Turkish John /1 Balangta Sz vard; Sz Tanr'yla birlikteydi(a) ve Sz Tanr'yd. Balangta O, Tanr'yla birlikteydi(a). Her ey O'nun aracl§yla var oldu, var olan hi bir ey O'nsuz olmad. Yaam O'ndayd ve yaam insanlarn §yd. Ik karanlkta parlar ve karanlk onu alt edememitir(b). Tanr'nn gnderdi§i Yahya adl bir adam ortaya kt. O, tanklk iin, §a tanklk etsin ve herkes onun aracl§yla iman etsin diye geldi. Kendisi o k de§ildi, ama §a tanklk etmeye geldi. Dnyaya gelen, her insan aydnlatan gerek k vard. O, dnyadayd, dnya O'nun aracl§yla var oldu, ama dnya O'nu tanmad. Kendi yurduna geldi, ama kendi halk O'nu kabul etmedi. Ancak, kendisini kabul edip adna iman edenlerin hepsine Tanr'nn ocuklar olma hakkn verdi. Onlar ne kandan, ne bedenin iste§inden, ne de insann iste§inden do§dular; tersine, Tanr'dan do§dular. Sz insan(c) olup aramzda yaad; Biz de O'nun yceli§ini, Baba'dan gelen, ltuf ve gerekle dolu olan biricik O§ul'un yceli§ini grdk. Yahya O'na tanklk etti; Yksek sesle yle dedi: "'Benden sonra gelen benden stndr; nk O benden nce vard' diye szn etti§im kii budur.". Nitekim hepimiz O'nun dolulu§undan ltuf zerine ltuf aldk. Kutsal Yasa Musa aracl§yla verildi, ama ltuf ve gerek sa Mesih* aracl§yla geldi. Tanr'y hibir zaman hi kimse grmemitir; O'nu, Baba'nn ba§rnda bulunan ve kendisi Tanr olan biricik O§ul tantt. Yahudiler Yahya'ya, "Sen kimsin?" diye sormak zere Kuds'ten khinlerle* Levilileri* gnderdikleri zaman Yahya'nn tankl§ yle oldu-aka konutu, inkr etmedi-"Ben Mesih de§ilim" diye aka konutu. Onlar da kendisine, "yleyse sen kimsin? lyas msn?" diye sordular; O da, "De§ilim" dedi; "Sen o peygamber misin?" sorusuna, "Hayr" cevabn verdi. O zaman ona, "Kimsin, syle de bizi gnderenlere bir cevap verelim" dediler; "Kendin iin ne diyorsun?". Yahya, "Yeaya* peygamberin dedi§i gibi, 'Rab'bin yolunu dzeltin' diye lde ykselen sesim ben" dedi. Yahya'ya gnderilen baz Ferisiler* ona, "Sen Mesih, lyas ya da o peygamber de§ilsen, niye vaftiz ediyorsun?" diye sordular. Yahya onlara yle cevap verdi: "Ben suyla vaftiz ediyorum, ama aranzda tanmad§nz biri duruyor. Benden sonra gelen O'dur; Ben O'nun ar§nn ba§n zmeye bile layk de§ilim.". Btn bunlar eria nehrinin tesinde bulunan Beytanya'da, Yahya'nn vaftiz etti§i yerde oldu. Yahya ertesi gn sa'nn kendisine do§ru geldi§ini grnce yle dedi: "te, dnyann gnahn ortadan kaldran Tanr Kuzusu!. Kendisi iin, 'Benden sonra biri geliyor, O benden stndr; nk O benden nce vard' dedi§im kii ite budur. Ben O'nu tanmyordum, ama srail'in O'nu tanmas iin ben suyla vaftiz ederek geldim.". Yahya tankl§n yle srdrd: "Ruh'un gvercin biiminde gkten indi§ini, O'nun zerinde durdu§unu grdm. Ben O'nu tanmyordum; Ama suyla vaftiz etmek iin beni gnderen, 'Ruh'un kimin zerine inip durdu§unu grrsen, Kutsal Ruh'la vaftiz eden O'dur' dedi. Ben de grdm ve 'Tanr'nn O§lu budur' diye tanklk ettim.". Ertesi gn Yahya yine §rencilerinden ikisiyle birlikteydi. Oradan gemekte olan sa'ya bakarak, "te Tanr Kuzusu!" dedi. ki §renci onun sylediklerini iitince sa'nn ardndan gittiler. sa arkasna dnp ardndan geldiklerini grnce onlara, "Ne aryorsunuz?" diye sordu; Onlar da, "Nerede oturuyorsun, Rabb*?" dediler; 'Rabb', §retmenim anlamna gelir. sa, "Gelin, grn" dedi; Gidip O'nun nerede oturdu§unu grdler ve o gn O'nunla kaldlar; Saat* drt sularyd. Yahya'y iitip sa'nn ardndan giden iki kiiden biri Simun Petrus'un kardei Andreya'yd. Andreya nce kendi kardei Simun'u bularak ona, "Biz Mesih'i bulduk" dedi; 'Mesih', meshedilmi* anlamna gelir. Andreya kardeini sa'ya gtrd; sa ona bakt, "Sen Yuhanna'nn o§lu Simun'sun; Kifas diye a§rlacaksn" dedi; 'Kifas', Kaya() anlamna gelir. Ertesi gn sa, Celile'ye gitmeye karar verdi; Filipus'u bulup ona, "Ardmdan gel" dedi. Filipus da Andreya ile Petrus'un kenti olan Beytsayda'dand. Filipus, Natanyel'i bularak ona, "Musa'nn Kutsal Yasa'da hakknda yazd§, peygamberlerin de szn etti§i kiiyi, Yusuf'un o§lu Nasral sa'y bulduk" dedi. Natanyel Filipus'a, "Nasra'dan iyi bir ey kabilir mi?" diye sordu; Filipus, "Gel de gr" dedi. sa, Natanyel'in kendisine do§ru geldi§ini grnce onun iin, "te, iinde hile olmayan gerek bir srailli!" dedi. Natanyel, "Beni nereden tanyorsun?" diye sordu; sa, "Filipus a§rmadan nce seni incir a§acnn altnda grdm" cevabn verdi. Natanyel, "Rabb, sen Tanr'nn O§lusun, sen srail'in Kralsn!" dedi. sa ona dedi ki, "Seni incir a§acnn altnda grd§m syledi§im iin mi inanyorsun? Bunlardan daha byk eyler greceksin.". Sonra da, "Size do§rusunu syleyeyim, g§n ald§n, Tanr'nn meleklerinin nsano§lu* zerinde ykselip indiklerini greceksiniz" dedi. /2 nc gn Celile'nin Kana kynde bir d§n vard; sa'nn annesi oradayd. sa ve §rencileri de d§ne a§rlmlard. arap tkenince sa'nn annesi O'na, "araplar kalmad" dedi. sa, "Anne(d), benden ne istiyorsun? Benim saatim daha gelmedi" dedi. Annesi hizmet edenlere, "Size ne derse onu yapn" dedi. Yahudilerin geleneksel temizli§i iin oraya konmu, her biri seksenle yz yirmi litre(e) alan alt ta kp vard. sa hizmet edenlere, "Kpleri suyla doldurun" dedi; Kpleri a§zlarna kadar doldurdular. Sonra hizmet edenlere, "imdi bundan aln, len bakanna gtrn" dedi; Onlar da gtrdler. len bakan arap olmu suyu tatt; Bunun nereden geldi§ini bilemedi, oysa suyu kpten alan hizmetkrlar biliyorlard; len bakan gveyi a§rp ona dedi ki, "Herkes nce iyi arab, ok iildikten sonra da ktsn sunar; Ama sen iyi arab imdiye dek saklamsn.". sa bu ilk mucizesini* Celile'nin Kana kynde yapt ve yceli§ini gsterdi; §rencileri de O'na iman ettiler. Bundan sonra sa, annesi, kardeleri ve §rencileri Kefernahum'a gidip orada birka gn kaldlar. Yahudilerin Fsh* bayram yaknd; sa da Kuds'e gitti. Tapnakta s§r, koyun ve gvercin satanlarla orada oturmu para bozanlar grd. plerden bir kam yaparak hepsini, koyunlar ve s§rlarla birlikte tapnaktan kovdu, para bozanlarn paralarn dkt ve masalarn devirdi. Gvercin satanlara, "Bunlar buradan kaldrn, Babamn evini pazar yerine evirmeyin!" dedi. §rencileri, "Senin evin iin gsterdi§im gayret beni yiyip bitirecek" diye yazlm olan sz hatrladlar. Yahudiler sa'ya, "Bunlar yapt§na gre, bize nasl bir mucize gstereceksin?" diye sordular. sa u cevab verdi: "Bu tapna§ ykn, gnde onu yeniden kuraca§m.". Yahudiler, "Bu tapnak krk alt ylda yapld, sen onu gnde mi kuracaksn?" dediler. Ama sa'nn szn etti§i tapnak kendi bedeniydi. sa lmden dirilince §rencileri bu sz syledi§ini hatrladlar, Kutsal Yaz'ya ve sa'nn syledi§i bu sze iman ettiler. Fsh bayramnda sa'nn Kuds'te bulundu§u srada yapt§ mucizeleri gren biroklar O'nun adna iman ettiler. Ama sa btn insanlarn yre§ini bildi§i iin onlara gvenmiyordu. nsan hakknda kimsenin O'na bir ey sylemesine gerek yoktu; nk kendisi insann iinden geenleri biliyordu. /3 Yahudilerin Nikodim adl bir nderi vard; Ferisilerden olan bu adam bir gece sa'ya gelerek, "Rabb*, senin Tanr'dan gelmi bir §retmen oldu§unu biliyoruz; nk Tanr kendisiyle birlikte olmadka hi kimse senin yapt§n bu mucizeleri* yapamaz" de di. sa ona u karl§ verdi: "Sana do§rusunu syleyeyim, bir kimse yeniden(f) do§madka Tanr'nn Egemenli§ini gremez.". Nikodim, "Yalanm bir adam nasl do§abilir? Annesinin rahmine ikinci kez girip do§abilir mi?" diye sordu. sa yle cevap verdi: "Sana do§rusunu syleyeyim, bir kimse sudan ve Ruh'tan* do§madka Tanr'nn Egemenli§ine giremez. Bedenden do§an bedendir, Ruh'tan do§an ruhtur. Sana, 'Yeniden do§malsnz' dedi§ime ama. Yel diledi§i yerde eser; sesini iitirsin, ama nereden gelip nereye gitti§ini bilemezsin; Ruh'tan do§an her adam da byledir.". Nikodim sa'ya, "Bunlar nasl olabilir?" diye sordu. sa ona yle cevap verdi: "Sen srail'in §retmeni oldu§un halde bunlar anlamyor musun?. Sana do§rusunu syleyeyim, biz bildi§imizi sylyoruz, grd§mze tanklk ediyoruz; Sizler ise bizim tankl§mz kabul etmiyorsunuz. Sizlere yeryzyle ilgili eyleri syledi§im zaman inanmazsanz, gkle ilgili eyleri syledi§imde nasl inanacaksnz?. Gkten inmi olan(g) nsano§lu'ndan* baka hi kimse g§e kmamtr. Musa lde ylan nasl yukar kaldrdysa, nsano§lu'nun da ylece yukar kaldrlmas gerekir. yle ki, O'na iman eden herkes sonsuz yaama kavusun. "nk Tanr dnyay o kadar ok sevdi ki, biricik O§lunu verdi; yle ki, O'na iman edenlerin hibiri mahvolmasn, ama hepsi sonsuz yaama kavusun. Tanr, O§lunu dnyay yarglamak iin dnyaya gndermedi, dnya O'nun aracl§yla kurtulsun diye gnderdi. O'na iman eden yarglanmaz, iman etmeyen ise zaten yarglanmtr; nk Tanr'nn biricik O§lunun adna iman etmemitir. Yarg da udur: Dnyaya k geldi, ama insanlar §n yerine karanl§ sevdiler; nk yaptklar iler ktyd. Ktlk yapan herkes ktan nefret eder ve ileri a§a kmasn diye §a gelmez. Ama gere§i uygulayan kii, ilerini Tanr'ya dayanarak yapt§ belli olsun diye §a gelir.". Bundan sonra sa'yla §rencileri Yahudiye diyarna geldiler; sa onlarla birlikte orada bir sre kalarak vaftiz etti. Yahya da Salim yaknndaki Aynon'da vaftiz ediyordu; nk orada bol su vard; nsanlar gelip vaftiz oluyorlard. Yahya henz hapse atlmamt. O sralarda Yahya'nn §rencileriyle bir Yahudi arasnda temizlenme konusunda bir tartma kt. §rencileri Yahya'ya gelerek, "Rabb" dediler, "eria nehrinin tesinde seninle olan, kendisi iin tanklk etti§in adam var ya, ite o adam vaftiz ediyor, herkes de O'na gidiyor.". Yahya yle cevap verdi: "nsan, kendisine gkten verilmedike hibir ey alamaz. 