa turu ma vü küpeh künguwa jümatü Kümtse Sietse vünüh nyuri baptis sana küsawa wiethuoh.” 34 Thi hi tü jü ngu nü hamatü Saküüwuowa Tsa ta küsa povü satse, ti küza.
Jisu Sehnyi Küsa Pokhuri
35 Rülo künyiawa Johan tü ma sehnyiri künyi sietse le veh ünü, 36 ma nüh Jisu kütse ngu taji, “Tulie, Saküüwuowa Nyihzhü” ti küza. 37 Thinü sehnyi masü tü ma nüh jüma küüza thsü taji Jisu senyitewa. 38 Thinü Jisu nüh süle masü no ünü masü tü ma se nyikütse ngu nü, “Nohsü tü mowa phatse lo?” ti küna. Thinü masü nüh ma vü, “Rabbi (mazhünyo küsosiewa), noh tü khiela peveh lo?” ti küna. 39 Jüti küünavü ma nüh masü vü, “Ra noluo,” ti küza. Thinü masü tü ru nü ma küpehpe no nü jü rülo masü tü ma vü nyi pehtewa, küpakenühnyunü jüma tsothovü tü münüle münühu müzü sakümüthuoh kenüh. 40 Johan nüh küüzavü küünarawa nyi küsü thuoüji Simon Pitor anü Andrew. 41 Ma tü pokhu tsahwa ma jie Simon phara taji ma vü, “Hiri thuoüji Messiah (mazhünyo Khrista) pharathuoh,” ti küza. 42 Ma nüh ma jie sie nü Jisu vü ru. Thinü Jisu nüh ma nophoke taji ma vü, “Noh tü Johan tsa Simon thuoh thitü noh tü Sifas ta ji naveh,” (mazhünyo thuoüji “Aloh”).
Jisu nüh Filip thi Nathanael Küji
43 Rülo künyiawa Jisu tü Galilee vü wa nti sanü wa ünü, Filip mütu taji ma vü, “Eh se nyi luo,” ti küza. 44 Filip tü Andrew thi Pitor masü nüh kürho nyuküjiwa Bethsaida vünüh. 45 Filip tü Nathanael mütu ünü ma vü, “Hiri nü Mosa Khonyoh vü thi setsaküthsüri nüh rhüküsawa Jisu Nazareth, Josef tsa ngu thuoh,” ti küza. 46 Thinü Nathanael nüh ma vü, “Nazareth vünüh zanyokümühie shuramühieveh ülo?” ti sa. Thitü Filip nüh ma vü, “Ra taji noluo,” ti küza. 47 Jisu nüh Nathanael ma vü kütse ngu taji ma vü, “Halie, Israelri müküle mükünyiewa,” ti küza. 48 Nathanael nüh ma vü, “Noh tü mokümjie hi thsüra lo?” ti küna. Thinü Jisu nüh, “Filip nüh no müjieküji vünüh noh mparhu kükhu vü küpeh vünüh hi nüh noh nguthuoh,” ti rületsü. 49 Thinü Nathanael nüh ma vü, “Rabbi, noh tü Saküüwuowa Tsa wiethuoh! Thi Israelri Kajiwa wiethuoh,” ti küza. 50 Jisu nüh ma vü, “Noh amparhu kükhu vü peh nü ngu ti hi nüh noh vü küüza kenüh noh tü tsotü veh lo? Noh tü hama nyia vünüh zanyo küji ngu naveh,” ti küza. 51 Thinü ma nüh ma vü, “Hi nüh noh vü zhütsa vünüh küza naveh, thajüwu satsü taji Saküüwuowa zhüleri nyi Tsawa rügi vünüh kükhrukütsuo küsa noh ngu naveh,” ti küza.
Kana vü Kümünyute
1 Rülo kücheawa Galilee, Kana nyu vü kümünyute peh, thi Jisu aza tü jüla peh veh, 2 thinü Jisu thi ma sehnyiri nga kümünyute jüla ji. 3 Thinü akha zhukhehmüthuoh ünü Jisu aza nüh ma vü, “Mari tü akha münyiethuoh,” ti küza. 4 Jisu nüh ma vü, “Halie nyimzawa, ehtsotho tü müjieju, tinü noh tü hi vü mowa sa nti lo?” ti küna. 5 Thinü Jisu aza nüh sieperi vü, “Ma nüh momowa küzanaveh nüh künaluo,” ti küza. 6 Jütiküsavü Judahri Khonyoh vünüh saküümütse kenüh ajuh mürüküfü küji lehuo müke chera kütura azhih füji türo jüla toke saveh. 7 Jisu nüh mari vü, “Ajuh tieru afüji jüri küpro luo,” ti küza. Thinü mari tü tie müzhi nü aku küju khe. 8 Jütiküsavü ma nüh mari vü, “Nohri tiewa avo saküvehritsüluo,” ti küza. Thinü mari tü tiewa mari tsü. 9 Thi tsazhu peküveh vü avo küsari nüh ajuhwa mpo nono ünü akha jeteru, thitü jümatü sieperi wa ajuh kütieri nüh küthsüwie küchie nüh küpari nü müthsü nüh sa, jütiküsavü kütsazhu vü avo küsari nüh kümünyutepawa ji nü 10 ma vü, “Nyuri nü akha kümühie nüh apo sa tsü taji nyiri müshekheh kümü sevü nüh kümüsütsütsüti, thitü noh nü khinyi nga akha kümühietsüwie veh,” ti küza. 11 Jisu nüh Galilee vü Kana anyu vünüh ma thsoshi apokhuwa sanü ma kütholawa küthsüküngu, thi ma sehnyiri tü ma tsotüra. 12 Hamasevü ma tü ma za thi ma nüri thi ma sehnyiri sie taji Kapernaum vü wa nü jüla rülo pike petewa.
Jisu Kükhurüzhe vü Küwa
13 Judahri Tsekükari akhuwa shenyiru ünü Jisu tü Jerusalem vü tewa. 14 Thinü Kükhurüzhe vünüh nyuri nüh mieshürüli thi anyihzhü, thi mükhrietü zhu thi pesa müzhi nü asüküsala ma nüh ngu. 15 Thinü ma nüh ali müla nü küfevüh sataji Kükhurüzhe vünüh anyihzhü thi mieshürüli aveh zhejamütü, thi raka müzhi küvehri raka müzhihjamütü thi mari raka küsape aveh khajamütü. 16 Thi ma nüh mükhrietü zhuküvehri vü, “Nohri hamari vinü tewaluo, nohri eh Pa zhe vi nü asü müsara,” ti küza. 17 Thinü ma sehnyiri tü, “Hi nüh noh zhe vü ehkürhoküthse kenüh hi tü kümiemü naveh,” ta zhütsazhü vü rhüküsawa müshekera. 18 Jütiküsavü Judahri nüh ma vü, “Hakümjie küsakenüh noh tü mowa thsoshi sa hiri kütsanaveh lo?” ti küna. 19 Jisu nüh mari vü, “Kükhurüzhe hama zoriemü luo, hi nüh rülo küche vünüh sakütokele naveh,” ti rületsü. 20 Judahri nüh ma vü, “Kükhurüzhe hama küsa mavi zürake nü türo vi, thi noh nüh jüma rülo küche vünüh sakütokele naveh ülo?” ti sa. 21 Thitü ma nüh hama küüzatü ma mpa ma satsakükhurüzhewa phrate. 22 Jükenüh ma tü aküsü vünüh rholeküsüra vü masehnyiri tü hama küzalo ta küsawa müshekera, thi mari tü zhütsazhüwa thi Jisu nüh küüza zhüwa tsotü.
Jisu Thuoüji Nyiri Kürho Küthsüwa
23 Tsekükari akhu tsotho vü ma tü Jerusalem vü peh, thi ma nüh thsoshi küsa küngu vünüh nyiri hozake ma nyo tsotü. 24 Thitü Jisu tü mari mütsotüra nüh samü. Küpakenühnyunü ma nüh nyiri aveh küthsü kenüh. 25 Thi nyi küsü nga nyiri povü müsaketünga zhümünyie taküsa thsü, thi jü mpa mükünyu ma tü nyiri lovü mowatü veh nüh küthsü kenüh.
Jisu thi Nikodema
1 Jütiküsa tsotho vü Nikodema ti küsa Judahri sierhüri küsü Farisiri azhie vü peh. 2 Anyi hama tü rüza vünüh Jisu vü ru taji, “Rabbi, notü Saküüwuowa vünüh küru küsosieri küsü ta küsa hiri tü thsü veh, küpakenühnyunü Saküüwuowa nüh ma siemükütse nü nyi küsüwienga thsoshi hamari müsara,” ti küza. 3 Thitü Jisu nüh ma vü, “Hi nüh noh vü küzatoke naveh, nyi küsü nüh wuomükürüthe le wie nü Saküüwuowa kajipe müngura,” ti rületsü. 4 Nikodema nüh ma vü, “Nyi küsü nüh khruokümüsevü nüh moti wuolera naveh lo? Ma tü ma za volovü tule taji akünyiawa wuole naveh lo?” ti küna. 5 Jisu nüh ma vü, “Hi nüh noh vü küzatoke naveh, nyiküsü nüh ajuh vünüh thi Sietse vünüh müküwuo asevü ma tü Saküüwuowa kükaji lovü mütura,” ti rületsü. 6 Satsa vünüh küwuowa thuoüji satsa wiethuoh, thi Sietse vünüh küwuowa thuoüji Sietse vünüh wiethuoh. 7 Hi nüh noh vü noh wuomükürütheji mümühie ti küüzake nüh noh müngotümü luo. 8 Amürhü tü ma mpa ma müshe vü mürhü wawati, thi nohri nüh ma khi künararati, thitü khievü nüh ru veh nyutü khievü tewaveh nüh nohri tü müthsü, jükenüh anyiküsüküsü nga Sietse vünüh küwuori thuoüji jükümjie wiethuoh, ti küza. 9 Nikodema nüh ma vü, “Khiela nüh hakümjie sara navehlo?” ti küna. 10 Thinü Jisu nüh ma vü, “Noh tü Israelri küsosie küsü sataji hama müthsü ülo? 11 Hi nüh noh vü küzatoke naveh, hiri thuoüji hiri nüh küthsü künguwa povü sa veh, thitü nohri thuoüji hiri povü müvi ngü. 12 Hi nüh nohri vü azhih zhü vi küüza wienga mütsotüji, hi nüh thajüwu zhü vi küzawie ketünga khiela nüh nohri tü tsotü naveh lo? 13 Nyi Tsawa rügi vünüh küturuwa wieküchie nüh nyiküsü nga thajüwu rügivü müjie kuo,” ti küza. 14 Mosa nüh reza vünüh müre amürü sawuowa nüh küsakükhroke kümüjie nyi Tsawa nga mükhrokeji mümühie, 15 thi thari nüh ma tsotü naveh nüh jümari thuoüji küsuokürho kürhowa ngu naveh. 16 Küpakenühnyunü Saküüwuowa nüh azhihwa küümze kenüh ma Tsa küümzetsahwa küze, thi thari nüh matsotü naveh nüh mükümiera thitü küsuokürhowa ngunaveh. 17 Saküüwuowa nüh Tsawa azhih hala küüze tü azhihwa müshemüsü nta küsa kenüh nyunü azhihwa tü mavünüh külole naküsa kenüh. 18 Thari nüh ma tsotü naveh nüh müshekümüsüwanyu, thitü thari nüh mütsotü nüh jümari thuoüji müshemüsümüthuoh, küpakenühnyunü ma tü Saküüwuowa Tsa nyo mütsotü nüh sakümü kenüh. 19 Thi müshekümüsü thuoüji hama: Küwiewa tü azhih vü ruthuoh, thitü nyiri nüh küwiewa nyia vünüh küzowaküülo samü, küpakenühnyunü mari küüro tü mükümühie kenüh. 20 Thari nüh mükümühie satse nüh mari thuoüji küwiewa mülo, thi mari küüro mümühie ta thama küüsa kenüh mari tü küwiewa vü müru. 21 Thitü thari nüh küzhütsa küüro satse nüh mari thuoüji Saküüwuowa vünüh küüro mowa sara nüh küünguto na küsa kenüh küwiewa vü ru veh.
Jisu thi Johan
22 Hamasevü Jisu thi ma sehnyiri tü Judea azhih vü tewa; matü mari sie jüla petaji baptis tsü. 23 Thi Johan nga Salim küütuo Aenon vü ajuh hozake peküvehkenüh baptis tsü, thi nyiri ru khe taji baptis sa khe. 24 Jütsotho vü thuoüji Johan tü küsizhe lovü müjie rethse. 25 Jütiküsavü Johan sehnyi wuori nüh Judahri küsü sienü saküümütse zhünyo vi küproluo. 26 Thinü mari tü Johan vü ru taji, “Rabbi, Jordan rügutuwuovü khana no se nyitse nü noh nüh ma povü küsawatü havü ru nü nyuri baptis saveh thi nyiri aveh ma vü kuotewa khehthuoh,” ti küza. 27 Johan nüh, “Nyi küsü nga rügi vünüh mükütsü ase vünü zanyo küsü nga müngura. 28 Hi tü Khrista nyu, thitü hi thuoüji ma tüvü küze ta küsa hi nüh küzathuoh, thi nohri mpa wienga eh povü sathuoh. 29 Thawa nüh kümünyutevühwa peveh nüh jüma thuoüji kümünyutepawa zhi wiethuoh, thi kümünyutepawa afüwa tü akütuovü tsie taji küna peküveh vü kümünyutepa wa jikhi kenüh lozhe shesheti; jükenüh eh loküzhewa tüjurathuoh. 30 Noh nü kümüsiemüsie müwawieji mümühie, thitü hi thuoüji kürünyierünyie müwaji mümühie,” ti küza.
Rügi vünüh Küruwa thuoüji aveh Nyiawa wiethuoh
31 Thawa nüh rügi vünüh ru nüh jüma thuoüji aveh nyiawa wiethuoh; thi azhih vünüh küruwa thuoüji azhih zhi wiethuoh, thi ma tü azhih zhiri phrateteti; jükenüh thawa nüh rügivünüh ru nüh jüma thuoüji aveh nyiawa wiethuoh. 32 Ma nüh küngu thi küünarawa povü sasati, thitü nyiküsü nga ma povü müvi. 33 Thari nüh ma povü vi veh nüh jümari thuoüji Saküüwuowa nü zhütsa ta küsa thsoshi fekevüvüti. 34 Küpakenühnyunü Saküüwuowa nüh küüzewa thuoüji Saküüwuowa zhüri phrateteti, küpakenühnyunü ma tü müküte wiethuoh nüh Sietse tsüküveh kenüh. 35 Pawa nüh Tsawa kümüze veh, jükenüh zanyo aveh vi ma kevü thsemüthuoh. 36 Thari nüh Tsawa tsotü veh nüh ma thuoüji küsuokürho pevehthuoh thitü thari nüh Tsawa zhü müküna nüh ma thuoüji akürho müngura, thitü Saküüwuowa zhükha mavü petewaveh.
Jisu thi Samariavühwa
1 Jüsevü Jisu tü Johan nyia vünüh baptis küsa thi sehnyi phaküzhi tekütse Farisiri nüh thsüra ünü, 2 (Jütawie ketünga Jisu nüh baptis müsanüh ma sehnyiri nüh küüsawie.) 3 Ma tü Judea jamü taji Galilee vü tewa lehü. 4 Jütiküsavü ma tü Samaria vehthuoh müwaji mümühie nüh samü 5 Jükenüh ma tü tse Samariari azhih vü Sikhar ti küji Jacob nüh azhuh vi ma tsa Josef vü kütsüwa kütuo vüru. 6 Thi jüla tü Jacob jukhre peveh, jütiküsavü Jisu tü aletse münokümüthuoh kenüh tsuo jukhre kütuovü shupe. Jütiküsa tsothovü münühu türo thuoh. 7 Jütiküsavü Samariavühri küsü ajutie nti ru. Thinü Jisu nüh ma vü, “Hi nga ajuküzhujie,” ti khuo. 8 Küpakenühnyunü jüma tsothovü tü ma sehnyiri tü kütsaküzhu sü nti nyuküji vü teküwa kenüh. 9 Thinü Samariavühwa nüh ma vü, “Noh tü Judahri thi hi thuoüji Samariavühri tinü noh tü mokümjie aju raküzhu üti khuoveh lo? Küpakenühnyunü Judahri tü Samariari siezanyo küsü nga kütsarü münyie,” ti küza. 10 Jisu nüh ma vü, “Noh tü Saküüwuowa nüh kütsü thi thawa nüh noh sie jüle nü aju vi hi küzhujie ta küsawa küthsü tüla noh tü ma vü zanyo khuo naveh thi ma nüh novü kürhojuhwa tsümühie veh,” ti rületsü. 11 Nyimzawa nüh ma vü, “Küjiwa, noh tü ahu nga münyie, thi ajuhkhre tü shemü, thinü noh tü khiela nüh kürhojuhjüma ngura naveh lo? 12 Thi noh tü hiri vü juhkhre kütsüwa hiri pawa Jacob, ma mpa nga zhu thi ma tsari nga zhu thi ma samüwari nga zhu ti küsawa nyia vünüh jiveh ülo?” ti küna. 13 Thinü Jisu nüh ma vü, “Thari nüh ajuh hama zhu naveh nüh kürie mülewie naveh, 14 thitü hi nüh ajuh kütsüwa thari nüh zhu naveh nüh jümari thuoüji piketü mükürielera wiethuoh, thi hi nüh ajuh vi ma kütsüwa tü ma lo vünüh ajuwi shu taji ajukhre sa küsuokürho petewa nathuoh,” ti küza. 15 Thinü nyimzawa nüh ma vü, “Küjiwa, hi tü ajuh mükürie nüh sana küsa kenüh thi ru hala nüh mütie nüh sana küsa kenüh ajuh jüma hi tsü jie,” ti khuo. 16 Thitü Jisu nüh ma vü, “Wa taji no vüpa ji hala ru luo,” ti küza. 17 Thinü nyimzawa nüh ma vü, “Hi tü eh vüpa münyie luo,” ti rületsü, Jisu nüh ma vü, “Noh nüh noh vüpa münyie ta küsa azhütsa. 18 Küpakenühnyunü noh tü vüpa münga pemüthuoh, thi khinyi noh nüh nyirho küvehwa nga noh vüpa tsah nyu, noh nüh hi vü küüza tü zhütsa vünüh küzathuoh,” ti küza. 19 Nyimzawa nüh ma vü, küjiwa, noh tü setsaküthsüri küsü ta küsa hi nüh thsürathuoh. 20 Hiri pari thuoüji küzhiho hama rügi vünüh khurü ru, thitü noh nüh küüza anyiri nüh mükhurüji mükümühie azhie thuoüji Jerusalem ti ta. 21 Jisu nüh ma vü, “Nyimzawa noh hi tsotü luo, nohri küzhiho hala nüh nga thi Jerusalem vünüh nga Pawa mükükhurü tsotho tsethuoh. 22 Nohri thuoüji nohri nüh khurü küvehwa müthsü, thitü hiri thuoüji hiri nüh küthsüwa khurüveh, küpakenühnyunü küülole tü Judahri vünüh küru kenüh. 23 Thitü küzhütsa vünüh kükhrurüri thuoüji sietse vünüh thi zhütsa vünüh Pawa kükhurü tsotho tsethuoh, thi khinyi nga ru pevehthuoh; küpakenühnyunü jüütakükhurü Pawa tü phakütse kenüh. 24 Saküüwuowa tü sietse, thi ma kükhurüri thuoüji sietse thi küzhütsa vünüh mükhurüji mümühie,” ti küza. 25 Thinü nyimzawa nüh ma vü, “Hi nüh thsüvehthuoh, Messiah tü tetsethuoh; thi ma ru thuoüji ma nüh zanyo aveh vi hiri kütsanaveh,” ti küza. 26 Jisu nüh ma vü, “Hi noh sie kürüchie küpewa tü jümathuoh,” ti küza. 27 Jütisapeküvehvü kheti ma sehnyiri sheleru nü ma nüh nyimzawa siekürüchie küveh ngu taji mari ngo; thitü nyiküsü nga ma vü, “Noh tü mowa müngu veh lo? Nyutü notü mokenüh nyimzawa sie kürüchie veh lo?” ti nga müküna wie. 28 Jütiküsavü nyimzawa tü ma süzah jamü taji anyuküjivü tewa nü nyiri vü küza, 29 “Ra nü hi nüh momowa sanüh jüri aveh küzakütsü anyiwa noluo. Hamatü Khristawa wiethuoh ünü mota nüh,” ti küza. 30 Thinü mari tü nyuküji vünüh tse ma vü ru. 31 Jütiküsavü ma sehnyiri tü ma vü, “Küsosiewa, ashietsaluo,” ti küza. 32 Thitü ma nüh mari vü, “Hi thuoüji nohri nüh müküthsüwa shie kütsa peveh,” ti rületsü. 33 Thinü ma sehnyiri tü küsü nüh küsü jüle nü, “Anyi wuori nüh ashie viru ma tsüthuoh ünü?” ti sa. 34 Jisu nüh mari vü, “Eh shie thuoüji hi küüzewa kümüshesa thi ma küürowa sajutsü nta küsawa wiethuoh,” ti küza. 35 Nohri tü, mahwie naküsa asah müzü pehüveh ta müsa ülo? Hi nüh nohri vü küza naveh, azhuhwa tü nemühie shetaji mahwie mühiepevehthuoh ta küsa nohri notha toke nü noluo. 36 Kümahwieri tü kümülie ngunguti thi küsuokürho kenüh avi phazhuzhuti, jütathuoüji aküzhuhwa thi kümahwiewa masü kürü lozhe naveh. 37 Thi nyi küsü nüh amahtsü zhuh thi nyi küsü nüh mahwie ti küsa azhüwa tü zhütsawiethuoh. 38 Nohri nüh küromüküsari vü mahwie üti hi nüh nohri küze veh, nyuri nüh küro küsape vü hi nüh nohri küüze wie, ti küza. 39 “Hi nüh küsari aveh ma nüh küzazhukheh,” ta nyimzawa nüh povü küsa vünüh Samariari hozake nyuküji jüla ma tsotüra. 40 Jütiküsavü Samariari nüh Jisu vü ru taji mari siepe üti kükhuovü ma tü rülo künyi mari siepetewa. 41 Thi ma zhü kenüh nyiri hozake ma tsotüra lehü. 42 Jütiküsavü mari nüh nyimzawa vü, “Khinyi thuoüji hiri tü noh zhü vünüh kütsotü mpa nyuthuohnü hiri mpa hiri khüna vünüh künarathuoh, thi hama tü azhih Küülolewa wiethuoh ta küsa hiri nüh thsürathuoh,” ti küza.
