The Old Testament of the Holy Bible
Dünýäniň we adamzadyň ýaradylyşy
1 Başda Hudaý gögi we ýeri ýaratdy. 2 Dünýä şekilsiz boşlukdy; suwlaryň ýüzi tüm-garaňkylyk bilen örtülendi. Suwuň ýüzünde Hudaýyň ruhy perwaz urýardy. 3 Hudaý: «Ýagtylyk bolsun!» diýdi. Ýagtylyk peýda boldy. 4 Hudaý ýagtylygyň gowudygyny görüp, ony tümlükden bölüp aýyrdy. 5 Hudaý ýagtylygy gündiz, tümlügi bolsa gije diýip atlandyrdy. Şeýdip, gije geçip, daň atdy. Bu ilkinji gündi. 6 Hudaý: «Suwlaryň aralygynda gümmez bolsun we ol suwy suwdan bölüp aýyrsyn!» diýdi. 7 Şeýdip, Hudaý gümmez ýaratdy. Ol gümmeziň astyndaky suwy ýokarsyndaky suwdan bölüp aýyrdy. 8 Hudaý gümmezi asman diýip atlandyrdy. Şeýdip, gije geçip, daň atdy. Bu ikinji gündi. 9 Hudaý: «Asmanyň astyndaky suwlar bir ýere jemlensin we gury ýer emele gelsin!» diýdi. Bu şeýle-de boldy. 10 Hudaý gury ýeri ýer, bir ýere jemlenen suwlary bolsa deňiz diýip atlandyrdy. Hudaý munuň gowudygyny gördi. 11 Soňra Hudaý: «Ýer dünýäde görnüşlerine görä tohum berýän ösümlikleri we tohumlary miweleriniň içinde bolan miweli agaçlary öndürsin!» diýdi. Bu şeýle-de boldy. 12 Şeýdip, ýer görnüşlerine görä tohum berýän ösümlikleri we tohumlary miweleriniň içinde bolan agaçlary öndürdi. Hudaý munuň gowudygyny gördi. 13 Şeýdip, gije geçip, daň atdy. Bu üçünji gündi. 14 Hudaý: «Gündizi gijeden aýyrmak üçin asmanda şamçyraglar bolsun. Goý, olar baýramçylyklary, günleri we ýyllary görkezsin. 15 Şamçyraglar asmanyň gümmezinde bolup, ýer ýüzüne ýagty saçsynlar!» diýdi. Bu şeýle-de boldy. 16 Şeýdip, Hudaý iki sany beýik yşygy – gündizi dolandyrmak üçin uly yşygy, gijäni dolandyrmak üçin kiçi yşygy hem-de ýyldyzlary döretdi. 17 Ýeriň ýüzüne ýagtylyk bermek, gündiz bilen gijäni dolandyrmak we ýagtylygy garaňkylykdan tapawutlandyrmak üçin, Hudaý olary asmanda ýerleşdirdi. Ol munuň gowudygyny gördi. 19 Şeýdip, gije geçip, daň atdy. Bu dördünji gündi. 20 Hudaý: «Goý, suw janly-jandarlardan dolup-daşsyn we guşlar hem asmanyň gümmezinde uçsunlar» diýdi. 21 Şeýdip, Hudaý äpet deňiz aždarlaryny, suwda ýüzýän dürli-dümen suw jandarlaryny we dürli guş-gumrulary ýaratdy. Ol munuň gowudygyny gördi. 22 Hudaý: «Deňiz jandarlary örňäň, köpeliň, deňizleri dolduryň, ýer ýüzündäki guşlar köpeliň» diýip, olara pata berdi. 23 Şeýdip, gije geçip, daň atdy. Bu bäşinji gündi. 24 Hudaý: «Ýer öz görnüşlerine görä jandarlary: mallary, süýrenijileri hem-de haýwanlary öndürsin» diýdi. Bu şeýle-de boldy. 25 Hudaý ýer ýüzünde öz görnüşlerine görä haýwanlary, mallary hem-de süýrenijileri döretdi. Ol munuň gowudygyny gördi. 26 Onsoň Hudaý: «Indi biz Öz keşbimizde, Özümize meňzeş ynsany ýaradalyň. Goý, olar balyklaryň, guşlaryň, mallaryň, bütin ýer ýüzündäki haýwanlaryň we ähli süýrenijileriň üstünden höküm sürsünler!» diýdi. 27 Şeýdip, Hudaý Öz keşbinde ynsany ýaratdy, Hawa, Hudaý olary Öz keşbinde ýaratdy, Olary erkek we aýal edip ýaratdy. 28 Hudaý erkege we aýala: «Örňäp, köpelip, ýer ýüzüni dolduryň we oňa eýeçilik ediň; balyklaryň, guşlaryň we ýer ýüzünde hereket edýän bütin jandarlaryň üstünden höküm sürüň» diýip pata berdi. 29 Hudaý olara: «Indi Men ýer ýüzünde tohum berýän ösümlikleri we tohumlary miweleriniň içinde bolan bar agaçlary size berýärin, olar size iýmit bolar. 30 Ýerdäki haýwanlaryň, gökdäki guşlaryň hemmesine we burnunda dirilik nepesi bolan ýer ýüzünde hereket edýän bütin jandarlara ýerdäki bar gök ösümlikleri iýmit üçin berýärin» diýdi. Bu şeýle-de boldy. 31 Hudaý öz ýaradan zatlarynyň juda gowudygyny gördi. Şeýdip, gije geçip, daň atdy. Bu altynjy gündi.
1 Şeýdip, tutuş älem-jahanyň we ondaky ähli zatlaryň ýaradylyşy tamamlandy. 2 Hudaý ýedinji günde ähli işini tamamlap, Ol şol gün dynç aldy. 3 Hudaý ýedinji güni aýratyn gün hökmünde ýalkady, çünki Ol şol gün ähli ýaradyş işlerini tamamlap, dynç aldy.
Adam ata bilen How ene Erem bagynda
4 Reb Hudaý gögi we ýeri ýaradanda bolup geçen wakalar şulardyr: Reb Hudaý ýeri we gögi ýaradanda, 5 (ýer ýüzünde heniz gyrymsy agaç ösmändi we gök ot bitmändi, çünki Reb Hudaý ýere ýagyş ýagdyrmandy; ýeri bejermek üçin entek hiç kim ýokdy; ýöne ýeriň astyndan suw çykyp, ol tutuş ýeri suwarardy). 7 Reb Hudaý ýeriň topragyndan adam ýaradyp, onuň burnuna dirilik nepesini üfledi. Şeýdip, adam janly barlyk boldy. 8 Reb Hudaý gündogarda ýerleşen Eremde bag oturdyp, adamy şol ýerde ýerleşdirdi. 9 Reb Hudaý ol ýerde süýji, dürli-dürli owadan miweli agaçlary gögertdi. Bagyň ortarasynda iki sany daragt: ýaşaýyş berýän daragty hem-de ýagşy-ýamany saýgaryş daragty bardy. 10 Erem bagyny suwarýan derýa, Eremiň içinden akyp geçip, bagyň gutaran ýerinde dört derýa bölünýär. 11 Birinji derýanyň ady Pişondyr; ol derýa altyna baý bolan bütin Hawyla ýurdunyň içinden akyp geçýär. Ol ýerde sap altyn, bdolah hem-de hakyk diýen gymmatbaha daşlar bar. 13 Ikinji derýanyň ady – Gihondyr. Ol tutuş Kuş ýurdunyň içinden akyp geçýär. 14 Üçünji derýanyň ady – Tigrdir. Ol Aşuryň gündogaryndan akyp geçýär. Dördünji bolsa Perat derýasydyr. 15 Erem bagyny işläp bejereri we oňa gözegçilik ederi ýaly, Reb Hudaý adamy ol bagda ýerleşdirdi. 16 Reb Hudaý adama şeýle emr etdi: «Sen bagdaky islän agaçlaryň miwesinden arkaýyn iýip bilersiň. 17 Ýöne sen ýagşy-ýamany saýgaryş daragtynyň miwesinden iýmegin, çünki şondan iýen günüň sen hökman ölersiň». 18 Reb Hudaý: «Adama ýekelik ýagşy däl, oňa özüne laýyk kömekçi ýaradaýyn» diýdi. 19 Reb Hudaý ähli haýwanlary, guşlary toprakdan döretdi we adamyň olary atlandyryşyny görmek üçin, olary onuň ýanyna getirdi. Adam ähli janly-jandarlara näme at beren bolsa, şol-da olaryň ady boldy. 20 Şunlukda, adam ähli mallara, guşlara, ähli haýwanlara at berdi. Ýöne adamyň özüne laýyk kömekçi tapylmady. 21 Reb Hudaý adamy agyr uka giderdi; adam ukudaka, Reb onuň bir gapyrgasyny alyp, boşap galan ýerini et bilen örtdi. 22 Reb Hudaý adamyň bedeninden alan şol gapyrgasyndan aýal ýaratdy we ony adamyň ýanyna getirdi. 23 Adam ony görüp: «Ine, süýegi öz süýegimden, teni öz tenimdendir; ol aýal bolar, çünki ol ärinden alnandyr» diýdi. 24 Şol sebäpden hem erkek ata-enesini taşlap, aýaly bilen ýapyşýar we olaryň ikisi bir ten bolýar. 25 Adam-da, onuň aýaly-da ýalaňaçdylar, olar heniz utanmany bilmeýärdiler.
Adam ata bilen How ene Reb Hudaýyň tabşyrygyny bozýarlar
1 Ýylan Reb Hudaýyň ýaradan haýwanlarynyň hemmesinden mekirdi. Ýylan aýaldan: «Dogrudanam, Hudaý size bagdaky agaçlaryň hiç birinden iýmäň diýdimi?» diýip sorady. 2 Aýal ýylana şeýle jogap berdi: «Bagdaky agaçlaryň miwelerinden iýmäge biziň ygtyýarymyz bar. 3 Ýöne Hudaý: „Siz bagyň ortasyndaky agajyň miwesinden iýmelem dälsiňiz, oňa degmelem dälsiňiz, ýogsam ölersiňiz“ diýdi». 4 Ýylan aýala şeýle diýdi: «Ýok, ýok! Ölmersiňiz. 5 Şol agajyň miwesinden dadan günüňiz, Hudaý siziň gözüňiziň açyljakdygyny we edil Hudaý kimin boljakdygyňyzy hem-de ýagşy-ýamany saýgarjakdygyňyzy bilýär». 6 Aýal bu agajyň miwesiniň iýmit üçin gowudygyny, göze ýakymlydygyny we onuň akyl-paýhas berýändigini görüp, ondan alyp iýdi. Ýanyndaky adamsyna-da berdi, ol hem iýdi. 7 Olaryň gözleri açyldy we özleriniň ýalaňaçdyklaryny bildiler. Olar injir agajynyň ýapraklaryny biri-birine birleşdirip, özlerine örtgi edindiler. 8 Salkyn aralaşanda, adam aýaly bilen bagda gezmeläp ýören Reb Hudaýyň sesini eşidip, bagdaky agaçlaryň arasynda Onuň huzuryndan gizlendiler. 9 Reb Hudaý adamy çagyryp: «Sen nirede?» diýdi. 10 Adam: «Men bagda, Seniň sesiňi eşidip, gorkup gizlendim, çünki men ýalaňaçdym» diýdi. 11 Reb Hudaý ondan: «Ýalaňaçdygyňy saňa kim aýtdy? Iýme diýip gadagan eden agajymyň miwesinden iýdiňmi?» diýip sorady. 12 Adam: «Miwäni Seniň maňa beren aýalyň alyp berdi. Men hem iýdim» diýdi. 13 Reb Hudaý aýaldan: «Bu näme etdigiň boldy?!» diýip sorady. Aýal: «Ýylan maňa aldap iýdirdi» diýdi. 14 Reb Hudaý ýylana: «Şeýle edeniň üçin, Ähli mallaryň we haýwanlaryň Iň nälet siňeni sen bolarsyň. Garnyňyň üstünde süýrenip gezersiň sen, Ömürboýy toprakdan iýmitlenersiň sen. 15 Seniň bilen aýalyň, Seniň tohumyň bilen aýalyň tohumynyň arasyna, Duşmançylyk salaryn Men. Ol seniň kelläňi owradar, Sen bolsa onuň dabanyndan çakarsyň» diýdi. 16 Reb Hudaý aýala şeýle diýdi: «Göwrelilik döwrüňdäki hasratyňy has artdyraryn, Agyr burgy bilen dograrsyň çagalaryňy sen, Sen äriňe meýilli bolarsyň, Emma ol höküm sürer seniň üstüňden». 17 Adama bolsa Reb Hudaý şeýle diýdi: «Sen aýalyňyň gepine gitdiň, „Iýme“ diýip, gadagan eden agajymyň miwesinden iýdiň. Seniň eden işiň sebäpli, Men topragy näletländirin. Sen toprakdan ömürboýy muşakgatlyk bilen iýmitlenersiň. 18 Toprak saňa akbaş-ýandak öndürip berer. Sen meýdan otlaryny iýersiň. 19 Sen ýerden alnansyň we ýere dolanýançaň, Nany maňlaý deriňi döküp iýersiň. Çünki topraksyň sen we ýene-de topraga öwrülersiň». 20 Adam aýalyna How diýip at dakdy. Çünki How ähli ýaşaýanlaryň enesi boldy. 21 Reb Hudaý adam bilen onuň aýalyna deriden eşikler edip, olary geýindirdi. 22 Reb Hudaý: «Ine, adam ýagşy-ýamany saýgaryp, Biziň Birimiz kimin boldy. Olar indi ýaşaýyş agajyna el uzadyp, onuň miwesindenem iýip, ebedi ýaşaýmasynlar» diýdi. 23 Şoňa görä öz alnan topragyny işläp bejereri ýaly, Reb Hudaý adamy Erem bagyndan çykardy. 24 Ol adamy bagdan kowdy; soňra Ol ýaşaýyş agajyna barýan ýoly goramak üçin, bagyň gündogarynda kerup hem-de aýlanyp durýan ýalynly gylyjy goýdy.
Kabyl bilen Habyl. Ilkinji ganhorlyk
1 Adam aýaly Howa ýanaşdy. How hamyla bolup, Kabyly dogurdy. How: «Rebbiň kömegi bilen men bir ogul dünýä inderdim» diýdi. 2 Soňra ol Kabylyň dogany Habyly dogurdy. Habyl goýun çopany, Kabyl bolsa daýhan bolup ýetişdi. 3 Birnäçe wagtdan soň Kabyl topragyň miwesinden Rebbe sadaka getirdi. 4 Habyl hem öz sürüsiniň ilkinji doglanlarynyň ýagly ýerinden Rebbe sadaka getirdi. Reb Habyly we onuň sadakasyny kabul etdi. 5 Emma Reb Kabyly we onuň sadakasyny kabul etmedi. Kabylyň muňa gaty gahary gelip, ol ýüzüni sallady. 6 Reb Kabyla şeýle diýdi: «Näme üçin gaharlanýaň? Näme ýüzüňi sallaýarsyň? 7 Eger sen dogry iş etseň, kabul edilmezmiň ahyryn? Eger sen nädogry iş etseň, günä bosagada peýläp ýatandyr; günäniň seniň üstüňden höküm süresi geler. Ýöne sen günäniň üstünden agalyk etmelisiň!» 8 Kabyl öz dogany Habyla: «Ýör, çeträge çykaly» diýdi. Meýdanda Kabyl Habyla topulyp, ony öldürdi. 9 Reb Kabyldan: «Doganyň Habyl nirede?» diýip sorady. Ol: «Habarym ýok, men näme doganymyň sakçysymy?» diýdi. 10 Reb Kabyla şeýle diýdi: «Sen nämeler etdiň?! Doganyňyň gany toprakdan Maňa perýat edýär. 11 Indi sen näletlendiň we doganyňyň seniň eliň bilen dökülen ganyny özüne siňdiren toprakdan mahrum bolduň. 12 Sen näçe jan çekseň-de, ýer saňa hasyl bermez; sen ýer ýüzünde gaçgak hem sergezdan bolarsyň». 13 Kabyl Rebbe: «Jezam çekerden agyr. 14 Ine, bu gün Sen meni mes toprakly ýerden kowduň. Men Seniň huzuryňdan gizlenip, ýer ýüzünde gaçgak we sergezdan bolaryn. Maňa duşan, meni öldürer» diýdi. 15 Emma Reb oňa: «Ýok! Kabyly öldüren adamdan ýedi gezek öç alnar» diýdi. Reb Kabyla duşanyň ony öldürmezi ýaly, oňa bellik goýdy. 16 Soňra Kabyl Rebbiň huzuryndan gidip, ol Eremiň gündogaryndaky Not ýurdunda mesgen tutdy. 17 Kabyl aýalyna ýanaşdy. Onuň aýaly hamyla bolup, Hanogy dogurdy. Kabyl gala bina edip, oňa ogly Hanogyň adyny dakdy. 18 Hanokdan Irat, Iratdan Mehuýaýyl, Mehuýaýyldan Metuşaýel, Metuşaýelden Lemek doguldy. 19 Lemek iki aýal aldy: olaryň biriniň ady Ada, beýlekisiniňki bolsa Sillady. 20 Ada Ýabaly dogurdy. Ýabal çadyrda ýaşaýan maldarlaryň atasydy. 21 Onuň doganynyň ady Ýubaldy. Ýubal barbat we tüýdük çalýanlaryň atasydy. 22 Silla Tubal-Kabyly dogurdy. Tubal-Kabyl bürünçden we demirden dürli gurallary ýasaýardy. Onuň Nagama atly aýal dogany bardy. 23 Lemek aýallaryna şeýle diýdi: «Eý, Ada we Silla, Maňa gulak asyň! Aýallarym, sözümi diňläň! Meni ýaralan adamy öldürerin, Meni uran juwan ýigidi öldürerin. 24 Kabyl üçin ýedi gezek öç alynsa, Lemek üçin ýetmiş ýedi gezek öç alnar». 25 Adam ýene aýalyna ýanaşdy. How bir ogul dogurdy. Ol: «Kabylyň elinden ölen Habylyň deregine Reb maňa başga bir ogul berdi» diýip, onuň adyna Şis dakdy. 26 Şisden hem bir ogul doguldy; ol onuň adyna Enoş dakdy. Şol wagtdan başlap adamlar Rebbiň adyna ybadat edip başladylar.
Adam atanyň nesilleri
1 Adamyň nesilleriniň ýazylan kyssasy şeýledir. Hudaý ynsany ýaradanda, ony Öz keşbinde ýaratdy. 2 Hudaý olary erkek we aýal edip ýaratdy; onsoň olara pata berip, olary «ynsan» diýip atlandyrdy. 3 Adam ýüz otuz ýaşyndaka, ondan öz keşbinde, özüne meňzeş bir ogul dünýä indi. Ol oglunyň adyna Şis dakdy. 4 Şis doglandan soň, Adam sekiz ýüz ýyl ýaşady we ondan ençeme ogul-gyz dünýä indi. 5 Şeýdip, Adam jemi dokuz ýüz otuz ýyl ýaşap dünýäden ötdi. 6 Şis ýüz bäş ýaşyndaka, ondan Enoş doguldy. 7 Enoş doglandan soň, Şis sekiz ýüz ýedi ýyl ýaşady we ondan ençeme ogul-gyz dünýä indi. 8 Şeýdip, Şis jemi dokuz ýüz on iki ýyl ýaşap dünýäden ötdi. 9 Enoş togsan ýaşyndaka, ondan Keýnan doguldy. 10 Keýnan doglandan soň, Enoş sekiz ýüz on bäş ýyl ýaşady we ondan ençeme ogul-gyz dünýä indi. 11 Şeýdip, Enoş jemi dokuz ýüz bäş ýyl ýaşap dünýäden ötdi. 12 Keýnan ýetmiş ýaşyndaka, ondan Mahalaleýel doguldy. 13 Mahalaleýel doglandan soň, Keýnan sekiz ýüz kyrk ýyl ýaşady we ondan ençeme ogul-gyz dünýä indi. 14 Şeýdip, Keýnan jemi dokuz ýüz on ýyl ýaşap dünýäden ötdi. 15 Mahalaleýel altmyş bäş ýaşyndaka, ondan Ýeret doguldy. 16 Ýeret doglandan soň, Mahalaleýel sekiz ýüz otuz ýyl ýaşady we ondan ençeme ogul-gyz dünýä indi. 17 Şeýdip, Mahalaleýel jemi sekiz ýüz togsan bäş ýyl ýaşap dünýäden ötdi. 18 Ýeret ýüz altmyş iki ýaşyndaka, ondan Hanok doguldy. 19 Hanok doglandan soň, Ýeret sekiz ýüz ýyl ýaşady we ondan ençeme ogul-gyz dünýä indi. 20 Şeýdip, Ýeret jemi dokuz ýüz altmyş bäş ýyl ýaşap dünýäden ötdi. 21 Hanok altmyş bäş ýaşyndaka, ondan Metuşela doguldy. 22 Metuşela doglandan soň, Hanok ýene üç ýüz ýyl ýaşady we Hudaýyň huzurynda gezdi. Ondan ençeme ogul-gyz dünýä indi. 23 Şeýdip, Hanogyň ýaşan günleri üç ýüz altmyş bäş ýyl boldy. 24 Hanok Hudaýyň huzurynda gezdi; soňra ol birdenkä gaýyp boldy, sebäbi Hudaý ony öz ýanyna alypdy. 25 Metuşela ýüz segsen ýedi ýaşyndaka, ondan Lemek doguldy. 26 Lemek doglandan soň, Metuşela ýedi ýüz segsen iki ýyl ýaşady we ondan ençeme ogul-gyz dünýä indi. 27 Şeýdip, Metuşela jemi dokuz ýüz altmyş dokuz ýyl ýaşap dünýäden ötdi. 28 Lemek ýüz segsen iki ýaşyndaka, ondan bir ogul dünýä indi. 29 Lemek: «Rebbiň topragy näletländigi sebäpli, biz agyr zähmet çekmeli bolýarys. Bu çaga biziň elimize agyr zähmet çekmekden teselli berer» diýip, onuň adyna Nuh dakdy. 30 Nuh doglandan soň, Lemek bäş ýüz togsan bäş ýyl ýaşady we ondan ençeme ogul-gyz dünýä indi. 31 Şeýdip, Lemek jemi ýedi ýüz ýetmiş ýedi ýyl ýaşap dünýäden ötdi. 32 Nuh bäş ýüz ýaşyndaka, ondan Sam, Ham we Ýafes dünýä indi.
Adamzadyň betpälligi
1 Bütin dünýäde adamlar köpelip başlap, olardan ençeme gyzlar dünýä indi. 2 Ylahy barlyklar bu ynsan gyzlarynyň owadanlygyny görüp, olardan öz halanlaryny aýallyga aldylar. 3 Şol sebäpli Reb: «Men adamzady ebedilik ýaşatmaryn, çünki olar tendir; onuň ömri ýüz ýigrimi ýyl bolar» diýdi. 4 Şol zamanda hatda ondan gijräkki döwürlerde-de, dünýäde nefiller bardy. Olar ylahy barlyklar bilen ynsan gyzlarynyň nesilleridi. Nefiller gadym eýýämden bäri belli, at-abraýly gahrymanlardy. 5 Bütin dünýädäki adamzadyň betpälliginiň juda çökderdigini, olaryň kalbyndaky oý-pikirleriniň we niýetleriniň hemişe pislikden doludygyny Reb gördi. 6 Ol adamzady ýaradandygyna ökündi we ýürekden gynandy. 7 Reb «Öz ýaradan ynsanlarymy haýwanlar, süýrenijiler we guşlar bilen birlikde ýer ýüzünden süpürip taşlaryn. Çünki Men olary ýaradandygyma ökünýärin» diýdi. 8 Ýöne Nuh Rebbiň nazarynda merhemet tapdy.
Sil
9 Nuhuň maşgalasynyň kyssasy şeýledir. Nuh öz döwürdeşleriniň arasynda dogruçyl hem takwa adamdy. Ol Hudaýyň huzurynda gezdi. 10 Nuhuň Sam, Ham, Ýafes atly üç ogly bardy. 11 Hudaýyň nazarynda ýer ýüzi azgynçylykdan we zulumdan doludy. 12 Hudaý ýer ýüzündäki azgynçylygy gördi, çünki ähli janly-jandarlar azgynçylyga ýüz urupdy. 13 Hudaý Nuha şeýle diýdi: «Men bütin janly-jandarlaryň soňuna çykjak, çünki olar zerarly ýer ýüzi zulumdan doldy. Men olary ýer bilen bile ýok etjek. 14 Özüňe serwi agajyndan bir gämi ýasa; onda otaglar ýasap, gämä içinden hem daşyndan şepbik çal. 15 Gämini şeýle ýasamaly: onuň uzynlygy üç ýüz, giňligi elli we beýikligi otuz gez bolsun. 16 Oňa üçekde ýasa, üçegiň boýy bir gez bolsun; gäminiň gapysyny gapdaldan aç. Gämini aşaky, ortaky we üstki gatlardan ybarat edip ýasa. 17 Ine, Men bolsa ýer ýüzüne sil gönderip, gökleriň astyndaky burnunda dirilik nepesi bolan janly-jandarlaryň ählisini ýok etjekdirin; ýer ýüzündäki zatlaryň barysy öler. 18 Emma Men seniň bilen äht baglaşaryn. Sen ogullaryň, aýalyň hem gelinleriň bilen gämä münersiň. 19 Diri galmaklary üçin, bir erkek, bir urkaçy edip, jandarlaryň-da her görnüşinden bir jübütini gämä alyp mün. 20 Diri galmak üçin guşlaryň, mallaryň we süýrenijileriň hersi öz taýy bilen jübüt-jübüt bolup, seniň bilen gämä münerler. 21 Şeýle hem sen özüňe hem ähli haýwanlara iýmit bolar ýaly öz ýanyň bilen dürli-dümen azyk-owkat alyp mün». 22 Nuh Hudaýyň buýran zatlarynyň hemmesini ýerine ýetirdi.
1 Reb Nuha şeýle diýdi: «Ähli maşgalaň bilen gämä mün, çünki Men seniň döwürdeşleriňiň içinden diňe seniň dogruçyl adamdygyňy gördüm. 2 Olaryň tohumlaryny ýer ýüzünde diri saklamak üçin, halal haýwanlaryň erkeginden we urkaçysyndan ýedi jübüt, haram haýwanlaryň erkeginden we urkaçysyndan iki jübüt, şeýle hem guşlaryň erkeginden we urkaçysyndan ýedi jübüt al. 4 Çünki ýedi günden soň, Men kyrk gije-gündizläp ýere ýagyş ýagdyryp, Öz ýaradan janly-jandarlarymyň ählisini ýer ýüzünden süpürip taşlajakdyryn». 5 Nuh Hudaýyň buýran zatlarynyň hemmesini berjaý etdi. 6 Ýere sil gelende, Nuh alty ýüz ýaşyndady. 7 Nuh, onuň ogullary, aýaly we gelinleri silden gutulmak üçin gämä mündüler. 8 Hudaýyň Nuha buýruşy ýaly, halal we haram haýwanlar, guşlardyr süýrenijiler erkek we urkaçy jynsynda jübüt-jübüt bolup, Nuh bilen gämä mündüler. 10 Ýedi günden soň ýer ýüzüni sil aldy. 11 Nuhuň ömrüniň alty ýüzünji ýylynyň ikinji aýynyň on ýedinji güni – hut şol gün düýpsüz çuňlugyň ähli çeşmeleri böwsüldi, asman suw bentleri kimin açyldy. 12 Kyrk gije-gündizläp, ýer ýüzüne dynman ýagyş ýagdy. 13 Şol gün Nuh, onuň ogullary Sam, Ham, Ýafes, Nuhuň aýaly hem-de gelinleri gämä mündüler. 14 Ähli haýwanlar, mallar, süýrenijiler we guşlar – ähli ganat-perliler hersi öz taýyna görä, burnunda dirilik nepesi bolan janly-jandarlaryň hemmesi jübüt-jübüt bolup, Nuh bilen gämä mündüler. 16 Ähli erkek hem urkaçy janly-jandarlar Hudaýyň Nuha buýruşy ýaly gämä mündüler. Onsoň Reb gäminiň gapysyny ýapdy. 17 Ýer ýüzünde sil kyrk gün dowam etdi. Suw gitdigisaýy joşdy we gämi ýerden ýokary göterildi. 18 Ýerde suw joşup, juda köpeldi; gämi suwda ýüzüp ýördi. 19 Suw ýerde şeýle bir joşdy welin, hatda ýer ýüzündäki bar belent daglar-da suwuň aşagynda galdy. 20 Suw daglaryň depesinden on bäş gez ýokary galdy; daglaryň üsti suw bilen örtüldi. 21 Ýer ýüzünde hereket edýän janly-jandarlaryň ählisi, guşlar-da, mallardyr haýwanlar-da, süýrenijilerdir ynsanlar-da ýok boldular. 22 Gury ýerdäki burnunda dirilik nepesi bolan janly-jandarlaryň hemmesi öldi. 23 Reb ýer ýüzündäki ähli janly-jandarlary süpürip taşlady; ynsanlar, mallar, haýwanlar, süýrenijiler we guşlar ýer ýüzünden süpürilip taşlandy. Diňe Nuh we onuň ýanyndakylar diri galdylar. 24 Tutuş ýer ýüzüni ýüz elli günläp sil aldy.
1 Nuh hem-de onuň bilen gämide bolan haýwanlardyr mallaryň ählisini Hudaý ýatdan çykarmandy. Hudaý ýerde şemal öwüsdirdi; suw çekilmäge başlady. 2 Düýpsüz çuňlugyň çeşmeleri beklendi, Gökleriň penjireleri ýapyldy, Gökdäki ýagyş diňdi. 3 Suw ýer ýüzünden kem-kemden çekildi; ýüz elli günden soň suw peseldi. 4 Gämi ýedinji aýyň on ýedisi güni Ararat daglarynda saklandy. 5 Onunjy aýa çenli suw peselmegini dowam etdi; onunjy aýyň biri güni daglaryň başy göründi. 6 Kyrk günden soň Nuh öz ýasan gämisiniň penjiresini açdy-da, bir gargany çykaryp, uçuryp goýberdi; garga tä ýer guraýança uçup geziberdi. 8 Soňra suwuň ýerden doly çekilendigini ýa-da çekilmändigini bilmek üçin Nuh bir kepderini uçuryp goýberdi. 9 Kepderi gonara ýer tapman, onuň ýanyna gämä dolanyp geldi, çünki ýeriň ýüzi entek hem suw bilen örtülendi. Nuh elini uzadyp kepderini tutdy-da, ony öz ýanyna gämä aldy. 10 Nuh ýedi gün garaşandan soň, ýene-de kepderini uçuryp goýberdi. 11 Kepderi agşam onuň ýanyna dolanyp geldi. Bu gezek onuň agzynda zeýtun agajynyň täze ýolnan ýapragy bardy. Nuh suwuň ýerden çekilendigine göz ýetirdi. 12 Ol ýene ýedi gün garaşandan soň, kepderini üçünji gezek iberdi. Kepderi bu sapar yzyna dolanmady. 13 Nuhuň ömrüniň alty ýüz birinji ýylynyň ilkinji aýynyň birine suw ýerden çekilipdi. Nuh gäminiň örtügini aýryp seretdi; ýeriň ýüzi sarygypdy. 14 Ikinji aýyň ýigrimi ýedisine ýer bütinleý gurady. 15 Reb Nuha: «Aýalyň, ogullaryň we gelinleriň bilen gämiden çyk. Ýanyňda bar bolan janly-jandarlaryň ählisini – ähli haýwanlary: guşlary, mallardyr süýrenijileri ýeriň ýüzüne ýaýrap, örňäp, köpeleri ýaly özüň bilen gämiden alyp çyk» diýdi. 18 Nuh aýaly, ogullary we gelinleri bilen gämiden çykdy. 19 Ähli haýwanlar, ähli süýrenijiler, ähli guşlar – ýer ýüzünde hereket edýän bütin jandarlar öz görnüşleri bilen gämiden çykdylar. 20 Nuh Reb üçin gurbanlyk sypasyny ýasady; ol halal haýwanlardyr guşlaryň birnäçesini aldy-da, olary gurbanlyk sypasynyň üstünde goýup, Rebbe ýakma gurbanlyk berdi. 21 Reb ýakymly ysy alyp, Öz ýanyndan şeýle diýdi: «Mundan beýläk ýer hiç haçan ynsan zerarly näletlenmez, çünki onuň kalbyndaky päli-niýeti ýaşlygyndan bäri pisdir. Men indi hiç haçan janly-jandarlary şu edişim ýaly heläkçilige duçar etmerin. 22 Indiden beýläk ýerde, Ekişdir orumyň, aňzakdyr jöwzanyň, Tomusdyr gyşyň hem-de gije-gündiziň, Ömürboýy yzy üzülmez».
Hudaýyň Nuh bilen äht edişi
1 Hudaý Nuha hem-de onuň ogullaryna şeýle pata berdi: «Örňäň, köpeliň, ýer ýüzüni dolduryň. 2 Ähli haýwanlar, guşlar, süýrenijiler we balyklar sizden juda gorkuda ýaşarlar; olaryň hemmesi siziň ygtyýaryňyza berilýär. 3 Janly-jandarlaryň ählisi size iýmit bolar; edil gök ösümlikleri berşim ýaly, olaryň hemmesini Men size berýärin. 4 Ýöne olaryň etini gany bilen iýmäň. Jan gandadyr. 5 Siziň ganyňyzy dökene ölüm jezasyny bererin. Adam öldüren islendik haýwana ýa-da ynsana Men jeza bererin. 6 Kimde-kim bir ynsanyň ganyny dökse, Onuň gany hem ynsan tarapyndan dökülsin, Çünki Hudaý ynsany – Öz keşbinde ýaratdy. 7 Siz örňäp, köpeliň we ýer ýüzüne ýaýraň». 8 Hudaý Nuha we onuň ogullaryna ýüzlenip, şeýle diýdi: 9 «Men indi siz we sizden soňky geljek nesliňiz bilen, şeýle hem siziň bilen gämiden çykan ähli jandarlar: guşlar, mallar we ýer ýüzündäki haýwanlaryň bary bilen ähtimi dikeldýärin. 11 Men siziň bilen ähtimi dikeldýärin. Indi hiç haçan bütin janly-jandarlar sil bilen heläklenmez we tutuş ýer ýüzüni weýran etjek sil gelmez. 12 Meniň siz hem-de siziň bilen bolan ähli jandarlar bilen nesilden-nesle edýän ebedilik ähtimiň nyşany şudur: 13 bulutlaryň arasynda ýerleşdiren älemgoşarym Meniň dünýä bilen eden ähtimiň nyşany bolar. 14 Ýeriň ýüzüni bulut örtüp, bulutlaryň arasynda älemgoşar görnende, Men siziň we ähli janly-jandarlar bilen eden ähtimi ýatlaryn. Mundan beýläk Men hiç haçan bütin janly-jandarlary sil bilen heläklemerin. 16 Bulutlarda älemgoşar peýda bolan mahaly ony görüp, Men ýer ýüzüniň ähli janly-jandarlary bilen eden baky ähtimi ýatlaryn». 17 Hudaý Nuha: «Ýer ýüzündäki ähli janly-jandarlar bilen Meniň dikelden ähtimiň nyşany – ine, şudur» diýdi.
Nuh we onuň ogullary
18 Sam, Ham, Ýafes Nuhuň gämiden çykan ogullarydy. (Ham Kenganyň atasydy.) 19 Nuhuň üç ogly şulardy. Tutuş ýer ýüzüniň ynsanlary şulardan ýaýrady. 20 Nuhuň özi daýhandy. Ol ilkinji bolup, üzüm agaçlaryny oturtdy. 21 Ol şerap içip, ondan serhoş bolup, öz çadyrynyň ortarasynda ýalaňaç ýatyrdy. 22 Kenganyň kakasy Ham öz kakasynyň ýalaňaçdygyny görüp, muny beýleki iki doganyna habar berdi. 23 Sam bilen Ýafes geýim alyp, ony omuzlaryna atdylar we ýeňseleýin ýöräp baryp, kakalaryny geýindirdiler. Ýüzlerini başga tarapa öwrüp, olar kakalarynyň ýalaňaçlygyny görmediler. 24 Nuh serhoşlugyndan açylansoň, körpe oglunyň özüne näme edendigine göz ýetirip şeýle diýdi: 25 «Kengana nälet siňsin, Ol doganlarynyň elinde, Gullaryň guly bolsun. 26 Samyň Hudaýy Rebbe alkyş bolsun! Kengan Sama gul bolsun. 27 Hudaý Ýafesi örňetsin, Ýafesiň nesilleri Samlaryň çadyrlarynda ýaşasyn, Kengan Ýafese gul bolsun». 28 Nuh silden soň ýene üç ýüz elli ýyl ýaşady. 29 Ol jemi dokuz ýüz elli ýaşap dünýäden ötdi.
Nuhdan dörän milletler
1 Nuhuň ogullary Samyň, Hamyň hem-de Ýafesiň nesilleri şulardyr. Silden soň olardan şu çagalar doguldy. 2 Ýafesiň nesilleri: Gomer, Magok, Madaý, Ýawan, Tubal, Meşek we Tiras. 3 Gomeriň nesilleri: Aşkenaz, Ripat we Togarma. 4 Ýawanyň nesilleri: Elişa, Tarşyş, Kitim we Dodan. 5 Bulardan deňiz ýakasynda ýaşaýan milletler ýaýrady. Ine, Ýafesiň nesilleri şulardy. Olaryň hersi öz milletlerine görä, öz ýurtlarynda mesgen tutup, her tiräniň özüne mahsus bolan dili bardy. 6 Hamyň nesilleri: Kuş, Müsür, Put we Kengan. 7 Kuşuň nesilleri: Seba, Hawyla, Sabta, Ragama we Sabteka. Ragamanyň nesilleri: Şeba we Dedan. 8 Kuşdan ýene Nimrot doguldy; ol ýer ýüzünde ilkinji edermen urşujydy. 9 Nimrot Rebbiň huzurynda batyr – awçy bolup ýetişdi. Şol sebäpden hem il arasynda: «Rebbiň huzuryndaky Nimrot ýaly batyr – awçy» diýilýär. 10 Başda Nimrodyň şalygy Şingar ýurdundaky Babyl, Erek, Akat galalarynyň üçüsini öz içine alýardy. 11 Nimrot ol ýurtdan Aşura çykyp, Ninewäni, Rehobotiri, Kalany hem-de Ninewe bilen beýik gala bolan Kalanyň aralygyndaky Reseni bina etdi. 13 Müsür ludlaryň, anamlaryň, lehablaryň, naptuhlaryň, patruslaryň, kasluhlaryň we kaptorlaryň atasydy; kasluhlardan hem piliştliler gelip çykdy. 15 Kengandan onuň ilkinji ogly Sidon hem-de Het doguldy. 16 Kengan ýabuslaryň, amorlaryň, girgaşlaryň, 17 hiwileriň, arklaryň, sinleriň, 18 arwadlaryň, semarlaryň we hamatlaryň hem atasydy. Soňra Kengan tireleri dumly-duşa ýaýradylar. 19 Olaryň araçägi Sidondan Gerara hem-de Gaza çenli, Gazadan Sodoma, Gomora, Adma, Seboýyma we Laşa çenli baryp ýetdi. 20 Ine, Hamyň nesilleri şulardy. Olaryň hersi öz milletlerine görä, öz topraklarynda mesgen tutup, her tiräniň özüne mahsus bolan dili bardy. 21 Ýafesiň agasy Samdan-da ençeme ogul dünýä indi. Ol ýewreýleriň atasydy. 22 Eýlam, Aşur, Arpakşat, Lut we Aram Samyň nesilleridir. 23 Us, Hul, Geter we Maş Aramyň nesilleridir. 24 Arpakşatdan Şela, Şeladan Eber doguldy. 25 Eberden iki ogul dünýä indi, olaryň biriniň ady Pelekdi, onuň döwründe dünýädäki halk bölünipdi; onuň doganynyň ady Ýoktandy. 26 Ýoktandan Almodat, Şelep, Hasarmawet, Ýera, 27 Hadoram, Uzal, Dikla, 28 Obal, Abymaýyl, Şeba, 29 Opyr, Hawyla we Ýobap doguldy. Bularyň hemmesi Ýoktanyň nesilleridir. 30 Olar Meşa bilen Separ aralygyndaky gündogar daglarda mesgen tutdular. 31 Ine, Samyň nesilleri şulardy. Olaryň hersi öz milletlerine görä öz topraklarynda mesgen tutup, her tiräniň özüne mahsus bolan dili bardy. 32 Nuhuň ogullaryndan milletleri boýunça emele gelen tireler şulardyr. Silden soň olardan ençeme milletler döräp, olar tutuş ýer ýüzüne ýaýradylar.
Babyl diňi
1 Tutuş ýer ýüzünde bir dil, birmeňzeş sözler bardy. 2 Adamlar gündogardan göçüp barýarkalar, Şinar ýurdunda bir düzlügiň üstünden gelip, şol ýerde mesgen tutdular. 3 Olar biri-birlerine: «Geliň, kerpiç ýasap, ony gowy bişireliň» diýişdiler. Olar gurluşyk üçin daşyň ýerine kerpiç, palçygyň ýerine bolsa şepbik ulandylar. 4 Soňra olar: «Ýer ýüzüne dagaman, özümizden bir at galdyrarymyz ýaly geliň, bir gala we depesi göge ýetip duran diň guralyň» diýişdiler. 5 Reb ynsanlaryň gurýan galasyny hem-de diňini görmek üçin aşak indi. 6 Reb: «Görsene, olar bir halk, olaryň dilleri-de bir. Bu olaryň niýetiniň başlangyjydyr; olar indi öz göwünlerine gelen zatlaryny etmekden saklanmazlar. 7 Geliň, aşak ineliň-de, biri-biriniň gepine düşünmez ýaly, olaryň dilini garyşdyralyň» diýdi. 8 Şeýdip, Reb ynsanlary bütin ýer ýüzüne dargatdy; olar gala gurmalaryny bes etdiler. 9 Şoňa görä-de şol gala Babyl diýip at dakyldy, çünki Reb şol ýerde ähli ynsanlaryň dilini garjaşdyryp, olary bütin ýer ýüzüne dargadypdy.
Samyň nesilleri
10 Samyň nesilleri şulardyr. Silden iki ýyl soňra, Sam ýüz ýaşyndaka, ondan Arpakşat doguldy. 11 Arpakşat doglandan soň, Sam ýene bäş ýüz ýyl ýaşady we ondan ençeme ogul-gyz dünýä indi. 12 Arpakşat otuz bäş ýaşyndaka, ondan Şela doguldy. 13 Arpakşat Şela doglandan soň ýene dört ýüz üç ýyl ýaşady we ondan ençeme ogul-gyz dünýä indi. 14 Şela otuz ýaşyndaka, ondan Eber doguldy. 15 Şela Eber doglandan soň ýene dört ýüz üç ýyl ýaşady we ondan ençeme ogul-gyz dünýä indi. 16 Eber otuz dört ýaşyndaka, ondan Pelek doguldy. 17 Pelek doglandan soň Eber ýene dört ýüz otuz ýyl ýaşady we ondan ençeme ogul-gyz dünýä indi. 18 Pelek otuz ýaşyndaka, ondan Reguw doguldy. 19 Reguw doglandan soň Pelek ýene iki ýüz dokuz ýyl ýaşady we ondan ençeme ogul-gyz dünýä indi. 20 Reguw otuz iki ýaşyndaka, ondan Seruk doguldy. 21 Seruk doglandan soň Reguw ýene iki ýüz ýedi ýyl ýaşady we ondan ençeme ogul-gyz dünýä indi. 22 Seruk otuz ýaşyndaka, ondan Nahor doguldy. 23 Nahor doglandan soň Seruk ýene iki ýüz ýyl ýaşady we ondan ençeme ogul-gyz dünýä indi. 24 Nahor ýigrimi dokuz ýaşyndaka, ondan Tera doguldy. 25 Tera doglandan soň Nahor ýene ýüz on dokuz ýyl ýaşady we ondan ençeme ogul-gyz dünýä indi. 26 Tera ýetmiş ýaşyndaka, ondan Ybram, Nahor hem-de Haran doguldy.
Teranyň nesilleri
27 Teranyň nesilleri şulardyr. Teradan Ybram, Nahor we Haran doguldy. Harandan Lut doguldy. 28 Haran öz dogduk mekanynda, babyllaryň Ur galasynda kakasy Tera dirikä aradan çykdy. 29 Ybram bilen Nahor öýlendiler; Ybramyň aýalynyň ady Sare, Nahoryňky bolsa Milkady. Milka Haranyň gyzydy. Haran Iskanyň hem kakasydy. 30 Sare önelgesizdi; onuň çagasy ýokdy. 31 Tera ogly Ybramy, agtygy Haranyň ogly Luty, gelni bolan Ybramyň aýaly Sareni öz ýanyna alyp, Kengan topragyna gitmek üçin babyllaryň Ur galasyndan çykyp gaýtdy. Olar Harana gelip, şol ýerde mesgen tutdular. 32 Tera iki ýüz bäş ýaşynda Haranda aradan çykdy.
Hudaýyň Ybrama tabşyrygy we wadasy
1 Reb Ybrama şeýle diýdi: «Öz ýurduňy, kowumdaşlaryňy we ataňyň hojalygyny taşla-da, Meniň saňa görkezjek ülkäme git. 2 Senden beýik bir millet ýaradyp, Men seni ýalkaryn, Seni belende götererin, Adamlar seniň adyňdan Pata bererler biri-birlerine. 3 Seni ýalkany ýalkaryn, Seni näletläni-de näletlärin; Ýer ýüzündäki ähli milletler Sen arkaly pata alarlar». 4 Ybram Rebbiň aýdyşy ýaly ýola düşdi. Lut hem onuň bilen bile gitdi. Harandan çykyp gaýdanda, Ybram ýetmiş bäş ýaşyndady. 5 Ol aýaly Sareni, doganoglany Luty hem-de Harandaky ähli mal-mülküni we gullaryny alyp, Kengan ýurduna tarap ýola düşdi. Olar Kengana geldiler. 6 Ybram Kenganyň içi bilen Şekemiň golaýyndaky Moredäki dub agajyna çenli gitdi. Ol döwürlerde kenganlar şol ýerde ýaşaýardylar. 7 Reb Ybrama görnüp: «Men şu ýurdy seniň nesliňe berjek» diýdi. Ybram ol ýerde özüne görnen Rebbe gurbanlyk sypasyny ýasady. 8 Soňra ol ýerden Beýteliň gündogaryndaky daglyga tarap gitdi. Günbatar tarapynda galan Beýtel we gündogar tarapynda galan Aý galalarynyň arasynda öz çadyryny dikdi. Ybram ol ýerde Reb üçin gurbanlyk sypasyny ýasap, Rebbiň adyna ybadat etdi. 9 Soňra ol bir ýerden başga ýere göçüp-gonup, günorta tarap ýoluny dowam etdirdi.
Ybram we Sare Müsürde
10 Kenganda gazaply açlyk başlandy. Şoňa görä Müsürde gelmişek bolup ýaşamak üçin, Ybram Müsüre gitdi. 11 Olar Müsüre golaýlaşanlarynda, Ybram aýaly Sareýe: «Men seniň juda owadan aýaldygyňy bilýärin. 12 Müsürliler seni görüp: „Bu onuň aýaly“ diýerler; onsoň olar meni öldürerler, seni bolsa diri galdyrarlar. 13 Olaryň sen üçin maňa ýagşylyk ederleri we seniň üstüň bilen meniň janymyň halas bolary ýaly sen olara: „Men onuň aýal dogany“ diý» diýdi. 14 Ybram Müsüre gelende, müsürliler Sareniň juda owadandygyny gördüler. 15 Sareni gören fyrownyň köşk emeldarlary fyrowna Sareniň gözelligini tarypladylar. Hatyn köşge äkidildi. 16 Sareniň hatyrasyna fyrown Ybrama ýagşylyk etdi. Ol Ybrama dowarlar, öküzler, eşekler, gul-gyrnaklar we düýeler berdi. 17 Reb Ybramyň aýaly Sare sebäpli fyrown we onuň köşgündäki adamlara elhenç keseller bilen ejir çekdirdi. 18 Şonda fyrown Ybramy ýanyna çagyryp: «Meni nä günlere saldyň?! Sareniň öz aýalyňdygyny näme üçin maňa aýtmadyň? 19 Näme üçin sen „Ol meniň aýal doganym“ diýdiň? Men Sareni özüme aýallyga aldym-a! Ynha, seniň aýalyň, ony al-da, gümüňi çek!» diýdi. 20 Fyrown Ybram barada öz adamlaryna buýruk berdi. Olar Ybramy aýalydyr bar emlägi bilen Müsürden öz ýoluna ugratdylar.
1 Ybram aýalyny hem ähli emlägini alyp, Müsürden çykyp, Negep çölüne gitdi. Lut hem onuň ýanyndady. Ybram bilen Lut biri-birinden aýrylyşýarlar 2 Ybram juda baýdy. Onuň süri-süri ownukly-irili mallary, altyn-kümüşleri bardy. 3 Ybram Negep çölünden gaýdyp, göçüp-gonup, syýahatyny Beýtele çenli dowam etdirdi. Ol Beýtel bilen Aýyň aralygyndaky öňki çadyr diken ýerine bardy we öňki guran gurbanlyk sypasynyň ýanynda Rebbiň adyna ybadat etdi. 5 Ybram bilen bile gelen Lutuň hem ownukly-irili mallary we çadyrlary bardy. 6 Mallary juda köp bolansoň, olara öri darlyk etdi. Şol sebäpli hem olar bile ýaşap biljek däldiler. 7 Şeýdip, Ybramyň çopanlary bilen Lutuň çopanlarynyň arasynda dawa-jenjel turdy. Şol döwürlerde kenganlar bilen perizler hem Kengan topragynda ýaşaýardylar. 8 Şonda Ybram Luta: «Öz aramyzda-da, çopanlarymyzyň arasynda-da dawa-jenjel bolmasyn. Biz garyndaşdyrys. 9 Ine, tutuş ýurt seniň öňüňde ýaýylyp ýatyr. Biz aýrylyşaly. Sen saga gitseň, men sola giderin, sen sola gitseň, men saga giderin» diýdi. 10 Lut daş-töweregine göz aýlap, Iordan deresiniň Sogara çenli edil Rebbiň bagy, Müsür topragy ýaly, bu ýeriň bol suwdan ganandygyny gördi. Bu Rebbiň Sodomy we Gomorany weýran etmezinden öňdi. 11 Lut özüne Iordan deresini saýlap alyp, gündogara tarap ýola rowana boldy. Şeýdip, olar aýrylyşdylar. 12 Ybram Kenganda, Lut bolsa Iordan deresindäki galalarda düşlediler. Lut çadyryny Sodomyň çetinde dikdi. 13 Sodomyň halky pis işleri bilen Rebbe garşy uly günä etdiler. 14 Lut aýrylyp gidenden soň, Reb Ybrama şeýle diýdi: «Häzirki oturan ýeriňden demirgazyga we günorta, gündogara we günbatara gözüňi aýla. 15 Görýän tutuş ýurduňy Men saňa hem-de seniň nesliňe ebedilik berjekdirin. 16 Seniň nesliňi edil ýeriň çägeleri kimin san-sajaksyz ederin. Eger ýeriň çägeleri sanalyp bilinýän bolsa, onda seniň nesliň-de sanalyp bilner. 17 Bar, özüňe beriljek topraga boýdan-başa aýlanyp çyk. Men ony saňa berjek». 18 Şeýdip, Ybram göçüp, Hebronyň golaýyndaky Mamräniň dub tokaýjygyna geldi we şol ýerde düşläp, Rebbe gurbanlyk sypasyny gurdy.
Ybram Luty halas edýär
1 Amrapel Şingaryň, Arýok Elasaryň, Kedorlagomer Eýlamyň, Tidal bolsa Goýimiň patyşasydy. 2 Bular Sodom şasy Beranyň, Gomora şasy Birşanyň, Adma şasy Şinabyň, Seboýym şasy Şemeberiň we Sogar diýip atlandyrylýan Bala şasynyň garşysyna urşa başladylar. 3 Sidim deresinde, ýagny Duz deňzinde bular öz güýçlerini birleşdirdiler. 4 Bu şalar on iki ýyllap, Kedorlagomere gulluk etdiler, on üçünji ýyl bolsa oňa garşy baş göterdiler. 5 On dördünji ýylda Kedorlagomer we onuň bilen birleşen şalar, Aşterotkarnaýymda rapalary, Hamda zuzylary, Şawekyrýataýymda eýmimleri we çöl etegindäki Eýlparana çenli uzalyp gidýän Segir daglarynda horylary derbi-dagyn etdiler. 7 Olar Segir daglaryndan yzlaryna öwrülip, Eýnmişpata (ýagny Kadeş) galalaryna geldiler we amalekleriň tutuş topragyny basyp alyp, Hasesontamarda ýaşaýan amorlary-da ýeňlişe sezewar etdiler. 8 Onsoň Sodom, Gomora, Adma, Seboýym we Bala, ýagny Sogar şalary söweş meýdanyna çykdylar we bäş şa bolup, Sidim deresinde dört şanyň – Eýlam şasy Kedorlagomeriň, Goýim şasy Tidalyň, Şingar şasy Amrapeläniň, Elasar şasy Arýogyň garşysyna söweşe girdiler. 10 Sidim deresi içi şepbikli çukurlardan doludy. Sodom bilen Gomora şalary gaçyp barýarkalar, olaryň adamlaryndan käbirleri şol çukurlara ýykyldylar, beýlekileri bolsa daglara gaçdylar. 11 Dört şa bolsa Sodomyň hem-de Gomoranyň olja alnan ähli mal-mülküdir azyklaryny alyp gitdiler. 12 Olar Ybramyň doganoglany Luty-da ähli mal-mülki bilen bile äkitdiler. Ol hem Sodomda ýaşaýardy. 13 Gaçyp gutulanlardan biri gelip, bolan wakany Ybram ýewreýe habar berdi. Şol wagtlar Ybram Eşkol bilen Aneriň dogany amor Mamräniň dub tokaýjygynyň gapdalynda ýaşaýardy. Olar Ybramyň arkadaşlarydy. 14 Öz doganoglany Lutuň ýesir düşendigini eşidip, hojalygynda doglup, söweşe türgenleşdirilen üç ýüz on sekiz sany esgeriň öňüne düşüp, Ybram Dana çenli şol dört şanyň yzyndan kowdy. 15 Ybram esgerlerini toparlara bölüp, gije şalaryň üstüne çozup, olary derbi-dagyn etdi. Soňra Ybram olary ýene Damaskdan demirgazykda ýerleşen Hobaha çenli kowdy. 16 Ybram olja alan ähli mal-mülküni, doganoglany Luty, onuň ähli emlägini, aýallary hem halky yzyna gaýtaryp getirdi.
Mäliksadyk Ybrama pata berýär
17 Ybram Kedorlagomeri we onuň ýanyndaky şalary derbi-dagyn edip gelenden soň, Sodom şasy ony garşylamak üçin Şawe deresine, ýagny şa jülgesine gitdi. 18 Beýik Allanyň ruhanysy bolan Salym şasy Mäliksadyk Ybrama çörek bilen şerap getirdi. 19 Ol Ybrama pata berip: «Ýeri-gögi ýaradan Beýik Alla Ybramy ýalkasyn! 20 Duşmanlaryny onuň eline beren Beýik Alla alkyş bolsun!» diýdi. Ybram ähli zadyň ondan bir bölegini Mäliksadyga berdi. 21 Onsoň Sodom şasy Ybrama: «Meniň adamlarymy yzyna ber, ähli mal-mülki bolsa özüň al» diýdi. 22 Ybram Sodom şasyna şeýle diýdi: «„Ybramy men gurplandyrdym“ diýmeziň ýaly, saňa degişli zatlaryň hiç birini, hatda bir guşajygy ýa-da sapajygy hem almajakdygyma ýeri-gögi ýaradan Beýik Alla Rebbiň adyndan ant içýärin. 24 Ýöne ýigitleriň iýen iýmitleri muňa degişli däldir. Şeýle hem meniň bilen giden Aner, Eşkol we Mamre hem öz paýlaryny alsynlar».
Reb Ybram bilen äht edýär
1 Şu wakalardan soň Reb Ybrama görnüp, oňa şu sözleri aýtdy: «Ybram, gorkma! Men seniň galkanyňdyryn, seniň sylagyň juda uly bolar». 2 Ybram: «Eý, Hökmürowan Reb, Sen maňa näme berjek? Men perzentsiz öterin! Hojalygym damaskly Eligezere miras galar. 3 Sen maňa perzent bermänsoň, hojalygymdaky gulum maňa mirasdar bolar» diýdi. 4 Ybrama Rebbiň şu sözi geldi: «Ol seniň mirasdaryň bolmaz, öz biliňden önjek seniň mirasdaryň bolar» diýdi. 5 Soňra Reb Ybramy daşary çykaryp: «Asmana seret. Sen şol görünýän ýyldyzlary sanap bilseň sanaý. Seniň şonça-da nesilleriň bolar» diýdi. 6 Ybram Rebbe iman etdi we Reb ony dogruçyl hasaplady. 7 Reb Ybrama: «Şu ýurda eýe bolmagyň üçin seni babyllaryň Ur galasyndan çykaran Reb – Mendirin» diýdi. 8 Ybram: «Eý Hökmürowan Reb! Özümiň şu topragyň eýesi boljakdygymy men nädip bilerin?» diýdi. 9 Reb oňa: «Maňa üçýaşar göle, üçýaşar geçi, üçýaşar goç, gumry hem-de ýaş kepderi getir» diýdi. 10 Ybram getirip, olaryň hersini iki bölege böldi we her bölegi öz jübütiniň garşysynda goýdy. Ýöne ol guşlary bölmedi. 11 Ybram läşleriň üstünde aýlanyşýan çaýkelleri kowdy. 12 Gün ýaşyp barýarka, Ybramy agyr uky basmarlady; onuň üstüne elhenç gorky howpy abandy. 13 Reb Ybrama şeýle diýdi: «Sen şuny bilip goýgun, seniň nesliň ýat toprakda gelmişek hem gul bolup ýaşar we şol ýeriň halky olary dört ýüz ýyllap ezer. 14 Emma Men seniň nesliňi gul eden halkyň jezasyny bererin. Şondan soň olar ummasyz mal-mülki bilen ol ýerden çykarlar. 15 Sen bolsaň uzak ýaşap, asudalykda ölüp, ata-babalaryňa gowuşarsyň. 16 Nesliňiň dördünji arkasy bu ýere dolanyp geler, çünki amorlaryň günäsi heniz jeza almak derejesine ýetenok». 17 Gün ýaşyp, garaňky düşende, tüsseli ojak hem-de ýalynly çyra görnüp, bular haýwan bölekleriniň arasyndan geçipmiş. 18 «Müsür derýasyndan tä beýik Perat derýasyna çenli uzalyp gidýän şu ýurdy – kabyllaryň, kenizleriň, kadmonlaryň, hetleriň, perizleriň, rapalaryň, amorlaryň, kenganlaryň, girgaşlaryň we ýabuslaryň ýaşaýan ýurduny Men seniň nesilleriňe berýändirin» diýip, hut şol gün Reb Ybram bilen äht edişdi.
Hajar we Ysmaýyl
1 Ybramyň aýaly Sare oňa çaga dogrup bermedi. Sareniň Hajar atly müsürli bir gyrnagy bardy. 2 Bir gün Sare Ybrama: «Sered-ä, Reb meni çaga dogurmakdan saklady. Sen meniň gyrnagym bilen ýat. Belki, ol maňa çaga dogrup berer» diýdi. Ybram Sareniň sözüne gulak asdy. 3 Şeýdip, Sare müsürli çorusy Hajary öz adamsy Ybrama aýallyga berdi. (Bu waka bolup geçende, Ybram Kenganda on ýyl ýaşapdy.) 4 Ybram Hajar bilen ýatdy we Hajar göwreli boldy. Hajar özüniň göwrelidigini bilenden soň, öz bikesine ýigrenç bilen seretdi. 5 Sare Ybrama: «Meniň mertebämiň peselmegine sen sebäp bolduň! Öz gyrnagymy seniň goýnuňa beren mendirin. Ol özüniň göwrelidigini bileni bäri, maňa ýigrenç bilen seredýär. Ikimizden haýsymyzyň mamladygymyzy, goý, Reb çözsün» diýdi. 6 Ybram Sareýe: «Gyrnagyň öz eliňde. Sen oňa islän zadyňy et» diýdi. Şunlukda, Sare Hajara juda ýowuz daraşyp ugrady. Hajar ondan gaçyp gitdi. 7 Rebbiň perişdesi Hajary çöl içindäki, Şur ýolundaky gözbaşyndan tapdy. Ol ondan: «Eý, Sareniň çorusy Hajar, nireden gelip, nirä barýarsyň?» diýip sorady. Hajar: «Bikäm Sareden gaçyp barýaryn» diýip jogap berdi. 9 Rebbiň perişdesi Hajara: «Bikäň ýanyna dolan-da, oňa tabyn bol» diýdi. 10 Rebbiň perişdesi sözüni dowam edip, Hajara: «Seniň nesliňi şeýle bir köpelderin welin, hatda olary sanap-da bolmaz. 11 Sen häzir göwreli; seniň bir ogluň bolar. Sen onuň adyna Ysmaýyl dakarsyň, çünki Reb seniň ahy-nalaňy eşitdi. 12 Ol ýabany eşek ýaly bir adam bolar. Ol her kese, her kes hem oňa garşy bolar. Ol öz doganlarynyň hiç biri bilen oňuşmaz». 13 «Men, hakykatdan-da, özüme Üns Berýän Hudaýy gördüm» diýip, Hajar özi bilen gepleşen Rebbi «Görýän Hudaý» diýip atlandyrdy. 14 Şoňa görä-de Kadeş bilen Berediň arasyndaky ol guýy «Beýer-lahaýroý» diýip atlandyrylandyr. 15 Hajar Ybrama bir ogul dogrup berdi. Ybram oglunyň adyna Ysmaýyl dakdy. 16 Hajar Ysmaýyly dogranda, Ybram segsen alty ýaşyndady.
Sünnet Hudaý bilen edilen ähtiň nyşany
1 Ybram togsan dokuz ýaşyndaka, Reb oňa görnüp, şeýle diýdi: «Men Gudratygüýçli Alladyryn. Sen Meniň nazarymda gez we takwa bol. 2 Men seniň bilen äht ederin we saňa juda köp nesil bererin». 3 Şol wagt Ybram Onuň öňünde ýüzin düşdi. Hudaý oňa şeýle diýdi: «Seniň bilen edýän ähtim, ine, şudur. Sen köp milletleriň atasy bolarsyň. 5 Indiden beýläk seniň adyň Ybram däl-de Ybraýym bolar, çünki Men seni köp milletleriň atasy edýärin. 6 Men seni juda örňederin. Senden milletler hem şalar dörär. 7 Men seniň bilen we seniň nesliň bilen nesilden-nesle dowam etjek ebedilik ähtimi dikelderin. Men seniň hem-de seniň nesliňiň Hudaýy bolaryn. 8 Häzirki gelmişek bolup ýaşap ýören ýeriň bolan Kengan ýurduny tutuşlygyna Men saňa hem-de seniň nesliňe ebedilik mülk edip bererin. Men olaryň Hudaýy bolaryn». 9 Hudaý sözüni dowam edip, Ybraýyma şeýle diýdi: «Sen hem seniň özüňden soňky nesliň nesilden-nesle Meniň ähtimi berjaý etmelisiňiz. 10 Siz Meniň sen we seniň geljekki nesliň bilen edýän ähtimiň şertlerini berjaý etmelisiňiz. Araňyzdaky erkekleriňiziň ählisini sünnetlemelisiňiz. 11 Ujydyňyzyň pürçügini kesdirip, sünnetleniň. Sünnet siz bilen Meniň aramdaky ähtiň nyşany bolar. 12 Mundan beýläk öz nesliňizden, şeýle hem özüňizden bolman, kesekilerden satyn alan gullaryňyzdan doglan erkek çagalaryň hemmesi sekiz günlükkä sünnetlenmelidir. 13 Seniň öz hojalygyňda doglan gullaryň-da, satyn alan gullaryň-da sünnetlenmelidir. Şeýle etmek bilen siziň teniňiz, Meniň siz bilen eden ähtimiň bakydygyny görkezer. 14 Ujydynyň pürçügini kesdirip, sünnetlenmedik erkek ähti bozan adam hökmünde öz halkynyň arasyndan çykarylsyn». 15 Hudaý Ybraýyma: «Indi aýalyňyň adyny Sare diýip tutma. Mundan beýläk onuň ady Sara bolar. 16 Men Sarany ýalkaryn; ondan saňa bir ogul hem bererin. Men ony ýalkaryn; ol ençeme milletleriň enesi bolar. Onuň neslinden şalar dörär». 17 Ybraýym Onuň öňünde ýüzin düşdi; soňra ol gülüp, içinden: «Ýüz ýaşyndaky adamdanam bir, heý, çaga doglarmy?! Togsan ýaşyndaky Sara-da bir çaga dogrup bilermi?!» diýdi. 18 Soňra Ybraýym ýene Hudaýa: «Ysmaýyly mirasdarym hökmünde kabul etsediň!» diýdi. 19 Hudaý şeýle diýdi: «Ýok! Hut öz aýalyň Sara saňa bir ogul dogrup berer. Sen onuň adyna Yshak dakarsyň. Men onuň özi we tutuş nesli bilen ebedilik äht dikelderin. 20 Men seniň Ysmaýyl hakda aýdanyňy-da eşitdim. Men Ysmaýyly ýalkap, örňedip, ony juda köpelderin. Ondan on iki sany tirebaşy dörär. Men Ysmaýyldan uly millet dörederin. 21 Emma Men Öz ähtimi geljek ýylyň hut şu pursatynda Saradan doguljak Yshak bilen dikelderin». 22 Hudaý Ybraýym bilen eden gürrüňini tamamlap ýokary göterildi. 23 Ybraýym Hudaýyň özüne buýruşy ýaly, hojalygyndaky erkekleriň hemmesini, ogly Ysmaýyly, öz hojalygynda doglan gullary we satyn alan gullaryny hut şol günüň özünde sünnetledi. 24 Ybraýym togsan dokuz ýaşynda sünnetlendi. 25 Onuň ogly Ysmaýyl on üç ýaşynda sünnetlendi. Ybraýym bilen onuň ogly Ysmaýyl bir günde sünnetlendi. 27 Ybraýymyň hojalygyndaky erkekleriň ählisi, onuň hojalygynda doglan gullary-da, kesekilerden satyn alan gullary-da onuň bilen bile sünnetlendiler.
1 Bir gün günüň jokrama yssy wagtynda, Ybraýym Mamräniň dub tokaýjygynyň ýanyndaky çadyrynyň agzynda otyrka, oňa Reb göründi. 2 Ybraýym töweregine seredip, aňyrrakda üç kişiniň durandygyny gördi. Ybraýym olary gören badyna garşylamak üçin çadyrynyň agzyndan olara tarap ylgady. Ol iki bükülip, olara tagzym etdi. 3 Ybraýym şeýle diýdi: «Eý, jenabym, eger men siziň göwnüňizden turan bolsam, onda öz guluňyzyň duşundan sowlup geçmäň. 4 Men size aýagyňyzy ýuwar ýaly suw getirdeýin. Şu agajyň aşagynda dem-dynjyňyzy alaýyň. 5 Size güýç-kuwwat berer ýaly bir bölek nan getireýin, çünki ýoluňyz bendäňiziň üstünden düşdi ahyryn! Soňra ýoluňyzy dowam etdirersiňiz». Olar: «Aýdyşyň ýaly edäý» diýdiler. 6 Ybraýym howlukmaç çadyryna, Saranyň ýanyna geldi-de, oňa: «Derrew üç kersen oňat undan hamyr ýugur-da, nan ýap». 7 Soňra Ybraýym mallaryna tarap ylgady-da, sürüden ýaş hem semiz bir göläni saýlap, ony hyzmatkär ýigide berdi. Onsoň hyzmatkär dessine nahar taýýarlamaga girişdi. 8 Ybraýym gatyk, süýt hem bişirilen göläniň etini getirip, adamlaryň öňünde goýdy. Myhmanlar naharlandylar. Ybraýymyň özi bolsa olaryň ýanynda agajyň aşagynda durdy. 9 Adamlar Ybraýymdan: «Aýalyň Sara nirede?» diýip soradylar. Ybraýym: «Sara ol taýda, çadyrda» diýip jogap berdi. 10 Olaryň biri: «Indiki ýyl şu wagtlar men seniň ýanyňa ýene dolanyp gelerin we oňa çenli aýalyň Saradan bir ogul bolar» diýdi. Sara onuň arkasyndaky çadyryň agzynda bularyň gürrüňini diňläp durdy. 11 Ybraýym bilen Saranyň ikisiniň-de ýaşlary bir çene barypdy; olar örän garrapdylar. Sarada aýbaşy gelmesi kesilipdi. 12 Şoňa görä Sara içinden gülüp: «Men-de, adamym-da garry; şu ýaşdan soň men beýle şatlyga eýe bolup bilerinmi?!» diýdi. 13 Şonda Reb Ybraýymdan: «Näme üçin Sara „Şu ýaşdan soň men, heý, çaga dogrup bilerinmi?!“ diýip güldi?» diýip sorady. 14 «Rebbiň başarmajak zady barmy?! Bellenen wagtda, indiki ýyl şu wagtlar ýanyňa dolanyp gelenimde, Saranyň bir ogly bolar» diýdi. 15 «Men gülmedim» diýip, Sara gorkusyna boýun almady. Reb: «Ýok, sen güldüň» diýdi.
Ybraýym Sodom üçin ýalbarýar
16 Adamlar turup, Sodoma tarap ýola düşdüler. Ybraýym hem olary ugratmak üçin olar bilen bile gitdi. 17 Reb şeýle diýdi: «Etjek bolýan işimi Ybraýymdan gizläýinmi?! 18 Ybraýymdan beýik hem güýçli bir millet dörär. Ýer ýüzüniň ähli milletleri Ybraýymdan pata alarlar. 19 Dogruçyllyk hem adalatlylyk bilen Rebbiň ýolundan ýöremekligi ogullaryna we nesillerine tabşyrsyn diýip, Men Ybraýymy saýladym. Eger olar Meniň aýdanlarymy berjaý etseler, onda Men Ybraýyma beren wadalarymyň hemmesini ýerine ýetirerin». 20 Soňra Reb Ybraýyma: «Halkyň Sodom bilen Gomoranyň garşysyna edýän ahy-nalasyny eşitdim; olaryň günäleri juda agyrdyr. 21 Men aşak düşüp göreýin. Olaryň etmişi, hakykatdan-da, Maňa ýetişi ýaly erbetmikä? Men anyklaýyn» diýdi. 22 Şeýdip, adamlar ol ýerden gaýdyp, Sodoma tarap ýola düşdüler. Ybraýym bolsa Rebbiň huzurynda durdy. 23 Ol Rebbe golaýlaşyp, Oňa şeýle diýdi: «Sen beýtseň, günäliniň oduna bigünä-de ýanmazmy?! 24 Aýdaly, galada elli sany bigünä bar. Elli sany bigünä adamy halas etmegiň üçin, Seniň olara haýpyň gelmezmi? Sen şonda-da galany weýran edermiň? 25 Günäli bilen bigünäniň arasyna parh goýman, bigünäni günäliler bilen bile öldürmäweri! Beýle iş etmeklik Senden daşda bolsun! Bütin Ýer ýüzüniň Kazysy – Sen adalatly hereket etmeli dälmisiň ahyryn!» 26 Reb: «Eger-de Sodom galasyndan elli sany bigünä adam tapsam, onda Men olaryň hatyrasyna tutuş galany diri galdyraryn» diýdi. 27 Ybraýym oňa şeýle ýüzlendi: «Seniň öňüňde tozdur kül kimin bolsam-da, men Sen Taňrym bilen gepleşmäge ýürek edýän. 28 Eger galadaky bigünäleriň sany kyrk bäş bolaýsa, şonda nädersiň? Bäş adamyň kemterlik edýändigi üçin Sen tutuş galany weýran edermiň?» Ol Ybraýyma: «Eger-de Men ol ýerden kyrk bäş sany bigünäni tapsam, onda ony weýran etmerin» diýip jogap berdi. 29 Ybraýym Ondan ýene-de: «Aýdaly, galadan diňe kyrk sanysy tapylýar, onda näme?» Ol: «Eger Men ol ýerden kyrk sany bigünä tapsam, onda ony weýran etmerin» diýdi. 30 Onsoň Ybraýym Taňra ýüzlenip: «Eý, Taňrym, geplesem maňa gaharyň gelmesin. Aýdaly, galadan otuz sanysy tapylýar, onda näme?» diýdi. Reb: «Eger ol ýerden otuz sany bigünä tapsam, onda Men ony weýran etmerin» diýdi. 31 Ybraýym ýene-de ýüzlenip: «Men Sen Taňrym bilen gepleşmäge ýürek edýän. Aýdaly, galada ýigrimi sany bigünä bar» diýdi. Taňry: «Ýigrimi sany bigünäniň hatyrasy üçin Men galany weýran etmerin» diýdi. 32 Ybraýym: «Eý, Taňrym, maňa gaharyň gelmesin! Men iň soňky gezek Saňa ýüz tutýaryn. Aýdaly, galada bary-ýogy on sany bigünä bar» diýdi. Taňry: «On bigünäniň hatyrasy üçin Men ony weýran etmerin» diýip jogap berdi. 33 Reb Ybraýym bilen gürrüňini tamamlandan soň, onuň ýanyndan gitdi. Ybraýym bolsa öýüne dolanyp geldi.
Sodom we Gomora weýran edilýär
1 Agşamara hälki iki perişde Sodom galasyna geldi. Lut galanyň derwezesinde otyrdy. Ol perişdeleriň gelýänini görüp, ýerinden turup, olaryň öňlerinden çykyp, olara iki bükülip tagzym etdi. 2 Lut: «Eý, jenaplar, aýagyňyzy ýuwuň-da, bu gije öýüme myhman boluň. Ertir ir bilen turup, ýoluňyzy dowam etdirersiňiz!» diýdi. Olar: «Ýok, biz gijäni meýdançada geçireris» diýdiler. 3 Lut ýüreginden syzdyryp ýalbaransoň, olar onuň öýüne sowuldylar. Ol perişdeleri hezzetläp, olara petir bişirip berdi. Olar naharlandylar. 4 Olar ýatmazdan öň, Sodomyň ýaşu-garry ähli erkek adamlary Lutuň öýüniň daşyny gabadylar. 5 Olar Luta: «Şu gije öýüňe gelen adamlar nirede? Olary biziň ýanymyza çykar, biz olar bilen ýatjak» diýip gygyryşdylar. 6 Lut daşary çykyp, gapyny daşyndan ýapdy we ýygnanan adamlara: «Eý doganlar, gabahatlykdan el çekiň. 8 Meniň iki sany boý gyzym bar. Men şolary siziň eliňize bereýin. Siz olara islän zadyňyzy edäýiň, ýöne bu adamlara degmäň. Olar meniň öýümi penalap geldiler» diýdi. 9 Emma olar Luta: «Aýryl gapydan» diýdiler. Olar soňra: «Gelmişek halyňa bize akyl öwretjek bolýaňmy? Indi biz seni olardan hem beter ederis» diýşip, gapyny döwmek üçin Luta topuldylar. 10 Emma içerdäki adamlar gapyny açyp, Luty içeri saldylar-da, gapyny ýapdylar. 11 Olar gapynyň agzynda duranlaryň uludan-kiçä ählisiniň gapyny tapyp bilmezleri ýaly gözlerini kör etdiler. 12 Adamlar Luta şeýle diýdiler: «Seniň bu ýerde ýene kimiň bar? Ogul-gyzyňmydyr, giýewiňmidir, garaz, galadaky özüňe degişli adamlaryň ählisini al-da, bu ýerden çyk. 13 Biz Sodomy weýran etjekdiris. Reb bu ýeriň halkyna garşy edilýän uly ahy-nalalary eşidip, bizi Sodomy weýran etmäge iberdi». 14 Lut özüne giýewi boljaklaryň ýanyna baryp olara: «Basym bu ýerden çykyň, Reb galany weýran etjekdir» diýdi. Emma olar Lut degişýändir öýtdüler. 15 Daň atandan soň perişdeler: «Şäher weýran edilende heläk bolmazyňyz ýaly, aýalyň bilen ýanyňdaky iki gyzyňy hem al-da, bu ýerden çyk!» diýip, Luty gyssap başladylar. 16 Emma Lut ikirjiňlendi. Şol wagt adamlar Lutuň, onuň aýalynyň hem iki gyzynyň elinden tutup, Rebbiň merhemeti bilen olary aman-sag galadan alyp çykdylar. 17 Galadan çykanlaryndan soň adamlaryň biri: «Indi gaç-da, başyňy gutar. Yzyňa garama! Düzlükde aýak çekme, göni daga gaç, ýogsam gala bilen bile heläk bolarsyň» diýdi. 18 Ýöne Lut oňa şeýle diýdi: «Ýok, ýok jenabym! 19 Guluňyz seniň nazaryňda eýýäm merhemet tapdy. Sen meni ölümden halas edip, maňa ýagşylyk etdiň. Emma men daglara gaçyp bilmerin; men betbagtçylyga ýolugyp, ölerin diýip gorkýaryn. 20 Şu golaýda kiçijik bir gala bar. Ol kiçi ahyryn?! Özümi şol ýere atmaga maňa ygtyýar etseň, men ölümden halas bolaryn». 21 Ol Luta: «Bolýar, seniň haýyşyňy ýerine ýetirerin. Men ol diýýän galaňy weýran etmerin. 22 Sen basym gaç, çünki sen ol ýere baryp ýetýänçäň, men hiç zat edip bilmerin» diýdi. Şoňa görä-de ol gala Sogar diýlip atlandyryldy. 23 Gün doganda, Lut Sogara gelip ýetdi. 24 Şol wagt Reb Sodom bilen Gomora galalarynyň üstüne gökden otly kükürt ýagdyryp, bu iki galany daş-töweregi, ähli ilatydyr ösümlikleri bilen bile weýran etdi. 26 Lutuň aýaly yzyna garady we ol şol bada duz sütünine öwrüldi. 27 Ybraýym daň bilen turup, özüniň Rebbiň huzurynda duran ýerine gitdi. 28 Ybraýym Sodoma, Gomora we tutuş düzlüge tarap aşak seredip, ol ýurtdaky asmana göterilýän tüssäniň edil ojakdan çykýan ýalydygyny gördi. 29 Şeýdip, Hudaý düzlükdäki iki galany weýran edende, Ybraýymy ýatdan çykarmady; Lutuň mesgen tutan galalaryny weýran edende, Hudaý Luty ol betbagtçylykdan halas etdi.
Mowaplaryň we ammonlaryň gelip çykyşy
30 Lut Sogarda galmakdan gorkup, iki gyzyny-da alyp, bu ýerden çykdy. Ol dagda mesgen tutup, gyzlary bilen bile bir gowakda ýaşaberdi. 31 Bir gün gyzlaryň ulusy uýasyna: «Kakamyz garrap barýar; dünýä adatyna görä biziň ýanymyza girer ýaly ýer ýüzünde hiç bir erkek kişi ýok. 32 Gel, kakamyza şerap içirip, onuň bilen ýataly. Şeýdip, biz öz kakamyzyň üsti bilen perzentli bolarys» diýdi. 33 Gyzlar şol gije kakalaryny serhoş etdiler. Şeýdip, gyzlaryň ulusy öz kakasynyň ýanyna girip, onuň bilen ýatdy. Lut gyzynyň haçan ýatyp, haçan turanyny-da bilmedi. 34 Ertesi gün ýene gyzlaryň ulusy öz doganyna: «Men öten agşam kakam bilen ýatdym. Gel, bu gije-de ony serhoş edeli; sen hem onuň bilen ýat. Şeýdip, biz öz kakamyzyň üsti bilen perzentli bolarys» diýdi. 35 Gyzlar bu gije hem kakalaryny serhoş etdiler. Bu gezek gyzlaryň kiçisi öz kakasynyň ýanyna girip, onuň bilen ýatdy. Lut onuň-da haçan ýatyp, haçan turanyny bilmedi. 36 Şeýdip, Lutuň iki gyzy-da öz kakasyndan göwreli boldy. 37 Gyzlaryň ulusy bir ogul dogurdy we onuň adyna Mowap dakdy. Ol häzirki mowaplaryň nesilbaşysydyr. 38 Gyzlaryň kiçisi-de bir ogul dogurdy we onuň adyna Benamy dakdy. Ol häzirki ammonlaryň nesilbaşysydyr.
Ybraýym we Abymelek
1 Ybraýym ol ýerden Negep çölüne göçüp, Kadeş bilen Şuruň aralygynda düşledi. Soňra ol Gerarda gelmişek bolup ýaşady. 2 Ybraýym öz aýaly Sara «Ol meniň aýal doganym» diýdi. Geraryň şasy Abymelek adam iberip, Sarany getirtdi. 3 Hudaý Abymelegiň düýşüne girip, oňa: «Ärli aýaly ýanyňa aldyrdandygyň sebäpli sen ölersiň» diýdi. 4 Emma Abymelek Sara heniz ýakynlaşmandy. Abymelek: «Eý, Taňry! Sen bigünä halky-da ýok etjekmi?! 5 Ybraýymyň özi: „Bu meniň aýal doganym“ diýip aýtmadymy näme?! Aýalyň özi-de: „Ol meniň erkek doganym“ diýdi ahyryn. Men bu işi päk ýürek we ynsap bilen etdim» diýdi. 6 Hudaý Abymelege düýşünde şeýle diýdi: «Seniň muny päk ýürekden edendigiňi Men bilýärin. Seni Özüme garşy günä etmeklikden saklan Mendirin. Şonuň üçin seniň oňa el urmagyňa ygtyýar bermedim. 7 Indi bolsa sen aýaly öz adamsyna gaýtaryp ber, çünki onuň adamsy pygamberdir. Ol seniň üçin dileg eder. Şeýdip, sen diri galarsyň. Aýaly yzyna gaýtarmasaň, sen we seniň ähli adamlaryň hökman ölersiňiz». 8 Abymelek daň bilen turdy we ähli emeldarlaryny çagyryp, olara düýşüni gürrüň berdi. Olar gaty gorkdular. 9 Abymelek Ybraýymy çagyryp, oňa: «Bu näme etdigiň boldy?! Seniň meni we meniň patyşalygymy beýle uly günä bilen ýazykly ederiň ýaly, meniň saňa garşy eden günäm näme?! Sen maňa asla edilmeli däl işi etdiň» diýdi. 10 Abymelek ýene-de Ybraýymdan: «Sen näme maksat bilen beýle etdiň?» diýip sorady. 11 Ybraýym oňa şeýle jogap berdi: «Bu ýerde Hudaýdan gorkýan ýokdur öýtdüm we aýalym sebäpli özümi öldürerler diýip pikir etdim. 12 Onsoňam ol meniň, hakykatdan-da, aýal doganym. Ikimiz atabir enebaşga dogandyrys, ol soň meniň aýalym boldy. 13 Hudaý meni atamyň öýünden entedip iberende, men Sara: „Sen maňa wepaly bol. Men barada soran her kişä bu meniň erkek doganym diý“ diýdim». 14 Abymelek Ybraýyma ownukly-irili mallar, gullardyr gyrnaklar berdi; aýaly Sarany hem oňa gaýtaryp berdi. 15 Abymelek Ybraýyma: «Ine, tutuş ýurdum seniň öňüňde ýaýylyp ýatyr. Sen islän ýeriňde ýaşa» diýdi. 16 Abymelek Sara-da: «Doganyňa müň teňňe kümüş berdim. Bu ýanyňdakylara seniň bigünädigiňi görkezer. Sen doly aklanansyň» diýdi. 17 Ybraýymyň aýaly Sara sebäpli, Hudaý Abymelegiň köşgündäki aýallaryň ählisiniň ýatgysyny baglapdy. Ybraýym Hudaýa dileg etdi. Hudaý Abymelegiň özüni-de, aýalydyr gyrnaklaryny-da çaga dograrlary ýaly sagaltdy.
Yshagyň dogluşy
1 Reb edil aýdyşy ýaly, Sara beren wadasyny berjaý etdi. 2 Hudaýyň aýdan wagtynda Ybraýym garransoň, Sara göwreli bolup, oňa bir ogul dogrup berdi. 3 Ybraýym özüniň Saradan bolan oglunyň adyna Yshak dakdy. 4 Hudaýyň buýruşy ýaly edip, Yshak sekiz günlükkä Ybraýym ony sünnetledi. 5 Ogly Yshak doglanda, Ybraýym ýüz ýaşyndady. 6 Sara: «Hudaý maňa begenç hem gülki getirdi. Oglumyň bolandygyny eşiden her kişi meniň bilen bile gülşer». 7 Sara: «Ybraýyma Sara çaga emdirer diýen bolsa, muňa ynanan tapylarmydy?! Emma, ine, ol gojalansoň, men oňa ogul dogrup berdim» diýdi. 8 Çaga ulaldy, ony süýtden aýyrdylar. Şol gün, ýagny Yshagyň süýtden aýrylan güni Ybraýym uly toý tutdy.
Hajaryň we Ysmaýylyň kowluşy
9 Asly müsürli Hajaryň Ybraýymdan bolan oglunyň öz ogly Yshagyň üstünden gülýänini Sara gördi. 10 Ol Ybraýyma: «Bu gyrnagy ogly bilen bile çykaryp kow. Gyrnagyň ogly oglum Yshak bilen mirasymyzy paýlaşmaz» diýdi. 11 Emma ogly baradaky bu mesele Ybraýyma juda agyr degdi. 12 Hudaý Ybraýyma şeýle diýdi: «Sen ogluň we gyrnagyň üçin gamlanma. Sara näme et diýse, şony-da et, çünki seniň adyň Yshagyň nesliniň üsti bilen dowam eder. 13 Gyrnagyňdan bolan ogluňdan hem bir millet ýaradaryn, çünki ol-da seniň perzendiňdir». 14 Ybraýym daň bilen turdy-da, biraz nan hem bir meşik suw alyp, olary Hajaryň egnine atdy. Ol oglany Hajaryň gözegçiligine berip, ony goýberdi. Hajar gidip, Beýerşebanyň çölünde esli wagt entedi. 15 Meşikdäki suw tükendi. Hajar oglany bir gyrymsy agajyň aşagynda taşlap gitdi. 16 «Oglumyň ölenini bir görmäýin» diýip, gidip, oglundan okýetim uzaklykda oturyp, içigip-içigip aglady. 17 Hudaý oglanyň sesini eşitdi. Hudaýyň perişdesi gökden Hajary çagyryp: «Hajar, näme boldy? Gorkma, Hudaý oglanyň sesini eşitdi. Bar, oglany ýerinden galdyr-da, elinden tut. Men ondan bir beýik millet ýaradaryn» diýdi. 19 Hudaý Hajaryň gözüni açdy we ol bir suwly guýyny gördi. Ol baryp, guýudan meşigini doldurdy-da, ondan ogluna içirdi. 20 Hudaý ol oglan bilen biledi. Ol ulalyp, çölde ýaşap, ökde kemançy bolup ýetişdi. 21 Oglan Paran çölünde ýaşaýardy. Ejesi ony müsürli bir gyza öýerdi.
Ybraýym bilen Abymelek äht edişýär
22 Şol döwürde Abymelek patyşa öz harby serkerdesi Pikol bilen bile Ybraýymyň ýanyna baryp, oňa: «Ähli işde Hudaý seniň bilen biledir. 23 Sen maňa meniň tohum-tijime biwepalyk etmejekdigiňe, meniň saňa wepaly bolşum ýaly, seniň-de maňa we öz gelmişek bolup ýaşaýan ýurduňa wepaly boljakdygyňa sen Hudaýdan ant iç» diýdi. 24 Ybraýym: «Ant içýärin» diýdi. 25 Soňra Abymelegiň gullarynyň özünden suwly guýyny zor bilen alandyklary üçin Ybraýym oňa närazylyk bildirdi. 26 Abymelek oňa: «Muny men şu wagt eşidýärin. Ony kimiň edendiginden habarym ýok. Sen muny maňa habar bermediň» diýdi. 27 Ybraýym Abymelege ownukly-irili mal berdi. Olar özara äht baglaşdylar. 28 Ybraýym ýedi sany guzyny sürüden çykaryp, aýry goýdy. 29 Patyşa Ybraýymdan: «Näme üçin beýdýärsiň?» diýip sorady. 30 Ol: «Sen şu ýedi guzyny menden al. Şeýle etmek bilen sen şol guýyny meniň gazdyrandygyma şaýatlyk edersiň» diýdi. 31 Olar bu guýyny Beýerşeba diýip atlandyrdylar, çünki bu ýerde olar özara ant içişipdiler. 32 Olar Beýerşebada äht baglaşanlaryndan soň, Abymelek öz harby serkerdesi Pikol bilen ol ýerden öz ýurduna, piliştlileriň topragyna dolandy. 33 Ybraýym Beýerşebada bir sany ýylgyn dikip, ol ýerde Baky Hudaý Rebbiň adyna ybadat etdi. 34 Ybraýym piliştlileriň ýurdunda uzak wagtlap gelmişek bolup ýaşady.
Hudaýyň Ybraýymy synaýşy
1 Şol wakalardan soň Hudaý Ybraýymy synady. Hudaý oňa: «Ybraýym!» diýip seslendi. Ybraýym Oňa: «Lepbeý» diýip jogap berdi. 2 Hudaý: «Ogluňy, ýalňyz ogluňy, söýgüli ogluň Yshagy al-da, Moryýa ýurduna bar we Meniň saňa görkezjek dagymyň üstünde Yshagy Hudaýa ýakma gurbanlygy hökmünde hödür et» diýdi. 3 Ybraýym daň bilen turup, eşegini gaňňalady. Öz hyzmatkärlerinden ikisini hem-de Yshagy ýanyna aldy; ýakma gurbanlygy üçin odun döwüşdirdi we Hudaýyň özüne aýdan ýerine gitdi. 4 Üçülenji gün Ybraýym ol ýeri uzakdan gördi. 5 Ybraýym hyzmatkärlerine: «Siz şu ýerde, eşegiň ýanynda galyň. Oglum ikimiz beýleräge gidip, sežde edip, onsoň yzymyza dolanyp geleris» diýdi. 6 Ol ýakma gurbanlygy üçin niýetlenen odunlary ogly Yshagyň omzuna goýdy, ot bilen pyçagy bolsa Ybraýymyň özi göterdi. Şeýdip, ikisi tirkeşip gitdiler. Olar gidip barýarkalar, birden: «Kaka!» diýip, Yshak Ybraýyma ýüzlendi. Ybraýym: «Näme, oglum?» diýdi. Yshak: «Ot-da, odun-da bar, ýöne ýakma gurbanlygy üçin guzy nirede?» diýdi. 8 Ybraýym: «Ýakma gurbanlyk guzusy bilen Hudaýyň özi üpjün eder, oglum» diýip jogap berdi. Olar ýollaryny dowam etdirdiler. 9 Olar Hudaýyň Ybraýyma görkezen ýerine gelip ýetdiler. Ybraýym ol ýerde gurbanlyk sypasyny ýasady. Odunlary onuň üstüne üýşürdi we ogly Yshagy daňyp, ony odunlaryň üstünde ýatyrdy. 10 Soňra ogluny gurban etmek üçin pyçagyny eline aldy. 11 Onsoň Rebbiň perişdesi oňa gökden: «Ybraýym! Ybraýym!» diýip gygyrdy. Ybraýym Oňa: «Lepbeý» diýip jogap berdi. 12 Perişde: «Oglana el gatma, oňa hiç zat etme. Indi Men seniň Hudaýdan gorkýandygyňy bilýärin. Sen öz ýalňyz ogluňy Menden gaýgyrmadyň» diýdi. 13 Şol wagt Ybraýym başyny galdyryp, aňyrrakda gyrymsy agaçlaryň gür çybyklaryna şahy çolaşan bir goçuň durandygyny gördi. Ybraýym baryp goçy tutdy we ony oglunyň deregine Rebbe ýakma gurbanlyk edip berdi. 14 Ybraýym bu ýere «Ýahwe ýire» diýip at goýdy. (Häzirki aýdylýan «Rebbiň dagynda üpjün edilýär» diýen söz hem şondan galandyr.) 15 Rebbiň perişdesi gökden Ybraýymy ikinji gezek çagyryp, oňa: «Reb şeýle diýýär: „Men Öz adymdan ant içýärin. Seniň bu işi edendigiň üçin, ýagny öz ýalňyz ogluňy Menden gaýgyrmandygyň üçin, Men hakykatdanam seni ýalkap, seniň nesliňi asman ýyldyzlarydyr deňiz ýakasynyň çägeleri deý köpelderin. Seniň nesliň öz duşmanlaryndan üstün çykar. 18 Meniň sözüme gulak asandygyň üçin, ýer ýüzüniň ähli milletleri seniň nesilleriňden pata alarlar“» diýdi. 19 Ybraýym hyzmatkärleriniň ýanyna gaýdyp geldi. Olar ol ýerden Beýerşeba gaýtdylar. Ybraýym Beýerşebada ýaşady. 20 Şol wakalardan soň Ybraýyma şeýle habar geldi: «Milka doganyň Nahora ençeme ogul dogrup berdi. 21 Ilkinji ogly Us, onuň dogany Buz hem-de Kemuwal (bu Aramyň kakasydyr), 22 Keset, Hazo, Pildaş, Ýidlap hem Betuwel. 23 Betuwelden Rebeka doguldy». Milka şu sekiz ogly Ybraýymyň dogany Nahora dogrup berdi. 24 Onuň Rewuma atly gyrnak aýaly-da Tebany, Gahamy, Tahaşy hem-de Magakany dogurdy.
Saranyň ölümi
1 Sara ýüz ýigrimi ýedi ýaşady; şu onuň ömür süren ýyllarydy. 2 Sara Kengan ýurdundaky Kyrýatarbada, ýagny Hebronda dünýäden ötdi. Ybraýym Sara üçin matam tutup, ýas baglamaga geldi. 3 Ol Saranyň jesediniň ýanyndan turdy we hetleriň ýanyna baryp, olara: 4 «Men siziň araňyzda ýaşaýan bir gelmişekdirin. Maňa öz araňyzdan aýalymy jaýlar ýaly ýer beriň» diýdi. 5 Hetler Ybraýyma: «Bizi diňle agam, biz saňa Hudaýyň hormatlaýan adamy hökmünde garaýarys. Sen aýalyňy biziň iň gowy gonamçylygymyzda jaýla. Biziň hiç birimiz öz gonamçylygymyzy senden gaýgyrmarys we merhumyňy jaýlamakdan saklamarys» diýdiler. 7 Ybraýym ýerinden turup, ol ýurduň halky bolan hetlere tagzym etdi. 8 Ol olara ýüzlenip, şeýle diýdi: «Eger-de meniň merhumymy öz araňyzda jaýlamagyma razy bolsaňyz, onda Soharyň ogly Epronyň mülküniň çetindäki Makpela gowagyny maňa mülk hökmünde doly bahasyndan satmagyny haýyş edip beriň» diýdi. 10 Şol wagt hetleriň arasynda Epron hem otyrdy. Epron hetlere, gala derwezesindäkileriň hemmesine eşitdirip, gaty ses bilen: 11 «Ýok, jenabym, maňa gulak as. Men şol mülk ýeri öz kowumdaşlarymyň öňünde gowagy bilen bile saňa mugt berýärin. Arkaýyn merhumyňy jaýlaber» diýdi. 12 Ybraýym hetleriň öňünde tagzym etdi we ol halaýyk eşider ýaly edip, Eprona: «Onda diňle, men şol mülk ýeriň hakyny saňa tölärin, sen ony al-da, maňa ol ýerde merhumymy jaýlamaga ygtyýar et» diýdi. 14 Epron Ybraýyma: «Jenabym, maňa gulak as. Mülk ýeriň bahasy dört ýüz kümüş teňňedir. Ikimiziň aramyzda bu bir uly zat däl-le. Git-de, merhumyňy jaýlaber» diýdi. 16 Ybraýym Epron bilen ylalaşdy we Epronyň hetlere eşitdirip aýdan mukdarynda, söwdagärleriň arasyndaky ölçege görä ölçäp, oňa kümüş berdi. 17 Şunlukda, Epronyň Mamreniň gündogarynda ýerleşýän Makpeladaky mülki gowagydyr ähli baglary bilen bile Ybraýymyň eýeçiligine geçdi. Hetler-de, gala derwezesinde oturan ýaşulular-da muny ykrar etdiler. 19 Şondan soň Ybraýym öz aýaly Sarany Mamreniň, ýagny Hebronyň gündogarynda ýerleşen Makpeladaky mülkündäki gowakda, Kengan ýurdunda jaýlady. 20 Şeýlelikde, hetleriň şol mülki ondaky gowak bilen bile Ybraýyma gonamçylyk üçin berildi.
Yshak we onuň gelinligi Rebeka
1 Ybraýym juda garrapdy. Reb ony ähli babatda ýalkapdy. 2 Ybraýym öýüniň iň ulusyna, özüniň ähli işlerini dolandyryjy hyzmatkärine şeýle diýdi: «Eliňi uýlugymyň astynda goý-da, ogluma häzirki ýaşaýan ýerimdäki halkdan, Kengan gyzlaryndan gelinlik tapmajakdygyňa gögüň we ýeriň Hudaýy Rebden ant iç. 4 Meniň dogduk mekanyma, garyndaşlarymyň arasyna git-de, oglum Yshaga gelinligi şol ýerden tapyp getir». 5 Hyzmatkär Ybraýymdan: «Eger-de gyz meniň bilen bile bu ýere gelmek islemese, onda seniň ogluňy çykyp gaýdan dogduk mekanyňa alyp gideýinmi?» diýip sorady. 6 Ybraýym oňa şeýle diýdi: «Oglumy ol ýere äkidäýme. 7 Meni atamyň öýünden alyp gaýdyp: „Bu ýeri seniň nesliňe berjek“ diýip, wada eden Gökdäki Hudaý Reb Öz perişdesini seniň öňüňden iberer. Şeýdip, sen ol ýerden oglum üçin bir gyz taparsyň. 8 Eger ol gyz seniň bilen gaýtmak islemese, onda sen içen antyňdan azat bolarsyň. Ýöne hergiz oglumy ol ýere äkitmegin». 9 Hyzmatkär elini Ybraýymyň uýlugynyň astynda goýup ant içdi. 10 Hyzmatkär Ybraýymyň düýelerinden onusyny hem-de onuň gymmatbaha sowgatlaryndan alyp, Mesopotamiýadaky Nahoryň ýaşaýan galasyna tarap ýola düşdi. 11 Ol gala baryp ýetdi we onuň daşyndaky guýynyň başynda düýelerini çökerdi; agşam çaglarydy – galanyň gyz-gelinleriniň suw almaga çykýan wagtlarydy. 12 Soňra ol şeýle dileg etdi: «Eý, meniň jenabym Ybraýymyň Hudaýy Reb! Jenabym Ybraýyma merhemet et-de, meniň işimi oň et. 13 Ine, men guýynyň başynda durun. Şäheriň gyzlary guýudan suw çekmäge gelýärler. 14 Men bir gyza: „Küýzäňi egniňden düşür-de, maňa birazajyk suw bersene, içeýin-le“ diýerin. Eger ol gyz maňa: „Al, iç, men seniň düýeleriňi-de suwa ýakaýyn“ diýse, ol Seniň guluň Yshak üçin saýlan gyzyň bolar. Şonda men Seniň jenabyma merhemet edendigiňi bilerin». 15 Ybraýymyň hyzmatkäri heniz dileg edip otyrka, Rebeka egni küýzeli galadan çykyp gelýärdi. Ol Ybraýymyň inisi Nahor we onuň aýaly Milkanyň ogly Betuweliň gyzydy. 16 Ol heniz erkek eli degmedik görmegeý, boý gyzdy. Rebeka aşak guýa inip, küýzesini suwdan doldurdy-da, yzyna dolandy. 17 Hyzmatkär ylgap, onuň öňünden çykyp: «Küýzäňdäki suwdan birazajyk içeýin-le» diýdi. 18 Ol: «Içiň, meniň jenabym» diýdi-de, dessine küýzesini egninden düşürip, oňa suw berdi. 19 Rebeka Ybraýymyň hyzmatkärine suw bereninden soň: «Men siziň düýeleriňizi-de ganýança suwa ýakaryn» diýdi. 20 Ol dessine küýzesindäki suwy nowa guýdy-da, suw çekmek üçin guýa tarap ylgady. Ol onuň düýeleriniň ählisi üçin guýudan suw çekdi. 21 Ybraýymyň hyzmatkäri öz ýoluny Rebbiň açandygyny ýa-da açmandygyny biljek bolup, sesini çykarman gyzy synlap durdy. 22 Düýeler suwdan gananlaryndan soň, Ybraýymyň hyzmatkäri agyrlygy bir mysgaldan gowrak bolan tylla burun halkasyny we her taýy on mysgal bolan goşa tylla bilezigi gyza berdi. 23 Soňra ol gyzdan: «Sen kimiň gyzy? Ataň öýünde maňa we meniň ýoldaşlaryma gijäni geçirer ýaly ýer tapylmazmyka?» diýip sorady. 24 Gyz oňa: «Men Nahoryň we Milkanyň ogly Betuweliň gyzydyryn. 25 Bizde saman-da, ot-da köp, ýatar ýaly ýer hem bar» diýip jogap berdi. 26 Ybraýymyň hyzmatkäri baş egip, Rebbe sežde etdi. 27 Ol: «Jenabym Ybraýymyň Hudaýy Rebbe alkyş bolsun, çünki Ol Öz wepaly söýgüsini meniň jenabymdan gaýgyrmady. Ol meni jenabymyň garyndaşynyň öýüne göni alyp geldi» diýdi. 28 Gyz öýlerine bakan ylgady we baryp, öýündäkilere bolan wakany gürrüň berdi. 29 Rebekanyň Laban diýen erkek dogany bardy. Laban öz aýal dogany Rebekanyň burun halkasyny, bilegindäki bileziklerini görüp, Rebekadan ol adamyň nämeler diýenini eşidip, guýa tarap ylgady. Ol guýynyň başyna gelende, ýaňky adam heniz hem düýeleriniň ýanynda durdy. 31 Laban: «Näme üçin bu ýerde dursuň? Ýör, öýe gideli, eý, Rebbiň ýalkany, ýör öýe gideli. Men seniň üçin jaý, düýeleriň üçin hem ýer taýynladym» diýdi. 32 Şeýdip, Ybraýymyň hyzmatkäri içeri girdi. Laban düýeleriň ýüküni düşürip, olaryň öňüne samandyr ot dökdi. Ol Ybraýymyň hyzmatkärine we onuň ýoldaşlaryna aýaklaryny ýuwarlary ýaly suw getirip berdi. 33 Onuň öňüne nahar goýuldy, ýöne ol adam: «Habarymy alýançaňyz, naharlanjak däl» diýdi. Laban oňa: «Beýle bolsa, habaryňy beräý» diýdi. 34 Ybraýymyň hyzmatkäri şeýle diýdi: «Men Ybraýymyň hyzmatkäridirin. 35 Reb meniň jenabyma köp bereket berdi. Ol meniň jenabymy baýadyp, oňa ownukly-irili mallar, altyn-kümüş, gul-gyrnaklar hem-de düýelerdir eşekler berdi. 36 Jenabymyň aýaly Sara garrandan soň, ol Ybraýyma ogul dogrup berdi. Ybraýym ähli emlägini ogluna berdi. 37 Jenabym: „Ogluma ýaşaýan ýerim bolan Kengandan gyz alma. Meniň öz dogduk mekanyma, garyndaşlarymyň ýanyna git-de, oňa şol ýerden gelinlik tapyp getir“ diýip, maňa ant içirdi. 39 Men jenabyma: „Tapan gyzym meniň bilen gaýtmasa nädeýin?“ diýdim. 40 Jenabym: „Nazarynda gezýän Rebbim Öz perişdesini seniň öňüňden iberip, işiňi oň eder. Şeýdip, sen meniň dogduk mekanymdan, garyndaşlarymyň arasyndan ogluma gelinlik taparsyň. 41 Meniň garyndaşlarymyň arasyna baranyňda, şonda sen maňa içen antyňdan azat bolarsyň; hatda olar saňa gyz bermeseler-de, sen maňa içen antyňdan azat bolarsyň“ diýdi. 42 Ine, şeýdip, men guýynyň başyna gelip, şeýle dileg etdim: „Eý, jenabym Ybraýymyň Hudaýy Reb! Sen meniň işimi oň et. 43 Ine, men guýynyň başynda durun. Guýudan suw çekmäge gelen gyzlardan birine: ‘Küýzäňdäki suwdan birazajyk içäýeýin’ diýenimde, ol maňa: ‘Al, iç, men seniň düýeleriňi-de suwa ýakaýyn’ diýse, goý, ol meniň jenabymyň ogly üçin saýlan gyzyň bolsun“ diýdim. 45 Men heniz içimden edýän dilegimi soňlamankam, Rebeka egni küýzeli galadan suw almaga çykyp gelýärdi. Ol guýa baryp, ondan suw çekdi. Men oňa: „Maňa suw bersene“ diýdim. 46 Ol dessine küýzesini egninden düşürdi-de: „Al, iç. Men siziň düýeleriňizi-de suwa ýakaýyn“ diýdi. Şeýdip, men suw içdim, ol düýeleri-de suwa ýakdy. 47 Men ondan: „Sen kimiň gyzy?“ diýip soradym. Ol: „Men Nahoryň we Milkanyň ogly Betuweliň gyzydyryn“ diýip jogap berdi. Men oňa burun halkasy bilen bilezik berdim. 48 Soňra men baş egip, Rebbe sežde etdim. Yshak üçin jenabymyň garyndaşynyň gyzyny almaga göni ýol görkezen jenabym Ybraýymyň Hudaýy Rebbi alkyşladym. 49 Indi siz öz jogapkärçiligiňizi berjaý ediň we meniň jenabyma wepaly boluň-da, maňa boljagyny ýa-da bolmajagyny aýdyň. Onsoň men näme etmelidigi barada belli karara gelerin». 50 Laban bilen Betuwel oňa şeýle jogap berdiler: «Bu Rebbiň işidir. Muny biz çözýän däldiris. 51 Rebeka şu ýerde, ony al-da gidiber. Goý, ol Rebbiň aýdyşy ýaly, seniň jenabyňyň ogluna aýal bolsun». 52 Ybraýymyň hyzmatkäri bu sözleri eşidip, Rebbe dyza çöküp sežde etdi. 53 Ol Rebeka altyndyr kümüş, şaý-sepler we geýimler çykaryp berdi, onuň ejesi bilen erkek doganyna-da gymmatbaha sowgatlar etdi. 54 Soňra Ybraýymyň hyzmatkäri öz ýanyndaky adamlar bilen iýip-içdi we olar gijäni şol ýerde geçirdiler. Irden turanlaryndan soň ol: «Indi meni ýola salyň, men öz jenabymyň ýanyna dolanaýyn» diýdi. 55 Emma gyzyň ejesi bilen dogany: «Goý, Rebeka hiç bolmasa on gün ýanymyzda bolsun, onsoň gidibersin» diýdiler. 56 Ybraýymyň hyzmatkäri bulara: «Reb meniň işimi oň etdi. Siz meni eglemäň; maňa rugsat beriň, men öz jenabymyň ýanyna dolanaýyn» diýdi. 57 Olar: «Gyzy çagyryp, onuň özünden sorap göreliň» diýdiler. 58 Olar Rebekany çagyryp, ondan: «Sen şu adam bilen gitjekmi?» diýip soradylar. Rebeka: «Hawa, gitjek» diýip jogap berdi. 59 Şunlukda, olar uýasy Rebekany, onuň enekesini, Ybraýymyň hyzmatkäri bilen onuň adamlaryny ugratdylar. 60 Olar Rebeka pata berip, şeýle diýdiler: «Eý, aýal doganymyz! Goý, senden müňläp-müňläp perzentler dünýä insin; Nesliň öz duşmanlarynyň galalaryny basyp alsyn!» 61 Rebeka bilen onuň gyrnaklary düýelere münüp, Ybraýymyň hyzmatkäriniň yzyna düşdüler. Ybraýymyň hyzmatkäri Rebekany alyp, ýola rowana boldy. 62 Bu wagt Yshak Beýer-lahaýroýdan gaýdyp gelip, Negep çöllüginde düşläpdi. 63 Ol bir gün agşam daşarda gezmelemäge çykdy. Yshak başyny galdyryp, birnäçe düýäniň gelýändigini gördi. 64 Rebeka Yshagy görüp, düýeden düşdi we Ybraýymyň hyzmatkärinden: «Biziň öňümizden gelýän adam kim?» diýip sorady. Hyzmatkär: «Ol meniň jenabym» diýip jogap berdi. Rebeka bürenjegini alyp, ýüzüni büredi. 66 Hyzmatkär başdan geçirenleriniň baryny Yshaga gürrüň berdi. 67 Yshak Rebekany ejesi Saranyň ýaşan çadyryna alyp bardy. Yshak Rebeka öýlendi we ony söýdi. Şeýdip, Yshak ejesiniň ölümi üçin çekýän hasratyndan köşeşdi.
Ybraýymyň ölümi
1 Ybraýym ýene-de Keturah atly bir aýala öýlendi. 2 Keturah Ybraýyma Zimrany, Ýokşany, Medany, Midýany, Ýişbaky we Şuwany dogrup berdi. 3 Ýokşandan Şeba we Dedan doguldy. Dedandan aşurlar, latuşlar we lagumlar döredi. 4 Midýandan Eýpa, Eper, Hanok, Abyda we Eldaga doguldy. 5 Ybraýym özüniň ähli emlägini Yshaga berdi. 6 Emma gyrnak aýallaryndan bolan ogullaryna bolsa Ybraýym özi dirikä sowgatlar berip, olary Yshakdan aýryp, gündogar topragyna iberdi. 7 Ybraýym ýüz ýetmiş bäş ýyl ömür sürüp, garrap, öz durmuşyndan razy bolup, dünýäden ötdi we ata-babalaryna gowuşdy. 9 Ogullary Yshak bilen Ysmaýyl, Ybraýymy Makpela gowagynda, het Soharyň ogly Epronyň mülkünde, Mamreniň gündogarynda ýerleşýän Ybraýymyň hetlerden satyn alan ýerinde jaýladylar. Şunlukda, Ybraýym bilen onuň aýaly Sara ikisi-de şol ýerde jaýlandy. 11 Ybraýym ölenden soň Hudaý onuň ogly Yshagy ýalkady. Yshak Beýer-lahaýroýyň golaýynda düşledi.
Ysmaýylyň nesilleri
12 Ybraýymyň Saranyň müsürli gyrnagy Hajardan bolan ogly Ysmaýylyň nesilleri şulardyr. 13 Uludan kiçä Ysmaýylyň ogullarynyň atlary şunuň ýalydyr: Nebaýot (nowbahar ogly), Kedar, Adbeýel, Mibsam, Mişma, Duma, Masa, Hadat, Teýma, Ýetur, Napyş we Kedema. 16 Şular Ysmaýylyň nesilleriniň obalaryna we düşelgelerine görä atlarydyr. Olar on iki tirebaşydyrlar. 17 Ysmaýyl ýüz otuz ýedi ýyl ömür sürüp, dünýäden ötdi we ata-babalaryna gowuşdy. 18 Ysmaýylyň nesilleri Aşur tarapda, Müsüriň golaýynda, Hawyladan Şura çenli bolan aralykda ýaşadylar. Olar Ybraýymyň beýleki nesillerinden aýra ýaşadylar.
Ysaw we Ýakup
19 Ybraýymyň ogly Yshagyň nesilleri şulardyr. 20 Yshak Rebeka öýlenende, ol kyrk ýaşyndady. Rebeka Padanaramdaky aramly Betuweliň gyzy, aramly Labanyň aýal doganydy. 21 Rebekadan perzent önmeýärdi. Yshak aýaly üçin Rebbe dileg etdi. Reb Yshagyň dilegini eşitdi we Rebeka hamyla boldy. 22 Göwredäki ekiz çaga biri-biri bilen itekleşýärdi. Rebeka: «Näme üçin bu ejir meniň başyma düşdi?» diýip, Rebden sorady. 23 Reb oňa şeýle jogap berdi: «Göwräňde iki millet bar, Senden iki bäsdeş halk dörär. Biri beýlekisinden rüstem çykar, Ulusy kiçisine gul bolar». 24 Wagty dolup, Rebeka ekiz ogul dogurdy. 25 Olaryň ilkinji doglanynyň ýüzi gyzyl we teni edil possun geýnen ýaly tüýlekdi. Oňa Ysaw diýip at goýdular. 26 Soňra onuň ökjesinden ýapyşyp, ekiz taýy dünýä indi. Şonuň üçinem onuň adyna Ýakup dakdylar. Çagalar doglanda, Yshak altmyş ýaşyndady. 27 Oglanlar ulalyp, Ysaw ökde awçy we meýdan adamy, Ýakup bolsa ýuwaş hem öýdeçi adam bolup ýetişdi. 28 Yshak Ysawy söýýärdi, çünki Yshak onuň getirýän aw etlerini halaýardy. Rebeka bolsa Ýakuby söýýärdi. 29 Günleriň bir güni Ýakup çorba bişirip ýörkä, Ysaw gaty ýadaw hem aç halda meýdandan geldi. 30 Ol Ýakuba: «Gyzyl, şol gyzyl çorbaňdan maňa-da bersene. Men aç öldüm» diýdi. (Şol sebäpden hem oňa Edom diýip at dakdylar.) 31 Ýakup oňa: «Ilki öz nowbahar ogullyk hakyňy maňa sat» diýdi. 32 Ysaw: «Men açlygymdan ölüp barýaryn, nowbahar ogullyk haky meniň nämäme derkar» diýdi. 33 Ýakup oňa: «Onda ant iç» diýdi. Ysaw ant içip, öz nowbahar ogullyk hakyny Ýakuba satdy. 34 Ýakup Ysawa nan hem gyzyl nohut çorbasyny berdi. Ysaw iýip-içip bolandan soň, turup gitdi. Ine, şeýdip, Ysaw özüniň nowbahar ogullyk hakyna biperwaý garady.
Yshak Gerarda mesgen tutýar
1 Ýurda Ybraýymyň döwründäki ýaly başga bir açlyk düşdi. Yshak Gerara, piliştlileriň şasy Abymelegiň ýanyna gitdi. 2 Reb Yshaga görnüp, oňa şeýle diýdi: «Sen Müsüre gitmän, Meniň saňa görkezjek ýurdumda gelmişek bolup ýaşaber. Men seniň bilen bolaryn we seni ýalkaryn. Şu ýurdy tutuşlygyna Men saňa hem seniň nesilleriňe berjekdirin we ataň Ybraýyma eden wadamy ýerine ýetirjekdirin. 4 Ýer ýüzüniň ähli milletleri seniň nesilleriňden pata alarlar. Ybraýymyň Maňa gulak asandygy, Meniň özüne beren buýruklarymy, tabşyryklarymy, düzgünlerimi we kanunlarymy ýerine ýetirendigi üçin, Men seniň nesilleriňi asman ýyldyzlary deýin köpelderin. Bu ýurdy tutuşlygyna Men seniň nesilleriňe bererin». 6 Şeýdip, Yshak Gerarda düşledi. 7 Ol ýeriň adamlary Yshakdan onuň aýaly hakynda soranda, ol «bu meniň aýalym» diýmäge gorkup, olara «bu meniň aýal doganym» diýdi. Yshak Rebeka sebäpli bu ýeriniň halky özüni öldürer öýdýärdi, çünki Rebeka juda owadandy. 8 Onuň bu ýerde ýaşap ýörenine esli wagt bolupdy. Bir gün piliştlileriň patyşasy Abymelek, Yshagyň aýaly Rebeka bilen oýnaşyp durandygyny penjireden gördi. 9 Abymelek Yshagy öz ýanyna çagyryp, oňa: «Bu seniň aýalyň ahyryn! Sen näme üçin oňa „aýal doganym“ diýdiň?» diýip sorady. Yshak Abymelege: «Ol meniň aýalym diýsem, men öldürilerin öýtdüm» diýip jogap berdi. 10 Abymelek oňa: «Näme üçin sen beýtdiň? Biziň adamlarymyzdan biri seniň aýalyňa ýanaşaýan bolsa, onda sen bizi günä goýardyň» diýdi. 11 Soňra Abymelek: «Şu adama ýa-da onuň aýalyna degeniň başy ölümlidir» diýip, tutuş halka duýduryş berdi. 12 Yshak ol ýurtda ekin ekip, şol ýylda hem ýüz esse artyk bugdaý hasylyny aldy, çünki Reb ony ýalkapdy. 13 Yshak gitdigisaýy baýap, döwletli adam boldy. 14 Onuň süri-süri ownukly-irili mallary we köp sanly hyzmatkärleri bardy. Şol sebäpli hem piliştliler Yshaga görübilmezçilik etdiler. 15 Kakasy Ybraýymyň öz döwründe gullaryna gazdyran ähli guýularyny piliştliler toprakdan dolduryp, gömüp taşladylar. 16 Onsoň Abymelek Yshaga: «Bu ýerden git, çünki sen bizden zor çykdyň» diýdi. 17 Yshak ol ýerden gidip, Gerar jülgesine baryp, şol ýerde çadyryny dikip, ornaşdy. 18 Yshak kakasy Ybraýymyň döwründe gazylyp, ol ölenden soň piliştliler tarapyndan gömlen guýulary täzeden gazyp, olary kakasynyň dakan atlary bilen atlandyrdy. 19 Emma Yshagyň gullary jülgede guýy gazyp, ol ýerde bir gözbaşyny tapanlarynda, Geraryň çopanlary «suw biziňki» diýip, Yshagyň çopanlary bilen dawalaşdylar. Şeýdip, Yshak guýyny Esek diýip atlandyrdy, çünki olar Yshak bilen bäsdeşlik etdiler. 21 Soňra olar başga bir guýy gazdylar. Ol-da dawaly boldy. Ol guýyny Yshak «Sitna» diýip atlandyrdy. 22 Yshak ol ýerden göçdi we ýene-de bir guýy gazdy, ýöne oňa dawa eden bolmady, şol sebäpden hem ol: «Ahyrsoňy, Reb bize giň meýdan berdi, indi biz bu ýurtda örňäris» diýip, soňky guýynyň adyna Rehobot dakdy. 23 Yshak ol ýerden Beýerşeba gitdi. 24 Şol gije Reb Yshaga görnüp: «Men seniň ataň Ybraýymyň Hudaýydyryn. Gorkma, Men seniň bilen biledirin. Men Öz gulum Ybraýymyň hatyrasyna saňa pata bererin hem seniň nesliňi köpelderin» diýdi. 25 Yshak ol ýerde gurbanlyk sypasyny ýasap, Rebbiň adyna ybadat etdi. Şol ýerde çadyryny dikdi. Onuň gullary bolsa guýy gazdylar. 26 Onsoň Yshagyň ýanyna Gerardan Abymelek, Abymelegiň maslahatçysy Ahuzat hem onuň harby serkerdesi Pikol geldi. 27 Yshak olara: «Siz meni ýigrenip, öz ýurduňyzdan kowup goýberip, ýene meniň ýanyma gelýärmisiňiz?» diýdi. 28 Olar Yshaga şeýle jogap berdiler: «Rebbiň seniň bilen biledigine biziň gözümiz ýetdi. Şoňa görä biziň saňa ýagşylykdan başga hiç zat etmän, el gatman, seni parahatlyk bilen goýberişimiz ýaly, seniň-de bize ýamanlyk etmezligiň üçin özara ant içişip, şertnama baglaşaly diýdik. Indi Reb seni ýalkasyn». 30 Yshak myhmanlary hezzetledi. Olar iýip-içdiler. 31 Olar ir bilen turup, özara ant içişdiler. Yshak olary ugratdy. Myhmanlar Yshagyň ýanyndan razy bolup gaýtdylar. 32 Şol gün Yshagyň hyzmatkärleri onuň ýanyna gelip, öz gazan guýulary hakynda oňa gürrüň berdiler. Olar Yshaga: «Biz suw tapdyk» diýdiler. 33 Yshak guýa «Şeba» diýip at dakdy. Şoňa görä-de bu galanyň adyna şu günki güne çenli Beýerşeba diýlip gelinýär.
Ysawyň keseki aýallary
34 Ysaw kyrk ýaşyna ýetende, het Beýeriniň gyzy Ýehudyt we het Eýlonyň gyzy Bosmata öýlendi. 35 Bu gelinler Yshak bilen Rebekany janyndan doýurdylar.
Yshak ogullaryna pata berýär
1 Yshak garrap, gözden galypdy. Ol öz uly ogly Ysawy ýanyna çagyryp, oňa: «Oglum!» diýdi. Ysaw: «Näme, kaka?» diýdi. 2 Yshak: «Men indi garradym, haçan öljegim belli däl. 3 Indi sen aw enjamlaryňy – sagdakdyr ýaýyňy al-da, meýdana gidip, maňa aw awlap getir. 4 Ondan meniň halaýan tagamly naharymy bişirip ber; iýeýin-de, ölmezimden öň saňa pata bereýin» diýdi. 5 Yshagyň ogly Ysawa aýdan sözlerini Rebeka diňläp durdy. Ysaw meýdana awa gidende, Rebeka ogly Ýakuba şeýle diýdi: «Kakaň doganyň Ysawa: 7 „Aw awlap gel-de, ondan meniň halaýan tagamly naharymy bişirip ber; men ondan iýeýin-de, ölmezimden öň Rebbiň huzurynda saňa pata bereýin“ diýenini eşitdim. 8 Indi maňa gulak as-da, meniň tabşyrygymy ýerine ýetirgin, oglum. Git-de, sürüden iki sany semiz owlak getir, men olardan kakaňyň halaýan tagamly naharyny bişireýin. 10 Sen ony kakaňa iýmäge eltip berersiň, ol bolsa ölmezinden öň saňa pata berer». 11 Ýakup ejesine şeýle jogap berdi: «Doganym Ysaw tüýlek adam, meniň derim bolsa tekiz. 12 Eger kakam meni elläp göräýse, onda ol meniň özüni aldaýandygymy biler. Men pata almagyň deregine nälet galaryn». 13 Ejesi Ýakuba: «Şol nälet, goý, maňa gelsin, oglum. Sen maňa gulak as-da, gidip owlaklary getir» diýdi. 14 Şeýdip, Ýakup gidip, ejesine iki sany owlak getirip berdi. Ejesi Yshagyň halaýan tagamly naharyny bişirdi. 15 Soňra Rebeka uly ogly Ysawyň öýdäki gymmatbaha eşiklerini alyp, olary kiçi ogly Ýakuba geýdirdi. 16 Onuň ellerini we boýnunyň tüýsüz ýerlerini owlak derisi bilen örtdi. 17 Soňra Rebeka bişiren tagamly naharyny öz bişiren nany bilen bile ogly Ýakubyň eline tutdurdy. 18 Ýakup kakasynyň ýanyna gelip: «Kaka!» diýdi. Yshak: «Hawa! Sen kim, oglummy?» diýdi. 19 Ýakup kakasyna: «Men nowbahar ogluň Ysawdyryn. Men seniň aýdyşyň ýaly edendirin. Indi dik otur-da, getiren aw etimden iýip, maňa pata beräý» diýdi. 20 Yshak oglundan: «Awy nädip beýle çalt tapyp bildiň?» diýip sorady. Ýakup: «Seniň Hudaýyň Reb maňa tapmaga kömek etdi» diýip jogap berdi. 21 Yshak Ýakuba: «Golaýragyma süýş, oglum. Seni elläp göreýin, seniň, hakykatdan-da, oglum Ysawdygyňy ýa-da däldigiňi bir bileýin» diýdi. 22 Ýakup kakasy Yshagyň alkymyna bardy. Ol ogluny elläp gördi-de: «Ses Ýakubyň sesi, ýöne eller Ysawyň elleri» diýdi. 23 Ýakubyň elleri edil Ysawyňky ýaly tüýlek bolansoň, Yshak ony tanaman, oňa pata berdi. 24 Soňra Yshak ondan: «Sen, hakykatdan-da, meniň oglum Ysawmy?» diýip sorady. Ýakup: «Hawa, men şol» diýip jogap berdi. 25 Yshak oňa: «Oglum, aw etiňi getir, iýeýin-de, saňa pata bereýin» diýdi. Ýakup nahary onuň öňünde goýdy; Yshak iýdi, Ýakup şerap getirdi, Yshak içdi. 26 Yshak Ýakuba: «Gel, oglum, meni ogşa» diýdi. 27 Ýakup kakasynyň alkymyna baryp, ony ogşady. Yshak onuň geýimleriniň ysyny aldy we oňa pata berdi: «Ine, oglumyň bu ysy Rebbiň bereket beren Meýdanyň ysy ýalydyr. 28 Hudaý saňa Gögüň çygyndan, Mes toprakly ýerden, Bol galla hem şerap bersin. 29 Halklar saňa hyzmat etsinler, Il-uluslar saňa boýun egsinler. Baştutan bol sen öz doganlaryňa, Doganlaryň saňa boýun egsinler. Seni näletlän, näletlensin, Seni ýalkan, ýalkansyn!» 30 Yshak Ýakuba pata berip, Ýakup kakasynyň ýanyndan çykan dessine, dogany Ysaw awdan gaýdyp geldi. 31 Ol hem kakasyna tagamly nahar bişirip getirdi-de: «Kaka, dik otur-da, getiren aw etimden iýip, maňa pata ber» diýdi. 32 Yshak oňa: «Sen kim?» diýdi. Ol: «Men seniň nowbahar ogluň Ysaw» diýip jogap berdi. 33 Yshak tutuş göwresi bilen saňňyldap: «Onda seniň öň ýanyňdan maňa aw etinden nahar bişirip getiren kimdi? Men naharyň baryny iýip, oňa pata berdim-ä. Ol indi pataly bolar!» diýdi. 34 Ysaw kakasynyň sözlerini eşidip, dady-perýat etdi. Ol kakasyna: «Eý, kaka, maňa-da pata ber, maňa-da!» diýip zarynlady. 35 Yshak oňa: «Saňa berilmeli patany doganyň aldy, ol meni aldan eken» diýdi. 36 Ysaw kakasyna: «Oňa Ýakup ady ýöne ýere dakylmandyr. Ol meni ikinji gezek aldady. Ol başda nowbahar ogullyk hakymy aldy, ine, bu gün bolsa ol maňa berilmeli patany aldy» diýdi. Onsoň Ysaw: «Sen maňa hiç pata saklamadyňmy?» diýip, kakasyna özelendi. 37 Yshak oňa: «Men ony saňa baştutan etdim, ähli doganlaryňy oňa hyzmatkär edip berdim. Oňa nandyr şerap berdim. Indi men saňa näme bereýin, oglum!» diýdi. 38 Emma Ysaw kakasyna: «Kaka, sende bary-ýogy ýeke pata barmydy näme, maňa-da pata ber-dä!» diýip, içigip-içigip aglady. 39 Kakasy Yshak oňa şeýle jogap berdi: «Seret, seniň mesgen tutjak ýeriňde gökden çyg düşmez, Ol mes toprakly ýerden daş bolar. 40 Gylyjyňa daýanyp ýaşarsyň, Doganyňa hyzmat edersiň. Wagt geler, garşylyk görkezersiň. Onuň zulmundan dynarsyň». 41 Kakasyndan alan patasy üçin Ysaw Ýakuby ýigrenýärdi. Ol öz ýanyndan: «Kakamyň ölüm pursaty golaýlap gelýär. Kakamyň ýas güni geçenden soň, men Ýakuby öldürerin» diýip oýlanýardy. 42 Uly ogly Ysawyň sözleri Rebeka baryp ýetdi. Onsoň Rebeka kiçi ogly Ýakuby çagyrtdy-da, oňa şeýle diýdi: «Doganyň Ysaw senden ar almak üçin seni öldürmegiň küýüne düşüp ýör. 43 Indi maňa gulak as, oglum! Eglenme-de, Harana, meniň erkek doganym Labanyň ýanyna gaç! 44 Doganyň gahary ýatyşýança, eden işiň onuň ýadyndan çykyşýança, bir sellem şol ýerde ýaşa. Soň men adam iberip, seni ol ýerden özüm aldyraryn. Bir günüň içinde ikiňizden hem mahrum bolasym gelenok». 46 Soňra Rebeka Yshagyň ýanyna gelip, oňa: «Men Ysawyň het aýallaryndan halys irdim. Eger Ýakup şu het gyzlaryndan birine öýlenäýse, onda men nädip ýaşaryn?!» diýdi.
1 Yshak Ýakuby öz ýanyna çagyryp, oňa pata hem tabşyryk berip, şeýle diýdi: «Sen het gyzlaryna öýlenme! 2 Sen Padanarama, babaň Betuweliň öýüne git-de, şol ýerde daýyň Labanyň gyzlaryndan birine öýlen. 3 Goý, Gudratygüýçli Alla seni ýalkap, örňedip, köpeltsin. Goý, Ol senden ençeme halklar döretsin. 4 Hudaýyň Ybraýyma beren ýurduny özümiziň häzirki gelmişek bolup ýaşap ýören ýurdumyzy eýelemegiň üçin, goý, Ol saňa we seniň nesilleriňe Ybraýyma beren patasyny bersin!» 5 Şondan soň Yshak Ýakuby iberdi. Ýakup Betuwel aramlynyň ogly, Ýakubyň we Ysawyň ejesi Rebekanyň dogany, Labanyň ýanyna Padanarama gitdi.
Ysaw başga aýala öýlenýär
6 Yshagyň Ýakuba pata berip, Padanaramdan birine öýleneri ýaly, ony ol ýere iberendigini we «kengan gyzlaryna öýlenme!» diýip, Ýakuba tabşyryk berendigini we onuň kakasydyr ejesiniň sözüne gulak asyp, Padanarama gidendigini Ysaw eşitdi. 8 Ysaw Kengan gyzlaryny kakasynyň halamaýandygyny bilip, Ysmaýylyň ýanyna gitdi we beýleki aýallarynyň üstüne Ybraýymyň ogly Ysmaýylyň gyzy, Nebaýotyň aýal dogany Mahalata öýlendi.
Ýakup Beýtelde düýş görýär
10 Ýakup Beýerşebadan çykyp, Harana tarap gitdi. 11 Gün ýaşanda, ol bir ýerde düşledi. Ol bir daşy ýassyk edinip, şol ýerde ýatdy. 12 Ýakup düýşünde ýeriň üstünde ujy asmana ýetip duran bir merdiwan gördi. Hudaýyň perişdeleri şol merdiwan bilen ýokary çykyp, aşak düşüp ýörmüşler. 13 Merdiwanyň çür başynda duran Reb şeýle diýýär: «Ataň Ybraýymyň we Yshagyň Hudaýy Reb – Mendirin. Şu ýatan topragyňy Men saňa we seniň nesliňe bererin. 14 Seniň nesliň ýer ýüzüniň çägeleri kimin san-sajaksyz bolar. Olar gündogara, günbatara, demirgazyga hem-de günorta ýaýrarlar. Ýer ýüzüniň ähli halklary senden hem-de seniň nesilleriňden pata alarlar. 15 Men hemişe seniň bilen biledirin. Sen nirede bolsaň-da, Men seni goraryn we seni ýene-de şu ýurda gaýtaryp getirerin. Saňa beren wadamy ýerine ýetirýänçäm, Men seni terk etmerin». 16 Ýakup oýanyp: «Hakykatdan-da, Reb şu ýerde. Men muny bilmändirin!» diýdi. 17 Ol gorkup: «Bu nähili gorkunç ýer! Bu Hudaýyň öýi, gögüň derwezesi» diýdi. 18 Ýakup daň bilen turdy we kellesiniň aşagyna goýup ýatan uly daşyny alyp, ony ýadygärlik hökmünde dikdi we onuň üstüne zeýtun ýagyny guýdy. 19 Ýakup bu ýere «Beýtel» diýip at dakdy. Bu galanyň öňki ady Luz. 20 Ol soňra ant içip, şeýle diýdi: «Eger Hudaý meniň ýene-de sag-aman atamyň öýüne dolanyp gelerim ýaly, meniň bilen bile bolup, meni ýolda gorap, maňa iýmäge nan, geýmäge eşik berse, onda Reb meniň Hudaýym bolar. 22 Ýadygärlik diken bu uly daşymy Hudaýyň öýi diýip hasaplaryn. Eý, Hudaý, Seniň maňa beren her bir zadyň ondan birini men Saňa bererin».
Ýakup Labanyň ýanyna barýar
1 Soňra Ýakup ýoluny dowam etdirip, gündogar halkyň ýurduna geldi. 2 Ol başyny galdyranda, onuň gözi açyk meýdandaky bir guýa düşdi. Guýynyň başynda üç süri goýun ýatyrdy. Bu goýun sürüleri şol guýudan suwa ýakylýardy. Guýynyň agzynda ullakan bir daş bardy. 3 Çopanlar sürüleriň baryny guýynyň başyna ýygnanlaryndan soň, daşy aýryp, dowarlaryny suwa ýakardylar-da, ýene-de daşy guýynyň agzyna goýardylar. 4 Ýakup ol ýerdäki adamlardan: «Doganlar, siz nireden?» diýip sorady. Olar: «Biz haranly» diýdiler. 5 Ýakup olardan: «Siz Nahoryň agtygy Labany tanaýarmysyňyz?» diýip sorady. Olar: «Tanaýarys» diýdiler. 6 Ýakup ýene-de olardan: «Ol sag-salamatmydyr?» diýip sorady. Olar: «Hawa, ol sag-gurgundyr. Hanha, onuň gyzy Rahel dowaryny sürüp gelýär» diýdiler. 7 Soňra Ýakup: «Entek günortan çagy ahyryn; entek dowarlary ýygnardan ir; olary suwa ýakyň-da, äkidip bakyň» diýdi. 8 Olar: «Çopanlar sürüleri ýygnaýança, biz dowarlary suwa ýakyp bilmeris; guýynyň agzyndaky daş aýrylandan soň, dowarlary suwa ýakyp bileris» diýdiler. 9 Ýakup olar bilen gepleşip durka, Rahel kakasynyň dowarlaryny guýa getirdi. Rahel çopandy. 10 Ýakup Raheli öz daýysy Labanyň sürüsi bilen görende, ol guýynyň ýanyna bardy-da, onuň agzyndaky daşy aýryp, daýysy Labanyň dowarlaryny guýudan suwa ýakdy. 11 Soňra ol Raheli ogşap, içigip-içigip aglady. 12 Ýakup özüniň Raheliň kakasy bilen garyndaşdygyny, özüniň Rebekanyň ogludygyny Rahele aýtdy. Rahel ylgap gidip, kakasyna habar berdi. 13 Laban öz ýegeni Ýakubyň gelendigini eşidip, ylgap onuň öňünden çykdy. Ol Ýakuby gujaklap ogşady; ony öýüne alyp gaýtdy. Ýakup Labana bolup geçen wakalaryň hemmesini gürrüň berdi. 14 Laban oňa: «Sen meniň öz süýegim, öz tenimsiň» diýdi. Ýakup Labanyň öýünde bir aý ýaşandan soň,
Ýakup Rahele we Leýa öýlenmek üçin Labana hyzmat edýär
15 Laban oňa: «Garyndaşym diýip, sen maňa şeýdip, mugt hyzmat etjek ýörjekmi? Saňa näçe zähmet hak tölemeli? Aýt!» diýdi. 16 Labanyň iki gyzy bardy. Ulusynyň ady Leýa, kiçisiniň ady bolsa Raheldi. 17 Leýanyň gözleri mylaýymdy, Rahel bolsa syratlydy we owadandy. 18 Ýakup Raheli söýdi. Ol Labana: «Kiçi gyzyň Rahel üçin men ýedi ýyl hyzmatyňy edeýin» diýdi. 19 Laban: «Ony başga birine berenden, saňa berenim gowudyr. Meniň ýanymda boluber» diýdi. 20 Ýakup Rahel üçin ýedi ýyllap Labanyň hyzmatyny etdi. Raheli juda söýýändigine görä, ýedi ýyl onuň üçin ýedi gün ýaly bolup geçip gitdi. 21 Bir gün Ýakup Labana: «Möhletim doldy, gelinligimi maňa ber, men onuň ýanyna gireýin» diýdi. 22 Şeýdip, Laban töwerek-daşyny çagyryp, toý tutdy. 23 Emma şol gije Laban Raheliň deregine, uly gyzy Leýany Ýakubyň ýanyna alyp bardy; Ýakup Leýa ýanaşdy. 24 (Laban hyzmatkäri Zilpany gyzy Leýa gyrnak edip beripdi.) 25 Daň atdy, ine, görse bu Leýa eken. Ýakup Labana: «Bu näme etdigiň boldy? Men saňa Rahel üçin hyzmat etmänmidim näme? Sen näme üçin meni aldadyň?» diýdi. 26 Laban oňa: «Ulusy otyrka, kiçisi durmuşa çykarylmaz. Bu biziň ilimiziň däbidir. 27 Bir hepdelik toý dabarasy geçsin, saňa Raheli-de bererin, ýöne onuň üçin ýene ýedi ýyl hyzmatymy etmeli bolarsyň» diýdi. 28 Ýakup Laban bilen ylalaşdy. Bir hepdelik toý dabarasy geçenden soň, Laban kiçi gyzy Raheli-de Ýakuba berdi. 29 (Laban hyzmatkäri Bilhany Rahele gyrnak edip beripdi.) 30 Ýakup Rahele hem ýanaşdy. Ol Raheli Leýadan artyk söýýärdi. Ol Labana ýene-de ýedi ýyl hyzmat etdi.
Ýakubyň iki aýaly
31 Reb Leýanyň söýülmeýändigini görüp, onuň ýatgysyny açdy. Rahelden bolsa çaga dogmaýardy. 32 Leýa hamyla bolup, bir ogul dogurdy. Ol oglana Ruben diýip at goýdy, çünki ol: «Reb meniň betbagtlygymy gördi, indi meni adamym halar» diýdi. 33 Ol ýene-de hamyla boldy we bir ogul dogurdy. Ol: «Reb meniň söýülmeýändigimi eşidip, maňa bu ogly hem berdi» diýdi. Leýa oglunyň adyna Şimgon dakdy. 34 Leýa üçünji gezek göwreli bolup, ýene-de bir ogul dogurdy. Ol: «Adamym indi-ä meni söýse gerek, çünki men oňa üç ogul dogrup berdim» diýdi. Şol sebäpden hem ol üçünji oglunyň adyna Lewi dakdy. 35 Leýa ýene-de hamyla bolup, bir ogul dogurdy we: «Bu gezek men Rebbe alkyş aýdaryn» diýdi. Şoňa görä-de oglunyň adyna Ýahuda dakdy.
1 Rahel Ýakuba çaga dogrup bermändigini görende, ol öz aýal doganyna göriplik etdi. Ol Ýakuba: «Maňa-da çaga ber, ýogsam, men ölerin» diýdi. 2 Ýakubyň muňa gahary gelip: «Hudaý seni çagadan mahrum edýär. Men Hudaýmy näme?!» diýdi. 3 Rahel oňa: «Gyrnagym Bilha bilen ýat. Goý, ol maňa senden ogul dogrup bersin. Şeýdip, Bilhanyň üsti bilen men hem çagaly bolaýyn» diýdi. 4 Ol öz gyrnagy Bilhany Ýakuba aýallyga berdi; Ýakup onuň bilen ýatdy. 5 Bilha hamyla bolup, Ýakuba bir ogul dogrup berdi. 6 Onsoň Rahel: «Hudaý meni aklady, Ol, hakykatdanam, meniň dilegimi eşidip, maňa bir ogul berdi» diýip, oglanyň adyna Dan dakdy. 7 Raheliň gyrnagy Bilha ýene-de hamyla bolup, Ýakuba ikinji ogul dogrup berdi. 8 Rahel: «Doganym bilen juda çynlakaý göreşdim we ýeňdim» diýip, oglunyň adyna Naftaly dakdy. 9 Leýa özüniň dogurmakdan galandygyna göz ýetirip, öz çorusy Zilpany Ýakuba aýallyga berdi. 10 Leýanyň çorusy Zilpa Ýakuba bir ogul dogrup berdi. 11 Leýa: «Meniňki şowuna boldy» diýip, oglunyň adyna Gat dakdy. 12 Leýanyň gyrnagy Zilpa Ýakuba ikinji ogul dogrup berdi. 13 Leýa: «Men bagtlydyryn! Gyzlar maňa bagtly diýerler» diýip, ikinji oglunyň adyna Aşer dakdy. 14 Bugdaý oragy döwründe bir gün Ruben ekin meýdanyna gitdi we ol ýerden mandragor köklerini tapdy. Ruben ony ejesi Leýa getirip berdi. Rahel Leýanyň ýanyna gelip, oňa: «Ogluňyň getiren mandragor köklerinden maňa-da ber» diýdi. 15 Leýa oňa: «Ärimi elimden alanyňy az görüp, indi oglumyň getiren mandragor köklerini-de alsam diýýärmiň?» diýdi. Rahel oňa: «Bolýar, mandragor kökleriniň deregine Ýakup şu gije seniň bilen ýataýsyn» diýdi. 16 Agşamara Ýakup meýdandan gaýdyp gelýärkä, Leýa onuň öňünden çykyp: «Sen bu gije meniň ýanyma gir. Oglumyň getiren mandragor kökleri bilen seniň şu gijelik kireýiňi töledim» diýdi. Ýakup şol gije Leýa ýanaşdy. 17 Hudaý Leýanyň dilegini eşitdi. Leýa göwreli bolup, Ýakuba bäşinji ogul dogrup berdi. 18 Leýa: «Bu – öz gyrnagymy adamyma berenim üçin, Hudaýyň maňa beren muzdudyr» diýip, oglanyň adyna Ysakar dakdy. 19 Leýa ýene göwreli bolup, Ýakuba altynjy ogul dogrup berdi. 20 Leýa: «Hudaý maňa ajaýyp sowgat etdi. Indi adamym maňa hormat goýar, çünki men oňa alty ogul dogrup berdim» diýip, altynjy oglunyň adyna Zebulun dakdy. 21 Ol soňra bir gyz dogurdy we onuň adyna Dina dakdy. 22 Hudaý Raheli ýatdan çykarmandy. Ol Raheliň dilegini eşidip, onuň ýatgysyny açdy. 23 Rahel göwreli bolup, bir ogul dogurdy. Ol: «Hudaý meniň aýybymy aýyrdy. 24 Goý, Reb maňa ýene-de ogul bersin!» diýip, onuň adyna Ýusup dakdy. 25 Ýusup doglandan soň, Ýakup Labana şeýle diýdi: «Meni goýber, men öz mekanyma, öz ýurduma gideýin. 26 Meniň saňa nähili hyzmat edendigimi seniň özüň bilýänsiň. Men aýallarymdyr çagalarym üçin zähmet çekdim. Şonuň üçin sen olary maňa ber. Indi men gideýin». 27 Laban oňa: «Men saňa bir zat aýdaýyn. Men Rebbiň özümi sen sebäpli bereketli edendigini pal üsti bilen bildim. 28 Saňa näçe tölemelidigini aýt, men tölärin» diýdi. 29 Şonda Ýakup oňa şeýle diýdi: «Meniň saňa nähili hyzmat edendigimi, dowarlaryňyň meniň döwrümde nähili köpelendigini sen özüň bilýänsiň. 30 Meniň gelmezimden öň, seniň dowarlaryň sany azdy, olar men gelenimden soň köpeldi. Meniň aýak basan ýerimde, Reb saňa bereket berdi. Indi men öz hojalygym üçin haçan işläýin?» 31 Laban oňa: «Men saňa näme bereýin?» diýdi. Ýakup: «Maňa hiç zat gerek däl. Eger sen meniň şu maslahatymy alsaň, onda men seniň dowarlaryňy ýene-de bakyp, olara göz-gulak bolaryn. 32 Şu gün sen ähli sürülere aýlanyp, tegmiltli ýa-da menekli goýunlary hem-de geçileri, gara guzulary sürüden aýyr. Olar meniň hyzmat hakym bolar. 33 Soň sen şol berenleriňi görmäge geleniňde, meniň dogruçyldygymy görersiň. Eger meniň sürimde tegmiltsiz ýa-da meneksiz geçiler we gara däl goýunlar tapylaýsa, şonda sen olary ogurlyk hasaplap bilersiň». 34 Laban: «Bolýar, goý, seniň diýşiň ýaly bolsun» diýdi. 35 Emma şol günüň özünde Laban ala-mula we menekli erkeçleriň, tegmiltli we menekli, şeýle hem ak gatyşygy bolan geçileriň ählisini we gara goýunlaryň baryny sürüden çykaryp, öz ogullarynyň gözegçiligine berdi. 36 Soňra Laban üç günlük ýola barabarlykda Ýakupdan arany açdy. Ýakup Labanyň beýleki galan sürüsini bakmagyny dowam etdirdi. 37 Ýakup derek, badam hem-de çynar agaçlarynyň öl çybyklaryny alyp, olaryň gabygyny ýol-ýol aýranda ak zolaklar peýda boldy. 38 Ol zolakly çybyklary dowarlaryň öňünde suw içýän nowalaryna salyp goýdy. Dowarlar nowalardan suw içmäge gelenlerinde, çybyklaryň öňünde goça gelip, bogaz boldular we ala-mula, tegmiltli hem-de menekli owlak-guzulary guzladylar. 40 Ýakup guzularyny aýry saklap, olary Labanyň ala-mula we gara dowarlarynyň garşysynda bakýardy. Şeýdip, Ýakup özüne süri edindi we ony Labanyň sürüsine goşmady. 41 Sagdyn dowarlar goça gelenlerinde, çybyklaryň öňünde goça gelerleri ýaly, Ýakup çybyklary hemişe olaryň öňünde nowalarda goýardy. 42 Hor dowarlar goça gelende bolsa Ýakup olaryň öňünde çybyk goýmaýardy. Şunlukda, sagdyn dowarlar Ýakubyňky, hor dowarlar Labanyňky bolýardy. 43 Şeýdip, Ýakup juda baýady. Indi onuň süri-süri dowarlary, gul-gyrnaklary, düýeleri hem eşekleri bardy.
Ýakup Labanyň ýanyndan gidýär
1 Ýakup Labanyň ogullarynyň: «Ýakup biziň kakamyzyň ähli emlägine eýe boldy. Ol özüniň bütin baýlygyny kakamyzyň hasabyna gazandy» diýen gürrüňini eşitdi. Ýakup Labanyň hem özüne bolan garaýşynyň öňküsi ýaly däldigini gördi. 3 Onsoň Reb Ýakuba: «Ata-babaňyň mekanyna, öz garyndaşlaryňyň arasyna dolan, Men seniň bilen bile bolaryn» diýdi. 4 Şoňa görä Ýakup Rahel bilen Leýany meýdana, dowarlaryň ýanyna çagyryp, olara şeýle diýdi: «Görýärin welin, kakaňyzyň maňa garaýşy öňküsi ýaly däl. Ýöne kakamyň Hudaýy meniň bilendir. 6 Kakaňyza meniň janymy aýaman hyzmat edendigimi siz bilýänsiňiz. 7 Kakaňyz bolsa meni aldap, zähmet hakymy on gezek üýtgetdi, ýöne Hudaý oňa maňa zelel ýetirmäge ýol bermedi. 8 Laban maňa: „Tegmiltli dowarlar seniň hakyň bolsun“ diýende, dowarlar uçdantutma tegmiltli guzulary guzladylar. Ol: „Ala-mula dowarlar seniň hakyň bolsun“ diýende bolsa, dowarlar uçdan-tutma ala-mula owlak-guzulary guzladylar. 9 Şeýdip, Hudaý kakaňyzyň dowarlaryny ondan alyp, maňa berdi. 10 Dowarlaryň höwre gelýän möwsüminde men bir düýş gördüm. Düýşümde çakyşýan tekelerdir geçiler diňe ala-mula, tegmiltli we hallymyş. 11 Şonda düýşümde Hudaýyň perişdesi maňa: „Ýakup!“ diýip ýüzlendi. Men Oňa: „Lepbeý!“ diýip jogap berdim. 12 Perişde: „Seret, çakyşýan tekelerdir geçiler diňe ala-mula, tegmiltli we hallydyr. Labanyň saňa edýän zatlarynyň ählisini Men gördüm“ diýdi. 13 Men Beýtel Hudaýydyryn. Sen ol ýerde bir uly daşyň üstüne zeýtun ýagyny guýupdyň we ant içipdiň. Indi sen bu ýurtdan git-de, öz dogduk mekanyňa dolan» diýdi. 14 Rahel bilen Leýa Ýakuba şeýle jogap berdiler: «Atamyzyň öýünde bize ne paý, ne-de miras bar. 15 Biz keseki hasaplanmaýasmy näme?! Çünki ol bizi satdy, biz üçin tölenen kümüşleri-de satyp iýdi. 16 Hudaýyň kakamyzyň elinden alan ähli baýlygy bize hem biziň çagalarymyza degişlidir. Indi sen Hudaýyň diýenini ýerine ýetir». 17 Şeýdip, Ýakup çagalarydyr aýallaryny düýelere mündürip, ähli mallaryny – Padanaramda toplan ähli mal-mülküni alyp, öz kakasy Yshagyň ýanyna – Kengan ýurduna tarap ýola düşdi. 19 Laban öz dowarlaryny gyrkmaga giden wagty, Rahel kakasynyň öý butlaryny ogurlady. 20 Ýakup bolsa özüniň bu ýerden gaçýandygyny Laban aramlydan gizlemek bilen ony aldawa saldy. 21 Şeýdip, Ýakup ähli emlägini alyp, ol ýerden gaçdy. Ol Perat derýasyndan geçip, Gilgat daglygyna tarap ýöneldi.
Laban Ýakuby yzarlaýar
22 Üçünji gün Ýakubyň gaçandygy hakdaky habar Labana gelip ýetdi. 23 Laban garyndaşlaryny ýanyna alyp, ýedi günläp Ýakubyň yzyndan kowup, Gilgat daglygynda onuň yzyndan ýetdi. 24 Şol gije Hudaý Laban aramlynyň düýşünde oňa: «Gulak as! Ýakuba ýagşydan-ýamandan zat diýme» diýdi. 25 Laban Ýakubyň yzyndan ýetende, Ýakup daglykda öz çadyryny gurupdy. Laban hem öz garyndaşlary bilen Gilgat daglygynda öz çadyrlaryny gurdy. 26 Laban Ýakuba şeýle diýdi: «Bu näme etdigiň boldy? Näme üçin meni aldadyň we gyzlarymy söweşde ele salnan ýesirler ýaly edip alyp gaýtdyň? 27 Näme sebäpden sen gaýtjakdygyňy menden ýaşyrdyň? Men seni şady-horramlyk hem aýdym bilen, deprek we barbat bilen ugradardym. 28 Sen hatda maňa agtyklarymydyr gyzlarymy ogşamaga-da mümkinçilik bermediň. Sen akmaklyk etdiň. 29 Saňa ýamanlyk etmäge meniň güýjüm ýetýär. Emma seniň ataňyň Hudaýy öten agşam maňa: „Gulak as! Ýakuba ýagşydan-ýamandan zat diýme“ diýip tabşyrdy. 30 Bar, seniň gaýdanyň hiç diýeli. Men seniň ataň öýündäkileriň didaryna gaty zar bolandygyňy bilýärin. Ýöne meniň butlarymy ogurlap gaýtmaň näme?» 31 Ýakup Labana şeýle jogap berdi: «Gyzlaryňy elimden alarsyň öýdüp gorkdum. 32 Ýöne seniň butlaryňy ogurlap gaýdan diri galmaz. Garyndaşlarymyzyň gözüniň alnynda ähli goşlary barlap çyk-da, özüňe degişli näme tapsaň, al-da gidiber». Butlary Raheliň ogurlandygyndan Ýakup bihabardy. 33 Laban Ýakubyň, Leýanyň we iki gyrnagyň çadyryny barlady, ýöne butlary tapmady. Ol Leýanyň çadyryndan çykyp, Raheliňkä girdi. 34 Rahel butlary alypdy we olary düýäniň howdunyň aşagynda gizläp, özi-de onuň üstünde oturypdy. Laban çadyryň ähli ýerini barlap çykdy, ýöne olary tapmady. 35 Rahel kakasyna: «Kaka, seniň ýanyňda ýerimden turmaýanlygym üçin meni bagyşla, çünki häzir men görüm görýärin» diýdi. Laban hernäçe agtarsa-da, butlardan derek tapyp bilmedi. 36 Ýakup gaharlanyp, Labana şeýle diýdi: «Beýle yzarlaryň ýaly, meniň näme etmişim, näme günäm bar? 37 Sen meniň ähli zatlarymy dörüp çykdyň, emma öý goşlaryňdan, heý, tapan zadyň boldumy? Eger bir zat tapan bolsaň, hany, onda ony özüňiň we meniň garyndaşlarymyň öňünde goý, haýsymyzyň mamladygymyzy, goý, olaryň özi çözsün. 38 Ine, ýigrimi ýyllap men seniňkide bolanymda, seniň goýunlaryňdyr geçileriň guzy ýa owlak düşüren däldir. Men seniň sürüleriňden ýekeje goç-da iýen däldirin. 39 Ýyrtyjy haýwanlaryň parçalan mallaryny men seniň ýanyňa getirip hem durmadym; men hemişe ýitenleri öz boýnuma aldym. Gündiz ogurlanandygy-da, gije ogurlanandygy-da belli bolmadyklary sen menden talap etdiň. 40 Gündiz jöwzadan, gije aňzakdan ejir çekerdim. Gijeleri çirim etmän geçirerdim. 41 Öýüňde ýaşan ýigrimi ýylym, ine, şeýle geçdi. Iki gyzyň üçin on dört ýyl, dowarlaryň üçin alty ýyl hyzmatyňy etdim. Emma sen meniň zähmet hakymy on gezek üýtgetdiň. 42 Eger atam Ybraýymyň Hudaýy we kakam Yshagyň Heder Edýäni meniň bilen bile bolmadyk bolsa, onda sen häzir hem meni boş kowup goýbererdiň. Hudaý meniň çeken ezýetlerimi hem zähmetimi görüp, öten agşam saňa duýduryş berdi».
Ýakup bilen Labanyň arasyndaky ylalaşyk
43 Onsoň Laban Ýakuba: «Aýallaryň meniň gyzlarym, çagalaryň meniň çagalarym, dowarlaryň meniň dowarlarym. Ine, şu görýän zatlaryň ählisi meniňkidir. Ýöne men öz gyzlarymy hem olaryň çagalaryny yzyna alyp bilmen ahyryn. 44 Gel, ikimiz özara äht edişeli. Bu äht ikimize şaýat bolsun» diýdi. 45 Ýakup bir uly daşy aldy-da, ony dikdi. 46 Soňra ol öz garyndaşlaryna: «Daş toplaň» diýdi. Olar ýygnan daşlaryndan bir üýşmek ýasap, onuň gapdalynda naharlandylar. 47 Ol üýşmegi Laban Ýagar-sahaduta, Ýakup bolsa Galet diýip atlandyrdy. 48 Labanyň: «Şu daş depesi bize şaýat bolsun» diýendigine görä, ol ýere Galet diýen at galdy. 49 Bu uly daşa Mispa diýip at dakyldy, çünki Laban: «Biri-birimizden uzak düşen mahalymyz, Reb bizi gözden salmasyn» diýdi. 50 Laban Ýakuba ýene-de şeýle diýdi: «Eger gyzlaryma azar beräýseň ýa-da olaryň üstüne aýal alaýsaň, onda bilip goýgun, aralykda adam bolmasa-da, bize Hudaýyň Özi şaýatdyr. Ine, şu daş üýşmegi bilen şu dikme daş biziň ähtimize şaýatlyk etsin. 52 Biri-birimiziň tarapymyza ýaman niýet bilen geçmeli däldigimize, goý, ine, şu üýşmek bilen şu dikme daş şaýatlyk etsin. 53 Ybraýymyň Hudaýy we Nahoryň hudaýy (olaryň atalarynyň hudaýlary) biziň aramyzda höküm etsinler!» diýdi. Soňra Ýakup öz kakasy Yshagyň Heder Edýäninden ant içdi. 54 Ýakup dagyň üstünde gurbanlyk berip, garyndaşlaryny nahara çagyrdy. Olar naharlandylar we gije dagda ýatdylar. 55 Laban daň bilen turup, agtyklarydyr gyzlaryny ogşap, olara pata berip, öz mekanyna gaýtdy.
Ýakup Ysaw bilen duşuşyga taýynlanýar
1 Ýakup öz ýoly bilen gidip barýarka, Hudaýyň perişdeleri ony garşylady. 2 Ýakup olary görüp: «Bu Hudaýyň düşelgesi» diýdi. Şeýdip, Ýakup ol ýeri Mahanaýym diýip atlandyrdy. 3 Ýakup Edom ýurdunyň Segir diýilýän ýerine, dogany Ysawyň ýanyna habarçy ýollap: «Meniň jenabym Ysawa şeýle diýiň» diýip, öz habarçylaryna şu sözleri aýtmaklygy buýurdy: «Seniň guluň Ýakup şeýle diýýär: „Men Labanyňkyda şu wagta çenli gelmişek bolup ýaşadym. 5 Men ençeme öküzli, eşekli, dowarly hem gul-gyrnakly boldum. Seniň göwnüňi taparym ýaly, men saňa habar ýollaýaryn“». 6 Habarçylar Ýakubyň ýanyna gaýdyp geldiler. Olar: «Biz seniň doganyň Ysawyň ýanyna bardyk. Ol seni garşylamaga gelýär. Onuň ýanynda dört ýüz adam bar» diýdiler. 7 Muny eşidip, Ýakup juda gorkdy. Ol öz ýanyndan: «Eger Ysaw bir toparyň üstüne çozup, ony basyp alaýanda-da, beýleki topar gutular» diýip, öz adamlaryny, ownukly-irili mallaryny hem düýelerini iki topara böldi. 9 Soňra Ýakup şeýle dileg etdi: «Eý, maňa: „Öz ýurduňa, öz dogan-garyndaşlaryňyň arasyna dolan, Men saňa ýagşylyk ederin“ diýen Rebbim, atam Ybraýym bilen kakam Yshagyň Hudaýy! 10 Men Seniň söýgiňe we wepalylygyňa mynasyp däldirin. Iordan derýasyndan geçenimde, elimdäki hasamdan başga zadym ýokdy. Indi bolsa men iki toparyň eýesi boldum. 11 Ýalbarýaryn, meni öz doganym Ysawyň elinden halas et! Men onuň gelip, biziň hemmämizi, çagalary hem olaryň ejelerini öldürerinden gorkýaryn. 12 Sen maňa: „Men saňa ýagşylyk ederin, seniň nesliňi deňiz ýakasyndaky san-sajaksyz çägeler deý köpelderin“ diýipdiň». 13 Ýakup ol gijäni şol ýerde geçirdi. Özünde bar bolan mallardan iki ýüz geçi bilen ýigrimi erkeji, iki ýüz goýun bilen ýigrimi goçy, otuz sany köşekli saglyk düýäni, kyrk sygyr bilen on öküzi we ýigrimi sany urkaçy eşek bilen on sany erkek eşegi öz dogany Ysawa sowgat etmek üçin saýlap aldy. 16 Ýakup olary aýry-aýry sürüler edip, öz gullarynyň öňüne saldy we olara: «Menden öňde ýöräň we her süriniň arasynda çäk saklaň» diýip tabşyrdy. 17 Ýakup olaryň ilkinjisine şeýle tabşyryk berdi: «Doganym Ysaw öňüňden çykyp: „Sen kimiň adamy? Ugruň nirä? Öňüňdäki süri kimiňki?“ diýip sorasa: „Bular guluň Ýakubyňky. Ýakup bulary öz jenaby Ysawa sowgat iberdi. Yzymyzdan onuň özi-de gelýär“ diýiň». 19 Ýakup ikinji, üçünji guluna, sürüleriň yzyna düşüp giden ähli gullaryna-da şol bir tabşyrygy berip: «Ysawa duşanyňyzda, hut şol bir sözleri aýdarsyňyz. 20 Şeýle hem siz: „Guluň Ýakup-da yzdan gelýär“ diýersiňiz» diýdi. Çünki Ýakup öz ýanyndan: «Şu öňden ugradýan sowgatlarym bilen men Ysawyň ýüregini ýumşadaryn. Soňra men onuň bilen ýüzbe-ýüz görşerin. Ol, belki, meni kabul eder» diýip oýlandy. 21 Şeýdip, Ýakup sowgatlary özünden öň iberip, şol gijäni düşelgede geçirdi.
Ýakubyň Peniýeldäki göreş tutluşygy
22 Şol gije Ýakup turup, iki aýalyny, iki gyrnagyny hem-de on bir çagasyny alyp, Ýabok derýasynyň güzerinden geçdi. 23 Olary derýanyň aňyrsyna geçirenden soň, Ýakup ýanyndaky mal-mülkleriniň ählisini hem derýanyň aňyrsyna iberdi. 24 Ýakubyň ýeke özi galdy. Tä daň şapagy dogýança, bir kişi bilen göreş tutdy. 25 Ýakubyň baş bermeýändigini görensoň, ol kişi Ýakubyň uýlugynyň oýjugyna urup, onuň uýlugyny ýazdyrdy. 26 Ol Ýakuba: «Daň şapagy dogup gelýär, meni goýber!» diýdi. Ýakup oňa: «Tä maňa pata berýänçäň, men seni goýbermerin» diýdi. 27 Ol adam Ýakupdan: «Adyň näme?» diýip sorady. Ol: «Ýakup» diýip jogap berdi. 28 Ol adam Ýakuba: «Indi seniň adyň Ýakup däl-de, Ysraýyl bolar, çünki sen Hudaý hem adamlar bilen göreş tutuşyp, olardan üstün çykdyň» diýdi. 29 Ýakup ondan: «Seniň adyň näme?» diýip sorady. Ol: «Meniň adymy näme üçin soraýarsyň?» diýip, şol ýerde Ýakuba pata berdi. 30 Ýakup ol ýeri «Peniýel» diýip atlandyrdy. Ýakup: «Çünki men Hudaýy ýüzbe-ýüz görübem, diri galdym» diýdi. 31 Ýakup Peniýelden çykyp barýarka, Gün dogdy. Ol uýlugyna deglendigi sebäpli agsaýardy. 32 (Ysraýyllar henize çenli uýlukdaky siňri iýmeýärler, çünki Hudaý Ýakubyň uýlugyndaky siňre degipdi.)
Ýakup Ysaw bilen duşuşýar
1 Ýakup töweregine seredip, Ysawyň dört ýüz adam bilen bile gelýändigini gördi. Şeýdip, ol çagalaryny Leýanyň, Raheliň we iki gyrnagynyň arasynda böldi. 2 Gyrnaklaryny öz çagalary bilen bile öňde, Leýany öz çagalary bilen bile olaryň yzyndan, Rahel bilen Ýusuby bolsa hemmesiniň yzyndan goýdy. 3 Ýakubyň özi bolsa tutuş maşgalasynyň öňüne düşüp, doganyna golaýlaşýança, oňa ýedi gezek iki bükülip tagzym etdi. 4 Emma Ysaw Ýakuba tarap ylgady; ol Ýakubyň boýnundan gujaklap, ony ogşady. Olar aglaşdylar. 5 Soňra Ysaw töweregine seredip, aýallary hem çagalary gördi. Ol: «Ýanyňdakylar kim?» diýip sorady. Ýakup Ysawa: «Bular Hudaýyň öz guluňa merhemet bilen beren çagalarydyr» diýip jogap berdi. 6 Onsoň gyrnaklar öz çagalary bilen, soňra Leýa öz çagalary bilen gelip, oňa tagzym etdiler. Iň soňundan bolsa Rahel bilen Ýusup gelip, oňa tagzym etdiler. 8 Ysaw Ýakupdan: «Men mal sürüsi bilen gelýän adamlara duşdum. Olary näme üçin iberdiň?» diýip sorady. Ýakup oňa: «Olary men sen jenabymyň göwnüni tapmak üçin iberdim» diýip jogap berdi. 9 Ysaw oňa: «Dogan, meniň özümiňki özüme ýeterlik, seniň öz zadyň özüňki bolsun» diýdi. 10 Şonda Ýakup oňa: «Ýok, beýtme. Eger men seniň göwnüňden turan bolsam, onda sen meniň sowgatlarymy kabul et. Men seniň ýüzüňi görüp, hut Hudaýyň ýüzüni gören ýaly boldum. Sen meni açyk ýüz bilen garşy aldyň. 11 Iberen sowgatlarymy kabul et. Hudaý meni ýalkady. Mende hemme zat bar» diýdi. Şeýdip, Ýakup Ysawy sowgatlaryny kabul etmäge yrdy; Ysaw olary kabul etdi. 12 Soňra Ysaw Ýakuba: «Indi bu ýerden ugralyň, men siziň gapdalyňyzdan ýörärin» diýdi. 13 Ýakup oňa şeýle jogap berdi: «Çagalaryň näzikdigini, sagylýan ownukly-irili mallaryň maňa aladadygyny, meniň jenabym bilýändir. Eger dowarlary gaty gyssasak, olaryň bary haram öler. 14 Şoňa görä-de jenabym, sen öz guluňyň öňünden gidiber. Men mallaryň hem çagalaryň aýagyna ýöräp, howlukmanrak barybererin. Jenabym, seniň bilen Segirde duşuşarys». 15 Ysaw oňa: «Men hem öz adamlarymdan birnäçesini seniň ýanyňda galdyraýyn» diýdi. Emma Ýakup oňa: «Beýtmek näme gerek? Jenabym maňa eýýäm ýeterlik merhemet etdi» diýip jogap berdi. 16 Ysaw öňden gaýdyp, şol gün Segire tarap ýola düşdi. 17 Emma Ýakup Sukoda tarap gitdi. Ol ýerde özüne öý gurdy, mallaryna bolsa agyllar ýasady. Şol sebäpden-de ol bu ýeri «Sukot» diýip atlandyrdy. 18 Ýakup Padanaramdan Kengandaky Şekem galasyna sag-aman geldi. Ol galanyň eteginde düşledi. 19 Ýakup çadyryny diken ýerindäki bir bölek ýeri, Şekemiň atasy Hamoryň ogullaryndan ýüz teňňä satyn aldy. 20 Soňra Ýakup bu ýerde gurbanlyk sypasyny ýasap, ony El-Elohe-Ysraýyl diýip atlandyrdy.
Dinanyň namysyna degilişi
1 Leýanyň Ýakuba dogrup beren gyzy Dina ýerli halkyň gyzlaryny görmäge gitdi. 2 Bu ýurduň begi, hiwilerden bolan Hamoryň ogly Şekem Dinany görüp, ony tutdy, zorlap, namysyna degdi. 3 Şekem gyza ýürekden aşyk boldy. Ol gyzy söýdi we onuň göwnüni tapjak bolýardy. 4 Şekem kakasy Hamora: «Şu gyzy maňa alyp ber» diýdi. 5 Hamoryň oglunyň Dinany biabraý edendigini Ýakup eşitdi. Onuň ogullary bolsa meýdanda mallaryň üstündedi. Ýakup ogullary gelýänçe sesini çykarmady. 6 Ýakubyň ogullarynyň meýdandan gaýdyp gelýän wagty, Şekemiň kakasy Hamor Ýakup bilen gepleşmek üçin onuň ýanyna gitdi. Oglanlar bu habary eşidip, gazap donuny geýdiler. Çünki Şekem Ýakubyň gyzy bilen ýatyp, ysraýyl halkyny ile ryswa edipdi. 8 Hamor Ýakuba şeýle diýdi: «Meniň oglum Şekem siziň gyzyňyza ölemen aşyk. Gyzyňyzy meniň ogluma aýallyga beräýiň. 9 Garyndaşlyk açalyň, gyz alşyp-berşeliň. 10 Siz şu ýurtda biz bilen bile mesgen tutup, islän ýeriňizde ýaşap, söwda-satyk ediň we özüňize mülk ediniň». 11 Soňra Şekem söze goşulyp, Dinanyň kakasyna we doganlaryna şeýle diýdi: «Maňa merhemet ediň, onsoň men size islän zadyňyzy bererin. 12 Galyňmy, gymmatbaha serpaýlarmy, garaz, diliňiziň geplän zadyny men size bererin, maňa diňe şol gyzy aýallyga berseňiz bolýar». 13 Emma Ýakubyň ogullary öz uýalary Dinany biabraý eden Şekeme we onuň kakasyna mekirlik bilen jogap berdiler. 14 Olar şeýle diýdiler: «Uýamyzy sünnetsize bermeris. Bu biziň üçin namys bolar. 15 Diňe şu şert bilen ylalaşarys: siziň ähli erkekleriňiz biziň ýaly sünnetlensin. 16 Şeýtseňiz, onda biz siziň bilen gyz alşyp-berişmäge-de, siz bilen bile bir ýerde mekan tutmaga-da, bir halk bolmaga-da taýýardyrys. 17 Eger-de siz biziň sözümize gulak asyp, sünnetlenmeseňiz, onda gyzymyzy alyp gideris». 18 Bu şert Hamor bilen onuň ogly Şekeme ýarady. 19 Şekem bu işi eglemedi, çünki ol Ýakubyň gyzyny söýýärdi. Şekem maşgalada iň hormatlanýanydy. 20 Şekem bilen kakasy ikisi gala derwezesindäki duşuşyk geçirilýän ýere gelip, halka şeýle ýüzlendiler: 21 «Ol adamlar biziň dostlarymyzdyr. Goý, olar şu ýurtda mesgen tutup, söwda-satyk etsinler. Ýurdumyz giň ahyryn, ol bize-de, olara-da ýeter. Olar bilen gyz alşyp-berşeliň. 22 Bu adamlar diňe şu şert bilen – biziň ähli erkeklerimiziň özleri ýaly sünnetlenmek şerti bilen biziň aramyzda ýaşap, biziň bilen bir halk bolmaga razylaşarlar. 23 Olar bilen razylaşalyň, goý, olar biziň bilen bile otursynlar. Onsoň olaryň ähli mallary we mal-mülkleri biziňki bolar!» 24 Hamor bilen onuň ogly Şekemiň sözüni kabul edip, galanyň ähli erkekleri sünnetlendiler. 25 Üç gün geçipdi. Erkekler heniz sünnetiň yzasyny çekýärdiler. Ýakubyň iki ogly, Dinanyň agalary Şimgon bilen Lewi gala duýdansyz hüjüm edip, ol ýerdäki erkekleriň ählisini uçdantutma gylyçdan geçirdiler. 26 Hamor bilen onuň ogly Şekemi-de öldürip, Dinany Şekemiň öýünden alyp gaýtdylar. 27 Ýakubyň beýleki ogullary öldürilenleriň ýanyna geldiler we öz uýalarynyň biabraý edilendigi üçin galany taladylar. 28 Olar ownukly-irili mallary, eşekleri, galanyň içindäki hem meýdandaky ähli zatlary we olaryň ähli baýlyklaryny olja aldylar; aýallaryny we oglan-uşaklaryny ýesir aldylar we öýlerindäki bar zatlary taladylar. 30 Ýakup Şimgon bilen Lewä: «Siz bu ýurduň ilaty bolan kenganlardyr perizleri maňa duşman edip, başymy bela sokduňyz. Biz azlyk edýändiris. Olar bize garşy baş göterip, meni bütin hojalygym bilen bilelikde gyrgyna bererler» diýdi. 31 Ogullary Ýakuba: «Uýamyza jelep hökmünde garalmaklyga ýol berip bolmaz ahyryn» diýdiler.
Hudaý Beýtelde Ýakuba pata berýär
1 Hudaý Ýakuba: «Beýtele git-de, şol ýerde mesgen tut. Doganyň Ysawdan gaçyp barýarkaň, özüňe görnen Hudaýa gurbanlyk sypasyny ýasa» diýdi. 2 Şeýdip, Ýakup maşgalasyna we ýanyndakylara ýüzlenip: «Keseki hudaýlaryňyzy taşlaň, tämizleniň we geýimleriňizi çalşyryň. 3 Geliň, Beýtele gideliň. Ol ýerde hasratly günümde maňa kömek eden we giden ýerimde meniň bilen bolan Hudaýa gurbanlyk sypasyny ýasaýyn» diýdi. 4 Şondan soň olar öz keseki hudaýlaryny we gulakhalkalaryny Ýakuba berdiler. Ýakup olary Şekemiň golaýyndaky dub agajynyň aşagynda gizledi. 5 Soňra olar ýola düşdüler. Ýakubyň ogullaryny hiç kim yzarlamaz ýaly, töwerekdäki galalaryň ählisiniň ilatyny Hudaýyň gorkusy gaplady. 6 Ýakup öz adamlary bilen Kengandaky Luza, ýagny häzirki Beýtele geldi. 7 Ýakup ol ýerde gurbanlyk sypasyny ýasap, ol ýeri «Beýteliň Hudaýy» diýip atlandyrdy, çünki Ýakup doganyndan gaçyp barýarka, şol ýerde oňa Hudaý görnüpdi. 8 Rebekanyň enekesi Debora aradan çykdy we ol Beýteliň golaýyndaky dub agajynyň düýbünde jaýlandy. Şeýdip, bu agaç Alon-bakut diýlip atlandyryldy. 9 Ýakup Padanaramdan gaýdyp gelenden soň, Hudaý Ýakuba ýene-de görnüp, oňa pata berdi. 10 Hudaý Ýakuba: «Seniň adyň häzir Ýakup, ýöne mundan beýläk seniň adyň Ýakup däl-de, Ysraýyl bolar» diýdi. Şeýdip, Ol onuň adyna Ysraýyl dakdy. 11 Soňra Hudaý ýene: «Men Gudratygüýçli Alladyryn. Örňäň, köpeliň. Senden millet we birtopar millet dörär, seniň nesilleriňden şalar çykar. 12 Ybraýyma, Yshaga beren ýurdumy saňa we seniň nesliňe bererin» diýdi. 13 Hudaý Ýakup bilen sözleşen Ybraýymyň ýanyndan ýokary göterildi. 14 Ýakup Hudaýyň özi bilen gepleşen ýerinde uly daş dikdi we onuň üstüne içgi sadakasyny hem-de zeýtun ýagyny dökdi. 15 Ýakup Hudaýyň özi bilen gepleşen ýerini Beýtel diýip atlandyrdy.
Raheliň ölümi we Benýaminiň dünýä inmegi
16 Olar Beýtelden ugradylar. Eprat welaýatyna ýetmäge sähel menzil galanda, ýolda Raheliň çagasynyň bolmaly pursaty gelip, ony agyr burgy tutup ugrady. 17 Agyr burgy tutýarka, göbek ene oňa: «Gorkma, ine, seniň munyň-da ogul!» diýdi. 18 Jany çykyp barýan Rahel ogluna Benony diýip at dakdy. Ýöne kakasy onuň adyna Benýamin goýdy. 19 Şeýdip, Rahel dünýäden ötdi. Ol Eprata, ýagny Beýtullahama gidilýän ýoluň gyrasynda jaýlanyldy. 20 Ýakup Raheliň guburynyň üstünde bir uly daş dikdi. (Şol daş Raheliň guburynyň üstünde şu güne çenli hem dur.) 21 Ysraýyl ýene ýoluny dowam etdirdi. Ol Eder diňiniň aňyrsynda öz çadyryny dikdi. 22 Ysraýyl Ederde ýaşaýarka, onuň ogly Ruben öz kakasynyň gyrnak aýaly Bilha bilen ýatdy. Ysraýyl muny eşitdi. Ysraýylyň on iki ogly bardy. Onuň Leýadan bolan ogullary: Ruben (nowbahar ogly), Şimgon, Lewi, Ýahuda, Ysakar, Zebulun; 24 Onuň Rahelden bolan ogullary: Ýusup, Benýamin; 25 Onuň Raheliň gyrnagy Bilhadan bolan ogullary: Dan, Naftaly; 26 Onuň Leýanyň gyrnagy Zilpadan bolan ogullary: Gat, Aşer. Bu Ýakubyň Padanaramda doglan ogullarydy.
Yshagyň ölümi
27 Ýakup Ybraýym bilen Yshagyň gelmişek bolup ýaşan ýeri bolan Mamra, ýagny Kyrýatarba (Hebrona) kakasy Yshagyň ýanyna geldi. 28 Yshak ýüz segsen ýyl ömür sürdi. 29 Ol garrap dünýäden ötüp, ata-babalaryna gowuşdy. Ogullary Ysaw bilen Ýakup ony jaýlady.
Ysawyň nesilleri
1 Ysawyň, ýagny Edomyň nesilleri şulardyr. 2 Ysaw Kengan gyzlaryna öýlendi. Ol het Eýlonyň gyzy Ada, hiwi Sibgonyň ogly, Ananyň gyzy Oholybama hem-de Ysmaýylyň gyzy, Nebaýotyň aýal dogany Bosmata öýlendi. 4 Ada Ysawa Elipazy, Bosmat Reguwaly, 5 Oholybama bolsa Ýeguşy, Ýaglamy we Korany dogrup berdi. Ine, şular Ysawyň Kengan ýurdundaka doglan ogullarydyr. 6 Ysaw aýallaryny, ogul-gyzlaryny, hojalygyndakylaryň ählisini, mallaryny hem-de Kenganda gazanan ähli emlägini alyp, dogany Ýakubyň ýanyndan aýrylyp, başga ýere gitdi. 7 Olaryň maly juda köpdi. Şeýle bolansoň, olar bir ýerde ýaşap biljek däldiler, olaryň dowarlaryna öri darlyk edýärdi. 8 Ysaw, ýagny Edom Segir daglygynda ýaşady. 9 Segir daglygyndaky edomlaryň atasy bolan Ysawyň nesilleri şulardyr. 10 Olaryň atlary şeýledir: Ysawyň aýaly Adadan bolan ogly Elipaz, Ysawyň aýaly Bosmatdan bolan ogly Reguwal. 11 Elipazyň ogullary: Teýman, Omar, Sepo, Gatam we Kenaz. 12 (Timna Ysawyň ogly Elipazyň gyrnak aýalydy. Ol Elipaza Amalegi dogrup berdi.) Şular Ysawyň aýaly Adadan bolan ogullarydyr. 13 Reguwalyň ogullary: Nahat, Zera, Şamma we Miza. Bular Ysawyň aýaly Bosmatdan bolan ogullarydyr. 14 Ysawyň aýaly, Sibgonyň ogly, Ananyň gyzy Oholybama Ysawa şu ogullary: Ýeguşy, Ýaglamy we Korany dogrup berdi. 15 Ysawyň nesillerinden dörän urugbaşylar şulardyr: Ysawyň nowbahar ogly Elipazyň ogullary: Teýman, Omar, Sepo, Kenaz, Kora, Gatam we Amalek. Şular Elipazyň Edom ýurdundaky ogullarydyr; olar Ysawyň Adadan bolan ogullarydyr. 17 Ysawyň ogly Reguwalyň ogullary şulardyr: urugbaşylar Nahat, Zera, Şamma, Miza. Bular Reguwalyň Edom ýurdundaky ogullarydyr. Olar Ysawyň aýaly Bosmatdan bolan ogullarydyr. 18 Ysawyň aýaly Oholybamadan bolan ogullary: Ýeguş, Ýalam, Kora. Bular Ysawyň Ananyň gyzy Oholybamadan bolan ogullarydyr. 19 Bularyň hemmesi Ysawyň ýagny Edomyň ogullarydyr.
Segiriň nesilleri
20 Hory Segiriň ogullary şulardyr: Lotan, Şobal, Sibgon, Ana, Dişon, Ezer, Dişan. Olar ýurduň ýaşaýjylarydyr we horlaryň urugbaşylarydyr. Bular Segiriň Edom ýurdundaky ogullarydyr. 22 Lotanyň ogullary şulardyr: Hory, Heýman. Timna Lutuň aýal doganydy. 23 Şobalyň ogullary: Alwan, Manahat, Eýbal, Şepo, Onam. 24 Sibgonyň ogullary: Aýa, Ana (bu şol kakasynyň eşeklerini bakyp ýörkä, çölde gyzgyn suwly çeşmeleri tapan Anadyr). 25 Ananyň çagalary: Dişon we gyzy Oholybama. 26 Dişonyň ogullary: Hemdan, Eşban, Ýitran, Keran. 27 Ezeriň ogullary: Bilhan, Zagawan, Akan. 28 Dişanyň ogullary: Us, Aran. 29 Segir ýurdundaky uruglaryna görä hory urugbaşylary şulardyr: Lotan, Şobal, Sibgon, Ana, Dişon, Ezer, Dişan.
Edom patyşalary
31 Ysraýyllara hiç bir patyşa şalyk etmezden öňki Edom ýurdunda höküm süren patyşalar şu aşakdakylardyr. 32 Begoryň ogly Bala Edomda patyşalyk etdi. Onuň paýtagt galasynyň ady Dinhabadyr. 33 Bala dünýäden ötüp, onuň ýerine Bosra galasyndan bolan Zeranyň ogly Ýobap patyşa boldy. 34 Ýobap dünýäden ötüp, onuň ýerine teýmanly Huşam patyşa boldy. 35 Huşam dünýäden ötüp, onuň ýerine Mowap topragynda midýanlary ýeňen, Bedatyň ogly Hadat patyşa boldy. Onuň paýtagt galasynyň ady Awytdy. 36 Hadat dünýäden ötüp, onuň ýerine masrekaly Samla patyşa boldy. 37 Samla dünýäden ötüp, onuň ýerine Perat derýasynyň boýundaky Rehobotdan bolan Şawul tagta çykdy. 38 Şawul dünýäden ötüp, onuň ýerine Akboryň ogly Bagalhanan patyşa boldy. 39 Akboryň ogly Bagalhanan dünýäden ötüp, onuň ýerine Hadar patyşa boldy. Onuň paýtagt galasynyň ady Pagudyr. Meýzahabyň agtygy, Matrediň gyzy Meheýtabel onuň aýalydyr. 40 Uruglary, ýurtda mesgen tutýan ýerleri hem atlary boýunça Ysawdan dörän Edom urugbaşylary şulardyr: Timna, Alwa, Ýetet, Oholybama, Ela, Pinon, Kenaz, Teýman, Mibsar, Magdyýel, Iram. Bu uruglaryň hemmesi Ysawdan dörediler.
Ýusuby doganlary Müsüre satýar
1 Ýakup öz kakasynyň gelmişek bolup mesgen tutan ýurdy bolan Kenganda ýaşaýardy. 2 Ýakubyň maşgalasynyň kyssasy şeýledir. On ýedi ýaşly bolan Ýusup, öweý ejeleri Bilhadan we Zilpadan bolan doganlary bilen bile süri bakýardy. Ýusup doganlarynyň eden işlerini kakasyna şugullaýardy. 3 Ysraýyl Ýusuby beýleki ogullaryndan has gowy görerdi, çünki ol Ýakubyň garran wagty doglupdy. Ýakup oňa aýratyn don tikipdi. 4 Ýusubyň doganlary öz kakalarynyň Ýusuby özlerinden has ileri tutýandygyny gördüler. Şoňa görä-de olar Ýusuby ýigrenerdiler we olaryň Ýusup bilen sözleri alyşmazdy. 5 Bir gün Ýusup düýş gördi. Ol düýşüni doganlaryna gürrüň berende, olar Ýusuby öňkülerindenem beter ýigrendiler. 6 Ýusup olara şeýle diýdi: «Diňläň, men şeýle düýş gördüm. 7 Biz ekin meýdanynda desse bogýarmyşyk. Birdenkä meniň dessäm ýerinden galyp, dikelip durýarmyşyn; siziň desseleriňiz bolsa onuň daşyna aýlanyp, oňa baş egýärmişler». 8 Doganlary Ýusuba: «Bäh, sen biziň üstümizden hökümdarlyk edäýermikäň, bizi dolandyraýarmykaň?» diýdiler. Şeýdip, olar Ýusuby düýşi hem-de özleri barada aýdan sözleri üçin has-da beter ýigrendiler. 9 Ýusup ýene bir düýş gördi we ol ony-da doganlaryna gürrüň berdi. Ol: «Men ýene bir düýş gördüm. Onda Gün, Aý hem-de on bir sany ýyldyz maňa baş egýärmişler» diýdi. 10 Ýusup muny kakasyna-da, doganlaryna-da gürrüň berdi. Kakasy oňa käýäp: «Bu nähili düýş boldugy? Bäh, men, ejeň, doganlaryň hemmämiz saňa iki bükülip tagzym etmeli bolaýarmykak?» diýdi. 11 Şeýdip, doganlary Ýusuba gabanjaňlyk edýärdiler, ýöne bu sözler onuň kakasyny oýa batyrdy. 12 Bir gün Ýusubyň doganlary kakalarynyň dowarlaryny bakmaga Şekeme giden wagtlarynda, Ysraýyl Ýusuba: «Doganlaryň Şekemde dowarlary bakyp ýörler. Sen olaryň ýanyna gidip gel» diýdi. Ýusup: «Bolýar, gidäýerin» diýdi. 14 Ýakup Ýusuba: «Git-de, doganlaryňdan habar al. Janlary sagmyka, dowarlar tükelmikä, bilip gel» diýip, ony Hebron deresiniň içi bilen ugratdy. Ýusup Şekeme geldi. 15 Meýdanda ondan-oňa aýlanyp ýörkä, oňa bir adam duşup: «Näme ideýärsiň?» diýip sorady. 16 Ýusup: «Doganlarymy ideýärin. Aýtsana, olar mallaryny nirede bakýarkalar?» diýdi. 17 Ol adam: «Olar bu ýerden gitdiler, men olaryň: „Dotana gideliň“ diýenlerini eşitdim» diýdi. Ýusup doganlarynyň yzyndan gidip, olary Dotandan tapdy. 18 Doganlary Ýusuby uzakdan görüp, heniz ýakynlaşmanka, ony öldürmegiň kastyna çykdylar. 19 Olar biri-birlerine: «Hanha, düýşüň ussady gelýär. 20 Geliň, ony öldürip, şu gurruk guýylaryň birine taşlalyň-da, ony bir ýyrtyjy haýwan iýipdir diýeliň. Onsoň göreli-bakaly, onuň düýşleri çyn bolup çykaýarmyka!» diýişdiler. 21 Muny Ruben eşidip: «Ýok, ony öldürmäliň» diýip, Ýusuby halas etmäge çalyşdy. 22 Ýusuby bularyň elinden halas etmek we ony sag-aman yzyna, kakasynyň ýanyna ibermek üçin, Ruben olara: «Ony şu çöldäki guýa taşlaň, ýöne oňa el gatyp, ganyna galaýmaň!» diýdi. 23 Ýusup doganlarynyň ýanyna gelende, olar onuň egnindäki aýratyn donuny sypyrdylar-da, Ýusuby gurruk guýa taşladylar. 25 Olar naharlanmaga oturanlarynda, Gilgatdan ysmaýyllaryň kerweniniň gelýändigini gördüler. Düýelere hoşboý ysly otlar, melhem hem-de ladan ýüklenendi. Olar bu ýükleri Müsüre alyp barýardylar. 26 Ýahuda doganlaryna: «Doganymyzy öldürip, ganhorlugymyzy gizlänimiz bilen gazanýan zadymyz näme?! 27 Geliň, ony ysmaýyllara satalyň, goý, ol biziň elimizden jebir çekmesin, ol biziň jan ýaly doganymyzdyr, öz süýegimizdir» diýdi. Doganlary Ýahuda gulak asdylar. 28 Midýan täjirleri ol ýerden geçip barýarkalar, doganlary Ýusuby guýudan çykaryp, ony ýigrimi kümüş teňňä ysmaýyllara satdylar. Olar bolsa Ýusuby Müsüre alyp gitdiler. 29 Ruben guýa gaýdyp geldi we ol ýerden Ýusuby tapmansoň, ýakasyny ýyrtyp zarynlady. 30 Ol doganlarynyň ýanyna baryp: «Oglan ýok, indi men nädeýin!» diýdi. 31 Onsoň olar bir erkeji soýup, Ýusubyň donuny onuň ganyna buladylar. 32 Olar Ýusubyň aýratyn donuny kakalarynyň ýanyna eltip: «Biz bu dony tapdyk, seret, bu seniň ogluňyň don-a däldir-dä?» diýdiler. 33 Ýakup dony tanap: «Bu oglumyň dony! Ony bir ýyrtyjy haýwan iýipdir; Ýusup şek-şübhesiz parçalanypdyr» diýip aglady. 34 Ýakup ýakasyny ýyrtyp zarynlap, ençeme günläp oglunyň ýasyny tutdy. 35 Ýakubyň ähli ogullarydyr gyzlary gelip, oňa göwünlik berjek boldular, emma oňa göwünlik berip bilmediler. Ýakup: «Şu hasratym bilen olüler dünýäsindäki oglumyň ýanyna gitjek» diýdi. Şeýdip, kakasy Ýusubyň ýasyny tutmagyny dowam etdirdi. 36 Şol arada midýanlar Ýusuby Müsürde fyrownyň janpenalarynyň baştutany Potypara satypdylar.
Tamar bilen Ýahuda
1 Şol wagtlar Ýahuda öz doganlaryndan aýrylyp, adullamly Hira diýen biriniň ýanyna gidip, şol ýerde ornaşdy. 2 Ýahuda ol ýerde Şuga diýen bir kenganlynyň gyzy bilen tanşyp, öýlenip, oňa ýanaşdy. 3 Aýal göwreli bolup, bir ogul dogurdy. Ýahuda onuň adyna Er dakdy. 4 Onuň aýaly ikinji gezek göwreli bolup, ýene-de bir ogul dogurdy. Ol oglanyň adyna Onan dakdy. 5 Ol soňra ýene-de bir ogul dogurdy we onuň adyna Şela dakdy. Aýaly soňky ogluny dogranda, Ýahuda Kezipdedi. 6 Ýahuda nowbahar ogly Eri Tamar diýen gyza öýerdi. 7 Emma Ýahudanyň nowbahar ogly Eriň Öz nazarynda pisdigi üçin Reb ony öldürdi. 8 Ýahuda Onana: «Doganyňyň nesliniň ýitip gitmezligi üçin sen öz gelnejeňe ýanaşmaga borçlusyň» diýdi. 9 Emma Onan özünden önjek çagalaryň öz nesli bolmajakdygyny bilýärdi. Şol sebäpden-de ol her wagt gelnejesine ýanaşanda, çaga galmazlygy üçin tohumyny ýere dökerdi. 10 Onan Rebbiň nazarynda pislik edendigi üçin Reb ony öldürdi. 11 Ýahuda gelni Tamara: «Sen ataň öýüne git-de, oglum Şela ýigit çykýança, ol ýerde dullugyňa ýaşaber» diýdi. Çünki Ýahuda Şela-da beýleki iki dogany ýaly öler öýdüp gorkýardy. Şeýdip, Tamar atasy öýüne gitdi. 12 Esli wagtdan soň Şuganyň gyzy, Ýahudanyň aýaly hem aradan çykdy. Aýalynyň matamy sowlansoň, Ýahuda dosty adullamly Hira bilen öz gyrkymçylarynyň ýanyna Timna gitdi. 13 Tamara: «Gaýynataň dowarlaryny gyrkdyrmaga Timna gidýär» diýip habar berdiler. 14 Ol dulluk geýimini çalşyryp, ýüzüni büräp, daşyna örtgi oranyp, Timna gidilýän ýoluň ugrundaky Eýnaýymyň derwezesiniň agzynda oturdy. Çünki Tamar Şelanyň ýigit çykandygyny bilýärdi, emma ol heniz Şela berilmändi. 15 Ýahuda ony gördi we ýüzi örtülgi bolansoň, ol jelepdir öýtdi. 16 Ýahuda bu aýalyň öz gelnidiginden bihabar bolansoň, oňa tarap öwrülip: «Meniň bilen ýatjakmy?!» diýdi. Ol Ýahudadan: «Eger seniň bilen ýataýsam, sen maňa näme berersiň?» diýip sorady. 17 Ýahuda ol aýala: «Öz sürimden bir owlak ibererin» diýip jogap berdi. Ol Ýahuda: «Owlagy iberýänçäň, girew goýup bilermiň» diýdi. 18 Ýahuda ondan: «Saňa girew hökmünde näme bereýin?» diýip sorady. Ol aýal: «Boýnuňdan asylýan möhüriňi gaýyşy bilen hem-de eliňdäki hasaňy ber» diýdi. Şeýdip, Ýahuda bulary oňa berip, onuň bilen ýatdy. Şunlukda, ol aýal ondan göwreli boldy. 19 Aýal öýüne gidip, bürenjegini aýryp, ýene-de dulluk geýimini geýdi. 20 Ýahuda girewine goýan zatlaryny ol aýaldan almak üçin, adullamly dostundan oňa bir owlak iberdi, ýöne ony tapmady. 21 «Eýnaýymda, ýoluň ugrunda azgyn aýal otyrdy, şol niredekä?» diýip, ol ýerli adamlardan sorady. Emma oňa: «Bu ýerde hiç haçan azgyn aýal bolmandy» diýip jogap berdiler. 22 Ol Ýahudanyň ýanyna dolanyp geldi we oňa: «Men ony tapmadym, ýerli adamlar hem: „Bu ýerde hiç haçan azgyn aýal bolmandy“ diýýärler» diýdi. 23 Ýahuda: «Biziň üstümizden gülmezleri ýaly, goý, ol zatlar şonuňky bolsun. Men owlagy iberdim, ýöne sen ol aýaly tapyp bilmediň» diýdi. 24 Üç aýa golaý wagt geçenden soň, oňa: «Gelniň Tamar jelepçilige ýüz urup, göwreli bolupdyr» diýip habar berdiler. Ýahuda: «Ony daşary çykaryň-da, ýakyň» diýdi. 25 Tamary daşary çykaranlarynda, ol gaýynatasyna şu habary ýollap: «Men, ine, şu möhüriň, gaýyşyň hem-de hasanyň eýesinden göwreli boldum. Seret-de, bulary tanap, olaryň kimiňkidigini bil!» diýip, girewine alan zatlaryny gaýynatasyna iberdi. 26 Ýahuda öz zatlaryny tanap, şeýle diýdi: «Ol maňa görä mamla. Men ony oglum Şela daksam boljak ekeni». Şondan soň, Ýahuda hiç haçan Tamar bilen ýatmady. 27 Wagty-sagady dolup, dogurmaly pursaty gelende, Tamaryň göwresinde ekiz çaganyň bardygy mälim boldy. 28 Ol dogranda, ilki bir çaganyň eli çykdy. Göb ekene «Şu öň doguldy» diýip, çaganyň goşaryna gyrmyzy sapak daňdy. 29 Ýöne çaga elini ýene yzyna çekip aldy we onuň inisi ilki doguldy. Göb ekene: «Sen nädip zor bilen çykdyň?» diýdi. Şol sebäpden hem onuň adyna Peres dakyldy. 30 Soňra eli gyrmyzy sapakly çaga doguldy. Onuň adyna Zera goýuldy.
Ýusup Potypar üçin işleýär
1 Ysmaýyllar Ýusuby Müsüre getirip, fyrownyň janpenalarynyň baştutany Potypara satdylar. 2 Reb Ýusup bilen biledi. Ýusubyň işleri oňuna boldy; ol müsürli jenabynyň öýünde ýaşaýardy. 3 Müsürli jenap Ýusubyň ähli işlerine Rebbiň kömek edýändigine we Onuň Ýusuba ähli işinde üstünlik berýändigine göz ýetirdi. 4 Şeýdip, Ýusup jenabynyň göwnüni tapyp, oňa hyzmat etdi. Ol Ýusuby bütin hojalygynyň üstünden baştutan edip belläp, öz eýeçiligindäki ähli zatlary onuň ygtyýaryna berdi. 5 Şondan soň Reb Ýusubyň hatyrasy üçin bu müsürliniň bütin hojalygyna we onuň öýündäki hem meýdandaky ähli mal-mülküne bereket berdi. 6 Potypar ähli mal-mülküni Ýusubyň ygtyýarlygyna berdi. Ol indi öz damagyndan başga zada baş galdyrmaýardy. Ýusup boý-syratly, juda görmegeý ýigitdi.
Ýusup we Potyparyň aýaly
7 Aradan birnäçe wagt geçenden soň, oňa Potyparyň aýalynyň göwni gidip: «Meniň bilen ýat» diýdi. 8 Emma Ýusup mundan boýun gaçyryp, şeýle diýdi: «Jenabym öýüň hiç bir zady üçin baş galdyrmaýar. Ol öz eýeçiligindäki bar zatlary meniň baştutanlygyma berdi. 9 Şu hojalykda meniň ygtyýarym onuňkydan ýokarydyr. Ol hojalygyň senden başga ähli zadyny maňa ynandy, çünki sen onuň aýalysyň. Onsoň nädip men beýle gabahat iş edip, Hudaýyň öňünde günä gazanyp bilerin?!» 10 Potyparyň aýaly Ýusuby özi bilen ýatmaga her gün yrjak bolsa-da, ol oňa gulak asmady. 11 Bir gün Ýusup öz işi bilen öýe girdi. Öýde hyzmatkärleriň hiç biri ýokdy. 12 Potyparyň aýaly onuň eşiginden tutdy-da: «Meniň bilen ýat» diýdi. Emma Ýusup eşigini onuň elinde galdyryp, gaçyp daşary çykdy. 13 Ýusubyň eşigini elinde galdyryp gaçandygyny gören aýal hyzmatkärlerini çagyryp, olara: «Görseňizläň, meniň ärim bu ýewreýi bizi biabraý etmek üçin getiripdir. Ol meniň bilen ýatjak bolup, otagyma geldi, men sesimiň ýetdiginden gygyrdym. 15 Şonda ol eşigini ýanymda taşlap, daşary gaçyp gitdi» diýdi. 16 Soňra ol Ýusubyň jenaby gelýänçä, onuň eşigini öz ýanynda saklady. 17 Ol Ýusubyň jenabyna-da öz hyzmatkärlerine aýdan sözlerini gaýtalady: «Seniň getiren ýewreý guluň meni biabraý etmek üçin otagyma geldi. Gykylyk turzanymy görüp, ol eşigini ýanymda taşlap gaçyp gitdi». 19 Aýalynyň: «Guluň meni, ine, şeýtdi» diýen sözlerini eşidensoň, jenabyň gany depesine urdy. 20 Ol Ýusuby tutup, patyşanyň tussaglarynyň saklanýan zyndanyna saldy. Şeýdip, Ýusup zyndanda oturdy. 21 Ýöne Reb Ýusup bilen bolup, oňa merhemet etdi. Ýusup zyndanyň başlygynyň göwnünden turdy. 22 Zyndanyň başlygy ol ýerdäki tussaglaryň ählisini Ýusubyň eline berdi. Ýusup zyndanyň ähli işi üçin jogapkärçilik çekdi. 23 Zyndanyň başlygy Ýusubyň garamagyndaky zatlaryň hiç biri bilen gyzyklanmaýardy, çünki Reb Ýusup bilen bolup, her bir işinde oňa üstünlik berýärdi.
Ýusup tussaglaryň düýşüni ýorýar
1 Birnäçe wagtdan soň, Müsür patyşasynyň baş sakysy bilen baş nan bişirijisi patyşanyň göwnüne degdiler. 2 Bu ikisine fyrownyň gahary geldi. 3 Ol bulary janpenalaryň baştutanynyň öýündäki zyndanda, Ýusubyň saklanýan zyndanyna saldy. 4 Janpenalaryň baştutany Ýusuby olaryň baştutany edip goýdy; Ýusup olara hyzmat etdi. Olar birnäçe wagt zyndanda boldular. 5 Bir gije Müsür patyşasynyň tussaglykda saklanýan sakysy bilen nan bişirijisi düýş gördüler. Düýşleriň hersiniň özüne mahsus ýorgudy bardy. 6 Daň bilen Ýusup bu ikisiniň ýanyna geldi; olar birhili ünjülidiler. 7 Ol bu tussaglardan: «Bu gün näme sebäpden ünjüli görünýärsiňiz?» diýip sorady. 8 Olar Ýusuba: «Biz düýş gördük, ýöne ony ýorup biljek adam ýok» diýip jogap berdiler. Ýusup olara: «Ýorgut Hudaýdan dälmidir ahyryn?! Hany, düýşüňizi maňa gürrüň beriň» diýdi. 9 Baş saky düýşüni Ýusuba gürrüň berdi: «Düýşümde üzüm agajyny gördüm. 10 Üzüm agajynyň üç şahasy barmyş. Ol ösüp, gülleýärmişin-de, onda üzüm salkymlary peýda bolýarmyş. 11 Fyrownyň käsesi hem meniň elimdemiş. Men üzümi fyrownyň käsesine sykyp, käsäni oňa uzadýarmyşym». 12 Ýusup oňa şeýle diýdi: «Düýşüň ýorgudy, ine, şeýle: üç şaha üç gündür. 13 Üç günden fyrown seni zyndandan çykaryp, saňa ýene öňki wezipäňi berer. Sen fyrowna ýene-de edil öňki sakylyk eden wagtyňdaky ýaly onuň käsesini eline berersiň. 14 Ýöne günüň gowulaşanda, meni hem ýatla; maňa ýagşylyk edäý. Fyrownyň meni-de zyndandan çykarary ýaly, men hakda oňa gürrüň ber. 15 Çünki men ýewreýleriň ýurdundan ogurlanyp getirildim, hatda şu ýerde-de, Müsürde zyndana taşlanar ýaly, men hiç hili günä etmedim». 16 Baş nan bişiriji Ýusubyň düýş ýormaga ökdedigini görüp: «Men hem düýş gördüm. Depämde üç sebet çörek barmyş. 17 Sebetleriň iň üstküsinde fyrown üçin undan bişirilen dürli nygmatlar barmyş, olary guşlar iýýärmiş» diýip, Ýusuba düýşüni gürrüň berdi. 18 Ýusup oňa: «Düýşüň ýorgudy, ine, şeýle: üç sebet üç gündür. 19 Ýene üç günden fyrown seni zyndandan çykaryp, dardan asar; guşlar seniň etiňi iýerler». 20 Üç günden soň fyrown öz doglan güni mynasybetli emeldarlary üçin meýlis gurady we baş saky bilen baş nan bişirijini-de zyndandan çykardyp, öz emeldarlarynyň öňünde duruzdy. 21 Edil Ýusubyň ýorşy ýaly, fyrown baş sakyny ýene öňki wezipesine belledi; ol fyrowna sakylyk etdi. 22 Baş nan bişirijini-de Ýusubyň aýdyşy ýaly, patyşa dardan asdyrdy. 23 Baş saky bolsa Ýusup hakda pikir hem etmedi, ol ony ýadyndan çykardy.
Ýusup fyrownyň düýşüni ýorýar
1 Iki ýyldan soň fyrown bir düýş gördi. Ol Nil derýasynyň kenarynda durmuşyn. 2 Birdenkä ýedi sany bakylan, semiz sygyr derýadan çykyp, gamyşlygyň içinde otlamaga başlaýarmyş. 3 Olardan soň bolsa derýadan ýedi sany süňkleri çykyşyp duran hor sygyr çykyp, kenarda öňküleriň ýanynda durýarmyş. 4 Süňkleri çykyşyp duran şol hor sygyrlar beýleki ýedi semiz sygry iýýärmiş. Şol wagt hem fyrown ukudan oýandy. 5 Ol ýene uka gitdi we bu gezek başga bir düýş gördi. Bir baldakdan ýedi sany dok we oňat däne sümmüli ösüp çykýarmyş. 6 Olardan soň bolsa gündogar ýeline guran ýedi sany puç däne sümmüli ösüp çykýarmyş. 7 Soňra şol ýedi sany guran puç sümmül beýleki dok hem dykyz ýedi sümmüli iýýärmiş. Şol wagt hem fyrown ýene-de ukudan oýandy we munuň düýşüdigine düşündi. 8 Ir bilen fyrownyň ruhy ünjülidi. Ol Müsüriň ähli jadygöýleridir akyldarlaryny çagyryp, olara öz düýşüni gürrüň berdi, emma olaryň hijisi düýşleri ýorup bilmediler. 9 Baş saky fyrowna ýüzlenip, oňa şeýle diýdi: «Şu gün men hata iş edendigimi boýun alýaryn. 10 Bir gün fyrownyň baş nan bişiriji bilen maňa gahary gelip, bizi janpenalaryň baştutanynyň öýündäki zyndana saldy. 11 Bir gije biziň ikimiz-de düýş gördük. Düýşleriň hersiniň özüne laýyk ýorgudy bolmalydy. 12 Biziň ýanymyzda janpenalaryň baştutanynyň hyzmatkäri bolan bir ýewreý ýigit hem bardy. Biz öz düýşümizi şoňa gürrüň berdik we ol biziň gören düýşlerimizi, olaryň mazmunyna görä ýorup berdi. 13 Ýusubyň ýorgudy dogry bolup çykdy. Men öňki wezipäme dolanyp geldim, baş nan bişiriji bolsa dardan asyldy». 14 Fyrown Ýusuby çagyrtdy. Ony dessine zyndandan çykardylar. Ýusup özüne serenjam berdi, geýimlerini çalşyrdy we fyrownyň huzuryna geldi. 15 Fyrown Ýusuba: «Men bir düýş gördüm, ýöne ony ýorup bilýän ýok. Men sen düýş ýorup bilýärmişiň diýip eşitdim» diýdi. 16 Ýusup fyrowna: «Ony ýorýan men däldirin; diňe Hudaý fyrowna bähbitli düşündiriş berer» diýdi. 17 Fyrown Ýusuba düýşüni gürrüň berdi: «Men düýşümde Nil derýasynyň kenarynda durmuşym. 18 Birdenkä derýadan ýedi sany bakylan, semiz sygyr çykyp, gamyşlygyň içinde otlap başlaýarmyş. 19 Olaryň yzyndan bolsa derýadan ýene-de ýedi sany süňkleri çykyşyp duran hor sygyr çykýarmyş. Men şeýle hor sygyrlary bütin Müsürde hiç haçan görmändim. 20 Soňra şol hor süňkleri çykyşyp duran sygyrlar öňki ýedi semiz sygry iýýärmişler. 21 Emma olaryň semiz sygyrlary iýendigini hiç kim bilip biljek däldi, çünki olaryň entegem öňküleri ýaly süňkleri çykyşyp durmuşyn. Şol wagt hem men oýandym. 22 Soňra ýene başga bir düýş gördüm. Bir baldakda ýedi sany dok we dykyz sümmül gögerýärmiş. 23 Olardan soň bolsa ýedi sany gündogar ýeline guran puç sümmül ösüp çykýarmyş. 24 Şol puç sümmüller hem öňki ýedi dok sümmüli iýýärmişler. Men muny jadygöýlere gürrüň berdim, emma muny maňa düşündirip bilen tapylmady». 25 Ýusup fyrowna şeýle diýdi: «Jenabyň iki düýşüniň hem manysy birdir. Hudaý fyrowna Öz etjek zadyny aýan edipdir. 26 Ýedi semiz sygyr bilen ýedi dok sümmül bu ýedi ýyldyr. Bu ikisi bir düýşdür. 27 Soňky çykan ýedi hor sygyr bilen gündogar ýeline guran ýedi puç sümmül, ýedi ýyllap dowam etjek açlygy aňladýar. 28 Meniň aýdyşym ýaly, Hudaý fyrowna Öz etjek zadyny görkezipdir. 29 Bütin Müsür topragynda ýedi ýyl bol-elinlik bolar. 30 Soňra ýedi ýyl açlyk geler. Müsüriň öňki bolçulygy unudylar, çünki açlyk Müsüri ejizleder. 31 Soňky gelen açlyk bolçulygy unutdyrar, çünki ol juda agyr geler. 32 Fyrownyň şol bir düýşi iki gezek görmegi işiň Hudaý tarapyndan kesgitlenendigini we Hudaýyň ony tizara amala aşyrjakdygyny aňladýar. 33 Şoňa görä-de fyrownyň düşbi, pähim-paýhasly adamy tapyp, ony Müsüre baştutan edip bellemegi zerurdyr. 34 Fyrown bütin Müsürde häkimler bellemelidir we olar ýedi ýyllyk bolçulykda Müsür ýurdunyň hasylynyň bäşden birini almalydyrlar. 35 Goý, olar öňlerindäki geljek bolçulyk ýyllarynda galla toplap, ony galalarda fyrownyň ygtyýarlygynda saklasynlar. 36 Bu galla Müsür açlykdan heläk bolmaz ýaly, oňa ýedi ýyl azyk bolar».
Ýusup Müsüre hökümdarlyga bellenýär
37 Fyrown hem onuň ähli emeldarlaryna bu teklip ýarady. 38 Fyrown öz emeldarlaryna: «Biz Ýusupdan başga Hudaýyň ruhy bolan adamy tapyp bilmeris» diýdi. 39 Soňra ol Ýusuba: «Hudaý şu zatlaryň ählisini saňa aýan etdi, seniň ýaly düşbi, pähim-paýhasly adam ýokdur. 40 Sen meniň ýurdumda hökümdarlyk edersiň; halk saňa boýun eger. Men diňe şa tagtynda senden beýik bolaryn». 41 Soňra fyrown Ýusuba: «Ine, men seni tutuş Müsür topragyna hökümdar edip belleýärin» diýdi. 42 Fyrown barmagyndaky patyşalyk möhürini çykaryp, ony Ýusubyň barmagyna dakdy; oňa keteniden tikilen don geýdirdi we boýnuna altyn zynjyr dakdy. 43 Soňra fyrown Ýusuby özüniň weziriniň at arabasyna mündürtdi; Ýusubyň öňünden: «Tagzym ediň!» diýip jar çekdirdiler. Şeýdip, patyşa Ýusuby tutuş Müsür ýurduna hökümdar edip belledi. 44 Fyrown Ýusuba: «Fyrown men bolsam-da, Müsüriň hiç bir ýerinde senden rugsatsyz çöp başy gymyldamaz» diýdi. 45 Fyrown Ýusuba Sopnat-Pagnyýa diýip, müsürçe at dakdy; ony Heliýopolys galasynyň ruhanysy Potyperiň gyzy Asenata öýerdi. Şeýdip, Ýusup bütin ýurtda at-abraý gazandy. 46 (Müsür patyşasy fyrowna hyzmat edip başlanda, Ýusup otuz ýaşyndady.) Ýusup fyrownyň ýanyndan gaýdyp, bütin Müsüre aýlandy. 47 Ýedi ýyllyk bolçulykda toprak bol galla berdi. 48 Ýusup Müsür topragyndan ýedi ýylyň dowamynda önen ähli gallany ýygnap, galalarda ýerleşdirdi. Ol her galanyň töwereginden ýygnalan gallany şol galanyň özünde saklady. 49 Şeýdip, Ýusup deňiz çägeleri deý köp galla hasylyny toplady, hatda ol soňabaka olary ölçemesini-de goýdy. 50 Açlyk ýyllary başlamazyndan öň, Heliýopolys galasynyň ruhanysy Potyperiň gyzy Asenata Ýusuba iki ogul dogrup berdi. 51 Ýusup: «Hudaý maňa ähli muşakgatlyklarymy hem-de atamyň öýüni unutmaga ýardam etdi» diýip, ilkinji oglunyň adyna Manaşe dakdy. 52 Ol ikinji ogly bolanda: «Jebir çeken topragymda Hudaý meni örňetdi» diýip, onuň adyna Efraýym dakdy. 53 Müsüriň ýedi ýyllyk bolçulyk döwri tamamlandy. 54 Ýusubyň aýdyşy ýaly, ýedi ýyllyk açlyk başlandy. Ähli ýurtlarda açlyk boldy. Emma bütin Müsürde iýmit bardy. 55 Ahyry açlyk Müsür topragyna hem aralaşyp ugrady. Halk nalyş bilen fyrowndan azyk sorap başlady. Fyrown ähli müsürlilere: «Ýusubyň ýanyna baryň-da, şonuň diýeni bilen boluň» diýdi. 56 Açlyk Müsüriň ähli ýerine ýaýrap, gitdigisaýy güýjeýärdi. Ýusup ammarlary açyp, Müsür halkyna galla satyp başlady. 57 Ýusupdan galla satyn almak üçin, Müsüre dünýäniň ähli künjeklerinden adamlar geldiler, çünki bütin dünýäde açlyk barha güýjeýärdi.
Ýusubyň doganlary Müsüre gelýärler
1 Ýakup Müsürde galla bardygyny bilip, öz ogullaryna: «Näme biri-biriňiziň ýüzüňize seredip otyrsyňyz? 2 Men Müsürde galla bar diýip eşitdim. Aç ölesiňiz gelmeýän bolsa gidiň-de, galla satyn alyp geliň» diýdi. 3 Şunlukda, Ýusubyň doganlaryndan onusy Müsüre galla satyn almaga gitdi. 4 Ýusubyň süýtdeş inisi Benýamini bolsa Ýakup «bir betbagtçylyga uçraýmasyn» diýip, doganlary bilen ibermedi. 5 Müsüre galla satyn almaga gelenleriň arasynda Ysraýylyň ogullary-da bardy, çünki Kenganda-da açlykdy. 6 Ýusup Müsürde häkim bolansoň, ol bütin ýurduň halklaryna galla satýardy. Ýusubyň doganlary gelip, oňa iki bükülip tagzym etdiler. 7 Ýusup doganlaryny görenden tanady, ýöne tanamadyksyran boldy. Ol: «Nireden geldiňiz?» diýip, olar bilen haýbatly gepleşdi. Olar: «Biz Kengandan azyk satyn almaga geldik» diýdiler. 8 Ýusup doganlaryny tanasa-da, olar ony tanamadylar. 9 Ýusup olar bilen baglanyşykly gören düýşlerini ýatlady we olara: «Siz ýurduň goragsyz ýerini aňtamaga gelen içalylarsyňyz» diýdi. 10 Olar Ýusuba: «Ýok, jenabym, biz gullaryňyz azyk satyn almaga geldik. 11 Biziň ählimiz bir adamyň çagalarydyrys. Biz gullaryňyz ak ýürekli adamlardyrys, içaly däldiris» diýdiler. 12 Ýusup olara ýene: «Ýok, siz ýurduň goragsyz ýerini aňtamaga gelipsiňiz» diýdi. 13 Olar Ýusuba: «Biz gullaryňyz jemi on iki dogandyrys we Kenganda ýaşaýan bir adamyň ogullarydyrys. Körpämiz kakamyzyň ýanynda galdy, bir doganymyz ýitdi» diýip jogap berdiler. 14 Ýusup olara şeýle diýdi: «Ýok, aýdyşym ýaly, siz içalysyňyz. 15 Siz, ine, şeýle synalarsyňyz. Men fyrownyň adyndan ant içýärin. Siziň körpe iniňiz şu ýere gelmese, siz bu ýerden gitmersiňiz. 16 Siziň biriňiz gidiň-de, doganyňyzy getiriň, beýlekileriňiz bolsa zyndanda gözegçilik astynda saklanarsyňyz. Şonda siziň dogry ýa-da ýalan sözleýändigiňiz belli bolar. Eger ýalan sözleýän bolsaňyz, fyrownyň adyndan ant içýärin, onda siziň içaly boldugyňyzdyr». 17 Şeýdip, Ýusup olary üç günläp zyndanda tussaglykda saklady. 18 Üçülenji gün Ýusup olara şeýle diýdi: «Eger meniň diýenimi etseňiz, onda diri galarsyňyz, çünki men Hudaýdan gorkýaryn. 19 Eger siz, hakykatdan-da, ak ýürekli adamlar bolsaňyz, onda siziň biriňiz şu ýerde, zyndanda galyň, beýlekileriňiz bolsa aç oturan hojalyklaryňyza galla äkidiň. 20 Onsoň körpe doganyňyzy meniň ýanyma getiriň. Eger şeýle etseňiz, bu siziň ýalan sözlemeýändigiňizi subut eder we siz ölümden gutularsyňyz». Doganlar onuň bilen razylaşdylar. 21 Olar biri-birilerine şeýle diýişdiler: «Biz öz doganymyzyň garşysyna eden günämiz üçin jeza çekýäris. Ol bize nähililer ýalbarypdy, emma biz onuň çekýän hasratyna pisint etmändik. Şol sebäpli-de indi biz hasrat çekýäris». 22 Ruben olara şeýle diýdi: «Men size „oglana sütem etmäň“ diýdim, emma siz maňa gulak asmadyňyz. Ine, indi bizden onuň ölümi üçin ar alynýar». 23 Olar aýdylýan zatlara Ýusubyň düşünýändigini bilmeýärdiler, çünki ol olar bilen dilmajyň üsti bilen gepleşýärdi. 24 Ýusup doganlarynyň ýanyndan aýrylyp aglady. Ol soň dolanyp gelip, olar bilen gepleşdi. Ol soňra Şimgony tutdurdy we Şimgon doganlarynyň gözüniň alnynda daňyldy.
Ýusubyň doganlary Kengana dolanýarlar
25 Ýusup olaryň horjunlarynyň galladan doldurylmagyny, olaryň getiren kümüş pullarynyň ýene-de yzyna, olaryň horjunlaryna salynmagyny we olara ýol üçin azyk berilmegini buýurdy. Bu şeýle hem edildi. 26 Doganlar gallany eşeklerine ýükläp, ýola rowana boldular. 27 Gijäni geçirmek üçin düşlän ýerlerinde olaryň biri eşegine iým bermek üçin horjunyň agzyny açanda, onuň agzynda öz kümüş pulunyň ýatandygyny gördi. 28 Ol doganlaryna: «Pulum yzyna gaýtarylypdyr, ol, ine, horjunyň içinde ýatyr» diýip seslendi. Olaryň muňa ýürekleri ýaryldy. Olar gorkudan ýaňa titreşip, biri-birlerine: «Hudaýyň bize bu näme etdigi bolduka?!» diýişdiler. 29 Olar Kengana, öz kakalary Ýakubyň ýanyna gelip, bolan işleriň ählisini oňa gürrüň berdiler. 30 «Ol ýeriniň häkimi biz bilen hyrsyz gepleşdi, ol bizi içaly hasap etdi. 31 Biz oňa: „Biz ak ýürekli adamlardyrys, içaly däldiris. 32 Biz bir atadan bolan on iki dogandyrys; bir doganymyz ýitdi, körpämiz bolsa Kenganda kakamyzyň ýanynda galdy“ diýdik. 33 Şonda ol bize şeýle diýdi: „Siziň ak ýürekli adamlardygyňyza göz ýetirmek üçin men, ine, şeýle etjek. Siziň biriňiz meniň ýanymda galarsyňyz, beýlekileriňiz bolsa aç oturan hojalyklaryňyza galla alyp gidersiňiz. 34 Körpe iniňizi meniň ýanyma getiriň. Şonda men siziň içaly däl-de, ak ýürekli adamlardygyňyza ynanaryn. Şondan soň siziň doganyňyzy yzyna bererin we siz bu ýurtda söwda-satyk edip bilersiňiz“ diýip, kakalaryna hemme bolan zatlary bolşy ýaly gürrüň berdiler». 35 Horjunlaryny boşadanlarynda, olar we olaryň kakasy Ýakup, pully düwünçekleriniň horjundadygyny görüp gorkdular. 36 Ýakup olara şeýle diýdi: «Bu zatlar meniň başyma geldi: siz meni çagalarymdan mahrum etdiňiz. Ýusuby-da, Şimgony-da ýokladyňyz, indem Benýamini äkitjek bolýarsyňyz». 37 Ruben kakasyna: «Eger ony gaýtaryp getirmesem, onda meniň iki oglumy-da öldüräý. Benýamini meniň ygtyýaryma ber, men ony seniň ýanyňa gaýtaryp getirerin» diýdi. 38 Ýakup: «Oglumy siziň bilen iberjek däl, çünki onuň agasy ölüp, ýeke özi galdy. Eger ýolda Benýamin bir betbagtçylyga uçraýsa, siz meni garrylyk çagymda ölüler dünýäsine hasrat bilen iberersiňiz» diýdi.
Ýusubyň doganlary Benýamin bilen Müsüre ikinji gezek gelýärler
1 Kenganda açlyk erbetdi. 2 Müsürden getirilen galla gutaranda, Ýakup ogullaryna: «Ýene gidiň-de, biraz azyk satyn alyp geliň» diýdi. 3 Ýahuda oňa şeýle diýdi: «Ol adam bize berk duýduryş berip: „Doganyňyz bilen gelmeseňiz, siz meni görmersiňiz“ diýdi. 4 Benýamini biziň bilen iberseň, biz gideris hem saňa azyk satyn alyp geleris, ony ibermeseň, gitmeris. Çünki ol adam: „Doganyňyz bilen gelmeseňiz, siz meni görmersiňiz“ diýdi». 6 Ysraýyl: «Oňa ýene bir doganyňyzyň bardygyny aýdyp, maňa beýle ýamanlyk etmeli däl ekeniňiz-dä!» diýdi. 7 Olar: «Ol bizden „Kakaňyz dirimi? Başga-da doganyňyz barmy?“ diýip, biz we biziň maşgalamyz hakynda sorag baryny ýagdyrdy. Biz hem onuň soraglaryna jogap bermeli bolduk. Onuň: „Doganyňyzy getiriň“ diýjegini biz nireden bileli ahyryn?» diýdiler. 8 Ýahuda kakasy Ysraýyla şeýle diýdi: «Sen-de, biz-de, çagalarymyz-da açlykdan ölmän ýaşarymyz ýaly, oglany meniň bilen iber, biz gideli. 9 Men Benýamine öz janym bilen jogap berjekdigime kepil geçýärin. Ony menden talap et. Eger men oglany saňa yzyna getirip, öňüňde goýmasam, onda, goý, men ömürbaky seniň öňüňde günäkär bolaýyn. 10 Eger biz haýal-ýagallyga salmadyk bolsak, biz ol ýere eýýäm iki gezek gidip-gelerdik». 11 Kakalary Ysraýyl olara şeýle diýdi: «Bolýar, gidiň, ýöne ýanyňyz bilen häkim üçin sowgat hökmünde, şu ýurduň iň oňat näz-nygmatlaryndan: biraz melhem, biraz bal, ladan, atyr, pisse hem badam äkidiň. 12 Iki esse köp pul alyň, horjunyňyzyň agzynda yzyna gaýtarylan öňki pullaryňyzy bolsa yzyna äkidiň. Belki, bir ýalňyşlyk bolandyr. 13 Doganyňyzy hem alyň-da, ýene ol adamyň ýanyna dolanyň. 14 Gudratygüýçli Allanyň Özi size ol adamyň öňünde rehim etsin; belki, ol beýleki doganyňyzy-da, Benýamini-de goýberäýedi-dä. Çagasyz galmaly bolsam, goý, galaýyn». 15 Şeýdip, olar sowgatlary, iki esse pul hem Benýamini alyp, Müsüre gidip, ýene Ýusubyň huzuryna bardylar. 16 Ýusup olaryň arasynda Benýamini görüp, hojalygynyň baş hyzmatkärine: «Bu adamlary öýe äkit; bir mal soý-da, nahar taýýarla. Olar meniň bilen bile günortanlyk edinerler» diýdi. 17 Ol hyzmatkär tabşyrylyşy ýaly, doganlary Ýusubyň öýüne alyp bardy. 18 Doganlar gorkdular, çünki olar Ýusubyň öýüne getirildiler. Olar: «Muny geçen gezekki horjunlarymyzda yzyna gaýtarylan pul sebäpli, darap, bizi tutup gul edip, elimizden eşeklerimizi almak üçin edýändir» diýdiler. 19 Şeýdip, olar Ýusubyň hyzmatkäriniň ýanyna baryp, öýüň işiginde duran ýerlerinden onuň bilen gepleşdiler. 20 Olar şeýle diýdiler: «Jenabym, bize gulak as. Biz bu ýere azyk satyn almak üçin öň hem gelipdik. 21 Emma şeýle bir ýagdaý boldy. Gidişin, düşlän ýerimizde horjunlarymyzyň agzyny açdyk, görsek, getiren pullarymyz şol durşuna horjunlaryň agzynda goýlupdyr. Olary biz ýene-de gaýtaryp getirdik. 22 Bu gezekki satyn aljak azygymyz üçin bolsa biz goşmaça pul getirdik. Pullary kimiň horjunymyza salandygyndan biziň habarymyz ýok». 23 Hyzmatkär olara: «Arkaýyn boluň, gorkmaň. Pullary horjunlaryňyza siziň we siziň ataňyzyň Hudaýy siziň üçin salandyr. Pullaryňyzy men aldym» diýdi. Soňra hyzmatkär Şimgony olaryň ýanyna getirdi. 24 Hyzmatkär olary Ýusubyň öýüne salyp, olara aýaklaryny ýuwar ýaly suw getirdi we olaryň eşeklerine iým berişdirdi. 25 Doganlar bolsa günortana, Ýusubyň geler wagtyna çenli öz getiren sowgatlaryny taýýarladylar, çünki olara Ýusup bilen bile naharlanmalydyklary aýdylypdy. 26 Ýusup öýe gelende, doganlary Ýusuba öz sowgatlaryny berip, oňa tagzym etdiler. 27 Ýusup olaryň hal-ahwallaryny soraşdyrdy. Soňra ol: «Garry ataňyz sag-gurgunmy? Ol aýatda dirimi?» diýdi. 28 Olar: «Guluň kakamyz sag-gurgun gezip ýör» diýip, oňa dyza çöküp tagzym etdiler. 29 Soňra Ýusup olara göz aýlady we öz süýtdeş dogany Benýamini görüp: «Körpämiz diýeniňiz şumy? Hudaý saňa merhemet etsin, oglum!» diýdi. 30 Soňra Ýusup howlukmaçlyk bilen ol ýerden çykdy, çünki doganynyň didaryny görüp, onuň damagy doldy. Ol öz içki otagyna geçip aglady. 31 Ýüz-gözüni ýuwup, özüni dürsänden soň bolsa: «Nahar getiriň» diýip buýurdy. 32 Nahary Ýusuba özbaşyna, doganlara özbaşyna we onuň bilen naharlanýan müsürlilere özbaşyna berdiler, çünki müsürliler ýewreýler bilen bile naharlanmaklygy ýigrenç hasaplaýardylar. 33 Doganlar ýaş tertibi boýunça uludan-kiçä, Ýusubyň garşysynda oturdyldy. Olar muňa geň galyp, biri-birlerine seredişdiler. 34 Olara nahar Ýusubyň saçagyndan berildi. Benýaminiň paýy beýlekileriňkiden bäş esse artykdy. Şeýdip, olar Ýusup bilen bile iýip-içip keýp çekdiler.
Ýusubyň ýiten käsesi
1 Ýusup baş hyzmatkärine şeýle buýruk berdi: «Bu doganlaryň horjunlaryny olaryň göterip biljek azyklaryndan doldurarsyň; getiren pullaryny-da olaryň horjunlarynyň agzynda goýarsyň. 2 Körpeleriniň horjunyna bolsa onuň galla tölemek üçin getiren puly bilen meniň kümüş käsämi salarsyň». Baş hyzmatkär Ýusubyň buýrugyny ýerine ýetirdi. 3 Bular daňdan eşekleri bilen ol ýerden ugradyldy. 4 Olar heniz galadan uzaklaşmankalar, Ýusup baş hyzmatkärine: «Bar, yzlaryndan ýet-de, olara: „Ýagşylyga ýamanlyk bilen jogap bermäňiz näme? 5 Bu meniň jenabymyň içýän, seredip, geljegi bilýän käsesi ahyryn. Siz pis iş etdiňiz“ diý» diýip buýurdy. 6 Baş hyzmatkär doganlaryň yzyndan ýetip, olara Ýusubyň sözlerini gaýtalady. 7 Olar şeýle diýdiler: «Näme sebäpden biziň jenabymyz beýle diýýärkä? Beýle iş etmändigimize biz ant içýäris. 8 Biz öz horjunlarymyzdan çykan pullary-da Kengandan yzyna getirdik. Onsoň biz seniň jenabyňyň öýünden altyn-kümşi näme üçin ogurlaly ahyryn?! 9 Eger käse gullaryňyň birinden çykaýsa, goý, şol adam öldürilsin. Galanlarymyz bolsa jenaba gul bolarys». 10 Baş hyzmatkär: «Goý, siziň diýşiňiz ýaly bolsun, ýöne käse kimden çyksa, diňe şol maňa gul bolar, beýlekileriňiz bolsa boşadylarsyňyz» diýdi. 11 Olar dessine horjunlaryny ýere düşürip, olaryň agzyny açdylar. 12 Baş hyzmatkär ýaş tertibi boýunça uludan-kiçä hemmesiniň horjunyny barlady. Käse Benýaminiň horjunyndan çykdy. 13 Muňa olar dady-perýat etdiler. Soňra olaryň hersi goşlaryny eşeklerine ýükläp, yzlaryna gala dolandylar. 14 Ýusup heniz öýdedi. Ýahuda hem onuň doganlary Ýusubyň ýanyna gelip, onuň öňünde ýere ýüzin düşüp tagzym etdiler. 15 Ýusup olara: «Bu näme etdigiňiz boldy?! Meniň ýaly adamyň geljegi bilip, kimiň günäkärdigini biljekdigi hakynda pikir etmediňizmi?» diýdi. 16 Ýahuda oňa şeýle jogap berdi: «Näme diýip, näme aýtjagymyzy, özümizi nädip aklajagymyzy bilýän däldiris, jenabym! Gullaryňyň günäkärdigini Hudaý aýan etdi. Indi biziň barymyz özünden käse çykan-da, beýlekilerimiz-de siziň guluňyzdyrys». 17 Emma Ýusup olara şeýle diýdi: «Ýok, beýle iş etmekden Hudaýyň Özi saklasyn. Käse kimden çykan bolsa diňe şol maňa gul bolar, galanlaryňyz bolsa sag-salamat kakaňyzyň ýanyna dolanarsyňyz».
Ýahuda Benýamin üçin ýalbarýar
18 Şu sözlerden soň Ýahuda Ýusubyň golaýyna baryp: «Jenabym, öz guluňa iki agyz söz aýtmaga rugsat et. Maňa gaharlanmaň; siz fyrown kiminsiňiz. 19 Jenabym gullaryňyzdan: „Kakaňyz ýa-da doganyňyz barmy?“ diýip soradyňyz. 20 Biz saňa garry kakamyzyň bardygyny, onuň garrandan soň bolan bir körpe oglunyň bardygyny, ol oglanyň bolsa süýtdeş doganynyň ölüp, enesiniň çagalaryndan diňe ýeke özüniň galandygyny, ony kakasynyň juda söýýändigini aýdypdyk. 21 Siz bolsa öz gullaryňyza: „Ony getiriň, men bir göreýin“ diýdiňiz. 22 Biz: „Oglan kakasyndan aýrylyp bilmez, eger ol aýrylaýsa, onuň kakasy jan berer“ diýdik. 23 Ýöne siz: „Körpe doganyňyz bilen gelmeseňiz, siz meni asla görmersiňiz“ diýdiňiz. 24 Guluň kakamyza seniň diýenleriňi gürrüň berdik. 25 Onsoň kakam bize: „Ýene-de gidiň-de, biraz azyk satyn alyp geliň“ diýdi. 26 Biz oňa: „Körpämizi biziň bilen iberseň, biz gideris, ýogsa gitmeris, çünki biz körpämiz bilen bile barmasak, häkimi görüp bilmeris“ diýdik. 27 Şonda guluň kakamyz bize: „Aýalymyň maňa iki ogul dogrup berendiginden siziň habaryňyz bardyr. 28 Birinden aýra düşdüm. ‘Ol parçalanypdyr’ diýdim. Şondan soň men ony asla görmedim. 29 Indi muny-da alyp gitseňiz, olam ýolda bir betbagtçylyga uçraýsa, siz meni garrylyk çagymda ölüler dünýäsine hasrat bilen iberersiňiz“ diýdi. 30 Şu sözlerden soň oglany goýup, guluň kakamyzyň ýanyna biz nädip baraly?! Onuň jany oglunda ahyryn. 31 Oglunyň ýanymyzda ýokdugyny görse, ol jan berer. Şeýdip, biz garry atamyzy ölüler dünýäsine hasrat bilen ibereris. 32 Üstesine-de, men guluň: „Eger men oglany saňa gaýtaryp getirmesem, onda, goý, men ömürbaky seniň öňüňde günäkär bolaýyn“ diýip, oglana öz janym bilen jogap berjekdigime kepil geçdim. 33 Şoňa görä, oglana derek jenaba men gul bolaýyn, ol bolsa, goý, doganlary bilen bile yzyna dolansyn. 34 Çünki men oglany bu ýerde taşlap baryp, kakamyň ýüzüne nähili seredeýin. Men kakamyň çekjek hasratyny görmekden gorkýaryn».
Ýusup öz doganlaryna syryny açýar
1 Ýusup hyzmatkärleriniň öňünde mundan artyk saklanyp bilmän: «Hemmeleri şu ýerden çykar» diýip gygyrdy. Ýusup öz doganlaryna syryny açanda, onuň ýanynda doganlaryndan başga adam ýokdy. 2 Ýusup ses edip aglady. Onuň sesi müsürlilere we fyrownyň köşgündäkilere eşidildi. 3 Ýusup doganlaryna: «Men Ýusup, kakam dirimi?» diýdi. Emma onuň doganlary muny eşidende, olaryň Ýusupdan gorkularyndan ýaňa dilleri tutuldy. 4 Ýusup olara: «Golaýragyma süýşseňizläň» diýdi. Olar Ýusubyň golaýyna geldiler. Ol sözüni dowam edip, şeýle diýdi: «Men siziň Müsüre satan doganyňyz Ýusupdyryn. 5 Siz meni bu ýere satandygyňyz üçin gam çekip, puşman etmäň, çünki Hudaý adamlaryň janyny gorap saklamak üçin meni siziň öňüňizden Müsüre iberdi. 6 Çünki ýer ýüzünde iki ýyldan bäri açlyk dowam edýär. Ýene-de bäş ýyllap ekin-tikinde, hasyl-da bolmaz. 7 Ýer ýüzünde siziň nesilleriňizi aman galdyrmak we sizi beýik gutulyş bilen halas etmek üçin Hudaý meni siziň öňüňizden iberdi. 8 Şoňa görä-de meni bu ýere siz däl-de, Hudaý iberdi. Hudaý meni fyrowna ata hökmünde goýup, onuň bütin köşgüniň eýesi etdi. Men tutuş Müsüriň hökümdarydyryn. 9 Haýal etmän gidiň-de kakamyň ýanyna baryp, oňa şeýle diýiň: „Ogluň Ýusup şeýle diýýär: ‘Hudaý meni tutuş Müsüriň hökümdary etdi, sen eglenmän meniň ýanyma gel. 10 Sen Goşen welaýatynda mesgen tutarsyň; sen we seniň çagalaryňdyr agtyklaryň, ownukly-irili mallaryň, mahlasy, özüňde bar bolan ähli zatlaryň bilen meniň golaýymda bolarsyň. 11 Bu açlyk ýene bäş ýyla çekjek. Siziň hiç biriňiz mätäçlik çekmez ýaly, men ol ýerde seni we seniň hojalygyňy hem ähli mallaryňy zerur zatlar bilen üpjün ederin’“. 12 Meniň hakykatdan-da Ýusupdygymy siziň hemmäňiz we inim Benýamin-de öz gözüňiz bilen görüp dursuňyz. 13 Siz kakama meniň Müsürdäki şan-şöhratym, bu ýerde gören zatlaryňyzyň ählisi hakynda gürrüň beriň we ony tizräk şu ýere alyp geliň». 14 Soňra ol öz inisi Benýamini gujaklap aglady. Benýamin hem ony gujaklap aglady. 15 Ýusup aglap, ähli doganlaryny gujaklap ogşady. Diňe şondan soň doganlary onuň bilen gepleşmäge başladylar. 16 Ýusubyň doganlarynyň gelendigi hakyndaky habar fyrownyň köşgüne baryp ýetdi. Muňa patyşa-da, onuň emeldarlary-da begendiler. 17 Fyrown Ýusuba şeýle diýdi: «Doganlaryňa şeýle diý: „Eşekleriňizi ýükläň-de, Kengana dolanyň. 18 Kakaňyzy hem, maşgalalaryňyzy hem alyp, meniň ýanyma geliň. Men Müsüriň iň saýlantgy ýerini size bererin. Siz mes toprakly ýurduň hasylyndan iýip doýarsyňyz“. 19 Olara ýene-de şeýle diý: „Çagalaryňyz hem aýallaryňyz üçin Müsürden arabalar alyp, olary kakaňyz bilen bile şu ýere getiriň. 20 Yzyňyzda galjak goş-golamlaryňyzyň aladasyny etmäň, çünki bütin Müsüriň saýlantgy näz-nygmatlary siziňki bolar“». 21 Ysraýylyň ogullary aýdylyşy ýaly-da etdiler. Fyrownyň tabşyrygy boýunça Ýusup olara arabalar hem ýol azygyny berdi. 22 Ýusup bularyň Benýaminden başgasynyň hersine bir laý, Benýamine bolsa üç ýüz kümüş teňňe bilen bäş laý geýim-gejim berdi. 23 Kakasyna on erkek eşegi Müsüriň iň saýlama näz-nygmatlaryndan, on urkaçy eşegi bolsa kakasyna Müsüre gaýdyşyn ýol azygy bolar ýaly galladan, çörekden we azykdan ýükläp iberdi. 24 Onsoň Ýusup doganlaryny ugradyp, olara: «Ýolda dawalaşaýmaň» diýdi.
Ýakup Müsüre göçýär
25 Şeýdip, olar Müsürden gaýdyp, Kengana kakalary Ýakubyň ýanyna dolanyp geldiler. 26 Olar kakalaryna: «Ýusup diri, ol tutuş Müsüriň hökümdary» diýip habar berdiler. Ýakup doňup galdy, çünki ol eşidýän zatlaryna ynanyp bilmedi. 27 Emma olar Ýusubyň aýdanlarynyň ählisini Ýakuba gürrüň berenlerinden soň we özüni äkitmek üçin Ýusubyň iberen arabalaryny görenden soň, Ýakubyň ýüregi ýerine geldi. 28 Ysraýyl: «Ýusubym diri, bes! Ölmänkäm gidip, onuň didaryny bir göreýin!» diýdi.
Ýakup we onuň maşgalasy Müsüre gidýär
1 Ysraýyl ähli zatlaryny alyp, ýola rowana boldy. Ol Beýerşeba gelip, kakasy Yshagyň Hudaýyna gurbanlyklar berdi. 2 Şol gije Hudaý Ysraýyla görnüp, oňa: «Ýakup! Ýakup!» diýdi. Ysraýyl Oňa: «Lepbeý!» diýip jogap berdi. 3 Hudaý oňa şeýle diýdi: «Men Hudaýdyryn, seniň ataňyň Hudaýydyryn. Sen Müsüre gitmekden gorkma. Men ol ýerde senden bir beýik millet ýaradaryn. 4 Men seniň bilen bile Müsüre giderin we seni soň ýene-de öz topragyňa getirerin. Sen dünýäden öteniňde, Ýusup seniň ýanyňda bolar». 5 Onsoň Ýakup Beýerşebadan gaýtdy. Ysraýylyň ogullary kakalary Ýakuby, öz çagalarydyr aýallaryny, fyrownyň iberen arabalaryna mündürdiler. 6 Ýakup ähli nesillerini: ogul-gyzlaryny, agtyklarydyr mallaryny we Kenganda toplan ähli mal-mülklerini alyp, Müsüre geldi. 8 Ysraýyllaryň Ýakup we onuň bilen Müsüre gelen nesilleri şulardyr. Ýakubyň nowbahar ogly Ruben. 9 Rubeniň ogullary: Hanok, Pallu, Hesron, Karmy. 10 Şimgonyň ogullary: Ýemuwel, Ýamyn, Ohat, Ýakyn, Sohar hem-de kenganly bir aýalyndan bolan ogly Şawul. 11 Lewiniň ogullary: Gerşon, Kohat, Merary. 12 Ýahudanyň ogullary: Er, Onan, Şela, Peres, Zera. Bulardan Er bilen Onan Kenganda ölüpdiler. Peresiň ogullary: Hesron, Hamul. 13 Ysakaryň ogullary: Tola, Puwa, Ýop, Şimron. 14 Zebulunyň ogullary: Seret, Eýlon, Ýahleýel. 15 Bu ogullary hem-de gyzy Dinany Leýa Ýakuba Padanaramda dogrup beripdi. Ýakubyň ähli ogul-gyzlarynyň jemi otuz üç sanydy. 16 Gatyň ogullary: Sipýon, Hagy, Şuny, Esbon, Eri, Arody, Areli. 17 Aşeriň ogullary: Ýimna, Ýişwa, Ýişwi, Beriga hem-de gyzy Sera. Beragyň ogullary: Heber, Malkigel. 18 (Bular Zilpanyň ogullarydyr. Laban Zilpany öz gyzy Leýa gyrnak edip beripdi. Zilpa Ýakuba jemi on alty ogul dogrup berdi.) 19 Ýakubyň Rahelden bolan ogullary: Ýusup, Benýamin. 20 Müsürde Heliýopolys galasynyň ruhanysy Potyperiň gyzy Asenat Ýusuba Manaşeni we Efraýymy dogrup berdi. 21 Benýaminiň ogullary: Bala, Beker, Aşbel, Gera, Nagaman, Ehi, Roş, Mupym, Hupym we Art. 22 (Bular Ýakubyň Rahelden bolan ogullarydyr. Olar jemi on dörtdür.) 23 Danyň ogly: Haşum. 24 Naftalynyň ogullary: Ýahsegel, Guny, Ýezer, Şillem. 25 (Bular Bilhanyň ogullarydyr. Laban Bilhany öz gyzy Rahele gyrnak edip beripdi. Bilha Ýakuba jemi ýedi ogul dogrup berdi.) 26 Gelinlerinden daşary Ýakuba degişli bolan we onuň bilen bile Müsüre gelen nesilleri jemi altmyş alty başdy. 27 Ýusubyň Müsürde doglan iki ogly bilen birlikde Ýakubyň Müsürdäki tutuş hojalygy ýetmiş adamdan ybaratdy.
Ýakup maşgalasy bilen Müsürde
28 Ysraýyl Goşene barýan ýoly Ýusuba görkezer ýaly, ol Ýahudany öňden Ýusubyň ýanyna iberdi. Ysraýylyň maşgalasy Goşen welaýatyna gelende, 29 Ýusup arabasyna münüp, kakasy Ysraýyly garşylamak üçin Goşene gitdi; Ýusup kakasyny görüp, ony gujaklap, onuň gujagynda uzak wagtlap aglady. 30 Ysraýyl Ýusuba: «Didaryňy gördüm, indi ölsem-de armanym ýok. Sen diri ekeniň» diýdi. 31 Ýusup doganlaryna hem kakasynyň tutuş hojalygyna ýüzlenip, şeýle diýdi: «Men gidip, fyrowna habar bereýin. Oňa: „Kengandaky doganlarym hem-de kakam tutuş hojalygy bilen meniň ýanyma geldiler. 32 Olar çopandyrlar, çünki olar maldarçylyk bilen meşgullanýarlar. Olar özleri bilen ownukly-irili mallaryny we ähli goş-golamlaryny-da getiripdirler“ diýeýin. 33 Fyrown sizi çagyryp, sizden: „Siziň käriňiz näme?“ diýip sorar. 34 Şonda siz oňa: „Biz gullaryň ata-babalarymyz ýaly ýaşlygymyzdan bäri maldarçylyk bilen meşgullanyp gelýändiris“ diýip jogap berersiňiz. Şeýle diýseňiz, ol size Goşen welaýatynda mesgen tutmaga rugsat berer, çünki müsürliler çopanlary juda ýigrenýändirler».
1 Şeýdip, Ýusup doganlaryndan bäşisini alyp, Goşen welaýatyndan gaýtdy we fyrownyň ýanyna gelip, oňa: «Kakam hem doganlarym özleriniň maşgalasy, ownukly-irili mallary we ähli goş-golamlary bilen Kengandan geldiler. Olar häzir Goşende» diýdi. Onsoň Ýusup doganlaryny fyrown bilen tanyş etdi. 3 Fyrown olardan: «Käriňiz näme?» diýip sorady. Olar fyrowna: «Biz gullaryň ata-babalarymyz ýaly çopandyrys» diýip jogap berdiler. 4 Olar fyrowna: «Ýowuz açlyk zerarly Kenganda dowarlarymyz üçin öri galmansoň, biz Müsürde gelmişek bolup ýaşamaga geldik. Şoňa görä-de siz öz gullaryňyza Goşen welaýatynda mesgen tutmaga ygtyýar ediň» diýdiler. 5 Fyrown Ýusuba şeýle diýdi: «Kakaňdyr doganlaryň seniň ýanyňa gelipdirler. 6 Müsüriň çar tarapy seniň üçin açykdyr. Olary ýurduň iň oňat ýerinde ýerleşdir. Goý, olar Goşen welaýatynda mesgen tutsunlar. Eger olaryň arasynda ukyplylary bar bolsa, olara meniň mallaryma seretdir». 7 Soňra Ýusup kakasyny fyrownyň huzuryna getirip, onuň bilen tanyş etdi. Ýakup fyrowna pata berdi. 8 Fyrown Ýakupdan: «Näçe ýaşyňda?» diýip sorady. 9 Ýakup: «Men göçüp-gonup ýüz otuz ýyl ýaşadym. Durmuşym gysga hem agyr boldy. Meniň ömrüm göçüp-gonup ýaşan ata-babalarymyňky ýaly uzak bolmady» diýdi. 10 Ýakup fyrowna ýene-de pata berip, onuň ýanyndan gaýtdy. 11 Ýusup kakasydyr doganlaryny Müsürde ýerleşdirdi. Ýusup fyrownyň özüne buýruşy ýaly edip, olara Müsüriň iň gowy ýeri bolan Ragmeses etrabyndan mülk berdi. 12 Ol kakasyny, doganlaryny we kakasynyň ähli hojalygyny – iň körpesine çenli azyk bilen üpjün etdi.
Açlyk ýowuzlaşýar
13 Açlyk juda ýowuzlaşyp, hiç ýerde iýmit ýokdy. Açlyk Müsürdir Kenganyň halklaryny halys ysgyndan gaçyrdy. 14 Ýusup galla satyp, Müsüriň hem Kenganyň ähli pullaryny syryp-süpürip aldy. Ol pullary fyrownyň köşgüne getirdi. 15 Şunlukda, Müsüriň-de, Kenganyň-da pulunyň soňuna çykylansoň, ähli müsürliler Ýusubyň ýanyna gelip, oňa: «Bize azyk ber. Indi biz gözüňiziň alnynda öläýmeli bolarysmy?! Pulumyzdan galan zat ýok» diýdiler. 16 Ýusup olara: «Eger puluňyz bolmasa, onda azygy mala çalşaýalyň» diýdi. 17 Şeýdip, olar öz mallaryny Ýusuba getirip berdiler. Ýusup hem olaryň atlaryny, ownukly-irili mallaryny we eşeklerini azyga çalyşdy. Şol ýyl Ýusup halkyň mallaryny alyp, olary azyk bilen üpjün etdi. 18 Bir ýyl geçdi. Indiki ýyl müsürliler ýene-de Ýusubyň ýanyna gelip, oňa şeýle diýdiler: «Biz jenabymyzdan hiç zady ýaşyrmarys; bar pullarymyzy gutardyk, mallarymyzy bolsa biz size berdik. Size berer ýaly tenimizden we mülklerimizden başga galan zat ýokdur. 19 Indi biz gözüňiziň alnynda öläýmelimi, mülklerimiz çöle dönäýmelimi? Bizi mülklerimiz bilen bile al-da, bize azyk ber. Mülklerimiz bilen bile fyrowna gul bolaly. Biziň ölmezimiz ýaly, mülklerimiziň-de çöle dönmezi ýaly, siz bize tohum beriň». 20 Şeýdip, Ýusup Müsüriň ähli mülklerini fyrown üçin satyn aldy. Ähli müsürliler ýowuz açlyga döz gelip bilmän, öz mülklerini satdylar. Şeýlelikde, tutuş Müsür topragy fyrownyň eline geçdi. 21 Ýusup Müsüriň başdan-aýak ähli halkyny gula öwürdi. 22 Ol diňe ruhanylaryň mülk ýerine degmedi, çünki ruhanylara fyrown tarapyndan bellenen möçberde hak tölenilýärdi we olar şol tölenen hak bilen güzeran görýärdiler. Şol sebäpden hem olar öz mülklerini satmadylar. 23 Ýusup Müsür halkyna şeýle diýdi: «Fyrown üçin sizi ýerleriňiz bilen bile satyn aldym. Ine, tohum, alyň-da, ekiň. 24 Siz alan hasylyňyzyň bäşden bir bölegini fyrowna berersiňiz, dörtden bir bölegini bolsa özüňize tohum üçin, hojalyklaryňyza we çagalaryňyza azyk üçin alarsyňyz». 25 Olar: «Siz bizi halas etdiňiz; jenabymyz razy bolsa, biz fyrowna gul bolarys» diýdiler. 26 Şeýdip, Ýusup ruhanylardan başga hemmeleriň hasylynyň bäşden bir böleginiň fyrowna berilmelidigi hakynda höküm çykardy. Bu höküm şu günki güne çenli hem öz güýjündedir.
Ýakubyň iň soňky haýyşy
27 Ysraýyllar Müsüriň Goşen welaýatynda mesgen tutup, şol welaýatda özlerine mülk edindiler. Olar örňäp, juda köpeldiler. 28 Ýakup Müsürde on ýedi ýyl ýaşady. Ol ýüz kyrk ýedi ýyl ýaşady. 29 Ölüm pursaty golaýlanda, Ysraýyl Ýusuby ýanyna çagyryp, oňa şeýle diýdi: «Eger meni söýýäniň çyn bolsa, onda eliňi satanymyň arasyna goý-da, maňa wepaly boljakdygyňa hem sözümi tutjakdygyňa ant iç. Meni Müsürde jaýlamagyn. 30 Ata-babalarymyň ýanynda ýatarym ýaly, meni Müsürden äkidip, şolaryň ýanynda jaýla». Ýusup oňa: «Aýdyşyň ýaly ederin» diýdi. 31 Ysraýyl Ýusuba: «Ant iç!» diýdi. Ýusup ant içdi. Onsoň Ysraýyl düşeginiň başynda tagzym etdi.
Ýakup Efraýym bilen Manaşä pata berýär
1 Şu wakalardan soň Ýusuba «Kakaň hassadyr» diýen habar geldi. Ýusup iki ogluny Manaşe bilen Efraýymy ýanyna alyp ýola düşdi. 2 Ýakuba: «Ogluň Ýusup seni görmäge geldi» diýip habar berdiler. Ysraýyl ähli güýjüni jemläp, düşeginde dikelip oturdy. 3 Ýakup Ýusuba şeýle diýdi: «Gudratygüýçli Alla Kengan topragynda, Luzda maňa görnüp: „Men seni örňedip, köpeldip, senden ençeme halklar dörederin. Kengan topragyny saňa we seniň nesilleriňe ebedi mülk edip bererin“ diýip pata beripdi. 5 Men Müsüre gelmezimden öň, bu ýerde doglan iki ogluň Efraýym bilen Manaşe edil Ruben bilen Şimgon ýaly meniň ogullarymdyr. 6 Olardan soňky doguljak ogullaryň seniňki bolsun. Olar Efraýym bilen Manaşeden miras alarlar. 7 Padanaramdan gaýdyp gelýärkäm, Kenganda Eprata ýetmäge sähel aralyk galanda, ýolda Rahel dünýäden ötdi. Bu meni erbet gama batyrdy. Men ony Eprata (häzirki Beýtullahama) gidilýän ýoluň gyrasynda jaýladym». 8 Ysraýyl Ýusubyň ogullaryny görüp, ondan: «Bular kim?» diýip sorady. 9 Ýusup kakasyna: «Bular meniň ogullarym» diýip jogap berdi. Ýakup Ýusuba: «Olary meniň ýanyma getir, men olara pata bereýin» diýdi. 10 Garrylykdan ýaňa Ysraýylyň gözleri kütelişipdi we ol gowy görüp bilmeýärdi. Onsoň Ýusup ogullaryny kakasynyň alkymyna getirdi. Ýakup olary gujaklap ogşady. 11 Ysraýyl Ýusuba: «Men seniň didaryňy görmekden umydymy üzüpdim, ýöne Reb maňa seniň çagalaryňy-da görkezdi» diýdi. 12 Ýusup ogullaryny kakasynyň öňünden alyp, oňa iki bükülip tagzym etdi. 13 Soňra Ýusup Efraýymy sagyna alyp, Ysraýylyň çep tarapyna, Manaşäni bolsa çepine alyp, Ysraýylyň sag tarapyna golaý getirdi. 14 Ýöne Ysraýyl ellerini çalşyryp, kiçi agtygy Efraýymyň başyna sag elini, uly agtygy Manaşäniň başyna bolsa çep elini goýdy. 15 Ysraýyl Ýusuba pata berip, şeýle diýdi: «Ata-babalarym Ybraýymyň hem Yshagyň nazarynda gezen Hudaýy, Ömür boýy tä şu güne çenli maňa garaşyk edip gelen Hudaý, 16 Ähli şer işlerden meni goran perişde Bu oglanlary-da ýalkasyn! Goý, meniň adym, ata-babalarym Ybraýymyň hem Yshagyň ady Şu oglanlaryň üsti bilen dowam etsin! Goý, olardan köp nesiller döresin!» 17 Kakasynyň sag elini Efraýymyň başyna goýmagy, Ýusuba ýaramady. Ýusup: «Kaka, beýle däl. Ulusy, ine, budur – Manaşedir. Sag eliňi onuň başyna goý» diýip, kakasynyň elini Efraýymyň başyndan aýryp, ony Manaşäniň başyna goýjak boldy. 19 Ýöne kakasy beýle etmedi. Ol Ýusuba: «Bilýän, oglum, bilýän. Manaşe hem beýik bolar we onuň nesillerinden hem beýik halk dörär. Emma onuň inisi Efraýym, agasyndan has beýik bolar we onuň nesillerinden juda köp milletler dörär» diýdi. 20 Şol gün Ysraýyl olara pata berip, şeýle diýdi: «Ysraýyl halky kimdir-birine pata berende: „Hudaý sizi edil Efraýymy hem Manaşäni ýalkaýşy ýaly ýalkasyn“ Diýip, siziň adyňyz bilen pata berer». Şeýdip, Ysraýyl Efraýymyň adyny Manaşeniň adyndan öňe geçirdi. 21 Soňra Ysraýyl Ýusuba: «Meniň sanaglym dolup barýar. Emma Hudaý siziň bilen bile bolar we sizi ýene-de öz ata-babalaryňyzyň mekanyna elter. 22 Indi men Şekemi doganlaryňa däl-de, saňa berýärin; men ol mülk ýeri gylyjymdyr ýaýym bilen amorlardan basyp aldym» diýdi.
Ýakup ogullaryna pata berýär
1 Ýakup öz ogullaryny çagyryp, olara: «Ýanyma ýygnanyşyň, men geljekde size nämeleriň garaşýandygyny aýdyp bereýin» diýdi. 2 «Eý, Ýakubyň ogullary, toplanyň-da, diňläň, Gulak asyň kakaňyz Ysraýyla! 3 Eý, Ruben, meniň nowbahar oglum, Güýjüm-kuwwatym, jahyllyk çagymyň ilkinji miwesi, Hemme ogullarymdan iň mertebelisi we iň güýçlüsi sensiň. 4 Suw kimin durnuksyzsyň sen, Indiden beýläk mertebäň belende galmaz seniň, Çünki sen öz ataň düşegine geçip, Ony harama çykardyň. 5 Şimgon we Lewi dogandyr bular, Gylyçlaryny zalymlyk etmek üçin ulanýandyr olar, 6 Gatnaşmaýyn men olaryň geňeşine asla, Goşulmaýyn men olaryň toparyna, Çünki gaharlaryna adamlary gyrdylar olar, Keýpihonlykda öküzleri maýyp-müjrüp etdiler olar. 7 Nälet bolsun olaryň gahar-gazaplaryna, çünki bu zalymlykdyr, Nälet bolsun, olaryň sütemkärligine, çünki bu zabunlykdyr, Men Şimgonyň we Lewiniň nesillerini Ýakubyň arasyna dagadaryn, Men olary Ysraýylyň arasyna pytradaryn. 8 Eý, Ýahuda, Eliň duşmanlaryňyň ýakasynda bolar, Doganlaryň seni öwerler, Ataňyň ogullary saňa boýun egerler. 9 Eý, oglum Ýahuda, Sen aw awlap, awuny iýip, dolanyp gelen şir balasy kiminsiň, Sen şir dek, ene şir dek çökýäň-de ýatýaň. Şiri ýerinden gozgamaga milt edýän ýokdur. 10 Şalyk hasasy Ýahudanyň elinden düşmez, Onuň nesilleri şalyk sürer elmydam, Ol Şilo geler, Milletler oňa boýun bolarlar. 11 Eşegini üzüm agajyna, Kürresini üzüm agajynyň iň gowusyna daňýandyr ol, Şeraba ýuwýandyr eginbaşyny, Üzüm şire suwuna ýuwýandyr donuny ol. 12 Gözleri şerapdan goýudyr onuň, Dişleri süýtden akdyr. 13 Deňiz kenarynda mesgen tutar Zebulun, Gämiler üçin duralga bolar onuň kenary, Sidona ýeter ýeriniň çäkleri. 14 Horjunlarynyň arasynda ýazylyp ýatan, Kuwwatly eşek kysmydyr Ysakar. 15 Ysakar dynç alynýan ýeriň amatlydygyny, Ýeriň göwne ýaramlydygyny gördi, Şeýdip, ol ýük çekmek üçin gerşini egip, Mejbury zähmet çekmeli boldy. 16 Ysraýyl tireleriniň biri hökmünde, Dan öz halkyna hökümdarlyk eder. 17 Dan atyň üstündäki atlynyň yza serpileri ýaly, Atyň topugyndan çakýan Ýol ugrundaky ýylan deý, Ýodanyň boýundaky mar deý bolar. 18 Halas etmegiňe garaşýandyryn men, Ýa Reb! 19 Galtamanlar Gatyň üstüne hüjüm ederler, Emma Gat olaryň yzlaryndan ýetip, Olaryň üstlerine hüjüm eder. 20 Topragyndan bol hasyl alar Aşer, Mynasyp näzi-nygmatlar bilen üpjün eder şalary. 21 Naftaly görmegeý çagaly Erkin suguna çalym edýär. 22 Ýusup bir miweli agaçdyr, Bulak başyndaky miweli daragtdyr, Şahalary diwardan aşýar 23 Ýaýçylar gazap bilen hüjüm etdiler Ýusuba, Ony atyp, yzyndan kowdular onuň. 24 Emma Ýakubyň gudratly Hudaýy Çopany, Ysraýylyň Gaýasy-Goragçysy tarapyndan Onuň ýaýy berk, Gollary gujurly edildi. 25 Ataňyň Hudaýydyr saňa medet berjek, Ýokardaky asmanyň bereketleri bilen, Ýer astyndaky çuňluklaryň bereketleri bilen, Ene göwsi hem ene ýatgysynyň berekedi bilen Gudratygüýçli Alla ýalkajakdyr seni. 26 Ataňyň beren patalary Baky daglaryň bereketlerinden, Ebedi baýyrlaryň baýlygyndan artykdyr, Şu patalar Ýusubyň Başyna insin, Doganlarynyň arasyndan saýlananyň üstünde bolsun. 27 Benýamin hyrsyz möjekdir, Ol irden awuny tutup iýip, Agşam galan awuny paýlaşdyrýandyr». 28 Ine, şular Ysraýylyň on iki tiresidir. Atasy olara pata berip, şulary aýtdy. Ýakup ogullarynyň hersine olaryň özlerine laýyk pata berdi.
Ýakubyň ölümi we onuň jaýlanylyşy
29 Soňra Ýakup ogullaryna şeýle tabşyryk berdi: «Indi meniň ölüp, ata-babalaryma gowuşmaly pursatym golaýlap gelýär. Meni Kengan ýurdunda ýerleşýän, Mamreniň gündogaryndaky Makpela mülkündäki gowakda jaýlaň. Ybraýym bu gowagy we mülki gonamçylyk etmek üçin Epron hetden satyn alypdy. 31 Ybraýym we onuň aýaly Sara, Yshak we onuň aýaly Rebeka hem şol gowakda jaýlandylar. Men Leýany hem şol ýerde jaýladym. 32 Ol mülk ýeri we ondaky gowak hetlerden satyn alnandyr». 33 Ýakup ogullaryna tabşyryk berip bolandan soň, aýagyny düşegine ýygnap, dünýäden ötdi we ata-babalaryna gowuşdy.
1 Ýusup özüni kakasynyň üstüne oklap, aglap, ony ogşady. 2 Ol öz hyzmatyndaky lukmanlara kakasynyň jesedini mumyýalamagy buýurdy. Lukmanlar Ysraýylyň jesedini mumyýaladylar. 3 Bu iş kyrk güne çekdi, çünki mumyýalamak şonça wagty talap edýär. Müsürliler ýetmiş günläp Ysraýylyň ýasyny tutdular. 4 Ýas günleri geçenden soň, Ýusup fyrownyň köşkgündäkilere şeýle diýdi: «Eger men siziň göwnüňizden turan bolsam, onda fyrowna şeýle diýiň. Kakam ölmezinden öň: „Meniň sanaglym dolup barýar. Meni Kenganda özüm üçin gazan gabrymda jaýlaň“ diýip ant içdirdi. Indi, goý, ol maňa gidip, kakamy jaýlamaga rugsat bersin; onsoň men yzyma dolanaryn». 6 Fyrown: «Kakaňy ant içirdişi ýaly et-de jaýla» diýdi. 7 Şeýdip, Ýusup kakasynyň jesedini alyp ýola düşdi. Fyrownyň ähli emeldarlary, köşgüň we tutuş Müsüriň belent mertebeli adamlary, 8 Ýusubyň tutuş hojalygy, onuň doganlarydyr kakasynyň hojalygyndakylaryň hemmesi-de onuň ýanyndadylar. Goşen welaýatynda diňe çagalar, ownukly-irili mallar galdy. 9 Arabalylardyr atlylar-da Ýusup bilen gitdi. Bu ägirt uly mähelledi. 10 Iordan derýasynyň gündogaryndaky Atat harmany diýen ýere ýetenlerinde, olar ses edip aglaşdylar. Ýusup kakasy üçin ýedi günläp ýas tutdy. 11 Atat harmany diýen ýerdäki ýasy görüp, Kenganyň ýerli ilaty: «Müsürlileriň ýas tutuşy, gör, nähili agyr!» diýişdiler. Şoňa görä-de Iordan derýasynyň gündogar tarapyndaky bu ýere Abelmisraýym diýen at berildi. 12 Şeýdip, Ysraýylyň ogullary kakalarynyň beren tabşyrygyny aýdyşy ýaly berjaý etdiler. 13 Olar Ysraýyly Kengan topragyna getirip, Mamreniň gündogaryndaky Makpela mülkündäki gowakda jaýladylar. Ybraýym bu gowagy gonamçylyk etmek üçin ýeri bilen bile Epron hetden satyn alypdy. 14 Kakasyny jaýlandan soň, Ýusup doganlary hem-de olar bilen kakasyny jaýlamaga gelenleriň hemmesi bilen bilelikde Müsüre gaýdyp geldi.
Ýusubyň doganlary ondan ötünç soraýarlar
15 Kakalary ölenden soň, Ýusubyň doganlary «Eden ýamanlygymyz üçin Ýusup kine saklap, bizden ar alsa näme?» diýip güman etdiler. 16 Şunlukda, olar Ýusuba: «Kakamyz bize ölmeziniň öň ýanynda Ýusuba şeýle diýiň: „Doganlaryňyň jenaýat işini we eden günälerini bagyşla, çünki olar saňa ýamanlyk etdiler“ diýip tabşyrdy. Indi öz ataňyň Hudaýynyň gullary bolan biziň günämizi öt!» diýen habar ýolladylar. Bu habary eşidip, Ýusup aglady. 18 Doganlarynyň özleri-de gelip, Ýusubyň öňünde ýüzin düşüp: «Biz seniň gullaryňdyrys» diýdiler. 19 Ýusup olara: «Gorkmaň, men Hudaýmy näme?! 20 Siz maňa ýamanlyk etmek islediňiz, emma görşüňiz ýaly, birtopar adamlary diri galdyrmak üçin Hudaý ol ýamanlygy ýagşylyga öwürdi. 21 Siz gorkmaň. Men siziň-de, siziň çagalaryňyzyň-da aladasyny ederin» diýip, Ýusup olara mähirli sözler bilen göwünlik berdi.
Ýusubyň ölümi
22 Şeýdip, Ýusup kakasynyň hojalygy bilen bile Müsürde ornaşdy. Ol ýüz on ýyl ýaşady. 23 Ýusup Efraýymyň üsti bilen çowluklar gördi. Manaşäniň ogly Makyryň çagalary Ýusubyň çagalary hasaplandy. 24 Ýusup doganlaryna: «Meniň sanaglym dolup barýar, ýöne Hudaý hökman siziň dadyňyza ýetişer. Hudaý sizi Müsürden çykaryp, Ybraýyma, Yshaga we Ýakuba wada eden topragyna elter» diýdi. 25 Soňra Ýusup Ysraýylyň ogullaryna ant içirip, şeýle diýdi: «Hudaý size nazar salanda, siz meniň süňklerimi-de öz ýanyňyz bilen alyp gidiň». 26 Şeýdip, Ýusup ýüz on ýaşynda dünýäden ötdi. Onuň jesedi Müsürde mumyýalanyp, tabyda salnyp goýuldy.
Müsürliler ysraýyllary ezýärler
1 Ine, Ýakubyň Müsüre öz tutuş hojalyklary bilen gelen ogullarynyň atlary: 2 Ruben, Şimgon, Lewi, Ýahuda 3 Ysakar, Zebulun, Benýamin 4 Dan, Naftaly, Gat, Aşer. 5 Ýakubyň ähli nesilleriniň sany jemi ýetmişdi. Ýusup eýýäm Müsürdedi. 6 Wagtyň geçmegi bilen Ýusup we onuň ähli erkek doganlary, şeýle hem, şol döwrüň adamlary dünýäden ötdi. 7 Emma ysraýyl ogullarynyň nesilleriniň tohum-tiji ýaýrap köpeldiler we olaryň sany juda artdy, şoňa görä hem tutuş Müsür olardan doludy. 8 Indi bolsa Müsür tagtyna Ýusup hakynda hiç zat bilmeýän başga bir täze patyşa çykdy. 9 Ol patyşa öz halkyna ýüzlenip: «Serediň, bize görä ysraýyllaryň sany köp we güýçli. Bu biziň üçin howply. 10 Olar mundan artyk köpelmez ýaly, geliň, mekirlik bilen olaryň soňuna çykalyň. Ýogsam, uruş turaýsa, olar duşmanymyzyň tarapyna goşulyp, bize garşy söweşmekleri we biziň ýurdumyzdan çykyp gitmekleri mümkin» diýdi. 11 Şeýlelikde, müsürliler ysraýyllary mejbury işledip, olary ezmek üçin, olaryň üstünden hojaýynlar bellediler. Ysraýyllar fyrown üçin Pitom we Ragmeses diýen galla saklanýan galalary gurdular. 12 Emma müsürliler ysraýyllara näçe zulum etseler-de, olar öňküsinden-de has köpeldiler we olaryň sany juda artdy. Müsürlileriň ysraýyllardan sussy basyldy. 13 Şeýdip, olar ysraýyllary zalymlyk bilen ezip, olary laý we kerpiç ýaly agyr işlerde, her hili meýdan işlerinde işledip, olaryň durmuşyny ajy ýaşaýşa öwürdiler. Ähli agyr işlerde olara rehimsizlik bilen sütem etdiler. 15 Soňra biriniň adyna Şipra, beýlekisiniň adyna Puga diýilýän iki sany ýewreý göbek enelerine Müsür patyşasy şeýle diýdi: 16 «Siz ýewreý aýallaryna göbek enesi bolup hyzmat edýän wagtyňyz, serediň, eger ogul dogursalar, ol bäbegi öldüriň, eger gyz dogursalar, goý, onda ol ýaşabersin». 17 Emma bu göbek eneler Hudaýdan gorkýan aýallar eken, olar Müsür patyşasynyň buýruşy ýaly etmän, gaýtam, erkek doglan çagalary-da diri galdyrypdyrlar. 18 Şonuň üçin hem, Müsür patyşasy şol göbek eneleri ýanyna çagyryp, olardan: «Näme üçin siz beýle etdiňiz, erkek doglan çagalary hem diri galdyrdyňyz?» diýip sorady. 19 Göbek eneler fyrowna: «Sebäbi ýewreý aýallary Müsür aýallary ýaly däl, olar dogumly, olaryň ýanyna göbek ene gelip ýetýänçä, olaryň özleri dograýýarlar» diýdiler. 20 Hudaý hem bu göbek enelere garaşyk etdi, şeýdip, ysraýyl halky has köpeldi, has hem güýçlendi. 21 Göbek eneleriň Hudaýdan gorkýandygy sebäpli, Hudaý olara-da uly maşgala berdi. 22 Soňra fyrown ähli müsürlilere: «Ýewreýlerden doglan her bir ogul bäbegi alyp, Nil derýasyna taşlaň, emma gyz bäbek bolsa, goý, ol ýaşabersin» diýip buýruk berdi.
Musa dünýä inýär
1 Şol wagtlar lewili bir adam öz tiresinden bir gyza öýlendi. 2 Onuň aýaly göwreli bolup, bir ogul dogurdy, ol çagasynyň ýakymlyjadygyny görüp, ony öýünde üç aý gizläp saklady. 3 Ol aýal çagasyny mundan artyk gizläp saklap bilmejekdigine göz ýetirip, onuň üçin gamyşdan örülen sebet aldy-da, onuň daşyny suw geçmez ýaly şepbik bilen örtdi. Ol çagany şol sebediň içinde ýatyryp, ony derýanyň gyrasyndaky suwda ösüp oturan gamyşlaryň arasynda ýerleşdirdi. 4 Jigisine näme bolarka diýip, çaganyň gyz dogany hem uzakdan seredip durdy. 5 Şol wagt fyrownyň gyzy derýa suwa düşmäge geldi. Onuň kenizleri bolsa derýanyň kenarynda aýlanyp ýördüler. Birdenkä fyrownyň gyzy gamyşlaryň arasyndaky sebedi görýär we ony getirmäge kenizleriň birini iberýär. 6 Fyrownyň gyzy sebedi açyp görse, ynha, onuň içinde bir çaga aglap ýatyr. Onuň çaga ýüregi gyýlyp: «Bu ýewreý çagalarynyň biridir» diýýär. 7 Soňra çaganyň gyz dogany fyrownyň gyzynyň ýanyna gelip: «Men gidip, çaga enekelik eder ýaly ýewreý aýallaryndan birini çagyraýynmy?» diýýär. 8 Fyrownyň gyzy «çagyraý» diýýär. Şeýdip, ol gyz gidip, çaganyň öz ejesini alyp gelýär. 9 Fyrownyň gyzy ol aýala: «Şu çagany äkit-de, muňa enekelik et. Men seniň hakyňy tölärin» diýýär. Şeýlelikde, bu aýal çagany äkidip, oňa enekelik edýär. 10 Çaga ösüp kemala gelende, ol ony fyrownyň gyzynyň ýanyna getirýär we fyrownyň gyzy ony özüne ogullyga alýar. Ol: «Men muny suwdan çykardym» diýip, onuň adyna Musa dakýar.
Musa Midýana gaçyp gutulýar
11 Musa ýigit çykandan soň, bir gün öz halky bolan ýewreýleriň arasyna aýlanmaga çykdy we olaryň agyr iş zerarly çekýän jebrini gördi. Ol bir müsürliniň öz halkyndan bolan bir ýewreýi ýenjip duranyny gördi. 12 Musa eýlesine-beýlesine göz gezdirdi, hiç kime gözi düşmänsoň, ol ýaňky müsürlini öldürdi we onuň jesedini çägä gömüp gizledi. 13 Ertesi güni ol aýlanmaga çykanda, iki sany ýewreýiň öz aralarynda urşup duranlaryny gördi we olaryň günälisiniň ýanyna baryp: «Näme üçin sen öz ýewreýiňi urýarsyň?» diýdi. 14 Ol adam: «Kim seni biziň üstümizden hökümdar ýa kazy edip goýdy? Düýnki müsürlini öldürişiň ýaly, meni hem öldürmekçimiň?» diýip jogap berdi. Mundan soň Musa gorkdy we ol: Meniň eden işim eýýäm aýan bolupdyr diýip pikir etdi. 15 Fyrown bu hakda eşidip, Musany öldürtmegiň küýüne düşdi. Emma Musa gaçyp, Midýan ýurdunda ornaşdy. Bir gün Musa bir guýynyň başynda otyrdy. 16 Midýan ruhanysynyň ýedi gyzy bardy. Şol wagt olar guýa gelip, öz kakalarynyň sürüsini suwa ýakmak üçin nowalary suwdan doldurdylar. 17 Şonda beýleki çopanlar gelip, ol gyzlary kowdular, emma Musa bu gyzlara arka durdy, olaryň sürüsini suwa ýakmaga kömekleşdi. 18 Gyzlar öýlerine kakalary Ýitronyň ýanyna gelenlerinde, olaryň kakasy: «Nädip siz bu gün öňkiňizden ir gelip bildiňiz?» diýip sorady. 19 Gyzlar: «Şu gün bizi bir müsürli adam çopanlardan gorady, hatda ol biziň sürimizi suwa ýakmaga hem kömek etdi» diýdiler. 20 Ol gyzlaryna: «Hany, ol adam nirede? Näme üçin siz ony taşlap gaýtdyňyz? Ony çagyryň, biziň bilen duz-çörek iýsin» diýdi. 21 Şeýlelikde, Musa bu adamyňkyda ýaşamaga razylaşdy we ol öz gyzy Syporany Musa durmuşa çykardy. 22 Ol bir ogul dogurdy, Ýat ýurtda men bir gelmişek boldum diýip, Musa onuň adyna Gerşom dakdy. 23 Köp wagtyň geçmegi bilen Müsür patyşasy dünýäden ötdi. Ysraýyllar bolsa heniz hem gulçulykda ezilýändiklerinden nalap, kömek sorap perýat etdiler. Olaryň zulum astynda edýän ahy-nalasy Hudaýa baryp ýetdi. 24 Hudaý olaryň nalyşyny eşitdi we Ol Ybraýym, Yshak we Ýakup bilen eden ähtini ýadyna saldy. 25 Hudaý ysraýyllara nazar saldy we olaryň hal-ahwallarynyň nähilidigine düşündi.
Hudaý Musany çagyrýar
1 Şol wagtlar Musa gaýynatasy Midýan ruhanysy Ýitronyň sürüsini bakýardy. Bir gün ol sürüsini çölüň içi bilen sürüp, Hudaý dagy Horebe geldi. 2 Oňa çalynyň ortarasynda alawly ot bolup, Rebbiň bir perişdesi göründi. Musa çalynyň ýanýandygyna garamazdan, onuň hiç otda ýanyp gutarmaýandygyny gördi. 3 Musa: «Bu geň zady ýakynrak baryp göreýin-le, näme üçin çaly otda ýanmaýarka?» diýdi. 4 Reb Musanyň ýakynlaşyp gelýändigini görende, çalynyň içinden oňa: «Musa! Musa!» diýip seslendi. Musa: «Men bärde» diýip jogap berdi. 5 Soňra Hudaý: «Mundan ýakyn gelme, aýagyňdaky çarygyňy çykar, çünki seniň bu duran ýeriň mukaddes toprakdyr! 6 Men seniň ata-babalaryňyň Hudaýy, ýagny Ybraýymyň, Yshagyň we Ýakubyň Hudaýydyryn» diýdi. Musa Hudaýa seretmekden gorkup, ýüzüni ýapdy. 7 Soňra Reb ýene-de: «Men halkymyň Müsürde çekýän jebir-sütemini gördüm, olaryň müsür hojaýynlaryndan ýaňa nalaýandyklaryny eşitdim. Men olaryň çekýän jebir-jepalaryny bilýärin. 8 Şonuň üçin hem Men olary müsürlileriň elinden azat etmek üçin aşak indim. Men olary süýt we bal akýan baý toprakly ýurda – kenganlaryň, hetleriň, amorlaryň, perizleriň, hiwileriň we ýabuslaryň ýurduna alyp barjak. 9 Ine, indi Maňa ysraýyllaryň ahy-nalasy gelip ýetdi, Men müsürlileriň olary zalymlyk bilen ezýändiklerini gördüm. 10 Häzir bolsa Men seni Öz halkym bolan ysraýyllary Müsürden alyp gaýtmak üçin fyrownyň ýanyna ibereýin» diýdi. 11 Musa bolsa Hudaýa: «Fyrownyň ýanyna gidip, ysraýyllary Müsürden çykaryp getirer ýaly, men kim bolupdyryn?» diýdi. 12 Hudaý oňa: «Men seniň bilen bolaryn. Sen halky Müsürden çykaryp getireniňde, Maňa şu dagda sežde edersiňiz. Bu bolsa seni Meniň ýollandygymyň nyşany bolar» diýdi. 13 Soňra Musa Hudaýa: «Eger men ysraýyllaryň ýanyna baryp: „Meni siziň ýanyňyza ata-babalaryňyzyň Hudaýy iberdi“ diýsem, olar hem: „Onuň ady näme?“ diýip sorasalar, men olara näme jogap bereýin?» diýdi. 14 Hudaý Musa: «Men Biribardyryn. Ysraýyllaryň ýanyna baryp: „Meni siziň ýanyňyza Biribar iberdi“ diýip aýt» diýdi. 15 Hudaý Musa ýene-de şulary aýtdy: «Ysraýyllaryň ýanyna seni ata-babalaryňyzyň Hudaýy bolan Rebbiň, ýagny Ybraýymyň, Yshagyň we Ýakubyň Hudaýynyň iberendigini aýt. Bu Meniň ebedilik adymdyr, şu at bilen Men nesilme-nesil ýatlanaryn. 16 Sen bar-da, ysraýyl ýaşulularyny bir ýere ýygna we olara ata-babalaryňyzyň Hudaýy Rebbiň, ýagny Ybraýymyň, Yshagyň we Ýakubyň Hudaýynyň saňa görnendigini we olaryň Müsürdäki hal-ahwallaryndan Meniň habarymyň bardygyny aýt. 17 Men olary Müsür zulumyndan azat edip, süýt we bal akýan baý toprakly ýurda, ýagny kenganlaryň, hetleriň, amorlaryň, perizleriň, hiwileriň we ýabuslaryň ýurduna eltmegi wada berendigimi olara gürrüň ber. 18 Olar seniň sözüňe gulak asarlar, soňra ysraýyl ýaşululary bilen Müsüriň patyşasynyň ýanyna bararsyňyz hem-de oňa: „Ýewreýleriň Hudaýy Reb biziň bilen duşdy. Indi bolsa Hudaýymyz Rebbe gurbanlyk bermek üçin, bizi üç günlük çöle goýbermegiňi senden towakga edýäris“ diýiň. 19 Müsüriň patyşasy gudratly gol bilen mejbur edilýänçä, sizi goýbermejekdigini Men bilýärin. 20 Şonuň üçin hem, Men Müsüre göz görkezerin we onuň içinde etjek ähli geň gudratlarym bilen olaryň temmisini bererin. Şondan soň patyşa sizi goýberer. 21 Ysraýyllar Müsürden çykanlarynda, Men müsürlilere ysraýyllary sylar ýaly ederin. Ysraýyllar ol ýerden elleri boş çykmazlar. 22 Her bir ysraýyl aýaly müsürli goňşusyndan we öz öýünde ýaşaýan müsürli aýaldan altyn-kümüş şaý-sepler we geýim-gejimler sorap alarlar. Siz olary ogul-gyzlaryňyza dakarsyňyz we olary geýindirersiňiz. Siz müsürlileriň baýlyklaryny talap gaýdarsyňyz».
Hudaý Musa gudratly güýç berýär
1 Soňra Musa Rebbe: «Eger olar maňa ynanmasalar ýa-da sözüme gulak asman „Reb saňa görnen däldir“ diýseler, men näme edeýin?» diýdi. 2 Reb Musadan: «Eliňdäki näme?» diýip sorady. Ol hem: «Hasa» diýdi. 3 Reb: «Ony ýere taşla» diýdi. Musa ony ýere taşlady, ol hasa ýylana öwrüldi. Şonda Musa ondan gaçyp başlady. 4 Emma Reb Musa: «Eliňi uzat-da, onuň guýrugyndan tut» diýdi. Musa elini uzadyp, ony tutan badyna, ýylan onuň elinde öňküsi ýaly hasa öwrüldi. 5 Reb oňa: «Ine, muňa ynanarlar, olaryň ata-babalarynyň Hudaýy Rebbiň, ýagny Ybraýymyň, Yshagyň we Ýakubyň Hudaýynyň saňa görnendigine ynanarlar» diýdi. 6 Reb Musa ýene-de: «Eliňi donuňyň içine sok» diýdi. Ol hem elini donunyň içine sokdy. Ol elini daşyna çykaranda, onuň eli ak gar ýaly pis açdy. 7 Soňra Hudaý oňa: «Eliňi yzyna donuňyň içine sal» diýdi. Musa elini ýene-de donunyň içine salyp, täzeden çykaranda, bedenindäki beýleki agzalar ýaly bolup, onuň eli öňki kaddyna geldi. 8 Hudaý: «Eger olar saňa ynanmasalar ýa-da birinji görkezen alamatyňa ikirjiňlenseler, belki, olar seniň görkezen şu ikinji alamatyňa ynanarlar. 9 Eger olar bu görkezen iki alamatyňa-da ynanmasalar ýa-da saňa gulak asmasalar, onda Nil derýasyndan biraz suw getirip, ony gury ýere dök. Şol getiren suwuň gury ýerde gana öwrüler» diýdi. 10 Emma Musa Rebbe: «Eý, Taňrym, Öz guluň bolan maňa geplemeziňden öňem, soňam hiç haçan men dilewar adam bolmadyk. Men gepe çeper däl, dilim tutuk ýaly» diýdi. 11 Reb oňa: «Adamyň agzyny kim ýaratdy? Ony lal ýa-da ker edýän kim? Kim oňa göreç berýär ýa-da kim ony kör edýär? Bu Men Reb dälmi näme? 12 Häzir bolsa ýola düş, Men saňa sözlemäge kömek ederin we saňa näme aýtmalydygyňy öwrederin» diýdi. 13 Musa bolsa ýene-de: «Eý, Taňrym, ýalbarýaryn, şol ýere maňa derek başga birini iberäýsene» diýdi. 14 Şundan soň Rebbiň Musa gahary geldi we oňa: «Lewili doganyň Harun şol ýerde dälmi näme? Men onuň dile çeperdigini bilýärin. Ol eýýäm seni garşy almak üçin ýolda we ol seni görenine ýürekden begener. 15 Sen oňa gepläp, sözleri onuň agzyna salyp berersiň. Men siziň ikiňize hem geplemäge kömek ederin we size näme etmelidigiňizi öwrederin. 16 Saňa derek adamlar bilen Harun gepleşer. Ol seniň sözleýjiň bolar, sen bolsa onuň üçin Hudaý ýaly bolarsyň. 17 Alamatlary görkezer ýaly, sen bu hasany hem öz ýanyň bilen al» diýdi.
Musa Müsüre dolanýar
18 Musa gaýynatasy Ýitronyň ýanyna gelip, oňa: «Maňa yzyma, Müsüre öz dogan-garyndaşlarymyň ýanyna gitmäge ygtyýar ber. Olar dirimikä, gidip göreýin» diýdi. Ýitro Musa: «Sag-aman gidip gel» diýdi. 19 Midýanda Reb Musa: «Müsüre, yzyňa gidiber, çünki seniň janyňa kast etjek adamlaryň hemmesi öldi» diýdi. 20 Şeýlelikde, Musa aýalyny we ogullaryny eşege mündürip, yzyna, Müsür ýurduna gaýtdy. Ol öz ýany bilen keramatly hasany hem aldy. 21 Reb Musa şeýle diýdi: Müsüre, yzyňa baranyňda, Meniň saňa beren güýjüm bilen fyrownyň öňünde ähli gudratlary görkezersiň. Emma Men fyrowny doňýürek adam ederin, şol sebäpli hem ol ysraýyl halkyna gitmäge rugsat etmez. 22 Siz bolsa fyrowna şeýle diýiň: «Reb saňa: „Ysraýyl Meniň ilkinji bolan oglum. 23 Maňa gulluk eder ýaly Meniň oglumy goýber“ diýdim, emma sen onuň gitmegine garşy bolduň. Seret, indi Men hem seniň ilkinji bolan ogluňy öldürerin». 24 Ýolda olar bir kerwensaraýda düşlänlerinde, Reb Musa duşup, ony öldürmäge synanyşýar. 25 Emma Sypora çakmakdaşdan edilen pyçagy alyp, oglunyň ujydynyň pürçügini kesýär-de, ony Musanyň aýagyna degirýär we oňa: «Hakykatdan-da, sen gan üsti bilen baglaşan ärimsiň» diýýär. 26 Şundan soň Reb onuň ýanyndan aýrylýar. Sypora «Sen gan üsti bilen baglaşan ärimsiň» diýip, sünnet sebäpli aýtdy. 27 Reb Haruna: «Çöle git-de, Musanyň öňünden çyk» diýýär. Şeýlelikde, Harun gidip, ony Hudaý dagynda garşy alyp, ony gujaklaýar. 28 Soňra Musa Haruna Rebbiň oňa aýt diýip iberen zatlarynyň hemmesini aýtdy. Rebbiň oňa ýerine ýetirmeli diýip buýran ähli gudratly alamatlary hakynda hem gürrüň berdi. 29 Musa bilen Harun Müsüre baryp, ysraýyl ýaşulularynyň hemmesini bir ýere ýygnadylar. 30 Harun Rebbiň Musa aýdanlarynyň ählisini olara gürrüň berdi. Halkyň öňünde ol alamatlary hem görkezdi. 31 Adamlar oňa ynandylar. Ysraýyl halkyna Rebbiň nazar salandygyny we olaryň çekýän jebirlerini görendigini eşidenlerinde, olar başlaryny egip sežde etdiler.
Fyrownyň adalatsyzlygy
1 Şundan soň Musa bilen Harun fyrownyň ýanyna gidip, oňa şeýle diýdiler: «Ysraýyl Hudaýy Reb şeýle diýýär: „Meniň halkymy goýber, goý, olar çölde Meniň şanyma baýram etsinler“». 2 Emma fyrown: «Kimmiş Ol Reb, Onuň sözüne gulak asyp, men ysraýyllary goýberer ýaly? Men Rebbi bilmeýärin, ysraýyllaryň gitmegine ýol berjek däl» diýdi. 3 Soňra olar: «Ýewreýleriň Hudaýy bize duşdy. Indi bolsa bize üç günlük çöle gidip, Hudaýymyz Rebbe sadaka bermäge rugsat et, ýogsam, Reb bizi gyrgyna berer ýa-da gylyç bilen biziň başymyzy alar» diýdiler. 4 Emma Müsüriň patyşasy olara: «Eý, Musa we Harun, näme üçin siz bu halkyň elini işden sowadýarsyňyz? Öz işiňiz bilen boluň. 5 Görýäňizmi, häzir bu ýerde olaryň sany biziň öz halkymyzyňkydan-da köp, siz bolsa olary işinden dyndarjak bolýarsyňyz» diýdi. 6 Şol günüň özünde fyrown gul hojaýynlaryna we ysraýyllaryň özleriniň baş gözegçilerine şeýle buýruk berdi: 7 «Mundan buýana bu halka kerpiç guýar ýaly saman bermäň. Goý, olar gidip, samany özleri tapsynlar. 8 Emma olaryň guýýan kerpiçleriniň sany öňküsi bilen deň bolsun, ýekejesini hem kemeltmäň. Olar ýalta, şonuň üçin olar: „Bizi goýber, Hudaýymyza sadaka bereli“ diýşip gygyryşýarlar. 9 Bu adamlaryň ünsi diňe işde bolar ýaly, has agyr işler bilen olaryň egninden basyň. Şonda olar ýalan geplere gulak gabartmazlar». 10 Şeýlelikde, ysraýyllaryň gul eýeleri we olaryň baş gözegçileri çykyp, olara: «Fyrown şeýle diýýär: Men size saman berjek däl. 11 Nireden tapsaňyz, şondan tapyň, samany özüňiz ediniň, emma gündelik edýän işiňiz bolsa sähelçe-de azaljak däldir» diýdiler. 12 Şeýdip, halk özlerine saman edinmek üçin orlan meýdan gözläp, Müsüriň ähli ýerine dagadylar. 13 Gul eýeleri olardan her günki etmeli işlerini edil saman bilen üpjün edilýän döwründäki ýaly ýerine ýetirmeklerini erjellik bilen talap edýärdiler. 14 Fyrownyň gul eýeleri tarapyndan bellenen ysraýyllaryň baş gözegçileri urulýardylar we olardan: «Näme üçin siz bu gün guýmaly kerpiç paýyňyzy öňkiňiz ýaly doly ýerine ýetirmeýärsiňiz?» diýip hasabat soralýardylar. 15 Ahyry ysraýyllaryň baş gözegçileri fyrownyň ýanyna gidip, oňa: «Näme üçin biz gullaryňa beýle daraýaň? 16 Bize saman berilmeýär, muňa garamazdan, kerpiç guýuň diýip buýruk berýärler. Ynha, gullaryňy ýençýärler, emma günä seniň öz adamlaryňda ahyry» diýip arz edýärler. 17 Emma fyrown: «Siz baryp ýatan bir işýakmaz. Şonuň üçin hem siz: „Bizi goýber, gidip, Rebbe sadaka bereli“ diýýärsiňiz. 18 Häzir bolsa gidiň-de işläň. Size saman berilmez, ýöne şonda-da kerpiji öňki möçberde öndürersiňiz» diýdi. 19 Ysraýyllaryň baş gözegçilerine her günki öndürilmeli kerpijiň sanynyň ýekejesiniň hem kemeldilmeli däldigini aýdanlarynda, olar özleriniň betbagtlyga uçrandyklaryna göz ýetirdiler. 20 Olar fyrownyň ýanyndan çykanlarynda, özlerine, garaşyp duran Musa bilen Haruna duşdular. 21 Olar Musa bilen Haruna: «Fyrown we onuň emeldarlary tarapyndan siz biziň başymyza bela getirdiňiz, bizi öldürer ýaly, olaryň eline gylyç berdiňiz. Munuň üçin Reb size göz görkezip, jezaňyzy berer» diýdiler.
Reb azatlygy söz berýär
22 Soňra Musa ýene-de Rebbe ýüzlenip: «Eý, Rebbim, näme üçin bu adamlara betbagtlyk getirdiň? Aslynda näme üçin meni goýberdiň? 23 Seniň adyňdan fyrown bilen gepleşmäge gelelim bäri, ol bu adamlara görgi baryny görkezdi. Sen bolsa Öz halkyňy azat etmek üçin ýekeje-de zat etmediň» diýdi.
1 Emma Reb Musa: «Meniň fyrowna näme etjegimi indi görersiň. Men ony gudratly golum bilen halkymy goýbermäge mejbur ederin, ol şu gudratly goluň zarbyndan ýaňa, hatda olary öz ýurdundan kowup çykarar» diýdi.
Hudaý Musany çagyrýar
2 Hudaý Musa şeýle diýdi: «Men Rebdirin. 3 Men Ybraýyma, Yshaga we Ýakuba Gudratygüýçli Alla bolup göründim, emma Özümi Reb adym bilen olara aýan etmedim. 4 Men olara gelmişek bolup ýaşan ýurdy bolan Kengan topragyny bermegi äht etdim. 5 Şeýle hem, Men ysraýyllaryň Müsürde gulçulykdan ýaňa ezilýändikleri sebäpli edýän ahy-nalasyny eşitdim we Öz eden ähtimi ýatladym. 6 Şonuň üçin hem ysraýyllara aýt: „Men Rebdirin. Men sizi Müsür zulumyndan çykaryp, gulçulykdan azat ederin. Gudratly güýç bilen we agyr jezalarym bilen Men sizi olardan halas ederin. 7 Men sizi Öz halkym edip kabul ederin we Men siziň Hudaýyňyz bolaryn. Şonda sizi Müsür süteminden alyp çykanyň Mendigimi, ýagny Hudaýyňyz Rebdigimi bilersiňiz. 8 Men sizi Ybraýyma, Yshaga we Ýakuba söz beren ýerime elterin we Men size ol ýeri eýelemäge berjekdirin. Men Rebdirin“». 9 Musa bu sözleri ysraýyllara aýdyp berdi, emma olar göwnüçökgündikleri we rehimsiz ezilýändikleri sebäpli Musany diňlemediler. 10 Soňra Reb Musa: «Git-de, Müsüriň patyşasy fyrowna aýt, goý, ol ysraýyllara ýurdundan çykyp gaýtmaga rugsat bersin» diýdi. 12 Emma Musa Rebbe: «Görýäňmi, entek ysraýyllar meni diňlänok, onsoň fyrown maňa nädip gulak assyn, men bir dilsiz-agyzsyz adam ýaly ahyryn» diýdi. 13 Reb Musa we Harun bilen ysraýyllar we Müsüriň patyşasy fyrown hakynda gepleşip, olara ysraýyllary Müsürden alyp çykmagy buýurdy.
Ysraýyllaryň atalarynyň urugbaşylary
14 Bular ysraýyllaryň atalarynyň urugbaşylary: Ysraýylyň ilkinji ogly Rubeniň ogullary: Hanok, Pallu, Hesron we Karmy. Bular Rubeniň uruglary bolupdyrlar. 15 Şimgonyň ogullary: Ýemuwel, Ýamyn, Ohat, Ýakyn, Sohar we kenganly aýalyndan bolan ogly Şawul. Bular Şimgonyň uruglarydy. 16 Lewiniň nesil daragtyna görä, onuň ogullarynyň atlary şulardyr: Gerşon, Kohat we Merary. Lewi bir ýüz otuz ýedi ýaşap dünýäden ötdi. 17 Gerşonyň ogullary: Libni we Şimgi uruglary bilen. 18 Kohadyň ogullary: Imran, Ýishar, Hebron we Uzyýel. Kohat bir ýüz otuz üç ýaşap öldi. 19 Merarynyň ogullary: Mahly we Muşy. Ynha, bu aşakdakylar bolsa Lewileriň nesilleri boýunça uruglary. 20 Imran öz kakasynyň gyz jigisi Ýokebedi özüne aýal edip aldy, ol hem oňa Harun bilen Musany dogrup berdi. Imran bir ýüz otuz ýedi ýaşap aradan çykdy. 21 Ýisharyň ogullary: Kora, Nepek, Zikri. 22 Uzyýeliň ogullary: Mişaýel, Elsapan we Sitri. 23 Harun Amynadabyň gyzy, Nahşonyň gyz dogany Elişeba öýlendi we olaryň Nadap, Abyhu, Elgazar we Ytamar diýen ogullary boldy. 24 Koranyň ogullary: Asyr, Elkana we Abyýasap. Bular Koranyň uruglary bolupdyr. 25 Harunyň ogly Elgazar Putyýeliň gyzlarynyň birini özüne aýal edip aldy we ondan Pinehas diýen ogly boldy. Ynha, şular lewileriň uruglary boýunça olaryň atalarynyň urugbaşylary bolupdyr. 26 Rebbiň: «Ysraýyllary topar-topar edip, Müsürden alyp çyk» diýip buýruk beren adamlary ine, şu Harun bilen Musady. 27 Ysraýyllary Müsürden alyp gaýtmak üçin, Müsür patyşasy fyrown bilen gepleşenler hem şular – Musa bilen Harundy.
Harun Musanyň sözleýjisi bolýar
28 Şol gün Reb Müsürde Musa ýüzlendi. 29 Reb Musa: «Men Rebdirin. Meniň saňa aýdýanlarymyň hemmesini Müsüriň patyşasy fyrowna ýetir» diýdi. 30 Emma Musa Rebbe: «Men söze garyp adam, onsoň fyrown meni nädip diňlesin» diýdi.
1 Soňra Reb Musa şeýle diýdi: «Fyrownyň öňünde Men seni Hudaý ýaly edýärin we doganyň Harun bolsa seniň pygamberiň ýaly bolar. 2 Meniň saňa buýurýan tabşyryklarymyň ählisini sen aýtmalysyň, doganyň Harun bolsa fyrowndan ysraýyllary öz ýurdundan goýbermegini sorar. 3 Emma Men fyrowny doňýürek adam ederin. Hatda Men Müsürde alamatlarymyň we gudratlarymyň sanyny köpeltsem-de, 4 fyrown sizi diňlemez. Şundan soň Men Müsüre göz görkezip, olara agyr jezalar berip, Öz halkym bolan ysraýyllary topar-topar edip, Müsürden alyp çykaryn. 5 Men golumyň güýjüni görkezip, Müsürden ysraýyllary alyp çykanymda, müsürliler Meniň Rebdigime göz ýetirerler». 6 Musa bilen Harun Rebbiň hut özlerine buýruşy ýaly etdiler. 7 Fyrown bilen gepleşen wagtlary Musa segsen, Harun bolsa segsen üç ýaşyndady.
Taýak ýylana öwrülýär
8 Reb Musa bilen Haruna ýüzlenip: 9 «Eger fyrown size „Gudrat görkeziň“ diýse, Musa sen Haruna: „Taýagyňy al-da, fyrownyň öňünde ony ýere taşla“ diý, şonda hasa ýylana öwrüler» diýdi. 10 Şeýlelikde, Musa bilen Harun fyrownyň ýanyna bardylar we Rebbiň buýruşy ýaly etdiler. Harun fyrownyň we onuň emeldarlarynyň öňünde hasasyny ýere taşlady, ol ýylana öwrüldi. 11 Fyrown hem öz akyldarlaryny, jadygöýlerini ýygnady. Olar hem özleriniň gizlin syrlary bilen hut şeýle gudraty ýerine ýetirdiler. 12 Olaryň hersi öz hasalaryny ýere taşladylar welin, olar hem ýylana öwrüldiler. Emma Harunyň hasasy olaryň hasalaryny ýuwutdy. 13 Fyrownyň ýüreginiň doňy entek hem çözülenokdy. Rebbiň aýdyşy ýaly, ol heniz hem bulara gulak gabartmaýardy.
Birinji betbagtçylyk: Suw gana öwrülýär
14 Soňra Reb Musa şeýle diýdi: «Fyrown doňýürek adam, ol halky goýbermekden ýüz öwürýär. 15 Fyrownyň irden derýa suwa düşmäge çykýan wagty, sen onuň ýanyna bar. Oňa duşmak üçin, Nil derýasynyň ýanynda garaş, eliňe ýylana öwrülen hasany hem al. 16 Soňra oňa şeýle diý: „Ýewreýleriň Hudaýy Reb ine şulary aýtmak üçin meni seniň ýanyňa iberdi. Ol saňa: ‘Meniň halkymy goýber, goý, olar çölde Maňa ybadat etsinler’ diýdi. Ine sen bolsa, entek hem muňa boýun bolmadyň. 17 Reb şeýle diýýär: ‘Şu etjek işimi görüp, sen Meniň Rebdigimi bilersiň: Görýäňmi, men şu elimdäki hasa bilen Nil derýasynyň suwuna uran badyma, suw gana öwrüler. 18 Nildäki balyklar öler we derýa porsar. Müsürliler Niliň suwundan içip bilmezler’“». 19 Reb Musa: «Haruna aýt: „Taýagyny alsyn-da, Müsüriň ähli suwlaryna olaryň derýalaryna, ýaplaryna, howuzlaryna we ähli suw howdanlaryna hasasy bilen urup çyksyn. Müsüriň ähli suwy, hatda çelekdäki we daş küýzelerdäki suwlar hem gana öwrüler“» diýdi. 20 Musa bilen Harun Rebbiň buýruşy ýaly etdiler. Harun fyrownyň we onuň emeldarlarynyň öňünde hasasyny uzadyp, Nil derýasynyň suwuna urdy, Nil derýasynyň tutuş suwy gana öwrüldi. 21 Nildäki balyklar öldi, Nil derýasy porsady. Şeýlelikde, müsürliler Nil derýasyndan suw içip bilmediler, Müsüriň ähli suwy gana boýalypdy. 22 Emma Müsür jadygöýleri hem özleriniň gizlin usullary bilen edil şu gudraty ýerine ýetirdiler. Şeýdip, fyrownyň ýüregi doňlugyna galdy. Rebbiň aýdyşy ýaly, fyrown olary diňlemedi. 23 Fyrown yzyna öwrüldi-de, öz jaýyna girip gitdi, muny ol hatda piňine-de almady. 24 Niliň suwundan içip bilmeýändikleri üçin, ähli müsürliler agyz suw gözläp, Nil derýasynyň boýuny gazdylar.
Ikinji betbagtçylyk: Gurbagalar
25 Rebbiň Nil derýasyny şeýle edeninden soň ýedi gün geçipdi.
1 Soňra Reb Musa şeýle diýdi: «Fyrownyň ýanyna bar-da, oňa şeýle diý: „Reb saňa şeýle diýýär: ‘Meniň halkymy goýber, olar gidip, Maňa ybadat etsinler. 2 Sen olary goýbermekden ýüz öwürseň, onda Men gurbagalar çozduryp, tutuş ýurduňa betbagtlyk getirerin. 3 Nil derýasy gurbaga sürüsinden dolup, olar seniň öýüňe, köşgüňe we ýatýan düşegiňe çenli gelerler. Gurbagalar seniň emeldarlaryňyň we halkyňyň öýlerine dolar, hatda olar tamdyrlaryňyzyň içine we hamyr ýugrulýan jamyňyza çenli girerler. 4 Gurbagalar seniň üstüňe, seniň halkyňyň we ähli emeldarlaryňyň üstüne çykarlar’“». 5 Reb Musa: «Haruna aýt: „Goý, ol elindäki hasasyny uzadyp, derýalara, ýaplaryna we suw howdanlaryna urup gurbagalar çykarsyn. Müsüriň ýerini gurbagalar gaplap alar“» diýdi. 6 Şeýlelikde, Harun hasasy bilen Müsürdäki suwlara urup çykdy we gurbagalar peýda boldy. Tutuş Müsüriň ýeri gurbagalar bilen örtüldi. 7 Emma jadygöýler hem özleriniň gizlin usullary bilen şeýle etdiler, olar hem Müsürde gurbagalar çykardylar. 8 Soňra fyrown Musa bilen Haruny çagyryp, olara: «Menden we halkymdan gurbagalaryň aýrylyp gitmegini sorap, Rebbe dileg ediň. Men bolsa halkyňyzy Rebbe sadaka bermäge goýbererin» diýdi. 9 Musa fyrowna: «Seniň üçin, emeldarlaryň we halkyň üçin haçan dileg etmelidigini maňa özüň aýdaý, şonda gurbagalar sizden we siziň öýleriňizden ýok bolup giderler, olar diňe Nil derýasynda galar» diýdi. 10 Fyrown hem oňa: «Ertir dileg edäý» diýdi. Musa oňa: «Goý, seniň aýdyşyň ýaly bolsun! Çünki sen biziň Hudaýymyz Reb ýaly başga hiç kimiň ýokdugyny bilersiň. 11 Gurbagalar senden, siziň öýleriňizden, emeldarlaryňdan we halkyňdan aýrylyp, olar diňe Nil derýasynda galar» diýdi. 12 Şeýlelikde, Musa bilen Harun fyrownyň ýanyndan gaýtdylar. Musa fyrownyň üstüne çozduran gurbagalaryny ýok etmegini sorap, Rebbe dileg etdi. 13 Reb hem Musanyň dilegini ýerine ýetirdi. Öýlerdäki, howlulardaky we meýdanlardaky gurbagalar öldüler. 14 Müsürliler ölen gurbagalary uly üýşmekler edip ýygnadylar, ýerden porsy ys haplap urdy. 15 Fyrown bu zatlary görüp, göwni aram tapdy. Soň ýene-de özüniň doňýürekligini etdi. Rebbiň aýdyşy ýaly, ol Musa bilen Haruna gulak asmady.
Üçünji betbagtçylyk: Çirkeýler
16 Soňra Reb Musa: «Haruna aýt: „Goý, ol hasasyny alsyn-da, ýeriň tozuna urup çyksyn, şonda tutuş Müsüriň içinde çirkeýler peýda bolar“» diýdi. 17 Olar şeýle hem etdiler. Harun eline hasasyny alyp, ýeriň tozuna urup çykdy welin, adamlaryň we haýwanlaryň üstüne çirkeýler çozdy. Tutuş Müsüriň ähli tozy çirkeýe öwrüldi. 18 Jadygöýler hem öz gizlin usullary bilen çirkeý döretmäge synanyşdylar, emma olar muny başarmadylar. Şeýlelikde, çirkeýler adamlaryň we haýwanlaryň üstünde gezişip ýördüler. 19 Jadygöýler fyrowna: «Bu Hudaýyň işi» diýdiler. Emma fyrownyň ýüregi doňdy we ol Rebbiň aýdyşy ýaly, olara gulak asmady.
Dördünji betbagtçylyk: Siňekler
20 Soňra Reb Musa: «Irden tur-da, fyrownyň suwa düşmäge çykýan wagty oňa garaş we oňa şeýle diý: „Reb şeýle diýýär: ‘Meniň halkymy goýber. Olar gidip, Maňa ybadat etsinler. 21 Eger sen Meniň halkymy ýene-de goýbermeseň, onda Men seniň üstüňe, seniň emeldarlaryňyň we halkyňyň üstüne we seniň öýüňe siňek sürüsini ibererin. Müsürlileriň öýleri siňek sürüsinden dolar, şeýle hem, olaryň ýaşaýan ýerleri siňek bilen gurşalar. 22 Emma şol gün Men Öz halkymyň ýaşaýan ýeri bolan Goşen topragyny aýry goýjak. Ol ýerde hiç hili siňek sürüsi bolmaz, şonda sen Meniň bu ýurduň Rebbidigimi bilersiň. 23 Men Öz halkymy seniň halkyňdan tapawutlandyraryn. Bu gudratly alamat ertir bolar’“». 24 Reb şeýle hem etdi. Fyrownyň öýi we onuň emeldarlarynyň öýleri güýçli siňek sürüsi bilen doldy. Siňeklerden ýaňa tutuş Müsür ýurdy weýran boldy. 25 Soňra fyrown Musa bilen Haruny ýanyna çagyrdyp, olara: «Baryň, gidiň-de, şu ýurtda Hudaýyňyza sadaka beriň» diýdi. 26 Emma Musa: «Beýle etsek dogry bolmaz. Hudaýymyz Rebbe berýän sadakamyzy müsürliler nejislik hasaplarlar. Eger biz müsürlilere nejislik edip, mal sadakamyzy olaryň gözüniň alnynda bersek, onda olar bizi daşlap öldürmezlermi? 27 Hudaýymyz Rebbe berjek sadakamyzy biz Onuň Özüniň buýruşy ýaly, üç günlük çöle gidip bermeli» diýdi. 28 Fyrown oňa: «Men size çöle gidip, Hudaýyňyz Rebbe sadaka bermäge rugsat edýärin, ýöne siz gaty uzaga gitmeli dälsiňiz. Meniň üçin Rebbe dileg edäý» diýdi. 29 Soňra Musa: «Ine, men häzir gidip, fyrowndan, onuň emeldarlaryndan we halkyndan siňek sürüsiniň aýrylyp gitmegini sorap, Rebbe dileg etjek. Ýöne fyrown ýene-de ýalan sözläp, halky Rebbe sadaka bermäge goýbermekden saklamawersin» diýdi. 30 Şeýlelikde, Musa fyrownyň ýanyndan gaýdyp, Rebbe dileg etdi. 31 Reb hem Musanyň dilegini ýerine ýetirdi. Siňek sürüsi fyrowndan, onuň emeldarlaryndan we halkyndan aýrylyp ýok bolup gitdi, ýekeje siňek hem galmady. 32 Emma fyrown bu gezek hem doňýürekligine galdy we ysraýyllara gitmäge rugsat etmedi.
Bäşinji betbagtçylyk: Mallaryň gyrylmagy
1 Soňra Reb Musa: «Fyrownyň ýanyna bar-da, oňa şeýle diýip aýt: „Ýewreýleriň Hudaýy Reb şeýle diýýär: ‘Meniň halkymy goýber, olar gidip, Maňa ybadat etsinler’. 2 Eger sen olary ýene-de saklap, goýbermekden boýun towlasaň, 3 onda Reb meýdandaky mal-garalaryňyzyň, ýagny atlaryňyzyň, eşekleriňiziň, düýeleriňiziň we dowarlardyr sürüleriňiziň üstünden iň agyr külpetleri inderer. 4 Emma Reb ysraýyl mallary bilen Müsür mallarynyň arasynda tapawut goýjakdyr, ysraýyllara degişli mallaryň ýekejesi hem ölmez“» diýdi. 5 Şeýle hem Reb bu işi Müsürde ertir etjekdigini aýdyp, onuň wagtyny mälim etdi. 6 Ertesi gün Reb bu işi etdi: Müsürlileriň ähli mallary gyryldy, emma ysraýyl mallarynyň ýekejesi hem ölmedi. 7 Fyrown ýagdaýy bilmäge adam ýollady, görse, ysraýyl mallarynyň biri hem ölmändir. Emma fyrownyň ýüregi entek hem doňdy, ol halky ýene-de goýbermedi.
Altynjy betbagtçylyk: Çybanlar we ýaralar
8 Soňra Reb Musa bilen Haruna: «Küreden goşawujyňyzy dolduryp kül alyň. Goý, Musa ony fyrownyň öňünde göge seçsin. 9 Ol kül tutuş Müsürde tozana öwrüler. Tozan bolsa adamlaryň we haýwanlaryň bedenine siňip, olarda açyk iriňli çybanlar emele getirer» diýdi. 10 Şeýlelikde, Musa bilen Harun küreden kül alyp, fyrownyň öňünde durdular. Musa küli howa seçdi weli, adamlarda we haýwanlarda açyk iriňli çybanlar emele geldi. 11 Müsür jadygöýleri bu çybanlardan ýaňa, Musanyň ýanyna baryp bilmediler. Çünki çybanlar jadygöýleriň hem, ähli müsürlileriň hem üstünden inipdi. 12 Emma Reb fyrowny doňýürek etdi. Ol Rebbiň Musa aýdyşy ýaly, olara gulak asmady.
Ýedinji betbagtçylyk: Doly we ot
13 Soňra Reb Musa şeýle diýdi: «Irden tur-da, fyrownyň huzuryna bar we oňa şuny aýt: „Ýewreýleriň Hudaýy Reb şeýle diýýär: ‘Meniň halkymy goýber, olar gidip, Maňa ybadat etsinler. 14 Ýogsam, bu gezek Men seniň öz üstüňden, emeldarlaryňyň we halkyňyň üstünden ähli bela-beterlerimi indererin. Şonda sen bütin ýer ýüzünde Meniň ýaly hiç kimiň ýokdugyny bilersiň. 15 Şu wagta çenli Men golumyň güýji bilen seni we seniň halkyňy gyrgyna berip, köküňiz bilen ýerden sogrup taşlap hem bilýärdim. 16 Emma Men sizi diňe şeýle maksat bilen, ýagny size Öz güýjümi görkezmek üçin diri saklap ýörün. Şeýdip, bütin ýer ýüzünde Meniň adym jar ediler. 17 Sen entek hem Meniň halkyma garşy tekepbirlik edip, olaryň gitmegine rugsat etmersiň. 18 Ine, ertir şu wagtlar Men Müsüriň taryhynda ömür görlüp-eşidilmedik güýçli doly ýagdyrjakdyryn. 19 Şonuň üçin hem häziriň özünde adam ýollap, meýdandaky bar bolan mal-garalaryňyzy we ähli zadyňyzy ýygnap, howpsuz ýere getiriň. Sebäbi öýüne getirilmän, meýdanda galan her bir adamyň we malyň üstünden güýçli doly ýagyp, olar öler’“». 20 Fyrownyň emeldarlarynyň arasynda Rebbiň sözünden gorkýanlary meýdandaky öz gullaryny we mallaryny derrew içeri ýygnadylar. 21 Emma Rebbiň sözüni piňine almaýanlar özleriniň gullaryny we mallaryny meýdanda galdyrdylar. 22 Soňra Reb Musa: «Eliňi asmana uzat, şonda tutuş Müsüriň üstüne doly ýagar. Müsüriň meýdanlarynda galan adamlaryň, mallaryň we her bir ekin nahallarynyň üstünden doly iner» diýdi. 23 Şundan soň, Musa hasasyny asmana uzatdy we Reb gök gürledip doly ýagdyrdy, ýyldyrym çakyp, ýere ot düşdi. Şeýdip, Reb Müsürde güýçli doly ýagdyrdy. 24 Doly ýagýarka, doly bilen bir wagtda ýyldyrym çakyp, yzy üzülmän ýere ot düşüp durdy. Müsürliler millet bolaly bäri, onuň tutuş ýerinde hiç haçan şeýle güýçli doly ýagmandy. 25 Doly tutuş Müsüriň meýdanlaryndaky ähli zatlary: adamlary we mallary weýran etdi, ol her bir ekin meýdanyny sandan çykardy. Şeýle hem, meýdandaky hemme agaçlaryny syndyrdy. 26 Diňe ysraýyllaryň ýaşaýan ýeri bolan Goşen topragynda doly ýagmady. 27 Soňra fyrown adam ýollap, Musa bilen Haruny çagyrtdy we olara: «Bu gezek men günämi boýun alýan. Rebbiňki dogry, meniň we halkymyň edýäni nädogry. 28 Rebbe dileg et! Gök gürrüldemesini we doly ýagmasyny bes etsin! Men sizi goýberjek, ýöne siz ol ýerde uzak galmaly dälsiňiz» diýdi. 29 Musa oňa: «Men galadan çykyp, ellerimi Rebbe uzatdygym, gök gürrüldisi kesiler we dolynyň ýagmasy galar. Şonda sen bu dünýäniň Rebbiňkidigini bilersiň. 30 Emma seniň we emeldarlaryňyň entek hem Reb Hudaýdan gorkmaýandyklaryny men bilýärin» diýdi. 31 (Zygyr we arpa weýran bolupdy. Arpa gulak çykaryp otyrdy, zygyr bolsa pyntyklapdy. 32 Emma bugdaýa we ýazlyk bugdaýa zeper ýetmändi, sebäbi olar gijräk gögerýärdi.) 33 Şeýlelikde, Musa fyrownyň ýanyndan gidip, galadan çykdy we asmana ellerini uzadyp, Rebbe dileg etdi. Şobada gök gürrüldisi we doly ýagmasy galdy. Ýere ýagyş guýmasy kesildi. 34 Ýöne fyrown ýagşyň, dolynyň we gök gürrüldisiniň kesilenini görende, ýene-de günä etdi. Fyrown we onuň emeldarlary ýene-de doňýürekligini etdiler. 35 Şeýdip, fyrown öňküsi ýaly doňýürekligine galdy. Edil Rebbiň Musanyň üsti bilen aýdyşy ýaly, ol ysraýyllary goýbermedi.
Sekizinji betbagtçylyk: Çekirtge sürüsi
1 Şundan soň Reb Musa: «Fyrownyň ýanyna git. Olaryň arasynda gudratly alamatlarymy görkezmek üçin, Men fyrowny we onuň emeldarlaryny doňýürek etdim. 2 Sen öz nesilleriňe we nebereleriňe Meniň müsürlileriň aňkasyny aşyryp, olaryň arasynda nähili gudratly alamatlar görkezendigimi gürrüň berersiň. Şonda siz Meniň Rebdigimi bilersiňiz» diýdi. 3 Şeýlelikde, Musa bilen Harun fyrownyň ýanyna baryp, oňa şuny aýtdylar: «Ýewreýleriň Hudaýy Reb şeýle diýýär: „Meniň öňümde sen haçana çenli öz pespälligiňden boýun towlajak? Meniň halkymy goýber, olar gidip, Maňa ybadat etsinler. 4 Eger sen Meniň halkymy goýbermekden ýüz öwürseň, onda Men ertir seniň ýurduňa çekirtge ibererin. 5 Çekirtgeler ýeriň ýüzüni örterler, olardan ýaňa ýeriň üsti görünmez. Doly ýagandan soňky galan zatlaryňyzy we meýdandaky ösüp oturan her bir agaçlaryňyzy çekirtgeler iýerler. 6 Seniň öýleriň, ähli emeldarlaryňyň we tutuş müsürlileriň öýleri çekirtgeden dolar. Dünýä ineli bäri, şu güne çenli şeýle zady siziň ata-babalaryňyz hem gören däldir“». Soňra Musa yzyna öwrülip, fyrownyň ýanyndan çykyp gaýtdy. 7 Fyrownyň emeldarlary gelip, oňa: «Bu adam haçana çenli bize duzak boljakka? Halky goýber, goý, gidip, Hudaýy Rebbe ybadat etsin. Müsüriň weýran bolýandygyna sen näme entek hem düşüneňokmy?» diýdiler. 8 Şeýdip, Musa bilen Haruny yzyna, fyrownyň ýanyna çagyrdylar. Fyrown olara: «Gidiň-de, Hudaýyňyz Rebbe ybadat ediň! Ýöne sizden kimler gider?» diýip sorady. 9 Musa oňa: «Biz garry-ýaşlarymyz bilen, ogul-gyzlarymyz bilen, mal-garadyr dowarlarymyz bilen bile gideris, sebäbi biz Rebbiň şanyna baýram etmeli» diýdi. 10 Fyrown olara: «Eger siz aýallaryňyz we oglan-uşaklaryňyz bilen gitmäge menden rugsat alyp bilen günüňiz, goý, Reb sizlik bolsun! Görýäňizmi, siziň päliňiz düzüw däl eken. 11 Ýok. Rebbe ybadat etmäge diňe erkekleriňiz gider, siziň öz islegiňiz hem şudy ahyryn» diýdi. Soňra Musa bilen Harun fyrownyň huzuryndan kowuldylar. 12 Şundan soň, Reb Musa: «Eliňdäki hasaňy Müsür topragyna urup, çekirtgeler çykar. Olar Müsür ýurduna çozarlar we doly ýagandan soňky galan ähli zatlary, ähli bag-bakjalary iýerler» diýdi. 13 Şeýlelikde, Musa elindäki hasasyny Müsür topragyna urup çykdy. Reb şol gün uzakly gün we uzakly gije gündogar ýelini turuzdy. Ertesi irden bu gündogar ýeli çekirtgeler getirdi. 14 Çekirtgeler tutuş Müsür topragyna inip, tutuş ýurdy boýdan-başa eýelediler. Şeýle san-sajaksyz çekirtge sürüsi hiç haçan öňem-soňam bolmadyk, indi hem bolmajak, görlüp-eşidilmedik zatdyr. 15 Çekirtgeler tutuş ýurduň ýüzüni örtendigi sebäpli, ýeriň üsti garalypdy. Olar ýurtdaky doly ýagandan soňky galan ähli bag-bakjalary we ähli agaçlaryň miwelerini iýdiler. Tutuş Müsür topragynda ne agaç, ne-de bag-bakja galdy, ýekeje-de ýaşyl zat galmandy. 16 Fyrown derrew Musa bilen Haruny çagyrdyp, olara: «Bu bolan ähli zatdan soň, men ýene-de siziň we Hudaýyňyz Rebbiň garşysyna günä etdim. 17 Şonuň üçin hem indi meniň günämi ötüň we bu nejis betbagtçylygyň menden aýrylmagyny sorap, ýene-de birje gezek Hudaýyňyz Rebbe dileg edäýiň» diýdi. 18 Şeýdip, Musa fyrownyň ýanyndan gaýdyp, Rebbe dileg etdi. 19 Reb hem şemaly günbatardan örän güýçli öwüsýän şemala öwrüp, çekirtgeleri syryp-süpürip, Gyzyl deňzine getirip taşlady. Tutuş Müsür ýurdunda ýekeje-de çekirtge galmady. 20 Emma Reb fyrowny ýene-de doňýürek etdi, ol ysraýyllary goýbermedi.
Dokuzynjy betbagtçylyk – Garaňkylyk
21 Şundan soň Reb Musa: «Eliňdäki hasaňy asmana uzat, şonda Müsüriň içine garaňky düşer, tüm-garaňkylyk gaplap alar» diýdi. 22 Şeýdip, Musa elindäki hasasyny asmana uzatdy we tutuş Müsüriň içinde üç günläp tüm garaňkylyk boldy. 23 Olar hatda bir-birlerini hem görüp bilmediler. Üç günläp olaryň hiç biri hiç ýere gozganyp hem bilmedi, emma ähli ysraýyllaryň ýaşaýan ýerinde ýagtylyk boldy. 24 Soň fyrown Musany ýanyna çagyrdyp, oňa: «Baryň, gidip, Rebbe ybadat ediň. Çagalaryňyz hem siziň bilen gidibersin, ýöne diňe sygyrlaryňyz bilen dowarlaryňyz bärde galsyn» diýdi. 25 Emma Musa: «Sen Hudaýymyz Rebbe mal-garalarymyz bilen sadakalarymyzdyr ýakma gurbanlyklarymyzy bermäge-de rugsat etmelisiň. 26 Biz mal-garalarymyzy hökman özümiz bilen alyp gitmeli, bärde ýekeje-de toýnakly galmaz. Biz olary Hudaýymyz Rebbe ybadat etmek üçin äkitmeli. Ol ýere baryp ýetýänçäk, biz Rebbe näme bilen ybadat etmelidigini bilemzok» diýdi. 27 Emma Reb fyrowny doňýürek etdi, ol ysraýyllara gitmäge rugsat etmedi. 28 Soňra fyrown Musa jogap berip: «Gümüňi çek şu ýerden. Özüňden habardar bol! Gaýdyp meniň gözüme görünme. Çünki meniň gözüme görnen günüň, şol pursatda ölersiň» diýdi. 29 Musa hem oňa: «Aýdyşyň ýaly bolar! Men indi hiç haçan seniň gözüňe görünmerin» diýdi.
Iň soňky betbagtçylyk jar edilýär
1 Reb Musa ýene-de: «Fyrownyň we Müsüriň üstünden ýene bir betbagtçylyk indererin. Şondan soň fyrown size ol ýerden gitmäge rugsat eder. Ol sizi goýberende, öz ýurdundan büs-bütin kowup çykarar. 2 Indi bolsa halka eşitdirip aýt, goý, her bir erkek we her bir aýal öz müsürli goňşusyndan altyn-kümüşden ýasalan şaý-sepler dilesin» diýdi. 3 Reb müsürlilere ysraýyllary sylar ýaly edipdi. Mundan başga-da, Müsür topragynda, fyrownyň emeldarlarynyň we halkynyň öňünde Musa beýik adam bolupdy. 4 Musa fyrowna şeýle diýdi: «Reb şeýle diýýär: „Men ýary gije töweregi Müsüriň içine aýlanyp çykaryn. 5 Şonda ähli müsürlileriň ilkinji doglan ogullary öler. Tagtda oturan fyrownyň ilkinji doglan oglundan başlap, tä degirmen üwäp oturan hyzmatkär aýalyň ilkinji bolan ogluna çenli öler. Ähli mallaryň hem ilkinji doglanlary öler. 6 Tutuş Müsür ýurdunda uly ses bilen perýat ediler. Şeýle agy sesi öň hiç haçan bolan däldir, indi hem bolmaz. 7 Emma ysraýyllaryň ýekeje adamyna-da, malyna-da zelel ýetmez, hatda olara it hem üýrmez. Şonda siz Men Rebbiň müsürliler bilen ysraýyllaryň arasynda tapawut goýýandygymy bilersiňiz“». 8 Musa sözüni dowam edip, fyrowna: «Seniň ähli emeldarlaryň huzuryma gelip, maňa baş egerler we maňa: „Seniň özüň hem, yzyňa düşýän ähli halk hem gidewersin“ diýerler. Şundan soň men giderin» diýdi. Şeýdip, Musa gahar-gazaba münüp, fyrownyň ýanyndan çykyp gaýtdy. 9 Soňra Reb Musa: «Fyrown seni diňlemez. Müsürde Meniň geň gudratlarym köpeler» diýdi. 10 Musa bilen Harun fyrownyň öňünde şol geň gudratlaryň hemmesini ýerine ýetirdiler. Reb fyrowny ýene doňýürek etdi, ol ýurdundan ysraýyllary goýbermedi.
Pesah baýramy
1 Reb Müsürde Musa bilen Haruna şeýle diýdi: 2 «Bu aý siziň üçin aýlaryň başlangyjy bolar. Siziň üçin bu aý ýylyň ilkinji aýy bolar. 3 Ysraýyl halkyna aýt, goý, şu aýyň onunjy güni her bir maşgalabaşy öz hojalygy üçin soýmaga bir janly saýlap alsyn. 4 Eger bir hojalyk bir janlyny iýerden kiçi bolsa, onda olar özleriniň iň ýakyn goňşusy bilen bilelikde, hersiniň maşgala agzalaryna görä bir janlyny öz aralarynda paýlaşsynlar. 5 Janlyňyz hiç hili şikessiz bolmalydyr. Muňa siz birýaşar tokly ýa-da birýaşar çebiş saýlap bilersiňiz. 6 Siz ony şu aýyň on dördi gününe çenli saklaň we şol gün gije bütin ysraýyl jemagatynyň hersi öz saýlap goýan janlysyny soýup öldürer. 7 Soňra olar janlynyň ganyndan alyp, onuň eti iýiljek öýleriň gapylarynyň ikiýan söýesine hem-de üstki söýesine çalsynlar. 8 Olar şol gije janlynyň etini otda kebap edip, petir we ajy gök otlar bilen iýsinler. 9 Onuň etini bişirmän, çigligine ýa-da suwda gaýnadyp iýmäň. Ony diňe tutuşlygyna kellebaşaýagy we içgoşlary bilen birlikde otda kebap edip iýiň. 10 Daňdana çenli ondan hiç zat galdyrman iýiň. Eger ertire çenli iýilmän artyp galsa, şol galan-gaçanlary otda ýakyň. 11 Siz ony şu ýagdaýda iýmelisiňiz: ýol geýimiňiz egniňize, çarygyňyz aýagyňyza geýlen bolsun, hasaňyz eliňizde bolsun. Şeýle hem, siz ony çaltlyk bilen iýmelisiňiz. Bu Rebbiň Pesahydyr. 12 Şol gije Men Müsüriň içine aýlanyp, müsürlileriň ähli nowbahar ogullaryny, adamlaryndan tä mallaryna çenli ilkinji doglan erkeklerini öldürerin. Men Müsüriň ähli hudaýlarynyň üstünden höküm çykararyn. Men Rebdirin. 13 Bolýan öýleriňiziň gapysyna çalnan gan siziň üçin nyşan bolar. Men ol gany görenimde, siziň üstüňizden aýlanyp geçerin. Men Müsüri jezalandyranymda, hiç hili betbagtlyk sizi weýran etmez. 14 Bu gün siz üçin ýatlama güni bolar. Siz muny Maňa bagyşlap, baýram edip bellärsiňiz. Soň siz bu baýramy nesilme-nesil ebedilik düzgün edip saklarsyňyz. 15 Ýedi günläp siz petir iýmelisiňiz. Şu ýedi günüň ilkinji gününde, siz öýleriňizden hamyrmaýalary çykaryp taşlaň. Kimde-kim birinji günden tä ýedinji güne çenli aralykda hamyrmaýa goşulan zatdan iýse, onda ol ysraýyllaryň arasyndan kowlup çykarylsyn. 16 Birinji günde we ýedinji günde siz mukaddes ýygnanyşyk etmelisiňiz. Şol günler ýekeje iş hem edilmeli däldir, diňe öz iýjek zatlaryňyzy taýýarlaň. 17 Şeýle hem, siz Petir baýramyny-da bellemelisiňiz, sebäbi Men sizi Müsürden topar-topar edip, hut şol gün alyp çykdym. Şonuň üçin hem siz bu güni nesilme-nesil ebedilik düzgün edip saklamalysyňyz. 18 Ilkinji aýyň on dördi güni agşamyndan tä şol aýyň ýigrimi biri güni agşamyna çenli siz petir iýmelisiňiz. 19 Şu ýedi günüň dowamynda öýleriňizde ýekeje-de hamyrmaýa bolmasyn. Kimde-kim hamyrmaýaly zat iýse, ol gelmişek ýa-da ýerli bolsun, ysraýyl halkynyň arasyndan kowlup çykarylsyn. 20 Siz hamyrmaýaly hiç zat iýmeli dälsiňiz. Ýaşap oturan ähli ýerleriňizde diňe petir iýmelisiňiz». 21 Soňra Musa ähli ysraýyl ýaşulularyny çagyryp, olara şeýle diýdi: «Heriňiz maşgalaňyza görä özüňize janly saýlaň we ony Pesah baýramy üçin soýuň. 22 Bir bogdak ýowşan otuny alyp, ony jamdaky janlynyň ganyna batyryp, gapynyň üstki söýesine we ikiýan söýesine çalyň. Daňdana çenli hiç kim öz öýüniň gapysyndan daşary çykmaly däldir. 23 Reb müsürlileri birýandan öldürip çykar. Gapynyň üstki we ikiýan söýesindäki gany görende, Reb ol gapydan sowlup geçer we janyňyzy almak üçin öýleriňize girmäge Ezraýyla rugsat etmez. 24 Siziň özüňiz we ogullaryňyz bu baýramy ebedilik kanun hökmünde bellemelisiňiz. 25 Rebbiň size bermegi söz beren ýurduna geleniňizde hem, siz bu baýramçylygy ýerine ýetirmelisiňiz. 26 Çagalaryňyz sizden: „Bu baýram nämäni aňladýar?“ diýip soranlarynda, 27 siz olara: „Bu Rebbiň Pesahynyň gurbanlyk sadakasydyr. Müsürde Reb müsürlileri öldürende ysraýyllaryň öýleriniň üstünden sowlup geçdi, biziň janymyzy aman galdyrdy“ diýip jogap beriň». Muňa ysraýyllar başlaryny egip, sežde etdiler. 28 Soňra ysraýyllar baryp, edil Rebbiň Musa bilen Haruna buýruşy ýaly etdiler.
Soňky betbagtçylyk we ysraýyllaryň Müsürden çykyşy
29 Ýary gije Reb Müsüriň ilkinji doglan ogullarynyň ählisini öldürip çykdy. Tagtda oturan fyrownyň ilkinji doglan oglundan başlap, zyndanda oturan bendiniň ilkinji doglan ogluna çenli öldürdi, şeýle-de, mallaryň hem ähli ilkinji guzlanlaryny öldürdi. 30 Gije fyrownyň özi, onuň ähli emeldarlary garaz, tutuş müsürliler ýerlerinden turdular. Müsürde uly dady-perýat boldy, çünki olaryň arasynda ölüsi bolmadyk ýekeje-de öý ýokdy. 31 Şol wagt gije fyrown Musa bilen Haruny çagyrdyp, olara: «Baryň, gidiň, meniň halkymyň arasyndan çykyň. Özüňizem halkyňyz bilen bile gidiň-de, öz aýdyşyňyz ýaly, Rebbe ybadat ediň. 32 Öz soraýşyňyz ýaly, mallaryňyzdyr dowarlaryňyzy hem ýanyňyz bilen alyp gidiň. Maňa ak pata beriň!» diýdi. 33 Müsürliler öz ýurdundan ysraýyllary çalt çykarmak üçin gyssaýardylar. Sebäbi olar: «Biziň hemmämiz öleris» diýişýärdiler. 34 Şeýlelikde, ysraýyllar petirlik hamyrlaryny kendirige dolap, ony hamyr jamlara salyp, eginlerinde göterip gaýtdylar. 35 Ysraýyllar edil Musanyň özlerine aýdyşy ýaly etdiler. Olar müsürlilerden altyn-kümüşden ýasalan şaý-sepler, şeýle hem, geýim-gejimler soradylar. 36 Reb hem müsürlilere ysraýyllary sylar ýaly edipdi. Olar ysraýyllaryň soran zatlaryny berdiler. Şeýdip, ysraýyllar müsürlileriň baýlygyny talap gaýtdylar.
Ysraýyllar Müsürden çykyp gaýdýarlar
37 Şeýlelik bilen, ysraýyllar Ragmesesden Sukota tarap ýola düşdüler. Olar aýallardan we çagalardan başga alty ýüz müň töweregi pyýada erkek adamdy. 38 Müsürlilerden hem bir topar märeke, şeýle hem, gaty köp mal-gara: sygyrlar we dowarlar ysraýyllara goşulyp gaýtdy. 39 Ysraýyllar Müsürden alyp gaýdan hamyrlaryndan petir kökeler bişirdiler. Hamyr petirlikdi, olar Müsürden gyssanmaç kowlup çykarylandyklary sebäpli, olaryň hamyry ajatmaga wagtlary ýokdy. Hatda olar özlerine ýol üçin azyk-owkat hem taýýarlap ýetişmändiler. 40 Ysraýyllar Müsürde dört ýüz otuz ýyl ýaşadylar. 41 Dört ýüz otuzynjy ýylyň soňky güni, hut şol güni, Rebbiň halky topar-topar bolup, Müsürden çykdy. 42 Bu gije Rebbiň ysraýyllara nazar salyp, olary Müsürden alyp çykan gijesidir. Şonuň üçin hem hut şu gije ähli ysraýyllaryň we olaryň nesilleriniň dik oturyp, Rebbe bagyş edýän gijesidir.
Pesah baýramynyň düzgünleri
43 Soňra Reb Musa bilen Haruna şeýle diýdi: «Pesahyň düzgünleri şudur: Ýekeje-de gelmişek gurbanlyk sadakasyndan iýmeli däldir. 44 Emma pula satyn alan guluňyz sünnet edilenden soň ondan iýip biler. 45 Ýekeje gelmişek ýa-da hakyna tutulan talaban ondan iýmeli däldir. 46 Ony bir jaýda oturyp iýiň. Ondan birje bölek eti hem öýden daşa çykarmaly dälsiňiz. Şeýle hem, janlynyň süňklerini döwmeli dälsiňiz. 47 Ähli ysraýyl halky bu baýramy bellemelidir. 48 Eger bir gelmişek gelip, siziň araňyzda ornaşyp, Rebbiň Pesahyny bellemek islese, onda, goý, onuň hojalygyndaky ähli erkekler sünnet edilsin. Şundan soň ol size goşulyp, muny belläp biler we ol siziň öz ýerli halkyňyza degişli adam hasap ediler. Emma sünnet edilmedik hiç bir adama ondan iýmek bolmaz. 49 Ýerli adam üçin hem, araňyzda ýaşaýan her bir gelmişek üçin hem ýeke-täk bir kanun bolmalydyr». 50 Ysraýyllaryň hemmesi ähli zady edil Rebbiň Musa bilen Haruna buýruşy ýaly etdiler. 51 Hut şol gün Reb ysraýyllary topar-topar edip, Müsürden çykardy.
1 Soňra Reb Musa: «Ilkinji doglan ähli erkek göbeklileri Maňa bagyş ediň. Ysraýyllaryň göwresinden ilkinji dünýä inen her bir ogul, şeýle hem, olaryň mallarynyň hem ilkinji erkek guzlany Meniňkidir» diýdi.
Petir baýramy
3 Musa halka şeýle diýdi: «Bu güni ýatda saklaň, çünki siz bu gün gul bolup ýaşan ýurduňyz Müsürden çykdyňyz. Ol ýerden Reb sizi Özüniň beýik güýji bilen alyp çykdy. Hamyrmaýaly çörek iýilmeli däldir. 4 Bu gün siz Müsürden Abyp aýynda çykýarsyňyz. 5 Reb siziň ata-babalaryňyza söz beren süýt we bal akýan baý toprakly ýurt bolan kenganlaryň, hetleriň, amorlaryň, hiwileriň we ýabuslaryň ýurduna getiren wagty hem siz şu aýda bu baýramy bellärsiňiz. 6 Siz ýedi günläp petir iýmelisiňiz we ýedinji güni siz Rebbiň şanyna toý edersiňiz. 7 Şol ýedi günüň dowamynda diňe petir iýiň. Siziň ýaşaýan ähli ýerleriňizde ýekeje-de hamyrmaýaly bişirilen çörek bolmasyn. 8 Sen şol gün ogluňa: „Munuň sebäbi men Müsürden çykanymda, Rebbiň meniň üçin bitiren işi üçindir“ diýip gürrüň ber. 9 Goý, bu baýram eliňize baglanan ýaly ýa-da maňlaýyňyza daňlan ýaly bir ýatlama alamaty bolsun. Bu bolsa Rebbiň kanunynyň elmydama diliňizde bolmagyny ýatladar, çünki Reb sizi gudratly goly bilen Müsürden alyp çykdy. 10 Şonuň üçin hem siz her ýyl şol bir belli wagtda bu kanuny ýerine ýetirmelisiňiz».
Ilkinji doglan erkekler hakynda
11 «Reb size we ata-babalaryňyza söz berşi ýaly, sizi kenganlylaryň ýerine getirip, ony size berende, 12 siz ilkinji doglan her bir erkek göbeklini Rebbe niýetlemelisiňiz. Mallaryňyzyň hem ähli ilkinji erkek guzlanlary Rebbiňkidir. 13 Her bir eşegiňiziň kürrelän kürresini guzyňyz bilen çalşyp, yzyna satyn alyň. Eger yzyna satyn almasaňyz, onda onuň boýnuny omruň. Çagalaryňyzyň arasynda ilkinji doglan her bir ogluňyzy yzyna satyn alyň. 14 Her haçan ogluň senden munuň nämäni aňladýandygyny soranda, oňa şeýle diý: „Reb Öz gudratly goly bilen bizi gul bolup ýaşan ýurdumyz Müsürden alyp çykdy. 15 Fyrown doňýüreklik edip, bizi goýbermekden ýüz öwreni üçin, Reb Müsüriň ähli ilkinji doglan ynsan ogullaryndan başlap, tä mallaryň ilkinji dogran erkek jynslylaryna çenli öldürip çykdy. Şonuň üçin hem ilkinji doglan ähli erkek jynslylary Rebbe gurban edýärin, ýöne ähli ilkinji bolan ogullarymy yzyna satyn alyp bilýärin“. 16 Reb bizi Öz gudratly güýji bilen Müsürden alyp çykandygy üçin, bu baýram eliňize baglanan ýaly ýa-da maňlaýyňyza daňlan ýaly bir belgi bolsun».
Bulut we ot sütüni
17 Fyrown halky goýberende, Hudaý olary piliştlileriň üstünden geçýän ýakyn ýol bilen alyp gitmedi. Çünki Hudaý: Eger halk ýolda urşa duçar bolaýsa, olar puşman edip, yzyna Müsüre dolanarlar öýtdi. 18 Şeýdip, Hudaý ysraýyllary Gyzyl deňzine gidýän çöllükden alyp gitdi. Ysraýyllar Müsürden urşa taýýar bolup, ýaragly çykypdylar. 19 Musa Ýusubyň süňklerini özi bilen aldy, sebäbi Ýusup ysraýyllara: Hudaý size nazar salar, şonda siz bu ýerden meniň süňklerimi hem öz ýanyňyz bilen alyp gidiň diýip, olara ant içiripdi. 20 Ysraýyllar Sukotdan çykyp, çölüň çetindäki Etamda düşlediler. 21 Reb olaryň öňünden ýol görkezip, gündizine bulut sütüni bolup, gijesine bolsa ot sütüni bolup, olaryň ýollaryny ýagtyldýardy. Şonda olar gündiz hem, gije hem ýol ýöräp bilýärdiler. 22 Gündizine bulut sütüni, gijesine bolsa ot sütüni halkyň öňünden asla uzaklaşmaýardy.
Ysraýyllaryň Gyzyl deňzinden geçişi
1 Ine, şonda Reb Musa: «Ysraýyllara aýt, goý, olar yzyna öwrülip, deňziň gyrasyndaky Bagalsepona golaý ýerde, Migdol bilen deňziň arasyndaky Pihahyrotda düşlesinler. 3 Fyrown: „Ysraýyllar çölde azaşyp ýörendirler“ diýip pikir eder. 4 Men fyrowny doňýürek ederin, ol ysraýyllaryň yzyndan kowalap gaýdar. Fyrownyň we onuň goşunyny ýeňip gazanjak ýeňşim Maňa şöhrat getirer. Şonda müsürliler Meniň Rebdigimi bilerler» diýdi. Ysraýyllar özlerine aýdylyşy ýaly etdiler. 5 Müsür patyşasyna ysraýyllaryň gaçandyklary barada aýdanlarynda, ol we onuň emeldarlary ysraýyllar hakdaky pikirlerini üýtgetdiler. Olar: «Ysraýyllary özümize gul bolmakdan boşadyp, bu biziň näme etdigimiz boldy?» diýişdiler. 6 Şeýlelikde, fyrown söweş arabasyna atlanyp, goşunyny hem öz ýany bilen alyp ugrady. 7 Ol alty ýüz sany iň saýlama söweş arabalaryny we Müsüriň ähli beýleki söweş arabalaryny alypdy. Olaryň hersiniň öz onbaşysy bardy. 8 Reb Müsür şasy fyrowny doňýürek etdi. Ol Rebbiň goragy astynda gaýdan ysraýyllaryň yzyndan kowalap gaýtdy. 9 Fyrownyň ähli söweş arabalary, atlylary bilen birlikde tutuş pyýada goşun bolup, müsürliler olaryň yzyndan kowdular. Olar deňziň kenarynda, Bagalseponyň golaýyndaky Pihahyrotda düşlän ysraýyllaryň yzyndan kowup, olara golaý geldiler. 10 Fyrown olara ýakyn gelende, ine, birdenkä öz yzlaryndan müsürlileriň kowup gelýändiklerine ysraýyllaryň gözi düşdi. Olar gaty gorkdular we Rebbe perýat etdiler. 11 Ysraýyllar Musa: «Müsürde näme gabyr ýokmudy? Sen biziň çölde ölmegimiz üçin alyp gaýtdyňmy? Bizi Müsürden çykaryp, bu näme etdigiň boldy? 12 Biz saňa Müsürde: „Bizi öz günümize goý, biz müsürlilere hyzmat edibereli“ diýip aýtmanmydyk? Biz çölde ölenimizden, müsürlileriň guly bolup ýören bolsak, müň paý gowy bolardy» diýdiler. 13 Musa ysraýyllara: «Gorkmaň! Berk duruň we Rebbiň bu gün siziň üçin amala aşyrjak gutulyşyny görüň. Çünki siz bu günki görýän müsürlileriňizi gaýdyp hiç haçan görmersiňiz. 14 Siziň üçin Reb söweşer. Siz diňe bu ýerde bolsaňyz bolýar» diýdi. 15 Reb Musa: «Näme üçin sen Maňa perýat edýärsiň? Ysraýyllara aýt, goý, olar öňe tarap gitsinler. 16 Sen eliňdäki hasaňy uzat-da, deňziň suwuna ur. Deňziň suwy ikä bölüner we ysraýyllar şol gury ýer bilen ýöräp, deňizden geçerler. 17 Men müsürlileri doňýürek ederin, şeýdip, olar siziň yzyňyzdan kowup gaýdarlar. Fyrownyň, onuň bütin goşunynyň, söweş arabalarynyň we atlylarynyň üsti bilen Men şöhrat gazanaryn. 18 Haçan-da, Men fyrownyň, onuň söweş arabalarynyň we atlylarynyň üstünden şöhrat gazananymda, şonda müsürliler Meniň Rebdigimi bilerler» diýdi. 19 Şundan soň, Ysraýyl goşunynyň öňünden ýöreýän Hudaýyň perişdesi olaryň yzyna geçdi. Olaryň öňünden süýşüp barýan bulut sütüni hem olaryň arka tarapyna geçip, 20 Müsür goşuny bilen Ysraýyl goşunynyň arasyna gelip durdy. Bulut gije ysraýyllar tarapyny ýagty, müsürliler tarapyny bolsa garaňky etdi. Şeýdip, bütin gije bular biri-biriniň golaýyna baryp bilmediler. 21 Soňra Musa elindäki hasasyny deňze ýetirdi. Reb bolsa şol bütin gije güýçli gündogar şemaly bilen deňziň suwuny kowdy. Deňiz gury ýere öwrülip, suw ikä bölündi. 22 Ysraýyllar hem deňziň ortasyndaky şol gury ýer bilen geçdiler, suw sag tarapdan we çep tarapdan olara diwar bolup durdy. 23 Müsürliler olary yzarlap gelýärdiler, fyrownyň ähli atlary, onuň söweş arabalary we atlylary olaryň yzyndan kowup, deňziň ortasyna girdiler. 24 Daň atmazdan öň Reb ot we bulut sütüniniň içinden aşak, Müsür goşunyna tarap seretdi we olary aljyraňňy ýagdaýa saldy. 25 Reb olaryň söweş arabalarynyň tigirlerini batga batyrdy, şonuň üçin hem, olara arabalaryny sürmek gaty kyn düşdi. Şonda müsürliler: «Ýörüň, ysraýyllardan gaçalyň, çünki Müsüriň garşysyna olar üçin Reb söweşýär» diýdiler. 26 Soňra Reb Musa: «Eliňi deňze tarap uzat, goý, suw müsürlileriň, olaryň söweş arabalarynyň we atlylarynyň üstünden basyp, yzyna öwrülsin» diýdi. 27 Şeýdip, Musa elini deňze tarap uzatdy welin, daňdan deňziň suwy öňki akymyna öwrüldi. Müsürliler ondan gaçyp çykmaga dyrjaşdylar, emma Reb müsürlileri deňziň ortasyna eltip taşlady. 28 Suw yzyna dolup, ysraýyllaryň yzyndan deňze giren söweş arabalaryň, atlylaryň, fyrownyň tutuş goşunynyň üstüni basyp örtdi. Olaryň ýekejesi hem diri galmady. 29 Emma ysraýyllar deňizden gury ýer bilen geçdiler, suw olara sag we çep tarapdan diwar bolup durdy. 30 Şeýlelikde, Reb şol gün ysraýyllary müsürlileriň elinden halas etdi. Ysraýyllar deňziň kenarynda ölüp ýatan müsürlileri gördüler. 31 Rebbiň müsürlilere garşy görkezen beýik gudratyny görüp, ysraýyllar Rebden gorkdular. Olar Rebbe we onuň guly Musa iman etdiler.
Musanyň aýdymy
1 Soňra Musa bilen ysraýyllar Rebbe bagyşlap, şu nagmany aýtdylar: «Men Rebbe nagma aýdaryn. Ol şöhratly ýeňiş gazandy. Aty çapyksuwary bilen deňze gapgardy. 2 Reb meniň güýjüm hem aýdymym. Ol meniň halasgärim boldy. Ol meniň Hudaýym, Ony alkyşlaryn. Ol atamyň Hudaýy, Ony beýgelderin. 3 Reb esgerdir. Onuň ady Rebdir. 4 Fyrownyň söweş arabalaryny Ähli goşuny bilen deňze zyňdy. Saýlama urşujylary-da Gyzyl deňizde gark boldy. 5 Olary tolkunlar gaplap, Daş kimin çuň düýbe çökdüler. 6 Ýa Reb, Seniň sag goluň Güýç-gudratda şöhratlydyr. Ýa Reb, Seniň sag goluň Duşmany mynjyradýar. 7 Özüňe garşy çykanlary Beýik ýeňşiň bilen çökerýäň. Alawly gazabyňy inderip, Olary saman dek ýakýaň. 8 Haýbatly demiňden, Suw dik ýokary galdy. Tolkunlar diwar ýaly bolup, Çuň deňziň düýbi daş dek gatady. 9 Duşman diýdi: „Kowalaryn, yzlaryndan ýeterin. Oljasyny bölüp, teşneligimi gandyraryn. Gylyjymy ýalaňaçlap, olary ýok ederin“. 10 Üflän ötgür demiňden, Deňiz olary gaplady. Olar gurşun kimin Äpet suwa çökdüler. 11 Eý, Rebbim, hudaýlaryň arasynda heý-de Seň ýalysy barmydyr? Kim mukaddeslikde Seniň ýaly beýik! Geň gudratlaryňdan gorkup, halk Seni şöhratlar. 12 Sag goluňy uzadanyňda, Olary ýer ýuwutdy. 13 Tükeniksiz söýgiň bilen Azat eden halkyňa baş bolduň. Beýik güýjüň bilen olara Mukaddes mekanyňa ýol görkezdiň. 14 Milletler eşidende sandyraşýarlar. Piliştleriň ýüregi ýarylara gelýär. 15 Edomyň beglerini gorky basýar. Mowabyň serdarlaryny ysytma tutýar. Ähli kenganlylar dowla düşýär. 16 Seniň goluň gudratyndan, Olaryň üstüne howp we gorky inýär. Öz azat eden halkyň geçip bolýança, Olar daş kimin doňýarlar. 17 Sen halkyňy getirip, Öz dagyňda oturdarsyň. Ýa Reb, bu ýeri Öz öýüň üçin saýlarsyň. Ýa Reb, mukaddes öýi Özüň bina edersiň. 18 Reb hemişelik we baky höküm sürer». 19 Fyrownyň atlary, söweş arabalary we atlylary bilen deňze girende, Reb deňziň suwuny yzyna serpikdirip, olaryň üstünden inderdi. Emma ysraýyllar deňziň ortasyndan gury ýer bilen geçdiler. 20 Soňra Harunyň aýal dogany bibi Merýem eline depregini aldy. Hemme aýallar hem depreklerini çalyp, tans edip, onuň yzyna düşdüler. 21 Merýem olara şu aýdymy aýtdy: «Rebbe nagma aýdyň. Ol şöhratly ýeňiş gazandy. Aty çapyksuwary bilen deňze gapgardy».
Ajy suw
22 Şundan soň Musa ysraýyllara baş bolup, olary Gyzyl deňzinden alyp, Şur çölüne gaýtdy. Çölde olar üç gün ýörediler, emma suw tapmadylar. 23 Mara gelenlerinde, olar Maranyň suwundan içip bilmediler. Sebäbi ol ajydy. Şol sebäpli ony Mara diýip atlandyrdylar. 24 Adamlar Musa: «Biz indi näme içeli?» diýşip hüňürdeşdiler. 25 Musa Rebbe perýat etdi. Reb oňa agaç bölegini görkezdi. Ol ony suwa taşlady welin, suw süýji suwa öwrüldi. Şol ýerde Reb olar üçin parzlar we hökümler berip, olary synady. 26 Reb şeýle diýdi: «Eger-de siz Hudaýyňyz Rebbiň sözüne dykgat bilen gulak goýup, Onuň nazarynda dogry hasap edýän işlerini etseňiz, Onuň buýruklaryna boýun bolup, buýran ähli parzlaryny ýerine ýetirseňiz, onda Men müsürlileriň başyndan inderen apatlarymyň hiç birini siziň başyňyza salmaryn. Çünki Men-Reb siziň şypakäriňizdirin». 27 Soňra olar Eýlime geldiler. Ol ýerde on iki sany suwly çeşme we ýetmiş sany palma agajy bardy. Olar suwuň başynda düşlediler.
Manna we bedeneler
1 Ähli ysraýyl halky Eýlimden çykyp gaýtdy. Müsürden çykanlaryndan soň, olar ikinji aýyň on bäşi güni Eýlim bilen Sinaýyň aralygynda ýerleşýän Sin çölüne geldiler. 2 Çölde ähli ysraýyl halky Musa we Haruna igenmäge başladylar. 3 Olar şeýle diýdiler: «Biz Rebbiň elinden Müsürde ölen bolsak gowy bolardy. Biz ol ýerde etli gazanlar ataryp, doýýançak nahar iýerdik. Siz bolsa bu tutuş jemagaty açlykdan öldürmek üçin çöle getiripsiňiz». 4 Reb Musa: «Ine, Men size gökden çörek ýagdyrjak. Adamlar her gün gündelik paýyny ýygnamaga çykarlar. Şonda Men olary synap görerin. Olar Meniň kanunym boýunça ýöreýärlermi ýa-da ýok? 5 Altynjy gün olar gündelik ýygnaýan paýy bilen deňeşdirende iki esse köp ýygnap, iki günlügini taýýarlap goýsunlar» diýdi. 6 Şeýlelikde, Musa bilen Harun ähli ysraýyllara ýüzlenip: «Agşam siz özüňizi Müsürden alyp çykanyň Rebdigini bilersiňiz. 7 Irden bolsa siz Rebbiň şöhratyny görersiňiz, sebäbi Reb siziň Özüne garşy edýän zeýrençleriňizi eşitdi. Bizden nalar ýaly, biz kim bolupdyrys?» diýdiler. 8 Musa ýene-de: «Reb size agşamyna iýmäge et, ertirine bolsa doýýançaňyz çörek berer. Sebäbi Reb siziň Oňa garşy edýän şikaýatlaryňyzy eşitdi. Biz kim? Siziň igençleriňiz bize däl-de, Rebbe garşydyr» diýdi. 9 Musa Haruna: «Bütin ysraýyl halkyna aýt: „Indi olar Rebbiň huzuryna gelsinler, çünki Reb olaryň nalasyny eşitdi“» diýdi. 10 Harun tutuş ysraýyl halkyna ýüzlenip geplän badyna, olar çölde buludyň içinde peýda bolan Rebbiň şöhratyny gördüler. 11 Reb Musa şeýle diýdi: 12 «Men ysraýyllaryň nalyşyny eşitdim. Olara aýt: agşamyna et iýersiňiz, ertirine bolsa çörekden doýarsyňyz. Şonda siz Meniň Hudaýyňyz Rebdigimi bilersiňiz». 13 Agşam bedeneler uçup gelip, düşelgäni bürediler. Ir ertir bolsa, düşelgäniň töweregine çyg düşdi. 14 Çyg sowlanda, çölüň ýüzünde gyrawa meňzeş maýda inçe patrak ýaly zat galdy. 15 Ysraýyllar muny görende, biri-birlerinden: «Bu näme?» diýşip soradylar. Çünki olar munuň nämedigini bilmeýärdiler. Musa olara: «Bu size Rebbiň iýmäge beren çöregi. 16 Rebbiň buýrugy şudur: Her biriňiz ondan öz iýip biljegiňizi ýygnaň. Düşelgäňizdäki adam sanyna görä, her jan başyna bir omer ýygyp alarsyňyz» diýdi. 17 Ysraýyllar şeýle hem etdiler. Olaryň käbiri köpräk, käbiri azrak ýygnady. 18 Emma bir omer ölçegi bilen ölçänlerinde, köp ýygnanyňkydan artmady, az ýygnanyňky-da kem çykmady. Her kim öz iýip biljegini ýygnan eken. 19 Musa olara: «Ýekeje adam hem ondan ertire hiç zat galdyrmaly däldir» diýdi. 20 Emma olar Musa gulak asmadylar. Ýygnanlaryndan bir azragy ertire galdy. Ol bolsa gurtlap porsapdyr. Musanyň olara gaty gahary geldi. 21 Her gün ertirine her kim ondan öz iýip biljegini ýygnady. Gün gyzyp, yssy düşende, ol eredi. 22 Altynjy güni olar adam başyna iki esseden, ýagny, iki omer möçberinde ýygnadylar. Halkyň ähli ýolbaşçylary gelip, muny Musa aýdanlarynda, 23 Musa şeýle diýdi: «Rebbiň buýrugy şudur: Ertir dynç alyş güni, bu Rebbiň buýran mukaddes Sabat günüdir. Bişirjek zatlaryňyzy bişirip, gaýnatjak zatlaryňyzy gaýnadyň. Artan zatlaryňyzyň hemmesini ertir daňdana alyp goýuň». 24 Şeýlelikde, olar Musanyň buýrugy boýunça ertire çenli ondan alyp goýdular. Ol porsamady hem, gurtlamady hem. 25 Musa: «Muny şu gün iýiň, çünki bu gün Reb üçin Sabat günüdir. Bu gün siz olary meýdandan tapmarsyňyz. 26 Alty günläp siz ondan ýygnarsyňyz, emma ýedinji gün bolan Sabat güni meýdanda ondan hiç zat tapmarsyňyz» diýdi. 27 Ýedinji gün birnäçe adam ondan ýygnamaga çykdy, emma hiç zat tapmadylar. 28 Reb Musa: «Siz haçana çenli Meniň tabşyryklarymy we kanunlarymy ýerine ýetirmekden boýun towlajaksyňyz? 29 Serediň! Men size Sabat gününi berdim. Şonuň üçin hem altynjy gün Men size çöregi iki günlük edip berýärin. Ýedinji gün her kim öz ýerinde galsyn, hiç kim daşary çykmasyn» diýdi. 30 Şeýdip, adamlar ýedinji gün dynç aldylar. 31 Ysraýyllar ol çöregiň adyna manna diýip at goýdular. Ol kinzanyň tohumyna meňzeş ak we kiçi bolup, tagamy bal goşulyp bişirilen çelpek ýalydy. 32 Musa: «Rebbiň buýrugy şeýle: „Geljekki nesiller üçin bir omer möçberde manna saklaň, şonda olar Müsürden alyp çykanymdan soňra, çölde sizi nähili çörek bilen bakanymy görerler“» diýdi. 33 Musa Haruna: Bir golça alyp, onuň içine bir omer mannany sal. Geljekki nesiller üçin saklar ýaly, ony Rebbiň huzurynda goý diýdi. 34 Rebbiň Musa buýruşy ýaly, Harun ony saklamak üçin, Äht sandygynyň öňünde goýdy. 35 Ysraýyllaryň ornaşan ýurdy bolan Kengan topragyna baryp ýetýänçäler, olar kyrk ýyllap manna iýdiler. 36 (Bir omer ýarym batmanyň ondan bir bolýar.)
Gaýadan çykan suw
1 Ähli ysraýyl halky Sin çölünden göçüp gaýtdy. Rebbiň buýrugy boýunça olar ondan-oňa göçüp-gonup, ahyry Repidimde düşlediler, emma ol ýerde adamlar üçin içmäge suw ýokdy. 2 Olar Musa bilen dawalaşyp, ondan içer ýaly suw talap etdiler. Musa olara: «Näme üçin siz meniň bilen dawalaşýarsyňyz? Näme üçin siz Rebbi synaýarsyňyz?» diýdi. 3 Emma halk gaty suwsapdy. Olar Musa igenip, oňa şeýle diýdiler: «Näme üçin sen bizi Müsürden alyp gaýtdyň? Bizi, çagalarymyzy we mal-garalarymyzy suwsuzlykdan öldürmek üçin getirdiňmi?» 4 Şeýlelikde, Musa Rebbe dady-perýat edip: «Men bu halky näme edeýin? Olar meni daşlap öldürmäge taýýar ahyryn» diýdi. 5 Reb Musa: «Ysraýyllardan birnäçe ýaşulyny ýanyňa alyp, halkyň öňünden ýöre. Nil derýasyna uran hasaňy hem eliňe alyp git. 6 Men Horepdäki gaýada seniň öňüňde duraryn. Gaýany ur, ondan suw çykar. Şeýdip, adamlar suw içip bilerler» diýdi. Musa ysraýyl ýaşulularynyň arasynda şeýle etdi. 7 Musa ol ýeri Masa we Meriba diýip atlandyrdy. Sebäbi ysraýyllar: «Reb biziň aramyzdamy ýa-da ýok?» diýip dawalaşyp, Rebbi synadylar.
Amalekler bilen bolan uruş
8 Soňra amalekler gelip, Repidimde ysraýyllar bilen söweşdi. 9 Musa Ýeşuwa: «Biziň üçin adamlar saýla we git-de amalekler bilen uruş. Ertir men elime Hudaýyň hasasyny alyp, depäniň üstünde duraryn» diýdi. 10 Ýeşuwa Musanyň aýdyşy ýaly, amalekler bilen söweşdi. Musa, Harun we Hur bolsa depäniň üstüne çykdylar. 11 Musa elini göterip duranda, ysraýyllar ýeňýärdi, elini aşak goýberende bolsa, amalekler ýeňýärdi. 12 Musanyň elleriniň ysgyny gaçdy. Şonda olar ony oturdar ýaly daş getirip goýup, Musany onuň üstünde oturtdylar. Harun bilen Hur onuň ellerini ýokary galdyryp, hersi bir ýandan tutup durdy. Tä Gün ýaşýança, onuň ellerini göterip durdular. 13 Ýeşuwa amalekleri we olaryň goşunyny gylyçdan geçirip, gyran-jyran etdi. 14 Reb Musa: «Bu ýeňşi ýatdan çykarmazlary ýaly kitaba ýaz we Ýeşuwa hem eşitdirip aýt, Men amalekleriň tohum-tijini Ýer ýüzünden süpürip taşlajakdyryn» diýdi. 15 Musa gurbanlyk sypasyny ýasady we oňa: «Reb meniň tugumdyr!» diýip at berdi. 16 Elim Rebbiň tugunda! Reb amalekleriň garşysyna nesiller boýy söweşer diýdi.
Ýitro Musanyň ýanyna gelýär
1 Hudaýyň Musa üçin we ysraýyllar üçin eden ähli işleri baradaky we Rebbiň olary Müsürden nähili çykarandygy baradaky habar Musanyň gaýynatasy, Midýan ruhanysy Ýitro baryp ýetdi. 2 Ine, Musa aýaly Syporany we iki ogluny yzyna Midýana goýberensoň, olary Musanyň gaýynatasy Ýitro saklapdy. 3 Onuň bir oglunyň ady Gerşom (Ol ony: «Men bir ýat ýurtda gelmişek boldum» diýip dakypdy), 4 beýleki oglunyň ady Eligezerdi (Onuň adyny bolsa: «Atamyň Hudaýy maňa ýardam berdi, Ol meni fyrownyň gylyjyndan gutardy» diýip, şeýle dakypdy). 5 Musanyň gaýynatasy Ýitro onuň aýaly we iki ogly bilen Musanyň ýanyna çöle, onuň düşlän dagyna Hudaýyň dagyna geldi. 6 Kimdir biri Musa: «Gaýynataň Ýitro aýalyňy we iki ogluňy alyp, seniň ýanyňa gelýär» diýip habar berdi. 7 Musa gaýynatasyny garşy almaga çykdy we dyzyna çöküp tagzym edip, ony ogşady. Olar biri-biri bilen saglyk-amanlyk soraşanlaryndan soň, çadyryň içine girdiler. 8 Musa Rebbiň ysraýyllar üçin fyrowna we müsürlilere eden ähli işleri barada, olaryň ýolda duçar bolan kynçylyklary, Rebbiň olary azat edişi barada gaýynatasyna ýekän-ýekän gürrüň berdi. 9 Ýitro Rebbiň ysraýyllara eden ähli ýagşy işleri üçin we olary müsürlileriň elinden azat edenligi üçin gaty begendi. 10 Ýitro: «Sizi müsürlileriň we fyrownyň elinden azat eden Rebbe alkyş bolsun! 11 Häzir men bilýärin, beýleki ähli hudaýlardan Reb beýik, çünki Ol ysraýyllary tekepbirlik bilen ezýän müsürlileriň elinden halas etdi» diýdi. 12 Musanyň gaýynatasy Ýitro Hudaýa ýakma gurbanlygyny we beýleki sadakalary berdi. Harun ähli ysraýyl ýaşululary bilen birlikde Musanyň gaýynatasy bilen Hudaýyň huzurynda nahar iýmäge geldi.
Kazylaryň bellenilişi
13 Ertesi gün Musa adamlara kazylyk etmek üçin kürsüsine çykdy. Musa adamlary ertirden agşama çenli kabul etdi. 14 Musanyň gaýynatasy onuň adamlar bilen edýän ähli işlerini görende: «Adamlara edýän bu işiň näme boldugy? Näme üçin şunça adamy ýeke özüň kabul edýärsiň, bütin halk ertirden agşama çenli seniň töweregiňde dur» diýdi. 15 Musa gaýynatasyna: «Munuň sebäbi adamlar Hudaýyň islegini bilmek üçin, meniň ýanyma gelýärler. 16 Olaryň dawasy bolsa, maňa gelýärler. Men hem iki dawagäriň arasyndaky dawany çözüp berýärin we Hudaýyň parzlaryny, Onuň taglymatlaryny olara aýan edýärin» diýdi. 17 Musanyň gaýynatasy oňa şeýle diýdi: «Seniň edýän bu işiň gowy däl. 18 Sen özüňi hem, adamlary hem kösäp, gynap ýörsüň. Bu iş seniň üçin gaty agyr. Seniň ýeke özüň muny ýerine ýetirip bilmersiň. 19 Indi meniň sözüme gulak goý. Men saňa maslahat berjek. Hudaý saňa ýar bolsun! Sen Hudaýyň öňünde halkyň wekili bolup, olaryň ýagdaýlaryny Hudaýa ýetir. 20 Sen olara Hudaýyň parzlaryny we taglymatlaryny öwret. Olara haýsy ýoldan ýöremelidigini we näme iş etmelidigini görkez. 21 Mundan başga-da, ähli adamlaryň içinden başarjaňlaryny, ýagny Hudaýdan gorkýan, dogruçyl we parany ýigrenýän adamlary saýla. Olary müň adamyň, ýüz adamyň, elli adamyň we on adamyň üstünden baştutan goý. 22 Goý, hemişe olar adamlara kazylyk etsinler. Uly dawalary saňa aýtsynlar, emma kiçi dawalary özleri çözsünler. Şonda seniň üçin aňsadrak bolup, agyr ýüküň ýeňlär. 23 Hudaýyň buýruşy ýaly, şeýle etseň, onda sen bu işiň hötdesinden gelersiň. Bu adamlaryň ählisi hem öýlerine kanagatlanyp gaýdarlar». 24 Şeýlelikde, Musa gaýynatasynyň sözüne gulak goýdy. Onuň aýdan ähli zatlaryny ýerine ýetirdi. 25 Musa ähli ysraýyllaryň içinden başarjaň adamlary saýlap, olary halka müňbaşy, ýüzbaşy, ellibaşy we onbaşy edip belledi. 26 Olar halka hemme wagt kazylyk etdiler. Olar çözmesi kyn dawalary Musa getirdiler, emma kiçi dawalary özleri çözdüler. 27 Soňra Musa gaýynatasyny ugratdy. Ýitro yzyna, öz ýurduna gaýtdy.
Ysraýyllar Sinaýa gelýärler
1 Ysraýyllar Müsürden çykanlaryndan soň, edil üçünji aýyň birinji güni Sinaý çölüne geldiler. Olar Repidimden göçüp, Sinaý çölünde düşläp, dagyň eteginde ýerleşdiler. 3 Musa Hudaý bilen duşuşmak üçin daga çykdy. Dagyň depesinden Reb ony çagyryp, şeýle diýdi: «Ysraýyllara, ýagny, Ýakubyň nesline şuny aýt: 4 „Müsürlilere näme edendigimi siz gördüňiz, bürgüdiň öz çagasyny ganatynda göterip alyp gelşi ýaly, Men hem sizi ýanyma şeýdip alyp geldim. 5 Şonuň üçin hem indi siz Meniň sözüme boýun bolup, Meniň ähtimi saklasaňyz, ähli halklaryň arasynda siz Meniň Öz saýlan halkym bolarsyňyz, çünki tutuş zemin Meniňkidir. 6 Siz Meniň üçin ruhanylar bolup hyzmat edýän, Maňa bagyş edilen mukaddes halk bolarsyňyz“. Ynha, seniň ysraýyllara aýtmaly sözleriň şudur». 7 Şeýlelikde, Musa gelip, ysraýyllaryň ýaşulularyny çagyrdy we Rebbiň buýran sözleriniň hemmesini olara aýan etdi. 8 Ähli adamlar birlikde: «Biz Rebbiň aýdanlarynyň barysyny ýerine ýetireris» diýip jogap berdiler. Musa hem halkyň jogabyny Rebbe ýetirdi. 9 Reb Musa: «Ine, seniň bilen gepleşenimde, adamlar eşider ýaly we olar saňa hemişelik ynanar ýaly, Men seniň ýanyňa galyň bulutda gelerin» diýdi. Musa halkyň sözlerini Rebbe aýdanda, 10 Reb Musa şeýle diýdi: «Adamlaryň ýanyna bar, şu gün we ertir olary päkläp mukaddes et, goý, olar geýimlerini-de ýuwsunlar. 11 Birigün taýýar bolsunlar. Sebäbi birigün Men ähli adamlaryň gözüniň alnynda aşak Sinaý dagyna injek. 12 Sen adamlar üçin dagyň töweregine araçäk belle we olara aýt, olar daga çykmasynlar ýa-da onuň araçägine aýak basmasynlar. Kimde-kim dagy ellese, ol öler. 13 Oňa el degrilmezden daşlanyp öler ýa-da ok, ýaý bilen atylar. Isle haýwan bolsun, isle ynsan bolsun, ol diri galmaz. Şahdan edilen surnaýyň owazy batly çalnandan soň, olar daga çykyp bilerler». 14 Şeýdip, Musa dagdan aşak, adamlaryň ýanyna düşdi we olary päkläp mukaddes etdi. Olar geýimlerini hem ýuwdular. 15 Musa halka: «Birigün taýýar boluň, aýalyňyza ýanaşmaň» diýdi. 16 Birigün irden gök gürläp, ýyldyrym çakdy. Galyň bulut dagyň üstüne geldi we şeýle bir batly sesli surnaý çalyndy. Düşelgedäki ähli adamlar gorkup titreşdiler. 17 Musa adamlary Hudaý bilen duşurmak üçin, düşelgeden çykaryp getirdi. Olar dagyň eteginde durdular. 18 Reb aşak ot içinde düşeni üçin, Sinaý dagyny tüsse gaplady. Tüsse ojakdan çykýan ýalydy we tutuş dag güýçli sarsýardy. 19 Surnaýyň owazy gitdigisaýy güýçlenýärdi. Musa gepledi, Hudaý oňa gök gürrüldili ses bilen jogap berdi. 20 Reb Sinaý dagynyň depesine inende, Ol Musany dagyň depesine çagyrdy. Musa ýokary çykdy. 21 Reb Musa: «Aşak düş-de, adamlara duýdur. Olar Meni görmek üçin serhedi bozmasynlar, ýogsam, olaryň köpüsi heläk bolar. 22 Hatda Meniň ýakynyma geljek ruhanylar hem inlerini tämizläp mukaddes etsinler, ýogsam Men olaryň-da jezasyny bererin» diýdi. 23 Musa Rebbe: «Adamlar Sinaý dagyna çykyp bilmezler, çünki bize dagyň daşyna araçäk belläp, ony mukaddeslemegi Seniň Özüň tabşyrdyň ahyry» diýdi. 24 Reb oňa: «Aşak düş-de, Haruny özüň bilen alyp gel, ýöne ruhanylar we adamlar Meniň ýanyma çykjak bolup, serhedi bozmasynlar, ýogsam, Men ol adamlary heläk ederin» diýdi. 25 Şeýlelikde, Musa aşak düşüp, adamlara ähli zady gürrüň berdi.
On tabşyryk
1 Onsoň Hudaý ähli şu sözleri diýdi: 2 «Seniň gul bolup ýaşan ýurduň Müsürden alyp çykan Hudaýyň Reb Mendirin. 3 Seniň Menden başga hudaýlaryň bolmasyn. 4 Özüň üçin ýokarda gökde, aşakda ýerde ýa-da ýer asty suwlarda ýaşaýan zatlaryň hiç birine meňzeş şekilde but ýasama. 5 Sen olara tagzym etme ýa-da olara gulluk etme, çünki Men Hudaýyň Reb gabanjaň Hudaýdyryn. Meni ýigrenýän atalaryň etmişiniň jezasyny olaryň çagalarynyň üçünji we dördünji arkasyna çekdirerin. 6 Emma kim Meni söýüp, buýruklarymy ýerine ýetirse, onuň müňlerçe nesline tükeniksiz söýgimi görkezerin. 7 Hudaýyň Rebbiň adyny boş ýere agzama, çünki Reb Öz adyny boş ýere agzan adamy jezasyz goýmaz. 8 Mukaddes Sabat kanunlaryny ýerine ýetirmeli. 9 Alty günde ähli işleriňi edersiň. 10 Emma ýedinji gün Hudaýyň Rebbe bagyşlanan dynç günüdir. Bu gün seniň özüň, ogul-gyzyň, gul-gyrnagyň, mal-garaň, galaňyzda ýaşaýan gelmişek hijisi bir iş hem etmesin. 11 Çünki Reb Ýeri, Gögi, deňzi we olardaky ähli zatlary alty günde ýaratdy, ýedinji gün bolsa dynç aldy. Şonuň üçin hem Reb Sabat gününi alkyşlap, ony mukaddes etdi. 12 Ata-eneňe hormat goý, şonda Hudaýyň Rebbiň özüňe beren ýerinde ömrüň uzak bolar. 13 Adam öldürme. 14 Zyna etme. 15 Ogurlyk etme. 16 Başga adamyň garşysyna ýalan şaýatlyk etme. 17 Başga adamyň öýüne, aýalyna, gul-gyrnagyna ýa-da öküzine, eşegine oňa degişli zatlaryň hiç birine göz dikme». 18 Ähli ysraýyllar gök gürrüldisini, ýyldyrym çakyşyny we surnaýyň sesini eşidip, dagyň bolsa, tüsseleýändigini görüp, gorkudan ýaňa titreşdiler we uzakda durdular. 19 Olar Musa: «Bize sen geple, biz eşideris, ýöne goý, Hudaý bize geplemesin, ýogsam, biz öleris» diýdiler. 20 Musa adamlara: «Gorkmaň, çünki Hudaý sizi synamak üçin we ondan gorkup, günä etmezligiňiz üçin geldi» diýdi. 21 Musa Hudaýyň bolýan tüm garaňkylygyna ýakynlaşanda, adamlar uzakda durdular.
Gurbanlyk sypasy baradaky kanunlar
22 Reb Musa diýdi: «Şuny ysraýyllylara ýetir: „Meniň siziň bilen Gökden gepleşenimi özüňiz gördüňiz. 23 Özüňiz üçin Menden başga altyn-kümüşden hudaýlar ýasamaň. 24 Meniň üçin toprakdan gurbanlyk sypasyny ýasaň we onuň üstünde goýunlaryňyzy, öküzleriňizi başbitin ýakma gurbanlygy we salamatlyk gurbanlygy edip hödürläň. Adym tutulyp ýatlanylan her bir ýere gelip, Men size ak pata bererin. 25 Eger siz Maňa gurbanlyk sypasyny daşdan ýasasaňyz, ony ýonulan daşlardan ýasamaň, çünki gural ulansaňyz, siz ony harama çykararsyňyz. 26 Meniň gurbanlyk sypama basgançaklar bilen çykmaň, sebäbi ýalaňaç ýeriňiziň görünmegi mümkin».
Ýewreý gullary hakynda düzgünler
1 «Şu hökümleri ysraýyllara ýetir: 2 Siz ýewreý guluny satyn alsaňyz, ol size alty ýyllap hyzmat eder, ýedinji ýyl bolsa ol hiç hili bergisiz azat adam bolar. 3 Eger ol sallah bolup gelse, sallahlygyna hem gider. Eger öýlenen gul gelse, onuň aýaly-da özi bilen gider. 4 Eger hojaýyny guluna aýal alyp berse we ondan ogul-gyz dogulsa, onuň aýaly, çagalary hojaýyna degişli bolup galar-da, guluň ýeke özi gider. 5 Emma gul: „Men hojaýynymy, aýalymy we çagalarymy söýýärin. Men azatlyga çykjak däl“ diýip jar etse, hojaýyn ony Hudaýyň huzuryna getirsin. Ony gapynyň ýanyna ýa-da bosaga getirip, temen bilen gulagyny deşsin. Soň ol gul hojaýynyna ömürboýy hyzmat eder». 7 «Bir adam öz gyzyny gyrnak edip satsa, ol gyrnak azatlyga guluň çykyşy ýaly çykyp bilmez. 8 Eger gyrnak özüni saýlan hojaýynynyň göwnünden turmasa, gyrnagyň maşgalasy ony yzyna satyn alyp biler. Hojaýynyň ony keseki adama satmaga haky ýokdur, sebäbi ol gyrnagyna adalatsyz garapdyr. 9 Eger hojaýyn ol gyrnagy ogluna gelinlik saýlasa, ol ony öz gyzy ýaly görmelidir. 10 Eger hojaýyn özüne başga aýal edinse, ol birinji aýalyny hemişeki iýmitinden, geýim-gejiminden ýa-da är-aýallyk hukugyndan mahrum etmeli däldir. 11 Eger hojaýyn oňa şu üç zady etmese, ol aýal hiç zat tölemezden, azatlyga çykyp biler».
Zorluga garşy kanunlar
12 «Kim adam urup öldürse, ol ölüme höküm edilsin. 13 Emma ol ony bilkastlaýyn öldürmän, eýsem, ol Hudaý tarapyn bolsa, onda ol adam Meniň bellejek ýerime gaçyp gutulyp biler. 14 Emma bir adam başga birine hile gurap, ony bilkastlaýyn öldürse, hatda ol Meniň gurbanlyk sypama gaçan hem bolsa ony öldüriň. 15 Kim atasyna-enesine el galdyrsa, ol ölüme höküm edilsin. 16 Kim adam ogurlap satsa ýa-da ogurlanan adam onuň öýünden tapylsa, ol ölüme höküm edilsin. 17 Atasyna ýa-da enesine gargan adam ölüme höküm edilsin. 18 Iki adam dawalaşyp, biri beýlekisini daş bilen ýa-da ýumruk bilen ursa, ol hem ölmän galyp, düşekde ýatsa, soňra ol ýene-de aýak üstüne galyp, pişegiň kömegi bilen içeri-daşary girip-çykyp bilse, ony uran adam jezasyz galsyn. Ýöne ol onuň ýitiren wagty üçin tölesin we gowy gutulýança oňa seretsin. 20 Kim guluny ýa-da gyrnagyny hasa bilen ursa, urlan hem onuň elinden ölse, uran jezalandyrylmalydyr. 21 Emma ol gul ýa-da gyrnak bir-iki gün ölmän ýaşasa, hojaýyna jeza bermeli däl. Çünki ol gul onuň hususy emlägidir. 22 Adamlar uruşýan mahaly, göwreli aýala zeper ýetip, çagasy düşse, ýöne başga hiç hili zyýan etmese, oňa azar ýetiren adam ol aýalyň äriniň talap eden zatlaryny kazylaryň tassyklan möçberinde jerime tölemeli. 23 Eger oňa başga bir ömür howply zyýan ýeten bolsa, onda jan ýerine jan almak bilen; 24 göz ornuna göz, diş ornuna diş, aýak ornuna aýak almak bilen; 25 ýanyk ýerine ýanyk, ýara ýerine ýara, gök ýerine gök salmak bilen jeza berilsin. 26 Hojaýyn guluny ýa-da gyrnagyny urup, gözüni kör etse, gözüniň öwezine ony azat etsin. 27 Eger-de kim guluny ýa-da gyrnagyny urup, dişini döwse, döwlen dişiň öwezine ony azat etsin».
Mal-garalar hakda düzgünler
28 «Eger bir öküz bir erkek adamy ýa-da aýaly süsüp öldürse, onda ol öküz daşlanyp öldürilsin. Onuň eti hem iýilmesin. Öküziň eýesi bolsa günäkär saýylmasyn. 29 Eger öküziň süsekdigi öňden mälim bolup, ony eýesine duýdursalar, emma şonda-da ol adam öküzine göz-gulak bolmasa we ol öküz erkek adamy ýa-da aýaly süsüp öldürse, onda öküz daşlanyp öldürilsin. Onuň eýesi bolsa ölüme höküm edilsin. 30 Eger öküziň eýesinden hun talap edilse, ol özünden talap edilen huny doly töläp, öz janyny gutaryp biler. 31 Eger gara mal oglany ýa-da gyzy süsüp öldürse, oňa garşy hem şuňa meňzeş kanun ulanylsyn. 32 Eger öküz guly ýa-da gyrnagy süsüp öldürse, öküz eýesi guluň hojaýynyna altmyş bäş mysgal kümüş jerime tölesin. Mal bolsa daşlanyp öldürilsin. 33 Bir adam çukuryň üstüni açsa ýa-da çukur gazyp üstüni örtmese we oňa öküz ýa-da eşek gaçsa, 34 çukury gazan adam ýetirilen zyýany tölesin. Ölen malyň maslygy bolsa onuň özüne galsyn. 35 Bir adamyň öküzi başga biriniň öküzini süsüp öldürse, onda olar diri öküzi satyp, onuň bahasyny deň bölüşmeli. Ölen maly hem deň ikä paýlamaly. 36 Eger öküziň süsekdigi ozaldan belli bolup, ony eýesine duýdursalar, şonda-da eýesi oňa göz-gulak bolmasa, ol öküziň öwezine öküz bermelidir. Ölen malyň maslygy bolsa, onuň özüne galmalydyr».
Öwezine bermek hakda
1 «Bir adam öküz ýa-da goýun ogurlap, ony soýsa ýa-da satsa, ol bir öküze derek bäş öküz, bir goýna derek dört goýun tölemeli. Eger onuň hiç zady ýok bolsa, ogurlan zatlary üçin ol özüni gulçulyga satmaly. 2 Eger ogurlanan mal ogrynyň emläginiň içinden diri tapylsa, ol isle öküz bolsun, isle eşek ýa-da goýun bolsun, ogry onuň üçin iki esse tölemelidir. 3 Eger ogry gije öý ýarýan pursaty tutulsa we urlup öldürilse, ony öldüren adam ganhor hasaplanmaýar. Emma bu gündiz bolup geçse, onda ony öldüren adam ganhor hasaplanýar. 5 Eger bir adamyň maly öz meýdanynda ýa-da üzüm bagynda otlap ýörkä azaşyp, başga biriniň meýdanyndaky zatlaryny iýse, ol oňa ýeten zeleliň öwezini öz meýdanynyň we üzüm bagynyň iň gowy hasyly bilen doldurmaly. 6 Ýandaga düşen ot tutaşyp, desselenip goýlan ýa-da ösüp oturan bugdaý ýa-da ekin meýdany ýansa, onda ýangyny döreden adam ýetirilen zyýany doly tölemelidir. 7 Eger bir adam puly ýa-da harydy goňşusyna saklamaga berse, ol hem onuň öýünden ogurlansa, onda ogry tutulan ýagdaýynda, goý, ol ogry iki esse tölesin. 8 Eger ogry tapylmasa, öý eýesi öz goňşusynyň zatlaryna el urandygyny ýa-da urmandygyny mälim etmek üçin, Hudaýyň huzuryna getirilsin. 9 Her bir emläk baradaky jedelde, ol öküz, eşek, goýun bolsun ýa-da geýim-gejim bolsun, her bir ýiten mal-gara ýa-da zat üçin biri Bu meniňki diýip dawa etse, şeýle ýagdaýda iki tarap hem Hudaýyň öňüne gelsin. Hudaý kimi günäkär hasaplasa, ol öz goňşusyna iki esse jerime tölemeli. 10 Eger biri goňşusyna öz eşegini, öküzini ýa-da goýnuny, ýa-da islendik malyny saklamaga amanat berse, hiç kim görmänkä ol mal ölse, ýaralansa ýa-da alnyp gidilse, 11 goňşusynyň emlägine el urmandygy hakda ikisiniň arasynda Rebbiň adyndan ant içilsin. Amanat beren mal eýesi muny kabul etsin we oňa jerime tölemek gerek däl. 12 Emma mal amanady saklamaga alan adamdan ogurlanan bolsa, ol adam mal eýesine ýetirilen zyýanyň öwezini tölemelidir. 13 Eger ony wagşy haýwan parçalan bolsa, goý, onuň jesedi subutnama hökmünde getirilsin. Parçalanan mal üçin jerime tölemeli däl. 14 Eger bir adam goňşusynyň malyny wagtlaýyn sorap alandan soňra, ýanynda eýesi ýok wagty ol mal ýaralansa ýa-da ölse, maly sorap alan adam onuň bahasyny doly tölemelidir. 15 Emma eýesi şol wagt malyň ýanynda bolsa, sorap alan kişi oňa hiç zat tölemeli däldir. Eger-de mal kireýine berlen bolsa, ýetirilen zyýanyň öwezine diňe kireýiň muzdy tölenmelidir».
Ahlak we dini kanunlar
16 «Eger-de bir adam özüne adagly bolmadyk boý gyzyň başyny aýlap, oňa ýanaşsa, galyň töläp, oňa öýlensin. 17 Emma atasy gyzyny oňa bermäge çürt-kesik garşy bolsa, onda ol adam boý gyz üçin berilýän galyňyň nyrhyny tölemelidir. 18 Jadygöýlik bilen meşgullanýan her bir aýaly öldüriň. 19 Kimde-kim haýwanlar bilen ýanaşsa, ol ölüme höküm edilsin. 20 Kimde-kim ýeke-täk Rebden başga hudaýa gurbanlyk berse, tutuş ýok edilsin. 21 Gelmişekleriň hukugyny kemsitmäň, olara sütem etmäň. Çünki özüňiz hem Müsürde gelmişek bolup ýaşapdyňyz. 22 Hiç bir dul hatyna ýa-da ýetime ezýet bermäň. 23 Eger ezýet berseňiz, olar hem maňa nalyş etseler, Men hökman olaryň perýadyny eşiderin. 24 Men gazap atyna atlanyp, sizi gylyçdan geçirerin. Siziň aýallaryňyz dul galar, çagalaryňyz bolsa ýetim galar. 25 Eger meniň halkymdan bir garyp biçärä pul karz berseňiz, süýthorlar kimin göterimine bermäň. 26 Eger goňşyňyň donuny girewine alsaň, Gün batmanka ony yzyna ber. 27 Çünki bu onuň ýeke-täk ýapynjasydyr. Onsuz ol näme ýapynyp ýatsyn? Eger ol Maňa nalyş etse, eşiderin, çünki Men rehimlidirin. 28 Hudaýa sögme. Öz halkyňyň ýolbaşçysyny näletleme. 29 Hasylyňyzyň üzüm şerbetinden we zeýtun ýagyndan bermeli sadakalaryňyzy gijikdirmän beriň. Ilkinji doglan ogullaryňyzy Maňa bagyş ediň. 30 Mallaryňyzyň-da, dowarlaryňyzyň-da ilkinji erkek guzlanlaryny ýedi gün enesiniň ýanynda saklap, sekizlenji gün Meniň huzuryma getiriň. 31 Siz Meniň mukaddes halkymsyňyz. Şonuň üçin hem ýyrtyjylaryň meýdanda parçalan mallarynyň etini iýmäň. Ony itleriň öňüne oklaň».
Adalat we wyždan
1 «Ýalan gep ýaýratma. Ýalana şaýatlyk edip, ýaramaz adama gol berme. 2 Erbet iş edýän köpçüligiň yzyna düşme. Bir dawada şaýatlyk edeniňde, köpçüligiň tarapynda durup, adalatdan ýüz dönderme. 3 Dawada garybyň-da tarapyny çalma. 4 Öz duşmanyňyň azaşan öküzine ýa-da eşegine duşsaň, ony eýesine getirip ber. 5 Eger seni ýigrenýän biriniň eşeginiň ýük astynda ýatanyny görseň, ony taşlap gitme. Oňa bu ýükden azat bolmaga kömek et. 6 Dawada garyba adalatsyzlyk etme. 7 Ýalan işden daşda dur. Bigünä we dogruçyl adamy öldürme, çünki Men günälini aklamaýaryn. 8 Para alma, çünki para emeldarlaryň gözüni kör eder, dogrynyň işini ters eder. 9 Gelmişege zulum etmäň. Gelmişegiň ýüregini bilýänsiňiz, çünki siziň özüňiz hem Müsürde gelmişek bolup ýaşapdyňyz».
Ýedinji ýyl we ýedinji gün
10 «Alty ýyl topragyňyza ekin ekip, onuň hasylyny ýygyň. 11 Emma ýedinji ýyl topraga dynç beriň, ony şüdügär edip goýuň. Şonda ondan halkyňyzyň arasyndaky garyplar iýsin, ondan galanlaryny bolsa ýyrtyjy haýwanlar iýsin. Üzüm we zeýtun baglaryňyzy hem şeýle ediň. 12 Alty günläp öz işleriňizi ediň, emma ýedinji gün dynç alyň. Şonda öküziňize we eşegiňize-de ýeňillik bolar. Öýüňizdäki guluňyz hem, gelmişek hem rahatlanar. 13 Meniň size aýdanlarymyň ählisini ýerine ýetiriň. Başga hudaýlary çagyrmaň, goý, olaryň atlary-da agzalmasyn».
Üç baýram
14 «Ýylda üç sapar Maňa baýram ediň: 15 Petir baýramyny belläň. Meniň buýruşym ýaly, Abyp aýynyň bellenen günlerinde ýedi günläp petir iýiň, çünki siz Müsürden şol aýda çykdyňyz. Meniň öňümde hiç kim eli boş görünmesin. 16 Meýdanda çeken zähmetiňiziň ilkinji hasylyndan Gyzyl kerwen baýramyny belläň. Meýdandaky miweleriňizi ýygyp bolup, ýylyň ahyrynda bolsa hasyl toý beriň. 17 Ýylda üç gezek erkekleriňiziň hemmesi Meniň ýanyma Taňry Rebbiň huzuryna gelsinler. 18 Maňa gurbanlyk üçin öldürýän malyňyzyň ganyny hamyrmaýaly çörek bilen bermäň. Meniň baýramymyň şanyna gurban eden malyňyzyň ýagy ertire galmasyn. 19 Ýeriňizde önen ilkinji miweleri Hudaýyňyz Rebbiň öýüne getiriň. Owlagy enesiniň süýdünde bişirmäň».
Wada edilen Kengan topragynyň basylyp alynmagy
20 «Sizi ýolda gorar ýaly we taýýarlan ýerime getirer ýaly, Men siziň öňüňizden perişde iberýärin. 21 Onuň aýdanlaryna dykgat bilen gulak goýuň. Oňa garşy baş galdyrmaň. Ol siziň beýle etmişiňizi bagyşlamaz, çünki ol Meniň adym bilen geler. 22 Eger siz oňa boýun bolup, Meniň ähli aýdanlarymy berjaý etseňiz, onda Men siziň duşmanlaryňyza duşman, ýagylaryňyza ýagy bolaryn. 23 Meniň perişdäm siziň öňüňizden gidip, sizi amorlaryň, hetleriň, perizleriň, kenganlaryň, hiwileriň we ýabuslaryň ýurduna getirer we Men olary gyryp ýok ederin. 24 Siz olaryň hudaýlaryna tagzym etmäň we olara gulluk etmäň. Olaryň dini adatlaryna uýmaň, gaýtam, olaryň butlaryny döwüp, dikme daşlaryny kül-peýekun ediň. 25 Siz Öz Hudaýyňyz Rebbe gulluk ediň, şeýtseňiz, Men siziň nanyňyza, suwuňyza bereket bererin. Siziň araňyzdan keselçiligi aýraryn. 26 Ýurduňyzda çagasy düşen ýa-da önelgesiz galan bolmaz. Ömrüňizi-de uzak ederin. 27 Men Öz haýbatymy siziň öňüňizden ugradaryn. Siziň garşyňyza çykan her bir halky aljyraňňylyga salyp, ähli duşmanlaryňyzy ýeňse berip gaçar ýaly ederin. 28 Men hiwilere, kenganlara we hetlere howp salyp, olary siziň öňüňizden kowup çykararyn. 29 Ýer boş galmaz ýaly we ýyrtyjy haýwanlar garşyňyza köpelmez ýaly, Men duşmanlaryňyzy siziň öňüňizden bir ýylyň dowamynda kowjak däl. 30 Siz köpelip, ýeri eýeleýänçäňiz, Men olary siziň öňüňizden ýuwaş-ýuwaşdan kowup çykararyn. 31 Gyzyl deňizden piliştlileriň deňzine çenli we çölden Perat derýasyna çenli araçäkleriňizi bellejek. Çünki olaryň ýaşaýjylaryny siziň eliňize berjek. Siz olary kowup çykaryň. 32 Siz olar bilen hem, olaryň hudaýlary bilen hem äht baglaşmaň. 33 Olar siziň ýurduňyzda ýaşamasynlar, ýogsam, olar sizi Maňa garşy goýup, günä etmäge mejbur ederler. Olaryň hudaýlaryna gulluk etseňiz, onda siz gürrüňsiz duzaga düşersiňiz».
Ähtnama baglaşylmagy
1 Soňra Reb Musa: «Sen, Harun, Nadap, Abyhu we Ysraýylyň ýetmiş sany ýaşulusy Meniň ýanyma gelip, Maňa uzakdan sežde ediň. 2 Musa, seniň ýeke özüň Meniň golaýyma gel, beýlekiler ýakynlaşmasynlar, hatda halk daga-da aýak basmasyn» diýdi. 3 Musa gelip, Rebbiň ähli sözlerini we ähli hökümlerini halka mälim etdi. Tutuş halk bir agyzdan oňa: «Biz Rebbiň aýdan ähli sözlerini ýerine ýetireris» diýip jogap berdi. 4 Musa Rebbiň ähli sözlerini ýazdy. Ol daň bilen turup, dagyň eteginde gurbanlyk sypasyny ýasady. Ol Ysraýylyň on iki tiresine laýyklykda on iki sany uly daş dikdi. 5 Soňra Musa Rebbe ýakma gurbanlyklar beren we öküzler soýup, salamatlyk gurbanlyklaryny beren ysraýyllaryň ýaş ýigitlerini ugratdy. 6 Musa gurbanlyk ganynyň ýarysyny alyp, legenlere guýdy, ýarysyny bolsa gurbanlyk sypasyna tarap serpdi. 7 Soňra Musa Äht kitabyny eline alyp, ony halka eşitdirip okap berdi. Olar: «Rebbiň aýdanlarynyň ählisini ýerine ýetireris we oňa boýun bolarys» diýdiler. 8 Musa gany alyp, halkyň üstüne serpdi we olara: «Ine, ähli şu sözleriň esasynda, bu Rebbiň siziň bilen eden äht ganydyr» diýdi. 9 Soňra Musa, Harun, Nadap, Abyhu we ysraýylyň ýetmiş sany ýaşulusy daga çykdy. 10 Olar Ysraýylyň Hudaýyny gördüler. Onuň aýaklarynyň astynda edil ýakut daşyndan edilen ýaly meýdança bardy. Ol asman ýaly dup-durudy. 11 Hudaý ysraýyllaryň baştutanlaryna el degirmedi. Olar hem Hudaýy gördüler we iýip-içdiler.
Musa Sinaý dagynda
12 Reb Musa: «Meniň ýanyma daga çykyp, ol ýerde garaş. Halka öwretmek üçin, Men saňa ýüzüne kanun we tabşyryklarym ýazylan iki sany ýasy daş bölegini berjek». 13 Şeýlelikde, Musa kömekçisi Ýeşuwa bilen ornundan turdy. Musa Hudaýyň dagyna çykmaga başlady. 14 Ol ýaşululara şeýle diýdi: «Yzymyza gaýdyp gelýänçäk, bize şu ýerde garaşyň. Harun bilen Hur siziň bilen galýar. Kimiň näme işi bolsa, şolara ýüz tutup bilersiňiz». 15 Soňra Musa daga çykdy. Bulut dagy gaplady. 16 Rebbiň şöhraty Sinaý dagyna ornaşdy. Bulut dagy alty günläp örtdi. Ýedinji gün Reb Musany buludyň içinden çagyrdy. 17 Indi Rebbiň şöhratynyň görnüşi ysraýyllaryň gözüne dagyň depesinde lowlap ýanýan ot ýaly bolup göründi. 18 Musa buludyň içine girip, daga çykdy. Musa dagda kyrk gije-gündiz boldy.
Mukaddes çadyr üçin sadakalar
1 Reb Musa şeýle diýdi: 2 «Ysraýyllara aýt, Maňa sadaka bersinler. Meniň üçin her bir adamyň öz göwnünden çykaryp beren sadakasyny kabul ediň. 3 Olardan kabul edip almaly sadakalaryňyz şulardyr: altyn, kümüş, bürünç; 4 gök, badam, gyrmyzy ýüplük, nepis zygyr mata, geçi ýüňi; 5 goçuň eýlenen derisi, saýlama deri, akasiýa agajy; 6 çyra üçin zeýtun ýagy, mesh ýagy üçin we ýakymly ysly tütetgi üçin hoşboý ysly zatlar; 7 efota we gursakça dakmak üçin hakyk we başga gymmatbaha gaşlar. 8 Men olaryň arasynda ýaşar ýaly, Maňa mukaddes öý gursunlar. 9 Mukaddes çadyr we onuň ähli esbaplary Meniň size görkezme berşim ýaly gurulsyn».
Äht sandygy
10 «Akasiýa agajyndan sandyk ýasasynlar. Onuň uzynlygy iki ýarym tirsek, ini we beýikligi bir ýarym tirsek bolsun. 11 Onuň içini-de, daşyny-da sap altyna gaplap, onuň daş-töweregine altyndan jähek salsynlar. 12 Sandyk üçin dört sany altyn halka ýasap, olary onuň dört aýagyna: ikisini bir tarapyna, beýleki ikisini beýleki tarapyna dakyň». 13 «Akasiýa agajyndan syryklar ýasap, olary altyna gaplaň. 14 Sandygy özüňiz bilen göterip äkider ýaly, syryklary onuň gapdallaryndaky halkalardan geçiriň. 15 Syryklar sandygyň halkalarynda galsyn we ondan aýrylmasyn. 16 Meniň saňa berjek ýazgyly Ähtnamamy hem sandykda goýarsyň». 17 «Soňra sap altyndan gapak ýasasynlar. Onuň uzynlygy iki ýarym tirsek, ini bolsa bir ýarym tirsek bolsun. 18 Gapagyň her iki ýan çetinde sap altyndan iki sany kerup ýasat. 19 Keruplaryň birini gapagyň bir çetinde, beýlekisini beýleki çetinde ýerleşdirsinler. Olary gapagyň her ýan çetinde goýup, gapak bilen bir bitewi edip berkitdir. 20 Keruplar ganatlaryny gapagyň depesinde ýaýyp, onuň üstüne saýa salyp dursun. Olaryň ýüzleri biri-birine bakyp, göni gapaga tarap seredip dursunlar. 21 Saňa berjek ýazgyly Ähtnamamy sandygyň içinde goýup, gapagy hem onuň üstünden goý. 22 Äht sandygynyň üstündäki, gapagyň ýokarsyndaky iki sany kerubyň aralygynda Men seniň bilen duşuşaryn we ysraýyllar üçin ähli buýruklarymy saňa bererin».
Hantagta
23 «Akasiýa agajyndan hantagta ýasat. Onuň uzynlygy iki tirsek, ini bir tirsek we beýikligi bir ýarym tirsek bolsun. 24 Ony sap altyna gapla we daş-töweregine altyndan jähek salsynlar. 25 Hantagtanyň gyralaryna dört barmak giňlikde gurşaw etdir we gurşawyň daş-töweregine altyndan jähek saldyr. 26 Hantagta üçin altyndan dört sany halka ýasat. Halkalary onuň dört künjündäki dört aýagyna berkitsinler. 27 Hantagtany göterip äkider ýaly halkalardan geçen syryklary gurşawa ýakyn ýerleşdirsinler. 28 Syryklary akasiýa agajyndan ýasap, olary altyna gapla. Hantagta şu syryklar bilen göterilmelidir. 29 Ýakymly ysly tütetgi üçin tabaklar we jamlar, sadaka hökmünde şerap bermek üçin küýzeler we şakäseler ýasat. Olar sap altyndan bolsun. 30 Hemişe hantagtanyň üstünde Maňa hödür çöregini goý».
Şemdan
31 «Sap altyndan şemdan ýasat. Şemdanyň esasy we şahasy döwme sap altyndan bolsun. Şemdanyň gülkäsesi, gülgunçasy we gülýapragy özi bilen bir bitewi bolsun. 32 Şemdanyň her gapdalyndan üç şaha çykyp, onuň jemi alty şahasy bolsun. 33 Şahalarda badam gülüniň şekilinde gülkäse bolsun. Gülgunçasy bilen gülýapragyny hem ýasaň. Beýleki şahalarda hem hut şunuň ýaly bolsun, umuman, alty şahanyň hemmesini bir meňzeş edip ýasaň. 34 Şemdanyň ortasyndaky şahada badam gülüne meňzeş dört sany gülkäse bolup, olaryň hem gülgunçasy we gülýapragy bolsun. 35 Her jübütiň astynda bir gunça bolup, hemmesi bilelikde jemi alty şaha çyksyn. 36 Şemdanyň gunçalaryny we şahalaryny bir bitewi edip ýasat. Onuň tutuş özi döwme sap altyndan ýasalsyn. 37 Şemdan üçin ýedi çyra dak. Çyralar şemdanyň öňüne ýagty saçar ýaly, olary onuň depesine dak. 38 Onuň müçenegi we nowasy sap altyndan bolsun. 39 Şemdan we oňa degişli ähli enjamlar bir ýarym batman sap altyndan ýasalsyn. 40 Ynha, sen bularyň hemmesini dagda saňa görkeziljek nusganyň esasynda ýasarsyň».
Mukaddes çadyr
1 «Bulardan başga-da, sen on perdeden ybarat mukaddes çadyr ýasat. Perdeler nepis zygyr matadan, gök, badam, gyrmyzy ýüplükden edilen bolsun. Ussat keşdeçiler olaryň ýüzüne kerubyň şekilini owadanlap çeksinler. 2 Her perdäniň uzynlygy ýigrimi sekiz tirsek, ini dört tirsek bolup, ähli perdeleriň ölçegi bir meňzeş bolsun. 3 Bäş perde bir aýry, beýleki bäş perde hem bir aýry edilip çatylsyn. 4 Birinji bäş perdäniň iň soňkusynyň ujuna gök halka ýasa, ikinji bäş perdäniň hem iň soňkusyna şeýle edilsin. 5 Birinji toplumyň iň soňkusynyň ujuna elli sany halka ýasa we ikinji toplumyň soňkusyna-da elli halka ýasasynlar. Halkalar biri-biriniň garşysynda ýerleşsin. 6 Altyndan elli sany ildirgiç ýasat we perdeleri ildirgiç bilen biri-birine berkitdir. Şonda çadyr tutuş bir bitewi bolar». 7 «Şeýle hem, geçiniň ýüňünden edilen on bir perdeden ybarat mukaddes çadyryň daşky örtügini ýasasynlar. 8 Daşky örtügiň perdesiniň uzynlygy otuz tirsek, ini dört tirsek bolsun. On bir perdäniň-de ölçegi deň bolsun. 9 Perdeleriň bäşisini biri-birine çatsynlar, galan altysyny hem şeýle etsinler. Altynjy perdäni çadyryň öň tarapynda iki gatlaň. 10 Birinji toplumyň ortasyndan iň soňkusynyň ujuna elli sany halka ýasaň, ikinji toplumyňka hem şeýle ediň». 11 «Soňra bürünçden elli sany ildirgiç ýasat. Ildirgiçleri halkadan geçirip, çadyry birleşdir, şonda çadyr tutuş bir bitewi bolar. 12 Perdeleriň galan bölegi, ýagny galan ýarysy çadyryň arka tarapyndan asylyp dursun. 13 Çadyryň perdeleriniň her iki gapdaly bir tirsek uzyn bolsun. Soňra näme artykmaç galsa, olary her iki tarapyndan çadyry örtmek üçin asyň. 14 Çadyr üçin goçuň eýlenen derisinden ýapynja ýasaň, onuň daşky örtügi üçin saýlama deriden ýene bir ýapynja ýasaň». 15 «Mukaddes çadyr üçin akasiýa agajyndan dikligine çarçuwalar ýasat. 16 Her çarçuwanyň uzynlygy on tirsek, ini bir ýarym tirsek bolsun. 17 Çarçuwalary biri-birine sepleşdirip durar ýaly, her çarçuwada iki sany gazyk bolsun. Çadyryň ähli çarçuwalary üçin şeýle edilsin. 18 Mukaddes çadyr üçin çarçuwalary ine şeýle ýasaň: günorta tarapy üçin ýigrimi sany çarçuwa ýasap, 19 şol ýigrimi çarçuwanyň aşagyndan kyrk sany kümüşden aýak ýasasynlar. Her çarçuwanyň aşagyndan onuň gazygy üçin iki sany aýak bolsun. 20 Çadyryň ikinji, demirgazyk tarapy üçin hem ýigrimi çarçuwa ýasaň. 21 Olaryň hem her çarçuwa ikiden, jemi kyrk sany kümüşden aýagy bolsun. Her çarçuwanyň aşagyndan iki aýak bejert. 22 Çadyryň ýeňsesi bolan günbatar tarapy üçin alty çarçuwa ýasaň. 23 Çadyryň arka tarapyndaky burçlar üçin iki çarçuwa ýasaň. 24 Olar aşakdan hem, ýokardan hem bir halka birleşen bolmaly. Olaryň ikisi-de şeýle edilsin we olar iki burçy emele getirsin. 25 Şeýdip, sekiz sany çarçuwa bolup, her çarçuwanyň aşagyndan iki aýak ýasalyp, jemi on alty sany kümüşden aýagy bolsun». 26 «Akasiýa agajyndan taýaklar ýasat. Çadyryň bir tarapyndaky çarçuwalar üçin bäş taýak, 27 beýleki tarapyndaky çarçuwalar üçin hem bäşisini we arka tarapy bolan günbataryndaky çarçuwalar üçin bäşisini ýasasynlar. 28 Çarçuwalaryň ortasyndan geçýän taýak çadyryň bir ujundan beýleki ujuna çenli geçmelidir. 29 Çarçuwalary altyna gaplat. Taýaklary saklar ýaly altyndan halkalar ýasat. Taýaklary hem altyna gaplat. 30 Mukaddes çadyry dagda saňa görkezilen nusganyň esasynda gur». 31 «Gök, badam, gyrmyzy ýüplükden we nepis zygyr matadan edilen tuty ýasat. Onuň ýüzüne owadan edip, kerubyň şekilini nagyşlap çeksinler. 32 Tutyny asmak üçin, akasiýa agajyndan dört sany sütün ýasat. Olary altyn bilen gaplaň. Bu sütünler üçin altyndan ildirgiçler ýasaň we kümüşden dört sany aýak hem ýasaň. 33 Tutyny ildirgiçden asyp, onuň iç tarapyna Äht sandygyny getir. Bu tuty siziň üçin mukaddes otag bilen iň mukaddes otagy biri-birinden aýyrsyn. 34 Iň mukaddes otagdaky Äht sandygynyň gapagyny getirip goý. 35 Hantagtany tutynyň daş tarapynda, çadyryň demirgazyk tarapynda goý. Şemdany bolsa hantagtanyň garşysynda, çadyryň günorta tarapynda goý. 36 Çadyryň girelgesi üçin gök, badam, gyrmyzy ýüplükden we nepis zygyr matadan ýapynja ýasat. Ol keşde bilen nagyşlansyn. 37 Bu ýapynja üçin akasiýa agajyndan bäş sany sütün dikip, olary altyna gaplat. Olaryň ildirgiçleri hem altyndan bolsun we olar üçin bäş sany bürünçden aýak ýasat».
Gurbanlyk sypasy
1 «Akasiýa agajyndan gurbanlyk sypasyny ýasa. Onuň uzynlygy bäş tirsek, ini hem bäş tirsek bolsun. Gurbanlyk sypasy dörtburç şekilinde bolup, beýikligi hem üç tirsek bolsun. 2 Gurbanlyk sypasynyň dört burçy-da ýokary çykyp dursun. Şu burçlar gurbanlyk sypasy bilen bir bitewi bolsun. Ony bürünç bilen gapla. 3 Gurbanlyk sypasy üçin kül gaplary, kül atarlar, legenler, çarşaklar we maňňallar ýasa. Olaryň hemmesi bürünçden bolsun. 4 Gurbanlyk sypasy üçin bürünçden torly gözenek ýasa. Onuň dört burçunyň hersine bürünçden halka ýasa. 5 Halkalary gurbanlyk sypasynyň aşaky gurşawynda ýerleşdir, şonda gözenek gurbanlyk sypasynyň ýarysyndan aşakda bolar. 6 Akasiýa agajyndan syryklar ýasa we olary bürünç bilen gapla. 7 Gurbanlyk sypasyny iki tarapyndan göterip äkider ýaly, syryklary halkalardan geçir. 8 Gurbanlyk sypasynyň daşyny tagtadan ýasap, gutusynyň içini boş goý. Ol saňa edil dagda görkezilişi ýaly ýasalsyn». 9 «Mukaddes çadyryň haýatyny gur. Haýatyň günorta tarapynda ýüz tirsek uzynlykda nepis zygyr matadan perdeler as. 10 Perdeler üçin ýigrimi sany sütün we ýigrimi sany aýak ýasa. Olar diňe bürünçden bolsun, emma onuň ildirgiçleri we jähekleri kümüşden bolsun. 11 Demirgazyk tarapy üçin hem şeýle et. Onuň boýuna ýüz tirsek uzynlykda perdeler tut. Perdeler üçin bürünçden ýigrimi sany sütün we ýigrimi sany aýak ýasa, emma onuň ildirgiçleri we jähekleri kümüşden bolsun. 12 Haýatyň günbatar tarapyna elli tirsek uzynlykda perdeler tutulsyn we ol perdeler üçin on sany sütün we on sany aýak ýasa. 13 Haýatyň öň tarapy bolan gündogar tarapynyň giňligi elli tirsek bolsun. 14 Onuň bir tarapyna uzynlygy on bäş tirsek bolan perdeler tut. Olaryň hem üç sütüni we üç aýagy bolsun. 15 Beýleki tarapyna hem on bäş tirsek uzynlykda perdeler tut, onuň-da üç sütüni we üç aýagy bolsun. 16 Haýatyň girelgesine gök, badam, gyrmyzy ýüplükden we nepis zygyr matadan uzynlygy ýigrimi tirsek bolan perdeler tut we olary nagyşlar bilen keşdele. Onuň dört sütüni we dört aýagy bolsun. 17 Haýatyň töweregindäki ähli sütünler kümüş bilen jäheklensin. Onuň ildirgiçleri kümüşden, aýaklary bürünçden bolsun. 18 Haýatyň uzynlygy ýüz tirsek, ini elli tirsek, beýikligi bäş tirsek bolsun. Onuň nepis zygyr matadan perdeleri we bürünçden aýaklary bolsun. 19 Mukaddes çadyrda ulanylýan ähli esbaplar, onuň ähli gazyklary we onuň haýatynyň ähli gazyklary bürünçden bolsun». 20 «Ysraýyllara aýt, çyra hemişe ýanyp durar ýaly, goý, olar saňa çyra üçin sap zeýtun ýagyny getirsinler. 21 Çyra Rebbe ýüz tutulýan çadyrda, Äht sandygynyň öňündäki tutynyň daş ýüzünde ýanyp dursun. Harun we onuň ogullary çyrany Rebbiň huzurynda ertirden agşama çenli ýaksynlar. Bu ysraýyllar üçin nesilme-nesil dowam etjek ebedilik kanun bolsun».