'Ben Mesih* de§ilim, ama O'nun ncs olarak gnderildim' dedi§ime siz kendiniz tanksnz. Gelin kiminse, gvey odur; Ama gveyin yannda duran ve onu dinleyen dostu onun sesini iitince ok sevinir; te benim sevincim bylece tamamland. O bymeli, bense klmeliyim. "Yukardan gelen, herkesten stndr; Dnyadan olan dnyaya aittir ve dnyadan sz eder; Gkten gelen ise, herkesten stndr. Ne grm ne iitmise ona tanklk eder, ama tankl§n kimse kabul etmez. O'nun tankl§n kabul eden, Tanr'nn gerek oldu§una mhrn basmtr. Tanr'nn gnderdi§i kii Tanr'nn szlerini syler; nk Tanr, Ruh'u lyle vermez. Baba O§ul'u sever ve her eyi O'na emanet etmitir. O§ul'a iman edenin sonsuz yaam vardr; Ama O§ul'un szn dinlemeyen yaam grmeyecektir; Tanr'nn gazab bylesinin zerinde kalr.". /4 Ferisiler* sa'nn Yahya'dan daha ok §renci edinip vaftiz etti§ini duydular; (Aslnda sa'nn kendisi de§il, §rencileri vaftiz ediyorlard.) sa bunu §renince Yahudiye'den ayrlp yine Celile'ye gitti. Giderken Samiriye'den gemesi gerekti. Bylece Samiriye'nin Sihar denilen kentine geldi; Buras Yakub'un kendi o§lu Yusuf'a vermi oldu§u topra§n yaknndayd. Yakub'un kuyusu da oradayd; sa, yolculuktan yorulmu oldu§u iin kuyunun yanna oturmutu; Saat* on iki sularyd. Samiriyeli bir kadn su ekmeye geldi; sa ona, "Bana su ver, ieyim" dedi. sa'nn §rencileri yiyecek satn almak iin kente gitmilerdi. Samiriyeli kadn, "Sen Yahudisin, bense Samiriyeli bir kadnm" dedi, "nasl olur da benden su istersin?" nk Yahudilerin Samiriyelilerle ilikileri yoktur. sa kadna u cevab verdi: "E§er sen Tanr'nn arma§ann ve sana, 'Bana su ver, ieyim' diyenin kim oldu§unu bilseydin, O'ndan dilerdin, O da sana diri su verirdi.". Kadn, "Efendim" dedi, "su ekecek bir eyin yok, kuyu da derin; Byle olunca diri suyu nereden bulacaksn?. Sen, bu kuyuyu bize vermi, kendisi, o§ullar ve davarlar ondan imi olan atamz Yakup'tan daha byk msn?". sa yle cevap verdi: "Bu sudan her ien yine susayacak. Oysa benim verece§im sudan ien sonsuza dek susamaz; Benim verece§im su, iende sonsuz yaam iin fkran bir su kayna§ olacak.". Kadn, "Efendim" dedi, "bu suyu bana ver; Bylece ne susayaym, ne de su ekmek iin buraya kadar geleyim.". sa, "Git, kocan a§r ve buraya gel" dedi. Kadn, "Kocam yok" cevabn verdi; sa, "Kocam yok demekle do§ruyu syledin" dedi. "Be kocaya vardn; imdi birlikte yaad§n adamsa kocan de§ildir; Do§ruyu syledin.". Kadn, "Efendim, anlyorum, sen bir peygambersin" dedi. "Atalarmz bu da§da tapndlar, ama sizler tapnlmas gereken yerin Kuds'te oldu§unu sylyorsunuz.". sa ona yle dedi: "Kadn, bana inan, yle bir saat geliyor ki, Baba'ya ne bu da§da, ne de Kuds'te tapnacaksnz!. Siz bilmedi§inize tapnyorsunuz, biz bildi§imize tapnyoruz; nk kurtulu Yahudilerdendir. Ama itenlikle tapnanlarn Baba'ya ruhta ve gerekte tapnacaklar saat geliyor; te, o saat imdidir; Baba da kendisine byle tapnanlar aryor. Tanr ruhtur, O'na tapnanlar da ruhta ve gerekte tapnmaldrlar.". Kadn sa'ya, "Mesih denilen meshedilmi* Olan'n gelece§ini biliyorum" dedi, "O gelince bize her eyi bildirecektir.". sa, "Seninle konuan ben, O'yum" dedi. Bu srada sa'nn §rencileri geldiler; O'nun bir kadnla konumasna atlar; Bununla birlikte hibiri, "Ne istiyorsun?" ya da, "O kadnla neden konuuyorsun?" demedi. Sonra kadn su testisini brakarak kente gitti ve halka yle dedi: "Gelin, yapm oldu§um her eyi bana syleyen adam grn; Acaba Mesih bu mudur?". Halk da kentten kp sa'ya do§ru gelmeye balad. Bu arada §rencileri, "Rabb*, yemek ye!" diye sa'ya rica ediyorlard. Ama sa, "Benim, sizin bilmedi§iniz bir yiyece§im var" dedi. §renciler birbirlerine, "Acaba biri O'na yiyecek mi getirdi?" diye sordular. sa, "Benim yeme§im, beni gnderenin iste§ini yerine getirmek ve O'nun iini tamamlamaktr" dedi. "Sizler, 'Ekinleri bimeye daha drt ay var' demiyor musunuz? te, size sylyorum, banz kaldrp tarlalara bakn; Ekinler sararm, biilmeye hazr!. Eken ve bien birlikte sevinsinler diye, bien imdiden cretini alr, sonsuz yaam iin de rn toplar. 'Biri eker, bakas bier' sz bu durumda do§rudur. Ben sizi, emek vermedi§iniz bir rn bimeye gnderdim; Bakalar emek verdiler, siz ise onlarn eme§inden yararlandnz.". O kentten birok Samiriyeli, "Yapm oldu§um her eyi bana syledi" diye tanklk eden kadnn sz zerine sa'ya iman etti. Samiriyeliler O'na gelip yanlarnda kalmas iin rica ettiler; O da orada iki gn kald. O'nun sz zerine daha biroklar iman etti. Bunlar kadna: "Bizim iman etmemizin nedeni artk senin szlerin de§ildir" diyorlard; "Kendimiz iittik, O'nun gerekten dnyann Kurtarcs oldu§unu biliyoruz.". Bu iki gnden sonra sa oradan ayrlp Celile'ye gitti. sa'nn kendisi, bir peygamberin kendi memleketinde saygnl§ olmad§na tanklk etmiti. Celile'ye geldi§i zaman Celileliler O'nu iyi karladlar; nk onlar da bayrama gitmiler ve bayramda O'nun Kuds'te yapt§ her eyi grmlerdi. sa yine, suyu araba evirdi§i Celile'nin Kana kyne geldi; Orada saraya ba§l bir memur vard; O§lu Kefernahum'da hastayd. Adam, sa'nn Yahudiye'den Celile'ye geldi§ini iitince yanna gitti, lmek zere olan o§lunu gelip iyiletirmesi iin O'na yalvard. O zaman sa adama, "Sizler, belirtiler ve harikalar grmedike iman etmeyeceksiniz" dedi. Saray memuru sa'ya, "Efendim, ocu§um lmeden nce yeti!" dedi. sa, "Git, o§lun yaayacak" dedi; Adam sa'nn syledi§i sze iman ederek gitti. Daha yoldayken kleleri onu karlayp o§lunun yaamakta oldu§unu bildirdiler. Adam onlara, o§lunun iyilemeye balad§ saati sordu; "Dn §le st saat* birde atei dt" dediler. Baba bunun, sa'nn, "O§lun yaayacak" dedi§i saat oldu§unu anlad; Kendisi ve btn ev halk iman etti. Bu da sa'nn Yahudiye'den Celile'ye geliinde yapt§ ikinci mucizeydi*. /5 Bundan sonra Yahudilerin bir bayram vard ve sa Kuds'e gitti. Kuds'te Koyun Kaps yannda, branicede* Beytesta denilen be eyvanl* bir havuz vardr. Bu eyvanlarn altnda kr, ktrm, felli hastalardan bir kalabalk(§) yatard. Orada otuz sekiz yldr hasta olan bir adam vard. sa adam yatmakta grp onun uzun zamandr bu durumda oldu§unu anlaynca ona, "yi olmak ister misin?" diye sordu. Hasta yle cevap verdi: "Efendim, su alkand§ zaman beni havuza indirecek kimsem yok, girece§im anda benden nce bakas giriyor.". sa ona, "Kalk, de§ini topla ve yr" dedi. Adam o anda iyileti; De§ini toplayp yrmeye balad; O gn Sept* gnyd. Bu yzden Yahudiler iyileen adama, "Bugn Sept gn" dediler, "de§ini toplaman yasaktr.". Ama adam onlara yle cevap verdi: "Beni iyiletiren kii bana, 'De§ini topla ve yr' dedi.". "Sana, 'De§ini topla ve yr' diyen adam kim?" diye sordular. yileen adam ise O'nun kim oldu§unu bilmiyordu; nk oras kalabalk oldu§undan sa ekilmiti. sa daha sonra adam tapnakta buldu; "Bak, iyi oldun; Artk gnah ileme de bana daha kt bir ey gelmesin" dedi. Adam Yahudilere gidip kendisini iyiletirenin sa oldu§unu bildirdi. Sept gn byle eyler yapt§ iin Yahudiler sa'ya zulmetmeye baladlar. Ama sa onlara u karl§ verdi: "Babam imdiye dek almaktadr, ben de alyorum.". te bu nedenle Yahudiler O'nu ldrmek iin daha ok gayret ettiler; nk yalnz Sept gnn bozmakla kalmamt, ayn zamanda Tanr'nn kendi Babas oldu§unu syleyerek kendisini Tanr'ya eit klyordu. sa Yahudilere yle karlk verdi: "Size do§rusunu syleyeyim, O§ul, Baba'nn yaptklarn grmedike kendili§inden bir ey yapamaz; Baba ne yaparsa O§ul da ayn eyi yapar. nk Baba O§ul'u sever ve yaptklarnn hepsini O'na gsterir; Sizler aasnz diye O'na bunlardan daha byk iler de gsterecektir. Baba nasl lleri diriltip onlara yaam veriyorsa, O§ul da diledi§i kimselere ylece yaam verir. Baba kimseyi yarglamaz, tm yarglama iini O§ul'a verdi. yle ki, herkes Baba'y onurlandrd§ gibi O§ul'u onurlandrsn; O§ul'u onurlandrmayan, O'nu gnderen Baba'y da onurlandrmaz. "Size do§rusunu syleyeyim, szm iitip beni gnderene iman edenin sonsuz yaam vardr; Byle biri yarglanmaz, lmden yaama gemitir. Size do§rusunu syleyeyim, llerin Tanr O§lunun sesini iitecekleri ve iitenlerin yaayacaklar saat geliyor, geldi bile. nk Baba, kendisinde yaam oldu§u gibi, O§ul'a da kendisinde yaam olma zelli§ini verdi. O'na yarglama yetkisini de verdi; nk O nsano§lu'dur*. Buna amayn; Mezarda olanlarn hepsinin O'nun sesini iitecekleri saat geliyor. Ve onlar mezarlarndan kacaklar; yilik etmi olanlar yaamak, ktlk yapm olanlar yarglanmak zere dirilecekler. "Ben kendili§imden hibir ey yapamam; itti§im gibi yarglarm ve benim yargm adildir; nk amacm kendi istedi§imi de§il, beni gnderenin istedi§ini yapmaktr. E§er kendim iin ben tanklk edersem, tankl§m geerli olmaz. Ama benim iin tanklk eden baka biri vardr; O'nun benim iin etti§i tankl§n geerli oldu§unu bilirim. Siz Yahya'ya adamlar gnderdiniz, o da gere§e tanklk etti. nsandan tanklk kabul etti§im iin de§il, kurtulmanz iin bunlar sylyorum. Yahya, yanan ve k saan bir rayd; Sizler onun §nda bir sre iin comak istediniz. Ama benim, Yahya'nnkinden daha byk bir tankl§m var; Tamamlamam iin Baba'nn bana verdi§i iler, u yapt§m iler, beni Baba'nn gnderdi§ine tanklk ediyor. Beni gnderen Baba da benim iin tanklk etmitir; Siz hibir zaman O'nun ne sesini iittiniz, ne de eklini grdnz. O'nun sz sizde yaamyor; nk O'nun gnderdi§i kiiye iman etmiyorsunuz. Kutsal Yazlar aratryorsunuz; nk bunlarda sonsuz yaama sahip oldu§unuzu sanyorsunuz; Bana tanklk eden de bu yazlardr!. yleyken siz, yaama kavumak iin bana gelmek istemiyorsunuz. "nsanlardan vg kabul etmiyorum. Ama ben sizi bilirim, iinizde Tanr sevgisi yoktur. Ben Babamn adna geldim, ama beni kabul etmiyorsunuz; Oysa baka birisi kendi adna gelirse, onu kabul edeceksiniz. Birbirinizden vgler kabul ediyor, ama tek olan Tanr'nn vgsn kazanmaya almyorsunuz; Bu durumda nasl iman edebilirsiniz?. Baba'nn nnde sizi sulayaca§m sanmayn; Sizi sulayan, umut ba§lad§nz Musa'dr. Musa'ya iman etmi olsaydnz, bana da iman ederdiniz; nk o benim hakkmda yazmtr. Ama onun yazlarna iman etmezseniz, benim szlerime nasl iman edeceksiniz?". /6 Bundan sonra sa, Celile (Taberiye) glnn kar yakasna geti. Byk bir kalabalk O'nun ardndan gidiyordu; nk hastalar zerinde yapt§ mucizeleri* grmlerdi. sa da§a kp orada §rencileriyle birlikte oturdu. Yahudilerin Fsh* bayram yaknd. sa ban kaldrp byk bir kalabal§n kendisine do§ru geldi§ini grnce Filipus'a, "Bunlar doyurmak iin nereden ekmek alalm?" diye sordu. Bu sz onu snamak iin syledi, kendisi ne yapaca§n biliyordu. Filipus O'na u cevab verdi: "Her birinin az bir ey yiyebilmesi iin iki yz dinarlk* ekmek bile yetmez.". §rencilerinden biri, Simun Petrus'un kardei Andreya, sa'ya dedi ki, "Burada be arpa ekme§iyle iki bal§ olan bir ocuk var; Ama bu kadar adam iin bunlar nedir ki?". sa, "Halk yere oturtun" dedi; O yerde bol imen vard; Bylece halk yere oturdu; Oradaki erkeklerin says be bin kadard. sa ekmekleri ald, krettikten sonra oturanlara istedikleri kadar da§tt; Balklarla da ayn eyi yapt. Herkes doyunca sa §rencilerine, "Artklar toplayn, hibir ey ziyan olmasn" dedi. Be arpa ekme§inden yiyenlerin brakt§ artklar topladlar ve bunlarla on iki sepet doldurdular. Halk, sa'nn yapt§ mucizeyi grnce, "Gerekten dnyaya gelecek olan peygamber budur" dedi. sa onlarn gelip kendisini kral yapmak zere zorla gtreceklerini bildi§inden tek bana yine da§a ekildi. Akam olunca §rencileri gle indiler. Bir kay§a binerek gln kar yakasndaki Kefernahum'a do§ru yol aldlar; Karanlk basmt ve sa henz yanlarna gelmemiti. Gl bir rzgr esti§inden gl kabarmaya balad. §renciler mil kadar(h) krek ektikten sonra, sa'nn gln stnde yryerek kay§a yaklat§n grnce korktular. Ama sa onlara, "Ben'im, korkmayn!" dedi. Bunun zerine O'nu kay§a almak istediler; O anda kayk gitmekte olduklar karaya vard. Ertesi gn, gln kar yakasnda kalm olan halk, nceden orada sadece bir tek kayk bulundu§unu, sa'nn kendi §rencileriyle birlikte bu kay§a binmedi§ini, §rencilerinin yalnz gittiklerini anlad. Rab'bin kretmesinden sonra halkn ekmek yedi§i yerin yaknna Taberiye'den baka kayklar geldi. Halk, sa'nn ve §rencilerinin orada olmad§n grnce kayklara binerek Kefernahum'a, sa'y aramaya gitti. O'nu gln kar yakasnda bulduklar zaman, "Rabb*, buraya ne zaman geldin?" diye sordular. sa yle cevap verdi: "Size do§rusunu syleyeyim, mucizeler grd§nz iin de§il, ekmeklerden yiyip doydu§unuz iin beni aryorsunuz. Geici olan yiyecek iin de§il, sonsuz yaam boyunca kalan yiyecek iin aln; Bunu size nsano§lu* verecek; nk Baba Tanr O'na bu onay vermitir.". Onlar da unu sordular: "Tanr'nn ilerini yapmak iin ne yapmalyz?". sa, "Tanr'nn ii O'nun gnderdi§i kiiye iman etmenizdir" diye cevap verdi. Bunun zerine, "Grp sana iman etmemiz iin nasl bir mucize yaratacaksn? Ne yapacaksn?" dediler. "Atalarmz lde man* yediler; Yazlm oldu§u gibi, 'Yemeleri iin onlara gkten ekmek verdi.'". sa onlara dedi ki, "Size do§rusunu syleyeyim, gkten ekme§i size Musa vermedi, gkten size gerek ekme§i Babam verir. nk Tanr'nn ekme§i, gkten inen ve dnyaya yaam verendir.". Onlar da, "Efendimiz, bizlere her zaman bu ekme§i ver!" dediler. sa, "Yaam ekme§i ben'im; Bana gelen asla ackmaz, bana iman eden hibir zaman susamaz" dedi. "Ama ben size dedim ki, 'Beni grdnz, yine de iman etmiyorsunuz.'