Jisu nüh Sierhüri Tsa Küsü Saküümühie
43 Rülo künyi sevü Jisu tü Galilee vü tewa. 44 Küpakenühnyunü “Setsaküthsüri tü ma mpa ma nyu vünü küsiake münyie,” ta Jisu ma mpa nüh küüzakenüh. 45 Jütisanü ma tü Galilee vü ru ünü ma nüh Jerusalem vü akhu tsothovü zanyo küsari aveh küngu kenüh Galileeri tü lozhe nü ma sieke, küpakenühnyunü mari nga akhu jüla küwa kenüh. 46 Thinü ma nüh ajuh vünüh akha saküüje azhie Galilee vü anyu Kana ti küsa vü shele ru. Jütiküsavü Kapernaum vü sierhüri küsü atsa nyimpari küsü nanü zepeveh. 47 Thinü ma tü Jisu Judea vünüh Galilee vü tse ta küsathsü ünü ma tü wa taji Jisu vü tsuo ma tsa sakümühietsü üti khuo, küpakenühnyunü süna küsavü peküvehthuoh kenüh. 48 Jütiküsavü Jisu nüh ma vü, “Nohri tü athsoshiri thi küngori künguwie küchie nüh nohri tü nyi küsü nga mütsotü nta,” ti küza. 49 Thinü sierhüwa nüh ma vü, “Küjiwa, eh tsa müjieküsü vünüh tse turu jie,” ti khuo. 50 Thinü Jisu nüh ma vü, “Waluo, noh tsa tü mühierawienaveh,” ti küza. Thinü ma tü Jisu nüh zhüküüzawa tsotü taji tewa. 51 Jütisanü kuotsewa ünü ma sieperi tü ru ma mütu taji, “Noh tsa mühievehthuoh,” ti küza. 52 Thinü ma nüh mari vü, “Khiema tsothovü nüh mühieteruthuoh lo?” ti küna. Thinü mari nüh ma vü, “Luonyi münühu türü vünüh mümühi nüh letewathuoh,” ti rületsü. 53 Thinü ma pa tü Jisu nüh jüma tsothovü, “Noh tsa tü mühierawie naveh,” ta küsa tsothowa thsüra nü ma nga thi ma zhelori aveh nga tsotüra kheh. 54 Hamatü Jisu nüh Judea azhih vünüh Galilee vü ru nü thsoshi küsa künyiawa.
Suozü vünüh Saküümühiewa
1 Hamasevü Judahri akhu peh, jükenüh Jisu tü Jerusalem vü tewa. 2 Thi Jerusalem vü Nyihzhü kheri kütuovü suozü küsü, Ebriri zhü vünüh “Betzatha” ti küsa peh, thi makütuovü azhe münga peveh. 3 Zhe jüri vü künari hozake peveh: nothaküüjuri, jiküjiri, wiechuküsüri ti peveh, thi mari tü ajuh küngaküru huopekheveh. 4 Küpakenühnyunü tsothotsotho sanü Vüwa zhüleri tü suozü jüla turu nü ajuh saküünga tsütsüti. Thi ajuh künga tsü taji küluozhu küru pokhuwa thawa nüh tu naveh nüh jüma thuoüji küna küsüküsü nga mühierarati. 5 Jütiküsavü nyi küsü mavi cherake nü tüze natekütse jüla peveh. 6 Thinü Jisu nüh ma zeküveh ngu nü ma tsotho hothake jüta satekütse thsü taji ma vü, “Noh tü mühie nthe ülo?” ti küna. 7 Künawa nüh ma vü, “Küjiwa, ajuh küngakütsüvü nyiküsü nga hi sie ajuh lovü kütu münyie ti, thi hi nüh tuna küsavü küpari nüh e tüvü tetututi,” ti küza. 8 Jisu nüh ma vü, “Süra nü noh shieze vi taji waluo,” ti küza. 9 Jütiküsavü shiti anyiwa tü mühie ra taji ma shieze vinü tsetewa. Jüma rülo tü Sabbath ti küji Judahri kümünyierülo. 10 Jükenüh Judahri nüh sakümühiekümüwa vü, “Nosü tü kümünyirülo, tinü noh tü noh shieze vi taji kütse Khonyo nyu,” ti küza. 11 Thitü ma nüh mari vü, hi sakümühiekütsüwa nüh hi vü, “Noh shieze vi nü tewaluo ti küza lie,” ti küza. 12 Mari nüh ma vü, “Noh shieze vi nü waluo ta noh vü küüzawa nyi thawa lo?” ti küna. 13 Thitü sakümühiekümüwa tü thawa nüh ma sakümühietsü nüh müthsü, küpakenühnyunü azhie jüla anyi ashieji küpe kenüh Jisu tü tse küzhihkeküpavü tewa. 14 Asevü nüh, Jisu nüh anyi jüma Kükhurüzhe vünüh mütu nü ma vü, “Künaluo, noh tü mühiemüthuoh, tinü kümüsütsahwa noh vü müküüru naküsa kenüh mükhiemuo le tümü luo,” ti küza. 15 Thinü anyiwa tü wa taji Jisu nüh ma sakümühietsü ti Judahri vü küza. 16 Thi hama kenüh Judahri nüh Jisu vü kümnomna tsü nti sa, küpakenühnyunü ma nüh kümünyierülo vü küüro hama küsa kenüh. 17 Thitü Jisu nüh mari vü, “Eh Pa tü khinyi nga kürowieküveh kenüh hi nga küroveh,” ti mari vü rületsü. 18 Hakümjie küsa kenüh Judahri nüh ma zothe nti kümüsütsa sa, küpakenühnyunü ma nüh kümünyierülowa vehrie kümü mpa mükünyu Saküüwuowa vi ma sie zarike sanü ma mpa ma Pa ta küji kenüh.
Tsawa Kükhra
19 Jisu nüh mari vü, “Hi nüh nohri vü küzatoke naveh, Tsawa tü ma mpa ma kümüshe vünüh zanyoküsü nga müsara, thitü Pawa nüh mowa saveh nüh jü ngu taji saveh, küpakenühnyunü ma nüh momowa saveh nüh Tsawa nga jükümjie saküveh kenüh. 20 Küpakenühnyunü Pawa tü Tsawa kümüzeveh, thi ma nüh saküvehri aveh ma kütsaveh, thi nohri küüngo naküsa kenüh hama nyia vünüh küüro küji ma kütsanaveh. 21 Jükümjie Pawa nüh aküsüri sakürho taji mari vü akürho kütsükümüjie, Tsawa nga akürhowa vi makümüsheri vü tsüveh. 22 Pawa tü nyi küsü nga müshemümüsü, thitü müshekümüsü aveh tsawa vü tsümüthuoh. 23 Jütathuoüji Pawa küsiake kümüjie Tsawa nga siake naveh. Thari nüh Tsawa müsiake nüh ma küüzewa Pawa nga siakemüveh. 24 “Hi nüh nohri vü küzatoke naveh, thari nüh eh zhü küna thi hi küüzewa tsotü naveh nüh küsuokürho pevehthuoh; ma tü müshekümüsü vü müruthuoh nüh aküsü kari akürho vü tewathuoh. 25 Hi nüh nohri vü küzatoke naveh, küsüri Saküüwuowa Tsa akhi künara thi küünakerari thuoüji rho naveh ta küsa tsotho tsethuoh, thi khinyi nga rupevehthuoh. 26 Küpakenühnyunü Pawa tü ma mpa ma vü akürho peveh, jükümjie Tsawa nga akürho jüma ma vü küüpe naküsa kenüh ma nüh ma vü tsümüthuoh, 27 thi küünanah küsa kenüh kükhra nga vi ma tsümüthuoh, küpakenühnyunü ma tü anyi Tsawa küsa kenüh. 28 Hi nüh hama küüza kenüh müngo tümü, küpakenühnyunü rüku lovü kütüri aveh ma jikhi küünara tsotho tetsethuoh. 29 Küüro kümühie küsari rhole akürho vü tewanathuoh, thi kümüsü küüro küsari rhole müshekümüsüvü tewanathuoh.
Jisu Povüri
30 “Hi tü hi mpa eh kükhra vünüh zanyoküsü nga müsara, Saküüwuowa nüh hi vü küüza kümüjie hi nüh jüma vi nü nyuri künaveh, thi hi nüh küüna thuoüji müshomü, küpakenühnyunü hi tü hi mpa eh kümüsheri mpha nü thitü thawa nüh hi küze nüh jüma kümüshephaküveh kenüh. 31 “Mükütüküzü hi tü hi mpa eh povü satse thuoüji eh povü nü azhütsa nyuthuoh. 32 Eh povü sakütsü nyi küsü peveh, thi ma nüh eh povü sakütse azhütsa ta küsa hi nüh thsüveh. 33 Nohri nüh zhüleri Johan vü küze, thi ma nüh küzhütsawa povü satsü. 34 Hi nüh povü künguwa tü anyiri vünüh nyu, thitü hi nüh hama küüza thuoüji nohri küülole nti küsa wiethuoh. 35 Ma tü ju taji wieküveh anyih küsü, thi nohri nüh tsothopike ma küwie vü lozhengü. 36 Thitü povü eh ke vü peküvehwa thuoüji Johan nüh phratekütsewa nyia vünüh ji veh; hi nüh sajutsü üta eh Pa nüh küüro hi kütsüwa satseveh, thi Pawa nüh hi küze ta küsa küüro hama nüh eh povü satsüveh. 37 Thi Pawa hi küüzewa nga eh povü satsüwiethuoh. Nohri nü majikhi nga mükünarathuoh, thi ma tso nga müngu, 38 thi ma zhü nga nohri vü pemüveh, küpakenühnyunü nohri tü ma nüh küüzewa mükütsotü kenüh. 39 Nohri tü zhütsazhü lasi vünüh küülole ngu nta phatsetseti, thi mari nüh hi vü povü satsetseti! 40 Thitü nohri tü akürho ngu naküsa kenüh hi vü kürumamü. 41 “Hi tü nyiri vünüh küsiake nguramüveh. 42 Thitü nohri vü Saküüwuowa kümüze pemüveh ta küsa hi nüh thsüveh. 43 Hi tü eh Pa nyo vünüh ru, thitü nohri nüh hi müsiakenüh samü, thi anyi wuori nüh ma mpa ma nyo vünüh ruthuoüji nohri tü ma nü siake naveh. 44 Nohri tü Saküüwuowa vünüh küru küsiakewa mpha nüh küsü nüh küsü vünüh küsiake küngurawa tsotüveh ülo? 45 Hi nüh nohri Pawa vü phramüsü na tünti mümüshetümü luo, thitü nohri nüh nohri küluozhethseküvehwa Mosa mpa nüh nohri phramüsü keveh wie. 46 Nohri nüh Mosa kütsotü tüla hi nga tsotü naveh, küpakenühnyunü ma nüh eh zhüku kürhü kenüh. 47 Thitü nohri ma nüh kürhüri mütsotü thuoüji mokümjie eh zhüri tsotü na lo?” ti küza.
Jisu nüh Nyiri Nyie Münga Voküsa
1 Hamasevü Jisu tü Tiberias juküji ti küsa Galilee juhküji nato wuovü tewa. 2 Jütiküsavü anyi riekhuo küji küsü ma se nyitewa, küpakenühnyunü mari tü ma nüh künari nyia vü thsoshiküsari küngu kenüh. 3 Jisu tü ma sehnyiri sie taji wa küzhiho rügivü shupe. 4 Jütiküsavü Tsekükari Judahri khuwa shenyi teru. 5 Thinü Jisu nüh toke nü noküüzevü anyi shieji küsüma vü kütse ngu nü Filip vü, “Khiela nüh hiri tü lohse sü nü anyi hamari küütsanathuoh lo?” ti küna. 6 Hamatü ma nüh Filip kümütewie, küpakenühnyunü ma nüh mowa sanaveh nüh ma mpa thsüküveh kenüh. 7 Filip nüh ma vü, “Nyi küsüsü vü pipi küta mpa wienga tuli müza künyi mpa mütsera,” ti rületsü. 8 Thinü ma sehnyiri küsü, Simon Pitor anü Andrew nüh mavü, 9 “Halie vizari küsü nüh ahie nüh kürü lohse münga thi anga künyi vü tseveh, thitü nyiri hazake vü hampa nüh mowa sana lo?” ti küza. 10 Jüla aphrato pekhe küveh kenüh Jisu nüh mari vü, “Mari shuküüpe khe luo,” ti küza. Thinü nyiri tü ajiejie vünüh shupe taji nyi anyie münga kümüjie shupe. 11 Jüti sataji Jisu nüh alohseri vi nü kütsia tsü kümüsevü, külieluo sehnyiri vü tsü nü sehnyiri nüh shupeküvehri vü suotsü khe, jükümjie anga nga küsuotsü nü kütsa, jütisanü mari Kütsangü zake kütsa. 12 Thi mari tsamüwa kümüsevü, ma nüh ma sehnyiri vü, “Küsü nga mükümie nüh sana küsa kenüh tsatuküjari aveh khuzhu luo,” ti küza. 13 Thinü mari nüh alohse münga tsa taji kütsatu amahse khuotürakünyi phaküprora. 14 Jütiküsavü ma nüh athsoshi küsa nyiri nüh ngu taji mari nüh, “Anyi hamatü setsaküthsüwa azhih vü ru nata küsawa tsah wiethuoh,” ti sa. 15 Jütiküsavü nyiri nüh ru wurie ma re taji kaji küsana küsa thsü nü ma mpa tse khaphrüle küzhiho vü tewa.
Jisu Juh Nyia vü Lekütse
16 Münüle teru ünü ma sehnyiri tü juhküji vü tetsuo. 17 Jütisanü juhie lovü tu tajinü hie juhküji Kapernaum wuovü tewa. Jütiküsavü atsozo müthuohtü Jisu tü marivü müru wie nüh sa. 18 Thi mürhü khieloti kümürhü kenüh juhküshütewa. 19 Mari juhiewa hie taji mile küche müzü kümüjie tewanü Jisu tü juhküji nyia vünüh tse juhie shenyi ru, thinü mari tü krü sheke. 20 Thitü ma nüh mari vü, “Hi wie thuoh tinü mükrütümü luo,” ti küza. 21 Jütiküsavü mari tü lozhe she taji juhie lovü masiethse, thinü küsuomüwa nüh mari juhiewa tü mari nüh wa nti kütse azhie vü jura.
Nyiri nüh Jisu Küpha
22 Rülo jüma nyia juhküji wuochuwuovü peküvehri nüh juhieküsü mpa ngu, thi Jisu tü ma sehnyiri sie nü juhie lovümütu nüh sehnyiri mpa kuoküwa ngu. 23 Juhie küpari Tiberias vünüh küruri thuoüji Vüwa nüh lohse nyia vü tsiatsü taji nyi shiejiwa nüh kütsa azhiejuküji nato vü ru. 24 Jükenüh nyiri nüh Jisu thi ma sehnyiri jüla pemüküvehngu ünü mari tü juhie lovü tu taji Kapernaum vü Jisu phawa.
Jisu thuoüji Kürho Lohsewa
25 Jüti sataji mari nüh juhküji wuochuwuo vünüh maküngura vü mari nüh ma vü, “Küsosiewa, noh tü küsiehala teru thuoh lo?” ti küna. 26 Jisu nüh mari vü, “Hi nüh nohri vü küzatoke naveh, nohri nüh hi phakütsetü thsoshi küngu kenüh nyu, thitü lohse tsa taji nohri kümüwa küsara kenüh wie. 27 Ramüna küsa kütsaküzhu kenüh mükürotümü, thitü nyi Tsawa nüh tsüna küsa küsuokürho küwawa kenüh küro luo, küpakenühnyunü Saküüwuowa Pawa nüh ma vü thsoshikhu fekekümüthuoh kenüh,” ti küza. 28 Thinü mari nüh ma vü, “Saküüwuowa küürori sapehuona küsa kenüh hiri tü mowa müsaji mümühie lo?” ti küna. 29 Jisu nüh mari vü, “Saküüwuowa küüro thuoüji, ma nüh thawa küze nüh nohri jüma tsotüluo,” ti rületsü. 30 Jütiküsavü mari nüh ma vü, “Noh tü hiri nüh ngu taji no tsotü na küsa thsoshi mowa sana lo? Noh tü mowa sana lo? 31 Ma nüh rügi vünüh lohse tsü mari küütsa ta Zhütsazhü vü rhüküsa kümüjie hiri lahnyiri tü reza vünüh manna tsa,” ti küza. 32 Thinü Jisu nüh mari vü, “Hi nüh zhütsa vünüh nohrivü küzatoke naveh, thajüwu vünüh lohse kütsüwa tü Mosa nüh nyu, thitü eh Pa nüh thajüwu vünüh zhütsa lohsewa tsü. 33 Küpakenühnyunü Saküüwuowa lohse tü thajüwu vünüh turu taji azhihwa vü akürho tsüveh,” ti küza. 34 Thinü mari nüh ma vü, “Vüwa tsotho aveh vü lohse hama hiri vü tsüluo,” ti khuo. 35 Jisu nüh mari vü, “Hi thuoüji kürho lohsewa, thari nüh hivü ru naveh nüh jümari thuoüji kürümawanyu, thi thari nüh hi tsotüveh nüh jümari thuoüji küüriewanyu,” ti küza. 36 Thitü hi nüh nohri vü küza naveh, “Nohri tü hi ngumüthuoh tü mütsotü. 37 Avehveh eh Pa nüh hi kütsüthuoüji hi vü rukheh naveh; thi thari nüh hi vü ru naveh nüh jümari thuoüji hi nüh küja wanyu. 38 Küpakenühnyunü hi tü thajüwu vünüh turu, thi hi mpa eh kümüshe sa nti nyunü thawa nüh hi küze nüh jüma kümüshe sa nti ru. 39 Thi hi küüzewa kümüshe thuoüji, ma nüh momowa hi tsüsaveh nüh küsü nga mükümie nüh sehkhe rülo vü saküüsüra ma kümüshe. 40 Küpakenühnyunü thari nüh Tsawa ngu taji ma tsotü naveh nüh küsuokürho peh thi sehkhe rülovü hi nüh maviküüsüra eh Pa kümüshe,” ti küza. 41 Jütiküsavü Judahri tü ma vü jakhujazhi, küpakenühnyunü ma nüh, “Hi thuoüji thajüwu vünüh küru lohsewa wiethuoh,” ti küüza kenüh. 42 Thinü mari nüh, hama tü Josef tsa Jisu hiri nüh ma pa ma za thsüküvehwa nyu ülo? Thinü ma tü, “Hi nüh thajüwu vünüh küturuwa wiethuoh” ta küsa phrate veh lo? ti sa. 43 Jisu mari vü, nohri mpa nohri azhie vünüh müjakhujazhitümü. 44 Pawa hi küüzewa nüh ma müküshoh nü nyi küsü nga hivü mürura thi sehkhe rülovü hi nüh ma vimüküüsüra ra. 45 Setsaküthsüri lasi vü, “Thi mari aveh Saküüwuowa nüh sosie naveh,” thawa nüh Pawa zhü künaveh nüh thi ma vünüh zanyo thsüra na nüh hi vü ru veh ta rhü saveh. 46 Saküüwuowa vünüh küruwa wieküchie nüh nyi küsünga Pawa müjie ngu, ma thuoüji Pawa ngumüthuoh. 47 Hi nüh nohri vü küzatoke naveh, thari nüh hi tsotüveh nüh mari thuoüji küsuokürho akürhowa pemüthuoh. 48 Hi thuoüji kürho lohsewa wiethuoh. 49 Nohri lahnyiri tü reza vünüh manna tsa taji sütewa khethuoh. 50 Hama thuoüji thajüwu vünüh küturu lohsewa wiethuoh, nyiküsüküsü nga jüma kütsari thuoüji küsüwanyu. 51 Hi thuoüji thajüwu vünüh küturu kürho lohsewa wiethuoh, nyi thawa nüh lohse hama tsanaveh nüh ma thuoüji küsuokürho rho naveh; thi lohse akürho kenüh hi nüh azhihwa vü kütsüwa thuoüji eh satsa wiethuoh, ti küza. 52 Jütiküsavü Judahri tü mari mpa mari azhie vünüh küproluozhuteru taji, “Mokümüjie nyi hamatü ma satsa vihiri kütsara naveh lo?” ti sa. 53 Thinü Jisu nüh mari vü, “Hi nüh nohri vü küzatokenaveh, nohri tü nyi Tsawa satsa tsa thi ma züh müküzhu wienü nohri vü akürho müpehra. 54 Thari nüh eh satse tsa thi eh züh zhu naveh nüh küsuokürhopera naveh, thi sehkhe rülovü hi nüh ma vi küsüra naveh. 55 Küpakenühnyunü eh sa thuoüji ashie küsa kenüh, thi eh züh thuoüji küzhuvüh küsa kenüh. 56 Thari nüh eh satsa thi e züh zhuveh nüh hi vü pevehthuoh, thi hi nga ma vü pevehthuoh. 57 Rhopeküveh Pawa nüh hi küüze kümüjie, thi eh Pa kenüh hi tü rhopeküveh kümüjie thari nüh hi tsanaveh nüh ehkenüh ma tü rho naveh. 58 Lohse hamatü thajüwu vünüh küturuwa wiethuoh, khanavü lahnyiri nüh tsa taji süteküwa kümüjie nyu, thari nüh lohse hama tsanaveh nüh küsuokürho rho naveh,” ti küza. 59 Hamatü ma nüh Kapernaum vü küsosie vü nazizheh vünüh küza.