Ruhany geýimleri
1 «Ysraýyllaryň arasyndan agaň Haruny we onuň ogullaryny öz ýanyňa al. Harun we onuň ogullary Nadap, Abyhu, Elgazar we Ytamar Maňa ruhany bolup hyzmat etsinler. 2 Agaň Harunyň hormatyny we owadanlygyny bezär ýaly, oňa ruhany geýimlerini tik. 3 Meniň ukyp beren ökde ussalarymyň hemmesine aýt: Meniň ruhanym bolmaga Harunyň bagyş edilmegi üçin, onuň ruhany geýimlerini tiksinler. 4 Olaryň tikjek geýimleri şulardan ybarat: gursakça, efot, don, nagyşly uzyn köýnek, selle we guşak. Agaň Harunyň we onuň ogullarynyň Maňa ruhany bolup hyzmat etmekleri üçin, bu ruhany geýimleri tikeniňizde, 5 altyn, gök, badam, gyrmyzy ýüplük we nepis zygyr ulansynlar». 6 «Ukyply ökde ussalar efoty altyn sapakdan, gök, badam, gyrmyzy ýüplükden we nepis zygyrdan dokalan matadan tiksinler. 7 Her iki ujuny biri-birine baglaýan iki sany egin bagy bolup, ol hem berkidilsin. 8 Efotyň ýüzündäki nagyşly kemer hem edil efotyň tikilişi ýaly tikilsin, ol altyndan, gök, badam, gyrmyzy ýüplükden we nepis zygyr matadan tikilsin. 9 Iki sany hakyk daşyny al we olaryň ýüzüne Ysraýylyň on iki oglunyň adyny oýup ýaz. 10 Olaryň dogluş tertibi boýunça altysynyň adyny bir daşa, beýleki altysynyň adyny başga bir daşa oýup ýaz. 11 Nakgaşlaryň oýup möhür basyşy ýaly, Ysraýylyň ogullarynyň atlaryny şu iki daşa oýup ýaz. Olary altyn öýjüklere oturt. 12 Ysraýylyň ogullary üçin ýatlama bolar ýaly, bu iki daşy efotyň egin bagyna dak. Rebbiň huzurynda ýatlanar ýaly, Harun olaryň atlaryny iki egninde göterip gezsin. 13 Gaşlar üçin altyndan iki sany öýjük ýasa. 14 Sap altyndan ýüplük ýaly tow berlen iki sany zynjyr ýasa we şol örme zynjyrlary gaş öýjüklere berkit». 15 «Inçe nagyşlar bilen höküm gursakçasyny tik. Ony efot ýaly edip, altyn sapakdan, gök, badam, gyrmyzy ýüplükden we nepis zygyrdan dokalan matadan tik. 16 Gursakça iki gat bolup, uzynlygy bir garyş, ini hem bir garyş, dörtburç bolsun. 17 Gursakçanyň ýüzüne dört hatar gaş dak. Birinji hatarda goýy gyzyl, sary, zümerret gaşlary; 18 ikinji hatarda pöwrize, gök ýakut, almaz; 19 üçünji hatarda mämişi, ak we goňur ýakut, goýy gyrmyzy ýakut; 20 dördünji hatarda altyn-sary, hakyk we ýaşyl gaşlar bolsun. Olar altyn gaş öýjüklere oturdylsyn. 21 Ysraýylyň ogullarynyň atlaryna görä, gaşlar on iki sany bolup, on iki tiräniň hersiniň ady edil möhür basylan ýaly, her gaşyň ýüzüne oýulyp ýazylsyn. 22 Gursakça üçin sap altyndan ýüplük ýaly tow berlen zynjyrlar ýasa. 23 Gursakça üçin altyndan iki sany halka ýasa we olary onuň ýokarky iki ujuna dak. 24 Örme iki altyn zynjyry gursakçanyň ujundaky iki halkadan geçir. 25 Zynjyrlaryň beýleki iki ujuny iki gaş öýjügine, efotyň öň tarapyndaky eginbaglara berkit. 26 Altyndan ýene iki sany halka ýasap, olary gursakçanyň aşaky iki içki ujuna, efotyň içki gatyna dak. 27 Altyndan başga ýene iki sany halka ýasap, olary efotyň öň tarapyndaky eginbagynyň aşaky bölegine berkit. Olar efotyň nagyşly kemeriniň ýokarsynda ýerleşsin. 28 Gursakça efotdan sallanyp gaçmaz ýaly, onuň halkalary gök ýüp bilen efotyň halkalaryna daňylsyn. Şonda gursakça efotyň nagyşly kemeriniň ýüzünde durar. 29 Şeýlelikde, Harun mukaddes otaga girende, ýüzünde Ysraýylyň ogullarynyň atlary ýazylan bu höküm gursakçasyny ýüreginiň üstünden dakyp barsyn. Şonda Men Reb halkymy hemişe ýatlap duraryn. 30 Höküm gursakçada Urymy we Tummymy goý. Harun Meniň huzuryma gelende, olary ýüreginiň üstünden dakyp gelsin. Meniň huzurymda Harun hemişe hökümimi ysraýyllara ýetirip gezer». 31 «Efotyň aşagyndan geýilýän dony gök matadan tik. 32 Onuň ortasyndan kelle girip-çykar ýaly açyk ýer bolsun. Bu açyk ýeri ýyrtylmaz ýaly, oňa gyýa aýla. 33 Gök, badam, gyrmyzy ýüplükden naryň şekillerini ýasap, olary donuň aşaky etegine dak. Nar şekilleriniň arasynda altyndan edilen jaňjagazlar bolsun. 34 Şeýdip, nar şekilleri we altyn jaňjagazlar biri-biri bilen başaşa düzülsin. 35 Harun hyzmat edýän wagty bu dony geýsin. Ol Meniň huzuryma mukaddes otaga girende-çykanda jaňlaryň sesi eşidilip dursun. Şonda ol ölmez. 36 Sap altyndan bezeg şaýyny ýasa. Oýup möhür basylan dek, onuň ýüzüne Rebbe bagyş edilen diýen sözleri oýup ýaz. 37 Muny gök sapak bilen selläniň öň tarapyna berkit. 38 Harun muny maňlaýyna daksyn. Ysraýyllar Maňa bagyşlap, mukaddes sadakalaryny getirenlerinde günä etseler, olaryň günäsini Harun öz üstüne alsyn. Harun ony hemişe maňlaýyna daksyn, şonda olar Meniň huzurymda ýalkanarlar». 39 «Nepis zygyr matadan nagyşly uzyn köýnek we selle tik. Nagyşlar bilen keşdelenen bil guşagyny hem tik». 40 «Harunyň ogullarynyň hormatyny we owadanlygyny bezär ýaly olara köýnekler, bil guşaklar we baş daňylar tik. 41 Bulary agaň Haruna we onuň ogullaryna geýdir. Olar Maňa ruhany bolup hyzmat etmekleri üçin, olaryň başlaryna ýag çalyp belle we Maňa bagyş et. 42 Ýalaňaç ýerlerini ýapar ýaly, olara zygyr matadan bilinden buduna ýetip duran iç geýimlerini tik. 43 Harun we onuň ogullary bu geýimleri Rebbe ýüz tutulýan öýe girenlerinde ýa-da mukaddes otagda hyzmat etmek üçin gurbanlyk sypasynyň ýanyna gelenlerinde, ýa-da günäni öz üstlerine alanlarynda, ölmezlikleri üçin geýsinler. Bu Harun üçin we onuň soňky nesilleri üçin ebedilik kanun bolsun».
Harunyň we onuň ogullarynyň ruhanyçylyga bagyş edilişi
1 «Harun we onuň ogullary Meniň ruhanym bolup hyzmat etmekleri üçin, olary Maňa şeýle bagyş et: Bir sany ýaş öküzçe we hiç bir şikessiz iki sany goç al. 2 Petir, ýaga ýugrulan külçe we ýüzüne ýag çalnan ýuka petir bişir. Olaryň hemmesini bugdaý unundan bişir. 3 Olary bir sebede salyp getir, şeýle hem, öküzi we iki goçy hem getir. 4 Haruny we onuň ogullaryny Maňa ýüz tutulýan çadyryň girelgesine getir we olary suw bilen ýuwundyr. 5 Soňra ruhany geýimleri bolan uzyn köýnegi, dony, efoty we gursakçany getirip, Haruna geýdir. Efotyň nagyşly kemerini dak. 6 Onuň başyna selläni geýdir. Sellesine mukaddes ýazgyny berkit. 7 Zeýtun ýagy alyp, onuň başyna çal. Şeýdip ony saýla. 8 Soňra onuň ogullaryny getir we olara hem uzyn köýnekleri geýdir. 9 Olara bil guşaklaryny daň we başdaňylaryny daň. Haruny we onuň ogullaryny ruhany edip belle. Ruhanyçylyk olar üçin ebedilik kanun bolsun. 10 Maňa ýüz tutulýan çadyryň öňüne öküzi getir. Harun we onuň ogullary ellerini öküziň kellesine goýsunlar. 11 Maňa ýüz tutulýan çadyryň girelgesinde, Meniň huzurymda öküzi soý. 12 Öküziň ganyndan alyp, barmagyň bilen gurbanlyk sypasynyň ýokary çykyp duran burçlaryna çal. Galan ganyň hemmesini gurbanlyk sypasynyň aýagyna dök. 13 Içýagynyň hemmesini al, bagryň ýüzündäki ýagly perdäni, iki böwregini daşynyň ýagy bilen al. Olary gurbanlyk sypasynda ýak. 14 Emma öküziň läşimi, onuň derisini, içgoşuny düşelgäniň daşynda ýak. Bu günä gurbanlygydyr». 15 «Soňra goçlaryň birini al. Harun we onuň ogullary goçuň kellesine ellerini goýsunlar. 16 Goçy soýup, ganyny al we ony gurbanlyk sypasynyň çar tarapyna serp. 17 Soň goçy böleklere böl. Onuň içgoşlaryny we aýaklaryny ýuwup, kellesini bir aýry, aýaklaryny bir aýry edip goý. 18 Gurbanlyk sypasynyň üstünde tutuş goçy ýak. Bu Meniň üçin ýakma gurbanlygydyr. Ot üsti bilen berilýän bu gurbanlygyň ýakymly ysy Maňa ýaraýar». 19 «Beýleki goçy al. Harun we onuň ogullary ellerini goçuň kellesine goýsunlar. 20 Goçy soýup, ganyny al. Ony Harunyň we onuň ogullarynyň sag gulaklarynyň ýumşak ýerine çal. Şeýle hem, olaryň sag elleriniň we sag aýaklarynyň başam barmaklaryna çal. Galan gany bolsa gurbanlyk sypasynyň çar tarapyna serp. 21 Soňra gurbanlyk sypasynyň üstündäki gandan alyp, mesh ýagyny hem alyp, olary Harunyň hem onuň ogullarynyň üstüne we geýimlerine serp. Şeýdip, Harun we onuň geýimleri, şeýle hem onuň ogullary we olaryň geýimleri Maňa bagyş ediler». 22 «Şeýle hem, goçuň ýagyny, guýruk ýagyny, içýagyny, bagryň ýüzündäki ýagly perdäni, iki böwregini daşynyň ýagy bilen we sag buduny al. (Çünki bu goç ruhanyçylyga bellemek üçindir.) 23 Meniň huzurymdaky çörekler salnan sebetden bir petir, ýaga ýugrulan bir külçe we bir sany hem ýüzüne ýag çalnan ýuka petir al. 24 Olaryň hemmesini Harunyň we onuň ogullarynyň aýasyna ýerleşdir. Meniň huzurymda olary göterme sadakasy hökmünde ýokary galdyr. 25 Soňra bulary olaryň elinden alyp, ýakma gurbanlygynyň üstünde goýup ýak. Huzurymda ot üsti bilen berilýän bu gurbanlygyň ýakymly ysy Maňa ýaraýar». 26 «Haruny ruhanyçylyga bellemek üçin, soýlan goçuň döşüni al we ony Meniň huzurymda göterme sadakasy edip ýokary galdyr. Ol döş seniň paýyň bolar. 27 Ruhanyçylyga bellemek üçin soýlan goçuň döşüni göterme sadakasy we buduny üwreme sadakasy hökmünde Maňa bagyş et. Bular Haruna we onuň ogullaryna berilmelidir. 28 Bu ysraýyllar tarapyndan ebedilik kanun bolup, Haruna we onuň ogullaryna berilsin. Çünki bu sadaka ysraýyllaryň Reb üçin berýän salamatlyk sadakasyndan alyp, ruhanylara berilýän sadaka bolsun». 29 «Harunyň mukaddes lybasy özünden soň ogullaryna galsyn. Olar şol geýimlerde mesh edilsin we ruhanyçylyga bellensinler. 30 Harunyň ýerine ruhany bolan ogly ol geýimleri Maňa ýüz tutulýan öýe gelip, mukaddes otagda hyzmat edýän wagty geýsin». 31 «Ruhanyçylyga bellemek üçin soýlan goçy alyp, onuň etini mukaddes ýerde gaýnadyň. 32 Maňa ýüz tutulýan çadyryň girelgesinde Harun we onuň ogullary goçuň etini we sebetdäki çöregi iýsinler. 33 Ruhanyçylyga bellenip, özlerini bagyş etmekleri üçin, bu günäden saplama gurbanlygynyň naharyndan özleri iýsinler. Emma bulardan başga hiç kim mundan iýmeli däldir, sebäbi bu nahar mukaddesdir. 34 Eger ruhanyçylyga bellemek üçin soýlan malyň etinden ýa-da çörekden iýilmän ertir daňdana galsa, ony otda ýakyň. Ol iýilmeli däldir, sebäbi ol mukaddesdir». 35 «Haruny we onuň ogullaryny edil Meniň buýruşym ýaly, ýedi günden soň Maňa ruhanyçylyga belle. 36 Şeýle hem, günäden saplanmak üçin, her gün bir öküzi günä gurbanlygy edip ber. Gurbanlyk sypasyny günäden saplamak üçin, günä gurbanlygyny ber we onuň üstüne ýag sepeläp mukaddes et. 37 Gurbanlyk sypasy üçin ýedi günläp saplama geçirip, ony mukaddes et. Şonda gurbanlyk sypasy iň mukaddes bolar. Ony ellän kişi hem mukaddes bolar».
Gündelik gurbanlyklar
38 «Ynha, gurbanlyk sypasynda ýakyp bermeli gündelik gurbanlyklaryňyz: iki sany birýaşar tokly. 39 Olaryň birini ertirine, beýlekisini agşamyna soý. 40 Birinji tokly bilen bir okara saýlama bugdaý ununa bir küýze zeýtun ýagyny garyp ber. Bir küýze şerap guýup, içgi sadakasy üçin ulanyň. 41 Agşamyna hem ertirine edişiň ýaly et. Beýleki toklyny soýup, onuň bilen hamyr we şerap ber. Ot üsti bilen berilýän bu gurbanlygyň ýakymly ysy Maňa ýaraýar. 42 Huzurymdaky Maňa ýüz tutulýan çadyryň girelgesinde bu adaty ýakma gurbanlygyny nesilme-nesil ýerine ýetir. Siziň bilen gepleşmek üçin, ol ýerde Men siziň bilen duşuşaryn. 43 Ol ýerde Men ysraýyllar bilen duşuşaryn. Ol ýer Meniň şöhratym bilen mukaddes bolar. 44 Maňa ýüz tutulýan çadyry we gurbanlyk sypasyny mukaddes ederin. Şeýle hem, Maňa ruhany bolup hyzmat etmekleri üçin, Haruny we onuň ogullaryny Özüme bagyş ederin. 45 Men ysraýyllaryň arasynda ýaşaryn we olaryň Hudaýy bolaryn. 46 Aralarynda ýaşamak üçin olary Müsürden alyp çykan olaryň Hudaýy Rebbiň Mendigimi bilsinler. Olaryň Hudaýy Reb Mendirin».
Ýakymly ysly tütetgi üçin sypa
1 «Ýakymly ysly tütetgi üçin akasiýa agajyndan sypa ýasa. 2 Onuň uzynlygy-da, ini-de bir tirsek bolup, ol dörtburç bolsun. Onuň beýikligi iki tirsek bolup, çykyp duran burçlary bilen bile tutuş bir bitewi edilsin. 3 Onuň depesini, ähli taraplaryny we burçlaryny sap altyna gapla. Onuň daş-töweregine altyndan jähek çek. 4 Onuň üçin altyndan iki sany halka ýasa we olary jähegiň aşagyndan biri-birine garşy edip, iki tarapyna dak. Sypany göterip gider ýaly, ol halkalardan syryklar geçir. 5 Syryklary akasiýa agajyndan ýasa we olary altyna gapla. 6 Sypany Äht sandygynyň ýanyndan asylgy tutynyň öňünde ýerleşdir. Ony Äht sandygynyň gapagynyň dogrusynda goý, çünki Men ol ýerde seniň bilen duşuşaryn. 7 Her gün irden Harun çyrany arassalap ýaglamaga gelende, bu sypanyň üstünde ýakymly ysly tütetgi ýaksyn. 8 Ol agşam çyrany ýakmaga gelende-de şeýle etsin. Siz bu ýakymly ysly tütetgini Meniň huzurymda hemişe nesilme-nesil etmelisiňiz. 9 Bu sypada başga hiç hili tütetgi ýakylmasyn, ýakma gurbanlygy ýa-da galla sadakasy berilmesin we onuň üstüne içgi sadakasy dökülmesin. 10 Ýylda bir gezek Harun onuň burçlarynda günäden saplanma gurbanlygyny bersin. Günäden saplanmak üçin öldürilen malyň ganyny döküp, nesilme-nesil ýylda bir gezek günä gurbanlygyny ber. Bu Reb üçin iň mukaddesdir».
Mukaddes çadyr üçin salgyt
11 Reb Musa şeýle diýdi: 12 «Ysraýyllaryň hasabyny almak üçin, ilat sanawyny geçir. Hasaba alnanlaryň hemmesi öz jany üçin, Maňa töleg tölesin. Şonda töleg töläp hasaba alnan adamlaryň başyna hiç hili bela inmez. 13 Ynha, hasaba alnanlaryň tölemeli zatlary: mukaddes öýüň resmi ölçegi bilen bir mysgal. Bir mysgaly Maňa sadaka hökmünde bersinler. 14 Hasaba alnanlaryň ýaşy ýigrimi we ondan ýokary bolan adamlaryň her biri şu mukdarda Maňa sadaka bersin. 15 Baýam, garybam şu bir mysgal möçberinde tölesin. Töleg şundan az-da bolmasyn, köp-de. Siz şu sadakany Maňa bereniňizde, günäňizden saplanarsyňyz. 16 Günälerinden saplanmak üçin ysraýyllardan pul ýygna we ony Maňa ýüz tutulýan çadyryň hyzmaty üçin sarp et. Jany üçin töleýän tölegi Meniň huzurymda ysraýyllara ýatlama bolar».
Bürünç legen
17 Reb Musa ýene-de şeýle diýdi: 18 «Ýuwunmak üçin bürünçden legen ýasa. Onuň aýagy hem bürünçden bolsun. Ony Maňa ýüz tutulýan çadyr bilen gurbanlyk sypasynyň ortasynda goý we içine suw guý. 19 Şol suw bilen Harun we onuň ogullary ellerini we aýaklaryny ýuwsunlar. 20 Olar Maňa ýüz tutulýan çadyra girenlerinde ýa-da gurbanlyk sypasynda ot üsti bilen Maňa gurbanlyk bermäge gelenlerinde, şol suw bilen ýuwunsynlar. Şonda olar ölmezler. 21 Olar şol suw bilen ellerini, aýaklaryny ýuwsunlar, şonda olar ölmezler. Bu Harun üçin we onuň nesilleri üçin arkama-arka gaýtalanýan ebedilik parz bolsun».
Mesh ýagy we tütetgi
22 Reb Musa şeýle diýdi: 23 «Ine, şu iň gowy hoşboý ysly zatlary al: ýarym put mukdarda suwuk mür, ýarym putuň ýarysy mukdarda ýakymly ysly dalçyn we ýene-de ýarym putuň ýarysy mukdarda hoşboý ysly gamyş, 24 ýarym put mukdarda hindi dalçynyny al. Bularyň hemmesi mukaddes öýüň resmi ölçegi bilen ölçensin we dört küýze zeýtun ýagyny al. 25 Ussatlyk bilen garyp, bulardan mukaddes ýagyny ýasa. Bu mukaddes ýagydyr. 26 Maňa ýüz tutulýan çadyry, Äht sandygyny, hantagtany we onuň ähli enjamlaryny, şemdany we onuň ähli enjamlaryny, tütetgi sypasyny, ýakma gurbanlyk sypasyny we onuň ähli enjamlaryny, legeni we onuň sütünini şu ýagy bilen olaryň üstüne ýag sepele. 29 Olary mukaddes et, şonda olar iň mukaddes zatlar bolar. Olara galtaşan hem mukaddes bolar. 30 Haruny we onuň ogullaryny ruhanym bolup hyzmat etmekleri üçin başlaryna ýag çalyp, Maňa bagyş et. 31 Ysraýyllara aýt: Bu siziň üstüňiz bilen nesilme-nesil geçýän Meniň mukaddes mesh ýagymdyr. 32 Bu mesh ýagyny adaty bedeniňize çalmak üçin ulanmaly däldir, başga her hili zatlar bilen garyşdyrmaly däldir. Bu mukaddesdir we siziň üçin hem mukaddes bolmalydyr. 33 Ruhanydan başga kimde-kim şonuň ýaly atyr ýasasa we biriniň üstüne sepse, öz halkynyň arasyndan kowlup çykarylar». 34 Reb Musa şeýle diýdi: «Hoşboý ysly zatlary: balzamy, onikany, galbanumy we ýakymly ys berýän şepbik al. (Bularyň hemmesi deň möçberde bolsun.) 35 Atyr ýasaýjy garyp, olardan hoşboý ysly tütetgi ýasa. Oňa duz hem goş, ol sap we mukaddes bolsun. 36 Onuň bir bölegini külkeläp, siziň bilen duşuşýan ýerim bolan Äht sandygynyň öňündäki Maňa ýüz tutulýan çadyrda goý. Bu siziň üçin iň mukaddes bolar. 37 Şu usul bilen özüňiz üçin tütetgi taýýarlamaň. Ol Men Reb üçin mukaddes hasap edilsin. 38 Kim muny atyr hökmünde ulansa, öz halkynyň arasyndan kowlup çykarylar».
Mukaddes çadyr üçin ussalar
1 Reb Musa şeýle diýdi: 2 «Ynha, Men ýahuda tiresinden Huruň agtygy, Urynyň ogly Besaleli saýladym. 3 Men ony Öz ruhum bilen doldurdym. Her dürli senet işinde Men oňa ukyp, akyl-paýhas we başarjaňlyk berdim. 4 Ol ökde nakgaş bolup, altyna-kümşe we bürünje dürli nagyşlar salsyn. 5 Gaşlar üçin öýjüklere daşlary oýmakda, agaç ýonmakda, her hili ussaçylyk işinde oňa ussatlyk berdim. 6 Şeýle hem, Besalel bilen işlär ýaly, Men dan tiresinden Ahysamagyň ogly Oholyýaby hem saýladym. Men ähli ökde ussalara-da ukyp berdim. Şeýlelikde, olar Meniň saňa buýran şu ähli zatlarymy ýasasynlar: 7 Maňa ýüz tutulýan çadyr, Äht sandygy we onuň üstüniň gapagy, çadyryň ähli esbaplary, 8 hantagta we onuň enjamlary, sap altyndan edilen şemdan we onuň ähli enjamlary, tütetgi sypasy, 9 ýakma gurbanlyk sypasy we onuň ähli enjamlary, legen we onuň sütüni, 10 şeýle hem, nagyşlar bilen keşdelenen geýimler, ruhany bolup gulluk edenlerinde geýmek üçin, Haruna we onuň ogullaryna niýetlenen mukaddes lybaslary, 11 mesh ýagy we mukaddes öý üçin ýakymly ysly tütetgi. Olar bulary edil Meniň saňa buýruşym ýaly etsinler».
Sabat güni
12 Reb Musa ýene-de şulary diýdi: 13 «Seniň özüň ysraýyllara aýt, goý, olar Meniň Sabat kanunlarymy ýerine ýetirsinler, çünki bu Men bilen siziň geljekki nesilleriňiziň arasyndaky belgidir. Munuň bilen siz Men Rebbiň sizi mukaddes halkym edendigimi bilersiňiz. 14 Sabat kanunlary ýerine ýetiriň, sebäbi ol siziň üçin mukaddesdir. Kimde-kim ony harlasa, ölüme höküm ediler. Kim şol gün ýekeje iş edäýse-de, öz halkynyň arasyndan kowlup çykarylar. 15 Alty günüň dowamynda işleriňizi edip boluň, emma ýedinji gün dynç güni bolup, mukaddes Sabat günüdir. Sabat güni kim-de kim ýekeje iş etse hem, ölüme höküm ediler. 16 Şonuň üçin hem ysraýyllar Sabat kanunlary ýerine ýetirmelidirler, nesilme-nesil ony ebedi äht hökmünde ýerine ýetirmelidirler. 17 Bu ysarýyl halky bilen Meniň aramdaky hemişelik belgidir, çünki Men alty günde Gögi we Ýeri ýaratdym. Ýedinji gün bolsa hemme işden dynyp, dynç aldym». 18 Hudaý Sinaý dagynda Musa bilen gepleşip bolansoň, oňa ýüzüne buýruklar ýazylan iki sany ýasy daş bölegini berdi. Ony Hudaýyň hut Özi ýazypdy.
Altyn göle
1 Halk Musanyň dagdan yzyna dolanman, ol ýerde köp eglenenini görüp, Harunyň daşyna üýşdüler we oňa: «Öňümizden ýol görkezip ýörär ýaly, hany, bize bir hudaý ýasa, çünki bizi Müsürden çykaryp getiren Musa diýen adama näme bolanyny biz bilemzok» diýdiler. 2 Harun olara: «Aýallaryňyzyň, ogullaryňyzyň we gyzlaryňyzyň gulaklaryndaky altyn halkalary aýryp, maňa getirip beriň» diýdi. 3 Şeýlelikde, olaryň hemmesi gulaklaryndan altyn halkalaryny aýryp, Haruna getirip berdiler. 4 Harun galyp etdi, olaryň altynlaryny eredip, ondan göläniň heýkelini ýasady. Halk muňa: «Eý Ysraýyl, ynha, sizi Müsürden çykaran hudaýlaryňyz şudur» diýişdiler. 5 Harun muny görende, onuň öňünde gurbanlyk sypasyny gurdy we jar edip: «Ertir Rebbiň şanyna baýramçylyk ederis» diýdi. 6 Ertesi gün halk irden turup, ýakma gurbanlygyny we salamatlyk sadakasyny berdi. Adamlar iýip-içmäge oturdylar, soňra turup oýnaşmaga başladylar. 7 Reb Musa şeýle diýdi: «Häziriň özünde aşak düş! Seniň Müsürden çykaran halkyň azgynçylyga ýüz urdy. 8 Olar Meniň aýdan ýolumdan gaty çalt çykdylar. Olar özlerine göleden but ýasap, oňa sežde etdiler. Oňa sadaka berip: „Eý Ysraýyl, ynha, sizi Müsürden çykaran hudaýyňyz şudur“ diýişdiler». 9 Reb Musa ýene-de: «Men bu halkyň nähili boýnuýogyndygyny gördüm. 10 Indi Meni ýeke goý, çünki Men gazap atyna atlanyp, olary ýok edip taşlaýyn we senden bir beýik millet döredeýin» diýdi. 11 Emma Musa Hudaýy Rebbe ýalbaryp, şeýle diýdi: «Ýa Reb, näme üçin beýik güýjüň bilen we gudratly goluň bilen Müsür ýurdundan getiren bu halkyňa gahar edýäň? 12 Näme üçin müsürliler: „Hudaý olary dagda öldürmek üçin we ýer ýüzünden süpürip taşlamak üçin erbet niýet bilen getiripdir“ diýmeli? Gahar oduňy öçür, gaýtmyşym et. Öz halkyňyň üstünden bu bela-beteri inderme. 13 Öz gullaryň Ybraýymy, Yshagy we Ysraýyly ýadyňa sal. Seniň Özüň olara: „Men siziň nesilleriňizi asman ýyldyzlary deý köpelderin we nesilleriňize söz beren bu ähli ýeri size berjek. Olar ony müdimilik miras alarlar“ diýipdiň». 14 Şundan soň, Reb halkynyň üstünden bela-beter indermek pikirinden el çekdi. 15 Soňra Musa eline äht ýazylan iki sany ýasy daş bölegini alyp, dagdan aşak gaýtdy. Bu ýasy daş bölekleriniň hersiniň iki tarapyna-da: öň tarapyna hem, arka tarapyna hem ýazylandy. 16 Bu ýasy daşlar Hudaýyň işidi. Ýasy daşlaryň ýüzündäki oýulyp ýazylan ýazgylar Hudaýyň ýazgylarydy. 17 Ýeşuwa halkyň gygyryşýan gykylygyny eşidip, Musa: «Düşelgeden urşuň sesi gelýär» diýdi. 18 Emma Musa: «Bu ses ýeňijileriň sesem däl, ýeňlenleriňki hem däl. Bu eşidýänimiz aýşy-eşretiň sesidir!» diýdi. 19 Ol düşelgä ýakyn gelen badyna göläni we tans edip ýören adamlary gördi. Musa gahar-gazaba münüp, elindäki ýasy daş böleklerini zyňyp goýberdi, olar dagyň eteginde çym-pytrak boldy. 20 Musa olaryň ýasan gölesini alyp, otda eredýär, soň ony külkeläp, suwa garýar we ondan ysraýyllara içirýär. 21 Musa Haruna: «Bu halka beýle uly günä gazandyrar ýaly, bular saňa näme etdiler?» diýdi. 22 Harun oňa: «Jenabym, maňa gaharyň gelmesin, bu halkyň päliniň bozukdygyny özüň bilýärsiň-ä. 23 Olar maňa: „Öňümizden ýörär ýaly, bize hudaý ýasa, çünki bizi Müsürden çykaryp getiren Musa diýen adama näme bolanyny bilemzok“ diýdiler. 24 Şeýdip, men olardan kimde altyn bar bolsa, maňa getirip bermegini soradym. Olary alyp, otda eretdim, ondan hem şu göle emele geldi!» diýdi. 25 Musa Harunyň bu halky başyna goýberendigini gördi, olar duşmanlarynyň öňünde gülküdiler. 26 Soňra Musa düşelgäniň girelgesinde durup: «Kimde-kim Rebbiň tarapynda bolsa meniň ýanyma gelsin!» diýdi. Ähli lewiler onuň daşyna üýşdi. 27 Musa olara: «Ysraýyl Hudaýy Reb şeýle diýýär: „Siziň hemmäňiz gylyçlaryňyzy dakynyň! Siziň her biriňiz düşelgeleriň bir çetinden beýleki çetine çenli gapyma-gapy aýlanyp, öz garyndaşyňyzy, dostuňyzy we goňşyňyzy öldüriň“» diýdi. 28 Lewiler Musanyň buýruşy ýaly etdiler. Şol gün üç müňe golaý adam heläk boldy. 29 Musa lewilere: «Şu gün siz Rebbiň gullugyna bellendiňiz. Her biriňiz öz ogluňyzy we garyndaşyňyzy öldürip, bu gün siziň özüňiz ýalkandyňyz» diýdi. 30 Ertesi gün Musa halka: «Siz agyr günä gazandyňyz. Emma men häzir Rebbiň ýanyna çykaýyn, belki sizi günäňizden sapladyp bilerin» diýdi. 31 Şeýdip, Musa Rebbiň ýanyna gaýdyp geldi we Oňa: «Wah, bu halk özüne altyndan göle ýasap, agyr günä etdi. 32 Ýöne, indi Sen bularyň günälerini geçeweri, ýogsa-da meniň adymy Öz adamlaryňyň ady ýazylan kitabyňdan öçür» diýdi. 33 Reb Musa: «Kimde-kim Maňa garşy günä etse, onuň adyny kitabymdan öçürip taşlaryn. 34 Indi bar, git-de, halky saňa aýdan ýerime äkit. Meniň perişdäm seniň öňüňden gitjekdir. Emma jeza güni gelende, Men olaryň eden günälerine görä jezasyny bererin» diýdi. 35 Şeýlelikde, Reb halkyň üstünden betbagtçylyk inderdi, sebäbi olar Haruna göle ýasatdyrypdylar.
Reb Sinaý dagyndan gitmegi buýurýar
1 Reb Musa: «Baryň, bu ýeri taşlap gidiň. Sen we Müsürden getiren halkyň Ybraýymyň, Yshagyň we Ýakubyň nesillerine Meniň söz beren ýerime gidiň. 2 Men siziň öňüňizden perişde ibererin we kenganlary, amorlary, hetleri, perizleri, hiwileri we ýabuslary kowup çykararyn. 3 Süýt we bal akýan baý toprakly ýurda gidiň. Emma Men siziň bilen gitjek däl, ýogsam siziň boýnuýogyn halkdygyňyz üçin, Men sizi ýolda ýok edip taşlaryn» diýdi. 4 Halk bu ýakymsyz sözleri eşidip ýas tutdy, hiç kim şaý-sep dakynmady. 5 Çünki Reb Musa: «Ysraýyllara aýt, olar boýnuýogyn halk, Men ýekeje pursat hem olar bilen bile gitsem, olary ýok edip taşlaryn. Şonuň üçin hem indi olar şaý-seplerini dakynmasynlar. Men olara näme etmelisini çözeýin» diýdi. 6 Şol sebäpli ysraýyllar şaý-sep dakynmalaryny goýdular. Olar Horep dagyndan çykyp gaýtdylar.
Rebbe ýüz tutulýan çadyr
7 Musa düşelgäniň daşynda, ondan uzagrakda çadyr dikdi, ony Rebbe ýüz tutulýan çadyr diýip atlandyrdy. Kimde-kim Rebden maslahat soramak islese, şol çadyra baryp bilýärdi. 8 Musa her gezek çadyra tarap ýörän wagty, ähli halk ýerinden turup, dik durardy. Musa tä çadyryň içine girýänçä, olaryň hersi öz çadyrlarynyň girelgesinde, onuň yzyndan seredip durardylar. 9 Musa çadyra girende, bulut sütüni aşak düşüp, çadyryň girelgesinde durardy we Reb Musa bilen gepleşerdi. 10 Bulut sütüniniň çadyryň girelgesinde duranyny görende, tutuş halk çadyrlarynyň girelgesinde durup sežde ederdiler. 11 Reb Musa bilen edil iki dostuň biri-biri bilen gepleşişi ýaly, ýüzbe-ýüz gepleşerdi. Soňra Musa düşelgä gaýdyp gelerdi, emma onuň ýaş kömekçisi Nunuň ogly Ýeşuwa çadyrda galardy.
Reb halky bilen bile bolmaga söz berýär
12 Musa Rebbe şeýle diýdi: «Ine, Sen maňa bu halky äkit diýdiň, ýöne meniň bilen kimi iberjekdigiňi aýan etmediň. Sen maňa: „Men seniň adyňy gowy tanaýaryn, sen Meniň nazarymda merhemet tapdyň“ diýdiň. 13 Eger men dogrudan-da, Seniň göwnüňden turan bolsam, maňa Öz ýollaryňy görkez. Şonda men Seni gowy tanap, nazaryňda ýene-de merhemet taparyn. Ýatdan çykarma, bu millet Seniň Öz halkyňdyr». 14 Reb Musa: «Men seniň bilen giderin we saňa parahatçylyk bererin» diýdi. 15 Musa hem Oňa: «Eger Sen biziň bilen gitmeseň, onda bizi bu ýerden gitmeli etme. 16 Eger biziň bilen gitmeseň, onda meniň we halkyňyň Seniň öňüňde merhemet gazanandygy nädip bilinsin? Şonuň üçin hem meniň we halkyňyň Ýer ýüzündäki ähli halklardan aýratyndygymyzy görkez» diýdi. 17 Reb Musa: «Men seniň edil soran zadyňy ederin, sebäbi sen Meniň nazarymda merhemet tapdyň we Men seniň adyňy gowy tanaýaryn» diýdi. 18 Musa: «Ýalbarýan, maňa şöhratyňy görkezäý» diýdi. 19 Reb oňa: «Men siziň öňüňizden ähli owadanlygym bilen geçerin we siziň öňüňizde Reb adymy jar ederin. Men islän adamyma merhemet, islän adamyma hem rehim-şepagat ederin. 20 Ýöne sen Meniň ýüzümi görmeli dälsiň, çünki Meni gören kişi diri galmaz» diýdi. 21 Reb sözüni dowam edip: «Ynha, Meniň gapdalymdaky şu gaýanyň üstünde dur. 22 Meniň şöhratym geçýänçä, Men seni gaýanyň jaýrygynda goýjak we Men geçýänçäm, seni elim bilen büräp duraryn. 23 Soňra Men elimi aýraryn welin, sen Meniň arkamy görüp bilersiň. Emma Meniň ýüzüm görülmeli däldir» diýdi.
Ähtiň täzeden berilmegi
1 Reb Musa: «Öňkä meňzeş edip, iki sany ýasy daş ýasa. Men olaryň ýüzüne şol seniň birinji döwen ýasy daşlaryň ýüzündäki sözleri ýazjak. 2 Säher bilen taýýar bol. Sinaý dagyna çykyp, dagyň depesinde Meniň huzurymda dur. 3 Seniň bilen hiç kim daga çykmasyn. Tutuş dagyň üstünde bir adam hem görünmesin. Dowarlaryňyzy, sygyrlaryňyzy hem dagyň eteginde bakmaň» diýdi. 4 Şeýdip, Musa öňkä meňzeş edip, ýene-de iki sany ýasy daş bölegini ýasady. Rebbiň buýruşy ýaly, ol säher bilen turup, Sinaý dagyna çykdy. Ol eline iki ýasy daş bölegini hem aldy. 5 Reb bulut içinde aşak inip, Musanyň ýanynda durdy we Reb adyny yglan etdi. 6 Reb Musanyň öňünden geçip, şuny jar etdi: «Men Rebdirin, Rebdirin, Rehimli we merhemetli Hudaýdyryn. Men giň göwünli, söýgä, wepadarlyga baý. 7 Müňlerçe nesillere baky söýgimi görkezerin. Etmişi, ýazygy we günäni bagyşlaýaryn. Ýöne günälini jezasyz hem goýmaýaryn. Atalarynyň etmişiniň jezasyny çagalaryna, Olaryň çagalarynyň çagalaryna, Olaryň üçünji we dördünji arkasyna çekdirerin». 8 Musa derrew kellesini aşak egip sežde etdi. 9 Ol: «Eý Taňry, eger men Seniň öňüňde merhemet gazanan bolsam, goý, onda Taňrym biziň bilen gitsin. Bu halk boýnuýogyn bolsa-da, biziň etmişimizi we günämizi bagyşla we bizi Öz mirasdaryň edip al» diýdi. 10 Reb Musa şeýle diýdi: «Indi Men siziň bilen äht baglaşjak. Seniň tutuş halkyňyň öňünde Men gudratlar görkezjek. Şeýle gudratlar tutuş ýer ýüzünde ýa-da hiç bir halkda görlüp-eşidilen däldir. Aralarynda ýaşaýan bu tutuş halkyň Men-Rebbiň edýän işini görerler, çünki Men siziň üçin gorkunç zatlar ederin». 11 «Meniň bu günki buýurýan buýruklarymy ýerine ýetir. Seret, Men siziň öňüňizden amorlary, kenganlary, hetleri, perizleri, hiwileri we ýabuslary kowup çykararyn. 12 Barýan ýeriňiziň ýaşaýjylary bilen äht baglaşmakdan ägä boluň, ýogsam ol äht sizi duzaga düşürer. 13 Siz olaryň gurbanlyk sypalaryny ýumrup taşlaň, dikme daşlaryny döwüp, keramatly Aşera agajyny çapyň. 14 (Başga hudaýa sežde etmäň, sebäbi Gabanjaň atly Reb gabanjaň Hudaýdyr.) 15 Baran ýeriňiziň ýaşaýjylary bilen äht baglaşmaň, sebäbi olar öz hudaýlarynyň öňünde jyns gatnaşygyny ederler, olar öz hudaýlaryna sadaka beren wagty, olaryň arasyndan biri sizi çagyrsa, siz hem sadakada berlen nahardan iýersiňiz. 16 Siz ogullaryňyza olaryň gyzlaryndan aýal alyp berersiňiz. Öz hudaýlarynyň öňünde jyns gatnaşygyny edip ýören bu gyzlar siziň ogullaryňyza hem şeýle etdirerler». 17 «Oýma butlar ýasamaň. 18 Petir baýramyny belläň. Meniň size buýruşym ýaly, Abyp aýynyň bellenen günlerinde ýedi günläp petir iýiň, sebäbi siz Müsürden Abyp aýynda çykdyňyz. 19 Ähli ilkinji doglan erkekler Meniňkidir. Siziň sygyrlaryňyzyň we dowarlaryňyzyň hem ilkinji erkek guzlanlary Meniňkidir. 20 Eşegiň ilkinji kürrelän erkek kürresini goýnuň ilkinji toklusy bilen çalşyp, yzyna satyn alyň. Eger çalyşmasaňyz, onda onuň boýnuny omruň. Ähli ilkinji doglan ogullaryňyzy hem çalşyp, yzyna satyn alyň. Meniň öňümde hiç kim eli boş görünmesin. 21 Alty günläp siz işlärsiňiz, emma ýedinji gün dynç alyň. Hatda sürüm döwri bolsa-da, hasyl döwri bolsa-da dynç alyň. 22 Bugdaýyň ilkinji hasylyndan Gyzyl kerwen baýramyny belläň. Ýylyň ahyrynda hasyl toý beriň. 23 Ýylda üç gezek ähli erkekleriňiz Ysraýyl Hudaýy bolan Reb Hudaýyň huzuryna gelsin. 24 Çünki Men siziň öňüňizden başga milletleri kowup aýryp, serhetleriňizi giňelderin. Ýylda üç gezek Hudaýyňyz Rebbiň huzuryna gelseňiz, hiç kim siziň ýeriňize göz dikip bilmez. 25 Maňa gurbanlyk üçin soýýan malyňyzyň ganyny hamyrmaýaly çörek bilen bermäň. Meniň baýramymyň şanyna gurban eden malyňyzyň ýagy ertire galmasyn. 26 Topragyňyzda ilkinji önen saýlama miweleri Hudaýyňyz Rebbiň öýüne getiriň. Owlagy enesiniň süýdünde bişirmäň». 27 Reb Musa ýene-de: «Şu sözleri ýaz, çünki Men seniň bilen we Ysraýyl bilen şu sözleriň esasynda äht baglaşdym» diýdi. 28 Musa ol ýerde Reb bilen kyrk gije-gündizläp boldy. Ol ne çörek iýdi, ne-de suw içdi. Ol Äht sözleri bolan bu on tabşyrygy ýasy daşlaryň ýüzüne ýazdy.
Musanyň ýüzi nur saçýar
29 Musa eline Äht ýazylan iki sany ýasy daş bölegini alyp, Sinaý dagyndan aşak düşdi. Ol dagdan aşak inip gelýärkä, Hudaý bilen gepleşendigi üçin, onuň ýüzi nur saçýardy. Mundan onuň özi hem bihabardy. 30 Harun we ähli ysraýyllar Musanyň ýüzüniň nur saçýandygyny görenlerinde, olar onuň ýakynyna gelmäge gorkdular. 31 Emma Musa olary öz ýanyna çagyrdy. Harun we halkyň ähli ýolbaşçylary onuň ýanyna geldiler. Musa olar bilen gepleşdi. 32 Mundan soň ähli ysraýyllar onuň töweregine üýşdüler. Musa Sinaý dagynda Rebbiň özüne beren ähli tabşyryklaryny olara tabşyrdy. 33 Musa olar bilen gepleşip bolandan soňra ýapynja bilen öz ýüzüni örtdi. 34 Emma Musa Reb bilen gepleşmek üçin, Onuň huzuryna çatma giren wagty, tä daşary çykýança, ýapynjasyny aýrardy. Ol daşary çykyp, Rebbiň näme buýrandygyny ysraýyllara aýdan wagty, 35 olar Musanyň ýüzüni görüp bilýärdiler. Onuň ýüzi nur saçýardy. Soňra Musa Reb bilen gepleşmäge girýän wagtyna çenli, ýene-de ýapynja bilen ýüzüni örterdi.
Sabat güni üçin düzgünler
1 Musa ähli ysraýyl halkyny ýygnap, olara Rebbiň ýerine ýetirmegi buýran zatlaryny aýtdy: 2 «Alty günüň dowamynda ähli işiňizi ediň, emma ýedinji gün Reb üçin mukaddes bolan Sabat güni dynç alyň. Kimde-kim şol gün ýekeje iş etse hem ölüme höküm ediler. 3 Sabat güni ýaşaýan ýeriňiziň hiç bir ýerinde ot ýakmaň».
Mukaddes çadyr üçin sadaka
4 Musa tutuş ysraýyl halkyna şeýle diýdi: «Ine, size Rebbiň buýrugy: 5 Öz araňyzdan Rebbe sadaka ýygnaň. Her kim göwnünden çykaran bolsa, şu zatlary Rebbe sadaka bersin: altyn, kümüş we bürünç; 6 gök, badam, gyrmyzy ýüplük, nepis zygyr mata, geçi ýüňi; 7 goçuň eýlenen derisi, saýlama deri, akasiýa agajy; 8 çyra üçin zeýtun ýagy, mesh ýagy üçin we ýakymly ysly tütetgi üçin hoşboý ysly zatlar; 9 efota we gursakça dakmak üçin hakyk we başga gymmatbaha gaşlar. 10 Araňyzdaky hemme ukyply senetçiler gelip, Rebbiň buýran ähli şu zatlaryny ýasasynlar: mukaddes çadyr, 11 onuň daşky örtügi we ýapynjasy, ildirgiçleri, çarçuwalary, taýaklary, sütünleri we aýaklary; 12 sandyk we onuň syryklary, gapagy, tutusy; 13 hantagta we onuň syryklary, ähli enjamlary we Rebbe hödür çöregi; 14 yşyk üçin şemdan, onuň enjamlary we çyralary, çyra üçin ýag; 15 tütetgi sypasy, onuň syryklary, mesh ýagy we hoşboý ysly zatlar, mukaddes çadyryň girelgesi üçin ýapynja; 16 ýakma gurbanlyk sypasy we onuň bürünçden gözenegi, syryklary, ähli enjamlary, legeni we onuň sütüni; 17 haýatyň perdeleri, onuň sütünleri, aýaklary, haýatyň derwezesi üçin ýapynja; 18 Mukaddes çadyryň we haýatyň gazyklary, olaryň zynjyrlary; 19 Mukaddes otagda hyzmat etmek üçin, owadan tikilen mukaddes lybaslary; ruhany Harunyň we onuň ogullarynyň ruhany bolup hyzmat etmekleri üçin olaryň ýörite geýimleri». 20 Soňra ähli ysraýyl halky Musanyň huzuryndan dagaşdylar. 21 Her kim ýüreginden besläp, göwnünden çykaranyny Rebbe ýüz tutulýan çadyr üçin, onuň hyzmaty üçin we mukaddes lybaslar üçin Rebbe sadaka getirdiler. 22 Şeýlelikde, erkekler hem, aýallar hem birlikde geldiler. Olaryň hemmesi öz göwnünden çykaran bileziklerini, gulakhalkalaryny we möhür basylan ýüzükler, gülýakalar getirdiler. Olaryň hemmesi altyndan ýasalandy. Hemmeler altyndan ýasalan zatlaryny Rebbe sadaka bermek üçin getirdiler. 23 Her kim özünde bar bolan gök, badam, gyrmyzy ýüplügini, nepis zygyr matasyny, geçi ýüňüni, goçuň eýlenen derisini we saýlama deri getirdi. 24 Her kim kümüşden ýa-da bürünçden edilen zadyny Rebbe sadaka getirdi. Şeýle hem, her kim her bir işde ulanyp boljak akasiýa agajyny getirdi. 25 Ähli ukyply çeper elli aýallar gök, badam, gyrmyzy ýüplükden we nepis zygyr matadan öz elleri bilen ören zatlaryny getirdiler. 26 Ýüreklerine salnan ähli başarjaň aýallar geçiniň ýüňünden hem ýüplük ördüler. 27 Ýolbaşçylar efotyň we gursakçanyň gaşlaryny öýjüklerine oturtmak üçin hakyk we başga-da gymmatbaha gaşlar getirdiler. 28 Çyra üçin we mesh üçin, ýakymly ysly tütetgi üçin ýag we ýakymly ysly zatlar getirdiler. 29 Ähli ysraýyl erkekleri we aýallary Rebbiň Musa buýran işi üçin göwnünden çykaran zatlaryny getirdiler. Olar muny Rebbe meýletin sadaka hökmünde getirdiler. 30 Soňra Musa ysraýyllara şeýle diýdi: «Ynha, Reb ýahuda tiresinden Huruň agtygy, Urynyň ogly Besaleli saýlady. 31 Ol ony Öz ruhy bilen dolduryp, oňa dürli hili senetçilik işlerinde ukyp, akyl-paýhas we başarjaňlyk berdi. 32 Ol ökde nakgaş bolup, altyna, kümşe we bürünje dürli nagyşlar saldy. 33 Daşlary oýmakda, agaç ýonmakda, her hili ussaçylyk işinde oňa ukyp berdi. 34 Şeýle hem Reb Besalele we dan tiresinden Ahysamagyň ogly Oholyýaba başga adamlara öwretmek ylhamyny hem berdi. 35 Reb olara dürli hili senetçilik işlerinde ukyp berdi: ussaçylyk ýa-da nakgaşçylyk, ýa-da gök, badam, gyrmyzy ýüplük bilen we nepis zygyr sapak bilen keşde çekmeklik, ýa-da dokmaçylyk berildi. Olaryň hemmesi ökde ussalar we nakgaşlardyr».
1 Mukaddes öýüň gurluşynyň her bir işini nähili ýerine ýetirmelisini biler ýaly, Reb Besalele, Oholyýaba we başga-da her bir ökde ussalara ukyp hem akyl-paýhas berdi. Olar ähli işi Rebbiň buýrugy boýunça ýerine ýetirmelidiler 2 Soňra Musa Besaleli, Oholyýaby we başga-da Rebbiň ukyp beren ähli ökde ussalaryny ýygnady. Reb bu işi ýerine ýetirmegi olaryň ýüreklerine saldy. 3 Olar mukaddes öýi gurmak üçin, ysraýyllaryň getiren ähli meýletin sadakalaryny Musadan aldylar. Ysraýyllar entek hem her gün irden Musa meýletin sadakalaryny getirýärdiler. 4 Şeýlelikde, mukaddes öýüň her dürli işini ýerine ýetirýän hemme ökde senetçiler geldiler. Her kimiň etmeli işi bellenildi. 5 Olar Musa: «Rebbiň bize buýran işini etmekde, halk zatlary gereginden artyk getirýär» diýdiler. 6 Şonuň üçin hem Musa düşelgäniň içine şeýle buýruk bilen: «Mundan beýläk bir erkek ýa-da aýal mukaddes öý üçin sadaka edip, hiç hili zat getirmesin» diýip jar çekdirdi. Şeýdip, halk sadaka getirmesini kesdi. 7 Çünki olaryň getiren zatlary eýýäm ähli işi ýerine ýetirmek üçin gereginden hem artykdy.
Mukaddes çadyryň ýasalyşy
8 Ukyply ökde ussalar on perdeden ybarat mukaddes çadyr ýasadylar. Olar perdeleri nepis zygyr matadan, gök, badam, gyrmyzy ýüplükden edip, olaryň ýüzüne kerubyň şekilini owadanlap çekdiler. 9 Her perdäniň uzynlygy ýigrimi sekiz tirsek, ini dört tirsek bolup, ähli perdeleriň ölçegi bir meňzeşdi. 10 Olar bäş perdäni bir aýry, beýleki bäş perdäni hem bir aýry edip çatdylar. 11 Birinji bäş perdäniň iň soňkusynyň ujuna gök halka ýasadylar, ikinji bäş perdäniň iň soňkusyna-da şeýle etdiler. 12 Birinji toplumyň perdeleriniň iň soňkusynyň ujuna elli sany halka ýasadylar. Ikinji toplumyň soňkusyna-da elli halka ýasadylar. Halkalar biri-biriniň garşysynda ýerleşendi. 13 Altyndan elli sany ildirgiç ýasap, perdeleri ildirgiç bilen biri-birine berkitdiler. Şeýdip, çadyr tutuş bir bitewi boldy. 14 Şeýle hem, geçiniň ýüňünden edilen on bir perdeden ybarat mukaddes çadyryň daşky örtügini ýasadylar. 15 Her perdäniň uzynlygy otuz tirsek, ini dört tirsek bolup, on bir perdäniň-de ölçegini bir meňzeş etdiler. 16 Perdeleriň bäşisini bir aýry çatyp, galan altysyny hem bir aýry çatdylar. 17 Birinji toplumyň ortasyndan iň soňkusynyň ujuna elli sany halka ýasadylar, ikinji toplumyňka hem şeýle etdiler. 18 Soňra bürünçden elli sany ildirgiç ýasap, olary halkadan geçirip, çadyry birleşdirdiler. Şonda çadyr tutuş bir bitewi boldy. 19 Çadyr üçin goçuň eýlenen derisinden ýapynja ýasaldy we onuň üstüni örtmäge saýlama deriden ýene bir ýapynja ýasadylar. 20 Mukaddes çadyr üçin akasiýa agajyndan dikligine çarçuwalar ýasadylar. 21 Her çarçuwanyň uzynlygy on tirsek, ini bir ýarym tirsek boldy. 22 Çarçuwalary biri-biri bilen sepleşdirip durar ýaly, her çarçuwada iki sany gazyk dikdiler. Çadyryň ähli çarçuwalary üçin şeýle edildi. 23 Mukaddes çadyryň çarçuwalaryny şeýle ýasadylar: onuň günorta tarapy üçin ýigrimi sany çarçuwa ýasaldy. 24 Ýigrimi çarçuwanyň aşagyndan kyrk sany kümüşden aýak ýasadylar. Her çarçuwanyň aşagyndan onuň gazygy üçin iki sany aýak ýasaldy. 25 Çadyryň ikinji tarapy bolan demirgazyk tarapy üçin hem ýigrimi çarçuwa ýasaldy. 26 Olara hem her çarçuwa ikiden, jemi kyrk sany kümüşden aýak ýasadylar. Her çarçuwanyň aşagyndan iki aýak ýasadylar. 27 Çadyryň arka tarapy bolan günbatar tarapy üçin, alty çarçuwa ýasaldy. 28 Çadyryň arka tarapyndaky burçlar üçin iki çarçuwa ýasaldy. 29 Olar aşakdan we ýokardan şol bir halka birleşdirlendi. Olaryň ikisi-de şeýle edilip, olar iki burçy emele getirdiler. 30 Şeýdip, sekiz sany çarçuwa bolup, her çarçuwanyň aşagyndan iki aýak ýasalyp, jemi on alty sany kümüşden aýak ýasadylar. 31 Mukaddes çadyryň bir tarapyndaky çarçuwalar üçin akasiýa agajyndan bäş sany taýak ýasadylar. 32 Çadyryň beýleki tarapyndaky çarçuwalar üçin bäşisini we arka tarapy bolan günbataryndaky çarçuwalar üçin bäşisini ýasadylar. 33 Çarçuwalaryň ortasyndan geçýän taýagyny çadyryň bir ujundan beýleki ujuna çenli geçirdiler. 34 Çarçuwalary altyna gaplap, taýaklary saklar ýaly, altyndan halkalar ýasadylar. Taýaklar hem altyna gaplandy. 35 Gök, badam, gyrmyzy ýüplükden we nepis zygyr matadan edilen tuty ýasadylar. Onuň ýüzüne owadan edip, kerubyň şekilini nagyşlap çekdiler. 36 Perdäni asmak üçin, akasiýa agajyndan dört sany sütün ýasaldy. Olary altyn bilen gaplap, olara altyndan ildirgiçler we kümüşden dört sany aýak ýasadylar. 37 Şeýle hem, olar çadyryň girelgesi üçin gök, badam, gyrmyzy ýüplükden we nepis zygyr matadan perde ýasadylar. Ony keşde bilen nagyşladylar. 38 Bu perde üçin akasiýa agajyndan bäş sany sütün dikip, onuň ýokarky örtüklerini we sütünlerini altyna gapladylar. Olaryň ildirgiçlerini hem altyndan edip, olara bürünçden bäş sany aýak ýasadylar.
Äht sandygy
1 Besalel akasiýa agajyndan sandyk ýasady. Onuň uzynlygy iki ýarym tirsek, ini we beýikligi bir ýarym tirsek boldy. 2 Onuň içini-de, daşyny-da sap altyna gaplady we onuň daş-töweregine altyndan jähek saldy. 3 Sandyk üçin dört sany altyn halka ýasady we olary dört aýagyna: ikisini bir tarapyndaky aýaklaryna, beýleki ikisini beýleki tarapyndaky aýaklaryna dakdy. 4 Ol akasiýa agajyndan syryklar ýasap, olary altyna gaplady. 5 Sandygy göterip äkider ýaly, syryklary onuň gapdallaryndaky halkalardan geçirdi. 6 Soňra ol sap altyndan gapak ýasady. Onuň uzynlygyny iki ýarym tirsek, inini bolsa bir ýarym tirsek etdi. 7 Gapagyň her iki ýan çetinde döwme sap altyndan iki sany kerup ýasady. 8 Keruplaryň birini gapagyň bir çetinde, beýlekisini beýleki çetinde ýerleşdirdi. Olary gapagyň her ýan çetinde goýup, olary gapak bilen bir bitewi edip berkitdi. 9 Keruplar ganatlaryny gapagyň depesinde ýaýyp, onuň üstüne saýa salyp durdular. Olaryň ýüzleri biri-birine bakyp, göni gapaga tarap seredip durdular.
Hantagta
10 Şeýle hem ol akasiýa agajyndan hantagta ýasady. Onuň uzynlygy iki tirsek, ini bir tirsek we beýikligi bir ýarym tirsek boldy. 11 Ony sap altyna gaplap, daş-töweregine altyndan jähek saldy. 12 Hantagtanyň gyralaryna dört barmak giňlikde gurşaw etdi we gurşawyň daş-töweregine altyndan jähek saldy. 13 Hantagta üçin altyndan dört sany halka ýasady. Halkalary onuň dört künjündäki dört aýagyna berkitdi. 14 Hantagtany göterip äkider ýaly, halkalardan geçen syryklary gurşawa ýakyn ýerleşdirdi. 15 Besalel akasiýa agajyndan syryklar ýasap, olary altyna gaplady. 16 Hantagtada goýar ýaly sap altyndan şu gap-gaçlary ýasady: ýakymly ysly tütetgi üçin tabaklar we jamlar, içgi sadakasy üçin şakäseler we küýzeler ýasady.
Şemdan
17 Besalel sap altyndan şemdan ýasady. Şemdanyň esasyny we şahasyny hünärmentçilik ýoly bilen döwme sap altyndan ýasap, onuň gülkäsesini, gülgunçasyny we gülýapragyny özi bilen bir bitewi etdi. 18 Şemdanyň her gapdalyndan üç şaha çykyp, jemi onuň alty şahasy boldy. 19 Her şahanyň ujunda badamyň güli şekilinde gülkäse ýasap, onuň gülgunçasy bilen gülýapragyny hem ýasady. Beýleki şahalarda hem hut şeýdip, alty şahanyň altysyny-da birmeňzeş edip ýasady. 20 Şemdanyň ortasyndaky şahada badam gülüne meňzeş dört sany gülkäse bolup, olar hem gülgunçasy bilen we gülýapragy bilen ýasaldy. 21 Her jübütiň astynda bir gunça çykyp, hemmesi bilelikde jemi alty şahany emele getirýärdi. 22 Şemdanyň gunçalaryny we şahalaryny bir bitewi edip ýasap, onuň tutuş özüni döwme sap altyndan ýasady. 23 Şemdana ýedi çyra dakdy. Onuň müçenegini we nowasyny sap altyndan ýasady. 24 Şemdany we oňa degişli ähli enjamlary bir ýarym batman bolan sap altyndan ýasady.
Ýakymly ysly tütetgi üçin sypa
25 Ýakymly ysly tütetgi üçin akasiýa agajyndan sypa ýasady. Onuň uzynlygy bir tirsek, ini hem bir tirsek bolup, ol dörtburç boldy. Onuň beýikligi iki tirsek bolup, çykyp duran burçlaryny özi bilen bile bitewi edip ýasady. 26 Onuň depesini, ähli taraplaryny we burçlaryny sap altyna gaplady. Onuň daş-töweregine altyndan jähek çekdi. 27 Onuň üçin altyndan iki sany halka ýasady we olary jähegiň aşagyndan biri-birine garşy edip, iki tarapyna dakdy. Sypany göterip gider ýaly, ol halkalardan syryklar geçirdi. 28 Syryklary akasiýa agajyndan ýasap, olary altyna gaplady. 29 Ol atyr ýasaýjynyň garylmagy bilen mukaddes mesh ýagyny we ýakymly ysly tütetgi hem taýýarlady.
Ýakma gurbanlyk sypasy
1 Besalel akasiýa agajyndan ýakma gurbanlyk sypasyny ýasady. Onuň uzynlygy-da, ini-de bäş tirsek bolup, ol dörtburçdy we onuň beýikligi hem üç tirsek boldy. 2 Gurbanlyk sypasynyň dört burçy-da ýokary çykyp durandy. Besalel olary gurbanlyk sypasy bilen bir bitewi edip, ony tutuşlygyna bürünje gaplady. 3 Ol gurbanlyk sypasynyň ähli enjamlaryny: kül gaplary, kül atarlary, legenleri, çarşaklary we maňňallary ýasady. Olaryň hemmesini bürünçden ýasady. 4 Gurbanlyk sypasy üçin bürünçden torly gözenek ýasady. Ony gurbanlyk sypasynyň aşaky gurşawynda ýerleşdirdi. 5 Torly gözenegiň dört burçunyň hersine syryklary saklar ýaly halka ýasady. 6 Ol syryklary akasiýa agajyndan ýasap, olary bürünç bilen gaplady. 7 Gurbanlyk sypasyny iki tarapyndan göterip äkider ýaly, syryklary halkalardan geçirdi. Onuň daşyny tagtalardan ýasap, gutusynyň içini boş goýdy. 8 Rebbe ýüz tutulýan çadyryň girelgesinde hyzmat edýän aýallaryň ýüz görülýän aýnasyndan Besalel bürünçden legen ýasady we onuň durýan aýagyny hem bürünçden etdi.
Mukaddes çadyryň haýaty
9 Besalel mukaddes çadyryň haýatyny gurdy. Haýatyň günorta tarapynda ýüz tirsek uzynlykda nepis zygyr matadan perdeler asdy. 10 Perdeler üçin ýigrimi sany sütün we ýigrimi sany aýak bejerdi. Olary tutuş bürünçden ýasady, emma onuň ildirgiçlerini we jäheklerini kümüşden etdi. 11 Demirgazyk tarapy üçin hem şeýle etdi. Onuň boýuna ýüz tirsek uzynlykda perdeler tutdy. Perdeler üçin bürünçden ýigrimi sany sütün we ýigrimi sany aýak ýasady, emma onuň ildirgiçlerini we jäheklerini kümüşden ýasady. 12 Haýatyň günbatar tarapy üçin elli tirsek uzynlykda perdeler tutdy we perdeler üçin on sany sütün we on sany aýak ýasady. Sütünleriň ildirgiçleri we jähekleri kümüşden edilendi. 13 Haýatyň öň tarapy bolan gündogar tarapynyň giňligi elli tirsek boldy. 14 Onuň bir tarapyna uzynlygy on bäş tirsek bolan perdeler tutdy. Olaryň hem üç sütüni we üç aýagy bardy. 15 Beýleki tarapyna hem on bäş tirsek uzynlykda perdeler tutdy, onuň-da üç sütüni we üç aýagy bardy. 16 Haýatyň daş-töweregindäki ähli perdeler nepis zygyr matadan edilendi. 17 Sütünler üçin aýaklar bürünçden edilendi, emma onuň ildirgiçleri we jähekleri kümüşdendi, onuň ýokarsynyň örtükleri hem kümüşdendi. Haýatyň ähli sütünleri kümüş bilen jäheklenendi. 18 Haýatyň girelgesi üçin gök, badam, gyrmyzy ýüplükden we nepis zygyr matadan keşde bilen nagyşlanan ýapynja tikdiler. Onuň uzynlygy ýigrimi tirsek, beýikligi bäş tirsek bolup, ini hem edil haýatyň tutulary ýalydy. 19 Ýapynjanyň bürünçden dört sany sütüni bilen dört sany aýagy bardy. Onuň ildirgiçleri, ýokarsynyň örtükleri we halkalary kümüşdendi. 20 Mukaddes çadyryň we onuň haýatynyň ähli gazyklary bürünçdendi.
Mukaddes çadyryň metallary
21 Ynha, mukaddes çadyryň, ýagny mukaddes äht çadyrynyň gurluşynyň beýany: Bu Musanyň buýrugy esasynda işlenip, ruhany Harunyň ogly Ytamaryň görkezmesi boýunça lewileriň ýerine ýetiren işidi. 22 Rebbiň Musa buýran ähli zatlaryny ýahuda tiresinden Huruň ogly, Urynyň agtygy Besalel ýasady. 23 Onuň ýanynda dan tiresinden Ahysamagyň ogly Oholyýap hem bardy. Ol zergärdi we ussady, gök, badam, gyrmyzy ýüplükden edilen mata we nepis zygyr mata keşde çekýänçidi. 24 Mukaddes öýüň ähli gurluşyk işine ulanmak üçin, sadaka edip getirilen altynyň jemi kyrk dokuz batman we ýarym put boldy. Ol mukaddes öýüň resmi ölçegi bilen ölçeldi. 25 Ilat sanawynda hasaba alnan halkdan ýygnalan kümşüň möçberi ýüz ýetmiş batman we ýarym çuwal boldy. Ol hem mukaddes öýüň resmi ölçegi bilen ölçeldi. 26 Ilat sanawyna alnan her bir adama, ýigrimi we ondan ýokary ýaşly adamlardan başyna mukaddes öýüň resmi ölçegi bilen bir mysgaldan düşýärdi. Ol ýerde jemi alty ýüz müň bäş ýüz elli erkek adam bardy. 27 Mukaddes öýüň sütüni üçin we tutynyň sütüni üçin ýüz ýetmiş batman kümüş ulanyldy. Ýüz sütün üçin ýüz ýetmiş batman kümüş, bir sütün üçin bir ýarym batman kümüş ulanyldy. 28 Besalel sütünleriň ildirgiçleri üçin, onuň ýokarky örtükleri we jähekleri üçin bir batman ulandy. 29 Sadaka üçin getirilen bürünjiň möçberi jemi ýüz ýigrimi batman boldy. 30 Mundan ol Rebbe ýüz tutulýan çadyryň girelgesi üçin aýaklar ýasady, bürünç gurbanlyk sypasyny we onuň üçin bürünçden gözenek, gurbanlyk sypasynyň ähli enjamlaryny, 31 şeýle hem, haýatyň ähli sütünlerini, onuň derwezesiniň sütünlerini, mukaddes çadyryň we haýatyň ähli gazyklaryny ýasady.
Ruhany geýimleri
1 Mukaddes otagda hyzmat etmek üçin gök, badam, gyrmyzy ýüplükden owadan nagyşlanan geýimler tikdiler. Rebbiň Musa buýruşy ýaly, olar Harun üçin mukaddes lybaslary tikdiler. 2 Besalel efoty altyn sapakdan, gök, badam, gyrmyzy ýüplükden we nepis zygyrdan dokalan matadan tikdi. 3 Altyn böleklerini owradyp, sapak ýaly inçe kesip, ony gök, badam, gyrmyzy ýüplügiň we nepis zygyr sapagyň arasyna ussatlyk bilen goşdular. 4 Her iki ujuny biri-birine baglaýan iki sany egin bagyny ýasap, ony hem berkitdiler. 5 Rebbiň Musa buýruşy ýaly, onuň ýüzündäki nagyşly kemeri hem edil efotyň tikilişi ýaly altyndan, gök, badam, gyrmyzy ýüplükden we nepis zygyr matadan tikdiler. 6 Hakyk daşlar taýýarlanyp, oňa nakgaşlaryň oýup möhür basyşy ýaly, Ysraýylyň ogullarynyň atlaryny oýup ýazyp, olary hem altyn gaş öýjüklere oturtdylar. 7 Rebbiň Musa buýruşy ýaly, Ysraýylyň ogullaryna ýatlama daşlary bolmagy üçin bulary efotyň egin bagyna dakdy. 8 Inçe nagyşlar bilen gursakça tikdi. Ony efotyň tikilişi ýaly edip, altyndan, gök, badam, gyrmyzy ýüplükden we nepis zygyr matadan tikdi. 9 Gursakçany iki gat edip, inini boýnuny bir garyş edip, ony dörtburç şekilinde etdi. 10 Gursakçanyň ýüzüne dört hatar gaş: birinji hatara goýy gyzyl, sary, zümerret gaşlary; 11 ikinji hatara pöwrize, gök ýakut, almaz; 12 üçünji hatara mämişi, ak we goňur ýakut, goýy gyrmyzy ýakut; 13 dördünji hatara altyn-sary, hakyk we ýaşyl gaşlary dakdy. Olar altyn gaş öýjüklere oturdylandy. 14 Ysraýylyň ogullarynyň atlaryna laýyklykda gaşlar on iki sany bolup, on iki tiräniň hersiniň ady edil möhür basylan ýaly edilip, her gaşyň ýüzüne oýulyp ýazylandy.
Gursakça
15 Gursakça üçin sap altyndan örme zynjyrlar ýasaldy. 16 Gursakça dakmak üçin, altyndan iki sany gaş öýjügi we iki sany altyn halka ýasap, olary gursakçanyň ýokarky iki ujuna ildirdi. 17 Örme iki altyn zynjyry gursakçanyň ujundaky iki halkadan geçirdi. 18 Zynjyrlaryň beýleki iki ujuny altyn gaş öýjüklere, efotyň öň tarapyndaky egin baglaryna berkitdi. 19 Altyndan ýene iki sany halka ýasap, olary gursakçanyň iç ýüzündäki iki ujuna, efotyň iç gatyna dakdy. 20 Altyndan ýene-de iki sany halka ýasap, olary efotyň öň tarapyndaky egin bagynyň aşaky bölegine berkitdi. Olar efotyň nagyşly kemeriniň ýokarsynda ýerleşendi. 21 Rebbiň Musa buýruşy ýaly, gursakçanyň efotdan sallanyp gaçmazlygy üçin, onuň halkalary gök ýüp bilen efotyň halkalaryna daňlandy. Şonda gursakça efotyň nagyşly kemeriniň ýüzünde durdy.
Beýleki ruhany geýimleri
22 Besalel efotyň aşagyndan geýilýän dony gök matadan tikdi. 23 Onuň ortasyndan kelle girip-çykar ýaly açyk ýer goýdy. Bu açyk ýer ýyrtylmaz ýaly, oňa gyýa aýlady. 24 Gök, badam, gyrmyzy ýüplükden nar şekillerini ýasap, olary donuň aşaky etegine dakdy. 25 Sap altyndan jaňjagazlar ýasap, olary narlaryň arasyndan donuň tutuş aşaky etegine dakdy. 26 Rebbiň Musa buýruşy ýaly, bir nar bilen altyn jaňjagaz, olar hyzmat edende geýmek üçin tikilen donuň tutuş aşaky etegine dakyldy. 27 Olar Harun we onuň ogullary üçin nepis zygyr matadan uzyn köýnekler hem tikdiler 28 Şeýle hem, nepis zygyr matadan selle, başdaňy we ýüplükden içki geýimler tikdiler. 29 Bilguşagy gök, badam, gyrmyzy ýüplükden we nepis zygyr matadan edilip, nagyşlar bilen keşdelendi. Bu Rebbiň Musa buýruşy ýaly edildi. 30 Sap altyndan bezeg şaýyny ýasady. Oýup möhür basylan dek, onuň ýüzüne Rebbe bagyş edilen diýen sözleri oýup ýazdy. 31 Rebbiň Musa buýruşy ýaly, muny gök sapak bilen selläniň öň tarapyna çatdy.
Ähli işleriň tamamlanmagy
32 Şeýlelik bilen, Rebbe ýüz tutulýan mukaddes çadyryň ähli işi tamamlandy. Ysraýyllar ähli zatlary edil Rebbiň Musa buýruşy ýaly ýasadylar. 33 Soňra olar mukaddes çadyry Musanyň ýanyna getirdiler, şeýle hem: çadyr we onuň ähli esbaplary, onuň ildirgiçleri, çarçuwalary, taýaklary sütünleri we aýaklary; 34 goçuň eýlenen derisinden we saýlama deriden ýapynja, tuty; 35 Äht sandygy we onuň syryklary, gapagy, 36 hantagta, onuň ähli enjamlary, Rebbe hödür çöregi; 37 yşyk üçin sap şemdan, onuň ähli enjamlary we çyralary, çyra üçin ýag; 38 altyndan tütetgi sypasy, mesh ýagy we hoşboý ysly zatlar, mukaddes çadyryň girelgesi üçin ýapynja; 39 bürünç gurbanlyk sypasy, onuň bürünçden gözenegi, onuň syryklary we ähli enjamlary, legeni we onuň sütüni; 40 haýatyň perdeleri, sütünleri we aýaklary, onuň derwezesi üçin ýapynja, onuň halkalary we gazyklary. Rebbe ýüz tutulýan mukaddes çadyryň hyzmaty üçin ähli esbaplar. 41 Mukaddes otagda hyzmat etmek üçin, owadan tikilen mukaddes lybaslary. Ruhany Harunyň we onuň ogullarynyň ruhany bolup hyzmat etmekleri üçin ýörite geýimleri getirildi. 42 Ysraýyllar ähli işi edil Rebbiň Musa buýruşy ýaly ýerine ýetirdiler. 43 Musa ähli işiň edil Rebbiň buýruşy ýaly ýerine ýetirlendigini görende, ysraýyllara alkyş aýtdy.
Mukaddes çadyryň gurlup bagyş edilmegi
1 Reb Musa şeýle diýdi: 2 «Birinji aýyň birinji güni Rebbe ýüz tutulýan mukaddes çadyry gur. 3 Äht sandygyny getirip, onuň içinde goý we onuň öňünden tuty tut. 4 Hantagtany getirip, onuň enjamlaryny oturt. Şemdany getirip, onuň çyralaryny ýak. 5 Tütetgi üçin altyndan edilen sypany Äht sandygynyň öňünde goý. Mukaddes çadyryň girelgesine ýapynja tut. 6 Rebbe ýüz tutulýan mukaddes çadyryň girelgesiniň öňünde ýakma gurbanlyk sypasyny gur. 7 Çadyr bilen gurbanlyk sypasynyň arasynda legen goýup, oňa suw guý. 8 Tutuş daş-töwerege haýat gur we haýatyň derwezesine ýapynja tut. 9 Soňra mukaddes ýagyny alyp, mukaddes çadyry we onuň ähli zatlaryny ýag guý. Ony we onuň ähli esbaplaryny mukaddes et, şonda ol mukaddes bolar. 10 Ýakma gurbanlygynyň sypasynyň üstüne we onuň ähli enjamlarynyň üstüne hem ýag sepele. Şeýdip, gurbanlyk sypasyny mukaddes edip, ol iň mukaddes bolar. 11 Legeni we onuň durýan aýagynyň üstüne ýag sepeläp mukaddes et. 12 Soňra Haruny we onuň ogullaryny Rebbe ýüz tutulýan çadyryň girelgesine getirip, olary suw bilen ýuw. 13 Haruna ruhany geýimlerini geýdir we onuň başyna ýag çalyp, Maňa bagyş et, şonda ol Maňa ruhany bolup hyzmat edip biler. 14 Onuň ogullaryny hem getirip, olara uzyn köýnekleri geýdir. 15 Atasyny bagyş edişiň ýaly, ogullaryny hem başyna ýag çalyp bagyş et, şonda olar Maňa ruhany bolup hyzmat edip bilerler: bu ruhanyçylyk olar üçin nesilme-nesil ebedilik bolar». 16 Musa ähli zady edil Rebbiň özüne buýruşy ýaly etdi. 17 Ikinji ýylyň birinji aýynyň birinji güni mukaddes çadyr guruldy. 18 Musa mukaddes çadyry şeýle gurdy: onuň aýaklaryny, çarçuwalaryny oturtdy, syryklaryny dakdy we sütünlerini dikdi. 19 Musa Rebbiň özüne buýruşy ýaly edip, mukaddes çadyryň daşky örtügini we ýapynjasyny tutdy. 20 Ol Äht ýazgysyny alyp, sandygyň içinde goýdy we sandygyň syryklaryny dakyp, onuň üstüniň gapagyny ýapdy. 21 Musa Rebbiň buýruşy ýaly, Äht sandygyny mukaddes çadyra getirip goýdy. Onuň öňünden tuty asyp, ony aýratyn goýdy. 22 Ol hantagtany tutynyň daşynda, Rebbe ýüz tutulýan mukaddes çadyryň demirgazygynda goýdy. 23 Musa Rebbiň buýruşy ýaly edip, ol hödür çöregini hantagtanyň üstünde goýup, Rebbiň huzuryna getirdi. 24 Şemdany Rebbe ýüz tutulýan mukaddes çadyryň günorta tarapyna getirip, hantagtanyň garşysynda goýdy. 25 Rebbiň özüne buýruşy ýaly, Musa Rebbiň huzurynda çyralary ýakdy. 26 Altyndan edilen sypany getirip, Rebbe ýüz tutulýan çadyrda, tutynyň öňünde goýdy. 27 Musa Rebbiň buýruşy ýaly, onuň üstünde ýakymly ysly tütetgi ýakdy. 28 Ol mukaddes çadyryň girelgesi üçin ýapynja hem tutdy. 29 Ol Rebbe ýüz tutulýan mukaddes çadyryň girelgesinde ýakma gurbanlyk sypasyny goýdy. Rebbiň buýruşy ýaly, onuň üstünde ýakma gurbanlygyny we galla sadakasyny berdi. 30 Rebbe ýüz tutulýan çadyr bilen gurbanlyk sypasynyň arasynda legeni goýdy we ýuwunmak üçin onuň içine suw guýdy. 31 Musa, Harun we onuň ogullary şol suw bilen ellerini we aýaklaryny ýuwdular. 32 Olar Rebbe ýüz tutulýan çadyra girenlerinde we gurbanlyk sypasynyň ýanyna gelenlerinde, Rebbiň Musa buýruşy ýaly ýuwundylar. 33 Mukaddes çadyryň we gurbanlyk sypasynyň daş-töweregine haýat gurdy we haýatyň derwezesine ýapynja tutdy. Şeýdip, Musa ähli işi tamamlady.
Rebbiň bulutdaky şöhraty
34 Soňra Rebbe ýüz tutulýan mukaddes çadyry bulut örtdi. Rebbiň şöhraty mukaddes çadyry doldurdy. 35 Musa Rebbe ýüz tutulýan çadyra girip bilmedi, sebäbi ony bulut örtüp, mukaddes çadyry Rebbiň şöhraty doldurypdy. 36 Her gezek bulut mukaddes çadyrdan aýrylyp süýşende, ysraýyllar hem öz ýollaryny dowam etdirerdiler. 37 Emma bulut ol ýerden aýrylmasa, tä bulut süýşýänçä, olar hem göçmän oturardylar. 38 Her gezek tutuş ysraýyl halky ýöriş edende, Reb olar üçin gündizine bulut, gijesine ot sütüni bolup, mukaddes çadyryň depesinde durýardy.
Ýakma gurbanlygy
1 Reb Özüne ýüz tutulýan çadyrdan Musany çagyryp, oňa şeýle diýdi: 2 «Ysraýyl halkyna aýt, Rebbe mal gurbanlyk bermek isleýänler, goý, gara mallardan ýa-da dowarlardan bersinler. 3 Siz gara maly ýakma gurbanlyk berseňiz, malyňyz şikessiz öküzçe bolsun. Rebbiň bu gurbanlygy siziň adyňyzdan kabul ederi ýaly, siz bu ýakma gurbanlygyny Rebbe ýüz tutulýan çadyryň agzyna getiriň. 4 Ýakma gurbanlyk berýän malyň eýesi, onuň kellesine elini goýsun we Hudaý ol maly sizi günäleriňizden saplaýan gurbanlyk hökmünde kabul eder. 5 Soňra öküzçäniň eýesi Rebbiň huzurynda onuň damagyny çalsyn. Harunyň ogullary – ruhanylar bolsa onuň ganyny Rebbe hödür edip, ony Rebbe ýüz tutulýan çadyryň agzyndaky gurbanlyk sypasynyň çar tarapyna serpsinler. 6 Soňra gurbanlyk malynyň eýesi, ony deriden çykaryp, böleklesin. 7 Ruhany Harunyň ogullary gurbanlyk sypasynyň üstünde odun örüp, ot ýaksynlar. 8 Soňra Harunyň ogullary – ruhanylar, böleklenen eti, malyň kellesidir içýagy bilen bilelikde, gurbanlyk sypasynyň üstünde ýanyp duran otda goýsunlar. 9 Malyň garyn içegeleri we aýaklary suwa ýuwulsyn. Ruhany bolsa bularyň hemmesini gurbanlyk sypasynda ýaksyn. Rebbe tutuşlygyna ot üsti bilen berilýän bu ýakma gurbanlygynyň ysy Oňa ýakymlydyr. 10 Dowarlardan alnan janly ýakma gurbanlyk berilýän bolsa, onda bu gurbanlyk janlysy hiç bir şikessiz goç ýa-da erkeç bolsun. 11 Malyň eýesi gurbanlyk janlysynyň damagyny gurbanlyk sypasynyň demirgazyk tarapynda, Rebbiň huzurynda çalsyn. Harunyň ogullary – ruhanylar bolsa, gurbanlyk janlysynyň ganyny gurbanlyk sypasynyň çar tarapyna serpsinler. 12 Soňra malyň eýesi gurbanlyk janlysyny böleklesin. Ruhany bolsa, ol bölekleri janlynyň kellesidir içýagy bilen bilelikde gurbanlyk sypasynda ýanyp duran otda goýsun. 13 Gurbanlyk janlysynyň garyn içegeleri we aýaklary suwa ýuwulsyn. Onsoň ruhany bularyň hemmesini gurbanlyk sypasynda ýaksyn. Rebbe tutuşlygyna ot üsti bilen berilýän bu ýakma gurbanlygynyň ysy, Oňa ýakymlydyr. 14 Eger Rebbe ýakma gurbanlyk hökmünde guş hödürlenilýän bolsa, onda siziň gurbanlyk guşuňyz gumry ýa-da kepderi bolsun. 15 Ruhany gurbanlyk guşunyň boýnuny ýolup, onuň kellesini gurbanlyk sypasynda ýaksyn. Onuň ganyny gurbanlyk sypasynyň gapdalyna sykyp akdyrsyn. 16 Ruhany guşuň petekesini içindäki zatlary bilen bile alyp, gurbanlyk sypasynyň gündogar tarapyna, kül atylýan ýere taşlasyn. 17 Soňra ruhany guşuň ganatlaryndan tutup, ony ikä bölsün, ýöne bölekleri biri-birinden doly bölüp aýyrmasyn. Onsoň ol guşy gurbanlyk sypasynda ýaksyn. Rebbe tutuşlygyna ot üsti bilen berilýän bu ýakma gurbanlygynyň ysy, Oňa ýakymlydyr.
Galla sadakasy
1 Kimde-kim Rebbe galla sadakasyny bermekçi bolsa, ol sadaka saýlama bugdaý unundan berilsin. Sadaka berýän, unuň üstüne zeýtun ýagyny guýup, ýakymly ysly tütetgini onuň üstünde goýsun. 2 Onsoň galla sadakasy Harunyň ogullaryna – ruhanylara getirilip berilsin. Ruhany zeýtun ýagyna garylan saýlama bugdaý unundan bir goşawujyny, ýakymly ysly tütetginiň baryny alyp, olary gurbanlyk sypasynda ýaksyn. Rebbiň ýoluna ot üsti bilen berlen bu sadaka paýynyň ysy, Oňa ýakymlydyr. 3 Galla sadakasynyň galany Harun bilen onuň ogullarynyňky bolsun. Rebbe ot üsti bilen berilýän bu sadaka örän mukaddes sadakadyr. 4 Eger siz tamdyrda ýapylan petiri sadaka bermekçi bolsaňyz, onda ol saýlama bugdaý unundan bişirilen, zeýtun ýagyna ýugrulan, hamyrmaýasyz külçeler ýa-da ojakda bişirilen, ýüzüne zeýtun ýagy çalnan çelpekler bolsun. 5 Eger tabada bişirilen galla sadakasyny bermekçi bolsaňyz, onda ol saýlama bugdaý unundan, zeýtun ýagyna ýugrulyp bişirilen petir bolsun. 6 Sadaka berýän petiri dograp, üstüne zeýtun ýagyny guýsun – bu galla sadakasydyr. 7 Eger siziň berýän galla sadakaňyz saçda bişirilen petir çörek bolsa, onda ol saýlama bugdaý unundan edilen hem-de zeýtun ýagyna ýugrulan bolsun. 8 Rebbe şeýle bişirilen galla sadakasyny hödür ediň. Çörek ruhana getirilip berlenden soň, ol ony gurbanlyk sypasynyň ýanyna alyp barsyn. 9 Ruhany Rebbiň ýoluna berilýän bu sadaka paýyny galla sadakasyndan bölüp aýryp, ony gurbanlyk sypasynda ýaksyn. Rebbe ot üsti bilen berilýän bu sadakanyň ysy Oňa ýakymlydyr. 10 Galla sadakasynyň galan bölegi, Harun bilen onuň ogullarynyňky bolsun. Rebbe ot üsti bilen berilýän bu sadaka paýy örän mukaddesdir. 11 Rebbe sadaka berjek çöregiňiz hiç wagt hamyrmaýaly bolmasyn. Çünki Rebbe ot üsti bilen berilýän bu sadaka hamyrmaýaly bolmaly däldir ýa-da bal goşulmaly däldir 12 Siz bu zatlary Rebbe ekiniňiziň ilkinji hasyl sadakasy hökmünde berip bilersiňiz. Emma olar gurbanlyk sypasynda ýakymly ys çykarmak üçin ýakylmasyn. 13 Siz berýän galla sadakalaryňyza duz sepiň. Çünki duz Hudaýyňyz bilen baglaşan ähtiňiziň nyşanydyr. Berýän sadakalaryňyzyň hemmesine duz sepiň. 14 Eger siz ekiniňiziň ilkinji hasylyny Rebbe galla sadakasy hökmünde hödür etmekçi bolsaňyz, ol döwlen täze bugdaý sümmülinden alnan we otda gowrulan bolsun. 15 Oňa zeýtun ýagyny goşup, ýakymly ysly tütetgini-de onuň üstüne goýuň. Bu galla sadakasydyr. 16 Onsoň ruhany döwlen bugdaýyň belli bir mukdaryny we ýakymly ysly tütetgili zeýtun ýagyny alyp, olary gurbanlyk sypasynda ýaksyn. Bu Rebbiň ýoluna ot üsti bilen berlen sadaka paýydyr.
Salamatlyk gurbanlygy
1 Berýän sadakaňyz salamatlyk gurbanlygy bolup, siz uly mal öldürmekçi bolsaňyz, onuň öküz ýa sygyrdygynyň parhy ýok, ol şikessiz mal bolmalydyr. 2 Malyň eýesi gurbanlyk malynyň kellesine elini goýup, Rebbe ýüz tutulýan çadyryň agzynda onuň damagyny çalsyn. Harunyň ogullary – ruhanylar gurbanlygyň ganyny gurbanlyk sypasynyň çar tarapyna serpsinler. 3 Siz salamatlyk gurbanlygyndan bar içýaglary hem-de garyn içegeleriň daşyndaky bar ýagy, bildäki iki böwregi daşynyň ýagy bilen, bagryň ýüzündäki ýag perdesini böwrekler bilen bile alyp, olary Rebbe ot üsti bilen berilýän gurbanlyk paýy hökmünde hödür ediň. 5 Onsoň Harunyň ogullary bulary gurbanlyk sypasynyň üstünde ýanyp duran otdaky ýakma gurbanlygy bilen bile ýaksynlar. Rebbe ot üsti bilen berilýän bu gurbanlygyň ysy, Oňa ýakymlydyr. 6 Eger salamatlyk gurbanlygy hökmünde Rebbe dowar süriňizden gurbanlyk hödür etmekçi bolsaňyz, onda ol goçmy, goýunmy, tekemi, geçimi parhy ýok, ol şikessiz dowar bolmalydyr. 7 Eger siz goýun gurbanlyk bermekçi bolsaňyz, onda ony Rebbiň huzuryna getirmelisiňiz. 8 Malyň eýesi gurbanlyk janlysynyň kellesine elini goýup, onuň damagyny Rebbe ýüz tutulýan çadyryň öňünde çalsyn. Harunyň ogullary onuň ganyny gurbanlyk sypasynyň çar tarapyna serpsinler. 9 Malyň eýesi salamatlyk gurbanlygy üçin hödür edilen janlynyň ähli ýaglaryny: goýnuň türresiniň düýbünden kesilip alnan guýruk ýagynyňdyr içýaglarynyň baryny we garyn içegeleriň daşyndaky ýaglaryň baryny, bildäki iki böwregi daşynyň ýagy bilen, bagryň ýüzündäki ýag perdesini böwrekler bilen bile alyp, olary Rebbe ot üsti bilen berilýän gurbanlyk paýy hökmünde hödür etsin. 11 Onsoň ruhany bulary alyp, Rebbe ot üsti bilen berilýän iýmit sadakasy hökmünde gurbanlyk sypasynda ýaksyn. 12 Eger geçi gurbanlyk bermekçi bolsaňyz, siz ony Rebbiň huzuryna getirmelisiňiz. 13 Malyň eýesi onuň kellesine elini goýup, Rebbe ýüz tutulýan çadyryň öňünde onuň damagyny çalsyn. Harunyň ogullary gurbanlyk janlysynyň ganyny gurbanlyk sypasynyň çar tarapyna serpsinler. 14 Malyň eýesi gurbanlyk janlysynyň bar içýaglaryny hem-de garyn içegeleriniň daşyndaky ähli ýagyny, bildäki iki böwregi daşynyň ýagy bilen we bagryň ýüzündäki ýag perdesini böwrekler bilen bile alyp, olary Rebbe ot üsti bilen berilýän gurbanlyk paýy hökmünde hödür etsin. 16 Onsoň ruhany bulary alyp, Rebbe ot üsti bilen berilýän iýmit sadakasy hökmünde gurbanlyk sypasynda ýaksyn. Onuň ysy Rebbe ýakymlydyr. Gurbanlygyň ähli ýagy Rebbe hödür edilsin. 17 Siz nirede ýaşasaňyz-da, etiň ýagyny we ganyny iýmäň. Bu siziň bütin nesilleriňiz üçin ebedi parz bolsun».
Tötänlikden edilen günäler üçin berilýän sadakalar
1 Reb Musa şeýle diýdi: 2 «Ysraýyl halkyna aýt: „Kimde-kim Men Rebbiň size beren buýruklarymy tötänden bozup, günä etse, şeýle-de başyna ýag çalnyp saýlanan baş ruhanynyň özi günä iş edip, halky ýazykly etse, onda ol şikessiz bir öküzçäni öldürip, ony Rebbe günä gurbanlygy hökmünde hödür etsin. 4 Öküzçäni Rebbe ýüz tutulýan çadyryň agzyna, Rebbiň huzuryna getirsin we elini öküzçäniň kellesine goýup, Rebbiň huzurynda onuň damagyny çalsyn. 5 Onsoň başyna ýag çalnyp saýlanan baş ruhany öküzçäniň ganyndan birazragyny alyp, ony Rebbe ýüz tutulýan çadyra getirsin. 6 Baş ruhany gana barmagyny batyryp, Rebbiň huzuryna – iň mukaddes otagyň tutusynyň öňüne gany ýedi gezek sepelesin. 7 Soňra baş ruhany Rebbe ýüz tutulýan çadyrdaky – Rebbiň huzuryndaky ýakymly ysly tütetgi ýakylýan gurbanlyk sypasynyň şahlaryna biraz gan çalsyn. Öküzçäniň galan ganyny bolsa, ol Rebbe ýüz tutulýan çadyryň agzyndaky ýakma gurbanlyk sypasynyň düýbüne döksün. 8 Baş ruhany günä üçin gurbanlyk hökmünde berlen bu öküzçäniň bar içýaglaryny, garyn içegeleriniň daşyndaky ýaglaryny, bildäki iki böwregi daşynyň ýagy bilen we bagryň ýüzündäki ýag perdesini böwrekler bilen bile alsyn. 10 Baş ruhany bu malyň ýagyny-da edil salamatlyk gurbanlygy üçin öldürilen öküziň ýaglarynyň alnyşy ýaly alyp, olary ýakma gurbanlyk sypasynda ýaksyn. 11 Emma baş ruhany öküzçäniň derisini, bar etini, kellebaşaýagyny, garyn-içegelerini garyn-gajagy bilen, garaz, öküzçäniň diňe ýagyndan başga bar zadyny düşelgäniň daşyndaky bir halal ýere, kül üýşmeginiň üstüne çykardyp ýakdyrsyn. 13 Eger bütin ysraýyl halky öz Hudaýy Rebbiň beren buýruklaryny tötänlikden bozup, günä edip, bu günä iş hem jemagatdan ýaşyrylyp, olaryň eden günäleriniň üsti açylan badyna, jemagat günä üçin gurbanlyk hökmünde bir öküzçäni Rebbe ýüz tutulýan çadyryň öňüne getirsin. 15 Halkyň ýaşululary Rebbiň huzurynda ellerini öküzçäniň kellesine goýup, şol ýerde onuň damagy çalynsyn. 16 Başyna ýag çalnyp saýlanan baş ruhany öküzçäniň ganyndan birazragyny alyp, ony Rebbe ýüz tutulýan çadyra getirsin 17 Onsoň baş ruhany barmagyny gana batyryp, ony ýedi gezek Rebbiň huzuryna – iň mukaddes otagyň öňüne sepelesin. 18 Soňra baş ruhany Rebbe ýüz tutulýan çadyrda Rebbiň huzuryndaky gurbanlyk sypasynyň şahlaryna biraz gan çalsyn. Galan gany bolsa, ol Rebbe ýüz tutulýan çadyryň agzyndaky ýakma gurbanlyk sypasynyň düýbüne döksün. 19 Baş ruhany öküzçäniň ähli ýagyny alyp, ony gurbanlyk sypasynda ýaksyn. 20 Baş ruhany günä gurbanlygy üçin berlen öküzçe bilen näme eden bolsa, bu öküzçe bilen hem şeýle etsin. Ol halky günä üçin gurbanlyga berlen bu öküzçe bilen günäsinden saplasyn we Hudaý halkyň günäsini geçer. 21 Soňra baş ruhany öküzçäni düşelgäniň daşyna çykardyp, ony-da birinji öküzçäni ýakdyryşy ýaly edip ýakdyrsyn. Bu halkyň günä üçin gurbanlygydyr. 22 Eger baştutanlardan biri öz Hudaýy Rebbiň beren buýruklaryny tötänlikden bozup, günä edip, eden günäsi oňa duýdurylan badyna, ol gurbanlyk hökmünde şikessiz bir erkeji getirsin. 24 Ol erkejiň kellesine elini goýup, ýakma gurbanlyk malynyň öldürilýän ýerinde, Rebbiň huzurynda onuň damagyny çalsyn. Bu günä üçin gurbanlykdyr. 25 Ruhany bolsa günä gurbanlyk janlysynyň ganyna barmagyny batyryp, ony ýakma gurbanlyk sypasynyň şahlaryna çalsyn. Galan gany bolsa, ol ýakma gurbanlyk sypasynyň düýbüne döksün. 26 Erkejiň bar ýagyny, ruhany edil salamatlyk gurbanlygynyňky ýaly edip, gurbanlyk sypasynda ýaksyn. Şeýdip, ruhany günä gurbanlygy üçin berlen erkeç bilen günälini günäsinden saplasyn we Hudaý onuň günäsini geçer. 27 Eger ýönekeý halkdan biri Rebbiň beren buýruklaryny tötänlikden bozup, günä edip, günäsi oňa duýdurylan badyna, ol bir şikessiz geçini gurbanlyk bersin. 29 Ol elini günä gurbanlyk janlysynyň kellesine goýup, ýakma gurbanlyk malynyň öldürilýän ýerinde, Rebbiň huzurynda onuň damagyny çalsyn. 30 Ruhany onuň ganyna barmagyny batyryp, ol ony ýakma gurbanlyk sypasynyň şahlaryna çalsyn. Galan gany bolsa ol sypanyň düýbüne döksün. 31 Edil salamatlyk gurbanlygynyň bar ýagyny alşy ýaly, ruhany bu geçiniň hem ähli ýagyny alsyn. Soňra Rebbe ýakymly ys çykarmak üçin ony gurbanlyk sypasynda ýaksyn. Şeýdip, ruhany günä gurbanlygy üçin berlen geçi bilen günälini günäsinden saplasyn we Hudaý onuň günäsini geçer. 32 Eger günäli kişi günä gurbanlygy üçin guzy bermekçi bolsa, onda ol şikessiz guzy bolsun. 33 Malyň eýesi elini guzynyň kellesine goýup, ýakma gurbanlyk malynyň öldürilýän ýerinde, günä üçin gurbanlyk hökmünde onuň damagyny çalsyn. 34 Ruhany barmagyny günä gurbanlyk janlysynyň ganyna batyryp, ony ýakma gurbanlyk sypasynyň şahlaryna çalsyn. Galan gany bolsa, ol gurbanlyk sypasynyň düýbüne döksün. 35 Salamatlyk gurbanlygy üçin öldürilen goýnuň bar ýagynyň alnyşy ýaly, bu günä gurbanlygy üçin hödürlenen guzynyň hem ähli ýagy alynsyn. Ruhany ony alyp, Rebbe ot üsti bilen berlen beýleki gurbanlyklar bilen bile gurbanlyk sypasynda ýaksyn. Şeýdip, ruhany günä gurbanlygy üçin berlen guzy bilen günälini günäsinden saplasyn we Hudaý onuň günäsini geçer.
Günä üçin berilmeli gurbanlygyň ýagdaýlary
1 Kimdir biri bolan işi görüp ýa-da bilibem, bolan işe şaýatlyk etmegi soralanda, ondan boýun gaçyrsa, ol öz jezasyny çekmelidir. 2 Kimdir biri haram saýylýan zada – haram wagşy haýwanyň maslygyna ýa-da haram mal-garanyň maslygyna, ýa-da haram süýrenijileriň we mör-möjekleriň maslygyna tötänlikde galtaşsa, onda ol muny aňan badyna, haram we ýazykly saýylýandyr. 3 Kimdir biri haramlygyna, haram edýän islendik zada tötänlikden galtaşsa, onda ol muny aňan badyna, ýazykly saýylsyn. 4 Kimdir biri ýamanlyk ýa-da ýagşylyk etmek üçin, soňuny saýman tötänden ant içse, onda ol muny aňan badyna, nähili ant içilendigine garamazdan, ýazykly saýylsyn. 5 Eger kimde-kim şulardan birini edip, günä gazanandygyna göz ýetirse, ol eden günäsini boýun alsyn. 6 Ol eden günäsi üçin töleg hökmünde sürüden bir urkaçy janlyny – goýny ýa-da geçini Rebbe günä gurbanlygy üçin getirsin. Ruhany günä gurbanlygy üçin berlen goýun ýa-da geçi bilen günälini günäsinden saplasyn. 7 Eger günäliniň goýna gurby çatmaýan bolsa, eden günäsi üçin töleg hökmünde Rebbe iki sany gumry ýa-da iki kepderi getirsin. Olaryň biri günä gurbanlygy, beýlekisi bolsa ýakma gurbanlygy üçindir. 8 Ol bulary ruhana getirip bersin. Ruhany öňürti günä gurbanlygy üçin niýetlenen guşy Hudaýa hödür edip, onuň boýun oňurgasyny ýazdyrsyn, ýöne onuň kellesini ýolup aýyrmasyn. 9 Onsoň ruhany günä gurbanlyk guşunyň ganyndan gurbanlyk sypasynyň gapdalyna biraz sepeläp, galan gany gurbanlyk sypasynyň düýbüne akdyrsyn. Bu günä üçin gurbanlykdyr. 10 Beýlekisini ruhany höküm boýunça, ýakma gurbanlygy üçin Hudaýa hödür etsin. Şeýdip, ruhany günä gurbanlygy üçin berlen gumry ýa-da kepderi bilen günälini günäsinden saplasyn we Hudaý onuň günäsini geçer. 11 Eger günäliniň iki gumra ýa-da iki kepderä gurby çatmaýan bolsa, onda ol eden günäsi üçin sadaka hökmünde, ondan bir batmana barabar saýlama bugdaý ununy getirsin. Onuň üstüne zeýtun ýagy guýulmasyn ýa-da ýakymly ysly tütetgi goýulmasyn, çünki bu günä üçin gurbanlykdyr. 12 Ol ony ruhana getirip bersin. Ruhany undan Rebbiň ýoluna hödürlenen paý hökmünde bir goşawuç alyp, ony Rebbe ot üsti bilen berilýän sadaka paýy bilen bile gurbanlyk sypasynda ýaksyn. Bu günä üçin gurbanlykdyr. 13 Ýokarda agzalan günälerden birini eden günälini ruhany günä gurbanlygy üçin berlen un bilen günäsinden saplasyn we Hudaý onuň günäsini geçer. Galan un galla sadakasy ýaly ruhanynyňky bolar“».
Ýazyk üçin gurbanlyk
14 Reb Musa şeýle diýdi: 15 «Eger kimdir biri tötänlikde Rebbe berilmeli sadakalary bermän günä gazansa, onda ol Rebbe ýazyk gurbanlygy hökmünde, sürüden şikessiz bir goç getirsin. Ýazyk gurbanlygynyň bahasy mukaddes öýüň ölçegine görä kümüş bilen kesgitlensin. 16 Ol Hudaýa berilmeli sadakalarynyň baryny, üstüne goşmaça bäşden birini goşup, ruhana bersin. Ruhany ýazyk gurbanlygyna berlen goç bilen, günälini günäsinden saplasyn we Hudaý onuň günäsini geçer. 17 Eger kimde-kim Rebbiň beren buýruklarynyň birini tötänlikde bozup, günä gazansa, ol ýazyklydyr we öz jezasyny çekmelidir. 18 Rebbe ýazyk gurbanlygy hökmünde sürüden bir şikessiz goç ýa-da şonuň ýerini tutjak zat getirsin. Ruhany şu goç arkaly günälini tötänlikde eden günäsinden saplasyn we Hudaý onuň günäsini geçer. 19 Bu seniň Rebbe garşy eden günäň üçin töleg hökmünde berilýän ýazyk üçin gurbanlykdyr».
1 Reb Musa şeýle diýdi: 2 «Eger kimdir biri amanat ýa-da girew goýan kişä biwepalyk etse, ýa-da ogurlyk etse, ýa-da ony aldap, Rebbiň tabşyryklaryny bozsa, 3 ýa ýiten zady tapyp alybam, bu hakda ýalandan ant içip, ynsanyň edäýjek zatlarynyň birini edip günä gazanyp, soňam öz eden günäsine düşünip, zorluk ýa-da hile bilen alan ýa-da özüne amanat berlen, ýa-da biri tarapyndan ýitirilen we özüniň tapan zadyny, 5 ýa-da ýalandan ant içen islendik zadyny bütinligine we onuň bäşden bir gymmatyny-da üstüne goşup, öz ýazygyny bilen badyna, ony eýesine gaýtaryp bersin. 6 Soňra ol özüniň Rebbe ýazyk gurbanlygy hökmünde, ruhana sürüden bir şikessiz goç ýa-da onuň ýerini tutjak başga bir zat getirip bersin. 7 Onsoň ruhany Rebbiň huzurynda günälini günäsinden saplasyn we şonda onuň nähili günä edendigine garamazdan, Hudaý onuň günäsini geçer».
Ýakma gurbanlygy baradaky düzgünler
8 Reb Musa şeýle diýdi: 9 «Haruna we onuň ogullaryna tabşyr. Ýakma gurbanlygynyň berliş kadasy şeýledir: „Ýakma gurbanlygy uzakly gije gurbanlyk sypasynyň üstünde goýulmalydyr. Gurbanlyk sypasyndaky ot bolsa, öçürilmeli däldir. 10 Ertesi irden ruhany egnine zygyr matadan tikilen içki geýimini we onuň üstünden zygyr matadan tikilen lybaslaryny geýsin. Soňra ol gurbanlyk sypasynyň üstündäki otda ýanan ýakma gurbanlyk malynyň külüni aýryp, ony gurbanlyk sypasynyň gapdalynda goýsun. 11 Onsoň ruhany zygyr matadan tikilen lybaslaryny çykaryp, başga eşiklerini geýsin we küli düşelgäniň daşyna çykaryp, halal ýere döksün. 12 Gurbanlyk sypasynyň üstündäki ot mydama ýanyp dursun. Ol hiç haçan sönmesin. Ertirlerine ruhany oduň üstüne odun atsyn. Ýakma gurbanlyk malynyň böleklenen etlerini onuň üstüne örsün. Salamatlyk gurbanlyklarynyň ýagyny-da otda ýaksyn. 13 Gurbanlyk sypasynyň üstünde hemişelik ot ýanyp dursun, ol hiç haçan öçmesin“».
Galla sadakasy baradaky düzgünler
14 «Galla sadakasynyň berliş kadasy şeýledir: „Ony Harunyň ogullary Rebbiň huzurynda, gurbanlyk sypasynyň öňünde bersinler. 15 Ruhany galla sadakasynyň zeýtun ýagyna garylan saýlama unundan we onuň üstündäki ýakymly ysly tütetgiden goşawujyny dolduryp alyp, olary Rebbiň ýoluna ot üsti bilen berilýän sadaka paýy hökmünde gurbanlyk sypasynda ýaksyn. Onuň ysy Rebbe ýakymlydyr. 16 Onuň galanyny Harun we onuň ogullary iýsin. Ondan petir bişirilip, olar mukaddes ýerde, Rebbe ýüz tutulýan çadyryň howlusynda iýilsin. 17 Ol hamyrmaýasyz bolsun. Men muny Rebbe ot üsti bilen berlen sadakalarymdan olaryň paýy hökmünde berdim. Edil günä gurbanlygy we ýazyk gurbanlygy ýaly bu galla sadakasy hem örän mukaddes sadakadyr. 18 Harunyň neslinden bolan her bir erkek göbekli bu galla sadakasyndan iýip biler. Bu Rebbe ot üsti bilen berlen sadakalardan onuň nesilleri üçin ebedilik paýdyr. Bu galla sadakasyna Harunyň ogullaryndan başga galtaşan her kes betbagtçylyga uçrar“». 19 Reb Musa şeýle diýdi: 20 «Harunyň we onuň ogullarynyň bagyş edilen güni Rebbe bermeli sadakasy, ine, şundan ybaratdyr. Saýlama bugdaý ununyň ondan bir batmanyny gündelik sadaka hökmünde bersinler. Onuň ýarysy ertirine, beýleki ýarysy agşamyna berilsin. 21 Ol un zeýtun ýagyna ýugrulyp, saçda ýaga bişirilen petir bölekleri, Rebbe ýakymly ys çykarmak üçin galla sadakasy hökmünde hödür edilsin. 22 Galla sadakasyny Harunyň neslinden, başyna ýag çalnyp saýlanan baş ruhany taýýarlamalydyr. Bu sadaka Rebbe ebedilik paý hökmünde tutuşlygyna ýakylsyn. 23 Ruhanynyň berýän her bir galla sadakasy tutuşlygyna ýakylmalydyr, ol iýilmeli däldir».
Günä üçin gurbanlyk
24 Reb Musa şeýle diýdi: 25 «Haruna we onuň ogullaryna aýt, günä üçin gurbanlygyň berliş kadasy şeýledir: Günä gurbanlyk malynyň damagy Rebbiň huzurynda, ýakma gurbanlyk malynyň öldürilýän ýerinde çalynsyn. Bu örän mukaddes gurbanlykdyr. 26 Ony günä gurbanlygy üçin hödür eden ruhany iýsin. Ol mukaddes ýerde, Rebbe ýüz tutulýan çadyryň howlusynda iýilsin. 27 Harunyň ogullaryndan başga gurbanlyk malynyň etine, galtaşan her kes betbagtçylyga uçrar. Eger onuň gany egin-eşige syçrasa, ol mukaddes ýerde ýuwulsyn. 28 Gurbanlyk malynyň eti gaýnadylan toýun gap döwülsin. Eger ol bürünç gapda gaýnadylan bolsa, ol gap sürtgiç bilen sürtülip, suw bilen çaýkalsyn. 29 Ruhanylar urugyndan bolan her bir erkek göbekli ondan iýip biler. Bu gurbanlyk örän mukaddes gurbanlykdyr. 30 Emma mukaddes otagda günäden saplamak üçin, Rebbe ýüz tutulýan çadyryň içine gany getirilen günä gurbanlyk malynyň eti iýilmeli däldir. Ol oda ýakylmalydyr».
Ýazyk gurbanlygy baradaky düzgünler
1 «Ýazyk gurbanlygy örän mukaddes gurbanlykdyr. Onuň berliş kadasy şeýledir: 2 Ýazyk gurbanlyk malynyň damagy ýakma gurbanlyk malynyň öldürilýän ýerinde çalnyp, onuň gany gurbanlyk sypasynyň çar tarapyna serpilsin. 3 Onuň ähli ýagy: guýruk ýagy, garyn içegeleriniň daşyndaky ýagy, bildäki iki böwregi daşynyň ýagy bilen we bagryň ýüzündäki ýag perdesi böwrekler bilen bile alnyp, Rebbe hödür edilsin. 5 Ruhany olary Rebbe ot üsti bilen berilýän gurbanlyk hökmünde gurbanlyk sypasynda ýaksyn. Bu ýazyk üçin gurbanlykdyr. 6 Ruhany maşgalasyndan bolan her bir erkek göbekli ol mal etinden iýsin. Ol mukaddes ýerde iýilsin, çünki bu gurbanlyk örän mukaddes gurbanlykdyr. 7 Ýazyk gurbanlygynyň berliş kadasy-da edil günä üçin gurbanlygynyň berliş kadasy ýalydyr. Ýazyk gurbanlygynyň eti ýazyklyny günäsinden saplaýan ruhanynyňky bolsun. 8 Islendik kişiniň ýakma gurbanlygyny hödürleýän ruhany gurbanlyga berlen malyň derisini özüne alsyn. 9 Tamdyrda, pitide ýa-da saçda taýýarlanan islendik galla sadakasy ony Hudaýa hödürleýän ruhanynyňky bolsun. 10 Emma zeýtun ýagyna garylan ýa-da gury, bişirilmedik galla sadakasy Harun nesilleriniň arasynda deň paýlaşylsyn».
Salamatlyk gurbanlygy baradaky düzgünler
11 «Rebbe hödür edilýän salamatlyk gurbanlygynyň berliş kadasy şeýledir: 12 Eger kimdir biri salamatlyk gurbanlygyny Hudaýa alkyş hökmünde hödürleýän bolsa, onda ol gurbanlyk beriljek mal bilen birlikde zeýtun ýagyna ýugrulan külçeler, ýüzüne zeýtun ýagy çalnan çelpekler we zeýtun ýagyna ýugrulyp, saýlama bugdaý unundan bişirilen petir we çörek hödür etsin. 14 Bularyň hersinden bir çöregi Rebbe üwreme sadakasy hökmünde bersin. Olar salamatlyk gurbanlygynyň ganyny gurbanlyk sypasynyň çar tarapyna serpýän ruhanynyňky bolsun. 15 Rebbe alkyş hökmünde berlen salamatlyk gurbanlyk malynyň eti bolsa, hödür edilen güni iýilsin. Gurbanlyk etiniň ýekeje bölegi-de ertire galdyrylmasyn. 16 Eger hödür edýän sadakaňyz aýdylan ýa-da meýletin sadaka bolsa, onda ol hödür edilen güni iýilsin. Ondan artyp galany ertesi gün iýilsin. 17 Ondan artyp galany bolsa, üçlenji gün oda ýakylsyn. 18 Eger salamatlyk gurbanlygynyň etinden üçlenji gün iýilse, onda ol kabul bolmaz we ony hödür eden üçin hasaba alynmaz. Ol nejisdir, ondan iýen jezany çekmeli. 19 Eger gurbanlyk malynyň eti islendik haram zada galtaşsa, ol iýilmesin, oda ýakylsyn, halal eti haram saýylmadyk kişi iýip biler. 20 Eger kimde-kim haram bolubam, Rebbe hödür edilen salamatlyk gurbanlyk malynyň etinden iýse, ol öz halkyndan çetleşdirilsin. 21 Eger kimde-kim islendik haram zada – ynsan haramlyklaryna, haram mala ýa-da islendik haram jandara galtaşybam, Rebbe hödür edilen salamatlyk gurbanlygynyň etinden iýse, ol öz halkyndan çetleşdirilsin». 22 Reb Musa şeýle diýdi: 23 «Ysraýyl halkyna aýt: „Öküziň, goýnuň ýa-da geçiniň hiç bir ýagyny iýmesinler. 24 Ölen malyň ýa-da ýyrtyjylaryň parçalan malynyň ýagy her hili maksatlar üçin ulanylyp bilner, emma ol hiç haçan iýilmeli däldir. 25 Kimde-kim Rebbe ot üsti bilen berilýän gurbanlyk malynyň ýagyndan iýse, ol ysraýyl halkyndan çetleşdirilsin. 26 Nirede ýaşaýandyklaryna garamazdan, guşuňkymy ýa-da haýwanyňkymy parhy ýok, olar hiç hili gan iýmesinler. 27 Eger kimde-kim gan iýse, nämäniň ganydygynyň parhy ýok, ol öz halkyndan çetleşdirilsin“». 28 Reb Musa şeýle diýdi: 29 «Ysraýyl halkyna aýt: „Kim Rebbe salamatlyk gurbanlygyny hödür etmekçi bolsa, ol Rebbe aýratyn sadakany öz salamatlyk gurbanlyk malyndan bersin. 30 Sadaka berýän adamyň özi gurbanlyk berlen malyň ýagyny onuň döşi bilen birlikde getirip, olary Rebbe ot üsti bilen berilýän göterme sadakasy hökmünde ýokary galdyrsyn. 31 Ruhany ýagy gurbanlyk sypasynda ýaksyn, emma gurbanlyk malynyň döşi Harunyň ogullarynyňky bolmalydyr. 32 Şeýle hem salamatlyk gurbanlygyňyzyň sag buduny-da sadaka hökmünde ruhana beriň. 33 Gurbanlyk malynyň paý hökmünde berilýän bu sag buduny, salamatlyk gurbanlygynyň ganyny we ýagyny hödürlän ruhany alsyn. 34 Çünki Men ysraýyl halkyndan olaryň salamatlyk gurbanlyklaryndan Rebbe göterme sadakasy hökmünde hödürlenen döşi we sag budy aldym. Olary Men ysraýyl halkyndan ruhany Haruna we onuň ogullaryna ebedilik paý hökmünde berdim. 35 Harunyň we onuň ogullarynyň Rebbe ruhany hökmünde gulluk etmäge başlan günlerinden bäri Rebbe ot üsti bilen berilýän sadakalardan olara degişli paý şudur“». 36 Munuň ysraýyl halkyndan ebedilik parz hökmünde ruhanylara berilmelidigini, Haruny we onuň ogullaryny wezipä bellän güni Reb maňa buýurdy. 37 Ýakma gurbanlygynyň, galla sadakasynyň, günä gurbanlygynyň, ýazyk gurbanlygynyň, belleme sadakasynyň we salamatlyk gurbanlygynyň berliş kadasy şulardan ybaratdyr. 38 Sinaý çölünde Reb Özüne gurbanlykdyr sadakalar bermekligi ysraýyl halkyna buýran güni Ol Musa bu tabşyrygy berdi.
Harunyň we onuň ogullarynyň ruhanylyga bellenilmegi
1 Reb Musa şeýle diýdi: 2 «Haruny we onuň ogullaryny, olaryň ruhanylyk lybaslaryny, mesh ýagyny, günä gurbanlyk öküzçesini, iki sany goçy we petirli sebedi al-da, bütin halky Rebbe ýüz tutulýan çadyryň agzyna üýşür». 4 Musa Rebbiň buýruşy ýaly-da etdi. Bütin halk Rebbe ýüz tutulýan çadyryň agzyna ýygnandy. 5 Musa halka ýüzlenip: «Men Rebbiň özüme beren şu aşakdaky tabşyryklaryny ýerine ýetirmelidirin» diýdi. 6 Şundan soň, Musa Haruny we onuň ogullaryny öňe çykaryp, olardan ýuwunmaklaryny talap etdi. 7 Soňra Musa Harunyň egnine uzyn köýnek we don geýdirip, onuň bilini guşak bilen guşady. Musa onuň donunyň üstünden efot geýdirip, ony bezelen kemer bilen Harunyň arkasyna berkitdi. 8 Onuň döşüne gursakça dakyp, onuň içine Urymy we Tummymy saldy. 9 Musa Harunyň kellesine selle orady. Selläniň öň tarapynda bolsa, altyn bezegi – mukaddes täji goýdy. Musa bar zady Rebbiň tabşyryşy ýaly etdi. 10 Soňra Musa mukaddes ýagyny alyp, ony mukaddes çadyra we onuň içindäki ähli enjamlaryň üstüne sepeläp, olary mukaddes etdi. 11 Ýagdan ýedi sapar gurbanlyk sypasynyň üstüne sepeläp, ol gurbanlyk sypasyny, onuň ähli gap-gaçlaryny, gazany we tagany mukaddes etdi. 12 Bagyş etmek üçin, Musa Harunyň başyna mukaddes ýagyny çaldy. 13 Onsoň Musa Harunyň ogullaryny getirdi. Olaryň eginlerine köýneklerini geýdirip, billerine guşak guşap, kellelerine selle orady. Musa bar zady Rebbiň özüne tabşyryşy ýaly etdi. 14 Soňra ol günä gurbanlygy öküzçesini idip getirdi. Harun we onuň ogullary, ellerini öküzçäniň kellesine goýdular. 15 Musa öküzçäniň damagyny çaldy. Ol öküzçäniň ganyndan alyp, ony gurbanlyk sypasynyň şahlaryna barmagy bilen çalyp, gurbanlyk sypasyny halallady. Galan gany bolsa, ol gurbanlyk sypasynyň düýbüne dökdi. Şeýdip, Musa gurbanlyk sypasyny halallamak üçin ony mukaddes etdi. 16 Onsoň Musa garyn içegeleriň daşyndaky bar ýaglary we bagryň ýüzündäki ýag perdesini, iki böwregi daşynyň ýagy bilen alyp, olary gurbanlyk sypasynda ýakdy. 17 Emma öküzçäniň özüni, derisini, etini we garyn-gajagyny, Rebbiň özüne tabşyryşy ýaly, Musa düşelgäniň daşyna çykardyp ýakdyrdy. 18 Soňra ol ýakma gurbanlygy üçin berilýän goçy getirdi. Harun we onuň ogullary ellerini goçuň kellesine goýdular. 19 Goçuň damagy çalyndy. Musa onuň ganyndan alyp, gurbanlyk sypasynyň çar tarapyna serpdi. 20 Ol goçy bölekledi, kellesini we içýagyny, onuň galan bölekleri bilen bile oda ýakdy. 21 Goçuň garyn-içegeleri we aýaklary ýuwlandan soň, Musa goçy bütinligine gurbanlyk sypasynda ýakdy. Bu ýakymly ys çykarmak üçin berilýän ýakma gurbanlygydy, ýagny Rebbiň Musa tabşyryşy ýaly, Rebbe ot üsti bilen berlen gurbanlykdy. 22 Soňra ol hödür edilen ikinji goçy, belleme goçuny getirdi. Harun we onuň ogullary ellerini goçuň kellesine goýdular. 23 Musa goçuň damagyny çalyp, onuň ganyndan aldy. Harunyň sag gulagynyň ýumşak etli ýerine, sag eliniň we sag aýagynyň başam barmagyna gan çaldy. 24 Onsoň Harunyň ogullaryny öňe çykardylar. Musa olaryňam sag gulaklarynyň ýumşak etli ýerine, sag elleriniň we sag aýaklarynyň başam barmaklaryna gan çaldy. Galan gany bolsa, ol gurbanlyk sypasynyň çar tarapyna serpdi. 25 Soňra Musa goçuň ýaglaryny – guýruk ýagyny, garyn-içegeleriň daşyndaky bar ýaglary, bagryň ýüzündäki ýag perdesini, iki böwregi daşynyň ýagy bilen we sag budy aldy. 26 Musa Rebbiň huzuryndaky petirli sebetden bir petiri, zeýtun ýagyna ýugrulan hamyrmaýasyz külçäni, bir çelpegi alyp, olary ýagyň we goçuň sag budunyň üstünde goýdy. 27 Bu zatlaryň hemmesini Musa Harun bilen onuň ogullarynyň eliniň aýasynda goýup, Rebbe göterme sadakasy hökmünde ýokary galdyrdy. 28 Soňra Musa bu zatlary olaryň ellerinden alyp, olary gurbanlyk sypasynda, ýakma gurbanlygy bilen bilelikde ýakdy. Bu Rebbe ot üsti bilen berlen ýakymly ysly belleme sadakasydy. 29 Onsoň Musa döşi alyp, ony Rebbe göterme sadakasy hökmünde ýokary galdyrdy. Bu belleme goçundan Musanyň paýydy. Musa bar zady Rebbiň tabşyryşy ýaly etdi. 30 Musa mesh ýagyndan we gurbanlyk sypasynyň üstündäki gandan alyp, Harunyň üstüne we eşiklerine, onuň ogullarynyň üstüne we eşiklerine sepeledi. Şeýdip, Haruny we onuň eşiklerini, onuň ogullaryny we olaryň eşiklerini bagyş etdi. 31 Onsoň Musa Haruna we onuň ogullaryna şeýle diýdi: «Eti Rebbe ýüz tutulýan çadyryň agzynda bişiriň-de, ony şol ýerde belleme sadakalary üçin niýetlenen sebetdäki çörek bilen iýiň. Hudaý maňa: „Muny Harun we onuň ogullary iýsin“ diýdi. 32 Etden we çörekden artanyny bolsa ýakyň. 33 Belleme dabarasy tamamlanýança, siz ýedi günläp, Rebbe ýüz tutulýan çadyryň agzyndan daşlaşmaň. Çünki bellenme dabarasy ýedi gün dowam etmelidir. 34 Bu günki ýerine ýetirilen her bir iş Hudaýyň tabşyrygy boýunça, siziň günäleriňizden saplanmagyňyz üçin edildi. 35 Siz ýedi gije-gündiziň dowamynda Rebbe ýüz tutulýan çadyryň agzynda bolup, Rebbiň buýrugyny berjaý ediň, ýogsam ölersiňiz. Maňa Rebbiň buýrugy şeýledir». 36 Harun we onuň ogullary Rebbiň Musa arkaly beren ähli tabşyryklaryny berjaý etdiler.
Harun gurbanlyk berýär
1 Sekizlenji gün Musa Haruny, onuň ogullaryny we Ysraýyl ýaşulularyny çagyrdy. 2 Ol Haruna şeýle diýdi: «Özüňe günä gurbanlygy üçin bir şikessiz göläni, ýakma gurbanlygy üçin hem bir şikessiz goçy alyp, olary Rebbe hödür et. 3 Ysraýyl halkyna-da aýt, goý, olar hem günä gurbanlygy üçin bir erkeji, ýakma gurbanlygy üçin hem şikessiz birýaşar göläni we guzyny Rebbiň huzurynda gurbanlyk edip bererleri ýaly, salamatlyk gurbanlygy üçin bir öküzçäni, bir goçy we zeýtun ýagyna garylan galla sadakasyny getirsinler, çünki bu gün Reb size görner». 5 Olar Musanyň buýran zatlaryny Rebbe ýüz tutulýan çadyryň öňüne getirdiler we bütin halk golaýa gelip, Rebbiň huzurynda durdy. 6 Musa olara: «Rebbiň şöhratynyň size görneri ýaly, Rebbiň size beren tabşyrygy şudur» diýdi. 7 Onsoň Musa Haruna şeýle diýdi: «Gurbanlyk sypasyna golaý bar-da, öz günä gurbanlygyňy we ýakma gurbanlygyňy ber, özüňi we halkyňy günälerinden sapla. Rebbiň buýruşy ýaly, halky beren gurbanlygy bilen günälerinden sapla». 8 Harun gurbanlyk sypasynyň ýanyna baryp, özi üçin berilýän günä gurbanlyk gölesiniň damagyny çaldy. 9 Harunyň ogullary gurbanlygyň ganyny ruhana getirip berdiler. Harun barmagyny gana batyryp, gurbanlyk sypasynyň şahlaryna çaldy we galan gany bolsa, ol gurbanlyk sypasynyň düýbüne dökdi. 10 Emma Harun günä gurbanlyk malynyň ýagyny – iki böwregi daşynyň ýagy bilen we bagryň ýüzündäki ýag perdesini gurbanlyk sypasynda ýakyp, Rebbiň Musa tabşyryşy ýaly etdi. 11 Malyň galanyny ol deri bilen bile düşelgäniň daşynda ýakdy. 12 Soňra ol ýakma gurbanlyk malynyň damagyny çaldy. Harunyň ogullary gurbanlygyň ganyny onuň ýanyna getirdiler, Harun gany gurbanlyk sypasynyň çar tarapyna serpdi. 13 Harunyň ogullary ýakma gurbanlyk malyny böleklere bölüp, ony kellesi bilen bile Haruna getirip berdiler. Harun olary tutuşlygyna gurbanlyk sypasynda ýakdy. 14 Harun garyn-içegeleri we aýaklary ýuwup, olary ýakma gurbanlygy bilen bilelikde gurbanlyk sypasynda ýakdy. 15 Soňra Harun halkyň gurbanlygyny hödürledi. Ol halkyň günäleri üçin gurban ediljek erkeji getirip, onuň damagyny çaldy-da, öňki gurbanlyk ýaly, muny hem günä gurbanlygy hökmünde hödürledi. 16 Harun ýakma gurbanlygyny-da hödürläp, ony höküm boýunça hödür etdi. 17 Onsoň ol galla sadakasyny hödürläp, ondan goşawujyny dolduryp aldy-da, ony gurbanlyk sypasynda ýakdy. Bu galla sadakasy ertirlerine berilýän ýakma gurbanlyklaryndan daşarydy. 18 Harun halk üçin salamatlyk gurbanlygy hökmünde berilýän öküziň we goçuň damagyny çaldy. Harunyň ogullary gany onuň ýanyna getirdiler. Harun gany gurbanlyk sypasynyň çar tarapyna serpdi. 19 Şeýle hem, Harunyň ogullary öküziň we goçuň ýaglaryny – guýruk ýaglaryny, garyn-içegeleriň daşyndaky ýaglary, iki böwregi daşynyň ýagy bilen, bagryň ýüzündäki ýag perdesini Haruna getirip berdiler. 20 Harun ilki ýagy döşleriň üstünde goýdy. 21 Soňra Musanyň tabşyryşy ýaly edip, Harun döşleri we sag budy Rebbe göterme sadakasy hökmünde ýokary galdyrdy. 22 Harun günä gurbanlygyny, ýakma gurbanlygyny, salamatlyk gurbanlygyny berenden soň, ellerini halka tarap uzadyp, olara ak pata berdi we gurbanlyk sypasyndan aşak düşdi. 23 Musa bilen Harun Rebbe ýüz tutulýan çadyra girdiler, soňra daşary çykyp, halka ak pata berdiler. Şol wagt Rebbiň şöhraty bütin halka göründi. 24 Rebbiň huzuryndan ot geldi, ot gurbanlyk sypasynyň üstündäki günä gurbanlygyny we ýagy ýakyp, olary küle öwürdi. Bu ahwalaty gören bütin halk gygyryşyp ýüzin ýykyldy.
Nadabyň we Abyhuwyň eden günäsi
1 Bir gün Harunyň ogullary Nadap bilen Abyhu kül atarlaryny alyp, oňa köz saldylar we onuň üstüne ýakymly ysly tütetgini goýup, ony Rebbiň huzuryna eltdiler. Emma bu ot mukaddes däldi, çünki Reb ony olara hödürläň diýip tabşyryk bermändi. 2 Rebbiň huzuryndan duýdansyz ot gelip, Harunyň ogullaryny ýakyp kül etdi we olar Rebbiň huzurynda şol bada jan berdiler. 3 Onsoň Musa Haruna: «Ine, bu Rebbiň: „Hyzmatymy edýän ruhanylar, Meniň mukaddesligime hormat goýmalydyrlar. Bütin halk Meni şöhratlamalydyr“ diýeni şudur» diýdi. Harun sesini çykarmady. 4 Musa Harunyň daýysy Uzygeliň ogullary Mişagel bilen Elsapany çagyryp olara: «Öňe çykyň-da, garyndaşlaryňyzy mukaddes otagyň öňünden aýryp, düşelgäniň daşyna çykaryň» diýdi. 5 Olar öňe çykyp, Musanyň aýdyşy ýaly, olary köýneklerinden tutup, düşelgäniň daşyna çykardylar. 6 Soňra Musa Haruna we onuň ogullary Elgazar bilen Ytamara şeýle diýdi: «Saçlaryňyz daralmadyk bolmasyn, ýas baglap, ýakaňyzy ýyrtmaň. Eger siz şularyň birini etseňiz ölersiňiz we Rebbiň gazaby bütin halkyň başyndan iner. Emma siziň garyndaşlaryňyz we bütin ysraýyl halky Rebbiň ot üsti bilen ýok edenleri üçin ýas tutup bilerler. 7 Siz welin Rebbe ýüz tutulýan çadyryň agzyndan aýrylyp, daşary çykmaň, ýogsam ölersiňiz, çünki depäňize Rebbiň mesh ýagy sürtülendir». Olar Musanyň buýruşy ýaly etdiler. 8 Reb Haruna şeýle diýdi: 9 «Özüňem, ogullaryňam Rebbe ýüz tutulýan çadyra çakyr ýa-da şerap içip girmäň, ýogsam ölersiňiz. Bu siziň nesilleriňiz üçin hem ebedilik parzdyr. 10 Siz mukaddes zat bilen ýönekeý zady, halal bilen haramy biri-birinden tapawutlandyrmalysyňyz. 11 Meniň Musanyň üsti bilen size beren parzlarymy, siz ysraýyl halkyna öwretmelisiňiz». 12 Musa Haruna we onuň galan ogullary Elgazar bilen Ytamara şeýle diýdi: «Rebbe ot üsti bilen berlen sadakalardan artan galla sadakasyny alyň. Ondan petiri bişirip, ony gurbanlyk sypasynyň ýanynda iýiň, çünki ol örän mukaddes sadakadyr. 13 Siz ony mukaddes ýerde iýmelisiňiz. Bu Rebbe ot üsti bilen berilýän gurbanlyklar seniň we ogullaryňyň paýydyr. Çünki Reb maňa şeýle buýurdy. 14 Emma Rebbe göterme sadaka hökmünde berlen döş bilen üwreme sadaka hökmünde budy sen öz ogullaryň we gyzlaryň bilen bile islendik halal ýerde iýip bilersiň. Çünki bular ysraýyl halkynyň salamatlyk gurbanlyklaryndan saňa we seniň çagalaryňa berlen paýdyr. 15 Üwreme sadakasy hökmünde budy we Rebbe ýokary galdyrylan göterme sadakasy hökmünde döşi olar Rebbe ot üsti bilen berilýän ýag gurbanlygy bilen birlikde getirsinler. Bular Rebbiň tabşyryşy ýaly, saňa we seniň ogullaryňa ebedilik berlen paý bolsun». 16 Onsoň Musa günä gurbanlygy erkejini sorady, görse, ol eýýäm ýakylan eken. Muňa Musanyň gaty gahary gelip, ol Harunyň aman galan ogullary Elgazar bilen Ytamara şeýle diýdi: 17 «Näme üçin siz günä gurbanlygyny mukaddes öýüň ýanynda iýmediňiz? Ol örän mukaddes gurbanlykdyr, ony size Reb Öz huzurynda halky günälerinden saplamagyňyz üçin berdi ahyryn. 18 Gurbanlyk malynyň gany mukaddes otaga getirilmändir. Meniň tabşyrygyma görä, siz bu gurbanlygy hökman mukaddes öýüň ýanynda iýmelidiňiz». 19 Harun Musa ýüzlenip şeýle diýdi: «Ine, meniň ogullarym bu gün Rebbiň huzurynda günä hem-de ýakma gurbanlyklaryny berdi. Meniň başymdan bolsa, betbagtçylyk indi, muňa garamazdan, bu gün men günä gurbanlygyndan iýen bolsam, bu Rebbe ýararmydy?» 20 Muny eşiden Musa onuň bilen razylaşdy.
Halal we haram jandarlar hakynda kanunlar
1 Reb Musa hem-de Haruna şeýle diýdi: 2 «Ysraýyl halkyna aýdyň, gury ýerde ýaşaýan jandarlaryň arasyndan siziň iýip biljekleriňiz şulardyr: goşatoýnakly, gäwüşeýän islendik haýwany. 4 Emma gäwüş gaýtarýan haýwanlardan ýa-da goşatoýnakly haýwanlardan düýäni, sakartorsugy we towşany iýmeli dälsiňiz, çünki olar gäwüş gaýtarýarlar, emma olar goşatoýnakly däldirler, bular siziň üçin haramdyr. 7 Goşatoýnaklydygyna garamazdan, doňuz hem siziň üçin haramdyr, çünki ol gäwüş gaýtarmaýar. 8 Şu ýokarda agzalan haýwanlaryň etini iýmäň, olaryň maslygyna galtaşmaň, olar siziň üçin haramdyrlar. 9 Suwda ýaşaýan ähli jandarlardan şulary iýip bilersiňiz: Akar suwda ýa-da deňizdedigine garamazdan, ähli ýüzgüçli hem teňňeli jandarlary iýip bilersiňiz. 10 Suwda ýaşaýan islendik ýüzgüçsiz we teňňesiz süýrenijiler we deňizdäki beýleki kiçi jandarlaryň ählisi siziň üçin nejisdir. 11 Bu jandarlar ysraýyl halky üçin nejisligine galsyn. Olaryň etini iýmäň, olaryň maslygyna galtaşmaň. 12 Suwda ýaşaýan ýüzgüçsiz we teňňesiz jandarlaryň bary siziň üçin nejisdir. 13 Guşlardan şu aşakdakylar siziň üçin nejisdir. Bürgüt, garaguş we derýa bürgüdi; 14 çaýçaňňalak, laçynyň ähli görnüşleri; 15 garganyň ähli görnüşleri; 16 düýeguş, hüwi, çarlak, gyrgynyň ähli görnüşleri; 17 baýguş, jüptün, uly baýguş, 18 ak baýguş, gotan we dazzarkel; 19 leglek, hokgaryň ähli görnüşleri, hüýpüýpik we ýarganat; 20 Dört aýakly, ganatly mör-möjekleriň hemmesi siziň üçin nejisdir. 21 Ýöne dört aýakly ganatly mör-möjeklerden, ýerde böker ýaly aýagy bogunlylaryny iýip bilersiňiz. 22 Olardan çekirtge görnüşlileri, çöl çekirtge görnüşlileri, jyzlan görnüşlileri, ýaşyl çekirtge görnüşlileri iýip bilersiňiz. 23 Emma galan dört aýakly, ganatly mör-möjekleriň bary siziň üçin nejisdir. 24 Kimde-kim olaryň maslygyna galtaşsa, ol agşama çenli haram saýylsyn. 25 Kimde-kim bularyň maslygynyň islendik bölegini göterse, ol eşiklerini ýuwsun we agşama çenli haram saýylsyn. 26 Toýnakly bolup, emma toýnagy ýaryk bolmadyk ýa-da gäwüş gaýtarmaýan her bir haýwan, siziň üçin haramdyr. 27 Dört aýakly jandarlaryň arasynda penjesini ýere urup ýöreýänleriniň bary siziň üçin haramdyr. Kimde-kim bu haýwanlaryň maslygyna galtaşsa, ol agşama çenli haram saýylsyn. 28 Olaryň maslygyny göteren adam eşiklerini ýuwsun, ol agşama çenli haram saýylsyn. Çünki bu haýwanlar siziň üçin haramdyr. 29 Guryýer süýrenijilerden şular: ýalman, syçan, görnüşine görä uly suwulgan, hažžyk, zemzen, suwulgan, çäge suwulgany we hameleon siziň üçin haramdyr. 31 Süýrenip ýöreýän jandarlardan şular size haramdyr. Kimde-kim olaryň maslygyna galtaşsa, ol agşama çenli haram saýylsyn. 32 Bularyň biriniň maslygy bir zadyň üstüne gaçsa, şol zat haram bolar. Ol islendik ulanylýan zat, agaç gap bolsun, eginbaş bolsun, deri bolsun, halta bolsun, parhy ýok, olar suwa sokulyp çykarylmalydyr we ol agşama çenli haram saýylmalydyr. Şondan soň ol halal bolar. 33 Eger bu jandarlaryň biriniň maslygy islendik toýun gabyň içine düşse, onuň içindäki ähli zat haraplanar we ol gaby döwüň. 34 Islendik iýmit şular ýaly gapda ýuwulsa, ol iýmit haraplanar. Şular ýaly gapdan içilýän islendik içgiler-de haraplanar. 35 Olaryň maslygynyň bir böleginiň üstüne gaçan islendik zat haraplanar. Tamdyrdygyna ýa-da ojakdygyna garamazdan, ol ýykylmalydyr. Olar harapdyr we siziň üçin hem harap bolmalydyr. 36 Muňa garamazdan, çeşme ýa-da suw howdany halallygyna galar, emma bu jandarlaryň maslygyna galtaşan islendik adam we islendik zat haraplanar. 37 Eger olaryň maslygynyň bir bölegi, ekilmek üçin aýry goýlan islendik tohumyň üstüne gaçsa, ol halallygyna galýandyr. 38 Emma olaryň maslygynyň bir bölegi ezilen tohumyň içine gaçsa, onda tohum siziň üçin harapdyr. 39 Eger halal jandarlaryň biri ölüp, onuň maslygyna galtaşan her kes, agşama çenli haram saýylsyn. 40 Onuň etinden iýen adam, eşiklerini ýuwsun we ol agşama çenli haram saýylsyn; onuň maslygyny göteren adam eşiklerini ýuwsun we ol agşama çenli haram saýylsyn. 41 Guryýer süýrenijileriň bary siziň üçin nejisdir. Olar iýilmeli däldir. 42 Garnynda süýşüp ýöreýän jandarlary, dört aýakda süýrenip ýöreýän jandarlary ýa-da köp aýakly süýrenip ýöreýän jandarlary siz iýmeli dälsiňiz. Çünki olar siziň üçin nejisdirler. 43 Süýrenip ýöreýän jandarlardan haýsydyr birini iýip, siz özüňizi haram etmäň. 44 Men siziň Hudaýyňyz Rebdirin, şonuň üçin hem siz iniňizizi tämizläp, mukaddes boluň, çünki Men mukaddesdirin. Guryýer süýrenijilerini iýip, siz özüňizi haram etmäň. 45 Men Reb sizi Müsür topragyndan, siziň Hudaýyňyz bolmak üçin alyp geldim. Siz mukaddes bolmalysyňyz, çünki Men mukaddesdirin». 46 Bu kanun haram bilen halaly, iýilýän jandar bilen iýilmeýän jandary biri-birinden tapawutlandyrmak üçin niýetlenendir. Şeýle hem ýerde ýaşaýan haýwanlar, guşlar, suwda ýaşaýan jandarlar, guryýer süýrenijileri hakyndaky kanundyr.
Aýalyň çaga dograndan soň tämizlenişi
1 Reb Musa şeýle diýdi: 2 «Ysraýyl halkyna aýt: „Eger göwreli aýal ogul dogursa, edil aýbaşy görýän döwründäki ýaly, ol aýal ýedi günläp haramdyr. 3 Doglan çaga sekizlenji gün sünnet edilsin. 4 Aýalyň gandan tämizleniş döwri otuz üç gün dowam eder. Ol özüniň tämizleniş döwri gutarýança, hiç bir mukaddes zada galtaşmasyn ýa-da mukaddes öýe girmesin. 5 Eger aýal gyz dogursa, ol edil aýbaşy görýän döwründäki ýaly, iki hepdeläp haramdyr. Onuň gandan tämizleniş döwri altmyş alty gün dowam eder. 6 Ogul üçinmi ýa-da gyz üçin – parhy ýok, aýal özüniň tämizleniş döwri tamamlanandan soň, ol ýakma gurbanlygy üçin birýaşar toklyny we günä gurbanlygy üçin bir kepderini ýa-da gumryny Rebbe ýüz tutulýan çadyryň agzyndaky ruhana getirip bersin. 7 Ruhany bu ýakma gurbanlyk janlysyny Rebbiň huzurynda hödür edip, ol aýaly haramlygyndan tämizlesin. Şondan soň, ol aýal gan akma haramlygyndan tämizlener. Ogul ýa-da gyz dograndygyna garamazdan, çaga dogran aýal üçin kanun şeýledir. 8 Eger dogran aýalyň tokla gurby çatmasa, onda ol iki gumryny ýa-da iki kepderini – birini ýakma gurbanlygy üçin, beýlekisini günä gurbanlygy üçin getirsin. Ruhany-da ol aýaly hödür eden ýakma gurbanlyk janlysy bilen haramlygyndan tämizlesin. Şondan soň ol aýal tämiz bolar“».
Deri kesellerine degişli kanunlar
1 Reb Musa we Haruna şeýle diýdi: 2 «Eger kimdir biriniň derisinde pakgarma, gotur ýa-da menek peýda bolup, ol ýokanç deri keseline öwrülse, ol adam ruhany Harunyň ýa-da onuň ogullarynyň biriniň ýanyna getirilsin. 3 Ruhany onuň endamyndaky deri keselini barlasyn. Eger deriniň keselli ýeriniň gyllary agaryp, ol deriden aşak geçen bolsa, onda bu ýokançly deri keselidir. Ruhany deri kesellini gözden geçirenden soň, ony haram diýip yglan etsin. 4 Emma keselliniň endamyndaky menek ak bolup, ol deriniň astyna geçmän, deriniň keselli ýeriniň gyllary agarmadyk bolsa, onda ruhany deri kesellini ýedi günläp aýry saklasyn. 5 Ýedinji gün ruhany deri kesellini gözden geçirsin. Eger deri keseli endama ýaýraman, öňküligine galan bolsa, onda ruhany deri kesellini ýene-de ýedi günläp aýry saklasyn. 6 Ýedinji günde ruhany ony ýene gözden geçirsin. Eger deri keseli solup, endama ýaýramadyk bolsa, ruhany deri kesellini tämiz diýip yglan etsin. Bu diňe goturdyr, ol adam geýimlerini ýuwsun we diňe şondan soň ol tämiz bolar. 7 Ýöne deri keselli adam tämizlenmek üçin özüni ruhana görkezenden soň, gotur onuň endamyna ýaýrap ugrasa, ol ýene-de ruhanynyň ýanyna gelsin. 8 Ruhany ony ýene-de gözden geçirsin. Eger gotur onuň endamyna ýaýran bolsa, ruhany deri kesellini haram diýip yglan etsin. Bu ýokançly deri keselidir. 9 Eger kimdir biri ýokançly deri keseline ýoluksa, ol ruhanynyň ýanyna getirilsin. 10 Ruhany ony gözden geçirsin. Eger onuň derisinde ak pakgarma bolup, onuň üstündäki gyllar agaryp, onuň içinde gyp-gyzyl et gögeren bolsa, bu ötüşen ýokançly deri keselidir. Ruhany deri kesellini haram diýip yglan etsin. Ruhana kesellini aýry saklamak gerek däldir, çünki ol haramdyr. 12 Emma ýokançly deri keseli endama ýaýrap, ol keselliniň başyndan aýagyna çenli bütin endamyny tutan bolsa, ruhany ony gözden geçirsin. Eger ýokançly deri keseli onuň tutuş endamyna ýaýran bolsa, ruhany kesellini tämiz diýip yglan etsin. Diňe bütin endamynyň agaranlygy üçin keselli tämizdir. 14 Emma keselliniň endamynda, ýaranyň içinde gyp-gyzyl et gögeren güni, ol haramdyr. 15 Ruhany ony ýene-de gözden geçirsin. Eger ruhany deridäki, ýaranyň içinde gyp-gyzyl et görse, ol deri kesellini haram diýip yglan etsin. Ýaranyň içinde gögeren gyp-gyzyl et harapdyr, çünki ol ýokançly deri keselidir. 16 Emma ýaranyň içinde gögeren gyp-gyzyl et agarsa, ol deri keselli adam ruhanynyň ýanyna gelsin. 17 Ruhany ony gözden geçirsin. Eger ýaranyň içinde gögeren gyp-gyzyl et agaran bolsa, ruhany deri kesellini tämiz diýip yglan etsin. Ol tämizdir. 18 Eger biriniň endamyna çyban çykyp, gowulaşandan soň çybanyň ýerinde ak pakgarma ýa-da gyzylymtyl ak menek peýda bolsa, ol ruhana görkezilmelidir. 20 Ruhany ony gözden geçirsin, eger şol gyzylymtyl ak menek deriden aşak geçip, ondaky gyllar agaran bolsa, ruhany ol adamy haram diýip yglan etsin. Ol çyban çykan ýerden dörän ýokançly deri keselidir. 21 Emma ruhany deri kesellini gözden geçirende, gyzylymtyl ak menegiň üstündäki gyllar agarmadyk bolsa we ol deriden aşak geçmedik bolsa, onda ruhany deri kesellini ýedi günläp aýry saklasyn. 22 Eger gyzylymtyl ak menek onuň bütin endamyna ýaýran bolsa, ruhany ony haram diýip yglan etsin. Bu ýokançly deri keselidir. 23 Emma bu menek bir ýerde bolup, endama ýaýramadyk bolsa, onda bu çybandan galan yzdyr. Ruhany ol adamy tämiz diýip yglan etsin. 24 Eger kimdir biriniň endamynda ýanyk bolup, ol ýanyk ýarasy gyzylymtyl ak ýa-da çuw-ak menege öwrülse, ruhany ony gözden geçirsin. Eger menekdäki gyllar agaryp, menek deriden aşak geçen bolsa, bu ýanykdan dörän ýokançly deri keselidir. Ruhany ol adamy haram diýip yglan etsin. 26 Emma ruhany ony gözden geçirende, menekdäki gyllar agarman, menek deriden aşak geçmän, gaýtam onuň reňki öçüşen bolsa, ruhany ol adamy ýedi günläp aýry saklasyn. 27 Ýedinji gün ruhany ony gözden geçirsin. Eger menek endama ýaýraýan bolsa, ruhany ol adamy haram diýip yglan etsin. Bu ýokançly deri keselidir. 28 Emma bu menek bir ýerde bolup, ol endama ýaýraman, gaýtam, onuň reňki öçüşen bolsa, bu ýokançly deri keseli däldir. Ruhany ol adamy tämiz diýip yglan etsin, çünki bu ýanyk ýarasyndan galan yzdyr. 29 Erkek adamyň ýa-da aýalyň kellesinde ýa-da eňeginde deri keseli peýda bolsa, ruhany ony gözden geçirsin. Eger deri keseli deriden aşak geçip, ondaky gyllar inçejik, sary bolsa, ruhany ony haram diýip yglan etsin. Ol gijilewükdir; ol kellede we eňekde dörän ýokançly deri keselidir. 31 Ruhany gijilewük kesellini gözden geçirsin. Eger gijilewük deriden aşak geçmedik bolsa we onda gara gyllar ýok bolsa, onda ruhany gijilewükli adamy ýedi gün aýry saklasyn. 32 Ýedinji gün ruhany gijilewükli adamy gözden geçirsin. Eger gijilewük onuň endamyna ýaýramadyk bolsa we onda sary gyllar bolman, gijilewük deriden aşak geçmedik bolsa, ol keselli adam saçyny syrsyn, emma gijilewügiň üstüni syrmasyn. Ruhany ýaňky gijilewükli adamy ýene-de ýedi gün aýry saklasyn. 34 Ýedinji gün ruhany gijilewük kesellini gözden geçirsin. Eger gijilewük endama ýaýramadyk bolsa we deriden aşak geçmedik bolsa, ruhany ony tämiz diýip yglan etsin. Ol eşiklerini ýuwsun, şondan soň ol tämiz bolar. 35 Eger gijilewük keselli tämiz diýlip yglan edilenden soň, gijilewük onuň endamyna ýaýrasa, ruhany ony gözden geçirsin. Eger gijilewük endama ýaýran bolsa, onda ruhany sary gyllary tapjak bolup oturmasyn, ol haramdyr. 37 Emma ruhanynyň pikiriçe, gijilewük öňki durşuna galyp, oňa gara gyllar çykan bolsa, onda gijilewük gowulaşandyr. Ol adam tämizdir we ruhany ony tämiz diýip yglan etsin. 38 Erkek adamyň ýa-da aýalyň derisinde ak menekler peýda bolsa, ruhany ony gözden geçirsin. Eger deridäki menekler agymtyl bolsa, bu deride ören örgündir, ol tämizdir. 40 Eger bir adamyň saçy düşen bolsa, ol takyr kelledir, emma tämizdir. 41 Eger onuň maňlaý saçy we depe saçy düşen bolsa, ol takyr kelledir, emma tämizdir. 42 Emma takyr kellede ýa-da maňlaýda gyzylymtyl ak menek peýda bolsa, bu onuň takyr kellesinde ýa-da maňlaýynda dörän ýokançly deri keselidir. 43 Ruhany ony gözden geçirsin. Eger onuň takyr kellesindäki ýa-da maňlaýyndaky gyzylymtyl ak menek, deridäki ýokançly deri keseli ýaly bolsa, ol adam ýokançly deri kesellidir we ol haramdyr. Ruhany ýokançly deri kesellidigi üçin, ol adamy haram diýip yglan etsin. 45 Ýokançly deri keseli bolan adam sal-sal eginbaş geýip, saçyny daramasyn we eli bilen agzyny tutup: „Men – haram, men – haram“ diýip gygyrsyn. 46 Ýokançly deri keseli aýrylyp gidýänçä, ol haramdyr. Ol ýeke ýaşamalydyr we düşelgäniň daşynda bolmalydyr».
Zeňe degişli kanunlar
47 «Egin-eşige degişli kadalar şeýledir. Ýüňden ýa-da zygyr matadan tikilen eşikde, zygyr süýümiň ýa-da ýüňüň erşinde ýa-da argajynda bolsun, deride ýa-da deriden edilen islendik zatda bolsun, parhy ýok, onuň ýaşylrak ýa-da gyzylrak öwüsýän ýeri bar bolsa, ol zeňdir we ol ruhana görkezilmelidir. 50 Ruhany zeňli zady gözden geçireninden soň, ony ýedi günläp aýry saklasyn. 51 Ýedinji günde ruhany zeňli zady ýene-de gözden geçirsin. Eger zeň eşikde, erişde ýa-da argaçda, deride ýa-da islendik bir deriden edilen zatda bolsa, ýaýraýan ýokançly zeňdir we ol haraplanandyr. 52 Erişden tikilen bolsun ýa-da argaçdan, ýüňdenmi ýa-da zygyr süýüminden, ýa-da deriden, parhy ýok, ol zeň ýaýran eşigi ruhany oda ýaksyn. 53 Ruhany ony gözden geçireninde, zeň eşige, erşe ýa-da argaja ýa-da deriden edilen islendik zada ýaýramadyk bolsa, ruhany şol zeňli zadyň ýuwulmagyny buýursyn. Soňra ony ýene-de ýedi günläp aýry saklasyn. 55 Zeň ýokaşan zat ýuwlandan soň, ruhany ony gözden geçirsin. Eger zeňiň reňki üýtgemedik bolsa, hatda zeň ýaýramadyk bolsa-da, ol haraplanandyr. Zeň eşigiň içindemi ýa-da daşynda parhy ýok, ony oda ýakyň. 56 Eger ruhany ony gözden geçirýärkä, bu zatlar ýuwlandan soň, zeňiň reňkiniň öçüşendigini görse, ol zeňi eşikden, erişden ýa-da argaçdan, ýa-da deriden ýyrtyp aýyrsyn. 57 Eger bu zeň eşikde, erişde ýa-da argaçda, ýa-da deriden edilen bir zatda peýda bolup, ol ýaýrap başlasa, zeňli zady oda ýakyň. 58 Emma eşik, eriş, argaç ýa-da deriden edilen islendik zat ýuwlandan soň, zeň aýrylan bolsa, onda ol ikilenç ýuwulsyn, şondan soň ol tämiz bolar. 59 Tämiz ýa-da haraplanan diýip yglan etmek üçin, ýüň ýa-da zygyr matadan tikilen eşikde, erişde, argaçda ýa-da deriden edilen islendik zatda peýda bolan zeň baradaky kadalar şulardan ybaratdyr».
Deri keselinden soňky tämizleniş
1 Reb Musa şeýle diýdi: 2 «Ýokançly deri keselli adamyň tämizlenýän döwründäki kadasy şeýledir. Ýokançly deri kesellini ruhanynyň ýanyna getirsinler. 3 Ruhany düşelgäniň daşyna çykyp, ýokançly deri kesellini gözden geçirsin. Eger ýokançly deri keselli adam keselden gutulan bolsa, ruhany tämizlenmeli adam üçin iki sany diri halal guşy, kedr agajynyň bölegini, goýy-gyzyl reňkli sapagy we ýowşan getirmeklerini buýursyn. 5 Ruhany guşlaryň biriniň içi çeşme suwly toýun gabynyň üstünde soýulmagyny buýursyn. 6 Onuň özi bolsa, diri guşy, kedr agajynyň bölegini, goýy-gyzyl reňkli sapagy we ýowşany alyp, olary hem-de diri guşy, çeşme suwly toýun gabynyň üstünde öldürilen guşuň ganyna batyrsyn. 7 Onsoň ruhany ýokançly deri keselinden tämizlenmeli adamyň üstüne gandan ýedi gezek sepeläp, ony tämiz diýip yglan etsin. Soňra ol guşy açyk meýdana uçuryp goýbersin. 8 Tämizlenmeli adam geýimlerini ýuwup, endamyndaky ähli tüýlerini syryp ýuwunsyn. Şonda ol tämiz bolar. Soňra ol düşelgä girsin, ýöne ýedi gün geçýänçä, öz çadyryna girmesin. 9 Ýedinji gün ol saçyny, sakgalyny, gaşyny, endamyndaky ähli tüýlerini syrsyn. Soňra ol geýimlerini ýuwup, suwa düşünsin. Şonda ol tämiz bolar. 10 Sekizlenji gün – ol adam iki sany bir ýaşar şikessiz goçy, bir sany şikessiz bir ýaşar guzyny, zeýtun ýagyna garylan ondan üç batmana barabar saýlama bugdaý ununy we bir şakäse zeýtun ýagyny galla sadakasy hökmünde ruhana getirip bersin. 11 Tämizleýän ruhany tämizlenýän adamy şu zatlar bilen bilelikde Rebbiň huzuryna, Rebbe ýüz tutulýan çadyryň agzyna getirsin. 12 Ruhany guzularyň birini alyp, ýazyk gurbanlygy hökmünde bir şakäse zeýtun ýagy bilen bile, olary Rebbe göterme sadakasy hökmünde ýokary galdyrsyn. 13 Ol guzyny mukaddes ýerde – günä hem-de ýakma gurbanlyk malynyň soýulýan ýerinde soýsun. Çünki ýazyk gurbanlygy-da, edil günä gurbanlygy ýaly, ruhanynyňky bolsun. Bu örän mukaddes gurbanlykdyr. 14 Ruhany ýazyk gurbanlygynyň ganyndan biraz alyp, ony tämizlenýän adamyň sag gulagynyň ýumşak ýerine, sag eliniň başam barmagyna we sag aýagynyň başam barmagyna çalsyn. 15 Ruhany şol bir şakäse zeýtun ýagyndan alyp, ony öz çep eliniň aýasyna guýsun. 16 Onsoň çep elindäki ýaga sag eliniň barmagyny batyryp, ony ýedi gezek Rebbiň huzurynda sepelesin. 17 Elinde galan ýagdan ruhany tämizlenýän adamyň sag gulagynyň ýumşak ýerine, sag eliniň başam barmagyna we sag aýagynyň başam barmagyna, ýazyk gurbanlyk malynyň gany sürtülen ýere çalsyn. 18 Elindäki ýagyň galanyny ruhany tämizlenýän adamyň kellesine çalsyn. Şeýdip, ruhany ol adamy Rebbiň huzurynda haramlygyndan tämizlesin. 19 Haram adamy haramlygyndan tämizlemek üçin, ruhany günä gurbanlygyny hödür etsin. Soňra ol ýakma gurbanlyk malynyň damagyny çalsyn. 20 Ruhany gurbanlyk sypasynyň üstünde ýakma gurbanlygyny we galla sadakasyny bersin. Şeýdip, ruhany ony haramlygyndan tämizlesin. Şondan soň ol adam tämiz bolar. 21 Eger ol adam garyp bolup, bu zatlara gurby çatmasa, ol haramlygyndan tämizlenmek üçin, Rebbe göterme sadaka hökmünde bir ýaşar goçy, galla sadakasy üçin zeýtun ýagyna garylan bir batmanyň ondan bir bölegine barabar bolan saýlama bugdaý ununy we bir şakäse zeýtun ýagyny ol ruhana getirip bersin. 22 Şeýle hem ol iki gumrynyň ýa-da iki kepderiniň birini günä gurbanlygy, beýlekisini ýakma gurbanlygy üçin hödür etsin. 23 Sekizlenji gün gurbanlyk berýän adam bu gurbanlyklary özüniň tämizlenmegi üçin Rebbe ýüz tutulýan çadyryň agzyna, Rebbiň huzuryna getirip, olary ruhana bersin. 24 Ruhany ýazyk gurbanlyk goçuny we bir şakäse zeýtun ýagyny alyp, olary Rebbe göterme sadakasy hökmünde ýokary galdyrsyn. 25 Ruhany ýazyk gurbanlyk goçuny soýup, onuň ganyndan birazragyny alyp, ony tämizlenýän adamyň sag gulagynyň ýumşak ýerine, sag eliniň we sag aýagynyň başam barmaklaryna çalsyn. 26 Ruhany zeýtun ýagyndan birazragyny, özüniň çep eliniň aýasyna guýsun. 27 Onsoň ruhany sag eliniň barmagyny çep elindäki ýaga batyryp, ony ýedi gezek Rebbiň huzurynda sepelesin. 28 Ruhany elindäki ýagdan tämizlenýän adamyň sag gulagynyň ýumşak ýerine, sag eliniň we sag aýagynyň başam barmaklaryna, ýazyk gurbanlygy goçynyň gany sürtülen ýere çalsyn. 29 Elindäki ýagyň galanyny ruhany Rebbiň huzurynda tämizlenýän adamy haramlygyndan tämizlemek üçin, onuň kellesine çalsyn. 30 Soňra ruhany ol adamyň gurbunyň çatyp, getiren gumrularynyň ýa-da kepderileriniň birini günä gurbanlygy, beýlekisini bolsa ýakma gurbanlygy hökmünde galla sadakasy bilen birlikde hödür etsin. Şeýdip, ruhany tämizlenýän adamy Rebbiň huzurynda haramlygyndan tämizlesin. 32 Ýokançly deri keselli bolup, tämizlenmegi üçin sadaka bermäge gurby çatmaýan kişiler üçin kada şulardan ybaratdyr».
Jaýlardaky zeň
33 Reb Musa bilen Haruna şeýle diýdi: 34 «Siz Meniň mülk edip berýän Kengan ýurduma baranyňyzdan soň, Men siziň öýleriňiziň birinde zeň döretsem, şol öýüň eýesi ruhanynyň ýanyna gelip: „Öýümde zeň peýda boldy“ diýsin. 36 Ruhany öýi gözden geçirmäge gitmezden öň, öýüň içindäki bar zatlaryň daşa çykarylmagyny buýursyn, ýogsam, öýüň içindäki ähli zat haraplanar. Soňra ruhany öýi gözden geçirmäge gitsin. 37 Ol zeň ýeri gözden geçirsin. Eger zeň öýüň diwarynda bolup, ýaşylymtyl ýa-da gyzylymtyl menekler görnüşinde diwarda çuň ornan bolsa, ruhany öýden daşa çykyp, öýi ýedi günläp gulplap goýsun. 39 Ýedinji gün ruhany gelip, öýi ýene gözden geçirsin. Eger zeň öýüň diwarlaryna ýaýrap giden bolsa, ruhany zeň ýaýran daşlary aýyrdyp, olary galanyň daşyndaky harap zatlaryň zyňylýan ýerine taşlatsyn. 41 Ruhany öýüň içiniň suwagyny gyrdyryp alyp, ony galanyň daşyndaky harap zatlaryň zyňylýan ýerine taşlatsyn. 42 Aýrylan daşlaryň ýerine başga daşlar örülip, öý täzeden suwalsyn. 43 Daşlary sökülip alnyp, suwagy gyrlyp aýrylyp, täzeden suwalandan soňam, ol öýde zeň peýda bolsa, ruhany baryp, ol öýi ýene-de gözden geçirsin. Eger zeň öýe ýaýran bolsa, ol öý harap saýylsyn. 45 Ol öý ýykylmalydyr, onuň daşlary, agaçlary we öýüň ähli suwaglary, galanyň daşyna, harap zatlaryň zyňylýan ýerine çykarylyp taşlansyn. 46 Kimde-kim „öý ýapyk“ diýlip yglan edilen döwürde oňa girse, ol agşama çenli murdar saýylsyn. 47 Kimde-kim ol öýde ýatsa ýa-da naharlansa, ol geýimlerini ýuwsun. 48 Öý suwalandan soňra, ruhany gelip, öýi gözden geçirsin. Eger öýe zeň ýaýramadyk bolsa, ruhany öýi tämiz diýip yglan etsin, çünki bu zeňiň doly aýryldygydyr. 49 Öýi halallamak üçin ruhany iki sany guşy, kedr agajynyň bölegini, goýy-gyzyl reňkli sapagy we ýowşany alsyn. 50 Guşlaryň birini içi çeşme suwly toýun gabyň üstünde öldürsin. 51 Onsoň kedr agajynyň bölegini, ýowşany, goýy-gyzyl reňkli ýüpi diri guş bilen bilelikde alyp, olary çeşme suwly toýun gabynyň üstünde öldürilen guşuň ganyna batyrsyn-da, gany ýedi gezek öýüň içine sepelesin. 52 Şeýdip, ruhany öýi guşuň gany, çeşme suwy, diri guşy, kedr agajynyň bölegini, ýowşany we goýy-gyzyl reňkli sapak bilen halallasyn. 53 Ruhany diri guşy galanyň daşyna çykaryp, ony açyk meýdana uçuryp goýbersin. Şeýdip, ol öýi halallasyn, şondan soň öý tämiz bolar. 54 Her hili ýokançly deri keselleri: gijilewük, geýimde we öýde peýda bolan zeň, deri pakgarmasy, gotur, menek ýaly her dürli deri ýokanç keselleriň haçan harap we haçan tämizdigini kesgitleýän kadalar şulardan ybaratdyr».
Jyns agzalaryndan akýan murdar zatlar
1 Reb Musa bilen Haruna şeýle diýdi: 2 «Ysraýyl halkyna şeýle diý: „Bir erkegiň jyns agzalaryndan suwuklyk akýan bolsa, onda ol adam haramdyr. 3 Suwuklyk akmasy bar adamyň haramlygy şundan ybaratdyr. Onuň erkeklik agzasyndan suwuklygyň akmagy dowam edýänem bolsa, etmeýänem bolsa, ol haramdyr. 4 Onuň ýatýan ýorgan-düşegi, üstünde oturýan islendik zady harapdyr. 5 Onuň ýorgan-düşegine galtaşan her kes geýimlerini ýuwsun, suwa düşünsin. Ol agşama çenli haramdyr. 6 Suwuklyk akmasy bolan adamyň oturan ýerinde oturan her kes geýimlerini ýuwsun, suwa düşünsin. Ol agşama çenli haramdyr. 7 Suwuklyk akmasy bar adamyň bedenine galtaşan her kes geýimlerini ýuwsun, suwa düşünsin. Ol agşama çenli haramdyr. 8 Eger suwuklyk akmasy bar adam tämiz adamlaryň üstüne tüýkürse, olar geýimlerini ýuwsunlar, suwa düşünsinler. Olar agşama çenli haramdyrlar. 9 Suwuklyk akmasy bar adamyň münen islendik eýeri-de harapdyr. 10 Suwuklyk akmasy bar adamyň oturan islendik zadyna galtaşan adam agşama çenli haramdyr. Haram adamyň oturan islendik zadyny göteren geýimlerini ýuwsun, suwa düşsün. Ol agşama çenli haramdyr. 11 Suwuklyk akmasy bar adam elini ýuwman birine galtaşsa, ol adam geýimlerini ýuwsun, suwa düşünsin. Ol agşama çenli haramdyr. 12 Suwuklyk akmasy bar adamyň ellän islendik toýun gaby döwülsin, agaçdan edilen gap bolsa, ol ýuwulsyn. 13 Suwuklyk akmasy bar adam keselden gutulansoň, tämizlenmek üçin ýedi güni sanap geçirsin. Ol geýimlerini ýuwup, akar suwa düşsün. Şondan soň ol tämiz bolar. 14 Sekizlenji gün ol iki sany gumryny ýa-da iki kepderini Rebbiň huzuryna, Rebbe ýüz tutulýan çadyryň agzyna getirip, olary ruhana bersin. 15 Ruhany guşlaryň birini günä gurbanlygy, beýlekisini bolsa, ýakma gurbanlygy üçin hödür etsin. Şeýdip, Rebbiň huzurynda ruhany ol adamy suwuklyk akmasy zerarly bolan haramlykdan tämizlesin. 16 Eger haýsydyr bir erkegiň tohumy aksa, ol adam tutuş bedenini ýuwsun. Ol agşama çenli haramdyr. 17 Matadan ýa-da deriden edilen zada tohum degen bolsa, ol suw bilen ýuwulsyn. Ol zat agşama çenli harapdyr. 18 Erkek aýalyna ýanaşyp, ondan tohum aksa, erkegem, aýalam suwa düşünsinler. Olar agşama çenli haramdyrlar. 19 Aýbaşy görýän aýal ýedi güne çenli haramdyr. Kim oňa galtaşsa, ol agşama çenli haramdyr. 20 Aýbaşy görýän döwründe, aýalyň üstünde ýatan her zady harap bolar. Aýalyň üstünde oturan her zady hem harapdyr. 21 Onuň düşegine galtaşan adam geýimlerini ýuwsun, suwa düşünsin. Ol agşama çenli haramdyr. 22 Ol aýalyň oturan zadyna galtaşan adam geýimlerini ýuwsun, suwa düşünsin. Ol agşama çenli haramdyr. 23 Ol aýalyň ýorgan-düşegimi ýa-da üstünde oturan zady, parhy ýok, oňa galtaşan adam agşama çenli haramdyr. 24 Eger erkek adam ol aýala ýanaşsa, aýalyň haramlygy erkege-de geçer we ol ýedi güne çenli haramdyr we onuň ýatan ýorgan-düşegi-de harapdyr. 25 Eger aýalyň gan akmasy aýbaşy görýän döwründen daşary birnäçe günläp dowam etse, gan akmasy kesilýänçä, ol aýal edil aýbaşy görýän döwründäki ýaly haramdyr. 26 Onuň gan akmasy döwründe ýatýan ýorgan-düşegi, edil aýbaşy görýän döwründäki ýorgan-düşegi ýaly haram hasaplansyn. Aýalyň üstünde oturan islendik zady, onuň aýbaşy görýän döwründäki ýaly haramdyr. 27 Bu zatlara galtaşan her kes-de haram bolar. Ol eşiklerini ýuwup, suwa düşünsin. Ol agşama çenli haramdyr. 28 Aýalyň gan akmasy kesilenden soň, aradan ýedi gün geçsin. Diňe şondan soň, ol tämiz bolar. 29 Sekizinji gün ol iki sany gumryny ýa-da iki kepderini alyp, Rebbiň huzuryna, Rebbe ýüz tutulýan çadyryň agzyna getirip, olary ruhana bersin. 30 Ruhany olaryň birini günä gurbanlygy, beýlekisini-de, ýakma gurbanlygy hökmünde hödürläp, gan akmasy zerarly haram aýaly, Rebbiň huzurynda haramlygyndan tämizlesin. 31 Şeýdip, murdarlyklary zerarly, mukaddes çadyrdan daşda bolmaklaryny ysraýyl halkyna duýduryň. Maňa ýüz tutulýan öýi haraplap, olaryň özleri hem murdarlykda ölmesinler. 32 Erkeklik jynsyndan suwuklyk ýa-da tohum akyp haram bolan kişi aýbaşy görýän aýal, suwuklyk akmasy bolan erkek ýa-da aýal we haram aýala ýanaşan erkek hakyndaky kadalar şulardan ybaratdyr“».
Günäden saplanma güni
1 Harunyň mukaddes däl ot bilen Rebbiň huzuryna ýakynlaşandyklary üçin, ölen iki oglunyň ölüminden soň, Reb Musa şeýle diýdi: «Doganyň Haruna aýt, ol tutynyň aňyrsyna – iň mukaddes otaga islän wagty girmesin, ýogsam ol öler. Çünki Men Äht sandygynyň gapagynyň üstünde bulut bolup görünýändirin. 3 Harun ilki bilen günä gurbanlygy üçin bir öküzçäni we ýakma gurbanlygy üçin bir goçy gurbanlyk bermezden öň iň mukaddes otaga girmeli däldir. 4 Harun iň mukaddes otaga girmezinden öň suwa düşünip, onsoň zygyr matadan tikilen mukaddes dony geýsin. Donuň aşagyndan zygyr matadan tikilen içki geýimleri geýsin we biline zygyr matadan edilen guşagy guşanyp, kellesine zygyr matadan selle oransyn. 5 Ysraýyl halky bolsa günä gurbanlygy üçin iki erkeji we ýakma gurbanlygy üçin bir goçy ruhana getirip bersin. 6 Harun özi üçin günä gurbanlygy hökmünde bir öküzçäni hödürläp, ol özüni we maşgalasyny günälerinden saplasyn. 7 Soň ol iki erkeji alyp, Rebbiň huzuryna, Rebbe ýüz tutulýan çadyryň agzyna getirsin. 8 Onsoň Harun iki erkeç üçin bije atsyn: bir erkeç Rebbe gurbanlyk hökmünde hödürlensin, beýlekisi bolsa günä alyp gidýän erkeç bolar. 9 Harun Rebbe hödür edilmeli erkeji getirip, günä gurbanlygy hökmünde hödürlesin. 10 Günä alyp gidýän erkeç bolsa halky günäsinden saplamak üçin ol diriligine Rebbiň huzuryna getirilip, soňra çöle kowulsyn. 11 Harun özi üçin günä gurbanlygy hökmünde bir öküzçäni hödürläp, özüni we maşgalasyny günälerinden saplasyn. Ol özi üçin günä gurbanlygy hökmünde, bu öküzçäniň damagyny çalsyn. 12 Harun Rebbiň huzuryndaky gurbanlyk sypasynda ýanýan oduň közlerinden doldurylan kül atary we owradylan ýakymly ysly tütetgiden iki gysym alyp, iň mukaddes otaga girsin. 13 Ýakymly ysly tütetginiň tüssesi Äht sandygynyň gapagynyň üstüni bürär ýaly, Harun ýakymly ysly tütetgini Rebbiň huzurynda oda atsyn, ýogsam ol öler. 14 Soňra ol öküzçäniň ganyndan alyp, ony barmagy bilen Äht sandygynyň gapagynyň üstüne we Äht sandygynyň öňüne ýedi gezek sepelesin. 15 Soňra Harun halk üçin günä gurbanlygyna niýetlenen erkejiň damagyny çalyp, onuň ganyny iň mukaddes otaga getirsin. Onuň ganyny-da, öküzçäniň ganyny edişi ýaly, Äht sandygynyň gapagynyň üstüne we öňüne sepelesin. 16 Ysraýyl halkynyň haramlyklary we olaryň bar etmişleri, günäleri zerarly Harun iň mukaddes otagy halallasyn. Ol Rebbe ýüz tutulýan öýi-de halallasyn, çünki Rebbe ýüz tutulýan bu öý murdarlykdan doly düşelgäniň ortarasyndadyr. 17 Harun günäden saplamak üçin, iň mukaddes otaga girip, özüni, maşgalasyny we bütin ysraýyl halkyny günälerinden saplap, daşaryk çykýança, Rebbe ýüz tutulýan otagda hiç kim bolmasyn. 18 Soňra ol çykyp, Rebbiň huzuryndaky gurbanlyk sypasyny halallasyn. Öküzçäniň we erkejiň ganyndan alyp, gurbanlyk sypasynyň şahlaryna çalsyn. 19 Ol barmaklary bilen ýedi sapar gurbanlyk sypasynyň üstüne gan sepeläp, ony ysraýyl halkynyň haramlyklaryndan halallap, mukaddes etsin. 20 Harun iň mukaddes otagy, Rebbe ýüz tutulýan öýi we gurbanlyk sypasyny halallandan soň, diri erkeji Rebbiň huzuryna getirsin. 21 Onsoň Harun ellerini diri erkejiň başyna goýup, ysraýyl halkynyň bar pisliklerini, etmişlerini we günälerini boýun alsyn. Ruhany şeýle etmek bilen halkyň günäsini geçä geçirip, ony ýörite çöle boşadyp ibermek üçin bellenen adam bilen çöle ibersin. 22 Erkeç olaryň ähli ýazyklaryny göterip, adam aýagy sekmedik bir ýere äkider. Ýaňky bellenen adam erkeji boşadyp çöle ibersin. 23 Şondan soň Harun Rebbe ýüz tutulýan öýe girsin-de, iň mukaddes otaga gireninde geýen zygyr matadan tikilen lybaslaryny çykaryp, olary iň mukaddes otagda goýsun. 24 Harun mukaddes ýerde suwa düşünip, özüniň gündelik geýýän geýimlerini geýsin. Soňra çykyp, özi üçin we halk üçin ýakma gurbanlyklaryny hödürläp, özüni hem-de halky günälerinden saplasyn. 25 Ol günä gurbanlygynyň ýagyny gurbanlyk sypasynda ýaksyn. 26 Günä alyp gidýän erkeji çöle goýberen adam geýimlerini ýuwup, suwa düşüneninden soň, ol düşelgä girip biler. 27 Günä gurbanlygy hökmünde hödürlenen we günäden saplamak üçin ganlary iň mukaddes otaga getirilen öküzçe bilen erkeç düşelgäniň daşyna çykarylsyn. Olaryň derisi, eti we garyn-gajagy ýakylsyn. 28 Olary ýakan adam geýimlerini ýuwup, suwa düşüneninden soň, ol düşelgä girip biler.
Günäden saplanma güni edilmeli zatlar
29 Bu siziň üçin ebedi parz bolsun: Ýedinji aýyň onunjy güni siz gije-gündiz agyz bekläp, işlemäň. Şol gün ýerli halk-da, araňyzda ýaşaýan gelmişekler-de işlemesin. 30 Çünki şol gün siz günäleriňizden tämizlenersiňiz. Reb sizi ähli günäleriňizden tämizlär. 31 Ol gün Sabat güni bolup, siziň üçin doly dynçlyk günüdir. Şol gün siz gije-gündiz agyz bekläň. Bu siziň üçin ebedi parz bolsun. 32 Atasynyň ýerine ruhanylyga bellenip, bagyş edilen ruhany zygyr matasyndan tikilen mukaddes lybaslaryny geýip, sizi günäleriňizden saplasyn. 33 Ol iň mukaddes otagy, Rebbe ýüz tutulýan öýi, gurbanlyk sypasyny halallap, ruhanylary we bütin ysraýyl halkyny günälerinden saplasyn. 34 Ysraýyl halkyny ähli günälerinden ýylda bir gezek saplamak siziň üçin ebedilik parz bolsun». Musa Rebbiň tabşyryşy ýaly etdi.
Ganyň mukaddesligi
1 Reb Musa şeýle diýdi: 2 «Haruna, onuň ogullaryna we bütin ysraýyl halkyna aýt, Meniň olara tabşyrygym şeýledir: 3 „Eger ysraýyllardan biri öküzçäni, guzyny ýa-da geçini Rebbe gurbanlyk hökmünde hödürlemek üçin, ýüz tutulýan çadyrynyň agzyna getirmän, onuň özi gurbanlyk malynyň damagyny düşelgäniň içinde ýa-da daşynda çalsa, ol kanuny bozandyr. Çünki ol gurbanlyk malynyň ganyny haram ýere dökdi we şonuň üçin-de ol halkdan çetleşdirilsin. 5 Bu tabşyryk ysraýyl halkynyň açyk meýdanda gurbanlyklar bermegini togtadar. Bu ysraýyl halkynyň öz gurbanlyklaryny Rebbe ýüz tutulýan çadyryň agzyndaky ruhana getirip bermegi üçindir. Ruhany ol gurbanlyklary Rebbe salamatlyk gurbanlyklary hökmünde hödür eder. 6 Ruhany gany Rebbe ýüz tutulýan çadyryň agzyndaky Rebbiň gurbanlyk sypasyna serpsin we ýagy Rebbe ýakymly ys çykarmak üçin ýaksyn. 7 Ysraýyl halky mundan beýläk Rebbe ikilik edip, gurbanlyklaryny but erkeçlerine hödür etmesinler. Bu olara nesilden-nesle ebedilik parz bolsun“». 8 Mundan başga-da olara şuny tabşyr: «Ysraýyl halkyndan ýa-da olaryň arasynda ýaşaýan gelmişeklerden biri ýakma gurbanlyk ýa-da islendik başga gurbanlyk berip, ony Rebbe hödür etmek üçin, Rebbe ýüz tutulýan çadyryň agzyna getirmese, ol adam öz halkyndan çetleşdirilsin. 10 Eger ysraýyl halkyndan ýa-da olaryň arasynda ýaşaýan gelmişeklerden biri gan iýse, Men ondan ýüz öwrerin we ony öz halkyndan çetleşdirerin. 11 Çünki her bir jandaryň jany – onuň ganyndadyr. Şoňa görä-de Men gany size gurbanlyk sypasynda janlaryňyzy günäleriňizden saplamagyňyz üçin berdim, çünki sizi günäleriňizden saplaýan gandyr». 12 Şonuň üçin Men ysraýyl halkyna şeýle diýdim: «Siziň hiç biriňiz ýa-da araňyzda ýaşaýan gelmişeklerden hiç biri gan iýmesin. 13 Ysraýyl halkyndan ýa-da araňyzda ýaşaýan gelmişeklerden biri iýilýän haýwany ýa-da guşy awlasa, ol onuň ganyny akdyryp, üstüni toprak bilen basyrsyn. 14 Çünki her bir jandaryň jany – ganyndadyr». Şonuň üçin Men ysraýyl halkyna şeýle diýdim: «Hiç bir jandaryň ganyny agzyňyza almaň, çünki her bir jandaryň jany – onuň ganyndadyr. Ony iýen Meniň halkymdan çetleşdirilsin. 15 Ähli kişiler – ýerli halkdygyna ýa-da gelmişekdigine garamazdan, haram ölen ýa-da ýyrtyjylaryň parçalan haýwanynyň etini iýenler geýimlerini ýuwsunlar, suwa düşünsinler. Olar agşama çenli haramdyrlar we soňra tämiz bolarlar. 16 Eger olar geýimlerini ýuwmasalar ýa-da suwa düşmeseler, onda ol öz jezasyny çekmeli».
Gadagan edilýän jyns gatnaşyklary
1 Reb Musa şeýle diýdi: 2 «Ysraýyl halkyna şeýle diý: „Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin. 3 Siz ýaşan ýeriňiz bolan Müsür ýurdunyň we sizi indi alyp barýan ýurdum bolan Kenganyň adatlaryna eýermäň. 4 Siz Meniň hökümlerime, parzlaryma eýerip, olary berjaý ediň. Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin. 5 Meniň parzlarymy, hökümlerimi berjaý ediň. Olary berjaý eden aman galar. Men – Rebdirin. 6 Hiç biriňiz öz mährem garyndaşyňyz bilen jyns gatnaşygyny etmäň. Men – Rebdirin. 7 Öz ejeň bilen jyns gatnaşygyny edip, kakaňy namysa goýma. Ol seniň ejeňdir, sen onuň bilen jyns gatnaşygyny etmeli dälsiň. 8 Kakaňyň beýleki aýallary bilen-de jyns gatnaşygyny edip, kakaňy namysa goýma. 9 Isle bir öýde, isle başga ýerde doglan bolsun parhy ýok – öz aýal doganyň bilen ýa-da kakaňyň ýa-da ejeňiň gyzy bilen jyns gatnaşygyny etme. 10 Öz ogluňdan bolan gyz agtygyň ýa-da öz gyzyňdan bolan gyz agtygyň bilen jyns gatnaşygyny etme, çünki sen olary biabraý etmek bilen, özüňi-de biabraý edýärsiň. 11 Öweý eneňden bolan öweý aýal doganyň bilen jyns gatnaşygyny etme, çünki ol seniň kakaňdan önen aýal doganyňdyr. 12 Öz ejekeň bilen jyns gatnaşygyny etme, ol seniň kakaňyň aýal doganydyr. 13 Daýzaň bilen jyns gatnaşygyny etme, çünki ol seniň ejeňiň aýal doganydyr. 14 Öz gelnejeňe golaýlaşyp, onuň bilen jyns gatnaşygyny etme, ol seniň gelnejeňdir. 15 Öz gelniň bilen jyns gatnaşygyny etme, ol seniň ogluňyň aýalydyr. 16 Öz doganyň aýaly bilen jyns gatnaşygyny etme, sen öz doganyňy namysa goýarsyň. 17 Bir aýalyň hem özi, hem gyzy bilen jyns gatnaşygyny etme; bir aýalyň hem özi hem gyz agtygy bilen jyns gatnaşygyny etme. Olar seniň mährem garyndaşlaryňdyr, bu azgynlykdyr. 18 Aýalyň dirikä, onuň uýasyny oňa güni edip alma we onuň bilen jyns gatnaşygyny etme. 19 Aýbaşy görýän aýal bilen jyns gatnaşygyny etme. 20 Ýoldaşyň aýaly bilen jyns gatnaşygyny edip, özüňi haram etme. 21 Öz perzentleriňden hiç birini Molek buty üçin gurbanlyk etme. Çünki şeýle etmek bilen sen öz Hudaýyň adyna ysnat getirersiň. Siziň Hudaýyňyz – Reb Mendirin. 22 Aýal bilen jyns gatnaşygyny edişiň ýaly, erkek bilen jyns gatnaşygyny etme, bu nejislikdir. 23 Hiç bir erkek ýa-da aýal haýwan bilen jyns gatnaşygyny edip, özüni haram etmesin, bu azgynlykdyr. 24 Şu nejislikleriň hiç biri bilen günä etmäň, çünki siziň öňüňizden kowýan milletlerim şu pis işleri zerarly haram boldular. 25 Şeýdip, ýurt harama çykdy. Men ýurdy etmişleri üçin jezalandyrdym. Ýurt öz ilatyndan ýüz dönderdi. 26 Emma siz Meniň parzlarymy, hökümlerimi berjaý edip, bu nejis işleri etmäň. Ýerli halk-da, araňyzda ýaşaýan gelmişekler-de şeýle pis işleri etmesinler. 27 Çünki sizden öň bu ýurtda ýaşan ilat bu nejislikleriň baryny etdi we ýurt harama çykdy. 28 Eger sizem ýurdy harama çykarsaňyz, ozalky milletden ýüz dönderişi ýaly ýurt sizden-de ýüz dönderer. 29 Kimde-kim bu nejisliklerden birini etse, ol öz halkyndan çetleşdirilsin. 30 Sizden öňküleriň eden nejisliklerini gaýtalamazlygyňyz üçin, özüňizi şu zatlar zerarly murdar etmezligiňiz üçin, Meniň buýrugymy berjaý ediň. Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin“».
Mukaddeslik we adalatlylyk hakyndaky kanunlar
1 Reb Musa şeýle diýdi: 2 «Bütin ysraýyl halkyna şeýle diý: „Olar mukaddes bolsunlar, çünki Men – siziň Hudaýyňyz – Reb mukaddesdirin. 3 Her biriňiz öz ene-ataňyzy sylaň, Sabat kanunlarymy ýerine ýetiriň. Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin. 4 Guýma butlary we başga hili butlary ýasap, olara sežde etmäň. Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin. 5 Rebbe salamatlyk gurbanlygyny hödür edeniňizde, gurbanlygyňyzyň kabul bolary ýaly ony kada laýyklykda beriň. 6 Gurbanlyk malynyň eti hödür edilen güni ýa-da ertesi iýilsin. Üçünji güne galan et oda ýakylsyn. 7 Eger et üçünji gün iýilse, ol haramdyr we siziň gurbanlygyňyz kabul bolmaz. 8 Ol gurbanlykdan iýen öz jezasyny çeker, çünki ol Rebbe mukaddes zady harlandyr. Şol sebäpli bu adam öz halkyndan çetleşdirilsin. 9 Ýeriňiziň hasylyny ýygnanyňyzda, atyzlaryňyzyň gyra çetlerindäkileri ormaň, hasylyňyzyň hoşasyny çöplemäň. 10 Üzüm baglaryňyzyň miweleriniň baryny ýygmaň, ýere gaçan üzümleri ýygnaman, olary garyp-gasara, gelmişeklere goýuň. Men Reb siziň Hudaýyňyzdyryn. 11 Ogrulyk, hilegärlik etmäň, bir-biriňizi aldamaň. 12 Galp zat babatda Meniň adymdan ant içip, Hudaýyňyzyň adyna ysnat getirmäň. Men Reb siziň Hudaýyňyzdyryn. 13 Ýoldaşyňyň hakyny iýme, ony talama. Günlükçiniň zähmet hakyny bir günem saklama. 14 Kere sögme, körüň öňünde büdrär ýaly zat goýma. Hudaýyňdan gork. Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin. 15 Höküm çykaranyňda adalatsyzlyk etme. Garybyň tarapyny tutup, gurply adamdan-da gorkma. 16 Öz halkyňyň arasynda ýalan gep gezdirme, ýoldaşyň adalatsyz höküm zerarly durmuşy howp astynda bolsa, şaýatkär onuň arkasynda dursun. Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin. 17 Ýüregiňde garyndaşyňy ýigrenme, günäsini onuň ýüzüne aýt, ýogsam senem günäkär bolarsyň. 18 Öz halkyňdan öç alma, olaryň hiç biri babatda içiňde kitüw saklama. Gaýtam, ýoldaşyňy-da özüňi söýşüň ýaly söý. Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin. 19 Siz Meniň parzlarymy berjaý ediň. Mal-garalaryňy gapma-garşy jynsdan bolan mallar bilen çaknyşdyrma. Ekin meýdanyňda iki hili tohumy bile ekme we iki hili matadan tikilen eşik geýme. 20 Eger bir adam başga birine adaglanan, yzyna satyn alynmadyk ýa-da azat edilmedik gyrnak bilen ýatsa, onda olaryň ikisine-de, jeza berilsin, ýöne öldürilmesin. Çünki bu gyrnak azat edilen däldir. 21 Ol adam özi üçin Rebbe, Rebbe ýüz tutulýan çadyryň agzyna ýazyk gurbanlygy hökmünde bir goç getirsin. 22 Onsoň ruhany Rebbiň huzurynda bu ýazyk gurbanlyk goçy bilen, ony eden günäsinden saplasyn we Hudaý günäliniň eden günäsini geçer. 23 Siz Kengan ýurduna gelip, iýmit üçin her hili miweli agaçlary oturdanyňyzda, ilkinji üç ýylyň miwelerinden iýmeklik gadagan edilsin, olary iýmäň. 24 Dördünji ýyl bolsa, hemme miweler alkyş hökmünde Rebbe bagyş edilsin. 25 Bäşinji ýyl welin, siz miweli agaçlaryň miwesinden iýip bilersiňiz, olar size bol miwe berer. Men Reb siziň Hudaýyňyzdyryn. 26 Hiç bir eti gany bilen iýmäň. Siz pal atmaň, jadygöýlik etmäň. 27 Saçyňyzyň gyralaryny gyrkyp, sakgalyňyzy timarlamaň. 28 Merhum üçin bedeniňize tyg çekmäň, özüňizi tagmalamaň. Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin. 29 Gyzlaryňyzy jelepçilige satyp, olary biabraý etmäň. Eger siz şeýle etseňiz, ýurt zynahorluga berlip, ol azgynlykdan dolar. 30 Meniň Sabat kanunlarymy ýerine ýetirip, mukaddes öýüme hormat goýuň. Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin. 31 Jadygöýlere we palçylara ýüz tutmaň. Olardan maslahat sorap, özüňizi haram etmäň. Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin. 32 Uly ýaşulynyň öňünde dik duruň, garryny sylaň, Hudaýyňyzdan gorkuň. Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin. 33 Ýurduňyzda öz araňyzda ýaşaýan gelmişeklere sütem etmäň. 34 Araňyzda ýaşaýan gelmişekler siziň üçin ýurtdaşyňyz ýaly bolsun. Olary özüňizi söýşüňiz ýaly söýüň, çünki sizem Müsür ilinde gelmişek bolupdyňyz. Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin. 35 Siz uzynlyk ölçäniňizde, çekimde ýa-da sanagda hiç kimi aldamaň. 36 Siz hak terezileri, hak ölçeg daşlaryny, hak ölçegleri ulanyň. Sizi Müsür ýurdundan çykaran Hudaýyňyz Reb – Mendirin. 37 Siz Meniň ähli parzlarymy, ähli hökümlerimi saklap, olary berjaý ediň. Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin“».
Hudaýyň kanunlaryna boýun egmedikler üçin jezalar
1 Reb Musa şeýle diýdi: 2 «Ysraýyl halkyna aýt: „Ysraýyl halkyndan ýa-da olaryň arasynda ýaşaýan gelmişeklerden kimdir biri öz perzentlerinden birini, Molek buta bagyş etse, ol adam öldürilsin. Ýurduň halky ony daşlap öldürsin. 3 Men hem ol adamdan ýüz öwrerin we ony öz halkym hökmünde görmerin. Çünki ol halk Meniň mukaddes öýümi haraba çykaryp, Meniň mukaddes adyma ysnat getirip, öz perzendini Molege bagyş etdi. 4 Eger ýurduň halky perzendini Molege berýän adamy görmezlige salyp öldürmese, Meniň özüm ol adamdan we onuň maşgalasyndan ýüz öwrerin. Ony Molegiň yzyna eýerip, azgynlyga ýüz uranlaryň bary bilen bile öz halkymdan çetleşdirerin. 6 Eger kimde-kim biwepalyk edip, jadygöýleriň we palçylaryň yzyna eýerse, Men ondan ýüz öwrerin we ony öz halkymdan çetleşdirerin. 7 Şonuň üçin siz iniňizizi tämizläp, mukaddes boluň, çünki siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin. 8 Meniň parzlarymy saklap, olary berjaý ediň. Sizi mukaddes edýän Reb – Mendirin. 9 Kakasyny ýa-da ejesini näletlän adam öldürilsin. Öz kakasyny we ejesini näletländigi üçin, onuň gany öz boýnunadyr. 10 Eger bir adam başga bir adamyň aýaly bilen jyns gatnaşygyny etse, ol azgyn erkek-de, aýal-da öldürilsin. 11 Kim kakasynyň aýaly bilen jyns gatnaşygyny etse, ol öz kakasyny namysa goýýandyr. Olaryň ikisi-de öldürilsin. Olaryň ganlary öz boýunlarynadyr. 12 Bir erkek öz gelni bilen jyns gatnaşygyny etse, olaryň ikisi-de öldürilsin, çünki bular azgynlyk etdiler. Olaryň ganlary öz boýunlarynadyr. 13 Bir erkek aýal bilen jyns gatnaşygyny edişi ýaly, erkek bilen jyns gatnaşygyny etse, olaryň ikisi-de, nejis iş edendikleri üçin öldürilsin. Olaryň ganlary öz boýunlarynadyr. 14 Eger bir erkek bir aýala hem-de onuň ejesine-de öýlense, bu azgynlykdyr. Araňyzda azgynlyk bolmaz ýaly, ol adam aýaly we onuň ejesi bilen bile oda ýakylsyn. 15 Eger bir erkek bir haýwan bilen jyns gatnaşygyny etse, ol adam-da, haýwan-da öldürilsin. 16 Eger bir aýal bir haýwan bilen jyns gatnaşygyny etse, ol aýal-da, haýwan-da öldürilsin. Olar öldürilsin, olaryň ganlary öz boýunlarynadyr. 17 Eger bir adam öz aýal doganyna, kakasynyň ýa ejesiniň gyzyna öýlense, olar köpçüligiň öňünde masgaralanyp, öz halkynyň arasyndan çykarylsyn. Ol adam öz aýal dogany bilen jyns gatnaşygyny edenligi üçin jezalandyrylmalydyr. 18 Eger bir adam aýbaşy görýän aýal bilen jyns gatnaşygyny etse, olaryň ikisi-de öz halkyndan çetleşdirilsin, çünki olar tämizlik baradaky kadalary bozdular. 19 Öz daýzaň ýa-da ejekeň bilen jyns gatnaşygyny etme, çünki beýle etmek bilen sen özüňi namysa goýýansyň. Olaryň ikisine-de jeza berilmelidir. 20 Gelnejesi bilen jyns gatnaşygyny eden adam, agasyny namysa goýýandyr. Bular öz jezalaryny çekip, dünýäden perzentsiz öterler. 21 Kimde-kim öz gelnejesine öýlense, bu haramlykdyr. Ol öz doganyny namysa goýýandyr, olar perzentsiz öterler. 22 Mesgen tutmagyňyz üçin alyp barýan ýurdumyň sizden ýüz döndermezi ýaly, siz Meniň parzlarymy we hökümlerimi saklap, olary berjaý ediň. 23 Öňüňizden kowup çykarýan milletiň adatlaryna eýermäň, çünki şeýle işler edendikleri üçin Men olary ýigrendim“. 24 Emma Men size şeýle diýdim: „Olaryň ýurduny siz miras alarsyňyz, Men bal akýan, mes toprakly ýurdy size mülk edip bererin. Sizi beýleki milletlerden saýlap alan Hudaýyňyz Reb – Mendirin. 25 Şonuň üçin hem siz halal haýwany haram haýwandan, halal guşy hem haram guşdan saýgaryň. Siziň üçin haram diýip aýrybaşgalan haýwanlarym, guşlarym ýa-da guryýer süýrenijileri bilen özüňizi haram etmäň. 26 Meniň üçin mukaddes boluň, çünki Men Reb mukaddesdirin we Men sizi beýleki halklardan Özümiňki bolmagyňyz üçin saýlap aldym. 27 Jadygöý, palçy bolan erkegu-aýal daşlanyp öldürilsin. Olaryň gany öz boýunlarynadyr“».
Ruhanylar mukaddes bolmalydyr
1 Reb Musa şeýle diýdi: «Ruhanylar, ýagny Harun ogullary bilen gepleşip, olara şeýle diý: „Olaryň hiç biri öz garyndaşlaryndan bolan merhuma galtaşyp, özlerini haram etmesin. 2 Diňe mährem garyndaşy, ýagny ejesi, kakasy, ogly, gyzy, dogany, şonuň ýaly-da, durmuşa çykmadyk aýal dogany ölen ýagdaýynda ol merhuma galtaşyp, özüni haram edip biler. 4 Emma ruhany aýalynyň garyndaşlaryndan bolan merhum üçin özüni haram edip, öz adyna ysnat getirmesin. 5 Ýas tutýanlygynyň alamaty hökmünde, ruhanylar saçlaryny gyrkyp, sakgallarynyň gyrasyny syryp, bedenlerine tyg çekmesinler. 6 Ruhanylar öz Hudaýy üçin mukaddes bolup, öz Hudaýynyň adyna ysnat getirmesinler. Çünki Rebbe ot üsti bilen berilýän iýmit sadakasyny hödürleýän şolardyr. Ruhanylar mukaddes bolmalydyrlar. 7 Olar jelebe, azgyn aýala, ärinden aýrylan aýala öýlenmesinler. Çünki olar Hudaýa mukaddesdirler. 8 Siz ruhanylary mukaddes saýyň, çünki siziň Hudaýyňyza bagyş edilen iýmit sadakany hödür edýän şolardyr. Sizem olary mukaddes saýyň, çünki Men sizi mukaddes edýän Reb – mukaddesdirin. 9 Eger ruhanynyň gyzy jelepçilige baş urup, özüni biabraý etse, ol atasynyň adyna hem ysnat getirýär. Beýle gyz oda ýakylsyn. 10 Başyna mesh ýagy guýlup, ruhanylyk lybaslaryny geýmek üçin bellenen baş ruhany ýas tutýandygyny görkezmek üçin, saçyny ýaýyp, lybaslaryny ýyrtmasyn. 11 Ol hiç bir ölä ýakynlaşyp, hatda öz kakasy ýa ejesi üçin hem özüni haram etmesin. 12 Baş ruhany mukaddes öýden daşa çykyp, öz Hudaýynyň mukaddes öýüni harlamasyn, çünki ol Hudaýynyň mesh ýagy çalnyp mukaddes edildi. Men – Rebdirin. 13 Ol boý gyza öýlensin. 14 Baş ruhany dula, ärinden aýrylana, azana ýa-da jelep aýala öýlenmesin. Ol halkynyň arasynda öz perzendiniň adyna ysnat getirmez ýaly diňe öz tiresinden bolan gyza öýlensin. Çünki Men-Reb ony mukaddes edýändirin“». 16 Reb Musa diýdi: 17 «Harun bilen gepleşip, oňa şeýle diý: „Seniň tohum-tijiňiň geljekki nesilleriňden-de, nogsanly adam Rebbe bagyş edilen iýmit sadakasyny hödür etmesin. 18 Şikesli bolan kör ýa-da agsak, ýüzi erbet şikesli ýa-da dogabitdi maýyp adam, aýagy ýa-da eli döwük, küýki ýa-da igli, gözi şikesli ýa-da gijilewük keselli, demrewli bolan ýa-da erkekligi bolmadyk adam gurbanlyk sypasyna ýakynlaşmasyn. 21 Harunyň neslinden bolan nogsanly ruhany Rebbe ot üsti bilen berilýän sadakalary hödürlemesin; nogsanlydygy zerarly ol Hudaýa iýmit sadakasyny hödürlejek bolup, gurbanlyk sypasyna asla ýakynlaşmasyn. 22 Nogsanly ruhany Hudaýa hödür edilen iýmitden, mukaddes we iň mukaddes iýmitden iýip biler. 23 Emma ol tutynyň ýanyna ýa-da gurbanlyk sypasyna golaýlaşmasyn. Çünki ol nogsanlydyr. Ol bu mukaddes zatlara ýakynlaşyp, olary harlamasyn. Ruhanylary mukaddes edýän Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin“». 24 Ine, Musanyň Haruna, onuň ogullaryna we bütin ysraýyl halkyna aýdan zatlary şulardan ybaratdyr.
Sadakalaryň mukaddesligi
1 Reb Musa şeýle diýdi: 2 «Haruna we onuň ogullaryna aýt: „Harun we onuň ogullary ysraýyl halkynyň Maňa bagyş eden mukaddes sadakalaryna seresaply çemeleşsinler. Olar Meniň mukaddes adyma ysnat getirmesinler. Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin“. 3 Olara şeýle diý: „Eger siziň geljekki nesilleriňizden, tohum-tijiňizden biri, ysraýyl halkynyň Maňa bagyş eden mukaddes sadakalaryna haramlykda ýakynlaşsa, ol Meniň huzurymdan ýok edilsin. Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin. 4 Harun neslinden bolan ýokançly deri keseli ýa-da suwuklyk akmasy bolan erkek tämizlenýänçä, mukaddes sadakalardan iýmeli däldir. Jesede degip, haram bolan islendik zada galtaşan ýa-da tohum akan erkege ýa-da ynsany haram edýän guryýer süýrenijileriniň birine ýa-da haramlygy nämediginiň parhy bolmadyk ynsany haram edýän şu agzalan zatlardan birine galtaşan ruhany agşama çenli haramdyr. Ol suwa düşünmezden, mukaddes sadakalardan iýmesin. 7 Gün ýaşan çagy ruhany tämiz bolar, diňe şondan soň ol mukaddes sadakalardan iýip biler, çünki bu sadaka ruhanylar maşgalasyna degişlidir. 8 Ruhany haram ölen ýa-da ýyrtyjylaryň parçalan haýwanynyň etinden iýip, özüni haram etmesin. Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin. 9 Ruhanylar Meniň buýruklarymy berjaý etsinler, ýogsam olar mukaddes çadyry harlandyklary üçin, öz jezalaryny çekip ölerler. Olary mukaddes edýän, Hudaýyňyz Reb – Mendirin. 10 Ruhany maşgalasyndan bolmadyk adam mukaddes sadakalardan iýmeli däldir. Ruhany bilen wagtlaýyn ýaşaýan gelmişek ýa-da ruhanynyň hakyna tutulan hyzmatkäri mukaddes sadakalardan iýmesin. 11 Emma ruhanynyň satyn alan guly we onuň öýünde doglanlar onuň saçagyndan iýip biler. 12 Eger ruhanynyň gyzy ruhany maşgalasyndan bolmadyk birine durmuşa çyksa, ol hödür edilen mukaddes sadakalardan iýmeli däldir. 13 Emma ruhanynyň gyzy aýrylyşyp, dul galyp, çagasy bolman, ýaşlygyndaky ýaly atasy öýüne dolanyp gelse, ol kakasynyň saçagyndan iýip biler, ýöne başga bir gelmişek ondan iýmesin. 14 Eger bir adam tötänlikden mukaddes sadakadan iýse, onda ol onuň bahasynyň bäşden birini üstüne goşup, mukaddes sadakany ruhana bersin. 15 Ruhanylar ysraýyl halkynyň Rebbe hödür eden mukaddes sadakalaryny halkyň iýmegine ýol berip, özlerine degişli mukaddes sadakalary harlamasynlar. Bu halky ýazykly edip, başlaryna jeza getirdýändir. Çünki ol sadakalary mukaddes edýän, Hudaýyňyz Reb – Mendirin“». 17 Reb Musa şeýle diýdi: 18 «Haruna, onuň ogullaryna we bütin ysraýyl halkyna aýt: „Ysraýyllarmy ýa-da Ysraýylda ýaşaýan gelmişek, parhy ýok, kim Rebbe ýakma gurbanlyk hökmünde hödürlenýän, öz aýdylan ýa-da meýletin sadakasyny hödür etse, siziň gurbanlygyňyzyň kabul bolary ýaly, gara malmy, goýun-geçi parhy ýok, ol şikessiz erkek mal bolsun. 20 Şikesli maly gurbanlyk bermäň, çünki ol kabul bolmaz. 21 Eger kimde-kim aýdylan ýa-da meýletin sadaka hökmünde, gara mallardan ýa-da dowarlardan Rebbe salamatlyk gurbanlygyny bermekçi bolsa, onuň kabul bolary ýaly, ol gurat, şikessiz mal bolsun. 22 Kör, şikes ýeten ýa-da maýyp, baş keselli, gijilewükli ýa-da demrewli maly Rebbe hödür etmäň, şeýle mallary Rebbe ot üsti bilen berilýän sadaka hökmünde gurbanlyk sypasynyň üstüne goýmaň. 23 Göwresinde artyklygy ýa kemisi bolan öküzçäni ýa guzyny meýletin sadaka hökmünde hödürläp bilersiňiz, ýöne ol aýdylan sadakanyň ýerine kabul bolmaz. 24 Erkeklik tohumlygy ýenjilen, syndyrylan, ýolnan ýa-da kesilen maly Rebbe hödür etmäň, ýurduňyzda beýle iş edilmesin. 25 Şeýle haýwanlary Rebbe iýmit sadakasy hökmünde hödür etmek üçin, gelmişegiň elinden almaň, çünki olar maýyp-müjrüp, şikesli bolandyklary üçin, Rebbe iýmit sadakasy hökmünde kabul bolmaz“». 26 Reb Musa şeýle diýdi: 27 «Göle, guzy ýa-da owlak doglandan soň, ol ýedi günläp enesiniň ýanynda bolsun. Sekizinji günden başlap, ol Rebbe ot üsti bilen berilýän gurbanlyk hökmünde kabul ediler. 28 Ýöne sygryň we onuň gölesiniň, goýnuň we onuň guzusynyň, ýagny malyň we onuň çagasynyň damagyny bir günde çalmaň. 29 Eger Rebbe şükür sadakasyny hödür etseňiz, ony kabul bolar ýaly edip beriň. 30 Sadaka şol günüň özünde iýilsin, ondan ertire hiç zat galdyrylmasyn. Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin. 31 Siz Meniň buýruklarymy saklap, olary berjaý ediň. Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin. 32 Meniň ysraýyl halkynyň arasynda mukaddes hasaplanarym ýaly, siz Meniň adyma ysnat getirmäň. Sizi mukaddes edýän Hudaýyňyz Reb – Mendirin. 33 Siziň Hudaýyňyz bolmak üçin, sizi Müsür ýurdundan çykaryp getiren Mendirin. Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin».
1 Reb Musa şeýle diýdi: 2 «Ysraýyl halkyna aýt: „Rebbiň dini baýramlary, ýagny siz tarapyndan mukaddes ýygnanyşyklar hökmünde yglan edilmeli Meniň baýramlarym ine, şulardyr.
Sabat güni, Pesah baýramy, Petir baýramy
3 Alty günläp işläň, ýedinji gün Sabatdyr, ol doly dynçlyk we mukaddes ýygnanyşyk günüdir. Şol gün siz hiç hili iş etmäň. Nirede ýaşaýandygyňyza garamazdan, şol Sabat güni ol Rebbe degişlidir. 4 Ine, Rebbiň şu baýramlaryny siz kesgitlenen wagtlarynda bellemelisiňiz. 5 Birinji aýyň on dördüne, gün ýaşandan soň, Rebbe Pesah gurbanlygy hödür edilsin. 6 Şu aýyň on bäşi Rebbiň Petir baýramydyr. Siz ýedi günläp petir çörek iýmelisiňiz. 7 Şu günleriň ilkinji güni, siz halky mukaddes ýygnanyşyga çagyryň. Şol gün siz işlemäň. 8 Ýedi günläp, Rebbe ot üsti bilen berilýän sadaka paýlaryňyzy hödürläp, ýedinji güni siz halky mukaddes ýygnanyşyga çagyryň. Şol gün siz işlemäň“».
Ilkinji miwelerden berilmeli sadaka
9 Reb Musa şeýle diýdi: 10 «Ysraýyl halkyna aýt: „Size berjek ýurduma baryp, onuň hasylyny ýygnan mahalyňyz, ilkinji hasyl desselerini ruhana getirip beriň. 11 Ol siziň üçin kabul bolsun diýip, dessäni Rebbe sadaka hökmünde ýokary galdyrsyn. Ruhany ony Sabat gününiň ertesi hödür etsin. 12 Dessäni sadaka hökmünde ýokary galdyran günüňiz, siz Rebbe ýakma gurbanlyk hökmünde şikessiz toklyny hödürläň. 13 Onuň bilen birlikde zeýtun ýagyna garylan ondan iki batman möçberindäki saýlama bugdaý ununy galla sadakasy hökmünde beriň. Rebbe ot üsti bilen berilýän bu galla sadakanyň ysy, Oňa ýakymlydyr. Hödür edilen içgi hökmünde bir küýzä barabar şerap beriň. 14 Hudaýyňyza bu sadakany hödür edýän günüňize çenli çörek, gowrulan bugdaý ýa-da täze bugdaý dänesini iýmäň. Bu siziň nirede ýaşaýandygyňyza garamazdan, bütin nesilleriňiz üçin ebedi parz bolsun.
Gyzyl kerwen baýramy
15 Sabat gününiň ertesi siz Rebbe göterme sadakasy hökmünde hödür eden dessäňizi getiren günüňizden sanap, doly ýedi hepdäni geçiriň. 16 Ýedinji Sabadyň ertesi, ellinji gün Rebbe täze galla sadakasyny hödürläň. 17 Siz ýaşaýan ýerleriňizden iki çöregi Rebbe göterme sadakasy hökmünde hödür ediň. Olaryň her biri ondan iki batmana barabar saýlama bugdaý ununa ýugrulyp, ilkinji miwe hökmünde hamyrmaýaly bişirilen bolsun. 18 Çörek bilen birlikde şikessiz toklulardan ýedisini, bir öküzçäni we iki goçy hödür ediň. Bular Rebbe ýakma gurbanlyk bolsun. Olar Rebbe ot üsti bilen berilýän galla sadakasy we hödür edilen içgi bilen birlikde Rebbe hödür edilsin. Onuň ysy Rebbe ýakymlydyr. 19 Şeýle hem siz günä gurbanlygy üçin bir erkeji we salamatlyk gurbanlygy üçin iki sany goçy hödürläň. 20 Ruhany bulary iki guzy we ilkinji hasyl çöregi bilen birlikde Rebbe göterme sadakasy hökmünde ýokary galdyrsyn. Bular Rebbe mukaddes edilip, ruhanynyňky bolmalydyr. 21 Şol gün siz halky mukaddes ýygnanyşyga çagyryň. Şol gün siz işlemäň. Bu nirede ýaşaýandygyňyza garamazdan, siziň bütin nesilleriňiz üçin ebedi parz bolsun. 22 Ýeriňiziň hasylyny ýygnanyňyzda, atyzlaryňyzyň gyra çetlerindäkileri ormaň, hasylyňyzyň hoşasyny çöplemäň. Olary garyp-gasara we kesekä goýuň. Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin“».
Surnaý baýramy
23 Reb Musa şeýle diýdi: 24 «Ysraýyl halkyna aýt: „Ýedinji aýyň birinji güni siziň üçin doly dynçlyk günüdir. Şol gün surnaýlar çalnyp ýatlanýan mukaddes ýygnanyşyk günüdir. 25 Şol gün siz işlemäň. Siz Rebbe ot üsti bilen berilýän gurbanlygy hödürläň“».
Günäden saplanma güni
26 Reb Musa şeýle diýdi: 27 «Ýedinji aýyň onunjy güni günäden saplanma günüdir. Şol gün siziň üçin mukaddes ýygnanyşyk güni bolsun. Siz gije-gündiz agyz bekläp, Rebbe ot üsti bilen berilýän gurbanlygy hödürläň. 28 Şol gün siz bütin günläp işlemäň, çünki bu siziň Hudaýyňyz Rebbiň huzurynda günäleriňizden saplanmagyňyz üçin, günäden saplanma günüdir. 29 Kimde-kim şol gün gije-gündiz agyz beklemese, ol öz halkyndan çetleşdirilsin. 30 Şol gün haýsydyr bir iş eden adamy, Men öldürerin. 31 Siz şol gün işlemäň, bu siziň bütin nesilleriňiz üçin nirede ýaşaýandyklaryna garamazdan, ebedi parz bolsun. 32 Ol gün siziň üçin Sabat, doly dynçlyk günüdir. Siz agyz bekläň. Aýyň dokuzy gününiň agşamyndan ertesi agşama çenli Sabat kanunlaryny ýerine ýetiriň».
Çatma baýramy
33 Reb Musa şeýle diýdi: 34 «Ysraýyl halkyna aýt: „Şu ýedinji aýyň on bäşinden başlap, ýedi günüň dowamynda Rebbiň hormatyna Çatma baýramy geçirilsin. 35 Onuň birinji güni siz halky mukaddes ýygnanyşyga çagyryň. Şol gün siz işlemäň. 36 Ýedi günläp, Rebbe ot üsti bilen berilýän gurbanlyk paýlaryny hödürläň. Sekizinji gün halky mukaddes ýygnanyşyga çagyryň. Rebbe ot üsti bilen berilýän gurbanlyk paýlaryny hödürläň. Şol gün siz halky mukaddes ýygnanyşyga çagyryň we işlemäň. 37 Mukaddes ýygnanyşyklarda Rebbiň bellemegi buýran baýramlary şulardyr: Rebbe ot üsti bilen berilýän sadaka paýlary – ýakma gurbanlyklary, galla sadakalary, başga gurbanlyklary we hödür edilen içgileriň hemmesini öz bellenmeli günlerinde beriň. 38 Bu baýramlar Rebbiň Sabat günlerinden, aýratyn sadakalaryňyzdan, Hudaýa aýdan sadakalaryňyzdan we Rebbe hödür eden ähli meýletin sadakalaryňyzdan daşarydyr. 39 Ýedinji aýyň on bäşinji güni, siz ýerleriňiziň hasylyny ýygnanyňyzda, ýedi günläp Rebbiň hormatyna baýram ediň. Birinji we sekizinji günleri doly dynç alyň, işlemäň. 40 Birinji gün oňat miweli agaçlaryň miwesini, palma şahalaryny, gür ýaprakly agaçlaryň we suw boýunda ösýän söwütleriň şahalaryny alyp, siz Hudaýyňyz Rebbiň huzurynda ýedi günläp şady-horramlykda boluň. 41 Her ýyl ýedinji aýda ýedi günläp Rebbiň hormatyna baýram ediň. Bu siziň bütin nesilleriňiz üçin ebedi parzdyr. 42 Ýedi günläp çatmalarda ýaşaň, Ysraýylyň ähli ýerli halky çatmalarda ýaşasyn. 43 Eger şeýle etseňiz, Meniň ysraýyl halkyny Müsürden alyp çykanymdan soň, olary çatmalarda ýaşadandygymy siziň nesilleriňiz bilerler. Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin“». 44 Şeýdip, Musa ysraýyl halkyna Rebbiň bellenmeli baýramlaryny yglan etdi.
Mukaddes ýerdäki çyralar baradaky kanunlar
1 Reb Musa şeýle diýdi: 2 «Ysraýyl halkyna buýur, her gün yşyk bolar ýaly çyra üçin saňa ýenjilen zeýtunyň sap arassa ýagyny getirsinler. 3 Harun çyrany Rebbe ýüz tutulýan çadyrda, Äht sandygynyň öňündäki tutynyň daşynda, Rebbiň huzurynda her gün agşamdan ertire çenli ýanyp durar ýaly edip goýsun. Bu siziň bütin nesilleriňiz üçin ebedi parz bolsun. 4 Ol çyralary sap altyndan bolan çyradanyň üstünde, Rebbiň huzurynda her gün agşamdan ertire çenli ýanyp durar ýaly edip goýsun».
Hudaýa hödür edilen çörek
5 Reb Musa şeýle diýdi: «Saýlama bugdaý unundan on iki sany çörek bişirt, olaryň her biriniň agramy ondan iki batmana barabar bolsun. 6 Olary Rebbiň huzurynda, sap altyndan bolan hantagtanyň üstünde alty altydan iki hatar edip goý. 7 Her hatar çöregiň ýanynda Rebbiň ýoluna hödür edilen paý hökmünde, sap arassa, ýakymly ysly tütetgiden goý. Bu Rebbe ot üsti bilen berilýän sadaka bolup, ol çöregiň ornuny tutar. 8 Harun bulary adat boýunça her Sabat güni Rebbiň huzurynda goýsun. Bu ysraýyl halkynyň ebedilik borjudyr. 9 Bu çörekler Harun we onuň ogullarynyňkydyr. Olar mukaddes ýerde iýilsin. Çünki Rebbe ot üsti bilen berilýän sadaka paýlarynyň içinde ruhanylar üçin örän mukaddesi şudur. Bu siziň üçin ebedi parzdyr».
Hudaýa dil ýetirmek we onuň jezasy
10 Ysraýyllaryň arasynda ejesi ysraýylly, kakasy bolsa müsürli bolan bir adam bardy. Düşelgede bir ysraýylly aýalyň ogly bilen başga bir ysraýylly uruşmaga başladylar. 11 Ysraýylly aýalyň ogly küpür gepläp, Rebbiň adyna dil ýetirdi. Onsoň ony Musanyň ýanyna alyp geldiler. Onuň ejesiniň ady Şelomytdy, ol dan tiresinden bolan Dibriniň gyzydy. 12 Reb özlerine näme etmelidigini aýan edýänçä, olar ýaňky adamy gabap goýdular. 13 Reb Musa şeýle diýdi: 14 «Hudaýa dil ýetireni düşelgäniň daşyna çykar, ony eşidenleriň bary ellerini onuň kellesine goýsunlar we bütin halk ony daşlasyn. 15 Onsoň ysraýyl halkyna aýt: „Kim öz Hudaýyna dil ýetirse, onuň günäsi öz boýnunadyr. 16 Kimde-kim Rebbiň adyna dil ýetirse, ol ölüme höküm edilsin, ony bütin halk daşlasyn. Gelmişekmi ýa-da ýerli halk, parhy ýok, Rebbiň adyna dil ýetiren öldürilmelidir. 17 Adam öldüreniň özi-de ölüme höküm edilsin. 18 Mal öldüren onuň öwezini mal bilen tölesin. 19 Kim-de kim biriniň bedenine şikes ýetirse, onuň özüne-de edil şonuň ýaly şikes ýetirilsin. 20 Döwük ýerine döwük, göz ýerine göz, diş ýerine diş, kime nähili şikes ýetiren bolsa, onuň özüne-de şonuň ýaly şikes ýetirilsin. 21 Mal öldüren onuň öwezini mal bilen tölesin, adam öldüren ölüme höküm edilsin. 22 Gelmişek üçin hem, ýerli adam üçin hem kanun birdir, çünki siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin“». 23 Musa bu tabşyryklary ysraýyl halkyna bereninden soň, olar Rebbe dil ýetiren adamy düşelgäniň daşyna çykaryp daşladylar. Şeýle etmek bilen ysraýyl halky Rebbiň Musa beren tabşyrygyny ýerine ýetirdi.
Mukaddes ýyl
1 Reb Sinaý dagynda Musa şeýle diýdi: 2 «Ysraýyl halkyna aýt: „Meniň size berýän ýurduma baranyňyzda, siz Rebbiň hormatyna her ýedinji ýyl ýere ekin ekmän dynç beriň. 3 Alty ýyl ýeriňe ekin ek, alty ýyl üzümçiligiňi puda we alty ýyl hasylyňy ýygna. 4 Emma ýedinji ýyl ýer bütinleý ekişsiz galdyrylsyn. Ol Rebbe bagyş edilen ýyl bolsun. Sen ekin meýdanyňa ekin ekme, üzümçiligiňi pudama. 5 Hasyl ýygnalandan soň, sen özi gögereni orma, pudalmadyk üzümiň miwesini ýygnama, ýedinji ýyl ýer bütinleý ekişsiz galdyrylsyn. 6 Ýeriň ekişsiz galdyrylan ýyly, önen hasyl siz we siziň gullaryňyzdyr gyrnaklaryňyz, hakyna tutma hyzmatkärleriňiz we siz bilen wagtlaýyn ýaşaýan gelmişek üçin iýmit bolsun. 7 Şeýle hem ýeriň hasyly siziň mal-garalaryňyz we ýurduňyzdaky ýabany haýwanlar üçin iýmit bolsun“».
Baýram ýyly
8 «„Ýedi ýyly ýedi gezek sanap geçir. Şonda ol kyrk dokuz ýyl bolýandyr. 9 Onsoň ýedinji aýyň onunjy güni, surnaý batly çalynsyn. Günäden saplanma güni surnaý bütin ýurduňyzda çalynsyn. 10 Ellinji ýyly mukaddes ýyl edip, siz ýurduň ýaşaýjylarynyň baryna azatlyk yglan ediň. Bu siziň üçin baýram ýyly bolsun. Her kim öz mülküne, öz maşgalasyna dolanyp gelsin. 11 Bu ellinji ýyl siziň üçin baýram ýyly bolsun. Ýere ekin ekmäň, özi gögerenini ormaň, pudalmadyk üzümiň hasylyny ýygnamaň. 12 Çünki bu baýram ýyly siziň üçin mukaddes ýyldyr. Bu ýyl siz diňe ekin meýdanynyň öz öndüren önümlerini iýiň. 13 Bu baýram ýylynda her kim öz mülküne dolanyp gelsin. 14 Ýoldaşyňyza ýer satanyňyzda ýa-da satyn alanyňyzda biri-biriňizi aldamaň. 15 Ýoldaşyňyzdan ýer satyn alanyňyz-da, onuň bahasy indiki baýram ýylyna çenli, ýeriň öndürip biljek hasylyna görä kesilsin. 16 Eger baýrama çenli wagt köp bolsa, onda ýeriň bahasyny artdyryň. Eger baýrama çenli az wagt galan bolsa, onuň bahasyny aşak düşüriň, çünki siz ýeriň öndürjek belli bir mukdardaky hasylyny satyn alýarsyňyz. 17 Siz birek-biregi aldamaň, Hudaýyňyzdan gorkuň, çünki siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin. 18 Ýurduňyzda howpsuz ýaşaryňyz ýaly, Meniň parzlarymy berjaý ediň, hökümlerime boýun boluň. 19 Ýer size öz miwesini eçiler, siz ondan doýup iýip, howpsuz ýaşarsyňyz. 20 Emma kimdir biriniň: ‘Eger ekin ekmesek, hasyl ýygnamasak, onda biz ýedinji ýylda näme iýeris?’ diýip soramagy mümkindir. 21 Men altynjy ýylda ýere şeýle bir bereket indererin welin, ol iki ýyla ýeterlik hasyl berer. 22 Sekizinji ýyl ekin ekeniňizde-de, siz öňki hasyldan iýersiňiz. Tä dokuzynjy ýyla çenli, täze hasyl ýetişýänçä, siz köne hasyldan iýersiňiz“».
Satylan emlägiň yzyna berilmegi
23 «„Ýer hemişelik satylmasyn, çünki ol Meniňkidir. Siz Meniň ýanymda gelmişek we kärendeçi ýalysyňyz. 24 Eýeleýän ähli ýeriňizde siz ony gaýtadan satyn almaga mümkinçilik dörediň. 25 Eger öz garyndaşlaryňyzdan biri garyp düşüp, mülküniň bir bölegini satsa, onda onuň iň mährem garyndaşy gelip, onuň satan ýerini yzyna satyn alsyn. 26 Eger onuň ýeri pul töläp yzyna satyn alyp biljek garyndaşy bolman, emma soň onuň özi baýap, ýeri yzyna satyn alar ýaly ýeterlik pul toplasa, onda ol ýeriň satylanyndan bäri geçen wagty hasaplap aýryp, galan puly satan adamyna gaýtaryp bersin we mülk hem eýesine gaýtarylyp berilsin. 28 Emma eýesiniň ýeri yzyna satyn almaga ýeterlik puly bolmasa, onda satylan ýer baýram ýylyna çenli ony satyn alan adamyň elinde galar. Ýöne baýram ýylynda ýer onuň ygtyýaryndan çykyp, mülk öňki eýesine gaýtarylyp berilsin. 29 Eger biri galadaky öýüni satsa, ol satylan wagtyndan soňky bir ýylyň dowamynda öýi yzyna satyn alyp biler. Eýesiniň öýi bir ýyla çenli yzyna satyn almaga haky bar. 30 Eger galadaky öý bir ýyla çenli yzyna satyn alynmasa, öý ony satyn alan adamyň elinde hemişelik galar. Öý baýram ýylynda-da, satyn alanyň ygtyýaryndan çykmaz. 31 Emma diwarsyz obalardaky öýler açyk meýdan bilen deň saýylsyn. Olar yzyna satyn alnyp bilner we baýram ýyly öz hakyky eýesine gaýtarylyp berilsin. 32 Lewileriň galalary barada aýtsak, lewiler özlerine degişli galalardaky öýlerini islän wagtlary yzyna satyn alyp bilerler. 33 Lewileriň biri özlerine degişli bolan galalaryň birindäki öýi satyp, ony yzyna satyn almasa, öý baýram ýyly onuň özüne gaýtarylyp berilsin. Çünki lewileriň galalaryndaky öýleri, olaryň ysraýyl halkynyň arasyndaky mülkleridir. 34 Emma olaryň galalarynyň töweregindäki açyk meýdanlar satylmaly däldir, çünki bu olaryň ebedilik mülküdir“».
Garyba karz berlişi
35 «„Eger garyndaşlaryňyzdan biri garyp düşüp, ol seniň kömegiňe mätäç bolsa, sen oňa araňyzda ýaşaýan gelmişeklere goldaw berşiň ýaly goldaw bermeli. 36 Ondan göterim alyp, peýda görjek bolma. Hudaýyňyzdan gork. Goý olar siziň araňyzda ýaşasyn. 37 Kömege mätäje karz alan pulundan artyk töletme ýa-da peýda görmek üçin iýmiti oňa ýokary bahadan satma. 38 Kengan ýurduny size bermek üçin, siziň Hudaýyňyz bolmak üçin, sizi Müsürden alyp çykan Hudaýyňyz Reb – Mendirin. 39 Eger seniň kömegiňe mätäç bolanlaryň biri halys garyp düşüp, özüni saňa satsa, sen olary gul ýaly işletme. 40 Gaýtam, olar seniň ýanyňda hakyna tutulan hyzmatkäriň ýa-da seniň bilen wagtlaýyn ýaşaýan gelmişek ýaly bolsunlar. Olar seniň ýanyňda baýram ýylyna çenli işlesinler. 41 Baýram ýylynda bolsa olar öz çagalary bilen seniň ygtyýaryňdan çykyp, öz maşgalasyna, atalarynyň mülküne dolanyp gelsin. 42 Çünki olar Meniň Müsürden alyp çykan gullarymdyr. Olar gullaryň satylyşy ýaly satylmaly däldir. 43 Siz olara gödek daraşmaň, Hudaýyňyzdan gorkuň. 44 Eger size gul-gyrnak gerek bolsa, olary töweregiňizdäki milletlerden satyn alyň. 45 Öz araňyzda ýaşaýan gelmişekleriň arasyndan, olaryň siziň ýurduňyzda doglan çagalarynyň arasyndan, siz gul-gyrnak satyn alyp bilersiňiz. Olar siziň eýeçiligiňizde bolarlar. 46 Olary siz özüňizden soňky çagalaryňyza miras hökmünde galdyryp bilersiňiz. Siz olary gul hökmünde ulanyp bilersiňiz, ýöne öz Ysraýyl doganlaryňyza hiç kim gödeklik bilen daraşmasyn. 47 Eger siziň araňyzda ýaşaýan gelmişekleriň biri baýap, öz ysraýylly doganlaryňyzdan biri garyp düşüp, özüni ýaňky gelmişege ýa-da gelmişegiň kowumyndan birine satsa, ol satylanyndan soň, onuň yzyna satyn alynmaga haky bardyr. Öz ysraýylly doganlaryndan biri ony yzyna satyn alyp biler. 49 Agasy ýa-da doganoglany, ýa-da öz kowumyndan bolan mährem garyndaşlarynyň biri ony yzyna satyn alyp biler. Eger satylanyň özi baýasa, onda onuň özi, özüni yzyna satyn alyp biler. 50 Ol özüni satyn alan adam bilen, satylan ýylyndan bäri geçen ýyllary hasaplasyn. Baha baýram ýylyna çenli galan wagta görä hakyna tutulan işçiniň gündelik zähmet hakynyň hasabyna görä hasaplanyp çykarylsyn. 51 Eger baýram ýylyna çenli wagt uzak bolsa, onda ol özüniň satyn alnan bahasyna görä tölesin. 52 Eger-de baýram ýylyna çenli galan wagt az bolsa, onda ol özüni satyn alan adam bilen hasaplaşyp, tölegi öz satylan wagtyndan bäri geçen wagta görä tölesin. 53 Olar ýylyna hakyna tutulýan işçi hökmünde baý gelmişegiň ygtyýarynda bolar. Ýöne hojaýyn siziň gözüňiziň alnynda olara gödek daraşmasyn. 54 Eger olar şeýle ýagdaýda yzyna satyn alynmasalar, olar we olaryň çagalary baýram ýylynda azatlyga çykarylmalydyrlar. 55 Çünki ysraýyl halky Meniň gullarym, Meniň Müsürden alyp çykan gullarymdyr. Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin“».
Hudaýyň tabşyryklaryny berjaý etmegiň sylagy
1 «„Özüňize butlar ýasamaň, heýkeller we uly daşlar dikmäň. Sežde etmek üçin ýurduňyzda oýma daş dikmäň. Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin. 2 Meniň Sabat kanunlarymy ýerine ýetirip, Meniň mukaddes öýüme hormat goýuň. Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin. 3 Eger siz Meniň parzlaryma eýerip, tabşyryklarymy saklap, olary ak ýürekden berjaý etseňiz, Men siziň ýerleriňize gerek wagtynda ýagyş ýagdyraryn. Ýer hasyl berer, meýdan agaçlary-da miwe getirer. 5 Ekinleriňiz şeýle bir köp hasyl getirer welin, döwegiňiz üzüm ýygymyna çenli dowam eder. Üzüm ýygymy galla ekişine çenli dowam eder, çöregiňizi doýup iýersiňiz, ýurduňyzda howpsuzlykda ýaşarsyňyz. 6 Men ýurda parahatçylyk bererin. Siz arkaýyn ýatyp-turarsyňyz. Sizi gorkuzan bolmaz. Men ýurtdaky wagşy haýwanlaryň ýoguna ýanaryn. Ýurduňyzda uruş bolmaz. 7 Siz duşmanlaryňyzdan üstün çykarsyňyz. Uruşda duşmanlaryňyzy gyrarsyňyz. 8 Bäşiňiz ýüzden, ýüziňiz müňden üstün çykarsyňyz. Uruşda duşmanlaryňyzy gyrarsyňyz. 9 Men sizi ýalkap, size köp çaga berip, sanyňyzy köpelderin. Men siziň bilen eden ähtimi saklaryn. 10 Siz uzak wagtlap saklanan öňki köne gallany iýersiňiz. Täze hasyla ýer açmak üçin, siz köne hasyly çykaryp taşlamaly bolarsyňyz. 11 Men siziň araňyzda mesgen tutaryn. Men hiç haçan sizden ýüz öwürmerin. 12 Men siziň araňyzda bolup, siziň Hudaýyňyz bolaryn, sizem Meniň halkym bolarsyňyz. 13 Müsürlileriň guly bolup galmasynlar diýip, sizi Müsürden alyp çykan Hudaýyňyz Reb – Mendirin. Sizi olaryň elinden azat edip, başyňyzy dik tutduryp ýöreden Mendirin.
Hudaýa gulak asmazlygyň jezasy
14 Eger siz Maňa boýun egmän, ähli tabşyryklarymy berjaý etmän, parzlarymdan, hökümlerimden ýüz öwrüp, ähtimi bozsaňyz, Men siziň üstüňizden howp indererin. Bejerip bolmaýan, gözüňi kör edip, lütüňi çykarýan ysytmany Men siziň başyňyzdan indererin. Eken ekinleriňiz özüňize nesip etmez, olary duşmanlaryňyz iýer. 17 Men sizden ýüz öwrerin, duşmanlaryňyz sizden üstün çykarlar, ýagylaryňyz üstüňizden höküm sürerler. Siz yzyňyzda kowgy bolmasa-da, dowla düşüp gaçarsyňyz. 18 Şeýle betbagtçylyklardan soňam siz Maňa gulak asmasaňyz, onda Men size öňküden ýedi esse artyk jeza bererin. 19 Men siziň buýsanýan güýjüňizi syndyraryn. Gökden ýagyş ýagmaz we ýerleriňiz gatap, demre döner. 20 Siz güýjüňizi biderek sarp edersiňiz, ýeriňiz hasyl, agaçlaryňyz miwe bermez. 21 Eger siz Maňa garşy gitmegiňizi dowam edip, Maňa gulak asmasaňyz, boýnuýogynlygyňyz üçin Men size ýene-de ýedi esse artyk jeza bererin. 22 Üstüňize wagşy haýwanlary ibererin. Olar sizi çagalaryňyzdan jyda düşürerler, mallaryňyzy gyrarlar, sanyňyzy azaldyp, ýollaryňyzy çolardarlar. 23 Şu jezalardan soňam Maňa tarap öwrülmän, garşyma gitmegiňizi dowam etseňiz, onda Men hem siziň garşyňyza gidip, günäleriňiz üçin size ýene öňküden-de ýedi esse artyk jeza bererin. 25 Men siziň ýurduňyzda uruş turzaryn. Ähtimi bozanlygyňyz üçin, Men size hökman jeza bererin. Eger siz galalaryňyzda gaçyp gizlenseňiz, Men siziň araňyza gyrgyn keselini ibererin. Şeýdip, Men sizi duşmanyňyzyň eline bererin we olar siziň üstüňizden höküm sürerler. 26 Men sizi çörekden kesenimde, on aýal diňe bir tamdyrda çörek ýapar. Olar çöregiňizi size ölçäp bererler. Siz ondan iýersiňiz, ýöne doýmarsyňyz. 27 Emma munuň bilen-de, siz Maňa gulak asman, garşyma gitmegi dowam etseňiz, Men gahar bilen size garşy gidip, günäleriňiz üçin size ýene öňküden-de ýedi esse artyk jeza bererin. 29 Siz açlygyňyzdan ýaňa ogullaryňyzyň, gyzlaryňyzyň etini iýersiňiz. 30 Siziň sežde edýän ýerleriňizi ýykyp, ýakymly ysly tütetgi ýakýan sypalaryňyzy weýran ederin. Siziň maslyklaryňyzy ýykylan butlaryňyzyň maslyklarynyň üstüne üýşürerin. Men sizi ret ederin. 31 Men siziň galalaryňyzy haraba öwrüp, siziň sežde edilýän ýerleriňizi ýer bilen ýegsan ederin, ýakymly ysly gurbanlyklaryňyzy kabul etmerin. 32 Siziň ýurduňyzy şeýle bir weýran ederin welin, onda ornaşmaga gelýän duşmanlaryňyz muňa haýran galarlar. 33 Men sizi gelmişek milletleriň arasyna pytradyp, garşyňyza uruş turzaryn. Siziň ýurduňyz çolaryp, galalaryňyz haraba öwrüler. 34 Siz duşmanlaryňyzyň ýurdundakaňyz, haraba bolup ýatan boş ýer oňat dynç alar. Ýer näçe köp harabalykda ýatsa, ol şonça-da onuň hözirini görer. 35 Ol ýerde ýaşaýarkaňyz Sabat günleriňiz boş ýatmadyk ýer, şu wagt siz ýesirlikdekäňiz, boş ýatsyn. 36 Duşmanlaryňyzyň ýurtlarynda diri galanlaryňyzyň ýüreklerine Men şeýle bir gorky salaryn welin, hatda ýapragyň şemala şygyrdaýan sesi-de sizi gaçmaga mejbur eder. Siz gylyçdan gaçýan ýaly gaçarsyňyz. Siz yzyňyzda kowgy bolmasa-da, bar ýaly bolup gaçarsyňyz. 37 Sizi kowalaýan bolmasa-da, gylyçdan gaçýan dek, biri-biriňize büdreşip ýykylarsyňyz, sizde duşmanlaryňyza garşy durmaga mejal galmaz. 38 Siz gelmişek milletleriň arasynda heläk bolup, duşmanlaryňyzyň ýurdy sizi ýuwdar. 39 Diri galanlaryňyz bolsa öz etmişleriňiz we atalaryňyzyň etmişleri zerarly duşmanlaryňyzyň ýurdunda çüýrärsiňiz. 40 Siziň nesilleriňiz öz etmişlerini we atalarynyň etmişlerini, olaryň Maňa biwepalyk edip, Meniň garşyma gidendiklerini we Meniň hem olara garşy gidip, olary duşmanlarynyň ýurduna getirendigimi boýun alarlar. Siziň nesilleriňiz boýnuýogynlyk etmeklerini bes edip, öz günäleri üçin ötünç soranlaryndan soň, Men Ýakup bilen eden ähtimi, Yshak bilen eden ähtimi, Ybraýym bilen eden ähtimi we ýurdy size bererin diýip eden wadamy ýatlaryn. 43 Çünki ýer halk tarapyndan terk edilip, ol haraba bolup ýatyr. Halk Meniň hökümlerimi ret edip, parzlarymdan ýüz öwrendigi üçin, öz duşmanynyň ýurdunda öz etmişiniň jezasyny çeksin. 44 Emma bu zatlara garamazdan Men olar heniz duşmanlarynyň ýurdundakalar, olary ret edip, olardan ýüz dönderip, bütinleý heläk etmerin we olar bilen eden ähtimi bozmaryn, çünki Men Reb, olaryň Hudaýydyryn. 45 Gaýtam, olar üçin, olaryň Hudaýy bolmak üçin, olaryň beýleki milletleriň gözüniň alnynda Müsürden alyp çykan ata-babalary bilen eden ähtimi ýatlaryn. Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin“». 46 Rebbiň Sinaý dagynda Musanyň üsti bilen ysraýyl halkyna beren parzlary, hökümleri we kanunlary şulardan ybaratdyr.
Hudaýa aýdylan sadakalar baradaky kanunlar
1 Reb Musa şeýle diýdi: 2 «Ysraýyl halkyna aýt: „Eger kimdir biri Rebbe berlen wadany berjaý etmek üçin, Rebbe bagyş edilen bolsa, ol adam şu möçberdäki bahalar bilen azat edilip bilner. 3 Ýigrimi ýaşdan altmyş ýaşa çenli bolan erkek adamyň bahasy mukaddes öýüň kesgitlän ölçegine görä bir ýüz mysgal kümüş bolsun. 4 Eger aýal maşgala bolsa, ýetmiş mysgal kümüş bolsun. 5 Bäş ýaşdan ýigrimi ýaşa çenli bolan oglanlaryň bahasy kirk bäş mysgal kümüş, gyzlaryňky ýigrimi iki mysgal kümüş bolsun. 6 Bir aýlykdan bäş ýaşa çenli bolan oglanyň bahasy on bir mysgal kümüş, gyzyň bahasy ýedi mysgal kümüş bolsun. 7 Ýaşy altmyş ýa-da ondan ýokary bolan erkek kişiniň bahasy otuz bäş mysgal kümüş, aýalyňky ýigrimi iki mysgal kümüş bolsun. 8 Eger kimdir biri Rebbe adam bermegi wada edip, soňam onuň boşadylmagy üçin tölenmeli bahany töläp bilmese, onda ony ruhanynyň ýanyna getirsinler. Ruhany onuň ýagdaýyna görä baha kessin. 9 Eger Rebbe wada berlen mal sadaka hökmünde kabul edilse, onda hödür edilen her bir sadaka maly mukaddesdir. 10 Malyň eýesi maly başga oňat mal bilen çalyşmaly däldir. Eger bir mal başga mal bilen çalşylaýan ýagdaýynda, olaryň ikise-de Rebbe degişlidir. 11 Eger wada berlen mal Rebbe hödür edilmeýän haram mallardan bolsa, ol mal ruhanynyň ýanyna getirilsin. 12 Oňatdygyna ýa-da erbetdigine garamazdan, ruhany mala baha kessin. Ruhanynyň kesen bahasy gutarnykly baha bolsun. 13 Eger malyň eýesi ony yzyna satyn almakçy bolsa, ol ruhanynyň kesen bahasynyň üstüne ýene bäşden birini goşsun. 14 Eger kimdir biri öýüni Rebbe bagyş etse, oňatmy ýa-da erbet, parhy ýok, ruhany oňa baha kessin. Ruhany ony näçe bahalasa, şol baha gutarnykly baha bolsun. 15 Eger-de öýüni bagyş eden adam ony yzyna satyn almakçy bolsa, ol kesilen bahanyň üstüne ýene bäşden birini goşsun. Şondan soň öý öz eýesine gaýtarylyp berler. 16 Eger kimdir biri öz mülkünden bir bölek ýeri Rebbe bagyş etse, ýeriň bahasy oňa ekiljek tohumyň mukdaryna görä kesilsin: on batmanlyk arpa tohumynyň gymmaty bir ýüz mysgal kümüş bolsun. 17 Eger kimdir biri ýeri baýram ýyly geçen badyna Rebbe bagyş etse, ýeriň bahasy ruhanynyň kesen nyrhynda galsyn. 18 Eger eýesi ýeri baýram ýylyndan has soňrak Rebbe bagyş etse, onda ruhany indiki baýram ýylyna çenli galan wagty hasaplap, bahany öňküden kemeltsin. 19 Eger ýeri Rebbe bagyş eden adam ony yzyna satyn almakçy bolsa, onda ol ruhanynyň kesen bahasynyň üstüne bäşden birini goşsun. Şondan soň ýer öz eýesine gaýtarylyp berler. 20 Emma ýeri ilki yzyna satyn alman, ony başga birine satsa, ýer eýesiniň ony yzyna satyn almaga haky ýokdur. 21 Emma baýram ýyly gelende, ýer bagyş edilen mülk hökmünde Rebbiňki bolar. Ol ýer ruhanynyň eýeçiligine geçer. 22 Eger biri öz mülkünden daşary satyn alan ýerini Rebbe bagyş etse, ruhany ýeriň bahasyny, baýram ýylyna çenli galan wagta görä hasaplap çykarsyn. Rebbe mukaddes sadaka hökmünde ýeriň bahasy şol günüň özünde tölensin. 24 Baýram ýylynda bolsa ýer mülk eýesine, ýagny satyn alnan adamyna geçer. 25 Ähli bahalar, mukaddes öýüň resmi ölçegine görä kesilsin, ýagny iki mysgal. 26 Mal-garanyň ilkinji doglany Rebbiňkidir. Ony hiç kim Rebbe bagyş edip bilmez. Öküz bolsun, owlak-guzy bolsun, parhy ýok, olar Rebbiňkidir. 27 Eger ol mal haram bolsa, onda malyň eýesi ruhanynyň kesen bahasynyň üstüne bäşden birini goşup, ony yzyna satyn alsyn. Eger mal yzyna satyn alynmasa, kesilen baha görä satylsyn. 28 Rebbe bagyş edilen islendik zat – adam bolsun, haýwan bolsun ýa-da mülk berlen ýer bolsun – parhy ýok, ol satylyp ýa-da yzyna satyn alnyp bilinmez. Bagyş edilen her bir zat ebedilik Rebbe degişlidir. 29 Ölüme bagyş edilen ynsanlar hem yzyna satyn alnyp bilinmez. Olar hökman ölüme höküm edilsin. 30 Ýerden önýän önümleriň ondan biri – dänemi ýa-da miwe – parhy ýok, olaryň bary Rebbiňkidir. Olar Rebbe degişlidir. 31 Eger kimdir biri öz ondan birini yzyna satyn almak islese, ondan biriniň nyrhynyň üstüne bäşden birini goşsun. 32 Iri mallaryň we dowarlaryň ondan birini, ýagny çopanyň sanaýan her onunjy maly Rebbe bagyş edilsin. 33 Hiç kim şikesli maly sadaka bermesin. Şeýle hem mal çalşylmasyn. Eger ol çalşylaýsa, olaryň ikisem Rebbe degişli bolar. Siz olary yzyna satyn almaly dälsiňiz“». 34 Rebbiň Sinaý dagynda ysraýyl halky üçin Musa beren buýruklary şulardan ybaratdyr.
Ysraýylyň ilkinji ilat sanawy
1 Reb Sinaý çölünde ysraýyl halkynyň Müsürden çykanynyň ikinji ýylynyň ikinji aýynyň birinji güni Özüne ýüz tutulýan çadyryň içinde Musa şeýle diýdi: 2 «Uruglaryna we kowumlaryna görä bütin ysraýyl halkynyň her bir erkeginiň sanyny ýekeme-ýeke hasaba al. 3 Ýaşy ýigrimi we ondan ýokary bolan ysraýyl goşunynda söweşe ukyply hemme adamy Harun ikiňiz topar-topar edip, ýazyp hasaba almalysyňyz. 4 Ýanyňyzda her tireden bir adam, ýagny öz urugynyň baştutany bolsun. 5 Size kömek etmeli adamlar şulardyr: Ruben tiresinden Şedeýuryň ogly Elisur; 6 Şimgon tiresinden Suryşadaýyň ogly Şelumyýel; 7 Ýahuda tiresinden Amynadabyň ogly Nahşon; 8 Ysakar tiresinden Sugaryň ogly Netanel; 9 Zebulun tiresinden Helonyň ogly Eliýap; 10 Ýusubyň ogullaryndan: Efraýym tiresinden Ammyhudyň ogly Elişama; Manaşe tiresinden Pedahsuryň ogly Gamlyýel; 11 Benýamin tiresinden Gidgonynyň ogly Abydan; 12 Dan tiresinden Amyşadaýyň ogly Ahygezer. 13 Aşer tiresinden Okranyň ogly Pagyýel. 14 Gat tiresinden Deguwalyň ogly Elýasap; 15 Naftaly tiresinden Eýnanyň ogly Ahyra». 16 Bular öz kowumlary we tireleri üçin ysraýyl halkynyň içinden bellenen baştutanlardy. 17 Musa bilen Harun bu atlary bellenen adamlary ýanlaryna alyp, 18 ikinji aýyň birinji güni halky ýygnadylar. Rebbiň Musa buýruşy ýaly edip, ýaşy ýigrimi we ondan ýokary bolan adamlar öz uruglaryna we kowumlaryna görä atlaryny ýekeme-ýeke mälim etdiler. Şeýdip, Musa Sinaý çölünde olaryň sanyny ýazyp aldy. 20 Ysraýylyň nowbahar ogly Rubeniň nesillerinden söweşmäge ukyply, ýaşy ýigrimi we ondan ýokary bolan erkek adamlar uruglaryna we kowumlaryna görä ýekeme-ýeke hasaba alyndy. 21 Ruben tiresinden hasaba alnanlar kyrk alty müň bäş ýüz adam boldy. 22 Şimgonyň nesillerinden söweşmäge ukyply, ýigrimi we ondan ýokary ýaşly, sanawda bolan erkek adamlar uruglaryna we kowumlaryna görä ýekeme-ýeke hasaba alyndy. 23 Şimgon tiresinden hasaba alnanlar elli dokuz müň üç ýüz adam boldy. 24 Gatyň nesillerinden söweşmäge ukyply, ýaşy ýigrimi we ondan ýokary bolan erkek adamlar, uruglaryna we kowumlaryna görä ýekeme-ýeke hasaba alyndy. 25 Gat tiresinden hasaba alnanlar kyrk bäş müň alty ýüz elli adam boldy. 26 Ýahudanyň nesillerinden söweşmäge ukyply, ýaşy ýigrimi we ondan ýokary bolan erkek adamlar uruglaryna we kowumlaryna görä ýekeme-ýeke hasaba alyndy. 27 Ýahuda tiresinden hasaba alnanlar ýetmiş dört müň alty ýüz adam boldy. 28 Ysakaryň nesillerinden söweşmäge ukyply, ýaşy ýigrimi we ondan ýokary bolan erkek adamlar uruglaryna we kowumlaryna görä ýekeme-ýeke hasaba alyndy. 29 Ysakar tiresinden hasaba alnanlar elli dört müň dört ýüz adam boldy. 30 Zebulunyň nesillerinden söweşmäge ukyply, ýaşy ýigrimi we ondan ýokary bolan erkek adamlar uruglaryna we kowumlaryna görä ýekeme-ýeke hasaba alyndy. 31 Zebulun tiresinden hasaba alnanlar elli ýedi müň dört ýüz adam boldy. 32 Ýusubyň, ýagny Efraýymyň nesillerinden söweşmäge ukyply, ýaşy ýigrimi we ondan ýokary bolan erkek adamlar uruglaryna we kowumlaryna görä ýekeme-ýeke hasaba alyndy. 33 Efraýym tiresinden hasaba alnanlar kyrk müň bäş ýüz adam boldy. 34 Manaşeniň nesillerinden söweşmäge ukyply, ýaşy ýigrimi we ondan ýokary bolan erkek adamlar uruglaryna we kowumlaryna görä ýekeme-ýeke hasaba alyndy. 35 Manaşe tiresinden hasaba alnanlar otuz iki müň iki ýüz adam boldy. 36 Benýaminiň nesillerinden söweşmäge ukyply, ýaşy ýigrimi we ondan ýokary bolan erkek adamlar uruglaryna we kowumlaryna görä, ýekeme-ýeke hasaba alyndy. 37 Benýamin tiresinden hasaba alnanlar otuz bäş müň dört ýüz adam boldy. 38 Danyň nesillerinden, söweşmäge ukyply, ýaşy ýigrimi we ondan ýokary bolan erkek adamlar uruglaryna we kowumlaryna görä ýekeme-ýeke hasaba alyndy. 39 Dan tiresinden hasaba alnanlar altmyş iki müň ýedi ýüz adam boldy. 40 Aşeriň nesillerinden söweşmäge ukyply, ýaşy ýigrimi we ondan ýokary bolan erkek adamlar uruglaryna we kowumlaryna görä ýekeme-ýeke hasaba alyndy. 41 Aşer tiresinden hasaba alnanlar kyrk bir müň bäş ýüz adam boldy. 42 Naftalynyň nesillerinden söweşmäge ukyply, ýaşy ýigrimi we ondan ýokary bolan erkek adamlar uruglaryna we kowumlaryna görä ýekeme-ýeke hasaba alyndy. 43 Naftaly tiresinden hasaba alnanlar elli üç müň dört ýüz adam boldy. 44 Her biri öz tiresine wekilçilik edýän Ysraýylyň on iki baştutanynyň kömegi bilen Musanyň we Harunyň tarapyndan hasaba alnanlar şulardy. 45 Ysraýyl goşunynda söweşe ukyply, ýaşy ýigrimi we ondan ýokary bolanlaryň ählisi öz kowumlaryna görä hasaba alyndy. 46 Olaryň jemi alty ýüz üç müň bäş ýüz elli adam boldy. 47 Emma lewiler öz tirelerine görä hasaba alynmadylar. 48 Reb Musa şeýle diýipdi: 49 «Diňe lewi tiresiniň adamlaryny hasaba alma, olary ysraýyl halky bilen bile sanama. 50 Oňa derek olary mukaddes äht çadyryna, onuň ähli esbaplaryna we oňa degişli zatlaryň hemmesine jogapkär edip goý. Mukaddes çadyry we onuň ähli esbaplaryny olar götersinler we oňa gözegçilik etsinler, öz çadyrlaryny onuň töwereginde diksinler. 51 Mukaddes çadyr göçürilmeli bolanda, ony lewiler ýygnasynlar. Mukaddes öý dikilmeli bolanda, ony lewiler diksinler. Lewilerden başga, kim oňa golaýlaşsa, onuň jezasy ölümdir. 52 Ysraýyllaryň hersi bölünen tire toparyna görä, öz düşelgesinde öz tugy astynda düşlesinler. 53 Emma lewiler ysraýyl halkynyň başyna Hudaýyň gazaby inmez ýaly, çadyrlaryny mukaddes äht çadyrynyň töwereginde diksinler. Mukaddes äht çadyryny goramak keşigini-de lewiler çeksinler». 54 Ysraýyllar edil Rebbiň Musa tabşyryşy ýaly etdiler.
Tireleriň ýerleşiş we ýöriş tertibi
1 Reb Musa bilen Haruna şeýle diýdi: 2 «Ysraýyl tireleri düşlände, hersi öz düşelgesinde öz uruglarynyň tugy astynda çadyrlaryny diksinler. Olar çadyrlaryny Rebbe ýüz tutulýan çadyrdan uzagrakda gursunlar. 3 Ýahuda goşunlary mukaddes çadyryň gündogarynda öz tugy astynda düşelgesini gursun. Ýahudalaryň baştutany Amynadabyň ogly Nahşondyr. 4 Onuň goşunynda hasaba alnanlar ýetmiş dört müň alty ýüz adamdyr. 5 Onuň ýanynda ysakar tiresiniň düşelgesi bolsun. Ysakarlaryň baştutany Sugaryň ogly Netaneldir. 6 Onuň goşunynda hasaba alnanlar elli dört müň dört ýüz adamdyr. 7 Onuň gapdalynda zebulun tiresi çadyryny diksin. Zebulunlaryň baştutany Helonyň ogly Eliýapdyr. 8 Onuň goşunynda hasaba alnanlar elli ýedi müň dört ýüz adamdyr. 9 Ýahuda düşelgesindäki hasaba alnan goşunyň jemi bir ýüz segsen alty müň dört ýüz adam. Ýörişe ilkinji bolup şolar çyksynlar. 10 Günorta gapdalynda, öz tugy astynda ruben goşunlarynyň düşelgesi bolsun. Rubenleriň baştutany Şedeýuryň ogly Elisurdyr. 11 Onuň goşunynda hasaba alnanlar kyrk alty müň bäş ýüz adamdyr. 12 Onuň ýanynda şimgon tiresiniň düşelgesi bolsun. Şimgonlaryň baştutany Suryşadaýyň ogly Şelumyýeldir. 13 Onuň goşunynda hasaba alnanlar elli dokuz müň üç ýüz adamdyr. 14 Onuň gapdalynda gat tiresi çadyryny diksin. Gatlaryň baştutany Reguwalyň ogly Elýasapdyr. 15 Onuň goşunynda hasaba alnanlar kyrk bäş müň alty ýüz elli adamdyr. 16 Ruben düşelgesindäki hasaba alnan goşunyň jemi bir ýüz elli bir müň dört ýüz elli adam. Olar ýörişe ikinji bolup çyksynlar. 17 Lewileriň düşelgesi Rebbe ýüz tutulýan çadyr bilen bilelikde beýleki düşelgeleriň ortasynda ýöremelidir. Edil düşleýişleri ýaly, her bir adam öz ornunda, öz tugy astynda ýörişe çyksyn. 18 Günbatar gapdalynda, öz tugy astynda efraýym goşunlarynyň düşelgesi bolsun. Efraýymlaryň baştutany Ammyhudyň ogly Elişamadyr. 19 Onuň goşunynda hasaba alnanlar kyrk müň bäş ýüz adamdyr. 20 Onuň ýanynda manaşe tiresiniň düşelgesi bolsun. Manaşeleriň baştutany Pedahsuryň ogly Gamlyýeldir. 21 Onuň goşunynda hasaba alnanlar otuz iki müň iki ýüz adamdyr. 22 Onuň gapdalynda benýamin tiresiniň düşelgesi bolsun. Benýaminleriň baştutany Gidgonynyň ogly Abydandyr. 23 Onuň goşunynda hasaba alnanlar otuz bäş müň dört ýüz adamdyr. 24 Efraýym düşelgesindäki goşunyň jemi bir ýüz sekiz müň bir ýüz adam. Olar ýörişe üçünji bolup çyksynlar. 25 Demirgazyk gapdalynda, öz tugy astynda dan goşunlarynyň düşelgesi bolsun. Danlaryň baştutany Amyşadaýyň ogly Ahygezerdir. 26 Onuň goşunynda hasaba alnanlar altmyş iki müň ýedi ýüz adamdyr. 27 Onuň ýanynda aşer tiresiniň düşelgesi bolsun. Aşerleriň baştutany Okranyň ogly Pagyýeldir. 28 Onuň goşunynda hasaba alnanlar kyrk bir müň bäş ýüz adamdyr. 29 Onuň gapdalynda naftaly tiresiniň düşelgesi bolsun. Naftalylaryň baştutany Eýnanyň ogly Ahyradyr. 30 Onuň goşunynda hasaba alnanlar elli üç müň dört ýüz adamdyr. 31 Dan düşelgesindäki goşunyň jemi bir ýüz elli ýedi müň alty ýüz adam. Olar iň soňky bolup, hersi öz tugy astynda ýörişe çyksynlar». 32 Ysraýyllaryň uruglaryna görä hasaba alnanlarynyň jemi şeýledi. Düşelgelerdäki hasaba alnan goşunyň jemi alty ýüz üç müň bäş ýüz elli adam boldy. 33 Rebbiň Musa buýruşy ýaly, lewiler beýleki ysraýyllaryň arasynda hasaba alynmady. 34 Ysraýyllar edil Rebbiň Musa buýruşy ýaly etdiler. Olaryň her biri öz tugy astynda ýerleşip, öz urugyna we kowumyna görä, aýdylan tertipde ýörişe çykdylar.
Harunyň ogullary
1 Rebbiň Sinaý dagynda Musa bilen gepleşen wagty Harunyň we Musanyň nesilleri şulardy: 2 Harunyň dört ogly bardy, olaryň atlary şulardyr: Nadap, Abyhu, Elgazar we Ytamar. Nadap onuň nowbahar ogludy. 3 Harunyň ogullaryndan ruhanyçylyga bellenip, bagyş edilenleri şulardyr. 4 Emma Nadap bilen Abyhu Sinaý çölünde mukaddes bolmadyk ody Rebbiň huzurynda hödür edendikleri üçin öldüler. Olardan zürýat galmady. Elgazar bilen Ytamar bolsa atalary Harunyň ýaşan döwründe ruhany bolup hyzmat etdiler.
Lewileriň borçlary
5 Onsoň Reb Musa şeýle diýdi: 6 «Lewi tiresini getir-de, ruhany Harunyň hyzmatynda goý, olar oňa kömek etsinler. 7 Olar mukaddes çadyryň hyzmatyny edip, Harun we tutuş halk üçin Rebbe ýüz tutulýan çadyryň goramak keşigini çekerler. 8 Olar ysraýyllaryň hatyrasyna mukaddes çadyryň hyzmatyny edip, Rebbe ýüz tutulýan çadyryň ähli esbaplaryna gözegçilik etsinler. 9 Lewileri Harunyň we onuň nesilleriniň ygtyýaryna ber. Olar ysraýyllaryň arasyndan Harunyň ygtyýaryna doly berlendir. 10 Haruny we onuň ogullaryny hasaba al. Ruhanyçylyk wezipesini diňe şolar ýerine ýetirmelidirler, olardan başga kim mukaddes çadyra golaýlaşsa, onuň jezasy ölümdir». 11 Onsoň Reb Musa şeýle diýdi: 12 «Men ysraýyllaryň arasyndan lewileri olaryň nowbahar ogullaryna derek kabul edip aldym. Lewiler Meniňkidir, 13 çünki nowbahar ogullaryň bary Maňa degişlidir. Müsürde nowbahar ogullary öldüren günüm, Ysraýylda haýwanu-ynsanyň ilkinji doglanlarynyň baryny Özüme bagyş etdim. Olar Meniňkidir. Men – Rebdirin».
Lewileriň hasaba alynmagy
14 Soňra Sinaý çölünde Reb Musa: 15 «Lewileriň bir aýlyk we ondan ýokary ýaşda bolan erkek göbeklileriniň hemmesini uruglaryna we kowumlaryna görä ýazyp hasaba al» diýdi. 16 Onsoň Musa Rebbiň sözüne görä olary özüne buýrulyşy ýaly hasaba aldy. 17 Lewi ogullarynyň atlary şulardyr: Gerşon, Kohat, Merary. 18 Uruglaryna görä Gerşonyň ogullarynyň atlary şulardyr: Libni we Şimgi. 19 Uruglaryna görä Kohadyň ogullary: Imran, Ýishar, Hebron we Uzyýel. 20 Uruglaryna görä Merarynyň ogullary: Mahly we Muşy. Kowumlaryna görä lewi uruglary şulardyr. 21 Gerşondan libni we şimgi uruglary gelip çykandyr, bularyň ikisi hem Gerşonyň uruglarydyr. 22 Olaryň bir aýlyk we ondan ýokary ýaşda bolan erkek göbeklileriniň sany ýedi müň bäş ýüz adam boldy. 23 Gerşon uruglary mukaddes çadyryň ýeňsesinde, günbatar gapdalynda çadyr dikmelidiler. 24 Gerşon uruglarynyň baştutany Laýeliň ogly Elýasapdy. 25 Gerşon ogullary Rebbe ýüz tutulýan çadyra degişli gorag hyzmatlaryndan şulara jogapkärdirler: mukaddes çadyryň içki we daşky örtüklerine, çadyryň girelgesi üçin ýapynja, 26 haýatyň perdelerine, mukaddes çadyryň we gurbanlyk sypasynyň daşyndaky haýatyň derwezesiniň ýapynjasyna, onuň zynjyrlaryna we bulara degişli ähli hyzmatlara. 27 Kohatdan amram, ýishar, hebron, uzyýel uruglary gelip çykandyr, bularyň bary Kohadyň uruglarydyrlar. 28 Bularyň ýaşy bir aýlyk we ondan ýokary bolan erkek göbeklileriniň sany sekiz müň alty ýüz boldy. Bular mukaddes zatlary goramaklyga jogapkärdirler. 29 Kohat uruglary mukaddes çadyryň günorta gapdalynda düşlemelidiler. 30 Kohat uruglarynyň baştutany Uzyýeliň ogly Elisapandy. 31 Olar gorag hyzmatlaryndan şulara jogapkärdirler: sandyga, hantagta, şemdana, gurbanlyk sypasyna, mukaddes öýüň enjamlaryna, ýapynja we bulara degişli ähli hyzmatlara. 32 Ruhany Harunyň ogly Elgazar lewi baştutanlarynyň başlygydy we mukaddes zatlara jogapkärçilik çekýän lewileriň üstünden garaýardy. 33 Merarydan mahly we muşy uruglary gelip çykandyr. Bularyň ikisi hem Merarynyň urugydyr. 34 Olaryň bir aýlyk we ondan ýokary ýaşda bolan erkek göbeklileriniň sany alty müň iki ýüz boldy. 35 Merary uruglarynyň baştutany Abyhaýyl ogly Suryýeldi. Olar mukaddes çadyryň demirgazyk tarapynda düşlemelidiler. 36 Merary ogullary mukaddes çadyra degişli gorag hyzmatlaryndan şulara jogapkärdirler: onuň çarçuwalaryna, taýaklaryna, sütünlerine, aýaklaryna, ähli esbaplaryna we bulara degişli ähli hyzmatlara. 37 Şeýle hem haýatyň daşyndaky sütünleriň aýaklary, gazyklary we zynjyrlary bilen bile olara tabşyryldy. 38 Musa bilen Harunyň we onuň ogullarynyň düşelgesi gündogar tarapda, Rebbe ýüz tutulýan öýüň öňünde, ýagny mukaddes çadyryň girelgesiniň öňünde bolsun. Olar ysraýyllaryň hatyrasyna mukaddes öýi goramak keşigini çekerler. Olardan başga kim muňa golaýlaşsa, onuň jezasy ölümdir. 39 Rebbiň buýrugyna görä, Musa bilen Harunyň uruglaryna görä hasaba alan, bir aýlyk we ondan ýokary ýaşda bolan lewileriň erkek göbeklileriniň sany ýigrimi iki müň boldy.
Ysraýylyň nowbahar ogullarynyň yzyna satyn alynmagy
40 Soňra Reb Musa şeýle diýdi: «Ysraýylyň bir aýlyk we ondan ýokary ýaşda bolan ähli nowbahar ogullaryny ýekeme-ýeke sana we ýazga geçir. 41 Olaryň deregine lewileri Meniň üçin – Reb üçin kabul et, olaryň mallaryny bolsa ysraýyllaryň ilkinji doglan mallarynyň öwezine kabul et». 42 Şeýdip, Musa Rebbiň özüne buýruşy ýaly, ysraýyllaryň nowbahar ogullarynyň ählisini hasaba aldy. 43 Atlary bilen hasaba alnan bir aýlyk we ondan ýokary ýaşda bolan erkek göbeklileriň jemi sany ýigrimi iki müň iki ýüz ýetmiş üç boldy. 44 Onsoň Reb Musa şeýle diýdi: 45 «Ysraýyllaryň nowbahar ogullarynyň deregine lewileri, mallarynyň deregine bolsa lewileriň mallaryny kabul et. Lewiler Meniňkidir, Men – Rebdirin. 46 Ysraýylyň nowbahar ogullary lewilere garanda iki ýüz ýetmiş üç adam artykmaç boldy. Olary satyn almak üçin, 47 adam başyna mukaddes öýüň resmi ölçegi bilen on mysgal kümüş al. 48 Lewileriň sanyndan artykmaçlary satyn almaga tölenen puly Haruna we onuň ogullaryna ber». 49 Şeýdip, Musa lewileriň sanyndan artyk bolanlaryň öwezine töleg pullaryny aldy. 50 Ysraýylyň nowbahar ogullaryndan mukaddes öýüň resmi ölçegi bilen ol bir put kümüş aldy. 51 Onsoň Rebbiň buýrup aýdyşy ýaly, Musa töleg pullaryny Haruna we onuň ogullaryna berdi.
Lewi uruglarynyň borçlary
1 Reb Musa bilen Haruna şeýle diýdi: 2 «Beýleki lewilerden aýratynlykda, uruglaryna we kowumlaryna görä kohatlaryň 3 Rebbe ýüz tutulýan çadyrda işlemäge ýarawly, otuz ýaşdan elli ýaşa çenli bolanlarynyň hemmesini hasaba al. 4 Kohatlaryň Rebbe ýüz tutulýan çadyrda ýerine ýetirmeli hyzmaty iň mukaddes zatlar bilen baglanyşyklydyr. 5 Düşelge göçmeli bolanda, Harun we onuň ogullary çadyra girip, iň mukaddes otagy bölüp duran tutyny aýyrsynlar we onuň bilen Äht sandygyny basyrsynlar. 6 Onuň üstüni saýlama deriden edilen ýapynja bilen ýapyp, üstüne gök keteni çeksinler we sandygyň syryklaryny ýerine goýsunlar. 7 Hödür çörekleri goýulýan hantagtanyň üstüne gök keteni ýazyp, onuň üstünde tabaklary we jamlary, içgi sadakasy üçin küýzeleri we şakäseleri goýsunlar. Hemişelik çörek hem onuň üstünde bolsun. 8 Soňra olaryň üstünden gyrmyzy mata ýapyp, ony hem saýlama deriden edilen ýapynja bilen basyrsynlar we onuň syryklaryny ýerine oturtsynlar. 9 Şemdany, onuň çyralaryny, müçeneklerini, nowalaryny we zeýtun ýagy salynýan ähli gaplaryny gök keteni bilen basyrsynlar. 10 Onsoň ähli enjamlary bilen bilelikde ony saýlama deriden edilen ýapynja bilen basyryp, leňňeriň üstünde goýsunlar. 11 Altyndan edilen gurbanlyk sypasynyň üstüne gök keteni ýapyp, ony saýlama deriden edilen ýapynja bilen basyrsynlar we onuň syryklaryny ýerine oturtsynlar. 12 Mukaddes öýde ybadat edilende ulanylýan ähli enjamlary alyp, olary gök keteniniň içinde goýsunlar we saýlama deriden edilen ýapynja bilen basyrsynlar. Onsoň olary leňňeriň üstünde goýsunlar. 13 Gurbanlyk sypasynyň üstünden küli aýryp, üstüne badam matany ýapsynlar. 14 Onuň üstüne gurbanlyk sypasynyň ähli enjamlaryny, ýagny ybadat edilende ulanylýan maňňallary, çarşaklary, kül atarlary, legenleri goýup, üstüne saýlama deriden edilen ýapynjany ýapsynlar we syryklaryny ýerine oturtsynlar. 15 Düşelge göçmeli bolanda, Harun we onuň ogullary mukaddes öýi we onuň ähli esbaplaryny basyryp bolansoňlar, kohatlar bulary götermäge gelerler. Ýöne olar mukaddes zatlara galtaşmasynlar, ýogsam ölerler. Ine, kohatlaryň çadyrdaky göterjek zatlary şulardyr. 16 Ruhany Harunyň ogly Elgazara çyra ýagyna, ýakymly ysly tütetgä, adaty galla sadakasyna we mesh ýagyna gözegçilik etmek tabşyrylsyn. Şeýle hem oňa tutuş mukaddes çadyr we onuň içindäki ähli enjamlary, mukaddes otag we onuň enjamlary tabşyrylsyn». 17 Onsoň Reb Musa bilen Haruna şeýle diýdi: 18 «Lewileriň arasynda kohat urugynyň ýok bolup gitmegine ýol bermäň. 19 Olar iň mukaddes zatlara galtaşanlarynda ölmän aman galarlary ýaly, siz şeýle ediň: Harun we onuň ogullary içeri girip, kohatlaryň hersiniň ýerine ýetirmeli hyzmatyny ýa-da götermeli ýüküni görkezsin. 20 Emma kohatlar mukaddes zatlara sähel salymlyk hem seretmeli däldirler, ýogsam olar ölerler». 21 Soňra Reb Musa şeýle diýdi: 22 «Uruglaryna we kowumlaryna görä gerşonlaryň Rebbe ýüz tutulýan çadyrda işlemäge ýarawly, otuz ýaşdan elli ýaşa çenli bolanlarynyň hemmesini ýazyp hasaba al. 24 Gerşon uruglarynyň etmeli işleri we daşamaly ýükleri şulardan ybarat: 25 Olar mukaddes çadyryň tutularyny, Rebbe ýüz tutulýan çadyry we onuň ýapynjasyny, onuň saýlama deriden edilen daşky ýapynjasyny we girelgesindäki perdäni, 26 haýatyň perdelerini, mukaddes çadyryň we gurbanlyk sypasynyň daşyndaky haýatyň derwezesiniň ýapynjasyny we onuň zynjyrlaryny, olara degişli ähli esbaplary götersinler. Bu zatlar bilen baglanyşykly işleriň hemmesini etsinler. 27 Ýük daşamagy we başga işleri – ähli hyzmatlary gerşonlar Harunyň we onuň ogullarynyň buýrugy esasynda bitirsinler. Göterýän zatlaryny goramaklyga olary borçly ediň. 28 Ruhany Harunyň ogly Ytamaryň gözegçiligi astynda gerşonlaryň Rebbe ýüz tutulýan çadyr bilen baglanyşykly etmeli işleri we gorag wezipeleri, ine, şulardyr. 29 Indi bolsa uruglaryna we kowumlaryna görä merarylary Rebbe ýüz tutulýan çadyrda işlemäge ýarawly otuz ýaşdan elli ýaşa çenli bolanlarynyň hemmesini ýazga geçir. 31 Rebbe ýüz tutulýan çadyrda hyzmat etmek bilen olaryň götermeli we goramaly zatlary şulardyr: mukaddes çadyryň çarçuwalary, taýaklary, sütünleri we aýaklary, 32 haýatyň sütünleri we aýaklary, gazyklary, zynjyrlary, olara degişli ähli enjamlar. Olaryň götermeli zatlaryny atma-at sanap tabşyryň. 33 Ruhany Harunyň ogly Ytamaryň gözegçiligi astynda merarylaryň Rebbe ýüz tutulýan çadyr bilen baglanyşykly etmeli işleri, ine, şulardyr». 34 Onsoň Musa bilen Harun we halkyň ýolbaşçylary uruglaryna we kowumlaryna görä kohatlary ýazga geçirdiler. 35 Rebbe ýüz tutulýan çadyrda işlemäge ýarawly otuz ýaşdan elli ýaşa çenli bolanlarynyň 36 uruglaryna görä hasaba alnany iki müň ýedi ýüz elli adam boldy. 37 Bu Rebbe ýüz tutulýan çadyrda hyzmat eden ähli kohatlaryň uruglarynyň baş sanydyr. Rebbiň Musanyň üsti bilen buýruşy ýaly, olary Musa bilen Harun hasaba aldy. 38 Uruglaryna we kowumlaryna görä hasaba alnan gerşonlaryň sany şudur: 39 Rebbe ýüz tutulýan çadyrda işlemäge ýarawly otuz ýaşdan elli ýaşa çenli bolanlary 40 uruglaryna we kowumlaryna görä iki müň alty ýüz otuz adam boldy. 41 Bu Rebbe ýüz tutulýan çadyrda hyzmat eden ähli gerşonlaryň uruglarynyň baş sanydyr. Rebbiň buýruşy ýaly, olary Musa bilen Harun hasaba aldy. 42 Uruglaryna we kowumlaryna görä, merarylaryň sany şudur: 43 Rebbe ýüz tutulýan çadyrda işlemäge ýarawly otuz ýaşdan elli ýaşa çenli bolanlary 44 uruglaryna görä jemi üç müň iki ýüz adam boldy. 45 Bu Rebbe ýüz tutulýan çadyrda hyzmat eden ähli merarylaryň uruglarynyň baş sanydyr. Rebbiň Musanyň üsti bilen buýruşy ýaly, olary Musa bilen Harun hasaba aldy. 46 Musa bilen Harunyň we ysraýyl ýolbaşçylarynyň uruglaryna we kowumlaryna görä hasaba alan, 47 Rebbe ýüz tutulýan çadyrda işlemäge we ýük götermäge ýarawly otuz ýaşdan elli ýaşa çenli bolan 48 lewileri sekiz müň bäş ýüz segsen adam boldy. 49 Rebbiň Musanyň üsti bilen beren buýrugyna görä, her bir adamyň ýerine ýetirmeli işi we götermeli ýüki belli edildi. Rebbiň buýruşy ýaly, olar Musa tarapyndan hasaba alyndylar.
Düşelgäni tämiz saklamak
1 Reb Musa şeýle diýdi: 2 «Ysraýyllara buýruk ber: ýokançly deri we akma kesellini ýa-da ölä galtaşyp haram bolany, 3 erkek kişimi ýa aýal parhy ýok, Ysraýyl düşelgesini haram etmez ýaly, düşelgeden hökman çykaryň, çünki olaryň arasynda Men ýaşaýaryn». 4 Ysraýyllar şeýle hem etdiler, olary düşelgeden çykardylar. Rebbiň Musa diýenleriniň ählisini ysraýyllar berjaý etdiler.
Günäniň öwezini dolmak
5 Reb Musa şeýle diýdi: 6 «Ysraýyllara aýt: eger erkek ýa-da aýal bir adamyň garşysyna günä etse we Rebbe dönüklik edip, günä gazansa, 7 ol eden günäsini boýun alsyn we günäsi üçin hun tölesin. Ýene onuň üstüne hunuň bäşden bir bölegini goşup, jebir çeken kişä bersin. 8 Eger jebir çeken ölse we hun almaga hossary bolmasa, onda edilen günä üçin tölenen hun Rebbe bagyş edilip, ruhana berilsin. Bu günäkäriň günäsini saplamak üçin, goçuň üstesine berilsin. 9 Ysraýyllaryň ähli mukaddes sadakalarynyň arasyndan getirilen her bir sadaka ruhanyňkydyr. 10 Hemmäniň berýän mukaddes sadakalary ruhanyňkydyr, kim näme berse ruhanyňkydyr».
Biwepa aýal hakyndaky düzgünler
11 Reb Musa şeýle diýdi: 12 «Ysraýyllara aýt: eger biriniň aýaly ters ýola düşüp, biwepalyk etse, 13 başga bir adam bilen ýatyp, onam äri bilmese, şeýdibem, aýal günäli bolsa-da, aýyby äşgär bolmasa, garşysyna şaýat tapylmasa we ol bu iş üstünde tutulmasa, 14 äri bolsa was-was keseline uçrap, günäli aýalyna müňkür bolsa ýa-da aýaly günäli bolmasa-da oňa müňkürlik etse, 15 onda äri aýalyny ruhanynyň ýanyna alyp gelsin. Aýaly üçin berilmeli sadakany, ýagny bir batmanyň ondan biri arpa ununy getirsin. Munuň müňkürlik galla sadakasydygy, ýagny etmişi äşgär edýän sadakadygy üçin, unuň üstüne zeýtun ýagy guýulmasyn, onuň üstüne ýakymly ysly tütetgi-de goýulmasyn. 16 Onsoň ruhany ol aýaly getirip, Rebbiň huzurynda duruzsyn. 17 Ruhany mukaddes suwdan toýun gaba guýup alsyn we mukaddes çadyryň içinden toprak alyp, suwa guýsun. 18 Ruhany ol aýaly Rebbiň huzurynda duruzyp, onuň saçyny ýaýsyn we onuň goşawujyna müňkürlik sadakasyny, ýagny etmişi ýatladyp durýan aýyplama sadakasyny guýsun. Ruhany öz elinde nälet getirjek ajylyk suwuny saklasyn. 19 Ruhany aýala kasam içirip şeýle diýsin: „Eger sen başga bir adam bilen ýatmadyk bolsaň, öz äriňiň ygtyýaryndakaň günä etmedik bolsaň, onda nälet getirýän bu ajylyk suwy saňa zeper ýetirmesin“. 20 Ruhany aýala nälet antyny içirip şeýle diýsin: „Emma sen öz äriňiň ygtyýaryndakaň ters ýola düşüp, günäli bolsaň we başga adam bilen ýatan bolsaň, Reb seni Öz halkyňyň arasynda ýigrenje we gargyşa sezewar etsin. Goý, Reb seniň uýat ýeriňi guratsyn, garnyň çişip gitsin. 22 Bu nälet getirýän suw seniň içiňe ornap, garnyňy çişirsin, uýat ýeriňi guratsyn!“ Aýal hem „Omyn. Omyn“ diýsin. 23 Onsoň ruhany bu nälet sözlerini ýazyp, ony ajylyk suwunda ýuwsun. 24 Nälet getirýän ajylyk suwuny aýala içirmeli. Nälet getirýän ajylyk suwy aýalyň içine ornap, güýçli agyry döreder. 25 Ruhany müňkürlik sadakasyny aýalyň elinden alyp, ony Rebbiň huzurynda ýokary galdyrsyn we gurbanlyk sypasyna alyp gelsin. 26 Onsoň ruhany Rebbiň ýoluna berilýän paý hökmünde, galla sadakasyndan bir goşawujyny alyp, ony gurbanlyk sypasynda ýaksyn. Soňra aýala suwy içirsin. 27 Aýala suwy içirenden soň, eger aýal günäli bolup, ärine biwepalyk eden bolsa, nälet getirýän suw onuň içine ornap, güýçli agyry döreder. Ol aýalyň uýat ýeri gurar, garny çişer. 28 Emma aýal günäli bolman tämiz bolsa, oňa hiç hili zeper etmez we ýene-de çaga dogrup biler. 29 Aýal öz äriniň ygtyýaryndaka ters ýola düşüp, özüniň günälidigine müňkür bolan ýagdaýynda kanun şudur. 30 Ýa-da äri was-was keseline uçrap, aýalyna müňkürlik edip başlasa, onda ol aýalyny Rebbiň huzuryna getirsin we ruhany aýal babatda bu kanuny ulansyn. 31 Erkek adam ýazykly bolmaz, emma aýal welin eden günäsi üçin jezasyny çeksin».
Nazyrlyk düzgüni
1 Reb Musa şeýle diýdi: 2 «Ysraýyllara aýt: eger erkek ýa aýal nazyr bolmaga kasam içip, özüni Rebbe bagyş etse, 3 onda ol şerapdan we güýçli içgilerden datmasyn. Şerap sirkesini-de, başga sirke-de ulanmasyn, üzüm şerbedini-de içmesin, ter üzüm-de, kişmiş-de iýmesin. 4 Nazyrlyk döwrüniň bütin dowamynda üzümden öndürilen hiç bir zady, hatda üzümiň gabygyny ýa dänesini-de agzyna almasyn. 5 Nazyr bolmaga kasam içen döwrüniň bütin dowamynda onuň kellesine hiç bir päki degmesin, özüni Rebbe bagyş eden günleri gutarýança, nazyr bolan adam mukaddesdir, ol saçyny ösdürsin. 6 Onuň saçy Rebbe bagyş edilendiginiň nyşanydyr. Özüni Rebbe bagyş eden günlerinde ol jesede golaýlaşmasyn. Hatda onuň atasy ýa enesi, dogany ýa uýasy öläýende-de, ol özüni haram etmesin. 8 Nazyrlyk döwrüniň bütin dowamynda bu adam Reb üçin aýratyn adamdyr. 9 Eger gapdalyndakylaryň biri duýdansyzlykda ölüp, nazyryň mukaddes saçyny haram etse, onda ol tämizlenilýän gün bolan ýedinji güni saçyny syrsyn. 10 Sekizinji gün ol iki gumryny ýa-da iki kepderi çagasyny getirip, Rebbe ýüz tutulýan çadyryň girelgesinde ruhana bersin. 11 Ruhany olaryň birini günä gurbanlygy, beýlekisini bolsa ýakma gurbanlygy hökmünde hödür edip, nazyri günäsinden saplasyn, çünki ol jesede golaýlaşandygy zerarly ýazykly bolupdy. Nazyr şol günüň özünde saçyny täzeden bagyş etsin. 12 Ol nazyrlyga täzeden başlamak üçin, özüni Rebbe bagyş etsin we ýazyk gurbanlygy hökmünde birýaşar erkek tokly getirsin. Çünki mukaddes edilen saçyň haram bolandygy üçin, öňki günler hasap edilmeýär. 13 Nazyrlyk möhleti gutaranda, nazyrlar üçin şu kanuny berjaý etsinler: ony Rebbe ýüz tutulýan çadyryň girelgesine getirsinler. 14 Ol Rebbe öz peşgeşini hödür etsin, birýaşar şikessiz erkek toklyny ýakma gurbanlygy hökmünde, birýaşar şikessiz urkaçy toklyny günä gurbanlygy hökmünde, şikessiz bir goçy bolsa salamatlyk gurbanlygy hökmünde hödür etsin. 15 Bir sebet petiri, saýlama bugdaý undan zeýtun ýagyna ýugrulan külçeleri, ýüzüne zeýtun ýagy çalnan çelpekleri, olar bilen bile galla we içgi sadakasyny bersin. 16 Ruhany bulary Rebbiň huzurynda hödür etsin, olaryň günä hem-de ýakma gurbanlygyny-da hödür etsin. 17 Bir sebet petir bilen goçy salamatlyk gurbanlygy hökmünde hödür etsin. Şeýle hem ruhany galla hem içgi sadakasyny-da hödür etsin. 18 Soňra nazyr Rebbe ýüz tutulýan çadyryň girelgesinde, Rebbe bagyş edilen saçyny syryp, salamatlyk gurbanlygynyň aşagynda ýanyp duran oda taşlasyn. 19 Nazyr Rebbe bagyş edilen saçyny syryp bolansoň, ruhany goçuň gaýnan bir buduny, sebetden bir petiri we ýüzüne zeýtun ýagy çalnan bir çelpegi alyp, olary nazyriň eline bersin. 20 Onsoň ruhany göterme sadakasy hökmünde olary Rebbiň huzurynda ýokary galdyrsyn. Göterme sadaka hökmünde döş hem, üwreme sadaka hökmünde but hem ruhany üçin mukaddes paýdyr. Şondan soňra nazyr bolan adam şerap içip biler. 21 Ynha, kasam içip, nazyr bolandygy we onuň Rebbe bagyş edilendigi üçin berilýän nazyrlyk gurbanlyklary hakyndaky düzgün şulardan ybaratdyr. Eger ol nazyrlyk kasamynyň talap edýän zatlaryndan başga-da sadaka bermegi wada beren bolsa, onda beren wadasyny doly berjaý etsin».
Ruhany patasy
22 Reb Musa şeýle diýdi: 23 «Haruna we onuň ogullaryna aýt, ysraýyllara pata bersinler. Siz olara şeýle diýiň: 24 „Reb sizi ýalkasyn we gorasyn! 25 Goý, Reb üstüňize Öz nuruny döküp, size merhemet etsin! 26 Goý, Reb size nazaryny salyp, salamatlyk bersin! 27 Şeýdip, Harun we onuň ogullary ysraýyllara Meniň adym bilen pata bersinler, Men hem olary ýalkaryn“».
Baştutanlaryň sadakalary
1 Musa mukaddes çadyry dikip bolup, içiniň ähli esbaplary bilen birlikde onuň üstüne ýag sepeläp mukaddes etdi. Gurbanlyk sypasyny-da onuň ähli enjamlary bilen birlikde mesh edip mukaddes etdi. 2 Şondan soň ilat sanawyna ýolbaşçylyk eden ysraýyl baştutanlary, ýagny urugbaşylary we tirebaşylary öz sadakalaryny Rebbiň huzuryna getirdiler. Olar alty sany üsti örtülgi araba bilen on iki öküzi – her iki baştutan üçin bir araba we her baştutan üçin bir öküzi mukaddes çadyryň öňüne getirdiler. 4 Onsoň Reb Musa şeýle diýdi: 5 «Olaryň sadakalaryny kabul edip al, Rebbe ýüz tutulýan çadyrda edilýän işler üçin gerek bolar. Olary lewilere her biriniň bitirýän işlerine görä ber». 6 Musa arabalary we öküzleri getirip, lewilere berdi. 7 Ol edýän işlerine görä iki araba bilen dört öküzi gerşonlara berdi. 8 Dört araba bilen sekiz öküzi bolsa edýän işlerine görä merarylara berdi. Olar ruhany Harunyň ogly Ytamaryň ýolbaşçylygy astynda işleýärdiler. 9 Emma ol kohatlara hiç zat bermedi, çünki olaryň wezipesi mukaddes zatlary eginlerinde daşamakdy. 10 Gurbanlyk sypasy mesh edilip, mukaddes edilenden soň, baştutanlar hem onuň bagyş ediliş dabarasyna sadakalar hödürlediler. Olar öz sadakalaryny gurbanlyk sypasynyň öňüne getirdiler. 11 Reb Musa: «Gurbanlyk sypasynyň bagyş edilişine her gün bir baştutan öz sadakalaryny hödür etsin» diýdi. 12 Birinji gün ýahuda tiresinden Amynadabyň ogly Nahşon sadakalaryny hödür etdi. 13 Onuň sadakalary şulardan ybaratdy: Mukaddes öýüň resmi ölçegi bilen agramy üç ýüz elli mysgal bolan kümüş tabak, agramy ýüz elli mysgal bolan kümüş legen. Olaryň ikisem galla sadakasy üçin zeýtun ýagy bilen garylan saýlama bugdaý undan doludy. 14 Içi tütetgiden doly, agramy ýigrimi mysgal bolan altyn jam. 15 Ýakma gurbanlygy üçin bir öküzçe, bir goç, birýaşar erkek tokly. 16 Günä gurbanlygy üçin bir teke. 17 Salamatlyk gurbanlygy üçin hem iki öküz, bäş goç, bäş teke we bäş sany birýaşar erkek tokly. Ine, şular Amynadabyň ogly Nahşonyň sadakalarydy. 18 Ikinji gün ysakarlaryň baştutany Sugaryň ogly Netanel sadakalaryny hödür etdi. 19 Onuň sadakalary şulardan ybaratdy: Mukaddes öýüň resmi ölçegi bilen agramy üç ýüz elli mysgal bolan kümüş tabak, agramy ýüz elli mysgal bolan kümüş legen. Olaryň ikisem galla sadakasy üçin zeýtun ýagy bilen garylan saýlama bugdaý unundan doludy. 20 Içi tütetgiden doly, agramy ýigrimi mysgal bolan altyn jam. 21 Ýakma gurbanlygy üçin bir öküzçe, bir goç, birýaşar erkek tokly. 22 Günä gurbanlygy üçin bir teke. 23 Salamatlyk gurbanlygy üçin hem iki öküz, bäş goç, bäş teke we bäş sany birýaşar erkek tokly. Ine, şular Sugaryň ogly Netaneliň sadakalarydy. 24 Üçünji gün zebulunlaryň baştutany Helonyň ogly Eliýap sadakalaryny hödür etdi. 25 Onuň sadakalary şulardan ybaratdy: Mukaddes öýüň resmi ölçegi bilen agramy üç ýüz elli mysgal bolan kümüş tabak, agramy ýüz elli mysgal bolan kümüş legen. Olaryň ikisem galla sadakasy üçin zeýtun ýagy bilen garylan saýlama bugdaý undan doludy. 26 Içi tütetgiden doly, agramy ýigrimi mysgal bolan altyn jam. 27 Ýakma gurbanlygy üçin bir öküzçe, bir goç, birýaşar erkek tokly. 28 Günä gurbanlygy üçin bir teke. 29 Salamatlyk gurbanlygy üçin hem iki öküz, bäş goç, bäş teke we bäş sany birýaşar erkek tokly. Ine, şular Helonyň ogly Eliýabyň sadakalarydy. 30 Dördünji gün rubenleriň baştutany Şedeýuryň ogly Elisur sadakalaryny hödür etdi. 31 Onuň sadakalary şulardan ybaratdy: Mukaddes öýüň resmi ölçegi bilen agramy üç ýüz elli mysgal bolan kümüş tabak, agramy ýüz elli mysgal bolan kümüş legen. Olaryň ikisem galla sadakasy üçin zeýtun ýagy bilen garylan saýlama bugdaý unundan doludy. 32 Içi tütetgiden doly, agramy ýigrimi mysgal bolan altyn jam. 33 Ýakma gurbanlygy üçin bir öküzçe, bir goç, birýaşar erkek tokly. 34 Günä gurbanlygy üçin bir teke. 35 Salamatlyk gurbanlygy üçin hem iki öküz, bäş goç, bäş teke we bäş sany birýaşar erkek tokly. Ine, şular Şedeýuryň ogly Elisuryň sadakalarydy. 36 Bäşinji gün şimgonlaryň baştutany Suryşadaýyň ogly Şelumyýel sadakalaryny hödür etdi. 37 Onuň sadakalary şulardan ybaratdy: Mukaddes öýüň resmi ölçegi bilen agramy üç ýüz elli mysgal bolan kümüş tabak, agramy ýüz elli mysgal bolan kümüş legen. Olaryň ikisem galla sadakasy üçin zeýtun ýagy bilen garylan saýlama bugdaý unundan doludy. 38 Içi tütetgiden doly, agramy ýigrimi mysgal bolan altyn jam. 39 Ýakma gurbanlygy üçin bir öküzçe, bir goç, birýaşar erkek tokly. 40 Günä gurbanlygy üçin bir teke. 41 Salamatlyk gurbanlygy üçin hem iki öküz, bäş goç, bäş teke we bäş birýaşar erkek tokly. Ine, şular Suryşadaýyň ogly Şelumyýeliň sadakalarydy. 42 Altynjy gün gatlaryň baştutany Deguwalyň ogly Elýasap sadakalaryny hödür etdi. 43 Onuň sadakalary şulardan ybaratdy: Mukaddes öýüň resmi ölçegi bilen agramy üç ýüz elli mysgal bolan kümüş tabak, agramy ýüz elli mysgal bolan kümüş legen. Olaryň ikisem galla sadakasy üçin zeýtun ýagy bilen garylan saýlama bugdaý unundan doludy. 44 Içi tütetgiden doly, agramy ýigrimi mysgal bolan altyn jam. 45 Ýakma gurbanlygy üçin bir öküzçe, bir goç, birýaşar erkek tokly. 46 Günä gurbanlygy üçin bir teke. 47 Salamatlyk gurbanlygy üçin hem iki öküz, bäş goç, bäş teke we bäş birýaşar erkek tokly. Ine, şular Deguwalyň ogly Elýasabyň sadakalarydy. 48 Ýedinji gün efraýymlaryň baştutany Ammyhudyň ogly Elişama sadakalaryny hödür etdi. 49 Onuň sadakalary şulardan ybaratdy: Mukaddes öýüň resmi ölçegi bilen agramy üç ýüz elli mysgal bolan kümüş tabak, agramy ýüz elli mysgal bolan kümüş legen. Olaryň ikisem galla sadakasy üçin zeýtun ýagy bilen garylan saýlama bugdaý unundan doludy. 50 Içi tütetgiden doly, agramy ýigrimi mysgal bolan altyn jam. 51 Ýakma gurbanlygy üçin bir öküzçe, bir goç, birýaşar erkek tokly. 52 Günä gurbanlygy üçin bir teke. 53 Salamatlyk gurbanlygy üçin hem iki öküz, bäş goç, bäş teke we bäş birýaşar erkek tokly. Ine, şular Ammyhudyň ogly Elişamanyň sadakalarydy. 54 Sekizinji gün manaşeleriň baştutany Pedahsuryň ogly Gamlyýel sadakalaryny hödür etdi. 55 Onuň sadakalary şulardan ybaratdy: Mukaddes öýüň resmi ölçegi bilen agramy üç ýüz elli mysgal bolan kümüş tabak, agramy ýüz elli mysgal bolan kümüş legen. Olaryň ikisem galla sadakasy üçin zeýtun ýagy bilen garylan saýlama bugdaý unundan doludy. 56 Içi tütetgiden doly, agramy ýigrimi mysgal bolan altyn jam. 57 Ýakma gurbanlygy üçin bir öküzçe, bir goç, birýaşar erkek tokly. 58 Günä gurbanlygy üçin bir teke. 59 Salamatlyk gurbanlygy üçin hem iki öküz, bäş goç, bäş teke we bäş birýaşar erkek tokly. Ine, şular Pedahsuryň ogly Gamlyýeliň sadakalarydy. 60 Dokuzynjy gün benýaminleriň baştutany Gidgonynyň ogly Abydan sadakalaryny hödür etdi. 61 Onuň sadakalary şulardan ybaratdy: Mukaddes öýüň resmi ölçegi bilen agramy üç ýüz elli mysgal bolan kümüş tabak, agramy ýüz elli mysgal bolan kümüş legen. Olaryň ikisem galla sadakasy üçin zeýtun ýagy bilen garylan saýlama bugdaý unundan doludy. 62 Içi tütetgiden doly, agramy ýigrimi mysgal bolan altyn jam. 63 Ýakma gurbanlygy üçin bir öküzçe, bir goç, birýaşar erkek tokly. 64 Günä gurbanlygy üçin bir teke. 65 Salamatlyk gurbanlygy üçin hem iki öküz, bäş goç, bäş teke we bäş birýaşar erkek tokly. Ine, şular Gidgonynyň ogly Abydanyň sadakalarydy. 66 Onunjy gün danlaryň baştutany Amyşadaýyň ogly Ahygezer sadakalaryny hödür etdi. 67 Onuň sadakalary şulardan ybaratdy: Mukaddes öýüň resmi ölçegi bilen agramy üç ýüz elli mysgal bolan kümüş tabak, agramy ýüz elli mysgal bolan kümüş legen. Olaryň ikisem galla sadakasy üçin zeýtun ýagy bilen garylan saýlama bugdaý unundan doludy. 68 Içi tütetgiden doly, agramy ýigrimi mysgal bolan altyn jam. 69 Ýakma gurbanlygy üçin bir öküzçe, bir goç, birýaşar erkek tokly. 70 Günä gurbanlygy üçin bir teke. 71 Salamatlyk gurbanlygy üçin hem iki öküz, bäş goç, bäş teke we bäş sany birýaşar erkek tokly. Ine, şular Amyşadaýyň ogly Ahygezeriň sadakalarydy. 72 On birinji gün aşerleriň baştutany Okranyň ogly Pagyýel sadakalaryny hödür etdi. 73 Onuň sadakalary şulardan ybaratdy: Mukaddes öýüň resmi ölçegi bilen agramy üç ýüz elli mysgal bolan kümüş tabak, agramy ýüz elli mysgal bolan kümüş legen. Olaryň ikisem galla sadakasy üçin zeýtun ýagy bilen garylan saýlama bugdaý unundan doludy. 74 Içi tütetgiden doly, agramy ýigrimi mysgal bolan altyn jam. 75 Ýakma gurbanlygy üçin bir öküzçe, bir goç, birýaşar erkek tokly. 76 Günä gurbanlygy üçin bir teke. 77 Salamatlyk gurbanlygy üçin hem iki öküz, bäş goç, bäş teke we bäş birýaşar erkek tokly. Ine, şular Okranyň ogly Pagyýeliň sadakalarydy. 78 On ikinji gün naftalylaryň baştutany Eýnanyň ogly Ahyra sadakalaryny hödür etdi. 79 Onuň sadakalary şulardan ybaratdy: Mukaddes öýüň resmi ölçegi bilen agramy üç ýüz elli mysgal bolan kümüş tabak, agramy ýüz elli mysgal bolan kümüş legen. Olaryň ikisem galla sadakasy üçin zeýtun ýagy bilen garylan saýlama bugdaý unundan doludy. 80 Içi tütetgiden doly, agramy ýigrimi mysgal bolan altyn jam. 81 Ýakma gurbanlygy üçin bir öküzçe, bir goç, birýaşar erkek tokly. 82 Günä gurbanlygy üçin bir teke. 83 Salamatlyk gurbanlygy üçin hem iki öküz, bäş goç, bäş teke we bäş birýaşar erkek tokly. Ine, şular Eýnanyň ogly Ahyranyň sadakalarydy. 84 Gurbanlyk sypasynyň üstüne ýag sepeläp, mukaddes edilenden soň, ysraýyl baştutanlarynyň onuň bagyş ediliş dabarasyna hödür eden sadakalary ine, şulardan ybaratdy: on iki kümüş tabak, on iki kümüş legen we on iki altyn jam. 85 Her kümüş tabagyň agramy üç ýüz elli mysgaldy we her kümüş legeniň agramy ýüz elli mysgaldy. Ähli kümüş gaplaryň agramy mukaddes öýüň resmi ölçegi bilen alty müň mysgaldy. 86 Içi tütetgiden doly, her biriniň agramy ýigrimi mysgal bolan on iki sany altyn kepjäniň jemi agramy mukaddes öýüň resmi ölçegi bilen iki ýüz kyrk mysgaldy. 87 Ýakma gurbanlygy üçin ýanynyň galla sadakasy bilen bagyş edilen mallaryň sany on iki öküze, on iki goça, on iki birýaşar erkek tokla we günä gurbanlygy üçin on iki tekä deň boldy. 88 Salamatlyk gurbanlygy üçin bagyş edilen mallaryň jemi sany: ýigrimi dört öküze, altmyş goça, altmyş tekä we altmyş birýaşar erkek tokla deň boldy. Bular gurbanlyk sypasynyň ýag sepeläp, mukaddes edilenden soň, onuň bagyş ediliş dabarasyna hödür edilen sadakalardyr. 89 Musa Reb bilen gepleşmek üçin, Rebbe ýüz tutulýan çadyra girende, iki kerubyň arasyndan gelýän ses eşidýärdi. Bu iki kerup Äht sandygynyň gapagynyň üstündedi. Şeýdip, Reb Musa bilen gepleşerdi.
Çyralaryň ýerleşişi
1 Reb Musa şeýle diýdi: 2 «Haruna aýt: ol çyralary şemdana oturdanda, olaryň ýagtysy şemdanyň öňüne düşer ýaly edip oturtsyn». 3 Harun şeýle hem etdi. Rebbiň Musa buýruşy ýaly, ol çyralary şemdanyň öňüne ýagty saçar ýaly edip ýerleşdirdi. 4 Şemdanyň gurluşy şeýledi: aýagyndan tä çyra oturdylýan güllerine çenli sap altyndan ýasalandy. Harun şemdany Rebbiň Musa görkezen nusgasy ýaly edip ýasady.
Lewileriň bagyş edilişi we wezipesi
5 Reb Musa şeýle diýdi: 6 «Ysraýyllaryň arasyndan lewileri bölüp aýyr-da, olary tämizle. 7 Olary tämizlemek üçin şeýle et: Olaryň üstüne tämizlik suwuny syçrat, onsoň olar bedenindäki ähli tüýleri syrsynlar, eşiklerini ýuwsunlar, şeýdip, özlerini tämizlesinler. 8 Soňra olar bir öküzçe bilen galla sadakasy üçin zeýtun ýagyna garylan saýlama bugdaý ununy alsynlar. Sen hem günä gurbanlygy üçin bir öküzçe al. 9 Onsoň lewileri Rebbe ýüz tutulýan çadyryň öňüne getirip, bütin ysraýyl jemagatyny ýygna. 10 Lewileri Rebbiň huzuryna getiren mahalyň, ysraýyllar ellerini lewileriň kellesine goýsunlar. 11 Harun lewileri ysraýyllaryň berýän göterme sadakasy hökmünde Rebbe bagyş etsin. Şonda olar Rebbiň hyzmatyny edip bilerler. 12 Onsoň lewiler ellerini öküzçeleriň kellesine goýsunlar. Olaryň birini günä gurbanlygy üçin, beýlekisini-de lewileri günäsinden saplamak üçin, ýakma gurbanlygy hökmünde Rebbe bagyş etsinler. 13 Soňra lewileri Harunyň ogullarynyň öňünde duruzyp, olary Rebbe bagyş et. 14 Şeýdip, sen lewileri ysraýyllaryň arasyndan saýlap alarsyň, indi olar Rebbiňki bolarlar. 15 Sen lewileri tämizläp, olary Rebbe bagyş edeniňden soň, olar Rebbe ýüz tutulýan çadyrda hyzmat etmek üçin içeri girip bilerler. 16 Çünki ysraýyllaryň arasynda olar indi bütinleý Rebbe degişlidirler. Reb lewileri ähli ysraýyl aýallarynyň ilkinji dogran ogullarynyň öwezine Özüne aldy. 17 Çünki ysraýyllaryň arasynda haýwan bolsun, ynsan bolsun parhy ýok, ilkinji doglanlar Rebbiňkidir. Müsür ýurdunda nowbahar ogullary gyran güni, Reb olary Özüne bagyş etdi. 18 Ol lewileri bolsa ysraýylyň nowbahar ogullarynyň öwezine tutuşlygyna Özüne aldy. 19 Onuň üstesine-de, Ol ysraýyllardan lewileri Haruna we onuň ogullaryna peşgeş hökmünde berdi. Çünki lewiler ysraýyllara derek Rebbe ýüz tutulýan öýde işleýändikleri üçin, ysraýyllary günälerinden saplarlar. Lewiler ysraýyllary mukaddes zatlara has golaý gelmekden gorarlar, ýogsam ysraýyllar heläk bolarlar». 20 Musa bilen Harun we bütin ysraýyl halky lewiler üçin aýdylan zatlary etdiler. Ysraýyllar Rebbiň lewiler hakda Musa buýranlarynyň baryny berjaý etdiler. 21 Lewiler özlerini tämizläp, eşiklerini ýuwdular. Onsoň Harun olary göterme sadakasy hökmünde Rebbiň huzurynda hödür etdi we tämizlemek üçin, olary günälerinden saplady. 22 Şondan soňra lewiler Harunyň we onuň ogullarynyň ygtyýarlygynda Rebbe ýüz tutulýan çadyra hyzmat etmäge girdiler. Olar lewiler hakda edil Rebbiň Musa buýruşy ýaly hem etdiler. 23 Reb Musa şeýle diýdi: 24 «Lewilere degişli düzgün şeýledir: ýaşy ýigrimi bäş we ondan ýokary bolanlar Rebbe ýüz tutulýan çadyryň hyzmatyny etmelidirler. 25 Elli ýaşdan soň olar hyzmatdan boşadylmalydyrlar we mundan beýläk gulluk etmeli däldirler. 26 Olar Rebbe ýüz tutulýan çadyry goramak keşigini çekýän öz lewi doganlaryna kömek edip bilerler. Ine, sen şeýdip, lewileriň ýerine ýetirýän borçlaryny şunuň ýaly kadalaşdyrgyn».
Pesah baýramy
1 Ysraýyllaryň Müsürden çykanlaryndan soňky ikinji ýylyň birinji aýynda Reb Sinaý çölünde Musa bilen gepleşip, şeýle diýdi: 2 «Ysraýyllar kesgitlenen wagtda Pesah baýramyny bellesinler. 3 Şu aýyň on dördüne, bellenen wagtda, agşamara ony ähli düzgünlere we kada-kanuna laýyklykda geçirsinler». 4 Şeýlelikde, Musa ysraýyllara Pesah baýramyny bellemelidiklerini aýtdy. 5 Şoňa görä, ysraýyllar Sinaý çölünde birinji aýyň on dördüne, agşamara Pesah baýramyny bellediler. Ysraýyllar Rebbiň Musa tabşyran zatlarynyň ählisini berjaý etdiler. 6 Emma ölä galtaşanlygy zerarly haram bolanlar-da bardy. Olar şol gün Pesah baýramynyň geçirilişine gatnaşyp bilmediler. Şonuň üçin olar Musa bilen Harunyň ýanyna gelip: 7 «Ölä galtaşyp haram bolsak-da, biz näme üçin beýleki ysraýyllar bilen bile Rebbe bellenen wagtda gurbanlyk bermeli dälmişik?» diýdiler. 8 Musa olara: «Garaşyň, siz hakda Rebbiň näme tabşyryk berýänini bileýin» diýdi. 9 Reb Musa şeýle diýdi: 10 «Ysraýyllara aýt, siziň biriňiziň ýa-da nesilleriňizden biriniň ölä galtaşyp, haram bolandygyna ýa-da uzak saparda bolandygyna garamazdan, Rebbiň Pesah baýramyny belläp bilersiňiz. 11 Olar ikinji aýyň on dördüne, agşam Pesah gurbanyny soýup, ony petir we ajy otlar bilen iýsinler. 12 Ertire çenli gurbanlykdan hiç zat galmasyn we onuň ýekeje süňki-de döwülmesin. Pesah baýramy özüniň ähli kada-kanunlaryna laýyklykda bellensin. 13 Emma kimde-kim tämizdigine we uzak ýola gitmändigine garamazdan, Pesah baýramyny bellemese, onda ol Rebbe berilmeli sadakany bellenen wagtynda bermänligi üçin, halkyň arasyndan kowlup çykarylsyn. Beýle adam eden günäsi üçin jezasyny çekmelidir. 14 Eger araňyzda ýaşaýan gelmişeklerden biri Rebbiň Pesah baýramyny bellese, onda ol ony ähli kada-kanunlara laýyklykda geçirsin. Asly ysraýylly bolan üçin hem, gelmişek üçin hem bir düzgün bolsun».
Mukaddes çadyry bürän bulut
15 Mukaddes çadyryň, ýagny äht çadyrynyň gurlan güni, ony bulut gaplap aldy. Agşamdan tä ertire çenli bulut oda meňzäp, mukaddes çadyryň depesinde durdy. 16 Bu hemişe şeýle boldy, gündizlerine mukaddes çadyry büreýän bulut gijelerine oda meňzeýärdi. 17 Bulut çadyryň üstünden göterilensoň, ysraýyllar ýola düşerdiler. Bulut nirä gelip dursa, ysraýyllar hem şol ýerde düşelge gurardylar. 18 Ysraýyllar Rebbiň buýrugy bilen ýola düşüp, Rebbiň buýrugy bilen hem düşlärdiler. Bulut mukaddes çadyryň depesinde näçe wagtlap saklansa, olar hem öz düşelgelerinde şonça wagt saklanardylar. 19 Hatda buludyň mukaddes çadyryň depesinde saklanmagy uzaga çekse-de, ysraýyllar Rebbiň buýrugyny berjaý edip göçmezdiler. 20 Käwagtlar bulut mukaddes çadyryň depesinde diňe sanlyja gün görnerdi, olar hem Rebbiň buýrugyna görä düşelgelerinde bolup, soňra Rebbiň buýrugy bilen hem ýola çykardylar. 21 Käwagtlar bolsa bulut diňe agşamdan ertire çenli saklanardy, bulut irden göterilensoň, olar ýola düşerdiler. Bulut gündizem, gije-de butnaman duruberse, onda ol göterilensoň ysraýyllar ýola düşerdiler. 22 Bulut mukaddes çadyryň depesinde iki gün saklansa-da, bir aý saklansa-da, hatda ondan hem uzak wagtlap saklanmagyny dowam etse-de, ysraýyllar düşlän ýerlerinden göçmezdiler. Emma bulut göterilen badyna, olar ýene ýola düşerdiler. 23 Ysraýyllar Rebbiň buýrugy bilen düşläp, Rebbiň buýrugy bilen hem ýola düşerdiler. Olar Rebbiň Musa arkaly berýän buýruklaryny berjaý etdiler.
Kümüş surnaýlar
1 Reb Musa şeýle diýdi: 2 «Özüňe döwme sap kümüşden iki sany surnaý ýasa. Olary jemagaty çagyrmak we düşelgeleri göçürmek üçin ulanarsyň. 3 Iki surnaý deň çalnanda, bütin jemagat seniň ýanyňa, Rebbe ýüz tutulýan çadyryň girelgesine ýygnansyn. 4 Eger surnaýlaryň biri çalynsa, onda ysraýyl ýolbaşçylary, ýagny tire baştutanlary seniň ýanyňa ýygnansynlar. 5 Surnaý gysga-gysga çalynsa, gündogar tarapdaky düşelgeler ýola çyksyn. 6 Surnaý ikinji gezek gysga çalynsa, onda günorta tarapdaky düşelgeler ýola düşsün. Düşelgäniň göçmelidigini aňladýan surnaý gysga çalynsyn. 7 Emma jemagaty ýygnamak gerek bolanda, surnaý uzak çalynsyn, gysga çalynmasyn. 8 Surnaýlary ruhany Harunyň ogullary çalsynlar. Bu siziň we geljekki nesilleriňiz üçin ebedilik düzgün bolsun. 9 Ýurduňyzda siziň üstüňize çozan duşmana garşy söweşe çykanyňyzda, surnaýlar bilen söweş sazyny çalyň. Şonda Hudaýyňyz Reb sizi ýatlar we duşmanlaryňyzdan halas eder. 10 Şat günüňizde, bellemeli baýramlaryňyzda we her aýyň başynda, ýakma we salamatlyk gurbanlygyňyzyň başynda surnaýlary çalyň. Olar siziň Hudaýyňyz Rebbiň huzurynda ýatlanmagyňyz üçin hyzmat eder. Men siziň Hudaýyňyz – Rebdirin».
Ysraýyllar Sinaý dagyndan gidýärler
11 Ysraýyllaryň Müsürden çykanlaryndan soňky ikinji ýylyň ikinji aýynda, aýyň ýigrimisi güni mukaddes äht çadyrynyň depesinden bulut göterildi. 12 Ysraýyllar göçmäge taýýarlanyp, Sinaý çölünden çykyp ugradylar. Bulut Paran çölüne gelip durdy. 13 Olar ilkinji gezek Rebbiň Musa arkaly beren buýrugy bilen ýola düşdüler. 14 Ýahudalaryň düşelgesi topar-topar bolup, öz tugy astynda ilkinji bolup ýola düşdi. Bu tutuş topara Amynadabyň ogly Nahşon baştutanlyk edýärdi. 15 Ysakar tiresiniň toparyna Sugaryň ogly Netanel baştutanlyk edýärdi. 16 Zebulun tiresiniň toparyna Helonyň ogly Eliýap baştutanlyk edýärdi. 17 Onsoň mukaddes çadyr söküldi we ony göterýän gerşonlar bilen merarylar ýola düşdüler. 18 Soňra rubenleriň düşelgesi topar-topar bolup, öz tugy astynda ýola düşdi. Bu tutuş topara Şedeýuryň ogly Elisur baştutanlyk edýärdi. 19 Şimgon tiresiniň toparyna Suryşadaýyň ogly Şelumyýel baştutanlyk edýärdi. 20 Gat tiresiniň toparyna bolsa Deguwalyň ogly Elýasap baştutanlyk edýärdi. 21 Soňra mukaddes zatlary göterýän kohatlar ýola düşdüler. Bular baryp ýetýänçä, gerşonlar we merarylar mukaddes çadyry dikerdiler. 22 Soňra efraýymlaryň düşelgesi topar-topar bolup, öz tugy astynda ýola düşdüler. Bu tutuş topara Ammyhudyň ogly Elişama baştutanlyk edýärdi. 23 Manaşe tiresiniň toparyna Pedahsuryň ogly Gamlyýel baştutanlyk edýärdi. 24 Benýamin tiresiniň toparyna bolsa Gidgonynyň ogly Abydan baştutanlyk edýärdi. 25 Iň soňunda düşelgeleriň yzky goragy hökmünde danlaryň düşelgesi topar-topar bolup, öz tugy astynda ýola düşdi. Bu tutuş topara Amyşadaýyň ogly Ahygezer baştutanlyk edýärdi. 26 Aşer tiresiniň toparyna Okranyň ogly Pagyýel baştutanlyk edýärdi. 27 Naftaly tiresiniň toparyna bolsa Eýnanyň ogly Ahyra baştutanlyk edýärdi. 28 Ysraýyllar göçenlerinde topar-topar bolup, şu tertipde giderdiler. 29 Musa gaýynatasy midýanly Reguwalyň ogly Hobaba: «Biz Rebbiň „size berjek“ diýen ýerine tarap ýola düşýäris. Ýör, biziň bilen git, biz saňa ýagşylyk ederis. Çünki Reb Ysraýyla ýagşylyk etjekdigini wada berdi» diýdi. 30 Emma Hobap oňa: «Ýok, men gitjek däl. Men öz ýurduma, garyndaşlarymyň ýanyna gitjek» diýdi. 31 Musa oňa: «Bizi taşlap gitme! Çünki çölde düşlejek ýerlerimizi sen gowy bilýärsiň, bize ýolbeletçilik et. 32 Eger biziň bilen gitseň, Rebbiň etjek ýagşylyklaryny biz hem saňa gaýtararys» diýdi. 33 Onsoň ysraýyllar Rebbiň dagyndan gaýdyp, üç gün ýörediler. Olaryň düşlejek ýerini tapmak üçin, Rebbiň Äht sandygy hem ýoluň bütin dowamynda olaryň öňünden barýardy. 34 Düşelgeden çykyp ugranlary bäri Rebbiň buludy gündiz olaryň üstündedi. 35 Her sapar Äht sandygy ýola düşende, Musa şeýle diýerdi: «Galkyn, eý, Reb! Goý, duşmanlaryň dargasyn, Seni ýigrenýänler Seniň öňüňden gaçsyn». 36 Äht sandygy saklananda bolsa ol şeýle diýerdi: «Eý, Reb, müňlerçe ysraýyl kowumlaryna sary öwrül!»
Halkyň şikaýatlary
1 Halk görýän görgüleri hakda Rebbe eşitdirip, şikaýat edip başlady. Reb muny eşidende gaty gaharlandy. Onsoň Rebbiň ody olaryň garşysyna tutaşyp, ýangyn düşelgäniň bir çetini ýok etdi. 2 Halk Musa perýat etdi, Musa-da Rebbe ýalbaryp dileg etdi. Ot söndi. 3 Şonuň üçin hem ol ýere Tabera diýip at goýdular. Çünki Rebbiň iberen ody olaryň garşysyna tutaşypdy. 4 Ysraýyllaryň arasyndaky gelmişeklerden ýygnananlaryň açgözlügi artdy. Hatda ysraýyllar hem sojaşyp, şeýle eňreýärdiler: «Wah, indi et iýmäge-de zar bolduk. 5 Müsürde mugtja iýýän balyklarymyz, hyýarlarymyz, gawunlarymyz, soganlarymyz, düýp soganlarymyz, sarymsaklarymyz ýat boldy-la. 6 Mannadan başga görýän zadymyz bolmansoň, ysgyn-mydarymyz galmady». 7 Manna kinzanyň tohumyna meňzeş bolup, reňki-de sakyzyňky ýaly sarymtyl akdy. 8 Halk çykyp, ony ýygnardy we degirmende üwärdi ýa-da sokuda döwerdi. Soňra gazanda gaýnadyp, ondan petir kökeler bişirerdiler. Onuň tagamy zeýtun ýagyna ýugrulyp bişirilen çelpegiň tagamy ýalydy. 9 Düşelgäniň üstüne gije düşýän çyg bilen bile manna-da ýagardy. 10 Musa halkyň, her maşgalanyň öz çadyrynyň agzynda aglaýandyklaryny eşitdi. Rebbiň muňa juda gaharynyň gelendigi üçin, Musanyň jany ýanýardy. 11 Onsoň Musa Rebbe şeýle diýdi: «Näme üçin Sen Öz guluňy beýle gynaýarsyň? Bütin halkyň ýüküni meniň boýnuma atar ýaly, näme sebäpden men Seniň nazaryňda merhemet gazanmadym? 12 Bu giden halky garnymda göterip, men dogurypmydym näme? Sen maňa: „Olary süýtden aýrylmadyk çagany enekesiniň göterişi deý, gujagyňda göter“ diýer ýaly, olaryň ata-babalaryna ant içip söz beren ýurduňa çenli meniň göterip barmagymy isleýärmiň? 13 Bütin halka ýeter ýaly eti men nireden tapaýyn? Çünki olar meniň ýanyma gelip: „Bize iýmäge et ber“ diýip, eňreşip durlar. 14 Bütin halkyň garamatyny meniň bir özüm çekip bilmen, çünki bu meniň üçin juda agyr. 15 Maňa beýle daraşandan, eger Seniň nazaryňda merhemet gazanan bolsam, gowusy, Sen meniň janymy al, men hem bu azaplardan dynaýyn».
Ýetmiş ýaşuly
16 Reb Musa şeýle diýdi: «Halkyň arasynda olaryň baştutanlary we serkerdeleri hökmünde tanalýan ýetmiş ýaşulyny Meniň ýanyma ýygna. Olary Maňa ýüz tutulýan çadyra getir, goý, olar seniň ýanyňda dursunlar. 17 Men aşak inip, ol ýerde seniň bilen gepleşerin. Saňa beren Ruhumdan alyp, olara-da bererin. Ana onsoň, halkyň garamatyny ýeke özüň çekmersiň, halkyň garamatyny olar seniň bilen deň çekişerler. 18 Halka-da aýt, ertir üçin inlerini tämizläp, mukaddes etsinler, çünki ertir olar et iýerler. „Wah, indi et iýmäge-de zar bolduk. Müsürde ýaşaýşymyz, mundan has oňatdy“ diýip nalaýanyňyzy Reb eşitdi. Şonuň üçin Reb size iýer ýaly et berjek. 19 Bir gün ýa iki gün däl, bäş gün ýa on gün däl, ýa-da ýigrimi gün däl, 20 eýsem, tutuş bir aýlap, tä burnuňyzdan gelýänçä, tä irýänçäňiz et iýersiňiz. Çünki siz araňyzda bolan Rebbi ret etdiňiz we Onuň huzurynda: „Näme üçin biz Müsürden çykdyk?“ diýip agladyňyz». 21 Emma Musa Rebbe şeýle diýdi: «Bu halk alty ýüz müň adamdan ybarat. Sen bolsa olary bir aýlap et bilen bakaryn diýýärsiň. 22 Ähli dowarlary we mal-garalary öldüreniňde, olary doýrup bolarmy? Deňizdäki ähli balyklary tutanyňda, bular doýarmy?» 23 Reb Musa: «Rebbiň güýjüniň çägi barmy näme? Meniň size aýdan sözlerim berjaý bolýarmy ýa ýok, ine, görersiň!» diýdi. 24 Musa çykyp, Rebbiň sözlerini halka ýetirdi. Halkyň arasyndan ýetmiş ýaşulyny ýygnap, olary çadyryň töwereginde duruzdy. 25 Onsoň Reb buludyň içinde aşak inip, Musa bilen gepleşdi. Onuň üstündäki ruhdan alyp, ýetmiş ýaşulynyň üstüne goýdy. Ruh ýaşulularyň üstüne inen badyna, olar joşup pygamberlik edip başladylar, ýöne olar gaýdyp beýle etmediler. 26 Eldat we Meýdat atly iki adam düşelgede galypdy. Olar saýlanan ýetmiş ýaşulynyň arasyndadylar, emma çadyra gitmän galypdylar, ine, onsoň olar düşelgede joşup pygamberlik edip başladylar. 27 Bir ýaş ýigit ylgap gelip, Musa: «Eldat bilen Meýdat düşelgede pygamberlik edýär» diýdi. 28 Muňa Musanyň kömekçisi, onuň saýlan adamlarynyň biri bolan Nunuň ogly Ýeşuwa: «Agam, Musa, olara gadagan et!» diýdi. 29 Emma Musa oňa: «Sen meniň üçin gabanjaňlyk edýärmiň? Käşgä Rebbiň bütin halky pygamber bolsady we Reb Öz ruhuny olaryň baryna bersedi!» diýip jogap berdi. 30 Soňra Musa bilen ysraýyl ýaşululary düşelgä dolandylar.
Bedeneler
31 Reb bir ýel öwüsdirdi. Ýel deňizden bedeneleri getirip düşelgäniň çar tarapyny, bir günlük ýol aralygyny iki tirsek boýy galyňlykda bedene bilen büräp taşlady. 32 Halk şol güni gije-gündizläp we ertesi güni bedene ýygnady. Iň az ýygnan kişi on eşek ýüki bedene ýygnady. Soňra olary düşelgäniň töweregine serdiler. 33 Emma halk entek etiň hemmesini iýip ýetişmänkä, Reb gahara münüp, düşelgä elhenç gyrgynçylyk iberdi. 34 Şeýlelikde, ol ýer Kibrothatawa diýip atlandyryldy, sebäbi olar şol ýerde açgözlük edenleri jaýladylar. 35 Onsoň ysraýyl halky Kibrothatawadan Haserota göçdi.
Merýemiň we Harunyň göripligi
1 Merýem bilen Harun Musanyň efiopiýaly aýala öýlenendigi üçin ýazgardylar. (Hakykatdanam Musanyň ikinji aýaly Efiýopiýadandy.) 2 Olar: «Reb diňe bir Musa bilen gepleşmän, biziň bilenem gepleşdi ahyryn» diýdiler. Reb olaryň bu diýenlerini eşitdi. 3 Musa juda kiçigöwünli adamdy, beýle adam ýer ýüzünde başga ýokdy. 4 Birdenkä Reb Musa, Haruna we Merýeme: «Üçiňizem Maňa ýüz tutulýan çadyra geliň» diýdi. Onsoň olaryň üçüsi-de ol ýere gitdiler. 5 Reb bulut sütüni görnüşinde aşak indi we çadyryň girelgesinde durup, Harun bilen Merýemi çagyrdy. Olar öňe çykdylar. 6 Reb olara şeýle diýdi: «Meniň sözlerime gulak salyň: „Eger araňyzda pygamberler bar bolsa, Men-Reb görnüşlerde Özümi aýan edip, Olar bilen düýşde gepleşýärin. 7 Ýöne gulum Musa bilen beýle däldir, Ol tutuş halkymyň sadyk ýolbaşçysydyr. 8 Men onuň bilen syrly däl-de, açyk, ýüzbe-ýüz gepleşýärin. Hatda ol Men Rebbiň keşbini-de görýär. Siz näme üçin gulum Musanyň ýüzüne gelmäge gorkmadyňyz?“» 9 Olara garşy Rebbiň gahary geldi we Reb ol ýerden gitdi. 10 Bulut çadyryň depesinden syrylanda, Merýem deri keseline uçrap, ak gar ýaly pis açdy. Harun Merýeme tarap seredip, onuň deri keseline uçrandygyny gördi. 11 Onsoň Harun Musa: «Jenabym, akmaklyk edip gazanan günämiz üçin bizi jezalandyrma. 12 Merýemiň bedeni ýarysy çüýrän halda eneden öli doglan çaganyňka meňzemesin» diýdi. 13 Onsoň Musa Rebbe perýat edip: «Eý Hudaýym, oňa şypa ber» diýip ýalbardy. 14 Emma Reb Musa: «Eger atasy onuň ýüzüne tüýküren bolsady, ol ýedi günläp utançly halda bolmazmydy? Goý, ol ýedi günläp düşelgäniň daşynda bolsun. Ol soňra ýene düşelgä girip biler» diýip jogap berdi. 15 Şeýdip, Merýem ýedi günläp düşelgäniň daşynda saklanyldy. Ol düşelgä girizilýänçä, halk ol ýerden göçmedi.
Musa Kengana içalylar iberýär
1 Şondan soň halk Haserotdan göçüp gaýdyp, Paran çölünde düşelge gurdy. 2 Reb Musa şeýle diýdi: 3 «Meniň ysraýyllara berýän Kengan ýurdumy synlamak üçin, tireleriň hersinden bir serdary içaly edip, ol ýere goýber». 4 Musa Rebbiň buýrugy bilen Paran çölünden adamlary ugratdy. Olaryň hemmesi ysraýyl serdarlarydy. 5 Olaryň atlary şulardyr: ruben tiresinden Zakuryň ogly Şammuwa; 6 şimgon tiresinden Horynyň ogly Şapat; 7 ýahuda tiresinden Ýepunnäniň ogly Kalep; 8 ysakar tiresinden Ýusubyň ogly Ýygal; 9 efraýym tiresinden Nunuň ogly Hoşeýa; 10 benýamin tiresinden Rapuwyň ogly Palty; 11 zebulun tiresinden Sodynyň ogly Gadyýel; 12 ýusup tiresinden, ýagny manaşe tiresinden Susynyň ogly Gady; 13 dan tiresinden Gemallynyň ogly Emiýel; 14 aşer tiresinden Mikaýeliň ogly Setur; 15 naftaly tiresinden Wopsynyň ogly Nahby; 16 gat tiresinden Makynyň ogly Gewuwal. 17 Ýurdy gözden geçirmek üçin, Musanyň iberen adamlary şulardyr. Musa Nunuň ogly Hoşeýa Ýeşuwa adyny berdi. 18 Musa olary Kengan ýurduny gözden geçirmek üçin ugradanda, şeýle diýdi: «Mundan göni Negebe gidip, daglyga çykyň. 19 Ýurduň nähilidigini synlaň. Ol ýerde ýaşaýan halk güýçlümi ýa ejiz, köplükmi ýa azlyk? 20 Olaryň ýaşaýan ýeri gowumy ýa-da erbet, galalary diwarlymy, diwarsyz? 21 Mes topraklymy ýa arryk, agaçlymy, agaçsyz? Batyrgaý hereket ediň we ol ýurduň miwelerinden getiriň». Ol wagtlar üzümleriň ýetişýän möwsümidi. 22 Şeýdip, olar ýola düşdüler we Sin çölünden tä Lebohamatyň golaýyndaky Rehop galasyna çenli bolan ýerleri gözden geçirdiler. 23 Olar Negebe çykdylar we Hebrona geldiler. Ol ýerde anaklaryň neslinden bolan ahymanlar, şeşaýlar we talmaýlar ýaşaýardylar. (Hebron Müsürdäki Sogan galasyndan ýedi ýyl öň gurlupdy.) 24 Olar Eşkol deresine baranlarynda ol ýerden bir salkym üzümi şahasy bilen bile kesip aldylar we ony iki adam bolup taýakdan asyp göterdiler. Olar az-owlak nar bilen injir hem aldylar. 25 Ysraýyllaryň kesen üzüm salkymlaryndan soň, ol ýere Eşkol deresi diýen at galdy.
Içalylaryň getiren habary
26 Olar ýurdy kyrk günläp synlansoňlar, yzlaryna gaýtdylar. 27 Olar Paran çölündäki Kadeşe, Musa bilen Harunyň we bütin ysraýyl jemagatynyň ýanyna gaýdyp geldiler. Olar tutuş jemagata görüp-eşidenlerini habar berip, ol ýerden getiren miwelerini görkezdiler. 28 Olar Musa şeýle diýdiler: «Biz seniň iberen ýurduňa bardyk. Ol ýerde, hakykatdanam, süýt we bal akýar, ine, bular hem şol ýeriň miwelerinden. 29 Emma ol ýerde ýaşaýan halk biçak güýçli eken. Olaryň galalary berk diwarly we örän uly. Hatda ol ýerde biz anaklaryň nesillerini-de gördük. 30 Negep ülkesinde amalekler, daglyk ýerlerde hetler, ýabuslar, amorlar, deňiz ýakasynda we Iordan derýasynyň boýunda bolsa kenganlar ýaşaýan ekenler». 31 Emma Kalep Musanyň öňünde duran halkyň sesini kesip: «Derrew gideliň-de, ol ýurdy basyp alalyň, çünki olary ýeňmäge biziň hökman güýjümiz ýeter» diýdi. 32 Onuň bilen giden adamlar bolsa: «Biz ol halkyň garşysyna çykyp bilmeris, çünki olar bizden has güýçli» diýdiler. 33 Şeýlelikde, olar görüp gelen ýurdy hakynda ysraýyllara ýakymsyz zatlar aýdyp, şeýle diýdiler: «Biziň synlamak üçin içinden geçen ýurdumyz öz ilatyny özi iýip ýören ýurt eken. Ol ýerde ýaşaýan adamlaryň hemmesi gaty iri adamlar eken. 34 Biz ol ýerde nefilleri (anaklar nefilleriň nesilleridir) gördük. Olaryň ýanynda özümizi edil çekirtge ýaly duýduk. Olara-da biz çekirtge ýalyjak bolup göründik».
Halk perýat edýär
1 Onsoň bütin halk gaty ses bilen perýat edip, şol gijäni aglap geçirdi. 2 Bütin ysraýyl halky Musa bilen Harundan zeýrenişip, şeýle diýdi: «Biz Müsür ýurdunda ýa-da bu çöllükde ölen bolsak, mundan gowy bolardy! 3 Näme sebäpden Reb bizi gylyçdan geçirtmek üçin, aýallarymyz bilen çagalarymyzy ýesir etmek üçin bu ýurda alyp barýarka? Müsüre dolansak, gaýtam, biziň üçin gowy bolmazmy?» 4 Şondan soň olar biri-birilerine: «Geliň, özümize baştutan saýlalyň-da, Müsüre dolanalyň» diýişdiler. 5 Musa bilen Harun bütin ysraýyl halkynyň öňünde ýüzin ýykyldylar. 6 Ýurdy synlamaga gidenleriň arasynda bolan Nunuň ogly Ýeşuwa bilen Ýepunnäniň ogly Kalep gynançdan ýaňa ýakalaryny ýyrtyp, 7 bütin ysraýyl halkyna şeýle diýdiler: «Synlamak üçin içinden geçen ýurdumyz juda gowy ýurt eken. 8 Eger Reb bizden razy bolsa, bizi ol ýurda alyp baryp, süýt we bal akýan ýurdy bize berer. 9 Ýöne siz Rebbiň garşysyna pitne turuzmaň we ol ýurduň ilatyndan gorkmaň. Çünki olar biziň höregimizdir, olaryň goragçysy olardan ýüz dönderdi, ýöne Reb biziň bilendir, olardan gorkmaň». 10 Emma bütin jemagat olary daşlamaly diýip haýbat atdy. Şonda Rebbe ýüz tutulýan çadyrda ähli ysraýyllara Rebbiň şöhraty göründi.
Musa halk üçin dileg edýär
11 Reb Musa şeýle diýdi: «Haçana çenli bu halk Meni äsgermezlik etjekkä? Aralarynda görkezen ähli alamatlarymy görübem, haçana çenli bular Maňa ynanmakdan boýun towlajakkalar? 12 Men bulary gyrgyna bererin we mirasdan mahrum ederin. Senden bulara görä has beýik we has güýçli bir millet dörederin». 13 Musa Rebbe şeýle diýdi: «Onda bu zatlary müsürliler eşiderler, onsoň olar muny biziň barýan ýurdumyzyň ýaşaýjylaryna aýdarlar, çünki bu ysraýyl halkyny Öz gudratyň bilen müsürlileriň arasyndan Sen alyp çykdyň. Bu ýurduň ýaşaýjylary bolsa, ýa Reb, Seniň bu ysraýyl halkynyň arasyndadygyňy, ýa Reb, olar bilen ýüzbe-ýüz görüşýändigiňi, Seniň buludyňyň olaryň depesindedigini we olara gündizine bulut sütüni, gijesine ot sütüni bolup, ýol görkezýändigiňi eýýäm eşitdiler. 15 Indem Sen, bu halkyň baryny birden gyrgyna berseň, onda Seniň şöhratyňy eşiden milletler: 16 „Reb olary ant içip söz beren ýurduna getirip bilmändigi üçin, olary çölde gyrgyna berdi“ diýip aýdarlar. 17 Şonuň üçin hem, goý, indi Öz söz berip, şu aýdyşyň ýaly, Sen Rebbiň güýji beýik bolsun! 18 Sen diýipdiň: „Men-Reb – giň göwünli, wepaly söýgä baý. Etmişi we ýazygy bagyşlaýaryn. Ýöne günälini jezasyz hem goýmaýaryn. Atalarynyň etmişiniň jezasyny çagalaryna, Olaryň üçünji we dördünji arkasyna çekdirýärin“. 19 Müsürden çykalymyz bäri, bularyň günälerini bagyşlap gelşiň ýaly, halkyň bu etmişini-de Öz beýik wepaly söýgiňiň hatyrasyna bagyşla». 20 Reb şeýle jogap berdi: «Men seniň aýdyşyň ýaly bulary bagyşlaryn. 21 Ýöne Men barlygymdan we Öz şöhratymyň bütin dünýäni dolduranlygyndan kasam edýärin: 22 Meniň şöhratymy, Müsürde we çölde görkezen alamatlarymy gören, şonda-da Meni on gezek synap, Meniň sözüme boýun sunmadyklaryň hiç biri 23 atalaryna bermegi ant içip söz beren ýurduma girmez. Meni äsgermezlik edenleriň ýekejesi-de ony görmez. 24 Emma gulum Kalebiň ruhy olaryňky ýaly däl, ol bütin ýüregi bilen Meniň yzyma eýerdi. Şonuň üçin Men ony özüniň synlan ýurduna alyp bararyn. Onuň nesilleri ony eýelärler. 25 Indi bolsa amalekler bilen kenganlaryň jülgelerde ýaşaýandyklary üçin, ertiriň özünde öwrülip, Gyzyl deňziniň ýoly bilen çöle tarap ýola düşüň».
Reb şikaýatçy halky jezalandyrýar
26 Reb Musa bilen Haruna şeýle diýdi: 27 «Haçana çenli bu azgyn halk Meniň garşyma şikaýat etjekkä? Men ysraýyllaryň Meniň garşyma şikaýat edip hüňürdeşýändiklerini eşitdim. 28 Olara aýt, Öz barlygymdan ant içip aýdýaryn, Men siziň nalap aýdan zatlaryňyzyň baryny öz başyňyza getirerin. 29 Şu çölde läşiňizi sererin. Ýaşy ýigrimi we ondan ýokary bolup, Menden nalanlar ilat sanawynda hasaba alnyp, 30 olaryň hiç biri-de Meniň size ornaşmaga söz beren ýurduma girmez. Oňa diňe Ýepunnäniň ogly Kalep bilen Nunuň ogly Ýeşuwa girip biler. 31 Emma siziň ýesir düşer öýden perzentleriňizi welin, Men ol ýere alyp bararyn. Siziň ýüz öwren ýurduňyzyň nähilidigini olar bilerler. 32 Emma siziň läşleriňiz bu çöllükde seriler. 33 Siziň çagalaryňyz hem kyrk ýyllap çölde göçüp-gonup gezerler we siziň biwepadygyňyz üçin jebir çekerler. Bu siziň hemmäňiz ölüp gutarýançaňyz dowam eder. 34 Size ol ýurdy gözden geçirmäge kyrk gün gerek bolan bolsa, kyrk günüň her güni üçin bir ýyl, jemi kyrk ýyllap etmişleriňiz üçin jeza çekersiňiz. Sizden ýüz öwürenimde, Meniň nähili bolýandygymy siz şondan bilersiňiz. 35 Men-Reb şeýle diýmek bilen, bu aýdanlarymy Meniň garşyma birleşen bu azgyn halkyň başyndan indererin. Şu çöllükde bularyň baryny gyryp, ýok ederin». 36 Musanyň ýurdy gözden geçirmäge goýberen adamlary dolanyp gelenlerinde, ol ýurt hakynda ýaramaz habar getirip, halky Rebbe garşy goýandyklary üçin gyrgynçylyga berlip, Rebbiň huzurynda ölüp ýok boldular. 38 Ýurdy synlamaga gidenlerden diňe Nunuň ogly Ýeşuwa bilen Ýepunnäniň ogly Kalep diri galdy. 39 Musa bu sözleri bütin ysraýyllara ýetirende, halk uly gaýga batdy. 40 Halk daňdan ir bilen turup, daglyga çykmaga başlap: «Ynha, biz Rebbiň söz beren ýerine barýarys, çünki biz günä gazandyk» diýdiler. 41 Emma Musa olara şeýle diýdi: «Näme üçin siz Rebbiň buýrugyna garşy gitmegiňizi dowam edýärsiňiz? Onyňyz başa barmaz! 42 Söweşe çykmaň, çünki Reb siziň araňyzda däl. Duşmanlaryňyza özüňizi paýhynlatmaň! 43 Öňüňizde amalekler bilen kenganlar bardyr we siz gylyçdan geçirilersiňiz. Çünki siz Rebbiň yzyna eýermekden boýun towladyňyz, Reb siziň bilen bolmaz». 44 Emma olar men-menlik edip, daglyga dyrmaşyp çykdylar. Ýöne olaryň ýanynda Rebbiň Äht sandygy-da, Musa-da ýokdy, olar düşelgedediler. 45 Onsoň şol daglykda ýaşaýan amalekler bilen kenganlar aşak indiler we Horma galasyna çenli olaryň yzyndan kowup, olary kül-peýekun etdiler.
Sadakalar barada kanunlar
1 Reb Musa şeýle diýdi: 2 «Ysraýyllara aýt, mesgen tutmagyňyz üçin Meniň size berýän ýurduma gireniňizde, 3 gara maly ýa goýun-geçini Rebbe ot üsti bilen hödür edip, ondan aýdylan ýa-da meýletin sadaka hökmünde bereniňizde we bellemeli baýramlaryňyzda edilişi ýaly, ýakma gurbanlyk ýa-da başga gurbanlyk bereniňizde, olaryň ýakymly ysy Rebbe hoş ýakýar. 4 Şu hili sadakany beren adam onuň ýany bilen bir küýze zeýtun ýagyna ýugrulan, bir batmanyň ondan biri möçberindäki saýlama bugdaý unundan galla sadakasyny hem bersin. 5 Mundan başga-da siz ýakma gurbanlyk ýa-da başga gurbanlyk bilen bilelikde her bir toklynyň ýany bilen içgi sadakasy hökmünde bir küýze şeraby hödürläň. 6 Goçuň ýany bilen bir ýarym küýze zeýtun ýagyna ýugrulan, bir batmanyň ondan iki möçberindäki saýlama bugdaý unundan galla sadakasyny beriň. 7 Rebbe ýakymly ysly içgi sadakasy hökmünde bir ýarym küýze şeraby hödür ediň. 8 Rebbe ýakma gurbanlyk ýa başga gurbanlyk, aýdylan sadaka ýa-da salamatlyk gurbanlygy hökmünde öküz hödür etseňiz, 9 onda öküz bilen birlikde iki küýze zeýtun ýagyna ýugrulan, bir batmanyň ondan üç möçberindäki saýlama bugdaý unundan galla sadakasyny hödür ediň. 10 Içgi sadakasy hökmünde iki küýze şeraby hödür ediň. Ot üsti bilen berilýän bu sadakanyň ýakymly ysy Rebbe hoş ýakýar. 11 Her bir öküzi, goçy, erkek toklyny ýa-da owlagy sadaka bereniňizde şeýle ediň. 12 Sadaka berilýän mallaryň sanyna görä onuň ýany bilen berilýän sadakanyň hem mukdary artdyrylsyn. 13 Asly ysraýyl bolan her bir adam ot üsti bilen Rebbe ýakymly ysly sadaka bereninde, şu aýdylanlary berjaý etsin. 14 Araňyzda mydamalyk ýa-da wagtlaýyn ýaşaýan gelmişeklerden biri ot üsti bilen Rebbe ýakymly ysly sadaka bermekçi bolsa, ol hem şu kadalary berjaý etsin. 15 Eý, jemagat, siziň üçinem, araňyzda ýaşaýan gelmişekler üçinem düzgün birdir. Bu siziň geljekki nesilleriňize-de ebedilik düzgün bolsun. Rebbiň öňünde siz hem, gelmişek hem deňdir. 16 Size-de, araňyzda ýaşaýan gelmişeklere-de kada-kanunlar birmeňzeşdir». 17 Reb Musa şeýle diýdi: 18 «Ysraýyllara aýt, Meniň sizi alyp barýan ýurduma gireniňizden soň, 19 şol topragyň çöreginden iýeniňizde, siz ondan Rebbe sadaka berersiňiz. 20 Ilkinji ýugran hamyryňyzdan bir çöregi edil harmandan sadaka berşiňiz ýaly edip hödür ediň. 21 Ilkinji hamyrdan Rebbe berýän bu sadakaňyz nesiller boýy dowam etsin. 22 Eger siz tötänlikde ýalňyşyp, Rebbiň Musa aýdan bu buýruklaryny – Rebbiň Musa arkaly size buýran ähli tabşyryklaryny Rebbiň buýran gününden başlap, tä soňky nesilleriňize çenli berjaý etmeseňiz 24 we bu säwligi halk tötänlikde goýberen bolsa, onda bütin halk bir öküzçäni Rebbe ýakymly ysly ýakma gurbanlygy hökmünde hödür etsin. Onuň ýany bilen düzgüne görä galla we içgi sadakasyny bersinler hem-de bir tekäni günä gurbanlygy hökmünde hödür etsinler. 25 Ruhany bütin ysraýyl halkyny günäsinden saplasyn, şonda olaryň günäsi geçiler. Çünki halk tötänlikden günä etdi we olar öz sadakalaryny Rebbe ot üsti bilen berilýän sadaka hökmünde hödür etdiler. Öz ýalňyşlyklary üçin Rebbe günä gurbanlygyny berdiler. 26 Bütin ysraýyl halkynyň hem, olaryň arasyndaky gelmişekleriň hem günäsi geçiler, çünki halk tötänlikden günä gazandy. 27 Eger bir kişi tötänlikden günä etse, goý, ol günä gurbanlygy üçin birýaşar urkaçy çebşi hödür etsin. 28 Ruhany Rebbiň huzurynda ýalňyşyp günä edeni günäsinden saplasyn, onuň günäsi geçiler. 29 Tötänlikde günä edip, araňyzda ýaşaýan asly ysraýyl bolan üçin hem, gelmişek üçin hem bir kanun bolsun. 30 Emma asly ysraýyl bolan biri ýa-da gelmişeklerden biri tekepbirlik bilen günä iş edip, Rebbe dil ýetirse, halkyň arasyndan kowlup çykarylsyn. 31 Rebbiň sözüni äsgermezlik edip, Onuň tabşyrygyny bozandygy üçin, beýle adam bütinleý kowlup çykarylsyn. Öz jezasyny çeksin».
Sabat güni işlän adam hakda
32 Ysraýyllar çöldekäler, Sabat güni olar odun ýygyp ýören adamy gördüler we olar ony tutup, Musa bilen Harunyň we bütin jemagatyň huzuryna getirdiler. 34 Oňa näme edilmelidigi entek belli bolmansoň, olar ony tussag astyna aldylar. 35 Onsoň Reb Musa: «Ol adam ölüme höküm edilsin. Ony Ysraýyl düşelgesiniň daşyna çykaryp, bütin jemagat daşlap öldürsin» diýdi. 36 Düşelgäniň daşyna çykaryp, edil Rebbiň Musa buýruşy ýaly, bütin halk ony daşlap öldürdi.
Geýimlerdäki gotazlar
37 Reb Musa şeýle diýdi: 38 «Ysraýyllara aýt, olar nesilden-nesle geýimleriniň eteginiň her burçuna gotazjyk tiksinler we her bir gotazjyga gök ýüplük goşsunlar. 39 Her gezek gotazjyklara gözüňiz düşende, siz Rebbiň ähli tabşyryklaryny ýada salarsyňyz we olary berjaý edersiňiz, ýüregiňiziň we gözleriňiziň islegine kowalaşmarsyňyz. 40 Şeýdip, Meniň ähli tabşyryklarymy ýatda saklap, olary berjaý edersiňiz we öz Rebbiňiz üçin mukaddes bolarsyňyz. 41 Hudaýyňyz Reb – Mendirin, Men sizi Müsürden siziň Hudaýyňyz bolmak üçin alyp çykdym. Siziň Hudaýyňyz Reb – Mendirin!»
Koranyň, Datanyň we Abyramyň gozgalaňy
1 Ine, lewi tiresiniň kohat urugyndan bolan Ýysharyň ogly Kora, ruben tiresinden Eliýabyň ogullary Datan bilen Abyram we Peletiň ogly On dagy 2 Musa garşy baş göterdiler. Olar jemagatdan saýlanyp, halk baştutanlary bolan atly-abraýly ysraýyllaryň iki ýüz ellisini ýanlaryna aldylar. 3 Olar Musa bilen Harunyň garşysyna ýygnanyp: «Siz juda öte geçdiňiz! Bütin halk, her bir kişi mukaddesdir, Reb hem olaryň arasyndadyr. Şonda-da siz özüňizi näme üçin Rebbiň jemagatyndan ýokary tutýarsyňyz?» diýdiler. 4 Musa muny eşidip, ýüzin ýykyldy. 5 Soňra ol Kora we onuň toparyna şeýle jogap berdi: «Özüniň kimdigini, kimiň mukaddesdigini we kime Onuň ýanyna golaýlaşmaga rugsat edilendigini Reb säher bilen aýan eder. Ol Öz saýlanyna ýanyna golaý barmaga rugsat eder. 6 Eý Kora hem-de onuň ýoldaşlary, tütetgi gaplaryňyzy alyň. 7 Ertir olaryň içine ot salyp, Rebbiň huzurynda ýakymly ysly tütetgi ýakyň. Onsoň Reb kimi saýlasa, şol hem mukaddes bolar. Siz – lewiler, juda öte geçdiňiz!» 8 Soňra Musa Kora ýüzlenip, şeýle diýdi: «Eý lewiler, maňa gulak salyň! 9 Ysraýyl Hudaýy sizi ysraýyl halkynyň arasyndan saýlap aldy. Siz Rebbiň mukaddes çadyrynyň hyzmatyny ederiňiz ýaly we halkyň öňünde durup olara hyzmat ederiňiz ýaly, Ol size Özüne ýakynlaşmaga mümkinçilik berdi. Size indi şu-da azmy näme? 10 Ol size we siziň bütin lewi doganlaryňyza Özüne golaý barmaga rugsat beren bolsa-da, siz munuň üstesine ruhanylyk wezipesini hem talap edýärmisiňiz?! 11 Sen ähli ýoldaşlaryň bilen bile Haruna garşy bolduň, hakykatda bolsa bu siziň Rebbe garşy boldugyňyzdyr». 12 Musa Eliýabyň ogullary Datan bilen Abyramy çagyrmaga adam ugratdy. Ýöne olar şeýle jogap berdiler: «Biz barjak däl! 13 Bizi çölde öldürmek üçin, süýt we bal akýan Müsür topragyndan çykaryp, şu ýere getireniňi az görýärmiň? Ýene-de üstümizden höküm hem sürjek bolýarmyň? 14 Bizi süýt we bal akýan ýurda getirmedigiň-ä belli, ýa bolmasa bize meýdanlary, üzümçilikleri mülk edip bermediň. Bu adamlaryň näme gözüni çykarjakmy? Biz barjak däl». 15 Musanyň muňa gaty gahary gelip, Rebbe: «Olaryň sadakalaryny kabul etme, men olaryň hiç biriniň göwnüne degmändim, hatda olardan ýekeje eşek-de almandym» diýdi. 16 Musa Kora ýüzlenip şeýle diýdi: «Ähli ýoldaşlaryň ertir Rebbiň huzuryna gelsin, Harun ikiňizem şol ýere geliň. 17 Her biriňiz öz tütetgi gaplaryňyza ýakymly ysly tütetgi salyň, iki ýüz elli kişiniň her biri öz tütetgi gabyny göterip, Rebbiň huzuryna gelsin. Harun ikiňizem tütetgi gaplaryňyzy getiriň». 18 Şeýdip, her kim öz tütetgi gabynda ot ýakyp, üstüne-de ýakymly ysly tütetgi goýup, Musa we Harun bilen bile Rebbe ýüz tutulýan çadyryň girelgesinde durdular. 19 Soňra Kora Musa bilen Harunyň garşysyna çykmak üçin, bütin jemagaty Rebbe ýüz tutulýan çadyryň girelgesine ýygnady, şonda bütin jemagata Rebbiň şöhraty göründi. 20 Reb Musa bilen Haruna şeýle diýdi: 21 «Özüňiz bu jemagatdan bir gyra çekiliň, Men bulary bir demde ýok edeýin!» 22 Emma Musa bilen Harun ýüzin ýykylyp: «Eý, Hudaý, ähli adamzadyň gözbaşy bolan Hudaý, bir adam günä etdi diýip, bütin jemagata gazaplanýarmyň?» diýdiler. 23 Reb Musa: 24 «Jemagata ýetir, goý, Koranyň, Datanyň we Abyramyň çadyrlaryndan daşrak çekilsinler» diýdi. 25 Musa ýerinden turup, Datanyň we Abyramyň ýanyna gitdi, Ysraýyl ýaşululary-da onuň yzyna düşdüler. 26 Onsoň Musa halka ýüzlenip: «Ol azgynlaryň çadyrlarynyň golaýyna barmaň we olaryň hiç bir zadyny-da ellemäň, ýogsam olaryň günäleri zerarly sizem ýok bolarsyňyz» diýdi. 27 Jemagat Koranyň, Datanyň we Abyramyň çadyrlaryndan uzaga çekildi. Datan bilen Abyram bolsa daş çykyp, aýallary, çagalary bilen öz çadyrlarynyň girelgesiniň öňünde durdular. 28 Musa şeýle diýdi: «Bu işleriň ählisini etmegim üçin meni Rebbiň iberenini, meniň özbaşdak hereket etmeýändigimi siz şu zatlardan bilersiňiz. 29 Eger bu adamlar hem beýlekiler ýaly öz ajalyna ölseler, onda meni Rebbiň ibermedigidir. 30 Emma Reb entek görlüp-eşidilmedik bir zat edäýse, ýagny ýer darka ýarylyp, bu adamlary we olara degişli zatlaryň hemmesini ýuwutsa, olar hem diriligine ölüler dünýäsine düşseler, şonda bu adamlaryň Rebbi äsgermezlik edendiklerine göz ýetirersiňiz». 31 Musa bu zatlary aýdyp gutaran badyna, olaryň astyndaky ýer darka ýaryldy. 32 Ýer agzyny açyp, olary we maşgalalaryny – Kora degişli bolan adamlaryň we emlägiň baryny ýuwutdy. 33 Şeýdip, olar ähli goş-golamlary bilen bile diriligine ölüler dünýäsine düşdüler. Olaryň yzyndan ýer ýapyldy we olar jemagatyň arasyndan gaýyp boldular. 34 Olaryň töwereginde duran ähli ysraýyllar bolsa, olaryň dady-perýadyny eşidenlerinde: «Ýer bizi-de ýuwudar!» diýşip gaçdylar. 35 Onsoň Rebden bir ot çykyp, ýakymly ysly tütetgi hödür eden iki ýüz elli kişini ýakyp ýok etdi. 36 Reb Musa şeýle diýdi: 37 «Ruhany Harunyň ogly Elgazara aýt, maňňallaryň mukaddesdigi üçin olary oduň içinden çykarsyn we olaryň içindäki közleri çetde giň edip pytradyp taşlasyn. 38 Jana kast edip, günä eden bu adamlaryň maňňallaryndan bolsa ýukajyk gapaklar ýasaň. Maňňallar Rebbiň huzuryna eltilensoň, mukaddes boldular. Goý, olar ysraýyllar üçin nyşan bolsunlar». 39 Onsoň ruhany Elgazar ýandyrylan adamlar tarapyndan Rebbiň huzuryna eltilen bürünç maňňallary alyp, olardan gurbanlyk sypasyny ýapar ýaly gapaklar ýasatdy. 40 Bu ysraýyllara Harunyň neslinden bolmadyk kişiniň Rebbiň huzurynda ýakymly ysly tütetgini hödür etmeli däldigini, ýogsam Koranyň we onuň ýoldaşlarynyň gününe düşjekdigini ýatladyp durmak üçindi. Elgazar bularyň baryny edil Rebbiň Musa arkaly özüne aýdyşy ýaly etdi. 41 Ýöne ertesi gün Ysraýyl ogullarynyň bütin jemagaty Musa bilen Haruna garşy çykyp: «Rebbiň halkyny siz öldürdiňiz» diýdiler. 42 Jemagat olara garşy toplananda, Musa bilen Harun Rebbe ýüz tutulýan çadyra tarap öwrüldiler. Ine, görseler, ony bulut büräp, Rebbiň şöhraty göründi. 43 Onsoň Musa bilen Harun Rebbe ýüz tutulýan çadyryň öňüne geldiler. 44 Reb Musa şeýle diýdi: 45 «Bu jemagatyň arasyndan gyra çykyň, Men bulary bir demde ýok edeýin». Olar ýüzin ýykyldylar. 46 Musa Haruna şeýle diýdi: «Öz tütetgi ýakylýan gabyňy al, oňa gurbanlyk sypasyndan köz alyp sal, onuň üstüne-de ýakymly ysly tütetgini goýup, halky günälerinden saplamak üçin, çaltlyk bilen olaryň arasyna bar. Çünki Rebbiň gahar-gazaby tutaşdy, gyrgynçylyk başlandy». 47 Harun Musanyň buýruşy ýaly, tütetgi gabyny alyp, jemagatyň arasyna ylgap bardy. Ol gyrgynçylygyň başlanyny görende, közleriň üstüne ýakymly ysly tütetgini goýup, halky günäsinden saplady. 48 Harun ölüler bilen dirileriň arasynda duransoň, gyrgynçylyk togtady. 49 Koranyň gozgalaňynda ölenlerden başga, gyrgynçylykdan ölenleriň sany on dört müň ýedi ýüz adam boldy. 50 Gyrgynçylyk togtadylansoň, Harun Musanyň ýanyna, Rebbe ýüz tutulýan çadyryň girelgesine gaýdyp geldi.
Harunyň hasasy
1 Reb Musa şeýle diýdi: 2 «Ysraýyllara öz tire baştutanlarynyň hemmesinden, ýagny her tireden bir hasa – jemi on iki hasa ýygnap, olary saňa getirip bermeklerini tabşyr. Olaryň hersiniň atlaryny öz hasalaryna ýazyp goý. 3 Harunyň adyny lewileriň hasasyna ýaz. Çünki her tire baştutany üçin bir hasa bolmalydyr. 4 Hasalary getirip, siziň bilen duşuşýan ýerim bolan Maňa ýüz tutulýan çadyrdaky Äht sandygynyň öňünde goý. 5 Meniň saýlan adamymyň hasasy gögerer, şeýdip, Men ysraýyllaryň sizden närazylyklarynyň soňuna çykaryn». 6 Musa Rebbiň sözlerini ysraýyllara ýetirdi. Olaryň tire baştutanlarynyň hemmesi hasalaryny, her tire üçin bir hasany – jemi on iki hasany Musa berdiler. Harunyň hasasy-da şolaryň arasyndady. 7 Onsoň Musa hasany getirip, Rebbiň huzurynda äht çadyrynda goýdy. 8 Ertesi gün Musa äht çadyryna girdi, görse, ine, lewi tiresiniň beren, Harunyň ady ýazylan hasasy, hakykatdanam, gögeren eken. Onda pyntyklar, güller we ýetişen badamlar bardy. 9 Onsoň Musa hasalary Rebbiň huzuryndan alyp, ähli ysraýyllaryň öňüne çykardy. Olar bu ahwalata syn etdiler we her kim öz hasasyny aldy. 10 Reb Musa şeýle diýdi: «Harunyň hasasyny yzyna getirip, Äht sandygynyň öňünde goý. Ol pitneçiler üçin duýduryş alamaty hökmünde saklanar. Şeýdip, sen olaryň Menden närazy bolmaklarynyň soňuna çykarsyň, ýogsam olar ölerler». 11 Musa hemme zady edil Rebbiň buýruşy ýaly etdi. 12 Ysraýyllar Musa: «Onda biziň işimiz gaýdypdyr! Biziň barymyz heläk bolarys! 13 Kim Rebbiň mukaddes çadyryna golaýlaşsa, ol öler. Şeýdip, indi biziň hemmämiz gyrylaýmalymy?» diýdiler.
Ruhanylar bilen lewileriň borçlary
1 Reb Haruna şeýle diýdi: «Sen, seniň ogullaryň we urugyňyz bilen bilelikde mukaddes zatlar bilen baglanyşykly edilen hata işlere jogapkär bolarsyňyz. Ruhanyçylyga degişli bolan işlerde hata goýberilse, oňa diňe sen öz ogullaryň bilen bile jogapkär bolarsyň. 2 Ogullaryň bilen äht çadyrynyň öňünde hyzmat edýärkäň, ataňyz Lewiniň tiresinden bolan ähli dogan-garyndaşlaryňyz size goşulyp, size hyzmat ederleri ýaly, olary-da ýanyňa getir. 3 Goý, olar tutuş öýi gorap, seniň üçin goramak işini ýerine ýetirsinler. Ýöne olar mukaddes öýüň enjamlaryna ýa-da gurbanlyk sypasyna asla golaýlaşmasynlar, ýogsam olaram, sizem heläk bolarsyňyz. 4 Ýüz tutulýan çadyryň işini ýerine ýetirmäge onuň ähli hyzmatyny etmäge sen jogapkär bolarsyň. Başga bir keseki size ýakynlaşmasyn. 5 Mundan beýläk ysraýyllaryň depesinden gazabym inmez ýaly, mukaddes ýeriň we gurbanlyk sypasynyň işlerini siziň özüňiz ediň. 6 Size peşgeş hökmünde, ysraýyllaryň arasyndan lewi doganlaryňyzy Meniň Özüm saýlap aldym. Ýüz tutulýan çadyryň hyzmatyny ederleri ýaly, olar Maňa bagyş edilendir. 7 Emma sen ogullaryň bilen gurbanlyk sypasyna, iň mukaddes otaga degişli işleriň ählisini yhlas bilen berjaý etmelisiň. Ruhanylygy size Men peşgeş berdim. Sizden başga oňa kim golaýlaşsa, onuň jezasy ölümdir».
Ruhanylaryň paýy
8 Reb Haruna şeýle diýdi: «Maňa berlen sadakalara göz-gulak bolmagy saňa tabşyrdym. Ysraýyllaryň ähli mukaddes sowgatlaryny ruhanyçylyk paýyňyz hökmünde saňa we seniň ogullaryňa ebedilik berdim. 9 Iň mukaddes sadaka hökmünde otda ýakylmaýan zatlardan şular siziňki bolar: olaryň iň mukaddes zat hökmünde Maňa hödür edýän her bir sadakasy, galla sadakasymy, günä gurbanlygymy ýa ýazyk gurbanlygymy parhy ýok, bular saňa we seniň ogullaryňa degişlidir. 10 Olary siz iň mukaddes zat hökmünde iýmelisiňiz, hemme erkekler olardan iýip bilerler. Bular siziň üçin mukaddesdir. 11 Ine, bular hem siziňkidir: hödür edilen sowgatlary we ysraýyllaryň göterme sadakasy hökmünde berlen sadakalary Men saňa we seniň ogul-gyzlaryňa ebedilik paý edip berdim. Seniň maşgalaňdaky her bir tämiz adam olardan iýip biler. 12 Olaryň Rebbe hödür edýän iň oňat zeýtun ýagyny, iň oňat şerabyny we bugdaýyny, iň oňat önümlerini size berdim. 13 Olaryň topragyndan önen ilkinji hasylyndan Rebbe getirenleriniň hemmesi siziňki bolar. Seniň maşgalaňdaky her bir tämiz adam ondan iýip biler. 14 Ysraýylda Rebbe aýry goýlan hemme zat seniňki bolar. 15 Ynsan bolsun, haýwan bolsun parhy ýok, Rebbe hödür edilýän her jandaryň ilkinji erkek doglan çagasy seniňki bolar. Emma ynsanyň we haram mallaryň ilkinji erkek doglan çagasyny yzyna satyn almalysyň. 16 Çagalar bir aýlyk bolanda, yzyna satyn almak bahasy mukaddes öýüň resmi ölçegi bilen on mysgal kümüş bolsun. 17 Ýöne sygryň, goýnuň, geçiniň ilki guzlanlary üçin töleg alma, olar mukaddesdirler. Olaryň ganyny gurbanlyk sypasyna tarap serpip, ýagyny-da Rebbe ot üsti bilen berilýän ýakymly ysly gurbanlyk hökmünde otda ýak. 18 Göterme sadakasynyň döşi we sag budy ýaly, sygryň, goýnuň, geçiniň ilki guzlanlarynyň eti hem seniňkidir. 19 Ysraýyllaryň Rebbe hödür edýän ähli mukaddes sadakalaryny saňa we seniň ogul-gyzlaryňa ebedilik paý hökmünde berdim. Bu seniň we nesilleriň bilen Meniň eden bozulmajak ähtimdir». 20 Soňra Reb Haruna şeýle diýdi: «Olaryň topragynda seniň mülküň bolmaz, ýa olaryň arasynda paýyň bolmaz. Ysraýyllaryň arasyndaky seniň paýyň we mirasyň Mendirin.
Lewileriň paýy
21 Lewilere Rebbe ýüz tutulýan çadyrda edýän hyzmatlarynyň öwezine miras hökmünde ysraýyllaryň Maňa berýän hemme ondan birini berdim. 22 Mundan beýläk ysraýyllar Rebbe ýüz tutulýan çadyra golaýlaşmasynlar, ýogsam olar günäleri üçin jeza çekip ölerler. 23 Emma Rebbe ýüz tutulýan çadyryň hyzmatyny lewiler etsinler, olar öz hata işlerine jogapkär bolarlar. Bu size nesiller boýy ebedilik parz bolsun. Ýöne ysraýyllaryň arasynda lewileriň mülki bolmaz. 24 Sebäbi Men lewilere paý edip, ysraýyllaryň Maňa sadaka hökmünde berýän ondan birini berdim». 25 Onsoň Reb Musa şeýle diýdi: 26 «Lewilere aýt, olara paý hökmünde beren ondan birimi ysraýyllardan kabul edip alanlarynda-da, ondan Maňa sadaka edip, ondan birleriň ondan birini bersinler. 27 Bu olar üçin täze harmandan berlen galla ýa-da täze şerap sadakasy bilen deň hasap ediler. 28 Şeýdip, olar hem ysraýyllardan alýan ondan birinden Rebbe sadaka bersinler we Rebbiň sadakasyny ruhany Haruna bersinler. 29 Lewilere berilýän sowgatlardan Rebbiň sadaka paýyny bersinler. Hemmesiniň iň gowusyny Rebbiň mukaddes paýy hökmünde bersinler. 30 Lewilere ýene şuny aýt: daýhanyň sadaka bereninden soň galanyny özüne alşy ýaly, lewiler hem sadakanyň iň gowusyny hödür edenlerinden soň galanyny özlerine alsynlar. 31 Olar we olaryň maşgalalary ony islendik ýerde iýip bilerler. Çünki ol Rebbe ýüz tutulýan çadyrda lewileriň edýän hyzmatynyň hakydyr. 32 Onuň iň gowusyny sadaka bereniňizden soň, ondan iýseňiz, ýazykly bolmarsyňyz. Emma ysraýyllaryň berýän mukaddes sowgatlarynyň iň gowy bölegi sadaka berilmänkä iýip harama çykarmaň, ýogsam ölersiňiz».
Tämizleýiş suwy
1 Reb Musa bilen Haruna şeýle diýdi: 2 «Rebbiň buýran kanunyndaky parz şudur: ysraýyllar size gurat, şikessiz, boýnuna boýuntyryk salynmadyk bir gyzyl sygyr getirsinler. 3 Ony siz ruhany Elgazara berersiňiz. Sygry Ysraýyl düşelgesiniň daşyna alyp çykyp, Elgazaryň öňünde soýsunlar. 4 Ruhany Elgazar onuň ganyna barmagyny batyryp, Rebbe ýüz tutulýan çadyryň öňüne tarap ýedi gezek syçratsyn. 5 Soňra sygyr derisi, eti, gany we içgoşy bilen bilelikde Elgazaryň gözüniň alnynda ýakylsyn. 6 Ruhany bir bölek kedr agajyny, ýowşan, gyzyl reňkli sapak alsyn-da, olary sygry ýakyp duran oda atsyn. 7 Onsoň ruhany geýimlerini ýuwsun we suwa düşsün, şondan soň ol Ysraýyl düşelgesine girip biler. Emma ol agşama çenli haramdyr. 8 Sygry oda ýakan adam hem geýimlerini ýuwsun we suwa düşsün. Ol hem agşama çenli haramdyr. 9 Onsoň sygryň külüni tämiz adamlaryň biri ýygnap alyp, düşelgäňiziň daşynda halal ýerde goýsun. Bu kül ysraýyl halky üçindir, ol tämizlik suwy üçin saklansyn. Bu günä gurbanlygynyň bir görnüşidir. 10 Sygryň külüni ýygnan adam geýimlerini ýuwsun, ol agşama çenli haramdyr. Bu ysraýyllar üçin we olaryň arasynda ýaşaýan gelmişekler üçin ebedilik düzgündir. 11 Jesede degen kişi ýedi günläp haramdyr. 12 Üçünji we ýedinji günlerde ol özüni tämizlik suwy bilen tämizlesin, şonda ol tämizlener. Emma ol özüni üçünji we ýedinji günlerde tämizlemese, tämiz bolmaz. 13 Jesede galtaşandan soň, özüni tämizlemedik adam Rebbiň mukaddes çadyryny haram eder. Beýle adam Ysraýyldan kowlup çykarylsyn. Onuň üstüne tämizlik suwy sepilmändir, şonuň üçin ol haramlygyna galypdyr, onuň haramlygy entegem onuň boýnundadyr. 14 Eger çadyrda biri ölse, şu kada ulanylsyn: çadyryň içindäki we şol wagt çadyra giren her bir adam ýedi gün haram hasaplansyn. 15 Çadyryň içindäki agzy açyk bolan hemme gaplary murdara çykar. 16 Eger kimde-kim meýdanda gylyçdan ölen ýa öz ajalyna ölen adamyň jesedine, ýa-da adam süňküne ýa mazaryna galtaşsa, ol ýedi gün haram saýylar. 17 Murdar saýylan adam üçin ýakylan günä gurbanlygynyň külünden bir gaba salyp, onuň üstüne çeşme suwuny guýuň. 18 Onsoň tämiz adamlardan biri ýowşany suwa batyryp, çadyryň, onuň içindäki esbaplaryň üstüne sepelesin. Şeýle-de ol ýerdäki adamlaryň we meýdanda gylyçdan ölen ýa öz ajalyna ölen adamyň jesedine, ýa-da adam süňküne ýa mazaryna galtaşan kişiniň üstüne sepelesin. 19 Tämiz adam haram kişileriň üstüne suwy üçünji we ýedinji günler sepelesin. Ýedinji gün olar tämizlenerler. Soňra olar geýimlerini ýuwsunlar we suwa düşsünler, agşama çenli olar tämizlenerler. 20 Emma haram bolubam özüni tämizlemeýänler jemagatyň arasyndan kowlup çykarylsyn. Çünki olar Rebbiň mukaddes öýüni murdar edendirler. Olaryň üstüne tämizlik suwunyň Sepilmändigi üçin, olar haramdyrlar. 21 Bu olar üçin ebedilik düzgün bolsun. Tämizlik suwuny sepýän adam geýimlerini ýuwsun. Tämizlik suwuny ellän adam agşama çenli haramdyr. 22 Haram adamyň her bir ellän zady-da murdar bolar. Haram adamy ellän kişi-de agşama çenli haramdyr».
Gaýadan çykan suw
1 Bütin ysraýyl jemagaty birinji aýda Sin çölüne geldi. Halk Kadeşde düşledi. Ol ýerde Merýem aradan çykdy we jaýlandy. 2 Olaryň düşlän ýerinde suw ýokdy, onsoň jemagat Musa bilen Harunyň garşysyna toplandy. 3 Olar Musa bilen dawalaşyp, şeýle diýdiler: «Rebbiň huzurynda dogan-garyndaşlarymyz ölende, biz hem gyrlan bolsak gowy bolardy! 4 Näme üçin siz Rebbiň halkyny bu çöl-beýewana alyp geldiňiz? Bizi we mal-garalarymyzy bu ýere gyrmak üçin getirdiňizmi? 5 Näme üçin siz bizi bu ýowuz ýere Müsürden alyp gaýtdyňyz? Bu ýerde ne ekin, ne injir, ne üzüm, ne-de nar biter, munda hatda içmäge suwam ýok ahyryn!» 6 Onsoň Musa bilen Harun jemagatyň öňünden gitdiler we Rebbe ýüz tutulýan çadyryň girelgesine baryp, ýere ýüzin ýykyldylar. Rebbiň şöhraty bulara göründi. 7 Reb Musa şeýle diýdi: 8 «Hasany al we doganyň Harun bilen halky ýygna. Onsoň olaryň gözüniň alnynda gaýa suw ber diýip buýruk ber. Şeýdip, halka gaýadan suw çykaryp berersiň we olaryň mallaryny suwa ýakarsyň». 9 Musa Rebbiň buýruşy ýaly baryp, hasany aldy. 10 Onsoň Musa Harun bilen bile halky gaýanyň öňüne ýygnap, olara: «Gulak goýuň, eý pitneçiler. Biz indi siziň üçin şu gaýadan suw çykarmalymy?» diýdi. 11 Soňra Musa elini ýokary galdyryp, hasasy bilen gaýany iki gezek urdy welin, gaýadan şaglap, suw akyp başlady. Bütin halk we olaryň mallary suwdan gandylar. 12 Emma Reb Musa bilen Haruna: «Maňa doly ynanman, ysraýyllaryň gözüniň alnynda Meniň mukaddesligimi ykrar etmändigiňiz üçin, siz bu jemagaty olara beren ýurduma getirip bilmersiňiz» diýdi. 13 Ysraýyl halky bu ýerde Reb bilen dawa edeni üçin bu suwuň çykan ýerine Meriba diýip at berildi. Ol ýerde Reb Öz mukaddesligini görkezipdi.
Edomdan geçmäge rugsat berilmeýär
14 Musa Kadeşden Edomyň patyşasyna şu habar bilen ilçiler ýollady: «Doganlaryňyz ysraýyl halky şeýle diýýär: Biziň başymyzdan inen ähli kynçylyklardan habaryňyz bardyr. 15 Atalarymyz Müsüre gitdiler we ol ýerde uzak wagtlap ýaşadylar. Müsürliler bizi we atalarymyzy ezdiler. 16 Biz Rebbe dady-perýat etdik. Ol biziň sesimizi eşitdi we Öz perişdesini iberip, bizi Müsürden çykardy. Ine, indi biz Kadeşde – siziň serhediňize golaý ýerde durus. 17 Bize ýurduňyzyň içinden geçip gitmäge rugsat ber. Biz ekinleriň ýa üzümçilikleriň içinden ýöremeris ýa-da guýularyňyzdan suw içmeris. Tä siziň ýurduňyzdan çykýançak, saga-sola sowulman, diňe şaýoldan ýöräris». 18 Emma edomlylar şeýle jogap berdiler: «Ýurdumyzyň içinden geçmersiňiz, eger geçjek bolup synanyşaýsaňyz gylyç alyp, garşyňyza çykarys». 19 Ysraýyllar: «Biz şaýoldan çykman ýöräris, eger biz we biziň mallarymyz siziň suwuňyzdan içäýsek, biz onuň üçin töleg töläris. Bize diňe pyýada geçip gitmäge rugsat berseňiz bolýar» diýdiler. 20 Ýöne olar: «Ýok, geçmersiňiz!» diýip jogap berdiler. Onsoň edomlylar agyr ýaraglanan uly goşun bilen olaryň garşysyna çykdylar. 21 Edomlylar geçmäge ýol bermänsoňlar, ysraýyllar ol ýerden öwrülip geçdiler.
Harunyň ölümi
22 Bütin ysraýyl halky Kadeşden göçüp, Hor dagyna gelip düşdi. 23 Onsoň Reb Musa bilen Haruna Hor dagynda, Edom topragynyň serhedinde şeýle diýdi: 24 «Harunyň ölüp, öz ata-babalaryna gowuşmaly wagty ýetdi. Ol ysraýyllara wada beren ýurduma girmez, sebäbi siz Meriba çeşmesiniň ýanynda Meniň buýrugyma boýun egmändiňiz. 25 Haruny we onuň ogly Elgazary ýanyňa al-da, olary Hor dagyna çykar. 26 Harunyň egninden ruhanylyk lybaslaryny çykaryp, olary ogly Elgazara geýdir. Harun bolsa şol ýerde ölüp, öz ata-babalaryna gowşar». 27 Musa Rebbiň buýruşy ýaly etdi. Ähli halkyň gözüniň alnynda olar Hor dagyna çykdylar. 28 Musa Harunyň egninden ruhanylyk lybaslaryny çykaryp, onuň ogly Elgazara geýdirdi. Harun bolsa şol ýerde dagyň depesinde jan berdi. Musa bilen Elgazar dagdan düşdüler. 29 Harunyň ölendigini gören bütin ysraýyl halky otuz günläp onuň üçin ýas tutdy.
Aratyň hanynyň ýok edilmegi
1 Negepde ýaşaýan kenganly Aratyň hanyny ysraýyllaryň Atarym ýolundan gelýändigini eşidende, ol ysraýyllar bilen urşup, olaryň birnäçesini ýesir aldy. 2 Şonda ysraýyllar Rebbe wada berip: «Eger hakykatdan hem, bu halky biziň elimize berseň, olaryň galalaryny Saňa aýry goýlandygy üçin bütinleý ýok ederis» diýdiler. 3 Reb ysraýyl halkynyň sesini eşitdi. Kenganlylary olaryň eline berdi. Ysraýyllar olary gyryp, olaryň galalaryny-da bütinleý ýok etdiler. Şondan soň ol ýere Horma diýen at galdy.
Bürünç ýylan
4 Onsoň ysraýyllar Hor dagyndan göçüp, Edom ýurdunyň daşyndan aýlanyp ötmek üçin, Gyzyl deňziň ýoly bilen gitdiler. Emma ýolda halk sabyrsyzlyk etdi. 5 Olar Hudaýyň we Musanyň garşysyna: «Bizi Müsürden çölde gyrylmagymyz üçin alyp gaýtdyňyzmy? Bu ýerde ne çörek, ne-de suw bar. Bu tagamsyz iýmitden-de halys irdik» diýdiler. 6 Reb muňa jogap edip, halkyň arasyna zäherli ýylanlar iberdi. Olaryň zäherinden ysraýyllardan köp adam öldi. 7 Halk Musanyň ýanyna gelip: «Rebbe we saňa dil ýetirip, biz günä iş etdik. Ýylanlary aramyzdan aýrar ýaly, Rebden dileg et» diýdiler. Musa halk üçin dileg etdi. 8 Reb Musa: «Bir zäherli ýylanyň şekilini ýasa we ony uzyn syrygyň ujuna berkit. Ýylan çakan adam oňa bakan badyna sagalar» diýdi. 9 Onsoň Musa sap bürünçden ýylan ýasap, ony syrygyň ujuna berkitdi. Her bir ýylan çakan adam oňa sereden badyna sagalyp, diri galardy.
Mowaba tarap ýöriş
10 Ysraýyllar göçdüler we gelip, Obotda düşlediler. 11 Soňra Obotdan göçüp, Mowabyň gündogaryndaky çöllükde, Iýeý Abarymda düşlediler. 12 Ol ýerden hem Zeret deresine göçüp bardylar. 13 Ol ýerden hem göçüp, Arnon jülgesiniň aňyrsynda, amorlaryň serhedinden bäri ýaýylyp ýatan çöllükde düşlediler. Arnon jülgesi Mowap bilen Amoryň arasyndan geçýän Mowabyň serhedi bolup hyzmat edýärdi. 14 Şeýdip, «Rebbiň söweşleri kitabynda» Supa ülkesindäki Wahep galasy hakynda, Arnon dereleriniň ýapgytlary hakynda, Mowabyň serhediniň boýy bilen Ar galasyna çenli ýaýylýan bu dereleriň ýapgytlary hakynda hem ýatlanylýar. 16 Ysraýyllar ol ýerden Beýere, Rebbiň Musa: «Halky bir ýere ýygna, olara suw berjek» diýen guýusyna tarap ýola düşdüler. 17 Şonda olar şu aýdymy aýtdylar: «Suwlaryň joşsun, eý guýy! Munuň şanyna aýdym aýdalyň! 18 Patyşalyk hasasy bilen, Soltanlyk naýzasy bilen, Baştutanlaryň açdy bu guýyny, Halk şazadalary gazdy bu guýyny». Olar çöllükden Matana çenli, 19 Matanadan Nahalyýele çenli, Nahalyýelden Bamota, 20 Bamotdan bolsa çölüň üstüne abanyp duran Pisga dagynyň depesi bilen Mowap topragynda ýerleşýän jülgä çenli gitdiler.
Sihon hanyň derbi-dagyn edilişi
21 Soňra ysraýyllar amorlaryň hany Sihona ilçiler ýollap, şeýle diýdiler: 22 «Bize ýurduňyzyň içinden geçip gitmäge rugsat ber. Biz ekinleriň ýa üzümçilikleriň içine sowulmarys ýa-da guýularyňyzdan suw içmeris. Biz tä siziň ýurduňyzdan çykýançak, diňe şaýoldan ýöräris». 23 Emma Sihon öz ýurdunyň içinden geçip gitmäge ysraýyllara rugsat bermedi. Ol bütin goşunyny ýygnap, ysraýyllaryň garşysyna çöle çykdy we Ýahasa gelip, olar bilen söweşe girdi. 24 Ysraýyllar Sihony gylyçdan geçirip, onuň Arnondan Ýaboga çenli, tä ammonlaryň serhedine çenli bolan ýerleriniň baryny eýelediler. Ammonlaryň serhedi bolsa güýçli goralýardy. 25 Ysraýyllar amorlaryň galalarynyň hemmesini basyp aldylar. Olar amorlaryň ähli galalarynda, hatda Heşbonda we onuň ähli obalarynda ornaşdylar. 26 Heşbon galasy amorlaryň hany Sihonyň paýtagt galasydy. Sihon Mowabyň öňki hany bilen urşup, onuň Arnona çenli bolan ähli ýerlerini basyp alypdy. 27 Bu hakda bagşylar şeýle diýýärler: «Heşbona geliň, goý, ol gurulsyn, Goý, Heşbon galasy dikeldilsin. 28 Çünki Heşbondan ot, Sihonyň galasyndan ýalyn çykdy. Mowabyň Ar galasyny ýalyn gurşady, Arnon depelerini-de, ýuwutdy ol. 29 Waý, saňa eý Mowap! Siz heläk bolduňyz, eý Kemoş halky! Ogullaryňyz bosgunlara öwrüldi, Gyzlaryňyz amor hany Sihonyň ýesiri boldular. 30 Şeýdip, biz olary ýer bilen ýegsan etdik. Heşbondan Dibona barýançak gyryldylar. Meýdeba uzalýan Nopa çenli olary ýok etdik». 31 Şunlukda, ysraýyllar amorlaryň ýurdunda ornaşdylar. 32 Musa Ýagser galasyny gözden geçirmek üçin, içalylar ugratdy. Soňra ysraýyllar onuň töweregindäki obalary basyp aldylar we ol ýerdäki amorlary kowup çykardylar.
Oguň ýeňlişi
33 Soňra ysraýyllar Başan ýurduna tarap ýoluny dowam etdirdiler. Başan hany Og ysraýyllar bilen söweşmek üçin, Edreý galasynda ähli urşujylary bilen olaryň garşysyna çykdy. 34 Reb Musa: «Men Ogy, onuň ähli halkyny we ýurduny seniň eliňe berdim. Ondan gorkma. Heşbonda hanlyk süren amor hany Sihony ýok edişiň ýaly, Ogy hem ýok et» diýdi. 35 Ysraýyllar Ogy, onuň ogullaryny we bütin goşunyny ýekeje adam goýman gyryp, onuň ýurduny eýelediler.
Mowap patyşasy Bilgamy çagyrdýar
1 Ysraýyllar ýola düşüp, Iordan derýasynyň boýunda, Ýerihonyň garşysynda ýerleşýän Mowap düzlüginde düşlediler. 2 Ysraýyllaryň amorlaryň başyna salan ähli işlerinden Sipor ogly Ballagyň habary bardy. 3 Mowaplylar ysraýyl halkynyň köpdügini görenlerinde, juda gorkdular. Şeýdip, mowaplylar ysraýyllar sebäpli dowla düşdüler. 4 Onsoň mowaplylar Midýan ýaşulularyna şeýle habar ýolladylar: «Öküziň meýdandaky otlary ýalmap-ýuwduşy ýaly, bu gelýän mähelle hem töwerek-daşymyzdaky zatlaryň hemmesini ýalmap-ýuwdar». Ol wagtlar Sipor ogly Ballak Mowabyň patyşasydy. 5 Ballak Begor ogly Bilgamy çagyrmak üçin çaparlar ýollady. Bilgam Perat derýasynyň boýunda, Petorda öz tohum-tijiniň arasynda ýaşaýardy. Ballak Bilgama: «Müsürden bir halk çykyp gelip, bütin ýer ýüzüne ýaýrady. Ynha, indi olar meniň alkymyma dykylyp geldiler. 6 Şonuň üçinem gelip, olary meniň haýryma näletle. Çünki olar menden güýçli, belki şondan soň men olary ýeňip, ýurtdan kowup çykaryp bilerin. Çünki seniň ýalkanyňyň ýalkanýandygyny, näletläniňiň bolsa näletlenýändigini men bilýärin» diýip habar iberdi. 7 Onsoň Mowabyň we Midýanyň ýaşululary ellerine nälet üçin töleg hakyny alyp, Bilgamyň ýanyna gitdiler we Ballagyň habaryny oňa ýetirdiler. 8 Bilgam olara: «Gijäni şu ýerde geçiriň, Reb maňa näme diýse, men ony size ýetirerin» diýdi. Şeýdip, mowaply emeldarlar Bilgamyň ýanynda galdylar. 9 Hudaý Bilgama görnüp: «Seniň ýanyňdaky adamlar kim?» diýip sorady. 10 Bilgam Hudaýa şeýle jogap berdi: «Mowap patyşasy Sipor ogly Ballak maňa şeýle habar iberdi: 11 „Müsürden bir halk çykyp, bütin ýer ýüzüne ýaýrady. Sen gel-de, meniň haýryma olary näletle, belki şondan soň men olaryň garşysyna söweşip bilerin we kowup çykararyn“». 12 Emma Hudaý Bilgama: «Sen bular bilen gitme! Bu halky näletleme, çünki ol halk ýalkanandyr!» diýdi. 13 Bilgam ertesi turup, Ballagyň emeldarlaryna: «Öz ýurduňyza dolanyň, sebäbi Reb maňa siziň bilen gitmäge rugsat bermedi» diýdi. 14 Onsoň mowaply emeldarlar Ballagyň ýanyna dolanyp gelip, oňa: «Bilgam biziň bilen gaýtmaga razy bolmady» diýdiler. 15 Ballak bolsa indi öňkülerden-de has köp we has abraýly emeldarlaryny iberdi. 16 Olar gelip, Bilgama şeýle diýdiler: «Sipor ogly Ballak şeýle diýýär: „Haýyş edýärin, meniň ýanyma gelmekden ýüz öwürmesene. 17 Çünki men seniň sylag-serpaýyňy ýetirip, göwnüňiň islän zadyny bitirerin. Sen diňe gel-de, meniň üçin şol halky näletle“». 18 Bilgam Ballagyň adamlaryna şeýle jogap berdi: «Ballak hatda öz öýüni altyn-kümüşden dolduryp berse-de, men Hudaýym Rebbiň emrini bozup, hiç hili uly ýa-da kiçi iş edip bilmerin. 19 Gowusy siz hem bu gije şu ýerde galyň. Men Rebbiň maňa ýene näme diýjegini bileýin». 20 Şol gije Hudaý Bilgama görnüp, oňa: «Eger bu adamlar seni çagyrmak üçin gelen bolsalar, sen olar bilen git, ýöne diňe Meniň aýdanlarymy edersiň» diýdi. 21 Onsoň Bilgam ertesi irden turup, eşegini gaňňalady-da, mowaply emeldarlar bilen ýola düşdi.
Bilgam, onuň eşegi we perişde
22 Bilgam emeldarlar bilen gideninde, Hudaýyň gahary geldi. Onsoň Rebbiň perişdesi Bilgama päsgel bermek üçin, onuň ýolunda durdy. Bilgam eşegini münüp barýardy we onuň iki hyzmatkäri-de ýanyndady. 23 Eşek eli syrylan gylyçly, ýoluň üstünde duran Rebbiň perişdesini gören badyna ýoldan sowlup, atyzyň içine tutdurdy. Bilgam bolsa eşegi ýola çykarjak bolup saýgylamaga başlady. 24 Onsoň Rebbiň perişdesi üzümçiligiň içinden geçýän iki gapdaly diwar bolan darajyk ýodanyň ugrunda peýda boldy. 25 Eşek Rebbiň perişdesini görüp, diwara tarap gysyldy. Bilgamyň aýagy-da diwar bilen aralykda gysylyp galdy we ol ýene-de eşegi saýgylap başlady. 26 Rebbiň perişdesi ýene öňe gidip, indi ýodanyň ne saga, ne-de çepe öwrülip bolýan dar ýerinde peýda boldy. 27 Eşek bu gezek Rebbiň perişdesini görüp, Bilgamyň astynda aşak çöküp ýatyberdi. Muňa Bilgamyň gaty gahary gelip, hasasy bilen ol janawary urmaga başlady. 28 Onsoň Reb eşege dil bitirdi we eşek Bilgama: «Meni üç gezek beýle ýenjer ýaly, men saňa näme etdim?» diýdi. 29 Bilgam eşege: «Sebäbi sen meni däliretdiň! Eger elimde gylyç bolsady, seni häziriň özünde öldürerdim!» diýip jogap berdi. 30 Şonda eşek Bilgama: «Men seniň bütin ömrüňe münüp ýören eşegiň dälmi näme? Heý, mundan ozal şeýle gylyk görkezipmidim?» diýdi. Bilgam: «Ýok» diýip jogap berdi. 31 Mundan soň Reb Bilgamyň gözüni açdy. Ol eli syrylan gylyçly Rebbiň perişdesiniň ýolda durandygyny gördi. Bilgam tagzym edip, özüni ýüzinligine ýere goýberdi. 32 Rebbiň perişdesi oňa şeýle diýdi: «Näme üçin sen eşegiňi üç gezek urduň? Men duşman hökmünde saňa päsgel bermek üçin çykdym, sebäbi sen Meniň nazarymda gabahat ýoldan barýarsyň. 33 Eşek Meni gördi we üç sapar Meniň öňümden sowuldy. Eger ol sowulmadyk bolsa, hakykatdan hem Men seni öldürerdim we ony diri galdyrardym». 34 Onsoň Bilgam Rebbiň perişdesine: «Men günä etdim, Seniň garşymda ýolda duranyňy bilmändirin. Indi Sen eger meniň gitmegimi oňlamaýan bolsaň, men öýüme gaýdaýyn» diýdi. 35 Rebbiň perişdesi Bilgama: «Bu adamlar bilen git, ýöne diňe Meniň aýt diýen zatlarymy aýdarsyň» diýdi. Onsoň Bilgam Ballagyň emeldarlary bilen gitdi. 36 Ballak Bilgamyň gelendigini eşidende, ony garşylamak üçin, Arnon jülgesiniň golaýynda, serhediň iň çetki nokadynda ýerleşýän Mowabyň Ar galasyna gitdi. 37 Ballak Bilgama: «Seni çagyrtmak üçin adam ibermedimmi?! Näme üçin sen meniň ýanyma gelmediň? Megerem, özüňe mynasyp hezzet-hormat edip bilmez öýdensiň?» diýdi. 38 Bilgam Ballaga: «Ine, men seniň ýanyňa geldim! Mende näme bir zat aýtmaga güýç barmydyr? Men diňe Hudaýyň agzyma salan sözlerini sözlärin» diýdi. 39 Onsoň Bilgam Ballak bilen ýola çykyp, Kirýathusota geldiler. 40 Ballak öküzleri we goýunlary gurbanlyk berip, olary Bilgama we onuň ýanyndaky emeldarlaryna iberdi.
Bilgamyň ilkinji pygamberligi
41 Ertesi gün Ballak Bilgamy alyp, ony Bamotbagala getirdi. Ol ýerden Bilgam ysraýyl halkynyň bir bölegini görüp bilýärdi.
1 Onsoň Bilgam Ballaga: «Maňa şu ýerde ýedi sany gurbanlyk sypasyny gur-da, ýedi öküz bilen ýedi sany goçy taýýarlap goý» diýdi. 2 Ballak Bilgamyň aýdyşy ýaly etdi. Onsoň Ballak bilen Bilgam her gurbanlyk sypasynda bir öküzi we bir goçy gurbanlyk berdiler. 3 Soňra Bilgam Ballaga: «Sen bu ýerde öz ýakma gurbanlygyňyň ýanynda dur, men gideýin. Ähtimal, Reb maňa görner we Ol maňa näme diýse, men ony saňa ýetirerin» diýip, ol depä çykdy. 4 Hudaý Bilgam bilen duşuşdy we Bilgam Oňa: «Men ýedi sany gurbanlyk sypasyny taýýarladym we olaryň her biriniň üstünde bir öküz bilen bir goçy gurbanlyk berdim» diýdi. 5 Reb Bilgamyň agzyna aýtmaly sözlerini salyp: «Ballagyň ýanyna bar we oňa şulary aýt» diýdi. 6 Bilgam Ballagyň ýanyna gaýtdy. Ballak Mowabyň ähli emeldarlary bilen öz ýakma gurbanlyklarynyň ýanynda durdy. 7 Onsoň Bilgam Hudaýdan gelen aýanlygy habar berip, şeýle diýdi: «Mowap patyşasy Ballak meni gündogardaky daglardan, Aram ýurdundan getirip, şeýle diýdi: „Gel, meniň üçin Ýakuby näletle, Gel-de, Ysraýyla garga!“ 8 Hudaýyň näletlemedigini men nädip näletläýin? Rebbiň gargamadygyna men nähili gargaýyn? 9 Gaýalaryň depesinden men Ysraýyly görýärin. Baýyrlardan men oňa bakyp durun. Ine, aýry ýaşaýan bir halkdyr ol, Milletler arasynda aýry hasaplanýar. 10 Ýakubyň nesillerini kim sanap biler? Ysraýylyň dörtden birini kim hasaplap biler? Maňa-da dogruçyl adamlaryň ölüşi dek ölmäge, Ömrümiň ysraýylyňky deý gutarmagyna rugsat et!» 11 Onsoň Ballak Bilgama: «Sen meni nädäýdiň? Duşmanlaryma nälet okasyn diýip, seni ýörite şu ýere getirtdim. Sen bolsa olara hiç zat etmän, gaýtam, olary ýalkaýarsyň!» diýdi. 12 Bilgam oňa: «Men diňe seresaplylyk bilen Rebbiň agzyma salan sözlerini aýtmaýarynmy näme?» diýip jogap berdi.
Bilgamyň aýdan ikinji hakykaty
13 Onsoň Ballak oňa: «Haýyş edýärin, meniň yzyma düş, başga ýere gideli, sen ol ýerden olaryň hemmesini däl, bir bölegini görersiň. Meniň üçin olary şol ýerden näletle» diýdi. 14 Şeýdip, Ballak Bilgamy Zopym ýaýlasyna, Pisga dagynyň depesine alyp bardy. Ol ýerde ýedi sany gurbanlyk sypasyny gurup, olaryň hersiniň üstünde bir öküz bilen bir goçy gurbanlyk berdi. 15 Bilgam Ballaga: «Men ol ýerde Reb bilen duşuşýançam, sen şu ýerde öz ýakma gurbanlyklaryň ýanynda dur» diýdi. 16 Reb Bilgama göründi we onuň agzyna söz salyp: «Ballagyň ýanyna baryp, şu zatlary aýt» diýdi. 17 Bilgam gelende, Ballak Mowabyň emeldarlary bilen öz ýakma gurbanlyklarynyň ýanynda durdy. Ballak ondan: «Reb näme diýdi?» diýip sorady. 18 Bilgam indi boljak zatlardan habar berip, şeýle diýdi: «Eý, Sipor ogly Ballak, Oýan-da, maňa gulak goý. 19 Hudaý ynsan däl ahyryn, Ýalan sözlär ýaly. Ol adam ogly däl, pikirini üýtgeder ýaly. Heý, Onuň beren wadasynyň, Aýdan sözüniň bitmedigi barmy? 20 Ine, Ol maňa Ysraýyly ýalka diýip emr etdi. Hudaýyň Özi ýalkanda, men ony üýtgedip bilmeýärin. 21 Men Ýakuba hiç hili betbagtlyk ýokdugyny, Ysraýylda bela-beteriň bolmajagyny görýärin. Ysraýyl Hudaýy Reb olar bilendir. Olar Ony öz patyşasy hökmünde alkyşlaýarlar. 22 Olary Müsürden çykarýan Hudaýdyr, Ýabany öküziň güýji deý güýç bilen çykarýar. 23 Ýakuba hiç bir doga-jady täsir etmez, Ysraýylyň garşysyna täleý garanyň peýdasy ýokdur. Indi bolsa Ysraýyl we Ýakup hakda: „Gör, Hudaýyň eden zatlaryny!“ diýerler. 24 Seret, halk şir dek oýanyp, Arslan deý ýerinden turýar! Ol indi awuny iýip doýýança, Öldürenleriniň ganyndan ganýança köşeşmez». 25 Onsoň Ballak Bilgama: «Sen olary näletleme-de, ýalkama-da» diýdi. 26 Emma Bilgam Ballaga: «„Reb maňa näme diýse, men hem şony aýdaryn“ diýip, saňa aýtmadymmy näme?» diýip jogap berdi. 27 Onsoň Ballak Bilgama: «Ýör, men seni başga bir ýere äkideýin, belki seniň olary şol ýerde näletlemegiň Hudaýyň göwnüne ýarar» diýdi. 28 Onsoň Ballak Bilgamy alyp, çöle bakyp duran Begor dagynyň depesine getirdi. 29 Bilgam Ballaga: «Bu ýerde ýedi sany gurbanlyk sypasyny gur-da, meniň üçin ýedi öküz bilen ýedi goç taýýarlap goý» diýdi. 30 Onsoň Ballak edil Bilgamyň aýdyşy ýaly edip, her bir gurbanlyk sypasynyň üstünde bir öküz bilen bir goçy gurbanlyk berdi.
Bilgamyň üçünji pygamberligi
1 Bilgam Rebbiň ysraýyl halkyny ýalkamakdan hoşal bolýandygyny bildi. Şonuň üçin hem ol öňküsi ýaly palçylyk edip ýörmedi-de, göni çöle tarap tutdurdy. 2 Bilgam seredip, ysraýyl halkynyň düşelgede tire-tire bolup oturandygyny gördi. Şol pursat onuň üstüne Hudaýyň ruhy indi. 3 Onsoň ol geljekden söz açyp, şeýle diýdi: «Begor ogly Bilgam sözleýär, Gözi bilen aýdyň görýän diýýär, 4 Hudaýyň sözlerini eşidýän, Gudratygüýçlüden görnüş görýän, Ýere ýüzin düşüp, gözüm bilen aýdyň görýän. 5 Eý, Ýakup, çadyrlaryň ne ajap, Eý, Ysraýyl düşelgeleriň ne gözel! 6 Giň jülgeler kimin uzalýar. Derýa kenaryndaky baglar deý uzalyp, Rebbiň eken aloe agaçlary deý, Edil suw boýunda biten kedrler deý görünýär. 7 Ysraýyl meşiginden suwlar çogar. Tohumlary bol suw bilen suwlanar. Onuň patyşasy Agakdan-da beýik bolar. Patyşalygy bolsa has-da beýgeler. 8 Hudaý olary Müsürden Ýabany öküziň güýji deý güýç bilen çykarýar. Olar duşman milletlerini iýip, Süňklerini çeýnärler, Peýkam bilen ýaralarlar. 9 Ysraýyl edil arslan deý, Ene şir deý ýatar. Kim ony turuzmaga milt eder? Çünki Ysraýyly ýalkan ýalkanar, Näletlän näletlener». 10 Onsoň Ballagyň kalbynda Bilgama garşy gazap ody tutaşdy. Ol ellerini şarpyldadyp, biri-birine urup, Bilgama şeýle diýdi: «Men seni duşmanlaryma nälet okatmak üçin çagyrypdym, sen bolsaň, eýýäm üç gezek olara ak pata berdiň. 11 Indi bu ýerden güm bol-da, öýüňe git! Men seni oňat sylaglajakdym, emma Reb saňa hiç bir sylagy rowa görmedi». 12 Onda Bilgam Ballaga: «Men seniň ýollan adamlaryňa: 13 „Ballak hatda öz öýüni altyn-kümüşden dolduryp berse-de, men Hudaýym Rebbiň emrini bozup, öz erkime oňat iş hem, erbet iş hem edip bilmerin. Reb näme diýse, menem şony gaýtalaryn“ diýip aýtmanmydym? 14 Ynha, indi men öz ilime gaýtmankam, bu ysraýyl halkynyň geljekde seniň halkyňa nämeler etjekdigi bilen seni habardar edeýin» diýdi.
Bilgamyň dördünji pygamberligi
15 Onsoň Bilgam geljekden söz açyp, şeýle diýdi: «Begor ogly Bilgam sözleýär, Gözi bilen aýdyň görýän diýýär. 16 Hudaýyň sözlerini eşidýän, Beýik Alladan bilim alýan, Gudratygüýçlüden görnüş görýän, Ýere ýüzin düşüp, gözüm bilen aýdyň görýän. 17 Men ony görýän, ýöne häzir däl, Oňa bakýan, ýöne ýakyn däl. Ýakubyň neslinden ýyldyz dörär. Ysraýyldan bir şalyk hasasy göterilip, Mowabyň maňlaýyny ýarar, Şisleriň başyny mynjyradar. 18 Edom eýeleniler, Segir öz duşmanlarynyň mülküne öwrüler. Ysraýyl bolsa has kuwwatlanar. 19 Ýakup neslinden bolan biri höküm sürer, Galada diri galanlaryň baryny gyrar». 20 Soňra ol amaleklere seredip, sözüni şeýle dowam etdi: «Amalek milletleriň naýbaşysydy, Emma onuň yzy müdimilik ýiter». 21 Onsoň ol kabyllara bakyp, şeýle diýdi: «Siziň mesgeniňiz howpsuz ýerde, Ol gaýanyň depesindäki höwürtge deý amandyr. 22 Emma, eý Kabyl, aşurlar sizi ýesir alanda, Siz ýanyp ýok bolarsyňyz». 23 Bilgam ýene-de sözüni dowam edip, şeýle diýdi: «Hudaý bulary amal edende, ýaşajak adamlaryň dat gününe! 24 Emma Kitimden gämiler gelip, Aşur bilen Eberi gulçulykda ezerler, Olaryň yzy hem müdimilik ýiter». 25 Şondan soň Bilgam öýüne tarap ýola düşdi. Ballak hem öz ýoly bilen gitdi.
Ysraýyllar keseki hudaýlara sygynýarlar
1 Ysraýyllar Şitimde ýaşaýarkalar, mowaply aýallar bilen zyna etmäge başladylar. 2 Ol aýallar ysraýyllary öz hudaýlaryna hödür eden gurbanlyklaryna çagyrýardylar. Ysraýyllar olaryň gurbanlyklaryndan iýip, olaryň hudaýlaryna sežde edýärdiler. 3 Şeýdip, ysraýyllar Pegoryň Bagal butuna özlerini bagyş etdiler. Ysraýyllaryň garşysyna Rebbiň gahary geldi. 4 Onsoň Reb Musa: «Rebbiň gahar–gazaby Ysraýyldan sowlar ýaly, halkyň ähli ýolbaşçylaryny getirip, olary öldürip, Günüň astynda ser» diýdi. 5 Musa ysraýyl serdarlaryna: «Siziň her biriňiz öz adamlaryňyzyň arasynda Pegor Bagal butuna sežde edýänlere goşulan her kesi öldüriň!» diýip buýruk berdi. 6 Musa we bütin ysraýyl halky Rebbe ýüz tutulýan çadyryň işiginde aglaşyp durkalar, bir ysraýylly erkek kişi olaryň gözüniň alnynda bir midýanly aýaly öz maşgalasyna getirdi. 7 Muny gören Elgazaryň ogly, ruhany Harunyň agtygy Pinehas halkyň arasyndan çykyp, eline naýza aldy. 8 Ol ysraýyllynyň yzyndan çadyra girip, naýzany birbada olaryň ikisiniň hem – ysraýyllynyň hem, midýanly aýalyň hem garnyndan sokdy. Şol bada ysraýyl halkynyň arasyna iberilen gyrgynçylyk togtadyldy. 9 Emma gyrgynçylykdan eýýäm ýigrimi dört müň ysraýylly ölüpdi. 10 Reb Musa şeýle diýdi: 11 «Ysraýyl halkyndan Meniň gaharymy Elgazaryň ogly, ruhany Harunyň agtygy Pinehas gaýtardy, olaryň arasynda ol Maňa özüniň hakyky wepadardygyny görkezdi. Şonuň üçin men olary gabanyp, bütinleý ýok etmedim. 12 Şoňa görä hem oňa şuny aýt: „Men onuň bilen parahatçylyk ähtimi baglaşýaryn. 13 Pinehas öz Hudaýyna wepadardygyny görkezendigi we ysraýyllary günäsinden saplandygy üçin, onuň özüni we nesillerini müdimi ruhany boldurmaga äht etdim“». 14 Midýan aýaly bilen birlikde öldürilen ysraýyllynyň ady Saluwyň ogly Zimridi. Ol şimgon tire baştutanlarynyň biridi. 15 Onuň bilen bile öldürilen aýalyň ady bolsa Suruň gyzy Kozbydy. Onuň atasy Sur Midýanda tire baştutanlarynyň biridi. 16 Reb Musa şeýle diýdi: 17 «Midýanlylary indi Ysraýylyň duşmany saýyň, olary gyryň! 18 Ine, olaryň Pegorda eden işleri: olar gyz doganlary, midýanly tirebaşynyň gyzy Kozbynyň üsti bilen ysraýyllara duzak gurdular. Size hile salyp, duşman ýaly daraşdylar. Pegora gyrgynçylygyň gelmeginiň sebäpkäri bolany üçin Kozby öldürildi».
Ikinji ilat sanawy
1 Reb ysraýyllary gyrgynçylyk bilen ýok etmegini bes edenden soň, Musa bilen Harunyň ogly Elgazara: 2 «Ýaşy ýigrimi we ondan ýokary bolan söweşe ukyply, bütin ysraýyl halkynyň her bir erkeginiň sanyny kowumlaryna görä ýekeme-ýeke hasaba al» diýdi. 3 Ysraýyl halky bu wagt Iordan derýasynyň boýunda, Ýerihonyň garşysynda ýerleşýän Mowap düzlüginde düşelge gurupdy. Musa bilen Elgazar ysraýyllara Rebbiň Musa buýruşy ýaly: 4 «Ýaşy ýigrimi we ondan ýokary bolan adamlaryň hasabyny alyň» diýdiler. Müsürden çykyp gelen ysraýyllaryň sanawy şulardyr: 5 Ysraýylyň ilkinji ogly Rubeniň nesillerinden: Hanogyň neslinden hanoklar urugy, Palluwyň neslinden pallular urugy, 6 Hesronyň neslinden hesronlar urugy, Karmynyň neslinden karmylar urugy. 7 Bularyň bary rubenleriň uruglarydyr, olar kyrk üç müň ýedi ýüz otuz adam boldy. 8 Palluwyň ogullaryndan Eliýap. 9 Eliýabyň neslinden: Nemuwal, Datan we Abyram. Bular şol halkyň içinden saýlanan, Rebbe boýun egmän, Musa bilen Harunyň garşysyna gozgalaň turzan Koranyň toparyna goşulan Datan bilen Abyramdyr. 10 Ýer ýarylyp, olary Kora bilen birlikde ýuwdupdy. Ol ýerdäki iki ýüz elli adam oda ýanypdy. Olar şeýdip, başgalara-da göz bolupdylar. 11 Koranyň ogullary bolsa ölmän galypdylar. 12 Uruglaryna görä Şimgon ogullary şulardyr: Nemuwalyň neslinden nemuwallar urugy, Ýamynyň neslinden ýamynlar urugy, Ýakynyň neslinden ýakynlar urugy, 13 Zeranyň neslinden zeralar urugy, Şawulyň neslinden şawullar urugy. 14 Şimgon uruglary şulardan ybaratdyr, olar ýigrimi iki müň iki ýüz adamdyr. 15 Uruglaryna görä Gat ogullary şulardyr: Seponyň neslinden seponlar urugy, Hagynyň neslinden hagylar urugy, Şunynyň neslinden şunylar urugy, 16 Oznynyň neslinden oznylar urugy, Eriniň neslinden eriler urugy, 17 Arotyň neslinden arotlar urugy, Areliniň neslinden areliler urugy. 18 Gat uruglary şulardyr, olar kyrk müň bäş ýüz adamdyr. 19 Ýahudanyň ogullary: Er we Onan. Olaryň ikisi hem Kengan topragynda öldüler. 20 Uruglaryna görä Ýahudanyň ogullary şulardyr: Şelanyň neslinden şelalar urugy, Peresiň neslinden peresler urugy, Zeranyň neslinden zeralar urugy. 21 Peres ogullaryndan bolanlar şulardyr: Hesronyň neslinden hesronlar urugy, Hamulyň neslinden hamullar urugy. 22 Ýahudanyň uruglary şulardan ybaratdyr, olaryň adam sany ýetmiş alty müň bäş ýüz kişidir. 23 Uruglaryna görä Ysakaryň ogullary şulardyr: Tolanyň neslinden tolalar urugy, Puwanyň neslinden punylar urugy, 24 Ýaşubyň neslinden ýaşuplar urugy, Şimronyň neslinden şimronlar urugy. 25 Ysakar uruglary şulardyr, olaryň adam sany altmyş dört müň üç ýüz kişidir. 26 Uruglaryna görä Zebulun ogullary şulardyr: Serediň neslinden seretler urugy, Eýlonyň neslinden eýlonlar urugy, Ýahleýeliň neslinden ýahleýeller urugy. 27 Zebulun uruglary şulardyr, olaryň adam sany altmyş müň bäş ýüz kişidir. 28 Uruglaryna görä Ýusubyň ogullary: Manaşe bilen Efraýym. 29 Manaşeniň ogullary: Makyryň neslinden makyrlar urugy. Makyr Gilgadyň atasydy, Gilgadyň neslinden gilgatlar urugy. 30 Gilgadyň ogullaryndan bolanlar: Igezeriň neslinden igezerler urugy, Helegiň neslinden helekler urugy, 31 Asryýeliň neslinden asryýeller urugy, Şekemiň neslinden şekemler urugy, 32 Şemidanyň neslinden şemidalar urugy, Heperiň neslinden heperler urugy. 33 Heperiň ogly Selophadyň ogly ýokdy, ýöne onuň Mahla, Noga, Hogla, Milka we Tirsa atly gyzlary bardy. 34 Manaşe uruglary şulardan ybaratdyr, olaryň adam sany elli iki müň ýedi ýüz kişidir. 35 Uruglaryna görä Efraýymyň neslinden döränler şulardyr: Şutelanyň neslinden şutelalar urugy, Bekeriň neslinden bekerler urugy, Tahanyň neslinden tahanlar urugy. 36 Bular Şutelanyň neslinden döränlerdir: Eranyň neslinden eranlar urugy. 37 Efraýym uruglary şulardyr, olaryň adam sany otuz iki müň bäş ýüz kişidir. Uruglaryna görä Ýusubyň nesilleri şulardy. 38 Uruglaryna görä Benýaminiň ogullary şulardyr: Balanyň neslinden belalar urugy, Aşbeliň neslinden aşbeller urugy, Ahyramyň neslinden ahyramlar urugy, 39 Şefufamyň neslinden şefufamlar urugy, Hupamyň neslinden hupamlar urugy. 40 Balanyň Art we Nagaman atly ogullary bardy: Artyň neslinden artlar urugy, Nagamanyň neslinden nagamanlar urugy. 41 Uruglaryna görä Benýaminiň nesilleri şulardy, olaryň adam sany kyrk bäş müň alty ýüz kişidir. 42 Uruglaryna görä Danyň ogullaryndan bolanlar şulardy: Şuhamyň neslinden şuhamlar urugy. Bular Dan uruglarydy. 43 Şuham uruglarynyň hemmesiniň jemi altmyş dört müň dört ýüz adamdy. 44 Uruglaryna görä Aşer ogullaryndan döränler şulardy: Ýimnanyň neslinden ýimnalar urugy, Ýişwiniň neslinden ýişwiler urugy, Beriganyň neslinden berigalar urugy. 45 Beriganyň ogullaryndan: Heberiň neslinden heberler urugy, Malkyýeliň neslinden malkyýeller urugy. 46 Aşeriň gyzynyň ady Serady. 47 Bular aşer uruglarydy, olaryň adam sany elli üç müň dört ýüz kişidir. 48 Uruglaryna görä Naftalynyň ogullaryndan döränler: Ýahseýeliň neslinden ýahseýel urugy, Gunynyň neslinden gunylar urugy, 49 Ýezeriň neslinden ýezerler urugy, Şillemiň neslinden şillemler urugy. 50 Bular naftaly uruglarydy, olaryň adam sany kyrk bäş müň dört ýüz kişidir. 51 Sanalyp, hasaba alnan ysraýyllaryň jemi alty ýüz bir müň ýedi ýüz otuz adam boldy. 52 Reb Musa şeýle diýdi: 53 «Adamlarynyň sanyna görä, ýerleri tireleriň arasynda mülk edip paýlaň. 54 Uly tirelere uly, kiçi tirelere kiçi mülk ýer beriň. Her bir tirä hasaba alnan sanyna görä mülk berilmelidir. 55 Ýurdy bije boýunça tireler arasynda paýlaşsynlar. Her kim öz tiresiniň paýyna görä eýelemelidir. 56 Ýer bije atylyp paýlansyn, uly paýy uly tirä, kiçi paýy kiçi tirä beriň». 57 Uruglaryna görä lewileriň sanawy: Gerşonyň neslinden gerşonlar urugy, Kohadyň neslinden kohatlar urugy, Merarynyň neslinden merarylar urugy. 58 Bular hem Lewi uruglarydyr: libniler urugy, hebronlar urugy, mahlylar urugy, muşylar urugy, koralar urugy. Kohat Imranyň atasydy. 59 Imranyň aýalynyň ady Ýokebetdi. Ol Lewiniň gyzydy we Müsürde doglupdy. Ýokebet bilen Imrandan Harun, Musa we olaryň uýasy Merýem doguldy. 60 Harunyň Nadap, Abyhu, Elgazar we Ytamar diýen ogullary boldy. 61 Emma Nadap bilen Abyhu Rebbiň huzurynda mukaddes bolmadyk ody hödür edendikleri üçin öldüler. 62 Bir aýlyk we ondan ýokary ýaşyndaky hasaba alnan erkek göbekli lewiler ýigrimi üç müň adam boldy. Lewiler ysraýyllardan aýry hasaba alyndylar. Çünki olara Ysraýylda hiç bir paý berilmedi. 63 Iordan derýasynyň boýunda, Ýerihonyň garşysyndaky Mowap düzlüginde Musa bilen Elgazar Ysraýylyň ilat sanawyny geçirenlerinde, ähli tireleriň hasabyny aldylar. 64 Musa bilen ruhany Harunyň Sinaý çölünde geçiren ilat sanawynda hasaba alanlarynyň ýekejesi-de bu gezekdäkileriň arasynda ýokdy. 65 Çünki Reb olar hakda şeýle diýipdi: «Olaryň hemmesi çölde ölüp giderler. Ýepunnäniň ogly Kalep bilen Nunuň ogly Ýeşuwadan başga olaryň ýekejesi hem diri galmaz».