. Baba'nn bana verdiklerinin hepsi bana gelecek ve bana geleni asla kovmam. nk kendi iste§imi de§il, beni gnderenin iste§ini yerine getirmek iin gkten indim. Beni gnderenin iste§i udur: bana verdiklerinden hibirini yitirmeyeyim, ama son gnde hepsini dirilteyim. nk Babamn iste§i, O§ul'u gren ve O'na iman eden herkesin sonsuz yaama kavumasdr; Ben de bylelerini son gnde diriltece§im.". "Gkten inmi olan ekmek ben'im" dedi§i iin Yahudiler O'na kar sylenmeye baladlar. "Yusuf'un o§lu sa de§il mi bu?" diyorlard; "Annesini de, babasn da tanyoruz; imdi nasl oluyor da, 'gkten indim' diyor?". sa, "Aranzda sylenmeyin" diye cevap verdi. "Beni gnderen Baba bir kimseyi bana ekmezse, o kimse bana gelemez; Bana geleni de son gnde diriltece§im. Peygamberlerin yazd§ gibi, 'Tanr onlarn hepsine kendi yollarn §retecektir.' Baba'y iiten ve O'ndan §renen herkes bana gelir. Bu, bir kimsenin Baba'y grd§ anlamna gelmez; Sadece Tanr'dan gelen, Baba'y grmtr. Size do§rusunu syleyeyim, iman edenin sonsuz yaam vardr. Yaam ekme§i ben'im. Atalarnz lde man yediler, yine de ldler. Gkten inen yle bir ekmek var ki, ondan yiyen lmeyecek. Gkten inmi olan diri ekmek ben'im; E§er bir kimse bu ekmekten yerse, sonsuza dek yaayacak; Dnyann yaam u§runa verece§im ekmek de benim bedenimdir.". Bunun zerine Yahudiler, "Bu adam yememiz iin bedenini bize nasl verebilir?" diyerek birbirleriyle ekimeye baladlar. sa onlara yle dedi: "Size do§rusunu syleyeyim, nsano§lu'nun bedenini yiyip kann imedike, sizde yaam olmaz. Bedenimi yiyenin, kanm ienin sonsuz yaam vardr ve ben onu son gnde diriltece§im. nk bedenim gerek yiyecek, kanm da gerek iecektir. Bedenimi yiyip kanm ien bende yaar, ben de onda. Yaayan Baba beni gnderdi§i ve ben Baba'nn aracl§yla yaad§m gibi, bedenimi yiyen de benim aracl§mla yaayacak. te gkten inmi olan ekmek budur; Atalarnzn yedikleri man gibi de§ildir; Atalarnz ldler; Bu ekme§i yiyen sonsuza dek yaar.". sa bu szleri Kefernahum'da havrada ders verirken syledi. §rencilerinin biro§u bunu iitince, "Bu sz etindir, bunu kim dinleyebilir?" dediler. §rencilerinin buna kar sylendi§ini anlayan sa, "Bu sizi artyor mu?" dedi. "Ya nsano§lu'nun nceden bulundu§u yere ykseldi§ini grrseniz...?. Yaam veren Ruh'tur; Beden bir yarar sa§lamaz; Sizlere syledi§im szler ruhtur, yaamdr. Yine de aranzda iman etmeyenler var." sa iman etmeyenlerin ve kendisini ele verecek olann kim oldu§unu balangtan biliyordu. "Sizlere, 'Baba'nn bana yneltmedi§i hi kimse bana gelemez()' dememin nedeni budur" dedi. Bunun zerine §rencilerinin biro§u geri dnp artk O'nunla dolamaz oldular. sa o zaman Onikilere, "Siz de mi ayrlmak istiyorsunuz?" diye sordu. Simun Petrus u cevab verdi: "Rab, biz kime gidelim? Sonsuz yaamn szleri sendedir. man ediyor ve biliyoruz ki, sen Tanr'nn Kutsalsn.". sa onlara u karl§ verdi: "Siz Onikileri seen ben de§il miyim? Yine de aranzdan biri iblistir.". Simun skariyot'un o§lu Yahuda'dan sz ediyordu; nk Yahuda Onikilerden biri oldu§u halde sa'y ele verecekti. /7 Bundan sonra sa Celile'de dolamaya balad; Yahudiler O'nu ldrmeyi amaladklar iin Yahudiye'de dolamak istemiyordu. Yahudilerin ardak Kurma bayram* yaklamt. Bu nedenle sa'nn kardeleri O'na, "Buradan ayrl, Yahudiye'ye git" dediler, "§rencilerin de yapt§n ileri grsnler. nk kendini aka tantmak isteyen bir kimse yaptklarn gizlemez; Madem ki bu eyleri yapyorsun, kendini dnyaya gster!". Kardeleri bile O'na iman etmiyorlard. sa onlara, "Benim zamanm daha gelmedi" dedi, "oysa sizin iin zaman hep uygundur. Dnya sizden nefret edemez, ama benden nefret ediyor; nk yaptklarnn kt oldu§una tanklk ediyorum. Siz bu bayram kutlamaya gidin; Ben imdilik gitmeyece§im; nk benim zamanm daha dolmad.". sa bu szleri syleyip Celile'de kald. Ne var ki, kardeleri bayram kutlamaya gidince, kendisi de gitti; Ancak aktan a§a de§il, gizlice gitti. Yahudiler de O'nu bayram srasnda aryor, "O nerede?" diye soruyorlard. Kalabalk arasnda O'nunla ilgili bir sr laf fsldanyordu; Bazlar, "yi adamdr", bazlar da, "Hayr, tam tersine, halk saptryor" diyorlard. Bununla birlikte Yahudilerden korktuklar iin, hi kimse O'ndan aka sz etmiyordu. Bayramn yars gemiti; sa da tapna§a gidip halka ders vermeye balad. Yahudiler armlard; "Bu adam hi §renim grmedi§i halde, nasl bu kadar bilgili olabilir?"(i) diyorlard. sa onlara, "§retiim benim de§il, beni gnderenindir" diye karlk verdi. "E§er bir kimse Tanr'nn iste§ini yerine getirmek istiyorsa, bu §retiin Tanr'dan m oldu§unu, yoksa kendili§imden mi konutu§umu bilecektir. Kendili§inden konuan kendini yceltmek ister, ama kendisini gndereni yceltmek isteyen do§rudur ve O'nda hakszlk yoktur. Musa size Kutsal Yasa'y vermedi mi? Yine de hibiriniz Yasa'y yerine getirmiyor; Neden beni ldrmek istiyorsunuz?". Kalabalk, "Cin arpt seni!" dedi; "Seni ldrmek isteyen kim?". sa, "Ben bir i yaptm, hepiniz atnz" diye cevap verdi. "Musa size snneti buyurdu§u iin-aslnda bu, Musa'dan de§il, atalarnzdan kalmadr-Sept* gn birini snnet edersiniz. Musa'nn Yasas bozulmasn diye Sept gn biri snnet ediliyor da, Sept gn bir adam tamamen iyiletirdim diye bana neden kzyorsunuz?. D grne gre yarglamayn, yargnz adil olsun.". Kudsllerin bazlar, "ldrmek istedikleri adam bu de§il mi?" diyorlard. "Bakn, aka konuuyor, O'na bir ey demiyorlar; Yoksa nderler O'nun Mesih oldu§unu gerekten kabul ettiler mi?. Ama biz bu adamn nereden geldi§ini biliyoruz; Oysa Mesih geldi§i zaman O'nun nereden geldi§ini kimse bilmeyecek.". O srada tapnakta ders veren sa yksek sesle yle dedi: "Hem beni tanyorsunuz, hem de nereden oldu§umu biliyorsunuz! Ben kendili§imden gelmedim; Beni gnderen gerektir; O'nu siz tanmyorsunuz. Ben O'nu tanrm; nk ben O'ndanm, beni O gnderdi.". Bunun zerine O'nu yakalamak istediler, ama kimse O'na el srmedi; nk O'nun saati henz gelmemiti. Halktan birok kii ise O'na iman etti; "Mesih* gelince, bunun yaptklarndan daha m ok mucize* yapacak?" diyorlard. Ferisiler* halkn sa hakknda byle fsldat§n iittiler; Bakhinler ve Ferisiler O'nu yakalamak iin grevliler gnderdiler. sa, "Ksa bir sre daha sizinleyim" dedi, "sonra beni gnderene gidece§im. Beni arayacaksnz, ama bulamayacaksnz; Ve benim bulundu§um yere siz gelemezsiniz.". Bunun zerine Yahudiler birbirlerine, "Bu adam nereye gidecek de biz O'nu bulamayaca§z?" dediler; "Yoksa Grekler* arasnda da§lm olanlara* gidip Greklere mi ders verecek?. 'Beni arayacaksnz, ama bulamayacaksnz; Ve benim bulundu§um yere siz gelemezsiniz' diyor; Ne demek istiyor?". Bayramn son ve en nemli gn sa aya§a kalkt, yksek sesle yle dedi: "Bir kimse susamsa bana gelsin, isin. Kutsal Yaz'da dendi§i gibi, bana iman edenin 'iinden diri su rmaklar akacaktr.'". Bunu, kendisine iman edenlerin alaca§ Ruh'la ilgili olarak sylyordu; Ruh henz verilmemiti; nk sa henz yceltilmemiti. Halktan bazlar bu szleri iitince, "Gerekten o peygamber budur" dediler. Bazlar da, "Bu Mesih'tir" diyorlard; Bakalar ise, "Olamaz! Mesih Celile'den mi gelecek?" dediler. "Kutsal Yaz'da, 'Mesih, Davud'un soyundan, Davud'un yaad§ Beytlehem kynden gelecek' denmemi midir?". Bylece sa'dan dolay halk arasnda ayrlk do§du. Bazlar O'nu yakalamak istedilerse de, kimse O'na el srmedi. Grevliler geri dnnce, bakhinlerle Ferisiler, "Niin O'nu getirmediniz?" diye sordular. Grevliler, "Hi kimse hibir zaman bu adamn konutu§u gibi konumamtr" karl§n verdiler. Ferisiler, "Yoksa siz de mi aldandnz?" dediler. "nderlerden ya da Ferisilerden O'na iman eden oldu mu hi?. Kutsal Yasa'y bilmeyen bu halk lanetlidir.". lerinden biri, daha nce sa'ya gelmi olan Nikodim, onlara yle dedi: "Yasamza gre, bir adam dinlemeden, onun ne yapt§n §renmeden onu yarglamak do§ru mu?". Ona, "Yoksa sen de mi Celile'densin?" diye karlk verdiler; "Aratr, bak, Celile'den peygamber kmaz.". Bundan sonra herkes evine gitti. /8 sa ise Zeytin da§na gitti. Ertesi sabah erkenden yine tapna§a dnd; Btn halk O'nun yanna geliyordu; O da oturup onlara ders vermeye balad. Din bilginleri* ve Ferisiler*, zinada yakalanm bir kadn getirdiler; Kadn orta yere kararak sa'ya, "§retmen, bu kadn tam zina ederken yakaland" dediler. "Musa, Yasa'da bize byle kadnlarn talanmasn buyurdu, sen ne dersin?". Bunlar, sa'y snamak ve sulayabilmek iin sylyorlard; sa e§ilmi, parma§yla topra§a yaz yazyordu. Durmadan ayn soruyu sormalar zerine do§ruldu ve, "Aranzda gnahsz olan, ona ilk ta atsn!" dedi. Sonra yine e§ildi, topra§a yazmaya koyuldu. Bunu iittikleri zaman, bata yallar olmak zere, birer birer dar kp sa'y yalnz braktlar; Kadn da orta yerde duruyordu. sa do§rulup ona, "Kadn, nerede onlar? Hibiri seni yarglamad m?" diye sordu. Kadn, "Hibiri, efendim" dedi; sa, "Ben de seni yarglamyorum" dedi; "Git, artk bundan sonra gnah ileme!"