Küsuokürho Zhüri
60 Ma se nyi taji kütse anyi hozake wienga jüma küthsüravü, “Hamatü azhü kükho küsü, tinü thawa nüh jüma künara naveh lo?” ti sa. 61 Thitü Jisu ma mpa nüh ma sehnyiri tü jazhi küveh thsüra taji mari vü, azhü hama kenüh nohri lokhu nti ülo? 62 Thinü nyi Tsawa khanavü ma küpehpe vü kuotekükuo ngu thuoüji nohri tü moti sana lo? 63 Sietse nüh akürho tsüveh, satsa thuoüji zanyoküsü nga samütsüra, hi nüh nohri vü azhü phrakütseri; thuoüji sietse thi akürho. 64 Thitü nohri azhie vü wuori thuoüji mütsotü. Küpakenühnyunü thari nüh mütsotü nüh Jisu nüh atükhu vünüh thsükümüthuoh kenüh, thi thawa nüh mare tsü naveh nüh ma nüh thsü veh. 65 Thinü ma nüh, küzale taji, “Hama kenüh Pawa nüh müküthsü nü hi vü mürura ta küsa hi nüh nohri vü küzamüthuoh,” ti küza. 66 Jütiküsa sevü thuoüji ma senyikütseri tü asevü tseketewa nü ma se münyi nüh satewa. 67 Thinü Jisu nüh türakünyiri vü, “Nohri nga tewa nthe ülo?” ti küna. 68 Simon Pitor nüh ma vü, “Vüwa, noh tü küsuokürhozhüri pevehthuoh, tinü hiri tü thawa vü wa na lo? 69 Noh tü Saküüwuowa Kümtsewa ta hiri tü tsotümüthuoh thi thsümüthuoh,” ti küza. 70 Jisu nüh mari vü, “Hi nüh nohri türakünyiri mürüka ülo? Thitü nohri nyi küsü thuoüji mümühie,” ti küza. 71 Hamatü ma nüh Judas, Simon Iskariot tsa küphratewa, küpakenühnyunü türakünyiri azhie vü nyi küsü nüh ma retsü nasaküveh kenüh.
Jisu thi Ma Nüri
1 Hama sevü Jisu tü Judea zhih vü müwa nüh Galilee vü tewa, küpakenühnyunü Judahri sierhüri nüh ma fethe nta saküveh kenüh. 2 Jütiküsavü Judahri Aphrü Khuwa tü shenyi teru. 3 Jükenüh ma nüri nüh ma vü, “Azhie hama jamü taji Judea vü tewaluo, jütathuoüji noh nüh küüro saküvehwatü no sehnyiri nüh ngu naveh. 4 Küpakenühnyunü nyuri nüh küüthsü nta thuoüji nyiküsü nga küthi nü müküro. Noh nüh hamari küro tsethuoüji noh mpa azhihwa vü kütsaluo,” ti küza. 5 Küpakenühnyunü ma nüri wie nga ma mütsotü nüh samü. 6 Jisu nüh mari vü, “Eh tsotho nü müjie, thitü nohri tsotho nü jupehuoveh,” ti rületsü. 7 Azhihwa tü nohri kümürhü wanyu, thitü hi vü mürhüveh, küpakenühnyunü ma küüro thuoüji mümühieta küsa hi nüh povü saküveh kenüh. 8 Akhu vü nohri mpa waluo, hi thuoüji küwa wanyu, küpakenühnyunü e tsotho thuoüji müjie küju she kenüh, ti küza. 9 Jüti küza taji ma tü Galilee vü petewa.
Jisu Phrü Khu vü Küpeh
10 Thinü ma nüri akhu vü teküwa sevü nüh ma nga wa, thitü nyiri küüthsü vünüh nyunü küüzhevünüh wa. 11 Thinü Judahri sierhüri tü akhu vü ma phah taji, “Ma tü khiela peveh nüh,” ti sa. 12 Jütiküsavü nyiri azhie vü küüzhe vünüh khieloti ma phrate. Wuori nüh, “Ma tü nyi kümühie,” ta, thi wuori nüh, “Ma thuoüji nyiri mürakütsewie,” ti sa. 13 Thitü Judahri sierhüri kükrü kenüh ma khuke alievü müphrazhu. 14 Jütiküsavü akhu küzhila kümüjie küsavü Jisu tü Kükhurüzhe vü wa nü nyuri sosie. 15 Thinü Judahri tü ngo tajinü, “Anyi hamatü zanyoküsü nga müchie nüh mokümjie thsüra lo?” tisa. 16 Jükenüh Jisu nüh mari vü, “Hi nüh vi sosieküvehri tü eh zhü nyu, thitü hi küüzewa zhü wie. 17 Nyi küsüküsü nga ma müshewa tü ma külo sangüvehüji küsosiezhü hamatü Saküüwuowa vünüh ünü hi mpa eh kükhra vünüh ünüh thsüra naveh. 18 Thawa nüh ma mpa ma kümühie vünüh phrateveh nüh mathuoüji ma mpa ma kümühie phatseveh; thitü thawa nüh maküüzewa kümühie phatse nüh zhütsawa wiethuoh, thi make vü thuoüji küzhüjah münyie. 19 Mosa nüh nohri vü Khonyowa mütsü ülo? Thitü nohri nyiküsü wienga Khonyo jüri mümüzhe. Nohri tü mokenüh hi fethe nti phah veh lo?” ti rületsü. 20 Nyiri nüh ma vü, “Noh tü sietse kümüsüwa no vüpeveh! Thawa nüh no fethe nti phah veh lo?” ti rületsü. 21 Jisu nüh mari vü, “Hi nüh küngo küüro küsü sa, thinü nohri aveh tü jüma kenüh ngo kheh,” ti rületsü. 22 Mosa nüh ahukürhe tsü, (Jümatü Mosa vünüh nyu thitü lahnyiri vünüh tsü); thi nohri nüh Kümünyierülo vü atsavizari ahu rhe. 23 Mosa Khonyowa müzokhuo nta küsa kenüh kümünyierülo vü nyimpari tü ahukürhe sa thuoh üji, kümünyierülo vü hi nüh nyiri küsü sakümühieju kütsü kenüh hi vü arüshuthe lo? 24 Atso alievü no taji kümüsü mühie müretümü thitü zhütsa vünüh münoji mümühie.
Ma tü Messiah Wiethuoh ülo?
25 Jükenüh Jerusalem anyi wuori nüh, “Nyi hamatü Judahri sierhüri nüh fethe nta phakütsewa nyu ülo? 26 Thi ma tü hala nüh münyishithuoh nüh azhü phra peveh, thi nyi küsü nga ma vü azhü zanyoküsü nga küzamüveh. Ma tü Messiah ta küsa kükhraküviri nga thsüvehthuoh ta küsa vü pevehthuoh ülo? 27 Thitü hiri thuoüji nyi hamatü khievü nüh ru nüh thsüveh, thi Messiah küruvü thuoüji ma tü khievü nüh ru nüh nyi küsü nga müthsüra,” ti sa. 28 Jükenüh Jisu nüh Kükhurüzhe vü sosie küvehvü nüh zie taji, “Nohri hi thsü veh, thi hi khiela nüh ru nüh nohri nüh thsü veh, thitü hi tü hi mpa eh müshe vünüh müru, hi küüzewa thuoüji zhütsa, thi nohri tü mamüthsü. 29 Thitü hi nü ma thsü veh, küpakenühnyunü hi tü ma vünüh ru, thi ma nüh hi küze,” ti küza. 30 Jükenüh mari tü ma re nti phah, thitü nyi küsü nga mavü ake müthse, küpakenühnyunü ma tsothowa müjie kürukenüh. 31 Thitü jütawie ketünga nyiri hozake ma tsotü teru, ma nüh, “Messiah küru vü nyi hama nüh küsa nyia vünüh ma tü sanaveh lo?” ti küna.
Jisu Re üti Riehuori Küüze
32 Nyi riekhuowa nüh ma zhüku kuophratenyuo teküwa Farisiri nüh thsüra, thi levü küjiri nüh thi Farisiri nüh mare üti arienyiri küze. 33 Jisu nüh mari vü, “Hi nüh rülo pike nohri siepe taji nü hi küüzewa vü tewa nathuoh. 34 Nohri hi phah naveh tü müngura nüh sanaveh, hi khiela pe naveh nüh nohri tü mürura,” ti küza. 35 Judahri tü mari mpa küsü nüh küsü vü, “Nyi hamatü khievü tewa nta müshe nü hiri tü ma mphara ta saveh lo? Ma tü Judahri vorie tekütseri vü wa taji mari sosie nasa veh ünü? 36 Ma nüh nohri hi phah naveh tü müngura, thi e küpehpe vü nohri mürura ta küsa mazhünyo watü mowa thuoh lo?” ti sa.
Kürhokütsü Juh Rüguri
37 Akhu küji sehkhe rülo vü Jisu nüh süra tsie taji, “Nyi wuori ajuh kürieveh üji ma tü hi vü ru taji zhu luo,” tizie. 38 Küzhütsazhü vünüh küüza kümüjie thari nüh hi tsotü veh nüh ma luoveh lo vünüh kürhojuh rüguri lizhuru naveh, ti zie. 39 Hamatü ma nüh thari nüh ma tsotü naveh nüh ngu naküsa Sietsewa phrate, küpakenühnyunü Sietsewa tü müjie tsü thi Jisu tü küthola müjie küsa kenüh. Anyi Riakhuowa Refü Küpapa Sateküwa 40 Mari azhü hamari küthsüra vü mari wuori nüh, “Zhütsa hatü setsaküthsüwa tsah wiethuoh,” ti küza. 41 Küpari nüh, “Hamatü Khrista wiethuoh,” ti küza. Thitü wuori nüh, “Khrista tü Galilee vünüh ru naveh lo? 42 Messiah tü David vünüh thi khanavü David nüh küpe anyu Bethlehem vünüh ru na ta zhütsa lasi nüh müküzaülo?” ti küza. 43 Jütisanü ma vünüh nyiri azhie vü küsuo nü riekhuo satewa. 44 Mari wuori nüh ma re nti sa, thitü nyi küsü nga ma vü ake müthse.
Judahri Sierhüri Jisu Mükütsotü
45 Thi ariah huori tü levü küjiri thi Farisiri vü shele ru, thinü jümari nüh mari vü, “Mokenüh nohri ma siemütselo?” ti küna. 46 Thinü rieh huori nüh, “Nyi küsü nga anyi hama kümüjie azhü müjie phra wie,” ti rületsü. 47 Thinü Farisiri nüh mari vü, “Nohri nga müramüthuoh ülo? ti küna. 48 Kükhraküviri nyutü Farisiri wuori ma tsotümüthuoh ülo? 49 Thitü Khonyoh müküthsü anyi riekhuo hamatü müzümüthuoh,” ti küza. 50 Mari azhie vü nyi küsü, khana Jisu vü küruwa Nikodema nüh mari vü, 51 “Hiri Khonyo vünüh thuoüji küütü vünüh azhüwa mükünakhu nüh thi küürowa müthsükhu nüh nyuri müshemümüsü ra,” ti küza. 52 Mari nüh ma vü, “Noh nga Galilee vünüh ülo? Phawaluo, Galilee vünüh setsaküthsüri küsü nga shu naveh taküsa zhütsalasi vü rhümüsa,” ti küza. 53 Jütiküsavü mari tü papa zhe vü tewakhe.
Nyimzari Küsü Küüphroküphrie Sala nü Kürera
1 Thitü Jisu thuoüji Olive Küzhiho vü tewa. 2 Rüne kümüto ma tü shele Kükhurüzhe vü ru, thinü nyiri aveh ma vü ru, thi ma nüh tsuo shupe taji mari sosie. 3 Jütiküsavü Khonyo küsosieri thi Farisiri nüh nyimzari küüphroküphrie küüro küsala küsü sieru mari azhievü sa. 4 Mari nüh ma vü, “Küsosiewa, nyimza hamatü küüphroküphrie küüro sala nü reralie. 5 Tinü Mosa Khonyo nüh hiri vü azhü kütsü thuoüji hakümjie küsari tü aloh nüh vethemü üta. Jükenüh noh nü nyimza hama kenüh mowa phrate mühie veh lo?” ti küna. 6 Mari nüh ma müküle phana küsa kenüh mari tü ma mütenü hama küphrate wie. Thinü Jisu nüh kükietsuo matü jü nüh azhih vü rhü. 7 Mari nüh mükütuowiethuoh nüh ma vü küna küpehuokenüh ma nüh süra tsie taji mari vü, “Nohri azhievü thawa nüh kükhiemuo müsatsah nüh jüma nüh aloh vi nü maveh khu luo,” ti küza. 8 Jütisanü kükietsuo le taji ma tüjü nüh azhih vü rhülehü. 9 Jütiküsavü mari jü künara nü kükhruowa vünüh tse taji nyi küsüsü nüh tewa. Jütisataji Jisu thi matüvü tsieküveh nyimzawa mpa jamü nü tewa. 10 Jisu nüh süra toke nü nyimzawa vü, “Nyimzawa, mari tü khievü tewa khethuoh lo? Nyi küsü nga noh müshemümüsü ülo?” ti küna. 11 Nyimzawa nüh ma vü, “Vüwa nyi küsü nga hi müshemümüsü,” ti rületsü. Thinü Jisu nüh mavü, “Hi nga noh müshekümüsüwa nyu, waluo, thi kükhiemuo müsale tümü luo,” ti küza.
Jisu thuoüji Zhih Küwiewa Wiethuoh
12 Jisu nüh Farisiri vü küza lehü taji mari vü, “Hi thuoüji zhih küwiewa wiethuoh, thari nüh eh se nyi naveh nüh aküzo vü kütsewanyu nü akürho küwiewa pe naveh,” ti küza. 13 Farisiri nüh ma vü, “Noh tü noh mpa no povü sakütse wie, thi no povü nü zhütsa nyu,” ti küza. 14 Jisu nüh mari vü, “Hi nü hi mpa eh povü satsewie ketünga eh povü thuoüji zhütsa, küpakenühnyunü hi tü khie vünüh ru thi khievü wa naveh nüh thsüküveh kenüh. Thitü nohri thuoüji hi khie vünüh ru thi khievü wa naveh nüh müthsü. 15 Nohri thuoüji asazüh lewuo vünüh müzhe taji nyuri küjojoti, thitü hi nü nyi küsü nga müküjo. 16 Thi hi nü nyuri küjowie ketünga hi nüh küüjo thuoüji zhütsa, küpakenühnyunü hi mpa nüh küjomüveh nü hi thi hi küüzewa hisü nüh küjo küveh kenüh. 17 Nohri Khonyo vü thuoüji nyi künyi nüh povü pemüthuoüji zhütsathuoh ta küsa rhüsaveh. 18 Hi tü hi mpa eh povü satse veh, thi eh Pa hi küüzewa nüh ehpovü satsü veh,” ti rületsü. 19 Jükenüh mari nüh ma vü, “Noh Pa khiela peveh lo?” ti küna. Thinü Jisu nüh mari vü, “Nohri tü hi nga thi eh Pa nga müthsü; nohri nüh hi thsü thuoüji eh Pa nga thsü naveh,” ti rüle küza. 20 Azhü hamari tü ma nüh Kükhurüzhe vü künyirhieküsape vünüh phrate; thitü nyi küsü nga ma müre, küpakenühnyunü ma tsothowa tü müjie küru kenüh.
Nohri nü Hi Küwapevü Müwara
21 Jümasevü nga ma nüh mari vü, “Hi nü tewanathuoh; thi nohri tü hi phah taji nohri kükhiemuo vünüh sü nathuoh; hi khievü wa naveh nüh nohri tü mürura,” ti küza. 22 Thinü Judahri sierhüri nüh, ma tü ma mpa ma fethemünaveh ülo? Küpakenühnyunü ma nüh, “Hi khievü wa naveh nüh nohri nü mürura ta küüza kenüh,” ti küza. 23 Ma nüh mari vü, “Nohri thuoüji azhih hala nüh, thitü hi thuoüji rügi vünüh, nohri nü azhih hama nyiri thitü hinü azhih hama nyi nyu. 24 Nohri thuoüji nohri kükhiemuo vünüh sü nati hi nüh nohrivü küzamüthuoh, küpakenühnyunü hi tü ma ta küsamütsotü thuoüji nohri kükhiemuori kenüh süwie naveh,” ti küza. 25 Thinü mari nüh ma vü, “Noh tü thawa lo?” ti küna. Jisu nüh mari vü, “Hi nüh atükhu vünüh nohri vü küüzawawie thuoh. 26 Hi nüh nohri, khuke hozake küzarana küsa peveh, thi künanahküsa hozake peveh; thitü hi küüzewa thuoüji zhütsa, thi hi nüh ma vünuh mowa künara nüh jümari phrazhutsü veh,” ti rüle küza. 27 Mari tü ma nüh Pawa zhüku phraküveh müthsü nüh sa. 28 Jükenüh Jisu nüh mari vü, “Nohri nüh anyi Tsawa viküütoke vü hi tü ma ta küsa thsüra naveh, thi hitü hi mpa eh kükhra vünüh zanyo küsü nga müsa, tü Pawa nüh hi küsosie vi phrate ta küsa thsü naveh. 29 Thi thawa nüh hi küze nüh ma tü hi sietsewieveh, ma tü hi mpa müja, küpakenühnyunü hi tü tsotho aveh ma külosakütse kenüh,” ti küza. 30 Ma nüh jüüti küüza vü nyiri hozake ma tsotüra.