Selophadyň gyzlary
1 Onsoň Selophadyň gyzlary öňe çykdylar. Selophat Heperiň ogly, Gilgadyň agtygy, Makyryň çowlugy, Ýusubyň ogly Manaşeniň ýuwlugydy. Ol Manaşeniň urugyndandy. Onuň gyzlarynyň atlary Mahla, Noga, Hogla, Milka we Tirsady. 2 Olar gelip, Musanyň, ruhany Elgazaryň, baştutanlaryň we bütin halkyň öňünde, Rebbe ýüz tutulýan çadyryň girelgesinde durup: 3 «Biziň atamyz çölde jan berdi. Ol Rebbiň garşysyna baş göteren Koranyň toparyna goşulmady, ol öz günäsi üçin öldi we ondan ogul galmady. 4 Ogly bolmanlygy üçin, kakamyzyň ady öz urugynyň arasyndan ýitip gidäýmelimi? Kakamyzyň dogan-garyndaşlarynyň arasyndan bize-de mülk beriň» diýdiler. 5 Musa bularyň dawasyny Rebbiň dykgatyna ýetirdi. 6 Reb Musa şeýle jogap berdi: 7 «Selophadyň gyzlarynyň diýýäni dogry, sen hökman olara kakalarynyň dogan-garyndaşlarynyň arasyndan mülk ber hem-de kakalarynyň ýer paýyny olara geçir. 8 Ysraýyllara-da aýt, eger bir adam ölse we onuň yzynda ogly galmasa, onda onuň mülki gyzyna geçirilmelidir. 9 Eger onuň gyzy hem bolmasa, onda onuň mülki doganlaryna berilsin. 10 Eger onuň doganlary-da bolmasa, onda mülki atasynyň doganlaryna berilsin. 11 Eger atasynyň doganlary-da bolmasa, onda mülki öz urugyndan oňa iň ýakyn bolan garyndaşyna berilsin. Men Rebbiň Musa buýruşym ýaly, ysraýyllara şeýle düzgün parz bolsun».
Ýeşuwa Musanyň ýerine ýolbaşçy bellenýär
12 Reb Musa şeýle diýdi: «Abarym daglarynyň aralygynda ýerleşýän şu dagyň depesine çyk-da, Meniň ysraýyllara berýän ýurduma syn et. 13 Ony synlanyňdan soň, sen hem doganyň Harun ýaly, öz ata-babalaryňa gowşarsyň. 14 Çünki siz ikiňiz Sin çölünde halk Meniň garşyma baş göterende, Meniň emrime garşy çykdyňyz. Çeşmäniň boýunda, olaryň gözüniň alnynda Meniň mukaddesdigimi ykrar etmediňiz». (Bu Sin çölündäki Meriba-kadeş çeşmesidir.) 15 Musa Rebbe: 16 «Reb, ähli adamzadyň gözbaşy bolan Hudaý, goý, halkyň üstünden bir adamy ýolbaşçy bellesin. 17 Ol bellenen adam söweşde baştutan bolup, halkyň öňüne düşsün, goý, Rebbiň jemagaty çopansyz süri ýaly bolmasyn» diýdi. 18 Onda Reb Musa şeýle diýdi: «Depesinde Ruhum bolan Nunuň ogly Ýeşuwany alyp gel we elleriňi onuň üstünde goý. 19 Ony ruhany Elgazaryň we bütin halkyň öňünde duruzyp, olaryň gözüniň alnynda ony halka ýolbaşçy belle. 20 Bütin ysraýyl halky tabyn bolar ýaly, oňa öz ygtyýarlyklaryňdan ber. 21 Emma ol her bir meselede ruhany Elgazara maslahat salsyn. Elgazar bolsa oňa Urymyň kömegi bilen Rebbiň islegini bilip berer. Ýeşuwa we bütin ysraýyl halky hemme ýagdaýda şuňa garap iş tutsun». 22 Musa Rebbiň özüne buýruşy ýaly etdi. Ol Ýeşuwany getirip, ruhany Elgazaryň we bütin halkyň öňünde duruzdy. 23 Onsoň ellerini Ýeşuwanyň depesinde goýup, Rebbiň özüne aýdyşy ýaly, ony halkyň ýolbaşçysy belledi.
Her gün berilmeli sadakalar
1 Reb Musa şeýle diýdi: 2 «Ysraýyllara şeýle buýruk ber, Maňa berýän sadakalaryny öz bellenen wagtynda hödür etsinler. Bular Meniň naharymdyr, Maňa ot üsti bilen berilýän ýakymly ysly gurbanlyklardyr. 3 Olara aýt, Maňa ot üsti bilen berjek gündelik ýakma gurbanlyklary şikessiz iki sany birýaşar erkek tokly bolsun. 4 Toklularyň birini ir bilen, beýlekisini agşamara bersinler. 5 Toklular bilen bile galla sadakasy üçin bir küýze sap zeýtun ýagy bilen garylan, bir batmanyň ondan birine barabar saýlama bugdaý ununy sadaka bersinler. 6 Bu Sinaý dagynda buýrulan gündelik ýakma gurbanlygy bolup, Rebbe ot üsti bilen berilýän ýakymly ysly gurbanlykdyr. 7 Her tokly bilen bile içgi sadakasy hökmünde, Rebbe bir küýze şeraby hödür etsinler. Ony Reb üçin mukaddes ýerde hödür etsinler. 8 Beýleki toklyny agşamara, galla we içgi sadakasy bilen birlikde, edil irdenki ýaly hödür ediň. Bu ot üsti bilen Rebbe berilýän ýakymly ysly gurbanlykdyr. 9 Sabat güni şikessiz birýaşar erkek tokludan ikisini, zeýtun ýagy garylan bir batmanyň ondan iki möçberindäki saýlama bugdaý ununy we içgi sadakasyny hödür etsinler. 10 Gündelik berilýän ýakma gurbanlygynyň we içgi sadakasynyň daşyndan, her Sabat güni berilýän ýakma gurbanlygy şudur.
Her aý berilmeli sadakalar
11 Her aýyň başynda iki öküzçäni, bir goçy, şikessiz ýedi sany birýaşar erkek toklyny ýakma gurbanlygy hökmünde Rebbe bagyş etsinler. 12 Her öküz üçin galla sadakasy hökmünde zeýtun ýagy garylan bir batmanyň ondan üç möçberindäki saýlama bugdaý ununy we goç üçin galla sadakasy hökmünde, zeýtun ýagy garylan bir batmanyň ondan iki möçberindäki saýlama bugdaý ununy hödür etsinler. 13 Her tokly üçin galla sadakasy hökmünde zeýtun ýagy garylan bir batmanyň ondan bir möçberindäki saýlama bugdaý ununy Rebbe ot üsti bilen berilýän ýakymly ysly gurbanlyk hökmünde hödür etsinler. 14 Her öküz üçin içgi sadakasy hökmünde iki küýze şeraby, goç üçin bir ýarym küýze şeraby, her tokly üçin bolsa, bir küýze şeraby hödür etsinler. Ýyl boýy her täze Aýda berilmeli ýakma gurbanlygy şudur. 15 Gündelik berilýän ýakma gurbanlygy bilen içgi sadakasyndan başga-da, Rebbe günä gurbanlygy üçin bir teke hödür edilsin.
Pesah gurbanlygy
16 Birinji aýyň on dördüne Rebbe Pesah gurbanlygyny bersinler. 17 Bu aýyň on bäşi güni baýramdyr, ýedi günläp petir iýilsin. 18 Baýramyň birinji güni mukaddes ýygnanyşyk geçirilsin, şol gün işlemäň. 19 Rebbe ot üsti bilen berilýän ýakma gurbanlygy hökmünde iki öküzçäni, bir goçy we şikessiz birýaşar erkek tokludan ýedi sanysyny hödür etsinler. 20 Olaryň galla sadakasy zeýtun ýagy garylan saýlama bugdaý unundan bolsun. Her öküz üçin bir batmanyň ondan üç möçberindäki uny, goç üçin bolsa bir batmanyň ondan iki möçberindäki uny hödür etsinler. 21 Ýedi toklynyň her biri üçin, bir batmanyň ondan bir möçberindäki uny hödür etsinler. 22 Olar günälerinden saplanmak üçin, günä gurbanlygy hökmünde bir tekäni gurbanlyk etsinler. 23 Bulary gündelik berilýän gurbanlyklara degişli bolup, irden berilýän ýakma gurbanlyklaryň daşyndan hödür etsinler. 24 Şeýdip, olar her gün – ýedi günläp, ot üsti bilen Rebbe ýakymly ysly iýmit sadakasyny hödür etsinler. Bu gündelik berilýän ýakma gurbanlygydyr, ol içgi sadakasynyň daşyndan berilsin. 25 Ýedinji gün bolsa mukaddes ýygnanyşyk geçirsinler we şol gün işlemesinler».
Gyzyl kerwen baýramyndaky sadakalar
26 Ilkinji hasyl baýramy güni, ýagny Gyzyl kerwen baýramynda täze bugdaýdan Rebbe galla sadakasyny hödür edeniňizde, mukaddes ýygnanyşyk geçiriň we şol gün işlemäň. 27 Iki öküzçäni, bir goçy, ýedi sany birýaşar erkek toklyny Rebbe ýakymly ysly ýakma gurbanlygy hökmünde hödür ediň. 28 Galla sadakaňyz zeýtun ýagy garylan saýlama bugdaý unundan bolup, her öküz üçin bir batmanyň ondan üç, goç üçin bir batmanyň ondan iki, 29 ýedi toklynyň her biri üçin bir batmanyň ondan bir möçberindäki undan berilsin. 30 Günäleriňizden saplanmak üçin, bir tekäni gurbanlyk beriň. 31 Olary gündelik berilýän ýakma gurbanlygynyň we galla sadakasynyň daşyndan, ýanynyň içgi sadakasy bilen birlikde hödür ediň. Olar şikessiz bolmalydyrlar.
Surnaý baýramyndaky sadakalar
1 Ýedinji aýyň birinji gününde siz mukaddes ýygnanyşyk geçiriň we şol gün işlemäň. Bu gün siziň üçin surnaý çalynýan gündür. 2 Bir öküzçäni, bir goçy we şikessiz ýedi sany birýaşar erkek toklyny Rebbe ýakymly ysly ýakma gurbanlygy hökmünde hödür ediň. 3 Olaryň ýany bilen berilýän galla sadakasy zeýtun ýagy garylan saýlama bugdaý unundan bolup, öküz üçin bir batmanyň ondan üç, goç üçin bir batmanyň ondan iki, 4 her tokly üçin hem bir batmanyň ondan bir möçberindäki undan berilsin. 5 Günäleriňizden saplanmak üçin bir tekäni günä gurbanlygy hökmünde hödür ediň. 6 Bu täze Aýdaky gündelik berilýän ýakma gurbanlygynyň we olaryň düzgüne görä berýän galla we içgi sadakasynyň daşyndandyr. Bular Rebbe ot üsti bilen berilýän ýakymly ysly sadakalardyr.
Günäden saplanma günündäki sadakalar
7 Şu ýedinji aýyň onunjy güni siz mukaddes ýygnanyşyk geçirip, öz islegiňizi terk edip, agyz bekläň, şol gün işlemäň. 8 Bir öküzçäni, bir goçy, ýedi sany birýaşar erkek toklyny Rebbe ýakymly ysly ýakma gurbanlygy hökmünde hödür ediň. Olar şikessiz bolmalydyrlar. 9 Olaryň ýany bilen hödür edilýän galla sadakasy zeýtun ýagy garylan saýlama bugdaý unundan bolup, öküz üçin bir batmanyň ondan üç, goç üçin bir batmanyň ondan iki, 10 ýedi toklynyň her biri üçin hem bir batmanyň ondan bir möçberindäki undan berilsin. 11 Günäden saplaýan günä gurbanlygynyň, gündelik berilýän ýakma gurbanlygynyň, onuň galla we içgi sadakasynyň daşyndan bir tekäni günä gurbanlygy hökmünde hödür ediň.
Çatma baýramyndaky sadakalar
12 Ýedinji aýyň on bäşine siz mukaddes ýygnanyşyk geçiriň, şol gün işlemäň. Rebbiň şanyna ýedi günläp baýram ediň. 13 On üç sany öküzçäni, iki sany goçy, on dört sany birýaşar erkek toklyny ot üsti bilen ýakymly ysly ýakma gurbanlygy hökmünde Rebbe hödür ediň. Olar şikessiz bolmalydyrlar. 14 Olaryň ýany bilen berilýän galla sadakasy, zeýtun ýagy garylan saýlama bugdaý unundan bolup, on üç öküzçäniň her biri üçin bir batmanyň ondan üç, iki goçuň her biri üçin bir batmanyň ondan iki, 15 on dört toklynyň her biri üçin bir batmanyň ondan bir möçberindäki undan berilsin. 16 Gündelik berilýän ýakma gurbanlygynyň, galla we içgi sadakasynyň daşyndan bir tekäni günä gurbanlygy üçin hödür ediň. 17 Ikinji gün şikessiz on iki sany öküzçäni, şikessiz on dört sany birýaşar erkek toklyny hödür ediň. 18 Öküzleriň, goçlaryň we toklularyň sanyna görä, olaryň ýany bilen berilýän galla we içgi sadakalaryny hödür ediň. 19 Gündelik berilýän ýakma gurbanlygynyň, galla we içgi sadakasynyň daşyndan bir tekäni günä gurbanlygy üçin hödür ediň. 20 Üçünji gün şikessiz on bir sany öküzi, iki sany goçy, şikessiz on dört sany birýaşar erkek toklyny hödür ediň. 21 Öküzleriň, goçlaryň we toklularyň sanyna görä, olaryň ýany bilen berilýän galla we içgi sadakalaryny hödür ediň. 22 Gündelik berilýän ýakma gurbanlygynyň, galla we içgi sadakasynyň daşyndan bir tekäni günä gurbanlygy üçin hödür ediň. 23 Dördünji gün şikessiz on öküzi, iki goçy, şikessiz on dört sany birýaşar erkek toklyny gurbanlyk hökmünde hödür ediň. 24 Öküzleriň, goçlaryň we toklularyň sanyna görä, olaryň ýany bilen berilýän galla we içgi sadakalaryny hödür ediň. 25 Gündelik berilýän ýakma gurbanlygynyň, galla we içgi sadakasynyň daşyndan bir tekäni günä gurbanlygy üçin hödür ediň. 26 Bäşinji gün şikessiz dokuz öküzi, iki goçy, şikessiz on dört sany birýaşar erkek toklyny gurbanlyk hökmünde hödür ediň. 27 Öküzleriň, goçlaryň we toklularyň sanyna görä, olaryň ýany bilen berilýän galla we içgi sadakalaryny hödür ediň. 28 Gündelik berilýän ýakma gurbanlygynyň, galla we içgi sadakalarynyň daşyndan bir tekäni günä gurbanlygy üçin hödür ediň. 29 Altynjy gün şikessiz sekiz sany öküzi, iki sany goçy, şikessiz on dört sany birýaşar erkek toklyny gurbanlyk hökmünde hödür ediň. 30 Öküzleriň, goçlaryň we toklularyň sanyna görä, olaryň ýany bilen berilýän galla we içgi sadakalaryny hödür ediň. 31 Gündelik berilýän ýakma gurbanlygynyň, galla we içgi sadakalarynyň daşyndan bir tekäni günä gurbanlygy üçin hödür ediň. 32 Ýedinji gün şikessiz ýedi öküzi, iki goçy, şikessiz on dört sany birýaşar erkek toklyny gurbanlyk hökmünde hödür ediň. 33 Öküzleriň, goçlaryň we toklularyň sanyna görä, olaryň ýany bilen berilýän galla we içgi sadakalaryny hödür ediň. 34 Gündelik berilýän ýakma gurbanlygynyň, galla we içgi sadakalarynyň daşyndan bir tekäni günä gurbanlygy üçin hödür ediň. 35 Sekizinji gün siz mukaddes ýygnanyşyk geçiriň, şol gün işlemäň. 36 Bir öküzi, bir goçy, şikessiz ýedi sany birýaşar erkek toklyny ot üsti bilen ýakymly ysly ýakma gurbanlygy hökmünde Rebbe hödür ediň. 37 Öküzleriň, goçlaryň we toklularyň sanyna görä, olaryň ýany bilen berilýän galla we içgi sadakalaryny hödür ediň. 38 Gündelik berilýän ýakma gurbanlygynyň, galla we içgi sadakalarynyň daşyndan bir tekäni günä gurbanlygy üçin hödür ediň. 39 Bulary siz aýdylan sadakaňyzyň, meýletin sadakaňyzyň, ýakma gurbanlygyňyzyň, galla we içgi sadakalaryňyzyň, salamatlyk gurbanlygyňyzyň daşyndan bellemeli baýramlaryňyzda Rebbe hödür ediň.
Kasam hakda kanunlar
1 Şeýlelikde, Musa Rebbiň buýran zatlarynyň baryny ysraýyl halkynyň dykgatyna ýetirdi. 2 Soňra Musa ysraýyl tire baştutanlaryna şeýle diýdi: «Ine, Reb size şu zatlary buýurdy: 3 „Eger bir adam Rebbe wada etse ýa-da her hili zatdan özüni saklamaga kasam içse, onda ol beren sözüni bozman, agzy bilen aýdan wadasyny berjaý etsin. 4 Eger aýal maşgala ýaş wagty, entek atasy öýündekä, Rebbe wada etse ýa-da kasam içse, 5 atasy-da gyzynyň eden wadasyny ýa-da kasamyny eşidibem oňa hiç zat diýmese, onda ol aýalyň eden wadasy ýa-da kasamy öz güýjünde galar. 6 Emma atasy bulary eşidip, öz närazylygyny bildirse, gyzynyň eden wadasy, içen kasamy öz güýjüni ýitirýär. Atasynyň oňlamandygy sebäpli, Reb bu gyzy bagyşlar. 7 Eger gyz wada edip ýa-da bir zat babatda oýlanman kasam içip, soňam durmuşa çyksa, 8 äri hem bu zatlardan habarly bolubam hiç zat diýmese, onda gyzyň eden wadasy, içen kasamy öz güýjünde galar. 9 Emma äri bu zatlary eşidip oňlamasa, onda aýalynyň eden wadasyny ýa-da oýlanman içen kasamyny ret eder we Reb berjaý etmedik kasamy üçin bu aýaly bagyşlar. 10 Emma dul aýalyň ýa-da äri bilen aýrylyşan aýalyň eden wadasy, özüni saklamaga içen kasamy berjaý edilmelidir. 11 Eger durmuşa çykan aýal wada eden ýa-da her hili zatdan özüni saklamaga kasam içen bolsa, 12 äri-de muny eşidip, hiç zat diýmän, garşy bolmadyk bolsa, onda aýalyň eden wadasy ýa kasamy öz güýjünde galar. 13 Emma äri bulary eşidip, öz närazylygyny bildiren bolsa, onda ol aýalynyň beren ähli wadalaryny, içen kasamyny ret edýär. Äriniň oňlamandygy sebäpli, wadasyny berjaý edip bilmedik bu aýaly Reb bagyşlar. 14 Aýalynyň eden islendik wadasyny ýa-da içen kasamyny äri tassyklap ýa-da ret edip biler. 15 Emma äri aýalynyň eden wadasyny ýa-da içen kasamyny eşidip, şol günüň özünde oňa garşy çykmadyk bolsa, onda aýalynyň eden wadasydyr kasamyny äri oňlan hasap ediler. Çünki äri olara garşy aýalyna hiç zat diýmändi. 16 Ýöne äri olary eşiden badyna hiç zat diýmän, ony biraz wagtdan soň ret etse, onda aýalynyň günäleri äriniň boýnunadyr“». 17 Är-aýalyň we entek atasy öýünde ýaşaýan gyz bilen atasynyň arasyndaky gatnaşyklar hakynda Rebbiň Musa buýran düzgünleri şulardan ybaratdyr.
Midýanlaryň garşysyna uruş
1 Reb Musa: 2 «Ysraýyllara garşy eden işi üçin midýanlaryň jezasyny ber. Soňra amanadyňy tabşyryp, öz ata-babalaryňa gowşarsyň» diýdi. 3 Onsoň Musa gelip, halka: «Midýanlaryň garşysyna uruşmak üçin öz araňyzdan esgerler saýlaň, goý, olar Rebbe eden işi üçin midýanlaryň jezasyny bersinler. 4 Her ysraýyl tiresinden müň adamy urşa ýollaň» diýdi. 5 Şeýlelikde, ysraýyl tireleriniň hersinden müň adam, jemi on iki müň ýaragly esger ýygnandy. 6 Musa olary ruhany Elgazaryň ogly Pinehas bilen bile urşa ugratdy. Pinehas ýanyna mukaddes öýüň enjamlary bilen söweş sazyny çalar ýaly surnaýlar hem aldy. 7 Ysraýyllar Rebbiň Musa buýruşy ýaly, midýanlar bilen urşup, olaryň ähli erkek göbeklisini gyrdylar. 8 Öldürilenleriň arasynda Ewi, Rekem, Sur, Hur we Reba atly bäş sany Midýan hany-da bardy. Begor ogly Bilgamy-da ysraýyllar gylyçdan geçirdiler. 9 Onsoň ysraýyllar Midýan aýallarydyr çagalaryny ýesir alyp, midýanlaryň ähli mal-garalaryny, sürülerini we ähli zatlaryny olja aldylar. 10 Midýanlaryň ýaşan ähli galalarydyr obalaryny ýakdylar. 11 Talanyp alnan zatlary we ähli oljany, adamlardyr mallary bolsa alyp gaýtdylar. 12 Onsoň olar ýesirleri, oljalaryny we talanyp alnan zatlary Iordan derýasynyň boýunda, Ýerihonyň garşysynda ýerleşýän Mowap düzlügindäki düşelgede bolan Musa bilen ruhany Elgazara we ysraýyl halkyna getirdiler. 13 Musa, ruhany Elgazar we bütin halkyň baştutanlary olary garşy almaga düşelgäniň daşyna çykdylar. 14 Uruşdan gaýdyp gelen goşun serkerdelerine – müňbaşylara, ýüzbaşylara Musanyň gahary geldi. 15 Musa olara: «Aýallaryň hemmesini diri galdyrdyňyzmy?» diýip ýüzlendi. 16 «Bu aýallar Bilgamyň maslahaty bilen Pegorda ysraýyllara Rebbe garşy dönüklik etdirdiler. Şonuň üçinem, Rebbiň halkynyň arasyna gyrgynçylyk aralaşdy. 17 Indi bolsa erkek göbekli ähli çagalary we erkek kişi bilen ýanaşan aýallaryň hemmesini öldüriň. 18 Emma erkek kişi bilen ýanaşmadyk ýaş gyzlaryň ählisini özüňiz üçin diri galdyryň. 19 Araňyzda kim adam öldüren ýa-da ölä galtaşan bolsa ýedi gün düşelgäniň daşynda galsyn. Üçünji we ýedinji günler özüňizi hem-de ýesirleriňizi tämizläň. 20 Bar eşikleri, deriden, geçi ýüňünden edilen her bir zady we agaçdan ýasalan gap-gaçlaryň ählisini tämizläň». 21 Ruhany Elgazar urşa gidip gelen esgerlere şeýle diýdi: «Rebbiň Musa buýran kanunynyň parzlary şulardan ybarat: 22 Altyn, kümüş, bürünç, demir, galaýy we gurşun ýaly 23 oda çydamly zatlaryň ählisini oduň içinden geçirip halallaň. Ondan başga-da, olar tämizlik suwy bilen hem halallansyn. Galan oda çydamsyz zatlar bolsa suwdan geçirilsin. 24 Ýedinji gün eşikleriňizi ýuwmalysyňyz we tämiz bolmalysyňyz. Ondan soňra düşelgä girip bilersiňiz».
Ýesirleriň we oljanyň paýlanylyşy
25 Reb Musa şeýle diýdi: 26 «Sen, ruhany Elgazar we halkyň urugbaşylary getirilen ähli oljany, aýallary we mal-garalary hasaplaň. 27 Oljany iki bölege bölüp, bir bölegini urşa gatnaşan esgerlere, galanyny bolsa jemagata paýlaň. 28 Urşa gatnaşan esgerleriň paýyndan – ynsan, sygyr, eşek, goýun-geçiden Rebbe paç hökmünde bäş ýüzden birini aýry goýuň. 29 Esgerleriň paýyndan alyp, ony Rebbe sadaka hökmünde ruhany Elgazara beriň. 30 Ysraýyllaryň paýyndan – ynsan, sygyr, goýun, geçi, ähli mal-garalaryň elliden birini alyp, Rebbiň mukaddes çadyryny goraýan lewilere beriň». 31 Musa bilen ruhany Elgazar Rebbiň Musa buýruşy ýaly etdiler. 32 Alnan oljanyň esgerlerden artany: alty ýüz ýetmiş bäş müň goýundyr geçi, 33 ýetmiş iki müň iri mal, 34 altmyş bir müň eşek 35 we erkek bilen ýanaşmadyk otuz iki müň boý gyz. 36 Urşa gatnaşan esgerleriň paýyna üç ýüz otuz ýedi müň bäş ýüz goýundyr geçi düşdi. 37 Olardan alty ýüz ýetmiş bäş goýundyr geçi Rebbe paç hökmünde berildi. 38 Iri malyň jemi otuz alty müň bolup, olardan paç hökmünde Rebbe ýetmiş ikisi berildi. 39 Eşekleriň jemi sany otuz müň bäş ýüz bolup, olardan paç hökmünde Rebbe altmyş birisi berildi. 40 Gyzlaryň jemi sany on alty müň bolup, olardan otuz ikisi Rebbe paç hökmünde berildi. 41 Musa Rebbiň özüne buýruşy ýaly, Rebbe berlen paçlaryň hemmesini sadaka hökmünde ruhany Elgazara berdi. 42 Jemagatyň paýy hökmünde Musanyň esgerlerden aýran bölegi üç ýüz otuz ýedi müň bäş ýüz goýundyr geçiden, otuz alty müň iri maldan, otuz müň bäş ýüz eşekden we on alty müň gyzdan ybarat boldy. 47 Rebbiň özüne buýruşy ýaly, Musa ysraýyllaryň paýyndan her elli adamdan we mal-garalardan birini alyp, Rebbiň mukaddes çadyryny goraýan lewilere berdi. 48 Soňra goşun serkerdeleri – müňbaşylar, ýüzbaşylar Musanyň ýanyna gelip, oňa şeýle diýdiler: «Biz gullaryň ýolbaşçylyk edýän goşunymyzdaky esgerleri sanap çykdyk. Olaryň ýekejesi hem kem däl. 50 Biz öz tapan altyn şaý-seplerimizi: uly we kiçi bilezikleri, möhürli ýüzükleri, gulakhalkalary we asyklary öz günälerimizden saplanmak üçin, Rebbiň huzuryna sadaka getirdik». 51 Musa bilen ruhany Elgazar olardan ähli bezeg şaý-sepleri görnüşindäki altyny kabul edip aldylar. 52 Müňbaşylardan we ýüzbaşylardan Rebbe sadaka hökmünde hödür edilen altynyň agramy on iki put boldy. 53 Urşa gatnaşan esgerler bolsa alan oljalaryny özlerine galdyrdylar. 54 Şeýdip, Musa bilen ruhany Elgazar müňbaşylardan, ýüzbaşylardan altyny kabul edip aldylar. Ony Rebbiň ýoluna berilýän paý hökmünde ysraýyllar üçin Rebbe ýüz tutulýan çadyra getirdiler.
Iordanyň gündogaryndaky tireler
1 Rubenler bilen gatlaryň mal-garasy gaty köpdi. Ýaser we Gilgat topraklarynda mal bakmaga oňat ýerleriň bardygyny görenlerinde, 2 gatlar bilen rubenler gelip, Musa bilen ruhany Elgazara we halkyň baştutanlaryna şeýle diýdiler: 3 «Atarot, Dibon, Ýaser, Nimra, Heşbon, Elgala, Sebam, Nebo we Begon ýaly 4 Rebbiň ysraýyl halky üçin basyp alan ýerleri mal bakmaga amatly ýerlerdir. Siziň gullaryňyzyň bolsa mal-garasy bar». 5 Olar şeýle dowam etdiler: «Eger biz siziň öňüňizde merhemet gazanan bolsak, goý, bu toprak biz gullaryňyza mülk edilip berilsin. Bizi Iordan derýasyndan aňry geçirmäň». 6 Musa olara şeýle jogap berdi: «Doganlaryňyz urşa gidýärkä, siz bu taýda galmakçymy? 7 Näme sebäpden Rebbiň özlerine beren ýurduna gitmezlikleri üçin, ysraýyllaryň ýüregine dowul saljak bolýarsyňyz? 8 Ýurdy gözden geçirsinler diýip, Kadeşbarneýadan ugradan atalaryňyz hem şeýle edipdiler. 9 Eşkol deresine çenli gidip, ýurdy synlanlaryndan soň, olar gelip, Rebbiň özlerine beren ýurduna girmezlikleri üçin, ysraýyllaryň ýüreklerine gorky salypdylar. 10 Ol gün Rebbiň gahary geldi we Ol ant içip, şeýle diýdi: 11 „Müsürden çykan ýaşy ýigrimi we ondan ýokary bolan adamlaryň hiç biri Ybraýyma, Yshaga we Ýakuba ant içip söz beren ýurdumy görmez. Çünki olar Maňa bütin kalplary bilen ynanmadylar. 12 Meniň wada beren ýurduma diňe Ýepunnäniň ogly Kalep bilen Nunuň ogly Ýeşuwa baryp biler, çünki olar Maňa bütin kalby bilen ynandylar“. 13 Onsoň Ysraýylyň garşysyna Rebbiň gahary geldi we Ol Öz nazarynda pislik eden nesil ölüp gutarýança, olary kyrk ýyllap çölde azaşdyryp entetdi. 14 Ine, indi bolsa siz – günäkärleriň nesli, öz atalaryňyzyň ornuna geçip, Ysraýylyň garşysyna Rebbiň gahar-gazap oduny has-da tutaşdyrdyňyz! 15 Eger siz Rebbiň yzyna eýermekden boýun towlasaňyz, Ol bütin halky ýene-de çölüň içinde ýeke taşlar. Siz hem halkyň ölümine sebäp bolarsyňyz». 16 Onsoň rubenler bilen gatlar Musanyň ýanyna gelip, oňa şeýle diýdiler: «Biz bu ýerde dowar sürülerimiz üçin agyllar we çagalarymyz üçin galalar gurjak. 17 Emma biz söweşe taýýar bolup, gaýduwsyz esgerler hökmünde ysraýyllaryň öňünden gideris we olary barmaly ýerlerine çenli elteris. Şu wagt bolsa, biziň çagalarymyz bu ülkäniň ilatyndan goranyp, berkidilen galalarda ýaşarlar. 18 Ysraýyllaryň her biri öz mülküne eýe bolýança, biz öýümize gaýtmarys. 19 Biz olar bilen birlikde Iordanyň aňry gapdalyndan mülk ýer almarys, çünki biziň paýymyza Iordanyň bäri gapdaly, gündogar tarapy düşdi». 20 Şonda Musa olara şeýle diýdi: «Eger siz şu aýdanlaryňyzy edip, gaýduwsyz esgerler hökmünde Rebbiň huzurynda söweşe gitseňiz, 21 Reb duşmanlaryny gaçmaga mejbur edýänçä, gaýduwsyz esgerler hökmünde hemmäňiz Rebbiň huzurynda Iordanyň aňry tarapyna geçseňiz 22 we ýurt Rebbe tabyn bolsa, ondan soň siz yzyňyza dolanyp bilersiňiz. Bu siziň Rebbiň we Ysraýylyň öňündäki borçlaryňyzy ýerine ýetirdigiňiz bolar we bu ülke Rebbiň huzurynda siziň mülküňiz bolar. 23 Eger-de beýle etmeseňiz, Rebbe garşy günä iş etdigiňiz bolar we hökman gazanan günäňiziň jezasyny çekersiňiz. 24 Çagalaryňyz üçin galalar, sürüleriňiz üçin agyllar guruň, ýöne beren wadaňyzy berjaý ediň». 25 Onsoň gatlar bilen rubenler Musa şeýle diýdiler: «Agamyz näme buýursa, biz gullaryň berjaý ederis. 26 Çaga-çugalarymyz, aýallarymyz, dowarlarymyz we ähli mal-garalarymyz bu ýerde, Gilgat galasynda galar. 27 Gullaryň bolan biz bolsa, gaýduwsyz esgerler hökmünde hemmämiz agamyzyň aýdyşy ýaly derýadan geçip, Rebbiň huzurynda söweşe çykarys». 28 Onsoň Musa olar hakda ruhany Elgazara, Nunuň ogly Ýeşuwa we ysraýyl tireleriniň urugbaşylaryna şeýle buýruk berdi: 29 «Eger gatlar bilen rubenler gaýduwsyz esgerler hökmünde hemmesi Rebbiň huzurynda siziň bilen Iordandan geçseler we ol ýurt size tabyn bolsa, onda siz olara Gilgat ülkesini mülk edip beriň. 30 Emma olar gaýduwsyz esgerler hökmünde siziň bilen derýadan geçmeseler, onda siziň araňyzda Kengan topragyndan mülk alarlar». 31 Gatlar bilen rubenler şeýle jogap berdiler: «Reb seniň gullaryňa näme buýursa, biz şony-da berjaý ederis. 32 Biz gaýduwsyz esgerler hökmünde Rebbiň huzurynda derýadan geçip, Kengan ýurduna gireris, ýöne bize miras düşen mülkümiz, goý, Iordanyň şu gündogar gapdaly bolsun». 33 Musa gatlar bilen rubenlere we Ýusubyň ogly Manaşeniň ýarym tiresine amor hany Sihonyň ýurduny we Başanyň hany Oguň ýurduny, olaryň töweregindäki galalarydyr obalary bilen birlikde berdi. 34 Onsoň gatlar Dibon, Atarot, Aroger, 35 Atrotşopan, Ýaser, Ýogboha, 36 Beýtnimra we Beýtharan ýaly berk galalary dikeltdiler we dowarlar üçin agyllar gurdular. 37 Rubenler bolsa Heşbon, Elgala, Kirýataýym, 38 Nebo, Bagalmegon (olar käbir galanyň atlaryny çalyşdylar) we Sibma galasyny täzeden gurdular. Olar täzeden guran galalaryna başga atlar dakdylar. 39 Manaşeniň ogly Makyryň nesilleri gidip, Gilgady basyp aldylar we ol ýerden amorlary kowdular. 40 Musa Gilgady Manaşeniň ogly Makyryň nesillerine berdi. Olar ol ýerde mesgen tutdular. 41 Manaşeniň ogly Ýagyr gidip, olaryň obalaryny basyp aldy we olaryň adyna Hawotýagyr goýdy. 42 Noba gidip, Kenaty we onuň töweregindäki obalary basyp alyp, ol ýere Noba diýip, öz adyny dakdy.
Müsürden Mowaba çenli ýöriş
1 Musa bilen Harunyň ýolbaşçylygy astynda tireme-tire ýöreýän ysraýyllaryň Müsürden çykanlaryndan soňky düşlän düşelgeleri şulardyr. 2 Musa Rebbiň emri bilen düşlän düşelgelerini her gezek ýazyp belledi. Olaryň düşlän düşelgeleri: 3 Ysraýyllar birinji aýyň on bäşine Pesah baýramynyň ertesi güni müsürlileriň gözüniň alnynda arkaýynlyk bilen Ramzes galasyndan çykyp gaýtdylar. 4 Ol wagt müsürliler Rebbiň gyran nowbahar ogullaryny jaýlaýardylar. Reb hatda olaryň hudaýlaryny-da jezalandyrypdy. 5 Ysraýyllar Ramzesden çykyp, Sukotda düşlediler. 6 Soňra Sukotdan çykyp, çölüň gyrasyndaky Etamda düşlediler. 7 Etamdan çykyp, olar yzlaryna, Bagalseponyň gündogaryndaky Pihahyrota tarap öwrülip, Migdolyň golaýynda düşlediler. 8 Pihahyrotdan çykyp, deňziň içi bilen çöle tarap gitdiler. Etam çölünde üç günläp ýöräp, Marada düşlediler. 9 Ysraýyllar Maradan çykyp, Eýlime geldiler. Ol ýerde on iki sany suwly çeşme we ýetmiş sany palma agajy bardy. Olar suwuň başynda düşlediler. 10 Eýlimden çykyp gelip, Gyzyl deňziniň kenarynda düşlediler. 11 Gyzyl deňziniň kenaryndan gaýdyp, Sin çölünde, 12 Sin çölünden gaýdyp, Dopkada, 13 Dopkadan çykyp gelip, Aluşda, 14 Aluşdan çykyp gelip, Repidimde düşlediler. Ol ýerde halk üçin içmäge suw ýokdy. 15 Soň Repidimden çykyp, Sinaý çölünde, 16 Sinaý çölünden çykyp gelip, Kibrothatawada, 17 Kibrothatawadan çykyp gelip, Haserotda, 18 Haserotdan çykyp gelip, Ritmada, 19 Ritmadan çykyp gelip, Rimmonperesde, 20 Rimmonperesden çykyp gelip, Libnada, 21 Libnadan çykyp gelip, Risada, 22 Risadan çykyp gelip, Kehelatada, 23 Kehelatadan çykyp gelip, Şeper dagynda, 24 Şeper dagyndan çykyp gelip, Haradada, 25 Haradadan çykyp gelip, Makhelotda, 26 Makhelotdan çykyp gelip, Tahatda, 27 Tahatdan çykyp gelip, Terada, 28 Teradan çykyp gelip, Mitkada, 29 Mitkadan çykyp gelip, Haşmonada, 30 Haşmonadan çykyp gelip, Moserotda, 31 Moserotdan çykyp gelip, Beneýagakanda. 32 Beneýagakandan çykyp gelip, Horhagydgatda, 33 Horhagydgatdan çykyp gelip, Ýotbatada, 34 Ýotbatadan çykyp gelip, Abronda, 35 Abrondan çykyp gelip, Esýongeberde, 36 Esýongeberden çykyp gelip, Sin çölünde (ýagny Kadeşde), 37 Kadeşden çykyp gelip, Edomyň serhedindäki Hor dagynda düşlediler. 38 Ruhany Harun Rebbiň buýrugy bilen Hor dagyna çykdy. Ol şol ýerde ysraýyllaryň Müsürden çykanlaryndan soňky kyrkynjy ýylynyň bäşinji aýynyň birinji güni amanadyny tabşyrdy. 39 Hor dagynda ölen Harun bir ýüz ýigrimi üç ýaşyndady. 40 Negepde ýaşaýan kenganly Arat hany ysraýyllaryň gelýändigi hakda eşitdi. 41 Ysraýyllar Hor dagyndan gaýdyp, Salmonada düşlediler. 42 Salmonadan çykyp, Punonda düşlediler. 43 Punondan çykyp, Obotda düşlediler. 44 Obotdan çykyp, Mowap ýurdundaky Iýeý Abarymda düşlediler. 45 Iýeý Abarymdan çykyp, Dibongatda düşlediler. 46 Dibongatdan çykyp, Almondyblataýmada düşlediler. 47 Almondyblataýmadan çykyp, Nebonyň golaýyndaky Abarym daglarynda düşlediler. 48 Abarym daglaryndan gaýdyp, Iordan derýasynyň boýunda, Ýerihonyň garşysynda ýerleşýän Mowap düzlüginde düşlediler. 49 Olar Iordan derýasynyň boýunda, Beýtýeşimotdan tä Abelşitime çenli Mowap düzlüginde düşelge gurup oturdylar.
Kenganyň basylyp alynmaly ýerleri
50 Iordanyň boýunda, Ýerihonyň garşysyndaky Mowap düzlüginde Reb Musa bilen gepleşip, oňa şeýle diýdi: 51 «Ysraýyllara aýt, Iordan derýasyndan geçip, Kengana baranlarynda, 52 ýurduň ilatynyň hemmesini kowup çykarsynlar. Olaryň ähli daş we guýma butlaryny döwsünler, sežde edilýän ýerlerini ýok etsinler. 53 Ýurdy basyp alyp, ol ýerde mesgen tutsunlar, çünki ony Men olara mülk edip berdim. 54 Ýurdy bije boýunça tireler arasynda paýlaşsynlar. Uly tirä uly mülk, kiçi tirä-de kiçi mülk berilsin. Kimiň bijesi çyksa, mülk hem şonuňky bolar. Mülk tirelere görä paýlansyn. 55 Emma ysraýyllar ýerli ilaty kowup çykarmasalar, onda ol ýerde galanlar ysraýyllaryň gözlerine dürtülen iňňe, böwürlerine sanjylan tiken ýaly bolarlar. Ýaşajak ýurtlarynda olar ysraýyllary ezerler. 56 Men hem olara çekdirjek azaplarymy ysraýyllaryň başyndan indererin».
Ýurduň serhetleri
1 Reb Musa şeýle diýdi: 2 «Ysraýyllara şeýle buýruk ber: „Siz Kengan ýurduna gireniňizde, size mülk hökmünde berilýän bu topragyň serhetleri çäklendirilendir. 3 Siziň günorta serhediňiz Sin çölünden Edom serhediniň boýuna uzalyp gider. Ol gündogarda Duz deňziň günorta kenaryndan başlanýandyr. 4 Soňra serhet Içýan geçidiniň günortasyndan öwrülip, Sin çölüne geçer. Ondan Kadeşbarneýanyň günortasyna çenli, Hasaradara tarap uzalyp, Asmona tarap geçer. 5 Serhet Asmondan öwrülip, Müsür derýasyna tarap uzalyp gider we onuň çeti Ýerorta deňzine baryp ýeter. 6 Ýerorta deňzi we onuň kenary siziň günbatar serhediňiz bolup hyzmat eder. Bu siziň günbatar araçägiňiz bolar. 7 Siziň demirgazyk araçägiňiz şeýle bolar: Ýerorta deňzinden Hor dagyna çenli aralykda öz serhediňizi bellärsiňiz. 8 Hor dagyndan Lebohamada çenli öz serhediňizi bellärsiňiz we serhet ondan soň Sedat galasynyň içinden geçer. 9 Araçäk Sedatdan gündogara Ziprona tarap uzalyp, onuň bir ujy Hasareýnana ýeter. Bu siziň demirgazyk serhediňiz bolar. 10 Gündogar serhediňiz demirgazykda Hasareýnandan başlanyp, günorta Şepama tarap uzalyp gider. 11 Serhet Şepamdan Aýynyň gündogar gapdalyndaky Ribla tarap öwrülip, Kinneret deňziniň gündogar ýapgydyna çenli baryp ýeter. 12 Soňra serhet Iordanyň boýy bilen aşaklygyna gidip, onuň çeti Duz deňze baryp ýeter. Daş-töwereginde şeýle serhetleri bolan bu ýurt siziň ýurduňyz bolar“». 13 Musa ysraýyllara buýruk berip, şeýle diýdi: «Rebbiň dokuz tirä we ýarym tirä bermegi emr eden, siziň bije atyp paýlaşmaly mülk alan topragyňyz şudur. 14 Ruben, gat tireleri we manaşe tiresiniň ýarysy uruglaryna görä özleriniň mülküni eýýäm aldylar. 15 Bu iki tire we ýarym tire özlerine mülki Iordanyň aňyrsyndan, Ýerihonyň gündogaryndan aldylar».
Tire ýolbaşçylary
16 Reb Musa şeýle diýdi: 17 «Ýeri size mülk edip paýlap berjek adamlar, ine şulardyr: ruhany Elgazar we Nunuň ogly Ýeşuwa. 18 Mülki paýlamak üçin her tireden bir adamy ýolbaşçy hem saýlaň. 19 Ýolbaşçy saýlanmaly adamlar şulardyr: ýahuda tiresinden Ýepunnäniň ogly Kalep. 20 Şimgon tiresinden Ammyhudyň ogly Şamuwal. 21 Benýamin tiresinden Kislonyň ogly Elidat. 22 Dan tiresinden Ýoglynyň ogly Buky serdar. 23 Ýusubyň nesilleri: manaşe tiresinden Eýpotyň ogly Hannyýel serdar. 24 Efraýym tiresinden Şiptanyň ogly Kemuwal serdar. 25 Zebulun tiresinden Parnagyň ogly Elisapan serdar. 26 Ysakar tiresinden Azanyň ogly Paltyýel serdar. 27 Aşer tiresinden Şelomynyň ogly Ahyhut serdar. 28 Naftaly tiresinden Ammyhudyň ogly Pedahel serdar». 29 Rebbiň Kengan ýurdunda ysraýyllara mülk paýlap bermegi emr eden adamlary şulardan ybaratdy.
Lewilere berilmeli galalar
1 Iordan derýasynyň boýunda, Ýerihonyň garşysynda ýerleşýän Mowap düzlüginde Reb Musa şeýle diýdi: 2 «Ysraýyllara şeýle buýruk ber, goý, olar özlerine miras düşen mülklerinden lewilere ýaşar ýaly galalar bersinler. Şol galalaryň töweregindäki öri meýdanlaryny-da lewilere bersinler. 3 Bu galalar lewileriň ýaşamagy üçindir. Galalaryň töweregindäki öri meýdanlary bolsa lewileriň sürüleri we ähli mal-garalary üçindir. 4 Galanyň diwaryndan çar tarapa müň tirsek aralyk goýup, onuň gündogar we günorta taraplaryny iki müň tirsek, günbatar we demirgazyk taraplaryny-da iki müň tirsek edip, lewilere beriljek galalaryň öri meýdanlaryny dörtburç şekilinde ölçäň».
Gaçybatalga galalary
6 «Lewilere berýän galalaryňyzyň altysy gaçybatalga galalary bolsun. Bulardan başga ýene kyrk iki galany lewilere beriň. 7 Lewilere öri meýdanlary bilen birlikde jemi kyrk sekiz gala beriň. 8 Olara berjek galalaryňyz tire paýy görnüşinde bolsun. Galalary köp bolan uly ysraýyl tiresinden köp gala, galalary az bolan kiçiräk tireden bolsa az gala alnyp, her tire öz mülk paýyna görä lewilere bersin». 9 Soňra Reb Musa şeýle diýdi: 10 «Ysraýyllara aýt, Iordan derýasyndan geçip, Kengan topragyna gireniňizde, 11 özüňiz üçin gaçybatalga galalaryny saýlaň. Tötänlikde adam öldüren ganhor, goý, şol ýere gaçsyn. 12 Bu galalar ganhora jemagatyň öňünde höküm çykarylýança, öldürileniň hossaryndan gaçybatalga bolup hyzmat etsin. 13 Özüňiz üçin jemi alty sany gaçybatalga galasyny belläň: 14 olaryň üçüsi Iordan derýasynyň gündogar tarapynda, üçüsi hem Kengan topragynda bolsun. 15 Bu alty gala ysraýyllara we araňyzda ýaşaýan gelmişeklere, göçüp gelenlere gaçybatalga bolup hyzmat etsin. Tötänlikde adam öldürip, ganhor bolan adam ol ýere gaçyp biler.
Ganhorlyk we ar almak hakdaky kanunlar
16 Eger-de biri demirden ýasalan zat bilen başga birini urup öldürse, ol adam ganhordyr. Ganhoryň jezasy ölüm bolsun. 17 Eger biri adama degende öldürip biljek daş bilen adam urup öldürse, ol ganhordyr. Ganhoryň jezasy ölüm bolsun. 18 Ýa-da biri adama degende öldürip biljek agaç bölegi bilen adam urup öldürse, ol ganhordyr. Ganhoryň jezasy ölüm bolsun. 19 Dökülen gan üçin öldürileniň hossary ganhory öldürer. Ol öz gandaryny duşan ýerinde öldürsin. 20 Şunuň ýaly-da, eger biri başga bir adamy ýigrenýändigi üçin itekläp ýa-da başga biri bukuda ýatyp, oňa tarap bir zat zyňyp öldürse, 21 ýa-da duşmançylykdan ony eli bilen urup öldürse, onda ony öldüren adam ölüme höküm edilsin. Ol adam ganhordyr, öldürileniň hossary ganhory duşan ýerinde öldürsin. 22 Emma biri duşmançylyk etmezden, bir adamy duýdansyzlykda itip goýberse ýa-da bukuda ýatyp peýlemezden, oňa tarap bir zat zyňyp goýberse, 23 ýa-da adama degende öldürip biljek daşy seretmän zyňyp, tötänlikde bir adamyň ganyna galsa, öldüren bilen öleniň arasynda duşmançylyk bolmandygyna we öldüreniň oňa şikes ýetirmek islemändigine garamazdan, 24 ganhor bilen öldürileniň hossarynyň arasyndaky dawany şu kada-kanunlar boýunça jemagat çözsün. 25 Jemagat öldürileniň hossarynyň elinden ganhory halas etsin we ony başdaky gaçyp baran gaçybatalga galasyna ugratsyn. Depesine mukaddes ýag bilen çalnan baş ruhany ölýänçä, ganhor şol ýerde bolmalydyr. 26 Emma ganhor ilki gaçyp baran gaçybatalga galasynyň çäginden daşa çyksa 27 we öldürileniň hossary ony tapyp öldürse, öldürileniň hossary ganhor saýylmaly däldir. 28 Çünki ganhor baş ruhany ölýänçä, gaçybatalga galasynyň daşyna çykmaly däldir. Ol diňe baş ruhany ölenden soň, öz öýüne gaýdyp biler. 29 Bular siz nirede ýaşasaňyz-da, nesiller boýy size parz we höküm bolsun. 30 Eger bir adam başga bir adamy öldürse, şaýatlaryň görkezmesi esasynda ol ölüme höküm edilsin, emma bir şaýadyň görkezmesi esasynda ol ölüme höküm edilmeli däldir. 31 Ölüm jezasyna höküm edilen ganhoryň janynyň öwezine hun alynmasyn, ganhor öldürilmelidir. 32 Gaçybatalga galasyna gaçyp baran biriniň baş ruhany ölmezden öň öz topragyna gaýdyp barmagy üçin ondan töleg almaň. 33 Gan topragy harama çykarýandyr, öz ýaşaýan topragyňyzy haramlamaň. Dökülen gany toprakdan diňe ganhoryň gany bilen ýuwup bolar. 34 Meniň mekan tutan topragymy, ýagny öz ýaşaýan ýeriňizi haramlamaň. Çünki ysraýyl halkynyň arasynda ýaşaýan Reb – Mendirin».
Durmuşa çykan gyzlaryň mülki
1 Makyryň ogly, Manaşeniň agtygy, Ýusubyň çowlugy bolan Gilgadyň nesilleriniň urugbaşylary öňe çykyp, Musanyň, ýolbaşçylaryň we ysraýyl tireleriniň urugbaşylarynyň öňünde şeýle diýdiler: 2 «Reb ýurdy bije atyp, mülk hökmünde ysraýyllara paýlap ber diýip, agamyz Musa emr etdi. Doganymyz Selophadyň mülküni onuň gyzlaryna bermegi hem Reb agamyza buýurdy. 3 Eger Selophadyň gyzlary Ysraýylyň başga tiresinden bolanlara durmuşa çyksalar, onda olaryň mülki biziň mülkümizden aýrylyp, baran ärleriniň tiresine goşular. Şeýdip, bijede biziň mülk paýymyz kemeler. 4 Ysraýyllaryň baýram ýyly gelende bolsa, gyzlaryň mülki ärleriniň tiresiniň mülküne goşular. Şeýlelikde, olaryň mülki biziň tirämiziň mülkünden alnar». 5 Onsoň Musa Rebbiň emri boýunça ysraýyllara şeýle buýurdy: «Ýusubyň tiresiniň nesilleriniň diýýäni dogrudyr. 6 Selophadyň gyzlary hakda Reb şeýle diýdi: „Olar islän adamsyna durmuşa çykyp bilerler, ýöne olaryň barjak kişileri öz tirelerinden bolsun. 7 Ysraýyllaryň mülki bir tireden başga bir tirä geçmeli däldir. Ähli ysraýyllar öz tireleriniň mülküne eýelik etsinler. 8 Islendik ysraýyl tiresinden mülk alan gyz, öz tiresinden bolan kişä durmuşa çyksyn. Şonda her bir ysraýylly öz atalarynyň mülküne müdimilik eýelik edip biler. 9 Hiç bir mülk bir tireden başga bir tirä geçmeli däldir. Ysraýyl tireleriniň her biri öz mülküne eýelik etsin“». 10 Selophadyň gyzlary Rebbiň Musa buýruşy ýaly hem etdiler. 11 Onuň gyzlary Mahla, Tirsa, Hogla, Milka we Noga öz kakasynyň doganlarynyň ogullaryna durmuşa çykdylar. 12 Olar Ýusubyň ogly Manaşeniň nesilleriniň uruglaryndan bolan kişilere durmuşa çykdylar. Şonuň üçin olaryň mülki öz atalarynyň tiresinde galdy. 13 Iordan derýasynyň boýunda, Ýerihonyň garşysynda ýerleşýän Mowap düzlüginde Rebbiň Musa arkaly ysraýyllara beren parzlardyr hökümleri şulardan ybaratdy.
Giriş
1 Ynha, bu sözler Musanyň Iordan derýasynyň gündogarynda – çöllükde ýaşaýan tutuş ysraýyl halkyna aýdan sözleri. Olar Supuň garşysyndaky düzlükde, Paran galasy bilen Topel, Laban, Haserot we Dizahap galalarynyň aralygynda ýaşaýardylar. 2 Horep dagyndan Kadeşbarneýa çenli aralyk Segir daglygynyň üsti bilen gideniňde, on bir günlük ýoldy. 3 Kyrkynjy ýylyň on birinji aýynyň birinji güni, Musa Rebbiň buýruşy ýaly edip, ysraýyllara Onuň buýruklaryny ýetirdi. 4 Bu Musanyň Heşbonda höküm süren amorlaryň hany Sihony, şeýle hem, Aştarotda we Edreýde höküm süren Başan ýurduň hany Ogy ýeňenden soň boldy. 5 Musa Iordanyň gündogarynda – Mowap ýurdundaka ysraýyllara şu kanuny beýan etmäge başlady: 6 «Hudaýymyz Reb Horep dagynda şeýle diýdi: „Siz bu dagda uzak wagt bolduňyz. 7 Indi ýörişiňizi dowam ediň, amorlaryň ýaşaýan daglygyna, şeýle hem, goňşy ülkelere – Araba düzlügine, daglyga, günbatar baýyrlyklara, Negep çölüne, deňiz ýakasyndaky Kengan ýurduna, Liwana we beýik Perat derýasyna çenli gidiň. 8 Ine, Men bu ýurdy siziň öňüňizde goýdum. Meniň ata-babalaryňyz Ybraýyma, Yshaga, Ýakuba we olaryň nesillerine bermegi wada eden ýurduma gidiň-de, ony mülk ediniň“».
Musa halka baştutanlar belleýär
9 «Şol wagt men size şeýle diýdim: „Sizi ýeke özüm başaryp biljek däl. 10 Hudaýyňyz Reb sizi köpeltdi. Şonuň üçin-de bu gün siziň sanyňyz asmandaky ýyldyzlar deý kän. 11 Size söz berşi ýaly, ata-babalaryňyzyň Hudaýy Reb, goý, siziň sanyňyzy mundan-da müň esse artdyrsyn we sizi ýalkasyn! 12 Ýöne meniň ýeke özüm ähli dawalaryňyzyň agyr ýüküni gerdenimden nädip aýyrarkam? 13 Her tiräňizden akylly-paýhasly, düşbi we tejribeli adamlary saýlaň“. 14 Siz maňa: „Seniň netijä gelen pikiriň gowy pikir“ diýip jogap berdiňiz. 15 Şeýlelikde, men siziň her tiräňizden saýlanan bu akylly-paýhasly we tejribeli adamlary siziň üstüňizden baştutan edip, müňbaşylar, ýüzbaşylar, ellibaşylar, onbaşylar goýdum we beýleki baştutanlary belledim. 16 Şol wagt men size kazylar hem belledim we olara: „Halkyň arasyndaky dawalara üns berip gulak goýuň, isle ol ýerli bolsun, isle gelmişek bolsun, iki adamyň arasyndaky dawany adalatly çözüň. 17 Siz kazylyk edeniňizde, tarapgöýlük etmeli dälsiňiz: uly dawany-da, kiçi dawany-da deň diňläň. Hiç kimden gorkmaň, çünki çözgüt Hudaýdandyr. Size çözmesi kyn düşen dawany maňa getiriň, ony özüm diňlärin“ diýdim. 18 Şeýdip, şol wagt men size etmeli ähli işleriňizi tabşyrdym».
Kadeşbarneýa içalylar iberilýär
19 «Soňra Hudaýymyz Rebbiň edil bize buýruşy ýaly, biz Horep dagyndan çykyp, amorlaryň ýaşaýan daglygynyň üsti bilen tä Kadeşbarneýa baryp ýetýänçäk, siziň gören ägirt uly we ýowuz çölüňiziň içi bilen gitdik. 20 Ol ýerde men size şeýle diýdim: „Hudaýymyz Rebbiň bize berjek amorlaryň ýaşaýan daglygyna-da gelip ýetdik. 21 Ine, Hudaýyňyz Reb bu ýurdy size berdi. Gidiň-de, ata-babalaryňyzyň Hudaýy Rebbiň size söz berşi ýaly, ony mülk ediniň. Gorkmaň ýa-da dowla düşmäň“. 22 Emma siziň hemmäňiz şonda meniň ýanyma gelip: „Geliň, ýurdy gözden geçirmek üçin öz aramyzdan adamlary ýollalyň. Olar biziň gitjek ýolumyz hakda, barjak galalarymyz barada habar getirerler“ diýdiňiz. 23 Bu pikir meniň göwnüme makul boldy. Men her tireden bir adam alyp, jemi on iki adam saýladym. 24 Olar ýola düşüp, daglyga tarap gitdiler. Eşkol deresine ýetenlerinde, olar ony gowy gözden geçirdiler. 25 Yzlaryna dolanyp gelenlerinde, olar bize şol ýurduň miwe önümlerinden ýygyp getirdiler. Olar: „Hudaýymyz Rebbiň bize berýän ýurdy gowy ýurt eken“ diýen habary getirdiler. 26 Emma siz ol ýere gitmek islemediňiz. Hudaýyňyz Rebbiň buýrugyna garşy baş göterdiňiz. 27 Siz çadyrlaryňyzda hüňürdeşip şeýle diýdiňiz: „Reb bizi ýigrenýär, Ol bizi amorlaryň eline berip ýok etmek üçin Müsürden çykaryp getiripdir. 28 Biz ol ýere nädip gideli? Ol ýere goýberen doganlarymyzyň: ‘Ol ýerdäki adamlar bizden güýçli we uzyn boýly. Olaryň galalary göge ýetip duran beýik we berk diwarly galalardyr! Hakykatdan-da, biz ol ýerde anaklaryň neslini-de gördük’ diýen habary biziň ýüregimizi suw etdi“. 29 Men size şeýle diýdim: „Olardan gorkmaň, dowla düşmäň. 30 Müsürde we çölde edil gözüňiziň alnynda siziň üçin söweşişi ýaly, ýene-de öňüňizden ýöräp, siziň üçin söweşjek Hudaýyňyz Rebdir. 31 Çölde ýol boýy ýöriş edip, şu ýere gelip ýetýänçäňiz, edil enäniň öz çagasyny elinde göterip gelşi ýaly, sizi Hudaýyňyz Rebbiň nähili gorap getirendigini özüňiz gördüňiz. 32 Emma siz şonda-da gijesine ot, gündizine bulut görnüşinde düşlejek ýeriňizi, ýörejek ýoluňyzy görkezip, öňüňizden gidýän Hudaýyňyz Rebbe ynam etmediňiz“».
Reb ysraýyllary jezalandyrýar
34 «Siziň sözleriňizi eşidip, Rebbiň gaty gahary geldi we ant içip: 35 „Meniň siz üçin ata-babalaryňyza söz beren gowy ýurdumy Ýepunne ogly Kalepden başga bu pis nesliň hiç biri görmez. Muny diňe Kalep görer. Men-Rebbe ýürekden wepalydygy üçin Men oňa we onuň nesillerine aýak basan ýurduny berjek“ diýdi. 37 Siz sebäpli Rebbiň hatda maňa-da gahary gelip, Ol maňa şeýle diýdi: „Sen hem ol ýurda aýagyňy sekmersiň. 38 Ol ýurda seniň kömekçiň Nunuň ogly Ýeşuwa barar. Sen ony golda, çünki ýerleri ysraýyllara mülk edip paýlap berjek ýeke-täk adam şoldur“. 39 Onsoň Reb tutuş halka: „Uruşda ýesir düşer öýden perzentleriňiz, ýagny bu günki gün ýagşyny-ýamany saýgarmaýan çagalaryňyz ol ýere bararlar. Men bu ýurdy olara berjek, olar muny mülk edinerler. 40 Emma siz bolsa Gyzyl deňziniň ýoly bilen yzyňyza, çöle tarap ýöriş ediň“ diýdi. 41 Siz maňa: „Biz Rebbe garşy günä etdik! Hudaýymyz Rebbiň bize buýruşy ýaly, biz gidip söweşmäge taýýar“ diýip jogap berdiňiz. Şeýlelikde, ähliňiz söweş ýaraglaryňyzy dakynyp, daglyga çykmak ýeňil bolar öýdüp pikir etdiňiz. 42 Reb maňa: „Olara aýt: gitmesinler, uruşmasynlar, çünki Men olaryň arasynda bolmaryn. Şonuň üçin hem olar duşmanlaryndan ýeňlerler“ diýdi. 43 Men muny size ýetirdim welin, siz gulak asmadyňyz. Siz Rebbiň buýrugyna garşy baş göterip, men-menlik bilen daglyga gitdiňiz. 44 Ol daglykda ýaşaýan amorlar garşyňyza çykyp, Segirden Horma çenli sizi arylar deý kowalap ýençdiler. 45 Siz yzyňyza dolanyp gelip, Rebbe dady-perýat etdiňiz. Reb siziň sesiňize ne gulak saldy, ne-de üns berdi. 46 Soňra siz uzak wagtlap Kadeşbarneýada galdyňyz».
1 «Rebbiň maňa aýdyşy ýaly, biz Gyzyl deňziniň ýoly bilen çöle tarap gaýtdyk we ençeme günläp Segir daglygynyň töwereginde aýlanyp gezdik».
Ysraýyllar Edomyň we Mowabyň içinden geçýärler
2 «Soňra Reb maňa şeýle diýdi: 3 „Siz bu daglygyň daşynda gaty köp aýlandyňyz. Indi sen demirgazyk tarapa öwrül 4 we adamlardan şulary talap et: ‘Siz häzir Segirde ýaşaýan garyndaşlaryňyz Ysawyň nesilleriniň üstünden geçmeli. Olar sizden gorkarlar, şonuň üçin siz örän seresap boluň. 5 Olar bilen urşa girişmäň, çünki Men size olaryň ýerinden ýekeje garyş ýer hem berjek däl. Çünki Segir daglygyny Men Ysawa mülk berdim. 6 Siz iýjek iýmitiňizi hem, içjek suwuňyzy hem olardan satyn alyp iýip-içiň’“. 7 Hudaýyňyz Reb, hakykatdan-da, siziň her bir tutan işiňize bereket berdi. Siziň bu ummasyz çölüň içi bilen barýandygyňyzy Ol bilýärdi. Şol geçen kyrk ýylyň içinde, Hudaýyňyz Reb siziň bilen bile boldy. Siz hiç zada zar bolmadyňyz. 8 Şeýdip, biz Segirde ýaşaýan garyndaşlarymyz Ysawyň nesilleriniň üstünden geçdik. Eýlat we Esýongeberden Araba düzlügine gidýän ýol bilen gidip, Mowap çölüne tarap ugradyk. 9 Reb maňa: „Mowaplylara duşman gözi bilen garama ýa-da olar bilen urşa girme, çünki Ar galasyny Lutuň nesillerine mülk berendigim sebäpli, Men size olaryň ýerinden mülk edip, hiç zat berjek däl“ diýdi. 10 (Ol ýerde anaklar ýaly uzyn boýly, güýçli we köp adamly eýmimler ýaşaýardy. 11 Olar hem anaklar ýaly, adatça, rapalar saýylýardy. Emma mowaplylar olary eýmimler diýip atlandyrdylar. 12 Şeýle hem Segirde horylar ýaşaýardylar, emma Ysawyň nesilleri olary kowup çykardylar. Ysraýyllaryň Rebbiň mülk beren ýerinde edişleri ýaly, Ysawyň nesilleri-de olary ýok edip, ýerlerinde özleri ornaşdylar). 13 Reb: „Indi bolsa Zeret deresinden geçeliň“ diýdi. Şeýdip, Rebbiň buýrugyna görä, biz Zeret deresinden geçdik. 14 Kadeşbarneýadan ýola düşüp, Zeret deresinden geçýänçäk, dogry otuz sekiz ýyl geçdi. Rebbiň aýdyşy ýaly, şol döwrüň içinde bu nesliň urşujylary ölüp gutardy. 15 Hawa, tä Ysraýyl düşelgesindäki urşujylaryň ählisi ölüp gutarýança, hut Rebbiň Özi olara garşy boldy. 16 Halkyň arasyndaky ähli urşujylar ölüp gutaran badyna, 17 Reb maňa şeýle diýdi: 18 „Bu gün siz Ar galasynda Mowabyň araçägini kesip geçersiňiz. 19 Ammonlaryň serhedine golaýlaşanyňyzda, olara duşmançylyk gözi bilen garamaň, olar bilen urşa girmäň, sebäbi Men ammonlaryň ýerini size mülk berjek däldirin, çünki Men ol ýeri Lutuň nesillerine berdim“. 20 (Aslynda bu ýer rapalaryň ýeri hasaplanýardy. Olar bu ýerde öňden bäri ýaşaýardylar. Ammonlar olara zamzumlar diýip at berdiler. 21 Zamzumlar anaklar ýaly uzyn boýludylar, güýçlüdiler we san taýdan köp adamlydylar. Muňa garamazdan, Reb olary ammonlaryň öňünden ýok etdi. Ammonlar olary kowup çykaryp, olaryň ýerinde özleri ornaşdylar. 22 Reb Segirde ýaşaýan Ysawyň nesilleri bilen hem şeýle etdi. Olaryň öňünden horylary ýok etdi. Ysawyň nesilleri horylary kowup çykaryp, olaryň ýerinde özleri ornaşdylar. Hatda olar şu güne çenli hem şol ýerde ýaşaýarlar. 23 Kaptordan çykyp gaýdan kaptorlylar Gaza galasyna çenli gidýän obalarda ýaşaýan awymlylary ýok edip, olaryň ýerinde özleri ornaşdylar). 24 „Tur, ýola düş! Arnon jülgesinden geç! Ine, Men Heşbondaky amorlaryň hany Sihony we onuň ýerini seniň eliňe berdim. Ýurdy eýelemäge başla, Sihon bilen urşa gir. 25 Şu günden başlap, Men ýer ýüzündäki ähli halkyň üstünden gorky we howp salaryn. Seniň adyňy eşidenlerinde, olar gorkudan ýaňa titreşer durarlar“».
Ysraýyllar Sihon bilen Og hany derbi-dagyn edýärler
26 «Şeýdip, men Kedemot çölünden Heşbonyň hany Sihona, ine, şu parahatçylyk sözlerini aýdyp, ilçileri ýolladym: 27 „Maňa öz ýurduňyň üstünden geçmäge rugsat et. Diňe dogry ýoldan ýöräýin, saga hem, çepe hem sowulmaýyn. 28 Iýmäge iýmitimizi, içmäge suwumyzy sizden satyn alaly. Pyýadalap diňe ýoluňdan geçsem bolýar. 29 Segirde ýaşaýan Ysawyň nesilleri ýaly we Arda ýaşaýan mowaplylar ýaly, sen hem maňa Iordandan geçip, Hudaýymyz Rebbiň bize berýän ýurduna ýetmek üçin öz ýurduňyň üstünden geçmäge rugsat et“. 30 Emma Heşbonyň hany Sihon bize ýurdunyň üstünden geçmäge rugsat etmedi. Çünki Hudaýyňyz Reb şu günki görşüňiz ýaly, ony siziň eliňize bermek üçin, onuň kalbyny gatadyp, doňýürek etdi. 31 Reb maňa: „Ine, Men Sihony we onuň ýurduny saňa bermäge girişdim. Indi sen hem onuň ýerini eýelemäge başla“ diýdi. 32 Şeýlelikde, Sihon ähli urşujylary bilen Ýahasda biziň garşymyza söweşmäge çykdy. 33 Hudaýymyz Reb ony biziň elimize berdi. Biz Sihonyň özüni, onuň tohum-tijini we ähli urşujylaryny gyrdyk. 34 Şol bir wagtyň özünde onuň ähli galalaryny basyp aldyk. Galalaryň ählisindäki erkekleri, aýallary we çagalary bütinleý ýok etdik. Ol ýerde ýekeje-de janly-jandar galdyrmadyk. 35 Diňe mal-garalary, şeýle hem basyp alan galalarymyzyň baýlyklaryny olja edip aldyk. 36 Arnon jülgesiniň gyrasyndaky Aroger galasyndan başlap (jülgäniň özündäki gala hem degişlidir), tä Gilgada barýança, biziň üçin ýekeje-de berk gala ýokdy. Hudaýymyz Reb olaryň hemmesini biziň elimize berdi. 37 Muňa garamazdan, Hudaýymyz Rebbiň bize tabşyryşy ýaly, Ýabok derýasynyň boýunda we daglykdaky galalarda ýaşaýan ammonlaryň ýerine çozup girmedik».
1 «Soňra biz Başan ýurduna tarap ýolumyzy dowam etdirdik. Başan hany Og söweşmek üçin, Edreýde ähli urşujylary bilen biziň garşymyza çykdy. 2 Reb maňa: „Men Ogy, onuň ähli halkyny we ýurduny seniň eliňe berdim. Ondan gorkma. Heşbonda hanlyk süren amor hany Sihony ýok edişiň ýaly, Ogy hem ýok et“ diýdi. 3 Şeýlelikde, Hudaýymyz Reb Başan hany Ogy hem-de onuň ähli urşujylaryny biziň elimize berdi. Biz olaryň ýekejesini hem diri galdyrman, hemmesini gyrdyk. 4 Şol bir wagtyň özünde biz onuň ähli galalaryny basyp aldyk. Ol ýerde basyp alynmadyk ýekeje-de gala galmady. Biz olaryň jemi altmyş galasyny, Oguň Başandaky hanlygy bolan tutuş Argop topragyny basyp aldyk. 5 Bularyň hemmesi berk diwarly, gulp bilen ýapylýan iki gat derwezeli berk galalardy. Bulardan başga obalar-da köpdi. 6 Edil Heşbonyň hany Sihony ýok edişimiz ýaly, biz olary hem bütinleý ýok etdik. Ähli galalardaky erkekleri, aýallary we çagalary bütinleý ýok etdik. 7 Emma ähli mal-garalary we galalardaky baýlyklary özümize olja edip aldyk. 8 Şeýdip, biz Iordanyň aňyrsynda amorlaryň iki hanynyň ýurduny basyp aldyk. Arnon jülgesinden Hermon dagyna çenli 9 (Sidonlylar Hermon dagyna Sirýon diýýärler, amorlar bolsa oňa Senir diýýärler), 10 belent tekizlikdäki ähli galalary, tutuş Gilgady, Salka we Edreýe çenli Başandaky Oguň hanlygynda bolan ähli galalary basyp aldyk. 11 (Rapalardan ýeke-täk diri galan Başan hany Ogdy. Oguň tabydy gara daşdan bolup, tirsek ölçegi bilen onuň uzynlygy dokuz tirsek, ini hem dört tirsekdi. Ony ammonlaryň Raba galasynda şu günki gün hem görüp bolýar)».
Iordanyň gündogarynda ýer paýlanýlýar
12 «Men şol wagtky basyp alan ýerimizi paýladym. Men ruben we gat tirelerine Arnon jülgesiniň çetindäki Arogeriň demirgazygyny, şeýle hem, Gilgat daglygynyň ýarysyny onuň galalary bilen bile berdim. 13 Manaşe tiresiniň ýarysyna bolsa Gilgadyň galan ýarysyny we Oguň hanlygy bolan tutuş Başany, ýagny tutuş Argop topragyny berdim. (Tutuş Başan rapalaryň ülkesi diýip atlandyrylýardy.) 14 Manaşe tiresinden Ýagyr diýen adam geşurlylaryň we magakatlylaryň araçägine çenli bolan tutuş Argopy aldy we ol ýerleri Başandan soň öz adyna görä, Hawotýagyr diýip at berdi. (Ol şu güne çenli hem şeýle atlandyrylýar.) 15 Makyra Gilgady berdim. 16 Emma ruben we gat tirelerine Gilgat bilen Arnon jülgesiniň aralygyndaky ýerleri berdim. Jülgäniň ortasy olaryň günorta araçägi bolup, olaryň demirgazyk araçägi bolsa ammonlaryň araçägi bolan Ýabok derýasydyr. 17 Günbatar araçäk Iordan derýasy bolup, Kinneretden Araba deňzine, ýagny Duz deňzine çenli bolan Araba düzlügi we Pisga dagynyň etekleri oňa degişlidir. 18 Şol wagt men size şeýle buýruk berdim: „Ine, Hudaýyňyz Reb bu ýurdy mülk edinmek üçin size berdi. Ähli söweşijileriňiz ýaraglansynlar-da, ysraýyl doganlaryňyzyň öňünden ýöresinler. 19 Diňe aýallaryňyz, çagalaryňyz we mal-garalaryňyz meniň size beren galalarymda galsynlar. Men siziň köp mal-garalaryňyzyň bardygyny bilýärin. 20 Reb doganlaryňyza-da siziňki ýaly parahatçylyk berenden soň we olar hem Hudaýyňyz Rebbiň Iordanyň aňyrsyndan özlerine berýän mülk ýerini eýelänlerinden soň, her biriňiz meniň size beren mülküme dolanyp gelip bilersiňiz“. 21 Şol wagt men Ýeşuwa hem tabşyryk berip: „Hudaýyňyz Rebbiň bu iki hana näme edenini öz gözüňiz bilen gördüňiz. Reb siziň üstünden geçjek ähli hanlyklaryňyzy şeýle eder. 22 Olardan gorkmaň, çünki siz üçin söweşjek Hudaýyňyz Rebbiň hut Özüdir“ diýdim».
Musa Kengana barmaga rugsat edilmeýär
23 «Şol wagt men Rebbe ýalbaryp şeýle diýdim: 24 „Ýa Hökmürowan Reb, Sen Öz beýikligiňi we gudratyňy guluňa ýaňy görkezip başladyň. Ýerde we gökde haýsy hudaý Seniňki ýaly işleri we gudratlary amala aşyryp biler! 25 Maňa Iordanyň aňyrsyna geçip, gowy ýurdy, ýagny daglygy we Liwany görmäge rugsat et“. 26 Emma Rebbiň siz sebäpli maňa gahary gelip, Ol maňa gulak asmady. Reb maňa: „Besdir indi! Gaýdyp Maňa bu hakda aýtma! 27 Pisga dagynyň depesine çyk-da, günbatara, demirgazyga, günorta we gündogara seret. Gowuja seretgin, çünki sen Iordandan aňry geçmersiň. 28 Emma Ýeşuwa tabşyr, ony ruhlandyr we güýçlendir, sebäbi halka baş bolup, Iordandan geçjek we seniň görjek şol ýurduňy olara mülk edip paýlap berjek Ýeşuwadyr“ diýdi. 29 Şeýdip, biz Beýtpegor galasynyň garşysyndaky jülgede saklandyk».
Musa ysraýyllara boýun egmegi buýurýar
1 «Eý, ysraýyl halky, indi meniň size öwredýän parzlaryma we düzgünlerime gulak goýuň. Şonda siz ata-babalaryňyzyň Hudaýy Rebbiň özüňize berýän ýurduna gidip, ony mülk edinersiňiz. 2 Siz meniň buýruklarymyň üstüne hiç zat goşmaly-da däl, ondan hiç zat aýyrmaly-da dälsiňiz. Ýöne Hudaýyňyz Rebbiň meniň üstüm bilen berýän buýruklaryny ýerine ýetiriň. 3 Rebbiň Bagalpegorda näme edenini, ýagny Hudaýyňyz Rebbiň Bagalpegor hudaýynyň yzyna eýerenleriň ählisini araňyzdan nähili ýok edenini öz gözüňiz bilen gördüňiz. 4 Hudaýyňyz Rebbe wepaly bolanlaryňyzyň hemmesi bu gün diri. 5 Ine, edil Hudaýym Rebbiň maňa tabşyryşy ýaly, siziň mülk edinmäge barýan ýurduňyzda berjaý etmegiňiz üçin men size bu parzlary we hökümleri öwretdim. 6 Olary yhlas bilen berjaý ediň, çünki bu beýleki halklara akyl-paýhaslydygyňyzy we juda düşünjelidigiňizi görkezer. Bu parzlary eşidenler: „Dogrudan hem, bu millet akylly we düşünjeli eken!“ diýerler. 7 Haçan çagyrsak, Hudaýymyz Reb ýanymyzda, şeýle Hudaýly beýik halk nirede bar? 8 Häzir meniň size öwredýän bu tutuş Kanunym ýaly adalatly parzlarydyr hökümleri bolan başga beýik halk barmyka? 9 Ýöne habardar boluň, özüňizi goraň. Şeýdip, ömürboýy gözüňiz bilen gören zatlaryňyzy ýadyňyzdan çykarmaň, unutmaň. Olary çagalaryňyza, çagalaryňyzyň çagalaryna-da aýdyp beriň. 10 Siz Horepde Hudaýyňyz Rebbiň huzurynda duranyňyzda, Reb maňa şeýle diýdi: „Halkyňy Meniň huzuryma üýşür. Men olara Öz sözlerimi eşitdirjek, şonda olar bütin ömrüne Menden gorkmagy öwrenerler we çagalaryna hem öwrederler“. 11 Siz ýakyn gelip, dagyň eteginde durduňyz. Dagyň alawlap ýanýan ody al-asmana galdy we dagy goýy tüsse bilen gara bulut gaplady. 12 Reb oduň içinden size seslendi. Siz Onuň sözlerini eşitdiňiz, emma Onuň Özüni görmediňiz, diňe sesini eşitdiňiz. 13 Reb size Ähtini mälim edip, ony berjaý etmegiňizi tabşyrdy. Bu – on tabşyrykdy we Ol ony iki sany ýasy daşyň ýüzüne ýazdy. 14 Şol wagt siziň Iordan derýasyndan geçip mülk edinjek ýurduňyzda berjaý etmegiňiz üçin size şu parzlary we hökümleri öwretmegi Reb maňa tabşyrdy. 15 Reb Horepde ot içinden size seslenende, siz Onuň suduryny görmediňiz. Habardar boluň we özüňizi goraň. 16 Özüňiz üçin but ýasap, azgynçylyga baş urmaň. Erkek ýa aýal şekilinde, ýerdäki haýwan, howada uçýan ganatly guş, ýerde süýrenýän süýrenji şekilinde, ýerden aşakdaky suwlarda ýaşaýan balyk şekilinde özüňize hiç hili but ýasamaň. 19 Gözleriňizi asmana dikip, Güni, Aýy, ýyldyzlary – ähli asman jisimlerini göreniňizde, aldawa düşmäň we olara sygynyp gulluk etmäň. Çünki Hudaýyňyz Reb sygynmak üçin olary asmanyň astyndaky başga halklara berdi. 20 Emma Reb sizi demir ojagy bolan Müsürden çykaryp getirip, görüp durşuňyz ýaly, sizi Özüniň saýlan aýratyn halky etdi. 21 Rebbiň siz sebäpli maňa gahary geldi. Ol meniň Iordandan geçmejekdigime ant içdi. Hudaýyňyz Rebbiň size mülk berýän gowy ýurduna men girmeli däl. 22 Çünki men Iordandan aňry geçmän, şu ýerde ölerin, emma siz ol gowy ýurdy mülk edinmek üçin Iordandan geçersiňiz. 23 Gaty seresap boluň. Hudaýyňyz Rebbiň siziň bilen eden ähtini ýatdan çykarmaň. Şeýle hem, Hudaýyňyz Rebbiň gadagan eden zatlarynyň hiç biriniň şekilinden but ýasanmaň. 24 Çünki Hudaýyňyz Reb ýakyp-ýandyryjy bir otdur, Ol gabanjaň Hudaýdyr. 25 Siziň bu ýerde çagalaryňyz we çagalaryňyzyň çagalary doglup, bu ýurtda uzak ýaşarsaňyz, her hili zadyň şekilinde but ýasap azmaň. Bu Hudaýyňyz Rebbiň nazarynda pis işdir, bu Onuň gaharyny getirýändir. 26 Şeýle edäýseňiz, bu gün ýer we gök size garşy şaýatdyr. Iordandan geçip eýelän ýurduňyzda basym tutuşlaýyn heläk bolarsyňyz, siz ol ýerde uzak ýaşaman, gaýtam, bütinleý ýok edilersiňiz. 27 Reb sizi başga halklaryň arasyna dargadyp goýberer. Rebbiň ýol görkezjek halklarynyň arasynda galjaklaryňyzyň sany gaty az bolar. 28 Ol ýerde siz adamlar tarapyndan ýasalan hudaýlara, agaçdan we daşdan ýasalan, ne görýän, ne eşidýän, ne iýýän, ne-de ys alýan başga hudaýlara gulluk edersiňiz. 29 Olaryň içinden siz Hudaýyňyz Rebbi agtararsyňyz. Tutuş ýüregiňiz we janyňyz-teniňiz bilen gözleseňiz, siz Ony taparsyňyz. 30 Wagty gelip, bu zatlaryň ählisi başyňyzdan inende, betbagtçylyga uçranyňyzda, siz Hudaýyňyz Rebbe dolanyp, Oňa gulak asarsyňyz. 31 Çünki Hudaýyňyz Reb rehimli Hudaýdyr. Ol sizi taşlap gitmez ýa-da ýok etmez. Ol ata-babalaryňyza wada eden ähtini unutmaz. 32 Dogulmazyňyzdan öňki geçen asyrlardan bäri, Hudaý tarapyn ýer ýüzünde adamzadyň ýaradylanyndan tä şu güne çenli geçen zamandan soraň. Gögüň bu ujundan ol ujuna çenli sorap çykyň, heý, şunuň ýaly beýik waka öň boldumyka ýa-da şunuň ýaly wakanyň bolandygy hakynda eşidipmidiňiz? 33 Siziň ýaly oduň içinden seslenen Hudaýyň sesini eşidip, diri galan halk başga-da barmyka? 34 Hudaýyňyz Rebbiň Müsürde gözüňiziň alnynda siziň üçin eden işleri ýaly iş edip, başga haýsy hudaý özi üçin bir halky bela-beterler, alamatlar, mugjyza, uruş, güýç-gudrat, äpet elhençlikler bilen başga halkyň arasyndan alyp çykdy? 35 Bular size Rebbiň Hudaýdygyny, Ondan başga hiç bir Hudaýyň ýokdugyny bilmegiňiz üçin görkezildi. 36 Ol sizi terbiýelemek üçin, asmandan size Öz sesini eşitdirdi. Ýerde Ol size beýik ot görkezdi. Siz oduň içinden Onuň sesini eşitdiňiz. 37 Ol ata-babalaryňyzy söýýändigi sebäpli, olaryň özlerinden soňky nesillerini saýlady. Ol sizi hut Özüniň beýik güýji bilen Müsürden alyp çykdy. 38 Özüňizden uly we güýçli halklary öňüňizden kowup çykardy we görşüňiz ýaly, olaryň ýerini size mülk bermek üçin sizi şu ýere getirdi. 39 Indi bilip goýuň we ýadyňyzda saklaň, çünki ýokarda – gökde, aşakda – ýerde Reb Hudaýdyr. Ondan başga hiç Hudaý ýokdur. 40 Siziň we sizden soňky nesilleriňiziň gowy günler görmekleri üçin, bu gün meniň üstüm bilen Onuň size berýän parzlaryny we tabşyryklaryny berjaý ediň. Şonda Hudaýyňyz Rebbiň size ebedilik berýän ýerinde uzak wagtlap ýaşarsyňyz».
Gaçybatalga galalary
41 Soňra Musa Iordanyň gündogaryndan üç galany belledi. 42 Aralarynda öň hiç hili duşmançylygy bolmadyk bir adamy tötänden öldüren ganhor bu galalaryň birine gaçyp baryp, başyny gutaryp biler. 43 Musa şu galalary: ruben tiresinden tekiz çölde Beseri, gat tiresinden Gilgatda Ramody we manaşe tiresinden Başanda Golany belledi.
Musa Hudaýyň Kanunyny wagyz edýär
44 Musanyň ysraýyllaryň öňünde goýan Kanuny şudur. 45 Ynha, Müsürden çykanlaryndan soň Musanyň ysraýyllara aýdan düzgünleri, parzlary we hökümleri. 46 Ol bulary Iordanyň gündogarynda, Beýtpegoryň garşysyndaky jülgede, ýagny Heşbonda höküm süren amorlaryň hany Sihonyň ýurdunda aýtdy. Musa bilen ysraýyllar Müsürden çykanlaryndan soň amorlary derbi-dagyn etdiler. 47 Olar Sihonyň ýurduny we Başan hany Oguň ýurduny, ýagny, Iordanyň gündogaryndaky bu iki amor hanynyň ýurduny özlerine mülk edip aldylar. 48 Bu ýer Arnon jülgesiniň çetindäki Arogerden Siýon dagyna (bu Hermon dagy) çenli uzalyp gidýär. 49 Şeýle hem, muňa tutuş Araba düzlüginiň gündogaryndaky Araba deňzine çenli bolan ýer we Pisga dagynyň etekleri hem degişlidir.
1 Musa ähli ysraýyllary bir ýere jemläp, olara şeýle diýdi: «Eý, ysraýyl halky, bu günki meniň size ýetirýän parzlaryma we hökümlerime gulak goýuň. Olary öwrenip, yhlas bilen berjaý etmelisiňiz. 2 Hudaýymyz Reb Horepde biziň bilen äht baglaşdy. 3 Reb bu ähti ata-babalarymyz bilen baglaşmady, Ol ähti biziň bilen, bu günki gün, bu ýerde diri galanlarymyzyň hemmesi bilen baglaşdy. 4 Reb dagda ot içinden siziň bilen ýüzbe-ýüz durup gepleşdi. 5 (Şol wagt Rebbiň sözlerini size ýetirmek üçin, Reb bilen siziň araňyzda men durdum, çünki siz otdan gorkup, daga çykmadyňyz)». «Reb şu on tabşyrygy berdi: On tabşyryk 6 „Gulçulykda ýaşan ýurduň Müsürden seni çykaryp getiren Hudaýyň Reb – Mendirin. 7 Seniň Menden başga hudaýlaryň bolmasyn. 8 Özüň üçin ýokarda – gökde, aşakda – ýerde ýa-da ýerden aşakdaky suwlarda ýaşaýan zatlaryň hiç birine meňzeş şekilde but ýasama. 9 Sen olara sygynyp gulluk etme, çünki Men Hudaýyň Reb – gabanjaň Hudaýdyryn. Meni ýigrenýän atalaryň etmişiniň jezasyny olaryň çagalarynyň üçünji we dördünji arkasyna çenli çekdirerin. 10 Emma kim Meni söýüp, buýruklarymy ýerine ýetirse, onuň müňlerçe nesline tükeniksiz söýgimi görkezerin. 11 Hudaýyň Rebbiň adyny ýerliksiz agzama, çünki Reb Öz adyny ýerliksiz agzan adamy jezasyz goýmaz. 12 Hudaýyň Rebbiň buýruşy ýaly, mukaddes Sabat kanunlary ýerine ýetirmeli. 13 Alty günde ähli işleriňi edersiň. 14 Emma ýedinji gün Hudaýyň Rebbe bagyşlanan dynç günüdir. Bu gün seniň özüňem hiç iş etme, ogul-gyzyň, gul-gyrnagyň, öküziň ýa-da eşegiň, tutuş mal-garaň, galaňyzda ýaşaýan gelmişek – hijisi bir iş hem etmesin. Şonda siziň gul-gyrnagyňyz hem özüňiz ýaly dynç alyp biler. 15 Müsür ýurdunda özüňiň hem gul bolandygyňy ýadyňa sal. Hudaýyň Reb Özüniň güýç-gudraty bilen seni ol ýerden çykaryp getirdi. Şonuň üçin hem Hudaýyň Reb saňa Sabat gününi dynç güni hökmünde ýerine ýetirmegiňi buýurdy. 16 Hudaýyň Rebbiň buýruşy ýaly, ata-eneňe hormat goý, şonda Hudaýyň Rebbiň saňa berjek ýerinde ömrüň uzak bolup, gowy günler görersiň. 17 Adam öldürme. 18 Zyna etme. 19 Ogurlyk etme. 20 Biriniň garşysyna galp şaýatlyk etme. 21 Başga kişiniň aýalyna göz dikme. Başga biriniň öýüne, ýerine, gul-gyrnagyna ýa öküzine, eşegine, oňa degişli zatlaryň hiç birine göz gyzdyrma“. 22 Reb bu sözleri dagda ot içinden, buludyň we tüm garaňkylygyň içinden gaty ses bilen tutuş jemagata aýtdy. Başga hiç zat goşmady. Ol bu sözleri iki sany ýasy daşyň ýüzüne ýazyp, maňa berdi».
Halk gorkýar
23 «Dag lowlap ýanýarka, Rebbiň garaňkylygyň içinden gelýän sesini eşideniňizde, ähli tirebaşylaryňyzdyr ýaşulularyňyz ýanyma gelip, 24 maňa şeýle diýdiňiz: „Ine, Hudaýymyz Reb bize Öz şöhratyny we beýikligini görkezdi. Biz Onuň ot içinden çykýan sesini eşitdik. Bu gün biz Hudaý ynsan bilen gepleşse-de, ynsanyň diri galyp biljek ekendigini gördük. 25 Näme üçin biz bu gün ölmeli? Çünki bu beýik ot bizi ýandyrar. Emma Hudaýymyz Rebbiň sesini mundan artyk eşitsek biz öleris. 26 Çünki ot içinden gepleýän diri Hudaýyň sesini eşidip, adamzat arasynda biz ýaly ölmän galan barmy? 27 Seniň özüň golaý bar-da, Hudaýymyz Rebbiň aýtjak zatlarynyň hemmesini diňle. Soňra Hudaýymyz Rebbiň aýdanlarynyň hemmesini bize ýetir. Biz saňa gulak asarys we berjaý ederis“. 28 Meniň bilen gepleşen wagtyňyz, Reb siziň maňa aýdan sözleriňizi eşidip, maňa şeýle diýdi: „Men bu halkyň saňa aýdanlaryny eşitdim. Olaryň hemmesi dogry. 29 Käşgä olar diňe şu pikirde bolup, Menden gorkup, ähli buýruklarymy hemişe saklasadylar, onda olar we olaryň çagalary hemişe eşretde ýaşardylar! 30 Bar, git-de olara: ‘Çadyrlaryňyza dolanyň!’ diý. 31 Emma sen bu ýerde Meniň ýanymda gal. Ähli tabşyrygy, parzlarymdyr hökümleri olara öwrederiň ýaly, Men olary saňa aýdaryn. Goý, olar bulary mülk edip berjek ýurdumda berjaý etsinler“». 32 Musa halka: «Şonuň üçin hem indi siz Hudaýyňyz Rebbiň buýruşy ýaly ýerine ýetirmekde gaty seresap bolmalysyňyz. Olardan saga-da, çepe-de gyşarmaň. 33 Diňe Hudaýyňyz Rebbiň görkezen ýolundan ýöräň. Şonda siz diri galyp, gowy günler görersiňiz we mülk edinjek ýurduňyzda uzak wagtlap ýaşarsyňyz» diýdi.
Iň wajyp tabşyryk
1 «Hudaýyňyz Rebbiň size öwret diýip maňa tabşyran ähli tabşyrygy, parzlarydyr hökümleri – ine, şulardyr. Siz bulary Iordandan geçip, mülk edinjek ýurduňyzda ýerine ýetirmelisiňiz. 2 Çagalaryňyz, çagalaryňyzyň çagalary bilen bile Hudaýyňyz Rebden gorkup, Onuň size meniň üstüm bilen berýän ähli buýruklarydyr parzlaryny ömürboýy berjaý ediň. Şonda ömrüňiz uzak bolar. 3 Şonuň üçin hem, eý ysraýyl halky, gulak goý. Olary yhlas bilen ýerine ýetiriň, şonda gowy günler görersiňiz we ata-babalaryňyzyň Hudaýy Rebbiň size söz berşi ýaly, süýt we bal akýan ýurdunda has köpelip ýaýrarsyňyz. 4 Eý ysraýyl halky, gulak goý. Hudaýymyz Reb ýeke-täk Rebdir. 5 Hudaýyňyz Rebbi tutuş ýüregiňiz we janyňyz-teniňiz bilen, ähli güýjüňiz bilen söýüň. 6 Meniň bu günki buýurýan şu sözlerimi ýüregiňizde saklaň. 7 Bulary çagalaryňa hem öwret, öýde-de, ýolda-da, ýatanyňda-turanyňda-da şular hakda söz sözlegin. 8 Olary bellik hökmünde eliňe dak, maňlaýyňa nyşan edip belle. 9 Olary jaýyňyň gapylarynyň söýelerine we derwezelerine ýazyp goý».
Boýun egmezlige garşy duýduryş
10 «Hudaýyňyz Reb sizi ata-babalaryňyz Ybraýyma, Yshaga, Ýakuba wada eden ýurduna getirjek. Ol ýurt öz gurmadyk uly we owadan galalaryňyzdan, 11 öz gazanmadyk harytlaryňyzdan doly öýlerden, öz gazmadyk guýylaryňyzdan, öz oturtmadyk üzüm we zeýtun baglaryňyzdan ybaratdyr. Siz olardan iýip doýanyňyzda, 12 gaty seresap boluň! Gul bolup ýaşan ýurduňyz Müsürden çykaryp getireniň Rebdigini ýatdan çykarmaň. 13 Hudaýyňyz Rebden gorkuň. Oňa gulluk ediň, diňe Onuň adyndan ant içiň. 14 Başga hudaýlaryň, daş-töweregiňizdäki halklaryň hudaýlarynyň hiç biriniň yzyna düşmäň. 15 Çünki araňyzdaky Hudaý Reb gabanjaň Hudaýdyr. Hudaýyňyz Rebbiň gazaby size garşy tutaşsa, Ol sizi ýer ýüzünden ýok edip taşlar. 16 Masada edişiňiz ýaly, Hudaýyňyz Rebbi synamaň. 17 Hudaýyňyz Rebbiň özüňize buýran tabşyryklaryny, düzgünleridir parzlaryny yhlas bilen ýerine ýetiriň. 18 Rebbiň nazarynda dogry we gowy işler ediň, şonda gowy günler görersiňiz. Rebbiň ata-babalaryňyza wada eden ýurduna baryp, ony özüňize mülk edinersiňiz. 19 Rebbiň söz berşi ýaly, öňüňizden ähli duşmanlaryňyzy Onuň Özi kowup çykarar. 20 Wagt gelip, çagalaryňyz sizden: „Hudaýyňyz Rebbiň size buýran bu düzgünleriniň, parzlarynyň we hökümleriniň näme manysy bar?“ diýip sorasalar, 21 siz olara şeýle jogap beriň: „Biz Müsürde fyrownyň gullarydyk, emma Reb Öz gudratly goly bilen bizi Müsürden çykaryp getirdi. 22 Reb Müsüre, fyrowna we onuň tutuş hojalygyna garşy gözümiziň alnynda beýik we gorkunç alamatlardyr mugjyzalar görkezdi. 23 Ol ata-babalarymyza wada eden ýurduny bize bermek üçin Müsürden çykaryp getirdi. 24 Soňra Hudaýymyz Reb biziň Ondan gorkup, bu parzlaryň hemmesini ýerine ýetirmegimizi buýurdy. Şonda bu günki ýaly, janymyz sag bolup, görjegimiz gowulyk bolar. 25 Hudaýymyz Rebbiň bize buýruşy ýaly, Onuň huzurynda bu buýruklaryň ählisini yhlas bilen ýerine ýetirsek, biz dogry saýylarys“».
Rebbiň ýörite saýlan halky
1 «Hudaýyňyz Reb sizi mülk edinjek ýeriňize getirende, Ol sizden has güýçli we köp sanly halklary öňüňizden kowup çykarar. Olar hetler, girgaşlar, amorlar, kenganlar, perizler, hiwiler hem-de ýabuslar – jemi ýedi milletdir. 2 Hudaýyňyz Reb olary siziň eliňize berende, siz olary dargadyp, bütinleý ýok edip taşlamalysyňyz. Olar bilen äht baglaşmaň we olara rehimdarlyk etmäň. 3 Olar bilen garyndaşlyk açmaň. Olar bilen gyz alşyp-berişmäň. 4 Çünki olar çagalaryňyzy başga hudaýlara gulluk etdirdip, Rebbiň yzyna eýermekden ýüz öwürderler. Şonda Rebbiň gahary size garşy tutaşyp, Ol sizi derrew ýok edip taşlar. 5 Emma siz olar bilen şeýle ediň: olaryň gurbanlyk sypalaryny ýumrup taşlaň, dikme daşlaryny döwüp, Aşera butlaryny ýykyň we beýleki butlaryny hem oda ýakyň. 6 Çünki siz Hudaýyňyz Reb üçin mukaddes halksyňyz. Hudaýyňyz Reb Özüniň gymmatly halky bolmagyňyz üçin ýer ýüzündäki ähli halklaryň arasyndan sizi saýlady. 7 Rebbiň sizi ýürekden söýmeginiň we saýlamagynyň sebäbi, bu siziň beýleki halklardan san taýdan köp bolmagyňyz däldir, siz ähli halklaryň arasynda san taýdan iň azysyňyz. 8 Munuň sebäbi Reb sizi söýdi we ata-babalaryňyza eden wadasynda durdy. Reb sizi Müsürden gudratly goly bilen çykaryp, onuň patyşasy fyrownyň elinden – gulçulykdan azat etdi. 9 Şonuň üçin hem bilip goýuň, Hudaýyňyz Reb – Ol Hudaýdyr. Ol ynamdar Hudaýdyr. Ol Özüni söýenleriň we buýruklaryny ýerine ýetirenleriň müňlerçe nesline tükeniksiz söýgüsini we ähtini saklaýar. 10 Emma Ol Özüni ýigrenýänleriň ýigrençlerini öz başlaryndan inderip, olary şol bada ýok edýär. 11 Şonuň üçin hem meniň bu günki size ähli tabşyryklarymy, parzlarymdyr düzgünlerimi yhlas bilen ýerine ýetiriň».
Boýun egmekden gelýän ýalkanma
12 «Şu hökümlere gulak goýup, olary yhlas bilen ýerine ýetirseňiz, Hudaýyňyz Reb ata-babalaryňyza wada edişi ýaly, siziň bilen tükeniksiz söýgüsini we ähtini saklar. 13 Reb sizi söýer, ýalkar we köpelder. Ol ata-babalaryňyza wada eden ýurdunda siziň örňäp ösmegiňize, ýeriňizden alynýan önüme, dänäňize, şerabyňyza we ýagyňyza, şeýle hem, mal-garalaryňyzyň köpelmegine, sürüleriňiziň sanynyň artmagyna bereket berer. 14 Halklaryň içinde iň ýalkanany siz bolarsyňyz. Siziň araňyzda nesilsiz erkek ýa-da önelgesiz aýal, gysyr mal bolmaz. 15 Reb sizi her hili kesellerden gorar. Müsürde gören ähli aýylganç keselleriňiz size ýokuşmaz. Olary sizi ýigrenýänlere ýokuşdyrar. 16 Hudaýyňyz Rebbiň eliňize berjek ähli halklaryny ýok edip taşlaň, olara rehim etmäň, olaryň hudaýlaryna sygynmaň, sebäbi bu siziň üçin duzak bolar. 17 Siz öz-özüňize: „Bu halklaryň sany biziňkiden köp, nädip biz bulary kowup çykararkak?“ diýip, 18 olardan gorkmaň. Diňe Hudaýyňyz Rebbiň fyrowny we tutuş Müsür halkyny näme edendigini hökman ýadyňyza salyň. 19 Öz gözüňiz bilen gören beýik synaglary, alamatlary, mugjyzalary, güýç-gudraty bilen Hudaýyňyz Reb sizi Müsürden çykaryp getirdi. Hudaýyňyz Reb siziň gorkýan halklaryňyzyň hemmesini-de şeýle eder. 20 Mundan başga-da, Hudaýyňyz Reb diri galanlar we gaçgaklar ýok bolýança, olary howsala salar. 21 Olardan gorkmaň, çünki siziň araňyzdaky Hudaýyňyz Reb beýik we haýbatly Hudaýdyr. 22 Hudaýyňyz Reb bu halklary siziň öňüňizden ýuwaş-ýuwaşdan kowup çykarar. Siz olaryň soňuna çalt çykyp bilmersiňiz, ýogsam siziň garşyňyza ýyrtyjy haýwanlar köpeler. 23 Emma Hudaýyňyz Reb olary siziň eliňize berer, olaryň hemmesi ýok bolýança olary uly howsala salar. 24 Reb olaryň hanlaryny-da siziň eliňize berer, siz olaryň adyny asmanyň astyndan öçürip taşlaň. Olary ýok edýänçäňiz, hiç kim siziň öňüňizde durup bilmez. 25 Olaryň hudaýlarynyň butlaryny ýakyň. Özüňize almak üçin olardaky altyna, kümşe göz gyzdyrmaň, sebäbi bu size duzak bolar. Çünki bu – Hudaýyňyz Reb üçin nejis zatdyr. 26 Munuň ýaly nejis zady öýüňize getirmäň, ýogsam siziň özüňiz hem şonuň ýaly bütinleý ýok edilersiňiz. Ony ýigreniň we ret ediň, çünki ol bütinleý ýok edilmeli zatdyr».
Mes toprakly ýurduň basylyp alynmagy
1 «Bu günki meniň berýän bu buýruklarymyň ählisini yhlas bilen ýerine ýetirmelisiňiz. Şonda siz ýaşarsyňyz, köpelersiňiz we Rebbiň ata-babalaryňyza wada eden ýurduna gidip, ony mülk edinersiňiz. 2 Hudaýyňyz Rebbiň kyrk ýyllap şu çölden sizi alyp gelen uzak ýoluny unutmaň. Ol siziň ýüregiňizde näme bardygyny, Onuň buýruklaryny ýerine ýetirýändigiňizi ýa-da ýerine ýetirmeýändigiňizi bilmek üçin, sizi Özüne boýun egdirip synaga saldy. 3 Ol sizi Özüne boýun egdirip aç goýdy we sizi özüňiziň hem, ata-babalaryňyzyň hem görmedik iýmiti bolan manna bilen naharlady. Ol muny ynsanyň diňe bir çörek bilen ýaşaman, eýsem, Rebbiň agzyndan çykýan her bir sözi bilen hem ýaşap biljekdigine düşünsin diýip etdi. 4 Bu kyrk ýylyň içinde siziň geýen geýimleriňiz ýyrtylyp tozmady, aýaklaryňyz-da gabarmady. 5 Siz şuny ýüregiňizde saklaň, edil ata öz ogluny terbiýeleýşi ýaly, Reb hem sizi terbiýeleýändir. 6 Şonuň üçin hem Hudaýyňyz Rebbiň ýolundan ýöräň we Ondan gorkuň, Onuň buýruklaryny ýerine ýetiriň. 7 Çünki Hudaýyňyz Reb sizi gowy ýurda getirýär. Ol ýerde çeşmeler, bulaklar, şeýle hem, jülgelerden we daglardan akýan ýerasty suwlary bardyr. 8 Ol ýerde bugdaý, arpa, üzüm, injir, nar, zeýtun agaçlary we bal bardyr. 9 Ol ýerde garnyňyz dok bolar, hiç zada zar bolmarsyňyz. Ol ýurduň daşlary demirden bolup, daglaryndan bolsa mis gazyp çykararsyňyz. 10 Siz iýip-içip doýanyňyzdan soň, özüňize gowy ýurt bereni üçin Hudaýyňyz Rebbe alkyş aýdarsyňyz».
Rebbi unutmazlyk babatdaky duýduryşlar
11 «Şonuň üçin hem siz ägä boluň, Onuň bu günki meniň üstüm bilen berýän tabşyryklaryny, hökümleridir parzlaryny ýerine ýetirmekden ýüz öwrüp, öz Hudaýyňyz Rebbi unutmaň. 12 Garnyňyz doýanynda, ýaşamak üçin kaşaň jaýlar guranyňyzda, 13 mal-garalaryňyzdyr dowarlaryňyz, altyn-kümşüňiz köpelip, ähli zatlaryňyza bereket inende, 14 gul bolup ýaşan ýurduňyz Müsürden çykaryp getiren Hudaýyňyz Rebbi unudyp, tekepbirlik etmäň. 15 Beýik we elhenç çöllügiň içi bilen, zäherli ýylanly we içýanly gurak, tozap ýatan ýerlerden sizi Ol alyp geçdi. Kert gaýadan siziň üçin Ol suw çykardy. 16 Sizi Özüne boýun egdirmek üçin synaga salyp, iň soňunda size ýagşylyk etmek üçin, çölde ata-babalaryňyzyň görmedik iýmiti bolan manna bilen sizi diňe Ol naharlady. 17 Siz öz-özüňize: „Men öz güýjüm bilen ýa-da öz golumyň gudraty bilen bu baýlygy topladym“ diýmäň. 18 Gaýtam, Hudaýyňyz Rebbi ýadyňyzda saklaň, çünki baýlyk toplamaga güýji Ol berýändir. Şonda Ol şu günki görşüňiz ýaly, ata-babalaryňyza wada eden ähtini tassyklar. 19 Eger siz Hudaýyňyz Rebbi ýadyňyzdan çykaryp, başga hudaýlaryň yzyna düşüp, olara sygynyp gulluk etseňiz, onda bu gün men size açyk duýdurýaryn, siz hökman heläk bolarsyňyz. 20 Reb siziň öňüňizden halklary ýok edişi ýaly, sizi hem heläk eder. Çünki siz Hudaýyňyz Rebbe gulak asmadyňyz».
Halkyň boýun egmezligi
1 «Eý, ysraýyl halky, gulak sal: indi siz Iordan derýasyndan geçip, özüňize görä güýçli we köp ilatly halklaryň ýerini mülk edip alarsyňyz. Olaryň galalary göge ýetip duran beýik we berk diwarly galalardyr. 2 Bilşiňiz ýaly, bu güýçli we uzyn boýly halk anaklaryň nesilleridir. Siz olar hakda: „Anaklaryň garşysyna kim çykyp biler?“ diýlenini eşidensiňiz. 3 Bu gün muny bilip goýuň, ýakyp ýok edýän ot kimin Hudaýyňyz Rebbiň Özi siziň öňüňizden geçer. Rebbiň Özi olary gyryp, size boýun egdirer. Şonda Rebbiň söz berşi ýaly, siz olary kowup çykaryp, derrew ýok edersiňiz. 4 Hudaýyňyz Reb olary siziň öňüňizden kowup çykaranda, siz öz-özüňize: „Reb dogruçyllygym sebäpli, meni bu ýurda mülk edinmek üçin getirdi“ diýmäň. Bu halklaryň erbetligi sebäpli, Reb olary siziň öňüňizden kowup çykarýar. 5 Olaryň ýurduny eýelemegiňiz, siziň dogruçyldygyňyz ýa-da päk ýüreklidigiňiz üçin däldir. Bu halklaryň erbetdigi sebäpli, Hudaýyňyz Reb olary siziň öňüňizden kowup çykarýar. Şeýle hem, Reb muny ata-babalaryňyz Ybraýyma, Yshaga, Ýakuba wadasyny ýerine ýetirmek üçin edýär. 6 Bilip goýuň, Hudaýyňyz Reb bu gowy ýurdy size dogruçyllygyňyz üçin berýän däldir, çünki siz boýnuýogyn halksyňyz. 7 Hudaýyňyz Rebbiň çölde nähili gaharyny getirendigiňizi ýadyňyza salyň we ony unutmaň. Müsür ýurdundan çykan günüňizden, tä bu ýere gelen günüňize çenli siz Rebbe garşy baş göterdiňiz. 8 Hatda siz Horepde Rebbiň gaharyny getirdiňiz. Rebbiň size şeýle bir gahary geldi, hatda Ol sizi ýok edip taşlamaga-da taýýardy. 9 Men iki ýasy daş bölegini almaga, ýagny Rebbiň siz bilen eden äht daşlaryny almaga daga çykanymda, men kyrk gije-gündizläp dagda boldum. Ol ýerde men ne çörek iýdim, ne-de suw içdim. 10 Reb maňa Öz eli bilen ýazylan iki sany ýasy daş bölegini berdi. Dagda üýşen günüňiz Rebbiň oduň içinden aýdan ähli sözleri şol daşlaryň ýüzüne ýazylandy. 11 Kyrk gije-gündiz diýlende, Reb maňa iki ýasy daşy – äht daşlaryny berdi. 12 Soňra Reb maňa: „Bar, bu ýerden çalt aşak düş, çünki seniň Müsürden çykaryp getiren bu halkyň azgynçylyga baş urdy. Olar Meniň buýran ýolumdan gaty çalt çykdylar. Olar özlerine but ýasadylar“ diýdi. 13 Reb ýene-de maňa: „Men bu halkyň boýnuýogyndygyny gördüm. 14 Indi Meni olary ýok etmekden saklama, çünki Men olary ýok edip, olaryň adyny asmanyň astyndan öçürip taşlaýyn-da, senden olara görä has güýçli we has köp sanly halk döredeýin“ diýdi. 15 Şeýlelikde, men dagdan aşaklygyna yzyma gaýtdym. Dag alawlap ýanýardy. Iki sany ýasy äht daş bölekleri hem elimdedi. 16 Soňra men siziň özüňize göläniň şekilinden but ýasap, Hudaýyňyz Rebbe garşy, dogrudan hem, günä edendigiňizi gördüm. Siz Rebbiň buýran ýolundan gaty çalt çykdyňyz. 17 Şonda men elimde saklap duran iki ýasy daş bölegini zyňyp goýberdim, olar siziň gözüňiziň alnynda çym-pytrak boldy. 18 Soňra men öňki ýaly ýüzin düşüp, kyrk gije-gündizläp Rebbiň huzurynda boldum. Ne çörek iýdim, ne-de suw içdim. Rebbiň nazarynda pis işleri edip, Onuň gaharyny getirmek bilen eden ähli günäleriňiz üçin men şeýle etdim. 19 Çünki Reb gazap atyna atlanyp, sizi ýok edip taşlar öýtdüm. Emma Reb ol gezegem meni diňledi. 20 Rebbiň Haruna hem gaty gahary gelipdi. Ol ony-da ýok etmäge taýýardy. Emma men şol wagtyň özünde Harun üçin hem towakga etdim. 21 Soňra men ýasan günäli butuňyz bolan göläni alyp, ony otda eretdim. Ony ýenjip, örän maýdaladym we dagdan akýan çeşmä sepip goýberdim. 22 Tabgerada-da, Masada-da, Kibrothatawada-da Rebbiň gaharyny getirdiňiz. 23 Reb size: „Baryň, Meniň size berýän ýurdumy eýeläň“ diýip, Kadeşbarneýadan sizi iberende, siz Hudaýyňyz Rebbiň buýrugyna garşy baş göterdiňiz, Oňa ne ynandyňyz, ne-de gulak asdyňyz. 24 Meniň sizi tanan günümden bäri, siz Rebbe garşy çykyp gelýärsiňiz. 25 Reb sizi ýok etmegi ýüregine düwende, men kyrk gije-gündizläp Onuň öňünde ýüzün düşüp ýatdym. 26 Men Rebbe ýüzlenip, şeýle dileg etdim: „Eý, Hökmürowan Reb, Öz saýlan aýratyn halkyňy ýok etme. Sen olary Öz beýikligiň bilen gulçulykdan azat edip, gudratly goluň bilen Müsürden çykaryp getirdiň. 27 Öz gullaryň Ybraýymy, Yshagy we Ýakuby ýadyňa sal. Bu halkyň boýnuýogyndygyna, erbetligine we günäsine üns berme. 28 Ýogsam, Seniň bizi alyp çykan ýurduňdaky adamlar bize: ‘Reb olary söz beren ýerine getirip bilmedi. Reb olary ýigrenýändigi sebäpli, çölde öldürmek üçin Müsürden çykaryp getiripdir’ diýerler. 29 Çünki bu Seniň beýik gudratyň we güýjüň bilen Müsürden çykaryp getiren Öz saýlan aýratyn halkyňdyr“».
Musanyň on tabşyrygy gaýtadan almagy
1 «Şol wagt Reb maňa: „Ýene-de öňkä meňzeş edip, iki ýasy daş bölegini we olary goýar ýaly bir sandyk ýasa. Soňra Meniň ýanyma – daga çyk. 2 Men bu daşlaryň ýüzüne seniň öňki kül-peýekun eden daşlaryňyň ýüzündäki sözleri ýazjak. Sen olary sandyga salyp goý“ diýdi. 3 Şeýdip, men akasiýa agajyndan sandyk ýasadym we öňkä meňzeş, iki sany ýasy daş bölegini ýasap, daga çykdym. Ol iki ýasy daş bölegi hem elimdedi. 4 Soňra Reb dagda üýşen günüňiz ot içinden size aýdan on tabşyrygyny edil öňkä meňzeş sözler bilen bu iki daşyň ýüzüne ýazyp, maňa berdi. 5 Men dagdan aşak düşdüm we daşlary sandyga saldym. Rebbiň maňa buýruşy ýaly, daşlar häzir hem ol ýerde dur». 6 Ysraýyllar Beýerot-beneýagakandan gaýdyp, Mosera geldiler. Ol ýerde Harun öldi we ony şol ýerde jaýladylar. Onuň ýerine onuň ogly Elgazar ruhany boldy. 7 Ol ýerden olar Gudgoda geldiler. Gudgodadan bolsa akyp duran çeşmeli Ýotbata diýen ýere ýöriş etdiler. 8 «Şol mahal Reb: „Äht sandygymy götersinler, huzurymda gurbanlyklar hödürläp hyzmat etsinler, Meniň adymdan pata bersinler“ diýip, lewi tiresini saýlady. Olar şu güne çenli hem şeýle edýärler. 9 Şonuň üçin hem Lewiniň öz ysraýyl doganlarynyňky ýaly ýer paýy ýa-da mülki ýokdur. Hudaýyňyz Rebbiň oňa söz berşi ýaly, Rebbiň Özi onuň mirasydyr. 10 Edil birinji gezekdäki ýaly, men dagda kyrk gije-gündizläp galdym. Bu gezek hem Reb meni diňledi. Reb sizi ýok etmek pikirinden el çekdi. 11 Reb maňa: „Tur, bu halka baş bol, ýörişiňizi dowam ediň. Olar Meniň ata-babalaryna wada eden ýurduma baryp, ony mülk edinsinler“ diýdi».
Rebbiň edýän talaby
12 «Indi, eý Ysraýyl, Hudaýyňyz Reb sizden näme talap edýär? Hudaýyňyz Reb sizden Özünden gorkmagyňyzy, diňe Onuň ýolundan ýöräp, Ony söýmegiňizi, tutuş ýüregiňiz we janyňyz-teniňiz bilen Hudaýyňyz Rebbe gulluk etmegiňizi isleýär. 13 Şeýle hem, gowy günler görmegiňiz üçin, Rebbiň bu günki meniň üstüm bilen berýän tabşyryklarydyr parzlaryny ýerine ýetiriň. 14 Şeýle-de gök, gökleriň gögi, ýer ýüzi we onuň üstündäki ähli zatlar Hudaýyňyz Rebbiňki bolsa-da, 15 Reb diňe siziň ata-babalaryňyzy ýürekden söýdi we bu günki görşüňiz ýaly, ähli halklaryň arasyndan olaryň soňky nesilleri bolan sizi saýlady. 16 Siz özüňizi sünnet etmek bilen birlikde tutuş ýüregiňizi-de Rebbe bagyş ediň we mundan buýana boýnuýogynlygyňyzy goýuň. 17 Çünki siziň Hudaýyňyz Reb hudaýlaryň Hudaýy, taňrylaryň Taňrysydyr. Ol beýik Hudaýdyr, gudratly we haýbatlydyr. Ol tarapgöýlük etmeýär we para almaýar. 18 Ol ýetimiň we duluň hakyny alyp berýär. Gelmişekleri gowy görüp, olary iýmit we geýim-gejim bilen üpjün edýär. 19 Siz hem gelmişekleri gowy görmelisiňiz, çünki siziň özüňiz hem Müsürde gelmişek bolupdyňyz. 20 Hudaýyňyz Rebden gorkuň, diňe Oňa gulluk ediň, Oňa bil baglaň, Onuň ady bilen ant içiň. 21 Ol siziň şöhratyňyzdyr. Öz gözüňiz bilen gören äpet we elhenç alamatlaryny siziň üçin görkezen Hudaýyňyz Oldur. 22 Siziň ata-babalaryňyz Müsüre gidende ýetmiş adamdy. Ine, häzir bolsa Hudaýyňyz Reb siziň sanyňyzy asmandaky ýyldyzlar deý köpeltdi».
Söz berlen ýurtdaky ýalkanyşlar
1 «Şonuň üçin hem Hudaýyňyz Rebbi söýüň, Onuň buýruklaryny, parzlarydyr hökümlerini we tabşyryklaryny hemişe ýerine ýetiriň. 2 Bu gün şuny ýatda saklaň, men şuny Hudaýyňyz Rebbiň terbiýesini görmedik-bilmedik çagalaryňyza aýdýaryn: çünki siziň çagalaryňyz Rebbiň beýikligini, Onuň gudrat-güýjüni, 3 Müsürde onuň patyşasy fyrowna hem onuň tutuş ýurduna görkezen alamatlarydyr gudratlaryny, 4 Müsür goşuny atlary we arabalary bilen siziň yzyňyzdan kowup gaýdanynda, şu gün görşüňiz ýaly, Gyzyl deňzinde olary Rebbiň nähili gark edenini, 5 bu ýere ýetip gelýänçäňiz, çölde size Rebbiň nämeler edenini, 6 ruben tiresinden Eliýabyň agtyklary Datana bilen Abyrama Rebbiň näme edenini, ýagny ähli ysraýyllaryň arasynda ol ikisini, tutuş hojalygy, çadyrlary we olara degişli ähli janly-jandary bilen bile ýeriň agzyny açyp, nähili ýuwdanyny görmediler. 7 Emma siz Rebbiň görkezen bu beýik gudratlarynyň ählisini öz gözüňiz bilen gördüňiz. 8 Bu gün men size Rebbiň ähli buýruklaryny ýetirýärin, siz olary berjaý ediň. Şonda siz güýçlenersiňiz we Iordan derýasyndan geçip, eýelemäge barýan ýurduňyzy mülk edinersiňiz. 9 Rebbiň ata-babalaryňyza we olaryň nesillerine bermegi wada eden süýt we bal akýan ýurdunda uzak ömür sürersiňiz. 10 Çünki siziň gidip, mülk edinjek ýurduňyz Müsür ýurdy ýaly däldir. Siz Müsürde ýere tohum ekip, gök-bakja ideg eden ýaly, ony zor aýakdan suwarardyňyz. 11 Emma siziň gidip mülk edinjek ýurduňyzda daglar we jülgeler bardyr. Topragy asmandan ýagýan ýagyş suwarýar. 12 Ol ýeriň aladasyny edýän Hudaýyňyz Rebdir. Ýylyň başyndan tä ahyryna çenli Hudaýyňyz Rebbiň gözi hemişe ol ýerdedir. 13 Onuň bu günki meniň üstüm bilen berýän her bir buýrugyna gulak goýup, Hudaýyňyz Rebbi söýüp, tutuş ýüregiňiz we janyňyz-teniňiz bilen Oňa gulluk etseňiz, 14 Ol siziň topragyňyza her güýz hem ýaz ýagyşlaryny öz wagtynda ýagdyrar. Siz dänäňizi, şerabyňyzy we ýagyňyzy ýygnarsyňyz. 15 Şeýle hem, Ol mal-garalaryňyz üçin ekin meýdanlaryňyzda ot gögerder. Siziň garnyňyz dok bolar. 16 Ýöne seresap boluň, aldanyp ýoldan çykaýmaň, başga hudaýlara sygynyp gulluk edäýmäň. 17 Ýogsam size Rebbiň gahary gelip, Ol asmany ýapyp taşlar. Şonda hiç hili ýagyş ýagmaz we ýeriňiz hasyl bermez. Rebbiň size berýän gowy ýurdunda siz tiz heläk bolarsyňyz. 18 Rebbiň bu sözlerini ýüregiňize hem kalbyňyza siňdiriň. Olary bellik hökmünde eliňize dakyň, maňlaýyňyza nyşan edip belläň. 19 Bulary çagalaryňyza hem öwrediň, öýde-de, ýolda-da, ýatanyňyzda-turanyňyzda-da diňe şular hakda sözläň. 20 Olary jaýyňyzyň gapylarynyň söýelerine we derwezelerine ýazyp goýuň. 21 Şonda Rebbiň ata-babalaryňyza bermegi wada eden ýurdunda siziň çagalaryňyz we özüňiz asmanyň astynda we ýeriň üstünde näçe gün bar bolsa, şonça-da ömür sürersiňiz. 22 Hudaýyňyz Rebbi söýüp, Onuň ýolundan ýöräp, Oňa bil baglap, meniň size berýän bu buýruklarymyň ählisini yhlas bilen ýerine ýetirseňiz, 23 Reb bu halklaryň hemmesini siziň öňüňizden kowup çykarar. Siz özüňizden güýçli we köp sanly halklary kowup çykararsyňyz. 24 Aýak basan her bir ýeriňiz siziňki bolar. Siziň ýeriňiz çöllükden Liwana çenli, beýik Perat derýasyndan Günbatar deňzine çenli uzalar. 25 Garşyňyzda hiç kim durup bilmez. Özüniň söz berşi ýaly, Hudaýyňyz Reb siziň aýak basjak ähli ýeriňize gorky we howsala salar.
Alkyşlar we näletler
26 Seret, bu gün men siziň öňüňizde alkyş we nälet goýaryn: 27 Hudaýyňyz Rebbiň bu günki meniň üstüm bilen berýän buýruklaryna boýun egseňiz alkyş alarsyňyz. 28 Emma özüňize nätanyş bolan başga hudaýlaryň yzyna eýerip, Hudaýyňyz Rebbiň bu günki meniň üstüm bilen berýän buýruklaryndan ýüz öwrüp, olara boýun egmeseňiz, onda siz näletlenersiňiz. 29 Hudaýyňyz Reb sizi mülk edinjek ýeriňize getirende, Gerizim dagynda alkyş aýdarsyňyz, Eýbal dagynda bolsa nälet okarsyňyz. 30 Siziň bilşiňiz ýaly, bu iki dag Iordanyň we günbatar ýoluň aňyrsyndadyr. Olar Araba düzlüginde ýaşaýan kenganlaryň ýerindäki Gilgal galasynyň garşysynda, Moreniň dub agaçlarynyň ýanyndadyr. 31 Siz Iordandan geçip, Hudaýyňyz Rebbiň size berýän ýerini eýelemäge gideniňizde we ony eýeläp, ol ýerde ýaşanyňyzda, 32 meniň üstüm bilen bu günki siziň öňüňizde Rebbiň goýan ähli parzlaryny we hökümlerini yhlas bilen ýerine ýetirmelisiňiz».
Diňe bir ýerde sežde etmek hakynda
1 «Ata-babalaryňyzyň Hudaýy Rebbiň size eýelemäge beren ýurdunda bütin ömrüňiziň dowamynda yhlas bilen berjaý etmeli parzlaryňyz we hökümleriňiz şulardyr: 2 siziň kowup çykarjak milletleriňiziň öz hudaýlaryna hyzmat edýän beýik daglarynyň depesindäki, baýyrlyklardaky we her bir ýaprakly agajyň astyndaky ähli ýerlerini ýykyp ýumruň. 3 Olaryň gurbanlyk sypalaryny ýumrup taşlaň, dikme daşlaryny döwüp, Aşera butlaryny oda ýakyň. Olaryň hudaýlarynyň butlaryny parçalap, olaryň adyny ol ýerden ýok ediň. 4 Siz Hudaýyňyz Rebbe bu milletleriň ýoly bilen sežde etmeli dälsiňiz. 5 Emma Hudaýyňyz Reb ähli tireleriň arasynda Özüne ybadat edilmegi üçin ýer saýlar we siz şol ýeri gözläp taparsyňyz. Siz ol ýere baryň, 6 we özüňiziň ýakma gurbanlyklaryňyzy, mal sadakalaryňyzy, 'hasylyňyzyň ondan birini, üwreme sadakalaryňyzy, aýdan sadakalaryňyzy, meýletin sadakalaryňyzy we mal-garalaryňyzdyr dowarlaryňyzyň ilkinji erkek guzlanlaryny eltiň. 7 Ol ýerde siz Hudaýyňyz Rebbiň huzurynda öz hojalygyňyz bilen bilelikde iýip-içip, Hudaýyňyz Rebbiň siziň ähli işleriňize bereket bereni üçin şatlanyň. 8 Bu gün biziň bu ýerdäki hereket edişimiz ýaly, hereket etmeli dälsiňiz. Biziň hemmämiz öz islegimize görä hereket edýäris. 9 Çünki siz entek Hudaýyňyz Rebbiň salamatlyk we mülk berjek ýerine baryp ýetmediňiz. 10 Iordandan geçip, Hudaýyňyz Rebbiň size mülk berjek ýerinde ýaşanyňyzda, daş-töweregiňizdäki ähli duşmanlaryňyzdan Reb size parahatçylyk alyp berer we siz howpsuz ýaşarsyňyz. 11 Şonda siz Hudaýyňyz Rebbiň Özüne ybadat etmek üçin saýlajak ýerine meniň buýran ähli zatlarymy getiriň. Olar şu zatlardyr: ýakma gurbanlyklaryňyz, mal sadakalaryňyz, hasylyňyzyň ondan birini, üwreme sadakalaryňyz, Rebbe göwnüňizden çykaryp aýdan sadakalaryňyz. 12 Siz ogul-gyzlaryňyz, gul-gyrnaklaryňyz we galalaryňyzda ýaşaýan lewiler bilen bile Hudaýyňyz Rebbiň huzurynda şatlanyp baýram ediň (çünki siziň araňyzda lewileriň ýer paýy ýa-da mülki ýokdur). 13 Seresap boluň, ýakma gurbanlyklaryňyzy islän ýeriňizde berip ýörmäň. 14 Siz ony tireleriňiziň içinde diňe Rebbiň saýlajak ýerinde beriň. Siz ol ýerde ýakma gurbanlyklaryňyzy berip, meniň buýurýan ähli zatlarymy ýerine ýetirersiňiz. 15 Muňa garamazdan, Hudaýyňyz Rebbiň beren berekedine görä, ýaşaýan ýeriňizde islän wagtyňyz mal öldürip, etini iýip bilersiňiz. Ol keýik bolsun ýa-da sugun, parhy ýok, ondan haram adam hem, tämiz adam hem iýip biler. 16 Emma siz ol maly gany bilen iýmeli dälsiňiz. Onuň ganyny suw döken ýaly edip, ýere döküň. 17 Galalaryňyzda hiç biriňiz dänäňiziň, şerabyňyzyň we ýagyňyzyň ondan birini, mal-garalaryňyzdyr dowarlaryňyzyň ilkinji erkek guzlanlaryny, göwnüňizden çykaryp aýdan sadakalaryňyzy, meýletin we üwreme sadakalaryňyzy iýmeli dälsiňiz. 18 Bulary Hudaýyňyz Rebbiň huzurynda, ýagny Onuň saýlajak ýerinde ogul-gyzlaryňyz, gul-gyrnaklaryňyz bilen we galalaryňyzda ýaşaýan lewiler bilen bile iýiň. Öz eden ähli işleriňiz üçin Hudaýyňyz Rebbiň huzurynda şatlanyň. 19 Ol ýerde lewileri äsgermezlik etmekden ömürboýy ägä boluň. 20 Hudaýyňyz Reb Özüniň söz berşi ýaly, siziň ýerleriňizi giňeldende, seniň et iýesiň gelip: „Men et iýjek“ diýseň, sen islän wagtyň et iýip bilersiň. 21 Hudaýyňyz Rebbiň Özüne ybadat etmek üçin saýlajak ýeri sizden daş bolsa, meniň buýruşym ýaly, Rebbiň size beren mal-garalarydyr dowarlaryndan soýuň. Olary siz galalaryňyzda islän wagtyňyz iýip bilersiňiz. 22 Şeýle hem, ol keýik bolsun ýa-da sugun, parhy ýok, ondan haram adam hem, tämiz adam hem iýip biler. 23 Emma gaty seresap boluň, eti gany bilen iýmeli dälsiňiz, çünki gan – bu jandyr. Siz gany et bilen iýmeli dälsiňiz. 24 Eti gany bilen iýmäň, onuň ganyny suw döken ýaly edip, ýere döküň. 25 Eti gany bilen iýmäň, şonda sizden soňky çagalaryňyz hem, siziň özüňiz hem gowy günler görersiňiz, sebäbi siz Rebbiň nazarynda dogry işler edýärsiňiz. 26 Emma siz bagyş eden zatlaryňyzy we aýdan sadakalaryňyzy Rebbiň saýlajak ýerine getiriň. 27 Ýakma gurbanlyklaryňyzyň ganyny hem, etini hem Hudaýyňyz Rebbiň gurbanlyk sypasyna getiriň. Başga berýän gurbanlyklaryňyzyň ganyny hem Hudaýyňyz Rebbiň gurbanlyk sypasyna döküň, ýöne olaryň etini iýip bilersiňiz. 28 Meniň size bu günki buýurýan bu sözlerimiň ählisine gulak goýup, berjaý ediň, şonda sizden soňky çagalaryňyz hem, siziň özüňiz hem gowy günler görersiňiz. Sebäbi siz Hudaýyňyz Rebbiň nazarynda gowy we dogry işler edýärsiňiz.
Butlara sygynmaklyga garşy duýduryş
29 Hudaýyňyz Reb siziň eýelejek ýeriňizdäki halklary siziň öňüňizden ýok edende we olary kowup çykaryp, ýerine özüňiz ornaşanyňyzda 30 ägä boluň. Olar siziň öňüňizden ýok edilenden soň hem, olaryň bolşy ýaly duzaga düşäýmäň. „Bu halklar hudaýlaryna nädip sežde edýärler? Biz hem şeýle ederis“ diýip, olaryň hudaýlaryna degişli soraglar bermäň. 31 Siz Hudaýyňyz Rebbe munuň ýaly sežde etmäň, sebäbi olar öz hudaýlaryna Rebbiň ýigrenýän nejis işleriniň ählisini edýärler. Olar hatda hudaýlaryna öz ogullarydyr gyzlaryny oda ýakýarlar. 32 Meniň buýranlarymyň ählisini yhlas bilen ýerine ýetirmelisiňiz. Olaryň üstüne hiç zat goşmaň hem, olardan hiç zat aýyrmaň hem».
1 «Eger araňyzdan pygamberler ýa-da düýş ýorujylar peýda bolup, alamat ýa-da mugjyza görkezseler, 2 ol alamat ýa-da mugjyza ýerine düşse we olar size: „Geliň, keseki hudaýlaryň yzyna eýereliň, olara sygynyp gulluk edeliň“ diýseler, 3 siz ol pygamberleriň ýa-da düýş ýorujylaryň gepine gulak asmaň. Çünki Hudaýyňyz Reb, hakykatdan hem, Özüni tutuş ýüregiňiz we janyňyz-teniňiz bilen söýýändigiňizi ýa-da söýmeýändigiňizi bilmek üçin sizi synap görýär. 4 Hudaýyňyz Rebbiň yzyna eýeriň, diňe Ondan gorkuň, Onuň buýruklaryny ýerine ýetiriň, Oňa gulak asyň, gulluk ediň, Oňa bil baglaň. 5 Sizi Müsürden çykaryp getiren, gulçulykdan azat eden Hudaýyňyz Rebbiň garşysyna dönüklik edip sözländigi üçin we Hudaýyňyz Rebbiň buýran ýolundan çykandygy üçin, şol pygamberi ýa-da düýş ýorujyny ölüme höküm ediň. Şeýdip, siz öz araňyzdan pisligi aýryp taşlaň. 6 Eger kimde-kim, hatda öz erkek doganyňyz, ejeňiziň ogly, ýa-da öz ogul-gyzyňyz, söýgüli aýalyňyz, iň ýakyn dostuňyz: „Geliň, gidip, başga hudaýlara gulluk edeliň“ diýip, ne özüňiziň, ne-de ata-babalaryňyzyň tanaýan hudaýlaryna, ýeriň bu ujundan ol ujuna çenli bolan, daş-töweregiňizdäki size ýakyn ýa-da uzakda ýerleşýän halklaryň hudaýlaryna gizlinlikde sizi aldap yrmakçy bolsalar, 8 siz beýle adamlar bilen razylaşmaň, olara gulak asmaň. Olara geçirimlilik etmäň ýa-da rehimiňiz inip, olary goramaň. 9 Gaýtam, olary hökman öldüriň. Olary ilki öz eliňiz bilen daşlaň, soňra bütin halk jezalandyrsyn. 10 Gul bolup ýaşan ýurduňyz Müsürden çykaryp getiren Hudaýyňyz Rebden ýüz öwürtmäge synanyşandyklary üçin, olary daşlap öldüriň. 11 Soňra ähli ysraýyllar muny eşidip gorkarlar we gaýdyp munuň ýaly erbetlik etmezler. 12 Hudaýyňyz Rebbiň size ýaşamaga berjek galalarynyň birinde araňyzdan erbet adamlar çykyp, 13 galanyň ýaşaýjylaryny tanamaýan hudaýlaryna gulluk etmäge çagyryp, olary ýoldan çykarmakda baş bolandyklaryny eşitseňiz, 14 yzarlap derňäň we gowy sorag-ideg ediň. Eger günäkärlenme dogry tapylyp, bu nejis iş araňyzda edilen bolsa, 15 galanyň ýaşaýjylaryny gylyçdan geçiriň. Ondaky ähli zatlary bütinleý ýok ediň, hatda mal-garalaryny-da gyryň. 16 Ondan alnan ähli oljany meýdanda bir ýere ýygnaň. Soňra galany we ondan alnan ähli oljany Hudaýyňyz Rebbe başbitin ýakma gurbanlygy hökmünde oda ýakyň. Ol ýer hemişelik harabaçylyga öwrülsin, hiç haçan täzeden gurulmasyn. 17 Rebbe aýry goýulandygy üçin ýakylmaly zatlaryň hiç biri eliňde bolmasyn. Şonda Reb gahar-gazabyndan köşeşip, size rehimdarlyk eder. Eger siz Hudaýyňyz Rebbiň sözüne gulak asyp, Onuň nazarynda dogry işleri etseňiz we Onuň bu günki meniň üstüm bilen berýän ähli buýruklaryny yhlas bilen ýerine ýetirseňiz, onda Ol ata-babalaryňyza söz berşi ýaly, Özüniň rehimdarlygy bilen sizi köpeltjekdir».
1 «Siz Hudaýyňyz Rebbiň perzentlerisiňiz. Siz öli üçin bedeniňize ýara salmaň we maňlaý saçyňyzy gyrkmaň. 2 Çünki siz Hudaýyňyz Reb üçin mukaddes halksyňyz. Reb Özüniň gymmatly halky bolmagyňyz üçin ýer ýüzündäki ähli halklaryň içinden sizi saýlady».
Halal we haram haýwanlar hakyndaky kanunlar
3 «Siz haram hasaplanýan haýwanlaryň hijisini iýmeli dälsiňiz. 4 Siz ine, şu haýwanlaryň etini iýip bilersiňiz: öküz, goýun, geçi, 5 keýik, sugun, jeren, ýabany geçi, dag tekesi, saýgak we dag goçy. 6 Toýnagy ýarykly we gäwüş gaýtarýan her bir haýwanyň etini iýip bilersiňiz. 7 Emma düýäni, towşany, atýalmany iýmeli dälsiňiz, çünki olar gäwüş gaýtarsalar hem, toýnagy ýarykly däldirler, olar siziň üçin haramdyr. 8 Şeýle hem doňuz, hatda onuň toýnagy ýarykly bolsa-da, gäwüş gaýtarmaýar, bu siziň üçin haramdyr. Siz olaryň etini iýmäň we läşini-de ellemäň. 9 Suwda ýaşaýan ähli jandarlaryň: ýüzgüçlilerini we teňňelilerini iýip bilersiňiz. 10 Ýüzgüçsiz we teňňesiz jandarlary iýmäň. Olar siziň üçin haramdyr. 11 Halal hasaplanýan ähli guşlary iýip bilersiňiz. 12 Emma ine şu guşlaryň etini iýmeli dälsiňiz: bürgüdiň, garaguşuň, deňiz bürgüdiniň, 13 gyrgynyň, çaýçaňňalagyň, laçynyň hiç bir görnüşini; 14 garganyň hiç bir görnüşini; 15 düýeguşuň, hüwiniň, çarlagyň, gyrgynyň hiç bir görnüşini; 16 baýguşuň, ibisiň, guwuň; 17 gotanyň, dazzarkeliň, jüptüniň; 18 leglegiň, hokgaryň hiç bir görnüşini, hüýpüýpigi we ýarganaty iýmeli dälsiňiz. 19 Ähli ganatly mör-möjekler siziň üçin haramdyr. Olary iýmeli dälsiňiz. 20 Halal hasaplanýan her bir ganatly jandary iýip bilersiňiz. 21 Haram ölen haýwanlaryň hiç biriniň etini iýmäň. Olary galalaryňyzda ýaşaýan gelmişeklere iýmäge beriň, keseki ýurtlulara satyň. Çünki siz Hudaýyňyz Reb üçin mukaddes halksyňyz. Owlagy enesiniň süýdünde bişirmäň».
Hasylyň ondan birini bermek
22 «Her ýyl meýdanlaryňyzda ýetişen hasylyň ondan bir bölegini aýra goýup, 23 dänäňiziň, şerabyňyzyň we ýagyňyzyň ondan birini, şeýle hem mal-garalaryňyzdyr dowarlaryňyzyň ilkinji erkek guzlanlaryny Hudaýyňyz Rebbiň huzurynda, ýagny Onuň Özüne ybadat edilmegi üçin saýlajak ýerinde iýersiňiz. Şonda siz Hudaýyňyz Rebden hemişe gorkmagy öwrenersiňiz. 24 Emma Hudaýyňyz Rebbiň Özüne ybadat etmek üçin saýlajak ýeri sizden uzak bolup, Hudaýyňyz Rebbiň size bereket beren zatlarynyň ondan bir paýyny uzak ýoldan getirmeli bolsaňyz, 25 onda bu zatlary satyp, pula öwrüň. Puly alyň-da, Hudaýyňyz Rebbiň saýlajak ýerine gidiň. 26 Puluňyzy islän zadyňyza sarp ediň: öküz, goýun, meý ýa-da şerap – göwnüňiziň islän zadyny alyň. Ony Hudaýyňyz Rebbiň huzurynda iýip, tutuş hojalygyňyz bilen bile şatlanyp, baýram ediň. 27 Galalaryňyzda ýaşaýan lewileri äsgermezlik etmäň, sebäbi olaryň siziňki ýaly ýer paýy ýa-da mülki ýokdur. 28 Her üçünji ýylyň ahyrynda ýeriňizden önýän önümlerden şol ýyl üçin tutuş ondan birini beriň we olary galalaryňyzda ýygnap goýuň. 29 Siziňki ýaly ýer paýy we mülki ýok lewiler, şeýle hem galalaryňyzda ýaşaýan gelmişekler, ýetimler we dullar gelip, ondan iýip doýsunlar. Şonda Hudaýyňyz Reb siziň etjek ähli işleriňize bereket berer».
Ýedinji ýyl
1 «Her ýedinji ýylyň ahyrynda özüňizden alnan karzlary geçiň. 2 Karzlaryňyzy ötmegiň ýoly şeýledir: her bir ysraýylly öz ysraýyl doganynyň karzyny geçsin. Ondan karzyny bermegi talap etmesin, çünki karz geçmekligi Rebbiň Özi yglan etdi. 3 Keseki ýurtludan karzyňy sorap bilersiň, emma öz ysraýyllyňyň karzyny geç. 4 Diňe Hudaýyňyz Rebbe gulak asyp, Onuň bu günki meniň üstüm bilen berýän ähli buýruklaryny yhlas bilen ýerine ýetirseňiz, Hudaýyňyz Reb mülk edip berjek ýerinde size bereket berer. Siziň araňyzda mätäç bolmasyn. 6 Hudaýyňyz Reb söz berşi ýaly, size bereket berende, köp halklara karz berersiňiz, emma özüňiz karz almarsyňyz. Köp halklaryň üstünden siz hökümdarlyk sürersiňiz, emma olar siziň üstüňizden hökümdarlyk sürmezler. 7 Hudaýyňyz Rebbiň size berjek ýerindäki galalarda ysraýyl doganyňyzyň biri mätäçlik çekse, doň ýürek bolmaň, zada mätäç doganyňyz üçin eliňizde baryny aýamaň. 8 Onuň üçin eliňizi açyň, oňa näme gerek bolsa ýeterlikçe karz beriň. 9 Seresap boluň, kalbyňda erbet pikir bolmasyn. Siz: „Ýedinji ýyl – karz geçiş ýyly golaý“ diýip, açgözlük edip, mätäç ysraýyl doganyňyza hiç zat bermän goýmaň. Ýogsam, doganyňyz siziň garşyňyza Rebbe dady-perýat eder we siz ýazykly bolarsyňyz. 10 Siz karz bereniňizde, eliňiz hem, göwnüňiz hem açyk bolsun, çünki Hudaýyňyz Reb şonuň hasabyna siziň ähli işleriňize we her bir başlan işiňize bereket berer. 11 Ýer ýüzünde hemişe ýeter-ýetmezler bolar. Şonuň üçin hem, men size: „Ýerleriňizde ýaşaýan garyplara we mätäç ysraýyl doganlaryňyza eliňiz giňden açyk bolsun“ diýýärin».
Gullary azat etmeklik
12 «Eger öz ýewreý, ýagny ysraýyl doganlaryňyzdan gul ýa-da gyrnak size satylsa, olar size alty ýyllap hyzmat eder. Ýedinji ýyl siz ony azatlyga goýbermelisiňiz. 13 Guluňyzy azatlyga goýbereniňizde, siz ony eli boş goýbermeli dälsiňiz. 14 Sürüleriňizden, harmanyňyzdan we şerabyňyzdan oňa jomartlyk bilen beriň, şeýle hem Hudaýyňyz Rebbiň bereket eçilip, size beren zatlaryndan oňa sowgatlar beriň. 15 Müsürde özüňiziň hem gul bolandygyňyzy we Hudaýyňyz Rebbiň sizi ol ýerden azat edendigini ýadyňyza salyň. Şol sebäpli bu gün men size bu buýrugy berýändirin. 16 Emma siziň guluňyz: „Men sizden gitjek däl, sebäbi men seni we hojalygyňy söýýärin we gün-güzeranym hem gowy“ diýse, 17 bir temen alyp, onuň gulagyny gapa diräp deşiň. Soňra ol siziň hemişelik guluňyz bolar. Gyrnagyňyzy hem şeýle ediň. 18 Gullaryňyzy azatlyga goýbereniňizde gynanmaň, çünki olar alty ýylyň içinde talabançylyk üçin alnan bahadan iki esse artyk hyzmat etdiler. Şonda Hudaýyňyz Reb siziň ähli işleriňize bereket berer».
Ilkinji doglan erkek mallar
19 «Mal-garalardyr dowarlaryňyzyň ilkinji guzlan erkegini Hudaýyňyz Reb üçin aýryp goýuň. Sygryňyzyň ilkinji gölelän öküzçesine iş etdirmäň, dowaryňyzyň ilkinji guzlan goçuny gyrkmaň. 20 Siz hojalygyňyz bilen bile olary her ýyl Hudaýyňyz Rebbiň huzurynda, Onuň saýlajak ýerinde iýersiňiz. 21 Bu mallaryň biri şikesli bolsa, ýagny çolak ýa-da kör bolup, şikesi uly bolsa, ony Hudaýyňyz Rebbe gurban etmäň. 22 Keýigi ýa-da suguny iýişleri ýaly, ony ýaşaýan ýeriňizdäki haram adam hem, tämiz adam hem iýibersin. 23 Ýöne siz maly gany bilen iýmeli dälsiňiz. Gany suw döken ýaly edip, ýere döküň».
Pesah baýramy
1 «Abyp aýynda Hudaýyňyz Rebbiň hormatyna Pesah baýramyny beriň. Çünki Hudaýyňyz Reb sizi Müsürden Abyp aýynda gije çykaryp getirdi. 2 Reb Özüne ybadat edilmegi üçin saýlajak ýerinde dowarlaryňyzdan we mal-garalaryňyzdan Hudaýyňyz Rebbe Pesah gurbanlygyny beriň. 3 Gurbanlyk etini hamyrmaýaly çörek bilen iýmeli däldir. Ony ýedi günläp petir bilen, ýagny ezýet çöregi bilen iýiň. Çünki siz Müsürden howlukmaç çykyp gaýtdyňyz. Şonuň üçin hem Müsürden çykyp gaýdan günüňizi ömürboýy ýatlarsyňyz. 4 Ýedi günüň dowamynda ýaşaýan ýeriňizde hiç hili hamyrmaýa görünmesin. Birinji güni ikindinara öldüren gurbanlygyyňyzyň etinden ertire hiç zat galmasyn. 5 Pesah gurbanlygyny bermäge Hudaýyňyz Rebbiň size berjek galalarynyň hemmesinde rugsat berilmeýär. 6 Ony Hudaýyňyz Rebbiň Özüne ybadat edilmegi üçin saýlajak ýerinde beriň. Pesah gurbanyny diňe şol ýerde, Müsürden çykan günüňizdäki wagtda, agşamara Gün ýaşar wagtlary beriň. 7 Siz ony Hudaýyňyz Rebbiň saýlajak ýerinde bişirip iýiň. Ertesi güni yzyňyza – çadyrlaryňyza gaýdyberiň. 8 Alty günläp hamyrmaýasyz çörek iýiň, ýedinji gün bolsa Hudaýyňyz Reb üçin mukaddes ýygnanyşyk ediň, başga hiç iş etmäň».
Gyzyl kerwen baýramy
9 «Bugdaý orup başlan ilkinji günüňizden başlap, ýedi hepdäni sanaň. 10 Soňra Hudaýyňyz Reb üçin Gyzyl kerwen baýramyny belläň. Hudaýyňyz Rebbiň özüňize beren berekedine görä meýletin sadakaňyzy getiriň. 11 Siziň özüňiz, ogul-gyzlaryňyz, gul-gyrnaklaryňyz, galalaryňyzda ýaşaýan lewiler, şeýle hem araňyzdaky gelmişekler, ýetimler we dullar Hudaýyňyz Rebbiň huzurynda, ýagny Hudaýyňyz Rebbiň Özüne ybadat edilmegi üçin saýlajak ýerinde şatlansynlar. 12 Özüňiziň hem Müsürde gul bolandygyňyzy ýatlap, şu parzlary yhlas bilen ýerine ýetiriň».
Çatma baýramy
13 «Däne we üzüm hasylyňyzy ýygnanyňyzdan soň, ýedi günläp Çatma baýramyny belläň. 14 Bu baýramçylykda siziň özüňiz, ogul-gyzlaryňyz, gul-gyrnaklaryňyz, şeýle hem galalaryňyzda ýaşaýan lewiler, gelmişekler, ýetimler we dullar – hemmäňiz bile şatlanyň. 15 Rebbiň saýlajak ýerinde ýedi günläp Hudaýyňyz Reb üçin şu baýramy belläň. Çünki Hudaýyňyz Reb siziň hasylyňyza we başlan her bir işiňize bereket berer. Şonuň üçin siz bu baýramda doly şatlanyp bilersiňiz. 16 Ähli erkekleriňiz ýylda üç gezek: Petir baýramynda, Gyzyl kerwen baýramynda we Çatma baýramynda Hudaýyňyz Rebbiň huzuryna – Onuň Öz saýlajak ýerine gelsinler. Olaryň hijisi Rebbiň huzuryna eli boş barmasyn. 17 Her biriňiz Hudaýyňyz Rebbiň beren berekedine görä sowgatlar eltiň».
Adalatlylyk hakynda
18 «Hudaýyňyz Rebbiň özüňize berjek galalarynda tireleriňiziň arasyndan kazylar we baştutanlar belläň. Olar halkyň hal-ýagdaýyny adalatly çözsünler. 19 Adalatsyzlyk, tarapgöýlük etmäň, para almaň. Para danalygyň gözüni kör eder we dogry kişiniň nädogry karar çykarmagyna sebäp bolar. 20 Adalatyň, diňe adalatyň gözleginde boluň, şonda siz ýaşap, Hudaýyňyz Rebbiň berjek ýurduny mülk edinersiňiz».
Butlara sygynmagyň jezasy
21 «Hudaýyňyz Reb üçin öz ýasan gurbanlyk sypaňyzyň ýanynda Aşera buty hökmünde agaç dikmäň. 22 Şeýle hem özüňize dikme daşlary gurmaň, çünki bu zatlar Hudaýyňyz Rebbiň ýigrenýän zatlarydyr».
1 «Hudaýyňyz Rebbe ýetmezli, şikesli öküzi ýa-da goýny gurban etmäň. Çünki bu Hudaýyňyz Rebbe nejislikdir. 2 Hudaýyňyz Rebbiň berjek galalarynda araňyzdan Onuň nazarynda pis iş edýän erkek ýa-da aýal tapylyp, ol başga hudaýlara gulluk edip, Rebbiň gadagan eden zatlary bolan Güne, Aýa ýa-da her hili asman jisimlerine sežde edip, Rebbiň ähtini bozmagy mümkin. 4 Bu hakda size habar berilse, siz ony derňäp, gowy sorag-ideg ediň. Eger günäkärlenme dogry tapylyp, şeýle nejis iş Ysraýylda edilen bolsa, 5 onda siz günä eden erkegi ýa-da aýaly derwezäniň daşyna getirip, erkekdigine ýa-da aýaldygyna garamazdan, ony daşlap öldüriň. 6 Ölüme höküm edilen adamy iki ýa-da üç şaýadyň güwäsi bilen öldüriň. Diňe bir şaýadyň güwäsi bilen öldürmäň. 7 Ölüm höküm edileni ilki şaýatlar öz elleri bilen daşlasynlar, soňra ähli halk daşlap öldürsin. Şeýdip, siz öz araňyzdan pisligi aýryp taşlaň».
Kazylar hakynda
8 «Galalaryňyzda gandar bilen ar alyjynyň arasyndaky gan döküşikli dawalar, hak-hukugyň üstünde ýa-da uruşda siziň üçin çözmesi kyn dawalar ýüze çyksa, Hudaýyňyz Rebbiň saýlajak ýerine baryň. 9 Ol ýerde siz lewi ruhanylary we şol döwürde hyzmat edýän kazylar bilen maslahatlaşyň. Olar size her dawanyň çözgüdini mälim ederler. 10 Rebbiň saýlajak ýerindäki aýdylan çözgüt boýunça iş tutuň. Olaryň size beren görkezmeleriniň hemmesini yhlas bilen ýerine ýetiriň. 11 Olar size näme tabşyrsa, berjaý ediň, çykarylan höküm boýunça iş tutuň. Özüňize aýdylan çözgütden saga-da, çepe-de sowulmaň. 12 Kimde-kim Hudaýyňyz Rebbiň Özüne hyzmat etmek üçin bellän ruhanysyna ýa-da kazysyna tekepbirlik edip boýun egmese, ol adam ölüme höküm edilsin. Şeýdip, siz Ysraýyldan pisligi aýryp taşlaň. 13 Bütin halk muny eşidip gorkar we mundan buýana hyýanatçylyk etmezler».
Patyşa saýlamak hakynda
14 «Siz Hudaýyňyz Rebbiň özüňize berjek ýurduny mülk edinip, ol ýerde ornaşanyňyzda: „Biz hem daş-töweregimizdäki beýleki halklar ýaly özümize patyşa saýlalyň“ diýersiňiz. 15 Siz özüňize diňe Hudaýyňyz Rebbiň saýlan adamyny patyşa edip belläň. Saýlan patyşaňyz öz ysraýyl doganlaryňyzyň biri bolsun. Ysraýyl doganyňyzdan bolmadyk keseki ýurtlyny özüňize patyşa saýlamaň. 16 Patyşa özi üçin köp at edinmesin ýa-da özüne köp at edinmek üçin, yzyna Müsüre adamlaryny ibermesin. Çünki Reb size: „Indi siz hiç haçan yzyňyza dolanmarsyňyz“ diýipdi. 17 Ýüreginiň Rebden dönmezligi üçin, patyşa özüne köp aýal, şeýle hem, köp möçberde altyn-kümüş edinmesin. 18 Ol şalyk tagtynda oturanda, lewi ruhanylarynda saklanýan Hudaýyň Kanunynyň täze göçürmesini alsyn. 19 Goý, ol bu Kanunyň göçürmesini ýanynda saklasyn we ony ömrüniň ähli günlerinde okasyn. Şonda ol öz Hudaýy Rebden gorkup, bu Kanunyň ähli sözlerini we parzlaryny yhlas bilen ýerine ýetirer. 20 Ol özüni beýleki ysraýyl doganlaryndan ýokary saýmasyn we bu buýrukdan saga-da, çepe-de sowulmasyn. Şonda onuň özüniň we nesilleriniň şalygy Ysraýylda uzak ýyllar höküm sürer».
Lewi ruhanylarynyň paýy
1 «Lewi ruhanylary, tutuş lewi tiresi ysraýyllar bilen birlikde ýer paý ýa-da mülk almazlar. Olar Rebbiň paýy diýlip berilýän gurbanlyklardan iýip bilerler. 2 Halkyň beýleki tireleriniňki ýaly, ysraýyl doganlarynyň arasynda olaryň mülki ýokdur. Söz berşi ýaly, Rebbiň Özi olaryň mirasydyr. 3 Halk öküzini ýa-da goýnuny Rebbe gurban etmek üçin getirende, olardan ruhanylara şular degişlidir: malyň bir öň aýagy, iki äňi we garny. 4 Ilkinji däne hasylyňyzy, ilkinji täze şeraby we zeýtun ýagyny, şeýle hem, goýnuňyzyň ilkinji gyrkymyny ruhana bermelisiňiz. 5 Çünki Hudaýyňyz Reb Öz adyndan halka hyzmat etmek üçin, ähli tireleriňiziň içinden Lewini we onuň ogullaryny hemişelik ruhany edip saýlady. 6 Eger lewi tiresinden biri Ysraýylda öz ýaşaýan galasyny taşlap, Rebbiň saýlajak ýerine barsa (ol islän wagty baryp bilýär), 7 ol ýerde Rebbiň huzurynda durup hyzmat edýän ähli lewi doganlary ýaly, Hudaýy Rebbiň adyndan hyzmat etsin. 8 Öý goşlaryny satyp alan girdejisine garamazdan, onuň iýmäge deň paýy bardyr».
Nejis adatlara garşy duýduryş
9 «Hudaýyňyz Rebbiň özüňize berjek ýurduna baranyňyzda, ol halklaryň nejis adatlaryny berjaý etmegi öwrenmäň. 10 Siziň araňyzda hiç kim ogluny ýa-da gyzyny oda ýakyp, gurbanlyk bermesin. Palçylyk etmäň, müneçjim ýa-da bilgiç bolmaň, jadygöýlik etmäň. 11 Şeýle hem, hiç biriňiz gözbagçylyk edip, arwah-jynlar ýa-da ruhlar bilen maslahatlaşmaň, ýa-da çözgüdiň jogabyny ölülerden gözlemäň. 12 Çünki bu işleri edýänler Reb üçin nejisdir. Ine, şu nejis işleri üçin Hudaýyňyz Reb olary siziň öňüňizden kowup çykarýar. 13 Hudaýyňyz Rebbe hakyky wepaly boluň. 14 Siziň kowup çykarjak bu halklaryňyz müneçjimlere we palçylara gulak asýarlar. Hudaýyňyz Reb bolsa, size beýle etmäge rugsat bermeýär».
Musa ýaly pygamber
15 «Hudaýyňyz Reb siziň üçin öz halkyňyzyň arasyndan meniň ýaly pygamber çykarar. Siz şol pygambere gulak asyň. 16 Horep dagynda üýşen günüňiz, siz Hudaýyňyz Rebden haýyş edip: „Hudaýymyz Rebbiň sesini mundan artyk eşitmäli we bu beýik ody indi görmäli, ýogsam biz öleris“ diýipdiňiz. 17 Reb maňa: „Olaryň aýdýanlary dogry. 18 Men olar üçin öz halkynyň arasyndan seniň ýaly pygamber çykararyn. Meniň buýran zatlarymyň ählisini halka aýdar ýaly, Men sözlerimi pygamberiň agzyna salyp bererin. 19 Kimde-kim Meniň adymdan sözleýän pygamberiň sözlerine gulak asmasa, ol adam bilen Meniň Özüm hasaplaşaryn. 20 Emma başga hudaýlaryň adyndan sözleýän pygamber ýa-da Meniň buýurmadyk zadymy, hyýanatçylyk edip, Meniň adymdan sözleýän pygamber ölüme höküm ediler“ diýdi. 21 Siz öz-özüňize: „Biz Rebbiň aýtmadyk sözüni nädip bileli?“ diýersiňiz. 22 Eger bir pygamber Rebbiň adyndan sözlän bolsa, ol iş hem başa barmasa ýa-da hakykata öwrülmese, ol söz Rebden däldir. Ony pygamberiň özi toslap tapandyr, siz ol pygamberden gorkmaň».
Gaçybatalga galalary hakdaky buýruklar
1 «Hudaýyňyz Reb size berjek ýurdunyň halklaryny ýok edende, siz olary kowup çykaryp, olaryň galalarynda we öýlerinde ornaşanyňyzda, 2 Hudaýyňyz Rebbiň mülk edip berjek ýurduny üç bölege bölüp, her bölekden bir galany saýlaň. Adam öldüren ganhor olaryň birine gaçyp baryp gutulyp biler ýaly, bu galalara barmak üçin ýollar çekiň. 4 Ganhor ol ýere, ine, şeýle ýagdaýda gaçyp baryp, diri galyp biler: tötänlikde başga birini öldüren bolsa we ol ikisiniň arasynda öň hiç hili duşmançylyk ýok bolsa, ol ýere gaçyp gutulyp biler. 5 Aýdaly, bir adam beýleki bir adam bilen tokaýa odun çapmaga gidýär. Olaryň biri agaç çapyp durka, palta sapyndan sypyp, ýanyndaka degýär we ol hem şondan ölýär. Şeýle ýagdaýda ol ganhor bu galalaryň birine gaçyp gutulyp biler. 6 Eger ýol gaty uzak bolsa, öldürileniň hossary öç almak üçin ganhoryň yzyndan gazap bilen kowalap ýetip öldürer. Emma olaryň arasynda öň duşmançylygyň ýokdugy üçin, ol öldürilmeli däldir. 7 Şonuň üçin hem men size: „Özüňize üç galany saýlaň“ diýip buýruk berdim. 8 Hudaýyňyz Rebbi söýüp, hemişe Onuň ýolundan ýöräp, meniň bu günki size berýän buýruklarymyň ählisini yhlas bilen berjaý etseňiz, Hudaýyňyz Reb ata-babalaryňyza söz berşi ýaly, ýeriňizi giňelder. Ol ata-babalaryňyza wada eden ähli ýerini size berer. Şonda Hudaýyňyz Rebbiň size mülk berjek ýerinde bigünä adamyň gany dökülmez ýaly, bigünä ganyň astynda galmazyňyz ýaly, bu üç galanyň üstüne ýene-de üç gala goşuň. 11 Emma bir adamyň başga biri bilen duşmançylygy bolup, bukuda ýatyp, onuň üstüne çozup, ony öldürse, soňra-da ol bu galalaryň birine gaçyp barsa, 12 ganhoryň galasyndaky ýaşulular adam iberip, günäkäri ol ýerden getirtmeli. Ony öldürmek üçin öldürileniň hossarynyň eline beriň. 13 Oňa rehim etmäň, bigünä gany Ysraýyldan ýuwup aýryň, şonda siz gowy günler görersiňiz. 14 Hudaýyňyz Rebbiň size mülk edip berjek ýurdunda goňşyňyz bilen öňki nesilleriňiziň düzen araçäk daşyny süýşürmäň».
Şaýatlyk etmek hakynda
15 «Jenaýat ýa-da günä eden adamyň günäsini boýnuna goýmak üçin, oňa bir adamyň şaýatlygy ýeterlik däldir. Ol iki ýa-da üç şaýadyň güwäsi bilen tassyklansyn. 16 Eger bir ýalançy şaýat birine ýaramaz niýet bilen günä ýüklese, 17 onda dawagärleriň ikisi hem Rebbiň huzuryna, şol döwürde hyzmat edýän ruhanylaryň we kazylaryň huzuryna barsyn. 18 Kazylar gowy edip, derňew geçirsinler. Eger şaýat adam ýalan güwälik berip, başga biriniň garşysyna ýalan sözleýän bolsa, 19 onda siz şol günäkärlenýäne nähili jezany niýetlän bolsaňyz, şol jezany ýalan güwälik edene beriň. Şeýdip, siz öz araňyzdan pisligi aýryp taşlaň. 20 Beýlekiler muny eşidip gorkarlar. Siziň araňyzda gaýdyp, hiç haçan şunuň ýaly jenaýat edilmez. 21 Ýalan sözleýän adama rehim etmäň. Jan ornuna jan, göz ornuna göz, diş ornuna diş, aýak ornuna aýak almak bilen oňa jeza beriň».
Uruşmak hakynda
1 «Duşmanyňyza garşy urşa çykanyňyzda we olaryň atlarynyň, söweş arabalarynyň we goşunynyň özüňiziňkiden agdykdygyny göreniňizde, siz olardan gorkmaň. Çünki sizi Müsürden çykaryp getiren Hudaýyňyz Reb siziň bilendir. 2 Urşa girişmeziňizden öň, ruhany gelip, esgerleriň öňünde söz sözlesin. 3 Ruhany olara: „Eý, ysraýyl halky, gulak goý! Bu gün siz duşmanlaryňyza garşy söweşe girýärsiňiz. Olardan gorkup, ýüregiňiz ýarylmasyn, aljyrap, dowla düşmäň. 4 Çünki duşmanlaryňyzyň garşysyna söweşip, siziň ýeňiş gazanmagyňyz üçin, Hudaýyňyz Reb urşa siziň bilen bile gider“ diýsin. 5 Soňra baştutanlar esgerlere ýüzlenip, şeýle diýsinler: „Kim täze jaý gurup, heniz onda ýaşamadyk bolsa, ol adam yzyna – öýüne gaýtsyn, ýogsam ol uruşda wepat bolaýsa, onuň öýünde başga biri ýaşar. 6 Araňyzda üzüm bagyny oturdyp, entek onuň miwesinden datmadyk adam bar bolsa, goý, ol öýüne gaýtsyn, ýogsam ol uruşda wepat bolaýsa, üzümiň ilkinji miwesini başga biri iýip hezil eder. 7 Araňyzda boý gyza adaglanyp, entek oňa öýlenmedik bar bolsa, goý, ol hem öýüne gaýtsyn, ýogsam ol uruşda wepat bolaýsa, ol gyza başga biriniň öýlenmegi mümkin“. 8 Baştutanlar sözlerini dowam etdirip: „Araňyzda gorkýanyňyz ýa-da towşan ýürekliňiz bar bolsa, goý, ol hem öýüne gaýtsyn, ýogsam ol ýoldaşlaryny-da özi ýaly towşan ýürek eder“ diýsinler. 9 Baştutanlar goşunyň öňünde söz sözläp bolanlaryndan soň, olara serkerdeler bellesinler. 10 Duşmanyňyza garşy söweşmek üçin, gala ýakyn geleniňizde, olara parahatçylygy teklip ediň. 11 Eger olar parahatçylygy kabul edip, size boýun bolsalar, onda ol ýerdäki ähli halk size mejbury hyzmat etsin. 12 Eger olar parahatçylykdan ýüz öwrüp, size garşy uruş yglan etseler, siz ol galanyň daşyny gabaň. 13 Hudaýyňyz Reb ony siziň eliňize berende, siz olaryň ähli erkeklerini gylyçdan geçiriň. 14 Aýallaryny, çagalaryny, mal-garalaryny, galada bar bolan ähli zady özüňize olja edip alyň. Hudaýyňyz Rebbiň duşmanyňyzdan alyp beren oljasyny hözirini görüň. 15 Bu ýerdäki halklara degişli bolmadyk, sizden has uzakda ýerleşýän galalaryň hem hemmesini şeýle ediň. 16 Ýöne Hudaýyňyz Rebbiň size mülk edip berjek bu halklaryň galalarynda bolsa ýekeje-de janly-jandar diri galmaly däldir. 17 Hudaýyňyz Rebbiň size buýruşy ýaly hetleri, amorlary, kenganlary, perizleri, hiwileri we ýabuslary bütinleý ýok edip taşlamalysyňyz. 18 Şonda olar öz hudaýlaryna gulluk etmekdäki nejis işleriniň hiç birini size öwredip bilmezler we siz Hudaýyňyz Rebbe garşy günä etmersiňiz. 19 Siz uzak wagtlap galanyň daşyny gabap, ony basyp almak üçin urşanyňyzda, ol ýeriň agaçlaryny çapyp ýok etmäň. Çünki meýdandaky agaçlar duşman hasaplanyp, gabawa salynýan däldir. Siz olaryň miwesinden iýersiňiz. 20 Siz diňe miwe getirmeýän agaçlary ýok edip bilersiňiz. Olary çapyp, özüňize garşy uruşýan halkyň galasy ýykylýança, şol galanyň garşysyna hüjüm etmekde ulanyň».
Näbelli ganhor tarapyndan öldürilenler
1 «Hudaýyňyz Rebbiň size mülk edip berýän ýurdunda kim tarapyndan öldürilendigi näbelli bir jeset meýdanda tapylsa, 2 ýaşulularyňyz we kazylaryňyz gidip, jesediň golaýyndaky galalara çenli bolan aralygy ölçesinler. 3 Jesediň golaýyndaky galanyň ýaşululary öň hiç işde ulanylmadyk, boýnuna boýuntyryk salynmadyk bir ýaşar göläni alsynlar. 4 Ýaşulular bu göläni heniz sürülmedik we ekilmedik ýere – akar suwuň boýuna getirip, onuň boýnuny omursynlar. 5 Soňra ruhanylar, ýagny Lewiniň ogullary gelsinler, çünki Hudaýyňyz Reb Özüne hyzmat eder ýaly we Öz adyndan halka pata berer ýaly, olary ruhany edip saýlady. Ähli uruşlary we dawalary olar çözýärler. 6 Jesediň iň golaýyndaky galanyň ähli ýaşululary akar suwuň boýunda boýny omrulan ýaş göläniň üstünde ellerini ýuwsunlar. 7 Soňra olar şeýle sözleri jar çeksinler: „Bu gana biziň elimiz bulaşmady, kimiň edenini-de gözümiz bilen görmedik. 8 Ýa Reb, Öz azat eden halkyňy – ysraýyllary bagyşla. Nähak dökülen ganyň günäsini Öz halkyň Ysraýylyň arasynda galdyrma“. Şonda olar şol ganyň günäsinden boşarlar. 9 Şeýdip, nähak dökülen ganyň günäsini öz araňyzdan aýryp, Rebbiň nazarynda dogry işler edersiňiz».
Dürli kanunlar
10 «Duşmanlaryňyza garşy urşa çykanyňyzda, Hudaýyňyz Reb olary siziň eliňize berse, siz hem olary ýesir alsaňyz 11 we ýesirleriň arasyndan bir owadan aýala göwnüňiz gidip, oňa öýlenmekçi bolsaňyz, 12 ony öýüňize alyp geliň. Ol aýal saçyny syrsyn we dyrnaklaryny alsyn. 13 Egnindäki ýesirlik geýimlerini çykaryp, seniň öýüňde tutuş bir aý oturyp, ene-atasynyň ýasyny tutsun. Şondan soň sen onuň ýanyna girip, onuň adamsy bolarsyň, ol hem seniň aýalyň bolar. 14 Emma soňrak ony halamasaň, sen ol aýaly boşatmalysyň. Sen onuň namysyna degendigiň üçin, ony gyrnak hökmünde satmaly dälsiň. 15 Bir adamyň iki aýaly bolup, birini halap, beýlekisini halamaýan bolsa, olaryň ikisi-de oňa ogul dogrup berse we halamaýan aýalynyň ogly onuň nowbahar ogly bolsa, 16 bir gün emlägini ogullaryna paýlanda, ol halamaýan aýalyndan bolan nowbahar oglunyň paýyny halaýan aýalynyň ogluna bermesin. 17 Ol halamaýan aýalynyň ogluny nowbahar oguldygyny boýun alyp, oňa ähli zadyndan iki esse paý bermelidir, çünki ol ogul onuň juwanlyk çagynyň ilkinji miwesidir. Ilkinji ogullyk haky onuňky bolmalydyr. 18 Eger biriniň hötjet, boýun egmezek, ata-enesine gulak asmaýan, olaryň terbiýesini almaýan ogly bar bolsa, 19 ata-enesi ony tutup, şol ýerdäki galanyň derwezesiniň golaýyna, ýaşulularyň ýanyna getirsin. 20 Olar galanyň ýaşulularyna: „Biziň bu oglumyz dikdüşdi we gyňyr. Ol bize boýun egenok. Ol açgöz hem içegen“ diýsinler. 21 Soňra galanyň ähli erkekleri ony daşlap öldürsinler. Şeýdip, siz öz araňyzdan pisligi aýryp taşlaň. Ähli ysraýyllar muny eşidip gorkarlar. 22 Eger biri jenaýat edip, ölüm jezasyna höküm edilse we siz ony agaçdan asyp öldürseňiz, 23 onuň jesedini agaçdan uzak gije asyp goýmaň. Siz ony hökman şol gün jaýlamalysyňyz, çünki agaçdan asylan adam Hudaý tarapyndan näletlenendir. Hudaýyňyz Rebbiň size mülk edip berýän ýerini harama çykarmaň».
Ýaşaýyş üçin gündelik parzlar
1 «Biriniň azaşyp gelen öküzini ýa-da goýnuny görübem görmediksirän bolmaň. Ol mallary eýesine getirip beriň. 2 Eger eýesi sizden uzakda ýaşaýan bolsa ýa-da ony tanamaýan bolsaňyz, mallary öýüňize getiriň. Eýesi idäp gelýänçä saklap, eýesi gelende olary berersiňiz. 3 Kimdir biriniň ýitiren eşegini, geýim-gejimini – ýitiren islendik zadyny tapsaňyz, şeýle ediň. Öz kömegiňizi gaýgyrmaň. 4 Biriniň eşeginiň ýa-da öküziniň ýolda ýykylyp ýatanyny görübem görmezlige salmaň. Ony aýaga galdyrmaga kömek ediň. 5 Aýal erkek geýmini, erkek hem aýal geýmini geýmeli däldir. Çünki munuň ýaly işler etmek Hudaýyňyz Rebbiň nazarynda nejislikdir. 6 Eger agaçda ýa-da ýerde guşuň höwürtgesiniň üstünden gelseňiz we ene guş çagalary bilen, ýa-da ýumurtgalarynyň üstünde oturan bolsa, ene guşy çagalary bilen bile almaň. 7 Ene guş, goý, gitsin, onuň diňe çagalaryny alyň, şonda siz gowy günler görüp, ömrüňiz uzak bolar. 8 Täze jaý gursaňyz, jaýyň üçegi üçin germew tutuň, ýogsam biri ýykylar-da, öýüňizde nähak gan döküler. 9 Üzüm bagyňyzda iki hili ekin ekmäň, ýogsam eken ekiniňiz hem, üzümçiligiň hasyly hem Mukaddes öýe beriler. 10 Öküz bilen eşegi bile goşup ýer sürmäň. 11 Ýüň we zygyr goşulyp dokalan geýimleri geýmäň. 12 Egniňize geýýän donuňyzyň burçlaryna gotaz tikiň».
Päklik hakyndaky kanunlar
13 «Bir adam bir gyza öýlenip, oňa ýanaşandan soň, ony halaman, 14 gyzy günäkärläp: „Men bu gyza öýlendim, ýöne onuň ýanyna girenimde, bu gyz çykmady“ diýip, oňa töhmet atsa, 15 gyzyň ata-enesi onuň päkligi hakyndaky subutnamany äkidip, derwezäniň agzynda galanyň ýaşulularyna görkezsin. 16 Gyzyň atasy ýaşululara: „Men gyzymy bu adama durmuşa çykardym, emma ol meniň gyzymy halaman, 17 ‘Bu gyz çykmady’ diýip, nähak günäkärledi. Emma gyzymyň päkligini görkezýän subutnama, ynha, şu ýerde“ diýsin. Soňra olar bu subutnama matany galanyň ýaşulularynyň öňünde ýazyp görkezsinler. 18 Galanyň ýaşululary ol adamy gamçy bilen jezalandyrsynlar. 19 Ýaşulular oňa iki ýüz elli mysgal kümüş jerime salsynlar (olar bu puly gyzyň atasyna bersinler), sebäbi ol adam Ysraýylyň päk gyzyna töhmet atdy. Ol gyz töhmet atan adamyň aýaly bolup galsyn. Ol adama ömürboýy ondan aýrylyşmaga rugsat berilmeýär. 20 Eger ol adamyň aýdanlary dogry bolup, ol gyzyň gyzlygy ýok bolsa, 21 ony atasy öýüniň girelgesine getirsinler-de, galanyň erkekleri daşlap öldürsinler, sebäbi ol atasy öýünde jelepçilik edip, Ysraýylda masgaraçylykly iş edipdir. Şeýdip, siz öz araňyzdan pisligi aýryp taşlaň. 22 Eger bir adamy başga biriniň aýaly bilen ýatyrka tutsaňyz, olaryň ikisini hem öldüriň. Şeýdip, siz Ysraýyldan pisligi aýryp taşlaň. 23 Eger bir boý gyz birine adaglanan bolsa, başga bir adam galada bu gyza duşup, oňa ýanaşsa, 24 olaryň ikisini hem galanyň derwezesiniň ýanyna getirip, daşlap öldüriň. Bu gyz galada bolubam, kömek sorap gygyrmandygy üçin, ol adam bolsa öz ysraýyl doganynyň gelinligini zorlandygy üçin öldüriň. Şeýdip, siz öz araňyzdan pisligi aýryp taşlaň. 25 Emma ol adam adaglanan boý gyza çola ýerde duşup zorlan bolsa, onda diňe zorlan erkegi öldüriň. 26 Gyza bolsa hiç zat etmäň. Ol ölüm jezasyna laýyk jenaýat etmändir. Sebäbi bu ýagdaý edil biriniň üstüne topulyp, ony öldüren ýalydyr. 27 Çünki ol adam bu gyzy çola ýerde tapdy. Adaglanan gyz kömek sorap çagyryp gygyran hem bolsa, ol ýerde ony halas etmäge hiç kim bolmandyr. 28 Eger bir adam adaglanmadyk boý gyza duşsa, ony tutup, onuň bilen ýatsa we olar bu işiň üstünde tutulsalar, 29 gyza ýanaşan adam gyzyň atasyna ýüz on mysgal kümüş bersin. Ol gyz onuň aýaly bolar. Ol adam gyzy zorlandygy sebäpli, ömürboýy ondan aýrylyşmaga ygtyýar berilmeýär. 30 Ogly öz atasyny namysa goýup, onuň aýallaryndan aýal almasyn».
Rebbiň jemagatyndan çykarmaklyk hakynda
1 «Erkeklik tohumlygy ýenjilen ýa-da kesilen adam Rebbiň jemagatyna girmeýär. 2 Bikanun doglan Rebbiň jemagatyna girmeýär. Hatda olaryň soňky nesilleriniňem hiç biri Rebbiň jemagatyna girmeýär. 3 Ammonlar hem, mowaplylar hem Rebbiň jemagatyna girmeýär. Hatda olaryň soňky nesilleriniň hiç biri Rebbiň jemagatyna girmeýär. 4 Sebäbi siz Müsürden çykyp gaýdanyňyzda, olar ýolda sizi duz-çörek we suw bilen garşy almadylar. Olar sizi näletlemek üçin, Mesopotamiýada Petor galasyndan bolan Begoryň ogly Bilgamy hakyna tutdular. 5 (Hudaýyňyz Reb Bilgamy diňlemekden ýüz öwürdi. Hudaýyňyz Reb siziň üçin näleti alkyşa öwürdi, sebäbi Hudaýyňyz Reb sizi söýýär). 6 Ömrüňiziň bütin dowamynda hiç wagt olaryň salamatlygy we abadanlygy ugrunda çalyşmaň. 7 Edomlylaryň hijisini ýigrenmäň, çünki olar siziň garyndaşlaryňyzdyr. Müsürlileriň hem hijisini ýigrenmäň, çünki siz olaryň ýurdunda gelmişek bolup ýaşadyňyz. 8 Olaryň agtyklary Rebbiň jemagatyna girip biler».
Harby düşelgäni tämiz saklamak
9 «Duşmanlaryňyza garşy söweşmek üçin düşläniňizde özüňizi her hili haramlykdan goraň. 10 Eger araňyzdan biriniň gije tohumy akyp, haram bolsa, düşelgäňizden daşary çyksyn. Ol düşelgäňize girmeli däldir. 11 Agşam düşende, ol ýuwunsyn, gün batandan soň, ol düşelgäňize girip biler. 12 Aýak ýoly üçin düşelgäňiziň daşynda belli bir hajathana ýeriňiz bolmalydyr. 13 Aýak ýoluna çykanyňyzda, ýanyňyz bilen kepje alyp gidiň. Täret edip bolanyňyzdan soň, çukur gazyp, täretiňizi gömüň. 14 Çünki Hudaýyňyz Reb sizi halas etmek üçin we duşmanlaryňyzy siziň eliňize bermek üçin düşelgäňiziň içine aýlanar. Şonuň üçin düşelgäňiz päk bolmalydyr, Reb araňyzda nejis zat görüp, sizden ýüz öwürmesin».
Gaçýan gullar hakda
15 «Hojaýynlaryndan gaçyp, ýanyňyza gelen gullary yzyna eltip bermäň. 16 Olar siziň araňyzda, öz saýlan islendik galasynda, göwünleriniň islän ýerinde siziň bilen bile ýaşabersinler. Olary horlamaň».
Jelepçilik hakda
17 «Ysraýyl gyzlarynyň hiç biri buthanada jelep bolup işlemesin. Ysraýyl ogullarynyň hem hiç biri munuň ýaly iş etmesin. 18 Olaryň jelepçilikden gazanan hakyny aýdylan sadakalaryň tölegi hökmünde Hudaýyňyz Rebbiň öýüne getirmäň. Çünki bularyň ikisi hem Hudaýyňyz Reb üçin nejislikdir».
Karz bermek hakda
19 «Ysraýyl doganyňyza pul, azyk, beýleki zatlaryňy peýda görmek niýeti bilen karz bermäň. 20 Peýda görmek üçin, keseki ýurtla karz berseňiz bolar, emma öz ysraýyl doganyňyza karzy peýda görmek üçin bermäň. Şonda Hudaýyňyz Reb siziň mülk edinjek ýurduňyzda etjek ähli işleriňize bereket berer».
Aýdylan sadaka hakda
21 «Hudaýyňyz Rebbe sadaka aýdan bolsaňyz, ony gijikdirmän beriň, çünki Hudaýyňyz Reb aýdan sadakaňyzy sizden hökman talap eder. Eger siz ony ýerine ýetirmeseňiz, günä gazanarsyňyz. 22 Sadaka aýtmadyk bolsaňyz, onda günä gazanmarsyňyz. 23 Ýöne Hudaýyňyz Rebbe öz agzyňyz bilen aýdan sadakaňyzy aýdyşyňyz ýaly, diliňiziň geplän zadyny yhlas bilen ýerine ýetiriň».
Biriniň üzüm we bugdaýyny iýmek hakda
24 «Eger siz biriniň üzüm bagyna girseňiz, onuň üzüminden tä doýýançaňyz iýseňiz iýiň, ýöne ondan gaba salyp ýanyňyz bilen alyp gaýtmaň. 25 Eger siz biriniň ekin meýdanyna girseňiz, bugdaýyň dänesini eliňiz bilen ýygsaňyz, ýygyň, emma onuň bugdaýyna orak salmaň».
1 «Eger bir adam bir gyza öýlense, ýöne ondan kemçilik tapandygy üçin ony halamasa, onda, goý, ol aýalynyň eline talak hatyny ýazyp bersin we ony öýünden çykaryp goýbersin. 2 Ol aýal onuň öýünden gidip, başga birine durmuşa çykyp biler. 3 Emma ol aýalyň ikinji adamsy hem halaman, onuň eline talak hatyny berip, öýünden kowsa (ýa-da onuň ikinji baran adamsy ölse), 4 kowup goýberen birinji äri onuň haramdygy üçin, ony ikilenç özüne aýal edip almaga hakly däldir, çünki beýle etmek Rebbe nejislikdir. Hudaýyňyz Rebbiň size mülk edip berýän ýerini harama çykarmaň. 5 Eger bir adam täze öýlenen bolsa, ol urşa gitmesin ýa-da oňa hiç hili jogapkärçilikli iş tabşyrylmasyn. Ol bir ýyl öýünde galyp, öz alan aýaly bilen şady-horramlykda ýaşasyn».
Girewler, adam ogurlygy, ýokanç deri keseli hakda
6 «Hiç kimiň degirmenini ýa-da degirmen daşyny girewine almaň, çünki bu onuň durmuşyny girewine aldygyňyz bolar. 7 Eger biri başga bir ysraýyllyny ogurlap gul etse ýa-da ony satsa, ol ogurlan adam öldürilsin. Şeýdip, siz öz araňyzdan pisligi aýryp taşlaň. 8 Ýokanç deri keselinden gaty ägä boluň. Meniň lewi ruhanylaryna buýruşym ýaly, olaryň size öwredýän her bir zadyny üns bilen ýerine ýetiriň. 9 Müsürden çykyp gaýdanyňyzda, ýolda Hudaýyňyz Rebbiň Merýemi nädendigini ýadyňyza salyň».
Karz bermek we girew almak hakynda
10 «Birine bir zat karz berseňiz, öýüne girip, ondan girew almaň. 11 Karz alan adamyň özi size girew getirýänçä, daşarda oturyň. 12 Eger ol adam garyp bolsa, onuň girewine berýän donunda ýatmaň. 13 Onuň girewini Gün batmanka yzyna eltip beriň, şonda ol öz donunda ýatar we size alkyş aýdar. Şeýle hem bu Hudaýyňyz Rebbiň huzurynda saňa dogrulyk saýylar. 14 Isle ol öz ysraýyl doganyňyz bolsun, isle ýurduňdaky galalarda ýaşaýan gelmişek bolsun, garaz, garyp we mätäç hyzmatkäriň işlän hakyny tutup galmaň. 15 Her gün siz olaryň hakyny Gün ýaşmanka tölemelisiňiz. Sebäbi olar garyp we olaryň gün-güzerany şoňa baglydyr. Ýogsam, olar siziň garşyňyza Rebbe nalyş bilen ýüz tutarlar we siz günä gazanarsyňyz».
Adalatlylyk hakynda
16 «Atalar ogullary üçin ölüme höküm edilmesin. Ogullar hem atalary üçin ölüme höküm edilmesin. Her kim diňe öz eden jenaýatyna görä ölüme höküm edilsin. 17 Gelmişege ýa-da ýetime höküm edilende, egrilik etmäň. Duluň geýimini girewine almaň. 18 Özüňiziň hem Müsürde gul bolandygyňyzy we Hudaýyňyz Rebbiň sizi ol ýerden azat edendigini ýadyňyzdan çykarmaň. Şonuň üçin men size şeýle etmegi buýurýaryn».
Hasyl ýygnamak hakyndaky düzgünler
19 «Siz meýdanda hasylyňyzy ýygnanyňyzda, ol ýerde ýadyňyzdan çykaryp galdyran dessäňizi getirmek üçin, yzyňyza gaýtmaň. Ol gelmişege, ýetim-ýesire we dula galsyn. Şonda Hudaýyňyz Reb siziň ähli işleriňize bereket berer. 20 Siz zeýtun agajyňyzyň miwesini kakanyňyzda, onuň galan-gaçanyny çöplemäň. Olar gelmişege, ýetim-ýesire, dula galsyn. 21 Üzüm baglaryňyzyň üzümini ýyganyňyzda, galan-gaçanyny ýygmaň. Olary gelmişek üçin, ýetim-ýesir üçin we dul üçin galdyryň. 22 Özüňiziň hem Müsürde gul bolandygyňyzy ýadyňyzda saklaň. Şonuň üçin men size şeýle etmegi buýurýaryn».
Jezalar hakynda
1 «Iki adam dawalaşsa, goý, olar kazylaryň ýanyna barsynlar. Kazylar olaryň arasyndaky dawany çözüp, dogryny dogry, günäkäri günäkär diýip jar etsinler. 2 Eger günäkär urulmaga laýyk bolsa, kazy öz gözüniň alnynda ony ýatyryp, eden günäsine görä sanap gamçylatsyn. 3 Iň ýokary çägi kyrk gamçydyr, şondan artyk bolmasyn. Eger kyrk gamçydan köp ursaňyz, onda ysraýyl doganyňyz gözüňiziň alnynda mertebesini ýitirer. 4 Harman döwýän öküziň agzyny baglamaň».
Ölen dogany üçin berjaý edilmeli borç
5 «Aga-ini bile ýaşaýan bolsa, olaryň biri ölse we onuň hem ogly ýok bolsa, ol merhumyň aýaly başga bir kesekä äre gitmesin. Ol öleniň dogany onuň ýanyna girip, oňa öýlenmelidir we oňa doganynyň ärlik borjuny ýerine ýetirmelidir. 6 Ol aýalyň dogran ilkinji oglunyň adyna ölen doganynyň adyny daksyn. Şonda ol merhumyň ady Ysraýyldan öçüp gitmez. 7 Eger ol adam doganynyň dul galan aýalyna öýlenmek islemese, dul aýal gala derwezesiniň agzyna ýaşulularyň ýanyna gelip: „Meniň ärimiň dogany öz agasynyň adyny Ysraýylda galdyrmakdan ýüz öwürýär. Ol doganynyň deregine meniň üçin ärlik borjuny berjaý etmeýär“ diýsin. 8 Soňra galanyň ýaşululary merhumyň doganyny çagyryp, onuň bilen gepleşsinler. Eger ol şonda-da öz diýenini tutup: „Men oňa öýlenmek islemeýärin“ diýse, 9 onda doganynyň aýaly ýaşulularyň gözüniň alnynda onuň ýanyna baryp, onuň aýagyndaky çepegini çykaryp, onuň ýüzüne tüýkürsin we oňa: „Öz doganynyň öýüni dikeltmeýän adama, ynha, şeýle edýärler“ diýip, muny jar etsin. 10 Bütin Ysraýylyň içinde onuň nesli „çepegi çykarylan öý“ hökmünde belli bolsun».
Adalatlylyk hakda
11 «Iki adam urşup durka, biriniň aýaly gelip, ärini halas etjek bolup, urup duran adamyň bijaý ýerinden tutsa, 12 ol aýalyň elini çapyň. Oňa rehimdarlyk etmäň. 13 Torbaňyzda iki dürli: biri agyr, biri ýeňil terezi daşy bolmasyn. 14 Öýüňizde biri uly, biri kiçi bolan iki dürli ölçeg gaby bolmasyn. 15 Siziň diňe doly we dogry terezi daşyňyz, şeýle hem, hakyky ölçegiňiz bolsun. Şonda Hudaýyňyz Rebbiň size berjek ýerinde ömrüňiz uzak bolar. 16 Çünki adalatsyzlyk edýänleriň hemmesi Hudaýyňyz Rebbiň nazarynda nejisdir».
Amalekleri öldürmek hakdaky buýruk
17 «Müsürden çykyp gaýdanyňyzda, amalekleriň size näme edendigini ýadyňyza salyň. 18 Ysgyn-mydarsyz galan wagtyňyz, olar Hudaýdan gorkman, ýolda üstüňize çozup, siziň yzda galanlaryňyzyň hemmesini gyrdylar. 19 Şonuň üçin hem, Hudaýyňyz Rebbiň size mülk edip beren ýerinde ýaşanyňyzda – Hudaýyňyz Reb size ähli duşmanlaryňyzyň elinden parahatçylyk alyp berende, amalekleri hiç kim ýatlamaz ýaly, olaryň adyny asmanyň astyndan ýok edip taşlamagy ýatdan çykarmaň».
Ilkinji hasyldan berilýän sadakalar
1 «Hudaýyňyz Rebbiň mülk edip berýän ýurduna gelip, ol ýerde ornaşanyňyzda, 2 Onuň size berýän bu ýeriniň ähli miweleriniň ilkinji hasylyndan sebede salyp, Özüne ybadat edilmegi üçin Rebbiň saýlajak ýerine baryň. 3 Siz şol döwürde hyzmat edýän ruhanynyň ýanyna baryp, oňa: „Bu gün men Rebbiň ata-babalarymyza wada eden ýurduna gelendigimi Hudaýyňyz Rebbiň huzurynda jar edýärin“ diýiň. 4 Ruhany siziň eliňizden sebedi alyp, Hudaýyňyz Rebbiň gurbanlyk sypasynyň öňünde goýsun. 5 Sen Hudaýyňyz Rebbiň huzurynda şeýle diý: „Sergezdan arameýli meniň ata-babamdy. Ol birnäçe adam bilen Müsüre gitdi we ol ýerde gelmişek bolup ýaşady. Ondan köp sanly beýik, güýçli halk emele geldi. 6 Müsürliler bizi ezdiler, gynadylar, agyr işler bilen egnimizden basdylar. 7 Biz ata-babalarymyzyň Hudaýy Rebbe dady-perýat etdik. Reb biziň sesimize gulak asdy we biziň çekýän jebirlerimizi, agyr zähmetimizi we ezilýändigimizi gördi. 8 Reb Öz gudraty we güýji bilen, äpet elhençlikleriniň güýji bilen, alamatlary we mugjyzalary bilen bizi Müsürden çykaryp getirdi. 9 Ine, bizi bu ýere getirip, bize süýt we bal akýan ýurdy berdi. 10 Şeýdip, men Rebbiň özüme beren ýeriniň ilkinji miwesini getirdim“. Siz ony Hudaýyňyz Rebbiň huzurynda goýup, Onuň huzurynda baş egip sežde ediň. 11 Soňra Hudaýyňyz Rebbiň özüňize we öýüňize eçilen bol-elinligi üçin lewiler we araňyzda ýaşaýan gelmişekler bilen bile şatlanyp baýram ediň. 12 Üçünji ýylda (hasylyň ondan biri berilýän ýyly) hasylyňyzyň ähli hasylyňyzyň ondan birini lewilere, gelmişeklere, ýetimlere we dullara bereniňizde, olar galalaryňyzda ondan iýip doýsunlar. 13 Soňra siz Hudaýyňyz Rebbiň huzurynda şeýle diýiň: „Men öýümden Seniň mukaddes paýyňy aýyrdym. Seniň maňa beren buýruklaryňyň esasynda men ony lewilere, aramyzda ýaşaýan gelmişeklere, ýetimlere we dullara berdim. Men Seniň buýruklaryňdan hiç ýana çykmadym, olaryň hiç birini ýatdan çykarmadym. 14 Men ýas tutýan wagtym mukaddes paýyňdan iýmedim. Murdar wagtym men ondan hiç zat paýlamadym. Men ondan hiç zady ölä hödür etmedim. Edil maňa buýruşyň ýaly edip, Hudaýym Reb, Saňa boýun egdim. 15 Mukaddes mekanyň asmandan bize seredip, Öz halkyň Ysraýyly ýalka we ata-babalarymyza söz berşiň ýaly, bize bagyş eden süýt we bal akýan ýurduňa bereket inder“».
Rebbiň saýlan halky
16 «Hudaýyňyz Rebbiň bu günki size berýän şu parzlaryny we hökümlerini berjaý ediň. Olary tutuş ýüregiňiz we janyňyz-teniňiz bilen ýerine ýetiriň. 17 Bu gün siz Rebbiň öz Hudaýyňyz bolmagyny gazanyp, Onuň ýolundan ýörejekdigiňizi, Onuň parzlarydyr tabşyryklaryny we hökümlerini ýerine ýetirip, Oňa gulak asjakdygyňyzy mälim etdiňiz. 18 Bu gün Reb söz berşi ýaly, Ol sizi Özüniň gymmatly halky hökmünde saýlandygyny we Onuň buýruklaryny ýerine ýetirmelidigiňizi mälim etdi. 19 Çünki Ol şöhratda, meşhurlykda we sylag-hormatda Özüniň ýaradan ähli halklaryndan sizi ýokarda goýdy. Ol Öz söz berşi ýaly, siz Hudaýyňyz Rebbiň mukaddes halky bolarsyňyz».
Eýbal dagynda gurlan gurbanlyk sypasy
1 Soňra Musa Ysraýylyň ýaşululary bilen halka şeýle tabşyryklar berdi: «Bu günki meniň size tabşyrýan ähli buýruklarymy berjaý ediň. 2 Iordan derýasyndan geçip, Hudaýyňyz Rebbiň size berýän ýurduna giren günüňiz, uly daşlary dikip, olara hek çalyň. 3 Ata-babalaryňyzyň Hudaýy Rebbiň söz berşi ýaly, Iordany kesip, Hudaýyňyz Rebbiň berýän süýt we bal akýan ýurduna gireniňizde, bu Kanunyň ähli sözlerini daşlaryň ýüzüne ýazyň. 4 Şeýlelikde, siz Iordandan geçeniňizde, meniň bu günki buýruşym ýaly, şol daşlary Eýbal dagynda dikip, olara hek çalyň. 5 Şol ýerde Hudaýyňyz Rebbe daşdan gurbanlyk sypasyny guruň, daşlary taýýarlanyňyzda demir gurallar ulanmaň. 6 Hudaýyňyz Rebbiň gurbanlyk sypasy demir degmedik daşlardan ýasalsyn. Soňra onuň üstünde Hudaýyňyz Rebbe ýakma gurbanlygyny beriň. 7 Hudaýyňyz Rebbiň huzurynda şatlanyp, salamatlyk gurbanlygyny beriň, ony şol ýerde iýiň. 8 Bu Kanunyň ähli sözlerini daşlaryň ýüzüne düşnükli edip ýazyň». 9 Soňra Musa we lewi ruhanylary: «Eý, ysraýyl halky, ümsüm bol we gulak goý! Hut şu gün siz Hudaýyňyz Rebbiň halky bolduňyz. 10 Şonuň üçin hem siz Hudaýyňyz Rebbe gulak asyp, Onuň bu günki meniň üstüm bilen size berýän tabşyryklaryny we parzlaryny ýerine ýetiriň» diýip, ähli ysraýyllara ýüzlendiler.
On iki nälet
11 Şol gün Musa ysraýyl halkyna şeýle tabşyryklar berdi: 12 «Iordan derýasyndan geçeniňizde, şimgon, lewi, ýahuda, ysakar, ýusup we benýamin tireleri alkyş sözleri aýtmak üçin Gerizim dagynyň öňünde dursunlar. 13 Ruben, gat, aşer, zebulun, dan we naftaly tireleri bolsa nälet sözleri okamak üçin Eýbal dagynyň öňünde dursunlar. 14 Şundan soň lewiler gaty ses bilen ähli ysraýyllara şuny jar etsinler: 15 „Kimde-kim Rebbe nejis bolan senet işlerini edip, but ýa-da şekil ýasap, ony gizlin ýerde sežde etmek üçin goýsa, goý, oňa nälet bolsun!“ Ähli halk „Omyn!“ diýsin. 16 „Ata-enesini kemsiden adama nälet bolsun!“ Ähli halk „Omyn!“ diýsin. 17 „Goňşusynyň araçäk daşyny süýşürene nälet bolsun!“ Ähli halk „Omyn!“ diýsin. 18 „Köri ýoldan azaşdyrana nälet bolsun!“ Ähli halk „Omyn!“ diýsin. 19 „Gelmişege, ýetime we dula höküm edilende, egrilik edene nälet bolsun!“ Ähli halk „Omyn!“ diýsin. 20 „Öz atasyny namysa goýup, onuň aýaly bilen ýatana nälet bolsun!“ Ähli halk „Omyn!“ diýsin. 21 „Islendik haýwan bilen ýanaşana nälet bolsun!“ Ähli halk „Omyn!“ diýsin. 22 „Bir atadan ýa-da bir eneden bolan gyz dogany bilen ýatana nälet bolsun!“ Ähli halk „Omyn!“ diýsin. 23 „Öz gaýynenesi bilen ýatana nälet bolsun!“ Ähli halk „Omyn!“ diýsin. 24 „Gizlinlikde adam öldürene nälet bolsun!“ Ähli halk „Omyn!“ diýsin. 25 „Nähak gan dökmek üçin para alana nälet bolsun!“ Ähli halk „Omyn!“ diýsin. 26 „Bu Kanunyň sözlerini oňlamaýana, olary ýerine ýetirmeýäne nälet bolsun!“ Ähli halk „Omyn!“ diýsin».
Boýun egmeklikden gelýän bereketler
1 «Eger siz diňe Hudaýyňyz Rebbe gulak asyp, Onuň bu günki meniň üstüm bilen berýän ähli buýruklaryny yhlas bilen ýerine ýetirseňiz, Hudaýyňyz Reb sizi ýer ýüzündäki ähli halklardan beýgelder. 2 Eger siz Hudaýyňyz Rebbe gulak assaňyz, üstüňize bereket ýagyp, sizi bereket gurşap alar. 3 Galalaryňyza hem, atyzlaryňyza hem bereket ýagar. 4 Hudaýyňyz Reb her bir etjek işiňize bereket berer, köp ogul-gyzly bolarsyňyz, mal-garalaryňyzyň sany artyp, topragyňyzyň hasyly bol bolar. 5 Sebediňiz doly bolar, saçagyňyz bereketli bolar. 6 Nirä gitseňiz hem, näme etseňizem bereketli bolarsyňyz. 7 Reb size garşy baş göteren duşmanlaryňyzy siziň öňüňizde derbi-dagyn eder. Olar siziň üstüňize bir tarapdan çozup, yzlaryna çar tarapdan gaçarlar. 8 Reb siziň ammarlaryňyza, başlan her bir işiňize bereket inmegi üçin buýruk berer. Hudaýyňyz Reb özüňize berýän ýurdunda sizi ýalkar. 9 Eger siz Hudaýyňyz Rebbiň buýruklaryny ýerine ýetirip, Onuň ýolundan ýöreseňiz, Reb söz berşi ýaly, sizi Özüniň aýratyn halky eder. 10 Ýer ýüzündäki ähli halklar siziň Rebbiň ady bilen çagyrylandygyňyzy görerler we olar sizden gorkarlar. 11 Ata-babalaryňyza wada eden ýurdunda ýaşanyňyzda, Reb siziň örňäp ösmegiňizi, mal-garalaryňyzyň artmagyny we topragyňyzyň hasylyny bolluk bilen eçiler. 12 Reb Özüniň baý hazynasy bolan asmany açyp, ýeriňize wagtynda ýagyş ýagdyrar we başyna baran her bir işiňizde bereket berer. Siz köp halklara karz berersiňiz, emma özüňiz hiç kimden karz almarsyňyz. 13 Hudaýyňyz Rebbiň bu günki meniň üstüm bilen size berýän buýruklaryna boýun egip, olary yhlas bilen ýerine ýetirseňiz, Reb sizi aýakda däl-de, başda goýar. 14 Başga hudaýlara gulluk etmek üçin, olaryň yzyna düşmeseňiz, meniň bu günki berýän buýruklarymyň hijisinden ýüz öwürmeseňiz, olardan saga-sola sowulmasaňyz, siz diňe belentde bolarsyňyz, pesde bolmarsyňyz».
Boýun egmezlikden gelýän näletler
15 «Emma siz Hudaýyňyz Rebbe boýun bolman, Onuň bu günki meniň üstüm bilen berýän ähli tabşyryklaryny we parzlaryny yhlas bilen ýerine ýetirmeseňiz, onda, goý, şu näletleriň ählisi siziň başyňyzdan insin we sizi gurşap alsyn. 16 Galalaryňyza, atyzlaryňyza nälet bolsun. 17 Sebediňize, saçagyňyza nälet bolsun. 18 Örňäp ösmegiňize, topragyňyzyň hasylyna, sygyrlaryňyzyň we dowarlaryňyzyň artmagyna nälet bolsun. 19 Nirä gitseňiz hem, näme etseňizem size nälet bolsun. 20 Etjek bolýan ähli işleriňiziň üstünden Reb betbagtçylyk, howsala we şowsuzlyk inderer. Menden ýüz öwrüp, pis işler edendigiňiz üçin, siz gyrlyp, tiz heläk bolarsyňyz. 21 Mülk edinmek üçin baran ýeriňizden ýok edýänçä, Reb sizi gyrgyna berer. 22 Reb size inçe keselden, gyzdyrmadan, çişmeden, ysytmadan, gurakçylykdan, ýakyp ýandyrýan epgekden we heňden ýaňa ejir çekdirer. Tä doly heläk bolýançaňyz, şeýle külpetler sizden aýrylmaz. 23 Depäňizdäki asman mise, aýagyňyzyň astyndaky ýer bolsa demre döner. 24 Reb ýeriňize ýagdyrýan ýagşyny tozana öwrer. Siz doly gyrylýançaňyz, üstüňize asmandan diňe gum ýagar. 25 Reb sizi duşmanlaryňyzyň öňünde ýeňlişe sezewar eder. Siz olaryň garşysyna bir tarapdan hüjüm etseňiz, yzyňyza gaçanyňyzda çar tarapdan gaçarsyňyz. Başyňyzdan inen bela-beterler ýer ýüzündäki ähli şalyklary howsala salar. 26 Siziň jesetleriňiz asmandaky guşlara we ýerdäki haýwanlara iýmit bolar. Olary kowmaga adam tapylmaz. 27 Reb size Müsürdäki görkezen başly ýaralar bilen: örgün, iriňli ýaralar we gijilewük bilen ejir çekdirer. Siz olardan saplanyp bilmersiňiz. 28 Reb sizi dälireder, gözüňizi kör eder, akylyňyzdan azaşdyrar. 29 Garaňkylykda körleriň sermenekläp ýöreýişleri ýaly, gündiz hem ýoluňyzy sermeläp ýörärsiňiz, emma siz ýoluňyzy tapyp bilmersiňiz. Sizi dyngysyz ezerler we talarlar, emma siziň dadyňyza hiç kim ýetmez. 30 Bir gyza adaglanarsyňyz, emma onuň bilen başga biri ýatar. Jaý gurarsyňyz, emma onda özüňiz ýaşamarsyňyz. Üzüm agaçlaryny oturdarsyňyz, emma onuň miwesinden iýmersiňiz. 31 Öküziňizi gözüňiziň alnynda soýarlar, emma onuň etinden iýmersiňiz. Edil gapdalyňyzda eşegiňizi ogurlarlar, emma yzyna getirmezler. Goýunlaryňyzy duşmanlaryňyza bererler. Size kömek eden bolmaz. 32 Ogullaryňyz we gyzlaryňyz gözüňiziň alnynda başga halklara berler. Günuzyn olary agtarmakdan ýaňa, gözüňiziň nury öçer, emma eliňizden gelen zat bolmaz. 33 Tanamaýan bir halkyňyz ýeriňiziň hasylyny iýip, çeken agyr zähmetiňiziň hözirini görer. Siz dyngysyz ezilip gynalarsyňyz. 34 Siziň gözüňiz bilen görjek görgüleriňizden ýaňa, akylyňyz çaşar. 35 Reb dyzyňyza, aýagyňyza, ökjäňizden tä süýr depäňize çenli agyryly çybanlar çykarar. 36 Reb sizi we siziň üstüňizden goýlan patyşany özüňiziň, hatda ata-babalaryňyzyň hem tanamaýan-bilmeýän halkynyň üstünden elter. Ol ýerde siz agaçdan we daşdan ýasalan başga hudaýlara gulluk edersiňiz. 37 Rebbiň sizi elten ähli halklarynyň arasynda olar üçin gorky bolarsyňyz, dile düşüp, gülki bolarsyňyz. 38 Meýdana köp tohum sepersiňiz, emma az hasyl alarsyňyz, çünki ony çekirtge iýip ýok eder. 39 Üzüm agaçlaryny ekip, olara seredersiňiz. Emma onuň ne hasylyny ýygnarsyňyz, ne-de şerabyndan içersiňiz, çünki ony gurçuk iýer. 40 Siziň tutuş ýurduňyzda zeýtun agaçlary gögerer, emma siz özüňize zeýtun ýagyny çalmarsyňyz, çünki onuň miwesi ýere döküler. 41 Ogullaryňyz we gyzlaryňyz bolar, emma siz olary ýitirersiňiz, çünki olar ýesir edilip äkidiler. 42 Ähli agaçlaryňyzyň we ekin meýdanlaryňyzyň hasylyny çekirtgeler iýip gider. 43 Araňyzda ýaşaýan gelmişekler sizden has ýokary göteriler, siz bolsa kem-kemden pese düşersiňiz. 44 Olar size karz bererler, emma siz olara karz berip bilmersiňiz. Olar başda bolarlar, siz bolsa aýakda galarsyňyz. 45 Şu näletleriň ählisi size siňip, tä ýok bolýançaňyz, sizi gurşap alar. Sebäbi siz Hudaýyňyz Rebbe boýun egmän, bu gün Onuň size meniň üstüm bilen berýän tabşyryklaryny we parzlaryny ýerine ýetirmediňiz. 46 Bu külpetler siziň we nesilleriňiziň arasynda başga halklar üçin hemişelik alamat we mugjyza bolsun. 47 Sebäbi siz ähli zadyň bereketli bolmagy üçin Hudaýyňyz Rebbe şadyýanlyk we joşgunly ýürek bilen gulluk etmediňiz. 48 Şonuň üçin hem siz aç-suwsuz, ýalaňaç we hemme zada zar bolup, Reb tarapyndan siziň garşyňyza iberilen duşmanyňyza gulluk edersiňiz. Reb sizi tä ýok edip taşlaýança, boýnuňyzdan demir boýuntyryk asyp, sizi ezer. 49 Reb uzak ýerden, ýeriň aňrujundan size olaryň diline düşünmeýän bir halkyňyzy getirer. Bu halk sizi bürgüt kimin ýuwudar. 50 Şol ýüzi hyrsyz halk ýaşy-garryny sylamaz, rehim-şepagat etmez. 51 Siz ýok bolup gidýänçäňiz, olar mal-garalaryňyzy, ýeriňiziň hasylyny iýerler. Siz heläk bolýançaňyz, siziň ne dänäňiz, ne şerabyňyz, ne ýagyňyz, ne-de sygyrlaryňyzdyr dowarlaryňyz galar. 52 Olar Hudaýyňyz Rebbiň size beren ýerine gelip, siziň bil baglan ähli beýik we berk diwarly galalaryňyzy gabawa salarlar. 53 Duşmanyňyz siziň daşyňyzy gabap, çykgynsyz ýagdaýa salanda, siz açlykdan ýaňa öz bagryňyzdan önen perzentleriňizi – Hudaýyňyz Reb tarapyndan berlen ogul-gyzlaryňyzyň etini iýersiňiz. 54 Araňyzdaky iň mylaýym we eli açyk adam barja iýmitini öz doganyndan, söýgüli aýalyndan, diri galan çagalaryndan gysganar. 55 Ol çagalarynyň etinden olaryň hijisine bermez, sebäbi duşman ähli galalaryňyzy gabap, sizi çykgynsyz ýagdaýa salanda, olara iýmäge hiç zat galmaz. 56 Araňyzdaky sahy we näzik aýal, öz sahylygyndan we näzikliginden ýaňa aýagyny ýere basmaýan zenan naharyny öz mähriban adamsyndan, ogul-gyzyndan gysganar. 57 Duşmanyňyz galalaryňyzy gabap, sizi çykgynsyz ýagdaýa salanda, şol aýal dogranyndan soň, hatda satanynyň arasyndan çykan çagasynyň ýoldaşyny gysganyp, öz dogran çagalaryny hem açlykdan ýaňa ogrynça iýer. 58 Beýik we haýbatly Hudaýyňyz Rebden gorkup, bu kitapda ýazylan bu Kanunyň ähli sözlerini yhlas bilen ýerine ýetirmeseňiz, 59 onda Reb sizi we siziň nesilleriňizi elhenç belalara, agyr we yzy üzülmeýän jebirlere, emi ýok kesellere duçar eder. 60 Ol siziň Müsürde wagtyňyz sizi gorkuzan ähli keselleriňizi siziň başyňyzdan inderer. Ol keseller size ornaşyp galar. 61 Hatda şu Kanun kitabynda ýazylmadyk beýleki ähli ýokanç keselleri we dertleri, tä siziň baryňyz gyrylýançaňyz, Reb siziň başyňyzdan inderer. 62 Siz asman ýyldyzlary ýaly köpdüňiz, emma siz az bolup galarsyňyz, sebäbi siz Hudaýyňyz Rebbe boýun egmediňiz. 63 Reb size ýagşylyk edip, siziň sanyňyzy köpeldende, näçe lezzet alan bolsa, sizi gyryp ýok edende hem şonça lezzet alar. Mülk edinmek üçin baran ýeriňizden siz sogrulyp taşlanarsyňyz. 64 Reb sizi ýeriň bir ujundan beýleki ujuna çenli ähli halklaryň arasyna dargadyp goýberer. Ol ýerde siz özüňiziň-de, ata-babalaryňyzyň-da tanamadyk we bilmedik agaçdan we daşdan ýasalan başga hudaýlara gulluk edersiňiz. 65 Ol halklaryň arasynda siz janyňyza aram tapmarsyňyz we aýagyňyzyň dynjyny almaga ýer tapylmaz. Ol ýerde Reb size bükgüldeýän ýürek, kütelen gözler we synan göwün berer. 66 Janyňyz suw üstünde bolar. Gije-gündiz siz gorkuda bolup, sizde ýaşaýşa hiç hili umyt bolmaz. 67 Ýüregiňizi gaplajak gorky we gözüňiziň görjek zatlary sebäpli, ertirlerine siz: „Wah, tizräk agşam düşsedi!“ diýersiňiz, agşamyna bolsa: „Wah, tizräk daň atsady!“ diýersiňiz. 68 Siziň indi gaýdyp görmejekdigiňize söz beren ýolumdan, Reb sizi gämiler bilen ýene-de yzyňyza Müsüre alyp gider. Ol ýerde siz özüňizi gul we gyrnak edip duşmanlaryňyza satuwa hödürlärsiňiz, emma sizi satyn alan bolmaz».
Rebbiň Mowapda ysraýyllar bilen eden ähti
1 Ine, Horepde edilen ähtden daşary, Rebbiň Musa Mowapda ysraýyllar bilen baglaşmagy buýran ähtiniň şertleri şulardyr. 2 Musa ähli ysraýyllary ýygnap, olara şeýle diýdi: «Siz Rebbiň gözüňiziň alnynda Müsüre, fyrowna, onuň ähli emeldarlaryna we tutuş ýurduna näme edendiginiň hemmesini gördüňiz. 3 Ol gudratly synaglary, alamatlary we beýik mugjyzalary öz gözüňiz bilen gördüňiz. 4 Emma şu güne çenli Reb size düşünmegiňiz üçin akyl, görmegiňiz üçin göz, eşitmegiňiz üçin gulak bermedi. 5 Reb: „Men sizi kyrk ýyllap çölde aýladym. Egniňize geýen eşigiňiz ýyrtylmady, aýagyňyza geýen çarygyňyz könelmedi. 6 Siz çörek iýmediňiz, meý-şerap içmediňiz. Men muny Hudaýyňyz Rebbiň Mendigimi biliň diýip etdim“ diýdi. 7 Bu ýere geleniňizde, Heşbonyň hany Sihon we Başan ýurdunyň hany Og biziň garşymyza söweşe çykdylar, emma biz olary derbi-dagyn etdik. 8 Biz olaryň ýerini alyp, rubenlere, gatlara we manaşe ýarym tiresine mülk edip berdik. 9 Şonuň üçin hem, edýän her bir işiňizde üstünlik gazanar ýaly bu ähtiň şertlerini yhlas bilen ýerine ýetiriň. 10 Bu gün tire baştutanlaryňyz, ýaşulularyňyz, ýolbaşçylaryňyz, Ysraýylyň ähli erkekleri, 11 siziň çagalaryňyz, aýallaryňyz, araňyzda ýaşaýan gelmişekler, odunyňyzy çapýanlar, suwuňyzy daşaýanlar – ähliňiz bu ýere üýşüp, Hudaýyňyz Rebbiň huzurynda dursuňyz. 12 Bu gün Hudaýyňyz Rebbiň siziň bilen baglaşýan ähtine ant içip girişersiňiz. 13 Çünki Ol size we ata-babalaryňyz Ybraýyma, Yshaga we Ýakuba söz berşi ýaly, bu gün Ol sizi Öz halky edip alar we Hudaýyňyz bolar. 14 Hudaýymyz Reb bu gün biziň ýanymyzda – Öz huzurynda duranlar bilen däl-de, 15 eýsem bolmadyklar bilenem wada edip äht baglaşýar. 16 Müsürde nähili ýaşandygymyzy, dürli halklaryň arasyndan ötüp-geçip, bu ýere nä günlük bilen gelendigimizi bilýänsiňiz. 17 Siz olaryň arasynda agaçdan, daşdan, altyndan we kümüşden ýasalan nejis butlary gördüňiz. 18 Ägä boluň, bu gün siziň araňyzda Hudaýyňyz Rebden ýüregi sowaşyp, şol halklaryň hudaýlaryna gulluk edýän erkek ýa aýal, maşgala ýa-da tire bolmasyn. Araňyzda şeýle adamlaryň bolmagy, ajy we zäherli ösümligiň köki ýalydyr. 19 Bu edilen wadany eşiden her biriňiz öz-özüňizi öwmäň we ýüregiňizde: „Biz tekepbirlik ýolumyzdan gitsek hem aman galarys“ diýip pikir etmäň. (Şeýle pikir ýagşynyň-da, ýamanyň-da başyna bela getirer.) 20 Reb şeýle tekepbir adamlary bagyşlamaz. Çünki Rebbiň gahary we gazap ody olara garşy tutaşar. Bu kitapda ýazylan ähli näletler olaryň başyndan iner we Reb olaryň adyny asmanyň astyndan öçürip taşlar. 21 Bu Kanun kitabynda ýazylan ähtiň ähli näletleri boýunça, olar betbagtçylyga duçar bolar ýaly, Reb olary Ysraýylyň ähli tireleriniň arasyndan aýratyn goýar. 22 Sizden soňky nesiller, siziň çagalaryňyz, şeýle hem uzak ýurtdan geljek kesekiler bu ýurtda bolýan weýrançylyklary, siziň üstüňizden Rebbiň lagnat inderşini görüp: 23 „Kükürt! Duz! Tutuş ýurt ýanýar! Hiç zat ekilmez, hiç zat gögermez, gaýdyp hiç hili ösümlik ösmez. Reb gazap atyna atlanyp, Sodom, Gomora, Adma we Seboýym galalaryny ýok edişi ýaly ýykyp-ýumurdy!“ diýerler. 24 Ähli halklar: „Reb bu ýurdy näme üçin beýle etdikä? Bu gahar-gazabyň sebäbi nämekä?“ diýşip geň galarlar. 25 Olar şeýle netijä gelerler: „Munuň sebäbi şudur: ysraýyllar özlerini Müsürden çykaryp getiren ata-babalarynyň Hudaýy Reb bilen baglaşan ähtini ret etdiler. 26 Olar Rebden ýüz öwrüp, başga hudaýlara gulluk etdiler. Özleriniň tanamaýan we Rebbiň olara sežde etmäge ygtyýar bermedik hudaýlaryna sežde etdiler. 27 Şonuň üçin hem Rebbiň bu ýurda gahary gelip, bu kitapda ýazylan ähli näletleri bu ýurduň üstünden ýagdyrdy. 28 Reb olary güýçli gahar bilen, gazap atyna atlanyp, öz ýurtlaryndan kowup çykaryp, şu günki görşüňiz ýaly, başga ýurda äkidip taşlady“. 29 Gizlin syrlar Hudaýyňyz Rebbe degişlidir. Emma bu Kanunyň ähli sözlerini ýerine ýetirmek üçin aýan edilen zatlar ebedilik bize we biziň çagalarymyza degişlidir».
Täzeden dikeltme we ýalkanyş
1 «Men siziň öňüňizde alkyşlar we näletler goýdum. Olar siziň başyňyza düşende, siz Hudaýyňyz Rebbiň sizi dargadyp goýberen halklarynyň arasyndakaňyz, bu ýalkanyşlary we näletleri ýadyňyza salsaňyz 2 we Hudaýyňyz Rebbe dolanyp, meniň bu günki size tabşyryşym ýaly, özüňiz hem, çagalaryňyz hem tutuş ýüregiňiz, janyňyz-teniňiz bilen Oňa gulak assaňyz, 3 diňe şonda Hudaýyňyz Reb sizi täzeden dikeldip, size rehim-şepagat eder. Hudaýyňyz Reb sizi dargadyp goýberen başga halklarynyň içinden ýene-de yzyňyza ýygnar. 4 Hatda siz dünýäniň ol çetine sürgün edilen hem bolsaňyz, Hudaýyňyz Reb sizi ol ýerden ýygnap, yzyňyza getirer. 5 Hudaýyňyz Reb sizi ata-babalaryňyzyň mülk ýerine elter. Siz ol ýeri eýelärsiňiz. Ol ata-babalaryňyza garanda, size has köp bereket berip, sanyňyzy has-da artdyrar. 6 Hudaýyňyz Reb Özüne boýun egdirmek üçin siziň ýüregiňizi we nesilleriňiziň ýüregini üýtgeder, şonda siz Hudaýyňyz Rebbi tutuş ýüregiňiz, janyňyz-teniňiz bilen söýüp ýaşarsyňyz. 7 Hudaýyňyz Reb bu ähli lagnatlary duşmanlaryňyza we size zulum eden garşydaşlaryňyzyň üstüne ýagdyrar. 8 Şondan soň siz ýene-de Rebbe gulak asarsyňyz, Onuň bu günki meniň üstüm bilen berýän ähli buýruklaryny ýerine ýetirersiňiz. 9 Eger siz Hudaýyňyz Rebbe gulak goýup, şu Kanun kitabynda ýazylan Onuň tabşyryklarydyr parzlaryny berjaý etseňiz, Hudaýyňyz Rebbe tutuş ýüregiňiz we janyňyz-teniňiz bilen dolansaňyz, Hudaýyňyz Reb her bir etjek işiňize bereket berer, ogul-gyzyňyz köp bolar, mal-garalaryňyzyň sany artyp, ýeriňiziň hasyly bol bolar. Çünki Reb ata-babalaryňyza ýagşylyk edeninde lezzet alşy ýaly, size ýagşylyk edeninde hem lezzet alar».
Ýaşaýşy saýlamaga çagyryş
11 «Hakykatdan-da, Onuň bu günki meniň üstüm bilen berýän buýrugy siziň üçin kyn däl ýa-da el ýetmez ýaly gaty uzakda däl. 12 „Biz ony eşidip, ýerine ýetirer ýaly, kim biziň üçin asmana çykyp, ony bize getirip berer?“ diýmezligiňiz üçin, ol asmanda däldir. 13 Ýa-da siziň: „Biz ony eşidip, ýerine ýetirer ýaly, kim biziň üçin deňziň aňry tarapyna geçip, ony bize getirip berer?“ diýmezligiňiz üçin, ol deňziň aňyrsynda däldir. 14 Ýok, bu sözler size juda ýakyndyr. Ýerine ýetirmegiňiz üçin bu siziň agzyňyzda we ýüregiňizdedir. 15 Ine, bu gün men siziň öňüňizde ýaşaýyş we ýagşylyk, ölüm we ýamanlyk goýýaryn. 16 Meniň bu gün tabşyryşym ýaly, Hudaýyňyz Rebbi söýüp, Onuň ýolundan ýöreseňiz, Onuň tabşyryklaryny, parzlarydyr hökümlerini berjaý etseňiz, onda siz ýaşarsyňyz we köpelersiňiz. Mülk edinmek üçin baran ýeriňizde Hudaýyňyz Reb sizi ýalkar. 17 Emma siz ýüregiňiz Ondan dönüp, gulak asman ýoldan çykyp, başga hudaýlara sygynyp gulluk etseňiz, 18 onda tutuşlaýyn heläk boljakdygyňyzy bu gün size jar edýärin. Iordan derýasyndan geçip, mülk edinjek ýeriňizde uzak ýaşamarsyňyz. 19 Bu gün siziň öňüňizde ýaşaýyş we ölüm, alkyş we nälet goýandygyma size garşy şaýat bolmaga asmany we ýeri çagyrýaryn. Ýaşaýşy saýlaň, şonda siziň özüňiz hem ýaşarsyňyz, nesilleriňiz-de ýaşar. 20 Hudaýyňyz Rebbi söýüň, Oňa gulak asyň we Oňa bil baglaň, çünki ýaşaýşyňyzyň we ömrüňiziň uzaklygy Ondadyr. Bu Rebbiň ata-babalaryňyz Ybraýyma, Yshaga, Ýakuba bermegi wada eden ýurdunda ýaşamagyňyz üçindir».
Ýeşuwa Musanyň orunbasary saýlanýar
1 Musa ähli ysraýyl halkynyň öňünde sözüni soňlap, şeýle diýdi: 2 «Men häzir bir ýüz ýigrimi ýaşymda. Mundan beýläk men baştutan bolup biljek däl. Reb maňa: „Sen Iordandan aňry geçmersiň“ diýdi. 3 Hudaýyňyz Rebbiň Özi siziň öňüňizden geçer. Ol ähli halklary siziň öňüňizden ýok eder we siz olaryň ýerini mülk edinersiňiz. Rebbiň söz berşi ýaly, Ýeşuwa size baş bolup, derýadan geçer. 4 Reb amorlaryň hany Sihon bilen Ogy öldürip, olaryň ýurduny weýran edişi ýaly, bu halklary hem şeýle eder. 5 Reb olary size tabşyrar, siz hem olary meniň buýruşym ýaly edersiňiz. 6 Dözümli we mert boluň! Olardan gorkmaň, dowla düşmäň, sebäbi siziň bilen gitjek hut Hudaýyňyz Rebbiň Özüdir. Ol sizi hiç wagt ýeke taşlamaz, terk etmez». 7 Soňra Musa Ýeşuwany çagyryp, ähli ysraýyllaryň gözüniň alnynda şeýle diýdi: «Dözümli we mert bol, çünki Rebbiň ata-babalaryňyza wada eden ýurduna bu halk bilen gitjek ýeke-täk sensiň. Bu ýurdy olara mülk edip paýlap berjek hem diňe sensiň! 8 Rebbiň Özi seniň öňüňden gider. Ol seniň bilen bolar. Ol seni hiç wagt ýeke taşlamaz, terk etmez. Gorkma we dowla düşme!»
Kanun kitabyny unutmazlyk hakda
9 Soňra Musa şu Kanuny ýazyp, ony Rebbiň Äht sandygyny göterýän lewi ruhanylaryna we Ysraýylyň ähli ýaşulularyna berdi. 10 Musa olara şeýle buýruk berdi: «Her ýedinji ýylyň – karzlaryň geçilýän ýylynyň ahyrynda, Çatma baýramynda, 11 ähli ysraýyllar Hudaýyňyz Rebbiň huzuryna, Onuň Öz saýlajak ýerine gelenlerinde, siz şu Kanuny ähli ysraýyllara eşitdirip okaň. 12 Ähli halky: erkekleri, aýallary, çagalary, şeýle hem galalaryňyzda ýaşaýan gelmişekleri ýygnaň. Olar bu barada eşidenlerinde, Hudaýyňyz Rebden gorkup, bu Kanunyň ähli sözlerini yhlas bilen ýerine ýetirmegi öwrensinler. 13 Bu Kanuny bilmeýän olaryň çagalary hem Iordan derýasynyň aňyrsyndaky mülk ýerlerinde ýaşanlarynda muny eşidip, Hudaýyňyz Rebden gorkmagy öwrensinler». 14 Reb Musa: «Seniň ölmeli wagtyň golaýlaşdy. Ýeşuwany çagyr-da, ikiňiz hem Maňa ýüz tutulýan çadyra baryň, Men onuň etmeli wezipesini tabşyrjak» diýdi. Şeýlelikde, Musa bilen Ýeşuwa ikisi Rebbe ýüz tutulýan çadyra bardylar. 15 Reb çadyrda bulut sütüni görnüşinde peýda boldy. Bulut sütüni çadyryň girelgesinde durdy. 16 Reb Musa şeýle diýdi: «Tizara sen ölüp, ata-babalaryňa gowşarsyň. Şondan soň bu halk barýan ýerindäki hudaýlara, öz aralaryndaky keseki hudaýlara baglanyp, ahlaksyzlyga ýüz urar. Olar Meniň bilen eden ähtini bozup, Meni terk ederler. 17 Şol gün Meniň gahar-gazabym olaryň üstünden iner. Men olary terk edip, olardan ýüz öwrerin. Olar şobada heläk bolarlar, olaryň üstünden köp bela-beterler iner. Şol gün olar: „Aramyzda Hudaýymyzyň ýokdugy sebäpli, bu bela-beterler biziň üstümizden indimikä?“ diýerler. 18 Olaryň başga hudaýlara tarap öwrülip, eden ähli erbetlikleri üçin, şol gün Men olardan hökman ýüz öwrerin. 19 Şonuň üçin hem indi bu aýdymy ýazyp alyň we ysraýyllara öwrediň, olar okasynlar. Şonda bu aýdym Maňa ysraýyllaryň garşysyna şaýat bolar. 20 Çünki Men olary ata-babalaryna wada eden ýurduma – süýt we bal akýan ýurda getirenimde, olar iýip-içip, garynlary dok bolup mesirgäp, başga hudaýlara sygynyp, olara gulluk ederler. Meni ýigrenip, Meniň ähtimi bozarlar. 21 Başlaryna ençeme agyr külpetler inende, olaryň nesilleri bu aýdymy dillerinden düşürmezler, şonda bu aýdym olara şaýatlyk eder. Çünki Men wada eden ýurduma olary getirmezden öň hem, hatda häzir hem olaryň nähili pikirdediklerini öňünden bilýärin». 22 Edil şol gün Musa bu aýdymy ýazyp, ysraýyllara öwretdi. 23 Soňra Reb Nunuň ogly Ýeşuwanyň etmeli işlerini tabşyrdy we oňa: «Dözümli we mert bol, çünki ysraýyllary Meniň söz beren ýurduma getirjek sensiň. Men seniň bilen bolaryn!» diýdi. 24 Musa bu Kanuny onuň iň soňky sözüne çenli ýazyp gutardy 25 we Rebbiň Äht sandygyny göterýän lewilere şeýle buýruk berdi: 26 «Bu Kanun kitabyny alyp, Hudaýyňyz Rebbiň Äht sandygynyň ýanynda goýuň. Goý, ol şol ýerde size garşy şaýat bolup galsyn. 27 Çünki men siziň nähili başbozar we boýnuýogyn halkdygyňyzy gowy bilýärin. Men entek dirikäm, siz Rebbe garşy pitne turuzýarsyňyz, ölenimden soň, siz, gör, näçe gezek pitne turzarsyňyz! 28 Tireleriňiziň ähli ýaşulularyny we baştutanlaryňyzy meniň ýanyma ýygnaň. Men bu sözleri eşitdirip, olara aýtjak. Goý, asman bilen Ýer olara garşy şaýat bolsun. 29 Çünki ölenimden soňra, meniň size buýran ýolumdan çykyp, büs-bütin azgynçylyga baş urjakdygyňyzy men bilýärin. Wagt gelip, başyňyzdan bela-beter iner, sebäbi siz Rebbiň nazarynda pis iş edip, öz etmişleriňiz sebäpli Onuň gaharyny getirersiňiz».
Musanyň aýdymy
30 Soňra Musa bu aýdymyň sözlerini tutuş Ysraýyl jemagatyna eşitdirip, iň soňky sözüne çenli okady.
1 «Eý asman, gulak goý, Men sözläýin. Eý zemin, aýdýanlarymy eşit. 2 Taglymatym ýagyş deý ýagsyn, Sözlerim çyg deý düşsün. Ýagsyn ot üstüne çisňeýän ýagmyr deý, Maýsalaryň üstüne inýän çabga deý! 3 Çünki Rebbiň adyny jar ederin. Beýikdigi üçin Hudaýymyzy öwüň! 4 Ol Gaýadyr, işleri kämildir, Bütin ýollary hakdyr. Wadasynda durýan Hudaýdyr. Dogry hem adyldyr. 5 Bu azgyn hem ters nesil Oňa hyýanat etdi. Ýazygyňyz sebäpli indi siz Onuň çagalary dälsiňiz. 6 Eý, akmak hem nadan halk, Şumy Rebbe jogabyňyz? Sizi bejerip, ykrar eden. Ol – Ýaradan atamyz dälmi? 7 Öten günleri ýada salyň, Geçen nesillere nazar aýlaň. Ataňyzdan soraň, aýdyp bersin, Ýaşulularyňyz gürrüň bersin. 8 Mülk paýlanda özge halklara, Olary aýry-aýry bölüp çykanda, Çäk çekdi olara Beýik Alla Perişdeleriniň sanyna görä. 9 Öz halkydyr Rebbiň paýy, Öz paýy üçin Ýakuby miras aldy Ol. 10 Ol Ýakuby gurak bir ýurtdan tapdy, Güwläp ýatan çölden tapdy. Onuň gaýgy-aladasyny etdi, Gözüniň göreji deý gorap saklady. 11 Çagalarynyň üstüne ganat gerýän bürgüt deý, Höwürtgesinden olara uçmagy öwretdi. Ganatyny gerip, olary tutdy, Ganaty bilen olary daşady. 12 Oňa ýol görkezen ýeke-täk Reb boldy, Onuň bilen bolmady keseki hudaý. 13 Ony ýer ýüzüniň belentliginde gezdirdi, Meýdan önümi bilen naharlady. Gaýadan akan bal bilen, Çakmak daşdan çykan zeýtun ýagy bilen bakdy. 14 Sygyr ýagydyr goýnuň süýdi bilen, Semiz goç-guzular bilen, Başan ýurduň öküzleridir erkeji bilen, Iň saýlama bugdaý bilen bakdy. Üzümiň gyrmyzy ganyndan şerap içdi. 15 Ýöne Ýeşurun semredi, depmäge başlady. Garnyny ýag alyp agyrlaşdy. Özüni ýaradan Hudaýyndan ýüz öwürdi, Ret etdi Halasgär Gaýasyny. 16 Keseki hudaýlar bilen Ony gabandyrdylar, Nejis zatlar bilen gaharyny getirdiler. 17 Olar Hudaýa däl-de, jynlara, Tanamaýan hudaýlaryna, Ata-babalarynyň gorkmadyk hudaýlaryna, Ýaňy dörän hudaýlara gurban kesdiler. 18 Sen özüňi ýaradan Gaýany unutdyň, Dünýä inderen Hudaýy ýatdan çykardyň. 19 Muny gören Reb olara gahary geldi, Olaryň ogul-gyzlaryny ret etdi. 20 Ol diýdi: „Gizläýin olardan ýüzümi, Soňuny göreýin olaryň. Çünki biderek nesildir olar, Biwepa perzentlerdir. 21 Olar hudaý bolmadyklar bilen Meni gabandyrdylar, Boş butlar bilen gaharymy getirdiler. Men hem millet bolmadyklar bilen olary gabandyraryn, Akmak bir halk bilen olaryň gaharyny getirerin. 22 Çünki ot bolup tutaşar Meniň gazabym, Ölüler dünýäsiniň düýbüne çenli ýanar. Ýeri nygmatlary bilen bile ýuwdar ol ot, Daglaryň binýadyny ýakyp kül eder. 23 Başlaryna belalar indererin, Oklarymy olara garşy ataryn. 24 Gowrup barýan gytlyk, ýakýan hassalyk, gyrgyn ýok eder olary. Iberýän ýyrtyjy haýwanlarym olara agyz salar, Ýerde süýrenýän ýylanlar zäherin pürker. 25 Ýigit ýa-da gyz bolsun, emýän körpe ýa çal goja, parhy ýok, Daşarda – gylyç heläk eder, içerde olary gorky öldürer. 26 Ynsanlar arasyndan olary dagytmakdy, Olar hakdaky ýatlamany öçürip taşlamakdy pikirim. 27 Emma duşmanyň öjükmeginden çekindim, Çünki duşman ýalňyş düşünmesin, ‘Bulary eden Reb däl eken, Biziň elimiz rüstem eken’ diýmesin. 28 Ysraýyl bir akylsyz halkdyr, Olarda hiç hili düşünje ýokdur. 29 Dana bolsadylar, muňa düşünerdiler, Soňunyň näme boljagyny öňünden aňardylar. 30 Ysraýyly Gaýasy satmadyk bolsa, Reb olary ele bermedik bolsa, Nädip bir duşman olaň müňüsini kowar, Iki kişi on müňüsini gaçyrar? 31 Çünki biziň Gaýamyz ýaly däl olaň gaýasy, Duşmanymyzyň özi hem bilýär muny. 32 Duşmanyň üzüm çybygy Sodom çybygyndan, Gomora baglaryndandyr. Üzümleri zäher-zakgun, Salkymlary ajydyr. 33 Şeraplary ýylan zäheridir, Kepjebaşyň öldürýän awysydyr. 34 Meniň ýanymda saklanmaýarmy bular, Hazynalarymda möhürlenen dälmi näme? 35 Öç Meniňkidir, jezalandyrjak Mendirin, Çünki aýaklarynyň taýýan wagty geler. Duşmanlaryň heläk boljak güni ýakyndyr, Jeza güni gaty golaýdyr“. 36 Şeýdip, Öz halkyny Reb aklar, Ol gulda hem, erkinde hem Ysgyn-mydar ýokdugyny görende, Öz bendelerine rehim-şepagat eder. 37 Soňra Ol diýer: „Hany, bularyň hudaýlary nirede? Hany olaryň bil baglan gaýasy? 38 Gurbanlyklaryň ýagyny iýen, Guýlan şeraplaryny içen Şol hudaýlaryňyz nirede? Goý, turup, size kömek etsin olar, Bolsunlar-da siziň penakäriňiz! 39 Indi görüň, ýeke-täk Hudaý Mendirin. Menden başga hudaý ýokdur! Öldürýän-de Mendirin, direldýän-de, Ýaralaýan-da Mendirin, sagaldýan-da. Gutuljak ýokdur Meniň elimden. 40 Elimi göge galdyryp, Ant içýärin: Men ebedi diri! 41 Men lowurdaýan gylyjymy çarhlap, Höküm etmek üçin elime alsam, Duşmanlarymdan ar alaryn, Meni ýigrenýänleň jezasyny bererin. 42 Ölenleriň hem ýesirleriň ganyndan, Uzyn saçly duşmanlaryň ganyndan Oklarymy serhoş ederin, Gylyjymy etden doýraryn“. 43 Onuň halky bilen şatlanyň, eý halklar! Çünki Ol gullarynyň ganynyň öjüni alar. Duşmanlaryndan aryny alar, Öz halkynyň ýurduny päklär, Olary günäsinden saplar». 44 Musa Ýeşuwa bilen gelip, bu aýdymyň ähli sözlerini halka eşitdirip okap berdi. 45 Musa bu sözleri tutuş Ysraýyla okap berenden soň, 46 olara şeýle diýdi: «Bu günki meniň size aýdan sözlerimiň ählisini ýüregiňizde saklaň. Çagalaryňyza buýruň, goý, olar bu Kanunyň ähli sözlerini yhlas bilen ýerine ýetirsinler. 47 Bular siziň üçin boş sözler däl-de, eýsem siziň durmuşyňyzdyr. Iordandan geçip, mülk edinjek ýurduňyzda şu aýdylanlar bilen siz uzak ömür sürersiňiz».
Musa Kengan ýurduny görýär
48 Reb şol gün Musa şeýle diýdi: 49 «Mowap ýurdundaky Ýerihonyň garşysyndaky Abarym daglarynyň biri bolan Nebo dagyna çyk. Ysraýyllara mülk edilip beriljek Kengan ýurduny gör. 50 Agaň Harunyň Hor dagynda ölüp, öz halkyna gowşuşy ýaly, sen hem şol çykan dagyňda ölüp, ata-babalaryňa gowuşarsyň. 51 Çünki ikiňiz hem Sin çölünde, Kadeş galasynyň golaýyndaky Meriba çeşmesinde, ysraýyllaryň öňünde Maňa dönüklik etdiňiz. Ysraýyllaryň arasynda siz Meniň mukaddesligimi ykrar etmediňiz. 52 Şonuň üçin hem, ol ýeri sen diňe uzakdan görersiň, emma Meniň ysraýyllara berjek ýerime girmersiň».
Musa Ysraýyl tirelerine pata berýär
1 Hudaýyň adamy Musanyň ölmezinden öň, ysraýyllara beren patasy, ine, şudur. 2 Ol şeýle diýdi: «Reb Sinaý dagyndan geldi, Halkyna Segirden dogdy, Paran dagyndan nur saçdy. Ýanynda on müňlerçe perişde bardy, Sag elinde lowlaýan ot bardy. 3 Ýa Reb, Sen çyndan halkyňy söýýärsiň! Ähli perişdeler goluň astynda. Olar aýagyňa ýykylyp, Senden görkezme alýarlar. 4 Ysraýyl jemagatyna miras hökmünde Musa bize Kanun berdi. 5 Ysraýyl tireleri birleşende, Halk baştutanlary ýygnanda, Reb Ýeşuruna patyşa boldy. 6 Ruben halky az adamly bolsa-da, Goý, ýaşasyn, ölmesin!» 7 Musa Ýahuda hakda şeýle diýdi: «Ýa Reb, Ýahudanyň perýadyny eşit, Ony öz halkyna getir, Onuň ellerine kuwwat ber, Duşmanyna garşy oňa ýardamçy bol!» 8 Lewi hakda şeýle diýdi: «Ýa Reb, Tummymyňy Lewä, Urymyňy sadyk guluňa ber. Ony Massada synadyň, Meriba çeşmesinde söweşdiň. 9 Ol: „Ata-enem bar diýip, Olara seretmedim“ diýdi. Doganyny tanamady, Çagalaryny unutdy. Çünki lewiler Seniň sözüňi tutdy, Seniň ähtiňi saklady. 10 Seniň hökümleriňi Ýakuba, Kanunyňy Ysraýyla öwreder. Seniň huzuryňda hoşboý buhur, Gurbanlyk sypaňda başbitin ýakma gurbanlygyny ýakar. 11 Ýa Reb, olara kuwwat ber, Elleriniň işini kabul et, Kim olara hüjüm edip ýigrense, Bilini omur, gaýdyp aýaga galmasyn!» 12 Benýamin hakda şeýle diýdi: «Ol Rebbiň iň gowy görýäni, howpsuz ýaşar, Beýik Alla bütin gün onuň üstüne ganat gerer, Ol Rebbiň dagynda mesgen tutar». 13 Ýusup hakda şeýle diýdi: «Reb onuň ýerine bereket bersin. Gökden ýagýan peşgeşler bilen, Ýer astyndaky çuň suwlar bilen, 14 Günde ýetişen saýlama hasyly bilen, Her pasylyň iň ajap miwesi bilen, 15 Gadymy daglaryň iň gowy iýmişi bilen, Müdimi depeleriň bolçulygy bilen, 16 Ýeriň iň gymmat peşgeşi we dolulygy bilen, Ýanýan çalyda Görneniň merhemeti bereket bersin. Bu bereketler öz doganlarynyň arasyndan Saýlanyp-seçilen Ýusubyň başyna ýagsyn. 17 Ol ilkinji doglan öküz ýaly haýbatlydyr, Ýabany öküziňki kimindir onuň şahlary. Bir şahy Efraýymyň on müňüsidir, Beýlekisi Manaşeniň müňüsidir. Ol halklary şahlary bilen süser, Ýeriň ol ujuna çenli olary kowar». 18 Zebulun hakda şeýle diýdi: «Eý Zebulun, ýola düşeniňde şadyýan bol, Sen bolsa, Ysakar, çadyryňda şatlan! 19 Halklary daga çagyrarlar, Ol ýerde dogry gurbanlyklar keserler. Deňizleriň baýlygyny, Gumda gömlen hazynany iýerler». 20 Gat hakda şeýle diýdi: «Gatyň mülküni giňeldene alkyş bolsun! Gat şir kimin ýaşaýar, Goly we başy goparyp taşlaýar. 21 Ol özi üçin iň mes ýeri saýlady. Çünki halk baştutanlarynyň ýygnagynda Serdaryň paýy oňa berlendir. Ysraýyl üçin Rebbiň adalatyny, Onuň hökümini ol ýerine ýetirdi». 22 Dan hakda şeýle diýdi: «Dan Başandan çykan, Şiriň çagasydyr». 23 Naftaly hakda şeýle diýdi: «Eý sen, Rebbiň merhemeti bilen, Onuň bereketi bilen dolan Naftaly, Günbatary we günortany mülk edinersiň». 24 Aşer hakda şeýle diýdi: «Ogullaryň iň bereketlisi Aşer bolsun! Doganlaryň iň eý görülýäni ol bolsun! Aýagyny zeýtun ýagyna batyrsyn! 25 Kiltleri demirden we bürünçden bolsun! Ömri näçe uzak bolsa, şonça-da howpsuz ýaşasyn!» 26 «Eý Ýeşurun, saňa kömek etmek üçin asmandan uçýan, Bulutlar arasyndan gudrat görkezýän, Seniň Hudaýyňa taý geljek ýokdur. 27 Penakäriň gadymdan bar bolan ebedi Hudaýdyr! Seni hemişe gollarynda göterer, Garşyňdan duşmanlaryňy kowar, Olary saňa ýok etmegi buýrar. 28 Şeýdip, Ysraýyl howpsuz ýaşar, Däne we şerabyň bol ýerinde, Ýakubyň mekany abadan bolar. Ol ýere asmandan çyg düşer. 29 Sen nähili bagtly, eý Ysraýyl! Seniň ýaly barmy başga? Sen Rebbiň halas eden halkysyň! Reb seni goraýan galkandyr, şanly gylyçdyr! Duşmanlaryň saňa ýaranjaňlyk ederler, Sen olaryň arkasyndan basarsyň».
Musanyň ölümi
1 Şundan soň, Musa Mowap düzlüginden Nebo dagyna, Ýerihonyň garşysyndaky Pisga depesine çykdy. Reb oňa şu ähli ýeri: Gilgatdan tä Dana çenli ýerleri, 2 tutuş Naftalyny, Efraýym we Manaşe topragyny, tutuş Ýahudadan Günbatar deňzine çenli bolan ýerleri, 3 Negep çölüni we Ýeriho jülgesinden Sogara çenli ýerleriň ählisini görkezdi. Ýeriho Palma galasy diýlip hem atlandyrylýardy. 4 Soňra Reb Musa şeýle diýdi: «Ine, seniň nesilleriňe bermegi Ybraýyma, Yshaga we Ýakuba söz beren ýerim şudur. Men saňa ony öz gözleriň bilen görmäge rugsat berýärin, emma sen ol tarapa geçmersiň». 5 Şeýdip, Rebbiň Öz buýruşy ýaly, Rebbiň guly Musa şol ýerde – Mowapda öldi. 6 Reb ony Mowapda, Beýtpegoryň garşysyndaky jülgede jaýlady. Emma şu güne çenli onuň jaýlanan ýerini hiç kim bilmeýär. 7 Musa ýüz ýigrimi ýaşynda öldi. Onuň gözleri kütelmändi, güýç-kuwwaty azalmandy. 8 Ysraýyllar Mowap düzlüginde otuz günläp Musanyň ýasyny tutdular. Musanyň ýas günleri sowuldy. 9 Nunuň ogly Ýeşuwa paýhaslylyk ruhundan dolupdy, çünki Musa onuň üstüne ellerini goýupdy. Rebbiň Musa buýruşy ýaly, ysraýyllar oňa gulak asdylar. 10 Şondan soň, Ysraýyldan Musa ýaly Reb bilen ýüzbe-ýüz görşen başga bir pygamber çykmady. 11 Reb ony Müsürde fyrowna, onuň ähli gullaryna we tutuş ýurduna bir topar alamatlar we mugjyzalar görkezmek üçin iberipdi. 12 Çünki tutuş Ysraýylyň gözüniň alnynda Musa ýaly bu ähli gudratlary, beýik we gorkunç işleri ýerine ýetiren başga hiç kim ýokdy.
Hudaýyň Ýeşuwa buýrugy
1 Reb Özüniň guly Musa ölenden soň, onuň kömekçisi Nun ogly Ýeşuwa şeýle diýdi: 2 «Meniň gulum Musa öldi. Indi Meniň ysraýyllara berýän ýerime barmak üçin, seniň özüň hem tutuş halk Iordan derýasyndan geçmäge taýýarlanyň. 3 Edil Musa söz berşim ýaly, her bir aýak basjak ýeriňizi Men size berjekdirin. 4 Günortadaky çölden başlap, demirgazykdaky Liwan daglaryna çenli, hetleriň tutuş ülkesi, gündogardaky beýik Perat derýasyndan günbatardaky Ortaýer deňzine çenli ýerler siziňki bolar. 5 Ömrüňiň bütin dowamynda hiç kim seniň garşyňda durup bilmez. Musa bilen bolşum ýaly, Men seniň bilen hem bile bolaryn. Senden hiç wagt bir ädim-de daşlaşmaryn, hiç wagt seni ýeke taşlamaryn. 6 Dözümli hem mert bol! Meniň olaryň ata-babalaryna ant içip, söz beren ýerimi eýelemekde sen şu halka ýolbaşçy bolmalysyň. 7 Diňe dözümli hem mert bol! Gulum Musanyň özüňe tabşyran tutuş kanunyny dykgat bilen ýerine ýetir. Nirä gitseň-de üstünlik gazanar ýaly, olardan hiç ýana sowulma. 8 Goý, bu Kanun kitaby seniň diliňden düşmesin. Şondaky ýazylanlaryň hemmesini dykgat bilen ýerine ýetirer ýaly, ony gije-gündiz aňyňda sakla, şonda seniň ähli işleriňde üstünlik we abadanlyk hemraň bolar. 9 Men saňa şeýle buýruk berýändirin: dözümli hem mert bol! Gorkma we dowla düşme, çünki sen nirä gitseň-de, nirede bolsaň-da, Hudaýyň Reb seniň bilendir!».
Ýeşuwa halka buýruklar berýär
10 Soňra Ýeşuwa halkyň ýolbaşçylaryna şeýle buýruk berdi: 11 «Düşelgäniň içinden geçiň we ilata: „Ýol üçin azyk harajatyňyzy taýýarlaň, sebäbi siz ýene üç günden Iordan derýasyndan geçip, Hudaýyňyz Rebbiň özüňize berjek ýerini eýelemäge gidersiňiz“ diýip tabşyryk beriň». 12 Ýeşuwa ruben, gat tirelerine we manaşe ýarym tiresine ýüzlenip şeýle diýdi: 13 «Rebbiň guly Musanyň aýdanlaryny ýadyňyza salyň. Ol size: „Hudaýyňyz Reb siziň rahatlygyňyz üçin bu topragy size berýär“ diýipdi. 14 Siziň aýallaryňyz, çagalaryňyz we mal-garalaryňyz, goý, Iordan derýasynyň gündogar tarapynda – Musanyň size beren ýerinde galsyn. Emma araňyzdaky ähli urşujylar ýaraglanyp, doganlaryňyzyň öňünden derýadan geçsinler. 15 Tä Reb doganlaryňyza-da siziňki ýaly parahatçylyk berýänçä we tä olar hem Hudaýyňyz Rebbiň özlerine berýän ýerini eýeleýänçäler, siz olara kömek ediň. Şondan soň siz Rebbiň guly Musanyň Iordan derýasynyň gündogaryndaky özüňize beren ýerine dolanyp gelip, oňa eýelik edersiňiz». 16 Olar Ýeşuwa şeýle jogap berdiler: «Bize buýran tabşyryklaryňyň ählisini ýerine ýetireris we nirä iberseň-de gideris. 17 Biz edil Musa boýun egşimiz ýaly, saňa hem boýun egeris. Ýöne Hudaýyň Reb elmydama Musa bilen bolşy ýaly, seniň bilen hem bile bolsun. 18 Kimde-kim seniň sözüňe garşy çykyp, seniň tabşyran her bir buýrugyňa boýun bolmasa, onuň jezasy ölümdir. Diňe dözümli hem mert bol!».
Rahap ysraýyl içalylaryna kömek edýär
1 Şeýlelikde, Nunuň ogly Ýeşuwa Şitimden iki ýaş ýigidi gizlinlikde içalylyk etmäge iberip: «Baryň, ol ýurdy we Ýeriho galasyny gözden geçirip geliň» diýdi. Olar gidip, jelepçilik bilen gününi görýän Rahap atly aýalyň öýünde düşlediler we gijäni geçirmek üçin ol ýerde galdylar. 2 Ýeriho hanyna: «Ýurdumyzy gizlinlikde gözden geçirmek üçin, gije bu ýere birnäçe näbelli ysraýyllar gelipdir» diýip habar berildi. 3 Şonda Ýeriho hany Rahaba şeýle buýruk iberdi: «Öýüňe gelen adamlary biziň elimize ber! Sebäbi olar biziň tutuş ýurdumyzy gözden geçirmek üçin gelipdirler». 4 Emma bu aýal ol iki adamy öz öýünde gizledi hem-de hanyň iberen adamlaryna: «Dogrudan-da, meniňkä adamlar geldiler, ýöne olaryň niredendiklerinden meniň habarym ýok. 5 Olar garaňky düşüp, gala derwezesiniň ýapylýan wagty çykyp gitdiler, olaryň nirä gidendiklerini men bilemok. Haýal etmän yzlaryndan kowsaňyz, siziň olary ele salmagyňyz mümkin» diýdi. 6 Emma Rahap ol adamlary üçegiň ýokarsyna çykaryp, ol ýerdäki zygyr üýşmeginiň arasynda gizläpdi. 7 Kowguçylar olary gözläp, tä Iordan derýasynyň güzerine çenli gitdiler. Olar çykan badyna, derwezäni ýapdylar. 8 Bu adamlar ýatmankalar, Rahap tamyň üçegine çykyp, olaryň ýanyna geldi 9 we olara şeýle diýdi: «Rebbiň bu ýurdy size berendigini men bilýärin. Bizi gorky gurşap aldy we bu ýeriň ähli ilaty siz sebäpli dowla düşdi. 10 Müsürden çykanyňyzda, Rebbiň siziň öňüňizde Gyzyl deňziniň1 suwuny guradandygyny biz eşitdik. Iordan derýasynyň gündogaryndaky amorlaryň Sihon hem-de Og diýen iki hanyny siziň bütinleý ýok edendigiňizden hem habarymyz bar. 11 Bulary eşidenimizde, ýüregimiz bükgüldedi, sizden gorkymyz sebäpli bizde ysgyn-mydar galmady. Siziň Hudaýyňyz Reb gökde hem, ýerde hem Hudaýdyr. 12 Şoňa görä-de, meniň size rehimdarlyk edişim ýaly, siziň hem maňa we atamyň maşgalasyna rehim etjekdigiňize öz Hudaýyňyz Rebden ant içiň. Size doly ynanar ýaly maňa bir nyşan beriň. 13 Meniň ata-enemi, erkek we aýal doganlarymy, olara degişli bolanlaryň hemmesini diri galdyrjakdygyňyza, bizi ölümden halas etjekdigiňize söz beriň». 14 Olar Rahaba: «Eger biziň işimiziň syryny açmasaň, onda, goý, janymyz size pida bolsun! Reb bu ýurdy bize beren wagtynda, biz hem size, hakykatdan-da, rehimdarlyk ederis» diýdiler. 15 Ol aýalyň öýi galanyň diwarynda ýerleşýärdi. Rahap ol adamlary penjireden tanap sallap, aşak düşürdi. 16 Onsoň Rahap olara: «Kowguçylara duşmazyňyz ýaly daglyga tarap gidiň we olar yzyna dolanyp gelýänçäler, üç günläp ol ýerde gizleniň, soňra öz ýoluňyz bilen gidiberiň» diýdi. 17–18 Ol adamlar Rahaba şeýle diýdiler: «Eger biz bu ýurdy basyp alanymyzda, bizi aşak düşüren penjiräňe şu gyzyl ýüpi daňmasaň we kakaňy, ejeňi, doganlaryňy, ataňyň ähli maşgalasyny öz öýüňe ýygnamasaň, biz hem seniň içiren antyňdan azatdyrys. 19 Eger-de kimde-kim seniň öýüňden daşary çyksa, ol ölümini özünden görsün, bu biziň günämiz bolmaz, emma seniň bilen öýüňde bolan adama el göterilse, onda biz onuň ölümini öz üstümize alýarys. 20 Ýatdan çykarma, eger sen biziň işimiziň syryny açaýsaň, biz hem seniň içiren antyňdan azatdyrys». 21 Rahap: «Siziň aýdyşyňyz ýaly bolar» diýip, olary ugradyp goýberdi we olar gidensoň, gyzyl ýüpi penjirä daňdy. 22 Olar gidişine daglyga bardylar. Kowguçylar olary gözläp, ýoluň ähli ýerlerini agtardylar, emma tapmadylar. Kowguçylar yzyna dolanýançalar, olar üç günläp daglykda boldular. 23 Şeýlelikde, ol iki adam daglykdan geçip, yzyna gaýtdy. Olar Iordan derýasyndan geçip, Nunuň ogly Ýeşuwanyň ýanyna geldiler we bolan işleriň hemmesini oňa gürrüň berdiler. 24 Olar Ýeşuwa: «Dogrudan-da, Reb tutuş ýurdy biziň elimize beripdir. Ol ýerde ýaşaýan ähli halk biz sebäpli dowla düşýär» diýdiler.
Ysraýyllar Iordan derýasyndan geçýärler
1 Ýeşuwa we ähli ysraýyllar ir bilen turup, Şitimden çykyp ugradylar. Iordan derýasyndan geçmezden öňürti, olar gijäni geçirmek üçin onuň kenarynda düşlediler. 2 Üç günden soň ýolbaşçylar düşelgäniň içinden geçip, 3 halka şeýle buýruk berdiler: «Hudaýyňyz Rebbiň Äht sandygyny göterýän lewi ruhanylaryny gören badyňyza, öz düşelgäňiziň daşyna çykyp, olaryň yzyna düşüň. 4 Çünki siz öň bu ýoldan ýöräp görmändiňiz, olar size nirä gitmelidigini görkezerler. Olaryň yzy bilen ýöräň, emma gaty golaý barmaň, olar bilen araňyz iki müň tirsek bolsun». 5 Ýeşuwa halka ýüzlenip: «Iniňizizi tämizläň, sebäbi ertir Reb siziň araňyzda gudrat görkezip başlar» diýdi. 6 Soňra Ýeşuwa ruhanylara Äht sandygyny eginlerine göterip, halkyň öňünden ýöremegi buýurdy. Olar aýdylyşy ýaly etdiler. 7 Reb Ýeşuwa: «Şu gün Men seni ähli ysraýyllaryň gözüniň alnynda beýik adam etjek, goý, olar Meniň Musa bilen bile bolşum ýaly, seniň bilen hem bile boljakdygymy bilsinler. 8 Äht sandygyny göterýän ruhanylar Iordan derýasyna çala girip, aýaklary suwa degen badyna, sen olara durmaklygy buýur» diýdi. 9 Ýeşuwa ysraýyllara ýüzlenip: «Bäri geliň-de, öz Hudaýyňyz Rebbiň sözlerine gulak salyň» diýip, olary çagyrdy. 10 Ýeşuwa ýene-de şeýle diýdi: «Hudaýyňyz siziň öňüňizden şu halklary: kenganlary, hetleri, hiwileri, perizleri, girgaşlary, amorlary we ýabuslary kowup çykarjakdyr. Onuň şu etjek işlerinden siz diri Hudaýyň öz araňyzdadygyny bilersiňiz. 11 Ine, bütin ýer ýüzüniň Taňrysynyň Äht sandygy siziň öňüňizden Iordan derýasyndan geçer. 12 Şunlukda, siz Ysraýylyň on iki tiresiniň hersinden bir adamy saýlaň. 13 Bütin ýer ýüzüniň Taňrysy Rebbiň Äht sandygyny göterýän ruhanylaryň aýaklary Iordan derýasynyň suwuna degen badyna, ýokardan akýan suwlar kesilip, edil diwar ýaly bolup durar». 14 Şeýlelikde, adamlar çadyrlaryny ýygnap, Iordan derýasyndan geçmek üçin ugradylar, Äht sandygyny göterýän ruhanylar olaryň öňlerine düşdüler. 15 Şol wagty bugdaý oragy döwri bolansoň Iordan derýasynyň suwy joşup, ähli kenarlary bilen dolup daşýardy. Muňa garamazdan, Äht sandygyny göterýän ruhanylar derýanyň gyrasyna gelip, aýaklaryny suwa degren badyna, 16 derýanyň akymy togtady. Onsoň suwlar olardan uzakdaky Saretanyň golaýynda ýerleşýän Adama galasynyň deňinde ýygnanyp, bir üýşmek bolup durdy. Şeýle hem, Araba deňzine, ýagny Duz deňzine gelip guýýan suwlaryň akmasy bütinleý kesildi. Adamlar derýadan Ýeriho tarap geçdiler. 17 Rebbiň Äht sandygyny göterýän ruhanylar bolsa, tä ysraýyllaryň hemmesi gury ýerden geçip gutarýançalar, derýanyň hanasynyň ortasynda durdular. Şeýdip, ähli ysraýyl halky derýadan gury ýerden geçdi.
Ýadygärlik daşlary goýulýar
1 Ähli halk Iordan derýasyndan geçip bolandan soň, Reb Ýeşuwa: 2 «Halkyň arasyndan on iki sany adam, ýagny her tireden bir adam saýla. 3 Olara Iordan derýasynyň ortasyndan, edil ruhanylaryň aýagynyň duran ýerinden on iki sany daşy getirmegi buýur. Olar şol daşlary siziň gije düşlejek düşelgäňize getirip goýsunlar» diýdi. 4 Soňra Ýeşuwa her tireden saýlanan on iki adamy çagyrdy. 5 Ýeşuwa olara şeýle diýdi: «Öz Hudaýyňyz Rebbiň Äht sandygynyň öňünden ýöräp, Iordan derýasynyň ortasyna tarap gidiň. Ysraýyl halkynyň tire sanyna görä, her biriňiz egniňize bir daşy göterip getiriň. 6 Bu daşlar siziň üçin ýadygärlik bolsun. Geljekde çagalaryňyz sizden bu daşlaryň nämäni aňladýandygyny soranlarynda, bular size subutnama bolar. 7 Ysraýyllar üçin Rebbiň Äht sandygynyň öňünde Iordan derýasynyň suwunyň kesilendigini, Äht sandygy göterilip getirilende, suwlaryň yza çekilendigini olara gürrüň beriň. Şeýlelikde, bu daşlar ysraýyllar üçin asyrlar boýy subutnama bolar». 8 Ysraýyllar Ýeşuwanyň tabşyryşy ýaly etdiler. Olar Rebbiň Ýeşuwa buýruşy ýaly, Ysraýylyň her tiresi üçin bir daşy – on iki sany daşy Iordan derýasynyň ortasyndan düşelgä getirip, olary şol ýerde goýdular. 9 Ýeşuwa hem başga on iki sany daşy Iordan derýasynyň ortasynda, Rebbiň Äht sandygyny göterýän ruhanylaryň duran ýerinde goýdy. (Ol daşlar biziň günlerimizde hem şol ýerde dur). 10 Ysraýyllara berjaý etmeli diýip, Rebbiň Ýeşuwa beren hemme buýrugy ýerine ýetýänçä, Rebbiň Äht sandygyny göterýän ruhanylar Iordan derýasynyň ortasynda durdular. Bu Musanyň Ýeşuwa diýşi ýaly boldy. Ysraýyllar derýadan çaltlyk bilen geçdiler. 11 Olaryň hemmesi geçip bolandan soňra, Rebbiň Äht sandygyny göterýän ruhanylar geçdiler we olar halka baş bolup, adamlaryň öňünden ýörediler. 12 Rubenler, gatlar we manaşe ýarym tiresi Musanyň aýdyşy ýaly, ýaraglanyp ysraýyllaryň öňünden geçdiler. 13 Güýçli urşujylaryň kyrk müňe golaýy Rebbiň huzurynda söweşe taýýar bolup, Ýeriho düzlügine geldiler. 14 Şol gün Reb ähli ysraýyllaryň gözüniň alnynda Ýeşuwany sylanýan beýik adam etdi. Olar Musadan gorkuşlary ýaly, ömrüniň bütin dowamynda Ýeşuwadan hem gorkdular. 15–16 Reb Ýeşuwa: «Äht sandygyny göterýän ruhanylara: „Iordandan çykyň“ diýip buýruk ber» diýdi. 17 Ýeşuwa hem buýrugy ýerine ýetirdi. 18 Rebbiň Äht sandygyny göterýän ruhanylar suwdan çykyp, aýaklary gury ýere degen badyna, Iordanyň suwy ýene-de öz hanasyna öwrülip, öňküsi ýaly dolup-daşyp akyp başlady. 19 Ysraýyllar Iordandan birinji aýyň onunjy güni çykdylar we Ýeriho galasynyň gündogar tarapyndaky Gilgalda düşlediler. 20 Ýeşuwa olaryň Iordandan alan on iki sany daşyny Gilgalda goýdurdy. 21 Ol ysraýyllara şeýle diýdi: «Geljekde siziň nesilleriňiz öz atalaryndan bu daşlaryň nämäni aňladýandygyny soranlarynda, 22 siz olara ysraýyl halkynyň Iordan derýasynyň içinden gury ýer bilen geçendigini düşündiriň. 23 Çünki Gyzyl deňzinden geçenimizde, Hudaýyňyz Rebbiň biziň üçin onuň suwuny guradyşy ýaly, siz geçýänçäňiz Iordanyň suwuny-da guradandygyny olara aýdyň. 24 Ol muny ýer ýüzündäki ähli halklar Rebbiň beýik gudratyny bilsin diýip we Hudaýyňyz Rebden siz hemişelik gorkarsyňyz diýip etdi».
1 Iordan derýasynyň günbataryndaky ähli amor hanlary we deňziň ýakasynda ýaşaýan ähli kengan hanlary ysraýyllar Iordan derýasyndan geçýänçä, Rebbiň onuň suwuny gury ýere öwrendigini eşidenlerinde, olaryň ýüregi bükgüldedi. Ysraýyllar sebäpli olarda hiç hili güýç-gurbat galmady.
Ysraýyllar Gilgalda sünnetlenýärler
2 Şol wagt Reb Ýeşuwa: «Çakmak daşyndan pyçaklar ýasa we öň ysraýyllaryň ata-babalarynyň sünnetlenişi ýaly, bulary hem sünnetle» diýdi. 3 Şeýlelikde, Ýeşuwa özüne aýdylyşy ýaly etdi we sünnet edilýän ýer Gibegat Haralot diýlip atlandyryldy. 4 Ýeşuwanyň ysraýyllary näme üçin sünnetländiginiň sebäbi şudur: Müsürden çykyp gaýdan, söweş ýaşyna ýeten ähli erkekler ýöriş edenlerinde ýolda, çölde öldüler. 5 Müsürden çykan şol erkekleriň hemmesi sünnetlenendi, emma ýoldaky çölde soňky doglan oglanlar sünnetlenmedikdiler. 6 Ysraýyl halky kyrk ýyllap çölde sergezdançylyk çekdi. Müsürden çykan urşujylaryň hemmesi öldi, çünki olar Rebbiň sözüne gulak asmandylar. Ata-babalaryna ant içip, söz beren süýt we bal akýan ýurdy Reb olara görkezmejekdigine kasam etdi. 7 Şol adamlaryň ogullary ösüp kemala geldi, emma olar sünnetlenmändiler, ine, şol sebäpli Ýeşuwa olary sünnetledi. 8 Halkyň ähli erkekleri sünnetlenip gutarlandan soň, olar gutulýançalar düşelgede galdylar. 9 Soňra Reb Ýeşuwa: «Bu gün Men sizden Müsür gulçulyk ryswasyny aýryp taşladym» diýdi. (Şol ýer häzirki güne çenli hem Gilgal diýlip atlandyrylýar). 10 Aýyň on dördi güni agşam ysraýyllar Ýeriho düzlügindäki Gilgalda düşlänlerinde Pesah baýramyny bellediler. 11 Ertesi gün birinji gezek olar Kenganyň hasylyndan petir we gowurga iýdiler. 12 Olar bu ýurduň önümlerinden birinji gezek iýenlerinde, şol günüň ertesi mannanyň ýagmasy galdy. Ysraýyllar şondan soň manna ýaganyny görmediler, şol ýyl olar Kenganyň ýerinde bitýän iýmitlerden iýdiler.
Ýeşuwa we gylyçly adam
13 Ýeşuwa Ýeriho galasyna golaý baryp, başyny galdyryp seredende, onuň eli syrma gylyçly duran bir adama gözi düşdi. Ýeşuwa onuň ýanyna baryp: «Sen hem biziňkileriň birimiň ýa-da duşmanmysyň?» diýip sorady. 14 Ol adam: «Hijisi hem däl. Men Rebbiň gökdäki goşunynyň serkerdesi, ýaňyja geldim» diýip jogap berdi. Ýeşuwa ýere ýüzin düşüp sežde etdi we oňa: «Agam, sadyk guluňyza näme hyzmat?» diýip sorady. 15 Rebbiň goşunynyň serkerdesi oňa: «Çarygyňy çykar, çünki seniň duran bu ýeriň mukaddes toprakdyr!» diýdi. Ýeşuwa aýdylyşy ýaly etdi. 16 Şol wagty Ýerihonyň derwezeleri ysraýyllardan gorkýandyklary üçin gulply goralyp saklanýardy. Hiç kim ol ýere girip-de, çykyp-da bilmeýärdi.
Ýerihonyň ýykylmagy
1 Onsoň Reb Ýeşuwa şeýle tabşyrdy: «Ine, Men Ýeriho galasyny we onuň edermen urşujylary bilen birlikde onuň hanyny seniň eliňe berýärin. 2 Ähli urşujylaryň bilen alty günüň dowamynda, günde bir gezek galanyň daşyndan aýlan. 3 Goý, ýedi ruhanynyň hersi goçuň şahyndan edilen bir surnaýy alyp, Äht sandygynyň öňünden ýöresin. Ýedinji gün siz galanyň daşyndan ýedi gezek aýlanyň, şol wagt ruhanylar hem surnaýlaryny çalsynlar. 4 Batly çalnan surnaýlaryň seslerini eşiden badyňyza, ähliňiz gaty sesiňiz bilen gygyryň, şonda galanyň diwarlary ýykylar. Şol wagt ähli adamlar galanyň içine kürsäp girsinler». 5 Ýeşuwa ruhanylary çagyryp, olara: «Rebbiň Äht sandygyny göteriň, ýedi sany ruhany bolsa goçuň şahyndan edilen ýedi surnaýy göterip, Rebbiň Äht sandygynyň öňünden ýöresin» diýdi. 6 Soňra ol öz adamlaryna galanyň daşyndan aýlanyp başlamagy we öňdäki ýaragly goşuna Rebbiň Äht sandygynyň öňünden ýöremekligi buýurdy. 7 Edil Ýeşuwanyň buýruşy ýaly, ýedi ruhany Rebbiň huzurynda surnaýlaryny çalyp, öňe ýörediler. Rebbiň Äht sandygyny göterýänler hem olaryň yzyna düşdüler. 8 Ýaragly goşun surnaýlaryny çalyp barýan ruhanylaryň öňünden gitdi we yzky gorag goşuny Rebbiň Äht sandygynyň yzyna düşdi. Tutuş şol wagt surnaý sesleriniň yzy üzülenokdy. 9 Emma Ýeşuwa öz adamlaryna: «Özüm buýruk berýänçäm, sesiňizi çykarmaň, agzyňyzdan bir söz hem çykmasyn, diňe aýdan wagtym gygyryň, diňe şol wagt gygyryň» diýdi. 10 Şeýlelikde, Ýeşuwa Rebbiň Äht sandygyny göterdip, ähli adamlar bilen bile galanyň daşyndan bir gezek aýlandy. Soňra adamlar yzylarna düşelgä dolanyp geldiler we olar gijäni şol ýerde geçirdiler. 11 Ertesi gün Ýeşuwa ir bilen turdy we ruhanylar Rebbiň Äht sandygyny göterip ugradylar. 12 Goçuň şahyndan edilen ýedi surnaýy göterip barýan ýedi ruhany surnaýlaryny dynman çalyp, Rebbiň Äht sandygynyň öňünden ýörediler. Ýaragly goşun olaryň öňünden barýardy. Yzky gorag goşuny Rebbiň Äht sandygynyň yzyndan gelýärdi. 13 Olar galanyň daşyndan ikinji gün hem bir gezek aýlandylar we yzlaryna düşelgä dolanyp geldiler. Olar şeýdip, alty gün aýlandylar. 14 Ýedinji gün olar irden turup, öňki ýörän ýollary bilen galanyň daşyndan ýedi gezek aýlandylar. Diňe şol gün olar galanyň daşyndan ýedi gezek aýlandylar. 15 Ýedinji aýlawda ruhanylar surnaýlaryny çalanlarynda, Ýeşuwa öz adamlaryna gygyrmagy buýrup, şeýle diýdi: «Gygyryň! Çünki Reb bu galany size berdi! 16 Bu gala we ondaky ähli zatlar Rebbe aýry goýlandygy üçin bütinleý ýok edilmeli. Jelepçilik bilen gününi görýän Rahapdan we onuň öýündäkilerden başga ýekeje adam hem diri galmaly däldir, sebäbi Rahap biziň iberen içalylarymyzy gizläp saklady. 17 Bütinleý ýok edilmeli zatlardan daşda duruň. Göz gyzdyryp, ol zatlardan ýekejesini alsaňyz-da, siz Ysraýyl düşelgesine weýrançylyk we betbagtçylyk getirersiňiz. 18 Altyn-kümüşden, misden we demirden ýasalan ähli gap-gaçlar Rebbe mukaddesdir. Olar Rebbiň gaznasyna goýulmalydyr». 19 Şeýdip, adamlar gygyrdylar, ruhanylar surnaýlaryny çaldylar. Goşun surnaýlaryň sesini eşiden badyna şeýle bir uly şowhun turuzdy welin, galanyň diwarlary ýykyldy. Şol wagt goşun gala tarap okduryldy we ony basyp aldy. 20 Şunlukda, olar hemme erkekdir aýallary, ýaşu-garrylary, şeýle hem mal-garalary, goýunlary, eşekleri gylyçdan geçirip bütinleý ýok etdiler. 21 Soňra Ýeşuwa Ýeriho galasyna we onuň daş-töweregine içalylyk etmäge giden iki ýaş ýigide: «Rahabyň öýüne baryň we oňa, onuň öýündäkilerine söz berşiňiz ýaly, olary daşaryk alyp çykyň» diýdi. 22 Ol iki ýaş ýigit Rahabyň öýüne gidip, ony, onuň ata-enesini, doganlaryny hem-de oňa degişli bolan adamlaryň hemmesini daşaryk alyp çykdy. Olar bu maşgalany tutuşlygyna getirip, Ysraýyl düşelgesiniň ýanynda ýerleşdirdiler. 23 Galany we onuň içindäki ähli zatlary otladylar, diňe altyn-kümüşden, misden we demirden ýasalan gap-gaçlar Rebbiň öýüniň gaznasyna goýuldy. 24 Ýeriho galasyna içaly bolup baranlary gizläp saklandygy üçin, Rahaby we onuň dogan-garyndaşlaryny Ýeşuwa diri galdyrdy. (Onuň nesilleri şu günki gün hem ysraýyllaryň arasynda ýaşaýarlar). 25 Şol wagt Ýeşuwa kasam edip, şeýle diýdi: «Kim bu Ýeriho galasyny täzeden gursa, goý, oňa Rebbiň huzurynda nälet siňsin! Onuň düýbüni tutan uly ogluny ýitirer, derwezesini diken körpe oglundan dynar!» 26 Şeýlelikde, Reb Ýeşuwa bilen elmydama bile boldy. Ýeşuwanyň şöhraty tutuş ýurda ýaýrady.
Akanyň günäsi we jezasy
1 Ýöne ýok edilmeli zatlardan almaly däl diýen buýruga ysraýyllaryň hemmesi boýun egmediler. Ýahuda tiresinden bolan Zeranyň çowlugy, Zabdynyň agtygy, Karmynyň ogly Akan Rebbe aýry goýlan zatlardan alandygy üçin, Rebbiň gahary ysraýyllaryň başyndan indi. 2 Ýeşuwa Ýerihodan birnäçe adamy Aý galasyna içalylyk etmek üçin iberdi. Aý galasy Beýteliň gündogar tarapynda, Beýtaweniň ýanynda ýerleşýärdi. Iberilen adamlar Aý galasyna gitdiler we ol ýerleri gowy gözden geçirdiler. 3 Dolanyp gelenlerinden soň, olar Ýeşuwa: «Ähli adamlaryň ol ýere gitmegi hökman däl, goý, iki-üç 2Gibegat Haralot – ýewreýçe bu at Pürçük kesilýän baýyrlyk diýmegi aňladýar. 3Gilgal – Bu ýewreýçe aýryp taşlamak sözüniň aýdylyşyna meňzeş. 4Manna – Bu ýewreýçe Bu näme? sözüniň aýdylyşyna meňzeş müň adam gitsin-de, Aý galasyny basyp alsyn. Onuň ilaty az, ol ýere tutuş goşuny sürmegiň geregi ýok» diýdiler. 4 Ysraýyllardan üç müňe golaý adam Aý galasyna tarap gitdi, emma Aý galasynyň ýaşaýjylary olary gaçmaga mejbur etdiler. 5 Aýyň halky olaryň otuz altysyny öldürdi we beýlekilerini bolsa derwezäniň agzyndan tä daş goparylýan ýere çenli kowalap, dagyň eteginde gyrdylar. Şonuň üçin ähli halkyň sussy basyldy we dowla düşüp, ýüregi ýarylara geldi. 6 Ýeşuwa we Ysraýylyň ýaşululary ýakalaryny ýyrtyp, özlerini ýüzinligine ýere oklap, başlaryndan gum sowrup, Rebbiň Äht sandygynyň öňünde tä agşama çenli ýas tutup ýatdylar. 7 Ýeşuwa şeýle diýdi: «Eý, Hökmürowan Reb, Sen näme üçin bu halky Iordandan bärik getirdiň ýa-da bizi amorlaryň elinde gyrdyrmak üçin getirdiňmi? Biz Iordandan geçmän, öňki ýerimizde galyp ýaşaberen bolsak bolmaýarmydy diýsene?! 8 Eý, Taňrym, ysraýyllar duşmanlaryndan ýeňse berip gaçanlaryndan soň, indi men näme aýdaýyn? 9 Eger kenganlar we beýleki halklar bu hakda eşitseler, olar biziň daşymyzy gabap alarlar hem-de biziň adymyzy ýer ýüzünden süpürip taşlarlar. Şonda Sen Öz beýik adyň üçin näme edip bilersiň?». 10 Reb Ýeşuwa şeýle diýdi: «Tur ýeriňden, näme üçin ýüzüňi ýere sallaýarsyň? 11 Ysraýyl günä iş etdi. Olar ýok edilmeli zatlardan alyp, Meniň olara buýran ähtimi bozdular. Olar şol zatlardan ogurladylar we ýalan sözläp, olary öz öý goşlarynyň arasynda gizläp goýdular. 12 Şonuň üçin hem ysraýyllar duşmanyň öňünde durup bilmediler. Olar uruşda ýeňse berip gaçdylar. Çünki olaryň özleri hem ýok edilip, ölüme sezewar edilmelidirler. Eger siz öz araňyzdaky şol ogurlanan zatlary aýryp ýok etmeseňiz, Men mundan beýläk siziň bilen bile boljak däl. 13 Ýeriňden tur-da, adamlary tämizle we olara ertire çenli inlerini tämizläp mukaddes etmeklerini buýur. Sebäbi Ysraýyl Hudaýy Reb şeýle diýýär: „Eý, Ysraýyl, ýok edilmeli zatlar seniň öz içiňde. Şoňa görä-de sen tä öz içiňden olary aýryp taşlaýançaň, öz duşmanlaryňyň öňünde durup bilmersiň. 14 Şonuň üçin hem ertir irden öz ähli tireleriňiz aýry-aýrylykda tire-tire bolup öňe çyksyn. Meniň görkezen tiräm urug-urug bolup öňe çyksyn. Meniň görkezen urugym bolsa, maşgala-maşgala bolup öňe çyksyn. Meniň görkezen maşgalam bolsa, goý, her biri ýeke ýekeden öňe çyksyn. 15 Ýok edilmeli zatlardan ogurlan adam görkezilip, tutuş maşgalasy, ähli emlägi özi bilen birlikde oda ýakylsyn, sebäbi ol Rebbiň ähtini bozdy we Ysraýylyň arasynda masgaraçylykly iş etdi“». 16 Ýeşuwa ertesi säher bilen turdy we ähli ysraýyllara tire-tire bolup öňe çykmaklaryny buýurdy we ýahuda tiresi görkezildi. 17 Soňra ýahuda tiresiniň uruglaryna öňe çykmaklaryny buýurdy we Zeranyň urugy görkezildi. Soňra Zeranyň urugy maşgalamaşgala bolup öňe çykdy we Zabdynyň maşgalasy görkezildi. 18 Onsoň Ýeşuwa Zabdynyň maşgalasyna ýeke-ýekeden öňe çykmagy buýurdy we Karmynyň ogly, Zabdynyň agtygy, Zeranyň çowlugy Akan görkezildi; ol ýahuda tiresindendi. 19 Soňra Ýeşuwa Akana: «Oglum, Ysraýyl Hudaýy Rebbi şöhratlandyr we Oňa şükür et. Indi bolsa, näme eden bolsaň maňa aýt, menden hiç zat gizleme» diýdi. 20 Akan Ýeşuwa: «Hakykatdanam, men Ysraýyl Hudaýy Rebbiň öňünde günä iş etdim. 21 Men olja alnan zatlaryň arasyndan owadan Şingar donuny, bäş gadak kümüş hem-de agramy bir ýarym gadak bolan altyn tokgasyny görenimde, gözüm gidip, olary ogurladym. Aşagyna kümüş goýup, men olary çadyrymyň içinde ýere gömdüm» diýip jogap berdi. 22 Ýeşuwa birnäçe adamy çadyry barlamaga iberdi. Olar göni çadyra kürsäp girdiler. Ýaňky aýdylan ähli zatlar aşagyna kümüş goýlup, ýere gömlen eken. 23 Olar bu zatlaryň hemmesini çadyrdan çykaryp, Ýeşuwanyň we ähli ysraýyllaryň duran ýerine getirip, Rebbiň huzurynda goýdular. 24 Ýeşuwa we ähli ysraýyllar Zeranyň çowlugy Akany we onuň ogurlan kümşüni, donuny, altyn bölegini, onuň ogul-gyzlaryny we ähli emlägini: öküzlerini, eşeklerini, goýunlaryny, çadyryny onuň özi bilen bile Akor jülgesine alyp geldiler. 25 Ýeşuwa Akana: «Biziň başymyza nähili bela getiren bolsaň, indi Reb şol bela-beteri seniň öz başyňdan inderer» diýdi. Soňra ähli ysraýyllar ony maşgalasy bilen bile daşlap öldürdiler we olary oda ýakdylar. 26 Akanyň üstünde uly daş üýşmegi emele geldi. Ol biziň günlerimize çenli saklanyp galypdyr. Diňe şondan soňra Rebbiň gahar-gazaby köşeşdi. Şonuň üçin ol ýer şu günler hem Akor jülgesi diýlip atlandyrylýar.
Günäniň galdyran yzalary
1 Soňra Reb Ýeşuwa şeýle diýdi: «Hiç zatdan gorkma we dowla düşme. Öz urşujylaryňyň ählisini al-da, göni Aý galasyna ýöriş et. Görýäňmi, Men Aý galasyny, onuň hanyny, adamlaryny we ýerini seniň eliňe berjekdirin. 2 Sen Ýeriho galasy bilen onuň hanyny näme eden bolsaň, Aý galasy bilen onuň hanyny hem şonuň ýaly et. Ýöne ondan olja alan zatlaryňyzy we mal-garalaryňyzy öz araňyzda paýlaşyň. Duýdansyz uruşmaga taýýar bolup, bir bölegiňiz galanyň ýeňsesinde bukuda oturyň». 3 Ýeşuwa we ähli goşun Aý galasyna gitmek üçin ýerlerinden turdular, Ýeşuwa olaryň arasyndan otuz müň sany edermen urşujyny saýlap alyp, olary gije ugratdy. 4 Ýeşuwa olara şeýle buýruk berdi: «Siz galanyň arka tarapynda, onuň ýeňsesinde bukuda oturarsyňyz. Galadan gaty uzaga gitmäň we hemmäňiz taýýar bolup duruň. 5 Men ýanymdaky ýoldaşlarym bilen gala golaý bararys. Şol wagt Aýyň ýaşaýjylary edil öňki gezekki ýaly biziň garşymyza çykyp ugrarlar welin, biz olardan gaçyp başlarys. 6 Olar biziň yzymyzdan kowalap gaýdarlar. Biz olaryň ünsüni galadan sowarys, sebäbi olar bizi edil öňki gezekki ýaly, özlerinden gaçýandyrlar öýderler. Biz olardan gaçýan mahalymyz, 7 siz bukudan çykyp, galany eýeläň. Çünki Hudaýyňyz Reb bu galany siziň eliňize berjekdir. 8 Galany eýeläniňizde, Rebbiň buýruşy ýaly, ony otlaň. Serediň, men size şeýle tabşyrýandyryn!». 9 Şeýlelikde, Ýeşuwa olary ugratdy. Olar bukuda oturmak üçin gitdiler. Olar Aý galasynyň günbatar tarapynda, Beýtel bilen Aýyň aralygynda ýerleşdiler, emma Ýeşuwa galan adamlar bilen gijäni düşelgede geçirdi. 10 Ýeşuwa ertesi irden turup, adamlaryň hemmesini ýygnady. Ol Ysraýyl ýaşululary bilen goşunyň öňüne düşüp, Aý galasyna tarap ugrady. 11 Onuň bilen bile urşujylaryň ählisi gitdi, olar galanyň esasy girelgesine golaýlaşdylar. Olar Aýyň demirgazyk tarapyndan gelip düşlediler. Indi olar bilen Aý galasynyň arasynda diňe jülge bardy. 12 Soňra Ýeşuwa bäş müňe golaý adamy galanyň günbatarynda, Beýtel bilen Aýyň aralygynda bukuda oturtdy. 13 Goşunyň agramly bölegi galanyň demirgazygynda, galan bölegi günbatarynda ýerleşdi. Ýeşuwa bolsa şol gijäni jülgede geçirdi. 14 Bu zatlary görende Aý galasynyň hany we onuň ähli adamlary çalt hereket etdiler. Han galanyň erkek adamlary bilen bile irden turup, şol wagtyň özünde Araba düzlüginiň öňüne, ysraýyllar bilen söweşmäge öňki ýere çykdy. Emma özi üçin galanyň ýeňsesinde duzak gurlandygyndan Aýyň hanynyň habary ýokdy. 15 Ýeşuwa we ähli ysraýyllar, hamala, olardan ýeňilýän ýaly bolup, çöle tarap gaçdylar. 16 Olaryň yzyndan kowmak üçin galadaky bar bolan ähli erkek adamlar çagyryldy. Olaryň hemmesi birigip, Ýeşuwanyň we onuň goşunynyň yzyndan kowalap, galadan daşlaşdylar. 17 Aýda we Beýtelde ysraýyllaryň yzyndan kowalamadyk ýekeje-de erkek adam galmady. Şeýdip, olar öz galasyny goragsyz, alaň-açyk galdyrdylar. 18 Şonda Reb Ýeşuwa: «Eliňdäki naýzany Aý galasyna tarap uzat, sebäbi Men ony seniň eliňe berjek» diýdi. Şeýlelikde, Ýeşuwa elindäki naýzasyny gala tarap uzatdy. 19 Ol elini uzadan badyna, bukuda oturanlar çalasynlyk bilen oturan ýerlerinden çykyp, gala tarap okduryldylar. Olar galany eýeläp, derrew ony oda berdiler. 20 Aý galasynyň adamlary yzlaryna seredende, galanyň tüssesiniň al-asmana galandygyny gördüler. Olaryň aňry hem, bäri hem gaçara ýeri ýokdy. Sebäbi çöle gaçyp barýan ysraýyllar hem kowguçylara garşy öwrülipdiler. 21 Ýeşuwa we ähli ysraýyllar bukuda oturanlaryň galany eýeländiklerini we galanyň tüssesiniň asmana galandygyny görüp, yzlaryna dolandylar we Aýyň adamlaryny gyrmaga başladylar. 22 Galany eýelän goşun duşmanyň öňünden çykyp, olary ysraýyllaryň ortalygynda galar ýaly edip, ähli tarapdan gabadylar-da, bir adamy hem diri galdyrman ýa-da gaçyrman, baryny gyrdylar. 23 Diňe Aý galasynyň hanyny diri tutup, ony Ýeşuwanyň ýanyna getirdiler. 24 Ysraýyllar Aý galasynyň ähli ilatyny olaryň özlerini kowalap elten ýerinde gyrdylar. Olaryň iň soňkusy öldürlenden soň, ähli ysraýyllar Aý galasyna tarap öwrüldiler we ol ýerdäkileri gylyç bilen weýran etdiler. 25 Tutuş Aý galasynda şol gün öldürilen ilatyň, aýal-erkek ählisiniň jemi on iki müň sany boldy. 26 Ýeşuwa bolsa tä Aýyň ähli ilatyny bütinleý ýok edip gutarýançalar, uzadan naýzaly elini aşak goýbermedi. 27 Rebbiň Ýeşuwa buýruşy ýaly, ysraýyllar ol galanyň diňe mal-garasyny we talap alan zatlaryny özlerine olja edip aldylar. 28 Şeýlelikde, Ýeşuwa Aý galasyny oda ýakdy we ony tä şu günlere çenli ömürlik harabaçylyga öwürdi. 29 Aýyň hanyny bolsa tä agşam düşýänçe agaçdan asyp goýdy. Gün ýaşan badyna, Ýeşuwa onuň jesedini agaçdan düşürip, galanyň derwezesiniň girelgesiniň öňüne taşlamagy buýurdy. Onuň üstüne tümmek edip, daş üýşürdiler. Şol daş üýşmegi biziň günlerimize çenli saklanyp galypdyr.
Ýeşuwa Musanyň kanunyny okaýar
30 Şol wagt Ýeşuwa Eýbal dagynda Ysraýyl Hudaýy Rebbe gurbanlyk sypasyny gurdy. 31 Rebbiň guly Musanyň ysraýyllara buýruşy we onuň Kanun kitabynda ýazylyşy ýaly, gurbanlyk sypasy demir degmedik daşlardan guruldy. Onuň üstünde Rebbe ýakma hem-de salamatlyk gurbanlyklaryny berdiler. 32 Ýeşuwa ysraýyllaryň gatnaşmagynda şol daşlaryň ýüzüne Musanyň kanunynyň nusgasyny ýazdy. 33 Ähli ysraýyllar, onuň ýaşululary, ýolbaşçylary, kazylary we olaryň arasyndaky gelmişekler Rebbiň Äht sandygyny göterýän lewi ruhanylarynyň garşysynda, olaryň hem aňry gapdalyndan, hem bäri gapdalyndan iki topar bolup durdular. Rebbiň guly Musanyň: «Hudaýyň ak patasyny almaly pursatyňyz gelende, şeýle duruň» diýip buýruşy ýaly edip, olaryň ýarysy Gerizim dagynyň öňünde, beýleki ýarysy bolsa Eýbal dagynyň öňünde durdular. 34 Soňra Kanun kitabynda ýazylyşy ýaly, Ýeşuwa ähli alkyş we nälet sözlerini ýekeme-ýeke gaty ses bilen okady. 35 Tutuş Ysraýyl jemagatynyň, aýallaryň, çagalaryň we olaryň arasyndaky gelmişekleriň öňünde Ýeşuwa Musanyň ähli buýruklaryny ýeke söz hem galdyrman okady.
Gibgonlylar ysraýyllary aldaýarlar
1 Ysraýyllaryň ýeňşi hakyndaky habar Iordanyň günbataryndaky ähli hanlara: het, amor, kengan, periz, hiwi, ýabus hanlaryna baryp ýetdi. Olar daglyklarda, günbatardaky baýyrlyklarda, şeýle hem Ortaýer deňziniň tutuş kenar ýakasyndan tä Liwana çenli aralykda ýaşaýan hanlardylar. 2 Olaryň hemmesi bilelikde bir güýje birleşip, Ýeşuwanyň we Ysraýylyň garşysyna söweşe çykdylar. 3 Emma golaýda ýaşaýan Gibgonyň ilaty Ýeşuwanyň Ýeriho we Aý galalaryny näme edendigini eşidenlerinde, 4 olar onuň ýanyna aldaw ýoly bilen barmagy ýüreklerine düwdüler. Olaryň bir topary ýol şaýyny tutup, köne horjunlaryny we ýyrtyk-ýyrtyk, ýama-ýama şerap meşiklerini eşeklerine ýükläp ýola düşdüler. 5 Olaryň aýaklaryndaky çaryklary köne-sana ýamalydy, egin-eşikleri sal-saldy we ähli ýol çörekleri gaty-guty hem heňlidi. 6 Olar Gilgaldaky Ýeşuwanyň düşelgesine gelip, oňa we ysraýyllara: «Biz siziň bilen ylalaşyk baglaşmak üçin uzak ýurtdan geldik» diýdiler. 7 Ysraýyllar hiwilere: «Belki, siz bize golaý ýaşaýansyňyz. Eger şeýle bolsa, biz siziň bilen nähili ylalaşyk baglaşaly?» diýdiler. 8 Olar Ýeşuwa: «Biz siziň sadyk gullaryňyz» diýdiler. Ýeşuwa olardan: «Siz kim we nireden geldiňiz?» diýip sorady. 9 Olar şeýle gürrüň berdiler: «Biziň ýurdumyz örän uzakda ýerleşýär, biz siziň Hudaýyňyz Rebbiň şöhratyny eşidip geldik. Biz Onuň Müsürde bitiren ähli işlerinden habarly. 10 Iordanyň gündogaryndaky iki amor hanyny – Heşbonyň Sihon hany bilen Aştarotda ýaşan Başanyň Og hanyny Onuň näme edendigini biz bilýäris. 11 Şonuň üçin ýaşulularymyz we ýurdumyzyň ähli adamlary bizi siziň ýanyňyza iberip: „Ýol harajaty üçin gerek zatlaryňyzy alyň-da, ysraýyl halkyny garşylamaga gidiň. Olara duşanyňyzda, halkymyzyň olaryň gullarydygyny aýdyp, olardan biziň bilen ylalaşyk baglaşmagyny haýyş ediň“ diýdiler. 12 Biziň çöreklerimize serediň, siziň ýanyňyza gaýdan günümiz öýde bulary düwenimizde, ýaňyja tamdyrdan çykandy. Häzir bolsa, siziň görşüňiz ýaly, bular gaty we heňli. 13 Ynha, bular biziň şerap meşiklerimiz. Biz olary dolduranymyzda, olar täzejediler, häzir bolsa olaryň hemmesi jaýryk-jaýryk boldular. Biziň egin-eşigimize we çarygymyza serediň. Uzak ýol olary sandan çykardy». 14 Şeýdip, ysraýyllar olaryň çöreklerinden dadyp gördüler, ýöne bu hakda Rebden maslahat soramadylar. 15 Ýeşuwa olar bilen ylalaşyk baglaşdy we olary diri galdyrjakdygyna söz berdi, jemagat baştutanlary hem ony tassyklap kasam etdiler. 16 Olar bilen ylalaşyk baglaşyp, üç gün geçenden soňra ysraýyllar olaryň, hakykatdan hem, goňşy bolup ýaşaýandyklaryny eşitdiler. 17 Ysraýyllar ýöriş edip, üç gün diýende olaryň Gibgon, Kepira, Beýerot, Kirýategarym galalaryna gelip ýetdiler. 18 Ysraýyllar olara hüjüm etmediler, sebäbi jemagat baştutanlary olara Ysraýyl Hudaýy Rebbiň adyndan kasam içipdiler. Soňra jemagat öz baştutanlaryna garşy nägilelik bilen hüňürdeşdi. 19 Emma baştutanlar tutuş halka ýüzlenip: «Biz olara Ysraýyl Hudaýy Rebbiň adyndan kasam etdik. Şonuň üçin hem biz olara degmeris. 20 Biz olar bilen şeýle ederis: öz eden kasamymyza Rebbiň gazaby başymyzdan inmez ýaly, olary diri galdyrarys. 21 Goý, olar ýaşabersinler» diýdiler. Şeýlelikde, jemagat baştutanlarynyň eden teklibi boýunça olar ähli halk üçin odun çapýançy we suw daşaýançy boldular. 22 Ýeşuwa gibgonlylary ýanyna çagyryp, olara: «Näme üçin siz bizi aldadyňyz? Siz: „Biz uzakda ýaşaýarys“ diýdiňiz, hakykatda bolsa biziň golaý goňşymyz ekeniňiz. 23 Şu pursatdan başlap, siz näletlendiňiz, siz indi bize hemişelik gul bolarsyňyz. Siz Hudaýymyň öýi üçin odun çapýançy we suw daşaýançy bolarsyňyz» diýdi. 24 Olar Ýeşuwa: «Hudaýyňyz Rebbiň ähli ýurtlary siziň eliňize bermegi we olaryň ýaşaýjylaryny gyrmagy Öz guly Musa buýrandygyny bize aýtdylar. Siz sebäpli biz öz janymyzyň howp astyndadygyny bildik we şonuň üçin hem şeýle etdik. 25 Ynha, indi biz seniň eliňde. Bize näme etmegi dogry we adalatly hasap etseň, şony-da edäý» diýdiler. 26 Şonda Ýeşuwa olary ysraýyllaryň elinden halas etmegi ýüregine düwdi, olary öldürmediler. 27 Şeýlelikde, Ýeşuwa hut şol günüň özünde jemagat üçin we Rebbiň Özüniň saýlan ýerindäki gurbanlyk sypasy üçin olary odun çapýançy we suw daşaýançy edip belledi. Olar bu günki gün hem şeýle işleri edýärler.
Ýeşuwa Güne saklanmagy buýurdy
1 Iýerusalimiň hany Adonysedek Ýeşuwanyň Aý galasyny basyp alyp, ony bütinleý ýok edendigini, onuň hanyny hem edil Ýerihony we onuň hanyny ýok edişi ýaly, gylyçdan geçirendigini eşitdi. Gibgonyň ýaşaýjylarynyň bolsa Ysraýyl bilen ýaraşyk baglaşyp, olaryň arasynda ýaşaýandyklaryny eşidende, 2 ol gaty gorkdy. Sebäbi Gibgon hem edil beýleki hanlaryň galalary ýaly bir uly galady. Ol Aý galasyndan hem uludy we onuň ähli adamlary edermen urşujylardy. 3 Iýerusalimiň hany Adonysedek şonuň üçin Hebronyň hany Hohama, Ýarmudyň hany Pirama, Lakyşyň hany Ýapyýa, Eglonyň hany Debire şeýle habar gönderdi: 4 «Meniň ýanyma gelip, Gibgona hüjüm etmäge ýardam ediň, sebäbi gibgonlylar Ýeşuwa hem-de ysraýyllar bilen ýaraşyk baglaşypdyrlar». 5 Soňra amorlaryň bäş sany hany: Iýerusalimiň hany, Hebronyň hany, Ýarmudyň hany, Lakyşyň hany we Eglonyň hany özleriniň ähli goşun toparlary bilen bilelikde bir ýere ýygnanyşdylar. Olar Gibgonyň daşyny gabap, olaryň üstüne çozdular. 6 Gibgonlylar Gilgaldaky düşelgesinde bolan Ýeşuwa: «Öz gullaryňdan el çekme, tizräk gel-de, bizi halas et. Bize kömek et, sebäbi daglykda ýaşaýan ähli amor hanlary biziň garşymyza güýç birikdiripdirler» diýip habar iberdiler. 7 Şeýlelikde, Ýeşuwa özüniň ähli goşuny, edermen urşujylary bilen bile Gilgaldan çykyp ugrady. 8 Reb oňa: «Gorkma, ol hanlaryň ählisini Men seniň eliňe berdim. Olaryň hiç biri seniň öňüňde durup bilmez» diýdi. 9 Gilgaldan çykanlaryndan soň, Ýeşuwa bütin gije ýol ýöräp, olaryň üstüne duýdansyz geldi. 10 Reb hem ysraýyllary gören badyna olaryň ýüreklerine howsala düşer ýaly etdi. Ysraýyllar olary Gibgonda derbi-dagyn etdiler. Beýthoron geçelgesine gidýän ýol bilen Azeka we Makeda çenli gaçanlarynyň yzyndan kowalap, olary gyrdylar. 11 Olar Beýthoron dagynyň eňňidiniň ugry bilen ysraýyllardan gaçanlarynda, Reb Azeka barýança olaryň üstüne gökden uly daşlar ýagdyrdy, olar gyryldylar. Uly daşyň aşagynda galyp ölenler ysraýyllaryň öldürenlerinden köp boldy. 12 Rebbiň amorlary ysraýyllaryň eline beren güni, Ýeşuwa Reb bilen gepleşdi we ysraýyllaryň gözleriniň alnynda şeýle diýdi: «Eý Gün, dur, Gibgonyň üstünde, Eý Aý, dur, Aýalon deräniň üstünde!». 13 Halk duşmanyndan ar alyp bolýança, Gün saklandy we Aý durdy. Bu Ýaşur kitabynda ýazylgy dälmi eýsem? Hawa, Gün asmanyň ortasynda saklandy we uzynly gün diýen ýaly ýaşmaga howlukmady. 14 Rebbiň adamzadyň sesini eşiden şol güni ýaly gün öňde-soňda hiç haçan bolmandy, çünki Reb ysraýyllar üçin söweşdi. 15 Soňra Ýeşuwa ähli ysraýyllar bilen bile Gilgaldaky düşelgä gaýdyp geldi. Ýeşuwa bäş amor hanyny gylyçdan geçirýär 16 Bäş han gaçyp, Makeda gowagynda gizlenipdiler. 17 Olaryň gizlenen ýeri tapylyp, Ýeşuwa habar berildi. 18 Ýeşuwa şeýle diýdi: «Uly daşlary gowagyň girelgesine söýäp goýuň we hanlara gözegçilik eder ýaly garawullar goýuň. 19 Emma siziň özüňiz ol ýerde galmaly dälsiňiz. Duşmanlaryňyzyň yzyndan kowup, arkadan gelip, olary ýok ediň. Galalaryna girmäge olara ýol bermäň, çünki Hudaýyňyz Reb olary siziň eliňize berdi». 20 Ýeşuwa we ysraýyllar olaryň iň soňkusyna çenli diýen ýaly ýok etdiler. Olaryň diri galanlarynyň birnäçesi gaçyp, berk galalara girip ýetişdiler. 21 Soňra tutuş goşun sag-aman Makedadaky düşelgä, Ýeşuwanyň ýanyna gaýdyp geldi. Bir adamyň hem ysraýyllara garşy geplemäge gurby çatmady. 22 Ýeşuwa adamlaryna: «Gowagyň agzyny açyň we şol bäş hany meniň ýanyma getiriň» diýip buýruk berdi. 23 Olar şeýle hem etdiler. Şol bäş hany: Iýerusalim, Hebron, Ýarmut, Lakyş we Eglon hanlaryny gowakdan çykaryp, 24 Ýeşuwanyň ýanyna getirdiler. Ýeşuwa ähli ysraýyllary çagyryp, özi bilen bile söweşen goşun ýolbaşçylaryna: «Öňe çykyň we aýaklaryňyzy bu hanlaryň boýnuna goýuň!» diýdi. Olar aýdylyşy ýaly etdiler. 25 Ýeşuwa ýene-de ol ýolbaşçylara: «Gorkmaň we dowla düşmäň! Dözümli we mert boluň! Çünki Reb siziň bilen söweşýän her bir duşmany şeýle etjekdir» diýdi. 26 Ol bu hanlary öldürip, olaryň jesetleriniň hersini bir agaçdan asyp goýdy. Olar agaçdan agşama çenli asylgy durdular. 27 Gün batanda, Ýeşuwanyň buýrugy boýunça olary alyp, öňki gizlenen gowagyna taşladylar we ullakan daşlar bilen gowagyň agzyny ýapdylar. Olar häzire çenli hem şol ýerde saklanyp galypdyrlar.
Ýeşuwa kenganlary basyp almagy dowam edýär
28 Şol günüň özünde Ýeşuwa Makedany basyp aldy. Onuň ilatyny we hanyny gylyçdan geçirdi. Ol ýerde ýekeje-de diri adam goýman, hemmesini bütinleý ýok etdi. Ýeşuwa Makedanyň hanyny hem edil Ýerihonyň hanyny näme eden bolsa şonuň ýaly etdi. 29 Soňra Ýeşuwa ähli ysraýyllar bilen Makedadan Libna gelip, onuň üstüne çozuş etdi. 30 Reb bu galany hem onuň hany bilen bile ysraýyllaryň eline berdi, olar onuň ähli ilatyny gyrgyna berdiler, ol ýerde ýekeje-de janly zat galdyrmadylar. Ýerihonyň hanyny näme eden bolsalar, onuň hanyny hem şeýle etdiler. 31 Ýeşuwa ähli ysraýyllar bilen Libnadan Lakyşa geldi, onuň daş-töweregini gabap, onuň üstüne çozuş etdi. 32 Söweşiň ikinji gününde Reb Lakyşy ysraýyllaryň eline berdi. Edil Libnadaky edişleri ýaly, ysraýyllar onuň içindäki adamlaryň ählisini gylyçdan geçirdiler. 33 Şol wagt Lakyşa kömek etmek üçin, Gezeriň hany Horam geldi. Ýeşuwa ony hem ähli adamlary bilen birlikde ýekejesini-de diri galdyrman gyrdy. 34 Ýeşuwa ähli ysraýyllar bilen Lakyşdan Eglona bardy. Onuň daş-töweregini gabap, onuň üstüne çozdy. 35 Ýeşuwa şol günüň özünde ony basyp aldy, onuň ähli ilatyny edil Lakyşdaky edişi ýaly, şol gün gylyçdan geçirip, bütinleý ýok etdi. 36 Ýeşuwa we bütin Ysraýyl Eglondan Hebrona baryp, onuň üstüne çozuş etdiler. 37 Olar galany basyp alyp, ony we onuň hanyny, obalaryny hem ondaky ähli adamlary gylyçdan geçirdiler. Edil Eglondaky ýaly edip, olar galanyň içinde ýekeje-de diri adam galdyrman, bütinleý ýok etdiler. 38 Soňra Ýeşuwa ähli Ysraýyl bilen Debire tarap yzyna öwrülip, oňa çozuş etdi. 39 Galasy bilen bile onuň hanyny we ähli obalaryny basyp aldy, ýekeje-de diri adam goýman, olaryň hemmesini gylyçdan geçirip, bütinleý ýok etdi. Olar Hebrona, Libna hem olaryň hanlaryna näme eden bolsalar, Debire we onuň hanyna hem şeýle etdiler. 40 Şeýdip, Ýeşuwa ähli ýeri: daglyk ýerleri, Negep çölüni, günbatar baýyrlyklary, dag eteklerini we olaryň ähli hanlaryny basyp aldy. Ysraýyl Hudaýy Rebbiň buýruşy ýaly, ol ýekeje-de diri adam galdyrman, ähli janly-jandary gyryp, bütinleý ýok etdi. 41 Ýeşuwa Kadeşbarneýanyň günortasyndan Gaza çenli, Goşeniň tutuş ýerini, Gibgonyň demirgazygyna çenli bolan ýerleri basyp aldy. 42 Şol bir wagtyň özünde Ýeşuwa ol ýerleriň ähli hanlaryny we olara degişli ýerleri basyp aldy, sebäbi Ysraýyl Hudaýy Rebbiň hut Özi Ysraýyl üçin söweşdi. 43 Şundan soň Ýeşuwa ähli ysraýyllar bilen bile Gilgaldaky düşelgä dolanyp geldi.
Ýeşuwanyň demirgazykdaky söweşi
1 Hasor hany Ýabyn ysraýyllaryň bu ýeňişleri hakynda eşidende, Madonyň hany Ýobaba, Şimron hanyna we Akşap hanyna, 2 şeýle hem, demirgazyk daglyklarda ýaşaýan hanlara, Kinnerediň günortasyndaky Araba düzlüginde, günbatar baýyrlykda we günbatar Napotdorda ýaşaýan hanlara, 3 gündogar we günbatar kengan hanlaryna, daglyklarda ýaşaýan amorlara, hetlere, perizlere, ýabuslara we Hermon dagynyň etegindäki Mispa ülkesinde ýaşaýan hiwilere kömek etmeklerini sorap habar iberdi. 4 Bu hanlar ähli goşunlary bilen geldiler, olaryň atlarynyň we arabalarynyň sany juda köpdi. Olaryň sany edil deňiz kenaryndaky çäge owuntygy ýaly köpdi, ägirt uly goşundy. 5 Ol hanlaryň hemmesi ysraýyllara garşy söweşmek üçin bir güýje birleşdiler we Merom çeşmesiniň ýanynda düşelge gurdular. 6 Reb Ýeşuwa: «Sen olardan gorkma, sebäbi ertir şu wagtlar Men olaryň ählisini öldürip, ysraýyllaryň eline berjekdirin. Siz olaryň atlarynyň toýnaklaryny döwüň we arabalaryny otlaň» diýdi. 7 Şeýlelikde, Ýeşuwa ähli urşujylar bilen bile Merom çeşmesine duýdansyz gelip, olaryň üstüne çozdy. 8 Reb olary ysraýyllaryň eline berdi. Ysraýyllar olary gylyçdan geçirdiler we Beýik Sidona, Misrepot Maýyma, gündogarda Mispe jülgesine çenli olaryň yzyndan kowup, olaryň iň soňkusyna çenli gyryp öldürdiler. 9 Ýeşuwa Rebbiň özüne buýruşy ýaly edip, olaryň atlarynyň toýnaklaryny döwdi, at-arabalaryny bolsa otlady. 10 Şol wagtyň özünde Ýeşuwa yzyna dolanyp gelip, Hasory basyp aldy we onuň hanyny gylyçdan geçirdi. (Hasor şol wagtky hanlyklaryň iň beýigidi). 11 Şeýle hem, ysraýyllar onuň içindäki ähli ýaşaýjylary gylyçdan geçirip, bütinleý ýok etdiler, ol ýerde ýekeje-de diri janly-jandar galdyrmadylar. Hasor galasyny bolsa oda berdiler. 12 Rebbiň guly Musanyň buýruşy ýaly, Ýeşuwa bu galalaryň hemmesini basyp alyp, onuň hanlarynyň ählisini gylyçdan geçirip, bütinleý ýok etdi. 13 Ysraýyllar Ýeşuwanyň otlan Hasor galasyndan başga, depelerde gurlan galalaryň hijisini otlamadylar. 14 Galadaky olja alnan ähli zatlary we mal-garalary özlerine aldylar. Ilatyny bolsa iň soňkusyna çenli gylyçdan geçirip gyrdylar, ýekejesini hem diri galdyrmadylar. 15 Edil Rebbiň Öz guly Musa buýruşy ýaly, Musa-da Ýeşuwa edil şonuň ýaly buýruypdy. Ýeşuwa buýrugy ýerine ýetirdi. Ol Rebbiň Musa beren buýruklarynyň ýekejesini-de galdyrman, ählisini berjaý etdi. 16 Şeýdip, Ýeşuwa şu ähli ýerleri: daglyklary, tutuş Negep çölüni, Goşeniň ähli ýerini, günbatar baýyrlyklary, Araba düzlügini we Ysraýyl daglyklaryny baýyrlary bilen, 17 Segir bilen ýanaşyk Halak dagyndan tä Hermon dagynyň günortasynda Liwan jülgesindäki Bagalgat galasyna çenli ýerleri basyp aldy we ol ýerleriň ähli hanlaryny boýun egdirip, olary gylyçdan geçirip öldürdi. 18 Ýeşuwa ol hanlaryň hemmesi bilen uzak wagtlap urşupdy. 19 Gibgonda ýaşaýan hiwilerden başga, ýekeje gala-da ysraýyllar bilen ýaraşyk baglaşmady. Beýlekileriň hemmesini söweşip aldylar. 20 Çünki ysraýyllara garşy söweşmekleri üçin olaryň ýüreklerini gatadan hut Rebbiň Özüdi. Edil Rebbiň Musa buýruşy ýaly, ysraýyllar olara hiç hili rehim-şepagat etmän, bütinleý ýok etdiler. 21 Şol wagt Ýeşuwa gidip, daglyklarda ýaşaýan anaklary gyrdy. Ýeşuwa Hebronda, Debirde, Anapda, tutuş Ýahuda we Ysraýyl daglyklarynda ýaşaýan anaklary galalary bilen birlikde bütinleý ýok etdi. 22 Ysraýyllaryň ýerinde anaklardan ýekejesi hem galmady. Diňe Gazada, Gatda we Aşdotda olaryň ýeke-tüki galdy. 23 Şeýdip, Ýeşuwa Rebbiň Musa basyp almaly diýen ýerleriniň hemmesini aldy we ol ýerleri bölüp, ysraýyllaryň tireleri boýunça olara mülk edip paýlap berdi. Şunlukda, ýer uruşdan dynyp rahatlandy.
Musanyň basyp alan hanlary
1 Ynha, ysraýyllaryň ýeňip alan ýerleriniň hanlary şulardyr. Ysraýyllar Iordan derýasynyň aňyrsyndaky gündogar tarapa uzalyp gidýän Arnon jülgesinden Hermon dagyna çenli bolan ýerleri we tutuş Araba düzlüginiň gündogar tarapyny basyp aldylar. 2 Hanlaryň biri Heşbonda ýaşan amor hany Sihondy. Onuň hanlygy Gilgadyň ýarysy we Arnon jülgesiniň ýakasyndaky Arogerden başlap, şol jülgäniň ortasyndaky galadan tä ammonlaryň araçägi bolan Ýabok derýasyna çenli aralygy öz içine alýardy. 3 Şeýle hem, ol Kinneret kölünden Araba deňzine, ýagny Duz deňzine çenli bolan ýerlere, Araba düzlüginiň gündogarynda Beýtýeşimoda çenli barýan ýerlere we günbatarda Pisga dagynyň etegindäki ýerlere eýelik edýärdi. 4 Beýleki han Başan hany Ogdy. Ol Aştarotda we Edreýde ýaşap, rapalaryň iň soňkularynyň biridi. 5 Onuň hanlygyna Hermon dagy, Salka, bütin Başandan Geşuryň we Magakadyň araçäklerine çenli, Gilgadyň ýarysy, heşbon hany Sihonyň meýdanynyň araçägine çenli ýerler girýär. 6 Rebbiň guly Musa we ysraýyllar olaryň hemmesini basyp aldylar. Musa olaryň ähli ýerlerini rubenleriň, gatlaryň we manaşe ýarym tiresiniň eýeçiligine berdi.
Ýeşuwanyň basyp alan hanlary
7 Ýeşuwa we ysraýyllar Iordan derýasynyň günbataryndaky ähli hanlary, Liwan jülgesindäki Bagalgatdan Segir bilen ýanaşyk Halak dagyna çenli ýerleri basyp aldylar. Ýeşuwa ol ýerleri bölüp, ysraýyllaryň tireleri boýunça mülk edip paýlap berdi. 8 Daglykda, baýyrlykda, Araba düzlüginde, dag eteklerinde, çöllükde we Negep çölünde ýaşaýan hetleriň, amorlaryň, kenganlaryň, perizleriň, hiwileriň we ýabuslaryň ýerlerini ysraýyllara mülk edip berdi. 9 Ynha, Ýeşuwa we ysraýyllar şu galalaryň hanlaryny basyp aldylar: Ýerihonyň, Beýteliň golaýyndaky Aýyň, 10 Iýerusalimiň, Hebronyň, 11 Ýarmudyň, Lakyşyň, 12 Eglonyň, Gezeriň, 13 Debiriň, Gederiň, 14 Hormanyň, Aradyň, 15 Libnanyň, Adullamyň, 16 Makedanyň, Beýteliň, 17 Tapuwanyň, Heperiň, 18 Apegiň, Laşaronyň, 19 Madonyň, Hasoryň, 20 Şimronmeronyň, Akşapyň, 21 Tagnagyň, Megidonyň, 22 Kedeşiň, Karmeldäki Ýoknegamyň, 23 Napotdoryň ýanyndaky Doruň, Jeliledäki Goýymyň we 24 Tirsanyň – jemi otuz bir hany basyp aldylar.
Ysraýyllaryň indiki basyp almaly ýerleri
1 Ýeşuwa garrap, gojalyk ýaşyna ýetende, Reb oňa şeýle diýdi: «Indi sen örän garradyň, emma basylyp alynmaly ýerler entek gaty kän. 2 Şol basylyp alynmaly ýerler şulardyr: piliştlileriň, geşurlaryň ähli ýerleri, 3 günortada ýaşaýan awymlylar, Müsüriň gündogaryndaky Şihor derýasyndan demirgazyk Ekronyň araçägine çenli ýerler. Bu ýerler kenganlaryň ýerleri hasaplanýar. Şeýle hem, oňa piliştlileriň bäş galasy: Gaza, Aşdot, Aşkelon, Gat we Ekron degişlidir. 4 Şeýle-de kenganlaryň tutuş ýeri, sidonlylara degişli Megary bilen amorlaryň araçägi Apeka çenli bolan ýerler. 5 Geballylaryň ýerleri, bütin gündogar Liwan, Hermon dagyna golaý ýerleşen Bagalgatdan tä Lebohamat girelgesine çenli bolan ýerler. 6–7 Liwandan Misrepot Maýyma çenli ähli daglyklar we olaryň ähli ilaty, hatda tutuş sidonlylar hem degişlidir. Olary ysraýyllaryň öňünden Meniň Özüm kowup çykararyn. Ýöne sen bu ýerleriň hemmesini Meniň buýruşym ýaly, bije atyp, ysraýyllaryň dokuz tiresine we manaşe ýarym tiresine mülk edip paýlap ber».
Iordanyň gündogaryndaky manaşe ýarym tiresiniň mülk ýeri
8 Rebbiň guly Musanyň rubenlere, gatlara we manaşe ýarym tiresine Iordan derýasynyň gündogaryndan beren mülk ýerleri şulardyr: 9 Arnon jülgesiniň gyrasyndaky Arogerden başlap, şol jülgäniň ortasyndaky gala hem-de tutuş Meýdeba tekizliginden Dibona çenli bolan ýerler. 10 Şeýle hem, Heşbonda hökümdarlyk eden amor hany Sihonyň ähli galalaryndan tä ammonlaryň araçägine çenli bolan ýerler. 11 Gilgat, Geşur, Magakat topragy, tutuş Hermon dagy we bütin Başandan tä Salka çenli bolan ýerler; 12 Aştarotda we Edreýde hökümdarlyk eden Başan hany Oguň ähli hanlygy degişlidir (Og han rapalaryň iň soňkularynyň biridi). Musa bulary derbi-dagyn edip, ýerlerinden kowup çykarypdy. 13 Emma ysraýyllar Geşuryň we Magakadyň ilatyny ýurtlaryndan kowup çykarmadylar. Olar şu güne çenli hem ysraýyllaryň arasynda ýaşaýarlar. 14 Musa diňe lewi tiresine mülk bermedi. Rebbiň Musa aýdyşy ýaly, lewileriň mirasy Ysraýyl Hudaýy Reb üçin ot üsti bilen berilýän gurbanlyklardyr.
Rubenleriň mülk ýeri
15 Musa ruben tiresine onuň uruglaryna görä mülk ýer beripdi. 16 Olaryň ýeriniň tutýan meýdany Arnon jülgesiniň gyrasyndaky Arogerden, jülgäniň ortasyndaky galadan we bütin Meýdeba tekizliginden ybaratdyr. 17 Şeýle hem, Heşbon galasy we tekizlikdäki ähli galalar: Dibon, Bamotbagal we Beýtbagal-megon, 18 Ýahsa, Kedemot we Meýpagat, 19 Kirýataým, Sibma we jülgäniň depesindäki Seretşahar, 20 Beýtpegor, Pisga dagynyň etegi we Beýtýeşimot. 21 Ine, tekizligiň üstündäki şu ähli galalar we Heşbonda hökümdarlyk eden amor hany Sihonyň ähli hanlygy. Musa Sihony we ýurdunda ýaşap, onuň tarapdary bolan Midýan hanlaryny: Ewini, Rekemi, Sury, Hury we Rebany basyp aldy. 22 Ysraýyllar öz öldüren adamlarynyň arasynda Begor ogly Bilgamy hem gylyç bilen öldürdiler, ol palçylyk bilen meşgullanýardy. 23 Rubenleriň araçägi Iordan derýasynyň kenary bolupdyr. Bu rubenleriň uruglaryna görä galalary we obalary bilen birlikde alan mülk ýerleri bolupdyr.
Gatlaryň mülk ýeri
24 Ynha, Musanyň gat tiresine onuň uruglaryna görä beren mülk ýerleri: 25 Ýazer galasy, Gilgadyň ähli galalary we ammonlaryň ýurdunyň ýarysy, Rabanyň gündogaryndaky Arogere çenli; 26 Heşbondan Ramatmispä we Betonyma çenli, Mahanaýymdan Debiriň araçägine çenli; 27 Beýtharam deresi, Beýtnimra we Sukot, Sapon, heşbon hany Sihonyň hanlygynyň galan bölegi. Onuň günbatar araçägi Iordandan Kinneret deňzine çenli bolupdyr. 28 Ine, gatlaryň uruglaryna görä galalary we obalary bilen birlikde alan mülk ýerleri şulardyr.
Gündogardaky manaşe ýarym tiresiniň mülk ýeri
29 Musa manaşe ýarym tiresine onuň aýry-aýry uruglaryna görä ýer paýlap beripdi. 30 Olaryň tutýan ýerleri Mahanaýym, tutuş Başan, Başan hany Oguň ähli hanlygy, Ýaýyryň ähli galalary – jemi altmyş gala; 31 Gilgadyň ýarysy, Aştarot we Edreý. (Başan hany Oguň hanlyk eden galalary). Bular Manaşeniň ogly Makyryň nesilleri üçin, Makyryň ogullarynyň ýarysyna olaryň uruglary boýunça berlen paý boldy. 32 Ynha, şular Musanyň Iordan derýasynyň aňyrsyndaky Mowap düzlüginde, Ýerihonyň gündogarynda paýlan mülk ýerleridir. 33 Emma Musa lewi tiresine mülk paý bermedi. Ysraýyl Hudaýy Rebbiň Öz aýdyşy ýaly, Özi olaryň mirasydyr.
Kengan ýerleriniň paýlanyşy
1 Ysraýyllaryň Kenganda alan mülk ýerleri şulardyr. Ol ýerleri Elgazar ruhany, Nunuň ogly Ýeşuwa we ysraýyl tireleriniň urugbaşylary olara mülk hökmünde paýlap berdiler. 2 Rebbiň Musanyň üsti bilen olara buýruşy ýaly, olar mülk ýerleri dokuz tiräniň we bir sany ýarym tiräniň arasynda bije atyşmak bilen paýlaşdylar. 3 Sebäbi Musa iki tirä we manaşe ýarym tiresine mülk ýeri Iordanyň gündogaryndan beripdi, emma lewi tiresine olaryň arasyndan mülk bermändi. 4 Ýusubyň nesilleriniň iki tiresi bolupdyr: manaşe we efraýym. Musa lewilere ýerden paý bermändi, olara ýaşamak üçin diňe galalary, maldarçylyk we başga emläkleri üçin öri meýdanlaryny beripdi. 5 Şeýlelikde, ysraýyllar ýerleri Rebbiň Musa buýruşy ýaly edip paýlaşdylar.
Kalep Hebrony mülk alýar
6 Ýahuda tiresinden birnäçe adam Ýeşuwanyň ýanyna Gilgala geldi. Olaryň arasyndan Keniziň agtygy Ýepunneniň ogly Kalep oňa şeýle diýdi: «Rebbiň Kadeşbarneýada ikimiz hakda Hudaýyň adamy Musa aýdan sözlerini bilýänsiň. 7 Rebbiň guly Musa ýeri gizlinlikde gözden geçirmek üçin Kadeşbarneýadan meni iberende, men kyrk ýaşymdadym. Şonda men oňa ýüregimdäki jogaby getiripdim. 8 Emma meniň bilen bile giden doganlarym halkyň ýüregine howsala saldylar, men bolsam diňe Hudaýym Rebbiň yzyna eýerdim. 9 Şol gün Musa kasam edip: „Aýagyňyň basjak ýerleri seniň we çagalaryňyň hemişelik mülki bolar, sebäbi sen tutuş kalbyň bilen Hudaýym Rebbiň yzyna eýerdiň“ diýipdi. 10 Şeýlelikde, Öz söz berşi ýaly, Reb meni diri galdyrdy, Rebbiň Musa söz beren döwründen bäri eýýäm kyrk bäş ýyl geçipdir. Şol döwür içinde ysraýyllar çölde azaşyp gezipdiler. Ine, indi men segsen bäş ýaşadym. 11 Bu günki gün hem men Musanyň özümi iberen günündäki ýaly gujurly. Söweşmäge heniz hem gujur-gaýratym ýetjek. 12 Şoňa görä-de, Rebbiň şol günki aýdan bu daglyklaryny maňa ber. Ol ýerde anaklaryň ýaşaýandygyny, galalarynyň uludygyny we olaryň berk saklanýandygyny şol gün özüň hem eşidipdiň. Rebbiň aýdyşy ýaly, men olary kowup çykararyn, Reb meniň bilen bile bolar». 13 Ýeşuwa Ýepunneniň ogly Kalebe ak pata berdi, oňa mülk ýer hökmünde Hebrony bagyş etdi. 14 Keniziň agtygy Ýepunneniň ogly Kalebiň Ysraýyl Hudaýy Rebbe ýürekden sygynandygy üçin, Hebron onuň hemişelik mülki bolup galdy. 15 Hebronyň öňki ady Kirýatarba eken. Arba anaklaryň arasynda iň beýik adam eken. Şunlukda, ýer uruşdan dynyp rahatlandy.
Ýahuda tiresiniň mülk ýeri
1 Bije atyşykda ýahuda tiresiniň uruglarynyň paýyna şu aşakdaky ýerler düşdi: günortada olaryň meýdany Edomyň araçägi bilen ne, günorta Sin çöllügine çenli baryp ýetýär. 2 Olaryň günorta araçägi uzalyp gidýän günortadaky aýlaglardan, Duz deňziniň gutarýan ýerinden başlanýar. 3 Soňra ol günorta Içýan geçidine tarap dowam edip, Sin çölünden geçýär. Kadeşbarneýanyň günortasyndan Hesrona we Addara çykyp, ol ýerden Karka tarap öwrülýär. 4 Soňra Azmondan geçip, Müsür derýasyna çenli uzalyp gidýär we Ortaýer deňzinde serhet gutarýar. Bu olaryň günorta araçägi bolar. 5 Ýahuda tiresiniň gündogar araçägi Duz deňzi bolupdyr. Bu gündogar araçäk demirgazyga tarap Iordan derýasynyň Duz deňzine guýýan ýerine çenli uzalyp gidýär. Demirgazykdaky araçäk Iordanyň deňze guýýan ýerinden, deňiz aýlagyndan başlanýar. 6 Bu ýerden araçäk Beýthogla çenli baryp, demirgazykda Beýtarabadan geçýär we Ruben ogly Bohanyň ady dakylan daşa çenli gidýär. 7 Soňra araçäk Akor jülgesinden Debire çenli ýokary galyp, demirgazykda akymyň günortasynda ýerleşýän Adummym baýyrlyklarynyň garşysyndaky Gilgala tarap öwrülýär. Araçäk bu ýerden Eýnşemeş çeşmesine çenli dowam edip, Eýnrogele ýetýär. 8 Bu ýerden araçäk ýabuslaryň galasy Iýerusalimde ýerleşýän düzlügiň günortasyndaky Benhinnom deresinden ýokary galýar. Soňra ol Benhinnom deresiniň günbatarynyň garşysyndaky daglaryň depesine çenli galyp, demirgazykdaky Rapa jülgesiniň ahyryna çenli barýar. 9 Daglaryň gerşinden araçäk Neptowa çeşmesiniň gözbaşyna tarap aýlanýar. Ol ýerden hem Epron daglygyndaky galalara tarap gelýär. Soňra ol Bagala (bu Kirýategarym) tarap aşak düşýär. 10 Soňra serhet günbatar Bagaladan Segir dagyna tarap aýlanýar, demirgazykda Kesalon galanyň Ýegarym daglaryna çenli gidip, Beýtşemeşe tarap öwrülýär we Timnanyň üsti bilen aýlanyp geçýär. 11 Ol ýerden Ekronyň demirgazyk tarapyna gidýär we Şikarona tarap aýlanyp, Bagala dagynyň üsti bilen Ýabneýele gelýär. Iň soňunda araçäk Ortaýer deňzinde gutarýar. 12 Ortaýer deňzi we onuň kenarlary günbatar araçägi emele getirýär. Ýahuda tiresiniň uruglarynyň ähli taraplaýyn araçägi, ine, şudur.
Kalep Hebrony we Debiri basyp alýar
13 Rebbiň buýruşy ýaly, Ýeşuwa ýahudalaryň ýeriniň bir bölegini şol tireden bolan Ýepunneniň ogly Kalebe berdi. Kalep Kirýatarbany, ýagny Hebrony aldy (Arba Anagyň atasydy). 14 Kalep ol ýerden Anagyň üç ogluny: Şeşaýy, Ahymany we Talmaýy çykaryp kowdy. Bular Anagyň nesilleridir. 15 Bu ýerden ol Debiriň ilaty bilen uruşmaga gitdi. Debire öň Kirýatseper diýilýärdi. 16 Kalep: «Ýeňiş gazanyp, Kirýatseperi basyp alana, gyzym Aksany gelin edip berjek» diýdi. 17 Bu galany Kalebiň inisi, Kenazyň ogly Otniýel basyp aldy. Şeýlelikde, Kalep öz gyzy Aksany oňa berdi. 18 Toý güni Aksa öz kakasynyň ýanyna gidip, ondan ýer dilemek üçin Otniýelden razylyk aldy. Aksa baryp, eşeginden düşende, Kalep ondan: «Gyzym, näme dilegiň bar?» diýip sorady. 19 Aksa kakasyna: «Maňa peşgeş bersene. Sen maňa Negep çölüniň gurak ýerlerini berdiň, maňa suw bulaklaryny-da beräý!» diýdi. Şunlukda, Kalep ýokarky we aşaky çeşmeleri hem oňa bagyş etdi. 20 Ine, ýahuda tiresi öz uruglaryna görä şu ýerleri mülk edip aldylar: 21 Edomyň araçäginiň golaýyndaky günorta Negep çölünde olara şu galalar degişlidir: Kabseýel, Eder, Ýagur, 22 Kina, Dimona, Adada, 23 Kedeş, Hasor, Ýytnan, 24 Zip, Telem, Begalot, 25 Hasorhadat, Kirýothesron (bu Hasor), 26 Amam, Şema, Molada, 27 Hasargada, Heşmon, Beýtpelet, 28 Hasarşugal, Beýerşeba, Bizýotiýa, 29 Bagala, Iýim, Esem, 30 Eltolat, Kesil, Horma, 31 Ziklag, Madmanna we Sansanna, 32 Lewawot, Şilhim, Aýyn we Rimmon: olaryň obalary bilen bile jemi ýigrimi dokuz gala. 33 Günbatar baýyrlyklarda: Eştawol, Sorga, Aşna, 34 Zanowa, Eýngannym, Tapuwa, Eýnam, 35 Ýarmut, Adullam, Soko, Azeka, 36 Şagaraýym, Adytaýym, Gedera, Gederotaýym: obalary bilen bile jemi on dört gala. 37 Senan, Hadaşa, Migdalgat, 38 Dilegan, Mispe, Ýokteýel, 39 Lakyş, Boskat, Eglon, 40 Kabbon, Lahmas, Kitliş, 41 Gederot, Beýtdagon, Nagama, Makeda. Bular obalary bilen bile on alty galadyr. 42 Libna, Eter, Aşan, 43 Ýeftah, Aşna, Nesiw, 44 Kegila, Akzyp, Mareşa: obalary bilen bile dokuz galadyr. 45 Ekron galasy we onuň ownukly-irili obalary. 46 Aşdodyň golaýyndaky ähli galalar we obalar, Ekrondan Ortaýer deňzine çenli, 47 Aşdot galasy we onuň ownukly-irili obalary, Gaza galasy we onuň ownukly-irili obalary bilen Müsür derýasyna we Ortaýer deňziniň kenarlaryna çenli. 48 Daglyklarda: Şamyr, Ýatyr, Soko, 49 Danna, Kirýatsanna (bu Debir), 50 Anap, Eştemo, Anym, 51 Goşen, Holon, Gilo – obalary bilen bile jemi on bir gala; 52 Araw, Duma, Eşgan, 53 Ýanum, Beýtapuwa, Apeka, 54 Humta, Kirýatarba (bu Hebron) we Sigor: obalary bilen bile dokuz gala; 55 Magon, Karmel, Zip, Ýuta, 56 Ýizregel, Ýokdegam, Zanowa, 57 Kaýyn, Gibga, Timna: obalary bilen bile on gala; 58 Halhul, Beýtsur, Gedor, 59 Magarat, Beýtanot, Eltekon – obalary bilen bile jemi alty gala; 60 Kirýatbagal (bu Kirýategarym) we Raba: obalary bilen bile iki gala; 61 Çöllükde: Beýtaraba, Midin, Sekaka, 62 Nibşan, Duz galasy, Eýngedi – obalary bilen bile jemi alty gala. 63 Ýahudalar Iýerusalimde ýaşaýan ýabuslary kowup çykaryp bilmediler. Ýabuslar bu günki gün hem ol ýerde ýahudalar bilen bile ýaşaýarlar.
Efraýym tiresiniň mülk ýeri
1 Ýusubyň nesilleriniň paýyna bije boýunça Ýerihonyň golaýyndaky Iordandan Ýeriho çeşmesiniň gündogaryna çenli bolan ýerler we Ýerihodan başlanyp, Beýtel daglygyna uzalyp gidýän çöllük düşdi. 2 Araçäk Beýtelden Luza çykyp, Atarotda ýaşaýan arkylaryň ýerine çenli barýar. 3 Soňra ol günbatara tarap aşak düşüp, ýapletleriň araçägine, aşaky Beýthoronyň we Gezeriň araçägine çenli gelip, deňizde tamamlanýar. 4 Şeýlelikde, manaşe we efraýym ýarym tireleri mülk ýerlerini aldylar.
Efraýym ýarym tiresine degişli ýerler
5 Efraýymlaryň uruglaryna görä alan ýerleriniň araçägi şular bolupdyr: olaryň mülk ýerleriniň gündogar araçägi Atarotaddar bolup, ol ýokarky Beýthorona çenli barýar. 6 Ol ýerden araçäk Ortaýer deňzi bilen dowam edip, Mikmetadyň demirgazygyna gelýär we Tanatşylonyň gündogar tarapyna öwrülip, Ýanowanyň gündogaryndan geçýär. 7 Ýanowadan Atarotaddara we Nagara çenli aşak düşüp, Ýeriho birigip, Iordana baryp ýetýär. 8 Araçäk Tapuwadan çykyp, günbatara Kana jülgesine tarap uzalyp gidýär-de, Ortaýer deňzine ýetip gutarýar. Ine, efraýym ýarym tiresine olaryň uruglaryna görä berlen ýerler şulardan ybarat. 9 Efraýym nesillerine bular bilen birlikde manaşelere degişli bolan galalardyr obalar hem bölünip berildi. 10 Efraýymlar Gezerde ýaşaýan kenganlary kowup çykarmadylar. Kenganlar şu günler hem efraýymlaryň işini etmäge mejbur edilip, olaryň arasynda ýaşap ýörler.
Günbatarda manaşe ýarym tiresine degişli ýerler
1 Şeýle hem, manaşe tiresi üçin hem bije atyldy, çünki Manaşe Ýusubyň ilkinji doglan ogludy. Manaşeniň ilkinji ogly, Gilgadyň kakasy Makyr ökde urşujy bolandygy üçin, bije boýunça oňa Gilgat we Başan berildi. 2 Galan manaşe tiresiniň uruglarynyň, ýagny Abigezer, Helek, Asryýel, Şekem, Heper we Şemida uruglarynyň hem bije boýunça paýlary bardy. Bular Ýusubyň ogly Manaşeniň erkek nesilleridi. 3 Manaşeniň ýuwlugy, Makyryň çowlugy, Gilgadyň agtygy, Heperiň ogly Selopehadyň ogul perzendi bolmandyr. Onuň diňe bäş gyzy bolupdyr, olaryň atlary şular: Mahla, Noga, Hogla, Milka we Tirsa. 4 Olar Elgazar ruhanynyň, Nunuň ogly Ýeşuwanyň we ýolbaşçylaryň ýanyna gelip, olara: «Reb Musa erkek garyndaşlarymyz bilen birlikde bize hem mülk ýer bermegi buýrupdy» diýdiler. Şeýlelikde, Ýeşuwa Rebbiň buýrugyna görä, olara hem erkek garyndaşlarynyň arasynda mülk berdi. 5 Manaşe tiresine Iordanyň gündogaryndaky Gilgatdan we Başandan başga-da, on paý ýer berildi. 6 Sebäbi Manaşeniň gyzlary hem edil ogullary ýaly mülk aldylar. Gilgadyň ýeri beýleki galan Manaşe nesillerine degişlidi. 7 Manaşeniň tutýan meýdany Aşerden başlap, Mikmetada çenli, ýagny Şekemiň gündogar tarapyna çenli uzalyp, ol ýerden araçäk günorta tarap Eýntapuwanyň ýaşaýjylaryna çenli ýetýär. 8 Tapuwa galasynyň daş-töweregi Manaşä degişlidi, emma Tapuwa galasy efraýymlylara degişli bolan Manaşeniň araçäginde ýerleşýärdi. 9 Soňra araçäk Kana akymynyň günorta tarapy bilen aşak düşýär. Akymyň günortasyndaky galalar Manaşede ýerleşseler-de, Efraýyma degişli bolupdyr. Manaşeniň araçägi akymyň demirgazyk tarapynda bolup, ol Ortaýer deňzinde gutarýar. 10 Günorta tarap Efraýyma, demirgazyk bolsa Manaşä degişli bolup, olaryň günbatar araçägi Ortaýer deňzi bolupdyr. Olaryň demirgazyk-günbatar tarapy – Aşer, demirgazyk-gündogar tarapy bolsa Ysakar bolupdyr. 11 Ysakardan we Aşerden manaşelere obalary bilen Beýtşeýany, Iblegamy, şeýle-de Doruň (bu deňiz kenarynda), Endoruň, Tagnagyň, Megidonyň ilatyny we obalaryny berdiler. 12 Manaşeler ol galalaryň ýaşaýjylaryny kowup çykaryp bilmediler we kenganlar öz ýerlerinde galyp, ýaşamaklaryny dowam etdirdiler. 13 Ysraýyllar güýçlenenden soňra, kenganlary özleri üçin mejbury iş edýänlere öwürdiler. Emma olary bütinleý kowup çykarmadylar.
Efraýymlar we manaşe ýarym tiresi ýene-de ýer soraýar
14 Ýusubyň nesilleri Ýeşuwa: «Näme üçin sen bize bir bije paý we bir mülk ýer berýärsiň? Biziň bolsa adam sanymyz köp, bizi Reb ýalkady» diýdiler. 15 Ýeşuwa olara: «Eger siziň adam sanyňyz köp bolsa we Efraýym daglyklary size darlyk edýän bolsa, onda tokaýlara gidiň-de, şol ýerde perizleriň we rapalaryň ýerinden özüňize ýer açyň» diýdi. 16 Ýusubyň nesilleri oňa: «Bu daglyk meýdanlar biziň üçin ýeterlik däl. Düzlükde ýaşaýan ähli kenganlaryň, şeýle hem, Beýtşeýanda, onuň obalarynda we Ýizregel jülgesinde ýaşaýanlaryň demirden söweş arabalary bar» diýdiler. 17 Soňra Ýeşuwa Ýusubyň nesilleri bolan manaşelere we efraýymlara ýüzlenip, şeýle diýdi: «Siz köp sanly we sizde uly güýç bar, şonuň üçin hem size diňe bir bije paý berip goýmaly däldir. 18 Daglyk meýdanlar siziňki bolar. Ol ýer tokaýlyk bolsa-da, siz ony arassalasaňyz, onuň daşky serhetlerine çenli siziňki bolar. Kenganlaryň demir arabalary bar bolsa-da, güýçli bolsalar-da, siz olary kowup çykarmagy başararsyňyz».
Galan ýerleriň paýlanylyşy
1 Tutuş ysraýyl jemagaty Şiloda ýygnanyşdy we ol ýerde Rebbe ýüz tutulýan çadyr guruldy. Çünki ähli ýerler ysraýyllara tabyn bolupdy. 2 Entek ysraýyllardan öz mülk ýerini almadyk ýene-de ýedi tire galypdy. 3 Şonuň üçin hem Ýeşuwa olara şeýle diýdi: «Siz haçana çenli ata-babalaryňyzyň Hudaýy Rebbiň özüňize beren ýerlerini almaga biperwaý garap gezjeksiňiz? 4 Her tireden üç adamy saýlaň, men olary ýerlere aýlanmaga iberjek, olar her tirä ýetýän mülk ýeri ýazga geçirsinler-de, meniň ýanyma alyp gelsinler. 5 Ýerleri mülk paýyny almadyk ýedi tiräniň arasynda bölsünler. Ýahudalar öz öňki ýerinde günortada galar, Ýusubyň nesilleri bolsa demirgazykdaky ýerinde galar. 6 Mülk ýeriň ýedi bölegini hem ýazga geçiriň-de, maňa getirip beriň. Men şu ýerde Hudaýymyz Rebbiň huzurynda siziň üçin bije ataryn. 7 Siziň araňyzda lewileriň paýy ýokdur, sebäbi olaryň paýy Rebbe ruhany hökmünde gulluk etmekdir. Gatlar, rubenler we manaşe ýarym tiresi eýýäm öz mülk ýerlerini Iordan derýasynyň gündogaryndan aldylar. Bu ýerleri olara Rebbiň guly Musa beripdi». 8 Şeýdip, adamlar ýola düşdüler. Ýeşuwa ýerleri öwrenmäge gidýän ol adamlara şeýle buýruk berdi: «Ähli ýerleri aýlanyp çykyň we ony ýazga geçiriň-de, yzyňyza meniň ýanyma geliň. Men bu ýerde Şiloda Rebbiň huzurynda siziň üçin bije atjakdyryn». 9 Şeýlelikde, adamlar ýerleriň içinden geçip, olary galama-gala ýedi bölege bölüp, gözden geçiriş kitabyna ýazdylar. Soňra olar Şilodaky düşelgä – Ýeşuwanyň ýanyna gaýdyp geldiler. 10 Ol ýerde Ýeşuwa Rebbiň huzurynda bije atyp, ýerleri ysraýyllaryň tirelerine özleriniň bölüşleri ýaly paýlady.
Benýamin tiresine degişli ýerler
11 Ilkinji bolup, benýamin tiresiniň uruglarynyň bijesi çykdy. Olaryň bijesine düşen paý ýahudalar bilen Ýusup nesilleriniň aralygyndaky ýerler boldy. 12 Olaryň araçäginiň demirgazyk tarapy Iordan derýasyndan başlanýar, soň araçäk demirgazykda Ýeriho gerşine çykyp, daglyklaryň üsti bilen günbatar tarapa öwrülip, ol Beýtawen çöllüginde gutarýar. 13 Bu ýerden araçäk ilerligine Luza (bu öňki Beýtel), ýagny Lusyň günorta gerşine çenli gelýär. Soňra aşaky Beýthoronyň günortasyndaky daglykdan Atarotaddara düşýär. 14 Soňra ol ýerden aýlanyp, daglaryň günbatar tarapyna öwrülýär, ýahudalara degişli bolan Kirýatbagala (öňki Kirýategarym) gelýär. Bu olaryň günbatar tarapynyň araçägidir. 15 Günorta araçäk Kirýategarymyň çetinden başlap, Neptowa çeşmesine çenli gelip ýetýär. 16 Soňra araçäk Benhinnom deresiniň ýanyndaky daglaryň etegine çenli aşak düşüp, Rapa deresine gelýär. Ol demirgazyga Hinnom deresine tarap aşak dowam edip, ýabuslaryň galasynyň günorta eňňidi bilen Eýnrogele baryp ýetýär. 17 Indi bolsa araçäk demirgazykdan aýlanyp, Eýnşemeşe gelýär. Soňra Adummym geçidiniň garşysyndaky Geliloda çenli uzalyp, Ruben ogly Bohanyň daşyna tarap aşak düşýär. 18 Soňra Beýtarabanyň demirgazyk eňňidi bilen geçip, Araba düzlügine tarap aşak düşýär. 19 Araçäk Beýthoglanyň demirgazygy bilen gidip, Duz deňziniň demirgazyk aýlagynda we günortada Iordanyň çetinde gutarýar. Bu olaryň günorta araçägi bolupdyr. 20 Olaryň gündogar araçägi Iordan bolupdyr. Bu benýamin tiresiniň uruglary boýunça ähli taraplaýyn araçäklenen mülk ýerleri bolupdyr. 21 Ynha, bular bolsa benýamin tiresiniň uruglary boýunça alan galalary: Ýeriho, Beýthogla, Emekkesis, 22 Beýtaraba, Samaraýym, Beýtel, 23 Awym, Para, Opra, 24 Kepar-ammony, Opny, Geba – obalary bilen bile jemi on iki gala. 25 Gibgon, Rama, Beýerot, 26 Mispe, Kepira, Mosa, 27 Rekem, Ýirpeýel, Tarala, 28 Sela, Haýelep, Ýabus galasy (bu – Iýerusalim), Gibga we Kirýategarym – obalary bilen bile on dört gala. Bu benýamin tiresiniň öz uruglaryna görä alan mülk ýeridir.
Şimgon tiresine degişli ýerler
1 Ikinji gezek şimgon tiresiniň uruglarynyň bijesi çykdy. Olaryň mülki ýahuda tiresiniň mülk ýeriniň içinden düşdi. 2 Şimgon tiresiniň mülk ýerleri şular bolupdyr: Beýerşeba, Şeba, Molada, 3 Hasarşugal, Bala, Esem, 4 Eltolat, Betul, Horma, 5 Ziklag, Beýtmarkabot, Hasarsusa, 6 Beýtlebaot, Şaruhen – obalary bilen bile on üç gala. 7 Aýyn, Rimmon, Eter, Aşan – obalary bilen bile dört gala. 8 Bagalatbegeriň we Negep çölündäki Ramanyň daş-töweregindäki obalar hem şoňa girýärdi. Şimgon tiresiniň öz uruglaryna görä alan mülk ýerleri, ine şulardyr. 9 Şimgon tiresine mülk ýer ýahudalaryň paýyndan bölünip berildi. Ýahudalaryň ýer paýlarynyň özlerinden artykdygy sebäpli, şimgon tiresi mülk ýerini olaryň paýyndan aldy.
Zebulun tiresine degişli ýerler
10 Üçünji gezek zebulun tiresiniň uruglarynyň bijesi çykdy. Olaryň mülk ýeriniň araçägi Saryda çenli uzalýar. 11 Araçäk günorta Margala çenli gidip, Dabbeşede baryp ýetýär we Ýoknegamyň gündogar akymyna gelýär. 12 Soň Saryddan yzyna gaýdyp, günüň dogýan tarapyna Kislot-tabora gelýär. Ol ýerden Daberada gelip, Ýapyýa tarap ýokary çykýar. 13 Ol ýerden gündogara Gathepere we Etkazyna tarap geçýär, soňra Rimmona tarap dowam edip, Nega tarap öwrülýär. 14 Demirgazyk araçäk Hannatona tarap aýlanyp, Ýyptahel jülgesinde gutarýar. 15 Katat, Nahalal, Şimron, Ýydala, Beýtullaham – obalary bilen bile on iki gala. 16 Zebulun tiresiniň uruglary boýunça alan mülk ýeri, olaryň galalary we obalary, ine şulardyr.
Ysakar tiresine degişli ýerler
17 Dördünji gezek ysakar tiresiniň uruglarynyň bijesi çykdy. 18 Olaryň ýerine şular degişlidir: Ýizregel, Kesullot, Şunem, 19 Haparaýym, Şiýon, Anaharat, 20 Rabyt, Kişýon, Ebes, 21 Remet, Eýngannym, Eýnhadda, Beýtpazzes. 22 Araçäk Tabora, Şahasuma, Beýtşemeşe ýanaşyp, Iordanda gutarýar – obalary bilen bile alty gala. 23 Ysakar tiresiniň uruglary boýunça alan mülk ýerleri, galalary we obalary, ine şulardyr.
Aşer tiresine degişli ýerler
24 Bäşinji gezek aşer tiresiniň uruglarynyň bijesi çykdy. 25 Olaryň araçägi Helkat, Haly, Beten, Akşap, 26 Alammelek, Amat, Mişal; günbatar Karmel dagyna çenli we Şihorlybnat galasyna çenli baryp ýetýär. 27 Soňra araçäk yzyna gündogara Beýtdagona tarap aýlanyp, Zebuluna, Ýyptahel jülgesine, demirgazykda Beýtemege we Negiýele barýar. Soňra ol demirgazykda Kabula, 28 Ebrona, Rehoba, Hammona, Kana we Beýik Sidona çenli dowam edýär. 29–30 Şundan soň serhet Rama öwrülip, berk Sur galasyna gelýär we ýene-de yzyna Hosa tarap aýlanyp, Ortaýer deňzinde gutarýar. Olaryň ýerlerine Mahalap, Akzyp, Umma, Apek, Rehop ülkeleri hem degişlidir. Olar obalary bilen bile jemi ýigrimi iki galadyr. 31 Aşer tiresiniň uruglary boýunça alan mülk ýerleri, galalary we obalary, ine, şulardan ybaratdyr.
Naftaly tiresine degişli ýerler
32 Altynjy gezek naftaly tiresiniň uruglarynyň bijesi çykdy. 33 Olaryň araçägi Helepden, Saganannymdaky dub tokaýlaryndan, Adamynekepden we Ýabneýelden Lakkuma çenli gelip, ol Iordanda gutarýar. 34 Serhet günbatara Aznottabora öwrülip, soň Hukoga barýar, günorta tarapdan Zebuluna, günbatar tarapdan bolsa Aşere we gündogar tarapdan Iordanyň ýakasynda bolan Ýahuda ýanaşýar. 35 Olara degişli bolan berk galalar şulardyr: Sidim, Ser, Hammat, Rakat, Kinneret, 36 Adama, Rama, Hasor, 37 Kedeş, Edreý, Eýnhasor, 38 Ýyron, Migdalel, Horem, Beýtanat we Beýtşemeş – obalary bilen bile on dokuz gala. 39 Bu bolsa naftaly tiresiniň uruglaryna görä düşen mülk ýerleri, olaryň galalary we obalarydyr.
Dan tiresine degişli ýerler
40 Ýedinji gezek dan tiresiniň uruglarynyň bijesi çykdy. 41 Olaryň paýyna düşen mülk ýerler şulardan ybarat: Sorga, Eştawol, Irşemeş, 42 Şagalbyn, Aýalon, Ýytla, 43 Eýlon, Timna, Ekron, 44 Elteke, Gibeton, Bagalat, 45 Ýehut, Beneýberak, Gatrimmon, 46 Meýýarkon we Ýafonuň garşysyndaky ýerler bilen Rakon. 47 Emma dan tiresine öz ýerlerini eýelemek agyr düşdi, olar Leşeme garşy söweşe çykyp, ony basyp aldylar. Olary gylyçlap öldürip, ýerlerini özlerine mülk edip aldylar we ol ýerde ýerleşdiler. Olar Leşeme Dan diýip, atalary Danyň adyny goýdular. 48 Ine, bu bolsa dan tiresiniň uruglary boýunça alan mülk ýerleri, olaryň galalary we obalarydyr.
Ýer paýlamak işi gutarýar
49 Mülk ýerleri araçäkläp bölüp gutaranlaryndan soň, ysraýyllar öz aralaryndan Nunuň ogly Ýeşuwa mülk paý berdiler. 50 Olar oňa Rebbiň buýrugy boýunça Efraýym daglygyndaky Timnatserah galasyny berdiler. Bu galany onuň özi sorapdy. Ýeşuwa bu galany täzeden gurup, ol ýerde ornaşdy. 51 Ine, şular Elgazar ruhanynyň, Nunuň ogly Ýeşuwanyň we Ysraýyl tireleriniň urugbaşylarynyň Rebbe ýüz tutulýan çadyryň girelgesinde, Şiloda Rebbiň huzurynda Ysraýyl tirelerine bije boýunça paýlap beren mülk ýerleridir. Şeýlelik bilen, olar ýerleri paýlamak işini gutardylar.
Gaçybatalga galalary
1 Reb Ýeşuwa şeýle diýdi: 2 «Ysraýyllara aýt: Men size Musanyň üsti bilen gaçybatalga galalary barada aýdypdym. Şolaryň haýsy galalar bolmalydygyny siz öz araňyzda kesgitläň. 3 Tötänlikden ýa-da ýalňyşlyk bilen adam öldüren ganhor ol ýere gaçyp, özüni gorap biler. Goý, ol galalar ganhorlar üçin öldürileniň hossaryndan gaçybatalga bolsun. 4 Kimde-kim şol galalaryň birine gaçyp barsa, ol adam galanyň girelgesinde, derwezäniň agzynda durup, şol galanyň ýaşulularyna eşitdirip, öz ýagdaýyny habar bersin. Olar ol adamy öz ýaşaýjylarynyň biri hökmünde kabul edip, oňa öz aralarynda galada ýaşamaga orun bererler. 5 Eger-de onuň yzyndan öldürileniň hossary ar almak üçin gelse, onda galadaky ýaşulular ganhory onuň eline bermeli däldirler, sebäbi ganhor onuň ýakynyny bilkastlaýyn öldürmändir. Öldüren adamy bilen onuň öň hiç hili duşmançylygy bolmandyr. 6 Jemagat üýşüp, ganhor barada höküm çykarýança we tä şol wagtky baş ruhany ölýänçä, goý, ol şol galada ýaşabersin. Soňra ol gaçyp gaýdan galasyna, öz öýüne dolanyp biler». 7 Şeýlelik bilen, olar Naftaly daglygynda Jelilede Kedeş galasyny, Efraýym daglygynda Şekemi we Ýahuda daglygynda Kirýatarbany (ýagny Hebron) bellediler. 8 Şeýle hem Iordan derýasynyň aňyrsyndan Ýerihonyň gündogarynda olar ruben tiresinden düzlükdäki çölde ýerleşýän Beseri, gat tiresinden Gilgatdaky Ramody, manaşe tiresinden Başandaky Golany bellediler. 9 Bu galalar ähli ysraýyllar üçin we olaryň arasynda ýaşaýan gelmişekler üçin bellenildi, ýagny kimde-kim ýalňyşlyk bilen adam öldüren bolsa, şol galalara gaçyp baryp, başyny gutaryp biler. Jemagat adalatly höküm çykarýança, ol ganhor öldürileniň hossarynyň elinden ölmez.
Lewilere berlen galalar
1 Lewi tiresiniň ýolbaşçylary Elgazar ruhanynyň, Nunuň ogly Ýeşuwanyň we ähli Ysraýyl tireleriniň urugbaşylarynyň ýanyna geldiler. 2 Lewiler Kengan ýurdunyň Şilo galasyna gelip, olara: «Reb bize Musanyň üsti bilen ýaşamak üçin galalar we iri şahly mallarymyz üçin bolsa öri meýdanlar bermegi buýrupdy» diýdiler. 3 Şeýlelikde, Rebbiň buýrugy boýunça ysraýyllar lewilere öz mülk ýerlerinden şu aşakdaky galalary we öri meýdanlaryny berdiler. 4 Ilkinji kohat urugynyň bijesi çykdy. Lewilerden bolan Harun ruhanynyň nesillerine bije boýunça ýahuda, şimgon we benýamin tirelerinden saýlanyp, on üç gala berildi. 5 Beýleki galan kohat urugyna bije boýunça efraýym, dan tirelerinden we manaşe ýarym tiresinden on gala berildi. 6 Gerşon urugy hem bije atyşykda ysakar, aşer, naftaly tirelerinden we Başandaky manaşe ýarym tiresinden özlerine on üç gala aldylar. 7 Merary urugy özlerine ruben, gat we zebulun tirelerinden on iki gala aldylar. 8 Şeýlelikde, ysraýyllar Rebbiň Musanyň üsti bilen buýruşy ýaly, bu galalary öri meýdanlary bilen birlikde lewilere bije boýunça paýlap berdiler. 9–10 Ysraýyllar lewilerden bolan kohat urugyndan Harunyň nesillerine ýahuda we şimgon tireleriniň haýsy galalaryny bermelidigini kesgitlediler, sebäbi olaryň bijesi birinji çykypdy. 11 Ysraýyllar olara Kirýatarbany (Arba Anagyň kakasydy) beripdirler. Bu Ýahuda daglygyndaky Hebron galasy bolupdyr, onuň daş-töweregini öri meýdan tutýar. 12 Emma galanyň ýakynyndaky açyk meýdanlaryny we onuň obalaryny bolsa Ýepunne ogly Kalep mülk ýer hökmünde alypdy. 13 Harun ruhanynyň nesillerine ganhorlar üçin gaçybatalga bolan Hebron galasyny we Libnany, 14 Ýatyry, Eştemowany, 15 Holony, Debiri, 16 Aýyny, Ýutany, Beýtşemeşi, olaryň her biriniň öri meýdanlary bilen bile bu iki tireden jemi dokuz gala berdiler. 17 Olar benýamin tiresinden hem şu galalary aldylar: Gibgony, Gebany, 18 Anatody we Almony, olaryň hersiniň öri meýdanlary bilen bile jemi dört gala. 19 Şu sanalan on üç gala öri meýdanlary bilen bile Harun ruhanynyň nesillerine berildi. 20 Lewileriň kohat nesliniň galan bölegi bije boýunça efraýym tiresinden galalar aldylar. 21 Olar ganhorlar üçin gaçybatalga bolan, Efraýym daglygyndaky Şekem galasyny, şeýle hem Gezeri, 22 Kibsaýymy, Beýthorony öri meýdanlary bilen bile olara berdiler. Bular jemi dört galadyr. 23 Olar dan tiresinden Elteke, Gibeton, 24 Aýalon we Gatrimmon galalaryny öri meýdanlary bilen bile aldylar. Bular jemi dört galadyr. 25 Olara manaşe ýarym tiresinden şu galalary: Tagnagy, Gatrimmony öri meýdanlary bilen bile berdiler – jemi iki gala. 26 Şu ýokarda sanalan on gala, öri meýdanlary bilen birlikde kohat nesilleriniň galan bölegine berildi. 27 Lewileriň gerşon urugyna manaşe ýarym tiresinden ganhorlar üçin gaçybatalga bolan Başandaky Golan galasy we Beýeşterag, olaryň öri meýdanlary bilen bile berildi – jemi iki gala. 28 Ysakar tiresinden bolsa olara Kişýon, Daberat, 29 Ýarmut, Eýngannym galalaryny we olaryň öri meýdanlaryny aldylar – jemi dört gala. 30 Aşer tiresinden olara Mişal, Abdon, 31 Helkat we Rehop galalary, olaryň hersiniň öri meýdanlary bilen bile berildi – jemi dört gala. 32 Olara naftaly tiresinden ganhorlar üçin gaçybatalga bolan, Jeliledäki Kedeş galasy, şeýle hem Hammotdor, Kartan galalary, öri meýdanlary bilen bile berildi – jemi üç gala. 33 Şu sanalan on üç gala, olaryň öri meýdanlary bilen birlikde gerşon urugyna berildi. 34 Lewileriň galan merary urugyna bolsa zebulun tirsinden galalar berildi. Olara Ýoknegam, Korta, 35 Rimmon, Nahalal galalary we olaryň hersiniň öri meýdanlary berildi – jemi dört gala. 36 Ruben tiresinden olara Beser, Ýahsa, 37 Kedemot, Meýpagat galalary we olaryň hersiniň öri meýdanlary berildi – jemi dört gala. 38 Gat tiresinden olara ganhorlara gaçybatalga edilip bellenen Gilgatdaky Ramot galasy we Makanaýym, 39 Heşbon, Ýazer galalary öri meýdanlary bilen bile berildi. Bular jemi dört galadyr. 40 Şeýlelikde, lewileriň galan merary urugynyň paýyna bije boýunça jemi on iki gala düşdi. 41 Ysraýyllardan lewilere mülk hökmünde berlen galalaryň jemi, öri meýdanlary bilen birlikde kyrk sekiz boldy. 42 Şol galalaryň her biriniň daş-töweregini öri meýdan gurşap alýardy. Öri meýdansyz ýekeje-de gala ýokdy. 43 Ynha, Reb ysraýyllaryň ata-babalaryna ant içip söz beren ýeriniň ählisini olara berdi. Olar bu ýerleri eýeläp, ol ýerde ýaşadylar. 44 Reb olaryň ata-babalaryna söz berşi ýaly, olara ähli tarapdan parahatçylyk berdi. Olaryň duşmanlarynyň ýekejesi hem olaryň öňünde durup bilmedi. Reb olaryň duşmanlaryny öz ellerine berdi. 45 Rebbiň Ysraýyl nesillerine beren wadalaryndan ýekeje sözi hem ýerine ýetmän galmady. Olaryň ählisi hakykat ýüzünde berjaý boldy.
Gündogar tireler öz mülklerine dolanýarlar
1 Soňra Ýeşuwa ruben, gat tirelerini we manaşe ýarym tiresini ýanyna çagyryp, 2 olara şeýle diýdi: «Siz Rebbiň guly Musanyň buýruklaryny ýerine ýetirdiňiz we meniň ähli tabşyryklaryma boýun bolduňyz. 3 Bütin şol wagtyň dowamynda siz doganlaryňyzy şu güne çenli ýeke taşlamadyňyz we öz Hudaýyňyz Rebbiň buýruklaryny dykgat bilen ýerine ýetirdiňiz. 4 Ine, Hudaýyňyz Reb siziň doganlaryňyza söz berşi ýaly, olara parahatçylyk berdi. Şonuň üçin hem, indi siz öz öýleriňize, ýagny, Rebbiň guly Musanyň Iordan derýasynyň beýleki tarapynda size beren ýerlerine eýelik etmäge dolanyp baryň. 5 Emma Rebbiň guly Musanyň size beren buýruklaryny we kanunyny doly berjaý ediň. Hudaýyňyz Rebbi söýüň, ähli ýerde Onuň ýolundan ýöräň, tabşyryklaryny ýerine ýetiriň, Oňa bil baglaň we bütin ýüregiňiz bilen jan-tenden Oňa gulluk ediň». 6 Soňra ak pata berip, Ýeşuwa olary ugratdy we olar öz öýlerine gaýtdylar. 7 Ynha, manaşe tiresiniň ýarysyna Musanyň Başanda beren ýeri, emma Ýeşuwa beýleki ýarysyna Iordan derýasynyň demirgazyk tarapynda, öz doganlarynyň arasyndan berdi. Şeýlelikde, olara ak pata berip, öýlerine ugratdy. 8 Ýeşuwa olara: «Uly baýlyk bilen, süri-süri mal bilen, altyn-kümüş bilen, mis-demir bilen, köp egin-eşik bilen yzyňyza dolanyň. Duşmanlaryňyzy ýeňip, olardan alan oljalaryňyzy öz doganlaryňyz bilen paýlaşyň» diýdi. 9 Şeýlelikde, ruben, gat tireleri we manaşe ýarym tiresi Kenganyň Şilo galasyndaky beýleki ysraýyllary taşlap, Gilgada tarap, Rebbiň Musanyň üsti bilen olara beren mülk ýerlerine eýelik etmäge yzlaryna gaýtdylar.
Iordanyň ýanyndaky gurbanlyk sypasy
10 Ruben, gat tireleri we manaşe ýarym tiresi Kenganda Iordanyň golaýyna gelip, derýanyň ýakasynda äpet bir gurbanlyk sypasyny bina etdiler. 11 Ine, rubenleriň, gatlaryň we manaşe ýarym tiresiniň Kenganyň araçäginde, Iordanyň boýunda, ysraýyllaryň tarapynda gurbanlyk sypasyny gurandyklary baradaky habar ysraýyl halkyna gelip ýetdi. 12 Bu täzeligi eşidenlerinde, tutuş ysraýyl jemagaty Şiloda bir ýere ýygnanyp, olara garşy söweşmäge aýaga galdy. 13 Soňra ysraýyllar Gilgada tarap – rubenleriň, gatlaryň we manaşe ýarym tiresiniň üstüne Elgazar ruhanynyň ogly Pinehasy iberdiler. 14 Onuň bilen bile on sany ýolbaşçy hem gitdi. Olar ysraýylyň her tiresinden saýlanyp, hersi ysraýyl uruglarynyň baştutanydylar. 15 Olar Gilgada – rubenleriň, gatlaryň we manaşe ýarym tiresiniň ýanyna gelip, olara şeýle diýdiler: 16 «Rebbiň tutuş jemagaty şeýle diýýär: Bu nähili dönüklik? Siz Ysraýyl Hudaýy Rebbiň garşysyna çykdyňyzmy? Siz Rebbe gulluk etmekden ýüz öwürdiňizmi? Siz öz gurbanlyk sypaňyzy gurup, Rebbe garşy baş göterýäňizmi? 17 Biziň üçin Pegoryň kanuny bozany azmy näme? Çünki ol Rebbiň jemagatyna gyrgyn keselini getirdi. Biz entekler hem ondan tämizlenip bilemzok. 18 Siz bolsa bu gün Rebden boýun towladyňyz! Eger siz bu gün Rebbe baş göterseňiz, ertir Ol tutuş ysraýyl jemagatyna göz görkezer. 19 Eger siziň mülk ýerleriňiz päk bolmasa, onda Rebbiň topragyna – mukaddes çadyryň duran ýerine geçiň-de, mülk ýeriňizi biziň aramyzdan alyň. Emma biziň Hudaýymyz Rebbiň gurbanlyk sypasyndan başga öz gurbanlyk sypaňyzy gurup, Rebbe we bize garşy baş götermäň. 20 Ýadyňyzdamy, Zeranyň çowlugy Akan Rebbe aýry goýlan zatlardan ogurlap, dönüklik edipdi? Munuň üçin bolsa jeza tutuş ysraýyl jemagatynyň üstünden indi. Bu günä üçin onuň diňe ýeke özi ölmändi». 21 Ruben, gat tireleri we manaşe ýarym tiresi Ysraýyl tireleriniň urugbaşylaryna şeýle jogap berdiler: 22 «Reb hudaýlaryň Hudaýydyr! Reb hudaýlaryň Hudaýydyr! Ol bilýändir, goý, ysraýyl halky hem bilsin: eger biz Rebbe boýun egmezlik ýa-da dönüklik eden bolsak, siziň bu gün bize rehimiňiz inmesin! 23 Eger biz gurbanlyk sypamyzy Rebbi ret etmek üçin guran bolsak, onuň üstünde ýakma gurbanlygyny ýa galla sadakasyny, ýa-da salamatlyk gurbanlygyny bermek üçin guran bolsak, onda Rebbiň Özi bize berk jeza bersin. 24 Hakykatda bolsa, biz muny ätiýaçlyk üçin etdik, sebäbi wagt geler, şonda siziň nesilleriňiziň biziň nesillerimizden: „Ysraýyl Hudaýy Reb bilen siziň näme işiňiz bar?“ diýip sorarlar. 25 Reb Iordan derýasyny biziň bilen siziň araňyzda araçäk edip goýdy. Siziň Rebde hiç hili paýyňyz ýok diýmezlikleri üçin, şeýle hem, siziň nesilleriňiz biziňkilere Rebbe sežde etmäge ýol goýar ýaly, 26 biz öz gurbanlyk sypamyzy gurmagy ýüregimize düwdük. Bu ýakma gurbanlygy üçin hem däl, mal sadakasy üçin hem däl. 27 Emma bu siz bilen biziň we soňky nesillerimiziň arasynda subutnama bolmagy üçindir. Munda biz öz ýakma gurbanlyklarymyz, mal sadakalarymyzy we salamatlyk gurbanlyklarymyzy bermek bilen Rebbiň öňündäki borçlarymyzy Onuň huzurynda ýerine ýetireris. Wagt gelende, siziň nesilleriňiz biziň nesillerimize: „Siziň Rebde paýyňyz ýok“ diýip, hiç haçan aýdyp bilmezler. 28 Şeýle hem, biz belli bir netijä geldik, haçan hem bolsa bir wagt olar bize we biziň nesillerimize şeýle diýäýseler, biz olara: „Ata-babalarymyzyň Rebbe guran bu gurbanlyk sypasynyň nusgasyna serediň, bu ýakma gurbanlygy ýa-da mal sadakasy üçin däl-de, siz bilen biziň aramyzda subutnama bolmagy üçindir“ diýeris. 29 Mukaddes çadyryň öňünde duran Hudaýymyz Rebbiň gurbanlyk sypasyndan başga üýtgeşik gurbanlyk sypasyny gurmak we onda ýakma gurbanlygyny, galla sadakasyny ýa-da mal sadakasyny berip, Rebbi äsgermezlik edip, Ony ret etmeklik bizden daş bolsun!». 30 Pinehas ruhany we onuň bilen gelen jemagat baştutanlary, Ysraýyl tireleriniň urugbaşylary rubenleriň, gatlaryň we manaşe ýarym tiresiniň aýdanlaryny eşidenlerinde, bu sözlerden hoşal boldular. 31 Elgazar ruhanynyň ogly Pinehas rubenlere, gatlara we manaşe ýarym tiresine: «Häzir biz Rebbiň öz aramyzdadygyny bilýäris, sebäbi siz Rebbe garşy dönüklik etmänsiňiz, gaýtam, siz bütin ysraýyl halkyny Rebbiň jezalandyrmagyndan halas etdiňiz» diýdi. 32 Şundan soň Pinehas we ýolbaşçylar rubenleri we gatlary Gilgatda galdyryp, öz ýurduna dolanyp geldiler we ysraýyllara olaryň aýdanlaryny gürrüň berdiler. 33 Şeýlelikde, ysraýyllar olaryň eden işinden hoşal boldular we Hudaýa alkyş aýtdylar. Şundan soň olar rubenleriň we gatlaryň ýaşaýan ýerlerine çozup, olar bilen uruş etmek we olary tozdurmak hakynda kelam agyz söz aýtmadylar. 34 Rubenler we gatlar gurbanlyk sypasyna «Subutnama» diýip at berdiler. Olar: «Çünki bu biziň aramyzda Rebbiň Hudaýdygynyň subutnamasydyr» diýdiler.
Ýeşuwanyň hoşlaşyk sözi
1 Rebbiň ysraýyllara daş-töweregindäki ähli duşmanlaryndan parahatçylyk bereninden bäri köp wagt geçipdi we Ýeşuwanyň hem ýaşy bir çene baryp, gojalyk ýaşyna ýetipdi. 2 Ýeşuwa ähli ysraýyllary, olaryň ýaşulularyny, baştutanlaryny, kazylaryny we ýolbaşçylaryny ýanyna çagyryp, olara şeýle diýdi: «Indi meniň köpüm geçip, azym galdy. 3 Hudaýyňyz Rebbiň siziň bähbidiňiz üçin bu milletleri nähili güne salandygyna özüňiz gözli şaýatsyňyz. Siziň üçin söweşen Hudaýyňyz Rebbiň hut Özüdir. 4 Ýadyňyzdadyr, men bu milletleriň we basyp alan beýleki milletlerimiň ähli ýerlerini, Iordan derýasyndan Ortaýer deňziniň günbataryna çenli bolan aralygy siziň tireleriňize bije boýunça mülk edip paýlap berdim. 5 Hudaýyňyz Rebbiň Özi olary yza serpikdirip, siziň öňüňizden kowup çykarar. Hudaýyňyz Rebbiň size söz berşi ýaly, siz olaryň ýerlerini eýelärsiňiz. 6 Şonuň üçin hem Musanyň Kanun kitabyndaky ýazylanlaryň baryna boýun egip, ony doly ýerine ýetirmekde örän mert duruň. Ondan hiç ýana sowulmaň. 7 Araňyzda galyp, ýaşap ýören bu gelmişek milletler bilen garyşmaň, olaryň hudaýlarynyň atlaryny agzamaň, olaryň adyndan ant içmäň, olara gulluk edip, sežde etmäň. 8 Diňe şu günki bolşuňyz ýaly, Hudaýyňyz Rebbe bil baglaň. 9 Reb siziň öňüňizden beýik we güýçli milletleri kowup çykardy, şu wagta çenli olaryň ýekejesi hem siziň öňüňizde durup bilmedi. 10 Siziň biriňiz olaryň müňüsini gaçyrdyňyz, sebäbi Hudaýyňyz Reb edil söz berşi ýaly, siziň tarapyňyzda söweşdi. 11 Şonuň üçin hem siz Hudaýyňyz Rebbi söýmäge örän dykgatly boluň. 12 Emma siz Rebden ýüz öwrüp, araňyzda diri galan beýleki milletlere goşulsaňyz, olar bilen gyz alşyp-berşip, garyndaşlyk açsaňyz, 13 onda şuny bilip goýuň, çünki siziň Hudaýyňyz Reb şondan soň ol milletleri siziň öňüňizden kowup çykarmaz. Tersine, olar size duzak we tor bolarlar, tä Hudaýyňyz Rebbiň beren bu gowy ýerinden aýrylyp ýok bolýançaňyz, arkaňyzy gamçylap, gözüňize tiken bolup dürtülerler. 14 Ine, görşüňiz ýaly, meniň sanalgym doldy. Siziň hemmäňiz bütin ýüregiňiz bilen jan-tenden bilýärsiňiz, çünki Hudaýyňyz Rebbiň size beren ähli ajaýyp wadalarynyň ýekejesi hem ýerine ýetmän galmady. Onuň her bir sözi amala aşdy, ýekejesi hem hakykata öwrülmän galmady. 15 Ýöne Hudaýyňyz Rebbiň her bir ajaýyp wadasynyň hakykata öwrülişi dek, Özüniň beren oňat ýerinden sizi ýok edýänçä, başyňyzdan bela-beterleri-de inderer. 16 Eger-de siz özüňize berjaý etmek üçin berlen Hudaýyňyz Rebbiň ähtini bozsaňyz we başga hudaýlara gulluk edip, olara sežde etseňiz, onda Rebbiň gahar-gazaby siziň garşyňyza tutaşar. Siz Rebbiň beren bu oňat ýerinde şobada heläk bolarsyňyz».
Ýeşuwanyň ysraýyl halkyna soňky sözi
1 Şeýlelikde, Ýeşuwa ähli ysraýyl tirelerini Şekeme ýygnady. Olaryň arasyndan Ysraýylyň ýaşulularyny, baştutanlaryny, kazylaryny we ýolbaşçylaryny çagyrdy. Olaryň özleri gelip, Hudaýyň huzurynda durdular. 2 Soňra Ýeşuwa ähli halka ýüzlenip, şeýle diýdi: «Ysraýyl Hudaýy Reb şeýle diýýär: „Siziň ata-babalaryňyz mundan köp ýyl öň Perat derýasynyň boýunda ýaşap, başga hudaýlara gulluk etdiler. Olaryň biri hem Ybraýym bilen Nahoryň kakasy Terady. 3 Emma Men ataňyz Ybraýymy Perat derýasynyň boýundan äkidip, tutuş Kenganyň ýerini berdim we onuň neberelerini köpeltdim. Men oňa Yshak diýen bir ogul berdim. 4 Yshaga hem Ýakup bilen Ysawy berdim. Men Ysawa Segir daglygyny mülk berdim, ýöne Ýakup nesilleri bilen Müsüre gitdi. 5 Soňra Men Musa bilen Haruny Müsüre iberdim we olaryň arasynda eden ähli bela-beterlerim bilen müsürlilere göz görkezdim. Şondan soň sizi ol ýerden alyp çykdym. 6 Men siziň ata-babalaryňyzy Müsürden alyp çykanymda, siz deňze geldiňiz. Müsürliler at-arabalary we atlylary bilen siziň ata-babalaryňyzyň yzyndan Gyzyl deňzine çenli kowaladylar. 7 Şonda ysraýyllar perýat edip, Men-Rebden kömek sorap ýalbaranlarynda, Men olar bilen müsürlileriň aralygyny tüm-garaňkylyga gapladym. Men müsürlileriň üstüni deňziň suwy bilen örtdüm. Siz Meniň müsürlilere näme edenimi öz gözleriňiz bilen gördüňiz. Soňra siz uzak wagtlap çölde ýaşadyňyz. 8 Şeýdip, Men sizi Iordanyň gündogarynda ýaşaýan amorlaryň ýerine getirdim. Olar siziň garşyňyza uruşdylar, emma Men olary siziň eliňize berdim. Men olary siziň öňüňizde gyryp taşladym we siz olaryň ýerlerini özüňize mülk aldyňyz. 9 Mowabyň hany Sipor ogly Ballak Ysraýyla garşy uruşmaga taýýarlananda, ol Begor ogly Bilgama sizi näletlemek üçin habar iberdi. 10 Emma Men Bilgama gulak asmadym, şeýlelikde, ol ýene-de size ak pata berdi we Men sizi Ballagyň elinden halas etdim. 11 Soňra siz Iordan derýasyndan geçip, Ýeriho geldiňiz. Ýerihonyň ýaşaýjylary hem edil hetler, amorlar, perizler, kenganlar, girgaşlar, hiwiler we ýabuslar ýaly siziň garşyňyza çykdylar, emma Men olary hem siziň eliňize berdim. 12 Men iki amor hanyny howsala salyp, olary siziň öňüňizden kowup çykardym. Siz olary öz gylyçlaryňyz bilen ýa-da ok-ýaýlaryňyz bilen ýeňmediňiz. 13 Men size öz zähmetiňizi siňdirmedik ýerleriňizi we öz gurmadyk galalaryňyzy berdim, häzir siz ol ýerlerde ýaşap ýörsüňiz. Siz öz oturtmadyk üzüm we zeýtun baglaryňyzyň miwelerinden iýip ýörsüňiz“. 14 Şonuň üçin hem indi siz Rebden gorkuň, Oňa ak ýürekden we yhlas bilen gulluk ediň. Siz ata-babalaryňyzyň Perat derýasynyň aňyrsynda we Müsürde sežde eden hudaýlaryny taşlaň. Diňe Rebbe gulluk ediň. 15 Rebbe gulluk etmegi makul görmeseňiz, onda şu gün kime gulluk etjekdigiňizi saýlaň: siz Perat derýasynyň aňyrsyndaky ata-babalaryňyzyň gulluk eden hudaýlaryna gulluk etjekmisiňiz ýa-da häzirki ýaşaýan ýeriňizdäki amorlaryň hudaýlaryna? Emma hojalygym bilen men bolsa Rebbe gulluk etjekdirin». 16 Soňra adamlar Ýeşuwa şeýle jogap berdiler: «Biz hiç wagt Rebbe dönüklik etmeris! Başga hudaýlara gulluk etmek bizden daş bolsun! 17 Hudaýymyz Rebbiň Özi bizi we ata-babalarymyzy Müsür gulçulygyndan alyp çykdy we gözümiziň alnynda köp gudratly işleri etdi. Biziň ýöräp geçen bütin ýollarymyzda, ähli milletleriň arasynda Reb biziň janymyzy aman saklady. 18 Biz bu ýere çozuş edenimizde, Reb bu ýerde ýaşaýan ähli amorlary biziň öňümizden kowup çykardy. Şonuň üçin biz hem Rebbe gulluk etjekdiris, sebäbi Ol biziň ýeke-täk Hudaýymyzdyr». 19 Ýeşuwa halka: «Siz Rebbe gulluk edip bilmersiňiz, çünki Ol mukaddes Hudaýdyr, Ol gabanjaň Hudaýdyr. Siziň ýazyklaryňyzy ýa-da günäleriňizi bagyşlamaz. 20 Eger siz Rebbi terk edip, keseki hudaýlara gulluk etseňiz, onda Ol size öň köp ýagşylyklar eden hem bolsa, sizden ýüz öwrer, näletläp, sizi ýok edip taşlar» diýdi. 21 Adamlar Ýeşuwa: «Ýok! Biz Rebbe gulluk ederis!» diýdiler. 22 Soňra Ýeşuwa ýene-de olara: «Rebbe gulluk etmegi saýlap alandygyňyza siziň özüňiz hakyky şaýatsyňyz» diýdi. Olar hem: «Hawa, biz şaýatdyrys!» diýip jogap berdiler. 23 Ýeşuwa halka ýüzlenip: «Indi öz araňyzdaky keseki hudaýlary aýryp taşlaň we Ysraýyl Hudaýy Rebbe ak ýürekden baş egiň» diýdi. 24 Halk oňa: «Hawa, biz Hudaýymyz Rebbe gulluk ederis we Onuň sözüne boýun egeris!» diýdi. 25 Şeýlelikde, Ýeşuwa şol gün adamlar bilen äht baglaşdy we Şekemde olar üçin parzlar we düzgünler çykardy. 26 Ýeşuwa şeýle hem bu sözleri Hudaýyň Kanun kitabyna ýazdy. Soňra ol äpet bir daşy alyp, Rebbiň mukaddes ýerindäki dub agajynyň düýbünde goýdy. 27 Ol ähli halka ýüzlenip: «Görýäňizmi, şu daş biziň üçin subutnama bolar. Bu daş Rebbiň bize aýdan ähli sözlerini eşitdi. Eger siz Rebbe dönüklik edäýseňiz, bu daş size garşy subutnama bolar!» diýdi.
Ýeşuwanyň we Elgazaryň ölümi
28 Soňra Ýeşuwa halkyň hersini öz mülk ýerine iberdi. 29 Bu wakalardan soň Rebbiň guly Nun ogly Ýeşuwa ýüz on ýaşap öldi. 30 Ony Gagaş dagynyň demirgazyk tarapyndaky Efraýym daglygynda, özüniň mülk ýeri bolan Timnatserahda jaýladylar. 31 Ýeşuwanyň ýaşan ähli döwründe we ol ölenden soň hem ömür sürüp, Rebbiň Ysraýyla eden ähli ägirt işlerini gözi bilen gören garrylaryň günlerinde-de ysraýyl halky Rebbe gulluk etdi. 32 Ysraýyllar Ýusubyň jesedini Müsürden çykaryp, Şekeme getiripdiler. Olar ony Şekemiň kakasy Hamoryň ogullaryndan Ýakubyň ýüz teňňä satyn alan ýerinde jaýladylar. Ol ýer Ýusubyň nesilleriniň mülk ýeri bolup galdy. 33 Harunyň ogly Elgazar hem öldi, ony Efraýym daglygynda, öz ogly Pinehasyň Gibga galasynda jaýladylar.
Ysraýyllaryň kenganlar bilen söweşi
1 Ýeşuwa ölenden soň, ysraýyllar: «Kenganlaryň garşysyna ilki haýsymyz söweşe çykmaly?» diýip, Rebden soradylar. 2 Reb: «Ýahuda tiresi çykar: ine, Men bu ýurdy olaryň eline berjekdirin» diýdi. 3 Ýahudalar şimgon tiresine: «Biziň paýymyza düşen ýer üçin kenganlaryň garşysyna bile söweşmäge geliň. Biz hem siziň paýyňyza düşen ýer üçin söweşmäge bararys» diýdiler. Şimgonlar olar bilen bile gitdiler. 4 Ýahudalar söweşe girdiler, Reb kenganlary we perizleri olaryň eline berdi. Olar Bezek diýen ýerde duşmanyň on müňüsini öldürdiler. 5 Bezekde olar Adonybezege sataşdylar, onuň bilen söweşip, ony ýeňdiler, kenganlary we perizleri derbi-dagyn etdiler. 6 Adonybezek gaçdy, ýöne onuň yzyndan kowup tutup, onuň elleriniň hem aýaklarynyň başam barmaklaryny çapdylar. 7 Şonda Adonybezek: «Elleriniň hem aýaklarynyň başam barmaklary çapylan ýetmiş sany baştutan meniň saçagymdan gaçan çörek owuntyklaryny çöpläp iýipdi. Şolara edenlerimi indi Hudaý meniň özüme görkezýär» diýdi. Olar Adonybezegi Iýerusalime getirdiler; şol ýerde ol öldi. 8 Soňra ýahudalar Iýerusalimi basyp alyp, onuň ilatyny gylyçdan geçirdiler we galany otladylar. 9 Ondan soň olar daglykda, Negepde we günbatar baýyrlykda ýaşaýan kenganlaryň garşysyna söweşe girdiler. 10 Köne ady Kirýatarba bolan Hebronda ýaşaýan kenganlaryň üstüne çozup, Şeşaý, Ahyman we Talmaý baştutanlaryny boýun egdirdiler. 11 Ol ýerden bolsa köne ady Kirýatseper bolan Debiriň üstüne hüjüm etdiler. 12 Kalep: «Kim Kirýatseperleri ýeňip, olaryň ýerini eýelese, şoňa öz gyzym Aksany berjek» diýdi. 13 Debiri Kalebiň inisi Kenazyň ogly Otniýel eýeledi, Kalep oňa öz gyzy Aksany berdi. 14 Toý güni Aksa öz kakasynyň ýanyna gidip, ondan ýer dilemek üçin Otniýelden razylyk aldy. Aksa eşekden düşeninde, Kalep ondan: «Näme dilegiň bar, gyzym?» diýip ýüzlendi. 15 Aksa oňa: «Maňa ýene-de bir sowgat et, kaka. Sen maňa Negebiň gurak ýerlerini berdiň. Indi suw bulaklaryny-da beräý» diýdi. Şunlukda, Kalep oňa ýokarky hem aşaky bulaklary-da berdi. 16 Keýnlerden bolan Musanyň gaýynatasynyň nesilleri ýahudalar bilen bilelikde Palma galasyndan çykyp, Aradyň golaýynda Negepdäki Ýahuda çölüne ýaşamaga gitdiler. Ol ýerde olar amelekleriň arasynda ornaşdylar. 17 Soňra ýahudalar şimgonlar bilen bilelikde, Zefat galasynda ýaşaýan kenganlaryň üstüne çozup, olary ýeňdiler. Olar galany Rebbe bagyş edip, bütinleý ýok etdiler we onuň adyna Horma1 dakdylar. 18 Ýahudalar Gaza, Aşkelon we Ekron galalaryny-da, olaryň daş-töweregindäki meýdanlary bilen bile basyp aldylar. 19 Reb ýahudalar bilen biledi. Olar daglykda ýaşaýanlary ýeňip, olary kowup çykardylar, emma düzlükde ýaşaýanlary ýeňip bilmediler, sebäbi olaryň demirden söweş arabalary bardy. 20 Musanyň wada edişi ýaly, Hebron Kalebe berildi. Ol bolsa Anagyň üç ogluny ol ýerden kowup çykardy. 21 Benýaminler Iýerusalimde ýaşaýan ýabuslary kowup çykarmadylar, olar häli-häzire çenli hem benýaminler bilen bile bu ýerde ýaşap ýörler. 22 Ýusubyň nesilleri Beýteliň garşysyna söweşe çykdylar. Reb olar bilen biledi. 23 Olar Beýtele (galanyň öňki ady Luzdy) gözden geçirmek üçin öz jansyzlaryny iberdiler. 24 Jansyzlar galadan gelýän bir adamy gördüler, ony tutup, oňa: «Eger bize galanyň girelgesini görkezseň, biz saňa rehimdarlyk ederis» diýdiler. 25 Ol adam bulara galanyň girelgesini görkezdi. Ýusubyň nesilleri galany gylyçdan geçirdiler, ýöne bu adama hem onuň kowum-garyndaşlaryna degmediler. 26 Ol adam hetleriň ýurduna baryp, ol ýerde gala gurdy we onuň adyna Luz dakdy. Ol gala häzire çenli şol at bilen atlandyrylýar. 27 Manaşeler Beýtşeýan, Tagnak, Dor, Iblegam, Megido galalarynyň we olara degişli obalaryň ilatyny kowup çykarmadylar, şeýdip, kenganlar şol ýerde ýaşadylar. 28 Ysraýyllar güýçlenenden soňra, olar kenganlary bütinleý kowup çykarmadylar-da, mejbury iş edýänlere öwürdiler. 29 Efraýymlar hem Gezerde ýaşaýan kenganlary kowmadylar, kenganlar olar bilen bir ýerde ýaşadylar. 30 Şeýlelikde, zebulunlar Kitron we Nahalol galalarynyň ilatyny kowmadylar, kenganlar olar bilen ýaşaberdiler, ýöne kenganlar olary mejbury iş edýänlere öwürdiler. 31 Aşerler Akko, Sidon, Ahlap, Akzyp, Helba, Afyk we Rehop galalarynyň ilatyny kowmadylar. 32 Şeýdip, aşerler şol ýeriň ilaty bolan kenganlaryň arasynda ýaşaberdiler, çünki olary kowmadylar. 33 Naftalylar Beýtşemeşiň, Beýtanadyň ilatyny kowman, olaryň arasynda ýaşadylar. Emma olar Beýtşemeş bilen Beýtanadyň ilatyny mejbury iş edýänlere öwürdiler. 34 Amorlar danlary daglyga tarap gysdylar, olary düzlüge goýbermediler. 35 Amorlar Heres dagynda, Aýalonda, Şagablimde ýaşamagy ýüreklerine düwdüler; Ýusubyň nesilleri güýçlenende, olar amorlary mejbury iş edýänlere öwürdiler. 36 Amorlaryň serhedi Içýan geçidinden Sela gaýasyna çenli, hatda ondan hem aňryk uzalyp gidýärdi.
Ysraýyllar Rebbe wepaly bolmaýarlar
1 Rebbiň perişdesi Gilgaldan Bokyma gelip, şeýle diýdi: «Men sizi Müsürden çykaryp, ata-babalaryňyza söz beren ýurduma getirdim. Men şol mahal Özümiň siz bilen eden ähtimi asla bozmajakdygymy we 2 bu ýurduň ilaty bilen siziň äht edişmeli däldigiňizi, olaryň gurbanlyk sypalaryny ýykyp-ýumurmalydygyňyzy aýdypdym. Ýöne siz sözüme gulak asmadyňyz. Bu näme etdigiňiz boldy? 3 Şonuň üçin hem indi Men size şuny aýdýaryn: Men olary siziň öňüňizden kowmaryn. Olar size duşman bolarlar, olaryň hudaýlary size duzak bolarlar». 4 Rebbiň perişdesi bu sözleri aýdanda, ähli ysraýyllar möňňürip aglaşdylar. 5 Şonuň üçin olar bu ýeriň adyna Bokym goýdular we şol ýerde Rebbe gurbanlyk berdiler. 6 Ýeşuwa adamlary öýli-öýüne ugradandan soň, ysraýyllar özlerine ýurtdan mülk berlen ýerlerine eýelik etmek üçin gitdiler. 7 Ýeşuwa dirikä-de, ol ölenden soň hem, şol ýerde ömür sürüp, Rebbiň Ysraýyla eden ähli ägirt işlerini gözi bilen gören ýaşulularyň döwründe-de halk Rebbe gulluk etdi. 8 Rebbiň guly Nun ogly Ýeşuwa ýüz on ýaşap öldi. 9 Ony Gagaş dagynyň demirgazyk tarapyndaky Efraýym daglygynda, Timnaheresdäki öz mülkünde jaýladylar. 10 Şeýlelik bilen, tutuş bir nesil çalyşdy we öňki nesliň deregine Rebbi bilmeýän we Onuň Ysraýyl üçin eden işlerinden habarsyz başga bir nesil kemala geldi. 11 Soňra ysraýyllar Rebbiň ýigrenýän işlerini edip, Bagal butlaryna gulluk etdiler. 12 Olar ata-babalaryny Müsürden çykaran öz Hudaýy Rebbi terk edip, daş-töweregindäki ähli goňşy milletleriň hudaýlaryna sygyndylar, olara baş egip sežde etdiler. Şeýdip, olar Rebbiň gaharyny getirdiler. 13 Olar Rebbi terk edip, Bagal hem-de Aştoret butlaryna gulluk etdiler. 14 Rebbiň ysraýyllara gahary geldi. Reb olary talaňçylaryň eline berdi, olary taladylar. Reb olary çar tarapdan duşmanlaryň eline berdi. Olar duşman öňünde uzak durup bilmediler. 15 Rebbiň ant içip söz berşi ýaly, olar nirä söweşmäge çyksalar, Reb ysraýyllara garşy boldy. Ysraýyllar gaty köp ejir çekdiler. 16 Ysraýyllary talaňçylaryň elinden halas etmek üçin Reb serdarlar saýlap çykardy. 17 Emma olar serdarlara-da gulak asman, Rebbe biwepalyk edip, başga hudaýlara sežde etdiler; Rebbiň buýruklaryny ýerine ýetiren ata-babalarynyň yzyna eýermän, gaýtam olaryň ýolundan juda tiz çykdylar. 18 Reb olar üçin ýolbaşçy serdary çykaranda, Reb serdar bilen bile bolardy, serdaryň ähli ýaşan ömründe, Reb ysraýyllary duşmanlarynyň elinden halas ederdi. Çünki olar sütemiň we zulmuň goly astynda bolanlarynda, Reb olara rehim ederdi. 19 Emma serdar ölen badyna, olar ýene öňki ýollaryna dolanýardylar, ata-babalaryndan beter bozulýardylar; başga hudaýlara gulluk edip, olara sežde ederdiler. Şeýdip, olar tekepbirlik bilen özleriniň bet işlerinden el üzmediler. 20 Şoňa görä Rebbiň ysraýyllara gahary gelip, şeýle diýdi: «Bu halk olaryň ata-babalary bilen Meniň eden ähtimi bozdy, sözüme gulak asmady, 21 şu sebäpden Ýeşuwa ölmezden öň, kowulman galan halklaryň hiç birini-de, indi Men olaryň öňünden kowmaryn. 22 Şeýdip, olary şu halklar bilen synap görjek, ata-babalary ýaly olar hem Rebbiň ýolundan ýörärlermikä ýa-da ýok?» 23 Reb bu halklary birbada kowup çykarmady. Olara Ýeşuwanyň ygtyýaryna berilmedik ülkelerde galmagyna rugsat berdi.
Kenganda galan halklar
1 Kengandaky uruşlaryň hiç haýsysyna gatnaşyp görmedik ysraýyllary synamak üçin, Reb birnäçe milletleri kowup çykarman öz ýurdunda galdyrdy. 2 Reb muny Ysraýylyň her bir nesline söweşmegi öwretmek üçin, esasan hem öň hiç haçan urşup görmedik, urşa hiç hili tejribesi ýok soňky nesil üçin etdi. 3 Ynha, Rebbiň şol galdyran milletleri: piliştlileriň bäş hanlygy, ähli kenganlar, sidonlar, Bagalhermon dagyndan Lebohamada çenli aralykdaky Liwan dagynda ýaşaýan hiwiler. 4 Rebbiň Musanyň üsti bilen ata-babalaryna berlen buýruklaryna ysraýyllaryň gulak asýandyklaryny ýa-da gulak asmaýandyklaryny synamak üçin Reb şu halklary galdyrypdy. 5 Ysraýyllar kenganlaryň, hetleriň, amorlaryň, perizleriň, hiwileriň we ýabuslaryň arasynda mesgen tutdylar. 6 Olar bilen gyz alşyp-berişdiler, olaryň hudaýlaryna gulluk etdiler.
Otniýel serdar
7 Ysraýyllar Rebbiň ýigrenýän işlerini etdiler, özleriniň Hudaýy Rebbi unudyp, Bagal hem-de Aşera butlaryna gulluk etdiler. 8 Şol sebäpden Rebbiň Ysraýyla gahary gelip, olary Mesopotamiýa patyşasy Kuşan-rişataýymyň eline tabşyrdy. Ysraýyllar sekiz ýyllap Kuşan-rişataýymyň gol astynda boldular. 9 Olar Rebbe perýat edenlerinde, Reb olara Otniýel diýen bir halasgär berdi. Ol Kalebiň inisi Kenazyň ogludy. 10 Rebbiň ruhy Otniýele siňdi; ol ysraýyllara serdar bolup, urşa çykdy, Reb Mesopotamiýa patyşasy Kuşan-rişataýymy onuň eline berdi. Otniýel Kuşan-rişataýymy boýun egdirdi. 11 Ýurt kyrk ýyllap parahat ýaşady. Soňra Kenazyň ogly Otniýel öldi.
Ehut serdar
12 Ysraýyllar ýene Rebbiň ýigrenýän işlerini etdiler. Reb hem Mowap patyşasy Eglony ysraýyllaryň garşysyna güýçlendirdi, sebäbi ysraýyllar Rebbiň ýigrenýän işlerini etdiler. 13 Eglon ammonlar we amalekler bilen birleşip, ysraýyllara zarba urdy we Palma galasyny eýeledi. 14 Şeýlelikde, ysraýyllar on sekiz ýyllap Mowap patyşasy Eglonyň gol astynda galdylar. 15 Ysraýyllar ýene-de Rebbe perýat edenlerinde, Reb olar üçin bir halasgär berdi. Ol benýamin tiresinden Geranyň ogly Ehutdy, ol çepbekeýdi. Ysraýyllar Mowap patyşasy Eglon üçin peşgeş äkitmegi Ehuda tabşyrdylar. 16 Ehut özüne uzynlygy bir tirsek bolan iki ýüzli hanjar ýasandy. Ony donunyň aşagynda sag buduna dakyp, 17 peşgeşi Mowap patyşasy Eglona äkitdi. Eglon gaty semiz adamdy. 18 Ehut peşgeşi berdi we peşgeşi göterip gelen adamlary ugratdy. 19 Ýöne onuň özi Gilgalyň gapdalyndaky ýonulan uly daşyň duran ýerinden yzyna öwrülip geldi-de: «Eý patyşa, saňa aýtjak bir gizlin sözüm bar» diýdi. Eglon: «Dymyň!» diýip, ýanyndakylaryň hemmesini daşaryk çykardy. 20 Ehut şonda öz sergin otagynda ýeke galan patyşanyň ýanyna golaýlaşyp: «Saňa Hudaýdan bir habar getirdim» diýende, patyşa tagtyndan turdy. 21 Ehut çep eli bilen sag budundaky hanjaryny aldy-da, patyşanyň garnyna sokdy. 22 Hanjar sapy bilen bile girip gitdi. Gama patyşanyň ýagly garnynda galdy. Ehut hanjaryny yzyna çykarmady, hanjarynyň ujy onuň arkasyndan çykdy, onuň içgoşy daşyna çykdy. 23 Onsoň Ehut işigiň daş ýüzüne çykyp, sergin otagyň gapylaryny daşyndan gulplady. 24 Ol daşaryk çykan badyna, patyşanyň nökerleri geldiler. Olar sergin otagyň gapylarynyň gulplydygyny görüp, patyşa aýak ýoluna gidendir öýtdüler. 25 Juda köp garaşdylar, gapylar wagty bilen açylmansoň, ahyry açar alyp, gapylary açdylar. Görseler, olaryň hojaýyny ölüp ýatyrdy. 26 Olar nämäniň-nämedigine düşünýänçäler, Ehut gaçdy we ýonulan uly daşyň gapdalyndan geçip, Seýire tarap zym-zyýat boldy. 27 Ol bu ýere gelip, Efraýym daglygynda surnaý çaldy. Ysraýyllar onuň bilen birlikde daglykdan indiler. Ehut olaryň öňündedi. 28 Ehut olara: «Meniň yzyma düşüň, Reb duşmanyňyz mowaplylary siziň eliňize tabşyrdy» diýdi. Olar hem onuň yzy bilen aşak indiler we mowaplylardan Iordan derýasynyň güzerlerini eýeläp, ol ýerden hiç kimi geçirmediler. 29 Şonda olar on müň sany daýaw hem batyr mowaplyny öldürdiler, olaryň ýekejesi-de aman galmady. 30 Şeýlelikde, mowaplylar şol gün Ysraýylyň golastyna düşdüler. Soňra ýurt segsen ýyl parahat ýaşady.
Şamgar serdar
31 Ehutdan soň Anat ogly Şamgar peýda boldy. Ol hem padyman taýagy bilen piliştlilerden alty ýüz adamy öldürip, Ysraýyly olaryň elinden halas etdi.
Debora bilen Barak
1 Ehut ölenden soň, ysraýyllar ýene-de Rebbiň ýigrenýän işlerini etdiler. 2 Reb ysraýyllary Hasor galasynda höküm süren Kenganly Ýabyn atly hanyň eline berdi. Haroşet-hagoýym galasynda ýaşaýan Sisera onuň harby serkerdesidi. 3 Ysraýyllar Rebbe perýat edip, Ondan kömek soradylar, Oňa ýalbardylar, sebäbi Ýabynyň dokuz ýüz sany demirden söweş arabasy bardy we ol ýigrimi ýyl bäri ysraýyllary rehimsizlik bilen ezip gelýärdi. 4 Şol wagtlar ysraýyllara Lapydodyň aýaly Debora pygamberlik edip, olaryň baştutanydy. 5 Ol Efraýym daglygynda, Rama bilen Beýteliň aralygyndaky palma agajynyň aşagynda oturýardy. Deboranyň buýrugyny eşitmek üçin ysraýyllar onuň ýanyna gelerdiler. 6 Debora Abynogamyň ogly Baragyň yzyndan adam iberip, Kedeş galasynyň Naftaly diýen ýerine çagyrtdy we oňa şeýle diýdi: «Ysraýyl Hudaýy Reb saňa şeýle buýruk berdi: „Bar, naftalylardan we zebulunlardan on müň adamy ýanyňa al-da, olar bilen Tabor dagyna çyk. 7 Men bolsa harby serkerde Siserany, onuň arabalaryny, agyr goşunyny Kişon derýasyna tarap getirip, seniň eliňe berjek“». 8 Barak oňa: «Eger sen meniň bilen gitseň, men baraýyn, ýogsam, men barjak däl» diýdi. 9 Debora oňa: «Bolýar, men seniň bilen gideýin; bu urşuň abraýy saňa nesip etmez, çünki Reb Siserany bir aýalyň eline berer» diýdi. Şeýle diýip, Debora Barak bilen bile Kedeş galasyna tarap ýola düşdi. 10 Barak zebulunlar bilen naftalylary Kedeş galasyna üýşürdi, on müň adam onuň yzyna eýerdi. Debora olara ýoldaş boldy. 11 Keýn tiresinden bolan Heber Kedeşiň golaýynda ýerleşen Sagananymda, dub agajynyň ýanynda çadyr gurupdyr. Heber şol wagtlar beýleki keýnlerden aýry ýaşaýan eken. Keýn tiresi Musanyň gaýynatasy Hobabyň nesillerinden bolupdyr. 12 Abynogamyň ogly Baragyň Tabor dagyna çykandygyny Sisera habar berenlerinde, 13 ol öz ýanyndaky esgerlerini, ähli söweş arabalaryny we dokuz ýüz demir arabasyny Haroşet-hagoýymdan çagyryp, olary Kişon derýasynyň ýakasyna üýşürdi. 14 Debora Baraga: «Tur, Rebbiň Siserany seniň eliňe berjek güni şu gündür. Rebbiň Özi seniň öňüňe düşer» diýdi. Şeýlelikde, Barak Tabor dagyndan aşak indi, onuň yzy bilen on müň adam gaýtdy. 15 Baragyň goşuny bilen Siseranyň goşuny söweşip başlanda, Reb Siseranyň esgerlerini we arabalaryny derbi-dagyn etdi. Sisera arabasyndan düşüp, pyýadalap gaçdy. 16 Barak Siseranyň arabasyny we bütin goşunyny Haroşet-hagoýyma çenli kowdy, olaryň baryny gylyçdan geçirdi, ýeke adamy-da diri goýmady. 17 Sisera pyýada gaçyp, keýnlerden bolan Heberiň aýaly Ýageliň ýaşaýan çadyryna bardy. Heber we onuň öýündäkiler Hasor hany Ýabyn bilen ylalaşykly ýaşaýardy. 18 Ýagel golaýlap gelýän Siserany görüp, onuň öňünden çykdy we oňa: «Gel, agam, gel meniň ýanyma, gorkma» diýdi. Ol gelip, bu aýalyň çadyryna girdi. Aýal onuň üstüne kilim ýapyp, ony gizledi. 19 Sisera aýala: «Men gaty suwsadym, maňa bir azajyk suw bersene» diýdi. Ýagel süýtli meşikden süýt alyp, Sisera içirdi-de, ýene onuň üstüni örtdi. 20 Soňra Sisera Ýagele: «Sen gapynyň agzynda bol, eger biri gelip: „Bu ýerde adam barmy?“ diýip soraýsa, sen: „Ýok diýip jogap berersiň“» diýdi. 21 Sisera örän ýadawdy; ol uka gitdi. Ýagel çadyryň gazyklaryndan birini hem-de tokmagy alyp, gazygy assyrynlyk bilen Siseranyň gulak tozunda goýdy-da, üstünden tokmak bilen urdy. Gazyk onuň kellesini ýere ýelmeşdirdi. Ol dessine jan berdi. 22 Barak Siserany yzarlap, çadyryň ýanyna geldi. Ýagel ony görüp, öňünden çykdy-da: «Gel bärik, men saňa ýitigiňi tapyp bereýin» diýdi. Barak Ýageliň ýanyna girende, çekgesinden gazyk geçirilen, jansyz ýatan Siserany gördi. 23 Şeýdip, şol gün Hudaý Kenganly Ýabyn hany ysraýyllara tabyn etdi. 24 Ysraýyllar gün-günden güýçlenip, Kengan hanlygyny doly syndyrdylar.
Deboranyň aýdymy
1 Şol gün ýeňiş mynasybetli Debora bilen Abynogamyň ogly Barak şeýle aýdym aýtdylar: 2 «Ysraýyl ýolbaşçylary aýaga galanda, halk olara meýletin boýun bolanda, Rebbe alkyş aýdyň! 3 Eý, patyşalar, eşidiň! Eý, serkerdeler, diňläň! Men Rebbe nagma aýtjak, Ysraýyl Hudaýy Rebbe bir owadan saz çaljak. 4 Ýa Reb, Sen Seýirden çykaňda, Edomdan nyzamly aýak goşaňda, ýer sarsyp titredi, asmandan çagba ýagdy, bulutlardan sil akdy. 5 Sinaý dagynda Rebbiň öňünde, Ysraýyl Hudaýy Rebbiň öňünde daglar sarsyp lerzana geldi. 6 Ýageliň zamanynda Anat ogly Şamgar höküm sürende, kerwenleriň yzy kesilipdi, ýolagçylar sowa ýoldan ýöräpdiler. 7 Debora heniz gelmezinden öň, ene hökmünde orta çykarmazdan öň, Ysraýyl obalarynda hiç kim galmandy. 8 Olar täze hudaýlary saýlan wagty uruş gala derwezesine gelip ýetipdi. Ysraýylyň kyrk müň esgeriniň ählisi ne galkanyn tapdy, ne-de naýzasyn. 9 Eý, Ysraýyl serkerdeleri, ýüregim siz bilen, gahrymanlarça söweşjekler bilen. Rebbe şöhrat bolsun! 10 Muny aýdyň, adamlar, ak eşek münüp gelýänler, haly-palaslarda oturanlar, ýoldan geçip barýanlar! 11 Güzere eşidilýär sazyň owazy, eşidýäs biz surnaýlaň sesin. Ysraýyl serdarlarynyň beýik işlerini, Rebbiň ýeňşini wasp edýärler. Rebbiň halky gala derwezesine inýär. 12 Oýan, eý, Debora, oýan! Aýt, sen öz aýdymyňy aýt! Eý, Abynogam ogly Barak, galkyn! Öz duşmanlaryňy ýesir al! 13 Diri galanlar öz serkerdesiniň ýanyna geldi, Rebbiň halky uly güýç bilen maňa geldi. 14 Amalek ýurdundaky efraýym hem benýamin tirelerinden uruş tälimin bilýänler geldiler. Makyrdan ýolbaşçylar geldiler. Zebulundan şa hasasyny göterýänler geldiler. 15 Ysakar serkerdeleri Debora bilen biledi. Hawa, ysakar halky Baraga wepalydy, onuň yzyndan pyýadalap düzlüge düşdüler. Emma ruben urugynda içini hümledýänler köpdi. 16 Näme üçin siz agyllaryň ýanynda çopan tüýdüginiň owazyna maýyl bolup oturdyňyz? Rubeniň urugynda içini hümledýänler köpdi. 17 Gilgat Iordanyň aňyrsynda galdy. Danyň adamlary öz gämileri bilen galdy. Aşeriň halky deňiz ýakasynda öz gämi duralgalarynda galdy. 18 Naftaly hem zebulun halklary janlaryny howp astynda goýup, söweş meýdanynda çaknyşdylar. 19 Tagnakda we Megido suwlarynyň ýakasynda Kengan hanlary gelip söweşdiler; emma olar ne kümüş, ne olja gazandylar. 20 Asmandan ýyldyzlar lowurdap, öz ýolunda Sisera bilen söweşdi. 21 Kişonyň akymy – bu gadymy derýa olary gark etdi. Eý, janym! Güýjüňi jemläp, öňe git! 22 At toýnagynyň ýer sarsdyrýan sesi eşidildi. 23 Rebbiň perişdesi diýýär: „Batyr esgerlere goşulmandygy üçin Meroz galasyna gargaň, onuň halkyna lagnat ýagdyryň!“. 24 Keýnlerden bolan Heberiň aýaly Ýagel çadyrda ýaşaýan aýallar arasynda ýalkansyn! 25 Sisera suw diledi, Ýagel oňa süýt berdi. Hanlara mynasyp käsede oňa gaýmak getirdi. 26 Ol çadyrdan çykdy, sol eline gazyk, sag eline tokmak aldy. Tokmak bilen Siserany urup, onuň kellesini mynjyratdy. Ol gazygy eline aldy-da, Siseranyň gulak tozunda goýup, üstünden tokmak bilen kakdy. 27 Sisera Ýageliň aýagynyň astynda, ýatan ýerinde jan berdi. 28 Siseranyň ejesi penjireden seredip, gözüni ýola dikip durşuna perýat edýär: „Oglumyň arabalary näme üçin eglendikä? Näme üçin atlarynyň aýak sesi eşidilenok?“. 29 Akylly boýdaşlary oňa göwünlik berdiler. Megerem, onuň özi-de özüne şeýle diýerdi: 30 „Belki, olja paýlaşýandyrlar, hersi özüne bir-iki gyzy tutýandyr. Sisera öz olja alan zatlaryndan dürli reňkli geýimler saýlaýandyr, nepis nagyşly geýimlerden meniň üçin saýlaýandyr“. 31 Goý, seniň duşmanlaryň hemmesi şeýdip ýok bolsun, ýa Rebbim! Seni söýýänler bar güýji bilen şöhle saçýan Gün ýaly güýçli bolsun!». Şondan soň ýurt kyrk ýyllap parahat ýaşady.
Midýanlar ysraýyllary ezýärler
1 Ysraýyllar ýene-de Rebbiň ýigrenýän işlerini etmäge başladylar. Reb olary ýedi ýyllap midýanlaryň eline berdi. 2 Ysraýyllar midýanlaryň golastynda galdylar. Midýanlaryň berýän köp jebir-sütemi sebäpli ysraýyllar daglaryň gowaklarynda we başga-da sümelgelerde özlerine gizlenmäge bukular gurdular. 3 Ysraýyllar ýere tohum sepip, ekişe başlanlarynda, midýanlar, amalekler we gündogar halklar olaryň üstüne çozardylar. 4 Olar Ysraýylyň ýerinde çadyrlar gurardylar we tä Gaza galasyna çenli ähli ekinleri ýok ederdiler. Ysraýyllara ne goýun, ne öküz, ne eşek hiç zat goýmazdylar. 5 Olar mallary hem çadyrlary bilen bile edil çekirtge çozan ýaly bolup gelerdiler; olaryň özleriniň hem, düýeleriniň hem san-sajagy ýokdy. Olar ähli ýeri wes-weýran ederdiler. 6 Midýanlaryň sütemi sebäpli ysraýyllar gaty garyp düşdüler we Rebden kömek sorap ýalbarmaga başladylar. 7 Ysraýyllaryň midýanlardan dady-perýat edip, Özüne ýalbarandyklaryna görä, Reb olara bir pygamber iberdi. 8 Şol pygamber olara: «Ysraýyl Hudaýy Reb size: „Müsür gulçulygyndan sizi Men çykardym. 9 Kuwwatly müsürlileriň we size sütem edenleriň hemmesiniň elinden Men halas etdim. Men olary siziň öňüňizden kowup, şu ýerleri size berdim. 10 Men Özümiň siziň Hudaýyňyz Rebdigimi we siziň amorlaryň ýerinde ýaşajakdygyňyzy, ýöne olaryň hudaýlaryna sežde etmeli däldigiňizi aýdypdym. Ýöne siz Meni diňlemediňiz“ diýip aýtdy» diýdi.