(j). sa yine halka seslenip yle dedi: "Ben dnyann §ym; Benim ardmdan gelen, karanlkta yrmez, yaam §na sahip olur.". Ferisiler, "Sen kendin iin tanklk ediyorsun, tankl§n geerli de§il" dediler. sa onlara u karl§ verdi: "Kendim iin ben tanklk ediyorsam da tankl§m geerlidir; nk nereden geldi§imi ve nereye gidece§imi biliyorum; Oysa siz, nereden geldi§imi, nereye gidece§imi bilmiyorsunuz. Siz, insan gzyle yarglyorsunuz; Ben kimseyi yarglamam. Ama yarglasam bile benim yargm do§rudur; nk ben yalnz de§ilim, ben ve beni gnderen Baba, birlikte yarglarz. Yasanzda da, 'ki kiinin tankl§ geerlidir' diye yazlmtr. Kendim iin tanklk eden bir ben varm, ayrca beni gnderen Baba da benim iin tanklk ediyor.". O zaman O'na, "Baban nerede?" diye sordular; sa u karl§ verdi: "Siz ne beni tanrsnz, ne de Babam; Beni tansaydnz, Babam da tanrdnz.". sa bu szleri tapnakta ders verirken, para toplanan yerde syledi; Kimse O'nu yakalamad; nk saati henz gelmemiti. sa yine onlara, "Ben gidiyorum; Beni arayacaksnz ve gnahnzn iinde leceksiniz; Benim gidece§im yere siz gelemezsiniz" dedi. Yahudiler, "Yoksa kendini mi ldrecek?" dediler; "nk, 'Benim gidece§im yere siz gelemezsiniz' diyor.". sa onlara, "Siz aa§dansnz, ben yukardanm" dedi; "Siz bu dnyadansnz, ben bu dnyadan de§ilim. te bu nedenle size, 'Gnahlarnzn iinde leceksiniz' dedim; Benim O oldu§uma(k) iman etmezseniz, gnahlarnzn iinde leceksiniz.". O'na, "Sen kimsin?" diye sordular; sa, "Balangtan beri size ne syledimse, O'yum" dedi. "Sizinle ilgili syleyecek ve sizleri yarglayacak ok eyim var; Beni gnderen gerektir; Ben O'ndan iittiklerimi dnyaya bildiriyorum.". sa'nn kendilerine Baba'dan sz etti§ini anlamadlar. Bu nedenle sa yle dedi: "nsano§lu'nu* yukar kaldrd§nz zaman benim O oldu§umu, kendili§imden hibir ey yapmad§m, ama bu szleri Baba'nn bana §retti§i gibi syledi§imi anlayacaksnz. Beni gnderen benimledir, O beni yalnz brakmad; nk ben her zaman O'nu honut edeni yaparm.". Bu szler zerine biroklar O'na iman etti. sa kendisine iman etmi olan Yahudilere, "E§er benim szme ba§l kalrsanz, gerekten §rencilerim olursunuz; Gere§i bileceksiniz ve gerek sizi zgr klacak" dedi. "Biz brahim'in soyundanz" diye karlk verdiler, "hibir zaman kimseye klelik etmedik; Nasl oluyor da sen, 'zgr olacaksnz' diyorsun?". sa, "Size do§rusunu syleyeyim, gnah ileyen herkes gnahn klesidir" dedi. "Kle ev halknn srekli bir yesi de§ildir, ama o§ul srekli yesidir. Bunun iin, O§ul sizi zgr klarsa, gerekten zgr olursunuz. brahim'in soyundan oldu§unuzu biliyorum; Yine de beni ldrmek istiyorsunuz; nk yre§inizde szme yer vermiyorsunuz. Ben Babamn yannda grdklerimi sylyorum, siz de babanzdan iittiklerinizi yapyorsunuz.". "Bizim babamz brahim'dir" diye karlk verdiler; sa, "brahim'in ocuklar olsaydnz, brahim'in yaptklarn yapardnz" dedi. "Ama imdi beni-Tanr'dan iitti§i gere§i sizlere bildireni-ldrmek istiyorsunuz; brahim bunu yapmad. Siz babanzn yaptklarn yapyorsunuz." "Biz zinadan do§madk; Bir tek Babamz var, o da Tanr'dr" dediler. sa, "Tanr, Babanz olsayd, beni severdiniz" dedi; "nk ben Tanr'dan kp geldim; Kendili§imden gelmedim, beni O gnderdi. Sylediklerimi neden anlamyorsunuz? Benim szm dinlemeye dayanamyorsunuz da ondan. Siz babanz blis'tensiniz* ve babanzn arzularn yerine getirmek istiyorsunuz; O balangtan beri katildi; Gere§e ba§l kalmad; nk onda gerek yoktur; Yalan sylemesi do§aldr(l); nk o yalancdr ve yalann babasdr. Ama ben gere§i sylyorum; te bunun iin bana iman etmiyorsunuz. Hanginiz bana gnahl oldu§umu kantlayabilir? Gere§i sylyorsam, niin bana iman etmiyorsunuz?. Tanr'dan olan, Tanr'nn szlerini dinler; te siz, Tanr'dan olmad§nz iin dinlemiyorsunuz.". Yahudiler O'na u karl§ verdiler: "'Sen, cin arpm bir Samiriyelisin' demekte hakl de§il miyiz?". sa, "Beni cin arpmad" dedi; "Ben Babam onurlandryorum, ama siz beni aa§lyorsunuz. Ben kendimi yceltmek istemiyorum, ama bunu isteyen ve yarglayan biri vardr. Size do§rusunu syleyeyim, bir kimse szme uyarsa, lm asla grmeyecektir.". Yahudiler, "Seni cinin arpt§n imdi anlyoruz" dediler; "brahim ld, peygamberler de ldler; Oysa sen, 'Bir kimse szme uyarsa, lm asla tatmayacaktr' diyorsun. Yoksa sen babamz brahim'den stn msn? O ld, peygamberler de ldler; Sen kendini kim sanyorsun?". sa u karl§ verdi: "E§er ben kendimi yceltirsem, yceli§im hitir; Beni ycelten, 'Tanrmz' diye a§rd§nz Babamdr. Siz O'nu tanmyorsunuz, ama ben tanrm; O'nu tanmad§m sylersem, sizin gibi yalanc olurum; Ama ben O'nu tanrm ve szne uyarm. Babanz brahim gnm grece§i iin sevinle comutu; Grd ve sevindi.". Yahudiler, "Sen daha elli yanda bile de§ilsin; brahim'i de mi grdn?" dediler. sa, "Size do§rusunu syleyeyim, brahim do§madan nce ben varm" dedi. O zaman sa'y talamak iin yerden ta aldlar, ama O gizlenip tapnaktan kt. /9 sa yolda giderken, do§utan kr bir adam grd. §rencileri sa'ya, "Rabb*, kim gnah iledi de bu adam kr oldu? Kendisi mi, yoksa annesi babas m?" diye sordular. sa u cevab verdi: "Ne kendisi, ne de annesi babas gnah iledi; Tanr'nn ileri onun yaamnda grlsn diye kr do§du. Beni gnderenin ilerini vakit daha gndzken yapmalyz; Gece geliyor, o zaman kimse alamaz. Dnyada oldu§um srece dnyann § ben'im.". Bu szleri syledikten sonra yere tkrd, tkrkle amur yapt ve amuru adamn gzlerine srd. Adama, "Git, iloha havuzunda ykan" dedi; iloha, 'gnderilmi' anlamna gelir; Adam gidip ykand, gzleri alm olarak dnd. Komular ve onu daha nce dilenirken grenler, "Oturup dilenen adam de§il mi bu?" dediler. Kimi, "Evet, odur" dedi, kimi de "Hayr, ama ona benziyor" dedi; Kendisi ise, "Ben oyum" dedi. "yleyse, gzlerin nasl ald?" diye sordular. O da yle cevap verdi: "sa adndaki adam amur yapp gzlerime srd ve bana, 'iloha'ya git, ykan' dedi; Ben de gidip ykandm ve gzlerim ald.". Ona, "Nerede O?" diye sordular; "Bilmiyorum" dedi. nceleri kr olan adam Ferisilerin* yanna gtrdler. sa'nn amur yapp adamn gzlerini at§ gn Sept* gnyd. Bu nedenle Ferisiler de adama gzlerinin nasl ald§n sordular; O da, "sa gzlerime amur srd, ykandm ve imdi gryorum" dedi. Bunun zerine Ferisilerin bazlar, "Bu adam Tanr'dan de§ildir" dediler; "nk Sept gnyle ilgili buyru§a uymuyor." Ama bakalar, "Gnahkr bir adam nasl byle mucizeler* yapabilir?" dediler; Bylece onlarn arasnda ayrlk do§du. nceleri kr olan adama yine sordular: "Senin gzlerini at§na gre, O'nun hakknda sen ne dersin?" Adam, "O bir peygamberdir" dedi. Yahudiler, gzleri alm olan adamn annesiyle babasn a§rmadan onun daha nce kr oldu§una ve gzlerinin ald§na inanmadlar. Onlara, "Kr do§du dedi§iniz o§lunuz bu mu? Peki, imdi nasl gryor?" diye sordular. Adamn annesiyle babas u karl§ verdiler: "Bunun bizim o§lumuz oldu§unu ve kr do§du§unu biliyoruz. Ama imdi nasl grd§n, gzlerini kimin at§n bilmiyoruz, ona sorun; Ergin yatadr, kendisi iin kendisi konusun.". Yahudilerden korktuklar iin byle konutular; nk Yahudiler, sa'nn Mesih* oldu§unu aka syleyeni havra d etmek iin aralarnda szbirli§i etmilerdi. Bundan dolay adamn annesiyle babas, "Ergin yatadr, ona sorun" dediler. nceleri kr olan adam ikinci kez a§rp, "Tanr'y ycelt!" dediler; "Biz bu adamn gnahkr oldu§unu biliyoruz.". O da yle cevap verdi: "O'nun gnahkr olup olmad§n bilmiyorum; Bildi§im bir ey var, krdm, imdi gryorum.". O zaman ona, "Sana ne yapt? Gzlerini nasl at?" dediler. Onlara, "Size demin syledim, ama dinlemediniz" dedi; "Niin yeniden iitmek istiyorsunuz? Yoksa siz de mi O'nun §rencileri olmak niyetindesiniz?". Adama sverek, "O'nun §rencisi sensin!" dediler; "Biz Musa'nn §rencileriyiz. Tanr'nn Musa'yla konutu§unu biliriz; Ama bu adamn nereden geldi§ini bilmiyoruz.". Adam onlara u karl§ verdi: "alacak ey! O'nun nereden geldi§ini bilmiyorsunuz, ama gzlerimi O at. Tanr'nn, gnahkrlar dinlemedi§ini biliriz; Ama Tanr, kendisine tapan ve iste§ini yerine getiren kiiyi dinler. Dnya var olal, bir kimsenin do§utan kr olan birinin gzlerini at§ duyulmamtr. Bu adam Tanr'dan olmasayd, hibir ey yapamazd.". Onlar buna karlk, "Tamamen gnahlar iinde do§dun, sen mi bize ders vereceksin?" diyerek onu dar attlar. sa adam kovduklarn duydu; Onu bularak, "Sen nsano§lu'na(m) iman ediyor musun?" diye sordu. Adam u cevab verdi: "Efendim, O kimdir? Syle de kendisine iman edeyim.". sa, "O'nu grdn; imdi seninle konuan O'dur" dedi. Adam, "Rab, iman ediyorum!" diyerek sa'ya tapnd. sa, "Grmeyenler grsn, grenler kr olsun diye yarglk etmek zere bu dnyaya geldim" dedi. O'nun yannda bulunan baz Ferisiler bu szleri iitince, "Yoksa biz de mi krz?" diye sordular. sa, "Kr olsaydnz gnahnz olmazd" dedi, "ama imdi, 'Gryoruz' dedi§iniz iin gnahnz duruyor. /10 "Size do§rusunu syleyeyim, koyun a§lna kapdan girmeyip baka yoldan giren kii hrsz ve hayduttur. Kapdan giren ise koyunlarn obandr. Kapy bekleyen ona kapy aar; Koyunlar obann sesini iitirler, o da kendi koyunlarn adlaryla a§rr ve onlar dar gtrr. Kendi koyunlarnn hepsini dar karnca nlerinden gider, koyunlar da onu izler; nk onun sesini tanrlar. Bir yabancnn peinden gitmezler, ondan kaarlar; nk yabanclarn sesini tanmazlar.". sa onlara bu rne§i anlattysa da, ne demek istedi§ini anlamadlar. Bunun iin sa yine, "Size do§rusunu syleyeyim" dedi, "ben koyunlarn kapsym. Benden nce gelenlerin hepsi hrsz ve hayduttu, ama koyunlar onlar dinlemedi. Kap ben'im; Bir kimse benim aracl§mla ieri girerse kurtulur; Girer, kar ve otlak bulur. Hrsz ancak alp ldrmek ve yok etmek iin gelir; Bense insanlar yaama, bol yaama sahip olsunlar diye geldim. Ben iyi obanm; yi oban koyunlar u§runa cann verir. Koyunlarn oban ve sahibi olmayan cretli adam, kurdun geldi§ini grnce koyunlar brakp kaar; Kurt da onlar kapar ve da§tr. Adam kaar; nk cretlidir ve koyunlar iin kayg duymaz. Ben iyi obanm; Benimkileri tanrm; Baba beni tand§, ben de Baba'y tand§m gibi, benimkiler de beni tanr; Ben koyunlarmn u§runa canm veririm. Bu a§ldan olmayan baka koyunlarm var; Onlar da getirmeliyim; Benim sesimi iitecekler ve tek sr, tek oban olacak. Canm, tekrar geri almak zere veririm; Bunun iin Baba beni sever. Canm kimse benden alamaz; ben onu kendili§imden veririm; Onu vermeye de tekrar geri almaya da yetkim var; Bu buyru§u Babamdan aldm.". Bu szlerden dolay Yahudiler arasnda yine ayrlk do§du. Biro§u, "O'nu cin arpm, delidir; Niin O'nu dinliyorsunuz?" diyorlard. Bakalar ise, "Bunlar, cin arpm bir adamn szleri de§ildir" dediler; "Cin, krlerin gzlerini aabilir mi?". O srada Kuds'te tapna§n aln anma bayram vard; Mevsim kt. sa tapnakta, Sleyman'n Eyvannda* yryordu. Yahudiler O'nun evresini sararak, "Bizi daha ne kadar zaman kukuda brakacaksn?" dediler; "E§er Mesih isen, bize aka syle.". sa onlara u karl§ verdi: "Size syledim, ama iman