Kütsotüri thi Mükütsotüri
31 Jüsevü Jisu nüh Judahri ma tsotü kümüri vü, “Nohri eh zhü müzhe tse pehuothuoüji nohri tü eh sekünyiri tsawiethuoh; 32 thi nohri tü küzhütsawa thsüra naveh, thi küzhütsawa nüh nohri sakürüzi tsü naveh,” ti küza. 33 Mari nüh ma vü, “Hiri tü Abraham küthsoküzhiri, thi nyi küsü siepe nga müjie sa wie, noh tü mokümjie nohri sakürüzitsü naveh ta phratera naveh lo?” ti küza. 34 Jisu nüh mari vü, “Hi nüh nohri vü küzatoke naveh, thari nüh kükhiemuo satse nüh jümari thuoüji kükhiemuo siepewiethuoh. 35 Siepewa tü zhe küsü vü küsuokürho müpeh; thitü Tsawa thuoüji küsuokürho peh veh. 36 Jükenüh Tsawa nüh nohri sakürüzi tsüveh üji nohri tü rüziwienathuoh. 37 Nohri tü Abraham küthsoküzhiri ta küsa thsüvehthuoh; thitü nohri tü hi fethe nta phawieveh, küpakenühnyunü ehzhüwa tü nohri vü peh naküsa ape münyie nüh samü. 38 Hi nüh eh Pa sie mowa ngu nüh jümari phrate veh, thi nohri tü nohri pa vünüh mowa künara nüh jüma sa veh,” ti rüle küza. 39 Mari nüh ma vü, “Abraham tü hiri apa,” ti rüle tsü. Thinü Jisu nüh mari vü, “Nohri tü Abraham tsari thuoüji nohri tü Abraham nüh mowa sanüh jümari küsale. 40 Thitü nohri tü hi nüh Saküüwuowa vünüh küünara küzhütsawa vi nohri vü küüzawa ha hi wie nga fethe nta phaveh, Abraham thuoüji hakümjie müsa. 41 Nohri thuoüji nohri pa nüh küsari satse veh,” ti küza. Thinü mari nüh ma vü, “Hiri thuoüji küüphroküphrie vühri vünüh müwuo; hiri Pa küsü peh veh, thi jüma thuoüji Saküüwuowa,” ti küza. 42 Jisu nüh mari vü shele, “Mükütüküzü Saküüwuowa tü nohri Pa thuoüji nohri tü hi küümze leh, küpakenühnyunü hi tü Saküüwuowa vünüh shuru thi ruti küsa kenüh, hi tü hi mpa eh kümüshe vünüh müruthitü ma nüh hi küüze wie. 43 Nohri tü hi nüh küüzari zo ta müküünangü kenüh wie. 44 Nohri thuoüji nohri apa Tsuore kümüsüwa, thi nohri kümüshethuoüji nohri apa kümüsheri sana küsawawiethuoh. Ma thuoüji atükhu vünüh anyi küfetheri, thi ma tü küzhütsa mükünyie kenüh. Ma nüh azhü kürie thuoüji ma khuke mokümjie nüh jü vünüh phrate tseveh, küpakenühnyunü ma tü kürieri thi kürieri apawa wiethuoh. 45 Thitü hi nüh küzatsanaveh, nohri tü hi mütsotü nüh samü. 46 Nohri thawa nüh kükhiemuo phra hi mütehrana lo? Hi nüh küzhütsawa phrateveh üji nohri tü mokenüh hi mütsotü lo? 47 Saküüwuowa nyiri thuoüji Saküüwuowa zhü künaveh; nohri tü mokenüh müküna lo ta thuoüji nohri tü Saküüwuowa nyiri mükünyu kenüh,” ti küza le.
Jisu thi Abraham
48 Judahri nüh ma vü, “Noh tü Samariari thi noh tü sietsekümüsüwa pehveh ta küüza hiri tü müküle ülo?” ti küna. 49 Thinü Jisu nüh, “Hi tü sietsekümüsüwa pehmüveh, thitü hi nü küsiake vi eh Pa tsüveh, thi nohri nü hi küsiake münyie,” ti rületsü. 50 Jütawie ketünga hi nü hi mpa hi kümühie mpha; thitü nyi küsü jüüta küsa pehveh, thi ma nüh küüna sanaveh. 51 Hi nüh nohri vü küzatsanaveh, “Anyi thawa nüh eh zhü künanah nüh ma thuoüji piketü küsü künguwanyu,” ti küza. 52 Judahri nüh ma vü, noh tü sietse kümüsüwa peveh ta küsa hiri nüh thsürathuoh. Abraham nga thi setsaküthsüri nga sütewakhethuoh, thinü noh nüh, “Anyi thawa nüh eh zhü künanaveh nüh piketü aküsü kümüpowanyu ta küzaveh. 53 Noh tü hiri pa Abraham sükümüwa thi setsaküthsü sükümüri nyia vünüh jiveh lo? Noh tü noh mpa thawa ti saveh lo?” ti küna. 54 Thinü Jisu nüh, “Hi tü hi mpa hi kümühie phraveh üji hi kümühie tü momasathuoh; eh kümühie povü sakütsüwa thuoüji eh Pa nüh wie, nohri nüh nohri Saküüwuowa ta küsawa. 55 Hi nü ma thsü veh, thitü nohri tü ma müthsü, hi nüh hi tü ma müthsü ta thuoüji nohri kümüjie kürierithuoh; thitü hi tü ma thsüveh thi ma zhü müzhe veh. 56 Nohri pa Abraham tü e tsotho ngu naküsa kenüh lozhe, thi matü ngu nü lozhethuoh,” ti küza. 57 Thinü Judahri nüh ma vü, “Noh tü no mavi tünyieke nga müjieju, thi noh tü Abraham ngu thuoh la?” ti sa. 58 Jisu nüh mari vü, “Künyito vünüh hi nüh nohri vü küza naveh, Abraham müjie küwuo vünüh hi tü tetsewiethuoh,” ti küza. 59 Thinü mari tü aloh vi nü ma veh, thitü Jisu tü küthi taji Kükhurüzhe vünüh alievü tsezhutewa.
Nothaküju nü Küwuori Küsü Jisu nüh Sakümühiekütsü
1 Jüti sataji ma tü tsetse ünü nothaküju nü küwuori küsü siemütu. 2 Thinü ma sehnyiri nüh ma vü, “Küsosiewa, anyi hama nothaküju taji küwuo hatü ma kükhiemuo kenüh ünü mapa zari kükhiemuo kenüh lo?” ti küna. 3 Jisu nüh mari vü, “Ma khiemuokümü kenüh nga nyu, nyutü ma zahpari nüh khiemuo kümü kenüh nga nyu, thitü ma vünüh Saküüwuowa küürowa saküthsüna küsakenüh wie. 4 Tho küveh vü hi küüzewa küüro müsaji mümühie, tsozo teru thuoüji nyi küsü nga küüro müsara. 5 Azhih hala küthake peh naveh nüh hi tü azhih küwiewathuoh,” ti rüle tsü. 6 Ma nüh hama küzamü taji, azhih vü mütsemüshüke taji nyisa künya nü vi nothaküüjuwa notha küne taji 7 ma vü, “Wa nü Siloam (mazhünyo küüze) suozü vünüh phrüjamü luo,” ti küza. Thinü ma tü wa taji phrümü ünü zanyo ngu teru. 8 Ma zhephruri thi khanavü ma khrütsa taji kütse künguri nüh, “Nyi hama tü khanavü shupe taji khrükütsawa nyu ülo?” ti sa. 9 Wuori nüh, “Ma wiethuoh,” ti sa; küpari nüh, “Nyu, thitü ma kümüjie,” ti küza. Thinü ma nüh, “Hi tü anyi jüma wiethuoh,” ti küza. 10 Mari nüh ma vü, “Thinü mokümjie sataji no notha tü ngura lo?” ti küna. 11 Thinü ma nüh, anyi Jisu ta küjiwa nüh anyisa künyanü vi eh notha künetünü hi vü, “Wa taji Siloam vünüh phrümü luo ti hi vü küza, thi hi tü wa nü phrümüünü eh notha ngu teru lie,” ti küza. 12 Mari nüh ma vü, “Ma khiela peveh lo?” ti küna. Thinü ma nüh, “Hi nü müthsü” ti rüle küza.
Sakümühiekütsü Farisiri nüh Wurie Küüna
13 Mari nüh khana nothaküüjuwa sie Farisiri vü ru. 14 Jisu nüh nyisa künya taji ma notha sakümühiekütsütü Sabbath ti küji Judahri kümünyierülo vü satsü. 15 Mokümüjie ma notha ngura nüh Farisiri nüh küna lehü. Thinü ma nüh mari vü, “Ma nüh nyisa vi eh nothakünetü, thi hi nüh phrümü ünü ngura lie,” ti rületsü. 16 Farisiri wuori nüh, “Nyi hama nü Saküüwuowa vünüh nyuwie, küpakenühnyunü ma tü kümünyie rülo mükümüzhe kenüh,” ti sa. Thitü küpari nüh, mokümüjie kükhiemuori küsü nüh thsoshi hakümjie sara naveh lo? Jütiküsavü mari azhievü riekhuo küpapa satewa. 17 Jükenüh mari nüh nothaküüjuwa vü, “Noh tü ma kenüh mowa phrate mühieveh lo? küpakenühnyunü ma nüh no notha sakümühie kütsü kenüh,” ti küna lehü. Thinü ma nüh, “Ma thuoüji setsaküthsüri wiethuoh,” ti rüle küza. 18 Nothaküngurawa zahpari müjie ji küru küju nü ma tü nothaküju taji ngulera ta küsa Judahri sierhüri tü mütsotü nüh samü, 19 thitü mari nüh ma pa thi ma za vü, “Hamatü nosü tsa nosü nüh nothaküju nü wuo ta küsawathuoh ülo? Thinü ma tü mokümjie khinyi nü zanyo nguravehthuoh lo?” ti küna. 20 Masü nüh, “Hisü nüh ma tü hisü tsathuoh thi ma tü nothaküju nü wuo ta küsa thsüveh, 21 thitü ma tü mokümjie khinyi nü zanyo nguvehthuoh thi thawa nüh sakümühietsü nüh hisü nü müthsü. Nohri mpa ma künaluo, ma nga khinyi nü khruomüthuoh, ma mpa ma kenüh phrateranathuoh,” ti rületsü. 22 Masü tü Judahri sierhüri kükrü kenüh hakümjie küüzawie, küpakenühnyunü thawa nüh ma tü Khrista ta phrazhu maveh nüh künazizhe vünüh zheja naveh taküraküsa kenüh. 23 Jükenüh masü nüh, “Ma tü khruomüthuoh, tinü nohri mpama künaluo,” ti küüzawie. 24 Jütiküsavü akünyiawa mari nüh nothaküüjuwa ji lehü nü ma vü, “Noh küzhütsawa küza naveh ti küsa Saküüwuowa tüvü küshie nyi nü, noh sakümühiekütsüwa tü kükhiemuori ta küsa hiri nüh thsü veh,” ti küza. 25 Ma nüh, “Ma tü kükhiemuori ünü mota nüh hi nüh müthsü, thitü hi nüh zanyoküsü thsüküveh thuoüji, hi tü eh nothaküju thitü khinyi nü ngurathuoh,” ti rüle küza. 26 Mari nüh ma vü, “Ma nüh noh vü mowa sa lo? Mokümüjie ma nüh noh notha sakümühietsü lo?” ti küna lehü. 27 Thinü ma nüh mari vü, “Hi nüh nohri vü küzamüthuoh, thitü nohri tü eh zhü müküna, nohri tü mokenüh jüma künangüle veh lo? Nohri nga ma sehnyiri sa nthe ülo?” ti küza. 28 Thinü mari tü ma phra taji, Noh nü ma sehnyiri lo; hiri thuoüji Mosa sehnyiri. 29 Saküüwuowa nüh Mosa vü küza taji küsa hiri nüh thsüveh, thitü anyi hama thuoüji khievü nüh ru nüh hiri nü müthsü, ti küza. 30 Ma nüh mari vü, “Mokenüh hama kenüh ngo na lo? Ma tü khie vünüh ru nüh nohri tü müthsü thitü ma tü ehnotha sakümühietsü. 31 Saküüwuowa thuoüji kükhiemuora zhü müküna ta küsa hiri nüh thsüveh, thitü thawa nüh Saküüwuowa khurü tse nüh thi ma külo satse nüh Saküüwuowa thuoüji jümara zhü künaveh. 32 Azhih küsate vünüh nosü küju nyi küsü nga nothaküju taji küwuo sakümühie kütsü müjiekünarawie. 33 Anyi hama tü Saküüwuowa vünüh nyu thuoüji ma tü zanyoküsü nga küsara münyie,” ti küza. 34 Mari nüh ma vü, “Noh tü kükhiemuotsatsa vünüh wuo taji khruosüra ünü hiri sosie nti la?” Jütisanü mari tü ma zhejamü.
Sietse Wuovü Nothaküjukümü
35 Ma zhejamüthuoh ta küsa Jisu nüh thsüra, thinü ma nüh ma ngura taji, “Noh tü anyi Tsawa tsotüveh nü nyu lo?” ti küna. 36 Ma nüh ma vü, “Küjiwa, ma tü thawa lo? Hi vü küzajie, jütathuoüji hi nga ma tsotü naveh nüh,” ti küna. 37 Jisu nüh ma vü, “Noh nüh ma ngumüthuoh, thi noh siejülepeküvehwa tü ma thuoh,” ti rületsü. 38 Ma nüh ma vü, “Vüwa, hi nüh tsotü vehthuoh,” jüti sataji ma tü khotsü taji ma khurü. 39 Jisu nüh ma vü, “Müngu nüh peküvehri küüngura, thi ngu küvehri tü küüjumüle ti sa nti küsa kenüh küjotsü nti azhih hala küruwie,” ti küza. 40 Farisiri wuori ma kütuovü peküvehri nüh hama künara taji mari nüh ma vü, hiri nga küjuveh ülo? ti küna. 41 Jisu nüh mari vü, “Nohri tü küüju tüla müküle küpewanyuthuoh, thitü nohri nüh hiri nü nguveh ta küsakenüh nohri müküle pewie naveh,” ti küza.
Nyihzhükühuori vi Küüzhühie
1 Hi nüh nohri vü küzatoke naveh, thawa nüh nyihzhüri akhuowa sie nü mükhie vünüh mütu nüh ale küpa vünüh müriwa naveh nüh jüma thuoüji rühukütsari thi mürakütsari. 2 Thitü thawa nüh amükhie vünüh tu naveh nüh jüma thuoüji nyihzhü kühuowa nyihzhü wiethuoh. 3 Akheri kühuowa nüh akheri sa ma tsütsüti; nyihzhünüh ma jikhi thsüthsüti, thi ma mpa ma nyihzhüri anyo jitaji alievü siewawati. 4 Ma nüh ma mpa ma zhiri alievü jizhura thuoüji ma tü mari atüvü tsetseti, thi nyihzhüri tü ma se nyinyiti, küpakenühnyunü mari nüh ma jikhi thsüküveh kenüh. 5 Mari tü anyi kürüthera se thuoüji künyiawanyu, ma vünüh zhütewa naveh, küpakenühnyunü mari tü anyi kürüthera jikhi müküthsü kenüh. 6 Jisu nüh küüzhühiezhü hama mari vü küza, thitü ma nüh mowa küzaveh nüh mari tü mazhünyowa müthsü nüh samü.
Jisu Nyihzhükühuo Kümühiewa
7 Jisu nüh shele mari vü, hi nüh nohri vü küzatoke naveh, hi tü nyihzhüra lepiewa wiethuoh. 8 Eh tüvü küruri thuoüji rühukütsari thi mürakütsari khehwie; thi nyihzhüri nüh mari jikhi müküna nüh samü. 9 Hi tü lepiewa wiethuoh, thawa nüh hi vünüh tu naveh nüh külole naveh, thi ma tü kütu küshu sanü arekümüzhi ngura veh. 10 Kürühuri thuoüji rühu nta, thi fethe nta, thi zorie nta küsampa nüh küruwie, thitü hi thuoüji mari kürho ngura thi ngu zhi naküsa kenüh küruwie. 11 Hi thuoüji nyihzhükühuo kümühiewa wiethuoh. Nyihzhükühuo kümühiewa thuoüji nyihzhü kenüh ma kürho tsüveh. 12 Nyihzhükühuori ma nyihzhütsah mükünyu küpari aketsü taji kühuo küsawa thuoüji rezanyihnyih nüh ru mari retaji zhe küporie mümüti. 13 Ma tü ake tsü taji küühuoküsa kenüh zhütewaveh thi nyihzhüri kenüh luoveh kütsaza münyie. 14 Hi thuoüji nyihzhükühuo kümühiewa, hi tü hi mpa eh zhiri thsüveh thi eh zhiri nga hi thsü veh, 15 Pawa nüh hi küthsü kümüjie hi nga Pawa thsüveh thi nyihzhüri kenüh eh kürho tsü veh. 16 Riakhuo halovü mükütü nyihzhü küpari nga peveh; hitü jümari nga siemüturuji mümühie, thi mari tü eh khiküna nah veh. Jüti sataji mari tü riekhuo küsü sanaveh, thi mari kühuo nga küsü sanaveh. 17 Hama kenüh Pawa nüh hi kümüzeveh, küpakenühnyunü hi nüh vi le na küsa kenüh eh kürhowa tsüveh. 18 Nyi küsü nga hi vünüh eh kürhowa vitemüwara thitü hi mpa eh müshe vünüh kütsüwie. Eh kürho tsüna küsa ehkükhra peveh, thi vitewale na küsa nga eh kükhra peveh; azhü hama hi tü eh Pa vünüh ngura. 19 Azhü hamari kenüh Judahri tü riekhuo küpa satewa lehü. 20 Mari hozake nüh, “Ma thuoüji sietse kümüsüwa pevehthuoh; thi ma nü zhemüthuoh; thinü mokenüh nohri ma zhü künanahlo?” ti sa. 21 Wuori nüh küüza, “Azhü hari tü sietse kümüsü küperi vünüh küphrazhu azhü nyu. Sietse kümüsüwa notha küüjuri sakümühiera naveh lo?” ti phrate.
Judahri nüh Jisu Kulekümü
22 Jüti küsavü tü Jerusalem vü Kükhrurüzhe saküümütse akhu. 23 Jütiküsavü tü küsosa tsotho; thinü Jisu tü Kükhurüzhe Solomon tela ti küsavü tse ünü, 24 Judahri ru ma mükieshe taji ma vü, “Noh tü Messiah tsah thuoüji hiri vü künyito küza luo, küthakele hiri tü müthsüto nüh rüza küpe sana lo?” ti küna. 25 Jisu nüh mari vü, “Hi nüh nohri vü küzathuoh, thitü nohri nüh mütsotü nüh samü. Hi nüh eh Pa nyo vünüh zanyo hi nüh küsari nüh eh povü satsüveh; 26 thitü nohri tü mütsotü nüh samü; küpakenühnyunü nohri tü eh nyihzhüri mükünyu kenüh. 27 Eh nyihzhüri tü eh zhü künaveh, thi hi nüh mari thsüveh, thi mari tü eh se nyi veh. 28 Thi hi nüh küsuokürho vi mari tsüveh, thi mari tü piketü küsüwanyu, nyutü nyi küsü nga eh ke vünüh mari vitemüwara. 29 Eh Pa mari vi hi kütsüwa thuoüji aveh nyia küjiwa, thi nyiküsü wienga eh Pa ke vünüh mari vitemüwara. 30 Hi thi Pawa thuoüji küsü,” ti küza. 31 Judahri tü aloh vi ma veh lehü nti sa. 32 Jisu nüh mari vü, “Hi nüh Pawa vünüh küürokümühie hozake sakütsathuoh; jümari kenüh nohri tü alohvi hi vehveh ülo?” ti küza. 33 Judahri nüh ma vü, “Hiri nüh aloh vi no küveh thuoüji küüro kümühie kenüh nyu, thitü Saküüwuowa küüjo zhü küphra kenüh wie, küpakenühnyunü noh tü nyiri wie, thitü Saküüwuowa ta küsa kenüh,” ti küza. 34 Jisu nüh mari vü, “Nohri Khonyo vü, nohri nga atsuoreri wiethuoh ta küsa hi nüh küzawiethuoh ta rhümüsa ülo? 35 Saküüwuowa zhü thawa vünüh ru nüh jüma vü tsuore ta jithuoüji (küzhütsazhü thuoüji müzokhuora). 36 Thinü hi tü Saküüwuowa Tsa wiethuoh ta küsa kenüh, Pawa nüh rüka taji zhih hala küüze kenüh hi tü Saküüwuowa phratemüsüveh ti sa nti la? 37 Hi nüh eh Pa küürori samüveh üji hi mütsotü tümü. 38 Thitü hi nüh eh Pa küürori satseveh üji nohri mpa hi mütsotü wie ketünga küüro jümari tsotüluo, jütathuoüji Pawa tü hi vü peveh thi hi tü Pawa vü peveh taküsa thsüra naveh,” ti rületsü. 39 Jütiküsavü mari tü ma re nti salehü, thitü ma tü mari ake vünüh küthi tewa. 40 Ma tü shele Jordan kariwa khanavü Johan nüh baptis kütsü vü petewa. 41 Jütiküsavü nyiri hozake ma vü ru; thinü ma nüh, “Johan tü thsoshi müsa thitü Johan nüh momowa anyi hama kenüh küza nüh azhütsa wiethuoh,” ti sa. 42 Jütiküsavü jüla nyiri hozake tsotüra.