Gedegon serdarlyk edip başlaýar
11 Ine, Rebbiň iberen perişdesi Opra galasyna gelip, dub agajynyň aşagynda oturdy. Bu agaç abygezer urugyndan Ýowaş diýen adamyňkydy. Onuň ogly Gedegon midýanlar bilmez ýaly, gizlinlikde ol ýerde üzüm sykylýan sokuda bugdaý döwüp durdy. 12 Rebbiň perişdesi oňa görnüp: «Eý, edermen urşujy, Reb seniň bilendir!» diýdi. 13 Gedegon oňa: «Eý jenabym, eger Reb biziň bilen bolsa, onda nädip biziň başymyza şunça betbagtlyk gelýär? Ata-babalarymyz: „Reb bizi Müsürden alyp çykdy“ diýip, bize gürrüň berýärdiler. Hany, Rebbiň şol gudratlary? Indi Reb bizi terk edip, midýanlaryň eline berdi» diýdi. 14 Reb Gedegona bakyp: «Bar, şu güýjüň bilen git-de, ysraýyllary midýanlaryň elinden halas et. Seni Men iberýärin!» diýdi. 15 Gedegon: «Ýa Reb! Men nädip Ysraýyly halas edip bilerin? Meniň urugym manaşe tiresiniň iň ejizidir. Men özüm hem maşgalamyzyň iň kiçisi ahyryn» diýdi. 16 Reb oňa: «Men seniň bilen bolaryn. Sen ähli midýanlary emgenmän gylyçdan geçirersiň» diýdi. 17 Şonda Gedegon Rebbe: «Eger menden razy bolsaň, onda Sen Özüňiň Rebdigiňi, meniň bilen Rebbiň gepleşýändigini subut edýän bir alamat görkez. 18 Saňa sadaka getirip, öňüňde goýýançam, bu ýerden gitme» diýdi. Ol: «Sen gelýänçäň, garaşaryn» diýdi. 19 Gedegon gidip, bir owlak soýdy we bir batman undan petir bişirdi. Eti sebede saldy, çorbasyny küýzä guýdy we bulary getirip, dub agajynyň aşagynda Onuň öňünde goýdy. 20 Hudaýyň perişdesi Gedegona: «Eti we petiri şu daşyň üstünde goý-da, üstünden çorbany guý» diýdi. Gedegon şeýle hem etdi. 21 Perişdäniň elinde hasasy bardy. Ol hasanyň ujuny et bilen petire degrende, daşdan ot çykdy. Ot daşyň üstündäki et bilen petiri ýakyp kül etdi. Hut şol wagt Rebbiň perişdesi gözden gaýyp boldy. 22 Gedegon Rebbiň perişdesiniň özi bilen gepleşendigine düşünende: «Eý, Hökmürowan Reb! Maňa kömek et! Men perişdäň bilen ýüzbe-ýüz boldum» diýip gygyrdy. 23 Reb oňa: «Howsala düşme, rahatlan! Gorkma, sen ölmersiň!» diýdi. 24 Gedegon ol ýerde Rebbe gurbanlyk sypasyny gurdy we ony «Reb rahatdyr» diýip atlandyrdy. (Bu gurbanlyk sypasy abygezer urugynyň Opra galasynda, dubuň astynda henize çenli dur). 25 Şol gijäniň özünde Reb Gedegona: «Sen kakaňyň sürüsinden iki sany öküz getir, olaryň biri ýediýaşar öküz bolsun. Kakaňyň Bagala guran gurbanlyk sypasyny ýyk, onuň ýanyndaky keramatly Aşera butuny çap. 26 Soňra belentde Rebbe gurbanlyk sypasyny gur. Ikinji öküzi soý-da, ony şol ýerde keramatly Aşera butundan alnan odun bilen ýakyp, ýakma gurbanlyk edip ber» diýdi 27 Gedegon özüniň adamlaryndan onusyny ýanyna alyp geldi-de, Rebbiň buýrugyny ýerine ýetirdi. Atasynyň öýündäkileriniň hem-de galanyň ilatynyň görerinden gorkup, Gedegon bu işi gije etdi. 28 Galanyň adamlary irden turanlarynda Bagalyň gurbanlyk sypasynyň ýykylandygyny, onuň ýanyndaky Aşera butunyň çapylandygyny, täze gurlan gurbanlyk sypasynda ikinji öküziň ýakylandygyny gördüler. 29 «Bu kimiň eden işikä?» diýşip, biri-birilerinden soradylar, ahyry sorap-idäp, muny Ýowaşyň ogly Gedegonyň edendigini bildiler. 30 Adamlar Ýowaşa: «Ogluňy daşary çykar, ol ölmeli, sebäbi Bagalyň gurbanlyk sypasyny ýykypdyr, onuň ýanyndaky Aşera butuny çapypdyr» diýdiler 31 Ýowaş özüniň töweregine üýşen mähellä: «Bagaly goramak size galypmy? Siz ony goldaýaňyzmy? Onuň tarapyny tutan daňdana çenli öler. Eger Bagal hudaý bolýan bolsa, özüni ýykandan aryny özi alsyn, Bagalyň özi hasaplaşsyn» diýdi. 32 Şol günden başlap, Gedegony Ýerubagal diýip atlandyrdylar, sebäbi ol Bagalyň gurbanlyk sypasyny ýykdy. 33 Şu wakadan soň midýanlar, amalekler, gündogaryň beýleki halklary birleşdiler we Iordan derýasyndan geçip, Ýizregel jülgesinde düşelge gurdular. 34 Gedegona Rebbiň ruhy siňdi. Şondan soň Gedegon surnaý çalyp, abygezer urugyny öz yzyna düşmäge çagyrdy. 35 Ol manaşeniň ähli tirelerine adam iberip, ol ýeriň halkyny öz ýanyna toplady. Ol aşerlere, zebulunlara, naftalylara hem çaparlar ýollady. Olar hem söweşe çykdylar. 3Ýerubagal – ýewreýçe bu at Bagalyň özi göreşsin diýmegi aňladýar. 36 Gedegon Hudaýa şeýle diýdi: «Ysraýyllary meniň üstüm bilen halas etjekdigiňe beren sözüň çyn bolsa, onda 37 men harmanda goýun ýüňüni düşäýin. Eger daňdanyň çygy diňe ýüňüň üstüne düşüp, onuň töweregindäki ýerler gurulygyna galsa, onda meniň üstüm bilen Ysraýyly Seniň halas etjekdigiňe göz ýetirerin». 38 Şeýle hem boldy. Ertesi irden Gedegon ýüňi sykyp, ondan bir jam suw aldy. 39 Gedegon Hudaýa: «Meni ýazgarma. Senden ýene bir zat dilemäge maňa rugsat et: goýun ýüňi bilen ýene bir gezek synag edip göreýin. Goý, indi ýüň gurulygyna galsyn-da, onuň töweregindäki ýerler çyg bolsun» diýdi. 40 Hudaý şol gije şeýle hem etdi: ýüň gury galyp, onuň töweregindäki ýerlere çyg düşdi.
Gedegon midýanlar bilen söweşýär
1 Ýerubagal (ýagny Gedegon) hem-de onuň ýanyndaky adamlar daňdan Harot çeşmesiniň başynda düşlediler. Midýanlaryň düşelgesi olardan demirgazykda, More depesiniň ýanyndaky jülgededi. 2 Reb Gedegona: «Seniň ýanyňdaky goşun Meniň midýanlary siziň eliňize bererimden juda köp. Ýogsam, ysraýyllar: „Öz güýjümiz bilen halas bolduk“ diýşip, Meniň öňümde öwnerler. 3 Sen halka eşitdirip: „Kim gorkak we ýygra bolsa, Gilgat daglaryndan yzyna dolansyn“ diýip jar et» diýdi. Gedegon olary synagdan geçirdi. Ýigrimi iki müň adam yzyna gaýtdy. On müň adam şol ýerde galdy. 4 Reb Gedegona: «Entegem adam köp, olary suwuň ýakasyna getir. Men Özüm saňa olary saýlap bereýin. Meniň saňa: „Goý, seniň bilen gitsin“ diýen adamlarym seniň bilen gitsinler, „Seniň bilen gitmesin“ diýenlerim gitmeli däldirler, şolar gitmesinler» diýdi. 5 Ol adamlary suwuň boýuna getirdi. Reb Gedegona: «Suwy it içişi ýaly edip, dili bilen içenleri bir aýry duruz, dyzyna çöküp, eglip içenleri bir aýry duruz» diýdi. 6 Suwy goşawujyna alyp, dili bilen içenler üç ýüz adam boldy; beýleki adamlaryň hemmesi dyzyna çöküp içdi. 7 Reb Gedegona: «Suwy dili bilen içen üç ýüz adam bilen sizi halas ederin; midýanlary siziň eliňize bererin; galan ähli adamlar öz öýlerine gaýtsynlar» diýdi. 8 Şeýdip, Gedegon beýleki ysraýyllaryň iýer-içer ýaly zatlaryny hem-de surnaýlaryny alyp, olaryň hemmesini öz çadyrlaryna goýberdi. Üç ýüz adamy bolsa alyp galdy. Midýanlaryň düşelgesi jülgede, olaryň aşak tarapyndady. 9 Şol gije Reb oňa: «Tur, duşmanyň düşelgesine garşy söweşmäge düş, çünki Men olary seniň eliňe berýärin. 10 Eger sen duşmanyň düşelgesine söweşe gitmäge gorksaň, öz hyzmatkäriň Fura bilen bile gidäý. 11 Sen olaryň näme gürrüň edýänlerini diňlärsiň, şondan soň düşelgä garşy söweşmäge seniň elleriň kuwwatlanar» diýdi. Gedegon bilen onuň hyzmatkäri Fura ikisi düşelgedäki ýaragly goşunyň göni üstüne gitdiler. 12 Midýanlardyr amalekler we gündogar halklaryň hemmesi jülgäniň boýuna edil çekirtge üýşen ýalydy. Düýeleri şeýle bir köpdi, olar edil deňiz ýakasyndaky çäge deý sansyz-sajaksyzdy. 13 Gedegon ol ýere gelende, bir adam dostuna gören düýşüni aýdyp berip otyrdy. Ol: «Düýşümde bir tegelek arpa çöregi midýanlaryň düşelgesiniň üstünden togalanyp, çadyra gelip urýar-da, ony ýykýar, çadyr yranyp dargaýar» diýýär. 14 Beýleki dosty oňa: «Bu ysraýylly Ýowaşyň ogly Gedegonyň gylyjydyr. Midýanlary we onuň düşelgelerindäki tutuş goşunyny Hudaý onuň eline berdi» diýip jogap berýär. 15 Gedegon bu düýşi diňläp, onuň ýorgudyny eşidenden soň, Rebbe sežde etdi. Ol ysraýyllaryň düşelgesine dolanyp geldi-de: «Turuň, çünki Reb midýanlaryň goşunyny siziň eliňize berdi» diýdi. 16 Soňra Gedegon üç ýüz adamy üç bölüme böldi-de, hemmesiniň eline surnaý, boş küýze we küýzäniň içine-de çyra salyp berdi. 17 Soň olara ýüzlenip: «Maňa serediň, meniň edenimi gaýtalaň. Olaryň düşelgesine golaýlanymyzda, meniň eden hereketimi siz hem edersiňiz. 18 Men bilen ýanymdakylar surnaý çalarys, siz hem düşelgäniň daşyna aýlanyp surnaý çalyň hem-de „Reb üçin we Gedegon üçin!“ diýip gygyryň» diýip tabşyrdy. 19 Gedegon bilen ýüz adam ýarygijäniň öň ýany, sakçylaryň ýaňy çalşylan wagty, düşelgäniň bir ujundan geldiler-de, surnaýlaryny çaldylar we ellerindäki boş küýzelerini döwdüler. 20 Üç bölümdäkileriň hemmesi-de surnaýlaryny çalyp, küýzelerini döwdüler. Çep elinde çyrany saklap, sag elinde surnaý çaldylar hem-de: «Gylyç Reb üçin, Gedegon üçin!» diýip gygyryşdylar. 21 Her biri düşelgäniň töwereginde öz orunlarynda durdular: tutuş düşelgedäkileriň hemmesi ylgaşdylar, gygyryşdylar we gaçyp başladylar. 22 Üç ýüz adamyň surnaý çalan wagtyndan başlap, Reb düşelgedäki midýanlaryň öz gylyçlaryny biri-birilerine urdurdy. Midýanlaryň goşuny Zerera tarap Beýtşitta çenli, Tabadyň golaýyndaky Abelmeholanyň serhedine gaçdy. 23 Naftalylaryň, aşerleriň tiresinden hem-de manaşeleriň ähli kowumlaryndan bolan ysraýyllar çagyryldylar. Olar midýanlaryň yzyndan kowaladylar.
Gedegon we efraýymlar
24 Soňra Gedegon tutuş Efraýym daglygynda ýaşaýanlara öz habarçylaryny ýollap: «Geliň, midýanlaryň garşysyna söweşiň. Midýanlara üstünden geçmäge ýol bermez ýaly, Iordan derýasyny we Beýtbara çenli bolan suw çeşmelerini eýeläň» diýdi. Hemme efraýymlar çagyryldy, olar Beýtbara çenli çeşmeleri we Iordan derýasyny eýelediler. 25 Midýanlaryň iki baştutanyny: Orebi we Zeýebi ele saldylar. Orebi Orep gaýasynda, Zeýebi bolsa üzüm sykylýan ýerde öldürdiler (soňra ol ýer Zeýep diýlip atlandyrylypdyr). Efraýymlar midýanlaryň yzyndan kowdular. Orep bilen Zeýebiň kellesini kesip, Iordanyň gündogarynda bolýan Gedegona eltip berdiler.
1 Soňra efraýymlar Gedegona: «Sen näme üçin beýle etdiň, näme üçin midýanlar bilen söweşmäge gideniňde bizi çagyrmadyň?» diýdiler. Olar Gedegony gaty ýazgardylar. 2 Gedegon olara: «Siziň bitiren işiňiziň ýanynda meniňki dagy näme? Efraýym Abygezeriň ýygnan üzüminden köp ýygyp, özüni bagtly hasaplamanmydy näme? 3 Hudaý Midýan baştutanlary Orep bilen Zeýebi siziň eliňize berdi. Men siziňkiçe iş bitirip bildimmi?» diýdi. Bu sözleri eşidip, efraýymlaryň gahary köşeşdi.
Gedegon midýanlaryň üstünden ýeňiş gazanýar
4 Gedegon näçe ýadasa-da, duşmanyň yzyndan kowalamagy dowam edip, öz üç ýüz adamy bilen Iordan derýasyndan geçdi. 5 Ol Sukodyň ilatyna: «Meniň yzymdan gelýän adamlaryma çörek beriň, olar gaty ýadaw. Men midýan baştutanlary Zebah bilen Selmunany yzarlap barýaryn» diýdi. 6 Emma Sukotyň ýolbaşçylary: «Seniň goşunyňa näme üçin çörek bereli? Zebahy we Selmunany siz ele saldyňyzmy näme?!» diýdiler. 7 Gedegon: «Bolýar, Reb Zebahy we Selmunany meniň elime berenden soň, şu bolşuňyz üçin sizi çöl agajynyň tikenleri bilen hem-de böwürslen çybyklary bilen teniňizi parçalaryn» diýdi. 8 Gedegon bu ýerden çykyp, Penuwele gitdi we onuň ilatyna-da öňki aýdanlaryny gaýtalady, olar hem Sukodyň ilatynyň beren jogaby ýaly jogap berdiler. 9 Ol Penuweliň ilatyna-da: «Ýeňiş bilen yzyma dolanyp gelenimde, şu diňiňizi ýykaryn» diýdi. 10 Zebah bilen Selmuna Karkordady. Gündogaryň ilatyndan ýygnanan, tutuş goşundan diri galan on bäş müňe golaý esger hem onuň ýanyndady. Çünki olaryň ýüz ýigrimi müň söweşijileri bolsa öldürilipdi. 11 Gedegon Nobah bilen Ýogbohanyň gündogaryndaky kerwen ýoly bilen baryp, olaryň garaşmadyk wagtynda duýdansyz olara zarba urdy. 12 Midýanlaryň Zebah bilen Selmuna atly iki baştutany gaçdy, emma Gedegon olary kowalap tutdy. Bütin goşun aljyraňňylyga düşdi. 13 Ýowaşyň ogly Gedegon Heres geçidiniň üsti bilen uruşdan gaýdyp geldi. 14 Ol Sukotyň ilatyndan bir ýaş ýetginjegi tutdy-da, ony sorag etdi. Ol Sukot baştutanlarynyň we ýaşulularynyň ýetmiş ýedi sanysynyň adyny ýazyp berdi. 15 Gedegon Sukodyň ilatynyň ýanyna gelip: «Siz: „Seniň ýadaw adamlaryňa çörek berer ýaly, Zebahy we Selmunany ele saldyňyzmy näme?“ diýip, meniň üstümden gülüpdiňiz. Ine, Zebah bilen Selmuna» diýdi. 16 Olar Sukodyň ýaşulularyny we galanyň ilatyny çöl agajynyň tikenleri hem-de böwürslen çybyklary bilen jezalandyrdylar. 17 Penuwel diňini ýykyp, galanyň ilatyny gyrgyna berdiler. 18 Gedegon Zebah bilen Selmunadan: «Siziň Taburda öldürenleriňiz nähili adamlardy?» diýip sorady. Olar: «Seniň ýalydylar, şazada sypatlydylar» diýip jogap berdiler. 19 Gedegon: «Olar meniň süýtdeş doganlarymdy. Rebden ant içýärin, eger siz olary öldürmedik bolsaňyz, men hem sizi öldürmezdim» diýdi. 20 Ol özüniň ilkinji ogly Ýetere: «Tur, olary öldür!» diýdi. Ýetginjek gylyjyny çykarmady, sebäbi entek ýaş bolany üçin ol gorkýardy. 21 Zebah bilen Selmuna Gedegona: «Tur-da, özüň bizi öldür, sebäbi erkek adamyň işini diňe erkek bitirip biler» diýdiler. Gedegon turup, Zebah bilen Selmunany öldürdi-de, olaryň düýesiniň boýnundaky ýarym aý şekilli şaý-seplerini aldy. 22 Ysraýyllar Gedegona: «Seniň özüň, ogluň, agtygyň bize patyşa bolsun, çünki sen bizi midýanlaryň elinden halas etdiň» diýdiler. 23 Gedegon olara: «Menem, meniň oglumam size patyşa bolmaz. Reb size patyşa bolar» diýdi. 24 Gedegon olara: «Olja edip alan altyn gulak halkalaryňyzdan maňa heriňiz birini beriň» diýdi. (Duşmanda gulak halka köpdi, çünki olar Ysmaýyllardy). 25 Olar: «Höwes bilen bereris!» diýip, ýere geýim düşäp, onuň üstüne adam başyna bir ysyrga taşladylar. 26 Altyn-kümüş düwmelerden, midýan patyşalarynyň goýy gyrmyzy reňkli geýimlerinden hem-de olaryň düýeleriniň boýnuna dakylýan altyn halkalaryndan başga, onuň ýygnan diňe gulak halkalarynyň agramy takmynan bir batman boldy. 27 Gedegon olardan efot ýasady we ony öz galasy bolan Oprada goýdy. Soňra ähli ysraýyllar ol ýere gatnap, oňa sežde etdiler. Bu Gedegona hem-de onuň öýündäkileriň ählisine gurlan duzakdy. 28 Şeýlelikde, midýanlar ysraýyllara boýun egdiler hem-de şondan soň olara baş galdyrmadylar. Şeýdip, Gedegonyň döwründe ysraýyllar kyrk ýyllap parahat ýaşadylar.
Gedegonyň ölümi
29 Ýowaşyň ogly Ýerubagal öz öýüne gidip, şol ýerde ýaşap başlady. 30 Gedegon köp aýally bolansoň, onuň ýetmiş ogly bardy. 31 Şekemde ýaşaýan gyrnagy hem oňa bir ogul dogrup berdi. Onuň ady Abymelekdi. 32 Gedegon gojalyk ýaşyna ýetip öldi, ony abygezer urugynyň Opra galasynda, öz atasy Ýowaşyň gubry goýlan gümmezde jaýladylar. 33 Gedegon ölensoň, ysraýyllar Bagal butlaryna gatnadylar we azgynlyk edip, haram işlere baş goşdular; Bagalberiti özleriniň hudaýy saýyp başladylar. 34 Ysraýyllar daş-töweregindäki ähli duşmanlaryň elinden halas eden özleriniň Hudaýy Rebbi ýatlamadylar. 35 Şeýle hem, Ysraýyla we özlerine eden ähli haýyrly işleri üçin Ýerubagalyň (ýagny Gedegonyň) öýüne wepaly bolmadylar.
Abymelek
1 Ýerubagalyň ogly Abymelek Şekeme baryp, daýylaryna we öz ejesiniň ähli kowumlaryna ýüzlenip: 2 «Şekemiň ähli ilatyna şuny ýetiriň. Size Ýerubagalyň ýetmiş oglunyň ýolbaşçylyk edeni gowumy ýa bir adamyň? Meniň öz süýegiňizden we teniňizdendigimi unutmaň» diýdi. 3 Onuň daýylary muny Şekemiň ilatyna ýetirip, olary ynandyrdylar, olaryň göwünleri Abymelege tarap öwrüldi. «Ol biziň doganymyz ahyryn» diýdiler. 4 Olar Abymelege Bagalberit buthanasyndan ýetmiş kümüş teňňe alyp berdiler. Belli bir işiň başyny tutman, işsiz, göwne gelenini edip, göwün hoşlap gezip ýören adamlara Abymelek şol kümüşleri berip, olary hakyna tutdy-da, öz yzyna düşürdi. 5 Abymelek Opra galasyna öz atasynyň öýüne geldi we Ýerubagalyň ýetmiş ogluny, ýagny öz doganlaryny bir daşyň üstünde öldürdi. Diňe Ýerubagalyň iň kiçi ogly Ýotam gaçyp gizlenendigi sebäpli diri galdy. 6 Şekemiň ähli ilaty we Beýtmillonyň ilatynyň hemmesi baryp, Şekemiň golaýyndaky dub agajynyň ýanynda Abymelegi patyşa diýip yglan etdiler. 7 Bu hakda Ýotama gürrüň berenlerinde, ol Gerizim dagyna gidip, onuň depesine çykdy-da, belent ses bilen gygyryp, şeýle diýdi: «Eý, Şekemiň ilaty! Meni diňläň, eger şeýtseňiz, Hudaý hem siziň dilegiňizi diňlär. 8 Günlerde bir gün agaçlar özlerine patyşa saýlamakçy boldular. Olar zeýtun agajyna ýüzlenip: „Bize patyşa bol“ diýipdirler. 9 Zeýtun olara: „Men hudaýlara we adamlara berýän hezzetli ýagymy taşlap, başga agaçlaryň üstünden höküm sürmäge giderinmi?“ diýip jogap beripdir. 10 Soňra agaçlar injir agajyna: „Gel-de, sen bize patyşa bol“ diýip ýüz tutupdyrlar. 11 Injir olara: „Men özümiň şirin-şeker iýmişimi taşlap, agaçlaryň üstünden höküm sürmäge giderinmi?“ diýip jogap beripdir. 12 Soň olar üzüm agajyna: „Gel-de, biziň üstümizden patyşalyk et“ diýipdirler. 13 Üzüm agajy olara: „Men näme hudaýlaryň we adamlaryň göwnüni göterýän şirin-şerbetimi taşlap, agaçlaryň üstünden höküm sürmäge giderinmi?“ diýip jogap beripdir. 14 Iň soňunda ähli agaçlar tikenli agaja: „Bize sen patyşa bolaý“ diýipdirler. 15 Tikenli agaç beýleki agaçlara bakyp: „Eger siz meniň, hakykatdan hem, özüňize patyşa bolmagymy isleýän bolsaňyz, onda meniň saýamda bukulyň. Eger şeýtmeseňiz, onda tikenli agaçdan ot çykyp, Liwanyň kedr agaçlaryny ýakyp-ýandyrar“ diýipdir. 16 Ine, indi bir seredip görüň, çynyňyz bilen ak ýürekden Abymelegi patyşa saýladyňyzmy? Ýerubagaly hem onuň öýüni nätdiňiz, onuň haýyrly işlerine laýyk gelýän iş etdiňizmi? 17 Meniň kakam siz üçin söweşdi, öz janyny gaýgyrmady. Ol sizi midýanlaryň elinden halas etdi. 18 Indi siz meniň kakamyň öýündäkileriniň garşysyna gidip, onuň ýetmiş ogluny bir daşyň üstünde öldürdiňiz, onuň gyrnagyndan bolan ogly Abymelegi bolsa Şekemiň ilatynyň üstünden patyşa edip goýduňyz, sebäbi ol siziň doganyňyz. 19 Eger çynyňyz bilen ak ýürekden Ýerubagal bilen onuň maşgalasyna dogry iş eden bolsaňyz, onda Abymelege şatlanyň, ol hem size şatlansyn. 20 Emma beýle etmedik bolsaňyz, onda, goý, Abymelekden ot çykyp, Şekemiň we Beýtmillonyň ilatyny ýaksyn. Şekemiň we Beýtmillonyň ilatyndan ot ýaýrap, Abymelegi köýdürsin». 21 Soňra Ýotam Beýere gaçyp gitdi we ol ýerde dogany Abymelekden gizlenip ýaşady. 22 Abymelek Ysraýyla üç ýyl ýolbaşçylyk etdi. 23 Hudaýyň emri bilen Şekemiň ilaty Abymelegiň garşysyna gidip başlady. 24 Bu Ýerubagalyň ýetmiş oglunyň nähak ganyny döken Abymelekden we oňa muny etmäge goltgy beren Şekem ilatyndan ar almak üçin şeýle boldy. 25 Şekemliler dagyň ýokarsynda talaňçylary goýdular. Olar özleriniň deňinden geçýänleriň ählisini taladylar. Bu barada Abymelege habar ýetirildi. 26 Abymelege garşy çykan Ýebediň ogly Gagal öz doganlary bilen Şekeme geldi. Şekemiň ilaty olara bil baglady. 27 Olar meýdana çykyp, öz üzümlerini ýygdylar. Üzüm ýenjilýän soky bilen ýenjip, sykyp suwuny aldylar. Baýram etdiler, öz hudaýlaryna sežde etdiler. Iýip-içip, Abymelegi näletlediler. 28 Gagal şonda: «Biz Abymelege gulluk eder ýaly, Abymelek kim? Biz nähili adam ekenik? Onuň atasy Ýerubagal dälmi? Onuň ýolbaşçysy Zebul dälmi? Gowusy, şekemlileriň atasy Hamoryň kowumlaryna gulluk ediň, Abymelege gulluk etmek nämä gerek? 29 Eger-de halk Abymelegi meniň elime berse, men ony kowardym we Abymelege: „Öz esgerleriňiň sanyny köpelt-de, söweşe çyk“ diýerdim» diýdi. 30 Gagalyň aýdan sözlerini eşidende, galanyň ýolbaşçysy Zebulyň gahary kekirdegine geldi. 31 Ol hilegärlik bilen Arumadaky Abymelege gizlin şeýle habar iberdi: «Ine, Gagal we onuň doganlary Şekeme gelip, halky seniň garşyňa aýaga galdyrýarlar. 32 Siz şeýle ediň: özüň we ýanyňdakylar gije turuň-da, meýdanda bukuda esgerleri oturdyň. 33 Irden, Gün doguberende, turuň-da, gala hüjüm ediň, Gagal we onuň ýanyndaky adamlar öňüňizden çykanda, sen olary aýaman, eliňde baryny et». 34 Gije Abymelek we onuň ýanyndaky adamlar Şekemiň golaýynda dört bölek edip, esgerlerini goýdular. 35 Gagal gelip, galanyň derwezesiniň ýanynda durdy. Abymelek hem-de bukuda oturan adamlar bukudan çykyp ýörediler. 36 Gagal gelýän adamlary görüp, Zebula: «Ana, dagyň ýokarsyndan adamlar aşak inip gelýärler» diýdi. Zebul oňa: «Dagyň kölegesi saňa adam bolup görünýändir» diýdi. 37 Gagal ýene-de: «Ine, adamlar beýikden aşak inip gelýärler. Bir bölümiň esgerleri palçynyň dub agajyndan bärik gelýärler» diýdi. 38 Zebul oňa: «Hany indi seniň „Biz Abymelege gulluk eder ýaly, ol kimmişin?“ diýen diliň nirede? Bular seniň şol äsgermedik adamlaryň dälmi näme? Bar indi, çyk-da, olar bilen söweş-dä!» diýdi. 39 Gagal Şekem ilatynyň öňüne düşüp gitdi-de, Abymelek bilen söweşdi. 40 Abymelek onuň yzyndan kowalady; Gagal ondan gaçdy. Gala derwezesine çenli aralykda bolan söweşde köp adam gyryldy. 41 Abymelek Arumada galdy. Zebul Gagaly we onuň doganlaryny Şekemden çykaryp kowdy. 42 Ertesi halk ekin meýdanyna çykdy. Bu barada Abymelege habar berdiler. 43 Ol öz adamlaryny alyp, olary üç bölüme böldi-de, meýdanda bukuda oturtdy. Halkyň galadan çykanyny görüp, duýdansyz olaryň üstüni basyp, olary gyrdyrdy. 44 Abymelek we onuň ýanyndaky goşun bölümi galanyň derwezesiniň agzyna tarap süýşende, onuň beýleki iki bölümi meýdandakylaryň üstüne çozup, olary gyrdylar. 45 Abymelek uzynly gün söweşdi we galanyň ilatyny gyryp, galany weýran etdi we ol ýere duz sepdirdi. 46 Şekem diňinde galan adamlar muny eşidip, ählisi Eýlberit buthanasynyň iň berk gorag ýerine girdiler. 47 Şekem diňindäkileriň hemmesiniň Eýlberite ýygnanandyklaryny Abymelege aýtdylar. 48 Şonda Abymelek we onuň ýanyndaky adamlar Salmon dagyna gitdiler. Abymelek öz ýany bilen palta äkidip, agaç şahalaryny çapdy-da, öz egniniň üstüne aldy we ýanyndakylara: «Men näme eden bolsam, derrew siz hem şony ediň» diýdi. 49 Esgerleriň her biri agaç çybyklaryny çapyp, Abymelegiň yzy bilen gitdiler we çybyklary diňiň töweregine üýşürip, ony otladylar. Şekem diňindäki müňe golaý erkekler we aýallar öldüler. 50 Soňra Abymelek gidip, Tebez diýen galany gabady we ony eýeledi. 51 Galanyň ortarasynda berk diň bardy. Aýal-erkek, umuman, galanyň ilatynyň hemmesi şol ýere gaçdylar. Olar diňiň içine girip, gapylaryny beklediler we onuň depesine çykdylar. 52 Abymelek diňiň ýanyna gelip, onuň daşyny gabady, ony otlamak üçin gapylarynyň ýanyna bardy. 53 Şonda bir aýal degirmen daşyny Abymelegiň kellesinden zyňyp, onuň kelleçanagyny döwdi. 54 Abymelek şol mahal öz ýanyndaky ýarag göterýän ýetginjegini çagyrdy-da, oňa: «Gylyjyňy ýalaňaçla-da, meni öldür, men barada „Ony aýal öldürdi“ diýlen gürrüň ýaýramasyn» diýdi. Ýetginjek dessine oňa gylyjyny saldy, ol jan berdi. 55 Abymelegiň ölenini gören ysraýyllaryň hersi öz öýli-öýüne dolandy. 56 Şeýdip, Abymelegiň öz ýetmiş sany doganyny öldürip, atasynyň öýüne eden hyýanatçylygyny Hudaý onuň özüne görkezdi. 57 Şekemiň ilatynyň eden ähli jenaýatçylygyny Hudaý olaryň öz başlaryna saldy. Olary Ýerubagalyň ogly Ýotamyň gargyşy tutdy.
Tola serdar
1 Abymelekden soň Ysraýyly halas etmek üçin ysakar tiresinden Dodonyň agtygy Puwanyň ogly Tola aýaga galdy. Ol Efraýym daglygynda ýerleşýän Şamyr diýen ýerde efraýymlaryň arasynda ýaşady. 2 Ol ýigrimi üç ýyl Ysraýyla serdar boldy. Soňra ol dünýäden ötdi, ony Şamyrda jaýladylar. Ýaýyr serdar 3 Ondan soň, Ysraýyla ýigrimi iki ýyllap Gilgatly Ýaýyr serdar boldy. 4 Onuň otuz ogly bardy; olar otuz eşekli bolup, hersi bir eşek münýärdi. Olar Gilgadyň otuz galasyna öz hökümlerini ýöredýärdiler. Henize çenli şol galalar Hawwosýaýyr diýlip atlandyrylýar. 5 Ýaýyr aradan çykanda, ony Kamon galasynda jaýladylar.
Ysraýyllar ýene Rebbe ýalbarýarlar
6 Ysraýyllar ýene Rebbiň ýigrenýän işlerini edip başladylar. Ysraýyllar Bagal bilen Aştoret butlaryna hem-de Aramyň, Sidonyň, Mowabyň, ammonlaryň, piliştlileriň hudaýlaryna gulluk edip başladylar. Rebbi bolsa terk etdiler, Oňa gulluk etmediler. 7 Şonuň üçin Rebbiň Ysraýyla gahary geldi. Ol ysraýyllary piliştlileriň we ammonlaryň eline berdi. 8 Şol ýyl olar ysraýyllary dargadyp, olara gaty azar berdiler. Iordanyň gündogaryndaky Gilgatda, ýagny amorlaryň ýerinde ýaşaýan ähli ysraýyllara olar on sekiz ýyllap sütem etdiler. 9 Iň soňunda ýahuda, benýamin we efraýym tireleri bilen uruşmak üçin ammonlar Iordandan geçdiler. Ysraýyllar uly gaýgy-alada galdylar. 10 Olar Rebbe ýüzlenip: «Biz Seniň öňüňde günä etdik, öz Hudaýymyz Seni terk edip, bagallara gulluk etdik» diýip eňreşdiler. 11 Reb ysraýyllara şeýle diýdi: «Sizi müsürlileriň hem, amorlaryň hem, ammonlaryň hem, piliştlileriň hem elinden azat eden Men dälmi? 12 Sidonlar, amalekler we mowaplylar size sütem eden wagty Meni çagyranyňyzda, Men sizi olaryň elinden halas etdim. 13 Siz Meni unutdyňyz we başga hudaýlara gulluk etdiňiz, şonuň üçin Men size indi rehim etjek däl. 14 Baryň, öz saýlan hudaýlaryňyza ýüz tutuň, gysaja düşeniňizde, sizi, goý, şolar halas edibersinler». 15 Ysraýyllar Rebbe ýüzlenip: «Biz Seniň öňüňde günäli, bize islän jezaňy berip bilersiň, ýöne bu gün bizi halas et!» diýdiler. 16 Şeýdip, olar keseki hudaýlardan ýüz öwrüp, ýene Rebbe gulluk edip başladylar. Reb olara ýene-de dözmedi. 17 Ammonlar üýşüp, Gilgatda düşelge gurdular. Ysraýyllar ýygnanyp, Mispada düşelge gurdular. 18 Gilgat halkynyň tirebaşylary biri-birilerine: «Ammonlaryň garşysyna kim ilkinji bolup urşa başlasa, şol adam Gylgadyň tutuş ilatyna baştutan bolar» diýdiler.
Ýeftah serdar
1 Gilgatda Ýeftah diýen bir edermen urşujy bardy. Ýeftahyň ejesi azgyn aýaldy; kakasynyň ady Gilgatdy. 2 Gilgadyň öz nikaly aýaly hem birnäçe ogul dogrupdy. Gylgadyň öz aýalyndan bolan ogullary ulalyp, ýigit çykanlarynda, olar Ýeftaha: «Sen başga aýaldan bolan ogulsyň, şoňa görä sen biziň atamyzyň öýünden hiç zat miras almarsyň» diýip, ony kowdular. 3 Ýeftah öz doganlaryndan gaçyp, Top diýlen ýerde ornaşdy we daşyna üýşen bozgaklara baş bolup ugrady. 4 Birnäçe wagtdan soň ammonlar ysraýyllaryň üstüne çozdular. 5 Şonda Gilgadyň ýaşululary Ýeftahy alyp gaýtmak üçin Top ülkesine gitdiler. 6 Olar Ýeftaha: «Sen gel-de, bize serkerde bol, ammonlar bilen urşaly» diýdiler. 7 Emma Ýeftah olara: «Meni ýigrenip, atamyň öýünden kowanlar siz dälmi, eýsem? Bu günki gün başyňyza iş düşende, men size gerek boldummy?» diýdi. 8 Şonda Gylgadyň ýaşululary Ýeftaha: «Şeýle bolan bolsa-da, biz indi saňa tarap öwrüldik. Ýör, bile ammonlaryň garşysyna söweşeli! Sen biziň üstümizden, tutuş Gilgat halkyna baştutanlyk et!» diýdiler. 9 Ýeftah olara: «Eger-de siz ammonlar bilen söweşmek üçin meni yzyma alyp gitseňiz, Reb hem olary meniň elime berse, şonda men baştutanyňyz bolaryn» diýdi. 10 Gilgat ýaşululary Ýeftaha: «Bize Reb şaýat bolsun, biz seniň sözüňden çykmarys» diýdiler. 11 Şeýlelikde, Ýeftah Gilgat ýaşululary bilen gitdi. Halk ony özüne baştutan we serkerde edip saýlady. Ýeftah şonda Mispada Rebbiň huzurynda söz sözledi. 12 Ýeftah ammon patyşasyna: «Sen meniň ýurdumyň üstüne çozar ýaly, aramyzda näme bolan zat bar?» diýen sözleri aýtmak üçin, onuň ýanyna öz ilçilerini iberdi. 13 Ammon patyşasy Ýeftahyň ilçilerine şeýle jogap berdi: «Ysraýyllar Müsürden gaýdyp gelýärkäler, Arnondan Ýabok we Iordan derýalaryna çenli aralykdaky ýerlerimi meniň elimden aldylar; şol ýerleri maňa uruşsyz gaýdyp ber». 14 Ýeftah ammonlaryň patyşasynyň ýanyna täzeden ilçiler iberdi. 15 Oňa şu aşakdakylary aýtmaklaryny buýurdy: «Ýeftah muny aýdýar: ysraýyllar mowaplylaryň we ammonlaryň ýurduny almady, 16 sebäbi ysraýyllar Müsürden çykanlarynda, Gyzyl deňzine çenli çölüň üsti bilen gidip, Kadeşe geldiler. 17 Soňra olar: „Ýurduňyň içinden geçmäge bize rugsat et“ diýen haýyş bilen Edom patyşasyna öz ilçilerini iberdiler, emma Edom patyşasy diňlemedi. Ysraýyllar Mowap patyşasynyň ýanyna hem ilçiler ýolladylar, emma ol hem razy bolmady. Şoňa görä ysraýyllar Kadeşde galdylar. 18 Olar çölüň içi bilen Edom hem-de Mowap ýurdundan sowlup geçdiler-de, Mowabyň gündogar araçäginde, Arnonyň aňyrsynda ýerleşdiler, emma Mowabyň meýdanynyň içine girmediler, çünki Arnon Mowabyň çägi bolup durýardy. 19 Soňra ysraýyllar Heşbon galasyna, amorlaryň hany Sihonyň ýanyna öz ilçilerini iberip: „Ýurduňyň içinden geçip, öz ýerimize aralaşmaga rugsat et“ diýdiler. 20 Emma Sihon ysraýyllaryň geçip gitmegine razylyk bermedi. Ol öz halkyny ýygnap, Ýahsada düşelge gurdy we ysraýyllar bilen söweşe girdi. 21 Ysraýyl Hudaýy Reb Sihony hem-de onuň halkyny ysraýyllaryň eline berdi. Ysraýyllar olary ýeňdiler. 22 Olar amorlaryň Arnondan Ýabok derýasyna çenli we çölden tä Iordana çenli bolan ähli ýerini basyp aldylar. 23 Şeýdip, Ysraýyl Hudaýy Reb Öz halky Ysraýylyň bähbidi üçin amorlary basyp aldy. Indi hem sen olary yzyna aljak bolýarsyňmy? 24 Sen öz hudaýyň Kemoşyň özüňe beren ýeriniň üstünden eýelik edeňokmy näme? Biz hem Hudaýymyz Rebbiň biziň bähbidimiz üçin basyp alan ýerine eýelik edýäris. 25 Sen Mowap patyşasy Siporyň ogly Ballakdan gowumy näme? Ol Ysraýyl bilen tersleşdimi ýa uruşdymy? 26 Ysraýyllar eýýäm üç ýüz ýyl bäri Heşbonda we oňa degişli obalarda, Arogerde we oňa degişli obalarda hem-de Arnona ýakyn ähli galalarda ýaşap gelýärler. Siz näme üçin şonça wagtlap ol galalary eýelemediňiz? 27 Men seniň öňüňde günäkär däl, sen bolsa meniň garşyma uruş başlap, maňa ýamanlyk edýärsiň. Indi, goý, höküm ýöredýän Reb ysraýyllar bilen ammonlaryň arasynda hökümdar bolsun-da, höküm çykarsyn». 28 Emma Ýeftahyň bu sözlerine Ammon patyşasy gulak asmady. 29 Ýeftaha Rebbiň ruhy siňipdi. Ol Gylgadyň we Manaşeniň üstünden geçdi. Ol Gilgatdaky Mispeniň üstünden geçip, ammonlaryň üstüne gitdi. 30 Ýeftah Rebbiň öňünde ant içip, şeýle diýdi: «Eger Sen ammonlary meniň elime berseň, 31 onda men ammonlary ýeňip, yzyma dolanyp gelenimde derwezämden ilkinji çykan Seniňkidir. Men şony Rebbe ýakma gurbanlyk edip berjekdirin». 32 Ýeftah derýadan geçip, ammonlar bilen uruşmaga gitdi. Reb olary Ýeftahyň eline berdi. 33 Ysraýyllar Arogerden Minite çenli olaryň ýigrimi galasyny hem-de Abelkeramyma çenli aralygy gyrgyna berip, uly ýeňiş gazandylar. Şeýdip, ammonlar ysraýyllara boýun egdiler.
Ýeftah we onuň gyzy
34 Ýeftah Mispadaky öýüne gelende, onuň öz gyzy eli deprekli tans edip, öňünden çykdy; onuň ýeke gyzy bardy, başga ogly-da, gyzy-da ýokdy. 35 Ol gyzyny görende, ýakasyny ýyrtyp: «Wah, gyzym, sen meniň bagtymy garaltdyň! Indi sen hem meni ynjalykdan gaçyrdyň! Çünki men Rebbiň öňünde öz agzym bilen kasam etdim, indi nädip ondan boýun gaçyraýyn» diýdi. 36 Gyz kakasyna: «Kaka, sen Rebbiň öňünde öz agzyň bilen näme kasam eden bolsaň, ýerine ýetiriber, çünki Reb seni ammon duşmanlaryňdan üstün çykardy» diýdi. 37 Ol ýene kakasyna: «Maňa iki aý möhlet ber. Men daga gidip, joralarym bilen gezim edeýin we durmuşa çykmakdan mahrum bolandygymyň agysyny aglaýyn» diýdi. 38 Kakasy: «Bolýar, gidäý» diýip, ony iki aýlap goýberdi. Ol öz joralary bilen gitdi-de, dagda boý gyzlygyna öljegine iki aýlap ýas tutdy. 39 Iki aý geçensoň, ol kakasynyň ýanyna dolanyp geldi. Kakasy gyzy barada eden kasamyny ýerine ýetirdi, ol boý gyzlygyna öldi. Şondan soň ysraýyl gyzlarynyň arasynda 40 Gilgatly Ýeftahyň gyzynyň ýasyny tutmak üçin, Ysraýyl gyzlary üçin her ýylda dört gün daga gitmek däbi peýda boldy.
Ýeftah bilen efraýymlaryň urşy
1 Efraýymlar uruşmak üçin bir ýere ýygnandylar we Iordan derýasyndan geçip, Safona geldiler. Olar Ýeftaha: «Sen näme üçin ammonlar bilen uruşmaga gideniňde bizi çagyryp, özüň bilen alyp gitmediň? Biz seniň özüň bilen bilelikde öýüňi otlarys» diýdiler. 2 Ýeftah olara şeýle diýdi: «Meniň we meniň adamlarymyň ammonlar bilen bir uly dawamyz bardy. Men sizi kömege çagyrdym, emma siz gelip, meni olaryň elinden gutarmadyňyz. 3 Siziň meni halas etmejegiňize gözüm ýetende, men janymy howp astynda goýup, ammonlaryň üstüne gitdim. Reb olary meniň elime berdi. Indi näme bu gün siz meniň bilen uruşmaga geldiňizmi?» 4 Ýeftah Gylgadyň ähli erkeklerini çagyrdy-da, efraýymlar bilen uruşdy. Gilgatlylar efraýymlary gyrdylar, sebäbi efraýymlar olara: «Eý, efraýym we manaşe halklarynyň arasynda ýaşaýan gilgatlylar! Siz Efraýymdan gaçan dönüklersiňiz!» diýipdiler. 5 Gilgatlylar efraýymlaryň elinden Iordan derýasynyň güzerini aldylar. Diri galan efraýymlardan biri: «Iordan derýasyndan geçmäge rugsat edäýiň» diýse, Gylgadyň adamlary: «Sen efraýymly dälmi?» diýip sorardylar. Eger ol «Ýok» diýip jogap berse, 6 olar oňa: «Hany, „şibbolet“ diýip aýt» diýerdiler. Şonda ol «sibbolet» diýäýse, onda ony Iordan derýasynyň güzerinde öldürerdiler. Çünki efraýymlar «ş» sesini aýdyp bilmeýändikleri üçin, oňa derek «s» sesini aýdýardylar. Şeýdip, gilgatlylaryň elinden kyrk iki müň efraýymly öldi. 7 Ýeftah Ysraýylda alty ýyllap serdar boldy. Ol ölende, ony öz Gilgat galasynda jaýladylar.
Dürli serdarlar
8 Ýeftah ölenden soň, beýtullahamly Ybsan Ysraýylda serdar boldy. 9 Onuň otuz ogly we otuz gyzy bolup, gyzlaryny başga tirelere durmuşa çykaryp, ogullaryny-da başga tirelerden öýerdi. Ol ýedi ýyl Ysraýylyň serdary boldy. 10 Ybsan aradan çykanda, ony Beýtullahamda jaýladylar. 11 Ondan soň zebulunly Elon Ysraýyla serdar bolup, ony on ýyllap dolandyrdy. 12 Elon ölende, ony Zebulundaky Aýalonda jaýladylar. 13 Ondan soň piratonly Hilleliň ogly Abdon Ysraýyla serdar boldy. 14 Onuň kyrk ogly we otuz agtygy bolup, olaryň hersi bir eşek mündi. Ol Ysraýyla sekiz ýyllap serdar boldy. 15 Hilleliň ogly Abdon ölende, ony Efraýymdaky amalekleriň ýaşaýan daglygynda, Piraton diýen ýerde jaýladylar.
Şimşon serdaryň dogulmagy
1 Ysraýyllar ýene-de Rebbiň ýigrenýän işlerini etdiler. Şol sebäpli Reb kyrk ýyllap ysraýyllary piliştlileriň eline berdi 2 Şol döwürde Sorada dan tiresinden Manowa diýen bir adam bolupdyr; onuň aýaly önelgesiz eken. 3 Rebbiň perişdesi onuň aýalynyň ýanyna gelip: «Sen önelgesiz bolsaň-da, göwreli bolarsyň we bir ogul dograrsyň. 4 Sen özüňi aýap sakla, arak-şerap ýaly güýçli içgilerden içme, haram zatlardan iýme. 5 Çünki sen göwreli bolarsyň we ogul dograrsyň; onuň kellesine päki degmeli däldir, sebäbi enesiniň içinde düwlen gününden başlap, ol çaga Hudaýa nazyr bolar, ol piliştlileriň elinden Ysraýyly halas eder» diýdi. 6 Aýaly adamsynyň ýanyna gelip, şeýle diýdi: «Meniň ýanyma Hudaýyň adamy geldi, daş keşbi Hudaýyň perişdesiniňki ýaly, haýbatly, gorkunç. Men onuň nireden gelenini soramadym, ol maňa öz adyny hem aýtmady. 7 Ol maňa: „Sen göwreli bolarsyň, ogul dograrsyň, arak-şerap ýaly güýçli içgilerden içme, haram zatlardan iýme, çünki göwrede galan gününden başlap, ol Hudaýa nazyr bolar“ diýip aýtdy». 8 Manowa Rebbe ýüzlenip: «Ýa Reb! Goý, bize iberilen Hudaýyň adamy ýanymyza ýene-de gelsin hem-de bizden doguljak çaga näme etmelidigimizi öwretsin» diýip ýalbardy. 9 Hudaý Manowanyň sesini eşitdi we Manowanyň aýaly meýdandaka, Hudaýyň perişdesi onuň ýanyna geldi. Emma aýalyň adamsy ýanynda ýokdy. 10 Aýaly şol wagt ylgap gidip: «Meniň ýanyma öňki gelip giden adam geldi» diýip, adamsyna habar berdi. 11 Manowa aýaly bilen ol adamyň ýanyna bardy we ondan: «Meniň aýalym bilen gepleşen senmi?» diýip sorady. Perişde: «Men!» diýip jogap berdi. 12 Manowa oňa: «Seniň aýdanlaryň amala aşanda, biz ol çaga nähili garamaly we oňa näme etmeli?» diýip sorady. 13 Rebbiň perişdesi Manowa: «Goý, seniň aýalyň meniň aýdanlarymy etsin. 14 Ol üzümden öndürilen zatlary iýmesin; arak-şerap datmasyn, haram zatlardan asla iýmesin. Aýalyň meniň buýranlarymyň ählisini berjaý etmelidir» diýdi. 15 Manowa Rebbiň perişdesine: «Seniň üçin bir owlagy taýýarlaýançak, seni ýoluňdan saklamaga rugsat et» diýdi. 16 Rebbiň perişdesi Manowa: «Sen meni saklasaň-de, men seniň naharyňy iýmerin, emma sen ýakma gurbanlyk taýýarlamak isleseň, onda ony Rebbe hödür et» diýdi. (Manowa bu adamyň Rebbiň perişdesidigini bilmeýärdi). 17 Manowa Rebbiň perişdesine: «Aýdanlaryň hakykat bolanda, biz seni alkyşlar ýaly, öz adyňy aýt» diýdi. 18 Rebbiň perişdesi oňa: «Meniň adymy näme soraýarsyň? Ol örän täsindir!» diýdi. 19 Manowa owlak bilen galla sadakasyny daşyň üstüne getirip, täsin gudratlar edýän Rebbe berdi. 20 Gurbanlyk sypasynyň üstünden ýalyn asmana galyp ugranda, Rebbiň perişdesi ýalyn bilen bile ýokary göterildi. Muny gören Manowa bilen onuň aýaly ýere ýüzin ýykyldylar. 21 Rebbiň perişdesi Manowa bilen aýalyna şondan soň gaýdyp hiç görünmedi. Manowa onuň Rebbiň perişdesidigini şonda bilip galdy. 22 Manowa öz aýalyna: «Dogrudan hem, biz hökman öleris, çünki biz Hudaýy gördük» diýdi. 23 Aýaly oňa: «Eger Reb bizi öldürmek islän bolsa, biziň elimizden ýakma gurbanlygymyzy we galla sadakamyzy kabul etmezdi, bize şol täsinlikleri görkezmezdi, bu zatlary bize mälim etmezdi» diýdi. 24 Aýaly ogul dogurdy we oňa Şimşon diýen at goýdy. Çaga ösüp kemala geldi, Reb oňa ak pata berdi. 25 Sora bilen Eştawolyň aralygyndaky Mahanadanda bolanda Şimşony Rebbiň ruhy galkyndyryp başlady.
Şimşon öýlenýär
1 Günlerde bir gün Şimşon Timna gidende, piliştli bir gyzy gördi. 2 Ol baryp, öz ejesine we kakasyna: «Men Timnada piliştli gyzlardan birini gördüm. Şony maňa alyp beriň» diýdi. 3 Emma ejesi bilen kakasy oňa: «Näme üçin sen sünnetsiz piliştli halkdan gyz aljak bolýarsyň? Näme özli-özüňde, tutuş ilimizde sen öýlener ýaly gyz ýokmy?» diýdiler. Şimşon kakasyna: «Maňa şony alyp ber, sebäbi ol meniň göwnüme ýarady» diýdi. 4 Bu işiň Reb tarapyndan bolýandygyny, piliştlileriň garşysyna çykmak üçin, Onuň amatly pursaty gözleýändigini Şimşonyň ejesi bilen kakasy bilmeýärdi. Şol wagtlar ysraýyllaryň üstünden piliştliler höküm sürýärdi. 5 Şimşon, onuň ejesi we kakasy Timna tarap ugradylar. Olar Timnadaky üzümçilikden geçip barýarkalar, Şimşon bir ýaş ýolbarsyň arlaýan sesini eşitdi. 6 Şimşona uly güýç bilen Rebbiň ruhy siňdi, ol ýolbarsy edil bir owlajygy bölekleýän ýaly edip, düýt-müýt etdi; onuň elinde hiç zat ýokdy. Ol bu eden işini ejesine-kakasyna aýtmady. 7 Baryp, ol gyz bilen gepleşdi; ol Şimşonyň göwnüne ýarady. 8 Birnäçe günden soň Şimşon ol gyza öýlenmek üçin gideninde, ol şol ýolbarsyň maslygyny görmek üçin sowuldy. Seretse, ýolbarsyň maslygynda bal arylaryň öýjügi hem-de bal bar eken. 9 Ol baldan goşawujyny dolduryp, ýolboýy ýalap iýip gitdi, ejesiniň we kakasynyň ýanyna gelende olara-da berdi. Olar hem iýdiler, emma baly ýolbarsyň maslygyndan alandygyny Şimşon olara aýtmady. 10 Şimşonyň kakasy gyzyňka geldi, Şimşon şol ýerde, adatça, öýlenýän ýigitleriň edişi ýaly ýedi günläp toý tutdy. 11 Toý başlananda, onuň ýanynda bile bolar ýaly, oňa otuz sany dost saýladylar. 12 Şimşon olara: «Men size bir matal aýtjak; eger siz ony maňa toýuň ýedi gününiň dowamynda dogry çözüp berseňiz, onda men size otuz sany nepis don hem-de otuz laý köýnek bererin. 13 Eger-de çözüp bilmeseňiz, onda siz maňa otuz sany nepis don we otuz laý köýnek berersiňiz» diýdi. Olar Şimşona: «Matalyňy aýt, eşideli» diýdiler. 14 Şimşon olara matalyny aýtdy: «Iýegenden iýmit çykdy, Güýçlüden şüýjülik çykdy». Mataly üç günläp çözüp bilmediler. 15 Dördünji gün diýlende, olar Şimşonyň aýalyna: «Adamyňy yr, ol bize mataly çözüp bersin; ýogsam, özüňi-de, kakaňyň öýüni-de otlarys, siz bizi iň soňky zadymyza çenli talap, gedaý goýmak üçin çagyrypmydyňyz?» diýdiler. 16 Şimşonyň aýaly adamsynyň ýanynda aglap: «Sen meni ýigrenýärsiň, meni söýmeýärsiň, meniň ilimiň ýigitlerine matal aýtdyň, maňa ony çözüp bereňok» diýdi. Şimşon oňa: «Öz ejeme, kakama çözüp beripdirinmi, saňa çözüp berer ýaly» diýdi. 17 Onuň aýaly toýuň bütin dowamynda, ýedi günläp aglady. Aýaly özelenip duransoň, ahyrsoňunda, ýedinji gün diýende Şimşon oňa matalyň çözgüdini aýtdy. Şimşonyň aýaly öz iliniň ýigitlerine matalyň çözgüdini aýdyp berdi. 18 Ýedinji gün diýlende, Gün batmazdan öň, ýigitler Şimşonyň ýanyna gelip: «Baldan süýji, ýolbarsdan güýçli näme bar» diýdiler. Şimşon olara: «Siz meniň göläm arkaly ýer sürmedik bolsaňyz, mataly çözüp bilmezdiňiz» diýdi. 19 Oňa Rebbiň ruhy siňdi, ol Aşkelona gidip, ol ýerde otuz adamy öldürdi. Olaryň eşigini sypyryp aldy-da, mataly çözenlere bir laý köýnek getirip berdi. Onsoň ol gazaba münüp, öz kakasynyň öýüne gaýtdy. 20 Şimşonyň aýalyny bolsa, ol öýlenende, oňa iň ýakyn dost bolup oturana durmuşa çykardylar.
Şimşon piliştlilerden ar alýar
1 Birnäçe günden soň, bugdaý döwegi wagtynda Şimşon bir owlak alyp, aýalyny görmäge geldi. Şimşon ýatylýan otaga öz aýalynyň ýanyna girjekdigini aýdanda, aýalynyň kakasy oňa ýol bermedi. 2 Aýalynyň kakasy oňa: «Sen öz aýalyňdan ýüz öwrensiň öýdüp, men ony toý wagtynda saňa iň ýakyn dost bolana äre berdim. Ine, onuň kiçi gyz jigisi ondan hem owadan dälmi? Aýalyňyň deregine belki şuny alarsyň?» diýdi. 3 Şimşon olara: «Indi piliştlilere ýamanlyk etsem, meniňki hak bolar» diýdi. 4 Şimşon üç ýüz sany tilkini tutup, guýruklaryny jübüt-jübütden biri-birine daňdy. Soňra çyralary aldy-da, olary her iki tilkiniň guýrugynyň arasyna berkitdi. 5 Ol tilkileri otlap, piliştlileriň bişen bugdaýlarynyň üstüne goýberdi-de, olaryň orulmadyk bugdaýlaryny we küdelenen bugdaýlaryny, üzümlerini hem zeýtun agaçlaryny otlady. 6 Piliştliler: «Muny kim beýle etdikä? Bu timnalynyň giýewsi Şimşonyň işidir, sebäbi onuň gaýynatasy Şimşonyň aýalyny toý wagtynda Şimşona dost bolana alyp berdi» diýdiler. Şonuň üçin piliştliler ol aýaly we onuň kakasyny otladylar. 7 Şimşon olara: «Siz şeýle etseňiz-de, men sizden arymy alýançam ynjalmaryn» diýdi. 8 Şimşon olaryň üstüne gazap bilen topuldy-da, olaryň injiklerini we uýluklaryny döwüşdirdi. Şondan soň, ol Eýtam gaýasyndaky gowaga gitdi. 9 Piliştliler Ýahudada düşelge gurdular we tä Lehä çenli ýaýradylar. 10 Ýahudanyň ilaty olardan: «Siz näme üçin biziň garşymyza çykdyňyz?» diýip soranlarynda, olar: «Şimşon bize näme eden bolsa, biz hem oňa şeýle etmek niýeti bilen ony tutup äkitmäge geldik» diýdiler. 11 Üç müň sany Ýahudaly çykyp, Eýtam gaýasyndaky gowaga tarap gitdiler we baryp Şimşona: «Biziň üstümizden piliştlileriň höküm sürýändiklerini sen bileňokmy näme? Sen bizi näme üçin beýtdiň?» diýdiler. Şimşon: «Olar maňa näme eden bolsalar, men hem olara şony etdim» diýdi. 12 Olar: «Biz seni daňyp, piliştlileriň eline bermek üçin geldik» diýenlerinde, Şimşon olara: «Meni öldürmejegiňize ant içiň» diýdi. 13 Olar: «Ýok, öldürmeris, biz seni diňe daňarys-da, piliştlileriň eline bereris» diýdiler. Ony iki sany täze tanap bilen daňdylar-da, gowakdan çykaryp alyp gitdiler. 14 Olar Lehä ýetenlerinde, piliştliler ony uly gykylyk bilen garşyladylar. Şonda Rebbiň ruhy güýç bilen Şimşona siňip, oňa ägirt uly güýç berdi welin, onuň ellerini daňmak üçin ulanylan tanaplar edil otda ýanan zygyr ýaly boldy. Onuň ellerindäki tanaplar çözlüp gitdi. 15 Ol ýaňy ölen eşegiň guramadyk äňini tapyp, eline aldy-da, onuň bilen urup, müň adamy öldürdi. 16 Şimşon şonda şeýle diýdi: «Bir eşek äňi bilen iki topar ýygyny ýatyrdym. Bir eşek äňi bilen müň adamy öldürdim». 17 Şu sözleri aýdyp, elindäki äňi taşlady we ol ýere Ramatlehi diýip at dakdy. 18 Ol özüniň örän suwsaýandygyny duýdy we Rebbe ýüzlenip: «Sen Öz guluňa beýik ýeňiş berdiň; indi bolsa men suwsuzlykdan ölüp, sünnetsiz piliştlileriň eline düşmelimi?» diýdi. 19 Hudaý Lehide bir çukurjygy emele getirdi, ondan suw çykdy. Ol suwdan içip gandy, güýji yzyna gaýdyp geldi we ol kuwwatlandy. Şu günlere çenli Lehidäki şol ýere Eýnhakor diýilýär. 20 Ysraýylda piliştlileriň agalyk süren döwründe, Şimşon ýigrimi ýyllap ysraýyllara serdar boldy.
Şimşon Gazada
1 Günlerde bir gün Şimşon Gaza gelende bir azgyn aýala sataşyp, şonuň bilen gitdi. 2 Gazanyň ilaty: «Şimşon gelipdir bärik» diýşip, töwerekde gaýmalaşdy. Olar: «Jahan ýagtylýança garaşarys, ony öldüreris» diýip, uzynly gije galanyň derwezesini garawulladylar. 3 Şimşon ýarygijä çenli ýatdy, gijäniň ýarynda turdy-da, baryp, gala derwezesiniň gapylarynyň iki söýesini kiltleri bilen bilelikde goparyp, ony omzuna alyp, Hebronyň garşysyndaky dagyň depesine eltip goýdy.
Delilanyň Şimşona dönüklik etmegi
4 Şondan soň Şimşon Sorek jülgesinde ýaşaýan bir aýala aşyk boldy. Onuň ady Delilady. 5 Piliştli hanlar ol aýalyň ýanyna gelip: «Biz ony daňyp, özümize boýun egdirip biler ýaly, sen ugruny tap-da, onuň beýik güýjüniň nämededigini özüne aýtdyr. Şeýtseň, biziň herimiz saňa bir müň bir ýüz kümüş teňňe bereris» diýdiler. 6 Delila Şimşondan: «Sen maňa aýtsana, beýle beýik güýji nireden alýarsyň? Seni näme bilen daňsaň, boýun egdirip bolar?» diýip sorady. 7 Şimşon oňa: «Eger-de meni entek guramadyk ýedi sany ýaý kirşi bilen daňsalar, men güýçden gaçyp, beýleki adamlar ýaly bolaryn» diýdi. 8 Piliştli hanlar ol aýala entek guramadyk täzeje ýedi sany ýaý kirşini getirip berdiler. Ol şonuň bilen Şimşony daňdy. 9 Şol wagt piliştlilerden birnäçe adamlar şol otagda bukulyp otyrdylar. Aýal Şimşona: «Şimşon! Seniň üstüňe piliştliler gelýärler» diýdi. Şimşon ýaý kirşini edil ot degen ýüplügiň ýolnuşy ýaly edip, üzüp taşlady. Onuň güýjüniň nämededigi bilinmän galdy. 10 Delila Şimşona: «Sen meni samsyk hasap edýärsiň, ýalan sözleýärsiň. Indi beri aýdaý, seni näme bilen daňyp bolar?» diýdi. 11 Şimşon oňa: «Eger-de meni öň ulanylmadyk täze ýüp bilen daňsalar, men güýçden gaçaryn, beýleki adamlar ýaly bolaryn» diýdi. 12 Delila täze ýüp alyp, ony daňdy-da, oňa: «Şimşon! Seniň üstüňe piliştliler gelýärler» diýdi. Şol wagt piliştlilerden birnäçe adam şol otagda bukulyp otyrdylar. Şimşon ony-da ot degen ýüplügiň ýolnuşy ýaly edip, üzüp taşlady. 13 Delila Şimşona ýene: «Sen meni samsyk hasap edýärsiň, ýalan sözleýärsiň. Aýtsana, seni näme bilen daňyp bolar?» diýdi. Ol: «Meniň saçymyň ýedi örümini gaty örersiň-de, ony dokma dokalýan gurala berk çekdirip daňarsyň. Şonda men güýçden gaçyp, beýleki adamlar ýaly bolaryn» diýdi. 14 Delila Şimşony öz dyzynyň üstünde uklatdy. Ol uklanda, onuň saçynyň ýedi örümini aldy-da, olary pugta örüp, dokma dokalýan guralda çekdirip berkitdi hem-de oňa: «Seniň üstüňe piliştliler gelýärler, Şimşon!» diýdi. Ol ukudan oýandy-da, dokma dokalýan guraly ondaky mata bilen bilelikde goparyp taşlady. Onuň güýjüniň nämededigi ýene bilinmän galdy. 15 Delila oňa: «Seniň ýüregiň meniň bilen däl eken. Nädip sen maňa: „Men seni söýýärin“ diýip bilýärsiň? Üç gezek sen meni samsyk hasap etdiň, güýjüňiň nämededigini maňa aýtmadyň» diýdi. 16 Delila her gün sorap, Şimşonyň ýüregine düşdi. Ol ony halys irizip, janyndan bizar etdi. 17 Şimşon ahyrsoňunda oňa öz ýüregini açdy: «Men entek ejemiň göwresindekäm Hudaýa nazyr bolandygym üçin, meniň kelläme heniz päki degen däldir. Eger meniň saçym syrylsa, güýjüm menden gider; meniň güýjüm gaçyp, beýleki adamlar ýaly bolaryn» diýdi. 18 Şeýdip, ol ähli syryny Delila açdy. Şundan soň, Delila: «Indi geliberiň, ol maňa öz ýüregini açdy» diýip aýtmaga piliştli hanlara habarçy iberdi. Piliştli hanlar elleri kümüş pully geldiler. 19 Delila Şimşony öz dyzynyň üstünde uklatdy. Onuň saçynyň ýedi örümini syrdyrmak üçin adam çagyrdy-da, oňa syrmagy buýurdy. Şimşon ejizlenip başlady, onuň güýji gaçdy. 20 Delila: «Seniň üstüňe piliştliler gelýärler, Şimşon!» diýende, ol oýanyp, öňki gezekdäki ýaly öz-özüni boşatmakçy boldy. Emma ol Rebbiň indi özünden ýüz öwrendigini bilmeýärdi. 21 Piliştliler ony tutup, gözlerini oýdular. Gaza getirip, iki sany bürünç zynjyr bilen gandalladylar. Oňa zyndanda degirmen üwetdiler. 22 Şol aralykda onuň kellesiniň syrylan ýerlerine saç çykyp başlady.
Şimşon ar alyp, dünýäden ötýär
23 Pilişt hanlary özleriniň hudaýy Dagona juda köp gurbanlyklar berip, şady-horramlyk etmek üçin ýygnandylar. Olar: «Duşmanymyz Şimşony hudaýymyz biziň elimize berdi» diýişdiler. 24 Halk Şimşony görende: «Köpümizi öldürip, ýerlerimizi tozduran duşmanymyzy hudaýymyz biziň elimize berdi» diýşip, öz hudaýlaryny alkyşlamaga başladylar. 25 Mes bolan jemagat: «Şimşony getiriň, goý, ol biziň göwnümizi açsyn» diýip gygyryşdy. Şimşony zyndandan getirip, onuň üstünden gülüp başladylar, masgaraladylar, soňra ony sütünleriň aralygynda duruzdylar. 26 Şimşon elinden tutup, özüni idip ýören ýigdekçä: «Meni şu jaýy saklaýan sütünleriň ýanyna elt, şolara söýeneýin» diýdi. Ýigdekçe şeýle hem etdi. 27 Jaýyň içi aýal-erkeklerden doludy; pilişt hanlary hem şol ýerdedi. Jaýyň üstünde-de üç müňe golaý aýal-erkek bardy. Olaryň bary Şimşona tomaşa edýärdiler. 28 Şimşon Rebbi çagyrdy-da: «Eý, Hökmürowan Reb, meni ýadyňa sal. Eý, Hudaý! Maňa ýene bir gezejik kuwwat ber, iki gözüm üçin, piliştliler bilen bir gezekde hasaplaşaýyn» diýdi. 29 Şimşon jaýy saklaýan sütünleriň birine sag elini, beýlekisine çep elini diräp, olary ýerinden süýşürdi. 30 Şimşon: «Goý, piliştliler bilen bile öleýin» diýip, bar güýji bilen sütünleri itende, jaý hanlaryň, jaýdaky ähli adamlaryň üstüne ýykyldy; Şimşonyň özi ölen wagty öldürenleri onuň bütin ömründe öldürenlerinden has köp boldy. 31 Onuň doganlary, kakasynyň tutuş maşgalasy gelip, Şimşonyň jesedini äkitdiler we ony getirip, Zora bilen Eştawolyň aralygynda, kakasy Manowanyň gubry goýlan gümmezde jaýladylar. Ol ysraýyllara ýigrimi ýyllap serdar boldy.
Mikanyň butlary
1 Efraýym daglygynda Mika diýen bir adam bardy. 2 Ol öz ejesine: «Sen bir müň bir ýüz sany kümüş teňňäni ogurlatdyň, ony alana meniň ýanymda gargyş etdiň, seniň şol kümüşleriň mende, olary men aldym. Emma men olary häzir saňa gaýtaryp berýän» diýdi. Ejesi: «Reb seni ýalkasyn, oglum!» diýdi. 3 Ol bir müň bir ýüz sany kümüş teňňäni ejesine gaýtaryp berdi. Ejesi oňa: «Oglum, men seniň üçin bu kümüşlerden oýma hem-de guýma but ýasatmakçy bolup, öz elim bilen Rebbe niýetledim, olary saňa berýärin» diýdi. 4 Ogly olary ejesine gaýtaryp berende, ejesi iki ýüz sany kümüş teňňäni aldy-da, kümüş ussasyna berip, şol kümüşlerden oýma hem-de guýma but ýasatdyrdy; olar Mikanyň öýünde durdy. 5 Mika tarapyndan salnan bir sany ybadat edilýän öý bardy. Ol efot we butlar ýasady hem-de öz ogullarynyň birini ruhany edip belledi. 6 Şol döwürde ysraýyllaryň patyşasy ýokdy. Her kim öz islänini edýärdi. 7 Ýahudanyň Beýtullaham galasynda ýaşaýan bir lewileriň ýigidi bardy. 8 Ol ýaşamaga amatly bir ýer tapmak üçin Ýahudanyň Beýtullaham galasyndan çykyp gitdi. Ol Efraýym daglygynda ýaşaýan Mikanyň öýüne geldi. 9 Mika ondan: «Nireden gelýärsiň?» diýip soranda, ol: «Ýahudanyň Beýtullaham galasyndan gelýärin, özüm hem lewilerdendirin; ýaşar ýaly ýer gözleýärin» diýdi. 10 Mika oňa: «Meniň öýümde galyber. Meniň geňeşçim hem ruhanym bolarsyň. Men seniň garnyňy doýraýyn, ýylda bir laý geýim-gejim hem-de on sany kümüş teňňe bereýin» diýdi. 11 Lewi ýigit Mikanyň öýünde galmaklyga razylyk berdi. Mika oňa öz ogly ýaly seretdi. 12 Mika lewi ýigidini ruhanyçylyga belledi, şeýdip, bu ýaş ýigit Mikanyň öýünde ýaşaberdi. 13 Mika: «Indi Rebbiň maňa ýagşylyk etjekdigini bilýärin, sebäbi lewi ýigidi meniň ruhanym boldy» diýdi.
Lewi ýigidi we dan tiresi
1 Şol döwürde ysraýyllaryň patyşasy ýokdy. Danlar özlerine ýaşar ýaly ýer gözleýärdiler, sebäbi şol wagta çenli ysraýyllaryň tireleriniň arasynda olaryň mülk paýy heniz paýlanmandy. 2 Danlar öz urugyndan, Sora hem Eştawol galalaryndan bäş sany daýaw erkek adamy ýer gözlemek hem-de maglumat toplamak üçin gizlinlikde ugratdylar. Olara: «Baryň, assyrynlyk bilen ýer gözläň» diýdiler. Olar Efraýym daglygyna, Mikanyň öýüne gelip ýetdiler we gijäni şol ýerde geçirdiler. 3 Mikanyň öýünde bolanda, olar lewi ýigidini onuň sesinden tanadylar-da, içerik girdiler we ondan: «Seni bu ýere kim getirdi? Bu ýerde sen näme işleýärsiň? Näme sebäpden sen bu ýerde?» diýip soradylar. 4 Bu ýigit olara Mikanyň özüne edenlerini aýtdy. «Men hakyna işe durdum, men onuň ruhanysy» diýdi. 5 Olar ruhana: «Sen Hudaýdan sorap, bize bilip ber, biz özümiziň ýolumyzyň şowly boljagyna-bolmajagyna göz ýetireli» diýdiler. 6 Ruhany olara: «Arkaýyn gidiberiň, siziň ýoluňyz Rebbiň nazarynda» diýdi. 7 Bu bäş adam ol ýerden gaýdyp, Laýyşa geldi. Onuň ilatynyň sidonlylar ýaly parahat we asuda ýaşaýandygyny, olary sidonlaryň dolandyrýandygyny gördüler. Olaryň hemme zady bardy. Olar asuda we aladasyz ýaşaýardylar. Olar sidonlardan uzakda ýaşaýardylar we hiç kim bilen aragatnaşyk saklamaýardylar. 8 Soňra olar Sora hem-de Eştawola öz tiredeşleriniň ýanyna gaýdyp geldiler; tiredeşleri olardan: «Gurtmy, tilki?» diýip soradylar. 9 Olar: «Biz bir ýer gördük, topragy juda gowy. Siz näme beýle pikire batdyňyz, ikirjiňlenmäň-de, baryp, ol ýeri eýeläň. 10 Siz ol ýerde hiç bir aladasy bolmadyk halky görersiňiz. Olaryň ýeri-de örän giň. Hudaý olary siziň eliňize berendir. Ol ýerde asyl ýetmezçilik edýän zat ýok» diýdiler. 11 Danlardan bolan alty ýüz sany erkek adam ýaraglaryny dakynyp, Soradan we Eştawoldan çykyp ugradylar. 12 Olar baryp, Ýahudadaky Kyrýategarymda düşelge gurdular. Şoňa görä ol ýer henize çenli Mahanadan diýlip atlandyrylýar, bu Kyrýategarymyň günbatarydyr. 13 Olar bu ýerden efraýymlaryň ýaşaýan daglygyna tarap gitdiler we Mikanyň öýüniň ýanyna geldiler. 14 Laýyşy gözden geçirmäge öň gelip giden bäş adam öz doganlaryna: «Şu öýleriň birinde efot, oýma hem guýma but we başga butlar bar, siz şony bilýärsiňizmi? Indi näme etmelidigiňizi özüňiz biliň» diýdiler. 15 Bular ol ýere bardylar. Mikanyň topar bolup duran öýleriniň birinde bolýan lewi ýigidiniňkä girdiler, onuň bilen salamlaşdylar. 16 Ýaraglaryny dakynan alty ýüz sany dan adamlary derwezäniň agzynda durdular. 17 Ýer görmäge öňki gelen bäş adam öýe girip, efoty, oýma hem guýma buty we başga butlary aldylar. Ruhany derwezäniň agzynda ýaraglaryny dakynan alty ýüz adamyň ýanynda durdy. 18 Mikanyň öýüne girip, efoty, oýma hem guýma buty we başga butlary alanlarynda, ruhany olara: «Näme edýärsiňiz?» diýdi. 19 Olar ruhana: «Sem bol! Ýör biziň bilen git, bize ýaşululyk hem ruhanylyk edersiň. Diňe bir adama ruhanylyk etmek gowumy ýa-da Ysraýylyň tutuş bir tiresi bilen urugyna?» diýdiler. 20 Ruhany begenip, efoty, oýma hem guýma buty we başga butlary alyp, ýaňky gelen adamlar bilen gitdi. 21 Olar çagalary, mallary, ähli goşlary öňden goýberip, ýola düşdüler. 22 Olar Mikanyň öýünden uzaklaşyp başlanda, Mika danlar bilen söweşmäge goňşularyny çagyrdy. Olar danlaryň yzyndan kowaladylar, 23 olaryň yzyndan gygyrdylar. Danlar Mika tarap öwrülip: «Saňa näme gerek? Ýa urşasyň gelýärmi?» diýdiler. 24 Mika olara: «Siz meniň ýasadan hudaýlarym bilen ruhanymy alyp gitdiňiz. Hany indi maňa näme galdy? Ýene-de: „Näme gerek?“ diýip soraýarsyňyz» diýdi. 25 Danlar oňa: «Sem bol, ýogsam, biziň gaharymyzy getirersiň, onsoň özüňiň-de, tutuş maşgalaňyň-da janyny jähenneme ibereris» diýdiler. 26 Danlar öz ýollary bilen gidiberdiler, Mika bolsa olaryň özünden güýçlüdiklerini görüp, yzyna dolandy we öýüne gaýdyp geldi. 27 Danlar Mikanyň ýasan sežde edilýän zatlaryny hem-de onuň öýünde ýaşan ruhanyny alyp, Laýyşa tarap gitdiler. Ol ýere baryp parahat we aladasyz ýaşaýan halky gylyçdan geçirip, galany otladylar. 28 Ol ýerdäkilere kömek eden tapylmady, sebäbi olar Sidondan uzakdady, hiç kim bilen aragatnaşyk saklamaýardylar. Ol gala Beýtrehobyň golaýynda ýerleşýärdi, danlar galany täzeden gurdular-da, ol ýerde ýaşap başladylar. 29 Olar Ýakubyň ogly Danyň hatyrasyna ol gala Dan diýen at berdiler; galanyň öňki ady Laýyşdy. 30 Danlar sežde edilýän buty oturtdylar. Musanyň agtygy Gerşomyň ogly bolan Ýonatanyň özi we onuň ogullary tä ýurt ýesirlige alynýança danlara ruhanylyk etdiler. 31 Hudaýyň öýüniň Şiloda bolan wagtynyň bütin dowamynda, Mika tarapyndan ýasalan sežde edilýän but şol ýerde saklandy.
Benýamin tiresi masgara iş edýär
1 Ysraýylyň patyşasyz zamanynda, Efraýym daglygynda bir lewi ýaşaýardy. Ol Ýahuda ýurdunyň Beýtullaham galasyndan bir aýaly getirip, onuň bilen ýaşap başlady. 2 Ol aýal öýkeleşip, lewiniň ýanyndan öz atasy öýüne, Beýtullaham galasyna gitdi; ol atasy öýünde dört aýlap boldy. 3 Soňra adamsy aýaly bilen ýaraşyp, ony getirmek üçin yzyndan ugrady. Onuň ýanynda bir hyzmatkäri bilen iki sany eşegi bardy. Aýaly adamsyny atasy öýüne saldy. Gaýynatasy ony güler ýüz bilen garşylap, öz öýünde saklady. 4 Gaýynatasy giýewsini öýünde galmaklyga yrdy. Olar bu ýerde iýip-içip, üç gün ýatdylar. 5 Dördünji gün olar ir oýandylar, ol adam turup gitmekçi boldy. Aýalyň kakasy öz giýewsine: «Bir döwüm çörek iýiň, ýürekse ediniň, soň hemmäňiz bile gidersiňiz» diýdi. 6 Olar oturyp, bile iýip-içdiler. Aýalyň kakasy öz giýewsine: «Ýene bir gün gal, keýpiňi sazla» diýdi. 7 Ol adam ýene turup gitmekçi boldy, emma gaýynatasy ony galmaklyga yrdy. Ol ýene bir gije ýatdy. 8 Bäşinji gün, irden ol turup gitmekçi boldy. Aýalyň kakasy oňa: «Bir zatlar garbanyň, öýleden soň gidersiňiz» diýdi. Olar bile iýip-içdiler. 9 Ol adamyň özi, aýaly we hyzmatkäri gitmekçi bolup, ýerlerinden turanda, aýalyň kakasy giýewsine: «Seret, gün ýaşyp, agşama golaýlap barýar. Bu gije-de bu ýerde ýatyň, dem-dynjyňyzy alyp, öýüňize ertir ir bilen turup gidersiňiz» diýdi. 10 Emma ol adam ýatmaga razy bolman, turup gidiberdi. Ol Ýabusa, ýagny häzirki Iýerusalime tarap gitdi. Onuň ýanynda ýükli eşekleri, hyzmatkäri bardy. 11 Olar Ýabusa golaýlaşanlarynda, gün ýaşyp barýardy. Hyzmatkär öz hojaýynyna: «Ýör, Ýabusa baraly-da, gijäni şol ýerde geçireli» diýdi. 12 Hojaýyny oňa: «Ýok, biz Ysraýyla degişli bolmadyk bir kesekileriň galasyna barmarys, Gibga gideris. 13 Gibga ýa-da Rama ýetjek bolaly, gijäni şolaryň birinde geçireris» diýdi. 14 Şeýdip, olar ýollaryny dowam etdirdiler. Olar benýaminleriň Gibga galasyna ýetenlerinde, Gün batypdy. 15 Olar gije Gibgada ýatmak üçin şol tarapa öwrüldiler. Baryp, galanyň merkezi köçesinde düşlediler; hiç kim olary öýüne çagyrmady. 16 Bir goja özüniň ekin meýdanyndan öýüne gaýdyp gelýärdi. Ol bu ýere efraýymlaryň ýaşaýan daglygyndan gelipdi, Gibgada ýaşaýardy. Bu ýeriň ilaty bolsa benýaminlerdi. 17 Goja ýolagçylary görüp, olardan: «Nireden gelip, nirä barýarsyňyz?» diýip sorady. 18 Ol adam: «Biz Ýahudanyň Beýtullaham galasyndan gelýäris, indi hem Efraýym daglygyna tarap, öýüme barýaryn. Bizi hiç kim öýüne çagyrmady. 19 Eşeklerimiz üçin ot-iýmimiz, özüm, aýalym we hyzmatkärim üçin çörek hem şerap bar, hiç hili ýetmezçiligimiz ýok» diýdi. 20 Goja oňa: «Arkaýyn bol, ýetmeýän zadyňy bereýin, ýöne köçede ýatma» diýdi. 21 Goja olary öz öýüne alyp bardy, eşeklerine iým berdi, olar aýaklaryny ýuwdular, iýip-içdiler. 22 Olar ýaňy bir ýazylyp-ýaýnanlarynda, galanyň azgyn adamlary jaýyň daşyny gabadylar. Gapyny ýumruklap, öýüň hojaýynyna: «Öýüňe gelen erkegi daşaryk çykar, biz ony zorlajak» diýip gygyrdylar. 23 Öýüň hojaýyny daşaryk çykdy-da: «Ýok, doganlar, beýle azgynçylyk etmäň, ol meniň myhmanym, siz beýle aýyp iş etmäň. 24 Içerde meniň el degmedik gyzym we ol adamyň aýaly bar. Olary daşary çykaraýyn, olara islän işiňizi ediň, ýöne bu adama degmäň» diýdi. 25 Emma olar garryny diňlemediler. Şonda ýaňky gelen adam öz aýalyny zor bilen çykaryp, olaryň eline berdi. Adamlar uzak gije ol aýaly zorlap, namysyna degdiler. Daňdan olar ony goýberdiler. 26 Daň agaranda, aýal adamsynyň myhman bolan öýüniň gapysyna gelip ýykyldy we jahan doly ýagtylýança, şol ýerde ýatdy. 27 Ol aýalyň hojaýyny ýoluny dowam etdirmek üçin irden gapyny açyp, daşaryk çykanda, öz aýalynyň ellerini gapynyň bosagasynyň üstünde goýup ýatandygyny gördi. 28 Ol aýalyna: «Tur, gideli» diýdi, emma aýaldan jogap bolmady, sebäbi ol eýýäm ölüpdi. Ol aýalyny eşegine ýükläp, öz öýüne alyp gitdi. 29 Öýüne gelip, eline pyçak aldy-da, aýalynyň on iki synasyny kesişdirip, on iki bölegi Ysraýylyň on iki tiresine paýlady. 30 Ol çaparlar ýollap, olara muny görenlere şuny aýtmagy tabşyrdy: «Ysraýyllaryň Müsürden gelen gününden bäri, munuň ýaly zat görlüp-eşidilmändi. Indi oýlanyp görüň, maslahatlaşyp, biziň näme etmelidigimizi aýdyň».
Beýleki tireler benýaminlerden ar alýarlar
1 Soňra demirgazykda Dandaky, günortada Beýerşebadaky we gündogarda Gilgatdaky ähli ysraýyllar bu çagyryşa jogap berdiler. Olaryň hemmesi bir adam ýaly bolup, Mispada Rebbiň huzurynda ýygnanyşdylar. 2 Ysraýyllaryň ähli tireleriniň ýolbaşçylary Hudaýyň adamlarynyň ýygnagyna üýşdüler. Gylyçlaryny ýalaňaçlan dört ýüz müň sany esger hem şol ýerdedi. 3 (Benýaminler ysraýyllaryň Mispada üýşendiklerini eşitdiler). Ysraýyllar: «Nädip beýle masgaraçylyk bolup bildi?» diýip soradylar. 4 Lewi adam öldürilen aýalyň adamsy şeýle jogap berdi: «Men öz aýalym bilen benýaminleriň Gibga galasyna baryp, gije şol ýerde ýatdyk. 5 Gibganyň adamlary gije biziň ýatan jaýymyzyň daşyny gabadylar. Meni öldürjek boldular, meniň aýalymy masgaralap, tä ölinçä zorladylar, ol öldi. 6 Men aýalymy ol ýerden getirip, kesişdirdim-de, Ysraýylyň ähli ýerine iberdim, çünki Ysraýylda kada-kanuna laýyk gelmeýän, masgaraçylykly iş etdiler. 7 Ine, siz ysraýyllar, hemmäňiz şu bolan işe serediň hem-de şu ýerde netije çykaryň» diýdi. 8 Tutuş halk bir adam ýaly bolup turdy-da, şeýle diýdi: «Biziň hiç haýsymyz öz çadyrlarymyza gitmeris, öz öýümize dolanmarys. 9 Indi biz Gibgany, gör, näderis: bije atyp, onuň üstüne kimiň gitmelidigini saýlarys. 10 Ysraýyllaryň erkek adamlarynyň ondan birisi goşun üçin iýer-içer ýaly zatlar getirer, galanlarynyň hemmesi benýaminleriň Gibgada masgaraçylykly iş edendikleri üçin, olary jezalandyrmaga gider». 11 Ysraýyllar bir adam ýaly bolup, agzybirlik bilen Gibga galasynyň üstüne gitmek üçin ýygnandylar. 12 Ysraýyllaryň ähli tiresi benýaminlere wekil iberip: «Sizde nähili beýle nejis iş edilipdir. 13 Siz Gibgadaky şol azgyn adamlary biziň elimize tabşyryň, biz olary öldürip, erbetlikleri köki-damary bilen Ysraýyldan goparyp taşlarys» diýdiler. Emma benýaminler öz doganlary bolan ysraýyllary diňlemediler. 14 Benýaminler ysraýyllaryň garşysyna uruşmak üçin, benýaminlere degişli galalardan gelip, Gibga galasyna ýygnandylar. 15 Şol gün benýaminleriň galalaryndan ýygnanyp, naýzalaryny ýalaňaçlan esgerleriniň sany ýigrimi alty müň adam boldy. Ondan başga-da, Gibga galasyndan ýygnanan esgerleriň sany ýedi ýüz adamdan ybarat boldy. 16 Şol adamlaryň içindäki ýedi ýüz sany saýlama esger çepbekeýdi, olaryň sapan bilen atýan daşy saçyň taryna degmän geçmezdi. 17 Diňe benýaminler däl, eýsem, ysraýyllar-da gylyçlaryny ýalaňaçlapdylar, olaryň sany dört ýüz müň adamdan ybaratdy, hemmesi-de uruşmaga ukyplydy. 18 Ysraýyllar Beýtele bardylar-da: «Haýsymyz urşa ilki başlarys?» diýip, Hudaýdan soradylar. Reb: «Ýahuda öňürti başlar» diýdi. 19 Ysraýyllar ertesi irden Gibganyň ýanynda düşelge gurup ýerleşdiler. 20 Ysraýyllar benýaminleriň garşysyna çykdylar-da, Gibganyň golaýynda söweşmäge taýýarlanyp, nyzama durdular. 21 Benýaminler Gibgadan çykdylar, şol gün ýigrimi iki müň ysraýyly ýere ýazdylar. 22–23 Ysraýyllar Rebbiň huzuryna gelip, tä agşama çenli aglap ýas tutdylar we Ondan: «Biz öz doganymyz bolan benýaminler bilen ýene-de söweşe girelimi?» diýip soradylar. Reb: «Olaryň garşysyna çykyň» diýdi. Ysraýyllar dogumlanyp, şol öňküsi gün baryp duran ýerlerinde ýene-de söweşmäge nyzama durdular. 24 Ysraýyllar ikinji gün diýlende benýaminleriň üstüne bardylar. 25 Benýaminler şol güni Gibgadan ysraýyllaryň garşysyna çykdylar we olar bu gezek on sekiz müň iň güýçli edermen ysraýyl urşujylaryny gylyçdan geçirdiler. 26 Şonda ähli ysraýyllar tutuş halk bolup, Beýtele bardylar. Olar oturyp, Rebbiň huzurynda agladylar we şol gün agşama çenli agyz beklediler. Mal soýup, Rebbe ýakma hem-de salamatlyk gurbanlygyny berdiler. 27–28 Hudaýyň Äht sandygy şonda şol ýerdedi we oňa Harunyň ogly Elgazaryň ogly Pinehas ýolbaşçylyk edýärdi. Ysraýyllar Rebden: «Doganymyz bolan benýaminleriň garşysyna söweşmäge gidelimi ýa-da ýok?» diýip soradylar. Reb: «Gidiň, ertir Men olary siziň eliňize bererin» diýdi. 29 Ysraýyllar Gibganyň töwereginde bukuda adam goýdular. 30 Üçünji gün diýlende ysraýyllar benýaminleriň üstüne bardylar we söweşmek üçin Gibganyň ýanynda öňküleri ýaly nyzama durdular. 31 Benýaminler ysraýyllaryň garşysyna hüjüm edip, galadan daşlaşdylar-da, Beýtele tarap gidýän ýolda hem-de Gibga tarap ekin meýdanynyň üsti bilen geçýän ýoluň üstünde ysraýyllary ýene-de öňküsi ýaly öldürdiler. Ysraýyllardan otuza golaý adam öldürildi. 32 Benýaminler: «Biz olary öňki ýeňşimiz ýaly ýene ýeňeris» diýdiler. Ysraýyllar bolsa: «Olardan gaçaly-da, olaryň ünsüni ýollara tarap sowup, olary galadan daşlaşdyralyň» diýdiler. Şeýle hem etdiler. 33 Ähli ysraýyllar ýerlerinden turdular-da, Bagal-tamarada nyzama durdular. Ysraýyllaryň bukuda goýan adamlary Gibganyň günbatar tarapyndan bukudan çykdylar. 34 Gibganyň ýanyna Ysraýylyň ähli ýerinden saýlanyp alnanlaryň on müňüsi geldi we gazaply söweş başlandy, ýöne benýaminler entek özlerine betbagtlyk garaşýandygyny bilmeýärdiler. 35 Reb benýaminleri ysraýyllaryň öňünde ýeňlişe sezewar etdi. Şol gün ysraýyllar gylyçlaryny ýalaňaçlan ýigrimi bäş müň bir ýüz benýamini öldürdiler. 36 Benýaminler özleriniň ýeňilýändiklerine düşündiler. Ysraýyllar öz orunlaryny benýaminlere berdiler, sebäbi olar Gibganyň golaýynda bukuda oturanlara bil baglapdylar. 37 Bukudakylar Gibga tarap topuldylar-da, tutuş galadakylary gylyçdan geçirdiler. 38 Galadan ýokaryk galýan tüsse bukudakylaryň çozmagy üçin duýduryş bolsun diýip, ysraýyllar özara aýdyşdylar. 39 Şeýlelikde, ysraýyllar söweş meýdanyndan yza çekilende, benýaminler ysraýyllaryň otuza golaý adamyny boýun egdirdiler. Olar: «Ine, ysraýyllar ýene-de öňküsi ýaly biziň öňümizde ýykylyp ýatyrlar» diýdiler welin, edil şol wagt 40 galanyň depesinde tüsse sütün görnüşinde ýokary galyp başlady. Benýaminler yzyna seredenlerinde, tutuş galanyň depesinden tüssäniň göge göterilýändigini gördüler. 41 Ysraýyllar yzlaryna dolandylar, benýaminler özleriniň betbagtlyga uçrandyklaryny görüp, yzlaryna gaýtmaga gorkdular. 42 Olar ýola düşüp, çöle tarap ysraýyllardan gaçyp başladylar. Emma ysraýyllar olaryň yzlaryndan galman ýetip, olary öldürdiler, galadan çykanlaryny bolsa şol ýerde gyrdylar. 43 Ysraýyllar benýaminleriň daşyny gabadylar-da, olaryň yzyndan kowup, Gibganyň gündogar tarapyna ýetende, olaryň ählisini boýun egdirip gyrdylar. 44 Benýaminleriň on sekiz müň sany güýçli urşujylaryny öldürdiler. 45 Galanlary çöle, Rimmon gaýasyna tarap gaçdylar, ýollarda ysraýyllar olaryň ýene bäş müňüsini öldürdiler we Gidoma çenli yzyndan kowaladylar-da, olaryň ýene iki müňüni öldürdiler. 46 Benýaminlerden şol gün jemi ýigrimi bäş müň adam öldi, olaryň hemmesi-de güýçli edermen adamlardy. 47 Galan alty ýüz sany benýamin çöle tarap Rimmon gaýasyna gaçdy we olar dört aýlap şol gaýada galdylar. 48 Ysraýyllar ýene-de yzyna benýaminleriň üstüne gitdiler-de, galadaky ähli ilaty, mallary, çem gelen zatlary gylyçdan geçirdiler. Soňra şol ýerdäki galan ähli galalary otlap ýok etdiler.
Benýamin tiresiniň ykbaly çözülýär
1 Ysraýyllar: «Hiç birimiz benýaminlere gyz bermeris» diýip, Mispada ant içdiler. 2 Ysraýyllar Beýtele gelip, Hudaýyň huzurynda agşama çenli gaty ses edip, zar-zar aglaşdylar. 3 Olar: «Eý, Ysraýyl Hudaýy Reb! Ysraýyla näme boldy? Ysraýyldan indi bir tire ýok bolup ýitip gitmelimi?» diýdiler. 4 Ertesi güni ilat irden turup, ol ýerde mal öldürdiler, gurbanlyk sypasyny ýasap, ýakma hem-de salamatlyk gurbanlygyny berdiler. 5 Ysraýyllar: «Rebbiň huzurynda bolup geçen ýygnanyşyga ysraýyl tirelerinden kim gelmedikä?» diýişdiler. Bu ýygnanyşyga gelmedikleriň öldüriljekdigi barada ant içilip kasam edildi. 6 Ysraýyllaryň benýaminlere, ýagny, öz doganlaryna nebisleri agyryp: «Indi ysraýyllaryň bir tiresi kesilip taşlandy. 7 Biz olara gyz bermezlige Rebbiň huzurynda ant içdik. Indi olaryň diri galanlarynyň aýal meselesini nähili çözmeli bolarkak? 8 Mispadaky Rebbiň huzurynda bolan ýygnanyşyga Ysraýyl neslinden gelmedik barmy?» diýişdiler. Ýygnanyşyga Gilgatdaky Ýabeşden adam gelmändir. 9 Görseler, ol ýerde Gilgatdaky Ýabeşden bir adam hem ýok eken. 10 Edermen ýigitleriň on iki müňüsini jemagat ol ýere iberip, olara: «Baryň, Ýabeşiň ilatyny, aýallaryny we çagalaryny gylyçlap öldüriň. 11 Öýlenenleriniň hem-de durmuşa çykanlarynyň ählisini bütinleý ýok ediň, diňe gyzlara degmäň» diýip buýurdylar. Olar aýdylşy ýaly-da etdiler. 12 Ýabeşiň ilatyndan dört ýüz sany boý gyzy özleri bilen alyp, Kengan ýurdundaky Şilo galasyndaky düşelgä getirdiler. 13 Halk Rimmon gaýasyndaky benýaminler bilen gepleşik geçirmek üçin, ol ýere adam iberdi, olar bilen ylalaşyk yglan edildi. 14 Şonda benýaminler Ysraýyla dolanyp geldiler we ysraýyllar diri galdyrylan Ýabeşiň gyzlaryny olara aýallyga berdiler; ýöne olaryň hemmesine gyz ýetmedi. 15 Ysraýyl halky benýamin tiresine gynandy, sebäbi Reb Ysraýyl tireleriniň bitewiligini bozdy. 16 Ýaşulular: «Benýaminleriň aýallarynyň ýok edilendigine görä, bu galanlaryna aýal alyp bermeklik meselesini nätsekkäk?» diýişdiler. 17 Olar: «Ysraýyllaryň bu tiresi ýitip gitmez ýaly, benýaminleriň diri galanlarynyň özleriniň mülki bolsun, 18 ýöne biz olara gyz berip bilmeris, çünki: „Kim benýaminlä gyz berse, oňa nälet bolsun“ diýip ant içipdik» diýdiler. 19 Onsoň olar: «Ine, Beýteliň demirgazygynda, Şekeme gidýän ýoluň gündogarynda we Liwanyň günortasynda ýerleşýän Şiloda her ýyl Rebbe bagyşlanan baýramçylyk bolýar» diýişdiler. 20 Olar benýaminlere görkezme berip şeýle diýdiler: «Baryň-da, üzümçiligiň içinde oturyň. 21 Şilonyň gyzlary üýşüp tans eden wagtlarynda, üzümçilikden çykyň-da, Şilo gyzlaryndan heriňiz birini tutup, olara öýleniň we benýaminlere degişli ýere äkidiň. 22 Gyzlaryň kakalary ýa-da doganlary biziň ýanymyza arz edip gelseler, biz olara: „Şolar üçin biz sizden ötünç soraýarys, olaryň beýtmeginiň sebäbi biziň söweşip, ýesir getiren gyzlarymyz olaryň hemmesine ýetmedi, siziň özüňiz hem olara gyzlaryňyzy bermediňiz“ diýip aýdarys» diýdiler. 23 Benýaminler aýdylşy ýaly hem etdiler; üýşüp tans edip ýören gyzlardan hersi birini ogurlap, öz mülklerine getirdiler we galalar gurup, ýaşap başladylar. 24 Edil şol wagty ysraýyllar ol ýerden gaýdyp, hersi öýli-öýüne, öz tiresine we mülklerine dolanyp bardy. 25 Şol döwürde ysraýyllaryň patyşasy ýokdy; her kim öz göwnüne gelenini ederdi.
Elimelegiň we onuň maşgalasynyň Mowaba göçüp gitmegi
1 Ýurdy serdarlaryň dolandyrýan döwründe, açlyk höküm sürýärdi. Ýahuda ýurdunyň Beýtlaham galasyndan bir adam aýaly we iki sany ogly bilen, Mowap topragyna wagtlaýynça ýaşamaga gitdiler. 2 Ol adamyň ady Elimelek, aýalynyň ady Nagomy, ogullarynyň atlary bolsa Mahlon hem Kilýondy. Olar Ýahudanyň Beýtlaham galasyndan, efrata tiresindendiler. Olar Mowaba gelip, şol ýerde galdylar. 3 Adamsy Elimelek aradan çykyp, Nagomy özüniň iki ogly bilen galdy. 4 Onuň ogullary mowaply gyzlara öýlendiler. Gyzlaryň biriniň ady Orpa, beýlekisiniň ady Rutdy. Elimelegiň maşgalasy Mowapda on ýyl töweregi ýaşandan soň, 5 ogullary Mahlon bilen Kilýon hem ölüp, Nagomy ogullaryndan hem adamsyndan mahrum boldy.
Nagomy bilen Rutuň Beýtlahama gaýdyp gelmegi
6 Nagomy öz gelinleri bilen Mowap ýurdundan gitmäge taýýarlanýardylar, sebäbi ol entek Mowap topragyndaka, Rebbiň Öz halkyna nazar salyp, çörek berendigini eşidipdi. 7 Olar öz ýaşaýan ýerlerinden çykyp, Ýahuda tarap, üç bolup ýöräp ugradylar. 8 Nagomy iki gelnine-de: «Baryň, ikiňiz hem ejeňiziňkä gaýdyberiň. Maňa we merhum gaýyn ataňyza hem-de adamyňyza hemişe wepalylyk görkezişiňiz ýaly, size-de, goý, Reb öz wepalylygyny görkezsin. 9 Siziň durmuşa çykyp, indiki adamyňyz bilen rahat ýaşamagyňyza Reb ýardam etsin» diýip, olary ogşady. Emma olaryň ikisi-de ses edip aglaşdylar. 10 Gelinleri: «Ýok, biz seniň bilen bile seniň halkyň arasyna gideris» diýdiler. 11 Nagomy: «Gaýdyň gyzlarym! Siz näme üçin meniň bilen gitjek?! Indi men size öýlener ýaly ogul dogrup bilmen ahyryn. 12 Gyzlarym, yzyňyza gaýdyň, öz ýoluňyz bilen gidiň! Men indi äre barardan garry. Eger-de: „Mende entek umyt bar“ diýip, edil, şu gijäniň özünde meniň adamym bolup, ýene ogullary dünýä inderäýenimde-de, 13 tä olar kemala gelýänçä, siz garaşarmydyňyz? Olara durmuşa çykmak üçin siz başga äre barman saklanarmydyňyz? Ýok, gyzlarym, meniň ýagdaýym siziňkiden has agyr, çünki meniň garşyma çykan – Rebbiň hut özi». 14 Olar ýene-de ses edip aglaşdylar. Orpa gaýyn enesini ogşap hoşlaşdy, emma Rut Nagoma ýapyşdy. 15 Nagomy oňa ýüzlenip: «Ine, seniň eltiň öz halkynyň içine, öz hudaýlaryna dolandy, senem onuň yzy bilen gidäý» diýdi. 16 Emma Rut: «Seni terk edip ýanyňdan gitmegi menden haýyş etme. Sen nirä gitseň, menem şol ýere gitjek. Sen nirede bolsaň, menem şol ýerde boljak. Seniň halkyň – meniň halkym, seniň Rebbiň meniň Rebbim bolar. 17 Sen nirede ölseň, men-de şol ýerde ölüp, şol ýerde jaýlanjak. Eger-de ölümden başga zat meni senden aýyrsa, onda, goý, Reb maňa mundan hem beterini görkezsin» diýdi. 18 Nagomy Rutuň yzyna gaýtmajagyna hem-de özi bilen galjagyna göz ýetirenden soň, oňa hiç zat diýmedi. 19 Şeýdip, olaryň ikisi-de Beýtlahama çenli ýöräp gaýtdylar. Olar Beýtlahama gelip ýetenlerinde, bütin gala herekete gelip, aýallar: «Bu Nagomymy?!» diýip, bir-birlerinden soraşdylar. 20 Nagomy olara garap: «Siz maňa Nagomy diýmäň, Mara diýiň, sebäbi Gudratygüýçli maňa gaty ajy durmuş berdi. 21 Men bu ýerden gidenimde doly gidipdim, ýöne Reb meni yzyma boş gaýtardy. Reb hasrat çekdirýän wagtynda, siz nädip maňa Nagomy diýip bilýärsiňiz? Gudratygüýçli meni betbagt etdi» diýdi. 22 Şeýlelikde, Nagomy özüniň mowaply gelni Rut bilen Mowap ýurdundan yzyna gaýdyp geldi. Olar Beýtlahama arpa oragynyň başyna geldiler.
Rut Bowazyň ekin meýdanynda işleýär
1 Elimelegiň kowumyndan, ýagny Nagomynyň äriniň ýakyn garyndaşlaryndan bir tanymal hem-de baý adam bardy. Onuň ady Bowazdy. 2 Mowaply Rut Nagoma: «Men ekin meýdanyna gideýin, ol ýerde maňa öz yzyndan hoşa çöplemäge rugsat eden adam tapylsa, onuň yzyndan hoşa çöplärin» diýdi. Ol hem: «Gidiber, gyzym» diýdi. 3 Rut gidip, orakçylaryň yzyndan hoşa çöplemäge başlady. Onuň tötänden giren ýeri, Elimelegiň kowumyndan bolan Bowazyň ekin meýdany eken. 4 Ine, Bowaz Beýtlahamdan geldi. Ol orakçylara: «Reb siz bilen bolsun!» diýip ýüzlendi. Olar hem: «Seni-de Reb ýalkasyn!» diýip jogap berdiler. 5 Bowaz orakçylaryň ýolbaşçysyndan: «Bu gelin kim?» diýip sorady. 6 Orakçylaryň ýolbaşçysy oňa: «Bu mowaply gelin. Ol Nagomy bilen bilelikde Mowap ýurdundan gelen. Ol orakçylaryň yzyndan hoşa çöplemek üçin menden rugsat sorady. Irdenki gelşinden tä şu wagta çenli hoşa çöpläp ýör, işiň aralygynda ýekeje salym hem dynç almady» diýip jogap berdi. 8 Bowaz Ruta: «Diňle, gyzym, hoşa çöplemäge başga ýere gitme. Bu ýerden aýrylma, biziň gelin-gyzlarymyzyň ýanynda bol. 9 Gözüň orakçylaryň orak orýan meýdanynda bolsun, sen olaryň yzyndan ýöre. Men öz adamlaryma saňa azar bermezligi tabşyrandyryn. Suwsan wagtyň hyzmatkärleriň dolduran küýzelerindäki suwdan içersiň» diýip tabşyrdy. 10 Rut iki bükülip tagzym edip: «Meniň bir kesekidigime garamazdan, sen men barada näme beýle aladalanýarsyň? Saňa beýle ýakymly görünmegime näme sebäp boldy?» diýdi. 11 Bowaz oňa: «Seniň adamyň ölenden soň, öz gaýyn eneňe eden ýagşylyklaryň barada hemme zat maňa mälim. Sen ene-ataňy, dogduk mekanyňy taşlap, hiç bir tanamaýan halkyň arasyna gelipsiň. 12 Eden ýagşylyklaryň Rebden gaýtsyn! Seniň pena tapynan Rebbiň, Ysraýyl Hudaýy sylagyňy bersin!» diýip jogap berdi. 13 Rut: «Meniň jenabym, sende rehim-şepagat tapaýyn. Men seniň gyrnagyň bolmasam-da, mylaýym sözleriň bilen öz gyrnagyň göwnüni göterdiň» diýdi. 14 Nahar wagty bolanda, Bowaz oňa: «Bärik gel-de, biraz nan alyp, şeraba batyryp iý» diýdi. Rut orakçylaryň ýanynda oturdy. Bowaz oňa gowurga uzatdy. Ol iýip doýdy, galanyny ýygnap goýdy. 15 Ol hoşa çöplemek üçin ýerinden galanda, Bowaz özüne degişli erkek adamlara: «Desseleriň arasyndan-da çöplesin. Oňa hiç zat diýmäň. 16 Oňa desseleriňizden-de baş sogrup goýuň; çöplesin, käýemäň» diýip tabşyrdy. 17 Ol agşama çenli meýdanda hoşa çöpledi, çöplänini döwdi. Ýarym batmana golaý arpa boldy. 18 Onsoň ony göterip, gala geldi we ýygnan arpasyny gaýyn enesine görkezdi. Rut özünden galan gowurgany çykaryp, gaýyn enesine berdi. 19 Gaýyn enesi oňa: «Bu gün hoşany nireden çöplediň? Nirede işlediň? Sen barada aladalanan bu adamy Hudaý ýalkasyn» diýdi. Rut gaýyn enesine kimiň ýanynda hoşa çöpländigini aýtdy. Rut: «Meniň bu günki hoşa çöplän ýerimiň eýesiniň ady – Bowaz» diýdi. 20 Nagomy gelnine: «Wepalylygyny ölülerden, dirilerden gaýgyrmadyk Reb bu adamy ýalkasyn! Bu adam biziň garyndaşymyzdyr, iň ýakyn hossarlarymyzyň biridir» diýdi. 21 Mowaply Rut: «Ol maňa: „Ekin meýdanymda orak orulýan möwsüm doly tamamlanýança, meniň işgärlerimiň ýanynda boluber“ diýdi» diýip, bolan zatlary gaýyn enesine gürrüň berdi. 22 Nagomy gelnine: «Hawa gyzym, ekin meýdanyna onuň gelin-gyzlary bilen bile çykanyň gowy, başga biriniň ekin meýdanynda saňa erkekler azar bererler» diýdi. 23 Rut arpa oragynyň we bugdaý oragynyň möwsümi gutarýança, hoşa çöplän wagtynda Bowazyň gelin-gyzlarynyň ýanynda bolup, gaýyn enesi bilen bile ýaşaberdi.
Rutuň durmuşa çykmagy
1 Gaýyn enesi Nagomy Ruta ýüzlenip: «Gyzym, saňa gowy bolar ýaly, täze mesgen gözläýsem, oňat bolardy! 2 Bowazyň gelin-gyzlary bilen bile hoşa çöplediň, şol Bowaz biziň ýakyn garyndaşymyz dälmi näme? Ol şu gije harmanda arpa sowurýar. 3 Sen ýuwun-da, endamyňa ýag çal, iň gowy geýimleriňi geýip, harmana bar, ýöne ol iýip-içip bolýança, oňa görünme. 4 Ol ýatmaga gidende, onuň nirede ýatýandygyny anykla; onsoň baryp, onuň ýorganyny aç-da, girip aýagujynda ýat. Näme etmelidigini onuň özi aýdar» diýdi. 5 Rut oňa: «Seniň ähli diýenleriňi aýdyşyň ýaly ederin» diýdi. 6 Şeýlelikde, harmana baryp, gaýyn enesiniň hemme tabşyranlaryny ýerine ýetirdi. 7 Bowaz iýip-içip, keýpini kökledi. Soň harmanyň gyrasyna ýatmaga gitdi. Rut bolsa assyrynlyk bilen gelip, onuň aýagujy tarapyndan ýorgany açyp, girip ýatdy. 8 Ýarygije Bowaz tisginip oýandy, görse, aýagujynda bir aýal ýatyr. 9 Bowaz oňa: «Sen kim?» diýdi. Ol: «Men Rut, seniň gyrnagyň. Meniň garamatymy öz üstüňe alsana, çünki sen biziň ýakyn hossarymyzsyň» diýip jogap berdi. 10 Bowaz: «Gyzym, goý, seni Reb ýalkasyn, seniň soňky görkezen wepalylygyň ozalkyňdan-da has gowy, çünki sen haýsydyr bir garyp ýa baý ýaş ýigidiň yzyna düşüp gitmediň. 11 Gyzym, gorkma; men seniň soran zatlaryňy ederin. Obamyzyň ähli adamlary seniň päk aýaldygyňy bilýär. 12 Dogry, menem hossaryňdyryn welin, ýöne saňa menden-de has ýakyn bir hossar bar. 13 Bu gije sen şu ýerde ýat, ertir ol saňa hossar çyksa çykar, bolmasa-da, men özüm saňa hossarlyk ederin, Rebbiň barlygynda muňa ant içýärin! Ertire çenli sen şu ýerde boluber» diýdi. 14 Şeýlelikde, Rut onuň aýagujynda ertire çenli ýatyp, daňdan alagaraňkylykda turdy. Bowaz: «Harmana aýal gelendigi bilinmesin» diýdi. 15 Bowaz Ruta: «Ýapynjaňy getirip, ony ýere ýaz!» diýdi. Rut hem ony etdi. Bowaz arpadan galbir bilen alty gezek alyp, Rutuň ýapynjasyna guýdy-da, onuň omzuna goýdy. Soňra Bowaz gala tarap gitdi. 16 Rut gelende, gaýyn enesi oňa: «Gyzym, hany aýt, nämeler bolup geçdi?» diýdi. Ol hem Bowaz bilen bolan zatlaryň baryny aýdyp berdi. 17 Soňra Rut: «Bowaz maňa „Gaýyn eneň ýanyna eliň boş gitme“ diýip, ine, şu alty galbir arpany berdi» diýdi. 18 Nagomy: «Gyzym, bu işiň soňunyň nähili boljakdygy belli bolýança, garaşyber, çünki ol bu işi şu gün bitirmän ynjalmaz» diýdi.
Bowazyň Ruta öýlenmegi
1 Bowaz galanyň derwezesiniň agzyna gelip oturdy. Şol wagt Bowazyň: «Ol saňa has ýakyn hossardyr» diýen adamy geçip barýardy. Bowaz ony gören badyna adyny tutup: «Bärik sowul, gel, şu ýerde otur» diýip, ony ýanyna çagyrdy. Ol gelip oturdy. 2 Soňra Bowaz galanyň ýaşulularyndan on adamy çagyrdy-da, «Geliň, ýanymda oturyň» diýdi. Olar oturdylar. 3 Bowaz ýaňky ýakyn hossaryna: «Mowap ýurdundan yzyna gelen Nagomy doganymyz Elimelegiň ýer paýyny satjak bolýar. 4 Men muny bu ýerde oturanlaryň we halkymyň ýaşulularynyň huzurynda saňa eşitdireýin diýdim, ony sen satyn al. Eger ýere eýelik edip biljek bolsaň-a et, eýelik edip bilmejek bolsaň-da, ony aýt, men bu barada bileýin. Sebäbi, onuň iň ýakyn hossary sensiň, galyberse-de, mendirin» diýdi. Ýaňky ýakyn garyndaşy: «Eýelik ederin» diýdi. 5 Bowaz: «Eger-de sen Nagomynyň ýerini satyn alaýsaň, onda mowaply dul aýal Ruta öýlenmeli bolarsyň. Çünki Rutdan çaga dünýä inse, şol ýer çaganyň adyna geçer we öleniň ady dikeldiler» diýdi. 6 Ýaňky ýakyn hossary: «Men oňa eýe çykyp biljek däl, eger eýe çykaýsam, onda, öz mirasymy dagadaryn, ony sen alaý. Men beýle edip biljek däl» diýdi. 7 Haýsydyr bir zada eýe çykylanda ýa-da ýer başga biriniň adyna geçirilende, muny makullamak üçin ozallar Ysraýylda şeýle däp bardy: taraplaryň biri aýakgabynyň bir taýyny çykaryp, beýlekä uzadardy. 8 Şoňa görä ýaňky ýakyn hossary Bowaza: «Seniň özüň satyn alaý» diýip, aýakgabyny çykardy. 9 Bowaz ýaşululara, derwezäniň agzyndaky adamlara: «Elimelegiň, Kilýonyň we Mahlonyň ähli emlägini Nagomydan meniň satyn alandygyma bu gün siz şaýatsyňyz. 10 Şeýle hem merhumyň ady öz mirasynyň üstünde berkarar bolup, doganlarynyň arasynda, dogduk mekanynda onuň ady ýitmez ýaly, Mahlonyň aýaly, mowaply Ruty men özüme aýallyga alýaryn. Siz muňa şaýatsyňyz» diýdi. 11 Derwezäniň agzyna üýşen ýaşulular we beýleki adamlar Bowaza ýüzlenip: «Biz şaýatdyrys. Goý, seniň öýüňe geljek aýaly Reb, Rahel we Leýa ýaly etsin! Ol ikisinden ysraýyl halky emele gelendir. Efrata tiresiniň arasynda seniň döwletiň artyp, adyň Beýtlahama dolsun! 12 Şu gelniň üsti bilen Rebbiň saňa berjek perzentlerinden dörejek nesil Tamaryň Ýahuda dogrup beren ogly Peresiň nesli ýaly bolsun!» diýdiler.
Bowaz we onuň nesilleri
13 Bowaz Ruta öýlendi. Ol onuň ýanyna girdi; Rut Rebbiň merhemeti bilen göwreli boldy we bir ogul dogurdy. 14 Aýallar Nagoma: «Rebbe alkyş bolsun! Ol bu gün seni hossarsyz goýmady. Dünýä inen bu oglanyň ady Ysraýylda uly hormata eýe bolsun! 15 Ol seniň durmuşyňy täzelär. Garranyňda, ol saňa arkadaýanç bolar. Seniň üçin ýedi oguldan hem artyk bolan bu gelniň saňa ogul dogrup berdi, ol seni söýýär» diýdiler. 16 Nagomy çagany alyp, gujagyna gysdy we oňa eneke boldy. 17 Goňşy aýallar çaga at goýup: «Nagoma bir ogul dogdy» diýişdiler. Ony Obet diýip atlandyrdylar. Obet Dawudyň kakasy Ýyşaýyň kakasydyr. 18 Peresiň nesilleri şulardyr: Peresden Hesron, Hesrondan Ram, Ramdan Ammynadap, Ammynadapdan Nahşon, Nahşondan Salman, Salmandan Bowaz, Bowazdan Obet, Obetden Ýyşaý, Ýyşaýdan bolsa Dawut dünýä indi.
Şamuweliň dogulyşy
1 Efraýym daglygyndaky Ramataýymsopym galasynda Elkana diýen bir adam ýaşaýardy. Efraýym tiresinden bolan bu adam Ýerohamyň ogly, Elihuwyň agtygy, Tohuwyň çowlugy we Supuň ýuwlugydy. 2 Elkananyň Hanna hem-de Peninna atly iki aýaly bardy. Peninnanyň çagalary bardy, emma Hannadan perzent bolmaýardy. 3 Elkana ýylyň-ýylyna Hökmürowan Rebbe sežde etmek hem Oňa gurbanlyk bermek üçin, Şilo galasyna gidýärdi. Ol ýerde Eliýiň Hopny we Pinehas atly iki ogly bardy. Olar Rebbiň ruhanylarydy. 4 Elkana her gezek Şiloda gurbanlyk berende, gurbanlyk etinden aýaly Peninna hem-de onuň çagalarynyň hersine bir paýdan bererdi. 5 Emma ol Hanna iki paý bererdi. Çünki Reb Hannany önelgesiz edenem bolsa, Elkana ony söýýärdi. 6 Rebbiň perzent bermeýändigi sebäpli, Hannanyň günüsi ony ynjydardy, kemsiderdi. 7 Bu ýyllarboýy şeýle boldy. Her gezek Rebbiň öýüne gidende, Hannanyň gündeşi onuň ýarasyny täzelärdi. Bir gün hem Hanna oturyp aglady we hiç zat datmady. 8 Äri oňa: «Hanna, sen näme üçin aglaýaň, näme üçin hiç zat iýmeýäň, näme üçin beýle hasrat çekýäň? Seniň üçin men on oguldan-da artyk dälmi näme?!» diýdi. 9 Olar iýip-içip bolanlaryndan soň, Hanna ýerinden turup, Rebbiň huzuryna bardy. Eliý ruhany şol wagt Rebbiň ybadathanasynyň söýesiniň gapdalyndaky kürsüde otyrdy. 10 Hannanyň kalby hasratdan doludy. Ol gözünden boýur-boýur ýaş döküp durşuna, Rebden dileg etdi. 11 Ol şeýle kasam etdi: «Eý, Hökmürowan Reb, Öz gyrnagyňyň çekýän hasratyna nazar sal, ony ýatla. Öz gyrnagyňy gözden salma-da, gaýtam, oňa bir ogul ber, men ony Saňa ömürlik nazyr edeýin, onuň kellesine päki degmez». 12 Hanna Rebbiň huzurynda uzak wagt dileg edensoň, Eliý onuň agzyna seredip otyrdy. 13 Hanna içinden dileg edensoň, onuň sesi eşidilmän, diňe dodaklary gymyldaýardy. Şoňa görä Eliý oňa serhoşdur öýtdi. 14 Eliý oňa: «Haçana çenli beýdip, entirekläp ýörjek? Bar, serhoşlukdan açylansoň gel» diýdi. 15 Hanna oňa: «Ýok, agam, men serhoş däl, men ýarym göwün bir biçäre. Meniň arak-şerapdan içen zadym ýok. Men diňe Rebbiň huzurynda içimi dökýän. 16 Gyrnagyňa ýaramaz aýaldyr öýtme. Men ajy gam-gussadan we gaýgy-hasratdan ýaňa dileg edýärin» diýip jogap berdi. 17 Eliý oňa: «Bar, arkaýyn öýüňe gaýdyber, goý, Ysraýyl Hudaýy dilegiňi kabul etsin» diýdi. 18 «Öz gyrnagyňa merhemet et!» diýip, Hanna öz ýoluna gitdi. Soňra ol naharlandy. Ol indi gamgyn däldi. 19 Ertesi irden turup, olar Rebbe sežde etdiler, soňra yzlaryna gaýtdylar we Ramadaky öz öýlerine dolanyp geldiler. Elkana öz aýaly Hanna ýanaşdy; Reb onuň dilegini kabul etdi. 20 Şeýlelikde, Hanna göwreli bolup, bir ogul dogurdy. «Men muny Rebden diläp aldym» diýip, ol oglunyň adyna Şamuwel dakdy. 21 Onuň äri Elkana tutuş maşgalasy bilen ýene ýyllyk gurbanlygyny bermek üçin hem-de beren wadasyny ýerine ýetirmek üçin, Şilo gitmekçi bolanda, 22 Hanna bu gezek onuň bilen gitmedi. Ol adamsyna: «Süýtden aýrylandan soň, men çagany Rebbiň huzuryna alyp bararyn, ol şol ýerde ömürlik galar» diýdi. 23 Elkana oňa: «Bolýar, gözel göwnüň, çagaň süýtden aýyrýança garaşaý. Goý, Reb seniň wadaňy amala aşyrsyn!» diýdi. Şunlukda, Hanna öýde galyp, çagany süýtden aýyrýança, oňa seretdi. 24 Çagany süýtden aýrandan soň, üçýaşar öküz bir batman un we bir tulum şerap bilen bilelikde Hanna ony Şilo galasyna Rebbiň öýüne getirdi; çaga entek ýaşdy. 25 Bir öküzi gurbanlyk berenlerinden soň, olar çagany Eliýiň ýanyna alyp bardylar. 26 Hanna Eliýä ýüzlenip: «Eý, agam, ömrüň uzak bolsun! Men şu ýerde huzuryňda durup, Rebden dileg eden aýal. 27 Ine, şu çaga üçin dileg edipdim. Reb meniň dilegimi kabul etdi. 28 Şoňa görä men ony Rebbe berýärin. Goý, ol tä ömri ötýänçä, Rebbiň hyzmatynda bolsun» diýdi. Soňra ol şol ýerde Rebbe sežde etdi.
Hanna Hudaýa alkyş aýdýar
1 Onsoň Hanna Hudaýa dileg etdi: «Reb kalbymy şatlyga besledi, Reb bilime kuwwat berdi. Seniň halas edeniň üçin, men şadyýan! Duşmanlarymyň üstünden gülýän. 2 Reb mukaddesdir, Oňa taý bolmaz, Ondan gaýry Hudaý bolmaz, Biziň Hudaýymyz deý Gaýa bolmaz. 3 Buýsançdan doly sözlerden el göter. Ulumsylyk bilen gep urma, Çünki ähli iş Rebbe aýandyr. Hemmesine kazylyk edýän Şoldur. 4 Güýçlüleriň ýaýy döwüldi, Ejizlere kuwwat geldi. 5 Doklar bir döwüm çörek üçin günlükçi boldular, Açlar bolsa doýdular. Önelgesiz aýal ýedi çaga dogurdy, Köp çagaly aýal perzentsiz galdy. 6 Öldürýänem Rebdir, Direldýänem Rebdir. Ölüler dünýäsine inderýänem, Çykarýanam Rebdir. 7 Gedaý goýýanam, baýadýanam Rebdir, Peseldýänem, beýgeldýänem Rebdir. 8 Reb garyby aýak astyndan göterýär, Mätäji serdarlaryň hataryna goşýar, Zibilhanadan çykaryp, Reb olary hezzet tagtynda oturdýar, Çünki Ýeriň sütünleri Rebbiňkidir, Dünýäni şolaryň üstünde bina eden Oldur. 9 Wepadarlaryny Öz penasynda saklar Ol. Emma betniýetleri zulmatda ýitirim eder. Çünki adam öz güýji bilen mäkäm däl. 10 Parçalanjakdyr Rebbiň garşysyna çykanlar. Olaryň garşysyna Gökde Ol nagra dartar. Zeminiň çar künjünde Reb höküm eder. Ol Öz patyşasyna güýç-kuwwat berer, Öz seçip saýlan patyşasyna ýeňiş getirer». 11 Soňra Elkana öýüne – Rama dolandy. Şamuwel bolsa Rebbe gulluk etmek üçin, Eliý ruhanynyň ýanynda galdy.
Eliýiň ýaramaz ogullary
12 Eliýiň ogullary ýaramazdylar. Olar Rebbi sylamaýardylar. 13 Ruhanylar halk bilen şeýle daraşýardylar: islendik biri gurbanlyk berende, et gaýnap durka, ruhanynyň hyzmatkäri eline üç dişli çaňňal alyp gelerdi-de, 14 ony gazan bolsa gazana, piti bolsa pitä, taba bolsa taba, okara bolsa okara sokardy-da, çaňňala ilenini alyp, ruhana bererdi. Sadaka bermek üçin Şilo gelýän ysraýyllaryň ählisi bilen olar şeýle daraşardylar. 15 Üstesine-de, heniz ýagy ýanmanka, ruhanynyň hyzmatkäri sadaka berýäniň ýanyna baryp, oňa: «Ruhana gowurmalyk et ber. Ol seniň bişen etiňi näme etsin, oňa çig et gerek» diýerdi. 16 Eger kimdir biri: «Etiň ýagy ýanýança sabyr et, soň geregiň et bolsun» diýäýse, onda ol oňa: «Ýok, eti häzir ber, ýogsam zor bilen alaryn» diýerdi. 17 Şunlukda, Rebbiň huzurynda bularyň günäsi juda agyrdy. Sebäbi olar Rebbe niýetlenen sadakany hormatlamaýardylar, ony äsgermezlik edýärdiler. 18 Şamuwel Rebbiň huzurynda hyzmat edýärdi. Ol zygyr matadan tikilen efot geýip gezýärdi. 19 Ejesi onuň özüne laýyk edip don tikip, her ýyl adamsy bilen bile gurbanlyk bermäge gelende, ony Şamuwele bererdi. 20 Gaýtjak bolanlarynda: «Rebbiň hyzmatyna bagyş eden ogluňyň öwezini dolar ýaly, goý, Reb saňa şu aýaldan ýene zürýatlar bersin» diýip, Eliý Elkana hem-de onuň aýalyna ak pata bererdi. Soňra olar öýlerine dolanardylar. 21 Hawa, Hannany Reb ýene-de ýalkady: Hannanyň üç ogly, iki gyzy boldy. Şamuwel bolsa Rebbiň huzurynda ösüp ulalýardy. 22 Eliý juda garrapdy. Öz ogullarynyň ysraýyllar bilen nähili daraşýandyklaryny, olaryň Rebbe ýüz tutulýan çadyryň gapysynda hyzmat edýän aýallar bilen ýatýandyklaryny ol eşitdi. 23 Ol ogullaryna şeýle diýdi: «Bu näme etdigiňiz boldy? Tutuş halk siziň ýaramaz işleriňiz hakynda gürrüň edýär. 24 Beýtmäňiz bolanok, ogullarym! Rebbiň halkyndan meniň eşidýän habarym gowy däl. 25 Eger adam adamyň garşysyna günä etse, Hudaý olara aralykçy bolar. Emma adam Rebbiň garşysyna günä etse, onda ony kim gorar?». Barybir öz kakasynyň sözüne Eliýiň ogullary gulak asmadylar, çünki Reb olary öldürmegi ýüregine düwüpdi. 26 Ýaşajyk Şamuwel bolsa Rebbiň we adamlaryň söýgüsini gazanyp, ýaş babatda-da, pähim-paýhas babatda-da gününi sanap ösýärdi.
Eliýiň maşgalasyna garşy pygamberlik
27 Bir gün bir pygamber Eliýä şeýle habar getirdi: «Hawa, Reb saňa şeýle diýýär: „Ata-babaň Harun we onuň maşgalasy Müsürde fyrownyň gullary bolan wagtlary, Men Haruna Özümiň gudratymy görkezipdim. 28 Meniň ruhanym bolup, gurbanlyk sypamyň üstüne çykyp, ýakymly ysly tütetgi ýakyp, Meniň huzurymda efot geýer ýaly, Ysraýylyň ähli tireleriniň içinden Men ony saýladym. Ysraýyllar tarapyndan berlen ýakma gurbanlyklaryndan paý almaga diňe seniň ataňyň nesline rugsat berdim. 29 Indi näme üçin siz Meniň buýran gurbanlyklaryma we sadakalaryma göz dikýärsiňiz? Näme üçin sen, Eliý, halkym Ysraýylyň sadakalarynyň iň saýlama ýerleri bilen özüňizi semretjek bolup, öz ogullaryňy Menden artyk hormatlaýarsyň?“ 30 Şonuň üçin hem Ysraýyl Hudaýy Reb şuny jar edýär: „Seniň öz nesliň-de, ata-babaňyň nesli-de hemişelik Meniň huzurymda gezer diýip, Men öň söz beripdim. Emma indi Men şeýle diýýärin: gaýtmyşym bolsun, çünki Men Özümi sylany sylaryn, äsgermezlik edeni bolsa ryswa ederin. 31 Şunlukda, siziň we siziň ata-babalaryňyzyň ganatyny gyrjak günlerim uzakda däl – sizden dogulanlaryň hiç birine uzak ömür miýesser etmez. 32 Ysraýyla ediljek ýagşylyklara göripçilik bilen seredersiňiz. Siziň nesliňiz hiç wagt uzak ömür sürmez. 33 Araňyzda gurbanlyk sypamdan mahrum edilmedik diňe bir adamy diri galdyraryn; ol hem sizi aglamakdan gözleriňizi kör, bagryňyzy gan eder. Tutuş erkek nesliňiz juwanlykda öler. 34 Seniň iki ogluň Hopny bilen Pinehasyň başyna düşjek iş – olaryň ikisiniň-de bir günde ölmegi saňa bir alamat bolar. 35 Men Özüme göwnümden turjak we pisindim oturjak işleri etjek wepadar bir ruhany saýlaryn. Men onuň neslini ebedileşdirerin, ol ömürbaky Meniň seçip saýlan patyşamyň huzurynda gezer. 36 Hawa, seniň aman galanlaryň: ‘Bir döwüm çörek taparym ýaly, maňa Öz ruhanylaryňyň arasyndan iş ber’ diýip, gara şaý ýa-da bir döwüm çörek üçin dyza çöküp, oňa ýalbararlar“».
Reb Şamuwele görünýär
1 Ýetginjek Şamuwel Eliýiň ýanynda Rebbiň huzurynda hyzmat edýärdi. Ol günler Rebbiň sözi seýrek gelerdi, Rebden gelýän ylhamlar azdy. 2 Şeýle günleriň birinde çöňňeren gözleri bilen oňly saýgarmaýan Eliý öz düşeginde ýatyrdy. 3 Şamuwel hem Hudaýyň sandygynyň saklanýan ýeri bolan Rebbiň ybadathanasynda ýatyrdy. Hudaýyň çyrasy heniz sönmändi. 4–5 Birden Reb: «Şamuwel! Şamuwel!» diýip, ony çagyrdy. Şamuwel: «Men bärde» diýip seslendi-de, Eliýiň ýanyna ylgady. Ol baryp: «Ine, men geldim» diýdi. Emma Eliý oňa: «Men seni çagyramok ahyryn, bar, ýatyber» diýdi. Şamuwel gidip ýatdy. 6 Reb: «Şamuwel!» diýip, ony ýene çagyrdy. Şamuwel ýene turdy-da, Eliýiň ýanyna baryp, oňa: «Ine, men geldim» diýdi. Emma Eliý oňa ýene: «Men seni çagyramok ahyryn, oglum, bar, ýatyber» diýdi. 7 Şamuwel heniz Rebbi ýakyndan tanamaýardy, Rebbiň sözi Şamuwele entek aýan bolmandy. 8 Reb Şamuweli üçünji gezek çagyrdy. Ol ýene-de turdy-da, Eliýiň ýanyna baryp, oňa: «Ine, men geldim» diýdi. Şondan soň oglany Rebbiň çagyrýandygyna Eliý düşündi. 9 Şoňa görä Eliý Şamuwele: «Bar, ýatyber. Eger Ol seni ýene çagyraýsa, Oňa: „Ýa Reb, aýdyber, guluň diňleýär“ diýip jogap berersiň» diýdi. Şamuwel ýene-de baryp, öz ýerinde ýatdy. 10 Reb gelip, ol ýerde durdy we: «Şamuwel! Şamuwel!» diýip, ýene öňküleri ýaly ony çagyrdy. Şamuwel: «Aýdyber, guluň diňleýär» diýip jogap berdi. 11 Reb Şamuwele şeýle diýdi: «Hawa, Ysraýylda eşideniň inini titretjek bir iş ederin. 12 Eliýiň nesline garşy aýdanlarymyň ählisini şol gün berjaý ederin. 13 Onuň neslini ebedilik jezalandyrjakdygymy Men oňa aýdypdym. Çünki ol ogullarynyň Maňa dil ýetirendiklerini bilip hem, olary bu işden saklamady. 14 Şoňa görä Eliýiň maşgalasynyň günäsi gurbanlyk bilen-de, sadaka bilen-de hiç wagt ýuwulmaz diýip, Men onuň nesline garşy ant içdim». 15 Şamuwel daň atýança ýatdy. Soňra turup, Rebbiň öýüniň gapylaryny açdy. Şamuwel bu alamaty Eliýä duýdurmakdan gorkýardy. 16 Emma Eliý: «Şamuwel, oglum» diýip, ony ýanyna çagyrdy. Şamuwel: «Ine, men geldim» diýip jogap berdi. 17 Eliý Şamuwele: «Ol saňa näme diýdi? Menden ýaşyrma. Onuň aýdanlarynyň ýekejesini menden gizläýseň, goý, Hudaý saňa-da şony, hatda ondan-da beterini görkezsin» diýdi. 18 Şondan soň Şamuwel hiç zady gizlemän, hemmesini bolşy ýaly Eliýä gürrüň berdi. Eliý: «Ol Rebdir, goý, Ol Öz halanyny etsin» diýdi. 19 Şamuwel ulalýardy. Onuň aýdanlarynyň ählisi hakykat ýüzünde berjaý bolýardy, çünki Reb onuň bilendi. 20 Şamuweliň Rebbiň ynamdar pygamberidigini Dandan Beýerşeba çenli bütin Ysraýyl bildi. 21 Şiloda Reb sözi arkaly Özüni Şamuwele aýan edenden soň, Ol ýene-de şol ýerde görünmegini dowam etdirdi.
1 Şamuweliň sözi tutuş Ysraýyla ýetdi.
Äht sandygy elden gidýär
Şonda ysraýyllar piliştlilere garşy baş göterdiler. Ysraýyllar Ebenezerde, piliştliler bolsa Apekde düşelge gurdular. 2 Piliştliler ysraýyllaryň garşysyna söweşmek üçin, hatara düzüldiler. Söweş ýaýbaňlanyp, ysraýyllar piliştlilerden ýeňildiler. Piliştliler söweş meýdanynda olaryň dört müň çemesi adamyny öldürdiler. 3 Goşun düşelgä gaýdyp gelende, Ysraýylyň ýaşululary şeýle diýdiler: «Näme üçin Reb bizi piliştliler bilen söweşde ýeňlişe sezewar etdikä? Geliň, Rebbiň Äht sandygyny Şilodan şu ýere alyp geleliň. Goý, ol biziň aramyzda bolup, bizi duşmanyň elinden halas etsin». 4 Olar Şilo birnäçe adam iberip, keruplaryň ýokarsynda tagt guran Hökmürowan Rebbiň Äht sandygyny getirdiler. Eliýiň ogullary Hopny bilen Pinehas hem Hudaýyň Äht sandygynyň ýanyndadylar. 5 Rebbiň Äht sandygy düşelgä getirilende, ähli ysraýyllar şeýle bir gygyryşdylar welin, olaryň gykylygyndan ýaňa hatda ýer sarsdy. 6–7 Piliştliler bu gykylygy eşidip: «Ýewreýleriň düşelgesindäki bu gykylyk nämäniň alamatyka?» diýşip geňirgenişdiler. Ysraýyllaryň düşelgesine Rebbiň sandygynyň getirlendigini bilenlerinde bolsa, olar gorkup, şeýle diýdiler: «Olaryň düşelgesine hudaýlar gelipdir. Dat biziň günümize! Bu öň görlüp-eşidilen zat däl ahyryn. 8 Dat biziň günümize! Bu kuwwatly hudaýlaryň elinden kim bizi halas edip biler? Her hili bela-beterler bilen bular çölde müsürlilere göz görkezen hudaýlar ahyryn. 9 Eý piliştliler, ýewreýleriň öz gapyňyzda gul boluşlary ýaly, siziň hem olaryň gapysynda gul bolasyňyz gelmeýän bolsa, gaýrata galyň, mert boluň! Olar bilen mert durup söweşiň!» 10 Şondan soň piliştliler hüjüme geçdiler. Ysraýyllar ýeňlip, dyr-pytrak bolup, öýli-öýüne gaçdylar. Uly gyrgynçylyk boldy, ysraýyllaryň otuz müň pyýada esgerini öldürdiler. 11 Hudaýyň sandygy elden gitdi, Eliýiň ogullary Hopny bilen Pinehas hem öldürildi. 12 Benýaminlerden biri gaçyp, söweş meýdanyndan çykdy we şol günüň özünde Şilo geldi. Ol ýakasyny çäkläp, başyndan gum sowrupdy. 13 Ol gelende, Eliý ýoluň ugrundaky kürsüsinde gözlerini zordan ýola dikip otyrdy, çünki Hudaýyň sandygynyň alnyp gidilmegi onuň ýüregini elendirýärdi. Ýaňky adam gala girip, bolan wakany habar berende, tutuş gala eňredi. 14 Eliý bu zenzeläni eşidip: «Bu galmagal nämekä?» diýdi. Ol adam gyssanmaç gelip, Eliýi habardar etdi. 15 (Şol wagt Eliý togsan sekiz ýaşyndady, onuň çöňňelen gözleri oňly saýgarmaýardy). 16 Ýaňky adam Eliýä: «Men söweş meýdanyndan gelýärin. Men ol ýerden şu gün gaçyp gaýtdym» diýdi. «Näme boldy, oglum?» diýip, Eliý ondan sorady. 17 «Ysraýyl piliştlilerden gaçdy, halk gyryldy, ogullaryň Hopny bilen Pinehas duşman elinden öldi, Hudaýyň sandygy elden gitdi» diýip, habar getiren adam jogap berdi. 18 Hudaýyň sandygy agzalan bada, Eliý oturan kürsüsinden çiň arkanlygyna derweze tarapa agyp gaýtdy. Ol garry hem agyr göwre bolansoň, boýny omrulyp jan berdi. Ol Ysraýyla kyrk ýyllap serdarlyk etdi. 19 Onuň gelni – Pinehasyň aýaly aýy-güni ýetik göwrelidi. Hudaýyň sandygynyň elden gidendigi, gaýynatasydyr adamsynyň-da ölendigi baradaky habary eşidende, ol göwresindäki çagany dogurdy, emma ol burgy agyrysyna döz gelip bilmedi. 20 Ol demini sanap ýatyrka, ýanyndaky aýallar oňa: «Gorkma, ogluň boldy» diýdiler. Emma ol bulara ne üns berdi, ne-de jogap. 21 Hudaýyň sandygy elden gidensoň, gaýynatasydyr adamsy-da ölensoň, «Ysraýyldan şöhrat gitdi» diýip, ol oglunyň adyna Ikabot dakdy. 22 Ol: «Ysraýyldan şöhrat gitdi, çünki Hudaýyň sandygy elden gitdi» diýdi.
Äht sandygy piliştlileriň elinde
1 Hudaýyň sandygyny ele salanlaryndan soň, piliştliler ony Ebenezerden Aşdota getirdiler. 2 Soňra piliştliler Hudaýyň sandygyny Dagon buthanasyna salyp, ony Dagon butunyň ýanynda goýdular. 3 Aşdotlylar ertesi irden turup görseler, Dagon buty Rebbiň sandygynyň öňünde ýüzin düşüp ýatan eken. Olar buty galdyryp, ýene öz ýerinde oturtdylar. 4 Olar ertesi irden turup görseler, Dagon buty ýene Rebbiň sandygynyň öňünde ýüzin düşüp ýatan eken. Bu sapar Dagonyň kellesi hem-de iki eli döwlüp, bosagada ýatyrdy, onuň diňe göwresi abat galypdy. 5 (Dagon ruhanylarynyň hem-de Dagonyň Aşdotdaky buthanasyna gelýänleriň häli-häzire çenli-de buthananyň bosagasyny basmazlyklary şondan galdy.) 6 Reb aşdotlylary we Aşdotyň çäklerinde ýaşaýan halky agyr jezalandyrdy, olary gorkuzdy; endamlaryna çykuw çykaryp, olary howsala saldy we başlaryndan aýylganç külpet inderdi. 7 Aşdotlylar bolan wakany görüp: «Ysraýyl Hudaýynyň sandygyny bu ýerde mundan artyk saklamalyň, çünki Ol bize-de, hudaýymyz Dagona-da juda ýowuzlyk bilen göz görkezýär» diýdiler. 8 Şeýlelikde, olar çaparlar gönderip, ähli piliştli hanlary ýygnadylar we: «Ysraýyl Hudaýynyň sandygyny näme etsekkäk?!» diýip, olara sala saldylar. Olar: «Sandyk Gat galasyna äkidilsin» diýdiler. Şeýdip, olar Ysraýyl Hudaýynyň sandygyny Gat galasyna getirdiler. 9 Emma olar ony bu ýere getirenlerinden soň, Reb bu gala hem göz görkezdi, galany aýylganç howsala gaplap aldy. Galanyň ilatynyň uludan-kiçä ählisiniň endamyna çykuw çykaryp, Reb olary ýowuzlyk bilen jezalandyrdy. 10 Şondan soň olar Ysraýyl Hudaýynyň sandygyny Ekrona iberdiler. Emma Hudaýyň sandygy Ekrona getirilende, bu ýeriň halky: «Ysraýyl Hudaýynyň sandygyny özümizi-de, halkymyzy-da gyrgyna bermek üçin getirdiler-eý!» diýip bagyryşdylar. 11 Şol sebäpden, olar çaparlar gönderip, ähli piliştli hanlary ýygnadylar we: «Ysraýyl Hudaýynyň sandygyny bu ýerden çykaryp, öz ýerine ibereliň, goý, ol bizi hem, halkymyzy hem heläk etmesin» diýdiler. Sebäbi tutuş galany aýylganç howsala gaplap alypdy. Reb olary juda agyr jezalandyrdy. 12 Aman galanlara çykuw çykdy. Galanyň ilatynyň ahy-nalasy asmana göterildi.
Äht sandygy gaýdyp gelýär
1 Rebbiň sandygy ýedi aýlap piliştlileriň ýurdunda boldy. 2 Şondan soň piliştliler ruhanylardyr palçylary çagyryp, olara: «Rebbiň sandygyny näme etsekkäk? Ony öz mekanyna nähili gaýtarmalydygyny bize aýdyň» diýdiler. 3 Olar: «Eger siz Ysraýyl Hudaýynyň sandygyny yzyna gaýtarmakçy bolsaňyz, onda ony boş goýbermäň, Hudaýa ýazyk gurbanlygyny beriň. Şonda siz beladan gutularsyňyz we Onuň näme sebäpden özüňizi yzyny üzmän jezalandyrandygyna göz ýetirersiňiz» diýdiler. 4 Piliştliler: «Biz Oňa nädip ýazyk gurbanlygyny bermeli?» diýip, olardan soradylar. Olar şeýle jogap berdiler: «Piliştli hanlaryň sanyna görä bäş sany çykuwyň, bäş sany-da syçanyň altyndan şekilini ýasaň. Çünki bu bela siziň özüňize-de, hanlaryňyza-da deň derejede degişlidir. 5 Şoňa görä endamyňyza çykan çykuwlaryň hem-de ýurduňyza gyrgynçylyk getiren syçanlaryň altyndan şekillerini ýasap, Ysraýylyň Hudaýyny şöhratlandyryň; şeýtseňiz, belki, Hudaý sizden, siziň hudaýlaryňyzdan we ýurduňyzdan el çeker. 6 Näme üçin siz müsürlileriň we fyrownyň edişi ýaly doň ýüreklik edýärsiňiz? Tä ysraýyllara Müsürden çykmaga ygtyýar berýänçäler, olaryň nähili aňkasyny aşyrandygyny ýadyňyzdan çykarmaň. 7 Indi täze araba hem-de heniz boýuntyryk salynmadyk iki sany saglyk sygyr tapyň-da, olary araba goşuň. Sygyrlaryň gölelerini bolsa, olaryň ýanyndan aýryp, dölede saklaň. 8 Rebbiň sandygyny şol arabada ýerleşdiriň; ýazyk gurbanlygy hökmünde Rebbe iberýän altyn şekilleriňizi hem guta salyp, onuň gapdalynda goýuň. Soňra ony ýola salyň, goý, ol öz ugruna gitsin. 9 Ýöne oňa gözegçilik ediň. Eger ol öz mekanyna barýan ýol bilen – Beýtşemeşiň ýoly bilen gitse, onda bu aýylganç betbagtçylygy biziň başymyza Rebbiň saldygydyr, emma ol şol ýoldan gitmese, onda bu işde Onuň eliniň ýoklugydyr, munuň tötänlik boldugydyr». 10 Adamlar aýdylyşy ýaly etdiler: iki sany saglyk sygyr tapyp, olary araba goşdular. Olaryň gölelerini bolsa, dölä gabap goýdular. 11 Rebbiň sandygyny hem-de altyndan ýasalan syçandyr çykuw şekilleri salnan gutyny piliştliler araba ýüklediler. 12 Sygyrlar saga-sola sowuljak bolman, göni Beýtşemeşe barýan uly ýol bilen molaşyp gitdiler. Tä Beýtşemeşiň araçägine çenli piliştli hanlar olaryň yzyndan galmadylar. 13 Şol wagt beýtşemeşliler jülgede bugdaý orup ýördüler. Rebbiň sandygyna gözleri düşende, olar begendiler. 14 Beýtşemeşli Ýeşuwanyň ekin meýdanyndaky ullakan daşyň ýanynda araba togtady. Olar arabanyň agaçlaryny döwüşdirip, odun etdiler-de, sygyrlary soýup, Rebbe ýakma gurbanlyk berdiler. 15 Lewiler Rebbiň sandygyny hem-de onuň ýanyndaky altyn şekiller salnan gutyny arabadan düşürip, şol ullakan daşyň üstünde goýdular. Şol gün beýtşemeşliler Rebbe ýakma we beýleki gurbanlyklary berdiler. 16 Piliştlileriň bäş hany bu wakany gözi bilen gördi. Olar şol gün Ekrona dolanyp geldiler. 17 Piliştlileriň Rebbe ýazyk gurbanlygy hökmünde iberen altyndan ýasalan çykuw şekilleriniň biri Aşdot üçin, biri Gaza üçin, biri Aşkelon üçin, biri Gat üçin, ýene biri bolsa Ekron galalary üçindir. 18 Altyndan ýasalan syçan şekilleri bolsa piliştlileriň bäş hany tarapyndan dolandyrylýan berk galalaryň we olaryň diwarsyz obalarynyň sanyna görä iberildi. Üstünde Rebbiň sandygy goýlan ullakan daş Beýtşemeşli Ýeşuwanyň ekin meýdanynda şu güne çenli dur. 19 Äht sandygynyň içine seredendikleri üçin, Reb beýtşemeşlileri öldürdi. Halkyň içinden Ol ýetmiş adamy öldürdi. Halk matam tutdy, çünki halky Reb gyrypdy. 20 Beýtşemeşliler: «Rebbiň, ýagny bu mukaddes Hudaýyň öňünde durup biljek barmy näme?! Ol bizden el çeker ýaly, biz sandygy kime ýollasakkak?» diýişdiler. 21 Soňra: «Piliştliler Rebbiň sandygyny yzyna iberipdirler. Geliň-de, ony alyp gidiň» diýen habar bilen olar Kirýatýegaryma çapar gönderdiler.
1 Şondan soň Kirýatýegarymlylar gelip, Rebbiň sandygyny alyp gitdiler. Olar ony depäniň üstünde ýaşaýan Abynadabyň öýüne getirdiler we Kirýatýegarymyň ýaşululary Rebbiň sandygyna gözegçilik etmäge onuň ogly Elgazary belläp, ony mesh etdiler.
Şamuwel Ysraýyla serdarlyk edýär
2 Sandyk uzak wagtlap – ýigrimi ýyla golaý Kirýatýegarymda galdy. Şol arada tutuş ysraýyl halky Rebbe nalyş etdi. 3 Ahyry bir gün Şamuwel tutuş Ysraýyl nesline ýüzlenip, şeýle diýdi: «Eger siz bütin kalbyňyz bilen Rebbe dolanmakçy bolsaňyz, onda Aştoret we beýleki keseki hudaýlaryňyzdan geçiň, özüňizi Rebbe bütinleý bagyş ediň we diňe Oňa gulluk ediň. Şeýtseňiz, Ol sizi piliştlileriň elinden halas eder». 4 Şondan soň ysraýyllar Bagal we Aştoret butlaryny terk edip, diňe Rebbe gulluk etdiler. 5 Şamuwel olara: «Hemmäňiz Mispada ýygnanyşyň, men ol ýerde siz üçin Rebbe dileg etjek» diýdi. 6 Olar Mispada ýygnanyşdylar. Olar guýudan suw çekip, ony Rebbiň huzurynda ýere döküp: «Biz Rebbiň öňünde günä gazandyk» diýip, şol gün agyz beklediler. Şeýdip, Şamuwel Mispada ysraýyllara serdar boldy. 7 Ysraýyllaryň Mispada toplanyşandygyny eşiden piliştli hanlar olara garşy baş göterdiler. Ysraýyllar muny eşidip, howsala düşdüler. 8 Olar Şamuwele: «Hudaýymyz Rebbe biz üçin dileg etmäňi goýma, Ol bizi piliştlileriň elinden halas etsin» diýip ýüzlendiler. 9 Şamuwel heniz otugmadyk bir guzyny Rebbe başbütin ýakma gurbanlyk berdi. Soň ol Ysraýyl üçin Rebbe perýat etdi; Reb oňa seslendi. 10 Şamuweliň Rebbe ýakma gurbanlyk berýän wagty, ysraýyllaryň üstüne çozmak üçin, piliştliler olaryň alkymyna geldiler. Emma Reb ol gün güňleç ses edip, piliştlileri aljyraňňylyga saldy; olar ysraýyllardan ýeňlip gaçdylar. 11 Ysraýyllar Mispadan çykyp, piliştlileri Beýtkaryň etegine çenli kowalap, olary gyrdylar. 12 Şamuwel bir daşy alyp, ony Mispa bilen Şeniň arasynda dikeldip goýdy we «Reb bize şu güne çenli ýardam etdi» diýip, ol şol ýeri Ebenezer diýip atlandyrdy. 13 Şeýlelikde, piliştliler boýun egdirildi we şondan soň gaýdyp olar ysraýyl topragyna aýak sekmediler. Tä Şamuwel dünýäden ötýänçä, Rebbiň goly piliştlileriň garşysyna boldy. 14 Piliştliler ysraýyllardan basyp alan galalaryny – Ekrondan Gata çenli aralykdaky galalaryň ählisini yzyna gaýtaryp berdiler. Ysraýyllar öz topragyny piliştlilerden azat etdiler. Ysraýyl bilen amorlaryň arasynda asuda durmuş berkarar boldy. 15 Şamuwel ömri ötýänçä, Ysraýyla serdar boldy. 16 Ol ýylyň ýylyna Beýtele, Gilgala, Mispa aýlanyp, şol ýerlerde Ysraýyly dolandyrardy. 17 Ol soňra özüniň Ramadaky öýüne gaýdyp, şol ýerden hem Ysraýyla serdarlyk etdi. Ol Ramada Rebbe gurbanlyk sypasyny gurdy.
Halk patyşa isleýär
1 Şamuwel garrap, ýaşy bir çene baransoň, öz ogullaryny Ysraýyla serdar goýdy. 2 Onuň uly oglunyň ady Ýowel, kiçisiniň ady bolsa Abyýady. Olar Beýerşebanyň serdarydylar. 3 Şamuweliň ogullary öz kakasynyň ýolundan gitmediler; gaýtam, diňe baýamagyň gamyny iýdiler, para aldylar, adalatdan ýüz döndürdiler. 4–5 Ysraýylyň ähli ýaşululary ýygnanyşdylar we Ramada oturýan Şamuweliň ýanyna baryp: «Indi seniň-ä ýaşyň bir çene bardy, ogullaryň bolsa seniň yzyňy tutmadylar. Şoňa görä, beýleki halklarda bolşy deý, üstümizden hökümdarlyk eder ýaly, bize-de bir patyşa belle» diýip, oňa ýüz tutdular. 6 Ysraýyl ýaşulularynyň: «Bize hökümdarlyk eder ýaly patyşa belle» diýen sözi Şamuwele ýaramady. Şamuwel Rebbe dileg etdi. 7 Reb Şamuwele şeýle seslendi: «Halkyň sözüni soňuna çenli diňle. Çünki olar seni däl-de, Meniň özleriniň patyşasy bolmagymy inkär etdiler. 8 Özlerini Müsürden alyp çykan günümden bäri olar Menden ýüz öwrüp, keseki hudaýlara ybadat edip gelýärler. Indi olar sen babatda hem şeýle etmegiň kül-külüne düşüpdirler. 9 Sen indi olara gulak as, ýöne öz üstlerinden höküm sürjek patyşanyň ýöretjek düzgünlerinden olary mazaly habardar et». 10 Şamuwel Rebbiň sözlerini özünden patyşa talap edenleriň dykgatyna ýetirdi. 11 Ol bulara şeýle diýdi: «Siziň üstüňizden höküm sürjek patyşanyň ýöretjek düzgünleri şeýle bolar: ol ogullaryňyzy alyp, söweş arabalary we atlylary bilen gulluk etmäge mejbur eder, olardan bir bölegi şanyň söweş arabalarynyň öňünde ylgarlar. 12 Ol özi üçin müňbaşylar we ellibaşylar bellär. Kimsine öz ýerlerini agdardar, hasylyny ýygnadar, kimsine bolsa, uruş enjamlaryny we öz söweş arabalarynyň şaýlaryny ýasadar. 13 Gyzlaryňyzy alyp, atyr ýasadar, aşpez eder, çörek bişirder. 14 Şa siziň iň saýlama ýerleriňizi, üzümçilikleriňizi, zeýtun baglaryňyzy eliňizden alyp, öz hyzmatkärlerine berer. 15 Öz goşunbaşylarydyr hyzmatkärlerine bermek üçin, galla hem-de üzüm hasylyňyzyň ondan bir bölegini eliňizden alar. 16 Ol sizi gul-gyrnaksyz goýar, iň saýlama mal-garalaryňyzy we eşekleriňizi alyp, olary öz hajatlary üçin ulanar. 17 Dowarlaryňyzyň-da ondan birini alar, özüňiz bolsa onuň guluna öwrülersiňiz. 18 Şonda siz öz saýlap-seçen patyşaňyzyň elinden dady-perýat edersiňiz. Emma ol gün Reb siziň dadyňyza ýetişmez». 19 Barybir halk Şamuweliň sözüne gulak asmady. Olar: «Ýok! Bizde patyşa bolsun! 20 Şeýdip, biz hem beýleki halklara meňzäris. Biziň üstümizden patyşamyz hökmürowanlyk eder, öňümize düşer, uruşlarymyzda bize baş bolar» diýdiler. 21 Şamuwel halkyň ähli aýdanyny diňledi we eşidenlerini Rebbiň dykgatyna ýetirdi. 22 Reb Şamuwele: «Diýenlerini et-de, olara bir patyşa belle» diýdi. Şamuwel ysraýyllara: «Baryň, her kim öz galasyna gaýtsyn» diýdi.
Şawul Şamuwele duşýar
1 Benýamin tiresinden Kiş atly bir baý adam bardy. Ol Abyýeliň ogly, Seroryň agtygy, Bekoradyň çowlugy, Apyýanyň ýuwlugydy. 2 Onuň Şawul atly ýaş hem görmegeý bir ogly bardy. Ysraýylda boý-syrat babatda oňa taý ýokdy; beýlekiler onuň egnindendi. 3 Bir gün Şawulyň kakasy Kiş öz urkaçy eşeklerini ýitirdi. Ol Şawula: «Hyzmatkärlerden birini ýanyňa al-da, eşekleriň gözlegine çyk» diýdi. 4 Olar Efraýym daglygynyň we Şalyşa topragynyň içinden geçdiler, ýöne olar eşekleri tapmadylar. Soňra olar Şagalym topragynyň içinden geçdiler, ýöne ol ýerden hem eşekler tapylmady. Onsoň olar benýamin topragynyň içinden geçdiler, ýöne eşeklerden derek tapyp bilmediler. 5 Olar Sup topragyna ýetenlerinde, Şawul ýanyndaky hyzmatkärine: «Yzymyza gaýdaly, ýogsam, kakam eşeklere derek bizi gaýgy edip başlar» diýdi. 6 Hyzmatkär oňa şeýle jogap berdi: «Ine, şu 8Ýetmiş adamy – Bu sözler käbir gadymy golýazmalardan alnan, ýöne başga golýazmalarda ýetmiş adamy, bäş müň adamy. 9Mesh etmek – Kimdir birini depesinden ýag guýup, patyşalyga ýa-da ýolbaşçylyga bellemek. Sözlüge seret. galada sylag-hormatly bir Hudaýyň adamy bar. Onuň aýdany hemişe dogry bolup çykýar. Ýör, şonuň ýanyna gideli. Belki, ol bize gitmeli ýolumyzy salgy berer». 7 Şawul hyzmatkärine: «Eger gitsek, oňa näme äkideris? Torbalarymyzdaky çöreklerem-ä tükendi. Hudaýyň adamyna äkider ýaly bizde hiç hili sowgat ýok ahyryn. Hany, bizde näme bar?» diýdi. 8 Hyzmatkär Şawula ýene: «Ynha, mende bir kiçi kümüş teňňe bar. Men ony Hudaýyň adamyna bererin, ol bize ýol görkezer» diýdi. 9 (Öňler Ysraýylda Hudaýdan sorap görmäge gidenlerinde, «Ýör, görgüriň ýanyna gideli» diýer ekenler, çünki häzirki pygambere öňler görgür diýipdirler). 10 Şawul hyzmatkäre: «Gowy pikir, bolýar, ýör gideli» diýdi. Şeýdip, olar Hudaýyň adamynyň ýaşaýan galasyna gitdiler. 11 Ýokarlygyna gala çykyp barýarkalar, olaryň öňünden suwa barýan gelin-gyzlar çykdy. Ol ikisi bulardan: «Görgür şu ýerdemi?» diýip soradylar. 12 Olar şeýle jogap berdiler: «Hawa, hanha, öňüňizden barýar. Eglenmäň. Onuň gala gelip durşy, çünki sežde edilýän ýerde halk şu gün gurbanlyk berýär. 13 Nahar iýmek üçin, sežde edilýän ýere çykmanka, edil gala giren ýeriňizde siz ony tapyp bilersiňiz. Çünki ol baryp, tä gurbanlyga pata berýänçä, adamlar nahar iýmezler. Ol barandan soň, çagyrylanlar nahary öňlerine alarlar. Indi haýal etmän ýokary çyksaňyz, siz ony taparsyňyz». 14 Olar ýokarlygyna gala tarap gitdiler. Gala girip barýarkalar, sežde edilýän ýere çykýan ýol bilen olara tarap Şamuwel ýöräp gelýärdi. 15 Şawul gelmezinden bir gün öň Reb Şamuwele şeýle diýipdi: 16 «Ertir şu wagtlar Men seniň ýanyňa benýamin topragyndan bir adam ibererin. Sen ony Meniň halkym Ysraýyla hökümdarlyga ýag çalyp saýlanarsyň. Ol Meniň halkymy piliştlileriň elinden halas eder. Halkymyň ejir çekýändigini Men gördüm, çünki olaryň ahy-nalasy Maňa ýetdi». 17 Şamuwel Şawuly görende, Reb oňa: «Ine, Meniň saňa aýdan adamym şu. Meniň halkyma baştutanlyk etjek şoldur» diýdi. 18 Şondan soň derwezäniň agzynda Şawul Şamuweliň golaýragyna gelip: «Aýtsaňyzlaň, görgüriň öýi niredekä?» diýip, ondan sorady. 19 Şamuwel Şawula şeýle jogap berdi: «Görgür mendirin. Öňüme düş, sežde edilýän ýere çykaly, siz bu gün meniň bilen bile naharlanarsyňyz. Ertir irden men siziň soraglaryňyza jogap bererin we sizi öz ýoluňyza ugradaryn. 20 Üç gün mundan öň ýiten eşekleriňizi bolsa alada etmäň, olar eýýäm tapyldy. Tutuş Ysraýylyň baýlygy seniňki we ataňyň nesilleriniňki dälmi eýsem?!» 21 Şawul oňa: «Men Ysraýylyň iň kiçi tiresi bolan benýamin tiresinden ahyryn, meniň maşgalamam tirämizde göze görünýän maşgala däl-ä. Näme üçin sen maňa beýle zatlary aýdýaň?» diýip jogap berdi. 22 Soňra Şamuwel Şawul bilen onuň hyzmatkärini uly bir otaga alyp bardy we ony çagyrylan otuz töweregi adamyň hemmesiniň üstünden töre geçirdi. 23 Soňra Şamuwel aşpeze: «Aýratyn goý diýip buýran paýymy getir» diýdi. 24 Aşpez bir budy üstüniň ýagy bilen bile getirip, Şawulyň öňünde goýdy. Şamuwel Şawula: «Ine, şu paý seniň üçin goýuldy. Al, iýiber, men muny ýörite seniň üçin goýdurdym, bu myhmanlary bolsa seniň bilen bile nahar iýmäge çagyrdym» diýdi. Şeýdip, ol gün Şawul Şamuwel bilen bile naharlandy. 25 Olar sežde edilýän ýerden gala gaýdyp gelenlerinden soň, Şamuwel Şawul bilen üçegiň üstünde gepleşdi.
Şamuwel Şawuly hökümdarlyga mesh edýär
26 Daň atanda: «Tur, men seni ugradaýyn» diýip, Şamuwel üçegiň üstünde ýatan Şawula gygyrdy. Şawul turandan soň, ol ikisi bile ýola çykdy. 27 Olar galanyň çetine çykanlarynda, Şamuwel Şawula: «Hyzmatkäriňe aýt, goý, ol öňümizden ýöräbersin. Sen şu ýerde biraz aýak çek, men saňa Hudaýyň sözüni aýtjak» diýdi.
1 Soňra Şamuwel ýagly küýzäni alyp, ýagy Şawulyň kellesinden guýdy-da, ony ogşap, şeýle diýdi: «Öz saýlan halkyna hökümdar bolmagyň üçin, Reb seni belledi. 2 Şu gün meniň ýanymdan gideniňden soň, benýamin topragyndaky Selsada, Raheliň mazarynyň ýanynda saňa iki sany adam duşar. Olar: „Eşekleriňiz tapyldy. Kakaň eşeklerden geçip, ‘Ogluma näme bolduka?’ diýip, seniň gaýgyňy edip otyr“ diýerler. 3 Soňra ol ýerden gidersiň we Tabordaky dub agajynyň ýanyna bararsyň. Ol ýerde sen biri üç owlak, beýlekisi üç çörek, ýene biri bolsa bir tulum şerap alyp, Beýtele, Hudaýyň ýanyna barýan üç kişä duşarsyň. 4 Olar saňa salam bererler we bir jübüt çörek hödür ederler; çörekleri alarsyň. 5 Ondan gidip, Gibgadaky Hudaýyň baýryna bararsyň. Ol ýerde piliştlileriň bir bölek goşuny bardyr. Gala giren ýeriňde, sežde edilýän ýerden inip gelýän pygamberler toparyna duşarsyň. Olar öňlerinde arfa, deprek, tüýdük we barbat çaldyryp, joşup, pygamberlik edip gelýändirler. 6 Şondan soň Rebbiň ruhy seniň kalbyňy eýelär; sen hem olar bilen bile joşup, pygamberlik edersiň we başga adama öwrülersiň. 7 Şol alamatlar ýerine ýetende, sen göwnüňe gelenini edip bilersiň, çünki Hudaý saňa ýardyr. 8 Indi menden öň aşak, Gilgala in. Ýakma we salamatlyk gurbanlyklaryny bermek üçin, ol ýere men hem barjak. Ýedi gün garaşanyňdan soň, ýanyňa baryp, näme etmelidigiňi aýdaryn». 9 Şawul Şamuweliň ýanyndan gaýtmak üçin yzyna öwrülende, Hudaý onuň kalbyny täzeledi. Bu alamatlaryň hemmesi şol gün ýerine ýetdi. 10 Gibga galasyna gelenlerinde, olar topar tutup gelýän pygamberlere duşdular. Şonda Hudaýyň ruhy Şawulyň kalbyny eýeledi. Ol pygamberler bilen bile joşup, pygamberlik etmäge başlady. 11 Ony öňden tanaýanlar bu ýagdaýy görüp: «Bu Kişiň ogluna näme bolup ýörkä? Şawul hem pygamberleriň arasyndamy?» diýişdiler. 12 Ol ýerdäkileriň biri: «Bu pygamberleriň atalary kim bolupdyr-ka?» diýdi. «Şawul hem pygamberleriň arasyndamy?» diýleni şondan galandyr. 13 Şawul joşup, pygamberlik edip bolandan soň, sežde edilýän ýere çykdy. 14 Şawulyň daýysy: «Nirä bardyňyz?» diýip, ondan we onuň hyzmatkärinden sorady. Şawul: «Eşekleri agtardyk, ýöne olary tapyp bilmänimizden soň, Şamuweliň ýanyna gitdik» diýip jogap berdi. 15 Şawulyň daýysy: «Ol size näme diýdi?» diýip, ondan sorady. 16 Şawul daýysyna: «Ol bize eşekleriň tapylandygyny anyk aýtdy» diýdi. Ýöne Şamuweliň patyşalyk babatda aýdanlaryny ol daýysyna aýtmady.
Şawul patyşa hökmünde ykrar edilýär
17 Soňra Şamuwel Mispada ysraýyl halkyny Rebbiň huzuryna çagyryp, 18 şeýle diýdi: «Ysraýyl Hudaýy Reb şeýle diýýär: „Men Ysraýyly Müsürden çykardym, ony müsürlileriň we beýleki şalyklaryň penjesinden halas etdim“. 19 Emma bu günki gün özüňizi zulumdan we jebir-jepadan alyp çykan Hudaýyňyzy siz ret etdiňiz. Siz: „Ýok, bize patyşa belle“ diýdiňiz. Indi tireme-tire, urugma-urug Rebbiň huzurynda hatara düzüliň». 20 Soňra Şamuwel ysraýyl tireleriniň ählisini ýeke-ýekeden öňe çykardy. Olardan bije boýunça benýamin tiresi saýlanyp alyndy. 21 Soňra Şamuwel benýamin tiresini maşgalama-maşgala öňe çykardy. Olardan Matrynyň maşgalasynyň bijesi çykdy. Olardan Kişiň ogly Şawulyň bijesi çykdy, ýöne olar ony idäp tapyp bilmediler. 22 Olar: «Ol heniz bu ýere gelenokmy?» diýip, Rebden soradylar. Reb: «Ol, ine, ýüküň aňyrsynda gizlendi» diýip jogap berdi. 23 Adamlar ony ol ýerden çykaryp getirdiler. Ol halkyň öňünde durdy; beýlekiler onuň egnindendi. 24 Şamuwel halka: «Rebbiň saýlan adamyny görýäňizmi? Aramyzda şuňa taý geljegimiz ýokdur!» diýdi. Duranlaryň ählisi: «Ýaşasyn patyşa!» diýip gygyryşdylar. 25 Soňra Şamuwel halka patyşanyň düzgünlerini we kadalaryny düşündirdi. Olary kitaba ýazyp, şol ýerde, Rebbiň huzurynda goýdy. Şondan soň Şamuwel adamlary öýli-öýüne ugratdy. 26 Şawul-da Gibgadaky öz öýüne gitdi; Hudaý tarapyn ýüreklerine mertlik salnan esgerler oňa ýoldaş boldular. 27 Käbir ýaramaz adamlar bolsa: «Şolmy indi bizi gorajak?» diýşip, ony pisint etmediler. Olar oňa sowgat-serpaý-da etmediler, ýöne Şawul olara üns bermedi.
Şawul ammonlary ýeňýär
1 Ammonlaryň şasy Nahaş aýaga galyp, Gilgatdaky Ýabeş galasyny gabawa saldy. Ýabeşiň halky Nahaşa: «Biziň bilen ylalaşyk baglaş, biz saňa gul bolaly» diýdiler. 2 Ammonlaryň şasy Nahaş olara: «Men siziň ähliňiziň sag gözüňizi çykaryp, sizi tutuş Ysraýyla wejera etmek şerti bilen ylalaşyk baglaşaryn» diýip jogap berdi. 3 Ýabeşiň ýaşululary oňa: «Bize ýedi gün puryja ber; Ysraýylyň ähli ýerine çaparlar göndereli. Eger ol ýerden bize kömek eder ýaly adam tapylmasa, onda biz siziň ygtyýaryňyzda» diýdiler. 4 Çaparlar Şawulyň ýaşaýan Gibga galasyna gelip, ýagdaýy halka habar berenlerinde, halk möňňürip aglady. 5 Hut şol mahal Şawul örüden öküzlerini alyp gelýärdi. Ol: «Näme boldy? Adamlar nämäniň ýasyny tutýarlar?» diýip sorady. Ýabeşden gelen çaparlaryň getiren habaryny oňa aýtdylar. 6 Şawul ol sözleri eşidende, Hudaýyň ruhy güýç bilen onuň kalbyna girdi. Şawulyň gaty gahary geldi. 7 Ol iki sany öküzi soýup, olaryň etini dogrady. Soňra «Kimde-kim Şawul bilen Şamuweliň yzyna düşmese, onuň-da öküzleriniň başyna şu öküzleriň güni geljekdir» diýen sözler bilen etleri çaparlar arkaly Ysraýylyň ähli ýerine iberdi. Onsoň halky Rebbiň haýbaty gurşap aldy, olar bir adam ýaly bolup ýygnandylar. 8 Şawul olary Bezege ýygnady. Ol ýere Ysraýyldan üç ýüz müň adam, Ýahudadan otuz müň adam toplandy. 9 Olar Ýabeşden gelen çaparlara: «Ertir Gün asmana galyberende, halas boljakdyklaryny Gilgatdaky Ýabeşiň halkyna aýdyň» diýdiler. Çaparlar gelip, muny olara habar berenlerinde, ýabeşliler begendiler. 10 Ýabeşliler Nahaşa: «Ertir biz size boýun egeris, siz bize islän zadyňyzy edip bilersiňiz» diýip jogap berdiler. 11 Daňyň ümüş-tamşynda Şawul adamlary üç topara böldi. Daň agaranda olar ammonlaryň düşelgesine aralaşdylar we gün günortan bolýança, olary ýer bilen ýegsan etdiler. Diri galanlar dyr-pytrak bolup gaçdylar. 12 Soňra adamlar Şamuwele: «„Şawulmy indi bize patyşa boljak“ diýenler kimler? Getiriň, biz olary öldürjek» diýdiler. 13 Emma Şawul halka: «Bu gün hiç kim öldürilmez, çünki bu gün Ysraýyly Reb halas etdi» diýdi. 14 Soňra Şamuwel olara: «Ýörüň, Gilgala gideliň-de, ol ýerde Şawulyň şalygyny täzeden tassyklalyň» diýdi. 15 Şondan soň tutuş halk Gilgala gitdi. Ol ýerde olar Rebbiň huzurynda Şawuly täzeden patyşa diýip yglan etdiler we Rebbiň huzurynda salamatlyk gurbanlygyny berdiler; Şawul we ähli ysraýyllar uly toý tutdular.
Şamuweliň halka soňky ýüzlenmesi
1 Soňra Şamuwel tutuş ysraýyl halkyna şeýle diýip ýüzlendi: «Men siziň ähli diýeniňize gulak asdym. Size patyşa-da belledim. 2 Ine, indi size baş bolýan patyşaňyz hem bar. Men indi garradym, saç-sakgalym agardy. Ogullarym hem siziň araňyzda. Men ýaşlygymdan tä şu güne çenli size baş boldum. 3 Ine, men. Rebbiň we Onuň seçip saýlanynyň huzurynda meniň garşyma şaýatlyk ediň: heý, men biriňiziň öküziňizi ýa eşegiňizi aldymmy? Heý, biriňize al saldymmy ýa biriňizi ynjytdymmy? Ýa biriňizden para alyp, onuň etmişine göz ýumdummy? Eger şeýle bolsa, meniň garşyma şaýatlyk ediň, men olary size gaýtaryp bereýin». 4 Olar: «Sen bize al hem salmadyň, bizi ezmediňem, hiç zadymyza el-de urmadyň» diýdiler. 5 Soňra Şamuwel olara: «Menden hiç hili nogsanlyk tapmandygyňyza bu gün Reb-de, Onuň seçip saýlany-de şaýatdyr» diýdi. Halk: «Hawa, Ol şaýat» diýdi. 6 Şamuwel sözüni dowam etdi: «Musany we Haruny bellän, ata-babalaryňyzy Müsürden alyp çykan Rebdir. 7 Indi bolsa turuň, men sizi hem-de ata-babalaryňyzy halas etmek üçin Rebbiň eden ähli dogry işleri esasynda Onuň huzurynda sizi ýazgaraýyn. 8 Ýakup Müsüre gidende, müsürliler olary ezdiler, şonda siziň ata-babalaryňyz Rebbe perýat etdiler. Onsoň Reb Musa bilen Haruny iberip, olary Müsürden alyp çykdy we şu ýerde ornaşdyrdy. 9 Ýöne siziň ata-babalaryňyz öz Hudaýyny – Rebbi unutdylar. Reb olary Hasor galasynyň şasy Ýabynyň leşgerbaşysy Siseranyň, piliştlileriň we Mowap şasynyň eline berdi; olar siziňkilere garşy uruşdylar. 10 Şonda ata-babalaryňyz: „Biz günä gazandyk. Rebden ýüz öwrüp, Bagal we Aştoret butlaryna gulluk etdik. Indi bizi duşmanlarymyzyň elinden al, biz Saňa gulluk etjek“ diýip, Rebbe perýat etdiler. 11 Şonda Ýerubagaly, Baragy, Ýeftahy we Şamuweli iberip, Reb sizi ähli duşmanlaryňyzyň elinden halas etdi. Şeýdip, siz asuda durmuşa ýetdiňiz. 12 Ammonlaryň şasy Nahaşyň üstüňize sürnüp gelýändigini göreniňizde bolsa, öz Hudaýyňyz Rebbiň şalygyndan boýun gaçyryp, menden özüňize patyşa talap etdiňiz. 13 Saýlap-seçip, diläp alan patyşaňyz, ine, dur. Hawa, ony size Reb berdi. 14 Eger siz Rebden gorkup, Oňa gulluk etseňiz, Oňa gulak asyp, Rebbiň buýrugyna garşy baş götermeseňiz, siz we size hökümdarlyk edýän patyşa Hudaýyňyz Rebbiň yzyna eýerse, tutan işiňiz oňuna bolar. 15 Emma Rebbe gulak asman, Onuň buýrugyna garşy baş göterseňiz welin, ata-babalaryňyza edişi ýaly, Reb size hem jeza berer. 16 Indi bolsa duran ýeriňizden gozganman, Rebbiň gözüňiziň alnynda görkezjek gudratyna tomaşa ediň. 17 Häzir tomus, şeýle dälmi! Men Rebbi çagyrjak. Ol ýagyş ýagdyrar hem-de gögi gümmürdeder. Şonda özüňize patyşa soramak bilen Rebbiň öňünde juda pis iş edendigiňize siz göz ýetirersiňiz». 18 Soňra Şamuwel Rebbi çagyrdy; Reb şol gün ýagyş ýagdyrdy we gögi gümmürdetdi. Adamlar Rebden we Şamuwelden juda gorkdular. 19 Olar Şamuwele şeýle diýdiler: «Öz gullaryňyň aman galmagy üçin, Hudaýyň Rebbe dileg et. Biz şu pis işi etmek bilen, ýagny özümize patyşa talap etmek bilen öz günämizi has-da agraldypdyrys». 20 Şamuwel halka şeýle diýdi: «Hawa, siz pis işlere baş goşduňyz, ýöne şonda-da gorkmaň. Rebden ýüz öwürmäň-de, tutuş kalbyňyz bilen Oňa gulluk ediň. 21 Galp hudaýlaryň yzyna düşmäň. Olar size ne peýda berer, ne-de sizi gorar, çünki olar bihuda zatlardyr. 22 Şöhratly adynyň hatyrasyna Reb Öz halkyny terk etmez, çünki Ol sizi Öz halky etmekden hoşal boldy. 23 Üstesine-de, siziň üçin dileg etmegimi bes edip, Rebbiň öňünde günä gazanmagymdan Rebbiň Özi saklasyn! Men size hözirli hem dogry ýol görkezjek. 24 Diňe Rebden gorkuň we Oňa tüýs ýürekden, wepadarlyk bilen gulluk ediň. Görüň, Ol siziň üçin nähili gudratly işleri etdi! 25 Öz pis hereketleriňizden el çekmeseňiz welin, patyşaňyz bilen bile ýok edilersiňiz».
Şawul Rebbiň sözüne gulak asmaýar
1 Şawul patyşa bolanda otuz ýaşlaryndady. Ol Ysraýyla kyrk iki ýyl patyşalyk etdi. 2 Şawul ysraýyllardan üç müň adamy saýlap aldy. Olaryň iki müňüsini ol Mikmaşda we Beýtel daglygynda öz ýanynda saklady; müňüsini bolsa ogly Ýonatan bilen benýamin topragyndaky Gibga galasynda ýerleşdirdi. Galanlaryny bolsa yzlaryna, öýli-öýüne ugratdy. 3 Ýonatan piliştlileriň Gebadaky goşunyny derbi-dagyn etdi. Bu habar piliştlilere baryp ýetdi. Şawul: «Goý, ýewreýler eşitsinler!» diýip, mundan habardar etmek üçin, ýurduň ähli ýerinde surnaý çaldyrdy. 4 Şawulyň piliştli goşuny derbi-dagyn edendigini ysraýyllar eşidenlerinde, piliştlileriň özleri bilen öjügendiklerini duýup, olar Gilgala Şawulyň ýanyna ýygnandylar. 5 Üç müň söweş arabaly, alty müň atly we sansyz-sajaksyz goşun bolup, Ysraýyl bilen uruşmak üçin, piliştliler başlaryny jemlediler. Beýtaweniň gündogaryndaky Mikmaşa baryp, olar ol ýerde özlerine harby düşelge gurdular. 6 Ysraýyllar çykgynsyz ýagdaýa düşendiklerini görenlerinde (çünki olaryň goşunlary gowy gysaja salnypdy), olaryň käsi gowaklarda, çukurlarda, gaýalarda, mazarlarda we gurruk guýylarda gizlendiler, bukuldylar. 7 Birnäçe ýewreý bolsa Iordan derýasyndan geçip, Gat hem-de Gilgat topragyna aralaşdy. Şawul heniz Gilgaldady we onuň ýanyndaky goşun gorkudan ýaňa sandyraşýardy. 8 Şamuweliň bellän möhletine görä, Şawul ýedi gün garaşdy, emma Şamuwel Gilgala gelmedi. Şawulyň ýanyndaky halk ondan çetleşip başlady. 9 Şonda Şawul halka: «Ýakma we salamatlyk gurbanlygy üçin mal getiriň» diýdi. Şeýdip, ol ýakma gurbanlygyny berdi. 10 Şawul ýakma gurbanlyk bermekligi ýaňy gutardym edende, Şamuwel geldi. Garşylamak hem salamlaşmak üçin, Şawul onuň öňünden çykdy. 11 Şamuwel oňa: «Näme iş bitirdiň?» diýdi. Şawul oňa şeýle jogap berdi: «Töweregimdäki halk menden çetleşip başlady, sen hem aýdan möhletiňde gelmediň, piliştliler bolsa Mikmaşa ýygnandylar. 12 Onsoň men: „Indi piliştliler Gilgala, meniň üstüme dökülerler. Men bolsa Rebden medet hem dilemedim“ diýip oýlandym we ýakma gurbanlyk bermäge mejbur boldum». 13 Şamuwel Şawula şeýle diýdi: «Akmaklyk etdiň, öz Hudaýyň Rebbiň emrini tutmadyň. Reb seniň Ysraýylyň üstünden edýän şalygyňy ömürlik ebedileşdirjekdi. 14 Ýöne, ine, indi seniň şalygyň dowam etmez. Reb Öz göwnünden turýan birini tapyp, ony Öz halkyna hökümdar belledi. Çünki sen Rebbiň emrini tutmadyň». 15 Soňra Şamuwel Gilgaldan benýamin topragyndaky Gibga galasyna gitdi. Şawul öz ýanyndaky adamlary sanady; jemi alty ýüz töweregi adam çykdy. 16 Şawul, onuň ogly Ýonatan we olaryň ýanyndakylaryň ählisi benýamin topragyndaky Gebada galdy. Piliştliler bolsa Mikmaşda düşelge gurupdylar. 17–18 Piliştli hüjümçiler üç topara bölünip, öz düşelgelerinden çykdylar. Olaryň birinji topary Şugalyň Opra ýoluna tarap, beýlekisi Beýthorona, üçünji topar bolsa çölüň üsti bilen Sebogym jülgesinden serhede tarap öwrüldi. 19 Ysraýyl ýurdunyň hiç bir ýerinde ýekeje-de demirçi ussa ýokdy. Sebäbi piliştliler gylyçdyr naýza ýasamaga ýewreýlere ýol bermeýärdiler. 20 Şoňa görä, ähli ysraýyllar azaldyr kätmenlerini, paltadyr oraklaryny eltip, piliştlilere çarhladardylar. 21 Azal we kätmen çarhlatmagyň nyrhy bir ýarym mysgal kümşe, paltadyr orak çarhlatmagyň nyrhy bolsa bir mysgal kümşe barabardy. 22 Şol sebäpli uruş wagtynda Şawul bilen Ýonatanyň adamlarynyň elinde ne gylyç, ne-de naýza bardy. Bu ýaraglar diňe Şawul bilen onuň ogly Ýonatanda bardy. 23 Şol arada piliştli goşunyň öňdäki bölümi Mikmaş geçelgesine gitdi.
Ýonatanyň edermenligi
1 Bir gün Şawulyň ogly Ýonatan öz ýaragyny göterýän nökerine: «Ýör, ol tarapdaky piliştlileriň öňdäki bölüminiň üstüne gideli» diýdi. Ýöne ol muny kakasy Şawula aýtmady. 2 Şawul şol wagt Gibganyň golaýynda ýerleşen Migrondaky nar agajynyň aşagynda otyrdy. Onuň ýanyndaky goşunyň jemi alty ýüz adama golaýdy. 3 Efot geýnip gezýän Ahyýa hem şu ýerdedi. Ol Ikabodyň dogany bolan Ahytubyň ogludy. Ikabot Pinehasyň ogly, Rebbiň Şilodaky ruhanysy Eliýiň bolsa agtygydy. Ýonatanyň gidenini häzir hiç kim bilmeýärdi. 4 Piliştli goşunyň öňdäki bölümine barmak üçin Ýonatan Boses hem Sene atly iki sany uçut gaýanyň arasynda ýerleşýän geçelgeden geçmelidi. 5 Gaýalaryň demirgazykdakysy Mikmaşa, günortadakysy bolsa Geba tarap bakyp durdy. 6 Ýonatan öz ýaraglaryny göterýän nökerine şeýle diýdi: «Ýör, şol sünnetsizleriň üstüne gideli. Belki, Reb biziň işimizi oňuna eder. Çünki köpüň elinden ýa-da azyň elinden halas etmäge Reb üçin hiç hili kynçylyk ýokdur». 7 Ýaragçy nöker Ýonatana: «Gözel göwnüň, ýör. Men seniň bilen; seniň islegiň – meniň islegim» diýdi. 8 Soňra Ýonatan oňa şeýle diýdi: «Golaýrak baraly-da, olara görneli. 9 Eger olar: „Ýanyňyza barýançak garaşyň“ diýseler, biz şol duran ýerimizde durarys, olara golaýlaşmarys. 10 Ýöne olar: „Bäri geliň“ diýäýseler, onda olaryň ýanyna bararys. Çünki bu olary Rebbiň biziň elimize berendigini görkezýän bir alamat bolar». 11 Şeýdip, olaryň ikisi-de piliştlilere göründiler. Piliştliler olary görüp: «Serediň! Ýewreýler gizlenen garymlaryndan çykyp başladylar» diýip seslendiler. 12 Soňra Ýonatan bilen onuň ýaragçy nökerine piliştliler: «Bäri geliň, size aýtjak zadymyz bar» diýip gygyrdylar. Ýonatan öz ýaragçy nökerine: «Yzym bilen çykyber. Çünki Reb olary Ysraýylyň eline berdi» diýdi. 13 Ýonatan dyrmaşyp, ýokary çykdy. Ýaragçy nökeri-de onuň yzyndady. Piliştliler Ýonatanyň öňünde durup bilmän ýykylýardylar, ýaragçy nöker bolsa yzdan olary gyryp barýardy. 14 Birinji söweş jeňinde Ýonatan bilen onuň ýaragçy nökeri her ýüz ädimden birbada ýigrimi töweregi adamy gyrdy. 15 Düşelgedäkileri, meýdandakylary, ähli halky aýylganç gorky gaplap aldy. Bölümdäkiler, hatda hüjümçiler gorkudan ýaňa sandyraşdylar, ýer titredi we Rebden gelen güýçli gorky gaplap aldy.
Piliştlileriň ýeňilmegi
16 Şawulyň benýamin topragyndaky Gibga galasynda goýan gözegçileri piliştlileriň düşelgesinde turan başagaýlygy gördüler. 17 Şawul öz ýanyndakylara: «Adamlary sanaň-da, kimiň ýokdugyny anyklaň» diýdi. Olar görseler, Ýonatan bilen onuň ýaragçy nökeri bu ýerde ýok eken. 18 Şawul Ahyýa ruhana: «Hudaýyň sandygyny getir» diýdi. Çünki Hudaýyň sandygy şol gün ysraýyllaryň ýanyndady. 19 Şawulyň ruhany bilen gepleşip duran wagtyna çenli piliştlileriň düşelgesinde dowam edýän başagaýlyk ýetjek derejesine ýetipdi. Şoňa görä Şawul ruhana: «Äht sandygyndan eliňi aýyr» diýdi. 20 Soňra Şawul we onuň adamlary toplanyşyp gitdiler-de, piliştliler bilen garpyşdylar. Çendenaşa aljyraňňylyga düşen piliştliler biri-birlerine gylyç salýardylar. 21 Öň piliştlileriň tarapyna geçip, olar bilen bile olaryň düşelgesine gelen ýewreýler hem Şawul bilen Ýonatanyň ýanyndaky ysraýyllara goşuldylar. 22 Piliştlileriň gaçanyny eşidip, Efraýym daglygynda gizlenen ysraýyllar hem söweş meýdanynda olaryň söbügine mündüler. 23 Şeýdip, ol gün Reb Ysraýyla ýeňiş getirdi. Söweş Beýtawene geçdi we Şawulyň ýanyndaky goşun hemmesi bile on müň adama golaýdy. Söweş Efraýym daglygyna ýaýrady.
Şawul iýmezlik hakdaky anty
24 Ol gün ysraýyllarda ysgyn-mydar galmandy, çünki Şawul: «Agşama çenli, men tä duşmanlarymdan arymy alýançam, duz dadana nälet bolsun» diýip, adamlara ant içiripdi. Şonuň üçin hem goşundan bir adam hem duz datmandy. 25 Tutuş goşun arynyň öýjüklerinden doly bir ýeriň üstünden bardy. Ýeriň ýüzi baldan doludy. 26 Öýjüklerinden bal akyp durandygyny görseler-de, urşujylaryň hiç biri ondan dadaýyn diýmedi, çünki olar öz içen antlaryndan gorkýardylar. 27 Kakasynyň halka ant içirendiginden Ýonatan bihabardy. Ol elindäki hasasynyň ujuny bala batyryp, agzyna ýetirende, onuň gözleri ýalpyldap gitdi. 28 Şol wagt adamlardan biri: «„Şu gün duz dadana nälet bolsun“ diýip, kakaň halka berk ant içirdi. Şol sebäpli-de halkda ysgyn-mydar galmady» diýdi. 29 Ýonatan şeýle diýdi: «Kakamyň beýtmesi goşuna sütem etmek bolýar. Serediň, gözüm ýiteläýendir, sebäbi men şu baldan azajyk dadyp gördüm. 30 Eger-de häzir halk duşmanlardan alnan oljadan doýýança iýsedi, onda nähili gowy bolardy; olar, gör näçe piliştlini gyrardylar». 31 Mikmaşdan Aýalona çenli bolan aralykda şol gün ysraýyllar piliştlilere zarba urdular. Halkda ysgyn-mydar galmandy. 32 Ahyry, halaýyk ele salnan oljalaryň üstüne çozdy. Olar goýunlaryň, öküzlerdir sygyrlaryň damagyny çalyp, ganyny akdyrman, olaryň etini gany bilen bile bişirip iýdiler. 33 «Ganly et iýip, halk Rebbiň öňünde günä gazanýar, ony bir görsene» diýip, Şawula habar berdiler. Ol: «Siz haýynlyk etdiňiz. Indi meniň ýanyma uly bir daşy togalap getiriň» diýdi. 34 Soňra: «Halkyň arasyna baryň-da, olara aýdyň, goý, her kim öz öküzini ýa-da goýnuny getirsin-de, şu ýerde soýup iýsin. Ganly et iýip, Rebbiň öňünde günä gazanmasynlar» diýip, Şawul sözüniň üstüni ýetirdi. Şoňa görä şol gije her kim öz öküzini getirip, şol ýerde soýdy. 35 Şawul ol ýerde Rebbe bir gurbanlyk sypasyny ýasady. Bu onuň Rebbe ýasan ilkinji gurbanlyk sypasydy. 36 Soňra Şawul: «Şu gije piliştlileriň üstüne çozalyň-da, daňa çenli olaryň mallaryny talalyň. Olaryň biri-de biziň elimizden aman sypmasyn» diýdi. Adamlary oňa: «Gözel göwnüň» diýdiler. Emma ruhany: «Geliň, ilki Hudaýa sala salalyň» diýdi. 37 «Piliştlileriň yzyndan kowaýynmy? Olary Sen ysraýylyň eline berersiňmi?» diýip, Şawul Hudaýa ýüzlendi. Emma Hudaý ol gün oňa jogap bermedi. 38 Soňra Şawul şeýle diýdi: «Eý, halkyň baştutanlary, ähliňiz şu ýere ýygnanyň. Bu günäniň nähili gazanylandygyny anyklalyň. 39 Ysraýyly halas edýän Rebden ant içýärin, öz oglum Ýonatan günäkär bolsa-da, ol ölmelidir». Emma tutuş halkyň içinden hiç kim oňa jogap bermedi. 40 Soňra ol ysraýyllaryň ählisine ýüzlenip: «Siz bir tarapda, oglum Ýonatan ikimiz hem beýleki tarapda duraly» diýdi. Adamlar Şawula: «Gözel göwnüň» diýdiler. 41 Soňra Şawul şeýle diýdi: «Eý, Ysraýyl Hudaýy Reb! Näme üçin Sen bu gün Öz guluňa jogap bermeýärsiň? Eger oglum Ýonatan ikimiziň birden birimiz ýazykly bolsak, onda Urymy ber, eger-de Öz halkyň ysraýyl günäkär bolsa, onda Tummymy ber, ýa Ysraýyl Hudaýy Reb» diýdi. Şeýlelikde, gurra taşlanyldy. Gurra Şawul bilen onuň ogly Ýonatana düşdi, halk bolsa bigünä bolup çykdy. 42 Soňra Şawul: «Maňa we oglum Ýonatan ikimize gurra taşlaň» diýdi. Bu gezek gurra Ýonatana düşdi. 43 Şawul Ýonatana: «Hany, aýt, näme etdiň?» diýdi. Ýonatan oňa: «Elimdäki hasamyň ujuny bala batyrdym-da, baldan dadyp gördüm. Näme, indi men öläýmelimi?» diýdi. 44 Şawul Ýonatana: «Eger men seni öldürmesem, onda Hudaý meniň özümi öldürer, hatda ondan beterini görkezer» diýdi. 45 Şondan soň halk: «Ýonatany öldürjekmi? Ysraýyly şu beýik ýeňşe ýetireni öldürmekçimi?! Başa barmaz! Rebden ant içýäris, Ýonatana barmagyňam batyrmarsyň. Çünki bu gün ol Hudaýyň ýardam bermegi bilen söweşdi» diýip, Şawula garşylyk görkezdiler. Şeýdip, halk Ýonatanyň başyny ölümden gutardy. 46 Şundan soň Şawul piliştlileriň yzyndan kowalamakdan el çekdi; piliştliler öz ýerlerine dolandylar.
Şawulyň hökümdarlygy
47 Ysraýyla şa bolandan soň, Şawul töweregindäki duşmanlarynyň ählisine: mowap, ammon, edom halklaryna, Soba şalaryna we piliştlilere garşy uruşlar alyp bardy. Baran ýerinde-de, ol ýeňiş gazandy. 48 Mertlerçe söweşip, amalekleri gyrdy, ysraýyly talaňçylaryň howpundan dyndardy. 49 Ýonatan, Ýişwi we Malkyşuwa Şawulyň ogullarydy. Onuň iki gyzynyň ulusynyň ady Merap, kiçisiniň ady bolsa Mikaldy. 50 Ahymagasyň gyzy Ahynogam Şawulyň aýalydy. Agasy Neriň ogly Abner onuň goşunbaşysydy. 51 Şawulyň kakasy Kiş bilen Abneriň kakasy Ner Abyýeliň ogullarydy. 52 Şawul ömürboýy piliştlileriň garşysyna ýowuz uruşlar alyp bardy. Ol nirede gujurly ýa batyr ýigit görse, ony öz ýanyna çekerdi.
Amalekleriň garşysyna bolan uruş
1 Şamuwel Şawula şeýle diýdi: «Reb Öz halky ysraýyla patyşa bellemek üçin meni seniň ýanyňa iberdi. Indi sen Rebbiň sözüne gulak as. 2 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Men amalekleri jezalandyrjak, çünki olar ysraýyllar Müsürden gelýärkäler, ýolda olara garşy boldular. 3 Indi, bar, amalekleri gyr, olaryň ähli emlägini bütinleý ýok et. Olary diri galdyrma. Aýal-erkeginiň, çaga-çugasynyň, mal-garadyr dowarlarynyň, düýedir eşekleriniň baryny gyrgyna ber“». 4 Şundan soň Şawul öz urşujylaryny Telaýym galasyna toplap, olaryň sanyny aldy; iki ýüz müň pyýada goşunyň daşyndan Ýahudadan-da on müň esger bardy. 5 Soňra Şawul amalekleriň galasyna gelip, çeşmäniň boýunda bukulyp ýatdy. 6 Şawul keýnlere: «Amalekler bilen bile paýhynlanasyňyz gelmeýän bolsa, ol ýerden çykyň; ysraýyl halky Müsürden çykyp gaýdanda, siz oňa ýardam edipdiňiz» diýip habar ýollady. Şunlukda, keýnler ol ýerden çykdylar. 7 Şawul Hawyladan Müsüriň gündogaryndaky Şura çenli bolan aralykda amalekleri derbi-dagyn etdi. 8 Olar amalek patyşasy Agagy diri ele saldylar, halky bolsa gylyçdan geçirip, bütinleý ýok etdiler. 9 Ýöne olar Agagy we goýunlardyr öküzleri, baga bakylan mallary, guzularyň semizlerini mahlasy, gowy zatlary diri galdyrdylar we olary bütinleý ýok etmediler. Olar diňe derde ýaramajak zatlary bütinleý ýok etdiler.
Hudaý Şawuly ret edýär
10–11 Rebbiň Şamuwele: «Şawuly patyşa edendigime ökünýärin, çünki ol Menden ýüz öwürdi, buýruklarymy ýerine ýetirmedi» diýen sözi geldi. Bu Şamuweliň gaharyny getirdi. Ol bütin gijäni Rebbe perýat edip geçirdi. 12 Şamuwel daň bilen turup, Şawulyň gözlegine çykdy. «Şawul Karmel galasyna gidip, ol ýerde özüne ýadygärlik oturtdy, soňra bolsa Gilgala gitdi» diýip, Şamuwele habar beripdiler. 13 Şamuwel Şawulyň ýanyna baranda, Şawul oňa: «Reb saňa ýar bolsun! Men Rebbiň emrini berjaý etdim» diýdi. 14 Şamuwel oňa: «Onda bu goýunlaryň mälemesidir öküzleriň molamasy näme?» diýdi. 15 Şawul oňa: «Adamlar bulary amaleklerden getirdiler. Halk semiz goýunlardyr öküzleri seniň Hudaýyň Rebbe gurbanlyk bermek üçin diri goýdular, galanlaryny bütinleý ýok edip taşladyk» diýip jogap berdi. 16 Soňra Şamuwel Şawula: «Besdir! Men saňa Rebbiň öten agşamky maňa diýen zadyny aýdyp berjek» diýdi. Şawul oňa: «Aýt» diýdi. 17 Şamuwel oňa şeýle diýdi: «Özüňi ähmiýetsiz kiçi saýsaň-da, sen ysraýyl tireleriniň kethudasy dälmi eýsem? Reb seni Ysraýylyň üstünden şalyk etmeklige saýlady. 18 Reb seni ýola salyp: „Bar, şol günälileri – amalekleri gyryp, bütinleý ýok edýänçäň, olara garşy uruş“ diýipdi. 19 Näme üçin sen Rebbiň sözüne gulak asmadyň? Näme üçin sen olja kowalaşyp, Rebbiň ýigrenýän işlerini etdiň?» 20 Şawul oňa şeýle jogap berdi: «Men Rebbiň sözüne gulak asdym. Men Rebbiň aýdan ýerine gitdim; amalekleriň patyşasy Agagy tutup getirdim, olaryň özlerini bolsa gyryp, bütinleý ýok etdim. 21 Emma meniň adamlarym oljadan ýok edilmeli goýunlardyr öküzleriň iň semizlerini öldürmegiň deregine, olary Gilgalda seniň Hudaýyň Rebbe gurbanlyk bermek üçin şu ýere getiripdirler». 22 Şamuwel şeýle diýdi: «Rebbe ýakma gurbanlyklardyr sadakalar bereniň bilen, Onuň Özüne boýun egilişindäki ýaly göwni galkynarmyka? Çünki boýun egmeklik gurbanlykdan, Gulak asmaklyk goçuň ýagyndan has belentdir. 23 Çünki topalaň palçylyga barabar günädir. Tekepbirlik şere we butparazçylyga barabardyr. Rebbiň sözüni ret edendigiň üçin Reb hem seniň patyşa bolmaklygyňy ret etdi». 24 Şawul Şamuwele şeýle jogap berdi: «Men günä gazandym, çünki men Rebbiň buýrugyny ýerine ýetirmedim, seniň sözüňi tutmadym. Sebäbi men halkdan gorkup, halkyň diýeni bilen boldum. 25 Emma indi ýalbarýaryn, günämi öt. Rebbe sežde ederim ýaly, meniň bilen bile git». 26 Şamuwel Şawula şeýle diýdi: «Seniň bilen gitmerin, çünki sen Rebbiň sözüni ret etdiň, Reb hem seniň Ysraýyla patyşa bolmaklygyňy ret etdi». 27 Şamuwel gitmekçi bolup öwrülende, Şawul onuň donunyň synyndan ýapyşdy, don ýyrtyldy. 28 Şamuwel oňa şeýle diýdi: «Reb bu gün Ysraýyl patyşalygyny seniň eliňden ýyrtyp alyp, saňa görä has gowurak başga birine berdi. 29 Şeýle hem, Ysraýyl Şöhraty ýalan sözlemez ýa-da pikirini üýtgetmez. Çünki Ol pikirini üýtgeder ýaly ynsan däldir». 30 Soňra Şawul Şamuwele: «Men günä gazandym. Ýöne halkymyň ýaşulularynyň öňünde we Ysraýylyň arasynda meni ryswa etme. Hudaýyň Rebbe sežde etmegim üçin, gaýdanyňda bile gideli» diýdi. 31 Şunlukda, Şamuwel yzyna Şawul bilen bile gaýtdy; Şawul Rebbe sežde etdi. 32 Soňra Şamuwel şeýle diýdi: «Amalekleriň patyşasy Agagy meniň ýanyma alyp geliň» diýdi. Agak onuň ýanyna göwnühoş halda geldi. Agak öz ýanyndan «ölüm howpy sowuldy» diýip oýlandy. 33 Şamuwel oňa: «Seniň gylyjyň aýallary öz çagalaryndan mahrum etdi. Seniň öz ejeň hem, goý, şol aýallar ýaly perzendinden mahrum bolsun» diýdi we Agagy Gilgalda Rebbiň huzurynda kerçäp taşlady. 34 Soňra Şamuwel Rama, Şawul bolsa öz Gibgadaky öýüne gitdi. 35 Şondan soň Şamuwel ömri ötýänçä Şawuly gaýdyp ýeke gezek görmese-de, onuň derdini çekip gezdi. Reb Şawuly Ysraýyla patyşa edendigine ökündi.
Dawut patyşalyga mesh edilýär
1 Reb Şamuwele şeýle diýdi: «Sen haçana çenli Şawulyň derdini çekip ýörjek? Men onuň Ysraýylyň üstünden patyşalyk etmegini inkär etdim! Hany bol, küýzäňi ýagdan doldur-da, ýola düş. Men seni beýtullahamly Ýyşaýyň ýanyna iberjek, çünki Men onuň ogullarynyň arasyndan birini Özüm üçin patyşa saýladym». 2 Şamuwel: «Men nädip gideýin? Eger Şawul eşidäýse, ol meni öldürer» diýdi. Reb oňa şeýle diýdi: «Ýanyňa bir göle al-da, „Men Rebbe gurbanlyk bermäge geldim“ diý. 3 Ýyşaýy gurbanlyga çagyr. Meniň üçin onuň haýsy oglunyň başyna ýag çalmalydygyňy soň Özüm saňa görkezerin». 4 Şamuwel Rebbiň buýrugyny ýerine ýetirdi; ol Beýtullahama geldi. Galanyň ýaşululary sandyraşyp, onuň ýanyna geldiler-de: «Eýgilikmi?» diýdiler. 5 Şamuwel: «Eýgilik. Rebbe gurbanlyk bermek üçin geldim. Iniňizizi tämizleniň-de, meniň bilen gurbanlyga baryň» diýdi. Soňra ol Ýyşaý bilen onuň ogullaryny mukaddesläp tämizledi we olary gurbanlyga çagyrdy. 6 Olar gelenlerinde, Şamuwel Eliýaby gördi we ol «Rebbiň seçip saýlanynyň Onuň huzuryna gelendigine şek ýok» diýip pikir etdi. 7 Emma Reb Şamuwele: «Onuň daş keşbine ýa-da uzyn boýuna garama, çünki Men ony ret etdim. Sebäbi Rebbiň garaýşy adamyňky ýaly däldir. Adam daş keşbe seredýär, emma Reb kalba seredýär» diýdi. 8 Soňra Ýyşaý Abynadaby çagyryp, ony Şamuweliň alnyndan geçirdi. Şamuwel: «Reb muny-da saýlamady» diýdi. 9 Soňra Ýyşaý Şamuweliň öňünden Şammany geçirdi. Ol: «Reb muny-da saýlamady» diýdi. 10 Ýyşaý ýedi oglunyň ýedisini-de şeýdip, Şamuweliň öňünden geçirdi. Şamuwel Ýyşaýa: «Reb bularyň hiç birini-de saýlamady» diýdi. 11 Soňra ol Ýyşaýdan: «Ogullaryň hemmesi şularmy?» diýip sorady. Ýyşaý: «Ýene körpesi-de bar, ol goýun bakyp ýör» diýip jogap berdi. Şamuwel Ýyşaýa: «Ony getirt, çünki ol bu ýere özi gelýänçä, biz dyz epmeris» diýdi. 12 Ýyşaý ony getirtdi. Ol gyzylmeňizdi, görmegeýdi, gözleri owadandy. Reb: «Bu şol, tur, onuň başyna ýag çalyp saýla» diýdi. 13 Soňra Şamuwel Dawudyň agalarynyň öňünde ýagly küýzäni alyp, onuň üstünden guýup saýlady. Şol günden beýläk Rebbiň ruhy güýç bilen Dawudy siňip başlady. Şamuwel Rama gitdi. 14 Rebbiň ruhy Şawuldan aýryldy. Reb tarapyndan iberilen jyn-arwah ony gorkuzýardy. 15 Hyzmatkärleri Şawula şeýle diýdiler: «Görýäňizmi, Reb tarapyndan iberilen jyn-arwah sizi gorkuzýar. 16 Jenabymyz huzuryndaky hyzmatkärlerine barbat çalmaga ussat adamyň gözlegine çykmagy buýursa, Reb tarapyndan iberilen jyn-arwah siziň üstüňize inende, ol çalardy, siz bolsa gutulardyňyz». 17 Şawul hyzmatkärlerine: «Ussat sazanda tapyň-da, ony ýanyma alyp geliň» diýdi. 18 Olaryň biri: «Ýogsa-da, men beýtullahamly Ýyşaýyň bir ogluny gördüm. Saza ussat, batyr ýigit, gaýduwsyz urşujy, dilewar hem görmegeý. Reb hem onuň bilen» diýdi. 19 Şoňa görä, Şawul Ýyşaýa: «Goýun bakyp ýören ogluň Dawudy meniň ýanyma iber» diýen habar bilen çapar ýollady. 20 Ýyşaý ogly Dawudy Şawulyň ýanyna iberende, onuň ýany bilen bir eşege çörek, bir tulum şerap hem-de bir owlak ýükläp iberdi. 21 Dawut Şawulyň ýanyna gelip, oňa hyzmata durdy. Şawul Dawudy juda gowy gördi we ony özüniň ýaragçy nökeri etdi. 22 Şawul Ýyşaýa: «Dawudyň meniň hyzmatymda galmagyna ygtyýar et, ol meniň göwnümden turdy» diýip, habar ýollady. 23 Reb tarapyndan iberilen jyn-arwah Şawulyň üstüne inen wagty, Dawut barbady alyp çalardy, şonda jyn-arwah ondan el çekerdi we Şawul gutulyp ynjalardy.
Jalut ysraýyllary synag edýär
1 Uruşmak üçin goşunlaryny jemlän piliştliler Ýahudanyň Soko galasyna toplandylar we Soko bilen Azekanyň aralygyndaky Epesdammym galasynda düşelge gurdular. 2 Şawul bilen ysraýyllar hem toplandylar. Olar Ela jülgesinde düşelge gurdular we piliştliler bilen uruşmak üçin, sap-sap bolup durdular. 3 Piliştliler bir depede, ysraýyllar bolsa beýleki tarapdaky depede ornaşdylar. Olaryň aralarynda jülge bardy. 4 Piliştlileriň düşelgesinden Gat galasyndan Jalut atly bir pälwan öňe çykdy. Onuň boýy alty tirsek bir garyşdy. 5 Başynda bürünç tuwulga, egninde bolsa teňňeli sowut bardy. Sowudyň agramy üç batman bürünje barabardy. 6 Aýaklary bürünç dyzbentlidi, egnine bürünç naýza asylgydy. 7 Naýzasynyň sapy pürs agajy ýalydy; naýzasynyň tygynyň agramy on bäş gadak demre barabardy. Öňünde-de galkançy nökeri bardy. 8 Jalut aýak çekdi-de, ysraýyl goşunyna tarap şeýle diýip gygyrdy: «Näme üçin nyzama durup, söweşe çykdyňyz? Men piliştli, siz bolsa Şawulyň gullary. Şeýle dälmi? Araňyzdan birini saýlap seçiň, goý, ol meniň ýanyma gelsin. 9 Eger ol meniň bilen tutluşyp, meni öldürip bilse, biz size gul bolarys. Ýöne men üstün çykyp, ony öldüräýsem, onda siz bize gul bolup, gullugymyzda durarsyňyz». 10 Piliştli: «Men bu gün ysraýyl goşunyna gyjalat berýärin. Meniň bilen tutluşar ýaly adam beriň» diýdi. 11 Piliştliniň bu sözlerini eşidende, Şawuly we ähli ysraýyllary aljyraňňylyk hem gorky gaplap aldy.
Dawut Şawulyň düşelgesinde
12 Dawut Ýahudanyň Beýtullaham galasyndan efratly Ýyşaý diýen adamyň ogludy. Ýyşaýyň sekiz ogly bardy. Şawul döwründe Ýyşaý eýýäm garrap, ýaşy birçene baran adamdy. 13 Ýyşaýyň uly üç ogly Şawul bilen bile söweşe gidipdi. Ol üçüsiniň iň ulusynyň ady Eliýap, ikinjisiniň ady Abynadap, üçünjisiniň ady bolsa Şammady. 14 Dawut iň kiçileridi; uly üç ogul Şawulyň ýanyndady. 15 Dawut öz kakasynyň goýunlaryny bakmak üçin, Şawulyň ýanyndan käwagt Beýtullahama gelip-giderdi. 16 Ol piliştli kyrk günläp irden hem agşam orta çykyp, özüni görkezdi. 17 Bir gün Ýyşaý ogly Dawuda şeýle diýdi: «Bir batman gowurga bilen, ine, şu on sany çöregi al-da, derrew düşelgedäki doganlaryňa äkit. 18 Bu on bölek peýniri bolsa olaryň müňbaşysyna ber. Agalaryňyň hal-ahwalyndan habar al-da, olardan bir nyşan getir». 19 Şol wagt Şawul, Dawudyň doganlary we ähli ysraýyllar Ela jülgesinde piliştliler bilen söweşip ýördüler. 20 Dawut irden turup, goýunlary sakça tabşyrdy. Ýyşaýyň tabşyryşy ýaly, azyklary alyp ýola düşdi. Dawut düşelgä gelende, goşun gykylyklap, söweş meýdanyna tarap barýardy. 21 Ysraýyllar hem-de piliştliler söweşmek üçin sap-sap bolup, ýüzbe-ýüz durdular. 22 Dawut zatlaryny sakça tabşyrdy-da, goşuna tarap ylgady. Agalarynyň ýanyna baryp, olar bilen salamlaşdy. 23 Dawut agalary bilen gepleşip durka, ine, birden Gatdan piliştli Jalut pälwan goşunyň içinden çykdy-da, şol öňki sözlerini gaýtalady. Onuň aýdanlaryny Dawut eşitdi. 24 Jaluty görenlerinde, ähli ysraýyllar gorkularyna gaçdylar. 25 Ysraýyllar: «Bu öňe çykyp durany görýäňizmi? Ol Ysraýyla gyjalat bermek üçin çykýar. Şony öldürene patyşa ummasyz baýlyk bilen birlikde gyzyny-da berjek, maşgalasyny bolsa Ysraýylda salgytdan boşatjak» diýişdiler. 26 Dawut ýanyndakylardan: «Bu piliştlini öldürip, Ysraýyly şu aýpdan dyndarana näme ediljek diýdiňiz? Diri Hudaýyň goşunyna gyjalat berer ýaly, bu sünnetsiz kim bolupdyr?» diýdi. 27 Adamlar oňa: «Hawa, ony öldürene şeýle ediljek» diýip, öňki jogaby berdiler. 28 Dawudyň adamlar bilen gepleşip duranyny görüp, gazaba münen iň uly agasy Eliýap oňa şeýle diýdi: «Seniň aşakda näme işiň bar? Çöldäki ojagaz goýunlaryňy kime taşlap gaýtdyň? Gedem hem gara ýüreg-ä sen. Söweşe tomaşa etmäge gelensiň sen». 29 Dawut oňa: «Meniň eden zadym näme? Men indi geplemelem dälmi?» diýdi. 30 Ol beýlesine öwrüldi-de, ýene-de öňki sözlerini gaýtalady. Adamlar hem oňa öňki jogaby berdiler. 31 Dawudyň aýdanlaryny eşidenler muny Şawula ýetirdiler. Şawul ony getirtdi. 32 Dawut Şawula: «Şol zerarly ýeke adamam özüni horlamasyn. Guluň gidip, ol piliştli bilen urşar» diýdi. 33 Şawul Dawuda: «Bu piliştliniň garşysyna sen çykyp bilmersiň, sebäbi sen entek ýaş. Ol bolsa ýaşlygyndan bäri urşup ýören adam» diýdi. 34 Emma Dawut Şawula şeýle diýdi: «Men guluň öz kakamyň goýunlaryny bakardym. Ýolbars ýa-da aýy gelip, sürüden bir guzyny alaýsa, 35 men onuň yzyndan ýeterdim-de, ony öldürip, guzyny agzyndan alardym. Bardy-geldi ol maňa topulaýsa, sakgalyndan tutardym-da, ony urup öldürerdim. 36 Guluň ýolbars-da, aýy-da öldürip gördi. Bu sünnetsiz piliştli hem şolaryň gününe düşer, çünki ol diri Hudaýyň goşunyna gyjalat berdi». 37 Dawut: «Meni ýolbarsdyr aýynyň penjesinden halas eden Reb şu piliştliniň elinden hem halas eder» diýdi. Şawul Dawuda: «Bar, Reb saňa ýar bolsun!» diýdi. 38 Soňra Şawul öz ýaraglaryny Dawuda dakdy, başyna öz bürünç tuwulgasyny, egnine bolsa teňňeli sowut geýdirdi. 39 Dawut ýaraglarynyň üstünden Şawulyň gylyjyny biline baglady we ýörejek boldy, çünki ol bulary dakynyp görmändi. Onsoň Dawut Şawula: «Men bular bilen ýöräp bilemok, çünki men öň bulary dakynyp görmändim» diýdi. Şeýdip, Dawut bulary çykaryp taşlady.
Dawut Jaluty öldürýär
40 Soňra Dawut eline hasasyny aldy we çeşmeden bäş sany ýylmanak daş saýlap, horjunyndaky goş torbasyna saldy. Sapanyny eline alyp, piliştlä golaýlaşdy. 41 Piliştli hem öz öňündäki galkançysy bilen bile Dawuda golaýlap gelýärdi. 42 Dawuda gözi düşende, piliştli oňa äsgermezlik bilen seretdi, çünki Dawut ýaşdy, gyzylmeňizdi hem görmegeýdi. 43 Piliştli Dawuda: «Üstüme taýakly geler ýaly, men näme itmi?» diýdi-de, öz hudaýlarynyň adyndan Dawuda gargady. 44 Piliştli ýene Dawuda: «Hany, bir gelsene, etiňi ýyrtyjy guşlar bilen wagşy haýwanlara şam edeýin» diýdi. 45 Soňra Dawut piliştlä: «Sen meniň üstüme gylyçly, naýzaly we gamaly gelýärsiň, emma men seniň üstüňe seniň gyjalat beren Ysraýyl goşunynyň Hudaýy Hökmürowan Rebbiň adyndan gelýärin. 46 Şu gün Reb seni meniň elime berer we men seni urup, kelläňi keserin. Men bu gün piliştlileriň ählisiniň läşini ýyrtyjy guşlardyr ýabany haýwanlara şam ederin. Şonda tutuş ýer ýüzi Ysraýylda Hudaýyň bardygyny biler. 47 Şu ähli halk Rebbiň gylyçdyr naýzaly halas etmeýändigini biler, çünki söweş Rebbiňkidir. Ol sizi biziň elimize berer». 48 Piliştli Dawuda golaýlaşanda, Dawut ol piliştli bilen uruşmak üçin, söweş meýdanyna tarap batly ylgap gitdi. 49 Dawut elini torbasyna sokup, ondan bir daş çykardy-da, ony sapanyna salyp atyp goýberdi we piliştliniň maňlaýyndan urdy. Daş piliştliniň maňlaýyna çümdi we ol ýüzinligine ýere ýazyldy. 50 Gylyçsyz, sapan hem-de daş bilen Dawut piliştliden üstün çykdy – ony urup öldürdi. 51 Soňra ol ylgap baryp, piliştliniň üstüne çykdy we onuň gylyjyny gynyndan sogrup aldy-da, ony gylyç bilen öldürip, kellesini kesip taşlady. Öz pälwanlarynyň öldürilendigini görüp, piliştliler gaçdylar. 52 Ysraýyllar we ýahudalar gykylyklap aýaga galdylar, olar Gata we Ekronyň derwezelerine çenli piliştlileriň yzyndan kowdular. Ýaralanan piliştliler Gat we Ekron galalaryna barýan Şaraýym ýolunyň ugrunda serlip ýatyrdy. 53 Piliştlileriň yzyndan kowga giden ysraýyllar dolanyp geldiler we olaryň düşelgesini taladylar. 54 Dawut piliştliniň kellesini alyp, Iýerusalime getirdi, onuň ýaraglaryny bolsa öz çadyrynda goýdy.
Dawut Şawulyň huzurynda
55 Dawudyň Jalut piliştli bilen uruşmaga barýanyny görende, Şawul öz goşunbaşysy Abnerden: «Bu ýigit kimiň ogly, Abner?» diýip sorapdy. Abner: «Patyşanyň ömri uzak bolsun; bilmedim» diýip jogap beripdi. 56 Patyşa: «Onuň kimiň ogludygyny anykla» diýipdi. 57 Dawut piliştlini öldürip, yzyna dolanyp gelende, Abner ony Şawulyň huzuryna alyp bardy. Jalut piliştliniň kellesi hem onuň elindedi. 58 Şawul ondan: «Ýigit, sen kimiň ogly bolarsyň?» diýip sorady. Dawut: «Seniň beýtullahamly hyzmatkäriň Ýyşaýyň ogly men» diýip jogap berdi.
1 Şawul bilen Dawut gepleşip boldular. Şondan soň Dawudy Şawulyň ogly Ýonatanyň sulhy aldy. Ýonatan ony janyndan hem eziz gördi. 2 Şawul şol günden beýläk Dawudy öz ýanyna aldy we oňa öýüne gaýtmaga rugsat bermedi. 3 Ýonatan Dawudy janyndan eziz görensoň, onuň bilen äht edişdi. 4 Ol öz egnindäki donuny, ýaraglaryny, hatda gylyjy, ýaýydyr guşagyny-da Dawuda berdi. 5 Dawut Şawul özüni nirä iberse gitdi, baran ýerinde-de işi şowuna boldy. Netijede, Şawul ony öz goşunbaşysy edip goýdy. Mundan ähli halk-da, Şawulyň hyzmatkärleri-de hoşal boldular.
Şawul Dawudy gabanýar
6 Dawut Jalut piliştlini öldürenden soň, adamlar öýlerine gaýdyp gelýärkäler, ähli Ysraýyl galalaryndan gelen aýallar Şawul patyşany garşylamaga çykdylar. Olar deprekdir beýleki saz gurallaryny çalyp, şadyýan aýdymlar aýdýardylar, tans edýärdiler. 7 Aýallar şatlykdan ýaňa: «Şawul müňüsini, Dawut on müňüsini öldürdi» diýşip, aýdym aýdýardylar. 8 Aýallaryň bu aýdýan sözi Şawula ýakmady, onuň juda gahary geldi. Ol: «Olar Dawuda on müňüsini, maňa bolsa müňüsini berýärler. Oňa indi diňe patyşa bolaýmak galdy» diýdi. 9 Şol günden beýläk Şawul Dawudy yzarlap başlady. 10 Ertesi Hudaý tarapyndan iberilen jyn-arwah çaltlyk bilen Şawulyň kalbyna girdi. Ol öz öýünde arlamaga başlady. Dawut hemişekisi ýaly barbat çalyp otyrdy. Şawulyň elinde naýza bardy. 11 «Dawudy diwara çüýläýin» diýen niýet bilen Şawul naýzany oňa tarap zyňdy. Emma Dawut iki gezek zyňylan naýzanyň öňünden sowlup ýetişdi. 12 Şawul Dawutdan gorkýardy, sebäbi Reb onuň bilendi, Şawuly bolsa Reb terk edipdi. 13 Şoňa görä Şawul Dawudy öz ýanyndan aýryp, müňbaşy edip goýdy. Dawut söweşde öz goşunyna baştutanlyk edýärdi. 14 Dawudyň hemişe işi rowaçdy, çünki Reb onuň bilendi. 15 Onuň ähli işleriniň rowaç bolýandygyny görende, Şawul ondan gorkardy. 16 Özlerine edenli baştutan bolup ýörensoň, tutuş Ysraýyl hem, Ýahuda hem Dawudy gowy görýärdi.
Dawut Mikala öýlenýär
17 Şawul Dawuda: «Ine, meniň uly gyzym Merap. Men ony saňa berjek. Diňe meniň batyrym bolup, Rebbiň üçin mertlerçe söweşseň bolýar» diýdi. Çünki Şawul: «Goý, ol meniň elimden däl-de, piliştlileriň elinden ölsün» diýip pikir edýärdi. 18 Dawut Şawula: «Patyşanyň giýewsi bolar ýaly, men kim, meniň maşgalam we Ysraýyldaky ata-babamyň nesli kim?» diýdi. 19 Emma Şawulyň gyzy Merabyň Dawuda berilmeli pursady gelende, gyz oňa däl-de, meholatly Adryýele durmuşa çykaryldy. 20 Şondan soň Dawuda Şawulyň Mikal atly gyzy aşyk boldy. Bu barada Şawula aýdanlarynda, ol hoşal boldy. 21 Şawul «Men ony Dawuda bererin, şeýdibem, oňa duzak guraryn. Piliştliler ondan öç alar» diýip oýlandy. Şonuň üçin ikinji gezek Şawul Dawuda: «Meniň giýewim bolmaklyga indi sen ikinji gezek mümkinçilik aldyň» diýdi. 22 «Patyşa senden hoşal, ähli hyzmatkärleri hem seni gowy görýär. Patyşa giýew bolmak pursadyň geldi» diýen habary assyrynlyk bilen Dawuda ýetirmekligi Şawul öz hyzmatkärlerine buýurdy. 23 Şeýlelikde, Şawulyň hyzmatkärleri patyşanyň sözlerini Dawuda ýetirdiler. Dawut olara: «Meniň ýaly ýoksul hem arzysyz adam üçin patyşa giýew bolmaklyk ýeňil işdir öýdýäňizmi?» diýdi. 24 Dawudyň sözlerini hyzmatkärler Şawula ýetirdiler. 25 Soňra Şawul olara: «Onda siz Dawuda: „Ýüz sany piliştlini sünnetläp, pürçüklerini getirip, duşmanlaryndan aryny alyp berseň, patyşa senden hiç hili galyň islänok“ diýip aýdyň» diýdi. (Şeýdip, Şawul piliştlileriň eli bilen Dawutdan dynmagy ýüregine düwüpdi.) 26 Şawulyň adamlary onuň sözlerini Dawuda ýetirenlerinde, ol patyşa giýew boljakdygyna begendi. Heniz bellenen gün gelip ýetmänkä, 27 Dawut öz adamlary bilen gidip, iki ýüz sany piliştlini öldürdi. Patyşa giýew bolmak üçin, ol olaryň pürçüklerini başbütin getirip, oňa berdi. Şondan soň gyzy Mikaly Şawul Dawuda durmuşa çykardy. 28 Emma Rebbiň Dawut bilen biledigine we öz gyzy Mikalyň-da oňa aşyk bolandygyna Şawul aýdyň göz ýetirdi. 29 Şoňa görä onuň Dawutdan gorkusy has artdy we ol Dawuda ömürbaky duşman boldy. 30 Piliştli goşunbaşylar söweşe çykýardylar. Her söweşde-de Şawulyň beýleki goşunbaşylaryna garanda, Dawut has uly ýeňişler gazanýardy. Şunlukda, Dawudyň abraýy has artdy.
Şawul Dawudyň kastyna çykýar
1 Şawul öz ogly Ýonatana hem-de öz adamlaryna Dawudy öldürmegi tabşyrdy. Emma Ýonatan Dawudy juda gowy görýärdi. 2 Ol Dawuda: «Kakam seni öldürmegi ýüregine düwdi. Ertir daňdan hüşgär bol; bir amatly ýer tap-da gizlen. 3 Menem seniň meýdanda gizlenen ýeriňe bararyn we kakamyň ýanynda durup, onuň bilen sen hakda gepleşerin. Eger bir zat aňaýsam, saňa habar bererin» diýdi. 4 Ýonatan kakasy Şawulyň ýanynda Dawudy taryplap, şeýle diýdi: «Sen öz guluň Dawuda ýamanlyk etme, çünki sen ondan hiç bir ýamanlyk görmediň; gaýtam, sen ondan haýyr gördüň. 5 Ol başyny etegine salyp, Jalut piliştli bilen söweşdi. Şonda Reb tutuş Ysraýyla beýik ýeňiş getirdi. Sen bu işleri görüp hoşal bolduň. Şu zatlardan soň nädip sen Dawuda ýamanlyk etjek? Ol bigünä ahyryn. Ony öldürmäge esas ýok». 6 Şawul Ýonatanyň sözüne ynandy we oňa: «Onuň janyna kast etmejekdigime Rebden ant içýärin» diýdi. 7 Ýonatan Dawudy çagyryp, bu gürrüňleri oňa ýetirdi. Soňra ol Dawudy Şawulyň ýanyna alyp bardy. Şunlukda, Dawut ýene öňküsi ýaly Şawula gulluga durdy. 8 Ýene söweşler başlandy. Dawut gidip, piliştliler bilen söweşdi we olary uly ýeňlişe sezewar etdi; piliştliler gaçmaga mejbur boldular. 9 Bir gün Şawul eli naýzaly öz öýünde otyrdy, Dawudam oňa saz çalyp berýärdi. Birden Reb tarapyndan iberilen jyn-arwah Şawulyň üstüne indi. 10 Şawul elindäki naýzasy bilen Dawudy diwara çüýlemegi ýüregine düwdi. Emma Dawut naýzanyň öňünden sowlup ýetişdi; naýza baryp, diwara çümdi. Dawut şol gije ýene-de gaçyp başyny gutardy. 11 Şawul Dawudy ertir daň bilen öldürmek üçin, onuň öýüni garawullaň diýip, öz adamlaryny iberdi. Aýaly Mikal Dawuda: «Eger-de şu gije başyňy gutarmasaň, ertir seni öldürerler» diýdi. 12 Soňra Mikal Dawudy penjireden çykaryp gaçyryp goýberdi. Ol gaçyp gizlendi. 13 Mikal bir buty alyp, düşekde ýatyrdy; onuň başyna tüýli geçi derisini geýdirip, üstüne-de ýapynja atdy. 14 Dawudy tutmak üçin, Şawulyň iberen adamlaryna Mikal: «Ol syrkawlap ýatyr» diýdi. 15 Onsoň Şawul: «Dawudy öz gözüňiz bilen görüp, ony düşegi bilen bile alyp geliň, men ony öldürjek» diýip, öz adamlaryny iberdi. 16 Şawulyň adamlary düşekde başyna tüýli geçi derisi geýdirilen buty görendiklerini oňa habar berdiler. 17 Şondan soň Şawul Mikaly çagyryp, oňa: «Näme üçin meni aldap, meniň duşmanymy gaçyryp goýberip, oňa gizlenmäge mümkinçilik berdiň?» diýdi. Mikal oňa: «„Goýbermeseň öldürerin“ diýdi» diýip jogap berdi. 18 Gaçyp başyny gutaran Dawut Ramada ýaşaýan Şamuweliň ýanyna gelip, Şawulyň özüne edenleriniň baryny oňa gürrüň berdi. Soňra Şamuwel bilen bile Naýot galasyna gidip, şol ýerde galdy. 19 Dawudyň Ramadaky Naýot galasyndadygyny Şawula habar berdiler. 20 Şawul Dawudy tutup getirmek üçin, öz adamlaryny iberdi. Olar Şamuweliň ýolbaşçylygynda joşup, pygamberlik edip ýören pygamberleriň toparyny gördüler. Şonda Şawulyň adamlarynyň-da üstüne Hudaýyň ruhy indi. Şunlukda, olar hem joşup, pygamberlik etmäge başladylar. 21 Şawul muny eşidip, başga adamlary iberdi, ýöne olar hem joşup, pygamberlik edýänlere goşuldylar. Şawulyň üçünji gezekki iberen adamlary-da öňküleri ýaly boldular. 22 Ahyrsoňy Rama Şawulyň özi gitdi. Ol Sekudaky ullakan guýynyň ýanyna baryp: «Şamuwel bilen Dawut nirede?» diýip, şol ýerdäkilerden sorady. Olaryň biri: «Olar Ramanyň Naýot galasynda» diýip jogap berdi. 23 Şawul Ramanyň Naýot galasyna tarap barýarka, onuň hem üstüne Hudaýyň ruhy indi. Ol tä Naýota barýança ýolboýy joşup, pygamberlik edip gitdi. 24 Ol hatda eşiklerini çykaryp, Şamuweliň öňünde pygamber ýaly joşdy we tutuş bir gije-gündizläp ýalaňaç süýnüp ýatdy. («Şawul hem pygamberleriň arasyndamy?» diýleni şondan galandyr.)
Ýonatan Dawuda kömek edýär
1 Dawut Ramadaky Naýot galasyndan gaçyp gaýtdy we Ýonatanyň ýanyna gelip, oňa: «Men näme etdim? Meniň ýazygym näme? Kastyma çykar ýaly, men seniň kakaňa näme ýamanlyk etdim?» diýdi. 2 Ýonatan oňa: «Aýdýanyň näme?! Sen ölmersiň. Wajyp bolsun, bolmasyn, parhy ýok, kakam menden ýaşyryn hiç zat etmeýär. Onsoň muny näme üçin ýaşyrsyn. Ýok, beýle zat bolup bilmez» diýdi. 3 Dawut hem ant içip, şeýle diýdi: «Meni sulhuň alýandygyny kakaň gaty gowy bilýär; kakaň „Muny Ýonatana eşitdirmeli däl, eger eşidäýse, ol gynanar“ diýip pikir edýär. Ýöne Rebden hem senden ant içýärin, indi men ajalyň öň ýanynda durun». 4 Ýonatan Dawuda: «Seniň üçin islän zadyňy ederin» diýdi. 5 Dawut Ýonatana şeýle diýdi: «Ertir Täze Aý baýramçylygydyr. Men patyşa bilen bile nahar edinmelidirin. Ýöne sen maňa gitmäge we üçünji gün agşama çenli meýdanda gizlenmäge rugsat ber. 6 Eger kakaň meniň ýokdugymy biläýse, onda oňa: „Dawut öz galasy Beýtullahama gitmek üçin rugsat sorap, maňa köp ýalbardy. Çünki olar tutuş urug bolup gurbanlyk berýän ekenler“ diýersiň. 7 Eger ol „Bolýar“ diýäýse-hä, guluňa ne ýagşy, emma gaharlanaýsa, onda onuň niýetini ýamana düwenligidir. 8 Öz guluňa wepaly bol, çünki biz mukaddes äht edişdik. Eger men ýazykly bolsam, onda meni özüň öldüräý, kakaňyň ýanyna eltip näme etjek?» 9 Ýonatan oňa: «Aýdýanyň näme?! Kakamyň saňa ýamanlyk etjegini bilerin-de, heý, onam saňa aýtmarynmy?!» diýdi. 10 Soňra Dawut: «Eger kakaň gazaba münäýse, kim ony maňa habar berer?» diýip, Ýonatandan sorady. 11 Ýonatan Dawuda: «Ýör, meýdana çykaly» diýdi. Şeýdip, ol ikisi meýdana çykdylar. 12 Ýonatan Dawuda: «Ysraýyl Hudaýy Reb şaýat bolsun! Men ertir ýa-da birigün şu wagtlara çenli kakamyň niýetini biljek bolaryn. Eger sen babatda onuň niýeti düzüw bolsa, men saňa habar ýetirerin. 13 Emma ol ýamanlyk etmegi ýüregine düwäýse, menem ony saňa ýetirmesem, seni sag-salamat ýola salmasam, onda, goý, Reb maňa-da şony, hatda ondan-da beterini görkezsin. Reb kakama ýar bolşy ýaly, saňa-da ýar bolsun. 14–15 Dirikäm Reb kimin maňa wepaly bol. Ölenimden soň bolsa, hatda Reb seniň ähli duşmanlaryňy ýer ýüzünden ýok etse-de, meniň neslime hemişe wepaly bol». 16 Şunlukda, «Dawudyň duşmanlarynyň jezasyny, goý, Rebbiň Özi bersin» diýip, Ýonatan Dawudyň kowumy bilen äht edişdi. 17 Ýonatan Dawuda özüne bolan söýgüsi üçin ýene ant içirtdi, sebäbi ol Dawudy janyndan hem eziz görýärdi. 18 Soňra Ýonatan Dawuda: «Ertir Täze Aý baýramçylygy. Seniň ýokdugyň ornuňyň boşdugyndanam belli bolar. 19 Birigün uzak ýöräp, git-de, öňki saparky gizlenen ýeriňde gizlen we daşyň ýanynda maňa garaş. 20 Nyşana atan ýaly edip, men şol daşa tarap üç sany peýkam ataryn. 21 Soňra men: „Bar, oklary tap-da getir“ diýip, bir ýetginjegi ibererin. Eger men oňa: „Oklar, hanha, bu tarapyňda, olary toplap getir“ diýäýsem, onda gelersiň. Rebden ant içýärin, bu seniň üçin howp-hatar ýok diýildigidir. 22 Emma men ýetginjege: „Oklar, hanha, aňyrrakda“ diýäýsem, onda gaçgyn, çünki bu Reb seni ýola salýar diýildigidir. 23 Biziň biri-birimiz bilen edişen ähtimize, goý, Reb ebedilik şaýat bolsun» diýdi. 24 Şeýdip, Dawut meýdanda gizlendi. Täze Aý baýramçylygy başlananda, patyşa gelip, saçak başyna geçdi. 25 Ol adatdakysy ýaly diwara golaý ýerde ornaşdy. Ýonatan onuň garşysynda oturdy3, Abner bolsa Şawulyň gapdalynda oturdy, Dawudyň orny boş durdy. 26 Ol gün Şawul sesini çykarmady, çünki ol: «Oňa bir zat bolandyr. Ol haramdyr, hawa, hakykatdan-da, ol tämiz däldir» diýip oýlandy. 27 Emma Täze Aý baýramçylygynyň ertesi güni hem Dawudyň orny boşdy. Şawul ogly Ýonatana: «Ýyşaýyň ogly näme baýramçylykda düýnem, bu günem görünmedi?» diýdi. 28–29 Ýonatan Şawula şeýle jogap berdi: «Dawut: „Maňa rugsat bersene. Galada biziňkiler urug bolup gurbanlyk berjekler; agam maňa gelsin diýipdir. Eger meni sylaýan bolsaň, onda rugsat ber, gidip, agalarymy göreýin“ diýip, Beýtullahama gitmek üçin özelenip ýalbardy. Şonuň üçin hem patyşanyň naharyna ol gelip bilmedi». 30 Muny eşiden Şawul Ýonatany gazap bilen dalady: «Wah, hyýanatkär hem azgyn aýalyň dogmasy! Özüň hem-de ýalaňaç ejeň bihaýa bolmadyk bolsaňyz, sen Ýyşaýyň ogluny dost tutunarmydyň? Käşgä, men ony bilmeýän bolsam! 31 Ýyşaýyň ogly ýer ýüzünde diri gezip ýörse, özüňe-de, patyşalygyňa-da rahatlyk bolmaz. Häziriň özünde adam iber-de, ony meniň ýanyma getirt, onuň başy ölümli». 32 Soňra Ýonatan kakasy Şawula: «Ol näme üçin ölmeli? Ol näme etdi?» diýdi. 33 Şol wagt Ýonatany öldürmegi ýüregine düwüp, Şawul naýzasyny oňa tarap zyňdy. Ýonatan öz kakasynyň Dawudyň janynyň kastyna ymykly çykandygyna şonda düşünip galdy. 34 Ýonatan gazap bilen saçagyň başyndan turdy we kakasynyň Dawudy pisint etmeýändigine gaty gynanyp, aýyň ikinji güni hiç zat iýmedi. 35 Ýanyna bir oglanjyk alyp, Dawut bilen duşuşmak üçin ol daň bilen meýdana tarap gitdi. 36 Ýonatan oglanjyga: «Bar, ylga, şu oky tapyp getir» diýdi. Oglanjyk ylgap gitdi. Ýonatan onuň üstaşyry ýaýyny atyp goýberdi. 37 Oglanjyk Ýonatanyň atan okunyň düşen ýerine ýetende: «Ok öňrägiňde dälmi näme? 38 Bol basymrak, eglenme» diýip, Ýonatan oglanjygyň yzyndan gygyrdy. Ol oglanjyk oklary çöpleşdirip, öz hojaýynyna getirip berdi. 39 Oglanjygyň hiç zatdan habary ýokdy. Muny diňe Ýonatan bilen Dawut bilýärdi. 40 Ýonatan ýaraglaryny oglanjyga berip: «Al, şulary gala äkit» diýdi. 41 Oglanjyk giden badyna Dawut günorta tarapdan peýda boldy. Ol ýüzüni ýere berip, üç gezek tagzym etdi. Soňra Ýonatan ikisi ogşaşyp aglaşdylar. Dawut has köp aglady. 42 Soňra Ýonatan Dawuda: «„Özümize hem-de neslimize Reb ebedilik şaýat bolsun“ diýip, ikimiz hem Rebden äht edişdik ahyryn. Bar, indi sen arkaýyn gidiber» diýdi. 43 Şondan soň Dawut öz ýoluna gitdi, Ýonatan bolsa gala dolandy.
Dawut Şawuldan gaçýar
1 Dawut Ahymelek ruhanynyň ýanyna Nop galasyna geldi. Ahymelek gorkudan ýaňa sandyr-sandyr edip, Dawudy garşylamaga çykdy. Ol Dawuda: «Näme üçin ýeke özüň geldiň? Näme üçin ýanyňda hiç kim ýok?» diýip sorady. 2 Dawut Ahymelege: «Patyşa maňa bir ýumuş tabşyrdy. Ol: „Senden iberen bu ýumşum hakda hiç kim hiç zat bilmeli däldir“ diýdi. Şoňa görä, öz ýigitlerim bilen hem duşuşar ýaly ýer belleşdik. 3 Häzir ýanyňda nämäň bar? Maňa bäş sany çörek ýa-da ýanyňda başga nämäň bar bolsa ber» diýdi. 4 Ruhany oňa: «Mende adaty çörek ýok. Mende diňe mukaddes çörek bar. Eger ýanyňdaky ýigitler golaýda aýala ýanaşmadyk bolsalar, siz ony iýip bilersiňiz» diýdi. 5 Dawut ruhana şeýle jogap berdi: «Hawa, meniň, adatça, sapara gaýdanymda edişim ýaly, biz aýal bilen ýatmadyk. Ýanymdaky ýigitler ýönekeý sapara çykanlarynda-da inlerini päk saklaýarlar. Onsoň, olaryň öz inlerini bu gezek nähili päk saklajakdyklaryny biliber!» 6 Gyzgyn çörekler bilen çalşyrylmak üçin, Rebbiň huzuryndan aýrylan çöreklerden başga çörek ýokdy. Şonuň üçin ruhany Dawuda şol aýrylan mukaddes çörekleri berdi. 7 Şawulyň çopanlarynyň başlygy edomly Döweg hem bu gün şol ýerdedi. Ol Rebbiň huzurynda dini dessurlary berjaý edýärdi. 8 Dawut Ahymelege: «Ýanyňda naýza ýa gylyç ýokmy? Patyşanyň tabşyrygy juda gyssagly bolansoň, ýanyma ne gylyjymy alyp ýetişdim, ne-de başga ýaragymy» diýdi. 9 Ahymelek oňa: «Ela jülgesinde seniň eliňden ölen Jalut piliştliniň gylyjy şu ýerde, efotyň ýeňsesinde mata dolangy ýatyr. Eger isleseň, şony alaý. Bu ýerde şondan başga ýarag ýok» diýdi. Dawut oňa: «Ondan gowy ýarag bolmaz, şony beräý» diýdi. 10 Dawut Şawuldan gaçyp, şol gün Gatyň hany Akyşyň ýanyna gitdi. 11 Akyş hanyň adamlary oňa: «Bu Ysraýylyň patyşasy Dawut dälmi? „Şawul müňüsini öldürdi, Dawut bolsa on müňüsini“ diýşip, ol hakda aýallar aýdym aýdyp, tansam edipdiler-ä» diýdiler. 12 Bu sözler Dawudy uly iňkise goýdy we ol Gat hany Akyşdan juda gorkdy. 13 Şeýlelikde, Dawut olaryň ýanynda özüni alypbarşyny üýtgetdi. Olaryň ýanynda ol özüni dälilige saldy, derwezäniň gapylaryny dyrnaçaklap, olaryň ýüzüni persala etdi; sakgalyna erniniň suwuny akdyran boldy. 14 Akyş han adamlaryna: «Oňa bir seretseňizläň, ol däli ahyryn. Näme üçin ony meniň ýanyma getirdiňiz? 15 Näme özümde däli kemterlik edýändir öýdýäňizmi? Ýa onuň däliligine tomaşa etsin diýip getirdiňizmi? Heý, şeýle adamam bir meniň howlyma girmelimi?» diýdi.
1 Dawut ol ýerden Adullam gowagyna gaçdy. Dawudyň agalary hem onuň atasynyň tutuş maşgalasy muny eşidip, onuň ýanyna geldiler. 2 Ezilýänler, bergi-borja batanlar hem närazylaryň ählisi onuň ýanyna ýygnanyşdylar. Şeýdip, Dawut ýanyna ýygnan dört ýüze golaý adama baştutan boldy. 3 Dawut ol ýerden Mowapdaky Mispä gitdi. Ol Mowap patyşasyna: «Hudaýyň meni näme etjegi belli bolýança, kakam bilen ejemi öz ýanyňyzda saklap bilmezmisiňiz?» diýdi. 4 Şeýdip, Dawut kakasy bilen ejesini Mowap patyşasynyň ýanyna getirdi. Dawudyň gowakda bolan döwründe olar onuň ýanynda boldular. 5 Gat pygamber Dawuda: «Gowagy taşla, Ýahuda ýurduna git» diýdi. Şoňa görä Dawut ol ýerden çykyp, Heret tokaýyna gitdi.
Şawul Nop galasynyň ruhanylaryny öldürýär
6 Dawudyň we onuň ýanyndakylaryň tapylandygyny Şawul eşitdi. Ol Gibgadaky bir depede, ýylgynyň aşagynda otyrdy; elinde naýzasy bardy, nökerleriniň ählisi onuň daşyny alyp durdular. 7 Şawul ýanyndaky nökerlerine şeýle diýdi: «Eý, benýaminler – tiredeşlerim, indi gulak asyň. Ýyşaýyň ogly siziň her biriňize meýdanlar, üzümçilikler berermikä, ol sizi müňbaşylar hem ýüzbaşylar edermikä? 8 Şonuň üçin meniň garşyma dildüwşük guradyňyzmy? Oglumyň Ýyşaýyň ogly bilen ülpet bolandygyny maňa habar bereniňiz bolmady. Bu günki gün, görşüňiz ýaly, oglum öz nökerimi meniň garşyma duzak gurmaga iteklände, biriňiziň-de maňa nebsiňiz agyrmady, ol hakda maňa dil ýarmadyňyz». 9 Şol wagty Şawulyň nökerleriniň gapdalynda duran edomly Döweg: «Ýyşaýyň oglunyň Ahytubyň ogly Ahymelegiň ýanyna Nop galasyna gelenini gördüm. 10 Ol Dawut üçin Rebbe ýüz tutup, onuň sapary barada sorady we oňa azyk hem-de Jalut piliştliniň gylyjyny berdi» diýdi. 11 Şawul Ahytubyň ogly Ahymelek ruhanyny, onuň tutuş maşgalasyny – Nop galasyndaky ähli ruhanylary getirmek üçin adam iberdi. Olaryň ählisi patyşanyň ýanyna geldiler. 12 Şawul Ahymelege: «Indi maňa gulak as, eý, Ahytubyň ogly» diýdi. Ol: «Gulak asýaryn, hökümdarym» diýdi. 13 Şawul oňa şeýle diýdi: «Näme üçin Ýyşaýyň ogly ikiňiz meniň garşyma dildüwşük guradyňyz? Näme üçin sen oňa çörekdir gylyç berdiň we onuň üçin Hudaýa ýüz tutup, onuň sapary barada soradyň? Görşüň ýaly, şeýdip, ol meniň garşyma duzak gurdy». 14 Ahymelek Şawula şeýle jogap berdi: «Dawut seniň nökerleriňiň iň wepalysy ahyryn. Ol seniň giýewiň, baş janpenaň hem-de seniň köşgüňde iň hormatly adamdyr. 15 Hudaýa ýüz tutup, Dawut barada bu meniň ilkinji gezek soraýşymmy näme? Ýok, meniň özümi-de, meniň atamyň maşgalasyndan kimdir başga birini-de, goý, patyşahym günäkärlemesin. Seniň guluňyň bu işden düýbünden habary ýokdur». 16 Patyşa: «Ahymelek, seniň özüňiň-de, ataňyň maşgalasynyň-da öljegine şek ýokdur» diýdi. 17 Patyşa ýanynda duran janpenasyna: «Bol, Rebbiň ruhanylaryny öldür, sebäbi olaram Dawudy goldaýarlar. Olar onuň gaçyp ýörenini bilibem, maňa habar bermändirler» diýdi. Ýöne patyşanyň nökerleri Rebbiň ruhanylaryna el götermediler. 18 Soňra patyşa ruhanylary öldürmegi Döwege buýurdy. Edomdan bolan Döweg ruhanylary gyrdy. Şol gün ol zygyr matadan tikilen efot geýnen segsen bäş ruhanyny öldürdi. 19 Şawul ruhanylaryň galasy bolan Nop galasyny gylyçdan geçirdi, ol erkekdir aýallary, çaga-çugalary, mal-garalary, eşekleri, dowarlary – hemmesini gylyçdan geçirdi. 20 Ýöne Ahytubyň agtyklarynyň biri, Ahymelegiň ogullarynyň biri bolan Abýatar gaçyp, başyny gutardy we Dawudyň yzyndan gitdi. 21 Abýatar Şawulyň Rebbiň ruhanylaryny gyrgyna berendigini Dawuda habar berdi. 22 Dawut Abýatara şeýle diýdi: «Ol ýerde edomly Döwegi görüp, men onuň Şawula habar berjekdigini şol gün anyk bildim. Seniň ataňyň tutuş maşgalasynyň ölümi üçin men günäkär. 23 Meniň ýanymda gal, özüňem gorkma, çünki meniň kastyma çykanyň, seniň hem kastyňa çykdygydyr, emma sen meniň penamdasyň».
Dawut Kegila galasyny halas edýär
1 «Piliştliler Kegila hüjüm edip, harmanlary talap ýörler» diýip, Dawuda habar berdiler. 2 Dawut Rebden: «Gidip, piliştliler bilen söweşeýinmi?» diýip sorady. Reb Dawuda: «Bar, piliştliler bilen söweşe gir-de, Kegilany halas et» diýip jogap berdi. 3 Ýöne adamlary Dawuda: «Biz bu ýerde – Ýahudada gorkuşyp ýörkäk, Kegila – piliştli goşunyň üstüne nähili baraly?» diýdiler. 4 Dawut ýene Rebbe ýüz tutdy. Reb oňa: «Hawa, Kegila git, piliştlileri seniň eliňe berjek» diýdi. 5 Şeýlelikde, Dawut bilen onuň adamlary Kegila gidip, piliştliler bilen söweşdiler, olaryň mallaryny sürüp äkitdiler, olary agyr heläkçilige sezewar etdiler. Ine, şeýdip, Dawut Kegilanyň ilatyny halas etdi. 6 Ahymelegiň ogly Abýatar gaçyp, Dawudyň ýanyna gelende, onuň elinde efot bardy. 7 Dawudyň Kegila gelendigini Şawula habar berdiler. Şawul: «Ony Hudaý meniň elime berdi, çünki ol meniň derwezeli, kiltli galama girip, öz-özüni tora salypdyr» diýdi. 8 Kegila gidip, Dawudy gabawa salmak üçin, Şawul tutuş halky urşa çagyrdy. 9 Şawulyň niýetiniň ýamandygyny bilende, Dawut ruhany Abýatara: «Efoty getir, Hudaýyň islegini bileli» diýdi. 10 Dawut: «Eý, Ysraýyl Hudaýy Reb! Şawulyň men guluň sebäpli Kegilany ýok etmek üçin gelýändigini eşitdim. 11 Indi şeýdip, Öz guluňyň eşidişi ýaly, Şawul gelermi? Eý, Ysraýyl Hudaýy Reb, guluňa aýdaý!» diýdi. Reb: «Ol geler» diýdi. 12 Soňra Dawut: «Kegilanyň halky meni we adamlarymy Şawulyň eline berermi?» diýdi. Reb: «Berer» diýdi. 13 Dawut alty ýüze golaý adamy bilen bile Kegiladan çykdy. Olar baryp bilen ýerlerine çenli saklanman ýörediler. Dawudyň Kegiladan gaçandygyny eşidende, Şawul ol ýere gitmek niýetinden el çekdi.
Dawut çölde gizlenýär
14 Dawut çöldäki gowaklarda, Zip çölündäki daglykda ýaşady. Şawul ony her gün agtardy, ýöne Reb Dawudy onuň eline bermedi. 15 Şawulyň öz kastyna çykandygyny Dawut Horeşdäki Zip çölündekä eşitdi. 16 Şawulyň ogly Ýonatan Dawudyň yzyndan Horeşe geldi. Ol Dawudy Hudaýyň adyndan ruhlandyrdy. 17 Ýonatan oňa: «Sen kakamyň eline düşerin öýdüp gorkma. Sen tutuş Ysraýyla patyşa bolmalysyň, men seniň weziriň bolmalydyryn. Muny kakamam bilýär» diýdi. 18 Soňra ol ikisi Rebbiň öňünde äht edişdiler. Dawut Horeşde galdy, Ýonatan bolsa öýüne gitdi. 19 Soňra birnäçe zipliler Gibga gidip, Şawula: «Dawut biziň aramyzda – Horeşiň gowaklarynda, Ýeşimonyň günortasyndaky Hakyla dagynda gizlenip gezip ýör. 20 Eý, patyşa, islän wagtyň gel! Ony tutup, seniň eliňe bermek biziň bilen» diýdiler. 21 Şawul olara şeýle diýdi: «Derdimi paýlaşanyňyz üçin Reb sizi ýalkasyn! 22 Gidiň-de, ýene bir gezek nirededigine anyk göz ýetiriň; ony kimiň görendigini ykjam anyklaň. Aýdyşlaryna görä ol juda mekir bolmaly. 23 Onuň gizlenip biläýjek ýerleriniň ählisini gözden geçiriň we anygyna ýetiň-de, maňa belli habar getiriň. Şondan soň men siziň bilen bile giderin. Eger ol ýurduň bir ýerinde bar bolsa, men ony tutuş Ýahudadan taparyn». 24 Şeýlelik bilen Şawuldan öň olar Zipe gitdiler. Dawut adamlary bilen Magon çölünde, Ýeşimonyň günortasyndaky Araba düzlügindedi. 25 Şawul bilen onuň adamlarynyň öz gözlegine çykandyklaryny eşiden Dawut Magon çölündäki gaýa gelip, şol ýerde ornaşdy. Muny eşidip, Şawul Magon çölüne Dawudyň yzyndan gitdi. 26 Şawul dagyň bir tarapyndan, Dawut bolsa adamlary bilen dagyň beýleki tarapyndan barýardy. Şawul bilen onuň adamlarynyň Dawudy we onuň adamlaryny gabawa salmaklaryna az wagt galypdy, Dawut gaçmaga howlugýardy. 27 Şol wagt bir çapar gelip: «Howluk, ýurda piliştliler çozdy» diýip, Şawula habar berdi. 28 Şawul Dawudyň yzyndan kowmagyny bes edip, piliştliler bilen söweşmäge gitdi. Şoňa görä bu ýer «Gaçyş gaýasy» diýip atlandyryldy.
Dawut Şawula rehimdarlyk edýär
1 Dawut ol ýerden gidip, Engedi topragyndaky gowaklarda mesgen tutdy. 2 Şawul piliştlileri kowmakdan gaýdyp gelende, «Dawut Engedi çölünde» diýip, oňa habar berdiler. 3 Şawul tutuş Ysraýylyň saýlama adamlaryndan üç müňüsini ýanyna alyp, Dawudy hem onuň adamlaryny idäp, Daggeçi gaýa tarap ýola düşdi. 4 Ol ýoluň ýakasyndaky dowar agyllaryna geldi. Şol ýerde bir gowak bardy. Şawul aýak ýoly üçin şol gowagyň içine girdi. Şol wagt Dawut adamlary bilen bile gowagyň töründe otyrdy. 5 Adamlary Dawuda ýüzlenip: «Rebbiň saňa „Duşmanyňy eliňe bererin, sen oňa islän zadyňy edersiň“ diýen güni, ine şu gündür» diýdiler. Dawut assyrynlyk bilen baryp, Şawulyň donunyň synyny kesdi. 6 Muňa Dawudyň ýüregi gopan ýaly bolup gitdi. 7 Ol adamlaryna şeýle diýdi: «Jenabyma, Rebbiň saýlan adamyna beýle zat etmekden, oňa garşy el götermekden Rebbiň Özi saklasyn, çünki ol Rebbiň seçip saýlandyr». 8 Şeýdip, Dawut öz adamlaryna käýedi we olara Şawulyň garşysyna uruşmaga rugsat bermedi. Şawul bolsa gowakdan çykyp, öz ýoluna gitdi. 9 Soňra Dawut hem gowakdan çykdy-da: «Eý, jenabym, patyşahym!» diýip, Şawulyň yzyndan gygyrdy. Şawul yzyna garanda, Dawut ýüzüni ýere berip, oňa tagzym etdi. 10 Soňra ol Şawula: «„Dawut saňa ýamanlyk etmek isleýär“ diýýänleriň sözüne näme üçin ynanýarsyň? 11 Şu gün gowagyň içinde Rebbiň özüňi meniň elime berendigini öz gözleriň bilen gördüň. Seni öldürmegi talap edenlerinde-de, men saňa rehim etdim. Men olara: „Öz jenabyma el galdyrmaryn, çünki ol Rebbiň Öz seçip saýlanydyr“ diýdim. 12 Eý atam, donuňdan kesilen elimdäki şu kesindini görýäňmi, ine, seret. Donuňyň synyndan kesip aldym, ýöne seni öldürmedim. Saňa ýamanlyk etmek ýa-da haýynlyk etmek niýetimiň ýokdugy şundan hem belli ahyryn. Meni öldürmek üçin aňtap ýörenem bolsaň, men seniň öňüňde günä gazanmadym. 13–14 Ikimize, goý, Reb kazylyk etsin. Meniň arymy senden, goý, Reb alsyn. Köneleriň „Ýamanlyk ýamandan çykar“ diýişleri ýaly, men saňa garşy el götermerin. 15 Ysraýyl patyşasy kimiň garşysyna çykdy? Sen kimi yzarlap ýörsüň? Haýsydyr bir itiň maslygynymy ýa bir büränimi? 16 Goý, bize Reb kazylyk etsin we höküm çykarsyn. Goý, muňa Onuň Özi seretsin, meni gorasyn we meni seniň eliňden halas etsin». 17 Dawut sözüni gutaranda, Şawul: «Dawut, oglum, bu asyl senmidiň?» diýip, möňňürip aglady. 18 Ol Dawuda şeýle diýdi: «Sen menden adalatly ekeniň. Ýamanlygyma ýagşylyk bilen jogap berdiň. 19 Şu gün sen özüňiň maňa garaýşyňyň gowudygyny görkezdiň. Reb meni seniň eliňe berse-de, sen meni öldürmänsiň. 20 Heý, duşmanyny ele salan adamam bir ony aman goýarmy?! Seniň maňa şu günki edeniňi Reb ýagşylyk bilen gaýtarar. 21 Seniň hökman patyşa bolmalydygyňy, Ysraýyl patyşalygynyň seniň eliňde berkarar boljakdygyny men häzir bildim. 22 Men ölenimden soň nesillerimi ýok etmejekdigiňe, adymy atamyň neslinden aýyrmajakdygyňa Rebden ant iç». 23 Şawulyň diýşi ýaly, Dawut onuň öňünde ant içdi. Şondan soň Şawul öýüne gitdi, Dawut bolsa adamlary bilen bile gowaga tarap gaýtdy.
Dawut we Abygaýyl
1 Şamuwel öldi; bütin Ysraýyl ýygnanyp, onuň ýasyny tutdy. Ony Ramadaky öz mülkünde jaýladylar. Şondan soň Dawut Paran çölüne gitdi. 2 Magonda bir adam bardy. Onuň mülki Karmeldedi. Ol adam juda baýdy; onuň üç müň goýny, müň geçisi bardy. Ol Karmelde goýunlaryny gyrkdyrýardy. 3 Onuň ady Nabal, aýalynyň ady Abygaýyldy. Aýaly akylly hem görmegeýdi, ýöne onuň özi deýýus hem hyrsyz adamdy. Ol Kalep neslindendi. 4 Nabalyň öz goýunlaryny gyrkdyrýandygyny Dawut çölde eşitdi. 5 Şonda Dawut on ýigidini şeýle tabşyryk bilen onuň ýanyna iberdi: «Karmele gidiň. Nabalyň ýanyna baryň-da, oňa menden salam aýdyň 6 we şeýle diýiň: „Özüňiň, maşgalaňyň we ähliňiziň başyňyz abat bolsun! 7 Men seniň gyrkymdadygyňy eşitdim. Seniň çopanlaryň biziň ýanymyzda boldular, biz olary ynjytmadyk. Karmelde bolan döwürlerinde olaryň hiç zady ýitmedi. 8 Öz ýigitleriňden sorasaň aýdarlar. Indi senem meniň ýigitlerim bilen mylakatly bol, çünki biz ýanyňa sähetli güni geldik. Öz gullaryňa hem ogluň Dawuda nämäň bar bolsa bermegiňi towakga edýärin“». 9 Dawudyň ýigitleri Nabalyň ýanyna baryp, ýaňky aýdylanlaryň ählisini Dawudyň adyndan oňa aýtdylar-da, ondan jogaba garaşdylar. 10 Ýöne Nabal Dawudyň ýigitlerine şeýle jogap berdi: «Dawut diýýäniňiz kim ol? Ýyşaýyň ogly diýýäniňiz kim? Häzir öz hojaýynyndan gaçyp ýören hyzmatkär kän. 11 Çöregimi, suwumy, gyrkymçylar üçin soýan malymyň etini getirip, nirelidigini-de bilmeýän adamlaryma berip goýberibereýinmi, hä?». 12 Şunlukda, Dawudyň ýigitleri yzlaryna dolandylar we gelip, bularyň hemmesini Dawuda aýtdylar. 13 Dawut ýigitlerine: «Ähliňiz gylyjyňyzy dakynyň» diýdi. Olaryň ählisi gylyjyny dakyndy, Dawut hem gylyjyny dakyndy. Dört ýüze golaý adam Dawudyň yzyna düşdi, iki ýüz adam bolsa goşlaryň ýanynda galdy. 14 Emma bir ýigit Nabalyň aýaly Abygaýyla şeýle diýdi: «Biziň hojaýynymyza salam aýtmak üçin, Dawut çölden çaparlar ýollapdyr. Emma hojaýynymyz olary kemsitdi. 15 Olar bize kän ýagşylyk edipdiler, bizi ynjytmandylar. Olaryň ýanynda bolan döwrümizde biziň hiç zadymyz ýitmändi. 16 Bile goýunlarymyzy saklanymyzda, olar biziň daşymyzyň galasy bolupdylar. 17 Indi şuny bil-de, näme etmelidigiň hakda oýlan, çünki biziň hojaýynymyza we onuň tutuş maşgalasyna garşy erbet karara gelnendir. Nabalyň häsiýeti juda ýaramaz, onuň bilen gepleşip bilýän adam ýok». 18 Şundan soň Abygaýyl wagt ýitirmän, iki ýüz çörek, iki tulum şerap, bäş goýnuň gowurdagyny, bir batman gowurgany, ýüz goşawuç kişmişi, iki ýüz goşawuç injir kişdesini aldy-da, olary eşeklere ýükledi. 19 Ol hyzmatkärlerine: «Öňüme düşüň, men siziň yzyňyzdan ýörejek» diýdi. Ýöne ol adamsy Nabala hiç zat aýtmady. 20 Abygaýyl dagyň ýapgyt tarapyndan eşekli inip gelýärkä, Dawut hem adamlary bilen oňa tarap gelýärdi. Şeýdip, olar duşuşdylar. 21 Şol wagt Dawut içini gepledip gelýärdi: «Haýp, çölde men bu adamyň ähli emlägini gorapdyryn. Onuň ýeke zady-da ýitmändi. Emma ol meniň ýagşylygyma ýamanlyk bilen jogap berdi. 22 Eger daň atýança onuň erkek göbeklisiniň baryny gyrmasam, onda, goý, Hudaý maňa-da şony, hatda ondan-da beterini görkezsin». 23 Abygaýyl Dawudy görende, eşekden howlukmaç düşdi-de, ýere ýüzin düşüp, oňa tagzym etdi. 24 Ol Dawudyň aýagyna ýykylyp, şeýle diýdi: «Günäsi, goý, meniň boýnuma bolsun, agam. Özüň bilen gepleşmäge gyrnagyňa ygtyýar et, onuň iki agyz sözüni diňle. 25 Haýyş edýärin, agam, bu nejis Nabalyň sözlerini göwnüňe alma. Onuň özi-de ady ýalydyr. Onuň ady Nabal, özi-de akmak. Men – keniziň agamyň, ýagny seniň iberen nökerleriňi görmändirin. 26 Seni gan dökmekden we ar almakdan Rebbiň Özi saklapdyr. Indi, eý agam, Rebden we seniň adyňdan ant içýärin, agam, saňa ýamanlyk etmek isleýän duşmanlaryň, goý, Nabal ýaly bolsun. 27 Ine, şu sowgatlary gyrnagyň seniň ýigitleriňe bermek üçin agasyna getirdi. 28 Öz gyrnagyňyň hyýanatçylygyny bagyşla. Rebbiň agamyň neslini abat etjegi şübhesizdir, sebäbi agam Reb üçin göreşýär. Ömürboýy senden ýamanlyk çykmaz. 29 Eger kimdir biri agamy yzarlasa ýa-da janyna kast etse, onda janyňy Hudaýyň Reb aman saklasyn, duşmanlaryňy bolsa sapandan daş atan kimin edip öldürsin. 30–31 Sen agam barada aýdan ähli ýagşylyklaryny ýerine ýetirip, Reb seni Ysraýyla hökümdar bellände, onda sen nähak gan dökmek ýa-da özüňi goramak üçin hasrata sebäp bolmarsyň, ynsabyň-da saňa yza bermez. Reb özüňi ýalkanda, gyrnagyňy ýatlagyn». 32 Dawut Abygaýyla şeýle diýdi: «Şu gün meni saňa duşuran Ysraýyl Hudaýy Rebbe alkyş bolsun! 33 Paýhasyňa berekella, özüňe berekella. Bu gün gan dökmekden hem öç almakdan meniň ellerimi sen sakladyň! 34 Dogrusyny aýtsam, size hasrat getirmekden meni saklan Ysraýyl Hudaýy Rebden ant içýärin, eger sen haýal etmän meniň ýanyma gelmedik bolsadyň, onda daň atýança Nabalyň ýekeje erkek göbeklisini goýman gyrjagym şübhesizdi». 35 Soňra Dawut onuň getiren zatlaryny aldy-da: «Arkaýyn öýüňe gaýdyber; sözüň kabul boldy, haýyşyň bitdi» diýdi. 36 Abygaýyl Nabalyň ýanyna gaýdyp geldi. Ol öýünde şalarça meýlis gurap otyrdy. Ol çendenaşa serhoşdy, keýpi diýseň çagdy. Şoňa görä, daň atýança Abygaýyl oňa dil ýarmady. 37 Ertesi irden, serhoşlukdan açylansoň, bolan işleriň baryny aýaly oňa gürrüň berdi. Bu zatlary eşiden Nabalyň ýüreginden tutdy, ol doňňara daşa döndi. 38 On gün çemesi wagtdan soň Reb Nabaly urdy; ol öldi. 39 Nabalyň ölendigini eşidende, Dawut şeýle diýdi: «Meni kemsideni üçin, Nabaly günäkär saýan we Öz guluny ýaman işden saklan Rebbe alkyş bolsun! Reb Nabalyň ýaman niýetini onuň öz başyndan inderdi». Dawut Abygaýyla öýlenmek üçin oňa sawçy iberdi. 40 Dawudyň adamlary Karmele Abygaýylyň ýanyna gelip, oňa: «Dawut bizi saňa sawçylyga iberdi» diýdiler. 41 Ol ýerinden turdy-da, dyza çöküp tagzym etdi we şeýle diýdi: «Keniziňiz jenabymyň gullarynyň aýagyny ýuwmaga-da taýyn» diýdi. 42 Abygaýyl dessine eşege mündi. Ol bäş kenizini ýanyna alyp, Dawudyň sawçylarynyň yzyna düşdi. Şeýdip, ol Dawudyň aýaly boldy. 43 Dawut ýizregelli Ahynogama-da öýlendi. Bularyň ikisi-de onuň aýaly boldy. 44 Şawul bolsa Dawuda beren gyzy Mikaly gallymly Laýyşyň ogly Palta berdi.
Dawut Şawula ýene-de rehimdarlyk edýär
1 Zipliler ýene-de Şawulyň ýanyna Gibga gelip: «Dawut Ýeşimon çölüniň garşysyndaky Hakyla dagynda gizlenýär» diýip, oňa habar berdiler. 2 Şawul Ysraýylyň üç müň sany men diýen adamyny ýanyna alyp, Zip çölüne Dawudy tutmaga gitdi. 3 Şawul ýoluň golaýyndaky Ýeşimonyň garşysynda bolan Hakyla dagynda düşelge gurdy. Emma Dawut çölde galypdy. Şawulyň öz yzyndan çöle gelendigini bilende, 4 Dawut jansyzlar iberip, Şawulyň hakykatdan hem gelendigini anyklady. 5 Soňra Dawut Şawulyň düşelge guran ýerine geldi. Ol Şawulyň öz goşunbaşysy Neriň ogly Abner bilen bir ýerde bile ýatandygyny gördi. Şawul düşelgäniň içinde ýatyrdy, goşun bolsa onuň töwereginde düşelge gurupdy. 6 Dawut hetli Ahymelek bilen Ýowabyň inisi Seruýanyň ogly Abyşaýa: «Haýsyňyz meniň bilen Şawulyň düşelgesine gitjek?» diýip sorady. Abyşaý: «Men gitjek» diýdi. 7 Şeýlelikde, Dawut bilen Abyşaý ikisi gije goşuna tarap gitdi. Şawul düşelgede uklap ýatyrdy, başujunda bolsa ýere sünjülen naýzasy bardy. Abner bilen goşun onuň daş-töweregini alyp ýatyrdy. 8 Abyşaý Dawuda: «Hudaý bu gün duşmanyňy eliňe berdi. Indi maňa ygtyýar et: naýzany bir salanda, ony ýere çüýläýin – men ony ikinji gezege goýjak däl» diýdi. 9 Emma Dawut Abyşaýa: «Ony öldürme, sebäbi Rebbiň seçip saýlan adamyna el götermek günä bolar» diýdi. 10 Dawut oňa ýene şeýle diýdi: «Rebden ant içýärin, ony ýa Reb urar, ýa ol öz ajalyna öler ýa-da söweşde öler. 11 Rebbiň seçip saýlan adamyna el götermekden meni Rebbiň Özi saklasyn. Ýöne sen onuň başujundaky naýzany, suw küýzäni al, soň bu ýerden ökjäni götereli». 12 Şeýlelikde, Dawut Şawulyň başujundaky naýzany, suw küýzäni aldy. Soňra olar gitdiler. Muny görenem, duýanam bolmady, hiç kim oýanmady hem. Olar uklap ýatyrdylar. Reb olary agyr uka gideripdi. 13 Soňra Dawut başga tarapa gitdi we uzagrakdaky baýryň depesine çykyp saklandy. Ara ep-esli bardy. 14 Dawut goşuna hem-de Neriň ogly Abnere: «Abner! Jogap berjek dälmi?» diýip gygyrdy. Abner: «Patyşa gygyrýan kim bu?» diýip jogap gaýtardy. 15 Dawut oňa: «Sen beýik adam dälmi näme? Ysraýylda saňa, heý, taý geljek barmyka? Onda näme üçin sen öz jenabyň patyşa gözegçilik etmediň? Çünki kimdir biri seniň jenabyň patyşany öldürmäge geldi. 16 Bu eden işiňiz gowy däl. Rebden ant içýärin, sen ölüme mynasyp, sebäbi sen öz jenabyňa, Rebbiň seçip saýlan adamyna gözegçilik edip bilmediň. Ine, seret, patyşanyň başujundaky naýzasy bilen suw küýzesi nirede?» 17 Şawul Dawudyň sesini tanady we: «Dawut, oglum, bu seniň sesiň ýaly-la» diýdi. Dawut: «Hawa, bu meniň sesim, eý jenabym, eý patyşahym» diýdi. 18 Soň Dawut ýene sözüni dowam etdi: «Jenabym, men guluňy näme sebäpden beýdip kowalap ýörsüň? Meniň eden zadym näme? Ýazygym näme? 19 Eý, jenabym, patyşahym, indi öz guluňyň aýtjak sözlerine gulak sal. Eger seni meniň garşyma aýaga galdyran Reb bolsa, onda, goý, Ol gurbanlygy kabul etsin. Ýok, eger ynsan ogullary bolsa, onda, goý, olara Rebbiň näleti siňsin! Çünki olar: „Bar, başga hudaýlara sygyn“ diýip, bu gün meni Rebbiň mülkünden berlen paýymdan kowup goýberdiler. 20 Şoňa görä goý, meniň ganym Rebbiň huzuryndan uzakdaky topraga dökülmesin. Eý, Ysraýylyň patyşasy, näme üçin sen meni aňtap ýörsüň? Men bir büre ahyryn!». 21 Şawul Dawuda şeýle diýdi: «Men günä etdim. Yzyňa dolan, oglum, Dawut. Indi men saňa hiç wagt ýamanlyk etmerin, çünki bu gün meniň janym seniň üçin juda gymmatly boldy. Men akmak bolupdyryn, juda ýalňyşypdyryn». 22 Dawut oňa şeýle jogap berdi: «Ine, naýzaň, eý patyşahym! Goý, ony ýigitleriňden biri gelip, alyp gitsin. 23 Reb her kimi öz adalatlylygy hem-de wepalylygy üçin sylaglaýandyr. Şu gün Reb seni meniň elime berdi, ýöne men Rebbiň seçip saýlan adamyna el götermek islemedim. 24 Seniň janyň bu gün meniň üçin gymmatly bolşy ýaly, goý, Reb hem meniň janymy gymmatly görsün. Goý, Ol meni ähli bela-beterlerden gorasyn». 25 Şawul Dawuda şeýle diýdi: «Oglum, Dawut, Hudaý saňa ýar bolsun! Köp işler edersiň we hemişe işiň rowaç bolar». Soňra Dawut öz ýoluna gitdi, Şawul hem öz öýüne dolandy.
Dawut piliştlileriň arasynda
1 Dawut öz ýanyndan şeýle diýdi: «Günlerde bir gün men Şawulyň elinden heläk bolaryn. Gowsy, men piliştlileriň ýurduna gaçaýyn. Şeýtsem, Şawul meni Ysraýylyň çäginden tapmak umydyny üzer; men onuň elinden halas bolaryn». 2 Şeýdip, Dawut ýanyndaky alty ýüz adamy bilen bile Gatyň hany Magogyň ogly Akyşyň tarapyna geçdi. 3 Olar maşgalalary bilen bile Gatda Akyş hanyň ýanynda ornaşdylar. Iki aýaly ýizregelli Ahynogam we Nabalyň dul galan aýaly karmelli Abygaýyl hem Dawudyň ýanyndady. 4 Şawul Dawudyň Gata gaçandygyny eşidip, ony gözlemegini bes etdi. 5 Dawut Akyş hana şeýle diýdi: «Eger men seniň göwnüňden turan bolsam, onda ýurduň obalarynyň birinden maňa ýaşar ýaly ýer ber; goý, guluň öz ýanyňda patyşa galasynda ýaşamasyn». 6 Şeýdip, Akyş han oňa Ziklagy berdi. Şoňa görä, Ziklag şu günki güne çenli hem Ýahuda patyşalaryna degişli bolup gelýär. 7 Dawut piliştlileriň ýurdunda bir ýyl dört aý ýaşady. 8 Ol adamlary bilen bile geşurlaryň, girzileriň we amalekleriň üstüne çozuş etdi, bular Şura gidýän ýoluň ýakasynda, Müsüre çenli bolan aralykda gadym eýýämden bäri oturan ýerli ilatlardy. 9 Dawut ýurda çozuş edip, aýal-erkek diýmän gyrardy; dowarlardyr öküzleri, eşeklerdir düýeleri we geýim-gejimleri olja alyp, Akyş hanyň ýanyna dolanyp gelerdi. 10 Akyş han: «Bu gün kimiň üstüne çozduň?» diýip soranda, ol: «Negep çölündäki Ýahudalylaryň topragyna» diýip, ýa-da Negep çölündäki Ýerahmeýelleriň ýerlerine» diýip, ýa-da Negep çölündäki keýnleriň ýerlerine» diýip jogap bererdi. 11 «„Dawut şeýle-şeýle işler etdi“ diýip, biziň gürrüňimizi ederler» diýip, Dawut bir adamy-da Gata getirmezdi. Aýal-erkek diýmän, baryny gyrardy. Piliştlileriň ýurdunda bolan döwründe ol şeýle işler edipdi. 12 Akyş han Dawuda ynanyp: «Ol öz halkynyň gözünden büs-bütin düşüp, meniň hemişelik guluma öwrüler» diýip pikir edýärdi.
Şawul porhan aýala ýüz tutýar
1 Şol günlerde piliştliler, Ysraýylyň garşysyna uruşmak üçin, öz güýçlerini jemläpdiler. Akyş han Dawuda: «Öz adamlaryňy-da alyp, meniň bilen bile bir goşunda söweşmelidigiňi, elbetde, sen bilýänsiň» diýdi. 2 Dawut oňa: «Örän oňat, sen hem öz guluňyň başarnygyny görersiň» diýdi. Akyş han Dawuda: «Gaty gowy, sen ömürboýy meniň janpenam bolarsyň» diýdi. 3 Şamuwel ölüpdi we bütin ysraýyl halky onuň ýasyny tutupdy. Ony Ramada – öz galasynda jaýladylar. Şawul bolsa porhanlardyr jadygöýleri çykaryp kowupdy. 4 Piliştliler toplandylar we gelip, Şunemde düşelge gurdular. Şawul hem ähli ysraýyllary jemläp, Gilbowada düşelge gurdy. 5 Piliştlileriň goşunyny görende, Şawulyň gorkudan ýaňa ýüregi ersip gitdi. 6 Şawul Rebbe ýüz tutdy, ýöne Reb oňa ne düýşde, ne Urymyň üsti bilen, ne-de pygamberleriň üsti bilen jogap berdi. 7 Soňra Şawul öz hyzmatkärlerine: «Maňa bir porhan aýal tapyň. Men onuň ýanyna gidip, ondan bir zady haýyş etjek» diýdi. Hyzmatkärler oňa: «Endorda bir porhan bar» diýdiler. 8 Şawul başga geýim geýip, daşky görnüşini üýtgetdi we ýanyna-da iki adam alyp, gije ol aýalyň ýanyna gitdi. Ol: «Meniň üçin ruhlara ýüz tut we adyny tutjak kişimi çagyr» diýdi. 9 Aýal oňa: «Sen Şawulyň porhanlardyr jadygöýleri ýurtdan çykaryp kowandygyny bilibem, meni öldürmek üçin duzak gurjak bolýarmyň?» diýdi. 10 Emma Şawul: «Rebden ant içýärin, şu işden saňa hiç hili zyýan ýetmez» diýip, Rebden ant içdi. 11 Aýal oňa: «Men seniň ýanyňa kimi getirmeli?» diýip sorady. Ol: «Şamuweli» diýip jogap berdi. 12 Aýal Şamuweli görende, çirkin gygyryp, oňa «Meni näme üçin aldadyň? Sen Şawul ahyryn!» diýdi. 13 Patyşa oňa: «Gorkma. Näme görýäň?» diýdi. Aýal Şawula: «Ýerden çykyp gelýän ruhy görýän» diýip jogap berdi. 14 Şawul: «Görnüşi nähili?» diýdi. Aýal: «Egni donly bir garry adam ýerden çykyp gelýär» diýdi. Şondan soň Şawul onuň Şamuweldigine göz ýetirip, ýüzüni ýere berip, oňa tagzym etdi. 15 Şamuwel Şawula: «Näme üçin meni ýokary çykaryp, alada goýduň?» diýdi. Şawul şeýle jogap berdi: «Men çykgynsyz ýagdaýa düşdüm. Piliştliler meniň garşyma uruşýarlar, Hudaý bolsa menden ýüz öwürdi. Indi Ol maňa pygamberleriň üsti bilen-de, düýşde-de jogap bermeýär. Şoňa görä näme etmelidigimi öwrederiň ýaly, men seni çagyrdym». 16 Şamuwel oňa şeýle diýdi: «Näme üçin, Reb özüňden ýüz öwrüp, saňa duşman bolansoň, menden soraýarsyň? 17 Reb meniň üstüm bilen saňa aýdan zadyny etdi. Ol seniň eliňden patyşalygy alyp, ony saňa derek Dawuda berdi. 18 Sebäbi sen Rebbiň sözüne gulak asmadyň, Onuň Amalegiň garşysyna bolan gazabyny ýerine ýetirmediň. Şonuň üçin hem Reb seni bu gün şu ýagdaýa saldy. 19 Üstesine-de, seniň bilen bilelikde Ol Ysraýyly piliştlileriň eline berer; ertir ogullaryň bilen bile meniň ýanyma gelersiň. Reb Ysraýyl goşunyny hem piliştlileriň eline berer». 20 Şol bada Şawul özüni ýere goýberdi, çünki Şamuweliň aýdanlaryndan ol öler ýaly gorkdy. Uzakly gün bütin gijesi bilen hiç zat iýmänsoň, onda güýç-gurbat galmandy. 21 Ýaňky aýal Şawulyň ýanyna geldi we onuň öler ýaly gorkandygyny görüp, oňa şeýle diýdi: «Gyrnagyň saňa gulak asdy we başyny etegine salyp, seniň diýeniňi etdi. 22 Indi senem gyrnagyňa gulak as. Men saňa bir döwüm çörek bereýin. Şony iýseň, ýola çykanyňda gurbatlanarsyň». 23 «Ýok, iýjek däl» diýip, Şawul muny ret etdi. Onuň hyzmatkärleri we ýaňky aýal ony yrmaga çalyşdylar. Ol razylaşdy. Ol ýerinden turdy we düşegiň üstünde oturdy. 24 Bu aýalyň öýünde bir semiz gölesi bardy. Dessine ol ony soýdy; hamyr ýugurdy we petir bişirdi. 25 Ol ony Şawulyň hem onuň hyzmatkärleriniň öňünde goýdy. Olar ony iýdiler we şol gije öz ýollaryna gitdiler.
Piliştliler Dawuda ynanmazçylyk edýärler
1 Piliştliler öz güýçlerini Apekde jemlediler, ysraýyllar bolsa Ýizregeldäki çeşmäniň boýunda ornaşdylar. 2 Piliştli hanlar ýüz we müň adamlyk toparlary bilen barýardylar; Dawut we onuň adamlary Akyş han bilen bile yzdan gelýärdiler. 3 Piliştli baştutanlar: «Ýewreýler bu ýerde näme işleýär?» diýdiler. Akyş han olara şeýle jogap berdi: «Onuň Ysraýylyň şasy Şawulyň guly Dawutdygyny siz bilýärsiňiz ahyryn. Bir ýyldan gowurak wagt bäri ol meniň ýanymda. Gelen gününden tä şu güne çenli men onuň ýaramaz iş edenini görmedim». 4 Piliştli baştutanlar onuň üstüne heňkirip, şeýle diýdiler: «Ony yza, öz bellenen ýerine ugrat. Ol biziň bilen bile söweşe gitmesin, ýogsa ol biziň garşymyza urşar. Sebäbi öz hojaýynyna gowy görünmek üçin, onuň şu adamlaryň kellesini kesmekden gowy tär tapjak gümany barmy näme? 5 „Şawul müňüsini öldürdi, Dawut bolsa on müňüsini“ diýlip, özi hakda tans edilip, aýdym aýdylan Dawut dälmi bu?» 6 Şondan soň Akyş han Dawudy çagyryp, oňa şeýle diýdi: «Rebden ant içýärin, sen bir dogruçyl adam. Maňa galsa seniň bilen bile söweşe giderdim. Ýanyma gelen günüňden tä şu güne çenli senden ýaramazlyk çykanyny görmedim. Şonda-da hanlara ýaranyp bilmeýärsiň. 7 Indi parahatlyk bilen yzyňa dolan, piliştli hanlaryň gaňyrşyna gaýtma». 8 Dawut Akyş hana şeýle jogap berdi: «Meniň eden zadym näme? Ýanyňa gelen günümden tä şu güne çenli sen öz guluňdan näme erbetlik tapdyň? Näme üçin men öz jenabyň, patyşanyň duşmanlary bilen söweşmeli däl?» 9 Akyş han Dawuda şeýle jogap berdi: «Seniň edil Hudaýyň perişdesi ýaly päkdigiňi bilýärin. Ýöne piliştli baştutanlar: „Ol biziň bilen bile söweşe gitmesin“ diýdiler. 10 Indi sen we ýanyňda gelen patyşaňyň gullary daň bilen turup, meniň siz üçin bellän ýerime gidiň. Ýaramaz habary bolsa göwnüňe alma, çünki men senden razy. Ertir daň ýagtylan badyna ýola düşüň». 11 Şeýlelikde, Dawut adamlary bilen bile piliştlileriň ýurduna tarap ugrady. Piliştliler bolsa Ýizregele gitdiler.
Amalekler bilen bolan uruş
1 Dawut bilen onuň adamlarynyň Ziklaga gelenlerine üç gün diýende, amalekler Negep çölüne, ylaýta-da Ziklag galasynyň üstüne çozuş etdiler. Olar Ziklagy basyp aldylar we ýakyp-ýandyrdylar. 2 Amalekler aýallary, ýaşu-garry diýmän ol ýerdäkileriň ählisini ýesir aldylar, ýöne hiç kimi öldürmän, ýanlary bilen alyp, öz ýollaryna gitdiler. 3 Dawut adamlary bilen gala gelende, olar onuň ýakyp-ýandyrylandygyny, aýallarydyr ogul-gyzlarynyň bolsa ýesir edilip äkidilendigini bildiler. 4 Dawut we onuň ýanyndakylar tä ysgyndan gaçýançalar möňňürip aglaşdylar. 5 Dawudyň iki aýaly, ýagny ýizregelli Ahynogam we karmelli Nabalyň dul galan aýaly Abygaýyl hem ýesir edilip äkidilipdi. 6 Dawudyň haly teňdi, çünki halk ony daşlamak isleýärdi. Sebäbi ogul-gyzlarynyň ýesir alnanyna adamlaryň jany ýanýardy. Emma Dawut öz Hudaýy Rebden güýç aldy. 7 Ol Ahymelegiň ogly ruhany Abýatara: «Efoty getir» diýdi. Abýatar efoty Dawudyň ýanyna getirdi. 8 Dawut: «Men bu galtamanlaryň yzyndan kowmalymy? Men olaryň yzyndan ýetip bilerinmi?» diýip, Rebbe ýüzlendi. Reb oňa: «Olaryň yzyndan kow. Sen hökman olaryň yzyndan ýetip, ýesirleri halas edersiň» diýip jogap berdi. 9–10 Şunlukda, Dawut ýanyndaky alty ýüz adamy bilen bilelikde ýola düşdi. Olar Besor çaýyna geldiler. Gurbatdan düşen iki ýüz adam çaýdan geçip bilmän, şol ýerde galdylar. Emma Dawut dört ýüz adam bilen bile galtamanlary kowalamagyny dowam etdirdi. 11 Olar sähralykdan bir müsürlini tapdylar we Dawudyň ýanyna getirdiler; oňa iýmäge çörek, içmäge suw berdiler. 12 Olar oňa bir goşawuç injir kişde bilen iki goşawuç kişmiş-de berdiler. Ol bulary iýenden soň gurbuna geldi, çünki ol üç gije-gündizläp hiç zat iýip-içmändi. 13 «Kimiň adamy bolarsyň, nirelisiň?» diýip, Dawut ondan sorady. Ol: «Men bir müsürli ýigit, bir amalekliniň guly. Üç gün mundan öň ýaramadym, şonuň üçinem hojaýynym meni taşlap gitdi. 14 Biz Negep çölündäki keretleriň, Ýahudanyň bir böleginiň we kalepleriň üstüne çozuş etdik, şeýle hem, Ziklagy ýakyp-ýandyrdyk» diýip jogap berdi. 15 Dawut oňa: «Meni şol galtamanlaryň ýanyna eltip bilermiň?» diýdi. Ol: «Eger meni öldürmejekdigiňe ýa-da hojaýynymyň eline bermejekdigiňe ant içseň äkideýin» diýdi. 16 Ol Dawudy galtamanlaryň ýanyna getirdi. Şol wagt olar iýip-içip, tans edip, çar tarapa ýaýrapdylar, çünki olar piliştlileriň hem ýahudalaryň ýurdundan örän köp olja alypdylar. 17 Dawut daň agarandan tä agşama çenli olary gyrdy. Düýeli gaçan dört ýüz ýigitden başga ýekeje adam-da onuň elinden gutulyp bilmedi. 18 Dawut amalekleriň alan zatlarynyň ählisini we iki aýalyny yzyna gaýdyp aldy. 19 Ownugu-iri zatlaryň ählisini, ogul-gyzlaryny, olja alnan zatlaryň baryny Dawut yzyna gaýtaryp getirdi; ähli zat ýerbe-ýerdi. 20 Dawut başga-da ownuk hem iri mal sürülerini ele saldy. Olary beýleki mallaryň öňünden sürüp: «Ine, bu Dawudyň oljasy» diýýärdiler. 21 Dawut ysgyndan gaçyp, özi bilen gidip bilmän, Besor çaýynda galan iki ýüz adamyň ýanyna geldi. Olar Dawudy hem onuň adamlaryny garşylamaga çykdylar. Golaýlaşanlarynda Dawut olara salam berdi. 22 Şonda Dawut bilen bile gelenleriň arasyndaky pis hem ýaramaz adamlar şeýle diýdiler: «Bizden galandyklary üçin, olar oljadan hiç zat almazlar. Olar diňe öz aýallary bilen çagalaryny alsynlar-da gidibersinler». 23 Emma Dawut olara şeýle diýdi: «Rebbiň beren zadyny beýle etmäliň, gardaşlarym. Reb bizi gorady we üstümize çozan garakçylary biziň elimize berdi. 24 Bu sözüňizi diňlän tapylarmyka? Söweşe giden bilen goşlaryň ýanynda galanyň paýy deň bolar; zatlar deň paýlaşylar». 25 Şol günden beýläk Dawut muny Ysraýyl üçin kanun we parz edip goýdy. Bu kanun şu güne çenli dowam edip gelýär. 26 Dawut Ziklaga gelip, «Ine, şu Rebbiň duşmanlaryndan alnan oljadan size sowgat» diýip, öz dostlary bolan ýahuda ýaşulularyna iberdi. 27 Şeýle hem ol Beýteldäki, Negep çölünde Ramotdaky, Ýatyrdaky, 28 Arogerdäki, Sipmotdaky, Eştemowadaky, 29 Rakaldaky, ýerahmeýelleriň galalaryndaky, keýnleriň galalaryndaky, 30 Hormadaky, Borgaşandaky, Atakdaky, 31 Hebrondaky öz adamlary bilen baran ýerleriniň ählisinde ýaşaýanlara olja alnan zatlardan iberdi.
Şawulyň we onuň ogullarynyň ölümi
1 Piliştliler Ysraýylyň garşysyna söweş etdi. Ysraýyllar piliştlilerden gaçyp, Gilbowa dagynda köpüsi gyryldy. 2 Piliştliler Şawulyň we onuň ogullary Ýonatanyň, Abynadabyň hem-de Malkyşuwanyň yzyndan kowup ýetip, onuň ogullaryny öldürdiler. 3 Şawula garşy söweş güýçlendi, ýaýçylar ony tapdylar we agyr ýaraladylar. 4 Şawul ýaragçy nökerine şeýle diýdi: «Gylyjyňy al-da, meni öldür; sünnetsizleriň elinden ölüp, olara göz bolmaýyn» diýdi. Emma onuň ýaragçy nökeri juda gorkdy we beýle etmek islemedi. Şoňa görä, Şawul öz gylyjyny aldy-da, onuň üstüne özüni oklady. 5 Şawulyň ölendigini gören ýaragçy nökeri-de öz gylyjynyň üstüne özüni oklap, onuň bilen bile öldi. 6 Şeýdip, Şawulyň özi, üç ogly, ýaragçy nökeri hem-de ähli adamlary bir günde öldüler. 7 Ysraýylyň ýeňlip gaçandygyny, Şawulyň hem onuň ogullarynyň ölendigini görüp, jülgäniň beýleki tarapynda we Iordan derýasynyň aňyrsynda ýaşaýan ysraýyllar öz galalaryny taşlap gaçdylar; piliştliler gelip, olary eýelediler. 8 Ertesi gün piliştliler öldürilenleri talamak üçin gelenlerinde, Gilbowa dagyndan Şawul bilen onuň üç oglunyň jesedini tapdylar. 9 Olar Şawulyň kellesini kesip, ýaragyny aldylar we buthanalaryna hem-de halkyna habar bermek üçin, tutuş piliştlileriň ýurduna çaparlar gönderdiler. 10 Şawulyň ýaragyny Aştoret hudaýlarynyň buthanasynda goýdular, jesedini bolsa Beýtşan galasynyň diwaryndan çüýlediler. 11 Piliştlileriň Şawula edenlerini Gilgatdaky Ýabeşiň ilaty eşidende, 12 onuň gaýduwsyz adamlarynyň ählisi aýaga galdy. Olar uzak gije ýörediler. Baryp, Şawulyň hem onuň ogullarynyň jesetlerini Beýtşan galasynyň diwaryndan aýyrdylar; Ýabeşe gelip, jesetleri şol ýerde ýakdylar. 13 Soňra olaryň süňklerini getirip, Ýabeşdäki ýylgynyň aşagynda gömdüler we ýedi günläp agyz beklediler.
Şawulyň öldi habary
1 Şawul ölenden soň, amalekleri ýeňip, dolanyp gelen Dawut iki gün Ziklagda galdy. 2 Üçünji gün diýlende Şawulyň düşelgesinden ýakasyny ýyrtyp, başyndan gum sowran bir adam Dawudyň ýanyna geldi. Ol Dawudyň öňünde ýere ýüzin düşüp tagzym etdi. 3 Dawut ondan: «Nireden gelýärsiň?» diýip sorady. Ol: «Men Ysraýyl düşelgesinden gaçyp gaýtdym» diýdi. 4 Dawut oňa: «Aýt, näme boldy?» diýdi. Ol: «Goşun ýeňlip gaçdy, adamlaryň köpüsi gyryldy. Şawul bilen onuň ogly Ýonatan hem öldi» diýdi. 5 Dawut bu habary getiren ýaş ýigitden: «Şawul bilen onuň ogly Ýonatanyň ölenini nireden bilýäň?» diýip sorady. 6 Ýaş ýigit Dawuda şeýle jogap berdi: «Edil şol wagt men Gilboga dagyndadym. Men Şawulyň naýzasyna söýenip duranyny, duşmanyň söweş arabalarydyr atlylarynyň bolsa oňa golaýlaşyp barýandyklaryny gördüm. 7 Şawul ýeňsesine seredende meni görüp, ýanyna çagyrdy. Men: „Näme agam?“ diýdim. 8 Ol: „Sen kim?“ diýip sorady. „Men bir amalekli“ diýip jogap berdim. 9 Soňra ol maňa: „Gel-de, meni öldür, çünki entek içimde janym bolsa-da, ajalym görnüp dur“ diýdi. 10 Menem bardym-da, ony öldürdim. Sebäbi men onuň indi diri galmajakdygyna göz ýetiripdim. Başyndaky täji bilen elindäki bilezigini jenabyma alyp gaýtdym, ine, olar jenabym». 11 Muny eşiden Dawut ýakasyny tutup, geýimlerini ýyrtdy, onuň ýanyndakylar hem şeýtdiler. 12 Olar gylyçdan geçirilen Şawul üçin, onuň ogly Ýonatan üçin, Rebbiň goşuny we ysraýyl halky üçin agşama çenli agyz bekläp, ýas tutup aglaşdylar. 13 Dawut habar getiren ýaş ýigitden: «Sen nireli?» diýip sorady. Ol: «Men gelmişek bir amalegiň ogly» diýip jogap berdi. 14 Dawut oňa: «Gorkman, Rebbiň seçip saýlan adamyny öldürmäge nädip milt etdiň?» diýdi. 15 Soňra Dawut ýaş ýigitleriň birini ýanyna çagyryp: «Gel, şuny öldür!» diýdi. Ýigit ony urup öldürdi. 16 Dawut amalege: «Döken ganyň öz başyňa barsyn. Çünki sen Rebbiň seçip saýlan adamyny öldürendigiňe öz diliň bilen şaýatlyk etdiň» diýdi. 17 Şawul we onuň ogly Ýonatan üçin, Dawut şu agyny aýtdy. 18 (Dawut bu «Peýkam aýdymyny» ýahuda halkyna öwrenmegi buýurdy. Bu Ýaşar kitabynda ýazylandyr). Ol şeýle diýdi: 19 «Eý, Ysraýyl, şöhratyň dem-düýtsüz ýatyr depeleriňde! Gerçekler nädip ýere ýazyldy?! 20 Gatlylara aýtmaň muny, Aşkelonyň köçelerinde ýaýmaň. Ýogsam piliştlileriň gyzlary joşar, Sünnetsizleriň gyzlary heşelle kakar. 21 Eý, Gilboga daglary! Üstüňize çyg-da, ygal-da düşmesin! Sizden hasyl önmesin! Çünki gerçegiň galkany, Şawulyň gaýdyp ýaglanmajak galkany Siziň üstüňizde syndy. 22 Ýonatanyň ýaýy sowa geçmezdi Öldürilenleriň teninden, Şawulyň gylyjy boş geçmezdi Gerçekleriň ýaýyndan. 23 Söýgülidi, ezizdi Şawul bilen Ýonatan. Dirilikde, ölümde olar jyda düşmedi. Çalasyndylar bürgütden, Güýçlüdiler arslandan. 24 Eý, Ysraýyl gyzlary, Aglaň, Şawul üçin aglaň! Al-elwan geýdiren üçin, Geýmiňizi zer bilen nagyşlan üçin aglaň! 25 Gerçekler nädip ýere ýazyldy jeň meýdanynda! Ýonatan dem-düýtsüz ýatyr depäňde. 26 Seniň üçin halym teňdir, eý, Ýonatan dogan! Juda eziz bolupdyň maňa. Zenan söýgüsinden-de Artykdy söýgiň maňa. 27 Gerçekler nädip ýere ýazyldy?! Ok-ýaraglar döwüldi!».
Dawut Ýahudanyň patyşasy bolýar
1 Şondan soň Dawut: «Ýahuda galalarynyň birine gideýinmi?» diýip, Rebbe ýüz tutdy. Reb: «Hawa, git!» diýip jogap berdi. Dawut: «Haýsyna gideýin?» diýip sorady. Reb: «Hebrona» diýdi. 2 Şunlukda, Dawut özi bilen iki aýalyny – ýizregelli Ahynogamy hem-de karmelli Nabalyň dul galan aýaly Abygaýyly alyp, Hebrona gitdi. 3 Dawut adamlaryny-da öz maşgalalary bilen bile äkitdi. Şeýdip, olar Hebron galasynyň obalarynda ornaşdylar. 4 Ýahudanyň adamlary gelip, Dawudy Ýahudanyň patyşalygyna onuň başyna ýag çalyp bellediler. Olar Şawuly Gilgatdaky ýabeşlileriň jaýlandygyny Dawuda habar berenlerinde, 5 Dawut çaparlaryň üsti bilen ýabeşlilere şeýle habar ýollady: «Öz jenabyňyz Şawuly jaýlap, oňa wepalylyk görkezendigiňiz üçin, Reb sizi ýalkasyn! 6 Reb size merhemet etsin hem wepalylyk görkezsin! Bu eden işiňiz üçin menem size ýagşylyk ederin. 7 Gollaryňyz kuwwatly bolsun, özüňizem mert boluň! Jenabyňyz Şawul öldi, ýahuda halky meni patyşalyga belledi».
Abner Yşboşedi Ysraýylyň patyşasy edýär
8 Neriň ogly Abner Şawulyň goşunbaşysydy. Ol Şawulyň ogly Yşboşedi Mahanaýyma getirdi. 9 Abner ony Gilgadyň, Aşuryň, Ýizregeliň, Efraýymyň, Benýaminiň hem-de tutuş Ysraýylyň patyşasy etdi. 10–11 Ysraýyla patyşalyk edip başlanda, Şawulyň ogly Yşboşet kyrk ýaşyndady. Ol iki ýyl patyşalyk etdi. Emma ýahuda tiresi Dawudyň yzyna eýerdi. Hebronda ýahuda tiresine Dawut ýedi ýyl alty aý bäri patyşalyk edýärdi. 12 Neriň ogly Abner Şawulyň ogly Yşboşediň adamlary bilen bile Mahanaýymdan Gibgona gitdi. 13 Seruýanyň ogly Ýowap bolsa Dawudyň adamlary bilen çykyp, Gibgon howdanynyň ýanynda olar bilen gabatlaşdy. Bu iki toparyň hersi howdanyň bir tarapynda ýerleşdi. 14 Abner Ýowaba: «Goý, ýaş ýigitler öňe çyksynlar-da, başa-baş güýç synanyşsynlar» diýdi. Ýowap hem: «Goý, çyksynlar» diýdi. 15 Olar öňe çykdylar. Benýamin tiresinden Şawulyň ogly Yşboşet tarapdan on iki adam, Dawudyň adamlaryndan hem on iki adam öňe saýlandy. 16 Olar biri-biriniň kellesinden tutup, garşydaşynyň böwründen gylyçlaryny geçirýärdiler. Şeýdip, olaryň ählisiniň läşi serildi. Şoňa görä-de Gibgondaky ol ýere Helkathassurym diýen at berildi. 17 Şeýdip, ol gün juda ýowuz söweş başlandy. Abner bilen ysraýyllar Dawudyň adamlaryndan ýeňildiler. 18 Seruýanyň üç ogly Ýowap, Abyşaý, Asahel dagy şol ýerdedi. Asahel edil keýik ýaly ýyndamdy. 19 Ol Abneri yzarlady. Ol hiç tarapa sowulman, göni onuň yzyndan barýardy. 20 Abner yzyna seredip: «Asahel, bu senmi?» diýdi. Ol: «Hawa, men» diýip jogap berdi. 21 Abner oňa: «Sagyňa ýa soluňa sowlup, ýaş esgerleriň birini tut-da, onuň zatlaryny tala» diýdi. Ýöne Asahel onuň yzyndan galmady. 22 Abner Asahele ýene: «Meni kowalamaňy bes et! Birden seni ýere pylçap uraýmaýyn! Onsoň men seniň doganyň Ýowabyň ýüzüne nähili serederin?» diýdi. 23 Ýöne Asahel yza gaýtmak islemedi. Şunlukda, Abner naýzasynyň arka ujuny onuň içinden geçirdi. Asahel ýykyldy, ýykylan ýerinde-de jan berdi. Onuň ölen ýerinden geçenleriň hemmesi ol ýerde aýak çekdiler. 24 Soňra Ýowap bilen Abyşaý Abneriň yzyndan kowaladylar. Gün ýaşanda, olar Giýanyň garşysyndaky, Gibgon çölüne tarap gidýän ýoluň ýakasyndaky Amma depesine ýetdiler. 25 Benýaminler Abneriň daşyna toplandylar-da, birleşdiler; olar bir depäniň üstüne çykyp durdular. 26 Abner Ýowaba gygyryp şeýle diýdi: «Adamlaryň gylyçdan geçirilmeginiň, heý, soňy gelmezmi? Munuň soňunyň pajygaly boljagyny bileňokmy? Garyndaşlaryny kowalamagy bes etmegi üçin adamlaryňa haçan buýruk berjek?» 27 Ýowap Abnere: «Diri Hudaýdan ant içýän! Eger özüň seslenmedik bolsaň, meniň adamlarym öz garyndaşlaryny tä daňdana çenli kowalardylar» diýdi. 28 Ýowap surnaý çaldy; adamlar saklandylar. Şondan soň olar ysraýyllary kowalamagy, olar bilen uruşmagy bes etdiler. 29 Abner adamlary bilen uzak gije Iordan deresinden ýöredi. Olar Iordan derýasyndan geçdiler; ertesi irden hem ýöräp, Mahanaýyma geldiler. 30 Ýowap Abneri kowalamagy bes edenden soň, adamlaryny toplady. Dawudyň adamlaryndan Asahelden başga-da on dokuzy kemdi. 31 Dawudyň adamlary Abnere goşulan benýaminlerden üç ýüz altmyş adamy öldürdi. 32 Olar Asaheli äkidip, Beýtullahamda – onuň öz kakasynyň gubry goýlan gümmeziň içinde jaýladylar. Soňra Ýowap adamlary bilen uzak gije ýol ýöräp, daň agaranda Hebrona geldi.
1 Şawul bilen Dawudyň adamlarynyň arasyndaky uruş uzaga çekdi. Dawut gitdigisaýy güýçlenýärdi, Şawulyňkylar bolsa barha ejizleýärdiler.
Dawudyň Hebronda doglan ogullary
2 Ine, şular Dawudyň Hebronda doglan ogullarydyr: Onuň ilkinji ogly ýizregelli Ahynogamdan bolan Amnondy. 3 Ikinjisi karmelli Nabalyň dul galan aýaly Abygaýyldan bolan Kilapdy, üçünjisi Geşur patyşasy Talmaýyň gyzy Magakadan bolan Abşalomdy. 4 Dördünjisi Hagytdan bolan Adonyýady, bäşinjisi Abytaldan bolan Şepatýady. 5 Altynjy ogly Egladan bolan Ýitregamdy. Dawudyň bu ogullarynyň hemmesi Hebronda doguldylar.
Abner Dawuda goşulýar
6 Şawul bilen Dawudyň kowum-garyndaşlarynyň arasyndaky uruş dowam edýärdi. Şawulyň kowmundan Abner barha güýçlenýärdi. 7 Şawulyň Ryspa atly bir gyrnagy bardy. Ryspanyň atasyna Aýa diýýärdiler. Bir gün Yşboşet Abnere: «Näme üçin kakamyň gyrnagy bilen ýatdyň?» diýdi. 8 Yşboşediň sözlerine Abneriň juda gahary gelip, oňa şeýle diýdi: «Näme sen meni Ýahudanyň tarapyna geçen bir köpek hasaplaýaňmy? Men bu günki güne çenli ataň Şawulyň nesline, onuň doganlaryna, dost-ýarlaryna wepaly bolup, seni Dawudyň eline düşmekden saklap gezdim. Şu aýal sebäpli bu gün sen maňa gara ýöňkejek bolýarmyň? 9–10 Reb Şawulyň elinden patyşalygy aljakdygyna, Dandan Beýerşeba çenli uzalýan Ysraýylda hem Ýahudada Dawudyň patyşalygyny berkarar etjekdigine ant içdi. Indi ol hakda aýdylany ýerine ýetirmesem, goý, Hudaý maňa-da şony, hatda ondanam beterini görkezsin». 11 Yşboşet Abnerden gorkansoň, oňa jogap gaýtaryp bilmedi. 12 Abner Hebronda oturan Dawuda çapar iberip: «Ýurt kimiňki? Gel, äht baglaşaly, tutuş Ysraýylyň seniň tarapyňa geçmegine menem goldaw bereýin» diýdi. 13 Dawut: «Bolýar, men seniň bilen äht edişeýin, ýöne bir şert bilen: meniň bilen görme-görşe geleniňde, Şawulyň gyzy Mikaly-da getirersiň, eger getirmeseň, meni görmersiň» diýdi. 14 Soňra Dawut: «Ýüz piliştliniň pürçügini berip alan aýalym Mikaly özüme gaýtaryp ber» diýen habar bilen Şawulyň ogly Yşboşede çapar gönderdi. 15 Yşboşet adam iberip, Mikaly onuň adamsy Paltyýelden yzyna aldy. Paltyýel Laýyşyň ogludy. 16 Adamsy ýolboýy aglap-eňräp, Mikaly Bahuryma çenli ugratdy. Abner «Öýüňe gaýt!» diýensoň, Paltyýel yzyna dolandy. 17 Abner ysraýyl ýaşulularyna şeýle sözler bilen ýüzlendi: «Köp wagtdan bäri siz Dawudyň özüňize patyşa bolmagyny isleýärsiňiz. 18 Indi islegiňizi amala aşyryň, sebäbi Reb: „Men Öz halkym Ysraýyly gulum Dawudyň üsti bilen piliştlilerden hem onuň ähli duşmanlaryndan halas ederin“ diýip, Dawuda aýdypdy». 19 Abner benýamin tiresi bilen hem gepleşdi. Soňra ähli ysraýyllaryň hem-de benýaminleriň islegini Dawuda ýetirmek üçin, ol Hebrona gitdi.
Abner Ýowabyň elinden ölýär
20 Abner ýigrimi adam bilen bile Hebrona Dawudyň ýanyna bardy. Dawut olar üçin meýlis gurady. 21 Abner Dawuda: «Men gideýin-de, tutuş Ysraýyly şa hezretleriniň ýanyna ýygnaýyn. Seniň öz göwün islegiňe görä şalyk sürmegiň üçin, goý, olar seniň bilen äht baglaşsynlar» diýdi. Dawut Abneri goýberdi, ol sag-salamat çykyp gitdi. 22 Ýowap Dawudyň adamlary bilen talaňçylykdan ýaňyja gaýdyp gelipdi. Olar köp olja alypdylar. Emma Abner Hebronda – Dawudyň ýanynda däldi, Dawut ony goýberipdi, ol sag-salamat çykyp gaýdypdy. 23 Ýowap tutuş goşun bilen bile geldi. Neriň ogly Abneriň patyşanyň ýanyna gelendigini, patyşanyň ony goýberendigini, onuňam sag-salamat çykyp gidendigini Ýowaba habar berdiler. 24 Ýowap patyşanyň ýanyna baryp: «Eden zadyň näme?! Öz aýagy bilen ýanyňa gelen Abneri näme üçin goýberdiň? 25 Sen Neriň ogly Abneri tanaýaň ahyryn! Ol seni aldamak üçin, nirä gidip-gelýäniňi, näme iş edýäniňi bilmek üçin gelendir» diýdi. 26 Ýowap Dawudyň ýanyndan çykansoň, Abneriň yzyndan çaparlar iberdi we ony Sira guýysyndan yzyna getirtdi. Emma Dawut mundan bihabardy. 27 Abner Hebrona gaýdyp gelende, Ýowap onuň bilen ikiçäk gepleşjek bolýan kişi bolup, ony derwezäniň iç tarapyna çekdi-de, içine urup öldürdi. Şeýdip, Abner Ýowabyň dogany Asaheliň ganyna galandygy üçin öldürildi. 28 Dawut bu habary eşidip: «Özümem, patyşalygymam Neriň ogly Abneriň gany üçin Rebbiň öňünde hiç wagt günäkär bolmarys. 29 Günä, goý, Ýowabyň hem onuň nesliniň boýnuna düşsün. Ýowabyň nesliniň arasynda iriň ýygnaýan ýaraly, pis açan ýa-da goltugy pişekli, gylyçdan ölýän ýa-da nana zar adamlar, goý, hemişe bolsun dursun» diýdi. 30 Şeýdip, Ýowap we onuň dogany Abyşaý Gibgonda bolan uruşda öz doganlary Asaheli öldüren Abneriň janyna kast etdiler. 31 Dawut Ýowap bilen onuň ýanyndaky ähli halka: «Ýakaňyzy ýyrtyp, jul geýiniň-de, Abneriň ýasyny tutuň» diýdi. Dawut patyşa onuň tabydynyň yzyndan ýöredi. 32 Abneri Hebronda jaýladylar. Onuň guburynyň başynda patyşa ses edip aglady, tutuş halk-da oňa goşuldy. 33 Patyşa Abner üçin agy aýtdy: «Akmaklarça ölmeli däldiň, Abner! 34 Gollaryň bagly däldi, Aýaklaryň gandally däldi! Emma zalymlaryň goluna düşen biri kimin heläk bolduň!» Abner üçin tutuş halk ýene-de aglady. 35 Soňra ähli halk Dawudyň ýanyna gelip, Gün batmazdan öň bir zatlar garbanmagy teklip etdiler. Emma Dawut: «Eger gün ýaşýança çörek iýsem ýa-da başga bir zat datsam, Hudaý maňa-da şony, hatda ondan-da beterini görkezsin» diýip ant içdi. 36 Tutuş halk Dawudyň bu bolşuny görüp, ony makullady. Patyşanyň edýän ähli işinden hoşal bolşy ýaly, halk bu gezek hem ondan hoşal boldy. 37 Neriň ogly Abneriň ölüminde Dawudyň eliniň ýokdugyna tutuş goşun we ähli ysraýyl halky şol gün göz ýetirdi. 38 Patyşa adamlaryna ýüzlenip: «Bu gün Ysraýylyň bir beginiň, bir beýik adamynyň ölendigini bilýäňizmi? 39 Hudaýyň başyma ýag çalnyp saýlan patyşasy bolsamam, mende bu gün güýç-gurbat ýok. Seruýanyň ogullary menden has güýçli. Ýamanlyk edeniň özüne-de Reb ýamanlyk görkezsin» diýdi.
Yşboşediň öldürilmegi
1 Hebronda Abneriň öldürilendigini eşidip, Şawulyň ogly Yşboşediň essi aýyldy, tutuş ysraýyl halkyna howsala aralaşdy. 2 Şawulyň ogly Yşboşediň hyzmatynda Bagana hem Rekap atly iki dogan bardy. Olar garakçy toparlaryň serkerdeleridiler. Olar benýamin tiresinden beýerotly Rimmonyň ogullarydylar. (Beýerot Benýamin topragynyň bir bölegi hasap edilýärdi. 3 Bir wagtlar öz topraklaryny taşlap, Gitaýyma gaçyp baran beýerotlylar häzire çenli hem ol ýerde gelmişek bolup ýaşap ýörler.) 4 Şawulyň ogly Ýonatanyň Mepiboşet diýen iki aýagy-da agsak bir ogly bardy. Ýizregelden Şawul bilen Ýonatanyň öldi habary gelende, ol bäş ýaşyndady. Enekesi juda howlukmaçlyk bilen alyp gaçyp barýarka, ony elinden gaçyrypdy. Şeýdip, çaganyň aýagyna şikes ýetipdi. 5 Yşboşet günortan dynç alýarka, Rimmonyň ogullary Rekap bilen Bagana günortanyň yssysynda onuň öýüne geldiler. 6–7 Bu iki dogan bugdaý almaga gelen kişiler bolup, Yşboşediň içine urdular. Bu, ine, şeýle bolupdy: Olar öýe girenlerinde, Yşboşet öz ýatýan otagynda uklap ýatyrdy. Olar onuň üstüne topuldylar-da, ony öldürip, kellesini kesip aldylar we ol ýerden çykyp gaçdylar. Soňra olar Araba jülgesi bilen uzak gije ýörediler. 8 Ol ikisi Yşboşediň kellesini Hebrona Dawudyň ýanyna getirip, oňa: «Ine, şu seniň janyňa kast etmekçi bolan duşmanyň Şawulyň ogly Yşboşediň kellesi! Bu gün Reb Şawuldan we onuň neslinden şa hezretleriniň aryny aldy» diýdiler. 9–10 Dawut beýerotly Rimmonyň ogullary Rekap bilen Bagana ýüzlenip: «Meni ähli bela-beterlerden goran Rebden ant içýärin, maňa biri Şawulyň öldi habaryny getiripdi we ol gowy habar getirendirin öýdüpdi. Ýöne men ony Ziklagda öldürdim. Getiren buşlugy üçin oňa şeýle „serpaý“ ýapylypdy. 11 Heý, onsoň siz – zalymlar bir bigünäni öz öýünde, öz düşeginde öldürersiňiz-de, sizi ýer ýüzünden ýok edip, onuň hununy sizden almarynmy?» diýdi. 12 Soňra Dawut nökerlerine emr etdi; nökerler olary öldürdiler we el-aýaklaryny kesip, göwrelerini Hebrondaky howdanyň üstünden asdylar. Yşboşediň kellesini bolsa äkidip, Hebronda Abneriň gubry goýlan gümmezde jaýladylar.
Dawut tutuş Ysraýyla patyşa bolýar
1 Ysraýylyň ähli tireleri Hebrona Dawudyň ýanyna baryp, oňa: «Biz seniň öz süýegiňden we teniňdendiris. 2 Öňlerem – Şawul patyşamyzka-da sen ysraýyl goşunyna serkerdediň. Reb saňa: „Meniň halkym Ysraýylyň çopany sen bolarsyň, Ysraýyla sen hökümdarlyk edersiň“ diýipdi» diýdiler. 3 Şeýdip, Ysraýylyň ähli ýaşululary Hebrona Dawudyň ýanyna ýygnandylar. Şol ýerde Rebbiň huzurynda Dawut patyşa olar bilen äht edişdi. Ysraýylyň ýaşululary Dawudyň başyna ýag çalyp, Ysraýyla patyşa bellediler. 4 Dawut patyşa bellenende, otuz ýaşyndady; ol kyrk ýyl patyşalyk etdi. 5 Dawut Hebronda Ýahudanyň üstünden ýedi ýyl, alty aý, Iýerusalimde oturyp, tutuş Ysraýyl bilen Ýahuda otuz üç ýyl patyşalyk etdi. 6 Dawut patyşa adamlaryny alyp, Iýerusalimde ýaşaýan ýabuslaryň üstüne ýöriş etdi. Ýabuslar Dawuda: «Sen bu ýere girip bilmersiň, hatda körlerdir çolaklaram seni yzyňa serpikdirip bilerler» diýýärdiler. Olar Dawut bu ýere girip bilmez diýip pikir edýärdiler. 7 Emma Dawut Siýon galasyny basyp aldy. Ol häzir «Dawut galasy» diýlip atlandyrylýar. 8 Dawut şol gün: «Kimde-kim ýabuslary öldürmekçi bolsa, käriziň içinden geçip, Dawudy ýigrenýän körlerdir çolaklaryň üstüne çozsun» diýdi. («Körlerdir çolaklar Hudaýyň öýüne girip bilmezler» diýen gep şondan galdy.) 9 Dawut galany eýeledi we ony «Dawut galasy» diýip atlandyrdy. Ol Millodan başlap, galanyň tutuş töweregini täzeden gurdy. 10 Dawut gitdigisaýy güýçlenýärdi, sebäbi Hökmürowan Hudaý Reb onuň bilendi. 11 Sur patyşasy Hiram Dawudyň ýanyna ilçiler bilen kedr agaçlaryny, agaç ussalarydyr köşk gurujy ussalary iberdi. Olar Dawut üçin köşk gurdular. 12 Şeýlelikde, Dawut özüni Rebbiň tutuş Ysraýylyň patyşasy hökmünde berkarar edendigine hem-de Öz halky Ysraýylyň hatyrasyna Onuň öz patyşalygyny beýgeldendigine düşündi. 13 Dawut Hebrondan gelenden soň, Iýerusalimde ýene-de gyrnaklardyr aýallar aldy. Olardan hem Dawudyň ogul-gyzlary boldy. 14 Onuň Iýerusalimde doglan çagalarynyň atlary şulardyr: Şammuwa, Şobap, Natan, Süleýman, 15 Ýybhar, Elişuwa, Nepek, Ýapyýa, 16 Elişama, Elýada, Elipelet. 17 Dawudyň tutuş Ysraýyla patyşalyga bellenilendigini eşidende, ähli piliştliler aýaga galyp, onuň gözlegine çykdylar. Dawut muny eşidip, çöldäki gala gitdi. 18 Piliştliler gelip, Rapa jülgesine ýaýradylar. 19 «Men piliştlileriň garşysyna çykaýynmy? Sen olary meniň elime berermiň?» diýip, Dawut Rebbe ýüz tutdy. Reb oňa: «Bar, piliştlileri şübhesiz seniň eliňe berjekdirin» diýdi. 20 Şeýlelikde, Dawut Bagalperasyma gelip, olary şol ýerde derbi-dagyn etdi. Ol: «Sil bentleriniň böwsülişi kimin, Reb-de duşmanlaryma meniň elim bilen zarba urdy» diýdi. Şol sebäpden hem bu ýere Bagalperasym diýen at dakyldy. 21 Dawut bilen onuň adamlary piliştlileriň taşlap giden butlaryny aldylar. 22 Piliştliler ýene gelip, Rapa jülgesine ýaýradylar. 23 Dawut Rebbe ýüz tutanda, Ol şeýle diýdi: «Olaryň öňünden çykma. Balzam agaçlary tarapdan gelip, olaryň ýeňsesinden ur. 24 Balzam agaçlarynyň başlaryndan aýak seslerini eşideniňde, taýýar bol, sebäbi bu piliştlileriň goşunyny derbi-dagyn etmek üçin, Men – Rebbiň seniň öňüňe düşdügimdir». 25 Dawut Rebbiň buýruşy ýaly etdi. Ol Gebadan Gezere çenli bolan aralykda piliştlileri gyrdy.
Äht sandygy Iýerusalime getirilýär
1 Dawut ýene-de Ysraýylyň men diýen adamlaryndan otuz müňüsini toplady. 2 Ol Hudaýyň äht sandygyny getirmek üçin, adamlary bilen bile Bagale Ýehuda galasyna gitdi. Sandyk keruplaryň ýokarsynda tagt guran Hökmürowan Reb diýip atlandyrylýar. 3 Olar Hudaýyň sandygyny täze araba ýükläp, baýyrlykda ýerleşýän Abynadabyň öýünden alyp çykdylar. Täze arabany Abynadabyň ogullary Uza bilen Ahýo sürüp barýardylar. 4 Uza Hudaýyň sandygynyň gapdalyndan, Ahýo bolsa sandygyň öňünden ýöräp barýardy. 5 Dawut we tutuş ysraýyl halky Rebbiň huzurynda bar güýçleri bilen serwi agajyndan edilen dürli saz gurallaryny: barbat, arfa, deprek, kimwaldyr kastanet çalyp tans edýärdiler. 6 Nakonyň harman jaýyna ýetenlerinde, olaryň öküzleri büdredi, Uza elini uzadyp, Hudaýyň sandygyndan tutdy. 7 Uza garşy Rebbiň gahary geldi. Biperwaýlyk edendigi üçin, şol ýerde Hudaý ony öldürdi. Uza şol ýerde Hudaýyň sandygynyň ýanynda jan berdi. 8 Dawut Rebbiň Uzany öldürendigi üçin gaharlandy. (Ol ýer şu güne çenli Peres Uza diýlip atlandyrylýar.) 9 Dawut şol gün Rebden gorkup: «Rebbiň sandygyny nädip meniň ýanyma getirip bolarka?» diýdi. 10 Şunlukda, Dawut Rebbiň sandygyny Dawut galasyna äkitmek islemedi. Ol sandygy Gat galasyndan bolan Obededomyň öýünde goýup gitdi. 11 Rebbiň sandygy üç aýlap Obededomyň öýünde durdy. Reb Obededomy we onuň tutuş hojalygyny ýalkady. 12 «Reb Obededomyň hojalygyny hem-de oňa degişli bolanlaryň ählisini Hudaýyň sandygy üçin ýalkady» diýip, Dawut patyşa habar berdiler. Dawut gidip, Hudaýyň sandygyny uly şatlyk bilen Obededomyň öýünden Dawut galasyna getirdi. 13 Rebbiň sandygyny göterijiler alty ädim ýöränden soň, Dawut bir öküz bilen semiz göläni gurbanlyk berdi. 14 Dawut zygyr matadan tikilen efot geýip, Rebbiň huzurynda bar güýji bilen joşup tans edýärdi. 15 Şunlukda, Dawut hem-de tutuş ysraýyl halky şatlyk bilen gygyryşyp, surnaý çalyp, Rebbiň sandygyny getirýärdiler. 16 Rebbiň sandygy Dawut galasyna getirilende, Şawulyň gyzy Mikal penjireden seretdi. Dawudyň Rebbiň huzurynda bökjekläp tans edişini görüp, ol öz ýanyndan Dawuda göwnüýetmezçilik bilen seretdi. 17 Olar Rebbiň sandygyny getirip, Dawudyň onuň üçin ýörite guran çadyrynyň içinde öz ýerinde goýdular. Soňra Dawut Rebbiň huzurynda ýakma hem salamatlyk gurbanlyklaryny berdi. 18 Ol ýakma hem salamatlyk gurbanlyklaryny berip bolandan soň, Hökmürowan Rebbiň adyndan halka pata berdi. 19 Aýal-erkek diýmän, ysraýyl halkynyň hersine bir çörek, bir bölek et hem-de kişmiş paýlady. Şondan soň tutuş jemagat öýüne dargady. 20 Dawut öz maşgalasyna pata bermek üçin gaýdyp gelýärkä, Şawulyň gyzy Mikal öňünden çykyp, oňa şeýle diýdi: «Bir bolgusyzyň utançsyzlyk bilen ýalaňaçlanyşy ýaly, öz emeldarlarynyň gyrnaklarynyň öňünde ýarym-ýalaňaçlanyp, gör, bu gün ysraýyl patyşasy özüne nähili hormat gazandy!». 21 Dawut Mikala şeýle diýdi: «Bu seniň ataňyň hem onuň nesliniň ýerine meni saýlan, meni Öz halky Ysraýyla hökümdar eden Rebbiň huzurynda boldy. Hawa, men Rebbiň huzurynda tans etjek. 22 Men özümi öňküdenem has kiçeldip, mertebämi peseltjek. Emma seniň diýýän gyrnaklaryň meni şöhrata beslärler». 23 Şawulyň gyzy Mikal bolsa dünýäden perzentsiz ötdi.
Hudaý Dawuda söz berýär
1 Dawut patyşanyň öz köşgünde ornaşan, Rebbiň ony daş-töweregindäki ähli duşmanlaryndan gorap, oňa rahat durmuş beren döwrüdi. 2 Şol günlerde patyşa Natan pygambere: «Seret, men-ä kedr agajyndan gurlan köşkde ýaşaýaryn, Hudaýyň sandygy bolsa bir çadyrda dur» diýdi. 3 Natan Dawuda: «Islän zadyňy ediber, sebäbi Reb seniň bilendir» diýdi. 4 Emma hut şol gije Natana Rebbiň sözi geldi: 5 «Bar, gulum Dawuda Reb şeýle diýýär diý: „Maňa mesgen tutar ýaly öý gurjak senmi? 6 Men ysraýyl halkyny Müsürden alyp çykan günümden bäri öýde mesgen tutmadym; çadyrymy ondan-oňa göçürip ýaşap ýördüm. 7 Tutuş Ysraýyl bilen bolan ýerlerimiň ählisinde Öz halkym Ysraýyla baştutanlyk etmegi buýran serdarlarymyň, heý, birinden: ‘Näme üçin Maňa kedr agajyndan öý gurmadyňyz?’ diýip soradymmy?“ 8 Indi sen Meniň gulum Dawuda Hökmürowan Reb ýene-de şeýle diýýär diý: „Men seni meýdanda goýun bakyp ýören ýeriňden alyp, Öz halkym Ysraýylyň hökümdary etdim. 9 Nirä gitseň ýanyňda boldum, öňüňdäki ähli duşmanlaryňy gyryp taşladym. Indi bolsa ýer ýüzündäki beýik adamlaryň ady kimin seniň adyňy belende göterjek. 10 Öz halkym Ysraýyl üçin bir ýer taýynlap, olary şol ýerde ýerleşdirjek. Şeýdip, olar öz ýerlerinde ýaşarlar. Mundan beýläk olaryň rahatlygy bozulmaz. 11 Halkym Ysraýyla serdarlar bellän döwrümden bäri sütem edişleri ýaly, betgylyk adamlar indi olara sütem etmezler. Men seni ähli duşmanlaryňdan gorap saklajak. Men-Reb seniň üçin öýi gurjakdygymy jar edýärin. 12 Peýmanyň dolup, ata-babalaryňa gowşanyňda, ýeriňe öz ogluňy, öz biliňden önen zürýadyňy tagta çykaryp, onuň patyşalygyny kuwwatlandyraryn. 13 Meniň üçin öýi ol gurar. Men onuň şalyk tagtyny baky berkarar ederin. 14 Men oňa Ata, ol bolsa Maňa ogul bolar. Günä gazanaýsa welin, ony atanyň ogluny taýak bilen jezalandyryşy ýaly, Men hem ony jezalandyraryn. 15 Ýöne Şawuly mahrum edişim ýaly, ony Öz sadyk söýgimden mahrum etmerin. 16 Seniň nesliň hem şalygyň Meniň öňümde baky berkarar bolar. Şalyk tagtyň baky dowam eder“». 17 Şeýlelikde, Natan tutuş bu aýanlygy, ýagny Rebbiň sözlerini Dawuda gürrüň berdi.
Dawudyň dogasy
18 Soňra Dawut gelip, Rebbiň huzurynda oturdy-da, şeýle diýdi: «Ýa Hökmürowan Reb, men kim, meni şeýle derejä ýetirer ýaly meniň maşgalam kim? 19 Ýa Hökmürowan Reb, bu zatlary hem az görýän ýaly, Sen Öz guluň nesliniň geljegi hakynda hem söz berdiň. Ýa Hökmürowan Reb, Sen ynsanlar bilen adatça şeýle iş salyşýaňmy?! 20 Men Saňa başga näme diýip bilerin?! Ýa Hökmürowan Reb, Sen Öz guluňy tanaýarsyň ahyryn! 21 Öz sözüňiň hatyrasyna, Öz göwün islegiňe görä bu beýik işi edip, guluňa bildirdiň. 22 Eý, Hökmürowan Reb, Sen beýiksiň! Saňa taý geljek ýokdur, Senden başga Hudaý ýok! Muny öz gulaklarymyz bilen eşitdik. 23 Ýer ýüzünde Seniň halkyň Ysraýyla taý geljek halk barmyka?! Öz halkym bolsun diýip, Sen ony Müsür gulçulygyndan halas etdiň, beýik hem aýylganç işler bilen Öz adyňy şöhrata beslemek üçin beýleki milletleri we olaryň hudaýlaryny olaryň öňünden kowup çykardyň. 24 Hemişelik Öz halkym bolsun diýip, halkyň Ysraýyly Özüň üçin ebedi halk etdiň. Ýa Reb, Sen olaryň Hudaýy bolduň. 25 Indi bolsa, Sen, ýa Beýik Hudaý, Öz guluň hem onuň nesli hakda aýdan sözüňi ebedi sakla-da, diýşiň ýaly et! 26 Goý, ynsanlar „Hökmürowan Reb Ysraýylyň Hudaýydyr“ diýip, Seniň adyňy ebedilik belende götersinler. Guluň Dawudyň nesli Seniň öňüňde kuwwatlansyn. 27 „Sebäbi, eý, Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb, Seniň nesliňi baky berkarar ederin“ diýip, guluňa Özüň aýan etdiň. Şoňa görä-de guluň Saňa ýüzlenip, şu dilegi okamaga milt etdi. 28 Ýa Hökmürowan Reb, Sen Hudaýsyň, Seniň sözleriň hakdyr. Şu ýagşylyklary guluňa Sen wada etdiň. 29 Öz huzuryňda ebedi galsyn diýip, guluňyň nesline pata bermek, goý, Saňa hoş görünsin! Sebäbi, ýa Hökmürowan Reb, muny Özüň söz berdiň. Seniň pataň bilen, goý, guluňyň nesli baky pataly bolsun!».
Dawudyň harby üstünlikleri
1 Birnäçe wagtdan soň Dawut piliştlilere zarba urup, olary özüne tabyn etdi. Ol Metekamma galasyny piliştlileriň elinden aldy. 2 Ol mowaplylary-da ýeňdi. Olary ýerde hatara ýatyryp, ölçeg ýüpi bilen ölçäp, böleklere böldi. Her üç bölegiň birini diri galdyryp, iki bölegini öldürip çykdy. Şeýdip diri galan mowaplylar Dawuda gul bolup, salgyt tölediler. 3 Soňra Dawut Perat derýasynyň töweregindäki agalygyny täzeden dikeltmek üçin giden Soba patyşasy Rehobyň ogly Hadadgezeri boýun egdirdi. 4 Dawut onuň bir müň ýedi ýüz sany söweş arabasyny hem-de ýigrimi müň esgerli pyýada goşunyny ýesir aldy. Ol atlaryň ýüz araba ýeter ýalysyny goýup, galanlaryny maýyp etdi. 5 Damaskda ýaşaýan aramlylar Soba patyşasy Hadadgezere kömege gelende, Dawut aramlylaryň ýigrimi iki müňüsini öldürdi. 6 Dawut Damaskda ýaşaýan aramlylaryň arasynda goşun bölümlerini ýerleşdirdi. Aramlylar Dawuda tabyn bolup, oňa salgyt tölediler. Dawudyň baran ýerinde Reb oňa ýeňiş getirýärdi. 7 Dawut Hadadgezeriň gullarynyň göterýän altyn galkanlaryny alyp, Iýerusalime getirdi. 8 Dawut patyşa Hadadgezeriň Beta hem-de Berotaý galalaryndan juda köp bürünç aldy. 9 Hamat şasy Togy Dawudyň Hadadgezeriň ähli goşunyny derbi-dagyn edendigini eşitdi. 10 Hadadgezer bilen urşup, ondan üstün çykmagy mynasybetli Dawut patyşany gutlamak hem-de hal-ahwal soraşmak üçin, Togy öz ogly Ýoramy Dawudyň ýanyna iberdi. Sebäbi Hadadgezer Togy bilen ýygy-ýygydan uruşýardy. Ýoram özi bilen kümüş, altyn hem bürünç sowgatlar äkitdi. 11–12 Dawut bu sowgatlary-da öz boýun egdiren ähli halklaryndan: edomlardan, mowaplardan, ammonlardan, piliştlilerden, amaleklerden hem-de Soba patyşasy Rehobyň ogly Hadadgezerden alan altyndyr kümüşleri bilen birlikde Rebbe bagyş etdi. 13 Duz jülgesinde on sekiz müň edomlyny öldürenden soň, Dawudyň meşhurlygy has artdy. 14 Ol Edomyň ähli ýerinde goşun bölümlerini ýerleşdirdi. Ähli edomlylar Dawuda tabyn boldular. Dawudyň giden ýerinde Reb oňa ýeňiş getirýärdi. 15 Şeýdip, Dawut tutuş Ysraýyla patyşalyk edýärdi. Ol tutuş halkyny adyllyk hem hakykat bilen dolandyrýardy. 16 Seruýanyň ogly Ýowap onuň goşunbaşysydy; Ahyludyň ogly Ýehoşapat – ýyl ýazgyçydy, 17 Ahytubyň ogly Sadok bilen Abýataryň ogly Ahymelek – ruhanydylar, Seraýa – kätipdi, 18 Ýehoýadanyň ogly Benaýa – keretler bilen peletleriň baştutanydy, Dawudyň ogullary bolsa ruhanydylar.
Dawut we Mepiboşet
1 Dawut: «Ýonatanyň hatyrasy üçin ýagşylyk ederim ýaly, Şawulyň neslinden galan barmyka?» diýip sorady. 2 Şawulyň neslinden Siba atly bir hyzmatkär bardy. Ony Dawudyň ýanyna çagyrdylar. Patyşa ondan: «Sen Sibamy?» diýip sorady. Siba: «Hawa, men şol guluň» diýip jogap berdi. 3 Patyşa ondan: «Şawulyň neslinden aman galan barmy? Hudaýyň hatyrasyna men oňa wepalylyk görkezjek» diýip sorady. Siba: «Ýonatanyň iki aýagy-da agsak bir ogly bar» diýip jogap berdi. 4 Patyşa ondan: «Ol nirede?» diýip sorady. Siba: «Ol Lodebarda, Emiýeliň ogly Makyryň öýünde» diýip jogap berdi. 5 Dawut patyşa Ýonatanyň ogluny Lodebardan, Emiýeliň ogly Makyryň öýünden getirtdi. 6 Ýonatanyň ogly, Şawulyň agtygy Mepiboşet Dawudyň ýanyna geldi. Ol ýere ýüzin düşüp, patyşa tagzym etdi. Dawut: «Mepiboşet!» diýdi. Ol: «Hawa, men şol guluň!» diýip jogap berdi. 7 Dawut oňa: «Gorkma, kakaň Ýonatanyň hatyrasyna men saňa ýagşylyk etjek. Ataň Şawulyň ähli ýerlerini saňa gaýtaryp berjek. Sen hemişe meniň saçagymdan naharlanarsyň» diýdi. 8 Mepiboşet oňa tagzym edip: «Men guluň öli bir it ahyryn, näme üçin sen maňa ýagşylyk edýäň?» diýdi. 9 Soňra patyşa Şawulyň hyzmatkäri Sibany çagyryp, oňa: «Şawula hem onuň nesline degişli bolan zatlaryň ählisini jenabyňyň agtygyna berendirin. 10 Sen ogullaryň we hyzmatkärleriň bilen ýeri onuň üçin bejerip, hasylyny ýygnarsyň, şonda ol jenabyňyň agtygynyň harajaty bolar, emma jenabyňyň agtygy Mepiboşet hemişe meniň saçagymdan naharlanar» diýdi. Sibanyň on bäş ogly bilen ýigrimi hyzmatkäri bardy. 11 Siba Dawut patyşa: «Şa hezretleriniň men guluna emr eden zatlarynyň ählisi berjaý ediler» diýdi. Mepiboşet edil Dawudyň öz ogullarynyň biri ýaly onuň saçagyndan naharlanýardy. 12 Mepiboşediň Mika atly ýaşajyk bir ogly bardy. Sibanyň öýünde ýaşaýanlaryň ählisi indi Mepiboşediň hyzmatkärleri boldular. 13 Mepiboşet Iýerusalimde ýaşaýardy, sebäbi ol hemişe patyşanyň saçagyndan naharlanýardy. Onuň iki aýagy-da çolakdy.
Dawut ammonlary hem-de amorlary derbi-dagyn edýär
1 Birnäçe wagtdan soň ammonlaryň patyşasy Nahaş ölüp, onuň ýerine ogly Hanun tagta çykdy. 2 Dawut: «Nahaş maňa wepaly boldy, men hem onuň ogly Hanuna wepaly bolaýyn» diýdi. Ony kakasy üçin çekýän hasratyndan köşeşdirmek üçin, Dawut onuň ýanyna birnäçe çaparlar ýollady. Dawudyň çaparlary ammonlaryň ýurduna baranda, 3 ammon begleri öz patyşasyna şeýle diýdiler: «Dawut saňa şu adamlary ataňyň hormaty üçin iberendir öýdýäňmi? Ol öz çaparlaryny galany basyp almak üçin, ony gözden geçirmäge iberendir». 4 Şonda Hanun Dawudyň çaparlaryny tutup, olaryň sakgallarynyň deň ýarysyny syrdyryp, geýimlerini syrtlaryna çenli ortasyndan kesdirip, yzlaryna ugratdy. 5 Bu hakda Dawuda habar berenlerinde, ol: «Sakgalyňyz ösýänçä, Ýerihoda boluberiň, soň gelersiňiz» diýen tabşyryk bilen olaryň öňünden adam iberdi, çünki olar gaty utanýardylar. 6 Dawudy özlerine duşman edendiklerine düşünip, ammonlar Beýtrehop bilen Sobadan aramlylaryň ýigrimi müň esgerini, Topdan on iki müň adamy hem-de Magaka patyşasyny müň adamy bilen bile hakyna tutdular. 7 Dawut muny eşidip, Ýowap bilen batyr esgerli tutuş goşuny olaryň garşysyna sürdi. 8 Ammonlar çykyp, galanyň derwezesiniň agzynda söweşmek üçin nyzama durdular. Emma Soba bilen Rehop galalaryndan gelen aramlylar we Topuň hem Magakanyň adamlary açyk meýdanda aýratyn nyzama durdular. 9 Özüniň hem arkasynda, hem öňünde söweşiň ýaýbaňlanandygyny gören Ýowap Ysraýylyň saýlama esgerlerini alyp, olary aramlylaryň garşysyna nyzama duruzdy. 10 Galan goşuny öz dogany Abyşaýyň eline berdi we olary ammonlaryň garşysyna nyzama duruzdy. 11 Ýowap: «Bardy-geldi aramlylar menden güýçli çykaýsalar, sen maňa kömege ýetişersiň; bardy-geldi ammonlar senden güýçli bolup çykaýsalar, onda men saňa kömege ýetişerin. 12 Mert bol, halkymyz üçin we Hudaýymyzyň galalary üçin dözümli söweşeli. Reb bolsa Öz islänini eder» diýdi. 13 Şeýdip, Ýowap hem onuň goşunlary aramlylara garşy söweşe girişdiler; duşmanlar Ýowapdan gaçdylar. 14 Aramlylaryň gaçanyny gören ammonlar Abyşaýdan gaçyp, gala girdiler. Şondan soň Ýowap ammonlar bilen söweşmesini bes edip, yzyna gaýtdy we Iýerusalime geldi. 15 Özleriniň ysraýyllardan ýeňlendiklerini gören aramlylar bir ýere toplanyşdylar. 16 Hadadgezer Peradyň aňyrsyndaky aramlylara habar ýollap, söweşe çykardy. Olar Hadadgezeriň goşunbaşysy Şobagyň baştutanlygynda Heýlam galasyna geldiler. 17 Dawut muny eşidip, ähli ysraýyllary toplap, Iordan derýasyndan geçdi we Heýlam galasyna geldi. Aramlylar Dawudyň garşysyna nyzama durdular we söweşe girişdiler. 18 Aramlylar ysraýyllaryň goşunyndan gaçdylar. Dawut olaryň ýedi müň söweş arabaly esgerlerini hem-de pyýada goşundan kyrk müň adamy öldürdi. Ol aramlylaryň goşunbaşysy Şobagy ýaralady; Şobap şol ýerde jan berdi. 19 Hadadgezere tabyn bolan hanlaryň ählisi özleriniň ysraýyllardan ýeňlendiklerine göz ýetirdiler; olar bilen ylalaşyk baglaşyp, olara boýun egdiler. Aramlylar hem mundan beýläk ammonlara kömek etmekden gorkdular.
Dawut bilen Batşeba
1 Ýaz paslynda, patyşalaryň ýörişe gidýän döwri Dawut öz nökerlerini, ähli ysraýyl goşunyny Ýowabyň ýolbaşçylygy astynda söweşe ýollady. Olar ammonlary kül-peýekun etdiler, Raba galasyny gabawa aldylar. Emma Dawut Iýerusalimde galypdy. 2 Bir gün agşamara Dawut düşeginden turup, köşgüň üçegine çykdy-da, gezim etmäge başlady. Şol wagt suwa düşünip duran bir aýala onuň gözi düşdi. Aýal diýseň görmegeýdi. 3 Aýalyň kimdigini bilmek islän Dawut onuň ýanyna adam iberdi. Iberilen gidip gelip, onuň Eligamyň gyzy, het halkyndan bolan Uryýanyň aýaly Batşebadygyny Dawuda habar berdi. 4 Dawut adamlaryna aýaly getirmegi buýurdy. Aýal Dawudyň ýanyna geldi. Dawut aýbaşydan ýaňy arassalanan Batşeba bilen ýatdy. Soňra aýal öýüne gaýtdy. 5 Aýal göwreli boldy we Dawuda: «Men göwreli» diýip habar ýollady. 6 «Het halkyndan bolan Uryýany meniň ýanyma iber» diýip, Dawut Ýowaba habar etdi. Ýowap Uryýany Dawudyň ýanyna iberdi. 7 Uryýa ýanyna gelende, Dawut ondan Ýowabyň we goşunyň hal-ýagdaýy, urşuň gidişi hakda soraşdyrdy. 8 Soňra ol Uryýa: «Öýüňe bar-da, dynjyňy al» diýdi. Uryýa patyşanyň köşgünden çykanda, onuň yzyndan patyşanyň sowgadyny hem äkitdiler. 9 Emma Uryýa öz jenabynyň ähli nökerleri bilen bile şa köşgüniň gapysynda ýatdy; öýüne gitmedi. 10 Onuň öz öýüne gitmändigini Dawuda habar berenlerinde, ol Uryýadan: «Sen ýaňyja ýoldan geldiň. Näme üçin öýüňe gitmediň?» diýip sorady. 11 Uryýa Dawuda: «Äht sandygy bilen ysraýyllardyr ýahudalar çadyrdakalar, jenabym Ýowapdyr onuň nökerleri meýdandakalar, men iýip-içmek we aýalym bilen ýatmak üçin öýüme gideýinmi? Seniň ömrüňden hem janyňdan ant içýärin, men beýle iş edip bilmerin» diýdi. 12 Dawut Uryýa: «Bu günem şu ýerde bol, ertir men seni yzyňa ugradaryn» diýdi. Şunlukda, Uryýa ol gün hem Iýerusalimde galdy. 13 Ertesi gün Dawut ony çagyryp, iýdirip-içirip serhoş etdi. Agşam Uryýa ýene-de öz öýüne gitmän, jenabynyň nökerleri bilen bile öňki ýatýan ýerine gitdi. 14 Ertesi irden Dawut Ýowaba hat ýazyp, Uryýadan iberdi. 15 Dawut hatynda şeýle ýazdy: «Uryýany söweşiň iň gazaply gidýän ýerinde goý-da, onuň ýanyndan aýryl. Goý, ol ýaralanyp ölsün». 16 Ýowap galany gabaw astynda saklap, gowy synlansoň, gaýduwsyz adamlaryň bar ýerini bilýärdi. Ol Uryýany şol ýerde goýdy. 17 Galanyň adamlary çykyp, Ýowap bilen söweşmäge başladylar. Dawudyň nökerlerinden birnäçesi öldi. Öldürilenleriň arasynda het halkyndan bolan Uryýa-da bardy. 18 Ýowap adam iberip, söweş baradaky maglumatlaryň ählisini Dawuda ýetirdi. 19 Ol çapara şeýle diýdi: «Söweş hakyndaky habarlaryň ählisini patyşa gürrüň berip bolanyňdan soň, 20 patyşa gazaba münüp: „Näme üçin gala beýle golaý bardyňyz? Olaryň sizi diwaryň üstünden oka tutjakdyklaryny bilmeýärmidiňiz näme? 21 Ýerubagalyň ogly Abymelegi bir aýalyň öldürendigini bilmeýärmidiňiz? Tebezde ol aýal diwaryň üstünden oňa degirmen daşyny zyňyp öldürmänmidi? Näme üçin diwara gaty golaý bardyňyz?“ diýäýse, şol wagt: „Siziň het halkyndan bolan guluňyz Uryýa hem öldi“ diýersiň». 22 Çapar gidip, Ýowabyň tabşyranlarynyň ählisini Dawuda gürrüň berdi. 23 Ol Dawuda şeýle gürrüň berdi: «Duşmanyň güýji biziňkiden agdyk eken. Olar biziň garşymyza meýdana çykdylar, emma biz derwezäniň agzyna çenli olaryň yzlaryndan kowduk. 24 Şonda ýaýçylar diwaryň üstünden seniň adamlaryňy oka tutdular; olaryň arasynda ölenleri hem boldy. Het halkyndan bolan guluňyz Uryýa hem şonda öldi». 25 Dawut çapara: «Ýowaba aýt, goý, bu iş üçin ol köp alada galmasyn; gylyç kä oňa deger, kä muňa. Galanyň üstüne hüjümi güýçlendirsinler-de, ony ýumursynlar. Şu sözler bilen ony ruhlandyr» diýdi. 26 Uryýanyň aýaly adamsynyň ölendigini eşidip, onuň ýasyny tutdy. 27 Ýas gutarandan soň, Dawut adam iberip, ol aýaly köşgüne getirtdi. Şeýdip, ol Dawudyň aýaly boldy. Ondan Dawudyň bir ogly boldy. Ýöne Dawudyň eden bu işi Rebbiň nazarynda nejislikdi.
Natan pygamberiň habary; Dawut eden işine ökünýär
1 Reb Dawudyň ýanyna Natan pygamberi iberdi. Ol Dawudyň ýanyna baryp, oňa şeýle diýdi: «Galalaryň birinde birisi baý, beýlekisi garyp bolan iki sany adam ýaşapdyr. 2 Baýyň süri-süri goýnudyr sygry bolupdyr. 3 Garybyň bolsa bar baýlygy ýeke-täk guzujygy eken. Ol ony satyn alyp, öz ýanynda çagalary bilen bile ulaldypdyr. Ol öz eýesi bilen bir tabakdan iýip, bir käseden suw içipdir. Garyp ony öz gujagynda ýatyrýan eken. Ol oňa edil öz gyzy ýaly seredipdir. 4 Günlerde bir gün ýaňky baý adamyň öýüne myhman gelipdir. Myhman üçin öz goýunlaryndan ýa-da sygyrlaryndan alyp soýmaga onuň gözi gyýman, hälki garybyň guzusyny alyp, şondan nahar taýýarlapdyr». 5 Baýa juda gahary gelip, Dawut Natana: «Rebden ant içýärin, bu adamyň başy ölümlidir. 6 Şeýle edendigi hem rehimsizligi üçin, ol guzyny dört esse edip gaýtarar» diýdi. 7 Natan Dawuda şeýle diýdi: «Şol adam – sen! Ysraýyl Hudaýy Reb şeýle diýýär: „Seni Ysraýyla patyşalyga saýlananam, Şawulyň elinden halas edenem Men. 8 Men saňa hojaýynyňyň hojalygyny berdim, aýallaryny gujagyňa saldym. Saňa ysraýyl bilen ýahuda halkyny hem berdim. Bulary az gören bolsaň, onda ýene-de köp zatlary bererdim. 9 Näme üçin sen Men-Rebbiň ýigrenýän işlerini etmek bilen, Meniň sözümi äsgermezlik etdiň? Het halkyndan bolan Uryýany söweşde gylyçdan geçirdip, onuň aýalyny özüňe aýal edindiň. Ony ammonlaryň gylyjy bilen öldürdiň. 10 Mundan beýläk gylyç müdimilik seniň nesliňiň depesinden düşmez. Sebäbi sen Meni äsgermediň we het halkyndan bolan Uryýanyň aýalyny özüňe aýal edindiň“». 11 Reb şeýle diýýär: «Saňa erbetligi öz öýüňden dörederin. Aýallaryňy öz gözüňiň alnynda eliňden alyp, ýakynyňa bererin. Ol ýakynyň gündiziň günortany aýallaryň bilen ýatar. 12 Sen bu işi gizlin etdiň, emma Men muny tutuş Ysraýylyň gözüniň alnynda, gündiziň günortany ederin». 13 Dawut Natana: «Men Rebbiň öňünde günä gazandym» diýdi. Natan Dawuda: «Reb seniň günäňi geçdi; sen ölmersiň. 14 Ýöne bu işi etmek bilen, sen Rebbi doly äsgermezlik etdiň, şol sebäpli senden doguljak çaga öler» diýdi. 15 Şondan soň Natan öýüne gitdi.
Dawudyň Batşebadan bolan çagasy ölýär
Reb Dawudyň Uryýanyň aýalyndan doglan ogluny urdy; çaga agyr keselledi. 16 Dawut çaga üçin Hudaýa ýalbardy, agyz bekledi, otagyna girip, bütin gijeler ýanyny ýere berip ýatdy. 17 Köşgüň ýaşululary gelip, ony ýerden galdyrmak islediler. Emma ol ne ýerinden turdy, ne-de olar bilen bile nahar iýdi. 18 Ýedinji gün diýlende, çaga ýogaldy. Dawudyň adamlary bu hakda oňa habar bermekden gorkdular. Olar: «Çaga heniz dirikä, ol biziň gepimize gulak asmady. Indi çaganyň ölendigini biz oňa nähili aýdarys? Özüne bir zat eder» diýip oýlandylar. 19 Ýöne Dawut adamlarynyň arasynda bir hyşy-wyşynyň bardygyny görüp, çaganyň ýogalandygyna düşündi. Ol adamlaryna: «Çaga ýogaldymy?» diýdi. Olar: «Hawa, ýogaldy» diýdiler. 20 Dawut ýerinden galdy, ýuwundy, üstüne atyr sepdi we geýimlerini çalşyrdy. Soňra Rebbiň öýüne gidip ybadat etdi. Soň öýüne gaýdyp geldi we naharlanjakdygyny aýtdy. Öňünde nahar goýdular, ol naharlandy. 21 Adamlary oňa: «Çaga dirikä, agyz beklediň we agladyň. Ol ýogalandan soň bolsa, turup naharlandyň. Bu näme etdigiň boldy?» diýdiler. 22 Dawut: «Çaga dirikä, agyz bekledim, agladym. Sebäbi men: „Kim bilýär, belki, Reb maňa rehim eder, çaga gutular“ diýip oýlanypdym. 23 Emma ol ýogalansoň, men näme üçin agyz bekläýin? Men ony yzyna getirip bilerinmi? Men onuň ýanyna giderin welin, ol indi meniň ýanyma gelmez» diýip jogap berdi.
Süleýmanyň dogulmagy
24 Dawut aýaly Batşeba göwünlik berdi we onuň bilen ýatdy. Batşeba bir ogul dogurdy; Dawut onuň adyna Süleýman dakdy. Reb çagany söýdi 25 we Rebbiň hatyrasy üçin, bu çaganyň adyna Ýedidýa dakylmalydygy hakda Natan pygamberiň üsti bilen habar iberdi. 26 Indi Ýowap ammonlaryň Raba galasynyň garşysyna uruşýardy. Ol şa galasyny basyp aldy. 27 Ýowap Dawuda: «Men Raba galasyna hüjüm edip, suw çeşmelerini eýeledim. 28 Indi sen goşunyň galan bölegini topla we galanyň çar tarapyndan çozup, ony basyp al. Bolmasa galany özüm basyp alaryn we ol meniň adym bilen atlandyrylar» diýip habar iberdi. 29 Dawut ähli goşuny toplap, Raba galasyna hüjüm edip, ony boýun egdirdi. 30 Dawut ammonlaryň patyşasynyň başyndan altyn täjini aldy; onuň agramy iki putdy, onuň ýüzüne gymmatbaha daş oturdylandy. Ony Dawudyň kellesine geýdirdiler. Dawut galadanam köp mukdarda olja-da aldy. 31 Galanyň halkyny bolsa Dawut galadan göçürip byçgy, demir kätmen hem-de palta bilen işlenilýän işlere ýa-da kerpiç işlerine goýdy. Ol ammonlaryň ähli galalarynda şeýle edenden soň, ähli goşun bilen bile Iýerusalime dolandy.
Amnon we Tamar
1 Aradan esli wagt geçdi. Dawudyň ogly Abşalomyň Tamar atly bir owadan uýasy bardy. Dawudyň başga bir ogly Amnon oňa aşyk boldy. 2 Öz öweý uýasy Tamara bolan yşk heserinden ýaňa gussa çekip, ol keselledi. Ol boý gyz bolansoň, oňa bir zat etmek Amnona kyn bolup görünýärdi. 3 Ýöne Amnonyň Ýonadap diýen bir dosty bardy. Ýonadap Dawudyň dogany Şimganyň ogludy. Ol juda mekir adamdy. 4 Ýonadap Amnona: «Eý şazada, gün-günden halyň perişan bolup barýa-la! Belki, munuň sebäbini maňa aýdarsyň?!» diýdi. Amnon oňa: «Doganym Abşalomyň uýasy Tamara aşyk boldum» diýdi. 5 Ýonadap oňa: «Kesellän bol-da, düşegiňe geçip ýat. Kakaň halyňy soramaga gelende, oňa: „Uýam Tamar gelip, meni naharlasyn. Ol öz ýanymda nahar taýýarlasyn. Onuň öz ýanymda nahar taýýarlanyny göräýeýin hem-de nahary onuň öz elinden iýäýeýin“ diýip aýt» diýdi. 6 Şunlukda, Amnon kesellän kişi bolup, düşegine geçip ýatdy. Patyşa halyny soramaga gelende, ol: «Uýam Tamar gelip, ýanymda tagamly kökeler bişirip bersedi, men onuň öz elinden iýsedim» diýdi. 7 Dawut: «Dogany Amnonyň öýüne barsyn-da, oňa nahar taýýarlasyn» diýip, Tamaryň yzyndan adam iberdi. 8 Tamar doganynyň öýüne bardy. Amnon düşekde ýatyrdy. Tamar hamyr ýugrup, ony ýaýdy, doganynyň ýanynda tagamly kökeler bişirdi. 9 Kökeleri tabaga saldy-da, getirip, onuň öňünde goýdy, ýöne ol iýmedi. Amnon: «Ýanymdakylaryň ählisi çyksyn» diýdi. Hemmeler onuň ýanyndan çykdylar. 10 Şonda Amnon Tamara: «Kökeleri ýatjak jaýyma elt, men ony öz eliňden iýjek» diýdi. Tamar bişiren tagamly kökelerini dogany Amnonyň ýatjak jaýyna alyp bardy. 11 Tamar kökeleri onuň ýanyna alyp gelende, Amnon oňa ýapyşyp: «Uýam, gel, bile ýataly-la!» diýdi. 12 Tamar oňa şeýle diýdi: «Ýok, dogan, namysyma degme! Ysraýylda munuň ýaly zat görlen däldir. Beýle nejis iş etme! 13 Beýle masgaraçylykdan soň men nirä giderin?! Senem Ysraýylyň binamyslarynyň biri bolup galarsyň. Gowusy, git-de, patyşa bilen gepleş. Ol meni senden gaýgyrmaz». 14 Ýöne Amnon oňa gulak asmagam islemän, ondan güýçli bolansoň, ony zorlady. 15 Şondan soň onda Tamara bolan güýçli ýigrenç döredi. Bu ýigrenç onuň öňki yşk heserinden-de has güýçlüdi. Amnon oňa: «Çyk!» diýdi. 16 Emma Tamar: «Ýok, dogan, kowmak bilen maňa edýän bu ýamanlygyň öňki eden ýamanlygyňdan hem uludyr» diýdi. Emma Amnon oňa gulak asmady. 17 Ol hyzmatkär ýigidini çagyryp: «Şu aýaly öýden çykar-da, gapyny ýap» diýdi. 18 Hyzmatkär ony öýden çykaryp, gapyny ýapdy. (Tamaryň egninde ýeňli uzyn köýnegi bardy. Ir döwürlerde şalaryň ýetişen gyzlary şeýle geýner ekenler.) 19 Tamar başyndan kül sowrup, egnindäki köýneginiň ýakasyny ýyrtdy. Elleri bilen başyny tutup, ýolboýy möňňürip aglap gitdi. 20 Dogany Abşalom oňa: «Saňa doganyň Amnon el urdumy? Häzirlikçe sesiňi çykarma, uýam, ol seniň doganyň. Munuň üçin özüňi horlama» diýdi. Şeýdip, Tamar dogany Abşalomyň öýünde ýalňyz ýaşaberdi. 21 Bolan işi eşidende, Dawut patyşanyň juda gahary geldi. 22 Uýasynyň namysyna degendigi üçin, Abşalom Amnony ýigrenýärdi. Ýöne ol Amnona ýagşydan-ýamandan hiç zat diýenokdy.
Abşalom ar alýar
23 Iki ýyldan soň Abşalom Efraýyma golaý bolan Bagalhasorda goýun gyrkdyrýardy. Ol patyşanyň ähli ogullaryny şol ýere çagyrdy. 24 Abşalom patyşanyň ýanyna gelip: «Guluň häzir goýun gyrkdyrýar. Özüňiz hem-de adamlaryňyz men guluň bilen bile gidäýseňiz» diýdi. 25 Emma patyşa oňa: «Ýok, oglum, hemmämiz gitmäli; biz saňa ýük bolarys» diýdi. Abşalom hernäçe ýalbarsa-da, Dawut gitmäge razy bolmady, ýöne oňa ak pata berdi. 26 Abşalom oňa: «Bolmasa, doganym Amnon gidäýsin» diýdi. Patyşa oňa: «Näme üçin ol seniň bilen gitmeli?» diýip sorady. 27 Emma Abşalom ýalbaryp, Amnony we beýleki ähli ogullaryny özi bilen ibermäge patyşany razy etdi. 28 Abşalom hyzmatkärlerine şeýle buýruk berdi: «Serediň, Amnon şerapdan serhoş bolanda, men: „Amnony uruň“ diýerin. Şonda siz ony öldürersiňiz. Gorkmaň. Size muny men buýurýandyryn. Gorkmaň, mert boluň!». 29 Abşalomyň adamlary Amnony buýrulyşy ýaly etdiler. Şanyň beýleki ogullary bolsa öz gatyrlaryna münüp gaçdylar. 30 Olar entek ýoldakalar, Dawuda: «Abşalom seniň ogullaryňyň ýekesini-de goýman, baryny öldüripdir» diýip habar berdiler. 31 Patyşa turup, ýakasyny ýyrtyp, ýer bagyrtlady. Onuň ýanyndaky adamlary-da ýakalaryny ýyrtdylar. 32 Emma Dawudyň dogany Şimganyň ogly Ýonadap: «Şa hezretleri: „Ogullarymyň baryndan dyndarypdyrlar“ diýip pikir etmesin. Öldürilen diňe Amnon. Bu Amnonyň öz uýasy Tamaryň namysyna degen gününden bäri Abşalomyň ýüregine düwen niýetidi. 33 Şoňa görä, goý, şa hezretleri ogullarynyň ählisi ölen ýaly bolup, özüni horlap oturmasyn. Diňe Amnon öldi» diýdi. 34 Abşalom gaçyp gidipdi. Dag tarapdaky Horonaýym ýolundan bir topar adamyň gelýändigine gözegçi nökeriň gözi düşdi. 35 Ýonadap patyşa: «Hanha, seret, guluňyň aýdyşy ýaly, ogullaryň gelýär» diýip, 36 sözüni soňlap-soňlamanka, şanyň ogullary gelip ýetdiler. Olar ses edip aglaşdylar. Patyşa bilen onuň adamlary-da gözýaş döküp aglaşdylar. 37 Abşalom gaçyp, Geşur patyşasy Ammyhudyň ogly Talmaýyň ýanyna gitdi. Dawut bolsa uzak wagtlap oglunyň ýasyny tutdy. 38 Geşura gaçyp baran Abşalom ol ýerde üç ýyl ýaşady. 39 Amnonyň ölüminden soň, köp wagtyň geçmegi bilen Dawut patyşa köşeşdi, ol indi Abşalomy yzarlajak hem bolmady.
Abşalom Iýerusalime gaýdyp gelýär
1 Patyşanyň Abşalom hakda pikir etmesini goýup bilmeýändigine Seruýanyň ogly Ýowap göz ýetirdi. 2 Ýowap Tekowa galasyna adam iberip, ol ýerden bir dana aýaly getirtdi. Ýowap aýala: «Ýas lybasyna girersiň-de, ýas tutýan kişi bolarsyň; atyr sepinmersiň, özüňi esli wagtdan bäri bir merhumyň ýasyny tutýan ýaly alyp bararsyň; 3 patyşanyň ýanyna baryp, meniň diýenlerimi oňa aýdarsyň» diýip, aýtmaly sözlerini onuň agzyna salyp berdi. 4 Tekowaly aýal patyşanyň huzuryna bardy-da, ýere ýüzin düşüp, oňa tagzym edip: «Kömek ediň, eý, şahym!» diýdi. 5 Patyşa: «Näme boldy?» diýip sorady. Aýal şeýle diýdi: «Wah, men bir äri ölen dul aýal. 6 Gyrnagyňyzyň iki sany ogly bardy. Bir gün olar meýdanda urşupdyrlar. Ol ýerde olary aralamaga adam bolmansoň, biri beýlekisini urup öldüripdir. 7 Indi tutuş tire gyrnagyňyza garşy çykyp: „Doganyny öldüreni biziň elimize ber, onuň özüni-de öldürip, ondan doganynyň ganyny aljak. Şeýdip, biz mirasdary-da öldürjek“ diýýärler. Şeýdip, olar ojagymyň galanja oduny-da söndürip, ýer ýüzünde adamymdan nam-nyşan galdyrmajak bolýarlar». 8 Patyşa aýala: «Bolýar, gidiber, men sen hakda perman bererin» diýdi. 9 Tekowaly aýal patyşa ýüzlenip: «Eý, şa hezretleri, günäsi meniň hem-de atamyň nesliniň boýnuna. Goý, şa hem-de onuň tagty günäden azat bolsun» diýdi. 10 Patyşa: «Eger biri bir zat diýäýse, meniň ýanyma alyp gel, hiç zat diýmez ýaly ederin» diýdi. 11 Aýal: «Goý, şa hezretleri öz Hudaýy Rebden ant içsin we öldürileniň hossary mundan beýläk adam öldürmesin, meniň oglumam diri galsyn» diýdi. Patyşa: «Rebden ant içýärin, ogluňa barmagyny batyran adam bolmaz» diýdi. 12 Aýal: «Ygtyýar etseňiz, şa hezretlerine gyrnagyňyzyň bir sözi bar» diýdi. Patyşa: «Aýt!» diýdi. 13 Aýal şeýle diýdi: «Onda näme üçin Hudaýyň halkyna garşy beýle işleri küýüňe getirýäň? Şanyň bu aýdýanlary onuň özüni ýazgarýar, sebäbi siz kowan adamyňyzy gaýtaryp getirmeýärsiňiz. 14 Dökülip, topraga siňip giden suw ýaly, ählimiz dünýäden öteris. Ýöne Hudaý jany almaz. Ol kowlanlary Özünden uzaklaşdyrmazlygyň alajyny tapýar. 15 Adamlar meni gorkuzansoň, şa hezretlerine şulary aýtmak üçin geldim. Men gyrnagyň: „Patyşa ýetireýin, belki, ol gyrnagynyň dilegini bitirer, 16 meni diňlär hem-de öz gyrnagyny we onuň ogluny Hudaýyň halkyna beren mülkünden mahrum etjek bolýanlaryň elinden halas eder, 17 şa hezretleriniň sözi meni köşeşdirer“ diýip pikir etdim. Sebäbi ol Hudaýyň perişdesi ýaly, ýagşyny-ýamany seljerýär. Goý, Hudaýyň Reb seniň bilen bolsun!» 18 Patyşa aýala bakyp: «Bir zat sorajak, ýöne menden hiç zat ýaşyrma!» diýdi. Aýal: «Aýdyberiň, şa hezretleri!» diýdi. 19 Patyşa: «Şu işlerde Ýowabyň eli-hä ýokdur-da?!» diýdi. Aýal: «Şa hezretleriniň ömri uzak bolsun! Patyşanyň aýdan zadyndan hiç kim saga-sola sowlup bilmez. Hut şa hezretleriniň aýdyşy ýaly, gyrnagyňy Ýowap iberdi we aýtmaly sözleriniň ählisini gyrnagyňyň agzyna ol salyp iberdi. 20 Guluň Ýowap muny ýagdaýy üýtgetmek üçin etdi. Ýöne şa hezretleri Hudaýyň perişdesi ýaly danadyr; ol ýer ýüzünde bolup geçýän ähli işleri bilýär» diýip jogap berdi. 21 Şondan soň patyşa Ýowaba: «Bolýar, men razy; bar, ýaş ýigidi – Abşalomy yzyna getir» diýdi. 22 Ýowap ýere ýüzin düşüp tagzym etdi we patyşa alkyş aýtdy. Soňra ol patyşa: «Eý, şa hezretleri, öz islegini berjaý edendigiňize görä, siziň nazaryňyzda rehim-şepagat tapandygyny men guluňyz bilýär» diýdi. 23 Şondan soň Ýowap Geşura gidip, Abşalomy Iýerusalime getirdi. 24 Patyşa: «Goý, ol öz öýüne gitsin, meniň gözüme görünmesin» diýdi. Şeýdip, Abşalom patyşanyň gözüne görünmän, öz öýüne gitdi.
Dawut Abşalomy bagyşlaýar
25 Görmegeýlikde Abşalom ýaly magtalýan adam tutuş Ysraýylda ýokdy. Depesinden dyrnagyna çenli onuň ýekeje-de kemi ýokdy. 26 Saçyny gyrkyp, (kellesine agram salýandygy üçin, ol her ýylyň ahyrynda saçyny gyrkardy) şanyň terezisi bilen onuň saçynyň agramy çekilip görlende, ol bäş ýüz mysgala ýeterdi. 27 Abşalomyň üç ogly bilen Tamar atly bir gyzy bardy. Tamar juda görmegeý boý gyzdy. 28 Abşalom Iýerusalimde iki ýyl ýaşady, ýöne şu döwrüň içinde ol ýeke gezegem patyşanyň gözüne görünmedi. 29 Ahyrsoňy Abşalom patyşanyň ýanyna ibermek üçin, Ýowaby öz ýanyna çagyrdy. Emma Ýowap gelmedi. Ol ikinji ýola onuň yzyndan adam iberdi, ýöne Ýowap bu gezek hem gelmedi. 30 Şondan soň Abşalom hyzmatkärlerine: «Ine, Ýowabyň ekin meýdany meniňki bilen ýanaşyk; onuň ol ýerde arpasy bar. Gidiň-de, şony otlaň» diýdi. Hyzmatkärler gidip, onuň ekin meýdanyny otladylar. 31 Ýowap Abşalomyň öýüne baryp, oňa: «Näme üçin hyzmatkärleriň meniň ekin meýdanymy otlapdyrlar?» diýdi. 32 Abşalom oňa şeýle jogap berdi: «Gelsin diýip, yzyňdan adam iberdim. „Meni Geşurdan näme üçin getirdiň? Ol ýerden gaýtmadyk bolsam, mundan gowy bolardy“ diýip aýtdyrmak üçin, seni patyşanyň ýanyna iberjekdim. Men häzir patyşanyň ýanyna gideýin. Eger günäkär hasaplasa, onda, goý, ol meni öldüräýsin!». 33 Şondan soň Ýowap patyşanyň ýanyna gidip, Abşalomyň sözlerini oňa ýetirdi. Patyşa Abşalomy çagyrdy. Ol patyşanyň huzuryna gelip, ýere ýüzin düşüp, oňa tagzym etdi. Patyşa Abşalomy ogşady.
Abşalom gozgalaň turuzýar
1 Şondan soň Abşalom bir söweş arabasyny, atlary hem-de öz öňünden ýörär ýaly elli adam taýýarlady. 2 Abşalom daň bilen turup, galanyň derwezesiniň golaýynda durardy. Eger kimdir biri haýsydyr bir dawany çözmek üçin, patyşanyň huzuryna barmak islese, Abşalom ony ýanyna çagyryp: «Haýsy galadan bolarsyň?» diýip sorardy. Gelen: «Guluň Ysraýylyň pylan tiresinden» diýerdi. 3 Abşalom: «Sen mamla, aýdýanyň hak, ýöne şanyň ýanynda seni diňläre adam ýok» diýip jogap bererdi. 4 Ol: «Ýurda diňe özüm häkim bolsadym! Men dawaly mesele bilen ýa-da başga bir iş bilen ýanyma gelenleriň ählisiniň işine adalatly serederdim» diýerdi. 5 Şeýle hem kimdir biri oňa tagzym etmek üçin golaýlaşmak islese, elini uzadyp ony bagryna basardy-da, ogşardy. 6 Abşalom höküm üçin şanyň ýanyna gelen her bir ysraýylly bilen şeýle ederdi. Şeýdip, ol ysraýyl halkyna özüni aldyrdy. 7 Dört ýyldan soň Abşalom Dawut patyşa: «Rugsat berseň, Hebrona gidip, Rebbe eden kasamymy ýerine ýetireýin. 8 Men guluň Aram ýurdunyň Geşur galasynda ýaşaýarkam, „Eger Reb meni Iýerusalime gaýtaryp eltse, men Oňa Hebronda sežde ederin“ diýip kasam edipdim» diýdi. 9 Patyşa oňa: «Arkaýyn gidiber» diýdi. Şeýdip, ol Hebrona gitdi. 10 Emma ol: «Surnaý sesini eşiden badyňyza: „Abşalom Hebronda patyşa boldy!“ diýip yglan edersiňiz» diýen habar bilen Ysraýylyň ähli tireleriniň arasyna gizlin çaparlar ýollady. 11 Iýerusalimden çagyrylan iki ýüz adam hem Abşalom bilen bile gitdi. Olar bolan işlerden bihabar bolansoň, ak göwün bilen Abşalomyň yzyna düşdüler. 12 Abşalom gurbanlyk berende, adam iberip, Dawudyň geňeşçisi giloly Ahytopeli çagyryp getirtdi. Güýçli dildüwşük boldy. Abşalomyň daşyna üýşýänleriň sany barha artýardy.
Dawut Iýerusalimden gaçýar
13 Bir çapar gelip: «Ysraýyllaryň ýüregi Abşaloma baglanypdyr» diýip, Dawuda habar berdi. 14 Dawut Iýerusalimde özi bilen bile bolan ähli adamlaryna: «Hany, boluň, gaçalyň! Ýogsam, bize Abşalomdan gutulma ýokdur. Howlukmasak, ol yzymyzdan ýetip, bizi tutar, başymyza bela getirer we galadakylary gylyçdan geçirer» diýdi. 15 Patyşanyň adamlary oňa: «Şa hezretleri näme islese, siziň gullaryňyz şoňa razy» diýdiler. 16 Şeýdip, patyşa tutuş maşgalasyny yzyna tirkäp, ýola çykdy. Ol on gyrnak aýalyny öýe seretmek üçin goýup gitdi. 17 Patyşa ähli adamlaryny alyp, ýola düşdi. Olar galanyň çetinde saklandylar. 18 Şanyň ähli adamlary onuň öňünden geçdiler. Ähli keretler, peletliler hem-de Gat galasyndan şanyň yzyna düşüp gaýdan alty ýüz adam onuň öňünden geçdiler. 19 Patyşa gatly Ytaýa şeýle diýdi: «Sen näme üçin bizden galman gelýärsiň? Yzyňa gaýt-da, täze patyşa bilen boluber. Sebäbi sen ýurdundan kowlan gelmişeksiň. 20 Seniň geleniň düýn dälmi, bu günem men seni özümiz bilen bile sergezdan edeýinmi? Onsoňam nirä barýanymy özümem bilemok. Sen gaýt, ildeşleriňi-de özüň bilen äkit. Reb size merhemet etsin hem wepalylyk görkezsin». 21 Emma Ytaý Dawut patyşa: «Rebden hem-de şa hezretlerinden ant içýärin; ha ölüm bolsun, ha ömür – parhy ýok, şa hezretleri nirede bolsa, guluňyz hem şol ýerde bolar» diýdi. 22 Dawut Ytaýa: «Bolýar, bar geç» diýdi. Ytaý ýanyndaky ähli adamlarydyr bala-çagalary bilen bilelikde geçdi. 23 Dawudyň adamlary geçip barýarka, tutuş ýurt nala çekip aglady. Patyşa tutuş goşuny bilen Kidron çaýyndan geçip, çöle tarap ýola düşdi. 24 Abýatar belende çykyp durdy, Sadok hem ähli lewiler bilen Hudaýyň Äht sandygyny göterip alyp barýardy. Adamlaryň bary galadan çykyp bolýança, olar Hudaýyň sandygyny ýerde goýdular. 25 Patyşa Sadoga şeýle diýdi: «Hudaýyň sandygyny yzyna gala äkit. Eger men Rebbiň nazarynda merhemet tapan bolsam, Ol meni ýene-de yzyma gaýtaryp getirer; sandygy hem onuň durýan ýerini görmek maňa ýene miýesser eder. 26 Emma Reb: „Men senden razy däl“ diýäýse, onda, ine, men; islänini edäýsin». 27 Patyşa Sadok ruhana şeýle diýdi: «Sen öňden görüjisiň! Ogluň Ahymagasy hem-de Abýataryň ogly Ýonatany ýanyňa al-da, Abýatar bilen bile sag-salamat gala gaýt. 28 Sizden bir habar alýançam, çölde – derýanyň saý ýerinde garaşaryn». 29 Şeýdip, Sadok bilen Abýatar Hudaýyň sandygyny göterip, yzyna Iýerusalime äkitdiler we özleri hem şol ýerde galdylar. 30 Dawut aglap-eňräp Zeýtun dagyna çykdy. Başynda örtügi bardy, aýaklary ýalaňaçdy. Onuň ýanyndakylaryň-da ählisiniň başlary örtülgidi, gidip baryşlaryna olaram aglaýardylar. 31 «Ahytopel Abşalomyň ýanynda – dildüwşüge gatnaşanlaryň arasynda» diýip, Dawuda habar berdiler. Dawut: «Ýa Reb, Ahytopeliň maslahatlaryny puja çykarmagyňy dileýärin» diýdi. 32 Dawut Hudaýa sežde edilýän belentligiň üstüne çykanda, onuň bilen duşuşmak üçin arky urugyndan ýakasyny ýyrtyp, başyndan gum sowran Huşaý diýen adam geldi. 33 Dawut oňa şeýle diýdi: «Eger meniň bilen bile gitseň, maňa ýük bolarsyň. 34 Sen gowusy gala git-de, Abşalomyň ýanyna baryp, kakasyna hyzmat edişiň ýaly, oňa-da hyzmat etjekdigiňi aýt. Şeýtseň, Ahytopeliň men babatdaky maslahatyny puja çykaryp bilersiň. 35 Ruhanylar Sadok bilen Abýatar hem şol ýerde seniň ýanyňda bolarlar. Şa köşgünden eşidenleriňi şolara aýdarsyň. 36 Sadogyň ogly Ahymagas bilen Abýataryň ogly Ýonatan hem şol ýerdedir. Şolaryň üsti bilen alan maglumatlaryňy maňa ýetirersiň». 37 Şeýdip, Dawudyň dosty Huşaý Iýerusalime geldi. Şol wagt Abşalom gala girip barýardy.
Dawut bilen Siba
1 Dawut belentlikden biraz daşlaşanda, Mepiboşediň hyzmatkäri Siba goşa eşeklere iki ýüz çörek, ýüz goşawuç kişmiş, ýüz goşawuç injir we bir meşik şerap ýükläp, Dawudyň öňünden çykdy. 2 Dawut patyşa oňa: «Bu zatlary näme üçin getirdiň?» diýdi. Siba: «Eşekler-ä patyşanyň maşgalasyna ulag bolar, çöreklerdir ir-iýmişler ýigitlere iýmit bolar, şeraby bolsa çöldäki argyn adamlar içerler» diýip jogap berdi. 3 Dawut: «Jenabyňyň agtygy nirede?» diýip sorady. Siba: «Ol Iýerusalimde. Ol: „Ysraýyl halky şu gün atamyň şalygyny maňa gaýtaryp bermeli“ diýýär» diýdi. 4 Dawut patyşa: «Mepiboşediň ähli zady indi seniňki» diýdi. Siba: «Saňa tagzym! Özüňiz merhemet ediň, eý, şa hezretleri!» diýdi.
Şimgi Dawudy näletleýär
5 Dawut patyşa Bahuryma gelende, Şawulyň garyndaşlaryndan Geranyň ogly Şimgi diýen adam ol ýerden çykdy. Ol gidip barşyna Dawuda sögünýärdi. 6 Şimgi Dawutdyr onuň nökerlerini daşlady. Ähli esgerleri hem patyşanyň janpenalary Dawudyň sagynda hem solunda durdular. 7 Şimgi: «Güm bol! Güm bol! Ganhor, deýýus! 8 Ýerine şa bolan adamyň Şawulyň garyndaşlarynyň tutuş ganyny Reb senden aldy. Ol şalygy ogluň Abşaloma berdi. Görýäňmi, öz pisligiňiň pidasy bolduň, sebäbi sen ganhor» diýip garganýardy. 9 Seruýanyň ogly Abyşaý patyşa garap: «Bu itiň maslygy näme üçin şa hezretlerine gargap dur? Ygtyýar beriň, kellesini aglaýyn» diýdi. 10 Patyşa bolsa: «Seruýanyň ogullary, bu siziň işiňiz däl, ol gargaýan bolsa, diýmek, Reb oňa „Dawuda garga“ diýendir. Şeýle bolsa, onuň edenine däl diýip biljek barmy?» diýdi. 11 Soňra Dawut Abyşaýa hem-de ähli adamlaryna: «Öz bilimden önen oglum kastyma çykansoň, bu benýaminden näme gowulyga garaşýaňyz?! Goý, gargasa gargabersin, oňa degmäň, sebäbi bu Rebbiň emridir. 12 Belki, Reb çekýän ezýetimi görüp, şu günki gargyşyň ýerine maňa bähbitlisini eder» diýdi. 13 Şeýdip, Dawut adamlary bilen öz ugruna gitdi. Baýryň etegi bilen, Dawudyň deňinden barýan Şimgi oňa gargaýardy, ony daşlaýardy, kesekleýärdi. 14 Patyşa bilen onuň ýanyndaky ýadap surnugan goşun Iordan derýasyna gelip, ol ýerde dynç aldylar. 15 Abşalom bilen tutuş ysraýyl halky Iýerusalime geldiler; Ahytopel hem olaryň ýanyndady. 16 Dawudyň dosty arky urugyndan bolan Huşaý Abşalomyň ýanyna baryp: «Patyşanyň ömri uzak bolsun! Patyşanyň ömri uzak bolsun!» diýdi. 17 Abşalom oňa: «Dostuňa wepalylygyň şumy seniň? Näme üçin dostuň bilen gitmediň?» diýdi. 18 Huşaý: «Ýok, Rebbiň we şu adamlaryň, hem-de tutuş Ysraýylyň saýlan adamynyň tarapynda boljak, şonuň ýanynda galjak. 19 Üstesine-de, men kime hyzmat etmeli? Onuň ogluna dälmi? Kakaňa nähili hyzmat eden bolsam, saňa-da şonuň ýaly hyzmat ederin» diýdi. 20 Abşalom Ahytopele ýüzlenip: «Hany, maslahat beriň, biz näme etmeli?» diýdi. 21 Ahytopel: «Kakaňyň öýe seretmek üçin goýup giden gyrnak aýallary bilen ýat. Şeýtseň, özüňi kakaňa duşman edendigiňi tutuş Ysraýyl eşider we seniň tarapyňdakylaryň goluna kuwwat berer» diýdi. 22 Şeýlelikde, üçegiň ýokarsynda Abşalom üçin çadyr gurdular. Abşalom bütin Ysraýylyň gözüniň alnynda kakasynyň gyrnak aýallarynyň ýanyna girdi. 23 Şol döwürde Ahytopeliň berýän maslahaty Hudaýdan soralan maslahat hasap edilerdi. Ahytopeliň ähli maslahaty Dawut bilen Abşalomyň ikisi üçinem şeýledi.
Huşaý Abşalomy aldawa salýar
1 Ahytopel Abşaloma şeýle diýdi: «Ygtyýar et, on iki müň adamy saýlaýyn-da, şu gije Dawudyň yzyndan kowalaýyn. 2 Ýadap gurbatdan düşen wagty men onuň üstüne çozup, ony howsala salaýyn. Ýanyndaky ähli goşun gaçar, men diňe patyşanyň özüni öldürerin. 3 Ýaş gelniň öz adamsynyň öýüne gelşi ýaly, ähli halkyň saňa tarap öwrülmegi üçin, seniň şol ideýän adamyň öldürilmegi wajypdyr. Şonda bütin halk parahatçylykda bolar». 4 Maslahat Abşaloma-da, Ysraýylyň ähli ýaşulularyna-da ýarady. 5 Abşalom: «Arky urugyndan bolan Huşaýy-da çagyr, onam diňläli, näme diýýär» diýdi. 6 Huşaý gelende, Abşalom oňa: «Ahytopeliň maslahat-a, ine, şeýle. Şonuň diýeni bilen bolubermelimi ýa özüň bir maslahat berýäňmi?» diýdi. 7 Huşaý: «Ahytopeliň bu gezekki beren maslahaty gowy maslahat däl» diýip, 8 ýene sözüni dowam etdi: «Kakaňyň hem-de onuň adamlarynyň batyr ýigitlerdigini bilýänsiň. Olar sährada çagasyny elinden aldyran aýy ýaly ýowuz boldular. Üstesine-de, ataň tejribeli urşujydyr. Ol gijäni goşunyň arasynda geçirmez. 9 Häzir ol bir gowakda ýa-da başga bir ýerde gizlenendir. Ilkinji hüjümde biziňkilerden öleni bolaýsa, onda ony eşidenler: „Abşalomyň yzyna düşenler gyrlypdyr“ diýerler. 10 Şonda arslan ýürek gaýduwsyz batyram gorkudan ýaňa pagyş-para erär, sebäbi kakaňyň batyr ýigitdigini, onuň ýanyndakylaryň-da gaýduwsyzdygyny tutuş Ysraýyl bilýär. 11 Şoňa görä meniň maslahatym şeýle: Dandan Beýerşeba çenli ähli ysraýyllar deňiz kenarynyň çägeleriçe köplükde seniň ýanyňa toplansyn. Söweşde olara özüň baştutanlyk et. 12 Biz ony nirede bolsa-da tapyp, ýere çyg düşüşi ýaly bolup, onuň üstüne dökülmelidiris. Şonda onuň ne özi aman galar, ne-de ýanyndakylar. 13 Eger-de ol gala tarap çekiläýse, onda ähli ysraýyllar ýüp getirerler we ol ýeriň iň soňky çaglyna çenli, galany jülgä çekeris». 14 Abşalom bilen ähli ysraýyllar: «Arky urugyndan bolan Huşaýyň maslahaty Ahytopeliň maslahatyndan gowy» diýdiler. Sebäbi Reb Abşalomy heläkçilige duçar etmek üçin, Ahytopeliň oňat maslahatyny puja çykarmak kararyna gelipdi.
Huşaý Dawudy habardar edýär
15 Huşaý ruhanylar Sadok bilen Abýatara şeýle diýdi: «Abşaloma hem-de ysraýyl ýaşulularyna Ahytopel şeýle maslahat berdi, men hem beýle maslahat berdim. 16 Indi haýal etmän, adam iberiň-de, Dawuda şu habary ýetiriň: „Şu gije çölde – derýanyň saý ýerinde galman, aňry tarapa geçmese, patyşanyň özi-de, ýanyndaky tutuş goşun-da heläk bolar“». 17 Göze ilmezlik üçin gala girip bilmeýändiklerine görä, Ýonatan bilen Ahymagas Enrogelde garaşýardylar. Bir gyrnak gelip, olara habar berýärdi, olar bolsa gidip, Dawuda aýdýardylar. 18 Emma bir gezek bir ýetginjek olary görüp, Abşaloma habar berdi. Ýonatan bilen Ahymagas haýal etmän gidip, Bahurymda biriniň öýüne bardylar. Şol adamyň howlusynda bir guýusy bardy; olar şol guýynyň içine girdiler. 19 Hojaýynyň aýaly guýynyň agzyny örtgi bilen örtdi-de, üstüne däne serdi; ol ýerde hiç zat bilner ýaly bolmady. 20 Abşalomyň adamlary ol aýalyň öýüne gelip, ondan Ahymagas bilen Ýonatanyň nirededigini soradylar. Aýal olara: «Olar arykdan geçdiler» diýip jogap berdi. Gözleýänler ol ikisini gözläp tapmandan soň, Iýerusalime dolandylar. 21 Ýaňkylar gidenden soň, ol ikisi guýudan çykyp gitdiler-de, Dawut patyşany habardar etdiler. Olar Ahytopeliň Dawudyň garşysyna eden maslahatyny aýdyp, Dawuda: «Bol, basymrak, suwdan geçip, ötägit» diýdiler. 22 Şondan soň Dawut bilen onuň ýanyndaky goşun Iordan derýasyndan geçdiler. Daň saz berýänçä, olar derýadan doly geçip gutardylar. 23 Öz maslahatynyň ýer tutmandygyny gören Ahytopel eşegini gaňňalady-da, öz galasyna, öýüne gitdi. Baryp, maşgalasyna wesýet edenden soň bolsa özüni asdy. Ony kakasynyň gubry goýlan gümmezde jaýladylar. 24 Abşalom Ysraýylyň ähli adamlaryny ýanyna alyp, Iordan derýasyndan geçende, Dawut Mahanaýyma barypdy. 25 Abşalom Amasany Ýowabyň ýerine goşunbaşy edip goýdy. Amasa Ýytra diýen bir ysraýylyň ogludy. Ýytra Ýowabyň ejesi, Seruýanyň aýal dogany, Nahaşyň gyzy Abygaýyla öýlenipdi. 26 Ysraýyllar bilen Abşalom Gilgatda düşlediler. 27 Dawut Mahanaýyma baranda, ammonlaryň Raba galasyndan Nahaşyň ogly Şoby, lodebarly Emiýeliň ogly Makyr, Rogelimden gilgatly Barzyllaý dagy 28 Dawut bilen onuň ýanyndaky adamlaryna ýorgan-düşek, gap-çanak, toýun gaplar, hurşluk üçin bugdaý, arpa, un, gowurga, noýba, mäş, 29 bal, süzme, goýun etini, sygyr süýdünden edilen peýnir getirdiler. Sebäbi olar goşunyň çölde aç-suwsuz hem ýadawdygyny aýdypdylar.
Abşalomyň öldürilmegi
1 Dawut ýanyndaky adamlary toplap, olary gözden geçirdi, olara ýüzbaşylardyr müňbaşylar belledi. 2 Ol goşuny üç topara böldi: bir topara Ýowap, bir topara Seruýanyň ogly, Ýowabyň dogany Abyşaý, üçünji topara bolsa gatly Ytaý baştutanlyk edýärdi. Patyşa özüniň hem olaryň ýanlarynda boljakdygyny olara aýtdy. 3 Emma halk oňa: «Ýok, sen gitme, sebäbi eger biz gaçaýsak, olar bize ähmiýet bermezler. Ýarymyz gyrylaýanda-da, olar bize üns berip durmazlar. Sen biziň on müňümize barabarsyň, bize galadan kömek etseň, has gowy bolar» diýdi. 4 Patyşa olara: «Siz nämäni isleseňiz, şony ederin» diýdi. Patyşa derwezäniň ýanynda durdy; tutuş goşun ýüz-ýüzden, müň-müňden düzülip, galadan çykdy. 5 «Meniň hatyrama ýaş ýigit Abşalomy gorap saklaň» diýip, patyşa Ýowaba, Abyşaýa hem-de Ytaýa buýruk berdi. Abşalom barada şanyň baştutanlaryna beren bu buýrugyny bütin goşun eşitdi. 6 Goşun Ysraýyl bilen uruşmak üçin meýdana çykdy. Söweş Efraýym tokaýynda boldy. 7 Ysraýyllar Dawudyň adamlaryndan ýeňildiler. Şol gün uly gyrgynçylyk bolup, ýigrimi müň adam gyryldy. 8 Söweş ýurduň ähli ýerini gurşap aldy. Ol gün tokaý sebäpli ölenler gylyçdan ölenlerden köp boldy. 9 Abşalom Dawudyň adamlaryna duýdansyz sataşdy. Ol gatyr münüp gelýärdi. Gatyr uly bir dub agajynyň aşagyndan geçende, Abşalomyň kellesi agajyň şahalaryna ilişdi. Ol ýer bilen gögüň arasynda asylyp galdy, gatyr onuň aşagyndan sypyp gitdi. 10 Bir adam ony görüp: «Abşalom dub agajyndan asylyp galypdyr» diýip, Ýowaba habar berdi. 11 Ýowap oňa: «Gören bolsaň, näme üçin ony şol ýeriň özünde urup ýere ýazmadyň? Meniň özüm saňa on kümüş teňňe bilen bir kemer bererdim» diýdi. 12 Emma ol adam Ýowaba şeýle diýdi: «Müň kümüş berselerem, patyşanyň ogluna el galdyrmazdym, sebäbi patyşa: „Meniň hatyrama ýaş ýigit Abşalomy goraň“ diýip, saňa, Abyşaýa hem-de Ytaýa buýruk berendigini öz gulagymyz bilen eşitdik. 13 Ikinji bir tarapdan, eger men haýynlyk edip, ony öldüren bolsam, (patyşadan ýaşyryn galjak zat barmy?), onda seniň özüňem meni ýazgarardyň». 14 Ýowap: «Men seniň bilen beýdip, wagt ýitirip durup bilmerin» diýdi-de, üç sany naýza alyp, heniz dubda sallanyp duran diri Abşalomyň ýüreginden geçirdi. 15 Ýowabyň ýaragyny göterýän on nökeri Abşalomy ara alyp, urup öldürdi. 16 Ýowap adamlaryny söweşden saklamak üçin, surnaý çaldy. Onuň adamlary ysraýyllary kowalamaklaryny bes edip gaýdyp geldiler. 17 Soňra Abşalomyň jesedini alyp, tokaýdaky çuň garyma taşladylar we üstüne ullakan edip, daş üýşürdiler. Ysraýyllaryň ählisi dargaşyp, öýli-öýüne gaçyp gitdiler. 18 Abşalom: «Meniň adymy ýatladar ýaly yzymda galjak oglum ýok» diýip, heniz dirikä, Patyşa jülgesinde özi üçin bir sütün dikipdi we oňa öz adyny dakypdy. (Oňa häzir hem Abşalomyň ýadygärligi diýilýär.)
Dawut Abşalomyň ölendigini eşidýär
19 Sadogyň ogly Ahymagas: «Ylgaýyn-da, Rebbiň patyşany duşmanlarynyň elinden halas edendigini oňa buşlaýyn» diýdi. 20 Ýowap oňa: «Bu gün buşlamak gerek däl. Buşluk habary bu gün däl-de, başga bir gün äkidersiň, sebäbi şanyň ogly öldi» diýdi. 21 Ýowap efiopiýaly bir adama: «Bar, näme gören bolsaň, patyşa habar ber» diýdi. Efiopiýaly oňa tagzym etdi-de, ylgady. 22 Sadogyň ogly Ahymagas ýene Ýowaba: «Näme bolsa, şol bolsun, efiopiýalynyň yzyndan menem ylgaýyn» diýdi. Ýowap: «Sen näme üçin onuň yzyndan ylgajak, oglum?! Saňa buşlara zat ýog-a» diýdi. 23 Ol ýene: «Her niçigem bolsa, menem ylgaýyn» diýdi. Ýowap: «Bolýar, bar ylga!» diýdi. Ahymagas düzlük bilen ylgap, efiopiýalydan ozup geçdi. 24 Dawut şäher derwezesiniň içki hem daşky gapylarynyň arasynda otyrdy. Şol wagt gözegçi derwezehananyň ýokarsyna, diwara çykyp seretdi we kimdir biriniň ylgap gelýändigini gördi. 25 Gözegçi gygyryp, muny patyşa habar berdi. Patyşa: «Eger ol ýeke bolsa, buşluk getirýändir» diýdi. Ol barha golaýlaşýardy. 26 Soňra gözegçi ýene bir adamyň ylgap gelýändigini gördi. Ol: «Seret, ýene bir adam ylgap gelýär!» diýip, derwezebana gygyrdy. Patyşa: «Ol-da buşluk getirýändir» diýdi. 27 Gözegçi: «Öňden gelýäniň ylgaýşy Sadogyň ogly Ahymagasyň ylgaýşyna çalym edýär» diýdi. Patyşa: «Ol gowy adam, gowy habar bilen gelýändir» diýdi. 28 Ahymagas patyşa: «Sag-salamatlyk!» diýip gygyrdy. Soňra ol ýere ýüzin düşüp, patyşa tagzym edip: «Hudaýyň Rebbe alkyş bolsun, Ol şa hezretlerine el galdyranyň almytyny berdi» diýdi. 29 Patyşa: «Ýaş ýigit – Abşalom sag-salamatmy?» diýdi. Ahymagas: «Ýowap guluňy iberende, bir galmagal-a bardy, ýöne onuň nämedigini bilmedim» diýdi. 30 Patyşa: «Bir gyra çekil-de, şol ýerde dur» diýdi. Ol bir gyra çekilip durdy. 31 Soňra efiopiýaly geldi. Ol: «Şa hezretleri, buşluk! Çünki garşyňa çykanlaryň hemmesiniň elinden Reb seni halas etdi» diýdi. 32 Patyşa oňa: «Ýigdekçe – Abşalom sag-salamatmy?» diýdi. Efiopiýaly: «Şa hezretleriniň duşmanlarynyň oňa zyýan ýetirmek üçin, garşysyna çykanlaryň ählisiniň başyna şol ýigidiň güni gelsin» diýdi. 33 Patyşa sandyr-sandyr edip, derwezäniň üstündäki otaga çykyp aglady. Ol gelýärkä: «Wah, oglum, Abşalom! Jan oglum! Eý, jan oglum, Abşalom! Seniň ýeriňe men ölen bolsam bolmaýarmy, wah, jan oglum, jan oglum!» diýip aglaýardy.
Ýowap Dawuda käýeýär
1 «Patyşa Abşalom üçin aglap, onuň ýasyny tutýar» diýip, Ýowaba habar berdiler. 2 Ol günki ýeňiş tutuş goşun üçin ýasa öwrüldi. Sebäbi şol gün goşun patyşanyň öz ogly üçin hasrat çekýändigini eşitdi. 3 Şol gün Dawudyň esgerleri edil uruşdan gaçan ýaly bolşup, utanşyp ýuwaşlyk bilen gala girdiler. 4 Patyşa ýüzüni aşak salyp: «Wah, oglum, Abşalom! Jan oglum, jan oglum, Abşalom!» diýip, gaty sesi bilen möňňürip aglaýardy. 5 Ýowap patyşanyň öýüne gelip, oňa şeýle diýdi: «Sen bu gün özüňiň, ogul-gyzlaryňyň, aýallaryňdyr gyrnaklaryňyň janyny halas eden esgerleriňiň ýüzüni ýere saldyň. 6 Sebäbi özüňi ýigrenýänleri söýüp, özüňi söýýänleri ýigrendiň. Sen goşunbaşylaryňdyr esgerleriňiň özüň üçin hiç kimdigini bu gün ap-aýdyň etdiň. Eger-de Abşalom diri galyp, biziň ählimiz ölen bolsak, onda seniň şatlanjak ekeniňdigine men anyk göz ýetirdim. 7 Indi bar-da, öz adamlaryň bilen mylakatly gepleş, Rebden ant içýärin, eger gitmeseň, şu gije ýanyňda bir adamam galmaz. Bu bolsa seniň üçin ýaşlygyňdan tä häzire çenli gören ýamanlyklaryňyň baryndan beter bolar». 8 Patyşa turdy-da, derwezäniň agzyna baryp oturdy. Muny tutuş goşuna habar berdiler. Ähli goşun patyşanyň huzuryna geldi.
Dawut Iýerusalime dolanýar
Şol wagt ysraýyllaryň ählisi öz öýlerine gaçyp gitdiler. 9 Ysraýyl tireleriniň ählisi: «Dawut bizi duşmanlarymyzyň elinden we piliştlilerden halas etdi. Ol Abşalom zerarly ýurtdan gaçdy. 10 Başyna ýag çalyp, özümize patyşa goýan Abşalomymyz-a uruşda öldi. Indi patyşany yzyna getirmek barada näme üçin dil ýarmaýarsyňyz?» diýip, özara jedelleşýärdiler. 11 Dawut patyşa Ýahudanyň ýaşulularyna aýtmak üçin, Sadok bilen Abýatar ruhanydan şeýle habar iberdi: «Patyşany öýüne gaýtaryp getirmekde, soňa galasyňyz gelýärmi? Tutuş Ysraýylyň aýdanlary patyşa ýetdi. 12 Siz meniň garyndaşlarym, biz öz süýegiňden we teniňdendiris. Şonda-da patyşany öýüne gaýtaryp getirmekde, soňa galasyňyz gelýärmi?» 13 Amasa bolsa şu sözlerimi aýdyň: «Sen meniň öz süýegimden we tenimden dälmi näme? Eger şu pursatdan başlap, Ýowabyň ýerine meniň goşunbaşym bolmasaň, goý, Hudaý maňa-da şony, hatda ondan beterini görkezsin». 14 Şeýlelikde, Amasa bir adam ýaly edip, ýahudalaryň ählisiniň köňlüni özüne baglady. Olar: «Ähli adamlaryňam al-da, gel» diýip, patyşa habar ýolladylar. 15 Şeýdip, patyşa yzyna, Iordana dolanyp geldi. Ýahudalar ony garşylamak hem-de Iordan derýasyndan geçirmek üçin Gilgala geldiler. 16 Bahurymdan benýaminli Geranyň ogly Şimgi, Dawut patyşany garşylamak üçin, ýahudalar bilen howlugyşyp eňip gelýärdiler. 17 Onuň ýanynda Benýaminden müň adam bardy. Şawulyň maşgalasynyň hyzmatkäri Siba on bäş ogluny hem-de ýigrimi hyzmatkärini ýanyna alyp, patyşanyň öňünden Iordan derýasyndan geçdi. 18 Olar patyşanyň öý-içerisini geçirmek üçin we onuň huzurynda islän zadyny berjaý etmek üçin, derýanyň saý ýerinden geçdiler. Patyşa Iordan derýasyndan geçen badyna, Geranyň ogly Şimgi onuň öňünde tagzym edip, 19 şeýle diýdi: «Jenabym, meni günäli hasaplamaň we şa hezretleriniň Iýerusalimden çykan güni öz guluňyzyň eden ýamanlygyny ýatlamaň, ony göwnüňize almaň. 20 Sebäbi men guluňyz özümiň günäkärdigimi bilýärin. Şoňa görä-de, men şu gün Ýusubyň nesillerinden ilkinji bolup, siz şa hezretlerini garşylamaga geldim». 21 Seruýanyň ogly Abyşaý: «Näme üçin Şimgi öldürilmeli däl, ol Rebbiň seçip saýlanyna gargady ahyryn» diýdi. 22 Emma Dawut şeýle diýdi: «Eý, Seruýanyň ogullary, bu günki gün meniň bilen duşman bolar ýaly, biziň aramyzda näme bar? Men bu gün özümiň Ysraýylyň şasydygymy bilmeýärinmi näme? Bu gün Ysraýylda hiç kim öldürilmez». 23 Patyşa ant içip, Şimgä: «Sen ölmersiň» diýdi. 24 Şawulyň agtygy Mepiboşet Dawudy garşylamaga geldi. Patyşanyň giden gününden tä ol sag-salamat dolanyp gelýänçä, ol öz aýaklaryny-da, geýimlerini-de ýuwmandy, sakgalyny hem bejermändi. 25 Ol patyşany garşylamak üçin Iýerusalimden gelende, patyşa oňa: «Mepiboşet, sen näme üçin meniň bilen gitmediň?» diýdi. 26 Ol şeýle jogap berdi: «Eý, şa hezretleri, meni hyzmatkärim aldady. Men oňa: „Eşegi gaňňalaýyn-da, oňa münüp, patyşa bilen gideýin“ diýdim, sebäbi men guluň agsak. 27 Emma ol siz şa hezretleriniň ýanynda men guluňyza töhmet atdy. Emma şa hezretleri meniň üçin Hudaýyň perişdesi ýalydyr. Indi näme ederin diýseňiz, ine, men. 28 Kakamyň ähli garyndaşlary şa hezretleriniň öňünde öldürilmäge degişli bolup durka, men guluňyzy öz saçagyňyzyň başyndakylaryň arasynda oturtdyňyz. Şondan soň patyşa şikaýat etmäge näme hakym bar?» 29 Patyşa oňa: «Öz ýagdaýlaryň hakynda gürlemegiň hajaty ýok. Men saňa we Siba ýeri paýlaşmagy buýruk berýärin» diýdi. 30 Mepiboşet patyşa: «Şa hezretleriniň sag-salamat öýüne gelendigine görä, goý, hemmesini ol alsyn» diýdi. 31 Gilgatly Barzyllaý Rogelim galasyndan geldi. Ol Iordan derýasyndan patyşa bilen bile geçip, ony ugradyp barýardy. 32 Ol juda garrydy – segsen ýaşyndady. Patyşa Mahanaýymda bolanda, Barzyllaý ony iýmit bilen üpjün edipdi, çünki ol juda gurply adamdy. 33 Patyşa Barzyllaýa: «Meniň bilen gidiber, Iýerusalimde iýip-içjegiňi özüm alada ederin» diýdi. 34 Emma Barzyllaý patyşa şeýle diýdi: «Patyşa bilen Iýerusalime gider ýaly, meniň ömrümiň ýene näçe ýyly galdyka? 35 Häzir men segsen ýaşymda, ýagşyny-ýamany saýgaryp bilemok. Men guluň öz iýip-içýän zatlarymyň tagamyny-da bilemok. Erkeg-u aýal bagşylaryň seslerini eşidip bilemok. Şeýle bolsa, näme üçin men guluň şa hezretlerine ýük bolsun?! 36 Guluň bolan men patyşa bilen diňe biraz ýol ýöräp, ony Iordan derýasyndan geçirmek isleýärin. Patyşa näme üçin meni beýle sylaglamaly? 37 Men guluň yzyma gaýdyp, öz galamda, kakamyň, ejemiň guburlarynyň golaýynda öleýin. Ýöne, ine, şu ýerde guluň Kimham bar. Şa hezretleri bilen, goý, ol gidäýsin. Senem gownüňe jaý bolan zady onuň üçin et» diýdi. 38 Patyşa oňa: «Kimham meniň bilen gider, men hem onuň üçin seniň islän zadyňy ederin, hawa, ähli islän zadyňy men seniň üçin ederin» diýdi. 39 Tutuş goşun Iordan derýasyndan geçdi, patyşa-da geçdi. Ol Barzyllaýy ogşap, oňa pata berdi; Barzyllaý öz öýüne gaýtdy. 40 Patyşa Gilgala tarap ýola düşdi, Kimham hem onuň bilen bile gitdi. Tutuş ýahuda halky we ysraýyl halkynyň ýarysy patyşany ugratdy.
Ysraýylyň nägileligi we Şebanyň gozgalaňy
41 Bütin Ysraýylyň halky patyşanyň ýanyna gelip, oňa: «Näme üçin garyndaşlarymyz ýahudalar sizi ogurladylar we patyşany maşgalasy hem adamlary bilen bile Iordan derýasyndan geçirdiler?» diýdi. 42 Tutuş ýahudalar ysraýyllara: «Sebäbi patyşa biziň ýakyn garyndaşymyz. Näme üçin muňa gaharyňyz gelýär? Biz, heý, patyşanyň hasabyna bir zat iýdikmi ýa patyşa bize serpaý ýapdymy?» diýdiler. 43 Emma ysraýyllar ýahudalara: «Dawut patyşada paýymyz siziňkiden köpdür, on paýymyz bar. Şonda-da näme üçin bizi äsgermezlik etdiňiz? Patyşany yzyna getirmekde ilkinji söz biziňki bolmaly dälmi näme?» diýip jogap berdiler. Emma ýahudalaryň sözi ysraýyllaryňkydan gazaply bolup çykdy.
1 Şol wagt benýamin tiresinden Bikriniň ogly Şeba diýen bir deýýus şol ýerdedi. Ol surnaý çalyp, şeýle diýip gygyrdy: «Eý, ysraýyllar, paýymyz ýok Dawutda! Paýymyz ýok Ýyşaýyň oglunda! Öýli-öýüňize dargaň!» 2 Şeýdip, ähli ysraýyllar Dawutdan aýrylyp, Bikri ogly Şebanyň yzyna düşdüler. Ýöne ýahudalar özleriniň patyşasy Dawuda ygrarly bolup, Iordan derýasyndan Iýerusalime çenli onuň bilen bile boldular. 3 Dawut Iýerusalimdäki öýüne geldi. Öýe seretmek üçin goýup giden on gyrnak aýallarynyň ählisini bir jaýa gabap, olary gorag astyna aldy; olary zerur zatlar bilen üpjün etdi, ýöne ýanlaryna girmedi. Gyrnak aýallar şeýdip, tä ölýänçäler dul ýaly ýaşadylar we gabawdan çykarylmadylar. 4 Patyşa Amasa: «Üç günüň dowamynda Ýahudanyň erkek göbeklilerini meniň ýanyma ýygna, özüňem şu ýerde bol» diýdi. 5 Amasa ýahudalary çagyrmaga gitdi. Ýöne gelmeli wagtynda gelmän gijä galdy. 6 Dawut Abyşaýa: «Indi Bikri ogly Şeba bize Abşalomdanam köp zyýan berer. Öz jenabyňyň gullaryny al-da, onuň yzyndan kow, ýogsam, ol özüne berk galalar tapar-da, bizden sypar» diýdi. 7 Ýowabyň adamlary, keretler, peletler we ähli batyr ýigitler Iýerusalimden çykyp, Bikri ogly Şebanyň yzyndan kowmak üçin Abyşaýyň yzyna düşdüler. 8 Olar Gibgondaky ullakan daşyň ýanyna baranlarynda, Amasa olary garşylamaga çykdy. Ýowap harby geýimdedi, bilinde kemere dakylan gynly gylyjy bardy. Ol ýöräp gelýärkä, gylyjy gynyndan gaçdy. 9 Ýowap Amasa: «Doganym, sag-gurgunmyň?» diýip, ogşamak üçin sag eli bilen Amasanyň sakgalyndan tutdy. 10 Amasa Ýowabyň elindäki gylyjyna üns bermedi. Ýowap gylyjyny onuň garnyna sokup, içgoşuny ýere silkdi, gylyjy gaýtadan sokmaga zerurlyk galmady; Amasa öldi. Soňra iki dogan Ýowap bilen Abyşaý Bikri ogly Şebanyň yzyndan kowmaga başladylar. 11 Ýowabyň adamlaryndan biri Amasanyň jesediniň ýanynda durup: «Kim Ýowabyň tarapdary bolsa, kim Dawuda wepaly bolsa, Ýowabyň yzyna eýersin» diýdi. 12 Amasa ýoluň ugrunda gana bulaşyp ýatyrdy. Ýaňky adam jesediň ýanyna barýanlaryň onuň ýanynda saklanýandyklaryny görüp, ony ýoldan bir gyra çekdi-de, üstüne geýim ýapdy. 13 Amasanyň jesedi ýoldan aýrylandan soň, goşun Bikri ogly Şebanyň yzyndan kowmak üçin, Ýowabyň yzyna düşdi. 14 Goşun Abelbeýtmagaka galasyna çenli tutuş demirgazyk tireleriniň içinden geçdi. Demirgazyk tireleriniň halky jemlenip birleşdiler-de, gala tarap Ýowabyň yzyna düşdi. 15 Olar baryp, Abelbeýtmagaka galasynda ony gabawa saldylar. Galanyň diwaryna çykmak üçin ýapgyt gurdular we diwary ýykmak üçin ony opurmaga başladylar. 16 Bir akylly aýal galadan: «Gulak assaňyzlaň! Diňleseňizläň! Ýowaba aýdyň, men onuň bilen gepleşmek isleýärin» diýip gygyrdy. 17 Ýowap onuň ýanyna baranda, ol aýal: «Sen Ýowapmy?» diýdi. Ol: «Hawa, men Ýowap» diýip jogap berdi. Aýal: «Onda öz gyrnagyňa gulak as» diýdi. Ýowap: «Diňleýärin» diýdi. 18 Aýal şeýle diýdi: «Öňler: „Abelde maslahat alsynlar“ diýip aýdardylar, şeýdibem, işi tamamlardylar. 19 Biz Ysraýylyň parahat hem wepadar adamlarydyrys. Ysraýyl galalarynyň enesi bolup duran galany näme üçin ýykmak isleýärsiň? Näme üçin Rebbiň beren mirasyny ýok etmek isleýärsiň?» 20 Ýowap şeýle jogap berdi: «Ýok-la! Daş edewersin! Hudaý saklasyn! Galany ýykmak ýa-da ýok etmek meniň etjek işim däl! 21 Bu beýle däl! Ýöne Efraýym daglygyndan Bikri ogly Şeba diýen biri Dawut patyşanyň garşysyna çykdy. Onuň ýeke özüni elime ber, men galadan el çekeýin». Aýal: «Onuň kellesi diwardan üstaşyry saňa tarap zyňlar» diýdi. 22 Aýal akylly pikiri bilen halkyň ýanyna gitdi. Olar Bikri ogly Şebanyň kellesini kesip, ony Ýowaba tarap zyňyp goýberdiler. Ýowap surnaý çaldy; olar galadan çekildiler. Hemmeler öýli-öýüne gitdi. Ýowap bolsa Iýerusalime patyşanyň ýanyna gaýtdy. 23 Ýowap – Ysraýylyň tutuş goşunyna baştutan boldy. Ýehoýadanyň ogly Benaýa bolsa keretleriň hem-de peletleriň baştutany boldy. 24 Adoram – gara zähmet bilen meşgul bolýanlaryň ýolbaşçysydy, Ahyludyň ogly Ýehoşapat – ýyl ýazgyçy boldy. 25 Şeba – kätipdi, Sadok bilen Abýatar – ruhanylardy. 26 Ýagyrly Yra hem Dawudyň ruhanysydy.