etmiyorsunuz; Babamn adyla yapt§m iler bana tanklk ediyor. Ama siz iman etmiyorsunuz; nk benim koyunlarmdan de§ilsiniz. Koyunlarm sesimi iitirler; Ben onlar tanrm, onlar da beni izlerler. Onlara sonsuz yaam veririm; asla mahvolmayacaklar; Onlar hi kimse elimden kapamaz. Onlar bana veren Babam her eyden stndr; Onlar Baba'nn elinden kapmaya kimsenin gc yetmez. Ben ve Baba biriz.". Yahudiler O'nu talamak iin yerden yine ta aldlar. sa onlara, "Size Baba'dan kaynaklanan birok iyi iler gsterdim" dedi; "Bu ilerden hangisi iin beni talyorsunuz?". Yahudiler yle cevap verdiler: "Seni iyi ilerden tr de§il, kfr etti§in iin talyoruz; nsan oldu§un halde Tanr oldu§unu ileri sryorsun.". sa u karl§ verdi: "Yasanzda, 'Siz ilahlarsnz, dedim' diye yazl de§il mi?. Tanr, kendilerine szn gnderdi§i kimseleri ilahlar diye adlandrr; Kutsal Yaz da geerlili§ini yitirmez. Baba beni kendine ayrp dnyaya gnderdi; yleyse 'Tanr'nn O§luyum' dedi§im iin bana nasl 'Kfr ediyorsun' dersiniz?. E§er Babamn ilerini yapmyorsam, bana iman etmeyin. Ama yapyorsam, bana iman etmeseniz bile, yapt§m ilere iman edin; yle ki, Baba'nn bende, benim de Baba'da oldu§umu bilesiniz ve anlayasnz.". O'nu yine yakalamaya altlarsa da, ellerinden syrlp kurtuldu. Tekrar eria nehrinin tesine, Yahya'nn balangta vaftiz etti§i yere gitti ve orada kald. Biroklar, "Yahya hi mucize* yapmad, ama bu adam iin sylediklerinin hepsi do§ru kt" diyerek sa'ya geldiler. Ve orada biroklar O'na iman etti. /11 Meryem ile kzkardei Marta'nn ky olan Beytanya'dan Lazar adnda bir adam hastalanmt. Meryem, Rab'be ho kokulu ya§ srp salaryla O'nun ayaklarn silen kadnd; Hasta Lazar ise Meryem'in kardeiydi. ki kzkarde sa'ya, "Rab, sevdi§in kii hasta" diye haber gnderdiler. sa bunu iitince, "Bu hastalk lmle sonulanmayacak, ama Tanr'nn yceli§ine ve dolaysyla Tanr O§lunun yceltilmesine yarayacak" dedi. sa Marta'y, kzkardeini ve Lazar' severdi. Bu nedenle, Lazar'n hasta oldu§unu iitince bulundu§u yerde iki gn daha kald. Sonra §rencilere, "Yahudiye'ye dnelim" dedi. §renciler O'na, "Rabb*" dediler, "Yahudiler demin seni talamaya kalktlar; Yine oraya m gidiyorsun?". sa u karl§ verdi: "Gnn on iki saati yok mu? Gndz yryen sendelemez; nk bu dnyann §n grr. Oysa gece yryen sendeler; nk kendisinde k yoktur.". Bu szleri syledikten sonra, "Dostumuz Lazar uyumutur" diye ekledi, "ama onu uyandrmaya gidiyorum.". §renciler, "Rab" dediler, "uyumusa iyileecektir.". sa Lazar'n lmnden sz ediyordu, ama onlar ola§an uykudan sz etti§ini sandlar. Bunun zerine sa aka, "Lazar ld" dedi. "man etmeniz iin, orada bulunmad§ma sizin yararnza seviniyorum; imdi yanna gidelim.". 'kiz'(n) diye anlan Tomas di§er §rencilere, "Biz de gidelim, O'nunla birlikte lelim!" dedi. sa Beytanya'ya yaklanca Lazar'n drt gndr mezarda oldu§unu §rendi. Beytanya, Kuds'e on be ok atm* kadar uzaklktayd. Yahudilerin biro§u Marta ile Meryem'i kardelerinin lmnden dolay teselli etmek iin yanlarna gelmilerdi. Marta sa'nn geldi§ini duyunca O'nu karlamaya kt, Meryem ise evde kald. Marta sa'ya, "Rab" dedi, "burada olsaydn, kardeim lmezdi. imdi bile, Tanr'dan ne dilersen Tanr'nn onu sana verece§ini biliyorum.". sa, "Kardein dirilecektir" dedi. Marta, "Son gn, dirili gn onun dirilece§ini biliyorum" dedi. sa ona, "Dirili ve yaam ben'im" dedi; "Bana iman eden kii lse de yaayacaktr. Yaayan ve bana iman eden asla lmeyecek; Buna iman ediyor musun?". Marta, "Evet, Rab" dedi; "Senin, dnyaya gelecek olan Tanr'nn O§lu Mesih oldu§una iman ettim.". Bunu syledikten sonra gidip kzkardei Meryem'i gizlice a§rd; "§retmen burada, seni a§ryor" dedi. Meryem bunu iitince hemen kalkp sa'nn yanna gitti. sa henz kye varmamt, hl Marta'nn kendisini karlad§ yerdeydi. Meryem'le birlikte evde bulunan ve kendisini teselli eden Yahudiler, onun hzla kalkp dar kt§n grdler; A§lamak iin mezara gitti§ini sanarak onu izlediler. Meryem sa'nn bulundu§u yere vard; O'nu grnce ayaklarna kapanarak, "Rab" dedi, "burada olsaydn, kardeim lmezdi.". Meryem'in ve onunla gelen Yahudilerin a§lad§n gren sa'nn ruhunu hzn kaplad, yre§i szlad. "Onu nereye koydunuz?" diye sordu; O'na, "Rab, gel gr" dediler. sa a§lad. Yahudiler, "Bakn, onu ne kadar seviyormu!" dediler. Ama ilerinden bazlar, "Krn gzlerini aan bu kii, Lazar'n lmn de nleyemez miydi?" dediler. sa yine derinden hznlenerek mezara vard; Mezar bir ma§arayd, giriinde de bir ta duruyordu. sa, "Ta kaldrn!" dedi; lenin kzkardei Marta, "Rab, o artk kokmutur, leli drt gn oldu" dedi. sa ona, "Ben sana, 'iman edersen Tanr'nn yceli§ini greceksin' demedim mi?" dedi. Bunun zerine ta kaldrdlar; sa gzlerini gkyzne dikerek yle dedi: "Baba, beni iitti§in iin sana krediyorum. Beni her zaman iitti§ini biliyordum; Ama bunu, evrede duran halk iin, beni senin gnderdi§ine iman etsinler diye syledim.". Bunlar syledikten sonra yksek sesle, "Lazar, dar k!" diye ba§rd. l, elleri ayaklar sarglarla ba§l, yz bezle sarlm olarak dar kt; sa onlara, "Onu zn ve brakn gitsin" dedi. O zaman, Meryem'e gelen ve sa'nn yaptklarn gren Yahudilerin biro§u sa'ya iman etti. Ama ilerinden bazlar Ferisilere* giderek sa'nn yaptklarn onlara bildirdiler. Bunun zerine bakhinler ve Ferisiler, Yksek Kurul'u* toplayp dediler ki, "Ne yapaca§z? Bu adam birok mucizeler* yapyor. O'nu byle kendi bana brakrsak, herkes O'na iman edecek; Romallar da gelip yerimizi ve ulusumuzu ortadan kaldracaklar.". lerinden biri, o yln bakhini olan Kayafa, "Hibir ey bilmiyorsunuz" dedi. "Btn ulus yok olaca§na, halk u§runa bir tek adamn lmesi sizin iin daha uygun; Bunu anlamyor musunuz?". Bunu kendili§inden sylemiyordu; O yln bakhini olarak sa'nn, ulusun u§runa, ve yalnz ulusun u§runa de§il, Tanr'nn da§lm ocuklarn toplayp birletirmek iin de lece§ine ilikin peygamberlikte bulunuyordu. Bylece o gnden itibaren O'nu ldrmek iin dzen kurmaya baladlar. Bu yzden sa artk Yahudiler arasnda aka dolamaz oldu; Oradan ayrlarak le yakn bir yere, Efraim denilen kente gitti; §rencileriyle birlikte orada kald. Yahudilerin Fsh* bayram yaknd; Taradakilerin biro§u bayramdan nce arnmak iin Kuds'e gitti. Orada sa'y aryorlard; Tapnaktayken birbirlerine, "Ne dersiniz, bayrama hi gelmeyecek mi?" diyorlard. Bakhinlerle Ferisiler O'nu yakalayabilmek iin, yerini bilenlerin haber vermesini buyurmulard. /12 sa, Fsh* bayramndan alt gn nce, lmden diriltti§i Lazar'n bulundu§u Beytanya'ya geldi. Orada kendisi iin bir ziyafet dzenlediler; Marta da hizmet ediyordu; sa'yla birlikte sofrada oturanlardan biri de Lazar'd. Meryem, ok de§erli saf hintsmbl ya§ndan yarm litre(o) getirerek sa'nn ayaklarna srd ve salaryla ayaklarn sildi; Ev ya§n gzel kokusuyla doldu. Ama §rencilerinden biri, sa'y sonradan ele verecek olan Yahuda skariyot, "Bu ya§ neden yz dinara* satlp paras yoksullara verilmedi?" dedi. Bunu, yoksullarla ilgilendi§i iin de§il, hrsz oldu§u iin sylyordu; Ortak para kutusu ondayd ve kutuya konulandan aryordu. sa, "Kadn rahat brak" dedi; "Bunu benim gmlece§im gn iin saklasn. Yoksullar her zaman aranzdadr, ama ben her zaman aranzda olmayaca§m.". Yahudilerden byk bir kalabalk sa'nn Beytanya'da bulundu§unu §rendi ve yalnz sa iin de§il, O'nun lmden diriltti§i Lazar' da grmek iin oraya geldi. Bakhinler ise Lazar' da ldrmeyi tasarladlar. nk onun yznden birok Yahudi gidip sa'ya iman ediyordu. Ertesi gn, bayram kutlamaya gelen byk kalabalk sa'nn Kuds'e gelmekte oldu§unu duydu. Hurma dallar alarak O'nu karlamaya ktlar; "Hozana*! Rab'bin adyla gelene, srail'in Kralna vgler olsun!" diye ba§ryorlard. sa bir spa bulup zerine bindi; Yazlm oldu§u gibi, "Korkma, Siyon* kz! Bak, Kraln, bir spaya binmi geliyor.". §rencileri ilkin bunlar anlamadlar; Ama sa yceltildikten sonra bu szlerin O'nun hakknda yazld§n, halkn bunlar O'nun iin yapm oldu§unu hatrladlar. Lazar' mezardan a§rp lmden diriltti§i srada sa'yla birlikte bulunan kalabalk buna tanklk etti. Bunun zerine halk sa'y karlamaya kt; nk O'nun bu mucizeyi* yapt§n duymulard. Ferisiler* ise birbirlerine, "Gryorsunuz ya, elinizden hibir ey gelmiyor; te, tm dnya O'nun peine taklm" dediler. Bayramda tapnmak zere Kuds'e gidenler arasnda baz Grekler vard. Bunlar, Celile'nin Beytsayda kentinden olan Filipus'a gelerek, "Efendimiz, sa'y grmek istiyoruz" diye rica ettiler. Filipus gitti, bunu Andreya'ya bildirdi; Andreya ve Filipus da gidip sa'ya haber verdiler. sa, "nsano§lu'nun yceltilece§i saat geldi" diye karlk verdi. "Size do§rusunu syleyeyim, bu§day tanesi topra§a dp lmedike yalnz kalr; Ama lrse ok rn verir. Cann seven, onu yitirir; Ama bu dnyada canndan nefret eden, onu sonsuz yaam iin saklayacak. Bana hizmet etmek isteyen, ardmdan gelsin; Ben neredeysem bana hizmet eden de orada olacak; Baba, bana hizmet edeni onurlandracaktr. imdi yre§im sklyor, ne diyeyim? 'Baba, beni bu saatten kurtar' m diyeyim? Ama ben bu ama iin bu saate geldim. Baba, adn ycelt!" Bunun zerine gkten bir ses geldi: "Adm ycelttim, yine yceltece§im.". Orada duran ve bunu iiten kalabalk, "Gk grledi" diyordu; Bakalar, "Bir melek O'nunla konutu" diyordu. sa, "Bu ses benim iin de§il, sizin iindi" dedi. "Bu dnya imdi yarglanyor; Bu dnyann egemeni* imdi dar atlacak. Ben yerden yukar kaldrld§m zaman btn insanlar kendime ekece§im.". sa bunu, nasl lece§ini belirtmek iin sylyordu. Kalabalk O'na yle karlk verdi: "Kutsal Yasa'dan §rendi§imize gre Mesih sonsuza dek kalacaktr; Nasl oluyor da sen, 'nsano§lu yukar kaldrlmaldr' diyorsun? Kimdir bu nsano§lu?". sa, "Ik, ksa bir sre daha aranzdadr" dedi; "Sizi karanlk basmasn diye, §nz varken yryn; Karanlkta yryen nereye gitti§ini bilmez. Sizde k varken §a iman edin ki, §n o§ullar olasnz." sa bu szleri syledikten sonra uzaklap onlardan gizlendi. Gzleri nnde bunca mucize yapt§ halde O'na iman etmediler. Btn bunlar Yeaya* peygamberin syledi§i u sz yerine gelsin diye oldu: "Rab, verdi§imiz habere kim inand? Rab'bin gc() kime gsterildi?". te bu yzden iman edemiyorlard; Nitekim Yeaya baka bir yerde de yle demiti: "Tanr onlarn gzlerini kr etti ve yreklerini nasrlatrd; yle ki, gzleri grmesin, yrekleri anlamasn ve bana dnmesinler; Dnselerdi, onlar iyiletirirdim.". Bunlar syleyen Yeaya, sa'nn yceli§ini grm ve O'nun hakknda konumutu. Bununla beraber, nderlerin bile biro§u sa'ya iman etti; Ama Ferisiler yznden, havra d edilmemek iin iman ettiklerini aka sylemediler. nk insandan gelen vgy, Tanr'dan gelen vgden daha ok seviyorlard. sa yksek sesle, "Bana iman eden bana de§il, beni