Lazar Küsü
1 Lazar ti küji Bethani vü kürhowa tü na peveh. Bethani tü Maria thi Martha nüh rhoküveh nyu. 2 Jümatü Maria khanavü vüjuh vi Vüwa küne tsü taji ma she nüh ma jih nekütsüwa aprah Lazar wiethuoh. 3 Jükenüh masü vüleri nüh Jisu vü zhüle küze taji, “Vüwa, noh nüh küümzewa tü nazeveh lie,” ti küza. 4 Thitü Jisu nüh jü küthsüravü ma nüh, “Lazar hamatü aküsü kenüh nyu, thitü Saküüwuowa nyo saküüthola na küsa kenüh wie, jüüta thuoüji nyi Tsawa tü jüma kenüh küthola sara naveh,” ti küza. 5 Jisu tü Martha thi Maria thi ma prahwa Lazar kümüze. 6 Ma tü ma naveh ta thsüra ünü, ma nüh peküveh azhie vü rülo künyi küzhike petewa. 7 Jümase vünüh ma nüh ma sehnyiri vü, “Hiri shele Judea vü wa le ünüh raluo,” ti ji. 8 Thinü ma sehnyiri nüh ma vü, “Küsosiewa, Judahri nüh aloh vi no veh nta phaveh, thi noh tü shele jüla wa nti ülo?” ti küza. 9 Jisu nüh, “Rülo küsü vü münühu türakünyi pemüveh ülo? Nyi küsüküsü nga rülo vü küüzhu thuoüji aji mümüshü, küpakenühnyunü ma tü azhih hama küwie ngu küveh kenüh. 10 Thitü nyi küsüküsü nga rüza vü küzhu thuoüji ajimüshüshüti, küpakenühnyunü küwiewatü ma vü mükünyie kenüh,” ti küza. 11 Hakümjie ma nüh phrate taji mari vü, “Hiri füwa Lazar tü zetewathuoh, thitü hi nüh wa taji ma küze vünüh müchüke naveh,” ti küza. 12 Ma sehnyiri nüh ma vü, “Vüwa, ma tü zeveh üji ma mpa sürale naveh,” ti küza. 13 Jisu nüh hama küphrate tü ma küsü phrate, thitü mari nüh kümüshe thuoüji ma tü ze nü münyieveh tünta müshe. 14 Thinü Jisu nüh mari vü, “Lazar thuoüji sümüthuoh ti künyito küza. 15 Nohri kenüh hi tü jula müküpewa nüh küümphakhe, jütathuoüji nohri tü tsotüra naveh. Thitü hiri ma vü wa ünüh raluo,” ti küza. 16 Thomas, küwushie ti küjiwa nüh ma fü sehnyiri vü, “Hiri nga wa ünüh raluo, jütathuoüji hiri ma sie sü naveh,” ti küza. Jisu thuoüji Kürholewa thi Kürhowa wiethuoh 17 Jüti sataji Jisu ruju ünü Lazar tü rüku lovü thsekümü rülo müzü sakümü ngura. 18 Bethani tü Jerusalem küshenyi vü mile künyi wie. 19 Jütiküsavü Judahri hozake tü masü aprahwa sükümü kenüh Martha thi Maria luoveh sakürüzi tsü nti ru. 20 Thinü Martha tü Jisu tse ta küsa thsü ünü wa ma sie mütu, thitü Maria thuoüji azhe lovü peh. 21 Martha nüh Jisu vü, “Vüwa, noh nüh hala küpetüla eh nü tü küsüwanyu nü. 22 Thitü khinyi wienga noh nüh mowa Saküüwuowa vü khuo naveh nüh, Saküüwuowa nüh sa noh tsüwie naveh ta küsa hi nüh thsüwieveh,” ti küza. 23 Jisu nüh ma vü, “Noh prahwa tü rhosüra lewie naveh,” ti küza. 24 Martha nüh ma vü, “Rülo sehkhevü rhoküsürale rülovü ma tü sürale nata küsa hi nüh thsüveh,” ti küza. 25 Jisu nüh ma vü, “Hi thuoüji kürholewa thi Kürhowa, thawa nüh hi tsotü naveh nüh ma tü sümüwie ketünga rhole naveh. 26 Thi thawa nüh rhoküpe vünüh hi tsotü naveh nüh piketü küsülewa nyuthuoh. Noh tü hama tsotü veh nü nyu lo?” ti küna. 27 Martha nüh ma vü, “Ah, Vüwa, noh tü Khrista, Saküüwuowa Tsa, azhih vü ru na küsawa ta küsa hi nüh tsotü veh,” ti küza.
Jisu Kükrie
28 Ma nüh hama phrate kümüsevü ma tü wa taji ma nü Maria ji nü müchieluo nüh ma vü, “Küsosiewa tü hala peveh, thi ma tü noh jiveh,” ti küza. 29 Thinü ma nüh jü thsüra taji süra nü shiti ma vü wa. 30 Jisu tü jüma tsotho vü nga anyu vü müjie ruju nüh Martha masü kümütu pevü tsiewie veh. 31 Judahri ma sie zhe lovü peh nü ma luoveh saküwie küvehri nüh Maria shita süra nü kuoteküwa künguvü ma tü wa rüku vünüh krie nta kuotewathuoh ti küsa müshe nü ma se zhewa. 32 Jütiküsavü Maria tü Jisu peküveh vü ru taji ma ngu ünü ma tü kükiatsuo nü ma vü, “Vüwa noh hala küpetüla eh prahwa tü küsüwanyu nü,” ti küza. 33 Jütiküsavü ma thi ma sehnyiküru Judahri krie küveh Jisu nüh ngu taji ma luoveh na she thi lorü tewa. 34 Thi ma nüh, “Nohri ma khiela chowu saveh lo?” ti küna. Thinü mari nüh ma vü, “Vüwa, ra nü noluo,” ti küza. 35 Jisu krietewa. 36 Thinü Judahri nüh, “Ma tü küzakelenga ma kümüzeveh nüh noh jie,” ti sa. 37 Thitü mari wuori nüh, “Ma nyuri nothaküüju sakümühiekütsüwa tü anyi hama küsü samükümühie nüh sanaveh ülo?” ti sa.
Lazar Saküürhole
38 Thinü Jisu tü lorü sheke lehü taji arüku vü ru, rüku jümatü aküpie thi aloh nüh jüma sote saveh. 39 Jisu nüh, “Sateküsa aloh jüma küprijamü luo,” ti küza. Thitü sükümüwa tsehvü Martha nüh ma vü, “Vüwa, ma sükümü nosü rülo müzüthuoh, thi münemülanathuohnü,” ti küza. 40 Jisu nüh ma vü, “Nohri nüh tsotü thuoüji Saküüwuowa kümühie küthola ngu naveh ti hi nüh nohri vü müküza ülo?” ti küza. 41 Jütiküsavü mari nüh alohwa khajamü. Thinü Jisu tü ma notha rügivü no taji, “Eh Pa, noh nüh eh kükhuo küna kümütüthuoh kenüh no müna she. 42 Noh nüh tsotho aveh eh kükhuo künatü küveh hi nüh thsüveh, thitü anyi hamari eh kütuovü peküvehri kenüh hama küzaveh, küpakenühnyunü noh nüh hi küze ta küsa mari nüh tsotü na küsa kenüh,” ti küza. 43 Ma nüh hama küzakümüsevü ma zhü zie taji, “Lazar, shuru luo,” ti küza. 44 Thinü aküsüwa tü ma jih ma ke thi ma nyia athsü nüh tiehte nü shuhru. Jütiküsavü Jisu nüh mari vü, “Athsü lejamütü nü ma küzemü luo,” ti küza.
Jisu Lü vü Mükünongü Kümüshe
45 Jükenüh Judahri nüh Maria vü küruri hozake nüh ma nüh küsa ngu taji ma tsotü khe. 46 Thitü mari wuori nüh Jisu nüh mowa sanüh viwa Farisiri vü küza. 47 Thinü levü küjiri thi Farisiri tü sehzhu nü azhüjüle taji, “Hiri tü mowa sanathuoh lo? Küpakenühnyunü anyi hama tü thsoshi hozake satekütsethuoh kenüh. 48 Hiri tü hakümjie ma saküüpehuomü thuoüji nyiri aveh nüh ma tsotümü navehthuoh, thi Romri nüh ru taji hiri Kükhurüzhe thi hiri akuoh nga zoriemü nathuoh,” ti küza. 49 Thi mari azhie vü nyi küsü ma nyo Kaifa ti küjiwa jüma mavi vü levü saküvehwa nüh mari vü, “Nohri tü zanyo küsü nga müthsü! 50 Akuoh aveh müzorie nüh nyi küsü nüh sükümü nüh küükato naveh ta küsa nga nohri tü mümüshe ülo?” ti küza. 51 Hama ma nüh küüza tü ma mpa ma kümüshe vünüh nyu, thitü ma tü jüma mavi vünüh levü kümüsiewa küsa kenüh Jisu tü akuoh aveh kenüh müsüji mümühie ta küsa küüzawie. 52 Thi akuohwa kenüh mpa nyu nü Saküüwuowa tsari vorie teküwari sazhuh na küsa kenüh wie. 53 Jüti sataji jürülo vünüh tuvü thuoüji mari tü mokümjie ma zothe naveh nüh ti küsa aro phatewa. 54 Jümasevü thuoüji Jisu tü Judahri azhievü nyiri küthsü sataji müküzhu nüh satewa, thitü jüla nüh tse taji reza vü anyu Efraim ti küji vü ma sehnyiri sie taji petewa. 55 Jütiküsavü Judahri Tsekükari khuwa tü shenyiteru, thi nyiri tü mari mpa mari sakümtse na küsa kenüh tsekükari akhu müküjie atüvü hozake mari mpa mari nyu vünüh Jerusalem vü wa. 56 Mari tü Jisu no taji Kükhurüzhe lovü pe nü mari mpa küsü nüh küsü vü, “Ma tü akhu vü müruthuoüji nohri nü mowa müshe veh lo?” ti sa. 57 Jütiküsavü levü küjiri thi Farisiri nüh ma khiela peveh nüh thsüküvehri nü mari vü küza üti küsa azhüwa tsümü, jütathuoüji mari nüh ma rera naküveh kenüh.
Bethani vünüh Vüjuh vi Jisu Küüne
1 Tsekükari khu rülo türo atüvü Jisu nüh Lazar saküürho anyu Bethani ti küji vü ru. 2 Jüti sataji mari nüh ma kenüh ashieshu taji Martha nüh avosa thi Lazar nga mari vü nyi pe nü tsa. 3 Thinü Maria nüh avüjuh kümühie arhe küüngu amekükhotsatsawa aku küsü viru nü Jisu ajih künetü nü ma she vi ma jih netü. 4 Thinü avüjuh arhe nüh azhe lo jüma protewa. Thitü Simon tsa Judas Iskariot, ma sehnyiri azhie vünüh nyi küsü (Ma retsüna küsawa) nüh, 5 “Mokenüh avüjuh hamatü tuli müzaküche nüh zhu taji kümükhuori mütsü lo?” ti phrate. 6 Ma nüh hama küüzatü kümükhuori küümzetsavünüh müphrate, thitü ma tü kürühuri, thi ma nüh rakakuwa vükütse kenüh jülovü momowa thse naveh nüh vivi ti küsa kenüh. 7 Jisu nüh, “Jüüti ma küüsamü luo, hi küchowu rülovü kenüh jüti ma saküüpemü luo. 8 Kümükhuori thuoüji tsotho aveh vü nohri siepe veh, thitü nohri tü tsotho aveh vü hi sieküpewa nyu,” ti küza.
Lazar Lü vü Mükünongü Kümüshe
9 Judahri ashiejiwa nüh ma Bethani vü peveh ta küsa thsüranü ru, mari nüh jüla küru thuoüji Jisu kenüh mpa nyu thitü Lazar ma nüh saküürhowa nga no nti ru. 10 Jükenüh levü küjiwa nüh Lazar nga küüsü nti sa, 11 küpakenühnyunü ma kenüh Judahri hozake wa taji Jisu tsotüteküwa kenüh.
Jisu nüh Khrara nü Kütholathovü sa Jerusalem vükütsuo
12 Rülo künyiawa anyi shiejiwa akhu vü küruri tü Jisu Jerusalem vü tse taküsa thsüra. 13 Thi mari nüh küzhiluohphinyawa vi nü ma mütu nti zienü, “Hosanna, Vüwa nyo vünüh kütsewa Israel Kajiwa Kümüngawa saluo,” ti sa. 14 Thi Jisu tü rawu kümüjie küsa aküzawa küsü ngura taji jüma rügivü shupe; küpakenühnyunü zhütsazhü vünüh rhüküsa hakümjie: 15 “Mükrütümü luo, Zion atsavühri, Halie, nohri kajiwa arawuh kümüjie küsaküzawa küsürügivü shupe nü tsethuoh,” ti rhüsaveh. 16 Ma sehnyiri tü atükhu vünüh hama müthsü, thitü Jisu küthola sakümü sevü nüh hama tü ma kenüh rhüküsa thi saküsa müshera. 17 Thi anyi shiejiwa tü ma nüh Lazar arüku vünüh küjizhuvü thi aküsü vünüh saküüsüra vü küperi nüh povü sawa. 18 Anyi shiejiwa nüh ma mütu nti küwa thuoüji ma nüh thsoshi hama sata küünara kenüh küwa wie. 19 Thinü Farisiri tü mari mpa küsü nüh küsü vü küza taji, “Nohri tü zanyoküsü nga müsarathuoh, küpakenühnyunü azhihwatü ma se kuonyiteküwathuoh kenüh,” tisa.
Greekri wuori nüh Jisu Küpha
20 Thi akhu vü wa khurü nta küwa wuori thuoüji Greekri. 21 Jükenüh hamari tü Filip Galilee azhih vü Bethsaida vünüh küruwa vü ru taji ma vü, “Küjiwa, hiri tü Jisu nongü thelie,” ti khuo. 22 Filip nüh wa taji Andrew vü küza; thinü Andrew tü Filip sie taji wa Jisu vü küza. 23 Thinü Jisu nüh masü vü, Nyi Tsawa küthola sana küsatsothowa juvehthuoh. 24 Hi nüh nohri vü küzatoke naveh, amütha tha küsü nüh azhih vü tsuotsawa nü müsü thuoüji ma mpa wie, thitü jümatü sü thuoüji avi hozake pepeti. 25 Thari nüh ma kürho kürüpa tse nüh kümiemümüti, thitü thari nüh azhih hala ma kürho mükürüpa nüh satse nüh jüma thuoüji küsuokürho kenüh pehra naveh. 26 Thawa nüh e kütsüküna tseveh nüh eh se münyiji mümühie, thi hi khiela peh naveh nüh e kütsüküünari nga jüla pe naveh, thawa nüh e kütsükünaveh nüh Pawa nga ma chieke naveh.
Jisu nüh Ma Süna küsa Ma mpa Küphrate
27 Khinyi thuoüji eh luoveh küraküpremüthuoh. Thi hi tü mowa küzanathuoh lo? Eh Pa, tsotho hala nüh hi külole luo. Thitü hi tü hama kenüh tsotho hala küruwie. 28 Eh Pa, noh nyowa küthola saluo. Thinü thajüwu vünüh jikhi ru taji, “Hi nüh kütholasathuoh; thi hi nüh küthola sa lewie naveh,” ti küza. 29 Anyi shieji jüla tsieküvehri nüh jü thsü taji, “Tso shivehthuoh,” ti küza. 30 Thitü wuori nüh, “Rügizhüleri küsü nüh ma vü azhü küza vehthuoh,” ti küza. Jisu nüh, “Jikhi hamathuoüji nohri kenüh küruwie, eh kenüh nyu,” ti rületsü. 31 Khinyi thuoüji azhih hama ashihthuoh, thi khinyi thuoüji azhih hama takrüwa tü zhejamünathuoh. 32 Thi azhih vünüh hi vitekuothuoüji nyiri aveh hi küpehpe vü sietekuo naveh, ti küza. 33 Ma nüh hama küüza thuoüji ma tü mowa sühle sasü nasaveh nüh kütsana küsa kenüh küüzawie. 34 Anyi shiejiwa nüh ma vü, “Hiri nüh Khonyo vünüh küthsüra Khrista thuoüji küsuokürho peveh ta thsüra, thinü anyi Tsawa tü vitemükuothuoüji mümühie ta küsa noh tü khiela nüh phratera na lo? Nyi Tsawa hama tü thawalo?” ti küna. 35 Jisu nüh mari vü, “Küwiewa tü nohri vü pike küzhikepeh thuoh. Küzowa nüh nohri nyia vü müküze nüh sana küsa kenüh Küwiewa peküveh vü tse luo; küzo vü kütseri thuoüji ma tü khievü kuowa nüh müthsü. 36 Küwiewa peküvehvü nohri küwiewa tsotüluo, jütathuoüji nohri küwiewa tsari sara naveh,” ti küza. Jisu nüh hamari küza mü nü mari vünüh küthitewa.
Judahri nüh Mütsotü nta Küsa
37 Ma nüh mari tüvü thsoshi hozake sawie ketünga mari tü ma mütsotü nüh sa, 38 Isaya setsaküthsüwa nüh: “Vüwa, thawa nüh hiri zhüle tsotü lo? Thi thawa vü Vüwa kükhra küthsütsü lo?” ta küzaküsawa saju naküsa kenüh wiethuoh. 39 Jükenüh mari vü mütsotüra nüh samü. Küpakenühnyunü Isaya nüh küza le taji: 40 “Ma nüh mari notha saküüjumütüthuoh thi mari luoveh sakükhomütüthuoh, küpakenühnyunü mari notha nüh ngura mü thuoüji thi mari luoveh nüh thsüramü thuoüji mari saküümühienta hi vü küru kükrü kenüh,” ti küza. 41 Isaya nüh ma kümühie küngu kenüh hama küüzawie. 42 Thitü jütawie ketünga Judahri kükhra küviri hozake wie nga ma tsotü, thitü Farisiri kükrü kenüh mari tü müphrahzhu, küpakenühnyunü künazizhe vünüh mari zheja üsü ta küsa kenüh. 43 Küpakenühnyunü mari tü Saküüwuowa müküsiake nyiavünüh nyiri nüh küsiake nüh küülo küsa kenüh.
Jisu Zhü mpa nüh Sehkhe vü Shih Sanaveh
44 Thi Jisu nüh zia taji, “Thawa nüh hi tsotü veh nüh hi nyunü hi küüzewa tsotüveh. 45 Thi thari nüh hi nguveh nüh hi nyu nü hi küüzewa nguveh. 46 Nyiri küsüküsü nga hi kütsotüwa thuoüji aküzo vü mpeh nüh sana küsa kenüh hi tü küwiewa sataji azhih hala ru. 47 Nyi küsüküsü nga hi nüh küüzari küna taji mümüzhe thuoüji hi nüh ma müshekümüsüwa nyu; küpakenühnyunü hi tü azhihwa müshemüsü nti kürunyu nü azhihwa külole nti küru kenüh. 48 Hi kükulewa thi hi nüh küüzari müküviri thuoüji müshekümüsü küsü peveh; azhü hi nüh küzaküsawa nüh rülo sehkhe vü ma küjo naveh. 49 Küpakenühnyunü hi mpa eh kükhra vünüh müphrate; thitü Pawa hi küüzewa nüh mowa phrate üta thi mowaküza üta nüh ma nüh azhü kütsü khehwie. 50 Thi ma nüh azhükütsüri tü küsuokürho ta küsa hi nüh thsüveh. Jükenüh hi nüh mowa küzaveh nüh Pawa nüh küza üta küsari wie,” ti küza.