Şawulyň nesilleri öldürilýär
1 Dawudyň döwründe üç ýyla çeken açlyk boldy. Dawut Rebbe ýüzlendi. Reb oňa: «Şawulyň gan dökmegi onuň özüniň we nesliniň boýnunadyr, sebäbi ol gibgonlylary gyrgynçylyga berdi» diýdi. 2 Patyşa gibgonlylary çagyryp, olar bilen gepleşdi. (Gibgonlylar ysraýyllardan däldirler, olar amorlaryň galyndylarydy. Ysraýyllar olara degmejekdiklerine ant içipdiler, ýöne Ysraýyl bilen Ýahuda bolan yhlasy sebäpli, Şawul olary ýok etjek bolýardy). 3 Dawut gibgonlylara: «Men siziň üçin näme edeýin? Rebbiň saýlan halkyna pata bermegiňiz üçin, bu günäden nädip saplanarkam?» diýdi. 4 Olar: «Bize Şawuldan we onuň neslinden altyn ýa kümüş almak ýeterlik däl. Ysraýyldan kimdir birini biziň öldürmäge hakymyz ýok» diýdiler. Dawut olara: «Siz näme isleseňiz, şony-da etjek» diýdi. 5–6 Olar: «Bizi tutuş Ysraýyldan çykarmak islän we dyr-pytrak eden adamyň neslinden bolan ýedi adamy biziň elimize ber. Biz olary Reb tarapyndan saýlanan Şawulyň Gibga galasynda Rebbiň huzurynda öldürip, Günüň astynda serjek» diýdiler. Patyşa olara: «Bolýar, men olary size bereýin» diýdi. 7 Ýöne Dawut patyşa özüniň Ýonatan bilen Rebbiň öňünde äht edişendigi sebäpli onuň ogly Mepiboşede rehim etdi. 8 Dawut Aýanyň gyzy Rispanyň Şawula dogrup beren iki ogluny: Armony bilen Mepiboşedi, şeýle hem Şawulyň gyzy Merabyň meholaly Barzyllaýyň ogly Adryýele dogrup beren bäş ogluny alyp, 9 olary gibgonlylaryň eline berdi. Gibgonlylar olary dagda Rebbiň huzurynda öldürip, ýeriň ýüzüne serdiler, olaryň ýedisem bilelikde öldi. Bu waka baharda, arpa oragynyň ilkinji günlerinde bolupdy. 10 Aýanyň gyzy Rispa şol ýerdäki gaýanyň ýüzünde bir köne haltany düşendi-de, arpa oragynyň başyndan tä jesetleriň üstüne ýagyş ýagyp başlaýança, ol ýerde oturdy; ol jesetleri gündizine guşlardan, gijesine wagşy haýwanlardan gorady. 11 Aýanyň gyzy, Şawulyň gyrnagy Rispanyň bu eden işini Dawuda habar berdiler. 12 Dawut baryp, Şawul bilen onuň ogly Ýonatanyň süňküni Gilgatdaky ýabeşlilerden aldy. Piliştliler olary Gilbogada öldürip, Beýtşan meýdançasynda asypdylar. Gilgatdaky ýabeşliler bolsa olary Beýtşan meýdançasyndan ogurlapdylar. 13 Dawut Şawul bilen onuň ogly Ýonatanyň süňklerini ol ýerden getirtdi. Öldürilip, ýeriň ýüzüne serlenleriň hem süňklerini topladylar. 14 Dawudyň adamlary Şawul bilen Ýonatanyň süňklerini Benýamin topragynda – Selada, Şawulyň kakasy Kişiň gubry goýlan gümmezde jaýladylar. Olar patyşanyň ähli tabşyrygyny ýerine ýetirdiler. Şondan soň Hudaý ýurt üçin edilýän dilegleri kabul etdi. 15 Piliştliler Ysraýylyň garşysyna ýene urşa başladylar. Dawut öz esgerleri bilen urşa çykyp, piliştliler bilen uruşdy we halys ysgyndan gaçdy. 16 Piliştlileriň iri nesillerinden Ýişbibenop diýen bir adam bolup, ol agramy sekiz ýüz mysgal bolan bürünç naýza, biline täze gylyç dakynandy. Ol Dawudy öldürmegi ýüregine düwdi. 17 Emma Seruýanyň ogly Abyşaý oňa kömege ýetişdi we piliştli bilen urşup, ony öldürdi. Şondan soň Dawudyň adamlary: «Indi sen biziň bilen bile söweşe çykma, goý, Ysraýylyň çyrasy sönmesin» diýip, oňa kasam etdiler. 18 Şundan soň ysraýyllar bilen piliştliler Gopda söweşe başladylar. Şonda huşaly Sibekaý iri adamlaryň neslinden bolan Sap diýen birini öldürdi. 19 Soňra olar piliştliler bilen Gopda ýene çaknyşdylar. Şonda beýtullahamly Ýagyryň ogly Elhanan gatly Jaludy öldürdi. Jaludyň naýzasynyň sapy pürs ýalydy. 20 Gat galasynda ýene uruş boldy. Ol ýerde ýene piliştlileriň iri neslinden, elleri we aýaklary alty-altydan ýigrimi dört barmakly şilliň uzyn biri bardy. 21 Ysraýyla sögendigi üçin Dawudyň dogany Şimganyň ogly Ýonatan ony öldürdi. 22 Bularyň dördüsi-de Gat galasynyň iri nesillerindendiler. Olar Dawudyň hem-de onuň esgerleriniň elinden öldüler.
Dawudyň ýeňiş aýdymy
1 Rebbiň Dawudy ähli duşmanlaryndan hem-de Şawuldan halas eden güni, ol Rebbiň şanyna şu aýdymy aýtdy: 2 «Reb meniň gaýam, galam hem gutulyşymdyr. 3 Hudaýym – gaýam, men Onda howpsyzdyryn. Galkanym hem kuwwatly halasgärim, Galam, Ol meniň gaçybatalgamdyr. Halasgärim meni zulumdan halas edýär! 4 Öwgä mynasyp Rebbi çagyrdym-da, Duşmanlarymdan halas boldum. 5 Ölüm tolkunlary daşymy gurşady, Ajal silleri janyma howp saldy. 6 Ölüler dünýäsiniň tanaplary meni gurşady. Ölüm duzaklary boýnuma pete-pet geldi. 7 Jebir çekenimde Rebbi – Hudaýymy çagyrdym. Öz ybadathanasynda sesimi eşitdi, Eşitdi Ol ahy-perýadym. 8 Zemin titräp lerzana geldi, Gögüň diregleri sarsyp çaýkandy, Çaýkandy, çünki Ol gazaba mündi. 9 Burnundan tüsse çykdy, Agzyndan ýalmap-ýuwudyjy ot, Közler alawlap tutaşdy. 10 Gögi açyp, aşak indi Ol, Aýagynyň asty tüm garaňkylykdy. 11 Ol keruba münüp uçdy, Ýeliň ganatlarynda gaýdy. 12 Tümlügi, gara bulutlary, suw joşgunlaryny Özüne çadyr edindi Ol. 13 Öňündäki ýalkymyndan Közler alawlap tutaşdy. 14 Reb göklerde güňleç gürledi, Seslendi Beýik Hudaý. 15 Oklaryny atyp, duşmanlaryny dargatdy. Ýyldyrym çakdyryp, olary dyr-pytrak etdi. 16 Rebbiň käýinjinden, Burun deminiň gazabyndan Deňziň düýbi göründi, Açyldy dünýäniň binýady. 17 Ýokardan el uzadyp, meni tutdy, Sogrup çykardy çuň suwlardan. 18 Güýçli duşmanymdan Ol halas etdi, Şeýle-de meni ýigrenýänlerden. Olar menden has güýçlüdiler. 19 Agyr günümde olar garşyma çykdy, Ýöne Reb maňa arkadaýanç boldy. 20 Ol meni rahatlyk meýdanyna çykardy, Meni azat etdi, çünki Ol menden göwnühoşdy. 21 Reb dogruçyllygyma laýyk serpaýymy, Päkligime laýyk sylagymy ýetirdi. 22 Sebäbi men Rebbiň ýoluny tutdum, Erbetlik edip, Hudaýymdan aýrylmadym. 23 Çünki Onuň ähli hökümleri gözümiň alnynda. Onuň parzlaryndan hiç wagt ýüz öwürmedim. 24 Onuň huzurynda aýypsyz bolup, Özümi günäden sakladym. 25 Reb dogruçyllygyma görä, Öz nazaryndaky päkligime görä sylaglady. 26 Wepadar bilen wepadarsyň, Kämilsiň kämil bilen. 27 Päk bilen päksiň, Terssiň ters bilen. 28 Ähli garyplary halas edersiň, Gedemleri nazaryňda peseldersiň. 29 Çünki meniň çyram Sensiň, ýa Reb, Tümlügime Sen şöhle saçýaň, ýa Reb. 30 Seniň bilen men goşuna garşy hüjüm ederin, Öz Hudaýym bilen diwardan aşyp bilerin. 31 Çünki Hudaýyň ýoly kämildir. Reb wadasynyň hakykatdygyny subut edýär. Özüne daýanýanlar üçin galkandyr Ol. 32 Rebden gaýry Hudaý barmy näme?! Hudaýymyzdan belent gaýa barmy näme?! 33 Meniň berk galamdyr Hudaý, Kämil ýola atarýar Ol meni. 34 Ol aýagymy keýigiň aýagy ýaly edýändir. Belent ýerlere çykarýar Ol meni. 35 Gollarym bürünç ýaýy egip biler ýaly, Ol ellerimi söweşe türgünleýändir. 36 Sen maňa gutulyş galkanyňy berdiň, Seniň rehimdarlygyň meni beýgeltdi. 37 Giň etdiň ýodalarymy, Aýaklarym büdremedi. 38 Şonda duşmanlarymy kowup heläk etdim, Ýer bilen ýegsan edýänçäm, yzyma dönmedim. 39 Ýer bilen ýegsan etdim, ýaraladym, Ýerlerinden galmaz etdim, Aýagymyň astynda serildiler. 40 Çünki maňa söweş kuwwatyny berdiň, Duşmanlarymy aýagymyň astyna saldyň. 41 Ýeňse berer ýaly etdiň olary, Meni ýigrenenleriň külüni göge sowurdym. 42 Töweregine garadylar, ýöne datlaryna ýeten bolmady, Rebbi çagyrdylar, ýöne Reb olara jogap bermedi. 43 Olary ýeriň tozy ýaly edip ýençdim. Köçedäki palçyk kimin mynjyratdym. 44 Öz halkymyň garşylygyndan meni halas etdiň, Milletlere baş edip, Sen meni goradyň. Tanamaýan halkym hyzmatymy etdi. 45 Gelmişekler maňa boýun egýärler, Sesimi eşitdikleri tabyn bolýarlar. 46 Gelmişekler ysgyndan gaçyp, Titräp, öz berkitmelerinden çykyp gelerler. 47 Reb diridir! Meniň gaýama alkyş bolsun! Meniň gutulyş gaýam – Hudaý beýgelsin! 48 Arymy alyp berýän Hudaýdyr Ol, Ol maňa halklary golasty edýär. 49 Meni duşmanlarymdan halas etdi Ol, Garşydaşlarymdan belende göterdi, Zalymlaryň elinden meni gutardy. 50 Munuň üçin milletler arasynda Seni alkyşlaryn, ýa Reb! Seniň adyňa alkyşly nagma aýdaryn! 51 Öz patyşaňa uly ýeňişler getirýärsiň Sen! Seçip saýlan Dawudyna, onuň nesline, elmydama sadyk söýgüsini görkezýär.»
Dawudyň soňky sözleri
1 Ine, Dawudyň soňky sözleri şulardyr: Belende göterilen Ýyşaý ogly Dawut diýýär, Ýakubyň Hudaýynyň seçip saýlan adamy, Ysraýylyň şirin labyzly bagşysy şeýle sözleýär: 2 «Rebbiň ruhy meniň üstüm bilen gepleýär, Dilimde Onuň sözleri. 3 Ysraýyl Hudaýy gepledi, Ysraýylyň Gaýasy maňa şeýle diýdi: „Halka adalatly häkimlik eden, Hudaýdan gorkup, halka baştutanlyk eden, 4 Daň şapagy ýalydyr, Aýdyň asmanda dogan Gün ýaly, Otlaryň ýagyşdan soňky ýalkymydyr“. 5 Meniň neslim hem Hudaýyň öňünde şeýle dälmi näme?! Sebäbi Ol meniň bilen baky äht baglaşdy, Bu äht tertip-düzgünli we bozulmazdyr. Meniň halas bolmagym, arzuwlarym Oňa bagly dälmi näme?! 6 Ähli ýaramazlar zyňlan tiken ýalydyr. Çünki tikeni elläp bolmaýar. 7 Demir ýa-da naýza sapy ulanylýandyr olara, Hem duran ýerinde oda ýakylýandyr olar».
Dawudyň batyr ýigitleri
8 Dawudyň batyr ýigitleriniň atlary, ine, şulardyr: tahkemonly Ýoşe Başebet. Ol serdarlaryň baştutanydy. Ol naýzasy bilen bir wagtyň özünde sekiz ýüz adamy öldürdi. 9 Ondan soňra üç batyr ýigidiň biri ahowa urugyndan Dodonyň ogly Elgazardyr. Söweşmek üçin toplanyşan piliştlilere gyjalat berlende, ol Dawudyň ýanyndady. Ysraýyllar yza çekildiler, 10 emma Elgazar ýerinden gozganmady; ol surnugýança, hatda eli gylyja ýelmeşýänçä söweşip, piliştlileri gyrdy. Reb şol gün beýik ýeňiş getirdi. Halk onuň yzyna diňe olja ýygnamak üçin düşdi. 11 Üçünjisi hararly Ageniň ogly Şammadyr. Piliştliler Lehide ýygnanyşypdylar. Ol ýerde mäşden doly bir ýer bardy. Goşun piliştlilerden gaçdy. 12 Ýöne Şamma meýdançanyň ortarasynda durup, şol ýeri gorady we piliştlileri gyrdy. Reb uly ýeňiş getirdi. 13 Orak döwründe otuz serdaryň üçüsi Dawudyň ýanyna, Adullam gowagyna gitdi. Piliştlileriň goşuny Rapa jülgesinde düşläpdi. 14 Dawut şol wagt galadady. Piliştlileriň goşun bölümi bolsa Beýtullahamdady. 15 Dawut arman edip: «Beýtullahamyň derwezesiniň ýanyndaky guýudan suw getirip beren bolsady, şondan bir içsemdim» diýdi. 16 Şonda üç batyr ýigit piliştlileriň düşelgesini böwsüp geçdi-de, Beýtullahamyň derwezesiniň ýanyndaky guýudan suw alyp, ony Dawuda getirip berdi. Emma Dawut suwdan içmedi, ol ony Reb üçin ýere dökdi. 17 Ol: «Meni beýtmekden sakla, ýa Reb! Başyny etegine salyp giden adamlaryň ganyny, heý-de, men içip bilerinmi?!» diýip, suwdan içmek islemedi. Bu üç batyr ýigit şeýle edermenlikler görkezipdi. 18 Seruýanyň ogly Abyşaý üç batyr ýigidiň baştutanydy, ol Ýowabyň doganydy. Ol öz naýzasy bilen üç ýüz adamyň garşysyna uruşdy we olary öldürip, üç batyr ýigit ýaly meşhur boldy. 19 Ol otuz serdaryň iň meşhurydy we baştutandy, ýöne üç serdaryň derejesine ýetip bilmändi. 20 Ýehoýadanyň ogly Benaýa uly edermenlikler görkezen kabseýelli batyr ýigitdir. Ol mowaply arslan ýürekli iki edermen urşujyny öldürdi, şeýle hem ol garly gün garymyň içinde bir ýolbarsy öldürdi. 21 Ol soňra äpet bir müsürlini öldürdi. Müsürliniň elinde naýzasy bardy. Benaýa onuň garşysyna taýakly çykdy. Ol müsürliniň elinden naýzasyny alyp, ony öz naýzasy bilen öldürdi. 22 Ýehoýadanyň ogly Benaýa, ine, şeýle işleri edip, ol hem üç batyr ýigit ýaly meşhur boldy. 23 Ol otuz serdaryň arasynda meşhurydy, ýöne üç batyr ýigidiň biri däldi. Dawut ony öz janpenalarynyň baştutany edip goýdy. 24 Otuzlaryň arasynda ýene-de, ine, şular bardy: Ýowabyň dogany Asahel, beýtullahamly Dodonyň ogly Elhanan, 25 harotly Şamma we Elika, 26 peletli Heles, tekowaly Ikeşiň ogly Yra, 27 anatotly Abygezer, huşaly Mebunnaý, 28 ahowa urugyndan Salmon, netopaly Mahraý, 29 netopaly Bagananyň ogly Helep, benýaminlerden gibgaly Ribaýyň ogly Ytaý, 30 piratonly Benaýa, Gagaş jülgelerinden Hidaý, 31 arbaly Abygalbon, bahurymly Azmawet, 32 şagalbynly Elýahba, Ýaşeniň ogullary: Ýonatan, 33 hararly Şamma, hararly Şararyň ogly Ahyýam, 34 magakaly Ahasbaýyň ogly Elipelet, giloly Ahytopeliň ogly Eligam, 35 karmelli Hesro, arawly Pagary, 36 sobaly Natanyň ogly Ýygal, gat tiresinden Bany, 37 ammon halkyndan Selek, Seruýanyň ogly Ýowabyň ýaragyny göterýän nökeri beýerotly Nahraý, 38 ýytra urugyndan Yra we Garep, 39 het halkyndan Uryýa. Bular jemi otuz ýedi adamdan ybaratdyr.
Dawut ilat sanawyny geçirýär
1 Rebbiň Ysraýyla ýene gaty gahary geldi-de: «Bar, Ysraýyl bilen Ýahudanyň adam sanyny bil» diýip, Dawudy olaryň garşysyna öjükdirdi. 2 Patyşa Ýowaba hem-de goşunbaşylara: «Dandan Beýerşeba çenli ysraýyl tireleriniň ählisine aýlanyp, olary hasaba alyň, maňa ilatyň sany gerek» diýdi. 3 Emma Ýowap patyşa ýüzlenip: «Goý, şa hezretlerimiň gözüniň alnynda Hudaýyň Reb halkyňyň sanyny ýüz esse köpeltsin! Ýöne şa hezretlerine beýle etmek nämä gerek bolduka?!» diýdi. 4 Ýöne patyşanyň sözi Ýowabyňkydan hem-de goşunbaşylardan üstün geldi. Şunlukda, Ýowap bilen goşunbaşylarysraýyl halkynyň hasabyny almak üçin patyşanyň ýanyndan ugradylar. 5 Olar Iordan derýasyndan geçip, Arogerde jülgäniň ortasyndaky galanyň günortasynda düşelge gurdular. Soňra olar Gatda ýerleşýän Ýazer tarapa gitdiler. 6 Olar Gilgada we hetleriň ýurdy bolan Kadeşe bardylar. Soňra Danýagana, ol ýerden bolsa Sidonyň töwereklerine bardylar. 7 Ol ýerden Sur galasyna we hiwileriň hem-de kenganlaryň ähli galalaryna aýlandylar. Iň soňunda olar Ýahudanyň Negep çölündäki Beýerşeba galasyna gitdiler. 8 Şeýdip, olar bütin ýurdy aýlanyp, dokuz aý ýigrimi gün diýlende Iýerusalime dolanyp geldiler. 9 Ýowap ilat ýazuwynyň netijesi bilen patyşany habardar etdi: Ysraýylyň eli gylyç tutup biljek adamlarynyň sany sekiz ýüz müň, Ýahudanyňky bolsa bäş ýüz müň adam bolup çykdy. 10 Ilat ýazuwyndan soň Dawudyň ýüreginde ynjalyksyzlyk peýda boldy. Dawut Rebbe: «Şu hereketim bilen Seniň öňüňde uly günä gazandym, akmaklyk etdim. Öz guluňy günä astynda goýma, ýa Reb! Ýalbarýaryn!» diýip, Rebbe ýüzlendi. 11 Ertesi irden Dawut entek turmanka, Dawudyň görgüri Gat pygambere Rebbiň şu sözi geldi: 12 «Dawudyň ýanyna bar-da: „Reb seniň öňüňde üç şert goýýar; birini saýla, Ol şony hem amala aşyrjak“ diýip aýt». 13 Gat muny Dawuda aýtdy we oňa: «Ýurduňa ýedi ýyl açlyk gelsinmi ýa üç aýlap duşmanlaryňa kowduryp, olardan gaçyp gezjekmi, ýa-da ýurduňa üç günläp gyrgyn keseli gelsinmi? Pikir et-de, belli karara gel; meni iberen Rebbe berjek jogabyňy aýt» diýdi. 14 Dawut Gada: «Men erbet ýagdaýa düşdüm. Gowusy, Rebbiň eline düşeýin, ynsan eline düşmäýin. Rebbiň rehimdarlygy beýikdir» diýdi. 15 Reb ir säherden başlap, tä bellenen möhlet dolýança, Ysraýyla gyrgyn keselini iberdi. Dandan Beýerşeba çenli aralykda ýaşaýan ilatdan ýetmiş müň adam bu keseliň pidasy boldy. 16 Perişde Iýerusalimiň halkyny weýran etmek üçin oňa tarap elini uzadanda, Reb ýüregine düwen betbagtçylygyny goýbolsun etdi. Ol weýran edýän perişdä: «Besdir! Indi eliňi çek» diýdi. Şonda Rebbiň perişdesi ýabuslardan bolan Arawnanyň harman ýeriniň golaýyndady. 17 Dawut adamlaryň başyna külpet getirýän perişdäni görende, Rebbe: «Wah, men günä gazandym, ine, men hata iş etdim. Ýöne bu bigünä halk näme etdi ahyryn? Goý, Sen diňe maňa hem atamyň nesline jeza ber» diýdi. 18 Şol gün Gat Dawudyň ýanyna baryp: «Bar, ýabuslardan bolan Arawnanyň harman ýerinde Rebbe gurbanlyk sypasyny gur» diýdi. 19 Gatyň sözlerine eýerip, Dawut Rebbiň emri bilen çykyp gitdi. 20 Patyşanyň adamlary bilen bile özüne tarap gelýändigini Arawna gördi; öňlerinden çykyp, iki bükülip, patyşa tagzym etdi. 21 Soňra ol: «Şa hezretleri näme sebäpden gulunyň ýanyna geldikä?» diýdi. Dawut: «Rebbe gurbanlyk sypasyny gurmak üçin, seniň harman ýeriňi satyn almaga geldim. Şeýdip, halkyň başyna düşen betbagtçylyk sowlar» diýdi. 22 Arawna Dawuda şeýle diýdi: «Şa hezretleri ony alsyn-da, islän zadyny gurbanlyk bersin. Ine, ýakma gurbanlygy üçin öküzler, ine-de odun üçin döwek döwýän gurallardyr öküzleriň boýuntyryklary. 23 Eý, patyşa, şu zatlaryň hemmesini Arawna size berýär. Goý, Hudaýyň Reb senden razy bolsun». 24 Emma patyşa oňa: «Ýok, men olaryň bahasyny tölejek. Mugt düşen zady Rebbe gurbanlyk berjek däl» diýdi. Şunlukda, Dawut harman ýeri bilen öküzleri elli kümüş teňňä satyn aldy. 25 Dawut ol ýerde Rebbe gurbanlyk sypasyny gurup, ýakma hem salamatlyk gurbanlyklaryny berdi. Reb ýurt üçin edilen dilegleri kabul etdi; gyrgyn belasy Ysraýyldan sowuldy.
Dawut patyşanyň ömrüniň soňky ýyllary
1 Dawut patyşa garrap, ýaşy bir çene ýetipdi. Onuň üstüni näçe ýapynja bilen basyrsalar-da, ol ýylanokdy. 2 Şonda onuň köşk emeldarlary oňa: «Siziň alyhezretiňiz, siziň üçin bir ýaş boý gyz gözlesinler; ol gyz patyşanyň huzurynda durup, oňa hyzmat etsin, jenabym patyşa golaý ýatyp, ony gyzdyrsyn». 3 Şeýdip, olar tutuş Ysraýylda görmegeý, boý gyzyň gözlegine çykdylar we şunemli Abyşag atly bir gyzy tapyp, ony patyşanyň huzuryna getirdiler. 4 Gyz gaty görmegeýdi. Ol patyşa seretdi, oňa hyzmat etdi, ýöne patyşa oňa ýanaşmady. Adonyýanyň özüni patyşa diýip yglan etmegi 5 Dawudyň Hagytdan bolan ogly Adonyýa tekepbirlik bilen: «Men patyşa bolaryn» diýdi. Ol özi üçin söweş arabalaryny, atlylary hem-de öňünden ýörär ýaly elli sany esger taýynlady. 6 Kakasy Dawut hiç haçan oňa: «Näme üçin beýle etdiň?» diýmändi. Adonyýa Abşalomdan soň doglan gaty görmegeý oglandy. 7 Adonyýa Seruýanyň ogly Ýowap we Abýatar ruhany bilen dil düwüşdi. Şeýdip, ol ikisi Adonyýanyň tarapynda boldy. 8 Emma Sadok ruhany, Ýehoýadanyň ogly Benaýa, Natan pygamber, Şimgi, Regi hem-de Dawudyň batyr ýigitleri Adonyýanyň tarapynda däldiler. 9 Adonyýa Eýnrogeliň golaýyndaky Ýylan gaýanyň ýanynda goýunlary, semiz öküzçeleri we mallary gurbanlyk berip, ähli doganlaryny, patyşanyň ogullaryny, Ýahudanyň ähli köşk emeldarlaryny çagyrdy. 10 Emma ol Natan pygamberi-de, Benaýany-da, Dawudyň batyr ýigitlerini-de, öz dogany Süleýmany-da çagyrmady.
Süleýmanyň patyşa diýlip yglan edilmegi
11 Soňra Natan pygamber Süleýmanyň ejesi Batşeba şeýle diýdi: «Sen Hagytyň ogly Adonyýanyň patyşa bolandygyny we jenabymyz Dawudyň mundan habarynyň ýokdugyny eşitmediňmi? 12 Indi men saňa ogluň Süleýman ikiňiziň öz janyňyzy halas etmegiňiz üçin bir maslahat bereýin. 13 Sen dessine Dawut patyşanyň ýanyna git-de, ondan: „Eý, jenabym, sen menden soň seniň ogluň Süleýman patyşalyk eder, ol meniň tagtymda oturar diýip, maňa ant içmediňmi näme? Onda näme üçin häzir Adonyýa patyşalyk edýär?“ diýip soragyn. 14 Onsoň sen şol ýerde patyşa bilen gepleşip durkaň, men seniň yzyňdan girip, seniň aýdanlaryňy tassyklaryn» diýdi. 15 Şeýdip Batşeba patyşanyň içki otagyna geldi. Patyşa gaty garrapdy; şunemli Abyşag oňa seredýärdi. 16 Batşeba patyşanyň öňünde dyza çöküp tagzym etdi. Patyşa ondan: «Näme arzyň bar?» diýip sorady. 17 Batşeba oňa: «Eý, meniň jenabym: „Menden soň seniň ogluň Süleýman patyşalyk eder, ol meniň tagtymda oturar“ diýip, maňa Hudaýyň Rebden ant içipdiň. 18 Emma häzir Adonyýa patyşalyk edýär, seniň bu zatlardan habaryň ýok. 19 Ol birtopar semiz öküzçeleri, mallary hem-de goýunlary gurbanlyk berip, patyşanyň ähli ogullaryny, Abýatar ruhanyny, goşun serkerdesi Ýowaby çagyrdy, ýöne ol guluň Süleýmany çagyrmady. 20 Eý, jenabym, häzir bütin ysraýyl halkynyň gözi sendedir. Sen jenabymdan soň, onuň tagtynda kimiň oturmalydygyny olara aýt. 21 Ýogsam jenabym dünýäden ötenden soň, men we oglum Süleýman etmişli saýylarys» diýdi. 22 Batşeba patyşa bilen gepleşip durka, Natan pygamber geldi. 23 Patyşa: «Natan pygamber şu ýerde» diýip habar berdiler. Ol patyşanyň huzuryna gelip, ýüzüni ýere berip, oňa tagzym etdi. 24 Natan oňa şeýle diýdi: «Eý, jenabym, sen: „Menden soň Adonyýa patyşalyk eder, ol meniň tagtymda oturar“ diýmänmidiň näme? 25 Adonyýa bu gün gidip, birtopar semiz öküzçeleri we mallary, goýunlary gurbanlyk berip, patyşanyň ogullarynyň baryny, goşun serkerdelerini we Abýatar ruhanyny çagyrdy. Olar Adonyýa bilen bile iýip-içip: „Ýaşasyn Adonyýa patyşa!“ diýýärler. 26 Ýöne Adonyýa men guluňy, Sadok ruhanyny, Ýehoýadanyň ogly Benaýany we guluň Süleýmany çagyrmady. 27 Eger bu iş jenabym patyşanyň tabşyrygy boýunça bolan bolsa, onda näme üçin gullaryňa jenabym patyşadan soň tagtda kimiň oturmalydygyny aýtmadyň?» 28 Dawut patyşa: «Batşebany meniň ýanyma çagyryň» diýdi. Batşeba patyşanyň huzuryna gelip, onuň öňünde durdy. 29 Patyşa Rebden ant içip, şeýle diýdi: «Janymy her muşakgatdan gutaran Reb muňa şaýatdyr: 30 „Menden soň seniň ogluň Süleýman patyşalyk eder, ol meniň tagtymda oturar“ diýip, Ysraýyl Hudaýy Rebden içen antymy bu gün hökman berjaý ederin». 31 Onsoň Batşeba ýüzüni ýere berip, oňa tagzym etdi we: «Goý, jenabym Dawut patyşanyň ömri uzak bolsun!» diýdi. 32 Dawut patyşa: «Sadok ruhanyny, Natan pygamberi, Ýehoýadanyň ogly Benaýany meniň ýanyma çagyryň» diýdi. Olar patyşanyň huzuryna geldiler. 33 Patyşa olara: «Meniň köşk emeldarlarymy ýanyňyz bilen alyň-da, oglum Süleýmany meniň gatyryma mündürip, Gihona äkidiň. 34 Sadok ruhany bilen Natan pygamber ony şol ýerde Ysraýylyň üstünden patyşalyga onuň başyna ýag çalsynlar; onsoň surnaý çalyň-da: „Ýaşasyn Süleýman patyşa!“ diýip gygyryň. 35 Siz onuň yzy bilen gelersiňiz, ol gelsin-de, meniň tagtymda otursyn we meniň ýerime patyşa bolsun. Çünki men ony Ysraýylyň we Ýahudanyň patyşasy edip belledim» diýdi. 36 Ýehoýadanyň ogly Benaýa patyşa jogap berip diýdi: «Omyn! Meniň jenabymyň Hudaýy Reb hem şeýle diýsin. 37 Reb jenabym bilen bolşy ýaly, Süleýman bilen hem bolup, onuň şalygyny jenabym Dawut patyşanyň şalygyndan-da has gülletsin». 38 Şeýdip, Sadok ruhany, Natan pygamber, Ýehoýadanyň ogly Benaýa, keretler hem peletler gidip, Süleýmany Dawut patyşanyň gatyryna mündürdiler-de, ony Gihona tarap äkitdiler. 39 Sadok ruhany Rebbe ýüz tutulýan çadyrdan içi zeýtun ýagly şahy alyp, Süleýmanyň başyna ýag çaldy. Soňra surnaý çalnyp, ähli adamlar: «Ýaşasyn Süleýman patyşa!» diýip gygyryşdylar. 40 Olar tüýdük çalyp, şatlanyp, gygyryşyp, Süleýmanyň yzy bilen gitdiler. Olaryň sesi ýeri sarsdyrdy. 41 Adonyýa bilen onuň ýanyndaky çagyrylanlaryň bary iýip-içip bolanlaryndan soň muny eşitdiler. Ýowap surnaý sesini eşidip: «Şäherdäki bu şowhun nämekä?» diýdi. 42 Ol gepläp durka, Abýatar ruhanynyň ogly Ýonatan geldi. Adonyýa: «Giriber, çünki sen hormatlanýan adamsyň, hoş habar getirensiň» diýdi. 43 Ýonatan Adonyýa şeýle diýdi: «Ýok, beýle däl, çünki jenabymyz Dawut patyşa Süleýmany patyşa etdi. 44 Patyşa Sadok ruhanyny, Natan pygamberi, Ýehoýadanyň ogly Benaýany, keretleri, peletleri onuň bilen iberdi. Olar ony patyşanyň gatyryna mündürdiler. 45 Sadok ruhany bilen Natan pygamber ony Gihonda patyşalyga onuň başyna ýag çalyp saýladylar. Şol ýerden olar şatlanyşyp, gygyryşyp şähere tarap gaýtdylar. Bu adamlaryň şowhunly sesleridir. Siziň eşiden şowhunyňyz şoldur. 46 Süleýman patyşalyk tagtynda oturýar. 47 Patyşanyň emeldarlary jenabymyz Dawut patyşany mübärekläp: „Goý, Hudaý Süleýmanyň adyny seniň adyňdan-da meşhur etsin, onuň şalygyny seniň şalygyňdan-da has gülletsin“ diýdiler. Patyşa hem düşeginiň üstünden Hudaýa sežde etdi. 48 Patyşa dowam edip, şeýle dileg etdi: „Şu gün gözümiň açyklygynda meniň perzentlerimiň birine tagtymy beren, Ysraýyl Hudaýy Rebbe alkyş bolsun“». 49 Onsoň Adonyýanyň ýanyndaky çagyrylanlaryň bary gorkuşyp, ýerlerinden turup, hersi öz ýoluna gitdi. 50 Adonyýa Süleýmandan gorkusyna, dessine Rebbe ýüz tutulýan çadyra gidip, özüni goramak üçin, şol ýerdäki gurbanlyk sypasynyň çykyp duran şahlaryndan ýapyşdy. 51 Süleýmana şeýle habar berdiler: «Ine, Adonyýa Süleýman patyşadan gorkýar, ol gurbanlyk sypasynyň şahlaryndan ýapyşyp: „Goý, Süleýman patyşa şu gün öz guluny öldürmejekdigi barada maňa ant içsin“ diýýär». 52 Süleýman şeýle jogap gaýtardy: «Eger ol özüni laýyk alyp barsa, onuň ýekeje gylam gymyldamaz, eger-de ondan bir pislik tapylaýsa, onda ol öler». 53 Şeýdip, Süleýman patyşa onuň yzyndan adam iberip, ony gurbanlyk sypasyndan getirtdi. Ol gelip, Süleýman patyşa tagzym etdi. Süleýman hem oňa: «Bar, öýüňe gaýt» diýdi.
Dawudyň Süleýmana wesýeti
1 Dawut ölmeziniň öň ýanynda ogly Süleýmany ýanyna çagyryp, oňa şeýle wesýet etdi: 2 «Her kes kimin men-de dünýäden ötmeli pursadym golaý geldi. Sen tutanýerli bol, mert bol. 3 Öz Hudaýyň Reb näme buýursa, ony ýerine ýetir; Rebbiň ýollaryndan ýöräp, Onuň parzlaryny, tabşyryklaryny, hökümlerini hem-de öwüt-ündewlerini Musanyň kanunynda ýazylyşy ýaly berjaý et. Şonda sen näme etseň-de, nirä gitseň-de, işiň şowuna bolar. 4 Onsoň Reb: „Eger seniň ogullaryň Maňa gulak goýup, bütin kalplary, jan-tenleri bilen Maňa iman edip ýaşasalar, ysraýyl tagtyndan seniň nesliňiň arkasy kesilmez“ diýip, maňa beren wadasyny berjaý eder. 5 Şeýle hem Seruýanyň ogly Ýowabyň maňa näme edenini hem-de onuň Ysraýylyň iki goşunbaşysyny Neriň ogly Abneri hem-de Ýeteriň ogly Amasany öldürip, näme edenini özüň bilýänsiň. Ol uruş wagtyndaky gan üçin, asudalyk wagtynda ar alyp, olary öldürdi. Yowap eşiklerini uruş döwründäki ýaly gana bulady. 6 Sen pähim-paýhasyňa görä hereket et. Ýowap garrylyk çagynda ölüler dünýäsine asudalykda inmesin. 7 Gilgatly Barzyllaýyň ogullaryna mähirli bol. Sen olary zerur zatlar bilen üpjün et, çünki men doganyň Abşalomdan gaçanymda, olar maňa ýagşylyk etdiler. 8 Şeýle hem Bahurymdan bolan benýaminli Geranyň ogly Şimgi bardyr. Mahanaýyma barýarkam, ol maňa erbet gargyş etdi, ýöne ol Iordan derýasyna meni garşylamaga gelende, men oňa: „Men seni öldürmerin“ diýip, Rebden ant içdim. 9 Emma sen Şimgini jezasyz galdyrma, çünki sen paýhasly adamsyň we oňa näme etmelidigiňi özüň bilersiň. Şimgi garrylyk çagynda ölüler dünýäsine asudalykda inmesin».
Dawudyň ölümi
10 Onsoň Dawut ata-babalaryna gowuşdy. Ony Dawut galasynda jaýladylar. 11 Dawut Ysraýylda kyrk ýyllap patyşalyk etdi. Ol ýedi ýyl Hebronda, otuz üç ýyl hem Iýerusalimde patyşalyk etdi. 12 Şeýdip, Süleýman kakasy Dawudyň tagtyna çykdy; onuň patyşalygy gaty mäkäm boldy.
Adonyýanyň ölümi
13 Onsoň Hagytyň ogly Adonyýa Süleýmanyň ejesi Batşebanyň ýanyna geldi. Batşeba ondan: «Eýgiligemi?» diýip sorady. Adonyýa hem: «Eýgilige» diýip jogap berdi. 14 Soňra Adonyýa: «Seniň bilen bir gürrüňim bar» diýdi. Batşeba: «Aýdyber» diýdi. 15 Adonyýa şeýle diýdi: «Sen bilýärsiň, men patyşa bolmalydym, bütin ysraýyl halky meniň patyşa bolmagyma garaşýardy. Emma bu başgaça boldy, meniň inim patyşa boldy, çünki bu patyşalyk Rebdendi. 16 Indi meniň senden bir haýyşym bar; ony ret etme». Batşeba hem oňa: «Aýdyber» diýdi. 17 Adonyýa: «Haýyş edýärin, Süleýman patyşadan şunemli Abyşagy maňa aýallyga bermegini soraý. Ol saňa ýok diýmez» diýdi. 18 Batşeba: «Bolýar, men seniň üçin patyşa bilen gepleşerin» diýdi. 19 Şeýlelikde, Batşeba Adonyýanyň adyndan gepleşmek üçin Süleýman patyşanyň ýanyna gitdi. Patyşa ony garşy almaga ýerinden galyp, tagzym edip, tagtynda oturdy. Patyşanyň ejesi üçin hem bir tagt getirip goýdular, ol patyşanyň sag tarapynda oturdy. 20 Soňra Batşeba: «Meniň bir kiçijik haýyşym bar; ony ret etme» diýdi. Patyşa hem oňa: «Haýyşyňy aýdyber eje, men ony ret etmen» diýdi. 21 Batşeba: «Goý, şunemli Abyşag seniň doganyň Adonyýa aýallyga berilsin» diýdi. 22 Süleýman patyşa ejesine şeýle jogap berdi: «Sen näme üçin şunemli Abyşagy Adonyýa üçin soraýarsyň? Onuň üçin patyşalygy hem sora! Çünki ol meniň uly doganymdyr; patyşalygy diňe onuň üçin däl-de, eýsem Abýatar ruhany bilen Seruýanyň ogly Ýowap üçin hem sora!» 23 Onsoň Süleýman patyşa Rebden ant içip, şeýle diýdi: «Eger Adonyýa bu sözleri üçin öz jany bilen jogap bermese, Hudaý maňa-da muny we mundan hem beterini görkezsin. 24 Meni dikeldip, kakam Dawudyň tagtynda oturdan, wada berişi ýaly maňa we meniň nesillerime patyşalygy beren Rebden ant içýärin. Adonyýa hut şu günüň özünde öldüriler!» 25 Şeýdip, Süleýman patyşa Ýehoýadanyň ogly Benaýany, Adonyýanyň ýanyna iberdi. Ol hem ony öldürdi.
Abýataryň kowulmagy, Ýowabyň ölümi
26 Patyşa Abýatar ruhana şeýle diýdi: «Bar, öz Anatotdaky ýeriňe git, çünki sen ýaşamaga mynasyp dälsiň. Emma men seni şu wagt öldürjek däl, çünki sen kakam Dawudyň öňünde Hökmürowan Rebbiň sandygyny göterdiň, sen kakamyň ähli muşakgatlyklaryny deň çekişdiň». 27 Şeýdip, Süleýman Abýatary Rebbe ruhany hökmünde gulluk etmeklik hukugyndan mahrum etdi. Şeýdip, Rebbiň Şilodaky Eli we onuň nesilleri baradaky aýdan sözleri berjaý boldy. 28 Bu habar Ýowaba baryp gowşanda, ol Rebbiň çadyryna gaçyp baryp, gurbanlyk sypasynyň şahlaryndan ýapyşdy. Çünki Ýowap Abşaloma däl-de, Adonyýa goldaw beripdi. 29 Süleýman patyşa: «Ýowap Rebbiň çadyryna gaçyp bardy, ol şol ýerde gurbanlyk sypasynyň ýanynda» diýip habar berdiler. Süleýman: «Bar, git-de, ony öldür» diýip, Ýehoýadanyň ogly Benaýany iberdi. 30 Onsoň Benaýa Rebbiň çadyryna gelip, Ýowaba: «Saňa patyşanyň adyndan bärik çykmagyňy buýurýaryn» diýdi. Ýöne Ýowap: «Ýok, men şu ýerde öljek» diýdi. Soňra Benaýa ýene-de, yzyna gidip: «Ýowap maňa şu jogaby berdi» diýip, onuň ähli aýdanlaryny patyşa habar berdi. 31 Patyşa şeýle jogap berdi: «Onuň aýdyşy ýaly et. Ony öldür-de jaýla. Şeýdip, menden we kakam Dawudyň beýleki nesilleriniň boýnundan Ýowabyň döken nähak ganynyň günäsini aýyr. 32 Reb onuň bu döken ganyny öz başyndan inderer. Çünki ol özünden-de dogruçyl hem-de gowy iki adamy, ýagny Ysraýylyň goşunbaşysy, Neriň ogly Abner bilen Ýahudanyň goşunbaşysy Ýeteriň ogly Amasa bilen urşup, olary öldürdi, kakam Dawudyň bolsa mundan habary ýokdy. 33 Abneriň we Amasanyň gany ebedi Ýowabyň hem-de onuň nesilleriniň başyndan iner. Emma Reb Dawuda we onuň tagtda oturýan nesillerine ebedilik asudalyk berer». 34 Onsoň Ýehoýadanyň ogly Benaýa gidip, Ýowaby öldürdi. Ol öz çöldäki mülkünde jaýlandy. 35 Patyşa onuň ýerine Ýehoýadanyň ogly Benaýany goşunbaşy edip belledi. Abýataryň deregine bolsa, Sadogy ruhanylyga belledi.
Şimginiň ölümi
36 Soňra patyşa adam ýollap, Şimgini çagyrdyp, oňa şeýle diýdi: «Iýerusalimden özüňe bir jaý salyn-da, şol ýerde ýaşa, başga hiç ýere gitme. 37 Bilip goý, Kidron çaýyndan geçip, şol ýerden çykan günüň hökman ölersiň. Sen ölümi öz başyňa satyn alarsyň». 38 Şimgi patyşa: «Seniň aýdýan zatlaryň mamladyr, jenabym. Guluňyz–men edil aýdyşyňyz ýaly hem eder» diýdi. Şeýdip, Şimgi esli wagtlap Iýerusalimde ýaşady. 39–40 Üç ýyldan soň Şimginiň iki sany guly, Gatyň hany Magakanyň ogly Akyşyň ýanyna gaçyp bardylar. Şimgi: «Seniň gullaryň Gatda» diýen habary eşidip, turup, eşegini gaňňalap, mündi-de, gullaryny gözläp, Gata Akyşyň ýanyna gitdi. Şimgi gidip, gullaryny Gatdan yzyna getirdi. 41–42 Şimginiň Iýerusalimden Gata gidendigini we ýene yzyna dolanyp gelendigi baradaky habary Süleýmana ýetirenlerinde, patyşa adam iberip, Şimgini çagyrtdy we oňa: «Men saňa Rebden ant içirip: „Bilip goý, başyňa näme düşse-de, şol ýerden başga ýere giden günüňiň özünde, sen hökman ölersiň diýip duýdurmanmydym näme?“. Sen hem maňa: „Seniň aýdýanlaryň bary dogry. Men saňa gulak asaryn“ diýipdiň. 43 Onda näme üçin Rebbe içen antyňy, meniň saňa beren tabşyrygymy berjaý etmänsiň?» 44 Patyşa sözüni dowam etdirip: «Kakam Dawuda eden ähli ýamanlyklaryňy özüň bilýänsiň. Şol eden ýamanlyklaryňy Reb seniň öz başyňdan inderer. 45 Emma Süleýman patyşa ýalkanar. Dawudyň tagty Rebbiň öňünde baky berkär» diýdi. 46 Onsoň patyşa Ýehoýadanyň ogly Benaýa buýruk berdi; ol-da gidip, ony öldürdi. Şeýdip, Süleýmanyň patyşalygy berkedi.
Süleýman Hudaýdan pähim-paýhas dileýär
1 Süleýman Müsür patyşasy fyrownyň gyzyna öýlenip, patyşa bilen garyndaşlyk açdy. Ol öz öýi, Rebbiň öýi hem-de Iýerusalimiň daşyndaky diwarlar salnyp gutarylýança, aýalyny Dawut galasyna getirdi. 2 Adamlar sežde edilýän ýerlerde gurbanlyk berýärdiler, çünki henize çenli Rebbe ybadat öýi salynmandy. 3 Süleýman kakasy Dawudyň wesýetlerini berjaý edip, Rebbi söýdi. Ýöne ol sežde edilýän ýerlerde gurbanlyk berip, ýakymly ysly tütetgi ýakdy. 4 Bir gün patyşa gurbanlyk bermek üçin Gibgona gitdi, çünki esasy sežde edilýän ýer şol ýerdedi. Süleýman şol ýerde müňlerçe ýakma gurbanlyklaryny beripdi. 5 Gibgonda gije Süleýmanyň düýşüne Reb girdi. Hudaý oňa: «Dile, dilän zadyňy bererin» diýdi. 6 Süleýman şeýle diýdi: «Guluň kakam Dawudyň ynamly, dogruçyl hem-de akýürekli bolany üçin, oňa uly merhemet etdiň. Bu gün oňa tagtynda oturmaga ogul berip, Öz beýik merhemetiňi görkezdiň. 7 Indi eý, Hudaýym Reb, Sen guluň–meni kakam Dawudyň ýerine patyşa etdiň. Men ýolbaşçylyk etmäge ukyby bolmadyk, tejribesiz, ýaş oglandyryn. 8 Guluň Seniň saýlan, san-sajaksyz halkyňyň arasyndadyr. 9 Şonuň üçinem halkyňy dolandyrar ýaly, ýagşy-ýamany saýgarar ýaly, Sen Öz guluňa pähim-paýhas ber, çünki kim Seniň san-sajaksyz halkyňy dolandyryp biler?» 10 Süleýmanyň bu dilegi Taňra ýarady. 11–12 Hudaý oňa şeýle diýdi: «Özüňe uzak ömür, baýlyk dilemän ýa-da duşmanlaryňyň ölümini dilemän, eýsem ýagşy-ýamany saýgarar ýaly, akyl-paýhas diläniň üçin, Men saňa dilän zadyňy berýärin. Men saňa öňküleriň hiç birinde bolmadyk we senden soň hem hiç kimde bolup bilmejek akyl-paýhas, aň-düşünje bererin. 13 Men saňa dilemedik zatlaryňy, ýagny ömürboýy egsilmejek baýlyk bilen hormat bererin. Saňa taý geljek patyşa bolmaz. 14 Eger sen meniň parzlarymdyr tabşyryklarymy berjaý edip, kakaň Dawut ýaly ýollarymdan ýöreseň, Men seniň ömrüňi-de uzaldaryn». 15 Süleýman oýandy, görse, bu düýş eken. Soňra ol Iýerusalime gelip, Rebbiň Äht sandygynyň öňünde durup, ýakma we salamatlyk gurbanlyklaryny berip, ähli emeldarlary üçin meýlis gurdy.
Süleýmanyň pähimli çözgüdi
16 Bir gün iki sany azgyn aýal gelip, patyşanyň huzurynda durdy. 17 Ol aýallaryň biri şeýle diýýär: «Eý, jenabym, men şu aýal bilen bir öýde ýaşaýaryn. Şu aýal öýdekä, meniň çagam dogulýar. 18 Şondan üç gün soň munuň hem çagasy bolýar. Biziň ikimiz bile ýaşaýarys, öýde biziň ikimizden başga hiç kim ýok. 19 Onsoň bir gije bu aýalyň ogly ölýär, sebäbi ol çagasynyň üstüne togalanypdyr. 20 Ol ýarygije turup, men uklap ýatyrkam, meniň gapdalymda ýatan oglumy alyp, öz gujagynda, öz ölen ogluny bolsa meniň gujagymda goýupdyr. 21 Men ertesi irden oglumy emdirjek bolsam, ol öli ýatyr. Men oňa dykgat bilen seretdim we çaganyň özümiňki däldigine magat göz ýetirdim». 22 Emma beýleki aýal: «Ýok, diri çaga meniňki, ölen çaga seniňki» diýýär. Birinji aýal: «Ýok, ölen çaga seniňki, diri çaga meniňki» diýýär. Şeýdip, olar patyşanyň huzurynda jedelleşdiler. 23 Onsoň patyşa şeýle diýýär: «Biriňiz: „Diri çaga meniňki, ölen çaga seniňki“ diýýärsiňiz, beýlekiňiz bolsa: „Ýok, beýle däl! Ölen çaga seniňki, diri çaga meniňki“ diýýärsiňiz». 24 Soňra patyşa: «Maňa bir gylyç getirip beriň» diýýär. Patyşa gylyç getirip berýärler. 25 Ol: «Diri galan çagany iki bölüň-de, ýarysyny birine, ýarysyny-da beýlekisine beriň» diýýär. 26 Emma çagasy diri galan aýal: «Eý, jenabym, çagany oňa beriň; ony asla öldürmäň!» diýýär. Çünki ol aýalyň öz ogluna rehimi indi. Ýöne beýleki aýal: «Ol meniňki hem bolmasyn, seniňki hem bolmasyn, ony ikä bölüň» diýýär. 27 Onsoň patyşa: «Diri galan çagany birinji aýala beriň, ony asla öldürmäň, ol onuň ejesidir» diýýär. 28 Patyşanyň çykaran hökümini bütin ysraýyl halky eşidip, oňa uly hormat goýdy. Paýhasly höküm çykarar ýaly Süleýman patyşada Hudaýyň pähim-paýhasynyň bardygyny halk gördi.
Süleýmanyň emeldarlary
1 Süleýman patyşa bütin Ysraýylyň üstünden şalyk sürdi. 2 Onuň ýanyndaky emeldarlar şulardy: Sadogyň ogly Azarýa ruhanydy, 3 Şişanyň ogullary Elihorep bilen Ahyýa kätiplerdi, Ahyludyň ogly Ýehoşapat ýyl ýazgyjysydy. 4 Ýehoýadanyň ogly Benaýa goşunbaşydy, Sadok bilen Abýatar ruhanylardy. 5 Natanyň ogly Azarýa häkimleriň üstünden garaýardy; Natanyň ogly Zabut bolsa hem ruhany, hem patyşanyň ýaranydy. 6 Ahyşar köşgüň baştutandy; Abdanyň ogly Adonyram bolsa mejbury işdäkileriň üstünden garaýardy. 7 Bütin Ysraýylda Süleýmanyň on iki sany häkimi bardy. Olaryň hersi patyşany we onuň öý-içerisini, gezekli-gezegine, ýylda bir aý azyk bilen üpjün etmelidi. 8 Olaryň atlary şulardy: Efraýym daglyk ýurdunda Benhur, 9 Makasda, Şagalbymda, Beýtşemeşde we Eýlonbeýthananda Bendeker, 10 Arubot ülkesinde Benheset (Soko bilen bütin Heper ýurtlary hem oňa degişlidi), 11 bütin Napatdor ülkesinde Benabynadap (Ol Süleýmanyň gyzy Tapata öýlenipdi), 12 Tagnak, Megido ülkelerinde, Ýizregeliň etegindäki Saretanyň ýanyndaky bütin Beýtşeýan ülkesinde, Beýtşeýandan Abelmehola, Ýokmegamyň aňyrsyna çenli bolan aralykdaky ülkede Ahyludyň ogly Bagana, 13 Ramotgilgat ülkesinde Bengeber (Bengeberde Manaşeniň ogly Ýaýyryň Gilgatdaky obalary bardy. Başandaky Argop etrabynda berk diwarly, derwezeleri bürünç gözenekli altmyş sany uly gala hem oňa degişlidi), 14 Mahanaýym ülkesinde Idonyň ogly Ahynadap, 15 Naftaly ülkesinde Ahymagas (Ol Süleýmanyň gyzy, Bosmata öýlenipdi), 16 Aşer we Begalot ülkelerinde Huşaýyň ogly Bagana, 17 Ysakar ülkesinde Paruwanyň ogly Ýehoşapat, 18 Benýamin ülkesinde Elanyň ogly Şimgi, 19 amorlar patyşasy Sihon hem-de Başan patyşasy Oguň ýurdy bolan Gilgatda Urynyň ogly Geber. Ol bu ýeriň häkimidi.
Süleýmanyň patyşalygynyň ösüşi
20 Ýahuda halky bilen ysraýyl halky deňiz ýakasyndaky çäge deý köpdi. Olar iýip-içip, hoşbagtlylykda ýaşadylar. 21 Süleýman Perat derýasyndan piliştliler ýurduna we Müsür serhedine çenli bolan bütin ýurda patyşalyk etdi. Olar Süleýmanyň ömrüniň ahyryna çenli oňa salgyt töläp, hyzmat etdiler. 22–23 Süleýmanyň köşgüniň bir günlük azygy, iki ýüz otuz batman ýokary hilli undan, dört ýüz altmyş batman adaty undan, on sany baga bakylan öküzden, ýigrimi sany ýaýlada bakylan öküzden, ýüz sany goýundan, ondan daşary-da sugunlardan, jerenlerden, saýgaklardan hem-de semiz guşlardan ybaratdy. 24 Çünki ol Perat derýasynyň günbataryndaky ähli welaýatlarda, Tipsadan Gaza çenli bolan aralykdaky Perat derýasynyň günbataryndaky ähli patyşalaryň üstünden höküm sürýärdi. Ol töweregindäki goňşy ýurtlarynyň ählisi bilen asudalykda ýaşady. 25 Süleýmanyň bütin ömrüne Dandan Beýerşeba çenli aralykdaky tutuş Ýahudadaky we Ysraýyldaky her bir adam üzüm we injir agaçlarynyň aşagynda asudalykda ýaşady. 26 Şeýle hem Süleýmanyň söweş arabalaryna goşulýan atlary üçin kyrk müň sany at ýatagy, on iki müň atlysy bardy. 27 Şol häkimleriň her biri Süleýman patyşany we onuň saçagyndan iýmitlenýänleriň baryny, öz bellenen aýlarynda azyk bilen üpjün edýärdi. Olaryň hiç bir zady kemlik etmezdi. 28 Olaryň hersi özüne tabşyrylyşyna görä, ýönekeý we saýlama atlar üçin olaryň saklanýan ýerine arpa we saman getirerdi. 29 Hudaý Süleýmana deňiz kenaryndaky çäge deý uçursyz akyl-paýhas, duýgurlyk hem-de düşünjelilik berdi. 30 Süleýman pähim-paýhasynda bütin gündogarlylardan, bütin müsürlilerden öňe geçdi. 31 Çünki onuň pähim-paýhasy, islendik adamyňkydan, ezraly Eýtanyňkydan, Maholyň ogullary Heýmandyr Kalkolyňkydan we Dardanyňkydan-da ýitidi. Töweregindäki ähli milletleriň arasynda onuň ady meşhurdy. 32 Süleýman üç müň tymsal aýtdy; onuň nagmalary bolsa müňden agdykdy. 33 Ol Liwandaky kedr agajyndan diwaryň ýüzünde gögerýän ýowşan ösümligine çenli bolan agaçlardan söz açardy, haýwanlar, guşlar, süýrenijiler we balyklar barada sözlärdi. 34 Süleýmanyň pähim-paýhasy hakynda eşiden ýer ýüzündäki ähli patyşalar, Süleýmany diňlemäge adam ýolladylar.
Ybadathananyň gurluşygyna taýýarlyk
1 Sur patyşasy Hiram Süleýmanyň kakasynyň ornuna patyşalyga bellenendigini eşiden badyna, öz emeldarlaryny Süleýmanyň ýanyna iberdi; çünki Hiram Dawudyň hemişelik ýarany bolupdy. 2 Süleýman Hirama adam iberip, şeýle diýdi: 3 «Özüň bilýärsiň, kakam Dawut töweregindäki uruşlar zerarly, duşmanlaryndan doly üstün çykýança, öz Hudaýy Rebbe ybadat öýüni gurup bilmedi. 4 Ýöne häzir Hudaýym Reb maňa hemme tarapdan parahatçylyk berdi; mende ne ýagy, ne-de betbagtçylyk bar. 5 Şeýdip, Rebbiň kakam Dawuda: „Seniň ýeriňe tagtyňda oturtjak ogluň Maňa ybadat üçin öý gurar“ diýip aýdyşy ýaly, men Hudaýym Rebbe ybadat üçin öý guraýyn diýýärin. 6 Şoňa görä meniň üçin Liwanda kedr agaçlarynyň kesilmegini tabşyr. Meniň işçilerim seniň işçileriň bilen bile işlärler. Işçileriňe näçe diýseň, şonça-da hak töläýin; çünki özüň bilýärsiň, biziň aramyzda sidonlylar ýaly agaç kesip bilýän adam ýok». 7 Hiram Süleýmanyň sözlerini eşidende, gaty şatlanyp: «Bu uly halkyň üstünden patyşalyk eder ýaly, Dawuda şeýle akyl-paýhasly ogul beren Rebbe şu gün alkyş bolsun» diýdi. 8 Hiram Süleýmana adam iberip: «Seniň maňa iberen sargydyňy eşitdim; men seniň kedr hem-de serwi agajy baradaky islegleriňi bitirerin. 9 Meniň işçilerim agaçlary Liwandan deňze getirerler. Men olary bogduryp, deňiz üsti bilen akdyrdyp, aýdan ýeriňe eltdirip, şol ýerde çözdürerin. Sen gelip, olary äkidersiň. Sen hem meniň islegimi ýerine ýetirip, köşgümdäkileri azyk bilen üpjün et». 10 Şeýdip, Hiram Süleýmany kedr hem-de serwi agaçlary bilen üpjün etdi. 11 Süleýman bolsa Hirama onuň köşgündäkiler üçin azyk hökmünde elli müň çuwal bugdaý, ýedi müň hum sap ýag berdi. Süleýman Hirama her ýyl şunça azyk bererdi. 12 Reb wada berşi ýaly, Süleýmana pähim-paýhas berdi. Hiram bilen Süleýmanyň arasynda asudalyk boldy. Olar öz aralarynda ylalaşyk baglaşdylar. 13 Süleýman patyşa bütin Ysraýyldan mejbury işçileri toplady; gullar otuz müň adamdan ybaratdy. 14 Olardan nobatma-nobat boýunça her aýda on müň adamy Liwana ýollady. Olar bir aý Liwanda, iki aý hem öýlerinde bolardylar. Adonyram mejbury işdäkileriň baştutanydy. 15 Süleýmanyň dagda ýetmiş müň sany ýük daşaýany, segsen müň sany daş ýonujysy bardy. 16 Mundan daşary Süleýmanyň işleýän adamlarynyň üstünden garaýan üç müň üç ýüz sany baştutany bardy. 17 Olar patyşanyň tabşyrygy boýunça Rebbiň öýüniň düýbüni tutmak üçin, uly gymmatbaha daşlar we ýonulan daşlar getirdiler. 18 Süleýmanyň binýatçylary bilen Hiramyň binýatçylary we geballylar Rebbiň öýüni gurmak üçin, daşlary ýonup, agaçlary kesip taýýarladylar.
Ybadathana gurluşygy
1 Ysraýyllaryň Müsürden çykyp gaýtmagynyň dört ýüz segseninji ýylynda, Süleýmanyň patyşalygynyň dördünji ýylynda, alnan, ýöne başga golýazmalarda «ýigrimi kor. ikinji aý bolan Ziw aýynda Rebbiň öýi gurlup başlandy. 2 Süleýman patyşanyň Reb üçin guran öýüniň uzynlygy altmyş tirsek, ini ýigrimi tirsek, beýikligi otuz tirsekdi. 3 Rebbiň öýüniň daşky otagynyň öňündäki eýwanynyň ini öýüň ini ýaly ýigrimi tirsekdi, uzynlygy öýüň öň tarapynda on tirsekdi. 4 Ol Rebbiň öýüne gözenekli penjireler etdi. 5 Süleýman Rebbiň öýüniň daşky we içki otaglaryň, daşky diwarlaryna ýanaşdyryp, gapdal otaglaryny saldy. 6 Pürsler öýüň diwaryny deşmez ýaly, öýüň diwarynyň ýüzünden daş çykgytlar etdiler. Aşaky gatyň ini bäş tirsek, ortaky gatyň ini alty tirsek, üçünji gatyň ini ýedi tirsekdi. 7 Rebbiň öýi gurlanda öňden ýonulyp taýýarlanan daşlardan guruldy. Şol sebäpden öý gurulýarka ondan ne çekiç, ne palta, ne-de demir guralyň sesi eşidildi. 8 Ortaky gatyň gapysy Rebbiň öýüniň günorta tarapyndady; aýlawly basgançaklar bilen ortaky gata, ortaky gatdan üçünji gata çykyp bolýardy. 9 Şeýdip, Süleýman Rebbiň öýüniň gurluşygyny tamamlady. Ol öýüň üçegini kedr pürsleri we kedr tagtalary bilen basyrdy. 10 Tutuş öýe ýanaşdyrylyp salnan otaglaryň her gatynyň beýikligi bäş tirsekdi. Ol otaglar öýe kedr pürsleri bilen birikdirildi. 11–12 Süleýmana gurup ýören öýi hakynda Rebbiň sözi geldi: «Eger sen Meniň parzlarymy berjaý edip, hökümlerime boýun bolup, ähli tabşyryklarymy saklap, olary berjaý etseň, Men kakaň Dawuda beren wadamy seniň üstüň bilen ýerine ýetirerin. 13 Men ysraýyllaryň arasynda ýaşap, Öz halkym ysraýyly terk etmerin». 14 Şeýdip, Süleýman Rebbiň öýüni gurup gutardy. 15 Ol öýüň içki diwarlaryny kedr tagtalaryndan edip, onuň dyrnagyndan üçegine çenli içki diwarynyň ýüzüne tagta tutdy. Ol öýüň poluny serwi agajyndan etdi. 16 Ol öýüň arka tarapynda, dyrnakdan depesine çenli kedr agaçlaryndan beýikligi ýigrimi tirsek bolan diwar bina etdi. Ol muny iň mukaddes otag bolan içki otag hökmünde gurdy. 17 Içki otagyň öňündäki daşky otagyň uzynlygy kyrk tirsekdi. 18 Öýüň içi kedr tagtasyndan kesilip, kädä hem-de açylyp oturan güllere çalym edýän nagyşlar bilen haşamlanandy. Diwardaky daşlar görünmez ýaly, diwar tutuşlygyna kedr tagtasy bilen örtülendi. 19 Ol öýüň töründe Rebbiň Äht sandygyny goýar ýaly içki otag taýýarlady. 20 Içki otagyň uzynlygy-da, ini-de, boýy-da ýigrimi tirsekdi, oňa sap altyn çaýylandy. Ol şeýle hem kedr agajyndan ýasalan gurbanlyk sypasyny-da altyn çaýdy. 21 Süleýman Rebbiň öýüniň içini sap altyn bilen örtdi; içki otagyň öňünden altyn zynjyrlar gerip, ony-da altyna gaplady.
Ybadathananyň bezelişi
22 Soňra ol tutuş öýi kemsiz-köstsiz bolar ýaly, ony tutuşlygyna altyn bilen örtdi. Hatda içki otagyň öňünde duran gurbanlyk sypasyna hem altyn çaýdy. 23 Ol içki otagda her biriniň boýy on tirsek bolan zeýtun agajyndan iki sany kerup ýasady. 24 Keruplaryň ikisiniň hem ganatynyň uzynlygy bäş tirsekdi. 25 Olaryň hersiniň ganaty, ganatynyň bir ujundan beýleki ganatynyň ujuna çenli on tirsekdi. Keruplaryň ikisiniň hem ölçegi-de, şekili-de birdi. 26 Keruplaryň ikisiniň-de beýikligi on tirsekdi. 27 Süleýman keruplary Rebbiň öýüniň içki otagynda goýdy. Olaryň ganatlary, biriniň ganaty diwaryň bir tarapyna, beýlekisiniň ganaty diwaryň eýleki tarapyna ýeter ýaly gerlip goýlandy. Keruplaryň beýleki ganatlary öýüň ortasyna tarap gerlip durdy. 28 Süleýman keruplara hem altyn çaýdy. 29 Tutuş öýüň diwarlary, içki we daşky otaglaryň diwarlarynyň ýüzi oýulyp, keruplar, palma agaçlary we açylan güller bilen haşamlanandy. 30 Ol öýüň içki we daşky otaglarynyň poluna hem altyn çaýdy. 31 Süleýman içki otaga zeýtun agajyndan gapylar ýasady. Gapylaryň germewleri we söýeleri bäş burçlydy. 32 Zeýtun agajyndan ýasalan iki gapynyň ýüzi oýulyp, keruplar, palma agaçlary we açylan güller bilen haşamlanandy. Süleýman olara altyn çaýdy, keruplaryň we palma agaçlarynyň ýüzüne hem altyn çaýdy. 33 Şeýle hem Süleýman öýüň daşky otagynyň gapysyna zeýtun agajyndan dörtburç söýeler ýasady. 34 Ol serwi agajyndan iki taýly gapy etdi, onuň iki taýy hem iki tarapa-da açylýardy. 35 Süleýman gapylaryň ýüzi oýulyp, keruplar, palma agaçlary bilen haşamlanan nagşyň üstüne altyn çaýdy. 36 Ol üç hatar ýonulan daş we bir hatar kedr pürsünden içki howly gurdy. 37 Süleýmanyň patyşalygynyň dördünji ýylynda, Ziw aýynda Rebbiň öýüniň düýbi tutuldy. 38 Süleýmanyň patyşalygynyň on birinji ýylynda, sekizinji aý bolan Bul aýynda Rebbiň öýi meýilnama görä dolulygyna gurlup gutaryldy. Süleýmana öýi gurmak üçin ýedi ýyl gerek boldy.
Süleýmanyň köşgi
1 Süleýman özüne-de köşk saldy. Ol köşgi on üç ýylda gurup gutardy. 2 Ol «Liwan jeňňelli» atly köşk saldy. Onuň uzynlygy ýüz tirsek, ini elli tirsek, beýikligi otuz tirsek bolup, ol dört hatar kedr sütünleriniň üstünde guruldy. Sütünleriň üstünde kedr pürsleri goýuldy. 3 Her hatarda on bäş, jemi kyrk bäş sany pürs sütünleriň üstünde goýuldy. Ol köşgüň üçegi kedr tagtalary bilen basyryldy. 4 Liwan jeňňeli atly köşgüň biri-birine bakyp duran üç hatar penjireleri bardy. 5 Ähli gapylar we gapy söýeleri dört burçlydy. Olar biri-birine gapma-garşy, üç hatardy. 6 Süleýman uzynlygy elli tirsek, ini otuz tirsek bolan sütünler eýwanyny gurdy. Onuň öňünde sütünler bilen dikilen, üsti basyrylan dalan bardy. 7 Soňra ol Tagt zalyny, ýagny höküm çykarylýan ýer bolan Höküm zalyny gurdy. Ol bir diwaryň dyrnagyndan beýleki diwaryň dyrnagyna çenli kedr tagtalary bilen örtülendi. 8 Süleýmanyň öz ýaşaýan öýi Tagt zalynyň ýeňse tarapyndaky howluda bir meňzeş gurluşda salnandy. Süleýman öz aýaly, fyrownyň gyzyna-da şu zala meňzeş öý gurup berdi. 9 Bularyň barysy daşardan köşgüň howlusyna, binadan çykyda çenli tutuşlygyna ölçege görä ýonulyp, ýargy bilen iki tarapy-da tekizlenen gymmatbaha daşlardan gurulandy. 10 Bina gymmatbaha daşlardan, uly daşlardan, sekiz, on tirseklik daşlardan gurulandy. 11 Bina daşlarynyň üstünden ölçege görä ýonulan gymmatbahaly daşlar we kedr tagtalary goýuldy. 12 Köşgüň howlusynyň töweregindäki haýatlar edil Rebbiň öýüniň içki howlusy we öýüň eýwany ýaly üç hatar ýonulan daş we bir hatar kedr tagtasy bilen örülendi.
Hirama berlen tabşyryk
13 Süleýman patyşa adam iberip, sorly Hiramy getirtdi. 14 Hiram Naftaly tiresinden bolan bir dul hatynyň ogludy, kakasy hem sorly bürünç ussasydy. Ol bürünçden zat ýasamakda gaty ussat, ökde we tejribeli ussady. Ol Süleýman patyşanyň çagyryşyny kabul etdi. Hiram Süleýmanyň bürünçden ýasalmaly zatlarynyň ählisini ýasady. 15 Hiram iki sany bürünç sütün ýasady. Her sütüniň beýikligi on sekiz tirsek, töweregi on iki tirsekdi. 16 Ol şeýle hem sütünleriň depesinde goýmak üçin bürünçden guýulan iki sany täç ýasady. Her täjiň beýikligi bäş tirsekdi. 17 Sütünleriň depesindäki täçler tor şekilli örme zynjyrlar bilen bezelendi. 18 Ol her sütüniň depesindäki täçleriň üstüni bürär ýaly, her örme zynjyryň töweregine bürünçden ýasalan iki hatar nar aýlady. 19 Eýwandaky sütünleriň depesindäki täçler liliýa gülüniň şekilinde bolup, olaryň beýikligi dört tirsekdi. 20 Täçler iki sütüniň hem-de örme zynjyrlaryň ýokarsyndaky tegelek güberçek ýerde goýuldy. Her täjiň töweregine hatarlap, iki ýüz nar aýlandy. 21 Ol sütünleri ybadathananyň eýwanynda dikdi. Ol günortada sütün dikip, onuň adyna Ýakyn dakdy. Ol demirgazykda-da sütün dikip, onuň adyna Bowaz dakdy. 22 Sütünleriň depesinde liliýa şekilli nagyşlar bardy. Şeýdip, sütünleriň işi tamamlanyldy. 23 Soňra ol guýulan, bir gyrasyndan beýleki gyrasyna çenli on tirsek, beýikligi bäş tirsek bolan bürünçden tegelek howuz ýasady. Onuň töweregi otuz tirsekdi. 24 Howzuň erňeginiň aşak ýanynda her biri on tirsek bolan kädi şekilli nagyşlar iki hatar edilip, onuň tutuş töweregi bilen aýlanandy. Olaryň bary bile guýlup ýasalandy. 25 Howuz on iki öküziň üstünde durdy; öküzleriň üçüsi demirgazyga, üçüsi günbatara, üçüsi günorta, galan üçüsi hem gündogara bakyp durdy. Howuz olaryň üstünde ýerleşdirilipdi. Öküzleriň arkasy iç tarapa bakyp durdy. 26 Howzuň galyňlygy dört barmakdy, erňegi käsäniň erňegi ýaly açylan liliýa gülüniň şekilindedi. Ol ýedi ýüz hum tutýardy. 27 Ol on sany bürünç araba ýasady. Arabalaryň hersiniň uzynlygy, ini dört tirsek, beýikligi üç tirsekdi. 28–29 Arabalaryň şekili şunuň ýalydyr: daşy çarçuwalanan, dört gyraňly tagtalar ýasalyp, olara ýolbarslaryň, öküzleriň we keruplaryň şekilleri haşamlanypdyr. Ýolbarslaryň we öküzleriň ýokarsyndaky we aşagyndaky çarçuwalara, egrem-bugram şekilli nagyşlar haşamlanyp salnandy. 30 Her arabanyň dört bürünç tigri, bürünç oklary bardy; dört burçunda hem legeni saklamak üçin çykytlar bardy; çykytlaryň her gapdalyna egrem-bugram şekilli nagyşlar haşamlanyp salnandy. 31 Her arabanyň ýokarsynda çarçuwajyga salnan tegelek agyz ýasaldy. Onuň beýikligi bir tirsekdi; onuň agzy tegelek bolup, ini bir ýarym tirsekdi; onuň agzynda haşamlar bardy, gapdallary tegelek däl-de dörtburçlydy. 32 Dört tigir gapdal tagtalaryň aşagyndady, tigirleriň oklary araba bilen bile guýlup ýasalandy. Tigriň beýikligi bir ýarym tirsekdi. 33 Tigirleriň ýasalyşy at arabalaryň tigirleriniň ýasalyşy ýalydy; olaryň oklarynyň, gurşawlarynyň, keýeleriniň, toplarynyň bary bile guýlup ýasalandy. 34 Her arabanyň dört burçunda dört çykyt bardy. Çykytlar araba bilen bile guýlup ýasalandy. 35 Arabanyň üstünde ýarym tirsek beýiklikdäki tagta sekisi bardy; arabanyň üstündäki tutawaçlar hem-de gapdal tagtalary araba bilen bile guýlup ýasalandy. 36 Onuň çykytlarynyň hem-de gapdal ýüzüniň açyk ýerlerine haşamlanan keruplaryň, arslanlaryň hem-de palma agajynyň nagşy salnandy. Olaryň daşyna egrem-bugram şekiller haşamlanyp salnandy. 37 Ine, Hiram on arabany şeýle ýasady. Olaryň barynyň guýluşy hem, ölçegi hem, şekili hem birdi. 38 Şeýle hem Hiram on sany bürünç legen ýasady. Her legen on bäş gorküýze tutýardy; her legen dört tirsekdi; on arabanyň hersiniň üstünde bir legen bardy. 39 Ol arabalaryň bäşisini Rebbiň öýüniň günortasynda, beýleki bäşisini-de öýüň demirgazygynda goýdy. Ol howzy öýüň günorta-gündogar burçunda goýdy. 40 Hiram şeýle hem gazanlar, kül atarlar, legenler ýasady. Şeýdip, Hiram Rebbiň öýünde Süleýman patyşa üçin ähli etmeli işlerini tamamlady. 41–44 Iki sütüni sütünleriň depesinde iki sany jam şekilli täji, sütünleriň depesindäki şol täçleri bezäp duran iki sany örme zynjyry, iki sany örme zynjyr üçin dört ýüz nary, sütünleriň depesindäki jam şekilli iki sany täjiň üstüni örtmek üçin her örme zynjyr üçin iki hatar nary, on arabany, arabanyň üstündäki on legeni, bir sany howzy hem-de howzuň astyndaky on iki öküzi ýasady. 45 Gazanlar, kül atarlar, legenler we Hiramyň Rebbiň öýi üçin Süleýman patyşa ýasap beren gaplarynyň bary ýalpyldawuk bürünçdendi. 46 Patyşa bu gaplary Iordanyň düzlüginde, Sukot bilen Saretanyň arasyndaky toýun toprakly ýerde bürünçden guýdurdy. 47 Süleýman bu bürünç gap-gaçlarynyň agramyny çekdirmedi, çünki olar juda köpdi; Olaryň agramyny hiç kim anyklamady. 48 Şeýdip, Süleýman Rebbiň öýündäki ähli gap-gaçlary, altyndan edilen gurbanlyk sypany, üstünde hödür çöregi goýulýan altyn han tagtasyny ýasady. 49–50 Içki otagyň öňünde bäşisi günortada, bäşisi demirgazykda goýlan sap altyn çyradanlary, gülleri, çyralary, ätişgirleri, käseleri, müçenekleri, legenleri, ýakymly ysly tütetgi ýakmak üçin ulanylýan gaplary, maňňallary, öýüň içki otagynyň, ýagny iň mukaddes otagyň hem-de öýüň mukaddes otagynyň gapylary üçin altyn petleleri ýasady. 51 Şeýdip, Süleýman patyşanyň Rebbiň öýi üçin edilmeli ähli işleri tamamlandy. Süleýman kakasy Dawut tarapyndan öýe bagyş edilen ähli zatlary: kümşi, altyny, gap-gaçlary getirip, Rebbiň öýündäki hazynada goýdy.
Äht sandygynyň ybadathana getirilmegi
1 Onsoň Süleýman Rebbiň Äht sandygyny Dawut galasy bolan Siýon galasyndan getirtmek üçin, Ysraýylyň ýaşulularyny, ähli tirebaşylaryny, ysraýyllaryň urugbaşylaryny Iýerusalime, öz huzuryna ýygnady. 2 Bütin ysraýyl halky ýedinji Etanym aýynda, Çatma baýramçylygynda Süleýman patyşanyň ýanyna ýygnanyşdy. 3 Bütin Ysraýylyň ýaşululary geldiler we ruhanylar sandygy göterdiler. 4 Şeýdip, olar Rebbiň Äht sandygyny, Rebbe ýüz tutulýan çadyry hem-de çadyryň içindäki ähli mukaddes enjamlary getirdiler. Bularyň baryny ruhanylar bilen lewiler Rebbiň öýüne getirdiler. 5 Süleýman patyşa we onuň huzuryna ýygnanan bütin ysraýyl halky Äht sandygynyň öňündedi. Olar san-sajaksyz goýunlary, öküzleri gurbanlyk berdiler. 6 Soňra ruhanylar Rebbiň Äht sandygyny öz ýerine, Rebbiň öýüniň iň mukaddes otagyna, keruplaryň ganatlarynyň astyna getirip goýdular. 7 Keruplar ganatlaryny sandygyň üstüne gerip, sandygyň-da, onuň syryklarynyň-da üstüni örtýärdi. 8 Syryklar şeýle uzyndy welin, hatda olaryň uçlary iň mukaddes otagyň öňündäki mukaddes ýerdenem görnüp durdy, ýöne daşardan görünmeýärdi. Olar şu güne çenli hem şol ýerdedir. 9 Sandygyň içinde Musanyň goýan iki sany kanun ýazylan daş böleginden başga hiç zat ýokdy; Musa bu iki daş bölegini ysraýyl halky Müsür ýurdundan çykandan soň, Rebbiň olar bilen äht eden ýeri bolan Horep dagynda sandyga salypdy. 10 Ruhanylar mukaddes otagdan daşary çykanlarynda, Rebbiň öýi bulutdan doldy. 11 Ruhanylar bulut zerarly Rebbiň huzurynda hyzmata durup bilmediler, çünki Rebbiň şöhraty Hudaýyň öýüni doldurypdy. 12 Şonda Süleýman şeýle diýdi: «Reb tüm garaňkylykda mesgen tutjakdygyny aýtdy. 13 Men Saňa baky mesgen tutaryň ýaly, uçursyz gözel öý gurdum».
Süleýmanyň halka ýüzlenmesi
14 Onsoň patyşa halka tarap öwrülip, bütin ysraýyl jemagatyna ak pata berdi. Bütin ysraýyl jemagaty dik durdy. 15–16 Süleýman şeýle diýdi: «Kakam Dawuda: „Men ysraýyl halkymy Müsürden çykaralym bäri, Maňa ybadat etmäge öý gurmaklary üçin ysraýyl tirelerinden ýekeje şäheri-de saýlamadym. Men ysraýyl halkyma şalyk etsin diýip, Dawudy patyşalyga saýladym“ diýip beren wadasyny berjaý eden Ysraýyl Hudaýy Rebbe alkyş bolsun! 17 Kakam Dawut Ysraýyl Hudaýy Rebbe ybadat üçin öý gurmagy ýüregine düwüpdi. 18–19 Emma Reb kakam Dawuda: „Maňa ybadat üçin öý gurmagy ýüregiňe düwmek bilen sen gowy etdiň; ýöne şeýle-de bolsa öýi sen gurmarsyň. Seniň biliňden önen ogluň Maňa ybadat üçin öý gurar“ diýdi. 20 Ine, Hudaý Öz beren wadasyny berjaý etdi, çünki men kakam Dawudyň ýerine geçdim. Rebbiň wada berşi ýaly, men Ysraýylyň tagtynda otyryn. Ysraýyl Hudaýy Rebbe ybadat üçin öý gurdum. 21 Sandygy men şol öýde goýdum. Atalarymyzy Müsür topragyndan çykaranda, Rebbiň olar bilen eden ähti şonuň içindedir».
Süleýmanyň dilegi
22 Soňra Süleýman Rebbiň gurbanlyk sypasynyň hem bütin ysraýyl halkynyň öňünde durup, ellerini göge tarap uzatdy: 23 «Eý, Ysraýyl Hudaýy Reb, Seniň ýaly Hudaý ne aşakda ýerde, ne-de ýokarda gökde bardyr. Bütin kalplary bilen ýoluňdan ýöreýän gullaryň üçin Sen ähtiňi, sadyk söýgiňi saklaýarsyň. 24 Sen Öz guluň–kakam Dawuda beren wadaňy berjaý etdiň. Şu gün Seniň ähli aýdan sözleriň amala aşdy. 25 Şonuň üçin hem, eý, Ysraýyl Hudaýy Reb, guluň kakam Dawuda: „Eger seniň ogullaryň Maňa gulak asyp, seniň ýöreýşiň ýaly, Meniň hakykat ýolumdan ýöreseler, seniň nesliňden hiç bir adam Ysraýylyň tagtyndan aýrylmaz“ diýip beren wadaňy berjaý et. 26 Şonuň üçin hem, eý, Ysraýylyň Hudaýy, goý, Seniň guluň kakam Dawuda beren wadaň amala aşsyn! 27 Emma Hudaý ýerde mesgen tutarmy? Hatda Seni gök-de, gökleriň gögi-de içine sygdyryp bilmeýär. Onsoň meniň bu salan öýüm dagy nämejik! 28 Ýöne şonda-da, ýa Beýik Hudaýym, Sen guluň dilegine hem-de ýalbaryşyna gulak sal-da, guluňyň bu gün edýän nalyşyny we dilegini kabul et. 29 Gözleriň gije-gündiz: „Maňa şu ýerde ybadat ediler“ diýen öýüňde bolsun. Guluňyň şu ýere tarap bakyp edýän dilegini eşit. 30 Öz ysraýyl halkyň we men guluň şu ýere tarap bakyp dileg edenimizde, guluňyň, halkyň Ysraýylyň nalyşlaryny eşit. Öz gökdäki mesgeniňden eşit-de, bizi bagyşla. 31 Bir adam başga bir adama garşy günä edip, ant içmäge mejbur edilse, ol gelip, şu öýde Seniň gurbanlyk sypaňyň öňünde günäsizdigine ant içse, 32 şonda Sen gökde eşit-de, oňa jogap ber. Gullaryňa höküm edip, günälä günäsine görä jeza ber, günäsizi akla-da, dogrulygyna görä syla. 33 Seniň halkyň ysraýyl Saňa garşy günä edenligi zerarly duşman öňünde ýeňlişe sezewar bolanda, täzeden Saňa ýüz tutup, Seniň adyňy ykrar etse, şu öýde Saňa dileg edip, ýalbarsa, 34 şonda Sen gökde eşit-de, halkyň ysraýylyň günäsini geçip, olary yzlaryna, atalaryna beren ýurduňa getir. 35 Saňa garşy günä edendikleri zerarly gök ýapylyp, ýagmyr ýagmadyk mahaly, olar şu ýere tarap bakyp, dileg edip, Seniň adyňy ykrar etseler, Sen hasrat çekdirenleriň hem günäleri üçin toba gelseler, 36 şonda Sen gökde eşit-de, Öz gullaryň bolan ysraýyl halkynyň günäsini geçip, olara dogry ýoldan ýöremekligi öwret. Öz halkyňa miras hökmünde beren ýurduňa ýagmyr ýagdyr. 37 Eger ýurtda açlyk ýa gyrgyn keseli bolsa, epgek, ygaldan çüýremeklik, çekirtge ýa-da gurçuk peýda bolsa, eger duşmanlary olara öz islendik galalarynda olara sütem etseler, nähili bela, nähili kesel bolsa-da, 38 islendik adam ýa-da ysraýyl halky tarapyndan nähili dilegdir nalyş edilen bolsa, her kes öz ýürek derdini bilip, şu öýe tarap ellerini gerse, 39 şonda Sen gökde öz mesgeniňde eşit-de, olary bagyşla we olara ýardam et. Her kese eden işine görä jogap ber, çünki her ynsanyň ýüregini diňe Sen bilýänsiň. 40 Şeýdip, olar Seniň atalarymyza beren ýurduňda ömürboýy Senden gorkup ýaşasynlar. 41–42 Halkyň ysraýyldan bolmadyk, ýöne Seniň beýik adyň, gudratyň hem-de Öz halkyň üçin eden beýik işleriň barada eşidip, uzak ýurtdan gelen keseki şu öýde dileg etse, 43 Sen Öz gökdäki mesgeniňde ony eşit-de, dünýäniň ähli halklarynyň ysraýyl halky ýaly Seniň adyňy bilip, Senden gorkup, Saňa ybadat üçin guran öýümi bilerleri ýaly, kesekiniň dilegine-de jogap ber. 44 Eger halkyň Seniň iberen ýoluň bilen duşmanyna garşy söweşe çykyp, Seniň saýlan şäheriňe, meniň Saňa ybadat üçin guran öýüme tarap bakyp, Sen-Rebbe dileg etse, 45 gökde olaryň dileglerini, nalyşlaryny eşidip, olara duşmanlarynyň üstünden ýeňiş ber. 46 Olar Saňa garşy günä etseler–günä etmeýän adam ýokdur–Sen gazaplanyp, olary duşman eline berseň, duşman olary ýesir edip, ýakyn-u uzak ýurda äkitse, 47 olar hem ýesirlige äkidilen ýurtlarynda oýlanyp toba edip, ýalbaryp: „Biz nähaklyk edip, günä gazandyk, pislik etdik“ diýip, 48 özlerini ýesir alan duşmanlarynyň ýurdunda päk kalplary we jan-tenleri bilen Saňa ýüzlenip atalaryna beren ýurduňa, Öz saýlan şäheriňe, Saňa ybadat üçin guran öýüme tarap bakyp, dileg etseler, 49 şonda Sen Öz gökdäki mesgeniňde olaryň dileglerini, nalyşlaryny eşit-de, olaryň dadyna ýetiş. 50 Saňa garşy günä eden halkyňy hem-de olaryň Saňa garşy eden ýazyklaryny bagyşla, ýesir alanlaryň olara rehimdarlyk ederleri ýaly, Sen Öz halkyňa duşmanlarynyň gözüniň öňünde rehimdarlyk et. 51 Çünki olar Seniň demir peç kimin lowlaýan Müsürden çykaran halkyňdyr, Seniň mirasyňdyr. 52 Öz guluň hem-de halkyň ysraýyl islendik wagt Seni çagyranlarynda, Sen olaryň nalyşlaryny eşit. Goý, gözleriň olarda bolsun. 53 Eý, Hökmürowan Reb, Sen atalarymyzy Müsürden çykaranyňda, guluň Musa arkaly aýdyşyň ýaly, Özüňe mirasdar etmek üçin dünýäniň ähli halklarynyň arasyndan ysraýyl halkyny Öz halkyň hökmünde saýladyň».
Süleýman dilegini soňlaýar
54 Süleýman Hudaýa dilegini, nalyşyny gutarandan soň, Rebbiň gurbanlyk sypasynyň öňünde ellerini göge gerip, dyza çöken ýerinden turdy. 55 Süleýman dik durup, bütin ysraýyl halkyna batly ses bilen pata berip, şeýle diýdi: 56 «Wada berşi ýaly, ysraýyl halkyna parahatçylyk beren Rebbe alkyş bolsun. Ol Öz guly Musa arkaly beren ýagşy wadalarynyň baryny berjaý etdi. 57 Hudaýymyz Reb biziň atalarymyz bilen bolşy ýaly, biziň bilenem bolsun, bizi hiç haçan taşlamasyn, terk etmesin. 58 Biziň Onuň ýollaryndan ýörärimiz ýaly, Onuň atalarymyza beren tabşyryklaryny, parzlaryny hem-de hökümlerini berjaý ederimiz ýaly, ýüreklerimizi Özüne tarap öwürsin. 59–60 Goý, meniň Rebbiň öňünde dile getiren sözlerim Beýik Hudaýa gije-gündiz ýakyn bolsun. Beýik Hudaý dünýäniň ähli halklarynyň Rebbiň Hudaýdygyny, Ondan başga Hudaýyň ýokdugyny bilerleri ýaly, Reb Öz guluny, ysraýyl halkyny gündelik zerur zatlar bilen üpjün etsin. 61 Şonuň üçin hem siz Onuň parzlaryna boýun bolup, Onuň tabşyryklaryny şu günki ýaly berjaý edip, Beýik Hudaýymyza ak ýürekden hyzmat ediň».
Ybadathananyň açylyşy
62 Onsoň patyşa we onuň ýanyndaky bütin ysraýyl halky Rebbiň huzurynda gurbanlyk berdiler. 63 Süleýman Rebbe salamatlyk gurbanlygy hökmünde ýigrimi iki müň öküz, bir ýüz ýigrimi müň goýun berdi. Şeýdip, patyşa we bütin ysraýyl halky Rebbiň öýüniň açylyş dabarasyny etdiler. 64 Şol günüň özünde Süleýman patyşa Rebbiň öýüniň öňündäki howlynyň ortasyny mukaddes etdi. Patyşa şol ýerde ýakma gurbanlyklaryny, galla sadakasyny we salamatlyk gurbanlyklarynyň ýaglaryny berdi, çünki Rebbiň huzuryndaky bürünç gurbanlyk sypasy ýakma gurbanlygyny, galla sadakasyny, salamatlyk gurbanlygynyň ýag böleklerini tutardan gaty kiçidi. 65 Şeýdip, Süleýman we bütin ysraýyl halky – uly mähelle Hamat girelgesinden Müsür serhedine çenli bolan aralykda, Hudaýymyz Rebbiň huzurynda on dört günläp baýram etdiler. 66 Şundan soň Süleýman halky öýli-öýüne ugratdy. Olar patyşany ýalkap, Rebbiň Öz guly Dawuda, halky ysraýyla görkezen ähli ýagşylyklary üçin şatlanyp, göwnühoşlukda öýli-öýlerine gaýtdylar.
Reb ýene Süleýmana görünýär
1–2 Süleýman Rebbiň öýüni, öz köşgüni hem-de gurmaga meýil eden zatlarynyň baryny gurup gutaranda, Reb Gibgonda görnüşi ýaly, Süleýmana ikilenç görünýär. 3 Reb Süleýmana şeýle diýýär: «Men seniň eden dilegiňi, nalyşyňy eşitdim. Seniň guran bu öýüňi mukaddes etdim. Maňa ol ýerde ebedilik ybadat ediler. Meniň nazarym we ýüregim hemişe şol ýerde bolar. 4–5 Eger-de sen kakaňyň ýöreýşi ýaly sap ýüreklilik, dogrulyk bilen Meniň ýolumdan ýöräp, tabşyran ähli zatlarymy edip, Meniň hökümlerimdir düzgünlerimi berjaý etseň, „Seniň nesliňden Ysraýyla höküm sürjek adam kemlik etmez“ diýip, kakaň Dawuda wada berşim ýaly, Ysraýylyň üstünden patyşalygyňy berkarar ederin. 6–7 Emma siz ýa-da siziň ogullaryňyz Meniň yzyma eýermekden ýüz dönderseňiz, öňüňizde goýan tabşyryklarymy, parzlarymy berjaý etmän, gidip başga hudaýlara hyzmat edip, olara sežde etseňiz, onda Men ysraýyl halkyny özlerine beren ýerimden mahrum ederin. Özüme ybadat edilmegi üçin mukaddes eden bu öýümi ret ederin. Ysraýyl halky beýleki halklara gep hem gülki bolar. 8 Şu öý harabalyga öwrüler. Onuň ýanyndan geçýän her bir kişi oňa haýranlar galyp, pyşyrdaşyp: „Reb näme üçin bu ýurdy, bu öýi beýle terk etdikä?“ diýer. 9 Onsoň ähli halklar: „Çünki ysraýyl halky ata-babalaryny Müsür ýurdundan çykaran özleriniň Hudaýy Rebden ýüz dönderip, başga hudaýlara tarap öwrülip, olara sežde etdiler, olara hyzmat etdiler. Şonuň üçin hem Reb bu betbagtçylygy olaryň başyndan inderdi“ diýerler». Süleýmanyň Hiram bilen baglaşan ylalaşygy 10 Süleýman iki öýi, ýagny Rebbiň öýi bilen öz köşgüni ýigrimi ýylda gurup gutardy. 11 Sur patyşasy Hiramyň kedr hem-de serwi agaçlaryndan we altyndan Süleýman näçe islese berendigi üçin, Süleýman patyşa-da oňa Jelile welaýatyndan ýigrimi galany berdi. 12 Hiram Sordan Süleýmanyň özüne beren galalaryny görmäge geldi, ýöne onuň ol galalara göwni ýetmedi. 13 Şonuň üçin hem ol: «Eý, dogan, maňa beren galalaryň dagy nähili?» diýdi. Şeýdip, olary Kabul diýip atlandyrdylar. Olar şu güne çenli hem şeýle atlandyrylýar. 14 Hiram bolsa Süleýman patyşa iki ýüz batman altyn iberipdi.
Süleýmanyň beýleki üstünlikleri
15–16 Süleýman patyşa şu aşakdaky agzalanlary gurmak üçin mejbury işçileri toplapdy. Olar Millony täzeden dikeltmek üçin, Rebbiň öýüni, patyşanyň öýüni, Iýerusalimiň diwaryny, Hasory, Megidony, Gezeri (Müsür patyşasy fyrown gidip, Gezeri basyp alyp, gala ot beripdi. Onda ýaşaýan kenganlylary gyryp, galany inji hökmünde öz gyzyna beripdi. Ol Süleýmanyň aýalydy. 17–19 Şeýdip, Süleýman Gezeri täzeden gurdy), aşaky Beýthorony, Bagalaty, Ýahuda çöllüginde bolan Tamary, şeýle hem Süleýmanyň ähli ammar galalaryny, söweş arabalarynyň saklanýan galalaryny, söweş arabaly goşunyň saklanýan galalaryny, Süleýmanyň Iýerusalimde, Liwanda hem-de öz golastyndaky ýerleriň ählisinde gurmaga meýil eden zatlarynyň baryny gurdular. 20 Ysraýyl halkyndan bolmadyk amorlar, hetler, perizler, hiwiler hem-de ýabuslar entek hem şol ýurtda ýaşaýardylar. 21 Olar ysraýyllaryň bütinleý ýok etmedik halklarynyň nesilleridir. Süleýman olary gula öwürdi. Bu şu güne çenli hem şeýledir. 22 Emma Süleýman ysraýyl halkyny gul etmedi. Olar Süleýmanyň esgerleri, köşk emeldarlary, harby serkerdeleri, ýarag göterijileri, söweş arabaly goşunynyň serkerdeleridiler. 23 Süleýmanyň işine baştutanlyk edýän ýolbaşçylar-da ysraýyl ogullaryndandy. Olar bäş ýüz elli adam bolup, agyr işde işleýän adamlara baştutanlyk etdiler. 24 Fyrownyň gyzy Dawut galasyndan çykyp, Süleýmanyň özi üçin guran öýüne geldi. Soňra Süleýman galanyň gündogar tarapyny täzeden dikeltdi. 25 Süleýman Rebbe guran gurbanlyk sypasynda ýylda üç gezek ýakma gurbanlyklaryny, salamatlyk gurbanlyklaryny hödürlärdi, Rebbiň huzurynda ýakymly ysly tütetgi ýakardy. Şeýdip, ol Rebbiň öýüni doly gurup gutardy. 26 Süleýman patyşa Edom ýurdunda, Gyzyl deňziň kenarynda, Elotyň golaýynda bolan Esýongeberde gämiler ýasady. 27 Hiram öz emeldarlaryny Süleýmanyň emeldarlary bilen bile deňze belet bolan gämiçiler bilen iberdi. 28 Olar Opyra gidip, ol ýerden ýedi ýüz on batman töweregi altyn alyp, ony Süleýman patyşa getirip berdiler.
Saba melikesiniň görme-görşe gelşi
1 Saba melikesi Süleýmanyň Rebbe goýýan hormatynyň at-owazasyny eşidip, ony kyn sowallar bilen synamaga Iýerusalime geldi. 2 Saba melikesi ummasyz baýlyk, hoşboý ysly zatlar, köp mukdardaky altyn we gymmatbaha daşlar ýüklenen düýeler bilen Iýerusalime geldi. Ol Süleýmanyň ýanyna gelip, ýüregine düwen ähli sowallary sorady. 3 Süleýman onuň ähli soraglaryna jogap berdi. Patyşa onuň ýekeje sowalyny-da jogapsyz galdyrmady. 4–5 Saba melikesi Süleýmanyň paýhasyny, onuň guran öýüni, saçagyndaky näzi-nygmatlary, emeldarlarynyň ýaşaýan ýerlerini, hyzmatkärleriniň hyzmatyny, olaryň egin-eşiklerini, onuň sakylaryny, Rebbiň öýünde berýän ýakma gurbanlyklaryny görende, onuň bu zatlara akly haýran boldy. 6–7 Ol patyşa şeýle diýdi: «Ýurdumda işleriň hakda, parasatyň hakda eşiden sözlerim dogry eken, ýöne men gelip, öz gözlerim bilen görýänçäm, aýdylanlara ynanmadym. Maňa onuň ýarysyny hem aýtmandyrlar. Seniň pähim-paýhasyň, rowaçlygyň meniň eşidişimden has artyk eken. 8 Seniň halkyň nähili bagtly! Hemişe huzuryňda bolup, pähim-paýhasyňy eşidýän emeldarlaryň nähili bagtly! 9 Senden hoşal bolup, seni ysraýyl tagtynda oturdan Hudaýyň Rebbe alkyş bolsun! Reb Ysraýyly ebedilik söýensoň, adalaty we hakykaty berjaý etmegiň üçin seni patyşa etdi». 10 Onsoň Saba melikesi Süleýman patyşa iki ýüz batman altyn, köp mukdarda atyrlary we gymmatbaha daşlary berdi. Süleýman patyşa Saba melikesiniňki ýaly şeýle köp mukdardaky hoşboý ysly zatlar hiç berilmändi. 11 Hiramyň Opyrdan altyn getiren gämisi, mundan başga-da ol ýerden köp mukdarda sandal agajyny we gymmatbaha daşlary hem getirdi. 12 Patyşa sandal agajyndan Rebbiň öýüne, patyşanyň köşgüne söýeler, aýdymçylar üçin barbatdyr arfalar ýasady; beýle sandal agajy şu güne çenli görlüp-eşidilmändi. 13 Süleýman patyşa Saba melikesine öz eçilen zatlaryndan daşary onuň göwnüniň islän zadyny berdi. Şeýdip, Saba melikesi emeldarlary bilen öz ýurduna dolandy.
Süleýmanyň baýlyklary
14–15 Süleýmana bir ýylda gelen altynyň agramy alyş-beriş edýän adamlardan, söwdagärleriň söwdasyndan, ähli arap şalaryndan, ýurduň häkimlerinden gelen altyndan daşary bir müň bir ýüz otuz batmandan gowrakdy. 16 Süleýman patyşa ýenjilen altyndan iki ýüz sany uly galkan ýasady. Her bir uly galkana, on ýedi gadak altyn sarp edildi. 17 Ol ýenjilen altyndan üç ýüz galkan ýasady; her galkana dört ýarym gadak altyn sarp edildi. Patyşa bulary «Liwan jeňňeli» atly köşgünde goýdy. 18 Patyşa tagtyny piliň süňki bilen haşamlap, sap altyna gaplady. 19 Tagtyň alty basgançagy bardy, arka tarapdan tagtyň depesi tegelekdi, kürsüniň iki tarapynda hem tirseklikler, tirseklikleriň gapdalynda-da iki ýolbars durdy. 20 Alty basgançagyň her tarapynda bir ýolbars, jemi on iki ýolbars durdy. Beýle zat entek asla hiç bir ýurtda ýasalmandy. 21 Süleýmanyň gap-gaçlarynyň barysy altyndandy. Onuň «Liwan jeňňeli» atly köşgüniň ähli gap-gaçlary-da sap altyndandy. Kümüşden hiç zat ýokdy, sebabi kümüş Süleýmanyň döwründe hiç zatça görülmeýärdi. 22 Çünki Süleýmanyň Hiramyň gämileri bilen birlikde deňizde gämileri bardy. Deňiz gämileri üç ýylda bir gezek gelip, altyn, kümüş, pil dişini, maýmynlary we tawuslary getirerdiler. 23 Şeýdip, Süleýman patyşa baýlykda, pähim-paýhasda ýer ýüzündäki ähli patyşalardan öňe geçdi. 24 Hudaýyň Süleýmanyň ýüregine salan paýhasyny eşitmek üçin bütin dünýä onuň didaryna zardy. 25 Süleýmanyň ýanyna gelen her kes ýylba-ýyl kümüşdir altyn enjamlardan, egin-eşiklerden, ýaraglardan, atyrlardan, atlardyr gatyrlardan ybarat bolan sowgatlaryny getirýärdi. 26 Süleýman söweş arabalary bilen atlarynyň baryny bir ýere jemledi; onuň bir müň dört ýüz arabasy, on iki müň arabaly esgerleri bardy. Süleýman olaryň birnäçesini öz ýanynda Iýerusalimde, galanlaryny bolsa söweş arabalarynyň saklanýan galalarynda ýerleşdirdi. 27 Süleýman Iýerusalimde kümşi daşlar bilen deň etdi, kedr agajyny bolsa günbatar baýyrlykda gögerýän ýabany injir agajy kimin köpeltdi. 28 Süleýmanyň atlary Müsürden we Keweden getirildi; patyşanyň söwdagärleri olary Keweden belli bir baha satyn aldylar. 29 Bir söweş arabasy on ýedi gadak töweregi kümşe, bir at bolsa dört gadakdan gowrak kümşe satyn alnyp, olar Müsürden getirilýärdi. Şeýdip, bu söweş arabalary we atlar Süleýmanyň söwdagärleriniň üsti bilen bütin hetleriň we Aramyň şalaryna satylýardy.
Süleýman Hudaýdan ýüz öwürýär
1 Süleýman fyrownyň gyzyndan başga-da mowaplardan, ammonlardan, edomlylardan, sidonlylardan, hetlerden birtopar keseki aýallara aşyk boldy. 2 Reb ysraýyl ogullaryna: «Siz keseki milletlerden gyz alşyp-berişmäň, çünki olar hökman sizi öz hudaýlaryna sežde etdirerler» diýip aýdan milletlerindendiler. Emma Süleýman muňa garamazdan şu aýallara öýlendi. 3 Onuň ýedi ýüz şa aýaly, üç ýüz gyrnagy bardy. Aýallary onuň ýüregini azdyrdylar. 4 Süleýmanyň garrylyk çagynda aýallary ýüregini keseki hudaýlara tarap öwürdiler. Süleýman kakasy Dawut ýaly Hudaýy Rebbe wepaly bolmady. 5 Süleýman sidonlylaryň hudaýy Aştoreta, ammonlaryň nejis hudaýy Milkoma sežde etdi. 6 Süleýman Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri edip, kakasy Dawudyň bolşy ýaly Rebbe wepaly bolmady. 7 Soňra Süleýman Iýerusalimiň gündogaryndaky dagda Mowabyň nejis buty Kemoş we ammonlaryň hudaýy Molek üçin sežde edilýän ýer gurdy. 8 Ol şeýle hem öz hudaýlaryna ýakymly ysly tütetgi ýakyp, olara gurbanlyk berer ýaly, ähli keseki aýallary üçin hem sežde edilýän ýerler gurdy. 9–10 Rebbiň Süleýmana gaty gahary geldi. Süleýman özüne iki gezek görnüp, başga hudaýlaryň yzyna eýerme diýip tabşyryk beren ysraýyl Hudaýy Rebbiň tabşyrygyny berjaý etmän, Ondan ýüz dönderipdi. 11 Şonuň üçin hem Reb Süleýmana şeýle diýdi: «Seniň Meniň bilen eden ähtiňi bilgeşleýin bozup, Meniň saňa tabşyran parzlarymy saklamandygyň üçin, Men patyşalygy hökman seniň eliňden alyp, ony köşk emeldarlaryňyň birine bererin. 12 Emma seniň kakaň Dawudyň hatyrasy üçin Men muny seniň günleriňde etmerin; patyşalygy seniň ogluňyň elinden alaryn. 13 Men bütin patyşalygy seniň eliňden alman, gulum Dawudyň hem-de Öz saýlan şäherim Iýerusalimiň hatyrasy üçin, diňe bir tiräni seniň ogluňa bererin».
Süleýmanyň duşmanlary
14 Soňra Reb edomly Hadady Süleýmana duşman etdi. Ol Edomda patyşa neslindendi. 15–16 Çünki Dawut Edomdaka, goşunbaşy Ýowap öldürilenleri jaýlamaga gidip, Edomdaky erkekleriň ählisini gyrypdy (çünki Ýowap we bütin ysraýyllar Edomdaky erkekleriň ählisini gyrýançalar, alty aýlap şol ýerde galypdylar). 17 Emma Hadat kakasynyň emeldarlary bolan birnäçe edomlylar bilen gaçyp, Müsüre gidipdi; Hadat ol wagtlar ýaş oglandy. 18 Olar Midýandan çykyp, Parana geldiler, Parandan hem ýanlaryna birnäçe adam alyp, Müsüre, Müsür patyşasy fyrownyň ýanyna bardylar. Patyşa Hadada ýaşamaga jaý we mellek ýer berip, ony azyk bilen üpjün etdi. 19 Hadat fyrownyň mährini gazandy; ol öz aýalynyň gyz doganyny, ýagny melike Tahpeneýsiň gyz doganyny Hadada aýallyga berdi. 20 Ol Hadada ogul dogrup berip, onuň adyna Genubat dakdylar. Tahpeneýs Genubaty fyrownyň öýünde terbiýeledi. Genubat onuň ogullarynyň arasynda ösüp ulaldy. 21 Hadat Müsürdekä, Dawudyň ata-babalaryna gowuşandygy hem-de Ýowap goşunbaşynyň ölümi barada eşidende, ol fyrowna şeýle diýdi: «Maňa öz ýurduma dolanmaga rugsat ber». 22 Fyrown ondan: «Ýurduňa gitmekçi bolar ýaly, meniň ýanymda näme kemiň bar?» diýip sorady. Ol: «Kem zadym ýok, ýöne maňa hökman gitmäge rugsat ber» diýip jogap berdi. 23 Jenaby Soba patyşasy Hadadgezerden gaçyp giden Elýadanyň ogly Rezony hem Hudaý Süleýmana duşman etdi. 24 Dawut sobalylary öldürende, Rezon ýanyna adam ýygnap, bir leşgere baş boldy. Olar Damaska baryp, şol ýerde mesgen tutdular, onuň adamlary Rezony Damaskda patyşa etdiler. 25 Hadadyň ýamanlyk edişi ýaly, Süleýmanyň bütin ömrüne Rezon Ysraýyla duşman bolup, Ysraýyly ýigrendi hem-de Arama hökmürowanlyk etdi.
Hudaýyň Ýarobgama beren wadasy
26 Süleýmanyň emeldarlarynyň biri bolan Seredadan efraýymly Nebadyň ogly Ýarobgam patyşa garşy çykdy. Onuň ejesi Seruga atly bir dul hatyndy. 27 Onuň patyşa garşy el galdyrmagynyň sebäbi şeýledi: Süleýman Millony täzeden dikeldip, kakasy Dawut galasynyň diwarlarynyň ýykylan ýerlerini abatlady. 28 Ýarobgam başarjaň adamdy, bu ýaş ýigidiň iş başarjaňlygyny gören Süleýman, ony Manaşe we Efraýym tirelerine degişli bolan mejbury işdäkileriň üstünden baştutan edip goýdy. 29 Bir gün Ýarobgam Iýerusalimden çykyp barýarka, ýolda oňa şiloly Ahyýa pygamber gabat geldi. Ahyýa täze eşikler geýipdi. Çola ýerde olaryň ikisinden başga adam ýokdy. 30 Ahyýa egnindäki täze eşigini çykardy-da, ýyrtyp on iki bölege böldi. 31–33 Soňra Ýarobgama şeýle diýdi: «On bölegini özüň üçin al, çünki ysraýyl Hudaýy Reb şeýle diýýär: „Men patyşalygy hökman Süleýmanyň elinden alyp, on tiräni saňa bererin, ýöne gulum Dawudyň hatyrasy üçin hem-de Ysraýylyň bütin tirelerinden saýlap alan şäherim Iýerusalimiň hatyrasy üçin diňe bir tire Süleýmanyňky bolar. Çünki ol Meni terk edip, sidonlylaryň hudaýy Aştoreta, Mowabyň hudaýy Kemoşa, ammonlaryň hudaýy Milkoma sežde etdi. Süleýman kakasy Dawut ýaly, Meniň gözümiň öňünde dogry işleri edip, parzlarymy, hökümlerimi berjaý edip, ýollarymdan ýöremedi. 34 Muňa garamazdan, Men bütin patyşalygy onuň elinden almaryn. Meniň tabşyryklarymy, parzlarymy berjaý eden, Öz saýlan gulum Dawudyň hatyrasy üçin, Men Süleýmany ömrüniň ahyryna çenli patyşa ederin. 35 Emma patyşalygy Dawudyň oglunyň elinden alyp, ony on tire bilen saňa bererin. 36 Maňa ybadat edilmegi üçin, Öz saýlan şäherim Iýerusalimde gulum Dawudyň neslinden biri hemişelik patyşalyk eder ýaly bir tiräni Süleýmanyň ogluna bererin. 37 Men seni Ysraýyla patyşa ederin we sen Ysraýyla göwnüňiň isleýşine görä patyşalyk edersiň. 38 Gulum Dawudyň edişi ýaly, parzlarymy, tabşyryklarymy berjaý edip, Maňa gulak goýup, ýollarymdan ýöräp, Meniň gözümiň öňünde dogry işleri etseň, Men hemişe seniň bilen bolaryn. Men seni Ysraýyla patyşa ederin we edil Dawudyň nesillerini patyşa edişim ýaly, senden soň seniň nesilleriňi hem patyşa ederin. 39 Süleýmanyň günäleri üçin Men Dawudyň nesillerine jeza bererin, ýöne bu hemişelik bolmaz“». 40 Şonuň üçin hem Süleýman Ýarobgamy öldürmäge synanyşdy, ýöne Ýarobgam Müsüre, Müsür patyşasy Şişagyň ýanyna gaçyp baryp, Süleýman dünýäden ötýänçä, şol ýerde boldy.
Süleýmanyň ölümi
41 Süleýmanyň ähli galan we eden işleri hem-de akyl-paýhasy barada «Süleýmanyň işleri» diýen kitapda ýazylandyr. 42 Süleýman Iýerusalimde bütin Ysraýyla kyrk ýyl patyşalyk etdi. 43 Süleýman ata-babalaryna gowuşdy. Ol kakasy Dawut galasynda jaýlandy. Onuň ýerine ogly Rehabgam patyşa boldy.
Demirgazyk tireleriniň gozgalaňy
1 Rehabgam Şekeme gitdi. Bütin ysraýyl halky Rehabgamy patyşa etjek bolup, Şekeme gelipdi. 2 Nebadyň ogly Ýarobgam bu habary eşidenden soň, (ol heniz Müsürdedi, çünki ol şol ýere Süleýman patyşadan gaçyp gidipdi), ol Müsürden gaýdyp geldi. 3 Tutuş ysraýyl jemagaty Ýarobgamy çagyrdyp alyp, onuň bilen bile Rehabgamyň ýanyna gelip, oňa: 4 «Kakaň bize agyr zulum etdi. Indi sen kakaňyň bize eden agyr zulmuny ýeňlet we bize salan salgydyny azalt, şonda biz saňa gulluk ederis» diýdiler. 5 Rehabgam ysraýyl halkyna: «Gidiň-de, ýene-de üç günden meniň ýanyma dolanyp geliň» diýdi. Şeýdip, olar gitdiler. 6 Onsoň Rehabgam patyşa kakasy Süleýmanyň diri mahalynda onuň hyzmatynda duran ýaşululary bilen geňeşip, olardan: «Bu halka nähili jogap bermegi maňa maslahat berýärsiňiz?» diýip sorady. 7 Ýaşulular oňa: «Eger sen şu gün bu halka ýagşy hyzmat edip, olardan ýagşy sözüňi gaýgyrmasaň, olar saňa baky hyzmat ederler» diýip jogap berdiler. 8 Emma Rehabgam ýaşulularyň beren maslahatyny äsgermän, özi bilen bile ösüp ulalan, huzurynda hyzmat edýän ýaş ýigitler bilen geňeşdi. 9 Rehabgam ýaş ýigitlerden: «Siz: „Sen kakaňyň bize eden agyr zulmuny ýeňlet“ diýýän bu halka nähili jogap bermegi maňa maslahat berýärsiňiz?» diýdi. 10 Onuň bilen bile ösüp ulalan ýaş ýigitler oňa: «Saňa „Kakaňyň bize eden agyr zulmuny ýeňlet“ diýýän bu halka öz külem barmagyň kakaňyň bilinden ýogyndygyny aýt. 11 Kakam size agyr zulum eden bolsa, men size edilen zulmy has-da artdyraryn; kakam sizi çyrpy bilen jezalandyran bolsa, men sizi gamçy bilen jezalandyraryn diý» diýdiler. 12 Şeýdip, patyşanyň: «Meniň ýanyma ýene-de üç günden dolanyp geliň» diýşi ýaly, Ýarobgam bilen bütin halk üçünji gün Rehabgamyň ýanyna geldiler. 13 Patyşa halka rehimsizlik bilen jogap berdi. Ol ýaşulularyň özüne beren maslahatyny ret etdi. 14 Rehabgam ýaş ýigitleriň beren maslahatyna eýerip, Ýarobgama we ysraýyl halkyna şeýle jogap berdi: «Kakam size agyr zulum eden bolsa, men size edilen zulmy has-da artdyraryn. Kakam sizi çyrpy bilen jezalandyran bolsa, men sizi gamçy bilen jezalandyraryn». 15 Şeýdip, patyşa halky diňlemedi. Bu waka Rebbiň şiloly Ahyýa arkaly Nebadyň ogly Ýarobgam barada aýdan sözüniň amala aşmagy üçin Reb tarapyndan şeýle tamamlanypdy. 16 Patyşanyň özlerini diňlemejegini bilen ysraýyl halky oňa: «Biziň Dawut bilen näme şärikligimiz bar? Ýyşaýyň oglunda mirasymyz ýokdur. Eý, ysraýyllar, öýli-öýüňize gaýdyň! Eý, Dawudyň nesli, sen öz öýüňe seret!» Şeýdip, ysraýyllar öz öýlerine dolandylar. 17 Emma Rehabgam diňe Ýahuda şäherlerinde ýaşaýan ysraýyllara patyşalyk etdi. 18 Rehabgam patyşa gullaryň baştutany Adoramy Ysraýyla iberende, ysraýyl halky ony daşlap öldürdi. Rehabgam patyşa Iýerusalime gaçmak üçin, howlukmaçlyk bilen öz at arabasyna mündi. 19 Şeýdip, Demirgazyk ysraýyl tireleri şu güne çenli Dawudyň nesillerine garşy pitne turzup gelýärdiler. 20 Ýarobgamyň gaýdyp gelendigini eşiden bütin ysraýyl halky onuň ýanyna adam ýollap, ony ýygnanyşyga çagyryp, tutuş Ysraýyla patyşa etdiler. Ýahuda tiresinden başga Dawudyň nesilleriniň yzyna düşen bolmady.
Şemagýanyň pygamberlik etmegi
21 Rehabgam Iýerusalime geldi. Demirgazyk ysraýyl tirelerine garşy urşup, patyşalygy Süleýmanyň ogly Rehabgama gaýtaryp bermek üçin, bütin ýahuda hem-de benýamin tirelerinden ýüz segsen müň saýlama goşun toplady. 22 Emma Hudaýyň adamy Şemagýa Hudaýyň şu sözi geldi: 23 «Süleýmanyň ogly, Ýahudanyň patyşasy Rehabgama, bütin ýahuda hem-de benýamin tirelerine hem-de galan halka 24 Reb şeýle diýýär diý: „Siz doganlaryňyz bolan ysraýyl halkynyň garşysyna uruşmaň. Her kes öz öýüne gaýtsyn, çünki bu bolan waka Mendendir“». Olar Rebbiň sözüne gulak asyp, Onuň aýdyşy ýaly öýlerine gitdiler.
Ýarobgam Hudaýdan ýüz öwürýär
25 Onsoň Ýarobgam Efraýym daglyk ýurdunda Şekem galasyny bina edip, şol ýerde mesgen tutdy. Soňra ol Şekemden gidip, Penuwaly bina etdi. 26 Onsoň Ýarobgam öz içinden şeýle diýdi: «Indi patyşalyk ýene-de Dawudyň nesillerine gaýdyp geler. 27 Eger bu halk Rebbiň öýünde gurbanlyk bermek üçin Iýerusalime gitmegini dowam etdirse, onda olaryň ýüregi öz jenaby, Ýahuda patyşasy Rehabgama tarap öwrüler. Olar meni öldürip, Rehabgamyň ýanyna öwrülip bararlar». 28 Şeýdip, patyşa pikirini jemläp, iki sany altyn göle ýasap, halka ýüzlenip, şeýle diýdi: «Iýerusalime şu wagta çenli gatnanyňyz besdir. Eý, ysraýyllar, sizi Müsürden çykaran hudaýlaryňyz şulardyr». 29 Ol altyn göläniň birini Beýtelde, beýlekisini hem Danda goýdy. 30 Şeýdip, halk günä etdi. Halk sežde etmek üçin Beýteldäki we Dandaky altyn göläniň ýanyna uzak ýere gitdiler. 31 Ýarobgam şeýle hem sežde edilýän ýerler gurup, lewilerden bolmadyk adamlardan ruhanylar belledi. 32 Ýarobgam sekizinji aýyň on bäşine Ýahudadaky geçirilen baýram ýaly baýram edip, gurbanlyk sypasynda gurbanlyk berdi. Ol öz ýasan gölelerine gurbanlyklar hödür etmek üçin, Beýtelde hem şeýle etdi. Onsoň ol Beýtelde öz guran sežde edilýän ýerlerine ruhanylar belledi. 33 Ýarobgam öz saýlan aýy bolan sekizinji aýyň on bäşine Beýtelde diken gurbanlyk sypasynyň ýanyna gitdi. Ol ysraýyl halky üçin baýram edip, ýakymly ysly tütetgi ýakmak üçin gurbanlyk sypanyň ýanyna geldi.
Ýahudaly Hudaýyň adamy
1 Ýarobgam gurbanlyk sypasynyň ýanynda ýakymly ysly tütetgi ýakjak bolup durka, Rebbiň tabşyrygy boýunça Hudaýyň adamy Ýahudadan Beýtele geldi. 2 Ýaňky Hudaýyň adamy Rebbiň tabşyrygy boýunça gurbanlyk sypasyna gygyryp şeýle diýdi: «Eý, gurbanlyk sypasy, Reb şeýle diýýär: „Ine, Dawudyň neslinden bir ogul dünýä iner, onuň ady Ýoşyýa bolar. Ýoşyýa seniň üstüňde sežde edilýän ýerlerde ýakymly ysly tütetgi ýakýan ruhanylaryň özlerini gurbanlyk eder. Üstüňde ynsanlaryň süňkleri ýakylar“». 3 Hudaýyň adamy şol gün bir alamat berip, şeýle diýdi: «Rebbiň aýdan alamaty şudur: „Bu gurbanlyk sypasy çym-pytrak bolup, üstündäki kül dumly-duşa pytrar“». 4 Onuň Beýteldäki gurbanlyk sypasyna gygyryp aýdan sözüni Ýarobgam eşitdi we gurbanlyk sypasynyň ýanyndan elini uzadyp: «Ony tutuň!» diýdi. Ýarobgamyň Hudaýyň adamyna garşy uzadan eli şol bada ysmaz bolup, ol elini yzyna çekip bilmedi. 5 Hudaýyň adamynyň Rebbiň tabşyrygy boýunça görkezen alamatyna görä, gurbanlyk sypasy çym-pytrak bolup, üstündäki kül dumly-duşa pytrady. 6 Patyşa oňa: «Hudaýyň Rebden maňa rehim etmegini sorap, elimiň gutulmagy üçin dileg edäý» diýdi. Şeýdip, Hudaýyň adamy Ýarobgamyň eliniň gutulmagy üçin Rebbe dileg etdi. Onsoň patyşanyň eli gutulyp, öňki halyna geldi. 7 Patyşa Hudaýyň adamyna şeýle diýdi: «Meniň bilen öýe gel-de naharlan. Maňa eden ýagşylygyň üçin men saňa sylag berjek». 8 Emma Hudaýyň adamy patyşa: «Maňa patyşalygyň ýarysyny berseňem, men seniň bilen gitmerin. Bu ýerde çörek iýip, suw-da içmerin. 9 Çünki Reb maňa: „Ol ýerde çörek iýme, suw içme, giden ýoluňdan yzyňa gaýtma“ diýip tabşyrdy» diýip jogap berdi. 10 Şeýdip, ol yzyna Beýtele gelen ýolundan gitmän, başga ýol bilen gaýtdy. 11 Beýtelde bir garry pygamber ýaşaýardy. Onuň ogullaryndan biri gelip, Hudaýyň adamynyň şol gün Beýtelde eden ähli işlerini oňa gürrüň berdi. Olar onuň patyşa diýenleriniň baryny kakalaryna aýdyp berdiler. 12 Kakalary olardan: «Ol haýsy ýoldan gitdi?» diýip sorady. Onuň ogullary Ýahudadan gelen Hudaýyň adamynyň haýsy ýoldan gidendigini kakalaryna görkezdiler. 13–14 Onsoň pygamber ogullaryna: «Maňa eşegini gaňňalap beriň» diýdi. Olar oňa eşegini gaňňalap berdiler. Pygamber eşegine münüp, Hudaýyň adamynyň yzyndan gidip, ony tapdy. Ol dub agajynyň aşagynda otyrdy. Pygamber ondan: «Sen Ýahudadan gelen Hudaýyň adamymy?» diýip sorady. Ol hem: «Hawa, men şol» diýip jogap berdi. 15 Ol Hudaýyň adamyna: «Ýör, öýe gideli, şol ýerde naharlanaý» diýdi. 16 Emma Hudaýyň adamy: «Men seniň bilen yzyma, öýüňe gidip bilmen; men bu ýerde seniň bilen çöregem iýjek däl, suwam içjek däl» diýdi. 17 Çünki Reb maňa: «Ol ýerde çörek iýme, suw içme, giden ýoluňdan yzyňa gaýtma» diýip tabşyrdy diýdi. 18 Onsoň ol pygamber Hudaýyň adamyna şeýle diýdi: «Men hem seniň ýaly bir pygamberdirin. Rebbiň tabşyrygy boýunça bir perişde maňa: „Ol çörek iýip, suw içer ýaly ony yzyna öwür-de, özüň bilen bile öýüňe alyp gaýt“ diýdi». Ol Hudaýyň adamyny aldaýardy. 19 Onsoň Hudaýyň adamy onuň bilen yzyna gaýtdy we onuň öýüne gelip, çörek edindi, suw içdi. 20 Olar saçak başynda otyrkalar, ony yzyna alyp gaýdan pygambere Rebbiň şu sözi geldi. 21–22 Ol Ýahudadan gelen Hudaýyň adamyna Reb şeýle diýýär diýdi: «Rebbiň sözüni diňlemän, Hudaýyň Rebbiň özüňe beren tabşyryklaryny saklamadyň. Yzyňa gaýdyp, çörek edinme, suw içme diýlen ýerden iýip-içendigiň üçin ata-babalaryňyň mazarynda jaýlanmarsyň». 23 Hudaýyň adamy iýip-içip bolandan soň, oňa özüni yzyna alyp gaýdan pygamberiň eşegini gaňňalap berdiler. 24 Hudaýyň adamy gidip barýarka, oňa ýolda bir ýolbars duşup, ony öldürdi. Onuň jesedi ýoluň üstünde ýatyrdy, eşek-de, ýolbars-da onuň gapdalynda durdy. 25 Adamlar geçip barýarkalar, ýolda ýatan jesedi hem-de jesediň gapdalynda duran ýolbarsy gördüler. Onsoň olar ýaňky garry pygamberiň ýaşaýan galasyna gelip, bu barada adamlara gürrüň berdiler. 26 Hudaýyň adamyny ýoldan yzyna öwren bu pygamber bolan wakany eşideninde: «Ol Rebbiň sözüne gulak asmadyk Hudaýyň adamydyr; Reb aýdan sözüne görä, ony arslana berip, arslan hem ony parçalap öldüren bolmaly» diýdi. 27 Onsoň ol ogullaryna: «Maňa eşegi gaňňalap beriň» diýdi. Olar oňa eşegi gaňňalap berdiler. 28 Ol pygamber gidip, Hudaýyň adamynyň ýolda ýatan jesedini tapdy. Eşek we ýolbars jesediň gapdalynda duran eken. Ýolbars Hudaýyň adamynyň jesedini iýmändir, eşegi-de parçalamandyr. 29 Ol pygamber Hudaýyň adamynyň jesedini göterip, öz eşeginiň üstüne ýükledi-de, ony yzyna alyp gaýtdy. Ol ýas tutup, ony jaýlamak üçin gala geldi. 30 Pygamber jesedi öz mazarlygynda goýup: «Wah dogan, dogan!» diýip, ogullary bilen Hudaýyň adamynyň ýasyny tutdy. 31–32 Ol Hudaýyň adamyny jaýlap bolandan soň, ogullaryna şeýle diýdi: «Men ölenimde, meni şu pygamberiň jaýlanan mazarynda jaýlaň, meniň süňklerimi onuň süňkleriniň ýanynda goýuň. Çünki onuň Beýteldäki gurbanlyk sypasy barada Samarýanyň galalaryndaky ähli sežde edilýän ýerler barada, Rebbiň tabşyrygy boýunça gygyryp jar eden zatlarynyň bary hökman amala aşar». 33 Bu wakadan soň hem Ýarobgam özüniň pis işlerinden el çekmedi. Ol ýene-de sežde edilýän ýerlerde ähli halklaryň arasyndan ruhanylar belledi. Ruhany bolmaga isleg bildirenleriň baryny ruhanylyga belledi. 34 Bu günä iş Ýarobgamyň nesilleriniň ýer ýüzünden tutuşlygyna ýok bolmagyna getirdi.
Ýarobgamyň oglunyň ölümi
1 Şol wagtlarda Ýarobgamyň ogly Abyýa syrkawlady. 2 Ýarobgam öz aýalyna şeýle diýdi: «Bar, Ýarobamyň aýalydygyň bilinmez ýaly başga geýime gir-de, Şilo git, çünki Ahyýa pygamber şol ýerdedir. Ol meniň bu halka patyşa boljagymy aýdypdy. 3 Eliňe on çörek, külçeler, bir golça-da bal alyp, onuň ýanyna git; ol saňa oglumyza näme boljagyny aýdyp berer». 4 Ýarobgamyň aýaly şeýle-de etdi. Ol Şilo gidip, Ahyýanyň öýüne bardy. Ahyýa kördi, çünki gojalykdan ýaňa onuň gözleri çöňňelipdi. 5 Onsoň Reb Ahyýa: «Ýarobgamyň aýaly syrkaw ogly hakda soramaga geler» diýdi. Reb Ahyýa Ýarobgamyň aýalyna näme jogap bermelidigini aýtdy. Ol gelende, nätanyş aýal bolup geldi. 6 Emma ol aýal gapydan girip gelýärkä, Ahyýa onuň aýak sesini eşidip: «Eý, Ýarobgamyň aýaly, içeri giriber. Sen näme üçin nätanyş aýal bolan bolýarsyň? Mende seniň üçin gaty erbet habar bar. 7 Git-de, Ýarobgama Ysraýyl Hudaýy Reb şeýle diýýär diý: „Men seni halkyň arasyndan saýlap, halkym Ysraýylyň üstünden patyşalyga belledim. 8 Patyşalygy Dawudyň neslinden alyp, saňa berdim. Emma sen Meniň tabşyryklarymy berjaý edip, Meniň öňümde dogry işleri edip, bütin kalby bilen Maňa wepaly bolan gulum Dawut ýaly bolmadyň. 9 Gaýtam, sen özüňden öňki patyşalaryň baryndan beter pislik etdiň. Sen guýma, altyn göle butlaryny ýasap, olara sežde edip, Meniň gaharymy getirdiň we Menden ýüz öwürdiň. 10 Şonuň üçin hem Men Ýarobgamyň nesilleriniň başyndan betbagtçylyk indererin. Isle azat bolsun, isle gul, parhy ýok, Ýarobgamyň neslinden bolan Ysraýyldaky her bir erkegi bütinleý ýok ederin. Dersiň syrylyp-süpürilip taşlanyşy ýaly, Men Ýarobgamyň nesilleriniň baryny iň soňkusyna çenli bütinleý ýok ederin. 11 Ýarobgamyň nesilleriniň galada ölenlerini itler, düzde ölenlerini guşlar iýer, çünki Reb şeýle diýdi“. 12 Indi sen tur-da, öýüňe git. Sen gala aýak basan badyňa, ogluň öler. 13 Bütin ysraýyl halky onuň ýasyny tutup, ony jaýlar. Ýarobgamyň maşgalasyndan diňe şu oglan däbe görä jaýlanar. Çünki Ýarobgamyň neslinden diňe şu oglan Ysraýyl Hudaýy Rebbiň göwnünden turdy. 14 Reb Özi üçin Ysraýylyň üstünden bir patyşa goýar. Ol Ýarobgamyň neslini hut şu gün, edil şu pursatda ýok eder. 15 Reb Ysraýyla jeza berer. Ol ysraýyl halkyny suwuň başynda yranýan gamyş kimin sarsdyrar. Reb ysraýyllary olaryň ata-babalaryna beren gowy ýurdundan çykaryp, olary Perat derýasynyň aňry tarapyna dargadar, çünki olar keramatly Aşera butlaryny ýasap, Rebbiň gaharyny getiripdiler. 16 Ýarobgamyň öz eden hem-de Ysraýyla etdiren günäleri zerarly, Reb Ysraýyly terk eder». 17 Soňra Ýarobgamyň aýaly yzyna gaýtdy. Ol Tirsa gelip, öýüniň işigine ýeten badyna, onuň çagasy ýogaldy. 18 Bütin ysraýyl halky çagany jaýlap, onuň ýasyny tutdular. Şeýdip, Rebbiň Öz guly Ahyýa pygamber arkaly aýdan sözi amala aşdy.
Ýarobgamyň ölümi
19 Ýarobgamyň galan işleri, onuň eden söweşleri we nähili patyşalyk edendigi barada ysraýyl patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. 20 Ýarobgam ýigrimi iki ýyl patyşalyk etdi. Ol ata-babalaryna gowuşdy. Onuň ýerine ogly Nadap patyşa boldy.
Ýahuda patyşasy Rehabgam
21 Süleýmanyň ogly Rehabgam Ýahudada patyşalyk etdi. Rehabgam patyşa bolanda kyrk bir ýaşyndady; ol Rebbiň Özüne ybadat edilmegi üçin Ysraýylyň bütin tirelerinden saýlan şäheri Iýerusalimde on ýedi ýyl patyşalyk etdi. Ejesi ammonly bolup, onuň ady Nagamady. 22 Ýahuda halky Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri edip, ata-babalarynyň eden günälerinden-de has beter günä etdiler. Olar Rebde gabanjaňlyk döretdiler. 23 Çünki olar hem her bir baýyrda, her bir uly kölegeli daragtyň astynda özlerine sežde edilýän ýerleri, daş sütünlerini hem-de keramatly Aşera butlaryny gurdular. 24 Şeýle hem ýurtda buthananyň azgyn erkekleri bardy. Olar Rebbiň ysraýyllaryň öňünden kowup çykaran milletleriniň nejis işlerini etdiler. 25 Rehabgamyň patyşalygynyň bäşinji ýylynda Müsür patyşasy Şişak Iýerusalime hüjüm etdi. 26 Ol Rebbiň öýündäki hazynalaryň, patyşanyň köşgündäki hazynalaryň baryny talady. Ol Süleýmanyň altyndan ýasadan ähli galkanlaryny hem alyp gitdi. 27 Rehabgam patyşa bolsa olaryň deregine bürünçden galkanlar ýasadyp, olary patyşanyň köşgüniň gapysyny saklaýan garawullaryň baştutanlarynyň eline berdi. 28 Patyşa her sapar Rebbiň öýüne gidende, garawullar olary göterip getirip, soňra ýene yzyna garawulhana äkidýärdiler. 29 Rehabgamyň galan işleri we ähli eden işleri barada Ýahuda patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. 30 Rehabgam bilen Ýarobgamyň arasynda hemişe uruş boldy. 31 Rehabgam ata-babalaryna gowuşdy. Ol ata-babalarynyň ýanynda, Dawut galasynda jaýlandy. Onuň ejesi ammonly bolup, ady Nagamady. Rehabgamyň ýerine ogly Abyýam patyşa boldy.
Ýahuda patyşasy Abyýam
1 Nebadyň ogly Ýarobgamyň patyşalygynyň sekizinji ýylynda Abyýam Ýahuda patyşa boldy. 2 Abyýam Iýerusalimde üç ýyl patyşalyk etdi; onuň ejesiniň ady Magakady. Ol Abyşalomyň gyzydy. 3 Abyýam hem kakasynyň eden günälerini gaýtalady. Ol atasy Dawut ýaly Rebbe wepaly bolmady. 4–5 Muňa garamazdan Abyýamyň Hudaýy Reb Dawudyň hatyrasy üçin hem-de Iýerusalimi kuwwatlandyrmak üçin, Abyýam ölenden soň ornuna patyşa bolar ýaly ogul berdi. Çünki Dawut diňe hetli Uryýa eden ýamanlygyndan başga, bütin ömrüne Hudaýyň nazarynda dogry işleri etdi. Ol Rebbiň özüne beren tabşyryklarynyň baryny ömürboýy berjaý etdi. 6 Rehabgam bilen Ýarobgamyň arasynda başlan uruş, Abyýamyň ömürboýy dowam etdi. 7 Abyýamyň galan işleri we ähli eden işleri Ýahuda patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. 8 Abyýam ata-babalaryna gowuşdy. Ol Dawut galasynda jaýlandy. Onsoň onuň ýerine ogly Asa patyşa boldy.
Ýahuda patyşasy Asa
9 Ysraýyl patyşasy Ýarobgamyň patyşalygynyň ýigriminji ýylynda Asa Ýahuda patyşa boldy. 10 Asa Iýerusalimde kyrk bir ýyl patyşalyk etdi; onuň enesiniň ady Magakady. Ol Abyşalomyň gyzydy. 11 Asa atasy Dawut ýaly Rebbiň nazarynda dogry işleri etdi. 12 Asa buthananyň azgyn erkeklerini ýurtdan çykaryp, öz ata-babalarynyň ýasan ähli butlaryny ýok etdi. 13 Asa patyşa hatda ejesi Magakany melikelikden boşatdy, çünki ol Aşera üçin ýigrenji but ýasapdy. Asa Aşera butuny kesip, Kidron çaýynda ýakdy. 14 Emma Ysraýyldaky sežde edilýän ýerler ýok edilmändi. Muňa garamazdan, Asanyň ýüregi bütin ömründe Rebbe wepaly boldy. 15 Ol kakasynyň hem-de özüniň aýdan sadakalaryny, ýagny kümşi, altyny we gap-gaçlary Rebbiň öýüne getirdi. 16 Asa bilen ysraýyl patyşasy Bagşa bütin ömürlerine uruş etdiler. 17 Ysraýyl patyşasy Bagşa Ýahudanyň üstüne çozdy. Ol Ýahuda patyşasy Asanyň ýanyna gelip-gitmek isleýänleriň ýoluny ýapmak üçin Rama galasyny berkitdi. 18 Soňra Asa Rebbiň öýüniň we patyşa köşgüniň hazynalarynda galan ähli kümüşdir altyny alyp, olary öz köşk emeldarlaryna berdi. Asa olary Tabrymmonyň agtygy, Hezýonyň ogly, Damaskda ýaşaýan Aram patyşasy Benhadada iberdi. 19 Asa öz emeldarlaryndan Benhadada şeýle habar ýollady: «Seniň kakaň bilen meniň kakamyň arasynda bolşy ýaly, ikimiziň aramyzda-da ylalaşyk bolsun. Men saňa kümüşdir altyn sowgat iberýärin. Sen git-de, Ysraýylyň patyşasy Bagşa bilen eden ylalaşygyňy boz, ol meniň üstümden sowulsyn». 20 Benhadat Asa patyşanyň aýdanlaryna gulak asdy. Ol goşun serkerdelerini iberip, Yýony, Dany, Abelbeýtmagakany, tutuş Naftaly ýurdy bilen birlikde bütin Kinnereti basyp aldy. 21 Bagşa muny eşidende, Ramany berkitmekden el çekip, Tirsada mesgen tutdy. 22 Soňra Asa patyşa Rama galasyndaky Bagşanyň berkitme üçin ulanyp ýören daşlaryny, agaçlaryny alyp gitmäge ýahudalara buýruk berdi. Asa patyşa bu daşdyr agaçlar bilen Benýamindäki Geba galasyny we Mispa galasyny berkitdi. 23 Asanyň galan ähli işleri, onuň gaýduwsyz edermenlikleri, ähli eden işleri we berkiden galalary barada ýahuda patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. Gojalan çagynda, ol aýakdan dert çekdi. 24 Asa ata-babalaryna gowuşdy. Ol ata-babalarynyň ýanynda, atasy Dawut galasynda jaýlandy. Ogly Ýehoşapat onuň ýerine patyşa boldy.
Ysraýyl patyşasy Nadap
25 Ýahuda patyşasy Asanyň patyşalygynyň ikinji ýylynda Ýarobgamyň ogly Nadap Ysraýyla patyşa boldy. Ol Ysraýylda iki ýyl patyşalyk etdi. 26 Nadap Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi. Ol kakasynyň ysraýyl halkyna etdiren günäli ýollaryndan ýöredi. 27 Ysakar neslinden bolan Ahyýanyň ogly Bagşa Nadaba garşy dildüwşük gurdy. Bagşa piliştlilere degişli bolan Gibetonda Nadaby öldürdi, çünki Bagşa bilen bütin ysraýyllar Gibetonyň daşyny gabapdylar. 28 Şeýdip, Bagşa ýahuda patyşasy Asanyň şalygynyň üçünji ýylynda Nadaby öldürip, onuň ýerine özi patyşa boldy. 29 Ol patyşa bolan dessine Ýarobamyň nesilleriniň baryny gyrdy, Rebbiň Öz guly şiloly Ahyýa arkaly aýdan sözüne görä, Ýarobgamyň nesillerinden bir adam hem diri galdyrylman, olaryň bary öldürildi. 30 Bu Ýarobgamyň ysraýyl Hudaýy Rebbiň gaharyny getirendigi zerarly, öz eden we Ysraýyla etdiren günäleri zerarly boldy. 31 Nadabyň galan işleri we ähli eden işleri barada ysraýyl patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. 32 Asa bilen ysraýyl patyşasy Bagşa bütin ömürlerini urşup geçirdiler.
Ysraýyl patyşasy Bagşa
33 Ýahuda patyşasy Asanyň şalygynyň üçünji ýylynda Ahyýanyň ogly Bagşa Tirsada bütin Ysraýylyň üstünden patyşalyk edip, ýigrimi dört ýyl höküm sürdi. 34 Bagşa hem Ýarobgam ýaly Ysraýyla günä etdirip, Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi.
1 Bagşa garşy Hananynyň ogly Ýehuwa Rebbiň şu sözi geldi: 2 «Sen hiç kimdiň, emma Men seni halkym ysraýyla patyşa etdim. Sen Ýarobgamyň ýolundan ýöräp, halkym ysraýyla günä etdirip, olaryň günäleri bilen meniň gaharymy getirdiň. 3 Şonuň üçin hem Men Bagşany we onuň bütin nesillerini Nebadyň ogly Ýarobgamyň nesilleri ýaly ýok ederin. 4 Bagşanyň nesillerinden galada ölenlerini itler, düzde ölenlerini guşlar iýer». 5 Bagşanyň galan işleri, onuň edermenlikleri barada ysraýyl patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. 6 Bagşa ata-babalaryna gowuşdy. Ol Tirsada ata-babalarynyň ýanynda jaýlandy. Ogly Ela onuň ýerine patyşa boldy. 7 Bagşanyň Rebbiň ýigrenýän işlerini edip, öz pis işleri bilen Rebbiň gaharyny getirip, onuň Ýarobgamyň nesilleri ýaly bolandygy we şeýle hem onuň Ýarobgamyň nesillerini öldürendigi üçin, Hananynyň ogly Ýehu pygambere, Bagşa we onuň nesillerine garşy Rebbiň şu sözi geldi.
Ysraýyl patyşasy Ela
8 Ýahuda patyşasy Asanyň şalygynyň ýigrimi altynjy ýylynda Bagşanyň ogly Ela Tirsada Ysraýyla patyşa bolup, iki ýyl şalyk sürdi. 9 Ela Tirsada öz köşk emeldary Arsanyň öýünde serhoş bolup otyrka, Zimri oňa garşy dildüwşük gurdy. Zimri söweş arabalarynyň ýarysynyň serkerdesidi. 10 Zimri gelip, Elany öldürdi we onuň özi onuň ornuna patyşa boldy. Bu waka Ýahuda patyşasy Asanyň şalygynyň ýigrimi ýedinji ýylynda bolup geçdi. 11 Zimri patyşa bolup, Elanyň tagtynda oturan badyna, Bagşanyň bütin nesillerinden, dogan-garyndaşlaryndan we dost-ýarlaryndan bolan bar erkegi öldürdi. 12 Şeýdip, Zimri Bagşanyň ähli nesillerini ýok etdi. Rebbiň Ýehu pygamberiň üsti bilen Bagşa garşy aýdan sözleri berjaý boldy. 13 Çünki Bagşa we onuň ogly Ela butlar ýasap, günä etdiler we olar ysraýyl halkyna-da günä etdirip, Ysraýyl Hudaýy Rebbi gazaplandyrdylar. 14 Elanyň galan işleri we ähli eden işleri barada ysraýyl patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr.
Ysraýyl patyşasy Zimri
15 Ýahuda patyşasy Asanyň patyşalygynyň ýigrimi ýedinji ýylynda Zimri Tirsada ýedi gün patyşalyk etdi. Ysraýyl goşunlary piliştlilere degişli bolan Gibeton galasynyň daşyny gabapdylar. 16 Düşelgedäki goşunlar Zimriniň Ela patyşa garşy dildüwşük edip, ony öldürendigi baradaky habary eşidenlerinde, ysraýyl halky goşunbaşy Omryny düşelgede Ysraýyla patyşa etdiler. 17 Şeýdip, Omry bütin ysraýyl halky bilen Gibeton galasyndan çykyp, Tirsanyň daşyny gabadylar. 18 Zimri galanyň basylyp alnanyny görende, patyşa köşgüniň içki galasyna girip, patyşanyň köşgüne ot berip, oda ýanyp öldi. 19 Zimri Ýarobgamyň ýolundan ýöräp, Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi. Ol öz eden günäleri üçin we Ysraýyla etdiren günäleri üçin öldi. 20 Zimriniň galan işleri we guran dildüwşügi barada ysraýyl patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr.
Ysraýyl patyşasy Omry
21 Zimri ölenden soň, ysraýyl halky iki bölege bölündi. Halkyň ýarysy Ginatyň ogly Tibnini patyşa etjek bolup, onuň yzyna eýerdi, galan ýarysy bolsa Omrynyň yzyna eýerdi. 22 Omrynyň yzyna eýeren halk, Ginatyň ogly Tibniniň yzyna eýeren halkdan güýçli bolup çykdy. Şeýdip, Tibni ölüp, Omry onuň ornuna patyşa boldy. 23 Ýahuda patyşasy Asanyň şalygynyň otuz birinji ýylynda Omry Ysraýyla patyşa bolup, on iki ýyl şalyk etdi. Omry Tirsada alty ýyl şalyk sürdi. 24 Omry Samarýa baýyrlygyny Şemerden üç ýarym batman kümşe satyn alyp, baýyrlykda şäher gurup, baýyrlygyň eýesi Şemeriň adyna görä guran şäherine Samarýa diýip at dakdy. 25 Omry Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi. Onuň eden pis işleri özünden öňki patyşalaryň ählisiniňkiden çökder boldy. 26 Çünki Omry Nebadyň ogly Ýarobgam ýaly günä etdi. Ol ysraýyl halkyna-da günä etdirip, Ysraýyl Hudaýy Rebbi gazaplandyrdy. 27 Omrynyň eden beýleki işleri we görkezen gaýduwsyzlygy hem edermenligi barada ysraýyl patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. 28 Omry ata-babalaryna gowuşdy. Ol Samarýada ata-babalarynyň ýanynda jaýlandy. Ogly Ahap onuň ýerine patyşa boldy.
Ysraýyl patyşasy Ahap
29 Ýahuda patyşasy Asanyň patyşalygynyň otuz sekizinji ýylynda Omrynyň ogly Ahap Ysraýyla patyşa bolup, Samarýada ýigrimi iki ýyl şalyk sürdi. 30 Ahap Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi. Onuň eden pis işleri özünden öňki patyşalaryň ählisiniňkiden çökder boldy. 31 Ahaba Nebadyň ogly Ýarobgamyň günäli ýollaryndan ýöremekligiň özem ýeterlikdi, ýöne ol onuň üstesine sidonlylaryň patyşasy Etbagalyň gyzy Izebele öýlenip, Bagala sežde etdi. 32 Ahap Samarýada Bagal üçin guran buthanasynda Bagal üçin gurbanlyk sypasyny gurdy. 33 Ahap hem aýal hudaýy Aşera butuny ýasady. Ahap Ysraýyl Hudaýyny Rebbiň gaharyny getirmekde Ysraýylyň özünden öňki patyşalarynyň baryndan ozdurdy. 34 Ahabyň döwründe beýtelli Hiýel Ýerihony täzeden dikeltdi. Hiýel onuň düýbüni tutanda, uly ogly Abyramy gurbanlyk etdi. Ýerihonyň derwezelerini oturdanda, ol iň kiçi ogly Seguby gurbanlyk berdi. Şeýdip, Rebbiň Nun ogly Ýeşuwa arkaly aýdan sözi berjaý boldy.
Ylýasyň gurakçylyk hakyndaky habary
1 Gilgatda ýaşaýan tişbeli Ylýas Ahaba şeýle diýdi: «Men özümiň gulluk edýän ysraýyl Hudaýy Rebden ant içýärin. Tä men buýruk berýänçäm, ýurtda iki-üç ýyllap ne çyg bolar, ne-de ýagyn». 2 Ylýasa Rebbiň şu sözi geldi: 3 «Bu ýerden gündogara git-de, Iordanyň gündogaryndaky Kerit çeşmesiniň boýunda gizlen. 4 Sen çeşme suwundan içersiň. Ol ýerde gargalara seni iýmitlendirmegi tabşyrandyryn». 5 Ylýas Rebbiň tabşyryşy ýaly etdi. Ol gidip, Iordan derýasynyň gündogaryndaky Kerit çeşmesiniň boýunda mesgen tutdy. 6 Gargalar Ylýasa ertirine-de, agşamyna-da çörek bilen et getirip berýärdiler, ol çeşmäniň suwundan içýärdi. 7 Wagtyň geçmegi bilen çeşme gurady, çünki ýurda ýagyş ýaganokdy.
Ylýas we sarepatly dul hatyn
8 Ylýasa Rebbiň şu sözi geldi: 9 «Tur, Sidonyň Sarepat galasyna bar-da, şol ýerde mesgen tut, çünki ol ýerde Men bir dul hatyna seni iýmitlendirmegi tabşyrandyryn». 10 Şeýdip, Ylýas Sarepata gitdi. Ol galanyň derwezesine geldi, görse, ol ýerde bir dul aýal çöpleme çöpläp ýördi. Ol aýaly çagyryp, oňa: «Maňa içmäge käsede biraz suw getiräý» diýdi. 11 Ol aýal suw getirmäge barýarka, Ylýas ony yzyna çagyryp: «Bir döwüm çörek hem alyp gelsene» diýdi. 12 Ol aýal, Ylýasa şeýle jogap berdi: «Hudaýyň Rebden ant içýärin, mende çörek ýok. Mende diňe haltaň düýbündäki bir goşawuç un bilen golçada biraz ýag bar. Ine, men häzir öýe gidip, şol barja un bilen özüm hem oglum üçin külçe bişirmek üçin çöpleme çöpläp ýörün. Biz ony iýeris, onsoň öleris». 13 Ylýas oňa şeýle diýdi: «Sen alada etme. Bar öýüňe git-de, çöregiňi bişir. Şol barja unuňdan sen öňürti maňa bir kiçijik çörek bişirip getir. Ondan soň unuň galanyndan özüň we ogluň üçin çörek bişirersiň. 14 Çünki ysraýyl Hudaýy Reb şeýle diýýär: „Rebbiň ýagyş ýagdyrjak gününe çenli haltadaky un tükenmez, golçadaky ýag egsilmez“». 15 Bu aýal gidip, Ylýasyň aýdyşy ýaly etdi. Ylýas bilen ýaňky aýal we onuň öý-içerisi bir goşawuç uny uzak wagtlap iýdiler. 16 Şeýdip, Rebbiň Ylýas arkaly aýdan sözi berjaý bolup, haltadaky un tükenmedi, golçadaky ýag egsilmedi. 17 Birnäçe wagt geçenden soň, ýaňky hojaýyn aýalyň ogly syrkawlaýar. Oglanyň haly ýaramazlaşyp, ol aradan çykýar. 18 Onsoň ol aýal Ylýasa: «Eý, Hudaýyň adamy, meniň bilen näme işiň bar? Sen maňa günämi ýatladyp, meniň oglumy öldürmäge geldiňmi?» diýýär. 19 Ylýas oňa: «Ogluňy maňa ber» diýýär. Ylýas oglany aýalyň gujagyndan alyp, ony öz bolýan ýokarky gatdaky otagyna getirip, öz düşeginde ýatyrýar. 20 Soňra ol Rebbe ýalbaryp, dileg edýär: «Eý, Hudaýym Reb, Sen näme üçin bu dul hatynyň başyna bela getirdiň? Ol maňa öz öýünden ýer berdi, Sen bolsa onuň ogluny öldürýärsiň!» 21 Onsoň ol üç gezek çaganyň üstünde ýazylyp ýatyp, Rebbe ýalbaryp dileg edýär: «Eý, Hudaýym Reb, Saňa ýalbarýaryn, bu çagany direlt». 22 Reb Ylýasyň dilegini eşidýär we çaga direlýär. 23 Ylýas çagany ýokarky otagdan getirip, ejesine berýär. Ylýas oglanyň ejesine: «Seret, seniň ogluň direldi» diýýär. 24 Onsoň ol aýal Ylýasa: «Men indi seniň Hudaýyň adamydygyňy, Rebbiň sen arkaly aýdan sözüniň hakykatdygyny bilýärin» diýýär.
Ylýas we Bagalyň pygamberleri
1 Birnäçe wagt geçenden soň, guraklygyň üçünji ýylynda, Reb Ylýasa şeýle diýýär: «Bar, Ahabyň ýanyna git; Men ýurda ýagyş ýagdyrjak». 2 Şeýdip, Ylýas Ahabyň ýanyna gitdi. Samarýada açlyk gaty gazaplydy. 3–4 Ahap köşgi dolandyrýan Abadýany çagyrdy. (Abadýa bütin kalby bilen Rebbe ybadat edýärdi. Izebel Rebbiň pygamberlerini öldürýärkä, Abadýa ýüz pygamberi äkidip, elli-elliden iki gowakda gizläp, çörek, suw bilen üpjün edipdi). 5 Onsoň Ahap Abadýa şeýle diýdi: «Sen git-de, ýurduň bütin çeşmelerine, bütin ýaplaryna aýlan, belki, ot tapyp, atlary, gatyrlary we mal-garany horlamarys». 6 Şeýdip, olar aýlanmak üçin ýurdy öz aralarynda paýlaşdylar. Ahabyň we Abadýanyň hersi bir tarapa gitdiler. 7 Abadýa ýolda Ylýas pygambere duşdy. Abadýa ony tanap, öňünde baş egip, oňa şeýle diýdi: «Jenabym Ylýas, bu senmisiň?» 8 Ylýas oňa: «Hawa, bu mendirin, bar, sen git-de, öz jenabyňa Ylýas şu ýerde diýip aýt» diýdi. 9 Abadýa oňa şeýle jogap berdi: «Guluňy Ahabyň eline berip öldüreriň ýaly men näme günä etdim? 10 Hudaýyň Rebden ant içýärin, jenap patyşanyň seni idäp, adam ibermedik ýurdy galmady. Her ýurduň baştutany: „Ylýas bu ýurtda däl“ diýip habar berende, Ahap oňa ant içirdi. 11 Ýöne häzir sen maňa: „Bar-da, jenabyňa Ylýas şu ýerde diýip aýt“ diýýärsiň. 12 Men seniň ýanyňdan giden badyma, Rebbiň ruhy seni äkider, men-de seniň nirededigiňi bilmerin. Şeýdip, men baryp, Ahaba seniň bardygyňy aýtsam, ol-da seni tapmasa, meni öldürer. Guluň ýaşlygyndan bäri bütin kalby bilen Rebbe ybadat edip geldi. 13 Izebel Rebbiň pygamberlerini öldürende, ýüz adamy elli-elliden iki gowakda gizläp, olary çörek we suw bilen üpjün edenim jenabyma aýtmadylarmy näme? 14 Sen indi: „Bar-da, jenabyňa Ylýas şu ýerde diýip aýt diýýärsiň“. Ol meni hökman öldürer». 15 Ylýas: «Gulluk edýän Hudaýym Hökmürowan Rebden ant içýärin, men şu gün oňa hökman görnerin» diýdi. 16 Şeýdip, Abadýa Ahabyň ýanyna gidip, oňa Ylýas barada habar berdi. Ahap Ylýas pygamberiň ýanyna gitdi. 17 Ahap Ylýasy görüp, oňa: «Ysraýyl halkyny biynjalyk edýän senmisiň?» diýdi. 18 Ylýas oňa şeýle jogap berdi: «Ysraýyl halkyny biynjalyk edýän men däldirin. Sen we seniň ata-babalaryň Rebbiň tabşyryklaryny terk edip, Bagalyň yzyna eýerdiňiz. 19 Şonuň üçin hem sen häzir bütin ysraýyllary, Izebeliň goldaýan dört ýüz elli Bagal butunyň pygamberlerini we dört ýüz Aşera butunyň pygamberlerini Karmel dagyna, meniň ýanyma ýygna». 20 Şeýdip, Ahap bütin ysraýyl halkyna çaparlar ýollap, ähli pygamberleri Karmel dagyna ýygnady. 21 Ylýas bütin halka golaý gelip, şeýle diýýär: «Siz haçana çenli iki göwünli bolup, yraň atyp ýörjeksiňiz? Eger Beýik Hudaý bolsa, onda Onuň yzyna eýeriň, eger-de Bagal hudaý bolýan bolsa, onda onuň yzyna eýeriň». Halk oňa hiç hili jogap gaýtarmaýar. 22 Soňra Ylýas halka şeýle diýýär: «Rebbiň pygamberlerinden men, diňe men galdym, ýöne Bagalyň pygamberleri dört ýüz ellidir. 23 Goý, bize iki öküz bersinler. Bagalyň pygamberleri bir öküzi saýlap alyp, ony dograp, odunyň üstünde goýsunlar, ýöne ot ýakmasynlar; men hem beýleki öküzi taýýarlap, ony odunyň üstünde goýaryn, ýöne ot ýakmaryn. 24 Onsoň siz öz hudaýyňyzdan, men hem Rebbe dileg ederin. Haýsy hudaý ot bilen jogap berse, şol hakyky Hudaýdyr». Bütin halk bu pikiri makullaýar. 25 Onsoň Ylýas Bagal butunyň pygamberlerine şeýle diýýär: «Özüňize bir öküz saýlaň-da, siz ony öňürti taýýarlaň, çünki siz köp. Onsoň hudaýyňyza dileg ediň, ýöne ot ýakmaň». 26 Şeýdip, olar özlerine berlen öküzi alyp taýýarlap, ertirden günortana çenli Bagaldan dileg edip, gygyryşyp: «Eý, Bagal, bize jogap ber!» diýip, özleriniň guran gurbanlyk sypasynyň töwereginde bökjekleşip, tans etmeklerini dowam edýärler, ýöne ses-üýn bolmaýar, jogap beren-de bolmaýar. 27 Ylýas günortan olary masgaralap, şeýle diýýär: «Batly gygyryň! Çünki ol hudaýdyr, belki, ol pikirlenýändir ýa-da aýak ýoluna çykandyr ýa-da syýahat etmäge gidendir, belki-de, ol ukydadyr, ony oýarmak gerekdir». 28 Onsoň olar batly ses bilen gygyryşyp, öz adatlaryna görä, bedenlerinden gan akýança, gylyçlar, naýzalar bilen özlerini ýaralaýarlar. 29 Wagt öýleden agyp, agşam gurbanlygy hödürlenmeli wagta çenli, olar uly goh-galmagal bilen tans edip, pygamberlik eden bolýarlar, ýöne ses-üýn bolmaýar, jogap beren-de bolmaýar. 30 Onsoň Ylýas bütin halka: «Meniň ýanyma geliň» diýýär. Olar onuň ýanyna gelýärler. Ylýas ilki bilen Rebbiň ýykylan gurbanlyk sypasyny dikeldýär. 31 Ylýas Ýakubyň ogullarynyň tireleriniň sanyna görä on iki sany daş aldy, çünki Ýakuba Rebbiň «Seniň adyň Ysraýyl bolar» diýen sözi gelipdi. 32 Ol şol daşlardan Rebbe gurbanlyk sypasyny gurýar. Soňra ol gurbanlyk sypasynyň töwereginde iki kersen tohum sygjak çukur gazýar. 33 Ondan soň ol odunlary bir ýere üýşürip, öküzi soýup bölekleýär-de, olary odunlaryň üstünde goýýar. Soňra ol: «Dört çelegi suwdan dolduryň-da, olary ýakma gurbanlygynyň üstüne we odunlaryň üstüne döküň» diýýär. 34 Ylýas pygamber: «Muny ýene bir gezek gaýtalaň» diýýär. Olar suwy ikinji gezek gaýtalap guýýarlar. Ol: «Muny üçünji gezek gaýtalaň» diýýär. Olar suwy üçünji gezek guýýarlar. 35 Şeýdip, suw gurbanlyk sypasynyň töweregine akyp, çukury doldurýar. 36 Agşam gurbanlyk hödürlenmeli wagty Ylýas pygamber gurbanlyk sypasyna golaý gelip, şeýle dileg edýär: «Eý, Ybraýymyň, Yshagyň, Ysraýyl Hudaýy Reb, bu gün Sen Ysraýylda Hudaýdygyňy, meniň guluňdygymy, meniň bu ähli zatlary Seniň tabşyrygyň bilen edýändigimi subut et. 37 Dilegimi eşit, ýa Reb, maňa jogap ber! Bu halk Sen Rebbiň Hudaýdygyňy we olary yzlaryna, Özüňe çagyrýandygyňy bilsin». 38 Şeýdip, Reb aşak ot inderip, ýakma gurbanlygyny, odunlary, daşlary we topragy ýandyrýar, hatda çukurdaky suwy-da guradyp taşlaýar. 39 Bütin halk muny görüp, ýüzin ýykylyp: «Beýik Hudaýdyr! Beýik Hudaýdyr!» diýýär. 40 Ylýas olara: «Bagalyň pygamberlerini tutuň, olaryň ýekejesi-de gaçmasyn» diýýär. Adamlar olaryň baryny tutýarlar. Ylýas Bagalyň pygamberlerini Kişon çeşmesine getirip, olary şol ýerde öldürýär.
Gurakçylygyň soňy
41 Ylýas Ahaba: «Git-de, iýip-iç, çünki güýçli ýagşyň sesi gelýär» diýdi. 42 Şeýdip, Ahap iýip-içmäge gitdi. Ylýas pygamber bolsa Karmel dagynyň çür depesine çykyp, iki bükülip, kellesini dyzlarynyň arasynda goýdy. 43 Ylýas pygamber öz hyzmatkärine: «Bar, deňze tarap seret» diýdi. Hyzmatkär deňze tarap seretdi-de: «Ol ýerde görünýän zat ýok» diýdi. Ol hyzmatkärine şol bir hereketi ýedi gezek gaýtalamagy buýurdy. 44 Ýedinji gezekde hyzmatkär: «Seret, deňizden eliň aýasy kimin bir bölejik bulut ýokary galyp barýar» diýdi. Onsoň Ylýas pygamber hyzmatkärine: «Git-de, Ahaba at arabasyny taýýarlap, öýüne gitmegini tabşyr, ýogsam ýagyş ony ýolundan saklar» diýdi. 45 Bir salymdan soň asmanyň ýüzüni gara bulut büräp, ýel turup, güýçli ýagyş ýagdy. Ahap arabasyna münüp, Ýizregel galasyna gitdi. 46 Ylýasa Rebbiň güýji geldi. Ol donuny biline guşap, tä Ýizregeliň derwezesine çenli uzak ýola Ahabyň öňünden ylgap gitdi.
Ylýas Sinaý dagynda
1 Ahap Ylýasyň bar eden zatlary, pygamberleri nädip gylyç bilen öldürendigi barada aýaly Izebele gürrüň berdi. 2 Onsoň Izebel Ylýasa çapar ýollap: «Ertir şu wagtlar men seniň özüňi hem şol öldürilen pygamberleriň gününe salmasam, goý, onda hudaýlar maňa-da muny we mundanam beterini görkezsin» diýdi. 3 Ylýas bu habary eşidip gorkdy. Ol öz janyny gutarmak üçin gaçyp, Ýahudanyň Beýerşeba galasyna geldi. Ol hyzmatkärini şol ýerde galdyrdy. 4 Ylýas pygamberiň özi bolsa çölde bir günlük ýol ýöräp, gelip, bir gyrymsy sübse agajynyň aşagynda oturdy-da, öz ölümini diläp: «Besdir, ýa Reb, indi meniň janymy al, çünki men atalarymdan gowy däldirin» diýdi. 5 Soňra ol gyrymsy sübse agajynyň aşagynda ýatdy-da, uka gitdi. Ine, birdenkä bir perişde Ylýasy yrap: «Tur-da, iýip-iç» diýdi. 6 Ylýas pygamber töweregine garanjaklady. Ine, görse, onuň başujynda gyzgyn daşyň üstünde bişirilen çörek bilen bir küýze suw bardy. Ol iýip-içip, ýene-de ýatdy. 7 Rebbiň perişdesi ikinji gezek gelip, ony yrap: «Tur-da, iýip-iç, ýogsam bu syýahat gaty uzak we kyn bolar» diýdi. 8 Ylýas pygamber turup iýip-içdi. Onsoň ol naharyň güýjüne kyrk gije-gündizläp ýol ýöräp, Hudaýyň dagy Horeba geldi. 9 Ylýas pygamber ol ýerde bir gowaga girip, gijäni şol ýerde geçirdi. Onsoň Ylýasa Rebbiň şu sözi geldi: «Ylýas, sen bu ýerde näme işläp ýörsüň?» 10 Ylýas Oňa şeýle jogap berdi: «Men Hökmürowan Hudaý Rebbe gaty wepaly boldum. Ysraýyllar Seniň ähtiňi unudyp, Seniň gurbanlyk sypalaryňy ýykyp, Seniň pygamberleriňi öldürdiler. Meniň diňe ýeke özüm galdym. Olar şu wagt meniň janyma kast etmek üçin meni yzarlap ýörler». 11 Reb Ylýasa: «Daşary çyk-da, dagda Meniň huzurymda dur, çünki Men-Reb şol ýerden geçerin» diýdi. Rebbiň öňünde daglary, daşlary ýarýan şeýle bir güýçli ýel turdy, ýöne Reb ýeliň içinde geplemedi. Ýelden soň ýertitreme boldy, ýöne Reb ýertitremede hem geplemedi. 12 Ýertitremeden soň ot geldi, ýöne Reb oduň içinde-de geplemedi. Otdan soň mylaýym, pessaý ses geldi. 13 Ylýas muny eşidende, ýüzüni donuna büräp, daşary çykyp, gowagyň agzynda durdy. Ine, bir ses gelip, oňa: «Ylýas, sen bu ýerde näme işläp ýörsüň?» diýdi. 14 Ylýas Oňa şeýle diýip jogap berdi: «Men Hökmürowan Hudaý Rebbe gaty wepaly boldum, çünki ysraýyllar Seniň ähtiňi unudyp, Seniň gurbanlyk sypalaryňy ýykyp, pygamberleriňi öldürdiler. Indi men ýeke galdym. Olar meniň janyma kast etmek üçin meni yzarlap ýörler». 15 Onsoň Reb Ylýas pygambere şeýle diýdi: «Bar, çöl ýoly bilen yzyňa git-de, Damaska sowul. Ol ýere bar-da, Hazaýyly Aramyň üstünden patyşalyga onuň başyna ýag çalyp saýla. 16 Şeýle hem Nimşiniň ogly Ýehuwy Ysraýylyň üstünden patyşalyga onuň başyna ýag çalyp saýla; Abelmeholadan bolan Şapatyň ogly Elýaşany bolsa öz ornuňa pygamberlige onuň başyna ýag çalyp saýla. 17 Hazaýylyň gylyjyndan gutulany Ýehu öldürer, Ýehuwyň gylyjyndan gutulany bolsa Elýaşa öldürer. 18 Men Ysraýylda Bagal butuna sežde etmedik, ony öpmedik ýedi müň adamy galdyraryn».
Elýaşa Ylýas pygamberiň şägirdi bolýar
19 Şeýdip, Ylýas ol ýerden gidip, Şapatyň ogly Elýaşany tapdy. Ol ýer sürüp ýördi. Onuň öňünde on iki jübüt öküz bardy. Elýaşa on ikinji jübütiň ýanyndady. Onuň ýanyndan geçende, Ylýas öz donuny onuň egnine atdy. 20 Elýaşa öküzlerini taşlap, Ylýasyň yzyndan ylgady. Elýaşa Ylýasa: «Men öňürti enem-atam bilen hoşlaşaýyn, onsoň seniň yzyňa düşeýin» diýdi. Ylýas oňa: «Bar, gidiber, ýöne sen meniň eden işimiň näme aňladýandygyny bilýänsiň» diýdi. 21 Elýaşa Ylýas pygamberiň ýanyndan gaýdyp, bir jübüt öküziň boýuntyryklaryny aýryp, olaryň damagyny çaldy. Azalyň agaçlaryny ýakyp, öküzleriň etlerini bişirip, halka paýlady, halk ony iýdi. Ondan soň Elýaşa gidip, Ylýas pygamberiň yzyna eýerip, onuň şägirdi boldy.
Aram Ysraýyla hüjüm edýär
1 Aramyň patyşasy Benhadat özüniň bütin goşunyny toplady. Onuň ýanynda atlar, uruş arabalary bilen birlikde otuz iki sany han bardy. Ol Samarýa garşy ýöriş edip, onuň daşyny gabap, gala hüjüm etdi. 2 Benhadat gala ysraýyl patyşasy Ahaba çaparlardan şeýle habar ýollady. 3 Benhadat Ahaba: «Seniň kümşüň, altynyň meniňkidir; seniň iň owadan aýallaryň we iň güýçli ogullaryň-da meniňkidir» diýdi. 4 Ysraýyl patyşasy Ahap Benhadata şeýle jogap berdi: «Eý, meniň jenap patyşam, seniň aýdyşyň ýaly bolar; men we meniň ähli zadym seniňkidir». 5 Çaparlar ýene-de Ahabyň ýanyna dolanyp gelip: «Benhadat şeýle diýýär diýdiler: „Men saňa adam iberip, kümşüňi, altynyňy, aýallaryňy, çagalaryňy maňa getirip ber diýdim. 6 Muňa garamazdan, men ertir şu wagtlar emeldarlarymy seniň ýanyňa ibererin. Olar seniň köşgüňi we seniň adamlaryň öýlerini döküp, gözlerine ýakan zatlaryny alyp gaýdarlar“» diýdi. 7 Onsoň ysraýyl patyşasy ýurduň ähli ýaşulularyny çagyryp, olara şeýle ýüzlendi: «Serediň! Bu adam pislik agtarýar! Ol çaparlar ýollap, meniň aýallarymy, ogullarymy, altyn-kümşümi talap etdi, men-de boýun gaçyrmadym». 8 Onsoň ähli ýaşulular we halk Ahaba: «Benhadata gulak asma we onuň bilen ylalaşma» diýdiler. 9 Şeýlelik bilen Ahap Benhadadyň çaparlaryna şeýle diýdi: «Jenabym patyşa şeýle diýiň: „Bu guluňdan ilki soran zatlaryňy bererin, ýöne seniň meniň köşgümi we ähli adamlaryň öýlerini döküp, gözüňe ýakan zatlaryňy alyp gitmek pikiriň bilen ylalaşmaýaryn“». Çaparlar gidip, oňa bu jogaby ýetirdiler. 10 Benhadat ýene-de çaparlaryny Ahabyň ýanyna ýollap, şeýle diýdi: «Men Samarýany ýer bilen ýegsan etmek üçin ägirt uly goşun getirerin. Eger Samarýadan esgerlerimiň owuçlaryny doldurmaga ýeterlik toz tapylsa, goý, onda hudaýlar maňa muny we mundanam beterini görkezsin». 11 Ysraýylyň patyşasy Benhadata şeýle jogap berdi: «Söweşe ugraýan söweşden üstün çykyp, yzyna dolanyp gelýän esger kimin öwünmeli däldir». 12 Benhadat bu habary eşidende, hanlar bilen çadyrda şerap içip otyrdy. Ol öz esgerlerine: «Nyzama duruň» diýdi. Olar gala hüjüm etmäge nyzama durdular. 13 Şol wagt bir pygamber ysraýyl patyşasy Ahabyň ýanyna baryp, Reb saňa şeýle diýýär: «Bu ägirt uly goşuny görýärsiňmi? Şu gün Men ony seniň eliňe berýärin. Ana, şonda sen Meniň Rebdigimi bilersiň» diýdi. 14 Ahap ol pygamberden: «Bu ýeňiş kimiň üsti bilen gazanylar?» diýip sorady. Ol pygamber: «Bu ýeňiş welaýat häkimleriniň hyzmatyndaky ýaş esgerleriň üsti bilen gazanylar» diýip jogap berdi. Onsoň Ahap: «Urşy kim başlar?» diýip sorady. Pygamber: «Sen başlarsyň» diýip jogap berdi. 15 Onsoň Ahap welaýat häkimleriniň hyzmatyndaky ýaş esgerleri toplady, olar iki ýüz otuz ikidiler. Ondan soň ol Ysraýylyň bütin goşunyny toplady, olar ýedi müňdüler. 16–17 Welaýat häkimleriniň hyzmatyndaky ýaş esgerler günortan hüjüme başladylar. Benhadat bolsa özi bilen ylalaşyk baglaşan otuz iki patyşa bilen çatmada şerap içip, serhoş bolup otyrdy. Benhadatyň Samarýa iberen esgerleri oňa: «Bir topar esgerler Samarýadan çykyp gelýärler» diýip habar berdiler. 18 Benhadat: «Ýaraşyk üçin gelenem bolsalar, uruşmak üçin gelenem bolsalar olary diri tutuň» diýdi. 19 Welaýat häkimleriniň hyzmatyndaky ýaş esgerler eýýäm ýörişe çykypdylar. Ysraýyl goşuny-da olaryň yzy bilen gelýärdi. 20 Olaryň hersi öz garşydaşyny öldürdi. Aramlylar gaçdylar, ysraýyl goşuny olaryň yzlaryndan kowdy. Aram patyşasy Benhadat atly beýleki söweş arabaly goşuny bilen gaçyp gutuldy. 21 Ysraýyl patyşasy Ahabyň baştutanlygyndaky ysraýyl goşuny ýörişe çykyp, aramlylaryň atly goşunynyň we söweş arabalarynyň üstüne çozup, olary derbi-dagyn etdi. 22 Soňra pygamber ysraýyl patyşasynyň ýanyna gelip, oňa şeýle diýdi: «Git-de, güýç topla, seresaply meýilnama düz, çünki indiki baharda Aram patyşasy Benhadat täzeden seniň üstüňe hüjüm eder».
Ikinji Aram çozuşy
23 Aram patyşasynyň emeldarlary oňa şeýle diýdiler: «Ysraýyllaryň hudaýlary baýyrlaryň hudaýlary bolansoň, olar bizden güýçli çykdylar. Eger olar bilen düzlükde uruşsak, biz hökman olardan güýçli çykarys. 24 Sen şeýle hem patyşalary aýryp, olaryň ýerine welaýat häkimlerini belle. 25 Söweşde ýitiren uly goşunyň ýaly täzeden, şol bir mukdardaky atly we söweş arabaly ägirt uly goşun topla. Soňra olar bilen düzlükde uruş ederis, biz hökman olardan üstün çykarys». Patyşa olaryň sözüni diňläp, aýdyşlary ýaly hem etdi. 26 Bahar paslynda Benhadat Aram goşunyny toplap, Ysraýylyň garşysyna uruş etmek üçin Apege gitdi. 27 Ysraýyl goşuny toplanyp, azyk bilen üpjün edilenden soň, olar aramlylaryň garşysyna çykdylar. Ysraýyllar olaryň garşysynda iki kiçi geçi sürüsi kimin nyzama durdular. Aramlylaryň goşuny bolsa tutuş düzlügi doldurdy. 28 Hudaýyň adamy Ysraýylyň patyşasynyň ýanyna gelip, Reb şeýle diýýär: «Aramlylaryň: „Reb baýyr hudaýydyr, düz hudaýy däldir“ diýendikleri üçin, Men bu ägirt uly goşuny seniň eliňe berýärin. Ana, şonda sen meniň Rebdigimi bilersiň» diýdi. 29 Olar ýedi günläp, biri-biriniň garşysynda düşlediler. Onsoň ýedinji güni uruş başlanyp, ysraýyllar bir günüň içinde aramlylaryň ýüz müň pyýada goşunyny gyrdylar. 30 Aramlylaryň aman galanlary Apek galasyna gaçyp girdiler. Gala gaçyp giren ýigrimi ýedi müň adamyň üstüne diwar ýykyldy. Benhadat hem gala gaçyp, ol şol ýerdäki bir içki otagda gizlendi. 31 Benhadadyň emeldarlary oňa: «Ysraýylyň patyşalary, rehimli patyşalar diýip eşitdik. Geliň, jul geýnip, boýnumyza ýüp salyp, özümiziň boýun egýändigimizi görkezmek üçin ysraýyl patyşasy Ahabyň ýanyna gideliň, belki-de, ol seni diri galdyrar». 32 Şeýdip, olar jul geýnip, boýunlaryna ýüp salyp, ysraýyl patyşasynyň ýanyna baryp: «Seniň guluň Benhadat: „Haýyş edýärin, meni öldürme“ diýýär» diýdiler. Ahap: «Ol entäk dirimi? Ol maňa dogan ýalydyr» diýdi. 33 Benhadadyň emeldarlary patyşadan ýagşy söze garaşýardylar. Olar patyşanyň agzyndan çykan dogan sözüni eşiden batlaryna, ony agzyndan kakyp alyp: «Hawa, Benhadat saňa dogan ýalydyr» diýdiler. Onsoň Ahap: «Baryň gidiň-de, Benhadady meniň ýanyma getiriň» diýdi. Şeýdip, Benhadat Ahap patyşanyň ýanyna geldi. Ahap Benhadady öz söweş arabasyna mündürdi. 34 Benhadat Ahaba: «Men kakamyň seniň kakaňdan alan galalaryny yzyna gaýtaryp bererin. Kakamyň Samarýada bazarlar gurşy ýaly sen hem Damaskda özüňe bazarlar gur» diýdi. Ahap: «Eger sen şu beren wadaňa wepaly bolsaň, men seni boşadaryn» diýdi. Şeýdip, Ahap Benhadat bilen äht baglaşyp, ony boşatdy.
Pygamber Ahaby ýazgarýar
35 Pygamberler toparyndan bolan başga bir pygamber Rebbiň tabşyrygy boýunça öz ýoldaşyna: «Meni ur» diýdi. Ol pygamber ony urmakdan boýun gaçyrdy. 36 Onsoň ol pygamber beýleki pygambere: «Rebbiň sözüne gulak asmandygyň üçin sen meniň ýanymdan giden badyňa, seni bir ýolbars öldürer» diýdi. Ýaňky pygamber beýleki pygamberiň ýanyndan gitdi. Ýolda oňa bir ýolbars gabat gelip, ony öldürdi. 37 Soňra ol başga bir adamy tapyp, oňa: «Meni ur» diýdi. Şeýdip, ol adam pygamberi urup, ony ýaralady. 38 Soňra pygamber gözlerini sargy bilen daňyp, ýoluň boýunda patyşa garaşdy. 39 Ahap patyşa ýoldan geçip barýarka, pygamber ony çagyryp, şeýle diýdi: «Jenabym, men–guluň söweş meýdanynyň ortarasynda söweşip ýörkäm, bir esger meniň ýanyma öz ýesir alan duşmanyny getirip: „Şu adamy öz ýanyňda sakla. Eger ol gaçaýsa, sen ony öz janyň bilen ýa-da iki putdan gowrak kümüş bilen tölärsiň“ diýdi. 40 Men – guluň odur-budur işe güýmenip ýörkä, ýaňky adam ýitirim boldy». Ysraýyl patyşasy oňa: «Saňa edil öz aýdyşyň ýaly jeza berler» diýdi. 41 Pygamber haýal etmän gözlerindäki sargyny aýyrdy. Ysraýyl patyşasy bolsa dessine onuň pygamberleriň biridigini bildi. 42 Onsoň pygamber Ahap patyşa: «Reb şeýle diýýär: „Meniň ölüme höküm eden adamymy eliňden goýberendigiň üçin seniň özüň onuň deregine ölersiň, onuň halkynyň başyna geljek bela seniň halkyňyň başyna geler“» diýdi. 43 Ysraýylyň patyşasy Ahap ýüzüni sortduryp, gaharly Samarýa öz öýüne gitdi.
Nabodyň üzümçiligi
1 Biraz wagtdan soň başga wakalar bolup geçdi. Ýizregel galasynda Samarýa patyşasy Ahabyň köşgüniň ýanynda ýizregelli Nabodyň üzümçiligi bardy. 2 Bir gün Ahap Nabota: «Maňa gök önüm ekmäge ýer bolar ýaly üzümçiligiňi maňa ber, çünki seniň üzümçiligiň meniň köşgüme ýakyndyr. Men onuň deregine saňa ondan has oňat bag bereýin. Eger isleseň, men saňa onuň bahasyny kümüş bilen töläýin» diýdi. 3 Emma Nabot Ahaba: «Ata-babalarymdan galan mirasy saňa bermekden Hudaý saklasyn!» diýdi. 4 Ahap ýizregelli Nabodyň aýdan sözüne ýüzüni sortduryp, gaharly halda öýüne gaýtdy, çünki Nabot: «Atalarymyň mirasyny saňa bermerin» diýipdi. Ahap öýüne gelip, hiç zat iýip-içmezden düşegine geçip, ýüzüni ters öwrüp ýatdy. 5 Aýaly Izebel Ahabyň ýanyna gelip, ondan: «Sen hiç zat iýmän-içmän, näme beýle ynjalyksyz görünýärsiň?» diýip sorady. 6 Ahap aýalyna şeýle jogap berdi: «Men ýizregelli Nabota: „Üzümçiligiňi maňa kümşe sat ýa-da isleseň, onuň deregine saňa başga bir üzümçilik bereýin“ diýdim. Ol maňa: „Üzümçiligimi saňa satjak däl“ diýdi». 7 Aýaly Izebel oňa: «Ysraýyla patyşalyk edýän sen dälmi näme? Tur, naharyňy iý-de, göwnüňi hoşla; ýizregelli Nabodyň üzümçiligini saňa meniň özüm alyp bererin». 8 Şeýdip, Izebel Ahabyň adyndan hatlar ýazyp, olary Ahabyň möhüri bilen möhürledi-de hatlary Ýizregel galasynda ýaşaýan ýaşululara, beglere iberdi. 9 Ol hatlarda şeýle ýazylypdy: «Agyz beklemegi yglan ediň-de, Naboty halkyň öňünde törde oturdyň. 10 Onuň garşysynda hem iki sany pis adamy oturdyň we olar: „Sen Hudaýy, patyşany näletlediň“ diýip, ol barada güwälik etsinler. Onsoň Naboty galadan daşaryk çykaryň-da, daşlap öldüriň». 11 Ýizregel galasynyň adamlary, ýaşululary we begleri Izebeliň özlerine iberen hatynda tabşyryşy ýaly hem etdiler. 12 Olar agyz beklemegi yglan edip, Naboty halkyň öňünde hormatly ýerde oturtdylar. 13 Iki sany pis adam gelip, onuň garşysynda oturdy. Olar halkyň öňünde Nabot barada güwälik edip: «Nabot Hudaýy, patyşany näletledi» diýdiler. Şeýdip, olar Naboty galanyň daşyna çykaryp, şol ýerde daşlap öldürdiler. 14 Soňra olar Izebele: «Nabot daşlanyp öldürildi» diýip habar iberdiler. 15 Nabodyň daşlanyp öldürilendigi baradaky habary eşiden badyna, Izebel Ahabyň ýanyna baryp: «Git-de, ýizregelli Nabodyň saňa kümşe satmakdan boýun gaçyran üzümçiligini eýele, çünki Nabot öldürildi». 16 Ýizregelli Nabodyň öldürilendigi barada eşiden badyna, Ahap onuň üzümçiligini eýelemäge gitdi. 17 Onsoň Reb tişbeli Ylýas pygambere şeýle diýdi: 18 «Sen Samarýa patyşalyk edýän ysraýyl patyşasy Ahabyň ýanyna git. Ol häzir Nabodyň üzümçiligindedir. Ol ony öz eýeçiligine almaga gitdi. 19 Sen oňa Reb şeýle diýýär diý: „Sen ilki Nabody öldürdüň, indi hem onuň üzümçiligini eýeleýäňmi? Itler Nabodyň ganyny ýalan ýerlerinde seniň hem ganyňy ýalarlar“». 20 Ahap Ylýasa: «Hä, duşmanym meni ahyry tapdyňmy?» diýdi. Ylýas oňa: «Hawa, men seni tapdym, çünki sen Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etmäge ýüz urduň! 21 Şonuň üçin hem Reb şeýle diýýär: „Men seniň başyňdan bela inderip, seniň ýoguňa ýanaryn! Ysraýylda isle gul bolsun, isle-de azat, parhy ýok – Ahabyň erkek nesilleriniň baryny gyraryn. 22 Meniň gaharymy getirip, ysraýyl halkyna günä etdirenligiň üçin seniň nesilleriňi-de Nebadyň ogly Ýarobgamyň we Ahyýanyň ogly Bagşanyň nesilleri ýaly ederin“. 23 Şeýle hem Reb aýalyňy Izebel barada şeýle diýýär: „Izebeli Ýizregel galasynyň golaýynda itler iýer. 24 Ahaba degişli bolanlaryň galada ölenlerini itler, düzde ölenlerini bolsa guşlar iýer“» diýdi. 25 (Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etmekde Ahapdan ozduran adam bolmandy. Ol bu pis işleri aýaly Izebeliň itergisi bilen etdi. 26 Ahap Reb tarapyndan ysraýyllaryň öňünden kowup çykarylan amorlar ýaly butlara sežde edip, iň nejis işleri etdi). 27 Ahap bu sözleri eşidende, ýakasyny ýyrtyp, jul geýnip, agyz bekläp, julda ýatyp, uly gama batdy. 28 Onsoň tişbeli Ylýasa Rebbiň şu sözi geldi: 29 «Ahabyň özüni Meniň öňümde nähili kiçeldendigini gördüňmi? Onuň Maňa boýun egendigi üçin Men belany Ahabyň başyna onuň günlerinde getirmän, ogullarynyň günlerinde getirerin».
Pygamber Mikaýanyň Ahaba duýdurşy
1 Üç ýyllap Aram bilen Ysraýylyň arasynda hiç hili uruş bolmady. 2 Üçülenji ýyl Ýahuda patyşasy Ýehoşapat ysraýyl patyşasy Ahabyň ýanyna geldi. 3 Ysraýyl patyşasy Ahap öz adamlaryna: «Siz Ramotgilgadyň bize degişlidigini bilýärsiňizmi? Ramotgilgady Aram patyşasynyň elinden almak üçin biz entek hiç zat edemizok» diýdi. 4 Ahap Ýehoşapatdan: «Sen meniň bilen Ramotgilgada hüjüm etmäge gidersiňmi?» diýip sorady. Ýehoşapat ysraýyl patyşasyna: «Menem, halkam, atlaram seniň hyzmatyňdadyrys» diýip jogap berdi. 5 Ýehoşapat sözüni dowam edip, Ysraýylyň patyşasy Ahaba: «Öňürti Rebden sorap göräý» diýdi. 6 Onsoň Ysraýylyň patyşasy Ahap dört ýüze golaý pygamberi toplap, olardan: «Men Ramotgilgada hüjüm edeýinmi ýa-da etmäýinmi?» diýip sorady. Olar: «Hüjüm et, çünki Reb ony seniň eliňe berer» diýdiler. 7 Emma Ýehoşapat: «Bu ýerde sorar ýaly Rebbiň başga pygamberi ýokmy?» diýdi. 8 Ysraýylyň patyşasy Ahap Ýehoşapata şeýle jogap berdi: «Rebden sorap görmäge ýene bir pygamber bar, ol Ýymla ogly Mikaýa, ýöne men ony ýigrenýärin. Ol maňa hiç ýagşy zatlary pygamberlik etmän, gaýtam diňe betbagtçylyk hakynda pygamberlik edýär». Ýehoşapat: «Eý, patyşa, beýle zatlary diliňe alma» diýdi. 9 Onsoň ysraýyl patyşasy Ahap köşk emeldaryny çagyryp: «Git-de, dessine Ýymla ogly Mikaýany şu ýere getir» diýdi. 10 Ysraýyl patyşasy bilen Ýahuda patyşasy Ýehoşapat şalyk lybasyny geýip, Samarýanyň derwezesiniň agzyndaky harmanda öz tagtlarynda otyrdylar. Ähli pygamberler olaryň öňünde pygamberlik edýärdiler. 11 Kenaganyň ogly Sidkiýa özüne demir şahlar ýasap, Reb şeýle diýýär: «Sen şu şahlar bilen aramlylaryň üstüne hüjüm edip, olardan üstün çykarsyň» diýdi. 12 Ähli pygamberler şol bir zady pygamberlik edip: «Ramotgilgada git, sen ýeňiş gazanarsyň. Reb ony patyşanyň eline berer» diýdiler. 13 Mikaýany getirmäge giden çapar oňa: «Ähli pygamberler patyşa bir agyzdan hoş sözleri aýdýarlar; sen hem şolar ýaly hoş sözleri aýt» diýdi. 14 Mikaýa: «Rebden ant içýärin, Reb maňa näme diýse, men şony hem aýdaryn» diýdi. 15 Mikaýa patyşanyň ýanyna geldi. Patyşa ondan: «Mikaýa, biz Ramotgilgada hüjüm edelimi ýa-da etmälimi?» diýip sorady. Mikaýa: «Hüjüm et, sen ýeňiş gazanarsyň. Reb ony seniň eliňe berer» diýip jogap berdi. 16 Patyşa oňa: «Maňa Rebbiň adyndan hakykatdan başga zat aýtmazlygy saňa näçe gezek ant içirmeli?» diýdi. 17 Onsoň Mikaýa: «Men bütin ysraýyllary daglardaky çopansyz goýun sürüsi kimin dagynyk halda gördüm. Reb şeýle diýýär: „Bularyň baştutany ýok, olaryň hersi sag-salamat öýüne gaýtsyn“ diýdi». 18 Ysraýyl patyşasy Ahap Ýehoşapata: «Men saňa ol hiç haçan ýagşy zat hakda däl-de, eýsem, diňe betbagtçylyk hakda pygamberlik edýär diýip aýtmadymmy näme?» diýdi. 19 Onsoň Mikaýa şeýle diýdi: «Şonuň üçin hem sen Rebbiň sözüne gulak goý. Men Rebbiň Öz tagtynda oturanyny, ähli gögüň goşunlarynyň Onuň sagynda we solunda ýakyn duranyny gördüm. 20 Reb şeýle diýdi: „Ramotgilgada gidip heläk bolmagy üçin, Ahaby kim yryp biler?“ Biri bir zat diýdi, beýlekisi başga zat. 21 Onsoň bir ruh gelip, Rebbiň huzurynda durup, şeýle diýdi: „Ony men yraryn“. 22 Reb ondan: „Nädip?“ diýip sorady. Ol Rebbe: „Men giderin-de, Ahabyň ähli pygamberlerini ýalan sözlederin“ diýip jogap berdi. Onsoň Reb oňa: „Sen git-de, ony yr, sen muny başararsyň“ diýdi. 23 Ine, görýäňmi, Reb seniň ähli pygamberleriňi ýalan sözletdi. Reb seniň başyňa bela getirer». 24 Onsoň Kenaganyň ogly Sidkiýa Mikaýa golaý gelip, ýaňagyna şarpyk çalyp: «Reb sözüni maňa aýan etmän, saňa aýan eder öýdýäňmi?» diýdi. 25 Mikaýa: «Sen muny gizlenmek üçin içki otaga giren günüň bilersiň» diýip jogap berdi. 26 Ysraýyl patyşasy Ahap şeýle diýdi: «Mikaýany al-da, ony yzyna–galanyň häkimi Amona we şazada Ýowaşa eltip ber. 27 Ýowaşa we Amona patyşa şeýle diýýär diý: „Mikaýany tussaghana salyň-da, men söweşden sag-salamat dolanyp gelýänçäm, oňa açlykdan ölmezi ýaly ýeterlik çörek bilen suw beriň“». 28 Mikaýa: «Eger sen söweşden sag-salamat dolanyp gelseň, onda Reb men arkaly geplän däldir» diýdi. Soňra ol: «Eý, jemagat, muny hemmäňiz eşidiň» diýdi.
Ahabyň ölümi
29 Şeýdip, Ysraýylyň patyşasy Ahap bilen Ýahuda patyşasy Ýehoşapat Ramotgilgada hüjüm etmäge gitdiler. 30 Ysraýyl patyşasy Ýehoşapata: «Meni tanamazlar ýaly, men söweşe eşigimi üýtgedip girjek, ýöne sen öz şalyk lybasyňy geý» diýdi. Şeýdip, Ysraýylyň patyşasy eşigini üýtgedip, söweşe girdi. 31 Aram patyşasy öz söweş arabalarynyň otuz iki serkerdesine: «Uly bilen-de, kiçi bilen-de uruşman, eýsem ýalňyz Ysraýylyň patyşasy Ahap bilen uruş ediň» diýip tabşyrdy. 32 Söweş arabalarynyň serkerdeleri Ýehoşapaty görenlerinde: «Şu hökman Ysraýylyň patyşasy bolmalydyr» diýip, oňa hüjüm etmek üçin şol tarapa sowuldylar. Ýehoşapat bar sesine gygyrdy. 33 Söweş arabalarynyň serkerdeleri onuň Ysraýylyň patyşasy Ahap däldigini görenlerinde, yzlaryna dolandylar. 34 Bir adam ýaýyny çekip, tötänden Ysraýylyň patyşasynyň sowudynyň arasyndan urdy. Patyşa öz arabaçysyna: «At arabasyny yza öwür-de, meni söweşiň içinden çykar, men ýaralandym» diýdi. 35 Şol gün söweş gaty gyzgalaňlydy. Patyşa öz arabasynda aramlylara tarap bakyp durdy. Onuň ýarasynyň gany arabanyň içi bilen aşaklygyna syrylyp akýardy; ol agşamara öldi. 36 Soňra Gün ýaşar çagynda, Ysraýylyň goşunynyň serkerdeleri: «Her kes öz galasyna, her kes öz ýurduna gitsin» diýip jar çekdirdiler. 37 Şeýdip, patyşa öldi. Ahap patyşany Samarýa getirip, şol ýerde jaýladylar. 38 Ahabyň söweş arabasy Samarýa howzunyň başynda ýuwlup, onuň ganyny itler ýalap, jelepler-de şol howuzda suwa düşdüler. Şeýdip, Rebbiň Ahap baradaky ähli aýdanlary berjaý boldy. 39 Ahabyň galan işleri, ähli eden işleri, pil dişinden guran köşgi we ähli guran galalary barada ysraýyl patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. 40 Şeýdip, Ahap ata-babalaryna gowuşdy. Ogly Ahazýa onuň ýerine patyşa boldy.
Ýahuda patyşasy Ýehoşapat
41 Ysraýyl patyşasy Ahabyň şalygynyň dördünji ýylynda Asanyň ogly Ýehoşapat Ýahuda patyşa boldy. 42 Ýehoşapat Ýahuda patyşa bolanda otuz bäş ýaşyndady. Ol ýigrimi bäş ýyl Iýerusalimde patyşalyk etdi; onuň ejesiniň ady Azuba. Ol Şilhiniň gyzydy. 43 Ýehoşapat Rebbiň nazarynda dogry işleri edip, kakasy Asanyň ýollaryndan ýöräp, olardan çykmady. Emma Ýahudadaky sežde edilýän ýerler entek hem aýrylmandy. Halk entek hem sežde edilýän ýerlerde gurbanlyk berip, ýakymly ysly tütetgi ýakýardy. 44 Ýahuda patyşasy Ýehoşapat ysraýyl patyşasy bilen ýaraşyk baglaşdy. 45 Ýehoşapatyň galan işleri, görkezen gaýduwsyzlygy we eden söweşleri barada ýahuda patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. 46 Ýehoşapat kakasy Asanyň günlerinde goýbolsun edilen buthananyň azgyn erkekleriniň galanyny ýurtdan doly ýok etdi. 47 Edomda hiç patyşa ýokdy, diňe ýahuda patyşasy tarapyndan bellenen wekil bardy. 48 Opyrdan altyn getirer ýaly Ýehoşapadyň deňiz gämileri bardy, ýöne olar Opyra ýetip bilmediler, çünki Esýongebere gelenlerinde, olaryň gämileri çagşady. 49 Şonda Ahabyň ogly Ahazýa Ýehoşapata: «Goý, meniň adamlarym seniň adamlaryň bilen gämilerde gitsinler» diýdi. Emma Ýehoşapat munuň bilen razylaşmady. 50 Ýehoşapat ata-babalaryna gowuşdy. Ol atasy Dawut galasynda, atalarynyň ýanynda jaýlandy. Onuň ornuna ogly Ýoram patyşa boldy.
Ysraýyl patyşasy Ahazýa
51 Ýahuda patyşasy Ýehoşapatyň şalygynyň on ýedinji ýylynda Ahabyň ogly Ahazýa Samarýada Ysraýyla patyşa boldy; ol Ysraýylda iki ýyl patyşalyk etdi. 52 Ahazýa Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri edip, öz ejesiniň, kakasynyň hem-de Ysraýyla günä etdiren Nebadyň ogly Ýarobgamyň ýollaryndan ýöredi. 53 Ol Bagala sežde etdi we edil öz kakasy ýaly, ysraýyl Hudaýy Rebbiň gaharyny getirdi.
Reb Ahazýa patyşany jezalandyrýar
1 Ysraýyl patyşasy Ahap ölenden soň, Mowap ýurdy Ysraýylyň garşysyna gozgalaň turuzdy. 2 Bir gün Ahazýa Samarýa şäherindäki köşgüniň ýokarky gatyndaky gözenekli penjireden ýykylyp, şikeslendi. Onsoň ol: «Gidiň-de, Ekron hudaýy Bagalzebupdan soraň, men bu şikesden gutulyp bilerinmi?» diýip çaparlar ýollady. 3 Emma Rebbiň perişdesi tişbeli Ylýas pygambere şeýle diýdi: «Git-de, Samarýanyň patyşasynyň çaparlarynyň öňünden çykyp, olara: „Siz Piliştiň Ekron galasynyň hudaýy Bagalzebupdan patyşaňyz barada soramaga gider ýaly Ysraýylda Hudaý ýokmy näme?“ diý. 4 Bu eden işiň üçin Reb şeýle diýýär: „Sen ýatan düşegiňden galmarsyň, hökman ölersiň“». Şeýdip, Ylýas pygamber özüne berlen tabşyrygy berjaý etdi. 5 Çaparlar patyşanyň ýanyna dolanyp geldiler. Patyşa olardan: «Siz näme üçin yzyňyza dolanyp geldiňiz?» diýip sorady. 6 Olar şeýle jogap berdiler: «Öňümizden bir adam çykyp, bize Reb şeýle diýýär diýdi: „Sizi iberen patyşaňyzyň ýanyna baryň-da, oňa sen Ekron hudaýy Bagalzebupdan soramaga adam iberer ýaly, Ysraýylda Hudaý ýokmy näme? Munuň üçin sen ýatan düşegiňden galmarsyň, hökman ölersiň“ diýiň». 7 Patyşa çaparlardan: «Öňüňizden çykyp, size bu sözleri diýen adamyň sypaty nähilidi?» diýip sorady. 8 Olar patyşa: «Ol düýe ýüňünden tikilen donludy we biline-de gaýyş guşak guşalandy» diýip jogap berdiler. Patyşa: «Ol tişbeli Ylýasdyr» diýdi. 9 Onsoň patyşa ellibaşyny ýanynyň elli adamy bilen Ylýasyň ýanyna ýollady. Ellibaşy bir baýryň üstünde oturan Ylýasyň ýanyna gelip, oňa: «Eý, Hudaýyň adamy, patyşa saňa aşak düşmegi buýurýar» diýdi. 10 Ylýas ellibaşa: «Eger men Hudaýyň adamy bolsam, goý, Hudaý gökden ot inderip, seni we seniň elli adamyňy ýakyp kül etsin» diýdi. Onsoň gökden ot inip, ellibaşyny we onuň elli adamyny ýakyp kül etdi. 11 Patyşa ýanynyň elli adamy bilen ikinji ellibaşyny Ylýasyň ýanyna ýollady. Ol hem Ylýas pygamberiň ýanyna gelip, oňa: «Eý, Hudaýyň adamy, patyşa saňa tiz aşak düşmegi buýurýar» diýdi. 12 Ylýas oňa: «Eger men Hudaýyň adamy bolsam, goý, Hudaý gökden ot inderip, seni we seniň elli adamyňy ýakyp kül etsin» diýdi. Onsoň gökden Hudaýyň ody inip, ol ellibaşyny we onuň elli adamyny ýakyp kül etdi. 13 Patyşa ýanynyň elli adamy bilen üçünji ellibaşyny Ylýasyň ýanyna ýollady. Şeýdip, üçünji ellibaşy Ylýasyň ýanyna gelip, öňünde dyza çöküp, ýalbaryp: «Eý, Hudaýyň adamy, meniň we bu elli guluňyň janyna haýpyň gelsin. 14 Öňki iki ellibaşy elli adamy bilen gökden inen oda ýanyp kül boldy, emma indi seniň meniň janyma haýpyň gelsin» diýdi. 15 Onsoň Rebbiň perişdesi Ylýasa: «Onuň bilen aşak düş, ondan gorkma» diýdi. Şeýdip, Ylýas aşak düşüp, ellibaşy bilen patyşanyň ýanyna gitdi. 16 Ylýas patyşa: «Reb şeýle diýýär: „Sen Ekron galasynyň hudaýy Bagalzebupdan gutulyşyň barada soramaga adam iberer ýaly Ysraýylda Hudaý ýokmy näme? Munuň üçin sen ýatan düşegiňden galmarsyň, hökman ölersiň“» diýdi. 17 Şeýdip, Rebbiň Ylýasyň üsti bilen aýdan sözüne görä, Ahazýa patyşa dünýäden ötdi. Ahazýa patyşa ölenden soň, ýerine dogany Ýoram patyşa boldy, sebäbi onuň ogly ýokdy. Ol Ýahuda patyşasy Ýehoşapatyň ogly Ýoramyň patyşalygynyň ikinji ýylynda Ysraýyla patyşa boldy. 18 Ahazýanyň beýleki eden işleri ysraýyl patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr.
Ylýas pygamber göge göterilýär
1 Reb Ylýas pygamberi harasat içinde göge götermekçi bolanda, ol Elýaşa bilen Gilgaldan gaýdyp gelýärdi. 2 Ylýas pygamber Elýaşa: «Sen şu ýerde gal, çünki Reb maňa Beýtele gitmegi buýurdy» diýdi. Emma Elýaşa: «Rebden we seniň adyňdan ant içýärin, men senden galmaryn» diýip jogap berdi. Şeýdip, olaryň ikisi bile tirkeşip, Beýtele gitdiler. 3 Beýteldäki pygamberler topary Elýaşanyň ýanyna gelip, ondan: «Sen Rebbiň şu gün jenabyňy ýanyňdan äkitjekdigini bilýärsiňmi?» diýip sorady. Elýaşa: «Hawa, men bilýärin, ýöne bu barada geplemek islämok» diýip jogap berdi. 4 Ylýas pygamber Elýaşa: «Sen şu ýerde gal, çünki Reb maňa Ýeriho gitmegi buýurdy» diýdi. Emma Elýaşa: «Rebbiň we seniň adyňdan ant içýärin, men senden galmaryn» diýip jogap berdi. Şeýdip, olaryň ikisi bile tirkeşip, Ýeriho gitdiler. 5 Ýerihodaky pygamberler topary Elýaşa golaý gelip, ondan: «Sen Rebbiň şu gün jenabyňy ýanyňdan äkitjekdigini bilýärsiňmi?» diýip soradylar. Elýaşa: «Hawa, bilýärin, ýöne bu barada geplemek islämok» diýip jogap berdi. 6 Ylýas Elýaşa: «Sen şu ýerde gal, çünki Reb maňa Iordan derýasyna gitmegi buýurdy» diýdi. Emma Elýaşa: «Rebden we seniň adyňdan ant içýärin, men senden galmaryn» diýip jogap berdi. Şeýdip, olaryň ikisi-de bile tirkeşip, ýollaryny dowam etdirdiler. 7 Elli adama barabar bolan pygamberler topary-da bular bilen bile gidip, uzagrakda olaryň garşysynda durdular. Ylýas bilen Elýaşa hem Iordanyň kenar ýakasynda durdylar. 8 Ylýas donuny alyp düýrledi-de, onuň bilen suwa urdy. Suw bölünip, iki tarapa çekildi. Olar derýanyň içindäki gury ýerden ýöräp kenara çykdylar. 9 Iordan derýasyndan geçenlerinden soň, Ylýas pygamber Elýaşa: «Hudaýyň meni ýanyňdan alyp gitmezinden öň, menden islän zadyňy sora» diýdi. Elýaşa: «Seniň yzyňy ýörederim ýaly, maňa öz ruhuňdan iki esse artyk ruh ber» diýdi. 10 Ylýas pygamber: «Kyn zat dilediň. Emma muňa garamazdan, eger sen meniň öz ýanyňdan göterilip barýanymy görseň, diňe şonda dilegiň kabul bolar. Eger-de meni görüp bilmeseň, onda dilegiň bitmez» diýdi. 11 Olar gürleşip gidip barýarkalar, birdenkä alaw atlaryna tirkelen alaw arabasy olary biri-birinden aýyrýar. Ylýas harasat bilen göge göterilýär. 12 Elýaşa Ylýas pygambere seredip: «Eý, atam, atam! Ysraýylyň söweş arabalary bilen atlylary!» diýip, bar sesi bilen gygyrýar. Şondan soň Elýaşa Ylýas pygamberi hiç haçan görmedi. Elýaşa öz eşiklerini ýyrtyp, ikä böldi. 13 Onsoň Elýaşa Ylýasdan gaçyp galan dony alyp, yzyna gidip, Iordanyň kenarynda durdy. 14 Ol Ylýasdan gaçyp galan dony aldy-da, suwa urup: «Hany, Ylýasyň Hudaýy Reb nirede?» diýip gygyrdy. Elýaşa dony suwa uran badyna, suw bölünip, iki tarapa çekildi we Elýaşa kenaryň beýleki tarapyna geçdi. 15 Ýerihodaky pygamberler topary Elýaşany bir menzil ýerden görüp: «Ylýasyň ruhy Elýaşada» diýişdiler. Onsoň olar Elýaşanyň öňünden çykyp, oňa tagzym etdiler. 16 Olar Elýaşa: «Ine, gullaryň arasynda elli sany güýçli adam bar. Goý, olar gidip, seniň jenabyň Ylýasy gözlesinler. Belki, Rebbiň ruhy ony äkidip, dagdyr jülgeleriň birine taşlandyr» diýdiler. Elýaşa olara: «Ýok, olary ibermäň» diýdi. 17 Emma pygamberler oňa ýalbaryp, ony mejbur edensoňlar, Elýaşa: «Bolýar, iberiň» diýdi. Şeýdip, elli adam Ylýasyň gözlegine çykdylar. Olar ony üç günläp gözlediler, ýöne tapyp bilmediler. 18 Olar Elýaşanyň ýanyna dolanyp geldiler. Şol wagtlar Elýaşa Ýerihodady. Ol pygamberler toparyna: «Men size gitmäň diýmedimmi näme?» diýdi.
Elýaşanyň gudratlary
19 Gala adamlary Elýaşa: «Jenabym, görşüňiz ýaly galanyň ýerleşýän ýeri gowy, ýöne onuň suwunyň erbetdigi zerarly ýer hasylsyzlyga sezewar boldy» diýdiler. 20 Elýaşa: «Maňa içine duz salnan täze gap getirip beriň» diýdi. Olar oňa içi duzly gaby getirip berdiler. 21 Elýaşa suw çeşmesiniň başyna bardy-da, duzy onuň içine oklap: «Reb şeýle diýýär: „Men bu suwy tämizleýärin. Mundan beýläk ölüm-de, hasylsyzlyk-da bolmaz“» diýdi. 22 Elýaşanyň aýdyşy ýaly şol suw tä şu güne çenli hem tämizdir. 23 Elýaşa ol ýerden Beýtele gitdi. Ol gidip barýarka, galadan ýaş oglanlar çykyp, ony masgaralap: «Heý, kel, güm bol şu ýerden! Heý, kel, güm bol şu ýerden!» diýip gygyryşdylar. 24 Elýaşa yzyna öwrülip, oglanlara seredip, olara Rebbiň adyndan gargady. Biraz wagtdan soň, jeňňellikden iki sany aýy çykyp, kyrk iki oglany parçalady. 25 Elýaşa ol ýerden Karmel dagyna gidip, dagdan Samarýa galasyna dolanyp geldi.
Ysraýyl bilen Mowabyň arasyndaky uruş
1 Ýahuda patyşasy Ýehoşapatyň patyşalygynyň on sekizinji ýylynda Ahabyň ogly Ýoram Ysraýyla patyşa boldy. Ol Samarýada on iki ýyl patyşalyk etdi. 2 Ýoram Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi. Emma ol kakasy, ejesi ýaly däldi, çünki ol kakasynyň Bagala diken sütünini aýyrdy. 3 Muňa garamazdan, Ýoram Nebadyň ogly Ýarobgam ýaly Ysraýyla günä etdirip, pis işleri etmekden el çekmedi. 4 Mowap patyşasy Meşanyň goýunlary san-sajaksyzdy. Ol Ysraýyl patyşasyna ýüz müň guzy bilen ýüz müň goçuň ýüňüni ibermelidi. 5 Ahap ölenden soň Mowap patyşasy Ysraýyl patyşasyna garşy gozgalaň turuzdy. 6 Onsoň Ýoram dessine Samarýadan gidip, bütin ysraýyl halkyny ýygnady. 7 Ýoram Ýahuda patyşasy Ýehoşapata habar ýollap, ondan: «Mowap patyşasy maňa garşy uruş turuzdy. Sen meniň bilen Mowabyň garşysyna urşa gidersiňmi?» diýip sorady. Ýehoşapat Ysraýyl patyşasyna: «Menem, esgerlerimem, atly goşunymam seniň hyzmatyňdadyrys» diýip jogap berdi. 8 Onsoň Ýahuda patyşasy Ýehoşapat Ýoramdan: «Haýsy tarapdan hüjüm edeli?» diýip sorady. Ysraýyl patyşasy Ýoram: «Edom çölüniň ýoly bilen hüjüm ederis» diýip jogap berdi. 9 Şeýdip, Ysraýyl, Ýahuda we Edom patyşalary bile ýola düşdüler. Olar ýedi günlük aýlawly ýoly geçenlerinden soň, pyýada goşun we olaryň ýanyndaky mallar üçin hiç hili suwlary galmady. 10 Ysraýyl patyşasy Ýoram: «Wah, Reb bizi–üç patyşany Mowabyň eline bermek üçin bir ýere ýygnan eken» diýdi. 11 Emma Ýehoşapat: «Rebden sorap görer ýaly bu ýerde Rebbiň pygamberi ýokmy?» diýdi. Onsoň Ysraýyl patyşasynyň emeldarlarynyň biri: «Şapatyň ogly Elýaşa şu ýerde. Ol Ylýasyň eline suw akydardy» diýip jogap berdi. 12 Ýehoşapat: «Onda Rebbiň sözi bar» diýdi. Şeýdip, Ysraýyl, Ýahuda hem-de Edom patyşalary bile tirkeşip, Elýaşanyň ýanyna gitdiler. 13 Elýaşa Ysraýyl patyşasyna: «Sen näme üçin meniň ýanyma gelýärsiň? Sen kakaňyň, ejeňiň pygamberleriniň ýanyna git» diýdi. Emma Ysraýyl patyşasy Ýoram oňa: «Ýok, Rebbiň hut özi bizi–üç patyşany diňe Mowabyň eline bermek üçin bir ýere ýygnan eken» diýdi. 14 Elýaşa Ysraýyl patyşasyna şeýle diýdi: «Hyzmat edýän Hökmürowan Rebbimiň adyndan ant içýärin, men Ýahuda patyşasyna sarpa goýýanlygym üçin seniň bilen gepleşýärin, ýogsam men seniň ýüzüňe-de seretmezdim. 15 Indi maňa bir sazanda getiriň». Sazanda saz çalyp otyrka, Elýaşanyň kalbyna Rebbiň güýji geldi. 16 Elýaşa şeýle diýdi: «Reb şeýle diýýär: „Şu gury jar hendeklerden dolar. 17 Siz hiç hili ýel, ýagyş görmeseňiz-de, bu jar suwdan dolup, ähliňiz mal-garalaryňyz bilen bile şol suwdan içersiňiz“. 18 Bu zatlar Reb üçin gaty aňsatdyr. Ol Mowaby-da siziň eliňize berer. 19 Siz mowaplylaryň ähli galalaryny, saýlama galalaryny basyp alyp, ähli miweli agaçlaryny çaparsyňyz, olaryň ähli suw çeşmelerini bentläp, ähli oňat ekerançylyk ýerlerini daşlardan dolduryp weýran edersiňiz». 20 Ertesi gün gala gurbanlygyň berilmeli wagty, birdenkä Edom tarapdan suw akyp başlap, ol ýer tutuşlygyna suwdan doldy. 21 Üç patyşanyň özlerine garşy uruşmaga çykanyny eşiden mowaplylar eli ýarag tutany ýaşlardan başlap, tä iň garrylaryna çenli baryny ýygnap, olary serhetde nyzama duruzdylar. 22 Mowaplylar ertesi ir bilen turanlarynda, Gün suwuň ýüzüne şöhle saçýardy. Olar garşylaryndaky suwuň gan ýaly gyzyldygyny gördüler. 23 Olar: «Bu gandyr. Patyşalar öz aralarynda urşup, biri-birlerini öldürendirler. Eý, mowaplylar, geliň, olaryň oljasyny talalyň!» diýip gygyryşdylar. 24 Mowaplylar ysraýyllaryň düşelgesine gelende, ysraýyllar aýaga galyp, olaryň garşysyna hüjüme geçdiler. Ysraýyllar mowaplylary yzyna kowup çykardylar. Olar Mowaba çozup girip, urşy ol ýerde hem dowam etdirdiler. 25 Ysraýyllar bütin Mowabyň galalaryny ýer bilen ýegsan edip, olaryň ähli oňat ekerançylyk ýerlerini daşdan dolduryp weýran etdiler, ähli suw çeşmelerini bentläp, ähli miweli agaçlaryny çapdylar. Diňe Mowabyň paýtagty Kirheresetiň kerpiç diwarlary ýykylman galdy, ýöne sapanly esgerler ony hem gabap, galanyň üstüne hüjüm etdiler. 26 Mowap patyşasy duşmanlarynyň özünden üstün çykyp barýanyny görende, ýanyna ýedi ýüz sany gylyçly esger alyp, Edom patyşasynyň goşunlarynyň içinden böwsüp geçmekçi boldy, emma bu başa barmady. 27 Onsoň Mowap patyşasy öz ornuna patyşa boljak nobahar ogluny galanyň diwarynda ýakma gurbanlygy hökmünde hödürledi. Ysraýyla garşy gahar-gazap möwjedi. Şonuň üçin hem ysraýyllar Mowapdaky söweşi bes edip, öz ýurtlaryna dolandylar.
Elýaşanyň garyp dul aýala kömegi
1 Pygamberlerden bolan bir adamyň aýaly Elýaşa: «Guluň ärim öldi. Sen bilýärsiň, guluň Rebbi sylap, ondan gorkýardy. Algydarymyz iki çagamy özüne gul edinmek üçin alyp gitmäge gelipdir» diýip aglady. 2 Elýaşa ondan: «Saňa nähili kömek edip bilerin? Maňa aýt, öýüňizde näme bar?» diýip sorady. Ol aýal: «Seniň gyrnagyňyň öýünde bir golça ýagyndan başga zady ýok» diýip jogap berdi. 3 Elýaşa şeýle diýdi: «Bar, daşary çyk-da, ähli goňşularyňdan boş gap dile, näçe köp ýygnap bilseň, şonça-da gowy. 4 Onsoň ogullaryň bilen bile içeri girip, gapyny ýap-da, ýygnan gaplaryňa ýag guýup başla, dolanlaryny bir gapdala aýyr-da goýyber». 5 Ol aýal Elýaşanyň ýanyndan gaýtdy. Ol öýüne geldi-de, gapyny içinden ýapdy. Ogullary gaplary oňa getirip berýärdiler, ol doldurýardy. 6 Gaplar dolanda, aýal ogluna: «Maňa ýene bir gap getirip ber» diýýär. Ogly oňa: «Başga gap ýok» diýip jogap berýär. Şondan soň ýag gelmesi kesilýär. 7 Ol aýal Hudaýyň adamynyň ýanyna gelip, oňa bar bolan zady gürrüň berdi. Elýaşa: «Bar ýaglary sat-da, karzyňy üz, galany hem ogullaryň bilen güzeran aýlamagyňyza ýeter» diýdi.
Elýaşanyň şunemli gurply aýala kömegi
8 Günleriň birinde Elýaşa Şunemiň üstünden geçip barýardy. Ol ýerde bir gurply aýal onuň çörege gelmegini haýyş etdi. Şeýdip, Elýaşa her sapar şol ýerden geçende, şol aýalyň öýüne çörege barardy. 9 Ol aýal adamsyna şeýle diýdi: «Hemişe ýanymyzdan geçýän bu adamyň Hudaýyň mukaddes adamydygyna göz ýetirdim. 10 Gel, oňa üçekde bir kiçijik otag salyp, onuň üçin ýorgan-düşek, saçak, oturgyç we çyra goýaly. Onsoň ol her sapar bize gelende, şol ýerde bolup biler». 11 Bir gün Elýaşa olara geldi we ýaňky kiçijik otaga çykyp, şol ýerde ýatdy. 12 Elýaşa hyzmatkäri Geýhaza ýüzlenip: «Şunemli aýaly çagyr» diýdi. Hyzmatkäri ony çagyrdy. Bu aýal gelip, hyzmatkäriň öňünde durdy. 13 Elýaşa hyzmatkärine ýüzlenip: «Aýaldan: „Sen biziň üçin şunça zähmet çekipsiň. Saňa nähili kömek edip bileris? Seniň adyňdan patyşa ýa-da serkerde bilen gepleşeýinmi?“ diýip sora» diýdi. Aýal hem: «Men öz halkymyň arasynda ýaşaýaryn» diýip jogap berdi. 14 Elýaşa hyzmatkärinden: «Men onuň üçin başga näme edip bilerin?» diýip sorady. Geýhazy oňa: «Dogrudanam, onuň ogly ýok, äri hem garry» diýip jogap berdi. 15 Elýaşa: «Aýaly çagyr» diýdi. Hyzmatkäri ony çagyrdy, aýal gelip, gapynyň agzynda durdy. 16 Elýaşa aýala ýüzlenip: «Ýene bir ýyldan, edil şu wagt gujagyňda ogluň bolar» diýdi. Aýal: «Ýok, jenabym, eý, Hudaýyň adamy, gyrnagyňy aldama» diýdi. 17 Emma ol aýal hamyla bolup, Elýaşanyň oňa aýdyşy ýaly bir ýyldan soň, edil şol wagtda bir ogul dogurdy. 18 Oglan ulalyp, günleriň birinde orakçylaryň arasyndaky kakasynyň ýanyna gidýär. 19 Ol kakasyna: «Waý, kelläm, kelläm!» diýip gygyrýar. Kakasy hyzmatkärine: «Ony ejesiniň ýanyna äkit» diýýär. 20 Hyzmatkär ony göterip, ejesiniň ýanyna getirýär. Çaga günortana çenli ejesiniň dyzynda oturyp, onsoň ölýär. 21 Ejesi ony göterip, ýokary çykaryp, Hudaýyň adamynyň düşeginde ýatyrýar. Onsoň ol gapyny ýapýar-da, çykyp gidýär. 22 Aýal adamsyny çagyryp: «Gaýrat edip, hyzmatkärleriň biri bilen eşekleriň birini meniň ýanyma iber. Men tiz Ejesi ony göterip, ýokary çykaryp, Hudaýyň adamynyň ýanyna gidip geleýin» diýdi. 23 Adamsy ondan: «Bu gün aýyň başy däl ýa-da Sabat güni däl. Sen näme üçin onuň ýanyna şu gün gitjek?» diýip sorady. Aýaly hem: «Tapawudy ýok» diýip jogap berdi. 24 Aýal eşegi gaňňalap, hyzmatkärine: «Ýör, sür gaty, özüm aýdýançam eşegi haýallatma» diýdi. 25 Şeýdip, aýal Karmel dagyna, Hudaýyň adamynyň ýanyna geldi. Hudaýyň adamy aýaly bir menzilden görüp, hyzmatkäri Geýhaza: «Seret, şunemli aýal gelýär! 26 Sen tiz ylgap, aýalyň öňünden çyk-da, ondan: „Sag-salamatmysyň, adamyň sag-salamatmy? Çagaň sag-salamatmy?“ diýip sora» diýdi. Aýal hem: «Sag-salamatlykdyr» diýip jogap berdi. 27 Aýal dagdaky Hudaýyň adamynyň ýanyna baryp, onuň aýagyna ýapyşdy. Geýhazy ony aýyrjak bolup, oňa golaý geldi, ýöne Hudaýyň adamy oňa: «Aýala degme, çünki onuň kalby ajy hasratdan doludyr. Reb muny menden ýaşyrdy, maňa bu barada hiç zat aýtmady» diýdi. 28 Onsoň aýal oňa: «Jenabym, men senden ogul diledimmi näme? Men saňa meni aldama diýmedimmi näme?» diýdi. 29 Elýaşa Geýhaza şeýle diýdi: «Biliňi guşa-da, eliňe meniň hasamy alyp, ýola düş. Eger sen ýolda kimdir birine duşaýsaň, oňa salam berme, biri saňa salam berse, onuň salamyny alma. Sen meniň hasamy çaganyň ýüzüne goý». 30 Onsoň çaganyň ejesi: «Rebden hem-de seniň adyňdan ant içýärin. Men sensiz hiç ýere gymyldamaryn» diýdi. Şondan soň Elýaşa ýerinden turup, ol aýalyň yzy bilen gitdi. 31 Geýhazy olardan öňinçä baryp, hasany çaganyň ýüzüne goýdy, ýöne çaga demsiz-düýtsiz ýatyrdy. Geýhazy Elýaşanyň öňünden çykmaga gitdi. Ol oňa: «Çaga entek hem oýa däl» diýip habar berdi. 32 Elýaşa öýe girende, düşeginde ýatan öli çagany gördi. 33 Şeýdip, ol içeri girip, gapyny ýapdy-da, Rebbiň adyna dileg edýär. 34 Onsoň ol düşege, çaganyň ýatan ýerine gelip, agzyny onuň agzyna, gözlerini onuň gözlerine, ellerini onuň ellerine goýup, çaganyň üstüne ýazylyp ýatýar. Şondan soň çaganyň endamyna ýylylyk aralaşýar. 35 Elýaşa ýerinden turup, otagda eýläk-beýläk gezmeleýär. Onsoň ol ýene-de düşege geçip, ýatan çaganyň üstüne ýazylyp ýatýar. Çaga ýedi gezek asgyryp, gözlerini açýar. 36 Elýaşa Geýhazyny çagyryp: «Şunemli aýaly çagyr» diýýär. Geýhazy ony çagyrýar. Aýal Elýaşanyň ýanyna gelýär. Elýaşa oňa: «Ogluňy al» diýýär. 37 Ol aýal gelip, tagzym edip, Elýaşanyň aýagyna ýykylýar. Onsoň ol ogluny alyp, çykyp gaýdýar.
Zäherli çorba we arpa çöregi
38 Elýaşa Gilgala dolanyp baranda, ýurtda açlyk höküm sürýärdi. Pygamberler topary onuň öňünde otyrdy. Elýaşa hyzmatkärine ýüzlenip: «Uly gazany atar-da, pygamberlere çorba bişirip ber» diýdi. 39 Pygamberleriň biri ot ýygmak üçin çöle gitdi. Ol ýabany üzüm agajyny tapdy. Ol şol agajyň miwesinden donuny dolduryp ýygdy. Ol ýabany miweleriň nämedigini bilmese-de, olary dograp, gazandaky çorbanyň içine atdy. 40 Çorbadan adamlara guýup berdiler. Adamlar çorbany dadyp görüp: «Eý, Hudaýyň adamy, gazandaky çorbadan iýsek öleris» diýip gygyryşdylar. Adamlar ony iýip bilmediler. 41 Elýaşa: «Maňa un getirip beriň» diýdi. Onsoň ol uny gazana atyp: «Adamlara çorba guýup ber, goý, olar iýsinler» diýdi. Şondan soň gazandaky çorbanyň zäheri aýryldy. 42 Bagalşalyşadan bir adam geldi. Ol Hudaýyň adamy üçin hasylynyň ilkinji ýetişen miwesinden oňa azyk getirdi. Ol Elýaşa öz haltasynda ýigrimi sany arpa çöregi bilen täze bugdaý sümmüllerini getirip berdi. Elýaşa: «Bulary halka ber, goý, adamlar iýsinler» diýdi. 43 Emma hyzmatkäri oňa: «Bujagazy men ýüz adamyň öňünde nädip goýaýyn?» diýdi. Emma Elýaşa ýene-de gaýtalap: «Muny halka ber, goý, adamlar iýsinler, çünki Reb şeýle diýýär: „Hemmeler iýip doýarlar we nahar artyp hem galar“» diýdi. 44 Şeýdip, hyzmatkär barja zatlary adamlaryň öňünde goýdy. Olar nahardan iýip doýdular we Rebbiň aýdyşy ýaly nahar artyp hem galdy.
Nagamanyň ýokançly deri keselinden saplanyşy
1 Aram patyşasynyň Nagaman atly bir serkerdesi bardy. Ol jenabynyň öňünde iň abraýly hem-de iň uly hormata eýe bolan adamdy, çünki Reb Nagamanyň üsti bilen Arama ýeňiş beripdi. Bu batyr ýigit ýokançly deri keselinden ejir çekýärdi. 2 Aramlylar Ysraýyla çozuşlarynyň birinde bir ysraýylly gyzjagazy ýesir alypdyrlar. Bu gyzjagaz Nagamanyň aýalynyň hyzmatyna berlendi. 3 Bir gün şol gyzjagaz bikesine: «Wah, meniň jenabym Samarýa şäherindäki pygamberiň ýanyna gitsedi! Ol Nagamanyň ýokançly deri keselini bejererdi» diýdi. 4 Onsoň Nagaman patyşanyň ýanyna gidip, oňa ysraýylly gyzjagazyň aýdan zatlaryny gürrüň berdi. 5 Aram patyşasy oňa: «Bar, git, men Ysraýyl patyşasyna seniň bilen hat hem ýollaýyn» diýdi. Nagaman on ýedi batman kümüş, alty müň altyn teňňe hem-de on laý egin-eşik alyp, Ysraýyl patyşasynyň ýanyna gitdi. 6 Nagaman haty Ysraýyl patyşasyna getirip berdi. Hatda şeýle diýlip ýazylandy: «Şu haty okap, meniň hyzmatkärim Nagamany seniň ýanyňa iberendigimi bilersiň. Sen ony ýokançly deri keselinden bejer». 7 Ysraýyl patyşasy bu haty okap: «Jan alyp, jan berer ýaly men Hudaýmy? Näme üçin bu adam ýanyma adam ýollap, ony ýokançly deri keselinden gutult diýýär? Ol meniň bilen dawalaşmaga bahana gözleýär» diýip, ýakasyny ýyrtyp gygyrdy. 8 Hudaýyň adamy Elýaşa Ysraýyl patyşasynyň ýakasyny ýyrtanyny eşidip, onuň ýanyna bir habarçy ýollap: «Sen näme ýakaňy ýyrtan bolýaň? Nagaman meniň ýanyma gelip, Ysraýylda bir pygamberiň bardygyny bilsin» diýdi. 9 Şeýdip, Nagaman atlary we söweş arabalary bilen gelip, Elýaşanyň öýüniň işiginde durdy. 10 Elýaşa onuň ýanyna bir habarçy ýollap: «Git-de, Iordan derýasynyň suwuna ýedi gezek ýuwun, şonda sen keseliňden saplanyp tämizlenersiň» diýdi. 11 Emma Nagamanyň muňa gahary gelip, şeýle diýdi: «Ol meniň üçin hökman daşary çykyp, ýanymda durup, öz Hudaýy Rebbe dileg edip, elini ýokançly deri keselli ýeriň üstüne goýup, ony bejerer öýtdüm. 12 Damaskyň Abana we Parpar derýalary Ysraýyl suwlarynyň baryndan oňat dälmi näme? Men şol derýalarda ýuwnup, tämizlenip bilmeýärinmi näme?» Nagaman yzyna öwrüldi-de, gaharly gitdi. 13 Emma Nagamanyň hyzmatkärleri onuň ýanyna gelip: «Eý, atamyz, eger pygamber saňa bir kyn iş buýran bolsa, sen ony etmezmidiň? Onuň saňa bar aýdan zady: „Ýuwun-da, tämiz bol“. Bu dagy nämejik» diýdiler. 14 Şeýdip, Nagaman gidip, Hudaýyň adamynyň aýdyşy ýaly ýedi gezek Iordan derýasyna çümüp çykdy. Şondan soň onuň teni ýaş oglanyň teni ýaly bolup, ol keselinden saplandy we tämiz boldy. 15 Onsoň Nagaman ýanyndakylar bilen bile Hudaýyň adamynyň ýanyna dolanyp bardy. Ol gelip, Elýaşanyň öňünde durup: «Men indi tutuş ýer ýüzünde Ysraýylyň Hudaýyndan başga hiç bir hudaýyň ýokdugyna göz ýetirdim. Haýyş edýärin, bu guluň peşgeşini kabul edäý» diýdi. 16 Elýaşa: «Huzurynda hyzmat edýän Rebbimden ant içýärin, men hiç zat aljak däl» diýdi. Nagaman Elýaşa peşgeşi al diýip näçe ýalbarsa-da, ol almakdan boýun gaçyrdy. 17 Onsoň Nagaman şeýle diýdi: «Eger peşgeşi kabul etmejek bolsaňyz, onda, goý, bu guluňa Ysraýyldan iki gatyr ýüki toprak berilsin, çünki bu guluň mundan beýläk diňe Rebbe sadakalar we ýakma gurbanlyklaryny hödürlär. 18 Emma Reb meni şu işde bagyşlasyn: jenabym sežde etmek üçin Rimmon buthanasyna girende, meniň elimden ýapyşýar. Şonda men hem Rimmon buthanasynda onuň bilen sežde etmeli bolýaryn. Men ol ýerde sežde edenimde, goý, Reb men – guluňy bu iş üçin bagyşlasyn» diýdi. 19 Elýaşa pygamber: «Arkaýyn gidiber» diýip, Nagamany ugratdy. Nagaman Elýaşanyň ýanyndan gaýdyp, biraz ýol geçipdi. 20 Hudaýyň adamy Elýaşanyň hyzmatkäri Geýhazy: «Meniň jenabym, bu aramly Nagamana rehim edip, onuň özüne getiren peşgeşini kabul etmedi. Rebden ant içýärin, men onuň yzyndan ylgap gidip, ondan bir zatlar alaýyn» diýen pikire geldi. 21 Şeýdip, Geýhazy Nagamanyň yzyndan gitdi. Nagaman kimdir biriniň yzyndan ylgap gelýänini görüp, ony garşylamak üçin arabadan böküp düşdi-de: «Eýgilikmidir?» diýip sorady. 22 Geýhazy şeýle jogap berdi: «Eýgilikdir. Meniň jenabym: „Efraýym daglyk ýurdundan pygamberler toparyndan iki sanysy edil şu wagt meniň ýanyma geldi. Şolara gaýrat edip bir ýarym batman töweregi kümüş bilen iki laý eşik beräý“ diýip, meni seniň ýanyňa iberdi». 23 Nagaman: «Üç batmandan artyk edip alaý» diýip, Geýhaza öz diýenini etdirdi. Nagaman üç batmandan gowrak kümüş iki halta salyp, haltanyň agzyny daňdy. Ol olary iki laý eşigi bilen öz iki hyzmatkäriniň eline tutdurdy. Nagamanyň hyzmatkärleri bu haltalary göterip, Geýhazynyň öňünden ýöräp gitdiler. 24 Olar gala ýetenlerinde, Geýhazy haltalary Nagamanyň hyzmatkärleriniň elinden alyp, öýde gizledi. Geýhazy hyzmatkärler bilen hoşlaşyp, olary yzlaryna ugratdy. 25 Geýhazy jenabynyň ýanyna baryp, onuň öňünde durdy. Elýaşa ondan: «Geýhazy, sen nirede bolduň?» diýip sorady. Geýhazy hem: «Guluň hiç ýere-de gitmedi» diýip jogap berdi. 26 Emma Elýaşa gaharlanyp: «Nagaman seni garşylamak üçin arabasyndan düşende, men ruhda seniň bilen dälmidim? Bu kümüş, egin-eşik, zeýtundyr üzüm baglary, goýunlar, öküzler we gullardyr gyrnaklar alynýan wagtymy näme? 27 Şonuň üçin hem Nagamanyň ýokançly deri keseli senden we seniň nesliňden hiç haçan aýrylmasyn» diýdi. Şeýdip, Geýhazy gar ýaly duw-ak ýokançly deri keseli bilen Elýaşanyň ýanyndan çykyp gaýtdy.
Paltanyň suwuň ýüzüne çykyşy
1 Pygamberler topary Elýaşa şeýle diýdiler: «Görşüň ýaly seniň baştutanlygyňda ýaşaýan ýerimiz bize gaty darlyk edýär. 2 Iordan derýasyna gidip, her birimiz ol ýerden pürs ýygnap, şo taýda ýaşarymyz ýaly, jaý gurmaga bize rugsat et». Elýaşa pygamber olara gitmäge rugsat berdi. 3 Onsoň pygamberleriň içinden biri oňa: «Sen hem öz gullaryň bilen gidäý» diýip ýalbardy. Elýaşa hem: «Bolýar» diýip jogap berdi. 4 Şeýdip, Elýaşa pygamber olar bilen gitdi. Olar Iordan derýasyna gelip, agaç çapmaga başladylar. 5 Olardan biri agaç çapyp ýörkä, paltasy uçup gidip, suwa gaçdy. Ol hem bar sesine gygyryp: «Wah, jenabym, ol amanat zatdy» diýdi. 6 Onsoň Hudaýyň adamy: «Ol nirä gaçdy» diýip sorady. Ol Elýaşa pygambere paltanyň gaçan ýerini görkezende, Elýaşa bir çybyk kesip alyp, ony edil paltanyň gaçan ýerine oklap, demir paltany suwuň ýüzüne çykartdy. 7 Elýaşa: «Al ony» diýdi. Ol adam elini uzadyp, paltany aldy.
Aram goşunynyň ýeňlişe sezewar bolmagy
8 Aram patyşasy Ysraýylyň garşysyna uruşýarka öz nökerleri bilen geňeşip, olara düşelgesiniň nirede boljakdygyny aýtdy. 9 Emma Hudaýyň adamy Ysraýyl patyşasyna şol ýerden geçmän, ägä bolmagyny duýduryp habar ýollady, çünki aramlylar şol ýerde bukuda otyrdylar. 10 Ysraýyl patyşasy Hudaýyň adamynyň duýduran ýerinde ýaşaýan adamlara habar ýollady we olar habardar boldular. Elýaşa şol ýer barada diňe bir-iki gezek däl-de, birnäçe gezek duýduryş berdi. 11 Aram patyşasynyň muňa gaty gahary geldi. Ol öz nökerlerini çagyryp, olardan: «Hany, maňa aýdyň, biziňkilerden kim Ysraýyl patyşasy bilen aragatnaşyk saklaýar» diýip sorady. 12 Onsoň onuň nökerleriniň biri şeýle diýdi: «Hiç kim, jenap patyşam. Ysraýylda Elýaşa pygamber bar. Ol hatda seniň ýatýan otagyňda sözleýän her bir sözüňi-de Ysraýyl patyşasyna ýetirýär». 13 Patyşa: «Gidiň-de, ony tapyň. Men adam iberip, ony ele salaryn» diýdi. Patyşa: «Elýaşa Dotanda» diýip habar berildi. 14 Şeýlelik bilen patyşa ol ýere atlar, söweş arabalary bilen uly goşun iberdi. Olar gije gelip, galanyň daşyny gabadylar. 15 Hudaýyň adamynyň hyzmatkäri irden turup, daşary çykdy. Görse, atlar we söweş arabalary bilen gelen Aram goşuny galanyň daş-töweregini gabapdyr. Hyzmatkäri oňa: «Wah, jenabym, biz indi näme ederis?» diýip gygyrdy. 16 Elýaşa: «Gorkma, çünki biziň ýanymyzdakylaryň sany olaryňkydan köpdür» diýip jogap berdi. 17 Onsoň Elýaşa dileg edip: «Eý, Reb, meniň hyzmatkärimiň gözlerini açaý, goý, ol görsün» diýdi. Reb Elýaşanyň hyzmatkäriniň gözlerini açdy. Hyzmatkär dagda Elýaşanyň töwereginiň atlardyr söweş arabalary sypatyndaky otdan doludygyny gördi. 18 Aramlylar Elýaşanyň üstüne hüjüm edenlerinde, ol Rebbe dileg edip: «Bu halkyň gözlerini kör et» diýdi. Reb Elýaşanyň dileg edişi ýaly olaryň gözlerini kör etdi. 19 Elýaşa olara: «Gözleýän adamyňyzy bu ýerden tapyp bilmersiňiz, çünki siz ýalňyşlyk bilen şu ýere gelipsiňiz. Meniň yzyma düşüň, men sizi gözleýän adamyňyzyň ýanyna äkideýin» diýdi. Şeýdip, Elýaşa aramlylary Samarýa getirdi. 20 Olar Samarýa giren batlaryna, Elýaşa dileg edip: «Eý, Reb, bularyň gözlerini aç, goý, olar görsünler» diýdi. Reb olaryň gözlerini açdy. Olar özleriniň Samarýadadygyny gördüler. 21 Ysraýyl patyşasy aramlylary görüp, Elýaşadan: «Jenabym, bulary gyryp ýok edeýinmi? Bulary öldüreýinmi?» diýip sorady. 22 Elýaşa şeýle jogap berdi: «Ýok, bulary gyrma! Sen gyrjak bolýan adamlaryňy öz gylyjyň, öz ýaýyň bilen basyp aldyňmy näme? Olaryň öňlerinde iýip-içerleri ýaly çörek we suw goý. Şondan soň olar öz hökümdarlarynyň ýanyna gitsinler». 23 Şeýdip, patyşa olar üçin gaty köp nahar taýýarlady. Aramlylar iýip-içip bolanlaryndan soňra patyşa olary öz ýollaryna ugratdy. Aramlylar öz hökümdarlarynyň ýanyna gitdiler. Şondan soň olar uzak wagtlap Ysraýylyň üstüne hüjüm etmediler.
Samarýanyň gabalyşy
24 Biraz wagt geçenden soň, Aramyň patyşasy Benhadat ähli goşuny toplap, Samarýanyň garşysyna ýörişe çykyp, onuň daşyny gabady. 25 Heniz gabaw dowam edýärkä, Samarýada elhenç açlyk başlandy. Samarýa halky bir eşegiň kellesini segsen kümüş teňňä, bir şakäse kepderi dersini bolsa bäş kümüş teňňä satdy. 26 Ysraýyl patyşasy galanyň diwarynyň üstünden geçip barýarka, bir aýal: «Eý, jenap patyşam, kömek et» diýip gygyrdy. 27 Patyşa hem: «Ýok, goý, Reb saňa kömek etsin. Men saňa nähili kömek edeýin? Mende ne bugdaý bar, ne-de çakyr» diýdi. 28 Patyşa ondan: «Näme arz-şikaýatyň bar?» diýip sorady. Aýal şeýle jogap berdi: «Bu aýal maňa: „Sen öz ogluňy ber, biz şu gün ony iýeris, ertir bolsa meniň oglumy iýeris“ diýdi. 29 Şeýdip, biz meniň oglumy bişirip iýdik. Ertesi gün men oňa: „Ogluňy ber, iýeli“ diýdim. Emma ol ogluny gizläpdir». 30 Patyşa bu aýalyň aýdan zatlaryny eşidip, ýakasyny ýyrtdy. Patyşa galanyň diwarynyň üstünden geçip barýarka, halk onuň eşikleriniň astyndan jul geýendigini gördi. 31 Patyşa ant içip: «Eger men şu gün Şapatyň ogly Elýaşanyň kellesini almasam, goý, Hudaý maňa-da muny we mundan hem beterini görkezsin» diýdi. 32 Şeýdip, patyşa öz huzuryndan bir çapary Elýaşanyň ýanyna ýollady. Elýaşa öz öýünde otyrdy. Ýaşulular hem onuň bilen bile otyrdylar. Çapar gelip ýetmänkä, Elýaşa ýaşululara ýüzlenip, şeýle diýdi: «Bu ganhoruň meniň kellämi almaga bir çapary şu ýere ýollanyndan habaryňyz barmy? Seredip duruň, şol çapar gelende, gapyny ýapyň-da, ony içeri girizmäň. Anha, onuň yzyndan jenabynyň aýak sesem-ä eşidilýär». 33 Elýaşa olar bilen gürleşip otyrka, patyşa onuň ýanyna gelip: «Men näme üçin mundan artyk Rebbe bil baglaýyn? Bu betbagtçylygy biziň başymyzdan inderen hut Rebbiň Özüdir!» diýdi.
1 Elýaşa şeýle jogap berdi: «Rebbiň sözüni eşit. Ol şeýle diýýär: „Ertir şu wagtlar Samarýanyň derwezesiniň agzynda bir kersen saýlama un adaty baha, ýagny üç mysgala golaý kümşe, iki okara arpa-da adaty baha, ýagny üç mysgala golaý kümşe satylar“». 2 Onsoň patyşanyň iň ýakyn nökerleriniň biri Hudaýyň adamyna: «Hatda Reb gökden penjireler açaýanda-da, heý, şeýle-de bir zat bolup bilermi?» diýdi. Emma Elýaşa: «Sen muny öz gözüň bilen görersiň, ýöne ondan iýmersiň» diýdi.
Aram goşunynyň gaçyşy
3 Samarýa galasynyň derwezesiniň daşynda dört sany ýokançly deri keselli adam bardy. Olar biri-birlerine şeýle diýişdiler: «Näme üçin biz ölýänçäk, şu ýerde oturmaly? 4 Gala gireli diýsek, galada elhenç açlyk höküm sürýär, biz ol ýerde öleris. Emma biz bu ýerde otursagam öleris. Gel, indi aramlylaryň düşelgesine gaçyp gideli. Eger olar bizi diri galdyrsalar-a, ýaşarys, öldürseler-de öleris». 5 Şeýdip, olar aramlylaryň düşelgesine gitmek üçin alagaraňkyda turup, olaryň düşelgesiniň gyrasyndan bardylar. Ol ýerde hiç kim ýokdy. 6 Çünki Taňry Aram goşunyna söweş arabalarynyňdyr atlarynyň sesini we ägirt uly goşunyň goh-galmagalyny eşitdiripdi. Olar biri-birlerine: «Ysraýyl patyşasy bize garşy uruşmak üçin Het patyşalaryny, Müsür patyşalaryny hakyna tutandyr» diýişdiler. 7 Şeýdip, aramlylar gorkup, çadyrlaryny, atlarydyr eşeklerini we düşelgedäki bar zatlaryny şol durşuna taşlap, öz janlaryny halas etmek üçin alagaraňkyda yzlaryna gaçyp gidipdiler. 8 Bu ýokançly deri keselli adamlar düşelgäniň gyrasyna gelip, bir çadyra girip iýip-içdiler. Onsoň ol ýerden kümüş, altyn, egin-eşik äkidip, olary gizlediler. Soňra olar ýene-de yzlaryna öwrülip gelip, başga bir çadyra girdiler. Ol ýerdäki bar bolan zatlary äkidip, olary-da gizlediler. 9 Onsoň olar biri-birlerine şeýle diýişdiler: «Biziň bu edişimiz dogry däl. Bu gün hoş habar günüdir. Eger biz dymyp, ertir daň atara garaşsak, biziň başymyza bela geler. Şonuň üçin hem ýörüň, gideliň-de, patyşanyň köşgündäkileriň baryna habar bereliň». 10 Şeýdip, olar gelip, şäheriň derwezebanlaryny çagyrdylar we gygyryp: «Biz aramlylaryň düşelgesine gitdik. Emma ol ýerde diňe daňylgy duran atlardyr eşeklerden we taşlap gidişleri ýaly duran çadyrlardan başga ne adam bar, ne-de ses-üýn» diýip habar berdiler. 11 Ondan soň derwezebanlar gygyryp, patyşanyň köşgündäkilere jar etdiler. 12 Patyşa gije turup, hyzmatkärlerine şeýle diýdi: «Aramlylaryň bize näme etjek bolýandyklaryny men size aýdyp bereýin. Olar biziň açlykdan ýaňa ölüp barýanymyzy bilip, çölde gizlenmek üçin düşelgäni taşlap giden bolmalydyrlar. Aramlylar: „Ysraýyllar şäherden çykanlarynda, biz olary diri tutarys-da, şähere gireris“ diýen pikirdedirler». 13 Patyşanyň hyzmatkärleriniň biri: «Goý, birnäçe adam şäherde galan bäş aty alsyn-da, gidip, aramlylaryň düşelgesini barlap gelsin. Çünki şäherde galanlaryň ykbaly-da edil öňki ölen ysraýyllaryňky ýaly bolar» diýdi. 14 Şeýdip, olar iki adamy saýladylar, patyşa olary iki sany at we iki sany söweş arabasy bilen Aram goşunynyň yzyndan iberdi. Patyşa olara: «Gidiň-de, bar zady anyklaň» diýip buýruk berdi. 15 Şeýdip, olar aramlylaryň yzyndan Iordan derýasyna çenli gitdiler. Ýol boýy olaryň howlugyp, taşlap giden egin-eşiklerinden we beýleki goş-golamlaryndan doludy. Onsoň çaparlar yzlaryna dolanyp gelip, muny patyşa habar berdiler. 16 Soň halk gidip, aramlylaryň düşelgesini talady. Şeýdip, Rebbiň aýdyşy ýaly bir okara saýlama un üç mysgala golaý kümşe, iki okara arpa-da üç mysgala golaý kümşe çalşyldy. 17 Patyşa özüne iň ýakyn bolan nökerini derwezäniň agzynda goýdy. Halk ony derwezäniň agzynda basalady we ol öldi. Patyşa Hudaýyň adamynyň ýanyna gelende, nöker Hudaýyň adamynyň aýdyşy ýaly ölüpdi. 18–19 Çünki Hudaýyň adamynyň patyşa: «Ertir şu wagtlar Samarýanyň derwezesiniň agzynda iki okara arpa üç mysgala golaý kümşe, bir okara saýlama un üç mysgala golaý kümşe çalşylar» diýende, patyşanyň iň ýakyn nökeri Elýaşa pygambere: «Eger Reb gökden penjireler açyp, däne ýagdyraýanda-da, heý, şeýle zat bolup bilermidi?» diýipdi. Elýaşa pygamber hem: «Sen ony öz gözleriň bilen görersiň, ýöne sen ondan iýmersiň» diýip jogap beripdi. 20 Ol nöker babatda hakykatdan hem şeýle boldy. Halk ony derwezäniň agzynda basalady we ol öldi.
Şunemli aýalyň gaýdyp gelşi
1 Elýaşa ogluny direlden aýala şeýle diýipdi: «Tur-da, öý-içeriň bilen gidip, ýaşap biljek ýeriňde mesgen tut, çünki Reb bu ýurduň başyna ýedi ýyllyk açlyk getirjek». 2 Bu aýal Hudaýyň adamynyň tabşyryşy ýaly hem etdi. Ol öz öý-içerisi bilen piliştlileriň ýurduna gidip, şol ýerde ýedi ýyl ýaşady. 3 Ýedi ýyldan soň bu aýal piliştlileriň ýurdundan gaýdyp geldi. Ol öýüniň we ýeriniň yzyna gaýtarylyp berilmegini soramak üçin, patyşanyň huzuryna gitdi. 4 Şol wagt patyşa Hudaýyň adamynyň hyzmatkäri Geýhazy bilen gepleşip otyrdy. Patyşa Geýhaza ýüzlenip: «Hany, onda maňa Elýaşanyň görkezen beýik gudratlary hakda aýdyp ber» diýdi. 5 Geýhazy Elýaşanyň ölüni direldişi barada gürrüň berip otyrka, Elýaşa tarapyndan ogly direldilen aýal patyşadan öýüniň we ýeriniň yzyna gaýtarylyp berilmegini soramaga geldi. Geýhazy hem: «Eý, jenap patyşam, ynha, bu şol diýen aýalym bilen Elýaşanyň direlden oglany» diýdi. 6 Patyşa bu aýaldan soranda, ol patyşa bolup geçen zatlar barada jikme-jik gürrüň berdi. Şeýdip, patyşa emeldarlarynyň birini çagyryp, şeýle buýruk berdi: «Bu aýalyň bar zadyny gaýtaryp ber, ýurdy taşlap giden gününden tä şu güne çenli melleginiň bar girdejisini hem yzyna ber» diýip emr etdi.
Elýaşa we Aram patyşasy Benhadat
7 Elýaşa Damaska geldi. Şol wagt Aram patyşasy Benhadat hassady. Patyşa: «Hudaýyň adamy şu ýere gelipdir» diýip habar berdiler. 8 Patyşa emeldary Hazaýyla şeýle diýdi: «Ýanyň bilen sowgatlar al-da, Hudaýyň adamyny garşylamaga git. Onsoň onuň üsti bilen Rebden sora: „Men şu hassalykdan sagalarmykam?“». 9 Şeýdip, Hazaýyl özi bilen Damaskyň dürli-dümen harytlaryndan kyrk düýe ýüki sowgatlar alyp, Hudaýyň adamyny garşylamaga gitdi. Ol baryp, Elýaşanyň öňünde durup: «Aram patyşasy guluň Benhadat: „Men bu hassalykdan sagalarmykam?“ diýip soramak üçin meni seniň ýanyňa iberdi» diýdi. 10 Elýaşa Hazaýyla: «Bar-da patyşa: „Sen hökman sagalarsyň“ diý, emma Reb maňa onuň hökman öljekdigini görkezdi» diýdi. 11 Elýaşa Hazaýyla gözüni aýyrmazdan seretdi welin, Hazaýyl uýatdan gyzardy. Onsoň Hudaýyň adamy aglady. 12 Hazaýyl ondan: «Jenabym, sen näme üçin aglaýarsyň?» diýip sorady. Elýaşa şeýle jogap berdi: «Men seniň ysraýyl halkynyň başyna ýowuz günleri getirjekdigiňi bilip aglaýaryn. Sen olaryň galalaryna ot berip, söweşde olaryň iň oňat esgerlerini gylyçdan ötürersiň, olaryň çagalarynyň kellelerini ýenjip, göwreli aýallarynyň garynlaryny dilersiň». 13 Hazaýyl: «Köpekden parhy bolmadyk bu guluň beýle uly işleri eder ýaly kim bolupdyr?» diýdi. Elýaşa: «Reb maňa seniň Arama patyşa boljagyňy görkezdi» diýip jogap berdi. 14 Onsoň Hazaýyl Elýaşanyň ýanyndan gaýdyp, öz jenaby Benhadadyň ýanyna geldi. Benhadat ondan: «Elýaşa saňa näme diýdi?» diýip sorady. Hazaýyl: «Ol sen hökman gutularsyň diýdi» diýip jogap berdi. 15 Emma ertesi gün Hazaýyl bir örtgi alyp, ony suwa batyrdy-da, patyşanyň ýüzüne ýapyp, ony bogup öldürdi. Onsoň onuň ýerine Hazaýylyň özi patyşa boldy.
Ýahuda patyşasy Ýoram
16 Ysraýyl patyşasy Ahabyň ogly Ýoramyň şalygynyň bäşinji ýylynda, Ýahuda patyşasy Ýehoşapatyň ogly Ýoram Ýahuda patyşalyk edip başlady. 17 Ýoram patyşa bolanda otuz iki ýaşyndady. Ol Iýerusalime sekiz ýyl patyşalyk etdi. 18 Ahabyň nesilleriniň edişi ýaly, Ýoram-da Ysraýyl patyşalarynyň ýollaryndan ýöredi, çünki Ahabyň gyzy onuň aýalydy. Ýoram Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi. 19 Emma Reb Dawuda onuň nesillerinden biriniň ömürlik tagtda oturjakdygyny wada berendigi we Öz guly Dawut bilen äht edendigi üçin Ýahudany derbi-dagyn etmek islemedi. 20 Ýoramyň döwründe edomlylar gozgalaň turzup, Ýahudanyň gol astyndan çykdylar we özlerine bir patyşa goýdular. 21 Onsoň Ýoram söweş arabaly goşuny bilen Sagyra gitdi. Edomlar Ýoram bilen onuň serkerdeleriniň daşyny gabadylar, ýöne Ýoram bilen gije edomlylaryň gabawuny böwsüp geçdi. Onuň goşuny-da öýli-öýlerine gaçyp gaýtdy. 22 Şeýdip, Edom şu güne çenli hem Ýahuda garşy gozgalaň turzup, oňa garaşsyz bolup gelýär. Edil şol wagtda Libna galasy hem Ýahudanyň garşysyna uruş turuzdy. 23 Ýoramyň beýleki işleri, onuň ähli eden işleri ýahuda patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. 24 Ýoram ata-babalaryna gowuşdy. Ol Dawut galasynda, atalarynyň ýanynda jaýlandy. Onsoň onuň ornuna ogly Ahazýa patyşa boldy.
Ýahuda patyşasy Ahazýa
25 Ysraýyl patyşasy Ahabyň ogly Ýoramyň şalygynyň on ikinji ýylynda Ýahuda patyşasy Ýoramyň ogly Ahazýa patyşa boldy. 26 Ahazýa patyşa bolanda ýigrimi iki ýaşyndady. Ol Iýerusalime bir ýyl patyşalyk etdi. Onuň ejesi Atalýa Ysraýylyň patyşasy Omrynyň agtygydy. 27 Ahazýa hem Ahabyň maşgalasynyň pis ýolundan ýöredi. Ol hem Ahabyň maşgalasy ýaly Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi, çünki Ahazýa olaryň giýewisidi. 28 Ahazýa Ahabyň ogly Ýoram bilen Aramyň patyşasy Hazaýyla garşy uruşmak üçin Ramotgilgada gitdi. Aramlylar şol ýerde Ýoramy ýaraladylar. 29 Ysraýyl patyşasy Ýoram Ramotgilgatda Hazaýyla garşy urşup ýörkä, aramlylaryň özüne salan ýaralaryny bejertmek üçin Ýizregele gaýdyp geldi. Ýahuda patyşasy Ýoramyň ogly Ahazýa ýaralanan Ahabyň ogly Ýoramy görmek üçin Ýizregele gitdi.
Ýehuwyň Ysraýyla patyşalyga bellenişi
1 Elýaşa pygamberler toparyndan bolan birini çagyryp, şeýle diýdi: «Biliňi guşap, eliňe şu zeýtun ýagly golçany alyp, Ramotgilgada git. 2 Ol ýere baryp, Nimşiniň agtygy, Ýehoşapatyň ogly Ýehuwy gözläp tap. Onuň ýanyna bar-da, ony ýoldaşlarynyň arasyndan alyp, içki otaga äkit. 3 Onsoň ýagly golçany al-da, ony Ýehuwyň depesinden guýup, Reb şeýle diýýär diýi: „Men seni Ysraýyla patyşa edip belleýärin“. Onsoň sen ol ýerde hiç hili eglenme-de, tiz gaç». 4 Şeýdip, ýaňky ýaş pygamber Ramotgilgada gitdi. 5 Ýaş pygamber Ramotgilgada gelende, bu ýerde goşun serkerdeleri geňeş edip oturan ekenler. Ýaňky ýaş pygamber olaryň birine: «Eý, serkerde, men saňa bir habar getirdim» diýdi. Ýehu: «Haýsymyz üçin?» diýip sorady. Ýaş pygamber hem: «Seniň üçin serkerde» diýip jogap berdi. 6 Şeýdip, Ýehu turup, ýaş pygamber bilen bile içeri girdi. Ýaş pygamber hem onuň depesinden ýag guýup, şeýle diýdi: «Ysraýyl Hudaýy Reb şeýle diýýär: „Men seni Öz halkym bolan Ysraýyla patyşalyga belleýärin. 7 Sen jenabyň Ahabyň maşgalasyny gyrarsyň. Meniň gullarym bolan pygamberleriň we hemme gullarymyň gany üçin Izebelden öç alaryn. 8 Çünki Ahabyň maşgalasynyň ýekejesi-de diri galmaz. Men Ysraýylda isle gul bolsun, isle azat – Ahapdan bolan ähli erkekleriň baryny gyraryn. 9 Men Ahabyň maşgalasyny Nebadyň ogly Ýarobgamyň nesilleri we Ahyýanyň ogly Bagşanyň nesilleri ýaly ederin. 10 Izebeli Ýizregel galasynyň golaýynda itler iýer, ony hiç kim jaýlamaz“». Onsoň ýaş pygamber şeýle diýdi-de, dessine öýden çykyp gaçdy. 11 Ýehu daşa çykyp, patyşanyň serkerdeleriniň ýanyna gelende, olar ondan: «Eýgilikmidir? Bu däli seniň ýanyňa näme üçin gelipdir?» diýip soradylar. Ýehu: «Bu adamyň kimdigini we onuň gürrüňlerini özüňiz bilýäňiz-ä!» diýip jogap berdi. 12 Olar: «Ýok, bu ýalan. Bize hakykaty aýt» diýdiler. Onsoň Ýehu: «Onuň maňa bar diýen zady Reb şeýle diýýär: „Men seni Ysraýyla patyşa etmek üçin başyňa ýag çalyp saýlaýaryn“» diýdi. 13 Onsoň olaryň bary dessine donlaryny çykaryp, basgançaklaryň üstüne Ýehuwyň aýagynyň astyna ýazdylar. Soňra surnaý çalyp: «Ýaşyn Ýehu patyşa!» diýip jar etdiler.
Ysraýyl patyşasy Ýoramyň öldürilişi
14 Şeýlelik bilen Nimşiniň agtygy, Ýehoşapatyň ogly Ýehu Ysraýyl patyşasy Ýorama garşy dildüwşük gurady. Şol wagt Ýoram bütin ysraýyl halky bilen birlikde Ramotgilgady Aram patyşasy Hazaýylyň hüjüminden goraýardy. 15 Emma Ýoram patyşa Ramotgilgatdaky Aram patyşasy Hazaýyla garşy uruşda aramlylaryň özüne salan ýaralaryny bejertmek üçin Ýizregele gaýdyp gelipdi. Şeýdip, Ýehu öz kärdeş goşun serkerdelerine: «Eger meniň bilen ylalaşsaňyz, Ýizregeldäki Ýorama habar ýetirilmez ýaly, ýekeje adamy-da Ramot galasyndan çykarmaň» diýdi. 16 Ýehu şeýle diýdi-de, özüniň söweş arabasyna münüp, Ýizregele gitdi, çünki Ýoram şol ýerde ýaralanyp ýatyrdy. Ýahuda patyşasy Ahazýa hem Ýoramy görmek üçin Ýizregele gelipdi. 17 Ýizregelde diňiň üstünde duran bir garawul bardy. Ol garawul Ýehuwyň ýakynlaşyp gelýän goşunyny görüp: «Men bize tarap gelýän bir topar esgeri görýärin» diýdi. Ýoram patyşa hem: «Bir atlyny olaryň öňünden iber. Ol baryp olardan: „Eýgilikmidir?“ diýip sorasyn» diýip buýruk berdi. 18 Şeýdip, bir atly Ýehuwyň öňünden çykyp: «Patyşa: „Eýgilikmidir?“ diýip soraýar» diýdi. Ýehu oňa: «Eýgiligi näme etjek? Düş meniň yzyma!» diýip jogap berdi. Garawul hem: «Çapar olaryň ýanyna bardy, ýöne yzyna dolananok» diýip habar berdi. 19 Onsoň Ýoram ikinji bir atlyny Ýehuwyň ýanyna ýollady. Ol hem olaryň ýanyna baryp: «Patyşa: „Eýgilikmidir?“ diýip soraýar» diýdi. Ýehu oňa: «Eýgiligi näme etjek? Düş meniň yzyma!» diýip jogap berdi. 20 Garawul ýene-de: «Çapar olaryň ýanyna bardy, ýöne yzyna dolananok. Gelýaniň at çapdyryşy-a Nimşiniň agtygy Ýehuwyň at çapdyryşyna meňzeýär, çünki Ýehu aty aýagaldygyna çapdyrýandyr» diýip habar berdi. 21 Ýoram: «Söweş arabasyny taýýarlaň» diýdi. Olar onuň söweş arabasyny taýýarladylar. Ysraýyl patyşasy Ýoram bilen Ýahuda patyşasy Ahazýa hersi öz söweş arabasynda ýola düşdüler. Olar Ýehuwyň öňünden çykmaga gitdiler. Olar ýizregelli Nabodyň melleginde Ýehuwa sataşdylar. 22 Ýoram Ýehuwy görüp: «Ýehuw, eýgilikmidir?» diýip sorady. Ýehu: «Ejeň Izebeliň edýän köp zynagärligi, jadygöýligi bilen eýgilik nireden bolsun» diýip jogap berdi. 23 Onsoň Ýoram Ahazýa: «Bu haýynlykdyr, Ahazýa!» diýip gygyryp, at arabasyny yzyna öwürdi-de gaçdy. 24 Ýehu bar güýji bilen ýaýyny çekip, Ýoramyň iki egniniň ortasyndan urdy. Ok onuň ýüreginden geçip, ol öz arabasyna ýykyldy. 25 Ýehu öz serkerdesi Bidkara şeýle diýdi: «Ony galdyr-da, ýizregelli Nabodyň mellegine taşla. Biz ata atlanyp, seniň bilen bile Ýoramyň kakasy Ahabyň yzyndan gelýärkäk, Rebbiň oňa garşy aýdan sözüni ýadyňa sal: 26 „Düýn Men Nabodyň gany bilen onuň ogullarynyň ganyny Öz gözüm bilen gördüm. Seniň Menden almytyňy edil şu mellekde aljakdygyňa ant içýärin“. Şonuň üçin hem ony häzir Rebbiň aýdyşy ýaly mellege taşla».
Ýahuda patyşasy Ahazýanyň we şa aýaly Izebeliň öldürilişi
27 Ýahuda patyşasy Ahazýa muny görüp, Beýthagana tarap gaçdy. Ýehu onuň yzyndan kowup: «Ahazýany-da atyň» diýdi. Olar Iblegam galasynyň golaýyndaky Gur ýapgydynda Ahazýany arabasynyň üstünde atyp ýaraladylar. Onsoň Ahazýa Megido gaçyp baryp, şol ýerde öldi. 28 Ahazýanyň hyzmatkärleri onuň jesedini arabada Iýerusalime getirip, ony şol ýerde Dawut galasynda öz guburynda, atalarynyň ýanynda jaýladylar. 29 Ahabyň ogly Ýoramyň patyşalygynyň on birinji ýylynda Ahazýa Ýahuda patyşa bolupdy. 30 Ýehu Ýizregele gelende, muny Izebel eşidip, gözlerine sürme çekdi, saçlaryna timar berip, penjireden daşa seredip durdy. 31 Ýehu derwezeden girende, Izebel: «Eý, sen, jenabyny öldüren Zimri ýaly eýgilige geldiňmi?» diýip sorady. 32 Ýehu başyny galdyryp, penjirä tarap seredip: «Kim meniň tarapymda? Kim bar?» diýip gygyrdy. Onsoň iki-üç sany köşk agtasy ýokardan Ýehuwa seretdi. 33 Ýehu olara: «Izebeli ýere taşlaň» diýip gygyrdy. Şeýdip, olar Izebeli ýere taşladylar. Onuň gany diwaryň, atlaryň ýüzüne syçraýar. Atlar onuň jesedini basgyladylar. 34 Onsoň Ýehu içeri girip, iýip-içip: «Bu näletlenen aýalyň ugruna çykyp, ony jaýlaň, çünki ol patyşanyň gyzydyr» diýdi. 35 Olar ony jaýlamaga gidenlerinde, onuň diňe kelle süňkünden, aýaklaryndan, eliniň penjelerinden başga hiç zat tapmadylar. 36 Olar yzlaryna gelip, gören zatlaryny Ýehuwa gürrüň berdiler. Ýehu hem: «Ine, Rebbiň guly tişbeli Ylýas arkaly aýdan sözi şudur: „Izebeliň maslygyny Ýizregelde itler iýer. 37 Izebeliň jesedi Ýizregelde ekin meýdanlaryna ders bolar. Şonuň üçin hem hiç kim ony ‘Bu Izebeldir’ diýip tanap bilmez“» diýdi.
Ýehu Ahabyň nesillerini öldürýär
1–2 Ahabyň Samarýada ýetmiş ogly we ogul agtyklary bardy. Ýehu Samarýadaky Ýizregel baştutanlary bolan ýaşululara we Ahabyň nesillerine hossarlyk edýänlere şeýle mazmunly hat ýazyp iberdi: «Jenabyňyzyň ogullarydyr ogul agtyklary siziň ýanyňyzdadyr, şeýle hem atlar, söweş arabalary, gala we ýaraglar siziň hyzmatyňyzdadyr. 3 Haty alan dessiňize patyşaňyzyň ogullarydyr ogul agtyklaryndan iň mynasybyny saýlap, ony atasynyň tagtynda oturdyp, jenabyňyzyň ogullarydyr agtyklary üçin uruş ediň». 4 Samarýanyň baştutanlarynyň we Ahabyň nesillerine hossarlyk edýänleriň gorkudan ýaňa ýürekleri ýaryldy. Olar: «Seret, Ysraýyl patyşasy Ýoram bilen Ýahuda patyşasy Ahazýa Ýehuwa garşy durup bilmediler, onsoň biz nädip oňa garşy duraly» diýişdiler. 5 Şeýdip, köşgi dolandyryjy, şäher häkimi, ýaşulular we Ahabyň nesillerine hossarlyk edýänler Ýehuwa habar ýollap: «Biz seniň gullaryň, biz seniň diýeniň bilen bolarys. Biz hiç kimi patyşalyga bellemeris. Özüň nämäni makul bilseň, şony-da et» diýdiler. 6 Onsoň Ýehu Samarýa ikinji hatyny ýollap şeýle diýdi: «Eger siz meniň tarapymda bolup, meniň diýenlerime boýun bolsaňyz, onda siz patyşaňyzyň ogullarydyr agtyklarynyň barynyň kellesini alyp, ertir şu wagt meniň ýanyma Ýizregele geliň». Ahabyň ýetmiş ogludyr agtyklary özlerini terbiýeläp ýetişdiren şäher baştutanlarynyň ýanyndadylar. 7 Olar haty alyp, onda aýdylyşy ýaly patyşanyň ogullarydyr agtyklarynyň ýetmişisini hem tutup, olaryň kellelerini kesdiler. Olar patyşa ogullarynyňdyr agtyklarynyň kellelerini sebede salyp, Ýizregele Ýehuwyň ýanyna iberdiler. 8 Çapar gelip: «Patyşanyň ogullarynyňdyr agtyklarynyň kelleleri getirildi» diýip habar berdi. Ýehu: «Olary iki üýşmek ediň-de, ertire çenli derwezäniň agzynda goýuň» diýip tabşyryk berdi. 9 Ertesi ir bilen Ýehu halkyň öňüne çykyp, şeýle diýdi: «Siz ýazyksyz adamlar. Jenabym Ýorama garşy dildüwşük gurup, ony öldüren men. Emma bu ýatanlary öldüren kim? 10 Onda şuny bilip goýuň. Rebbiň Ahabyň ogullarydyr ogul agtyklaryna garşy aýdan sözleriniň hiç biri hem ýerde galmaz, çünki Reb Öz guly Ylýas arkaly diýen sözlerini berjaý etdi». 11 Şeýdip, Ýehu Ahabyň Ýizregelde ýaşaýan tohum-tiçleriniň galanlarynyň baryny, onuň ähli baştutanlaryny, ýakyn dostlaryny, ruhanylaryny gyryp, ýekeje adamy hem diri galdyrmady.
Ahazýa patyşanyň garyndaşlarynyň öldürilişi
12–13 Onsoň Ýehu Samarýa tarap ýola düşdi. Ol ýolda çopanlaryň Beýteket diýen düşelgesinde Ýahuda patyşasy Ahazýanyň garyndaşlaryna sataşyp, olardan: «Siz kim bolarsyňyz?» diýip sorady. Olar: «Biz Ahazýanyň garyndaşlarydyrys. Biz şazadalar bilen, şa aýalynyň ogullary bilen görme-görşe barýardyk» diýip jogap berdiler. 14 Ýehu öz adamlaryna: «Bulary diri tutuň» diýdi. Olar Ahazýanyň garyndaşlaryny diri tutup, şol ýerdäki Beýteket çukurunyň ýanynda olaryň kyrk ikisini hem öldürdiler. Ýehu olardan ýekejesini hem diri galdyrmady. 15 Ýehuw ol ýerden gaýdyp, özüni garşylamaga gelýän Rekabyň ogly Ýonadaba sataşdy. Ýehu oňa salam berip, ondan: «Meniň ýüregimiň seniňki bilen bir bolşy ýaly, seniň ýüregiň-de meniňki bilen birmi?» diýip sorady. Ýonadap hem: «Birdir» diýip jogap berdi. Ýehu: «Eger şeýle bolsa, onda eliňi uzat» diýdi. Ýonadap Ýehuwa tarap elini uzatdy. Ýehu ony araba mündürdi. 16 Ýehu oňa: «Meniň bilen git-de, Rebbe wepalydygymy gör» diýdi. Şeýdip, Ýehuwyň adamlary Ýehonadaby onuň arabasyna mündürdiler. 17 Ýehu Samarýa gelip, Rebbiň Ylýas arkaly aýdan sözüne görä Ahabyň galan tohum-tijiniň baryny iň soňkusyna çenli gyryp ýok etdi.
Ýehu öz garşydaşlaryny öldürdýär
18 Onsoň Ýehu bütin halky ýygnap, olara ýüzlenip şeýle diýdi: «Siz Ahap Bagala wepaly boldy diýip pikir edýänsiňiz, emma meniň – Ýehuwyň Bagala Ahapdan has wepalydygymy görersiňiz. 19 Şonuň üçin hem şu wagt Bagalyň pygamberleriniň, Bagala sežde edýänleriň, onuň ruhanylarynyň baryny meniň ýanyma çagyryň. Olaryň ýekejesini hem galdyrmaň, çünki men Bagala uly gurbanlyk hödür etjek. Olaryň içinden ýekejesi gelmän galaýsa, ol diri galmaz». Emma bu Ýehuwyň Bagala sežde edýänleri ýok etmek üçin guran hilesidi. 20 Ýehu öz adamlaryna: «Bagalyň hatyrasyna oňa sežde etmek üçin ýygnanyşyk gününi yglan ediň» diýip buýruk berdi. Ýehuwyň adamlary Bagala sežde edilmeli güni yglan etdiler. 21 Ýehu tutuş Ysraýyla habar ýollady. Bagala sežde edýän ähli kişiler geldi, gelmän galan ýekeje adam hem ýokdy. Gelen adamlaryň bary Bagalyň buthanasyna girdi. Buthana tä agzyna çenli adamdan doldy. 22 Ýehu Bagala sežde edilende geýilýän mukaddes donlary saklaýan ruhana: «Bagala sežde edýänleriň baryna don getirip ber» diýdi. Ol sakçy hem olaryň baryna don getirip berdi. 23 Onsoň Ýehu Rekabyň ogly Ýonadap bilen Bagalyň buthanasyna girdi. Ýehu Bagala sežde edýänlere ýüzlenip: «Töweregiňize seredip görüň, araňyzda Rebbe sežde edýänlerden hiç kim bolmasyn, diňe Bagala sežde edýänler bolsun» diýdi. 24 Ondan soň Ýehu bilen Ýonadap gurbanlyklary we ýakma gurbanlyklary hödürlemek üçin içeri girdiler. Ýehu buthananyň daşynda segsen adamy goýup, olara: «Siziň eliňize berýän bu adamlarymdan ýekejesi gaçyp gutulaýsa, olar üçin öz kelläňiz bilen jogap berersiňiz» diýdi. 25 Ýehu ýakma gurbanlygyny berip gutaran badyna, esgerlere we olaryň serkerdelerine ýüzlenip: «Buthana giriň-de, olaryň baryny gyryň, ýekejesini hem gaçyraýmaň» diýdi. Şeýdip, olar Bagalyň gullarynyň baryny gylyçdan geçirdiler. Esgerler we serkerdeler olaryň jesetlerini daşary çykaryp taşladylar. Soňra olar Bagalyň buthanasyna ybadat edilýän içki otaga girdiler. 26 Şol ýerde olar Bagalyň buthanasyndaky sütünleri daşary çykaryp, oda ýakdylar. 27 Olar Bagal sütünini ýykdylar. Bagalyň buthanasyny ýykyp, ony hajathana öwürdiler. Ol şu güne çenli hem şeýledir. 28 Şeýdip, Ýehu Ysraýylda Bagala sežde edilmeginiň soňuna çykdy. 29 Emma Ýehu Nebadyň ogly Ýarobgamyň günäli işlerinden el çekmedi. Ýarobgam Beýteldäki we Dandaky altyn gölelere sežde edip, ysraýyl halkyna günä etdirdi. 30 Reb Ýehuwa: «Sen Meniň göwnümden turýan işi edip, Ahabyň tohum-tiji baradaky Meniň ýüregimiň islegini ýerine ýetirdiň. Şonuň üçin hem seniň nesliň dördünji arka çenli Ysraýyla patyşa bolar» diýdi. 31 Emma Ýehu Ysraýyl Hudaýy Rebbiň kanunlaryny bütin kalby bilen berjaý etmedi. Ol Ýarobgam Ysraýyla etdiren günälerinden el çekmedi.
Ýehuwyň ölümi
32–33 Şol döwürde Reb Ysraýylyň çäklerini kiçeltmäge başlady. Aram patyşasy Hazaýyl Iordan derýasynyň gündogaryndan gatlylara, rubenlilere we manaşelilere çenli bolan bütin Gilgat topragyny, Arnon jülgesiniň ýakasyndaky Arogerden Gilgada we Başana çenli bolan tutuş ýurdy basyp aldy. 34 Ýehuwyň galan işleri, ähli eden işleri we edermenlikleri barada ysraýyl patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. 35 Şeýdip, Ýehu ata-babalaryna gowuşdy. Ol Samarýada atalarynyň ýanynda jaýlandy. Onsoň onuň ornuna Ýehuwyň ogly Ýehogahaz patyşa boldy. 36 Ýehu Samarýada Ysraýyla ýigrimi sekiz ýyl patyşalyk etdi.
Ýahuda şa aýaly Atalýa
1 Ýahuda patyşasy Ahazýanyň ejesi Atalýa oglunyň öldürilendigini eşiden badyna, Ahazýa patyşanyň tohum-tijiniň baryny öldürtdi. 2 Emma Ýoram patyşanyň gyzy, Ahazýa patyşanyň aýal dogany Ýehoşeba patyşanyň öldürilmeli ogullarynyň içinden Ýowaşy ogurlap, ony enekesi bilen ýatylýan otagda goýdy. Şeýdip, Ýehoşeba Ýowaşy Atalýadan gizledi we ol ölmän galdy. 3 Ol Ýehoşeba bilen alty ýyllap Rebbiň öýünde gizlenip gezdi. Şol döwürde Atalýa ýurtda şalyk edýärdi. 4 Ýedinji ýylda Ýehoýada ruhany karileriň we köşk garawullarynyň baştutanlaryny öz ýanyna Rebbiň öýüne çagyrdy. Onsoň Ýehoýada şol ýerde olar bilen äht edişdi we olara ant içirip, soň Ahazýa patyşanyň ogly Ýowaşy olara görkezdi. 5 Ýehoýada baştutanlara şeýle buýruk berdi: «Siz şeýle ediň: „Sabat güni nobatçylyga geleniňiziň üçden biri patyşanyň köşgüni garawullasyn. 6 Beýleki üçden biriňiz Sur derwezesini garawullaň. Üçünji bölegiňiz bolsa derwezede beýleki garawullaryň arka tarapynda nobatma-nobat garawulçylyk ediň. 7 Siziň Sabat güni nobatçylykdan boşaýan iki toparyňyz Rebbiň öýüni garawullamalydyr. 8 Ähliňiziň eliňiz ýaragly bolsun, siz patyşanyň daşyny gabarsyňyz. Size ýakynlaşan adam öldürilsin. Patyşa girse-çyksa ýanynda boluň“». 9 Serkerdeler Ýehoýada ruhanynyň tabşyran zatlaryny onuň aýdyşy ýaly ýerine ýetirdiler. Olaryň hersi öz adamlaryny Sabat güni nobatçylyk edenleri we nobatçylyk etmedikleri alyp, Ýehoýada ruhanynyň ýanyna geldiler. 10 Ýehoýada ruhany Dawut patyşanyň Rebbiň öýündäki naýzalaryny, galkanlaryny serkerdelere berdi. 11 Garawullaryň hersi elleri ýaragly patyşany goramak üçin Rebbiň öýüniň günortadan demirgazyk tarapyna çenli gurbanlyk sypasynyň we öýüň töwereginde durdular. 12 Onsoň Ýehoýada Ahazýa patyşanyň ogly Ýowaşy daşary çykaryp, başyna täç geýdirip, oňa patyşalyk ähtiň nusgasyny berdi. Ýowaşyň başyna ýag çalyp, ony patyşalyga bellediler. Garawullar patyşa diýip yglan etdiler. Olar el çarpyşyp: «Ýaşasyn patyşa!» diýip gygyryşdylar. 13 Atalýa garawullaryň we adamlaryň sesini eşidip, halkyň ýanyna Rebbiň öýüne geldi. 14 Görse, ine, patyşa adata görä sütüniň ýanynda durdy. Serkerdelerdir surnaýçylar-da patyşanyň ýanyndadylar. Ýurduň bütin halky şatlanyp, surnaý çalýardy. Atalýa ýakasyny ýyrtyp: «Haýynlyk! Haýynlyk!» diýip gygyrdy. 15 Onsoň Ýehoýada ruhany goşun ýüzbaşylaryna: «Atalýany bu ýerden çykaryň. Onuň yzyna eýereni gylyçdan geçiriň» diýip buýruk berdi. Çünki ruhany: «Goý, ol Rebbiň öýünde öldürilmesin» diýipdi. 16 Şeýdip, olar Atalýany tutdular. Ony At derwezesinden patyşanyň köşgüne getirip, şol ýerde öldürdiler. Ýehoýada täze dini üýtgeşmeler girizýär 17 Halk Rebbiň halky bolar ýaly, Ýehoýada Rebbiň, patyşanyň we halkyň arasynda äht etdi. Şeýle hem patyşa bilen halkyň arasynda-da äht etdi. 18 Onsoň ýurduň bütin halky Bagalyň buthanasyna baryp, ony ýykdy. Ondaky gurbanlyk sypalaryny, butlary döwüp, bölek-bölek edip taşladylar. Olar Bagalyň ruhanysy Matany gurbanlyk sypalarynyň öňünde öldürdiler. Onsoň Ýehoýada ruhany Rebbiň öýüne garawullar goýdy. 19 Ol ýüzbaşylary, karileri, garawullary, ýurduň bütin halkyny özi bilen alyp gitdi. Olar patyşany Rebbiň öýünden garawullaryň derwezesiniň ýoly bilen köşge getirdiler. Ýowaş şa tagtynda oturdy. 20 Şeýdip, ýurduň bütin ilaty şat boldy. Atalýa patyşanyň öýünde gylyç bilen öldürileninden soň, şäherde ümsümlik boldy. 21 Ýehowaş patyşalyk edip başlanda, ýedi ýaşyndady.
Ýahuda patyşasy Ýowaş
1 Ysraýyl patyşasy Ýehuwyň şalygynyň ýedinji ýylynda Ýehowaş patyşalyk edip başlady. Ol kyrk ýyllap Iýerusalimde patyşalyk etdi. Onuň ejesi Beýerşebadan bolup, ady Sibýady. 2 Ýehowaş ömürboýy Rebbiň nazarynda dogry işleri etdi, çünki Ýehoýada ruhany oňa şeýle tälim beripdi. 3 Muňa garamazdan, sežde edilýän ýerler ýykylmandy. Halk entek-enteklerem şol sežde edilýän ýerlerde gurbanlyk berip, ýakymly ysly tütetgi ýakýardy. 4 Ýehowaş ruhanylara şeýle diýdi: «Siz mukaddes sadaka hökmünde Rebbiň öýüne bagyş edilen kümşüň, ilat sanawunda toplanan kümşüniň, her kimiň öz başyna düşen kesgitli möçberdäki beren kümşüniň we her adamyň Rebbiň öýüne meýletinlik bilen beren kümşüniň baryny ýygnaň. 5 Goý, her bir ruhany şu hazynadarlaryň birinden kümüş alsyn-da, ony Rebbiň öýüniň nirede bejerdilmeli ýeri bolsa, şony bejertmek üçin ulansyn». 6 Emma Ýehowaşyň patyşalygynyň ýigrimi üçünji ýylynda-da ruhanylar Rebbiň öýüniň bejerilmeli ýerlerini bejermändiler. 7 Şonuň üçin hem Ýehowaş patyşa Ýehoýada ruhany bilen birlikde beýleki ruhanylary hem çagyryp, olara: «Siz näme üçin Rebbiň öýüni bejermeýärsiňiz? Mundan beýläk siz kümüş ýygnamaň. Ýygnalan kümşi Rebbiň öýüni bejermäge beriň» diýdi. 8 Şeýdip, ruhanylar halkdan kümüş almazlyga we Rebbiň öýüni-de özleri bejermezlige razylaşdylar. 9 Onsoň Ýehoýada ruhany bir sandygy alyp, onuň gapagyndan bir deşik açdy-da, ony gurbanlyk sypasynyň ýanynda, Rebbiň öýüne girilýän ýeriň sag tarapynda goýdy. Gapyny garawullaýan ruhanylar Rebbiň öýüne getirilýän bar kümüşleri şol sandygyň içine salardylar. 10 Sandykda köp kümşüň toplanandygyny görenlerinde, patyşanyň kätibi bilen baş ruhany gelip, Rebbiň öýündäki bar kümşi sanap, torbalara salyp çekerdiler. 11–12 Onsoň olar çekilen kümşi Rebbiň öýünde işleýän işçilere gözegçilik edýän baştutanlara bererdiler. Olar hem şol kümüşden neçjarlara, Rebbiň öýünde işlän ussalara, daş örüjilere, daş ýonujylara iş hakyny tölärdiler. Şonuň ýaly hem olar kümşi Rebbiň öýüni bejertmek üçin agajy, ýonulan daşlary satyn almaga we bejeriş üçin zerur bolan başga zatlara harçlardylar. 13 Emma Rebbiň öýüne getirilen kümüşden Rebbiň öýi üçin hiç hili kümüş legenler, müçenekler, şakäseler, surnaýlar ýa-da altyndan, kümüşden başga hiç hili gap-çanaklar ýasalmandy. 14 Çünki ol kümüş Rebbiň öýüni bejerýän işçilere berilýärdi. 15 Işçilere iş hakyny tölemek üçin ellerine kümüş berlen adamlardan kümşüň hetdi-hasaby soralmaýardy, çünki ol adamlar sadyklyk bilen işleýärdiler. 16 Emma ýazyk sadakasy bilen günä sadakasyna berlen kümüş Rebbiň öýüne getirilmedi, çünki ol ruhanylaryňkydy. 17 Şol döwürde Aram patyşasy Hazaýyl Gatyň üstüne çozup, ony basyp aldy. Soňra ol Iýerusalime hüjüm etmegi ýüregine düwdi. 18 Ýahuda patyşasy Ýehowaş atalary bolan Ýahuda patyşalary Ýehoşapatyň, Ýoramyň, Ahazýanyň Rebbe bagyş eden bar zatlaryny, özüniň Rebbe bagyş eden bar zatlaryny, Rebbiň öýüniň we patyşanyň öýüniň hazynalaryndaky altynyň baryny alyp, Aram patyşasy Hazaýyla iberdi. Şondan soň Hazaýyl Iýerusalimden el çekdi. 19 Ýowaşyň beýleki işleri we ähli eden işleri ýahuda patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. 20 Ýowaşyň emeldarlary oňa garşy dildüwşük gurdular we ony Silla gidýän ýolda, Millonyň öýünde öldürdiler. 21 Bu işi eden Ýowaşyň emeldarlary Şimgatyň ogly Ýozakar bilen Şomeriň ogly Ýozabatdy. Ýowaş dünýäden ötdi we Dawut galasynda, atalarynyň ýanynda jaýlandy. Onsoň onuň ýerine ogly Amazýa patyşa boldy.
Ysraýyl patyşasy Ýehogahaz
1 Ýahuda patyşasy Ahazýanyň ogly Ýowaşyň patyşalygynyň ýigrimi üçünji ýylynda Ýehuwyň ogly Ýehogahaz Ysraýyla patyşa bolup, Samarýada on ýedi ýyl şalyk sürdi. 2 Ýehogahaz Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi. Ol Nebadyň ogly Ýarobgamyň Ysraýyla etdiren günäli ýollaryndan ýöräp, günä etmekden el çekmedi. 3 Reb Ysraýyla garşy gahary geldi. Ol ysraýyllary gaýta-gaýta Aram patyşasy Hazaýylyň we Hazaýylyň ogly Benhadatyň eline berdi. 4 Ýehogahaz Rebbe ýalbardy, Reb hem ony eşitdi, çünki Reb Ysraýylyň çekýän sütemini, Aram patyşasynyň olara berýän ezýetini gördi. 5 Şonuň üçin hem Reb Ysraýyla bir halasgär berdi. Şondan soň olar Aramyň golastyndan çykdylar. Şeýdip, ysraýyl halky öňküsi ýaly öz öýünde asudalykda ýaşady. 6 Muňa garamazdan ysraýyl halky Ýarobgamyň nesilleriniň Ysraýyla etdiren günälerinden el çekmän, gaýtam halk günä gazanmagyny dowam etdirdi. Aşera buty hem Samarýada galdy. 7 Şeýdip, Ýehogahazyň diňe elli atly goşunyndan, on söweş arabasyndan we on müň pyýada goşunyndan başga goşuny galmady, çünki Aram patyşasy olary harman tozy kimin ýok edipdi. 8 Ýehogahazyň beýleki işleri, ähli eden işleri we edermenligi barada ysraýyl patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. 9 Şeýdip, Ýehogahaz ata-babalaryna gowuşdy. Ol Samarýada atalarynyň ýanynda jaýlandy. Onsoň onuň ýerine ogly Ýowaş patyşa boldy.
Ysraýyl patyşasy Ýehowaş
10 Ýahuda patyşasy Ýowaşyň şalygynyň otuz ýedinji ýylynda Ýehogahazyň ogly Ýehowaş Ysraýyla patyşa bolup, Samarýada on alty ýyl şalyk sürdi. 11 Ýehowaş Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi. Ol Nebadyň ogly Ýarobgamyň Ysraýyla etdiren günälerinden el çekmän, gaýtam ony dowam etdirdi. 12 Ýowaşyň beýleki işleri we ähli eden işleri, Ýahuda patyşasy Amazýa garşy eden uruşlarynda görkezen edermenligi barada ysraýyl patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. 13 Şeýdip, Ýowaş ata-babalaryna gowuşdy. Ol Samarýada Ysraýyl patyşalarynyň ýanynda jaýlandy. Onsoň onuň ýerine ogly Ýarobgam tagta çykdy.
Elýaşanyň ölümi
14 Elýaşa agyr kesselläp ýatyrdy. Onuň ölmeli pursaty golaýlanda, Ysraýyl patyşasy Ýowaş Elýaşanyň halyny soramaga geldi. Ol: «Eý, atam, atam! Ysraýylyň söweş arabalary bilen atlylary!» diýip, sesli aglady. 15 Elýaşa Ýehowaşa: «Ýaýy hem oklary al» diýdi. Ýehowaş ýaý bilen oklary aldy. 16 Elýaşa Ysraýyl patyşasyna: «Ýaýy çek» diýdi. Ýehowaş onuň aýdyşy ýaly ýaýy çekdi. Elýaşa ellerini patyşanyň elleriniň üstünde goýdy. 17 Soňra ol Ýehowaşa: «Gündogar tarapdaky penjiräni aç» diýdi. Ýehowaş ol penjiräni açdy. Elýaşa Ýehowaşa: «At» diýdi. Ýehowaş atdy. Onsoň Elýaşa Ýehowaşa ýüzlenip, şeýle diýdi: «Bu Rebbiň ýeňiş okudyr, Aramyň üstünden gazanylan ýeňiş okudyr! Sen Apekde aramlylara garşy urşup, olary iň soňkusyna çenli gyryp ýok etmelisiň». 18 Elýaşa dowam edip, Ýehowaşa: «Oklary al» diýdi. Ol hem oklary aldy. Elýaşa Ysraýyl patyşasyna: «Oklary ýere ur» diýdi. Ýehowaş hem oklary ýere üç gezek urdy-da saklandy. 19 Onsoň Hudaýyň adamynyň oňa gahary gelip: «Sen bäş ýa-da alty gezek urmalydyň, şonda aramlylary soňuna çenli gyrardyň. Indi sen Aramy diňe üç gezek ýeňersiň» diýdi. 20 Şeýdip, Elýaşa dünýäden ötdi we ony jaýladylar. Mowaplylaryň leşgerleri her baharda Ysraýyl topragyna çozup girerdiler. 21 Bir sapar ysraýyllar ölüsini jaýlap durkalar, leşgerleriň gelýänini görüp, ýaňky ölüni Elýaşanyň gabryna taşladylar-da gaçdylar. Ol öli adam Elýaşanyň süňklerine galtaşan badyna direlip, aýaga galdy.
Ysraýyl bilen Aramyň arasyndaky uruş
22 Aram patyşasy Hazaýyl Ýehogahazyň bütin ömrüne Ysraýyla sütem edip gelipdi. 23 Emma Reb Ybraýym, Yshak we Ýakup bilen eden ähti üçin ysraýyllara merhemet edip, rehim-şepagat görkezdi we olary goldady. Reb olary heläk etmek islemedi. Şu wagta çenli hem olary Öz huzuryndan kowmady. 24 Aram patyşasy Hazaýyl dünýäden ötdi we onuň ýerine ogly Benhadat patyşa boldy. 25 Ýehogahazyň ogly Ýowaş Hazaýylyň ogly Benhadada garşy urşup, onuň kakasy Ýehogahaza garşy urşup alan galalarynyň baryny Benhadadyň elinden aldy. Ýehowaş Benhadady üç gezek ýeňlişe sezewar edip, Ysraýylyň galalaryny yzyna gaýtaryp aldy.
Ýahuda patyşasy Amazýa
1 Ýehogahazyň ogly Ysraýyl patyşasy Ýowahazyň şalygynyň ikinji ýylynda Ýowaşyň ogly Amazýa Ýahuda patyşa boldy. 2 Ol patyşa bolan wagty ýigrimi bäş ýaşyndady. Ol Iýerusalimde ýigrimi dokuz ýyl patyşalyk etdi. Onuň ejesi Iýerusalimden bolup, ady Ýehogadyndy. 3 Amazýa Rebbiň nazarynda dogry işleri etse-de, atasy Dawut ýaly däldi. Ol kakasy Ýowaşyň eden işleri ýaly işler etdi. 4 Emma sežde edilýän ýerler aýrylmady. Adamlar entek-enteklerem şol ýerlerde gurbanlyk berip, ýakymly ysly tütetgi ýakýardylar. 5 Amazýa öz patyşalygyny kuwwatlandyryp, patyşa wagty kakasyny öldüren hyzmatkärleri öldürdi. 6 Ýöne Musanyň Töwrat kitabynda berlen tabşyryklary berjaý edip, Amazýa kakasyny öldüren hyzmatkärleriň ogullaryny öldürmedi, çünki Reb şol kitapda: «Atalar ogullarynyň günäsi üçin öldürilmesin, ogullar-da atalarynyň günäleri üçin öldürilmesin, her kim öz günäsi üçin öldürilsin» diýip tabşyryk beripdi. 7 Amazýa Duz jülgesinde on müň sany edomlyny gyryp, Sela galasyny basyp aldy. Ol Sela galasyny Ýokteýel diýip atlandyrdy. Ol şu güne çenli hem şeýle atlandyrylyp gelýär. 8 Onsoň Amazýa Ýehogahazyň ogly, Ýehuwyň agtygy Ysraýyl patyşasy Ýehowaşa çaparlar ýollap: «Gel, ýüzbe-ýüz görüşeli» diýdi. 9 Ysraýyl patyşasy Ýehowaş Ýahuda patyşasy Amazýanyň ýanyna adam iberip, şeýle diýdi: «Liwandaky ýandak Liwandaky kedr agajyna sawçy ýollap: „Gyzyňy ogluma aýallyga ber“ diýip sorapdyr. Emma Liwandaky bir wagşy haýwan geçip barýarka ýandagy depeläpdir. 10 Elbetde, sen edomlylary gyrdyň we muňa seniň göwnüň galkdy. Şu ýeňşiňe guwan-da, öýüňde otur. Sen näme üçin uruşmaga bahana agtarýarsyň? Sen özüňiň we ýahudalaryň başyna bela getirersiň». 11 Emma Amazýa muňa gulak asmady. Şeýdip, Ysraýyl patyşasy Ýehowaş öz goşuny bilen Ýahuda patyşasy Amazýanyň üstüne gitdi. Ýehowaş Ýahudanyň Beýtşemeş diýen ýerinde Amazýa garşy uruşda onuň bilen ýüzbe-ýüz boldy. 12 Ýahudalar ysraýyl halkyndan ýeňlip, öz çadyrlaryna tarap gaçyp gitdiler. 13 Ysraýyl patyşasy Ýehowaş Ahazýanyň agtygy, Ýowaşyň ogly Ýahuda patyşasy Amazýany Beýtşemeşde tutdy. Onsoň Ýehowaş Iýerusalime gelip, Iýerusalimiň diwarynyň Efraýym derwezesinden Künç derwezesine çenli bolan dört ýüz tirsek aralygyny ýykdy. 14 Ýehowaş Rebbiň öýüniň we patyşanyň öýüniň hazynalaryndaky altyn-kümşüň, gap-gaçlaryň baryny, bulardan daşary-da ýesir alnan adamlary alyp, Samarýa dolanyp geldi. 15 Ýehowaşyň beýleki işleri, ähli eden işleri, edermenligi we Ýahuda patyşasy Amazýa bilen eden urşy barada ysraýyl patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. 16 Ýehowaş ata-babalaryna gowuşdy. Ol Samarýada Ysraýyl patyşalarynyň ýanynda jaýlandy. Onsoň onuň ýerine ogly Ýarobgam patyşa boldy. 17 Ýowaşyň ogly Ýahuda patyşasy Amazýa Ýehogahazyň ogly bolan Ysraýyl patyşasy Ýehowaş ölenden soňra on bäş ýyl ýaşady. 18 Amazýanyň beýleki işleri ýahuda patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. 19 Iýerusalimde onuň garşysyna dildüwşük guraldy. Onsoň Amazýa Lakyşa gaçyp gitdi. Emma onuň yzyndan Lakyşa adam iberip, olar ony şol ýerde öldürdiler. 20 Onsoň Amazýanyň jesedini atlara ýükläp getirdiler-de, ony Iýerusalimde Dawut galasynda, atalarynyň ýanynda jaýladylar. 21 Bütin ýahuda halky Amazýanyň on alty ýaşyndaky ogly Uzyýa kakasy Amazýanyň ýerine patyşa etdi. 22 Uzyýa kakasy Amazýa ata-babalaryna gowşandan soň, Eýlat galasyny täzeden dikeldip, ony Ýahuda gaýtaryp berdi.
Ysraýyl patyşasy Ýarobgam II
23 Ýowaşyň ogly Ýahuda patyşasy Amazýanyň şalygynyň on bäşinji ýylynda Ýehowaşyň ogly Ysraýyl patyşasy Ýarobgam Samarýa patyşa bolup, kyrk bir ýyl şalyk sürdi. 24 Ýarobgam Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi. Ol Nebadyň ogly Ýarobgam I-iň Ysraýyla etdiren günälerinden el çekmedi. 25 Ýarobgam Ysraýyl Hudaýy Rebbiň Öz guly gatheperli Amytaýyň ogly Ýunus pygamber arkaly aýdyşy ýaly, Ysraýyl çägini Lebohamatdan Araba deňzine çenli bolan aralykda täzeden dikeltdi. 26 Çünki Reb Ysraýylyň agyr muşakgatyny gördi. Ysraýylda olara kömek berer ýaly gulam, azat adamam galmandy. 27 Ýöne Reb Ysraýylyň adyny gökleriň astyndan öçürjek diýip aýtmandy. Reb ysraýyllary Ýowaşyň ogly Ýarobgam arkaly halas etdi. 28 Ýarobgamyň beýleki işleri, ähli eden işleri, edermenligi, nähili söweşeni we onuň öň Ýahuda degişli bolan Damasky we Hamaty Ysraýyla gaýtaryp berşi barada ysraýyl patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. 29 Ýarobgam ata-babalaryna gowuşdy. Ol atalarynyň hem-de Ysraýyl patyşalarynyň ýanynda jaýlandy. Onsoň onuň ýerine ogly Zakarýa patyşa boldy.
Ýahuda patyşasy Uzyýa
1 Ysraýyl patyşasy Ýarobgamyň şalygynyň ýigrimi ýedinji ýylynda Amazýanyň ogly Ýahuda patyşasy Uzyýa patyşalyk edip başlady. 2 Uzyýa patyşa bolanda on alty ýaşyndady. Ol Iýerusalimde elli iki ýyl patyşalyk etdi. Onuň ejesi Ýekolýa Iýerusalimdendi. 3 Uzyýa öz kakasy Amazýa ýaly Rebbiň nazarynda dogry işleri etdi. 4 Muňa garamazdan Uzyýa sežde edilýän ýerleri aýyrmady. Bütin halk entek-enteklerem şol ýerlere baryp gurbanlyk berip, ýakymly ysly tütetgi ýakýardy. 5 Reb oňa ýokançly deri keseli bilen ezýet berdi. Ol tä ölýänçä ýokançly deri keselinden ejir çekip, aýratyn ýerde ýaşady. Patyşanyň ogly Ýotam ýurtdaky halka baştutanlyk edip, köşgi dolandyrdy. 6 Uzyýanyň beýleki işleri we ähli eden işleri ýahuda patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. 7 Uzyýa atababalaryna gowuşdy. Ol Dawut galasynda, atalarynyň ýanynda jaýlandy. Onsoň onuň ýerine ogly Ýotam patyşa boldy.
Ysraýyl patyşasy Zekarýa
8 Ýahuda patyşasy Uzyýanyň şalygynyň otuz sekizinji ýylynda Ýarobgamyň ogly Zakarýa Ysraýyla patyşa bolup, Samarýada alty aý şalyk sürdi. 9 Zekarýa hem atalary ýaly Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi. Ol Nebadyň ogly Ýarobgam Ysraýyla etdiren günälerinden el çekmedi. 10 Ýabeşiň ogly Şallum Zekarýa garşy dildüwşük gurap, ony halkyň öňünde urup öldürdi-de, onuň ýerine özi patyşa boldy. 11 Zakarýanyň beýleki işleri ysraýyl patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. 12 Rebbiň Ýehuwa: «Seniň nesilleriň dördünji arka çenli Ysraýyl tagtynda oturarlar» diýip beren wadasy berjaý boldy.
Ysraýyl patyşasy Şallum
13 Ýahuda patyşasy Uzyýanyň şalygynyň otuz dokuzynjy ýylynda Ýabeşiň ogly Şallum patyşa bolup, Samarýada bir aý patyşalyk etdi. 14 Onsoň Gadynyň ogly Menahym Tirzadan çykyp, Samarýa geldi. Ol Samarýada Ýabeşiň ogly Şallumy öldürip, özi onuň ýerine patyşa boldy. 15 Şallumyň beýleki işleri, guran dildüwşügi barada ysraýyl patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. 16 Şol döwürde Menahym Tirzadan başlap, Tipsada we onuň etraplarynda ýaşaýanlaryň baryny gyrdy. Özüne galanyň derwezesini açmandyklary üçin, olaryň baryny gyrdy we göwreli aýallarynyň garynlaryny ýardy.
Ysraýyl patyşasy Menahym
17 Ýahuda patyşasy Uzyýanyň şalygynyň otuz dokuzynjy ýylynda Gadynyň ogly Menahym Ysraýyla patyşa boldy. Ol Samarýada on ýyl patyşalyk etdi. 18 Menahym Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi. Ol bütin ömrüne Nebadyň ogly Ýarobgamyň Ysraýyla etdiren günälerinden el çekmedi. 19 Aşur patyşasy Pul Ysraýyla hüjüm etdi. Menahym öz patyşalygyny kuwwatlandyrmaga kömek ederi ýaly, Pula bir müň ýedi ýüz batman kümüş berdi. 20 Menahym Aşur patyşasyna kümüş bermek üçin Ysraýyldaky baýlaryň baryna jan başyna bir ýüz mysgaldan gowrak kümüş salgyt saldy. Şondan soň Aşur patyşasy ýurtda galman yzyna gaýtdy. 21 Menahymyň beýleki işleri we ähli eden işleri barada ysraýyl patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. 22 Menahym ata-babalaryna gowuşdy. Ogly Pekahýa onuň ýerine patyşa boldy.
Ysraýyl patyşasy Pekahýa
23 Ýahuda patyşasy Uzyýanyň şalygynyň ellinji ýylynda Menahymyň ogly Pekahýa Ysraýyla patyşa bolup, Samarýada iki ýyl şalyk sürdi. 24 Pekahýa Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi. Ol Nebadyň ogly Ýarobgamyň Ysraýyla etdiren günälerinden el çekmedi. 25 Öz serkerdesi Remalýanyň ogly Peka elli sany gilgatly bilen Pekahýa garşy dildüwşük gurady. Peka Samarýada köşgüň içki galasynda Argop we Arýe bilen birlikde Pekahýanyň üstüne hüjüm edip, ony öldürip, ýerine özi patyşa boldy. 26 Pekahýanyň beýleki işleri we ähli eden işleri ysraýyl patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr.
Ysraýyl patyşasy Peka
27 Ýahuda patyşasy Uzyýanyň şalygynyň elli ikinji ýylynda Remalýanyň ogly Peka Ysraýyla patyşa bolup, Samarýada ýigrimi ýyl şalyk sürdi. 28 Peka Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi. Ol Nebadyň ogly Ýarobgamyň Ysraýyla etdiren günälerinden el çekmedi. 29 Ysraýyl patyşasy Pekanyň döwründe Aşur patyşasy Tiglatpileser gelip, Yýony, Abelbeýtmagakany, Ýanowany, Kedeşi, Hasory, Gilgady, Jeliläni we tutuş Naftaly ýurduny basyp alyp, olaryň halklaryny Aşura ýesir edip äkitdi. 30 Onsoň Elanyň ogly Hoşeýa Remalýanyň ogly Peka garşy dildüwşük gurap, onuň üstüne hüjüm etdi we ony öldürdi. Soňra Uzyýanyň ogly Ýotamyň patyşalygynyň ýigriminji ýylynda Hoşeýa Pekanyň ýerine patyşa boldy. 31 Pekanyň beýleki işleri we ähli eden işleri ysraýyl patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr.
Ýahuda patyşasy Ýotam
32 Remalýanyň ogly Ysraýyl patyşasy Pekanyň şalygynyň ikinji ýylynda Uzyýanyň ogly Ýahuda patyşasy Ýotam patyşalyk edip başlady. 33 Ýotam patyşa bolan wagty ýigrimi bäş ýaşyndady. Ol Iýerusalimde on alty ýyl patyşalyk etdi. Onuň ejesi Ýeruşa Sadogyň gyzydy. 34 Ýotam kakasy Uzyýa ýaly Rebbiň nazarynda dogry işleri etdi. 35 Muňa garamazdan, ol sežde edilýän ýerleri aýyrmady. Halk entek-enteklerem şol ýerlere baryp, gurbanlyk berip, ýakymly ysly tütetgi ýakýardy. Ýotam Rebbiň öýüniň demirgazyk derwezesini gurdy. 36 Ýotamyň beýleki işleri we ähli eden işleri ýahuda patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. 37 Şol döwürde Reb Aram patyşasy Resini, Remalýanyň ogly Pekahýany Ýahudanyň garşysyna goýberip başlady. 38 Ýotam ata-babalaryna gowuşdy. Ol Dawut galasynda, atalarynyň ýanynda jaýlandy. Ogly Ahaz onuň ýerine patyşa boldy.
Ýahuda patyşasy Ahaz
1 Remalýanyň ogly Pekanyň şalygynyň on ýedinji ýylynda Ýotamyň ogly Ahaz Ýahuda patyşa boldy. 2 Ahaz patyşa bolan mahaly ýigrimi ýaşyndady. Ol Iýerusalimde on alty ýyl patyşalyk etdi. Ahaz atasy Dawudyň yzyna eýermän, öz Hudaýy Rebbiň nazarynda nädogry işleri etdi. 3 Ahaz Ysraýyl patyşalarynyň ýoly bilen ýöräp, Rebbiň ysraýyllaryň ýurdundan kowup çykaran milletleriniň ýigrenji adaty boýunça öz ogluny otdan geçirdi. 4 Ol sežde edilýän ýerlerde we her bir uly kölegeli agajyň astynda gurbanlyk berip, ýakymly ysly tütetgi ýakýardy. 5 Şol wagt Aram patyşasy Resin bilen Ysraýyl patyşasy Remalýanyň ogly Peka Iýerusalimiň üstüne hüjüm edip, onuň daşyny gabadylar. Emma şonda-da ony ýeňip bilmediler. 6 Şol döwürde Aram patyşasy Resin Eýlaty aram halkyna gaýtaryp berdi we ýahudalary Eýlatdan kowup çykardy. Edomlylar Eýlata geldiler we olar şu güne çenli hem şol ýerde ýaşaýarlar. 7 Ahaz Aşur patyşasy Tiglatpileseriň ýanyna çaparlar ýollap: «Men seniň guluň hem-de ogluňdyryn. Gel-de, maňa garşy hüjüm edýän Aram patyşasy bilen Ysraýyl patyşasynyň elinden meni gutar» diýdi. 8 Ahaz Rebbiň öýündäki we patyşanyň öýündäki hazynalarynda bar bolan altyndyr kümşi alyp, sowgat hökmünde Aşur patyşasyna iberdi. 9 Aşur patyşasy Ahazyň sözüne gulak asdy. Aşur patyşasy Damaska garşy hüjüm edip, ony basyp aldy-da, ilatynyň baryny Kire ýesir edip äkitdi we Resini öldürdi. 10 Ahaz patyşa Aşur patyşasy Tiglatpileseri garşylamak üçin Damaska baranda, Damaskdaky gurbanlyk sypasyny görüp, onuň nusgasyny we teswirini edil bolşy ýaly edip, Uryýa ruhana iberdi. 11 Uryýa ruhany Ahaz patyşanyň Damaskdan iberen nusgasyna görä gurbanlyk sypasyny ýasady. Uryýa muny patyşa Damaskdan gelmänkä ýasap gutardy. 12–13 Ahaz patyşa Damaskdan gelip, gurbanlyk sypasyny gördi. Ol gurbanlyk sypasynyň ýanyna gelip, onuň üstünde öz ýakma gurbanlygyny we galla sadakasyny hödür etdi, içgi sadakasyny dökdi, salamatlyk gurbanlygynyň ganyny gurbanlyk sypasyna tarap serpdi. 14 Ahaz patyşa Rebbiň huzuryndaky öýüň öň tarapynda, öz gurbanlyk sypasy bilen Rebbiň öýüniň arasynda duran bürünçden ýasalan gurbanlyk sypasyny aýryp, ony öz gurbanlyk sypasynyň demirgazyk tarapynda goýdy. 15 Ahaz patyşa Uryýa ruhana şeýle tabşyryk berdi: «Ertiriň ýakma gurbanlygyny, agşamyň galla sadakasyny, patyşanyň ýakma gurbanlygyny, galla sadakasyny ýurduň tutuş ilatynyň ýakma gurbanlyklaryny, galla sadakalaryny, içgi sadakalaryny şu uly gurbanlyk sypasynyň üstünde ber we ýakma gurbanlygynyň hem-de gurbanlyklaryň ganlaryny gurbanlyk sypasyna tarap sep. Emma bürünç gurbanlyk sypasyny meniň maslahat soramagym üçin ulanmaga goýuň». 16 Uryýa ruhany-da Ahaz patyşanyň tabşyran zatlarynyň baryny aýdyşy ýaly ýerine ýetirdi. 17 Onsoň Ahaz patyşa arabalaryň gapdallaryny kesip, olaryň üstündäki legeni aýyrdy. Ol howzy aşagyndaky bürünç öküzleriň üstünden aýryp, ony bir daş sekiniň üstünde goýdy. 18 Ahaz Sabat güni üçin ulanylýan Rebbiň öýündäky gurlan bassyrmany we patyşa üçin niýetlenen daşky girelgäni aýyrdy. Ol muny Aşur patyşasynyň göwnünden turmak üçin şeýle etdi. 19 Ahazyň beýleki işleri ýahuda patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. 20 Ahaz ata-babalaryna gowuşdy. Ol Dawut galasynda, atalarynyň ýanynda jaýlandy. Ogly Hizkiýa onuň ýerine patyşa boldy.
Ysraýyl patyşasy Hoşeýa
1 Ýahuda patyşasy Ahazyň şalygynyň on ikinji ýylynda Elanyň ogly Hoşeýa Ysraýyla patyşa bolup, Samarýada dokuz ýyl patyşalyk etdi. 2 Hoşeýa Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi, ýöne ol özünden ozalky Ysraýyl patyşalary ýaly däldi. 3 Aşur patyşasy Şalmaneser Hoşeýa garşy hüjüm etdi. Hoşeýa Şalmanesere tabyn bolup, oňa salgyt töledi. 4 Emma Aşur patyşasy Hoşeýanyň dönüklik edýänini gördi, çünki Hoşeýa Müsür patyşasy Sonuň ýanyna çaparlar ýollapdy hem-de ol her ýylkysy ýaly Aşur patyşasyna tölemeli salgydyny tölemändi. Şonuň üçin hem Aşur patyşasy ony tutup zyndana saldy.
Samarýanyň ýykylmagy
5 Soňra Aşur patyşasy tutuş ýurdy eýeläp, Samarýa bardy we üç ýyllap onuň daşyny gabady. 6 Hoşeýanyň şalygynyň dokuzynjy ýylynda Aşur patyşasy Samarýany basyp alyp, ysraýyllary Aşura ýesir edip äkitdi we olary Halada, Habor derýasynyň ýakasyndaky Gozanda we Midiýa galalarynda ýerleşdirdi. 7 Bu ysraýyl halkynyň özüni Müsür patyşasy fyrownyň golastyndan azat edip, Müsürden çykaran Hudaýy Rebbiň garşysyna günä edendigi we başga hudaýlara sežde edendigi üçin şeýle boldy. 8 Olar öz ýurtlaryndan Rebbiň kowup çykaran milletleriniň adatlaryna we Ysraýyl patyşalarynyň çykaran adatlaryna eýerdiler. 9 Ysraýyl halky gizlinlikde Hudaýy Rebbiň garşysyna pis işleri etdi. Olar hemme ýerde – iň kiçi obadan tä uly gala çenli ähli ýerde sežde edilýän ýerleri gurdy. 10 Olar her bir baýyrda, her bir kölegeli agajyň astynda özleri üçin sütünler we keramatly Aşera butlaryny dikdiler. 11 Olar şol sežde edilýän ýerlerde Rebbiň öz ýurtlaryndan kowup çykaran milletleriniň edişi ýaly sadakalar berdiler. Olar pis işleri edip, Rebbiň gaharyny getirdiler. 12 Olar Rebbiň: «Siz butlara sežde etmäň» diýip aýdan sözüne gulak asman, butlara sežde etdiler. 13 Emma Reb şonda-da ähli pygamberler we görgürler arkaly ysraýyl we ýahuda halklaryna duýduryş berip, şeýle diýipdi: «Siz bu pis ýollaryňyzdan dönüň, atalaryňyza tabşyran, gullarym pygamberler arkaly size ýollan kanunyma görä Meniň tabşyryklarymy we parzlarymy berjaý ediň». 14 Olar Rebbe gulak asmadylar we öz Hudaýy bolan Rebbe iman etmedik atalary ýaly boýnuýogynlyk etdiler. 15 Olar Rebbiň parzlaryny, atalary bilen eden ähtini, Onuň beren duýduryşlaryny ret etdiler. Olar dereksiz hudaýlaryň yzyna eýerip, özleri hem dereksiz adamlar boldular. Olar Rebbiň: «Töweregiňizdäki milletler ýaly ýaşamaň» diýip tabşyran milletleriniň yzlaryna eýerdiler. 16 Olar Hudaýy Rebbiň ähli tabşyryklaryndan ýüz dönderdiler-de, özleri üçin iki sany guýma göle butuny we Aşera butuny ýasap, asman jisimine sežde etdiler we Bagala gulluk etdiler. 17 Olar ogullaryny we gyzlaryny otdan geçirdiler, palçylyk we jadygöýlik bilen meşgullandylar. Olar Rebbiň nazarynda ýigrenji işlere baş urup, Onuň gaharyny getirdiler. 18 Reb Ysraýyla garşy gahardan ýaňa lowlap, olary ret etdi. Ýahuda tiresinden başga ýekeje adam-da galmady. 19 Ýahuda halky hem öz Hudaýy Rebbiň tabşyryklaryny berjaý etmedi, ol-da ysraýyllaryň adatlaryna eýerdi. 20 Reb bütin Ysraýyl nesillerinden ýüz dönderdi. Ol olary jezalandyryp, talaňçylaryň eline berdi. Şeýdip, Reb olaryň baryny Öz huzuryndan ýok etdi. 21 Reb Ysraýyly Dawudyň nesilleriniň elinden alandan soň, ysraýyllar Nebadyň ogly Ýarobgamy patyşa etdiler. Ýarobgam ysraýyllary Rebbiň ýolundan azaşdyryp, olara uly günäler etdirdi. 22–23 Ysraýyl halky Ýarobgamyň eden günälerini gaýtalady. Rebbiň Öz gullary pygamberler arkaly aýdyşy ýaly, ysraýyl halkyny huzuryndan ýok edýänçä, olar günä etmekden el çekmediler. Şeýdip, olar öz ýurtlaryndan Aşura sürgün edildiler we olar tä şu güne çenli hem şol ýerdedirler.
Aşurlylaryň Ysraýylda mesgen tutuşlary
24 Aşur patyşasy Babyldan, Kutdan, Awadan, Hamatdan we Separwaýymdan adamlary getirip, olary ysraýyllaryň ýerine Samarýanyň galalarynda ýerleşdirdi. Olar Samarýany eýeläp, onuň galalarynda mesgen tutdular. 25 Bu dürli milletleriň halklary Samarýada ilki ornaşan wagtlarynda Rebbe ybadat etmediler. Şonuň üçin hem Reb olaryň arasyna ýolbarslar iberdi. Ýolbarslar olaryň birnäçesini öldürdiler. 26 Onsoň Aşur patyşasyna şeýle habar berildi: «Seniň ýesir edip, Samarýa şäherlerinde ýerleşdiren milletleriň Ysraýyl Hudaýynyň adatlaryny bilmeýärler. Şonuň üçin hem bu ýurduň Hudaýy olaryň üstüne ýolbarslar iberdi. Ýolbarslar-da olary öldürýärler». 27 Onsoň Aşur patyşasy şeýle tabşyryk berdi: «Samarýadan sürgün edilip getirilen ruhanylaryň birini boşadyp, yzyna iberiň. Goý, ol ruhany gidip, Samarýada ýaşasyn hem-de şol ýerde ýaşaýan milletlere ýurduň Hudaýynyň hökümlerini öwretsin». 28 Şeýdip, Aşur patyşasynyň Samarýadan sürgün edilip getirilen ruhanylaryndan biri Samarýa gelip, Beýtelde ýaşady we Samarýada ýaşaýan milletlere Rebbe nädip ybadat etmelidigini öwretdi. 29 Emma muňa garamazdan, her millet öz hudaýlaryny ýasap, olaryň hersi öz ýaşaýan galalarynda samarýalylaryň diken sežde edilýän ýerlerinde goýdy. 30 Babyllylar Sukotbenot butuny, kutlylar Nergal butuny, hamatlylar Aşyma butuny, awalylar Nibhaz we Tartag butlaryny ýasadylar. 31 Separwaýymlylar Adrammelek we Anammelek butlary üçin çagalaryny ýakma gurbanlyk hökmünde hödürlediler. 32 Olar sežde edilýän ýerlerde özleri üçin gurbanlyk hödürlär ýaly, öz aralaryndaky dürli milletlerden bolan ruhanylary bellediler, şeýle hem olar Rebbe ybadat etdiler. 33 Şeýdip, olar hem Rebbe, hem aralaryndan sürgün edilen milletleriniň adatlaryna görä öz hudaýlaryna sežde etdiler. 34 Olar şu güne çenli hem özleriniň ozalky adatlaryna eýerip, Rebbe ybadat etmeýärler. Rebbiň Ysraýyl diýip atlandyran Ýakubyň nesillerine beren tabşyryklaryny, kanunyny, hökümlerini we parzlaryny berjaý etmeýärler. 35 Reb Ýakubyň nesilleri bilen äht edip, olara şeýle tabşyryk beripdi: «Siz keseki hudaýlara sežde etmäň, olaryň öňünde dyza çöküp, olara gullugam etmäň, gurbanlygam bermäň. 36 Sizi beýik gudrat we güýç bilen Müsür ýurdundan çykaran Rebbe ybadat ediň, Onuň öňünde dyza çöküp, Oňa gurbanlyk beriň. 37 Rebbiň siziň üçin ýazan tabşyryklaryny, kanunyny, hökümlerini we parzlaryny seresaplyk bilen berjaý ediň. Siz keseki hudaýlara sežde etmäň. 38 Meniň siziň bilen eden ähtimi unutmaň we keseki hudaýlara sežde etmäň. 39 Siz diňe Hudaýyňyz Rebbe ybadat ediň. Reb sizi ähli duşmanlaryňyzyň elinden gutarar». 40 Emma olar Rebbiň sözüne gulak asman, özleriniň ozalky adatlaryna eýerdiler. 41 Şeýdip, bu milletler hem Rebbe, hem öz oýulyp ýasalan butlaryna sežde etdiler. Ata-babalary näme eden bolsalar, ogullary-da, nesilleri-de tä şu güne çenli şolaryň edenlerini gaýtalap gelýärler.
Ýahuda patyşasy Hizkiýa
1 Ysraýyl patyşasy Elanyň ogly Hoşeýanyň patyşalygynyň üçünji ýylynda Ýahuda patyşasy Ahazyň ogly Hizkiýa Ýahuda patyşa boldy. 2 Hizkiýa patyşa bolan wagty ýigrimi bäş ýaşyndady. Ol Iýerusalimde ýigrimi dokuz ýyl patyşalyk etdi. Onuň ejesiniň ady Abydy. Ol Zakarýanyň gyzydy. 3 Hizkiýa atasy Dawut ýaly Rebbiň nazarynda dogry işleri etdi. 4 Ol sežde edilýän ýerleri ýok etdi, sütünleri ýykdy we Aşera butlaryny kesip aýyrdy. Musanyň ýasan bürünç ýylanyny parçalady, çünki ysraýyl halky şol günlere çenli bürünç ýylana ýakymly ysly tütetgi ýakyp gelipdi. Ol bürünç ýylan Nehuştan diýip atlandyryldy. 5 Hizkiýa Ysraýyl Hudaýy Rebbe bil baglady. Ýahudada öňki-soňky bolan ähli patyşalaryň arasynda onuň ýalysy ýokdy. 6 Çünki Hizkiýa Rebbe wepaly bolup, hiç haçan Onuň yzyna eýermekden ýüz döndermedi we Rebbiň Musa beren tabşyryklaryny berjaý etdi. 7 Reb onuň bilendi. Hizkiýa nirä gitse-de, onuň işi oňuna boldy. Ol Aşur patyşasyna garşy gozgalaň turuzdy we oňa gulluk etmekden boýun gaçyrdy. 8 Hizkiýa iň kiçi obadan tä uly gala çenli bolan ýerlerde ýaşaýan piliştlileriň baryny, şeýle hem Gazany we onuň çägindäkileri ýeňlişe sezewar etdi. 9 Hizkiýanyň şalygynyň dördünji ýylynda, Elanyň ogly Ysraýyl patyşasy Hoşeýanyň şalygynyň ýedinji ýylynda Aşur patyşasy Şalmaneser Samarýanyň üstüne hüjüm edip, onuň daşyny gabady. 10 Üçünji ýylda Şalmaneser Samarýany basyp aldy. Bu Hizkiýanyň patyşalygynyň altynjy we Ysraýyl patyşasy Hoşeýanyň şalygynyň dokuzynjy ýylynda bolup geçdi. 11 Aşur patyşasy ysraýyllary Aşura ýesir edip äkitdi we olary Halada, Gozandaky Habor derýasynyň ýakasynda we Midiýa galalarynda ýerleşdirdi. 12 Ysraýyllar Hudaýy Rebbiň sözüne gulak asmandyklary üçin hem-de Onuň ähtinden, Rebbiň guly Musa beren tabşyryklaryndan ýüz öwrendikleri üçin şeýle ýagdaýa düşdüler.
Aşurlylaryň Ýahuda hüjüm edişi
13 Hizkiýa patyşanyň şalygynyň on dördünji ýylynda Aşur patyşasy Sanherip Ýahudanyň ähli galalaryna garşy hüjüm edip, olary basyp aldy. 14 Ýahuda patyşasy Hizkiýa Lakyş galasyndaky Aşur patyşasynyň ýanyna habar ýollap: «Hata etdim, meniň ýurdumdan git, talap eden zadyňy bereýin» diýdi. Aşur patyşasy Ýahuda patyşasy Hizkiýadan bäş ýüz batman kümüş bilen elli batman altyn talap etdi. 15 Hizkiýa Rebbiň öýündäki we patyşanyň öýündäki hazynalardan tapylan kümşüň baryny alyp, Aşur patyşasyna berdi. 16 Şol döwürde Ýahuda patyşasy Hizkiýa Rebbiň ybadathanasynyň gapylarynyň we söýeleriniň üstüne çaýan altynyny-da alyp, Aşur patyşasyna berdi. 17 Aşur patyşasy serkerdebaşysyny, köşk emeldaryny we wezirini uly goşun bilen Lakyşdan Iýerusalime Hizkiýa patyşanyň ýanyna iberdi. Olar ýola düşüp, Iýerusalime gelip, Çyrpyjy meýdanynyň ýolundaky ýokarky howdanyň ýabynyň ýanynda durdular. 18 Olar patyşany çagyranlarynda, köşgi dolandyryjy Hilkiýanyň ogly Elýakym, Şebna kätip we Asafyň ogly Ýowa – patyşanyň ýyl ýazyjysy olaryň ýanyna bardylar. 19 Hizkiýanyň ýanyna baryp, beýik Aşur patyşasy şeýle diýýär diýiň: «Sen nämä bil baglaýarsyň? 20 Sen harby ukybyň we güýç-gudratyň gürrüňini edýärsiň, emma olar boş sözler. Sen kime bil baglap, meniň garşyma gozgalaň turuzdyň? 21 Seret, ynha, sen döwük gamşa meňzeýän Müsüre bil baglaýarsyň. Emma kim şol döwük gamşa hasa hökmünde söýense, ol eline batar. Müsür patyşasy fyrown hem özüne bil baglaýanlaryň hemmesi üçin-de şeýledir. 22 Eger sen maňa: „Biz Hudaýymyz Rebbe bil baglaýarys“ diýseň, onda Hizkiýanyň Ýahuda we Iýerusalime ýüzlenip: „Siz Iýerusalimde şu gurbanlyk sypasynyň öňünde sežde ediň“ diýip, şu Hudaýyň sežde edilýän ýerlerini, gurbanlyk sypalaryny ýok etmedimi näme? 23 Indi gel-de, meniň jenabym Aşur patyşasy bilen bäsleş. Eger-de men size iki müň sany at bersem, siz olara münmäge şonça adam tapyp bilersiňizmi? 24 Onsoň siz nädip jenabymyň iň pes derejeli nökerini ýeňip biljek? Siz söweş arabalary we atlylary bar diýip, Müsüre bil baglaýarsyňyzmy? 25 Munuň üstesine-de, siz meni Rebden rugsatsyz bu ýurdy weýran etmäge gelendir öýdýärsiňizmi? Reb maňa şu ýurda hüjüm et-de, ony derbi-dagyn et diýdi». 26 Onsoň Hilkiýanyň ogly Elýakym, Şebna we Ýowa wezire şeýle diýdiler: «Haýyş edýäris, gullaryň biz bilen arameýçe gürleş, çünki biz ol dile düşünýäris. Biziň bilen ýahuda dilinde gürleşme, diwaryň üstündäki adamlar diňläp durlar». 27 Emma wezir olara şeýle jogap berdi: «Jenabym meni bu sözleri diňe jenabyyňyza we size aýtmak üçin ýolladymy näme? Diwaryň üstünde oturan adamlara aýtmak üçin dälmi? Olar hem siziň ýaly öz nejasatlaryny iýip, öz siýdiklerini içerler». 28 Onsoň wezir dik durup, bar sesi bilen gygyryp, ýahuda dilinde gepledi. Ol: «Beýik patyşa bolan Aşur patyşasynyň sözüni diňläň. 29 Patyşa şeýle diýýär: „Hizkiýa özüňizi aldatmaň! Ol sizi meniň elimden halas edip bilmez. 30 Goý, Hizkiýa sizi Reb hökman halas eder we bu şäher Aşur patyşasynyň eline berilmez diýip ynandyrmasyn, sizi Rebbe bil baglatmasyn“. 31 Hizkiýa gulak asmaň! Aşur patyşasy şeýle diýýär: „Meniň bilen ýaraşyk ediň-de, meniň ýanyma geliň. Şonda her kim öz üzümçiliginiň hem-de injir daragtynyň miwesinden iýip, öz guýusyndan suw içer. 32 Soňra men gelip, sizi öz ýurduňyza meňzeş bir ýurda alyp bararyn. Ol ýerde bugdaý, şerap, çörek, üzüm agaçlary, zeýtun ýagy we bal ýaly zatlara baýdyr. Şeýdip, siz ölmän, aman galarsyňyz. Rebbiň sizi halas etjekdigini aýdyp, sizi aldamakçy bolýan Hizkiýanyň sözlerine gulak asmaň. 33 Haýsy milletleriň hudaýlary öz ýurduny Aşur patyşasynyň elinden halas edipdir? 34 Hamatyň, Arpadyň hudaýlary nirede? Separwaýymyň, Henanyň we Ywanyň hudaýlary nirede? Samarýanyň hudaýlary olary meniň elimden gutardylarmy? 35 Rebbiň Iýerusalimi meniň elimden halas ederi ýaly, bu ähli hudaýlaryň arasyndan öz ýurtlaryny meniň elimden halas edeni barmy?“» 36 Emma halkdan ses çykmady, oňa jogap gaýtaran bolmady, çünki Hizkiýa patyşa adamlara: «Oňa hiç bir jogap gaýtarmaň» diýip tabşyrypdy. 37 Şeýdip, köşgi dolandyryjy Hilkiýanyň ogly Elýakym, Şebna kätip we Asafyň ogly Ýowa – patyşanyň ýyl ýazyjysy dagy ýakalaryny ýyrtyp, Hizkiýanyň ýanyna geldiler-de, oňa weziriň sözlerini aýdyp berdiler.
Hizkiýa patyşa Işaýadan maslahat soraýar
1 Hizkiýa patyşa Rabşakanyň sözlerini eşiden-de, ýakasyny ýyrtyp, jul geýnip, Rebbiň öýüne gitdi. 2 Patyşa köşgi dolandyryjy Elýakymy, Şebna mürzäni we eginleri jully ruhanylaryň aksakgallaryny Amozyň ogly Işaýa pygamberiň ýanyna iberdi. 3 Olar Işaýa pygambere şeýle diýdiler: «Hizkiýa patyşa şeýle diýýär: „Şu gün biz jebir-sütem, jeza we ryswalyk astyndadyrys; biz çaga dogurmaga taýýar, emma dogurmaga güýji bolmadyk aýal kimindiris. 4 Belki, jenaby Aşur patyşasynyň diri Hudaýy masgaralamaga iberen weziriniň bar sözlerini Hudaýyň Reb eşidendir we Hudaýyň Reb şol sözleri üçin olary jezalandyrar. Indi aman galan adamlar üçin dileg et“». 5–6 Hizkiýanyň hyzmatkärleri Işaýa pygamberiň ýanyna gelenlerinde, Işaýa pygamber olara şeýle diýdi: «Jenabyňyza Reb şeýle diýýär diýiň: „Aşur patyşasynyň hyzmatkärleriniň Meni kemsidip aýdan sözlerini eşideniň üçin olardan gorkma. 7 Men onuň içine bir ruh ibererin, welin, ol bir habar eşidip, öz ýurduna dolanar. Men ony öz ýurdunda gylyç bilen öldürderin“».
Aşur patyşasynyň haýbaty
8 Baş wezir Aşur patyşasynyň Lakyşdan gaýdandygyny eşidip, yzyna dolandy. Ol patyşanyň Libna galasyna garşy urşup ýörendigini gördi. 9 Patyşa Kuş patyşasy Tirhakanyň özi bilen uruşmaga çykandygyny eşidende, ol Hizkiýanyň ýanyna ýene-de çaparlar ýollady. 10 Çaparlar şeýle diýdi: «Ýahuda patyşasy Hizkiýa şuny aýdyň: „Seniň meniň elime berilmejekdigiňi aýdýan hudaýyňa bil baglaýarsyň. Aldanma! 11 Aşur patyşasynyň ähli ýurtlary bütinleý ýok edip, halklaryň başyna nä günleri getirendigini eşidensiň. Indi siz gutulyp galmakçy bolýarsyňyzmy? 12 Ata-babalarymyň derbi-dagyn eden milletlerini – Gozany, Harany, Resepi we Telasarda bolan Eden halky öz hudaýlary ata-babalaryňyň elinden halas etdimi? 13 Hamat, Arpat we Separwaýym galalarynyň hanlary, Henanyň we Iwanyň hanlary nirede?“»
Hizkiýanyň dilegi
14 Hizkiýa haty çaparlaryň elinden alyp okady. Onsoň ol Rebbiň öýüne baryp, haty Rebbiň öňünde açyp goýdy. 15 Hizkiýa Rebbiň huzurynda dileg edip, şeýle diýdi: «Eý, keruplaryň üstünde oturan Ysraýyl Hudaýy Reb! Bütin dünýäniň patyşalyklarynyň Hudaýy Sensiň, Sen ýeke-täksiň. Ýeri-gögi ýaradan-da Sensiň. 16 Ýa Reb, gulak as-da, eşit, ýa Reb, gözleriňi aç-da gör. Sanheribiň diri Hudaýy masgaralap, iberen sözlerini eşit. 17 Ýa Reb, hakykatdanam, Aşur patyşalary ähli milletleri we olaryň ýurtlaryny weýran etdiler. 18 Şol milletleriň hudaýlaryny oda atyp ýakdylar, çünki olar hudaýlar däldiler. Olar ynsanlaryň agaçdan we daşdan ýasan butlarydy. 19 Indi, eý, Hudaýymyz Reb, dileg edýärin, bizi Aşur patyşasynyň elinden halas et. Ýa Reb, goý, bütin dünýäniň ähli patyşalyklary Seniň ýeke-täk Hudaýdygyňy bilsinler».
Işaýa Aşur patyşasy barada pygamberlik edýär
20 Onsoň Amozyň ogly Işaýa pygamber Hizkiýanyň ýanyna adam iberip, şeýle diýdi: «Ysraýyl Hudaýy Reb şeýle diýýär: „Men seniň Aşur patyşasy Sanherip barada eden dilegiňi eşitdim. 21 Rebbiň Aşur patyşasy Sanherip barada aýdan sözleri şulardan ybaratdy: Siýon boý gyzy Seni kemsidýär, Iýerusalim gyzy Seniň üstüňden gülýär, Seni yzyňdan masgaralap, başyny ýaýkaýar. 22 Sen kimi masgaralap, kime dil ýetirdiň? Kimiň garşysyna sesiňe bat berip, Kime ulumsylyk bilen gabak galdyrdyň? Ysraýylyň Mukaddesine! 23 Çaparlaryň arkaly Taňryny masgaralap, Şeýle diýdiň: ‘Birtopar arabalarym bilen Daglaryň üstüne çykdym, Liwanyň jümmüşine bardym, Onuň iň uzyn kedr agaçlaryny, Gözel serwi agaçlaryny çapdym. Men onuň iň çola ýerine, Gür jeňňeline girdim. 24 Keseki ýurtlarda guýy gazyp, ol ýeriň suwuny içdim. Müsüriň bütin derýalaryny, Öz dabanym bilen guratdym’. 25 Eşitmediňmi näme sen Ozaldan şu netijä gelenimi? Gadymdan bäri muny ýüregime düwdüm, Indi şu gün ony amala aşyrýaryn, Çünki sen galalary weýran edip, Bir haraba öwrersiň sen olary. 26 Bu galalaryň ilaty ejizdi, Aljyrap howsala düşdüler. Olar meýdan ösümlikleriniň, Mylaýym gök otlaryň Tamyň üstündäki otlaryň, Ýetişmänkä gün urup ýok bolşy kimindir. 27 Emma seniň oturyş-turşuňy, Giriş-çykyşyňy, Maňa garşy dyzaýşyňy bilýärin. 28 Çünki seniň Maňa garşy dyzanlygyň, Gopbamsylygyň gulagyma gelip ýetenligi üçin, Burunlygymy burnuňa, Agyzrygymy-da agzyňa dakyp, Seni gelen ýoluň bilenjik Yzyňa ugradaryn Men“». 29 Işaýa Hizkiýa şeýle diýdi: «Seniň üçin alamat şudur: Şu ýyl we geljek ýyl siz özi biten zady iýersiňiz, üçünji ýyl bolsa özüňiz ekip, hasylyny orup alyň we üzüm baglaryny oturdyň-da, şolaryň miwelerini iýiň. 30 Ýahuda nesillerinden gutulyp aman galanlar ýene-de aşakda kök urup, ýokarda miwe bererler. 31 Çünki aman galanlar Iýerusalimden, gutulanlar topary-da Siýon dagyndan çykyp gelerler. Bu Hökmürowan Rebbiň hyjuwly yhlasy bilen amala aşar». 32 Reb Aşur patyşasy barada şeýle diýýär: «Ol bu şähere girmez, ok atmaz, bu şäheriň garşysyna galkanly çykmaz we oňa girmek üçin ýapgyt gurmaz. 33 Ol gelen ýoly bilen yzyna gaýdar, ýöne bu şähere girmez. 34 Çünki Men bu şäheri Özümiň hem-de gulum Dawudyň hatyrasy üçin gorap, ony halas ederin».
Sanheribiň ýeňlişe sezewar bolşy we ölümi
35 Edil şol gije Rebbiň perişdesi gidip, aşurlylaryň düşelgesinde ýüz segsen bäş müň adamy öldürdi. Ertesi daňdan olaryň maslyklaryny gördüler. 36 Onsoň Aşur patyşasy Sanherip düşelgäni taşlap, öýüne gitdi. Ol Ninewä gelip, şol ýerde galdy. 37 Sanherip öz hudaýy Nisrokyň buthanasynda oňa sežde edip durka, ogullary Adrammelek bilen Şareser kakalaryny gylyç bilen öldürdiler-de, Ararat ýurduna gaçyp gitdiler. Onsoň onuň ýerine ogly Esarhadon patyşa boldy.
Hizkiýa patyşanyň syrkawlamagy we gutulyşy
1 Şol döwürlerde Hizkiýa syrkawlap, ölüm ýassygynda ýatyrdy. Amozyň ogly Işaýa pygamber onuň ýanyna gelip: «Reb şeýle diýýär: „Öýüňdäkilere wesýet et, çünki sen ölersiň, sen bu keselden gutulmarsyň“» diýdi. 2 Onsoň Hizkiýa ýüzüni diwara tarap öwrüp, Rebbe dileg etdi. 3 «Saňa ýalbarýaryn, eý, Reb, meniň Saňa wepalylyk bilen ak ýürekden hyzmat edenimi hem-de Seniň nazaryňda dogry işleri edenimi ýatla». Hizkiýa zar-zar aglady. 4 Işaýa pygamber entek ortaky howludan çykmanka, oňa Rebbiň şu sözi geldi: 5 «Yzyňa dolanyp bar-da, Meniň halkymyň hökümdary Hizkiýa atasy Dawudyň Hudaýy Rebbiň şeýle diýýändigini aýt: „Men seniň dilegiňi eşitdim, seniň gözýaşlaryňy gördüm. Men seni hökman sagaldaryn we üçünji güni sen Rebbiň öýüne bararsyň. 6 Men seniň ömrüňi on bäş ýyl uzaldaryn. Men seni we bu şäheri Aşur patyşasynyň elinden halas ederin. Men Iýerusalimi Özümiň we gulum Dawudyň hatyrasy üçin goraryn“». 7 Onsoň Işaýa pygamber Hizkiýanyň hyzmatkärlerine: «Ýenjilen injir getiriň-de, ony patyşanyň çybanynyň üstüne ýapyň. Şondan soň ol sagalar» diýdi. 8 Hizkiýa Işaýa pygamberden: «Rebbiň meni sagaltjakdygyna we üçünji güni meniň Rebbiň öýüne barjakdygyma näme alamat bolar?» diýip sorady. 9 Işaýa Hizkiýadan: «Reb beren wadasyny ýerine ýetirer. Rebden saňa alamat şudur: şu wagt basgançakdaky kölege on basgançak öňe gitsinmi ýa-da on basgançak yza gitsinmi?» diýip sorady. 10 Hizkiýa: «Kölegäniň on basgançak öňe uzamagy, on basgançak yza gaýtmagyndan amatlydyr» diýip jogap berdi. 11 Işaýa pygamber Rebbi çagyrdy. Reb hem Ahazyň basgançagyna düşen kölegäni on basgançak yza süýşürdi.
Babyldan gelen çaparlar
12 Şol wagt Baladanyň ogly Babyl patyşasy Merodakbaladan Hizkiýa patyşanyň syrkawlandygyny eşidip, oňa wekillerinden hatlar bilen peşgeş ýollady. 13 Hizkiýa Babyl patyşasynyň wekillerini diňläp, olara hazynasynda bolan kümşüni, altynyny, hoşboý ysly zatlaryny, gymmat bahaly ýaglaryny, ýarag gorhanasyny hem-de ammarlaryndaky zatlaryň baryny görkezdi. Ol köşgünde we bütin şalygynda bolan zatlaryň baryny wekillere görkezdi. 14 Onsoň Işaýa pygamber Hizkiýa patyşanyň ýanyna gelip, ondan: «Bu adamlar saňa näme diýdiler? Olar seniň ýanyňa nireden geldiler?» diýip sorady. Hizkiýa hem: «Olar uzak ýurtdan Babyldan geldiler» diýip jogap berdi. 15 Işaýa: «Olar seniň köşgüňde näme zatlary gördüler?» diýip, Hizkiýadan sorady. Hizkiýa: «Olar meniň köşgümde bolan zatlaryň baryny gördüler. Ammarlarymda olara görkezilmedik hiç bir zat galmady» diýip jogap berdi. 16–17 Onsoň Işaýa pygamber Hizkiýa şeýle diýdi: «Rebbiň sözüni eşit: „Bir gün seniň köşgüňdäki zatlaryň hemmesi we atalaryňyň tä şu güne çenli ýygnan zatlarynyň bary Babyla äkidiler, ýekeje zat hem galdyrylmaz. 18 Seniň öz bagryňdan önen nesilleriň Babyla sürgün edilip, şol ýerde patyşanyň köşgünde agtalar bolarlar“». 19 Onsoň Hizkiýa Işaýa pygambere: «Rebbiň seniň üstüň bilen aýdan sözi ýagşy sözdür» diýdi. Çünki Hizkiýa şeýle pikir etdi: «Eger meniň döwrümde asudalyk we howpsuzlyk bolsa, oňa ýetesi näme bar».
Hizkiýanyň ölümi
20 Hizkiýanyň beýleki işleri, görkezen edermenlikleri, onuň howdan we ýap gazyp, olardan şähere suw getirişi barada ýahuda patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. 21 Hizkiýa ata-babalaryna gowuşdy. Ogly Manaşe onuň ýerine patyşa boldy.
Ýahuda patyşasy Manaşe
1 Manaşe patyşa bolanda on iki ýaşyndady. Ol Iýerusalimde elli bäş ýyl patyşalyk etdi. Onuň ejesiniň ady Hepsibady. 2 Rebbiň ysraýyllaryň arasyndan kowup çykaran milletleriniň eden nejis işleri ýaly Manaşe hem Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi 3 Manaşe kakasy Hizkiýanyň ýok eden sežde edilýän ýerlerini täzeden dikeltdi. Ol Ysraýyl patyşasy Ahabyň edişi ýaly, Bagal but üçin gurbanlyk sypalaryny gurup, Aşera butlaryny dikdi. Ol ähli asman jisimlerine sežde edip, şolara gulluk etdi. 4 Ol Rebbiň: «Iýerusalimde maňa ybadat ediler» diýen Rebbiň öýünde butlar üçin gurbanlyk sypalaryny bina etdi. 5 Manaşe Rebbiň öýüniň iki howlusynda ähli asman jisimleri üçin gurbanlyk sypalaryny bina etdi. 6 Manaşe ogluny otdan geçirdi, gözbagçylyk we täleýe garamaklyk bilen meşgullandy. Ol palçylyk, jadygöýlik bilen iş salyşdy. Ol Rebbiň gaharyny getirip, Onuň nazarynda köp ýigrenji işleri etdi. 7 Manaşe ýasan oýma Aşera butuny Rebbiň öýünde goýdy. Bu öý Rebbiň Dawuda we onuň ogly Süleýmana: «Maňa şu öýde we bütin Ysraýyl tirelerinden seçip alan şäherim Iýerusalimde ybadat ediler. 8 Eger olar meniň ähli tabşyryklarymy we gulum Musanyň olara tabşyran kanunyny berjaý etseler, Men mundan beýläk ysraýyl halkyny atalaryna beren ýurdumdan daşary çykartmaryn» diýen öýüdi. 9 Emma olar muňa gulak asmadylar. Manaşe halky şeýle bir azdyrdy welin, olar Rebbiň ysraýyl halkynyň öňünden kowup çykaran milletlerinden hem köp pis işleri etdiler. 10–11 Reb Öz gullary pygamberler arkaly şeýle diýdi: «Ýahuda patyşasy Manaşe nejis işleri bilen özünden ozalky amorlaryň eden işlerinden-de has beter pis işleri etdi we öz butlary bilen Ýahuda günä etdirdi. 12 Şonuň üçin-de Ysraýyl Hudaýy Reb şeýle diýýär: „Ine, Men Iýerusalimiň we Ýahudanyň başyna şeýle bir betbagtçylyk getirerin welin, ol barada eşiden her kişiniň ýüregi ýarylar. 13 Men Samarýanyň we Ahabyň nesilleriniň başyna nähili günleri salan bolsam, Iýerusalimiň başyna-da şol günleri salaryn. Bir kişiniň gap-çanagy süpürip, arassalap, düňderip goýşy ýaly, Men-de Iýerusalimi syryp-süpürip ýok ederin. 14 Mirasymdan – ysraýyllardan aman galanlary taşlaryn-da, olary duşmanlarynyň eline bererin. Olar ähli duşmanlaryna talaň we olja bolarlar. 15 Çünki olar Meniň ýigrenýän işlerimi edip, atalarynyň Müsürden çykan gününden, tä şu güne çenli Meni gazaplandyryp geldiler.“» 16 Manaşe ýahudalara günä etdirip, olar Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdiler. Munuň üstesine-de, Manaşe Iýerusalimi boýdan-başa bigünä gandan doldurdy. 17 Manaşeniň galan işleri we ähli eden işleri, günäleri barada ýahuda patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. 18 Manaşe ata-babalaryna gowuşdy. Ol öz köşgüniň bagy bolan Uza bagynda jaýlandy. Ogly Amon onuň ýerine patyşa boldy.
Ýahuda patyşasy Amon
19 Amon patyşa bolan wagty ýigrimi iki ýaşyndady. Ol Iýerusalimde iki ýyl patyşalyk etdi. Onuň ejesi Meşullemet ýotbaly Harusyň gyzydy. 20 Amon kakasy Manaşe ýaly Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi. 21 Ol kakasynyň ýörän ýollaryndan ýöräp, onuň sežde eden butlaryna sežde edip, şolara gulluk etdi. 22 Amon atalarynyň Hudaýy Rebbi terk edip, Onuň yzyna eýermedi. 23 Amonyň nökerleri oňa garşy dildüwşük gurap, ony öz köşgünde öldürdiler. 24 Emma ýurduň ilaty Amon patyşa garşy dildüwşük guranlaryň baryny öldürip, onuň ýerine ogly Ýoşyýany patyşa etdi. 25 Amonyň beýleki işleri ýahuda patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. 26 Ol Uza bagynda, öz guburynda jaýlandy. Onsoň ogly Ýoşyýa onuň ýerine patyşa boldy.
Ýahuda patyşasy Ýoşyýa
1 Ýoşyýa patyşa bolan wagty sekiz ýaşyndady. Ol Iýerusalimde otuz bir ýyl patyşalyk etdi. Onuň ejesi Ýedida boskatly Adaýanyň gyzydy. 2 Ýoşyýa Rebbiň nazarynda dogry işleri etdi. Ol saga-sola sowulman, atasy Dawudyň ýollaryndan ýöredi.
Töwrat kitabynyň tapylyşy
3 Ýoşyýanyň patyşalygynyň on sekizinji ýylynda patyşa Asalýanyň ogly, Meşullamyň agtygy Şapan kätibini şeýle tabşyryk bilen Rebbiň öýüne iberdi: 4 «Baş ruhany Hilkiýanyň ýanyna bar-da, oňa gapy sakçylarynyň halkdan ýygnap, Rebbiň öýüne getiren kümşüniň baryny sana diý. 5–6 Goý, ol kümüş Rebbiň öýüniň işine bellenen baştutanlaryň eline berilsin. Baştutanlar hem bu kümşi Rebbiň öýüni bejerýän işçilere, agaç ussalaryna we daş örüjilere hem-de beýleki gurluşykçylara bersin. Goý, olar bu kümşi Rebbiň öýüni bejerer ýaly agaç we ýonulan daş satyn almak üçin ulansynlar. 7 Emma olaryň eline berlen kümşüň hetdi-hasaby soralmasyn, çünki olar sadyklyk bilen işleýärler». 8 Baş ruhany Hilkiýa Şapan mürzä: «Men Rebbiň öýünden Töwrat kitabyny tapdym» diýdi. Hilkiýa kitaby oňa berdi, ol hem bu kitaby okady. 9 Onsoň Şapan kätip patyşanyň ýanyna gelip: «Seniň gullaryň Rebbiň öýündäki bar kümşi boşadyp, Rebbiň öýüniň işine bellenen baştutanlaryň eline beripdirler» diýip, bar zady oňa habar berdi. 10 Şapan kätip patyşa ýene: «Hilkiýa ruhany maňa bir kitap berdi» diýdi. Onsoň ol kitaby alyp, patyşa sesli okap berdi. 11 Patyşa Töwrat kitabynyň sözlerini eşidip, ýakasyny ýyrtdy. 12 Onsoň patyşa Hilkiýa ruhana, Şapanyň ogly Ahykama, Mikaýanyň ogly Akbora, Şapan mürzä we öz hyzmatkäri Asaýa şeýle tabşyryk berdi: 13 «Bar-da, tapylan bu kitapdaky aýdylýan sözlere görä meniň üçin, meniň halkym bolan bütin ýahuda halky üçin Rebden soraň, çünki Rebbiň bize garşy lowlaýan gazaby gaty güýçlüdir. Biziň atalarymyz bu kitabyň biziň üçin ýazylan sözlerini berjaý etmediler». 14 Şeýdip, Hilkiýa ruhany, Ahykam, Akbor, Şapan we Asaýa Hulda pygamber aýalyň ýanyna gitdiler. Hulda egin-eşik sakçysy Harhasyň agtygy, Tikwanyň ogly Şallumyň aýalydy. Ol aýal Iýerusalimiň ikinji bölüminde ýaşaýardy. 15 Hulda olara Ysraýyl Hudaýy Reb şeýle diýýär diýdi: «Sizi meniň ýanyma iberen adama 16 Reb şeýle diýýär diýiň: „Men Ýahuda patyşasynyň bu kitapda okan zatlaryna görä hökman bu ýere we bu ýerde ýaşaýanlaryň başyna bir betbagtçylyk indererin. 17 Olaryň Meni terk edip, başga hudaýlara ýakymly ysly tütetgi ýakyp, öz pis işleri bilen Meniň gaharymy getirendikleri üçin Meniň bulara bolan gaharym has tutaşdy, ol indi hiç haçan sönmez“. 18 Emma Rebden soramak üçin sizi şu ýere ýollan Ýahuda patyşasyna Ysraýyl Hudaýy Rebbiň eşidilen sözler barada şeýle diýýändigini aýdyň: 19 „Meniň bu ýurdy weýran edip, onuň ýaşaýjylaryny näletlemek baradaky sözlerimi eşideniňde, seniň ýüregiň ýumşaşdy. Özüňi Rebbiň öňünde kiçeltdiň, ýakaňy ýyrtyp, öňümde dady-perýat etdiň. Şonuň üçin Men seniň dilegiňi eşitdim. 20 Indi Men seni atalaryňyň ýanyna ýygnaryn, sen asudalyk bilen öz gabryňa girersiň. Meniň bu ýere getirjek betbagtçylygymy sen görmersiň“». Olar bu habary patyşa ýetirdiler.
Ýoşyýa butparazçylygyň soňuna çykýar
1 Onsoň Ýoşyýa patyşa Ýahudanyň we Iýerusalimiň ýaşulularynyň baryny çagyrdyp, öz ýanyna toplady. 2 Ýoşyýa patyşa bütin ýahuda halky, bütin Iýerusalim ilaty, ruhanylar, pygamberler, uludan-kiçä bütin halk bilen Rebbiň öýüne gitdi. Patyşa Rebbiň öýünden tapylan Äht kitabyndaky sözleri olara sesli okap berdi. 3 Ýoşyýa sütüniň gapdalynda durup, Rebbiň tabşyryklaryny, permanlaryny, parzlaryny bütin kalby bilen, bütin jany-teni bilen berjaý edip, Rebbiň yzyna eýerjekdigine hem-de şu äht barada kitapda ýazylan sözleri berjaý etjekdikleri hakda Reb huzurynda Onuň bilen äht edişdi. Bütin halk hem bu ähti oňlady. 4 Bagala, Aşera we ähli asman jisimlerine bagyşlanyp edilen gap-gaçlaryň baryny Rebbiň ybadathanasyndan çykarmak barada Ýoşyýa patyşa baş ruhany Hilkiýa, ikinji derejeli ruhanylara we gapy sakçylaryna tabşyryk berdi. Onsoň şol gap-gaçlaryň baryny Iýerusalimiň daşynda, Kidron çaýynda ýakyp, olaryň külüni Beýtele äkitdiler. 5 Ýahuda patyşalarynyň ýahuda galalarynyň we Iýerusalimiň töweregindäki sežde edilýän ýerlerde ýakymly ysly tütetgi ýakmak üçin bellenen but ruhanylaryny, şeýle hem Bagala, Güne, Aýa, ýyldyzlara we tutuş asman jisimine sadakalar hödürleýän ruhanylary wezipelerinden boşatdy. 6 Ol Aşera butuny Rebbiň öýünden Iýerusalimiň daşyna, Kidron çaýyna çykaryp, şol ýerde ýakdy. Onsoň ony ýenjip, kül edip, külüni adamlaryň gabyrlarynyň üstüne sepdi. 7 Ýoşyýa Rebbiň öýünde bolan azgyn erkekleriň öýlerini-de ýykdy. Ol ýerde aýallar Aşera üçin dokma işlerini edýärdiler. 8 Ýoşyýa ýahuda galalaryndan ähli ruhanylary getirip, Gebadan Beýerşeba çenli ruhanylaryň ýakymly ysly tütetgi ýakýan sežde edilýän ýerlerini haram etdi. Ýoşyýa şäher häkimi Ýeşuwanyň şäher derwezesiniň çep tarapyndaky girelgesindäki sežde edilýän ýerleri ýok etdi. 9 Sežde edilýän ýerleriň ruhanylaryna Rebbiň Iýerusalimdäki gurbanlyk sypasynda Rebbe gulluk etmäge rugsat edilmese-de, olar beýleki ruhanylaryň ülüşinden petir iýip bilýärdiler. 10 Ýoşyýa patyşa hiç kim ogluny ýa-da gyzyny Molek üçin otdan geçirmesin diýip, Benhinnom deresindäki Topet diýen ýerini-de murdar etdi. 11 Patyşa Rebbiň öýüniň girelgesindäki agta Natanmelegiň howlusynyň ýanyndaky Ýahuda patyşalary tarapyndan Güne çokunmaga bagyşlanan atlary aýyrdy we Güne sežde etmek üçin ulanylýan arabalary ýakdy. 12 Ýoşyýa Ýahuda patyşalary tarapyndan salnan Ahazyň ýokarky gatdaky jaýynyň üçeginde bolan gurbanlyk sypalaryny we Manaşeniň Rebbiň öýüniň iki howlusynda salan gurbanlyk sypalaryny ýykyp, olary kül-peýekun etdi. Ol gurbanlyk sypasynyň döwük böleklerini Kidron çaýyna taşlady. 13 Ysraýyl patyşasy Süleýmanyň Iýerusalimiň gündogaryndaky Heläk dagynyň günortasynda, sidonlylaryň ýigrenji hudaýy Aştoret üçin, Mowabyň ýigrenji buty Kemoş üçin, ammonlaryň ýigrenji buty Milkom üçin guran sežde edilýän ýerlerini patyşa haramlady. 14 Ýoşyýa patyşa sütünleri kül-peýekun edip, keramatly Aşera butlaryny kesip, olaryň ýerlerini adam süňkleri bilen doldurdy. 15 Şeýle hem ol Ysraýyla günä etdiren Nebadyň ogly Ýarobgamyň guran Beýteldäki gurbanlyk sypasyny sežde edilýän ýer bilen birlikde ýykdy. Ýoşyýa sežde edilýän ýeri kül-peýekun edip, ony ýakdy we Aşera butuny hem ýakdy. 16 Ýoşyýa töweregine seredende, şol ýerdäki daglykdaky mazarlygy gördi. Onsoň ol şol ýere adam iberip, Rebbiň Hudaýyň adamynyň üsti bilen aýdan sözüne görä süňkleri mazarlardan çykartdy we olary gurbanlyk sypasynyň üstünde ýakyp, gurbanlyk sypasyny haram etdi. 17 Onsoň Ýoşyýa patyşa gala adamlaryndan: «Meniň bu görýän heýkelim näme?» diýip sorady. Olar oňa: «Bu Ýahudadan gelen hem-de seniň Beýteldäki gurbanlyk sypasynyň garşysyna eden işleriň barada pygamberlik eden Hudaýyň adamynyň gabrydyr» diýip jogap berdiler. 18 Ýoşyýa patyşa: «Ony öz gününe goýuň, hiç kim onuň süňklerine el degirmesin» diýip tabşyryk berdi. Şeýdip, adamlar Hudaýyň adamynyň süňkleri bilen Samarýadan gelen pygamberiň süňklerine el degirmediler. 19 Mundan başga-da Ýoşyýa Samarýanyň galalaryndaky ähli sežde edilýän ýerleri ýok etdi. Ol ýerleri Ysraýyl patyşalary gurup, Rebbiň gaharyny getiripdiler. Ýoşyýa Samarýadaky sežde edilýän ýerleri-de, edil Beýteldäki gurbanlyk sypasyny edişi ýaly etdi. 20 Ýoşyýa patyşa ol ýerdäki ähli sežde edilýän ýerleriň ruhanylaryny gurbanlyk sypalarynyň üstünde öldürip, gurbanlyk sypalarynyň üstünde adam süňklerini ýakdy. Şondan soň Ýoşyýa Iýerusalime dolanyp geldi.
Ýoşyýanyň Pesah baýramçylygyny belleýşi
21 Patyşa bütin halka tabşyryk berip: «Bu äht kitabynda ýazylyşy ýaly Hudaýyňyz Rebbe bagyşlap, Pesah baýramyny belläň» diýdi. 22 Ysraýyla häkimlik eden häkimleriň döwürlerinden bäri Ýahuda we Ysraýyl patyşalarynyň bütin ömründe bu Pesah baýramy ýaly baýram hiç haçan bellenilmändi. 23 Emma Ýoşyýa patyşanyň şalygynyň on sekizinji ýylynda bu baýram Iýerusalimde Rebbe bagyşlap bellenildi. 24 Şeýle hem Ýoşyýa Hilkiýa ruhanynyň Rebbiň öýünden tapan kitabynda ýazylan kanunda aýdylan zatlary berjaý etmek üçin, Ýahudada, Iýerusalimde edilýän ähli nejis işleriň, ähli öý butlarynyň, beýleki butlaryň, palçylaryň, jadygöýleriň barynyň soňuna çykdy. 25 Musanyň kanunyna laýyklykda bütin kalby, bütin jany-teni we bar güýji bilen Ýoşyýa ýaly bolup, Rebbe gulluk eden patyşa ondan ozal bolmandy we ondan soň hem hiç kim onuň ýaly bolmady. 26 Manaşeniň Rebbiň gaharyny getirip, eden pis işleri zerarly Onuň Ýahuda garşy tutaşan gazaby entek hem sowamandy. 27 Reb şeýle diýdi: «Men Ysraýyly huzurymdan ýok edişim ýaly, Ýahudany-da huzurymdan ýok ederin. Men saýlan şäherim Iýerusalimi we „Maňa şu ýerde ybadat ediler“ diýen öýümi-de terk ederin».
Ýoşyýanyň ölümi
28 Ýoşyýanyň patyşalygy baradaky başga wakalar we ähli eden işleri ýahuda patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. 29 Ýoşyýa patyşanyň döwründe Müsür patyşasy fyrown Neko Aşur patyşasyna kömek bermek üçin, Perat derýasyna tarap ýola düşdi. Ýoşyýa hem ony garşylamaga gitdi. Emma fyrown Neko Ýoşyýa Megidoda sataşyp, ony şol ýerde öldürdi. 30 Ýoşyýanyň hyzmatkärleri onuň jesedini Megidodan arabaly Iýerusalime getirip, öz guburynda jaýladylar. Ýurduň bütin ilaty Ýoşyýanyň ogly Ýehogahazy getirip, başyna ýag çalyp, kakasynyň ýerine patyşa goýdular.
Ýahuda patyşasy Ýehowahaz
31 Ýehogahaz patyşa bolanda ýigrimi üç ýaşyndady. Ol Iýerusalimde üç aý patyşalyk etdi. Onuň ejesi Hamutal libnaly Ýermeýanyň gyzydy. 32 Ýehowahaz ata-babalary ýaly Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi. 33 Fyrown Neko Iýerusalimde patyşalyk etmesin diýip, Hamat ýurdunyň Ribla diýen ýerinde, Ýehowahazy ýesir aldy. Ol ýurduň başyna bir ýüz ýetmiş batman kümüş we iki batmana golaý hem altyn salgyt saldy. 34 Fyrown Neko Ýoşyýanyň ogly Elýakymy kakasy Ýoşyýanyň ýerine patyşa etdi we onuň adyny üýtgedip, Ýehoýakym goýdy. Soňra ol Ýehogahazy alyp, Müsüre geldi. Ýehowahaz şol ýerde öldi. 35 Ýehoýakym fyrowna kümüş bilen altyn berdi. Ol fyrown Nekonyň tabşyrygyny ýerine ýetirmek üçin ýurda salgyt salyp, ýahuda halkynyň her birinden baýlygyna garap, altyn we kümüş aldy.
Ýahuda patyşasy Ýehoýakym
36 Ýehoýakym patyşa bolanda ýigrimi bäş ýaşyndady. Ol Iýerusalimde on bir ýyl patyşalyk etdi. Onuň ejesi Zebida rumaly Pedaýanyň gyzydy. 37 Ýehoýakym edil ata-babalary ýaly Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi.
1 Ýehoýakymyň patyşalyk eden döwründe Babyl patyşasy Nebukadnesar onuň üstüne hüjüm etdi. Ýehoýakym üç ýyllap Babyl patyşasynyň hyzmatkäri bolsa-da, onuň garşysyna gozgalaň turuzdy. 2 Reb Öz gullary pygamberler arkaly aýdan sözüne görä, Ýahudanyň halkynyň baryny gyrdyrmak üçin babyllaryň, aramlylaryň, mowaplylaryň we ammonlaryň goşunlaryny olaryň üstüne iberdi. 3–4 Hakykatdan-da, Rebbiň emri bilen ýahuda halkynyň başyna külpet indi. Manaşeniň bar eden günäleri we pis işleri hem-de onuň döken bigünä gany üçin Reb ýahuda halkyny huzuryndan kowmakçy boldy. Manaşeniň Iýerusalimi bigünä gandan doldurandygy zerarly Reb onuň günäsini geçmek islemedi. 5 Ýehoýakymyň patyşalygy baradaky beýleki wakalar we onuň ähli eden işleri ýahuda patyşalarynyň ýyl ýazgylarynda ýazylandyr. 6 Şeýdip, Ýehoýakym ata-babalaryna gowuşdy. Ogly Ýehoýakin onuň ýerine patyşa boldy. 7 Müsür patyşasy öz ýurdundan çykmady, çünki Babyl patyşasy Müsür serhedinden Perat derýasyna çenli oňa degişli bolan ýerleriň baryny basyp alypdy. 8 Ýehoýakin patyşa bolanda on sekiz ýaşyndady. Ol Iýerusalimde üç aý patyşalyk etdi. Onuň ejesi Nehuşta Iýerusalimli Elnatanyň gyzydy. 9 Ýehoýakin edil kakasy Ýehoýakym ýaly Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi. 10 Şol döwürde Babyl patyşasy Nebukadnesaryň goşunlary Iýerusalimiň üstüne hüjüm edip, onuň daşyny gabadylar. 11 Leşgerleri şäheriň daşyny gabawda saklap ýörkäler, Nebukadnesar Iýerusalime geldi. 12 Ýahuda patyşasy Ýehoýakin ejesi, hyzmatkärleri, serkerdeleri we köşk emeldarlary bilen birlikde Babyl patyşasyna tabyn boldular. Babyl patyşasy Ýehoýakini patyşalygynyň sekizinji ýylynda ýesir aldy. 13 Rebbiň aýdyşy ýaly Babyl patyşasy Rebbiň öýündäki we patyşanyň öýündäki hazynalaryň baryny alyp gitdi. Ol Ysraýyl patyşasy Süleýmanyň Rebbiň öýünde ýasan ähli altyn gap-gaçlaryny kül-peýekun etdi. 14 Babyl patyşasy bütin Iýerusalim ilatyny, onuň ähli emeldarlaryny, ähli batyr ýigitlerini, on müň sany adamyny, şeýle hem hünärmentlerini we demirçi ussalaryny ýesir edip äkitdi. Ol ýurtda garyp-gasarlardan başga ýekeje adam hem galdyrmady. 15 Nebukadnesar patyşa Ýehoýakini we patyşanyň ejesini, onuň aýallaryny we emeldarlaryny, ýurduň baştutanlaryny Iýerusalimden Babyla ýesir edip äkitdi. 16 Babyl patyşasy ýedi müň sany söweşijileri, müň sany hünärmentlerdir demirçi ussalary Babyla getirdi. Olaryň bary-da güýçli we urşa ukyply adamlardy. 17 Babyl patyşasy Ýehoýakiniň ýerine agasy Matanýany patyşa edip, adyny üýtgedip, ony Sidkiýa diýip atlandyrdy. 18 Sidkiýa patyşa bolanda ýigrimi bir ýaşyndady. Ol Iýerusalimde on bir ýyl patyşalyk etdi. Onuň ejesi Hamutal libnaly Ýermeýanyň gyzydy. 19 Sidkiýa hem Ýehoýakym ýaly Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi. 20 Rebbiň Iýerusalime we Ýahuda halklaryna garşy bolan gahary tutaşýardy. Ol şonuň üçin olary Öz huzuryndan kowdy. Sidkiýa Babyl patyşasyna garşy uruş turuzdy.
Iýerusalimiň synmagy
1 Sidkiýanyň patyşalygynyň dokuzynjy ýylynyň onunjy aýynyň onuna Babyl patyşasy Nebukadnesar bütin goşuny bilen Iýerusalime hüjüm edip, onuň garşysynda düşelge gurdy. Olar Iýerusalime girmek üçin daş-töwereginde ýapgyt gurdylar. 2 Şeýdip, Sidkiýanyň patyşalygynyň on birinji ýylyna çenli Iýerusalim gabawda durdy. 3 Dördünji aýyň dokuzynjy gününde şäherde açlyk artyp, ýurduň ilaty iýmäge çöregem tapmady. 4 Galanyň diwarynyň bir bölegi duşman tarapyndan ýykylypdy. Babyllar galanyň daş-töweregini gurşap alan bolsalar-da, Sidkiýa ähli esgerleri bilen gije patyşanyň bagynyň gapdalyndaky iki diwaryň arasyndaky derwezeden çykyp, Iordan deresine tarap gaçyp gitdiler. 5 Emma babyllaryň goşuny patyşanyň yzyndan kowup, Ýeriho düzlüginde yzyndan ýetdi. Patyşanyň bar goşuny onuň ýanyndan gaçyp, dagaşyp gitdiler. 6 Onsoň babyllar patyşany tutup, Ribla getirdiler. Şol ýerde Babyl patyşasy oňa höküm çykardy. 7 Olar Sidkiýanyň ogullaryny onuň gözüniň alnynda öldürdiler. Onsoň olar şol ýerde Sidkiýanyň gözlerini oýdular-da, zynjyr bilen baglap, Babyla alyp gitdiler.
Ybadathananyň weýran edilişi
8 Babyl patyşasy Nebukadnesaryň patyşalygynyň on dokuzynjy ýylynyň bäşinji aýynyň onunjy güni şanyň janpenalarynyň baştutany hem emeldary Nebuzaradon Iýerusalime geldi. 9 Nebuzaradon Rebbiň öýüne, patyşanyň öýüne we Iýerusalimiň ähli jaýlaryna ot berdi; ol uly jaýlaryň ählisini ýakdy. 10 Babyllaryň janpenalaryň baştutany bilen gelen bütin goşuny Iýerusalimiň daş-töweregindäki diwarlaryny ýykdy. 11 Janpenalaryň baştutany Nebuzaradon halkyň şäherde aman galanlary, Babyl patyşasynyň tarapyna geçen gaçgaklary we beýleki galan ilaty ýesir edip äkitdi. 12 Emma janpenalaryň baştutany ýurduň garyp-gasarlarynyň käbirlerini üzümçilik we daýhançylyk bilen meşgullansynlar diýip goýup gaýtdy. 13 Babyllar Rebbiň öýündäki bürünç sütünleri, şeýle hem ol ýerdäki arabalary we bürünç howzy parçalap, ähli bürünji Babyla alyp gitdiler. 14 Olar ybadathana hyzmaty üçin ulanylýan gazanlary, kül atarlary, ätişgirleri, ýakymly ysly tütetgi ýakmak üçin ulanylýan gaplary we beýleki ähli bürünç gap-gaçlary Babyla alyp gitdiler. 15 Janpenalaryň baştutany bulardan başga-da maňňallary we legenleri alyp gitdi. Ol altyndan ýasalan zatlary altyny üçin, kümüşden ýasalan zatlary hem kümşi üçin alyp gitdi. 16 Süleýmanyň Rebbiň öýi üçin eden iki sütüniniň, bir howzunyň, arabalarynyň we ähli gap-gaçlaryň bürünjiniň agramy çäksizdi. 17 Bir sütüniň beýikliginiň özi on sekiz tirsekdi. Sütüniň depesinde-de bir sany bürünç täç bardy. Bir täjiň beýikligi üç tirsekdi we täjiň daş-töweregine aýlanan narlardyr örme zynjyrlar hem tutuş bürünçden ýasalandy.
Ýahuda halky Babyla ýesir edip äkidilýär
18 Janpenalaryň baştutany baş ruhany Seraýa bilen ikinji ruhany Sepanýany hem-de üç sany gapy sakçysyny Babyla ýesir edip äkitdi. 19 Ol şäherde galan esgerleriň baştutany edip bellenen bir harby serkerdäni, patyşanyň şäherden tapylan bäş sany maslahatçysyny, ýurduň ilatyny goşuna ýazýan serkerde mürzäni we ýurduň ilatynyň şäherden tapylan altmyş baştutanyny hemmeler bilen alyp gitdi. 20 Janpenalaryň baştutany Nebuzaradon olary tutup, Hamat ýurdunyň Ribla galasyna, Babyl patyşasynyň ýanyna getirdi. 21 Babyl patyşasy Ribla galasynda olaryň baryny öldürdi. Şeýdip, ýahuda halky öz ýurdundan ýesir edilip äkidildi.
Ýahuda häkimi Gedalýa
22 Babyl patyşasy Nebukadnesar Ýahudada galdyran halkynyň üstünden Şapanyň agtygy, Ahykamyň ogly Gedalýany häkimlige belledi. 23 Indi bütin goşunbaşylar we olaryň adamlary Babyl patyşasynyň Gedalýany häkim edip belländigi barada eşidenlerinde, Netanýanyň ogly Ysmaýyl, Kareýanyň ogly Ýohanan, netopaly Tanhumetiň ogly Seraýa we bir magakatlynyň ogly Ýazanýa dagylar öz goşunlary bilen Mispa Gedalýanyň ýanyna geldiler. 24 Gedalýa olara we olaryň goşunyna ýüzlenip, ant içip: «Babyllaryň hökümdarlaryndan gorkmaň. Ýurtda mesgen tutup, Babyl patyşasyna gulluk ediň. Şonda size oňat bolar» diýdi. 25 Emma ýedinji aýda patyşa neslinden bolan Elişamanyň agtygy, Netanýanyň ogly Ysmaýyl özüniň on adamy bilen Gedalýanyň ýanyna geldi we olar ony öldürdiler. Şeýle hem olar Mispada, Gedalýanyň ýanynda bolan ýewreýleri we babyllylary-de öldürdiler. 26 Onsoň adamlaryň uludan-kiçä bary we goşunbaşylar Müsüre tarap ýola düşdüler, çünki olar babyllardan gorkýardylar.
Ýehoýakiniň ýesirlikden boşadylmagy
27 Ýahuda patyşasy Ýehoýakiniň ýesirliginiň otuz ýedinji ýylynyň on ikinji aýynyň ýigrimi ýedisine Ewilmerodak Babyla patyşa bolup, Ýahuda patyşasy Ýehoýakini ýesirlikden boşatdy. 28 Ol Ýehoýakin bilen mähirli bolup, tagtyny özi bilen Babyla sürgün edilen başga patyşalaryň tagtlaryndan ýokarda goýdy. 29 Şeýdip, Ýehoýakin özüniň ýesirlikdäki eşiklerini çalşyrdy. Ol bütin ömrüne patyşanyň saçagyndan naharlandy. 30 Onuň gündelik eklenji ömrüniň ahyryna çenli hemişe patyşa tarapyndan berlerdi.
Adamatadan Ybraýyma çenli bolan nesiller
1 Adamdan Şis, Şisden Enoş, Enoşdan Keýnan, 2 Keýnandan Mahalalel, Mahalalelden Ýeret, 3 Ýeretden Hanok, Hanokdan Metuşela, Metuşeladan Lemek, Lemekden Nuh doguldy. 4 Nuhuň ogullary: Sam, Ham we Ýafes. 5 Ýafesiň nesilleri: Gomer, Magok, Madaý, Ýawan, Tubal, Meşek we Tiras. 6 Gomeriň nesilleri: Aşkenaz, Ripat we Togarma. 7 Ýawanyň nesilleri: Elişa, Tarşyş, Kitim we Dodanym. 8 Hamyň nesilleri: Kuş, Müsür, Put we Kengan. 9 Kuşuň nesilleri: Seba, Hawyla, Sabta, Ragama we Sabteka. Ragamanyň nesilleri: Şeba we Dedan. 10 Kuşdan ýene Nimrot doguldy; ol ýer ýüzünde ilkinji edermen urşujydy. 11–12 Müsür lutlaryň, anamlaryň, lehablaryň, naptuhlaryň, patruslaryň, kasluhlaryň we kaptorlaryň atasydy; kasluhlardan hem piliştliler gelip çykdy. 13–16 Kengandan onuň ilkinji ogly Sidon hem-de Het doguldy. Kengan ýabuslylaryň, amorlaryň, girgaşlaryň, hiwileriň, arklaryň, sinleriň, arwatlaryň, semarlaryň we hamatlaryň hem atasydy. 17 Şemiň nesilleri: Eýlam, Aşur, Arpakşat, Lut, Aram, Us, Hul, Geter, Meşek. 18 Arpakşatdan Şela, Şeladan Eber doguldy. 19 Eberden iki ogul dünýä indi, olaryň biriniň ady Pelekdi, onuň döwründe dünýädäki halklar bölünipdi; onuň doganynyň ady Ýoktandy. 20 Ýoktandan Almodat, Şelep, Hasarmawet, Ýera, 21 Hadoram, Uzal, Dikla, 22 Eýbal, Abymaýyl, Şeba, 23 Opyr, Hawyla we Ýobap doguldy. Bularyň hemmesi Ýoktanyň nesilleridir. Şemden Ybraýyma çenli bolan nesiller 24 Şem, Arpakşat, Şela; 25 Eber, Pelek, Regu; 26 Seruk, Nahor, Tera; 27 Ybram, ýagny Ybraýym.
Ybraýymyň nesilleri
28 Ybraýymyň ogullary: Yshak, Ysmaýyl. 29–31 Olaryň nesilleri şulardyr: Ysmaýylyň nowbahar ogly Nebaýot. Soňra Kedar, Adbeýel, Mibsam, Mişma, Duma, Masa, Hadat, Tema, Ýetur, Napyş we Kedema doguldy. Bular Ysmaýylyň ogullarydyr. 32 Ybraýymyň Ketura diýen gyrnak aýalyndan bolan ogullary: Zimran, Ýokşan, Medan, Midýan, Ýişbak we Şuwa. Ýokşanyň ogullary: Şeba we Dedan. 33 Midýanyň ogullary: Eýpa, Eper, Hanok, Abyda we Eldaga. Bularyň hemmesi Keturanyň nesilleridi. 34 Ybraýymdan Yshak doguldy. Yshagyň ogullary: Ysaw we Ysraýyl. 35 Ysawyň ogullary: Elipaz, Regüwel, Ýeguş, Ýaglam we Kora. 36 Elipazyň ogullary: Teýman, Omar, Sepi, Gatam, Kenaz, Timna we Amalek. 37 Regüweliň ogullary: Nahat, Zera, Şamma we Miza.
Edomyň ýerli ilaty
38 Segiriň ogullary: Lotan, Şobal, Sibgon, Ana, Dişon, Eser we Dişan. 39 Lotanyň ogullary: Hory we Homam; Timna Lotanyň aýal doganydy. 40 Şobalyň ogullary: Alýan, Manahat, Eýbal, Şepo we Onam. Sibgonyň ogullary: Aýa we Ana. 41 Ananyň ogly: Dişon. Dişonyň ogullary: Hamran, Eşban, Ýytran we Keran. 42 Eseriň ogullary: Bilhan, Zagawan we Ýagkan. Dişonyň ogullary: Us we Aran.
Edomyň patyşalary
43 Ysraýyllara hiç bir patyşa şalyk etmezden öňki Edom ýurdunda höküm süren patyşalar şu aşakdakylardyr: Begoryň ogly Bala. Onuň paýtagt galasynyň ady Dinhabady. 44 Bala dünýäden ötüp, onuň ýerine Bosra galasyndan bolan Zeranyň ogly Ýobap patyşa boldy. 45 Ýobap dünýäden ötüp, onuň ýerine teýmanly Huşam patyşa boldy. 46 Huşam dünýäden ötüp, onuň ýerine Mowap topragynda midýanlary ýeňen, Bedatyň ogly Hadat patyşa boldy. Onuň paýtagt galasynyň ady Awytdy. 47 Hadat dünýäden ötüp, onuň ýerine masrekaly Samla patyşa boldy. 48 Samla dünýäden ötüp, onuň ýerine Perat derýasynyň boýundaky Rehobotdan bolan Şawul patyşa boldy. 49 Şawul dünýäden ötüp, onuň ýerine Akboryň ogly Bagalhanan patyşa boldy. 50 Bagalhanan dünýäden ötüp, onuň ýerine Hadat patyşa boldy. Onuň paýtagt galasynyň ady Paýdy. Meýzahabyň agtygy, Matrediň gyzy Meheýtabel onuň aýalydyr. 51 Hadat dünýäden ötdi. Edomyň urugbaşylary şulardy: Timna, Alwa, Ýetet, 52 Oholybama, Ela, Pinon, 53 Kenaz, Teýman, Mibsar, 54 Magdyýel we Iram. Bularyň hemmesi Edomyň urugbaşylarydy.
Ysraýylyň nesilleri
1–2 Ysraýylyň ogullary şulardyr: Ruben, Şimgon, Lewi, Ýahuda, Ysakar, Zebulun, Dan, Ýusup, Benýamin, Naftaly, Gat we Aşer. 3 Ýahudanyň ogullary şulardyr: Er, Onan we Şela. Bu üçüsi onuň kenganly aýaly Batşuwadan doglan ogullarydyr. Reb Ýahudanyň nowbahar ogly Eri Öz nazarynda betpäl bolany üçin öldürtdi. 4 Ýahudanyň gelni Tamardan Peres hem Zera doguldy. Onuň jemi bäş ogly bardy. 5 Peresiň ogullary: Hesron, Hamul. 6 Zeranyň ogullary: Zimri, Eýtan, Heýman, Kalkol, Dara, jemi bäş ogul. 7 Karmynyň ogly: Akar. Ol Rebbe bagyş edilen zady alyp, günä etdi we Ysraýylyň başyna bela getirdi. 8 Eýtanyň ogly Azarýa.
Dawut patyşanyň nesil daragty
9 Hesronyň ogullary: Ýerahmeýel, Ram we Kelubaý. 10 Ramdan Amynadap, Amynadapdan ýahudalaryň tirebaşysy Nahşon doguldy. 11–12 Nahşondan Salma, Salmadan Bowaz, Bowazdan Obet, Obetden Ýyşaý doguldy. 13–16 Ýyşaýdan onuň nowbahar ogly Eliýap, ikinji ogly Abynadap, üçünji ogly Şimga, dördünji ogly Netanel, bäşinji ogly Radaý, altynjy ogly Osem, ýedinji ogly Dawut hem-de olaryň aýal doganlary Seruýa bilen Abygaýyl doguldy. Seruýadan Abyşaý, Ýowap hem-de Asahel atly üç ogul dünýä indi. 17 Abygaýyldan Amasa doguldy. Ysmaýyl urugyndan bolan Ýeter Amasanyň kakasydyr.
Hesronyň nesilleri
18 Hesronyň ogly Kalebiň öz aýaly Azubadan hem-de Ýerigotdan birnäçe çagasy boldy. Azubadan bolan ogullar, ine, şulardyr: Ýeşer, Şobap, Ardon. 19 Azuba ölenden soň, Kalep Efraty aýallyga aldy; Efratdan Hur doguldy. 20 Hurdan Ury, Urudan Besalel doguldy. 21 Hesron Gilgadyň kakasy Makyryň gyzynyň ýanyna girdi. Hesron oňa öýlenende altmyş ýaşyndady. Ondan Segup doguldy. 22 Segupdan Ýaýyr doguldy. Gilgatda onuň ýigrimi üç galasy bardy. 23 Ýöne Geşur bilen Aram olardan Hawotýaýyry hem-de Kenaty obalary bilen bile – jemi altmyş gala aldylar. Şular Gilgadyň kakasy Makyryň nesilleridir. 24 Kalepefratda Hesron dünýäden ötüp, aýaly Abyýa Aşhury dogdy. Aşhur Tekowa galasyny esaslandyrypdy.
Ýerahmeýeliň nesilleri
25 Hesronyň nobahar ogly Ýerahmeýeliň ogullary: nowbahar ogly Ram, Buna, Oren, Osem we Ahyýa. 26 Ýerahmeýeliň Atara atly ýene-de bir aýaly bardy. Ol Onamyň ejesidir. 27 Ýerahmeýeliň nowbahar ogly Ramdan Magas, Ýamyn we Eker doguldy. 28 Onamdan Şammaý hem-de Ýada, Şammaýdan Nadap hem-de Abyşur doguldy. 29 Abyşuryň aýalynyň ady Abyhaýyldy. Ondan Ahban hem-de Molyt doguldy. 30 Nadapdan Selet we Apaýym doguldy. Seletden nesil galmady. 31 Apaýymdan Ýişgi, Ýişgiden Şeşan, Şeşandan Ahlaý doguldy. 32 Şammaýyň inisi Ýadadan Ýeter we Ýonatan doguldy. Ýeterden nesil galmady. 33 Ýonatandan Pelet hem-de Zaza doguldy. Bular Ýerahmeýeliň nesilleridir. 34 Şeşanyň ogly ýokdy, onuň diňe gyzlary bardy; ýöne Şeşanyň Ýarha atly bir müsürli guly bardy. 35 Onsoň Şeşan guly Ýarha gyzyny aýallyga berdi. Onuň gyzyndan Ataý doguldy. 36 Ataýdan Natan, Natandan Zabat, 37 Zabatdan Eplal, Eplaldan Obet, 38 Obetden Ýehu, Ýehudan Azarýa, 39 Azarýadan Heles, Helesden Elgasa, 40 Elgasadan Sismaý, Sismaýdan Şallum, 41 Şallumdan Ýekamýa, Ýekamýadan Elişama doguldy.
Kalebiň nesilleri
42 Ýerahmeýeliň inisi Kalebiň ogullary: nowbahar ogly Meşa; ol Zibiň kakasydyr. Kalebiň ikinji ogly Mareşa; ol Hebronyň kakasydyr. 43 Hebronyň ogullary: Kora, Tapuwa, Rekem we Şema. 44 Şemadan Ýorkagamyň kakasy Raham; Rekemden Şammaý doguldy. 45 Şammaýdan Magon doguldy. Magon Beýtsuryň kakasydyr. 46 Kalebiň gyrnak aýaly Eýpadan Haran, Mosa we Gazez doguldy. Harandan ogul bolup, oňa doganynyň adyny, Gazez dakdy. 47 Ýahdaýyň ogullary: Regem, Ýotam, Geşan, Pelet, Eýpa we Şagap. 48 Kalebiň gyrnak aýaly Magakadan Şeber hem-de Tirhana doguldy. 49 Soňra ondan Şagap bilen Şewa doguldy. Şagap Madmannany esaslandyrypdy, Şewa Makbena bilen Gibgony esaslandyrypdy. Kalebiň hem bir gyzy bardy, onuň ady Aksady. 50 Ine, şular Kalebiň nesilleridir. Hur Kalebiň hem aýaly Efratyň nowbahar ogludy. Huryň ogly Şobal Kirýatýegarymy esaslandyrypdy. 51 Onuň ikinji ogly Salma Beýtullahamy esaslandyrypdy, üçünji ogly Harep Beýtgaderi esaslandyrypdy. 52 Kiriýatýegarymy esaslandyran Şobal Harowa halkynyň, manahatlaryň ýarysynyň atasydy. 53 Şeýle hem Kirýatýegarymyň uruglary bolan itrileriň, putlaryň, şumatlaryň, mişralaryň-da atasydy. Sorga hem Eştawol şäherleriniň halky şu uruglardan gelip çykypdy. 54 Beýtullahamy esaslandyran Salma netopalylaryň, Atrot Beýtýowabyň hem manahatlaryň ýarysy Sorga halkynyň atasydy. 55 Ýagbesde ýaşan kätipleriň uruglary: tirgatlar, şimgatlar we sukatlar. Olar Rekabyň nesliniň atasy Hammatdan gelip çykan keýnlerdi.
Dawudyň nesilleri
1 Ine, şular Dawudyň Hebrondaka doglan ogullarydyr: ýizregelli Ahynogamdan bolan nowbahar ogly Amnon; karmelli Abygaýyldan bolan ikinji ogly Danyýel. 2 Üçünji ogly Geşur şasy Talmaýyň gyzy Magakadan bolan Abşalom, dördünji ogly Hagytdan bolan Adonyýa; 3 Bäşinji ogly Abytaldan bolan Şepatýa; altynjy ogly aýaly Egladan bolan Ýitregam; 4 Şu altysy Dawudyň Hebrondaka bolan ogullarydyr. Ol bu ýerde ýedi ýyl alty aý şalyk sürdi. Dawut Iýerusalimde otuz üç ýyl şalyk sürdi. 5 Bular Dawut Iýerusalimdekä doglanlardyr: Şimga, Şobap, Natan, Süleýman; olar Emiýeliň gyzy Batşuwadan bolan dört oguldylar. 6–8 Bulardan soň ýene dokuz ogul doguldy: Ýybhar, Elişama, Elipelet, Noga, Nepek, Ýapyýa, Elişama, Elýada we Elipelet. 9 Ine, şular Dawudyň gyrnaklaryndan daşary doglan ogullarydyr. Tamar olaryň aýal doganydy.
Süleýmanyň nesilleri
10 Süleýmandan Rehabgam, Rehabgamdan Abyýa, Abyýadan Asa, Asadan Ýehoşapat, 11 Ýehoşapatdan Ýoram, Ýoramdan Ahazýa, Ahazýadan Ýowaş, 12 Ýogaşdan Amazýa, Amazýadan Azarýa, Azarýadan Ýotam, 13 Ýotamdan Ahaz, Ahazdan Hizkiýa, Hizkiýadan Manaşe, 14 Manaşeden Amon, Amondan Ýoşyýa doguldy. 15 Ýoşyýanyň ogullary: nowbahar ogly Ýohanan, ikinji ogly Ýehoýakym, üçünji ogly Sidkiýa, dördünji ogly Şallum. 16 Ýehoýakymyň nesilleri: Ýehoýakymden Ýekonýa, Ýekonýadan Sidkiýa doguldy. 17–18 Ýesir edip äkidilen Ýekonýanyň ogullary: Şeýaltyýel, Malkyram, Pedaýa, Şenasar, Ýekamýa, Hoşama we Nedabýa. 19 Pedaýanyň ogullary: Zerubabyl we Şimgi. Zerubabylyň ogullary: Meşullam, Hananýa we Şelomyt olaryň aýal doganydy. 20 Zerubabeliň beýleki bäş ogly: Haşuba, Ohel, Berekýa, Hasadýa we Ýuşapheset. 21 Hananýanyň ogullary: Pelatýa we Ýeşagýa. Ýeşagýadan Repaýa, Repaýadan Arnan, Arnandan Abadýa, Abadýadan Şekanýa doguldy. 22 Şekanýadan Şemagýa doguldy. Şemagýanyň ogullary: Hatuş, Ýygal, Baryýa, Negarýa we Şapat. Bular jemi alty oguldylar. 23 Negarýanyň ogullary: Elýogeýnaý, Hizkiýa we Azrykam. Bular jemi üç oguldylar. 24 Elýogeýnaýyň ogullary: Hodawýa, Elýaşyp, Pelaýa, Akup, Ýohanan, Delaýa we Anany. Bular jemi ýedi oguldylar.
Ýahudanyň nesilleri
1 Ýahudanyň ogullary: Peres, Hesron, Karmy, Hur we Şobal. 2 Şobalyň ogly Reýaýadan Ýahat, Ýahatdan Ahumaý we Lahat doguldy. Bular sorg tiresiniň uruglarydyr. 3–4 Efratyň nobahar ogly, Beýtullahamy esaslandyran Huruň ogullary şulardy: Etam, Penuwal we Ezer. Etamyň ogullary şulardy: Ýizregel, Ýyşma we Ýydbaş. Olaryň aýal doganynyň ady Haslelponydy. Penuwal Gedory esaslandyrypdy, Ezer Huşany esaslandyrypdy. 5 Tekowanyň kakasy Aşhuryň Hela hem-de Nagara atly iki aýaly bardy. 6 Aşhuryň Nagara diýen aýalyndan Ahuzam, Heper, Temeni we Hahaştary doguldy. Bular Nagaranyň ogullarydy. 7–8 Helanyň ogullary: Zeret, Izhar, Etnan we Koz. Koz Anubyň we Hasobebabyň kakasydy. Harumyň ogly Aharheliň nesli-de Kozdan gelip çykandyr. 9 Ýagbes atly adam bardy; ol doganlarynyň arasynda iň abraýlysydy. «Agyry bilen dogurdym» diýip, ejesi onuň adyna Ýagbes dakdy. 10 Ýagbes: «Meni ýalkasadyň, meniň çäklerimi giňeltsediň, meniň bilen bolup, meni azapdan we ýamanlykdan gorasadyň» diýip, Ysraýylyň Hudaýyna dileg etdi. Hudaý onuň islegini ýerine ýetirdi. 11 Şuhanyň dogany Kelupdan Mehir, Mehirden Eşton doguldy. 12 Eştondan Beýtrapa, Paseýah hem-de Yrnahaş galasyny esaslandyran Tehinna doguldy. Bular Rekanyň ilatydy. 13 Kenazyň ogullary: Otnyýel, Seraýa. Otnyýeliň ogly: Hatat we Megonotaý. 14 Megonotaýdan Opra doguldy. Seraýa Hünärmentler jülgesini döreden Ýowabyň kakasydy. Köp hünärmentleriň ýaşaýandygy üçin bu ýere şeýle at dakyldy. 15 Ýepunnäniň ogly bolan Kalebiň ogullary: Yru, Ela we Nagam. Eladan Kenaz doguldy. 16 Ýehalleleliň ogullary: Zip, Zipa, Tirýa we Asarel. 17 Ezranyň ogullary: Ýeter, Meret, Eper we Ýalon. Merediň müsürli aýalyndan: Merýem, Şammaý we Eştemowa galasyny esaslandyran Ýyşba doguldy. 18 Merediň müsürli aýaly fyrownyň gyzy Bitýady. Onuň ýahudaly aýalyndan Gedory esaslandyran Ýeret, Sokony esaslandyran Heber bilen Zanowany esaslandyran Ýekutyýel doguldy. 19 Hodyýanyň aýaly bolan Nahamyň aýal doganynyň ogullaryndan garmly Kegyla bilen magakatly Eştemowa doguldy. 20 Şimonyň ogullary: Amnon, Rinna, Benhanan we Tilon. Ýişginiň ogullary: Zohet we Benzohet.
Şelahyň nesilleri
21 Ýahudanyň ogly Şelanyň nesilleri şulardyr: Lekany esaslandyran Er, Mareşany esaslandyran Lagda, Beýtaşbeýadaky nepis keteni dokaýanlaryň urugy, 22 Ýokymyň, Kozebanyň adamlary, Ýowaş hem-de Saraf. Olar Mowap bilen Ýaşubleheme häkim boldular. Bular gadymy wakalardyr. 23 Bular Netagymyň hem-de Gederanyň ilatlarydy. Olar patyşa küýzegär bolup hyzmat etdiler.
Şimgonyň nesilleri
24 Şimgonyň ogullary: Nemuwal, Ýamyn, Ýaryp, Zera, Şawul. 25 Şawuldan Şallum, Şallumdan Mibsam, Mibsamdan Mişma doguldy. 26 Mişmanyň ogullary: Mişmadan Hammuwal, Hammuwaldan Zakur, Zakurdan Şimgi doguldy. 27 Şimginiň on alty ogly, alty gyzy bardy, ýöne onuň doganlarynyň perzendi köp däldi. Şeýdip, Şimginiň nesilleri Ýahudanyňky ýaly köpelmedi. 28–31 Olar Beýerşebada, Moladada, Hasarşugalda, Bilhada, Esemde, Tolatda, Betuwalda, Hormada, Siklagda, Beýtmarkabotda, Hasarsusymda, Beýtbirgide we Şagaraýymda ýaşadylar. Ine, şular şimgileriň Dawut patyşa bolmazyndan öňki galalarydy. 32 Olaryň obalary: Etam, Aýyn, Rimmon, Token, Aşan – jemi bäş gala. 33 Bu galalaryň töweregindäki Bagala çenli bolan obalary olaryň mesgen tutan ýerleridir. Olar nesil daragtyny ýazdylar. 34 Olaryň urugbaşylary şulardy: Meşobap, Ýamlek, Amazýanyň ogly Ýoşa, 35 Ýowel, Asyýeliň çowlugy Seraýanyň agtygy Ýoşybýanyň ogly Ýehu, 36 Elýogeýnaý, Ýagakoba, Ýeşohaýa, Asaýa, Adyýel, Ýeşimiýel, Benaýa, 37 Şemagýanyň gowlugy, Şimriniň ýuwlugy, Ýedaýanyň çowlugy, Allonyň agtygy, Şipginiň ogly Ziza. 38 Şu atlary boýunça agzalanlar urugbaşylardyr. Olaryň nesilleri juda köpeldi. 39 Olar öz sürülerine öri gözläp, Gedora we jülgäniň gündogar tarapyna çenli baryp ýetdiler. 40 Olar otluk, gowy öri meýdanlarynyň üstünden bardylar; bu ýer gaty giň, asuda hem rahatdy. Öň bu ýerde hamlar oturypdylar. 41 Şu atlary ýazylanlar Ýahuda patyşasy Hizkiýanyň döwründe gelip, öz çadyrlarynda bolan hamlara we megunlara hüjüm edip, olary büs-bütinleý gyryp ýok edip, olaryň ýerlerinde ornaşdylar, sebäbi ol ýerde sürüleri üçin öri meýdan bardy. 42 Şimgonlaryň bir bölegi – erkek kişileriniň bäş ýüzüsi Ýişginiň ogullary Pelatýanyň, Negarýanyň, Repaýanyň hem-de Uzyýeliň baştutanlygynda Segir dagyna gitdiler. 43 Olar gaçyp, diri galan amalekleri gyrdylar; olar şu güne çenli şol ýerde ýaşap gelýärler.
Rubeniň nesilleri
1 Ruben Ysraýylyň nowbahar ogludy, ýöne ol atasynyň düşegini haramlandygy üçin nowbahar ogullyk haky ondan alnyp, Ysraýylyň ogly Ýusubyň perzentlerine berildi. Şoňa görä-de nesil daragtynda Ruben ilkinji ogul hasap edilmeýär. 2 Ýahuda doganlarynyň arasynda güýçlüsi bolup, baştutan ondan gelip çykanda bolsa, nowbahar ogullyk haky Ýusubyňkydy. 3 Ysraýylyň nowbahar ogly Rubeniň ogullary şulardy: Hanok, Pallu, Hesron we Karmy. 4 Ýoweliň nesilleri: Şemagýa, Şemagýadan Gok, Gokdan Şimgi, 5 Şimgiden Mika, Mikadan Reýaýa, Reýaýadan Bagal, 6 Bagaldan Beýera doguldy. Beýerany Aşuryň patyşasy Tiglatpileser ýesir edip äkitdi. Beýera rubenleriň tirebaşysydy. 7–8 Nesil daragtlaryna görä Beýeranyň kowumlary bilen bolan garyndaşlary şulardyr: Ýegiýel baştutan; Zakarýa we Ýoweliň çowlugy, Şemanyň agtygy, Azazyň ogly Bela. Bu rubenler Nebo bilen Bagalmegona çenli uzalyp gidýän Aroger ülkesinde ýaşaýardylar. 9 Gündogara Perat derýasynyň bu tarapyndaky çölüň başlanýan ýerine çenli uzalyp gidýän ýerler hem Belanyň ýerleridi, sebäbi onuň Gilgatda maly juda köpelipdi. 10 Şawulyň döwründe rubenler hagarlar bilen urşup, olary ýeňip, Gilgadyň tutuş gündogaryna ýaýrap, hagarlaryň çadyrlarynda ýaşadylar.
Gadyň nesilleri
11 Gatlar rubenleriň gapdalynda Salka galasyna çenli bolan Başan ülkesinde mesgen tutdular. 12 Başanda Ýowel iň wajyp urugyň baştutanydy, Şapam ikinji wajyp urugyň baştutanydy, Ýagnaý bilen Şapat bolsa beýleki uruglaryň baştutanydy. 13 Olaryň garyndaşlary kowumy boýunça şulardyr: Mikaýyl, Meşullam, Şeba, Ýoraý, Ýagkan, Ziýa we Eber jemi ýedi. 14 Bular Büzüň taňlygy Ýahdonyň geňligi Ýeşişaýyň gowlugy Mikaýylyň ýuwlugy Gilgadyň çowlugy Ýarowanyň agtygy Hurynyň ogly Abyhaýylyň ogullarydyr. 15 Gunynyň agtygy, Abdyýeliň ogly Ahy bularyň arasynda iň beýik urugbaşydy. 16 Gatlar Gilgatdaky we Başandaky galalarynda hem-de Şaronyň öri meýdanlarynda ýaşadylar. 17 Ýahudanyň patyşasy Ýotam hem-de Ysraýylyň patyşasy Ýarobgamyň döwründe, bularyň hemmesi öz nesil daragtyna görä hasaba alyndylar.
Gündogar tireleriň goşunlary
18 Rubenlerden, gatlardan hem-de manaşe ýarym tiresinden gylyçly-galkanly, ýaý bilen ok atýan, söweş tälimini alan, gulluga taýýar kyrk dört müň ýedi ýüz altmyş sany edermen esgerler bardy. 19 Olar hagarlar, ýeturlar, napyşlar hem-de nodaplar bilen uruşdylar. 20 Olar uruşda Hudaýa ahy-nala edip, kömek alandyklary üçin, hagarlaryň hem-de olaryň ýanyndakylaryň ählisini ele saldylar. Hudaý olaryň ahy-nalasyna jogap berdi, çünki olar Oňa ynandylar. 21 Olar duşmanlarynyň elli müň düýesini, iki ýüz elli müň dowaryny, iki müň eşegini ele saldylar we ýüz müň adamyny ýesir aldylar. 22 Köp adam öldi, sebäbi bu uruş Hudaýdandy. Şeýdip, rubenler, gatlar hem-de manaşe ýarym tiresi tä sürgünlik döwrüne çenli hagarlaryň hem-de olaryň ýanyndakylaryň ýerlerinde ýaşadylar.
Manaşe ýarym tiresi
23 Manaşe ýarym tiresiniň adamlary ýurtda mesgen tutup, Başandan Bagalhermona, Senire hem-de Hermon dagyna çenli ýaýradylar. Olar juda köpdi. 24 Ine, şular olaryň kowumbaşylarydyr: Eper, Ýişgi, Eliýel, Azryýel, Ýermeýa, Hodawýa we Ýahdyýel. Bular batyr ýigitler, meşhur adamlar we urug baştutanlarydy. 25 Emma bular ata-babalarynyň Hudaýyndan dänip, Onuň öz öňlerinde derbi-dagyn eden ýurdunyň halkynyň hudaýlaryna sežde etmek bilen zyna etdiler. 26 Şoňa görä Ysraýyl Hudaýy Aşuryň patyşasy Pulyň ruhuny oýardy. Bu patyşanyň beýleki ady Tiglatpilneserdi. Ol rubenleri, gatlary, manaşe ýarym tiresini äkidip, olary Hala, Habora, Hara hem-de Gozan derýasyna getirdi. Olar şu güne çenli hem şol ýerdedir.
Lewiniň nesilleri
1 Lewiniň ogullary: Gerşon, Kohat we Merary. 2 Kohadyň ogullary: Imran, Ýishar, Hebron we Uzyýel. 3 Imranyň ogullary: Harun, Musa we Merýem. Harunyň ogullary: Nadap, Abyhu, Elgazar we Ytamar. 4 Elgazardan Pinehas, Pinehasdan Abyşuwa, 5 Abyşuwadan Buky, Bukydan Uzy, 6 Uzydan Zerahýa, Zerahyýadan Meraýot, 7 Meraýotdan Amarýa, Amarýadan Ahytup, 8 Ahytupdan Sadok, Sadokdan Ahymagas, 9 Ahymagasdan Azarýa, Azarýadan Ýohanan, 10 Ýohanandan Azarýa doguldy. Bu şol Süleýmanyň Iýerusalimde guran öýünde ruhanylyk eden Azarýadyr. 11 Azarýadan Amarýa, Amarýadan Ahytup, 12 Ahytupdan Sadok, Sadokdan Şallum, 13 Şallumdan Hilkiýa, Hilkiýadan Azarýa 14 Azarýadan Seraýa, Seraýadan Ýehosadak doguldy. 15 Nebukadnesaryň üsti bilen Reb Ýahudanyň we Iýerusalimiň halklaryny sürgün eden döwründe Ýehosadak hem sürgün edildi.
Lewiniň beýleki nesilleri
16 Lewiniň ogullary: Gerşom, Kohat we Merary. 17 Gerşomyň ogullarynyň atlary Libni hem-de Şimgidir. 18 Kohadyň ogullary: Imran, Ýishar, Hebron we Uzyýel. 19 Merarynyň ogullary: Mahly we Muşy. Nesillerine görä lewileriň uruglary sulardyr: 20 Gerşomyň nesilleri: Gerşomdan Libni, Libniden Ýahat, Ýahatdan Zimma, 21 Zimmadan Ýowa, Ýowadan Ydo, Ydodan Zera, Zeradan Ýeýatraý doguldy. 22 Kohadyň nesilleri: Kohatdan Amynadap, Amynadapdan Kora, Koradan Asyr, 23 Asyrdan Elkana, Elkanadan Ebiýasap, Ebiýasapdan Asyr, 24 Asyrdan Tahat, Tahatdan Uryýel, Uryýelden Uzyýa, Uzyýadan Şawul doguldy. 25 Elkananyň ogullary: Amasaý we Ahymot. 26 Ahymotdan Elkana, Elkanadan Sopa, Sopadan Nahat, 27 Nahatdan Eliýap, Eliýapdan Ýeroham, Ýerohamdan Elkana doguldy. 28 Şamuweliň ogullary: nowbahar ogly Ýowel, ikinji ogly Abyýa. 29 Merarynyň nesilleri: Merarydan Mahly, Mahlydan Libni, Libniden Şimgi, Şimgiden Uza, 30 Uzadan Şimga, Şimgadan Hagyýa, Hagyýadan Asaýa doguldy.
Ybadathana sazandalary
31 Äht sandygyny Rebbiň öýünde goýandan soň, Dawudyň şol ýerde nagma aýtmaga bellän adamlary şulardyr. 32 Bular Süleýman Iýerusalimde Rebbiň öýüni gurýança, Rebbe ýüz tutulýan mukaddes çadyryň öňünde nagma aýtdylar. Olar özlerine mahsus düzgünler boýunça hyzmata durdular. 33 Ol ýerde hyzmata duranlar hem-de olaryň nesilleri şulardyr: kohat urugyndan Heýman bagşy. Heýmanyň ata-babalary şulardyr: Şamuwel Ýoweliň atasy, 34 Elkana Şamuweliň atasy, Ýeroham Elkananyň atasy, Eliýel Ýoramyň atasy, Towa Eliýeliň atasy, 35 Sup Towanyň atasy, Elkana Supuň atasy, Mahat Elkananyň atasy, Amasaý Mahatyň atasy, 36 Elkana Amasaýyň atasy, Ýowel Elkananyň atasy, Azarýa Ýoweliň atasy, Sepanýa Azarýanyň atasy, 37 Tahat Sepanýanyň atasy, Asyr Tahatyň atasy, Ebiýasap Asyryň atasy, Kora Ebiýasabyň atasy, 38 Ýishar Koranyň atasy, Kohat Ýisharyň atasy, Lewi Kohadyň atasy, Ysraýyl Lewiniň atasy. 39 Onuň sagynda duran dogany Asaf, Gerşon urugyndan. Onuň ata-babalary şulardyr: Berekýa ogly, Şimga Berekýanyň atasy, 40 Mikaýyl Şimganyň atasy, Bagaseýa Mikaýylyň atasy, Malkyýa Bagaseýanyň atasy, 41 Etni Malkyýanyň atasy, Zera Etniniň atasy, Adaýa Zeranyň atasy, 42 Eýtan Adaýanyň atasy, Zimma Eýtanyň atasy, Şimgi Zimmanyň atasy, 43 Ýahat Şimginiň atasy, Gerşom Ýahatyň atasy, Lewi Gerşomyň atasy. 44 Çep tarapynda olaryň Merary urugyndan bolan garyndaşlary durdy. Olar şulardyr: Kişi Eýtanyň kakasy, Abdy Kişiniň kakasy, Malluk Abdynyň kakasy, 45 Haşabýa Mallugyň kakasy, Amazýa Haşabyň kakasy, Hilkiýa Amazýanyň kakasy, 46 Amasy Hilkiýanyň kakasy, Bany Amasynyň kakasy, Şemer Banynyň kakasy, 47 Mahly Şemeriň kakasy, Muşy Mahlynyň kakasy, Merary Muşyň kakasy, Lewi Merarynyň kakasy. 48 Olaryň garyndaşlary bolan lewiler mukaddes çadyryň – Hudaýyň öýüniň hyzmatyna bellendiler.
Harunyň nesilleri
49 Harun bilen onuň nesilleri ýakma gurbanlyk sypasynda, ýakymly ysly tütetgi sypasynda sadakalar hödürlediler. Iň mukaddes otagyň ähli işlerini etdiler. Hudaýyň guly Musanyň tabşyryklaryna laýyklykda, olar ysraýyl halkyny günäsinden sapladylar. 50 Ine, şular Harunyň nesilleridir: Harundan Elgazar, Elgazardan Pinehas, Pinehasdan Abyşuwa, 51 Abyşuwadan Buky, Bukydan Uzy, Uzydan Zerahýa, 52 Zerahýadan Meraýot, Meraýotdan Amarýa, Amarýadan Ahytup, 53 Ahytupdan Ahymagas doguldy.
Lewileriň mesgen tutan ýerleri
54–55 Lewileriň öz topraklarynda mesgen tutan ýerleri şulardyr: Kohat urugyndan bolan Harunyň ogullarynyň bijesi çykyp, olara Ýahudadaky Hebrony hem-de onuň töweregindäki öri meýdanlary berdiler. 56 Ýöne ol galanyň ekin meýdanlarydyr obalary Ýepunnäniň ogly Kalebe berildi. 57 Harunyň ogullaryna gaçybatalga galalary bolan Hebron we Libna öri meýdanlary bilen bile, Ýatyr we Eştemowa öri meýdanlary bilen bile, 58 Hilen öri meýdanalary bilen bile, Debir öri meýdanlary bilen bile, 59 Aşan we Beýtşemeş öri meýdanlary bilen bilelikde berildi. 60 Benýamin tiresiniň topragyndan hem öri meýdanlary bilen bilelikde Geba, öri meýdanlary bilen bilelikde Alemet hem-de öri meýdanlary bilen bilelikde Anatot berildi. Olaryň ähli galalary nesilleriniň sanyna görädir – on üçdür. 61 Kohatlaryň galan nesillerine bije üsti bilen manaşe ýarym tiresiniň paýyndan on gala berildi. 62 Gerşomlara nesilleriniň sanyna görä Ysakar, Aşer, Naftaly hem-de Başandaky Manaşe tirelerinden on üç gala berildi. 63 Merarylara nesilleriniň sanyna görä, Ruben, Gat hem-de Zebulun tirelerinden on iki gala berildi. 64 Şunlukda, ysraýyllar bu galalary öri meýdanlary bilen bilelikde lewilere berdiler. 65 Şeýle hem ysraýyllar lewilere bije üsti bilen ýahuda, şimgon hem-de benýamin tireleriniň atlary agzalan galalaryny berdiler. 66 Kohadyň nesillerinden käbirlerinde efraýym tiresinden alnan galalary bardy. 67 Olara gaçybatalga galalary bolan Efraýym daglaryndaky Şekemi öri meýdanlary bilen bilelikde, şeýle hem Gezeri öri meýdanlary bilen bilelikde, 68 Ýokmegamy öri meýdanlary bilen bilelikde, Beýthorony öri meýdanlary bilen bilelikde, 69 Aýalony öri meýdanlary bilen bilelikde, Gatrimmony öri meýdanlary bilen bilelikde berdiler. 70 Manaşe ýarym tiresinden öri meýdanlary bilen bilelikde Aneri, Kohadyň nesilleriniň galan bölegine öri meýdanlary bilen bilelikde Bilgamy berdiler. 71 Gerşomlara: manaşe ýarym tiresinden: öri meýdanlary bilen bilelikde Başandaky Golany we öri meýdanlary bilen bilelikde Aştaroty; 72 Ysakar tiresinden: öri meýdanlary bilen bilelikde Kedeşi, öri meýdanlary bilen bilelikde Daberaty, 73 öri meýdanlary bilen bilelikde Ramody, öri meýdanlary bilen bilelikde Anemi; 74 Aşer tiresinden: öri meýdanlary bilen bilelikde Maşaly, öri meýdanlary bilen bilelikde Abdony, 75 öri meýdanlary bilen bilelikde Hukogy, öri meýdanlary bilen bilelikde Rehoby; 76 Naftaly tiresinden: öri meýdanlary bilen bilelikde Jeliledäki Kedeşi, öri meýdanlary bilen bilelikde Hammony, öri meýdanlary bilen bilelikde Kirýataýymy berdiler. 77 Merary urugynyň galanlaryna şu ýerler berildi: Zebulun tiresinden öri meýdanlary bilen bilelikde Rimmono, öri meýdanlary bilen bilelikde Tabor, 78 Ýerihodan başlap, Iordanyň aňyrsyna çenli, Iýordanyň gündogar tarapy, Ruben tiresinden: öri meýdanlary bilen bilelikde çöldäki Beser, öri meýdanlary bilen bilelikde Ýahsa, 79 öri meýdanlary bilen bilelikde Kedemot, öri meýdanlary bilen bilelikde Meýpagat; 80–81 Gat tiresinden: öri meýdanlary bilen bilelikde Gilgatdaky Ramot, öri meýdanlary bilen bilelikde Mahanaýym, öri meýdanlary bilen bilelikde Heşbon, öri meýdanlary bilen bilelikde Ýazer.
Ysakaryň nesilleri
1 Ysakaryň ogullary: Tola, Puwa, Ýaşup we Şimron – jemi dört. 2 Tolanyň ogullary: Uzy, Repaýa, Ýeriýel, Ýahmaý, Ýybsam we Şamuwel. Bular Tola urugynyň kowumbaşylarydyr. Dawudyň döwründe olaryň ýigrimi iki müň alty ýüz sany batyr ýigitleri bardy. 3 Uzydan Ýyzrahýa doguldy. Ýyzrahýanyň ogullary: Mikaýyl, Abadýa, Ýowel we Ýişiýa – jemi bäş; olaryň ählisi-de kowumbaşylardy. 4 Nesil daragtyna görä nesilleriniň otuz alty müň adamly harby güýçleri bardy, çünki olar köp aýally hem-de köp ogullydylar. 5 Ysakaryň ähli nesilleriniň arasynda batyr ýigitler bolan garyndaşlary nesil daragtlaryna görä jemi segsen ýedi müňdi.
Benýaminiň nesilleri
6 Benýaminiň ogullary: Bala, Beker we Ýedigaýel – jemi üç. 7 Balanyň ogullary: Esbon, Uzy, Uzyýel, Ýerimot we Iri – jemi bäş. Bular kowumbaşylar, batyr ýigitlerdir. Olaryň nesil daragtyna görä sany ýigrimi iki müň otuz dörtdi. 8 Bekeriň ogullary: Zemira, Ýogaş, Eligezer, Elýogeýnaý, Omry, Ýeremot, Abyýa, Anatot, Alemet. Şularyň hemmesi Bekeriň ogullarydyr. 9 Nesil daragtyna görä batyr ýigitler bolan kowumbaşylaryň sany ýigrimi müň iki ýüz adamdy. 10 Ýedigaýeliň ogullary: Bilhan. Bilhanyň ogullary: Ýeguş, Benýamin, Ehut, Kenagana, Zetan, Tarşyş we Ahyşahar. 11 Ýedigaýeliň şu ogullarynyň hemmesi kowumbaşylardyr we batyr ýigitlerdir. Olaryň urşa ukyplysy on ýedi müň iki ýüz. 12 Iriň ogullary: Şupym, Hupym; Huşym bolsa Aheriň ogludyr.