gnderene iman etmi olur" dedi. "Beni gren, beni gndereni de grr. Bana iman eden hi kimse karanlkta kalmasn diye, dnyaya k olarak geldim. Szlerimi iitip de onlara uymayan ben yarglamam; nk ben dnyay yarglamaya de§il, dnyay kurtarmaya geldim. Beni reddeden ve szlerimi kabul etmeyen kiiyi yarglayacak biri var; Syledi§im sz o kiiyi son gnde yarglayacaktr. nk ben kendili§imden konumadm; Beni gnderen Baba'nn kendisi ne sylemem ve ne konumam gerekti§ini bana buyurdu. O'nun buyru§unun sonsuz yaam oldu§unu bilirim; Ne sylyorsam, Baba'nn bana syledi§i gibi sylyorum.". /13 Fsh* bayramndan nceydi; sa, bu dnyadan ayrlp Baba'ya gidece§i saatin geldi§ini biliyordu; Dnyada kendisine ait olanlar sevmi olarak sonuna kadar sevdi. Akam yeme§i srasnda blis*, Simun o§lu Yahuda skariyot'un yre§ine sa'y ele verme iste§ini koymutu bile. sa, Baba'nn her eyi kendisine emanet etti§ini, kendisinin Tanr'dan kp geldi§ini ve Tanr'ya dnece§ini biliyordu. Yemekten kalkt, abasn bir yana koydu, bir havlu alp beline dolad. Sonra bir le§ene su doldurup §rencilerin ayaklarn ykamaya ve beline dolad§ havluyla kurulamaya balad. sa, Simun Petrus'a geldi; Simun, "Rab, ayaklarm sen mi ykayacaksn?" dedi. sa ona u cevab verdi: "Ne yapt§m imdi anlayamazsn, ama sonra anlayacaksn.". Petrus, "Benim ayaklarm asla ykamayacaksn!" dedi; sa, "Seni ykamazsam benimle payn olmaz" cevabn verdi. Simun Petrus, "Rab, yalnz ayaklarm de§il, ellerimi de bam da yka!" dedi. sa ona dedi ki, "Ykanm olan tamamen temizdir; ayaklarnn ykanmasndan baka ihtiyac yoktur; Sizler de temizsiniz, ama hepiniz de§il.". sa, kendisini kimin ele verece§ini biliyordu; Bu nedenle, "Hepiniz temiz de§ilsiniz" demiti. Onlarn ayaklarn ykadktan sonra giyinip yine sofraya oturdu; Onlara, "Size ne yapt§m anlyor musunuz?" dedi. "Siz beni §retmen ve Rab diye a§ryorsunuz; Do§ru sylyorsunuz, yleyim. Ben Rab ve §retmen oldu§um halde ayaklarnz ykadm; yleyse, sizler de birbirinizin ayaklarn ykamalsnz. Size yapt§mn aynsn yapmanz iin bir rnek verdim. Size do§rusunu syleyeyim, kle efendisinden stn de§ildir; Eli de kendisini gnderenden stn de§ildir. Madem ki bu eyleri biliyorsunuz, onlar yaparsanz size ne mutlu!. "Hepiniz iin sylemiyorum, ben setiklerimi bilirim; Ama, 'Ekme§imi yiyen bana el kaldrd'(p) diyen Kutsal Yaz yerine gelsin diye byle oluyor. Size imdiden, bunlar olmadan nce sylyorum ki, bunlar olunca, benim O oldu§uma(k) inanasnz. Size do§rusunu syleyeyim, benim gnderdi§im herhangi bir kimseyi kabul eden beni kabul etmi olur; Beni kabul eden de beni gndereni kabul etmi olur.". sa bunlar syledikten sonra ruhunda derin bir sknt duydu; Aka konuarak, "Size do§rusunu syleyeyim, sizden biri beni ele verecek" dedi. §renciler, kimden sz etti§ini merak ederek birbirlerine baktlar. §rencilerinden biri sa'nn ba§rna yaslanmt; sa onu severdi. Simun Petrus bu §renciye, kimden sz etti§ini sa'ya sorsun diye iaret etti. O da sa'nn g§sne yaslanm durumda, "Rab, o kimdir?" diye sordu. sa, "Lokmay yeme§e banp kime verirsem odur" diye cevap verdi; Sonra lokmay banp Simun skariyot'un o§lu Yahuda'ya verdi. Yahuda lokmay alr almaz eytan onun iine girdi; sa da ona, "Yapaca§n tez yap!" dedi. Sofrada oturanlarn hibiri, sa'nn ona bu szleri neden syledi§ini anlamad. Para kutusu Yahuda'da oldu§undan, bazlar sa'nn ona, "Bayram iin bize gerekli eyleri al" ya da, "Yoksullara bir ey ver" demek istedi§ini sandlar. Yahuda lokmay aldktan hemen sonra dar kt; Gece olmutu. Yahuda dar knca sa, "nsano§lu imdi yceltilmitir" dedi; "Tanr da O'nda yceltilmi oluyor. Tanr O'nda yceltildi§ine gre, Tanr da O'nu kendinde yceltecek, ve hemen yceltecektir. ocuklar! Ksa bir sre daha sizinleyim; Beni arayacaksnz, ama Yahudilere syledi§im gibi, imdi size de sylyorum, benim gidece§im yere siz gelemezsiniz. Size yeni bir buyruk veriyorum: birbirinizi sevin; Sizi sevdi§im gibi siz de birbirinizi sevin. Birbirinize sevginiz olursa, herkes bununla benim §rencilerim oldu§unuzu anlayacaktr.". Simun Petrus O'na, "Rab, nereye gidiyorsun?" diye sordu; sa, "Gidece§im yere imdilik ardmdan gelemezsin, ama sonra geleceksin" diye cevap verdi. Petrus O'na, "Rab, neden imdi senin ardndan gelemeyeyim? Senin iin canm veririm!" dedi. sa yle cevap verdi: "Benim iin cann m vereceksin? Sana do§rusunu syleyeyim, horoz tmeden sen beni kez inkr edeceksin.". /14 "Yre§iniz sklmasn; Tanr'ya iman edin, bana da iman edin. Babamn evinde yaanacak ok yerler vardr; yle olmasa size sylerdim; nk size yer hazrlamaya gidiyorum. Gider ve size yer hazrlarsam, siz de benim bulundu§um yerde olasnz diye yine gelip sizi yanma alaca§m. Benim gidece§im yerin yolunu biliyorsunuz.". Tomas, "Rab, senin nereye gidece§ini bilmiyoruz, yolu nasl bilebiliriz?" dedi. sa ona, "Yol, gerek ve yaam ben'im" dedi; "Benim aracl§m olmadan Baba'ya kimse gelemez. Beni tanm olsaydnz, Babam da tanyacaktnz; Artk O'nu tanyorsunuz, O'nu grdnz.". Filipus, "Rab, bize Baba'y gster, bu bize yeter" dedi. sa, "Filipus" dedi, "bunca zamandr sizinle birlikteyim; Beni daha tanmadn m? Beni grm olan, Baba'y grmtr; Sen nasl, 'Bize Baba'y gster' diyorsun?. Benim Baba'da, Baba'nn da bende oldu§una inanmyor musun? Size syledi§im szleri kendili§imden sylemiyorum, ama bende yaayan Baba kendi ilerini yapyor. Bana iman edin; ben Baba'daym, Baba da bendedir; Hi de§ilse bu ilerden dolay iman edin. Size do§rusunu syleyeyim, benim yapt§m ileri bana iman edenin kendisi de yapacak; hatta daha byklerini de yapacaktr; nk ben Baba'ya gidiyorum. Baba O§ul'da yceltilsin diye, benim admla her ne dilerseniz yapaca§m. Benim admla bir ey dilerseniz yapaca§m. "Beni seviyorsanz, buyruklarm yerine getirirsiniz. Ben de Baba'dan dileyece§im ve O, sonsuza dek sizinle birlikte olsun diye size baka bir Yardmc*, Gere§in Ruhunu verecek; Dnya O'nu kabul edemez; nk O'nu ne grr, ne de tanr; Siz O'nu tanyorsunuz; nk O aranzda yayor ve iinizde olacaktr. Sizi ksz brakmayaca§m, size geri dnece§im. Az sonra dnya artk beni grmeyecek, ama siz beni greceksiniz; Ben yaad§m iin siz de yaayacaksnz. O gn anlayacaksnz ki, ben Babamdaym, siz bendesiniz, ben de sizdeyim. Kim buyruklarm bilir ve yerine getirirse, ite beni seven odur; Beni seveni Babam da sevecektir; Ben de onu sevece§im ve kendimi ona gsterece§im.". Yahuda-skariyot de§il-O'na, "Rab, nasl olur da kendini dnyaya gstermeyip bize gstereceksin?" diye sordu. sa ona u karl§ verdi: "Beni seven szme uyar, Babam da onu sever; Biz de ona gelir, onunla birlikte yaarz. Beni sevmeyen, szlerime uymaz; itti§iniz sz benim de§il, beni gnderen Baba'nndr. "Ben daha aranzdayken size bunlar syledim. Ama Baba'nn benim admla gnderece§i Yardmc, Kutsal Ruh, size her eyi §retecek, btn sylediklerimi size hatrlatacak. Size esenlik brakyorum, size kendi esenli§imi veriyorum; Ben size dnyann verdi§i gibi vermiyorum; Yre§iniz sklmasn ve korkmasn. Size, 'Gidiyorum, ama yannza dnece§im' dedi§imi iittiniz; Beni sevseydiniz, Baba'ya gidece§im iin sevinirdiniz; nk Baba benden stndr. Bunlar size imdiden, her ey olup bitmeden nce syledim; yle ki, bunlar olunca inanasnz. Artk sizinle uzun uzun konumayaca§m; nk bu dnyann egemeni* geliyor; Onun benim zerimde hibir yetkisi yoktur. Ama dnyann, Baba'y sevdi§imi ve Baba'nn bana buyurdu§u her eyi yerine getirdi§imi anlamasn istiyorum; Kalkn, buradan gidelim. /15 "Ben gerek asmaym ve Babam ba§cdr. Bende olup meyve vermeyen her ubu§u kesip atar, her meyve vereni de daha ok versin diye budar(r). Size syledi§im szle siz imdiden temizsiniz. Bende kaln, ben de sizde kalaym; ubuk asmada kalmazsa kendili§inden meyve veremez; Bunun gibi, siz de bende kalmazsanz meyve veremezsiniz. Ben asmaym, siz ubuklarsnz; Bende kalan ve benim kendisinde kald§m kii ok meyve verir; nk bensiz hibir ey yapamazsnz. Bir kimse bende kalmazsa, ubuk gibi dar atlr ve kurur; Bylelerini toplar, atee atp yakarlar. Siz bende kalrsanz ve szlerim sizde kalrsa, ne isterseniz dileyin, size verilecektir. Babam ok meyve vermenizle yceltilir; Bylelikle §rencilerim olursunuz. "Baba'nn beni sevdi§i gibi, ben de sizi sevdim; Benim sevgimde kaln. E§er buyruklarm yerine getirirseniz sevgimde kalrsnz, tpk benim de Babamn buyruklarn yerine getirdi§im ve sevgisinde kald§m gibi... Bunlar size, sevincim sizde olsun ve sevinciniz tamamlansn diye syledim. Benim buyru§um udur: sizi sevdi§im gibi birbirinizi sevin. Hi kimsede, insann, dostlar u§runa cann vermesinden daha byk bir sevgi yoktur. Size buyurduklarm yaparsanz, benim dostlarm olursunuz. Artk size kul demem; nk kul efendisinin ne yapt§n bilmez; Size dost dedim; nk Babamdan btn iittiklerimi size bildirdim. Siz beni semediniz, ben sizi setim; Gidip meyve veresiniz, meyveniz de kalc olsun diye sizi ben atadm; yle ki, benim admla Baba'dan ne dilerseniz size versin. Size u buyru§u veriyorum: birbirinizi sevin!. Dnya sizden nefret ederse, sizden nce benden nefret etmi oldu§unu bilin. Dnyadan olsaydnz, dnya kendisine ait olan severdi; Ne var ki, dnyann de§ilsiniz; ben sizi dnyadan setim; Bunun iin dnya sizden nefret ediyor. Benim size syledi§im sz hatrlayn: 'Kle, efendisinden stn de§ildir.' Bana zulmettilerse, size de zulmedecekler; Benim szme uydularsa, sizinkine de uyacaklar. Btn bunlar size benim admdan tr yapacaklar; nk beni gndereni tanmyorlar. E§er gelmemi ve onlara sylememi olsaydm, gnahlar olmazd; ama imdi gnahlar iin zrleri yoktur. Benden nefret eden, Babamdan da nefret eder. Baka hi kimsenin yapmad§ ileri onlarn arasnda yapmam olsaydm, gnahlar olmazd; imdiyse yaptklarm grdkleri halde hem benden hem de Babamdan nefret ettiler. Bu, yasalarnda yazl, 'Hibir neden yokken benden nefret ettiler' sz yerine gelsin diye oldu. "Baba'dan size gnderece§im Yardmc*, yani Baba'dan kan Gere§in Ruhu geldi§i zaman, O bana tanklk edecek. Siz de tanklk edeceksiniz; nk balangtan beri benimle birliktesiniz. /16 "Bunlar size, sendeleyip dmeyesiniz diye syledim. Sizi havra d edecekler; Evet, yle bir saat geliyor ki, sizi ldren herkes Tanr'ya hizmet etti§ini sanacak. Bunlar, ne Baba'y ne de beni tanmadklar iin yapacaklar. Bunlar size imdiden bildiriyorum; yle ki, saati gelince bunlar size syledi§imi hatrlayasnz; Balangta bunlar size sylemedim; nk sizinle birlikteydim. "imdiyse beni gnderenin yanna gidiyorum; Ne var ki, iinizden hibiri bana, 'Nereye gidiyorsun?' diye sormuyor. Ama size bunlar syledi§im iin yre§iniz elemle doldu. Size gere§i sylyorum, benim