Jisu nüh Ma sehnyiri Jih Kükhrü
1 Tsekükari akhu tüvü Jisu tü azhih hama sie porie taji Pawa vü tewanathuoh ta küsa ma tsothowa tekütse ma nüh thsü taji azhih hala ma küümzeri kümüze nü ma tü sehkhe wajutsü. 2 Thi ashietsa peküvehvü Tsuore kümüsüwa nüh Judas, Iskariot, Simon atsa luoveh lovü ma zhutsana küsathsemütü. 3 Jisu tü Pawa zanyo aveh ma ke vü thsemüthuoh ta küsa thi matü Saküüwuowa vünüh ru thi Saküüwuowa vüte wanathuoh ta küsa küthsüravü, 4 ashietsaküveh vünüh süra nü ma thsümünyi küpavü phresamü taji künevühthsü küsü vi ma küshi tseke. 5 Jütisanü ketsoku lovü ajuh thse nü ma sehnyira jih khrünü künevühthsü ma küshivü tseke küvehwa vi ma jihri netsü. 6 Jüti sataji ma tü Simon Pitor vü ru, thinü Pitor nüh mavü, “Vüwa, noh tü eh jih khrü nti lo?” ti küza. 7 Thinü Jisu nüh ma vü, “Hi nüh mowa saveh nüh nohri nü khinyi müthsüra, thitü thuohtü vünüh thsüra naveh,” ti rületsü. 8 Pitor nüh ma vü, “Piketü noh eh jih küükhrü wanyu,” ti küza. Thinü Jisu nüh ma vü, “Mükütüküzü hi nüh noh rijih mükhrü thuoüji nohri tü eh sehnyiri nyuthuoh,” ti rüleküza. 9 Simon Pitor nüh ma vü, “Vüwa, eh jih mpa nyu nü eh ke nga thi eh lü nga khrütü,” ti khuo. 10 Thinü Jisu nüh ma vü, thari nüh ajuküzümüthuoh nüh mari thuoüji mükhrü ketünga azhümünyiethuoh, ma jihwie küchie nüh asatsa küpari thuoüji mütseveh, thi nohzhieri vü nyi küsü küchie nüh nohri küpari aveh nü mütse veh. 11 Küpakenühnyunü thawa nüh ma retsü na saveh nüh thsüküveh kenüh, jükenüh ma nüh, “Nohri azhie vü nyiküsü küchie nüh küpari aveh thuoüji mütseveh taküüza wie,” ti küza. 12 Ma nüh mari ajih khrükhemü taji ma thsümünyi sahmü letaji sheleru ma pe vü peh le nü mari vü, “Hi nüh nohri vü mowa satsüthuoh nüh thsüveh ünü nyu lo? 13 Nohri nüh hi tü Küsosiewa thi Vüwa ta jiveh, thi jümatü zhütsawiethuoh, küpakenühnyunü hi tü jüma wiethuoh küsa kenüh. 14 Hi, nohri Vüwa, thi Küsosiewa nüh nohri jih khrü thuoüji nohri nga küsü nüh küsü jih kükhrü leh. 15 Küpakenühnyunü hi nüh küsa kümüjie nohri nga sa üti hi nüh sakütsathuoh. 16 Hi nüh nohri vü küzatoke naveh, siepewatü ma küsosiewa nyia vünüh müji, nyutü küruwa nüh küzaküüzewa nyia vü müji. 17 Nohri nüh hamari thsü taji müzhe thuoüji kümüngatsah. 18 “Hi nüh thari rüka saveh nüh thsüküveh kenüh nohri avehvü küza naveh, thawa nüh eh lohse tsanüh jüma nüh majih vi hi jü. 19 Jüma müküjie vünüh hi nüh küütü nohri vü küzaveh, jüta thuoüji tsotho jüma ruju thuoüji hi tü jümata küsa thsüra naveh. 20 Hi nüh nohri vü küzatoke naveh, hi nüh küüzeri thari nüh sieke naveh nüh hi sieke wievehthuoh; thi thawa nüh hi siekeveh nüh hi küüzewa siekeveh,” ti küza.
Ma Retsüna küsa Jisu nüh Küütüküphrate
21 Jisu tü jüma küzakümü sevü ma müshe küraküpre tewa taji ma mpa ma povü sanü, “Hi nüh nohri vü küzatoke naveh, nohri nyi küsü nüh hi zhutsanaveh,” ti küza. 22 Thinü ma sehnyiri tü küsü nüh küsü no taji ma tü thawavü küzaveh nüh mari tü rüza. 23 Ma sehnyiri azhievü Jisu nüh külowa tü Jisu kütuotsatsavü peküveh kenüh ma vü küna üti küza. 24 Jükenüh Simon Pitor nüh ake nüh ma lahe taji müchieluo nüh ma ji nü jüma thawavü küzaveh nüh küna üti mavü küza. 25 Matü Jisu shenyi sheke nü peküveh kenüh ma vü, “Vüwajümatü thawa lo?” ti küna. 26 Thinü Jisu nüh, “Hi nüh lohse zokhuo taji vi teh nü thawa tsü naveh nüh jümawiethuoh,” ti küza. Jüti sataji ma nüh lohse zokhuo nü vi teh taji Judas, Simon Iskariot atsa vü tsü. 27 Jütisanü lohse küzokhuo tsükümüsevü Tsuore malovü tetu. Jütisanü Jisu nüh ma vü, “Noh nüh mowa santi saveh nüh shiti saluo,” ti küza. 28 Thitü ashiekütsapevü peküvehri nyi küsü nga ma nüh ma vü mokenüh jüüta küzaveh nüh müthsü. 29 Thitü wuori nüh Judas tü rakaku viküveh kenüh Jisu nüh ma vü akhu vü kenüh hiri nüh müviji mükumühieri süluo, nyutü ma nüh zanyo vi kümükhuori tsü üta küzavehtü nti müshe. 30 Jüti sataji ma nüh lohse küzokhuowa vikümüsevü müküzhike wiethuoh nüh alievü tewa, jütiküsavü tü tsozomüthuoh.
Zhükütsü Kürüthewa
31 Judas alievü tewa ünü Jisu nüh, “Khinyi thuoüji nyi Tsawa tü küthola sanathuoh, thi ma vünüh Saküüwuowa nga küthola sanathuoh. 32 Saküüwuowa tü ma vünüh küthola sa thuoüji, Saküüwuowa nga ma vünüh ma küthola satsü naveh, thi shita satsü naveh. 33 Kürünguori, hi tü tsotho pike mpa nohri sieküpewiethuoh. Nohri hi phah naveh, hi nüh Judahri vü küüza kümüjie nohri vü nga khinyi küzaveh, hi khiela wa naveh nüh nohri tü mürura. 34 Hi nüh azhükürüthe vi nohri vü tsüveh, tinü nohri kümüzeluo luo. Hi nüh nohri kümüze küru kümüjie nohri küsü nüh küsü kümüze luo. 35 Nohri küsü nüh küsü vü küümze peh luo, hakümjie küsa vünüh nohri tü eh sehnyiri ta küsa nyuri nüh thsü naveh,” ti küza.
Pitor nüh Jisu Kürü na küsa Küütü küphrate
36 Simon Pitor nüh ma vü, “Vüwa, noh tü khievü wa nti saveh lo?” ti küna. Thinü Jisu nüh ma vü, “Hi khievü wanaveh nüh khinyi thuoüji nohri eh se münyirathuoh, thitü thuohtü vünüh nyinaveh,” ti rüle küza. 37 Thitü Pitor nüh ma vü shele, “Vüwa, hi mokenüh khinyi noh se münyirana lo? Noh kenüh eh kürho nga tsü naveh,” ti rüle tsü. 38 Thitü Jisu nüh ma vü, “Noh tü eh kenüh no kürho tsüna la? Hi nüh no vü küzatoke naveh, noh nüh küchekeri hi müküürü sevünü awi kükhuwanyu,” ti rüle küza.
Pawa vü Küwa Lekhujiwa thuoüji Jisu Wiethuoh
1 Nohri müshe müünomüna tümü nü Saküüwuowa tsotüluo, thi hi nga tsotüluo. 2 Eh Pa zhe vü ape hozake peveh, jüüta mükünyu tüla hi nüh wa taji nohri ape küche naveh ta küüzawanyu. 3 Hi nüh wa taji nohri pe küchera thuoüji shele ru nohri siewanathuoh, thi nohri nga eh küpehpe vü petewa nathuoh. 4 Thi nohri nüh hi küwa lekhuji thsüveh, ti küza. 5 Thomas nüh ma vü, “Vüwa, hiri tü no khievü wa na saveh nüh müthsü, hiri nüh khiela nüh lekhujiwa thsü na lo?” ti küza. 6 Jisu nüh ma vü, “Hi thuoüji lekhujiwa, küzhütsawa, thi kürhowa, hi vünüh küchie nüh nyi küsü nga Pawa vü müwara. 7 Nohri nüh hi thsü thuoüji, eh Pa nga thsü naveh, nosü vünüh tuvü nohri ma thsümüthuoh thi ma ngumüthuoh,” ti küza. 8 Filip nüh ma vü, “Vüwa, Pawa vi hiri kütsaluo, jütathuoüji hiri tü lozhejura nathuoh,” ti khuo. 9 Jisu nüh ma vü shele, “Hi nüh hathake nohri sietsethuoh, thi Filip noh tü hi müthsü la? Thari nüh hi ngumüthuoh nüh Pawa nga ngumüthuoh, jükenüh noh tü mokümjie Pawa vi hiri kütsamo ti khuoveh ülo? 10 Hi tü Pawa vü peh thi Pawa nüh hi vü peh ti küsa mütsotü ülo? Azhü hi nüh küüzari tü hi mpa ehkükhra vünüh phratemüveh, thitü Pawa hi vü küpewa nüh ma küüro sa veh. 11 Hi tü Pawa vü peveh thi Pawa tü hi vü peveh ti küsa hi tsotüluo, nyutü küürori mpa kenüh wie nga tsotüluo. 12 Hi nüh nohri vü küzatoke naveh, thawa nüh hi tsotüveh nüh hi nüh küüro küsa nyia vünüh küji ma nüh sanaveh, küpakenühnyunü hi tü Pawa vü tewa nathuoh. 13 Tsawa vünüh Pawa tü küthola sana küsa kenüh nohri nüh momowa eh nyo vünüh khuo naveh nüh hi nüh satsü naveh. 14 Nohri nüh eh nyo vünüh zanyo küsüküsü nga khuo thuoüji hi nüh jüma satsüwie naveh.
Phratekeküsa Kümtse Sietsewa
15 “Nohri tü hi kümüze thuoüji hi nüh azhütsüküsari müzhe naveh. 16 Thi hi nüh Pawa vü khuo taji küsuokürho nohri siepena küsa kenüh Luoveh saküürünyiwa küpa küze lenaveh. 17 Jüma thuoüji Sietsewa, Saküüwuowa küzhütsa saküthsükütsüwa azhihwa nüh ma müküsierawa wiethuoh; küpakenühnyunü azhihwa tü ma müngu thi küthsü nga müküthsü kenüh, nohri thuoüji ma thsüveh, thi nohri vü nyipeveh, thi ma nüh nohri vü peh naveh. 18 “Hi nüh nohri mpa ja nü küüzowanyu; hi nüh nohri vü runaveh. 19 Thitü tsotho pike sevü azhihwa tü hi müngu nüh samünathuoh, thitü nohri hi ngu naveh; küpakenühnyunü hitü rho veh, thi nohri nga rho naveh. 20 Jüma rülo vü hi tü eh Pa vü peveh ta küsa nohri thsünaveh, thi nohri hi vü peh thi hi nüh nohri vü peh ti sanaveh. 21 “Thawa nüh hi nüh azhükütsüri vi nü müzhe naveh nüh ma thuoüji hi kümüze veh; thawa nüh hi kümüze nüh eh Pa nüh ma kümüze naveh, thi hi nüh ma kümüze taji hi mpa hi ma vü kütsanaveh,” ti küza. 22 Judas (Iskariot mükünyuwa) nüh ma vü, “Vüwa, noh tü noh mpa nüh mokümjie hiri vü kütsa taji; azhihwa vünü mükütsanüh sana lo?” ti küna. 23 Jisu nüh ma vü, “Mükütüküzü nyi küsü nüh hi kümüze thuoüji ma tü eh zhü müzhe naveh, thi eh Pa nüh ma kümüze naveh, thi hisü tü ma vü ru taji ma sie nü hiri peh naveh. 24 Thawa nüh hi mükümüze nüh ma thuoüji eh zhüri müküna; thi nohri nüh künaküveh azhüwa tü eh zhü nyunü hi küüze Pawa zhüwie. 25 “Hi nüh nohri vü peküveh vünüh azhü hamari nohri vü küzaveh. 26 Thitü Luoveh sakürünyi Kümtse Sietse, Pawa nüh eh nyo vünüh küze na küsawa nüh zanyo aveh nohri sosie taji hi nüh nohri vü momowa küza nüh aveh saküümüshe naveh. 27 “Hi nüh nohri vü luoveh kürünyiwa sanaveh, eh luoveh kürünyiwa nohri vü tsü naveh, hi nüh nohri vü kütsüthuoüji azhihwa nüh kütsü kümüjie nyu. Nohri luoveh müzahtümü nyutü kükrü nga müsatümü. 28 Hi nüh, hi thuoüji tewanathuoh, thi hi nüh nohri vü ru naveh, ti hi nüh küüzawa nohri nüh thsürathuoh. Mükütüküzü nohri nüh hi kümüzeveh üji nohri lozhenaveh, küpakenühnyunü Pawa tü eh nyia vünüh jiveh thi hitü ma vü tewa nathuoh. 29 Thi zanyo jümari müjie küsa vünüh hi nüh nohri vü küzamüthuoh, jüta thuoüji jümari saküruvü nohri tü kütsotüra kümühie peküveh kenüh. 30 Nohri sie zanyo hozake jüle küzhike müpehrathuoh, küpakenühnyunü azhih hama takrüwa kütsethuoh kenüh. Mathuoüji eh nyia vü kükhra küsü nga münyie, 31 thitü hi thuoüji eh Pa nüh azhü mowa tsü nüh jüma saküvehwie, jütathuoüji azhihwa nüh hi tü Pawa kümüzevehta thsüraveh. Süraluo, hiri hala nüh tewaluo nüh,” ti küza.
Jisu thuoüji Rhelivi Rhu Tsahwa wiethuoh
1 Hi thuoüji rhelivi rhutsahwa wiethuoh, thi eh Pa thuoüji küürowa. 2 Eh tsuona küsükünga avi müküperi thuoüji ma nüh zahjamümüti, thi tsuona küsüküsü nga avi küperi thuoüji hozake küüpe na küsa kenüh ma nüh rhihshesheti. 3 Nohri tü hi nüh küsosie vünüh sakümtsemüthuoh. 4 Nohri hi vü peh luo, hi nga nohri vü peh naveh. Tsuona nüh rhelivi rhu vü küpe küchie nüh ma mpa nü avi müküpera kümüjie nohri nga hi vü müküpeh nü avi müpera. 5 Hi tü rhelivi rhuwa wiethuoh, nohri thuoüji tsuonari. Thawa nüh hi vü peh naveh nüh thi hi nüh ma vü peh naveh nüh ma thuoüji avi hozake küpewa wiethuoh, küpakenühnyunü nohri hi vü müküpeh nü zanyoküsü nga müsara. 6 Mükütüküzü nyi küsü nüh hi vü müpeh thuoüji tsuona zaküja kümüjie zaja taji wazhü teküwa wiethuoh; jütisataji vizhuh nü anyih lovü jake nü tsokümüwiethuoh. 7 Mükütüküzü nohri nüh hi vü peh thuoüji thi eh zhüri nohri vü peh thuoüji nohri nüh momowa münguveh nüh khuo luo, jütathuoüji nohri kenüh satsü naveh. 8 Nohri avi hozake küpera vünüh eh Pa tü küthola sa raveh, thi eh sehnyiri ta thsüra veh. 9 Pawa nüh hi kümüze kümü kümüjie hi nga nohri kümüzemüthuoh; eh küümze vü peh huo luo. 10 Hi nüh eh Pa nüh azhükütsüri müzhe taji maküümze vü küpeh kümüjie mükütüküzü nohri nüh hi nüh azhükütsüri müzhe thuoüji nohri tü ehküümze vü pera naveh. 11 Hi nüh hamari küüza thuoüji e loküüzhewa nohri vü pehthi nohri loküzhewa ju na küsa kenüh wie. 12 Hi nüh nohri küümze kümüjie nohri küsü nüh küsü kümüze luo, hama tü hi nüh azhükütsüwawiethuoh. 13 Nyi küsü nga ma füri kenüh ma kürho kütsü nyiavü küümze küji münyie. 14 Hi nüh mowa zhü nohri vü tsü nüh jümari satse thuoüji nohri tü eh füri wiethuoh. 15 Hi tü nohri vü sieperi ta küjiwanyuthuoh, küpakenühnyunü siepewa tü ma vüwa nüh mowa saveh nüh müküthsükenüh; thitü hi nüh nohri vü eh füri ti ji veh, küpakenühnyunü hi nüh eh Pa vünüh küthsüra aveh vi nohri vü küthsü kümüthuoh kenüh. 16 Nohri nüh hi mürüka, thitü hi nüh nohri rüka thi nohri kürüka thuoüji nohri avi müpeji mükümühie kenüh, thi nohri avi tü pehuo na küsa kenüh; jütathuoüji nohri nüh momowa eh nyo vünüh khuo naveh nüh jüma ma nüh tsünaküveh kenüh. 17 Nohri küsü nüh küsü kümüze luo ti hi nüh azhü hama nohri vü tsü veh.
Azhihwa nüh Mürhü sheh kümü
18 Mükütüküzü azhihwa nüh nohri mürhü thuoüji nohri müjie kümürhü vünüh hi mürhümüthuoh ti küsathsüluo. 19 Mükütüküzü nohri tü azhihwa azhi tüla azhihwa tü ma mpa ma zhi kümüze na nü; thitü nohri tü azhihwa zhi mükünyu kenüh hi nüh azhih vünüh nohri rükamüthuoh, jükenüh azhihwa nüh nohri mürhümüthuoh. 20 Siepewa thuoüji ma vüwa nyia vünüh müji, ti küsa azhü hi nüh nohri vü küüzawa müsheluo. Mari nüh hi sakümnomna thuoüji nohri nga sakümnomna wieveh; mükütüküzü mari nüh eh zhü müzhe thuoüji nohri azhü nga müzhe naveh. 21 Thitü mari tü hamari aveh eh kenüh nohri vü sanaveh, küpakenühnyunü mari tü thawa nüh hi küze nüh jüma müküthsü kenüh. 22 Mükütüküzü hi nüh ru taji mari vü müküüzatüla mari tü kükhiemuo wanyu nü, thitü khinyi thuoüji mari kükhiemuo kenüh müküle noküja münyiethuoh. 23 Thawa nüh hi mürhüveh nüh eh Pa nga mürhü veh. 24 Mükütüküzü hi nüh mari azhie vü nyi küsü nga nüh müjieküsawa küüro müküsatüla mari tü kükhiemuo wanyu nü, thitü khinyi thuoüji mari tü ngumüthuoh thi eh Pa hisü khürü mürhümüthuoh. 25 Hamatü Khonyo vü rhüküsa, “Rüle küsü nga mükünyievünüh mari nüh hi mürhümüthuoh,” ta küsa azhürhüküsa saju na küsa kenüh wiethuoh. 26 Thitü luoveh saküürünyiwa hi nüh eh Pa vünüh nohri vü küüzewa, jümatü küzhütsa nohri vü küüzewa, jümatü küzhütsa Sietsewa wiethuoh thi hi nüh jümatü eh Pa vünüh küze naveh thi ma nüh eh povü satsü naveh. 27 Thi nohri nga eh povüri wiethuoh, küpakenühnyunü nohri tü atükhu vü
1 Hi nüh hamari aveh nohri vü küüza thuoüji nohri tü kütsotü müja nüh sana küsa kenüh küzaveh. 2 Mari nüh nohri tü künazizhe vünüh zheja naveh; ah thari nüh nohri fethe naveh nüh mari kümüshevü mari tü Saküüwuowa zhuh küro veh ta müshe naveh. 3 Thi mari tü hama sanaveh, küpakenühnyunü mari tü Pawa nga thi hi nga müjie küthsü kenüh. 4 Hi nüh nohri vü küzaküveh thuoüji mari tsotho ruthuoüji nohri küümüshe na küsa kenüh mari khuke küzaküveh wiethuoh. Hi nüh hamari tükhu vünü müküza, küpakenühnyunü hi tü nohri siepeküveh kenüh.