Naftalynyň nesilleri
13 Naftalynyň ogullary: Ýahsyýel, Guny, Ýeter we Şallum. Şular Bilhanyň nesilleridir.
Manaşeniň nesilleri
14 Manaşeniň ogullary: aramly gyrnak aýalyndan doglan Asryýel; Gilgadyň kakasy Makyr hem şondan doguldy. 15 Makyr Hupym bilen Şupymy öýlendirdi. Aýal doganynyň ady Magakady. Ikinjisiniň ady Selofatdy. Onuň diňe gyzlary boldy. 16 Makyryň aýaly Magaka bir ogul dogurdy we onuň adyna Pereş dakdy. Onuň inisiniň ady Şereşdi; onuň ogullarynyň ady Ulam hem-de Rekemdi. 17 Ulamdan Bedan doguldy. Manaşeniň agtygy Makyryň ogly Gilgadyň ogullary şulardyr. 18 Onuň aýal dogany Hammoleketden Yşhot, Abygezer we Mahla doguldy. 19 Şemidanyň ogullary: Ahýan, Şekem, Likhi we Anygam.
Efraýymyň nesilleri
20 Efraýymyň ogly Şutela, Şutelanyň ogly Beret, Berediň ogly Tahat, Tahadyň ogly Elgada, Elgadanyň ogly Tahat, 21 Tahadyň ogly Zabat, Zabadyň ogly Şutela. Ezer we Elgat Efraýymyň ogullarydy. Ýerli gat halky, mal sürülerini basyp almaga gelendikleri sebäpli, olary öldürdiler. 22 Kakalary Efraýym ençe günläp olaryň ýasyny tutdy; doganlary oňa göwünlik bermäge geldiler. 23 Efraýym aýalynyň ýanyna girdi. Aýaly göwreli bolup, bir ogul dogurdy we onuň adyna Beriga dakdy, sebäbi onuň öýünde betbagtçylyk bardy. 24 Ýokarky we aşaky Beýthorony hem-de Uzenşeýerany guran onuň gyzy Şeýerady. 25 Repa onuň ogludy. Repadan Reşep, Reşepden Tela, Teladan Tahan, 26 Tahandan Ladan, Ladandan Emyhut, Emyhutdan Elişama, 27 Elişamadan Nun, Nundan Ýeşuwa doguldy. 28 Efraýymlaryň mülkleri we mesgen tutan ýerleri şulardyr: Beýtel galasy we onuň obalary, gündogarda Nagaran, günbatarda Gezer we onuň obalary, Şekem we onuň obalary, Aýa we onuň obalary. 29 Manaşeleriň çäklerinden: Beýtşeýan galalary bilen, Tagnak galalary bilen, Megido galalary bilen, Dor galalary bilen. Şu galalarda Ysraýylyň ogly Ýusubyň ogullary mesgen tutdular.
Aşeriň nesilleri
30 Aşeriň ogullary: Ýimna, Ýişwa, Ýişwi we Beriga; bularyň aýal dogany Sera. 31 Beriganyň ogullary: Heber bilen Malkyýel; Malkyýel Birzaýytyň kakasydy. 32 Heberden Ýaplet, Şomer, Hotam hem-de olaryň aýal dogany Şuwa doguldy. 33 Ýapletiň ogullary: Pasak, Bimhal we Aşwat. Bular Ýapletiň ogullarydyr. 34 Şomeriň ogullary: Ahy, Rohaga, Huba we Aram. 35 Şemeriň dogany Helemiň ogullary: Sopa, Ýymna, Şeleş we Amal. 36 Sopanyň ogullary: Suwa, Harneper, Şuwal, Beri, Ýymra, 37 Beser, Hot, Şamma, Şilşa, Ýytran we Beýera. 38 Ýeteriň ogullary: Ýepunne, Pispa we Ara. 39 Ulanyň ogullary: Ara, Hannyýel we Risýa. 40 Şularyň hemmesi Aşeriň nesilleridi, kowumbaşylardyr, saýlama batyr ýigitler hem-de begleriň begidir. Olaryň nesil daragtyna görä urşa ukyply ýigrimi alty müň adamy bardy.
Benýaminiň nesilleri
1 Benýaminiň bäş ogly bardy. Nobahar ogly Bala, ikinjisi Aşbel, üçünjisi Ahara, 2 dördünjisi Noha, bäşinjisi Rapady. 3 Balanyň ogullary: Adar, Gera, Abyhut, 4 Abyşuwa, Nagaman, Ahowa, 5 Gera, Şefufan we Huram. 6–7 Ehudyň nesilleri Nagaman, Ahyýa we Gerady. Olar Geba halkynyň kowumbaşylarydy. Olar kowlup çykarylyp, Manahata göçdüler. Uza bilen Ahyhudyň kakasy Gera bulary göçüripdi. 8 Şaharaýym öz aýallary Huşym bilen Bagarana talagyny bereninden soň, Mowap topragynda birnäçe ogly boldy. 9 Onuň aýaly Hodeşden bolan ogullary şulardyr: Ýobap, Sibýa, Meşa, Malkam, 10 Ýegus, Şakýa we Mirma. Olar kowumbaşydylar. 11 Şaharaýymyň Huşymdan Abytup hem-de Elpagal diýen ogullary boldy. 12 Elpagalyň ogullary: Eber, Mişgam, Onony hem-de galalary bilen bile Lody guran Şemet, 13 Beriga, Şema–bu ikisi Aýalonyň ilatynyň kowumbaşylarydylar; olar Gatyň ilatyny kowup çykardylar; 14 Beriganyň ogullary şulardyr: Ahýo, Şaşak we Ýeremot, 15 Zebadýa, Arat, Eder, 16 Mikaýyl, Ýyşpa we Ýoha. 17 Zebadýa, Meşullam, Hizki, Heber, 18 Ýişmeraý, Ýizliýa we Ýobap – bular Elpagalyň ogullarydyr. 19 Ýakym, Zikri, Zabdy, 20 Eligenaý, Silletaý, Eliýel, 21 Adaýa, Beraýa we Şimrat – bular Şimginiň ogullarydyr. 22 Ýişpan, Eber, Eliýel, 23 Abdon, Zikri, Hanan, 24 Hananýa, Elam, Antotyýa, 25 Ýipdeýa we Penuwal – bular Şaşagyň ogullarydyr. 26 Şamşeraý, Şeharýa, Atalýa, 27 Ýagareşýa, Eliýa we Zikri – bular Ýerohamyň ogullarydyr. 28 Bular nesil daragtyna görä kowumbaşylardyr. Olar Iýerusalimde ýaşadylar.
Şawul patyşanyň nesilleri
29 Gibgony esaslandyran adam şol galada ýaşady; onuň aýalynyň ady Magakady. 30 Abdon olaryň nowbahar ogludy, onsoň Zur, Kiş, Bagal, Ner, Nadap, 31 Gedor, Ahýo, Zeker we Miklot. 32 Miklot Şimganyň kakasydy. Olar hem öz garyndaşlarynyň ýanynda – Iýerusalimde ýaşadylar. 33 Nerden Kiş, Kişden Şawul, Şawuldan Ýonatan, Malkyşuwa, Abynadap we Eşbagal doguldy. 34 Ýonatandan Meribagal, Meribagaldan Mika doguldy. 35 Mikanyň ogullary: Piton, Melek, Taryýa we Ahaz. 36 Ahazdan Ýehogada, Ýehogadadan Alemet, Azmawet, Zimri, Zimriden Mosa doguldy. 37 Mosadan Binega, Binegadan Rapa, Rapadan Elgasa, Elgasadan Asel doguldy. 38 Aseliň Azrykam, Bokeru, Ysmaýyl, Şegarýa, Abadýa we Hanan atly alty ogly bardy. Şularyň hemmesi Aseliň ogullarydyr. 39 Onuň dogany Ýeşugyň ogullary: nowbahar ogly Ulam, ikinjisi Ýeguş, üçünjisi Elipelet. 40 Ulamyň ogullary batyr ýigitler we ýaýçylardy; olaryň çagalarydyr agtyklary köpdi. Olaryň jemi bir ýüz ellidi. Şularyň hemmesi benýaminlerdir.
Ýesirlikden gaýdyp gelenler
1 Ysraýyllaryň hemmesi öz nesil daragtyna görä hasaba alnyp, olar Ysraýyl patyşalarynyň kitabyna ýazyldy. Ýahudalar Rebbe biwepalyk edendikleri üçin Babyla sürgün edildi. 2 Käbir ysraýyllar ilkinji bolup, galalardaky öz mülklerine ruhanylar, lewiler hem-de ybadathana hyzmatkärleri bilen dolanyp geldiler. 3 Ýahuda, benýamin, efraýym hem-de manaşe tirelerinden Iýerusalimde täzeden ornaşanlary şulardyr: 4 Ýahudanyň ogly Peresiň neslinden: Banynyň ýuwlugy, Imriniň çowlugy, Omrynyň agtygy, Amyhudyň ogly Utaý. 5 Şilon urugyndan: nowbahar ogly Asaýa hem-de onuň ogullary. 6 Zeranyň neslinden: Ýeguwel hem-de onuň garyndaşlary – jemi alty ýüz togsan ýahudalar. 7 Benýaminiň neslinden: Hasenuwanyň çowlugy, Hodawýanyň agtygy, Meşullamyň ogly Sallu. 8 Ýerohamyň ogly Ýibneýa, Mikriniň agtygy, Uzynyň ogly Ela, Ýibniýanyň çowlugy, Regüweliň agtygy, Şepatýanyň ogly Meşullam. 9 Benýaminler nesil daragtyna görä dokuz ýüz elli alty adamdy. Ýokarda ady agazalanlaryň hemmesi kowumbaşylardy.
Iýerusalime dolanyp gelen ruhanylar
10 Dolanyp gelen ruhanylardan: Ýedagýa, Ýehoýaryp, Ýakyn, 11 Ahytubyň gowlugy, Meraýotyň ýuwlugy, Sadogyň çowlugy, Meşullamyň agtygy, Hilkiýanyň ogly, Hudaýyň öýüniň ýolbaşçysy Azarýa; 12 Malkyýanyň çowlugy, Paşhuryň agtygy, Ýerohamyň ogly Adaýa; Immeriň gowlugy, Meşillemitiň ýuwlugy, Meşullamyň çowlugy, Ýahzeranyň agtygy, Adyýeliň ogly Magsaý. 13 Ruhanylaryň sany bir müň ýedi ýüz altmyşdy. Olar kowumbaşylardy we ukyply adamlardy. Olar Hudaýyň öýünde hyzmat etmäge jogapkärdi.
Iýerusalimdäki lewiler
14 Lewilerden: Merary urugyndan Haşabýanyň çowlugy, Azrykamyň agtygy, Haşubyň ogly Şemagýa; 15 Bakbakar, Hereş, Galal; Asafyň çowlugy, Zikriniň agtygy, Mikanyň ogly Matanýa; 16 Elkananyň geňligi, Asanyň gowlugy, Berekýanyň ýuwlugy, Ýedutunyň çowlugy, Galalyň agtygy, Şemagýanyň ogly Abadýa. Ol netopalylaryň obalarynda ýaşady.
Iýerusalimdäki ybadathana derwezebanlary
17 Derwezebanlar şulardyr: Şallum, Akup, Talmon we Ahyman. Olaryň garyndaşy Şallum baştutandy. 18 Bular öň şa derwezesiniň gündogar tarapynda goýlupdylar. Olar lewileriň düşelge derwezebanlarydylar. 19 Kora urugyndan bolan Ebiýasabyň agtygy, Koreniň ogly Şallum we onuň kowumdaşy koralar hem ata-babalarynyň Rebbiň mesgenine derwezebançylyk edişleri ýaly, Rebbiň mukaddes çadyryna derwezebançylyk etdiler. 20 Öň Elgazaryň ogly Pinehas olaryň ýolbaşçysy bolupdy. Reb onuň bilen boldy. 21 Meşelemýanyň ogly Zakarýa Rebbe ýüz tutulýan çadyryň agzynda derwezebandy. 22 Derwezebanlyga bellenenleriň hemmesi iki ýüz on iki adamdyr. Olar öz obalarynda nesil daragtyna görä hasaba alyndylar. Olary Dawut bilen görgür Şamuwel jogapkärli wezipä belledi. 23 Şular we olaryň nesilleri Rebbiň öýüniň, ýagny çadyryň derwezebanlarydylar. 24 Derwezebanlar dört tarapdaky – gündogardaky, günbatardaky, demirgazykdaky hem-de günortadaky derwezeleri saklaýardylar. 25 Olaryň obalarynda ýaşaýan doganlary nobatma-nobat her ýedi günden olary görmäge gelmelidiler. 26 Çünki lewilerden bolan dört ýolbaşçy derwezeban Hudaýyň öýüniň otaglarynyň hem-de hazynalarynyň hem ýolbaşçysydylar. 27 Olar gijesine-de Hudaýyň öýüniň golaýynda bolardylar. Çünki ybadathana gözegçilik etmek hem-de her gün irden ony açmak olaryň borjudy.
Beýleki lewiler
28 Lewileriň käbirleri hyzmat üçin goýlan enjamlara serederdiler, sebäbi olary sanap äkidip, sanabam getirmelidiler. 29 Olaryň käbirleri beýleki esbaplara, mukaddes enjamlara, saýlama una, şeraba, ýaga, hoşboý ysly zatlara hem-de derman otlara gözegçilik edýärdiler. 30 Ruhany ogullarynyň käbirleri derman otlaryny garyp taýýarlaýardylar. 31 Süýjüli kökeleri bişirmeklik Kora neslinden bolan Şallumyň nowbahar ogly lewi Matytýa tabşyryldy. 32 Kohat neslinden bolan garyndaşlarynyň käbirine Sabat güni üçin hödür çöregi taýýarlamagy tabşyryldy. 33 Lewileriň urugbaşylary bolan aýdymçylar ybadathananyň otaglarynda ýaşaýardylar. Olar başga hyzmatlardan azatdylar, sebäbi olar gije-gündiz hyzmatdadylar. 34 Nesil daragtyna görä lewileriň urugbaşylary şulardylar. Olar Iýerusalimde ýaşadylar.
Şawul patyşanyň ata-babalary we nesilleri
35 Gibgonyň kakasy Ýegiýel Gibgon galasynda ýaşaýardy; onuň aýalynyň ady Magakady. 36 Onuň nowbahar ogly Abdon, soňkulary: Sur, Kiş, Bagal, Ner, Nadap, 37 Gedor, Ahýo, Zakarýa we Miklot. 38 Miklotdan Şimeýa doguldy. Olar hem garyndaşlarynyň ýanynda Iýerusalimde ýaşadylar. 39 Nerden Kiş, Kişden Şawul, Şawuldan Ýonatan, Malkyşuwa, Abynadap we Eşbagal doguldy. 40 Ýonatandan Meribagal, Meribagaldan Mika doguldy. 41 Mikanyň ogullary: Piton, Melek, Tahreýa we Ahaz. 42 Ahazdan Ýagra, Ýagradan Alemet, Azmawet we Zimri. Zimriden Mosa doguldy. 43 Mosadan Binga, Bingadan Repaýa, Repaýadan Elgasa, Elgasadan Asel doguldy. 44 Aseliň Azrykam, Bokeru, Ysmaýyl, Şegarýa, Abadýa we Hanan alty ogly bardy. Şular Aseliň ogullarydy.
Şawul patyşanyň ölümi
1 Piliştliler Ysraýylyň garşysyna söweş etdi. Ysraýyllar piliştlilerden gaçyp, Gilbowa dagynda köpüsi gyryldy. 2 Piliştliler Şawulyň we onuň ogullary Ýonatanyň, Abynadabyň hem-de Malkyşuwanyň yzyndan kowup ýetip, onuň ogullaryny öldürdiler. 3 Şawula garşy söweş güýçlendi, ýaýçylar ony tapdylar we agyr ýaraladylar. 4 Şawul ýaragçy nökerine şeýle diýdi: «Gylyjyňy al-da, meni öldür; sünnetsizleriň elinden ölüp, olara göz bolmaýyn» diýdi. Emma onuň ýaragçy nökeri juda gorkdy we beýle etmek islemedi. Şoňa görä, Şawul öz gylyjyny aldy-da, onuň üstüne özüni oklady. 5 Şawulyň ölendigini gören ýaragçy nökeri-de öz gylyjynyň üstüne özüni oklap öldi. 6 Şeýdip, Şawul, onuň üç ogly – tutuş maşgala bir günde öldi. 7 Deredäki ähli ysraýyllar goşunyň gaçandygyny, Şawulyň we onuň ogullarynyň ölendigini görüp, öz galalaryny taşlap gaçdylar. Piliştliler gelip, galalary eýelediler. 8 Ertesi gün piliştliler öldürilenleri talamak üçin gelenlerinde, Gilbowa dagynda Şawul bilen onuň ogullaryny jesedini tapdylar. 9 Olar Şawulyň kellesini kesip, ýaragyny aldylar we buthanalaryna hem-de halkyna habar bermek üçin, tutuş piliştlileriň ýurduna çaparlar gönderdiler. 10 Şawulyň ýaragyny öz buthanalarynda goýdular, kellesini bolsa Dagonyň buthanasyndan asdylar. 11 Piliştlileriň Şawula edenlerini Gilgatdaky Ýabeşiň ilaty eşidende, 12 onuň gaýduwsyz adamlarynyň ählisi aýaga galdy. Olar Şawul bilen onuň ogullarynyň jesedini alyp, Ýabeşe getirdiler. Olar bularyň süňklerini Ýabeşdäki dub agajynyň astynda jaýlap, ýedi günläp agyz beklediler. 13 Şeýdip, Şawul Hudaýa biwepalyk edendigi üçin öldi. Ol Rebbiň buýrugyny berjaý etmänliginden ötri, jadygöýden maslahat sorapdy. 14 Ol Rebden soramandy. Şonuň üçin hem Reb ony öldürdip, patyşalygyny Ýyşaýyň ogly Dawuda berdi.
Dawut Ysraýyla hem-de Ýahuda patyşa bolýar
1 Ähli ysraýyllar Hebrondaky Dawudyň daşyna ýygnanyp, oňa şeýle diýdiler: «Biz seniň öz süýegiňden, öz teniňdendiris. 2 Öňlerem – Şawul patyşamyzka-da sen ysraýyl goşunyna serkerdediň. Hudaýyň Reb saňa: „Meniň halkym Ysraýylyň çopany sen bolarsyň, halkym Ysraýyla sen hökümdarlyk edersiň“ diýipdi» diýdiler. 3 Şeýdip, Ysraýylyň ähli ýaşululary Hebrona Dawudyň ýanyna geldiler. Şol ýerde Rebbiň huzurynda Dawut olar bilen äht edişdi. Ysraýylyň ýaşululary Rebbiň Şamuweliň üsti bilen aýdan sözüne laýyklykda, Dawudyň başyna ýag çalyp, Ysraýyla patyşa bellediler. 4 Dawut we tutuş Ysraýyl Iýerusalime, ýagny Ýabusa – ýabuslylaryň mekanyna ýöriş etdiler. 5 Ýabusyň ilaty Dawuda: «Sen bu ýere girip bilmersiň» diýdiler. Emma Dawut Siýon galasyny basyp aldy. Ol häzir «Dawut galasy» diýlip atlandyrylýar. 6 Dawut: «Ýabuslylara kim öňürti zarba ursa, şol goşun serkerdesi bolar» diýdi. Seruýanyň ogly Ýowap öňürti zarba urup, goşun serkerdesi boldy. 7 Dawut galada mesgen tutdy. Şonuň üçin hem ony «Dawut galasy» diýip atlandyrdylar. 8 Ol Millodan başlap, galanyň tutuş töweregini täzeden gurdy. Ýowap bolsa galanyň galan bölegini bejerdi. 9 Dawut gitdigisaýy güýçlenýärdi, çünki Hökmürowan Reb onuň bilendi.
Dawudyň batyr ýigitleri
10 Rebbiň Ysraýyl babatdaky sözi boýunça, Dawudyň batyr ýigitleriniň baştutanlary bütin ysraýyl halky bilen Dawudy patyşa etmek netijesine gelip, onuň höküm sürmegine berk goldaw berdiler. 11 Dawudyň batyr ýigitleri şulardy: Hakmonynyň ogly Ýaşobgam. Ol serdarlaryň baştutanydy. Ol naýzasy bilen bir wagtyň özünde üç ýüz adamy öldürdi. 12 Ondan soňra üç batyr ýigidiň biri ahowa urugyndan Dodonyň ogly Elgazardyr. 13 Piliştliler Pasdammymda söweşmek üçin toplanyşanlarynda, ol hem şol ýerde Dawudyň ýanyndady. Ol ýerde arpa ekilen bir bölek ýer bardy. Halk piliştlilerden gaçdy, 14 ýöne Elgazar bilen Dawut meýdançanyň ortarasynda durup, şol ýeri goradylar we piliştlileri gyrdylar. Reb olary uly ýeňiş bilen halas etdi. 15 Otuz serdaryň üçüsi Dawudyň ýanyna, gaýadaky Adullam gowagyna gitdi. Piliştlileriň goşuny bolsa Rapa jülgesinde düşläpdi. 16 Dawut şol wagt galadady. Piliştlileriň goşun bölümi bolsa Beýtullahamdady. 17 Dawut arman edip: «Beýtullahamyň derwezesiniň ýanyndaky guýudan suw getirip beren bolsady, şondan bir içsemdim» diýdi. 18 Şonda üç batyr ýigit piliştlileriň düşelgesini böwsüp geçdi-de, Beýtullahamyň derwezesiniň ýanyndaky guýudan suw alyp, ony Dawuda getirip berdiler. Emma Dawut suwdan içmedi, ol ony Reb üçin ýere dökdi. 19 Ol: «Meni beýtmekden sakla, ýa Hudaýym! Başyny etegine salyp giden adamlaryň ganyny, heý-de, men içip bilerinmi?» diýip, suwdan içmek islemedi. Bu üç batyr ýigit şeýle edermenlikler görkezipdi. 20 Abyşaý üç batyr ýigidiň baştutanydy, ol Ýowabyň doganydy. Ol öz naýzasy bilen üç ýüz adamy öldürip, üç batyr ýigit ýaly meşhur boldy. 21 Ol üç batyr ýigitden iki esse artyk hormatlandy. Abyşaý ýigitleriň biri bolmadyk-da bolsa, olara baştutan boldy. 22 Ýehoýadanyň ogly Benaýa uly edermenlikler görkezen kabseýelli batyr ýigitdir. Ol mowaply arslan ýürekli iki edermen urşujyny öldürdi; şeýle hem ol garly gün garymyň içinde bir ýolbarsy öldürdi. 23 Ol boýy bäş gez bolan müsürlini öldürdi. Müsürliniň elinde dokma agajy ýaly naýzasy bardy. Benaýa onuň üstüne taýakly topulyp, elindäki naýzasyny alyp, öz naýzasy bilen onuň özüni öldürdi. 24 Ýehoýadanyň ogly Benaýa, ine, şeýle işleri edip, ol hem üç batyr ýigit ýaly meşhur boldy. 25 Ol otuz serdaryň arasynda meşhurydy, ýöne üç batyr ýigidiň biri däldi. Dawut ony öz janpenalarynyň baştutany edip goýdy. 26 Goşunlaryň batyr ýigitleri şulardy: Ýowabyň dogany Asahel, beýtullahamly Dodonyň ogly Elhanan, 27 Harotly Şammot, pelonly Heles, 28 tekowaly Ikeşiň ogly Yra, anatotly Abygezer, 29 huşaly Sibekaý, Ahowanyň nesli Ylaý, 30 netopaly Maharaý, netopaly Bagananyň ogly Helet, 31 benýaminlerden gibgaly Ribaýyň ogly Ytaý, pirgatonly Benaýa, 32 Gagaş jülgelerinden Huraý, arbaly Abyýel, 33 bahurymly Azmawet, şagalbynly Elýahba, 34 gizonly Haşem, hararly Şageniň ogly Ýonatan, 35 hararly Şakaryň ogly Ahyýam, Uruň ogly Elipal, 36 mekeraly Heper, pelonly Ahyýa, 37 karmelli Hesro, Ezbaýyň ogly Nagaraý, 38 Natanyň dogany Ýowel, Hagrynyň ogly Mibhar, 39 ammon halkyndan Selek, Seruýanyň ogly Ýowabyň ýaragçy nökeri beýerotly Nahraý, 40 ýytra urugyndan Yra we Garep, 41 het halkyndan Uryýa, Ahlaýyň ogly Zabat, 42 rubenleriň baştutany, rubenlerden bolan Şizanyň ogly Adyna we onuň otuz ýigidi, 43 Magakanyň ogly Hanan, mitanly Ýoşapat, 44 aştarotly Uzyýa, arogerli Hotamyň ogullary Şama we Ýegiýel, 45 Şimriniň ogly Ýedigaýel, onuň dogany tisli Ýoha, 46 mahawaly Eliýel, Elnagamyň ogullary Ýeribaý bilen Ýoşawýa, mowaply Ýytma, 47 Eliýel, Obet, mesobaly Ýagsyýel.
Dawudyň benýamin tiresinden bolan tarapdarlary
1 Bular Dawut Siklagda Kişiň ogly Şawuldan gaçyp ýörkä, onuň ýanyna gelenler we oňa uruşda ýardam eden batyr ýigitlerdir. 2 Benýaminlerden, Şawulyň kowumyndan bolan bular peýkam atyp, hem sag, hem çep elleri bilen daş, ýaý bilen ok atyp bilýän adamlardy. 3 Olaryň baştutany Ahygezer, ondan soň Ýowaş, şeýle hem gibgaly Şemaganyň iki ogly, Azmawetiň ogullary Ýeziýel bilen Pelet, Beraka, anatotly Ýehu, 4 otuz serdaryň arasynda bir batyr ýigit we olaryň baştutany gibgonly Ýyşmagýa, Ýermeýa, Ýahazyýal, Ýohanan, gederaly Ýozabat, 5 Elguzaý, Ýerimot, Begalýa, Şemarýa, haruply Şepatýa, 6 Koranyň neslinden Elkana, Ýişiýa, Azarel, Ýogezer, Ýaşobgam, 7 gedorly Ýerohamyň ogullary Ýogela bilen Zebadýa.
Dawudyň gatlardan bolan tarapdarlary
8 Gatlardan galkana hem naýza türgen bolan batyr ýigitler çöldäki galada bolan Dawudyň tarapyna geçdiler. Olar arslan sypatdadylar, dag jereni kimin ýyndamdylar. Ine, olar: 9 Ezer – baştutan, ikinjisi Abadýa, üçünjisi Eliýap, 10 dördünjisi Mişmanna, bäşinjisi Ýermeýa, 11 altynjysy Ataý, ýedinjisi Eliýel, 12 sekizinjisi Ýohanan, dokuzynjysy Elzabat, 13 onunjysy Ýermeýa, onbirinjisi Makbanaýdy. 14 Bular gatlardan bolan harby baştutanlardylar; olaryň iň ejizi ýüze, iň güýçlüsi müňe taýdy. 15 Birinji aýda Iordan derýasy joşup, bütin kenarlaryndan aganda, ondan geçenler we jülgelerdäkileriň ählisini gündogardyr günbatara kowup çykaranlar şulardy.
Dawudyň benýaminlerden we ýahudalardan bolan tarapdarlary
16 Benýaminler bilen ýahudalaryň käbirleri Dawudyň ýanyna gala geldiler. 17 Dawut olaryň öňünden çykyp, şeýle diýdi: «Eger meniň ýanyma ýagşy niýet, kömek etmek maksady bilen gelen bolsaňyz, onda ornuňyz ýüregimiň töründe, ýöne zorluk etmedik halymda meni duşmanlaryma satmak üçin gelen bolsaňyz welin, muny ata-babalarymyzyň Hudaýy görüp, siziň jezaňyzy bersin». 18 Soňra Ruh otuz ýigidiň baştutany Amasaýyň üstüne inip, ol şeýle diýdi: «Biz seniňki, eý Dawut, Biz seň bilen, eý Ýyşaýyň ogly! Başyň aman bolsun, başyň aman bolsun! Saňa ýardam edýäniň hem başy aman bolsun! Saňa ýardam edýän seniň Hudaýyňdyr». Onsoň Dawut olary kabul edip, öz goşunbaşylary edip belledi.
Dawudyň manaşelerden bolan tarapdarlary
19 Dawut piliştliler bilen bile Şawulyň garşysyna uruşmak üçin gelende, manaşelerden käbiri onuň tarapyna geçdi. Ýöne Dawut piliştlilere kömek etmedi, sebäbi piliştli baştutanlary özara maslahatlaşyp: «Dawut öz jenaby Şawulyň tarapyna geçip, bizi satar» diýip, ony yzyna ugratdylar. 20 Dawut Siklaga gaýdanda, manaşeleriň müňbaşylary bolan Adna, Ýozabat, Ýedigaýel, Mikaýyl, Ýozabat, Elihu we Silletaý dagylar onuň tarapyna geçdiler. 21 Bularyň hemmesi batyr ýigitlerdir goşun baştutanlary bolup, olar Dawuda alamançylaryň toparlaryna garşy söweşde kömek etdiler. 22 Hakykatdanam, halk Hudaýyň goşuny ýaly goşuny bolana deňeç, günüň-gününe Dawuda kömek etmäge gelýärdiler.
Dawudyň goşuny Hebronda
23 Rebbiň sözüne görä, Şawulyň patyşalygyny Dawuda bermek üçin onuň ýanyna Hebrona gelen ýaragly goşunlar, ine, şulardyr: 24 ýahudalardan galkan hem naýza göterip, ýaraglanan alty müň sekiz ýüz adam; 25 şimgonlardan ýedi müň bir ýüz sany batyr ýigit; 26 lewilerden dört müň alty ýüz adam; 27 olaryň arasynda Harunyň nesliniň baştutany Ýehoýada we onuň bilen bile üç müň ýedi ýüz adam; 28 ýaş batyr ýigit Sadok we onuň neslinden ýigrimi iki sany harby baştutan; 29 Şawulyň kowumlaryndan bolan benýaminlerden üç müň adam. Bularyň köpüsi owal Şawulyň nesillerine wepaly bolupdylar. 30 Efraýymlardan öz uruglarynyň arasynda meşhur bolan ýigrimi müň sekiz ýüz batyr ýigit; 31 manaşe ýarym tiresinden, gelip, Dawudy patyşa etmek üçin ýörite bellenen on sekiz müň adam, 32 ysakarlardan döwre görä, Ysraýylyň näme etmelidigini bilýän iki ýüz baştutan; olaryň baştutanlygy astynda bolan ähli garyndaşlary. 33 Zebulunlardan taplanan, ähli söweş enjamlary bilen ýaraglanan, Dawuda kömek etmekde maksada okgunly elli müň esger; 34 naftalylardan galkan hem naýza bilen ýaraglanan otuz ýedi müň esgerli müň harby baştutan; 35 danlardan ýaraglanan ýigrimi sekiz müň alty ýüz esger; 36 aşerlerden söweşe taýýar, taplanan kyrk müň esger; 37 Iordanyň aňyrsyndaky rubenlerden, gatlardan hem-de manaşe ýarym tiresinden ähli söweş enjamlary bilen ýaraglanan bir ýüz ýigrimi müň esger. 38 Bu esgerleriň hemmesi Dawudy Ysraýyla patyşa etmek üçin çyn ýürekden söweş nyzamy bilen Hebrona geldiler. Ysraýylyň galan hemmesi-de bir ýürekden Dawudyň patyşa bolmagynyň tarapyndady. 39 Olar üç gün Dawudyň ýanynda boldular; iýip-içdiler, çünki doganlary olar üçin taýýarlyk görüpdiler. 40 Ol ýeriň golaýynda ýaşaýanlar zebulun, naftaly, ysakar tireleriniň çäklerine çenli eşeklerdir düýelere, gatyrlardyr öküzlere ýükläp, köp mukdarda un, injir kökeleri, kişmiş, şerap, ýag, öküz hem goýun getirdiler, çünki Ysraýylda şatlyk-şagalaňdy.
Äht sandygy Kirýatýegarymdan getirilýär
1 Dawut müňbaşylardyr ýüzbaşylar we her bir baştutan bilen geňeşdi. 2 Ol tutuş Ysraýyl jemagatyna şeýle diýdi: «Eger makul bilseňiz, eger Hudaýymyz Reb halasa, geliň, öri meýdanly galalardaky ruhanylardyr lewiler bilen bilelikde, tutuş Ysraýyldaky ähli dogan-garyndaşlarymyzy adam iberip, öz ýanymyza ýygnalyň. 3 Soň Hudaýyň Äht sandygyny getireliň. Çünki Şawulyň günlerinde biz ony idemedik». 4 Bu jemagatyň göwnünden turansoň, tutuş halk muňa razy boldy. 5 Şeýdip, Dawut, Hudaýyň sandygyny Kirýatýegarymdan getirmek üçin, Müsüriň çägindäki Şihor derýasy bilen Lebohamat aralygyndaky ähli ysraýyllary ýygnady. 6 Dawut tutuş Ysraýyl bilen bile keruplaryň üstünde tagt gurup oturan Beýik Hudaýyň sandygyny, Onuň ady dakylan sandygy getirmek üçin Ýahudadaky Bagala, ýagny Kirýatýegaryma gitdi. 7 Olar Hudaýyň sandygyny Abynadabyň öýünden çykaryp, täze arabada goýdular. Arabany Uza bilen Ahýo alyp barýardy. 8 Dawut hem-de ähli ysraýyllar Hudaýyň huzurynda barbat, arfa, deprek, kimwal hem-de surnaý çalyp, joşup aýdym aýdýardylar we tans edýärdiler. 9 Olar Kidonyň harmanyna gelenlerinde, öküzler büdrediler; Uza sandygy tutjak bolup, elini onuň üstünde goýdy. 10 Uza garşy Rebbiň gahary geldi. Reb ony öldürdi, sebäbi ol sandyga elini degiripdi. Uza şol ýerde – Hudaýyň huzurynda jan berdi. 11 Rebbiň Uza garşy zarba urandygyna Dawudyň gahary geldi. Ol ýer şu güne çenli Peres Uza diýlip atlandyrylýar. 12 Dawut şol gün Rebden gorkup: «Men Hudaýyň sandygyny nädip ýanyma getirip bilerin?» diýdi. 13 Şeýlelikde, Dawut Hudaýyň sandygyny öz ýanyna Dawut galasyna getirmedi. Ol sandygy gatly Obededomyň öýünde goýdy. 14 Hudaýyň sandygy üç aý Obededomyň hojalygynda galdy. Reb Obededomyň hojalygyna we onuň ähli zatlaryna bereket berdi.
Dawut Iýerusalimde ornaşýar
1 Sur patyşasy Huram Dawudyň ýanyna çaparlar bilen kedr agaçlaryny, kerpiç örüjileri hem agaç ussalaryny iberdi. Olar Dawut üçin köşk gurdular. 2 Şeýlelikde, Dawut özüni Rebbiň Ysraýylyň patyşasy hökmünde berkarar edendigine hem-de Öz halky Ysraýylyň hatyrasyna Onuň öz patyşalygyny beýgeldendigine göz ýetirdi. 3 Dawut Iýerusalimde birnäçe aýallar aldy we ondan ençeme ogul-gyz dünýä indi. 4 Dawudyň Iýerusalimde doglan çagalary, ine, şulardyr: Şammuwa, Şobap, Natan; Süleýman, 5 Ýybhar, Elişuwa, Elipelet; 6 Noga, Nepek, Ýapyýa; 7 Elişama, Begelýada we Elipelet.
Piliştlileriň ýeňlişi
8 Dawudyň tutuş Ysraýyla patyşalyga bellenilendigini eşidende, ähli piliştliler aýaga galyp, onuň gözlegine çykdylar. Dawut muny eşidip, olaryň garşysyna çykdy. 9 Piliştliler gelip, Rapa jülgesine çozupdylar. 10 «Men piliştlileriň garşysyna çykaýynmy? Sen olary meniň elime berermiň?» diýip, Dawut Hudaýa ýüz tutdy. Reb oňa: «Bar, olary seniň eliňe berjekdirin» diýdi. 11 Şeýlelikde, Dawut Bagalperasyma gidip, olary şol ýerde derbi-dagyn etdi. Dawut: «Sil bentleriniň böwsülişi kimin, Hudaý-da duşmanlaryma meniň elim bilen zarba urdy» diýdi. Şol sebäpden hem bu ýere Bagalperasym diýen at dakyldy. 12 Piliştliler butlaryny taşlap gitdiler; butlar Dawudyň buýrugy bilen ýakyldy. 13 Piliştliler şol jülgä ýene çozdular. 14 Dawut ýene Hudaýa ýüz tutanda, Ol şeýle diýdi: «Olaryň öňünden çykma. Olary töwerekle-de, balzam agaçlary tarapdan gelip, olaryň ýeňsesinden ur. 15 Balzam agaçlarynyň başlaryndan aýak seslerini eşideniňde, hüjüme geç, sebäbi bu piliştlileriň goşunyny derbi-dagyn etmek üçin, Men – Hudaýyň seniň öňüňe düşdügidir». 16 Dawut Hudaýyň buýruşy ýaly etdi. Ol Gibgondan Gezere çenli bolan aralykda piliştlileri gyrdy. 17 Dawudyň at-abraýy bütin ýurtlara ýaýrady we Reb ähli milletleri ondan gorkar ýaly etdi.
Hudaýyň sandygyny Iýerusalime getirmeklige taýýarlyk
1 Dawut özi üçin Dawut galasynda köşkler gurdurdy. Ol Hudaýyň sandygy üçin ýer taýýarlap, çadyr dikdi. 2 Soňra Dawut Hudaýyň sandygyny diňe lewileriň götermelidigi barada buýruk berdi. Sebäbi Reb Öz sandygyny götermek hem-de Özüne ömür-baky hyzmat etmek üçin lewileri saýlapdy. 3 Rebbiň sandygyny onuň üçin taýýarlan ýerine getirmek üçin, Dawut ähli ysraýyllary Iýerusalime ýygnady. 4 Soňra ol Harunyň nesillerini hem-de lewileri toplady: 5 Kohadyň kowumyndan ýüz ýigrimi sany dogany bilen olaryň baştutany Uryýel; 6 Merarynyň kowumyndan iki ýüz ýigrimi dogany bilen olaryň baştutany Asaýa; 7 Gerşomyň kowumyndan ýüz otuz dogany bilen olaryň baştutany Ýowel; 8 Elisapanyň kowumyndan iki ýüz dogany bilen olaryň baştutany Şemagýa; 9 Hebronyň kowumyndan segsen dogany bilen olaryň baştutany Eliýel; 10 Uzyýeliň kowumyndan ýüz on iki dogany bilen olaryň baştutany Amynadap. 11–12 Dawut ruhanylar Sadok bilen Abýatary, lewilerden Uryýeli, Asaýany, Ýoweli, Eliýeli, Şemagýany hem-de Amynadaby çagyryp, olara şeýle diýdi: «Siz lewileriň urugbaşylarydyrsyňyz. Iniňizi tämizläň, garyndaşlaryňyz hem şeýle etsinler. Soňra Ysraýyl Hudaýy Rebbiň sandygyny onuň üçin taýýarlan ýerime getiriň. 13 Öňki gezek sandygy siziň götermändigiňiz we ony bolmalysy ýaly idemändigimiz sebäpli, Hudaýymyz Rebbiň bize gahary geldi». 14 Ruhanylar hem-de lewiler Ysraýyl Hudaýy Rebbiň sandygyny getirmek üçin inlerini tämizlediler. 15 Lewiler Hudaýyň sandygyny Rebbiň Musa tabşyryşyna laýyk edip, syryklaryň üstünde goýup eginlerinde göterdiler. 16 Dawut lewileriň baştutanlaryna şatlyk-şagalaň etmek üçin, öz doganlarynyň arasyndan aýdymçylary hem-de arfa, barbat, kimwal ýaly saz gurallaryny çalyp bilýänleri taýyn etmäge buýruk berdi. 17 Şeýlelikde, lewiler Ýoweliň ogly Heýmany, Berekýanyň ogly Asafy, Merary kowumyndan bolan Kuşaýanyň ogly Eýtany sazandalara ýolbaşçy edip bellediler. 18 Zakarýa, Ýagzyýel, Şemiramot, Ýehiýel, Unny, Eliýap, Benaýa, Magaseýa, Matytýa, Elipelehu we Mikneýa olara kömekçi edip bellenildi; Obededom bilen Ýegiýel bolsa derwezebanlardy. 19 Aýdymçylar bolan Heýman, Asaf hem-de Eýtan dagylar bürünç kimwallar, 20 Zakarýa, Azyýel, Şemiramot, Ýehiýel, Unny, Eliýap, Magaseýa, Benaýa dagylar alamot äheňinde barbat çalmalydylar. 21 Matytýa, Elipelehu, Mikneýa, Obededom, Ýegiýel hem-de Azazýa dagylar bolsa şeminit äheňinde çeň bilen sazy alyp gitmelidiler. 22 Lewi sazandalarynyň ýolbaşçysy Kenanýa saza baştutanlyk etmelidi, çünki ol saza ussatdy. 23 Berekýa bilen Elkana sandyk üçin bellenen derwezebanlardy. 24 Şebanýa, Ýoşapat, Netanel, Amasaý, Zakarýa, Benaýa, Eligezer hem-de ruhanylar Hudaýyň sandygynyň öňünde surnaý çalmalydylar. Obededom bilen Ýehiýa hem sandyk üçin bellenen derwezebanlardy.
Äht sandygy Iýerusalime getirilýär
25 Şeýlelikde, Dawut, Ysraýyl ýaşululary hem-de müňbaşylar Rebbiň Äht sandygyny şatlyk-şagalaň bilen Obededomyň öýünden getirmäge gitdiler. 26 Hudaý Rebbiň Äht sandygyny getirýän lewilere ýardam etdi we olar ýedi öküz bilen ýedi goçy gurbanlyk berdiler. 27 Sandygy göterýän lewiler, aýdymçylar, aýdymçylaryň sazyna ýolbaşçylyk edýän Kenanýa dagylar ýaly, Dawut hem ýüpek don geýdi. Dawudyň egninde ýüpek efot hem bardy. 28 Şeýdip, ysraýyllar şagalaň bilen, tüýdügiň, surnaýlaryň, kimwallaryň şowhuny, çeňdir barbatlaryň belent owazy bilen Rebbiň Äht sandygyny getirdiler. 29 Rebbiň Äht sandygy Dawut galasyna getirilende, Şawulyň gyzy Mikal penjireden seretdi. Ol Dawudyň bökjekläp tans edişini görüp, oňa äsgermezçilik etdi.
Rebbiň Äht sandygy çadyrda goýulýar
1 Olar Rebbiň sandygyny getirip, Dawudyň onuň üçin guran çadyrynyň içinde goýdular. Soňra Dawut Rebbiň huzurynda ýakma hem salamatlyk gurbanlyklaryny berdi. 2 Ol ýakma hem salamatlyk gurbanlyklaryny berip bolandan soň, Rebbiň adyndan halka ak pata berdi. 3 Ol aýal-erkek diýmän, ähli ysraýyllara bir bölek çörek, bir bölek et hem kişmiş paýlady. 4 Ysraýyl Hudaýy Rebbiň adyna ybadat etmek, öwgi aýdyp, Ony şöhratlandyrmak üçin, ol lewileriň käbirini Rebbiň sandygynyň öňünde hyzmat etmäge belledi. 5 Asaf – başlyk, Zakarýa onuň kömekçisi boldy, Ýegiýel, Şemiramot, Ýehiýel, Matytýa, Eliýap, Benaýa, Obededom hem-de Ýegiýel – barbat hem çeň, Asaf – kimwal çalmalydylar. 6 Ruhanylar Benaýa bilen Ýahazyýal bolsa Rebbiň Äht sandygynyň öňünde hemişe surnaý çalmalydylar.
Dawudyň öwgi aýdymy
7 Dawut şol gün Rebbe öwgi aýdymlaryny aýtmagy Asaf bilen onuň garyndaşlaryna tabşyrdy. 8 Rebbe şükür ediň, Ony çagyryň, halklar arasynda Onuň işlerini jar ediň. 9 Oňa nagma aýdyň, Ony şöhratlandyryň, ähli gudratly işleri barada siz gürrüň beriň. 10 Rebbiň mukaddes ady bilen magtanyň; Ony agtarýanlaryň ýüregi şatlykdan dolsun. 11 Rebbe, Onuň kuwwatyna sygynyň, dyngysyz Onuň huzuryny agtaryň. 12–13 Eý, Rebbiň bendesi Ysraýylyň zürýady, Onuň saýlanlary – Ýakubyň nesli! Ýatlaň Onuň görkezen gudratlaryny, mugjyzalaryny, agzyndan çykan kararlaryny. 14 Ol – Hudaýymyz Reb, Ol tutuş ýer ýüzüne kazylyk edýär. 15–16 Onuň ähtini, müň nesle beren sözüni, Ybraýym bilen eden ähtini, Yshaga beren Öz wadasyny elmydama ýatda saklaň. 17–18 Diýdi: «Men size Kengan ýurduny, mirasyňyza düşen paý hökmünde bererin». Muny Ýakuba tassyklady kanun hökmünde, Ysraýyla – müdimi äht hökmünde. 19 Şonda olar az sanlydylar, gaty az we şol ýerde gelmişekdiler. 20 Geçýärdiler bir milletden başga millete, bir şalykdan – başga şalyga. 21 Reb olary ezmäge hiç ýol bermedi, şolar sebäpli Ol şalara käýedi. 22 Diýdi: «Saýlap seçenlerime siz el degirmäň, pygamberlerime ýamanlyk etmäň». 23 Rebbe nagma aýdyň, eý, tutuş ýer ýüzi! Onuň halas edýändigini günsaýyn buşlaň! 24 Milletlere yglan ediň şan-şöhratyny, ähli halklara – gudratly işlerini. 25 Çünki Reb beýik, Ol belent sena mynasyp, biziň seždämize diňe Ol laýyk. Ol milletleriň hudaýlaryndan has wehimlidir. 26 Halklaryň bar hudaýlary ýöne bir butdur, emma gökleri Reb ýaradandyr. 27 Onuň huzuryndadyr hormat, şan-şöhrat, Onuň mekanyndadyr güýç we şatlyk. 28 Eý, halklaryň tireleri, Rebbi wasp ediň, Rebbiň şöhratyny, güýjüni öwüň! 29 Rebbiň adyna laýyk şöhraty beriň, gurbanlyk getirip, huzuryna giriň. Rebbe şanly mukaddesliginde siz sežde ediň; 30 eý, ýer ýüzündäkiler, Onuň öňünde titräň. Berk berkarar edildi dünýä, ol sarsmaz asla. 31 Goý, gökler begensin, ýer hem şatlansyn. Milletler arasynda: «Reb – Patyşa!» diýsin olar. 32 Deňiz we onuň içindäkileriň ählisi, goý, güwwüldeşsin. Meýdan we ondaky bar zatlar şatlykdan joşsun. 33 Şonda tokaý agaçlary nagmalar aýdar Rebbiň huzurynda. Çünki Ol dünýä kazylyk etmäge gelýär. 34 Rebbe şükür ediň, çünki Ol – ýagşy, Onuň sadyk söýgisi baky. 35 Ýene-de aýdyň: «Eý, gutulyşymyzyň Hudaýy, bizi halas et! Mukaddes adyňa şükürler eder ýaly, Seniň şöhratyňa buýsanar ýaly, milletleriň arasyndan bizi azat edip toplap al. 36 Ysraýyl Hudaýy Rebbe ezelden ebedä çenli alkyşlar bolsun!». Onsoň tutuş halk «Omyn» diýip, Rebbi şöhratlandyrdy. 37–38 Rebbiň Äht sandygynyň öňünde her gün hyzmat etsinler diýip, Dawut Asafy, onuň doganlaryny hem-de Obededomy altmyş sekiz sany dogany bilen goýdy. Ýedutunyň ogly Obededomy Hosa bilen derwezeban edip goýdy. 39 Ruhany Sadogy hem-de onuň ruhany garyndaşlaryny Gibgondaky sežde edilýän ýerdäki Rebbiň çadyrynyň öňünde goýdy. 40 Dawut olary ýakma gurbanlyk sypasynda Rebbiň Ysraýyla buýran kanunynda ýazylyşy ýaly edip, ertir-agşam yzyny kesmän Rebbe ýakma gurbanlyklaryny bermek üçin belledi. Bu kanunda ähli zat hakda ýazylandy. 41 Sadyk söýgisiniň ebediligi üçin Rebbe alkyş aýtsyn diýip, olaryň ýanynda Heýmany, Ýedutuny hem-de atlary agzalan beýleki saýlanan adamlary goýdy. 42 Heýmanyň, Ýedutunyň elinde saz çalmak üçin surnaýlardyr kimwallar bardy. Hudaý üçin aýdym aýdýanlara-da saz gurallaryny berdi. Ýedutunyň ogullaryny derwezeban edip goýdy. 43 Soňra ähli halk öýli-öýüne dargady. Dawut hem öz hojalygyna ak pata bermek üçin öýüne gitdi.
Rebbiň Dawuda wadasy
1 Dawut öz köşgünde ornaşandan soň, Natan pygambere: «Seret, men-ä kedr agajyndan gurlan köşkde ýaşaýaryn, Rebbiň Äht sandygy bolsa çadyrda dur» diýdi. 2 Natan Dawuda: «Islän zadyňy ediber, sebäbi Hudaý seniň bilendir» diýdi. 3 Emma hut şol gije Natana Rebbiň şu sözi geldi: 4 «Bar, gulum Dawuda Reb şeýle diýýär diý: „Maňa mesgen tutar ýaly öýi sen gurmaly dälsiň. 5 Men ysraýyl halkyny Müsürden alyp çykan günümden bäri öýde mesgen tutmadym; çadyrymy ondan-oňa göçürip ýaşap ýördüm. 6 Tutuş Ysraýyl bilen bolan ýerlerimiň ählisinde Öz halkyma baştutanlyk etmegi buýran Ysraýyly serdarlarynyň hiç birinden näme üçin Maňa kedr agajyndan öý gurmandyklaryny soramadym“. 7 Indi sen Meniň gulum Dawuda Hökmürowan Reb ýene-de şeýle diýýär diý: „Men seni meýdanda goýun bakyp ýören ýeriňden alyp, Öz halkym Ysraýylyň hökümdary etdim. 8 Nirä gitseň ýanyňda boldum, öňüňdäki ähli duşmanlaryňy gyryp taşladym. Indi bolsa ýer ýüzündäki beýik adamlaryň ady kimin seniň adyňy belende göterjek. 9 Öz halkym Ysraýyl üçin bir ýer taýýynlap, olary şol ýerde ýerleşdirjek. Şeýdip, olar öz ýerlerinde ýaşarlar. Mundan beýläk olaryň rahatlygy bozulmaz. 10 Halkym Ysraýyla serdarlar bellän döwrümden bäri sütem edişleri ýaly, betgylyk adamlar indi olara sütem etmezler. Men ähli duşmanlaryňy boýun egdirerin. Men-Reb seniň üçin öýi gurjakdygymy jar edýärin. 11 Peýmanyň dolup, ata-babalaryňa gowşanyňda, ýeriňe öz ogluňy, öz biliňden önen zürýadyňy tagta çykaryp, onuň patyşalygyny kuwwatlandyraryn. 12 Meniň üçin öýi ol gurar, Men onuň şalyk tagtyny baky berkarar ederin. 13 Men oňa Ata bolaryn, ol bolsa Maňa ogul bolar. Senden öň bolan Şawuly mahrum edişim ýaly, ony Öz sadyk söýgimden mahrum etmerin. 14 Men ony Öz öýümde hem-de şalygymda baky goýaryn. Şalyk tagty baky dowam eder“». 15 Şu sözleriň hem-de aýanlyklaryň ählisini Natan Dawuda gürrüň berdi.
Dawudyň minnetdarlyk dilegi
16 Soňra Dawut gelip, Rebbiň huzurynda oturdy-da, şeýle diýdi: «Ýa, Beýik Hudaý, men kim, meni şeýle derejä ýetirer ýaly, meniň maşgalam kim? 17 Eý Hudaý, bu zatlary hem az görýän ýaly, Sen Öz guluň nesliniň geljegi hakynda hem söz berdiň. Sen maňa belent mertebeli adam ýaly garaýarsyň, ýa Beýik Hudaý! 18 Öz guluňa beýle hormatyň üçin Dawut Saňa näme diýip biler? Sen Öz guluňy tanaýarsyň ahyryn! 19 Sen guluňyň hatyrasyna, Öz göwün islegiňe görä bu beýik işi etdiň; bu beýik işleriň ählisini aýan etdiň. 20 Eý, Reb, Saňa taý geljek ýokdur, Senden başga Hudaý ýok! Muny öz gulaklarymyz bilen eşitdik. 21 Ýer ýüzünde Seniň halkyň Ysraýyla taý geljek halk barmyka?! Öz halkym bolsun diýip, Sen ony Müsür gulçulygyndan halas etdiň, beýik hem aýylganç işler bilen Öz adyňy şöhrata beslemek üçin beýleki milletleri olaryň öňünden kowup çykardyň. 22 Hemişelik Öz halkym bolsun diýip, halkyň Ysraýyly Özüň üçin ebedi halk etdiň; Ýa Reb, Sen olaryň Hudaýy bolduň. 23 Indi bolsa, Sen, ýa Reb, Öz guluň hem onuň nesli hakda aýdan sözüňi ebedi sakla-da, diýşiň ýaly et! 24 Goý, ynsanlar „Hökmürowan Reb Ysraýylyň Hudaýydyr“ diýip, guluňyň neslini berkarar etsinler, adyňy ebedilik belende götersinler. Guluň Dawudyň nesli Seniň öňüňde kuwwatlansyn. 25 Sen, eý, Hudaýym, „Saňa nesil berjek“ diýip, guluňa Özüň aýan edipdiň. Şoňa görä-de guluň Saňa ýüzlenip, şu dilegi okamaga milt etdi. 26 Ýa Reb, Sen Hudaýsyň. Şu ýagşylyklary guluňa Sen wada etdiň. 27 Öz huzuryňda ebedi galsyn diýip, guluňyň nesline pata bermek, goý, Saňa hoş görünsin! Sebäbi, ýa Reb, Seniň pataň bilen guluňyň nesli baky pataly boldy we patalydyr!».
Dawudyň harby ýeňişleri
1 Birnäçe wagtdan soň Dawut piliştlilere zarba urup, olary özüne tabyn etdi. Ol Gat galasyny hem-de onuň obalaryny piliştlileriň elinden aldy. 2 Ol mowaplylary ýeňdi. Mowaplylar Dawuda tabyn bolup, oňa salgyt tölediler. 3 Soňra Dawut Perat derýasynyň töweregindäki agalygyny täzeden dikeltmek üçin giden Soba patyşasy Hadadgezeri Hamatyň ýakynynda boýun egdirdi. 4 Dawut onuň müň sany söweş arabasyny, arabaly goşunynyň ýedi müň esgerini hem-de ýigrimi müň esgerli pyýada goşunyny ýesir aldy. Ol atlaryň ýüz araba ýeter ýalysyny goýup, galanlaryny maýyp etdi. 5 Damaskda ýaşaýan aramlylar Soba patyşasy Hadadgezere kömege gelende, Dawut aramlylaryň ýigrimi iki müňüsini öldürdi. 6 Dawut Damaskda ýaşaýan aramlylaryň arasynda goşun bölümlerini ýerleşdirdi. Aramlylar Dawuda tabyn bolup, oňa salgyt tölediler. Dawudyň baran ýerinde Reb oňa ýeňiş getirýärdi. 7 Dawut Hadadgezeriň gullarynyň göterýän altyn galkanlaryny alyp, Iýerusalime getirdi. 8 Hadadgezeriň galalary Tibhatdan hem-de Kundan Dawut juda köp bürünji ele saldy. Soň Süleýman şol bürünçlerden bürünç howuz, sütünleri hem enjamlary ýasady. 9 Hamat şasy Togu Dawudyň Soba şasy Hadadgezeriň ähli goşunyny derbi-dagyn edendigini eşitdi. 10 Hadadgezer bilen urşup, ondan üstün çykmagy mynasybetli Dawut patyşany gutlamak hem-de hal-ahwal soraşmak üçin, Togu öz ogly Hadoramy Dawudyň ýanyna iberdi. Sebäbi Hadadgezer Togu bilen ýygy-ýygydan uruşýardy. Hadoram özi bilen kümüş, altyn hem bürünç sowgatlar äkitdi. 11 Dawut bu sowgatlary-da ähli halklardan: edomlardan, mowaplardan, ammonlardan, piliştlilerden hem amaleklerden ele salan altyn-kümüşleri bilen bile Rebbe bagyş etdi. 12 Seruýanyň ogly Abyşaý Duz jülgesinde on sekiz müň edomlyny öldürdi. 13 Ol Edomda goşun bölümlerini ýerleşdirdi; ähli edomlylar Dawuda tabyn boldular. Dawudyň giden ýerinde Reb oňa ýeňiş getirýärdi. 14 Şeýdip, Dawut tutuş Ysraýyla patyşalyk edýärdi. Ol tutuş halkyny adyllyk hem hakykat bilen dolandyrýardy. 15 Seruýanyň ogly Ýowap onuň goşunbaşysydy; Ahyludyň ogly Ýehoşapat – ýyl ýazgyçydy, 16 Ahytubyň ogly Sadok bilen Abýataryň ogly Abymelek ruhanydylar, Şawşa – kätipdi, 17 Ýehoýadanyň ogly Benaýa keretler bilen peletleriň baştutanydy, Dawudyň ogullary bolsa şa hyzmatynyň baştutanlarydy.
Amonlar hem-de aramlylar Dawutdan ýeňilýär
1 Biraz wagtdan soň ammonlaryň patyşasy Nahaş ölüp, ýerine ogly tagta çykdy. 2 Dawut: «Nahaş maňa wepaly boldy, men hem onuň ogly Hanuna wepaly bolaýyn» diýdi. Ony kakasy üçin çekýän hasratyndan köşeşdirmek üçin, Dawut onuň ýanyna birnäçe çaparlar ýollady. Dawudyň adamlary ammonlaryň ýurduna Hanuny köşeşdirmek üçin onuň ýanyna gelenlerinde, 3 ammonlaryň ýolbaşçylary Hanuna: «Dawut saňa köşeşdirijileri ataňyň hormaty üçin iberendir öýdýäňmi? Ol öz çaparlaryny galany basyp almak üçin, ony gözden geçirmäge iberendir» diýdiler. 4 Hanun Dawudyň çaparlaryny tutup, olaryň sakgallaryny syrdy, geýimlerini syrtlaryna çenli ortasyndan kesdirip, yzlaryna ugratdy. 5 Şeýdip, olar ol ýerden gaýtdylar. Bu adamlar hakda Dawuda habar berenlerinde, ol: «Sakgalyňyz ösýänçä, Ýerihoda boluberiň, soň gelersiňiz» diýen tabşyryk bilen olaryň öňünden çaparlar iberdi, çünki olar gaty kemsidilipdi. 6 Dawudy özlerine duşman edendiklerine düşünip, ammonlar Hanun bilen Mesopotamiýadan, Aramagakadan hem-de Sobadan söweş arabalaryny, arabaly goşuny hakyna tutmak üçin, olara bir müň ýedi ýüz batman kümüş iberdi. 7 Olar otuz iki müň sany söweş arabasyny we patyşa Magakany goşuny bilen hakyna tutdular. Olar gelip, Meýdebanyň öňünde harby düşelge gurdular. Ammonlar hem öz galalaryndan ýygnanyşyp, söweşe çykdylar. 8 Dawut muny eşidip, Ýowaby hem batyr esgerli bütin goşunyny iberdi. 9 Ammonlar çykyp, galanyň derwezesiniň agzynda söweşmek üçin nyzama durdular, gelen patyşalar bolsa açyk meýdanda aýratyn nyzama durdular. 10 Özüniň hem arkasynda, hem öňünde söweşiň ýaýbaňlanandygyny gören Ýowap Ysraýylyň saýlama esgerlerini alyp, olary aramlylaryň garşysyna nyzama duruzdy. 11 Galan goşuny öz dogany Abyşaýyň eline berdi we olary ammonlaryň garşysyna nyzama duruzdy. 12 Ýowap: «Bardy-geldi aramlylar menden güýçli çykaýsalar, sen maňa kömege ýetişersiň; bardy-geldi ammonlar senden güýçli bolup çykaýsalar, onda men saňa kömege ýetişerin. 13 Mert bol, halkymyz üçin we Hudaýymyzyň galalary üçin dözümli söweşeli. Reb bolsa Öz islänini etsin» diýdi. 14 Şeýdip, Ýowap hem onuň goşunlary aramlylara garşy söweşe girişdiler; duşmanlar Ýowapdan gaçdylar. 15 Aramlylaryň gaçanyny gören ammonlar hem Ýowabyň dogany Abyşaýdan gaçyp, gala girdiler. Şondan soň Ýowap Iýerusalime geldi. 16 Özleriniň ysraýyllardan ýeňlendiklerini görüp, aramlylar Peratyň aňyrsyndaky aramlylara çaparlar iberip, olary Şopagyň baştutanlygynda çykartdylar. Şopak Hadadgezeriň goşunbaşysydy. 17 Dawut muny eşidip, ähli ysraýyllary toplap, Iordan derýasyndan geçdi. Ol olaryň ýanyna gelip, öz güýçlerini aramlylara garşy gönükdirdi. Dawut öz goşunyny aramlylaryň garşysyna nyzama duruzdy we aramlylar olar bilen urşa girişdiler. 18 Aramlylar ysraýyllaryň goşunyndan gaçdylar. Dawut olaryň ýedi müň söweş arabaly esgerlerini, pyýada goşundan kyrk müň adamy hem-de olaryň goşunbaşysy Şopagy öldürdi. 19 Hadadgezere tabyn bolan hanlaryň ählisi özleriniň ysraýyllardan ýeňilendiklerine göz ýetirip, Dawut bilen ylalaşyk baglaşyp, oňa boýun egdiler. Aramlylar mundan beýläk ammonlara kömek etmek islemediler.
1 Ýaz paslynda, patyşalaryň ýörişe gidýän döwri Ýowap goşuny alyp, ýörişe çykyp, ammonlaryň ýurduny kül-peýekun etdi, soň gelip, Rabany gabady. Emma Dawut Iýerusalimde galypdy. Ýowap Rabanyň üstüne hüjüm edip, ony derbi-dagyn etdi. 2 Dawut ammonlaryň patyşasynyň başyndan altyn täjini aldy; onuň agramy iki putdy, onuň ýüzüne gymmatbaha daş oturdylandy. Ony Dawudyň kellesine geýdirdiler. Dawut galadanam köp mukdarda olja-da aldy. 3 Galanyň halkyny bolsa Dawut galadan göçürip, olary byçgy, demir kätmen hem-de palta bilen işlenilýän işlerde goýdy. Ol ammonlaryň ähli galalarynda şeýle edenden soň, ähli goşun bilen bile Iýerusalime dolandy.
Piliştlilere garşy söweş
4 Şondan soň Gezerde piliştliler bilen uruş başlady. Şonda huşaly Sibekaý iri adamlaryň neslinden bolan Sipaý diýen birini öldürdi. Piliştliler boýun egdiler. 5 Piliştliler bilen ýene uruş boldy. Ýagyryň ogly Elhanan naýzasynyň sapy dokma tütesi ýaly bolan gatly Jaludyň dogany Lahmyny öldürdi. 6 Gat galasynda ýene uruş boldy. Ol ýerde ýene pilistlileriň iri neslinden elleridir aýaklary alty-altydan ýigrimi dört barmakly şilliň uzyn biri bardy. 7 Ysraýyla sögendigi sebäpli, Dawudyň dogany Şimganyň ogly Ýonatan Rapa neslinden bolan bu adamy öldürdi. 8 Bularyň dördüsi-de Gatyň rapalaryndandylar. Olar Dawudyň hem-de onuň esgerleriniň elinden öldüler.
Ilat ýazuwy we Rebbiň gazaby
1 Şeýtan Ysraýyla garşy çykyp, Dawudy ysraýyl halkynyň adam sanyny bilmek küýüne düşürdi. 2 Dawut Ýowaba hem-de goşunbaşylara: «Gidiň-de, Beýerşebadan Dana çenli bolan ysraýyllary hasaba alyň-da, maňa habar beriň. Maňa ilatyň sany gerek» diýdi. 3 Emma Ýowap patyşa ýüzlenip: «Reb halkynyň sanyny ýüz esse köpeltsin! Eý, şahym, şolaryň ählisi jenabymyň gullary dälmi näme? Näme üçin jenabym beýle etmek isleýär? Näme üçin ol Ysraýyly günäli etjek bolýar?» diýdi. 4 Ýöne patyşanyň sözi Ýowabyňkydan üstün geldi. Şunlukda, Ýowap gidip, tutuş Ysraýyla aýlanyp, Iýerusalime gaýdyp geldi. 5 Ýowap ilat ýazuwynyň netijesini Dawuda berdi. Tutuş Ysraýylda eli gylyç tutup biljek adamlarynyň sany bir million ýüz müňdi, Ýahudanyňky bolsa dört ýüz ýetmiş müň adam bolup çykdy. 6 Ýowap lewiler bilen benýaminleri hasaba almady, çünki patyşanyň buýrugy oňa nejis göründi. 7 Bu iş Hudaýa pis göründi we Ol Ysraýyly jezalandyrdy. 8 Dawut: «Şu hereketim bilen Seniň öňüňde uly günä gazandym, akmaklyk etdim. Öz guluňy günä astynda goýma, Sen! Ýalbarýaryn!» diýip, Hudaýa ýüzlendi. 9 Reb Dawudyň görgüri Gada şeýle diýdi: 10 «Dawudyň ýanyna bar-da: „Reb seniň öňüňde üç şert goýýar; birini saýla, Ol şony hem amala aşyrjak“ diýip aýt». 11 Gat gelip, Dawuda: «Reb şeýle diýýär: „Saýla: 12 ýa üç ýyl açlyk, ýa duşmanlaryňyň öňünde üç aýlap derbi-dagyn bolmaklyk, ýa üç gün Rebbiň ýurda inderen gyrgyn keselinden heläk bolmaklyk, Rebbiň perişdesi tutuş Ysraýyl topragyndakylary weýran eder“. Indi birini saýla, men özümi iberene jogap bermeli» diýdi. 13 Dawut Gada: «Men erbet ýagdaýa düşdüm. Gowusy, men Rebbiň eline düşeýin, ynsan eline düşmäýin. Rebbiň rehimdarlygy beýikdir» diýdi. 14 Şeýdip, Reb Ysraýyla gyrgyn keselini iberdi we mundan ilatyň ýetmiş müň adamy gyryldy. 15 Hudaý Iýerusalimiň halkyny weýran etmek üçin bir perişdesini iberdi. Perişde halky weýran etjek bolanda, Reb muny görüp, bu betbagtçylygy goýbolsun etdi. Ol weýran edýän perişdä: «Besdir! Indi eliňi çek!» diýdi. Şonda Rebbiň perişdesi ýabusly Ornanyň harman ýeriniň golaýyndady. 16 Rebbiň perişdesiniň öz elindäki ýalaňaç gylyjyny Iýerusalime tarap uzadyp, ýer bilen gögüň arasynda durandygyny Dawut gördi. Jul geýnen Dawut hem-de ýaşulular ýere ýüzin ýykyldylar. 17 Dawut Hudaýa şeýle diýdi: «Halkyň sanyny bilmek üçin buýruk beren men dälmidim näme? Günä eden men, hata iş eden men. Ýöne bu bigünä halk näme etdi ahyryn? Eý, Hudaýym Reb, goý, Sen diňe maňa hem atamyň nesline jeza ber, Öz halkyňy weýran etme!» 18 Onsoň Rebbiň perişdesi Gada ýabusly Ornanyň harman ýerinde Rebbe gurbanlyk sypasyny gurmalydygyny Dawuda aýtmagy emr etdi. 19 Dawut Gadyň Rebbiň adyndan aýdan sözi bilen ol ýere gitdi. 20 Ornan yzyna öwrülip, perişdäni gördi. Onuň ýanyndaky dört ogly gizlendi, Ornan bolsa bugdaý döwmegini dowam etdirdi. 21 Dawut Ornanyň ýanyna geldi. Ornan ony görüp, harmandan çykdy we oňa iki bükülip tagzym etdi. 22 Dawut Ornana şeýle diýdi: «Rebbe gurbanlyk sypasyny gurar ýaly harman ýeriňi ber, ony maňa doly bahasyna sat; şeýstsek, halkyň başyna düşen betbagtçylyk sowlar». 23 Ornan Dawuda şeýle diýdi: «Alaý! Ýakma gurbanlygy üçin öküzleri, odun üçin döwek döwýän gurallary, galla sadakasy üçin bugdaýy – şularyň hemmesini men saňa berýärin». 24 Emma Dawut patyşa Ornana şeýle diýdi: «Ýok, men olaryň hemmesini doly bahasyna satyn aljak. Men Reb üçin seniň zadyňy ýöne aljak däl, mugt düşen zady ýakma gurbanlyk berjek däl». 25 Şeýdip, Dawut Ornana harman ýeri üçin alty ýüz altyn teňňe töledi. 26 Dawut ol ýerde Rebbe gurbanlyk sypasyny gurup, ýakma hem-de salamatlyk gurbanlyklaryny hödürledi. Ol Rebbiň adyna ybadat etdi; Reb ýakma gurbanlyk sypasynyň üstünde gökden ot bilen Dawuda jogap berdi. 27 Soňra Reb perişdä buýruk berdi; perişde gylyjyny gynyna saldy.
Ybadathana üçin ýer saýlanýar
28 Dawut ýabusly Ornanyň harmanynda özüne Rebbiň jogap berendigini gören wagty, şol ýerde sadakalar berdi. 29 Çünki Rebbiň Musa tarapyndan çölde gurlan çadyry hem-de ýakma gurbanlyk sypasy şol wagt Gibgondaky sežde edilyän ýerdedi. 30 Emma Dawut Hudaýdan soramak üçin onuň öňüne baryp bilmedi, sebäbi ol Rebbiň perişdesiniň gylyjyndan gorkýardy.
1 Onsoň Dawut: «Şu ýerde Beýik Hudaýyň öýi hem-de Ysraýyl üçin ýakma gurbanlyk sypasy bolsun» diýdi.
Öýüň gurluşygyna taýýarlyk
2 Dawut Ysraýylda ýaşaýan gelmişekleri toplamagy buýrup, Hudaýyň öýüni gurmak üçin daş ýonýan ussalary belledi. 3–4 Dawut derwezeleriň gapylary üçin çüýler we petleler üçin juda köp demir, ölçärden agdyk bürünç, ummasyz köp mukdarda kedr agaçlaryny taýýarlady. Köp möçberdäki bu kedr agaçlaryny Dawuda sidonlylar bilen sorlular getirdiler. 5 Dawut şeýle diýdi: «Oglum Süleýman ýaş hem tejribesiz, Rebbe guruljak öý bolsa biçak gözel, bütin dünýäde meşhur hem-de şöhratly bolmalydyr. Şonuň üçinem men taýýarlyk görmelidirin». Şeýlelikde, Dawut ölmezinden öň, öýüň gurluşygy üçin, taýýarlyk işleriniň uly tapgyryny ýerine ýetirdi.
Dawudyň Süleýmana wesýeti
6 Onsoň Dawut ogly Süleýmany ýanyna çagyryp, Ysraýyl Hudaýy Rebbe öý gurmagy oňa wesýet etdi. 7 Dawut Süleýmana şeýle diýdi: «Oglum, meniň Hudaýym Rebbe öý gurmak niýetim bardy. 8 Emma maňa Rebbiň şu sözi geldi: „Sen köp gan dökdüň hem-de ýowuz uruşlar alyp bardyň. Maňa öýi sen gurmaly dälsiň, sebäbi sen Meniň huzurymda ýer ýüzünde köp gan dökdüň. 9 Ine, senden bir ogul dünýä iner; ol asudalykda ýaşar. Men oňa töweregindäki ähli duşmanlaryndan dynçlyk bererin. Şonuň üçinem onuň ady Süleýman bolar. Men onuň döwründe Ysraýyla rahatlyk hem asudalyk bererin. 10 Ol Maňa öý gurar. Ol Maňa ogul bolar, Men oňa Ata bolaryn. Men Ysraýylyň üstünden onuň şalyk tagtyny müdimilik berkarar ederin“. 11 Indi, oglum, goý, Reb saňa ýar bolsun. Rebbiň sen barada aýdyşy ýaly, Rebbe öý gurmaklyk işiň şowuna bolsun. 12 Hudaýyň Reb seni Ysraýyla hökümdar goýanda, Onuň kanunyny berjaý ederiň ýaly, goý, Reb saňa akyl-paýhas bersin. 13 Eger Rebbiň Musanyň üsti bilen Ysraýyla tabşyran parzlarydyr hökümlerini berjaý etseň, işiň rowaç bolar. Dözümli hem mert bol; gorkma, ruhdan düşme. 14 Men Rebbiň öýi üçin, uly yhlas bilen bir ýüz ýetmis müň batman altyn, bir million ýedi ýüz müň batman kümüş, ölçärden agdyk bürünçdir demir, agaçdyr daşlar ýygnadym. Sen bularyň üstüni ýetirmelisiň. 15–16 Eliňde ummasyz işçi güýji bar – daş ýonujylaryň, kerpiç örüjileriň, agaç ussalaryň, san-sajaksyz ussat zergärleriň, kümüş, bürünç hem demir ussalaryň bardyr. Indi işe başla, Reb saňa ýar bolar!». 17 Şeýle hem Dawut ogly Süleýmana kömek bermekleri üçin, Ysraýylyň ähli ýolbaşçylaryna şeýle buýruk berdi: 18 «Hudaýyňyz Reb siziň bilen dälmi? Ähli tarapdan size rahatlyk beren Şol dälmi? Ol bu ýurduň ähli ilatyny meniň elime berdi we ýurt Rebbe hem-de Onuň halkyna boýun egdi. 19 Indi bütin kalbyňyz hem janyňyz bilen Hudaýyňyz Rebbi agtaryň! Rebbiň Äht sandygyny hem-de Hudaýyň mukaddes enjamlaryny Rebbe gurlan öýe getireriňiz ýaly, gidiň-de, Beýik Hudaýyň mukaddes öýüni guruň».
Lewileriň wezipeleri
1 Dawut öz durmuşyndan razy bolup, ogly Süleýmany Ysraýyla patyşa etdi. 2 Dawut Ysraýylyň ähli ýolbaşçylaryny, ruhanylary hem-de lewileri ýanyna çagyrdy. 3 Lewileriň otuz we ondan ýokary ýaşlylary hasaba alyndy. Olar jemi otuz sekiz müňdi. 4 Dawut: «Şolaryň ýigrimi dört müňüsi Rebbiň öýünde hyzmat etmelidirler; alty müňüsi baştutanlar hem häkimler, 5 dört müňi derwezebanlar, ýene dört müňi meniň öwgi aýtmak üçin ýasan saz gurallarymda Rebbi şöhratlandyrmalydyrlar» diýdi. 6 Dawut olary Lewiniň Gerşon, Kohat hem-de Merary atly üç ogluna görä toparlara böldi.
Gerşonlar
7 Gerşonyň ogullary: Ladan bilen Şimgi. 8 Ladanyň nesilleri: Ýehiýel başy, Zetam, Ýowel – jemi üç, 9 Şimginiň nesilleri: Şelomot, Hazyýel, Haran – jemi üç. Bular Ladanyň kowumbaşylarydy. 10 Şimginiň nesilleri: Ýahat, Zina, Ýeguş, Beriga – jemi dört. 11 Ýahat başy, Ziza indikisidi, ýöne Ýeguş bilen Beriganyň ogullary köp däldi, şoňa görä-de, olar bir maşgala hasap edilýärdiler.
Kohatlar
12 Kohadyň ogullary: Imran, Ýishar, Hebron, Uzyýel – jemi dört. 13 Imranyň ogullary: Harun bilen Musa. Harun iň mukaddes zatlary bagyş etmäge saýlandy. Şeýlelikde, ol hem onuň ogullary müdimilik Rebbiň öňünde gurbanlyklar bermelidirler, Oňa hyzmat etmelidirler hem Onuň ady bilen pata bermelidiler. 14 Ýöne Hudaýyň adamy bolan Musa hem onuň ogullary lewileriň tiresine goşuldylar. 15 Musanyň ogullary: Gerşom, Eligezer. 16 Gerşomyň nesli Şebuwal başy. 17 Eligezeriň ogly Rehabýa başy. Eligezeriň başga ogly ýokdur, ýöne Rehabýanyň nesilleri juda köpdi. 18 Ýisharyň nesli Şelomyt başy. 19 Hebronyň nesilleri Ýeriýa başy, Amarýa indikisi, üçünjisi Ýahazyýal, dördünjisi Ýekamgam. 20 Uzyýeliň ogullary: uly ogly Mika we ikinjisi Ýişiýa.
Merarylar
21 Merarynyň ogullary: Mahly, Muşy. Mahlynyň ogullary: Elgazar, Kiş. 22 Elgazar ogulsyz dünýäden ötdi, onuň diňe gyzlary bardy. Olaryň dogany Kişiň ogullary onuň gyzlaryna öýlendi. 23 Muşynyň ogullary: Mahly, Eder, Ýeremot – jemi üç. 24 Ine, şular lewileriň kowumbaşylarydyr we uruglaryna görä hasaba alnandyr. Olar ýigrimi we ondan ýokary ýaşly bolup, Rebbiň öýüne hyzmat etmelidiler. 25 Öň Dawut şeýle diýipdi: «Ysraýyl Hudaýy Reb Öz halkyna dynçlyk berdi; Ol müdimilik Iýerusalimde ýaşaýar. 26 Şeýlelikde, lewiler Rebbiň çadyryny ýa-da Oňa hyzmat üçin ulanylýan beýleki esbaplary ondan-oňa göçürmezler». 27 Dawudyň soňky sözlerine görä, lewileriň ýigrimi hem ondan uly ýaşlylarynyň sany şudy. 28 Lewiler Rebbiň öýüne hyzmat etmek üçin, Harunyň neslinden bolan adamlaryň ýanynda bolup, şu işleri ýerine ýetirmelidiler: howlulara hem-de otaglara seretmek, mukaddes zatlary arassalamak, Hudaýyň öýüniň hyzmatyndaky her bir işe, 29 Hödür çöregine, gurbanlyklar üçin berlen saýlama una, petir kökelere, bişirilen sadakalara, zeýtun ýagyna garylan sadaka, ybadathana ölçegine we möçberine seretmek. 30 Şeýle hem olar her gün ertir-agşam Rebbe şükür edip, öwgüler aýtmalydylar. 31 Sabat günlerinde, Täze Aý baýramlarynda we beýleki baýramlarda ýakma gurbanlyklar berenlerinde, Rebbe şükür edip, öwgüler aýtmalydylar. Olar bu işleri emr edilen düzgünlere görä hemişe Rebbiň huzurynda ýerine ýetirmelidiler. 32 Rebbe ýüz tutulýan çadyr we mukaddes ýer lewileriň baştutanlygyndady. Olar Rebbiň öýünde hyzmat edýän Harunyň nesillerinden bolan doganlaryna-da esewan bolmalydylar.
Ruhanylaryň toparlara bölünişi
1 Harunyň nesilleri hyzmat üçin bölünendir. Harunyň ogullary: Nadap, Abyhu, Elgazar, Ytamar. 2 Emma Nadap bilen Abyhu kakalaryndan öň ölüpdiler; olaryň ogly ýokdy. Şoňa görä, Elgazar bilen Ytamar ruhany boldular. 3 Dawut Elgazaryň nesli Sadok, Ytamaryň nesli Ahymelek bilen bile ruhanylary borçlaryna görä hyzmat işlerine bölüşdirdi. 4 Ytamaryň nesline garanda, Elgazaryň neslindäki kowumbaşylar has köpdi. Şoňa görä kowumbaşylaryň baştutanlygynda Elgazaryň nesilleri on alty bölege, Ytamaryň nesilleri sekiz bölege bölünendi. 5 Adalatly bolmak üçin iki topar hem bije boýunça bölündiler, sebäbi mukaddes çadyra hem-de Hudaýa hyzmat etmeli ýolbaşçylar Elgazaryň nesliniň arasynda-da, Ytamaryň nesliniň arasynda-da bardy. 6 Lewilerden bolan Netaneliň ogly Şemagýa mürze patyşanyň, ýolbaşçylaryň, ruhany Sadok bilen Abýataryň ogly Ahymelegiň, ruhanylaryň nesilleriniň hem-de lewileriň kowumbaşylarynyň huzurynda bularyň atlaryny ýazdy. Elgazar bilen Ytamaryň hersi üçin bir topar saýlanyp alyndy. 7 Bijesi çykan adamlar bije tertibi boýunça şulardyr: Ýehoýaryp, Ýedaýa, 8 Harym, Segorym, 9 Malkyýa, Miýamyn, 10 Hakos, Abyýa, 11 Ýeşuwa, Şekanýa, 12 Elýaşyp, Ýakim, 13 Hupa, Ýeşebeýap, 14 Bilga, Immer, 15 Hezir, Hapyses, 16 Petahýa, Ezekiýel, 17 Ýakyn, Gamul, 18 Delaýa, Magazýa – jemi ýigrimi dört bije. 19 Olaryň Rebbiň öýüne girmek üçin ýerine ýetirmeli borçlary, ine, şudur. Muny olara Ysraýyl Hudaýy Reb olaryň atasy Harunyň üsti bilen tabşyrypdy.
Lewileriň galan böleginiň hyzmata bellenilişi
20 Lewiniň nesilleriniň galan urugbaşylary şulardyr: Imranyň nesli Şubaýyl, Şubaýylyň nesli Ýehdeýa. 21 Rehabýadyň nesli Ýişiýa. 22 Ýisharlardan Şelomot; Şelomotyň nesillerinden Ýahat. 23 Hebronyň nesillerinden ýaş tertibine görä Ýeriýa, Amarýa, Ýahazyýal, Ýekamgam. 24 Uzyýeliň neslinden Mika; Mikanyň neslinden Şamyr. 25 Mikanyň dogany Ýişiýa, Ýişiýanyň neslinden Zakarýa. 26 Merarynyň nesillerinden Mahly, Muşy. Ýagazyýanyň ogullaryndan Beno. 27 Merarynyň nesillerinden Ýagazyýa, Beno, Şoham, Zakur, Ibri. 28 Mahlynyň nesillerinden Elgazar; onuň ogly ýokdur. 29 Kişden Ýerahmeýel. 30 Muşynyň nesillerinden Mahly, Eder, Ýerimot. Şular uruglaryna görä Lewiniň nesilleridir. 31 Garyndaşlary bolan Harunyň nesillerinde bolşy ýaly, bular hem Dawut patyşanyň, Sadokdyr Ahymelegiň, ruhanylardyr lewileriň kowumbaşylarynyň öňünde bije atdylar. Olaryň kowumbaşylar bolan ýaş garyndaşlary hem şeýle etdiler.
Ybadathana sazandalary
1 Dawut hem-de goşun baştutanlary Asafyň, Heýmanyň hem-de Ýedutunyň ogullaryny hyzmat işi üçin bölüp aýyrdylar. Olar barbat, arfa hem kimwal çalyp pygamberlik etmelidiler. Hyzmat işini ýerine ýetirenler şulardyr: 2 Asafyň ogullaryndan: Zakur, Ýusup, Netanýa, Asarela. Bular patyşanyň emrine görä pygamberlik eden Asafyň ogullarydy we onuň garamagyndadylar. 3 Ýedutunyň ogullaryndan: Gedalýa, Seri, Işaýa, Haşabýa, Matytýa – jemi alty. Olar Rebbe barbat bilen öwgi aýdyp, Ony şohratlandyryp pygamberlik edýän kakalary Ýedutunyň garamagyndadylar. 4 Heýmanyň ogullary: Bukyýa, Matanýa, Uzyýel, Şebuwal, Ýerimot, Hananýa, Hanany, Eliýata, Gidalty, Romamty Gezer, Ýoşbekaşa, Malloty, Hotyr, Mahazyýot. 5 Şularyň hemmesi patyşanyň görgüri Heýmanyň ogullarydyr. Bu ogullar Hemana ony beýik etmek üçin, Hudaýyň beren wadasy bilen berlipdi. Hudaý oňa on dört ogul bilen üç gyz berdi. 6 Bularyň bary kakalarynyň garamagynda Rebbiň ybadathanasynda kimwal, arfa hem barbat çalyp, aýdym aýdýardylar. Asaf, Ýedutun we Heýman patyşanyň buýrugy astyndadylar. 7 Bular hem-de bularyň Rebbiň öňünde aýdym aýtmaklyga türgenleşdirilen garyndaşlarynyň bu işe ussatlary iki ýüz segsen sekiz adamdy. 8 Olaryň uludan-kiçä, halypadan-şägirde çenli bary, borçlary üçin bije atdylar. 9 Birinji bije Asafyň neslinden Ýusuba düşdi; ikinji Gedalýa; doganlary we ogullary bilen on iki adam; 10 üçünji Zakura; ogullary we doganlary bilen on iki adam; 11 dördünji Ýezer; ogullary we doganlary bilen on iki adam; 12 bäşinji Netanýa; ogullary we doganlary bilen on iki adam; 13 altynjy Bukyýa; ogullary we doganlary bilen on iki adam; 14 ýedinji Ýesarela; ogullary we doganlary bilen on iki adam; 15 sekizinji Ýeşagýa; ogullary we doganlary bilen on iki adam; 16 dokuzynjy Matanýa; ogullary we doganlary bilen on iki adam; 17 onunjy Şimgä; ogullary we doganlary bilen on iki adam; 18 on birinji Azarela; ogullary we doganlary bilen on iki adam; 19 on ikinji Haşabýa; ogullary we doganlary bilen on iki adam; 20 on üçünji Şubaýyla; ogullary we doganlary bilen on iki adam; 21 on dördünji Matytýa; ogullary we doganlary bilen on iki adam; 22 on bäşünji Ýeremota; ogullary we doganlary bilen on iki adam; 23 on altynjy Hananýa; ogullary we doganlary bilen on iki adam; 24 on ýedinji Ýoşbekaşa; ogullary we doganlary bilen on iki adam; 25 on sekizinji Hanana; ogullary we doganlary bilen on iki adam; 26 on dokuzynjy Mallota; ogullary we doganlary bilen on iki adam; 27 ýigriminji Eliýata; ogullary we doganlary bilen on iki adam; 28 ýigrimi birinji Hotyra; ogullary we doganlary bilen on iki adam; 29 ýigrimi ikinji Gidalta; ogullary we doganlary bilen on iki adam; 30 ýigrimi üçünji Mahazyýota; ogullary we doganlary bilen on iki adam; 31 ýigrimi dördünji Romamty Gezere düşdi; ogullary we doganlary bilen on iki adam.
Rebbiň öýüniň derwezebanlary
1 Derwezebanlaryň bölümleri şulardyr: koralardan Asafyň ogullaryndan bolan Koreniň ogly Meşelemýa. 2 Meşelemýanyň ogullary: nowbahar ogly Zakarýa, ikinjisi Ýedigaýel, üçünjisi Zebadýa, dördünjisi Ýatnyýel, 3 bäşinjisi Elam, altynjysy Ýehohanan, ýedinjisi Elýogeýnaý. 4 Obededomyň ogullary: nowbahar ogly Şemagýa, ikinjisi Ýehozabat, üçünjisi Ýowa, dördünjisi Sakar, bäşinjisi Netanel, 5 altynjysy Emiýel, ýedinjisi Ysakar, sekizinjisi Pegullataý. Obededomy Hudaý ýalkapdy. 6 Şemaýadan hem birnäçe ogul dünýä indi; başarjaň adamlar bolandyklary üçin, olar öz uruglaryna baş boldular. 7 Şemaýanyň ogullary: Otny, Repaýyl, Obet, Elzabat; olaryň doganlary Elihu bilen Semakýa hem başarjaň adamlardy. 8 Obededomyň ogullary, agtyklary hem-de olaryň doganlary hyzmat işine ökde altmyş iki adamdy. 9 Meşelemýanyň başarjaň ogullarydyr doganlary on sekiz adamdy. 10 Merary kowumyndan bolan Hosanyň ogullary: baştutan Şimri. Ol nowbahar ogul bolmasa-da, kakasy ony baştutan edipdi. 11 Ikinjisi Hilkiýa, üçünjisi Tebalýa, dördünjisi Zakarýa. Hosanyň ogullarynyň hem doganlarynyň jemi sany on üçdür. 12 Ine, kowumbaşylaryna görä derwezebanlaryň bölümleri şulardyr. Olar hem öz doganlary ýaly Rebbiň öýünde hyzmat etmäge borçludylar. 13 Olar öz kowumlaryna görä ula-kiçä deňlik edip, derwezeleri üçin bije atdylar. 14 Gündogar tarapdaky derweze Şelemýanyň bijesine düşdi. Onuň ogly parasatly geňeşçi Zakarýa üçin hem bije atyldy; onuň bijesine demirgazyk tarapdaky derweze düşdi. 15 Obededomyň bijesine günorta tarapdaky derweze, onuň ogullaryna bolsa ammar jaýy düşdi. 16 Şupym bilen Hosa ikisine günbatar tarapdaky, ýokary galýan ýoldaky Şalleket derwezesi düşdi. Garawulçylyk nobatma-nobat bellenendi. 17 Gündogar tarapdaky derwezede her gün alty lewi, demirgazyk hem günorta tarapdaky derwezeleriň hersinde her gün dört lewi durýardy, ammar jaýynda bolsa iki-ikiden durýardylar. 18 Günbatar tarapdaky howluda–ýolda dört adam, howly üçinem iki adam bellenendi. 19 Şular Kora hem-de Merary kowumlaryndan bolan derwezeban bölümleridi.
Hazynaçylar we beýlekiler
20 Hudaýyň öýüniň hazynalary hem-de berlen sadakalaryň hazynalary beýleki lewileriň garamagyndady. 21 Gerşonyň ogly Ladanyň neslinden Ýehiýel başy boldy. 22 Ýehiýeli, onuň ogullary we doganlary Zetam bilen Ýowel Rebbiň öýüniň hazynalaryna garardylar. 23 Imranlaryň, ýisharlaryň, hebronlaryň, uzyýelleriň nesillerinden, 24 Musanyň ogly Gerşomyň neslinden Şebuwal hazynalaryň başlygydy. 25 Onuň Elgezer tarapdan garyndaşlary şulardyr: Eligezeriň ogly Rehabýa, Rehabýanyň ogly Işaýa, Ýeşagýanyň ogly Ýoram, Ýoramyň ogly Zikri, Zikriniň ogly Şelomot. 26 Şelomot bilen onuň garyndaşlary Dawut patyşa, urugbaşylar, ýüzbaşylardyr müňbaşylar hem-de beýleki goşunbaşylar tarapyndan bagyş edilen hazynalaryň baştutanlary boldular. 27 Rebbiň öýüni saklamak üçin, olar uruşlarda alnan oljalardan ol ýere sadakalar bererdiler. 28 Şeýle hem Şamuwel görgür, Kişiň ogly Şawulyň, Neriň ogly Abneriň, Seruýanyň ogly Ýowabyň bagyş eden zatlary, umuman, bagyş edilen zatlaryň ählisi Şelomot bilen onuň garyndaşlarynyň gözegçiligi astyndady. 29 Ýisharyň nesillerinden Konanýa hem-de onuň ogullary Ysraýylyň jemgyýetçilik işlerine baştutanlar, häkimler hökmünde bellenipdiler. 30 Hebronyň nesillerinden Haşabýa hem-de onuň garyndaşlary – başarjaň adamlaryň bir müň ýedi ýüzüsi Iordanyň günbatarynda ýaşaýan ysraýyllaryň Rebbiň ähli hyzmatlaryna hem-de patyşanyň gullugyna bellenipdiler. 31 Ýeriýa hebronlaryň baştutanydy. Dawudyň patyşalygynyň kyrkynjy ýylynda olaryň nesil daragtlaryna seredildi. Şonda Gilgatdaky Ýagzerde hebronlaryň arasyndan edermen adamlar tapyldy. 32 Olary hem-de olaryň garyndaşlaryny – jemi iki müň ýedi ýüz sany urugbaşylar bolan edermen adamy Dawut patyşa Hudaýyň hem-de patyşanyň işlerini etmek üçin rubenleriň, gatlaryň hem-de manaşe ýarym tiresiniň baştutany edip goýdy.
Harby bölümler
1 Ysraýyllaryň, olaryň kowumbaşylarynyň, müňbaşylarydyr ýüzbaşylarynyň hem-de beýleki emeldarlarynyň sanawy aşakdaky ýalydyr. Olar aýba-aý gelip, bölümleriň ähli işlerinde patyşa gulluk edýärdiler. Her bölümde ýigrimi dört müň adam bardy. 2 Birinji aý üçin birinji bölüme Zabdyýeliň ogly Ýaşobgam ýolbaşçylyk edýärdi. Onuň bölüminde ýigrimi dört müň adam bardy. 3 Ol Peresiň neslindendir; ol birinji aý üçin ähli goşunbaşylaryň başlygydy. 4 Ikinji aý üçin bellenen bölüme ahowa urugyndan bolan Dodaý ýolbaşçylyk edýärdi. Bölümiň baş serkerdesi Miklotdy; bölümde ýigrimi dört müň adam bardy. 5 Üçünji aý üçin bellenen bölüme üçünji bir goşunbaşy – ruhany Ýehoýadanyň ogly Benaýa ýolbaşçylyk edýärdi; bölümde ýigrimi dört müň adam bardy. 6 «Otuz ýigidiň» edermen esgeri hem-de baştutany Benaýadyr. Onuň ogly Amyzabat onuň bölüminiň baş serkerdesidi. 7 Dördünji aý üçin bellenen bölüme Ýowabyň dogany Asahel ýolbaşçylyk edýärdi. Ondan soň ogly Zebadýa boldy; onuň bölüminde-de ýigrimi dört müň adam bardy. 8 Bäşinji aý üçin bellenen bölümiň goşunbaşysy Ýyzranyň nesli Şamhutdy; onuň bölüminde-de ýigrimi dört müň adam bardy. 9 Altynjy aý üçin bellenen bölüme tekowaly Ikeşiň ogly Yra ýolbaşçylyk edýärdi; onuň bölüminde-de ýigrimi dört müň adam bardy. 10 Ýedinji aý üçin bellenen bölüme efraýymlardan pelonly Heles ýolbaşçylyk edýärdi; onuň bölüminde-de ýigrimi dört müň adam bardy. 11 Sekizinji aý üçin bellenen bölüme Zeranyň nesli huşaly Sibekaý ýolbaşçylyk edýärdi; onuň bölüminde-de ýigrimi dört müň adam bardy. 12 Dokuzynjy aý üçin bellenen bölüme benýaminlerden anatotly Abygezer ýolbaşçylyk edýärdi; onuň bölüminde-de ýigrimi dört müň adam bardy. 13 Onunjy aý üçin bellenen bölüme Zeranyň nesli netopaly Mahraý ýolbaşçylyk edýärdi; onuň bölüminde-de ýigrimi dört müň adam bardy. 14 On birinji aý üçin bellenen bölüme Efraýymyň neslinden pirgatonly Benaýa ýolbaşçylyk edýärdi; onuň bölüminde-de ýigrimi dört müň adam bardy. 15 On ikinji aý üçin bellenen bölüme Otnyýeliň neslinden netopaly Heldaý ýolbaşçylyk edýärdi; onuň bölüminde-de ýigrimi dört müň adam bardy.
Tirebaşylar
16 Ysraýyl tirebaşylary şulardyr: Zikriniň ogly Eligezer – rubenleriň baştutany; Magakanyň ogly Şepatýa – şimgonlaryň baştutany; 17 Kemuwalyň ogly Haşabýa – lewileriň baştutany; Sadok – Harun nesliniň baştutany; 18 Dawudyň garyndaşlaryndan Elihu – ýahudalaryň baştutany; Mikaýylyň ogly Omry – ysakarlaryň baştutany; 19 Abadýanyň ogly Ýyşmagýa – zebulunlaryň baştutany; Azryýeliň ogly Ýerimot – naftalylaryň baştutany; 20 Azazýanyň ogly Hoşeýa – efraýymlaryň baştutany; Pedaýanyň ogly Ýowel manaşe ýarym tiresiniň baştutany; 21 Zakarýanyň ogly Ydo – Gilgatda oturýan manaşe ýarym tiresiniň baştutany; Abneriň ogly Ýagsyýel – benýaminleriň baştutany; 22 Ýerohamyň ogly Azarel – danlaryň baştutany. Şular Ysraýyl tireleriniň baştutanlarydy. 23 Ýigrimi hem-de ondan kiçi ýaşlylary Dawut hasaba almandy, sebäbi Reb Ysraýyly gökdäki ýyldyzlaryň sany kimin köpeltmegi wada edipdi. 24 Seruýanyň ogly Ýowap ilat ýazuwyny geçirmäge girişenem bolsa, ol bu işi ahyryna çenli alyp gitmedi. Sebäbi munuň üçin Ysraýyla Rebbiň gahary geldi. Şeýdip, soňkular Dawut patyşanyň taryh kitabyna girizilmedi.
Dawudyň patyşalygynyň baştutanlary
25 Adyýeliň ogly Azmawet patyşanyň hazynaçysydy. Ýurduň, şäherleriň, obalardyr galalaryň hazynaçysy bolsa Uzyýanyň ogly Ýonatandy. 26 Ýer işi üçin ekin meýdanlarynda işleýänlere Kelubyň ogly Ezri baştutanlyk edýärdi. 27 Ramaly Şimgi üzüm baglaryna, şepamly Zabdy üzüm baglaryndaky şerap ammarlaryna, 28 gederli Bagalhanan günbatar baýyrlykdaky zeýtun hem-de ýabany injir agaçlaryna, Ýogaş ýag ammarlaryna garaýardy. 29 Şaronly Şitraý Şarondaky iri mallara, Adlaýyň ogly Şapat jülgelerdäki iri mallara, 30 ysmaýyl urugyndan bolan Obyl düýelere, meronotly Ýehdeýa eşeklere, hagarly Ýazyz dowarlara garaýardy. 31 Şularyň hemmesi Dawut patyşanyň mülklerine gözegçilik eden adamlardy. 32 Dawudyň daýysy Ýonatan geňeşçidi; ol paýhasly adamdy hem-de kätipdi. Hakmonynyň ogly Ýehiýel patyşanyň ogullaryna seredýärdi. 33 Ahytopel patyşanyň geňeşçisi, arkyly Huşaý bolsa patyşanyň dostudy. 34 Ahytopelden soň Benaýanyň ogly Ýehoýada we Abýatar geňeşçi boldy. Patyşa goşunynyň serkerdesi bolsa Ýowapdy.
Dawut ybadathananyň gurluşygy barada maslahat berýär
1 Dawut Ysraýylyň ähli baştutanlaryny: tirebaşylary, patyşa gullugyndaky bölümleriň goşunbaşylaryny, müňbaşylardyr ýüzbaşylary, patyşanyň hem-de ogullarynyň mülklerine, mallaryna seredýänleriň baştutanlaryny, köşk emeldarlaryny, edermen esgerleri we batyr ýigitleriň ählisini Iýerusalime toplady. 2 Dawut patyşa turdy-da, olara şeýle diýdi: «Doganlarym, halkym, maňa gulak asyň! Meniň Hudaýymyzyň aýak kürsi bolan Rebbiň Äht sandygyny goýmak üçin öý gurmak niýetim bardy; onuň üçin taýýarlygam gördüm. 3 Ýöne Hudaý maňa: „Maňa öýi sen gurmarsyň, sebäbi sen uruş adamysyň, sen gan dökdüň“ diýdi. 4 Ýöne ebedilik patyşa bolmagym üçin, Ysraýyl Hudaýy Reb kakamyň maşgalasynyň arasyndan meni saýlady. Ol Ýahudany baştutan saýlady, Ýahudanyň neslinden kakamyň maşgalasyny saýlady. Bütin Ysraýyla patyşa etmekde kakamyň ogullarynyň arasyndan men Onuň göwnünden turdum. 5 Özüniň maňa beren köp ogullarynyň arasyndan Ysraýylyň üstündäki Reb patyşalygynyň tagtynda oturtmak üçin Reb oglum Süleýmany saýlap-seçdi. 6 Ol maňa şeýle diýdi: „Ogluň Süleýman Maňa ybadathana hem-de howlular gurmaly adamdyr. Çünki Men ony Özüme ogul saýladym, Menem onuň Atasy bolaryn. 7 Ol Meniň buýrukdyr hökümlerimi häzirkisi ýaly gyşarnyksyz berjaý etmegini dowam etdirse, Men onuň patyşalygyny ebedileşdirerin“. 8 Indi, tutuş Ysraýylyň, Rebbiň jemagatynyň gözüniň alnynda, Hudaýa eşitdirip, men saňa Hudaýyňyz Rebbiň ähli buýruklaryny ýerine ýetirmegi buýurýaryn. Şeýtseňiz şu eşretli topragyň eýesi bolarsyňyz we ony özüňizden soň nesilleriňize baky miras goýarsyňyz. 9 Süleýman, oglum, sen bolsa ataňyň Hudaýyny tana, Oňa ak ýürekden höwes bilen gulluk et. Çünki Reb her bir kalby synaýandyr hem ähli niýet-hyýallary bilýändir. Ony agtarsaň taparsyň, ýöne terk edäýseň welin, Ol senden müdimilik ýüz öwrer. 10 Ine seret, mukaddes öý gurmak üçin Reb seni saýlady. Berk dur-da, işi ýerine ýetir». 11 Soňra Dawut ogly Süleýmana öýüň eýwanynyň, jaýlarynyň, hazynalarynyň, üstküdir içki otaglaryň, Äht sandygyň gapagynyň teswirini berdi. 12 Şeýle hem ol göz öňünde tutan ähli işleriniň: Rebbiň öýüniň howlularynyň, onuň töwereginde bolmaly jaýlaryň, Hudaýyň öýüniň hazynalarynyň hem-de berlen sadakalardyr hazynalary, 13 ruhanylar hem-de lewiler toparlarynyň, Rebbiň öýünde berjaý edilmeli hyzmat işleriniň, Rebbiň öýünde ulanyljak esbaplaryň, 14 her bir iş üçin gerek boljak altyndyr kümüş esbaplara sarp ediljek altynyň hem-de kümşüň agramynyň, 15 altyn şemdanlara we çyralara sarp ediljek altynyň, altyn şemdanlardyr çyralaryň her birine sarp ediljek altynyň agramynyň, kümüşden ediljek şemdana we çyra sarp ediljek kümşüň agramynyň hersiniň ulanylyşyna görä, 16 hödür çöregi üçin ulanyljak her bir altyn hantagta sarp ediljek altynyň agramynyň, kümüş sekiler üçin kümşüň agramynyň, 17 sap altyndan ediljek çarşaklara, legenlere, küýzelere, jamlara sarp ediljek altynyň agramynyň, kümüş jamlara sarp ediljek kümşüň agramynyň, 18 ýokary hilli altyndan ediljek ýakymly ysly tütetgileriň gurbanlyk sypasy üçin sarp ediljek altynyň agramynyň, ganatlaryny ýaýyp, Rebbiň Äht sandygyny büräp oturan keruplar üçin altyn arabanyň teswirini berdi. 19 Soňra Dawut patyşa: «Şularyň barynyň nusgalary maňa Reb tarapyndan ýazuw üsti bilen berildi» diýdi. 20 Dawut ýene ogly Süleýmana şeýle diýdi: «Güýçli hem mert bol, işe başla! Gorkma, aljyrama, çünki meniň Hudaýym Hökmürowan Reb seniň bilendir. Rebbiň öýüniň hyzmat işleriniň ählisi tamamlanman, Ol seni taşlamaz, terk etmez. 21 Ine, şular Hudaýyň öýüniň ähli hyzmatyny ýerine ýetirmeli ruhanylardyr lewileriň toparlarydyr. Şu işleriň ählisi üçin başarnykly döwtalaplaryň hemmesi seniň ýanyňda bolar. Ýolbaşçylardyr ähli halk hem seniň diýeniň bilen bolar».
Ybadathananyň gurluşygy üçin sadakalar
1 Dawut halka şeýle diýdi: «Hudaýyň saýlany, oglum Süleýman heniz ýaş hem tejribesiz, edilmeli iş bolsa uly. Çünki ybadathana ynsan üçin däl-de, Hökmürowan Reb üçindir. 2 Men güýjümiň ýetdiginden Hudaýymyň öýi üçin altyndan ýasalmaly zatlar üçin – altyn, kümüşden ýasalmaly zatlar üçin – kümüş, bürünçden ýasalmaly zatlar üçin – bürünç, demirden ýasalmaly zatlar üçin – demir, agaçdan ýasalmaly zatlar üçin – agaç, köp möçberde hakyk hem-de oturtma daşlar, bezeg daşlary, dürli reňkli daşlar, gymmatbaha daşlaryň ähli görnüşini we köp möçberde mermer taýýarladym. 3 Üstesine-de, Hudaýymyň öýüne bolan söýgim sebäpli, mukaddes ybadathana üçin şu taýýarlan zatlarymdan daşary meniň öz hususy altyn hem kümüş hazynam bar. Men şony-da Hudaýymyň öýüne berdim. 4 Ol bäş müň batman Opyr altynyndan, ybadathananyň diwarlarynyň ýüzüne çaýar ýaly on iki müň batman ýokary hilli kümüşden ybaratdyr. 5 Hünärmentleriň etjek her işi üçin, altyn zatlar üçin altyn, kümüş zatlar üçin kümüş berýärin. Kim bu gün meýletinlik bilen zat hödür edip, özüni Rebbe bagyş etjek?». 6 Soňra urugbaşylardyr tire baştutanlary, müňbaşylardyr ýüzbaşylar, şa gullugyndaky baştutanlar meýletin gurbanlyklar berdiler. 7 Olar Hudaýyň ybadathanasynyň hyzmaty üçin sekiz müň batman hem-de dört batman altyn, on ýedi müň batman kümüş, otuz müň batman bürünç hem-de demir berdiler. 8 Kimde gymmatbaha daşlar bar bolsa, olary Rebbiň ybadathanasynyň hazynasy üçin gerşon urugyndan Ýehiýele tabşyrdylar. 9 Adamlar gaty şatlandylar, çünki olar Rebbe beren zatlaryny meýletinlik bilen, çyn ýürekden beripdiler. Dawut patyşa hem gaty şatlandy.
Dawut Hudaýa doga okaýar
10 Soň Dawut tutuş halkyň öňünde Rebbi alkyşlap, şeýle diýdi: «Eý, Atamyz Ysraýyl Hudaýy Reb, Saňa ezelden ebedä çenli alkyş bolsun! 11 Beýiklik, güýç-gudrat, şöhrat, ýeňiş hem belentlik Seniňkidir, gökdäki hem ýerdäki zatlaryň hemmesi Seniňkidir; patyşalyk hem Seniňkidir, ýa Reb. Sen ählisinden belentsiň. 12 Baýlyklardyr sylag-hormat Senden gelýär, Sen ählisiniň üstünden höküm sürýärsiň. Güýç hem kuwwat Seniň eliňdedir. Ähli zady belent ýa-da kuwwatly etmek Seniň eliňdedir. 13 Indi eý, Hudaýymyz biz Saňa minnetdarlyk bildirýäris, Seniň şöhratly adyňa alkyş okaýarys. 14 Ýöne şunuň ýaly meýletin zat hödürlär ýaly men kim, meniň halkym kim? Bize ähli zat Senden gelýär; Saňa Öz beren zadyňdan yzyna berýäris. 15 Biz Seniň öňüňde ata-babalarymyz ýaly gelmişek hem-de musapyrdyrys. Biziň ýerdäki durmuşymyz edil kölege ýalydyr, umytsyzdyr. 16 Eý, Hudaýymyz Reb, Seniň mukaddes adyňa öý gurmak üçin taýýarlan şu bolçulyklarymyzyň hemmesini Sen berdiň; olaryň bary Seniň Özüňkidir. 17 Seniň kalby synaýandygyňy we kalbypäkligi halaýandygyňy men bilýärin, eý, Hudaý! Şu zatlaryň hemmesini men öz päk kalbym bilen meýletin berdim. Häzir men Seniň şu ýere ýygnanan halkyňyň meýletinlik hem şatlyk bilen sadaka berýändigini görýärin. 18 Eý, Ybraýymyň, Yshagyň, Ysraýylyň, biziň ata-babalarymyzyň Hudaýy, Öz halkyňyň kalbynda şeýle niýetleri baky sakla, olaryň kalbyny Özüňe tarap öwür. 19 Seniň tabşyryklaryňy, düzgünleriňi, parzlaryňy – şularyň hemmesini berjaý eder ýaly, meniň taýýarlyk gören ybadathanamy gurary ýaly, oglum Süleýmana sadyk ýürek ber». 20 Soň Dawut tutuş halka: «Hudaýyňyz Rebbe alkyş okaň» diýip ýüzlendi. Tutuş halk öz ata-babalarynyň Hudaýy Rebbe alkyş okadylar. Olar baş egip, Rebbe ybadat, patyşa-da tagzym etdiler. 21 Ertesi gün olar Rebbe müň öküz, müň goç, müň guzy, içgi sadakalaryny hem-de tutuş Ysraýyl üçin ençeme sadakalar berdiler. 22 Olar şol gün Rebbiň öňünde uly şatlyk-şagalaň bilen iýip-içdiler.
Süleýman patyşalyga bellenilýär
Dawudyň ogly Süleýmany ikilenç patyşa etdiler. Ony Rebbe hökümdarlyga, Sadogy hem ruhanylyga belledi. 23 Kakasy Dawudyň patyşalygyny miras alyp, Süleýman Rebbiň beren tagtynda oturdy. Onuň işi rowaç aldy, tutuş Ysraýyl oňa eýerdi. 24 Ähli nökerler, batyr ýigitler, Dawudyň ähli ogullary Süleýmana wepaly bolmaga wada berdiler. 25 Reb tutuş Ysraýylyň gözüniň alnynda Süleýmany belende göterdi we heniz Ysraýylda hiç bir patyşanyň eýe bolmadyk şalyk belentligini oňa berdi.
Dawudyň ölümi
26 Şeýdip, Ýyşaýyň ogly Dawut tutuş Ysraýyla şalyk etdi. 27 Ol Ysraýylda jemi kyrk ýyl şalyk sürdi. Ol şonuň ýedi ýylyny Hebronda, otuz üç ýylyny bolsa Iýerusalimde geçirdi. 28 Dawut ýaşy bir çene baryp, garrap, mal-döwletdir şöhratdan doýup dünýäden ötdi. Onuň ýerine ogly Süleýman patyşa boldy. 29 Dawut patyşanyň eden işleri başdan-aýak Şamuwel görgüriň, Natan pygamberiň we Gat görgüriň kitabynda ýazylandyr. 30 Bu kitaplarda onuň nähili şalyk sürendigi, güýç-kuwwatynyň neneňsi bolandygy, onuň hem-de Ysraýylyň başdan geçiren wakalary we dünýäniň ähli patyşalary hakynda ýazylandyr.
Süleýman Hudaýdan pähim dileýär
1 Dawudyň ogly Süleýman öz patyşalygyny berkitdi. Hudaýy Reb onuň bilen bolup, ony juda beýgeltdi. 2 Süleýman tutuş Ysraýyly–müňbaşylary, ýüzbaşylary, häkimleri, Ysraýylyň ähli baştutanlaryny we urugbaşylary çagyrdy. 3 Onsoň Süleýman ýanyndaky bütin jemagat bilen Gibgondaky sežde edilýän ýere gitdiler. Rebbiň guly Musanyň çölde guran Hudaýa ýüz tutulýan çadyry şol ýerdedi. 4 Dawut Hudaýyň sandygyny Kiriýatýegarymdan Iýerusalime onuň üçin taýýarlan çadyryna getiripdi. 5 Huruň agtygy, Urynyň ogly Besaleliň bürünçden ýasan gurbanlyk sypasy bolsa Gibgonda Rebbiň mukaddes çadyrynyň öňündedi. Şoňa görä Süleýman bilen jemagat ol ýere Rebden maslahat soramaga gitdiler. 6 Süleýman ol ýerde Rebbiň huzurynda mukaddes çadyrdaky bürünçden bolan gurbanlyk sypasyna gelip, onda müň sany ýakma gurbanlygyny hödürledi. 7 Şol gije Hudaý Süleýmana görnüp, oňa: «Dile, dilän zadyňy bereýin» diýdi. 8 Süleýman Hudaýa şeýle jogap berdi: «Sen meniň kakam Dawuda beýik, sadyk söýgiňi görkezip, meni onuň ýerine patyşa etdiň. 9 Ýa Beýik Hudaý, goý, indi kakam Dawuda beren wadaň amala aşsyn, çünki Sen meni ýeriň tozy ýaly san-sajaksyz bolan bir halkyň üstünden patyşa etdiň. 10 Indi şu halky dolandyrmagym üçin maňa danalyk hem bilim ber. Kim Seniň bu beýik halkyňy dolandyryp biler?» 11–12 Hudaý Süleýmana şeýle diýdi: «Kalbyňda şu islegiň bardygy üçin, özüňe mal-mülk, baýlyk, at-abraý ýa öz duşmanlaryňyň ölümini ýa-da özüň üçin uzak ömür dilemän, eýsem üstünden patyşalyga bellän halkymy dolandyrmaga özüňe pähim-paýhas we düşünje diländigiň üçin, Men saňa paýhas we düşünje berýärin. Şeýle hem Men saňa senden öň hiç kimde bolmadyk we senden soň hem hiç kimde bolmajak baýlyk, mal-mülk we at-abraý bererin».
Süleýmanyň harby we täjirçilik işleri
13 Şeýdip, Süleýman Gibgondaky sežde edilýän ýerden, Rebbiň mukaddes çadyryndan Iýerusalime gelip, Ysraýyla patyşalyk etdi. 14 Süleýman söweş arabalary bilen arabaly goşun toplady. Onuň bir müň dört ýüz söweş arabasy, on iki müň söweş arabaly esgeri bardy. Süleýman olary söweş arabalary saklanýan şäherlerde we patyşanyň ýanynda – Iýerusalimde ýerleşdirdi. 15 Patyşa Iýerusalimde kümüş bilen altyny daş ýaly köpeltdi, kedr agaçlaryny-da günbatar baýyrlykda bitýän ýabany injir agajy ýaly köpeltdi. 16 Süleýmanyň atlary Müsürden we Keweden getirildi; patyşanyň täjirleri olary Keweden belli bir baha satyn aldylar. 17 Süleýmanyň atlary Müsürden getirildi. Bir söweş arabasy, on ýedi gadak töweregi kümşe, bir at bolsa dört gadakdan gowrak kümşe satyn alyndy. Şeýdip, bu söweş arabalary we atlar, Süleýmanyň täjirleriniň üsti bilen hetleriň we Aramyň ähli patyşalaryna satylýardy.
Rebbiň öýüniň gurluşygyna taýýarlyk
1 Süleýman Rebbe ybadat öýüni we özüne köşk gurmak kararyna geldi. 2 Ol dagda ýetmiş müň sany hammaly, segsen müň sany daş ýonujyny we olaryň üstünden gözegçilik eder ýaly üç müň alty ýüz sany adamy toplady.
Sur patyşasy Huram bilen şertnama baglaşýar
3 Süleýman Sur patyşasy Hurama çapar iberip şeýle diýdi: «Özüne ýaşar ýaly köşk gurunsyn diýip, kakam Dawuda iberen kedr agaçlaryňdan maňa-da ibermegiňi towakga edýärin. 4 Ine, men Hudaýym Rebbe öý gurup, ol öýi Oňa bagyş etmekçi bolýaryn. Ol öýde Rebbiň huzurynda ýakymly ysly tütetgi ýakylar, adaty hödür çöregi hödürlener, Sabat günlerinde, Täze Aý baýramlarynda we beýleki baýramlarda ertirlik we agşamlyk ýakma gurbanlyklary hödürlener. Bular Ysraýyl üçin ebedi parzdyr. 5 Biziň Hudaýymyzyň beýleki ähli hudaýlardan beýik bolşy ýaly, meniň gurjak öýüm hem beýik bolar. 6 Emma Oňa öý gurmaga kimiň güýji ýeter? Gögüň, hatda gökleriň gögüniňem Ony sygdyryp bilmeýän halatynda Oňa öý gurar ýaly men kimmişim? Men bu öýi Onuň huzurynda ýakymly ysly tütetgi ýakmak üçin gurýaryn. 7 Ýahudada we Iýerusalimde öz ýanymdaky kakam Dawudyň taýýarlan ökde ussalary bilen işlär ýaly maňa altyn, kümüş, bürünç, demir işlerine, goýy badam, gyrmyzy we gök ýüplük boýaglaryna, şeýle hem oýma işlerine ussat hünärment ibermegiňi towakga edýärin. 8–9 Maňa ýene Liwandan kedr, serwi we sandal agaçlaryny iber. Men seniň işçileriňiň Liwanda agaç kesmäge ussatdyklaryny bilýärin. Maňa bol agaç taýýarlamak üçin meniň işçilerim seniň işçileriň bilen bile işlärler. Meniň gurjak öýüm juda uly we gözel bolar. 10 Ine, men seniň agaç kesen işçileriňe elli müň çuwal üwelen bugdaý, elli müň çuwal arpa, ýedi ýüz hum şerap we ýedi ýüz hum zeýtun ýagyny bererin». 11 Onsoň Sur patyşasy Huram Süleýmana hat üsti bilen jogap gaýtardy: «Reb Öz halkyny söýensoň, seni olaryň üstünden patyşa goýdy». 12 Huram sözüni şeýle dowam etdi: «Gögi we ýeri ýaradan Ysraýyl Hudaýy Rebbe alkyş bolsun! Reb Dawut patyşa pähim-paýhasdan we düşünjeden doly akylly ogul berdi. Şol ogul Rebbe öý we özüne köşk gurar. 13 Men saňa bir ussat we düşünjeli hünärment Huramabi ýollaýaryn. 14 Onuň ejesi danlardan bolup, kakasy hem surludy. Huramabi altyn, kümüş, bürünç, demir, daş, agaç işlerine, badam, gök we gyrmyzy ýüplük we keteni boýaglaryna, oýma işlerine we özüne berlen islendik nusga bilen işlemäge ussatdyr. Ol seniň hünärmentleriň we jenabym – kakaň Dawudyň hünärmentleri bilen işlär. 15 Indi, goý, jenabym wada beren bugdaýyny, arpasyny, zeýtun ýagyny we şerabyny öz gullaryna ibersin. 16 Biz saňa Liwandan näçe agaç gerek bolsa kesip, ony sallara ýükläp, Ýafo deňziniň üsti bilen akdyryp getireris; sen-de ony Iýerusalime äkidersiň». 17 Onsoň Süleýman kakasy Dawudyň hasaba alşy ýaly, Ysraýylda ýaşaýan gelmişekleriň baryny hasaba aldy. Gelmişekleriň sany bir ýüz elli üç müň alty ýüz boldy. 18 Süleýman olardan ýetmiş müň adamy ýük daşamaga, segsen müň adamy dagda daş ýonmaga, üç müň alty ýüz adamy-da işgärlere gözegçilige belledi.
Rebbiň öýüniň gurluşygy
1 Süleýman Iýerusalimde kakasy Dawuda Rebbiň görnen Moryýa dagyndaky, Dawudyň taýýarlan ýeri – ýabusly Ornanyň harmanynda Rebbiň öýüniň gurluşygyna başlady. 2 Süleýman patyşalygynyň dördünji ýylynyň ikinji aýynyň ikisi güni öýüň gurluşygyna başlady. 3 Süleýman patyşanyň Hudaý üçin guran öýüniň uzynlygy öňki ölçeg boýunça altmyş tirsek, ini ýigrimi tirsekdi. 4 Öýüň öňündäki eýwanyň boýy öýüň inine görä ýigrimi tirsekdi; onuň beýikligi bir ýüz ýigrimi tirsekdi. Süleýman onuň iç tarapyny sap altyna gaplady. 5 Ol uly otagy serwi agajy bilen örtüp, ony sap altyna gaplady we onuň üstüne palma agajynyň hem-de zynjyryň nagşyny saldy. 6 Süleýman öýi owadan, gymmatbaha daşlar bilen bezedi. Altyn Parwaýymdan getirilipdi. 7 Şeýdip, ol öýe, onuň pürslerine, gapy bosagalaryna, diwarlaryna altyn çaýdy. Ol diwarlara oýup, keruplaryň şekilini çekdi. 8 Süleýman iň mukaddes otagy-da gurdy; onuň boýy öýüň inine görä ýigrimi tirsek, ini hem ýigrimi tirsekdi; ol mukaddes otagy dokuz ýüz batman sap altyna gaplady. 9 Altyn çüýleriň agramy bir ýarym gadak töweregidi. Süleýman ýokarky otaglary-da altyna gaplady. 10 Süleýman iň mukaddes otagda iki kerubyň heýkelini ýasap, olary altyna gaplady. 11 Keruplaryň ganatlarynyň uzynlygy ýigrimi tirsekdi. Bir kerubyň bir ganatynyň uzynlygy bäş tirsek bolup, ol öýüň diwaryna degýärdi, beýleki ganatynyň uzynlygy bäş tirsek bolup, ol beýleki kerubyň ganatyna degýärdi. 12 Ikinji kerubyň bir ganatynyň uzynlygy bäş tirsek bolup, ol öýüň beýleki diwaryna degýärdi, beýleki ganatynyň uzynlygy bäş tirsek bolup, ol birinji kerubyň ganatyna degýärdi. 13 Bu keruplaryň ganatlarynyň uzynlygy jemi ýigrimi tirsekdi. Keruplar uly otaga tarap seredip, aýaklarynyň üstünde durdular. 14 Süleýman tutyny gök, goýy gyrmyzy we al ýüpeklerden we nepis matadan etdi, ýüzüne keruplaryň nagşyny saldy.
Iki sütün
15 Ol öýüň öňünde beýikligi otuz bäş tirsek bolan iki sany sütün ýasady. Her sütüniň ýokarsynda bäş tirsek bolan täç bardy. 16 Tor şekilli örme zynjyrlar ýasalyp, her sütüniň depesi olar bilen bezelendi. Süleýman ýüz sany nar ýasap, olary zynjyrlaryň üstünde goýdy. 17 Ol sütünleri öýüň öňünde dikdi. Ol günortada sütün dikip, ony Ýakyn diýip atlandyrdy. Beýlekisini demirgazykda dikip, ony Bowaz diýip atlandyrdy.
Öýüň goşlary
1 Süleýman uzynlygyny we inini ýigrimi tirsek, beýikligini on tirsek edip, bürünçden gurbanlyk sypasyny ýasatdy. 2 Soňra ol bir gyrasyndan beýleki gyrasyna çenli on tirsek, beýikligi bäş tirsek edip, bürünçden uly guýma taz ýasady. Oňa: «Deňiz» diýildi. Onuň töweregi otuz tirsekdi. 3 Deňziň erňeginiň aşagynda daşyna aýlanan, hersi on tirsek bolan iki hatar ökuz şekilli guýma nagyşlar bardy. Olar Deňiz bilen bile guýlup ýasalandy. 4 Deňiz on iki öküziň üstünde durdy. Öküzleriň üçüsi demirgazyga, üçüsi günbatara, üçüsi günorta, üçüsi hem gündogara bakyp durdy. Deňiz olaryň üstünde ýerleşdirilip, öküzleriň arkasy içe tarap bakyp durdy. 5 Deňziň galyňlygy dört barmak bolup, erňegi käsäniň erňegi ýaly açylan gülüň şekilindedi. Ol bir müň elli gorküýze tutýardy. 6 Şeýle hem ol zatlary ýuwar ýaly on sany bürünç legen ýasady. Olaryň bäşisini günorta tarapda, beýleki bäşisini demirgazyk tarapda goýdy. Bu legenlerde ýakma gurbanlyk üçin ulanylan zatlar ýuwuldy. Deňiz ruhanylaryň ýuwunmagy üçindi. 7 Ol berlen nusga görä, sap altyndan on sany şemdany ýasap, olaryň bäşisini ybadathananyň günorta tarapynda, beýleki bäşisini-de demirgazyk tarapynda goýdy. 8 Ol on sany hantagta ýasap, olary ybadathanada – bäşisini günorta tarapda, beýleki bäşisini-de demirgazyk tarapda goýdy. Ol ýüz sany altyn legen ýasady. 9 Ol ruhanylaryň howlusyny, uly howlyny we howlynyň gapylaryny ýasap, olary bürünje gaplady. 10 Deňzi öýüň sag tarapynda – günorta-gündogar burçunda ýerleşdirdi. 11–15 Huramabi şeýle hem, gazanlar, kül atarlar we legenler ýasady. Şeýdip, ol Hudaýyň öýünde Süleýman patyşa üçin etmeli işlerini, ýagny iki sütüni, sütünleriň depesindäki iki jam şekilli täji, sütünleriň depesindäki iki jam şekilli täji bezäp duran iki sany örme zynjyry, sütünleriň depesindäki jam şekilli täjiň örtýän örme zynjyryna dakmak üçin iki hatarda dört ýüz sany nary, arabalary, arabalaryň üstündäki legenleri, bir sany tazy hem-de tazyň astyndaky on iki öküzi ýasap boldy. 16 Gazanlar, kül atarlar, çarşaklar we Huramabiniň Rebbiň öýi üçin Süleýman patyşa ýasap beren enjamlary ýalpyldawuk bürünçdendi. 17 Patyşa bulary Iordan düzlüginde, Sukot bilen Seredanyň arasyndaky toýun toprakly ýerde guýdurdy. 18 Süleýman ummasyz köp gap-gaçlary ýasatdy, şoňa görä sarp edilen bürünjiň agramy anyklanmady. 19–22 Şeýdip, Süleýman Hudaýyň öýündäki ähli enjamlary: altyndan edilen gurbanlyk sypasyny, Rebbe hödür çöregi goýulýan hantagtalary, düzgün boýunça iň mukaddes otagyň öňünde ýakmak üçin sap altyn çyradanlary çyralary bilen, sap altyn gülleri, çyralary, ätişgirleri, sap altyn müçenekleri, pelte gaýçysyny, legenleri, jamlary, maňňallary ýasatdy. Öýüň girelgesi–iň mukaddes otagyň hem-de öýüň mukaddes otagynyň gapylary altyndy.
Äht sandygy Rebbiň oýüne getirilýär
1 Şeýdip, Süleýman patyşanyň Rebbiň öýi üçin etmeli ähli işleri tamamlandy. Süleýman kakasy Dawut tarapyndan öýe bagyş edilen ähli zatlary–kümşi, altyny we ähli enjamlary getirip, Hudaýyň öýündäki hazynada goýdy. 2 Onsoň Süleýman Rebbiň Äht sandygyny Dawut galasy bolan Siýon galasyndan getirtmek üçin, Ysraýylyň ýaşulularyny, ähli tirebaşylaryny, ysraýyllaryň urugbaşylaryny Iýerusalime ýygnady. 3 Bütin ysraýyl halky ýedinji aýda bolýan Çatma baýramçylygynda patyşanyň ýanyna ýygnanyşdy. 4 Bütin Ysraýylyň ýaşululary geldiler we lewiler sandygy göterdiler. 5 Şeýdip, olar sandygy, Rebbe ýüz tutulýan çadyry hem-de çadyryň içindäki ähli mukaddes enjamlary getirdiler. Bularyň baryny ruhanylar bilen lewiler getirdiler. 6 Süleýman patyşa we onuň huzuryna ýygnanan bütin ysraýyl halky Äht sandygynyň öňündedi. Olar san-sajaksyz goýunlary, öküzleri gurbanlyk berdiler. 7 Soňra ruhanylar Rebbiň Äht sandygyny öz ýerine, Rebbiň öýüniň iň mukaddes otagyna, keruplaryň ganatlarynyň astyna getirip goýdular. 8 Keruplar ganatlaryny sandygyň üstüne gerip, sandygyň-da, onuň syryklarynyň-da üstüni örtýärdi. 9 Syryklar şeýle uzyndy welin, hatda olaryň uçlary iň mukaddes otagyň öňündäki mukaddes ýerdenem görnüp durdy, ýöne daşardan görünmeýärdi. Olar şu güne çenli hem şol ýerdedir. 10 Sandygyň içinde Musanyň goýan iki sany kanun ýazylan daş böleginden başga hiç zat ýokdy. Musa bu iki daş bölegini ysraýyl halky Müsür ýurdundan çykandan soň, Rebbiň olar bilen äht eden ýeri bolan Horep dagynda sandyga salypdy. 11 Ruhanylar mukaddes otagdan daşary çykdylar. Ol ýerdäki ruhanylaryň ählisi toparlaryna garamazdan, inlerini tämizläpdiler. 12 Ähli lewi nagmaçylary: Asaf, Heýman, Ýedutun, olaryň ogullary we garyndaşlary keteni lybaslaryna beslenip, kimwallary, barbatlary we arfalary bilen gurbanlyk sypasynyň gündogar tarapynda ýüz ýigrimi sany surnaýçy ruhany bilen durdular. 13 Surnaýçylar bilen nagmaçylar bir ses ýaly bolup, Rebbe alkyş aýdyp, şükür etdiler. Surnaýlardyr kimwallar we beýleki saz gurallary bilen seslerini gataldyp: «Ol gowudyr, Onuň sadyk söýgüsi ebedidir» diýip, Rebbe alkyş aýdanlarynda, öý – Rebbiň öýi bulutdan doldy. 14 Ruhanylar bulut zerarly Rebbiň huzurynda hyzmata durup bilmediler, çünki Rebbiň şöhraty Hudaýyň öýüni doldurypdy.
Süleýman halka ýüz tutýar
1 Şonda Süleýman şeýle diýdi: «Reb tüm garaňkylykda mesgen tutjakdygyny aýtdy. 2 Men Saňa baky mesgen tutaryň ýaly, uçursyz gözel öý gurdum». 3 Onsoň patyşa halka tarap öwrülip, bütin ysraýyl jemagatyna ak pata berdi. Bütin ysraýyl jemagaty dik durdy. 4–5 Süleýman şeýle diýdi: «Kakam Dawuda: „Men Öz halkymy Müsürden çykaralym bäri, Maňa ybadat etmäge öý gurmaklary üçin ysraýyl tirelerinden ýekeje şäheri-de saýlamadym. Men ysraýyl halkyma şalyk eder ýaly hiç kimi saýlamadym. 6 Ýöne indi adym şol ýerde bolsun diýip, Iýerusalimi saýladym we ysraýyl halkyma şalyk etsin diýip, Dawudy patyşalyga saýladym“ diýip beren wadasyny berjaý eden Ysraýyl Hudaýy Rebbe alkyş bolsun! 7 Kakam Dawut Ysraýyl Hudaýy Rebbe ybadat üçin öý gurmagy ýüregine düwüpdi. 8–9 Emma Reb kakam Dawuda: „Maňa ybadat üçin öý gurmagy ýüregiňe düwmek bilen sen gowy etdiň; ýöne şeýle-de bolsa öýi sen gurmarsyň. Seniň biliňden önen ogluň Maňa ybadat üçin öý gurar“ diýdi. 10 Ine, Hudaý Öz beren wadasyny berjaý etdi, çünki men kakam Dawudyň ýerine geçdim. Rebbiň wada berşi ýaly, men Ysraýylyň tagtynda otyryn. Ysraýyl Hudaýy Rebbe ybadat üçin öý gurdum. 11 Sandygy men şol öýde goýdum. Rebbiň ysraýyl halky bilen eden ähti şonuň içindedir».
Süleýmanyň dilegi
12 Soňra Süleýman Rebbiň gurbanlyk sypasynyň hem bütin ysraýyl halkynyň öňünde durup, ellerini uzatdy. 13 Süleýman uzynlygy we ini bäş tirsek, beýikligi üç tirsek bolan bürünç seki ýasadyp, ony howluda goýdy-da, onuň üstünde durdy. Soňra ol bütin ysraýyl halkynyň öňünde dyza çöküp, ellerini göge tarap uzatdy: 14 «Eý, Ysraýyl Hudaýy Reb, ýerde-de, gökde-de Seniň ýaly Hudaý ýokdur. Bütin kalplary bilen ýoluňdan ýöreýän gullaryň üçin Sen ähtiňi, sadyk söýgüňi saklaýarsyň. 15 Sen guluň kakam Dawuda beren wadaňy berjaý etdiň. Şu gün Seniň ähli aýdan sözleriň amala aşdy. 16 Şonuň üçin hem, eý, Ysraýyl Hudaýy Reb, guluň kakam Dawuda: „Eger seniň ogullaryň Maňa gulak asyp, seniň ýöreýşiň ýaly, Meniň hakykat ýolumdan ýöreseler, seniň nesliňden hiç bir adam Ysraýylyň tagtyndan aýrylmaz“ diýip beren wadaňy berjaý et. 17 Şonuň üçin hem, eý, Ysraýyl Hudaýy Reb, goý, guluň kakam Dawuda beren wadaň amala aşsyn! 18 Emma Hudaý ýerde ynsanlaryň arasynda mesgen tutarmy? Hatda Seni gök-de, gökleriň gögi-de içine sygdyryp bilmeýär. Onsoň meniň bu salan öýüm dagy nämejik! 19 Ýöne şonda-da, ýa Beýik Hudaýym, Sen guluň dilegine hem-de ýalbaryşyna gulak sal-da, guluňyň edýän nalyşyny we dilegini kabul et. 20 Gözleriň gije-gündiz Özüňe ybadat etmekleri üçin saýlan şu öýüňde bolsun. Guluňyň şu ýere tarap bakyp edýän dilegini eşit. 21 Öz ysraýyl halkyň we men guluň şu ýere tarap bakyp dileg edenimizde, guluňyň, halkyň ysraýylyň nalyşlaryny eşit. Öz gökdäki mesgeniňden eşit-de, bizi bagyşla. 22 Bir adam başga bir adama garşy günä edip, ant içmäge mejbur edilse, ol gelip, şu öýde Seniň gurbanlyk sypaňyň öňünde günäsizdigine ant içse, 23 şonda Sen gökde eşit-de, oňa jogap ber. Gullaryňa höküm edip, günälä günäsine görä jeza ber, günäsizi akla-da, dogrulygyna görä syla. 24 Seniň halkyň ysraýyl Saňa garşy günä edenligi zerarly duşman öňünde ýeňlişe sezewar bolanda, täzeden Saňa ýüz tutup, Seniň adyňy ykrar etse, şu öýde Saňa dileg edip, ýalbarsa, 25 şonda Sen gökde eşit-de, halkyň ysraýylyň günäsini geçip, olary yzlaryna, özlerine we atalaryna beren ýurduňa getir. 26 Garşy günä edendikleri zerarly gök ýapylyp, ýagmyr ýagmadyk mahaly, olar şu ýere tarap bakyp, dileg edip, Seniň adyňy ykrar etseler, Seniň hasrat çekdirenleriň hem günäleri üçin toba etseler, 27 şonda Sen gökde eşit-de, Öz gullaryň bolan ysraýyl halkynyň günäsini geçip, olara dogry ýoldan ýöremegi öwret. Öz halkyňa miras hökmünde beren ýurduňa ýagmyr ýagdyr. 28 Eger ýurtda açlyk ýa gyrgyn keseli bolsa, epgek, ygaldan çüýremeklik, çekirtge ýa-da gurçuk peýda bolsa, eger duşmanlary öz islendik galalarynda olara sütem etseler, nähili bela, nähili kesel bolsa-da, 29 islendik adam ýa-da ysraýyl halky tarapyndan nähili dilegdir nalyş edilen bolsa, her kes öz ýürek hasratynyň derdini bilip, şu öýe tarap ellerini gerse, 30 şonda Sen gökde Öz mesgeniňde eşit-de, olary bagyşla we olara ýardam et. Her kese eden işine görä jogap ber, çünki her ynsanyň ýüregini diňe Sen bilýänsiň. 31 Şeýdip, olar Seniň atalarymyza beren ýurduňda ömürboýy ýoluňdan ýöräp, Senden gorkup ýaşasynlar. 32 Halkyň ysraýyldan bolmadyk, ýöne Seniň beýik adyň, gudratyň hem-de Öz halkyň üçin eden beýik işleriň barada eşidip, uzak ýurtdan gelen keseki şu öýde dileg etse, 33 Sen gökde, Öz mesgeniňde ony eşit-de, dünýäniň ähli halklarynyň ysraýyl halky ýaly Seniň adyňy bilip, Senden gorkup, Saňa ybadat üçin guran öýümi bilerleri ýaly, kesekiniň dilegine-de jogap ber. 34 Eger halkyň Seniň iberen ýoluň bilen duşmanlaryna garşy söweşe çykyp, Seniň saýlan şäheriňe, meniň Saňa ybadat üçin guran öýüme tarap bakyp, Saňa dileg etse, 35 şonda Sen gökde olaryň dileglerini, nalyşlaryny eşidip, olara duşmanlarynyň üstünden ýeňiş ber. 36 Olar Saňa garşy günä etseler–günä etmeýän adam ýokdur – Sen gazaplanyp, olary duşman eline berseň, duşman olary ýesir edip, ýakyn-u uzak ýurda äkitse, 37 olar hem ýesirlige äkidilen ýurtlarynda oýlanyp toba edip, ýalbaryp: „Biz nähaklyk etdik, günä gazandyk, pislik etdik“ diýip, 38 özlerini ýesir alan duşmanlarynyň ýurdunda päk kalplary we jan-tenleri bilen Saňa ýüzlenip, atalaryna beren ýurduňa, Öz saýlan şäheriňe, Saňa ybadat üçin guran öýüme tarap bakyp, dileg etseler, 39 şonda Sen Öz gökdäki mesgeniňde olaryň dileglerini, nalyşlaryny eşit-de, olaryň dadyna ýetiş. Saňa garşy günä eden halkyňy bagyşla. 40 Indi eý, Hudaýym, goý, bu ýerde edilen dilegi Seniň gözleriň görsün we gulaklaryň eşitsin. 41 Ýa Beýik Hudaý, indi Sen Öz mesgeniňe çyk, Özüň hem gudrat sandygyň-da çyksyn! Ýa Beýik Hudaý, goý, ruhanylaryň gutulyşa beslensin, Sadyklaryň Seniň gowulygyňa guwansynlar! 42 Eý, Beýik Hudaý, seçip saýlanyňy ret etme. Guluň Dawuda görkezen sadyk söýgüňi ýada sal».
Rebbiň öýüniň açylyş dabarasy
1 Süleýman dileg edip bolan dessine gökden ot inip, ýakma gurbanlygy we beýleki gurbanlyklary ýalmap-ýuwutdy. Öý Rebbiň şöhratyndan doldy. 2 Rebbiň şöhratynyň öýi doldurandygy sebäpli ruhanylar Rebbiň öýüne girip bilmediler. 3 Bütin ysraýyl halky gökden inen ody we öýdäki Rebbiň şöhratyny görende, ýüzüni ýere berip ybadat etdi. Halk: «Reb gowudyr, Onuň sadyk söýgüsi ebedidir» diýip Rebbe alkyş aýtdy. 4 Onsoň patyşa we onuň ýanyndaky bütin ysraýyl halky Rebbiň huzurynda gurbanlyk berdiler. 5 Süleýman patyşa Rebbe gurbanlyk hökmünde ýigrimi iki müň öküz we bir ýüz ýigrimi müň goýun berdi. Şeýdip, patyşa we bütin ysraýyl halky Hudaýyň öýüniň açylyş dabarasyny etdiler. 6 Ruhanylar öz wezipelerinde durdular, lewiler-de Dawudyň tabşyryşy ýaly: «Onuň sadyk söýgüsi ebedidir!» diýip, Rebbe öwgi aýtdylar. Olar Dawut patyşanyň ýasadan saz gurallary bilen saz çaldylar. Lewileriň öňünde ruhanylar surnaý çaldylar. Bütin ysraýyl halky dik durdy. 7 Süleýman patyşa Rebbiň öýüniň öňündäki howlynyň ortasyny tämizläp mukaddes etdi. Patyşa şol ýerde ýakma gurbanlyklaryny we salamatlyk gurbanlyklarynyň ýaglaryny berdi, çünki Süleýmanyň ýasadan bürünç gurbanlyk sypasy ýakma gurbanlygyny, galla sadakasyny we salamatlyk gurbanlygynyň ýag böleklerini tutardan gaty kiçidi. 8 Şeýdip, Süleýman we bütin ysraýyl halky – ägirt uly mähelle Hamat girelgesinden Müsür serhedine çenli bolan aralykda, ýedi günläp Çatma baýramyny belläp geçdiler. 9 Sekizinji gün mukaddes ýygnanyşyk boldy. Gurbanlyk sypasynyň bagyş ediliş dabarasyny ýedi gün, baýramy-da ýedi gün tutdular. 10 Süleýman ýedinji aýyň ýigrimi üçüne halky öýli-öýüne ugratdy. Olar Rebbiň Öz guly Dawuda, halky ysraýyla görkezen ähli ýagşylyklary üçin şatlanyp, göwnühoşlukda öýli-öýlerine gaýtdylar. 11 Şeýdip, Süleýman Rebbiň öýüniň, öz köşgüniň gurluşygyny tamamlap, ol Rebbiň öýünde we öz köşgünde etmegi ýüregine düwen ähli işlerini üstünlik bilen amala aşyrdy.
Reb ýene Süleýmana görünýär
12 Reb gije Süleýmana görnüp, oňa şeýle diýdi: «Men seniň eden dilegiňi eşitdim. Men şu ýeri Özüm üçin gurbanlyk berilýän öý hökmünde saýladym. 13–14 Ýagyş ýagmaz ýaly gögi baglanymda ýa-da çekirtgelere ýurduň hasylyny ýuwut diýip buýruk berenimde ýa-da halkymyň arasyna mergi ýollanymda, Meniň adymy göterýän halkym özüni peseldip, dileg edip, Meni agtaryp, öz pis ýollaryndan dönse, şonda Men olary gökden eşidip, günälerini geçip, ýurtlaryny dikelderin. 15 Indi şu ýerde edilen dileglere Meniň gözlerim görgür, gulaklarym eşitgir bolar. 16 Adym şu öýde ebedilik bolar ýaly, Men ony saýladym we mukaddes etdim, Meniň nazarym we ýüregim hemişe şol ýerde bolar. 17–18 Eger-de sen kakaňyň ýöreýşi ýaly Meniň ýolumdan ýöräp, tabşyran ähli zatlarymy edip, hökümlerimdir düzgünlerimi berjaý etseň, „Seniň nesliňden Ysraýyla höküm sürjek adam kemlik etmez“ diýip, kakaň Dawuda wada berşim ýaly, patyşalygyňy berkarar ederin. 19–20 Emma siz Meniň yzyma eýermekden ýüz dönderseňiz, öňüňizde goýan tabşyryklarymy, parzlarymy berjaý etmän, gidip başga hudaýlara hyzmat edip, olara sežde etseňiz, onda Men ysraýyl halkyny özlerine beren ýerimden mahrum ederin. Özüme ybadat edilmegi üçin mukaddes eden bu öýümi ret ederin. Ysraýyl halky beýleki halklara gep hem gülki bolar. 21 Indi beýik bolan bu öýüň ýanyndan geçýän her kişi oňa haýranlar galyp: „Reb näme üçin bu ýurdy, bu öýi beýle terk etdikä?“ diýer. 22 Onsoň ähli halklar: „Çünki ysraýyl halky ata-babalaryny Müsür ýurdundan çykaran özleriniň Hudaýy Rebden ýüz dönderip, başga hudaýlara tarap öwrüldiler. Olarayň öňünde sežde edip, olara hyzmat etdiler. Şonuň üçin hem Reb bu betbagtçylyklary olaryň başyndan inderdi“ diýerler».
Süleýmanyň üstünlikleri
1 Süleýman Rebbiň öýi bilen öz köşgüni ýigrimi ýylda gurup gutardy. 2 Süleýman Huramyň özüne beren şäherlerini täzeden gurdy. Ysraýyllar şol şäherlerde ornaşdylar. 3 Süleýman Hamatzoba gidip, ony eýeledi. 4 Süleýman çölde Tadmory, Hamatda ammar şäherlerini gurdy. 5 Şeýle hem ol ýokarky we aşaky Beýthorony, berkidilen diwarly, derwezeli we kiltli galalary gurdy. 6 Şeýle hem Süleýman Bagalaty, özüniň ammar galalaryny, söweş arabalarynyň we söweş arabaly goşunyň saklanýan galalaryny, özüniň Iýerusalimde, Liwanda hem-de öz golastyndaky ýerleriň ählisinde gurmaga meýil eden zatlarynyň baryny gurdy. 7 Ysraýyl halkyndan bolmadyk hetler, amorlar, perizler, hiwiler hem-de ýabuslar entek hem şol ýurtda ýaşaýardylar. 8 Olar ysraýyllaryň bütinleý ýok etmedik halklarynyň nesilleridir. Süleýman olary gula öwürdi. Bu şu güne çenli hem şeýledir. 9 Emma Süleýman ysraýyl halkyny gul etmedi. Olar Süleýmanyň esgerleri, harby baştutanlary, onuň söweş arabaly goşunynyň serkerdeleridiler. 10 Olar Süleýman patyşanyň baş serkerdeleridi. Olaryň sany iki ýüz elli bolup, olar halka gözegçilik etdiler. 11 Süleýman Müsür patyşasy fyrownyň gyzyny Dawut galasyndan onuň üçin guran köşgüne getirdi. Süleýman: «Aýalym Ysraýylyň patyşasy Dawudyň köşgünde ýaşamasyn, çünki Rebbiň sandygynyň bolan ýerleri mukaddesdir» diýdi. 12 Süleýman eýwanyň öňünde Reb üçin guran gurbanlyk sypasynda Rebbe ýakma gurbanlyklaryny hödürledi. 13 Ol ýakma gurbanlyklaryny Musanyň tabşyrygy boýunça gündelik borja görä, Sabat günlerinde, Täze Aý baýramlarynda, ýylda üç gezek bolýan petir, Gyzyl kerwen baýramy we Çatma baýramlarynda hödür etdi. 14 Kakasy Dawudyň düzgüni boýunça Süleýman ruhany toparlaryny öz hyzmatlaryna belledi. Lewileri gündelik borjuň talabyna laýyklykda ruhanylar bilen hyzmat etmäge we alkyş aýtmaga belledi. Derwezebanlary toparlaryna görä her derwezä belledi. Çünki Hudaýyň adamy Dawut şeýle tabşyrypdy. 15 Olar ähli işde, hazyna babatda-da patyşanyň ruhanylara we lewilere beren tabşyryklaryndan çykmadylar. 16 Şeýdip, Rebbiň öýüniň düýbi tutulan gününden tä öýüň tamamlanan gününe çenli Süleýmanyň ähli işleri doly gurlup gutaryldy. 17 Soňra Süleýman Esýongebere we Edomyň deňiz ýakasynda bolan Elota gitdi. 18 Huram oňa öz nökerlerinden gämilere we deňze belet nökerler iberdi. Olar Opyra gidip, ol ýerden ýedi ýüz on batman altyn alyp, Süleýman patyşa getirip berdiler.
Saba melikesi görme-görşe gelýär
1 Saba melikesi Süleýmanyň at-owazasyny eşidip, ony kyn sowallar bilen synamaga Iýerusalime geldi. Saba melikesi ummasyz baýlyk, hoşboý ysly zatlar, köp mukdardaky altyn we gymmatbaha daşlar ýüklenen düýeler bilen Iýerusalime geldi. Ol Süleýmanyň ýanyna gelip, ýüregine düwen ähli sowallary hakynda onuň bilen söhbetleşdi. 2 Süleýman onuň ähli soraglaryna jogap berdi. Patyşa onuň ýekeje sowalyny-da jogapsyz galdyrmady. 3–4 Saba melikesi Süleýmanyň paýhasyny, onuň guran öýüni, saçagyndaky näzi-nygmatlary, emeldarlarynyň ýaşaýan ýerlerini, hyzmatkärleriniň hyzmatyny, onuň sakylaryny, olaryň egin-eşiklerini, Rebbiň öýünde berýän ýakma gurbanlyklaryny görende, onuň bu zatlara akyly haýran boldy. 5–6 Ol patyşa şeýle diýdi: «Ýurdumda işleriň hakda, parasatyň hakda eşiden sözlerim dogry eken, ýöne men gelip, öz gözlerim bilen görýänçäm, aýdylanlara ynanmadym. Maňa danalaygyňyzyň hatda ýarysyny hem aýtmandyrlar. Seniň pähim-paýhasyň, rowaçlygyň meniň eşidişimden has artyk eken. 7 Seniň halkyň nähili bagtly! Hemişe huzuryňda bolup, pähim-paýhasyňy eşidýän emeldarlaryň nähili bagtly! 8 Senden hoşal bolup, Hudaýyň Rebbiň patyşasy bolmagyň üçin seni Öz tagtynda oturdan Hudaýyň Rebbe alkyş bolsun! Hudaý Ysraýyly söýensoň, ony ebedilik berkarar etmek üçin, adalaty we hakykaty berjaý etmegiň üçin seni patyşa etdi». 9 Onsoň Saba melikesi Süleýman patyşa iki ýüz batman altyn, köp mukdarda atyrlary we gymmatbaha daşlary berdi. Süleýman patyşa Saba melikesiniňki ýaly şeýle köp mukdarda hoşboý ysly zatlar heniz berilmändi. 10 Huramyň we Süleýmanyň Opyrdan altyn getiren hyzmatkärleri mundan başga-da sandal agajyny we gymmatbaha daşlary hem getirdiler. 11 Patyşa sandal agajyndan Rebbiň öýüne, patyşanyň köşgüne basgançaklar, aýdymçylar üçin barbatdyr arfalar ýasady; beýle saz gurallary şu güne çenli görlüp-eşidilmändi. 12 Süleýman patyşa Saba melikesiniň göwnüniň islän zadyny berdi. Süleýman oňa özüne getiren zatlaryndan has köp zatlary berdi. Şeýdip, Saba melikesi emeldarlary bilen öz ýurduna dolandy.
Süleýmanyň baýlygy
13–14 Süleýmana bir ýylda gelen altynyň agramy alyş-beriş edýän adamlardan, söwdagärleriň söwdasyndan, ähli arap şalaryndan, ýurduň häkimlerinden gelen altyndan daşary bir müň bir ýüz otuz batmandan gowrakdy. 15 Süleýman patyşa ýenjilen altyndan iki ýüz sany uly galkan ýasady. Her bir uly galkana, on ýedi gadak altyn sarp edildi. 16 Ol ýenjilen altyndan üç ýüz galkan ýasady; her galkana sekiz ýarym gadak altyn sarp edildi. Patyşa bulary «Liwan jeňňeli» atly köşgünde goýdy. 17 Patyşa tagtyny piliň süňki bilen haşamlap, sap altyna gaplady. 18 Tagtyň alty basgançagy we altyndan aýak kürsüsi oňa berkidilendi. Tagtyň iki tarapynda hem tirseklikler, tirseklikleriň gapdalynda-da iki ýolbars durdy. 19 Alty basgançagyň her tarapynda bir ýolbars, jemi on iki ýolbars durdy. Beýle zat entek asla hiç bir ýurtda ýasalmandy. 20 Süleýmanyň gap-gaçlarynyň barysy altyndandy. Onuň «Liwan jeňňeli» atly köşgüniň ähli gap-gaçlary-da sap altyndandy. Kümüş Süleýmanyň döwründe hiç zatça görülmeýärdi. 21 Çünki Süleýmanyň Huramyň adamlary bilen birlikde Tarşyşa gatnaýan gämileri bardy. Deňiz gämileri üç ýylda bir gezek gelip, altyn, kümüş, pil süňküni, maýmynlary we tawuslary getirerdiler. 22 Şeýdip, Süleýman patyşa baýlykda, pähim-paýhasda ýer ýüzündäki ähli patyşalardan öňe geçdi. 23 Hudaýyň Süleýmanyň ýüregine salan paýhasyny eşitmek üçin ähli milletleriň patyşalary onuň didaryna zardy. 24 Süleýmanyň ýanyna gelen her kes ýylba-ýyl kümüşdir altyn enjamlardan, egin-eşiklerden, ýaraglardan, atyrlardan, atlardyr gatyrlardan ybarat bolan sowgatlaryny getirýärdi. 25 Süleýmanyň atlar bilen söweş arabalary üçin dört müň athana bardy, hem-de on iki müň arabaly esgerleri bardy. Süleýman olaryň birnäçesini öz ýanynda – Iýerusalimde, galanlaryny bolsa söweş arabalarynyň saklanýan galalarynda ýerleşdirdi. 26 Süleýman Perat derýasyndan piliştlileriň ýurduna we Müsür serhedine çenli aralykda bolan ähli patyşalaryň üstünden höküm sürdi. 27 Süleýman Iýerusalimde kümşi daş bilen deň etdi, kedr agajyny günbatar baýyrlykda gögerýän ýabany injir agajy kimin köpeltdi. 28 Süleýmanyň atlary Müsürden, beýleki ähli ýurtlardan getirildi.
Süleýmanyň ölümi
29 Süleýmanyň galan ähli işleri–owalky we soňky eden işleri Natan pygamberiň taryh kitabynda, şiloly Ahyýanyň pygamberliginde we Ydo görgüriň Nebadyň ogly Ýarobgam baradaky görnüşlerinde ýazylandyr. 30 Süleýman Iýerusalimde tutuş Ysraýyla kyrk ýyl patyşalyk etdi. 31 Süleýman ata-babalaryna gowuşdy. Ol kakasy Dawudyň galasynda jaýlandy. Ogly Rehabgam onuň ýerine patyşa boldy.
Rehabgama garşy gozgalaň
1 Rehabgam Şekeme gitdi. Bütin ysraýyl halky Rehabgamy patyşa etjek bolup, Şekeme gelipdi. 2 Nebadyň ogly Ýarobgam bu habary eşidenden soň (ol Müsürdedi, çünki ol şol ýere Süleýman patyşadan gaçyp gidipdi), Müsürden gaýdyp geldi. 3 Ysraýyllar Ýarobgamy çagyrdyp alyp, onuň bilen bile Rehabgamyň ýanyna gelip, oňa şeýle diýdiler: 4 «Kakaň bize agyr zulum etdi. Indi sen kakaňyň bize eden agyr zulmuny ýeňlet we bize salan salgydyny azalt, şonda biz saňa gulluk ederis». 5 Rehabgam ysraýyl halkyna: «Ýene-de üç günden meniň ýanyma dolanyp geliň» diýdi. Şeýdip, olar gitdiler. 6 Onsoň Rehabgam patyşa kakasy Süleýmanyň diri mahalynda onuň hyzmatynda duran ýaşululary bilen geňeşip, olardan: «Bu halka näme jogap bermegi maňa maslahat berýärsiňiz?» diýip sorady. 7 Ýaşulular oňa: «Eger sen şu gün bu halka ýagşylyk edip, olary razy etseň, olardan ýagşy sözüňi gaýgyrmasaň, olar saňa baky hyzmat ederler» diýip jogap berdiler. 8 Emma Rehabgam ýaşulularyň beren maslahatyny äsgermän, özi bilen bile ösüp ulalan, huzurynda hyzmat edýän ýaş ýigitler bilen geňeşdi. 9 Rehabgam ýaş ýigitlerden: «Siz: „Sen kakaňyň bize eden agyr zulmuny ýeňlet“ diýýän bu halka nähili jogap bermegi maňa maslahat berýärsiňiz?» diýdi. 10 Onuň bilen bile ösüp ulalan ýaş ýigitler oňa: «Saňa „Kakaňyň bize eden agyr zulmuny ýeňlet“ diýýän bu halka öz külem barmagyň kakaňyň bilinden ýogyndygyny aýt. 11 Kakam size agyr zulum eden bolsa, men size edilýän zulmy has-da artdyraryn; kakam sizi çyrpy bilen jezalandyran bolsa, men sizi gamçy bilen jezalandyraryn diý» diýdiler. 12 Şeýdip, patyşanyň: «Meniň ýanyma ýene-de üç günden dolanyp geliň» diýip aýdyşy ýaly, Ýarobgam bilen bütin halk üçünji gün Rehabgamyň ýanyna geldiler. 13 Patyşa halka rehimsizlik bilen jogap berdi. Ol ýaşulularyň özüne beren maslahatyny ret etdi. 14 Rehabgam ýaş ýigitleriň beren maslahatyna eýerip, Ýarobgama we ysraýyl halkyna şeýle jogap berdi: «Kakam size agyr zulum eden bolsa, men size edilen zulmy has-da artdyraryn. Kakam sizi çyrpy bilen jezalandyran bolsa, men sizi gamçy bilen jezalandyraryn». 15 Şeýdip, patyşa halky diňlemedi. Bu waka Rebbiň şiloly Ahyýa arkaly Nebadyň ogly Ýarobgam barada aýdan sözüniň amala aşmagy üçin Hudaý tarapyndan şeýle tamamlanypdy. 16 Patyşanyň özlerini diňlemejegini bilen ysraýyl halky oňa: «Biziň Dawut bilen näme şärikligimiz bar? Ýyşaýyň oglunda mirasymyz ýokdur. Eý, ysraýyllar, her kes öýli-öýüne gaýtsyn! Eý, Dawudyň nesli, sen öz öýüňe seret!» Şeýdip, ysraýyllar öz öýlerine dolandylar. 17 Emma Rehabgam Ýahuda şäherlerinde ýaşaýan ysraýyllara patyşalyk etdi. 18 Rehabgam patyşa gullaryň baştutany bolan Hadoramy Ysraýyla iberende, ysraýyl halky ony daşlap öldürdi. Rehabgam patyşa Iýerusalime gaçmak üçin, howlukmaçlyk bilen öz at arabasyna mündi. 19 Şeýdip, demirgazyk ysraýyl tireleri şu güne çenli Dawudyň nesillerine garşy pitne turzup gelýärdiler.
Şemagýanyň pygamberligi
1 Rehabgam Iýerusalime geldi. Demirgazyk ysraýyl tirelerine garşy urşup, patyşalygy Rehabgama gaýtaryp bermek üçin, ýahuda hem-de benýamin tirelerinden ýüz segsen müň saýlama goşun toplady. 2 Emma Hudaýyň adamy Şemagýa Rebbiň şu sözi geldi: 3 «Süleýmanyň ogly, Ýahudanyň patyşasy Rehabgama, Ýahudadaky we Benýamindäki bütin ysraýyl halkyna 4 Reb şeýle diýýär diý: „Siz doganlaryňyzyň garşysyna uruşmaň. Her kes öz öýüne gaýtsyn, çünki bu bolan waka Mendendir“». Olar Rebbiň sözüne gulak asyp, Ýarobgamyň garşysyna çykman, öýlerine gaýtdylar.
Rehabgam Ýahudany berkidýär
5 Rehabgam Iýerusalimde mesgen tutup, Ýahudany goramak üçin galalar gurdy. 6 Ol Beýtullahamy, Eýtamy, Tekowany, 7 Beýtsury, Sokony, Adullamy, 8 Gaty, Mareşany, Zipi, 9 Adoraýymy, Lakyşy, Azekany, 10 Zorany, Aýalony we Hebrony gurdy. Rehabgam Ýahudadaky we Benýamindäki galalary berkitdi. 11 Rehabgam galalary berkidip, olara serkerdeler belledi. Galalaryň hersini azyk, ýag we şerap bilen üpjün etdi. 12 Ol şeýle hem, ähli galalarda uly galkanlary we naýzalary goýup, olary has berkitdi. Ýahuda bilen Benýamin Rehabgamyňkydy.
Ruhanylar we lewiler Rehabgamy goldaýarlar
13 Ruhanylar we lewiler Ysraýylyň dürli çäklerinden Rehabgamyň ýanyna geldiler. 14 Lewiler öz öri meýdanlaryny we mülklerini taşlap, Ýahuda, Iýerusalime geldiler, çünki Ýarobgam we onuň ogullary olary ruhanylyk etmekden aýrypdylar. 15 Ýarobgam sežde edilýän ýerlere, öz ýasan but erkeçlerine we gölelerine ruhanylaryny belledi. 16 Ysraýylyň ähli tirelerinden Ysraýyl Hudaýy Rebbi agtarmagy ýüregine düwenler atalarynyň Hudaýyna gurbanlyk bermek üçin lewileriň yzyndan Iýerusalime geldiler. 17 Olar Ýahuda patyşalygyny kuwwatlandyrdylar. Olar üç ýyllap Süleýmanyň ogly Rehabgama goldaw berdiler, çünki olar üç ýyllap Dawudyň, Süleýmanyň ýolundan ýöräpdiler.
Rehabgamyň maşgalasy
18 Rehabgam Mahalata öýlendi. Mahalat Dawudyň ogly Ýerimot bilen Abyhaýylyň gyzydy. Abyhaýyl Ýyşaýyň ogly Eliýabyň gyzydy. 19 Mahalat Rehabgama: Ýeguş, Şemarýa we Zaham atly ogullary dogrup berdi. 20 Mahalatdan soň Rehabgam Abyşalomyň gyzy Magaka öýlendi. Magaka oňa: Abyýa, Ataý, Ziza we Şelomyt atly ogullary dogrup berdi. 21 Rehabgam Abyşalomyň gyzy Magakany beýleki hemme aýallaryndan we gyrnaklaryndan eý görýärdi. Rehabgamyň on sekiz aýaly we altmyş gyrnagy bardy; ol ýigrimi sekiz ogluň we altmyş gyzyň atasydy. 22 Rehabgam Magakanyň ogly Abyýany geljekde patyşa etmek niýeti bilen inilerine baştutan belledi. 23 Rehabgam parasatlyk bilen ogullaryny tutuş Ýahuda we Benýamin welaýatlaryna, ähli galalara iberip, olara ummasyz azyk berdi, olara köp aýallar alyp berdi.
Müsüriň Ýahuda hüjümi
1 Patyşalygy pugtalanyp, özi kuwwatlanandan soň, Rehabgam tutuş ysraýyl halky bilen birlikde Rebbiň kanunyny terk etdi. 2–3 Rehabgamyň patyşalygynyň bäşinji ýylynda Ysraýylyň Rebbe biwepalyk edendigi zerarly, Müsür patyşasy Şişak bir müň iki ýüz söweş arabasy we altmyş müň söweş arabaly esgerleri bilen Iýerusalimiň üstüne çozdy. Şişak bilen Müsürden gelenler – liwiýalylar, sukkiler we efiopiýalylar san-sajaksyzdy. 4 Şişak Ýahudanyň berkidilen galalaryny basyp alyp, Iýerusalime çenli geldi. 5 Şemaýa pygamber Şişak zerarly Iýerusalime ýygnanan Rehabgamyň we Ýahuda baştutanlarynyň ýanyna gelip, olara şeýle diýdi: «Reb şeýle diýýär: „Siz Meni terk etdiňiz, Men hem sizi terk edip, Şişagyň eline berdim“». 6 Onsoň Ysraýylyň baştutanlary we patyşa özlerini kiçeldip: «Reb adyldyr!» diýdiler. 7 Reb olaryň özlerini kiçeldenini görende, Şemaýa Rebbiň şu sözi geldi: «Olaryň özlerini kiçeldendigi üçin Men olary ýok etmerin. Emma Men olara biraz gutulyş bererin. Meniň gazabym Şişagyň eli bilen Iýerusalimiň üstüne dökülmez. 8 Muňa garamazdan, olar Şişagyň gullary bolarlar. Şonda olar Maňa hyzmat etmek bilen beýleki ýurtlaryň patyşalaryna hyzmat etmegiň parhyny bilerler». 9 Şeýdip, Müsür patyşasy Şişak Iýerusalime hüjüm etdi. Ol Rebbiň öýündäki hazynalaryň, patyşanyň köşgündäki hazynalaryň baryny talady. Ol Süleýmanyň altyndan ýasadan ähli galkanlaryny hem alyp gitdi. 10 Rehabgam patyşa bolsa olaryň deregine bürünçden galkanlar ýasadyp, olary patyşanyň köşgüniň gapysyny saklaýan garawullaryň baştutanlarynyň eline berdi. 11 Patyşa her sapar Rebbiň öýüne gidende, garawullar olary getirip, soňra ýene yzyna garawulhana äkidýärdiler. 12 Rehabgamyň özüni kiçeldendigi sebäpli, Rebbiň gazaby ondan sowlup, ony bütinleý ýok etmedi. Ýahudada-da ýagdaýlar gowudy. 13 Şeýdip, Rehabgam patyşa kuwwatlanyp, Iýerusalimde şalyk sürdi. Rehabgam patyşa bolanda kyrk bir ýaşyndady. Ol Rebbiň Özüne ybadat etmegi üçin Ysraýylyň ähli tireleriniň arasyndan saýlan şäheri bolan Iýerusalimde on ýedi ýyl şalyk sürdi. Onuň ejesiniň ady ammonly Nagamady. 14 Rehabgam pis işleri etdi. Ol Rebbi agtarmagy ýüregine düwmedi. 15 Rehabgamyň başdan-aýak eden işleri Şemaýa pygamberiň we Ydo görgüriň taryh kitaplarynda nesil daragtyna görä ýazylandyr. Rehabgam bilen Ýarobgamyň arasynda hemişe uruş boldy. 16 Rehabgam ata-babalaryna gowuşdy. Ol ata-babalarynyň ýanynda Dawut galasynda jaýlandy. Rehabgamyň ýerine ogly Abyýa patyşa boldy.
Ýahuda patyşasy Abyýa
1 Ýarobgamyň patyşalygynyň sekizinji ýylynda Abyýa Ýahuda patyşa boldy. 2 Abyýa Iýerusalimde üç ýyl patyşalyk etdi; onuň ejesiniň ady Mikaýady; ol gibgaly Uryýeliň gyzydy. Abyýa bilen Ýarobgamyň arasynda uruş gidýärdi. 3 Abyýa dört ýüz müň saýlama, batyr ýigitlerden ybarat bolan goşuny bilen urşa girişdi. Ýarobgam hem sekiz ýüz müň saýlama, batyr ýigitleri bilen Abyýanyň garşysyna söweşe çykdy. 4 Onsoň Abyýa Efraýym daglygynda bolan Zemaraýym dagynyň üstünde durup, şeýle diýdi: «Eý, Ýarobgam we bütin ysraýyl halky, maňa gulak asyň! 5 Siz Ysraýyl Hudaýy Rebbiň Ysraýylyň üstünden şalyk sürmekligi ebedilik Dawuda we onuň ogullaryna berendigini bilmeýärmisiňiz? Ol muny bozulmajak ähtiň üsti bilen etdi. 6 Emma Dawudyň ogly Süleýmanyň nökeri, Nebadyň ogly Ýarobgam gidip, öz hökümdaryna garşy gozgalaň turuzdy. 7 Boş we ýaramaz adamlar Ýarobgamyň ýanyna ýygnanyp, Süleýmanyň ogly Rehabgamyň garşysyna çykdylar. Rehabgam ýaş we tejribesiz bolansoň, olar bilen urşup bilmedi. 8 Indi siz Dawudyň ogullarynyň elinde bolan Rebbiň patyşalygyna garşy durup bileris diýip pikir edýärsiňiz. Çünki siziň sanyňyz juda köpdür hem-de Ýarobgamyň hudaýlar hökmünde siziň üçin ýasan altyn göleleri ýanyňyzdadyr. 9 Siz Rebbiň ruhanylary bolan Harunyň ogullaryny we lewileri kowup, başga ýurtlaryň halklary ýaly öz ruhanylaryňyzy bellediňiz. Bir öküzçe ýa-da ýedi goç bilen mukaddes edilmäge gelen her kes but hudaýlara ruhany bolýar. 10 Emma biziň Hudaýymyz Rebdir. Biz Ony terk etmedik. Bizde Rebbiň hyzmatynda durýan ruhanylar bar. 11 Ol ruhanylar ertirine, agşamyna Rebbe ýakma gurbanlyklar berip, ýakymly ysly tütetgi ýakýarlar, sap altyn hantagtasynda huzur çöregini goýýarlar, her gije altyn şemdanda şemleri ýakýarlar. Çünki biz Hudaýymyz Rebbiň ýumuşlaryny bitirýäris, emma siz Ony terk etdiňiz. 12 Hudaý biziň baştutanymyzdyr. Onuň ruhanylarynyň ellerinde size garşy urşy yglan etmäge surnaýlar bardyr. Eý, ysraýyllar, atalaryňyzyň Hudaýy Rebbiň garşysyna uruş etmäň, çünki siz ýeňiş gazanyp bilmersiňiz». 13 Ýarobgam Ýahuda goşunyň ýeňse tarapyndan bukuda ýatmak üçin goşun iberipdi. Şeýdip, onuň goşuny Ýahudanyň öň tarapynda, bukuda ýatan goşuny bolsa Ýahudanyň ýeňse tarapyndady. 14 Ýahudalar özleriniň hem öňlerinde, hem yzlarynda söweş gidýändigini gördüler. Olar Rebbe perýat etdiler, ruhanylar surnaýlaryny çaldylar. 15 Onsoň ýahuda halky gygyryşdy. Ýahudalar gygyryşanlarynda, Hudaý Abyýanyň we Ýahudanyň öňünde Ýarobgamy we bütin ysraýyl halkyny ýeňlişe sezewar etdi. 16 Ysraýyllar ýahudalardan gaçdylar. Hudaý ysraýyllary Ýahudanyň eline berdi. 17 Abyýa we onuň goşuny ysraýyllara agyr zarba urdular. Ysraýylyň bäş ýüz müň saýlama esgeri öldürildi. 18 Şeýdip, şonda ysraýyllar basylyp, ýahudalar atalarynyň Hudaýy Rebbe bil baglandyklary üçin olary ýeňdiler. 19 Abyýa Ýarobgamyň yzyndan kowup, onuň Beýtel, Ýeşanan we Epron diýen şäherlerini obalary bilen bile basyp aldy. 20 Ýarobgam Abyýanyň döwründe güýç-kuwwatyny dikeldip bilmedi. Reb Ýarobgamy jezalandyrdy, şonda ol öldi. 21 Emma Abyýa barha güýçlendi. Ol on dört aýal alyp, ýigrimi iki ogluň, on alty gyzyň kakasy boldy. 22 Abyýanyň galan işleri, onuň hereketleri we sözleri Ydo pygamberiň ýazgylarynda ýazylandyr.
Asanyň şalyk sürmegi
1 Abyýa ata-babalaryna gowuşdy. Ol Dawut galasynda jaýlandy. Ogly Asa onuň ýerine patyşa boldy. Onuň döwründe ýurt on ýyl asudalykda ýaşady. 2 Asa öz Hudaýy Rebbiň nazarynda oňat we dogry işleri etdi. 3 Asa keseki gurbanlyk sypalaryny we sežde edilýän ýerleri aýryp, dikme daşlaryny ýykdy, Aşera butlaryny kesdi. 4 Ol ýahuda halkyna atalarynyň Hudaýy Rebbi agtaryp, Onuň kanunyny we tabşyryklaryny berjaý etmegi buýurdy. 5 Şeýle hem, Asa Ýahudanyň ähli galalaryndaky sežde edilýän ýerleri we ýakymly ysly tütetgi berilýän sypalaryny aýyrdy. Onuň şalyk süren döwründe ýurt asudalykda ýaşady. 6 Ol Ýahuda asudalykdaka galalary gurdy. Şol ýyllarda ol hiç kim bilen uruş etmedi. Reb oňa parahatçylyk beripdi. 7 Asa ýahuda halkyna: «Geliň, bu galalary gurup, olaryň daşyna diwarlar, diňler, derwezeler we kiltler edeliň. Ýurt entek hem biziňkidir, çünki biz Hudaýymyz Rebbi agtardyk. Biz Ony agtardyk, Ol bize her tarapdan asudalyk berdi». Şeýdip, olaryň gurluşyk işleri rowaçlandy. 8 Asanyň Ýahudadan uly galkanlardyr naýzalar bilen ýaraglanan üç ýüz müň adamdan, Benýaminden galkan göterip, ýaý atýan iki ýüz segsen müň adamdan ybarat goşuny bardy. Olaryň bary batyr ýigitlerdi.
Müsürliniň hüjümi
9 Efiopiýaly Zera müňlerçe esgeri we üç ýüz söweş arabasy bilen Asa garşy çykyp, Mareşa çenli geldi. 10 Asa Zeranyň öňünden çykdy. Olar Mareşadaky Zefata deresinde söweş üçin nyzama düzüldiler. 11 Asa Hudaýy Rebbi çagyryp, şeýle diýdi: «Ýa Reb, güýçlä ýa-da güýçsüze ýardam bermelidiginiň Seniň üçin parhy ýok. Ýa Beýik Hudaýymyz, bize ýardam et, çünki biz Saňa bil baglaýarys. Seniň adyň bilen biz bu ummasyz goşunyň garşysyna çykdyk». 12 Şeýdip, Reb efiopiýalylary Asanyň we ýahuda halkynyň öňünde ýeňlişe sezewar etdi. Olar gaçdylar. 13 Asa bilen onuň goşuny efiopiýalylary Gerare çenli kowdular. Efiopiýalylaryň bary gyrlyp, ýekejesi hem diri galmady. Olar Rebbiň we Onuň goşunynyň öňünde ýeňlişe sezewar boldular. Ýahuda halky gaty köp olja alyp gaýtdy. 14 Ýahudalar Geraryň töweregindäki ähli galalara zarba urdular, çünki ýerli halka Rebbiň gorkusy aralaşypdy. Ýahudalar ähli galalara talaň saldylar, sebäbi şol galalarda olja köpdi. 15 Ýahudalar çarwalaryň çadyrlaryna hem hüjüm edip, ummasyz goýundyr geçiler we düýeler alyp, Iýerusalime gaýdyp geldiler.
1 Odetiň ogly Azarýanyň üstüne Rebbiň ruhy indi. 2 Azarýa Asanyň öňünden çykyp, oňa şeýle diýdi: «Eý, Asa, ähli ýahudalar bilen benýaminler, maňa gulak asyň! Siz Reb bilen bolsaňyz, Ol hem siziň bilendir. Ony agtarsaňyz, taparsyňyz; Ony terk etseňiz, Ol-da sizi terk eder. 3 Uzak wagtlap Ysraýyl hak Hudaýsyz ýaşapdy; tälim berýän ruhany-da, kanun-da bolmandy. 4 Emma agyr günlerinde olar Ysraýyl Hudaýy Rebbe ýüz tutup, Ony agtardylar; Ol Özüni olara görkezdi. 5 Şol döwürlerde ähli ýurtlaryň ilatlarynyň arasyndaky uly howsalalyk zerarly girip-çykmak howpludy. 6 Bir millet beýleki millete garşy, bir şäher beýleki şähere garşy göreşdi. Hudaý olary her hili betbagtçylyk bilen howsala salypdy. 7 Ýöne siz berk duruň! Ruhdan düşmäň! Eden işleriňiziň hözirini görersiňiz». 8 Asa bu sözleri, ýagny Odetiň ogly Azarýanyň pygamberligini eşidende ruhlandy. Ol bütin Ýahudadaky, Benýamindäki we Efraýym daglygyndan alan ähli galalaryndaky ýigrenji butlary ýok etdi. Asa Rebbiň öýüniň eýwanynyň öňündäki Rebbiň gurbanlyk sypasyny täzeden dikeltdi. 9 Asa ähli ýahudalary we benýaminleri, olaryň arasynda keseki hökmünde ýaşap ýören efraýymlary, manaşeleri we şimgonlary toplady. Beýik Hudaýyň Asa bilendigini görüp, ysraýyllardan köp Asanyň tarapyna geçipdiler. 10 Olar Asanyň patyşalygynyň on bäşinji ýylynyň üçünji aýynda Iýerusalime ýygnanyşdylar. 11 Şol gün olar getiren oljalaryndan ýedi ýüz öküzi we ýedi müň goýny Rebbe gurbanlyk hökmünde berdiler. 12 Olar ata-babalarynyň Hudaýy Rebbi bütin kalplary, bütin jan-teni bilen agtarmagy äht etdiler. 13 Ýaş bolsun, garry bolsun, erkek bolsun, aýal bolsun–parhy ýok – Ysraýyl Hudaýy Rebbi agtarmadyk her kes öldürilmelidi. 14 Olar batly ses bilen gygyryşyp, surnaýlar we tüýdükler çalyp, Rebden ant içdiler. 15 Bütin ýahuda halky bu kasam üçin begendiler. Olar çyn ýürekden ant içip, Rebbi uly yhlas bilen agtardylar. Reb hem olara Özüni görkezdi. Reb olara her tarapdan asudalyk berdi. 16 Asa patyşa hatda ejesi Magakany melikelikden boşatdy, çünki ol Aşera üçin ýigrenji but ýasapdy. Asa Aşera butuny kesip, parçalap, Kidron çaýynda ýakdy. 17 Emma Ysraýyldaky sežde edilýän ýerler ýok edilmändi. Muňa garamazdan, Asanyň ýüregi bütin ömründe wepaly boldy. 18 Ol kakasynyň we özüniň aýdan sadakalaryny, ýagny altyny, kümşi we gap-gaçlary Hudaýyň öýüne getirdi. 19 Asanyň patyşalygynyň otuz bäşinji ýylyna çenli uruş bolmady.
Ysraýyl bilen Ýahudanyň arasyndaky birahatlyk
1 Asanyň patyşalygynyň otuz altynjy ýylynda Ysraýyl patyşasy Bagşa Ýahudanyň üstüne çozdy. Ol Ýahuda patyşasy Asanyň ýanyna gelip-gitmek isleýänleriň ýoluny ýapmak üçin Rama galasyny berkitdi. 2 Soňra Asa Rebbiň öýüniň we patyşa köşgüniň hazynalaryndan kümüşdir altyn alyp, olary Damaskda ýaşaýan Aram patyşasy Benhadada iberdi. 3 Asa öz emeldarlaryndan Benhadada şeýle habar ýollady: «Seniň kakaň bilen meniň kakamyň arasynda bolşy ýaly, ikimiziň aramyzda-da ylalaşyk bolsun. Men saňa kümüşdir altyn sowgat iberýärin. Sen gidip, Ysraýylyň patyşasy Bagşa bilen eden ylalaşygyňy boz, ol meniň üstümden sowulsyn». 4 Benhadat Asa patyşanyň aýdanlaryna gulak asdy. Ol goşun serkerdelerini iberip, Yýony, Dany, Abelmaýymy, Naftalynyň ähli ammar galalaryny basyp aldy. 5 Bagşa muny eşidende, Rama galasyny berkitmekden el çekip, işini togtatdy. 6 Soňra Asa patyşa ýahuda halkynyň baryny toplady. Olar Rama galasyndaky Bagşanyň berkitme üçin ulanyp ýören daşlaryny, agaçlaryny alyp gitdiler. Asa patyşa bu daşdyr agaçlar bilen Geba we Mispa galalaryny berkitdi.
Hanany pygamberiň sözleri
7 Şol wagt görgür Hanany Ýahuda patyşasy Asanyň ýanyna gelip, oňa şeýle diýdi: «Hudaýyň Rebbe bil baglaman, Aram patyşasyna bil baglanyň üçin Aram patyşasynyň goşuny seniň eliňden gaçyp gutuldy. 8 Efiopiýalylar we Liwiýalylar biçak köp söweş arabaly we sansyz-sajaksyz söweş arabaly goşun dälmidi? Emma Rebbe bil baglandygyňyz üçin, Reb olary siziň eliňize berdi. 9 Özüne ak ýürekden hyzmat edenlere güýç-kuwwat bermek üçin Reb bütin ýer ýüzüne syn edýär. Sen akmaklyk etdiň. Mundan beýläk sen mydama uruş içinde bolarsyň». 10 Onsoň Asa Hanany görgüre gaharlanyp, ony zynjyrlap zyndana saldy, çünki Asa munuň üçin oňa gazaplanypdy.
Asanyň ölümi
11 Asanyň başdan-aýaga çenli eden ähli işleri barada Ýahuda we Ysraýyl patyşalarynyň taryh kitabynda ýazylandyr. 12 Emma Asanyň patyşalygynyň otuz dokuzynjy ýylynda ol aýakdan dert çekdi Onuň aýak agyrysy gitdigiçe agyrlaşsa-da, ol Rebden medet dilemän, lukmanlardan medet gözledi. 13 Asa patyşalygynyň kyrk birinji ýylynda ata-babalaryna gowuşdy. 14 Asany Dawut galasynda özi üçin gazyp goýan mazarynda jaýladylar. Ony bir ussat tarapyndan taýýarlanan her hili ýakymly ysly zatlardan doldurylan tabytda goýdular. Asanyň hatyrasyna uly ot ýakyldy.
Ýahuda patyşasy Ýehoşapat
1 Asanyň ogly Ýehoşapat onuň ýerine patyşa boldy. Ol Ysraýyla garşy güýç toplady. 2 Ol Ýahudanyň esasy galalarynyň ählisinde goşun goýdy. Kakasy Asanyň basyp alan galalary bolan Efraýym galalarynda goşun ýerleşdirdi. 3–4 Reb Ýehoşapat bilendi, sebäbi ol kakasynyň owalky ýollaryndan ýöredi. Ýehoşapat Bagaly agtarman kakasynyň Hudaýyny agtaryp, Onuň tabşyryklaryna gulak goýdy, Ysraýylyň ýoluna eýermedi. 5 Şonuň üçin hem Reb onuň patyşalygyny berkitdi. Ähli ýahuda halky Ýehoşapata salgyt töledi. Ol gaty baý hem at-abraýlydy. 6 Ýehoşapat Rebbiň ýolundan ýöremeklige ýüregi bilen berlendi. Ol Ýahudadaky sežde edilýän ýerleri we Aşera butlaryny ýok etdi. 7 Patyşalygynyň üçünji ýylynda Ýehoşapat Ýahudanyň şäherlerinde halka tälim bersinler diýip emeldarlaryndan Benhaýyly, Zakarýany, Nataniýeli we Mikaýany iberdi. 8 Lewilerden Şemaýa, Netanyýa, Zebadýa, Asahel, Şemiramot, Ýonatan, Adonyýa, Tobyýa, Tobadonyýa hem-de ruhanylar Elişama, Ýoram olar bilen gitdiler. 9 Olar Ýahudada tälim berdiler. Ýanlaryna Rebbiň kanun kitabyny alyp, Ýahudanyň ähli şäherlerine aýlanyp, halka tälim berdiler. 10 Ýahudanyň töweregindäki ähli ýurtlaryň patyşalyklaryna Rebbiň gorkusy aralaşdy. Olar Ýehoşapata garşy uruş etmediler. 11 Piliştlileriň käbirleri Ýehoşapata sowgatlar, salgyt üçin kümüş getirdiler; araplar hem ýedi müň ýedi ýüz goç we ýedi müň ýedi ýüz erkeç getirdiler. 12 Ýehoşapat gitdigisaýy güýçlenýärdi. Ol Ýahudada galalar we ammar şäherlerini gurdy. 13 Ol Ýahuda şäherlerinde beýik işleri etdi. Onuň Iýerusalimde söweşijileri we batyr ýigitleri bardy. 14 Uruglaryna görä olaryň sany şulardy: Ýahudanyň müňbaşylary: serkerde Adna üç ýüz müň batyr ýigit bilen, 15 ondan soň serkerde Ýehohanan iki ýüz segsen müň esger bilen, 16 ondan soň Zikriniň ogly Amasýa, Rebbiň meýletin hyzmatkäri iki ýüz müň batyr ýigit bilen. 17 Benýaminlerden: batyr ýigit Elýada iki ýüz müň ýaýdyr galkan bilen ýaraglanan esger bilen, 18 ondan soň Ýehozabat urşa taýýar ýüz segsen müň esger bilen. 19 Bular patyşanyň bütin Ýahudadaky berkidilen galalarynda ýerleşdiren esgerlerinden daşary patyşa hyzmat edýän esgerlerdi.
Mikaýa pygamberlik edýär
1 Ýehoşapat örän baý we at-abraýlydy. Ol Ahap bilen guda boldy. 2 Birnäçe ýyldan soň Ýehoşapat Samarýa Ahabyň ýanyna gitdi. Ahap Ýehoşapat we onuň bilen gelenler üçin köp goýun we öküz öldürdip, ony özi bilen Ramotgilgada garşy hüjüm etmäge yrdy. 3 Ahap Ýehoşapatdan: «Sen meniň bilen Ramotgilgada hüjüm etmäge gidersiňmi?» diýip sorady. Ýehoşapat oňa: «Menem, halkam seniň hyzmatyňdadyrys. Uruşda seniň bilendiris» diýip jogap berdi. 4 Ýehoşapat sözüni dowam edip, Ysraýylyň patyşasy Ahaba: «Öňürti Rebden sorap göräý» diýdi. 5 Onsoň Ysraýylyň patyşasy Ahap dört ýüze golaý pygamberi toplap, olardan: «Biziň ikimizem Ramotgilgada hüjüm edelimi ýa-da men etmäýinmi?» diýip sorady. Olar: «Hüjüm et, çünki Hudaý ony seniň eliňe berer» diýdiler. 6 Emma Ýehoşapat: «Bu ýerde sorar ýaly Rebbiň başga pygamberi ýokmy?» diýdi. 7 Ysraýylyň patyşasy Ahap Ýehoşapata şeýle jogap berdi: «Rebden sorap görmäge ýene bir pygamber bar, ol Ýymla ogly Mikaýa, ýöne men ony ýigrenýärin. Ol maňa hiç ýagşy zatlary pygamberlik etmän, gaýtam diňe betbagtçylyk hakynda pygamberlik edýär». Ýehoşapat: «Eý, patyşa, beýle zatlary diliňe alma» diýdi. 8 Onsoň Ysraýyl patyşasy Ahap köşk emeldaryny çagyryp: «Git-de, dessine Ýymla ogly Mikaýany şu ýere getir» diýdi. 9 Ysraýyl patyşasy bilen Ýahuda patyşasy Ýehoşapat şalyk lybasyny geýip, Samarýanyň derwezesiniň agzyndaky harmanda öz tagtlarynda otyrdylar. Ähli pygamberler olaryň öňünde pygamberlik edýärdiler. 10 Kenagananyň ogly Sidkiýa özüne demir şahlar ýasap, Reb şeýle diýýär: «Sen şu şahlar bilen aramlylaryň üstüne hüjüm edip, olardan üstün çykarsyň» diýdi. 11 Ähli pygamberler şol bir zady pygamberlik edip: «Ramotgilgada git, sen ýeňiş gazanarsyň. Reb ony patyşanyň eline berer» diýdiler. 12 Mikaýany getirmäge giden çapar oňa: «Ähli pygamberler patyşa bir agyzdan hoş sözleri aýdýarlar; sen hem şolar ýaly hoş sözleri aýt» diýdi. 13 Mikaýa: «Rebden ant içýärin, Hudaýym maňa näme diýse, men şony hem aýdaryn» diýdi. 14 Mikaýa patyşanyň ýanyna geldi. Patyşa ondan: «Mikaýa, biz Ramotgilgada çozuş edelimi ýa-da etmäli?» diýip sorady. Mikaýa: «Çozuş et, sen ýeňiş gazanarsyň. Reb ony seniň eliňe berer» diýip jogap berdi. 15 Patyşa oňa: «Maňa Rebbiň adyndan hakykatdan başga zat aýtmazlygy saňa näçe gezek ant içirmeli?» diýdi. 16 Onsoň Mikaýa: «Men bütin ysraýyllary daglardaky çopansyz goýun sürüsi kimin dagynyk halda gördüm. Reb şeýle diýýär: „Bularyň baştutany ýok, olaryň hersi sag-salamat öýüne gaýtsyn“» diýdi. 17 Ysraýyl patyşasy Ahap Ýehoşapata: «Men saňa ol hiç haçan ýagşy zat hakda däl-de, eýsem, diňe betbagtçylyk hakda pygamberlik edýär diýip aýtmadymmy näme?» diýdi. 18 Onsoň Mikaýa şeýle diýdi: «Şonuň üçin hem sen Rebbiň sözüne gulak goý. Men Rebbiň Öz tagtynda oturanyny, ähli gögüň goşunlarynyň Onuň sagynda we solunda duranyny gördüm. 19 Reb şeýle diýdi: „Ramotgilgada gidip heläk bolmagy üçin, Ysraýyl patyşasy Ahaby kim yryp biler?“ Biri bir zat diýdi, beýlekisi başga zat. 20 Onsoň bir ruh gelip, Rebbiň huzurynda durup, şeýle diýdi: „Ony men yraryn“. Reb ondan: „Nädip?“ diýip sorady. 21 Ol Rebbe: „Men giderin-de, Ahabyň ähli pygamberlerini ýalan sözlederin“ diýip jogap berdi. Onsoň Reb oňa: „Sen git-de ony yr, sen muny başararsyň“ diýdi. 22 Ine, görýäňmi, Reb seniň ähli pygamberleriňi ýalan sözletdi. Reb seniň başyňa bela getirer». 23 Onsoň Kenaganyň ogly Sidkiýa Mikaýa golaý gelip, onuň ýaňagyna şarpyk çalyp: «Reb sözüni maňa aýan etmän, saňa aýan eder öýdýäňmi?» diýdi. 24 Mikaýa: «Sen muny gizlenmek üçin içki otaga giren günüň bilersiň» diýip jogap berdi. 25 Ysraýyl patyşasy Ahap şeýle diýdi: «Mikaýany al-da, ony yzyna–galanyň häkimi Amona we şazada Ýowaşa eltip ber. 26 Ýowaşa we Amona patyşa şeýle diýýär diý: „Mikaýany tussaghana salyň-da, men söweşden sag-salamat dolanyp gelýänçäm, oňa açlykdan ölmezi ýaly ýeterlik çörek bilen suw beriň“». 27 Mikaýa: «Eger sen söweşden sag-salamat dolanyp gelseň, onda Reb men arkaly geplän däldir» diýdi. Soňra ol: «Eý, jemagat, muny hemmäňiz eşidiň» diýdi.
Ahabyň ölümi
28 Şeýdip, Ysraýylyň patyşasy Ahap bilen Ýahuda patyşasy Ýehoşapat Ramotgilgada hüjüm etmäge gitdiler. 29 Ysraýyl patyşasy Ýehoşapata: «Meni tanamazlar ýaly, men söweşe eşigimi üýtgedip girjek, ýöne sen öz şalyk lybasyňy geý» diýdi. Şeýdip, Ysraýylyň patyşasy eşigini üýtgedip, söweşe girdi. 30 Aram patyşasy öz söweş arabalarynyň serkerdelerine: «Uly bilen-de, kiçi bilen-de uruşman, eýsem ýalňyz Ysraýylyň patyşasy Ahap bilen uruş ediň» diýip tabşyrdy. 31 Söweş arabalarynyň serkerdeleri Ýehoşapaty görenlerinde: «Şu hökman Ysraýylyň patyşasy bolmalydyr» diýip, oňa hüjüm etmek üçin şol tarapa sowuldylar. Ýehoşapat bar sesine gygyrdy. Reb oňuň dadyna ýetişip, serkerdeleri ondan daşlaşdyrdy. 32 Söweş arabalarynyň serkerdeleri Ýehoşapatyň Ysraýylyň patyşasy Ahap däldigini görenlerinde, yzlaryna dolandylar. 33 Bir adam ýaýyny çekip, tötänden Ysraýyl patyşasynyň sowudynyň arasyndan urdy. Patyşa öz arabaçysyna: «At arabasyny yza öwür-de, meni söweşiň içinden çykar, men ýaralandym» diýdi. 34 Şol gün söweş gaty gyzgalaňlydy. Ysraýylyň patyşasy öz arabasynda agşama çenli aramlylara tarap bakyp durdy, ol gün ýaşanda öldi.
1 Ýahuda patyşasy Ýehoşapat sag-aman Iýerusalime, öz köşgüne dolanyp geldi. 2 Hananynyň ogly Ýehu görgür Ýehoşapatyň öňünden çykyp, oňa: «Sen näme üçin ýamana ýardam edip, Rebbi ýigrenýänleri söýýäň? Şonuň üçin hem Rebbiň gazaby seniň başyňdan inendir. 3 Muňa garamazdan, sen gowy işler hem etdiň. Sen Aşera butlaryny ýurtdan ýok edip, ýüregiňi Hudaýy agtarmaklyga gönükdirdiň».
Ýehoşapatyň özgertmeleri
4 Ýehoşapat Iýerusalimde ýaşady. Ol Beýerşebadan Efraýym daglygyna çenli bolan halklaryň arasyna gidip, olary ata-babalarynyň Hudaýy Rebbe tarap öwürdi. 5 Ol bütin ýurda, Ýahudanyň ähli galalarynyň her birine häkimler belledi. 6 Ýehoşapat häkimlere şeýle diýdi: «Işiňize ünsli boluň! Çünki siz ynsanlaryň adyndan däl-de, Rebbiň adyndan höküm çykarýansyňyz. Reb höküm işinde siziň bilendir. 7 Rebbiň gorkusy siziň üstüňizde bolsun. Işiňizde ägä boluň. Rebde adalatsyzlyk, ýüz görmeklik ýa-da para almaklyk ýokdur». 8 Şeýle hem Ýehoşapat Iýerusalimde Rebbiň adyndan höküm çykarmak üçin we dawalary çözmek üçin lewilerden, ruhanylardan we Ysraýyl tirelerinden baştutanlar belledi. Olar şäherde ýaşadylar. 9 Ýehoşapat olara şeýle tabşyryk berdi: «Siz Rebbiň gorkusy bilen, sadyklyk bilen tüýs ýürekden işläň. 10 Galalarynda ýaşaýan ýoldaşlaryňyzdan size gelen her işde, isle adam öldürmek dawasy bilen, isle kanun, tabşyryk, parzlar ýa-da hökümler işi bilen bolsun, Rebbe garşy günä etmezlige olara duýduryş beriň. Şonda siziň we ýoldaşlaryňyzyň üstünden Onuň gazaby inmez. Şeýle ediň, şonda siz ýazykly bolmarsyňyz. 11 Rebbiň ähli işlerinde baş ruhany Amarýa, patyşanyň ähli işleri üçin Ýahuda tiresiniň baştutany Ysmaýylyň ogly Zebadýa siziň üstüňizden garaýandyr, lewiler hem öňüňizde gözegçi bolarlar. Işde batyr boluň! Reb ýagşylar bilen bolsun!»
Gündogar tarapdan çozuş
1 Mundan soň mowaplar we ammonlar megunylar bilen birlikde Ýehoşapatyň garşysyna söweşe çykdylar. 2 Ýehoşapata şeýle habar geldi: «Deňziň aňyrsyndan, Edomdan bir uly mähelle seniň garşyňa gelýär. Olar eýýäm Haseson Tamardadyr». Bu ýere Engedi-de diýilýär. 3 Ýehoşapat gorkup, Rebbi agtarmagy ýüregine düwdi. Ol bütin Ýahudada agyz beklemekligi yglan etdi. 4 Ýahuda halky Rebden medet dilemek üçin ýygnanyşyp, Ýahudanyň hemme şäherlerinden Rebbi agtarmaga geldiler. 5 Ýehoşapat Rebbiň öýünde, täze howlynyň öňünde Ýahuda we Iýerusalim jemagatynyň öňünde durup, şeýle diýdi: 6 «Atalarymyzyň Hudaýy, ýa, Reb. Gökdäki Hudaý Sen dälmisiň? Bütin milletleriň patyşalyklarynyň üstünden höküm sürýän Sensiň. Güýç, gudrat Seniň eliňdedir, hiç kim Saňa garşy durup bilmez. 7 Eý, biziň Hudaýymyz, Sen bu ýurduň ilatyny Öz halkyň ysraýylyň öňünden kowup çykaryp, ýurdy dostuň Ybraýymyň nesillerine ebedilik berdiň. 8 Olar ýurtda mesgen tutdular, ol ýerde Seniň adyňa mukaddes öý bina edip, şeýle diýdiler: 9 „Başymyzdan betbagtçylyk inse, ýagny gylyç jezasy, mergi ýa-da açlyk gelse, biz şu mukaddes ýerde, Seniň huzuryňda durarys, çünki Seniň adyň şu mukaddes ýerdedir. Başymyza gelen betbagtçylyk zerarly Saňa perýat etsek, Sen bizi eşidersiň we halas edersiň“. 10–11 Ine, indi ammonlar, mowaplar we Segir dagynyň ilaty, bize miras beren ýurduňdan bizi kowup çykarmakçy bolýarlar. Müsürden çykyp gelýärkäler, ysraýyl halkyna Sen bu milletleriň üstüne çozup girmäge ýol bermediň, ysraýyllar hem yzyna dönüp, olary ýok etmediler. 12 Eý, Hudaýymyz, Sen olaryň üstünden höküm çykar! Bize garşy gelýän bu beýik goşuna garşy çykmaga bizde güýç-kuwwat ýok. Biz näme etjegimizi bilemzok, gözümizi Saňa dikýäris». 13 Ähli ýahudalar öz ýaş çagajyklary, aýallary we ogullary bilen Rebbiň huzurynda durdular. 14 Onsoň halkyň arasyndan Asafyň neslinden bolan lewilerden Ýegiýeliň üstüne Rebbiň ruhy indi. Ýahazyýal Zakarýanyň ogly, Benaýanyň agtygy, Ýegiýeliň çowlugy we Matanýanyň ýuwlugydy. 15 Ýahazyýal şeýle diýdi: «Eý, ýahuda halky, Iýerusalimiň ilaty, patyşa Ýehoşapat, gulak asyň! Reb size şeýle diýýär: „Siz bu beýik goşundan gorkmaň, heder etmäň, çünki uruş siziňki däldir, Hudaýyňkydyr. 16 Ertir olaryň üstüne hüjüm ediň. Olar Ziz depesine çykarlar. Siz olary Ýerubel çölüniň öňüsyrasynda, deräniň aňry başynda taparsyňyz. 17 Bu söweşde size söweşmek gerek däldir. Eý, ýahuda we Iýerusalim halky, nyzama duruň-da, garaşyň, Rebbiň size berjek ýeňşini görüň“. Gorkmaň, heder etmäň. Ertir siz olaryň garşysyna çykyň. Reb siz bilen bolar». 18 Ýehoşapat ýüzüni ýere berip sežde etdi, tutuş ýahuda we Iýerusalim halky-da Rebbiň öňünde ýüzin düşüp, Oňa sežde etdiler. 19 Lewiler, kohatlar we koralar belent owaz bilen Ysraýyl Hudaýy Rebbe öwgi aýtmak üçin dik durdular. 20 Olar ertesi irden turup, Tekowa çölüne tarap gitdiler. Olar ýola rowana bolanlarynda, Ýehoşapat durup, şeýle diýdi: «Eý, ýahuda we Iýerusalim ilaty, maňa gulak asyň! Hudaýyňyz Rebbe ynanyň, şonda berk durarsyňyz. Rebbiň pygamberlerine ynanyň, şonda işiňiz şowuna bolar». 21 Ýehoşapat halk bilen maslahatlaşandan soň, Rebbiň şanly huzurynda nagma hem öwgi aýdarlary ýaly aýdymçylar belledi. Aýdymçylar goşunyň öňünden gidip baryşlaryna: «Rebbe şükür ediň, çünki Onuň sadyk söýgüsi ebedidir» diýdiler. 22 Olar aýdym aýdyp, alkyşlamaga başlan batlaryna, Reb Ýahudanyň garşysyna gelen ammonlara, mowaplara we Segir dagynyň ilatyna garşy duzak gurdy, olary dowla saldy. 23 Çünki ammonlar we mowaplar Segir dagynyň ilatyna hüjüm edip, olary bütinleý ýok edipdiler. Segir dagynyň ilatynyň soňuna çykandan soň, ammonlar we mowaplar biri-birlerini gyrmaga başladylar. 24 Ýahuda halky çöldäki gözegçilik diňine gelende, uly goşuna tarap seretdiler, maslyklar ýerde pytrap ýatyrdylar. Gaçyp gutulan adam ýokdy. 25 Ýehoşapat bilen onuň adamlary olaryň oljasyny almaga gelenlerinde, olar ummasyz köp mallar, harytlar, egin-eşikler we gymmatbahaly zatlar tapdylar. Olar göterip äkiderden köp olja aldylar, olar olja gaty köp bolandygy üçin, ony üç günläp topladylar. 26 Dördünji gün olar Beraka deresine ýygnanyp, şol ýerde Rebbi alkyşladylar. (Şonuň üçin-de bu dere şu güne çenli hem Beraka deresidir). 27 Onsoň ýahuda we Iýerusalim halky Ýehoşapatyň baştutanlygynda şatlyk bilen Iýerusalime dolanyp geldiler, çünki Reb olara duşmanlarynyň üstünden ýeňiş gazandyrypdy. 28 Olar Iýerusalimdäki Rebbiň öýüne arfadyr barbatlar we surnaýlar bilen geldiler. 29 Rebbiň Ysraýylyň duşmanlarynyň garşysyna eden söweşi barada eşidenlerinde, ähli ýurtlaryň patyşalyklaryna Rebbiň gorkusy indi. 30 Ýehoşapatyň ýurdy asudalykda boldy, çünki Hudaý olara hemme tarapdan asudalyk beripdi. 31 Şeýdip, Ýehoşapat Ýahuda patyşalyk etdi. Ýehoşapat patyşa bolanda otuz bäş ýaşyndady. Ol ýigrimi bäş ýyl Iýerusalimde patyşalyk etdi, onuň ejesiniň ady Azubady. Ol Şilhiniň gyzydy. 32 Ýehoşapat Rebbiň nazarynda dogry işleri edip, kakasy Asanyň ýollaryndan ýöräp, ondan çykmady. 33 Emma Ýahudadaky sežde edilýän ýerler entek hem doly aýrylmandy. Halk entek hem ýüregini ata-babalarynyň Hudaýyna baglamandy. 34 Ýehoşapatyň başdan-aýak eden ähli işleri barada Hananynyň ogly Ýehuwyň işlerinde – Ysraýyl patyşalarynyň taryh kitabynda ýazylandyr. 35 Ömrüniň ahyrynda Ýahudanyň patyşasy Ýehoşapat pis işleri eden Ysraýyl patyşasy Ahazýa goşuldy. 36 Ýehoşapat Tarşyşa gidýän gämileri ýasamak üçin Ahazýa goşuldy. Olar gämileri Esýongeberde ýasadylar. 37 Onsoň Mareşadan bolan Dodawahunyň ogly Eligezer Ýehoşapata garşy pygamberlik edip: «Ahazýa goşulandygyň üçin Reb seniň ýasan zadyňy ýok eder» diýdi. Gämiler çagşap, olar Tarşyşa gidip bilmediler.
Ýahuda patyşasy Ýoram
1 Ýehoşapat ata-babalaryna gowuşdy. Ol Dawut galasynda, atalarynyň ýanynda jaýlandy. Ogly Ýoram onuň ýerine patyşa boldy. 2 Ýoramyň inileri şulardy: Azarýa, Ýehiýel, Zakarýa, Azarýa, Mikaýyl we Şepatýa. Bular Ýehoşapatyň ogullarydy. 3 Olaryň kakasy ogullaryna Ýahudadaky galalar bilen birlikde kümüşden, altyndan we gymmatbaha zatlardan ybarat bolan köp sowgatlar beripdi. Emma Ýehoşapat patyşalygy Ýorama beripdi. Ýoram onuň nowbahar ogludy. 4 Ýoram kakasynyň tagtyna çykyp, patyşalygyny berkidensoň, ol ähli inilerini hem-de Ysraýylyň käbir baştutanlaryny gylyçdan geçirdi. 5 Ýoram patyşa bolanda otuz iki ýaşyndady. Ol Iýerusalime sekiz ýyl patyşalyk etdi. 6 Ahabyň nesilleriniň edişi ýaly, Ýoram-da Ysraýyl patyşalarynyň ýollaryndan ýöredi, çünki Ahabyň gyzy onuň aýalydy. Ýoram Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi. 7 Emma Reb Dawuda onuň nesillerinden biriniň ömürlik tagtda oturjakdygyny wada berendigi we Öz guly Dawut bilen äht edendigi üçin Ýahudany derbi-dagyn etmek islemedi.
Edomyň gozgalaňy
8 Ýoramyň döwründe edomlar gozgalaň turzup, Ýahudanyň gol astyndan çykdylar we özlerine bir patyşa goýdular. 9 Onsoň Ýoram söweş arabalarynyň serkerdeleri bilen gitdi. Edomlar Ýoram bilen onuň serkerdeleriniň daşyny gabadylar, ýöne Ýoram ýanyndakylar bilen gije edomlaryň içinden geçip, gaçdylar. 10 Şeýdip, Edom şu güne çenli hem Ýahuda garşy gozgalaň turzup, oňa garaşsyz bolup gelýär. Edil şol wagtda Libna galasy hem Ýahudanyň garşysyna uruş turuzdy, çünki Ýoram ata-babalarynyň Hudaýy Rebbi ret edipdi. 11 Mundan başga-da, Ýoram Ýahuda daglygyndaky butlara sežde edilýän ýerleri gurdy. Ol Iýerusalimiň ilatyna Hudaýa biwepalyk etdirip, Ýahudany azdyrdy. 12–13 Ýorama Ylýasdan ine, şu hat geldi: «Ataň Dawudyň Hudaýy Reb şeýle diýýär: „Sen kakaň Ýehoşapatyň we Ýahudanyň patyşasy Asanyň ýollaryna eýermän, eýsem Ysraýylyň patyşalarynyň ýollaryna eýerip, Ysraýylyň patyşasy Ahabyň Ysraýyla edişi ýaly, Ýahudanyň we Iýerusalimiň ilatyna Hudaýa biwepalyk etdirdiň. Sen şeýle hem öz maşgala agzalaryň bolan inileriňi öldürdiň. Olar senden gowudylar. 14 Ine, Reb seniň halkyň, çagalaryň, aýallaryň, ähli mal-mülkiň başyndan agyr külpet inderer. 15 Sen bolsa agyr içege keseline ýolugarsyň. Tä içegeleriň daşyna akyp çykýança, keseliň günsaýyn ýaramazlaşar“». 16 Reb piliştlileriň we efiopiýalylaryň golaýyndaky araplaryň Ýorama garşy gazabyny oýardy. 17 Olar Ýahudanyň üstüne çozup girip, patyşanyň köşgüne degişli bolan ähli mal-mülkleri, patyşanyň ogullarydyr aýallaryny alyp gitdiler. Patyşanyň körpe ogly Ýehogahazdan başga ogly galmady. 18 Bu wakalardan soň, Reb Ýoramy bejerip bolmaýan içege keseline ýolukdyrdy. 19 Iki ýyllap onuň keseli günsaýyn ýaramazlaşyp, ikinji ýylyň ahyrynda içegeleri daşyna çykyp, ol agyr jebir-sütemden ýaňa dünýäden ötdi. Onuň halky ata-babalaryna edişleri ýaly onuň hatyrasyna ot ýakmadylar. 20 Ýoram patyşa bolanda otuz iki ýaşyndady. Ol sekiz ýyl Iýerusalime patyşalyk etdi. Onuň ölümine gynanç bildiren bolmady. Olar Ýoramy Dawut galasynda jaýladylar; ýöne ony patyşalaryň mazarynda goýmadylar.
Ýahuda patyşasy Ahazýa
1 Iýerusalimiň ilaty Ýoramyň körpe ogly Ahazýany kakasynyň ýerine patyşa etdi. Ýoramyň beýleki ogullarynyň ählisini araplar bilen düşelgä gelen leşger öldüripdi. Şeýdip, Ýoramyň ogly Ahazýa Ýahuda patyşa boldy. 2 Ahazýa patyşa bolanda kyrk iki ýaşyndady. Ol Iýerusalime bir ýyl patyşalyk etdi. Onuň ejesi Atalýa Ysraýylyň patyşasy Omrynyň agtygydy. 3 Ahazýa hem Ahabyň maşgalasynyň pis ýolundan ýöredi. Ahazýanyň ejesi pis iş etmekde geňeşçisidi. 4 Ahazýa hem Ahabyň maşgalasy ýaly, Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi. Kakasy ölenden soň, Ahabyň nesilleri Ahazýanyň geňeşçisi bolup, ony heläkçilige uçratdylar. 5 Ahazýa olaryň maslahatyna eýerip, Ysraýylyň patyşasy Ahabyň ogly Ýoram bilen Aramyň patyşasy Hazaýyla garşy uruşmak üçin Ramotgilgada gitdi. Aramlylar şol ýerde Ýoramy ýaraladylar. 6 Ýoram Ramotgilgatda Hazaýyla garşy urşup ýörkä, aramlylaryň özüne salan ýaralaryny bejertmek üçin Ýizregele gaýdyp geldi. Ýahuda patyşasy Ýoramyň ogly Ahazýa ýaralanan Ahabyň ogly Ýoramy görmek üçin Ýizregele gitdi. 7 Emma Ahazýanyň Ýoramyň ýanyna gelip heläk bolmagy Hudaý tarapyndandy. Ahazýa bu ýere gelip, Ýoram bilen bile Nimşiniň ogly Ýehuwyň ýanyna gitdi. Reb Ahabyň nesillerini ýok etmek üçin Ýehuwy saýlapdy. 8 Ýehu Ahabyň nesillerine höküm edýärkä, Ýahudanyň baştutanlaryna we Ahazýa hyzmat eden Ahazýanyň doganlarynyň ogullaryna duşup, olary öldürdi. 9 Ýehuwyň adamlary Ahazýany agtardylar. Ahazýa Samarýada gizlenip ýörkä tutulyp, Ýehuwyň ýanyna getirildi we öldürildi. Ony jaýlap, şeýle diýdiler: «Ahazýa Rebbi bütin kalby bilen agtaran Ýehoşapatyň agtygydyr». Ahazýanyň nesillerinden patyşalygy dolandyryp biljek adam galmandy.
Ýowaş Atalýadan halas edilýär
10 Ýahuda patyşasy Ahazýanyň ejesi Atalýa öz oglunyň öldürilendigi barada eşiden dessine, Ýahudadaky ähli patyşa nesillerini ýok etdi. 11 Emma patyşanyň gyzy Ýehoşebat patyşanyň öldürilmeli şazadalarynyň içinden Ahazýa patyşanyň ogly Ýowaşy ogurlap, ony enekesi bilen bile ýatylýan otagda goýdy. Şeýdip, Ýoram patyşanyň gyzy, ruhany Ýehoýadanyň aýaly, Ahazýa patyşanyň uýasy Ýehoşebat Ýowaşy Atalýadan gizledi we Ýowaş diri galdy. 12 Ýowaş alty ýyllap Ýehoşebat bilen Hudaýyň öýünde gizlenip gezdi. Şol döwürde Atalýa ýurtda şalyk edýärdi.
Atalýa garşy pitne
1 Ýedinji ýylda Ýehoýada gaýrata galyp, ýüzbaşylar Ýerohamyň ogly Azarýa, Ýehohananyň ogly Ysmaýyl, Obediniň ogly Azarýa, Adaýanyň ogly Magaseýa we Zikriniň ogly Elişapat bilen äht edişdi. 2 Ýüzbaşylar Ýahuda aýlanyp, Ýahudanyň ähli şäherlerinden lewileri we ysraýylyň tirebaşylaryny toplap, Iýerusalime geldiler. 3 Onsoň bütin jemagat Hudaýyň öýünde patyşanyň ogly bilen äht edişdi. Ýehoýada olara şeýle diýdi: «Ine, bu patyşanyň ogludyr. Rebbiň Dawudyň ogullary barada beren wadasyna görä patyşalyk eder. 4 Siziň etmeli işiňiz şudur: Sabat güni hyzmata gelýän ruhanylaryň we lewileriň üçden biri derwezeban bolsun. 5 Üçden biriňiz patyşanyň köşgünde, üçden biriňiz Bina derwezesinde, tutuş halk hem Rebbiň öýüniň howlusynda bolsun. 6 Rebbiň öýüne ruhanylardan we hyzmat edýän lewilerden başga hiç kim girmesin. Ruhanylar bilen lewiler girip bilerler, çünki olar mukaddesdirler. Ýöne bütin halk Rebbiň görkezmelerini berjaý etsin. 7 Lewileriň ählisiniň eli ýaragly bolup, olar patyşanyň daşyny gurşasyn. Öýe ýakynlaşan adam öldürilsin. Patyşa girende-çykanda onuň ýanynda boluň».
Ýowaş patyşalyga bellenýär
8 Lewiler we bütin ýahuda halky Ýehoýada ruhanynyň tabşyran zatlaryny aýdyşy ýaly ýerine ýetirdiler. Olaryň hersi öz adamlaryny Sabat güni nobatçylyk edenleri-de, etmedikleri-de alyp geldiler, Ýehoýada ruhany toparlaryň hiç birini goýbermedi. 9 Ýehoýada ruhany Dawut patyşanyň Hudaýyň öýündäki naýzalaryny, uly we kiçi galkanlaryny serkerdelere berdi. 10 Ýehoýada bütin halky patyşany goramak üçin öýüň daş-töwereginde, gurbanlyk sypasynyň we öýüň töwereginde garawul hökmünde goýdy, olaryň hersiniň elleri ýaraglydy. 11 Onsoň Ýehoýada patyşanyň ogly Ýowaşy daşary çykaryp, başyna täç geýdirip, oňa patyşalyk ähtini berdi. Ýehoýada bilen onuň ogullary Ýowaşyň başyna ýag çalyp, ony patyşalyga bellediler. Ony patyşa diýip yglan edip: «Ýaşasyn patyşa!» diýip gygyryşdylar.
Atalýa öldürilýär
12 Atalýa halkyň ylgaşyp, patyşany alkyşlaýanyny eşidende, halkyň ýanyna, Rebbiň öýüne geldi. 13 Görse, ine, patyşa girelgede öz sütüniniň ýanynda durdy. Serkerdelerdir surnaýçylar-da patyşanyň ýanyndadylar. Ýurduň bütin halky şatlanyp, surnaý çalýardy, nagmaçylar hem öz saz gurallary bilen alkyş aýdýardylar. Atalýa ýakasyny ýyrtyp: «Haýynlyk! Haýynlyk!» diýip gygyrdy. 14 Onsoň Ýehoýada ruhany goşun ýüzbaşylaryna: «Atalýany bu ýerden çykaryň. Onuň yzyna eýereni gylyçdan geçiriň» diýip buýruk berdi. Çünki ruhany: «Goý, ol Rebbiň öýünde öldürilmesin» diýipdi. 15 Şeýdip, olar Atalýany tutdular. Ony At derwezesinden patyşanyň köşgüne getirip, şol ýerde öldürdiler.
Ýehoýadanyň dini üýtgeşmeleri
16 Halk Rebbiň halky bolar ýaly, Ýehoýada özüniň, bütin halkyň we patyşanyň arasynda äht etdi. 17 Onsoň bütin halk Bagalyň buthanasyna baryp, ony ýykdy. Ondaky gurbanlyk sypalaryny, butlary döwüp, bölek-bölek edip taşladylar. Olar Bagalyň ruhanysy Matany gurbanlyk sypalarynyň öňünde öldürdiler. 18 Ruhany Rebbiň öýüne gözegçilik etmek işine ruhanylary we lewileri belledi. Dawut olary Rebbiň öýüne gözegçilik etmäge belläpdi. Olar Musanyň kanunynda ýazylyşy ýaly, Dawudyň tabşyrygy boýunça şadyhorramlyk we aýdym-saz bilen Rebbe ýakma gurbanlyklar hödürlemelidiler. 19 Ýehoýada Rebbiň öýüne hiç bir haram adam girmez ýaly, onuň derwezesinde garawullar goýdy. 20 Ýehoýada ruhany ýüzbaşylary, han-begleri, halkyň häkimlerini, ýurduň bütin halkyny özi bilen alyp gitdi. Olar patyşany Rebbiň öýünden alyp, ýokarky derwezäniň üsti bilen köşge getirdiler. Ýowaşy şa tagtynda oturtdylar. 21 Şeýdip, ýurduň bütin ilaty şat boldy. Atalýa gylyçdan geçirilenden soň, şäherde ümsümlik boldy.
Ýowaş Rebbiň öýüni bejerdýär
1 Ýowaş patyşalyk edip başlanda ýedi ýaşyndady. Ol kyrk ýyllap Iýerusalimde patyşalyk etdi. Onuň ejesi Beýerşebadan bolup, ady Sibýady. 2 Ýowaş Ýehoýada ruhanynyň bütin ömrüne Rebbiň nazarynda dogry işleri etdi. 3 Ýehoýada Ýowaşa iki aýal alyp berdi; Ýowaş olardan ogullardyr gyzlar gördi. 4 Mundan soň Ýowaş Rebbiň öýüni dikeltmegi ýüregine düwdi. 5 Ýowaş ruhanylary we lewileri ýygnap, olara şeýle diýdi: «Ýahudanyň şäherlerine gidiň-de, Hudaýyňyzyň öýüni her ýyl bejermek üçin bütin ysraýyl halkyndan pul toplaň. Bu işi dessine ýerine ýetiriň». Emma lewiler howlukmadylar. 6 Şeýdip, Ýowaş patyşa Ýehoýada baştutany çagyryp, oňa şeýle diýdi: «Näme üçin Rebbiň guly Musanyň ysraýyl halkyna Äht çadyry üçin salan salgydyny Ýahudadan we Iýerusalimden getirmekligi lewilerden talap etmediň?» 7 Pis aýal Atalýanyň ogullary Hudaýyň öýüne urup girip, Rebbiň öýündäki mukaddes zatlary Bagal butlaryna sežde etmekde ulanypdylar. 8 Patyşa sandyk ýasamagy buýurdy. Sandygy ýasap, ony Rebbiň öýüniň derwezesiniň agzynda goýdular. 9 Hudaýyň guly Musanyň çölde ysraýyl halkyna salan salgydynyň Reb üçin getirilmelidigi Ýahudada we Iýerusalimde yglan edildi. 10 Ähli baştutanlar we bütin halk şadyhorramlyk bilen salgytlaryny getirip, tä sandyk dolýança, oňa atdylar. 11 Lewiler sandygy patyşanyň emeldarlaryna getirip berenlerinde, onuň içinde köp puluň toplanandygyny görýärdiler. Patyşanyň kätibi bilen baş ruhany gelip, sandygy boşadyp, ony äkidip öz ýerinde goýardylar. Olar her gün şeýle edip, gaty köp pul topladylar. 12 Patyşa we Ýehoýada puly Rebbiň öýünde işleýän işçilere gözegçilik edýänlere berdiler. Olar hem şol puldan neçjarlara, ussalara, şeýle hem, demir we bürünç ussalaryna Rebbiň öýüni bejermek üçin iş hakyny tölediler. 13 Gözegçiler öz işlerini etdiler. Olaryň bejeriş işleri rowaç aldy. Olar Hudaýyň öýüni öňki halyna getirip, ony berkitdiler. 14 Olar işi tamamlanlaryndan soň, galan puly patyşa we Ýehoýada ruhana getirip berdiler. Galan puldan Rebbiň öýi üçin enjamlary, hyzmat üçin we ýakma gurbanlyk bermek üçin enjamlar, jamlar, altyn we kümüş esbaplar ýasadylar. Olar Ýehoýadanyň ömrüniň dowamynda hemişe Rebbiň öýünde ýakma gurbanlyklar hödür etdiler.
Ýehoýadanyň ölüminden soňky wakalar
15 Ýehoýada garrap, ýaşy bir çene ýetip, bir ýüz otuz ýaşynda dünýäden ötdi. 16 Ýehoýadany Ysraýylda Hudaý we Onuň öýi üçin eden gowy işleri sebapli Dawut galasynda patyşalaryň ýanynda jaýladylar. 17 Ýehoýada ölenden soň, Ýahudanyň baştutanlary gelip, patyşa tagzym etdiler. Patyşa olara gulak asdy. 18 Olar ata-babalarynyň Hudaýy Rebbi terk edip, Aşera we beýleki butlara gulluk etdiler. 19 Reb olary Özüne tarap öwürmek üçin olaryň arasyna pygamberler iberdi. Pygamberler olaryň garşysyna şaýatlyk etdiler, ýöne olar gulak asmadylar. 20 Onsoň Ýehoýada ruhanynyň ogly Zakarýanyň üstüne Hudaýyň ruhy indi. Zekarýa halkyň öňünde dik durup, şeýle diýdi: «Reb şeýle diýýär: „Näme üçin Rebbiň tabşyryklaryny terk edýärsiňiz? Siziň işiňiz rowaç almaz. Rebbi terk edendigiňiz üçin, Ol hem sizi terk etdi“». 21 Emma halk Zekarýanyň garşysyna dil düwşüp, ony patyşanyň tabşyrygy bilen Rebbiň öýüniň howlusynda daşlap öldürdi. 22 Patyşa Ýowaş Zekarýanyň kakasy Ýehoýadanyň özüne eden ýagşylyklaryny ýatlaman, onuň ogluny öldürdi. Zekarýa ölüm ýassygyndaka: «Reb muny görüp, hasabyny sorasyn!» diýdi. 23 Ýylyň ahyrynda Aram goşuny Ýowaşyň garşysyna çykdy. Olar Ýahuda we Iýerusalime gelip, halkyň baştutanlarynyň baryny ýok etdiler. Olardan alnan ähli oljany Damaskdaky patyşa iberdiler. 24 Aramlylaryň goşuny az hem bolsa, Reb Ýahudanyň uly goşunyny olaryň eline berdi, çünki Ýahudanyň halky ata-babalarynyň Hudaýy Rebbi terk edipdiler. Şeýdip, olar Ýowaşy jezalandyrdylar. 25 Aramlylar Ýowaşa agyr ýara salyp, onuň ýanyndan gidenlerinden soň, Ýowaşyň öz nökerleri Ýehoýada ruhanynyň oglunyň gany üçin ar almaga onuň garşysyna dildüwşük gurap, ony düşeginde öldürdiler. Şeýdip, Ýowaş öldi. Ýowaşy Dawut galasynda jaýladylar, ýöne ony patyşalaryň ýanynda jaýlamadylar. 26 Ýowaşyň garşysyna dildüwşük guranlar: ammonly aýal Şimgatyň ogly Zabat, mowaply aýal Şimritiň ogly Ýehozabatdy. 27 Ýowaşyň ogullary, Ýowaşa garşy edilen köp çykyşlar we Hudaýyň öýüniň täze gurluşygy patyşalaryň taryh kitabynda ýazylandyr. Ýowaşyň ýerine ogly Amazýa patyşa boldy.
Ýahuda patyşasy Amasýa
1 Amazýa patyşa bolanda ýigrimi bäş ýaşyndady. Ol Iýerusalimde ýigrimi dokuz ýyl patyşalyk etdi. Onuň ejesi Iýerusalimli bolup, ady Ýehogadandy. 2 Amasýa Rebbiň nazarynda dogry işleri etdi, ýöne bu çyn ýürekden däldi. 3 Amasýa patyşalygyny kuwwatlandyryp, öz kakasyny öldüren nökerleri öldürdi. 4 Emma Musanyň Töwrat kitabynda berlen tabşyryklary berjaý edip, Amasýa kakasyny öldüren nökerleriň çagalaryny öldürmedi, çünki Reb şol kitapda: «Ene-atalar çagalarynyň günäsi üçin öldürilmesin, çagalar-da ene-atalarynyň günäleri üçin öldürilmesin, her kim öz günäsi üçin öldürilsin» diýip tabşyryk beripdi.
Edomlara garşy uruş
5 Amazýa ýahuda halkyny ýygnap, ähli ýahudalary we benýaminleri uruglaryna görä müňbaşylaryň we ýüzbaşylaryň baştutanlygy astynda goýdy. Ýigrimi we ondan ýokary ýaşlylary sanap, olardan naýza we galkan göterip, söweşip biljek üç ýüz müň saýlama esger tapdy. 6 Amasýa ýüz ýetmiş batman kümşe Ysraýyldan ýüz müň batyr ýigidi hakyna tutdy. 7 Emma Hudaýyň bir adamy gelip, Amasýa şeýle diýdi: «Eý, patyşa! Ysraýyl goşuny seniň bilen gitmesin. Reb ysraýyl halky, ýagny ähli efraýymlar bilen däldir. 8 Eger efraýymlar seniň bilen gitseler, sen edermenlik bilen söweşseň-de, Hudaý seniň duşmanlaryňa ýeňiş berer, çünki ýeňiş berýän-de, ýeňlişe sezewar edýän-de Hudaýdyr». 9 Amazýa Hudaýyň adamyna: «Ysraýyl goşunyna beren ýüz ýetmiş batman kümşüm bilen näme etmeli?» diýdi. Hudaýyň adamy: «Reb saňa ondan hem artyk berip biler» diýip jogap berdi. 10 Onsoň Amazýa Efraýymdan gelen goşuny boşadyp, ony yzyna goýberdi. Emma olaryň Ýahuda garşy gazaby lowlap, gahar-gazap bilen öýlerine dolandylar. 11 Amazýa güýç toplap, öz goşunyna baş bolup, Duz deresine gitdi we ol ýerde Segir halkyndan on müň adamy öldürdi. 12 Ýahudanyň esgerleri ýene on müň adamy diriligine tutup, olary gaýanyň depesine çykaryp, şol ýerden aşak taşladylar. Olar bölek-bölek boldular. 13 Emma Amazýanyň özi bilen urşa gitmesin diýip yzyna iberen goşunynyň esgerleri Samarýadan Beýthorona çenli bolan Ýahuda şäherlerine hüjüm edip, üç müň adamy öldürdiler we köp olja aldylar. 14 Amazýa edomlylardan üstün çykyp gelende, Segir halkynyň hudaýlaryny getirip, olary öz hudaýlary hökmünde goýup, olara sežde edip, olara gurbanlyklar ýakdy. 15 Rebbiň Amazýa gahary gelip, onuň ýanyna bir pygamber iberdi. Pygamber Amasýa: «Näme üçin sen öz halkyny seniň eliňden halas edip bilmedik halkyň taňrylaryna sežde edýärsiň?» diýdi. 16 Pygamber sözleýärkä, patyşa oňa: «Biz seni patyşa maslahatçy edip belledikmi? Bes et! Ýogsam öldürilersiň» diýdi. Pygamber: «Seniň şeýle edip, meniň maslahatyma gulak goýmandygyň üçin Hudaýyň seni öldürmegi karar edendigini men bilýärin» diýip, sözüni bes etdi.
Ysraýyla garşy uruş
17 Onsoň Ýahuda patyşasy Amazýa maslahatlaşyp, Ýehogahazyň ogly, Ýehuwyň agtygy Ysraýyl patyşasy Ýowaşa çapar ýollap: «Gel, ýüzbe-ýüz bolaly» diýdi. 18 Ysraýyl patyşasy Ýowaş Ýahuda patyşasy Amazýanyň ýanyna adam iberip, şeýle diýdi: «Liwandaky ýandak Liwandaky kedr agajyna sawçy ýollap: „Gyzyňy meniň ogluma ber“ diýip sorapdyr. Emma Liwandaky bir wagşy haýwan geçip barýarka, ýandagy depeläpdir. 19 Sen: „Ine, men edomlardan üstün çykdym“ diýip öwnüp, muňa buýsanýarsyň. Sen öýüňde otur. Näme üçin sen özüňiň we ýahudalaryň başyňa bela getirmegine bahana agtarýarsyň?» 20 Emma Amazýa muňa gulak asmady. Bu zatlar ýahudalary duşmanlarynyň eline bermek üçin Hudaý tarapyndan edilipdi, sebäbi olar Edom hudaýlaryna sežde edipdiler. 21 Şeýdip, Ysraýyl patyşasy Ýowaş öz goşuny bilen Ýahuda patyşasy Amazýanyň üstüne gitdi. Ýowaş Ýahudanyň Beýtşemeş diýen ýerinde Amasýa garşy uruşda onuň bilen ýüzbe-ýüz sataşdy. 22 Ýahudalar ysraýyl halkyndan ýeňlip, hersi öz çadyrlaryna gaçyp gitdiler. 23 Ysraýyl patyşasy Ýowaş Ahazýanyň agtygy, Ýowaşyň ogly Ýahuda patyşasy Amazýany Beýtşemeşde tutup, Iýerusalime getirdi. Ýowaş Iýerusalimiň diwarynyň Efraýym derwezesinden Künç derwezesine çenli dört ýüz tirsek aralygyny ýykdy. 24 Ýowaş Obetedomyň ygtyýaryndaky Hudaýyň öýündäki altyn-kümşüň, enjamlaryň baryny we patyşanyň köşgündäki hazynalary, bulardan daşary-da girew alan adamlaryny alyp, Samarýa dolanyp geldi.
Amasýanyň ölümi
25 Ýowaşyň ogly Ýahuda patyşasy Amazýa, Ýehogahazyň ogly Ysraýyl patyşasy Ýowaş ölenden soň on bäş ýyl ýaşady. 26 Amazýanyň başdan-aýak eden ähli işleri Ýahuda we Ysraýyl patyşalarynyň taryh kitabynda ýazylandyr. 27 Amazýanyň Rebbiň yzyna eýermekden ýüz öwren pursatyndan başlap, Iýerusalimde onuň garşysyna dildüwşük guraldy. Onsoň Amasýa Lakyşa gaçyp gitdi. Emma onuň yzyndan Lakyşa adam iberip, olar ony şol ýerde öldürdiler. 28 Onsoň Amazýanyň jesedini atlara ýükläp getirdiler-de, ony Ýahuda şäherinde atalarynyň ýanynda jaýladylar.
Ýahuda patyşasy Uzyýa
1 Bütin ýahuda halky on alty ýaşly Uzyýany alyp, ony kakasy Amazýanyň deregine patyşa etdi. 2 Patyşa Amazýa ata-babalaryna gowuşandan soň, Uzyýa Eloty täzeden gurup, ony Ýahuda gaýtaryp berdi. 3 Uzyýa patyşa bolanda on alty ýaşyndady. Ol Iýerusalimde elli iki ýyl patyşalyk etdi. Onuň ejesi Ýekolýa Iýerusalimlidi. 4 Uzyýa öz kakasy Amazýa ýaly, Rebbiň nazarynda dogry işleri etdi. 5 Özüne Hudaýdan gorkmaklygy öwreden Zakarýanyň bütin ömrüne Uzyýa Hudaýy agtardy. Rebbi agtaran döwürlerinde Hudaý Uzyýanyň işine rowaçlyk berdi. 6 Uzyýa gidip, piliştlilere garşy urşup, Gatyň, Ýabnäniň we Aşdotyň diwarlaryny ýykdy. Ol Aşdotyň töwereginde we Piliştiň beýleki çäklerinde galalar gurdy. 7 Piliştlilere, Gurbagalda ýaşan araplara we megunlara garşy alyp barýan uruşlarynda Hudaý Uzyýa ýardam etdi. 8 Ammonlar Uzyýa salgyt tölediler. Uzyýa has güýçlenip, şan-şöhraty Müsüriň çäklerine çenli ýaýrady. 9 Şeýle hem, Uzyýa Iýerusalimdäki Künç, Dere we Burç derwezelerinde diňler gurup, olary berkitdi. 10 Uzyýa çölde-de diňler gurup, köp howdan guýulary gazdyrdy. Onuň günbatar baýyrlykda we düzlükde uly mal sürüsi bardy, daglarda we mes toprakly ýerlerde daýhanlary we üzüm bagbanlary bardy. Uzyýa daýhançylyk etmegi söýýärdi. 11 Uzyýanyň söweşe ukyply esgerleri bardy. Olar patyşanyň serkerdelerinden bolan Hananýanyň gol astyndaky kätip Ýegiýel we serkerde Magaseýanyň tarapyndan geçirilen tükellemäniň sanyna görä topar-topar bolup söweşe çykdylar. 12 Batyr ýigitleriň urugbaşylarynyň umumy sany iki müň alty ýüzdi. 13 Olaryň gol astynda üç ýüz ýedi müň bäş ýüz esgerden ybarat goşun bardy. Olar uly güýç bilen duşmana garşy söweş edip, patyşa ýardam ederdiler. 14 Uzyýa tutuş goşuny galkanlar, naýzalar, tuwulgalar, sowutlar, ýaýlar we sapan daşlary bilen üpjün etdi. 15 Uzyýa diňleriň we diwar burçlarynyň üstünden oklar we uly daşlar atmaga ukyply adamlar tarapyndan oýlanyp tapylan desgalaryny Iýerusalimde goýdy. Onuň şan-şöhraty uzaklara ýaýrady. Oňa uly ýardam edilip, ol juda güýçlendi.
Uzyýa heläkçilige uçraýar
16 Uzyýa kuwwatlananda, gopbamsylyk edip, heläkçilige uçrady. Ol Hudaýy Rebbe haýynlyk etdi, ol ýakymly ysly tütetgi sypasynda tütetgi ýakmak üçin Rebbiň ybadathanasyna girdi. 17 Ruhany Azarýa Rebbiň segsen batyr ruhanysy bilen Uzyýanyň yzyndan girdi. 18 Olar Uzyýa patyşa garşy çykyp, oňa şeýle diýdiler: «Eý, Uzyýa, Rebbe ýakymly ysly tütetgi ýakmak seniň işiň däl, ol Harunyň neslinden bolan, mukaddes edilen ruhanylaryň işidir. Sen mukaddes öýden çyk, çünki sen hyýanat etdiň. Bu iş saňa Beýik Hudaýdan hormat getirmez». 19 Uzyýa gazaplandy; ol ýakymly ysly tütetgi ýakylýan sypanyň ýanynda, Rebbiň öýündäki ruhanylaryň öňünde tütetgi ýakmak üçin durdy. Ol ruhanylara gazaplananda, onuň maňlaýynda heýwere keseli peýda boldy. 20 Baş ruhany Azarýa bilen beýleki ruhanylaryň hemmesi Uzyýa seredenlerinde, onuň maňlaýyndaky heýwere keselini gördüler. Olar ony ol ýerden tiz çykardylar. Uzyýanyň özi hem, ol ýerden dessine çykmak bilen boldy, çünki Reb ony şeýle heläkläpdi. 21 Uzyýa patyşa tä ölýänçä, heýwere keselinden ejir çekip, aýratyn ýerde ýaşady, ol Rebbiň öýünden çetleşdirilipdi. Patyşanyň ogly Ýotam ýurtdaky halka baştutanlyk edip, köşgi dolandyrdy. 22 Uzyýanyň başdan-aýak eden işleriniň bary barada Amozyň ogly Işaýa pygamber ýazdy. 23 Uzyýa ata-babalaryna gowuşdy. Ony atalarynyň ýanynda patyşalara degişli bolan mazarlykda jaýladylar, çünki ol «heýwere keselli» diýdiler. Ogly Ýotam onuň ýerine patyşa boldy.
Ýahuda patyşasy Ýotam
1 Ýotam patyşa bolanda ýigrimi bäş ýaşyndady. Ol Iýerusalimde on alty ýyl patyşalyk etdi. Onuň ejesi Ýeruşa Sadogyň gyzydy. 2 Ýotam kakasy Uzyýa ýaly Rebbiň nazarynda dogry işleri etdi; emma ol Rebbiň ybadathanasyna girmedi. Halk entek hem erbet işleri edýärdi. 3 Ýotam Rebbiň öýüniň demirgazyk derwezesini gurdy. Ofel diwarynyň üstünde hem köp gurluşyk işlerini etdi. 4 Bulardan daşary-da, Ýotam Ýahuda daglarynda şäherler gurdy we tokaýlyklarda galalar we diňler saldy. 5 Ýotam ammonlaryň patyşasyna garşy urşup, olardan üstün çykdy. Ammonlar şol ýyl Ýotama ýüz ýetmiş batman kümüş, ýigrimi bäş müň çuwal bugdaý we on müň ölçeg arpa berdiler. Ammonlar oňa ikinji we üçünji ýylda ýene şonça mukdarda berdiler. 6 Hudaýy Rebbiň öňünde wepalylygyny saklandygy üçin Ýotam kuwwatlandy. 7 Ýotamyň beýleki işleri, ähli alyp baran uruşlary hem-de eden işleri Ysraýyl we Ýahuda patyşalarynyň taryh kitabynda ýazylandyr. 8 Ýotam patyşa bolanda ýigrimi bäş ýaşyndady. Ol Iýerusalimde on alty ýyl patyşalyk etdi. 9 Ýotam ata-babalaryna gowuşdy. Ol Dawut galasynda jaýlandy. Ogly Ahaz onuň ýerine patyşa boldy.
Ýahuda patyşasy Ahaz
1 Ahaz patyşa bolanda ýigrimi ýaşyndady. Ol Iýerusalimde on alty ýyl patyşalyk etdi. Ahaz atasy Dawut ýaly bolmady, ol öz Hudaýy Rebbiň nazarynda dogry işleri etmedi. 2 Ahaz Ysraýyl patyşalarynyň ýoly bilen ýöredi. Ol hatda Bagal hudaýy üçin guýma butlar ýasady. 3 Ahaz Benhinnom deresinde ýakymly ysly tütetgi ýakyp, Rebbiň ysraýyllaryň öňünden kowup çykaran milletleriniň ýigrenji adaty boýunça öz ogullaryny otdan geçirdi. 4 Ol sežde edilýän ýerlerde we her gür ýaprakly agajyň astynda gurbanlyk berip, ýakymly ysly tütetgi ýakýardy.
Aram we Ysraýyl bilen uruş
5 Şonuň üçin hem Hudaýy Reb Ahazy Aram patyşasynyň eline berdi. Aram patyşasy Ahazdan üstün çykyp, onuň köp sanly adamlaryny ýesir alyp, olary Damaska getirdi. Ol Ysraýyl patyşasynyň hem eline berildi. Ysraýyl patyşasy Ahaza agyr zarba urdy. 6 Remalýanyň ogly Peka Ýahudada bir ýüz ýigrimi müň edermen esgeri bir günde öldürdi, çünki olar ata-babalarynyň Hudaýy Rebbi terk edipdiler. 7 Efraýymyň batyr ýigidi Zikri patyşanyň ogly Magaseýany, patyşa köşgüniň emeldary Azrikamy we patyşadan soň ikinji adam bolan Elkanany öldürdi. 8 Ysraýyllar öz doganlaryndan iki ýüz müň erkegi, aýallary, ogullardyr gyzlary ýesir aldylar, ysraýyllar şeýle hem olardan köp olja alyp, oljalary Samarýa getirdiler. 9 Emma Rebbiň bir pygamberi bardy, onuň ady Odetdi. Odet Samarýa gelen goşunyň ýanyna gelip, olara şeýle diýdi: «Ata-babalaryňyzyň Hudaýy Reb Ýahuda gazaplanany üçin olary siziň eliňize berdi. Emma siz göge ýeten gazap bilen olary öldürdiňiz. 10 Indi siz Ýahudanyň we Iýerusalimiň halklaryny: aýaldyr-erkekleri gul-gyrnak hökmünde özüňize tabyn etjek bolýarsyňyz. Eýsem Hudaýyňyz Rebbiň öňünde siziň özüňiz ýazyksyzmy näme? 11 Indi maňa gulak asyň-da, garyndaşlaryňyzdan alan ýesirleriňizi yzyna iberiň, çünki Rebbiň gahar–gazaby siziň üstüňizdedir». 12 Şeýle hem, efraýymlardan bolan käbir baştutanlar: Ýehonananyň ogly Azarýa, Meşillemotyň ogly Berekýa, Şalumyň ogly Hizkiýa we Hadlaýyň ogly Amasýa dagy uruşdan gelýänleriň garşysyna çykyp, olara: 13 «Ýesirleri bu ýere getirmäň. Bu biziň günälerimizi we ýazyklarymyzy artdyryp, Rebbe garşy günä etdigimiz bolar. Biziň ýazygymyz eýýäm gaty juda çökderdir. Rebbiň gazaby Ysraýyla garşy lowlaýandyr» diýdiler. 14 Şeýdip, esgerler ýesirleri we oljalary baştutanlaryň, bütin jemagatyň ýanynda goýup gitdiler. 15 Onsoň ady agzalanlar turup, ýesirleri aldylar-da, olaryň arasyndaky ýalaňaçlaryna oljalardan eşikler alyp geýdirdiler. Olara eşik, çaryk geýdirip, iýmit we suw bilen üpjün etdiler; ýaralaryna ýag çaldylar; ýarawsyzlaryny eşege mündürip, Ýeriho Palma galasyndaky garyndaşlaryna getirip, soň yzlaryna–Samarýa dolandylar.
Aşur Ýahuda kömek etmekden ýüz öwürýär
16 Şol wagtlarda Ahaz patyşa kömek sorap, Aşur patyşasynyň ýanyna adam ýollady. 17 Edomlylar ýene-de çozup, Ýahudadan üstün çykypdy, olary ýesir edip äkidipdiler. 18 Piliştliler Ýahudanyň günbatar baýyrlaryndaky we Negep çölündäki şäherlerine hüjüm edip, Beýtşemeşi, Aýalony, Gederoty, Sokony ýanyndaky obalary bilen, Timnany ýanyndaky obalary bilen, Gomzony ýanyndaky obalary bilen basyp alyp, şol ýerlerde mesgen tutupdylar. 19 Ysraýyl patyşasy Ahaz zerarly Reb Ýahudany kiçeldipdi, çünki Ahaz Ýahudada azgynlyk edip, Rebbe hyýanat edipdi. 20 Şeýdip, Aşur patyşasy Tilgatpilneser Ahazyň garşysyna çykyp, oňa ýardam etmegiň deregine zulum etdi. 21 Ahaz Rebbiň öýüni, patyşanyň köşgüni we emeldarlaryň öýlerini talap, olardan Aşur patyşasyna salgyt töledi; emma bu Ahaza kömek etmedi.
Ahazyň günäleri
22 Ahaz patyşa betbagtçylykly pursatlarynda Rebbe hyýanatçylygyny has-da artdyrdy. 23 Ahaz özüni ýeňlişe sezewar eden Damask hudaýlaryna gurbanlyk berip, şeýle diýdi: «Aşur patyşalarynyň hudaýlarynyň olara ýardam edişleri ýaly, maňa-da ýardam etmekleri üçin, men olara gurbanlyk bererin». Emma ol hudaýlar Ahazyň we tutuş Ysraýylyň başyndan betbagtçylyk inderdi. 24 Ahaz Hudaýyň öýündäki enjamlary toplap, olary döwüp bölek-bölek etdi. Ol Rebbiň öýüniň gapylaryny gulplady. Ahaz Iýerusalimiň her künjeginde özi üçin gurbanlyk sypalaryny ýasady. 25 Başga hudaýlara ýakymly ysly tütetgi ýakmak üçin Ýahudanyň her şäherinde sežde edilýän ýerler gurup, ata-babalarynyň Hudaýy Rebbiň gaharyny getirdi. 26 Ahazyň başdan-aýak eden ähli işleri Ýahuda we Ysraýyl patyşalarynyň taryh kitabynda ýazylandyr. 27 Ahaz ata-babalaryna gowuşdy. Ol Iýerusalim şäherinde jaýlandy. Emma Ahazy Ysraýyl patyşalarynyň mazaryna getirmediler. Ogly Hizkiýa onuň ýerine patyşa boldy.
Ýahuda patyşasy Hizkiýa
1 Hizkiýa patyşa bolanda ýigrimi bäş ýaşyndady. Ol Iýerusalimde ýigrimi dokuz ýyl patyşalyk etdi. Onuň ejesi Abyýa Zakarýanyň gyzydy. 2 Ol atasy Dawut ýaly Rebbiň nazarynda dogry işleri etdi.
Rebbiň öýi tämizlenýär
3 Patyşalygynyň birinji ýylynyň birinji aýynda, Hizkiýa Rebbiň öýüniň gapylaryny açyp, ony bejerdi. 4 Ol ruhanylardyr lewileri çagyryp, olary gündogar tarapdaky açyk meýdana toplady. 5 Hizkiýa olara: «Lewiler, maňa gulak asyň! Iniňizizi tämizleniň we Rebbiň öýüni mukaddes edip, mukaddes ýerden murdarlygy aýryň. 6 Çünki biziň ata-babalarymyz Rebbe hyýanat edip, Onuň nazarynda pis işleri etdiler; Rebbi terk edip, Onuň mesgeninden ýüz dönderip, ýeňselerini öwürdiler. 7 Olar eýwanyň gapylaryny hem gulplap, çyralary öçürdiler. Mukaddes ýerde Ysraýylyň Hudaýyna ýakymly ysly tütetgi ýakmadylar, ýakma gurbanlyk bermediler. 8 Şonuň üçin hem, Ýahudanyň we Iýerusalimiň üstünden Rebbiň gazaby indi. Öz gözüňiz bilen görşüňiz ýaly, olary ile elhençlik, geň-täsinlik we gülki etdi. 9 Şu sebäpli, biziň atalarymyz gylyçdan öldüler, ogullarymyzdyr gyzlarymyz we aýallarymyz ýesirlikdedir. 10 Indi Ysraýyl Hudaýy Rebbiň güýçli gazaby bizden sowlar ýaly, men Onuň bilen äht edişmegi ýüregime düwdüm. 11 Ogullarym, siz geleňsizlik etmäň, çünki Reb sizi Öz huzurynda durup hyzmat etmegiňiz üçin, Öz hyzmatkärleri bolup, ýakymly ysly tütetgi ýakmagyňyz üçin sizi saýlady». 12 Onsoň lewilerden ine, şular ýerlerinden turdy: Kohadyň nesillerinden: Amasaýyň ogly Mahat we Azarýanyň ogly Ýowel; Merarynyň nesillerinden: Abdynyň ogly Kiş, Ýehaleliň ogly Azarýa; Gerşonyň nesillerinden: Zimanyň ogly Ýowa, Ýowanyň ogly Eden; 13 Elisapanyň nesillerinden: Şimri we Ýegiýel; Asafyň nesillerinden: Zakarýa we Matanýa; 14 Heýmanyň nesillerinden: Ýehiýel we Şimeý; Ýedutunyň nesillerinden: Şemaýa we Uzyýel. 15 Olar doganlaryny toplap, inlerini tämizläp, Rebbiň sözüne görä patyşanyň tabşyryşy ýaly, Rebbiň öýüni tämizlemek üçin ol ýere girdiler. 16 Ruhanylar Rebbiň öýüni tämizlemek üçin içine girip, ybadathanadan tapan ähli murdar zatlaryny Rebbiň öýüniň howlusyna çykardylar. Lewiler hem olary alyp, Kidron çaýyna äkitdiler. 17 Birinji aýyň birinji gününde mukaddes etme işine başladylar, aýyň sekizine Rebbiň eýwanyna ýetdiler. Sekizinji gün olar Rebbiň öýüni mukaddes etdiler we birinji aýyň on altysy güni işi tamamladylar. 18 Onsoň olar patyşa Hizkiýanyň ýanyna girip: «Biz tutuş Rebbiň öýüni, ýakma gurbanlyk sypasyny, ähli enjamlary we hödür çörekleri goýulýan hantagtany, ähli enjamlaryny doly tämizledik. 19 Ahaz patyşanyň höküm sürýän döwründe haýynlyk edip, aýryp taşlan ähli enjamlaryny taýynlap, mukaddes etdik. Olar Rebbiň gurbanlyk sypasynyň öňündedir» diýdiler. 20 Onsoň Hizkiýa irden turup, şäheriň baştutanlaryny ýygnap, Rebbiň öýüne gitdi. 21 Olar patyşalyk, mukaddes öý we ýahuda halky üçin günä gurbanlygy hökmünde ýedi öküz, ýedi goç, ýedi guzy we ýedi teke getirdiler. Patyşa Harunyň nesillerine–ruhanylara olary gurbanlyk sypasynda Rebbe bermegi tabşyrdy. 22 Şeýdip, olar öküzleri öldürdiler; ruhanylar gany alyp, gurbanlyk sypasyna tarap serpdiler. Olar goçlary we guzulary öldürip, olaryň ganyny hem gurbanlyk sypasyna tarap serpdiler. 23 Günä gurbanlygy üçin erkeçler patyşanyň we halkyň ýanyna getirildi, olar erkeçleriň üstüne ellerini goýdular. 24 Onsoň ruhanylar erkeçleri öldürip, olaryň ganyny bütin ysraýyl halkyny günäden saplamak üçin gurbanlyk sypasynyň üstüne günä gurbanlygy hökmünde dökdüler. Çünki patyşa bütin ysraýyl halky üçin ýakma gurbanlygynyň we günä gurbanlygynyň berilmegini tabşyrypdy. 25 Dawudyň, patyşanyň görgüri Gatyň we Natan pygamberiň tabşyrygy boýunça, patyşa lewileri kimwallar, arfalardyr barbatlar bilen Rebbiň öýünde ýerleşdirdi. Bu tabşyrygy Reb pygamberleriň üsti bilen beripdi. 26 Lewiler Dawudyň saz gurallary, ruhanylar hem surnaýlary bilen durdular. 27 Onsoň Hizkiýa patyşa gurbanlyk sypasynda ýakma gurbanlyk bermegi tabşyrdy. Ýakma gurbanlyk bermäge başlanlarynda, surnaýlar we Ysraýyl patyşasy Dawudyň saz gurallary bilen Rebbe alkyş aýtmaga başladylar. 28 Bütin halk ybadat edip, aýdymçylar aýdym aýdyp, surnaýçylar surnaý çaldylar. Tä ýakma gurbanlygy tamamlanýança, aýdym-saz dowam etdi. 29 Ýakma gurbanlygy tamamlananda, patyşa we onuň ýanyndakylaryň bary ýüzlerini ýere berip ybadat etdiler. 30 Hizkiýa patyşa we onuň baştutanlary lewilere Dawudyň we Asaf görgüriň sözleri bilen Rebbe alkyş aýtmagy tabşyrdylar. Olar şatlyk bilen alkyş aýdyp, dyza çöküp ybadat etdiler. 31 Onsoň Hizkiýa: «Indi siz özüňizi Rebbe bagyş etdiňiz. Golaý geliň-de, Rebbiň öýüne gurbanlyklar, şükür gurbanlyklaryny getiriň» diýdi. Halk gurbanlyklar we şükür gurbanlyklaryny getirdiler; göwnünden çykaran her kes ýakma gurbanlyklaryny getirdi. 32 Halkyň getiren ýakma gurbanlyklarynyň sany ýetmiş öküz, ýüz goç we iki ýüz guzudy. Bularyň bary Rebbe ýakma gurbanlygyny bermek üçindi. 33 Mukaddes edilen mallaryň sany alty ýüz öküz we üç müň goýundan ybaratdy. 34 Emma ruhanylar azdyklary üçin ýakma gurbanlyklarynyň hemmesiniň derisini soýup bilmediler. Iş gutaryp, galan ruhanylar inlerini tämizleýänçäler, doganlary lewiler ruhanylara ýardam etdiler, lewiler inlerini tämizlemekde ruhanylara garanda has sap ýüreklidiler. 35 Köp sanly ýakma gurbanlyklaryndan daşary-da, salamatlyk gurbanlyklarynyň ýagy we ýakma gurbanlyklary bilen berilýän içgi sadakalary bardy. Şeýdip, Rebbiň öýüniň hyzmaty dikeldildi. 36 Hudaýyň halk üçin eden işlerine Hizkiýa we bütin halk şatlandylar, çünki bu iş tiz tamamlanypdy.
Pesah baýramyna taýýarlyk
1 Hizkiýa Ysraýyl Hudaýy Rebbe Pesah baýramyny bellemek üçin Rebbiň Iýerusalimdäki öýüne gelsinler diýip, bütin ysraýyl, ýahuda halklaryna habar ýollap, efraýymlara we manaşelere hem hatlar ýazdy. 2 Patyşa hem onuň baştutanlary we bütin halk Pesah baýramyny ikinji aýda bellemek barada maslahat geçiripdiler. 3 Çünki ruhanylaryň özlerini ýeterlik möçberde inlerini tämizlemändigi we halkyň Iýerusalime ýygnanmandygy sebäpli Pesahy bellenen wagtda edip bilmediler. 4 Bu niýet patyşanyň we halkyň gözüne dogry göründi. 5 Şeýdip, halk Iýerusalime gelip, Ysraýyl Hudaýy Reb üçin Pesah baýramyny bellesinler diýip, Beýerşebadan Dana çenli tutuş Ysraýylda yglan etmeli diýen karara geldiler, çünki halkyň köp bölegi Pesah baýramyny aýdylyşy ýaly ýerine ýetirmändiler. 6 Şeýdip, çaparlar patyşanyň we onuň baştutanlarynyň hatlary bilen tutuş Ysraýyla we Ýahuda aýlanyp, patyşanyň tabşyrygy boýunça şeýle diýdiler: «Eý, ysraýyllar! Ybraýymyň, Yshagyň we Ysraýyl Hudaýy Rebbe tarap öwrüliň! Reb Aşur patyşasynyň elinden gutulyp, aman galanlara tarap öwrüler! 7 Atalaryňyz we doganlaryňyz ýaly atalaryňyzyň Hudaýy Rebbe biwepalyk etmäň. Görşüňiz ýaly, Reb olary elhenç zada öwürdi. 8 Atalaryňyz ýaly boýnuýogyn bolmaň. Rebbe tabyn boluň, Onuň ebedilik mukaddes eden öýüne gelip, Hudaýyňyz Rebbe hyzmat ediň. Onsoň Onuň gazaby sizden sowlar. 9 Rebbe dolansaňyz, siziň garyndaşlaryňyz we çagalaryňyz özlerini ýesir alanlaryň alnynda rehim-şepagat tapyp, öz mekanlaryna dolanyp gelerler. Çünki Hudaýyňyz Reb merhemetlidir we rehimdardyr. Rebbe dolansaňyz, Ol sizden ýüz öwürmez». 10 Şeýdip, çaparlar Efraýym hem Manaşe ýurtlarynyň üsti bilen Zebuluna çenli şäherme-şäher aýlandylar, ýöne olar çaparlaryň üstünden gülüp, olary masgaraladylar. 11 Diňe Aşerden, Manaşeden we Zebulundan käbir adamlar özlerini kiçeldip, Iýerusalime geldiler. 12 Rebbiň sözüne görä patyşanyň we baştutanlaryň beren tabşyryklaryny ýerine ýetirmekde, olara agzybirlik beren Hudaýyň eli Ýahudanyň üstündedi. 13 Ikinji aýda Petir baýramyny bellemek üçin Iýerusalime köp halk, uly märeke ýygnandy. 14 Olar işe girişip, Iýerusalimdäki gurbanlyk sypalary we ähli ýakymly ysly tütetgi ýakylýan sypalary aýryp, Kidron çaýyna taşladylar. 15 Olar ikinji aýyň on dördüne Pesah gurbanlyk guzusyny soýdular. Ruhanylar we lewiler utanyp, inlerini tämizläp, ýakma gurbanlyklaryny Rebbiň öýüne getirdiler. 16 Olar Hudaýyň adamy Musanyň kanuny boýunça, öz adaty ýerlerinde durdular. Ruhanylar lewilerden alan gurbanlyk ganlaryny serpdiler. 17 Halkyň arasynda inini tämizlemedik köp adam bardy. Şonuň üçinem lewiler tämiz bolmadyk her adam üçin Pesah gurbanlyk guzusyny soýup, gurbanlygy Rebbe bagyş etdiler. 18–19 Efraýym, manaşe, ysakar we zebulun tirelerinden bolan köp adamlar özlerini tämizlemezden, Pesah gurbanlygyndan iýdiler. Olar iýip, düzgüni bozdular. Emma Hizkiýa olar üçin dileg etdi. Hizkiýa: «Eý, merhemetli Reb, mukaddes ýeriň düzgünine görä tämiz bolmazdan ata-babalarynyň Hudaýy Rebbi agtarmagy ýüregine düwen her kesi bagyşla» diýdi. 20 Reb Hizkiýanyň dilegini eşidip, halky bagyşlady. 21 Iýerusalimde bolan ysraýyl halky uly şatlyk bilen ýedi günläp Petir baýramyny belledi. Lewiler hem ruhanylar belent sesli saz gurallary bilen her gün Rebbe öwgi aýtdylar. 22 Hizkiýa Rebbiň hyzmatynda ussatlyk görkezen lewileri ruhlandyrdy. Şeýdip, olar salamatlyk gurbanlygyny berip, atalarynyň Hudaýy Rebbe şükürler aýdyp, ýedi günläp baýramçylyk iýmitlerini iýdiler. 23 Onsoň bütin halk ýene-de ýedi günläp baýram etmegi karar etdi. Şeýdip, olar ýene ýedi günläp şady-horramlykda baýram etdiler. 24 Ýahuda patyşasy Hizkiýa halka gurbanlyk üçin müň öküz, ýedi müň goýun berdi, baştutanlar hem halka müň öküz, on müň goýun berdiler. Köp sanly ruhanylar inlerini tämizlediler. 25 Bütin ýahuda halky, ruhanylar, lewiler we Ysraýyldan gelen tutuş halk, Ysraýyldan gelen keseki halklar hem-de Ýahudada mesgen tutan keseki halklar şatlandylar. 26 Iýerusalimde uly şatlyk boldy, çünki Ysraýyl patyşasy Dawudyň ogly Süleýmanyň döwründen bäri Iýerusalimde beýle baýram bolmandy. 27 Onsoň ruhanylardyr lewiler ýerlerinden turup, halka ak pata berdiler. Olaryň sesleri eşidilip, dilegleri gökdäki Hudaýyň mukaddes mesgenine ýetdi.
Butlaryň ýok edilişi
1 Pesah baýramy tamamlanandan soň, ol ýerdäki bütin ysraýyl halky Ýahuda galalaryna gidip, dikme daşlary kül-owram edip, Aşera butlaryny kesdiler. Bütin Ýahudada, Benýaminde, Efraýymda we Manaşede bolan sežde edilýän ýerleri we gurbanlyk sypalarynyň ählisini ýok etdiler. Onsoň ysraýyl halkynyň hersi öz galalaryna, öz mülklerine dolandy. 2 Hizkiýa ruhanylardyr lewileriň hersini topar-topar edip, hyzmatyna görä toparlara böldi. Ruhanylar hem lewiler ýakma we salamatlyk gurbanlyklaryny bermek we Rebbiň düşelgesiniň derwezelerinde alkyş hem öwgi aýdyp hyzmat etmekleri üçin bellendi. 3 Rebbiň kanunynda ýazylyşy ýaly, Hizkiýa ýakma gurbanlyklar üçin ertirlik we agşamlyk ýakma gurbanlyklaryny, Sabat güni üçin, Täze Aý we beýleki baýramlar üçin ýakma gurbanlyklary öz malyndan berdi. 4 Ruhanylar, lewiler özlerini Rebbiň kanunyna bagyş eder ýaly, Hizkiýa Iýerusalimiň ilatyna ruhanylara we lewilere ondan bir bölegi bermeklerini buýurdy. 5 Patyşanyň buýrugy ýaýran badyna, ysraýyl halky dänäniň, şerabyň, ýagyň, balyň we ekin meýdanynyň ähli önümleriniň ilkinji miwelerinden bolluk bilen berdiler; hemme zatdan köp, hemme zatdan ondan birini berdiler. 6 Ýahuda galalarynda ýaşaýan ysraýyl, ýahuda halklary hem irili ownukly mal ondan birini, Hudaýy Rebbe bagyş edilen mukaddes zatlaryň ondan birini getirip üýşürdiler. 7 Üçünji aýda üýşmekleri ýerbe-ýer goýmaga başlap, ýedinji aýda ony soňladylar. 8 Hizkiýa bilen baştutanlar gelip, üýşmekleri görüp, Rebbi we onuň halky ysraýyly alkyşladylar. 9 Hizkiýa ruhanylardan we lewilerden getirilen zatlaryň üýşmekleri barada sorady. 10 Sadogyň neslinden bolan baş ruhany Azarýa şeýle jogap berdi: «Rebbiň öýüne sadakalaryny getirip başlanlaryndan bäri biziň iýmitimiz ýeterlik boldy, hatda köp artyp hem galdy. Rebbiň Öz halkyna bereket berendigi sebäpli, bizde artyk galan köp zat bar». 11 Onsoň Hizkiýa olara Rebbiň öýünde ammarlary taýýarlamagy tabşyrdy. Olar hem ammarlary taýýarladylar. 12 Olar sadakalaryny, ondan birlerini we bagyş edilen zatlary wepalylyk bilen şol ýere getirdiler. Bu zatlar lewilerden Konanýanyň baştutanlygynda edildi. Konanýanyň inisi Şimeý bolsa onuň kömekçisidi. 13 Ýehiýel, Azazýa, Nahat, Asahel, Ýerimot, Ýozabat, Eliýel, Ismakýa, Mahat we Benaýa dagylar Hizkiýa patyşanyň we Hudaýyň öýüniň esasy baştutany Azarýanyň belländigi üçin Konanýa bilen onuň inisi Şimeýiň gözegçiligi astynda işleýärdiler. 14 Gündogar derwezesiniň sakçysy lewilerden Ýimnanyň ogly Kore Rebbe berilýän meýletin sadakalaryň üstünden garaýardy. Şeýle hem Rebbe hödürlenen sadakalary we bagyş edilen sadakalary paýlamak işini ýerine ýetirýärdi. 15 Eden, Miniýamin, Ýeşuwa, Şemaýa, Amarýa we Şekanyýa dagy ruhanylaryň galasynda toparlaryna görä ýaşdyr garry garyndaşlaryna paýlary bölmekde Kore wepalylyk bilen ýardam etdiler. 16 Rebbiň öýüne wezipelerine hem bölümlerine görä gündelik hyzmat üçin gelen, nesillerine görä hasaba alnan üç ýaş we ondan ýokary bolan erkekleriň hemmesine paý berdiler. 17 Ruhanylaryň hasaba alnyşy uruglaryna görä geçirildi. Lewileriň ýigrimi we ondan ýokary ýaşlylary wezipelerine we bölümlerine görä bellendi. 18 Ruhanylar ýaş çagalary, aýallary, ogullary we gyzlary, tutuş jemagat bilen hasaba alyndylar, çünki olar inlerini tämizlemekde wepaly bolupdylar. 19 Öz şäherleriniň açyk meýdanlarynda ýaşaýan Harunyň neslinden bolan ruhanylara ýokarda ady agzalan adamlar her erkek ruhana we her bir hasaba alnan lewä paý bermelidiler. 20 Hizkiýa bütin Ýahudada şeýle etdi. Ol Hudaýy Rebbiň öňünde oňat, dogry we hak iş etdi. 21 Hudaýyň öýüne hyzmat etmekde eden her işinde, kanuny we tabşyryklary saklamakda, Hizkiýa öz Hudaýyny bütin kalby bilen agtardy. Munuň üçin ol rowaçlandy.
Sanheribiň çozuşy
1 Hizkiýanyň eden wepaly işlerinden soň, Aşur patyşasy Sanherip gelip, Ýahuda çozuş edip, galalaryň garşysynda düşelge gurup, olary ele almagy ýüregine düwdi. 2–3 Hizkiýa Sanheribiň gelip, Iýerusalime garşy uruş etmekçi bolýandygyny görende, şäheriň daşyndaky çeşmeleriň suwuny bentlemek barada öz baştutanlary we batyr ýigitleri bilen maslahatlaşdy. Olar Hizkiýa ýardam etdiler. 4 Köp halk toplanyp: «Näme üçin Aşur patyşalary gelip, bol suw tapmalymyşyn?» diýip, ýurduň içinden akyp geçýän ähli çeşmedir akarlary bentlediler. 5 Şeýdip, Hizkiýa kuwwatlanyp, diwaryň ähli ýykylan ýerlerini bejerip, onuň üstünde diňler düzetdi. Daşyndan ol ýene-de başga bir diwar gurdy. Hizkiýa şeýle hem, Dawut galasyndaky Millony berkidip, köp mukdarda ýaraglardyr galkanlar ýasatdy. 6–7 Hizkiýa halkyň üstünden uruş serkerdelerini belläp, olary öz ýanyna, şäher derwezesiniň meýdançasyna ýygnap, şeýle diýdi: «Dözümli we mert boluň. Aşur patyşasyndan gorkmaň, heder etmäň, çünki biziň bilen Bolýan onuň bilen bolýandan has güýçlüdir. 8 Aşur patyşasy ynsan güýji bilendir, emma biziň bilen Hudaýymyz Rebdir. Ol bize ýardam edip, biziň üçin söweşer». Ýahuda patyşasy Hizkiýanyň sözleri halky ruhlandyrdy. 9 Mundan soň Aşur patyşasy Sanherip tutuş goşuny bilen Lakyşdaka, nökerlerini Iýerusalimdäki Ýahuda patyşasy Hizkiýanyň we bütin ýahuda halkynyň ýanyna iberdi. 10 Nökerler gelip, Aşur patyşasy Sanherip şeýle diýýär: «Nämä bil baglaýarsyňyz, siz Iýerusalimde gabaw içinde otyrsyňyz? 11 Hizkiýa: „Hudaýymyz Reb bizi Aşur patyşasynyň elinden halas eder“ diýip, sizi açlykdan we suwsuzlykdan öldürjek bolup aldaýar. 12 Ýahuda we Iýerusalime ýüzlenip: „Siz diňe bir gurbanlyk sypanyň öňünde sežde edip, şonuň üstünde gurbanlyk ýakyň“ diýip, Rebbe sežde edilýän ýerleri, gurbanlyk sypalaryny aýran şu Hizkiýa dälmi näme? 13 Ähli ýurtlaryň halklaryna meniň we ata-babalarymyň näme edenini bilmeýärsiňizmi? Şol ýurtlaryň milletleriniň taňrylary ýurtlaryny meniň elimden halas edip bildilermi? 14 Hudaýyňyzyň sizi meniň elimden halas edip biler ýaly, ata-babalarymyň bütinleý ýok eden şol milletleriniň ähli taňrylarynyň arasynda haýsysy öz halkyny meniň elimden halas edip bildi? 15 Indi siz özüňizi Hizkiýa aldatmaň, oňa özüňizi şu ýol bilen azaşdyrmaga ýol bermäň we oňa ynanmaň. Çünki hiç bir milletiň ýa-da patyşalygyň taňrysy öz halkyny meniň we ata-babalarymyň elinden halas edip bilen däldir. Siziň Hudaýyňyz-da sizi meniň elimden halas edip bilmez!» diýdiler. 16 Sanheribiň nökerleri Beýik Hudaýa we Onuň guly Hizkiýa garşy sözlerini dowam etdirdiler. 17 Sanherip Ysraýyl Hudaýy Rebbe dil ýetirip ýazan hatlarynda Rebbe garşy şeýle diýdi: «Beýleki milletleriň taňrylarynyň öz halklaryny meniň elimden halas etmeýişleri ýaly, Hizkiýanyň Hudaýy hem Öz halkyny meniň elimden halas etmez». 18 Sanheribiň nökerleri bu sözleri diwaryň üstündäki Iýerusalim halkyny gorkuzyp, howsala düşürip, şäheri basyp almak üçin olara ýahuda dilinde gaty ses bilen gygyryp aýtdylar. 19 Olar Iýerusalimde mesgen tutýan Hudaýy hakda-da dünýä halklarynyň ynsan eli bilen ýasalan hudaýlary hakda sözleýişleri ýaly sözlediler. 20 Onsoň Hizkiýa patyşa bilen Amozyň ogly Işaýa pygamber munuň üçin dileg edip, Hudaýa perýat etdiler. 21 Reb bir perişde ýollap, Aşur patyşasynyň düşelgesindäki ähli batyr ýigitleri, serkerdeleri we baştutanlary ýok etdi. Şeýdip, Sanherip biabraýlyk bilen öz ýurduna dolanyp geldi. Ol öz taňrysynyň buthanasyna gelende, onuň özünden önen ogullarynyň käbiri Sanheribi gylyç bilen öldürdiler. 22 Şeýdip, Reb Hizkiýany hem Iýerusalim ilatyny Aşur patyşasy Sanheribiň we ähli duşmanlarynyň elinden halas edip, olary dumly-duşdan gorady. 23 Iýerusalime köp adamlar gelip, Rebbe sadakalar, Ýahuda patyşasy Hizkiýa gymmatbaha sowgatlar getirdiler. Şondan soň, Hizkiýa ähli milletleriň nazarynda beýgeldi.
Hizkiýanyň näsaglaýar
24 Şol döwürlerde Hizkiýa syrkawlap, ölüm ýassygynda ýatyrdy. Ol Rebbe dileg etdi. Reb Hizkiýanyň dilegine jogap berip, oňa bir alamat berdi. 25 Emma Hizkiýa özüne edilen ýagşylygy ödemedi, ol gopbamsylyk etdi. Şonuň üçin hem Hizkiýanyň, Ýahudanyň we Iýerusalimiň üstüne gazap indi. 26 Onsoň Hizkiýa gopbamsylygy üçin özüni kiçeltdi. Iýerusalimiň ilaty-da şeýle etdi. Şeýdip, Hizkiýanyň döwründe Rebbiň gazaby olaryň üstüne inmedi. 27 Hizkiýada ummasyz köp baýlyk bolup, onuň şan-şöhraty beýgeldi. Ol özüne kümüş, altyn, gymmatbaha daşlar, atyrlar, galkanlar we her hili gymmatbahaly zatlar üçin hazynalar edindi. 28 Bugdaý, şerap we zeýtun ýagy üçin ammarlar, mallar üçin ahyrlar we sürüler üçin agyllar ýasatdy. 29 Hizkiýa özi üçin şäherler gurdurdy. Onuň juda köp ownuk we iri mallary bardy, çünki Hudaý Hizkiýa gaty köp mal-mülk beripdi. 30 Gihon suwlarynyň ýokarky goluny baglap, olary Dawut galasynyň günbatar tarapyna aşaklygyna sowan bu Hizkiýadyr. Hizkiýanyň ähli işleri rowaçlandy. 31 Ine, Babyl hökümdarlarynyň ýurtda bolan alamat hakynda soramak üçin Hizkiýanyň ýanyna iberen ilçileri gelende, Hudaý Hizkiýany synap, onuň ýüreginde bolan bar zady bilmek üçin ony ýeke galdyrdy. 32 Hizkiýanyň beýleki işleri, eden oňat işleri barada Amozyň ogly Işaýa pygamberiň pygamberliklerinde, Ýahuda hem Ysraýyl patyşalarynyň taryh kitaplarynda ýazylandyr. 33 Hizkiýa ata-babalaryna gowuşdy. Ol Dawudyň nesilleriniň mazarlarynyň ýokarsynda jaýlandy. Hizkiýa aradan çykanda, bütin Ýahudanyň we Iýerusalimiň ilaty oňa hormat goýdular. Ogly Manaşe onuň ýerine patyşa boldy.
Ýahuda patyşasy Manaşe
1 Manaşe patyşa bolanda on iki ýaşyndady. Ol Iýerusalimde elli bäş ýyl patyşalyk etdi. 2 Rebbiň ysraýyllaryň arasyndan kowup çykaran milletleriniň eden nejis işleri ýaly Manaşe hem Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi 3 Manaşe kakasy Hizkiýanyň ýykan sežde edilýän ýerlerini täzeden dikeltdi. Ol Bagal but üçin gurbanlyk sypalaryny gurup, Aşera butlaryny dikdi. Ol ähli asman jisimine sežde edip, şolara gulluk etdi. 4 Ol Rebbiň: «Iýerusalimde maňa ybadat ediler» diýen Rebbiň öýünde butlar üçin gurbanlyk sypalaryny bina etdi. 5 Manaşe Rebbiň öýüniň iki howlusynda ähli asman jisimi üçin gurbanlyk sypalaryny bina etdi. 6 Manaşe ogluny Benhinnom deresinde otdan geçirdi, gözbagçylyk, täleýe garamaklyk we jadygöýlik bilen iş salyşdy. Ol palçylyk, jadygöýlik bilen iş salyşdy. Ol Rebbiň gaharyny getirip, Onuň nazarynda köp ýigrenji işleri etdi. 7 Manaşe ýasan oýma Aşera butuny Hudaýyň öýünde goýdy. Bu öý Hudaýyň Dawuda we onuň ogly Süleýmana: «Maňa şu öýde we bütin Ysraýyl tirelerinden seçip alan şäherim Iýerusalimde ybadat ediler. 8 Eger olar Meniň ähli tabşyryklarymy, gulum Musanyň üsti bilen özlerine buýran ähli zatlarymy edip, kanunlarymy, parzlarymy we hökümlerimi berjaý etseler, Men mundan beýläk ysraýyl halkyny atalaryna beren ýurdumdan daşary çykartmaryn» diýen öýüdi. 9 Manaşe Ýahudanyň we Iýerusalimiň ilatyny şeýle bir azdyrdy welin, olar Rebbiň ysraýyl halkynyň öňünden kowup çykaran milletlerinden hem has köp pis işleri etdiler.
Manaşe toba edýär
10 Reb Manaşe we onuň halkyna sözledi, emma olar Rebbe gulak asmadylar. 11 Şonuň üçin hem, Reb Aşur patyşasynyň goşun serkerdelerini olaryň üstüne getirdi. Serkerdeler Manaşeni gandallap, zynjyr bilen baglap, Babyla ýesir edip alyp gitdiler. 12 Manaşe muşakgat içinde öz Hudaýy Rebbe ýalbaryp, ata-babalarynyň Hudaýynyň öňünde özüni gaty kiçeltdi. 13 Manaşe Hudaýa dileg etdi, Hudaý-da onuň dilegini kabul edip, nalyşyny eşidip, ony ýene-de Iýerusalime, öz patyşalygyna getirdi. Onsoň Manaşe Rebbiň hakyky Hudaýdygyny bildi. 14 Şondan soň, ol Gihonyň günbatarynda, deredäki Balyk derwezesindäki girelgä çenli bolan Dawut galasynyň daşky diwaryny gurdy. Manaşe diwary Ofeliň daşyndan aýlap, has beýgeltdi. Ol şeýle hem, Ýahudanyň ähli galalarynda goşun serkerdelerini goýdy. 15 Manaşe Rebbiň öýündäki keseki taňrylary we buty Rebbiň öýüniň dagynda we Iýerusalimde guran ähli gurbanlyk sypalaryny ýok edip, olary şäheriň daşyna taşlady. 16 Şeýle hem, Manaşe Rebbiň gurbanlyk sypasyny täzeden dikip, onda salamatlyk we şükür gurbanlyklaryny hödür etdi. Ol ýahuda halkyna Ysraýyl Hudaýy Rebbe hyzmat etmekligi tabşyrdy. 17 Halk entegem sežde edilýän ýerlerde gurbanlyk hödür edýärdi, emma olar diňe öz Hudaýy Rebbe gurbanlyk hödürleýärdiler. 18 Manaşeniň galan işleri we onuň eden dilegleri we Ysraýyl Hudaýy Rebbiň adyndan sözlän bilgijiň sözleri barada Ysraýyl patyşalarynyň taryh kitabynda ýazylandyr. 19 Manaşeniň dilegi we onuň dileginiň jogaby, onuň ähli günäleri, biwepalygy, özüni Hudaýyň öňünde kiçeltmezden öň guran sežde edilýän ýerleri barada görgürleriň taryh kitabynda ýazylandyr. 20 Manaşe ata-babalaryna gowuşdy. Ol öz köşgünde jaýlandy. Ogly Amon onuň ýerine patyşa boldy.
Ýahuda patyşasy Amon
21 Amon patyşa bolanda ýigrimi iki ýaşyndady. Ol Iýerusalimde iki ýyl patyşalyk etdi. 22 Amon kakasy Manaşe ýaly, Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi. Amon kakasy Manaşeniň ýasan ähli butlaryna gurbanlyk hödürläp, şolara gulluk etdi. 23 Kakasy Manaşeniň özüni Rebbiň öňünde kiçeldişi ýaly, Amon özüni Rebbiň öňünde kiçeltmedi, eýsem, gitdigisaýy köp günä etdi. 24 Amonyň nökerleri oňa garşy dildüwşük gurap, ony öz köşgünde öldürdiler. 25 Emma ýahuda halky Amon patyşa garşy dildüwşük guranlaryň baryny öldürip, onuň ýerine ogly Ýoşyýany patyşa etdi.
Ýahuda patyşasy Ýoşyýa
1 Ýoşyýa patyşa bolanda sekiz ýaşyndady. Ol Iýerusalimde otuz bir ýyl patyşalyk etdi. 2 Ýoşyýa Rebbiň nazarynda dogry işleri etdi. Ol saga-sola sowulman, atasy Dawudyň ýollaryndan ýöredi.
Ýoşyýanyň eden üýtgeşmeleri
3 Ýoşyýanyň patyşalygynyň sekizinji ýylynda, ol entek ýaşka öz atasy Dawudyň Hudaýyny agtarmaga başlady. Patyşalygynyň on ikinji ýylynda Ýoşyýa Ýahuda bilen Iýerusalimi sežde edilýän ýerlerden we Aşera butlaryndan, oýma we guýma butlaryndan arassalamaga başlady. 4 Ýoşyýanyň öňünde Bagal butlarynyň gurbanlyk sypalaryny ýykdylar; olaryň ýokarsynda bolan ýakymly ysly tütetgi ýakylýan sypalary ýumurdylar; Aşera butlaryny, oýma we guýma butlaryny-da bölek-bölek edip, küle öwrüp, ony şu butlara gurbanlyk berýänleriň gabyrlaryna sepelediler. 5 Şeýle hem, Ýoşyýa ruhanylaryň süňklerini öz gurbanlyk berilýän sypalarynda ýakyp, Ýahudany we Iýerusalimi arassalady. 6–7 Ýoşyýa Manaşe, Efraýym, Şimgon, hatda Naftala çenli bolan şäherlerdäki, olaryň töwereklerindäki harabalyklardaky gurbanlyk sypalaryny ýykdy. Aşera butlaryny we beýleki butlary döwüp kül etdi, bütin Ysraýyldaky ýakymly ysly tütetgi ýakylýan sypalary ýykdy. Soňra ol Iýerusalime dolanyp geldi.
Töwrat kitabynyň tapylyşy
8 Patyşalygynyň on sekizinji ýylynda ýurdy we öýi arassalanyndan soň, Ýoşyýa patyşa Asalýanyň ogly Şapany, şäher häkimi Magaseýany we Ýowahazyň ogly taryhçy Ýowany Hudaýy Rebbiň öýüni bejermäge iberdi. 9 Olar baş ruhany Hilkiýanyň ýanyna gelip, Hudaýyň öýüne getirilen kümüşleri oňa berdiler. Derwezewan lewiler bu kümüşleri manaşe we efraýym halklaryndan, galan ähli ysraýyl halkyndan, bütin Ýahudadan we Benýaminden, Iýerusalim ilatyndan ýygnapdy. 10 Olar kümşi Rebbiň öýüni dikeltmek işine bellenen gözegçileriň we Rebbiň öýüni bejerýän işçilere berdiler. 11 Olar kümşi ýonulan daşlar, agaçlar we Ýahuda patyşalarynyň haraba eden jaýlary üçin pürsler satyn almak üçin agaç we daş ussalaryna berdiler. 12–13 Bu adamlar işi çyn ýürekden ýerine ýetirýärdiler. Merarynyň neslinden bolan lewi Ýahat bilen Obadýa, Kohadyň neslinden bolan Zakarýa we Meshullam dagylar bularyň üstünden baştutanlyga bellenipdiler. Saz gurallaryna ökde bolan beýleki ähli lewiler ýük daşaýanlara we dürli hyzmatda işleýänlere baştutanlyk etdiler. Kätipler, gözegçiler we derwezebanlar hem lewilerdendi. 14 Rebbiň öýüne getirilen kümşi çykaryp ýörkäler, ruhany Hilkiýa Musanyň üsti bilen berlen Töwrat kitabyny tapdy. 15 Baş ruhany Hilkiýa Şapan kätibe: «Men Rebbiň öýünde Töwrat kitabyny tapdym» diýdi. Hilkiýa kitaby Şapana berdi. 16–17 Onsoň Şapan kätip patyşanyň ýanyna gelip: «Gullaryň özlerine tabşyrylan bar işi edip ýörler. Olar Rebbiň öýündäki bar kümşi alyp, ony öý işine bellenen baştutanlaryň we işçileriň eline beripdirler» diýip, bar zady patyşa habar berdi. 18 Şapan kätip patyşa: «Hilkiýa ruhany maňa bir kitap berdi» diýdi. Onsoň Şapan kitaby alyp, patyşa sesli okap berdi. 19 Patyşa Töwrat kitabynyň sözlerini eşidende, ýakasyny ýyrtdy. 20 Onsoň patyşa Hilkiýa ruhana, Şapanyň ogly Ahykama, Mikaýanyň ogly Abdona, Şapan kätibe we patyşanyň hyzmatkäri Asaýa şeýle tabşyryk berdi: 21 «Bar-da, meniň üçin Ysraýylda hem Ýahudada galanlar üçin bu tapylan kitapdaky aýdylýan sözler barada Rebden soraň, çünki Rebbiň bize garşy lowlaýan gazaby gaty güýçlüdir. Biziň atalarymyz bu kitapda ýazylan ähli sözlere görä Rebbiň sözüni berjaý etmediler». 22 Şeýdip, Hilkiýa ruhany we patyşanyň onuň bilen iberen adamlary eşik sakçysy Hasranyň agtygy, Tokatyň ogly Şallumyň aýaly Hulda zenan pygamberiň ýanyna gelip, oňa bu barada gürrüň berdiler. Hulda pygamber Iýerusalimiň täze bölüminde ýaşaýardy. 23 Hulda olara: «Ysraýyl Hudaýy Reb sizi meniň ýanyma iberen adama şeýle diýýär: 24 „Men Ýahuda patyşasynyň öňünde okalan bu kitapda ýazylan ähli lagnatlara görä, hökman bu ýeriň we bu ýerde ýaşaýanlaryň başyndan betbagtçylyk indererin. 25 Olaryň Meni terk edip, başga hudaýlara ýakymly ysly tütetgi ýakyp, öz pis işleri bilen Meniň gaharymy getirendikleri üçin, Meniň bulara garşy gaharym tutaşar, ol hiç haçan sönmez“. 26 Emma Ysraýyl Hudaýy Reb Özünden soramak üçin şu ýere ýollan Ýahuda patyşasyna onuň eşiden sözleri barada şeýle diýýär: 27 „Meniň bu ýere we onuň ilatyna garşy aýdan sözlerimi eşideniňden soň, seniň ýüregiň ýumşaşdy hem özüňi Hudaýyň öňünde kiçeltdiň, ýakaňy ýyrtyp, Öňümde dady-perýat etdiň. Şonuň üçin hem, Men seniň dilegiňi eşitdim. 28 Men seni atalaryň ýanyna ýygnaryn, sen-de asudalyk bilen öz gabryňa girersiň. Meniň bu ýere getirjek betbagtçylygymy sen görmersiň“». Olar bu habary patyşa ýetirdiler.
Äht
29 Onsoň Ýoşyýa patyşa adam iberip, Ýahudanyň we Iýerusalimiň ýaşulularynyň baryny öz ýanyna ýygnady. 30 Ýoşyýa patyşa, tutuş ýahuda halky, Iýerusalimiň bar ilaty, ruhanylar, lewiler, uludan-kiçä ähli halk bilen bile Rebbiň öýüne gitdiler. Patyşa Rebbiň öýünden tapylan Äht kitabyndaky sözleri olara sesli okap berdi. 31 Ýoşyýa patyşa öz ýerinde durup, Rebbiň tabşyryklaryny, permanlaryny, parzlaryny bütin kalby bilen, bütin jany-teni bilen berjaý edip, Rebbiň yzyna eýerjekdigine hem-de şu kitapda ýazylan äht barada aýdylan sözleri berjaý etjekdigi hakda Rebbiň huzurynda Onuň bilen äht edişdi. 32 Ýoşyýa Iýerusalimde we Benýaminde bolanlaryň baryna bu ähti saklajakdyklary barada kasam etdirdi. Iýerusalimiň ilaty Hudaýyň, atalarynyň Hudaýynyň ähtine görä hereket etdiler. 33 Ýoşyýa Ysraýyl topragyndaky ysraýyllara degişli bolan ýigrenji zatlaryň baryny ýok edip, Ysraýylda bolanlaryň hemmesine özleriniň Hudaýy Rebbe ybadat etmekligi buýurdy. Ýoşyýanyň ýaşan döwründe olar atalarynyň Hudaýy Rebbiň ýoluna eýermekden dönmediler.
Pesah baýramynyň bellenilişi
1 Ýoşyýa Iýerusalimde Rebbe Pesah baýramyny tutdy. Birinji aýyň on dördüne Pesah guzusyny soýmagy karar etdi. 2 Ol ruhanylary öz wezipelerinde goýup, Rebbiň öýüniň hyzmatynda olary ruhlandyrdy. 3 Ýoşyýa Reb üçin bagyş edilip, bütin ysraýyl halkyna tälim beren lewilere şeýle diýdi: «Mukaddes sandygy Ysraýyl patyşasy Dawudyň ogly Süleýmanyň guran öýünde goýuň. Mundan beýläk ony gerşiňizde götermekligiň geregi ýokdur. Indi Hudaýyňyz Rebbe we Onuň halky ysraýyla hyzmat ediň. 4 Ysraýyl patyşasy Dawudyň we onuň ogly Süleýmanyň ýazgylarynda görkezilişi ýaly, uruglaryňyza, bölümleriňize görä taýýarlanyň. 5 Kowumdaşlaryňyz bolan halkyň uruglaryna we lewileriň uruglaryna görä mukaddes ýerde topar-topar bolup duruň. 6 Pesah guzusyny soýuň; iniňizizi tämizläp, Rebbiň Musanyň üsti bilen beren sözüni amal eder ýaly, doganlaryňyz üçin taýýarlyk görüň». 7 Ýoşyýa Pesah gurbanlyk janlysy üçin şol ýerdäki halkyň ählisine otuz müň owlakdyr guzy hem-de üç müň öküz berdi. Bularyň ählisi onuň öz mallaryndandy. 8 Patyşanyň baştutanlary hem halka, ruhanylara we lewilere meýletin sadakalar berdiler. Hudaýyň öýüniň baştutanlary bolan Hilkiýa, Zakarýa we Ýehiýel dagylar ruhanylara Pesah gurbanlyklary üçin iki müň alty ýüz owlakdyr guzy we üç ýüz öküz berdiler. 9 Lewileriň baştutany bolan Konanýa hem onuň doganlary Şemaýa, Netanel, Haşabýa, Ýegiýel we Ýozabat dagylar lewilere Pesah gurbanlygy üçin bäş müň owlakdyr guzy we bäş ýüz öküz berdiler. 10 Hyzmat işi ýerine ýetirilip bolansoň, patyşanyň tabşyrygy boýunça ruhanylar öz ýerlerinde we lewiler hem öz bölümlerinde durdular. 11 Olar Pesah gurbanlyk janlysyny soýdular, ruhanylarda özlerine berlen gany serpdiler; lewiler bolsa janlylaryň derilerini soýdular. 12 Onsoň ýakma gurbanlyklary halkyň uruglaryna görä paýlamak üçin bir gapdalda goýdular, Musanyň kitabynda ýazylyşy ýaly, halk Rebbe ýakma gurbanlyklary hödürlediler Olar öküzler bilen-de şeýle etdiler. 13 Olar Pesah gurbanlyk guzusyny düzgün boýunça otda kebap etdiler. Mukaddes sadakalary-da gazanlarda, pitilerde we tabalarda bişirip, dessine bütin halka paýladylar. 14 Mundan soň, lewiler özleri we ruhanylar üçin taýýarlyk gördüler, çünki Harunyň neslinden bolan ruhanylar agşama çenli ýakma gurbanlyklaryny we ýaglary hödürlemek bilen meşgul boldular. Şeýdip, lewiler özleri we Harunyň neslinden bolan ruhanylar üçin taýýarlyk gördüler. 15 Asafyň nesillerinden bolan aýdymçylar Dawudyň, Heýmanyň we patyşanyň görgüri Ýedutunyň tabşyrygyna görä öz ýerlerindediler. Her derwezede derwezebanlar bardy. Garyndaşlary lewileriň olar üçin taýýarlyk görendikleri üçin, olara hyzmatlaryndan gitmek gerek däldi. 16 Ýoşyýa patyşanyň tabşyrygyna görä Pesah baýramyny bellemek we Rebbiň gurbanlyk sypasynda ýakma gurbanlyklary hödürlemek üçin, şol gün Rebbiň bar hyzmatyna şeýle taýýarlyk görüldi. 17 Ol ýerde bolan ysraýyl halky şol wagt Pesah baýramyny we Petir baýramyny ýedi günläp belledi. 18 Şamuwel pygamberiň döwründen bäri beýle Pesah baýramy geçirilmändi. Ýoşyýanyň, ruhanylaryň, lewileriň, bu ýerde bolan ähli ýahuda we ysraýyl halklarynyň we Iýerusalimiň ilatynyň geçiren bu Pesah baýramy ýaly Pesahy Ysraýylyň patyşalarynyň hiç biri-de geçirmändi. 19 Bu Pesah baýramy Ýoşyýa patyşanyň patyşalygynyň on sekizinji ýylynda bellendi.
Ýoşyanyň ölümi
20 Ýoşyýa patyşa öýüň dikeldiş işlerini tamamlandan soň, Müsür patyşasy Neko söweşmek üçin Perat derýasynyň boýundaky Karkemişe gitdi. Ýoşyýa hem Müsür patyşasyny garşylamaga gitdi. 21 Emma Müsür patyşasy Ýoşyýa çaparlar ýollap: «Eý, Ýahuda patyşasy, seniň bilen meniň näme işim bar!? Bu gün men seniň garşyňa uruşmaga gelemok-da, özüm bilen uruşda bolan ýurduň garşysyna uruşmaga gelýärin. Hudaý maňa howlukmagy buýurdy. Hudaý meniň tarapymdadyr, sen Oňa garşy çykmagyňy bes et, ýogsam Ol seni heläklär» diýdi. 22 Emma Ýoşyýa ondan el çekmän, gaýtam onuň garşysyna uruşmak üçin tanalmaz ýaly eşige girdi. Ýoşyýa Nekonyň Hudaý tarapyndan aýdan sözlerine gulak asman, onuň bilen uruşmak üçin Megido düzlügine çykdy. 23 Okçular Ýoşyýa patyşa tarap ok atdylar. Patyşa öz nökerlerine: «Meni bu ýerden äkidiň, men agyr ýaralandym» diýdi. 24 Şeýdip, Ýoşyýa patyşanyň nökerleri ony söweş arabasyndan alyp, özüniň ikinji bir söweş arabasyna mündürip, Iýerusalime getirdiler. Ýoşyýa Iýerusalimde dünýäden ötüp, atalarynyň gonamçylygynda jaýlanyldy. Bütin ýahuda we Iýerusalim halky Ýoşyýa üçin ýas tutdular. 25 Ýermeýa Ýoşyýa üçin agy aýdymyny düzdi. Erkekdir aýal aýdymçylar öz agy aýdymlarynda şu güne çenli hem Ýoşyýa barada gürrüň edip, olary Ysraýylda adata öwürdiler. Olar agy kitabynda ýazylandyr. 26–27 Ýoşyýanyň galan işleri, Rebbiň kanunynda ýazylanlara görä eden sadyk işleri, onuň tä başdan-aýak alyp baran işleri Ysraýyl hem Ýahuda patyşalarynyň taryh kitabynda ýazylandyr.
Ýahuda patyşasy Ýehowahaz
1 Ýurduň halky Ýoşyýanyň ogly Ýehogahazy alyp, kakasynyň ýerine patyşa etdi. 2 Ýowahaz patyşa bolanda ýigrimi üç ýaşyndady. Ol Iýerusalimde üç aý patyşalyk etdi. 3 Müsür patyşasy Iýerusalimde Ýehowahazy tagtdan agdaryp, ýurda bir ýüz ýetmiş batman kümüş, bir ýarym batman hem altyn salgyt saldy. 4 Müsür patyşasy Ýowahazyň inisi Elýakymy onuň ýerine Ýahuda we Iýerusalime patyşa edip, onuň adyny Ýehoýakym edip üýtgetdi. Onsoň Müsür patyşasy Ýehoýakymyň inisi Ýehowahazy alyp, Müsüre geldi.
Ýahuda patyşasy Ýehoýakym
5 Ýehoýakym patyşa bolanda ýigrimi bäş ýaşyndady. Ol Iýerusalime on bir ýyl patyşalyk etdi. Ol Hudaýy Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi. 6 Babyl patyşasy Nebukadnesar Ýehoýakymyň üstüne çozup, ony Babyla äkitmek üçin zynjyr bilen daňdy. 7 Nebukadnesar Rebbiň öýündäki gap-gaçlary hem Babyla äkidip, olary özüniň Babyldaky köşgünde goýdy. 8 Ýehoýakymyň galan işleri, onuň eden ýigrenji işleri we gabahatlyklary barada Ysraýyl hem Ýahuda patyşalarynyň taryh kitabynda ýazylandyr. Onuň ýerine ogly Ýehoýakin patyşa boldy.
Ýahuda patyşasy Ýehoýakin
9 Ýehoýakin patyşa bolanda sekiz ýaşyndady. Ol Iýerusalimde üç aý, on gün patyşalyk etdi. Ýehoýakin Rebbiň nazarynda ýigrenji işler etdi. 10 Baharda patyşa Nebukadnesar adam iberip, Ýehoýakini Rebbiň öýüniň gymmatbaha gap-gaçlary bilen birlikde Babyla getirdip, onuň dogany Sidkiýany Ýahuda we Iýerusalime patyşa etdi.
Ýahuda patyşasy Sidkiýa
11 Sidkiýa patyşa bolanda ýigrimi bir ýaşyndady. Ol Iýerusalimde on bir ýyl patyşalyk etdi. 12 Sidkiýa Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi. Ol Rebbiň adyndan geplän Ýermeýa pygamberiň öňünde özüni kiçeltmedi.
Iýerusalimiň synmagy
13 Şeýle hem Sidkiýa özüne Hudaýdan ant içiren Babyl patyşasy Nebukadnesara garşy gozgalaň turuzdy. Sidkiýa Ysraýyl Hudaýy Rebbe tarap öwrülmejek bolup, boýnuýogynlyk etdi, ýüregini gatatdy. 14 Ähli ruhany baştutanlary bilen halkyň birlikde milletleriň ähli ýigrenji işlerine eýerdiler, biwepalyk çakdanaşa artdy. Olar Rebbiň Iýerusalimde mukaddes eden öýüni murdar etdiler. 15 Atalarynyň Hudaýy Reb olara pygamberleriň üsti bilen yzygiderli duýduryş berdi, çünki Onuň Öz halkyna we mesgenine rehimi indi. 16 Emma olar Hudaýyň çaparlaryny masgaralap, Hudaýyň sözlerini äsgermezlik etdiler, Onuň pygamberlerini kemsitdiler. Onsoň Rebbiň Öz halkyna garşy gazaby şeýle bir lowlady welin, ondan gutular ýaly bolmady. 17 Onsoň Reb olaryň garşysyna babyllaryň patyşasyny çozdurdy. Babyllar ýahudalaryň mukaddes öýünde olaryň ýaşlaryny gylyçdan geçirdiler; ýigitlerdir gyzlara, gojalardyr saçy agaranlara olar rehim etmediler. Reb olaryň baryny babyllaryň patyşasynyň eline berdi. 18 Patyşa Hudaýyň öýündäki ähli ululy-kiçili gap-gaçlary, Rebbiň öýündäki hazynalary, patyşanyň we onuň emeldarlarynyň hazynalaryny Babyla alyp gitdi. 19 Babyllar Hudaýyň öýüni ýakyp, Iýerusalimiň diwaryny ýykyp, ondaky ähli köşklere ot berip, ähli gymmatbaha zatlary ýok etdiler. 20 Babyl patyşasy gylyçdan aman galanlary Babyla ýesir edip äkitdi. Ýesir edilip äkidilenler Pars patyşalygy häkimýet başyna geçýänçä, Babyl patyşasyna we onuň ogullaryna gul boldular.
Hudaýyň halkynyň dolanmagy
21 Şeýdip, Rebbiň Ýermeýanyň üsti bilen aýdan sözi amala aşdy. Ýurt weýrançylykda bolan günleriniň dowamynda doly ýetmiş ýyllap dynçlykda boldy. Kureş patyşa sürgündäkilere azatlyk jar edýär 22 Pars patyşasy Kureşiň patyşalygynyň birinji ýylynda Rebbiň Ýermeýanyň üsti bilen aýdan sözi amala aşar ýaly, Reb Kureş patyşanyň ulanýan ýazuwynda perman çykaryp, ony tutuş patyşalygyna çapar üsti bilen jar etmegi onuň kalbyna saldy. 23 Pars patyşasy Kureş şeýle diýýär: «Gökdäki Hudaý Reb ýer ýüzündäki ähli patyşalyklary maňa berdi we Ýahudanyň Iýerusalim şäherinde Özüne bir öý gurmagy emr etdi. Araňyzda Hudaýyň halkyndan bolanyňyz bar bolsa, ýurduňyza dolanyň. Hudaýyňyz Reb size ýar bolsun!»
Kureş patyşa ýahudalara yzyna dolanmagy buýurýar
1 Pars patyşasy Kureşiň patyşalygynyň birinji ýylynda Rebbiň Ýermeýanyň üsti bilen aýdan sözüniň amala aşmagy üçin, Reb Kureş patyşanyň perman çykaryp, ony tutuş patyşalygyna jar etmegini onuň kalbyna saldy. 2 Pars patyşasy Kureş şeýle diýýär: «Gökdäki Hudaýy Reb ýer ýüzündäki ähli patyşalyklary maňa berdi we Ýahudanyň Iýerusalim şäherinde Özüne ybadathana gurmagy maňa emr etdi. 3 Araňyzda Hudaýyň halkyndan bolanyňyz bar bolsa, goý, Hudaýy onuň bilen bolsun. Olar Ýahudanyň Iýerusalim şäherine gitsin-de, Ysraýyl Hudaýy Rebbe – Iýerusalimdäki Hudaýa ybadathana gursun. 4 Kim nirede galan bolsa, şol ýeriň ilaty olara Iýerusalimdäki Hudaýyň öýi üçin berjek meýletin sadakalaryndan daşary altyn, kümüş, emläk we mal-gara bilen ýardam etsin». 5 Şondan soňra Hudaý tarapyndan kalby oýarylan her kes – ýahuda we benýamin tireleriniň urugbaşylary hem-de ruhanylardyr lewileri baryp, Rebbiň Iýerusalimdäki ybadathanasyny bina etmek üçin, ýol şaýlaryny tutup ugradylar. 6 Olaryň töweregindäki ýerli ilat bolsa altyn, kümüş gaplar, emläk, mal-garalar, gymmatbaha zatlar we ýene-de ybadathana üçin meýletin sadakalar hem berip, olara ýardam etdi. 7 Kureş patyşanyň özi Nebukadnesaryň Iýerusalimdäki Rebbiň ybadathanasyndan äkidip, öz hudaýlarynyň buthanasynda goýan gap-gaçlaryny çykaryp getirdi. 8–10 Kureş patyşa bu zatlary hazynaçy Mitredata çykartdy we ol ähli gap-gaçlary sanap, olary Ýahudanyň häkimi Şeşbasara gowşurdy. Ol zatlar şulardan ybaratdy: otuz altyn okara, müň kümüş okara, ýigrimi dokuz kümüş jam, otuz altyn şakäse, dört ýüz on başga hilli kümüş şakäse we müň beýleki gap-gaçlar. 11 Altyndyr kümüşden ýasalan gap-gaçlaryň ählisiniň jemi bäş müň dört ýüzdi. Sürgün edilenler Babyldan Iýerusalime gaýdyp gelenlerinde, Şeşbasar bu gap-gaçlaryň hemmesini öz ýany bilen getirdi.
Sürgünden gaýdyp gelenleriň sanawy
1 Welaýatyň Babyl patyşasy Nebukadnesar tarapyndan ýesir alnyp, Babyla sürgün edilenleriň nesillerinden Iýerusalimdäki we Ýahudadaky öz galalaryna gaýdyp gelenleri, ine, şulardy: 2 Zerubabyl, Ýeşuwa, Nehemýa; Seraýa, Regelaýa, Mordokaý, Bilşan, Mispar, Bigwaý, Rehum we Bagana dagy bilen geldiler. Ysraýyl halkynyň erkek adamlarynyň sanawy: 3 Paroşyň nesilleri: iki müň bir ýüz ýetmiş iki adam; 4 Şepatýanyň nesilleri: üç ýüz ýetmiş iki adam; 5 Aranyň nesilleri: ýedi ýüz ýetmiş bäş adam; 6 Pahatmowabyň nesilleri, ýagny Ýeşuwanyň we Ýowabyň nesilleri: iki müň sekiz ýüz on iki adam; 7 Eýlamyň nesilleri: bir müň iki ýüz elli dört adam; 8 Zatunyň nesilleri: dokuz ýüz kyrk bäş adam; 9 Zakaýyň nesilleri: ýedi ýüz altmyş adam; 10 Banynyň nesilleri: alty ýüz kyrk iki adam; 11 Bebaýyň nesilleri: alty ýüz ýigrimi üç adam; 12 Azgadyň nesilleri: bir müň iki ýüz ýigrimi iki adam; 13 Adonykamyň nesilleri: alty ýüz altmyş alty adam; 14 Bigwaýyň nesilleri: iki müň elli alty adam; 15 Adiniň nesilleri: dört ýüz elli dört adam; 16 Ateriň, ýagny Hizkiýanyň nesilleri: togsan sekiz adam; 17 Bezaýyň nesilleri: üç ýüz ýigrimi üç adam; 18 Ýoranyň nesilleri: bir ýüz on iki adam; 19 Haşumyň nesilleri: iki ýüz ýigrimi üç adam; 20 Gibaryň nesilleri: togsan bäş adam; 21 Beýtullahamyň halky: bir ýüz ýigrimi üç adam; 22 Netopanyň halky: elli alty adam; 23 Anatotyň halky: bir ýüz ýigrimi sekiz adam; 24 Azmawetiň halky: kyrk iki adam; 25 Kiriýatýegarymyň, Kepiranyň we Beýerodyň halky: ýedi ýüz kyrk üç adam; 26 Ramanyň we Gebanyň halky: alty ýüz ýigrimi bir adam; 27 Mikmaşyň halky: bir ýüz ýigrimi iki; 28 Beýteliň we Aýyň halky: iki ýüz ýigrimi üç; 29 Nebonyň halky: elli iki adam; 30 Magbyşyň halky: bir ýüz elli alty adam; 31 Beýleki Eýlamyň nesilleri: bir müň iki ýüz elli dört adam; 32 Harymyň halky: üç ýüz ýigrimi adam; 33 Loduň, Hadydyň we Ononyň halky: ýedi ýüz ýigrimi bäş adam; 34 Ýerihonyň halky: üç ýüz kyrk bäş adam; 35 Senaganyň halky: üç müň alty ýüz otuz adam; 36 Ruhanylar: Ýeşuwanyň neslinden Ýedagýanyň nesilleri: dokuz ýüz ýetmiş üç adam; 37 Immeriň nesilleri: bir müň elli iki adam; 38 Paşhuryň nesilleri: bir müň iki ýüz kyrk ýedi adam; 39 Harymyň nesilleri: bir müň on ýedi adam; 40 Lewiler: Hodawýanyň nesillerinden bolan Ýeşuwanyň we Kadmyýeliň nesilleri: ýetmiş dört adam; 41 Aýdymçylar: Asafyň nesilleri: bir ýüz ýigrimi sekiz adam; 42 derwezebanlar: Şallumyň, Ateriň, Talmonyň, Akubyň, Hatytanyň, Şobaýyň nesilleri, ählisi bilelikde bir ýüz otuz dokuz adam; 43 ybadathana hyzmatkärleri: Sihanyň, Hasupanyň, Tabagotyň, 44 Keýrosyň, Sigahanyň, Padonyň, 45 Lebananyň, Hagabanyň, Akubyň, 46 Hagapyň, Şamlaýyň, Hananyň, 47 Gideliň, Gaharyň, Reýaýanyň, 48 Resiniň, Nekodanyň, Gazamyň, 49 Uzanyň, Paseýanyň, Besaýyň, 50 Asnanyň, Megunymyň, Nepusymyň, 51 Bakbugyň, Hakupanyň, Harhuryň, 52 Baslutyň, Mehidanyň, Harşanyň, 53 Barkosyň, Siseranyň, Temanyň, 54 Nesiýanyň, Hatypanyň nesilleri, 55 Süleýmanyň hyzmatkärleriniň nesillerinden: Sotaýyň, Hasoperetiň, Perudanyň, 56 Ýaglanyň, Darkonyň, Gideliň, 57 Şepatýanyň, Hatylyň, Pokeret Hasebaýymyň we Aminiň nesilleri. 58 Ähli ybadathana hyzmatkärleriniň we Süleýmanyň hyzmatkärleriniň nesilleriniň jemi üç ýüz togsan iki adam boldy. 59 Telmeladan, Telharşadan, Kerupdan, Adandan we Immerden gaýdyp gelen, ýöne öz tireleriniň, aslynyň Ysraýyla degişlidiklerini subut edip bilmedikleri şulardy: 60 Delaýanyň, Tobyýanyň we Nekodanyň nesilleri: alty ýüz elli iki adam. 61 Şeýle-de ruhanylaryň nesillerinden: Habaýa, Hakos we Barzyllaý (gilgatly Barzyllaýyň gyzlaryndan aýal alyp, şolaryň ady bilen atlandyrylan); 62 Bular öz atlaryny nesil şejeresi boýunça hasaba alnanlaryň arasyndan gözlediler, emma tapyp bilmediler. Şonuň üçinem olar ruhanylykdan çykaryldylar. 63 Häkim olara Urymy we Tummymy ulanyp bilýän ruhany tapylýança, iň mukaddes nahardan iýmezligi tabşyrdy. 64–65 Ýedi müň üç ýüz otuz ýedi aýal hem erkek hyzmatkärleri we iki ýüz erkek hem aýal aýdymçylary hasap etmäniňde, ähli halkyň sany kyrk iki müň üç ýüz altmyşdy. 66–67 Olaryň ýedi ýüz otuz alty aty, iki ýüz kyrk bäş gatyry, dört ýüz otuz bäş düýesi, alty müň ýedi ýüz ýigrimi eşegi bardy. 68 Käbir urugbaşylar Iýerusalimdäki Rebbiň öýüne gelenlerinde, Hudaýyň öýüni öňki ýerinde dikeltmek üçin, meýletin sadakalar berdiler. 69 Olar öz ýagdaýlarynyň ýetdiginden gurluşyk hazynasyna ýigrimi bäş batman altyn, ýüz elli batman kümüş we ýüz laý ruhany eşigini berdiler. 70 Ruhanylar, lewiler, halkyň käbiri, ybadathana aýdymçylary, derwezebanlary we hyzmatkärleri öz galalarynda, ysraýyllar hem öz galalarynda ornaşdylar.
Ybadat etmeklik ýene-de başlanýar
1 Ysraýyllar öz galalarynda ýerleşenlerinden soň, ýedinji aýda ähli ilat Iýerusalime ýygnandy. 2 Hudaýyň adamy Musanyň kanunynda ýazylyşy ýaly, Ýosadagyň ogly Ýeşuwa beýleki ruhanylar bilen, Şeýaltyýeliň ogly Zerubabyl öz garyndaşlary bilen Ysraýylyň Hudaýyna üstünde ýakma gurbanlyklaryny bermek üçin, gurbanlyk sypasyny ýasadylar. 3 Olar ýerli halklardan gorkansoňlar, gurbanlyk sypasyny öňki ýerinde ýasadylar. Olar gurbanlyk sypasynda ertirine we agşamyna Rebbe ýakma gurbanlyklaryny berdiler. 4 Olar Töwratda ýazylyşy ýaly, Çatma baýramyny bellediler. Düzgüne laýyklykda, her gün üçin berilmeli gündelik ýakma gurbanlyklaryny sanyna görä berdiler. 5 Soňra hemişelik ýakma gurbanlyklaryny, täze Aýda we Rebbiň mukaddes baýramlarynda berilýän sadakalary we her kimiň Rebbe meýletin sadakalaryny berdiler. 6 Ýedinji aýyň birinji gününden başlap, olar Rebbe ýakma gurbanlyklaryny berip başladylar. Emma Rebbiň ybadathanasynyň entek düýbi tutulmandy. 7 Şonuň üçinem olar daş ýonujylara, neçjarlara pul, sidonlylara we surlulara Liwandan deňiz üsti bilen Ýafo çenli kedr agaçlaryny getirmekleri üçin iýmit, içgi we zeýtun ýagyny berdiler. Olara bu zatlary etmäge Pars patyşasy Kureşden rugsat bardy. 8 Iýerusalimdäki Hudaýyň öýüne gaýdyp gelenlerinden soň, ikinji ýylyň ikinji aýynda Şeýaltyýeliň ogly Zerubabyl we Ýosadagyň ogly Ýeşuwa öz galan adamlary, ruhanylar, lewiler we ýesirlikden boşap, Iýerusalime gelenleriň ählisi bilen işe başladylar. Lewileriň ýigrimi we ondan ýokary ýaşlylaryny Rebbiň öýüniň işine gözegçilik etmäge bellediler. 9 Ýeşuwa öz ogullary, garyndaşlary bilen, Kadmyýel hem öz ogullary bilen, Ýahudanyň ogullary – hemmesi birlikde Hudaýyň öýünde işleýänleriň üstünden gözegçilik edýärdiler. Olara Henadadyň ogullary, lewiler, olaryň ogullary hem-de garyndaşlary kömek edýärdiler. 10 Ussalar Rebbiň ybadathanasynyň düýbüni tutanlarynda, Dawudyň girizen düzgünine görä, öz ýörite lybaslaryny geýnen ruhanylar surnaýlar, Asafyň neslinden bolan lewiler bolsa kimwallar alyp, Ysraýyl patyşasy Rebbe alkyş aýtmak üçin öňe çykdylar. 11 Olar Rebbi alkyşlap, Oňa şükür edip: «Reb oňatdyr. Onuň Ysraýyla bolan wepaly söýgüsi bakydyr» diýip, nagma aýtdylar. Rebbi alkyşlanlarynda, bütin halk uly şowhun etdi, sebäbi Rebbiň öýüniň düýbi tutulypdy. 12 Emma uly mähelläniň şatlyk şowhunyna garamazdan, köp adamlar: ruhanylar, lewiler, urugbaşylar bu öýüň düýbüniň tutulyşyny görenlerinde, möňňürip agladylar. Sebäbi olar ozalky öýi öz gözleri bilen görüpdiler. 13 Şonuň üçinem şatlyk şowhunyny adamlaryň agysyndan tapawutlandyryp bolmady. Halk şeýle bir şowhun-galmagal edýärdi welin, olaryň şowhuny uzaklardan eşidilýärdi.
Ybadathananyň dikeldilmegine garşylyk görkezilýär
1–2 Sürgünden gaýdyp gelenleriň Rebbiň ybadathanasyny gurýandyklaryny eşiden Ýahudanyň we Benýaminiň duşmanlary Zerubabylyň we urugbaşylaryň ýanyna gelip, olara: «Bizem siz bilen bile guraýaly, çünki biz hem siziň Hudaýyňyza sežde edýäris. Bizi bu ýere getiren Aşur patyşasy Esarhadonyň döwründen bäri, biz Oňa gurbanlyk berip gelýäris» diýdiler. 3 Emma Zerubabyldyr Ýeşuwa we beýleki Ysraýyl urugbaşylary olara: «Hudaýymyza öýi biz siz bilen bile gurmarys. Pars patyşasy Kureşiň bize buýruşy ýaly, Ysraýyl Hudaýy Rebbe öýi biziň özümiz gurarys» diýip jogap berdiler. 4 Onsoň bu ýurduň ilaty ýahuda halky Rebbiň öýüni gurup ýörkä, olary gorkuzyp, ellerini işden sowatdylar. 5 Ýahudalaryň niýetlerini amala aşyrtmazlyk üçin, olaryň garşysyna maslahatçylar tutdular. Bu ýagdaý Pars patyşalary Kureşiň patyşalyk eden döwründen, tä Darýuşyň döwrüne çenli dowam etdi. 6 Kserksiň döwründe ol patyşalyk edip başlan badyna, Ýahudanyň we Iýerusalimiň ilatyny aýyplap, oňa hat ýazdylar. 7 Artakserksiň patyşalygy döwründe-de Bişlam, Mitredat, Tabeýel we olaryň ýaranlary Pars patyşasy Artakserkse hat ýazdylar. Hat arameý ýazuwynda ýazylyp, terjime edildi. 8 Rehum häkim we Şimşaý mürze dagy Iýerusalimi ýamanlap, patyşa Artakserkse hat ýazdylar. 9–10 Şeýle-de Rehum serkerde, Şimşaý mürze, olaryň ýaranlary: häkimler, wekiller, emeldarlar, parslar, erekliler, babyllylar, Suzadaky eýlamlylar, beýik hem şöhratly Osnaparyň göçürip, Samarýanyň galalarynda we Perat derýasynyň günbataryndaky welaýatda ýerleşdiren milletleri patyşa hat ýazdylar. 11 Ine, olaryň iberen hatynyň nusgasy: «Patyşa Artakserkse: Siziň Perat derýasynyň günbataryndaky welaýatda ýaşaýan gullaryňyz size salam ýollaýarlar. 12 Ynha siziň ýanyňyzdan gaýdan ýewreýleriň biziň ýanymyza Iýerusalime gelendigini size mälim edýäris. Olar bu pitneçi we pis şäheri täzeden gurup ýörler. Olar binýatlary bejerip, diwarlary bitirip gelýärler. 13 Eger bu şäher täzeden gurlup, diwarlar dikeldilse, olaryň salgyt, paç, töleg tölemegi bes etjekdiklerini, munuň bolsa patyşalygyň gaznasyna zyýan ýetirjekdigini biz patyşa aýan edýäris. 14 Köşgüň duz-çöregini iýýänligimiz üçin, olaryň biziň gözümiziň alnynda patyşany äsgermezlik etmeklerine ýol bermegiň bize gelişmejekdigi sebäpli, biz size hat üsti bilen habar ýollýarys. 15 Ata-babalaryňyzyň taryh ýazgylaryny barladyň. Taryh ýazgylarynda siz bu şäheriň pitneçi, patyşalara we welaýat häkimlerine zyýanly şäherdigine göz ýetirersiňiz. Irki döwürlerde-de bu şäherde gozgalaňlar turupdyr. Şol sebäplem ol haraba öwrüldi. 16 Biz muny patyşa aýan edýäris. Eger bu şäher täzeden gurlup, diwarlar dikeldilse, onda Perat derýasynyň günbataryndaky welaýatda siziň raýatlygyňyz bolmaz». 17 Patyşa Rehum häkime, Şimşaý mürzä olaryň Samarýada we Perat derýasynyň günbataryndaky welaýatda ýaşaýan ýaranlaryna şeýle jogap iberdi: 18 «Siziň bize ýollan hatyňyzyň terjimesi meniň huzurymda okaldy. 19 Meniň buýruk bermegim bilen barlag geçirildi hem-de bu şäheriň geçmişde patyşalaryň garşysyna baş galdyrandygy we onda pitne, gozgalaň turandygy anyklanyldy. 20 Iýerusalimde güýçli patyşalar bolup, olar Perat derýasynyň günbataryndaky bütin welaýata höküm ýöredýän ekenler. Olara salgyt, paç, töleg tölenilýän eken. 21 Şonuň üçin ol adamlara işi bes etmegi buýruň. Menden buýruk bolýança, bu şäher täzeden gurulmasyn. 22 Ýöne bu işde seresap boluň, harsallyk etmäň, patyşalyga zyýan getirjek ýagdaý döremesin». 23 Artakserks patyşanyň hatynyň nusgasy Rehum häkimiň, Şimşaý mürzäniň we olaryň ýaranlarynyň öňünde okalan badyna, olar howlukmaçlyk bilen Iýerusalime ýewreýleriň ýanyna baryp, zorluk we güýç bilen olary işi togtatmaga mejbur etdiler. 24 Şeýdip, Hudaýyň Iýerusalimdäki öýünde iş togtadyldy we ol Pars patyşasy Darýuşyň patyşalygynyň ikinji ýylyna çenli dowam etdi.
Ybadathana gurluşygy täzeden ýola goýulýar
1 Hagaý pygamber bilen Ydonyň ogly Zakarýa pygamber Ýahudadaky we Iýerusalimdäki ýewreýlere Ysraýyl Hudaýynyň adyndan pygamberlik etdiler. 2 Onsoň Şeýaltyýeliň ogly Zerubabyl bilen Ýosadagyň ogly Ýeşuwa dagy Hudaýyň Iýerusalimdäki öýüni täzeden gurmaga başladylar. Hudaýyň pygamberleri-de olar bilen bolup, olary ruhlandyrdylar. 3 Şol bir wagtda Perat derýasynyň günbataryndaky welaýatyň hökümdary Tatenaý, Şetar Bozenaý we olaryň ýaranlary ýahudalaryň ýanyna gelip, şeýle diýdiler: «Bu binany gurmaga we bitirmäge kim size buýruk berdi?» 4 Şeýle hem olardan: «Bu binany gurýanlaryň atlary kim?» diýip soradylar. 5 Emma Ysraýyl Hudaýynyň nazary ýewreý ýaşulularynda bolansoň, bu iş hakdaky habar Darýuşa ýetip, ondan jogap gelýänçä, olar ýewreýleriň işini togtadyp bilmediler. 6 Perat derýasynyň günbataryndaky welaýatyň hökümdary Tatenaýyň, Şetar Bozenaýyň we onuň ýaranlary bolan şol welaýatyň wekilleriniň patyşa Darýuşa iberen hatynyň nusgasy şudur: 7 Olar şeýle mazmunly hat ýazdylar: «Patyşa Darýuşa dogaýy salam! 8 Biz Ýahuda etrapyna, beýik Hudaýyň öýüne barandygymyzy, siziň alyhezretleriňize mälim edýäris. Ol ýonulan daşlardan we diwarlaryna agaç örümler goýlup, salnyp ýör. Bu iş janypkeşlik we üstünlik bilen alnyp barylýar. 9 Onsoň biz olaryň ýaşulularyndan: „Bu binany gurmaga we bitirmäge kim size buýruk berdi?“ diýip soradyk. 10 Şeýle hem biz Size habar bermek we olaryň ýaşulularynyň atlaryny ýazyp almak niýeti bilen olardan atlaryny soradyk. 11 Olar bize şeýle jogap berdiler: „Biz ýeriň we Gökdäki Hudaýyň gullary, köp ýyllar mundan öň gurlan öýi täzeden gurup ýörüs. Ony Ysraýylyň beýik patyşasy doly gurup gutardy. 12 Emma atalarymyzyň Gökdäki Hudaýynyň gaharyny getirendikleri sebäpli, Ol olary kesetlerden bolan Babyl patyşasy Nebukadnesaryň eline berdi. Nebukadnesar bolsa bu öýi ýykyp, halky Babyla ýesir edip äkitdi. 13 Ýöne Babyl patyşasy Kureşiň patyşalygynyň birinji ýylynda, ol Hudaýyň bu öýüni täzeden gurmaly diýip buýruk berdi. 14 Iýerusalimdäki Hudaýyň öýünden – ybadathanasyndan Nebukadnesar tarapyndan alnan we Babyl buthanasyna getirilip goýlan altyn, kümüş gap-gaçlary Kureş patyşa Babyl buthanasyndan çykartdy. Ol zatlar Şeşbasar atly bir adama gowşuryldy. Ony Kureş patyşanyň özi häkim belläpdi. 15 Kureş patyşa oňa: ‘Bu gap-gaçlary al-da, Iýerusalimdäki ybadathana eltip goý hem-de Hudaýyň öýüni öňki ýerinde gurdur’ diýdi. 16 Onsoň Şeşbasar gelip, Hudaýyň Iýerusalimdäki öýüniň düýbüni tutdy. Ol şondan bäri gurlup ýör we henizem tamamlananok“. 17 Şonuň üçinem eger patyşa makul bilse, Babylyň şalyk arhiwlerinde barlag geçirdip, Kureş patyşanyň Hudaýyň Iýerusalimdäki öýüni täzeden gurmaga ýörite buýruk berendigini ýa-da bermändigini anyklatsyn. Bu iş barada patyşa öz islegini bize bildirsin».
Darýuş Kureşiň permanyny tassyklaýar
1 Onsoň Darýuş patyşanyň buýruk bermegi bilen Babyldaky hazynalaryň saklanýan şa arhiwlerinde barlag geçirildi. 2 Midiýa welaýatynda ýerleşýän Ekbatana galasyndan bolsa bir kagyz tapyldy. Onda şeýle ýazgy bardy: «Perman. 3 Kureş patyşa öz şalygynyň ilkinji ýylynda Hudaýyň Iýerusalimdäki öýüniň täzeden gurluşygy barada şeýle buýruk berdi: „Bu öýde sadakalar we ýakma gurbanlyklar berilsin; öýüň beýikligi-de, ini-de altmyş tirsek bolsun. 4 Diwarlarynyň üç hatary ýonulan daşlardan we bir hatary agaçdan örülsin. Harç-harajadyň hemmesi şa hazynasyndan tölensin. 5 Şeýle hem Nebukadnesar tarapyndan Hudaýyň Iýerusalimdäki öýünden alnyp, Babyla getirilen altyndyr kümüş gaplar yzyna getirilip, ýene-de ybadathanada ýerli-ýerinde goýulsyn. Siz olary Hudaýyň öýünde goýmalysyňyz“» 6 Şeýdip, Darýuş patyşa şeýle habar ýollady: «Perat derýasynyň aňyrsyndaky welaýatyň hökümdary Tatenaý, Şetar Bozenaý hem-de ýaranlaryňyz bolan Perat derýasynyň aňyrsyndaky welaýatyň wekilleri, siz öýe golaýlaşmaň. 7 Hudaýyň öýüniň işine päsgel bermäň. Goý, ýewreýleriň häkimi we baştutanlary Hudaýyň bu öýüni öňki ýerinde täzeden gursunlar. 8 Munuň üstesine-de, men size ýewreýleriň baştutanlaryna Hudaýyň bu öýüniň gurulmagy üçin, näme kömek etmelidigiňiz barada perman çykarýaryn. Bu adamlaryň harjy dolulygyna we gijikdirilmän şa hazynasyndan Perat derýasynyň günbataryndaky welaýatyň berýän salgydyndan tölensin. 9 Gökdäki Hudaýa ýakma gurbanlyklar bermek üçin öküzçeler, goçlar, guzular we başga-da näme zerur bolsa, bugdaý, duz, şerap, ýag gerek bolsa, Iýerusalimdäki ruhanylaryň isledigiçe her gün hökman berilsin. 10 Bu zatlar olara Gökdäki Hudaýy hoşal edäýjek gurbanlyklary berip, patyşanyň we onuň ogullarynyň janlarynyň saglygy üçin dileg etsinler. 11 Şeýle hem kim şu permana boýun egmese, onuň öýünden pürs sogrulyp, öý eýesini şoňa çişlemegi buýruk berýärin. Onuň öýi bolsa harabalyga öwrülsin. 12 Goý, Iýerusalimi özüne ybadat edilmeli ýer hökmünde saýlan Hudaý, bu permany üýtgetmäge we Hudaýyň bu öýüni ýykmaga synanyşan her bir patyşanydyr halky ýer bilen ýegsan etsin. Men – Darýuş patyşa buýruk berýärin: bu perman janypkeşlik bilen berjaý edilsin!»
Ybadathananyň açylyşy
13 Onsoň Darýuş patyşanyň iberen hatyna laýyklykda, Perat derýasynyň günbataryndaky welaýatyň häkimi Tatenaý, Şetar Bozenaý we olaryň ýaranlary Darýuş patyşanyň permanyny doly berjaý etdiler. 14 Şeýdip, Hagaý pygamber bilen Ydonyň ogly Zakarýanyň pygamberlik etmekleri arkaly, ýewreýleriň baştutanlary ybadathanany gurdular; olaryň işleri ilerledi. Olar Ysraýyl Hudaýynyň emri bilen, Pars patyşalary Kureşiň, Darýuşyň we Artakserksiň permany bilen bu binany gurup gutardylar. 15 Bu öý Adar aýynyň üçüne, Darýuşyň patyşalygynyň altynjy ýylynda gurlup gutaryldy. 16 Onsoň ysraýyl halky, ruhanylardyr lewiler we sürgünden gaýdyp gelen başgalar hem Hudaýyň bu öýüniň bagyşlanma dabarasyny uly şatlyk bilen bellediler. 17 Olar Hudaýyň öýüniň bagyşlanma dabarasynda bir ýüz öküzi, iki ýüz goçy, dört ýüz guzyny we Ysraýyl tireleriniň sanyna görä, bütin ysraýyl halky üçin günä gurbanlygy hökmünde on iki erkeji gurbanlyk berdiler. 18 Musanyň Kitabynda ýazylyşy ýaly, Iýerusalimde Hudaýa hyzmat etmekleri üçin olar ruhanylary we lewileri dürli toparlara böldüler.
Pesah baýramy
19 Birinji aýyň on dördünji güni sürgünden gaýdyp gelenler Pesah baýramyny bellediler. 20 Ruhanylardyr lewiler özlerini tämizläpdiler; olaryň hemmesi tämizdi. Şonuň üçin lewiler ähli sürgünden gaýdyp gelenler, öz ruhany doganlary we özleri üçin Pesah gurbanlyk janlysyny soýdular. 21 Ysraýylyň sürgünden gaýdyp gelen halky, şeýle hem Ysraýyl Hudaýy Rebbe ybadat etmek üçin şol ýerli halklaryň nejis işlerinden el çekip, ýahudalara goşulanlaryň bary ony iýdiler. 22 Onsoň olar ýedi günläp uly şatlyk bilen Petir baýramyny bellediler. Çünki Reb olara şatlyk berdi we Ysraýyl Hudaýynyň öýüni gurmaga ýahudalara ýardam bereri ýaly Aşur patyşasynyň kalbynda olara bolan rehim oýardy.
Ezranyň Iýerusalime gelmegi
1–6 Bu wakalardan soň Pars patyşasy Artakserksiň döwründe Ezra Babyldan çykdy. Ol baş ruhany Harunyň ogly, Elgazaryň ogly, Pinehasyň ogly, Abyşuwanyň ogly, Bukynyň ogly, Uzynyň ogly, Zerahýanyň ogly, Meraýotyň ogly, Azarýanyň ogly, Amarýanyň ogly, Ahytubyň ogly, Sadogyň ogly, Şallumyň ogly, Hilkiýanyň ogly, Azarýanyň ogly we Seraýanyň ogludy. Ol Ysraýyl Hudaýy Rebbiň Musa beren kanunyndan oňat baş çykarýan, ökde mürzedi. Patyşa oňa soran zatlarynyň hemmesini berdi, çünki Hudaýy Reb ony goldaýardy. 7 Artakserks patyşanyň patyşalygynyň ýedinji ýylynda ysraýyl halkynyň bir bölegi, birnäçe ruhanylardyr lewiler, ybadathana aýdymçylarydyr derwezebanlary we hyzmatkärleri Iýerusalime gaýtdylar. 8 Ezra Artakserksiň patyşalygynyň ýedinji ýylynyň bäşinji aýynda Iýerusalime geldi. 9 Ezra birinji aýyň birinji güni Babyldan çykyp gaýdypdy. Hudaýynyň ýalkamagy bilen ol bäşinji aýyň birinji güni Iýerusalime geldi. 10 Ezra Rebbiň kanunyny öwrenip, ony berjaý etmegi, Ysraýylda onuň parzlaryny, hökümlerini öwretmegi ýüregine düwüpdi.
Patyşa Artakserksiň Ezra beren haty
11 Artakserks patyşanyň Rebbiň tabşyryklaryndan we Onuň ysraýyl halkyna beren parzlaryndan oňat baş çykarýan ruhanysy, Ezra mürzä ýazan hatynyň nusgasy şeýledir: 12 «Patyşalar patyşasy Artakserksden Gökdäki Hudaýyň kanunlaryny ýazýan Ezra ruhana dogaýy salam bolsun. 13 Men buýruk berýärin, ýurdumdaky ysraýyl halkyndan ýa olaryň ruhanylaryndan, ýa-da lewilerden öz meýli bilen Iýerusalime gitmek isleýän her bir adam seniň bilen gidip biler. 14 Sen patyşa we onuň ýedi geňeşçisi tarapyndan Ýahudada we Iýerusalimde eliňdäki Hudaýyň kanunynyň nähili ýerine ýetirilýändigini barlamak üçin, 15 patyşa we onuň geňeşçileriniň Iýerusalimde mesgen tutýan Ysraýyl Hudaýyna meýletin beren altyndyr kümşüni äkitmek üçin, 16 bütin Babyl welaýatyndan tapjak altyndyr kümşüňi we öz Hudaýlarynyň Iýerusalimdäki öýi üçin ruhanylaryň, halkyň beren meýletin sadakalaryny alyp gitmek üçin iberilýärsiň. 17 Bu pullar seresaplylyk bilen ulanylyp, oňa öküzler, goçlardyr guzular, galla we içgi sadakalary satyn alnyp, olar Hudaýyňyzyň Iýerusalimdäki öýüniň gurbanlyk sypasynda sadaka berilsin. 18 Galan altyndyr kümşi öz doganlaryň bilen Hudaýyňyzyň islegine görä, näme göwnüňize jaý bolsa, şoňa ulanyp bilersiňiz. 19 Hudaýyň öýüniň hyzmaty üçin özüňe berlen gap-gaçlary hem Iýerusalimde mesgen tutýan Hudaýynyň huzuryna eltip goý. 20 Öz Hudaýyň öýüniň galan zerurlyklaryny, ýagny üpjün etmeklik seniň boýnuňa düşen zatlary şanyň hazynasyndan berip bilersiň. 21 Men patyşa Artakserks, Perat derýasynyň aňyrsyndaky ähli hazynadarlara buýruk berýärin! Gökdäki Hudaýyň kanunyny ýazýan Ezra ruhana näme gerek bolsa, ony dessine berjaý ediň. 22 Ýüz ýetmiş batmana çenli kümüş, ýedi ýüz elli batmana çenli bugdaý, otuz meşik şerap, otuz gorküýze ýag hem-de hasapsyz duz berilsin. 23 Patyşanyň we onuň ogullarynyň başyna gazap inmez ýaly, Gökdäki Hudaý tarapyndan Hudaýyň öýi barada näme tabşyryk berilse, ol doly berjaý edilsin. 24 Şeýle hem, size aýan edýäris: ruhanylardyr lewileriň, ybadathana aýdymçylarydyr derwezebanlaryň we hyzmatkärleriň, şeýle hem Hudaýyň bu öýüniň beýleki hyzmatkärleriniň hiç birinden salgyt, paç, töleg alynmasyn. 25 Sen bolsa Ezra, Hudaýyň saňa beren pähim-paýhasyna görä, Perat derýasynyň günbataryndaky welaýatda, seniň Hudaýyňyň kanunlaryny bilýän bütin halka hökümini ýöredip biljek kazylary, häkimleri belle. Kanuny bilmeýänlerine-de sen öwret. 26 Kim seniň Hudaýyňyň kanunydyr patyşanyň kanunyna boýun egmese, oňa berk temmi berilsin. Ol ölüme höküm edilsin ýa-da sürgün edilsin, onuň emlägi elinden alynsyn ýa-da ol zyndana taşlansyn!»
Ezra Hudaýy alkyşlaýar
27 Rebbiň Iýerusalimdäki öýüne şöhrat getirmek üçin patyşanyň kalbyna bu zatlary salan atalarymyzyň Hudaýy Rebbe alkyş bolsun. 28 Ol patyşanyň, onuň geňeşçileriniň we ähli güýçli begzadalarynyň huzurynda maňa merhemetini eçdi. Hudaýym Rebbiň goldawyndan ruhlanyp, meniň bilen Iýerusalime dolanmaklary üçin Ysraýyl baştutanlaryny ýygnadym.
Sürgünden gaýdyp gelen urugbaşylar
1 Artakserks patyşanyň döwründe meniň bilen bile Babyldan çykan urugbaşylar we olaryň nesil ýazgysy şudur: 2–3 Pinehasyň neslinden Gerşom; Ytamaryň neslinden Danyýel; Dawudyň neslinden Hatuş, Şekanýanyň nesilleri. Paroşyň neslinden Zakarýa we onuň bilen nesil şejeresi boýunça hasaba alnan ýüz elli erkek adam. 4 Pahatmowabyň neslinden Zerahýanyň ogly Elýogeýnaý we onuň bilen iki ýüz erkek adam. 5 Ýahazyýalyň neslinden Şekanýa we onuň bilen üç ýüz erkek adam. 6 Adiniň neslinden Ýonatanyň ogly Ebet we onuň bilen elli erkek adam. 7 Eýlamyň neslinden Atalýanyň ogly Ýeşagýa we onuň bilen ýetmiş erkek adam. 8 Şepatýanyň neslinden Mikaýylyň ogly Zebadýa we onuň bilen segsen erkek adam. 9 Ýowabyň neslinden Ýehiýeliň ogly Abadýa we onuň bilen iki ýüz on sekiz erkek adam. 10 Ýosypýanyň neslinden Şelomyt we onuň bilen ýüz altmyş erkek adam. 11 Bebaýyň neslinden Bebaýyň ogly Zakarýa we onuň bilen ýigrimi sekiz erkek adam. 12 Azgadyň neslinden Hakatanyň ogly Ýohanan we onuň bilen bir ýüz on erkek adam. 13 Adonykamyň soňky nesillerinden bolanlaryň atlary: Elipelet, Ýegiýel, Şemagýa we olar bilen altmyş erkek adam. 14 Bigwaýyň neslinden Utaý, Zakur we olar bilen ýetmiş erkek adam.
Ybadathana hyzmatyna taýýarlyk
15 Men olaryň hemmesini Ahawa tarap akýan derýanyň boýuna ýygnadym. Biz ol ýerde üç gün düşledik. Men halky we ruhanylary bir laý gözden geçirenimde, lewilerden ýekejesine-de gözüm düşmedi. 16 Onsoň men baştutanlar Eligezeri, Ariýeli, Şemagýany, Elnatany, Ýaryby, Elnatany, Natany, Zakarýany, Meşullamy we pähim-paýhasly adamlar bolan Ýoýaryby, Elnatany çagyrtdym. 17 Olary Kasypýadaky baştutan Ydonuň ýanyna iberdim. Bize Hudaýymyzyň ybadathanasynda gulluk eder ýaly adam ibermekleri üçin, Kasypýadaky Ydo we onuň garyndaşlaryna – ybadathana hyzmatkärlerine näme diýmelidigini olara aýtdym. 18 Hudaýymyzyň ýalkamagy bilen olar biziň ýanymyza Ysraýylyň çowlugy, Lewiniň agtygy Mahlynyň neslinden bolan Şerebýa atly dana adamy we onuň ogullarydyr garyndaşlaryny – jemi on sekiz adamy getirdiler. 19 Şeýle hem Haşabýany, onuň bilen Merarynyň neslinden bolan Ýeşagýany we onuň garyndaşlarydyr olaryň ogullaryny – jemi ýigrimi adamy; 20 Bulardan başga-da Dawut bilen onuň emeldarlarynyň lewilere hyzmat etmäge bellän ybadathana hyzmatkärleriniň nesillerinden iki ýüz ýigrimisini getirdiler. Olaryň ählisiniň ady tutuldy. 21 Hudaýymyzyň öňünde özümizi peseldip, Ondan özümiz, çagalarymyz we ähli emlägimiz üçin ak ýol bermegini diläp, Ahawa derýasynyň boýunda agyz beklemegi yglan etdim. 22 Çünki men patyşadan ýolda bizi duşmandan gorar ýaly esgerler we atlylary dilemäge çekindim. Biz patyşa: «Hudaýymyz Özüni agtarýanlaryň hemmesine merhemet edýär. Özünden ýüz öwrenleriň garşysyna bolsa Onuň gazaby güýçlüdir» diýip aýdypdyk. 23 Şeýdip, biz agyz bekläp, Hudaýymyzdan bizi goramagyny dileg edip ýalbardyk. Ol hem biziň dilegimizi eşitdi. 24 Soňra men on iki ruhany ýolbaşçysyny: Şerebýany, Haşabýany olaryň on sany garyndaşy bilen birlikde saýlap aldym. 25 Patyşanyň, onuň geňeşçileriniň, baştutanlarynyň we bütin ysraýyl halkynyň Hudaýymyzyň öýi üçin sadaka beren altynyny, kümşüni we gap-gaçlaryny olara çekip berdim. 26–27 Olaryň eline bir müň bir ýüz batman kümüş, bir ýüz ýetmiş batmana laýyk kümüş okaralar, bir ýüz ýetmiş batman altyn, ýigrimi gadaga laýyk ýigrimi sany altyn okara, altyn ýaly gymmat, lowurdap duran bürünçden edilen iki sany gap-gajy ölçäp berdim. 28 Men olara: «Siz Reb üçin mukaddessiňiz, bu gap-gaçlar hem mukaddesdir. Bu altyndyr kümüş siziň ata-babalaryňyzyň Hudaýy Rebbe bagyş edilen meýletin sadakadyr. 29 Bu zatlary Rebbiň öýüniň otaglarynda baş ruhanylaryň we lewileriň Iýerusalimdäki Ysraýyl urugbaşylaryna gowşurýançaňyz, olary berk gorap saklaň» diýdim. 30 Şeýdip, ruhanylardyr lewiler, altyndyr kümşi we Hudaýymyzyň Iýerusalimdäki öýüne äkidilmek üçin ölçelip berlen gap-gaçlary kabul edip aldylar. 31 Onsoň birinji aýyň on ikinji güni biz Ahawa derýasynyň boýundan Iýerusalime bakan ýola rowana bolduk. Ýolda Hudaýymyz biziň bilen bile bolup, Ol bizi ýoldaky garakçylardan we duşman elinden halas etdi. 32 Biz Iýerusalime gelip, ol ýerde üç gün galdyk. 33 Dördülenji gün Hudaýymyzyň öýünde altyndyr kümüş we gap-gaçlar ölçelip, olar Uryýanyň ogly ruhany Meremotyň eline berildi. Meremotyň ýanynda Pinehasyň ogly Elgazar bardy. Lewi tiresinden bolan Ýeşuwanyň ogly Ýozabat we Binnuýynyň ogly Nogadýa hem olaryň ýanyndady. 34 Ähli zat sanalyp, ölçelip, ählisiniň jemi agramy ýazylyp alyndy. 35 Onsoň ýesirlikden, sürgünden gaýdyp gelenler Ysraýyl Hudaýyna ýakma gurbanlyklar berdiler. Bütin Ysraýyl üçin on iki öküz, togsan alty goç, ýetmiş ýedi guzy, günä gurbanlygy üçin hem on iki erkeç gurbanlyk berdiler. Bularyň hemmesi Rebbe ýakma gurbanlyk üçindi. 36 Patyşanyň permanlaryny bolsa onuň hökümdarlaryna, Perat derýasynyň günbataryndaky welaýatyň häkimlerine ýetirdiler. Olar halka we Hudaýyň öýüne kömek etdiler.
Ezra garyşyk nikalar hakda eşidýär
1 Bu işler tamamlanandan soň, baştutanlar meniň ýanyma gelip: «Ysraýyl halky we ruhanylardyr lewiler bu ýeriň halklaryndan, ýagny kenganlardan, hetlerden, perizlerden, ýabuslardan, ammonlardan, mowaplardan, müsürlilerden, amorlardan we olaryň nejis işlerinden özlerini aýry tutup bilmediler» diýdiler. 2 Çünki ysraýyllar özlerine we ogullaryna olardan gyz alyp, mukaddes tohumy ýerli halklar bilen garyşdyrdylar. Bu hyýanatda baştutanlaryň özleri hemmeden öňde boldular. 3 Muny eşidenimde, men eşiklerimi we donumy ýyrtyp, saç-sakgalymy 8Ýüz ýetmiş batman – ýewreýçe: ýüz kikkar. Ýüz kikkar takm. 3,4 tonna deňdir. 9Ýedi ýüz elli batmana – ýewreýçe: ýüz kor. Ýüz kor takm. 15 tonna deňdir. ýolup, gaýgy-gama batyp oturdym. 4 Sürgünden gaýdyp gelenleriň bu eden hyýanaty sebäpli, Ysraýylyň Hudaýynyň aýdan sözlerinden gorkup sandyraşýanlaryň bary meniň daşyma üýşdüler. Men agşam gurbanlygyna çenli gaýgy-gama batyp oturdym. 5 Agşam gurbanlygynyň berilýän wagty men ýerimden galyp, sal-sal eşikli we ýapynjaly dyza çöküp, ellerimi Hudaýym Rebbe tarap uzatdym. 6 «Eý, Hudaýym, Saňa ýüzlenmäge utanýaryn! Çünki günämiz başymyzdan agdy, ýazygymyz beýgelip göge ýetdi. 7 Ata-babalarymyzyň döwründen tä şu güne çenli biziň ýazygymyz uludyr. Günälerimiz üçin özümiz, patyşalarymyz, ruhanylarymyz edil şu günki ýaly keseki ýerli patyşalaryň eline berildik, gylyçdan geçirildik, ýesirlige düşdük, talaňa, masgaraçylyga sezewar edildik. 8 Emma indi Hudaýymyz Reb bize, aman galan halka az salymlyk rehim etdi we Öz mukaddes mekanynda orun berdi. Gözümizi nurlandyryp, gulçulygymyzda bize bit az ýeňillik berdi. 9 Biz gullardyrys, emma Hudaýymyz bizi gulçulykda terk etmän, gaýtam Pars patyşalarynyň huzurynda bize Özüniň merhemetini eçdi. Hudaýymyzyň öýüni gurup, onuň ýykylan ýerlerini dikelder ýaly, bize täze durmuş berdi. Ol Ýahudada we Iýerusalimde bize pena berdi. 10 Eý, Hudaýymyz, indi, mundan soň biz näme diýeli? Çünki biz seniň tabşyryklaryňy terk etdik. 11 Sen öz gullaryň bolan pygamberleriňiň üsti bilen: „Eýelejek bolup barýan ýurduňyz ýerli halklaryň haramlyklary, nejislikleri bilen hapalanan ýurtdyr. Olar ony boýdan-başa öz haramlyklary bilen doldurdylar. 12 Şonuň üçin ýerli halklar bilen gyz alşyp-berişmäň. Hiç haçan olaryň salamatlygy we abadanlygyny agtarmaň. Şonda siz güýçlenip, ol ýeriň näzi-nygmatlaryndan iýip, ony nesilleriňize ebedilik miras galdyrarsyňyz“ diýipdiň. 13 Pis işlerimiz uly ýazygymyz zerarly başymyza inen bu bela-beterlerden soň, eý, Hudaýymyz, Sen bize günälerimize laýyk jeza bermän, gaýtam bizi aman galdyrdyň. 14 Biz ýene Seniň tabşyryklaryňy bozup, bu nejis işleri edýän halklar bilen garyndaşlyk açalymy? Seniň gahar-gazabyň biziň ýekejämizi hem aman galdyrman heläk eder. 15 Ýa Reb, eý, Ysraýyl Hudaýy, Sen adylsyň! Bu gün biziň, aman galan halkyň günäsi zerarly Seniň öňüňde durup biljegimiz ýokdur, emma şonda-da biz Seniň huzuryňda durus».
Garyşyk nikalaryň soňuna çykmak maslahaty
1 Ezra Hudaýyň öýüniň öňünde ýüzüni ýere berip aglap, dileg etdi we günälerini boýun aldy. Ysraýyllardan uly mähelle – erkekler, aýallar we çagalar onuň daşyna üýşdüler. Olar hem zar-zar aglaşdylar. 2 Onsoň Eýlam ogullaryndan bolan Ýehiýeliň ogly Şekanýa Ezra ýüzlenip: «Biz keseki halkdan bolan aýallara öýlenip, Hudaýymyza biwepalyk etdik. Emma muňa garamazdan, Ysraýylda entegem umyt bar. 3 Şonuň üçinem indi, jenabymyň we Hudaýymyzyň tabşyryklaryna sarpa goýýanlaryň maslahaty bilen bu aýallaryň ählisini we olaryň çagalaryny kowjakdygymyz barada öz Hudaýymyz bilen äht edişeliň. Goý, bu iş kanun boýunça ýerine ýetirilsin. 4 Işe giriş, bu seniň borjuňdyr, biz hem seniň bilendiris. Mert bol-da, bu işi amala aşyr» diýdi. 5 Onsoň Ezra ýerinden turup, ruhanylara, lewilere we bütin ysraýyl halkyna, olaryň şu aýdylany berjaý etjekdiklerine ant içirdi. Şeýdip, olaryň hemmesi ant içdiler. 6 Soňra Ezra Hudaýyň öýüniň öňünden gaýdyp, Elýaşybyň ogly Ýehohananyň öýüne bardy. Ol sürgünden gaýdyp gelenleriň biwepalygy üçin ýas tutup, gijäni çörek iýmän, suw içmän geçirdi. 7 Sürgünden gelenleriň ählisiniň Iýerusalime ýygnanmalydygy barada Ýahudada we Iýerusalimde jar çekildi. 8 Eger kimde-kim üç günüň içinde Iýerusalime gelmese, baştutanlaryň we ýaşulularyň buýrugy boýunça, olaryň ähli emlägi ellerinden alnyp, olaryň özleri hem sürgünden gelen halkyň arasyndan çykaryljakdyr diýlip yglan edildi. 9 Onsoň Ýahudanyň we Benýaminiň ähli adamlary üç günüň içinde Iýerusalime ýygnandylar. Bu dokuzynjy aýyň ýigriminji günüdi. Ähli adamlar bu işiň wajyplygyndan we güýçli ýagyşdan ýaňa galpyldaşyp, Hudaýyň ybadathanasynyň öňündäki açyk meýdançada oturdylar. 10 Onsoň ruhany Ezra ýerinden galyp, olara: «Siz keseki halklardan bolan aýallara öýlenip günä etdiňiz. Siz Ysraýylyň ýazygyny artdyrdyňyz. 11 Indi bolsa ata-babalaryňyzyň Hudaýy Rebbiň öňünde günäleriňizi boýun alyp, onuň erk-isleglerini ýerine ýetiriň. Özüňizi bu ýeriň halklaryndan we keseki halklardan alan aýallaryňyzdan aýry tutuň» diýdi. 12 Muňa bütin mähelle gaty ses bilen şeýle jogap berdi: «Dogry, biz seniň aýdanlaryňy hökman ýerine ýetirmelidiris. 13 Ýöne halk köp, bu wagt ýagyşam ýagyp dur, biziň daşarda durara mejalymyz galmady. Bu işem bir ýa iki günüň işi däl, çünki bu babatda biziň köpimiz günä gazandyk. 14 Goý, biziň baştutanlarymyz bütin mähelläniň adyndan işe girişsin. Bu iş zerarly Hudaýymyzyň gahar–gazaby biziň üstümizden sowulýança, galalarymyzda başga milletlerden aýal alanlaryň bary öz galalarynyň ýaşululary we häkimleri bilen bile bellenen wagtda gelsinler». 15 Muňa diňe Asaheliň ogly Ýonatan bilen Tikwanyň ogly Ýahzeýa garşy boldular. Meşullam bilen lewi tiresinden bolan Şabetaý hem olary goldadylar. 16 Onsoň sürgünden gaýdyp gelenler hem olaryň yzyna eýerdiler. Ruhany Ezra uruglaryna görä urugbaşylary saýlady. Olaryň hemmesiniň atlary tutulyp saýlanyldy. Onunjy aýyň birine olar bu işi barlamaga girişdiler. 17 Birinji aýyň birine çenli keseki halklardan aýal alan erkeklere degişli bolan bu barlag işini gutardylar. 18 Ruhany nesilleriniň arasyndan keseki milletlerden aýal alanlardan tapylanlar şulardyr: Ýosadagyň ogly Ýeşuwanyň we onuň doganlarynyň nesillerinden: Magaseýa, Eligezer, Ýaryp we Gedalýa. 19 Olar aýallaryny aýyrjakdyklaryna ant içip, ýazyklary üçin sürüden bir goç alyp, ýazyk gurbanlygyny berdiler. 20 Immeriň nesillerinden Hanany we Zebadýa; 21 Harymyň nesillerinden Magaseýa, Eliýa, Şemagýa, Ýehiýel we Uzyýa; 22 Paşhuryň nesillerinden: Elýogeýnaý, Magaseýa, Ysmaýyl, Netanel, Ýozabat we Elgasa. 23 Lewilerden Ýozabat, Şimgi, Kelaýa (bu Kelitadyr), Petahýa, Ýahuda we Eligezer; 24 aýdymçylardan: Elýaşyp; derwezebanlardan: Şallum, Telem we Ury. 25 Beýleki ysraýyllardan, Paroş nesillerinden Ramýa, Ýiziýa, Malkyýa, Miýamyn, Elgazar, Malkyýa we Benaýa; 26 Eýlamyň nesillerinden Matanýa, Zakarýa, Ýehiýel, Abdy, Ýeremot we Eliýa; 27 Zatunyň nesillerinden Elýogeýnaý, Elýaşyp, Matanýa, Ýeremot, Zabat we Azyza; 28 Bebaýyň nesillerinden Ýehohanan, Hananýa, Zabaý we Atlaý. 29 Banynyň nesillerinden Meşullam, Malluk, Adaýa, Ýaşup, Şeýal we Ýeremot; 30 Pahatmowabyň nesillerinden Adna, Kelal, Benaýa, Magaseýa, Matanýa, Besalel, Binnuý we Manaşe; 31–32 Harymyň nesillerinden Eligezer, Ýişiýa, Malkyýa, Şemagýa, Şimgon, Benýamin, Malluk we Şemarýa; 33 Haşumyň nesillerinden Matenaý, Matata, Zabat, Elipelet, Ýeremaý, Manaşe we Şimgi; 34–37 Banynyň nesillerinden Magadaý, Imran, Uwel, Benaýa, Bedeýa, Keluhu, Wanyýa, Meremot, Elýaşyp, Matanýa, Matenaý, Ýagasaý; 38–42 Binnuýyň nesillerinden Şimgi, Şelemýa, Natan, Adaýa, Maknadebaý, Şaşaý, Şaraý, Azarel, Şelemýa, Şemarýa, Şallum, Amarýa we Ýusup; 43 Nebonyň nesillerinden Ýegiýel, Matytýa, Zabat, Zebina, Ýadaý, Ýowel we Benaýa. 44 Bularyň hemmesi keseki milletlerden aýal alypdylar. Käbirleriniň olardan çagalary-da bardy.
Nehemýa Iýerusalim hakda aladalanýar
1 Hakalýanyň ogly Nehemýa, ine, şulary gürrüň berdi. Pars patyşasy Artakserksiň patyşalyk etmeginiň ýigriminji ýylynyň Kislew aýynda men Suza galasyndadym. 2 Doganlarymyň biri bolan Hanany birnäçe adam bilen Ýahudadan geldi. Men olardan ýesirlikden gutulyp, aman galan ýahudalar hakda we Iýerusalim hakda soradym. 3 Olar maňa: «ýesirlikden gutulyp, aman galan ýahudalar uly betbagtçylykda; olar ile masgaradyrlar; Iýerusalimiň diwarlary ýumrulyp, onuň derwezeleri oda ýandy» diýip gürrüň berdiler. 4 Men bu zatlary eşidenimde, oturyp agladym we birnäçe günläp ýas tutdum. Agyz bekläp, Gökdäki Hudaýdan dileg etdim. 5 Men şeýle diýdim: «Eý, Gökdäki Hudaý Reb, beýik we haýbatly Hudaý! Sen Özüňi söýüp, tabşyryklaryňy berjaý edýänler bilen ähtiňi hem wepaly söýgüňi saklaýaň. 6 Guluň bolan meniň ysraýyl halkynyň Saňa garşy eden günäsini boýun alyp, gije-gündiz Saňa edýän dilegimi eşideriň ýaly, gulagyň eşitgir, gözüň ýiti bolsun. Menem, atalarymam günä etdik. 7 Biz Seniň guluň Musa beren tabşyryklaryňy, parzlaryňy, hökümleriňi berjaý etmän, Seniň garşyňa juda erbet iş etdik. 8–9 Guluň Musa: „Eger biwepalyk etseňiz, sizi halklaryň arasyna pytradaryn. Ýöne siz Maňa dolanyp, tabşyryklarymy ýatda saklap, berjaý etseňiz, siziň sürgün edilenleriňiz ýeriň aýagujunda bolsa-da, Men olary şol ýerden ýygnap, Öz adymyň mesgen tutmagy üçin saýlan ýerime getirerin“ diýen sözleriňi ýada sal. 10 Olar Seniň beýik güýjüň, gudratyň bilen halas eden Öz gullaryň we halkyňdyr. 11 Ýa Reb, Öz guluňyň dilegine we Saňa hormat goýýan gullaryňyň dilegini eşit! Öz guluňyň işini şu gün Özüň oňuna edip, patyşanyň maňa rehimi iner ýaly et». Men şol wagtlar patyşanyň şerap guýýançysydym.
Nehemýa Iýerusalime gidýär
1 Bu waka Artakserksiň patyşalygynyň ýigriminji ýylynyň Nisan aýynda bolupdy. Şerap getirilende, men ony alyp patyşa uzatdym. Şu wagta çenli onuň huzurynda meniň gussaly bolan pursadym ýokdy. 2 Onsoň patyşa maňa: «Syrkaw däl halyňa ne beýle ýüzüň salyk? Bu ýürek gussasyndan başga hiç zat däldir» diýdi. Men juda gorkdum. 3 Men patyşa şeýle jogap berdim: «Patyşa uzak ýaşasyn! Atalarymyň mazarlary ýatan şäher haraba öwrülip, onuň derwezeleri oda ýanypdyr, onsoň nädip meniň ýüzüm salyk bolmasyn?» 4 Patyşa menden: «Islegiň näme?» diýip sorady. Men Gökdäki Hudaýdan dileg etdim. 5 Onsoň men patyşa şeýle jogap berdim: «Eger patyşa oňlasa we men siziň nazaryňyzda hormat gazanan bolsam, onda meni Ýahuda, ata-babalarymyň mazarlary ýatan şäheriň diwarlaryny dikeltmäge goýber». 6 Patyşa (şa aýaly-da onuň ýanynda otyrdy) menden näçe wagtlyk gitjekdigimi we haçan dolanyp geljekdigimi sorady. Men patyşa belli bir möhleti aýdanymdan soň, ol meni goýbermäge razy boldy. 7 Soňra men patyşa: «Eger patyşa oňlasa, ol Ýahuda barýançam meni geçirerleri ýaly, menden Perat derýasynyň günbataryndaky welaýatyň häkimlerine hatlar iberilsin. 8 Şeýle hem patyşa tokaýynyň sakçysy Asafa, ybadathana galasynyň derwezeleri üçin, şäheriň diwarlary we meniň ýaşajak öýümiň pürsleri üçin agaç berer ýaly hat bersin» diýdim. Hudaýymyň ýalkamagy bilen patyşa meniň dilegimi bitirdi. 9 Patyşa meniň ýanym bilen goşun serkerdelerini, atlylar ýollady. Onsoň men Perat derýasynyň günbataryndaky welaýatyň häkimleriniň ýanyna baryp, olara patyşanyň hatlaryny berdim. 10 Emma horonly Sanballatdyr Ammon welaýatynyň wekili Tobyýa, bir adamyň ysraýyl halkynyň bähbidini arap gelendigini eşidenlerinde, gahar-gazaba mündüler. 11 Men Iýerusalime gelip, ol ýerde üç gün boldum. 12 Soňra gije turup, ýanyma birnäçe adam aldym. Iýerusalim hakynda Hudaýymyň kalbyma näme salandygyny hiç kime aýtmadym. Ýanymda münüp barýan eşegimden başga mal ýokdy. 13 Men gije Dere derwezesinden çykdym. Şagal çeşmesiniň ýany bilen Dökün derwezesine çenli gidip, Iýerusalimiň ýykylan diwarlaryny, oda ýanan derwezelerini gözden geçirdim. 14 Soňra men Bulak derwezesine we Patyşa howzuna gitdim. Emma ol ýerde eşegim geçer ýaly ýer ýokdy. 15 Onsoň men gije deräniň içi bilen ýokaryk galyp, diwary gözden geçirdim. Soňra men yzyma dolanyp, Dere derwezesinden yzyma dolandym. 16 Şäher baştutanlaryna meniň nirä gidenimi we näme edenimi bilmediler. Men entek ýahudalara, ruhanylara, beglere, şäher baştutanlaryna we işi ýerine ýetirmäge gatnaşjak beýleki adamlara hiç zat aýtmandym. 17 Soňra men olara: «Iýerusalimiň haraba öwrülip, onuň derwezeleriniň oda ýanandygy zerarly biziň nähili ejir çekýändigimizi siziň özüňiz görüp dursuňyz. Mundan artyk wejera bolup ýörmezlik üçin, geliň, Iýerusalimiň diwaryny dikeldeliň!» diýdim. 18 Men olara Hudaýyň maňa nähili kömek edendigini we patyşanyň maňa aýdan zatlaryny gürrüň berdim. Onsoň olar: «Geliň, işe başlalyň!» diýşip, bu oňat iş üçin billerini berk guşadylar. 19 Emma horonly Sanballatdyr ammon emeldar Tobyýa we Geşem arap dagy muny eşidenlerinde, bizi äsgermezlik edip, biziň üstümizden gülüp: «Bu etjek bolýan zadyňyz näme? Patyşanyň garşysyna pitne turuzmakçy bolýarmysyňyz?» diýdiler. 20 Onsoň men olara: «Gökdäki Hudaý işimizi oňuna salar. Onuň gullary bolan biz gurluşyk işine başlarys. Emma siziň welin, Iýerusalimde ne paý, ne-de hak-hukuklaryňyz bar» diýip jogap berdim.
Iýerusalimiň diwarlary täzeden gurulýar
1 Onsoň baş ruhany Elýaşyp we onuň ruhany doganlary Goýun derwezesini täzeden gurup, onuň gapylaryny oturtdylar. Onsoň olar diwary Ýüzler diňine we Hananel diňine çenli bagyş etdiler. 2 Elýaşyň gapdalynda Ýerihonyň halky gurýardy. Olaryň gapdalynda bolsa Imriniň ogly Zakur gurdy. 3 Hasenanyň ogullary Balyk derwezesini bina etdiler. Olar onuň pürslerini goýup, derwezäniň gapylaryny ýerine oturdyp, nurbatlaryny we kiltlerini dakdylar. 4 Olaryň gapdalyndaky diwar bölümini Hakosyň agtygy, Uryýanyň ogly Meremot dikeltdi. Olaryň gapdalyndaky diwar bölegini Meşezabeliň agtygy, Berekýanyň ogly Meşullam dikeltdi. Olaryň gapdalyndaky diwar bölegini bolsa Bagananyň ogly Sadok dikeltdi. 5 Olaryň gapdalyndaky diwar bölegini tekowalylar dikeltdiler. Ýöne olaryň begleri baştutanlary tarapyndan bellenen işi etmekden ýüz öwürdiler. 6 Paseýanyň ogly Ýoýada bilen Besodýanyň ogly Meşullam Köne derwezäni dikeltdi. Olar pürsleri goýup, derwezäniň gapylaryny ýerine oturdyp, onuň nurbatlaryny we kiltlerini dakdylar. 7 Olaryň gapdalyndaky diwar bölegini gibgonly Melatýa bilen meronotly Ýadon Perat derýasynyň günbataryndaky welaýatyň hökümdarynyň golastyndaky Gibgonyň we Mispanyň ýaşaýjylary bilen bile dikeltdiler. 8 Olaryň gapdalyndaky diwar bölegini zergärlerden Harhaýanyň ogly Uzyýel dikeltdi. Onuň gapdalynda bolsa atyr ýasaýjylardan bolan Hananýa diwary dikeltdi. Olar Iýerusalimi tä Giň diwara çenli berkitdiler. 9 Olaryň gapdalyndaky diwar bölegini Iýerusalimiň etrabynyň ýarysynyň häkimi Huruň ogly Repaýa dikeltdi. 10 Olaryň gapdalynda Harumapyň ogly Ýedaýa öz öýüniň garşysyndaky diwar bölegini dikeltdi. Onuň gapdalyndaky diwar bölegini Haşabneýanyň ogly Hatuş dikeltdi. 11 Harymyň ogly Malkyýa bilen Pahatmowabyň ogly Haşup diwaryň başga bir bölegini we Tamdyrlar diňini dikeltdiler. 12 Onuň gapdalyndaky diwar bölegini Iýerusalim etrabynyň galan ýarysynyň häkimi Halloheşiň ogly Şallum we onuň gyzlary dikeltdiler. 13 Hanun we zanowalylar Dere derwezesini dikeldip, onuň gapylaryny oturdyp, nurbatlaryny we kiltlerini dakdylar. Olar Dökün derwezesine çenli diwaryň müň tirsek aralygyny dikeltdiler. 14 Beýthakerem etrabynyň häkimi Rekawyň ogly Malkyýa Dökün derwezesini dikeltdi. Ol derwezäni täzeden bina edip, onuň gapylaryny oturtdy we nurbatlaryny, kiltlerini dakdy. 15 Mispa etrabynyň häkimi Kolhozeniň ogly Şallum Bulak derwezesini dikeltdi. Ol derwezäni täzeden bina edip, onuň üstüni basyrdy, gapylaryny ýerine oturdyp, onuň nurbatlaryny we kiltlerini dakdy. Şeýle hem ol patyşa bagynyň ýanyndaky Şela howzunyň diwaryny tä Dawut şäherinden aşak inýän basgançaklara barýança gurdy. 16 Şallumdan soň Beýtsur etrabynyň ýarysynyň häkimi Azbugyň ogly Nehemýa Dawut gonamçylygynyň garşysyndan tä emeli howza we edermen urşujylaryň öýüne çenli bolan diwary dikeltdi. 17 Onuň gapdalyndaky diwar bölegini lewiler dikeltdiler: Banynyň ogly Rehum onuň gapdalyndaky diwary dikeltdi; Kegila etrabynyň ýarysynyň häkimi Haşabýa öz etraby üçin bir diwar bölegini dikeltdi. 18 Onuň gapdalynda olaryň garyndaşlary, Kegila etrabynyň ýarysynyň häkimi Henadadyň ogly Bawaý beýleki diwar bölegini dikeltdi. 19 Bawaýyň gapdalynda diwaryň öwrülýän ýerinden gorhana uçudynyň gabadynda bolan diwaryň binýat diregini Mispanyň häkimi Ýeşuwanyň ogly Ezer dikeltdi. 20 Ezerden soň diwaryň öwrülýän ýerinden, baş ruhany Elýaşybyň öýüniň gapysyna çenli diwary Zakaýyň ogly Baruk dikeltdi. 21 Barukdan soň Elýaşybyň öýüniň gapysyndan tä öýüň gutarýan ýerine çenli aralykdaky diwary Hakosyň agtygy Uryýanyň ogly Meremot dikeltdi. 22 Meremotdan soň Iýerusalimiň töwerek-daşyndaky ýerlerden gelen ruhanylar diwaryň bir bölegini dikeltdiler. 23 Olaryň gapdalynda Benýamin bilen Haşup öz öýleriniň gabadyndaky diwar bölegini dikeltdiler. Olaryň gapdalynda Ananýanyň agtygy, Magaseýanyň ogly Azarýa öz öýüniň ýanyndaky diwar bölegini dikeltdi. 24 Onuň gapdalynda Henadadyň ogly Binnuý Azarýanyň öýünden diwaryň öwrümine – burça çenli bolan diwar bölegini dikeltdi. 25–26 Uzaýyň ogly Palal diwar öwrüminiň garşysyny we garawulhana howlusynyň ýanyndaky ýokarky köşgüň diňini dikeltdi. Onuň gapdalynda Paroşyň ogly Pedaýa bilen Ofelde ýaşaýan ybadathana hyzmatkärleri gündogarda Suw derwezesiniň gabadyna we garawul diňine çenli aralykdaky diwar bölegini dikeltdiler. 27 Onsoň tekowalylar beýik gorag diňiniň garşysyndaky Ofel diwaryna çenli bolan aralygy dikeltdiler. 28 Ruhanylar At derwezesinden başlap, demirgazyga tarap hersi, öz öýleriniň gabadyndaky diwary dikeltdiler. 29 Olaryň gapdalynda Immeriň ogly Sadok öz öýüniň gabadyndaky diwar bölegini dikeltdi. Onuň gapdalynda Gündogar derwezesini saklaýan Şekanýanyň ogly Şemagýa bir diwar bölegini dikeltdi. 30 Onuň gapdalyndaky diwar bölümini Şelemýanyň ogly Hananýa bilen Salapyň altynjy ogly Hanun dikeltdiler. Olaryň gapdalynda Berekýanyň ogly Meşullam öz öýüniň gabadyndaky diwar bölegini dikeltdi. 31 Onuň gapdalyndaky diwar bölümini zergärlerden bolan Malkyýa Gözden geçiriş derwezesiniň garşysynda bolan ybadathana hyzmatkärleriniň hem-de täjirleriň öýüne çenli bolan aralygy we burçdaky ýokarky otaga çenli bolan aralygy dikeltdi. 32 Burçda ýerleşen ýokarky otag bilen Goýun derwezesiniň aralygyndaky diwar bölegini zergärler bilen täjirler dikeltdiler.
Nehemýa işe päsgel berýänlerden üstün çykýar
1 Sanballat biziň diwary örüp ýörenimizi eşidende, ol gaty gaharlandy we gazap donuny geýip, ýahudalaryň üstünden gülmäge başlady. 2 Sanballat öz ýaranlarynyň we Samarýa goşunynyň öňünde şeýle diýdi: «Bu bolgusyz ýahudalar näme edip ýörler? Olar näme hemme zady täzeden guraýjaklarmyka? Ýa-da gurbanlyk berjekmikäler? Olar işi bir günüň içinde tamamlarys öýdýärmikäler? Olar zir-zibil üýşmeginden alnan we ýanan daşlardan bina galdyraýjaklarmyka?» 3 Onuň ýanyndaky ammonly Tobyýa şeýle diýdi: «Olaryň gurýan daş diwarynyň üstüne tilki münse-de ýykylar!» 4 Eý, Hudaýymyz, olaryň bizi nähili masgaralaýandyklaryny eşit! Bize atýan myjabatlaryny öz başlaryndan inderip, olary ýat ülkede, ýesirlikde talaňa ber! 5 Olaryň ýazyklarynyň üstüni basyrma, günälerini nazaryňdan sypdyrma, çünki olar biziň – gurluşykçylaryň göwnüne degdiler. 6 Muňa garamazdan biz diwary täzeden gurduk; tutuş diwar birikdirilip, onuň beýikligi ýarysyna ýetirildi, çünki halk işlemegi ýüregine düwdi. 7 Emma Sanballatdyr Tobyýa, araplardyr ammonlar we aşdotlylar Iýerusalim diwarlarynyň gurluşygynyň üstünlikli amala aşyrylýandygyny, diwar gädikleriniň bitirilip barýandygyny eşidenlerinde, gaty gaharlandylar. 8 Onsoň olaryň hemmesi gelip, Iýerusalime garşy uruşmak we onda aljyraňňylyk döretmek üçin dil düwüşdiler. 9 Onsoň biz öz Hudaýymyza dileg etdik we olardan goranmak üçin, gije-gündiz garawul goýduk. 10 Emma ýahudalar: «Ýük daşaýanlar güýçden gaçýar, ýykyk-ýumruklar bolsa gaty köp; şonuň üçinem biz diwary örüp bilmeris» diýişýärdiler. 11 Duşmanlarymyz hem: «Üstlerine baranymyzy duýmankalar, biz olary öldürip, işi togtadarys» diýýärmişler. 12 Olaryň ýanynda ýaşaýan ýahudalar gelip, bize: «Duşmanlarymyz çar tarapdan bize hüjüm etjekler» diýip, gaýta-gaýta aýtdylar. 13 Şonuň üçin men diwaryň pes ýerleriniň aňyrsyndaky açyk meýdanda halky uruglary boýunça, gylyçlary, naýzalary we ýaýlary bilen duruzdym. 14 Onsoň men beglere, baştutanlara we beýleki duranlara birlaý göz aýlap, şeýle diýdim: «Olardan gorkmaň! Beýik we haýbatly Rebbi ýatlaň! Garyndaşlaryňyz, ogullaryňyz, gyzlaryňyz, aýallaryňyz we öýleriňiz üçin söweşiň!» 15 Duşmanlarymyz olaryň niýetleriniň bize aýandygyny we Hudaýyň olaryň niýetlerini başa bardyrmanlygyny eşidenlerinde, biziň hemmämiz diwar gurmaga, herimiz öz işli-işimize gaýdyp bardyk. 16–17 Şol günden başlap, meniň adamlarymyň ýarysy diwar gurluşygynda işledi; beýleki ýarysy-da naýzalary, galkanlary, ýaýlary we sowutlary bilen goragda durdular. Baştutanlar hem diwar gurýan ýahudalary göz astynda sakladylar. Ýük daşaýanlar bir elleri bilen işläp, beýleki ellerinde ýarag tutdular. 18 Gurluşykçylaryň hemmesiniň işleýärkäler-de billeri gylyçlydy. Surnaýçy bolsa meniň ýanymda durdy. 19 Men beglere, baştutanlara we halkyň galanyna: «Iş köp we onuň gerimi giň, diwaryň üstünde biz dagynyk we biri-birimizden uzak. 20 Şonuň üçin siz surnaý sesini eşiden badyňyza biziň ýanymyza ýygnanyşyň. Hudaýymyz biziň üçin söweşer» diýdim. 21 Şeýdip, biz her gün daň atandan gün batýança işledik, adamlaryň ýarysy naýzalar göterdi. 22 Şol wagt men ýene-de halka ýüzlenip: «Gije bizi gorap, gündizem işlär ýaly, goý, her kim öz hyzmatkäri bilen Iýerusalimde gije ýatymlyk galsyn» diýdim. 23 Şeýdip, ne men, ne garyndaşlarym, ne hyzmatkärlerim, ne-de yzymdaky janpenalarym – hiç birimiz eşigimizi çykarmadyk. Ýaraglarymyz hem sag elimizdedi.
Garamaýak halkyň ezilmegi
1 Biraz wagt geçensoň, birtopar adam we olaryň aýallary öz ýahuda doganlaryndan ýaňa ahy-nala etdiler. 2 Käbirleri: «Ogullarymyz we gyzlarymyz bilen biz köplükdiris; diri galarymyz ýaly, bize galla berilsin» diýýärdiler. 3 Käbirleri-de: «Biz açlyk zerarly galla aljak bolup, ýerimizi, öýümizi, üzümli howlularymyzy girewe goýduk» diýýärdiler. 4 Olaryň: «Biz patyşanyň ekin ýerimize, üzümçiligimize salýan salgydyny tölemek üçin, pul karz aldyk. 5 Biziň süňňümizem, aslymyzam beýleki ýahudalaryňky bilen birdir. Çagalarymyzam şolaryň çagasyndan kem däl. Muňa garamazdan, biz ogullarymyzy, gyzlarymyzy gulçulyga bermeli bolýarys. Gyzlarymyzyň-a eýýäm gyrnak bolanlary-da bar. Emma biziň etjek alajymyz ýok, sebäbi ekin ýerimizem, üzümçiligimizem başga adamlaryň elinde» diýýänleri-de bardy. 6 Olaryň dady-perýatlaryny we arz-şikaýatlaryny eşidenimde, meniň gaty gaharym geldi. 7 Bu zatlar hakda oýlanyp, beglere hem baştutanlara käýindim. Men olara: «Siziň her biriňiz öz halkyňyza göterimine pul berýärsiňiz» diýdim. Onsoň olaryň garşysyna uly jemagaty ýygnap, şeýle diýdim: 8 «Biz ýagdaýymyzyň çatdygyndan, başga milletlere satylan öz ýahuda doganlarymyzy yzyna satyn aldyk. Emma siz hatda öz garyndaşlaryňyzy-da gulçulyga satýarsyňyz; soň biz olary yzyna satyn almaly bolýarys!» Olar dymyp, diýere söz tapmadylar. 9 Onsoň men: «Siziň bu edýän işiňiz gowy däl. Bize duşman bolan milletleriň gyjalatyndan gutulmak üçin, Hudaýymyzyň gorkusynda gezmeli dälmisiňiz?» diýdim. 10 Munuň üstesine-de, men, meniň doganlarym we meniň hyzmatkärlerim hem olara pul we galla karz berýäris. Geliň, şu göterimine zat bermegi bes edeliň. 11 Şu günüň özünde olaryň ekin ýerlerini, üzümçiligini, zeýtun baglaryny, öýlerini, puldan, bugdaýdan, ýaş şerapdan we ýagdan alan göterimiňizi olara yzyna gaýdyp beriň. 12 Şonda olar: «Biz edil seniň aýdyşyň ýaly ederis. Bularyň hemmesini yzyna bereris we olardan hiç zat talap etmeris» diýdiler. Onsoň men ruhanylary çagyryp, ähli ýolbaşçylara beren sözlerini berjaý etjekdiklerine ruhanylaryň öňünde ant içirdim. 13 Men donumyň syýyny silkip: «Eger-de kim şu beren sözünden dänse, Hudaý ony edil don syýynyň silkilip boşadylyşy ýaly öýünden, işinden mahrum etsin. Olar ähli zadyndan jyda düşsün» diýdim. Bütin jemagat hem muny makullap: «Omyn!» diýşip, Rebbe alkyş aýtdylar. Halk beren wadasyny ýerine ýetirdi.
Nehemýanyň sahylygy
14 Ýahuda ýurduna häkimlige bellenen günümden, ýagny Artakserks patyşanyň ýigriminji ýylyndan otuz ikinji ýylyna çenli – on iki ýyllap men-de, meniň doganlarym-da häkime mahsus naharlanmadyk. 15 Menden öňki bolan häkimler welin, halkyň boýnuna agyr ýük bolup, olar ilatdan bir gadak kümüşden daşary-da, azyk, şerap alýan ekenler. Hatda olaryň hyzmatkärleri-de, halkyň üstünden höküm sürýän ekenler. Emma men Hudaýdan gorkýandygym üçin beýle iş etmedim. 16 Men ähli güýjümi diwaryň gurluşygyna sarp etdim. Özümize ýerem talap etmedim. Hyzmatkärlerimiň hemmesi-de iş üstünde boldular. 17 Saçagymyň başynda bize başga milletlerden gelenlerden başga-da, ýahudalardan we olaryň baştutanlardan ybarat ýüz elli adam naharlanardy. 18 Her gün nahar üçin bir öküz bilen alty sany semiz goýun soýlardy. Şeýle hem maňa towuklar bişirilip, her on günden meşikläp täze şerap getirilerdi. Emma men halkyň nähili agyr güzeran görýändigini bilýärdim, şonuň üçinem men häkime berilmeli azyk möçberini talap etmedim. 19 Eý, Hudaýym, bu halka eden ähli hyzmatlarym üçin meni ýagşylykda ýatla!
Nehemýanyň garşysyna guralan dildüwşükler
1–2 Sanballat, Tobyýa, Geşem arap we beýleki duşmanlarymyz meniň diwary gurup gutardandygymy, onda ýekeje gädigiň hem galmandygyny (derwezeler entek ýerine oturdylmadyk hem bolsa) eşidenlerinde, Sanballat bilen Geşem meniň ýanyma adam iberip: «Gel, Ono düzlügindäki bir owada duşuşaly» diýdiler. Olar maňa kast etmegi ýüreklerine düwüpdiler. 3 Men hem olara çapar ýollap: «Men bu wagt gaty wajyp iş bilen meşgul, şonuň üçin baryp biljek däl. Onsoňam men siziň ýanyňyza baryp gelýänçäm, näme iş dursunmy?» diýdim. 4 Şeýle habar bilen olar meniň ýanyma dört gezek çapar ýolladylar. Men hem olary her gezek şol bir jogap bilen gaýtardym. 5 Bäşinji gezek Sanballat öz hyzmatkäriniň eline açyk hat berip, ony meniň ýanyma iberdi. 6 Ol hatda şeýle ýazylandy: «Milletler arasynda şeýle gürrüň bar, muny Geşem hem tassyklaýar. Sen we ýahudalar pitne turuzjak bolýarmyşyňyz? Diwary-da şonuň üçin gurup ýörmüşiňiz? Aýdyşlaryna görä, sen olara patyşa bolmalymyşyň. 7 „Ýahudanyň patyşasy bar“ diýip, özüň hakda Iýerusalimde wagyz etdirmek üçin pygamberler hem belläpsiň. Aýdyşlaryna görä, bu zatlaryň hemmesini patyşa habar berjekmişler. Şonuň üçinem, gel, bile maslahat edeli.» 8 Onsoň men onuň ýanyna adam iberip: «Seniň bu diýýän zatlaryň hiç biri-de edilenok. Bularyň ählisi seniň öz toslamaň» diýdim. 9 Çünki olaryň hemmesi bizi gorkuzmak isleýärdiler we: «Elleri işden sowap, iş togtar» diýip pikir edýärdiler. Şonuň üçinem men işi dowam etmek üçin güýç-kuwwat diledim. 10 Onsoň men öýünden çykman oturan, Mehetabeliň agtygy Delaýanyň ogly Şemagýanyň öýüne geldim. Ol maňa: «Gel, ikimiz Hudaýyň öýünde, içki otagda duşuşaly. Içki otagyň gapylarynam ýapaly, çünki olar seni öldürmäge gelerler. Olar hökman şu gije seni öldürmäge gelerler» diýdi. 11 Emma men: «Meniň ýaly adam gaçarmy? Heý-de, meniň ýaly adam diri galmak üçin içki otagda gizlenermi? Ýok, men içki otaga girjek däl!» diýdim. 12 Şemagýany Hudaýyň ibermändigine göz ýetirdim. Ol hamala bir pygamber hökmünde maňa şu zatlary diýdi, sebäbi Tobyýa bilen Sanballat ony hakyna tutupdylar. 13 Ol meni gorkuzyp, meniň şeýle hereket edip, günä gazanmagyma itergi bermek maksady bilen hakyna tutulypdy. Men şeýle edäýen bolsam, olar meni biabraý edip kemsidip biljekdiler. 14 Eý, Hudaýym, Tobyýa bilen Sanballatyň bu eden işlerini unutma, şeýle hem, pygamber aýal Nogadýa bilen beýleki meni gorkuzmak islän pygamberleriň edenlerini hem unutma!
Işiň tamamlanmagy
15 Elli iki günden soň, Elul aýynyň ýigrimi bäşi güni diwar gurluşygy tamamlandy. 16 Töweregimizdäki milletlerden bolan ähli duşmanlarymyz muny eşidenlerinde, gaty gorkup, muny özlerine kemlik bildiler. Sebäbi olar bu işiň Hudaýymyzyň kömegi bilen edilendigine göz ýetirdiler. 17 Mundan başga-da, şol günler Ýahudanyň begleri Tobyýa köp hat ýolladylar. Tobyýanyň hatlary hem olara geldi. 18 Ýahudada köp adam Tobyýa bilen kasam edişipdi, çünki Tobyýa Araňyň ogly Şekanýanyň giýewsidi. Onuň ogly Ýehohanan hem Berekýanyň ogly Meşullamyň gyzyna öýlenipdi. 19 Şeýle hem olar meniň ýanymda onuň ýagşy işleri hakda gürrüň etdiler. Meniň diýýän sözlerimi hem oňa ýetirdiler. Tobyýa-da meni gorkuzjak bolup, maňa hatlar ýollady.
1 Ine, diwar örülip, gapylar ýerine oturdyldy, derwezebanlar, aýdymçylar, lewiler bellendi. 2 Onsoň men doganym Hanany bilen galanyň serkerdesi Hananýany Iýerusalime häkim edip belledim. Çünki ol ynamdar adam bolup, köplere garanda, Hudaýdan has gaty gorkýardy. 3 Men olara şeýle tabşyryk berdim: «Gün gyzýança, Iýerusalimiň derwezeleri açylmasyn. Gün ýaşan çagy, entek derwezebanlar nobatçylykdan gitmänkäler, gapylary gulplasynlar. Iýerusalimiň ilatyndan garawullar goýuň; olaryň käbiri öz goramaly ýerlerinde we beýlekileri bolsa öz öýleriniň öňünde bolsunlar».
Sürgünden gaýdyp gelenleriň sanawy
4 Şäher giň hem uludy, emma onuň içindäki ilat welin azdy, jaýlar salynmandy. 5 Onsoň nesilleri boýunça hasaba almak üçin begleri, baştutanlary we halky üýşürmegi Hudaýym ýüregime saldy. Men ýesirlikden ilkinji dolanyp gelenleriň nesilleri bilen geçirilen ilat ýazuwyny gözläp tapdym. Onda şular ýazylandy: 6 Babyl patyşasy Nebukadnesar tarapyndan ýesir alnyp, Babyla sürgün edilenleriň nesillerinden Iýerusalimdäki we Ýahudadaky öz galalaryna gaýdyp gelenleri, ine, şulardy: 7 Zerubabyl, Ýeşuwa, Nehemýa, Azarýa, Ragamýa, Nahamany, Mordekaý, Bilşan, Misperet, Bigwaý, Nehum we Bagana dagy bilen geldiler. Ysraýyl halkynyň erkek adamlarynyň sany: 8 Paroşyň nesilleri: iki müň bir ýüz ýetmiş iki adam; 9 Şepatýanyň nesilleri: üç ýüz ýetmiş iki adam; 10 Aranyň nesilleri: alty ýüz elli iki adam; 11 Ýeşuwanyň we Ýowabyň neslinden – Pahatmowabyň nesilleri: iki müň sekiz ýüz on sekiz adam; 12 Eýlamyň nesilleri: bir müň iki ýüz elli dört adam; 13 Zatunyň nesilleri: sekiz ýüz kyrk bäş adam; 14 Zakaýyň nesilleri: ýedi ýüz altmyş adam; 15 Binnuýyň nesilleri: alty ýüz kyrk sekiz adam; 16 Bebaýyň nesilleri: alty ýüz ýigrimi sekiz adam; 17 Azgadyň nesilleri: iki müň üç ýüz ýigrimi iki adam; 18 Adonykamyň nesilleri: alty ýüz altmyş ýedi adam; 19 Bigwaýyň nesilleri: iki müň altmyş ýedi adam; 20 Adiniň nesilleri: alty ýüz altmyş bäş adam; 21 Ateriň, ýagny Hizkiýanyň nesilleri: togsan sekiz adam; 22 Haşumyň nesilleri: üç ýüz ýigrimi sekiz adam; 23 Bezaýyň nesilleri: üç ýüz ýigrimi dört adam; 24 Harybyň nesilleri: bir ýüz on iki adam; 25 Gibgonyň nesilleri: togsan bäş adam; 26 Beýtullahamyň we Netopanyň ýaşaýjylary: bir ýüz segsen sekiz adam; 27 Anotodyň ýaşaýjylary: bir ýüz ýigrimi sekiz adam; 28 Beýtazmawediň ýaşaýjylary: kyrk iki adam; 29 Kirýat Ýegarymyň, Kepiranyň we Beýerodyň ýaşaýjylary: ýedi ýüz kyrk üç adam; 30 Ramanyň we Gebanyň ýaşaýjylary: alty ýüz ýigrimi bir adam; 31 Mikmaşyň ýaşaýjylary: bir ýüz ýigrimi iki adam; 32 Beýteliň we Aýyň ýaşaýjylary: bir ýüz ýigrimi üç adam; 33 Beýleki Nebonyň ýaşaýjylary: elli iki adam; 34 Beýleki Eýlamyň nesilleri: bir müň iki ýüz elli dört adam; 35 Harymyň nesilleri: üç ýüz ýigrimi adam; 36 Ýerihonyň nesilleri: üç ýüz kyrk bäş adam; 37 Loduň, Hadydyň we Ononyň nesilleri: ýedi ýüz ýigrimi bir adam; 38 Senanyň nesilleri: üç müň dokuz ýüz otuz adam. 39 Ruhanylar: Ýeşuwanyň kowmundan Ýedagýanyň nesilleri: jemi dokuz ýüz ýetmiş üç adam; 40 Immeriň nesilleri: bir müň elli iki adam; 41 Paşhuryň nesilleri: bir müň iki ýüz kyrk ýedi adam; 42 Harymyň nesilleri: bir müň on ýedi adam; 43 lewiler: Hodawýanyň nesilleri, ýagny Ýeşuwanyň we Kadmyýeliň nesilleri: ýetmiş dört adam; 44 aýdymçylar: Asafyň nesilleri bir ýüz kyrk sekiz adam; 45 derwezebanlar: Şallumyň, Ateriň, Talmonyň, Akubyň, Hatytanyň, Şobaýyň nesilleri: bir ýüz otuz sekiz adam; 46 ybadathana hyzmatkärleri: Sihanyň, Hasupanyň, Tabagotyň, 47 Kerosyň, Siganyň, Padonyň, 48 Lebananyň, Hagabanyň, Şalmaýyň, 49 Hananyň, Gideliň, Gaharyň, 50 Reýaýanyň, Resiniň, Nekodanyň, 51 Gazamyň, Uzanyň, Paseýanyň, 52 Besaýyň, Megunymyň, Nepuşesimiň, 53 Bakbugyň, Hakupanyň, Harhuryň, 54 Baslutyň, Mehidanyň, Harşanyň, 55 Barkosyň, Siseranyň, Temanyň, 56 Nesiýanyň, Hatypanyň nesilleri; 57 Süleýmanyň hyzmatkärleriniň nesillerinden: Sotaýyň, Soperetiň, Peridanyň, 58 Ýaglanyň, Darkonyň, Gideliň, 59 Şepatýanyň, Hatylyň, Pokeret-Hasebaýymyň we Amonyň nesilleri. 60 Ähli ybadathana hyzmatkärleriniň we Süleýmanyň hyzmatkärleriniň nesilleriniň jemi üç ýüz togsan iki adam boldy. 61 Telmeladan, Telharşadan, Kerupdan, Adondan we Immerden çykanlar, ýöne öz uruglaryny, öz aslyny ýa-da özleriniň Ysraýyla degişlidiklerini subut edip bilmedikler şulardy: 62 Delaýanyň, Tobyýanyň we Nekodanyň nesilleri: alty ýüz kyrk iki adam; 63 şeýle hem ruhanylardan: Hobaýanyň nesilleri, Hakosyň nesilleri we gilgatly Barzyllaýyň gyzlaryndan aýal alyp, olaryň ady bilen atlandyrylan Barzyllaýyň nesilleri. 64 Bular öz ýazgylaryny nesilleri boýunça hasaba alnanlaryň arasyndan gözlediler, emma tapyp bilmediler. Şonuň üçinem olar galp ruhanylar hökmünde ruhanylykdan çykaryldylar. 65 Häkim olara Urymy we Tummymy ulanyp bilýän ruhany gelýänçä, iň mukaddes nahardan iýmezligi tabşyrdy. 66–67 Ýedi müň üç ýüz otuz ýedi aýaldyr erkek hyzmatkärleri hem-de iki ýüz kyrk bäş erkek we aýal aýdymçylary hasap etmäniňde, ähli halkyň sany kyrk iki müň üç ýüz altmyşdy. 68–69 Olaryň dört ýüz otuz bäş düýesi we alty müň ýedi ýüz ýigrimi sany-da eşegi bardy. 70 Käbir urugbaşylar iş üçin peşgeşler berdiler. Häkim hazyna ýigrimi gadak töweregi altyn, elli legen, bäş ýüz otuz laý ruhany eşigini berdi. 71 Käbir urugbaşylar bolsa gurluşyk gaznasyna sekiz ýarym batman töweregi altyn, altmyş bäş batman kümüş berdiler. 72 Halkyň galan böleginiň beren zatlary, sekiz ýarym batman töweregi altyn, elli sekiz batman kümüş we altmyş ýedi laý ruhany eşiginden ybarat boldy. 73 Ruhanylar, lewiler, halkyň käbiri, ybadathana derwezebanlary, aýdymçylary, hyzmatkärleri we bütin ysraýyl halky öz galalarynda ornaşdylar. Ýedinji aý gelende, ysraýyllaryň hemmesi öz galalaryndadylar.
Ezra halka kanuny okap berýär
1 Ähli halk edil bir adam ýaly bolup, Suw derwezesiniň öňündäki meýdança ýygnandy. Onsoň olar ruhany we mürze Ezradan Reb tarapyndan Ysraýyla berlen Musanyň Töwrat kitabyny getirmegini soradylar. 2 Şeýdip, ýedinji aýyň birinji güni Ezra Töwrat kitabyny halkyň öňüne getirdi. Diňläp, erkeklerdir aýallaryň we beýleki düşünip biljekleriň öňünde hemmesi ol ýerdedi. 3 Onsoň ol Suw derwezesiniň öňündäki meýdançada erkekleriň we aýallaryň we beýleki düşünip biljekleriň öňünde ir ertirden günortana çenli ony okady. Bütin halk Töwrat kitabyny üns berip diňledi. 4 Mürze Ezra ýörite şu maksat üçin gurlan agaç sekiniň üstünde durdy. Onuň sag gapdalynda Matytýa, Şema, Anaýa, Uryýa, Hilkiýa we Magaseýa, çep gapdalynda bolsa Pedaýa, Mişaýyl, Malkyýa, Haşum, Haşbadana, Zakarýa we Meşullam dagy durdular. 5 Ezra bütin halkyň gözüniň alnynda kitaby açdy. Ol hemmeden ýokarda durdy. Ol kitaby açanda, bütin halk ör turdy. 6 Onsoň Ezra beýik Hudaý Rebbe alkyş aýtdy. Ähli jemagat elini ýokary galdyryp: «Omyn. Omyn» diýip jogap berdi. Soňra olar ýüzlerini ýere berip, Rebbe sežde etdiler. 7 Soňra olar ýerlerinden turup, hersi öz ýerinde durdular. Lewiler: Ýeşuwa, Bany, Şerebýa, Ýamyn, Akup, Şabetaý, Hodyýa, Magaseýa, Kelita, Azarýa, Ýozabat, Hanan, Pelaýa dagy halka kanuny düşündirdiler. 8 Olar kitapdan, Hudaýyň kanunyndan jikme-jik okap, onuň manysyny halka düşündirdiler. 9 Kanunyň sözlerini eşidende, halk aglady. Onsoň häkim Nehemýa, ruhany hem mürze Ezra we kanuny düşündirýän lewiler halka ýüzlenip, şeýle diýdiler: «Bu gün Hudaýyňyz Reb üçin mukaddes gündür. Şonuň üçin ýas tutup aglaşmaň! 10 Baryň ýagly et iýiň, süýji şerap içiň. Bişirmäge zady ýoklara paý iberiň, çünki bu gün Rebbimiz üçin mukaddes gündür. Gam çekmäň, çünki Taňrymyzyň eçilýän şatlygy size güýç-kuwwat berer». 11 Şeýdip, lewiler: «Ümsüm boluň, bu gün mukaddes gündür, gamgyn bolmaň!» diýip, halky köşeşdirdiler. 12 Onsoň bütin halk iýip-içip, özlerinde bar zatlaryny başgalar bilen paýlaşyp, uly şagalaň etmäge gitdiler. Çünki olar okalyp berlen sözlere düşünipdiler.
Çatma baýramy
13 Ikilenji gün bütin halkyň urugbaşylary, ruhanylardyr lewiler bilen bile mürze Ezranyň ýanyna kanunyň sözlerini öwrenmäge üýşdüler. 14–15 Olar kanunda: «Ysraýyl halky ýedinji aýda baýramçylyk döwründe çatmalarda ýaşasyn. „Daglara çykyp, zeýtun, igde, mirt, palma we beýleki gyrymsy agaçlaryň şahalaryny getirip, kanunda ýazylyşy ýaly çatma guruň!“ diýip, özleriniň ähli galalarynda we Iýerusalimde jar çekdirip mälim etmeklerini Reb Musa arkaly tabşyrdy» diýlen ýazgyny tapdylar. 16 Onsoň adamlar şahalar getirip, her kim öz öýüniň üçeklerinde, howlularynda, Hudaýyň öýüniň howlularynda, Suw derwezesiniň, Efraýym derwezesiniň ýanyndaky meýdançalarda özlerine çatma dikdiler. 17 Ýesirlikden gaýdyp gelenleriň ählisi çatma dikip, onda wagtlaýyn boldular. Çünki Nunuň ogly Ýeşuwanyň döwründen tä şol güne çenli ysraýyl halky beýle zat etmändi. Olar şeýle uly şady-horramlyk etdiler. 18 Baýramçylygyň birinji gününden ahyrky gününe çenli Ezra her gün Hudaýyň Töwrat kitabyndan okady. Olar ýedi günläp baýram etdiler. Sekizlenji gün bolsa buýrulyşy ýaly, mukaddes ýygnak geçirildi.
1 Ýedinji aýyň ýigrimi dördüne ysraýyl halky agyz beklemäge ýygnanyşdy. Olar jul geýnip, başlaryndan gum sowrupdy. 2 Ysraýyllar ähli kese ýerlilerden özlerini aýryp, öz günälerini, ata-babalarynyň etmişlerini boýun aldylar. 3 Duran ýerlerinden ör turup, günüň dörtden bir bölegini öz Hudaýy Rebbiň Töwrat kitabyny okap geçirdiler we beýleki dörtden birinde bolsa günälerini boýun alyp, öz Hudaýy Rebbe ybadat etdiler. 4 Lewileriň sekisinde Ýeşuwa, Bany, Kadmyýel, Şebanýa, Bunny, Şerebýa, Bany we Kenany dagy durdular. Olar gaty ses bilen Hudaýy Rebbi çagyrdylar. 5 Onsoň lewiler Ýeşuwa, Kadmyýel, Bany, Haşabneýa, Şerebýa, Hodyýa, Şebanýa we Petahýa dagy şeýle diýdiler: «Ör turup, Hudaýyňyz Rebbi ezelden ebedä çenli şöhratlaň! Ýa Hudaý Reb, alkyşlardan, öwgülerden üstün bolan şöhratly adyňa alkyş bolsun!»
Tutuş halk toba edýär
6 Ezra şeýle diýdi «Reb Sen, diňe Sensiň. Gögi, arşy ähli ýyldyzlary bilen, Ýeri we onuň üstündäki barça zatlary, deňizleri we olardaky ähli janly-jandarlary ýaradan Sensiň. Hemmesine Sen jan berýäň. Gögüň goşunlary Saňa sežde edýärler. 7 Ýa Beýik Hudaý, Ybramy saýlap, ony babyllaryň Ur galasyndan çykaryp, oňa Ybraýym adyny beren Sensiň. 8 Öz huzuryňda ýüregini sadyk tapyp, kenganlaryň, hetleriň, amorlaryň, perizleriň, ýabuslaryň, girgaşlaryň ýurduny nesline bermek hakda onuň bilen äht edişen we ähtini ýerine ýetiren adalatly Hudaýsyň. 9 Sen ata-babalarymyzyň Müsürde başyndan inen külpetlerini gördüň; Gyzyl deňziniň kenaryndaky perýatlaryny eşitdiň. 10 Fyrownyň garşysyna, onuň ähli hyzmatkärleriniň we onuň ýurdunyň ähli ilatynyň garşysyna alamatlar, gudratlar görkezdiň. Çünki Sen olaryň biziň atalarymyza garşy tekepbirlik bilen hereket edendiklerini bilýärdiň. Sen Özüňe şu günlere çenli öçmejek şöhratly at gazandyň. 11 Deňziň ortasynda gury ýerden geçerleri ýaly, Sen olaryň öňünde deňzi ikä böldüň. Olaryň yzlaryndan kowalaýanlary bolsa çuňluga, daş bölegi ýaly möwç urýan suwlara taşladyň. 12 Üstesine-de, olara gündizlerine bulut sütüni bilen ugur görkezip, gijelerine ot sütüni bilen ýöremeli ýollaryny ýagtyltdyň. 13 Sen Sinaý dagynyň depesine inip, gökden olar bilen gürleşdiň. Olara dogry hökümler, hak kanunlar, oňat parzlar hem tabşyryklar berdiň. 14 Öz mukaddes Sabat günüňi olara aýan etdiň. Guluň Musanyň üsti bilen olara tabşyryklar, parzlar we kanunlar berdiň. 15 Ajyganlarynda, gökden çörek inderdiň, suwsanlarynda, gaýadan suw çykardyň. Berjek diýip wada eden ýurduňy gidip eýelemegi Sen olara emr etdiň. 16 Emma ata-babalarymyz tekepbirlik hem boýnuýogynlyk etdiler, Seniň tabşyryklaryňa gulak asmadylar. 17 Gulak asmakdan boýun towlap, olaryň arasynda Seniň görkezen gudratlaryňy ýatdan çykardylar. Emma olar boýnuýogynlyk edip, Müsürdäki gulçulyklaryna dolanyp barmagy ýüreklerine düwdüler. Emma Sen geçirimli, merhemetli, rehimdar, giň göwünli we wepaly söýgä baý Hudaý. Sen olary terk etmediň. 18–19 Hatda olar özlerine göle heýkelini ýasap: „Sizi Müsürden çykaran hudaý, ynha, şudur!“ diýip, Saňa erbet dil ýetirenlerinde-de, beýik rehimdarlygyň üçin Sen olary çölde ýeke taşlamadyň. Olara ýol görkezmäge gündizlerine bulut sütünini, gijelerine-de ýörejek ýollaryny ýagtyldyp, gitmeli ugurlaryny görkezer ýaly ot sütünini depelerinden aýyrmadyň. 20 Olara öwüt bermek üçin paýhasly Ruhuňy berdiň. Mannany olaryň agzyndan kesmediň, suwsanlarynda suw berdiň. 21 Olary kyrk ýyllap çölde eklediň, hiç zada zar etmediň. Olaryň eşikleri könelmedi, aýaklary gabarmady. 22 Olara patyşalyklary, halklary berip, her bir künjegi deň paýladyň. Şeýdip, olar Heşbon patyşasy Sihonyň ýurduny we Başan patyşasy Oguň ýurduny eýelediler. 23 Nesillerini gögüň ýyldyzlary kimin köpeldip, olary eýelemäge bararsyňyz diýip atalaryna aýdan ýurduňa getirdiň. 24 Olaryň nesilleri gelip, ýurdy eýelediler. Sen ýurduň ilatyny, kenganlylary olara boýun egdirdiň. Halanlaryny etsinler diýip ýurduň halklaryny patyşalary bilen birlikde olaryň ellerine berdiň. 25 Şeýdip, olar galaly şäherleri, mes toprakly ýerleri basyp aldylar. Içi oňat zatlardan doly öýleri, gazylan daş guýylary, üzüm baglaryny, zeýtun baglaryny, köp sanly miweli agaçlary eýelediler. Şeýdip, olar iýip doýdular, semrediler. Seniň uly sahawatyňdan lezzet aldylar. 26 Muňa garamazdan, olar gulak asmazak boldular. Olar Saňa garşy pitne turzup, Seniň kanunyňy ýigrendiler. Saňa tarap öwrülmelidiklerini duýduran pygamberleriňi öldürdiler. Saňa erbet dil ýetirdiler. 27 Şonuň üçinem Sen olary duşmanlarynyň eline berdiň. Duşmanlary olara ezýet berdiler. Horluk çekýärkäler, olar Saňa nalyş etdiler. Sen olaryň nalasyny gökden eşitdiň. Beýik rehimdarlygyň bilen ysraýyllary duşman elinden halas eder ýaly halasgärler berdiň. 28 Emma janlary aram tapan badyna, olar Seniň öňüňde ýene-de pislik etdiler. Sen olary duşmanlarynyň elinde galdyrdyň. Duşmanlary olaryň üstünden agalyk sürdüler. Ýöne olar ýene Saňa nalyş edenlerinde, Sen gökden olaryň nalasyna gulak saldyň. Rehimdarlygyň bilen olary ençeme gezek halas etdiň. 29 Sen olara Öz kanunyňa tarap öwrülmeklerini duýdurdyň. Emma olar şonda-da tekepbirlik edip, Seniň tabşyryklaryňa boýun egmediler, hökümleriňi ret etdiler. Hökümleri berjaý eden ýaşar. Olar gerişlerini ýükden sowup, boýnuýogynlyk etdiler, diňlemediler. 30 Sen ençeme ýyllap, olar bilen sabyrly bolduň. Pygamberleriň arkaly, Öz Ruhuň bilen olara duýdurdyň. Emma şonda-da olar gulak asmadylar. Şonuň üçin hem Sen olary ýurtlaryň halklarynyň eline berdiň. 31 Emma Öz tükenmez rehimdarlygyň bilen olary bütinleý ýok etmediň ýa-da terk etmediň. Çünki Sen merhemetli, rehimdar Hudaýsyň. 32 Eý, ähtini we wepaly söýgüsini saklaýan Hudaýymyz! Beýik, gudratly hem haýbatly Hudaý! Aşur patyşalarynyň döwründen tä şu güne çenli patyşalarymyzyň, baştutanlarymyzyň, ruhanylarymyzyň, pygamberlerimiziň, ata-babalarymyzyň, Seniň halkyň bolan biziň başymyzdan inen jebir-jepalar Seniň gözüňe az görünmesin. 33 Başymyzdan inen ähli jezalarda Sen adalatly bolduň. Çünki Sen wepaly bolsaň-da, biz erbetlik etdik. 34 Patyşalarymyz, baştutanlarymyz, ruhanylarymyz we ata-babalarymyz Seniň kanunyňy tutmadylar. Seniň beren tabşyryklaryňa, duýduryşlaryňa gulak asmadylar. 35 Olar öz patyşalyklarynda, Seniň beren bolçulygyňda, Seniň beren giň we mes toprakly mekanyňda Saňa gulluk etmediler, öz pis işlerinden el çekmediler. 36 Ine, biz şu güne çenli guldurys. Miwesini, nygmatyny iýsinler diýip ata-babalarymyza beren ýurduňda biz guldurys. 37 Mundan önýän bol hasyl bolsa günälerimiz zerarly Seniň üstümizden goýan patyşalaryňa gidýär. Olar biziň, mal-garalarymyzyň üstünden isledikleriçe höküm sürýärler. Biz bolsak, agyr muşakgat içindediris». 38 Bu zatlaryň hemmesi üçin biz Seniň bilen ýazmaça berk äht edişýäris. Bu möhürli hata baştutanlarymyzyň, lewilerimiziň we ruhanylarymyzyň atlary ýazylýar.
1 Möhürli hata ady ýazylanlar: Hakalýanyň ogly häkim Nehemýa, Sidkiýa, 2 Seraýa, Azarýa, Ýermeýa, 3 Paşhur, Amarýa, Malkyýa, 4 Hatuş, Şebanýa, Malluk, 5 Harym, Meremot, Abadýa, 6 Danyýel, Gineton, Baruk, 7 Meşullam, Abyýa, Miýamyn, 8 Magazýa, Bilgaý, Şemaýa – bular ruhanylardyr. 9 Lewiler: Azanýanyň ogly Ýeşuwa, Henadadyň ogullaryndan Binnuý, Kadmyýel. 10 Olaryň doganlary Şebanýa, Hodyýa, Kelita, Pelaýa, Hanan, 11 Mika, Rehop, Haşabýa, 12 Zakur, Şerebýa, Şebanýa, 13 Hodyýa, Bany, Beninu. 14 Halk ýolbaşçylaryndan: Paroş, Pahatmowap, Eýlam, Zatu, Bany, 15 Bunny, Azgat, Bebaý, 16 Adonyýa, Bigwaý, Adin, 17 Ater, Hizkiýa, Azur, 18 Hodyýa, Haşum, Bezaý, 19 Haryp, Anatot, Nebaý, 20 Magpygaş, Meşullam, Hezir, 21 Meşezabel, Sadok, Ýaduwa, 22 Pelatýa, Hanan, Anaýa, 23 Hoşeýa, Hananýa, Haşup, 24 Halloheş, Pilha, Şobek, 25 Rehum, Haşabna, Magaseýa, 26 Ahyýa, Hanan, Anan, 27 Malluk, Harym, Bagana.
Kanuny saklamak baradaky şertnama
28–29 Galan halk, ruhanylar, lewiler, ybadathana derwezebanlary, aýdymçylary, hyzmatkärleri we Hudaýyň kanunyna uýmak üçin özlerini ýerli halklardan bölüp aýranlaryň hemmesi – olaryň aýallary, ogul-gyzlary, kanuna düşünip bilýänleriň bary öz garyndaşlary we olaryň begleri bilen birleşdiler. Olar Hudaýyň guly Musanyň üsti bilen berlen kanuna görä ýaşamaga, Hudaýymyz Rebbiň ähli tabşyryklaryny, hökümlerini, parzlaryny saklap, olary berjaý etmäge ant içdiler, ýerine ýetirmeýänleri bolsa näletlediler. 30 Biz ýerli halklar bilen gyz alşyp-berişmeris. 31 Eger ýerli halklar Sabat güni satmaga harytlar ýa-da galla getirseler-de, biz olardan Sabat we mukaddes günlerde hiç zat satyn almarys. Her ýedinji ýyl biz ýere dynç bereris hem-de algylarymyzyň baryny geçeris. 32–33 Şeýle hem biz her ýyl bir mysgal kümşi, Hudaýymyzyň öýüniň hyzmaty üçin bermegi özümize borç edindik. Bu kümüş hödür çöregi, hemişelik galla sadakasy, hemişelik ýakma gurbanlygy, Sabat günleri, Täze Aý baýramlary we beýleki baýramlar, mukaddes sadakalar, Ysraýyly günäsinden saplama gurbanlyklary üçin ulanylar. 34 Biz halk, ruhanylar we lewiler bije atyşyp, her ýyl bellenen wagtlarda Hudaýymyzyň öýüne oduny haýsy urugyň getirmelidigini şertleşdik. Bu odunlar kanunda ýazylyşy ýaly, Hudaýymyz Rebbiň gurbanlyk sypasynda ýakylmalydy. 35 Ýerimiziň ilkinji hasylyny we her bir agaçdan önen ilkinji miweleri her ýyl Rebbiň öýüne getirmegi özümize borç edinýäris. 36 Kanunda ýazylyşy ýaly, ilki doglan ogullarymyzy Hudaýyň öýünde hyzmat edýän ruhanylaryň ýanyna getirip, ilkinji mal-garalarymyzy, sürülerimiziň ilki bolan öküzçelerini, goýun-geçilerimiziň ilkinji erkek owlak-guzularyny olara eltip bereris. 37 Her ýyl ilkinji galladan edilen hamyry, öz sadakalarymyzy, dürli miweleri, täze şeraby, ýagy ruhanylara, Hudaýymyzyň öýüniň ammarlaryna tabşyrarys. Ýerimizden önýän hasylyň ondan bir bölegini lewilere bereris. Çünki galalarymyzda lewiler hasylyň ondan birini ýygnaýarlar. 38 Lewiler hasylyň ondan birini ýygnaýarkalar, Harun neslinden bir ruhany olaryň ýanynda bolar. Lewiler hem özleri üçin toplanan tutuş hasylyň ondan bir bölegini Hudaýymyzyň öýüniň ammarlaryna tabşyrarlar. 39 Çünki ysraýyl halky we lewiler gallany, täze şerap we ýag sadakasyny ammarlara getirmelidirler. Ol ýerde mukaddes ýeriň gap-gaçlary, hyzmat edýän ruhanylar, derwezebanlardyr aýdymçylar bolýandyr. Biz Hudaýymyzyň öýüni terk etmeris.
Iýerusalimde ýaşaýan adamlar
1 Halk baştutanlary Iýerusalimde ýaşadylar. Ilatyň galany bije atyşyp, mukaddes şäher bolan Iýerusalimde ýaşar ýaly, her on maşgaladan birini saýladylar. Galan dokuzysy bolsa beýleki galalarda galdylar. 2 Halk Iýerusalimde ýaşamaga meýletin isleg bildirenleriň hemmesine ak pata berdi. 3 Iýerusalimde mesgen tutanlar welaýat baştutanlarydy. Ýöne ruhanylar, lewiler, ybadathana hyzmatkärleri, Süleýmanyň hyzmatkärleriniň nesilleri we beýleki ysraýyl adamlarynyň hersi Ýahudanyň galalaryndaky öz galasynda, öz mülkünde mesgen tutdular. 4 Ýahuda we benýamin tireleriniň käbirleri Iýerusalimde ýaşadylar. Ýahuda tirelerinden: Zakarýanyň agtygy Uzyýanyň ogly Ataýa. Onuň ata-babalaryna Pereziň neslinden bolan Amarýa, Şepatýa, Mahalalel degişlidir. 5 Kolhozeniň agtygy, Barugyň ogly Magaseýa. Onuň ata-babalaryna Hazaýa, Adaýa, Ýoýaryp we Zakarýa degişlidir. Bular Ýahudanyň ogly Şelanyň neslindendi. 6 Iýerusalimde mesgen tutan Pereziň ähli nesilleri dört ýüz altmyş sekiz edermen urşujylardan ybaratdy. 7 Benýamin tiresiniň adamlary: Ýogediň agtygy Meşullamyň ogly Sallu. Onuň ata-babalaryna Pedaýa, Kolaýa, Magaşeýa, Itiýel we Ýeşagýa degişlidir. 8 Sallunyň ýakyn garyndaşlary Gabaý hem Sallaý. Jemi dokuz ýüz ýigrimi sekiz benýaminli Iýerusalimde ýaşaýardy. 9 Zikriniň ogly Ýowel olaryň ýolbaşçysydy. Hasenuwanyň ogly Ýahuda bolsa şäheriň üstünden baştutanlyk edýän ikinji adamdy. 10 Ruhanylardan: Ýoýarybyň ogly Ýedagýa we Ýakyn. 11 Meşullamyň agtygy Hilkiýanyň ogly Seraýa. Onuň ata-babalaryna Sadok, Meraýot we Hudaýyň öýüniň baştutany bolan Ahytup degişlidir. 12 Olaryň Hudaýyň öýüniň işini edýän garyndaşlarynyň jemi sekiz ýüz ýigrimi iki adamdy. Ata-babalary Amasy, Zakarýa, Paşhur we Malkyýa bolan Pelalýanyň agtygy Ýerohamyň ogly Adaýa. 13 Onuň doganlary, urugbaşylary iki ýüz kyrk ikidi. Azareliň ogly Ahzaýyň agtygy Amaşsaý. Onuň ata-babalaryna Meşillemot we Immer degişlidir. 14 Olaryň doganlary bir ýüz ýigrimi sekiz edermen urşujylardy. Olaryň ýolbaşçysy Hagedolymyň ogly Zabdyýeldi. 15 Lewilerden: Azrykamyň agtygy, Haşubyň ogly Şemagýa. Onuň ata-babalaryna Haşabýa we Buni degişlidir. 16 Lewileriň baştutanlaryndan bolan, Hudaýyň öýüniň daşarky işlerine seredýän Şabetaý we Ýozabat. 17 Dilegde şükür etmäge başlananda öňüni başlaýan, Asafyň neslinden bolan Zabdynyň agtygy, Mikanyň ogly Matanýa. Doganlarynyň arasynda onuň orunbasary Bakbukýa; Ýedutunyň neslinden Galalyň agtygy, Şammuwanyň ogly Abda bardy. 18 Mukaddes şäherde ýaşaýan lewileriň jemi iki ýüz segsen dörtdi. 19 Derwezebanlar Akup, Talmon we onuň derwezeleri saklaýan doganlary bir ýüz ýetmiş ikidi. 20 Ysraýylyň, ruhanylaryň we lewileriň galanlary bolsa Ýahudanyň ähli galalarynda, öz mülklerindediler. 21 Emma ybadathana hyzmatkärleri Ofelde ýaşaýardylar. Ziha bilen Gişpa olara ýolbaşçylyk edýärdiler. 22 Iýerusalimdäki lewileriň ýolbaşçysy Uzydy. Ol Haşabýanyň agtygy Banynyň ogludyr. Onuň ata-babalaryna Hudaýyň öýünde gulluk edýän aýdymçylardan bolan Asafyň neslinden Matanýa we Mika degişlidir. 23 Patyşa tarapyndan olara degişli ýörite perman bardy we aýdymçylaryň her güni üçin azyk harjy bellenipdi. 24 Ýahuda nesliniň Zera urugyndan Meşezabeliň ogly Petahýa halka degişli her bir işde patyşanyň ýanynda wekilçilik edýärdi.