gidiim sizin yararnzadr; Gitmezsem, Yardmc* size gelmez; Ama gidersem, O'nu size gnderirim. O gelince dnyann gnah, do§ruluk ve gelecek yarg konusundaki sululu§unu dnyaya gsterecektir. Gnah konusunda-nk bana iman etmezler. Do§ruluk konusunda-nk Baba'ya gidiyorum ve artk beni grmezsiniz. Yarg konusunda-nk bu dnyann egemeni* yarglanm bulunuyor. "Size daha ok syleyeceklerim var, ama imdi bunlara dayanamazsnz. Ne var ki O, yani Gere§in Ruhu gelince, sizi her gere§e yneltecek; O kendili§inden konumayacak, yalnz iittiklerini syleyecek ve gelecekte olacaklar size bildirecek. O beni yceltecek; nk benim olandan alacak ve size bildirecek. Baba'nn her nesi varsa benimdir; 'Benim olandan alacak ve size bildirecek' dememin nedeni budur. "Ksa sre sonra beni artk grmeyeceksiniz; yine ksa sre sonra beni greceksiniz.". §rencilerinden bazlar birbirlerine yle dediler: "'Ksa sre sonra beni grmeyeceksiniz; yine ksa sre sonra beni greceksiniz' ve 'nk Baba'ya gidiyorum' diyor; Ne demek istiyor?". Bylece, "'Ksa sre' dedi§i nedir? Sylediklerini anlamyoruz" diyorlard. sa kendisine soru sormak istediklerini anlad; Onlara dedi ki, "'Ksa sre sonra beni grmeyeceksiniz; yine ksa sre sonra beni greceksiniz' dedim; Birbirinizle bu sz m tartyorsunuz?. Size do§rusunu syleyeyim, siz a§layp yas tutacaksnz, dnya ise sevinecektir; Elem ekeceksiniz, ama eleminiz sevince dnecek. Kadn do§um yapaca§ zaman a§r eker; nk saati gelmitir; Ama do§urunca, dnyaya bir ocuk getirmenin sevinciyle ekti§i acy unutur. Bunun gibi, siz de imdi elem ekiyorsunuz, ama sizi yine grece§im ve yre§iniz sevinecek; Sevincinizi kimse sizden alamayacak. O gn bana hibir ey sormayacaksnz; Size do§rusunu syleyeyim, benim admla Baba'dan ne dilerseniz, onu size verecektir. imdiye dek benim admla bir ey dilemediniz; Dileyin, alacaksnz; yle ki, sevinciniz tamamlansn. "Size bunlar rneklerle anlattm; yle bir saat geliyor ki, artk rneklerle konumayaca§m, ama Baba'y size aka tantaca§m. O gn dileyece§inizi benim admla dileyeceksiniz; Sizin iin Baba'dan istekte bulunaca§m sylemiyorum. nk beni sevdi§iniz ve Baba'dan kp geldi§ime iman etti§iniz iin Baba'nn kendisi sizi seviyor. Ben Baba'dan kp dnyaya geldim; imdi dnyay brakp Baba'ya dnyorum.". §rencileri, "te, imdi aka konuuyorsun, hi rnek kullanmyorsun" dediler. "imdi senin her eyi bildi§ini anlyoruz; Kimsenin sana soru sormasna gerek yok; Tanr'dan geldi§ine bunun iin iman ediyoruz.". sa onlara, "imdi iman ediyor musunuz?" diye karlk verdi. "te, hepinizin evlerinize gitmek zere da§laca§nz ve beni yalnz brakaca§nz saat geliyor, geldi bile; Ama ben yalnz de§ilim, Baba benimle birliktedir. Bunlar size, bende esenli§iniz olsun diye syledim; Dnyada skntnz olacak; Ama cesur olun, ben dnyay yendim!". /17 sa bunlar syledikten sonra, gzlerini gkyzne dikip yle dedi: "Baba, saat geldi; O§lunu ycelt ki, O§ul da seni yceltsin. nk sen O'na tm insanlk zerinde yetki verdin; yle ki, O'na verdiklerinin hepsine sonsuz yaam versin. Sonsuz yaam, tek gerek Tanr olan seni ve gnderdi§in sa Mesih'i tanmalardr. Yapmam iin bana verdi§in ii tamamlamakla seni yeryznde ycelttim. Baba, dnya var olmadan nce ben senin yanndayken sahip oldu§um ycelikle imdi beni yannda ycelt. "Dnyadan bana verdi§in insanlara senin adn akladm; Onlar senindiler, bana verdin ve senin szne uydular. Bana verdi§in her eyin senden oldu§unu imdi biliyorlar. nk bana iletti§in szleri onlara ilettim, onlar da kabul ettiler; Senden kp geldi§imi gerekten anladlar, beni senin gnderdi§ine iman ettiler. Onlar iin istekte bulunuyorum; Dnya iin de§il, bana verdi§in kimseler iin istekte bulunuyorum; nk onlar senindir. Benim olan her ey senindir, seninkiler de benimdir; Ben onlarda yceltildim. Ben artk dnyada de§ilim, ama onlar dnyadalar; Ben sana geliyorum; Kutsal Baba, onlar bana verdi§in adnla koru ki, bizim gibi bir olsunlar. Kendileriyle birlikte oldu§um srece, bana verdi§in adnla onlar esirgeyip korudum; Kutsal Yaz yerine gelsin diye, mahva giden adamdan(s) baka ilerinden hibiri mahvolmad. "te imdi sana geliyorum; Sevincimin onlarda tamamlanmas iin bunlar dnyadayken sylyorum. Ben onlara senin szn ilettim, dnya ise onlardan nefret etti; nk ben dnyadan olmad§m gibi, onlar da dnyadan de§iller. Onlar dnyadan uzaklatrman de§il, kt olandan* koruman istiyorum. Ben dnyadan olmad§m gibi, onlar da dnyadan de§iller. Onlar gerekle kutsal kl; Senin szn gerektir. Sen beni dnyaya gnderdi§in gibi, ben de onlar dnyaya gnderdim. Onlar da gerekle kutsal klnsnlar diye kendimi onlarn u§runa adyorum(). "Yalnz onlar iin de§il, onlarn szyle bana iman edenler iin de istekte bulunuyorum, hepsi bir olsunlar; Baba, senin bende oldu§un ve benim sende oldu§um gibi, onlar da bizde olsunlar; Dnya da beni senin gnderdi§ine iman etsin. Bana verdi§in yceli§i onlara verdim; yle ki, bizim bir oldu§umuz gibi bir olsunlar. Ben onlarda, sen bende olmak zere tam bir birlik iinde bulunsunlar ki, dnya beni senin gnderdi§ini, beni sevdi§in gibi onlar da sevdi§ini anlasn. Baba, bana verdiklerinin de bulundu§um yerde benimle birlikte olmalarn ve benim yceli§imi, bana verdi§in yceli§i grmelerini istiyorum; nk dnyann kuruluundan nce sen beni sevdin. Adil Baba, dnya seni tanmyor, ama ben seni tanyorum; Bunlar da beni senin gnderdi§ini biliyorlar. Bana olan sevgin onlarda olsun, ben de onlarda olaym diye senin adn onlara bildirdim ve bildirmeye devam edece§im.". /18 sa bu szleri syledikten sonra §rencileriyle birlikte dar kp Kidron vadisinin tesine geti; Orada bir bahe vard; sa'yla §rencileri bu baheye girdiler. O'nu ele veren Yahuda da buray biliyordu; nk sa, §rencileriyle orada sk sk buluurdu. Bylece Yahuda, yanna bir blk askerle bakhinlerin ve Ferisilerin* gnderdi§i grevlileri alarak oraya geldi; Onlarn ellerinde fenerler, mealeler ve silahlar vard. sa, bana geleceklerin hepsini biliyordu; ne kp onlara, "Kimi aryorsunuz?" diye sordu. "Nasral sa'y" diye karlk verdiler; sa onlara, "Ben'im" dedi; O'nu ele veren Yahuda da onlarla birlikte duruyordu. sa, "Ben'im" deyince gerileyip yere dtler. Bunun zerine sa onlara yine, "Kimi aryorsunuz?" diye sordu; "Nasral sa'y" dediler. sa, "Size syledim, ben'im" dedi; "E§er beni aryorsanz, bunlar brakn gitsinler.". Kendisinin daha nce syledi§i, "Senin bana verdiklerinden hibirini yitirmedim" eklindeki sz yerine gelsin diye byle konutu. Simun Petrus yannda tad§ klc ekti, bakhinin Malkus adndaki klesine vurup sa§ kula§n kopard. sa Petrus'a, "Klcn knna koy! Baba'nn bana verdi§i kseden imeyeyim mi?" dedi. Bunun zerine asker bl§, komutan ve Yahudilerin gnderdi§i grevliler sa'y tutup ba§ladlar. O'nu nce, o yln bakhini olan Kayafa'nn kaynbabas Hanna'ya gtrdler. Halkn u§runa bir tek adamn lmesinin daha uygun oldu§unu Yahudilere §tleyen Kayafa idi. Simun Petrus'la baka bir §renci sa'nn ardndan gidiyorlard; O §renci bakhinin tand§ oldu§u iin sa'yla birlikte bakhinin avlusuna girdi. Petrus ise darda, kapnn yannda duruyordu; Bakhinin tand§ br §renci dar kp kapc kzla konutu ve Petrus'u ieri gtrd. Kapc kz Petrus'a, "Sen de bu adamn §rencilerinden de§il misin?" diye sordu; Petrus, "Hayr, de§ilim" dedi. Hava so§uk oldu§u iin kleler ve nbetiler yaktklar kmr ateinin evresinde durmu snyorlard; Petrus da onlarla birlikte durmu snyordu. Bakhin sa'ya, §rencileri ve §retiiyle ilgili sorular sordu. sa ona yle cevap verdi: "Ben sylediklerimi dnyaya aka syledim; Her zaman btn Yahudilerin toplandklar havralarda ve tapnakta ders verdim; Gizli hibir ey sylemedim. Beni neden sorguya ekiyorsun? Konutuklarm iitenlerden sor; Onlar ne syledi§imi biliyorlar.". sa bunlar syleyince, yannda duran grevlilerden biri, "Bakhine nasl byle karlk verirsin?" diyerek O'na bir tokat att. sa ona, "E§er yanl bir ey syledimse, yanlm gster!" diye cevap verdi; "Ama sylediklerim do§ruysa, niin bana vuruyorsun?". Bunun zerine Hanna O'nu ba§l olarak bakhin Kayafa'ya gnderdi. Simun Petrus hl atein yannda durmu snyordu; O'na, "Sen de O'nun §rencilerinden de§il misin?" dediler; "Hayr, de§ilim" diyerek inkr etti. Bakhinin klelerinden biri, Petrus'un, kula§n kesti§i adamn akrabasyd; Bu kle Petrus'a, "Bahede, seni O'nunla birlikte grmedim mi?" diye sordu. Petrus yine inkr etti ve tam o anda horoz tt. Sabah erkenden Yahudiler sa'y Kayafa'nn yanndan alarak vali kona§na gtrdler; Dinsel kurallar bozmamak(t) ve Fsh* yeme§ini yiyebilmek iin kendileri vali kona§na girmediler. Bunun zerine Pilatus* dar kp yanlarna geldi; "Bu adam neyle suluyorsunuz?" diye sordu. Ona u karl§ verdiler: "Bu adam ktlk eden biri olmasayd, O'nu sana getirmezdik.". Pilatus onlara, "O'nu siz aln, kendi yasanza gre yarglayn" dedi; Yahudiler, "Bizim hi kimseyi lm cezasna arptrmaya yetkimiz yok" dediler. Bu eyler, sa'nn nasl lece§ini belirtmek iin syledi§i szler yerine gelsin diye oldu. Pilatus yine vali kona§na girdi; sa'y a§rp O'na, "Sen Yahudilerin kral msn?" diye sordu. sa yle karlk verdi: "Bunu kendili§inden mi sylyorsun, yoksa benim hakkmda bakalar m sana syledi?". Pilatus, "Ben Yahudi miyim?" dedi; "Seni bana kendi ulusun ve bakhinlerin teslim ettiler; Ne yaptn?". sa, "Benim krall§m bu dnyadan de§ildir" diye karlk verdi; "Krall§m bu dnyadan olsayd, yandalarm, Yahudilere teslim edilmemem iin savarlard; Oysa benim krall§m buradan de§ildir.". Pilatus, "Demek sen bir kralsn, yle mi?" dedi; sa, "Syledi§in gibi, ben kralm" karl§n verdi; "Ben gere§e tanklk etmek iin do§dum, bunun iin dnyaya geldim; Gerekten yana olan herkes benim sesimi iitir.". Pilatus O'na, "Gerek nedir?" diye sordu; Bunu syledikten sonra Pilatus yine darya, Yahudilerin yanna kt; Onlara, "Ben O'nda hibir su grmyorum" dedi. "Ama sizin bir gelene§iniz var, her Fsh bayramnda sizin iin birini salveriyorum; Yahudilerin Kraln sizin iin salvermemi ister misiniz?". Onlar yine, "Bu adam de§il, Barabas' isteriz!" diye ba§rtlar; Oysa Barabas bir hayduttu. /19 O zaman Pilatus sa'y tutup kamlatt. Askerler de dikenlerden bir ta rp O'nun bana geirdiler; Sonra O'na mor renkte bir kaftan giydirdiler. nne geliyor, "Yaa, ey Yahudilerin Kral!" diyor, yzne tokat atyorlard. Pilatus yine dar kt; Yahudilere, "te, O'nu darya, size getiriyorum; O'nda hibir su bulmad§m bilesiniz" dedi. Bylece sa, bandaki dikenli ta ve zerindeki mor kaftanla dar kt; Pilatus onlara, "te o adam!" dedi. Bakhinler ve grevliler sa'y grnce, "armha ger, armha ger!" diye ba§rdlar; Pilatus, "O'nu kendiniz aln, armha gerin!" dedi; "Ben O'nda bir su grmyorum!". Yahudiler u karl§ verdiler: "Bizim bir yasamz var, o yasaya gre O'nun lmesi gerekir; nk kendisinin Tanr O§lu oldu§unu ileri sryor.". Pilatus bu sz iitince daha ok korktu. Yine vali kona§na girip sa'ya, "Sen nereden geliyorsun?" diye sordu; sa ona cevap vermedi. Pilatus, "Benimle konumayacak msn?" dedi; "Seni salvermeye yetkim oldu§u gibi, armha germeye de yetkim oldu§unu bilmiyor musun?". sa, "Sana gkten verilmemi olsayd, benim zerimde hibir yetkin olmazd" diye karlk verdi; "Bu nedenle beni sana teslim edenin gnah daha byktr.". Bunun zerine Pilatus sa'y salvermek istedi; Ama Yahudiler, "Bu adam salverirsen, Sezar'n* dostu de§ilsin!" diye ba§rtlar; "Kral oldu§unu ileri sren herkes Sezar'a kar gelmi olur.". Pilatus bu szleri iitince sa'y dar kard; Ta Deme-branicede* Gabbata-denilen yerde yarg krssne oturdu. O gn Fsh* bayramna hazrlk gnyd; Saat* on iki sularyd; Pilatus Yahudilere, "te, sizin Kralnz!" dedi. Onlar, "Yok et O'nu! Yok et, armha ger!" diye ba§rtlar; Pilatus, "Kralnz m armha gereyim?" diye sordu; Bakhinler, "Sezar'dan baka kralmz yok!" karl§n verdiler. Bunun zerine Pilatus sa'y, armha gerilmek zere onlara teslim etti. Askerler sa'y alp gtrdler; sa armhn kendisi tayp Kafatas-branicede Golgota-denilen yere kt. O'nu orada armha gerdiler; O'nunla birlikte iki kiiyi daha, sa ortada, onlar da iki yannda olmak zere armha gerdiler. Pilatus bir de yafta yazp armhn zerine astrd; Yaftada yle yazlyd: 'NASIRALI sa-Yahudlern KRALI.'