Kümtse Sietse Küüro
5 Thitü khinyi thuoüji hi tü hi küüzewa vü tewa nathuoh; thi nohri nyi küsü nga; “noh tü khievü wa nti lo?” ta müküna. 6 Thitü hi nüh hamari nohri vü küüza kenüh lokürü nohri luoveh vü provehthuoh. 7 Jütawie ketünga hi nüh azhütsa vünüh nohri vü küzaveh, nohri kenüh hi tü wa na saveh, küpakenühnyunü hitü temüwa thuoüji Luoveh saküürünyiwa nohri vü küruwanyu, thitü hi tewa thuoüji hi nüh ma nohri vü kü zenaveh. 8 Thi ma ru thuoüji azhihwa vü kükhiemuo rüle, künyitsarüle thi nyura shih küsa rüle küjokütsanaveh. 9 Kükhiemuo rüle jüma tü mari nüh hi mükütsotükenüh; 10 künyitsa rüle thuoüji hi tü eh Pa vü teküwa; thi nohri tü hi müngulerathuoh; 11 nyurashih küsa thuoüji azhih hama takrüwa tü müshemüsü kümüthuoh kenüh. 12 “Hi nüh zanyo hozake nohri vü küüzaleh pehüveh, thitü nohri khinyi jüri aveh mümüshekhehra. 13 Thitü küzhütsa Sietsewa ru thuoüji ma nüh nohri küjo küzhütsa aveh vü wa naveh; küpakenühnyunü ma tü ma mpa ma kükhra vünüh küphratewanyu, thi atüvü zanyokütseri aveh ma nüh nohri vü küthsüküngu naveh. 14 Ma nüh hi saküthola naveh, küpakenühnyunü ma nüh ehzhiri vi taji nohri vü küthsüküngu naveh. 15 Eh Pa nüh peküvehri aveh thuoüji eh zhi, jükenüh hi nüh küüza thuoüji ma nüh eh zhiri vi taji nohri vü küthsüküngu naveh ti küzaveh.
Lokürü thi Loküzhe
16 “Küsuomüwa nüh nohri hi müngu nüh samü naveh, thi küsuomüwa nüh nohri hi ngu le naveh, küpakenühnyunü hi thuoüji eh Pa vü tewa naküveh kenüh,” ti küza. 17 Ma sehnyiri wuori nüh küsü nüh küsü vü, ma tüjütü mowa zhü hiri vü phrate veh lo? Küsuomüwa nüh nohri hi müngu nüh samünathuoh, thi küsuomüwa nüh nohri hi ngu le naveh, küpakenühnyunü hi tü Pawa vü tewanathuoh, ta küsa tü mowa zhü lo? 18 Mari nüh, “Küsuomüwa” ta küsa tü ma tü mowa zhünyolo? Ma nüh mowa küzaveh nüh hiri nü müthsüthuoh, ti küza. 19 Mari nüh ma vü künangü küveh Jisu tü thsü, jükenüh ma nüh mari vü, “Nohri mpa nohri azhie vünüh küsuomüwa nüh nohri hi müngu nüh samü naveh thi küsuomüwa nüh nohri hi ngu le naveh ta hi nüh küüzawa nohri mpa küsü nüh küsü vü küna tse lo?” 20 Hi nüh nohri vü küzatoke naveh, “Nohri thuoüji krie thi külunaveh, thitü azhihwa thuoüji lozhe naveh, nohri thuoüji lorüshehnaveh, thitü nohri lokürüwa vünüh loküzhe sara naveh. 21 Nyimzari tü tsakümo vü tsawuo na küsa kenüh na teruthuoüji ma tsotho jukümüthuoh kenüh lorürüti, thitü matü tsawa wuo müthuoüji ma künawa mümüshe nüh satewawati, küpakenühnyunü ma tü atsa wuo taji; azhih hala sanü lozhe küvehthuoh kenüh. 22 Jükümjie nohri tü khinyi nü lorü veh, thitü hi nüh nohri siemütu le naveh, jüvü nohri lozhe she naveh, thi nyiküsü nga külozhe jüma nohri vünüh vitemüwara. 23 Thi jürülovü nohri hi vü zanyo küsü nga kükhuowanyuthuoh. Hi nüh nohri vü küzatoke naveh, mükütüküzünohri nüh zanyo küsüküsü nga Pawa vü khuo thuoüji eh nyo vünüh ma nüh nohri vü tsüwie naveh. 24 Khinyi küju nohri eh nyo vünüh zanyoküsü nga müjiekhuowie, nohri loküzhewa ju na küsa kenüh khuo luo, nohri ngurawie naveh.
Jisu nüh Zhihwa Nyia Khrakümü
25 “Hi nüh azhü hamari küüzhühie vünüh phrateveh, thitü Pawa zhüri küüzhühie vünüh müphrate nüh küthsüto vünüh küphrate tsotho ru naveh. 26 Thi jürülovü thuoüji hi nüh nohri kenüh Pawa vü khuonaveh ta müküza nüh nohri mpa eh nyo vünüh khuo naveh, 27 küpakenühnyunü Pawa mpa nüh nohri kümüze veh thi nohri tü hi kümüzeveh thi hi tü Pawa vünüh ru ta küsakütsotü kenüh. 28 Hi tü Pawa vünüh azhih vü ru, thi azhihwa jamü nü shele Pawa vü tewa nathuoh,” ti küza. 29 Ma sehnyiri nüh, “O, noh tü khinyi thuoüji küüzhühie vünüh müphrate nüh küthsüto vünüh phrate vehthuoh. 30 Khinyi thuoüji hiri nüh noh tü zanyo aveh thsüveh ta küsathsüvehthuoh, thi hiri tü no vü zanyo küsü nga momakünasathuoh; hiri nüh hala nüh küthsüra thuoüji noh tü Saküüwuowa vünüh ru ta küsa tsotüvehthuoh,” ti küza. 31 Jisu nüh mari vü, “Nohri tü khinyi nü tsotü vehthuoh ülo? 32 Halie, tsothowa tetsethuoh, thi khinyi nga rupevehthuoh, jü tsothovü nohri tü vorieporie taji papa zhe vü tewa nü hi mpa jamü naveh, thitü hi mpa küsawanyu, küpakenühnyunü Pawa nüh hi siekütse kenüh. 33 Nohri hi vünüh luoveh kürüzih pera naveh ti hi nüh nohri vü küzamüthuoh. Azhih hala thuoüji nohri kümnomna pehnaveh, thitü nohri alo wie luo, hi nüh azhihwa charamüthuoh nüh,” ti küza.
Jisu nüh Ma Sehnyira kenüh Kükhuo
1 Jisu nüh azhü hamari küzakümü sevü ma nüh toke taji thajüwu vü no nü, “Eh Pa, tsotho jumthuoh, tinü Tsawa nüh noh saküüthola na küsa kenüh noh Tsa saküütholaluo. 2 Noh nüh ma vü tsükümüri aveh vü küsuokürho tsüna küsa kenüh nyiri aveh nyia vü kükhra vi üta ma vü tsümüthuoh. 3 Thi küsuokürho thuoüji no küzhütsa Saküüwuowa ta mari nüh thsüveh thi noh nüh küüzewa Jisu Khrista küthsüwa wiethuoh. 4 Noh nüh küüro hi sa üta kütsüri saju taji azhih vü no sakütholathuoh. 5 Thi eh Pa, azhih müjie küsa vü hi nüh noh sie kütholaküsawa vi khinyi noh tü vünüh hi saküthola luo. 6 “Noh nüh nyiri azhih vünüh vi hi kütsüri vü hi nüh noh nyowa küzaküthola tsüthuoh mari tü noh zhi thi noh nüh mari vi hi tsüthuoh, thi mari tü noh zhü künaru wiethuoh. 7 Thi noh nüh zanyo aveh vi hi kütsüri tü noh vünüh taküsa mari tü thsüveh. 8 Küpakenühnyunü noh nüh azhü kütsüri aveh hi nüh marivü tsümüthuoh, thi mari nüh jümari vi mari azhisamütaji küzhütsa vünüh hi tü noh vünüh ru taküsa thsüvehthuoh; thi noh nüh hi küze ta küsa tsotü vehthuoh. 9 “Hi tü makeri’a nüh khuoveh, hi tü azhihwa kenüh khuomüveh thitü noh nüh hi kütsüri kenüh khuoveh, küpakenühnyunü mari tü noh zhi. 10 Eh zhi aveh noh zhi, thi noh zhi aveh eh zhi, thi hi tü marivünüh tholarathuoh. 11 Thi khinyi thuoüji hi tü azhih hala küpehwa nyuthuoh, thitü mari; thuoüji azhih vü pewie naveh, thi hi thuoüji noh vü terunathuoh. Kümtse Pawa, noh hisü nüh küsü küsakümüjie mari nga küsü küüsana küsa kenüh noh nüh hi kütsüri tü noh nyo vünüh rükieriewu peh luo. 12 Hi nüh azhih vü mari sieküpe vü noh nüh hi kütsüri noh nyo vünüh rükie pehthuoh; zhütsazhüwa saju na küsakenüh kümiena küsawa küchie nüh mari nyi küsü nga mükümie nüh hi nüh mari huoruju wiethuoh. 13 Thitü khinyi thuoüji hi tü noh vü tetsethuoh; mari lozhe nü mari vünüh saju na küsa kenüh hi nüh azhihwa vü hamari küzaveh. 14 Hi nüh noh zhüri vi mari vü tsümüthuoh, thi azhihwa nüh mari mürhümüthuoh, küpakenühnyunü hi nüh azhihwa zhih mükünyu kümüjie mari nga azhihwa zhi nyu. 15 Noh azhih vünüh mari vitemüwaji mümühie ti khuomüveh, thitü kümüsüwa vünüh mari rükie peh luo ti khuoveh. 16 Hi nüh azhihwa zhi mükünyu kümüjie mari nga azhihwa zhinyu. 17 Noh zhüwa tü zhütsa wiethuoh, tinü küzhütsawa vünüh mari sakümtse luo. 18 Noh nüh hi azhih vü küüze kümüjie hi nga mari azhihvü küzeveh. 19 Mari küzhütsa vünüh sakümtse na küsa kenüh mari kenüh hi tü sakümtsemüthuoh. 20 “Hi tü hamari kenüh mpa khuomüveh, thitü mari azhükenüh hi kütsotüri kenüh nga khuoveh. 21 Küpakenühnyunü mari aveh küsü sa, thi eh Pa, noh nüh hivü peh, thi hi nüh noh vü peh, thi mari nüh hisü vüpeh, ti sa thuoüji noh nüh hi küze ta küsa azhihwa nüh thsü naveh. 22 Hisü nüh küsü küsa kümüjie mari nga küsü sana küsa kenüh noh nüh hi kütsü kütholawa hi nüh vimari tsümüthuoh. 23 Mari küsü sato na küsa kenüh hi nüh mari vü peh thi noh nüh hi vü peh luo, jütathuoüji noh nüh hi küze ta küsathi noh nüh hi küümze kümüjie mari nga kümüzevehta küsa thsü naveh. 24 “Eh Pa, noh nüh hi tsükümüri nga e kütholaküümze vünüh azhih hama müjie küsa vünüh hi kütsüwa mari tsü thi hi khiela peh naveh nüh mari nga jüla küüpe üti küsa eh kümüshe. 25 Halie, eh Pa künyitsawa, azhihwa thuoüji noh müthsü thitü hi thuoüji noh thsümüthuoh, thi noh nüh hi küzeta küsa hari vünüh thsüraveh. 26 Hi nüh mari noh nyowa küthsümüthuoh, thi noh nüh küümze vi küümzewa mari vü peh thi hi nüh marivü peh ti sana küsa kenüh hi nüh noh nyowa küthsüwienaveh,” ti küza.
Jisu Küre
1 Jisu nüh azhü hamari küzakümüsevü ma tü ma sehnyiri sie taji Kidron anyuo phari küsü küpeh vü tewa. 2 Judas ma zhukütsawa nga azhie jüma thsüveh, küpakenühnyunü Jisu nüh ma sehnyiri hozakeri jüla nüh siekümütu kenüh. 3 Jükenüh Judas tü arienyiri riekhuo küsü thi küjiriwuori levü küjiri thi Farisiri vünüh sie taji anyihku thi anyih küwiewa thi senyusevi vi taji jüla wa. 4 Jütiküsavü Jisu tü ma vü sana küsari aveh thsü nü tse mari vü ru nü, “Nohri thawa phaveh lo?” ti küna. 5 Mari nüh ma vü, “Jisu Nazareth phatse,” ti rüle küza. Thinü Jisu nüh mari vü, “Hi tü ma thuoh,” ti küza. Jüta küsavütü Judas ma zhukütsawa nga mari sie nü tsieveh. 6 Hi tü ma thuoh ta ma nüh küüzavü mari tü asevütseketewa nü azhih vü küluzetewakhe. 7 Shele ma nüh mari vü, “Nohri tü thawa phaveh lo?” ti künalehü. Thinü mari nüh ma vü, “Jisu Nazareth phatse,” ti rületsülehü. 8 Jisu nüh mari vü shele, “Hi tü ma thuoh ti nohri vü küzathuoh, jükenüh mükütüküzü nohri nüh hi phatsethuoüji anyi hamari küzekhumü luo,” ti küza le. 9 Hamatü ma nüh küüza azhü, “Noh nüh hi vü kütsüri küsü nga hi tü mükümie,” ta küsawa juna küsa kenüh wie. 10 Thinü Simon Pitor tü anyu vi küveh kenüh shozhuru nü levü kümüsiewa siepe khüna taja mütü. Siepewa nyo tü Malkhas. 11 Jisu nüh Pitor vü, “Noh nyusuowa suochi lovü thsemü leluo; hi tü Pawa nüh ahuo tsü küsawa müzhu nüh sanaveh lo?” ti küza.
Jisu Sie Ana tüvü Küwa
12 Jüti sanü Rom arienyiri kürefü küsü thi mari sierhüri thi Judahri sierhüri nüh Jisu re nü ma phehte. 13 Apokhu sa mari nüh ma sie Ana vü wa, küpakenühnyunü matü Kaifa aku küsa kenüh, ma tü jüma mavi vü levü kümüsiewa saveh. 14 Thi Kaifa jüma tü küsükeri Judah sierhüri siekürüchie nü nyi küsü nüh nyiri kenüh müsüji mümühie ta küsawa wiethuoh.
Pitor nüh Jisu Küürü
15 Simon Pitor nga thi küpari nga Jisu nyi müzhewa. Sehnyi küpari tü levü kümüsiewa thsüküveh kenüh ma tü Jisu sie nü levü kümüsiewa nyula vü wa. 16 Pitor tü anyula vü tsie peveh ünü sehnyi küpa levü kümüsiewa sie küthsüluowa nüh wa nü lepie kühuovühwa vü küza taji Pitor azhe lovü sieru. 17 Lepie kühuovühwa nüh Pitor vü, “Noh nga Nyi hama sehnyiri küsü nyu ülo?” ti küna. Thinü ma nüh, “Hinü nyu,” ti rületsü. 18 Sieperi thi küjiri tü anyihie tso nü küho peveh, küpakenühnyunü sokümü kenüh, mari nüh tsie nü anyihküho peküvehvü Pitor nga wa nü mari vü nyi tsienü küho peh.
Levü Kümüsiewa nüh Jisu vü Küüna
19 Jütiküsavü Levü Kümüsiewa nüh Jisu sehnyiri thi ma küsosie zhüri küna. 20 Jisu nüh ma vü, “Hi nüh müküthi nüh nyi küsüsüvü küzamüthuoh; hi tü tsotho aveh künazizhe vü thi Kükhurüzhe vü sosie huoru, jüvü Judahri aveh ru sehzhuzhuti, thi hi tü zanyo küsü nga küüthi vünüh müphrate rhuo. 21 Nohri mokenüh hi künaveh lo? Thari nüh hi nüh küsosie küna nüh mari vü künaluo, hi nüh mowa küza nüh mari nüh thsü veh,” ti küza. 22 Ma nüh jüüti küza ünü küjiri nyi küsükütuovü tsie peküvehwa nüh ma müza nüh Jisu jetsünü, “Noh tü jükümjie Levü Kümüsiewa vü rületsü naveh lo?” ti sa. 23 Jisu nüh ma vü, “Hi nüh müküle vünüh phratemü thuoüji hi müküle vünüh müshemüsü luo, thitü hi nüh kümüsho vünüh küza saveh üji noh mokenüh hi jeveh lo?” ti küza. 24 Thinü Ana tü ma pheh taji Levü Kümüsiewa Kaifa vü küzemü.
Pitor nüh Jisu Küürü Lehü
25 Jütiküsavü Simon Pitor tü anyih küho peveh. Thinü mari nüh ma vü, “Noh nga ma sehnyiri küsü nyu ülo?” ti küna. Thitü ma nüh kürü taji, “Hi nü nyu,” ti küza. 26 Levü Kümüsiewa siepe küsü, Pitor nüh akhüna taja kümütüwa küshuküturi küsü nüh. “Noh tü masietse taji aphari vünüh hi nüh noh müngu ülo?” ti küna. 27 Thitü Pitor tü kürü lehü, thinü müküzhikewiethuoh nüh awi khuteru.
Pilate Tüvü Jisu Sieküru
28 Jüti sataji mari tü rüne kümüto Kaifa azhe vünüh Jisu sie Kümükhrüwa zhe ashihküsape vü wa. Jütiküsavü tü arüne. Mari samükümüneh nüh Tsekükari akhu shie tsana küsa kenüh mari tü Kümükhrüwa azhe shihküsape lovü mütu. 29 Pilate tü anyula vü wa nü mari vü, “Nohri tü anyi hamavü mowa mükülo peveh lo?” ti küna. 30 Thinü mari nüh ma vü, “Mükütüküzü anyi hama tü zanyo kümüsü müküsari tüla hiri tü ma sieru noh vü kütsüwanyu,” ti rületsü. 31 Pilate nüh mari vü, “Nohri mpa ma siewa taji nohri khonyo vünüh ma künaluo,” ti küza le. Judahri nüh ma vü, “Hiri nü nyi küsü nga zothe na küsa azhütsümüsa,” ti rüle küza le. 32 Hamatü Jisu nüh mowa sühle samüsüji mümühie nüh ta küsa azhü ma mpa nüh küüzawa ju naküsa kenüh wiethuoh. 33 Pilate tü kajiwa azhe ashiküsapevü tu le taji Jisu ji nü ma vü, “Noh tü Judahri Kajiwa wiethuoh ülo?” ti küna. 34 Jisu nüh ma vü, “Noh tü hama noh mpa noh kümüshe vünüh phrate veh ünü eh kürhowa nyuri nüh noh vü küza lo?” ti küna. 35 Pilate nüh ma vü, “Hi tü Judahri ülo? Noh mpa noh kuori thi noh levü küjiri mpa nüh noh re nü hi vü tsüküveh wie; noh tü mowa samü lo?” ti küza. 36 Jisu nüh ma vü, “Eh kükaji thuoüji azhih hala nyu; eh kükaji tü azhih hala tüla Judahri sierhüri kevü müthsenüh sana küsa kenüh eh sehnyiri nüh saluo na nü, thitü eh kükaji thuoüji azhih hala nüh nyu,” ti küza. 37 Pilate nüh ma vü, “Thinü noh tü kajiwa ülo?” ti künale. Jisu nüh ma vü küüza le, “Noh nüh küüza hi tü kajiri küsü ta. Hama kenüh hi tü wuo, thi hama kenüh küzhütsawa povü sana küsa kenüh azhih hala küru wie. Küsüküsü nga küzhütsawa zhi sakütseri thuoüji ehzhü künaveh,” ti rületsü le. 38 Pilate nüh ma vü, “Küzhütsawa tü mowa lo?” ti küna.
Jisu Zekemüluo ta Azhütsükümü
Ma nüh hama küzakümüsevü Judahri vü wa le nü marivü, “Hi nüh müküle küsü nga münguralie,” ti küzale. 39 Thitü Tsekükari akhu vü hi nüh nyi küsü vi nohri kütsü nohri nüh sasati küsa kenüh, hi nüh Judahri Kajiwa vi nohri kütsü nohri müshe ünü nyu lo? ti küna. 40 Thinü mari tü zie le taji, “Anyi hama nyu, thitü Barabas vi hiri tsüluo,” ti khuo. Barabas hamatü rühukütsariküsü.