Beýleki galalardaky we obalardaky halk
25 Halkyň köp bölegi obalarda, öz ekin meýdanlarynyň ýanynda ýaşadylar. Ýahuda halkynyň käbirleri Kirýatarbada, Dibonda, Ýekabseýelde we olaryň töweregindäki obalarda ýaşadylar. 26 Olar şeýle hem Ýeşuwada, Moladada, Beýtpeletde, 27 Hasarşugalda, Beýerşebada we onuň obalarynda mesgen tutdular. 28 Olar Ziklag galasynda, Mekonada we onuň golaýyndaky obalarda ýaşaýardylar. 29 Eýnrimmonda, Sorada, Ýarmutda, 30 Zanowada, Adullamda we bu galalaryň ýanyndaky obalarda ýaşaýardylar. Olar Lakyşda, onuň golaýyndaky meýdanlarda, Azekada we onuň obalarynda ýaşaýardylar. Olar Beýerşebadan Hinnom deresine çenli aralykda mesgen tutdular. 31 Benýamin ogullary, Gebada, Mikmaşda, Aýada, Beýtelde, golaýdaky obalarda, 32 Anatotda, Nopda we Ananýada, 33 Hasorda, Ramada we Gitaýymda. 34 Hadytda, Sebogymda we Neballatda. 35 Lotda, Onoda we hünärmentler deresinde mesgen tutdular. 36 Ýahudada ýaşaýan lewileriň käbir toparlary benýaminlere goşuldylar.
1 Şeýaltyýeliň ogly Zerubabyl we Ýeşuwa bilen gelen ruhanylardyr lewiler: Seraýa, Ýermeýa, Ezra, 2 Amarýa, Malluk, Hatuş, 3 Şekanýa, Rehum, Meremot, 4 Ydo, Ginetoý, Abyýa, 5 Miýamyn, Magadýa, Bilga, 6 Şemagýa, Ýoýaryp, Ýedagýa, 7 Sallu, Amok, Hilkiýa, Ýedagýa. Ýeşuwanyň döwründe bular öz doganlarynyň we ruhanylaryň baştutanlarydylar. 8 Lewiler: Ýeşuwa, Binnuý, Kadmyýel, Şerebýa, Ýahuda we Matanýa öz doganlary bilen şükür edilende ýolbaşçylyk edýärdiler. 9 Olaryň doganlary Bakbukýa bilen Unny hem ybadat edilende olaryň garşysynda durardylar. 10 Ýeşuwa Ýoýakymyň atasydyr. Ýoýakym Elýaşybyň atasydyr. Elýaşyp Ýoýadanyň atasydyr. 11 Ýoýada Ýonatanyň atasydyr. Ýonatan Ýaduwanyň atasydyr. 12 Ýoýakymyň baş ruhany bolan döwründe şu ruhanylar urugbaşylar bolupdylar: Seraýa urugyndan Meraýa, Ýermeýa urugyndan Hananýa, 13 Ezra urugyndan Meşullam, Amarýa urugyndan Ýehohanan, 14 Meliku urugyndan Ýonatan, Şebanýa urugyndan Ýusup, 15 Harym urugyndan Adna, Meraýot urugyndan Helkaý, 16 Ydo urugyndan Zakarýa, Gineton urugyndan Meşullam, 17 Abyýa urugyndan Zikri, Minýamyn urugyndan we Mogadýa urugyndan Piltaý, 18 Bilga urugyndan Şammuwa, Şemagýa urugyndan Ýonatan, 19 Ýoýaryp urugyndan Matenaý, Ýedagýa urugyndan Uzy, 20 Sallaý urugyndan Kallaý, Amok urugyndan Eber, 21 Hilkiýa urugyndan Haşabýa, Ýedagýa urugyndan Netanel.
Ruhany we lewi uruglarynyň ýazgysy
22 Bu ýazga Elýaşybyň, Ýoýadanyň, Ýohananyň we Ýaduwanyň döwründe lewi urugbaşylary girizildi. Şeýle hem Darýuş parsyň döwrüne çenli bolan ruhanylar ýazyldy. 23 Lewileriň urugbaşylary taryh ýazgylaryna Elýaşybyň ogly Ýohananyň döwrüne çenli ýazylgydylar. 24 Lewiler baştutanlary Haşabýa, Şerebýa we Kadmyýeliň ogly Ýeşuwa bir tarapda, doganlary-da beýleki tarapda durup, Hudaýyň guly Dawudyň tabşyryşy ýaly, gezek-gezegine alkyş okap, şükür edýärdiler. 25 Matanýa, Bakbukýa, Abadýa, Meşullam, Talmon we Akup ybadathana derwezeleriniň ýanyndaky ammarlary goraýan derwezebanlardy. 26 Bu adamlar Ýosadagyň agtygy Ýeşuwanyň ogly Ýoýakymyň hem-de häkim Nehemýanyň, şeýle-de ruhany, mürze Ezranyň döwründe ýaşadylar.
Iýerusalim diwarynyň bagyş edilişi
27 Iýerusalim diwary bagyş edilende, lewileri Iýerusalime getirjek bolup, ähli ýerlerden gözlediler. Lewiler şatlyk, şükürlerdir we aýdymlar bilen kimwallar, arfalar we barbatlar bilen Iýerusalim diwarynyň bagyş ediliş dabarasyny bellemek üçin gerekdi. 28–29 Aýdymçylar Iýerusalimiň töweregindäki ýerlerden, netofalylaryň obalaryndan, şeýle hem Beýtgilgaldan, Geba we Azmawet etraplaryndan ýygnandylar. Çünki aýdymçylar Iýerusalimiň töwereginde özlerine obalar gurupdylar. 30 Ruhanylar we lewiler özlerini tämizlänlerinden soň, halky, derwezeleri we diwary-da tämizlediler. 31 Soňra men Ýahuda baştutanlaryny diwara çykardym. Dabaraly ýöriş edip, şükür edýän iki uly topary belledim. Olaryň biri diwaryň üsti bilen saga, Dökün derwezesine tarap gitdi. 32 Olaryň yzyndan Hoşagýa we Ýahuda baştutanlarynyň ýarysy, 33 Azarýa, Ezra, Meşullam, 34 Ýahuda, Benýamin, Şemagýa we Ýermeýa gitdi. 35 Şeýle hem elleri surnaýly käbir ruhany ogullary: Şemagýanyň agtygy, Ýonatanyň ogly Zakarýa. Onuň ata-babalaryna Asafyň urugyndan Matanýa, Mikaýa we Zakur degişlidir. 36 Onuň garyndaşlary: Şemagýa, Azarel, Milalaý, Gilalaý, Magaý, Netanel, Ýahuda we Hanany dagy ýörediler. Olaryň ellerinde Hudaýyň adamy Dawudyň saz gurallary bardy. Mürze Ezra hem olaryň öňünden gitdi. 37 Bulak derwezesiniň ýanynda öňlerindäki Dawut şäherine eltýän basgançaklardan diwaryň uçudyna çykdylar. Dawudyň köşgüniň üstünden gündogara tarap ýöräp, Suw derwezesine geldiler. 38 Şükür edýänleriň beýleki topary diwaryň üsti bilen ýöräp, çep tarapa gitdiler. Menem halkyň ýarysy bilen bularyň yzyndadym. Biz Tamdyr diňiniň üsti bilen geçip, Giň diwara çenli ýöredik. 39 Efraýym derwezesiniň üstünden Köne derwezesine, Balyk derwezesine, Hananel diňine, Ýüzler diňine we Goýun derwezesine çenli gidip, Garawul derwezesine ýetip durduk. 40 Şükür edýänleriň iki topary Hudaýyň öýünde durdy. Men hem ýanymdaky baştutanlaryň ýarysy bilen durdum. 41–42 Meniň toparymda surnaý çalýan şu ruhanylar bardy: Elýakym, Magaseýa, Minýamyn, Mikaýa, Elýogeýnaý, Zakarýa, Hananýa; aýdymçylar: Magaseýa, Şemagýa, Elgazar, Uzy, Ýehohanan, Malkyýa, Eýlam we Ezer bardy. Aýdymçylaryň ýolbaşçylary Ýizrahýa eşitdirip aýdym aýtdylar. 43 Şol gün olar köp gurbanlyklar berip şatlandylar. Çünki Hudaý olara uly şatlyk eçilipdi. Aýallardyr çagalar-da şatlanyşyp, Iýerusalimiň şowhuny alyslardan eşidildi.
Ybadathana jogapkärçilikleri
44 Şol gün ybadathana üçin berilýän gatançlaryň, ilkinji miweleriň we ondan birleriň saklanýan ammarlaryna gözegçiler goýuldy. Olar ruhanylar we lewiler üçin kanun tarapyndan galalaryň meýdanlaryna görä kesgitlenen paýlary ýygnamalydylar. Çünki ýahudalar ruhanylaryň we lewileriň hyzmatyndan hoşaldylar. 45 Olar aýdymçylar bilen derwezebanlaryň, Dawudyň we ogly Süleýmanyň tabşyrygyny berjaý edişleri ýaly, öz Hudaýynyň hyzmatyny edip, tämizlik işine seretdiler. 46 Çünki owaldan, Dawudyň we Asafyň günlerinde aýdymçylaryň ýolbaşçysy bardy. Hudaýa alkyş we şükür aýdymlary aýdylýardy. 47 Zerubabylyň we Nehemýanyň döwründe bütin ysraýyl halky aýdymçylara we derwezebanlara gündelik paý berýärdi. Şeýle hem ysraýyllar lewilere degişli paýy aýry goýýardylar. Lewiler hem Harunyň nesillerine degişli paýy aýry goýýardylar.
1 Şol gün olar halka Musanyň kitabyny okap berdiler. Kitapdan: «Ammon ýa-da Mowap halky Hudaýyň halkyna asla goşulmaly däldir» diýen ýazgyny tapdylar. 2 Çünki olar ysraýyl halkyny çörek we suw bilen garşylaman, gaýtam, olary näletlesin diýip, Bilgamy hakyna tutdular. Ýöne Hudaýymyz näleti ýalkanyşa öwürdi. 3 Halk bu kanuny eşidip, keseki milletlerden bolanlaryň baryny Ysraýyldan bölüp aýyrdy. 4–5 Mundan ozal Hudaýymyzyň öýüniň otaglaryna gözegçi bellenen we Tobyýanyň garyndaşy bolan ruhany Elýaşyp Tobyýa üçin giň bir otag taýynlan eken. Öň şol otagda galla sadakasyny, ýakymly ysly tütetgini, gap-gaçlary tabşyryk boýunça lewilere, aýdymçylara we derwezebanlara berilýän gallanyň, şerabyň, ýagyň ondan birini hem-de ruhanylar üçin gatançlary saklaýan ekenler. 6–7 Bu zatlar bolýan wagty men Iýerusalimde däldim, sebäbi Babyl patyşasy Artakserksiň otuz ikinji ýylynda men onuň ýanyna gitdim. Biraz wagt geçensoň, men patyşadan rugsat alyp, Iýerusalime dolandym. Gelibem, Elýaşybyň Hudaýyň öýüniň howlularynda Tobyýa üçin bir otag taýynlap, nädogry iş edenligini eşitdim. 8 Muňa meniň gaty gaharym geldi. Tobyýanyň ähli öý goşlaryny otagdan çykaryp zyňdym. 9 Soňra men buýruk berip, otaglary tämizletdim. Onsoň bugdaý ondan birini, ybadathana gap-gaçlaryny, galla sadakasyny, ýakymly ysly tütetgini yzyna getirip goýdum. 10 Men lewileriň paýlarynyň berilmändigini hem eşitdim. Şonuň üçinem ybadathanada hyzmat eden lewiler we aýdymçylar öz ekin meýdanlaryna giden ekenler. 11 Men baştutanlary ýazgaryp, olardan: «Näme üçin Hudaýyň öýi terk edilipdir?» diýip soradym. Onsoň men lewileri we aýdymçylary ýygnap, olary öňki wezipelerine goýdum. 12 Soňra ähli ýahudalar ammarlara gallanyň, şerabyň, ýagyň ondan birini getirdiler. 13 Ammarlara gözegçi edip, men Şelemýa ruhanyny, Sadok mürzäni lewilerdenem Pedaýany belledim. Olaryň kömekçisi edip, Matanýanyň agtygy, Zakuryň ogly Hanany goýdum. Çünki bularyň hemmesi dogruçyl adamlar saýylýardy. Indi olaryň borjy doganlarynyň hakyny paýlamakdy. 14 Eý, Hudaýym, Seniň öýüň we onuň hyzmaty üçin eden ýagşy işlerimiň ählisini ýadyňa sal. 15 Şol günler men Ýahudada käbir adamlaryň Sabat güni üzüm sykýandygyny, bugdaý desselerini getirip, eşeklerine ýükläp ýörendiklerini gördüm. Şeýle hem olar Sabat güni şerap, üzüm, injir we her hili ýükleri Iýerusalime daşaýardylar. Onsoň men olara Sabat güni hiç zat satmaly däldigini duýdurdym. 16 Şäherde ýaşaýan surlular hem balyk we dürli harytlar getirip, Sabat güni Iýerusalimdäki ýahuda halkyna satýardylar. 17–18 Onsoň men Ýahudanyň beglerine käýäp, olara: «Sabat gününi harlap, bu edýän işiňiz näme? Siziň atalaryňyz hem şeýle etmänmidi? Ata-babalarymyzyň şeýle edenligi zerarly Hudaý bu belalary biziň başymyza, bu şäheriň başyna getirmänmidi? Siz Sabat gününi harlamak bilen, Ysraýylyň üstünden has-da güýçli gazap inderýärsiňiz!» diýdim. 19 Her Sabat gününiň öňüsyrasy, agşam garaňky gatlyşyberende, men Iýerusalimiň derwezeleriniň ýapylmalydygyny tabşyrdym. Sabat geçýänçä, olar açylmasyn diýip buýruk berdim. Onsoň men Sabat güni içerik ýük girizilmesin diýip, öz hyzmatkärlerimiň birnäçesini derwezede goýdum. 20 Şondan soň täjirler we dürli haryt satýanlar bir-iki sapar gijäni Iýerusalimiň daşynda geçirdiler. 21 Emma men olara: «Näme üçin gijäni diwaryň düýbünde geçirýärsiňiz? Eger ýene şeýle edäýseňiz, menden eýgilige garaşmaň!» diýip duýduryş berdim. Şondan soň olar Sabat güni gelmediler. 22 Soňra men lewilere özlerini tämizläp, mukaddes Sabat gününi tutmak üçin gelip, derwezeleri goramaklygy buýurdym. Eý, Hudaýym, meniň haýryma muny ýatlap, merhemetiň çäksizligine görä, meni aman sakla! 23 Şol günler men aşdotly, ammonly we mowaply aýallara öýlenen ýahudalary-da gördüm. 24 Olaryň çagalarynyň ýary aşdot dilinde gepläp, ýahuda dilinde gepläp bilmeýärdiler, olar dürli halklaryň dillerinde gepleýärdiler. 25 Onsoň men olara käýedim, näletledim, käbirlerini urdum, saçlaryny ütdüm. Olara Hudaýyň adyndan ant içirip, şeýle diýdim: «Gyzlaryňyzy olaryň ogullaryna bermäň, ogullaryňyza, özüňize olaryň gyzlaryny almaň! 26 Ysraýyl patyşasy Süleýman şeýle aýallar zerarly günä etmedimi näme? Köp milletleriň arasynda onuň ýaly patyşa ýokdy. Ol Hudaýyň halanydy. Hudaý ony bütin Ysraýylyň üstünden patyşa etdi, emma keseki milletden bolan aýallar oňa günä etdirdiler. 27 Indi biz siziň hem keseki milletlerden aýal alyp, şeýle pislik edip, Hudaýymyza biwepalyk edýändigiňiz barada eşitmelimi?» 28 Baş ruhany Elýaşybyň ogly Ýehoýadanyň ogullaryndan biri horonly Sanballatyň giýewsidi. Şonuň üçin men ony ýanymdan kowdum. 29 Eý, Hudaýym, olaryň bu etmişini unutma. Çünki olar ruhanylyga ysnat getirdiler, ruhanylaryň we lewileriň ähtini bozdular. 30 Şeýdip, men halky kesekileriň täsirinden sapladym. Ruhanylar bilen lewileriň wezipelerini paýlaşdyryp, hersiniň etmeli işlerini belledim. 31 Men wagtynda odun bilen üpjün edilişini, ilkinji miweleriň getirilişini ýola goýdum. Eý, Hudaýym, meni ýagşylykda ýatla!
Kserks patyşa şa aýalyny şalyk wezipesinden boşadýar
1 Bu waka Kserks patyşanyň döwründe bolup geçipdi. Kserks Hindistan bilen Efiopiýanyň aralygyndaky bir ýüz ýigrimi ýedi welaýatyň üstünden şalyk sürýärdi. 2 Şol döwürde Kserks patyşa Suza galasyndaky tagtynda oturyp, ýurtda şalyk sürýärdi. 3 Patyşalygynyň üçünji ýylynda ol özüniň ähli begleri hem köşk emeldarlary üçin meýlis gurady. Meýlise Parsyň we Midiýanyň harby ýolbaşçylary, han-begleri we welaýatlaryň häkimleri gatnaşdylar. 4 Ol ýüz segsen günläp patyşalygynyň egsilmez baýlyklaryny, öz belent mertebesini we şöhratyny görkezdi. 5 Şol günler geçenden soň, Suza galasynda baý-garyp diýmän bütin halk üçin köşgüň howlusyndaky bagda patyşa ýedi günläp meýlis gurady. 6 Bagda gyrmyzy zygyr ýüpler bilen kümüş halkajyklara we mermer sütünlere berkidilen ak we mawy reňkli perdeler asylgydy. Sadap, mermer we beýleki gymmatbaha daşlar bilen nagyşlanan ýerde goýlan çarpaýalar altyn–kümüşdendi. 7 Şol ýere gelen adamlara biri-birinden üýtgeşik bolan altyn pyýalalarda patyşanyň baýlygyna laýyk şa şerabyndan bolelinlikde berildi. 8 Şerap diýseň boldy. Patyşa myhmanlara isledikleriçe şeraby gaýgyrman bermekligi öz hyzmatkärlerine buýurdy. 9 Şa aýaly Waşty hem Kserks patyşanyň köşgünde aýallar üçin meýlis gurady. 10–11 Meýlisiň ýedinji güni şerapdan serhoş bolan Kserks patyşa şa aýaly Waştynyň başyna şalyk täjini geýdirip, ony öz huzuryna getirmeklerini köşkde hyzmat edýän ýedi agtasyna: Mehumana, Bizta, Harbona, Bigta, Abagta, Zetara we Karkasa buýurdy. Ol bütin halka we beglere onuň gözelligini görkezmek isledi, çünki ol görmegeý aýaldy. 12 Patyşanyň agtalary onuň buýrugyny şa aýaly Waşta ýetirenlerinde, ol patyşanyň huzuryna barmakdan boýun gaçyrdy. Muňa patyşanyň gaty gahary gelip, onuň kalbynda gazap ody lowlady. 13 Kanuny we höküm çykarylyşy oňat bilýän adamlardan maslahat soramak adat bolansoň, patyşa şol döwri oňat bilýän akyldarlardan maslahat sorady. 14 Olar patyşanyň iň ýakyn adamlary, onuň ýörite maslahatçylary, Parsyň we Midiýanyň ýedi begi Karşena, Şetar, Admata, Tarşyş, Meres, Marsena hem-de Memukan dagylardy. Olar patyşanyň huzurynda iň beýik wezipeleri eýelediler. 15 Patyşa olardan: «Kserks patyşanyň agtalary arkaly beren tabşyrygyny ýerine ýetirmändigi üçin, şa aýaly Waşta kanuna görä nähili çäre görmeli?» diýip sorady. 16 Soňra Memukan patyşanyň we begleriň öňünde şeýle diýdi: «Şa aýaly Waşty diňe patyşa garşy däl-de, eýsem patyşa Kserksiň ähli welaýatlaryndaky hemme han-beglere we halka garşy gabahat iş etdi. 17 Çünki şa aýalyň bu hereketini ähli aýallar eşiderler, şunlukda, olar hem öz ärlerini kemsidip, olara ýigrenç bilen seredip başlarlar. Olar: „Kserks patyşa şa aýaly Waştynyň öz huzuryna getirilmegini buýurdy, emma ol patyşanyň huzuryna barmakdan boýun gaçyrdy“ diýerler. 18 Hut şol günüň özünde şa aýalyň bu hereketini eşiden Pars we Midiýa begleriniň aýallary patyşanyň beglerine gulak asmazlar. Bu olarda ýigrenç, gahar-gazap döreder. 19 Eger patyşa oňlasa, goý, ol bir perman çykarsyn. Şa aýaly Waşty mundan beýläk Kserks patyşanyň huzuryna barmaly däldir diýlip, parslaryň we midiýalaryň kanunlaryna girizilsin we üýtgedilmesin. Şeýle hem, goý, patyşa Waştynyň şa aýallyk derejesini ondan gowurak başga birine bersin. 20 Şeýdip, patyşanyň çykaran permany onuň bütin patyşalygynda yglan edilse, baýu-garyp ähli aýallar öz ärlerine hormat goýarlar». 21 Bu maslahat patyşanyň hem-de onuň begleriniň göwnünden turdy we patyşa edil Memukanyň aýdyşy ýaly hem etdi. 22 Ol her bir erkek öz öýüne hojaýyn bolsun diýip, her halka öz dilinde yglan edip, özüniň bütin patyşalygyndaky welaýatlara hersiniň öz ýazuwynda, öz dilinde hatlar ýollady.
Esteriň şa aýaly bolmagy
1 Şu wakalardan soň Kserks patyşanyň gahary ýatyşyp, ol şa aýaly Waşty, onuň eden işi hem-de oňa garşy çykarylan perman barada pikirlendi. 2 Onsoň patyşanyň emeldarlary oňa şeýle teklip etdiler: «Goý, patyşa üçin görmegeý, ýaş, boý gyzlary tapsynlar. 3 Olary Suza galasynda ýerleşen haremhana getirtmek üçin, patyşa öz patyşalygyndaky bütin welaýatlarda synçylary bellesin. Olar patyşanyň aýallara sakçylyk edýän agtasy Hegaýyň gözegçiligi astynda goýulsynlar; olara owadanlyk serenjamlary berilsin. 4 Patyşanyň göwnüne ýaran gyzlaryň biri şa aýaly Waştynyň deregine şa aýaly bolsun». Bu teklip patyşa ýarap, ol olaryň aýdyşy ýaly hem etdi. 5 Suza galasynda Mordekaý atly bir ýahuda bardy. Ol benýamin tiresinden bolan Kişiň çowlugy, Şimginiň agtygy, Ýaýyryň ogludy. 6 Ýahuda patysasy Ýehoýakyn bilen birlikde Kiş hem Iýerusalimden Babyla ýesir edilipdi. Olary Babyl patysasy Nebukadnesar ýesir edip äkidipdi. 7 Mordekaý daýysynyň gyzy Hadassany, ýagny Esteri özi terbiýeläp kemala getiripdi, çünki ol gyzyň ejesi-de, kakasy-da ýokdy. Ol syratly, görmegeý boý gyzdy. Onuň ejesi, kakasy ölenden soň, Mordekaý ony özüne gyzlyga alypdy. 8 Şeýdip, patyşanyň tabşyrygy we permany yglan edilip, birtopar boý gyzlar Suza galasyna getirilip, Hegaýyň gözegçiligi astynda goýuldy. Ester hem patyşanyň köşgüne getirilip, aýallara sakçylyk edýän Hegaýyň gözegçiligine berildi. 9 Bu gyz Hegaýyň göwnünden turup, onuň merhemetini gazandy. Ol dessine Esteri owadanlyk serenjamlary hem-de iýmitden ýetdik paý bilen üpjün edip, patyşanyň köşgünden ýedi kenizi saýlap, ony kenizler bilen bile haremhananyň iň oňat ýerine geçirdi. 10 Ester öz milleti we maşgalasy barada hiç zat aýtmady, çünki Mordekaý bu barada dil ýarmazlygy oňa tabşyrypdy. 11 Esteriň hal-ýagdaýyny we oňa näme bolýanyny bilmek üçin, Mordekaý her gün haremhananyň howlusynyň öňünde gezmelärdi. 12 Patyşanyň huzuryna barmazdan öň, aýallar düzgüni boýunça gyz on iki aýlyk timar beriş döwrüni geçmelidi. Bu döwürde gyzlara alty aý mür ýagy bilen, alty aý hem atyrlar hem-de owadanlyk serenjamlary bilen timar berilýärdi. 13 Boý gyz patyşanyň huzuryna gidende, oňa haremhanadan özi bilen äkitmäge soran zadyny bererdiler. 14 Ol gyz agşam patyşanyň ýanyna gidip, ertesi patyşanyň gyrnak aýallaryna seredýän agtasy Şagaşgazyň gözegçiligi astyndaky ikinji haremhana gaýdyp gelerdi. Patyşanyň göwnüne ýarap, patyşa adyny tutup çagyrýança, ol ikilenç patyşanyň huzuryna barmazdy. 15 Ester Mordekaýyň gyzlygy, onuň daýysy Abyhaýylyň gyzydy. Patyşanyň huzuryna barmak nobaty ýetende, ol patyşanyň aýallara gözegçilik edýän agtasy Hegaýyň aýdanlaryndan başga hiç zat soramady. Ester özüni görenleriň barynyň göwnünden turdy. 16 Ester Kserksiň patyşalygynyň ýedinji ýylynyň onunjy aýy bolan Tebet aýynda patyşanyň huzuryna äkidildi. 17 Ähli aýallaryň içinden patyşa Esteri saýlady. Ol patyşanyň nazarynda beýleki gyzlaryň ählisinden köp merhemet we mähir gazandy. Şeýdip, ol Esteriň başyna şalyk täjini geýdirip, ony şa aýaly Waştynyň ýerine öz şa aýaly etdi. 18 Soňra patyşa Esteriň hatyrasyna özüniň ähli begleri hem-de köşk emeldarlary üçin meýlis gurady. Ol ähli welaýatlara dynçlyk berdi, hemmelere sahylyk bilen sowgat-serpaýlar etdi.
Mordekaý patyşanyň janyny halas edýär
19 Boý gyzlar ikinji gezek bir ýere toplanylanda, Mordekaý köşk emeldarydy. 20 Ester Mordekaýyň tabşyryşy ýaly özüniň maşgalasy we milleti hakynda olara hiç zat aýtmandy, çünki ol Mordekaýyň tabşyryklaryny özüniň terbiýelenen wagtyndakysy ýaly ýerine ýetirýärdi. 21 Mordekaýyň köşk emeldary bolup işleýän döwründe patyşanyň gapy saklaýan agtalary Bigtan we Tereş gaharlanyp, Kserksi patyşany öldürmegi ýüreklerine düwdüler. 22 Mordekaý muny bilip, şa aýaly Estere habar berdi. Ester hem muny Mordekaýyň adyndan patyşa habar berdi. 23 Bu iş barlanylyp, munuň, hakykatdan-da, şeýledigine göz ýetirilenden soň, olaryň ikisi-de dardan asyldy. Bu waka patyşanyň huzuryndaky ýyl ýazgylaryna ýazyldy.
Haman ýahudalary ýok etmegiň küýüne düşýär
1 Şu wakalardan soň Kserks patyşa agak tiresinden bolan Hammedatanyň ogly Hamanyň wezipesini beýgeldip, ony öz ýanyndaky emeldarlaryň ählisinden ýokarda goýdy. 2 Patyşanyň köşgündäki ähli köşk emeldarlary dyza çöküp, Hamana tagzym etdiler, çünki patyşa olara şeýle tabşyryk beripdi. Emma Mordekaý oňa dyza çöküp, tagzym etmekden boýun towlady. 3 Patyşanyň köşk emeldarlary Mordokaýdan: «Sen näme üçin patyşanyň tabşyrygyny ýerine ýetirmekden boýun towlaýarsyň?» diýip soradylar. 4 Olar Mordekaýa bu barada irginsiz aýtsalar-da, ol bulara gulak asmazdy. Mordekaýyň bu hereketine Hamanyň takadynyň ýetjekdigini ýa-da ýetmejekdigini bilmek üçin, köşk emeldarlary muny Hamana habar berdiler, çünki Mordekaý olara özüniň ýahudadygy barada aýdypdy. 5 Mordekaýyň dyza çöküp, özüne tagzym etmeýändigini görende, Haman gahar-gazapdan doldy. 6 Emma Hamana diňe Mordekaýyň özüne el gatmaklyk ýeterlik däldi. Şeýlelikde, Mordekaýyň haýsy halkdandygyny oňa mälim edenlerinden soň, Haman Kserksiň bütin patyşalygyndaky ähli ýahudalary, Mordekaýyň tutuş halkyny ýok etmegiň küýüne düşdi. 7 Kserks patyşanyň şalygynyň on ikinji ýylynyň birinji aýy bolan Nisan aýynda, şu dildüwşügiň amala aşyryljak aýyny we gününi bilmeklik üçin, olar Hamanyň öňünde pur, ýagny bije atdylar. Bije on ikinji aý bolan Adar4 aýynyň on üçüne düşdi. 8 Soňra Haman Kserkse patyşa şeýle diýdi: «Siziň patyşalygyňyzyň ähli welaýatlaryndaky halklaryň arasyna ýaýran, ýöne olardan aýry ýaşaýan bir halk bar. Olaryň kanunlary-da beýleki halklaryňkydan üýtgeşik. Mundan başga-da, olar patyşanyň kanunlaryny berjaý etmeýärler. Olara beýle zada ýol bermeklik patyşanyň bähbidine däl. 9 Eger patyşa oňlasa, goý, olaryň ýok edilmegi barada bir perman ýazylsyn. Patyşanyň hazynalaryna goýmak üçin, men patyşanyň hazynadarlarynyň eline on ýedi müň batman kümüş bererin». 10 Şeýlelikde, patyşa barmagyndaky möhür ýüzügini çykaryp, Hammedatanyň ogly, ýahudalaryň duşmany, agak tiresinden bolan Hamanyň eline berdi. 11 Patyşa Hamana: «Kümüş-de, halk-da seniň ygtyýaryňa berilýär, olara isläniňi et» diýdi. 12 Birinji aýyň on üçüne patyşanyň mürzeleri çagyryldy. Hamanyň tabşyrygy boýunça patyşanyň ähli welaýatlardaky hökümdarlaryna we häkimlerine, bütin halkyň beglerine, her welaýata öz ýazuwynda, her halka öz dilinde perman ýazyldy. Perman patyşanyň adyndan ýazylyp, onuň ýüzügi bilen möhürlenildi. 13 On ikinji aý bolan Adar aýynyň on üçüne ýahudalaryň uludan kiçä baryny: aýallary we çagalary bir günde gyryp, bütinleý ýok edip, ähli mal-mülklerini basyp almaklyk barada ähli welaýatlara çaparlardan elin hatlar iberildi. 14 Şol gün üçin taýyn bolar ýaly, bu permanyň nusgasy her bir welaýatda perman hökmünde çykarylyp, bütin halka yglan edilmelidi. 15 Çaparlar patyşanyň buýrugy bilen gyssagly ýola düşdüler. Perman Suza galasynda çykaryldy. Patyşa bilen Haman içmäge oturdylar. Suzada welin aljyraňňylykdy.
Mordekaý Esterden kömek soraýar
1 Mordekaý bolup geçen ähli zatlar hakynda eşidende, ýakasyny ýyrtyp, jul geýnip, başyndan kül sowurdy we şäheriň ortasyna çykyp, dady-perýat etdi. 2 Ol patyşa köşgüniň derwezesine çenli geldi, çünki jul geýnen adam derwezeden içeri girmeli däldi. 3 Patyşanyň tabşyrygyny we permanyny eşiden ähli welaýatlardaky ýahudalar agyz bekläp, aglaşyp, dady-perýat bilen uly ýas tutdular. Olaryň köpüsi jul geýnip, kül üstünde oturdylar. 4 Esteriň kenizleri we agtalary gelip, muny oňa habar berenlerinde, şa aýaly uly gaýga batdy. Ol Mordekaýa juluň deregine geýer ýaly eginbaş iberdi, emma ol olary kabul etmedi. 5 Soňra Ester öz hyzmatynda durýan patyşanyň agtalaryndan biri bolan Hatagy çagyryp, oňa Mordekaýyň ýanyna baryp, nämeleriň bolýandygyny we sebäbiniň nämedigini bilmekligi tabşyrdy. 6 Hatak patyşanyň derwezesiniň öňündäki şäher meýdançasyna, Mordekaýyň ýanyna gitdi. 7 Mordekaý oňa özi bilen bolup geçen zatlaryň barysy barada hem-de ýahudalary ýok etmek üçin Hamanyň patyşanyň hazynasyna goýmagy wada beren kümşüniň mukdaryna çenli aýdyp berdi. 8 Şeýle hem, Mordekaý özlerini derbi-dagyn etmek baradaky Suzada çykarylan permanyň ýazuw nusgasyny Estere görkezip, düşündirmegi üçin Hataga berdi. Ol Estere patyşanyň huzuryna baryp, ondan öz halkyna rehim etmegini sorap, öz adamlary üçin oňa ýalbarmagyny tabşyrmaklygy Hatakdan haýyş etdi. 9 Hatak Esteriň ýanyna gidip, Mordekaýyň ähli tabşyryklaryny oňa aýtdy. 10 Soňra Ester Hatak bilen gepleşip, ondan Mordekaýa şeýle habar iberdi: 11 «Erkekdigine ýa-da aýaldygyna garamazdan, patyşanyň ýanyna çakylyksyz gelen adam babatda bir kanun bar – ölüm, diňe patyşanyň altyn hasasyny uzadan adamy diri galýar. Patyşanyň ähli köşk emeldarlary we onuň ähli welaýatlaryndaky adamlary muny bilýärler. Men otuz gün bäri patyşanyň ýanyna çagyrylamok». 12 Olar Esteriň sözlerini Mordekaýa aýtdylar. 13 Mordekaý hem Estere olardan şeýle jogap iberdi: «Patyşanyň köşgünde bolanyň üçin bar ýahudalaryň içinden ýeke özüň aman galaryn öýtme. 14 Çünki sen şunuň ýaly pursatda ümsüm otursaň, onda ýahudalar başga ýerden ýardam tapyp, halas bolarlar, ýöne sen we seniň kakaň maşgalasy heläk bolar. Belki, sen şunuň ýaly pursatlar üçin şa aýaly bolansyň!» 15 Soňra Ester Mordekaýa şeýle jogap beriň diýdi: 16 «Bar, Suzadaky ähli ýahudalary ýygna, meniň üçin agyz bekläň, üç gije-gündizläp iýmäň, içmäň. Men we meniň kenizlerim-de siz ýaly agyz bekläris. Şondan soň kanundan çykýan hem bolsam, patyşanyň ýanyna giderin. Goý, ölsem öleýin». 17 Soňra Mordekaý gidip, hemme zady Esteriň tabşyryşy ýaly etdi.
Ester patyşany we Hamany meýlise çagyrýar
1 Üçülenji güni Ester özüniň şa lybasyny geýip, patyşa köşgüniň içki otagynda, patyşanyň tagty ýerleşen otagynyň garşysynda durdy. Patyşa köşgüň agzyndaky otagda öz şalyk tagtynda otyrdy. 2 Patyşa şa aýaly Esteriň içki otagda duranyny görende, Ester patyşanyň nazarynda merhemet gazandy. Patyşa elindäki altyn hasasyny Estere tarap uzatdy. Soňra Ester oňa golaý baryp, hasanyň ujuna elini degirdi. 3 Patyşa oňa: «Şa aýaly Ester, saňa näme gerek? Näme islegiň bar? Patyşalygymyň ýarysy hem bolsa, ol saňa berler» diýdi. 4 Ester oňa: «Eger patyşa oňlasa, şa we Haman şu gün meniň patyşa üçin guran meýlisime gelsinler» diýip jogap berdi. 5 Soňra patyşa: «Esteriň islegini bitirmek üçin, Hamany tiz getiriň» diýdi. Şeýlelikde, patyşa we Haman Esteriň guran meýlisine geldiler. 6 Şerap içip otyrkalar, patyşa Estere: «Näme dilegiň bar? Ol saňa berler. Näme islegiň bar? Patyşalygymyň ýarysy hem bolsa berler» diýdi. 7 Ester: «Meniň dilegim, islegim şudur: 8 „Eger men patyşanyň göwnünden turan bolsam, patyşa dilegimi bitirip, islegimi ýerine ýetirmegi oňlasa, patyşa bilen Haman ertir meniň olar üçin gurjak meýlisime gelsinler. Men ertir patyşanyň soragyna jogap bererin“» diýdi.
Haman Mordekaýy öldürmegiň küýüne düşýär
9 Şol gün Haman şadyýan, göwnühoş bolup çykyp gaýtdy. Emma patyşa köşgüniň derwezesinde, Mordekaýyň özünden heder edip, ýerinden turmandygyny görende, Haman Mordekaýa garşy gahar-gazapdan doldy. 10 Muňa garamazdan, Haman özüni saklap, öýüne gaýtdy. Ol öýüne dostlaryny çagyryp, aýaly Zereşiň hem olara goşulmagyny sorady. 11 Haman olara öz ummasyz baýlyklaryny, näçe oglunyň bardygyny, patyşanyň özüniň wezipesini beýgeldip, beýleki beglerden we köşk emeldarlaryndan ýokarda goýup, eden hezzet-hormatlaryny sanap berdi. 12 Haman gürrüňiniň üstüni ýetirip şeýle diýdi: «Hatda şa aýaly Ester hem öz guran meýlisine patyşa bilen birlikde menden başga hiç kimi çagyrmady. Men ertir hem patyşa bilen birlikde onuň meýlisine çagyryldym. 13 Ýöne patyşanyň köşgüniň derwezesinde oturýan Mordekaý ýahudany görenimde, bu zatlaryň hemmesi puja çykýar». 14 Soňra aýaly Zereş we ähli dostlary oňa: «Beýikligi elli tirsek bolan bir dar agajyny taýýarlasynlar. Ertir patyşa aýt, goý, ol şol dar agajyndan Mordekaýy asdyrsyn. Soňra şatlanyp, patyşa bilen bile meýlise git» diýdiler. Bu pikir Hamana ýarady. Ol dar agajyny taýýarlatdy.
Patyşa Mordekaýa hezzet-hormat edýär
1 Şol gije patyşanyň gözüne uky gelmän, ol köşgüň ýyl ýazgylaryny getirmegi buýurdy. Ony patyşanyň öňünde okadylar. 2 Ondan patyşanyň gapy saklaýan agtalary Bigtana bilen Tereşiň Kserks patyşanyň janyna kast etmek niýetleriniň bardygy barada Mordekaýyň aýdan zatlary hakyndaky ýazgy tapyldy. 3 Patyşa: «Munuň üçin Mordekaýa näme hezzet-hormat edildi?» diýdi. Patyşanyň emeldarlary: «Oňa hiç zat edilmedi» diýdiler. 4 Patyşa: «Howluda kim bar?» diýip sorady. Edil şol wagt Mordekaý üçin taýýarlanan dar agajyndan ony asdyrmak barada patyşa bilen gepleşmek üçin, Haman köşgüň daşky howlusyna giripdi. 5 Patyşanyň emeldarlary oňa: «Howluda Haman bar» diýdiler. Patyşa: «Goý, ol içeri girsin» diýdi. 6 Şeýdip, Haman içeri girdi. Patyşa ondan: «Patyşanyň aýratyn hormatlamak isleýän adamyna näme edilse, gowy bolar?» diýip sorady. Haman öz içinden: «Patyşa menden başga kimi şeýle hormatlasyn?» diýip pikirlendi. 7–9 Haman patyşa: «Patyşanyň aýratyn hormatlamak isleýän adamyna, patyşanyň geýen şa lybaslary, patyşanyň münen, başynda şalyk täji bolan aty getirilip, şa lybaslary we aty patyşanyň iň atly-abraýly beglerinden biriniň eline berilsin; goý, ol patyşanyň aýratyn hormatlamak isleýän adamyny geýindirsin, goý, ol ony ata mündürip, şäheriň açyk meýdançasynda jar çekip: „Patyşanyň aýratyn hormatlamak isleýän adamyna şeýle edilýär“ diýip aýlasyn» diýdi. 10 Soňra patyşa Hamana: «Dessine şa lybaslaryny we aty al-da, patyşa köşgüniň derwezesinde oturýan Mordekaý ýahudany edil aýdyşyň ýaly et. Ýaňky aýdanlaryňyň ýekejesi-de kem bolmasyn» diýdi. 11 Şeýlelikde, Haman şa lybaslaryny we aty alyp, Mordekaýy geýindirip, ony ata mündürip, şäheriň açyk meýdanynda jar çekip: «Patyşanyň aýratyn hormatlamak isleýän adamyna şeýle edilýär» diýip aýlady. 12 Soňra Mordekaý ýene-de dolanyp patyşanyň derwezesine geldi. Ýöne Haman ýas tutup, ýüzüni büräp, tiz öýüne gaýtdy. 13 Haman başdan geçiren wakalarynyň baryny aýaly Zereşe we ähli dostlaryna gürrüň berdi. Soňra onuň dostlary we aýaly Zereş oňa: «Öňünde abraýdan düşen Mordekaýyň ýahudalardan bolsa, onda sen ondan üstün bolup bilmersiň, sen hökman ýeňlersiň» diýdiler. 14 Olar Haman bilen gepleşip otyrkalar, patyşanyň agtalary gelip, Hamany gyssagly Esteriň guran meýlisine alyp gitdiler.
Hamanyň öldürilişi
1 Şeýdip, patyşa bilen Haman şa aýaly Esteriň guran meýlisine gitdiler. 2 Meýlisiň ikinji güni şerap içip otyrkalar, patyşa ýene-de Estere ýüzlenip: «Şa aýaly Ester, seniň näme dilegiň bar? Ol saňa berler. Näme islegiň bar? Patyşalygymyň ýarysy hem bolsa, ol ýerine ýetiriler» diýdi. 3 Şa aýaly Ester şeýle jogap berdi: «Eý, patyşahym, eger men seniň göwnüňden turan bolsam, eger patyşa oňlasa, meniň dilegim boýunça janym, islegim boýunça-da halkym berilsin. 4 Çünki men we meniň halkym gyrlyp, bütinleý ýok edilmek üçin satyldyk. Eger biz diňe bir gul-gyrnak edilmek üçin satylan bolsadyk, onda men sesimi çykarmazdym, çünki gam-gussamyz bilen patyşany biynjalyk edip bolmaz». 5 Kserks patyşa şa aýaly Esterden: «Beýle iş etmäge ýürek eden adam kim? Ol nirede?» diýip sorady. 6 Ester: «Biziň ganym duşmanymyz, ine, şu zalym Hamandyr!» diýdi. Haman patyşa bilen şa aýaly Esteriň öňünde gaty gorkdy. 7 Patyşa gazaba münüp, meýlisden çykyp, köşk bagyna tarap çykyp gaýtdy. Haman şa aýaly Esterden öz janyny dilejek bolup şol ýerde galdy, çünki ol patyşanyň özüni öldürmek kararyna gelendigini görüp durdy. 8 Patyşa köşk bagyndan meýlise dolanyp gelende, Haman Esteriň ýaplanyp oturan çarpaýasyna özüni oklapdy. Patyşa: «Ol hut meniň öýümde, meniň gözümiň alnynda şa aýalyny zorlajak bolýarmy?» diýdi. Bu söz patyşanyň agzyndan çykan badyna, patyşanyň agtalary Hamanyň ýüzüni bürediler. 9 Ol patyşanyň hyzmatyndaky agtalaryň biri bolan Harbona şeýle diýdi: «Patyşanyň janyny halas eden Mordekaýy asmak üçin Hamanyň taýýarlan beýikligi elli tirsek bolan dar agajy onuň öýünde dur». Patyşa: «Şol dar agajyndan onuň özüni asyň» diýdi. 10 Şeýdip, olar Hamanyň Mordekaý üçin taýýarlan dar agajyndan onuň özüni asdylar. Şondan soň patyşanyň gahary ýatyşdy.
Ýahudalara duşmanlaryna garşy söweşmäge rugsat berilýär
1 Hut şol günüň özünde Kserks patyşa ýahudalaryň duşmany bolan Hamanyň emlägini şa aýaly Estere berdi. Mordekaý hem patyşanyň huzuryna geldi, çünki Ester onuň özüne nähili garyndaş bolýandygy barada patyşa aýdypdy. 2 Patyşa Hamandan yzyna alan möhür ýüzügini çykaryp, Mordekaýa berdi. Ester Mordekaýy Hamanyň bütin hojalygynyň üstünden baştutan edip goýdy. 3 Ester ýene-de patyşanyň aýagyna ýykylyp, aglap, oňa ýalbaryp, ondan agak tiresinden bolan Hamanyň ýahudalara garşy guran wagşyçylykly hilesini ýatyrmagyny sorady. 4 Patyşa Estere altyn hasasyny uzatdy. 5 Ester hem ýerinden turup, patyşanyň huzurunda durdy. Ol şeýle diýdi: «Eger patyşanyň göwnüne ýarasa, eger men patyşanyň nazarynda merhemet gazanan bolsam, bu işi patyşa oňlasa, eger men onuň göwnünden turan bolsam, goý, onda perman ýazylsyn. Şol permanda agak tiresinden bolan Hammedatanyň ogly Hamanyň patyşanyň ähli welaýatlaryndaky ýahudalary ýok etmek üçin hilegärlik bilen ýazan hatlary ýatyrylýar diýip ýazylsyn. 6 Çünki men halkymyň başyna geljek bela nädip çydaýyn? Garyndaşlarymyň ýok edilmegine nädip çydaýyn?» 7 Soňra Kserks patyşa şa aýaly Estere we Mordekaý ýahuda şeýle diýdi: «Ine, men Hamanyň emlägini Estere berdim. Onuň özüni hem dardan asdyrdym, çünki ol ýahudalara el galdyrdy. 8 Siz-de ýahudalar hakda nämäni makul bilseňiz, ony patyşanyň adyndan ýazyň-da, patyşanyň ýüzügi bilen möhürläň; çünki patyşanyň adyndan ýazylyp, patyşanyň ýüzügi bilen möhürlenen permany hiç kim ýatyryp bilmez». 9 Üçünji aý bolan Siwan aýynyň ýigrimi üçüne patyşanyň mürzeleri çagyryldy. Mordekaýyň ähli tabşyryklary boýunça ýahudalara, Hindistandan Efiopiýa çenli bolan aralykdaky ýüz ýigrimi ýedi welaýatyň hökümdarlaryna, häkimlerine, beglerine, her welaýata öz ýazuwynda, her halka öz dilinde, şeýle hem ýahudalara öz dilinde we öz ýazuwynda perman ýazyldy. 10 Mordekaý ony Kserks patyşanyň adyndan ýazyp, patyşanyň ýüzügi bilen möhür basyp, hatlary patyşa üçin ýörite seýislenen, onuň hyzmatyndaky ýyndam atlara atlanan çaparlardan ýollady. 11 Patyşa şu hatlaryň üsti bilen ähli şäherlerdäki ýahudalara ýygnanyşyp, özlerini goramaga rugsat berdi. Eger-de islendik halkyň ýa-da welaýatyň ýaragly toparlary olaryň çagalaryna, aýallaryna hüjüm edip, mal-mülklerini talaýsa, ýahudalaryň olary gyryp, bütinleý ýok etmäge haky bardy. 12 Muny şeýle etmek üçin Kserks patyşanyň bütin welaýatlarynda ýahudalar üçin bir gün – on ikinji aý bolan Adar aýynyň on üçi güni bellenildi. 13 Ähli ýazylan zatlaryň nusgasy her bir welaýatda perman hökmünde çykarylyp, bütin halka yglan edilmelidi. Ýahudalar şol gün öz duşmanlaryndan öç almaga taýýarlykly bolmalydylar. 14 Şeýdip, çaparlar patyşanyň buýrugy bilen onuň hyzmatyndaky ýyndam atlara atlanyp, atlaryny ýüzin salyp, gyssagly gitdiler. Bu perman Suza galasynda çykaryldy. 15 Mawy hem ak reňkdäki şa lybasly, başy uly altyn jygaly we sowsany matadan dokalan gyrmyzy donly Mordekaý patyşanyň huzuryndan gaýtdy. Muňa Suzadakylar gygyryşyp şatlandylar. 16 Bu ýahudalar üçin bagt hem şatlyk, begenç hem hormatdy. 17 Her welaýatda, her şäherde, patyşanyň tabşyrygynyň, permanynyň gowşan ähli ýerinde ýahudalar şatlanyp, begenip, toý-meýlis, baýram etdiler. Ýahudalardan gorkularyna ýurduň halklarynyň köpüsi ýahudalara goşuldylar.
Ýahudalar duşmanlaryny derbi-dagyn edýärler
1 On ikinji aý bolan Adar aýynyň on üçüne patyşanyň tabşyrygy we permany amala aşyrylmalydy. Hut şol gün ýahudalaryň duşmanlary olary ýok etmegi ýüreklerine düwüpdiler, ýöne şol gün olar däl-de, ýahudalar öz duşmanlaryndan üstün çykdylar. 2 Ýahudalar özlerine zyýan ýetirmek isleýänlere gaýtawul bermek üçin, Kserks patyşanyň ähli welaýatlarynda, öz şäherlerinde ýygnandylar. Hiç kim olaryň garşysyna durup bilmedi, çünki ähli adamlaryň üstüne ýahudalar tarapyndan gorky howpy abanypdy. 3 Welaýatlaryň ähli han-begleri, hökümdarlary, häkimleri hem-de patyşanyň iş dolandyryjylary Mordokaýdan gorkularyna ýahudalara ýardam etdiler. 4 Mordekaýyň köşkdäki mertebesi, at-abraýy günsaýyn artyp, şöhraty ähli welaýatlara doldy. 5 Şeýdip, ýahudalar ähli duşmanlaryny gylyçdan geçirdiler, öldürdiler, ýok etdiler. Özlerini ýigrenýänlere islänini etdiler. 6 Ýahudalar Suza galasynda bäş ýüz adamy öldürip, bütinleý ýok etdiler. 7–10 Şeýle hem, olar ýahudalaryň duşmany bolan Hammedatanyň ogly Hamanyň on ogluny: Parşandatany, Dalpony, Aspatany, Poratany, Adalýany, Arydatany, Parmaştany, Arysaýy, Aridaýy, Waýzatany öldürdiler, emma olar olja el urmadylar. 11 Hut şol günüň özünde Suza galasynda öldürilenleriň sany barada patyşa maglumat berdiler. 12 Patyşa şa aýaly Estere şeýle diýdi: «Ýahudalar Suza galasynda bäş ýüz adamy hem-de Hamanyň on ogluny öldüripdirler. Kim bilýär, olar patyşanyň beýleki welaýatlarynda, gör, nämeler edendirler! Indi näme dilegiň bar? Ol saňa berler. Ýene näme islegiň bar? Ol ýerine ýetiriler». 13 Ester: «Eger patyşa muny oňlasa, Suzadaky ýahudalara şu günki permany ertir hem ýerine ýetirmäge rugsat etsin. Hamanyň on ogly dardan asylsyn» diýdi. 14 Şeýdip, patyşa munuň şeýle edilmegine buýruk berdi. Suzada perman çykarylyp, Hamanyň on ogly dardan asyldy. 15 Adar aýynyň on dördüne Suzadaky ýahudalar ýygnanyşyp, Suzada üç ýüz adamy öldürdiler, ýöne olar olja el urmadylar. 16 Patyşanyň beýleki welaýatlaryndaky ähli ýahudalar hem öz janlaryny goramak üçin ýygnanyşyp, öz duşmanlaryndan halas boldular, özleriniň duşmanlaryndan ýetmiş bäş müň adamy öldürdiler, ýöne olar olja el urmadylar. 17 Bu waka Adar aýynyň on üçüne boldy. On dördünji güni olar dynç alyp, şol gün toý-meýlis gurup şatlandylar.
Purym baýramçylygy
18 Suzadaky ähli ýahudalar on üçünji hem on dördünji günleri ýygnanyşyp, on bäşinji güni toý-meýlis gurup, şatlanyp, dynç aldylar. 19 Şonuň üçin daşy diwarsyz obalarda ýaşaýan ýahudalar Adar aýynyň on dördünji gününi şatlyk, toý-meýlis, baýram güni hökmünde belläp, şol gün olar biri-birlerine toý paý iberýärler. 20 Mordekaý bu zatlary ýazyp, Kserks patyşanyň ýakynda we uzakda ýerleşen welaýatlaryndaky ähli ýahudalara hatlar ýollady. 21–22 Her ýyl Adar aýynyň on dördünji, on bäşinji günlerini ýahudalaryň öz duşmanlaryndan halas bolan günleri hökmünde, özleri üçin gamgynçylykdan şatlyga, ýasdan baýramçylyga öwrülen aý hökmünde bellemeklerini olara tabşyrdy. Şol gün olar toý-meýlis gurap, şatlanyp, biri-birlerine toý paý iberişip, garyp-gasarlara sowgatlar ibermelidiler. 23 Şeýdip, ýahudalar eýýäm başlan zatlaryny edil Mordekaýyň özlerine ýazyşy ýaly, ýerine ýetirmegi öz üstlerine aldylar. 24 Çünki ähli ýahudalaryň duşmany bolan Hammedatanyň ogly agak tiresinden bolan Haman ýahudalary ýok etmek üçin, olara garşy hile gurapdy, olaryň baryny heläk etmek üçin pur, ýagny bije atypdy. 25 Ýöne Ester patyşanyň huzuryna baranda, patyşa: «Hamanyň ýahudalara garşy guran hilesi onuň öz başyna gelsin hem-de onuň özi we ogullary dardan asylsyn» diýip, ýazmaça perman çykardy. 26–27 Şol sebäpli bu günleri «pur» sözüne görä, Purym diýip atlandyrdylar. Şonuň üçin şu hatda ýazylan ähli zatlar, gören hem-de başlaryna gelen zatlar zerarly, ýahudalar däp-dessurlary dikeltmekligi öz üstlerine aldylar. Olaryň nesilleri we olara goşulanlar her ýyl bu iki güni ýazylyşy we bellenen wagtyndaky ýaly edip yzygiderli geçirmelidiler. 28 Her bir maşgalanyň geljekki nesillerinde, her bir welaýatda, her bir şäherde şu günler ýatlanylyp, bellenilmelidi. Ýahudalaryň arasynda bu Purym günleri yzygiderli bellenilmelidir we şu günler olaryň nesilleriniň arasynda hem ýatdan çykarylmaly däldir. 29 Abyhaýylyň gyzy şa aýaly Ester Mordekaý ýahuda bilen Purym hakyndaky bu ikinji haty doly ygtyýarlylykda tassyklap ýazdylar. 30 Kserksiň höküm edýän ýüz ýigrimi ýedi welaýatyndaky ähli ýahudalara parahatçylykly we ynamly sözler bilen hatlar ýollanyldy. 31 Hatlarda Purym günlerini öz bellenen wagtynda geçirmeklik buýruk berilýärdi. Mordekaý ýahuda bilen şa aýaly Esteriň edil özleri we öz nesilleri üçin agyz beklemä we perýada degişli kada-kanunlary dikeldişleri ýaly, olar indi ýahudalar üçin kada-kanunlary dikeltdiler. 32 Şa aýaly Esteriň buýrugy boýunça, Purym günlerine degişli bolan kada-kanunlar tassyklanylyp, ýazga geçirildi.
Kserks patyşanyň we Mordekaýyň at-abraýy
1 Kserks patyşa ýurda we deňiz adalaryna salgyt saldy. 2 Patyşanyň ähli güýç-kuwwaty, Mordekaýy hormatlap, onuň wezipesini beýgeldendigi hakyndaky ähli wakalar Midiýa we Pars patyşalarynyň ýyl ýazgylaryna ýazylandyr. 3 Çünki Mordekaý ýahuda wezipesine görä, Kserks patyşadan soň ikinji beýik adamdy. Onuň ýahudalaryň arasyndaky abraýy uludy we ol öz ýahuda doganlarynyň köpüsi tarapyndan sylanylýardy, çünki ol öz halkynyň abadançylygy ugrunda göreşip, tutuş halkyna parahatçylyk getiren adamdy.
Eýýup we onuň maşgalasy
1 Uz ýurdunda Eýýup atly bir adam bardy. Ol akýürekli, dogruçyl, Hudaýdan gorkýan we şerden gaça durýan adamdy. 2 Onuň ýedi ogly bilen üç gyzy bardy. 3 Şeýle hem onuň ýedi müň goýun-geçisi, üç müň düýesi, müň öküzi, bäş ýüz urkaçy eşegi we birtopar gul-gyrnaklary bardy. Ol ähli gundogarlylaryň arasynda iň baýydy. 4 Eýýubyň ogullarynyň hersi nobatma-nobat öz öýlerinde meýlis gurardylar we bile iýip-içmek üçin adam ýollap, üç uýasyny-da çagyrdardylar. 5 Meýlis gutaranynyň ertesi ir bilen turup, Eýýup çagalaryny çagyrdardy. Ol: «Belki, çagalarym içlerinden Hudaýa gargynyp günä edendirler» diýip, olary päklemek üçin baş sanyna görä ýakma gurbanlyklaryny hödürlärdi. Eýýup hemişe şeýle ederdi.
Eýýubyň birinji synagy
6 Bir gün ylahy barlyklar Rebbiň huzurynda häzir bolmaga gelenlerinde, şeýtan-da olaryň arasy bilen geldi. 7 Reb şeýtandan: «Nireden gelýärsiň?» diýip sorady. Şeýtan Rebbe: «Bütin ýer ýüzüne aýlanyp, syýahat edip gelýärin» diýip jogap berdi. 8 Reb şeýtana: «Sen gulum Eýýuba üns berdiňmi? Dünýäde onuň ýaly adam ýokdur; ol akýürekli, dogruçyl, Hudaýdan gorkýan we şerden gaça durýan adamdyr» diýdi. 9 Şeýtan Rebbe şeýle jogap berdi: «Eýýup Hudaýdan ýöne ýere gorkýandyr öýdýäňmi? 10 Sen onuň özüni, maşgalasyny we bar mal-mülküni Öz penaňda saklaýarsyň ahyryn! Onuň elleriniň işine bereket berdiň, ýurtda mal-garasyny örňetdiň. 11 Hany, Sen onuň mal-mülküne el urup bir gör, ol şonda Saňa gargynmazmyka?» 12 Reb şeýtana: «Bolýar, goý, Eýýubyň ähli zady seniňki bolsun, ýöne onuň özüne degme» diýdi. Şeýdip, şeýtan Rebbiň huzuryndan çykyp gitdi. 13 Bir gün Eýýubyň ogullary bilen gyzlary uly doganlarynyň öýünde nahar iýip, şerap içip otyrdylar. 14 Bir çapar Eýýuba şeýle habar getirdi: «Biz öküzler bilen ýer sürüp ýörkäk, eşekler-de olaryň yzynda otlap ýörkäler, 15 sabalylar üstümize çozup, mallary sürüp äkitdiler, hyzmatkärleriň-de baryny gylyçdan geçirdiler. Saňa şu habary ýetirmek üçin diňe men gaçyp gutuldym». 16 Ol sözüni soňlamanka, ikinji bir çapar gelip: «Gökde ýyldyrym çakyp, goýunlaryňyň we hyzmatkärleriňiň baryny ýakyp, küle öwürdi. Saňa şu habary ýetirmek üçin diňe men gaçyp gutuldym» diýdi. 17 Ol sözüni soňlamanka, üçünji bir çapar gelip: «Babyllar üç topar bolup düýeleriň üstüne çozdular-da, olary sürüp äkitdiler, hyzmatkärleriň-de baryny gylyçdan geçirdiler. Saňa şu habary ýetirmek üçin diňe men gaçyp gutuldym» diýdi. 18–19 Ol heniz sözüni tamamlamanka, başga bir çapar: «Seniň ogullaryňdyr gyzlaryň uly doganlarynyň öýünde nahar iýip, şerap içip otyrkalar, çöl tarapdan bir güýçli tupan gelip, öýi tutuşlygyna ýumurdy. Öý ýaşlaryň üstüne ýykyldy we olaryň bary öldi. Saňa şu habary ýetirmek üçin diňe men gaçyp gutuldym» diýen habary getirdi. 20 Eýýup ýerinden galyp, ýakasyny ýyrtdy, saçyny syryp, ýüzüni ýere berip sežde etdi. 21 Ol: «Ýalaňaç indim bu dünýä, Ýalaňaç-da dolanaryn o dünýä, Beren-de Rebdir, alan-da Rebdir. Goý, Rebbiň adyna alkyş bolsun!» diýdi. 22 Eýýup bu agyr muşakgatlyklaryň astynda-da, Hudaýy ýazgaryp, günä etmedi.
Eýýubyň ikinji synagy
1 Başga bir gün ylahy barlyklar Rebbiň huzuryna gelenlerinde, şeýtan-da olaryň arasy bilen Rebbiň huzurynda häzir bolmaga geldi. 2 Reb şeýtandan: «Nireden gelýärsiň?» diýip sorady. Şeýtan Rebbe: «Bütin ýer ýüzüne aýlanyp, syýahat edip gelýärin» diýip jogap berdi. 3 Reb şeýtana: «Sen gulum Eýýuba üns berdiňmi? Dünýäde onuň ýaly adam ýokdur. Ol akýürekli, dogruçyl, Hudaýdan gorkýan we şerden gaça durýan adamdyr. Sen Meni Eýýuby sebäpsiz heläk etmäge öjükdirdiň, ýöne ol entegem päkliginde mäkäm dur» diýdi. 4 Şeýtan Rebbe şeýle jogap berdi: «Ten deregine ten! Ynsan öz jany üçin bar zadyndan geçer. 5 Sen onuň süýegine we tenine el degrip gör, şonda-da ol Saňa gargynmazmyka?» 6 Reb şeýtana: «Bolýar, Eýýup seniň eliňde, ýöne onuň janyny aýa» diýdi. 7 Şeýdip, şeýtan Rebbiň huzuryndan çykyp gitdi-de, Eýýubyň süýr depesinden dabanyna çenli agyryly çybanlar çykardy. 8 Eýýup gaşanmak üçin bir küýze döwügini aldy-da, külüň üstünde oturdy. 9 Eýýubyň aýaly oňa: «Entegem päkligiňi mäkäm saklap ýörmüsiň? Hudaýy näletle-de, öl» diýdi. 10 Emma Eýýup aýalyna: «Sen akmak aýal ýaly gepleýärsiň. Hudaýdan ýagşylygy kabul edip, ýamanlygy kabul etmälimi?» diýip jogap berdi. Şunça hasratlaryň içinde-de Eýýup gepi-sözi bilen günä etmedi.
Eýýubyň üç dosty
11 Eýýubyň üç dosty: teýmanly Elipaz, şuwaly Bildat we nagamly Sopar onuň başyna düşen belalar hakynda eşidip, öz bolýan ýerlerinden ýola düşdüler. Olar Eýýuba duýgudaşlyk bildirip, göwnüne teselli bermäge gitmek üçin duşuşdylar. 12 Olar Eýýuby uzakdan görüp, ony tanamadylar. Onuň dostlary ses edip aglaşdylar, ýakalaryny ýyrtyp, başlaryndan gum sowurdylar. 13 Eýýubyň dostlary ýedi gije-gündizläp onuň bilen bile ýerde oturdylar. Derdi juda çökder bolansoň, hiç kim oňa söz gatmady.
Eýýup sözi
1 Ahyry Eýýup dil açdy we öz dünýä inen gününi näletledi. 2 Ol şeýle diýdi: 3 «Goý, meniň doglan günüm gurasyn! „Göwrede ogul çaga galdy“ diýlen gijä nälet siňsin! 4 Goý, şol gün garaňkylyga öwrülsin! Gökdäki Hudaý şol güni unutsyn, Onuň üstüne ýagty düşmesin! 5 Goý, şol güni garaňkylyk, tüm garaňkylyk gurşasyn, Bulutlar örtsün ony, Garaňkylyk ony gorka salsyn! 6 Şol gijäni zulmat gaplasyn, Ol gije ýylyň günlerine girizilmesin. 7 Goý, ol önelgesiz gije bolsun, Onda şatlykly owaz eşidilmesin! 8 Goý, günleri näletleýänler, Liwýatany oýarmagy başarýanlar şol güni näletlesinler! 9 Daň ýyldyzlary şugla saçmasyn şol gün, Yşyga umyt baglasyn, Ýöne yşyk bolmasyn, Daň şapagyna ýüzi düşmesin! 10 Çünki ol enemiň ýatgysyny ýapmady, Hasraty meniň gözlerimden gizlemedi. 11 Näme üçin dünýä inäýemde ölmändirin? Göwreden çykan dessime jan bermändirin? 12 Etege salynmasam boljak eken! Emdirilmänler geçsem boljak eken! 13 Onda men häzir rahatlykda ýatardym, Dynçlykda bolardym. 14 Haraba öwrülen binalary guran Dünýäniň şalary, geňeşçileri bilen, 15 Öýlerini kümüşden dolduran, Altyn toplan han-begler bilen dynçlykda bolardym. 16 Näme üçin öli doglan çaga dek, Ýagta gözi düşmedik çaga dek ýere gömülmändirin men. 17 Ol ýerde pisler pislikden el çekýärler, Ýadawlar-da dynç alýarlar. 18 Ol ýerde ýesirler asudalykdadyr, Olar gözegçileriniň seslerinden dynçdyr. 19 Baý-da, garyp-da bardyr ol ýerde, Gullar-da hojaýynlaryndan azatdyr. 20 Näme üçin jebir-jepa çekýäne nur, Kalby hasratla-da ömür berilýär? 21 Ajaly arzuw edýärler, ajal gelmeýär, Ony gizlenen hazynadan köp agtarýarlar. 22 Gabyr tapanlarynda, şatlanýarlar, Joşup, şowhun edýärler. 23 Näme üçin ýoluny görüp bilmeýäne, Hudaýyň tümlüge gaplanyna ömür berilýär? 24 Çörege derek ahy-zar ýuwudýan, Ahy-nalalarym edil suw kimin dökülýär. 25 Hakykatdanam, gorkym başyma gelýär, Heder edenim-de üstümden inýär. 26 Mende ne rahatlyk bar, Ne-de asudalyk, ne-de dynçlyk bar, Diňe tükeniksiz muşakgat gelýär».
Elipazyň sözi
1 Teýmanly Elipaz söze başlap, şeýle diýdi: 2 «Seniň bilen sözleşmäge synanyşsak, saňa agyr degmezmi? Geplemekden saklanyp bilýän barmy näme? 3 Ine, sen köplere tälim berdiň, Ejizlere medet berdiň. 4 Sözleriň büdreýänlere goldaw boldy, Ikirjiňlenýänleri berkitdiň. 5 Emma indi öz başyňa gelende, ruhdan düşýäň, Bela uçraňda, özüňi ýitirýäň. 6 Ynamyň Hudaýdan gorkmakda, Umydyň päk durmuşda dälmi? 7 Ýadyňa sal, heý, bigünäniň ýogalany barmy? Dogruçyllaryň heläk bolany barmy? 8 Görşüme görä pislik sürümini geçirip, Hasraty ekýänler, Şony-da orýandyrlar. 9 Olar Hudaýyň demi bilen heläk bolýarlar, Onuň gazaby bilen ýok bolýarlar. 10 Arslanyň arryldysy, gazaply şiriň sesi kesilýär, Çaga arslanlaryň dişleri syndyrylýar. 11 Güýçli arslan awsyzlykdan heläk bolýar, Ene arslanyň çagalary pytradylýar. 12 Maňa gizlinlikde bir söz geldi, Gulagyma bir pyşyrdy ildi. 13 Gijeki görnüşlerden dörän pikirler içinde, Ynsanlary agyr uky basýan mahalynda, 14 Meni gorky, titreme gaplady, Bütin bedenim sarsdy. 15 Bir ruh ýüzümi syryp geçip gitdi, Endamymyň tüýleri syh-syh boldy. 16 Ol ümsüm durdy, Ýöne onuň keşbini saýgaryp bilmedim. Gözümiň alnynda bir syrat durdy, Ümsümlikdi, soň bir ses eşitdim: 17 „Heý-de, ynsan Hudaýdan dogry bolup bilermi? Ynsan öz Ýaradyjysyndan päk bolup bilermi? 18 Ol hatda Öz gullaryna ynam etmeýär, Öz perişdelerinden ýalňyşlyk tapýar. 19 Onsoň Ol toýundan ýaradylan ynsana neneň ynam etsin! Olaryň esasy tozdandyr, Olar güýeden tiz gyrylýandyrlar. 20 Ertir bilen agşam aralygynda ýitirim bolýarlar, Hiç kimiň gözüne ilmän ebedi ýok bolýarlar. 21 Olaryň ömür tanaplary kesilip, Dünýäden paýhassyz ötüp gidýärler“».
Elipazyň sözi
1 «Hany, çagyr, jogap beren tapylarmyka? Sen perişdeleriň haýsyna ýüzlenjek? 2 Akmagy gahar-gazap öldürýär, Nadany gabanjaňlyk ýok edýär. 3 Kök urýan akmaklary gördüm, Emma olaryň öýleri duýdansyz näletlendi. 4 Çagalary howpsuzlykdan uzakdyr, Adalatdan mahrum edilýärler olar, Howandarlyk edýän ýokdur olara. 5 Açlar akmaklaryň hasylyny iýýärler, Ony tikenleriň arasyndan ýygyp alýarlar, Açgözler baýlyklaryny ýuwudýarlar. 6 Çünki muşakgatlyk toprakdan çykmaz, Hasrat-da ýerde bitmez. 7 Uçgunyň ýokaryk uçuşy dek, Ynsan hasrat üçin dogulýar. 8 Men bolsam Hudaýa ýüz tutardym, Dawamy Oňa tabşyrardym. 9 Ol akyla sygmajak, beýik işleri edýär, San-sajaksyz gudratlary görkezýär. 10 Ýer ýüzüne ýagyş ýagdyryp, Meýdanlary suwarýan-da Oldur. 11 Ol kemsidilenleri arşa çykarýar, Gussalylar howpdan dynýar. 12 Hilegärleriň niýetlerini bozýar Ol, Guran hilelerini puja çykarýar. 13 Akyllysyraýany öz hilesinde tutýar, Mekirleriň maslahaty ýele sowrulýar. 14 Gündizleri garaňkylyga öwrülip, Gündiziň günortany gije dek sermeşip gezýärler. 15 Ol mätäçleri gylyçdan, Güýçlileriň dilinden hem elinden halas edýär. 16 Şeýdip, pukaralarda umyt bolýar, Adalatsyzlyk agzyny ýumýar. 17 Gör, nähili bagtly Hudaýyň terbiýeleýäni! Gudratygüýçliniň temmisini ret etme. 18 Çünki ýaralaýan-da Ol, saraýan-da Ol, Şikes ýetirýän-de Ol, şypa berýän-de Ol. 19 Ol seni alty betbagtçylykdan gutarar, Ýedinjiden-de saňa zyýan ýetmez. 20 Ol seni açlykda ölümden, Uruşda gylyçdan gutarar. 21 Ol seni duzly dilden gorar, Gyrgyn gelende, sen gorkmarsyň. 22 Gyrgynyň, açlygyň üstünden gülersiň, Ýabany haýwanlardan heder etmersiň. 23 Meýdan daşlary bilen dil tapyşarsyň, Ýabany haýwanlar bilen agzybir bolarsyň. 24 Çadyryňyň asudalykdadygyny bilersiň, Süriňe göz aýlaňda, sany tükel bolar. 25 San-sajaksyz nesil görersiň, Zürýatlaryň ýaýladaky otlar kimin bolar. 26 Öz möwsüminde harmana ýygnalýan galla desseleri dek Sen hem gabra gojalyp girersiň. 27 Derňew geçirdik, bu hakykatdyr, Muny diňle-de, özüň üçin belläp al».
Eýýubyň jogaby
1 Eýýup şeýle jogap berdi: 2 «Wah, derdim ölçelsedi, Betbagtlygym terezide çekilsedi! 3 Deňiz çägelerindenem agyr çykardy, Şonuň üçin men oýlanyşyksyz gepledim. 4 Çünki Gudratygüýçliniň oklary içimde, Ruhum olaryň zäherini içýär, Hudaýyň howplary garşyma hatarlanan. 5 Ýabany eşek otlagdaka aňňyrýarmy? Ýa öküz ahyrynyň başynda molaýarmy? 6 Tagamsyz zat duzsuz iýilýärmi? Ýumurtganyň agynda tagam barmy? 7 Beýle naharlara işdäm ýok, Bular ýüregimi bulaýarlar. 8 Wah, arzuwym hasyl bolup, Hudaý maňa umyt bersedi! 9 Kerem edip, Hudaý janymy alsady, Elini uzadyp, ömür tanapymy kessedi! 10 Bu maňa teselli bolardy, Güýçli dert içinde hem begenerdim, Çünki men Mukaddes Bolanyň sözlerini ret etmedim. 11 Garaşmaga güýjüm barmy nä? Sabyr etmäge soňum barmy nä? 12 Daşdanmy güýjüm? Bürünçdenmi tenim? 13 Alaçsyz galanymda, Özüme ýardam etmäge güýjüm ýetermi? 14 Dostuna mähirlik etmeýän, Gudratygüýçliden gorkmagy ret edýändir. 15 Dostlarym akaba ýap kimin durnuksyzdyr, Akar suwly çeşmeler kimindir. 16 Çeşmeler buzlar erände daşýarlar, Gar suwlaryndan dolýarlar. 17 Jöwzada çeşmeler guraýarlar, Gaýyp bolýarlar yssyda. 18 Kerwenler ýollaryndan sowlup, Suw gözleginde entäp heläk bolýarlar. 19 Suw agtarýarlar Teýmanyň kerwenleri, Şebanyň ýolagçylar umytda bolýarlar. 20 Olar ynam edendikleri üçin utanýarlar, Ol ýere gelip, ruhdan düşýärler. 21 Siz hem meniň üçin şol çeşmeler ýaly bolduňyz, Betbagtlygymy görüp gorkýarsyňyz. 22 Men size: „Maňa zat beriň, Baýlygyňyzdan beriň“ diýdimmi? 23 „Meni duşman elinden halas ediň, Meni garakçylaryň elinden yzyma satyn alyň“ diýdimmi ýa? 24 Maňa öwrediň, onsoň dymaýyn, Ýalňyşymy düşündiriň. 25 Dogry sözler güýçlidir! Ýöne siziň boş sözleriňiz nämäni subut edýär? 26 Sözlerimi düzederin öýdýärsiňizmi? Ejiziň gepini ýele sowurýarsyňyzmy? 27 Hatda ýetim üçin bije atarsyňyz, Dostuňyza baha kesersiňiz. 28 Indi merhemet edip, maňa serediň, Ýüzüňize bakyp, ýalan sözläp bilmen. 29 Gowuja pikirleniň, adalatsyzlyk etmäň, Ýaňadan garaň, men hakdyryn. 30 Agzymdan nähak söz çykýanmydyr? Betbagtlygy gören däldirin öýdýäňizmi?»
Eýýubyň sözi
1 «Ynsanlaryň ýerdäki durmuşy juda müşgil dälmi? Güzerany günlükçiniň güzerany ýaly dälmi? 2 Kölegäni küýseýän gul, Muzduna garaşýan günlükçiler kimin, 3 Kysmatyma boş aýlar ýazyldy, Muşakgatly gijeler bellenildi. 4 Düşegime geçip: „Haçan turarkam?!“ diýýän, Emma gije gutarnyksyz gijä öwrülýär, Iki ýana urnup, daňymy atyrýan. 5 Bedenim gurtdur kesmekler bilen örtülendir, Hamym kesmekläp, soňam iriň akýar. 6 Günlerim dokmaçynyň mäkisinden çalt, Olar umytsyzlykda geçip barýar. 7 Unutma, eý, Hudaý, ömrüm bir demdir, Gaýdyp ýagşylyga gözüm düşmez. 8 Gözleriň meni şu pursat görýär, Ýöne mundan beýläk meni görmersiň, Gözleriň meni gözlär, emma meni tapmarsyň. 9 Buludyň selçeňläp, gaýyp bolşy deý, Ölüler dünýäsine gidenler-de yzlaryna dolanmazlar. 10 Öýlerine gaýdyp gelmezler, Öz mekanlary olary tanamaz. 11 Şonuň üçinem ümsüm boljak däl, Janymyň ýangyjyna geplejek, Ajy hasrat bilen şikaýat etjek. 12 Meni göz astynda saklaryň ýaly, Men deňiz ýa deňiz aždarhasymy näme? 13 Düşegim maňa teselli berer, Çarpaýam zeýrenjimi diňdirer diýsem, 14 Meni düýşler bilen gorkuzýaň, Görnüşler bilen ýüregimi ýarýaň. 15 Şu tende ýaşandan, Boglup ölenim gowudyr. 16 Men janymdan doýdum; bu dünýä baky gelen däldirin, Meni öz günüme goý, çünki ömrüm bir demdir. 17–18 Ynsanlary beýgeldip, Olara üns bereriň ýaly, Her säher idäp, Her salym synaryň ýaly, Olar kim bolupdyrlar? 19 Haçana deňeç meni göz astynda saklajak, Tüýküligimi ýuwutmaga-da ýeke goýjak dälmi indi? 20 Günä etsem, Saňa zeleli näme eý, ynsan Gözegçisi? Näme üçin meni Özüňe garşydaş etdiň? Näme üçin men Saňa ýük boldum? 21 Näme üçin ýazyklarymy bagyşlap, Etmişlerimi ötmeýäň? Çünki indi gabra girerin, Meni agtararsyň, ýöne tapmarsyň».
Bildadyň sözi
1 Onsoň şuwaly Bildat şeýle diýdi: 2 «Haçana deňeç şeýle gürlejek? Agzyňdan çykýan sözler güýçli şemal deý dereksiz. 3 Heý-de, Hudaý adalaty bozýanmydyr? Gudratygüýçli hakykaty ýoýýanmydyr? 4 Ogullaryň Hudaýa garşy günä eden bolsalar, Hudaý-da olara ýazyklaryna görä jeza berendir. 5 Eger Hudaýy agtarsaň, Gudratygüýçlä ýalbarsaň, 6 Päk we dogruçyl bolsaň, Elbetde, Ol seniň üçin aýaga galar, Sylaglap, hojalygyňy dikelder. 7 Öňüň ujypsyz-da bolsa, Soňuň beýik bolar. 8 Owalky nesillerden sora-da, Olaryň ata-babalarynyň derňewine nazar sal. 9 Çünki biz düýnkilerdiris, Bilýän zadymyz ýokdur, Ýerdäki ömrümiz kölege kimindir. 10 Olar saňa öwretmezlermi, aýtmazlarmy, Ýüreklerindäki sözleri dile getirmezlermi? 11 Batgasyz ýerde gargy bitermi? Suwsuz ýerde gamyş ösermi? 12 Olar entek gökkä, orulmanka, Otlardan öň guraýarlar. 13 Hudaýy unudan her kesiň soňy-da şeýle gutarar, Hudaýsyzyň umydy öler. 14 Bil baglaýany berk däldir, Daýanýany möýüň kerebi kimindir. 15 Öýüne söýenýär, ýöne ol ýykylar, Oňa berk ýapyşýar, ýöne ol çagşar. 16 Hudaýsyzlar güneşde gülleýän ösümlik kimin, Olaryň şahalary tutuş baga ýaýraýar. 17 Kökleri daş üýşmekleriniň daşyna oralyp, Daşlaryň arasynda ýatýandyr. 18 Eger ýerlerinden goparylsa, Ýer inkär edip: „Seni görmedim“ diýer. 19 Şady-horramlygy uzaga çekýän däldir olaryň, Olaryň ýerini başgalar tutarlar. 20 Hudaý akýüreklini terk etmez, Pislik edýäne ýardam bermez. 21 Ol ýene agzyňy gülküden, Lebleriňi şadyýan owazdan doldurar. 22 Duşmanlaryň uýada galar, Pisleriň çadyry weýran bolar».
Eýýubyň jogaby
1 Eýýup şeýle jogap berdi: 2 «Dogrusy, munuň şeýledigini men bilýän, Ýöne Hudaýyň öňünde ynsan neneň dogry bolup biler? 3 Hudaý bilen jedelleşmek islän, Onuň müňde bir sowalyna-da jogap berip bilmez. 4 Hudaý paýhaslydyr, gudratlydyr, Onuň garşysyna gidip, Ondan üstün çykan barmydyr? 5 Ol daglary ýerinden süýşürýär, ýöne muny bilmeýärler, Gazabyna daglary ters düňderýär. 6 Ol ýeri sarsdyryp, Onuň sütünlerini titredýär. 7 Ol Güne buýruk berýär – gün dogmaýar, Ýyldyzlary möhürläp, gadagan edýär. 8 Onuň ýeke Özi gögi ýaratdy, Ol deňiz tolkunlarynyň üstünde gezýär. 9 Uly Ýedigeni, Oriony, Ülkeri we günorta ýyldyzlaryny ýaradan Oldur. 10 Akyla sygmajak beýik işleri, Sansyz täsin işleri edýän-de Oldur. 11 Ine, Hudaý gapdalymdan geçýär, emma Ony görmeýärin, Geçip gidýär, ýöne Oňa gözüm düşmeýär. 12 Ol tutup äkidýär – ony saklap biljek barmy? „Edýäniň näme?“ diýip biljek barmy Oňa? 13 Hudaý gazabyndan dönmez, Rahabyň kömekçileri Onuň aýak astyna düşýär. 14 Onsoň men Oňa nädip jogap berip bileýin, Jedelleşmäge sözleri nireden tapaýyn? 15 Bigünä bolsam-da, Oňa jogap berip bilmerin, Hökümdaryma rehim et diýip ýalbararyn. 16 Çagyranymda, maňa jogap berenem bolsa, Onuň meni diňlejekdigine ynam etmeýän. 17 Ol başyma harasat inderýär, Nähak ýere ýaralarymy artdyrýar Ol. 18 Maňa dem almaga salym bermeýär, Ol kalbymy hasratdan doldurýar. 19 Güýç synalsa, elbetde, Ol güýçli çykar! Sorag adalatlylyk hakda bolsa, kim Hudaýa höküm edip biler? 20 Bigünä bolsam-da, öz dilim maňa höküm eder, Akýürekli bolsam-da, ol meni nähak çykarar. 21 Men akýürekli, ýöne parhy ýok maňa, Men öz durmuşymy ýigrenýärin. 22 Barybir, şonuň üçinem „Ol akýüreklini-de, pisi-de ýok edýär“ diýýän. 23 Betbagtçylyk duýdansyz ölüm getirende, Ol bigünäleriň başyndan inen bela gülýär. 24 Dünýä pisleriň eline berlendir, Dünýä häkimleriniň gözlerini baglaýan Oldur. Eger Ol bolmasa, onda kim? 25 Günlerim çapardan çalasyndyr, Ýagşylyk görmezden çalt geçip barýar. 26 Gyzyl gaýygy deýin, Awuna okdurylýan bürgüt deý gaýyp barýar. 27 „Arzymy unudaýyn, Ýüzümi ýagtyldyp, şat bolaýyn“ diýsem, 28 Ähli muşakgatlyklarymdan eýmenýän, Çünki Seniň meni bigünä saýmajagyňy bilýän. 29 Barybir höküm edilerin, Näme üçin ýöne ýere jan edýän? 30 Gar suwuna ýuwnup, Ellerimi aşgar bilen tämizlesem-de, 31 Sen meni laý çukura taşlarsyň, Hatda öz eşiklerime ýigrenji görnerin. 32 Çünki Oňa jogap bererim ýaly, Kaza bile giderimiz ýaly, Ol ynsan däl ahyryn! 33 Wah, ikimizi-de diňläp, Elini üstümize goýar ýaly, Aramyzda bir araçy bolsady! 34 Hasasyny depämden aýyrsady Hudaý, Üstümden howp abandyrmasady! 35 Şonda men gorkman geplärdim, Bu halda welin, hiç zat edip bilmeýärin».
Eýýubyň sözi
1 «Durmuşymy ýigrenýärin, Erkinlik bilen arz ederin, Ajy hasratdan geplärin. 2 Hudaýa diýerin: „Maňa höküm etme, Meni nämede günäkärleýäniňi aýt“. 3 Meni ezmek, Öz eliň işini ret etmek, Pisleriň dildüwşügini goldamak Saňa gowumy? 4 Sende ynsan gözleri barmy? Ynsanyň görşi dek görýäňmi? 5 Günleriň ynsanyň günleri ýaly däldir, Ynsanyň ýyllary ýaly däldir ýyllaryň, 6 Şonda-da etmiş agtarýarsyň, Günä gözleýärsiň menden. 7 Ýazyksyzdygymy, Eliňden hiç kimiň halas etmejekdigini bilýäň. 8 Elleriň maňa biçim berdi, meni ýaratdy, Indi bolsa meni heläk etmekçi bolýaň. 9 Ýadyňa sal! Sen meni toprakdan ýaratdyň, Indi ýene-de topraga öwürjekmi meni? 10 Meni süýt kimin dökmänmidiň? Peýnir kimin gataltmanmydyň? 11 Meni süňkler we siňirler bilen birleşdirdiň, Et hem deri bilen örtdüň. 12 Maňa ýaşaýyş berdiň, merhemet etdiň, Aladaň janymy gorap saklady. 13 Emma bulary ýüregiňde gizlediň, Hyýalyňda şeýle zatlaryň bardygyny bilýärin. 14 Günä etsem, göz astyňda saklaýarsyň, Etmişimi jezasyz goýmaýarsyň. 15 Günäli bolsam, dat günüme! Bigünä bolsam-da, başymy ýerden galdyryp bilemok, Çünki uýada galan men, agyrdyr derdim. 16 Şir kimin topulýaň galdyrsam başym, Gudratlaryňy maňa garşy ulanýarsyň. 17 Täzeden maňa hüjüm edýärsiň, Maňa bolan gahar-gazabyň möwç alýar, Garşyma goşun üstüne goşun getirýäň. 18 Näme üçin meni ýagty ýalança inderdiň? Wah, hiç kim görmänkä ölen bolsadym. 19 Dünýä inmedik ýaly bolup, Göwreden göni gabra gitsem boljak eken. 20 Günlerim gysgadyr, Meni öz günüme goý! 21–22 Garaňky, tüm garaňky dünýä, Zulmatdan, tümlükden doly dünýä Ýagtylygy garaňkylyk ýaly bolan diýara gitmezimden öň, Goý, biraz ynjalyk tapaýyn özüme».
Soparyň sözi
1 Nagamly Sopar şeýle diýdi: 2 «Köp söze jogap berilmesinmi? Ýaňrany sözleri aklasynmy? 3 Ýaňralygyň beýlekileri dymdyrar öýdýäňmi? Masgaralanyňda, özüňem utandyrylmazmykaň? 4 Çünki sen: „Taglymatym sapdyr, Men Hudaýyň nazarynda päkdirin“ diýýäň. 5 Wah, Hudaý geplesedi, Saňa garşy dil ýarsady. 6 Ol saňa paýhasyň syrlaryny düşündirsedi! Çünki paýhas köptaraplydyr. Sen bilgin, Hudaý etmişleriňiň käsini unutdy. 7 Hudaýyň syrlaryna akyl ýetirip bilermiň? Gudratygüýçliniň aňry çägine ýetip bilermiň? 8 Olar gökdenem beýikdir, sen näme edip bilýäň? Ölüler dünýäsindenem çuňdur, sen näme bilýäň? 9 Olaryň ölçegi älemden uzyn, Deňizden giňdir. 10 Eger Ol gelip, seni zyndana atsa, Höküm etmek üçin çagyrsa, kim Ony saklap biler? 11 Çünki Ol ýalançylary bilýändir, Ol pisligi görübem, oňa üns bermezmi? 12 Gulandan ynsanyň dogulmaýşy ýaly, Akmagyň-da akyly goýalmaz. 13 Ýüregiňi Oňa bagyşlap, Elleriňi Hudaýa tarap uzatsaň, 14 Pis işleriňi bes etseň, Çadyryňda etmişe orun bermeseň, 15 Şonda sen uýatly başyňy galdyrarsyň, Berk durarsyň, gorkmarsyň. 16 Muşakgatyňy unudarsyň, Akyp giden suwlar dek ýatlarsyň ony. 17 Günorta çagyndanam ýagty bolar ömrüň, Säher deý bolar garaňkylygyň. 18 Umytlydygyň üçin arkaýyn bolarsyň, Goralarsyň, howpsuzlykda dynç alarsyň. 19 Ýatanyňda seni gorkuzan bolmaz, Köpler saňa ýaranjaňlyk ederler. 20 Emma pisler umytdan el üzerler, Gaçara ýerleri bolmaz olaryň, Umyt uçgunlary söner».
Eýýubyň jogaby
1 Eýýup şeýle diýdi: 2 «Siz bar zady bilýänsiňiz, Siz ölende, paýhas-da siz bilen öler! 3 Meniň-de akylym siziňki ýaly, Men-de sizden kem däldirin, Bu zatlary bilmeýän barmy? 4 Öz dostlaryma gülki boldum! Hudaýy çagyrdym, Ol-da maňa jogap berdi, Dogruçyl, päk bolsam-da, men ile gülki! 5 Dertsizler betbagtlaryň üstünden gülýärler, Büdreýänleri itip göýberýärler. 6 Garakçylaryň çadyrlary asuda, Hudaýy gazaplandyrýanlar howpsuz, Olaryň güýji ýeke-täk hudaýydyr. 7 Haýwanlardan sora, olar saňa öwrederler, Gökdäki guşlardan sora, olar saňa aýdyp bererler. 8 Ýerden sora, saňa öwreder ol, Deňziň balyklary saňa aýdyp bererler. 9 Muny Rebbiň eliniň edendigini Bularyň haýsysy bilýän däldir? 10 Her bir jandaryň jany, Bütin adamzadyň demi Onuň elindedir. 11 Agzyň tagamy dadyşy deý, Gulagam sözleri seljermezmi? 12 Paýhas garrylarda, Düşünje uzak ömürdedir. 13 Paýhasam, gudratam Hudaýdadyr, Öwüt-de, danalyk-da Onuňkydyr. 14 Hudaýyň ýykanyny hiç kim dikeldip bilmez, Onuň gabanyny hiç kim boşadyp bilmez. 15 Hudaý suwlary togtatsa, bar zat guraýar, Iberse-de, dünýäni sil alýar. 16 Gudratam, paýhasam Onuňkydyr, Aldan-da, aldanan-da Onuňkydyr. 17 Ol hökümdarlary kemsidip, Kazylary akmaklara öwürýär. 18 Ol şalaryň guşagyny gowşadyp, Billerine ýüp baglaýar. 19 Ruhanylary kemsidip, Güýçlileri agdarýar. 20 Ynamly maslahatçylary dymdyryp, Ýaşululary akylyndan mahrum edýär. 21 Şazadalary ile ryswa edýär Ol, Güýçlileri ýaragsyzlandyrýar. 22 Garaňkylyk jümmüşiniň syrlaryny açýar, Tüm garaňkylygy ýagtylyga öwürýär. 23 Milletleri beýgeldip, yzysüre ýok edýär, Milletleri artdyryp, olary sürgün edýär. 24 Baştutanlary akylyndan azaşdyryp, Ýolsuz çölde ykdyrýan-da Oldur. 25 Olar garaňkyda yşyksyz sermeleşip ýörýärler, Olary serhoş kimin entiredýär».
Eýýubyň sözi
1 «Bularyň baryny gözlerim gördi, Gulagym eşidip düşündim. 2 Siziň bilýäniňizi men-de bilýärin, Men sizden kem däldirin. 3 Emma men Gudratygüýçli bilen gepleşip, Dawamy Hudaý bilen etmek isleýän. 4 Siz bolsa ýaramy ýalan sözler bilen bejerýäňiz, Baryňyz dereksiz lukmanlardyrsyňyz. 5 Wah, siz bütinleý dymsadyňyz! Ana, şonda siz paýhasly bolardyňyz! 6 Diňläň meniň delillerimi, Gulak goýuň, meniň çekişmelerime! 7 Hudaýyň adyndan nähak sözleri sözlejekmi? Hileli sözler aýtjakmy Onuň adyna? 8 Sizmi Hudaýyň tarapyny tutjak? Onuň üçin dawa etjek? 9 Hudaý sizi synasa, synagdan geçermikäňiz? Ynsanyň ynsany aldaýşy ýaly, Ony-da aldap bilermikäňiz? 10 Hudaýyň tarapyny gizlin tutsaňyz, Ol sizi hökman jezalandyrar. 11 Onuň şan-şöhraty sizi eýmendirip, Gorkusy üstüňize abanmazmy? 12 Nakyllaryňyz kül deý dereksizdir, Delilleriňiz hiç bir esassyzdyr. 13 Indi siz dymyň-da, maňa geplemäge gezek beriň, Men başa gelenini göreýin. 14 Tenimi dişim bilen tike-tike edip, Janymy öz elimde goýaýyn. 15 Ol meni öldürer, mende umyt ýok. Ýollarymyň dogrudygyny Oňa subut ederin. 16 Ine, şu meniň gutulyşym bolar, Çünki hudaýsyzlar Onuň huzuryna baryp bilmez. 17 Sözlerime dykgat bilen gulak goýuň, Aýdýanlarym gulagyňyzda galsyn. 18 Men dawamy taýýarladym, Aklanjagymy bilýärin. 19 Kim meniň bilen jedel etjek? Şondan soň lal-jim bolup ölerdim. 20 Ýa, Hudaý, meniň iki islegimi ýerine ýetiräý, Şonda men Senden gizlenmerin: 21 Menden eliňi çek, Meni Öz howpuňdan azat et. 22 Onsoň meni çagyr, men-de jogap bereýin, Ýa-da men gepläýin, Sen maňa jogap ber. 23 Etmişlerim, günälerim köpmüdir? Maňa ýazygymy, günämi görkez. 24 Näme üçin menden ýüzüňi gizläp, Meni Özüňe duşman saýýarsyň? 25 Ýeliň gaçyran ýapragyny eýmendirjekmi? Gury samany kowalajakmy? 26 Maňa garşy ajy aýyplamalar ýazýarsyň, Ýaşlykdaky etmişlerimi miras berýärsiň. 27 Aýaklaryma künde urýarsyň, Her bir ädimimi garawullap, Aýak yzlaryma çenli barlaýarsyň. 28 Ynsan bir çüýrän zat, Güýe degen eşik kimin dargaýar».
Eýýubyň sözi
1 «Aýaldan doglan ynsanyň ömri gysga, Derdi köp bolýandyr. 2 Ol gül kimin açylýar, solýar, Kölege kimin ýitýär, yz galmaýar. 3 Meniň ýala dagam göz dikýäňmi Sen? Höküm etmek üçin meni huzuryňa getirýäňmi? 4 Kim haramdan tämizi çykaryp bilýär? Hiç kim! 5 Ynsanyň güni sanalgydyr, Aýlarynyň sany kesgitlenendir, Olar Seniň bellän çäkleriňden geçip bilmeýärler. 6 Olardan gözüňi aýyr, öz günlerine goý, Iş gününi soňlan işçi dek Dynç alsynlar. 7 Hatda agaja-da umyt bardyr, Ol çapylsa, ýene gögerer, Pudaklary egsilmez. 8 Köki ýerde garrap, Töňňesi toprakda gurap gitse-de, 9 Suw ysyny alan badyna ösüntgi çykaryp, Ýaş agaç kimin şahalaýar. 10 Emma ynsan ölüp, ýok bolýar, Adamzat jan berip, ýitirim bolýar. 11 Köl suwlarynyň guraýşy, Derýanyň gurap, çöle dönüşi kimin, 12 Ynsan hem ýatýar-da, gaýdyp turmaýar, Gökler ýok bolýança, adamlar oýanmazlar, Ukularyndan turuzylmaz. 13 Wah, meni ölüler dünýäsinde gizlesediň, Gazabyň ýatyşýança, meni ýaşyrsadyň, Maňa möhlet berip, onsoň meni ýatlasadyň! 14 Ynsan öler-de, dirilermi? Men tä azat edilýänçäm, Azaply gullugymyň ähli günlerinde garaşaryn. 15 Sen çagyrarsyň, men-de jogap bererin. Öz eliňiň ýaradanyny küýsärsiň. 16 Şonda Sen ädimlerimi sanarsyň, Ýöne günämi yzarlamagyňy bes edersiň. 17 Ýazygym torba salnyp möhürlener, Etmişimiň üstüni örtersiň. 18 Dag opurylyp, weýran bolýar, Gaýa ýerinden goparylýar; 19 Suwlar daşlaryň ýüzüni ýalmaýar, Siller ýeriň topragyny syryp äkidýär, Sen hem ynsanlaryň umydyny şeýle ýok edýärsiň. 20 Ynsanlardan hemişelik üstün çykýaň, Olar ýok bolýarlar, Ýüzüni üýtgedip, gaýry ýere ýollaýaň. 21 Ogullary hormata eýe bolýarlar, olar mundan habarsyz, Masgaralanýarlar, olar muny bilmeýärler. 22 Olar diňe öz bedenleriniň agyrysyny duýup, Diňe özleri üçin ýas tutýarlar».
Elipazyň jogaby
1 Onsoň teýmanly Elipaz şeýle diýdi: 2 «Akylly adam boş sözler bilen jogap berermi? Özüni gündogar şemalyndan doldurarmy? 3 Ol biderek gep bilen, Dereksiz sözler bilen dawa-jenjel turzarmy? 4 Hudaýdan heder etmegi aradan aýyrýarsyň, Hudaý barada oýlanmaga päsgel berýärsiň. 5 Etmişiň gepiňe täsir edýär, Hilegäriň dilinde gürleýärsiň. 6 Seni ýazgarýan men däl, öz agzyň, Dodaklaryň saňa garşy şaýatlyk edýär. 7 Ilki doglan ynsan senmisiň? Daglardan öň ýaradyldyňmy? 8 Hudaýyň mejlisini diňlediňmi? Ýeke-täk dana adamdyryn öýdýäňmi? 9 Biziň bilmeýän haýsy zadymyzy bilýärsiň? Biziň düşünmeýän haýsy zadymyza düşünýärsiň? 10 Bizde çal saçly-da, gojalar-da bardyr, Olaryň ýaşlary seň kakaňkydan-da uludyr. 11 Hudaýyň saňa berýän tesellileri kemlik edýärmi? Hoşamaý söz ýeterlik dälmi ýa saňa? 12 Ýüregiň nämä möwç alýar? Gözleriňden näme üçin ot syçraýar? 13 Näme üçin Hudaýa gazaplanyp, Agzyňdan beýle sözleri çykarýarsyň? 14 Tämiz bolar ýaly, ynsan kim bolupdyr? Hatyndan doglan dogry bolup bilermi? 15 Hudaý hatda Öz perişdelerine ynam etmeýär, Gökler Onuň nazarynda tämiz däldir. 16 Etmişi suw kimin içýän, Ýigrenji, bozuk ynsana Hudaý neneň ynam etsin. 17 Diňle meni, saňa düşündireýin, Görenimi beýan edeýin, 18 Akyldarlaryň aýdanlaryny, Ata-babalarynyň gizlemedik pähimlerini. 19 (Ýurt diňe aralarynda gelmişek bolmadyk Ata-babalara berlendi). 20 Pisler bütin ömrüne ejir çekýändirler, Zalymlara berlen ýyllar sanalgydyr. 21 Elhenç sesler olaryň gulagyndan gitmez, Asudalykdaka olaryň üstüne talaňçy döküler. 22 Garaňkylykdan gutuljagyna ynam ýokdur olarda, Olaryň takdyry gylyçdyr. 23 „Niredekä?“ diýip, bir döwüm nan üçin sergezdanlyk edýärlar, Garaňkylyk gününiň ýakyndygyny bilýärler. 24 Alada we horluk olary gorkuzýar, Söweşe taýynlanan şa kimin olara hüjüm edýär. 25 Çünki pisler Hudaýa garşy el göter, Gudratygüýçlä garşy çykýar. 26 Boýnuýogynlyk edip, galyň, ýumry galkany alyp, Hudaýyň üstüne topulýarlar olar. 27 Ýüzlerinden ýag damyp, Billerini ýag alsa-da, 28 Weýran edilen şäherlerde, Harabaçylyga öwrülen, Oturylmaýan, adamsyz öýlerde ýaşarlar. 29 Hiç haçan baýamazlar, baýlyklary uzaga çekmez, Mal-mülkleri ýer ýüzüne ýaýramaz. 30 Garaňkylykdan gaçyp bilmezler, Pudaklaryny ýalyn ýok eden agaç kimin bolarlar, Hudaýyň demine ýok bolarlar. 31 Boşluga bil baglap, özlerini aldatmasynlar, Çünki boşluk olaryň muzdy bolar. 32 Wagtyndan öň işi gaýdar, Pudaklary gögermez. 33 Gök üzümleri dökülen üzüm agajy, Gülleri dökülen zeýtun agajy ýalydyr olar. 34 Çünki hudaýsyzlaryň jemagaty gysyr galar, Parahorlaryň-da çadyrlaryny ot alar. 35 Olar hasratdan hamyla bolup, pislik dogurýarlar, Içleri hem hileden doludyr».
Eýýubyň sözi
1 Eýýup şeýle diýdi: 2 «Men bular ýaly zatlary köp eşitdim. Siziň baryňyz dereksiz teselli berijiler! 3 Boş sözleriňiz haçan gutarjak? Sizi dawalaşmaga mejbur edýän zat näme? 4 Siz meniň ýerime bolan bolsadyňyz, Menem siziň ýaly gepläp bilerdim. Size garşy akgynly sözläp, Başymy ýaýkardym. 5 Sizi öz sözlerim bilen ruhlandyrardym, Köşeşdiriji sözlerim derdiňizi ýeňlederdi. 6 Geplesem-de derdim ýeňlemeýär, Dymanym bilen janym aram tapmaýar. 7 Ýa, Hudaý, Sen meni halys tapdan düşürdiň, Bütin hojalygymy weýran etdiň. 8 Gurpsuzlygym muňa şaýatlyk edýär, Mejalsyzlygym garşyma güwälik edýär. 9 Hudaý maňa ýigrenç bilen seredip, gaharyna meni parçalaýar, Ol maňa dişlerini gyjaýar, Duşmanymyň gözleri içimden geçýär. 10 Adamlar maňa agyzlaryny öweldip, Meni masgaralap, ýaňagyma urýarlar, Garşyma dil birikdirýärler. 11 Hudaý meni näletkerdeleriň, Pisleriň eline berdi. 12 Rahatlykda ýaşaýardym, emma Hudaý meni sarsdyrdy, Boýnumdan tutup, bölek-bölek etdi, Meni Özüne nyşana edindi. 13 Onuň kemançylary daşymy gurşaýar, Rehimsizlik bilen böwrümi deşýär, Ödümi ýere dökýär. 14 Bedenimi dilim-dilim edýär, Urşujy kimin üstüme topulýar. 15 Egnime jul tikindim, Başymy toza sokdum. 16 Aglamakdan ýaňa ýüzüm gyzarýar, Gözümi tüm garaňkylyk örtýär. 17 Ýöne men jenaýat etmedim, Dilegim-de päkdir. 18 Eý, toprak, ganymyň üstüni örtme, Perýadym asla diňmesin. 19 Ine, şu pursat şaýadym gökde, Hemaýatkärim ýokarda. 20 Dostlarym meni masgaralaýarlar, Hudaýa göz-ýaş edýän. 21 Adamzat ogly bilen goňşusynyň arasynda bolşy ýaly, Ynsan bilen Hudaýyň arasynda-da bir töwellaçy bolsady! 22 Barsa-gelmeze giderin Birnäçe ýyldan».
1 «Ruhum syndy, günlerim tamam, Maňa gabyr garaşýar. 2 Daş-töweregim ýaňsylaýjylardan doly, Gözüm olaryň duşmançylygyny görýär. 3 Özüň maňa kepillik bergin, Senden başga maňa kim kepil boljak? 4 Olaryň aňyny düşünjeden gizlediň, Şonuň üçin olary beýgeltmersiň. 5 Para üçin dostlaryny satýanlaryň Çagalarynyň gözleri kör bolar. 6 Hudaý meni ile gep etdi, Olar ýüzüme tüýkürýärler. 7 Gaýgydan ýaňa gözüm küteldi, On iki synam çöpe döndi. 8 Dogruçyl adam derdime aňk bolýar, Bigünä-de hudaýsyza garşy gazap atyna atlanýar. 9 Dogruçyllar öz ýollaryny tutarlar, Eli tämizleriň güýji artar. 10 Emma hemmäňiz gaýdyp gelseňiz-de, Araňyzdan akylly adam tapmaryn. 11 Günlerim tamam, Niýetlerim, ýürek arzuwlarym-da puja çykdy. 12 Olar gijäni gündiz edýärler, „Ýagtylyk garaňkylyga ýakyn“ diýýärler. 13 Ölüler dünýäsini öýüm dek küýsesem, Düşegimi garaňkylykda ýazsam, 14 Gabyra: „Sen atamsyň“, Gurda: „Sen enemsiň, uýamsyň“ diýen bolsam, 15 Onda umydym hany? Umydymy görjek kim? 16 Umyt meniň bilen ölüler dünýäsine iner öýdýäňmi? Meniň bilen bile göre girermi?»
Bildadyň sözi
1 Onsoň şuwaly Bildat şeýle diýdi: 2 «Ne zaman gutarjak sözüňi? Oňatja pikirlen, onsoň gepleşeris, 3 Biz näme üçin haýwan saýylýarys, Näme üçin akmak görünýäris gözüňe? 4 Gaharyňa öz janyňa zor salýarsyň, Sen diýip dünýä terk edilsinmi? Gaýalar süýşsünmi? 5 Pisleriň yşygy sönýär, Ot ýalynlary parlamaýar. 6 Çadyryndaky nur garaňkylyga öwrülýär, Depelerindäki çyrasy sönýär. 7 Gadamlarynyň bady gowşaýar, Öz işleri ýykýar olary. 8 Öz aýaklary bilen tora düşýärler, Özleri garyma ýykylýarlar. 9 Aýagy gapana düşýär, Olary duzak gapjaýar. 10 Olar üçin ýere syrtmak çekilýär, Ýollaryna duzak gurulýar. 11 Çar tarapdan howp abanýar olara, Howp olaryň söbügine düşýär. 12 Güýç-kuwwat galmaz açlykdan ýaňa, Ýanlaryndan betbagtçylyk aýrylmaz. 13 Derilerini dert iýýär, Ölüm buşlukçysy el-aýaklaryny ýuwudýar. 14 Ynam eden çadyryndan alnyp gidilip, Howplar şasynyň ýanyna getirilýär. 15 Çadyrlarynda hiç zat galmaz, Ýurtlaryna kükürt ýagdyrylar. 16 Kökleri guraýar aşakda, Şahalary solýar ýokarda. 17 Ýer ýüzünde olaryň atlary unudylar, Köçelerde atlary ýatlanmaz. 18 Ýagtylykdan garaňkylyga itilip, Dünýäden kowlarlar. 19 Halkynyň arasynda ne zürýady, ne-de nebereleri bolar, Mesgeninde yzynda galan bolmaz. 20 Öňki nesiller olaryň takdyryna haýran galarlar, Howp gurşaýar soňky nesilleri. 21 Şeýle bolýandyr erbediň kysmaty, Hudaýy tanamaýanyň mesgeni şudur».
Eýýubyň jogaby
1 Eýýup şeýle diýdi: 2 «Haçana deňeç meni gynap, Sözleriňiz bilen pagyş-para etjek? 3 On mertebe göwnüme degdiňiz, Utanaňyzokmy şeýle ezýet bermäge? 4 Dogrudanam, hata iş eden bolsam, Hatam öz boýnuma. 5 Özüňizi öňümde ýokary tutup, Aýybymy ýüzüme ursaňyz, 6 Şuny bilip goýuň, Hudaý meni nähak saýdy, Ol daşyma Öz toruny çekdi. 7 Hatda: „Bu – zorluk“ diýip perýat edýärin, emma jogap berýän ýok, Medet diläp ýalbarýaryn, emma adalat ýok. 8 Ýoluma germew çekdi, geçip bilemok, Ýodalarymy garaňkyratdy. 9 Meni at-abraýdan düşürip, Başymdan täjimi aldy. 10 Meni çar tarapdan gysyp-gowurdy, sandan galdym, Umydymy agaç deýin köki bilen sogurdy. 11 Ol maňa gazaplanýar, Meni Özüne duşman saýýar. 12 Leşgerleri üstüme hüjüm edýärler, Maňa garşy ýapgyt galdyrýarlar, Çadyrymyň töwereginde düşelge gurýarlar. 13 Garyndaşlarymy menden daşlaşdyrdy, Tanyşlarym maňa ýat boldular. 14 Ýakyn garyndaşlarym meni ret etdiler, Dostlarym meni unutdylar. 15 Saçagymdan duz iýenler hem unutdylar meni, Hatda öz gyrnaklarym-da meni ýat saýýarlar, Olaryň gözüne men bir keseki. 16 Hyzmatkärimi çagyrýan, ýöne jogap ýok, Ýalbar-ýakar etmeli bolýan özüm. 17 Demim aýalymda ýigrenç döredýär, Öz maşgalam meni ýigrenýär. 18 Ýaş çagalar-da meni kemsidýärler, Aýaga galanymda, meni ýaňsylaýarlar. 19 Içgin dostlarym meni ýigrenýärler, Eý görenlerim menden ýüz öwürdiler. 20 Diňe ham bilen süňke öwrüldim, Ölümiň bäri ýanynda durun men. 21 Maňa rehim ediň, eý, dostlarym, rehim ediň, maňa! Çünki Hudaý maňa el urdy. 22 Näme üçin sizem Hudaý ýaly meni yzarlaýarsyňyz, Näme meniň tenimden doýmaýarsyňyzmy? 23 Wah, meniň sözlerim ýazylsady! Wah, olar kitaba ýazylsady! 24 Wah, sözlerim demir galam we gurşun bilen Gaýanyň ýüzüne ebedilik oýulyp ýazylsady! 25 Çünki men Penakärimiň diridigini, Ahyrynda Onuň bu ýerde durjakdygyny bilýärin. 26 Hamym çüýränden soňam tenimde Hudaýy görerin. 27 Hudaýy keseki gözi bilen däl-de, Öz gözlerim bilen görerin, Ýüregim üzülip barýar. 28 „Biz ony nähili yzarlarys? Belanyň körügi Eýýupdyr“ diýseňiz, 29 Siz gylyçdan heder ediň, Çünki gazap gylyç jezasyny getirýär, Şonda hökümiň bardygyny bilersiňiz».
Soparyň sözi
1 Onsoň nagamly Sopar şeýle diýdi: 2 «Gulak goý! Pikirlerim jogap bermäge mejbur edýär, Mundan artyk saklanyp bilmerin. 3 Sözleriň bilen meni kemsidýäň, Düşünjäm saňa jogap berdirýär. 4 Owaldan bäri, Ynsanyň dünýä gelşinden bäri bilmeýärmidiň muny? 5 Pisleriň heşellesi wagtlaýyndyr, Hudaýsyzyň şatlygy bir salymlykdyr. 6 Hatda olaryň boýy göklere ýetip, Başlary bulutlara degse-de, 7 Pisler öz nejasaty kimin baky ýok bolarlar, Olary tanaýanlar: „Olar nirede?“ diýerler. 8 Düýş kimin uçup giderler, Gijeki görnüş kimin gaýyp bolarlar. 9 Bir gören göz gaýdyp görmez olary, Mekany-da olary ikilenç görmez. 10 Ogullary pukaralaryň öňlerinde özlerini kiçelderler, Elleri bilen olaryň baýlygyny yzyna gaýtararlar. 11 Bedenleri ýaşlyk gujuryndan doly hem bolsa, Olar bilen toprak astynda ýatarlar. 12 Hatda pislik agza datly görnüp, Ony diliniň astynda gizleseler-de, 13 Pisligi saklap, goýbermän, Agyzlarynda saklasalar-da, 14 Iýenleri aşgazanynda turşar, Içlerinde ýylanyň zäherine döner. 15 Baýlygy ýuwdup, ýene gusýarlar ony, Hudaý ony içlerinden çykarýar. 16 Ýylanlaryň zäherini sorarlar, Alahöwreniň dişi olary öldürer. 17 Akar suwlaryň, Baldyr gaýmak akýan dereleriň hözirini görmezler. 18 Gazananlaryny iýmän, yzyna gaýtararlar, Eden söwda-satlygyndan haýyr görmezler. 19 Çünki pukaralary ezip, olardan ýüz öwürdiler, Öz gurmadyk öýlerini eýelediler. 20 Açgözlükden kalplary rahatlyk tapmaz, Arzyly zatlary olary halas etmezler. 21 Iýenlerinden artany bolmady, Munuň üçin rowaçlyklary uzaga çekmez. 22 Bollukda azap çekerler, Depelerinden muşakgat iner. 23 Garynlaryny doýranlarynda, Hudaý lowlaýan gazabyny üstlerine döker, Gazabyny başlaryndan iýmit kimin ýagdyrar. 24 Demir ýaragdan gaçyp gutulsalar, Bürünç ýaý içlerinden parran geçer. 25 Ok içlerinden böwsüp geçer, Ýalpyldaýan ujy böwürlerinden çykar, Üstlerine howp abanar. 26 Tüm garaňkylykda hazynalary ýok bolýar, Üflenmedik ot olary ýuwdar, Çadyrlarynda galanlaryny ýakyp ýok eder. 27 Gökler şaýatlyk eder etmişlerine, Bütin älem-jahan olara garşy çykar. 28 Hudaýyň gazap güni Öýleri emlägi bilen süpürilip äkidiler. 29 Ine, şudur pisleriň Hudaýdan aljak paýy, Hudaýyň olara beren mirasy».
Eýýubyň sözi
1 Eýýup şeýle diýdi: 2 «Dykgat bilen gulak goýuň sözüme, Goý, bu siziň maňa berjek teselliňiz bolsun. 3 Gezek beriň, men gepläýin, Sözümi gutaranymdan soň masgaralaň. 4 Ynsana arz-şikaýat edýänmi men? Neneň janym ýanmasyn? 5 Halyma seredip, akylyňyz çaşsyn, Eliňizi agzyňyza tutuň. 6 Derdimi ýada salanymda, galagoplanýaryn, Süňňüme galpyldy aralaşýar. 7 Näme üçin pisler ýaşaýarlar, Gojalyga ýetip, gujur-gaýratlary artýar? 8 Perzentleri ýanlarynda, Zürýatlary gözleriniň alnynda. 9 Öýlerinde howpsuzlykda, gorkusyz ýaşaýarlar, Hudaý-da olara jeza bermeýär. 10 Öküzleri kemsiz örňeýär, Sygyrlary guzlar, göle düşürmez. 11 Çagalaryny süri kimin ýola salýarlar, Oglanlary tans edişýärler. 12 Deprek, barbat bilen aýdym aýdyşyp, Şatlanýarlar olar tüýdük sesine. 13 Ömürlerini hoşwagtlykda geçirip, Ölüler dünýäsine asudalykda girýärler. 14 Pisler Hudaýa şeýle diýýärler: „Bizi öz günümize goý! Çünki biz Seniň ýoluňy öwrenmek islemeýäris. 15 Gudratygüýçli kim bolupdyr Oňa sežde ederimiz ýaly? Oňa dileg edip, görýän haýrymyz näme?“ 16 Rowaçlygy öz ellerinde dälmi näme? Pisleriň nesihaty menden uzakda bolsun! 17 Pisleriň çyrasy näçe gezek öçdi? Başlaryna üznüksiz betbagtçylyk abananyny gördüňmi? Hudaý gazabyna olary görgä duçar edýärmi? 18 Haçan olar ýele sowrulýan saman ýaly, Tüweleý öňündäki saman çöpi ýaly boldular? 19 Siz: „Hudaý atalarynyň jezasyny çagalaryna çekdirýär“ diýýäňiz. Goý, atalaryň muny bileri ýaly, Hudaý olara almytyny bersin. 20 Atalar heläkçiligini öz gözleri bilen görsünler, Olar Gudratygüýçliniň gazabyndan içsinler. 21 Çünki bu dünýäden ötensoňlar, Yzlarynda galan hojalygyndan näme gaýgysy bolsun? 22 Gökdäkilere höküm edýän Hudaýa akyl berip biljek barmydyr? 23 Biri sagatka ölýär, Büs-bütin rahat we gaýgysyz. 24 Eti-gany ýerinde bolup, Süňkleri ýilikden doludyr. 25 Beýleki biri dert çekip, Gowulyga gözi düşmän ölýär. 26 Olar toprak astynda bile ýatýarlar, Üstlerini gurtlar basýar. 27 Bilýän men siziň pikirleriňizi, Garşyma edýän dildüwşükleriňizi. 28 Çünki siz: „Asylzadaň öýi nirede? Pisleriň çadyry nirede?“ diýýäňiz. 29 Ýolagçylardan soramadyňyzmy? Şaýatlyklaryna gulak asmadyňyzmy? 30 Pisler peläket güni aman galýarlar, Hudaýyň gazaply gününden gutarylýarlar. 31 Pisleriň hereketlerini kim ýüzlerine basjak? Etmişlerine görä kim olara jeza berjek? 32 Olar gabra getirilende, Mazarlarynyň başynda sakçy goýulýar. 33 Jaýlanan topragy olara ýakymlydyr, Hemmeler olaryň yzyna düşerler, Olaryň öňünden gidenler san-sajaksyzdyr. 34 Siz boş sözleriňiz bilen maňa näme teselli berjek? Bar diýýän zatlaryňyz galpdyr».
Elipazyň sözi
1 Teýmanly Elipaz şeýle diýdi: 2 «Ynsan Hudaýa ýaramly bolup bilermi? Hatda iň akyldaryň Oňa peýdasy degermi? 3 Dogrulygyňdan Gudratygüýçli näme lezzet alýar? Päk durmuşda ýaşaýanyň Hudaýa näme haýry bar? 4 Hudaýyň seni jezalandyrmasy, höküm etmesi Ondan gorkýandygyň üçinmi? 5 Pisligiň ummasyz, Etmişleriň tükeniksiz dälmi? 6 Çünki öz doganyňdan nähak girew aldyň, Eşiklerine çenli sypyryp, olary ýalaňaç goýduň. 7 Ýadawa içmäge suw bermediň, Açdan çöregiňi gysgandyň. 8 Ine, güýçliler ülkä eýe bolýandyr, Hormatlanýan onda ýaşaýandyr. 9 Dul hatynlary yzyna boş goýberdiň, Ýetimleri ezdiň. 10 Munuň üçin daş-töweregiň duzaklar bilen gurşalýar, Duýdansyz gorky seni galagoplyga salýar. 11 Hiç zady görüp bilmeziň ýaly, garaňkylyk seni basýar, Sil gelip, seni gark edýär. 12 Hudaý gökleriň ýokarsynda dälmidir? Ýokardaky ýyldyzlara nazar sal, olar, gör, nähili belentlikde! 13 Şonuň üçin sen: „Hudaý nämäni bilýär? Ol tüm garaňkylyk içinden höküm edip bilýärmi? 14 Bulutlar Oňa tutudyr, Ol görüp bilmez, Ol gök gümmezinde gezýändir“ diýýäň. 15 Pisleriň ýörän Köne ýoluny tutjakmy? 16 Olar wagtyndan öň ýygnaldylar, Düýplerini suw aldy. 17 Olar Hudaýa: „Bizi öz günümize goý! Gudratygüýçli, sen bize näme edip bilersiň?“ diýdiler. 18 Şonda-da Hudaý öýlerini bereket bilen doldurdy, Pisleriň maslahaty menden uzakda bolsun! 19 Dogruçyl adam muny görüp begenýär, Bigünä pisleriň üstünden gülýär. 20 Olar: „Ýagylarymyz ýok edildi, Galan zatlary ýanyp kül boldy“ diýýärler. 21 Hudaý bilen dost bol, rahatlykda bol, Şonda haýyr taparsyň. 22 Gulak goý Onuň agzyndan çykýan öwüt-ündewe, Sözlerini ýüregiňde sakla. 23 Gudratygüýçlä tarap öwrülseň, öňki halyňa gowşarsyň, Etmişi çadyryňdan uzaklaşdyrsaň, 24 Altyny topraga, Opyr tyllasyny jülgedäki daşlaryň arasyna atsaň, 25 Gudratygüýçlini öz altynyň, Gymmat bahaly kümşüň saýsaň, 26 Ine, şonda Gudratygüýçliden göwnühoş bolarsyň, Hudaýa ýüz tutarsyň. 27 Hudaýdan dileg edersiň, Ol hem seni eşider, Sen hudaýýolularyňy berersiň. 28 Ol diýen zadyňy ýerine ýetirer, Ýollaryňa nur çaýylar. 29 Beýlekiler kemsidilende: „Ýeriňden gal“ diýýäň, Çünki Hudaý pes göwünlileri halas edýär. 30 Hudaý hatda ýazyklylary-da halas eder, Olar seniň elleriň tämizligi üçin gutularlar».
Eýýubyň jogaby
1 Eýýup şeýle diýdi: 2 «Bu gün aç-açan arz-şikaýat edýän, Hudaýyň eli ahy-zaryma garamazdan agyr. 3 Wah, Hudaýy nireden tapmalydygyny bir bilsedim! Onuň mesgenine barardym. 4 Arzymy Onuň huzurynda beýan ederdim, Dawalarymy jikme-jik aýan ederdim. 5 Onuň maňa berjek jogabyny bilerdim, Aýtjak zadyna düşünerdim. 6 Ol beýik güýji bilen garşyma çykarmydy? Ýok, Ol maňa gulak asardy. 7 Dogruçyl adam huzurynda Onuň bilen dawalaşyp biler, Men Hökümdarymyň ýanynda hakykat gazanardym. 8 Gündogara gitsem, Hudaý ol ýerde ýok, Günbatara gitsem, Ony tapyp bilmeýärin. 9 Demirgazykda işleýär, Ony gözüm saýgaryp bilenok, Günorta öwrülýär, Ony görüp bilmeýärin. 10 Emma Ol meniň ýöreýän ýolumy bilýär, Meni synaga salanda, altyn deý päk çykaryn. 11 Hudaýy ädimme-ädim yzladym, Hudaýyň ýoluny tutup, ondan çykmadym. 12 Beren tabşyryklaryndan dönmedim, Sözlerini kalbymda arzylap sakladym. 13 Hudaý karar çykarýar, kim Oňa garşy çykyp biler? Ol islän zadyny edýär. 14 Ýüregine düwenlerini eder Ol, Olaryň ýene, gör, näçesi Onda bardyr. 15 Şonuň üçin Onuň bilen ýüzbe-ýüz bolmakdan eýmenýän, Pikir edenimde, Ondan gorkýaryn. 16 Hudaý meniň ýüregimi ejizletdi, Gudratygüýçli meni eýmendirsedi. 17 Garaňkylyk meni ýok etsedi, Ýüzümi zulmat örtsedi».
1 «Näme üçin Gudratygüýçli höküme wagt bellemeýär? Näme üçin Ony tanaýanlar bu günleri görmeýärler? 2 Adamlar araçäk daşlary süýşürýärler, Sürüleri ogurlaýarlar-da, bakýarlar. 3 Ýetimleriň eşegini ogurlap äkidýärler, Dul hatynyň öküzini girew alýarlar. 4 Mätäçleri ýoldan kowýarlar, Ýurduň garyplary olardan bukulýarlar. 5 Çöldäki gulanlar kimin, Ýoksullaryň hersi bir ýana dagap gidýär, Olar çagalary üçin çölde iýmit gözleýärler. 6 Iýmitlerini kesekileriň ekin meýdanyndan ýygnamaly bolýarlar, Pisleriň üzüm bagyndan galan-gaçanyny ýygýarlar. 7 Gije eşiksiz, ýalaňaç ýatýarlar, Sowukda ýapynmaga ýorganlary ýok. 8 Daglara ýagan çabgadan ezilýärler, Gaýany pena edinip gujaklaýarlar. 9 Süýtden aýrylmadyk ýetim çaga ogurlanýar, Garybyň çagasy girew alynýar. 10 Olar daşarda ýalaňaç enteýärler, Aç garna bugdaý desselerini daşaýarlar. 11 Daşlaryň arasynda ýag üçin zeýtuny ýençýärler, Şerap üçin üzüm sykýarlar, emma özleri teşnedir. 12 Şäherlerden ölüp barýanlaryň iňňildisi eşidilýär, Jany hasratlylar perýat edýärler, Emma şonda-da Hudaý olaryň dileglerine üns bermeýär. 13 Ine, ýagtylyga garşy baş göterýänler bar, Ýagtylygyň ýoluny tanamaz olar, Onuň ýodalaryndan ýöremezler. 14 Garyby, ýoksuly öldürmek üçin, Ganhor alagaraňkylykda oýanýar, Gijesine bolsa ogurlyk edýär. 15 Zyna edýänleriň gözi alagaraňkylykdadyr, Hiç kim görmez öýdýärler, Ýüzlerini büreýärler. 16 Gijesine öý talaýarlar, Gündizine gizlenýärler, Yşygyň nämedigini bilmeýärler. 17 Çünki säher olara tüm garaňkylykdyr, Tüm garaňkylygyň howplaryna öwrenişen olar. 18 Pisler suwuň ýüzündäki köpük kimindir, Olaryň ýer paýy näletlenendir, Hiç kim olaryň üzüm bagyna aýak basmaz. 19 Guraklygyň we yssynyň gar suwlaryny sorup alşy deý, Ölüler dünýäsi-de günäkärleri ýuwudýandyr. 20 Olary ene ýatgysy unudýar, Gurt olary iýip, lezzet alýar, Olar hiç kimiň ýadyna düşmeýärler, Adalatsyzlyk agaç kimin syndyrylýar. 21 Pisler önelgesiz aýala sütem edýärler, Dul hatyna ýagşylyk etmeýärler. 22 Hudaý gudraty bilen güýçlüleri ýere çalýar, Olar beýgelseler-de, ýaşamaga umytlary galmaz. 23 Hudaý olara howpsuzlyk berýär, olar Oňa daýanýarlar, Onuň gözi olaryň ýollaryndadyr. 24 Bir salym göterilip, soňra ýitirim bolýarlar, Başgalar ýaly gurap, ýok bolýarlar, Däne başlary kimin kesilýärlar. 25 Men nähak bolsam, ýalançylygymy kim subut etjek? Kim sözlerimiň dereksizdigini görkezjek?»
Bildadyň sözi
1 Şuwaly Bildat şeýle diýdi: 2 «Hudaý gudratly we haýbatlydyr! Gökde asudalygy berýän Oldur. 3 Goşunyny sanamaga san ýetjekmi? Güni kimiň üstüne dogmaz? 4 Ynsan Hudaýyň öňünde nädip dogry bolup biler? Aýaldan doglan nädip päk bolup biler? 5 Hatda Hudaýa Aý şugla saçmasa, Ýyldyzlar Oňa öçügsi görünse, 6 Onda ynsan Hudaýyň gözüne gurçukça, Adamzat-da gurtça görner!»
Eýýubyň jogaby
1 Eýýup şeýle diýdi: 2 «Sen kuwwatsyza nähili ýardam etdiň! Güýçsüze nähili medet berdiň! 3 Akmaga nähili paýhas berdiň, Paýhassyza nähili öwüt berdiň! 4 Bu sözleri saňa öwreden kim? Sen arkaly gepleýän kimiň ruhy? 5 Çuň suwlaryň astyndaky ölüler Öz mekanlarynda titreşýärler. 6 Hudaýyň öňünde ölüler dünýäsi ýalaňaçdyr, Heläkçilik ýeriniň örtügi ýokdur. 7 Hudaý gökleri boşlugyň üstüne ýazýar, Ýeri-de hiç zatdan asýar. 8 Suwlary bulutlaryň içinde saklaýar, Bulutlar olaryň agramyna böwsülmeýär. 9 Tagtynyň ýüzüni büreýär, Üstüni bulut bilen örtýär. 10 Ýagtylyk bilen garaňkylygyň arasyna, Suwlaryň ýüzüne serhet çekdi. 11 Gögüň sütünleri sarsýar, Hudaýdan gorkularyna titreşýär. 12 Güýji bilen deňzi togtatdy Ol, Äpet Rahaby ýok etdi paýhasy bilen. 13 Gökler Onuň demi bilen gözel boldy, Aždarhany eli bilen ýok etdi. 14 Ujypsyzja bölegidir bular Onuň ýollarynyň, Ol hakda eşidýänlerimiz, gör, nähili az! Düşünip biljek barmy gudratynyň beýikligine Onuň?»
1 Eýýup sözüni dowam edip, şeýle diýdi: 2 «Hakymdan mahrum eden Hudaýyň, Maňa ajy hasrat çekdiren Gudratygüýçliniň adyndan ant içýän, 3 Içimde janym, Burnumda Hudaýyň demi barka, 4 Haky sözlärin diňe, Dilime alman nähak söz. 5 Sizi aklamaryn asla, Tä ölýänçäm, päkligimde galaryn. 6 Dogrulygymy pugta saklaryn, goýbermen, Ömürboýy paş etmez meni wyždanym. 7 Goý, duşmanlarym erbetleriň gününe, Garşydaşlarym pisleriň gününe düşsün! 8 Hudaý hudaýsyzy ýok edip, janyny alansoň, Onda näme umyt bolsun? 9 Üstüne betbagtçylyk abananda, Hudaý onuň perýadyny eşidermi? 10 Gudratygüýçliden hoşal bolarmy ol? Ol her zaman medet dilärmi Hudaýdan? 11 Size Hudaýyň gudratyny, Ýaşyrman aýan ederin Gudratygüýçliniň ýollaryn. 12 Muny öz gözüňiz bilen gördüňiz, Näme üçin beýle boş gürrüň edýäňiz? 13 Şudur Hudaýyň pislere berjek paýy, Gudratygüýçliniň zalymlara berjek mirasy: 14 Näçe köp bolsa-da, ogullary gylyçdan gyrylýarlar, Zürýatlary-da açlykdan. 15 Aman galanlary gyrgyndan ölüp gömlerler, Dul hatynlary ýasyn tutmaz olaryň. 16 Kümşi çäge kimin ýygnap, Geýim baryn toplasalar-da, 17 Dogruçyllar geýer olary, Bigünäler paýlaşarlar ol kümüşleri. 18 Höwürtgeler ýaly, Sakçyň çatmasy ýaly Dikýärler öýlerini. 19 Barly baýlyk bilen uka gidenem bolsa, Gözüni açanda, tapmaz baýlygyn. 20 Olary gorky basýar sil kimin, Gijesine tüweleý uçuryp äkidýär. 21 Sörtük ýeli öz ugruna göterip äkidýär, Olary öz mesgenlerinden süpürip taşlaýar. 22 Gazap bilen üstlerine okdurylýar ýel, Bu gazaply ýelden gaçmaga synanyşýarlar. 23 Ýel olara el çarpyp, Ýerinden sykylyk atýar.»
Paýhas öwgüsi
1 «Elbetde kümşüň käni, Altynyň eredilýän göweji bardyr. 2 Demir ýerden alynýar, Mis daşdan eredilýär. 3 Ynsan garaňkylygyň soňuna çykýar, Zulmatda mis agtaryp, Tüm garaňkylykda ýeriň aňry çägine ýetýär. 4 Ynsan aýagy degmedik ýerlerde, Ýüplerden aşak sallanyp, Ilatsyz ýerde magdan gazýar. 5 Ýerden çörek önýär, Asty bolsa ot bilen oýuk-oýuk edilýär. 6 Daşlary gök ýakudyň mekany, Topragynda altyn bar. 7 Bu ýodany ýyrtyjy guş bilýän däldir, Oňa algyryň gözi düşmedik asla. 8 Buýsanjaň haýwanlar ol ýere aýak basan däldirler, Arslanyň-da aýagy degen däldir oňa. 9 Magdançylar gaýalary agtaryp, Daglaryň düýbüne çenli gazýarlar. 10 Gaýalaryň içinden tunnel geçirýärler, Gözleri gymmatbaha zatlaryň gözlegindedir. 11 Çeşmeleriň akymyny togtadyp, Gizlin hazynalary ýüze çykarýarlar. 12 Emma paýhas nireden gelýär? Düşünjäniň gözbaşy nirede? 13 Paýhasyň gadyryny bilmeýär ynsan, Tapylgysyzdyr ol bu dünýäde. 14 Çuňluk: „Ol mende ýokdur“ diýýär, Deňiz: „Ol mende däl“ diýýär. 15 Ne sap altyna, ne-de kümşe, Çalşyp bolýar ony. 16 Opyr altyny, gymmatbaha hakyk, Gök ýakut onuň bahasyna ýetmez. 17 Ne altyn, ne-de durun oňa taý geler, Ony sap altyn gaplara çalşyp bolmaz. 18 Merjen bilen dürüň-ä adam agzalmasyn, Paýhasyň bahasy lagyldanam gymmatlydyr. 19 Efiopiýa topragynyň gök ýakudy oňa taý gelmez, Hatda sap altyn bilen hem baha kesip bolmaz. 20 Onda paýhas nireden gelýär? Düşünjäniň gözbaşy nirede? 21 Ähli janly-jandardan gizlenýändir Ol, Gökdäki guşlardan hem ýaşyrylýandyr. 22 Heläkçilik Ýeri we Ölüm: „Diňe paýhasyň myş-myşyny eşitdik“ diýýärler. 23 Paýhasa ýoly Hudaý bilýär, Onuň mekanyny diňe Ol bilýär. 24 Çünki Hudaý ýeriň aňry çägine ser salýar, Gökleriň astyndaky ähli zady görýär. 25 Ýeliň agramyny kesgitläp, Suwlary ölçege görä paýlanda, 26 Ýagyş ýagdyryp, Gök gübürdisine ýol açan wagty, 27 Ol paýhasy görüp, yglan etdi, Ony tassyklady, soňam synady. 28 Onsoň Ol adamzada: „Ine, Rebden gorkmak – bu paýhasdyr. Şerden gaça durmak – bu düşünjedir“ diýdi».
Eýýubyň soňky sözi
1 Eýýup sözüni dowam edip, şeýle diýdi: 2 «Wah, men ýene öňki aýlara dolanyp barsadym! Hudaýyň meni goran günlerindäki ýaly bolsadym! 3 Şol wagtlar Hudaýyň çyrasy depäme nur saçardy, Garaňkylykda Onuň nury bilen ýörärdim. 4 Jahylkam Hudaý maňa ýar bolup, Çadyrymy gorapdy. 5 Şol döwürde Gudratygüýçli meniň bilendi, Çagalarymyňam bary töweregimdedi. 6 Ýollarym süýt bilen ýuwlardy, Gaýadan zeýtun ýagy akardy! 7 Şäher derwezesine baranymda, Meýdançada oturmaga ýerime geçenimde, 8 Ýaşlar meni görüp, ýol bererdiler, Garrylar-da ör turardylar. 9 Han-begler-de gürrüňlerini bes edip, Elleri bilen agyzlaryny tutardylar. 10 Baştutanlardan ses-üýn çykmazdy, Olar meniň öňümde lal-jim bolardylar. 11 Sözümi eşiden meni öwerdi, Gören-de, meni taryplardy. 12 Çünki men haraý islän garyby, Kömege mätäç ýetimi halas ederdim. 13 Ölümiň bäri ýanyndakylaryň alkyşyny alardym, Dul hatynlaryň kalbyna nagmalar bererdim. 14 Dogruçyllygy eşik kimin geýdim, Ol meni örtdi; Adalatym bolsa don we selle kimindi. 15 Körlere gözdüm, Agsaklara-da aýakdym. 16 Garyplara atadym, Ýatlaryň hukuklaryny gorardym. 17 Erbetleriň äňini ýazdyryp, Awuny agyzlaryndan alardym. 18 Men öz ýanymdan şeýle pikir ederdim: „Günlerim çäge kimin köp bolup, Öz öýümde asudalykda ölerin. 19 Köklerim suwlara tarap ýaýrap, Şahalaryma bütin gije çyg düşýär. 20 At-abraýym könelmez, Ýaýym elimde bolar elmydam“. 21 Hemmeler sözlerime sabyrly gulak goýup, Maslahatymy ses-üýnsüz diňlärdiler. 22 Sözümi soňlanymdan soň, meniň bilen dawalaşýan bolmazdy, Sözlerim ýagyş damjalary kimin ýakymlydy olara. 23 Ýagşa garaşyşlary ýaly maňa garaşardylar, Sözlerimi ýaz ýagşy deý içerdiler. 24 Ýylgyryp bakanymda, gözlerine ynanmazdylar, Nurana ýüzümden ruhlanardylar. 25 Olara baş bolup, ýol görkezýän mendim, Leşgerleriň arasyndaky şa kimin, Ýas tutýanlara göwünlik berýän adam ýaly ýaşardym».
1 «Emma indi ýaşkiçiler, Üstümden gülýärler, Atalaryny sürimi goraýan itleriň ýanynda goýmaga-da laýyk görmezdim. 2 Olardan maňa ne peýda bar? Bileklerinde kuwwat ýok. 3 Olar mätäçlikden, açlykdan ýaňa Gije çölde, harabalykda ýer gemirýärler. 4 Çöldäki ajy otlary ýygýarlar, Iýmitleri sübseligiň köküdir. 5 Olar halk arasyndan kowulýarlar, Halk ogrular ýaly olaryň üstüne gygyryşýar. 6 Jülgedäki gowaklarda, ýerdäki çukurlarda, Gaýalaryň arasynda mesgen tutýarlar. 7 Çalylar arasynda uwlaşyp, Tikenekler astynda biri-birlerine dyknyşýarlar. 8 Akmak, atsyz-sorsuz ynsan ogullary Gamçylanyp, ýurtdan çykaryldy. 9 Indi olaryň ogullary meni nagma bilen ýaňsylaýarlar, Men olar üçin gülki bolup galdym. 10 Meni ýigrenýärler, menden gaça durýarlar, Ýüzüme tüýkürmegi-de hiç zatça görmeýärler. 11 Ýaýymyň kirşini kesip, Hudaýyň maňa ejir çekdirendigi üçin, Olar gözümiň alnynda islänini edýärler. 12 Äjit-mäjitler sagymdan hüjüm edip, Aýaklarymy büdredýärler, Basyp almak üçin, ýollary taýýarlaýarlar. 13 Ýolumy bekläp, Meni ýok etmäge çalyşýarlar, Olary togtadýan ýok. 14 Diwar gädiklerinden geçip, Harabalygyň arasyndan üstüme topulýarlar. 15 Üstüme howp abanýar, Şan-şöhratym ýele sowrulýar, Hoşwagtlygym bulut kimin geçip gitdi. 16 Indi janym takatdan düşdi, Meni muşakgatly günler gurşap aldy. 17 Gijesine süňňüm syzlaýar, Janymy gemirýän agyrylar dynuwsyzdyr. 18 Hudaý gazap bilen ýakamdan tutýar, Ezenegimden ýapyşýar. 19 Hudaý meni laýa batyrdy, Toza, küle döndüm men. 20 Saňa ýalbarýan, maňa jogap bermeýäň, Aýaga galýan, Sen gözüňi diňe maňa dikýäň. 21 Maňa rehimsizlik etdiň, Güýç-gurdatyň bilen meni ezýäň. 22 Meni galdyryp, ýele kowaladýaň, Gaý içinde derbi-dagyn edýäň. 23 Bilýän men, başymdan ölüm inderjegiňi, Ähli diriler üçin taýynlan ýeriňe äkitjekdigiňi. 24 Medet diläp perýat edýäne, Betbagta garşy el galdyrmak bolmaz ahyryn! 25 Gara günliniň halyna aglamadymmy? Ýoksullar üçin ýüregim gyýym-gyýym bolmadymy? 26 Emma ýagşylyga umyt baglamda, ýamanlyk geldi, Ýagtylyga garaşanymda, zulmat geldi. 27 Içim ot alyp, ynjalyk tapmaýar, Muşakgatly günler başyma düşýär. 28 Güneşsiz hamym garalýar, Jemagat arasynda durup, perýat edýärin. 29 Şagallara gardaş, Düýeguşlara ýoldaş boldum. 30 Hamym garalyp soýulýar, Süýeklerim gyzdyrmadan ýanýar. 31 Barbadymyň owazy ýasa, Tüýdügimiň owazy agy sesine döndi».
1 «Boý gyza gyýa göz bilen bakmajagyma ant içdim. 2 Çünki ýokardaky Hudaýdan paýym nedir, Gökdäki Gudratygüýçliden mirasym nedir diýip pikir etdim. 3 Erbetleriň başyndan betbagtçylyk, Ýamanlyk edýänleriň başyndan bela inmeýärmi? 4 Ol ýöreýän ýollarymy görüp, Her ädimimi yzarlaýar. 5 Men ýalan sözläp, Hilegärlige ýüz uran bolsam, 6 Hudaý adyl höküm etsin, Meniň päkdigimi bilsin. 7 Aýagym ýoldan çykan bolsa, Ýüregim gözüme eýeren bolsa, Ellerime gara ýokduran bolsam, 8 Goý, ekenimi başgalar iýsin, Ekinim köki bilen sogrulsyn. 9 Ýüregimi bir aýala aldyran bolsam, Goňşymyň gapysynda bukuda ýatan bolsam, 10 Goý, aýalym başganyň bugdaýyny üwesin, Goý, oňa başga erkekler ýanaşsyn. 11 Çünki bu azgynlykdyr, Höküm edilmeli jenaýatdyr. 12 Bu heläkçilik ýerine çenli ýakýan ot, Bar ekinimi köki bilen ýakar ol. 13 Gulum ýa-da gyrnagym maňa arz-şikaýat edende, Men olara adalatsyzlyk eden bolsam, 14 Hudaý aýaga galanda, men näme ederin? Ol hasap soranda, Oňa näme jogap bererin? 15 Enemiň göwresinde meni ýaradan, olary-da ýaratmadymy näme? Göwrede bize şekil beren bir Hudaý dälmi näme? 16 Garyplary isläninden mahrum eden bolsam, Dul hatyny umytdan düşüren bolsam, 17 Ýa-da nanymy ýeke iýip, Ýetimler bilen paýlaşmadyk bolsam, 18 (Ýaşlygymdan bäri ýetimlere atalyk edip geldim, Doglanym bäri dul hatynlara ýol görkezip geldim). 19 Eşiksiz heläk bolany, Ýapynjasy bolmadyk mätäji görüp, 20 Olary goýunlarymyň ýüňi bilen ýylatmadyk bolsam, Olar hem bütin ýüregi bilen meni alkyşlamadyk bolsalar, 21 Kömekçilerimiň tarapymy çaljagyna gözüm ýetip, Ýetime el galdyran bolsam, 22 Goý, omzum ýazsyn, Golum omzumdan omrulsyn. 23 Çünki Hudaýdan geljek betbagtçylykdan gorkdum, Beýikliginden ýaňa Onuň huzurynda durup bilmezdim. 24 Altyna bil baglan bolsam, Sap altyna ynam eden bolsam, 25 Ummasyz baýlygyma buýsanyp, Elimiň gazanjyna guwanan bolsam, 26 Parlaýan Güne garap, Asmandaky ajaýyp Aýa bakyp, 27 Köňlümiň meýlini azdyryp, Aýa, güne sežde hökmünde ýüzüme sylan bolsam, 28 Bu hem höküme laýyk etmiş bolardy, Gökdäki Hudaýy inkär etdigim bolardy. 29 Duşmanlarymyň heläkçiligine begenip, Başlaryndan bela inende, heşelle kakan däldirin. 30 (Gargyş bilen olaryň ölümini diläp, Dilim bilen günä etmedim). 31 Çadyrymdakylar: „Eýýubyň beren etinden Garnyny doýurmaýan barmy?“ diýen bolsalar, 32 (Musapyr köçede ýatan däldir, Çünki gapym mydama ýolagçylar üçin açykdy). 33–34 Mähelleden juda gorkup, Olaryň ýigrenjinden heder edip, Dymyp, daşa çykman, Ýürekde etmişlerimi gizläp, Beýlekiler ýaly ýazyklarymy ýaşyran däldirin. 35 Wah, maňa bir gulak asýan bolsady! Wah, Gudratygüýçli Hudaý Sen bir maňa jogap bersediň! Şonda aýdan zatlarymyň hakdygyny subut edip, gol çekerdim! Wah, Aýyplaýjym hökümleri ýazyp, elime bersedi! 36 Şübhesiz ony gerşimde göterip, Başyma täç ederdim. 37 Her ätlän ädimimiň hasabatyny bererdim Oňa, Şazada kimin Onuň huzuryna barardym. 38 Ýerim maňa garşy perýat eden bolsa, Onuň keşleri bile aglaşýan bolsa, 39 Tölegsiz ýeriň hasylyndan iýen bolsam, Ýer eýeleriniň janyna kast eden bolsam, 40 Goý, ol ýerde bugdaý ýerine tiken, Arpa ýerine haşal otlar bitsin!» Eýýubyň sözleri tamam boldy.
Elihuwyň sözi
1 Şeýdip, bu üç kişi Eýýup bilen jedelini bes etdi, çünki Eýýup öz gözüne dogruçyl göründi. 2 Onsoň ram urugyndan, büz tiresinden bolan Barakeliň ogly Elihu muňa gazaplandy. Onuň Eýýuba gaty gahary geldi, sebäbi Eýýup Hudaýy däl-de, özüni aklady. 3 Elihu Eýýubyň üç dostuna-da gaty gaharlandy, çünki olar dogry jogap tapmansoňlar, Eýýuby günäkärläpdiler. 4 Elihu beýlekilerden ýaş bolandygy üçin, Eýýup bilen gepleşmäge öz nobatyna garaşdy. 5 Bu üç adamdan jogap ýokdugyny görende, Elihu gazaplandy. 6 Büz tiresinden bolan Barakeliň ogly Elihu şeýle jogap berdi: «Men ýaş, siz garry, Şonuň üçin men çekindim, Öz pikirimi aýtmaga gorkdum. 7 Içimi gepledip: „Goý, gojalar geplesinler, Ýaşulular paýhas bersinler“ diýdim. 8 Ýöne ynsana içindäki ruh, Gudratygüýçliniň demi akyl berýär. 9 Paýhas diňe gojalarda däldir, Hakykata düşünýän diňe ýaşulular däldir. 10 Şonuň üçin: „Maňa gulak salyň, Men öz pikirimi beýan etsem“ diýýän. 11 Ine, men sözleriňize garaşdym, Aýtjak zadyňyzy agtarýarkaňyz, Parasatly gepiňize gulak asdym. 12 Sizi dykgat bilen diňledim, Emma hiç biriňiz Eýýubyň nähaklygyny subut etmediňiz, Hiç biriňiz onuň sözlerine jogap bermediňiz. 13 Siz: „Biz paýhas tapdyk, Ony Hudaý nähak çykarsyn, ynsan däl“ diýmäň. 14 Eýýup sözlerini maňa garşy gönükdirmedi, Oňa siziň sözleriňiz bilen jogap bermerin. 15 „Olar gorkup, jogap berip bilmeýärler, Söz tapmaýarlar aýtmaga. 16 Olardan ses-seda çykmaýar, Olar jogapsyz durlar“ diýip, Men garaşaýynmy indi? 17 Men-de öz jogabymy bererin, Öz pikirimi beýan ederin. 18 Çünki men sözden doly, Içimdäki ruh meni gyssaýar. 19 Ine, içim açylmadyk şerap kimin, Täze meşik kimin ýarylyp barýar. 20 Gepläp, içimi sowadaýyn, Dil açyp, saňa jogap bereýin. 21 Adamdan ýüz görmerin, Ýaranjaňlyk etmen hiç kime. 22 Ýaranjaňlyk etmegi başarmaýan men, Ýogsa Ýaradanym meni-de ýok ederdi».
1 «Indi maňa gulak goý, eý, Eýýup, Diýjek sözlerimi diňle. 2 Ine, agzymy açýan, Sözlerim dilimiň ujunda. 3 Sözlerim päk ýürekden çykýar, Her diýjek sözüm hakykatdyr. 4 Hudaýyň ruhy meni ýaratdy, Gudratygüýçliniň demi maňa ýaşaýyş berýär. 5 Başarsaň, maňa jogap ber, Jedelleşige taýynlan-da, öňümde dik dur! 6 Hudaýyň huzurynda menem edil seniň ýalydyryn, Menem toprakdan ýaradyldym. 7 Menden gorkmak gerek däl, Hüjümim agyr bolmaz. 8 Gepleriňi öz gulagym bilen eşitdim, Sözleriň gulagymda ýaňlanyp dur. 9 Sen: „Men päk, ýazyksyz, Tämiz, mende etmiş ýokdur. 10 Şonda-da Hudaý maňa garşy bahana tapýar, Meni Özüne duşman saýýar, 11 Aýaklaryma künde salýar, Bütin ýollarymy synlaýar“ diýýärsiň. 12 Emma men saňa diýýän: Sen bu babatda nähak, Çünki Hudaý ynsandan beýikdir. 13 „Ynsanyň hiç bir sözüne jogap bermeýär“ diýip, Näme üçin Onuň bilen jedelleşýärsiň? 14 Çünki Hudaý ynsana bir ýola, Düşünmese ikinji ýola-da gepleýär. 15 Düýş, gijeki görnüş arkaly, Ynsanlary agyr uky basanda, Düşeklerinde ýatyrkalar, 16 Ynsanlaryň gulaklaryna gepläp, Olary duýduryşlar bilen gorkuzýar. 17 Ol muny ynsanlary pis işlerden, Tekepbirlikden saklamak üçin, 18 Olaryň janyny gabyrdan, Ömrüni ölümden gutarmak üçin edýär. 19 Düşeginde agyrylar bilen, Süýekleriniň dynuwsyz syzlamasy bilen olary jezalaýar. 20 Şonda näsagyň işdäsi kesilip, Ol lezzetli nahary-da ýigrenýär. 21 Teni gurap, göze ilmeýär, Görünmedik süňkleri indi çykyşyp dur. 22 Bir aýagy gabyrdadyr olaryň, Bärsinden aňyrsy ýakyndyr. 23 Ýöne müňlerden bir perişde araçy bolup, Ynsana dogruçyllygy aýan etmäge gelse, 24 Oňa rehimi inip: „Gabyrdan halas et, Men onuň üçin töleg tapdym“ diýse, 25 Goý, onuň teni çaganyňky kimin täzelensin, Ol ýaşlyk döwrüne dolanyp barsyn. 26 Ynsan Hudaýdan dileg edýär, Hudaý ony kabul edýär, Ol şatlyk bilen Hudaýyň huzuryna gelýär, Hudaý onuň dogruçyllygyny dikeldýär. 27 Ol halkyň öňünde aýdym aýdyp: „Günä etdim, dogry ýoldan çykdym, Emma Hudaý maňa jeza bermedi. 28 Ol janymy gabyrdan gutardy, Indi durmuşyň hözirini görerin“ diýýär. 29–30 Ynsanyň janyny gabyrdan gutarjak bolup, Olara şatlykly durmuş berjek bolup, Hudaý bu zatlary Öwran-öwran gaýtalaýar. 31 Üns ber, Eýýup, maňa gulak goý, Ümsüm bol, men gepläýin. 32 Eger aýtjak zadyň bolsa aýt, Geple, çünki men seni aklamak isleýän. 33 Ýogsa-da maňa gulak goý, Ümsüm bol, men saňa paýhaslylyk öwredeýin».
1 Elihu sözüni dowam edip, şeýle diýdi: 2 «Eý, akylsumaklar, sözlerime gulak goýuň, Eý, bilimsekler, meni diňläň. 3 Diliň naharyň tagamyny dadyşy ýaly, Gulak hem sözleri barlaýar. 4 Geliň, hakykaty saýlalyň, Ýagşyny birlikde öwreneliň. 5 Çünki Eýýup: „Men bigünä, Hudaý meni hakymdan mahrum etdi. 6 Men hak bolsam-da ýalançy saýylýaryn, Ýazyksyz bolsam-da derdime em ýok“ diýdi. 7 Eýýup ýaly adam barmy? Ol ýaňsylamany suw dek içýär. 8 Ýamanlyk edýänler bilen ülpet bolup, Pisler bilen tirkeşýär. 9 Çünki Eýýup: „Hudaýy hoşnut etmek Ynsana peýda bermez“ diýýär. 10 Muňa görä, eý, bilimsekler, maňa gulak asyň, Heý-de, Hudaý pislik edermi? Gudratygüýçli nähaklyk edermi? 11 Hudaý ynsanlaryň etmişlerini başlaryndan inderer, Olara öz pälinden tapdyrar. 12 Dogrusy, Hudaý hiç haçan pislik etmez, Gudratygüýçli adalaty ýoýmaz. 13 Oňa bütin ýer ýüzüniň üstünden hökmürowanlygy beren kim? Bütin dünýäni Onuň ygytyýarynda goýan kim? 14 Hudaý niýet edip, Öz ruhuny, demini yzyna alsa, 15 Bütin adamzat heläk bolar, Ynsanlar ýene topraga öwrülerler. 16 Düşünjäň bolsa, diňle, Sözüme gulak goý. 17 Adalaty ýigrenýän höküm sürüp bilermi? Dogruçyly, gudratly Bolany ýazgarjakmy? 18 Ol patyşa: „Sen deýýus“, Beglere: „Siz pis“ diýýär. 19 Han-beglerden ýüz görmeýär, Baýy garypdan ýokary tutmaýar, Çünki hemmeler Onuň eliniň ýaradanydyr. 20 Olar göz ýumup-açasy salymda ölýärler, Adamlar gije lerzana gelip, dünýäden ötýärler, Güýçliler hem ynsan eli degmezden ýok bolýarlar. 21 Hudaýyň gözleri ynsanlaryň ýoluna dikilgidir, Ol ynsanlaryň her ädimini görýär. 22 Pisler gizlener ýaly, Ne garaňkylyk, ne-de tüm garaňkylyk bar. 23 Öz huzuryna höküme gelsinler diýip, Ynsanlara gün bellemek gerek däl Hudaýa. 24 Hudaý barlamazdan güýçlüleri gyryp, Ýerlerine başgalary goýýar. 25 Hudaý olaryň etmişlerini bilip, Bir gijede olary agdarýar, olar ezilýärler. 26 Hudaý olary pisligi üçin Hemmäniň gözüniň alnynda jezalandyrýar. 27 Çünki olar Onuň yzyna eýermediler, Onuň ýollaryny äsgermezlik etdiler. 28 Garyplaryň nalasy Hudaýa baryp ýetdi, Ol ezilenleriň nalasyny eşitdi. 29 Ýöne Hudaý ümsüm bolsa, kim Ony ýazgaryp biler? Ol ýüzüni gizlese, kim Ony görüp biler? Millet bolsun, adam bolsun parhy ýok, 30 Hudaýsyz adam şalyk sürüp, Halka duzak gurmasyn. 31 Hudaýa: „Jezamy çekdim, Indi pis iş etmerin, 32 Görmeýänimi maňa öwret, Etmiş eden bolsam, indi gaýtalaman“ diýeniňiz barmy? 33 Hudaý isleýşiňe görä Saňa adalatlylyk bersinmi? Sen Ony ret etdiň. Sen karara gelmelisiň, men däl, Şonuň üçin bilýäniňi aýt. 34 Düşünjesi bolanlar, Meni diňleýän akyldarlar: 35 „Eýýup bilmezden gürleýär, Onuň sözleri manysyz“ diýerler. 36 Pisler ýaly jogap gaýtarýandygy üçin, Eýýup ahyra çenli synagda bolsun! 37 Çünki ol günäsine günä goşýar, Aramyzda kinaýaly el çarpyp, Hudaýa garşy gepini köpeldýär».
1 Elihu şeýle diýdi: 2 «Seniň: „Hudaýyň öňünde hakdyryn“ diýmäň Dogry däl Eýýup! 3 Sen Hudaýa: „Günämiň Saňa näme dahyly bar? Günäsizlikden näme peýda gördüm?“ diýýärsiň. 4 Men seni we dostlaryňy Jogapsyz galdyrmaryn. 5 Göklere seredip gör, Bulutlara göz gezdir, olar senden belent. 6 Günä eden bolsaň, Hudaýa näme zyýany bar? Ýazygyň köpelse, Hudaýa zeleli näme? 7 Dogrulygyň Hudaýa ne peýdasy bar, Onuň saňa mätäçligi näme? 8 Pisligiň özüň ýaly adamlara täsiri ýetýär, Dogruçyllygyň beýleki ynsanlar üçindir. 9 Ynsanlar agyr sütem astynda perýat edýärler, Güýçlüleriň elinden gutulmak üçin ýardam soraýarlar. 10 Ýöne hiç kim: „Gijesine aýdymlar berýän Ýaradanym nirede? 11 Ol bize ýer ýüzündäki haýwanlardan köp öwredýär, Bizi gökdäki guşlardan akylly edýär“ diýmeýär. 12 Ýamanlyk edýänleriň tekepbirligi zerarly, Olar nalyş edende, Hudaý jogap bermeýär. 13 Elbetde, Hudaý boş nalyşy diňlemeýär, Gudratygüýçli oňa ähmiýet bermeýär. 14 Hudaýy görmeýärin diýseň-de, Dawaň Onuň öňündedir, Oňa garaş. 15 Indi Hudaý gaharyna jeza bermeýär, Günä gaty üns bermeýär diýip, 16 Eýýup biderek sözläp, Hiç zat bilmezden gepini köpeldýär».
1 Elihu sözüni dowam edip, şeýle diýdi: 2 «Biraz sabyr et, men saňa düşündireýin, Hudaý üçin aýtmaly sözüm bar. 3 Bilimimi dürli çeşmelerden toplap, Ýaradanymyň adyldygyny subut ederin. 4 Dogrudanam, sözlerim ýalan däl, Garşyňda duran bilimde kämildir. 5 Elbetde, Hudaý gudratly, Hiç kimi kemsitmeýär Ol, Ol paýhasda gudratlydyr. 6 Pisleri diri goýmaz Ol, Ezilenlere adalatlylyk berýär. 7 Dogrulardan gözüni aýyrmaz, Olary şalar bilen tagtda oturdyp, Ebedilik mertebelerini beýgeldýär. 8 Dogruçyllar zynjyr bilen baglanyp, Azap duzagyna düşürilen bolsalar, 9 Hudaý gödek işlerini, ýazyklaryny Olara aýan etmegi üçindir. 10 Öwüt-ündewini diňledip, Pislikden dönmekligi buýurýar. 11 Olar Hudaýa gulak salyp, Oňa hyzmat etseler, Günlerini hoşwagtlykda, Ýyllaryny şady-horramlykda geçirerler. 12 Gulak asmasalar, gylyçdan heläk bolarlar, Dünýäden pähim-paýhassyz ötüp giderler. 13 Hudaýsyzlar gahar-gazaby içinde saklaýarlar, Hudaý olary jezalandyrsa-da, Ondan ýardam dilemeýärler. 14 Ýaşlykda ölüp gidýärler, Ömürleri azgynlykda gutarýar. 15 Hudaý ezilenleri azaplaryndan gutarýar, Muşakgatlylara Özüni eşitdirýär. 16 Ol seni hem dertden azat edip, Çäksiz giňişlige çykardy, Saçagyňy näzi-nygmatlardan doldurdy. 17 Indi sen pislere hak bolan jezany çekýäň, Hökümden we adalatdan gutulyp bilmersiň. 18 Sak bol, baýlyk bilen aldanaýma, Para gyzygyp, ýoldan çykaýma. 19 Baýlygyň, egsilmez güýç-gaýratyň, Seni dertden gutaryp bilermi? 20 Halklaryň ýer ýüzünden Ýok ediljek gijesini arzuw etme. 21 Seresap bol! Pislikden ýüz öwür, Seni günäden saklamak üçin muşakgatlyk iberildi. 22 Hudaýyň gudraty beýikdir, Onuň ýaly tälim berýän barmydyr? 23 Hudaýa näme etmelidigini öwreden kim? Kim Oňa: „Edeniň telek“ diýip bilýär? 24 Hudaýyň işlerini öwmegi unutma, Ynsanlar bu hakda aýdym aýtdylar. 25 Bütin ynsanlar Hudaýyň işlerini gördi, Her kes oňa uzakdan seredýär. 26 Hudaý, hakykatdanam, beýikdir, Onuň beýikligine doly düşünip bilmeýäris, Onuň ömür ýyllary akyla sygmaz. 27 Hudaý suw damjalaryny göge ýygnap, Ýagyş damjalaryna öwürýär. 28 Bulutlardan ýagyş ýagýar, Ynsanlaryň üstünden bol ýagmyr ýagdyrýar. 29 Bulutlaryň ýaýradylyşyna, Asmanyň gübürdisine düşünip bilýän barmy? 30 Hudaý gökde ýyldyrym çakdyrýar, Deňizleriň düýbüne çenli örtýär. 31 Hudaý halky şeýle dolandyrýar, Olary bolelin iýmit bilen üpjün edýär. 32 Ýyldyrymy Öz elinde saklap, Öz bellän ýerinde çakmagy buýurýar. 33 Gök gümmürdisi apy-tupanyň ýetip gelýändigini duýdurýar, Hatda mal-gara apy-tupanyň ýetip gelýänini bildirýär».
1 «Gümmürdä ýüregim galpyldap, Agzymdan çykyp gelýär. 2 Diňläň Onuň gümmürdeýän sesini, Agzyndan çykýan owazy eşidiň. 3 Ýyldyrymy gögüň astyndaky ähli ýere, Ýer ýüzüniň dört künjegine iberýär. 4 Onsoň Onuň güňleç sesi eşidilýär, Ol gök kimin gümmürdeýär, Öz bar sesine seslenýär. 5 Hudaýyň sesi täsin gürrüldi berýär, Biziň akyl ýetirerimizden has beýik işleri edýär. 6 Çünki Ol gara „ýag“ diýip, Ýagşa-da „güýçli ýag“ diýip buýruk berýär. 7 Munuň üçin ähli ynsanlaryň işi togtadylýar, Olar Onuň beýik işlerini şonda bilerler. 8 Haýwanlar öz hinlerine girýärler, Öz sürenlerinde galýarlar. 9 Harasat öz mekanyndan çykýar, Sowuk güýçli ýelden gelýär. 10 Hudaýyň demine buz emele gelip, Suw giňişlikleri doňýar. 11 Hudaý bulutlary ygaldan dolduryp, Olaryň arasyndan ýyldyrymy ýere pytradýär. 12 Onuň buýrugyna görä, Bütin ýer ýüzüne aýlanýarlar, Hudaýyň buýruklaryna boýun bolýarlar. 13 Ýa ynsanlary jezalandyrmak üçin, Ýa-da ýer ýüzüni suwaryp, Öz söýgüsini görkezmek üçin, Ol ýagyş ýagdyrýar. 14 Eýýup, diňle muny, Togta-da, Hudaýyň beýik işleri hakynda pikirlen. 15 Hudaýyň bulutlary nähili dolandyrýanyny, Nädip ýyldyrym çakdyrýanyny bilýäňmi? 16 Bulutlaryň deňagramlylygyny, Kämil Bilimliniň täsin işlerini bilýäňmi? 17 Ýer ýüzüne günorta ýeli öwüsýän möwsümde, Eşikleri yssydan endamyna ýapyşýan sen, 18 Guýma bürünç aýna dek berk bolan asmany Hudaý bilen bile guýup bilermiň? 19 Hudaýa näme diýmelidigini bize öwret, Sözümizi beýan edip bilmeýäris, çünki biz garaňkylykda. 20 Gürleşmek isleýänimi Hudaýa aýtmalymy? Ýuwudylmak isleýän barmy? 21 Şemal geçip, bulutlar syrylanda, Gökde parlaýan nura hiç kim seredip bilmez. 22 Hudaý demirgazykdan altyn şöhle saçyp gelýär, Ol gudratly şöwkete bürenendir. 23 Gudratygüýçli elýetmez, gudratda beýikdir, Ol adyldyr, dogruçyllykda beýikdir, Ol hiç zulum etmeýär. 24 Şonuň üçinem ynsanlar Ondan gorkýarlar, Hudaý olaryň paýhasyna üns bermeýär».
Rebbiň sözi
1 Onsoň Reb harasadyň içinden Eýýuba şeýle jogap berdi: 2 «Nadan sözleriň bilen Nesihatymy garalar ýaly kim bolupsyň? 3 Erkek kimin biliňi berk guşa, Seni sorag etjek, Maňa jogap ber! 4 Men ýeriň düýbüni tutanymda, sen niredediň? Bilýän bolsaň, aýt hany! 5 Ýeriň ölçegini kesgitlän kim? Sen bulary bilýändirin öýdýäňmi? Onuň üstünden ýüp çeken kim? 6 Ýer sütünlerini saklaýan diregler nämä berkidilen? Onuň burç daşyny kim goýdy? 7 Şonda daň ýyldyzlary aýdym aýdyşdylar, Ähli ylahy barlyklar begenjinden gygyryşdylar. 8 Deňiz ýeri böwsüp çykanda, Onuň öňüne böwet basan kim? 9 Deňzi bulutlar bilen örtüp, Ony tüm garaňkylyga gaplan Mendirin. 10 Deňze gözenekdir gapy goýup, Oňa çäk çeken-de Mendirin. 11 Deňze: „Şu ýere çenli akyp, mundan aňryk geçmersiň, Güýçli tolkunlaryň şu ýerde togtasyn!“ diýdim. 12–13 Şöhlesini ýer ýüzüniň dört künjegine ýaýradar ýaly, Pisleri gizlenen ýerinden silterläp çykarar ýaly, Ömrüňde ir sähere buýruk berdiňmi? Daň şapagyna ýerini görkezdiňmi? 14 Ýer ýüzi möhür basylan toýun, Lybas kimin göze görünýär. 15 Pisler nurdan mahrum edilýär, Ýokary galdyrylan gol döwülýär. 16 Deňziň gözbaşlaryna baryp gördüňmi? Çuňluklaryň düýplerine gezelenç etdiňmi? 17 Saňa ölüler dünýäsiniň gapylary görkezildimi? Tüm garaňkylygyň derwezelerini gördüňmi? 18 Dünýä giňişligine ser saldyňmy? Aýt, onda şularyň baryny bilýän bolsaň. 19 Ýagtylygyň mesgenine gidýän ýol nirede? Garaňkylygyň mekany nirede? 20 Olary ýerli-ýerine äkidip bilermiň? Olaryň mesgenlerine gidýän ýodalary bilýäňmi? 21 Sen bulary bilýändirin öýdýäňmi? Sen näme şol döwürde doguldyňmy?! Şonça ýyllar ýaşadyňmy? 22 Garyň ammarlaryna girip gördüňmi? Doly ammarlaryna ser saldyňmy? 23 Olary betbagtly günler üçin, Gowga we söweş günleri üçin saklaýaryn. 24 Ýyldyrymyň nireden gelýänini, Gündogar ýeliniň nireden başlaýanyny bilýäňmi? 25–27 Ynsanyň aýak basmadyk ýerine, Ýaşalmaýan çöle ýagyş ýagsyn, Haraba öwrülen çöl suwdan ganyp, Ol ýerde ot bitsin diýip, Ýagyş akymlary üçin ýaby, Ýyldyrymlara ýol açan kim? 28 Ýagşyň atasy barmy? Çyg damjalaryny ýaradan kim? 29 Buz kimiň ýatgysyndan çykdy? Göklerden düşen gyrawy kim dogurdy? 30 Suwlar gaty daşa dönýär, Deňziň ýüzi doňýar. 31 Ülker ýyldyzlarynyň zynjyrlaryny baglap bilermiň? Orionyň baglaryny çözüp bilermiň? 32 Ýyldyzlar toplumyny öz möwsümlerinde çykaryp bilermiň? Uly, Kiçi Ýedigene ýol görkezip bilermiň? 33 Gögüň kanunlaryny bilýäňmi sen? Ýerde olaryň hökümini ýöredip bilermiň? 34 Başyňa bol ýagyş ýagsyn diýip, Bulutlara buýruk berip bilermiň? 35 Saňa: „Biz seniň hyzmatyňda“ diýer ýaly, Ýyldyrym çakdyryp bilermiň? 36 Leglege paýhas beren kim? Horaza düşünje beren kim? 37 Kimiň bulutlary sanamaga paýhasy ýeter? Gögüň tulumlaryny kim agdaryp biler? 38 Şonda toprak gatap, Kesekler biri-birlerine ýapyşýarlar. 39–40 Şirler sürenlerine sümen pursaty, Ýa-da sümme tokaýda bukuda ýatyrka, Şir üçin aw awlap bilermiň? Çaga arslanlaryň garnyny doýrup bilermiň? 41 Garga balalary Hudaýa nalyş edip, Açlykdan entänlerinde, Olary olja bilen üpjün edýän kim?»
1 «Dag geçileriniň haçan guzlaýanyny bilýäňmi? Keýikleri guzlaýan wagty synlaýaňmy sen? 2–3 Olar bükülip, burgusy tutup, çagalanda, Olaryň näwagt aýlarynyň dolup, Guzlamaly pursatyny bilýäňmi? 4 Balalary çölde ösüp, güýç alýar, Çykyp gidip, yzlaryna dolanmazlar. 5 Gulany boşadyp goýberen kim? Ýabany eşegi duşagyndan boşadan kim? 6 Olara çölleri öý, Şor ýerleri mesgen edip berdim. 7 Ol şäheriň galmagalyna gülýär, Mal sürýäniň gykylygyny eşitmeýär. 8 Öri üçin depelerde enteýär, Gök otluk agtarýar. 9 Ýabany öküz saňa hyzmat etmäge razy bolarmyka? Gijäni seniň ahyryňyň başynda geçirermikä? 10 Ýer sürdürmek üçin ýabany öküze boýuntyryk salyp bilermiň? Ýa-da ol seniň yzyňdan ýerlere mala basarmyka? 11 Onuň beýik güýjüne bil baglap bilermikäň? Agyr işiňi oňa tabşyryp bilermikäň? 12 Ýabany öküziň hasylyňy ýygnap, Harmanyňa üýşürjekdigine ynamyň barmy? 13 Leglegiňki kimin ganat-peri bolmasa-da, Düýeguş begençli ganat kakýar. 14 Düýeguş ýerde ýumurtgalaýar, Olary gumda ýyladýar. 15 Ýumurtgalaryň aýak astynda ýenjiljegini, Ýabany haýwanlaryň olary basgylajakdygyny unudýar. 16 Balalaryny edil kesekiniňki kimin zabun tutýar, Zähmetiniň biderek boljagyndan heder etmeýär. 17 Çünki Hudaý ony paýhasdan mahrum edendir, Oňa aň bermändir. 18 Emma düýeguş ganat ýaýyp ylganda, Atyň we çapyksuwarynyň üstünden gülýär. 19 Bedewe güýç-kuwwat berýän senmi? Onuň boýnuna ýaly bitirýän senmi? 20 Senmi ony çekirtge kimin bökdürýän? Kişňände, aýylgançdyr onuň sesi. 21 Gazaply ýer peşäp, güýjüne buýsanýandyr, Duşmanyň üstüne okdurylýar. 22 Gorka gülüp, hiç zatdan heder etmeýär, Gylyçdan hem gaçmaýar. 23 Sagdak, ýalpyldawuk naýza we hanjar oňa degip, Zarňyldap, yzyna atylýar. 24 Buýsançdan möwç alyp, esli aralyga çapýar, Ümsüm durmaz ol surnaý sesine. 25 Surnaý sesi ýaňlananda, ol kişňeýär, Söweş ysyny, serkerdeleriň goh-galmagalyny, Söweş gykylyklaryny uzakdan duýýar. 26 Gyrgy seniň paýhasyň bilen gökde gaýyp, Ganatlaryny ýaýyp, günorta tarap uçýarmy? 27 Bürgüt seniň buýrugyň bilen göge galyp, Belentlikde höwürtge ýasanýarmy? 28 Ol uçut gaýalarda ýaşap, Olary özüne gala edinýär. 29 Awuny şol ýerden gözleýär, Gözleri awuny uzakdan görýär. 30 Balalary gandan iýmitlenýärler, Nirede läş bolsa, olar şol ýerdedir». 31 Reb Eýýuba şeýle diýdi: 32 «Gudratygüýçli bilen jedelleşen Oňa düzediş berermi? Hudaý bilen dawalaşýan jogap bersin». 33 Eýýup Rebbe şeýle jogap berdi: 34 «Wah, men bir sanda ýok adam, Saňa näme jogap bereýin? Agzyma bek bolaryn indi. 35 Köp gezek gepledim, ýöne mende jogap ýok, Mundan artyk geplemen indi».
1 Reb harasadyň içinden şeýle jogap berdi: 2 «Erkek kimin biliňi berk guşa, Seni sorag etjek, Maňa jogap ber. 3 Meni adalatsyzlykda aýyplajakmy sen? Özüňi aklamak üçin Meni höküm etjekmi indi? 4 Hudaýyň güýji ýaly güýjüň barmy? Onuňky ýaly güňleç sesiň barmy? 5 Özüňi şan-şöhrat we belent mertebe bilen beze, Şöhrat we hormat donuny geý. 6 Möwç alýan gazabyňy dök, Tekepbirlere bakyp, olary boýun egdir. 7 Tekepbirlere garap, olary dyza çöker, Pisleri duran ýerlerinde mynjyrat. 8 Hemmesini bile topraga göm, Olary gabyrda bagla. 9 Şonda sag eliňiň seni halas edip biljegini Men-de boýun alaryn. 10 Ine, Bähemosa seret, Seni ýaradyşym kimin, ony-da Men ýaratdym, Ol öküz kimin ot iýýär. 11 Gör, onuň bilinde nähili güýç bar, Garnyndaky muskullary nähili güýçli! 12 Guýrugyny kedr agajy kimin sallaýar, Budunyň siňirleri örüm-örümdir. 13 Süňkleri bürünç turbalar kimin, Gapyrgalary demir gözenekleri kimindir. 14 Bähemos Hudaýyň beýik işleriniň arasynda iň ajaýybydyr, Diňe Ýaradany oňa gylyç bilen golaýlaşyp biler. 15 Baýyrlar onuň otlagydyr, Ol ýerde haýwanlar ýaýnaşýarlar. 16 Ol gyrymsy agaçlar astynda, Gamyşlyk bilen örtülen batgalykda ýatýar. 17 Gyrymsy agaçlar üstüne kölege salýar, Deräniň söwütleri ony gurşaýar. 18 Derýa joşsa-da, ol eýmenmez, Iordan daşyp, agzyna-burnuna gelse-de, ol arkaýyn. 19 Kim ony garbak bilen tutup biljek? Kim çeňňek bilen onuň burnuny deşip biljek? 20 Liwýatany çeňňek bilen tutup bilermiň? Ýa-da onuň diline syrtmak salyp bilermiň? 21 Burnundan ýüp geçirip bilermiň? Ýa-da äňinden çeňňegi ötürip bilermiň? 22 Ol saňa ýalbaryp-ýakararmyka? Şirin sözleri bilen seni yrarmyka? 23 Özüni ebedilik guluň ederiň ýaly, Seň bilen äht baglaşarmyka? 24 Guş bilen oýnaýşyň ýaly onuň bilenem oýnarmykaň? Ýa-da ony kenizleriňe göz-gulak bolup bilermiň? 25 Täjirler ony alyp-satyp bilermikäler? Söwdagärler ony öz aralarynda paýlaşyp bilermikäler? 26 Derisini naýza bilen, Kellesini balykçylaryň gadalgasy bilen deşim-deşim edip bilermiň? 27 Oňa eliňi degrip gör, ol saňa göz görkezmezmikä, Sen ony ikiläp gaýtalamarsyň».
1 «Ony tutmak umydy netijesizdir, Garasyny göreniň gorkudan ýüregi ýarylar. 2 Ony oýaryp biljek ýürekli adam ýokdur, Kim Meniň öňümde durup biljek? 3 Kim Menden hasabat bermegimi soraýar? Gögüň astyndaky bar zat Meniňkidir. 4 Liwýatanyň beden agzalary, Beýik güýji we gözel syraty barada dymmaryn. 5 Kim onuň sowudyny çykaryp biler? Kim oňa ýarag bilen golaýlaşyp biler? 6 Kim onuň agzyny açmaga ýürek eder? Agzyndaky dişleri gorkunçdyr. 7 Arkasy ykjam möhür bilen mäkämlenen, Hatar-hatar galkanlar bilen örtülen. 8 Olar biri-birlerine şeýle ýakyn welin, Hatda aralaryndan howa geçmeýär. 9 Birek-bireklerine ýapyşdyrylgydyr olar, Mäkäm seplenendirler, olary aýryp bolmaz. 10 Asgyranda ot saçýar, Gözleri daň şapagy kimin ýanyp dur. 11 Agzyndan ýalyn çykýar, Ot uçgunlary syçraýar. 12 Burnunyň deşiklerinden gaýnaýan gazan, Ýanýan gamyş kimin tüsse çykýar. 13 Demi kömürleri köredýär, Agzyndan alaw çykýar. 14 Güýç onuň boýnundadyr, Gorky onuň huzurynda tans edýär. 15 Etiniň gatlary biri-birine ýapyşyp, Endamynda berkän, ol gymyldamaýar. 16 Ýüregi daş kimin gaty, Degirmen daşy kimin gatydyr. 17 Ol ýerinden galanda, güýçliler lerzana gelýär, Gorkudan ýaňa titräp, özlerini ýitirýärler. 18 Oňa gylyç kär etmez, Naýza, hanjar we ok ötmez. 19 Ol demri saman, Bürünji çüýrük agaç saýýar. 20 Atylan okdan gaçmaz, Sapan daşlary oňa saman ownugy kimindir. 21 Serdesseleri saman saýýar, Özüne tarap zyňylan naýzalara gülýär. 22 Garnynyň asty gyýçak küýze döwükleri kimindir, Palçygyň üstüne süýnüp, mala basylan ýaly yz galdyrýar. 23 Çuňlugyň suwlaryny gazan kimin gaýnadýar, Deňzi melhem gaýnadylýan gaba dönderýär, 24 Yzynda parlak yz galdyrýar, Deňiz agaran saça meňzedilýär. 25 Bütin älemde onuň deňi-taýy ýokdur, Bu mahluk gorky-ürkini bilýän däldir. 26 Ol ähli jandarlaryň içinde iň tekepbiridir, Ýyrtyjy haýwanlaryň iň boýnyýogynydyr».
Eýýubyň täze durmuşy
1 Onsoň Eýýup Rebbe şeýle jogap berdi: 2 «Men bilýän, Seniň eliňden hemme zat gelýär, Göwnüňe gelen zady amala aşyrýaň. 3 Nesihatyňy garalajak barmy? Şonuň üçinem men düşünmedik, Asla akyl ýetirip bilmedik zatlarym barada gepledim. 4 Indi maňa gulak assana, men geplejek, Senden soraýyn, maňa jogap bersene. 5 Sen hakda gulagym bilen eşidipdim, Indi Seni öz gözlerim bilen gördüm. 6 Munuň üçin özümi ýigrenip, Başymdan gumdur kül sowrup toba edýärin». 7 Reb Eýýup bilen gürrüňini tamamlandan soň, teýmanly Elipaza ýüzlenip, şeýle diýdi: «Meniň saňa we seniň beýleki iki dostuňa garşy gazabym lowlaýar, çünki siz gulum Eýýup ýaly Men barada hakykaty sözlemediňiz. 8 Şonuň üçin hem indi ýedi öküz bilen ýedi goçy alyň-da, gulum Eýýubyň ýanyna baryp, özüňiz üçin ýakma gurbanlygyny hödür ediň. Gulum Eýýup siziň üçin dileg eder. Men siz bilen akmaklygyňyza görä iş salyşmaryn, onuň dilegini kabul ederin, çünki siz Men barada hakykaty gulum Eýýup ýaly sözlemediňiz». 9 Şeýdip, teýmanly Elipaz, şuwaly Bildat hem-de nagamly Sopar Eýýubyň ýanyna gidip, Rebbiň tabşyryşy ýaly hem etdiler. Reb Eýýubyň dilegini kabul etdi. 10 Eýýup dostlary üçin dileg edenden soň, Reb oňa bar zatlaryny yzyna gaýtaryp berdi. Reb oňa öňküsinden iki esse köp zat berdi. 11 Onsoň ähli doganlarydyr uýalary we öňki tanyşlary Eýýuby görmäge gelip, öýünde bile çörek iýdiler. Onuň başyna Rebbiň getiren belalary üçin duýgudaşlyk bildirip, oňa teselli berdiler. Olaryň hersi Eýýuba bir bölek kümüş bilen altyn ýüzük berdiler. 12 Reb Eýýubyň soňky durmuşyny öňki durmuşyndan-da has bereketli etdi. Onuň on dört müň goýun-geçisi, alty müň düýesi, müň jübüt öküzi we müň urkaçy eşegi bardy. 13 Şeýle hem ýedi ogly, üç gyzy bardy. 14 Birinji gyzynyň ady Ýemima, ikinjisiniň ady Kesiýa, üçünjisiniň ady Kerenhappukdy. 15 Dünýäniň hiç bir künjeginde Eýýubyň gyzlary ýaly görmegeý gyzlar ýokdy. Kakalary erkek doganlary bilen birlikde olara-da miras berdi. 16 Mundan soň Eýýup ýüz kyrk ýyl ýaşap, çagalaryny, dört arka çenli agtyk-çowluk gördi. 17 Şeýdip, Eýýup gojalyp, durmuşdan razy bolup dünýäden ötdi.
I KITAP
1–2 Rebbiň kanunyndan lezzet alýan, gije-gündiz şol barada oýlanýan bagtlydyr! Ol erbetleriň maslahatyna gitmeýär, günäkärleriň ýolundan ýöremeýär, ýaňsylaýjylaryň arasynda oturmaýar. 3 Ol akar suwlar ýakasynda ekilen, miwesini möwsüminde getirýän, ýapragy solmaýan agaç kimindir; ähli edýän işi oňuna bolýar. 4 Erbetler bolsa beýle däldir, olar ýeliň sowran harpygy ýalydyr. 5 Şoňa görä, erbetler höküm çykarylanda, günäliler-de dogrular mejlisinde durup bilmezler. 6 Çünki Reb dogrularyň ýoluny gözden salmaýar, erbetleriň ýoly bolsa heläkçilige eltýändir.
1 Milletler arasyndaky başbozarlyk, halklaryň biderek hüňürdemeleri näme? 2 Rebbe we Onuň saýlanyna garşy dünýä şalary aýaga galýar; hökümdarlar birigýär we baş galdyrýar. 3 Olar şeýle diýýär: «Sypyryp taşlalyň gandallaryny hem-de gyraly zynjyrlaryny». 4 Göklerde oturan Taňry olaryň üstünden gülýär hem-de olary masgaralaýar. 5 Şonda olara gahar bilen ýüzlener, gazabynda olary eýmendirer: 6 «Mukaddes dagym Siýonda Mendirin Öz patyşamy oturdan». 7 Patyşa: «Men Rebbiň permanyny yglan edeýin» diýýär. «Sen Meniň oglumsyň, – diýdi Ol maňa – bu gün Ata boldum Men saňa. 8 Menden dile, saňa bereýin milletleri miras hökmünde, tutuş älem-jahany mülk hökmünde. 9 Sen olary demir hasaň bilen döwersiň; küýzegäriň golçasy deý çym-pytrak edersiň». 10 Şeýlelikde, eý, patyşalar, paýhasly boluň; dünýä hökümdarlary, şundan habarly boluň: 11 Rebbe gulluk ediň siz gorky bilen: hem galpyldaň, hem-de şatlanyň. 12 Ogly öpüň, ýogsa ol gazaba müner, siz hem heläk bolarsyňyz öz ýoluňyzda, çünki tiz tutaşýar onuň gazaby. Ony pena edinýänleriň ählisi bagtly.
1 Dawudyň öz ogly Abşalomdan gaçan mahaly aýdan mezmury 2 Ýa Reb! Duşmanlarym neneň köpeldi! Maňa garşy baş göterýänleriň sany kän. 3 Köpler men babatda şeýle diýýärler: «Hudaý ony halas eýlemez». Sela 4 Emma Sen, ýa Reb, daşymda bir galkansyň, şan-şöhratym, başymy dikeldýän Sensiň. 5 Men Rebbe edýärin dady-perýady, Ol mukaddes dagyndan maňa berýär jogaby. Sela 6 Men ýatýaryn hem-de uka gidýärin, sag-aman oýanýaryn, çünki Reb goldaýar meni. 7 Çar tarapdan meniň garşyma çykan biçak köp duşmandan gorkmaýaryn men. 8 Galk Sen, ýa Reb! Eý, Hudaýym, halas et meni! Ähli duşmanlarymyň äňine urýaň, erbetleriň dişlerini kül-owram edýäň. 9 Ýeňiş Rebdendir, berekediň Seniň halkyňyň üstünde bolsun. Sela
1 Sazandalar ýolbaşçysyna. Kirişli saz guralynda. Dawudyň mezmury. 2 Eý, meni hakly çykarýan Hudaýym! Maňa jogap ber çagyranymda, maňa giňlik berdiň daryganymda, maňa merhemet et-de, dilegime gulak goý. 3 Eý, ynsan ogullary! Haçana çenli siz Meniň adyma ysnat getirjek? Haçana çenli puç zady söýüp, siz ýalana eýerjek? Sela 4 Emma bilip goýuň: Reb Özi üçin sadyk adamy saýlap goýandyr. Reb meni eşidýär çagyranymda. 5 Gaharlanyp, günä galmaň siz: Düşegiňizde oýlanyň, ümsüm boluň siz. Sela 6 Dogry gurbanlary hödürläň, Rebbe bil baglaň. 7 «Kim bize ýagşylyk eder?» diýýänler köpdür. Ýa Reb, ýüzüňiň nuruny üstümize saç! 8 Hasyl, täze şerap bol bolanda bagtdyr, ýöne ýüregime beren şatlygyň mundan-da köpdür. 9 Men arkaýyn ýatýan hem-de uklaýan; çünki diňe Sen, ýa Reb, meni amanlykda ýaşadýaň.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Üflenip çalynýan saz guralynda. Dawudyň mezmury. 2 Ýa Reb, diňle meniň sözlerimi hem-de eşit meniň ahy-zarymy. 3 Diňle dady-perýadymyň sesini, eý, Patyşam hem-de Hudaýym, men Saňa edýändirin dilegi. 4 Ýa Reb, meniň sesimi ertirine eşidýärsiň Sen, häzirlenip, säher bilen huzuryňda garaşýaryn men. 5 Sen erbetligi halamaýan Hudaýsyň, Seniň huzuryňda ýaman ýaşamaz, 6 tekepbirler Seniň gaşyňda durmaz; Sen ýigrenýärsiň betkärleriň baryny, 7 ýok edýärsiň ýalan sözleýänleri; Sen, ýa Reb, ýigrenýärsiň ganhor bilen kezzaby. 8 Men bolsa egsilmez wepaly söýgiň arkaly, girerin Seniň öýüňe; men Senden heder ederin, mukaddes ybadathanaňa sežde ederin. 9 Ýa Reb, duşmanlarym zerarly, Öz adalatyňda meni ugrukdyr; Sen dogrula öňümdäki ýoluňy. 10 Olaryň agzynda dogry söz ýokdur: olaryň ýüregi weýrançylykdyr, olaryň bogazy açyk gabyrdyr, dilleri bilen-de ýallaklaýandyr. 11 Eý, Hudaý, olara çykar hökümi, pällerinden tapyp, ýykylsyn olar; ýazyklary üçin kowup çykar olary, çünki olar Saňa garşy baş galdyrdylar. 12 Seni pena edinýänleriň bary şatlansyn, elmydama joşup, nagmalar aýtsyn; çünki Sen goraýarsyň olary, adyňa aşyklar Sende şat bolsun. 13 Sen ýalkaýarsyň dogry ynsany, hoşamaýlygyň-da bolýar onuň galkany.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Sekiz kirişli saz guralynda çalynýan Dawudyň mezmury. 2 Ýa Reb, gaharyňda meni ýazgarma, gazabyňda meni terbiýeleme. 3 Ýa Reb, maňa merhemet eýle, çünki mende ysgyn-mydar galmady; ýa Reb, maňa ber Sen şypaňy, çünki galpyldaýar meniň süňklerim. 4 Güýçli galpyldaýar janym hem meniň. Ýa Reb, haçana çenli bu dowam eder? 5 Ýa Reb, maňa öwrülip, halas et, meniň janymy, wepaly söýgiňiň hatyrasyna, azat meni. 6 Çünki Seni gabyrda ýatlamak ýokdur; Saňa ölüler dünýäsinde kim öwgi aýdar? 7 Iňňildimden halys ýadadym, her agşam aglap, düşegimi suw-sil edýärin, ýorganymy gözýaşlaryma men gark edýärin. 8 Gözlerimiň nury öçdi gussa zerarly, küteldi ähli duşmanlarym sebäpli. 9 Menden daşlaşyň, eý, betkärleriň bary, çünki Reb eşitdi agy sesimi. 10 Reb eşitdi meniň ýalbaryşymy, kabul edýär Reb meniň dogamy. 11 Ähli duşmanlarym utanyp, gorka gaplansyn, aljyrap birbada, yzyna dönsün.
1 Benýamin tiresinden bolan Kuşuň sözlerine degişli Dawudyň Rebbe aýdan şigaýony 2 Ýa Beýik Hudaýym! Seni pena edinýärin men, meni yzarlaýanlaryň baryndan halas et, gutar. 3 Ýogsam hiç kim ýokka meni halas edere, olar şir dek meni parçalaýmasyn. 4 Ýa Reb, Hudaýym, eger şulary men eden bolsam: eger ellerimde haksyzlyk bolsa, 5 eger özüm bilen asudalykda ýaşana men ýamanlyk edäýen bolsam, duşmanymy sebäpsiz ýere men talan bolsam, 6 onda, goý, yzarlaýanlar yzymdan ýetsin, depgiläp, janymy ýere gaplasyn hem-de hormatymy aýak astyna salsyn. Sela 7 Ýa Reb, galk Sen Öz gazabyňda, garşy çyk Sen duşman dergazabyna; eý, Hudaýym, oýan-da, jar et Öz hökümiňi. 8 Halklar jemagaty gurşasyn töweregiňi, göklerden ýöret olara Sen hökümiňi. 9 Reb halklara höküm çykarýar; ýa Reb, dogrulygym bilen päkligime görä, Sen meni akla. 10 Erbet adamlaryň ýamanlygy soňlansyn, berkarar et Sen dogry ynsany, çünki Sen, ýa hak Hudaý, köňüldir ýürekleri barlaýarsyň ahyryn. 11 Hudaýdadyr meniň galkanym, Ol dogry ýüreklini halas edýändir. 12 Hudaý adyl Kazydyr, haksyzlygy günde höküm edýändir. 13 Eger kimdir biri toba etmese, Hudaý Öz gylyjyny ýitelder; ýaýynyň kirşini çekip, ony çenändir. 14 Ol öwrüp peýkamlaryny lowlaýan oda, oňa ölüm ýaraglaryny taýynlap goýýar. 15 Ynha, erbet adamyň haksyzlykdan hamyla bolup, göwresinde ýamanlygy göterip, ýalany dünýä indirişini gör! 16 Ol gazýar bir çukur, ony çuňaldýar, gazan çukuryna-da onuň özi düşýär. 17 Öz ýamanlygy inýär onuň başyna, zalymlygy inýär öz depesine. 18 Rebbe Onuň haklygynda şükür edýärin, şatlanyp, Beýik Hudaý nagma aýdýaryn.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Gititde. Dawudyň mezmury. 2 Ýa Reb, biziň Taňrymyz! Adyň neneň belent tutuş ýeriň ýüzünde! Ýaýdyň söhratyňy gökler üstünde. 3 Sen Öz ýagylaryň sebäpli, duşmandyr öç alýany dymdyrmak üçin, çagalaryň, bäbekleriň alkyşlaryndan gala ýaratdyň. 4 Seniň gökleriňe – barmaklaryň işine, Seniň goýan Aýdyr ýyldyzlaryňa nazar aýlanymda, şeýle diýýärin: 5 «Adam näme Sen ony ýatlaryň ýaly? Ynsan ogly näme aladasyny ederiň ýaly? 6 Ony perişdelerden biraz pesräk ýaratdyň, oňa şöhrat bilen hormat jygasyny geýdirdiň. 7 Ony Öz elleriňiň işlerine hökümdar goýduň; ähli zady aýagynyň astynda goýduň: 8 goýunlardyr öküzleriň baryny, şeýle-de çöl haýwanlaryny, 9 gök guşlaryny, deňiz balyklaryny, deňiz içre geçýän bar jandarlary». 10 Ýa Reb, biziň Taňrymyz! Adyň neneň belent tutuş ýeriň ýüzünde!
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Mut labende. Dawudyň mezmury.
א
2 Men bütin ýüregim bilen Rebbe şükür ederin; Seniň ähli gudratly işleriňi aýdyp bererin. 3 Sende begenerin, joşa gelerin, adyňy taryplap, nagma aýdaryn, ýa Beýik Hudaý!
ב
4 Meniň duşmanlarym yzlaryna dönende, büdräp, ýok bolýarlar Seniň öňüňde. 5 Çünki Sen adalatly alyp bardyň dawamy, Sen tagtda oturyp, çykardyň dogry karary.
ג
6 Milletleri ýazgardyň, heläk etdiň erbetleri, ebedilik we baky öçürdiň olaryň atlaryny. 7 Müdimilik weýrançylykda ýok boldy duşman, şäherlerini ýok etdiň düýp-teýkaryndan, olary ýatlamadan galmady nyşan.
ה ד
8 Ýöne Reb baky höküm sürýändir; Ol adalatly höküm çykarmak üçin, Öz tagtyny berkarar etdi. 9 Ol dogrulyk bilen dünýä kazylyk edýär, halklara ýüz görmezden höküm çykarýar.
ו
10 Reb berkitme bolar ezilýänlere, berkitme bolar muşakgatlyk wagtynda. 11 Adyňy bilýänler Saňa bil baglar, çünki, ýa Reb, Özüňi agtarýanlary Sen terk eden dälsiň.
ז
12 Siýonda mesgen tutan Rebbe aýdyň siz nagma; eden işlerini jar ediň halklaryň arasynda. 13 Çünki Ol dökülen ganlaryň hununy alýar, olary Öz hakydasynda saklaýar; ejir çekýänleriň perýadyny Ol unutmaýar.
ח
14–15 Ýa Reb, maňa merhemet eýle, gör meni ýigrenýänlerden çekýän derdimi; Saňa ähli alkyşlarymy jar ederim ýaly, Sensiň ölüm derwezelerinden meni halas eýleýän. Siýon gyzynyň2 derwezelerinde Seniň halas edişiňe men şatlanaýyn.
ט
16 Milletler gazan çukuryna özleri gaçdy, gizläp guran toruna öz aýaklary çolaşdy. 17 Çykaran höküminde Reb Özüni tanatdy – erbetleriň sapalagyna özlerini düşürdi. Higaýon. Sela
י
18 Ölüler dünýäsine düşerler erbetler we Hudaýy unudan ähli milletler.
כ
19 Çünki mätäç hemişelik unudyljak däl, garybyň umydy hem baky ýitjek däl. 20 Galk Sen, ýa Reb, ynsan üstün çykmasyn, milletlere höküm çykarylsyn Seniň öňüňde. 21 Ýa Reb, gorka gapla milletleriň kalbyny, bilsin olar, özleriniň diňe ynsandyklaryny. Sela
ל
22 Ýa Reb, näme üçin uzakda durýaň? Näme üçin muşakgatlyk wagty gizlenýäň? 23 Erbetler öz tekepbirliginde yzarlaýar garyby; goý, guran hilelerine düşsün olaryň özi.
נ
24 Çünki erbetler göwün höweslerine magtanýar, açgözi alkyşlap, Saňa biparh garaýar. 25 Tekepbirliklerinde Seni agtarmaz erbetler, pikirleriniň barynda «Hudaý ýok» diýýär. 26 Elmydama üstünlikli bolýar onuň ýollary,
מ
göz ýetirerinden Seniň hökümleriň ýokary. Ol ähli duşmanlarynyň üstünden gülýär. 27 Ýüreginde diýýär: «Meni hiç zat sarsdyrmaz, nesillerden-nesle ýüzüm ýamanlyk görmez».
פ
28 Onuň agzy gargyşdan, aldawdan, zulumdan doly, diliniň astynda zyýan, etmiş bar.
ע
29 Obalaryň ýanynda oturýar ol bukuda, bigünäni öldürýär gizlin ýerlerde; göz astyna alyp, ol ejizi aňtaýar; 30 ol şiriň sürende bukulyşy kimin gizlenýär, garyby garbamaga buky ýerde garaşýar; duzak gurup, garyby öz toruna tutýar. 31 Ol egilýär we ýapyrylýar, ejiz-de onuň goluna düşýär. 32 Öz ýüreginde şeýle oýlaýar: «Hudaý edenlerimi unutdy, ýüzüni sowdy, Ol asla görmeýär muny».
ק
33 Galk Sen, ýa Reb! Eý, Hudaý, galdyr eliňi, ýadyňdan çykarma Sen ejizleri. 34 Näme üçin erbetler Hudaýy ret edýärler, ýüreginde: «Sen hasap soramarsyň» diýýärler?
ר
35 Emma salýarsyň-a Sen nazary! Öz eliň bilen jezalaryny bereriň ýaly, dogrudan hem görýäň azap bilen külpeti. Saňa tabşyrýandyr ejiz özüni; ýetimiň hossary Sensiň.
שׁ
36 Erbet bilen betkäriň döw Sen goluny, erbetlikleri soňlanýança, jezalandyr olary. 37 Reb ebedi hem-de baky Patyşa, Onuň ýurdundan ýiter milletler.
ת
38–39 Ýa Reb! Pespälleriň islegini eşidersiň, olaryň ýüreklerine kuwwat berersiň, ýetim bilen ejiziň hakyny almaklyk üçin gulak goýarsyň; asly toprakdan bolan ynsandan mundan beýläk hiç kim, goý, eýmenmesin.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Dawudyň mezmury. Men Rebbi pena edinýärin. Maňa neneň şeýle aýdyp bilýäňiz: «Guş kimin öz dagyňa gaç – 2 ynha, gör, erbetler ýaýyny gurýar, peýkamyny ýaýyň kirşine goýýar, dogry ýüreklileri garaňkyda nyşana alýar. 3 Eger binýatlar edilse weýran, näme edip biler ol dogry ynsan?» 4 Reb Öz mukaddes ybadathanasyndadyr; Onuň tagty göklerdedir. Onuň gözleri synlaýar, nazary adamzady barlaýar. 5 Reb synaýar dogry ynsany, emma Onuň kalby ýigrenýär erbetleri we zorluk söýýän adamy. 6 Ol erbetleriň üstüne ýagdyrar köreýän közleri hem-de kükürdi; ýandyryjy ýel bolar nesibeleri. 7 Çünki Reb dogrudyr; söýýär Ol dogry işleri; dogry ynsan görer Onuň ýüzüni.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Sekiz kirişli saz guralynda çalynýan Dawudyň mezmury. 2 Halas et, ýa Reb, sadyk adam galmady, adamzat arasyndan ynamdarlar ýitirim boldy. 3 Olar biri-birine ýalan sözleýär; ýaranjaň dilleri ikigepli gürleýär. 4 Goý, Reb ähli ýaranjaň agyzlary, badyhowa gürleýän dilleri kessin. 5 Olar şeýle diýýär: «Dilimiz arkaly üstün çykarys, agyz özümiziňki – kim bize hojaýyn çykýan?» 6 Garyplaryň ezilişinden, mätäçleriň ahyndan ýaňa Reb şeýle diýýär: «Men şu pursat turaryn, olary küýseýän howpsuzlygyna gowuşdyraryn». 7 Rebbiň sözleri sap sözlerdir, toýun küresinde arassalanyp, ýedi gezek saplanan kümüş kimindir. 8–9 Erbetler gezýär ähli ýerlerde, adamzat ýamanlyga hormat goýanda. Ýa Reb, Sen bize pena bolarsyň, bizi bu adamlardan baky gorarsyň.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Dawudyň mezmury. 2 Ýa Reb, haçana çenli maňa nazar saljak däl? Sen meni baky unudaýjakmy? Haçana çenli gizlejek menden ýüzüňi? 3 Haçana çenli janym gaýgy etmeli, ýüregim-de uzakly gün gussa çekmeli? Haçana çenli duşmanym üstün çykarka? 4 Nazar sal-da, maňa jogap ber, ýa Beýik Hudaýym! Gözlerime nur ber, ölüm ukusyna gitmezim ýaly; 5 Duşmanym: «Ondan ökde geldim» diýmesin, ýykylmaýyn, ýagylarym, goý, şatlanmasyn. 6 Men bolsa bil bagladym wepaly söýgiňe, ýüregim halas edişiňe begener. Men Rebbe nagma aýdaryn, sebäbi Ol maňa jomartlyk etdi.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Dawudyň mezmury. Akmaklar ýüreginde: «Hudaý ýok» diýýär. Olar azýar we ýigrenji işleri edýär; ýagşylyk edýän ýok. 2 Paýhasly we Hudaýy agtarýan barmyka diýip, Reb göklerden adamzada nazar aýlaýar. 3 Olaryň hemmesi ýoldan çykdylar, bary deň derejede haram boldular; ýagşylyk edýän ýok, ýok ýeke biri-de. 4 Eýsem düşünmeýärmi ähli betkärler? Olar halkymy çörek ýaly iýýärler hem-de Rebbi çagyrmaýarlar. 5 Olar şol ýerde dowla düşerler, çünki Hudaý dogrularyň tarapdarydyr. 6 Siz äsgermeýärsiňiz garybyň niýetlerini, ýöne welin Rebdir onuň penasy. 7 Wah, gelsedi Siýondan Ysraýyl ýeňşi! Reb dikeldende halkyň öňki abadanlygyny, Ýakup nesli begener, Ysraýyl hem şatlanar.
1 Dawudyň mezmury Ýa Reb, Seniň çadyryňda kim düşläp bilýär? Mukaddes dagyňda kim ýaşap bilýär? 2 Kämil gezýän, dogry iş edýän, hem-de ýüreginden hakykaty sözleýän, 3 dili bilen myjabat ýöňkemeýän, ýoldaşyna ýamanlygy etmeýän, ýakyny barada gybat etmeýän; 4 onuň nazarynda ret edilen ýigrenji, emma sylaýandyr Rebden gorkýany; eden ähti zyýanyna bolsa-da, ondan dänmeýän; 5 öz puluny göterimine bermeýän, ýazyksyza garşy para almaýan. Şeýle ynsan asla yranmaz.
1 Dawudyň miktamy Gora meni, eý, Hudaý, çünki Seni pena tutunýan. 2 Rebbe diýdim: «Sen meniň Taňrym, maňa Senden özge hiç eşret ýokdur». 3 Ýurtdaky mukaddes halka – şu abraýly adamlara ymtylýar kalbym. 4 Özge hudaýlara eýerýänler köpelder öz hasratyny; men guýmaryn olaryň guýýan ganly içgi sadakasyny, agzamaryn olaryň atlaryny. 5 Reb meniň mirasym hem-de nesibäm, Onuň elindedir meniň ykbalym. 6 Ajaýyp ýerlerden düşdi mellegim, göwne ýakymlydyr meniň mirasym. 7 Maňa maslahat beren Rebbe alkyş aýdaryn; hatda gijelerine-de öwüt berýär ýüregim. 8 Reb elmydama gözlerimiň öňünde, sarsdyrylmaryn, çünki Ol meniň sagymda. 9 Şoňa görä ýüregim begençli, kalbym şatlanýar, meniň tenim hem asudalykda ýaşaýar. 10 Çünki meni ölüler dünýäsinde goýmarsyň, Öz sadygyň gabra girmegine razy bolmarsyň. 11 Ýaşaýyş ýoluny maňa görkezersiň: Sen huzuryňda doldurarsyň meni şatlykdan, Öz sagyňda hem – ebedilik begençden.
1 Dawudyň dogasy Ýa Reb, hakykaty eşit, perýadyma dykgat ber; hilesiz agyzdan çykýan dilegime gulak goý. 2 Ýa Reb, sen meni akla! goý, haklygy görsün Seniň gözleriň. 3 Sen meniň niýetlerimi ykjam barladyň, gijäniň dowamynda meni synadyň, emma menden ýazyk tapmadyň; günäli zady aýtmazlygy ýüregime düwdüm. 4 Ynsan işleri babatda aýtsam: Seniň buýruklaryň arkaly, zalymyň ýollaryndan men gaça durdum. 5 Gadamlarym pugta tutdy ýodalaryňy; meniň aýaklarym taýmady. 6 Men çagyrýan Seni, çünki Sen berersiň maňa jogaby, eý, Hudaý; gulak goý-da, eşit meniň sözümi. 7 Ýagylardan ýaňa Senden pena gözleýänleri eliň bilen halas edýän Sen, ajaýyp wepaly söýgiňi görkez. 8–9 Gora meni gözüň göreji ýaly; maňa hüjüm edýän erbet adamdan, daşymy gurşaýan ganym duşmandan Öz ganatlaryňyň astynda gizle Sen meni. 10 Olar rehim etmäge ýapýarlar ýüreklerini, ulumsylyk bilen gürleýär olaryň agzy. 11 Olar her ädimimizi aňtap, gurşaýarlar daşymy, meni ýere urmak üçin peýleýärler pursaty. 12 Olar parçalamaga hyjuwlanýan arslan dek, buky ýerde gizlenen ýaş arslan ýaly. 13–14 Galk, ýa Reb! Garşy çyk-da, agdar olary; gylyjyň bilen janymy erbetlerden halas et, ýa Reb, Öz eliň bilen adamlardan azat et. Çünki şu dünýäde olaryň ýaşaýyş paýy. Sen boldan-bol doýrarsyň garynlaryny; çagalaryndan hoşal olaryň göwni; balalaryna galdyrar özlerinden artany. 15 Men bolsa dogrulykda Seniň ýüzüňi görerin, oýanan wagtym didaryňdan doýaryn.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Rebbiň guly Dawudyň mezmury. Reb ony ähli duşmanlarynyň we Şawulyň elinden halas eden güni ol bu nagmanyň sözlerini Rebbe ýüzlenip aýtdy: 2 Seni söýýärin, ýa Reb – kuwwatym. 3 Reb meniň gaýam, galam hem Halasgärim, Hudaýym – pena edinýän gaýam, galkanym, ýeňşim hem-de berkitmäm. 4 Men şan-şöhrata mynasyp Rebbi çagyrýaryn, hem-de duşmanlarymdan halas bolýaryn. 5 Ölüm tanaplary maňa oraldy, weýrançylyk silleri meni garbady. 6 Ölüm dünýäsiniň tanaplary maňa saraldy, ölüm duzaklary garşymdan çykdy. 7 Gam-gussamyň içinde Rebbi çagyrdym, öz Hudaýyma men perýat etdim. Ol ybadathanasyndan meniň sesimi eşitdi; Onuň gulagyna perýadym ýetdi. 8 Şonda ýer çaýkandy hem endiredi, daglar binýatlary sarsyp, lerzana geldi, sebäbi Reb gazaba mündi. 9 Gazabyndan ýaňa tüsse çykdy burnundan, ýuwudyjy ot bilen köreýän közler çykdy agzyndan. 10 Ol gökleri böwsüp, aşaga indi, zulmat aýaklarynyň astynda bardy. 11 Ol bir keruba mündi-de, uçdy, ýeliň ganatlarynda gaýdy. 12 Ol Özüniň daşyna örtgi etdi tümlügi, telär etdi goýy bulutlaryň ýagmyr tümüni. 13 Huzurynyň ýalkymyndan ýaňa köreýän közlerdir doly böwsüp geçdi Onuň gara bulutlaryny. 14 Reb göklerde güňleç gürledi, Beýik Hudaý sesini közdür doly bilen çykardy. 15 Peýkamlaryny atyp, pytratdy ýagylaryny, ýyldyrymlar çakdyryp, weýran etdi olary. 16 Şonda, ýa Reb, Seniň käýinjiňden, burnuňdan çykan demiňden ýaňa, deňziň geçelgeleri göründi, dünýäniň-de binýatlary açyldy. 17 Ol belentden ýetdi hem meni aldy Ol meni çuň suwlardan çekip çykardy. 18 Halas etdi meni ýigrenýän güýçli ýagymdan, çünki olar güýçlüdi menden. 19 Olar betbagt günümde garşyma çykdy, ýöne Reb meniň daýanjym boldy. 20 Meni giň ýere çykardy hem halas etdi, çünki Ol menden göwnühoş boldy. 21 Ol dogrulygyma laýyk öwezini gaýtardy, ellerimiň tämizligine laýyk Ol sylaglady. 22 Çünki men Rebbiň ýollaryndan ýöredim, Hudaýymdan aýrylmak ýaly erbet işi men etmedim. 23 Çünki gözümiň alnyndady ähli kararlary, özümden daşlaşdyrmandym Onuň parzlaryny. 24 Men kämildim Onuň öňünde, sakladym özümi günä etmekden. 25 Şonuň üçin, dogrulygyma we ellerimiň päkligine görä, Reb öwezini gaýtardy Öz nazarynda. 26 Wepalylyk edýärsiň Sen wepalylara, kämillik edýärsiň Sen kämillere, 27 päklik edýärsiň Sen päk ynsanlara, egrilere bolsa egriligine görä garaýarsyň Sen. 28 Pesgöwünli halky halas edýärsiň, emma tekepbir gözleri peseldýärsiň Sen. 29 Ýa Reb, çyrama nur berýän Sensiň, Hudaýym ýagtyldýar meniň tümlügmi. 30 Seniň bilen talaňçylara hüjüm ederin, Öz Hudaýym bilen diwardan aşyp bilerin. 31 Hudaý – Onuň ýoly kämildir, Rebbiň sözleri sapdyr, Ony pena edinýänleriň baryna Reb galkandyr. 32 Çünki Rebden başga Hudaý ýok! Hudaýymyzdan başga gaýa ýok! 33 Ol meni kuwwata besleýän Hudaý, Ol meniň ýolumy aýypsyz edýär. 34 Aýaklarymy keýigiňki dek edýär, belent ýerlerde meni ykjam duruzýar. 35 Urşa türgen edýär Ol ellerimi, gollarym egreldýär bürünçden ýaýy. 36 Ýeňiş galkanyňy maňa berýärsiň, Seniň goluň meni goldaýar, Seniň kömegiň-de meni beýgeldýär. 37 Gadamlarymyň astyndaky ýoly giňeldýäň, meniň aýaklarym taýmaýar. 38 Duşmanlarymy kowalap, yzlaryndan ýetýärin, olary gyryp tükedýänçäm, dolanmaýaryn. 39 Men olary derbi-dagyn edýärin, galyp bilmeýär, aýaklarymyň astyna olar ýykylýar. 40 Uruş üçin Sen bilime kuwwat berýärsiň, garşyma çykanlary maňa tabyn edýärsiň. 41 Boýun egdirýärsiň duşmanlarymy, gyrýaryn men özümi ýigrenýänleri. 42 Perýat etseler-de, olary halas edýän ýok; Rebbi çagyrsalar-da, Ol jogap berenok. 43 Olary owradyp, tozan dek ýele sowurýaryn, köçeleriň palçygy kimin taşlaýaryn. 44 Söweşjeň goşundan meni halas eýleýäň, Sen meni milletlere baş edip goýýaň, tanamadyk halkym tabyndyr maňa. 45 Meni eşiden dessine boýun bolýarlar, ýatlar maňa ýalym-ýulum edýärler. 46 Kesekileriň ýüzi gorkudan ak tama dönýär, olar galalaryndan titreşip çykýar, 47 Reb diridir! Meniň Gaýam alkyşly bolsun! Gutulyşymyň Hudaýy belende çykarylsyn! 48 Ol meniň arymy alyp berýän Hudaýdyr, Ol halklary maňa tabyn edýändir, 49 Ol meni duşmanlarymdan halas eýleýär. Sen meni ýagylarymdan üstün çykardýarsyň, hem-de meni zalymdan halas edýärsiň. 50 Munuň üçin, ýa Reb, milletler arasynda Saňa öwgi aýdaryn, men Seniň adyňa nagma aýdaryn. 51 Ol Öz şasyna beýik ýeňişler berýär, seçip saýlan Dawudyna, onuň nesline elmydama wepaly söýgüsini görkezýär.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Dawudyň mezmury. 2 Gökler Hudaýyň şöhratyny yglan edýär, gök gümmezi elleriniň işinden habar berýär. 3 Gün söz sözleýär ertirki güne, gije bilim berýär indiki gijä. 4 Ne gep bar, ne-de bir gürrüň, eşidilmeýär sesi olaryň. 5 Ýöne tutuş ýer ýüzüne ýaýrandyr olaň owazy, älem çäklerine – olaň sözleri. Hudaý Gün üçin göklerde dikdi çadyry, 6 Gün gelin jaýdan giýew dek çykýar, ylgamakçy bolýan ýüwrük kimin şatlanýar. 7 Gökler gözýetiminden onuň çykyşy, beýleki gözýetimine onuň aýlawy, hiç bir zat gizlin däl onuň howrundan. 8 Rebbiň kanuny kämildir, ol jany täzeleýär. Rebbiň düzgüni ygtybarlydyr, ol akmagy akyldar edýär. 9 Rebbiň buýruklary dogrudyr, olar ýüregi şatlandyrýar. Rebbiň tabşyryklary aýdyňdyr, olar gözleri nurlandyrýar. 10 Rebden gorkmak päkdir, ýaşaýar ol ebedi. Rebbiň kararlary ygtybarlydyr, adyldyr olaryň bary. 11 Arzuwlydyr olar altyndan, hatda sap altynyň köplüginden-de; süýjüdir olar ary balyndan, aryň mum öýjüginden damýan baldan-da. 12 Seniň bendäňe-de duýduryş berilýär olar arkaly; olary berjaý etmekde beýik sylag bar. 13 Eýsem öz ýalňyşyny kim aňyp bilýär? Meni gizlin ýazyklardan tämizle. 14 Öz bendäňi gora betpällik günälerinden, olar höküm sürmesin meniň üstümden; men aýypsyz bolaryn şonda, päk bolaryn güýçli bitabynlykdan. 15 Agzymyň sözleri, ýüregimiň oý-pikirleri goý, Seniň huzuryňda kabul edilsin, ýa Reb, meniň Gaýam hem Halasgärim.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Dawudyň mezmury. 2 Muşakgatly günde Reb saňa jogap bersin, Ýakubyň Hudaýy seni gorasyn. 3 Ol saňa mukaddes öýden ýardam ibersin hem-de Siýondan seni goldasyn. 4 Seniň ähli sadakalaryňy, goý, ýada salsyn, ýakma gurbanlyklaryňy kabul eýlesin. Sela 5 Ýürek arzuwlaryňy Ol hasyl etsin, ähli maksatlaryňa seni ýetirsin. 6 Seniň ýeňşiňe joşup şatlanarys, Hudaýymyzyň adyna baýdaklar dikeris. Goý, Reb seniň ähli dilegleriňi bitirsin. 7 Men indi bilýärin: Öz seçip saýlanyny Reb halas eder. Ol golunyň gudratly işleri bilen, jogap berer Öz mukaddes gögünden. 8 Käbirleri söweş arabalaryna, käbirleri-de bedewlerine buýsanýar, biz bolsa Hudaýymyz Rebbiň adyna buýsanýandyrys. 9 Olar büdrär hem-de ýykylar, biz bolsa turarys hem dik durarys. 10 Ýa Reb! Patyşany halas et, çagyran wagtymyzda bize jogap ber.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Dawudyň mezmury. 2 Ýa Reb! Patyşa Seniň kuwwatyňa şatlanýar, halas edendigiňe biçak begenýär. 3 Ýürek arzuwlaryny Sen oňa berdiň; diliniň dilegini Sen ret etmediň. 4 Bol bereketleriň bilen Sen garşy aldyň, başyna sap altyndan jyga geýdirdiň. 5 Ol Senden ömür diledi, Sen oňa berdiň ebedilik, müdimilik bir ýaşy. 6 Seniň ýeňşiň bilen beýik onuň şöhraty, Sen hormat bilen dabara beslediň ony. 7 Sen oňa ebedi bereket berýäň, huzuryňdaky şatlyk bilen ony şat edýäň. 8 Çünki Rebbe bil baglaýar patyşa, Beýik Hudaýyň wepaly söýgüsi arkaly ol sarsdyrylmaz. 9 Seniň eliň tapar ähli duşmanlaryňy, Seniň goluň – Seni ýigrenýänleri. 10 Seniň huzuryň peýda bolanda, olary edersiň otly tamdyr deý; Reb ýuwdar olary Öz gaharynda; ot hem ýalmap iýer olary. 11 Ýer ýüzünden ýok edersiň nesillerini, ynsanlar arasyndan – zürýatlaryny. 12 Saňa garşy erbet niýet edäýseler hem, dildüwşük guraýsalar hem – üstün çykmazlar. 13 Çünki ýüzlerine peýkamlary çenemek bilen Sen olary yzlaryna öwrersiň. 14 Ýa Reb, beýgel Sen Öz kuwwatyňda, biz Seniň güýjüň barada nagma aýdyp, alkyş aýdarys.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. «Daňdan peýda bolýan sugunyna». Dawudyň mezmury. 2 Hudaýym, Hudaýym, näme üçin meni terk etdiň? Näme üçin halas ederden, perýadymy eşiderden uzakdasyň Sen? 3 Hudaýym, gündizine çagyrýan, ýöne jogap bermeýäň, gijesine – emma rahatlygy tapmaýan. 4 Ýöne welin mukaddessiň Sen! Ysraýyl alkyşlarynyň üstünde tagt guransyň Sen. 5 Saňa bil bagladylar atalarymyz; ynandylar, Sen hem halas etdiň olary. 6 Olar Saňa perýat edip, halas boldular; Saňa bil bagladylar, baglan umydynda aldanmadylar. 7 Men bolsa bir gurçuk, ynsan däldirin: ynsanlaryň ýüzügarasy, halkyň kemsidýäni. 8 Meni görýänleriň bary üstümden gülýär, başlaryny ýaýkaýar hem ýaňsylaýar: 9 «Rebbe tabşyrypdy özüni; goý, Ol ony halas eýlesin, ony azat etsin, çünki Reb ondan köp razy!» 10 Emma Sensiň ýatgydan meni çykaran, enem gujagyndakam maňa rahatlyk beren. 11 Dünýä inäýemde Saňa atyldym, Sen – Hudaýym enem göwresinden çykalym bäri. 12 Menden daşlaşma Sen, çünki muşakgat ýakyn, kömekçi-de ýok. 13 Birentek öküzler meni gurşady, güýçli Başan öküzleri meni gabady; 14 olar maňa açýarlar agyzlaryny parçalaýjy, arlaýjy bir arslan ýaly. 15 Men suw kimin döküldim, bogun-bogun söküldi ähli süňklerim, mum kimin meniň ýüregim gursagymda pagyş-para eredi. 16 Güýjüm küýzäniň döwügi dek gurady, dilim-de kentlewügime ýapyşdy, çünki ölüm topragynda Sen meni goýduň. 17 Itler meniň daşymy aldy, betkärler topary meni gurşady, el-aýaklarymy parran deşdiler. 18 Ähli süňklerimi sanaýmalydyr, olar maňa seredip, tomaşa edýär. 19 Özara paýlaşýar geýimlerimi, eginbaşym üçin bije atýarlar. 20 Emma Sen, ýa Reb, uzakda bolma, eý, güýjüm, ýetiş meniň dadyma. 21 Gylyçdan halas et meniň janymy, itiň penjesinden – meniň ömrümi. 22 Meni ýabany öküzden Sen halas etdiň, gutar meni arslanlaryň agzyndan. 23 Seniň adyňy doganlaryma yglan ederin, jemagatyň ortasynda Saňa şöhrat aýdaryn. 24 Eý, Rebden gorkýanlar, Ony alkyşlaň! Eý, Ýakubyň ähli zürýady, Ony şöhratlandyryň! Eý, Ysraýylyň bar neberesi, Onuň öňünde galpyldaň! 25 Çünki Ol görgüliniň görgüsine biparh bolmady, ony ýigrenç saýmady, Öz ýüzüni ondan kese sowmady, gaýtam Oňa perýat edende, ony eşitdi. 26 Uly jemagatda Saňa bolar meniň alkyşym; Rebden gorkýanlaryň öňünde berjaý ederin öz kasamlarym. 27 Görgüliler gerk-gäbe iýip doýarlar, Rebbi agtarýanlar Ony şöhratlandyrsyn! Ýüregiňiz elmydama şat bolsun! 28 Ýeriň ähli uçlary Rebbi ýada salyp, Oňa öwrüler, halklaryň ähli uruglary Oňa sežde ederler. 29 Çünki şalyk Rebbiňki, Ol milletleriň üstünden sürýär hökümi. 30 Oňa sežde eder dünýäniň ähli tekepbirleri, ölüm ýassygynda ýatanlaryň ählisi, janyny diri saklap bilmedikler-de, Onuň öňünde tagzym ederler. 31–32 Zürýatlary Oňa gulluk ederler, Taňrynyň adyny geljek nesle yglan ederler, «Taňry muny berjaý etdi» diýip, Onuň halas ediş hakykatyny indi doguljaklara yglan ederler.
Dawudyň mezmury
1 Reb–meniň çopanym; pro men hiç zada mätäç bolmaryn. 2 Ol meni ýaşyl örülerde ýatyrýar, siňňin akýan suwlaryň ýakasyna äkidýär. 3 Meniň janymy Ol täzeleýär hem-de Öz adynyň hatyrasyna dogrulyk ýollaryndan meni äkidýär. 4 Tüm garaňky dereden geçäýemde-de, ýamanlykdan gorkmaýaryn men, çünki Sen meniň bilensiň. Seniň hasaň, çopan taýagyň aram berýär janyma meniň. 5 Sen maňa saçak ýazýarsyň duşmanlarymyň gözleriniň alnynda; ýag çalýarsyň meniň başyma; pürepürdir meniň pyýalam. 6 Bilýärin, ýagşylyk we wepaly söýgi ömürboýy hemra bolarlar maňa; ömürbaky ýaşaryn Rebbiň öýünde.
Dawudyň mezmury
1 Rebbiňkidir ýer we ondaky zatlar, älem hem-de onda ýaşaýanlar. 2 Çünki Ol deňizler üstünde ýeriň düýbüni tutdy hem-de ony suwlaryň üstünde gurdy. 3 Rebbiň dagyna kim çykyp biler? Mukaddes öýünde kim durup biler? 4 Elleri päk, ýüregi-de ak, köňlüni galplyga gönükdirmeýän, hile bilen kasam etmeýän ynsan. 5 Ol Rebden alar ak pata, halas edýän Hudaýyndan alar aklanma. 6 Ony – Ýakup Hudaýynyň ýüzüni agtarýanlaryň neslindendir ol. 7 Eý, derwezeler, başlaryňyzy galdyryň! Eý, gadymy gapylar, ýokary galyň! Şöhrat Şasy içerik girsin! 8 Bu şöhrat Şasy kim? Rebdir güýçli, kuwwatly, Rebdir, söweşdäki kuwwatly. 9 Eý, derwezeler, başlaryňyzy galdyryň! Eý, gadymy gapylar, ýokary galyň! Şöhrat Şasy içerik girsin! 10 Bu şöhrat Şasy kim? Ol–Hökmürowan Reb we şöhrat Şasy.
Dawudyň mezmury
א
1 Ýa Reb, men köňlümi Saňa göge göterýän.
ב
2 Eý, Hudaýym, men Saňa bil baglaýan; men utanja galmaýyn; duşmanlarym menden üstün çykmasyn.
ג
3 Saňa intizarlar galmasynlar utanja, nähak ýere hyýanat edýänler galsyn utanja.
ד
4 Ýa Reb, maňa salgy ber Öz ýollaryňy hem-de öwret maňa ýodalaryňy.
ה
5 Meni hakykatyňda ýöret hem maňa öwret, çünki meni halas edýän Hudaý Sen; men uzakly gün Saňa intizardyryn.
ז
6 Ýa Reb, ýadyňa sal merhemetdir wepaly söýgiňi, çünki olar bardyr gadymdan bäri.
ח
7 Ýatlama Sen ýaşlyk günälerimi hem-de bitabynlyk ýodalarymy. Ýa Reb, wepaly söýgiňe görä, Öz ýagşylygyň hatyrasyna ýada sal meni.
ט
8 Reb ýagşy hem-de dogrudyr Ol günäkärlere Öz ýoluny öwredýär.
י
9 Dogry ýola gönükdirýär göwni pesleri Öz ýoluny pespällere öwredýär.
כ
10 Onuň ähtiniň düzgünlerini saklaýanlara söýgi bilen wepalylykdyr Rebbiň ähli ýollary.
ל
11 Ýa Reb, Öz adyň hatyrasyna bagyşla Sen meniň etmişlerimi, çünki uludyr olar.
מ
12 Rebden gorkýan ynsan bar bolsa, Reb oňa öwreder saýlamaly ýoluny.
נ
13 Ol ýaşajakdyr bolelinlikde, ýeri miras alar onuň zürýady.
ס
14 Reb Öz niýetini Ondan gorkýanlara aýan eýleýär, Ol olara Öz ähtini bildirýär.
ע
15 Gözlerim mydama Rebbe garap dur, çünki Ol aýaklarymy tordan çykarar.
פ
16 Maňa öwrül-de, merhemet eýle, çünki men ýalňyz, ezýetlidirin.
צ
17 Ýüregimiň gaýgy-hasraty artdy; jebir-jepalarymdan halas et meni.
ר
18 Muşakgatym bilen yzama seret hem-de meniň ähli günälerimi öt.
ר
19 Gör Sen köpdügini duşmanlyrymyň, olar güýçli ýigrenç bilen ýigrenýär meni.
ש
20 Janymy gora-da, halas et meni, utanmaýyn, çünki pena edindim Seni.
ת
21 Kämillikdir dogrulyk meni gorasyn, çünki men Saňa intizardyryn. 22 Eý, Hudaý, ysraýyl halkyny ähli muşakgatlardan Sen halas eýle.
Dawudyň mezmury
1 Meni akla, ýa Reb, çünki aýypsyz gezdim, bil bagladym Rebbe, yranmaryn men. 2 Meni barla, ýa Reb, hem meni derňe, meniň pikirlerimi, ýüregimi syna. 3 Çünki söýgiň gözlerimiň alnynda, gezdim men Seniň wepalylygyňda. 4 Bolgusyzlar bilen men oturmaýaryn, ikiýüzlülere ýaran bolmaýaryn. 5 Betkärleriň üýşmeleňini ýigrenýärin; erbetleriň ýanynda oturmaýaryn. 6 Ellerimi ýuwup ýazyksyzlykda, aýlanyp gurbanlyk sypaň daşyndan, ýa Reb, 7 Saňa şükür nagmasyny aýdýaryn; ähli gudratly işleriňi mälim edýärin. 8 Ýa Reb, söýýärin mesgen tutan öýüňi hem-de Seniň şöhratyňyň ýaşalgasyny. 9 Günäkärleriňki bilen bile alma meniň janymy, ganhorlaryňky bilen bile – meniň ýaşaýyşymy. 10 Olaryň elinde haýynlyk bardyr; gollary para-peşgeşden doludyr. 11 Men bolsa gezýärin aýypsyzlykda, meni halas et, maňa merhemet eýle. 12 Tekiz ýerde dur meniň aýagym, Rebbe alkyş aýtjak men jemagatda.
Dawudyň mezmury
1 Reb – nurum hem Halasgärim, men kimden heder edeýin? Reb ömrümiň penasy: men kimden wehim edeýin? 2 Betkärler: duşmanlarym hem ýagylarym töhmetleri bilen maňa hüjüm edende özleri büdreýär hem-de ýykylýar. 3 Bir goşun meni gabasa – ýüregim sarsmaz, maňa garşy uruş tursa-da, umytdan düşmerin. 4 Rebden bir zat diledim, islegim şudur: Rebbiň öýünde ömürboýy ýaşamak, Rebbiň gözelligini höwes bilen synlamak, Onuň ybadathanasynda doga-dilegler etmek. 5 Çünki Ol muşakgatlyk wagtynda meni gorar Öz penasynda hem-de gizlär Öz çadyrynda; Ol gaýanyň üstüne meni galdyrar. 6 Indi meniň ýeňişli başym meni gurşan duşmanlarymyň depesinden garaýar. Şadyýanlyk şowhunyny Onuň çadyrynda hödür ederin; Rebbe nagma aýdyp, owaz ederin. 7 Ýa Reb, dat-perýatly sesimi eşit; merhemet eýle-de, maňa jogap ber. 8 «Onuň ýüzüni agtar» diýýär ýüregim. Ýa Reb, Seniň ýüzüňi agtarýaryn men. 9 Sen gizleme menden ýüzüňi, gazabyňda kowma Sen Öz guluňy; Sen maňa kömekçi bolduň; meni taşlama hem-de terk etme, eý, Halasgär Hudaýym meniň! 10 Hatda ata-enem terk edäýse-de, Reb men barada alada eder. 11 Ýa Reb, maňa ýoluňy öwret hem-de duşmanlarym zerarly, meni düz ýodadan alyp git. 12 Duşmanlarymyň eline meni tabşyrma, çünki ýalan şaýatlar çykdy garşyma, olar zalymlygyny pürkýärler maňa. 13 Ýöne diriler ýurdunda Reb ýagşylygyny görjekdigime ynanýaryn men. 14 Rebbe umyt bagla; mert bol, goý, güýçlensin seniň ýüregiň; Rebbe umyt bagla.
Dawudyň mezmury
1 Ýa Reb, Seni çagyrýaryn; eşitmezlige salma, eý, meniň Gaýam, dymma, gabra inýänlere meňzemäýin men. 2 Saňa dat-perýat eden wagtymda, iň mukaddes otagyňa tarap ellerimi galdyranymda, ýalbaryşlarymyň sesini eşit. 3 Erbetler, betkärler bilen bile meni süýreme; olar parahat gepleşýärler goňşusy bilen, emma welin erbetlik bar ýüreklerinde. 4 Olaryň etmişlerini, eden ýamanlygyny özlerine gaýtar; elleriniň edenlerini özlerine gaýtar; edenlerine laýyk öwezini ber. 5 Rebbiň işlerine, Onuň elleriniň işine üns bermeýändikleri sebäpli, Ol weýran eder olary hem-de gaýdyp bina etmez olary. 6 Rebbe alkyş bolsun! Ol eşitdi perýadymyň sesini. 7 Reb meniň güýjüm hem-de galkanym; Oňa bil baglady meniň ýüregim, Ol maňa ýardam edýär, ýüregim biçak şatlanýar; Oňa nagmam bilen şükür ederin. 8 Reb halkyň güýjüdir, seçip saýlanyň halas berkitmesi Oldur. 9 Öz halkyňy halas et, saýlan halkyňa pata ber, olara çopançylyk et, mydama olary eliňde göter!
Dawudyň mezmury
1 Reb barada aýdyň, eý, ylahy barlyklar, Rebbiň şöhratlydygy, kuwwatlydygy barada aýdyň. 2 Rebbiň adyny mynasyp şöhratlandyryň; şanly mukaddesliginde Oňa siz sežde ediň. 3 Rebbiň sesi suwlaryň ýüzünde, Hudaýyň şöhraty gümmürdeýär, Reb ummasyz suwlardan üstündir. 4 Rebbiň sesi kuwwatlydyr, Rebbiň sesi şan-şöhratlydyr. 5 Rebbiň sesi kedr agaçlaryny döwýär, Reb Liwan kedrlerini owradýar. 6 Ol Liwan dagyny göle deý, Sirýon dagyny-da ýabany öküzçe deý bökdürýär. 7 Rebbiň sesi ýyldyrymlar çakdyrýar. 8 Rebbiň sesi çöli sarsdyrýar, Reb Kadeş çölüni sarsdyrýar. 9 Rebbiň sesi keýikleri guzladýar, tokaýlary ýalaňaçlaýar; Onuň ybadathanasynda hemmeler «Hudaýa şöhrat!» diýýär. 10 Reb siliň ýokarsynda tagt gurup oturýar. Reb Şa hökmünde baky oturýar. 11 Goý, Reb Öz halkyna güýç-kuwwat bersin hem-de ony parahatlyk bilen ýalkasyn!
1 Dawudyň mezmury. Ybadathana bagyş edilende aýdylýan nagma. 2 Ýa Reb, Seni beýgeltjek, çünki Sen ýokary meni galdyrdyň, meni duşman gülküsine goýmadyň. 3 Ýa Reb, Hudaýym, Saňa dat-perýat etdim, Sen hem maňa şypaňy berdiň. 4 Ýa Reb, Sen meniň janymy ölüler dünýäsinden çykaryp aldyň; gabra inmezim ýaly, ýaşaýyş berdiň. 5 Eý, Rebbiň sadyklary, Oňa nagmalar aýdyň; mukaddes adyna şükürler ediň. 6 Çünki bir salymlyk Onuň gazaby; ömürboýy dowam edýär mähribanlygy. Agşamdan daňa çenli agy ýaňlanar, ertirine bolsa şadyhorramlyk geler. 7 Men şeýle diýdim öz rahatlygymda: «Meni asla hiç zat sarsdyrmaz». 8 Ýa Reb, Öz hoşamaýlygyň bilen meni dag dek kuwwatly etdiň; gizlediň Sen menden ýüzüňi, şonda gorky gaplady meni. 9 Ýa Reb, Seni çagyrdym; Taňrymdan merhemet diläp, dat-perýat etdim. 10 Diýdim «Men ölüp, inemde gabra, munuň peýdasy bolarmy Saňa? Toprak Saňa öwgi aýdyp bilermi? Seniň wepalylygyňy beýan edermi?» 11 Ýa Reb, meni eşit-de, merhemet eýle! Ýa Reb, Sen bol meniň kömekçim. 12 Sen meniň ýasymy toýa öwürdiň, ýas julumy çykaryp, meni begenç lybasyna beslediň. 13 Kalbym Saňa nagma aýtsyn, dymmasyn. Saňa baky şükür etjek, ýa Beýik Hudaýym!
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Dawudyň mezmury. 2 Ýa Reb, men Seni pena edinýärin, meni hiç haçan utanja goýma; dogrulygyň bilen halas et meni. 3 Maňa gulak goý, tiz ýetiş meniň dadyma; bol Sen meni penalaýan bir gaýa, halas bolmagym üçin bir mäkäm gala. 4 Çünki meniň gaýam hem galam Sensiň; Öz adyň hatyrasyna ýol görkez maňa, meni ugrukdyr. 5 Maňa gurlan tordan Sen meni çykar, çünki Sen meniň penamsyň. 6 Seniň eliňe tabşyrýaryn men öz ruhumy; meni halas etdiň, ýa Reb, hakykatyň Hudaýy. 7 Ýigrenýärin dereksiz butlara sygynýanlary; men diňe Rebbe baglaýan bili. 8 Begenip şatlanaryn wepaly söýgiňe, çünki Sen muşakgat halymy gördüň, janymyň çekýän derdini bildiň; 9 tabşyrmadyň meni duşman eline; duruzdyň aýaklarymy giň ýerde. 10 Ýa Reb, maňa merhemet eýle, sebäbi men hasrat içinde; gaýgy-gamdan ýaňa gözüm küteldi; meniň janym hem-de bagrym gurady. 11 Ömrüm soňlanyp barýar gam-gussa bilen; ýyllarym-da dat-perýat bilen; günäm zerarly kuwwatym gaçdy hem-de meniň süýeklerim gurady. 12 Ýüzügara boldum ähli ýagylaryma, ylaýta-da öz goňşularyma; betnyşan boldum men tanyşlaryma; köçede görýänler menden gaçýarlar. 13 Merhum dek unudyldym men; bir döwlen küýzä öwrülendirin. 14 Çünki köpleriň ýamanlamasyny eşidýän, maňa garşy dildüwşük guranlarynda, janyma kast etmekçi bolanlarynda, töwerek-daşymy gorky gaplaýar. 15 Emma, ýa Reb, Saňa bil baglaýan; Men diýýän: «Sensiň meniň Hudaýym». 16 Ömrümiň günleri Seniň eliňde; halas et meni ýagylarymyň hem-de meni yzarlaýanlaryň elinden. 17 Saç ýüzüňiň nuruny bendäň üstüne; wepaly söýgiň bilen meni halas et. 18 Ýa Reb, meni utanja goýma, çünki Seni çagyrýaryn men; goý, erbetler utanja galsyn; ölüler dünýäsine inip, goý, olar dymsyn. 19 Tekepbirlik hem-de kemsitme bilen dogry ynsana sögýän ýalan diller lal bolsun. 20 Seniň ýagşylygyň neneňsi uly! Özüňden gorkýanlar üçin saklaýaň ony; adamzat öňünde Saňa bil baglaýanlara edýärsiň Sen bu ýagşylygy. 21 Sen ynsan dildüwşüklerinden olary Öz huzuryň saýasynda gizleýäň; dilleriň dawalaşmagyndan çadyryň howpsuzlygynda saklaýaň. 22 Rebbe alkyş bolsun! Çünki Ol daşy gabalan şäherde maňa ajaýyp söýgüsini görkezdi. 23 Öz howsalamda şeýle oýladym: «Men Seniň nazaryňdan taşlandym». Ýöne Saňa perýat eden wagtymda Sen dady-perýatlarymy eşitdiň. 24 Eý, Rebbiň ähli sadyklary, söýüň siz Ony! Reb goraýar Özüne wepadarlary, doly jeza berýär tekepbirlik edýäne. 25 Eý, Rebbe umyt baglaýanlaryň bary, batyr boluň, kuwwatlansyn ýürekleriňiz!
Dawudyň maskili
1 Ýazygy bagyşlanan, günäsi örtülen adam nähili bagtly! 2 Reb tarapyndan etmişi hasaba alynmaýan, ruhunda hile ýok adam nähili bagtly! 3 Men dymyp, uzakly gün zar-zar aglanymda, gurap galdy meniň süňklerim. 4 Çünki gije-gündiz eliň üstüme agramyn saldy, tomus yssysynda ýaly ysgynym gaçdy. Sela 5 Saňa äşgär etdim men öz günämi hem-de gizlemedim etmişlerimi. Diýdim: «Reb ýanynda boýun aljak ýazyklarymy». Sen hem bagyşladyň günämiň ýazygyny. Sela 6 Munuň üçin sadyklaryň her biri günäsini aňlan wagty Saňa etsin dogany. Şonda, muňa ýokdur hiç şübhe: oňa ýetmez köp suwlaryň joşmagy. 7 Sensiň meniň gizlenýän ýerim; goraýarsyň meni howp-hatarlardan; Sen meni halas eýlediň, ýüregime şatlyk nagmasyn goýduň. Sela 8 «Men saňa öwüt bererin, ýöremeli ýoluňy salgy bererin; maslahat bererin, sende bolar Meniň nazarym. 9 Düşünjesiz at ýa gatyr dek bolma: bilmeýärler olar gitjek ýoluny agyzzyryk bilen uýan bolmasa». 10 Köp bolýandyr erbet adamyň gaýgysy, emma Rebbe bil baglaýanlary gurşap alýar Onuň wepaly söýgüsi. 11 Eý, dogry adamlar, Rebde begeniň hem-de şatlanyň! Eý, ýüregi dogrular, hemmäňiz heşelle kakyň!
Dawudyň mezmury
1 Eý, dogry adamlar, şatlanyň Rebde, dogruçyla alkyş aýtmak gelişýär. 2 Rebbe alkyş aýdyň barbatda, Oňa mukam çalyň on kirişli arfada. 3 Aýdyň Oňa täze nagmany, şadyýan gygyryşyp, ussatlarça çalyň öz sazyňyzy. 4 Çünki Rebbiň sözi dogry, wepalydyr Onuň ähli işleri. 5 Ol dogrulygy, adalaty söýýändir; ýer ýüzi Rebbiň wepaly söýgüsinden doludyr. 6 Ýaradyldy gökler Reb sözi bilen, bar asman jisimleri – agzynyň nepesi bilen. 7 Ol deňiz suwlaryny üýşmek kimin ýygnady, düýpsüz suwlary howdanlara sygdyrdy. 8 Bütin ýer ýüzi, goý, Rebden gorksun; dünýäde ýaşaýanlaryň bary Ondan eýmensin. 9 Çünki Ol aýtdy – aýdany boldy; Ol buýurdy – buýrany hem berk durdy. 10 Reb milletleriň maslahatyny hiç edýär, halklaryň niýetlerini puja çykarýar. 11 Emma ebedidir Reb maslahaty, Onuň ýürek pikirleri – nesillerboýy. 12 Hudaýy Reb bolan millet bagtlydyr; Öz genji hökmünde saýlan halky bagtlydyr. 13 Reb göklerden nazar aýlaýar, Ol adamzadyň baryny görýär. 14 Tagtynda oturan ýerinden ýeriň ähli ilatyna nazar aýlaýar: 15 Oldur her biriniň ýüregini ýaradan, olaryň ähli işlerine düşünýän. 16 Patyşany halas etmez uly goşuny, uly güýji halas etmez edermeni. 17 Güýçli bedew ýeňşi kepillendirmez, uly güýji bilen hiç kimi ol halas etmez. 18 Ynha, Rebbiň nazary Ondan gorkýanlarda, wepaly söýgüsine umyt baglaýanlarda, 19 Ölümden olaryň janyny Ol halas eder, açlyk döwründe-de aman galdyrar. 20 Rebbi pena edinýär biziň janymyz, Ol–kömegimiz we galkanymyz. 21 Onda şatlanýar ýüreklerimiz, çünki mukaddes adyna bil baglaýandyrys. 22 Ýa Reb, biz Saňa umyt baglaýandyrys, Seniň wepaly söýgiň bize ýar bolsun!
1 Dawudyň Abymelegiň öňünde özüni dälilige uran wagtyndaky mezmury. Abymelek Dawudy kowandan soň, ol gitdi.
א
2 Men Rebbe hemişe alkyş aýdaryn, Oňa öwgi elmydama agzymda bolar.
ב
3 Reb bilen meniň janym magtanar, pespäller eşider hem-de şat bolar.
ג
4 Meniň bilen bile Rebbi öweliň, beýgeldeli bilelikde Onuň adyny.
ד
5 Men Rebbi agtardym, Ol jogap berdi hem-de ähli howplardan meni halas eýledi.
ה
6 Oňa nazar salyň, nurlanarsyňyz, asla utandyrylmaz siziň ýüzüňiz.
ז
7 Men-biçäre Rebbi çagyrdym, Ol hem eşitdi, meni ähli azaplarymdan halas eýledi.
ח
8 Reb perişdesi Ondan gorkýanlary gurşaýar, olary bela-beterden halas eýleýär.
ט
9 Dadyp görüň Reb ýagşylygyny, Ony pena edinýän nähili bagtly!
י
10 Rebden gorkuň, eý, Onuň mukaddesleri, Ondan gorkýanlaryň ýok mätäçligi.
כ
11 Hatda ýolbarslar hem çekýär ejir bilen açlygy, Rebbi agtarýanlar bolsa çekmez hiç mätäçligi.
ל
12 Geliň, eý, ogullarym, diňläň siz meni, öwredeýin size Rebden gorkmagy.
מ
13 Ynsan ýagşylygy göreri ýaly, isleýärmi ýaşamaklygy? Arzuw edýärmi uzak bir ömri?
נ
14 Ýamanlykdan sakla sen öz diliňi we hileli gepden – dodaklaryňy;
ס
15 ýamanlykdan aýryl, et sen ýagşylyk, parahatlyk agtar, onuň yzyndan galma.
ע
16 Dogry adamlarda Rebbiň gözleri, perýatlaryna açyk Onuň gulagy.
פ
17 Rebbiň ýüzi betkärlere garşydyr; olary ýatlamadan ýer ýüzünde nyşan galdyrmaz.
צ
18 Reb eşidýär dogrular perýat edende, Ol olary ähli muşakgatlaryndan halas eýleýär.
ק
19 Reb kalby synyklara ýakyndyr; ruhdan düşenleri halas edýändir.
ר
20 Dogry ynsanyň dertleri köpdür, emma Reb ählisinden ony halas eýleýär.
שׁ
21 Onuň ähli süňklerini goraýar, olaryň biri hem döwülmez.
ת
22 Ýamanlyk erbet adamy öldürer, dogry adamy ýigrenýän höküm ediler. 23 Reb Öz bendelerini halas edýändir, Ony pena edinýänleriň hiç biri höküm edilmez.
Dawudyň mezmury
1 Ýa Reb, meniň bilen dawalaşýanlar bilen Sen dawalaş; meniň bilen söweşýänler bilen Sen söweş; 2 sowudyňy geý, galkanyňy al, dadyma ýetiş. 3 Meni kowalaýanlara garşy naýzaly, aýpaltaly çyk. Kalbyma diý: «Halasgäriň – Men». 4 Janymyň kastyna çykanlar, goý, utanyp masgara bolsun; maňa garşy erbetlik niýetlänler yzyna dönsün, ýüzi gyzarsyn. 5 Goý, olar ýel öňündäki ownuk saman dek bolsun; Rebbiň perişdesi olary syryp äkitsin. 6 Goý, olaryň ýoly garaňky hem sürçek bolsun; Rebbiň perişdesi olary kowsun. 7 Çünki sebäpsiz ýere meniň üçin duzak gurdular; sebäpsiz ýere meniň üçin çukur gazdylar. 8 Goý, heläkçilik duýdansyz başyna insin, gizlin guran duzagyna onuň özi düşsün, heläkçilige uçranda, goý, şoňa düşsün. 9 Meniň janym bolsa Rebde şat bolar; ol meni halas edendigine begener. 10 Şeýle diýer meniň ähli süňklerim: «Ýa Reb, eýsem Sen ýaly barmy? Sen ejizi gutarýarsyň güýçlüden, pukaradyr mätäçleri – talaňçysyndan». 11 Betniýet şaýatlar garşyma çykýar, bilmeýän zadymy menden soraýar. 12 Ýagşylygyma ýamanlyk edýär, meniň janymy hossarsyz goýýar. 13 Men bolsa jul geýerdim olar syrkawka, agyz bekläp, özümi pespäl tutardym; emma jogapsyz galdy doga-dilegim. 14 Men olara dostum ýa doganym ýaly garardym, ejeme ýas tutýan dek başym aşak salyp, matam tutardym. 15 Olar bolsa büdränime şatlanyp, ýygnanardylar; myjabatçylar maňa garşy toplanardylar; agsan bolup, meni ýaňsylardylar; meni dyngysyz parçalardylar. 16 Şikeslini ýaňsylaýan hudaýsyzlar dek, olar maňa dişlerini gyjaýardylar. 17 Ýa Taňry, Sen haçana çenli muňa seretjek? Olaryň süteminden halas et meniň janymy, arslanlardan halas et ýeke-tägimi. 18 Men uly ýygnakda Saňa şükür ederin, köp sanly halkyň arasynda Seni şöhratlandyraryn. 19 Maňa nähak duşman bolanlar, goý, şatlanmasyn, meni sebäpsiz ýigrenýänler göz gypyşmasyn. 20 Çünki olar asudalyk barada gürrüň etmeýärler, tersine, ýer ýüzündäki asudahalarlara garşy hileli sözleri oýlap tapýarlar. 21 Meni aýyplap, agyzlaryny giňden açýarlar: «Hä-ä, öz gözümiz bilen görendiris!» diýýärler. 22 Ýa Reb, Özüň gördüň, dymma! Ýa Taňry, menden uzakda bolma. 23 Meniň hakym hem dawam üçin, gaýrata gal, oýan, eý, Hudaýym we meniň Taňrym. 24 Dogrulygyňa laýyklykda meni akla, ýa Beýik Hudaýym; heşelle kakmasynlar meniň üstümden. 25 Ýürekden: «Hä-ä, ýürek islegimiz ýerine düşdi: biz ondan dyndyk» diýip, olar aýtmasyn. 26 Hasratyma şatlanýanlaryň bary ýüzleri gyzaryp, biabraý bolsun; öňümde özüni beýgeldýänleriň eginbaşlary utanç hem-de betnamlyk bolsun. 27 Meniň haklylygymy isleýänler şatlanyp, heşelle kaksyn, «Öz bendesine parahatlyk isleýän Rebbiň belentligi artsyn» diýip, dyngysyz aýtsyn. 28 Meniň dilim Seniň dogrulygyňy aýdar hem-de uzakly gün Saňa ol alkyş eder.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Rebbiň guly Dawudyň mezmury. 2 Erbet adamyň etmişi ýüreginde seslenýär, Hudaýdan gorky ýok onuň gözünde. 3 Çünki günäsini tapyp, ony ýigrenerinden, juda hoşdur onuň göwni özünden. 4 Agzynyň sözleri – betlik hem hile, paýhaslanyp, ýagşylyk etmegi hiç islemeýär. 5 Düşeginde ýamanlyk etmegiň ýollaryny oýlaýar, bet ýola düşýär, ony asla ýigrenç saýmaýar. 6 Ýa Reb, göklere ýetýär Seniň söýgiň, bulutlara ýetýär wepadarlygyň. 7 Seniň dogrulygyň belent daglar deý, Seniň adalatly hokümleriň düýpsüz çuňluk deý. Ýa Reb, Sen ynsany, haýwany halas edýärsiň. 8 Eý, Hudaý, wepaly söýgiň neneň gymmatly! Seniň ganatlaryň saýasy ynsan ogullaryna pena bolýandyr. 9 Öýüňiň näzi-nygmatyndan doýýarlar; Sen olary Öz lezzet derýaňdan gandyrýaň. 10 Çünki ýaşaýşyň gözbaşy Sende; biz nur görýäris Seniň nuruňda. 11 Seni tanaýanlara dowam etdir wepaly söýgiňi, ýüregi dogrulara – dogrulygyňy. 12 Tekepbiriň aýagy meni basgylamasyn, erbet adamlaryň eli meni kowmasyn. 13 Betkärler ol ýerde ýykyldylar, ýere ýazyldylar, galyp bilmeýärler.
Dawudyň mezmury
א
1 Erbet iş edýänlere janyňy ýakma, naýynsaplara höwesli bakma. 2 Çünki olar tiz wagtda ot kimin gurar, gök ösümlik kimin saralyp solar.
ב
3 Rebbe bil bagla, et sen ýagşylyk, ýurtda ýaşap, ýaýna asudalykda. 4 Rebden teselli tap, ýürek arzuwlaryňy Ol hasyl eder.
ג
5 Ýoluňy Rebbe tabşyr, Oňa bil bagla, şonda Ol saňa hemaýat berer. 6 Nur deý ýalpyldadar dogrulygyňy, günorta çagy deý – haklylygyňy.
ד
7 Ümsüm bol Rebbiň öňünde, Oňa sabyrly garaş, ýoly rowaç betniýete höwesli bakma.
ה
8 Gahardan saklan, gazaby taşla, aladaçyl bolma: ol şere elter. 9 Çünki kesilip taşlanar erbetlik edýänler, Rebbe intizarlar ýeri miras alarlar.
ו
10 Az-kem sabyr et, erbetler ýok bolarlar, ýerlerine göz aýlarsyň, ýöne tapmarsyň. 11 Päli pes adamlar bolsa ýeri miras alarlar, abadançylykda ýaşap, hezil ederler.
ז
12 Erbet dogry adama hyýanat edýär hem-de oňa dişlerini gyjaýar. 13 Taňry bolsa onuň üstünden gülýär, çünki onuň wagtynyň dolýandygny görýär.
ח
14 Garyp bilen mätäji ýere çalmaklyk üçin, dogry ýoldan barýanlary öldürmek üçin, erbet adamlar gylyç syryp, ýaýyny gurýar. 15 Emma gylyçlary öz ýüreklerine sanjylar, olaryň ýaýlary hem kül-owram bolar.
ט
16 Dogry ynsanyň az zady ähli erbetleriň baýlygyndan ýagşydyr. 17 Çünki erbetleriň gollary döwler, ýöne Reb dogrulary söýgetlär.
י
18 Reb kämilleriň günlerini bilýändir, olaryň mirasy ebedi galar. 19 Olar ýaman wagty utandyrylmaz, dok bolarlar açlyk döwründe.
כ
20 Emma erbetler heläk bolarlar, Rebbiň duşmanlary örüleriň gözelligi deý ýitip giderler, gaýyp bolarlar, tüsse içinde sumat bolarlar.
ל
21 Erbet adam karz alyp, yzyna bermez, dogry ynsan bolsa jomart we eli açyk. 22 Çünki Onuň ýalkanlary ýeri miras alarlar, Onuň garganlary bolsa gyrlyp ýok bolarlar.
מ
23 Reb dogrynyň gadamyny berkarar edýär, Ol onuň ýolundan göwnühoş bolýar. 24 Ýykylmaz bu ynsan büdräýende hem, çünki Reb onuň elinden tutýar.
נ
25 Ýaş ýigitdim, indi garradym, ýöne dogry ynsanyň terk edilenini ýa zürýadynyň çörek dilenenini heniz görmedim. 26 Elmydama eli açyk hem-de karz berýär; olaryň neslinden ýalkynyş geler.
ס
27 Şer işden gaça dur hem et ýagşylyk – baky ýaşarsyň.
ע
28 Çünki Reb adalaty söýýändir, sadyk ynsany Ol terk edýän däldir; dogry ynsan baky goralar, ýöne erbetleriň zürýatlary gyrlyp ýok bolar. 29 Dogry ynsanlar ýeri miras alarlar hem-de onda baky mesgen tutarlar.
פ
30 Dogry adamyň agzy danalygy sözleýär, onuň dili adalaty beýan eýleýär. 31 Onuň ýüregindedir Hudaýyň kanuny, taýýan däldir onuň aýagy.
צ
32 Erbet dogry ynsany aňtaýar, ony öldürmäge pursat peýleýär. 33 Ýöne Reb dogry ynsany erbediň eline bermez; kaza getirilende, ony aýyply çykarmaz.
ק
34 Rebbe umyt bagla, Onuň ýoluny sakla, Ol hem ýeri miras almagyň üçin seni beýgelder; sen erbetleriň ýok edilenini görersiň.
ר
35 Men yzgytsyz erbet adamyň çynar dek gögeren ýerinde ýaýrap oturanyny gördüm. 36 Birdenkä ol gaýyp boldy-da gitdi; men ony gözledim, emma tapmadym.
שׁ
37 Kämil ynsany synla, dogry adama seret. Parahat ynsanyň gelejegi bar. 38 Emma günäliler bütinleý weýran ediler; erbetleriň gelejegi ýok bolar.
ת
39 Reb dogry ynsanlary halas edýändir, muşakgatlykda olara pena bolýandyr. 40 Reb olara kömek berer we halas eder; olary erbetlerden gutarar we halas eder, çünki olar Ony pena tutunýar.
1 Dawudyň ýatlanma dilegi 2 Ýa Reb, gaharyňda meni ýazgarma, gazabyňda meni terbiýeleme. 3 Çünki peýkamlaryň parran geçdi içimden, Seniň eliň agram salýar meniň üstümden. 4 Gaharyň zerarly tenimiň abat ýeri ýok, günäm zerarly bedenimde saglyk ýok. 5 Çünki ýazyklarym başymdan agdy, agyr ýük deý maňa agramyn saldy. 6 Akmaklygym zerarly ýaralarym iriňledi hem-de porsady. 7 Iki bükülip, ýere ýazyldym, men uzakly gün ýas tutup gezýän. 8 Çünki ysytmadan doludyr bilim, bedenimiň abat ýeri galmady. 9 Halys tapdan düşdüm, mydar galmady, ýürek yzasyndan zar-zar gygyrýan. 10 Ýa Taňry, Saňa aýan ähli dilegim, Senden gizlin däldir meniň perýadym. 11 Ýüregim galpyldap, ysgynym gaçdy, meniň gözlerimiň nury galmady. 12 Dost-ýarlarym ýaralarym zerarly menden daşlaşýar, goňşularym-da menden uzakda durýar. 13 Janymyň kastyndakylar duzak gurýarlar; meniň zelelimi gözleýänler meni ýykmak hakda gürrüň edýärler; uzakly gün hile gurmagy niýet edýärler. 14 Men bolsa eşidip bilmeýän ker adam ýaly, gürläp bilmeýän lal ynsan ýaly. 15 Dilsiz-agyzsyz ker kimin boldum. 16 Çünki, ýa Reb, men Saňa intizardyryn; Sen jogap berersiň, ýa Taňry meniň Hudaýym. 17 Diýdim: «Duşmanlarym çekýän jebrime, goý, begenmesin, ýykylmaýyn, ýagylarym, goý, öwünmesin». 18 Çünki ýykylmaga golaýlandyryn, dyngysyz agyrym bilen ýüzbe-ýüzdürin. 19 Men öz ýazygymy boýun alýaryn, günäm babatda hasrat çekýärin. 20 Duşmanlarym bolsa diri hem güýçli; meni nähak ýere ýigrenýänler köpeldi. 21 Ýagşylygyma ýamanlyk edýänler maňa duşmandyr, çünki ýagşylyga eýerýärin men. 22 Ýa Reb, meni terk etme! Uzaklaşma menden, eý, meniň Hudaýym! 23 Ýardam etmek üçin dadyma ýetiş, ýa, Taňry meniň Halasgärim!
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysy Ýedutunyň mukamyna laýyklykda. Dawudyň mezmury. 2 Diýdim: «Dilimden günä galmazlyk üçin, ýörejek ýolumy saýgarjakdyryn; erbetler meniň garşymda durka agzymy jylawlap saklajakdyryn». 3 Lal bolup, ümsümligi bozmadym, hatda ýagşy zatlary-da aýtmadym; emma beterledi meniň agyrym. 4 Ýüregim tutaşdy meniň içimde, ot alawlady oý-hyýalymda, ahyrsoňy dilimi ýardym: 5 «Bildir, ýa Reb, meniň soňumy hem-de galan günlerimiň sanyny; bildir ömrümiň panydygyny. 6 Sen meniň günlerimi bir garyş etdiň! Seniň nazaryňda ömrüm puç zatdyr. Dogrudan-da, her bir ynsan ýeliň öwüsgini ýalydyr». Sela 7 «Dogrudan-da, ynsan gezýär bir sudur kimin; dogrudan-da, biderek ýere ol hysyrdaýar; ýygnaýar, munuň kime galjagyny bilmeýär. 8 Ýa Taňry, indi nämä garaşaýyn men? Meniň ähli umydym Sende. 9 Ähli ýazyklarymdan meni halas et, meni akmaklara masgara etme. 10 Lal bolup, açmaýaryn agzymy, çünki Sen etdiň muny. 11 Aýyr menden Öz urgularyňy, eliň zarbyna ýitip gidýärin. 12 Ynsany günäsine görä paş edip, temmi bereňde, guwanýan zatlaryny güýe ýaly dargadýaň; dogrudan-da, her bir ynsan ýeliň öwüsgini ýalydyr!» Sela 13 «Dogamy eşit, ýa Reb, gulak goý meniň dat-perýadyma; Sen biparh garama gözýaşlaryma, çünki men gelmişek Seniň ýanyňda, ähli atalarym deý men bir keseki. 14 Nazaryňy menden sow, gidip, ýok bolmazdan öň bir ynjalaýyn».
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Dawudyň mezmury. 2 Men intizar bolup, Rebbe garaşdym, Ol maňa tarap eglip, perýadymy eşitdi. 3 Meni heläkçilik gorpundan, batgalyk laýyndan çykaryp aldy; aýaklarymy gaýanyň üstünde durzup, Ol meniň ädimlerimi berkitdi. 4 Ol meniň agzymda bir täze nagma – Hudaýymyza alkyş nagmasyn goýdy; köpler muny görüp gorkarlar, hem-de Rebbe bil baglarlar. 5 Rebbe bil baglaýan nähili bagtly! Tekepbirlere, ýalan hudaýlara ýüz bermeýän ynsan nähili bagtly! 6 Ýa Beýik Hudaýym, Seniň bilen deňär ýaly hiç kim ýok! Seniň bize gönükdirilen gudratly işleriň we pikirleriň köpdür; men olary wagyz edip, aýdasym gelýär, ýöne olar sanardan köpdür. 7 Gurban bilen sadakany Sen islemediň; Sen meniň gulaklarymy açdyň; ýakma gurbanlygy, günä gurbanlygy talap etmediň. 8 Şonda diýdim: «Ynha, gelýärin; kitapda men barada ýazylgy. 9 Eý, Hudaýym, islegiňi berjaý etmekden lezzet alýaryn; Seniň kanunyň hem meniň kalbymda». 10 Uly jemagatda dogrulygyňy men wagyz etdim; Sen bilýärsiň, ýa Reb, men agzymy ýummadym. 11 Seniň dogrulygyňy ýüregimde men ýaşyrmadym; wepalylygyň, halas edişiň barada men gürrüň berdim; uly jemagatda söýgiňi, wepalylygyňy men gizlemedim. 12 Ýa Reb, Öz merhemetiňi menden aýama; Seniň söýgiň, wepalylygyň, goý, elmydama meni gorasyn. 13 Çünki sansyz bela-beter meni gurşady; öz etmişlerim meniň başymdan indi; görüp bilmeýän: olar başymyň saçyndan hem kän; pagyş-para boldy meniň ýüregim. 14 Ýa Reb, meni halas etmegi niýetiňe sal; ýa Reb, tiz ýetiş meniň dadyma. 15 Janyma kast edýänleriň hemmesi, goý, utanja galsyn, ýüzi gyzarsyn; başyma gelen külpetlere şat bolýanlar, yzyna öwrülip, masgara bolsun. 16 Maňa «haý, haý!» diýýänler, utançlaryndan ýaňa, goý, dowla düşsün. 17 Seni agtarýanlaryň bary Sende begenip, şadyýan bolsun; «Reb beýikdir!» diýip, halas edişiňi söýýänler dyngysyz aýtsyn. 18 Men bolsa garyp we mätäçdirin, emma Taňry maňa gamhorlyk eder; Sensiň kömegim hem Halasgärim, eglenme, eý, meniň Hudaýym!
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Dawudyň mezmury. 2 Ejizlere rehimli garaýan neneňsi bagtly! Ýaman günde Reb ony halas eder. 3 Reb ony gorar, aman galdyrar, ýer ýüzünde oňa bagtly diýerler; Sen duşman eline ony bermersiň. 4 Hassalyk düşeginde Reb onuň daýanjy bolar, Reb oňa bütinleý şypa berer. 5 Men diýdim: «Ýa Reb, maňa merhemet eýle, şypa ber, çünki men günäli Seniň öňüňde». 6 Duşmanlarym erbet gürrüň edýärler men hakda, diýýärler: «Haçan ölüp, ady-sory ýiterkä?» 7 Olardan biri meni görmäge gelse, ýalan sözleýär, ýüregi gybat toplaýar, daşaryk çykandan soň, ony ýaýradýar. 8 Men barada pyşyrdaşýar meni ýigrenýänleriň bary, maňa garşy ýaman niýet edýärler. 9 Olar: «Ol ölüm howply bela uçrady, ine, ýatyr, indi galmaz» diýýärler. 10 Hatda duzumy iýen, bil baglan dostum maňa hyýanat etdi. 11 Emma Sen, ýa Reb, maňa merhemet eýle, meni dikelt, men olaryň almytyny bereýin. 12 Duşmanlarym menden üstün çykmasa, Seniň menden hoşaldygyňy bilerin. 13 Sen meni aýypsyzlygymda berkidýäň; ebedilik huzuryňda duruzýaň. 14 Ysraýylyň Hudaýy Rebbe alkyş bolsun ezelden ebedä çenli! Omyn! Omyn!
II KITAP
1 Saz ýolbaşçysyna. Koragyň nesilleriniň maskili. 2 Keýigiň akar suwlary küýseýşi kimin, eý, Hudaý, janym Seni küýseýär! 3 Hudaýa, diri Hudaýa teşnedir janym, haçan görerkäm men Hudaýyň ýüzün. 4 Diýenlerinde dyngysyz: «Hany Hudaýyň?» gözýaşlarym ýeke-täk azygym boldy. 5 Men ýörärdim jemagat bilen, baýram edýän halky äkiderdim Hudaý öýüne; olar şatlanyp, nagma aýdardy. Şu zatlary ýatlan wagtymda küýsemeden para-para bolýar ýüregim. 6 Eý, janym, sen näme üçin gamlanýaň? Näme üçin sen içimde yňranýaň? Umydyňy Hudaýa bagla, men ýene öwgi aýdaryn Oňa – Halas edýän öz Hudaýyma. 7 Eý, Hudaýym, içimde janym gamlanýar, munuň üçin Iordan topragynda, Hermon hem-de Mizar dagynda Seni ýatlaýan. 8 Çuňluk çuňluga gygyrýar, şaglawuklaryňyň owazy bilen. Seniň ähli tolkunlaryň, silleriň kimin muşakgatlar meniň başymdan geçdi. 9 Reb gündiz wepaly söýgüsini görkezýär, gijelerine men Oňa nagma aýdýaryn – ömrümiň Hudaýyna doga edýärin, 10 Gaýam–Hudaýyma şeýle diýýärin: Näme üçin meni unutdyň? Duşman meni gysan wagtynda näme üçin gam-gussaly gezmeli? 11 Duşmanlarym günde: «Hudaýyň nirede?» diýýär, kemsitme arkaly süňklerimi kül-owram edýär. 12 Eý, janym, sen näme üçin gamlanýaň? Näme üçin sen içimde yňranýaň? Umydyňy Hudaýa bagla, men ýene öwgi aýdaryn Oňa – Halasgärime we Hudaýyma.
1 Eý, Hudaý, Sen meni akla! Hudaýsyz milletden alyp ber meniň hakymy, hilegär we adalatsyz adamlardan halas et meni. 2 Çünki pena tutunýan Hudaýym Sensiň. Sen näme üçin meni terk etdiň? Duşman meni gysan wagtynda, näme üçin gam-gussaly gezmeli? 3 Sen iber nuruňy, hakykatyňy, goý, olar ýol görkezsin maňa; goý, olar meni äkitsin, mukaddes dagyňa we ýaşalgaňa. 4 Şonda Hudaýyň gurbanlyk sypasyna, keýpiköklügim bolan Hudaýyma bararyn. Eý, Hudaý, meniň Hudaýym, men Saňa kinorda öwgi nagmasyny aýdaryn. 5 Eý, janym, sen näme üçin gamlanýaň? Näme üçin sen içimde yňranýaň? Umydyňy Hudaýa bagla, men ýene öwgi aýdaryn Oňa – Halasgärime we Hudaýyma.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Koragyň nesilleriniň maskili. 2 Eý, Hudaý, gulagymyz bilen eşitdik; atalarymyzyň döwründe, gadym eýýamda olar bize Seniň edenleriň barada gürrüň berdiler. 3 Milletleri kowup Öz eliň bilen, Sen atalarymyza ýer berdiň. Halklary wes-weýran edip, Sen atalarymyzy ýaýratdyň. 4 Olar ýurdy eýelemediler gylyjy bilen, ýeňşi gazanmadylar gollary bilen – Seniň eliň, goluň, ýüzüňiň nury edendir muny; çünki Sen juda söýdüň olary. 5 Sensiň meniň Patyşam hem-de Hudaýym. Ýakup üçin ýeňişleri Sen buýur. 6 Duşmanlarymyzy basgylarys Seniň kuwwatyň bilen, garşydaşlarymyzy depgiläris Seniň adyň bilen. 7 Men öz ýaýyma bil baglamaýan, meni halas etmeýär meniň gylyjym. 8 Sensiň bizi halas eden duşmanlarymyzdan, Sensiň bizi ýigrenýänleri utanja goýan. 9 Uzakly gün Hudaý bilen magtanýarys Seniň adyňa baky şükür ederis. Sela 10 Ýöne indi bizi taşladyň, utanja goýduň, goşunlarymyz bilen bile gitmeýärsiň Sen. 11 Bizi duşmandan gaçar ýaly etdiň Sen, bizi ýigrenýänler bizi talaýar. 12 Bizi goýun kimin iýmäge berdiň, Sen milletler arasynda bizi pytratdyň. 13 Sen Öz halkyňy haýyrsyz satdyň, olaryň bahasyndan haýyr görmediň. 14 Goňşy halklaryň öňünde biz ýüzügara, göz-gülban etdiň, töwerek-daşa etdiň masgara. 15 Milletleriň diline düşürdiň bizi, halklar ýaýkaýarlar bize başyny. 16–17 Myjabat ýöňkeýäniň, dil ýetirýäniň sesinden ýaňa, duşmandan we öç alýandan ýaňa, uzakly gün ryswalygym garşymda, meniň ýüzümi utanç büredi. 18 Başymyza indi bularyň bary, ýöne unudan däldiris Seni, hyýanat etmedik Seniň ähtiňe. 19–20 Biziň ýüregimiz Senden dänmedi, ädimlerimiz Seniň ýoluňdan çykmady. Sen bolsa bizi şagallar mekanynda kül-peýekun etdiň, ölüm kölegesi bilen Sen bizi örtdüň. 21 Eger Hudaýymyzyň adyny unudan bolsak, bir ýat taňra ellerimizi uzadan bolsak, 22 Hudaýa aýan bolmazmydy bu? Ol bilýär-ä ýürekdäki syrlary! 23 Biz her gün Seniň üçin öldürilýäris, biz damagy çalynjak goýun saýylýarys. 24 Oýan, ýa Taňry, näme üçin uklaýaň? Galk Sen, bizi baky taşlama. 25 Näme üçin Sen ýüzüňi gizleýäň, muşakgat bilen hasratymyzy unudýaň? 26 Biz gara ýere ýazylyp gitdik, indi toprakdan galyp bilemzok. 27 Galk-da, bize kömek et, wepaly söýgiň hatyrasyna bizi halas et.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. «Liliýa» äheňinde aýdylýan. Koragyň nesilleriniň maskili. Söýgi nagmasy. 2 Ýagşy sözler joşýar meniň kalbymdan, düzen şygyrlarymy patyşa aýdyp berýärin; dilim çalasyn ýazyjynyň galamy kimin. 3 Ynsan ogullarynyň içinde iň görmegeýi sen, merhemet saçylýar seniň diliňden; şoňa görä Hudaý seni baky ýalkady. 4 Eý, edermen, dak gylyjy biliňe, beslen şöhratyňa hem-de şanyňa. 5 Hakykat, pespällik, dogrulyk üçin, sen öz şanyňda ýeňişli atlan; seniň goluň gudrat görkezsin. 6 Oklaryň duşmanlaryňyň ýüregine sanjylar; seniň aýaklaryňyň astyna halklar ýykylar. 7 Eý, patyşa, Hudaýyň saňa beren şalygy, dowam eder baky ebedi, Seniň şalyk hasaň – adalatlylyk hasasy. 8 Sen dogrulygy söýüp, ýigrenýärsiň erbetligi. Şonuň üçin Hudaý, seniň Hudaýyň, seni ýoldaşlaryň içinden seçip saýlady, başyňa şatlyk ýagyny çaldy. 9 Eginbaşyň mür, aloe, dalçyn yslydyr; pil süňküne bezelen köşklerden ýaňlanýan sazlar seni şat edýär. 10 Şa gyzlary bardyr hormatly zenanlaryňyň içinde, opyr tyllasyna beslenen şa gyzy dur seniň sagyňda. 11 Eý, şa gyzy, diňle, oýlan hem-de gulak goý, sen öz halkyňy, ataň öýüni unut. 12 Şa arzuwlar seniň gözelligiňi, ol seniň hojaýynyň, oňa tagzym et. 13 Sur şasynyň gyzy saňa sowgat getirer, halkyň barly adamlary göwnüňi awlar. 14 Şa gyzy ne gözel öz köşgünde! Onuň lybaslary altyn-zerden dokalan. 15 Ol al-elwan lybasda şa ýanyna eltiler, onuň kenizleri, ulugyzlar şa gaşyna eltiler. 16 Şatlyk-şagalaň bilen getirilýärler, patyşanyň köşgüne olar girýärler. 17 Ogullaryň geçer seniň atalaryňyň ornuna, olary hökümdar bellärsiň tutuş ýeriň ýüzüne. 18 Men nesilden-nesle yglan etjek adyňy, şoňa görä, elmydama we baky halklar seni şükürlere beslärler.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna, soprana derejesinde. Koragyň nesilleriniň nagmasy. 2 Hudaý biziň penamyz hem-de güýjümiz, Ol muşakgat wagty dadymyza ýetişýär. 3 Şonuň üçin gorkmarys ýer yransa-da, daglar deňziň bagryna yňdarylsa-da, 4 olaryň suwlary güwläp, joşsa-da, zarbyndan ýaňa daglar sarssa-da. Sela 5 Bir derýa bar, onuň akymlary şat edýär Hudaýyň şäherini – Beýik Hudaýyň mukaddes mesgenini. 6 Hudaý bu şäheriň ortarasynda, ol sarsdyrylmaz, Hudaý oňa kömek eder säher çagyndan. 7 Milletler arlaýar, şalyklar-da yranýar, Ol gygyrýar – şonda dünýä ereýär. 8 Hökmürowan Reb biziň bilendir, Ýakubyň Hudaýy – berkitmämizdir. 9 Geliň, görüň Rebbiň edenlerini, ýer ýüzüne getiren weýranlygyny. 10 Ol ýeriň ujuna çenli uruşlary togtadýar, ýaýlary kül-owram edýär, naýzalary ikä bölüp taşlaýar, galkanlary ot-ýalynda ýandyrýar. 11 Reb şeýle diýýär: «Saklanyň, biliň – Hudaý Mendirin! Milletler arasynda beýgeldilerin tutuş ýer ýüzünde beýgeldilerin». 12 Hökmürowan Reb biziň bilendir, Ýakubyň Hudaýy – berkitmämizdir. Sela
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Koragyň nesilleriniň mezmury. 2 Eý, ähli halklar, el çarpyşyň! Eý, patyşa, Hudaýyň saňa beren şalygy ýa-da Eý, Hudaý, Seniň tagtyň Hudaýa heşelle kakyň! 3 Beýik Hudaý–Rebden gorkmalydyr, çünki Ol bütin ýer ýüzüniň Beýik Şasydyr. 4 Ol halklary biziň golastymyza berdi, milletleri aýak astymyza çökerdi. 5 Reb saýlap-seçip, bize ýurt berdi, biz – Onuň söýýän halky. Sela 6 Hudaý halkyň şadyýan sesleri bilen, Reb surnaýlaryň sesleri bilen ýokary çykýar. 7 Nagma aýdyň, nagma aýdyň Hudaýa, nagma aýdyň, nagma aýdyň Şamyza! 8 Çünki Hudaý tutuş ýeriň Şasydyr, Oňa mezmur bilen nagmalar aýdyň. 9 Milletlere hökümini ýöredýär Hudaý, Öz mukaddes tagtynda oturýar Hudaý. 10 Ybraýym Hudaýynyň halkyna goşulmak üçin, halklaryň asylzadalary ýygnanyşdylar; çünki tutuş ýeriň şalary Hudaýyňkydyr; Ol belende galdyrylandyr.
1 Koragyň nesilleriniň nagmasy. Mezmur. 2 Reb beýikdir, Hudaýymyzyň şäherinde, Onuň mukaddes dagynda Ol aşa şöhratlandyrylmaga mynasypdyr. 3 Belent, gözel Siýon dagy tutuş ýer ýüzüniň şatlygydyr; Siýon dagy Beýik Şanyň şäheri, ol Sapon dagynyň çür başy ýalydyr. 4 Hudaý onuň galasynda Özüni berkitme hökmünde tanadýar. 5 Ine, patyşalar agyz birikdirdiler, bilelikde ol ýerlerden geçdiler. 6 Olar ony görenlerinde haýran galdylar, dowla düşüp, gaçyp gitdiler. 7 Şol ýerde sandyrama tutdy olary, dogurýan aýalyň burgusy ýaly. 8 Gündogar ýeliň Tarşyş gämilerini çym-pytrak edişi ýaly, Sen derbi-dagyn etdiň olary. 9 Biz şäheriň şöhratyny eşitdik, indi bolsa ony – Hökmürowan Rebbiň bu şäherini özümiz gördük. Ol ony ebedi berkarar eder. Sela 10 Eý, Hudaý, ybadathanaňda oýlanýarys wepaly söýgiň barada. 11 Eý, Hudaý, Seniň adyň deý, alkyşyň-da ýeriň dört künjüne ýetýär. Seniň eliň adalatdan doludyr. 12 Goý, Siýon dagy begensin. Seniň adalatly hökümleriň hatyrasyna, Ýahudanyň gyzlary, goý, şat bolsun. 13 Siýonyň daşynda gezip, ony aýlanyň, onuň diňlerini siz sanap çykyň. 14 Onuň içki berkitmelerine üns beriň, geljek nesle aýtmak üçin, onuň köşklerine aýlanyp çykyň. 15 Çünki bu Hudaý şunuň ýalydyr, Ol ebedi we baky Hudaýymyzdyr; ölýänçäk bize ýol görkezjek Oldur.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Koragyň nesilleriniň mezmury. 2 Eý, ähli halklar, eý, dünýäde ýaşaýanlar, ähliňiz muny eşidiň. 3 Sada halk we begzadalar, baý we pukara – baryňyz diňläň. 4 Meniň agzym danalygy sözlesin, ýürek pikirlerim düşünje bersin. 5 Men bir tymsala gulak gereýin, mukam bilen matalymy çözüp bereýin. 6 Muşakgatlyk wagtynda, duşmanlar nähak ýere maňa hüjüm edende, men näme üçin gorka düşeýin? 7 Baýlygyna bil baglaýan ynsanlar, mal-mülküniň köplügine magtanýar. 8–10 Ynsan doganynyň ebedi ýaşary ýaly, hem-de gabry görmezi ýaly, pul töläp, ony azatlyga çykaryp bilmez; onuň üçin Hudaýa töleg tölemez. Dogrudan-da, jan azatlygyny gazanma gymmat, muny hiç kim başaryp bilmez. 11 Sebäbi ol akyldaryň-da ölýänin görýär; akmaklar-da, samsyklar-da ýok bolup gidýär, mal-mülklerini başgalara galdyrýar. 12 Mazarlary baky öýleri bolar, mesgenleri geçer nesilden-nesle, atlaryny dakýarlar öz mülklerine. 13 Ýöne ynsan hormatda galmaz, ol ýok bolup gidýän haýwanlar ýalydyr. 14 Olaryň ýoly şular ýalydyr, akmaklyk-da olaryňkydyr. Emma muňa garamazdan, indiki nesil olaryň magtanmasyny makullaýandyr. Sela 15 Olar ölüler dünýäsine goýun dek sürler, ölüm olaryň çopany bolar; säher çagy dogry adamlar olaryň üstünden agalyk sürer; ýaşaýan ýerlerinden uzakda – ölüler dünýäsinde bedeni çüýrär. 16 Emma Hudaý meni kabul eder; Ol ölüler dünýäsiniň ygtyýaryndan, meniň janymy boşadar. Sela 17 Bir adam baýap, öýüniň şöhraty artsa, muny görüp, umytdan düşme. 18 Çünki ölende ýany bilen hiç zat äkitmez, şöhraty onuň yzyna düşmez. 19 Ýaşaýşynda özüni bagtly saýsa-da, (öwýändirler seni rowaçlananyňda) 20 onuň jany ata-babasynyň ýanyna gider; olar gaýdyp görmezler nury. 21 Hormatlansa-da, muny göternip bilmeýän ynsan, ýok bolup gidýän haýwanlar deýdir.
1 Asafyň mezmury. Nagma. Hudaý, Beýik Hudaý gürleýär, gündogardan günbatara çenli ýer ýüzüni çagyrýar. 2 Gözelligiň naýbaşy bolan Siýondan Hudaý parlaýar. 3 Hudaýymyz gelýär, ümsüm däldir Ol: Onuň öňünde ot bar ähli zady ýalmaýan, töwereginde – güýçli gaý-tupan. 4 Ol halkyna kazylyk etmeklik üçin Ýeri, Gögi şaýatlyga çagyrýar: 5 «Ýygnaň ýanyma sadyklarymy – gurbanlyk arkaly äht baglaşanlarymy». 6 Gök yglan edýär Onuň dogrulygyny, çünki kazylyk edýän – Hudaýyň Özi. Sela 7 «Men gepläýin, sen hem diňle, eý, halkym; Mendirin Hudaýyň, seniň Hudaýyň, eý, Ysraýyl, saňa garşy şaýatlyk Men edeýin. 8 Gurbanlaryň üçin Men seni ýazgarjak däl, ýakma gurbanlaryň dyngysyz Meniň öňümde. 9 Maňa ne öküz gerek seniň öýüňden, ne-de erkeç – seniň agyllaryňdan. 10 Çünki jeňňel jandarlarynyň ählisi – müňlerçe daglaryň haýwanlary Meniňki. 11 Men bilýärin dagyň ähli guşlaryny, meýdan jandarlarynyň bary Meniňki. 12 Eger ajyksam-da, saňa aýtmaryn, çünki dünýä hem ondaky ähli zatlar Meniňki. 13 Öküzleriň etini iýýärinmi Men? Erkeçleriň ganyny içýärinmi Men? 14 Sen şüküri gurbanlyk ber Hudaýa, Beýik Hudaý beren kasamlaryňy berjaý et. 15 Meni çagyr muşakgat günde, seni halas ederin, Maňa şöhrat aýdarsyň şonda». 16 Emma Hudaý erbet adama şeýle diýýär: «Parzlarymy agzamaga, ähtimi diliňe almaga näme hakyň bar? 17 Çünki Meniň terbiýämi ýigrenýärsiň sen, sözlerimi ýele sowurýarsyň sen. 18 Bir ogryny göreňde, oňa goşulýaň, zynahorlara şärikdeş bolýaň. 19 Ýamanlyga berdiň sen öz agzyňy, seniň diliň düzýär hile-pirimi. 20 Sen oturyp, doganyňa garşy gepleýäň, öz ejeňiň ogluna myjabaty ýöňkeýäň. 21 Sen bulary etdiň, Men gürlemedim, sen Maňa hem özüň ýalydyr öýtdüň. Emma saňa käýärin, göz alnyňda etmişleriňi goýaryn. 22 Eý, Hudaýy unudanlar, bu barada oýlanyň, ýogsa Men sizi parça-parça ederin, sizi halas eden tapylmaz. 23 Şükür sadakasyny berýän Meni sylaýar; Men öz ýoluny dogry tutany halas ederin».
1–2 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Dawut Batşeba bilen günä edenden soň, Natan pygamber onuň ýanyna gelýär. Şonda Dawudyň aýdan mezmury. 3 Eý, Hudaý, maňa rehim-şepagat eýle, Öz wepaly söýgiň hatyrasyna; Öz merhemetiň köplügine görä, Sen öçür meniň etmişlerimi. 4 Sen meni bütinleý ýuw ýazygymdan hem-de tämizle meni günämden. 5 Çünki günälerimi boýun alýaryn, günäm elmydama meniň öňümde. 6 Saňa, diňe Saňa garşy men günä etdim, Seniň nazaryňda ýamanlyk etdim; şoňa görä, Seniň sözleriň dogry, çykaran hökümiňde Sen adalatly. 7 Hakyky, men günäli dünýä inelim bäri, günäli men enem göwresinde galalym bäri. 8 Ynha, Sen hakykat isleýärsiň ýürekde, danalygy öwredýärsiň meniň içimde. 9 Meni ýowşan bilen arassala, bolaryn men päk, meni ýuw, bolaryn men gardan hem ap-ak. 10 Maňa eşitdir şatlykdyr begenç sesini, meni peseltdiň, indi bolsa, men şatlanaýyn. 11 Meniň günälerimden sow Sen ýüzüňi hem-de öçür meniň ýazyklarymy. 12 Eý, Hudaý, mende päk ýürek ýarat we içimdäki hakykat ruhuny özgert. 13 Sen Öz huzuryňdan meni taşlama, menden Mukaddes Ruhuňy alma. 14 Öz halas edişiňiň şatlygyny Sen maňa gaýtar, yhlasly ruh berip, maňa söýget bol. 15 Şonda Seniň ýollaryňy bitabynlara öwrederin men, günäkärler hem Saňa öwrüler. 16 Eý, Hudaý, meni halas eýleýän Hudaý! Döken ganymyň günäsinden Sen meni gutar, dilim Saňa – Halasgärime nagmalar aýdar. 17 Ýa Taňry, aç Sen meniň agzymy, meniň dilim Saňa alkyşlar aýtsyn. 18 Sen gurban isläňok, ýogsa bererdim, ýakma gurbanlary bersem-de, razy bolmarsyň. 19 Synyk ruh – Hudaýa ýaraýan gurban; eý, Hudaý, synyk, ökünçli ruhy Sen kemsitmersiň. 20 Siýona Öz keremiň bilen Sen ýagşylyk et, we Iýerusalimiň diwarlaryny Sen dikelt. 21 Şonda dogrulyk gurbanlary, ýakma gurbanlary, tutuş ýakma gurbanlary-da Seniň göwnüňden turar. Şonda Seniň gurbanlyk sypalaryňda öküzler sadaka berler.
1–2 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Edomly Döweg Şawula gelip, Dawut Ahymelegiň öýüne baryp ýetendigini habar berende, Dawudyň aýdan mezmury. 3 Näme üçin ýamanlyk bilen öwünýäň, eý, edermen? Hudaýyň wepaly söýgüsi hemişe meniň bilen! 4 Seniň diliň düzýär weýrançylyklary, ol ýiti päki kimin işläp düzýär hiläni. 5 Sen ýagşylykdan ýamanlygy halaýaň, hakykaty sözläniňden – ýalan aýtmagy. 6 Eý, hileli dil, sen halaýaň ähli heläkleýji sözleri! 7 Emma Hudaý seni baky heläklär, seni tutup, çadyryňdan çekip çykarar, ýaşaýyş topragyndan köküňi sograr. Sela 8 Dogry adamlar muny görüp, gorkarlar, oňa gülüp, şeýle diýerler: 9 «Ine, bu adam Hudaýy özüne pena etmedi, öz baýlygynyň köplügine baglady bili; ol öz baýlygyndan pena gözledi». 10 Men bolsa Hudaýyň öýündäki gök öwüsýän zeýtun agajy ýaly; Hudaýyň wepaly söýgüsine ebedi we baky baglaýan bili. 11 Edenleriň üçin Saňa baky şükür ederin; Saňa sadyk bolanlaryň jemagatynda Seniň ýagşy adyňa umyt baglaryn.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Üflenip çalynýan saz guralynda. Maskil. Dawudyň mezmury. 2 Akmak adam ýüreginde: «Hudaý ýok» diýýär. Olar azýar we ýigrenji işleri edýär; ýagşylyk edýän ýok. 3 Paýhasly we Hudaýy agtarýan barmyka diýip, Reb göklerden adamzada nazar aýlaýar. 4 Olaryň hemmesi ýoldan çykdylar, bary deň derejede haram boldular; ýagşylyk edýän ýok, ýok ýeke biri-de. 9Ýowşan – Ýewreýler ýowşan ýaly bir ösümlik bilen gurban sypasyny arassalaýardylar. 5 Akylyna aýlanmazmy ähli betkärler? Olar halkymy çörek ýaly iýýärler hem-de Hudaýy çagyrmaýarlar. 6 Olar gorky ýok ýerde gorka düşerler, çünki Hudaý seni gabanlaryň süňklerini dagadar. Sen olary galdyrarsyň uýada, çünki olary Hudaý ret etdi. 7 Wah, gelsedi Siýondan Ysraýyl ýeňşi! Hudaý dikeldende halkyň öňki abadanlygyny, Ýakup begener, Ysraýyl hem şatlanar.
1–2 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Kirişli saz guralynda. Maskil. Zipliler gelip, Şawula: «Dawut biziň aramyzda gizlenýär» diýenlerinde, Dawudyň aýdan mezmury. 3 Eý, Hudaý, meni halas et Öz adyň bilen, meni akla Sen gudratyň bilen. 4 Eý, Hudaý, meniň dogamy eşit, Sen agzymyň sözlerine gulak goý. 5 Çünki gelmişekler garşyma galdy, sütemkärler janymyň kastyna çykdy; olar Hudaýy äsgermeýärler. Sela 6 Meniň üçin bolsa Hudaý kömekdir! Taňry söýgetleýär meniň janymy. 7 Ol duşmanlarymyň eden ýamanlygyny olaryň öz başlaryna inderer. Öz wepalylygyň hatyrasyna ýok et olary. 8 Saňa höwes bilen gurban keseýin, ýa Reb, Seniň ýagşy adyňa şükür edeýin. 9 Çünki Ol meni ähli muşakgatdan halas eýledi, gözüm duşmanlaryma ýeňiş bilen garady.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Kirişli saz guralynda. Dawudyň maskili. 2 Eý, Hudaý, gulak goý meniň dogama, ret etme ýalbaryşymy. 3–4 Meni ünsli diňle hem-de jogap ber, pikirlerim meni birahat edýär; duşmanyň sesinden ýaňa, erbet adamyň zulmundan ýaňa, meniň başym çaşdy. Çünki olar maňa sütem edýärler, gaharlarynda ajysyny pürkýärler. 5 Ýüregim ezýet çekýär içimde, ölüm howpy abandy meniň üstüme. 6 Gorky bilen galpyldy üstüme indi, meni aýylganç gorky gaplady. 7 Diýdim: «Wah, kepderi kimin ganatlarym bolsady! uçup gidip, asudalykda bolardym. 8 Hakyky, uzaklara – çöl-beýewana tarap gaçardym. Sela 9 Güýçli ýelden, gaý-harasatdan gaçalgama tarap men howlugardym». 10 Bulaşdyr, ýa Taňry, alart agyzlaryny, çünki gördüm şäherde zorluk, jenjeli. 11 Gije-gündiz diwarlarynyň üstünde aýlanýar olar, onuň içinde horluk, ezýet bar. 12 Onuň ortasynda weýrançylyk bar, zulum, hile köçelerinden hiç aýrylmaýar. 13 Çünki meni ýaňsylaýan duşman bolsady – muňa çydardym, meni ýigrenýän özüni menden ýokary tutsady – ondan gizlenerdim. 14 Emma muny edýän sen, ýagny özüm bilen des-deň tutanym: meniň dostum hem-de ýaranym. 15 Seniň bilen ýürekden söhbet ederdik, jemagat bilen Hudaý öýüne bile giderdik. 16 Goý, ölüm olaryň başyna insin, olar ölüler dünýäsine, goý, diri barsyn, çünki ýamanlyk bar öýlerinde, aralarynda. 17 Men bolsa çagyraryn Hudaýy, halas eder Reb meni. 18 Agşam, ertir, günorta çagy men ýalbaryp, nala çekýärin, Ol eşidýär meniň sesimi. 19 Maňa garşy bolan uruşda Ol halas eder meniň janymy, çünki köpler çykdy meniň garşyma. 20 Owaldan tagtynda oturan Hudaý eşider hem-de olara gaýtawul berer. Çünki olarda özgerişlik ýok, Hudaýdan olar gorkanok. 21 Ýoldaşym dostuna elin galdyrdy hem-de eden ähtini bozdy. 22 Onuň gepi baldan süýjüdi, kalbynda bolsa uruş-jeň bardy. Onuň sözleri ýagdan ýumşakdy, aslynda welin syrylan gylyçdy olar. 23 Sen ýüküňi Rebbiň üstüne ýükle, Ol seni söýgetlär. Ol dogry ynsanyň yranmagyna hiç haçan ygtyýar etmez. 24 Emma Sen, eý, Hudaý, ölüm çukuryna inderersiň olary; ganhorlar we hilegärler ömürleriniň ýaryny hem ýaşamaz; men bolsa bil baglaryn Saňa.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. «Uzakdaky dub agajynyň üstünde oturan kepderi» mukamynyň äheňinde çalynýan. Gat şäherinde piliştliler Dawudy tutanlarynda, onuň aýdan miktamy. 2 Eý, Hudaý, maňa merhemet eýle, çünki adamlar meni depgileýärler; duşmanlar uzakly gün maňa sütem edýärler. 3 Duşmanlarym uzakly gün meni depgileýärler, çünki meniň bilen uruşýanlar köp, eý, Beýik Hudaý! 4 Men gorka düşenimde Saňa bil baglaýandyryn. 5 Hudaýy Onuň wadasy üçin şöhratlandyrýaryn, Oňa bil baglap, gorkmaýaryn men; ynsan maňa näme edip bilsin? 6 Olar uzakly gün ýoýýar meniň sözlermi, maňa zyýan etmäge gönükdirilen bar niýetleri. 7 Olar dil düwüşýär hem-de gizlenýär, janymy almak üçin meni aňtaýar. 8 Eýsem olar günä etse-de, gaçyp gutularmyka? Eý, Hudaý, gazabyňda boýun egdir halklary! 9 Sergezdan gezen günlerim Sende sanalgy, meniň gözýaşlarym Sende ýazylgy; olar Seniň kitabyňda ýazylgy dälmi? 10 Seni çagyranymda duşmanlarym yzyna dönýär; bilýärin: Hudaý – tarapdarymdyr. 11 Hudaýa–wadasy üçin şöhratlandyrýaryn, Rebbe – wadasy üçin şöhratlandyrýaryn, 12 Hudaýa bil baglaýan, gorkmaýaryn men; ynsan maňa näme edip bilsin? 13 Eý, Hudaý, Saňa beren kasamlarymy berjaý ederin, Saňa şükür gurbanlaryny hödür ederin. 14 Çünki Sen janymy ölümden halas eýlediň; ýaşaýyş nurunda Hudaý öňünde gezerim ýaly, Sen aýaklarymy büdremekden sakladyň.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. «Heläk etme» äheňinde aýdylýan. Dawudyň Şawuldan gowaga gaçanda aýdan mezmury. 2 Maňa merhemet et, eý, Hudaý, maňa merhemet et, çünki meniň janym Saňa sygynýar. Men bela-beter geçip gidýänçä, Seniň ganatlaryňyň saýasynda gizlenjek. 3 Men çagyraryn Beýik Hudaýy – men babatda niýetini berjaý edýän Hudaýy. 4 Ol gökden kömek iberip, meni halas eder, maňa sütem edýäni utanja goýar. Hudaý söýgüsini, wepadarlygyny iberer. 5 Men arslanlaryň arasynda, wagşy haýwanlar ýaly adamlaryň arasynda ýatyryn; olaryň dişleri naýza, ok ýaly, kesgir gylyç ýaly olaryň dili. 6 Eý, Hudaý, göklerden-de ýokary beýgel! Tutuş ýer ýüzüne dolsun Seniň şöhratyň! 7 Olar ädimlerime duzak gurdular – gaýgydan ýaňa bilim büküldi. Olar öňümde çukur gazdylar – ýöne özleri oňa düşdüler. 8 Ýüregim sarsmaz, eý, Hudaý, sarsmazdyr meniň ýüregim: men nagmalar aýdyp, mukam çalaryn. 9 Oýan sen, eý, meniň ýüregim. Oýanyň, arfa hem kinor! Men daňy oýararyn nagmalar bilen. 10 Ýa Taňry, halklar arasynda Saňa şükür ederin. Milletler arasynda Saňa nagma aýdaryn. 11 Çünki Seniň söýgiň göklere ýetýär, wepalylygyň bulutlara direýär. 12 Eý, Hudaý, göklerden-de ýokary beýgel! Tutuş ýer ýüzüne dolsun Seniň şöhratyň!
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. «Heläk etme» äheňinde aýdylýan. Dawudyň miktamy. 2 Eý, hökümdarlar, dogrudan-da, adalatly kazylyk edýäňizmi? Siz ynsan ogullaryna ýüz görmezden höküm çykarýaňyzmy? 3 Ýok! Siz kalbyňyzda adalatsyzlyk düzýäňiz, elleriňiz zorluk saçýar ýeriň ýüzüne. 4 Erbetler ene ýatgysyndan bäri dogry ýoldan azaşandyrlar, dünýä inenleri bäri ýalan sözläp, ýalňyşýandyrlar. 5–6 Olar alahöwren ýaly zäherlidirler. Olar ökde jadygöýüň ýa-da owsunçynyň jadylaýjy sesini eşitmeýän ker kepjebaş ýaly gulaklaryny dykýarlar. 7 Eý, Hudaý, agyzlarynda kül et olaň dişini, ýa Reb, owrat ýolbarslaryň gyýyk dişini. 8 Olar akyp gidýän suw dek, goý, ýitip gitsin, oklaryny çenänlerinde ujy kütelsin. 9 Goý, eräp giden balykgulak dek bolsun, aýalyň düşen çagasy dek, güneş görmesin. 10 Olar böwürslen dek tiken çykarmankalar, gök bolsun, gury bolsun, goý, tüweleý äkitsin. 11 Öç alnanyny görende dogry ynsan şat bolar, erbediň ganynda aýaklaryny ýuwar. 12 Ynsan diýer: «Dogrudan-da, dogry ynsana sylag bar eken! Dogrudan-da, dünýä kazylyk edýän Hudaý bar eken!»
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Şawul Dawudy öldürmek üçin adamlary iberip, onuň öýüni garawulladanda, Dawudyň aýdan miktamy. «Heläk etme!» äheňinde aýdylýan. 2 Eý, Hudaýym, halas et meni ýagylarymdan, gora meniň garşyma baş galdyrýanlardan. 3 Ýamanlyk edýänlerden Sen meni gutar, ganhorlardan meni halas et. 4 Ine, olar meni öldürmek üçin bukuda ýatýar, güýçlüler maňa garşy dil birikdirýär, ýogsa ýazygym-da, günäm-de ýok, ýa Reb! 5 Etmişim bolmasa-da, maňa hüjüm etmäge olar howlugýar, maňa kömek etmek üçin oýan we seret! 6 Eý, Hökmürowan Beýik Hudaý, Sen Ysraýylyň Hudaýy! Galk Sen ähli milletlere jeza bermeklik üçin, haýyn betpälleriň hiç birine Sen rehim etme. Sela 7 Olar her gün agşam yzlaryna dolanýar, itler dek uwlaşyp, şäherde sümsünip ýörýär. 8 Ine, olar agyzlaryndan erbetlik saçýar, dilleri ajylyk pürkýär. Olar: «Kim eşider?» diýip oýlaýar. 9 Emma Sen, ýa Reb, olaryň üstünden gülýäň, ähli milletleri masgaralaýaň. 10 Eý, Güýjüm, men Saňa intizardyryn, eý, Hudaý, Sen – meniň berkitmäm. 11 Hudaýym wepaly söýgüsi bilen meni garşylar, maňa duşmanlarymyň ýeňlişini görkezer. 12 Eý, galkanymyz Taňry! Olary öldürme, ýogsa halkym unudar, olary Öz gudratyň bilen dargat-da, dyzyna çöker. 13 Olar agyzlarynyň günäsi üçin, dilleriniň sözleri üçin, aýdýan gargyşlary, ýalan sözleri üçin, tekepbirliklerine, goý, özleri çolaşsyn. 14 Sen gazabyňda ýok et olary, tä tükenýänçäler ýok et olary. Goý, mälim bolsun: Hudaý Ysraýylyň we tutuş ýer ýüzüniň Hojaýynydyr. Sela 15 Olar her gün agşam yzlaryna dolanýar, itler dek uwlaşyp, şäherde sümsünip ýörýär. 16 Olar iýmit gözläp eýläk-beýläk urunýar, garynlary doýmasa, hyňranyşýar. 17 Men bolsa Seniň gudratyň hakda nagma aýdaryn, ir säherde wepaly söýgiň hakda nagma aýdaryn. Çünki Sen maňa berkitme bolduň, muşakgatly günde Sen penam bolduň. 18 Eý, Güýjüm, men Saňa nagma aýdaryn, çünki, eý, Hudaý, meniň berkitmäm – Sensiň. Sen meni wepalylyk bilen söýýän Hudaýsyň.
1–2 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. «Äht liliýasy» äheňinde aýdylýan. Aram-Naharaýym, Aram-Soba bilen urşanda we Ýowap yzyna dolanyp gelýärkä, Duz deresinde on iki müň edomlyny öldüren wagty, Dawudyň öwüt bermek üçin aýdan miktamy. 3 Eý, Hudaý, bizi ret etdiň, biziň hatarymyzy böwüsdiň, gazaplandyň: wah, gaýdyp bersene öňki abadanlygy! 4 Sen ýeri sarsdyrdyň, ony jaýyrdyň, ýaryklaryny bejer, titreýändir ol. 5 Agyr güne saldyň Sen Öz halkyňy, bize entediji şerap içirdiň. 6 Oklardan gutulyp bileri ýaly, Özüňden gorkýanlara Sen nyşan berdiň. Sela 7 Öz söýýänleriňiň gutulyp bileri ýaly, goluň bilen halas et, bize jogap ber. 8 Wada berdi Hudaý Öz mukaddes öýünden: «Uly şatlyk bilen Men Şekemi bölerin hem-de Sukot deresini ölçärin. 9 Gilgat Meniňki, Manaşe Meniňki, Efraýym–tuwulgam, Ýahuda–patyşalyk hasam. 10 Mowap–ýuwunmak üçin legenim, Edomyň üstüne zyňaryn Men çarygymy. Pilişt topragynda ýeňiş dabarasy bilen gygyraryn Men». 11 Berk gala kim meni elter? Meni Edoma kim alyp gider? 12 Eý, Hudaý, eýsem Sen bizi ret etmediňmi? Eý, Hudaý, goşunlarymyz bilen gitjek dälmi Sen? 13 Duşmanlarymyza garşy bize kömek et, sebäbi ynsan kömegi biderek zatdyr. 14 Hudaý arkaly ýeňiş gazanarys, duşmanlarymyzy depelejek Oldur.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Kirişli saz guralynda. Dawudyň mezmury. 2 Eý, Hudaý, eşit dat-perýadymy hem-de diňle meniň dogamy. 3 Meniň kalbym gam laýyna batanda, Seni çagyrýaryn ýeriň ujundan; çykyp bilmejek gaýama Sen meni çykar. 4 Çünki Sen meniň penamsyň, duşmana garşy mäkäm galamsyň. 5 Men çadyryňda baky mesgen tutaýyn, ganatlaryňyň astynda pena tapaýyn. Sela 6 Sen, eý, Hudaý, eden kasamlarymy eşitdiň, Öz adyňdan gorkýanlar üçin niýetlenen mirasy Sen maňa berdiň. 7 Şa ömrüniň günlerine günler goş, günlerini uzalt nesilden-nesle! 8 Goý, ol Hudaýyň huzurynda tagtda baky otursyn, söýgi bilen wepadarlyk ber, goý, olar ony gorasyn! 9 Günde berjaý edip kasamlarymy, Seniň adyňa nagma aýdaryn baky.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Ýedutunyň mukamyna laýyklykda. Dawudyň mezmury. 2 Diňe Hudaýda ynjalýar janym, Hudaýdandyr meniň gutulyşym. 3 Ol – ýeke-täk gaýam hem gutulyşym, meniň berkitmäm: ýykylmaryn men. 4 Ýalňyz bir ynsana garşy çykýar köpsanly duşman: olaryň bary meni öldürmegi niýet edinýär, men olar üçin gyşyran diwar, çagşan haýat dek. 5 Olaryň bar niýeti–meni beýiklikden pese düşürmek; olar ýalan sözlemekden lezzet alýarlar, agyzlary bilen ak pata berýärler, ýüreklerinde bolsa näletleýärler. Sela 6 Diňe Hudaýda ynjalýar janym, Hudaýdadyr meniň umydym. 7 Ol–ýeke-täk gaýam hem gutulyşym, meniň berkitmäm: yranmaryn men. 8 Hudaýdadyr gutulyşym hem-de şöhratym, Hudaýdadyr mäkäm gaýam we meniň penam. 9 Eý, halk, elmydama Oňa bil baglaň; ýüregiňizi Onuň öňünde döküň, çünki Hudaýdyr biziň penamyz. Sela 10 Ynsanlar biderek zatdyr, ynsan ogullary bir ýalan zatdyr. Olaryň hemmesini terezä goýsaň, howadan hem ýeňil bolar olaň agramy. 11 Talaňçylyga siz bil baglamaň, ogurlyga umyt baglamaň, baýlyk artsa, oňa kalbyňyz bermäň. 12 Hudaý maňa aýtdy, men gaýta-gaýta eşitdim muny: gudrat – Hudaýdadyr. 13 Ýa Taňry, wepaly söýgi Seniňkidir, Sen her kese edenine görä öwezini gaýtarýarsyň.
1 Dawudyň Ýahuda çölündekä aýdan mezmury 2 Eý, Hudaý! Sensiň Hudaýym, Seni agtarýaryn ir säher bilen, meniň janym teşnedir Saňa. Gurak, içgysgynç, suwsuz toprakda kimin Seni küýseýär meniň bedenim. 3 Seniň kuwwatyňy, şöhratyňy görmeklik üçin, Mukaddes öýüňde Saňa seretdim. 4 Çünki Seniň wepaly söýgiň ýaşaýyşdan ýagşydyr, meniň dilim Saňa öwgüler aýdar. 5 Ömürboýy Saňa alkyş okaryn, ellerimi galdyryp, Saňa doga ederin. 6–7 Düşegimde Seni ýatlan wagtymda, gijäniň nobatlarynda Sen hakda oýlananymda, janym ýilik bilen ýagdan doýan dek bolýar, şadyýan dilim bilen agzym Seni şöhratlandyrýar. 8 Çünki Sen meniň kömegim bolduň; ganatlaryňyň saýasynda şatlanyp, nagma aýdaryn. 9 Meniň janym Saňa mäkäm ýapyşýar, Seniň goluň meni goldaýar. 10 Janymyň kastyna çykanlar bolsa, ýeriň teýine inip giderler. 11 Olar gylyjyň zarbyna berler, şagallara şam bolar olar. 12 Şa bolsa Hudaýyň edenlerine şat bolar; Oňa wada berýänleriň bary heşelle kakar, çünki ýalançylaryň agzy baglanar.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Dawudyň mezmury. 2 Eý, Hudaý, arz edenimde sesimi eşit, duşman wehiminden janymy gora. 3 Meni gizle erbetleriň dilleşmesinden hem-de betkärleriň gozgalaňyndan. 4–5 Olar dillerini gylyç kimin ýiteldýär; bigünäni bukudan atmakçy bolup, ajy sözlerini peýkam kimin çeneýär; duýman durka ony atyp, asla gorkmaýar. 6 Olar ýaman niýetlerinden asla dänmeýär, gizlin duzaklary gurmak üçin dil birikdirýär, «Olary görjek barmy?» diýip oýlanýar. 7 Olar jenaýat etmegi niýet edinýär, olar: «Birkemsiz hile-pirim düzdük, ynsanyň kalbyny bilip bolmaýar», diýip birek-biregne aýdýar. 8 Emma Hudaý olara peýkamyn atar, olar duýdansyz ýaralanar. 9 Öz dilleri olaryň başyna ýeter, olary görenleriň bary hopugyp gaçar. 10 Ähli ynsanlar gorka düşerler, olar Hudaýyň işini beýan ederler; Onuň edeni barada pikir ederler. 11 Dogry adam Rebde şatlansyn, goý, ol Rebbi özüne pena edinsin; ýüregi dogrularyň bary magtansyn.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Dawudyň mezmury. Nagma. 2 Eý, Hudaý, Sen mynasypsyň Siýondaky alkyşa, Saňa berlen kasamlar berjaý ediler. 3 Sensiň doga-dilegleri eşidýän, ähli ynsanlar Saňa gelerler. 4 Günäler götererden juda çökder bolanda, Sen olary bagyşlaýarsyň. 5 Howlularyňda ýaşasyn diýip saýlan ynsanyň – Özüňe ýakynlaşdyran ynsanyň nähili bagtly! Seniň öýüň, mukaddes ybadathananyň ýagşylygyndan doýaly. 6 Eý, bizi halas eýleýän Hudaý! Gutulyşyň gudratly işlerini görkezmek bilen, Sen biziň dogalarymyza jogap berýärsiň. Ýeriň dört künjüniň, ummanyň aňyrsynda ýaşaýanlaryň umydy – Sensiň. 7 Sen Öz kuwwatyňy guşandyň hem-de daglary berkarar etdiň. 8 Deňizleriň tupan-harasadyny, onuň tolkunlarynyň güwwüldisini, halklaryň tolgunmasyny ýatyrýan Sensiň. 9 Hatda dünýäniň iň çet çäklerinde ýaşaýanlaram Seniň alamatlaryňdan gorkup galpyldar; Günüň dogýan hem-de batýan ýerinde Sen şatlyk şowhunlaryny döredýärsiň. 10 Sen ýeriň aladasyny edýärsiň – ony suwarýarsyň, bolelin kuwwat berýärsiň; bol suwly derýalar arkaly halkyň gallasyny üpjün edýärsiň; sebäbi Sen ony şeýle gurnadyň. 11 Sen onuň keşlerini suwdan gandyrýarsyň, onuň keş tümmeklerini tekizleýärsiň, ýagyş damjalary bilen ony ýumşadýarsyň, onuň hasylyny bereketleýärsiň. 12 Sen Öz jomartlygyňy ýyla jyga edip geýdirýärsiň, geçen ýerleriňden bolçulyk joşýar. 13 Dolup-daşýar çöl örüleri, baýyrlar hem şatlyk guşanýar. 14 Örüler sürülere beslenýär, dereler hem galla bürenýär, olar joşup aýdymlar aýdýar.
Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Nagma. Mezmur.
1 Eý, tutuş ýer ýüzündäki ynsanlar! Hudaýa heşelle kakyň. 2 Onuň şöhratly adyna nagmalar aýdyň, Oňa ajaýyp alkyşlar aýdyň. 3 Hudaýa diýiň: «Eý, Hudaý, işleriň neneň haýbatly! Kuwwatyňyň beýikliginden ýaňa duşmanlaryň boýun bolýarlar Saňa. 4 Saňa sežde edýär bütin ýer ýüzi; olar Saňa nagma aýdýarlar, Seniň adyňa nagma aýdýarlar». Sela 5 Gelip görüň Hudaýyň edenlerini: Ol ynsanlar arasynda edýän işlerinde haýbatly. 6 Ol deňzi gury ýere öwürdi; olar derýadan pyýada geçdi; Onuň şol ýerde edenlerine şatlandyk. 7 Ol kuwwaty arkaly höküm sürýär ebedi, milletlere garaýar Onuň gözleri; goý, pitneçiler baş galdyrmasyn. Sela 8 Eý, halklar, Hudaýymyza alkyşlar aýdyň; Oňa aýdýan alkyşlaryňyz ýaňlansyn. 9 Ol bizi aman galdyrdy, aýagymyzy büdremekden saklady. 10 Eý, Hudaý, Sen bizi synap barladyň, kümşüň arassalanyşy dek bizi sapladyň. 11 Sen bizi duzaga saldyň, arkamyza muşakgatlar ýüklediň. 12 Başymyzy ynsanlaryň aýak astyna saldyň; biz otdan geçdik, suwlardan geçdik, ahyrsoňy giň ýere bizi çykardyň. 13 Men ýakma gurbanlar bilen öýüňe baryp, Saňa eden kasamlarymy berjaý ederin. 14 Bu wadalary kynçylyga duçar bolamda, dilim sözläp, agzym kasam edipdi. 15 Saňa gurbanlyk goçlaryň tüssesi bilen semiz mallardan ýakma gurbanlary hödür ederin; öküzleri, goçlary Saňa gurban ederin. Sela 16 Eý, Hudaýdan gorkýanlar, geliň-de, diňläň! Onuň meniň üçin edenlerini aýdyp bereýin. 17 Men Oňa dat-perýat etdim, dilim bilen Ony beýgeltdim. 18 Eger ýüregimde günä bolsady, onda Taňry maňa gulak goýmazdy. 19 Emma Hudaý meni eşitdi, dogamyň sözlerine Ol dykgat berdi. 20 Goý, Hudaýa alkyş aýdylsyn, çünki meniň dogamy Ol ret etmedi, menden wepaly söýgüsini Ol gaýgyrmady.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Kirişli saz guralynda. Mezmur. Nagma. 2 Goý, Hudaý bize merhemet etsin, bizi ýalkasyn, üstümize Öz ýüzüniň nuruny saçsyn. Sela 3 Şonda Seniň ýoluňy bilerler ýeriň ýüzünde, halas ediş güýjüňi – bar milletlerde. 4 Eý, Hudaý, goý, halklar Saňa öwgüler aýtsyn, ähli halklar Saňa öwgüler aýtsyn. 5 Halklar şatlansyn, joşup nagmalar aýtsyn, çünki Sen halklara adalatly kazylyk edýärsiň, ýer ýüzündäki halklara Sen ýol görkezýärsiň. Sela 6 Eý, Hudaý, goý, halklar Saňa öwgüler aýtsyn, ähli halklar Saňa öwgüler aýtsyn. 7 Toprak öz hasylyny eçildi; Hudaý, biziň Hudaýymyz bize bereket bersin. 8 Goý, Hudaý bizi ýalkasyn, dünýäniň dört künji Ondan eýmensin.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Dawudyň mezmury. Nagma. 2 Hudaý galkar, duşmanlary dargadar, Ony ýigrenýänler öňünden gaçar. 3 Sen olary dagadarsyň tüssäniň dagaýşy kimin, mumuň otda ereýşi kimin. Hudaýyň öňünden erbetler ýok bolar. 4 Dogry adamlar bolsa şadyýan bolar, Hudaýyň öňünde şatlykdan joşup gygyrar, begençden ýaňa heşelle kakar. 5 Siz Hudaýa nagmalar aýdyň, Onuň adyna öwgüler aýdyň. Bulutlara atlanyp Barýany arşa çykaryň, Onuň ady – Reb. Onuň öňünde heşelle kakyň. 6 Mukaddes mesgeninde ýaşaýan Hudaý – ýetimleriň atasy, dul hatynlaryň hossary. 7 Hudaý ýalňyzlary öýli-işikli edýär, tussaglary azatlyga çykarýar; pitneçiler bolsa jöwzaly ýerde ýaşaýar. 8 Eý, Hudaý, Sen halkyňa öňbaşçylyk edeňde, çöl-beýewanda gadam uraňda, 9 Hudaýyň, Sinaýdakynyň öňünde – Ysraýyl Hudaýynyň öňünde zemin titräp, göklerden ýagyş guýuldy. 10 Eý, Hudaý, Sen bolelin ýagyş ýagdyrdyň, saýlan topragyň tapdan düşende, oňa güýç berdiň. 11 Seniň halkyň şol toprakda ýaşady. Eý, Hudaý, Öz ýagşylygyň sebäpli Sen ony mätäçlere taýynlap goýduň. 12 Taňry buýruk berýär; ony jar edýän aýallar – ägirt bir goşun. 13 Olar şeýle diýýär: «Goşunlaryň şalary gaçýar, ökje göterýär!» Öýde galan aýallar bolsa olja paýlaşýar. 14 Olar ganatlary kümşe, ýelekleri sap altyna gaplanan kepderä meňzär. Eý, erkekler, jeň-söweş güni näme üçin ýatyrsyňyz agylda? 15 Gudratygüýçli Salmon dagynda duşman şalary garly harasat kimin dargatdy. 16 Eý, Başan dagy, Hudaýyň dagy, çür başlary köp bolan, eý, Başan dagy! 17 Eý, çür başlary köp bolan daglar! Hudaýyň Öz mesgeni edip saýlan dagyna, ebedi mesgen tutjak dagyna neçün göriplik bilen seredýärsiňiz? 18 Hudaýyň uruş arabalary sanardan köpdür, olaryň sany müňlerçe müňler. Taňry olaryň arasyndadyr, Ol Sinaý dagyndan mukaddes öýüne geldi. 19 Sen ýokary belentlige çykanyňda, ýesirleri Öz yzyňa düşürdiň. Ynsanlardan, hatda bitabynlardan Sen, ýa Beýik Hudaý, paç-hyraç aldyň; Sen indi biziň aramyzda ýaşarsyň. 20 Taňra alkyş bolsun! Ol her günki ýükümizi göterýär. Hudaý bizi halas eýleýär. Sela 21 Hudaýymyz–halas eýleýän Hudaý, Hökmürowan Reb – ölümden gutaryp bilýär. 22 Emma Hudaý duşmanlarynyň kellelerini, günäden el çekmeýänleriň uzyn saçly başlaryny kül-owram eder. 23–24 Taňry şeýle diýdi: «Aýagyňy duşman ganyna batyrar ýaly, itleriň-de ondan öz paýyny ýalary ýaly, olary Başandan yzyna dolap, deňiz çuňlugyndan alyp çykaryn». 25 Eý, Hudaý, Seniň ýörişiň – Hudaýym – Patyşamyň mukaddes öýüne gelşi görünýär: 26 öňden bagşylar, sazandalar–olaň yzyndan, deprek çalýan gyzlar aralarynda: 27 Olar şeýle diýýär: «Eý, siz, Ysraýylyň bilinden önenler! Uly jemagatda Rebbe alkyşlar aýdyň». 28 Öňden iň kiçileri bolan Benýamin barýar, mähellede Ýahudanyň şazadalary bar, Zebulun we Naftaly şazadalary bar, 29 Hudaý öňden belläpdi güýç-kuwwatyňy, eý, Hudaý, biziň üçin edenleriňi Sen berkit! 30 Iýerusalimdäki ybadathananyň hatyrasyna milletleriň şalary Saňa sowgat getirýär. 31 Bu duşman milletlere temmi ber, olar gamyşlykdaky ýekegapanlar ýaly, sygyrlara aralaşan öküzler ýaly. Boýun egdir milletleri, goý, olar bize salgyt tölesin; uruşdan lezzet tapýan halklary dargat! 32 Müsürden bürünçden ýasalan zatlar, goý, getirilsin, Hudaýa sowgat getirmek üçin Efiýop ýurdy, goý, alňasasyn. 33–34 Eý, ýer ýüzündäki şalyklar! Hudaýa nagmalar aýdyň, Taňra, ezelden bar bolan göge Münýäne, alkyşlar aýdyň. Diňläň, ine, Ol sesi, gudratly sesi bilen seslenýär. 35 Ykrar ediň: Güýç Hudaýyňkydyr, Onuň belentligi Ysraýylyň üstündedir, Onuň gudraty gökler üstündedir! 36 Hudaý Öz mukaddes öýünde wehimlidir. Ysraýyl Hudaýy Öz halkyna güýç, kuwwat berýär. Alkyş bolsun, alkyş bolsun Hudaýa!
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. «Liliýa» äheňinde aýdylýan. Dawudyň mezmury. 2 Eý, Hudaý, meni halas et, çünki suwlar boýnuma ýetdi. 3 Çuň batgalyga batyp barýaryn, aýagymy diremäge hiç ýer ýok. Çuň suwlara girdim, siller meni öz girdabyna saldy. 4 Men öz perýadymdan halys ýadadym, gurap galdy meniň damagym; Hudaýyma garaşa-garaşa gözüm küteldi. 5 Meni nähak ýere ýigrenýänleriň sany başymyň saçyndan hem köp; janyma kast etmekçi bolup, ýalan ýere maňa günä ýapýan ýagylarym köp. Men ogurlamadyk zadymy gaýtaraýynmy? 6 Eý, Hudaý, Saňa mälimdir meniň akmaklygym, Senden gizlin däldir meniň günälerim. 7 Eý, Hökmürowan Reb, Gudratygüýçli! Saňa umyt baglaýanlar men zerarly, goý, utanmasyn; Eý, Ysraýyl Hudaýy, Seni agtarýanlar men zerarly, goý, uýalmasyn. 8 Çünki Seniň hatyraň üçin masgara boldum, meniň ýüzümi utanç büredi. 9 Men doganlaryma gelmişek boldum, ejemiň ogullaryna keseki boldum. 10 Seniň öýüňe bolan yhlas meni köýdürdi, Saňa dil ýetirýänleriň gybaty başyma indi. 11 Agyz bekläp, gözýaş döküp, ruhumy syndyranymda, bularyň bary maňa gyjalat boldy. 12 July eşik edinenimde, olaryň agyz-diline düşdüm. 13 Derwezede oturanlar meniň gybatym edýär, serhoşlar men barada aýdymlar düzýär. 14 Ýa, Reb hoşamaýlyk et-de, dogamy eşit. Öz söýgiňe görä, halas ediş güýjüňiň wepalylygynda maňa jogap ber. 15 Halas et, men batgalyga batmaýyn; meni ýigrenýänlerden, suwlaryň çuňlugyndan halas bolaýyn. 16 Sil suwlary meni girdabyna salmasyn, çuňluk meni, goý, ýuwutmasyn, gabyr üstümden öz agzyny ýummasyn. 17 Ýa Reb, maňa jogap ber, çünki Seniň wepaly söýgiň ýagşydyr; bolelin merhemetiňe görä, maňa nazar sal. 18 Sen guluňdan Öz ýüzüňi gizleme, ejir çekýärin, tizräk jogap bersene! 19 Maňa ýakynlaş hem-de halas et, duşmanlarymyň elinden meni azat et. 20 Sen bilýärsiň men babatda aýdylýan ýaman gepleri, meniň utanjymy, betnamlygymy. Sen bilýärsiň ähli duşmanlarymy. 21 Ryswalyk ýüregimi perişan etdi – men ruhdan düşdüm. Tessellä garaşdym, emma bolmady; göwünlik berjekleri agtardym, emma tapmadym. 22 Olar nahar ýerine maňa öt berdi, suwsanymda sirke içirdi. 23 Olara öz saçagy, goý, duzak bolsun, myhmanlary üçin bir gapan bolsun. 24 Goý, gözleri garaňkyrasyn, görüp bilmesin, olar elmydama, goý, sandyrasyn. 25 Olaryň üstüne Öz gazabyňy dök, gaharyňyň ody olaryň üstüne insin. 26 Goý, olaryň öýleri çolaryp galsyn, çadyrlarynda hiç kim mesgen tutmasyn. 27 Çünki olar Seniň uranlaryňy yzarlaýarlar, ýaralan adamlaryňyň agyrysy barada gürrüň edýärler. 28 Sen olaryň jezasyna jeza goş, olar Sen tarapdan, goý, aklanmasyn. 29 Ýaşaýyş kitabyndan olaryň ady bozulsyn, olar dogrular bilen bile, goý, ýazylmasyn. 30 Emma men bir mätäç, ejir çekýärin, eý, Hudaý, halas et we gora meni. 31 Men nagmada Hudaýyň adyny öwjek, Ony şükürler bilen arşa çykarjak. 32 Bu has köp ýarar Rebbiň göwnüne şahly, toýnakly öküzden ýa-da bugadan. 33 Pes göwünliler muny görüp begensin, eý, Hudaýy agtarýanlar, ýüregiňiz galkynsyn. 34 Çünki Reb mätäçleri eşidýär, Öz ýesir halkyny gözden salmaýar. 35 Goý, Ony şöhratlandyrsyn asman bilen ýer, deňizler we olardaky ähli janly-jandarlar. 36 Çünki Hudaý halas eder Siýony, dikelder Ýahudanyň şäherlerini, olar ornaşyp, şol ýere eýelik ederler. 37 Bendeleriniň zürýady ol ýeri miras alarlar, Onuň adyny söýýänler şol ýerde mesgen tutarlar.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Dawudyň mezmury. Ýatlanma dilegi. 2 Eý, Hudaý, meni halas etmegi niýetiňe sal; ýa Reb, tiz ýetiş meniň dadyma. 3 Janyma kast edýänleriň hemmesi, goý, utanja galsyn, ýüzi gyzarsyn; başyma gelen külpetlere şat bolýanlar, yzyna öwrülip, masgara bolsun. 4 Maňa «haý, haý!» diýýänler, utançlaryndan ýaňa, goý, dowla düşsün. 5 Seni agtarýanlaryň bary Sende begenip, şadyýan bolsun; «Hudaý beýikdir!» diýip, halas edişiňi söýýänler dyngysyz aýtsyn. 6 Men bolsa garyp we mätäç, ýöne Reb maňa gamhorlyk eder; Sensiň kömegim hem Halasgärim, eglenme, eý, meniň Hudaýym!
1 Ýa Reb, men Seni pena edinýän, meni asla utanja goýma. 2 Öz dogrulygyňda meni gutar, azat et, maňa gulak goý-da, meni halas et. 3 Elmydama meni gizläp biläýjek, mesgen tutunjak mäkäm gaýam bol. Halas bolmagymy Sen emr etdiň, çünki gaýam, berkitmäm Sensiň. 4 Eý, Hudaýym, meni halas et erbediň elinden, adalatsyz bilen zalymyň penjelerinden. 5 Çünki, eý, Hökmürowan, umydym Sensiň, Ýa Reb, ýaşlygymdan bil baglanym Sensiň. 6 Dünýä inenimden Saňa daýandym, Sen ejemiň göwresinden meni dünýä inderdiň; men Saňa dyngysyz alkyş aýdýaryn. 7 Men köplere täsinlik bolup göründim, emma Sen mäkäm penamsyň. 8 Saňa bolan alkyş düşmez dilimden, uzakly gün agzym doly şan-şöhratyňdan. 9 Garrylyk çagymda meni taşlama, kuwwatdan düşenimde meni terk etme. 10 Duşmanlarym men barada gürrüň edişýär, janymy aňtap, özara dil birikdirýär. 11 Olar diýýär: «Hudaý ony taşlady, kowalap, tutuň siz ony. Ony halas etjek ýok indi». 12 Eý, Hudaý, menden daşlaşma, eý, Hudaýym, tiz ýetiş meniň dadyma. 13 Meniň ýagylarym utansyn, ýok bolup gitsin, maňa ýamanlygy niýet edýänler utanç bilen betnamlyga bürelsin. 14 Men bolsa hemişe umyt baglaryn, Saňa alkyş üstüne alkyş aýdaryn. 15 Dilim uzakly gün sözlär dogrulygyňy hem-de halas etmek üçin edýänleriňi; olaryň sany akyl ýetirerden kän. 16 Men Hökmürowan Rebbiň gudratly güýji bilen gelerin, Seniň, diňe Seniň dogrulygyňy yglan ederin. 17 Eý, Hudaý, ýaşlygymdan maňa terbiýe berdiň, men heniz-de gudratlaryňy beýan edýärin. 18 Jar edýänçäm geljek nesle güýç–kuwwatyňy, indi doguljaklaryň ählisine Seniň güýjüňi, garrasam-da, başym çalarsa-da meni taşlama. 19 Eý, Hudaý, Seniň dogrulygyň göklere ýetýär, Sen berjaý etdiň ägirt işleri. Eý, Hudaý, barmy Sen ýaly? 20 Köp görgä, ýaman muşakgatlara meni uçratdyň, ýöne gaýtadan meni ýaşaýşa gowuşdyrarsyň, ýeriň teýinden meni ýene çykararsyň Sen. 21 Beýgeldersiň meniň at-abraýymy, kalbyma berersiň Sen rahatlygy. 22 Eý, Hudaýym, men arfada wepalylygyňy öwerin. Eý, Ysraýyl Mukaddesi, kinorda Saňa alkyş aýdaryn. 23 Men Saňa nagma aýdanymda, dilim, halas bolan janym şatlyk bilen gygyrar. 24 Dilim uzakly gün dogrulygyňy aýdar, çünki maňa ýamanlygy niýet edenler masgara bolup, utanja galdy.
Süleýmanyň mezmury
1 Eý, Hudaý, patyşa paý ber adalatyňdan, şa ogluna – Öz dogrulygyňdan. 2 Goý, ol dogrulyk bilen halkyňa kazylyk etsin, garyplaryňa adalatly höküm çykarsyn. 3 Goý, daglar halka abadanlyk habaryny getirsin, depeler adalaty, goý, yglan etsin. 4 Şa halkyň garyplarynyň hakyny, goý, alyp bersin, mätäçleriň ogullaryny halas eýlesin, zalymlary, goý, weýran etsin! 5 Tä Gün hem Aý şöhle saçýarka, nesillerboýy, goý, ol ýaşasyn 6 Insin orlan ýaýla bir ýagmyr kimin, ýeri suwarýan çabgalar kimin. 7 Onuň günlerinde adalatlyk güllesin. Aý ýitip gidýänçä abadançylyk bolsun. 8 Deňizden–deňze, Perat derýasyndan ýeriň uçlaryna çenli, goý, ol öz hökümini ýöretsin. 9 Çölde ýaşaýanlar oňa baş egsin, duşmanlary, goý, toprak ýalasyn. 10 Tarşyş şalary we deňiz ýakasyndakylar oňa paç-hyraç tölesin, Şeba we Saba şalary sowgat getirsin. 11 Oňa ähli şalar, goý, tagzym etsin, oňa ähli milletler, goý, hyzmat etsin. 12 Çünki ol halas edýär mätäji özüne perýat edende, garyby-da, kömekçisi bolmadyk ynsanlary-da. 13 Onuň ejizlere, mätäçlere rehimi inýär, ol mätäçleriň janyny aman galdyrýar. 14 Goraýar sütemden, zorlukdan olaryň janlaryny, nazarynda gymmatly olaryň gany. 15 Patyşa, goý, uzak ýaşasyn! Şeba altynyndan oňa berilsin, onuň üçin elmydama doga okalsyn, uzakly gün oňa alkyş aýdylsyn. 16 Ýurtda galla bolelin bolsun, daglaryň depelerinde, goý, tolkun atsyn, onuň hasyly Liwandaky deý köp bolsun; şäher halky ýaýla oty kimin, goý, pajarlasyn. 17 Onuň ady baky ýaşasyn, Gün astynda onuň ady güllesin, ähli halklar onda ýalkansyn, ähli milletler oňa, goý, bagtly diýsin. 18 Ysraýyl Hudaýyna, Rebbe alkyşlar bolsun! Gudratlary diňe Ol edýär. 19 Onuň şöhratly adyna baky alkyşlar bolsun! Onuň şöhraty tutuş ýeriň ýüzüne dolsun. Omyn! Omyn! 20 Ýyşaý ogly Dawudyň doga-dilegleri tamamlandy.
III KITAP
Asafyň mezmury
1 Dogrudan-da, Hudaý Ysraýyla – ýüregi päk bolanlara ýagşydyr. 2 Ýöne tas büdräpdi meniň aýaklarym, tas taýypdy meniň gadamlarym. 3 Çünki tekepbirlere göriplik etdim: olar erbetlik edýän-de bolsa, abadan durmuşlarynyň bardygny gördüm. 4 Çünki olar jebir çekmeýäne meňzeýär, olaryň sagdyn, semiz bedenleri bar. 5 Olar beýlekiler ýaly azap çekmeýär, beýlekiler ýaly kynçylyga duçar bolmaýar. 6 Şoňa görä tekepbirlikleri boýunlaryny monjuk kimin bezeýär, zulum olary eginbaş kimin büreýär. 7 Ýagdan ýaňa gabarýar olaryň gözi, göwün hyýallaryndan dolup-daşýar ýüregi. 8 Olar ýaňsylaýar, betpäl gürleýär, gopbamsyrap, zulum bilen gorkuzýar. 9 Olaryň agyzlary göklere hüjüm eýleýär, dilleri bolsa ýerde boş zatlary ýaňraýar. 10 Şonuň üçin Hudaý halky şolara tarap öwrülýär, olaryň gepine gulak gabardýar. 11 Tekepbirler diýýär: «Hudaý biläýermikä? Beýik Hudaý mundan habarlymyka?» 12 Ine, tekepbirler şeýle gürleýär; olar elmydama gaýgysyz-gamsyz, öz baýlygyny artdyrýandyrlar. 13 Men biderek ýere kalbymy päk saklapdyryn, günä etmekden saklanypdyryn. 14 Çünki uzakly gün kynçylyga sezewar boldum, her säherde men ejir çekdim. 15 «Men hem şolar ýaly gürlejek» diýen bolsadym, onda Hudaýyň halkynyň öňünde dönük bolardym. 16–17 Muňa akyl ýetirjek bolup pikire batdym, emma tä Hudaýyň mukaddes öýüne girýänçäm, bu maňa juda kyn bolup göründi. Şondan soň erbetleriň soňuna düşünip galdym. 18 Dogrudan-da, Sen sürçek ýerlerde goýduň olary, harabalyga düşer ýaly etdiň olary. 19 Olar bir salymda wes-weýran boldy, wehimden ýaňa ýok bolup gitdi! 20 Düýş görüp oýanylan pursatdaky deý, ýa Taňry, peýda bolan wagtyňda, Sen puja çykararsyň hyýallaryny. 21 Kalbym hasratdan ýaňa dolup-daşanda, ýüregim sanjym-sanjym bolanda, 22 nadan bolup, düşünmändirin, haýwan kimin bolupdyryn Seniň öňüňde. 23 Ýöne şonda-da mydama Seniň bilendirin, meni golumdan Sen tutýandyrsyň. 24 Nesihatlaryň bilen maňa ýol görkezýärsiň, soňunda meni hormat bilen kabul edersiň. 25 Meniň göklerde Senden başga kimim bar? Seniň bilen ýerde-gökde ýok mätäçligim. 26 Tenim, ýüregim ysgyndan düşýär, ýöne Hudaý ýürek kuwwatym, baky nesibäm. 27 Dogrudan-da, Senden uzaklaşýanlar ýok bolup gider, Özüňe biwepalyk edenleri Sen ýok edersiň. 28 Meniň üçin bolsa Hudaýa ýakynlaşmak ýagşydyr. Men Hökmürowan Rebbi özüme pena edindim; men Onuň ähli eden işlerini yglan ederin.
Asafyň maskili
1 Eý, Hudaý, näme üçin bizi hemişelik taşladyň? Näme üçin öriňdäki goýunlara lowlaýar Seniň gazabyň? 2 Ýatla Sen gadymdan Özüň üçin saýlan halkyňy – Özüňe taýpa edinmek üçin azat edenleriňi, ýatla Sen mesgen tutunan Siýon dagyňy. 3 Müdimi harabalyklara howluk-da, sal sen nazary – duşman weýran etdi mukaddes öýüňdäki ähli zatlary. 4 Ybadat öýünde duşmanlaryň arlap gygyrdy, olar nyşanlaryny şol ýerde dikdi. 5 Olar göýä gür agaçlyga paltalary aýlap salýan kişiniň keşbindediler. 6 Indi bolsa ähli haşamlaryny bir pursatyň içinde palta, çekiç bilen parçaladylar. 7 Mukaddes öýüňi oda ýakdylar, Seniň mesgeniňi haramladylar, ony ýer bilen ýegsan etdiler. 8 Öz-özlerine şeýle diýdiler: «Olaryň baryny tabyn edeliň». Hudaýyň ýurdundaky ähli ybadat öýlerini oda berdiler. 9 Biz görmeýäris gudratly alamatlary, indi hiç bir pygamber hem ýok; haçana çenli şeýle boljagyny bilýän aramyzda ýok. 10 Eý, Hudaý, duşman haçana çenli ýaňsylamaly? Duşman Seniň adyňa ebedilik dil ýetirsinmi? 11 Näme üçin goluňy yza çekýärsiň? Eliňi goltugyňdan çykaryp, olary ýok et! 12 Eý, Hudaý, ezelden bäri Sen Patyşamsyň, ýer ýüzünde halas ediş işlerini berjaý edýärsiň. 13 Gudratyň arkaly Sen deňzi böldüň, deňiz aždarhalarynyň başlaryny suwlarda döwdüň. 14 Liwýatanyň başlaryny kül-owram edip, ony çöl wagşylaryna şam edip berdiň. 15 Gözbaşlar ýardyryp, bulaklary akdyrdyň, haýbatly derýalary gus-gury etdiň. 16 Gündiz Seniňki, gije Seniňki, Sen gögüň yşyklaryny, Güni berkarar etdiň. 17 Ýeriň ähli çäklerini Sen çekdiň, Sen tomsy, gyşy ýaratdyň. 18 Ýa Reb, ýatla duşmanyň ýaňsylaýşyny, akmak halkyň Seniň adyňy har edişini. 19 Wagşy haýwanlara berme Öz gumryň janyny, ebedilik unutma pukaralaryň ýaşaýyşyny. 20 Öz ähtiňi ýatla, çünki ýurduň ähli buky ýerleri zulum öýlerinden ýaňa dos-doly. 21 Ezilenler ryswa bolmasyn, pukaralar, mätäçler adyňy şöhratlandyrsyn. 22 Eý, Hudaý, galk-da, dawaň üçin dawalaş, akmagyň günuzyn Seni ýaňsylaýşyny ýatla. 23 Öz duşmanlaryňyň seslerini unutma; Saňa garşy baş galdyrýanlaryň gohy dyngysyz artýar.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. «Heläk etme» äheňinde aýdylýan. Asafyň mezmury. Nagma. 2 Eý, Hudaý, Saňa şükür edýäris, Sen Öz barlygyňy aýan edýäň, şükür edýäris, Biz Seniň gudratlaryň hakda aýdýarys. 3 Diýýärsiň: «Öz bellän wagtym gelende, ýüz görmezlik bilen höküm çykararyn Men. 4 Ýer we onuň ilaty titrän wagtynda, 3Liwýatan – gadymy rowaýatlardaky deňiz peläketi. Sözlüge seret. 4Seniň gudratlaryň hakda aýdýarys – bu sözlem käbir gadymy golýazmalardan alnandyr. Ol başga golýazmalarda Seniň gudratlaryňy jar edýärler görnüşinde duş gelýär. Mendirin onuň direglerini berkiden» Sela 5 Öwünjeňlere: «Öwünmäň» diýýän, erbetlere: «Güýjüňize daýanmaň» diýýän. 6 Siz öz kuwwatyňyza magtanmaň, ýeňsäňizi dim-dik tutup gürlemäň. 7 Çünki ýeňiş ne gündogardan, ne günbatardan, ne-de çöldendir. 8 Kazylyk edýän diňe Hudaýdyr, birini peseldip, birini beýgeldýän Oldur. 9 Çünki käse Rebbiň elinde, ol güýçli garylyp, köpükleýän şerapdan doly. Reb gazaby we şeraby käseden guýar: ýer ýüzüniň ähli erbetleri, ony löderesine çenli içerler. 10 Men bolsa elmydama beýan ederin, Ýakubyň Hudaýyna nagma aýdaryn. 11 Ol erbetleriň ähli kuwwatyny syndyrar, dogrularyň kuwwatyny bolsa Ol belende galdyrar.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Kirişli saz gurallary üçin. Asafyň mezmury. Nagma. 2 Hudaý Ýahudada meşhurdyr, Onuň ady Ysraýylda beýikdir. 3 Onuň çadyry Salimdedir, Onuň mekany Siýondadyr. 4 Ol şol ýerde döwdi otly peýkamlary hem-de galkany, gylyjy hem-de söweş ýaraglaryny. Sela 5 Sen nur deý şöhle saçýarsyň, awlaglara baý bolan daglardan dabaralysyň. 6 Arslan ýürekliler oljasyny aldyrdylar, olar baky uka gitdiler. Iň güýçlüleriň hiç biriniň-de elini galdyrmaga gurby çatmady. 7 Eý, Ýakubyň Hudaýy, Seniň käýinjiňden atlar, söweş arabalary doňup galdylar. 8 Sen wehimlisiň! Gazaba müneňde kim durup biler? 9–10 Sen göklerden yglan etdiň karary; ýer ýüzüniň ähli pukarasyny halas etmäge, Sen kazylyk etmek üçin aýaga galdyň, şonda ýer-ýüzi eýmenip, ümsümlik boldy. Sela 11 Saňa öwgi gazandyrar hatda ynsan gazaby, gazabyňdan gutulanlar-da Saňa öwgi aýdarlar. 12 Beýik Hudaýyňyza sadaka aýdyň, olary beriň, töweregindäkileriň bary wehimli Hudaýa sowgat getirsin. 13 Şazadalaryň ruhuny syndyrýan Oldur, ýer ýüzüniň şalaryna wehimli Oldur.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Ýedutunyň mukamyna laýyklykda. Asafyň mezmury. 2 Men Hudaýa perýat edýärin, meni eşideri ýaly perýat edýärin. 3 Muşakgatly günümde Taňryny agtarýaryn, gollarymy gijesine dynuwsyz göge gerýärin, meniň janym tesellini kabul etmeýär. 4 Hudaýy ýatlap, ahy-nala çekýärin, Ol hakda oýa batýaryn, ruhum ysgyndan düşýär. Sela 5 Sen meniň gözlerimi ukudan goýduň, ynjalykdan gaçyp, gürläp bilmeýärin. 6 Gadymy günler, köne döwür barada oýa batýaryn. 7 Ýatlaýaryn, gijesine öz ýüregim bilen söhbet edýärin oýlanýaryn, ruhum içgin-içgin çintgeýär: 8 Eýsem Taňry ebedilik ret edäýdimi? Indi menden asla razy bolmazmy? 9 Eýsem söýgüsi ebedilik kesiläýdimi? Beren sözlerini hiç haçan berjaý etmezmi? 10 Hudaý merhemet etmegi unudaýdymy? Gaharynda rehim-şepagatyny bes edäýdimi? Sela 11 Diýdim: «Beýik Hudaý indi tarapymyzy tutmaýar – bu meni lapykeç edýär». 12 Men Rebbiň edenlerini ýada salaryn, Seniň gadymy gudratlaryňy ýatlap geçerin. 13 Ähli işleriň barada pikir ederin, Seniň beýik işleriň barada oýa bataryn. 14 Seniň ýoluň mukaddesdir, eý, Hudaý, Hudaýymyz ýaly beýik haýsy hudaý bar? 15 Sen gudratlary edýän Hudaýsyň, Sen halklar arasynda güýjüňi aýan edensiň. 16 Sen kuwwatly goluň bilen Öz halkyňy: Ýakubyň, Ýusubyň nesillerini azat eýlediň. Sela 17 Eý, Hudaý, suwlar Seni gördüler, Seni görenlerinde heder etdiler, düýpsüz çuňluklar galpyldadylar. 18 Bulutlar suwlar dökdüler, gökler gübürdediler, peýkamlaryň çar tarapa uçdular. 19 Harasat içinde gürrüldiňiň sesi ýaňlandy, ýyldyrymlaryň dünýäni ýagtylandyrdy, ýer titräp, lerzana geldi. 20 Seniň ýoluň deňiz içredi, Seniň ýodaň haýbatly suwlar içredi, emma aýak yzlaryň görünmeýärdi. 21 Sen halkyňa Musany, Haruny çopan bellediň, olara goýun sürüsine dek Sen ýol görkezdiň.
Asafyň maskili
1 Eý, halkym, taglymatyma dykgat ber, meniň sözlerime gulak goý. 2 Men size tymsal aýdyp bereýin, gadymyýetiň syrlaryny beýan edeýin. 3 Eşiden we bilen zatlarymyzy, atalarymyzyň bize aýdanlaryny. 4 Olary zürýatlaryndan gizlemeris biz; Rebbiň şanly işlerini, güýç-kuwwatyny, Onuň görkezen gudratlaryny, geljek nesle yglan ederis. 5–8 Geljek nesliň, indi doguljaklaryň bileri ýaly, olaryň hem öz nobatynda çagalaryna aýdary ýaly, umytlaryny Hudaýa baglary ýaly, Hudaýyň edenlerini unutman, Onuň parzlaryny saklary ýaly, ýürekleri Hudaýa wepa bermedik, ruhy Oňa sadyk bolmadyk atalary deý dikdüşdi, pitneçi bolmazy ýaly, Ol Ýakubyň nesline – Ysraýyl halkyna kanuny berdi. Perzentlerine ony öwretmekligi ata-babalarymyza Ol emr etdi. 9 Ok-ýaý bilen ýaraglanan Efraýym nesli, söweş gününde ökje göterdi. 10 Olar Hudaýyň ähtini saklamadylar, Onuň kanunyna görä ýöremekden ýüz döndürdiler. 11 Unutdylar Onuň işlerini, olara görkezen gudratlaryny. 12 Ol Müsür ýurdunda, Zogan düzünde, atalarynyň öňünde gudratly işleri etdi. 13 Ol deňzi böldi, olary ondan geçirdi, suwlary bir üýşmek kimin duruzdy. 14 Gündizine ýol görkezdi Ol bulut bilen, bütin gije – oduň ýagtysy bilen. 15 Ol çölde gaýany ýardy, çuňluklardan deý olary bolelin suwdan gandyrdy. 16 Ol gaýadan suwlar çogdurdy, suwlary derýalar kimin akdyrdy. 17 Ýöne şonda-da Oňa garşy günä etmegi, çölde Beýik Hudaý garşy baş götermegi, dowam etdiler. 18 Ýüreklerinde Hudaýy synaga salyp, öz küýsän iýmitlerini talap etdiler. 19 Hudaýa garşy sözläp, şeýle diýdiler: «Hudaý çölde saçak ýazyp bilermi? 20 Hawa, Ol gaýany ýaryp, suwlar çogdurdy, akarlary dolup-daşdyrdy, emma Öz halkyna çörek berip bilermi? Ony et bilen üpjün edip bilermi?» 21 Reb muny eşidende dergazap boldy, Ýakup halkyna garşy ýalyn tutaşdy, Ysraýyl halkyna gazaby ör boýuna galdy. 22 Sebäbi olar Hudaýa iman etmedi, Onuň halas ediş güýjüne bil baglamady. 23 Muňa garamazdan, Ol asmana buýurdy, gökleriň gapylaryny açyp goýberdi. 24 Olar iýer ýaly üstlerine manna ýagdyrdy, olara gökleriň gallasyny iberdi. 25 Adam ogullary perişdeleriň çöregini iýdi, Ol olara bolelin iýmit iberdi. 26 Göklerde gündogar ýelini Ol öwüsdirdi, kuwwaty bilen günorta ýelini Ol gönükdirdi. 27 Et ýagdyrdy üstlerine bir tozan kimin, ganatly guşlary – deňiz çägesi kimin. 28 Bulary gaçyrdy çadyrlarynyň aralaryna, mesgenleriniň daş-töweregine. 29 Olar gerk-gäbe iýip doýdular, sebäbi Ol olaryň küýsän zadyny berdi. 30 Emma heniz isleglerinden el götermänkä, iýmitleri heniz agyzlaryndaka, 31 Hudaýyň gazaby olaryň üstünden indi. Ol olaryň iň daýawlaryny öldürdi, Ysraýylyň nowjuwanlaryny ýere gaplady. 32 Emma şonda-da günälerini dowam etdiler, Onuň gudratlaryna ynanmadylar. 33 Şoňa görä, olaryň günlerini puja çykardy, ýyllaryny howp-hatara gaplady. 34 Olary öldüren mahaly Ony agtarýardylar, toba edip, erjellik bilen Ony gözleýärdiler. 35 Olar Hudaýyň özleriniň gaýasydygyny Beýik Hudaýyň özleriniň Halasgäridigini ýatlaýardylar. 36 Olar agyzlary bilen Oňa ýaranýardylar, emma dilleri bilen ýalan sözleýärdiler. 37 Ýürekleri bolsa Oňa sadyk däldiler, olar Onuň ähtine biwepadylar. 38 Ýöne rehim-şepagat edip, olaryň günäsini Ol bagyşlady, olary heläk etmedi, gaharyny köp gezek olardan sowdy, bütin gazabyny oýandyrmady. 39 Onuň ýadyndady olaryň bir ynsandygy, geçip gidýän we dolanmaýan bir şemaldygy. 40 Näçe gezek çölde Oňa garşy baş galdyrdylar, sährada Ony gamlandyrdylar! 41 Hudaýy öwran-öwran synap gördüler, Ysraýylyň Mukaddesini öjükdirdiler. 42 Ýatlamadylar Onuň güýjüni, olary duşmandan azat eden gününi. 43 Müsürde görkezen alamatlaryny, Zogan düzündäki gudratlaryny: 44 Olar derýalaryndan içmesin diýip, Ol akarlaryny gana öwürdi. 45 Olary ýalmap-ýuwutsyn diýip, üstlerine siňek sürüsini iberdi. Olary başagaý etsinler diýip, gurbagalar iberdi. 46 Gemriji çekirtgä berdi hasyllaryny, ýumurtgadan çykan çekirtgä – zähmet rähnetlerini. 47 Doly bilen weýran etdi üzümlerini, çabga bilen – injir agaçlaryny. 48 Dola berdi mal-garalaryny, ýyldyrymlara – sürülerini. 49 Olaryň üstlerine iberdi, Öz gaharynyň howruny, gazaby, dergazaby hem-de belany – gyrýan perişdeleriň bir toparyny. 50 Ol ýol berdi Öz gazabyna: ölümden goramady olaň janyny, mergä berdi ömürlerini. 51 Müsürde heläkledi ähli nowbaharlary – Hamyň çadyrlaryndaky ilkinji zürýatlary. 52 Öz halkyny bolsa goýunlar kimin ýola rowana etdi, çölde olary bir süri kimin Ol ugrukdyrdy. 53 Olary howp-hatardan gorap äkitdi, eýmenmediler, duşmanlaryny bolsa deňiz ýuwutdy. 54 Getirdi olary Öz mukaddes ýurduna – eliniň ýeňip alan dagyna. 55 Milletleri olaryň öňünden kowdy, çadyrlarynda Ysraýyl tirelerini ornatdy, mülklerini paýlap, olara miras hökmünde berdi. 56 Olar bolsa heniz-de Beýik Hudaýy synaýardylar, Oňa garşy baş galdyrýardylar, parzlaryny berjaý etmeýärdiler. 57 Dänip, atalary dek biwepadylar, ähtibarsyz keman kimin ynamsyzdylar. 58 Ony öjükdirýärdiler seždegähleri bilen, gabanjaňlygyny oýarýardylar butlary bilen. 59 Hudaý eşidip, gazaba mündi, Ysraýyly büs-bütinleý ret etdi. 60 Ynsanlar arasyndaky mesgeni bolan Şilodaky çadyryny terk etdi, 61 Ýesirlige berdi Äht sandygyny, duşmanlaryň eline – Öz şöhratyny. 62 Öz halkyny gylyja berdi, Öz saýlan halkyna dergazap boldy. 63 Ýigitlerini ot ýalmap ýuwutdy, gyzlaryna toý aýdymlary aýdylman galdy. 64 Ruhanylary gylyçdan öldi, olaryň dul hatynlary ýas tutup bilmedi. 65 Şonda Taňry galkdy ukudan oýanan kimin, şerapdan aýňalmadyk bir erkek kimin. 66 Ol duşmanlaryna ökje götertdi, olary baky ryswalyga sezewar etdi. 67 Ol Ýusubyň çadyryny ret etdi, Efraýymyň tiresini saýlamady-da, 68 saýlap aldy Ýahuda tiresini – Özüniň söýen Siýon dagyny. 69 Mukaddes öýüni Ol bina etdi, belent gökler deý, ebedilik berkarar eden dünýäsi kimin. 70 Öz bendesi Dawudy saýlap, ony goýun agylyndan Ol aldy. 71 Ony saýlap seçen milleti Ysraýyla – Öz halky bolan Ýakup nesline çopançylyk etmeklik üçin, guzuly goýunlaryň yzyndan Ol alyp galdy. 72 Dawut päk ýürek bilen olary bakdy, olary ökde elleri bilen ol ugrukdyrdy.
Asafyň mezmury
1 Eý, Hudaý, keseki milletler Seniň saýlan topragyňa aralaşdylar, mukaddes ybadathanaňy haramladylar, Iýerusalimi weýran etdiler. 2 Seniň bendeleriň jesetlerini berdiler gök guşlaryna, Seniň sadyklaryň etini – ýeriň wagşy haýwanlaryna. 3 Iýerusalimiň daş-töweregine suw kimin olaryň ganlaryny dökdüler, olary jaýlan bolmady. 4 Goňşularymyza bolduk biz gülki, töweregimizdäkilere – ryswa, oýnatgy. 5 Ýa Reb, haçana çenli gaharlanjak? Bize müdimilik gaharlanjakmy? Gabanjaňlygyň ot deý lowlap ýanjakmy? 6 Sen Öz gazabyňy dök Seni tanamaýan milletleriň üstüne, adyňy çagyrmaýan şalyklaryň üstüne. 7 Çünki olar ýuwutdylar Ýakup halkyny, wes-weýran etdiler onuň ýurduny. 8 Atalarymyzyň günälerini bize ýükleme, bizi garşylamaga howluksyn Seniň rehimiň, çünki juda tapdan düşendiris biz. 9 Eý, Hudaý, Halasgärimiz! Öz şanly adyňyň hatyrasyna, Sen ýardam eýle, Öz adyňyň hatyrasyna, bizi halas et, günäden sapla. 10 «Olaryň Hudaýy nirede?» diýip, goý, milletler aýtmasyn. Seniň bendeleriň dökülen ganlarynyň alynýanlygy göz alnymyzda, goý, milletler bilsin. 11 Huzuryňa tussaglaryň nalasy ýetsin; ölüme höküm edilenleri gora Sen Öz beýik güýjüňe görä. 12 Ýa Taňry, goňşularymyzyň Seni ýaňsylan ýaňsylaryny ýedi esse edip olaryň başyndan inder. 13 Onsoň biz – Seniň halkyň, öriň sürüsi, şükür ederis Saňa ebedi, şöhratyňy beýan ederis nesillerboýy.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. «Äht liliýasy» äheňinde aýdylýan. Asafyň mezmury. 2 Eý, Ysraýyl Çopany, Eý, Ýusuba sürä deý ýol Görkezýän, gulak goý! Eý, keruplaryň üstünde Oturan, nur saç! 3 Efraýymyň, Benýaminiň, Manaşäň öňünde; güýjüňi oýar, gel-de halas et. 4 Eý, Hudaý, Sen bizi dikelt, ýüzüň nur saçsyn, halas bolaly. 5 Ýa Hökmürowan Beýik Hudaý! Öz halkyň doga-dileglerine Sen haçana dek boljak gaharly? 6 Sen olara gözýaşly çörek iýdirdiň, gözýaşlaryny suw kimin içirdiň. 7 Goňşy halklar biz babatda jedel edýärler, duşmanlarymyz üstümizden gülýärler. 8 Bizi dikelt, eý, Hökmürowan Hudaý! Ýüzüň nur saçsyn, halas bolaly. 9 Üzüm nahalyny Sen Müsürden getirdiň, milletleri kowup, ony oturtdyň. 10 Sen onuň üçin taýýarladyň topragy, ol kök urup, doldurdy ýurdy. 11 Daglar bürendi onuň saýasyna, äpet kedr daragty – şahalaryna. 12 Ol deňze çenli uzatdy şahalaryny, derýa çenli – öz pudaklaryny. 13 Emma her ötegçiniň onuň miwesini ýolup bileri ýaly, Sen onuň haýatlaryny näme üçin weýran eýlediň? 14 Tokaý ýekegapany ony dagadýar, meýdan jandarlary ony gemirýär. 15 Dolan, eý, Hökmürowan Hudaý! Göklerden sal Sen nazary, gör bu üzüm bagyny – 16 eliň oturdan bu nahalyny, Özüň üçin kuwwatlandyran ynsan ogluňy. 17 Olar ony otda ýakdylar, ony çapdylar. Goý, olar Seniň gazaply bakyşyňdan ýitip gitsinler. 18 Emma kömek et sagyňdaky ynsana Sen ony Özüň üçin getirensiň kemala 19 Şonda ýüz öwürmeris Senden hiç haçan; bize ýaşaýyş ber, çagyrarys Seniň adyňy. 20 Bizi dikelt, ýa Hökmürowan Beýik Hudaý! Ýüzüň nur saçsyn, halas bolaly.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Gititde. Asafyň mezmury. 2 Kuwwatymyz bolan Hudaýa nagmalar aýdyň, Ýakubyň Hudaýyna joşup heşelle kakyň. 3 Mukama başlaň: deprek, hoş owazly kinory, arfany çalyň. 4 Täze Aý, dolan Aý wagtynda, baýram günümizde surnaýlar çalyň. 5 Çünki bu – Ysraýylyň parzlary, Ýakup Hudaýynyň beren adalatly hökümleri. 6 Ýusup nesli Müsürden çykyp gaýdanda, Hudaý muny oňa düzgün hökmünde berdi. Men bir nätanyş diliň owazyny eşitdim: 7 «Men gerşiňi dyndyrdym ýükden, seniň elleriň halas boldy sebetden. 8 Muşakgat içinde çagyrdyň, seni halas eýledim, gök gürrüldisinden Men jogap berdim. Meribanyň boýunda seni synadym. Sela 9 Diňle, eý, halkym, habardar edeýin seni: eý, Ysraýyl, wah, diňlän bolsadyň Meni! 10 Ýat hudaý araňyzda bolmasyn, keseki hudaýa sežde etmegin. 11 Men – Reb, seniň Hudaýyň, çykardym Men seni Müsür ýurdundan. Agzyňy giňden aç, ony dolduraýyn. 12 Emma halkym sesime gulak asmady, Ysraýyl Maňa tabyn bolmady. 13 Şonuň üçin niýetlerine görä ýaşasyn diýip, Men olary kesir ýüreklerine tabşyrdym. 14 Wah, halkym Maňa gulak asan bolsady! Ysraýyl Meniň ýolumdan ýörän bolsady! 15 Şonda tiz boýun egdirerdim ýagylaryny, duşmanlaryna gönükdirerdim Men Öz elimi. 16 Rebbi ýigrenýänler oňa ýalym-ýulum ederdi, kysmatlary ebedi dowam ederdi. 17 Men oňa saýlama bugdaý iýdirerdim, gaýadan akan bal bilen seni doýrardym».
Asafyň mezmury
1 Hudaý Öz mejlisinde ornuna geçip, ylahy barlyklaryň arasynda kazylyk edýär. 2 Hudaý şeýle diýýär: «Haçana dek adalatsyz kazylyk edip, siz erbetlere tarapgöýlik etmekçi? Sela 3 Adalatly çözüň garybyň, ýetimiň dawalaryny, goraň ezileniň, mätäjiň hak-hukugyny. 4 Halas ediň ejiz bilen mätäji, erbetleriň golundan azat ediň olary. 5 Siz bilmeýärsiňiz, düşünmeýärsiňiz, siz garaňkylykda ýöreýärsiňiz, ýeriň binýatlary lerzana gelýär». 6 Men diýýärin: «Siz ylahy barlyklarsyňyz, Beýik Hudaýyň ogullary – siziň baryňyz. 7 Emma adam ogly kimin siz ölersiňiz, şazadalar kimin ýykylarsyňyz». 8 Galk, eý, Hudaý, kazylyk et ýeriň ýüzüne çünki Seniňkidir ähli milletler.
1 Nagma. Asafyň mezmury. 2 Eý, Hudaý, dymma, eý, Hudaý, ümsüm, biperwaý bolma. 3 Seret, duşmanlaryň pitne turuzýar, Seni ýigrenýänler başlaryny galdyrýar. 4 Seniň halkyňa garşy erbet niýet edinýär, Seniň goraýanlaryňa garşy dil birikdirýär. 5 Diýýärler: «Geliň, ýok edeli, goý, olar millet bolmasyn, mundan beýläk Ysraýylyň ady, goý, agzalmasyn». 6 Olar bir çukura tüýkürip, dil birikdirýär hem-de Saňa garşy äht baglaşýar: 7 edomlar we ysmaýyllar, mowaplar we hagarlar, 8 Gebal, Ammon hem-de Amalek, Pilişt hem-de Suruň ilaty, 9 Aşur-da goşuldy, olar Lut ogullaryny goldady. Sela 10 Sen Midýana hem-de Kişon çaýynda Sisera bilen Ýabyna edenleriňi olaryň başyndan inder. 11 Olar Eýndorda heläk edildi, olar topragyň dökünine öwrüldi. 12 Orep we Zeýep ýaly et serdarlaryny, Zebah we Salmunna dek – ähli serkerdesini. 13 Olar: «Geliň, Hudaýyň örülerini özümize mülk edineli» diýdiler. 14 Eý, Hudaý, tüweleýdäki tozana, ýel öňündäki samana öwür olary. 15 Oduň tokaýy köýdürşi kimin, ýalnyň daglary otlaýşy kimin, 16 harasatyň bilen kowala Sen olary, apy-tupanyň bilen gorkuz olary. 17 Utanja gapla olaň ýüzüni, ýa Reb, şonda olar agtarar Seniň adyňy. 18 Baky ryswa bolup, goý, dowla düşsün, utanç içinde ýok bolup gitsin. 19 Goý, olar bilsin: Reb – diňe Sensiň, tutuş ýeriň Beýik Hudaýsysyň!
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Gititde. Koragyň nesilleriniň mezmury. 2 Eý, Hökmürowan Reb! Seniň mesgeniň neneňsi eziz! 3 Rebbiň howlularyny küýsäp, meniň janym ysgyndan düşýär; ýüregim, tenim diri Hudaýa şatlanyp, nagmalar aýdýar. 4 Seniň gurbanlyk sypaň ýanynda hatda serçe hem tapýar özüne bir öý, garlawaç hem – öz çagalary üçin höwürtge, eý, Hökmürowan Reb: Patyşam hem-de Hudaýym! 5 Bagtlydyr Seniň öýüňde mesgen tutanlar, olar mydama Seni şöhratlandyrarlar. Sela 6 Bagtlydyr Senden kuwwat alýanlar, kalbynda Siýona eltýän ýoly arzuwlaýanlar! 7 Olar Agy-perýat jülgesinden geçende, ol ýer çeşmeler mekanyna öwrülýär, güýzki ýagyş ol ýere bereket berýär. 8 Olaryň kuwwaty barha möwjeýär, Siýonda Hudaýyň huzurynda häzir bolarlar. 9 Ýa Hökmürowan Beýik Hudaý, eşit dogamy, diňle meni, eý, Ýakubyň Hudaýy! Sela 10 Eý, Hudaý hoşamaý seret patyşa – galkanymyza, merhemet et Öz seçip saýlanyňa. 11 Çünki Seniň howlularyňda geçen ýeke gün başga ýerde geçen müň günden ýagşy. Erbetleriň çadyrlarynda men ýaşanymdan, Hudaýymyň öýüniň bosagasynda duranym ýagşy. 12 Çünki Beýik Hudaý – Günümiz we galkanymyz, Ol merhemet we şöhrat berýär; Ol dogry ýoldan ýöreýänlerden hiç bir ýagşylygyny gaýgyrýan däldir. 13 Eý, Hökmürowan Reb! Saňa bil baglaýanlar nähili bagtly!
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Koragyň nesilleriniň mezmury. 2 Ýa Reb, Sen Öz ýurduňa merhemet etdiň, Ýakup halkynyň abadanlygyny ýene dikeltdiň. 3 Öz halkyňyň etmişlerini geçirdiň, onuň ähli günälerini Sen bagyşladyň. Sela 4 Ähli gazabyňy Sen jylawladyň, ýowuz gazabyňy Sen köşeşdirdiň. 5 Eý, bizi halas eýleýän Hudaý, bagtyýar günlerimizi ýene-de gaýtar, bize bolan gahar-gazabyňdan eliňi göter. 6 Sen gaharlanjakmy bize ebedi? Nesilden-nesle geçirjekmi Öz gaharyňy? 7 Halkyňyň Sende şatlanyp bileri ýaly, Sen bizi gaýtadan dikeltjek dälmi? 8 Ýa Reb, bize wepaly söýgiňi görkez, Öz halas edişiňi bize peşgeş et. 9 Diňlärin Beýik Hudaýyň aýtjaklaryny. Ol halkynyň, sadyklarynyň gaýtadan akmaklyk etmezi ýaly, olara wada berýär parahatlygy. 10 Onuň şöhratynyň ýurdumyzda mesgen tutary ýaly, Ol Özünden gorkýanlary dogrudan-da, hemişe halas etmäge taýýar! 11 Söýgi bilen wepadarlyk birleşer, dogrulyk parahatlyk bilen biriger. 12 Wepadarlyk ýerden gögerer, dogrulyk-da asmandan garar. 13 Hawa, Reb ýagşy zatlary berer, topragymyz öz hasylyny eçiler. 14 Dogrulyk Onuň öňünden ýörär, Onuň gadamlaryna ýoly taýynlar.
Dawudyň dogasy
1 Ýa Reb, gulak goý, maňa jogap ber, çünki men garyp we mätäçdirin. 2 Janymy gora, men Saňa sadyk, Özüňe bil baglaýan bendäňi Sen halas eýle; meniň Hudaýym Sensiň. 3 Ýa Taňry, maňa merhemet eýle, men uzakly gün Saňa perýat edýärin. 4 Sen şatlandyr Öz bendäňiň kalbyny, çünki Saňa, eý, Taňry, tabşyrýaryn janymy. 5 Ýa Taňry, Sen ýagşy we geçirimli, Seni çagyrýanlaryň baryna eçilýärsiň wepaly söýgiňi. 6 Ýa Reb, gulak goý meniň dogama, dykgat ber perýadymyň dat-bidadyna. 7 Muşakgatly günümde çagyrýan Seni, çünki Sen berersiň maňa jogaby. 8 Ýa Taňry, hudaýlar arasynda Sen kimin ýokdur, Seniň işleriňe taý geljek ýokdur. 9 Ýa Taňry, ýaradan milletleriň ählisi gelip, Seniň gaşyňda sežde ederler, Seniň adyňa şöhrat aýdarlar. 10 Çünki Sen beýiksiň, ajaýyp işleri edýän hem Sensiň, diňe Sensiň – ýeke-täk Hudaý. 11 Ýa Reb, hakykatyňda gezerim ýaly, maňa öwret Sen Öz ýoluňy. Seniň adyňdan gorkarym ýaly, Özüňe bagla meniň ýüregimi. 12 Ýa Taňry, meniň Hudaýym, tutuş kalbym bilen Saňa şükür edýärin, Seniň adyňy elmydama taryp ederin. 13 Çünki maňa bolan wepaly söýgiň beýikdir, Sen janymy ölüler dünýäsinden halas eýlediň. 14 Eý, Hudaý, tekepbirler garşyma galýar, zalymlar topary meni öldürjek bolýar, olar Sen barada hiç oýlanmaýar. 15 Sen bolsa, ýa Taňry, rehimdar, merhemetli Hudaýsyň, Sen giň göwünli, söýgä, wepadarlyga baýsyň. 16 Maňa nazar sal-da, merhemet eýle, gujur-gaýratyňdan ber Öz bendäňe, keniziňiň ogluny Sen halas eýle. 17 Öz hoşamaýlygyňdan bir nyşan görkez, meni ýigrenýänler ony görüp, utanja galsyn. Sebäbi, ýa Reb, Sen kömek etdiň, Sen maňa göwünlik berdiň.
1 Koragyň nesillerine. Mezmur. Nagma. 2 Reb şäheriniň binýady mukaddes daglardadyr. Reb söýýär Ýakup halkynyň ähli mesgenlerini, aýratyn-da – Siýonyň derwezelerini. 3 Eý, Hudaý şäheri! Sen hakda şöhratly zatlar aýdylýar. Sela 4 Reb şeýle diýýär: «Özümi tanaýanlaryň ýanynda Men Rahaby we Babyly agzaýyn, Pilişt, Sur, Efiopiýa ýurtlaryny ýatlaýyn; Diýýärler: „Bu adam Siýonda doglan“». 5 Siýon babatda şeýle aýdylar: «Bu adam hem, ol adam hem şu ýerde doglan». Beýik Hudaýyň hut Özi ony berkarar eder. 6 Reb «Bu adam Siýonda doglan» diýip, halklaryň sanawyny ýazanda bellär. Sela 7 «Meniň ähli gözbaşlarym Siýonda» diýip, bagşylar we tansçylar biragyzdan aýdar.
1 Nagma. Koragyň nesilleriniň mezmury. Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Kirişli saz guralynda aýdylýan nagma. Ezra neslinden Heýmanyň maskili. 2 Ýa Reb, meni halas eýleýän Hudaý, gije-gündiz gaşyňda dat-perýat etdim. 3 Seniň huzuryňa barsyn doga-dilegim, diňle meniň dat-perýadymy. 4 Çünki muşakgatlardan doludyr janym, ölüler dünýäsine golaýlandyr meniň ömrüm. 5 Men gabra inip barýanlardan saýyldym, bir mejalsyz adam dek boldum. 6 Men ölüler arasyna taşlanyp, Seni indi asla ýada salmaýan, Seniň eliňden uzaga düşüp, gabyrda ýatan jeset dek boldum. 7 Sen meni gabryň düýbünde, tümlükde, çuňlukda goýduň. 8 Seniň gazabyňyň labyry üstüme indi, ähli tolkunlaryň meni ýumurdy. Sela 9 Dost-ýaranlarymdan meni aýyrdyň, meni olara ýigrenji etdiň. Daşymdan baglanan, çykyp bilmeýän. 10 Hasratdan ýaňa küteldi gözüm, ýa Reb, her gün Seni çagyrdym, men ellerimi Saňa uzatdym. 11 Sen gudratlary merhumlara etjekmi? Ölüler Saňa öwgi aýdarmy? Sela 12 Seniň söýgiň jar edilermi gabyrda, Seniň wepadarlygyň – heläkçilik ýerinde? 13 Gudratlaryň bilinýärmi tümlükde, Seniň dogrulygyň – unudylma ýurdunda? 14 Men bolsa, ýa Reb, Saňa perýat edýärin, ir säherde Saňa doga edýärin. 15 Ýa Reb, näme üçin ret edýäň meni? Näme üçin gizleýäň menden ýüzüňi? 16 Men çagalykdan bäri görgüli, ölüm halynda, howplaryňa uçrap, umytdan düşdüm. 17 Seniň gazabyň üstüme indi, wehimiňiň hüjümleri meni ýumurdy. 18 Olar uzakly gün sil dek gabaýar, ähli tarapdan töweregimi gurşaýar. 19 Uzaklaşdyrdyň menden dostlarymy, ýakynlarymy, garaňkylyk – ýalňyz ýoldaşym.
1 Ezra neslinden bolan Eýtanyň maskili 2 Ýa Reb, elmydama Seniň söýgiňe nagma aýdaryn, dilim wepadarlygyňy beýan eder nesilden-nesle. 3 Diýdim: «Seniň söýgiň baky berkarar, wepadarlygyň gökler deý mäkäm». 4 Diýdiň: «Saýlanym bilen Men äht baglaşdym. Öz gulum Dawuda Men kasam etdim: 5 „Ebedi berkarar ederin seniň nesliňi, nesillerboýy bina ederin seniň tagtyňy“». Sela 6 Ýa Reb, gökler öwgi aýtsyn gudratlaryňa, mukaddesler mejlisinde – wepadarlygyňa. 7 Çünki göklerde Rebbe taý geljek barmy? Ylahy barlyklaryň arasynda Reb deýin barmy? 8 Hudaý mukaddesler maslahatynda örän haýbatly, töweregindäkileriniň hemmesinden wehimli. 9 Ýa Hökmürowan Beýik Hudaý! Sen dek, ýa Reb, kuwwatly barmy? Wepadarlygyň gurşaýar Seni. 10 Guduzlan deňze ýöredýäň Öz hökümiňi, tolkunlary möwjände, köşeşdirýäň olary. 11 Sen maslyk kimin mynjyratdyň Rahaby, güýçli goluň bilen pytratdyň ýagylaryňy. 12 Gökler Seniňki, ýer-de Seniňki, Sen berkarar etdiň älemi, ondaky ähli zatlary. 13 Sen ýaratdyň demirgazygy we günortany, Tabor, Hermon şatlykly taryplaýar Seniň adyňy. 14 Bardyr Seniň kuwwatly goluň, Seniň eliň güýçli, goluň belentdir. 15 Seniň tagtyň düýbi – dogrulyk hem-de adyllyk, öňüňden ýöreýär – söýgi hem wepalylyk. 16 Şatlyk şowhunyny bilýän halk nähili bagtly! Ýa Reb, olar Seniň ýüzüňiň nurunda gezýär! 17 Uzakly gün Seni arşa çykarýar, dogrulygyň arkaly olar beýgelýär. 18 Çünki güýçleriniň şöhraty – Sensiň, hoşamaýlygyň bilen beýgelýär biziň güýjümiz. 19 Biziň galkanymyz – Rebbiňki, şamyzy Ysraýylyň Mukaddesi belledi. 20 Sen bir wagtlar aýanlykda sadyklaryňa şeýle diýipdiň: «Men edermene kömek berdim, Men halkyň içinden ony saýladym. 21 Men Öz gulum Dawudy tapdym, başyna mukaddes ýagymy çalyp, ony saýladym. 22 Elim elmydama ony söýgetlär, golum hem ony kuwwatlandyrar. 23 Duşman ony aldawa salmaz, erbet adam oňa hiç sütem etmez. 24 Duşmanlaryny öňünde weýran ederin, ony ýigrenýänleri gyryp taşlaryn. 25 Onuň bilen bolar söýgim, wepadarlygym, Meniň adym bilen onuň güýji beýgeler. 26 Onuň elini goýaryn deňiz üstünde, Onuň goluny – derýalaryň üstünde. 27 Ol batly gygyryp diýer: „Sen – meniň Atam Hudaýym, gutulyş Gaýam!“ 28 Men nowbaharlygy oňa bererin, ony dünýä şalarynyň iň beýigi ederin. 29 Öz wepaly söýgimi onuň üçin baky saklaryn, onuň bilen eden ähtime sadyk galaryn. 30 Men ebedi berkarar ederin onuň neslini, gökleriň günleri deý – onuň tagtyny. 31 Eger ogullary Meniň parzlarymdan ýüz öwürseler, adalatly hökümlerime görä ýöremeseler, 32 Meniň parzlarymy saklamasalar, tabşyryklarymy berjaý etmeseler, 33 taýak bilen jezalandyraryn etmişlerini, gamçy bilen – olaryň günälerini. 34 Emma Dawutdan aýyrmaryn söýgimi, Men wepadarlygyma galplyk etmerin. 35 Öz eden ähtimi Men bozmaryn, agzymdan çykan sözden dänmerin. 36 Bir gezek Öz mukaddesligimden ant içdim: Dawuda ýalan sözlemerin Men. 37 Onuň nesli dowam eder ebedi, Meniň gaşymda onuň tagty – Gün ýaly. 38 Gökde sadyk şaýatlyk bolan, baky berkarar edilen Aý ýaly bolar». Sela 39 Emma Sen ony taşladyň, kabul etmediň, Öz seçip saýlanyňa Sen gaharlandyň. 40 Öz guluň bilen eden ähtiňden dändiň, onuň jygasyny tozana gardyň. 41 Onuň ähli diwarlaryny ýumurdyň, berkitmelerini wes-weýran etdiň. 42 Ötegçileriň ählisi ony talaýar, gülki boldy ol goňşularyna. 43 Ýagylaryny ondan üstün çykartdyň, onuň duşmanlaryny Sen begendirdiň. 44 Onuň gylyjynyň tygyny yza öwürdiň, söweşde ony Sen hiç goldamadyň. 45 Şan-şöhratynyň soňuna çykdyň, onuň tagtyny ýere pylçadyň. 46 Ýaşlyk günlerini Sen gysga etdiň, ony utanja goýduň. Sela 47 Ýa Reb, ýüzüňi gizlejek haçana çenli? Sen Özüňi gizlejekmi ebedi? Haçana çenli gazabyň ýandyrar ot-alaw ýaly? 48 Sen ýadyňa sal ömrümiň gysgadygyny. Haýsy panylyk üçin ýaratdyň bar ynsan ogullaryny? 49 Heý-de ýaşap, ölüm ýüzüni görmeýän barmy? Ölüler dünýäsiniň penjesinden gutulan barmy? Sela 50 Ýa Taňry, Seniň öňki söýgiň nirede? Sen wepadarlygyňda äht etdiň-ä Dawuda. 51 Ýa Taňry, ýatla bendeleriňiň ryswalygyny, köp halklaryň sögünjini gursagymda göterişimi, 52 Ýa Reb, Seniň ýagylaryňyň ýaňsylaýşyny, seçip saýlanyňyň her ädimini ýaňsylaýşyny. 53 Reb alkyşa mynasyp asyrlarboýy! Omyn! Omyn!
IV KITAP
1 Hudaýyň adamy Musanyň dogasy 2 Ýa Taňry, mesgenimiz bolduň nesillerboýy. 3 Daglar emele gelmezden ozal, topragy, älem-jahany ýaratmazyňdan ozal, ezelden ebedä çenli bolan Hudaý – Sen. 4 «Eý, adam ogullary, dolanyň» diýip, Sen bizi topraga dolandyrýarsyň. 5 Seniň nazaryňda müň ýyl düýnki geçen gün ýa gijäniň nobaty ýaly. 6 Olary syryp äkidýärsiň, olar düýş ýaly, olar säher çagy bitýän ot ýaly; ol ir säherde ösüp, gülleýär, agşamyna bolsa orlup, guraýar. 7 Seniň gaharyňdan ýaňa biz ýok bolýarys, gazabyňdan ýaňa dowla düşýäris. 8 Sen günälerimizi goýduň öňüňde, gizlin günälerimizi – Öz gözleriňiň alnynda. 9 Ähli günlerimiz gazabyňyň astynda geçýär, ýyllarymyz bir dem kimin soňlanyp barýar. 10 Ýetmiş ýyl – ömrümiziň günleri, segsen ýyl – eger bolaýsak güýçli, olaryň iň ýagşysy geçýär azap bilen külpetde, basym geçýär, biz ýok bolup gidýäris. 11 Kim Seniň gaharyňyň güýjüni bilýär? Gazabyňyň wehimine düşünýän barmy? 12 Ýüregimiziň parasatly bolary ýaly, sanamagy öwret günlerimizi. 13 Dolan, ýa Reb! Haçana çenli biz garaşmaly? Öz bendeleriňe et Sen rehimi! 14 Uzakly gün şatlanyp, begener ýaly, ir säherde wepaly söýgiň bilen bizi hoşwagt eýle. 15 Muşakgat çekdiren günleriňiň, ýamanlyk gören ýyllarymyzyň öwezini dolup, bizi şat eýle. 16 Seniň işiň aýan bolsun bendeleriňe, şan-şöhratyň – olaryň çagalaryna. 17 Hudaýymyz Taňryň merhemeti biz bilen bolsun. Haýyrly et ellerimiziň işini, hawa, ellerimiziň işi haýyrly bolsun!
1 Beýik Hudaýyň penasynda ýaşaýan ynsan Gudratygüýçliniň kölegesini mesgen ediner. 2 Rebbe diýerin: «Meniň penam hem-de berkitmäm, meniň Hudaýym, özümiň bil baglaýanym». 3 Ol halas eder seni awçyň torundan hem-de heläkleýji mergiden. 4 Ol perleri bilen seni basyrar; ganatlarynyň astynda pena taparsyň, Onuň wepadarlygy galkan, sowutdyr. 5 Gorkmarsyň gijäniň howp-hataryndan ýa-da gündiz uçýan peýkamdan, 6 tümlükde assyrynlyk bilen gelýän mergiden ýa günortan çagy tozdurýan weýrançylykdan. 7 Gapdalyňda müň adam, sagyňda on müň adam ýykylar, emma bu zatlar saňa ýanaşmaz. 8 Sen gözleriň bilen ýöne gararsyň, erbetleriň jezalaryny görersiň. 9 Sen Rebbe: «Meniň penamsyň» diýip, Beýik Hudaýy özüňe mesgen edindiň. 10 Şoňa görä ýamanlyk saňa asla ýanaşmaz, bela-beter çadyryňyň ýanyna gelmez. 11 Seni ähli ýollaryňda goramak üçin, perişdelerine sen babatda Ol emr eder. 12 Aýagyň daşa büdremez ýaly, olar seni ellerinde göterer. 13 Arslany, ýylany sen depgilärsiň, ýolbarsy, alahöwreni sen basgylarsyň. 14 Reb diýýär: «Meni söýýänleri halas ederin, adymy bilýänlere pena bolaryn. 15 Meni çagyranlarynda jogap bererin. Muşakgatlarda olar bilen bolaryn, azat edip, şan-şöhrata beslärin. 16 Olara uzak ömür bagyş ederin olara halas edişimi Men görkezerin».
1 Mezmur. Sabat güni üçin nagma. 2 Ýa Reb, ne ajaýyp Saňa şükürler etmek, ýa Beýik Hudaý, adyňa nagmalar aýtmak! 3–4 On kirişli guralda we arfada, kinorda mukamlar çalyp, gije-gündiz söýgiňi, wepadarlygyňy beýan eýlemek! 5 Çünki, ýa Reb, işleriň bilen meni şat etdiň, elleriňiň işlerine şatlanyp nagma aýdaryn. 6 Ýa Reb, neneň beýik Seniň işleriň! Gaty çuňdur Seniň oý-pikirleriň! 7 Kemakyl adam muny bilmeýär, akmak muňa hiç düşünmeýär. 8 Emma erbetler ot deý gögerseler-de, betkärler gülleseler-de, olar baky weýrançylyga höküm edilen. 9 Emma Sen, ýa Reb, baky belentsiň. 10 Ine, ýa Reb, duşmanlaryň, Seniň duşmanlaryň, ýitip giderler, ine, ähli betkärler dargadylarlar. 11 Sen meni ýabany öküz dek kuwwatly etdiň, başyma täze ýag çalyp, meni saýladyň. 12 Duşmanymyň ýeňlişini gördi gözlerim, maňa garşy galýanlaryň heläk bolşuny eşitdi meniň gulagym. 13 Dogry adamlar palma agajy deý pajarlar, Liwanyň kedr daragty deý boý alar. 14 Olar ekilendir Rebbiň öýünde, gülleýärler Hudaýymyzyň howlularynda. 15 Olar garrasa-da, miwe getirýändirler, elmydama şireli hem-de ýaşyldyr. 16 Olar: «Reb dogrudyr, Ol meniň gaýam, Onda nähaklyk ýokdur!» diýip aýdarlar.
1 Reb höküm sürýär, Ol şöwkete beslenen. Reb gudrata beslenen, ony guşanan – dünýä bina edilen, asla sarsmaz ol. 2 Seniň tagtyň owaldan bina edilen, Sen barsyň ezelden bäri. 3 Ýa Reb, siller beýgeldi, siller öz sesini gataltdy, siller güwwüldisini artdyrdy. 4 Emma ägirt suwlar sesinden, kuwwatly deňiz tolkunlaryndan, beýikdäki Reb has kuwwatlydyr. 5 Seniň düzgünleriň örän ähtibarlydyr. Ýa Reb, mukaddeslik öýüňe baky mahsusdyr.
1 Ýa Reb, öç alýan Hudaý, nuruňy saç, eý, öç alýan Hudaý! 2 Galk, eý, ýer ýüzüniň Kazysy, tekepbirlere päline görä yzyna ber jezasyny! 3 Ýa Reb, erbetler haçana çenli, haçana çenli erbetler dabaralanar? 4 Ulumsylyk saçýar olaryň agzy, öwünýär betkärleriň hemmesi. 5 Ýa Reb, olar halkyňy ezýär, Seniň milletiňe ejir çekdirýär. 6 Olar dul hatyny, gelmişegi öldürýär hem-de ýetimleriň ganyna galýar. 7 Diýýärler: «Reb görmeýär. Ýakubyň Hudaýy dykgat bermeýär». 8 Düşüniň, eý, halkyň kemakyllary, eý, akmaklar, haçan bolarkaňyz paýhasly? 9 Gulagy ýaradan, heý, eşitmezmi? Göze şekil beren, heý-de görmezmi? 10 Milletleri toba getirýän, ynsanýete bilim öwredýän jeza bermezmi? 11 Reb bilýär ynsanlaryň pikirlerini hem-de bu pikirleriň panydygyny. 12 Ýa Reb, Seniň terbiýeleýän ynsanyň, Öz kanunyňy öwredýän ynsanyň nähili bagtly! 13 Sen erbetleriň gabry taýýar bolýança, bu ynsany muşakgatlyk döwründe aman galdyrýaň. 14 Çünki Reb Öz halkyny taşlamaz, Ol saýlan halkyny asla terk etmez. 15 Çünki adalat dogrulyga dolanar, ýüregi dogrular hem oňa eýerer. 16 Meniň üçin erbetleriň garşysyna kim galar? Meniň üçin betkärlere kim garşy durar? 17 Eger Reb kömekçim bolmadyk bolsa, janym gabryň ümsümligine eýýäm göçerdi. 18 «Aýagym büdreýär» diýen mahalym, meni, ýa Reb, wepaly söýgiň goldady. 19 Ýürek gaýgylarymyň artan mahaly, Seniň teselliň janyma rahatlyk berýär. 20 Zulum kanunlaryny düzýän erbet hökümdarlar, eýsem Saňa ýaran bolup bilermi? 21 Olar dogry ynsanyň janyna garşy dil birikdirýärler, bigünäni ölüme höküm edýärler. 22 Emma Reb boldy meniň berkitmäm, Hudaýym – pena edinen gaýam. 23 Ol olaryň ýamanlygyny özlerine gaýtarar, olary erbetlikleri üçin gyryp tükeder; Hudaýymyz Reb olary gyryp tükeder.
1 Geliň, Rebbe nagma aýdaly, halas edýän gaýamyza şatlanyp, aýdym aýdaly. 2 Şükürlerimiz bilen huzuryna baraly, alkyş aýdymlaryny aýdyp, Oňa heşelle kakaly. 3 Çünki Reb beýik Hudaýdyr, ähli hudaýlaryň beýik Şasydyr. 4 Onuň elindedir ýer çuňluklary, Onuňkydyr dagyň çür depeleri. 5 Deňiz Onuňkydyr, çünki Ol ýaratdy ony, gury ýere şekil berdi Onuň elleri. 6 Geliň, sežde edip, tagzym edeli, bizi ýaradan Rebbiň öňünde dyza çökeli. 7 Çünki Ol biziň Hudaýymyzdyr, biz Onuň örüsiniň halkydyrys, Onuň elindäki goýunlardyrys. Onuň şu gün diýýänlerine gulak goýuň: 8 «Meribada, ol gün Masa çölündäki deý, siz gatatmaň ýüregiňizi. 9 Ol ýerde atalaryňyz Meni barlady, edenlerimi görse-de, Meni synady. 10 Kyrk ýyllap şu nesli Men ýigrenç saýdym. Diýdim: „Bu bir ýüregi azaşan halkdyr, Meniň ýollarymdan ýöreýän däldir“. 11 Şoňa görä, olar dynçlyk mekanyma girmezler diýip, Öz gazabymda Men kasam etdim».
1 Rebbe täze nagmany aýdyň, Rebbe nagma aýt, eý, tutuş ýer ýüzi! 2 Rebbe nagma aýdyň, Onuň adyna alkyşlar okaň, halas edýändigini günsaýyn buşlaň. 3 Milletlere yglan ediň şan-şöhratyny, ähli halklara – gudratly işlerini. 4 Çünki Reb beýik, Ol belent sena mynasyp, biziň seždämize diňe Ol laýyk. Ol milletleriň hudaýlaryndan has wehimlidir. 5 Halklaryň bar hudaýlary ýöne bir butdur, emma gökleri Reb ýaradandyr. 6 Onuň huzuryndadyr hormat, şan-şöhrat, Onuň mekanyndadyr gözellik, kuwwat. 7 Eý, halklaryň tireleri, Rebbi wasp ediň, Rebbiň şöhratyny, güýjüni öwüň. 8 Rebbiň adyna laýyk şöhraty beriň, gurbanlyk getirip, howlularyna giriň. 9 Rebbe şanly mukaddesliginde siz sežde ediň, eý, ýer ýüzündäkiler, Onuň öňünde titräň. 10 Milletler arasynda siz şuny aýdyň: «Reb–Patyşa! Berk berkarar edildi dünýä, ol sarsmaz asla. Ol ýüz görmezden halklara kazylyk eder». 11 Goý, gökler begensin, ýer hem şatlansyn. Deňiz we onuň içindäkileriň ählisi, goý, güwwüldeşsin. 12 Meýdan we ondaky bar zatlar şatlykdan joşsun. Şonda tokaý agaçlary nagmalar aýdar 13 Rebbiň öňünde, çünki Ol gelýär; Ol dünýä kazylyk etmäge gelýär. Ol dünýä dogrulyk bilen, halklara Öz wepadarlygy bilen kazylyk eder.
1 Reb höküm sürýär: goý, ýer şatlansyn, hemme adalar, goý, begenişsin. 2 Onuň daş-töweregi – bulut we tümlük, tagtynyň düýbi – dogrulyk hem-de adyllyk. 3 Onuň öňünden ot-alaw ýöreýär, töwerekdäki duşmanlaryny ýandyrýar. 4 Ýyldyrymlary dünýäni ýagtylandyrýar, ýer ýüzi görýär hem galpyldaýar. 5 Daglar mum dek ereýär Rebbiň öňünde – tutuş ýer ýüzüniň Taňrysynyň öňünde. 6 Gökler Onuň dogrulygyny jar edýär. Ähli halklar Onuň şan-şöhratyny görýär. 7 Biderek butlaryna magtanyp, şekillere sežde edýänler utandyrylýar. Oňa tagzym ediň, eý, ähli hudaýlar! 8 Ýa Reb, Seniň kararlaryňy Siýon eşidip, şadyýan bolýar, Ýahudanyň gyzlary hem begenýär. 9 Ýa Reb, Sen ýer ýüzünde iň beýigisiň, ähli hudaýlardan belende çykarylansyň. 10 Eý, Rebbi söýýänler, ýamanlygy ýigreniň! Ol sadyklarynyň janlaryny aman saklaýar, olary erbet adamyň elinden halas eýleýär. 11 Nur dogulýar dogrular üçin, şadyýanlyk – ýüregi dogrular üçin. 12 Eý, dogrular, Rebde şatlanyň, mukaddes adyna şükürler ediň.
Mezmur
1 Rebbe täze nagmany aýdyň, çünki Ol gudratly işleri etdi. Goly, mukaddes goly, Oňa ýeňiş getirdi. 2 Reb Öz ýeňşini aýan eýledi, milletleriň nazarynda dogrulygyny aýan eýledi. 3 Hudaý ysraýyl halkyny söýýär, Ol hemişe Öz halkyna wepadar. Dünýäniň dört künjegi Hudaýyň ýeňşini gördi. 4 Eý, bütin dünýä, Rebbe heşelle kakyň, şatlyk nagmasyny, alkyşlar aýdyň. 5 Rebbe kinorda, kinorda owazly alkyşlar aýdyň. 6 Surnaýyň, şahyň sesleri bilen Patyşamyz–Rebbiň öňünde heşelle kakyň. 7 Güwwüldeşsin deňiz we ondakylaryň ählisi, dünýä we onda ýaşaýanlaryň bary. 8–9 Rebbiň öňünde derýalar ellerin çarpsyn, baýyrlar joşgunly nagmalar aýtsyn, çünki Ol ýer ýüzüne kazylyk etmäge gelýär. Ol dünýä kazylyk eder dogrulyk bilen, halklara – ýüz görmezlik bilen.
1 Reb höküm sürýär, halklar, goý, galpyldasyn! Ol keruplar arasynda tagt gurup otyr, goý, ýer titresin! 2 Reb Siýonda beýikdir, ähli halklardan beýgeldilendir. 3 Goý, olar öwsünler Seniň beýik, gorkunç adyňy, Sen – mukaddes hem-de gudratly! 4 Sen adalaty söýýän Patyşa: ýüz görmezligi, adalaty, dogrulygy berkarar etdiň; bulary Ýakup neslinde Sen amal etdiň. 5 Hudaýymyz Rebbi beýgeldiň, Onuň aýagyna ýykylyp, siz sežde ediň: mukaddesdir Ol! 6 Ruhanylarynyň arasynda Musa, Harun bar, Onuň adyny çagyrýanlaryň arasynda Şamuwal hem bar. Olar Rebbe doga etdiler, Ol jogap berdi. 7 Ol olara bulut sütüninden gürledi, olar Onuň beren düzgünini, parzlaryny saklady. 8 Eý, Hudaýymyz Reb, Sen jogap berdiň. Sen etmişleri üçin jeza berseň-de, olar üçin bagyşlaýjy Hudaý bolansyň. 9 Hudaýymyz Rebbi beýgeldiň, Onuň mukaddes dagynda siz sežde ediň. Mukaddesdir Hudaýymyz Reb!
Şükür mezmury
1 Eý, bütin ýer ýüzi, Rebbe heşelle kakyň. 2 Rebbe şatlyk bilen siz gulluk ediň, nagma aýdyp, Onuň gaşyna baryň. 3 Beýik Hudaýdyr, siz muny biliň. Bizi Ol ýaratdy, biz-de Onuňky, biz – örüsiniň goýunlary we Onuň halky. 4 Derwezelerinden giriň şükürler bilen, howlularyna – öwgüler bilen. Oňa şükür ediň, adyna alkyşlar aýdyň. 5 Çünki Reb ýagşy, Onuň söýgüsi dowam edýär ebedi, wepadarlygy – nesillerboýy.
Dawudyň mezmury
1 Men wepalylyk we adalat barada nagma aýdaryn, ýa Reb, men Saňa şatlanyp, nagma aýdaryn. 2 Men kämillik ýolundan ýörärin. Wah, haçan gelerkäň meniň ýanyma?! Öýümde ýürek kämilliginde ýaşaryn. 3 Göz alnymda ýaman zada men ýol bermerin, günä etmegi men ýigrenýärin, günä maňa ýanaşmaz. 4 Ýürek azgynlygyndan daşda bolaryn, ýamanlyga şärik bolmaryn. 5 Gizlinlikde ýakynyna töhmet atany weýran ederin, gözi ýer görmeýäne, tekepbir ýüreklä çydap bilmerin. 6 Ýurduň sadyklarynyň maňa ýoldaş bolary ýaly, men olara mähir bilen gararyn. Meniň gullugymda kämillik ýolunda gezýänler durar. 7 Hilegärlik edýän meniň öýümde ýaşamaz, ýalan sözleýän gaşymda durmaz. 8 Rebbiň şäherinden betkärleri kowmaklyk üçin, sähersaýyn ýurtdaky erbetleri weýran ederin.
1 Derde batan we arzyny Rebbiň öňüne dökýän görgüliniň dogasy 2 Ýa Reb, dogamy eşit, Saňa ýetsin meniň perýadym. 3 Kyn günümde menden ýüzüňi sowma, gulak goý maňa, çagyran günümde maňa tizräk jogap bersene. 4 Çünki günlerim tüsse deý ýitýär, süňklerim tutaşan odun dek ýanýar. 5 Ýüregim ýaraly, ot dek gurady, mende çörek iýmäge ysgyn galmady. 6 Iňňildimiň zaryndan ýaňa, meniň derim süňklerime ýapyşýar. 7 Men çöl-beýewandaky bir hüwi ýaly, harabalykdaky bir baýguş ýaly. 8 Gözüme asla gelmeýär uky, men üçekdäki ýalňyz guşjagaz ýaly. 9 Uzakly gün duşmanlarym meni ýaňsylaýarlar, üstümden gülýänler adymy näletleýärler. 10–11 Seniň gahar-gazaplaryň zerarly, küli çörek kimin iýýärin, gözýaşlarym garylan içgi içýärin. Sen meni göterip, gyra taşladyň. 12 Agşam kölegesi deý meniň günlerim, men ot kimin saralyp soldum. 13 Sen bolsa, ýa Reb, tagtda otyrsyň baky, Seniň adyň dowam eder nesillerboýy. 14 Sen galkarsyň, Siýona rehim edersiň, çünki oňa merhemet etmek wagtydyr; ýetip geldi bellenen wagt. 15 Seniň bendeleriň onuň daşlaryny eziz görýärler, onuň weýranlygyna haýpy gelýärler. 16 Milletler gorkar Rebbiň adyndan, dünýä şalary gorkar Onuň şan-şöhratyndan. 17 Sebäbi Reb Siýony gaýtadan gurar, şan-şöhratynda Ol peýda bolar. 18 Dykgat berer pukaranyň dogalaryna, äsgermezlik etmez olaryň doga-dilegne. 19 Indi doguljaklar Rebbi şöhratlar ýaly, goý, bu geljek nesil üçin ýazgy edilsin. 20–21 Çünki tussaglaryň ahy-zaryny eşitmek üçin, ölüme höküm edilenleri boşatmak üçin, Reb mukaddes belentliginden aşak seretdi, Ol göklerden ýere nazar aýlady. 22–23 Ol halklar, şalyklar Rebbe sežde etmäge üýşenlerinde, Siýonda Rebbiň adyny, Iýerusalimde şan-şöhratyny yglan etsinler diýip, şulary etdi. 24 Ol orta ýolda meni tapdan düşürdi, Ol meniň günlerimi gysgaltdy. 25 Diýýärin: «Eý, meniň Hudaýym, ömrümiň ýarynda dünýäden alma. Seniň ýyllaryň dowam edýär nesillerboýy». 26 Sen gadymyýetde ýeriň binýadyn tutduň, gökler hem Seniň elleriňiň işidir. 27 Olar ýitip gider, Sen bolsa dowam edersiň, olar köne eginbaş kimin dargap giderler; Sen olary eginbaş kimin çalşarsyň, olar geçip giderler. 28 Emma Seniň şol öňküligiň, soňy ýokdur Seniň ýyllaryň. 29 Seniň bendeleriňiň çagalary asuda ýaşar, olaryň zürýatlary huzuryňda berkarar bolar.
Dawudyň mezmury
1 Rebbe alkyş aýt, eý, meniň köňlüm, mukaddes adyny alkyşla, eý, tutuş jan-bagrym. 2 Rebbe alkyş aýt, eý, meniň janym, Onuň eden ýagşylyklaryny asla unutma. 3 Ähli günäleriňi Ol bagyşlaýar, ähli dertleriňe Ol şypa berýär. 4 Ömrüňi gabyrdan halas eýleýär, wepaly söýgi, merhemet jygasyny saňa geýdirýär. 5 Seni ömürboýy ýagşylyklar bilen Ol razy edýär: bürgüdiňki ýaly täzelenýär seniň ýaşlygyň. 6 Reb ezilenleriň ählisi üçin berjaý edýär hak-adalaty. 7 Ol Musa görkezdi Öz ýollaryny, ysraýyl halkyna – Öz işlerini. 8 Reb rehimdar we merhemetli, giň göwünli, wepaly söýgä baýdyr. 9 Ol bizi hemişe ýazgaryp durmaz, Öz gaharyny baky saklamaz. 10 Ol bize günälerimize görä garanok, ýazyklarymyza görä Ol gaýtaranok. 11 Çünki gökler ýerden nähili belentde bolsa, Rebbiň wepaly söýgüsi Ondan gorkýanlara şonça-da beýik. 12 Gündogar günbatardan nähili uzakda bolsa, şonça-da Ol günälerimizi bizden aýyrýar. 13 Atanyň öz ogullaryna rehim edişi kimin, Reb hem Ondan gorkýanlara edýär rehimi. 14 Çünki niçik ýaradylandygymyzy Ol bilýär, biziň bir toprakdygymyz ýadyna düşýär. 15 Ynsan ömri ota meňzeýär, meýdan güli kimin olar gülleýär, 16 üstünden şemal öwüsýär: ol hem ýok bolýar; öňki ýeri ony indi hiç tanamaýar. 17 Emma ezelden ebedä çenli Rebden gorkýanlara Onuň wepaly söýgüsi. Onuň dogrulygy hem çagalarynyň çagalaryna: 18 Onuň ähtini saklaýanlara, buýruklaryny berjaý etmegi unutmaýanlara. 19 Reb tagtyny göklerde berkarar etdi, Onuň şalygy ähli ýere hökmürowandyr. 20 Eý, Rebbiň edermen perişdeleri – Onuň buýruklaryny berjaý edýänler, Onuň aýdan sözüne tabyn bolýanlar, Rebbi alkyşlaň! 21 Eý, Onuň islegini berjaý edip, Oňa hyzmat edýän melekleri, Rebbi alkyşlaň! 22 Eý, Onuň höküm sürýän ýerlerindäki ýaradan zatlarynyň ählisi, Rebbi alkyşlaň! Eý, janym, Rebbi alkyşla!
1 Rebbe alkyş aýt, eý, meniň janym! Sen nähili beýik, ýa Beýik Hudaýym! Şöhrata, şöwkete beslenýänsiň Sen! 2 Sen nury don kimin geýýäň, gökleri çadyr dek gerýäň. 3 Sen otaglaryňy suwlaryň üstünde gurýaň, bulutlary Özüňe söweş arabasy edinýäň, ýeliň ganatlaryna münüp aýlanýaň. 4 Sen ýelleri Özüňe ilçi edinýäň, ot-alawy Özüňe emeldar edýäň. 5 Sen ýeri binýatlarynyň üstünde gurduň, ol sarsmaz asyrlarboýy. 6 Sen ony çuňluklara beslediň, daglar suwlaryň astynda galdy. 7 Suwlar Seniň käýinjiňden yza çekilýär, gürrüldiňiň sesini eşidip, gaçýar. 8 Olar daglardan aşyp, jülgelere – Seniň olar üçin bellän ýeriňe inýär. 9 Suwlar gaýdyp ýer ýüzüni örtmesin diýip, Sen olar geçmesin diýip, bir serhet goýduň. 10 Sen çeşmeleri jülgelere akdyrýaň, olar daglaryň aralaryndan akýar. 11 Ähli meýdan haýwanlaryny hem suwa ýakýar, gulanlary suwdan gandyrýar. 12 Gök guşlary olaryň boýnunda mesgen tutunýar, ýapraklaryň arasyndan olar saýraşýar. 13 Sen daglary belentlikdäki mesgeniňden suwarýaň, Seniň işleriňiň miwesinden ýer kanagatlanýar. 14 Ynsanlar, mallar toprakdan azygyny edinsin diýip, olar üçin galla, otlar ösdürýäň: 15 ynsan kalbyny şatlandyrýan şeraby, onuň ýüzüni ýaldyradýan zeýtun ýagyny, ynsan ýüregine kuwwat berýän çöregi. 16 Rebbiň agaçlary – Onuň oturdan Liwan kedrleri bol suwarylýar. 17 Ol ýerde guşlar höwürtgeleýär, onuň çür başynda leglek höwürtge gurýar. 18 Belent daglar dag geçileri üçindir, baýyrlar torsuklara penadyr. 19 Ol möwsümleri kesgitlemek üçin Aýy ýaratdy, Gün hem öz ýaşmaly wagtyny bilýär. 20 Gije bolýar Sen garaňky düşüreniňde, ähli jeňňel haýwanlary janlanýar şonda. 21 Aw üçin arslanlar arlaýar, olar Hudaýdan rysklaryny dileýär. 22 Gün dogýar, olar yza çekilýär, sürenlerine girýär-de, ýatýar; 23 ynsan öz işine ugraýar, agşama çenli ol zähmet çekýär. 24 Ýa Reb, Seniň işleriň neneň köpsanly! Sen olaryň baryny etdiň paýhasly, Seniň ýaradanlaryňdan ýer ýüzi doly. 25 Ynha deňiz: ol ägirt we giň ol ýerde san-sajaksyz süýrenijiler, ululy-kiçili jandarlar bardyr. 26 Ol ýerde gämiler ýüzýär, deňiz içre oýnasyn diýip ýaradan aždarhaň-da bar. 27 Rysklaryny wagtynda berersiň diýip, olaryň bary Saňa garaşýar. 28 Sen berýärsiň – olar ýygnaýar, eliňi açýarsyň – näzi-nygmatdan doýýar. 29 Sen ýüzüňi gizleýärsiň – olar howsala düşýär, janlaryny alýarsyň – olar öz topragyna dolanýar. 30 Jan berýän demiňi iberýäň – olar ýaradylýar, Sen ýeriň ýüzüni täzeleýärsiň. 31 Goý, Rebbiň şöhraty ebedi bolsun, Reb Öz işleri babatda şadyýan bolsun. 32 Ol ýere seredýär, ol hem titreýär, daglara elin degirýär – olar tüteýär. 33 Men ömürboýy Rebbe nagma aýdaryn, barkam Hudaýa alkyş okaryn. 34 Meniň oýlanmalarym, goý, Onuň göwnünden tursun, çünki men Rebde şatlanýandyryn. 35 Goý, günäliler ýer ýüzünden ýok bolsun, erbet adamlar indi asla bolmasyn. Rebbe alkyş aýt, eý, meniň janym. Rebbe şan-şöhrat bolsun!
1 Rebbe şükür ediň, Ony çagyryň, halklar arasynda Onuň işlerini jar ediň. 2 Oňa nagma aýdyň, Ony şöhratlandyryň, ähli gudratly işleri barada siz gürrüň beriň. 3 Rebbiň mukaddes ady bilen magtanyň; Ony agtarýanlaryň ýüregi şatlykdan dolsun. 4 Rebbe, Onuň kuwwatyna sygynyň, dyngysyz Onuň huzuryny agtaryň. 5–6 Eý, Rebbiň bendesi Ybraýymyň zürýady, Onuň saýlanlary – Ýakubyň nesli! Ýatlaň Onuň görkezen gudratlaryny, mugjyzalaryny, agzyndan çykan kararlaryny. 7 Ol – Hudaýymyz Reb, Ol tutuş ýer ýüzüne kazylyk edýär. 8–9 Ol ähtini, müň nesle beren sözüni, Ybraýym bilen eden ähtini, Yshaga beren Öz wadasyny elmydama ýatda saklaýar. 10–11 Diýdi: «Men size Kengan ýurduny, mirasyňyza düşen paý hökmünde bererin». Muny Ýakuba tassyklady kanun hökmünde, Ysraýyla – müdimi äht hökmünde. 12 Şonda olar az sanlydylar, gaty az we şol ýerde gelmişekdiler. 13 Geçýärdiler bir milletden başga millete, bir şalykdan – başga şalyga. 14 Reb olary ezmäge hiç ýol bermedi, şolar sebäpli Ol şalara käýedi. 15 Diýdi: «Saýlap seçenlerime siz el degirmäň, pygamberlerime ýamanlyk etmäň». 16 Şonda Reb ýurda açlyk düşürdi, Onuň ähli azygyny weýran eýledi. 17 Öňlerinden bir adamy ýollady: Ýusup gul edilip satyldy. 18 Onuň aýaklaryna zynjyr uruldy, boýny demir halka salyndy. 19 Rebbiň aýdanlary berjaý bolýança, Onuň sözi Ýusuby synap barlady. 20 Patyşa adam iberip, ony boşatdy, halklaryň hökümdary ony azat eýledi. 21–22 Oňa emeldarlarynyň üstünden ygytyýar berip, ýaşulularyna paýhas öwretsin diýip, Ýusuby öz öýüne hojaýyn etdi, tutuş mülküne hökümdar goýdy. 23 Onsoň Ysraýyl Müsüre geldi, Ýakup Ham ýurdunda gelmişek bolup ýaşady. 24 Reb Öz halkyny juda köpeltdi, olary duşmanlaryndan kuwwatly etdi. 25 Hudaý bendeleriniň janyna kast etsinler diýip, duşmanlaryň ýüreginde Öz halkyna ýigrenç döretdi. 26 Reb olaryň arasyna bendesi Musany we seçip saýlan Harunyny ýollady. 27 Olaryň arasynda görkezdiler Rebbiň alamatlaryny, Ham ýurdunda – gudratlaryny. 28 Reb garaňky düşürdi, ýurdy garaňkyratdy, Musa bilen Harun Onuň sözünden çykyp bilmedi. 29 Ol olaryň suwuny gana öwürdi. Olaryň balyklaryny gyryp taşlady. 30 Müsür ýurdy, hatda şa otaglary-da, gurbagalardan dos-doly boldy. 31 Reb buýurdy, siňek sürüsi geldi, çirkeýler tutuş ýurtlaryny doldurdy. 32 Ol ýagyş deregine doly ýagdyrdy, tutuş ýurtlaryna ýalynly ýyldyrymlar çakdyrdy. 33 Reb üzüm baglaryny, injir agaçlaryny urdy, ýurtlaryndaky agaçlary çym-pytrak etdi. 34 Ol buýurdy: çekitgeler, san-sajaksyz ganat baglamadyk çekirtgeler hüjüm eýledi. 35 Olar Müsürdäki ösümlikleriň baryny iýdi, topragynyň hasylyny ýuwutdy. 36 Reb öldürdi Müsürdäki nowbaharlary – bar güýç-kuwwatlary bolan ilkinji zürýatlaryny. 37 Soňra Ysraýyllary ol ýerden altyn-kümüşli edip çykardy, olaryň tireleriniň arasynda büdrän bolmady. 38 Olar çykyp gaýdansoňlar Müsür begendi, çünki olar zerarly üstlerine howp-hatar abandy. 39 Reb örtgi hökmünde ýaýdy buludy, gije yşyk bersin diýip – alawy. 40 Dilediler, Ol bedene iberdi, gögüň çöregini bolelin berdi. 41 Ol gaýany ýardy, suw çogup çykdy, ol çölüstanlykda derýa deý akdy. 42 Çünki Öz bendesi Ybraýyma beren mukaddes wadasyny Ol ýada saldy. 43 Ol şatlyk bilen çykardy Öz halkyny, nagma bilen – seçip saýlanlaryny. 44–45 Olar Hudaýyň parzlaryny saklary ýaly, Onuň kanunlaryny berjaý ederi ýaly, başga milletleriň ýurduny olara berdi. Olar şol halklaryň ekinleriniň hasylyny ordular. Rebbe şan-şöhrat bolsun!