. sa'nn armha gerildi§i yer kente yaknd; Bylece branice, Latince ve Greke yazlm olan bu yaftay Yahudilerin biro§u okudu. Bu yzden Yahudilerin bakhinleri Pilatus'a, "'Yahudilerin Kral' diye yazma" dediler; "Kendisi, 'Ben Yahudilerin Kralym dedi' diye yaz.". Pilatus, "Ne yazdmsa, yazdm" karl§n verdi. Askerler sa'y armha gerdikten sonra O'nun giysilerini aldlar; Her birine birer pay decek biimde drt paraya bldler; Mintann da aldlar; Mintan boydan boya dikisiz bir dokumayd. Birbirlerine, "Bunu yrtmayalm" dediler, "kimin olacak diye kura ekelim." Bu olay, u Kutsal Yaz yerine gelsin diye oldu: "Giysilerimi aralarnda paylatlar, elbisem zerine kura ektiler." Bunlar askerler yapt. sa'nn armhnn yannda ise annesi, annesinin kzkardei, Klopa'nn kars Meryem ve Mecdelli Meryem duruyordu. sa, annesiyle sevdi§i §rencinin yaknnda durdu§unu grnce annesine, "Anne(d), ite o§lun!" dedi. Sonra §renciye, "te, annen!" dedi; O andan itibaren §renci, Meryem'i kendi evine ald. Daha sonra sa, her eyin artk tamamland§n bilerek Kutsal Yaz'nn yerine gelmesi iin, "Susadm!" dedi. Orada ekimi zm suyu dolu bir kap vard; zm suyuna batrlm bir sngeri zufa* dalna takarak O'nun a§zna uzattlar. sa zm suyunu tadnca, "Tamamland!" dedi ve ban e§erek ruhunu teslim etti. Yahudiler Pilatus'tan armha gerilmi adamlarn bacaklarnn krlmasn ve cesetlerin kaldrlmasn istediler; Hazrlk gn* oldu§undan, cesetlerin Sept* gn armhta kalmasn istemiyorlard; nk o Sept gn byk bayramd. Bunun zerine askerler gidip birinci adamn, sonra da sa'yla birlikte armha gerilmi olan teki adamn bacaklarn krdlar. Ama sa'ya gelince O'nun lm oldu§unu grdler; Onun iin bacaklarn krmadlar. Bununla birlikte, askerlerden biri O'nun b§rn mzrakla deldi; B§rnden hemen kan ve su akt. Bunu gren adam tanklk etmitir ve tankl§ do§rudur; Do§ruyu syledi§ini bilir; Siz de iman edesiniz diye tanklk etmitir. Bunlar, "O'nun bir tek kemi§i krlmayacaktr" diyen Kutsal Yaz'nn yerine gelmesi iin olmutur. Yine baka bir Yaz'da, "Bedenini detikleri adama bakacaklar" deniyor. Bundan sonra Aramatyal Yusuf, sa'nn cesedini kaldrmak iin Pilatus'a bavurdu; Yusuf, sa'nn §rencisiydi, ama Yahudilerden korktu§undan bunu gizli tutuyordu; Pilatus izin verince, Yusuf gelip sa'nn cesedini kaldrd. Daha nce geceleyin sa'nn yanna gelmi olan Nikodim de otuz litre(u) kadar kark mr* ve sarsabr z alarak geldi. kisi, sa'nn cesedini alp Yahudilerin gmme gelene§ine uygun olarak onu baharatla keten bezlere sardlar. sa'nn armha gerildi§i yerde bir bahe, bu bahenin iinde de henz hi kimsenin konulmad§ yeni bir mezar* vard. O gn Yahudilerin Hazrlk gnyd*; Mezar da yakn oldu§undan sa'y oraya koydular. /20 Haftann ilk gn* erkenden, ortalk daha karanlkken Mecdelli Meryem mezara gitti; Tan mezarn giriinden kaldrlm oldu§unu grd. Koarak Simun Petrus'a ve sa'nn sevdi§i br §renciye geldi; Onlara, "Rab'bi mezardan almlar, nereye koyduklarn da bilmiyoruz" dedi. Bunun zerine Petrus'la teki §renci dar kp mezara do§ru gittiler. kisi birlikte kouyordu; Ama teki §renci Petrus'tan daha hzl koarak mezara nce vard. E§ilip ieri bakt, keten bezleri yerde serili grd, ama ieri girmedi. Ardndan Simun Petrus geldi ve mezara girdi; Yerde duran bezleri ve sa'nn bana sarlm olan mendili grd; Mendil, keten bezlerle birlikte de§ildi, ayr bir yerde drlm duruyordu. O zaman mezara ilk varan teki §renci de ieri girdi; Olanlar grd ve iman etti. sa'nn lmden dirilmesi gerekti§ini belirten Kutsal Yaz'y henz anlamamlard. Bundan sonra §renciler yine evlerine dndler. Meryem ise mezarn dnda durmu a§lyordu; A§larken e§ilip mezarn iine bakt. Beyazlara brnm iki melek grd; biri sa'nn cesedinin yatt§ yerin baucunda, teki ayakucunda oturuyordu. Meryem'e, "Kadn, niin a§lyorsun?" diye sordular; Meryem, "Rabbimi almlar" dedi; "O'nu nereye koyduklarn bilmiyorum.". Bunlar syledikten sonra arkasna dnd, sa'nn orada, ayakta durdu§unu grd; Ama O'nun sa oldu§unu anlamad. sa, "Kadn, niin a§lyorsun?" dedi; "Kimi aryorsun?" Meryem O'nu bahvan sanarak, "Efendim" dedi, "e§er O'nu sen gtrdnse, nereye koydu§unu bana syle de gidip O'nu alaym.". sa ona, "Meryem!" dedi; O da dnd, sa'ya Aramice*, "Rabbuni*!" dedi; Rabbuni, '§retmenim' demektir. sa, "Bana dokunma!" dedi; "nk daha Baba'nn yanna kmadm; Kardelerime git ve onlara syle, 'Benim Babamn ve sizin Babanzn, benim Tanrmn ve sizin Tanrnzn yanna kyorum.'". Mecdelli Meryem §rencilerin yanna gitti; Onlara, "Rab'bi grdm!" dedi; Sonra Rab'bin kendisine sylediklerini onlara anlatt. Haftann o ilk gn akam olunca, §rencilerin Yahudilerden korkusu nedeniyle bulunduklar yerin kaplar kapalyken sa geldi, ortalarnda durup onlara, "Size esenlik olsun!" dedi. Bunu syledikten sonra onlara ellerini ve b§rn gsterdi; §renciler Rab'bi grnce sevindiler. sa yine onlara, "Size esenlik olsun!" dedi; "Baba beni gnderdi§i gibi, ben de sizi gnderiyorum.". Bunu syledikten sonra onlarn zerine fleyerek, "Kutsal Ruh'u aln!" dedi. "Kimin gnahlarn ba§larsanz, ba§lanm olur; kimin gnahlarn ba§lamazsanz, ba§lanmam kalr.". Onikilerden biri, kiz(n) diye anlan Tomas, sa geldi§inde onlarla birlikte de§ildi. br §renciler ona, "Biz Rab'bi grdk!" dediler; Tomas ise, "O'nun ellerinde ivilerin izini grmedike, ivilerin izine parma§mla dokunmadka ve elimi b§rne sokmadka inanmam" dedi. Sekiz gn sonra sa'nn §rencileri yine evdeydiler; Tomas da onlarla birlikteydi; Kaplar kapalyken sa gelip ortalarnda durdu, "Size esenlik olsun!" dedi. Sonra Tomas'a, "Parma§n uzat" dedi, "ellerime bak, elini uzat, b§rme koy; mansz olma, imanl ol!". Tomas O'na, "Rabbim ve Tanrm!" diye cevap verdi. sa ona, "Beni grd§n iin mi iman ettin?" dedi; "Grmeden iman edenlere ne mutlu!". sa, §rencilerinin nnde, bu kitapta yazl olmayan baka birok mucizeler* yapt. Ne var ki bunlar, sa'nn, Tanr'nn O§lu Mesih oldu§una iman edesiniz ve iman ederek O'nun adyla yaama kavuasnz diye yazlmtr. /21 Bundan sonra Taberiye glnn kenarnda sa §rencilerine yine grnd; Bu da yle oldu: Simun Petrus, kiz(n) diye anlan Tomas, Celile'nn Kana kynden Natanyel, Zebedi'nin o§ullar ve sa'nn §rencilerinden iki kii daha birlikte bulunuyorlard. Simun Petrus tekilere, "Ben balk tutmaya gidiyorum" dedi; Onlar, "Biz de seninle geliyoruz" dediler; Dar kp kay§a bindiler; Ama o gece bir ey tutamadlar. Sabah olurken sa kyda duruyordu; Ne var ki §renciler, O'nun sa oldu§unu anlamadlar. sa, "ocuklar, bal§nz yok mu?" diye sordu; "Yok" cevabn verdiler. sa, "A§ kay§n sa§ yanna atn, tutarsnz" dedi; Bunun zerine a§ attlar; O kadar ok balk tuttular ki, artk a§ ekemez olmulard. sa'nn sevdi§i §renci, Petrus'a, "Bu Rab'dir!" dedi; Simun Petrus O'nun Rab oldu§unu iitince zerinden karm oldu§u stl§ giyip gle atlad. br §renciler balk dolu a§ ekerek kaykla geldiler; nk karadan ancak iki yz arn* kadar uzaktaydlar. Karaya knca orada yanan bir kmr atei, atein zerinde balk ve ekmek grdler. sa onlara, "imdi tuttu§unuz balklardan getirin" dedi. Simun Petrus kay§a atlad ve tam yz elli iri balkla ykl a§ karaya ekti; Bu kadar ok balk oldu§u halde a§ yrtlmamt. sa onlara, "Gelin, yemek yiyin" dedi; §rencilerden hibiri O'na, "Sen kimsin?" diye sormaya cesaret edemedi; nk O'nun Rab oldu§unu biliyorlard. sa gidip ekme§i ald, onlara verdi; Ayn ekilde balklar da verdi. te bu, sa'nn lmden dirildikten sonra §rencilere nc grnyd. Yemekten sonra sa, Simun Petrus'a, "Yuhanna o§lu Simun, beni bunlardan daha ok seviyor musun?" diye sordu; Petrus, "Evet, Rab" dedi, "seni sevdi§imi bilirsin." sa ona, "Kuzularm otlat" dedi. kinci kez yine ona, "Yuhanna o§lu Simun, beni seviyor musun?" diye sordu; O da, "Evet, Rab, seni sevdi§imi bilirsin" dedi; sa ona, "Koyunlarm gt" dedi. nc kez ona, "Yuhanna o§lu Simun, beni seviyor musun?" diye sordu; Petrus kendisine nc kez, "Beni seviyor musun?" diye sormasna zld; "Rab, sen her eyi bilirsin, seni sevdi§imi de bilirsin" dedi; sa ona, "Koyunlarm otlat" dedi. "Sana do§rusunu syleyeyim, genli§inde kendi kua§n kendin ba§lar, istedi§in yere giderdin; Ama yalannca ellerini uzatacaksn, bakas seni ba§layacak ve istemedi§in yere gtrecek.". Bunu, Tanr'y ne tr bir lmle yceltece§ini belirtmek iin syledi; Sonra ona, "Ardmdan gel" dedi. Petrus arkasna dnd, sa'nn sevdi§i §rencinin kendilerini izledi§ini grd; Bu §renci, akam yeme§inde sa'nn g§sne yaslanan ve, "Rab, seni ele verecek olan kimdir?" diye soran §rencidir. Petrus onu grnce sa'ya, "Rab, ya bu ne olacak?" diye sordu. sa ona, "Ben gelinceye dek onun yaamasn istiyorsam, bundan sana ne?" dedi; "Sen ardmdan gel!". Bylece kardeler arasnda o §rencinin lmeyece§ine dair bir sylenti kt; Ama sa Petrus'a, "O lmeyecek" dememiti; Sadece, "Ben gelinceye dek onun yaamasn istiyorsam, bundan sana ne?" demiti. Btn bunlara tanklk eden ve bunlar yazan §renci budur; Onun tankl§nn do§ru oldu§unu biliyoruz. sa'nn yapt§ daha baka birok ey vardr; E§er bunlar tek tek yazlsayd, yazlan kitaplar dnyaya bile s§mazd sanrm.