1 Jütisanü Pilate tü Jisu siewa nü fe tsü. 2 Thinü arienyiri nüh rüzhü vi taji kaji lüwe kümüjie küsa küsü sanü ma lü rügivü thsetsü taji athsü kürüwuo küsü vi ma kümüphie; 3 jütisanü ma vü ru taji, “Judahri Kajiwa kümühiewa saluo,” ti küza nü mari ake vi ma je tsü. 4 Pilate alievü wa le nü mari vü, “Halie, hi tü ma vü müküle küsü nga mphara ta küsa nohri küüthsüna küsa kenüh hi nüh ma sie nohri vü tsethuoh,” ti küza. 5 Jütisanü Jisu tü rüzhü nüh kaji lüwe kümüjieküsawa vü thi athsü küsümo müphie ti sanü shuhru. Thi Pilate nüh mari vü, “Halie, Nyiwa tü,” ti küza. 6 Jütiküsavü levü küjiri thi rieh huori nüh ma ngu ünü, mari tü zie taji, “Ma zekemü luo, ma zekemü luo,” ti sa. Thinü Pilate nüh mari vü, “Nohri mpa ma siewa taji mazekemü luo, küpakenühnyunü hi nü ma vü müküleküsü nga mphara,” ti küza. 7 Judahri nüh ma vü, “Hiri tü khonyo küsü peveh, thi matü khonyo jüma vünüh müsüji mümühie, küpakenühnyunü ma tü ma mpa nüh Saküüwuowa Tsa tasaküveh kenüh,” ti rületsü. 8 Pilate nüh azhü hamari küthsüravü ma tü kümüsütsa krütewa. 9 Ma tü shele kajiwa zheh shihküsape vü tule nü Jisu vü, “Noh tü khievü nüh ru lo?” ti küna le. Thitü Jisu nüh zanyoküsü nga rüle mütsü. 10 Jükenüh Pilate nüh ma vü, “Noh tü hi vü azhümüküza thuoh lo? Noh tü hi nüh no küzelera na küsa thi no zekemü na küsa kükhra peveh ta küsa müthsü ülo?” ti küza. 11 Jisu nüh ma vü, “Rügi vünüh kükhra noh vü mükütsütüla noh tü eh nyia vü kükhra müpehra; jükenüh thawa nüh hi re nü noh vü tsü nüh jüma kükhiemuo küüji khe,” ti rüle küza. 12 Hama kenüh Pilate tü ma küzemü nti küsa lekhuji phah, thitü Judahri nüh zie taji, mükütüküzü noh nüh anyi hama küzemü thuoüji noh tü Romri Kajiwa fü nyu thuoh, thawa nüh ma müpa kajiwa ta satse nüh jüma thuoüji Romri Kajiwa mükünongüwa wiethuoh! ti küza. 13 Pilate nüh azhü hamari küünara vü, ma tü Jisu sie alievü wa nü ashihküsape anyo aloh nüh Küloju, Ebririvü thuoüji Gabatha ti küsavü küüshupe. 14 Jüti küsavütü Tsekükari akhu kenüh küüche rülo münühu türo kümüjie küsavü. Ma nüh Judahri vü, “Halie, nohri Kajiwa,” ti küza. 15 Thinü mari tü zie taji, “Ma sietewaluo, ma sietewaluo, mazekemü luo,” ti sa. Pilate nüh mari vü, “Hi nüh nohri kajiwa zekemü üti lo?” ti küna. Levü küjiri nüh, “Hiri nü Romri Kajiwa küchie nüh kaji küpa münyie,” ti rüle küza. 16 Jütiküsavü ma zekemüluo üti ma nüh ma vi mari vü tsümü.
Jisu Zekekümü
Jüti sataji mari tü Jisu sie nü tewa. 17 Thi ma tü ma khieluothso kha nü alürü ti küji azhie Ebriri zhü vünüh Golgotha ti küji vü tsezhu tewa. 18 Jüti satajinü mari tü jüla nüh ma zekemü, thi nyiküpa künyi nga ma natonato vü zeke taji Jisu nüh azhila sanü zeke. 19 Pilate nga lasikhu küsü rhü nü khieluothso rügivüthse; mazhünyo hakümjie: “Jisu Nazareth, Judahri Kajiwa,” ti rhükesa. 20 Judahri hozake wienga lasikhuh hama chie, küpakenühnyunü Jisu tü nyuküjiwa kütuovü küzeke kenüh; thi lasikhuh wa tü Ebriri zhü vünüh, thi Latin vünüh thi Greek vünüh rhü. 21 Judahri levü küjiri nüh Pilate vü, Judahri Kajiwa ti mürhütümü nü Nyi hama nü küüza, “Hi thuoüji Judahri Kajiwa, ti küsa rhü luo,” ti küza. 22 Thitü Pilate nüh, “Hi nüh mowa rhümüthuoh nüh rhümüthuoh,” ti küza. 23 Arienyiri nüh Jisu zekekümü sevü mari tü ma thsü vinü küüsuo müzü sataji arienyiri küsü nüh küsüsü vi, thi ma satsaküüzhuvüh nga. Thitü ma satsaküüzhuvüh thuoüji ma küürüshu münyie luo, malü vünüh to ajih vü ju. 24 Jükenüh mari tü küsü nüh küsü vü, “Hiri hama nü müzokhri tü aküze sanü thawa vü wa naveh nüh saluo,” ti küza. Hamatü zhütsazhü: “Mari tü mari azhie vünüh eh thsümünyiri küsuomüthuoh, thi eh thsümünyi kenüh mari aküze sa,” ta rhüküsawa juna küsa kenüh wie. 25 Jükenüh arienyiri tü hama sa. Thi Jisu khieluothso kütuovü küperi thuoüji ma zah, thi ma zathsü, Clopa vüvüh Maria, thi Maria Magdalene ti tsieveh. 26 Jisu tü ma zah thi ma sehnyiri ma nüh küümzeri makütuo vü tsie küveh ngu ünü ma nüh ma za vü, “Nyimzawa, halie noh tsa,” ti küza. 27 Thinü ma nüh asehnyiwa vü nga, “Halie, noh za,” ti küza. Jütisanü jüma rülo vünüh asehnyiwa tü nyimzawasie wa nü ma mpa ma zhe vü peh tewa.
Jisu Sükümü
28 Hamasevü Jisu zanyo aveh saju kümü thsü tajinü, (zhütsazhüwa ju na küsa kenüh) hi ajuküriemüthuoh, ti küza. 29 Jüla rheliviju küfü küji küsü küpro peveh; thinü mari nüh rheliviju müsüso lovü achieshu thse teke nü arheküüngu thso apruo küsü rügivü toke nü vikuo mapo lovü thse. 30 Thinü Jisu nüh rheliviju jüma müjezhu taji, “Jumthuoh” ti sanü ma lü zha ti tetsuo nü ma sietsewa jaküzemü.
Avi nüh Jisu Münyuo Küshüphie
31 Jüma rülo tü küüche rülo sakümü kenüh, Sabbath ti küji Judahri kümünyierülo vü akümori khieluothso rügivü müsanüh sana küsa kenüh (küpakenühnyunü kümünyierülo jümatü rülo küji küsü küsakenüh), Judahri tü Pilate vü jümara jih reshi nü vitewanti khuo. 32 Jüti sataji arienyiri nüh ru nü apokhuwa jih kürhieshi thi ma sie nü wuochuwuovü zeke küsawa jih nga kürhieshimü. 33 Thitü mari tü Jisu vü ru ünü ma sükümü ngu nü ma jih thuoüji mükürhieshi. 34 Thitü arienyiri küsü nüh avi vi nü ma münyuo shüünü azü thi ajuh chu ti shuru. 35 Hama künguwa nüh povü satsü, ma povüwa tü azhütsa, ma tü zhütsa phrate ta küsa ma nüh thsü, küpakenühnyunü nohri nga küütsotü na küsa kenüh. 36 Zhütsazhü, “Ma rü küsü nga küzokhuowanyu,” taküsawa ju na küsa kenüh hamari tü küsawie. 37 Jümasevü nga zhütsazhü küpa küsü nüh, “Thawa nüh avi vi ma münyuo shü nüh mari mpa nüh jüma noh naveh,” ta rhü sa veh.
Jisu Küchowu
38 Hamasevü Arimatheari Josef ti küjiwa Jisu ase künyiri küsü tü Judahri kükrü kenüh küthi nü Jisu kümowara küvi üti Pilate vü khuo, thinü Pilate nüh vi üti küza. Jüti sataji ma tü ru nü ma kümowa vitewa. 39 Nikodema, rüza küsü ma vü küruwa nga, athsoju küüngu thi apraju kükha nahzi zhi mürüku küsü vi nü ru. 40 Jütisanü masü tü Jisu kümo vi Judahri nüh chowuwu ti küsa kümüjie zanyorhe küüngu thse nü alo külozünüh kütothsü vi ma küzhu. 41 Azhie ma küzekepe vü aphari küsü peh, thi aphari lovü rüku kürüthe küsü nyi küsü nga müjie küchowu saküsü peh. 42 Thi Judahri akhu kenüh küüche rülo samü, thi arüku nga mületsuo ti küsa kenüh masü tü Jisu jüla chowumü.
Rüku Rütsokümü
1 Jüsevü Jüasekhe rüne thomütho vü Maria Magdalene tü müjiekütho vünüh rüku vü ru, thinü rüku vünüh alohwa tü küprija kümü ngura. 2 Jükenüh ma tü zhü taji Simon Pitor, Jisu nüh külowavü thi sehnyi küpari vü wa taji, “Mari nüh rüku lovü nüh Vüwa vitewathuoh, thi viwa khiela samüthuoh nüh müthsüthuoh,” ti küza. 3 Thinü Pitor tü sehnyi küpari sie nü rüku vü wa. 4 Masükhürü zhüwa, thitü sehnyi küpawa nüh Pitor atüvü zhüwa rüku ju khu. 5 Thi ma tü kükiewa alovü noküze ünü alo külohzü nüh kütothsüwa küpela ngu, thitü ma tü alo vünü mütu. 6 Thinü Simon Pitor nga ma se nyi zhüru taji rüku vü tu ünü alo külohzü nüh kütothsüwa küpela ngu. 7 Thi ma lü kütiethsüwa nga alo külohzü nüh kütothsüwa masü küpeküsüvü tuotsa tewa peh veh. 8 Thi sehnyi küpawa ru rüku küju khuwa nga rüku lovü tunü ngu taji tsotü. 9 Küpakenühnyunü masü tü ma rhomü süra lejimümühie ta küsa zhütsazhüwa müküthsü kenüh. 10 Jüti sataji sehnyi künyi tü masü azhe vü tewa.
Jisu nüh Magdalene Maria vü Küüngu
11 Thitü Maria tü alievü tsie nü krie peh, thi ma tü krie müngunü kükiatsuo rüku lovü no; 12 thinü rügizhüleri künyi kümüji Jisu kümoküüzepe vü, küsü nüh alü vü thi küsü nüh ajih vü ti pela nü ngu. 13 Masü nüh ma vü, “Nyimzawa, noh tü mokenüh krie veh lo?” ti küna. Thinü ma nüh masü vü, “Küpakenühnyunü mari nüh eh Vüwa vitewathuoh, thi mari nüh ma viwa khielasavehthuoh nüh hi tü müthsüthuoh,” ti rüle küza. 14 Hama küza taji ma tü süle wa ünü Jisu ngu, thitü matü Jisu ti küsa müthsü nüh sa. 15 Thinü Jisu nüh ma vü, “Nyimzawa, noh tü mokenüh krie vehlo? Thi noh tü thawa phaveh lo?” ti küna. Thinü ma nüh Jisu tü aphari kühuowa tü nti müshe taji ma vü, “Küjiwa, mükütüküzü noh nüh ma vitewasaveh üji viwa khiela savehthuoh nüh hi vü küzajie, jütathuoüji hi nüh ma vitewa naveh nüh,” ti küna. 16 Jisu nüh ma vü, “Maria,” ti ji. Thinü ma tü süle ru taji Ebriri zhü vünüh, “Raboni,” mazhünyo, “Küsosiewa,” ti küza. 17 Jisu nüh ma vü, “Hi müpatümüchi, küpakenühnyunü hi tü Pawa vü müjie kuo, thitü eh sehnyiri vü, hi thuoüji eh Pa thi nohri Pa, hi Saküüwuowa thi nohri Saküüwuowa vü tewanathuoh ti küza luo,” ti küza. 18 Thinü Maria Magdalene nüh wa taji sehnyiri vü, “Hi nü Vüwanguthuoh” ti küza, thi Jisu nüh ma vü momowa küza nüh jümari vi mari vü küza.
Jisu nüh Sehnyiri vü Küüngu
19 Jütiküsavü Jüasekhe münüle vü Judahri sierhüri kükrü kenüh sehnyiri nüh peküvehwa azhe mükhietü khesaveh ünü Jisu tü turu nü mari azhie vü tsie tajinü mari vü, “Kümühiewa nohri vü peh luo,” ti küza. 20 Ma nüh hama küzamü nü ma müzari thi ma münyuokütsa. Thinü sehnyiri tü Vüwa ngu taji lozhe she. 21 Jisu nüh mari vü shele, “Kümühiewa nohri vü peh luo. Pawa nüh hi küüze kümüjie hi nga nohri küzeveh,” ti küza. 22 Ma nüh hama küzakümü sevü ma nüh mari vü sahke taji mari vü, “Kümtse Sietsewa vi luo. 23 Nohri nyura müküle noja thuoüji jümaritü noja müwiethuoh, thi nohri nüh nyura müküle nomüja nüh samüthuoüji jümari tü nomüja nüh samüwienathuoh,” ti küza.
Jisu nüh Thomas sie Küürüchie
24 Jütiküsavü Thomas, türakünyiri azhie vü küsü, Küwushie ti küjiwa tü Jisu küru vü mari vü nyipemüveh. 25 Jükenüh mari nüh ma vü, “Hiri thuoüji Vüwangumüthuoh,” ti küza. Thitü ma nüh mari vü, “Hi nüh hi mpa ma ke amührüküzeke thsopo ngu thi e tüjü nüh mathsopo lo thse, thi eh ke nüh ma münyuo müküpa nü kütsotü wanyu,” ti küza. 26 Jüma se rülo tüze vü ma sehnyiri tü azhe jüla mükhie khe nü peh veh thi Thomas nga mari sie peh veh ünü Jisu tü turu mari azhie vü peh taji, “Kümühiewa nohri vü peh luo,” ti küza. 27 Jütiküsavü ma nüh Thomas vü, “Noh tüjü viru ehmüza pa noluo thi noh ke thsuoru eh münyuo pa no taji mükütsotü müsatümü taji tsotüluo,” ti küza. 28 Thomas nüh ma vü, “Eh Vüwa thi eh Saküüwuowa,” ti sa. 29 Jisu nüh ma vü “Thomas, noh tü hi küngu kenüh tsotümüthuoh ülo? Thari nüh münguwie ketünga tsotü veh nüh kümüngatsari,” ti küza.
Lasi Hama Kürhü Zhünyo
30 Lasi halovü rhümüküsa ma sehnyiri atü vünüh Jisu nüh küükrükükra küüro küpa hozake nga sa. 31 Thitü hamari rhü küsa thuoüji, Jisu tü Messiah ta küsa thi Saküüwuowa tsa ta küsa nohri nüh tsotü, thi nohri kütsotü ma vü küpeh vünüh nohri akürhowa ngura, ti sa nti küsa kenüh rhüküsawie.
Jisu nüh Sehnyi Türüri vü Küütsa
1 Hama sevü Jisu nüh Tiberiasri juküji vünüh ma mpa masehnyiri vü küngu; thi hakümjie vünüh kütsa. 2 Simon Pitor, Thomas, Küwushie ti küjiwa, Galilee vü Kananri Nathanael, Zebedee tsa künyi, thi ma sehnyi küpa künyi ti kürütse ünü, 3 Simon Pitor nüh mari vü, “Hi nü wa anga tie naveh,” ti küza. Thinü mari nüh ma vü, “Hiri nga noh vü nyiru naveh,” ti küza. Jüti sataji mari tü wa nü juhie lovü tu, thitü jürüza mari tü zanyoküsü nga mütiera nüh sa. 4 Rüne athohwie ru ünü, Jisu tü ru juküji natovü tsie, thitü sehnyiri tü Jisu ti küsa müthsü nüh sa. 5 Jisu nüh mari vü, “Vizari, nohri tü anga küsü nga peveh ünü nyu lo?” ti küna. Thinü ma ri nüh ma vü, “Münyieluo,” ti rüle tsü. 6 Ma nüh mari vü, “Juhie azhiewuovü aneh jake luo, jütathuoüji pike ngura naveh nüh,” ti küza. Thinü mari tü jake ünü anga khieloti kütiera kenüh juhie lovüshomüthsera nüh sa. 7 Jütiküsavü sehnyi Jisu kümüze küruwa nüh Pitor vü, “Jüma tü Vüwa wiethuoh,” ti küza. Jüma tü Jisu ta Simon Pitor nüh küthsüravü, ma tü angatiekütse kenüh ma thsümünyi aveh phremü taji kütse kenüh mathsümünyi vi vü nü ajuh lovü joke. 8 Thitü sehnyi küpari thuoüji aneh anga prokütsewa shoh nü juhie lovü tetu, küpakenühnyunü mari tü azhih küüwe vünüh hozake mületsuo nüh ale müza künyi kümüjie mpa küsa kenüh. 9 Mari azhih küüwe alievü ru ünü anyihie nüh anyih sanü jüma rügivü anga thi alohse küpela ngu. 10 Jisu nüh mari vü, “Nohri nüh khintü nüh tieküsa angapike viru luo,” ti küza. 11 Thinü Simon Pitor tü wa nü aneh lovü anga müzake nütünyieke nü küche küjiji tüküveh azhieküüwe vü shohzhuru, jükümjie anga müküüzaraküzawie ketünga aneh tü müküthokhriwie. 12 Jisu nüh mari vü, “Ra nü ashie tsaluo,” ti ji. Ma tüVüwa ta küsa mari nüh thsükümüthuoh kenüh sehnyirinyi küsü nga, “Noh nü thawa lo?” ti künanah küsa sürotewa. 13 Jisu nüh ru taji lohse nga thi anga nga ti vi nü mari tsü. 14 Hamatü Jisu nüh aküsü vünüh rhoshele kümüsevü sehnyiri vü küütsa kücheawa.
Jisu nüh Pitor sie Küürüchie
15 Mari ashie tsakümü sevü Jisu nüh Simon Pitor vü, “Simon, Johan tsa, noh tü hamari nyia vünüh hi küümzekhe tünü,” ti küna. Thinü ma nüh ma vü, “Ah, Vüwa, hi nüh no kümüzeveh ta küsa noh mpa nüh thsüveh,” ti küza. Thinü Jisu nüh ma vü, “Simon, Johan tsa, noh tü hi kümüzeveh tü nüh?” ti küna lehü. 16 Thinü ma nüh ma vü, “Ah, Vüwa, hi nüh no kümüzeveh ta küsa noh mpa nüh thsüveh,” ti rüle tsü le. Thinü Jisu nüh ma vü, “Eh nyihzhüri roza luo,” ti küza. 17 Akücheawa nga Jisu nüh ma vü, “Simon, Johan tsa noh tü hi kümüzeveh tünü?” ti künale hü. Küchekeri noh tü hi kümüzeveh tünü ta ma küüna kenüh Pitor alo saküürümü. Thi ma nüh ma vü, “Vüwa, noh nüh zanyo aveh thsüveh, thi hi nüh nokümüzeveh ta küsa noh mpa nüh thsüveh,” ti küza. Jisu nüh ma vü, “Eh nyihzhü avo saluo. 18 Hi nüh no vü küzatoke naveh, no küviza vü thuoüji noh küshi tseke taji noh küwangü vü wa, thitü noh khruokümüsevü thuoüji noh pie khake taji nyuri nüh noh küshi tseke nü noh sie taji noh nüh müküwangü vü wanaveh,” ti küza. 19 Hama küüza thuoüji ma tü mowa sühle vünüh Saküüwuowa saküthola naveh nüh ta küsa wiethuoh. Hamasevü ma nüh ma vü, “Eh se nyiluo,” ti küza.
Jisu thi Sehnyi Küpawa
20 Pitor tü süle asevü no ünü mari shiekütsa tsothovü Jisu aküso kütovü peh taji, “Halie, Vüwa, thawa nüh noh renü nyuri kevü thse naveh lo?” ta küüna Jisu nüh makümüze küruwa ma senyikütse ngu. 21 Pitor nüh ma ngu ünü ma nüh Jisu vü, “Vüwa, thinü anyi hama nü mokümjie lo?” ti küna. 22 Jisu nüh ma vü, “Hi müjie küru küju ma küüpena küsa eh kümüshe thuoüji, noh tü mokenüh jüti saveh lo? Ehse nyiluo,” ti küza. 23 Sehnyi hama müküsüra ta küsa küphrate hama anüri vü thsünyuotewa; thitü Jisu nüh ma tü küüsüwanyu ta müküza nü, hi müjie küru küju ma küüpe na küsa eh kümüshe thuoüji, noh tü mokenüh jüti saveh lo? ti küüzawie, ti küza. 24 Sehnyi hama thuoüji zanyo hamari povü küsawa wiethuoh, thi zanyo hamari ma nüh rhü, thi ma povü tü azhütsa taküsa hiri nüh thsüwievehthuoh.
Sehkhe Zhü
25 Thitü Jisu nüh zanyo küsa küpa hozake nga peh veh, thi jümari küsüsü nüh rhüwa nta thuoüji, eh kümüshevü thuoüji jümari rhü na küsa alasi azhih hala müpehra.