1 Rebbe şan-şöhrat bolsun! Şükür ediň, çünki Ol – ýagşy, Onuň söýgüsi baky. 2 Rebbiň beýik işlerini beýan edip biljek barmyka? Oňa laýyk şan-şöhrat aýdyp biljek barmyka? 3 Adalaty goraýanlar, elmydama dogrulyk edýänler neneňsi bagtly! 4–5 Ýa Reb, halkyňa merhemet edeniňde, meni ýada sal. Seniň seçip saýlanlaryň abadanlygyny görüp bilerim ýaly, halkyňyň şatlygyna şatlanyp bilerim ýaly, saýlan halkyň bilen bile magtanyp bilerim ýaly, olary halas edeniňde maňa kömek et. 6 Biz hem ata-babalarymyz deý günä işleri etdik, ýazykly bolduk, ýamanlyk etdik. 7 Ata-babalarymyz Müsürde gudratlaryňa düşünmediler, boldan-bol wepaly söýgiňi ýatlamadylar. Gyzyl deňziň ýakasynda baş galdyrdylar. 8 Emma Ol gudratyny bildirmek üçin, Öz adynyň hatyrasyna olary halas eýledi. 9 Ol Gyzyl deňze buýurdy, ol hem gurady, olary çuňlukdan gury ýerden kimin geçirdi. 10 Olary duşman elinden halas eýledi, olary ýagynyň penjesinden gutardy. 11 Suwlar duşmanlarynyň üstüni örtdi, olardan hiç biri aman galmady. 12 Şonda Onuň sözlerine olar uýdular, Oňa şöhrat nagmasyny aýtdylar. 13 Emma olar Onuň işlerini tiz unutdylar, Onuň maslahatyna garaşmadylar. 14 Olar çölde açgözlüge göwün berdiler, çöl-beýewanda Hudaýy synap gördüler. 15 Ol olaryň dileglerini bitirdi, emma üstlerine gyrgyn iberdi. 16 Olar düşelgede Musa, Rebbiň ruhanysy Haruna görip boldular. 17 Ýer ýarylyp Datany ýalmap ýuwutdy, Abyramyň toplanyşygynyň üstüni örtdi. 18 Olaryň toplanyşygynda ot alawlady, erbetleri ýalyn ýandyrdy. 19 Olar Horepde öküziň heýkelini ýasap, guýma buta sežde etdiler. 20 Olar Hudaýyň şan-şöhratyny ot iýýän öküziň şekiline çalyşdy. 21–22 Olar Hudaýy – Müsürde beýik işleri, Ham ýurdunda gudratlary işleri, Gyzyl deňzinde haýbatly işleri eden Halasgärlerini ýatdan çykardy. 23 Ol olary ýok etmek howpuna saldy, emma Musa, Onuň saýlany, Oňa töwella etdi, Onuň ýandyryjy gazabyn sowdy. 24 Olar gözel ýurdy äsgermediler, Onuň beren sözüne ynanmadylar. 25 Öz çadyrlarynda hüňürdeşdiler, Rebbiň sesini diňlemediler. 26–27 Şoňa görä, olary çölde ýoklaryn diýip, milletler arasyndan zürýatlaryny ýoklaryn diýip, olary ýer ýüzüne dargatjak diýip, elini galdyryp, Reb kasam etdi. 28 Soňra Bagalpegora bil bagladylar, ölülere bagyş edilen gurbanlary olar iýdiler. 29 Olar edenleri bilen Rebbi gazaplandyrdy, mergi olaryň başyna indi. 30 Şonda Pinehas durup töwella etdi, mergi togtady. 31 Bu oňa dogrulyk hökmünde nesillerboýy baky saýyldy. 32 Olar Meribanyň boýunda Rebbi gazaplandyrdy, Musa olar zerarly oňaýsyz ýagdaýa galdy. 33 Çünki olar onuň ruhuny gaýgylandyrdy, onuň dili oýlanyşyksyz sözleri aýtdy. 34 Olar Rebbiň buýranlaryny berjaý etmediler – olar halklary ýoklamadylar. 35 Gaýtam milletlere garyşyp, olaryň däp-dessuryna eýerdiler. 36 Olaryň butlaryna hyzmat etdiler, butlar hem olara duzak boldular. 37 Olar öz ogullaryny we gyzlaryny galp hudaýlara gurban etdiler. 38 Olar ogullaryny we gyzlaryny Kengan butlaryna gurban etdiler, olaryň bigünä ganyn dökdüler; ýurdy gan bilen haramladylar. 39 Edenleri bilen haram boldular, öz işleri arkaly zyna etdiler. 40 Reb Öz halkyna garşy gazaba mündi, saýlap seçen halkyny Ol ýigrenç saýdy. 41 Olary milletleriň eline berdi, olary ýigrenýärler üstlerinden agalyk sürdi. 42 Duşmanlary olara jebir çekdirdi, olary güýç bilen boýun egdirdi. 43 Ol ençeme gezek olary halas eýledi, emma olar pällerinden ýaňa baş galdyrdylar, öz günäleri zerarly kemsidildiler. 44 Emma Ol dat-perýatlaryny eşiden wagty, olaryň muşakgatlaryna nazar aýlady. 45 Olaryň hatyrasyna Öz ähtini ýadyna saldy, wepaly söýgüsiniň bollugyna görä rehim eýledi. 46 Olary ýesir edenleriň kalbyna olar babatda rehim-şepagat saldy. 47 Eý, Hudaýymyz Reb, bizi halas et! Mukaddes adyňa şükürler eder ýaly, Seniň şöhratyňa buýsanar ýaly, milletleriň arasyndan bizi toplap al. 48 Ysraýyl Hudaýy Rebbe ezelden ebedä çenli alkyşlar bolsun! Ähli halk, goý, «Omyn!» diýsin. Rebbe şan-şöhrat bolsun!
V KITAP
1 «Rebbe şükür ediň, çünki Ol ýagşy, Onuň söýgüsi baky!» – 2 diýip, Rebbiň azat edenleri, goý, aýtsyn. Ol olary duşman elinden halas eýledi, 3 olary ýat ýurtlardan ýygnap jemledi: gündogardan hem günbatardan demirgazykdan hem günortadan. 4 Olar çöl-beýewanda sergezdan boldy, ilatly şähere eltýän ýoly tapyp bilmedi. 5 Açlygyň, teşneligiň derdinden ýaňa, olarda ysgyn-mydar galmady. 6 Olar görgi içinde Rebbe dat-perýat etdi, Ol hem muşakgatlaryndan halas eýledi. 7 Olar mesgen tutar ýaly şähere baryp ýetýänçä, Ol olary göni ýoldan ýöretdi. 8 Rebbiň wepaly söýgüsi üçin, adamzada edýän ajaýyp işleri üçin, goý, olar Oňa şükürler etsin. 9 Çünki Ol teşne jany gandyrýar, ajygany näz-nygmatdan doýurýar. 10 Olar garaňkylykda we tümlükde ýaşady, zynjyrlara, jebir-jepa baglandy. 11 Çünki olar Hudaý sözüne tabyn bolmandy, Beýik Hudaýyň öwüdine äsgermezlik edipdi. 12 Reb agyr zähmet arkaly olary boýun egdirdi: ýykyldylar, asla ýardam beren bolmady. 13 Olar muşakgatlarynda Rebbi çagyrdy, Ol hem görgülerinden halas eýledi. 14 Olary garaňkylykdan we tümlükden çykardy, olaryň zynjyrlaryny gyryp taşlady. 15 Rebbiň wepaly söýgüsi üçin, adamzada edýän ajaýyp işleri üçin, goý, olar Oňa şükürler etsin. 16 Çünki Ol bürünç derwezeleri çym-pytrak etdi, demir söýeleri ikä bölüp taşlady. 17 Öz günäli ýollary we etmişleri zerarly, akylsyzlar jebir-jepalar çekdi. 18 Olar iýmitiň islendigini ýigrendi, ölüm derwezeleriniň agzyna bardy. 19 Olar muşakgatlarynda Rebbi çagyrdy, Ol hem görgülerinden halas eýledi. 20 Ol sözüni iberdi we şypa berdi, olary gabra inmekden halas eýledi. 21 Rebbiň wepaly söýgüsi üçin, adamzada edýän ajaýyp işleri üçin, goý, olar Oňa şükürler etsin, 22 şükür gurbanlaryny, goý, hödürlesin, Onuň işlerini şatlyk nagmasynda beýan eýlesin. 23 Deňizdäki gämilerde ýüzýänler, haýbatly suwlarda söwda edýänler 24 Rebbiň işlerini, çuňluklardaky ajaýyp işlerini gördüler: 25 Ol buýurdy-da, tupanly gaý turuzdy, ol hem deňziň tolkunlaryny galkdyrdy. 26 Gämiçiler göge galdy, çuňluga indi, gorkudan ýaňa janlary çykara geldi. 27 Serhoş kimin yranyp entirekledi, akyl-huşlary başyndan uçdy. 28 Olar muşakgatlarynda Rebbi çagyrdy, Ol hem görgülerinden halas eýledi. 29 Ol tupany asudalyga öwürdi, deňiz tolkunlary hem köşeşdi. 30 Şatlandylar, çünki ümsümlik boldy, Ol olaryň islän gämi duralgasyna ýetirdi. 31 Rebbiň wepaly söýgüsi üçin, adamzada edýän ajaýyp işleri üçin, goý, olar Oňa şükürler etsin. 32 Olar halk jemagatynda Ony beýgeltsin, ýaşulular mejlisinde Ony şöhratlandyrsyn. 33–34 Reb ýurt ilatynyň erbetlikleri zerarly, derýalary öwürýär çölüstanlyga, suwuň gözbaşlaryny – teşne topraga, bereketli topragy – şorluk ýerlere. 35 Ol çöli öwürýär kak köllerine, gurak topragy – suw gözbaşyna. 36 Ol şol ýerde aç-suwsuzlary ýaşadýar, olar hem ýaşamak üçin şäher gurunýar. 37 Olar meýdanlara ekin ekýär, üzüm baglaryny oturdýar hem-de boldan – bol hasyly alýar. 38 Hudaý berekedi arkaly olar köpelýär, Ol mal-garalaryny hiç azaltmaýar. 39 Emma mätäçler ezýet, muşakgat, hasrat zerarly, azalyp, boýun egdirilende, 40 Ol şazadalaryň üstüne betnamlyk guýýar, olary ýol-ýodasyz çölde sergezdan edýär. 41 Mätäji bolsa görgülerinden dyndyrýar, onuň maşgalasyny süri kimin köpeldýär. 42 Ýüregi dogrular muny görüp şatlanýar, erbetler bolsa agzyny ýumýar. 43 Paýhasy bolan muňa üns bersin, Rebbiň wepaly söýgüsini aňlasyn.
1 Nagma. Dawudyň mezmury. 2 Ýüregim sarsmaz, eý, Hudaý, sarsmaz meniň ýüregim: men nagmalar aýdyp, mukam çalaryn. 3 Oýan sen, eý, meniň ýüregim. Oýanyň, arfa hem kinor! Men daňy oýararyn nagmalar bilen. 4 Ýa Reb, halklar arasynda Saňa şükür ederin, milletler arasynda Saňa nagma aýdaryn. 5 Çünki Seniň söýgiň göklere ýetýär, wepalylygyň bulutlara direýär. 6 Eý, Hudaý, göklerden-de ýokary beýgel, tutuş ýer ýüzüne dolsun Seniň şöhratyň! 7 Öz söýýänleriňiň gutulyp bileri ýaly, goluň bilen halas et, maňa jogap ber. 8 Wada berdi Hudaý Öz mukaddes öýünden: «Uly şatlyk bilen Men Şekemi bölerin hem-de Sukot deresini ölçärin. 9 Gilgat Meniňki, Manaşe Meniňki, Efraýym – tuwulgam, Ýahuda – patyşalyk hasam. 10 Mowap – ýuwunmak üçin legenim, Edomyň üstüne zyňaryn Men çarygymy. Pilişt topragynda ýeňiş dabarasy bilen gygyraryn Men». 11 Berk gala kim meni elter? Meni Edoma kim alyp gider? 12 Eý, Hudaý, Sen bizi ret etdiň, Eý, Hudaý goşunlarymyz bilen gitjek dälmi Sen? 13 Duşmanlarymyzy ýeňmäge bize kömek et, sebäbi ynsan kömegi biderek zatdyr. 14 Hudaý arkaly ýeňiş gazanarys, duşmanlarymyzy depelejek Oldur.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Dawudyň mezmury. Dymma, eý, senamyň Hudaýy! 2 Çünki erbetler, hilegärler maňa garşy agzyny açyp, ýalançy dilleri bilen garşyma olar gepleýär. 3 Olar ýigrenç sözleri bilen meni gurşaýar, sebäpsiz ýere meniň bilen uruşýar. 4 Men olar üçin doga-dileg edýärin, olar bolsa söýgime derek meni ýazgarýar. 5 Olar ýagşylygyma ýamanlyk edýär, söýgime derek meni ýigrenýär. 6 Olar şeýle diýýär: «Goý, onuň garşysyna erbet adam çyksyn, garalawjy onuň sagynda dursun. 7 Işine garalanda, aýyply çyksyn, onuň doga-dilegi günä saýylsyn. 8 Onuň günleri sanlyja bolsun, başga onuň ornuny alsyn. 9 Onuň çagalary, goý, ýetim bolsun, aýaly hem dul bolup galsyn. 10 Çagalary entäp, goý, gedaý gezsin, harabalyklaryndan çykarylyp, çörek dilesin. 11 Süýthor onuň bar zadyny garbasyn, agyr zähmetiniň rähnetini keseki görsün. 12 Hiç kim oňa, goý, merhemet etmesin, ýetimlerine hiç kimiň haýpy gelmesin. 13 Goý, onuň nesli kesilsin, geljekgi nesilden onuň ady, goý, öçürilsin. 14 Atalarynyň günäsi elmydama Rebbiň öňünde, goý, ýatlanylsyn, ejesiniň ýazygy öçürilmesin! 15 Goý, günäleri elmydama Rebbiň öňünde bolsun, ýer ýüzünde ýatlanmaz ýaly, goý, Ol ony kesip taşlasyn. 16 Çünki ol merhemet etmegi ýada salmady, gaýtam garyby, mätäji, ýüregi gamlyny öldürjek bolup, olary yzarlap gezdi. 17 Ol gargyşy söýdi; goý, gargyşy öz başyndan insin, ol hiç kime ýagşylygy arzuwlamady, goý, oňa-da hiç kim ýagşlygy arzuw etmesin! 18 Ol gargyşy don edip geýdi: goý, ol suw kimin siňsin onuň tenine, ýag kimin – onuň süýeklerine. 19 Şoňa görä, goý, ol eşik kimin ony dolasyn, günde guşanýan guşagy bolsun. 20 Goý, Rebbe meni ýamanlaýanlaryň, janyma garşy söz aýdýanlaryň aljak almyty şular deý bolsun». 21 Emma Sen, eý, Hökmürowan Reb, meniň bähbidimi ara Öz adyň hatyrasyna Wepaly söýgiňiň ýagşydygy sebäpli, meni halas et. 22 Çünki men garyp we mätäçdirin, ezýet çekýär meniň ýüregim. 23 Agşam kölegesi dek ýitip gidýärin, olar meni çekirtge deý kakýarlar. 24 Agyz beklemeden ýaňa dyzymyň kuwwaty gaçdy, göwräm ýagsyzlykdan ýaňa horlanyp galdy. 25 Meni ýamanlaýanlara boldum bir gülki, meni görenlerinde ýaýkaýar olar başyny. 26 Ýa Reb, Hudaýym, maňa kömek et, Öz wepaly söýgiň hatyrasyna meni halas et. 27 Bilsinler bu işde Seniň eliň bardygyny, ýa Reb, muny Seniň edendigiňi. 28 Goý, olar gargabersin, emma Sen ak pata berersiň! Olar baş galdyrýar, emma masgara bolar, Seniň bendäň bolsa şadyýan bolar. 29 Meni ýazgarýanlar betnamlyga bürensin, goý, olar ryswalygyny don edip geýsin. 30 Men Rebbe agzym bilen köp şükür etjek, uly jemagatda Ony şöhratlandyrjak. 31 Çünki Ol mätäjiň sagynda durýar, ony ölüme höküm edýänleriň elinden halas eýleýär.
Dawudyň mezmury
1 Hudaý rebbime şeýle sözledi: «Duşmanlaryňy aýagyňyň astyna serýänçäm, Meniň sagymda otur». 2 Reb Siýondan uzadar şalyk hasaňy, duşmanlaryňa ýöret sen öz hökümiňi. 3 Söweş günüňde gerçekleriň mukaddes şöhrata beslenip, meýletin bolar, ýaşlygyň säher çygy deý dolanyp geler. 4 Reb ant içdi, Ol ondan dänmez: «Mäliksadygyň derejesindäki müdimilik ruhanysyň sen». 5 Taňry seniň tarapdaryňdyr: Ol gazaba münen gününde şalary kül-peýekun eder. 6 Reb milletlere höküm çykarar, olaryň ýurduny läşlerinden doldurar. Ol tutuş ýeriň ýüzünde baştutanlary kül-peýekun eder. 7 Sen bolsa ýoldaky çeşmeden içersiň, şoňa görä, sen başyňy belent tutarsyň.
1 Rebbe şan-şöhrat bolsun!
א
Men dogrularyň mejlisinde we jemagatda
ב
tutuş kalbym bilen Rebbe şükür ederin.
ג
2 Beýikdir Rebbiň işleri,
ד
olary agtarýar bar muşdaklary.
ה
3 Onuň işi dabaradan, şöhratdan doly,
ו
Onuň dogrulygy dowam edýär ebedi.
ז
4 Ol ýatdan çykmajak gudratly işleri etdi,
ח
Reb merhemetli hem-de rehimli.
ט
5 Ol Özünden gorkýanlara berýär rysgaly,
י
eden ähti ýadyndadyr müdimi.
כ
6 Ol halkyna işleriniň gudratyny görkezdi:
ל
milletleriň mirasyny olara berdi.
מ
7 Onuň elleriniň işleri wepaly we adalatly,
נ
Onuň bar buýruklary ygtybarlydyr.
ס
8 Elleriniň işleri berkarar edildi asyrlarboýy,
ע
wepalylyk we dogrulyk olaryň binýatlary.
פ
9 Reb Öz halkyny halas eýledi,
צ
Öz ähtini baky buýurdy; Onuň ady mukaddes hem-de wehimli.
ר
10 Rebden gorkmak – danalyk başy,
ש
muny amal edýänleriň düşünjeleri dogry.
ת
Onuň senasy dowam edýär asyrlarboýy.
1 Rebbe şan-şöhrat bolsun!
א
Rebden gorkýan,
ב
buýruklaryndan lezzet alýan neneňsi bagtly!
ג
2 Onuň zürýady ýurtda kuwwatly bolar,
ד
dogrularyň nesli bereket tapar.
ה
3 Bolelinlik, baýlyk onuň öýünde bolar,
ו
dogrulygy dowam eder asyrlarboýy.
ז
4 Dogry ynsan üçin hatda garaňkyda nur dogar,
ח
ol mähriban, dogruçyl we rehimlidir.
ט
5 Jomart, karz berýän ynsan gowudyr,
י
ol işlerini adalatly ýola goýýandyr.
כ
6 Çünki dogry ynsan hiç haçan sarsmaz,
ל
müdimilik ol unudylmaz.
מ
7 Ol şum habardan gorkmaz,
נ
Rebbe bil baglap, ýüregi sarsmaz.
ס
8 Onuň ýüregi mäkäm,
ע
ol asla eýmenmez, iň soňunda duşmanlarynyň ýeňlişin görer.
פ
9 Ol sahylyk bilen paýlady, mätäje berdi,
צ
onuň dogrulygy dowam eder ebedi, at-abraýy bilen bile artýar kuwwaty.
ר
10 Erbet adam muny görüp, gazaba münýär,
ש
dişini gyjaýar we ruhdan düşýär;
ת
erbet adamyň göwün islegleri puç bolar.
1 Rebbe şan-şöhrat bolsun! Eý, Rebbe hyzmat edýänler, şöhratlandyryň, Rebbiň adyna şan-şöhrat bolsun! 2 Şindiden ebedä çenli Rebbiň ady alkyşly bolsun! 3 Günüň dogýan ýerinden batýan ýerine çenli, Rebbiň adyna şan-şöhrat bolsun! 4 Reb ähli milletlerden belentde, Onuň şan-şöhraty gökler üstünde. 5 Eýsem Hudaýymyz Reb kimin barmy? Ol göklerde oturan bolsa-da, 6 eglip, göge, ýere nazar aýlaýar. 7 Ol garyplary ýerden galdyrýar, mätäçleri kül içinden çykarýar, 8 olary şazadalaryň ýanynda, Öz halkynyň şazadalary bilen oturdýar. 9 Önelgesiz aýalyň öýüni dikýär, ony çagalaryna guwandyryp, bagtyýar edýär. Rebbe şan-şöhrat bolsun!
1 Ysraýyl Müsürden çykyp gaýdanda, Ýakup nesli dili başga halkdan gaýdanda, 2 Ýahuda Hudaýyň mukaddes öýüne, Ysraýyl hem Onuň şalygyna öwrüldi. 3 Deňiz görüp, ökje göterdi, Iordan derýasy ters ugra akdy. 4 Daglar bökjekleşdi goçlar ýaly, depeler hem – guzular ýaly. 5 Eý, deňiz, näme üçin gaçdyň? Eý, Iordan derýasy, näme üçin tersine akdyň? 6 Eý, daglar, näme üçin bökjekleşdiňiz siz goçlar ýaly, depeler hem – guzular ýaly? 7–8 Gaýany suw howzuna öwürýän, çakmak daşy suw gözbaşyna öwürýän Rebbiň öňünde, Ýakup Hudaýynyň öňünde titre, ýer ýüzi! 9 Bize däl, ýa Reb, bize däl, söýgiň we wepadarlygyň hatyrasyna şan – şöhrat ber Sen Özüňe! 10 «Hany olaryň Hudaýy?» diýip, näme üçin milletler aýtsyn?! 11 Biziň Hudaýymyz göklerde Ol göwnüniň islän zadyny edýär. 12 Milletleriň butlary kümüş, tylladyr, olar ynsan elleriniň işidir. 13 Olaryň agzy bar, ýöne gürlemeýär, gözleri bar, ýöne görmeýär. 14 Gulaklary bar, ýöne eşitmeýär, burunlary hem ys-kok almaýar. 15 Elleri bar, ýöne hiç zat duýmaýar, aýaklary bar, ýöne ýöremeýär, bogazlaryndan ses-üýn çykmaýar. 16 Şolar dek bolar olary ýasanlar, we olara bil baglan ähli ynsanlar. 17 Eý, Ysraýyl, Rebbe bil bagla! Ol seniň kömegiň hem-de galkanyň. 18 Eý, Harunyň nesli, Rebbe bil bagla! Ol seniň kömegiň hem-de galkanyň. 19 Eý, Rebden gorkýan, Oňa bil bagla! Ol seniň kömegiň hem-de galkanyň. 20 Reb bizi ýadyna saldy, Ol bize ak pata berer. Ol Ysraýylyň nesline ak pata berer, Ol Harunyň nesline ak pata berer. 21 Rebden gorkýanlara, uly-kiçä ak pata berer; 22 goý, Reb sizi hem-de zürýatlaryňyzy köpeltsin; 23 goý, gögi-ýeri ýaradan Reb size ak pata bersin. 24 Gökler Rebbiňkidir, ýeri bolsa Reb ynsan ogullaryna berdi. 25 Merhumlar, gabra inýänleriň hiç biri Rebbi şöhratlandyrmaýar. 26 Emma şindiden ebedä çenli, biz Rebbe aýtjak alkyşy. Rebbe şan-şöhrat bolsun!
1 Rebbi söýýärin, çünki Ol eşitdi sesimi, dat-perýadymy. 2 Ol maňa gulak goýandygy sebäpli, Ony çagyraryn men ömürboýy. 3 Ölüm tanaplary maňa oraldy, ölüler dünýäsiniň sütemleri üstüme indi, meni jebir-jepa, gam-gussa basdy. 4 Men şonda çagyrdym Rebbi: «Ýa Reb, ýalbarýaryn, halas et meniň janymy!» 5 Reb dogry we merhemetli, biziň Hudaýymyz rehimli. 6 Reb goraýar sada ynsany, tapdan düşenimde, Ol meni halas eýledi. 7 Rahatlygyňa öwrül, eý, meniň janym, çünki Reb saňa jomartlyk etdi. 8 Sen ölümden halas etdiň janymy, gözýaşlardan – meniň gözümi, büdremekden – aýaklarymy. 9 Men diriler diýarynda Rebbiň huzurynda gezerin.
1 «Ejirlerim juda köp» diýenimde hem, imandan aýrylmadym men. 2 Howsala düşen wagtymda: «Ähli ynsanlar ýalançy» diýdim. 3 Rebbiň maňa eden ýagşylyklarynyň öwezini nädip dolaýyn? 4 Gutulyş pyýalasyny galdyryp, çagyraryn Rebbiň adyny. 5 Bütin halkynyň öňünde berjaý etjek Rebbe eden kasamlarymy. 6 Rebbiň sadyklarynyň ölümi Onuň üçin neneňsi agyr! 7 Ýa Reb! Men Seniň bendäň, men Seniň bendäň, Seniň gyrnagyň ogly; Sen gyryp taşladyň zynjyrlarymy. 8 Saňa şükür gurbanyny hödür ederin, Rebbiň adyny men çagyraryn. 9–10 Bütin halkynyň öňünde, Reb öýüniň howlularynda, eý, Iýerusalim, seniň içiňde, berjaý etjek Rebbe eden kasamlarymy. Rebbe şan-şöhrat bolsun!
1 Rebbe şöhratlandyryň, ähli milletler! Ony beýgeldiň siz, eý, ähli halklar! 2 Çünki Onuň bize bolan söýgüsi uly, Onuň wepadarlygy baky. Rebbe şan-şöhrat bolsun!
1 Rebbe şükür ediň, çünki Ol ýagşy, Onuň söýgüsi baky! 2 Goý, Ysraýyl diýsin: «Onuň söýgüsi baky». 3 Goý, Harunyň nesli diýsin: «Onuň söýgüsi baky». 4 Goý, Rebden gorkýanlar diýsin: «Onuň söýgüsi baky». 5 Darygan çagymda çagyrdym Rebbi, Reb jogap berdi, göwnüme saldy giňligi. 6 Reb – tarapdarym, gorkmaýaryn men, ynsan maňa näme edip bilsin? 7 Reb kömekçi dek tarapdarymdyr, meni ýigrenýänlere dabaraly seretjekdirin. 8 Ynsana bil baglandan, Rebbi pena edinmek ýagşy. 9 Şalara bil baglandan, Rebbi pena edinmek ýagşy. 10 Ähli milletler gurşap aldy daşymy, Rebbiň ady bilen serpikdirdim olary. 11 Olar gurşap aldy meniň daşymy, çar tarapdan gabady meni, Rebbiň ady bilen serpikdirdim olary. 12 Olar ary kimin meni gurşady, ýöne ýandak ody dek söndi, Rebbiň ady bilen serpikdirdim olary. 13 Ýykylarym ýaly, gaty itildim, emma Reb boldy meniň kömegim. 14 Reb – güýjüm hem-de aýdymym, Ol meniň Halasgärimdir. 15 Dogrularyň çadyrlarynda şatlyk, ýeňiş nagmalary ýaňlanýar: «Rebbiň goly zor işleri görkezýär! 16 Rebbiň goly belende galýar! Rebbiň goly zor işleri görkezýär!» 17 Men ölmerin, aman ýaşaryn hem-de Rebbiň işlerini yglan ederin. 18 Reb meni berk jezalandyrdy, emma ölüme meni bermedi. 19 Açyň maňa dogrulyk derwezelerini, men girip, Rebbe şükür edeýin. 20 Bu – Rebbiň derwezeleri, dogrular ondan girerler. 21 Men Saňa şükür edeýin, çünki jogap berdiň, meni halas eýlediň. 22 Ussalaryň ret eden daşy, binýadyň burç daşy boldy. 23 Muny Reb etdi, bu nazarymyzda täsin saýyldy. 24 Bu – Rebbiň ýaradan güni, geliň onda begeneli we şatlanaly. 25 Ýa Reb, ýalbarýarys, halas et bizi, Ýa Reb, ýalbarýarys, ber üstünligi. 26 Reb adyndan gelýän bolsun alkyşly! Reb öýünden siziň üçin etjek doga-dilegi. 27 Beýik Hudaýdyr, üstümize nur saçan Oldur. Gurbanlyk malyny alyň, ony gurbanlyk sypasynyna daňyň. 28 Sen – meniň Hudaýym, Saňa şükürler etjek, Sen – meniň Hudaýym, men Seni beýgeltjek. 29 Rebbe şükür ediň, çünki Ol ýagşy, Onuň söýgüsi baky!
א
1 Kämil ýoldan ýöreýänler, Rebbiň kanunyna görä ýaşaýanlar bagtlydyr! 2 Onuň düzgünlerini saklaýanlar, tutuş kalby bilen Ony agtarýanlar bagtlydyr! 3 Olar nähak işi etmeýär, olar Onuň ýollaryndan ýöreýär. 4 Buýruklaryňy yhlasly berjaý etmegi, Sen emr etdiň. 5 Parzlaryňy berjaý ederim ýaly, hernä üýtgemesedi meniň ýollarym. 6 Şonda tabşyryklaryňa nazar salanymda, men utanmaryn. 7 Adalatly hökümleriňi öwrenen çagym, päk ýürekden Saňa öwgi aýdaryn. 8 Seniň parzlaryňy berjaý ederin, bütinleý terk etmegin meni.
ב
9 Ýaş ynsan ýoluny nädip päk saklap biler? Ony Seniň sözüňe görä goramak bilen. 10 Seni agtarýaryn tutuş ýüregim bilen, meni tabşyryklaryňdan azaşdyrma Sen. 11 Saňa garşy günä etmäýin diýip, Seniň wadaňy ýüregimde aýap sakladym. 12 Ýa Reb, Saňa alkyşlar bolsun! Maňa öwret Sen Öz parzlaryňy. 13 Agzyňdan çykan adalatly hökümleriň baryny, men dilim bilen yglan edýärin. 14 Seniň düzgünleriňden lezzet alýaryn, göýä ähli baýlyga eýe bolan ýaly bolýaryn. 15 Buýruklaryň barada men oýlanaryn, Seniň ýollaryňa dykgat bererin. 16 Parzlaryňdan lezzet alaryn, Seniň sözüňi men unutmaryn.
ג
17 Ýaşap, sözüňi saklap bilerim ýaly, Sen bendäňe et jomartlygy. 18 Kanunyňyň ajaýyplygyny görerim ýaly, Sen aç meniň gözlerimi. 19 Men bir gelmişek ýeriň ýüzünde, Öz tabşyryklaryňy gizleme menden. 20 Adalatly hökümleriňe bolan küýsegim, elmydama pagyş-para edýär meniň ýüregim. 21 Sen käýeýärsiň tabşyryklaryňdan azaşanlara: tekepbirlere hem-de lagnatlylara. 22 Utanç bilen betnamlygy Sen menden aýyr, çünki düzgünleriňi men saklandyryn. 23 Hökümdarlar oturyp, maňa garşy dil birikdirýär, bendäň bolsa parzlaryň barada oý-pikire batýar. 24 Seniň düzgünleriň – keýpiköklügim, olar meniň – geňeşdarlarym.
ד
25 Meniň janym gara ýere ýapyşýar, Öz sözüňe laýyklykda maňa ber ömri. 26 Men beýan edenimde öz ýollarymy, Sen maňa berdiň jogaby; öwret maňa Öz parzlaryňy. 27 Maňa düşündir Öz düzgünleriňiň ýoluny, ajaýyp işleriň barada men oýlanaýyn. 28 Gaýgy-gamdan ýaňa janym basylýar, Öz sözüňe laýyklykda maňa kuwwat ber. 29 Ýalan ýollary menden uzak et, merhemetiň bilen maňa kanunyňy öwret. 30 Wepalylyk ýoluny men saýlap aldym, Seniň adalatly hökümleriňi öňümde goýdum. 31 Ýa Reb, düzgünleriňden mäkäm ýapyşdym, Sen meni utanja goýma. 32 Tabşyryklaryňyň ýolundan ylgaýaryn men, çünki Sen kalbymyň düşünjesini giňeltdiň.
ה
33 Ýa Reb, parzlaryňyň ýoluny öwret, men ony ahyra çenli saklaryn. 34 Maňa düşünje ber kanunyňy berjaý ederim ýaly, ony tutuş ýüregim bilen saklarym ýaly. 35 Tabşyryklaryňyň ýolundan Sen meni ýöret, çünki men ondan alýaryn lezzet. 36 Diňe öz bähbidimi aramaz ýaly, Öz düzgünleriňe tarap öwür ýüregimi. 37 Boş hysyrdylardan sow gözlerimi, Öz ýollaryňda maňa ber ýaşaýyşy. 38 Özüňden gorkýanlara berdiň wadany: men–bendäň babatda hem tassykla ony. 39 Menden sow gorkýan masgaralygymy, çünki ýagşydyr Seniň adalatly hökümleriň. 40 Jan-tenden küýseýärin buýruklaryňy, Öz dogrulygyňda maňa ber ýaşaýyşy.
ו
41 Ýa Reb, Öz beren wadaňa görä, wepaly söýgiň gelsin, halas et meni. 42 Şonda özümi ýaňsylanlara jaýdar jogap bererin, çünki Seniň sözüňe bil baglaýandyryn. 43 Hakykat sözüni bütinleý alma agzymdan, çünki adalatly hökümleriňe umyt baglaýandyryn. 44 Men dyngysyz, baky, ebedi Seniň kanunyňy berjaý ederin. 45 Men Seniň buýruklaryňy agtardym, şonuň üçin erkanalykda gezerin. 46 Şalaryň öňünde düzgünleriňi aýdaryn, hiç utanmaryn. 47 Seniň tabşyryklaryňdan lezzet alýaryn, çünki olary men söýýändirin. 48 Tabşyryklaryňy söýüp, olara tarap ellerimi gerýärin, parzlaryň barada oýa batýaryn.
ז
49 Öz bendäňe beren sözüňi ýatla, ol arkaly umyt berensiň maňa. 50 Ol darygan günümde meniň tesellim, çünki Seniň wadaň maňa ýaşaýyş berýär. 51 Tekepbirler meni köp ýaňsylaýar, şonda-da kanunyňdan ýüz öwürmeýän. 52 Gadymy adalatly hökümleriň barada oýlananymda, ýa Reb, men tapýaryn teselli. 53 Kanunyňy terk edýän erbetleri görenimde, gahar-gazap gurşaýar meni. 54 Gelmişek bolup ýaşan her bir ýerimde, Seniň parzlaryň aýdymym boldy. 55 Ýa Reb, Seni gijesine men ýatlaýaryn, Seniň kanunyňy berjaý edýärin. 56 Men şeýle durmuşy amal edýärin: buýruklaryňy berjaý edýärin.
ח
57 Reb – meniň paýym Seniň sözüňi saklamagy men wada etdim. 58 Tutuş kalbym bilen Saňa ýalbarýaryn: «Öz wadaňa görä, maňa merhemet eýle». 59 Öz ýollarym barada oýlananymda, gadamymy düzgünleriňe tarap öwürdim. 60 Tabşyryklaryňy berjaý etmeklik üçin alňasap, olary gijikdirmedim. 61 Erbetleriň tanaplary maňa duzak bolsa-da, Seniň kanunyňy men unutmadym. 62 Seniň hökümleriň adalatlydygy üçin, ýary gije turup, Saňa öwgi aýdýaryn. 63 Senden gorkýanlaryň baryna, buýruklaryňy berjaý edýänleriň baryna hemra bolýaryn. 64 Ýa Reb, ýeriň ýüzi wepaly söýgiňden doly, maňa öwret Öz parzlaryňy.
ט
65 Ýa Reb, wadaňa görä, Öz bendäňe etdiň Sen ýagşylygy. 66 Maňa öwret paýhas bilen bilimi, çünki tabşyryklaryňa men iman etdim. 67 Ejir çekmezden öň men azaşypdym, emma indi Seniň sözüňi berjaý edýärin. 68 Sen ýagşysyň, edýärsiň ýagşylyklary, maňa öwret Öz parzlaryňy. 69 Tekepbirler maňa myjabat atýar, men bolsa tutuş kalbym bilen buýruklaryňy berjaý edýärin. 70 Olaryň ýürekleri daşa öwrüldi, hiç zat duýmaýar, men bolsa kanunyňdan lezzet alýaryn. 71 Seniň parzlaryňy öwrenmek üçin, ejir çekenim maňa ýagşylyk boldy. 72 Seniň agzyňyň sözlän kanuny maňa müňlerçe altyn-kümüşden gowy.
י
73 Seniň elleriň meni ýaradyp, maňa durk berdi, tabşyryklaryňy öwrenerim ýaly ber düşünjäni. 74 Senden gorkýanlar meni görüp şatlanar, çünki Seniň sözüňe umyt bagladym. 75 Ýa Reb, bilýärin: adyldyr Seniň hökümleriň, wepalylygyň sebäpli maňa ejir çekdirdiň. 76 Öz bendäňe beren wadaňa görä, wepaly söýgiň maňa teselli bolsun. 77 Rehim et, goý, men ýaşaýyn çünki kanunyň – keýpiköklügim. 78 Tekepbirler, goý, utanja galsyn, çünki olar nähak ýere şyltak atdylar, men bolsa buýruklaryň barada oýa bataryn. 79 Senden gorkýanlar düzgünleriňi bileri ýaly, goý, olar maňa öwrülsin. 80 Utanja galmazym ýaly, kalbym parzlaryňda, goý, kämil bolsun.
כ
81 Halas edişiňe intizar bolup, janym örtenýär, men Seniň sözüňe umyt baglaýan. 82 Seniň wadaňa intizar meniň gözlerim, «Haçan teselli berersiň?» diýip soraýan. 83 Tüsseden zaýalanan meşik deý boldum, emma Seniň parzlaryňy men unutmadym. 84 Seniň bendäň garaşmaly haçana çenli? Aňtaýjylaryma haçan çykarjak Sen hökümiňi? 85 Tekepbirler maňa çukur gazdylar, olar Seniň kanunyňa görä ýaşamaýarlar. 86 Seniň tabşyryklaryňyň bary ygtybarlydyr, maňa kömek et, olar nähak ýere azar berýärler. 87 Olar meni tas ýok edipdi ýeriň ýüzünden, şonda-da buýruklaryňy men terk etmedim. 88 Agzyňyň düzgünlerini saklap bilerim ýaly, Öz wepaly söýgiňde maňa ber ýaşaýyşy.
ל
89 Ýa Reb, Seniň sözüň göklerde baky berkarar boldy. 90 Wepalylygyň dowam edýär nesillerboýy, Sen dünýäni gurduň, ol hem mäkäm dur. 91 Ähli zat şu güne çenli belleýşiň dek dur, çünki olar Saňa gulluk edýärler. 92 Eger kanunyň keýpiköklügim bolmadyk bolsa, ýok bolup giderdim gaýgy-gamymda. 93 Asla unutmaryn buýruklaryňy, çünki olar arkaly berdiň maňa ýaşaýşy. 94 Men Seniňki, meni halas et, çünki buýruklaryňa berdim men dykgat. 95 Erbetler meni ýok etjek bolup, bukuda ýatýar, men bolsa düzgünleriň barada pikire batýan. 96 Gördüm ähli kämillikleriň çäklidigini, emma Seniň tabşyryklaryň çendenaşa giň.
מ
97 Seniň kanunyňy juda söýýärin! Ol uzakly gün meniň oýlanmalarym. 98 Seniň tabşyrygyň meni duşmandan paýhasly edýär, çünki ol elmydama meniň aňymda. 99 Ähli halypalarymdan paýhasly boldum, çünki Seniň düzgünleriň – oýlanmalarym. 100 Ýaşululardan-da köp aňlaýandyryn, çünki buýruklaryňy berjaý edýärin. 101 Seniň sözüňi saklamak üçin, ähli ýaman ýoldan men gaça durdum. 102 Seniň hökümleriňden ýüz öwürmedim, çünki maňa Sen tälim berdiň. 103 Seniň wadaň maňa nähili süýji! Ol agzyma baldan-da süýji! 104 Buýruklaryň arkaly boldum paýhasly, şonuň üçin ýigrenýärin her ýalan ýoly.
נ
105 Seniň sözüň – çyra aýaklaryma, ol – ýagtylyk meniň ýodama. 106 Adalatly hökümleriňi berjaý ederin diýip, men kasam etdim we berjaý etdim. 107 Men jebir-jepalar çekdim; Ýa Reb, Öz wadaňa görä ber ýaşaýyşy. 108 Ýa Reb, gurbanlyk hökmünde kabul et alkyşlarymy hem-de öwret maňa adalatly hökümleriňi. 109 Janym dyngysyz howp astynda bolsa-da, Seniň kanunyňy unutmaýaryn. 110 Erbetler maňa duzak gursa-da, Seniň buýruklaryňdan azaşmaýaryn. 111 Seniň düzgünleriň – baky mirasym, çünki olar meniň ýürek şatlygym. 112 Seniň parzlaryňy berjaý etmegi ýüregime düwdüm baky, ahyra çenli.
ס
113 Ikiýüzlüleri men ýigrenýärin, Seniň kanunyňy bolsa söýýärin. 114 Sen meniň gizlenýän ýerim hem-de galkanym, men Seniň sözüňe umyt baglaýaryn. 115 Eý, betkärler, menden aýrylyň, men Hudaýyň tabşyryklaryny berjaý edeýin. 116 Wadaňa görä meni söýgetle, goý, men ýaşaýyn, öz umydymdan hiç utanmaýyn. 117 Maňa daýanç bol, halas bolaýyn, parzlaryňa elmydama dykgat bereýin. 118 Parzlaryňdan azaşanlary Sen ret edýärsiň, çünki olaryň hilesi puçdur. 119 Çöp-çör kimin taşlaýarsyň ýer ýüzündäki ähli erbetleri, şoňa üçin men söýýärin düzgünleriňi. 120 Seniň wehimiňden titreýär tenim, men gorkýaryn hökümleriňden.
ע
121 Adalatly we hak işleri etdim, meni sütemkärlerimiň eline berme. 122 Kepillendir Öz bendäňiň abadanlygyny, tekepbirler ezmesin meni. 123 Halas edişiňe, dogry wadaňyň berjaý bolmagyna meniň gözlerim intizar galdy. 124 Bendäňe wepaly söýgiňde gara, parzlaryňy öwret Sen maňa. 125 Men Seniň bendäň, paýhas ber maňa, akyl ýetireýin düzgünleriňe. 126 Indi Rebbiň hereket etmeli wagty, çünki ynsanlar bozdular Seniň kanunyňy. 127 Men welin altyndan, sap altyndan-da köp söýýärin Seniň tabşyryklaryňy. 128 Dogry saýýaryn ähli buýruklaryňy, ýigrenýärin her ýalan ýoly.
פ
129 Ajaýypdyr Seniň düzgünleriň, şonuň üçin olary berjaý edýärin. 130 Sözleriňiň beýany ýagtylyk berýär, sada ynsanlara düşünje berýär. 131 Tabşyryklaryňa bolan küýsegden ýaňa, agzymy açamda-da, howa ýetmeýär maňa. 132 Adyňy söýýänlere edişiň ýaly, nazar salyp, maňa merhemet eýle. 133 Öz wadaňa görä mäkäm et ädimlerimi, hiç bir ýamanlyk üstümden höküm sürmesin. 134 Ynsan süteminden azat et meni, men Seniň buýruklaryňy berjaý edeýin. 135 Bendäňiň üstüne saç ýüzüň nuruny, maňa öwret Öz parzlaryňy. 136 Gözlerimiň ýaşy sil deýin akýar, çünki ynsanlar berjaý etmeýär Seniň kanunyňy.
צ
137 Ýa Reb, Sen – dogry, Seniň hökümleriň hem adalatly. 138 Seniň buýran düzgünleriň adyl hem-de juda wepaly. 139 Yhlasym meni ýakyp-ýandyrýar, çünki duşmanlarym unudýar Seniň sözüňi. 140 Seniň wadaň örän ygtybarlydyr, Seniň bendäň ony söýýändir. 141 Äsgerilmän, kemsidilsem-de, unutmaýaryn buýruklaryňy. 142 Seniň dogrulygyň – baky dogrulyk, Seniň kanunyň hem hak. 143 Muşakgat we külpet üstüme indi, şonda-da tabşyryklaryňdan lezzet alýaryn. 144 Seniň düzgünleriň dogry asyrlarboýy, maňa paýhas ber, goý, men ýaşaýyn.
ק
145 Tutuş ýüregim bilen perýat edýärin, Ýa Reb, maňa jogap ber, men parzlaryňy berjaý edeýin. 146 Seni çagyrýaryn, meni halas et, düzgünleriňi berjaý edeýin. 147 Gün dogmanka turup, perýat edýärin, Seniň sözüňe umyt baglaýaryn. 148 Seniň wadaň barada oýlanmak üçin, gözlerim uzakly gijäni oýa geçirdi. 149 Öz wepaly söýgiňe görä eşit sesimi, ýa Reb, adalatyňa görä maňa ber ýaşaýyşy. 150 Meni ýaman niýet bilen yzarlaýanlar ýakyna geldi, olar Seniň kanunyňdan uzakdadyrlar. 151 Emma Sen ýakynsyň, ýa Reb. Seniň tabşyryklaryň ählisi hakdyr. 152 Bilýärdim ozaldan bäri: Seniň düzgünleriň baky berkarar.
ר
153 Jebir-jepamy gör-de, halas et meni, çünki unutmaýan men kanunyňy. 154 Hakymy alyp ber, azat et meni, wadaňa görä maňa ber Sen ýaşaýyşy. 155 Halas bolardan uzakdyr erbetler, çünki olar agtarmaýar Seniň parzlaryňy. 156 Ýa Reb, ägirt Seniň rehimiň, maňa adalatly hökümleriňe görä ber ýaşaýyşy. 157 Meni aňtaýanlar hem-de duşmanlarym köp, emma şonda-da düzgünleriňden çykýan däldirin. 158 Ýigrenç bilen garaýaryn men dönüklere, olar buýruklaryňy berjaý etmeýär. 159 Gör, nähili söýýärin buýruklaryňy! Wepaly söýgiňe görä ber ýaşaýyşy. 160 Ýa Reb, hakykatdyr Seniň sözleriň! Adalatly hökümleriňiň bary asyrlarboýy.
ש
161 Şazadalar meni nähak ýere aňtaýar, emma ýüregim Seniň sözüňden gorkýar. 162 Uly hazyna edinen kimin, Seniň wadaňa begenýärin men. 163 Ýalany ýigrenip, nejis saýýaryn, men Seniň kanunyňy söýýärin. 164 Seniň adalatly hökümleriň üçin, günde ýedi gezek Seni şöhratlandyrýaryn. 165 Uly abadanlyk bar kanunyňy söýýänler üçin, olar asla büdremez. 166 Ýa Reb, halas edişiňe umyt baglaýaryn, tabşyryklaryňy berjaý edýärin. 167 Kalbym berjaý edýär düzgünleriňi, men olary juda söýýärin. 168 Berjaý edýärin buýruklaryňy, düzgünleriňi, çünki meniň ähli ýollarym mälimdir Saňa.
ת
169 Ýa Reb, perýadym, goý, Saňa ýetsin, Öz wadaňa görä maňa düşünje ber. 170 Ýalbaryşym, goý, Saňa ýetsin, Öz wadaňa görä meni halas et. 171 Dilim öwgüler saçar, çünki maňa parzlaryňy öwretdiň; 172 dilim Seniň wadaňy nagma ediner, çünki tabşyryklaryňyň ählisi dogry. 173 Seniň eliň maňa, goý, ýardam bersin, çünki tabşyryklaryňa tabyn bolmagy men karar etdim. 174 Ýa Reb, halas edişiňi küýseýärin men, Seniň kanunyňdan lezzet alýaryn. 175 Goý, köňlüm ýaşasyn, Seni şöhratlandyrsyn, Seniň adalatly hökümleriň maňa, goý, kömek bersin. 176 Ýiten goýun kimin azaşdym, gözle bendäňi, çünki tabşyryklaryňy unutmaýaryn.
Zyýarat nagmasy
1 Muşakgatly wagtym çagyrdym Rebbi, Ol hem maňa berdi jogaby. 2 Ýa Reb, ýalançy agyzdan, hileli dilden halas et meni. 3 Eý, hileli dil, saňa gör-bak näme ediler! Onuň üstesine näme goşular? 4 Edermeniň ýiti oklary, ojaryň ýandyryjy közleri! 5 Dat-bidat meniň halyma! Çünki Meşekde sergezdan boldum, Kedar çadyrlarynda mesgen tutmaly boldum; 6 dawa-jenjel agtarýan halkyň içinde, uzak wagtlap mesgen tutmaly boldum. 7 Parahatlygyň tarapdary men, emma agzymy açan badyma, olar eýýäm uruş-jenjele taýýar.
Zyýarat nagmasy
1 Gözlerimi daga aýlaýan maňa ýardam nireden geler? 2 Ýardam geler ýeri, gögi ýaradan Rebden. 3 Ol seniň aýagyňy taýdyrmaz, seni goraýan Hudaý irkilmez. 4 Seret, Ysraýyly goraýan Hudaý ne uklar, ne-de irkiler. 5 Reb seniň Arkadagyňdyr, Reb sagyňdaky kölegäňiňdir. 6 Günortan çagy Gün seni urmaz, gijesine Aý zeper ýetirmez. 7 Reb seni bela-beterden gorar, Ol seniň janyňy gorar. 8 Şindiden asyrlarboýy, Reb gorar girişiňi hem çykyşyňy.
Dawudyň zyýarat nagmasy
1 Maňa «Rebbiň öýüne gideli» diýenlerinde begendim. 2 Eý, Iýerusalim! derwezeleriňden ätledi gadamlarymyz! 3 Iýerusalim bitewi bir şäher dek bina edilen. 4 Ysraýyla berlen kanuna görä, tireler, Reb tireleri ol ýere Rebbe şükürler etmäge gidýär. 5 Ol ýerde kazylyk tagty – Dawut öýüniň tagty bina edilen. 6–7 «Seni söýýänler aman ýaşasyn! Diwarlaryňyň içinde parahatçylyk bolsun, gala diňlerinde howpsuzlyk bolsun!» diýip, Iýerusalimiň parahatlygy üçin doga-dilegler ediň. 8 Doganlarym bilen ýakynlarymyň hatyrasyna, «Sende rahatlyk bolsun!» diýýärin. 9 Hudaýymyň Rebbiň öýüniň hatyrasyna seniň amanlygyň üçin doga edýärin.
Zyýarat nagmasy
1 Eý, göklerdäki tagtda Oturan, gözlerimi Saňa bakan galdyrýaryn. 2 Gullaryň öz eýeleriniň eline bakyşy kimin, gyrnaklaryň öz bikeleriniň eline bakyşy kimin, Reb bize merhemet edýänçä, biziň gözlerimiz Oňa dikilgi. 3 Bize merhemet et, ýa Reb, bize merhemet et, kemsidilmeden halys bolduk biz. 4 Bikärleriň ýaňsylaryndan, tekepbirleriň kemsitmesinden, halys boldy biziň janymyz.
Dawudyň zyýarat nagmasy
1 «Eger Reb tarapdarymyz bolmadyk bolsa, näme bolardy? – eý, Ysraýyl, jogap ber şuňa! – 2 Reb tarapdarymyz bolmadyk bolsa, adamlar bize garşy aýaga galanlarynda, 3 bize garşy gaharlary ýanyp lowlanda, olar bizi diri ýalmap-ýuwdardy, 4 siller bizi syryp-süplärdi, suw akymy bizi girdabyna dolardy, 5 haýbatly suwlar üstümizden aşardy. 6 Bizi olaryň agzyna aw etmedik Rebbe alkyşlar bolsun! 7 Awçynyň duzagyndan guş kimin gaçyp gutuldyk: duzak gyryldy, biz hem gutuldyk. 8 Ýeri, gögi ýaradan Reb kömegimizdir».
Zyýarat nagmasy
1 Rebbe bil baglaýanlar Siýon dagy deý: ol sarsmaz, ol durar asyrlarboýy. 2 Daglaryň Iýerusalimi gurşaýşy ýaly, Reb gurşaýar Öz halkynyň daşyny şindiden asyrlarboýy. 3 Dogrularyň ýurdunda erbetler höküm sürmezler baky, ýogsa dogrularyň hem ýamanlyk etmegi mümkin. 4 Ýa Reb, Sen ýalka, ýagşylary we päk ýüreklileri. 5 Emma Reb özleriniň egri ýollaryna sowlanlary, betkärler bilen bile jezalandyrar; goý, Ysraýylda rahatlyk bolsun!
Zyýarat nagmasy
1 Reb Siýonyň abadanlygyny dikelden wagty, bu bize bir düýş kimin göründi. 2 Şonda gülküden doludy biziň agzymyz, şatlyk şowhunyndan – biziň dilimiz. Şonda milletler arasynda şeýle diýildi: «Reb olara beýik işleri etdi». 3 Reb bize beýik işleri etdi, şoňa görä, biz şatlykdan doly. 4 Ýagşyň çöli gülzarlyga öwrüşi kimin, ýa Reb, gaýtar bize öňki abadanlygy. 5 Gözýaş bilen ekin ekenler, heşelle kakyp, hasyl orarlar. 6 Tohumly çuwallary aglap göterip barýan, desselerini göterip, şatlyk bilen dolanar.
Süleýmanyň zyýarat nagmasy
1 Eger öýi Reb bina etmese, ony bina edýänleriň azaby puçdur. Eger şäheri Reb goramasa, garawulyň oýa durmagy puçdur. 2 Eklenmek üçin der dökmegiňiz, ir turup, giç ýatmagyňyz puçdur. Hawa, Ol söýýänine hatda ýatyrka-da rysgal berýändir. 3 Çagalar – Rebden bolan mirasdyr, ýatgynyň miwesi – Ondan sylagdyr! 4 Ýaşlyk çagynyň ogullary edermeniň elindäki peýkamlar ýaly: 5 sagdagyny olardan dolduran bagtly! Ol derwezede duşmany bilen gürleşen wagty utandyrylmaz.
Zyýarat nagmasy
1 Rebden gorkýan, Onuň ýollaryndan ýöreýän nähili bagtly! 2 Sen öz el zähmetiňiň miwesini iýersiň, ýalkanarsyň, ýagşylyk seniňki bolar. 3 Aýalyň miweli üzüm agajy deý bolar seniň öýüňde ogullaryň zeýtun nahallary deý – saçagyňyň başynda 4 Rebden gorkýan, ine, şeýle ýalkanar! 5 Reb saňa Siýondan ak pata berer! ömürboýy Iýerusalimiň rowaçlygyny görersiň. 6 Sen ogullaryňyň ogullaryny görersiň. Goý, Ysraýylda rahatlyk bolsun!
Zyýarat nagmasy
1 «Maňa ýaşlygymdan bäri köp hüjüm etdiler – – diýip, indi Ysraýyl aýtsyn. – 2 Maňa ýaşlygymdan bäri köp hüjüm etdiler. Ýöne menden üstün çykmadylar. 3 Sürümçiler meniň arkamy sürdüler, olar uzyn keşlerini çekdiler». 4 Emma wepaly Reb erbetleriň tanaplaryny gyryp taşlady. 5 Siýony ýigrenýänleriň ählisi goý, utanyp, yzyna dönsün. 6 Goý, olar üçekde gögerip, güllemänkä solýan ot kimin bolsun. 7 Ondan orakçy gysymyny doldurmaz, desse bogýan gujagyny doldurmaz. 8 «Çäjiňe bereket! Ömrüňe bereket!» diýip, ötegçi aýtmaz.
Zyýarat nagmasy
1 Ýa Reb, çuňluklardan çagyrýan Seni. 2 Eý, Taňry, eşit sesimi, dat-perýatlarymyň sesini gulagyň diňlesin ünsli. 3 Ýa Reb, günäleri hasaba alsaň, ýa Taňry, huzuryňda kim durup biler? 4 Emma Senden gorkarlar ýaly, Sende bardyr geçirimlilik. 5 Men Rebbe intizar, janym intizar, men Onuň sözüne umyt baglaýan. 6 Garawullar daňyň atmagyna intizar, hawa, garawullar daňyň atmagyna intizar, meniň janym şondan hem köp Taňra intizar. 7 Eý, Ysraýyl, Rebbe bagla öz umydyňy: Reb wepaly söýgüsini görkezýär, Ol hemişe halas etmäge taýýar. 8 Ysraýyly ähli günälerinden Ol halas eder.
Dawudyň zyýarat nagmasy
1 Ýa Reb, meniň ýüregimde tekepbirlik ýok, gözlerim hem ulumsylyk bilen garanok, Düşünip bilmeýän juda beýik işlere men ulaşamok. 2 Tersine, süýtden aýrylan çagany enäniň köşeşdirişi deý, janyma basalyk berdim we köşeşdirdim,. 3 Eý, Ysraýyl, Rebbe bagla öz umydyňy, şindiden asyrlarboýy!
Zyýarat nagmasy
1 Ýa Reb, ýatla Dawudy hem-de onuň çeken jepalaryny, 2 onuň Rebbe wada berşini, Ýakubyň Gudratly Hudaýyna äht edişini: 3–5 «Reb üçin bir ýer, Ýakubyň Gudratly Hudaýyna mesgen tapýançam, öýüme girmerin, düşegime geçip ýatmaryn, gözlerime uky bermerin, gabaklarymy ymyzgandyrmaryn». 6 Ine, Efratda Äht sandygy barada eşitdik, Ýegarym topragynda biz ony tapdyk. 7 Ýörüň, Onuň mesgenine gideliň, Onuň aýagyna ýykylyp, sežde edeliň. 8 Galk, ýa Reb, gir Sen dynçlyk mekanyňa Öz güýjüňiň nyşany äht sandygy bilen. 9 Ruhanylaryň dogrulyk lybasyna beslensin, sadyklaryň, goý, şatlanyp, nagmalar aýtsyn. 10 Bendäň Dawudyň hatyrasyna, Öz seçip saýlanyňdan Sen ýüz öwürme. 11 Reb Dawut bilen ygtybarly äht baglaşdy, Ol eden ähtinden dänmez: «Seniň zürýatlaryňdan birini oturdaryn seniň tagtyňda. 12 Eger zürýatlaryň berjaý etse ähtimi hem-de olara öwreden düzgünlerimi, olaryň zürýatlary hem seniň tagtyňda oturarlar ebedi». 13 Çünki Reb Siýony seçip saýlady, ony Özüne mesgen etmek isledi: 14 «Bu Meniň baky dynçlyk mekanym, ony küýsedim: şu ýerde mesgen tutaryn. 15 Men onuň azygyny bolelin bereketlärin, onuň mätäçlerini nandan doýraryn. 16 Ruhanylaryny gutulyş lybasyna beslärin, onuň sadyklary şatlanyp, nagmalar aýdar. 17 Men ol ýerde Dawudyň kuwwatyny ösdürjek, Öz saýlanymyň şamçyragyna elmydama nur berjek. 18 Onuň duşmanlaryny ryswalyga bürärin, emma onuň depesindäki täç ýalkymyn saçar».
Dawudyň zyýarat nagmasy
1 Doganlaryň bile ýaşamaklary gör, nähili gowy hem-de ýakymly! 2 Bu başa guýulýan mukaddes ýag ýalydyr, sakgala, Harunyň sakgalyna, onuň geýiminiň ýakasyna syrygýan mukaddes ýag ýalydyr! 3 Ol Siýon daglaryna düşýän Hermonyň boldan-bol çygy kimindir. Çünki Reb ol ýerde ýalkynyş, baky ýaşaýyş bolsun diýip, tabşyryk berdi.
Zyýarat nagmasy
1 Eý, Rebbe ähli hyzmat edýänler – gijesine Reb öýünde durýanlar, Rebbi alkyşlaň! 2 Mukaddes ýere tarap elleriňizi galdyryp, Rebbi alkyşlaň. 3 Ýeri-gögi ýaradan Reb, goý, size Siýondan ak pata bersin.
1–2 Rebbe şan-şöhrat bolsun! Eý, Rebbe hyzmat edýänler, Rebbiň adyny şöhratlandyryň! Eý, Rebbiň öýünde, Hudaýymyzyň öýüniň howlusynda hyzmat edýänler, Rebbi şöhratlandyryň! 3 Rebbe şan-şöhrat bolsun! Çünki Reb ýagşy. Onuň adyna nagmalar aýdyň, çünki bu örän lezzetli. 4 Çünki Reb Özi üçin Ýakup neslini, Öz genji hökmünde Ysraýyly seçip saýlady. 5 Men bilýärin Rebbiň beýikdigini, Taňrymyzyň ähli taňrylardan üstündigini. 6 Göklerde, ýeriň ýüzünde, deňizlerde, bar çuňluklarda Reb Öz göwnüniň islän zadyny edýär. 7 Ol ýeriň uçlaryndan bulutlary turuzýar, ýagyş üçin ýyldyrymlar çakdyrýar, Öz ammarlaryndan ýeli çykarýar. 8 Ol Müsürde ynsanlaryň we haýwanlaryň ilkinji doglanlaryny öldürdi. 9 Eý, Müsür, Ol seniň içiňe – fyrownyň, ähli hyzmatkärleriniň üstüne alamatlary, mugjyzalary ýollady. 10 Ol köp milletleri gyrdy, güýçli patyşalary öldürdi: 11 amorlaryň patyşasy Sihony, başanlaryň patyşasy Ogy we ähli Kengan şalyklaryny. 12 Olaryň topragyny miras hökmünde, saýlama mülk hökmünde Öz ysraýyl halkyna berdi. 13 Ýa Reb, Seniň adyň ebedi, ýa Reb, Sen ýatlanarsyň asyrlarboýy. 14 Reb Öz halkyny hakly çykarar, Öz bendelerine rehim-şepagat eder. 15 Milletleriň butlary kümüş-tylladyr, olar ynsan elleriniň işidir. 16 Olaryň agzy bar, ýöne gürlänok, gözleri bar, ýöne görenok. 17 Gulaklary bar, ýöne eşidenok, agyzlarynda hiç bir dem hem ýok. 18 Şolar dek bolar butlary ýasanlar, olara bil baglan ähli ynsanlar. 19 Eý, Ysraýyl nesli, Rebbi alkyşlaň, eý, Harun nesli, Rebbi alkyşlaň. 20 Eý, Lewi nesli, Rebbi alkyşlaň, eý, Rebden gorkýanlar, Rebbi alkyşlaň. 21 Iýerusalimde mesgen tutan Rebbe Siýondan alkyşlar bolsun! Rebbe şan-şöhrat bolsun!
1 Rebbe şükür ediň, çünki Ol ýagşy, Onuň söýgüsi baky. 2 Hudaýlar Hudaýyna şükür ediň, Onuň söýgüsi baky. 3 Taňrylar Taňrysyna şükür ediň, Onuň söýgüsi baky. 4 Beýik gudratlary edýän diňe Oldur, Onuň söýgüsi baky. 5 Gökleri paýhas bilen ýaradan Oldur, Onuň söýgüsi baky. 6 Ýeri suwlaryň üstüne ýazan hem Oldur, Onuň söýgüsi baky. 7 Uly yşyklary ýaradan Oldur, Onuň söýgüsi baky. 8 Gündiz höküm sürer ýaly Güni ýaradan Oldur, Onuň söýgüsi baky, 9 gije höküm sürer ýaly Aýy, ýyldyzlary ýaradan Oldur, Onuň söýgüsi baky. 10 Müsüriň nowbaharlaryny öldüren Oldur, Onuň söýgüsi baky. 11–12 Güýçli eli, uzadan goly bilen, Onuň söýgüsi baky, ysraýyllary Müsürden çykaran Oldur, Onuň söýgüsi baky. 13 Gyzyl deňzi ikä bölen Oldur, Onuň söýgüsi baky. 14 Ysraýyllary onuň ortasyndan geçiren Oldur, Onuň söýgüsi baky. 15 Fyrowny, goşunyny Gyzyl deňzinde derbi-dagyn eden-de Oldur, Onuň söýgüsi baky. 16 Öz halkyna çölde ýol görkezen Oldur, Onuň söýgüsi baky. 17 Beýik patyşalary öldürýän Oldur, Onuň söýgüsi baky. 18 Kuwwatly patyşalary ýok edýän Oldur, Onuň söýgüsi baky. 19 Amorlaryň patyşasy Sihonyň, Onuň söýgüsi baky. 20 Başanyň patyşasy Oguň, Onuň söýgüsi baky. 21 Olaryň topragyny miras hökmünde beren Oldur, Onuň söýgüsi baky. 22 Olaryň topragyny miras hökmünde Ysraýyla – Rebbe hyzmat edýän halka beren-de Oldur, Onuň söýgüsi baky. 23 Pes günümizde bizi ýatlan Oldur, Onuň söýgüsi baky. 24 Duşmanlarymyzdan bizi halas eden Oldur, Onuň söýgüsi baky. 25 Ähli janly-jandara iýmit berýän Oldur, Onuň söýgüsi baky. 26 Gökleriň Hudaýyna şükür ediň, Onuň söýgüsi baky.
1 Babyl suwlarynyň boýunda oturyp, Siýony ýatlan wagtymyz gözýaş döküpdik. 2 Şol ýerdäki derek agaçlaryndan öz kinorlarymyzy asyp goýupdyk. 3 Bizi ýesir alanlar şol ýerde nagma talap etdiler, bize ezýet berenler şadyýanlygy talap etdiler. «Bize Siýon nagmalaryndan birini aýdyň» diýdiler. 4 «Ýat toprakda neneň edip Rebbiň nagmasyny aýdaly?!» 5 Eý, Iýerusalim, eger seni unutsam, goý, elim hünärini unutsyn. 6 Eger seni ýada salmasam, Iýerusalim şatlygymyň seresidir diýmesem, goý, dilim damagyma ýapyşsyn! 7 Ýa Reb, Iýerusalimiň ýykylan güni: «Ony ýumruň, ony ýumruň düýbüne çenli!» diýen edomlary Sen ýadyňa sal! 8 Eý, Babyl gyzy, eý, weýran bolmuş, seniň bize edenleriňi gaýtarjak nähili bagtly! 9 Seniň balalaryňy daşa urjak nähili bagtly!
Dawudyň mezmury
1 Ýa Reb, tüýs ýürekden Saňa şükür ederin, ylahy barlyklar öňünde Saňa nagma aýdaryn. 2 Mukaddes ybadathanaňyň öňünde sežde ederin, Saňa söýgiň, wepadarlygyň üçin şükür ederin. Çünki Sen Öz adyňy hem-de sözüňi ähli zatdan beýgeltdiň. 3 Çagyran günümde Sen jogap berdiň, janymy güýç bilen kuwwatlandyrdyň. 4 Ýa Reb, Saňa şükür edýärler ýer ýüzüniň ähli şalary, çünki eşitdiler agzyňdan çykan sözleri. 5 Olar Rebbiň ýollary barada nagma aýdarlar, çünki Rebbiň şöhraty beýik. 6 Reb beýik bolsa hem, pespällere nazaryn salýar, emma tekepbirleri uzak ýerden saýgarýar. 7 Muşakgat içinde gezsem-de, meni aman saklaýaň, duşmanlaryma garşy Öz eliňi uzadýaň. Seniň goluň meni halas eýleýär. 8 Reb meniň arymy alar; ýa Reb, Seniň söýgiň ebedi galar, Öz elleriňiň işini Sen terk eýleme.
Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Dawudyň mezmury.
1 Ýa Reb, meni synaýarsyň we tanaýarsyň! 2 Oturyp-turşumy Özüň bilýärsiň, pikirlerimi uzaklardan aňýarsyň. 3 Ýöreýşimi, ýatyşymy yzarlaýarsyň, meniň ähli ýollarymy Sen tanaýarsyň. 4 Heniz agzymdan bir söz çykmanka, ýa Reb, Sen ony eýýäm doly bilýärsiň. 5 Yzymdan, öňümden Sen gurşaýarsyň, Sen üstüme Öz eliňi goýýarsyň. 6 Muny bilmek meniň üçin juda ajaýyp, ol belent, men ony aňyp bilemok. 7 Seniň Ruhuňdan nirä gideýin?! Seniň huzuryňdan nirä gaçaýyn?! 8 Göklere galsam, ol ýerde Sen bar! Ölüler dünýäsine insem, ol ýerde Sen bar! 9 Säheriň ganatlaryna münüp, deňziň iň uzak ýerinde çadyr gurunsam, 10 hatda ol ýerde-de eliň ýol görkezer maňa. Seniň goluň meni söýgetlär. 11 Diýsem: «Goý, tümlük meni büresin, meni gurşan ýagtylyk gijä öwrülsin». 12 Seniň üçin tümlük garaňky däldir! Gije hem gündiz ýaly ýagtydyr, Seniň bilen tümlük-de ýagtylyk deýdir. 13 Sen meniň içgoşlarymy ýaratdyň, enem göwresindekäm Sen şekil berdiň. 14 Men Saňa öwgi aýdýaryn, çünki meni ajaýyp, täsin ýaratdyň. Ajaýypdyr Seniň işleriň, muny juda oňat bilýändir kalbym. 15 Pynhanlykda ýaradylan mahalym, ýeriň çuňluklarynda emele gelen mahalym, Senden gizlin däldi meniň süňklerim. 16 Heniz şekilsizkäm meni gözleriň gördi, maňa bellenilen günleriň hiç biri heniz gelmänkä, olaryň her biri Seniň kitabyňda eýýäm ýazylgy. 17 Eý, Hudaý, pikirleriň maňa nähili eziz! Olaryň san-sajagy ýok! 18 Eger sanaýyn diýsem, olaryň sany çägeden-de köp, olary sanap bilsedim, Sen dek ýaşardym uzak. 19 Eý, Hudaý, ýok etsediň Sen erbet adamlary! Eý, ganhorlar, aýrylyň menden! 20 Olar Sen barada betpällik bilen gürleýär, duşmanlaryň adyňy ýerliksiz ýere agzaýar. 21 Ýa Reb, Seni ýigrenýänleri men ýigrenýärin, Saňa garşy baş galdyrýanlary nejis saýýaryn. 22 Olary bütinleý men ýigrenýärin, men olary öz duşmanym saýýaryn. 23 Eý, Hudaý, meni barla-da, ýüregimi bil! meni syna-da, pikirlerimi bil! 24 Gör, men erbet ýoldan barýan bolmaýyn, ebedilik ýoluna meni ugrukdyr.
1 Aýdymçylar toparynyň ýolbaşçysyna. Dawudyň mezmury. 2 Ýa Reb, ýamanlardan meni halas et, zalym adamlardan meni penala. 3 Olar betniýetleri ýüregine düwýär, olar dyngysyz uruş turuzýar. 4 Olar ýylan ýaly dillerini ýiteldýär, agyzlarynda ýylan zäheri bar. 5 Ýa Reb, meni erbediň elinden sakla hem-de zalym adamdan gora. Olar aýagyma badak atmak isleýär. 6 Tekepbirler maňa gizlin duzak goýdular, torlarynyň ýüplerini ýazyp goýdular, ýoluň gyrasynda meniň üçin gapan gurdular. Sela 7 Rebbe diýdim: «Meniň Hudaýym Sensiň, ýa Reb, dady-perýadymyň sesini eşit. 8 Eý, Hökmürowan Reb, güýçli Halasgärimsiň söweş güni başymy Sen gorandyrsyň. 9 Ýa Reb, erbet adamy myradyna ýetirme, onuň betniýetleri berjaý bolmasyn, ol beýgelmesin!» Sela 10 Meni gabanlaryň agzyndan çykan gargyşlar, goý, olaryň öz başlaryndan insin. 11 Olaryň üstüne köýdüriji közler dökülsin, goý, olar oda, çuň gorpa düşsün, goý, olar asla çykyp bilmesin. 12 Töhmetçiler ýurtda, goý, ornaşmasyn, betbagtlyk zalym adamy, goý, aw edinsin. 13 Bilýärin: Reb ezilenleriň işine garar, mätäçlere adalatly karar çykarar. 14 Dogrular Seniň adyňa şükür ederler, dogry ynsanlar huzuryňda mesgen tutarlar.
Dawudyň mezmury
1 Ýa Reb, Seni çagyrýaryn, tiz dadyma ýetiş dat-perýadymyň sesini eşit! 2 Huzuryňda dogam saýylsyn hoşboý tüsse deý, ellerimi galdyryşym – agşam gurbanlygy deý. 3 Ýa Reb, garawul goý meniň agzyma, meniň dilimi gora. 4 Ýüregim ýamanlyga ýykgyn bolmasyn, günä edýän adamlar bilen erbet işleri etmäýin, olaryň näz-nygmatlaryndan asla datmaýyn. 5 Goý, dogry ynsan meni ursun, bu ýagşylykdyr, goý, maňa ol käýesin, bu başyma ýakymly ýag kimindir, meniň başym ony, goý, ret etmesin. Dogrudan-da, erbetleriň işlerine garşy dileg edýärin. 6 Olaryň baştutanlary gaýadan aşak zyňlanda, meniň sözlerimi eşider, çünki olar ýakymly. 7 Biriniň ýer sürende topragy agdarşy ýaly, biziň-de süňklerimiz ölüler dünýäsiniň agzynda çaşar. 8 Meniň gözlerim Saňa dikilgi, ýa Hökmürowan Reb! Seni pena edinýärin, meni goragsyz goýma! 9 Meni gora olaryň duzaklaryndan hem-de betkärleriň – gapanlaryndan. 10 Goý, erbetler öz torlaryna düşsün, men bolsa sag-aman geçip gideýin.
Dawudyň maskili, gowakdaka aýdan dogasy
1 Men gaty ses bilen Rebbe perýat edýärin, gaty ses bilen Rebbe men ýalbarýaryn. 2 Onuň öňüne arz-halymy dökýärin, Onuň öňünde gaýgylarymy beýan edýärin. 3 Ruhum tapdan düşen mahaly, Sen bilýänsiň meniň ýolumy! Ýöreýän ýodamda maňa duzak gurdular. 4 Sagyma bak-da, gör: hiç kim maňa hormat goýmaýar, maňa indi gaçalga-da ýok, hiç kim janymyň gaýgysyny etmeýär. 5 Ýa Reb, Saňa perýat edýärin, diýýärin: «Sen – meniň penam, diriler diýarynda – meniň nesibäm». 6 Meniň perýadyma dykgat ber, çünki gaty peselendirin. Aňtaýanlardan meni halas et, çünki olar menden güýçlüdir! 7 Zyndandan azat et meni, adyňa şükür edeýin! Ýa Reb! Maňa jomartlyk edeniň üçin, dogrular meni gurşarlar.
Dawudyň mezmury
1 Ýa Reb, dogamy eşit, dady-perýadyma gulak goý; Öz wepalylygyňda we dogrulygyňda, maňa jogap ber! 2 Öz bendäň bilen dawa girişme, çünki dirileriň hiç biri Seniň öňüňde aýypsyz çykmaz. 3 Duşmanlar aňtaýar meniň janymy, ýer bilen ýegsan etdiler ýaşaýyşymy, gadymyýetde ölenler kimin, olar tümlükde oturtdy meni. 4 Şoňa görä, ruhum sustlandy, meniň ýüregim sarsdy. 5 Gadymky günleri ýada salýaryn, Seniň ähli edenleriň barada oýa batýaryn, Seniň elleriňiň işi barada pikir edýärin. 6 Saňa tarap ellerimi gerýärin. Janym gurak toprak deý Saňa teşnedir. Sela 7 Ýa Reb, maňa tizräk jogap beräý-dä! Meniň ruhum ysgyndan düşýär! Gabra inýänlere meňzemez ýaly, menden gizleme Sen Öz ýüzüňi. 8 Ertirlerine maňa duýdur wepaly söýgüňi, çünki Saňa baglaýan bili. Maňa bildir ýöremeli ýolumy, çünki men Saňa intizardyryn. 9 Ýa Reb, duşmanlarymdan halas et meni, men Seni pena edinýändirin! 10 Maňa Öz yradaňy berjaý etmegi öwret, çünki meniň Hudaýym Sensiň! Seniň ýagşy Ruhuň düz ýoldan meni äkitsin! 11 Ýa Reb, Öz adyň hatyrasyna, gora Sen ýaşaýyşymy! Öz dogrulygyňyň hatyrasyna, muşakgatdan halas eýle janymy! 12 Öz wepaly söýgiňiň hatyrasyna, meniň duşmanlarymy heläk edersiň; janyma ezýet berýänleriň baryny weýran edersiň, çünki men Seniň bendäňdirin.
Dawudyň mezmury
1 Meniň ellerime uruşmagy, barmaklaryma söweşmegi öwredýän gaýam Rebbe alkyşlar bolsun! 2 Ol meniň wepaly söýgimdir, meniň galam, berkitmäm, Halasgärimdir, meniň galkanym, Penakärimdir. Ol halklary maňa tabyn edýändir. 3 Ýa Reb, ynsan kimmişin, Sen onuň aladasyny ederiň ýaly? Ynsan ogly kimmişin, Sen onuň pikirini ederiň ýaly? 4 Ynsan bir dem kimindir, onuň ömri geçip barýan kölege deýdir. 5 Ýa Reb, Öz gökleriňi ýar we aşaga in, daglara el degir, goý, tütesinler! 6 Ýyldyrymlar çakdyr, pytrat olary, peýkamlaryňy ýagdyr, dargat olary! 7 Beýiklikden uzat eliňi, haýbatly suwlardan, kesekilerden azat et, halas et meni. 8 Olaryň agzy ýalan sözleýär, olar ýalan kasam üçin sag elini galdyrýar. 9 Eý, Hudaý, Saňa täze nagma aýdaryn, on kirişli arfada Saňa mukam çalaryn. 10 Sensiň şalara ýeňişler berýän, bendäň Dawudy zalym gylyçdan azat eýleýän. 11 Meni azat et, kesekileriň elinden halas et meni. Olaryň agzy ýalan sözleýär, ýalan kasam üçin olar sag elini galdyrýar. 12 Ogullarymyz ýaş çagynda, ösümlik deý pajarlap össün. Gyzlarymyz köşgüň haşamlanan sütünleri deý bolsun. 13 Ammarlarymyz dürli azyk-owkatlardan, goý, dolup-daşsyn. Goýunlarymyz örülerde müňlerçe, on müňlerçe bolup örňesin. 14 Sygyrlarymyzyň höwri köp bolsun, duşman gala diwaryny, goý, böwüsmesin; olar bizi ýesirlige almasyn, köçelerimizde ahy-nalyş bolmasyn! 15 Şeýle ýalkanan halk nähili bagtly! Hudaýy Reb bolan halk nähili bagtly!
Dawudyň şöhratlandyrmak üçin aýdan mezmury
1 Eý, Hudaýym, meniň Patyşam! Men Seni beýgelderin, Seniň adyňa ebedi we baky alkyş aýdaryn. 2 Saňa her gün alkyş aýdaryn, adyňy ebedi we baky şöhratlandyraryn. 3 Reb beýik, Ol çensiz öwgä mynasyp, Onuň beýikligi ynsan akylyna sygmaz. 4 Seniň işleriň nesilerboýy taryp ediler, Seniň gudratly işleriň hem yglan ediler. 5 Seniň belentligiňiň şanly şöwketi, ajaýyp işleriň barada men oýlanaryn. 6 Olar haýbatly işleriň gudratyndan gürrüň bererler, men hem Seniň beýikdigiňi yglan ederin. 7 Seniň bolelin ýagşylygyň dabarasyny beýan ederler, Seniň dogrulygyň barada nagma aýdarlar. 8 Reb merhemetli hem rehimli, giň göwünli, wepaly söýgä baýdyr. 9 Reb hemmeler üçin ýagşydyr, Ol ähli ýaradanlaryna merhemet edýär. 10 Ýa Reb, ähli işleriň Saňa şükür ederler, ähli sadyklaryň Saňa alkyş aýdarlar. 11–12 Seniň şalygyňyň şanly şöwketini, gudratly işleriňi ynsanlara bildirmek üçin, olar Seniň şalygyňyň şöhratyny aýdarlar, Seniň gudratyňdan gürrüň bererler. 13 Seniň şalygyň – müdimi şalyk, hökümdarlygyň – nesillerboýy. Reb ähli sözlerinde wepadar, Ol ähli işlerinde rehimdar. 14 Reb söýgetleýär ähli ýykylanlary, Ol dikeldýär ähli bükülenleri. 15 Hemmäniň gözleri Saňa umyt bilen garaýar, Sen öz wagtynda olaryň ryskyny berýärsiň. 16 Sen eliňi açýarsyň, ähli jandarlara islän zadyny berýärsiň. 17 Reb ähli ýollarynda dogrudyr, Ol ähli işlerinde rehim-şepagatlydyr. 18 Reb Özüni çagyrýanlaryň hemmesine, Özüni çyndan çagyrýanlaryň hemmesine ýakyndyr. 19 Ol Özünden gorkýanlary myradyna ýetirýär, olaryň nalyşyny eşidýär we halas edýär. 20 Reb Özüni söýýänleriň ählisini goraýar, emma erbetleriň baryny Ol heläk eder. 21 Meniň agzym Rebbe öwgüler aýdar, janly-jandarlaryň bary asyrlarboýy mukaddes adyna alkyşlar aýdar!
1 Rebbe şan-şöhrat bolsun! Rebbi şöhratlandyr, eý, meniň janym! 2 Men ömürboýy Rebbi şöhratlandyraryn, demim barka Hudaýyma nagma aýdaryn. 3 Şazadalara, ynsan ogluna hiç bil baglamaň, çünki olar halas etmeýär. 4 Olaryň jany çykyp, topraga gaýdyp baranda, şol günüň özünde niýetleri puç bolýar. 5 Neneň bagtly Ýakubyň Hudaýyna daýanýan, onuň Hudaýy Rebbe umyt baglaýan! 6 Ýeri gögi, deňzi, onuň içindäkileri ýaradan Oldur, wepalylygy ebedi saklaýan Oldur. 7 Ol ezilenleriň hakyny alyp berýändir, açlara nan berýän Oldur, Reb ýesirleri boşadýar. 8 Reb körleriň gözüni açýar, Reb bükülenleri dikeldýär, Reb dogry ynsanlary söýýär. 9 Reb gelmişekleri gözden salmaýar, dul hatynlary, ýetimleri goldaýar, emma erbetleriň ýoluny weýran edýändir. 10 Reb höküm sürer ebedi, eý, Siýon, seniň Hudaýyň – nesillerboýy. Rebbe şan-şöhrat bolsun!
1 Rebbe şan-şöhrat bolsun! Çünki Hudaýymyzy nagma bilen öwmek ýagşydyr, lezzetlidir, Ol öwgülere laýykdyr. 2 Reb Iýerusalimi bina eýleýär, Ysraýylyň pytranlaryny jemleýär. 3 Göwni synyklara Ol şypa berýär, olaryň ýaralaryny daňýar. 4 Ýyldyzlaryň sanyny Ol hasaplaýar, olaryň ählisini Ol atlandyrýar. 5 Rebbimiz beýikdir, kuwwaty köpdür, paýhasynyň hiç çägi ýokdur. 6 Reb pespälleri galdyrýar, Ol erbetleri ýere pylçaýar. 7 Rebbe şükür nagmalaryny aýdyň, Hudaýymyza kinorda mukamlar çalyň! 8 Ol gökleri bulutlara büreýär, toprak üçin ýagyşlary taýynlap goýýar, baýyrlarda gök otlary gögerdýär. 9 Ol haýwanlara, jüýgüldeşýän garga çagalaryna olaryň ryskyny berýär. 10 Ol ne bedewiň güýjünden wagtyhoş bolýar, ne-de urşujynyň aýagyndan keýpi çag bolýar. 11 Reb Özünden gorkýanlardan, Onuň wepaly söýgüsine umyt baglaýanlardan, keýpi çag bolýar.
1 Eý, Iýerusalim, Rebbe öwgi aýt! Eý, Siýon, Hudaýyňa şan-şöhrat bolsun! 2 Çünki Ol derwezeleriňiň kiltlerini berkidýär, galadaky çagalaryňa ak pata berýär. 3 Çäkleriňde parahatlygy berkarar edýär, saýlama bugdaýdan seni doýurýar. 4 Ol buýruklaryny ýere gönderýär, Onuň sözi tizlik bilen ýaýraýar. 5 Gar ýagdyryp, ýeri ak ýorgana büreýär, kül kimin gyrawy Ol sepeleýär. 6 Buzlaryny parçalap, ýere taşlaýar, Rebbiň aýazyna döz geljek barmy? 7 Ol buýurýar, buzlar ereýär, ýel ösdürip, suwlar akdyrýar. 8 Ol Ýakup halkyna yglan edýär sözüni, Ysraýyla – parzlaryny we hökümlerini. 9 Reb başga hiç millete şeýle etmeýär, olar Onuň adalatly hökümlerini bilmeýär. Rebbe şan-şöhrat bolsun!
1 Rebbe şan-şöhrat bolsun! Göklerden Rebbi şöhratlandyryň, belentliklerde Ony şöhratlandyryň! 2 Eý, ähli perişdeleri, Ony şöhratlandyryň! Eý, ähli gögüň goşunlary, Ony şöhratlandyryň! 3 Eý, Gün we Aý, Ony şöhratlandyryň! Eý, ähli nurly ýyldyzlar, Ony şöhratlandyryň! 4 Eý, gökleriň gökleri, eý, gökleriň üstündäki suwlar, Ony şöhratlandyryň! 5 Goý, olar Rebbi şöhratlandyrsyn! Çünki Ol buýurdy, olar emele geldi. 6 Reb olary baky, müdimi berkarar etdi, hiç üýtgemejek bir parzy berdi. 7 Eý, zeminde ýaşaýanlar, Rebbi şöhratlandyryň: eý, deňiz läheňleri, çuňluklaryň ählisi, 8 eý, ot we doly, gar we duman, Onuň sözüni berjaý edýän tupan ýelleri, 9 eý, daglar we baýyrlaryň ählisi, miweli agaçlar, kedr daragtlaryň ählisi, 10 eý, haýwanlar we ähli mal-gara süýrenijiler we guşlar, 11 eý, ýer ýüzüniň şalary, ähli halky, şazadalar, dünýäniň ähli hökümdarlary, 12 eý, ýaş gyzlar hem-de ýigitler, ýaşulular hem-de çagalar. 13 Goý, olar Rebbiň adyny şöhratlandyrsyn, çünki diňe Onuň ady beýgeldilendir, Onuň şan-şöhraty ýerden-gökden belentdir. 14 Ol Öz halkynyň kuwwatyny artdyrdy, şoňa görä, eý, Onuň ähli sadyklary, Oňa ýakyn bolan ysraýyl halky, Rebbe şan-şöhrat bolsun!
1 Rebbe şan-şöhrat bolsun! Rebbe täze nagma aýdyň, sadyklar jemagatynda Oňa öwgüler aýdyň! 2 Ysraýyl Ýaradanyna şatlansyn! Siýon perzentleri Şasyna, goý, begensin! 3 Olar tans edip, Ony şöhratlandyrsyn, deprekde, kinorda Oňa mukamlar çalsyn! 4 Çünki Reb Öz halkyndan göwnühoş bolýar, Ol pespälleri gutulyşa besleýär. 5 Sadyklar aklanyp, goý, beýgelsinler, düşeklerinde şatlanyp, nagma aýtsynlar. 6 Dillerinde Hudaýa öwgüler bolsun, ellerinde ikiýüzli gylyçlar bolsun. 7 Olar milletlerden, goý, öç alsynlar, halklara jeza bersinler. 8 Patyşalaryny zynjyrlasynlar, asylzadalaryna gandal ursunlar. 9 Olar babatda ýazylan hökümi berjaý etsinler! Munuň özi sadyklaryň bary üçin hormatdyr. Rebbe şan-şöhrat bolsun!
1 Rebbe şan-şöhrat bolsun! Ony mukaddes öýünde şöhratlandyryň, Ony kuwwatly göklerinde şöhratlandyryň! 2 Ony gudratly işleri üçin şöhratlandyryň, Onuň ajaýyp belentligine laýyk şöhratlandyryň! 3 Ony surnaýlaryň sesi bilen şöhratlandyryň, arfada we kinorda şöhratlandyryň! 4 Deprek kakyp, tans edip, şöhratlandyryň, kirişli gural, tüýdük çalyp, şöhratlandyryň! 5 Ony owazly kimwallar bilen şöhratlandyryň, Ony belent owazly kimwallar bilen şöhratlandyryň! 6 Burnunda dirilik nepesi bolanlaryň bary Rebbi şöhratlandyrsyn! Rebbe şan-şöhrat bolsun!
1 Ysraýyl patyşasy, Dawut ogly Süleýmanyň pähimleri: 2 Bu pähimler danalygy we öwüt-nesihaty bilmek, paýhasly sözleriň manysyna düşünmek üçindir. 3 Parasatly hem-de dogruçyl bolmak, adyllyk we deňlik, öwüt-nesihaty özleşdirmek, 4 Sadalara paýhas, ýaşlara bilim we akyl bermek üçindir. 5 Bu pähimlere hem tymsallara, atalar sözlerine we matallaryna düşünmeklik üçin: Akyldarlar bulary eşidip, bilimini has-da artdyrsyn, düşbi adamlar sagdyn maslahat alsyn. 7 Bilimiň başlangyjy – Rebden gorkmakdyr; diňe akmaklar danalygy hem öwüt-nesihaty har edýärler. 8 Diňle, oglum, ataňyň nesihatlaryny, eneňiň öwütlerinden ýüz öwürme. 9 Ol seniň başyňa ajaýyp täç, boýnuňa monjuk bolar. 10 Eý, oglum, seni günäkärler azdyrjak bolsa ylalaşma. 11 Eger olar: «Biziň bilen ýör. Gan dökmek üçin bukuda garaşaly. Sebäpsiz ýere bigünäni öldüreli. 12 Olary ölüler dünýäsi ýaly diriligine, gabra inenler deý tutuşlaýyn ýuwdalyň. 13 Her hili baýlyk taparys, öýümizi oljadan doldurarys. 14 Ählimiz üçin horjun bir bolsun; aramyzda şärikligimiz deň bolsun» diýseler, 15 eý, oglum, olar bilen bir ýoldan ýöreme, olaryň ýol-ýodasyna gadam urma. 16 Çünki olar şere kowalaşýarlar, gan dökmäge howlugýarlar. 17 Guşuň gözüniň öňünde oňa tor gurmak puçdur. Ýöne bukuda garaşýanlaryň öz gany döküler, bukuda otyrkalar, olaryň aljak jany öz jany bolar. 19 Olaryň takdyry şeýle bolar, zuluma gyzygyp toplan baýlygy öz janyny alar. 20 Danalyk köçede gaty seslenýär, bazar ýerlerinde jar çekýär. 21 Jemendeli ýerlerde gygyrýar; şäher derwezesiniň agzynda sözleýär: 22 «Eý, nadanlar, haçana çenli nadanlygy söýjeksiňiz? Masgaralaýjylar haçana çenli öz masgaralamagyndan keýp aljakkalar? Akmaklar haçana çenli bilimi ýigrenjekkäler? 23 Meniň käýinjime üns berseňiz, ruhumy üstüňize dökerin. Men sözümi size bildirerin. 24 Men sizi çagyrdym, meni ret etdiňiz; elimi uzatdym, hiç kim oňa üns bermedi. 25 Gaýtam ähli maslahatymy ret etdiňiz, meniň käýinjimi duýmak islemediňiz. 26 Men-parasat betbagtlygyňyza gülýändirin; sizi gorky basanda ýaňsylaryn. 27 Sizi gorky gaý kimin basanda, betbagtlyk harasat bolup inende, muşakgat hem gaýgy başyňyza düşende, 28 şonda meni çagyrarsyňyz. Ýöne men jogap bermerin. Meni ir ertirden agtararsyňyz, emma tapmarsyňyz. 29 Çünki olar bilimi ýigrendiler, Rebden gorkmagy makul bilmediler. 30 Meniň maslahatymy kabul etmediler, ähli käýinjimi ýigrendiler. 31 Munuň üçin olar tutan ýollarynyň miwesini iýerler, öz pällerinden taparlar. 32 Çünki nadanlar ýoldan çykyp ölerler, akmaklary geleňsizlik heläk eder. 33 Meni diňlänler parahat mekan tutarlar, ýamanlykdan gorkman aman bolarlar».
1 Oglum, meniň sözümi kabul edip, buýrugymy kalbyňda saklasaň, 2 danalyga gulak asyp, düşünjä ýüregiňi berseň, 3 hawa, paýhasy çagyrsaň, düşünjä ýalbarsaň, 4 ony kümüş ýaly gözleseň, hazyna dek agtarsaň, 5 şonda Rebden gorkmaklyga akyl ýetirip, Hudaýy tanamagy başararsyň. 6 Çünki danalyk berýän Rebdir, bilim hem düşünje Onuň agzyndan çykýandyr. 7 Ol dogruçyllara ýardam berýär, sadyklykda gezýänlere galkan bolýar. 8 Ol adalat ýollaryny goraýar, Özüne sadyklaryň ýoluny goraýar. 9 Şonda dogruçyllyga we adalata akyl ýetirersiň, adyllyga we ýagşy ýola düşünersiň. 10 Çünki danalyk seniň ýüregiňe girer, bilim kalbyňa hoş ýakar. 11 Akyllylyk seni gorar, düşünje saňa sereder. 12 Danalyk seni ýaman ýoldan, ýaramaz gepleýänlerden halas eder. 13 Olar dogry ýoly taşlap, garaňkylyk ýolundan ýöreýärler. 14 Ýaman iş edip şatlanýarlar, ýamanyň ýaramazlygyna guwanýarlar. 15 Olaryň ýollary egridir, ýodalary öwrümli. 16 Hudaý bilen ähtini unudandan, başdaşyndan aýrylyşan aýaldan, dili süýji keseki zenandan danalyk seni halas eder. 18 Çünki onuň öýi ölüme eltýär, ýollary zeminiň teýine barýar. 19 Onuň ýanyna giren yzyna dolanyp bilmez, gaýdyp ýaşaýyş ýoluna ýetmez. 20 Şonuň üçin ýagşy iş edýäniň ýolundan ýöre, dogruçyllaryň ýoluny tut. 21 Çünki ýurtda dogruçyllar mekan tutarlar, sadyklar şol ýerde galarlar. 22 Ýöne ýaramazlyk edýänler ir ölerler, haýynlar köki bilen gyrlarlar.
1 Oglum, unutma öwredenlerimi, buýruklarymy kalbyňda sakla. 2 Çünki olar ömrüň ýyllaryny uzaldar, abadanlygyňy köpelder. 3 Wepaly söýgiňi terk etme. Bagla olary boýnuňa. Ýüregiň gatyna ýazyp goý. 4 Şonda sen Hudaýyň hem adamlaryň nazarynda merhemet we abraý taparsyň. 5 Öz düşünjäňe daýanma, bütin ýüregiň bilen Rebbe bil bagla. 6 Bar işleriňde Ony tana, Ol seniň ýollaryňy dogrular. 7 Özüňi akylly saýma; Rebden gork, ýamandan çekil. 8 Şonda seniň janyňa sagdynlyk, bedeniňe şypa berler. 9 Rebbi bütin baýlygyň hem ilkinji hasylyň bilen hormatla. 10 Şonda seniň ammaryň dolup-daşar, çelekleriň täze şerapdan joşar. 11 Rebbiň terbiýesini terk etme, oglum. Onuň käýinjine gysynma. 12 Çünki atanyň eý görýän ogluna temmi berşi ýaly, Reb hem söýenini terbiýeleýändir. 13 Danalyk tapan, düşünje gazanan adam bagtlydyr. 14 Çünki onuň girdejisi kümüşden, peýdasy altyndan artykdyr. 15 Danalyk jöwherden gymmat, hiç bir arzyly zat oňa taý gelmez. 16 Uzak ömür onuň sag elinde, baýlyk hem şöhrat sol elinde. 17 Onuň ýollary ýakymly ýoldur, barça ýodalary hem salamatlykdyr. 18 Ýapyşanlar üçin ol durmuş daragtydyr. Ony gaýym tutanlar bagtlydyr. 19 Reb danalyk bilen jahany bina etdi; düşünje bilen gökleri ýerleşdirdi. 20 Onuň biliminden çuňluklar böwsüldi, bulutlar çygyny pürkdi. 21 Oglum, danalygy, akyllylygy gorap sakla, gözüňden salma. 22 Şeýle etseň, olar janyňa ýaşaýyş, boýnuňa bezeg bolar. 23 Onsoň aman-esen gezersiň, büdremersiň. 24 Otursaň arkaýyn bolarsyň, ýatsaň süýji uka gidersiň. 25 Duýdansyz gelýän howpdan, ýaramazlaryň başyna inen weýrançylykdan gorkma. 26 Çünki Reb seniň ähtibaryň bolar, aýagyňy duzaga düşmekden saklar. 27 Eliňden gelýärkä, mätäçlerden ýardamyňy aýama. 28 Eliňde barka, ýakynyňa: «Git, soň gel, ertir bererin» diýme. 29 Saňa ynanyp, arkaýyn ýaşaýan ýakynyňa garşy ýaman niýet etme. 30 Ýamanlyk etmedik adam bilen nähak jedelleşme. 31 Zalyma gözüň gitmesin, onuň ýollaryny saýlama. 32 Reb azgyn adamlary ýigrenýär, Ol dogruçyllara ýakyn bolýar. 33 Reb ýaramazlaryň öýüni näletleýär, dogruçyllaryň ýurduny bolsa ýalkaýar. 34 Reb ýaňsylaýjylary ýaňsylaýandyr, kiçigöwünli adamlara rehim edýändir. 35 Akyllylar şöhrata eýe bolarlar, akmaklar bolsa uýada galarlar.
1 Ogullarym, diňläň ataňyzyň öwüt-terbiýelerini, düşünje almak üçin gulak asyň. 2 Çünki size gowy bilim berýärin, meniň öwüdimden ýüz öwürmäň. 3 Menem atamyň perzendi boldum, enemiň eý görýän ýalňyzydym. 4 Atam maňa şeýle öwretdi: «Sözlerimi ýüregiňe bagla. Buýruklarymy berjaý et, şonda ýaşarsyň. 5 Danalyk al, paýhasa eýe bol. Aýdanlarymy unutma, sözümden çykma. 6 Danalykdan aýrylma, ol seni gorar; söý ony, saňa gözegçilik eder. 7 Danalygyň başy şudur – oňa eýe bol. Bir zat satyn alsaň – paýhas al. 8 Oňa hormat goý, ol seni göge göterer; ony bagryňa bas, ol seni şöhratlandyrar. 9 Başyňa güllerden boglan ajaýyp täç geýdirer; öwüşginli täji serpaý eder». 10 Diňle, oglum, aýdanlarymy kabul et, uzalar ömrüň. 11 Saňa danalyk ýollaryny öwretdim, dogrulyk ýodalaryndan ýöretdim. 12 Ýöräniňde aýagyňa päsgelçilik bolmaz; ylganyňda büdremersiň. 13 Terbiýä berk ýapyş. Ony goýberme, ony gora. Çünki ol seniň ýaşaýşyňdyr. 14 Ýaramazyň ýodasyna gadam basma, ýöreme ýamanlaryň ýolundan. 15 Daş dur şol ýoldan. Ondan gitme. Ondan sowlup geç. 16 Çünki ýamanlyk etmeseler uklap bilmeýärler; birini büdretmese, gözi bürülmez. 17 Olar ýaramazlyk nanyny iýýärler, zalymlyk şerabyny içýärler. 18 Ýöne dogruçyllaryň ýodasy daň şapagy ýalydyr, gün dogýança, gitdigiçe ýagtylýandyr. 19 Ýaramazlaryň ýoly tüm-garaňkylyk ýalydyr, olar nämä büdrändigini bilmeýärler. 20 Oglum, sözlerime üns ber, aýdýanlaryma gulak as. 21 Olary gözüňden salma, ýüregiň töründe sakla. 22 Çünki olary tapana ýaşaýyş, tenlerine şypa berler. 23 Bar güýjüň bilen ýüregiňi gora, çünki ýaşaýşyň gözbaşy ýürekden gaýdýar. 24 Agzyňdan egriligi, diliňden hilegärligi aýyr. 25 Gözleriň dogry öňe seretsin, nazaryň göni öňe dikilsin. 26 Aýak basjak ýodaňy dogrula, şonda ähli ýollaryň berk bolar. 27 Saga-sola sowulma, ýamanlykdan daş dur. 28
1 Oglum, akyllylygy gorar ýaly, dodagyň bilimi gorar ýaly, meniň danalygyma üns ber; düşünjäme gulak as. 3 Çünki bozuk aýalyň dodagyndan bal damýandyr, sözleri ýagdan ýumşakdyr. 4 Emma soňunda ýowşan ýaly ajydyr, ikiýüzli gylyç ýaly ýitidir. 5 Onuň aýaklary ölüme, ädimleri ölüler dünýäsine tarapdyr. 6 Ol ýaşaýşa barýan ýol barada oýlanmaýar; Ugry bulaşyk, özi muny bilmeýär. 7 Şonuň üçin, ogullarym, meni diňläň, agzymyň sözlerinden çykmaň. 8 Ol aýaldan gaça duruň, onuň bosagasyna ýakynlaşmaň. 9 Ýogsa abraýdan düşersiň, zalyma bergidar bolarsyň. 10 Çeken azabyň hözirini başgalar görer, gazanjyň özgäniň öýüne gider. 11 Ah çekip nalarsyň ömrüň soňunda, teniň hem bedeniň guranda. 12 Diýersiň şonda: «Men näme üçin terbiýäni ýigrendim, ýüregim-de käýinji ret etdi? 13 Mugallymlarymy diňlemedim, öwredýänlere gulak asmadym. 14 Jemlenen jemagatyň öňünde, tas masgara bolupdym». 15 Suwy diňe öz guýyňdan, öz çeşmäň akaba suwundan iç. 16 Çeşmeleriň köçelere, bulaklaryň meýdançalara ýaýrasynmy? 17 Olary özge bilen paýlaşma, olar diňe özüňki bolsun. 18 Bulagyň suwlary ak pataly bolsun, ýaşlykda öýleneniňe guwan. 19 Ol bir söýgüli sugun, näzik maral ýalydyr, onuň göwüsleri seni gandyrsyn. Mydama keýpli joş. 20 Oglum, seni näme üçin başga aýal joşdurmaly? Näme üçin zynahor aýaly bagryňa basjak? 21 Ynsanyň ýollary Rebbiň gözüniň alnyndadyr, olaryň ähli ýodalaryny synlaýandyr. 22 Ýaramazlar öz etmişinde tutulyp, günälerine baglanýarlar. 23 Olar terbiýesizlikden ölerler, aşa akmaklygyndan azaşarlar.
1 Oglum, karz aljaga kepil geçip, oňa derek el beren bolsaň, 2 Öz diliňden duzaga düşensiň, öz sözleriň bilen tutulansyň. 3 Ondan halas bolmak üçin şeýle etmeli, oglum. Ýakynyň penjesine düşeniňe görä, bar-da, onuň öňünde özüňi kiçelt. Ýalbar. 4 Gözüňe uky berme, gabagyňy ýumma. 5 Awçydan gaçan jeren kimin, Guşbazyň elinden sypan guş kimin özüňi gutar. 6 Eý, ýalta, garynjanyň ýanyna bar; olaryň işleýşine seret-de, akyl al! 7 Olaryň ne baştutany, ne gözegçisi, ne-de hökümdary bar. 8 Tomusda öz iýmitini toplaýarlar, orakda öz azygyny ýygnaýarlar. 9 Eý, ýalta kişi, sen haçana çenli ýatjak? Ukudan haçan oýanjak? 10 Birazajyk uklamak, biraz irkilmek üçin, gyşaryp gol gowşuranyňda, garyplyk garakçy ýaly, mätäçlik ýaragly adam mysaly başyňdan iner. 12 Deýýus bilen ýamanyň ýalan ýaşaýar agzynda. 13 Ol gözlerini gypýar, aýaklary bilen yşarat edýär, barmagy bilen ümleýär. 14 Ýüreginde mekir niýet bar, mydama dawa-jenjel turuzýar. 15 Şonuň üçin oňa betbagtçylyk duýdansyz iner; pagyş-para bolar, şypa tapylmaz. 16 Reb alty zady, dogrusy, ýedi zady ýigrenýändir. 17 Tekepbir göz, ýalançy dil, bigünä gan dökýän el. 18 Ýaman niýetli ýürek, ýamanlyga ýortýan aýaklar, 19 Ýalan ýagdyrýan galp şaýat, doganlar arasynda dawa döredýän adam. 20 Oglum, ataň buýrugyny berjaý et, eneň öwütlerinden ýüz öwürme. 21 Olary mydam ýüregiňde sakla, boýnuňa bagla. 22 Ýolbelet bolarlar saňa ýörän mahalyň; gorarlar seni ýatan mahalyň; gürrüňdeş bolarlar oýa wagtyňda. 23 Ýaman aýaldan, süýji dilli zynahor aýaldan goramak üçin, buýruk – çyra, öwüt – nurdur. Käýinç-terbiýe – ýaşaýşa ýoldur. 25 Onuň gözelligine ýüregiňden höwes etme, kirpikleriniň ýesiri bolma. 26 Lolynyň bahasy bir döwüm çörege dursa-da, bu kemçin gymmatly jany awlaýandyr. 27 Kim eteginde ot göterer-de, eşigini ýakmaz? 28 Kim közüň üstünden ýörär-de, dabany köýmez? 29 Ýakynynyň aýalynyň ýanyna giren hem şeýle bolýar; oňa el degren jezasyz galmaz. 30 Açka garnyny doýurmak üçin ogurlan ogryny ýigrenýän däldirler ahyryn? 31 Ýöne ol tutulsa, ýedi esse edip gaýtarar; öýüniň bar baýlygyny bermeli bolar. 32 Zyna edýän adam kemakyldyr; ol öz janyny heläk edýär. 33 Ol tenine ýara alar, biabraýçylyga uçrar, päklenip bolmajak uýada galar. 34 Çünki gabanjaňlyk erkek kişini gazaplandyrýar, ol öç alanda, hiç rehim etmez. 35 Ol seniň para-peşgeşiňe bakmaz, näçe töleseň-de, hiç razy bolmaz.
1 Oglum, meniň sözlerimi sakla, buýruklarymy unutma. 2 Buýruklarymy sakla, şonda ýaşarsyň, öwütlerimi gözüň göreji ýaly aýa. 3 Olary barmaklaryňa dak, ýüregiň gatyna ýazyp goý. 4 Özüňi zynahor aýaldan saklar ýaly, süýji dilli başga aýaldan gorar ýaly, danalyga: «Sen meniň uýam» diý. Paýhasa: «Garyndaşym» diý. 6 Bir gezek men öz öýümiň penjiresinden, gözenegiň arasyndan aşak seredýärdim. 7 Nadan jahyllaryň arasynda bir kemakyl ýaş ýigidi gördüm. 8 Alagaraňkyda, agşamara, gije aralaşyp, garaňky düşende, burçdaky ol aýalyň öýüne golaý köçeden geçip, onuň öýüne tarap barýar. 10 Seret, bir aýal öňünden çykdy, loly lybasyndaky gara ýürekli aýal ony garşy aldy. 11 Ol şermendedir hem hötjetdir, öz öýünde oturyp bilmez. 12 Bir görseň köçede, bir görseň bazarda, her burçda bir adama garaşýandyr. 13 Aýal ýigidi gujagyna garbap, ony ogşaýar, Ýüzüni galňadyp, şeýle diýýär: 14 «Men şu gün wadamy ýerine ýetirdim, salamatlyk gurbanlygyny berdim. 15 Şonuň üçin seni garşylamaga çykdym, gözlegiňe çykdym-da, indi tapdym. 16 Dürli gülli müsür matasyndan düşek ýazdym. 17 Düşegime hoşboý ysly mür, sarysabyr hem dalçyn sepdim. 18 Gel, ertire çenli yşkdan doýup-ganýançak, aýşy-eşretden lezzet alaly. 19 Çünki ärim öýde ýok; ol uzak ýola gitdi. 20 Ýanyna kümüşli horjunyny aldy. Aý dolýança, öýe dolanmaz». 21 Ençeme söz bilen özüne maýyl edýär, süýji dili bilen ýigidi yrýar. 22 Ýigit öldürilmäge alnyp barylýan öküz ýaly, bagryndan ok geçýänçä, duzaga howlugýan sugun ýaly, janynyň kastynadygyny bilmän tora barýan guş mysaly, aýalyň yzyna düşýär. 24 Şol sebäpli, ogullarym, maňa gulak goýuň, aýtjak sözüme üns beriň. 25 Ýüregiňiz onuň ýoluna yrylmasyn, onuň ýodalarynda azaşmaň. 26 Çünki ol köpleri ýaralap ýykdy, pidalary sansyz-sajaksyzdyr. 27 Onuň öýi – ölüler dünýäsiniň ýoludyr, ölüme inýändir.
1 Danalyk çagyrmaýarmy eýsem? Belent jar çekýän düşünje dälmidir? 2 Ol ýol ýakasyndaky belentligiň üstünde, ýodalaryň çatrygynda durýar. 3 Ol şäher derwezeleriniň agzynda, girelgeleriň öňünde durup jar çekýär: 4 «Eý, adamlar, men sizi çagyrýaryn, çagyryşymy ynsan ogullaryna gönükdirýärin. 5 Nadanlar, akylly boluň! Siz, akmaklar, akylyňyza aýlanyň. 6 Diňläň, men möhüm zatlary aýdýaryn, dogryny beýan edýärin. 7 Çünki dilim şeksiz hakykaty gepleýär, agzym ýalany ýigrenýär. 8 Bar sözüm dogrudyr, ýokdur egri-ýalany. 9 Düşünýäne olaryň ählisi aýdyňdyr, bilim tapanlar üçin dogrudyr. 10 Kümşi däl, nesihatymy al, sap altyn ornuna bilim al. 11 Çünki danalyk jöwherden gowudyr, hiç arzyly zat oňa taý gelmez. 12 Men – danalyk, pähim-paýhas bilen ýaşaýaryn, bilim hem akyllylyk mendedir. 13 Rebden gorkmak – ýamanlygy ýigrenmekdir. Men tekepbirligi hem ulumsylygy, ýamanlyk ýoluny, ýalançy dili ýigrenýärin. 14 Öwüt hem sagdyn çözgüt mendedir. Paýhas mendirin, güýç-kuwwat hem mendedir. 15 Men arkaly patyşalar şalyk edýärler, hökümdarlar adyl höküm çykarýarlar. 16 Serdarlar, emeldarlar, barça dogruçyl höküm ýöredýänler meniň üstüm bilen höküm sürýärler. 17 Meni söýýänleri söýýärin, meni yhlas bilen agtarýanlar tapýarlar. 18 Baýlyk, şöhrat, tükenmez mal-mülk we adalat mendedir. 19 Meniň miwäm tylladan, sap altyndan gowudyr, meniň peýdam saýlama kümüşden oňatdyr. 20 Özümi söýýänlere baýlygy miras berýän, olaryň hazynalaryny doldurýan. Çünki men dogrulyk ýolundan, adalat ýodalaryndan ýöreýän. 22 Reb owal başda meni emele getirdi, Onuň eden işleriniň ilkinjisi mendim. 23 Gadymyýetde, Dünýä ýaradylmazdan öň, başda men berkarar edildim. 24 Düýpsüz suwlar ýokka, bol suwly çeşmeler ýokka doguldym. 25 Daglary ýerde dikeltmänkä, depeler döremezden öň emele geldim. Reb zemini, ýeriň topragyny entek ýaratmandy. 27 Hudaý gökleri berkarar eden mahaly, düýpsüz suwlaryň ýüzüne gözýetim çekende, men ol ýerdedim. 28 Gökde bulutlary berkidip, düýpsüz suwlarda çeşmeleri goýanda, 29 suwlar buýrugymdan çykmasyn diýip, deňze çäk çeken mahaly, Ýeriň binýadyny tutan mahaly, 30 bir ussa ýaly men Onuň ýanyndadym. Her gün Onuň begenjidim, Onuň huzurynda elmydam şatlanýardym. 31 Onuň tutuş dünýäsinden şatlandym, ynsan ogullaryna begendim. 32 Indi, ogullarym, meni diňläň! Meniň ýolumy tutýanlar nähili bagtly! 33 Öwüt-nesihatyma gulak goýup, akyl-paýhasly boluň, ony harlamaň. 34 Her gün derwezämi garawullap, gapymy gorap, meni diňleýän adam bagtlydyr! 35 Çünki meni tapan ýaşaýşy tapar we Rebbiň razylygyny gazanar. 36 Kim meni tutmasa, öz janyna zyýan edýär. Meni ýigrenýänleriň ählisi ölümi söýýändir».
1 Danalyk özüne jaý gurdy, onuň ýedi sütünini ýondy. 2 Gurbanlyk soýdy, şerabyny häzirläp, saçagyny ýazdy. 3 Kenizlerini ýollap, şäheriň belent ýerinden jar çekdiler: 4 «Kim nadan bolsa, bärik sowulsyn!» Kemakyla bolsa şeýle diýýär: 5 «Gel, meniň nanymdan iý. Taýýarlan şerabymdan iç. 6 Nadanlykdan çyk, şonda ýaşarsyň. Paýhas ýolundan ýöre». 7 Masgaralaýja käýän özüne uýat getirer, ýaramazlyk edýäni ýazgaran özüne zyýan ýetirer. 8 Masgaralaýja käýeme, ýogsa seni ýigrener. Akyldara käýe, ol seni söýer. 9 Akyldara öwretseň, akyldarlygy artar, dogruçyla öwretseň, bilimi artar. 10 Danalygyň başlangyjy – Rebden gorkmakdyr. Mukaddesligi tanamak bolsa pähim-paýhasdyr. 11 Çünki meniň üstümden seniň günleriň uzalar, ömrüň ýyllary artar. 12 Akylly bolsaň, özüňe peýda. Masgaralasaň-da, ony özüň çekersiň. 13 Akmak aýal şermendedir, nadandyr, hiç zat bilýän däldir. 14 Öýüniň gapysynyň alnynda, şäheriň belent ýerinde oturyp, ýoldan geçip barýanlary çagyrmak üçin jar çekýär: 16 «Kim nadan bolsa, bärik sowulsyn!» Kemakyla bolsa: 17 «Ogurlyk suw süýjüdir, gizlin iýilýän nan tagamly» diýýändir. 18 Emma ol ýerde ölümiň bardygyny, onuň ýanyna baranlaryň ölüler dünýäsiniň düýbündedigini bilmeýärler.
1 Süleýmanyň pähimleri: Akylly ogul atasyna şatlykdyr, akmak ogul enesine gaýgydyr. 2 Ýaramazlyk bilen gazanylan baýlygyň peýdasy ýokdur, dogrulyk bolsa ölümden halas edýändir. 3 Reb dogruçyly aç goýýan däldir, ýöne ýaramazlaryň arzuwyny ret edýändir. 4 Ýalta el garyplyk getirýär, işeňňir el baýlyk. 5 Tomusda ýygnaýan parasatly oguldyr, Orak wagtynda uklaýan – atasyny uýada goýar. 6 Dogrularyň başyna bereket ýagýar, ýaramazyň dilinde zorluk gizlenýär. 7 Dogrularyň ýatlanmagy ýalkanyşdyr, ýamanlaryň ady çüýreýändir. 8 Kalbynda danalyk bolan öwüdi kabul eder, akmagyň dili bolsa bela elter. 9 Sadyklykda gezen aman gezýändir, egri ýoldan ýörän aýan bolýandyr. 10 Göz gypýan gam-gussa duçar bolar, akmagyň dili başyna bela getirer. 11 Dogrularyň agzy ýaşaýyş bulagydyr, ýaramazlaryň agzy zorlugy örtýändir. 12 Ýigrenç gahar-gazaby oýarýar, söýgi bolsa bar ýazygy bagyşlaýar. 13 Düşünjeli adamyň dilinden danalyk dökülýär, kemakylyň arkasyna bolsa gamçy garaşýar. 14 Akyllylar bilimi goraýarlar, akmagyň dili bolsa heläkçilige getirýär. 15 Baýyň galasy onuň baýlygydyr, garybyň ýoksullygy onuň heläkçiligidir. 16 Dogrynyň gazanjy ýaşaýşa getirýär, ýaramazlaryň gazanjy günä getirýär. 17 Terbiýäni saklaýan ýaşaýyş ýolundadyr, käýinji ret edýän bolsa ýoldan azaşýandyr. 18 Ýigrenji ýaşyrýan kişi – ýalançy, gybat ýaýradýan bolsa akmakdyr. 19 Gepi köpüň ýazygy bardyr, emma agzyna eýelik edýän adam parasatlydyr. 20 Dogruçylyň dili saýlama kümüşdir, ýaramazlaryň ýüregi hiç zada durýar. 21 Dogruçylyň agzy köpleri bakýar, akmaklar bolsa kemakyllykdan ölýär. 22 Rebbiň berekedi baýlyk getirýär, Ol bu baýlyga dert-alada goşmaz. 23 Akmak ýamanlyga şatlanar, düşünjeli adam danalyga. 24 Ýaramazyň gorkusy başyna geler, dogruçyllar myradyna ýeter. 25 Tupan geçýär, ýaramazlar ýok bolýar, dogruçyllar bolsa ebedi berkdir. 26 Işýakmaza iş buýurmak, diliňe burç degen, gözüňe tüsse dolan ýalydyr. 27 Rebden gorkmak ömri uzaldýandyr, ýaramazyň ömri gysgalýar. 28 Dogruçylyň umydy şatlyk getirýär, ýaramazyň umydy puja çykýar. 29 Rebbiň ýoly dogrulara penadyr, şerlere bolsa gorky-beladyr. 30 Dogruçyl hiç haçan ornundan sarsmaz, ýaramazlar ýer-ýüzünde galmaz. 31 Dogruçylyň dilinden danalyk ýaýraýandyr, ýalan sözleýän dil kesilip taşlanýandyr. 32 Dogruçylyň agzy mynasyp sözi bilýär, ýaramazyň agzyndan egrilik çykýar.
1 Rebbiň ýigreneni galp terezidir, dogry ölçegden bolsa göwni hoş bolýandyr. 2 Tekepbirlik gelse, masgaraçylyk gelýändir, akyldarlyk bolsa kiçigöwünliler bilendir. 3 Dogry adamyň dogruçyllygy oňa ýol görkezýändir, dönügiň hilegärligi bolsa ony heläk edýändir. 4 Gazap gününde mal-mülk haýyr berýän däldir, dogruçyllyk bolsa ölümden gutarar. 5 Sadyk adamyň dogrulygy onuň ýoluny gönelder, ýaramazlar bolsa öz ýaramazlygy zerarly ýykylar. 6 Dogry adamlary dogruçyllygy halas edýär, haýynlar öz nebsine çolaşýarlar. 7 Ýaramaz adam ölse, onuň umyt-niýetem ölýär, onuň baý bolmak tamasy puja çykýar. 8 Dogry adam muşakgatdan gutulýar, oňa derek ýaramazlar muşakgata uçraýar. 9 Imansyz ýakynyny dili bilen heläkleýär, dogruçyl bolsa bilim bilen gutulýar. 10 Dogrularyň işi rowaç alanda, şäher begenýär, ýaramazlar ölende toý-dabara bolýar. 11 Dogruçyllaryň dileginden şäher belende galýar, ýaramazlaryň dilinden ol weýran bolýar. 12 Ýakynyny kemsidýän kemakyldyr, düşünjeli adamyň agzyndan söz çykmaýar. 13 Gybatkeş başganyň syryny paş edýändir, ynamdar göwün syrdaş bolýandyr. 14 Maslahatsyz millet heläk bolýandyr, maslahatçy köp bolan ýerde ýeňiş bar. 15 Nätanşa kepil bolan köp zyýan çeker, kepil bolmakdan gaçan dynç gezer. 16 Mylakatly aýal hormat, zalymlar baýlyk gazanýandyr. 17 Merhemetli özüne peýda getirýär, zalym bolsa özüne zyýan edýär. 18 Ýaramazyň gazanjy galplykdyr, dogrulyk ekýän hökman hakyny alar. 19 Ýürekden dogruçyl ynsan – ýaşaýşa, ýamanlygy yzlaýan – ölüme barýar. 20 Gara ýürekliler Rebbe nejisdir, Reb sadyk ýoldan hoşaldyr. 21 Men söz berýän, elbetde, ýaman jezasyz galmaz, dogrularyň nesilleri gutular. 22 Salykatlylykdan ýüz öwren görmegeý aýalyň ýagdaýy doňzuň burnuna dakylan altyn ysyrga ýalydyr. 23 Dogrular diňe ýagşylygy arzuwlar, ýaramazlaryň garaşýany gahar-gazap. 24 Biri bar – paýlaýandyr, baýlygy bolsa artýar. Biri bar – gaty gysyk, diňe mätäçlige gowuşýar. 25 Sahy adamyň berekedi artar, suw berene suw berler. 26 Gallasyny gizleýäne halk gargaýar, galla satýanyň başyna bereket ýagýar. 27 Ýagşylyk gözleýän merhemet gazanýar, ýamanlyk gözleýän ýamanlyga ýeter. 28 Baýlygyna baýrynýan ýykylar, dogrular bolsa täze baldak ýaly öser. 29 Hojalygyna betbagtlyk getiren ýel gysymlan ýaly bolar, akmak akylly adamyň hyzmatkäri bolar. 30 Dogrynyň miwesi ýaşaýyş daragtydyr, akyldar adam ynsanlary gazanýar. 31 Dünýäde dogry adam jezalandyrylsa, ýaramaz bilen günäkäriň almyty, gör, näçe esse bolar!
1 Terbiýäni söýýän bilimi söýýändir, käýinji ýigrenýän bolsa samsykdyr. 2 Ýagşy adam Rebbiň merhemetini gazanýandyr, erbet niýetlini bolsa höküm edýändir. 3 Adam ýaramazlyk bilen berkäp bilmez, dogrularyň köküni hiç zat goparmaz. 4 Mynasyp aýal äriniň başynyň täjidir, binamys aýal bolsa süýegiňi çüýreder. 5 Dogruçylyň pikiri adyldyr, ýaramazlaryň maslahaty haýynlykdyr. 6 Ýaramazlaryň gep-gürrüňi gan dökmäge teşnedir, dogrularyň dili bolsa olary halas eder. 7 Ýaramazlar düňderilip ýok bolýandyr, dogrularyň öýi bolsa berk durýandyr. 8 Ynsan akyl-paýhasyna görä öwülýär, adamda egri hyýal bolsa halanmaýar. 9 Özüni ulumsy tutup, nana zar bolan adamdan, gününi özi dolaýan garamaýak gowudyr. 10 Dogruçyl kişi malynyň janyny hem gaýgyrýar, ýaramazlaryň rehimi hem zalymlykdyr. 11 Ýerini bejerýän adamyň nany bol bolar, boş hyýala eýerýän bolsa kemakyldyr. 12 Ýaramazlar ýamanlaryň oljasyny isleýär, dogruçyllaryň bolsa köki ösýär. 13 Ýamanlar ýazykly gürrüňinden duzaga düşýär, dogruçyllar kynçylykdan ýol tapýar. 14 Ynsan diliniň miwesinden ýagşylyk tapar, elleriniň hyzmaty özüne serpaý bolar. 15 Akmagyň ýoly öz gözüne dogrudyr, akyldar adam maslahaty diňleýär. 16 Akmagyň gahary derrew bildirýändir, seresaply kişi göwne deglenini ýaşyrýandyr. 17 Hakykaty aýdýan adyl gepleýändir, galp şaýat bolsa ýalany. 18 Oýlanman gepleýän dil gylyç ýaly sanjylýandyr, akyldaryň dili bolsa şypa berýändir. 19 Çyn dil ebedilikdir, ýalançy dil az salymlykdyr. 20 Ýaman niýetliniň ýüreginde hile bardyr, salamatlygy niýetleýän bolsa şatlyk alar. 21 Dogruçyl adama hiç bela gelmez, ýaramazlaryň başy beladan gutulmaz. 22 Ýalan dil Reb üçin nejislikdir, dogruçyllyk isleýänlerden bolsa Ol hoşaldyr. 23 Seresaplylar bilimi özi üçin saklaýar, akmagyň ýüregi bolsa akmaklygyny äşgär edýändir. 24 Janypkeşiň eli höküm sürer, ýalta mejbury işe gider. 25 Gaýgyly ýürek adamy çökerýär, ýagşy söz bolsa ony şatlandyrýar. 26 Dogruçyl adam ýakynyna ýol görkezýändir, ýaramazlaryň ýoly bolsa azaşdyrýandyr. 27 Ýaltanyň eli tutan awuny bişirmez, gaýratly bolsa gymmatly hazyna. 28 Dogrulyk ýolunda ýaşaýyş bardyr, ol ýolda ölüm ýokdur.
1 Akylly ogul atasynyň öwredenini diňleýär, masgaralaýjy bolsa käýinje gulak asmaýar. 2 Ýagşylar agzynyň miwesinden hasyl alar, ýöne haýynlaryň islegi zulumdyr. 3 Diline berk janyny goraýandyr, agzyboşlar heläkçilige barýandyr. 4 Ýaltanyň göwni isleýär, ýöne hiç zat gazanmaýar, janypkeşiň göwni bolsa dokmädedir. 5 Dogruçyl ýalan sözi ýigrenýär, ýaramaz bolsa ryswalyk getirýär. 6 Dogruçyllyk dogrularyň ýoluny goraýar, ýöne günä erbetleri ýykýandyr. 7 Biri bardyr, özüni baý görkezýändir, ýöne hiç zady ýok. Biri bardyr, özüni garyp görkezýändir, emma baýlygy köp. 8 Adamyň baýlygy janyna töleg bolýar, ýöne garyp haýbaty diňleýän däldir. 9 Dogruçylyň nury şöhle saçýar, ýaramazyň çyrasy öçýär. 10 Tekepbirlikden diňe jedel döreýär, maslahat soraýanda danalyk. 11 Duýdansyz gelen baýlyk bara azalar, el bilen çöpleýän köp gazanar. 12 Uzaga çeken tama ýürek derdidir, hasyl bolan isleg ýaşaýyş daragtydyr. 13 Öwüdi äsgermeýän özüni heläk edýär, buýrugy saklaýan bolsa sylag-serpaý alýar. 14 Akyldaryň öwüdi ölüm duzagyndan sowýan ýaşaýyş çeşmesidir. 15 Sagdyn pikir merhemet gazanýar, haýynyň ýoly muşakgata barýar. 16 Seresaplylar bilim bilen iş edýändirler, akmak bolsa samsyklygyny görkezýändir. 17 Ýaramaz ilçi başa bela getirýär, sadyk ilçi bolsa şypa getirýär. 18 Öwüt-nesihaty ret eden garyplyk hem biabraýlyk alar, käýinji kabul edene hormat. 19 Amala aşan arzuw jana rahat berýär, ýamanlykdan aýrylmagy akmak ýigrenýär. 20 Akyldarlar bilen ýöreýän akylly bolar, akmak bilen gatnaşýan zyýana galar. 21 Günäkäri betbagtlyk kowalaýar, dogruçyllar bolsa ýagşylyk sylagyny alýar. 22 Ýagşy adam agtyk-çowluklaryna-da miras galdyrýar, ýöne günä edýänleriň baýlygy dogrulara galýar. 23 Garybyň ýeri bol hasyl berýär, ýöne ol adalatsyzlyk bilen süpürilip äkidilýär. 24 Taýagyny gaýgyrýan adam ogluny ýigrenýändir, ony söýýän bolsa wagtynda terbiýe berýär. 25 Dogruçylyň doýýança iýjegi bardyr, emma ýaramazlaryň garny aç galar. 26
1 Akyldar zenan jaý gurýandyr, akmak aýal bolsa öýüni öz eli bilen ýumurýar. 2 Dogrulykda ýöreýän Rebden gorkýandyr, Ýoldan çykýan bolsa, Ony ýigrenýändir. 3 Tekepbiriň sözi – özüne gamçy, dananyň dodagy bolsa özüni goraýandyr. 4 Öküzler ýok wagty ahyr arassa, hasylyň bolçulygy bolsa öküziň güýji bilendir. 5 Sadyk şaýat ýalan sözlemez, galp şaýat her deminde ýalan ýagdyrýandyr. 6 Masgaralaýjy danalyk agtarsa-da, ony tapýan däldir, düşünjeli adama bolsa bilim aňsatdyr. 7 Akmagyň ýanyndan çekil, çünki onuň agzyndan bilim almarsyň. 8 Paýhasly adamyň danalygy öz ýoluna düşünmegi üçindir, akylsyzyň akmaklygy bolsa aldawçylykdyr. 9 Akmaklar günä gülýändirler, ýöne hoşallyk dogruçyllaryň arasyndadyr. 10 Ýürek öz derdini özi bilýändir, şatlansa-da keseki goşulýan däldir. 11 Ýaramazlaryň öýi weýrana dönýär, dogruçyllaryň çadyry pajarlap ösýär. 12 Ýol bardyr, adama dogry ýaly görünýär, ýöne onuň soňy ölüme barýar. 13 Käte gülki içinde-de ýüregiň gamgyn, şatlygyň soňunda-da gam bardyr. 14 Wyždansyz öz ýollaryndan, ýagşy adam öz edeninden kanagatlanar. 15 Nadan her söze ynanýandyr, paýhasly adam bolsa öz ädimini oýlaýandyr. 16 Akylly adam ýamanlykdan gorkup gaça durýandyr, akmak bolsa hetdenaşa batyrsyrap soňuny saýmaz. 17 Gaharjaň adam akmaklyk edýändir, mekir adam hem ýigrenilýändir. 18 Nadanlar akmaklygy miras alýar, paýhaslylar bolsa bilim täjini geýýär. 19 Ýamanlar ýagşylaryň öňünde, ýaramazlar dogruçylyň gapysynda baş egýändir. 20 Garyby öz ýakynlary-da ýigrenýändir, baýy bolsa söýýän köpdür. 21 Öz ýakynyny ýigrenýänler günä edýändir, garyba rehim edýän bolsa bagtlydyr. 22 Ýamanlygy niýet edýänler ýalňyşmaýarlarmy? Ýagşylygy pikir edýänler wepaly söýgi gazanmaýarlarmy? 23 Her bir zähmetden haýyr geler, boş gep diňe mätäçlik getirer. 24 Danalygyň baýlygy hormat täjidir, akmaklaryň bezegi olaryň akmaklygydyr. 25 Çyn şaýat adamy halas edýändir, ýalançy şaýat bolsa dönüklik edýändir. 26 Rebden gorkýana güýçli gorag bardyr, onuň çagalaryna-da pena bolar. 27 Ynsany ölüm duzagyndan sowar ýaly, Rebden gorkmak ýaşaýyş çeşmesidir. 28 Patyşanyň şöhraty halkyň köplügindedir, halkyň ýok bolmagy hökümdaryň heläkçiligidir. 29 Giň göwünli adamyň düşünjesi köpdür, dargursak bolsa akmaklygy beýgeldýändir. 30 Asuda paýhas bedene ýaşaýyş berýär, göriplik bolsa süýekleri çüýredýär. 31 Ejizi ezýän ony Ýaradany ynjadýandyr, mätäje merhemet edýän Ýaradany hormatlaýandyr. 32 Ýaramaz öz ýamanlygyndan ýykylýar, dogruçyla bolsa ölümde hem pena garaşýar. 33 Danalyk düşünjeli ýürekde ýaşaýar, hatda akmaklar arasynda-da bildirýär. 34 Dogrulyk milleti beýgeldýän bolsa, günä halklara utançdyr. 35 Paýhasly iş edýän hyzmatkär patyşanyň merhemetini gazanýar, masgara iş edýän bolsa Onuň gazabyna duçar bolýar.
1 Mylaýym jogap gahary sowýar, gaty söz gazaby joşdurýar. 2 Danalygyň dilinden bilim ýaýraýar, akmagyň agzyndan akmaklyk çykýar. 3 Rebbiň gözi hemme ýerdedir, ýamana-ýagşa bakýandyr. 4 Mylaýym dil ýaşaýyş daragtydyr, bozuk dil ruhy çökerýär. 5 Akmak atasynyň öwüdini ret edýändir, terbiýä gulak asýan bolsa seresaplydyr. 6 Dogrynyň öýünde baýlyk köpdür, ýamanyň gazanjynda muşakgat bardyr. 7 Dananyň dili bilim ýaýradýar, akmagyň aňy beýle däldir. 8 Ýamanlaryň gurbanlygy Rebbe ýigrenjidir, dogruçyllaryň dogasy-da Onuň guwanjydyr. 9 Ýaramazlaryň ýoly Rebbe ýigrenjidir, dogruçyllygy yzlaýany bolsa Ol halaýandyr. 10 Dogry ýoly terk edýän berk jeza alar, terbiýäni ýigrenýän ölüme barar. 11 Ölüler dünýäsi we heläkçilik ýeri Rebbe açyk bolsa, ynsan ýüregi Oňa has hem aýandyr. 12 Masgaralaýjy adam käýinji halaýan däldir, ol akyldaryň ýanyna hem gitmez. 13 Ýürek şatlygy ýüzi ýagtyldýar, ýürek yzasy ruhy syndyrýar. 14 Düşünjeli adamyň ýüregi bilim agtarýandyr, akmaklaryň agzy bolsa akmaklykdan ganýandyr. 15 Garyplaryň hemme güni muşakgat, ýöne ýagşy ýürek mydamalyk meýlisdir. 16 Köp baýlyk bilen kynçylykda ýaşanyňdan, az baýlyk bilen Rebden gorkup ýaşamak ýagşydyr. 17 Ýigrenç bilen iýlen göle etinden, söýgi bilen iýlen bulamak gowudyr. 18 Gaharjaň dawa turuzýandyr, giň göwünli bolsa jenjeli ýatyrýandyr. 19 Ýaltanyň ýoly tikenli aýmança meňzeýär, dogruçylyň ýoly bolsa düzdür. 20 Akylly ogul atasyny guwandyrýar, akmak ogul bolsa enesini ýigrenýär. 21 Akmaklyk kemakyllara şatlykdyr, düşünjeliler bolsa dogry ýöreýär. 22 Maslahat bolmasa maksatlar puçdur, maslahatçy köp bolanda myrat hasyl bolýar. 23 Ynsana şatlyk gowy jogapdan gelýändir, ýerlikli söz adama şatlyk getirýändir. 24 Akyldara ýokardaky durmuş ýolundan ýöremegi aşakdaky Ölüler dünýäsinden daşlaşmagy üçindir. 25 Reb tekepbirleriň öýüni ýykýandyr, dul hatynyň çägini bolsa goraýandyr. 26 Ýaman niýet Rebbe ýigrenjidir, ýakymly sözleri bolsa tämiz saýýar. 27 Nebsine çapýan öýüne alada getirýär, parany ýigrenýän bolsa uzak ýaşaýar. 28 Dogruçylyň aňy jogap berende oýlanýandyr, ýaramazlaryň agzy ýamanlygy sowurýandyr. 29 Reb ýaramazlardan daşdadyr, dogruçyllaryň dogasyny bolsa eşidýär. 30 Gözüň nury ýüregi begendirýär, hoş habar bolsa süňküňe kuwwat berýär. 31 Ýaşaýyş öwüdini diňleýän gulak parasatlylar arasynda mesgen tutar. 32 Öwüt-nesihaty tutmaýan öz janyny ýigrenýändir, öwüdi diňleýän bolsa düşünje gazanýar. 33 Rebden gorkmaklyk danalygy öwredýändir, hormat pes göwünlilikden soň gelýändir.
1 Ýüregiň pikirleri ynsandan, ýöne diliň jogaby Rebdendir. 2 Adamyň ähli ýollary öz gözüne sapdyr, ýöne ruhuňa syn edýän Rebdir. 3 Işleriňi Rebbe tabşyr, niýetleriň berkarar bolar. 4 Reb ähli zady bir maksadyna döretdi, hatda ýaramazy hem ýaman gün üçin. 5 Ähli tekepbir Rebbe ýigrenjidir. Hatyrjem bol, olar jezasyz galmaz. 6 Wepaly söýgi etmişden saplaýar, Rebden gorkmak ýamanlykdan sowýar. 7 Adamyň işleri Rebbiň göwnünden turanda, ony hatda duşmanlary bilen ýaraşdyrýar. 8 Haramlykdan gelen uly gazançdan, halallykdan gelen az gowudyr. 9 Adam ýüreginden niýet edýär, onuň ädimine bolsa Reb höküm edýär. 10 Ruhubelent çözgüt patyşanyň dilindedir, ol adalatsyz höküm çykarmaz. 11 Dogry terezi we gapan Rebbiňkidir, torba içindäki ähli çekim daşlary Onuň işidir. 12 Patyşanyň ýaramazlyk etmegi ýigrençlikdir, sebäbi tagt dogruçyllyk bilen berkarardyr. 13 Dogry söz patyşanyň göwnünden turýar, ol dogry gepleýäni söýýär. 14 Patyşanyň gazaby ölüm çaparydyr, ýöne parasatly adam ony köşeşdirýär. 15 Patyşanyň ýüzündäki nurda ýaşaýyş bardyr, merhemeti ýaz ýagşyny getirýän bulut ýalydyr. 16 Danalyk almak altyndan gowudyr, paýhas kümüşden oňat. 17 Dogruçyllygyň şaýoly ýamanlykdan sowulýar, ýoluna dykgat edýän öz janyny goraýandyr. 18 Heläkçilikden öň tekepbirlik, ýykylmakdan öň gedemlik gelýändir. 19 Tekepbirler bilen olja paýlaşandan, kiçigöwünli garyplaryň arasynda bolmak gowy. 20 Söze üns berýän rowaç tapar, Rebbe ynanýan bolsa bagtlydyr. 21 Ýüregi parasatla paýhasly diýilýär, ýakymly sözleýiş bilimi artdyrýar. 22 Akyl-paýhas eýesi üçin – ýaşaýyş çeşmesidir, akmak üçin akmaklyk jezadyr. 23 Danalygyň ýüregi dile paýhas berýär, onuň sözüni ynançly edýär. 24 Ýakymly sözleýiş bal ýaly süýjüdir, jana ýakymly, süňke şypadyr. 25 Ýol bardyr, adama dogry ýaly görünýär, ýöne onuň soňy ölüme alyp barýar. 26 Zähmet çekdirýän onuň işdäsidir, açlygy ony mejbur edýändir. 27 Ýamanlar ýaramazlygy gazýandyr, dili köýdüriji ot kimindir. 28 Egri adam dawa ýaýradýar, gybatkeş dostlary biri-birinden aýyrýar. 29 Zulum edýän ýakynyny aldap, ýaman ýola salýar. 30 Gözüni gyrpýan egri işleri niýet edýär, dodagyny çöwürýän bolsa ýamanlyk döredýär. 31 Dogrulyk ýolunda agaran saç hormat täjidir. 32 Giň göwünli adam güýçlülerden üstündir, özüne erk edýän şäheri basyp alandan üstündir. 33 Bije etege atylýar, ýöne höküm Rebdendir.
1 Rahatlykdaky bir döwüm gury nan dawadan doly jaýdaky meýlisden gowudyr. 2 Masgara ogluň üstünden paýhasly gul höküm sürer we doganlar hatarynda mirasa şärik bolar. 3 Kümüş göweçde, altyn kürede synalýan bolsa, ýürekleri barlaýan Rebdir. 4 Ýamanlyk edýän erbet dodaklara üns berýändir, ýalançy ýaman niýetli dile gulak asýandyr. 5 Garyby ýaňsylaýan Ýaradany kemsidýändir, betbagtlyga şatlanýan bolsa jezasyz galmaz. 6 Agtyklar garry adamlaryň täjidir, ogullaryň şan-şöhraty bolsa ene-atalarydyr. 7 Dürdäne söz akmaga ýaraşmasa, aldawly söz hem asylzada hiç gelişmeýär. 8 Para ony berýäniň gözüne bir tumar kimindir, ol nirä öwrülse, üstünlik getirer. 9 Ýazygy geçýäni söýgi höweslendirýändir, dawa-jenjeli gaýtalaýan bolsa dostuny ýitirýär. 10 Düşünjeli adama bir käýinç akmaga urlan ýüz kötekden agyrdyr. 11 Ýamanlar diňe bulagaýlyk turuzýandyr, olara garşy bolsa zalym çapar gönderiler. 12 Akmagyň akylsyzlygyna duş bolanyňdan, çagasyny aldyran aýa duş gelmek gowudyr. 13 Ýagşylyga ýamanlyk gaýtarýanyň öýünden ýamanlyk gitmez. 14 Dawa-jenjeliň başy böwsülen böwet ýalydyr, şonuň üçin ony tutaşmanka bes et. 15 Ýaramazy aklaýan bilen dogruçyl adamy ýazgarýanyň ikisini-de Reb ýigrenýändir. 16 Näme üçin akmagyň elinde danalyk almaga pul bolsun? Onda öwrenmek niýeti ýok. 17 Ýakynyň seni hemme wagt söýýändir, dogan kynçylykly pursatyň üçin doglandyr. 18 Düşünjesi kemlik edýän kemakyl ýakynynyň deregine el berip kepil bolýandyr. 19 Ýazygy söýýän dawany söýýändir, kim bosagasyny belent gursa, süňküniň döwülmegine garaşýandyr. 20 Egri ýürek ýagşylyk tapmaýar, egri dil bolsa, kynçylyga düşýär. 21 Akmagyň atasy hasrat çeker, akylsyzyň atasy şatlygy bilmez. 22 Şadyýan ýürek oňat şypadyr, synyk ruh süýegiňi guradýandyr. 23 Adalat ýodalaryny ýoýmak üçin, ýaramaz adam gizlin para alýandyr. 24 Düşünjeli adam danalyga seredýändir, akmagyň nazary ýeriň aňry çetine. 25 Akmak ogul atasyna hasrat, dograna dertdir. 26 Ýazyksyza jerime salmak nädürsdir, asylzada-da dogruçyllygy üçin jeza bermek dürs däldir. 27 Sözüni jylawlaýan bilimlidir, düşünjeli adam bolsa mylaýym ruhludyr. 28 Akmak hem dymanda akylly, agzyny ýumanda, düşünjeli saýylýandyr.
1 Üzňelikde ýaşaýan öz islänini edýändir, ol ähli sagdyn öwüde garşy gidýändir. 2 Akmak adam düşünjeden däl-de, diňe öz pikirini aýtmakdan keýplenýändir. 3 Ýaramazlyk bilen ýigrenç gelýändir, biabraýlyk bilen-de masgaraçylyk. 4 Ynsanyň agzyndan çykýan sözler düýpsüz suwlar kimindir, danalyk bolsa joşup akýan bulak mysalydyr. 5 Hökümde ýaramazyň tarapynda bolup, dogruçyly haksyz çykarmak dürs däldir. 6 Akmagyň dili jenjel turuzýar, onuň agzy taýagy çagyrýar. 7 Akmaga dilinden bela gelýändir, onuň dodagy janyna duzakdyr. 8 Gybatkeşiň sözleri datly lukma ýalydyr, olar garnyňa siňýär. 9 Işinde ýaltalyk edýän ýumrujynyň doganydyr. 10 Rebbiň ady berk galadyr, dogruçyllar onuň içine özüni atyp howpsuz bolýarlar. 11 Baýlaryň baýlygy – olaryň berk galasy, onuň hyýalynda beýik haýat kimindir. 12 Heläkçilikden öň adamyň ýüregi tekepbir bolýandyr, hormat pes göwünlilikden soň gelýär. 13 Diňlemän jogap bermek akmaklyk hem utançdyr. 14 Adamyň derdini ruhy çekip bilýär, ýöne synyk ruha kim çydam eder. 15 Paýhasly adam bilim alýandyr, danalygyň gulagy bilim agtarýar. 16 Sowgat gapylary açýar, emeldarlaryň ýanyna eltýär. 17 Başga biri gelip, oňa sorag berýänçä, dawada ilki geplän dogry ýaly görünýändir. 18 Bije dawany togtadýandyr, güýçli garşydaşlaryň arasyndaky meseläni çözýändir. 19 Öýkeli dogan içine aralaşyp bolmaýan berk galadyr, aralykdaky dawa bolsa, galanyň gözenekli gapysy ýalydyr. 20 Adam agzynyň miwesinden kanagatlanýar, diliniň hasylyndan doýýar. 21 Ölümem, ýaşaýyşam diliň ygtyýarynda, dili söýýän hasylyndan iýer. 22 Gowy aýala gowşan gowulyk tapýandyr we Rebbiň razylygyny gazanýandyr. 23 Garyp ýalbaryp gepleýändir, baý bolsa gödek jogap berýändir. 24 Dosty köp bolanyň heläkçiligi-de bolar, ýöne dogandan-da ýakyn dost bar. 25
1 Egri dilli akmakdan, sadyklykda gezýän garyp gowudyr. 2 Bilimsiz gaýrat ýagşy däldir, Aşa howlugýan ýoluny ýitirýär. 3 Adamy öz akmaklygy ýykýar, ýüreginden bolsa Rebbe gaharlanýar. 4 Baýlyk tanyşlary beter köpeldýär, garyp bolsa öz ýakynyndanam aýrylýar. 5 Galp şaýat jezasyz galmaz, ýalan sözleýänem gaçyp gutulmaz. 6 Jomardyň ýüzüni küýseýänler köp, hemmeler eli açyga dost. 7 Garyby hemme doganlary ýigrenýän bolsa, dostlary ondanam beter terk edýär, ýalbaryp yzyndan ylgasa, olar eýýäm ýokdur. 8 Pähim-paýhas gazanýan özüni söýýär, düşünjeliligi saklaýan bolsa rowaçlyk tapýar. 9 Galp şaýat jezasyz galmaz, ýalan sözleýän hem heläk bolar. 10 Akmaga aýşy-eşretde ýaşamagyň gelişmeýşi ýaly, gula hem begiň üstünden höküm sürmek has beter gelişýän däldir. 11 Paýhasly adam giň göwünli bolar, ýazyk geçmek onuň şöhratydyr. 12 Patyşanyň gazaby arslan nagrasy kimindir, onuň razylygy bolsa otlaryň üstüniň çygy ýalydyr. 13 Akmak ogul atasyna beladyr, aýalyň igenji üznüksiz damja ýalydyr. 14 Öý we mal-mülk atalardan miras, ýöne paýhasly aýal Rebdendir. 15 Ýaltalyk gaflat ukusyna batyrýar, ýalta adam açlyk çekýär. 16 Hudaýyň buýrugyny amal edýän öz janyny goraýar, ýollaryna üns bermeýän bolsa öler. 17 Kim garyba merhemet edýän bolsa, Rebbe karz berýär, Reb onuň öwezini gaýtarar. 18 Umyt barka ogluňa temmi ber, ýöne gaharyň gelip, ony heläk etme. 19 Gaty gaharjaň adam jeza çeker, eger ony halas etseň, muny ýene gaýtalamaly bolarsyň. 20 Ahyr akylly bolaryň ýaly, nesihata gulak goý, öwüdi kabul et. 21 Adamyň ýüreginde niýet köpdür, emma Rebbiň maksady amala aşýar. 22 Adamdan garaşylýany wepalylykdyr, Garyp adam ýalançydan ýagşydyr. 23 Kim Rebden gorkýan bolsa ýaşar! Ol kanagatly hem kynçylyksyz ýaşar. 24 Ýalta tabaga uzadan elini hatda agzyna ýetirmez. 25 Masgaralaýjyny ur, nadanlar paýhaslylyk öwrener, düşünjelini terbiýele, ol bilim alar. 26 Atasyna zulum edýän we enesini kowýan ogul masgaralyk hem ysnat getirýär. 27 Oglum, eger bilimli sözlerden azaşsaň, öwüdi diňlemekden saklanarsyň. 28 Nämynasyp şaýat adalatyň üstünden gülýär, ýaramazlaryň agzy ýamanlyk iýýär. 29 Masgaralaýjy üçin jeza, akmagyň ýagyrnysyna urgy taýýardyr.
1 Şerap biabraý edýändir, içgi dawa-jenjel turuzýandyr. Oňa aldanýanyň ählisi akylsyzdyr. 2 Patyşanyň gazaby arslanyň nagrasy kimindir, onuň gaharyny getirýän öz janyna töwekgellik edýändir. 3 Dawadan gaçmak adama abraý getirýär, bar akmak jedele taýýar. 4 Ýalta ýer sürmän, orak wagtynda hasyl gözlär, ýöne tapmaz. 5 Ynsanyň ýüregindäki pikir çuň suw kimindir, düşünjeli adam ony çekip çykarar. 6 Köp adam özüne «Men wepaly» diýýändir, ýöne ynamdar birini kim tapyp biler? 7 Dogruçyl sadyklykda ýöreýär, onuň yzynda çagalary nähili bagtly bolar! 8 Hökmürowan tagtynda oturýan patyşa ähli ýamanlygy gözleri bilen saýgarýar. 9 «Ýüregimi tämizledim, günäden päklendim» diýip, kim aýdyp biler? 10 Iki dürli terezi daşynyň, iki dürli ölçegiň ikisi hem Rebbe ýigrenjidir. 11 Hatda çaga hem eden işiniň päkdigini ýa dogrudygyny öz hereketi bilen aýan edýär. 12 Diňleýän gulagy, görýän gözi – ikisinem Reb ýaradandyr. 13 Garyp bolmazyň ýaly, ukyny söýme, gözüňi aç, nanyň bol bolar. 14 Satyn alýan: «Erbet, erbet» diýýändir, aňyrrak baryp bolsa öwýändir. 15 Altyn bar, jöwherem köpdür, ýöne bilimli dil tapylgysyz zatdyr. 16 Nätanşa kepil bolanyň geýimini al, kesekä kepil bolandan girew al. 17 Hile bilen gazanylan nan süýjüdir, soňra agzy çagyldan dolar. 18 Maksatlar maslahat bilen berkarar bolýandyr; sagdyn maslahatlar bilen urşa git. 19 Gybatkeş syry paş edýändir, agzyboş bilen gatnaşyk açma. 20 Ata-enesini näletleýäniň tüm garaňkylykda çyrasy söner. 21 Başda basym alnan miras soňunda bereketli bolmaz. 22 «Ýamanlygy ýerine salaryn» diýme, Rebbe garaş, Ol seni halas eder. 23 Galp terezi daşy Rebbe ýigrenjidir, hileli terezi hem gowy däldir. 24 Adamyň her ätjek ädimi Rebdendir. Şeýle bolansoň, adam öz ýoluna nädip düşünsin? 25 Zadyny pähimsiz bagyş edýän adam duzaga düşer, ol äht edenden soň oýlanar. 26 Akylly patyşa ýaramazlary sowrup, olaryň üstünde döwek döwýär. 27 Adamyň ruhy – Rebbiň çyrasydyr, ol ynsan kalbynyň bütin jümmüşini barlaýar. 28 Sadyklyk we ynamdarlyk patyşany goraýar, onuň tagty sadyklykdan berkarar bolýar. 29 Ýigitlik kuwwaty – olaryň şöhratydyr, çal saçlar bolsa garrylaryň abraýydyr. 30 Yz galdyrýan urgy ýamanlykdan tämizleýär, kötekler bolsa kalbyň jümmüşini päkleýär.
1 Patyşanyň ýüregi Rebbiň elinde akar ýap ýalydyr, ony islän tarapyna öwürýändir. 2 Adamyň ähli ýoly öz gözüne dogrudyr, emma ýürekdäkini ölçeýän Rebdir. 3 Dogrulyk we adalatlylyk etmek Rebbe gurbanlyk berenden ýakymlydyr. 4 Ulumsy nazar, tekepbir ýürek, ýaramazlaryň çyrasy – günädir. 5 Janypkeşiň maksady diňe bolçulyga getirýär, alňasak adamlaryň bary mätäç düşýändir. 6 Ýalan söz bilen toplanan hazyna ölüme kowalap barýan ümür-dumandyr. 7 Ýaramazlaryň zorlugy özlerini süpürip äkidýändir, çünki olar adalaty berjaý etmekden boýun gaçyrýandyr. 8 Ýazyklynyň ýoly egridir, päkleriň bolşy dogrudyr. 9 Igenjeň aýal bilen öýde ýaşandan, üçegiň bir burçunda ýaşamak ýegdir. 10 Ýaramazyň göwni ýamanlyk küýseýär, ýakyny onuň göwnünden turmaýar. 11 Masgaralaýja jeza berlende, nadan akylly bolýandyr, dana adam tälim alanda, bilimini artdyrýandyr. 12 Dogruçyl ýaramazyň öýüni synlaýar, ýaramazlar heläkçilige barýar. 13 Garybyň dady-perýadyna gulak asmadygyň öz dady-perýadyna-da jogap berilmez. 14 Gizlin berlen sowgat gahary, goltuga sokulan para güýçli gazaby ýatyrýar. 15 Adalaty berjaý etmek dogruçyl adama şatlykdyr, ýaman iş edýäne heläkçilikdir. 16 Düşünje ýolundan sowlan ölüler toparynda ornaşar. 17 Hezilligi söýýän mätäçdir, şeraby we ýagy söýýän baýamaz. 18 Ýaramazlar dogruçyl üçin, biwepalar hem sadyk üçin töleg bolar. 19 Igenjeň hem gaharjaň aýal bilen ýaşandan, çölde ýaşamak gowudyr. 20 Arzyly hazyna hem ýag dananyň jaýyndadyr, akmak bolsa baryny symyşlar. 21 Dogruçyllyk hem sadyklyk yzlaýan adam ýaşaýyş hem hormat tapar. 22 Akyldar adam güýçlüleriň şäherine baryp, olaryň bil baglaýan berkitmesini ýumurýar. 23 Agzyna we diline berk janyny beladan goraýandyr. 24 Çendenaşa bihaýa iş edýän gedem hem tekepbir adamyň ady masgaralaýjydyr. 25 Ýaltany öz höwesi öldürýär, çünki onuň elleri işden boýun gaçyrýar. 26 Ol uzak gün açgözlük bilen isleýär, dogruçyl bolsa ölçemän berýär we gysganmaýar. 27 Ýaramazlaryň gurbanlygy ýigrenjidir, eger ol ýaman niýet bilen getiren bolsa, ondanam beterdir. 28 Galp şaýat heläk bolar, diňleýän adamyň sözi dowam eder. 29 Ýaramaz adam ýüzüni galňadýandyr, dogruçyl adam bolsa öz ýoluny oýlaýandyr. 30 Rebbe garşy durup biljek hiç bir danalyk, düşünje ýa-da maslahat ýokdur. 31 At söweş güni üçin seýislenýändir, emma ýeňiş Rebdendir.
1 Ýagşy at-abraý köp baýlykdan artyk, sylag-hormat hem kümüşden-altyndan ýagşydyr. 2 Baý bilen garybyň bir meňzeşligi bar, olaryň ikisini-de ýaradan Rebdir. 3 Paýhasly adam howpy görüp gizlenýändir, nadan göni gidip jeza alýandyr. 4 Kiçigöwünliligiň, Rebden gorkmagyň sylagy – baýlyk, abraý we ýaşaýyşdyr. 5 Egri adamyň ýolunda tikenler we duzaklar bardyr. Öz janyna haýpy gelýän olardan daş durar. 6 Çagany dogry ýol bilen terbiýele, ulalanda hem şondan sowulmaz. 7 Baýlar garyplaryň üstünden höküm sürýändir, bergili-de karz bereniň guludyr. 8 Adalatsyzlyk ekýän bela-beter orar, gazabyň taýagyndan heläk bolar. 9 Sahy adam ýalkanýandyr, çünki ol çöreginden ejizlere berýär. 10 Masgaralaýjyny kow, şonda jenjel ýok bolar, töhmetdir-dawanyň yzy kesiler. 11 Päk ýürekliligi söýýän, merhemetli sözleýän patyşanyň ýakyny bolar. 12 Rebbiň gözleri bilimi goraýandyr, wepasyzyň sözlerini bolsa ýalana çykarýandyr. 13 Ýalta diýýär: «Daşarda arslan bar, ýolda ol meni parçalar». 14 Azgyn aýalyň agzy düýpsüz gorpdur, Rebbiň gazabyna duşan oňa ýykylar. 15 Çaganyň ýüreginde akmaklyk kök urýandyr, ýöne terbiýe taýagy ony akmaklykdan uzaklaşdyrýandyr. 16 Baý bolmak üçin garyplary ezýän hem-de baýlara sowgat berýän diňe garyp düşer. 17 Gulak as-da, akyldarlaryň sözüni diňle, meniň öwretjek zatlaryma dykgat et. 18 Sen olary kalbyňda saklasaň, olaryň ählisi diliňde bolsa ýakymly bolar. 19 Seniň Rebbe ynanjyň bolary ýaly, men şu gün saňa, hut saňa öwredýärin. 20 Gaýdanyňda seni ýollanlara çyn söz hem ynamly jogap bereriň ýaly, men saňa maslahat hem bilim üçin otuz nesihat ýazyp bereýin. 22 Garyby garyplygy sebäpli talama, mätäji mejlisde ezme. 23 Çünki olaryň tarapyny Reb tutar, olary talany Ol talar. 24 Olaryň ýollaryna öwrenişip, janyňy duzaga düşürmeziň üçin, gaharjaň adam bilen tirkeşme, gyzma adam bilen gatnaşyk açma. 26 Biri bilen el berişme, birine kepil bolýanlardan bolma. 27 Tölemäge zadyň bolmasa, aşagyňdaky düşegiňi almazlarmy näme? 28 Ata-babaň goýan gadymy araçäk daşyny süýşürme. 29 Işine ökde adamlary görýäňmi? Olar garamaýagyň hyzmatyny etmez, patyşalaryň huzurynda durar.
1 Hökümdar bilen nahar iýmäge oturanyňda, öňüňde goýlana syn et. 2 Horan bolsaň, bogazyňa pyçak goý. 3 Onuň näz-nygmatyna höwes etme, çünki ol hileli çörekdir. 4 Baýajak bolup agyr zähmet çekme, pähimli bol, bu pikiriňden el çek. 5 Seniň gözüň baýlyga kaklyşanda, şol baýlyk gidýändir, çünki ol birden ganat çykaryp, bürgüt ýaly asmana uçýandyr. 6 Gysganç adamyň çöregini iýme, onuň lezzetli näzi-nygmatlaryna höwes etme. 7 Çünki ol içinden peýdasyny hasaplaýan ýalydyr, «Iý, iç!» diýýändir, ýöne ýüregi seniň bilen däldir. 8 Iýen lukmaňy gusarsyň, süýji sözleriňi ýele sowrarsyň. 9 Akmaga söz aýtma, çünki ol aýdan danalygyňy ýigrener. 10 Gadymy araçäk daşyny süýşürme, ýetimleriň ekin ýerinden alma. 11 Çünki olaryň Hossary güýçli, olaryň dawasyny seniň bilen Ol tutar. 12 Kalbyňy öwüt-nesihata, gulaklaryňy-da bilimli sözlere ber. 13 Terbiýäni çagalaryňdan gaýgyrma; terbiýe taýagy olary öldürmez. 14 Eger sen olary taýak bilen ursaň, janlaryny ölüler dünýäsinden halas edersiň. 15 Oglum, seniň ýüregiň akylly bolsa, meniň ýüregim hem şatlanar. 16 Sen dogry sözläniňde, meniň göwnüm şatlanar. 17 Günäkärlere gözüň gitmesin, mydam Rebden gorkup gez. 18 Çünki seniň geljegiň bolar ahyryn, umydyň üzülmez. 19 Oglum, diňle, sen akylly bol, ýüregiňi dogry ýola sal. 20 Şerap içegenleriň ýa-da et iýegenleriň arasynda bolma. 21 Çünki içegen we iýegen har düşer, ukuçyllyk bolsa adama ýyrtyk jul geýdirýändir. 22 Ataňy diňle, ol seni dünýä inderdi, eneňi ýigrenme garran wagtynda. 23 Hakykaty satyn al, ony satma. Danalygy, öwüdi, paýhasy hem satyn al. 24 Dogruçylyň atasy köp begener, parasatly perzendi dünýä inderen, oňa guwanar. 25 Ataň-eneň guwansyn, seni dogran begensin. 26 Oglum, ýüregiňi maňa bagla, gözleriňi meniň ýollaryma dik. 27 Çünki loly düýpsüz gorpdur, kemçin-de dar guýudyr. 28 Ol garakçy kimin ýolda peýläp durup, wepasyzlaryň sanyny artdyrýar. 29 Ah çekýän kim? Wah çekýän kim? Jenjel kimiňki? Nala kimiňki? Sebäpsiz ýaralanan kim? Gözleri gyzaran kim? 30 Şerabyň başynda uzak oturýanlaryňky, garyşyk içgini içip görýänleriňki. 31 Şerabyň alyna, pyýalada öwşün atyşyna, aňsatlyk bilen aşak sarkýanyna bakma. 32 Soňunda ýylan kimin çakýandyr, alahöwren bolup sokýandyr. 33 Gözleriň geň-taň zatlary görer, seniň aňyň egri sözler aýdar. 34 Sen kä deňiz ortasynda ýatan ýaly, kä gäminiň bogaldagynda oturan ýaly bolarsyň. 35 «Meni urdular, agyry duýmadym; meni ýençdiler, ony bilmedim. Ýaňadan içmek üçin, haçan turaryn?» diýersiň.
1 Ýamanlara gözüň gitmesin, olar bilen bile bolmak isleme. 2 Çünki olaryň göwni zorluk barada pikir edýändir, dilleri içigaraçylygy gepleýändir. 3 Öý danalyk bilen gurulýandyr, düşünje bilenem berkarar edilýändir. 4 Bilim bilen öýüň içi gymmatly hem ýakymly baýlykdan dolýandyr. 5 Parasatly adam güýçlülerden güýçlüdir, bilimli adam öz güýjüni artdyrar. 6 Çünki sen urşuňy sagdyn maslahat bilen alyp barýarsyň, maslahatçynyň köp ýerinde ýeňiş bardyr. 7 Akmak üçin danalyk örän belentdedir, mejlisde ol agzyny açyp bilmeýär. 8 Niýetini ýamana dikýäne pitneçi diýilýändir. 9 Akmaklygy niýetlemek günädir, masgaralaýjy bolsa adamlara ýigrenjidir. 10 Agyr günde tapdan düşseň, seniň güýjüň azdyr. 11 Ölüme alnyp barylýanlary halas et, büdräp barýanlary yzyna çek. 12 Eger sen: «Biz bilmedik» diýseň, ýürekleri synaýan muny bilmezmi? Seniň janyňy goraýan ony aňmazmy? Ol her kime işine laýyk gaýtarmazmy? 13 Oglum, bal iý, çünki ol ýakymlydyr, bal damagyňa datlydyr. 14 Danalyk hem seniň janyňa bal ýalydyr, ony tapsaň, geljegiňi taparsyň. Umydyň üzülmez. 15 Ýaramaz adam ýaly dogruçylyň mesgenine garşy bukuda ýatma, onuň ýurduny ýykma. 16 Çünki dogruçyl adam ýedi gezek ýykylsa-da, ýerden galýandyr, ýaramazy betbagtlyk ýykýandyr. 17 Duşmanyň ýykylanda şatlanma, büdrese ýüregiň begenmesin. 18 Ýogsa ony Reb görüp, Ol senden närazy bolar, gaharyny duşmanyňdan sowar. 19 Ýamanlyk edýänler üçin gaharyňy getirme, ýaramazlara gözüň gitmesin. 20 Çünki olaryň geljegi bolmaz, ýaramazlaryň çyrasy öçer. 21 Oglum, Rebden hem patyşadan gork. Olara garşy pitneçiler bilen gatnaşyk etme. 22 Çünki olaryň betbagtlygy duýdansyz geler, Reb hem patyşadan ýetjek weýrançylygy kim biler? 23 Şular hem akyldarlaryň sözleridir: Hökümde tarapgöýlük etmek ýagşy däldir. 24 Ýaramaza: «Sen dogrusyň» diýeni halklar näletlär, ony milletler ýigrener. 25 Karar çykarýanlaryň şähdi şat bolar, olara ýagşy alkyşlar geler. 26 Dogry jogap dodagyňdan ogşalýan ýalydyr. 27 Daşardaky işleriňi bitir, ekin meýdanyňy tertibe sal, soňra öýüňi gur. 28 Ýakynyňa sebäpsiz ýere şaýatlyk etme, diliň bilen aldama. 29 «Maňa näme eden bolsa, menem şony ederin, etmişine görä gaýtararyn» diýme. 30 Men ýalta adamyň meýdanyndan, kemakylyň üzüm bagynyň gapdalyndan geçdim. 31 Ine, bar ýeri haşal ot basan eken, üstüni bürmek örten eken, daşyndaky diwary ýykylan eken. 32 Nazar saldym hem oýa batdym, görenimden sapak aldym. 33 Birazajyk uklamak, biraz irkilmek üçin, gyşaryp gol gowşuranyňda, garyplyk galtaman ýaly, mätäçlik ýaragly adam mysaly başyňdan iner.
1 Bular hem Süleýmanyň pähimleridir. Olary Ýahuda patyşasy Hizkiýanyň emeldarlary göçürip alypdyrlar. 2 Ýaşyryn iş Hudaýyň şöhratydyr, işi derňemek bolsa patyşanyň şöhratydyr. 3 Asman belent, ýeriň aşagy çuň; patyşanyň ýüregi hem şeýledir, ony derňäp bolýan däldir. 4 Kümüşden hapany aýyr, zergäre bir gap bolar. 5 Ýaramaz adamy patyşanyň huzuryndan aýyr, şonda tagt dogruçyllyk bilen berkarar bolar. 6 Patyşanyň huzurynda özüňi ýokary tutma, beýikleriň ornunda durma. 7 Çünki asylzadalaryň öňünde kiçelmegiňden, emeldaryň saňa: «Töre geç» diýmegi gowudyr. Gözüň gören zadyny 8 derrew kaza getirme. Soňra ýakynyň seni utandyranda näme edersiň? 9 Dawany ýakynyň özi bilen et, başganyň syryny paş etme. 10 Ýogsa eşiden adam seni uýada goýar, hemişe ýaman atly bolarsyň. 11 Ýerinde aýdylan söz kümüş mejimäniň içinde goýlan altyn alma ýalydyr. 12 Diňleýän gulaga akyldaryň käýinji tylla ysyrga we altyn bezeg ýalydyr. 13 Sadyk ilçi özüni iberenler üçin, orak wagtynda garyň salkynlygy ýalydyr. Ol öz hojaýynynyň nepesini janlandyrar. 14 Berilmedik sowgat bilen öwünýän adam ýagmyrsyz bulut we boş ýel ýalydyr. 15 Hökümdar sabyr bilen yrylýandyr, mylaýym söz iň kütegiň hem aňyna ýetýändir. 16 Bal tapdyňmy? Ýeterlik iý, aşa düşüp gusaýma. 17 Ýakynyň öýüne ýygy-ýygy barmakdan aýagyňy kes, senden irip, seni ýigrenäýmesin. 18 Ýakynyna garşy ýalan şaýatlyk edýän adam gürzüdir, gylyçdyr, ýiti okdur. 19 Aladaly günde wepasyz adama ynanmak, çüýrük dişe we maýyp aýaga ynanan ýalydyr. 20 Gamly ýürege aýdym aýtmak sowuk howada geýim çykarmak we ýara sirke guýmak ýalydyr. 21 Eger duşmanyň aç bolsa, oňa nan ber, suwsan bolsa suw ber. 22 Şonda onuň başyna köz goýarsyň, Reb seni sylaglar. 23 Demirgazyk ýeli ýagyş getirýändir, gybatkeş dil ýüzleri gaharly edýändir. 24 Igenjeň aýal bilen öýde ýaşandan, üçegiň bir burçunda ýaşamak gowudyr. 25 Uzak ýurtdan gelen hoş habar teşne bokurdaga sowuk suw ýalydyr. 26 Ýaramazlaryň öňünde ýan beren dogruçyl adam bulandyrylan çeşme, hapalanan bulak mysalydyr. 27 Baly köp iýmek ýagşy däldir, şöhratparazlykdan şöhrat gözlemek gowy däldir. 28 Özüne buýrup bilmeýän kişi diwardyr galasy ýykylan şäher kimindir.
1 Tomusda gar we orak döwründe ýagyn ýaly, akmaga hem hormat ýaraşýan däldir. 2 Serçäniň eýläk-beýläk uçuşy ýaly, garlawajyň uçup gidişi kimin, sebäpsiz näletem täsir etmez. 3 Ata gamçy, eşege nogta, akmagyň ýagyrnysyna-da taýak ýaraşýandyr. 4 Akylsyzyň akmaklygyna görä jogap berme, ýogsa senem oňa meňzärsiň. 5 Akylsyza akmaklygyna görä jogap ber, ýogsa özüni akylly saýar. 6 Akmagyň üsti bilen habar ýollaýan özüne zyýan eder hem azap çeker. 7 Ysmazyň aýagy nähili salparýan bolsa, akmagyň agzyndaky pähim hem şeýledir. 8 Daşy sapana berk daňyp goýan adam nähili bolsa, akmaga hormat goýýan-da şeýledir. 9 Serhoşuň eline batan tiken nähili bolsa, pähim-de akmagyň agzynda şeýledir. 10 Duş geleni ýaralaýan kemançy nähili bolsa, akmagy, bir ötegçini hakyna tutýan hem şeýledir. 11 Öz gusugyna öwrülip gelýän it nähili bolsa, akmaklygyny gaýtalaýan akmak hem şeýledir. 12 Öz gözüne akyldar görünýän adamy gördüňmi? Akmaga bolan umyt onuňkydan köpdür. 13 Ýalta: «Köçede arslan, ýolda ýolbars bar» diýýändir. 14 Gapy öz petlelerinde nähili aýlanýan bolsa, ýalta-da öz düşeginde şeýledir. 15 Ýalta elini tabaga uzadyp, ony agzyna ýetirmäge ýadaýandyr. 16 Ýalta öz gözüne sagdyn pikirli jogap berýän ýedi kişiden-de akyllydyr. 17 Özüne degişli bolmadyk dawa goşulýan geçip barýan itiň gulagyndan tutýan adam ýalydyr. 18 Öz ýakynyny aldap: «Men oýun edýän ahyryn» diýýän adam gor, ok we ölüm ýagdyrýan kişi ýalydyr. 20 Odun gutaranda, ot sönýändir, şugulçynyň ýok ýerinde dawa tükenýändir. 21 Kömür köz üçin, odun ot üçin, jenjelçi dawa tutaşdyrmak üçin gerek. 22 Gybatkeşiň sözleri datly lukma kimindir, olar hut içiňe siňýändir. 23 Süýji dilli hem ýaman ýürekli adam kümüş suwy çaýylan toýun gap ýalydyr. 24 Ýigrenjini dili bilen örtýändir, göwnünde bolsa hile saklaýandyr, 25 onuň mylaýym gepleýşine ynanma, çünki ýüreginde ýedi ýigrenç bardyr. 26 Ýigrenjini hile bilen örtse-de, ýamanlygy jemagata aýan bolýandyr. 27 Kim gorp gazsa, oňa özi ýykylar, kim ýokary daş togalasa, ol öz üstüne gaýdar. 28 Ýalançy dil ynjydýan adamlaryny ýigrenýändir, ýaranjaňlyk edýän dil heläkçilik döredýändir.
1 Ertirki günüň barada öwünme, çünki sen günüň näme getirjegini bilýän dälsiň. 2 Seni öz agzyň däl, başgalar öwsün, öz diliň däl, keseki öwsün. 3 Daş agyrdyr, çäge ýükdür, ýöne akmagyň meçew bermegi ol ikisinden-de agyrdyr. 4 Gazap zabundyr, gahar sil kimindir, emma gabanjaňlygyň öňünde kim durup biler? 5 Açyk käýinç ýaşyryn söýgüden gowudyr. 6 Dostuň salan ýarasy wepalylykdandyr, ýöne duşmanyň posalary köpdür. 7 Dok adam baly ýigrenýändir, aç kişä ajy zatlar hem süýjüdir. 8 Höwürtgesinden daş giden guş nähili bolsa, öz öýünden daşlaşan adam-da şeýledir. 9 Hoşboý ýag we atyr ýüregi şatlandyrýandyr, ýakynyň ýakymy ýürekden beren maslahatyndadyr. 10 Öz ýakynyňy, ataň ýakynyny terk etme, başyňa bela gelen güni doganyň öýüne gitme, uzakdaky dogandan, ýakyn goňşy ýagşydyr. 11 Oglum, akylly bol, meniň ýüregimi şatlandyr, şonda gyjalat berseler, men jogap bererin. 12 Paýhasly adam bela-beteri görüp gizlenýändir, nadan bolsa, öňe geçip zyýan çekýändir. 13 Nätanşa kepil bolanyň geýimini al, kesekä kepil bolandan girew al. 14 Biri daň-säher turup, gaty ses bilen goňşusyndan saglyk-amanlyk sorasa, oňa nälet saýylar. 15 Igenjeň aýal hem üznüksiz damýan damjalar biri-birine meňzeşdir. Ol aýaly saklamak ýeli duruzmak ýa-da sag eliň bilen ýagy gysymyňda saklamak ýalydyr. 17 Demir demri, adam adamy ýiteldýändir. 18 Injir agajyna seredýän onuň miwesini iýer, hojaýynyna seredýän hormatly bolar. 19 Suwuň ýüzünde ýüzüň görnüşi ýaly, adam ýüreginde hem özi görünýär. 20 Ölüler dünýäsiniň we heläkçilik ýeriniň doýmaýşy ýaly, adamyň gözi-de asla doýýan däldir. 21 Kümüş göweçde, altyn kürede synalýan bolsa, adam hem öwgüde synalýandyr. 22 Akmagy sokuda galla garyp, sokudaşy bilen döwseň-de, ondan akmaklygy aýrylmaz. 23 Öz sürüleriň ýagdaýyny ýagşy bil, mallaryňa üns ber. 24 Çünki baýlyk ebedi däldir, täç-de elmydama nesilden-nesle geçýän däldir. 25 Otlar orlup, maýsa görnende, daglaryň oty ýygnalanda, 26 toklular seni geýindirer, tekeler meýdanyň bahasyny ödär. 27 Geçileriň süýdi seniň iýjegiň, içeriň iýmiti, hyzmatkäriň güzeranyna hem ýeterlik bolar.
1 Ýaramaz adam hiç kim kowalamasa-da gaçýandyr, dogruçyl bolsa arslan kimin batyrdyr. 2 Ýurt gozgalaň etse, serdary köpelýändir, aň-düşünjeli adam arkaly bolsa, abadanlyk dowam edýändir. 3 Ejizleri ezýän garyp hasyly süpürip äkidýän çabga ýalydyr. 4 Kanuny bozýanlar ýaramazlary öwýändir, kanuny saklaýanlar bolsa olar bilen göreşýändir. 5 Ýaman adamlar adalata düşünýän däldir, Rebbi agtarýanlar bolsa oňa doly düşünýändir. 6 Sadyk ýolda gezýän garyp egri ýoldan ýöreýän baýdan ýagşydyr. 7 Düşünjeli ogul kanuny saklaýar, horanlar bilen ýoldaş bolan atasyna ysnat getirer. 8 Peýda we göterim bilen baýlygyny artdyrýan ony garyplara sahawat edýän adam üçin ýygnaýandyr. 9 Kim kanuny diňlemezlik üçin gulagyny dykýan bolsa, onuň Hudaýdan dilegi-de ýigrenjidir. 10 Kim dogruçyllary ýaman ýola çekýän bolsa, öz gazan gorpuna özi ýykylar. Sadyklar bolsa ýagşy miras alarlar. 11 Baý öz gözüne akyllydyr, düşünjeli garyp bolsa ony synlap tanaýandyr. 12 Dogrular üstün çykanda, uly dabara bolýandyr, emma erbetler güýje eýe bolsa, adamlar bukulýandyr. 13 Ýazyklaryny ýaşyran üstünlik gazanmaz, olary boýun alyp terk etse, merhemet tapar. 14 Mydama Rebden gorkýan adam nähili bagtly! Ýüregini gataldýanlar bolsa bela uçraýar. 15 Ejiz halkyň ýaramaz hökümdary arlaýan arslan, topulýan aýy ýalydyr. 16 Düşünjesiz hökümdar juda zalymdyr, adalatsyz gazanjy ýigrenýän bolsa ömrüni uzaldýandyr. 17 Biriniň ganyna galan adam gabra çenli gaçar, ony hiç kim goldamasyn. 18 Sadyk gezýänler halas bolar, egri ýolly adamlar bolsa duýdansyz ýykylar. 19 Öz ýerini bejerýäniň nany bol bolar, boş işlere kowalaşýan garyplykdan bol bolar. 20 Sadyk adamyň ýalkawy köp bolar, baýlygyň yzynda hars urýan bolsa jezasyz galmaz. 21 Tarapgöý bolmak ýagşy däldir, bir döwüm nan diýip ynsan ýazykly bolar. 22 Gysganç adam baýlygyň yzynda hars urup, başyna garyplygyň geljegini bilýän däldir. 23 Dili bilen ýaranjaňlyk edýänden, birine käýeýän köp göwün awlar. 24 Ata-enesini talap, ýene «Bu ýazyk däldir» diýýän garakçynyň şärigidir. 25 Açgöz adam jenjelçidir, Rebbe bil baglaýan bolsa doklukda ýaşar. 26 Özüne ynanýan akmakdyr, parasatly gezýän bolsa gutular. 27 Ýoksula ýardam edýän mätäç bolmaz, görmezlige salýan bolsa, näletsiz galmaz. 28 Erbetler güýje eýe bolanda, adamlar bukulýandyr, olar heläk bolanda bolsa, dogruçyllar güýçlenýändir.
1 Köp gezek käýelse-de boýnuýogynlyk edýän duýdansyz heläkçilige uçrar, melhem ýokdur. 2 Dogruçyllar güýçlenende, halk begenýändir. Ýaramazlar höküm sürende, halk ahy-nala çekýändir. 3 Danalygy söýýän ogul atasyny şatlandyrýandyr, emma lolulara ýaran bolan mal-mülküni ýoklaýandyr. 4 Patyşa ýurdy adalat bilen berkidýändir, para alýan bolsa ony tozdurýandyr. 5 Ýakynyna ýaranjaňlyk edýän adam onuň aýagyna tor gurýandyr. 6 Ýaman adamyň ýazygy özüne gapandyr, dogruçyl bolsa aýdym aýdyp şatlanýandyr. 7 Dogruçyl adam ejizleriň hakyna üns berýändir, ýaramaz bolsa şu meselä düşünýänem däldir. 8 Masgaralaýjy adamlar şäherde ot gorsaýandyrlar, akyldarlar bolsa gahar-gazaby köşeşdirýändirler. 9 Akylly adam akmak bilen kazyýetde dawalaşanda, akmak gyzanda-da, gülende-de rahatlyk bermez. 10 Ganhor aýypsyz adamlary ýigrenýändir, hatda dogry adamlaryň janyny almakçy bolýandyr. 11 Akmak bar gaharyny daşyna çykarýandyr, akylly adam bolsa gaharyna basalyk berýändir. 12 Hökümdar ýalan söze gulak salsa, onuň ähli emeldarlary ýaramaz bolar. 13 Garyp bilen zalymyň bir meňzeşligi bar, ikisiniň gözüne-de Reb ýagtylyk berýär. 14 Patyşa ejizlere adalatly höküm çykarsa, onuň tagty ebedi berkarar bolar. 15 Taýak we käýinç danalyk getirýändir, başyna goýberilen çaga bolsa enesini utanja goýýandyr. 16 Ýaramazlar güýçlenende, ýazyk hem köpelýändir, dogruçyllar bolsa olaryň ýykylýanyny görerler. 17 Ogluňy terbiýele, ol saňa rahatlyk berer, özüňe ýakymly bolar. 18 Gökden aýanlyk bolmasa, halk jylawsyz bolýandyr. Kanuny berjaý edýän bolsa bagtlydyr. 19 Gul diňe söz bilen terbiýelenýän däldir, çünki düşünse-de gulak asmaz. 20 Oýlanman gepleýän adamy gördüňmi? Akmaga bolan umyt onuňkydan köpdür. 21 Kim guluny ýaşlykdan läliksireden bolsa, soňunda ony mirasdary etmeli bolar. 22 Gaharjaň adam jenjel turuzýandyr, gazaply adam ýazyk etdirýändir. 23 Adamyň tekepbirligi ony peseldýändir, pesgöwünli adam bolsa hormat gazanýandyr. 24 Ogry bilen şärik bolýan özüni ýigrenýändir, ol günälenmegi eşitse-de, hiç gepläp bilmeýär. 25 Adamdan gorkmak duzakdyr, Rebbe bil baglaýan bolsa aman galýandyr. 26 Hökümdaryň gözüne ilmek isleýän köpdür, ýöne adam adalaty Rebden alýandyr. 27 Adalatsyz adam dogruçyllara ýigrenjidir, dogry adam hem ýaramazlara ýigrenjidir.
1 Massaly Ýakeniň ogly Aguryň wajyp sözleri: Şol adam Itiýele sargaýar, Itiýele we Ukala şeýle diýýär: 2 Men adam bolardan samsyk, ynsan düşünjesi mende ýok. 3 Ne danalygy öwrendim, ne Mukaddesi bildim. 4 Kim göge çykyp, aşak indi? Ýeli owujynda toplan kim? Suwlary geýiminde oran kim? Kim ýeriň ähli uçlaryny berkarar etdi? Onuň ady näme? Onuň oglunyň ady näme? Bilýäňmi näme? 5 Hudaýyň her bir sözi sap hakykatdyr. Ol Özüne sygynýanlara galkandyr. 6 Onuň sözlerine hiç zat goşma, saňa käýinmesin, ýalançy çykaýma. 7 Men Senden iki zat diledim, ölmänkäm olary menden gaýgyrma: 8 Galplygy, ýalan sözlüligi menden daş et, meni garyp hem, baý hem etme. Dok bolup: «Rebbim kim?» diýip, Seni inkär etmezim ýaly, garyplykda ogurlyk edip, Hudaýyň adyna ysnat getirmezim ýaly, ýeterlik paýymy ber meniň. 10 Hyzmatkäri hojaýynyna ýamanlama, ýogsa saňa gargyş eder, sen ýazykly çykarsyň. 11 Şeýle adamlar bar, atasyna gargaýandyr, enesine alkyş edýän däldir. 12 Şeýle adamlar bar, özüni tämiz saýýandyr, aslynda bolsa haramlykdan päklenen däldir. 13 Adamlar bar, bakyşy şeýle tekepbir, gabaklary nähili ýokary. 14 Şeýle adamlar bar, ýer ýüzünden garyplary, adamlar arasyndaky mätäçleri symyşlamak üçin dişleri gylyç, azylary pyçakdyr. 15 Sülügiň iki gyzy bar: «Ber! Ber!» diýip gygyrýar. Üç zat bardyr, hiç doýmaz, has takygy dört zat «Besdir» diýmez: 16 Ölüler dünýäsi, önelgesiz ýatgy, suwdan ganmaýan toprak, «Besdir» diýmeýän ot. 17 Atasyny masgaralap, enesini diňlemän, har edýän gözi dere gargalary çokar, bürgütler iýer. 18 Meni haýran galdyrýan üç zat bar, dogrusy dört zada akylym ýetmeýär: 19 Gökde bürgüdiň ýoly, gaýada ýylanyň ýoly, deňizde gäminiň ýoly, ýigidiň ulugyza bolan ýoly. 20 Zyna edýän aýalyň ýoly-da şeýledir: Ol iýýändir, agzyny süpürip: «Ýaman iş edemok» diýýändir. 21 Üç zatdan ýer sarsýandyr, ýagny dört zady göterip bilmeýär: 22 Gul patyşa bolanda, akmak iýmitden doýanda, 23 Halanmaýan garry gyz äre çykanda, gyrnak bikesiniň ornuny eýeläninde. 24 Dünýäde dört maýda zat bar. Ýöne olar gaty akyllydyrlar: 25 Garynjalar güýçli jandar däldirler, azygyny welin tomusda taýýarlaýandyrlar. 26 Gaýa torsuklary kuwwatsyz jandardyr, ýöne hinini gaýada gurýandyr. 27 Çekirtgeleriň patyşasy ýokdur, ýöne ählisi sap-sap bolup çykýandyr. 28 Kelpezäni el bilen tutup bolýandyr, ýöne patyşalaryň köşgünde bolýandyr. 29 Gadamy owadan üç zat, dogrusy ýörişi owadan dört zat bardyr: 30 Haýwanlaryň iň batyry, hiç birinden gaçmaýan arslan. 31 Magtanyp ýöreýän horaz we teke, goşuny ýanynda bolan patyşa. 32 Eger sen akmak bolup özüňi öwseň ýa ýamanlygy niýet eden bolsaň, onda eliňi agzyňa tut. 33 Çünki süýdi gysmakdan ýag, burnuňy gysmakdan gan, gazaby gysmakdan dawa çykýandyr.
1 Massa patyşasy Lemuwala ejesiniň öwreden wajyp sözleri: 2 Näme, oglum? Göwrämden önen zürýadym! Näme diýeýin, Hudaýdan diläp alan oglum? 3 Güýjüňi hem ýollaryňy patyşalary heläkleýän aýallara berme. 4 Eý, Lemuwal, şerap içmek patyşalara ýaraşmaz, meý-içgi hökümdarlara gelişmez. 5 Olar içip, düzgüni unudaýmasynlar, ähli ezilenleriň hakyny ýoýaýmasynlar. 6 Meýi heläk bolup barýana, şeraby ajy hasrat çekýäne bergin. 7 Olar içip, garyplygyny unutsyn, azabyny ýada salmasyn. 8 Agzyňy dilsizler üçin, hossarsyzlaryň haky üçin açgyn. 9 Geple, dogruçyllyk bilen höküm çykar, garybyň we mätäjiň hakyny alyp ber. 10 Başarjaň aýaly kim tapyp bilýär? Onuň gadyr-gymmaty jöwherden ýokarydyr. 11 Äri oňa ýürekden bil baglaýandyr, hiç zada mätäç bolmaz. 12 Ol ärine ýamanlyk däl-de, bütin ömrüne ýagşylyk edýändir. 13 Ýüňi we zygyry saýlaýandyr, elleri höwes bilen işleýändir. 14 Ol söwda gämileri ýaly, içerisiniň iýjegini uzakdan getirýändir. 15 Entek garaňkyka turup, içerisine nahar, hyzmatkärlerine tabşyryk berýändir. 16 Oýlanyp, ekin meýdanyny satyn alýandyr, eliniň gazanjy bilen üzümleri oturdýandyr. 17 Bilini berk guşap, gollaryna güýjüni toplaýandyr. 18 Harydynyň peýdasyny bilýändir, çyrasy gijesine-de sönýän däldir. 19 Elini çarha goýýandyr, barmaklary igi tutýandyr. 20 Garyba eli açykdyr, mätäje elini uzadýandyr. 21 Içerisi üçin gardan gorkýan däldir, çünki bütin içerisi galyň geýinýändir. 22 Özi ýorgan köpeýändir, lybasy nepis keteni we gyrmyzydyr. 23 Äri şäher derwezesiniň alnynda tanalýar, ýurduň ýaşulularynyň arasynda oturýandyr. 24 Keteniden lybaslar tikip satýandyr, söwdagärlere guşaklar eltip berýändir. 25 Güýç hem hormat onuň lybasydyr. Geljege seredip guwanýandyr. 26 Danalyk bilen sözleýändir, dilinde dogry öwütler bardyr. 27 Içerisiniň işlerine oňat seredýändir, ýaltalyk çöregini iýýän däldir. 28 Çagalary turup, oňa alkyş aýdýandyr, äri hem turup, ony taryplaýandyr: 29 «Başarjaňlyk bilen işleýän zenan köpdür, ýöne sen olaryň baryndan ýokarysyň». 30 Görmegeýlik aldawçydyr, owadanlyk puçdur, diňe Rebden gorkýan aýal taryplanýandyr. 31 Elleriniň miwesini oňa beriň, goý, şäher derwezesinde ony işleri öwsün.
Bar zat biderekdir
1 Bu Iýerusalimde patyşalyk eden Dawudyň ogly Wagyzçynyň sözleridir. 2 Wagyzçy: «Biderek! Biderek! Bary biderek!» diýýär. 3 Ynsan Günüň astynda çekýän zähmetinden näme peýda tapýar? 4 Bir nesil gidip, bir nesil gelýär; emma bu dünýä ebedilik galýar. 5 Gün dogýar, ýaşýar; öz dogjak ýerine tarap howlugýar. 6 Ýel günorta tarap öwüsýär, soňra demirgazyga öwrülýär. Ol töwerege aýlanyp-aýlanyp, ýene öz aýlawyna dolanýar. 7 Ähli derýalar deňze akýar, emma deňiz dolmaýar. Derýalar täzeden akmak üçin öz akýan ýerine dolanýarlar. 8 Bar zat irizýär. Muny söz bilen beýan edip bolmaz. Göz görmekden doýmaýar, gulak-da eşitmekden. 9 Näme bolan bolsa, ýene şol bolar, näme edilen bolsa, ýene şol ediler. Günüň astynda täze zat ýok. 10 «Seret, ine, şu täze» diýip boljak zat barmy? Ol owaldan bardy, bizden öňem bolupdyr. 11 Öňki bolup geçeni hiç kim ýatlamaz; indiki geljekler-de, häzirki hem soňky boljak zatlary ýatlamaz.
Paýhasa eýe bolmak salgyma çapmak ýalydyr
12 Men, Wagyzçy, Iýerusalimde Ysraýylyň patyşasydym. 13 Gögüň astynda edilýän ähli zatlar barada paýhas bilen gözleg hem barlag geçirmegi ýüregime düwdüm. Işli bolsunlar diýip, bu Hudaýyň ynsanlara beren agyr ýumşydyr. 14 Günüň astynda edilýän ähli işleri gördüm; ine, bary biderek, salgyma çapmak. 15 «Egrini göneldip bolmaz; ýok zady-da sanap bolmaz». 16 Öz-özüme şeýle diýdim: «Ine, men beýik bolup, paýhasda özümden öň Iýerusalimde hökmürowanlyk edenleriň hemmesinden ozdum. Ýüregim paýhas bilen bilime baýdy». 17 Akyldarlyga, telbelikdir akmaklyga düşünmäge ýüregimi berdim. Munuň-da salgyma çapmakdygyny bildim. 18 «Paýhas näçe köp bolsa, gussa-da şonça köpdür. Bilimini artdyrýanlar, derdini-de artdyrýandyrlar».
Lezzet biredekdir
1 Öz-özüme şeýle diýdim: «Gel, seni lezzet bilen synaýyn, lezzet al». Emma bu-da biderek boldy. 2 Gülki barada: «Akmaklyk», lezzet barada: «Näme peýda getirýär?» diýdim. 3 Bedenime şerap bilen lezzet bermegi, akmaklyga urmagy ýüregime düwdüm, ýüregim maňa entegem paýhas bilen ýol görkezýärdi. Men muny öz gysga ömürleriniň dowamynda gögüň astynda ederleri ýaly, ynsanlar üçin nämäniň ýagşydygyny bilmek üçin etdim. 4 Beýik işler etdim; jaýlar gurdum, üzüm agaçlaryny ekdim. 5 Özüme bakjalar we seýil baglaryny edindim; olarda her hili miweli agaçlary ekdim. 6 Ösüp oturan baglary suwarmak üçin, howuzlar edindim. 7 Gullardyr gyrnaklar satyn aldym; öz öýümde doglan gullarym bardy, süri-süri mal-garam bardy. Olar menden öň Iýerusalimde bolanlaryňkydan köpdi. 8 Özüm üçin altyn, kümüş we patyşalaryň, welaýatlaryň hazynalaryny topladym. Erkekdir aýal aýdymçylary hakyna tutdum. Islendik erkegiň göwnüne ýaramly gözel gyrnak aýallar edindim. 9 Şeýdip, men beýgelip, özümden öň Iýerusalimde bolanlaryň ählisinden ozdum. Paýhasym şonda-da meniň bilendi. 10 Gözlerimiň islän zadyny gaýgyrmadym; ýüregimi hiç bir lezzetden mahrum etmedim; kalbym eden her işimden lezzet aldy. Bu çeken ähli zähmetimiň muzdudy. 11 Onsoň ellerimiň eden ähli işlerine, çeken ähli zähmetime seretdim. Ine, bularyň bary biderekdi, salgyma çapmakdy. Günüň astynda hiç bir peýdaly zat ýokdy.
Akylly-da, akylsyz-da unudylar
12 Soňra men ünsümi akyldarlyga, telbelige we akmaklyga tarap gönükdirdim. Patyşanyň ýerine geljek adam eýýäm edilen işlerden başga näme edip biler? 13 Ýagtylygyň garaňkylykdan bähbitli bolşy kimin, akyldarlygyň hem akmaklykdan bähbitlidigini bildim. 14 «Akyllynyň gözleri başyndadyr; akylsyz bolsa garaňkylykda gezýändir. Emma hemmesiniň takdyrynyň bir ekenligini bildim». 15 Onsoň men öz-özüme: «Akylsyzyň başyna gelen meniň-de başyma geler. Onda akylly bolmagymyň peýdasy näme?» Öz-özüme: «Bu-da biderek» diýdim. 16 Çünki akylly-da akylsyz kimin unudylar, geljekde hemmeler unudylar. Näme üçin akylly akylsyz kimin ölýär? 17 Şonuň üçin durmuşy ýigrendim, çünki Günüň astynda edilýän işler maňa hasrat getirdi. Bary biderek, salgyma çapmak. 18 Men Günüň astynda çeken ähli zähmetimi ýigrendim, çünki men bar gazanjymy özümden soň geljege goýup gitmeli. 19 Onuň akylly ýa-da akylsyz boljakdygyny kim bilýär? Muňa garamazdan, olar Günüň astynda paýhas bilen çeken bütin zähmetime eýelik ederler. Bu-da biderek. 20 Şeýdip, men Günüň astynda çeken bütin zähmetimden umydymy üzdüm. 21 Çünki adam paýhas, bilim we ussatlyk bilen zähmet çekýär, ýöne ol baryny hiç bir zähmet çekmedik başga adama galdyrmaly bolýar. Bu-da biderek, uly adalatsyzlyk! 22 Ynsanlar Günüň astynda çeken ähli zähmetinden, özüne zor salmakdan näme peýda tapýar? 23 Olaryň bütin ömri dertden, zähmeti gussadan doly; ýüregi gijesine-de rahatlanmaýar. Bu-da biderek! 24 Adama iýip-içmekden we çeken zähmetinden lezzet almakdan başga gowy zat ýok. Emma munuň-da Hudaýdandygyna göz ýetirdim. 25 Çünki kim Onsuz iýip, lezzet alyp bilýär? 26 Çünki Hudaý paýhasy, bilimi we şatlygy Özüni razy edene berýändir. Günäli adama bolsa, Hudaýy razy edene bersin diýip toplamak, ýygnamak işini berýär. Bu-da biderek, salgyma çapmak.
Her zadyň öz wagty bar
1 Her zadyň öz möwrüti bar, gögüň astynda her zadyň öz wagty bar: 2 Dogulmagyň öz wagty bar, ölmegiň öz wagty; ekmegiň öz wagty bar, ormagyň öz wagty. 3 Öldürmegiň öz wagty bar, şypa bermegiň öz wagty; ýumurmagyň öz wagty bar, dikeltmegiň öz wagty. 4 Aglamagyň öz wagty bar, gülmegiň öz wagty; ýas tutmagyň öz wagty bar, tans etmegiň öz wagty. 5 Daşlary pytratmagyň öz wagty bar, daş üýşürmegiň öz wagty; gujak açmagyň öz wagty bar, ondan saklanmagyň öz wagty. 6 Agtarmagyň öz wagty bar, ýitirmegiň öz wagty, saklamagyň öz wagty bar, zyňmagyň öz wagty. 7 Ýyrtmagyň öz wagty bar, tikmegiň öz wagty; dymmagyň öz wagty bar, geplemegiň öz wagty. 8 Söýmegiň öz wagty bar, ýigrenmegiň öz wagty; urşuň öz wagty bar, parahatçylygyň öz wagty.
Ynsanyň paýy
9 Işleýäne çekýän zähmetinden näme peýda bar? 10 Ynsanlara işli bolarlary ýaly Hudaýyň beren işini gördüm. 11 Hudaý ähli zady öz wagtynda gözel etdi. Şeýle hem ebediligi ynsanyň ýüregine saldy, ýöne şonda-da olar Hudaýyň owaldan ahyra çenli eden işini aňlap bilmezler. 12 Ynsan üçin şatlanmakdan we ömürboýy ýagşylyk etmekden gowy zadyň ýokdugyny bilýärin. 13 Her kesiň iýip-içip, öz bar zähmetinden lezzet almagy Hudaýyň beren sylagydyr. 14 Men Hudaýyň eden her işiniň ebedi galjakdygyny bilýärin; oňa hiç zady goşup bolmaz, ondan hiç zady aýryp bolmaz. Hudaý bu işlerini hemmeler Özünden gorksunlar diýip etdi. 15 Häzir näme bar bolsa, ol öň hem bolandyr; geljekde boljak häzir hem bardyr. Hudaý öteni ýene gaýtarýar. 16 Men ýene Günüň astynda kazylykda adalatyň deregine-de, dogrulygyň deregine-de pisligiň bardygyny gördüm. 17 Içimden: «Hudaý dogry adama hem erbet adama hem höküm eder; çünki Hudaýyň Özi her mesele, her iş üçin wagt belledi» diýdim. 18 Ynsanlar barada içimden: «Özleriniň haýwanlar ýalydyklaryny görsünler diýip, Hudaý ynsanlary synaýar» diýdim. 19 Ynsanlaryň-da, haýwanlaryň-da takdyry birdir. Biri nähili ölýän bolsa, beýlekisi-de şeýle ölýär; hemmesiniň bir demi bar; adam haýwandan üstün däldir, çünki bary biderek. 20 Ählisi bir ýere gidýär; ählisi toprakdandyr, ählisi-de ýene topraga dolanýar. 21 Ynsanlaryň ruhy ýokaryk galýarmy, haýwanlaryň ruhy aşak ýere inýärmi, kim bilýär? 22 Şeýdip, men ynsana öz eden işinden lezzet almakdan başga ýagşy zadyň ýokdugyny gördüm, çünki bu onuň muzdudyr. Dünýäden ötenden soň, näme boljagyny görkezmek üçin hiç kim ynsany yzyna getirip bilmez.
Dünýäniň ezýetleri
1 Men ýene Günüň astynda edilýän bar zulumlary gördüm. Ezilýänleriň gözýaşlaryny gördüm, olara teselli berýän ýokdy. Güýç olary ezýänleriň elindedi, ezilýänlere teselli berýän ýokdy. 2–3 Bir eýýäm ölüp gidenleri dirilerden bagtly saýdym. Emma entek dogulmadyk, Günüň astynda edilýän pis işleri görmedik, bularyň ikisinden-de bagtlydyr. 4 Men ýene-de bir adamyň bar çeken zähmetiniň, ussatlyk bilen eden ähli işleriniň goňşusyna bolan göriplik zerarly edilendigini gördüm. Bu-da biderek, salgyma çapmak. 5 «Akylsyz goluny gowşuryp oturyp, özüni heläk edýär». 6 Emma bir owuç asudalyk iki owuç zähmetden we salgyma çapmakdan gowudyr. 7 Men Günüň astynda ýene-de bir bidereklik gördüm: 8 Ine, bir ýalňyz adam bardy; onuň ne ogly bardy, ne-de dogany. Çekýän zähmetiniň soňy ýokdy, ýöne şonda-da gözi baýlykdan doýmaýardy. Ol: «Men kim üçin zähmet çekýärin? Kim üçin özümi lezzet almakdan mahrum edýärin?» diýip sorady. Bu-da biderek, ýowuz ýumuş. 9 Iki adam bir adamdan ýagşydyr, çünki zähmetleri üçin ýagşy muzd alýarlar. 10 Eger biri ýykylsa, beýlekisi ýoldaşyny galdyrar. Emma ýykylanda ýeke bolanyň halyna waý! Ýykylsa ony galdyrjak ýokdur. 11 Iki kişi bile ýatsa, ýylnarlar; emma ýeke kişi nähili ýylnyp biler? 12 Biriniň ýeke kişiden üstün çykmagy ähtimal, ýöne iki kişi oňa garşylyk görkezer. Üç tar ýüp aňsatlyk bilen üzülmez. 13 Maslahata gulak goýmaýan garry, akylsyz patyşadan garyp, akylly ýigit ýagşydyr. 14 Hakykatdan-da, öz ýurdunda garyp doglan hem bolsa, bendilikden boşan patyşa bolup biler. 15 Men Günüň astynda gezip ýören ähli ynsanlaryň, patyşanyň ornuny eýelän bu ýigidiň yzyna eýerýändigini gördüm. 16 Onuň baştutanlyk edýän ähli halky san-sajaksyzdy. Emma soň gelenler ondan razy bolmazlar. Elbet-de, bu-da biderek, salgyma çapmak. 17 Hudaýyň öýüne giden mahalyň hereketleriňe esewan et; Hudaýy diňlemek üçin huzuryna gelmek, akylsyzlar tarapyndan hödürlenen gurbanlykdan oňatdyr; çünki olar ýamanlyk edýänlerini bilýän däldirler.
Hudaýdan gorkmaly
1 Hiç haçan alňasaklyk bilen gepleme, Hudaýyň huzurynda ýürek sözüni aýtmaga howlukma; çünki Hudaý gökdedir, sen ýerdesiň. Şonuň üçin az sözle. 2 Düýşüň gaýgy-aladanyň köpdügi üçin gelşi ýaly, samsyk gep-de, köp sözlülikden gelýändir. 3 Hudaýa aýdylan hudaýýolyňy gijikdirme. Çünki Hudaý akylzyslardan hoşal däldir; wadaňy berjaý et. 4 Wada bermezlik wada berip, ony berjaý etmezlikden ýagşydyr. 5 Diliň saňa günä etdirmesin; Hudaýyň ilçisiniň öňünde: «Wadam säwlik» diýme. Näme üçin Hudaý seniň sözüňe gaharlanyp, elleriňiň işini ýok etsin? 6 Köp hyýallylyk we boş sözler biderekdir; sen Hudaýdan gork.
Baýlygy söýýän, baýlykdan doýmaz
7 Eger ýurtda garyplaryň ezilişini, adalatyň we dogrulygyň bozulyşyny görseň, muňa haýran galma; çünki her ýokary wezipeliniň üstünden özünden ýokary baştutan goýulýar we olaryň üstünde özlerinden ýokary bolanlar bar. 8 Hemmeler ekin meýdandan peýda görýär, hatda patyşa hem ondan girdeji alýar. 9 Puly söýýän, puldan doýmaz, baýlygy söýýän-de, gazançdan. Bu-da biderek. 10 Harytlar köpelende, ony iýýänler-de köpelýändir; gözleri bilen görmekden başga eýesine ondan näme haýyr bar? 11 Az iýse-de, köp iýse-de, zähmetkeşiň ukusy süýjüdir. Emma baýyň baýlygy ony ukudan saklar. 12 Günüň astynda bir erbet dert gördüm: toplanan baýlyk eýesine zelel getirdi. 13 Baýlyk betbagtçylyk bilen ýok bolup gitdi. Çagalary bolsa-da, olara bermäge hiç zat galmaz. 14 Enesinden nähili doglan bolsa, bu dünýäden şeýle-de gider. Zähmetinden hiç bir zady elinde göterip, özi bilen äkidip bilmez. 15 Bu-da bir erbet dertdir: nähili gelen bolsa, şeýle-de gider. Boş ýere çeken zähmetiniň oňa näme haýry bar? 16 Ömürboýy çöregini garaňkylyk, gaýgy-gussalyk, hassalyk we gazap içinde iýýändir. 17 Ine, meniň görenim şudur: ynsana iýip-içip, Hudaýyň özüne beren gysga ömrüniň içinde Günüň astynda çekýän bütin zähmetinden lezzet almak ýaramlydyr; çünki bu onuň takdyrydyr. 18 Şeýle hem Hudaý bir adama baýlyk, mal-mülk berip, oňa bulardan lezzet almaga, takdyryna kaýyl bolup, öz zähmetinden lezzet almaga kuwwat beren bolsa, bu Hudaýyň peşgeşidir. 19 Ynsan ömrüniň günlerini köp ýatlamaz, çünki Hudaý onuň kalbyny şatlyk bilen eýeleýär.
1 Günüň astynda gören bir erbet zadym bar, bu ynsana agram salýar. 2 Hudaý adama baýlyk, mal-mülk we abraý berýär, ähli islän zadyndan kemlik edýäni ýok, ýöne oňa bulardan lezzet almaga mümkinçilik bermeýär, ony bir keseki iýýär. Bu biderek, erbet dertdir. 3 Eger bir adam ýüz çaganyň atasy bolup, köp ýyl ýaşasa, ömri uzak bolup, ýöne durmuşyň näzi-nygmatlaryndan lezzet almasa, hormat bilen jaýlanylmasa, meniň üçin öli doglan çaga ondan gowudyr. 4 Çünki öli çaga biderek dogulýar, garaňkylyk içinde ýitip gidýär, ady garaňkylyga örtülýär. 5 Şeýle hem ol ne Güni gördi, ne-de bir zat bildi. Emma bu çaganyň rahatlygy ol adamyňkydan artykdyr. 6 Ol adam iki müň ýyl ýaşasa-da, abadanlykdan lezzet alsa-da, ahyrynda beýlekiler ýaly ol hem ötüp gitmeýärmi? 7 Ynsanyň bar zähmeti agzy üçindir, ýöne şonda-da ol hiç kanagatlanmaz. 8 Akyllynyň akylsyzdan näme artygy bar? Garyp ynsanlaryň öňünde nähili gezmelidigini bilse-de, munuň oňa näme haýry bar? 9 Baryňa kanagat etmek kalbyň arzuw etmesinden ýagşydyr. Bu-da biderek, salgyma çapmak. 10 Näme bar bolsa, oňa eýýäm at goýlandyr; ynsanyň nämedigi bellidir. Ol özünden güýçli bilen dawalaşyp bilmez. 11 Köp söz biderekligi artdyrýar; munuň ynsana näme peýdasy bar? 12 Biderek durmuşynda, kölege kimin geçip gidýän gysga ömrüniň günlerinde ynsan üçin nämäniň gowudygyny kim bilýär? Bu dünýäden gidenden soň ynsana Günüň astynda näme boljakdygyny kim aýdyp biler?
Danalaryň maslahaty
1 Ýagşy at hoşboý ysly ýagdan, ölüm güni dogluş gününden gowudyr. 2 Ýas öýüne gitmek toý öýüne gitmekden gowudyr. Çünki her kesiň ahyry ölümdir; ýaşaýanlar muny ýatda saklasynlar. 3 Gussa gülküden ýagşydyr, çünki ýüzüň gamgyn bolmagyndan ýürek gowulanýandyr. 4 Akyllynyň ýüregi ýas öýündedir; akylsyzyň ýüregi bolsa hezillik öýündedir. 5 Biakylyň aýdymyndan akyllynyň käýinji ýagşydyr. 6 Dogrudan-da akylsyzyň gülküsi gazanyň astynda ýanýan ýandagyň şatyrdysy ýalydyr. Bu-da biderek. 7 Haram gazanç akyllyny aklyndan azaşdyrýar, para ýüregi azdyrýar. 8 «Öňüm gelenden soňum gelsin» diýlendir; sabyrly tekepbirden gowudyr. 9 Tizgahar bolma, çünki gahar akylsyzlaryň gursagynda ornaşýar. 10 «Näme üçin geçen günler bu günden gowudy?» diýip sorama, çünki bu sowaly paýhas bilen soramaýarsyň. 11 Danalyk miras kimin gowudyr; dünýäde ýaşaýanlar üçin haýyrlydyr. 12 Danalygyň saýasy puluň saýasy kimindir. Bilimiň bähbidi budur: danalyk oňa eýe bolanlara ýaşaýyş berýär. 13 Hudaýyň işine seret; Onuň egreldenini kim dograldyp bilýär? 14 Ýagşy günde şat bol, gara günde muny ýatla: ynsan özünden soň näme boljagyny bilmesin diýip, Hudaý ýagşylygy-da, betbagtlygy-da ýaratdy.
Netijesiz durmuş
15 Netijesiz ömrümde bar zady gördüm: dogry adam dogrulygynda ýok bolýar, pis adam pisliginde ömrüni uzaldýar. 16 Öte dogry bolma, öte akyldarlyk etme. Näme üçin özüňi heläk etjek? 17 Gaty erbet bolma, akmagam bolma. Näme üçin öz wagtyňdan öň ölmeli? 18 Bu duýduryşlaryň birine ýapyşyp, beýlekisinden el çekmezligiň gowudyr, çünki Hudaýdan gorkýan adam bulary tutar. 19 Paýhas dana adamy şäherdäki on hökümdardan has güýçli edýändir. 20 Dogrusy, ýer ýüzünde diňe ýagşylyk edip, hiç bir günä etmeýän dogry adam ýok. 21 Adamlaryň diýýän her sözüne üns berme, ýogsam hyzmatkäriň saňa edýän gargyşyny eşidersiň. 22 Seniň hem başgalara telim gezek gargandygyňy kalbyň bilýändir. 23 Bularyň baryny paýhas bilen synadym; «Dana bolaryn» diýdim. Emma ol menden uzakdy. 24 Uzak, gaty çuň bolan zady kim tapyp biler? 25 Men akyldarlygy, soraglarymyň jogabyny bilmäge, agtaryp tapmaga, pisligiň akmaklykdygyny, akmaklygyň telbelikdigini bilmäge ýüregimi gönükdirdim. 26 Duzak kimin, ýüregi gapandyr tor kimin, elleri zynjyr kimin bolan aýaly ölümden ajy gördüm. Hudaýy hoşal edýän adam ol aýaldan gaçyp gutulýar, ýöne günäkär onuň eline düşýär. 27 Ine, Wagyzçy diýýär: «Soraglarymyň jogabyny tapmak üçin bir-birden sanap çykdym; 28 ýüregim öwran-öwran agtardy, ýöne men tapmadym. Müň kişiniň arasyndan bir dogry adamy tapdym, ýöne olaryň ählisiniň arasyndan bir dogry aýaly-da tapmadym. 29 Ine, men muny bildim: Hudaý ynsany dogry edip ýaratdy, ýöne olar köp toslamalar oýlap tapdylar».
1 Dana taý geljek barmy? Zatlaryň manysyny kim bilýär? Paýhas ynsanyň ýüzüni nurlandyrýar, oňa mähir berýär.
Patyşa gulak asmaň
2 Hudaýyň adyndan ant içendigiň üçin, patyşanyň tabşyryklaryny sakla. 3 Patyşanyň huzuryndan çykmaga howlukma, ýaman işiň tarapdary bolma, çünki patyşa islan zadyny edýändir. 4 Patyşanyň sözi güýçlidir. Kim oňa, «Näme edýärsiň?» diýip biler? 5 Tabşyrygy berjaý edýäne zelel ýetmez; dana adamyň ýüregi haçan näme etmelidigini bilýändir. 6 Ynsanyň derdi gaty agyr bolsa-da, her bir işiň öz möwrüti bardyr. 7 Ol hakykatdan näme boljakdygyny bilýän däldir; kim oňa näme boljakdygyny aýdyp biler? 8 Ýeli saklamaga hiç kimiň güýji ýetýän däldir, ölüm gününi saklamaga-da hiç kimiň güýji ýetmez. Bu söweşden gaçyp bolmaýşy ýaly, pislik-de pis adamy ölüm gününden halas edip bilmez.
Pisler we dogrular
9 Men bularyň hemmesini gördüm, Günüň astynda edilýän ähli işe üns berdim; bir adamyň beýlekiniň üstünden agalyk etmesi onuň zyýanynadyr. 10 Soňra men pisleriň jaýlananyny gördüm: olar mukaddes ýere gelip-giderdiler, eden pislikleri üçin şäherde taryplanardylar. Bu-da biderek. 11 Ýaman işe garşy hökümiň tiz çykarylmaýandygy üçin, ynsanlaryň ýüregi ýamanlyk etmäge taýyndyr. 12 Günäkär ýüz gezek ýamanlyk edip, ömrüni uzaldýan bolsa-da, men ýene Hudaýdan gorkýanlaryň gowulyk görjekdigini bilýärin, çünki olar Onuň huzurynda gorkýarlar. 13 Emma pis adam gowulyk görmez, kölegäniň uzalyşy ýaly onuň ömri uzalmaz, çünki ol Hudaýyň huzurynda gorkýan däldir. 14 Ýer ýüzünde edilýän bir bidereklik bar: pisleriň işine mynasyp bolaýjak zat dogry adamlaryň başyna gelýär; dogry adamlaryň işine mynasyp bolaýjak zat pisleriň başyna gelýär. Men bu-da bidereklik diýýärin. 15 Şonuň üçin men lezzet almaklygy makul görýärin, çünki Günüň astynda ynsan üçin iýip-içmekden we lezzet almakdan gowy zat ýok. Hudaýyň Günüň astynda beren ömrüniň bütin günlerinde çeken zähmetinden ynsana hemra boljak diňe şatlykdyr. 16 Men paýhasy bilmegi, ynsanyň gözleriniň gije-gündiz uky görmän, ýer ýüzünde edýän işini öwrenmegi niýetime düwdüm. 17 Şeýdip, Hudaýyň ähli işlerini gördüm. Günüň astynda edilýän işlere düşünip bolmaýar. Ynsan ony agtarjak bolup, näçe synanyşsa-da, tapmaz, hatda dana adam muny bilýändigini aýtsa-da, tapyp bilmez.
Hemmäniň takdyry birdir
1 Bularyň hemmesini ýüregimde saklap, şeýle netijä geldim: dogrular, dana adamlar we olaryň işleri Hudaýyň elinde. Söýginiň garaşýandygyny ýa-da ýigrenjiň garaşýandygyny ynsan bilýän däldir. 2 Hemmäniň takdyry birdir: dogruçylyň-da, pisiň-de, ýagşynyň-da, ýamanyň-da, tämiziň-de, haramyň-da, gurbanlyk berýäniň-de, gurbanlyk bermeýäniň-de takdyry birdir. Ýagşy adama näme bolsa günäkäre-de şol bolar; ant içýäne näme bolsa, ant içmekden gorkýana-da şeýle bolar. 3 Günüň astynda edilýän işleriň iň ýamany şudur: hemmäniň takdyry bir. Ine, ynsanlaryň ýüregi pislikden doludyr; ömürleriniň dowamynda ýüreklerinde telbelik bar. Soňra olar ölülere goşulýandyrlar. 4 Ähli ýaşaýanlaryň arasyndaky her kes üçin umyt bar; çünki diri it öli ýolbarsdan ýagşydyr. 5 Ýaşaýanlar öljekdigini bilýändirler, ýöne ölüler hiç zat bilýän däldir. Olar üçin mundan beýläk peşgeş bolmaz, hatda olary ýatlamazlar hem. 6 Olaryň söýgisi, ýigrenji we gabanjaňlygy eýýäm ýok bolandyr. Ölüler Günüň astynda bolup geçýän ähli zatlara goşulyp bilmezler. 7 Git-de, çöregiňi şatlyk bilen iý, şerabyňy göwnühoşluk bilen iç; çünki Hudaý seniň eden işleriňden eýýäm razy boldy. 8 Eşigiň mydama ak bolsun; başyňyň hoşboý ysly ýagy kemlik etmesin. 9 Günüň astynda özüňe berlen boş ömrüň bütin dowamynda söýýän aýalyň bilen durmuşdan lezzet al, çünki durmuşdan, Günüň astynda çekýän zähmetiňden galan paýyň budur. 10 Eliň etmäge näme tapsa, ony bar güýjüň bilen et, çünki seniň barýan ölüler diýaryňda ne iş, ne düşünje, ne bilim, ne-de danalyk bolar. 11 Günüň astynda ýene bir zat gördüm: ýaryş ýüwrükleriňki däl, söweş-de güýçlileriňki; çörek danalaryňky däl, baýlyk-da düşünjeliniňki; mähir-de bilimliniňki däldir. Çünki her kes amatsyz wagta we hadysa duçar bolýandyr. 12 Ynsan haçan hasrat geljekdigini bilýän däldir. Zalym tora düşen balyklar kimin, duzaga düşen guşlar kimin ynsanlar hem üstüne betbagtlyk duýdansyz inende, tora düşýärler.
Danalyk güýçden gowudyr
13 Günüň astynda men bu danalygy gördüm, meniňçe ol juda wajyp. 14 Az ilatly bir kiçi şäher bardy. Bir güýçli patyşa oňa hüjüm edip, ony gabady; garşysyna äpet gabaw desgalaryny gurdular. 15 Bu şäherde bir dana garyp tapyldy, ol şäheri paýhasy bilen halas etdi. Emma hiç kim bu garyby ýatlamady. 16 Onsoň men diýdim: «Danalyk güýçden gowudyr», ýöne garyp adamyň paýhasy äsgerilmeýär, onuň sözleri eşidilmeýär. 17 Akyllynyň imi-salalykda aýdan sözleri, akylsyzlaryň arasyndaky hökümdaryň gykylygyndan gowudyr. 18 Akyldarlyk uruş ýaraglaryndan gowudyr, ýöne bir günäkär köp ýagşylyklary ýok edýändir.
1 Öli siňekleriň atyrçynyň ýagyny porsadyp zaýalaýşy ýaly, azajyk akmaklyk-da akyldarlygy we hormaty haraplaýandyr. 2 Akyllynyň ýüregi dogrulyga tarap, akylsyzyň ýüregi bolsa egrilige tarap. 3 Akylsyz ýolda ýörände-de, düşünjesi kemlik edýändir, ol akmakdygyny hemmelere äşgär edýändir. 4 Hökümdaryň saňa gahary gelse-de, ýeriňi taşlap gitme, çünki mylaýymlyk uly ýazyklaryň üstüni örtýändir. 5 Günüň astynda ýene-de bir ýamanlyk gördüm. Bu hökümdar tarapyndan goýberilýän säwlikdir: 6 Akmak ýokary ýerlerde goýulýar, baý pes ýerde oturýar. 7 Men at münýän gullary, gullar ýaly pyýada ýöreýän hökümdarlary gördüm. 8 Çukura ony gazýanyň özi gaçýandyr; diwary deşýäni ýylan çakýandyr. 9 Daş kesýäne daşlardan şikes ýeter; odun aýyrýan özüne howp salar. 10 Eger palta kütek bolsa, ýüzi ýiteldilmese, oňa köpräk güýç sarp etmeli bolýandyr. Danalyk bolsa üstünlige eltýändir. 11 Eger ýylan owsunmazdan öň çaksa, owsunçynyň peýdasy ýokdur. 12 Akyllynyň sözleri oňa hormat getirer, akylsyzyň sözleri bolsa ony heläk eder. 13 Dilindäki sözleri akmaklyk bilen başlanyp, ýaman telbelik bilen gutarýar. 14 Akylsyz köp gepleýändir. Hiç kim näme boljagyny bilýän däldir. Kim oňa özünden soň näme boljakdygyny aýdyp biler? 15 Akylsyzyň zähmeti ony ýadadýandyr, hatda ol şähere gidýän ýoly-da bilýän däldir. 16 Eý, juwan patyşaly, hökümdarlary ertirine meýlis gurýan ýurt, dat günüňe! 17 Şasy asylzada, hökümdarlary serhoşluk üçin däl-de, güýçlenmek üçin öz wagtynda meýlis gurýan ýurt bagtlydyr! 18 Ýaltalyk zerarly üçek çökýändir, işsiz eller zerarly öýe suw geçýändir. 19 Meýlis keýpi-sapa üçin edilýändir, şerap durmuşa şatlyk berýändir, pul her mätäçligiň öwezini dolýandyr. 20 Hatda içiňden-de patyşa gargama, öz ýatýan otagyňda baýa gargama, çünki gökdäki guş habar äkider, ganatly guş sözüňi ýetirer.
Zähmetiň möhümligi
1 Nany suwa at, birnäçe günden ýene ony taparsyň. 2 Emlägiňi ýedi, hatda sekiz kişä paýla, çünki sen bu dünýäde nähili betbagtçylygyň boljakdygyny bilýän dälsiň. 3 Gara bulut ýagyş ýagdyrýandyr. Günorta ýa demirgazyga tarap ýykylan agaç ýykylan ýerinde galar. 4 Ýele seredýän ekin ekmez; bulutlara bakýan orak ormaz. 5 Ýeliň ýoluny we hamyla enäniň göwresindäki çaga nädip jan girýänini bilmeýşiň ýaly, sen hemme zady ýaradan Hudaýyň işlerini-de bilýän dälsiň. 6 Tohumyňy irden sep, agşam-da eliň boş durmasyn. Çünki sen haýsy işiň bähbitli boljakdygyny bilýän dälsiň.
Juwanlara maslahat
7 Yşyk gözeldir. Güni görmek gözlere hoş ýakýandyr. 8 Uzak ýyllap ýaşaýanlar hem her bir ýaşan güne şatlansynlar, ýöne köp garaňky günleriň boljakdygyny-da unutmasynlar. Bar bolýan zat biderekdir. 9 Eý, ýaş ýigit, ýaşlygyňda şatlan; goý, ýüregiň seni juwan günleriňde begendirsin. Ýüregiň isläni bilen, gözleriň göreni bilen git. Emma bilip goý, bularyň hemmesi üçin Hudaý saňa höküm eder. 10 Gaýgyny ýüregiňden çykar, azaby bedeniňden daşlaşdyr, çünki ýaşlyk-da, juwanlyk-da gysga wagtlykdyr.
1 Juwanlygyňda, agyr günler gelmänkä, «olardan lezzet almaryn» diýjek ýyllaryň golaýlaşmanka, özüňi Ýaradany ýatla. 2 Seniň üçin Gün, yşyk, Aý, ýyldyzlar garalmanka, ýagyşdan soň bulutlar yzyna gaýtmanka, Ony ýatla. 3 Şol gün öýi goraýanlar titreşerler, güýçli adamlar eglerler, el degirmeni bilen däne üweýänler işini togtadarlar, sebäbi olaryň sany azdyr, penjireden seredýänleriň gözleri garaňkyraýar. 4 Köçä açylan gapylar ýapylar, degirmeniň sesi kesiler; adamlar guş sesine oýanarlar, gyzlaryň nagmasy kesiler. 5 Beýiklikden gorkarlar, ýollar gorkuly bolar; badam agajy güllär, çekirtge özüni zor bilen çeker, höwes ýiter, çünki ynsan öz ebedi öýüne gider, ýas tutýanlar köçelerde aýlanyşarlar. 6 Kümüş zynjyr gyrylmanka, altyn käse döwülmänkä, bulak başyndaky küýze owranmanka, guýynyň başyndaky çarh döwülmänkä, 7 ýerdäki toprak owalky ýagdaýyna öwrülmänkä, ruh ony beren Hudaýyň ýanyna dolanyp barmanka, özüňi Ýaradany ýatla. 8 Wagyzçy: «Biderek! Biderek! Bary biderek!» diýýär.
Soňky söz
9 Wagyzçy dana bolmakdan başga-da halka bilim hem öwretdi. Ol gözleg geçirip, öwrenip, köp pähimleri ýerli-ýerinde goýdy. 10 Wagyzçy ýakymly sözleri tapmaga çalyşdy. Onuň ýazanlary dogry we hak sözlerdi. 11 Dananyň sözleri çişler kimindir; toplanan pähimli sözler berk kakylan çüýler ýalydyr. Pähimli sözler bir çopan tarapyndan berlendir. 12 Bulardan başga-da, eý, oglum, sak bol. Köp kitap ýazmagyň soňy ýokdur, köp okamak beden üçin argynlykdyr. 13 Hemme zat aýdyldy. Netije şudur: Hudaýdan gork we Onuň tabşyryklaryny sakla, çünki bu ynsanyň esasy borjudyr; 14 her bir işi, gizlin bolan her işi–isle ýagşy bolsun, isle ýaman–Hudaý höküm eder.
Gyz
1 Dodaklary bilen, goý, meni öpsün! Çünki şerapdan datlydyr söýgiň! 2 Müşki-anbarlaryň neneňsi hoşboý, adyň-da dökülen atyr deý, şonuň üçin gyzlar söýýärler seni. 3 Meni özüň bilen alaý, howlugaly. Şazadam meni içki otagyna getirdi. Bile lezzet alarys senden; şerapdanam zyýada wasp ederis yşgyňy; sen olaryň söýgisine mynasyp. 4 Eý, Iýerusalim gyzlary, garaýagyz-da bolsam, görmegeýdirin, gara men Kedaryň çadyrlary deý, owadan men Süleýmanyň perdeleri deý. 5 Garaýagyzlygyma bakmaň, gün garaltdy meni. Enemiň ogullary maňa gaharlandylar; üzüm bagyna meni sakçy goýdular, ýöne öz üzüm bagyma bakyp bilmedim. 6 Eý, köňlümiň aşygy, aýt maňa, Nirede bakýaň süriňi? Günorta çagy olara nirede dynç berýäň? Ýoldaşlaryňyň sürüleriniň ýanynda näme üçin sergezdan zenan dek bolaýyn?
Ýigit
7 Eý, gözelleriň soltany! Eger bilmeseň, süriniň yzy bilen git, çopanlaryň çadyrynyň ýanynda owlaklaryňy bak. 8 Fyrownyň arabasyna goşulan baýtala meňzedýärin seni, eý, meniň magşugym! 9 Şelpeli ýaňaklaryň, hünjüli boýnuň ne gözel! 10 Kümüş düwmeli tylla şelpeler ýasarys saňa.
Gyz
11 Şazadam suprasynda otyrka, nard atyrym hoşboý ysyny saçdy. 12 Aşygym meniň üçin göwüslerimiň arasynda ýatýan mür bogdajygydyr. 13 Aşygym meniň üçin Engedi üzüm baglaryndaky hyna gülleriniň çogdamydyr.
Ýigit
14 Sen neneňsi gözel, Söýgüli dildarym, meniň! Sen neneňsi gözel, gögerçin gözlim!
Gyz
15 Gör, nähili syratly sen, eý, meniň söýgüli ýarym, neneňsi hoşroý sen! Gök maýsalykdyr ýatýan ýerimiz. 16 Kedrdendir diregleri öýmüziň, arçadandyr üçegi.
1 Men Şaronyň bägüli, dereleriň çigildemdirin.
Ýigit
2 Tiken arasyndaky çigildemdir dildarym, gyzlar içinde.
Gyz
3 Jeňňel agaçlarynyň arasyndaky alma agajy deý, ýigitleriň arasynda söýgüli ýarym. Lezzetlidir maňa saýasy onuň, miwesiniň tagamy agzymdan gitmez. 4 Ol meni meýlishana getirdi, maňa söýgi meýli bardy onda. 5 Kişmişler bilen meni güýçlendir, gurplandyr almalar bilen, çünki yşk heseri meni gaplady. 6 Sol eli kellämiň astynda, gujaklaýar meni sag eli bilen. 7 Eý, Iýerusalim gyzlary, jerenlerdir çöl marallaryndan ant içýärin: özi isleýänçä yşky oýarmaň, birahatlandyrmaň! Bahar aýdymy 8 Ýarymyň owazydyr bu! Ine, ol daglaryň üstünde bökjekläp, depeleriň üstünde towsaklap gelýär. 9 Jerene, keýik owlagyna meňzeýär dildarym. Ine, ol howlymyzyň daşynda durup, penjirelerden garaýar, gözeneklerden seredýär. 10 Söýgülim maňa şeýle diýdi: «Tur, dildarym, gözelim tur, ýör gideli bile. 11 Gyş ötdi, ýagyş diňdi. 12 Ýerde güller açylyp, nagma pursaty gelip, ülkämizde gumrynyň owazy eşidilýär. 13 Injir miwesini düwýär, üzümler gül açýar, hoşboý ysyny saçýar. Tur, dildarym, gözelim, bile gideli ýör».
Ýigit
14 Gaýa gowaklaryndaky, uçut kenardaky gögerçinim, jemalyň göreýin, eşideýin owazyň, şirin owazyň, jemalyň-da ajaýypdyr.
Gyz
15 Bize tilkileri, üzüm baglaryny weýran edýän tilkijikleri tutup beriň, çünki üzüm baglarymyz gül açýar. 16 Söýgülim meniňki, men-de onuňkydyryn; sürüsini çigildemleriň arasynda bakýar ol. 17 Daň atyp, kölegeler ýitýänçä, dolan yzyňa, söýgülim, Beser daglaryndaky jeren deý, keýik owlagy deý bol!
Yşk arzuwy
1 Köňül aşygymy gije düşegimden agtardym; gözläp tapmadym ony. 2 Indi turup, şähere çykaryn, köçelerden, meýdançalardan köňül aşygymy agtararyn. Gözläp tapmadym ony. 3 Aýlanyp ýören, şäher gözegçileri duşdy maňa. Olardan: «Köňül aşygymy gördüňizmi?» diýip soradym. 4 Olaryň deňinden geçen dessime, köňül aşygymy tapdym men. Ony saklap, enemiň öýüne, meni dogranyň otagyna getirýänçäm, goýbermedim. 5 Eý, Iýerusalim gyzlary, jerenlerdir çöl marallaryndan ant içýärin: özi isleýänçä yşky oýarmaň, birahatlandyrmaň! Giýew we onuň toýy 6 Tüsse sütüni deý çölden çykyp gelýän kim? Ondan täjirleriň hoşboý ysly atyrlaryndan edilen mürüň we ýakymly ysly tütetginiň hoşboý ysy bark urýar. 7 Ana, Süleýmanyň şa paýtuny! Ysraýylyň altmyş gerçegidir onuň daşynda. 8 Ählisi gylyçly, söweşe ökde; gijäniň wehiminden billeri gylyçlydyr. 9 Süleýman şa liwan agaçlaryndan özüne şa paýtunyny ýasatdy: 10 sütünleri kümüşden, tirsekligi gyzyldan, oturgyjy gyrmyzy mahmaldan. Içi Iýerusalim gyzlarynyň söýgüsine beslenen. 11 Eý, Siýon gyzlary, daşa çykyň-da, Süleýmany toý gününde, ýürekden şat gününde ejesiniň başyna geýdiren täjine bakyň!
Ýigit
1 Neneňsi gözel sen, dildarym, neneňsi gözel! Bürenjegiň astynda gögerçin gözlim. Gilgat dagyndan inip gelýän geçileriň sürüsine ogşaýar saçyň. 2 Gyrkylyp, suwdan çykyp gelýän goýun sürüsine ogşaýar dişleriň. Ählisi ekizlidir, ýalky däldir olar. 3 Gyrmyzy sapak deý dodaklaryň, agzyň-da ne ajaýyp. Bürençekde gizlenen ýaňaklaryň enara meňzeýär. 4 Dawudyň gorhana diňidir boýnuň, müň gerçegiň galkany asylgydyr ondan. 5 Maýsalykda otlaýan ekiz jeren owlagyna ogşaýar iki göwsüň. 6 Daň atyp, kölegeler ýitýänçä, mür dagyna, hoşboý ysly tütetgi baýryna giderin. 7 Katdy-kamatyň neneňsi gözel, eý, dildarym! Sende hiç bir kemlik ýok. 8 Liwandan bile gideli, eý, gelinligim; Liwandan meniň bilen gaýt! Amana depesinden, Senir, Hermon depelerinden, şirleriň sürenlerinden, gaplaňly daglardan aşyp gel. 9 Eý, ezizim, gelinligim, köňlümi maýyl etdiň, gözleriň bilen bir bakyşda, boýnuň hünjüsiniň biri bilen köňlümi maýyl etdiň. 10 Ne şirin söýgiň seniň, eý, ezizim, gelinligim! Yşkyň şerapdan, atyryňyň hoşboý ysy ähli hoşboý ysly zatlardan lezzetlidir! 11 Dodaklaryňdan bal damýar, eý, gelinligim; bal bilen süýt bar diliň astynda; lybaslaryňyň ýakymly ysy Liwanyň hoşboý ysy deý. 12 Eý ezizim, gelinligim, sen bir gapysy ýapyk bagsyň, agzy ýapyk guýusyň, möhürlenen çeşmesiň. 13 Nahallaryň nar bakjasydyr: saýlama miweleri bilen, hyna hem nard atyrlary bilen, 14 atyrdyr zagpyran bilen, ysly gamyşdyr dalçyn bilen, dürli hoşboý ysly agaçlar bilen, mürdür aloýeler, dürli hoşboý ysly zatlar bilen. 15 Sen bag çeşmesisiň, şypaly suw guýusysyň, Liwanyň akar suwusyň.
Gyz
16 Oýan, eý, demirgazyk ýeli! Gel, eý, günorta ýeli! Bagymyň üstünden öwüs, onuň atyr ysy çar tarapa ýaýrasyn. Ýarym öz bagyna gelsin, saýlama miwelerini iýsin!
Ýigit
1 Eý, ezizim, gelinligim, men bagyma gelýärin; mürüm bilen atyrymy ýygnaýan, bal öýjügimi, balymy iýýän, şerabymy, süýdümi içýän.
Gyzyň boýdaşlary
Iýiň, eý, boýdaşlar, içiň, yşkdan meý-mes boluň, eý, yşka düşenler!
Gyz
2 Men ukuda, ýöne köňlüm oýa. Ine, bu ýarymyň owazy. «Gapyny aç, ezizim, dildarym meniň, gögerçinim, päkizäm meniň! Başym çyga ezilen, saçym-da gijäniň nemine». 3 Eşigimi çykarypdym geýeýinmi ýene? Aýaklarymy ýuwupdym hapalaýynmy ýene? 4 Elini gapy deşiginden uzatdy ýarym, yşkym oňa galkyndy. 5 Turdum ýaryma gapy açmaga, ellerimden damdy mür, barmaklarymdan akdy mür gulpuň tutawajyna. 6 Gapyny açdym ýaryma, ýöne giden eken ol. Owazyna ezildi ýüregim. Agtardym, tapmadym ony; çagyrdym, jogap bermedi. 7 Şäherde aýlanyp ýören gözegçiler maňa duşdular; meni urdular, ýaraladylar, şäher diwarlarynyň sakçylary bürenjegimi başymdan aýyrdylar. 8 Eý, Iýerusalim gyzlary! Size ýalbarýaryn, ýarymy görseňiz aýdyň, yşkdan heserländirin.
Gyzyň boýdaşlary
9 Ýaryň beýlekilerden nämesi artyk, eý, gözeller gözeli? bize ant içeriň ýaly, beýlekilerden nämesi artyk ýaryňyň?
Gyz
10 Akmeňiz, gülgüne ýüzlüdir, ýarym, on müňleriň arasynda saýlanýar ol. 11 Sap altyndyr başy, saçlary buýra, garga deý gara. 12 Süýde ýuwlan gözleri, bulak başyndaky gögerçin ýaly, ýelmenen gymmatbaha daş deý görünýär. 13 Atyr saçýan gülhana deý ýaňaklary, mür damdyrýan bägüle ogşaýandyr dodaklary. 14 Gollary ýüzi sary ýakut bilen bezelen togalak altyndyr, göwresi gök ýakuda gaplanan pil süňküdir. 15 Aýaklary sap altyn üstünde oturdylan mermer sütünler deý, görki Liwan deý, saýlama kedr agaçlary deý. 16 Agzy iň datly, katdy-kamaty owadan. Bu meniň ýarymdyr, dostumdyr, eý, Iýerusalim gyzlary!
Gyzyň boýdaşlary
1 Ýaryň nirä gitdi, eý, gözelleriň gözeli? Haýsy ýana ýöneldi ol? Ony yzlaly seniň bilen.
Gyz
2 Ýarym öz bagyna, atyr saçýan gülhanasyna, baglarda sürüsini bakmaga, çigildemler ýygmaga gitdi. 3 Ýarym meniňki, men onuňky; sürüsini çigildemleriň arasynda bakýar ol.
Ýigit
4 Eý, dildarym, Tirsa şäheri deý gözelsiň sen, hoşroýsyň Iýerusalim deý, tugly goşun deý şöwketli. 5 Gözleriňi menden sow, men olara bendi! Gilgat dagyndan inip gelýän geçi sürüsine ogşaýar saçyň. 6 Gyrkylyp, suwdan çykyp gelýän goýun sürüsine ogşaýar dişleriň. Ählisi ekizlidir, ýalky däldir olar. 7 Bürençekde gizlenen ýaňaklar enara meňzeýär. 8 Şanyň altmyş aýaly bar hem segsen gyrnagy, gyzlar-da san-sajaksyzdyr. 9 Gögerçinimiň, päkizämiň bolsa deňi-taýy ýok, enesiniň eziz gyzy ol, naýbaşysy ol. Gyzlar ony görüp, oňa bagtly diýdiler; şa aýallarydyr gyrnaklar ony öwdüler. 10 Şapak deý ýalpyldaýan, Aý dek gözel, Gün deý parlaýan, tugly goşun deý şöwketli kim bu? 11 Jülgäniň hasylyna seretmäge, üzüm baglarynyň gunçalaryny, narlaryň güllerini görmäge hoz bagyna gitdim. 12 Bilmän galdym, isleg-hyjuwym meni nädip şanly halkymyň söweş arabalaryna mündürdi.
Gyzyň boýdaşlary
1 Dolan, eý, şulamly gyz, dolan! Dolan, saňa bakaly, dolan.
Ýigit
Iki toparyň tansyna tomaşa edýän deý, şulamly gyza bakjaksyňyz näme üçin? 2 Ne gözel çarykly aýaklaryň, eý, asylzada gyzy! Butlaryň ökde zergäriň elinden çykan göwher mysaly. 3 Garyşyk şeraply hiç egsilmez şa käse mysalydyr göbegiň. Garnyň çigildemlere guşanan bugdaý topbagyna meňzeýär. 4 Ekiz jeren owlagyna ogşaýar iki göwsüň. 5 Boýnuň pil süňkünden edilen diň deý, gözleriň Batrabbim derwezesiniň ýanyndaky Heşbon howuzlary deý. Burnuň Damaska bakyp duran Liwan diňi deý. 6 Başyň Karmel dagy deý dik bolup, zülpleriň benewşedir, şa olara bendi boldy. 7 Sen neneňsi gözel, neneňsi hoşroý, eý, mylakatly dildarym! Nagmalar nagmasy 7–8 4 8 Boýuň serwi agajyna, göwüsleriň üzüm salkymlaryna meňzeýär. 9 Serwi agajyna çykyp, şahalaryndan ýapyşaýyn diýdim. Göwüsleriň üzüm salkymlary deý, demiň almalar deý hoşboý, 10 Dodaklaryň saýlama şerap deý bolsun.
Gyz
Şerap ýarym üçin aksyn, uklap ýatanlaryň dodaklaryndan süzülsin. 11 Men ýarymyňky, ol maňa maýyl. 12 Eý, ýarym, giň sähra çykaly, gel; gel, oba gijelerine seýil edeli. 13 Üzüm baglaryna gideli ir säher, göreli, gunçalapmy, gülläpmi üzüm, hem-de nar. Şol ýerde yşkymy bagş ederin saňa. 14 Mandragoralar atyr saçýar, gapymyzda täze hem guradylan dürli saýlama miweler bar, olary seň üçin sakladym, eý, ýarym.
1 Käşgä enemiň göwsünden emen agam deý bolsadyň maňa! Daşarda duşanymda, öperdim seni, hiç kim meni ýazgarmazdy. 2 Öňüňe düşüp, enemiň öýüne getirerdim seni, öwüt bererdiň sen maňa. Hoşboý ysly şerapdan, enarlarymyň suwundan içirerdim saňa. 3 Sol eli kellämiň astynda, Gujaklaýar meni sag eli bilen. 4 Eý, Iýerusalim gyzlary, size ýalbarýaryn: özi isleýänçä yşky oýarmaň, birahatlandyrmaň! Gyzyň boýdaşlary 5 Ýaryna söýenip, çölden çykyp gelýän kim?
Gyz
Alma agajynyň astynda oýardym seni. Eneň şol ýerde dünýä inderdi seni, ol şol ýerde agyry çekip, dogurdy seni. 6 Ýüregiňde, goluňda sakla meni möhür deý; çünki yşk ölüm deý güýçli, gabanjaňlyk gabyr deý ýowuz. Yşkyň ýalny otly ýalyndyr, lowlaýan ýalyndyr ol. 7 Yşky ne bol suwlar söndürer, ne-de derýalar ony gark edip biler. Ynsan yşk üçin bary-ýoguny berse-de, ol ýigrenç bilen ret edilerdi.
Gyzyň joralary
8 Kiçi uýam bar, mämeleri heniz tözlenmedik, uýamyza söz aýdylan güni onuň üçin näme ederis? 9 Diwar bolan bolsady ol, üstünde kümüş diňler gurardyk, gapy bolan bolsady, ony kedr agajyna gaplardyk.
Gyz
10 Men bir diwar, göwüslerim-de diňler deý. Şoňa görä ýarymyň gözüne kämil görünýän men. 11 Süleýmanyň Bagalhamonda üzüm bagy bardy, ony sakçylara tabşyrdy ol; hersi hasyl üçin müň kümüş teňňe bermelidi. 12 Meniň-de üzüm bagym özümiňkidir; eý, Süleýman, müň teňňe seniňki bolsun, iki ýüz kümüş hasylyň sakçylarynyňky bolsun!
Ýigit
13 Eý, baglarda mesgen tutan! Ýoldaşlarym owazyňy diňleýärler; men-de owazyňy eşideýin.
Gyz
14 Ylga, eý, ýarym! Bark urýan daglaryň üstünde jeren deý, keýik owlagy deý bolgun.
1 Ýahuda patyşalary Uzyýanyň, Ýotamyň, Ahazyň we Hizkiýanyň döwründe Amozyň ogly Işaýanyň Ýahuda we Iýerusalim babatda gören görnüşleri. Ýahuda halkynyň pisligi 2 Eý, gök, eşit, eý, ýer, gulak goý! Reb aýdýar: «Men çagalary ekledim, ulaltdym, emma olar garşyma baş göterdiler. 3 Öküz öz eýesini tanaýar, eşek-de eýesiniň ahyryny, emma Ysraýyl Meni tanamaýar, halkym Maňa düşünmeýär». 4 Günä edýän milletiň, ýazygy agyr halkyň, pislik edýän zürýatlaryň, azgynlyk edýän çagalaryň halyna waý! Olar Rebbi terk etdiler, Ysraýylyň Mukaddesini äsgermediler, Ondan ýüz öwürdiler. 5 Näme üçin ýene-de jeza gözleýärsiňiz? Näme üçin başbozarlygyňyzy bes etmeýärsiňiz? Başyňyz bütinleý ýaralanan, ýüregiňiz durşuna solup-saralan. 6 Depäňizden dabanyňyza çenli sagat ýeriňiz ýok, gan öýmelerdir, ýaralar, gany akyp duran ýaralar. Olar arassalanmadyk, saralmadyk, ýag bilen ýumşadylmadyk. 7 Ýurduňyz harabalyk, şäherleriňiz oda ýanan; kesekiler gözüňiziň alnynda ýurduňyzy ýalmaýarlar, ony haraba öwürýärler. 8 Siýon gyzy üzümlikdäki çadyr kimin, hyýar atyzyndaky çatma kimin, daşy gabalan şäher kimin bolup galar. 9 Eger Hökmürowan Reb birnäçämizi aman galdyrmadyk bolsady, Sodom ýaly bolardyk, Gomora meňzärdik. 10 Eý, Sodom baştutanlary, Rebbiň sözüni eşidiň! Eý, Gomora halky, Hudaýyň kanunyna gulak goý! 11 Reb şeýle diýýär: «Köp gurbanlyklaryňyzyň Maňa haýry nä? Goçlardan berlen ýakma gurbanlyklaryndan, baga bakylan mallaryň ýagyndan doýdum. Öküzleriň, guzularyň we erkeçleriň ganyndan lezzet almaýaryn. 12 Huzuryma şeýle gelip, howlymy depeläp—ýörmegiňizi kim sizden talap etdi? 13 Sadaka bermek biderekdir, ýakymly ysly tütetgiňiz Maňa nejislikdir. Täze Aý baýramynda, Sabat gününde pislik edýärkäňiz guraýan mejlisiňize, ýygnanyşygyňyza çydap bilmeýärin. 14 Ýürekden ýigrenýärin Täze Aý we beýleki baýramlaryňyzy. Bular Maňa ýük boldular, ýadadym Men olary götermekden. 15 Dileg edip elleriňizi galdyranyňyzda, size üns bermerin, näçe dileg etseňiz-de, sizi diňlemerin; elleriňiz gana boýalypdyr. 16 Ýuwnuň, tämizleniň, pis işleriňizi terk ediň gözümiň alnyndan, ýamanlyk etmegi bes ediň. 17 Ýagşylyk etmegi öwreniň, adalaty agtaryň, ezýet çekýäni halas ediň, ýetimi goraň, dul hatyna arka duruň». 18 Reb şeýle diýýär: «Geliň, indi düşünişeliň, günäleriňiz gyrmyzy dek bolsa-da, olar gar kimin ak bolarlar, gyrmyzy dek gyzyl bolsalar-da, ak ýüň dek bolarlar. 19 Eger sözlerimi göwünjeňlik bilen diňleseňiz, ýurduň näzi-nygmatyny iýersiňiz. 20 Boýun gaçyryp, baş göteräýseňiz welin, sizi gylyç ýalmar». Muny Reb aýdýandyr. Hudaý Iýerusalimi höküm edýär 21 Sadyk şäher nähili zynahor boldy! Ol öň adalatdan doludy, dogrulyk mesgen tutupdy onda, indi bolsa ganhorlar! 22 Kümşüň galynda öwrüldi, şerabyňa suw gatyldy. 23 Hökümdarlaryň pitneçä öwrüldiler, ogrulara şärikdir olar, ählisi para ýatdy, peşgeşleriň yzynda hallan atýarlar. Ýetimiň—hukugyny goramaýarlar, dul hatynyň dawasyna garamaýarlar. 24 Şonuň üçin Hökmürowan Taňry Reb, Ysraýylyň gudratly Hudaýy şeýle diýýär: «Ýagylarymyň üstünden gazabymy dökerin, duşmanlarymdan öç alaryn! 25 Elimi saňa garşy uzadaryn, murdarlygyňyzdan aşgar bilen tämizlärin seni, ähli ýanyklaryňy aýraryn. 26 Kazylaryňy ozalky halyna, maslahatçylaryňy öňki halyna dikelderin. Şondan soň saňa: „Dogrulyk şäheri, sadyk şäher" diýler». 27 Siýon adalatlylyk bilen halas ediler, toba edenler dogrulyk bilen. 28 Pitneçiler we günäkärler birlikde gyrlarlar, Rebbi terk edýänler-de ýok bolarlar. 29 Höwes eden keramatly agaçlaryňyz üçin utanarsyňyz, saýlan baglaryňyz üçin ýüzüňiz gyzarar. 30 Siz ýapragy guran çynar agajy kimin bolarsyňyz, suwsuz galan baga meňzärsiňiz. 31 Güýçlüler çöpe dönerler, işleri uçguna meňzär, işleri-de, özleri-de oda ýanarlar, ol ody söndüren bolmaz.
Rebbiň dagy
1 Amozyň ogly Işaýanyň Ýahuda we Iýerusalim babatda gören görnüşleri. 2 Ahyrky günlerde Rebbiň öýi daglaryň iň beýigi deý berkarar ediler, depelerden belent bolar ol, ähli milletler oňa tarap eňerler. 3 Köp halklar gelip, şeýle diýerler: «Geliň, Rebbiň dagyna — Ýakubyň Hudaýynyň öýüne çykalyň; ýodalaryndan ýörär ýaly, Ol bize Öz ýollaryny öwreder». Çünki kanun Siýondan, Rebbiň sözi Iýerusalimden çykar. 4 Reb milletler arasynda kazylyk eder, köp milletleriň dawalaryny çözer; olar gylyçlaryndan azal, naýzalaryndan orak ýasarlar; millet millete garşy gylyç galdyrmaz, söweşmegi öwrenmezler indi. 5 Eý, Ýakubyň nesilleri, geliň, Rebbiň nurunda ýöräliň! 6 Sen Öz halkyňy, ýagny Ýakubyň neslini terk etdiň. Olar gündogaryň palçylaryndan, piliştlileriňki ýaly münejjimlerden doly, keseki halk bilen el berişýärler olar. 7 Olaryň ýurdy altyn-kümüşden doly, hazynalary tükeniksizdir, ýurt atlardan doly, söweş arabalary san-sajaksyzdyr. 8 Olaryň ýurdy butlardan doly, öz elleriniň işine, barmaklarynyň ýasan zadyna sežde edýärler. 9 Muňa görä ynsan kiçeldiler, her kes peseldiler, olary bagyşlama! 10 Rebbiň howpundan, Onuň şan-şöhratyndan gaýalarda bukulyň, toprak astynda gizleniň. 11 Halkyň gedem bakyşlary peseldiler, ynsan tekepbirligi egler, şol gün diňe Reb beýgeldiler. 12 Hökmürowan Rebbiň bir güni bar, şol gün ähli tekepbirleri, gedemleri, ähli beýgeldilenleri peselder, 13 Liwanyň ähli beýik we belent başly kedr agaçlaryna, Başanyň bar dublaryna garşydyr, 14 Ähli belent daglara, beýik depelere garşydyr. 15 Her bir beýik diňe, her bir berk gala garşydyr. 16 Tarşiş gämileriniň baryny, owadan gaýyklaryň hemmesini ýok eder. 17 Ynsan men-menligi, hem gedemligi peseldiler, şol gün—diňe Reb beýgeldiler. 18 Butlar bütinleý ýok ediler. 19 Reb ýeri lerzana salmaga galkanda, ynsanlar Onuň howpundan, şan-şöhratyndan, gaýalardaky gowaklara, ýeriň deşiklerine girerler. 20 Şol gün adamlar özleriniň sežde etmek üçin ýasan altyn, kümüş butlaryny körsyçanlaryň, ýarganatlaryň öňüne oklarlar. 21 Reb ýeri lerzana salmaga galkanda, ynsanlar Onuň şan-şöhratyndan, howpundan gaýalardaky gowaklara, kert gaýalardaky jaýryklara girerler. 22 Soňy ölümli ynsanlara bil baglamaň. Kim bolupmyş olar?
1 Ine, Hökmürowan Taňry Reb Iýerusalimden, Ýahudadan ýardamy we azygy, nany we suwy keser. 2 Söweşijilerdir esgerleri, kazylardyr pygamberleri, palmanlardyr ýaşululary, 3 ellibaşylary, atly-abraýly adamlary, maslahatçylardyr mekir gözbagçylary, ökde jadygöýleri aradan aýrar. 4 Ýetginjekleri olara baştutan ederin, göwnüne gelenini edýänler olara hökmürowanlyk ederler. 5 Ynsan ynsana, goňşy goňşusyna sütem eder, ýaşlar ýaşululary, garamaýak adamlar abraýly adamlary sylamazlar. 6 Garyndaş garyndaşyna ýapyşyp, öz urugyndan bolana şeýle diýer: «Egniňde eşigiň bar, sen bize baştutan bol! Bu harabalyklar seniň gol astyňda bolsun». 7 Şol gün ol adam gygyryp, şeýle diýer: «Men ýaraňyzy sarap bilmen; öýümde ne çörek bar, ne-de geýim, meni halka—baştutan etmäň». 8 Iýerusalimiň büdrändigi, Ýahudanyň ýykylýandygy üçin, Rebbiň şöhratly barlygyny äsgermän sözleriniň we edýän işleriniň Rebbe garşy bolandygy üçin şeýle bolar. 9 Ýüz keşpleri özleriniň garşysyna şaýatlyk edýär, günälerini Sodom ýaly äşgär edýärler, olary ýaşyrmaýarlar, olaryň dat gününe! Betbagtçylygy satyn aldylar olar. 10 Dogrulara aýdyň, ýagşylyk görerler olar, öz işleriniň miwesini iýerler. 11 Pisleriň dat gününe! Betbagtçylyk iner olaryň başyna, elleri bilen edenlerini eginleri bilen çekerler. 12 Çagalary halkyma sütem edýärler, aýallary üstlerinden höküm sürýärler. Eý, halkym, baştutanlaryňyz sizi azaşdyrýarlar, ýörejek ýodalaryňyzy bulaşdyrýarlar. 13 Reb dawa tutmaga ýerinden galýar, halklara kazylyk etmek üçin aýaga galýar. 14 Reb halkynyň ýaşululary, hökümdarlary bilen höküme girişýär: «Üzümçiligi weýran eden sizsiňiz, öýleriňiz garypdan talan oljaňyzdan doly. 15 Halkymy ezip, garyplary ýere çalmaga näme hakyňyz bar?» Muny Taňry Hökmürowan Reb aýdýandyr. 16 Reb şeýle diýýär: «Siýon gyzlary tekepbirdirler, tumşuklaryny göge tutup ýöreýärler, näzirgeşip seredýärler, näz-kereşme bilen ädim ädip, aýak halkalaryny şyňňyrdadýarlar. 17 Şonuň üçin Taňry Siýon gyzlarynyň kellesini kel eder, Reb maňlaýlaryny takrydar. 18 Şol gün Taňry owadan aýak-halkalaryny, alyn bezeglerini, gymmatbaha monjuklaryny, 19 gulakhalkalaryny, bileziklerini we ýaglyklaryny, börüklerini, topuk-halkalaryny, guşaklaryny, atyr çüýşejiklerini we doga-tumarlaryny, 20 ýüzüklerini we burun-halkalaryny, 21 toý lybaslaryny, kürtelerini, çabytlaryny we el-gapjyklaryny, 22 ýüz aýnalaryny, ýüpek lybaslaryny, börüklerini we bürençeklerini aýrar. 23 Atyryň deregine porsy ys, bil guşagyň deregine ýüp, buýra zülpleriň deregine kellik, bezemen lybasyň deregine jul, gözelligiň deregine utanç bolar. 24 Erkekleriň gylyçdan gyrlarlar, edermen urşujylaryň söweşde ölerler. 25 Siýonyň derwezeleri ah çekip, ýas tutar, şäher çolaryp, gury ýerde oturar».
1 Şol gün ýedi aýal bir erkege ýapyşyp, şeýle diýer: «Öz çöregimizi iýip, öz eşiklerimizi geýeris, Seniň adyňy alsak bolýar, bizi utançdan gutar».
Siýondaky aman galanlaryň geljegi
2 Şol gün Rebbiň şahasy gözel, şöhratly bolar; ýurduň miwesi Ysraýylyň aman galanlaryna buýsanç hem abraý bolar. 3 Siýonda galanlara — Iýerusalimde aman galanlara, Iýerusalimde ady durmuş kitabyna ýazylanlara, «Mukaddes» diýiler. 4 Taňry Siýon gyzlarynyň pisligini ýuwar, Iýerusalimde dökülen gany höküm we alaw ruhy bilen tämizlär. 5 Soňra Reb Siýon dagynyň her ýanyny, ol ýerde toplananlaryň üstüni gündizine bulut we tüsse bilen, gijesine parlak ot ýalny bilen örter. Bütin şöhratyň üsti örtgüli bolar. 6 Bu örtük gündiz yssyda kölege bolar, gaýda, ýagyşda pena we gaçybatalga bolar.
Miwesiz üzümçilik hakdaky nagma
1 Söýgülime üzümçilik hakdaky söýgi nagmamy aýdaýyn: mes toprakly depede söýgülimiň üzümçiligi bar. 2 Ony agdaryp, daşlardan arassalady, saýlama üzümler ekdi. Ortasynda gözegçilik diňini dikdi, üzüm sykmak üçin çukur gazdy. Üzüm hasylyna garaşdy, emma ol ýabany üzüm berdi. 3 Indi, eý, Iýerusalim ilaty, Ýahuda halky! Men bilen üzümçiligimiň arasynda kazylyk ediň. 4 Üzümçiligim üçin ýene näme edeýin Men? Edilmän galdyrylan iş barmy? Hasylyna garaşanymda, näme üçin ýabany üzüm berdi? 5 Indi Men size üzümçiligime näme etjekdigimi aýdaryn. Men onuň haýatyny aýraryn, ol weýran ediler; onuň diwaryny ýykaryn, ony basgylap zaýalarlar. 6 Ony haraba öwrerin, ony pudamazlar, ýeri bejermezler, onda çalydyr tikenekler biter; bulutlara-da onuň üstüne ýagyş ýagdyrmazlygy buýraryn. 7 Hökmürowan Rebbiň üzümçiligi Ysraýylyň nesilleridir, hoş görýän bagy-da, ýahuda halkydyr. Ol adalata garaşdy, ýöne zulum gördi; dogrulyga garaşdy, ýöne dady-perýat eşitdi. Adalatsyzlyk edýänleriň dat gününe! 8 Öý üstüne öý, ýer üstüne ýer edinýänleriň dat gününe! Özüňizden başga ýer goýmaýarsyňyz, ýurtda diňe siz ýaşamalymy näme? 9 Hökmürowan Rebbiň şeýle diýenini eşitdim: «Beýik hem gözel jaýlar haraba öwrüler, içinde hiç kim galmaz. 10 Üzümçiligiň on bölegi bir meşik şerap berer, iki halta tohum diňe iki çelek hasyl berer». 11 Ir turup, içgi ugrunda ylgaýanlaryň, giç agşama çenli şerap içip, möwç alýanlaryň dat gününe! 12 Meýlislerinde barbatdyr arfa, deprekdir tüýdük çalnyp, şerap içilýär, ýöne Rebbiň işlerine üns bermeýärler, Onuň eliniň işlerini görmeýärler. 13 Munuň üçin halkym nadanlykdan sürgün ediler, at-abraýly adamlary açlykdan öler, köpleri bolsa teşnelikden gyrlar. 14 Şonuň üçin doýmagy bilmeýän ölüler dünýäsi agzyny giňden açdy; Iýerusalimiň at-abraýlylary, köplügi, şowhunçylary, şady-horramlary bu dünýä girerler, 15 Ynsan peseldiler, her kes kiçeldiler, tekebirli bakyşlar peseldiler. 16 Emma Hökmürowan Reb adalatlylykda beýgeldiler, Mukaddes Hudaý dogrulykda Öz mukaddesligini görkezer. 17 Goýunlar öz örülerindäki ýaly otlarlar, owlak-guzular harabalyklaryň arasynda otlarlar. 18 Etmişi ýalançylyk ýüpleri bilen, günäni araba tanaplary bilen süýreýänleriň dat gününe! 19 Olar: «Goý, Hudaý howluksyn, işini tiz etsin, biz-de göreli; Ysraýylyň Mukaddesiniň niýetläni tiz amala aşsyn, biz hem ony bileli». 20 Ýamana ýagşy, ýagşa ýaman diýýänleriň, zulmaty nur, nury zulmat saýýanlaryň, aja süýji, süýjä ajy diýýänleriň dat gününe! 21 Özlerini paýhasly, düşünjeli saýýanlaryň dat gününe! 22 Şerap içmekde batyrlaryň, içgi garmakda güýçlüleriň, 23 para üçin günäkäri aklaýanlaryň, dogryny hakyndan mahrum edýänleriň dat gününe! Keseki çozuşy öňden aýdylýar 24 Oduň sypaly ýalmaýşy kimin, gury otuň alaw içinde aşak çöküşi kimin, olaryň köki-de şeýle çüýrär, gülleri tozan kimin göge sowrular; çünki olar Hökmürowan Rebbiň kanunyny ret etdiler, Ysraýylyň Mukaddesiniň sözüni äsgermediler. 25 Munuň üçin Rebbiň gazaby Öz halkyna garşy lowlaýar, elini olara garşy uzadyp, jeza berýär; daglar titreşýär, maslyklary zibil kimin köçelerde ýatyr, Şonda-da Onuň gazaby köşeşmändi, eli entek hem jeza bermäge taýyn. 26 Ol uzakdaky milletlere nyşan iberer, olary ýeriň aňry ujundan sykylyk bilen çagyrar, Ine, olar dazlap, tizden ýetip gelerler. 27 Içinde ýadawy, büdreýäni bolmaz, hiç kim irkilmez ýa-da uklamaz, billeriniň guşagy gowşamaz, çaryklarynyň bagy üzülmez. 28 Oklary ýitidir, ýaýlary-da dartylandyr, atlarynyň toýnaklary çakmakdaşa meňzeýär, arabalarynyň tigirleri tüweleýe. 29 Arryldylary arslanyňky deý, ýaş şirler kimin arlaýarlar; arlap, awuny tutýarlar, ony alyp gidýärler, halas etjek ýok. 30 Şol gün olar awunyň üstünde deňiz güwwüldisi kimin arlarlar, kim ýurda nazar salsa, ine, garaňkylyk hem hasrat; nur gara bulutlar bilen örtüler.
Işaýa çagyrylýar
1 Uzyýa patyşanyň ölen ýyly beýik hem şöhratly tagtyň üstünde oturan Taňryny gördüm. Lybasynyň syýy ybadathanany doldurýardy. 2 Onuň ýokarsynda seraflar durdy; hersiniň alty ganaty bardy. Olar ganatlarynyň ikisi bilen ýüzlerini, beýleki ikisi bilen aýaklaryny büreýärdiler, galan ikisi bilen-de uçýardylar. 3 Olar biri-birine şeýle diýdi: «Hökmürowan Reb mukaddesdir, mukaddesdir, mukaddesdir. Tutuş älem Onuň şöhratyndan doludyr». 4 Olaryň sesine gapynyň söýeleri sarsdy, Hudaýyň öýi tüsseden doldy. 5 Men hem şeýle diýdim: «Meniň dat günüme! Men heläk boldum, çünki men agzy murdar adamdyryn we agzy murdar adamlaryň arasynda ýaşaýaryn. Ine, gözlerim Şany—Hökmürowan Rebbi gördi». 6 Onsoň seraflaryň biri maňa tarap uçdy. Onuň elinde gurbanlyk sypasyndan ätişgir bilen alnan köräp duran köz bardy. 7 Seraf közi agzyma degrip, şeýle diýdi: «Ine, bu köz dodaklaryňa degdi. Indi ýazyklaryň aýryldy, günäleriňden saplandyň». 8 Soňra Rebbiň sesini eşitdim. Ol: «Kimi ibereýin? Biziň üçin kim gider?» diýdi. Men: «Ine, men; meni iber!» diýdim. 9 Ol şeýle diýdi: «Bar-da bu halka: „Eşitmesine eşidýärsiňiz, ýöne düşünmeýärsiňiz, görmesine görýärsiňiz, ýöne bilmeýärsiňiz" diý. 10 Bu halkyň ýüregini kütelt, gulaklaryny ker et, gözlerini gap, gözleri bilen görmesin, gulaklary bilen eşitmesin, aňlary bilen aňlamasyn, Maňa dönüp, şypa tapmasynlar». 11 Onsoň men: «Ýa Reb haçana çenli?» diýip soradym. Ol şeýle jogap berdi: «Şäherler weýran bolup, ilatsyz galýançalar, öýler adamsyz galyp, ýurt bütinleý haraba öwrülýänçä, 12 Reb hemmeleri uzaklara kowup, ýurduň içinde terk edilen ýerler köpelýänçä, 13 halkyň ondan biri galsa-da, ýurt ýene-de ýakylar. Mukaddes nesil ýurtda kesilen agajyň töňňesi kimin bolar. Ýurtda kesilen agajyň töňňesi kimin bolar».
Ahaz patyşa berlen habar
1 Resin Aramyň patyşasydy; Remalýanyň ogly Peka Ysraýylyň patyşasydy. Olar Iýerusalime garşy uruş etmäge çykdylar, ýöne oňa garşy söweş edip bilmediler. Şol döwürde Uzyýanyň agtygy, Ýotamyň ogly Ahaz Ýahudanyň patyşasydy. 2 Dawudyň nesli Aramyň Efraýym bilen birleşenini eşidende, Ahazyň ýüregi ýele titreýän jeňňel agaçlary ýaly titredi. 3 Onsoň Reb Işaýa ogluň Şeýarýaşup bilen ýokarky howza akýan ýabyň aýagyndaky kir ýuwulýan meýdanyň ýolunda Ahazy garşylamaga gidip, oňa: 4 «Gulak goý, rahatlan, gorkma. Bu tüsseläp duran iki otly kesindiden, Aram şasy Resiniň we Remalýanyň oglunyň lowlaýan gazabyndan heder etme. 5 Aramlylar we efraýymlylar öz patyşasy Remalýanyň ogly bilen saňa garşy dildüwşük gurady. 6 Ol: „Geliň, Ýahudanyň üstüne çozalyň, ony gorkuzyp, basyp alalyň we Tabeýeliň ogluny patyşa edeliň" diýersiň» diýdi. 7 Emma Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Bu amala aşmaz, berjaý bolmaz ol. 8 Aram Damaskyň paýtagtydyr, Resin Damaskyň baştutanydyr. Halk bolmakdan galar Efraýym, altmyş bäş ýylyň içinde synyp. 9 Samarýa Efraýymyň paýtagty, Remalýanyň ogly Samarýanyň başy, ynamda berk durmasaňyz, berk durmarsyňyz asla».
Imanuweliň alamaty
10 Reb ýene-de Ahaza: 11 «Hudaýyň Rebden alamat sora; goý, ol ölüler dünýäsinden çuň, gök kimin beýik bolsun» diýdi. 12 Emma Ahaz: «Sorajak däl, Rebbi synajak däl» diýdi. 13 Onsoň Işaýa şeýle diýdi: «Gulak goýuň, eý, Dawudyň nesilleri! Ynsanlary irizeniňiz size azlyk edip, indi Hudaýymy hem irizjekmisiňiz? 14 Munuň üçin Rebbiň Özi size bir alamat berer. Ine, bir gyz göwreli bolup, ogul dograr. Onuň adyna Imanuwel dakar. 15 Ol ýagşyny ýamandan saýgaryp bilýänçä, diňe gaýmak bilen bal iýer. 16 Ýöne oglanyň ýagşyny ýamandan saýgarmagy öwrenmezinden öň, seni gorka salan iki patyşanyň ýurdy terk ediler. 17 Reb seniň, halkyňyň we ata-babalaryň nesilleriniň başlaryna Efraýymyň Ýahudadan bölünip aýrylan gününden bäri görülmedik günleri getirer; Aşur patyşasyny getirer». 18 Şol gün Reb Müsür derýalarynyň aýakuçlaryndaky siňeklere, Aşur ýurdundaky arylara sygyrar. 19 Olar hem gelip, ýapaşak derelerde, gaýalaryň jaýryklarynda, ähli tikenekli gyrymsy agaçlarda we örülerde ornaşarlar. 20 Şol gün Reb Perat derýasynyň aňyrsyndan kireýine alnan päki bilen, ýagny Aşur patyşasy bilen saçyňyzy, aýaklaryňyzyň tüýlerini we sakgalyňyzy syrar. 21 Şol gün bir adam bir gulajyn bilen iki goýun saklar. 22 Ol sagyp alan bol süýdünden gaýmak iýer; ýurtda galan her kes gaýmak hem bal iýer. 23 Şol gün bahasy müň kümüş teňňä barabar bolan müň düýp üzümli tutuş ýer çalylyk we tikenlik ýerlere öwrüler. 24 Tutuş ýurt çalylyga we tikenlige öwrüler; adamlar ol ýere okdur ýaýlary bilen gider. 25 Çalylardan we tikenlerden gorkyňyza öňki kätmenlenen depelere gidip bilmersiňiz; ol ýerler mal goýberilýän, goýunlaryň basgylaýan ýeri bolar.
Işaýanyň ogly halk üçin alamatdyr
1 Reb maňa: «Bir uly tagta al-da, aýdyň görünýän harplar bilen onuň ýüzüne „Maher-şalal-haşbaz" diýip ýaz. 2 Men Uryýa ruhany bilen Ýaberekýanyň ogly Zakarýany Özüme ynamly şaýatlar hökmünde çagyraryn» diýdi. 3 Men pygamber aýala ýanaşdym. Ol göwreli bolup, bir ogul dogurdy. Reb maňa: «Adyna Maherşalal- haşbaz dak. 4 Çaga „kaka", „eje" diýmegi öwrenmezden öň, Damaskyň we Samarýanyň baýlygyny Aşur patyşasy olja alar» diýdi. 5 Reb ýene sözüni dowam edip: 6 «Bu halk haýal akýan Şilowa suwuny ret etdi, olaryň Resiniň hem Remalýanyň oglundan köňülleri şat boldy. 7 Şonuň üçin Reb Perat derýasynyň güýçli sil suwlaryny, Aşur patyşasyny we onuň şöhratyny bu halkyň üstüne getirer. Ol onuň ähli jarlaryndan aşyp, bütin kenarlaryna dolar. 8 Ol joşup, Ýahuda geçer we ony-da basar; ýurduň bogazyna ýeter. Ýaýylan ganatlarynyň gerimi ýurduň ähli çäklerine ýeter, eý, Imanuwel». 9 Eý, milletler, gidiň, urşuň ýöne siz gyrylarsyňyz! Gulak goýuň, eý, uzakdaky ähli ýurtlar! Billeriňizi guşaň, ýöne gorkuň! Billeriňizi guşaň, ýöne siz gyrylarsyňyz! 10 Bile maslahat geçirersiňiz, ýöne ol başa barmaz; söz sözlärsiňiz, ýöne ol amala aşmaz, çünki Hudaý biziň bilendir.
Rebbiň duýduryşy
11 Rebbiň güýçli eli üstümdekä, Ol maňa bu halkyň ýolundan ýöremezligi duýduryp, şeýle diýdi: 12 «Bu halkyň dildüwşük diýýän her zadyna dildüwşük diýmäň, olaryň gorkýan zatlaryndan gorkmaň, heder etmäň. 13 Hökmürowan Rebbi, diňe Ony mukaddes saýyň; Ondan gorkuň, Ondan heder ediň! 14 Ol mukaddes öý bolar, emma Ol Ysraýylyň iki patyşalygyna büdreme daşy, ýykýan gaýa, Iýerusalimiň ilatyna duzak we tor bolar. 15 Olaryň köpüsi büdräp, ýykylar, ýumrular, duzaga düşürilip, tutular». 16 Şägirtlerimiň arasynda şaýatlygy bagla, kanuny möhürle. 17 Men Ýakubyň nesillerinden ýüzüni gizleýän Rebbe intizar, Oňa umyt baglaryn. 18 Ine, men we Rebbiň maňa beren çagalary, Siýon dagynda mesgen tutýan Hökmürowan Rebbiň Ysraýyldaky alamatlary we nyşanydyr. 19–20 Halk size şeýle diýse: «Pyşyrdaýan we samyrdaýan ruh çagyrýanlara we jadygöýlere ýüz tutuň; halk öwüt-nesihat üçin öz hudaýlaryna, dirileriň adyndan ölülere ýüz tutmaly dälmi näme?». Şeýle diýýänler daň şapagyny görmezler! 21–22 Olar muşakgat hem açlyk içinde ýurtda ykmandalyk ederler; aç galanlarynda gazaplanyp, öz patyşalaryny we hudaýlaryny näletlärler. Göge-de, ýurda-da bakarlar, emma diňe hasrat, garaňkylyk we elhenç tümlük görerler. Olar tümlüge kowlarlar.
Adyl şa
1 Muňa garamazdan, azap içindäkiler tükeniksiz tümlükde bolmaz. Geçmişde Ol Zebulun we Naftaly ýurduny peseltdi, emma geljekde Deňiz ýakasyndaky ýoly, Iordanyň aňyrsyny we milletleriň Jelilesini şöhratlandyrar. 2 Uly nur gördi, tümlükde barýan halk; tüm garaňkylykda ýaşaýanlaryň üstlerine nur saçyldy. 3 Milleti köpeltdiň Sen, artdyrdyň olaryň şatlygyn, hasylda şatlanyşlary deý, seniň öňüňde guwanýarlar, olja paýlaşýan deý galkynyşýarlar. 4 Olaryň agyr boýuntyrygyny, gerişlerindäki serdessesini, sütemkeşleriniň hasasyny döwdüň midýanlaryň başyna getiren günüň dek. 5 Söweşdäki esgerleriň ädikleri, ähli gana bulaşan eşikleri, oda taşlanyp ýakylar. 6 Biziň üçin bir çaga doguldy, bir ogul berildi bize, hökümdarlyk onuň gerşinde bolar; Onuň ady Ajaýyp Maslahatçy, Gudratly Hudaý, Ebedi Ata, Parahatlyk Şazadasy bolar. 7 Hökümdarlygy dynuwsyz öser, parahatçylygy tükeniksiz bolar. Dawudyň tagtyndan baky berkarar eder öz patyşalygyny. Patyşalygy adalatlylyk hem dogrulyk bilen goldar. Hökmürowan Rebbiň yhlasy bilen amala aşar bu. 8 Taňry Ýakubyň nesline garşy söz iberdi, ol Ysraýylda berjaý boldy. 9 Bütin halk, Efraýymyň, Samarýanyň ilatlary muny bilerler. Olar tekepbirlik, ýürek buýsanjy bilen şeýle diýýärler: 10 «Kerpiçler ýykyldy, ýöne ýonulan daşlardan gurarys biz, kerkaw agaçlary kesilip taşlandy, ýöne kedr agaçlaryny ekeris biz». 11 Muňa görä Reb Resiniň ýagylaryna onuň garşysyna çykmaga güýç berdi, duşmanlaryny aýaga galdyrdy olaryň, 12 gündogardan aramlylary, piliştlileri gunbatardan. Olar Ysraýyly ýuwdarlar, agyzlaryny açarlar-da. Ýöne Rebbiň gazaby sönmändi şonda-da, eli entek-de jeza bermäge taýyn. 13 Özüne jeza Berene tarap öwrülmedi halk, Hökmürowan Rebbi agtarmady. 14 Şonuň üçin Ysraýyldan başy-da, guýrugy-da, palma şahasyny-da, gamşy-da bir günde kesip taşlar Reb. 15 Ýaşulular hem at-abraýly adamlar-a başdyr, ýalan zady öwredýän pygamberler bolsa guýrukdyr. 16 Ýol görkezýänler bu halky azaşdyrýarlar, olara eýerenler bolsa betbagtçylyga uçraýarlar. 17 Munuň üçin Reb olaryň ýaşlaryna guwanmaz, rehim etmez atasyzyna, dul hatynyna, çünki her kes hudaýsyz hem pis, hemmäniň agzyndan akmak söz çykýar. Bulara garamazdan, Rebbiň gazaby sönmändi, eli şindi jeza bermäge taýyn. 18 Pislik ot kimin ýanýar, çalydyr tikenleri ýalmaýar ol, tokaýyň gür ýerlerini tutaşdyrýar, tüsse al-asmana galýar. 19 Hökmürowan Rebbiň gazabyndan ýurt ýanar, halky ot ýakyp-ýandyrar, hiç kim öz doganyna rehim etmez. 20 Halk onda-munda tapanyny iýer, ýöne şonda-da doýmaz, aç bolar, her kes öz garyndaşynyň etini iýýär. 21 Efraýymy bilen Manaşe biri-birini ýuwudarlar, bilelikde Ýahuda hüjüm edýärler, sönmändi Rebbiň gazaby barybir, entek hem jeza bermäge taýyn eli.
1 Adalatsyz parzlary çykarýanlaryň, dat gününe zorluk permanyny ýazýanlaryň! 2 Ejizleriň hakyny iýýärsiňiz, ýoksullary adalatdan mahrum edýärsiňiz, dul hatynlary awlaýarsyňyz, ýetimler oljaňyz bolýar. 3 Jeza güni, uzakdan betbagtçylyk gelende, näme ederkäňiz? Kimden kömek sorarkaňyz, Nireden jaý taparkaňyz baýlygyňyza? 4 Ýesirleriň arasynda dyza çökmekden, Jesetlere büdräp ýykylmakdan gaýry çäräňiz bolmaz siziň. Barybir sönmändi Rebbiň gazaby, jeza bermäge taýyndyr. Henizem Onuň eli. Hudaýyň Aşur baradaky hökümi 5 Dat günüňe, Aşur! Ol gaharymyň hasasydyr! Elindäki taýagydyr gazabym! 6 Ony hudaýsyz milletiň garşysyna, gazaplanan halkymyň garşysyna iberýärin, oňa talamagy, talanyny olja almagy, olary köçeleriň palçygy kimin aýak astyna almagy buýurdym. 7 Emma Aşur patyşasy beýle niýet edenok, beýle pikir etmeýär ol; ýüreginde köp milletleri gyrmak, köki-damary bilen ýok etmek küýündedir onuň. 8 Ol şeýle diýýär: «Leşgerbaşylarymyň ählisi patyşa dälmi näme? 9 Kalno şäheri Karkemiş kimin dälmi? Arpat kimin dälmi Hamat? Samarýa Damask kimin dälmi? 10 Iýerusalim bilen Samarýanyňkydan-da beýik oýma butlary bolan butparaz patyşalyklary ele salşym ýaly, 11 Samarýa we onuň butlaryna edişim ýaly, Iýerusalime we onuň butlaryna-da şeýle ederin». 12 Reb Siýon dagynda we Iýerusalimde ähli işini gutaranda şeýle diýer: «Aşur patyşasyny tekepbir ýüregine, gedem bakyşyna görä jezalandyraryn». 13 Çünki Aşur patyşasy şeýle diýýär: «Muny öz elimiň güýji bilen, Öz paýhasym bilen gazandym, Men paýhaslydyryn. Milletleriň serhetlerini aýyrdym, olaryň hazynalaryny taladym, tagtyndan agdardym güýçli şalary. 14 Milletleriň baýlygyny tapdy elim, höwürtge tapan ýaly; terk edilen ýumurtgalaryň ýygnalyşy kimin, bütin dünýäni ýygnadym. Ganat kakyp, agzyny açyp, ses çykaran bolmady». 15 Palta özüni işledýäniň ýanynda öwünermi? Byçgy özüni ulanýandan beýgeldermi özüni? Özüni göterýäni göterermi taýak? Özüni galdyrýany galdyrarmy hasa? 16 Munuň üçin Hökmürowan Taňry Reb, Aşuryň semizlerine horluk ýollar, Onuň şöhratynyň astynda ot ýalyny tutaşar. 17 Ysraýylyň Nury ot, onuň Mukaddesi ýalyn bolar, ýalyn onuň tikenleridir çalylaryny bir günde ýakyp-ýandyrar. 18 Gözel tokaýlarydyr, mes toprakly ýerlerini bütinleý ýok eder Reb, heläk bolar agyr derde ýolugan adam deý. 19 Tokaýlarynda galan agaçlar şeýle az welin, çaga-da sanap, ýazyp biler olary.
Ysraýylyň aman galanlary
20 Şol gün Ysraýylyň aman galanlary we Ýakubyň nesilleriniň halas bolanlary mundan beýläk özlerine jeza berýäne däl-de, eýsem tüýs ýürekden Ysraýylyň Mukaddesine bil baglarlar. 21 Aman galanlar, Ýakubyň aman galanlary gudratly Hudaýa dolanarlar. 22 Halkyň Ysraýyl deňiz ýakasyndaky çäge deý köp bolsa-da, diňe onuň aman galanlary Hudaýa dolanarlar. Karar edilen heläkçilik dogrulyk bilen amala aşyrylar. 23 Taňry Hökmürowan Reb höküm edişi ýaly, bütin ýer ýüzünde heläkçiligi amala aşyrar. 24 Şonuň üçin Taňry Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Eý, Meniň Siýonda ýaşaýan halkym! Müsürliler kimin size garşy hasasyny galdyryp, taýak bilen uranda, siz aşurlylardan gorkmaň. 25 Ine, biraz wagtdan gaharym ýatyşar, gazabym aşurlylary heläk etmäge gönüger. 26 Orep gaýasynda midýanlary weýran edişi kimin, Hökmürowan Reb olara garşy gamçy galdyrar. Hasasyny Müsürde ýokary galdyryşy kimin deňziň üstüne uzadar. 27 Şol gün aşurlylaryň ýüki siziň gerşiňizden, boýuntyrygy siziň boýnuňyzdan aýrylar; semizligiňizden ýaňa boýuntyryk döwler». 28 Aýat şäherine gelýärler olar, Migrondan geçýärler, Mikmaşda ýüklerini goýýarlar. 29 Geçelgeden geçýärler olar, Gebada bir gije düşleýärler, Rama şäheri lerzana gelýär, Şawulyň Gibga şäheriniň ilaty gaçýar. 30 Bar sesiňe gygyr, eý, Gallym gyzy! Gulak goý, eý, Laýşa! Eý, görgüli Anatot! 31 Madmena gaçyp gidýär, Gebimiň ilaty pena agtarýar. 32 Bu gün duşmanlar Nobda galarlar, Siýon gyzynyň dagyna, Iýerusalimiň depesine ýumruk çenär. 33 Ine, Hökmürowan Taňry Reb gudratly güýji bilen keser şahalary, Iň beýik agaçlar çapylar, belentlikleri ýere ýazylar. 34 Tokaýyň gür ýerlerini palta bilen çapar, Liwan Gudratly Bolanyň öňünde ýykylar.
Ýyşaýyň nesli
1 Ýyşaýyň kötüginden bir pudak çykar, kökünden gögeren Şaha miwe berer. 2 Rebbiň Ruhy: danalyk hem paýhas, maslahat hem güýç-gudrat, Rebbi bilmek hem Ondan gorkmak ruhy Onuň üstünde bolar. 3 Ol Rebden gorkmakdan lezzet alar, görşüne görä höküm etmez Ol, eşidişine görä karar çykarmaz. 4 Garyplara dogrulyk bilen kazylyk eder Ol, ýer ýüzündäki pukaralar üçin dogry karar çykarar. Buýruk bilen jezalandyrar dünýäni Ol, pisleri-de Öz sözleri bilen öldürer. 5 Dogrulyk hem sadyklyk guşak bolar biline. 6 Möjek bilen guzy bir ýerde ýaşar, bir ýerde ýatar gaplaň we owlak, göle, arslan we bir ýaşar mal biledir, olary bir ýaş bala bakar. 7 Sygyr aýy bilen bile otlar, balalary-da bile ýatar olaryň, arslan öküz dek saman iýer. 8 Emýän çaga gara ýylanyň hininiň agzynda oýnar, süýtden aýrylan çaga elini kepjebaşyň hinine sokar. 9 Mukaddes dagymda zelel ýetirilmez, hiç kim heläk edilmez, bütin ýer ýüzi deňziň suwdan doluşy deý, Rebbi bilmekden dolar. 10 Şol gün Ýyşaýyň köki halklara nyşan bolar; milletler Oňa ýüz tutarlar, Onuň mesgeni şöhratly bolar. 11 Şol gün Aşurdan, Müsürden, Patrosdan, Efiopiýadan, Elamdan, Şingardan, Hamatdan we adalarda aman galan halkyny yzyna getirmek üçin, Taňry ikinji gezek elini uzadar. 12 Ol milletler üçin baýdak galdyrar, Ysraýylyň sürgündäkilerini toplar, ýer ýüzüniň dört künjeginden, Ýahudanyň darganlaryny ýygnar. 13 Efraýymyň gabanjaňlygy aýrylar, Ýahudanyň duşmanlary ýok ediler, Efraýym Ýahuda görüpçilik etmez, Ýahuda Efraýyma duşmançylyk etmez. 14 Olar bilelikde günbatardaky piliştlileriň üstüne hüjüm ederler, bilelikde gündogaryň halkyny talarlar, Edoma, Mowaba garşy el galdyrarlar, ammonlar tabyn bolarlar olara. 15 Müsür deňziniň aýlagyny bütinleý guradar Reb, güýçli ýeli bilen elini Perat derýasyna galgadar, ýedi çeşmä böler ony, çarykly geçerler adamlar ondan. 16 Ysraýyllaryň Müsürden çykan güni Ysraýyla edişi ýaly, Rebbiň Aşurda aman galan halky üçin uly ýol açylar.
Alkyş we öwgi
1 Şol gün siz, ysraýyllar şeýle diýersiňiz: «Ýa, Reb Saňa şükür ederin, Sen bize gaharlanan hem bolsaň, gaharyň sowuldy, teselli berdiň bize Sen. 2 Elbetde, Hudaý Halasgärimdir meniň, Oňa bil baglaryn, gorkmaryn men, çünki Reb ýeke-täk güýjümdir, aýdymymdyr, Ol meniň Halasgärim boldy». 3 Şatlyk bilen guýulardan suw çekişiňiz deý, şatlyk bilen-de halas edilersiňiz. 4 Şeýle diýersiňiz şol gün: «Rebbe şükür ediň, Onuň adyny tutuň; milletleriň arasynda Onuň işlerini aýan ediň, Adynyň beýikdigini jar ediň. 5 Rebbe öwgüler aýdyň, Ol beýik işler etdi; ýer ýüzi bilsin muny! 6 Eý, Siýon halky, heşelle kak, gygyr! Araňyzdaky Ysraýylyň Mukaddesi beýikdir!»
Babyla garşy pygamberlik
1 Babyl hakda Amozyň ogly Işaýa görnüş üsti bilen gelen pygamberligi: 2 Ýalaňaç dagyň üstünde baýdak dikiň, söweşijilere gygyryň sesiňiz ýetdiginden, begleriň derwezelerinden girer ýaly, olara el bulaň. 3 Özüme bagyş edilenlere buýruk berdim, urşujylarymy, şanyma guwanýanlarymy gazabymy dökdürtmek üçin çagyrdym. 4 Daglardaky gykylyga gulak goýuň, bu köp halklaryň sesine meňzeýär! Bir ýere ýygnanyşýan milletleriň, patyşalyklaryň göçgünli sesini diňläň! Hökmürowan Reb söweşe goşun toplaýar. 5 Öz gazabynyň ýaraglary bilen bütin ýer ýüzüni weýran etmek üçin, uzak ülkelerden, dünýäniň aňry ujundan geler Reb. 6 Perýat ediň, Rebbiň güni ýakyndyr! Ol Gudratygüýçli tarapyndan weýrançylyk deý geler. 7 Munuň üçin eller gowşar, her ynsanyň ýüregi ýarylar. 8 Dowla düşer olar, yza hem gaýgy basar; burgusy tutýan deý, agyry çeker olar, aňalyp birek-birege bakarlar, ýüzleri ýalyn dek lowlar. 9 Ine, Rebbiň güni, ýowuz gün gelýär, ýer ýüzüni haraba öwürmek üçin, ondaky günäkärleri ýok etmek üçin, gazap bilen, gahar ody bilen gelýär. 10 Gökdäki ýyldyzlar, olaryň toplumy yşyk bermezler; Gün dogsa-da garalar, Aý nuruny saçmaz. 11 Men dünýäni ýamanlygy üçin, etmişleri üçin jezalandyraryn erbetleri; tekepbirleriň gedemliginiň soňuna çykaryn, zalymlaryň ulumsylygyny peselderin. 12 Ynsanlary sap altyndan, adamlary Ofir gyzylyndan-da has gymmatly ederin. 13 Şonuň üçin gökleri titrederin, Rebbiň gahar ody lowlaýan güni, Hökmürowan Rebbiň gazabyndan ýer ýüzi lerzana geler. 14 Kowalanýan jeren kimin, çopansyz goýunlar kimin, her kes öz halkyna, her kişi öz ýurduna gaçar. 15 Tutulanlar naýzadan geçiriler, ele düşen gylyçdan ötüriler. 16 Çagalary gözleriniň alnynda parça-parça ediler, öýleri talanar, aýallaryna el urlar. 17 Ine, Men kümşe gyzmaýaryn, altyny söýmeýärin, midiýalary olara garşy öjükdirýärin. 18 Ýaş ýigitleri ýere ýazar ýaýlary, bäbeklere rehim etmezler, gözleri çagalary gaýgyrmaz. 19 Hudaý patyşalyklaryň iň gözeli bolan, babyllaryň buýsanjy bolan şöhratly Babyly ýer bilen ýegsan eder Sodom hem Gomora ýaly. 20 Ol ýer ilatsyz galar, müdimilik ýaşaýyş bolmaz onda, araplar çadyrlaryny dikmezler, çopanlar sürülerini bakmazlar. 21 Wagşy haýwanlar ýatar ol ýerde, baýguşdan dolar öýleri, düýeguşlar mesgen tutar, geçiler bökjeklärler ol ýerde. 22 Saraýlarynda syrtlanlar, köşklerinde şagallar uwlaşar; Babylyň soňy ýakyndyr, onuň günleri uzak bolmaz.
Ýesirler gaýdyp gelýärler
1 Emma Reb Ýakubyň nesline rehim eder, Ysraýyly ýene saýlar we olary öz ýurdunda ornaşdyrar. Kesekiler olara goşulyp, ysraýyl halkyna birleşerler. 2 Halklar ysraýyllary öz ýerlerine alyp gelerler. Ysraýyl halky Rebbiň beren ýurdunda başga halklary özlerine gulgyrnak ederler; özlerini ýesir edenleri ýesir edip, özlerine zulum edenleriň üstünden agalyk sürerler. 3 Reb sizi yzaňyzdan, gaýgyňyzdan we çeken agyr işiňizden azat edende, 4 Babyl patyşasyna şu tymsaly aýdarsyňyz: «Ine, zulumkeşiň soňy geldi! Onuň tekepbirligi tamam boldy! 5 Reb pisleriň taýagyny, hökümdarlaryň hasasyny döwdi. 6 Ol halklara gazaply, üznüksiz zarbalar urdy, milletleri gazap bilen, dynuwsyz zulum bilen dolandyrdy. 7 Bütin dünýä dynçlykda, rahatlykda; olar aýdyma başlaýarlar. 8 Serwiler we Liwanyň kedr agaçlary üstünden şatlanyp, şeýle diýýärler: „Aýak astyna düşeliň bäri, hiç kim bizi çapmaga gelmeýär"». 9 Sen gelýärkäň ölüler dünýäsi garşylamaga howlugýar; ol seniň üçin ölüleri, ýer ýüzüniň ähli başlyklaryny oýarýar; milletleriň ähli şalaryny tagtlaryndan turuzýar. 10 Olaryň hemmesi saňa: «Sen-de biz ýaly ejizlediň, bize meňzediň!» diýerler. 11 Şan-şöhratyň, arfalaryň sesi ölüler dünýäsine inderildi; astyňa gurtlar düşeldi, üstüň gurçuklara büreldi. 12 Eý, parlak ýyldyz, daň ogly, gökden nähili gaçdyň! Eý, milletleri ýeňen sen, indi özüň ýere ýykyldyň! 13 Sen ýüregiňde diýdiň: «Göklere çykaryn, tagtymy Hudaýyň ýyldyzlaryndan ýokarda goýaryn. Jemagatyň toplanan dagynda, Zafon dagynda oturaryn. 14 Bulutlaryň depesine çykaryn, Allatagala ýaly ederin özümi». 15 Emma sen ölüler dünýäsine, gabryň düýbüne inderilersiň. 16 Görenler çiňerlip serederler saňa, sen hakda oýlanyp, şeýle diýerler: «Ýeri sarsdyran, patyşalyklary titreden, 17 dünýäni çöle dönderen, şäherleri ýer bilen ýegsan eden, ýesirleri öýlerine goýbermedik şumy?» 18 Milletleriň patyşalarynyň ählisi, Hersi öz gabrynda, şöhrat içinde ýatyr. 19 Emma terk edilen çaga kimin gabryňdan daşary atyldyň; gylyçdan geçirilen, gabryň daşly düýbüne atylan jesetler bilen örtülýärsiň. Aýak astynda depelenen maslyk deý, 20 beýleki şalar ýaly jaýlanmarsyň; çünki sen öz ýurduňy weýran etdiň, öz halkyňy gyrdyň. Pislik edýänleriň nesli asla ýatlanmasyn! 21 Atalarynyň etmişleri zerarly, ogullaryny öldürmäge taýynlaň, olar galyp, dünýäni eýelemesinler, ýer ýüzüni şäherlerden doldurmasynlar. 22 Hökmürowan Reb yglan edýär: «Men olara garşy galaryn, Babylyň adyny, aman galanlaryny, ogullaryny we nesillerini ýok ederin. Muny Reb diýýär». 23 Hökmürowan Reb: «Ony baýguşhana, batgalyga öwrerin, heläkçilik sübsesi bilen süpürerin» diýýär.
Aşura garşy pygamberlik
24 Hökmürowan Reb ant içip, şeýle diýýär: «Nähili niýet eden bolsam, şeýle-de bolar, näme karara gelen bolsam, şol-da amala aşar. 25 Aşurlylary Öz ýurdumda syndyraryn, daglarymda olary aýak astyna alaryn; olaryň boýuntyrygy halkymdan aýrylar, ýükleri halkymyň gerdeninden düşüriler». 26 Bütin dünýä hakda edilen karar budur, ähli milletlere tarap uzan el budur. 27 Hökmürowan Reb karar etdi, kim Oňa päsgel berip biler? Ol elini uzatdy, kim ony yzyna öwrüp biler? Piliştlilere garşy pygamberlik 28 Ahaz patyşanyň ölen ýyly şu pygamberlik geldi: 29 «Özüňizi uran taýak döwüldi diýip şatlanmaň, eý, piliştliler! Ýylan tohumyndan kepjebaş dörär, onuň miwesi-de uçýan mähnet ýylan bolar. 30 Garyplaryň garyby doýar, mätäçler howpsuzlykda ýatarlar, emma seniň köküňi açlykdan ýaňa gyraryn, aman galanlaryňyz-da ölersiňiz. 31 Perýat et, eý, derweze! Nala çek, eý, şäher! Eý, piliştliler, gorkudan eräň! Demirgazykdan tüsse çykýar, goşun hatar-hatar bolup gelýär». 32 Milletiň çaparlaryna näme jogap berler? Reb Siýony bina etdi, Halkynyň mätäçleri onda pena taparlar.
Mowaba garşy pygamberlik
1 Mowap hakyndaky pygamberlik: Hakykatdan Mowabyň Ar şäheri bir gijede harabalyga öwrülýär, Mowap weýran boldy! Hakykatdan Mowabyň Kir şäheri bir gijede harabalyga öwrülýär, Mowap weýran boldy! 2 Dibon halky aglamak üçin ybadathana, seždegählere çykýar; Mowap halky Nebo, Medeba üçin perýat edýär. Her kesiň başy takyrlanýar, her kesiň sakgaly syrylýar. 3 Köçelerinde jul geýinýärler, üçeklerde, meýdançalarda her kes perýat edýär, zar-zar aglaşýar. 4 Heşbon bilen Elale nalyş edýär, sesleri Ýahaza çenli eşidilýär. Şonuň üçin Mowabyň esgerleri aglaşýar, gorkudan ýürekleri galdyraýar. 5 Ýüregim Mowap üçin nalyş edýär, gaçgaklary Sogara, Eglat Şelişiýýa gaçýarlar. Olar aglaşyp, Luhutyň ýokarsyna çykýarlar. Weýrançylykdan perýat çekýärler Horonaýym ýolunda. 6 Nimrim suwlary gurady; otlar soldy, täze ot gögermedi, gök öwüsýän zat galmady asla. 7 Munuň üçin gazanan baýlyklaryny, bar toplan zatlaryny söwüt jülgesine äkiderler. 8 Agy bilen doldy tutuş Mowap ýurdy; olaryň perýady Eglaýyma, nalyşy Beýerelime ýetýär. 9 Dibonyň suwlary gandan doly, emma Men mundanam beterini getirerin Dimonyň başyna, Mowapdan gaçanlaryň, ýurduň aman galanlarynyň üstüne şir getirerin.
Mowaplylar rehim dileýärler
1 Sähra ýoly bilen Seladan Siýon gyzynyň dagyna, ýurduň hökümdarlaryna guzulary ýollaň. 2 Arnon geçelgesinde Mowabyň aýallary höwürtgesinden kowlan öýsüz-öwzarsyz guşlara meňzeýär. 3 «Maslahat ber, adalaty berjaý et. Günortan çagy gije kimin üstümize saýa sal. Kowulanlary gizle, gaçgaklary ele berme. 4 Mowapdan kowlanlar mesgen tutsun araňyzda; weýran edýänlerden olara pena boluň». Sütemkär ýok bolup, weýrançylyk soňlanar, talaňçylar ýitirim bolarlar. 5 Tagt merhemet bilen berkidiler, sadyklyk bilen şalyk sürer Dawudyň nesillerinden biri, adalaty agtarýan hökümdar dogrulygy ýöreder. 6 Mowabyň tekepbirligi, onuň hetdenaşa gedemligi, men-menligi, ulumsylygy, gazaby barada eşitdik; boş ýere öwünýär ol. 7 Şonuň üçin Mowap perýat etsin, her kes Mowap üçin nala çeksin, Kirharesetiň kişmişli kökeleri üçin ýas tutuň, gam çekiň. 8 Heşbonyň ekin meýdanlary, Sibmanyň üzümçilikleri gurady; başga milletleriň baştutanlary saýlama üzümçilikleri basgyladylar; üzümçilikler Ýazere ýetip, çöle çenli ýaýyldy; şahalary ýaýrap, deňizden-de aşdy. 9 Şonuň üçin Ýazer agysy bilen Sibmanyň üzümçilikleri üçin aglaryn men; gözýaşym bilen suwararyn sizi, eý, Heşbon we Elgala! Çünki tomus miweleriň, hasyl ýygnalýan döwründäki şagalaň şowhunyňyz kesildi. 10 Şatlyk hem begenç aýryldy hasylly baglardan; üzümçiliklerde ne aýdym aýdylýar, ne-de heşelle kakylýar; üzüm sykýançy üzüm sykmaýar, kesdim olaryň şagalaň şowhunyny. 11 Şol sebäpden ýüregim Mowap üçin, Kalbym Kirheres üçin barbat dek nala çekýär. 12 Mowaplylar sežde edýän ýerlerine çykyp, özlerini tapdan düşürýärler; öz mukaddes ýerlerine dileg etmäge gidýärler, ýöne bu hiç peýda bermez. 13 Bu Rebbiň Mowap hakynda geçmişde aýdan sözüdi. 14 Indi Reb şeýle diýýär: «Hakyna tutma işçiniň möhleti ýaly üç ýylyň dowamynda Mowabyň şan-şöhraty uly halky bilen birlikde abraýdan düşer; gutulanlary juda az we güýçsüz bolar».
Damaska garşy pygamberlik
1 Damask baradaky pygamberlik: Ine, Damask indi şäher saýylmaz, ol harabaçylyga öwrüler. 2 Aroger şäherleri terk ediler, sürüleriň ýatýan ýerine öwrüler, olary ürküzen bolmaz. 3 Efraýymda gala galmaz, Damaskda şa bolmaz, Aramyň aman galanlary Ysraýyl ogullarynyň şöhraty deý bolar, muny Hökmürowan Reb diýýär. 4 Şol gün Ýakubyň şöhraty öçer, semiz göwresi horlanar. 5 Orakçylaryň däne hasylyny ýygnaýşy deý, däne başlaryny alşy deý elleriniň, Rapalar jülgesine däne başlarynyň toplanyşy deý, Bolar Ysraýyl hem. 6 Zeýtun agajynyň miwesi kakylyp alnandan soň, depesinde iki-üç zeýtunyň galyşy deý, şahalarynyň uçlarynda dört-bäşisiniň galyşy deý, diňe birazy aman galdyrylar. Muny Ysraýylyň Hudaýy Reb diýýär. 7 Şol gün halk nazaryny Ýaradana diker, gözleri Ysraýylyň Mukaddesini görer. 8 Özleriniň guran gurbanlyk sypalaryna bakmazlar, elleri bilen ýasan Aşera butlaryna, tütetgi sypalaryna seretmezler. 9 Şol gün olaryň berk galalary ysraýyllardan gaçan hiwileriň, amorlaryň terk eden şäherleri kimin çöle döner. 10 Sen öz Halasgär Hudaýyňy unutdyň, Penakäriň bolan Gaýany ýatlamadyň. Şoňa görä ýakymly ösümlikler ekseň-de, Bigäne nahallary oturtsaň-da, 11 olary eken günüň ösdürseň-de, oturdylanlary ertesi gülletseň-de, hassalyk we emsiz dert gününde hasylyň ýele sowrular. 12 Betbagtçlyk! Köp milletleriň güwwüldisi! Deňziň güwwüldisi deý güwleýär olar! Ah! Halklaryň güwwüldisi! Güýçli tolkunlar deý güwwüldeşýärler! 13 Milletler güýçli tolkunlaryň uwlaýşy dek uwlaşarlar, emma Ol olara käýär, ýeliň öňündäki daglaryň tozy deý, uzaklara gaçarlar olar, tüweleýiň öňündäki togalanýan toz deý togalanarlar. 14 Agşamara, ine, howp! Säherden öň ol ýok bolýar. Bizi tozdurýanlaryň paýy, bizi talaýanlaryň kysmaty şudur.
Efiopýa garşy pygamberlik
1 Efiopiýa derýalarynyň aňyrsynda ganatlaryny pasyrdadýan ýurduň dat gününe! 2 Ol Nil derýasynyň üsti bilen gamyş gämilerinde ilçilerini ýollaýar. Eý, ýyndam çaparlar, ýurtlary derýalar bilen bölünýän, uzyn boýly, owadan bedenli millete, her ýana gorky saçan halka, haýbatly hem basybalyjy millete gidiň! 3 Eý, bütin dünýäniň ilaty, ýer ýüzünde ýaşaýanlar! Daglaryň çür başynda baýdak dikilende serediň! Surnaý çalnanda diňläň! 4 Reb maňa şeýle diýdi: «Günüň howurly yssysy dek, hasyl wagtyndaky çygly bulut dek, mesgenimden ümsüm serederin». 5 Hasyl ýygymyndan öň, gülleme gutaranda, gül üzüm bolup ýetişende, ol bag gaýçysy bilen pudaklary keser, ýaýraýan şahalary kesip taşlar. 6 Hemmesi daglardaky ýyrtyjy guşlara, ýerdäki wagşy haýwanlara galdyrylar. Olar tomsuna ýyrtyjy guşlara, gyşyna wagşy haýwanlara şam bolarlar. 7 Şol wagt ýurtlary derýalar bilen bölünýän, uzyn boýly, owadan bedenli millet, her ýana gorky saçan halk, haýbatly hem basybalyjy millet, Hökmürowan Rebbe, Hökmürowan Rebbiň adyny goýan ýere, Siýon dagyna sowgatlar getirer.
Müsüre garşy pygamberlik
1 Müsür baradaky pygamberlik: Ine, ýyndam buluda atlanyp, Müsüre gelýär Reb, Müsür butlary titreşerler, müsürlileriň ýürekleri ýarylar huzurynda Onuň. 2 Müsürlileri-müsürlilere garşy öjükdirerin, dogan doganyň garşysyna, goňşy-goňşusynyň garşysyna, şäher şäheriň garşysyna, patyşalyk patyşalygyň garşysyna urşar. 3 Müsürlileriň zähresini ýararyn, niýetlerini puja çykararyn, butlaryndan, öli ruhlaryndan, jadygöýlerden, ruh çagyrýanlardan maslahat sorarlar. 4 Müsürlileri zalym hojaýynyň eline bererin, rehimsiz patyşa höküm sürer üstlerinden, muny Hökmürowan Taňry Reb diýýär. 5 Nilde suw galmaz, derýa çekiler, gurar. 6 Onuň ýaplary porsar, takrar, gurar Müsür çeşmeleri, gamyşlar, gargylar çüýrär. 7 Niliň töweregindäki, ýakasyndaky çaýyrlar, onuň boýundaky bar ekinler gurap, sowrulyp, ýok bolup giderler. 8 Balykçylar ýas tutarlar, Nile çeňňek taşlaýanlar aglaşarlar, suwa tor atýanlaryň susty basylar. 9 Zygyrdan mata dokaýanlar lapykeç bolarlar, ak biz dokaýanlar umytdan düşerler. 10 Onuň dokmaçylary howsala düşerler, ähli hakyna tutulanlar gam çekerler. 11 Zogan şäheriniň hökümdarlary akmakdyr! Fyrownyň paýhasly maslahatçylary pähimsiz maslahat berýärler, siz fyrowna nädip: «Men akyldarlaryň ogludyryn, gadymy patyşalaryň neslidirin» diýip bilýärsiňiz? 12 Hany, nirede seniň akyldarlaryň? Goý, saňa aýtsynlar olar, Hökmürowan Rebbiň Müsüre garşy näme niýetländigini aýan etsinler. 13 Zoganyň hökümdarlary akmaklyk etdiler! Nopyň baştutanlary aldandylar, tire baştutanlary Müsüri azaşdyrdylar. 14 Reb akly çaşyrýan ruhlary iberdi, serhoşuň öz gusugynyň üstünde yranyşy deý, olar müsürlileri bar işinde azaşdyrdylar. 15 Müsüriň hiç kime dady ýetmez, ne baş, ne guýruk, ne palma şahasy, ne-de gamyş oňa ýardam eder.
Müsürliler Rebbe bil baglaýarlar
16 Şol gün müsürliler aýal ýaly bolup, Hökmürowan Rebbiň özlerine garşy el galdyrmasyndan gorkudan ýaňa titreşerler. 17 Ýahuda ýurdy müsürlilere howp salar. Ýanynda Ýahudanyň ady agzalan her kes Hökmürowan Rebbiň Müsüre garşy taýynlaýan kararyndan gorkar. 18 Şol gün Müsürde bäş şäher kengan dilinde gepläp, Hökmürowan Rebden ant içerler. Olaryň biri Heläkçilik Şäheri diýip atlandyrylar. 19 Şol gün Müsüriň ortarasynda Rebbe gurbanlyk sypasy, serhedinde bolsa bir sütün dikiler. 20 Bu Müsür topragynda Hökmürowan Rebbe alamat we şaýat bolar. Olar zulumdarlary zerarly Rebbe perýat edenlerinde, Reb müsürlilere bir halasgär hem goragçy ýollap, olary halas eder. 21 Reb Özüni müsürlilere tanadar. Şol gün müsürliler Rebbi tanarlar. Olar gurbanlyklarydyr galla sadakalary bilen Rebbe ybadat ederler; olar Rebbe wada berip, ony berjaý ederler. 22 Reb Müsüri jezalandyrar, ýene-de Özi olara şypa berer. Müsürliler Rebbe dolanarlar, Reb-de olaryň ýalbarmalaryny diňläp, olara şypa berer. 23 Şol gün Müsürden Aşura uly ýol bolar. Aşurlylar Müsüre gelerler, müsürliler-de Aşura giderler. Müsürliler aşurlar bilen bile ybadat ederler. 24 Şol gün Ysraýyl Müsür bilen Aşuryň ýanynda üçünji ýurt bolar. Olaryň üsti bilen dünýä ýalkanar. 25 Hökmürowan Reb: «Halkym Müsür, Öz elimiň işi bolan Aşur we mirasym Ysraýyl ýalkansyn!» diýip, olara ak pata berer.
Müsüre we Kuşa garşy pygamberlik
1 Aşur patyşasy Sargon baş serkerdesini Aşdoda ýollap, oňa garşy söweşip, Aşdody ele saldy. 2 Şol wagt Reb Amozyň ogly Işaýa: «Git-de, biliňdäki july çöz, aýagyňdaky çarygyňy çykar» diýdi. Işaýa şeýle edip, ýalaňaç, aýakýalaň gezdi. 3 Reb şeýle diýdi: «Edil gulum Işaýanyň Müsüre we Efiopiýa alamat hem nyşan hökmünde üç ýyllap ýalaňaç, aýakýalaň gezişi kimin, 4 Aşuryň patyşasy-da Müsüre utanç bolsun diýip, müsürlileri sürgün edip, efiopiýalylary ýesir alyp, ýaşlardyr garrylary ýalaňaç, aýakýalaň, otyrýerleri açyk halda äkider. 5 Efiopiýa umyt baglaýan, Müsüre öwünýän halk gorkar we utanja galar. 6 Şol gün bu kenar ýakasynda ýaşaýanlar şeýle diýerler: „Ine, Aşur patyşasyndan halas bolmak üçin ýardam isläp, umyt baglanlarymyza, gör, nämeler boldy! Indi biz nähili gaçyp gutularys?"».
Babylyň, Edomyň we Arabystanyň garşysyna pygamberlik
1 Deňiz ýanyndaky çöl hakda pygamberlik: Tüweleýleriň günortadan gelşi deý, basybalyjy-da gorkunç ýurtdan, çölden geler. 2 Bir gorkunç görnüş aýan boldy, haýyn haýynlyk edýär, talaňçy talaýar. Hüjüm et, eý, Eýlam! Gaba, eý, Midiýa! Babyl sebäpli bolan nalyşlaryň soňuna çykaryn. 3 Munuň üçin sanjy tutdy bilimden, dogurýan aýalyň burgusy dek, burgular tutdy meni; eşidýänlerimden ýaňa iki büküldim, görýänlerimden ýaňa gorky gaplady. 4 Ýüregim bikarardyr, saňňyldaýan gorkudan ýaňa; küýsän alagaraňkylygym wehime salgar. 5 Iýýärler, içýärler, halylar düşäp, saçak ýazyp. Eý, serkerdeler, turuň-da, galkanlary ýaglaň! 6 Reb maňa şeýle diýdi: «Git-de bir gözegçi goý, goý, ol habar bersin görenini. 7 Ol söweş arabalaryny, jübüt-jübüt atlylary, eşeklileri, düýelileri görende, dykgat bersin, üns bersin». 8 Gözegçi gygyrdy: «Ýa Reb, garawul diňidir gündizlerine ornum, nobatçylyk çekýän bütin gijeläp. 9 Jübüt-jübüt atlylar gelýär, ine, öz söweş arabalaryny tirkäp. „Ýykyldy, Babyl ýykyldy; onuň but-hudaýlary ýere ýazyldy, owradyldy"» diýip jogap berdi ol. 10 Eý, harmanda döwlen, ýele sowrulan halkym! Hökmürowan Rebden, Ysraýylyň Hudaýyndan eşidenlerimdir, size aýan edýänim. 11 Duma baradaky pygamberlik. Segirden çagyrýar biri meni: «Eý, gözegçi, daň atara näçe wagt bar? Näçe wagt bar daňyň ýagtylmagyna?» 12 «Daň atyp barýar, ýöne entek gije. Ýene sorajak bolsaňyz soraň, soňra öwrülip geliň» diýýär gözegçi. 13 Arabystan hakyndaky pygamberlik. Eý, dedanlylaryň kerwenleri! Gijäni Arabystan jeňňelinde geçirersiňiz. 14 Eý, Tema ýurdunyň halky, suwsana suw, bosgunlara çörek ber. 15 Olar gylyçdan gaçdylar, syrylan gylyçdan, çekilen ýaýdan, agyr söweşden gaçdylar. 16 Reb maňa şeýle diýýär: «Hakyna tutma işçiniň möhleti ýaly bir ýylyň dowamynda Kedaryň şan-şöhraty söner. 17 Kedar ogullarynyň edermen urşujylardan galan kemançylary az bolar». Muny Ysraýyl Hudaýy Reb diýdi.
Iýerusalim baradaky pygamberlik
1 Görnüş jülgesi barada pygamberlik. Baryňyz üçeklere çykar ýaly, size näme boldy? 2 Eý, şowhun-şagalaňly, goh-galmagally, şadyýan şäher! Öldürilenleriň gylyçdan ölmedi, söweşde-de ölmedi. 3 Ähli baştutanlaryň bilelikde gaçdylar; ýaýlaryny ulanmadylar, ýesir düşdüler, uzaklara gaçdylar, ýöne tapylanlaryň bary ele düşdi. 4 Munuň üçin men: «Nazaryňy menden sow, zar-zar aglaýyn» diýdim. Eziz halkymyň weýrançylygy üçin teselli bermäň maňa. 5 Görnüş jülgesinde Taňry Hökmürowan Rebbiň howsalaly, tabyn edýän, aljyraňňy güni bolar. Diwarlar ýykylar bu gün, daglara perýat ediler. 6 Eýlam söweş arabalary, atlylary bilen sagdagyny galgadýar, Kir goşuny galkanlaryny somlaýar. 7 Söweş arabalaryndan hyryn-dykyndyr gözel jülgeleriň, atlylar derwezelerde nyzama durdular. 8 Ýahudanyň örtgüsi aýryldy. Şol gün jeňňeliň gorhanasyna seretdiň. 9 Dawut şäherindäki köp jaýryklary gördüňiz, aşaky howza suw topladyňyz. 10 Iýerusalimiň öýlerini sanadyňyz, diwary berkitmek üçin öýleri ýykdyňyz. 11 Köne howzuň suwlary üçin, iki diwaryň arasyndan suw howdanyny gazdyňyz. Ýöne ony Ýaradana seretmediňiz, owaldan Taýynlany görmediňiz. 12 Şol gün Taňry Hökmürowan Reb ýas baglamaga çagyrdy sizi, saçlaryňyzy ütüp, jul geýinmäge çagyrdy. 13 Emma siz öküz, goýun öldürip, et iýip, şerap içip, şatlanýarsyňyz, begenýärsiňiz. «Geliň, iýip-içeliň, ertir biz öleris» diýýärsiňiz. 14 Hökmürowan Reb gulagyma: «Elbetde, ölýänçäňiz bu günäňizden saplanmarsyňyz» diýdi. Muny Taňry Hökmürowan Reb diýýär.
Köşk emeldary aýyplanýar
15 Taňry Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Git-de, patyşanyň emeldary, köşk häkimi Şebnanyň ýanyna bar-da, oňa şeýle diý: 16 „Bu ýerde näme işiň bar? Özüňe gabyr gazar ýaly kimiň bar? Özüňe belentde gabyr gazýarsyň, gaýada özüňe dynç ýer edinýärsiň. 17 Eý, güýçli kişi, Reb seni güýç bilen togalar. Ol seni ykjam tutup, 18 aýlap-aýlap, top kimin bir giň ýurda taşlar. Sen ol ýerde ölersiň. Ajaýyp söweş arabalaryň ol ýerde galar. Öz jenabyňyň öýüni biabraý eden sensiň. 19 Seni ornuňdan kowaryn, wezipäňden boşadylarsyň. 20 Şol gün Men gulum Hilkiýa ogly Elýakymy çagyraryn. 21 Seniň donuňy oňa geýdirip, guşagyňy onuň biline guşaryn. Häkimýetiňi oňa bererin; ol Iýerusalimiň ilatyna we Ýahuda halkyna ata bolar. 22 Dawudyň öýüniň açaryny onuň gerşinden asaryn. Onuň açanyny hiç kim ýapyp bilmez, ýapanyny hiç kim açyp bilmez. 23 Ony ýere gazyk kimin gaýym kakaryn, ol öz nesillerine hormat tagty bolar. 24 Çadyryň gazyga baglanyşy ýaly, onuň urugynyň çagalarynyň, agtyklarynyň abraýy-da oňa baglydyr"». 25 Hökmürowan Reb: «Şol gün ýere gaýym kakylan gazyk ýerinden sogrular; ol çapylyp ýykylar; oňa baglanan çadyr-da ýok bolar» diýýär. Muny Reb aýdýandyr.
Sor hakyndaky pygamberlik
1 Sor hakyndaky pygamberlik. Eý, Tarşiş gämileri, Sor weýran boldy, perýat ediň! öýsüz-öwzarsyz galdy ol. Kiprden size habar geldi. 2 Eý, ada ilaty, deňizden geçýänleriň üsti bilen baýan Sidon täjirleri, dymyň! 3 Bol suwlar ýakasynda Şihoryň gallasy, Niliň hasyly girdejiňdi. Milletleriň täjiridi ol. 4 Utan, eý, Sidon, deňiz ýakasyndaky gala, deňiz şeýle diýýär: «Ne burgy tutdy, ne-de dogurdym, ne ýaş ýigitleri kemala getirdim, ne-de ýaş gyzlary ýetişdirdim». 5 Soruň halyna gynanar Müsür, ol barada eşidende. 6 Tarşişe geçiň, eý, adalylar, perýat ediň! 7 Asly owaldan bäri bolan, uzak ülkeleri ýurt edinen şagalaňly şäheriňiz şumy? 8 Täçleri berýän Sora garşy beýle karar çykaran kim? Soruň täjirleri şazadalardy, täjirleri dünýäniň abraýly adamlarydy. 9 Bütin şan-şöhratyň gedemligini ýok etmek üçin, Dünýäniň ähli abraýly adamlaryny biabraý etmek üçin, Hökmürowan Reb şeýle karar çykardy. 10 Eý, Tarşiş gyzy, ýurduňdan Nil kimin geç; indi bökdenç bolmaz. 11 Reb deňiz üstüne elini uzadyp, patyşalyklary titretdi; ýok etmegi buýurdy ol Kengan galalaryny. 12 Ol diýdi: «Eý, Sidonyň ezilen boý gyzy, sen indi şatlanmarsyň. Bar, Kipre git, ol ýerde-de saňa dynçlyk bolmaz». 13 Babyllaryň ýurduna sered-ä, bu halk indi ýok! Wagşy haýwanlaryň eline berdi Aşurlylar ony. Olar gabaw diňlerini dikdiler, galalaryny ýykyp, haraba öwürdiler ony. 14 Perýat ediň, eý, Tarşiş gämileri! Galaňyz weýran boldy. 15 Şol günden başlap, Sor ýetmiş ýyl — bir patyşanyň ömrüçe unudylar. Ýetmiş ýyl soň Soruň başyna bir kemçin hakdaky aýdymda aýdylanlar geler: 16 Eý, unudylan kemçin, şähere aýlan barbat al-da! Barbat çal-da, köp aýdymlar aýt, seni ýatlarlar belki-de. 17 Ýetmiş ýyldan soň, Reb Sory idär. Sor söwdasyna dolanyp, ýer ýüzündäki ähli patyşalyklar bilen zyna eder. 18 Onuň düşewündi, gazanjy Rebbe bagyş ediler. Bular hazynada toplanyp saklanmaz, ýöne ol gazançlar Rebbiň huzurynda ýaşaýanlar üçin bolelin azyga hem gözel eşiklere harç ediler.
Reb ýer ýüzüni jezalandyrýar
1 Ine, Reb ýer ýüzüni weýran edip çolardar, ýeriň ýüzüni tanar ýaly etmez Ol, ilatyny dargadar. 2 Halkyň-da, ruhanyň-da, guluň-da, hojaýynyň-da, gyrnagyň-da, bikäniň-de, satyn alýanyň-da, satýanyň-da, bergidaryň-da, algydaryň-da, karzdaryň-da, karz bereniň-de takdyry birdir. 3 Ýer ýüzi bütinleý weýran edilip talanar, muny Reb aýdýandyr. 4 Ýer ýüzi solýar, guraýar heläk bolup, ýitip gider dünýä; dünýäniň halklarynyň güýçlüleri heläk bolarlar. 5 Ilatlar harama çykardy dünýäni, olar kanunlardan çykdylar, parzlary saklamadylar, ebedi ähti bozdular. 6 Muňa görä dünýä lagnat ýagýar, ilaty ýazyklarynyň jezasyny çekýär, şonuň üçin ýer ýüzüniň ilaty ýanyp, gaty az adam galýar. 7 Täze şerap gutarýar, solýar üzüm agajy, ah çekýär şadyýanlar. 8 Depreklerem şat owazyny kesdi, şadyýan sesler eşidilmedi, barbat sem boldy. 9 Indi aýdym aýdyp, şerap içmezler, agyzlara ajy deger içgi. 10 Weýran bolan şäher harabalykdyr, hiç kim girmez ýaly, ähli öý ýapyldy. 11 Köçelerde şerap üçin nalaşýarlar, şatlykdan nam-nyşan galmady, begenç dünýäni terk etdi. 12 Şäher harabalyk, bölek-bölekdir derwezeler. 13 Zeýtun agajy kakylanda, hasyl ýygylandan soň, artyp galan üzümler bilen näme edilýän bolsa, dünýädäki milletler bilen-de şeýle bolar. 14 Olar seslerini gataldyp, begenjine heşelle kakarlar, Rebbiň beýikligi üçin günbatardan gygyryşarlar. 15 Şonuň üçin gündogarda Rebbi öwüň, Ysraýylyň Hudaýy Rebbiň adyny söhratlandyryň deňiz adalarynda. 16 Öwgi aýdymlary ýaňlanýar ýeriň aňry ujunda: «Dogry Bolana şöhrat!» Emma men: «Gara maňlaý, gara maňlaý! Dat günüme! Dönükler dönüklik edýärler, dönükligi çäksiz olaryň» diýdim. 17 Eý, ýer ýüzüniň ilaty, gorky, çukur we duzak başyňyzda! 18 Gorky sesinden gaçan çukura gapgarlar, çukurdan çykan duzaga düşer, gögüň penjireleri açylar, ýeriň binalary titrär. 19 Jaýryk-jaýryk bolar ýer ýüzi, bölek-bölek bolar ol, ýer ýüzi güýçli sarsar. 20 Serhoş kimin yraň atar ol, sakçy jaýy kimin çaýkanar, ýazyklary oňa agyr ýük bolar, ýykylar-da, soň galmaz ol. 21 Şol gün Reb gökde gök goşunlaryny, ýerde dünýäniň şalaryny jezalandyrar. 22 Ýerzemine tussag kimin toplanarlar, zyndana gabalarlar, birnäçe günden soň jezalandyrylarlar. 23 Aýyň ýüzi gyzarar, gün utanar; Hökmürowan Reb Siýon dagynda, Iýerusalimde höküm sürer, Ýaşulularynyň öňünde Öz şöhratyny görkezer.
Rebbe öwgi
1 Ýa Reb, Sensiň meniň Hudaýym! Seni arşa çykararyn, alkyşa beslärin adyňy, çünki Sen ajaýyp işler etdiň, owaldan karar etdiň, kämil sadyklyk bilen. 2 Sen şäheri daş üýşmegine, diwarly şäheri harabalyga öwürdiň; kesekileriň köşkleri bolan şäherleri ýok etdiň, ol bina edilmez asla. 3 Şonuň üçin güýçli halklar şöhratlandyrar Seni; ýowuz milletleriň şäherleri Senden gorkarlar. 4 Sen ýoksullara pena, mätäçlere mätäçliginde pena bolduň, tupandan goraýan gaçybatalga, yssydan goraýan kölege bolduň. Rehimsizleriň gaharly demi diwara urulýan tupan kimin, 5 gurak ýerdäki yssy kimindir, kesekileriň galmagalyny ýatyrarsyň; bulut kölegesi bilen yssyny basyşyň kimin, ýowuzlaryň aýdymy-da ýatyryldy. 6 Hökmürowan Reb bu dagda ähli halklar üçin bol iýmitli, sap şeraply, ýilikli, bol etden, süzülen sap şeraply meýlis gurar. 7 Bütin halklary örten örtügi, ähli milletleriň üstündäki ýapynjany bu dagdan ýok eder. 8 Ölümi ebedilik ýuwdar Ol; gözýaşlary süpürer Hökmürowan Reb, halkynyň utanjyny bütin ýer ýüzünden aýrar Ol, muny Reb aýdýandyr. 9 Şol gün şeýle diýler: «Ine, Hudaýymyz budur, biz Oňa umyt bagladyk, Ol bizi halas etdi. Biziň umyt baglan Rebbimiz budur; halas bolanymyz üçin begeneliň, şatlanalyň!» 10 Rebbiň eli bu dagda bolar, Dersli çukurda samanyň depelenişi kimin mowaplylar-da öz ýerlerinde basgylanar. 11 Ýüzüjiniň ýüzjek bolup, ellerini galgadyşy kimin, olar-da onuň içinde ellerini galgadarlar; emma Hudaý elleriniň ussatlygyna garamazdan, olaryň tekepbirlerini peselder. 12 Ýer bilen ýegsan ediler, diwarlaryndaky berkitmeler.
Alkyş aýdymy
1 Şol gün Ýahuda ýurdunda şu aýdym ýaňlanar: «Bizde güýçli şäher bar, Hudaýyň halas edişi diwarlardyr seňňerler ýalydyr. 2 Derwezeleri açyň, sadyk, dogry millet içeri girsin. 3 Pikiri Özüňe ýönelenleri doly rahatlykda saklaýarsyň, çünki olar Saňa bil baglaýarlar. 4 Rebbe ebedilik bil bagla, çünki Reb Hudaý ebedi Gaýadyr. 5 Tekepbirleri kiçeldýär, beýik şäheri ýykyp, ýer bilen ýegsan edýär ony. 6 Ol şäher ejizleriň aýaklary, mätäçleriň dabanlary bilen basgylanar». 7 Dogrularyň ýoly düzdür. Eý, Adyl Bolan, dogrularyň ýodasyny tekizleýärsiň. 8 Ýa Reb, Hökümleriňiň ýodasynda, biz Saňa intizar, Seniň adyň we ýatlanmagyň ýüregimiziň islegidir. 9 Gije kalbym Seni küýseýär, janym Seni çynlakaý yzlaýar, hökümleriň ýer ýüzündekä, dünýäniň bütin ilaty dogrulygy öwrener. 10 Pisler merhemet gazansalar-da, dogrulygy öwrenmezler, adalatsyzlyk ederler, dogrularyň ýurdunda. Rebbiň şan-şöhratyny görmezler. 11 Ýa Reb, el galdyrdyň, emma ony görmediler. Halkyňa bolan yhlasyňy görüp, utansynlar olar. Duşmanlaryňa niýetlenen ot goý, olary ýuwutsyn. 12 Ýa Reb, rahatlyk berjek Sensiň, ähli eden işlerimizi berjaý eden Sensiň. 13 Ýa Reb, Hudaýymyz, Senden başga hökümdarlar bize agalyk etdiler, emma biz diňe Seniň adyňa hormat goýýarys. 14 Ol hökümdarlar öldi, olar indi ýok, Sen olary jezalandyryp, heläk etdiň, olary hiç kim ýatlamaz asla. 15 Ýa Reb, Sen milleti köpeltdiň! Milleti köpeldip, Özüňe şöhrat gazandyň; ýurduň ähli çäklerini giňeltdiň. 16 Ýa Reb, hasrat içinde seni agtardylar, Senden temmi alanlarynda, pyşyrdap zordan dileg etdiler. 17 Dogurmak pursaty ýakynlaşanda, burgudan ejir çekip, gygyrýan aýal nähili bolsa, biz-de, ýa Reb, Seniň Öňüňde şeýle bolduk. 18 Biz göwreli bolduk, ejir çekdik, emma ýelden başga zat dogurmadyk, ýer ýüzüne ýeňiş getirmedik, dünýäniň ilaty ýykylmady. 19 Emma ölüleriň ýaşar, jesetler direler. Eý, toprak astynda ýatanlar, oýanyň, şatlykdan aýdym aýdyň! Çygyň ertiriň çygy kimindir, ýer ölüleri ýaşaýşa ýetirer. 20 Geliň, eý, halkym, otaglaryňyza giriň-de, içinden ýapyň gapylary! Gazap geçýänçä, az salym gizleniň. 21 Ine, Reb dünýäniň ähli ilatyna etmişleri üçin jeza bermäge Öz mekanyndan çykyp gelýär; ýer üstüne dökülen gany äşgär eder, öldürilenlerini ýaşyrmaz indi.
Ysraýylyň gutulyşy
1 Şol gün Reb gazaply, haýbatly, gudratly gylyç bilen gaçýan, towlanýan ýylan Liwýatany — deňiz aždarhasyny jezalandyrar. 2 Şol gün «Ajaýyp üzümçilik barada aýdym aýdyň. 3 Men—Reb onuň sakçysydyryn, ony her pursat suwarýaryn, hiç kim zyýan ýetirmesin diýip, gije-gündiz goraýaryn. 4 Men gazaply däl, çalylar, tikenler garşyma çyksa, olar bilen söweşip, baryny oda ýakaryn. 5 Ýa-da ol pena yzlap, Maňa ýapyşsyn, Meniň bilen ýaraşyk etsin, ýaraşyk etsin Meniň bilen. 6 Geljekde Ýakup kök urar, Ysraýyl gunçalap güllär, ýer ýüzüni miweden doldurar. 7 Reb ysraýyllary jezalandyranlaryň jezalandyryşy kimin jezalandyrdymy? ýa-da ysraýyllary öldürenleriň öldürişi kimin öldürdimi? 8 Reb Ysraýyla höküm etdi, kowup, sürgün etdi; olary gazaply demi bilen kowup çykardy, gündogardan öwüsýän ýel dek. 9 Şeýdip, Ýakubyň etmişi ötüler, Günäsiniň ötülmeginiň doly miwesi şu bolar: Gurbanlyk sypalarynyň ähli daşlary hek daşlary deý owradylanda, ne Aşera butlary, ne-de tütetgi sypalary galar. 10 Diwarly şäher terk edilýär, çöl kimin terk edilen, taşlanan ýurtdyr bu; göleler ol ýerde otlap, agaçlaryň şahalaryny iýýärler; ol ýerde ýatýarlar. 11 Pudaklary gurap döwüler, aýallar gelip, olary ýakarlar. Bu halk düşünmeýän halkdyr; şonuň üçin Ýaradany olara rehim etmez, Döredijisi olara merhemet görkezmez». 12 Şol gün Reb Perat derýasyndan Müsür derýasyna çenli sizi harman döwegi deý ýenjer, ysraýyllary ýeke-ýekeden toplar. 13 Şol gün uly surnaý çalnar; Aşur ýurdunda heläk bolanlar, Müsüre sürgün edilenler gelip, Iýerusalimdäki mukaddes dagda Rebbe ybadat ederler.
Efraýymyň dat gününe!
1 Efraýym serhoşlarynyň buýsanýan täjiniň dat gününe! Onuň şöhratly gözelligi solup barýan güller kimindir, hasylly deräniň başyndaky şäheriň dat gününe! Şerapdan doýanlar oňa guwanýarlar. 2 Ine, Rebbiň gudratly, güýçli bir adamy bar; weýran edýän doly tupany kimin, güýçli ýagyş sili kimin, Öz eli bilen şäheri ýere çalar. 3 Efraýymyň serhoşlarynyň buýsanjy bolan täji aýak astynda depelener. 4 Hasylly deräniň başynda ýerleşen, şöhratly gözelligi solup barýan gül, tomusdan öň ýetişen injir dek bolar; ony gören, tiz ýolup iýer. 5 Şol gün halkynyň aman galanlaryna şöhrat täji, gözellik jygasy bolar Hökmürowan Reb. 6 Höküm kürsüsinde oturýana adalatlyk ruhy, derwezede duşmana zarba urýana medet bolar. 7 Ruhanydyr pygamberler-de şerapdan ýaňa yraň atýarlar, içgi zerarly entrekleýärler; şerap içip ýoldan çykýarlar, şerapdan başlary aýlanýar, içgi zerarly entrekleýärler, nähak görnüşler görýärler, höküm edenlerinde büdreýärler. 8 Ähli saçaklary gusukdan doly, arassa ýer ýokdur asla. 9 «Olar bilimi kime öwredýärler? Habary kime düşündirýärler? Süýtden kesilenleremi? Emjekden aýrylanlaramy? 10 Buýruk üstüne buýruk, buýruk üstüne buýruk, düzgün üstüne düzgün, düzgün üstüne düzgün, biraz bu ýerde, biraz ol ýerde». 11 Indi bu halka keseki agzy bilen geplär Reb düşnüksiz dilde sözlär. 12 Olara: «Bu dynçlyk ýeridir, argynlara dynç beriň, bu dynçlyk ýeridir» diýdi; emma diňlemek islemediler. 13 Şonuň üçin olar gidip, arkan ýykylyp, ýaralanarlary ýaly, duzaga düşüp, tutularlary ýaly, Rebbiň sözi olar üçin: «Buýruk üstüne buýruk, buýruk üstüne buýruk, düzgün üstüne düzgün, düzgün üstüne düzgün, biraz bu ýerde, biraz ol ýerde» bolar. 14 Munuň üçin eý, masgaralaýjylar, Iýerusalimdäki bu halka hökümdarlyk edýän siz, Rebbiň sözüni eşidiň! 15 Siz: «Biz ölüm bilen äht edişdik, ylalaşyk baglaşdyk ölüler dünýäsi bilen; uly betbagtçylyk inende ýurda, geçip gider, bize ýetmez, çünki biz ýalançylygy pena edindik, galplyk içinde gizlendik» diýdiňiz. 16 Şonuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Ine, Men Siýonda bina daşyny, synalan daşy, gymmatbaha burç daşyny, ynamdar bina goýýaryn; Oňa bil baglan howsala düşmez. 17 Adalaty ölçeg ýüpi, dogrulygy terezi ederin; doly ýagyp ýalançylyk penasyny süpürip äkider, suwlar basar gaçybatalgany. 18 Ölüm bilen eden ähtiňiz ýatyrylar, Gabyr bilen baglaşan ylalaşygyňyz puja çykar; uly betbagtçylyk gelende, ýer bilen ýegsan bolarsyňyz. 19 Betbagtçylyk her geçende, sizi süpürip äkider, ol her säher, gije-gündizine geçer». Habara düşüneniňizde, sizi gorky gaplar. 20 Üstünde uzalardan gysga bolar düşek, örtünmäge insiz bolar ýorgan. 21 Öz işini, täsin işini, amalyny, geň amalyny ýerine ýetirmek üçin, Perazim dagyndaky ýaly aýaga galar Reb, Gibgon jülgesindäki ýaly gazaba müner. 22 Indi masgaralamaňyzy bes ediň, ýogsam zynjyrlaryňyz agralar, bütin ýurduň weýran ediljekdigi baradaky permany Taňry Hökmürowan Rebden eşitdim. 23 Gulak goýuň, sesimi eşidiň, üns beriň, sözümi diňläň. 24 Sürümçiler ekin ekmek üçin dynuwsyz ýer sürýärlermi? Ýeri keşläp, malalap gezýärlermi? 25 Ýeri tekizlänlerinden soň, künji, zire sepmeýärlermi? Bugdaýy hatarlaýyn, arpany öz ýerinde, ýazlyk bugdaýy-da öz ýerinde ekmeýärlermi? 26 Hudaýy olara görkezme berer, öwreder. 27 Künji döwek bilen döwülmez, tigir ýöredilmez ziräniň üstünden, künji tokmak bilen, zire-de taýak bilen döwülýär. 28 Bugdaý çörek üçin üwelýär, emma ol ebedilik döwülmez, üstünden arabadyr atlar aýlansa-da, bugdaý üwelmez. 29 Bu-da Hökmürowan Rebdendir, Onuň maslahaty ajaýyp, paýhasy beýikdir.
Iýerusalim gabawy
1 Dawudyň mesgen tutan şäheri Ariýeliň dat gününe! Ýylyň ýylyna baýramlaryňyz dowam edibersin. 2 Ariýele azap çekdirerin, ýas tutar, perýat eder ol, Meniň üçin gurbanlyk ojagy kimin bolar. 3 Daş-töweregiňde düşelge guraryn, töweregiňe diňler gurup, seni gabaryn, garşyňa berkitmeler dikerin. 4 Sen peseldilip, ýeriň astyndan geplärsiň, sözleriň toprak içinden geler; sesiň jynyň sesi dek ýerden çykar, topragyň teýinden pyşyrdap eşidiler sözleriň. 5 Duşmanlaryňyň köpüsi toz dek bolar, zalymlaryň sowrulan saman deýindir. Birdenkä, duýdansyz, 6 Hökmürowan Reb gök gürrüldisi bilen, ýer titremesi, uly şowhun bilen, harasat we tupan bilen, ýalmaýan oduň ýalny bilen geler. 7 Ariýele garşy söweşýän ähli milletler, onuň we galalarynyň garşysyna söweşýänler, ony gysýanlar düýş kimin, gijeki görnüş kimin bolarlar. 8 Düýşünde nahar iýen aç kişi, oýanansoňam aç bolýandyr, düýşünde suw içen teşne, oýanansoňam teşnedir. Siýon dagyna garşy söweşýän ähli milletler topary-da şu ahwala düşer. 9 Doňup galyň, gatap galyň! özüňizi kör ediň, göreçden galyň, serhoş boluň, ýöne şerapdan däl, entrekläň, ýöne içgiden däl. 10 Reb sizi agyr uka batyrdy, pygamberler gözleriňizi ýumdurdy, görgürler başlaryňyzy örtdi. 11 Ähli görnüş siziň üçin möhürli kitabyň sözleri kimindir. Ony okap bilýänlere berip: «Şuny oka» diýseňiz, olar: «Okap bilmeýäris, ol möhürlenen» diýerler. 12 Okap bilmeýänlere berip: «Şuny oka» diýseňiz, olar: «Okap bilmeýäris» diýerler. 13 Reb şeýle diýýär: «Bu halk Maňa ýakynlaşyp, dili, dodaklary bilen Meni hormatlaýar, ýöne ýürekleri Menden uzakdadyr. Ynsan buýruklaryna görä Maňa ybadat edýärler olar. 14 Muňa görä Men ýene bu halkyň arasynda gudratlar, gudrat ustüne gudrat görkezerin. Danalary danalykdan mahrum bolar, paýhaslylary paýhasdan aýrylar». 15 Öz niýetlerini Rebden gizlemäge çalyşýanlaryň, dat gününe! Işleri garaňkylykda bolup, olar: «Bizi kim görýär? Bizi kim tanaýar» diýýärler. 16 Siz bar zady tersine öwürýärsiňiz, küýzegär toýun bilen deň hasaplanarmy? Ýasalan zat özüni ýasana: «Ol meni ýasamady» diýermi? Şekillendirilen zat şekillendirene: «Onuň düşünjesi ýok diýermi?» 17 Liwan az salymyň içinde hasylly meýdana öwrülmezmi, mes toprakly ýer tokaý kimin görünmezmi? 18 Şol gün kerler kitabyň sözlerini eşiderler, tümlük, garaňkylyk içinde körleriň gözleri açylar. 19 Pukaralar ýene Rebde şatlyk taparlar, mätäçler Ysraýylyň Mukaddesinde galkynarlar. 20 Zalymlar ýok bolarlar, masgaralaýjylaryň soňuna çykylar, ýamanlyk etmäge garaşýanlar ýok ediler. 21 Olar ynsana töhmet atýarlar, kaza duzak gurýarlar, şäher derwezesinde. Haklyny adalatdan nähak mahrum edýärler. 22 Munuň üçin Ybraýymy halas eden Reb Ýakubyň nesilleri hakda şeýle diýýär: «Ýakup indi utanmaz, Onuň ýüzi gyzarmaz indi. 23 Öz elim bilen ýaradan çagalarymy öz aralarynda görenlerinde, adymy mukaddes saýarlar; Ýakubyň Mukaddesini mukaddes saýarlar, Ysraýyl Hudaýyndan gorkarlar. 24 Ýolundan azaşanlar düşünerler, arz-şikaýat edýänler tälim alarlar».
Pitneçi halk
1 Reb şeýle diýýär: «Pitneçi halkyň dat gününe! Olar Meniňkini däl-de, öz niýetlerini berjaý edýärler; Menden soraşman ylalaşyk baglaşyp, günä üstüne günä goşýarlar. 2 Fyrownyň penasynda penalamak üçin, Müsüriň kölegesinde gonalga gözlemek üçin, Menden geňeşsiz Müsüre gidýärler. 3 Fyrownyň goragy olara utanç, ryswalyk bolar Müsüriň kölegesini penalamak. 4 Baştutanlary Soganda bolup, ilçileri Hanase ýetenem bolsalar, 5 özlerine peýdasy bolmadyk halk zerarly utanja galar olar. Ne ýardam berýär bu halk, ne-de peýda berýär, eýsem olary utanja we gyjalata goýýar». 6 Negep haýwanlary barada pygamberlik: urkaçy hem erkek arslanyň, alahöwreniň hem uçýan ýylanyň ýaşaýan, alada hem hasrat ýurdunyň üstünden geçip, baýlyklaryny eşekleriniň arkasyna, hazynalaryny düýeleriniň örküjine atyp, peýdasyz halka äkidip berýärler. 7 Müsüriň ýardamy boş hem peýdasyzdyr. Munuň üçin Men ony: «Ümsüm oturýan Rahap» diýip atlandyrdym. 8 Indi git-de, muny bir daş sütünine ýaz, düýrlenen kagyza geçir. Bu geljekki günler üçin ebedi şaýat bolsun! 9 Bu pitneçi halk, hilegär ogullar, Rebbiň görkezmesine gulak goýmaýan ogullardyr. 10 Olar görgürlere: «Görmäň», pygamberlere: «Bize dogry zatlary pygamberlik etmäň, süýji sözler aýdyň bize, hileli zatlary pygamberlik ediň. 11 Ýoldan sowluň, ýodadan aýrylyň, bizi Ysraýylyň Mukaddesi bilen ýüzleşdirmäň» diýýärler. 12 Munuň üçin Ysraýyl Mukaddesi şeýle diýýär: «Bu sözi ret edip, zulum hem hilegärlige bil baglap, olara daýanýandygyňyz üçin, 13 bu etmiş belent diwarda peýda bolup opurylyp gelýän jaýryk kimin bolar; diwaryň ýykylyşy duýdansyz bolup geçer. 14 Döwülişi küýzegäriň küýzesiniň döwülişi kimindir; ol şeýle bir pytrar welin, döwükleriň arasynda ojakdan ot almaga, guýudan suw almaga ýarajak bölek tapylmaz». 15 Munuň üçin Hökmürowan Reb, Ysraýylyň Mukaddesi şeýle diýýär: «Maňa dolanyp, rahatlyk tapanda halas bolarsyňyz; güýjüňiz asudalykda we ynamda bolar», ýöne siz islemeýärsiňiz. 16 Siz: «Ýok, biz atly gaçarys» diýdiňiz. Şonuň üçin gaçarsyňyz! Siz: «Ýüwrük atlara müneris» diýdiňiz. Şonuň üçin kowguçylar ýüwrük bolar. 17 Bir kişiniň haýbatyndan müň kişi gaçar, bäş kişiniň haýbatyndan siz gaçarsyňyz, aman galanlaryňyz dagyň depesindäki baýdak syrygy, depedäki baýdak kimin bolarsyňyz. 18 Reb size merhemet etjek bolup garaşýar, ýokarda size rehim etmäge häzir, çünki Reb adalat Hudaýydyr; Oňa intizarlar nähili bagtly! 19 Eý, Siýonyň—Iýerusalimiň halky, aglamarsyňyz indi siz! Perýat edeniňizde, size merhemet eder Ol, ony eşideninde, size jogap berer. 20 Reb size azap çöregini, külpet suwuny berse-de, Mugallymyňyz indi gizlenmez, gözüňiz bilen Ony görersiňiz. 21 Saga, sola öwrüleniňizde, yzyňyzdan: «Ýol budur, şundan ýöräň» diýen sesi eşidersiňiz. 22 Onsoň kümüş bilen örtülen butlaryňyzy, altyna gaplanan heýkelleriňizi murdar saýarsyňyz; olary haram esgi hökmünde taşlarsyňyz, siz olara: «Güm boluň!» diýersiňiz. 23 Reb ýere sepen tohumyňyz üçin ýagyş berer, ýer hasylynyň çöregi bol we bereketli bolar. Şol gün mal-garalaryňyz giň örülerde otlarlar. 24 Ýer bejerýän öküzler bilen eşekler kürek we ýabak bilen sowrulan saýlama iým iýer. 25 Uly gyrgynçylyk gününde, diňler ýykylanda, her beýik dagda, her belent baýyrda akar suwly çeşmeler bolar. 26 Rebbiň Öz halkynyň ýaralaryny sarap, Öz ýetiren şikesine şypa beren güni, Aýyň nury, Günüň nury dek, Günüň nury ýedi günüň nury dek, ýedi esse artyk bolar. 27 Ine, Rebbiň Özi uzakdan gelýär, lowlaýan gazap bilen gara buludyň içindedir Ol; dodaklary gahardan doly, dili ýalmaýan ot kimindir. 28 Onuň demi joşup, kekirdege ýetýän çeşme kimindir, milletleri heläkçilik eleginden geçirer, halklaryň agzynda ýoldan azaşdyrýan agyzzyryk bolar. 29 Mukaddes baýram bellenýän gijesindäki dek aýdym aýdarsyňyz; Rebbiň dagyna, Ysraýylyň Gaýasyna tüýdük çalyp çykýan dek, ýüregiňiz şatlanar. 30 Reb haýbatly sesini eşitdirer, lowlaýan gazap bilen, ýalmaýan ot ýalny bilen, bulutlaryň partlamasy bilen, tupan hem doly bilen golunyň gudratyny görkezer. 31 Rebbiň sesinden Aşur wehim eder, Ol hasasy bilen Aşury urar. 32 Rebbiň olaryň üstünden inderýän jeza hasasynyň her zarbasy depreklerdir arfalar bilen amala aşyrylar; Reb gazaply söweşler bilen garşysyna çykar onuň. 33 Jesetler ýakylýan bir ýer taýynlandy, hawa, ol patyşa üçin taýynlandy; ol ýer çuňňur hem giň edildi, ol odun bilen dolduryldy. Kükürt akymy kimin ony ýandyrar Rebbiň demi.
Müsür bilen birleşmek netijesizdir
1 Medet sorap, Müsüre gidýänleriň, atlara daýanýanlaryň, köpdükleri üçin söweş arabalaryna, güýçlidikleri üçin atlylara bil baglaýanlaryň dat gününe! Olar Ysraýylyň Mukaddesine ýüz tutmaýarlar, Rebden maslahat soramaýarlar. 2 Emma Reb danadyr, Ol betbagtçylyk getirer, sözüni yzyna almaz, ýamanlyk edýänlere garşy aýaga galar, pislere kömek edýänlere garşy çykar. 3 Müsürliler Hudaý däl, ynsandyr, ruh däldir, tendir atlary; Reb elini uzadanda, kömekçi-de, kömek alan-da ýykylar, ählisi birlikde heläk bolar. 4 Çünki Reb maňa şeýle diýdi: «Arslan, awunyň başynda arlaýan ýaş arslan, bir topar çopan bolup, daşyna geçseler-de, olaryň sesinden gorkmaz, galmagallaryndan ürkmez, Hökmürowan Reb-de, Siýon dagynda, onuň depesinde uruşmak üçin aşak iner şeýdip. 5 Guşlaryň ganat gerip, öz çagalaryny goraýşy dek, Hökmürowan Reb-de Iýerusalimi gorar; Ol ony gorar, halas eder, rehim eder, azat eder». 6 Eý, Ysraýyl halky, garşysyna uly pitne turuzan Rebbe tarap öwrüliň! 7 Şol gün her kes, günä üçin öz eli bilen ýasan altyndyr kümüş butlaryny ret eder. 8 «Onsoň aşurlylar ynsanyňky bolmadyk gylyçdan ýykylarlar, adamzadyňky bolmadyk gylyçdan ölerler, olar gylyçdan gaçarlar, ýaş ýigitleri-de gul ediler. 9 Gorkudan ýaňa ýykylar olaryň gaýasy, serkerdeleri baýdagy görüp titreşerler». Ody Siýonda, ojagy Iýerusalimde bolan Reb diýýär muny.
Adyl döwlet wada berilýär
1 Ine, patyşa dogrulyk bilen şalyk eder, hökümdarlar adalatlyk bilen höküm sürerler. 2 Olaryň hersi ýelden buky, tupandan pena, gurak ýerde bulaklar, teşne ýurtdaky uly gaýanyň kölegesi dek bolar. 3 Görýänleriň gözleri ýumulmaz, eşidýänler-de gulak goýarlar. 4 Akylsyzyň akyly goýalar, sakaw açyk-aýdyň geplär. 5 Mundan beýläk akmaga asylzada, ýaramaza hormat goýulmaz. 6 Akmak biedeplik bilen gepleýär, onuň niýeti pislik etmekdir, işi ýamanlyk etmek, Rebbe dil ýetirmek, açlary aç, suwsuzlary suwsuz goýmakdyr. 7 Hilegäriň ýaragy ýamandyr, pukara dogry sözleýän hem bolsa, olar ýalan sözleri bilen ony heläk etjek bolup, niýetlerini ýamana dikýändirler. 8 Emma asylzada asylly niýet edýär, asylly işlerinde berk durýar ol. Özüne buýsanýan aýala duýduryş 9 Eý, özlerine buýsanýan aýallar, turuň, sesimi eşidiň! Eý, özlerine daýanýan aýallar, sözüme gulak goýuň! 10 Eý, özlerine buýsanýan aýallar, bir ýyldan soňra titreşersiňiz, çünki üzüm hasyl bermez, miwe ýygymy bolmaz. 11 Eý, özlerine daýanýan aýallar titreşiň, eý, özlerine buýsanýan aýallar sandyraşyň, Eşikleriňizi çykaryp atyp, biliňize jul baglaň! 12 Ajaýyp ekin meýdanlary üçin, hasylly üzüm bagy üçin, döşüňize urup aglaşyň! 13 Halkymyň tikendir çaly biten topragy üçin, şadyýan şäherdäki şatlykdan doly öýler üçin aglaşyň! 14 Köşk terk ediler, şowhunly şäher boş galar; galadyr gözegçi minarasy harabalyga, ýabany eşekleriň giň ýerine, sürüleriň örüsine öwrüler. 15 Üstümize ýokardan Ruh dökülýänçä, çöl hasylly meýdana öwrülýänçä, mes toprakly ýer tokaýa dönýänçä şeýle bolar.
Asuda durmuş
16 Onsoň çölde adalat mesgen tutar, dogrulyk hasylly meýdanda ýaşar. 17 Dogrulygyň miwesi rahatlyk, netijesi asudalyk, ebedi howpsuzlykdyr. 18 Halkym öýlerinde rahatlykda, howpsuz ýerlerde, asuda mesgende ýaşarlar. 19 Jeňňel bütinleý ýok bolsa-da, ýer bilen ýegsan edilenem bolsa şäher, 20 her çeşmäniň boýunda ekin ekýän, öküzi, eşegi boş iberýän siz bagtly bolarsyňyz!
Ýardam üçin ýalbaryş
1 Özi weýran edilmän, weýran edýäniň, özüne dönüklik edilmän, dönüklik edýäniň dat gününe! Weýran edeniňden soň, özüňi-de weýran ederler; dönüklik etmegi bes edeniňde, saňa-da dönüklik ediler. 2 Ýa Reb, bize merhemet et! Biz Saňa umyt baglaýarys. Säherlerine güýç ber, hasratly pursatlarda bizi halas et! 3 Gudratly sesiňden halklar gaçýarlar, şan-şöhratyňdan milletler dagaşýarlar. 4 Oljaňyz çekirtgeleriň ýygnaýşy kimin ýygnalýar, olar çekirtgeleriň topulyşy deý oljanyň üstüne topulýarlar. 5 Beýikdir ýokarda oturan Reb, adalatdan, dogrulykdan doldurýar Ol Siýony. 6 Ol seniň döwürleriň berk binýadydyr, bol danalyk hem bilim bolar; Ol yzygiderli halas eder. Rebden gorkmak halkynyň hazynasydyr. 7 Ine, batyrlary köçelerde perýat edýärler, zar-zar aglaşýarlar parahatçylyk ilçileri. 8 Şaýollar çolarýar, ýolagçylar ol ýoldan geçmez. Şertnama bozulýar, antlaryny ret edýärler, ynsanlary äsgermeýärler. 9 Ýurt ýas tutup, ruhdan düşýär, Liwan utançdan saralyp-solýar, Şaron Araba çöli kimindir; Başan we Karmel ýapraklaryny dökýär. 10 Reb: «Indi aýaga galaryn, indi beýgelerin, belende göterilerin. 11 Siz samandan hamyla bolup, sypal dogurýarsyňyz; demiňiz sizi ýalmaýan otdur. 12 Halklar ýanyp, kül bolarlar, kesilip, oda ýakylan tikenler dek bolarlar». 13 Eý, uzakdakylar, edenlerimi eşidiň, eý, ýakyndakylar, gudratymy biliň! 14 Siýondaky günäkärler dowla düşüp, hudaýsyzlar lerzana geldi: «Haýsymyz ýalmaýan oduň başynda ornaşyp bileris?». 15 Dogruçyl ýaşap, dogry sözleýänler sütem bilen gazanylan gazanjy ýigrenýänler, elini para almakdan saklaýanlar, gan döküşiklige gulak gabartmaýanlar, ýamanlyga gözlerini ýumýanlar 16 belentliklerde ýaşarlar. Gaýalardaky galalar penalary bolar, çörekleri berler, teşne galdyrylmazlar. Ajaýyp patyşanyň ýurdy 17 Gözüňiz patyşany gözelliginde görer, uzaklara uzaýan ýurdy görer. 18 Pikiriňde öňki howply günler barada oýlanarsyň: «Salgyt toplan nirede? Paç ýygnan nirede? Diňleri sanan nirede?» 19 Mundan beýläk wyjyrdaşýan, ýat dilde gepleýän tekepbir halky görmersiňiz. 20 Baýramlar geçirilýän Siýon şäherine seret! Gözleriňiz asuda mekan, sarsmaz çadyr bolan Iýerusalimi görer, onuň gazyklary sogrulmaz asla, ýüpleriniň hiç biri üzülmez. 21 Giň derýalardyr çeşmeleriň bolan ýerinde, şöhratly Reb biz bilen bolar, olardan ne kürekli gämiler, ne-de uly gämiler geçer. 22 Reb biziň kazymyzdyr, biziň kanun çykaryjymyzdyr, Reb patyşamyzdyr, Ol bizi halas eder. 23 Gämileriňiň ýüpleri çözüldi, bogaldagy gaýym saklap bilmeýär, ýelkeni açyp bilmedi. Şonda köp oljalar paýlaşylar; hatda agsaklar-da, olja talaň salar. 24 Siýon ilatynyň hijisi: «Men syrkaw» diýmez; ol ýerde ýaşaýan halkyň etmişleri ötüler.
Milletlere garşy höküm
1 Eý, milletler, golaýrak geliň-de, eşidiň! Eý, halklar, diňläň! Ýer ýüzi we ondaky her kes, dünýädäkiler, onda döränleriň bary eşitsin! 2 Reb milletlere gaharlanýar, goşunlaryna garşy gazaby tutaşýar, olary bütinleý ýok eder, ölüme berer. 3 Ölüleri daşary taşlanar, maslyklarynyň ysy ýaýrar, daglardan olaryň gany akar. 4 Gögüň ähli goşunlary çüýrär, asman kagyz kimin düýrlener; ähli asman jisimleri üzüm agajynyň ýapragy dek, injir agajynyň ýapragy dek solarlar. 5 Gylyjym göklerde gandan gandy, ine, gylyjym Edomyň üstüne, bütinleý ýok etjek halkymyň üstüne jeza üçin iner. 6 Rebbiň gylyjy gana bulanandyr, guzudyr owlaklaryň ganyndan doludyr, ýag, goçlaryň böwrek ýagy bilen örtülendir; Rebbiň Bozrada gurbanlygy bar, Edomda uly gyrgyn bolar. 7 Ýabany gäwmişler, öküzçelerdir, güýçli öküzler ýere serler. Ýurtlary gana eziler, topraklary ýaga. 8 Rebbiň öç güni, Siýonyň ynjamasyndan ar alyş ýyly bolar. 9 Edomyň çeşmeleri ergin şepbige topragy kükürde, ýurdy ýanyp duran şepbige öwrüler. 10 Gije-gündiz sönmez ol, tüssesi baky tütär, nesilden-nesle çolarar ýatar, asyrlar boýy içinden hiç kim geçmez. 11 Gotanlar bilen kirpiler Edomy eýelärler, baýguşlardyr gargalar mesgen tutarlar onda, Reb onuň üstüne aljyraňňylyk ýüpüni, weýrançylyk ýüpüni ölçemek üçin çeker. 12 Asylzadalary patyşalyk ýok diýerler, ähli hökümdarlary ýok bolup giderler, 13 Köşklerinde tikenler, galalarynda çitçitidir bürmekler gögerer, şagallaryň mekanyna, düýeguşlaryň mesgenine öwrüler. 14 Wagşy haýwanlar syrtlanlara duşarlar, dag goçlary höwürlerini çagyrarlar, gijeki jandarlar-da ol ýerde ornaşyp, dynç almaga ýer taparlar. 15 Ol ýerde baýguşlar höwürtgeläp, ýumurtgalar we çagalar, olary öz saýasyna üýşürerler, çaýkeller-de jübüt-jübütden toplanar. 16 Rebbiň kitabyndan okap agtaryň: bulardan hijisi-de kem bolmaz, hiç biri öz jübütini ýitirmez. Muny Reb buýurdy, Onuň Ruhy olary üýşürdi. 17 Olar üçin bije atdy, Öz eli bilen ýurdy ölçäp paýlady, Olar ony baky eýelärler, ol ýerde ýaşarlar nesiller boýy.
Gutulanlaryň Siýona dolanmagy
1 Çöl-beýewan we gury ýer şatlanar, çöl guwanyp, nerkes kimin güllär. 2 Gül-pürçük bolar ol, şatlykdan, guwançdan ýaňa nagma aýdar. Liwanyň gözelligi, Karmeliň, Şaronyň görki berler oňa. Olar Rebbiň şöhratyny, Hudaýymyzyň şan-şöhratyny görerler. 3 Ejiz gollara gujur beriň, kuwwat beriň ejiz dyzlara. 4 Towşanýüreklilere: «Gaýrata galyň! Gorkmaň! Ine, Hudaýyňyz öç almaga gelýär, Ol mynasyp hak bilen gelip, sizi halas eder» diýiň. 5 Şonda körleriň gözleri, kerleriň gulaklary açylar; 6 Agsaklar keýik kimin bökjeklärler, lal diller şatlykdan aýdym aýdarlar; düzden suwlar, çölden çeşmeler çogup çykar; 7 Gyzgyn gum howdana, teşne toprak suw bulaklaryna öwrüler; şagallaryň mesgen tutan meýdanyna gamyş, gargy gamyş biter. 8 Ol ýerde şaýol bolar, oňa Mukaddes Ýol diýler; Murdar adam ondan geçmez, ol diňe şol Ýola golaý ýaşaýanlaryňky bolar, hatda akmaklar-da ol ýoldan azaşmaz. 9 Arslan bolmaz ol ýerde, ýyrtyjy haýwan ol ýola çykmaz, olar onda tapylmaz, bu ýoldan diňe halas edilenler ýörärler. 10 Rebbiň azat edenleri yza dolanarlar, aýdym aýdyp, Siýona gaýdyp gelerler; ebedi şatlyga gowşar olar, begençden, şatlykdan dolarlar, gaýgydyr gam-gussa ýok bolar.
Sanherip Iýerusalimi gorkuzýar
1 Hizkiýa patyşanyň şalygynyň on dördünji ýylynda Aşur patyşasy Sanherip Ýahudanyň ähli galalaryna garşy hüjüm edip, olary basyp aldy. 2 Aşur patyşasy baş wezirini uly goşun bilen Lakyşdan Iýerusalime Hizkiýa patyşanyň ýanyna iberdi. Ol gelip, Çyrpyjy meýdanynyň ýolundaky ýokarky howdanyň ýanyndaky ýabyň ýanynda durdy. 3 Köşgi dolandyryjy Hilkiýanyň ogly Elýakym, Şebna kätip we Asafyň ogly Ýowa — patyşanyň sene ýazyjysy, olaryň ýanyna bardylar. 4 Baş wezir olara Hizkiýa şeýle diýiň diýdi: «Beýik Aşur patyşasy şeýle diýýär: „Sen nämä bil baglaýarsyň? 5 Sen harby ukybyň we güýç-kuwwatyň gürrüňini edýärsiň, emma olar boş sözlerdir. Sen kime bil baglap, meniň garşyma gozgalaň turuzdyň? 6 Seret, ynha, sen döwük gamyş kysmy Müsüre bil baglaýarsyň. Emma kim şol döwük gamşa hasa hökmünde söýense, şonuň eline batar. Müsür patyşasy fyrown hem özüne bil baglaýanlaryň hemmesi üçin şeýledir. 7 Eger sen maňa: 'Biz Hudaýymyz Rebbe bil baglaýarys' diýseň, onda Hizkiýa Hudaýyň sežde edilýän ýerlerini, gurbanlyk sypalaryny ýok etmedimi näme? Ol Ýahuda we Iýerusalime: 'Siz diňe şu gurbanlyk sypasynyň öňünde sežde ediň' diýmedimi näme? 8 Indi gel-de, meniň jenabym Aşur patyşasy bilen bäsleş. Eger-de men size iki müň sany at bersem, siz olara münmäge şonça adam tapyp bilersiňizmi? 9 Onsoň siz nädip jenabymyň iň pes derejeli serkerdäni ýeňip biljek? Siz söweş arabalary we atlylary bar diýip, Müsüre bil baglaýarsyňyzmy? 10 Munuň üstesine-de, siz meni bu ýurdy weýran etmäge Rebden rugsatsyz gelendir öýdýärsiňizmi? Reb maňa şu ýurduň üstüne çoz-da, ony derbi-dagyn et diýdi"». 11 Onsoň Elýakym, Şebna we Ýowa baş wezire şeýle diýdiler: «Haýyş edýäris, biz gullaryň bilen öz düşünýän dilimizde — arameýçe gürleş. Biziň bilen ýahudylaryň dilinde gürleşme, diwaryň üstündäki adamlar diňläp durlar». 12 Emma baş wezir olara şeýle jogap berdi: «Jenabym meni bu sözleri diňe jenabyňyza we size aýtmak üçin ýolladymy näme? Diwaryň üstünde oturan adamlara aýtmak üçin hem ýollamadymy eýsem? Olar hem siziň ýaly öz tezeklerini iýip, öz peşewlerini içerler». 13 Onsoň baş wezir dik durup, bar sesi bilen gygyryp, ýahudy dilinde gepledi. Ol: «Beýik patyşa bolan Aşur patyşasynyň sözlerini diňläň. 14 Patyşa şeýle diýýär: „Hizkiýa özüňizi aldatmaň, ol sizi halas edip bilmez". 15 Hizkiýa: „Reb bizi hökman halas eder we bu şäher Aşur patyşasynyň eline berilmez" diýip, size Rebbe bil baglatmasyn. 16 Hizkiýa gulak asmaň! Aşur patyşasy şeýle diýýär: „Meniň bilen ýaraşyk ediň-de, meniň ýanyma geliň. Şonda her kim öz üzümçiliginiň hem-de injir daragtynyň miwesinden iýip, öz guýusyndan suw içer. 17 Soňra men gelip, sizi bugdaýy, şeraby, çöregi, üzüm agaçlary bolan öz ýurduňyza meňzeş bir ýurda alyp bararyn". 18 Hizkiýanyň: „Reb bizi halas eder" diýip, aldamakçy bolýan sözlerine gulak asmaň. Haýsy milletleriň hudaýlary öz ýurduny Aşur patyşasynyň elinden halas edipdir? 19 Hamadyň, Arpadyň hudaýlary nirede? Separwaýymyň hudaýlary nirede? Samarýanyň hudaýlary olary meniň elimden halas etdilermi? 20 Rebbiň Iýerusalimi meniň elimden halas ederi ýaly, bu hudaýlaryň arasynda öz ýurtlaryny meniň elimden halas edeni barmy?» 21 Emma halkdan ses çykmady, oňa jogap gaýtaran bolmady, çünki Hizkiýa patyşa: «Oňa jogap gaýtarmaň» diýip tabşyrypdy. 22 Şeýdip, köşgi dolandyryjy Hilkiýanyň ogly Elýakym, Şebna kätip we Asafyň ogly Ýowa — patyşanyň sene ýazyjysy dagy ýakalaryny ýyrtyp, Hizkiýanyň ýanyna gelip, oňa baş weziriň sözlerini aýdyp berdiler.
Hizkiýa patyşa Işaýadan maslahat soraýar
1 Hizkiýa patyşa Rabşakanyň sözlerini eşiden-de, ýakasyny ýyrtyp, jul geýnip, Rebbiň öýüne gitdi. 2 Patyşa köşgi dolandyryjy Elýakymy, Şebna mürzäni we eginleri jully ýaşuly ruhanylary Amozyň ogly Işaýa pygamberiň ýanyna iberdi. 3 Olar Işaýa pygambere şeýle diýdiler: «Hizkiýa patyşa şeýle diýýär: „Şu gün biz hasrat, jeza we ryswalyk astyndadyrys; biziň ýagdaýymyz kuwwaty bolmadyk göwreli aýalyň çaga dogurýan bolşy ýalydyr. 4 Diri Hudaýy masgaralamak üçin jenaby Aşur patyşasynyň iberen baş weziriniň bar sözlerini, belki, Hudaýyň Reb eşidendir; Hudaýyň Reb şol sözleri üçin olary jezalandyrar. Indi aman galan adamlar üçin dileg et"». 5–6 Hizkiýanyň hyzmatkärleri Işaýa pygamberiň ýanyna gelenlerinde, Işaýa pygamber olara şeýle diýdi: «Jenabyňyza şeýle diýiň: Reb şeýle diýýär: „Aşur patyşasynyň hyzmatkärleriniň Meni kemsidip aýdan sözlerini eşideniň üçin olardan gorkma. 7 Men onuň içine bir ruh ibererin, welin, ol bir habar eşidip, öz ýurduna dolanar. Men ony öz ýurdunda gylyç bilen öldürderin"».
Aşur patyşasynyň haýbaty
8 Baş wezir Aşur patyşasynyň Lakyşdan gaýdandygyny eşidip, yzyna dolandy. Ol patyşanyň Libna galasyna garşy urşup ýörendigini gördi. 9 Patyşa Efiopiýa patyşasy Tirhaka hakda «Seret, ol seniň bilen uruşmaga çykypdyr» diýen sözi eşidende, ol Hizkiýanyň ýanyna ýene-de çaparlar ýollady. 10 Aşur patyşasy şeýle diýdi: «Ýahuda patyşasy Hizkiýa şeýle diýiň: „Iýerusalim Aşur patyşasynyň eline berilmezligine" bil baglaýan Hudaýyň seni aldamasyn. 11 Aşur patyşasynyň ähli ýurtlary bütinleý ýok edip, halklaryň başyna nä günleri getirendigini eşidensiň. Indi siz halas edilermikäňiz? 12 Ata-babalarymyň derbi-dagyn eden milletlerini — Gozany, Harany, Resepi we Telasarda bolan Eden halkyny öz hudaýlary ata-babalaryňyň elinden halas etdimi? 13 Hamat, Arpat we Separwaýym galalarynyň şalary, Henanyň we Iwanyň şalary nirede?»
Hizkiýanyň dilegi
14 Hizkiýa haty çaparlaryň elinden alyp okady. Onsoň ol Rebbiň öýüne baryp, haty Rebbiň öňünde açyp goýdy. 15 Hizkiýa Rebbiň huzurynda dileg edip, şeýle diýdi: 16 «Eý, keruplaryň üstünde oturan Hökmürowan Reb, Ysraýyl Hudaýy! Bütin dünýäniň patyşalyklarynyň Hudaýy Sensiň, Sen ýeke-täksiň. Ýeri-gögi ýaradan-da Sensiň. 17 Ýa Reb, gulak as-da, eşit, ýa Reb, gözleriňi aç-da gör. Sanheribiň diri Hudaýy masgaralap iberen sözlerini eşit. 18 Ýa Reb, hakykatdanam, Aşur patyşalary ähli milletleri we olaryň ýurtlaryny weýran etdiler. 19 Şol milletleriň hudaýlaryny oda atyp ýakdylar, olar hudaýlar däldi. Olar adamlaryň agaçdan we daşdan ýasan butlarydy. 20 Indi, eý, Hudaýymyz Reb, bizi Aşur patyşasynyň elinden halas et. Ýa Reb, goý, bütin dünýäniň ähli patyşalyklary Seniň ýeke-täk Hudaýdygyňy bilsinler». Işaýa Aşur patyşasy barada pygamberlik edýär 21 Onsoň Amozyň ogly Işaýa pygamber şeýle sözler bilen Hizkiýanyň ýanyna adam iberdi: «Ysraýyl Hudaýy Reb şeýle diýýär: „Aşur patyşasy Sanherip barada dileg edendigiň üçin, 22 Rebbiň ol barada aýdan sözleri şudur: Siýon boý gyzy ýigrenç bilen seni kemsidýär, Iýerusalim gyzy seniň üstüňden gülýär". 23 Sen kimi masgaralap, kime dil ýetirdiň? Kimiň garşysyna sesiňe bat berip, kime ulumsylyk bilen gabak galdyrdyň? Ysraýylyň Mukaddesine! 24 Hyzmatkärleriň üsti bilen Taňryny masgaralap, şeýle diýdiň: „Birtopar arabalarym bilen daglaryň üstüne çykdym, Liwanyň jümmüşine bardym, onuň iň uzyn kedr agaçlaryny, gözel serwi agaçlaryny çapdym. Men onuň iň çola ýerine, gür jeňňeline girdim. 25 Guýy gazyp, bigäneleriň suwuny içdim. Müsüriň ähli derýalaryny, öz dabanym bilen guratdym". 26 „Eşitmediňmi näme sen ozaldan şu netijä gelenimi? Gadymdan bäri muny ýüregime düwüp ýördüm, indi şu gün ony amala aşyrýaryn, sen galalary weýran edersiň, harabaçylyga öwrersiň. 27 Bu galalaryň ilaty ejizdi, aljyrap howsala düşdüler. Olar meýdan ösümlikleriniň, mylaýym gök otlaryň tamyň üstündäki otlaryň, ýetişmänkä, gün urup ýok bolşy dek boldular. 28 Emma seniň oturyp-turşuňy, girip-çykyşyňy, Maňa garşy dyzaýşyňy bilýärin. 29 Meniň garşyma dyzanlygyň, gopbamsylygyň gulagyma gelip ýetendigi üçin, burunlygymy burnuňa, agyzzyrygymy-da agzyňa dakyp, seni gelen ýoluň bilen yzyňa ugradaryn Men"». 30 Işaýa Hizkiýa şeýle diýdi: «Seniň üçin alamat şudur: „Şu ýyl we geljek ýyl siz özi biten zady iýersiňiz, üçünji ýyl bolsa özüňiz ekip, hasylyny orup alyň we üzüm baglaryny oturdyň-da, şolaryň miwelerini iýiň. 31 Ýahuda nesillerinden gutulup aman galanlar ýene-de aşakda kök urup, ýokarda miwe bererler. 32 Aman galanlar Iýerusalimden, halas bolanlar Siýon dagyndan çykyp gelerler. Bu Hökmürowan Rebbiň yhlasy bilen amala aşar"». 33 Reb Aşur patyşasy barada şeýle diýýär: «Ol bu şähere girmez, ok atmaz, bu şäheriň garşysyna galkanly çykmaz we şäheriň diwaryna ýaplap gum depesini dikeltmez. 34 Ol gelen ýoly bilen yzyna gaýdar, ýöne bu şähere girmez. Muny Reb aýdýandyr. 35 Men bu şäheri Özümiň hem-de gulum Dawudyň hatyrasy üçin gorap, ony halas ederin».
Sanheribiň ýeňlişe sezewar bolşy we ölümi
36 Rebbiň perişdesi gidip, aşurlylaryň düşelgesinde ýüz segsen bäş müň adamy öldürdi. Ertesi daňdan olaryň maslyklaryny gördüler. 37 Aşur patyşasy Sanherip düşelgäni taşlap, öýüne gitdi. Ol Ninewä gelip, şol ýerde galdy. 38 Sanherip öz hudaýy Nisrokyň buthanasynda oňa sežde edip durka, ogullary Adrammelek bilen Şareser kakalaryny gylyç bilen öldürdiler-de, Ararat ýurduna gaçyp gitdiler. Onsoň onuň ýerine ogly Esarhadon patyşa boldy.
Hizkiýanyň hassalygy
1 Şol döwürlerde Hizkiýa keselläp, ölüm ýassygynda ýatyrdy. Amozyň ogly Işaýa pygamber onuň ýanyna gelip: «Reb şeýle diýýär: „Öýüňdäkilere wesýet et, çünki sen ölersiň, sen bu keselden gutulmarsyň"» diýdi. 2 Onsoň Hizkiýa ýüzüni diwara tarap öwrüp, Rebbe dileg edip: 3 «Saňa ýalbarýaryn, ýa Reb, meniň Saňa bütin kalbym bilen wepaly bolanymy hem-de Seniň nazaryňda dogry işleri edenimi ýatla» diýdi. Hizkiýa sojap-sojap aglady. 4 Şondan soň Işaýa pygambere Rebbiň şu sözi geldi: 5 «Git-de, Hizkiýa şeýle diý: „Ataň Dawudyň Hudaýy Reb: Seniň dilegiňi eşitdim, gözýaşlaryňy gördüm. Men seniň ömrüňi on bäş ýyl uzaldaryn. 6 Men seni we bu şäheri Aşur patyşasynyň elinden halas ederin. Men Iýerusalimi goraryn diýýär diý"». 7 Reb beren wadasyny ýerine ýetirer. Rebden saňa alamat şudur: 8 «Ine, Men Ahazyň bellän gün sagadynyň üstüne düşen kölegäni on ädim yza süýşürerin». Şeýdip, gün düşmeli ýerinden on ädim yza çekildi. 9 Ýahuda patyşasy Hizkiýa keselinden gutulandan soň şulary ýazdy: 10 «Ömrümiň iň ýagşy çagynda, Men gitmeli; ölüler dünýäsiniň derwezelerinden girip, galan ýyllarymdan mahrum edildim» diýdim. 11 «Diriler ýurdunda Rebbi görmerin. Bu dünýäde ýaşaýanlar kimin ynsana gözüm düşmez mundan artyk» diýdim. 12 Öýüm çopanyň çadyry kimin sogrulyp, elimden alyndy. Ömrümi dokmaçy kimin kesdim, Reb meni erişden kesdi; bir günüň içinde soňuma çykdyň. 13 Ertire çenli sabyrsyzlyk bilen garaşdym; ol arslan kimin bar süňklerimi döwdi; bir günüň içinde soňuma çykdyň. 14 Garlawaç, durna kimin gygyrdym, gumry kimin iňledim, gözlerim göge bakmakdan ýadady. Ýa Reb, men zulum içinde, dadyma ýetiş! 15 Näme diýeýin? Meniň bilen gepleşen, muny eden Rebdir, kalbymyň hasratlydygy zerarly ömürboýy pespäl gezerin. 16 Ýa Reb, ynsanlary ýaşadýan Sensiň, meni-de Sen ýaşadýarsyň, meni sagalt, meni ýaşat! 17 Çeken ejirim-ezýetim öz haýryma boldy; meni söýendigiň üçin janymy heläkçilik çukuryndan sakladyň, ähli günälerimi arkaňa atdyň. 18 Ölüler dünýäsi Saňa şükürler aýtmaz, ölüm Saňa öwgüler aýtmaz, Seniň wepalylygyňa umyt baglap bilmezler gabra inýänler. 19 Bu gün meniň edişim ýaly, diriler, diňe diriler Saňa şükür edýärler, atalar perzentlerine Seniň wepalylygyňy bildirýärler. 20 Reb meni halas eder, bütin ömrümiz boýy Rebbiň öýünde kirişli saz gurallary bilen nagmalar aýdarys. 21 Işaýa pygamber Hizkiýanyň hyzmatkärlerine: «Ýenjilen injir getiriň-de, ony patyşanyň çybanynyň üstüne ýapyň. Şondan soň ol sagalar» diýipdi. 22 Hizkiýa Işaýa pygamberden: «Üçünji güni meniň Rebbiň öýüne barjakdygyma näme alamat bolar?» diýip sorapdy.
Babyldan gelen çaparlar
1 Şol döwürde Babyl patyşasy Baladanyň ogly Merodak-Baladan Hizkiýa patyşanyň keselländigini we sagalandygyny eşidip, oňa wekillerinden hatlar bilen peşgeş ýollady. 2 Hizkiýa Babyl patyşasynyň wekillerini şatlyk bilen kabul etdi; olara hazynasynda bolan kümşüni, altynyny, hoşboý ysly zatlaryny, gymmat-baha ýaglaryny, gorhanasyny hem-de ammarlaryndaky zatlaryň baryny görkezdi. Onuň köşgünde we bütin patyşalygynda olara görkezilmedik zat galmady. 3 Onsoň Işaýa pygamber Hizkiýa patyşanyň ýanyna gelip, ondan: «Bu adamlar saňa näme diýdiler? Olar seniň ýanyňa nireden geldiler?» diýip sorady. Hizkiýa hem: «Olar uzak ýurt Babyldan geldiler» diýip jogap berdi. 4 Işaýa: «Olar seniň köşgüňde nämeler gördüler?» diýip, Hizkiýadan sorady. Hizkiýa: «Olar meniň köşgümdäki zatlaryň ählisini gördüler. Ammarlarymda olara görkezilmedik zadym galmady» diýip jogap berdi. 5 Onsoň Işaýa pygamber Hizkiýa şeýle diýdi: «Hökmürowan Rebbiň sözüni eşit: 6 „Bir gün seniň köşgüňdäki zatlaryň hemmesi we ata-babalaryňyň tä şu güne çenli ýygnan zatlarynyň bary Babyla äkidiler, ýekeje zat hem galdyrylmaz. 7 Seniň öz bagryňdan önen ogullaryň Babyla sürgün edilip, şol ýerde patyşanyň köşgünde agtalar bolarlar"». 8 Onsoň Hizkiýa Işaýa pygambere: «Rebbiň seniň üstüň bilen aýdan sözi ýagşy sözdür» diýdi. Hizkiýa: «Meniň döwrümde asudalyk we howpsuzlyk bolar» diýip pikir edýärdi.
Hudaýyň halky köşeşdirilýär
1 Hudaýyňyz: «Teselli beriň, halkyma teselli beriň» diýýär. 2 Iýerusalime mylaýym sözleri aýdyň: söweş möhletiniň gutarandygyny, ýazyklarynyň geçilendigini, günäleriniň jezasyny Rebbiň elinden iki esse edip alandyklaryny yglan ediň. 3 Bir ses gygyrýar: «Sährada Rebbe ýol taýynlaň, çölde Hudaýymyz üçin şaýol açyň. 4 Ähli dereler beýgeldiler, ähli daglar we depeler peseldiler, bitekiz ýerler tekizlener, beýikli-pesli ýerler düzlüge öwrüler. 5 Şonda Rebbiň şöhraty aýan bolar, ähli ynsanlar ony birlikde görerler, muny aýdýan Rebdir». 6 «Jar et!» diýýär bir ses. Men: «Nämäni jar etmeli?» diýdim. Ähli ynsanlar otluk kimindir, olaryň gözelligi meýdan güli kimindir. 7 Reb demini üflände, ot guraýar, gül solýar. Hakykatdan hem, halk otlukdur. 8 Ot guraýar, gül solýar, emma Hudaýymyzyň sözi ebedi galýar. 9 Eý, Siýon, hoş habar, beýik daga çyk! Eý, Iýerusalim, hoş habar, sesiňi batly gatalt! Sesiňi batlandyr, gorkma; Ýahuda şäherlerine: «Ine, Hudaýyňyz!» diýiň. 10 Ine, Hökmürowan Reb güýji bilen gelýär, Ol gudrat bilen höküm sürýär, baýragy ýanyndadyr, laýyk haky Öňündedir. 11 Ol sürüsini çopan kimin bakýar, guzulary öz eline alýar, olary göterip, bagryna basýar, ene goýunlara ýol görkezýär. 12 Suwlary goşawujy bilen, gökleri garşy bilen ölçän kim? Ýeriň tozuny ölçege salan, Baýyrlary terezide, daglary gapanda çeken kim? 13 Rebbiň ruhuna kim akyl ýetirdi? Kim Oňa maslahat berip bildi? 14 Akyl üçin Ol kimden maslahat sorady? Adalat ýoluny Oňa öwreden kim? Oňa bilim berip, paýhas ýoluny görkezen kim? 15 Ine, milletler ýagyş damjasy kimin, terezilerdäki toz kimin saýylýar, Ol adalary toz deýin äkidýär. 16 Liwan jeňňeliniň oduny ýeterlik bolmaz, mallary ýakma gurbanlyga azlyk edýär. 17 Ähli milletler Onuň öňünde hiç zatdyr, olary hiç zat hasaplap, boşlukdan-da pes saýýar. 18 Onda, Hudaýy kime meňzedýärsiňiz? Haýsy meňzetmäni ulanýarsyňyz Onuň üçin? 19 Butumy? Ony bir hünärment guýýar, zergär ony altyna gaplaýar, onuň üçin kümüş zynjyr ýasaýar. 20 Beýle gurbanlyga gurby çatmaýan kişi, bir çüýremez agajy saýlaýar. Mäkäm oturdylan but ýasatjak bolup, ökde ussanyň gözlegine çykýar. 21 Bilmeýärmisiňiz? Eşitmediňizmi? Size başdan aýdylmadymy? Dünýä ýaradylany bäri düşünmediňizmi? 22 Zemin gümmezinde oturýan Oldur, ýerde ýaşaýanlar çekirtgeler kimindir, gökleri perde kimin gerip, ýaşamak üçin çadyr kimin ýazýan Oldur. 23 Şazadalary hiç edýän, dünýäniň hökümdarlaryny puja çykarýan Oldur. 24 Olar ekilip, sepilip, baldaklary ýere zordan kök uran dessine, Reb demini üfleýär, olar guraýarlar, harasat olary saman dek sowurýar. 25 «Meni kime meňzedersiňiz? Kim Maňa taý geler?» Muny Mukaddes Bolan diýýär. 26 Gözleriňizi göge tarap galdyryň, Bulary ýaradan kim? Reb gökdäki goşunlary ýekeme-ýeke çykarýar, atlaryny tutup, çagyrýar, Onuň zor güýjüne, beýik gudratyna görä olaryň hiç biri kemlik etmeýär. 27 Näme üçin, eý, Ýakup, eý, Ysraýyl: «Ýolum Rebbe aýan däldir, Hudaý hakyma dykgat bermedi» diýýärsiňiz? 28 Bilmeýärsiňizmi? Eşitmediňizmi? Reb—ebedi Hudaý, ýeriň ähli künjeginiň Ýaradyjysy. Ol ejizleýän ýa-da ýadaýan däldir, Onuň düşünjesine akyl ýetmez. 29 Ol ejizleri kuwwatlandyrýar, mejalsyzlaryň güýjüni artdyrýar, 30 Hatda ýaşlar-da ysgyndan gaçyp, ýadaýarlar, ýaş ýigitler-de büdräp, ýykylýarlar. 31 Emma Rebbe umyt baglaýanlar täzeden güýç toplarlar, bürgütler dek ganat ýaýyp belende galarlar, ýüwrerler, ýöne ýadamazlar, ýörärler, ýöne ysgyndan gaçmazlar.
Hudaý Ysraýyla medet berýär
1 «Eý, adalar, Meniň huzurymda dymyň, halklar täzeden güýç toplasynlar, olar ýakyna gelip, geplesinler; höküm üçin bile toplanalyň. 2 Gündogardan dogry adamy aýaga galdyran kim? Ony hyzmatyna çagyran kim? Milletleri onuň eline berýär, patyşalary aýak astynda ezýär, olary gylyjy bilen tozana, sowrulan samana öwürýär ýaýy bilen. 3 Kowalaýar olary, sag-aman geçýär aýak basmadyk ýodasyndan. 4 Başdan nesilleri çagyryp, bulary eden, tamamlan kim? Men—Reb ilkinjidirin, ahyrda-da Men bolaryn. 5 Adalar muny görüp, gorkýarlar, ýeriň aňry uçlary titreşýärler, olar ýakynlaşyp gelýärler. 6 Hersi beýlekisine kömek edýär, biri-birine: „Batyr bol!" diýýär. 7 Hünärment zergäri, çekiç bilen tekizleýän sandala urýany ruhlandyrýar. Kebşirleýiş hakda: „Bu gowy boldy" diýýär; gozganmaz ýaly çüý bilen berkidýär. 8 Emma seni, eý, bendäm Ysraýyl, Öz saýlanym Ýakup, dostum Ybraýymyň nesilleri, 9 ýeriň aňry ujundan topladym, uzak ýerlerden çagyryp: „Siz Meniň bendämsiňiz, Men sizi saýladym, terk etmedim" diýdim. 10 Gorkmaň, siziň bilendirin Men, heder etmäň, Hudaýyňyzdyryn Men, size güýç bererin, ýardam ederin, sadyk sag golum bilen söýget bererin size. 11 Size garşy gazaplanýanlaryň ählisi utandyrylar, ile ryswa ediler. Hiç zat dek ýogalyp giderler size garşy çykýanlar. 12 Duşmanlaryňyzy tapyp bilmersiňiz agtararsyňyz-da, hiç zatça bolman ýogalyp giderler size garşy çykýanlar. 13 Hudaýyňyz Men—Reb sag eliňizden tutaryn, size: „Gorkmaň, ýardam ederin" diýýän Mendirin. 14 Eý, ýer gurçugy Ýakup, eý, Ysraýyl adamlary, gorkmaň! Size kömek ederin» diýýär Reb, Ysraýylyň Mukaddesi, Penakäriňiz. 15 «Ine, Men sizi ýiti, täze, dişli döwek guraly etdim; siz daglary döwersiňiz, owradarsyňyz, baýyrlary saman kimin edersiňiz. 16 Siz olary sowrarsyňyz, şemal olary uçuryp äkider, harasat olary pytradar. Onsoň siz Rebde şatlanarsyňyz, Ysraýylyň Mukaddesinde şöhratlanarsyňyz. 17 Garyplar, mätäçler suw agtarýarlar, ýöne suw ýok; teşnelikden kepeýär agyzlary, Men—Reb olara jogap bererin, Ysraýylyň Hudaýy Men olary terk etmerin. 18 Men açyk depelerden derýalar, dereleriň ortasyndan bulaklar akdyraryn; çöli köle, gury ýeri suwly çeşmelere öwrerin. 19 Çölde kedr, akasiýa, mirt, zeýtun agaçlaryny oturdaryn, serwini, çynary, arçany sährada bile dikerin. 20 Onsoň hemmeler muny Rebbiň eliniň edendigini, Ysraýylyň Mukaddesiniň ýaradandygyny görerler, bilerler, akyl ýetirerler, düşünerler». Reb butlara garşy 21 Reb: «Dawaňyzy aýdyň» diýýär, Ýakubyň Patyşasy: «Subutnamaňyzy getiriň» diýýär. 22 «Butlaryňyzy getiriň, goý, olar näme boljagyny aýtsynlar, oýlanyp, soňuny bilerimiz ýaly geçmişde bolanlary aýan etsinler, ýa-da boljak zatlary bize habar bersinler. 23 Siziň hudaýlardygyňyzy bilerimiz ýaly, bize mundan soň boljak zatlary bildiriň; gorkup, heder ederimiz ýaly, ýa ýagşylyk, ýa-da ýamanlyk ediň. 24 Emma siz hiç zatsyňyz, işleriňiz-de biderek; sizi saýlan ýigrenjidir. 25 Men demirgazykdan birini öjükdirdim, ol gelýär, gündogardan adymy tutup çagyrýan biri. Ol küýzegäriň toýny depeleýşi kimin hökümdarlary palçyk kimin depelär. 26 Biz biler ýaly, kim muny başlangyçdan yglan etdi? „Ol mamla" diýerimiz ýaly, kim öňünden habar berdi? Hiç kim habar bermedi, hiç kim jar etmedi, hiç kim sözleriňizi eşitmedi. 27 Ilki Siýona: „Ine, olar!" diýip aýan etdim, Iýerusalime habarçy ýolladym. 28 Seretdim, ýöne hiç kim ýok, aralarynda maslahatçy ýok, soragyma jogap berjek ýok. 29 Ine, olaryň hemmesi galp, işleri hiç zatdyr, butlary boş ýeldir».
Rebbiň bendesi
1 Ine, Meniň goldaýan bendäm, göwnühoş bolup saýlanym; Ruhumy oňa berdim, ol milletlere adalat getirer. 2 Ol gygyrmaz, sesini gataltmaz, ony köçelerde eşitdirmez. 3 Ýenjilen gamşy döwmez, tüteýän peltäni söndürmez, sadyklyk bilen adalat getirer. 4 Ejizlemez, ruhdan düşmez ol, ýer ýüzünde adalaty berkidýänçä, adalar onuň tälimine umyt baglarlar. 5 Gökleri ýaradyp, olary geren, ýeri we ondakylary ýaýan, ondaky ynsanlara dem beren, onda gezýänlere jan beren Hudaý şeýle diýýär: 6 «Men — Reb seni dogrulyk bilen çagyrdym, eliňden tutup, seni goraryn, 7 Kör gözleri açmak, tussaglary tussaglykdan, zulmatda oturanlary zyndandan azat etmek üçin seni halka äht, milletlere nur ederin. 8 Men Rebdirin, bu Meniň adymdyr; şöhratymy başga hiç kese, öwgülerimi butlara bermerin. 9 Ine, öňki zatlar amala aşdy, Men täze zatlary yglan edýärin; ýüze çykmazdan öň olary size aýan edýärin».
Rebbe öwgi aýdymy
10 Eý, deňiz syýahatçylary, deňziň içindäkiler, adalar we onda ýaşaýanlar, Rebbe täze aýdym aýdyň, ýeriň aňry ujundan öwgüler aýdyň! 11 Çöl we onuň şäherleri, kedarlylaryň ýaşaýan obalary sesini gataltsyn! Selanyň ilaty şatlykdan aýdym aýtsyn, daglaryň başyndan gygyryşsynlar! 12 Olar Rebbi şöhratlandyryp, adalarda Oňa öwgüler aýtsynlar. 13 Reb pälwan dek öňe gidýär, urşujy kimin gazabyny artdyrýar, gygyryp, söweş nagrasyny çekýär, duşmanlaryndan üstündigini görkezýär. 14 Men uzak wagtlap dymdym, ümsüm bolup, Özümi sakladym; indi dogurýan aýal dek çygyraryn, sojap dem alaryn. 15 Daglary, baýyrlary weýran ederin, ähli ösümliklerini guradaryn, derýalary adalara öwrerin, howdanlary guradaryn. 16 Körleri bilmeýän ýollaryndan äkiderin, iderin tanyş bolmadyk ýodalaryndan, öňlerinde garaňkylygy ýagtylyga, çarkandakly ýerleri tekiz ýere öwrerin. Mendirin bulary etjek, olary terk etmerin. 17 Oýma butlara bil baglap, guýma butlara: «Hudaýlarymyz sizsiňiz» diýýänler yzlaryna uly utanç bilen dönderiler. 18 Eý, kerler eşidiň! Eý, körler, serediň, görüň! 19 Bendämden başga kim kör? Kim ýollan habarçym dek ker? Kim Maňa bagyş edilen dek kör? Ýa Rebbiň bendesi kimin kör? 20 Ol köp zatlary görýär, emma üns bermeýär, gulaklary açyk, ýöne eşitmeýär. 21 Öz dogrulygy zerarly kanunyny beýgeltmek, şöhratlandyrmak Rebbe ýarady. 22 Emma bu dagan, talanan halkdyr. Ählisi gowaklarda duzaga düşen, Tussaghanalarda gizlenen; olar olja boldular, halas edýän ýok. Talandylar, «Yzyna gaýtar!» diýýän ýok. 23 Araňyzda muňa gulak goýjak, geljekde ünsli diňlejek barmy? 24 Ýakuby talaňçylara, Ysraýyly garakçylara beren kim? Bu garşysyna günä eden Rebbimiz dälmidi? Olar Onuň ýolundan ýöremek islemediler, Onuň kanunyna gulak asmadylar. 25 Munuň üçin Ol lowlaýan gazabyny, zalym urşy üstlerinden inderdi; olary hemme tarapdan otlady, emma olar şonda-da düşünmediler, olary ýakdy, ýöne üns bermediler.
Ysraýylyň Halasgäri
1 Emma indi, eý, Ýakup, seni ýaradan, eý, Ysraýyl, seni döreden Reb şeýle diýýär: «Gorkma, çünki Men seni azat etdim, adyňy tutup çagyrdym, sen Meniňkisiň. 2 Seniň bilen bolaryn suwlardan geçeniňde, derýalardan geçeniňde, seni gark etmez olar, oduň içinden ýöräniňde ýanmarsyň, ýalyn ýakmaz seni. 3 Men seniň Hudaýyň Reb, Ysraýylyň Mukaddesi, seniň Halasgäriň. Men saňa töleg hökmünde Müsüri, seniň ýeriňe Efiopiýany, Sabany berdim. 4 Nazarymda eziz, gadyrly bolup, seni söýýändigim üçin, seniň öweziňe adamlar, halklar bererin janyňyň deregine. 5 Gorkma, Men seniň bilendirin; perzentleriňi gündogardan, seni günbatardan getirerin. 6 Demirgazyga: „Olary ber", günorta: „Olary saklama" diýerin; ogullarymy uzakdan, gyzlarymy ýeriň çetlerinden, 7 Maňa degişli bolan her kesi, Öz şöhratym üçin ýaradanymy, şekil berip döredenimi getir. 8 Gözli körleri, gulakly kerleri öňe çykar. 9 Ähli milletler bir ýere ýygnansyn, halklar toplansyn, olaryň arasynda kim muny yglan etdi? Haýsysy bolup geçenleri öňden bildirdi? Güwälerini getirip, özlerini aklasynlar, başgalar eşidip: „Bu dogry" diýsinler». 10 Reb şeýle diýýär: «Siz Meniň şaýadymsyňyz, Öz saýlan bendelerimsiňiz, Siz Meni bilip, Maňa ynam ediň, Meniň Şolduguma düşüniň, Menden öň hiç hudaý bolan däldir, Menden soň-da hijisi bolmaz. 11 Men, diňe Men Rebdirin, Menden başga Halasgär ýokdur». 12 Reb diýýär: «Men yglan etdim, halas etdim, aýan etdim, araňyzda başga hudaý ýok; siz Meniň şaýatlarym. 13 Owaldan bäri Men Olduryn. Elimden halas edip biljek ýokdur. Meniň edenimi ýatyryp biljek barmy?» 14 Penakäriňiz, Ysraýylyň Mukaddesi Reb şeýle diýýär: «Siziň hatyraňyza Babyla leşger ýollap, ähli babyllary gaçgaklar hökmünde buýsanýan gämilerinde getirerin. 15 Siziň Mukaddesiňiz, Ysraýyly Ýaradan, Patyşaňyz Reb Mendirin». 16–17 Deňizden ýol, çuň suwlardan ýoda açýar Reb, uruş arabalary, atlary, goşunlary söweşijileri bilen çykarýar Ol; olar ýykylyp, galyp bilmeýärler, öçürilýärler, pelteler dek söndürilýärler. Bulary edýän Reb şeýle diýýär: 18 «Ýatlamaň öten zatlary, köne zatlara üns bermäň. 19 Ine, Men bir täze zat edýärin, ol häzir başlaýar, görmeýärmisiňiz? Men çölde ýol, sährada derýalar emele getirerin. 20 Ýabany haýwanlar, şagallardyr düýeguşlar Meni hormatlarlar. Men Öz saýlan halkymy gandyrmak üçin çölde suwlar, sährada derýalar bilen üpjün etdim. 21 Maňa alkyş aýtsynlar diýip, Özüm üçin ýaratdym bu halky. 22 Emma sen, eý, Ýakup, çagyrmadyň Meni, eý, Ysraýyl, Menden irdiň sen! 23 Goýunlaryňyzy getirmediňiz Maňa ýakma gurbanlyk üçin, gurbanlyklaryňyz bilen Meni sylamadyňyz. Sadakalary size agyr ýük etmedim, ýakymly ysly tütetgi bilen irizmedim. 24 Hoşboý ysly gamyş satyn almadyňyz Maňa, gurbanlyklaryňyzyň ýagyndan doýurmadyňyz, günäleriňiz bilen Maňa ýük bolduňyz gaýtam, etmişleriňiz bilen Meni irizdiňiz. 25 Öz hatyram üçin ýazyklaryňyzy öçürýän Mendirin, Men günäleriňizi ýatlamaryn. 26 Maňa ýatlat! Gel, bilelikde dawalaşalyň, aklanar ýaly delilleriňi aýt. 27 Ilkinji ataňyz günä etdi, töwellaçylaryňyz garşyma çykdylar. 28 Munuň üçin biabraý etdim ybadathananyň ruhanylaryny, Ýakuby doly weýrançylyga, Ysraýyly ryswalyga höküm etdim».
Ysraýyllar Hudaýyň saýlan halkydyr
1 «Emma indi, eý, bendäm Ýakup, saýlan Ysraýylym, gulak goý! 2 Seni ýaradan, ýatgyda size şekil beren Men Reb gepleýärin. Gorkma eý, bendäm Ýakup, ýagny saýlanym Ýeşurun! 3 Men suwsuz topraga suwlar dökerin, gury ýerlere çeşmeler akdyraryn; nesilleriňiň üstüne Ruhumy, perzentleriňiň üstüne berekedimi dökerin. 4 Olar gök ýaýladaky otlar kimin, akar suwlar ýakasyndaky söwütler kimin boý alarlar. 5 Biri: „Men Rebbiňki" diýer, beýlekisi öz adyna Ýakup dakar, ýene biri: „Rebbiňki" diýip ýazar eline, özüni Ysraýyl diýip atlandyrar». 6 Ysraýylyň Patyşasy we Penakäri Reb, Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Men ilkinji we ahyrkydyryn, Menden başga hudaý ýokdur. 7 Maňa meňzeýän barmy? Ol aýan etsin, gadymy halky berkarar edelim bäri bolup geçenleri aýdyp bersin ol; geljek zatlary yglan etsin, indi boljak zatlary habar bersin. 8 Gorkmaň, eýmenmäň, Saňa owaldan aýtmadymmy, bildirmedimmi näme? Siz Meniň şaýatlarym! Hudaý barmy Menden başga? Başga Gaýa ýokdur, hiç birini bilmeýärin». Butlara sežde edilýär 9 But ýasaýanlaryň bary biderekdir, olara ýaraýan zatlar peýdasyzdyr, olaryň şaýatlary ne görýär, ne-de zat bilýär. Utanja galdyrylar olar. 10 Derde ýarawsyz hudaýy, ýa guýma buty kim ýasaýar? 11 Ine, onuň ähli ýoldaşlary utandyrylar, hünärmentleriň özleri adamlardyr. Ählisi ýygnanyşyp, ählisi bile dursunlar; dowla düşer olar, utanja galar. 12 Demirçi guralyny alyp, onuň bilen közde işleýär; ol buta çekiç bilen şekil berýär, güýçli goly bilen onuň üstünde işleýär. Ol ajygyp, güýçden gaçýar; suwsuzlykdan mejalsyz bolýar. 13 Agaç ussasy ýüp bilen ölçeýär, galam bilen bellik edýär, törpi bilen şekil berýär, sirkul bilen belleýär. Buthanada goýmak üçin buty adam şekilli ýasaýar, ynsan gözelligine görä ýasaýar. 14 Ol kedr agaçlaryny kesýär, serwi we dub agaçlaryny alýar. Tokaýyň agaçlaryndan birini saýlaýar, dagdan agajyny oturdýar, ýagyş ony ösdürýär. 15 Agaç ynsana odun bolýar, ol getiren oduny bilen hem ýylynýar, oduny ýakyp, çörek bişirýär. Şeýle hem özüne bir taňry ýasap, ybadat edýär oňa, but ýasap, sežde edýär oňa. 16 Odunlaryň ýarysyny ýakyp, oduň üstünde kebap bişirýär, ondan iýip doýýar. Ol ýylynyp, şeýle diýýär: «Ine, ýylyndym, alawyň howruny duýdum!». 17 Galanyndan bolsa bir taňry ýasaýar, özüne but ýasap, sežde edýär oňa, ybadat edýär, dileg edip, şeýle diýýär: «Meni halas et, meniň taňrymsyň sen!». 18 Olar hiç zat bilmeýärler, düşünmeýärler, çünki görmesinler diýip gözleri, düşünmesinler diýip ýürekleri baglandy. 19 Hiç kim oýlanyp görmeýär, «Odunyň ýarysyny ýakdym, közüne çörek bişirdim, etden kebap edip iýdim, indi galanyndan ýigrenji zat ýasaýynmy? Bir bölek agaja sežde edeýinmi?» diýer ýaly akyl-paýhas ýok. 20 Küli hörek edinýärler aldanan kalplary azaşdyrýar olary, janlaryny halas edip bilmeýärler, «Sag elimdäki zat ýalan dälmi?» diýip bilmeýärler.
Ysraýyl unudylmaýar
21 «Bulary ýatla, eý, Ýakup, eý, Ysraýyl, sen meniň bendämsiň; siz meniň bendämsiňiz, Men ýaratdym sizi, eý, Ysraýyl, Men seni unutmaryn. 22 Ýazyklaryňyzy bulut kimin, günäleriňizi duman kimin aýraryn. Maňa dolan, çünki Men sizi yzyňyza aldym». 23 Aýdym aýdyň, eý, gökler, çünki muny Reb etdi; gygyryşyň, eý, ýeriň çuňluklary; eý, daglar, jeňňel we ondaky agaçlar şatlykdan aýdym aýdyň, çünki Ýakuby Reb azat etdi, Ysraýylda Özüni şöhratlandyrdy. 24 Size ýatgyda şekil beren Penakäriňiz Reb şeýle diýýär: «Ähli zady ýaradan, gökleri ýeke Özi ýaýradan, ýalňyz Özi ýeri ýazan, 25 galp pygamberleriň alamatlaryny puja çykarýan, palçylary akmak edýän, akyldarlara zarba berip, bilýänlerini samsyklyga öwürýän, 26 bendesiniň sözüni tassyklaýan, ilçileriniň aýdanlaryny amala aşyrýan, Iýerusalime: „Ilatly bolarsyň!", Yahuda şäherlerine: „Bular täzeden gurlar, harabalaryňy dikelderin!" diýýän, 27 çuňluga: „Gura, derýalaryňy guradaryn" diýýän, 28 Kureşe: „Meniň çopanymdyr, bar maksatlarymy ol amala aşyrar", Iýerusalime: „Täzeden gurlar", ybadathana: „Düýbüň tutular"» diýýän Reb Mendirin.
Hudaý Kureşi saýlaýar
1 Reb mesh edenine5, sag elinden tutanyna, Kureşe şeýle diýýär: «Öňüňde milletleri baş egdirerin, patyşalary güýjünden mahrum ederin, gapylary açaryn öňüňde, derwezeler ýapylmaz. 2 Men öňüňden gidip, daglary tekizlärin, bürünç gapylary kül ederin, demir kiltlerini döwerin. 3 Adyňy tutup çagyran Ysraýyl Hudaýy Rebbiň Mendigimi bilmegiň üçin, garaňkylygyň hazynalaryny, gizlin ýerlerdäki baýlyklary saňa bererin. 4 Sen meni tanamasaň-da, bendäm Ýakubyň, saýlanym Ysraýylyň hatyrasyna adyňy tutup çagyryp, hormat goýdum saňa. 5 Men Rebdirin, başgasy ýokdur, Menden başga Hudaý ýokdur. Meni tanamasaň-da, saňa Men güýç bererin. 6 Gündogardan günbatara deňeç Menden başganyň ýokdugyny bilsinler diýip, Men güýç bererin saňa. 7 Nury, garaňkylygy ýaradýan Mendirin, abadançylygy, betbagtçylygy getirýän-de Mendirin; Bularyň hemmesini edýän Men — Rebdir. 8 Eý, gökler, ýokardan ýagdyryň, bulutlar dogrulyk ýagdyrsyn; ýer açylyp, gutulyş miwesini bersin, onuň bilen birlikde dogrulyk bitsin; Bulary Men — Reb ýaratdym». 9 Ýaradany bilen dawalaşýanyň dat gününe! Ýeriň küýze döwükleriniň arasyndaky bir küýze döwügi! Toýun özüni şekillendirýäne: «Näme ýasaýarsyň?» «Ýasan zadyň tutawajy ýok» diýermi ýa? 10 Atasyna: «Näme üçin dünýä inderdiň meni?» Enesine: «Näme üçin dogurdyň meni?» diýýäniň dat gününe! 11 Ysraýylyň Mukaddesi, ony ýaradan Reb şeýle diýýär: «Ogullarymyň geljegi hakda Meni sorag edýäňizmi? Elimiň işi hakda buýruk berýäňizmi Maňa? 12 Men ýeri döretdim, onda ynsanlary ýaratdym; ellerim gökleri gerdi, gögüň goşunlaryna buýruk berdim. 13 Kureşi dogrulyk bilen oýardym, bütin ýollaryny dogrularyn; Meniň şäherimi ol diker, ýesirlerimi tölegsiz, peşgeşsiz azat eder ol». Muny Hökmürowan Reb diýýär. 14 Reb şeýle diýýär: «Müsüriň baýlygy, Efiopiýa söwdasy, uzyn boýly sabalylar saňa gelerler, seniňki bolar. Olar seniň yzyňa eýererler, gandallary ýanyňa gelip, saňa tagzym edip ýalbararlar: „Hudaý diňe seniň bilendir, başgasy ýokdur; Ondan başga hudaý ýokdur"». 15 Hakykatdan-da, Özüni gizleýän Hudaý Sensiň, eý, Ysraýyl Hudaýy, eý, Halasgär! 16 Ähli but ýasaýanlar utandyrylar, ryswa ediler; ählisi bile ryswa bolar olaryň. 17 Emma Ysraýyly Reb halas etdi, Ol baky halas edýär; asyrlar boýy utanja galmarsyňyz, ryswa edilmersiňiz. 18 Gökleri ýaradan, Ol Hudaý, dünýäni ýaradan, oňa şekil beren, ony berkiden, boş bolmasyn, adamly bolsun diýen Reb şeýle diýýär: «Men Rebdirin, Menden başga hiç kim ýokdur». 19 Men gizlinlikde, tümlük mekanynda geplemedim, Ýakubyň nesline: «Meni çola ýerden agtaryň» diýmedim. Men — Rebbiň sözleýäni hakykatdyr, dogrulykdyr beýan edýäni. Butlar Babyly halas edip bilmeýär 20 Eý, milletlerden gaçyp gutulanlar, toplanyň, bir ýere toplanyň, birek-birege ýakynlaşyň! Agaç butlary göterip gezýänler, halas edip bilmeýän hudaýdan dileg edýänleriň bilýän zady ýokdur. 21 Bildiriň, dawaňyzy aýdyň, goý, hemmesi üýşüp maslahatlaşsynlar! Muny owaldan aýdan kim? Geçmişde aýan eden kim? Men — Reb dälmidir? Menden başga hudaý ýokdur, Men adyl Hudaý we Halasgärdirin, Menden başga hiç kim ýokdur. 22 Eý, ýeriň dört künjegindäkiler, Maňa dolanyň-da, halas boluň! Men Hudaýdyryn, Menden başgasy ýokdur. 23 Öz barlygymdan ant içdim, agzymdan çykan söz dogrudyr, ol boş däldir: «Her bir dyz öňümde epiler, her bir dil Menden ant içer». 24 Olar: «Dogrulyk hem kuwwat ýalňyz Rebdedir» diýerler. Oňa gazap bildirenleriň ählisi huzuryna gelip, utanarlar. 25 Ysraýylyň bütin nesli Rebde aklanar, şöhratlanar.
Rebbiň maksatlary
1 Bel hudaýy dyza çökýär, Nebo hudaýy egilýär, heýkelleri öküzlere ýüklenýär; daşaýan zatlaryňyz agyr ýük deý, ýadaw haýwanlara ýüklenilýär. 2 Hudaýlar egilýärler, dyza çökýärler, heýkellerini halas edip bilmän, özleri sürgün edilýärler. 3 Eý, Ýakubyň nesli, Ysraýyl nesliniň aman galanlary! Göwrede galanyňyz bäri etdim aladaňyzy, doglanyňyz bäri elimde göterdim. 4 Garranyňyzda-da, Men Şolduryn, saçyňyz agaranda hem sizi götererin, sizi Men ýaratdym, Özüm götererin, Men göterip, sizi halas ederin. 5 Meni kime meňzedýärsiňiz? Kim bilen deňeşdirýärsiňiz? Kime deňeýärsiňiz, Maňa meňzeýän barmy? 6 Altyny torbadan guýýanlar, kümşi terezide çekýänler bir zergäri hakyna tutýarlar, ol-da olardan bir hudaý ýasaýar; olar ýere ýüzin düşüp, oňa sežde edýärler. 7 Ony gerişlerine alyp göterýärler, ýerinde goýýarlar, ol şol ýerde durýar, ýerinden gozganyp bilmeýär. Jogap bermeýär oňa perýat edenlerinde, hiç bir beladan gutarmaýar. 8 Eý, günäkärler, unutmaň muny, mert boluň, çykarmaň ýatdan. 9 Gadymda bolan-geçen zatlary ýatlaň, Men Hudaýdyryn, Menden başga Hudaý ýokdur, Men Hudaýdyryn, Maňa meňzeýän ýokdur. 10 Owaldan ahyra boljagy, heniz bolmadyklary aýan edýärin. Men: «Berjaý bolar maksatlarym, bar isleglerimi amal ederin» diýýärin. 11 Gündogardan bir ýyrtyjy guşy, maksadymy berjaý etjek birini uzak ýurtdan çagyrdym. Bulary aýdan Mendirin, ýerine-de ýetirerin; Men niýet etdim, amala aşyraryn ony. 12 Eý, gutulyşdan uzak bolan dikdüşdiler, gulak goýuň Maňa! 13 Men halas etmek üçin ýakyn gelýärin, uzakda däldirin, uzak eglemerin halas edişimi, Siýony halas ederin, Ysraýyla şöhratymy bererin.
Babyl şäheriniň synmagy
1 «Eý, boýy ýeten Babyl gyzy, aşak düş-de, toza çök! Eý, kesetler gyzy, ýerde otur, tagtyň ýokdur! Näzik, mylaýym, diýilmez indi saňa. 2 Degirmen daşlaryny al-da, un üwe, aýyr ýapynjaňy, lybasyňy çykar, derýalardan geç, baldyrlaryňy ýalaňaçla-da. 3 Ýalaňaçlygyň aýan bolar, aýbyň açylar. Öç alaryn Men, hiç kimi aýamaryn». 4 Penakärimiz Ysraýylyň Mukaddesidir, Hökmürowan Rebdir ady. 5 «Eý, Keset gyzy, ümsüm otur, tümlüge git! Saňa „patyşalyklaryň melikesi" diýilmez indi. 6 Halkyma gaharlandym, mirasymy harlap, seniň eliňe berdim; sen olara rehim etmediň; hatda gojalara-da agyr boýuntyryk atdyň. 7 Sen: „Men ebedi melike bolaryn" diýdiň, bulara üns bermediň, näme boljagyny oýlanmadyň» 8 Eý eşreti söýýän, howpsuzlykda ýaşap, içinden: «Diňe men, menden başga ýok, dul oturmaryn, perzent ýitgisini görmerin» diýýän sen muňa gulak goý indi! 9 Bularyň ikisi-de bir günde, duýdansyz başyňa geler: perzentleriňden aýrylarsyň, dul galarsyň. Gözbagçylar köpem bolsa, jadygöýleriň bolam bolsa, bularyň bary başyňa geler. 10 Öz pisligiňe bil bagladyň; sen: «Meni hiç kim görmeýär» diýdiň. Paýhasyň we bilimiň seni azaşdyrdy, içiňden: «Diňe men, menden başga ýok» diýdiň. 11 Munuň üçin başyňa bela geler, jadygöýlik bilen halas edip bilmersiň; başyňa betbagtçylyk iner, öňüni alyp bilmersiň sen onuň; duýdansyz üstüňe geler oslamaýan weýrançylygyň. 12 Ýaşlygyňdan bäri ugrunda jan çeken jadygöýleriňdir gözbagçylaryň bilen gal, belki olardan peýda görersiň, belki olar bilen gorkuzarsyň! 13 Maslahatçylaryň köplüginden ýaňa ýadadyň, müneçjimler, ýyldyzçylar, täze aýyň başynda näme boljagyny aýdýanlar ör tursunlar-da, başyňa geljek zatlardan seni gutarsynlar indi. 14 Ine, olar sypal kimindirler, ot olary ýandyrýar; janlaryny ýalnyň güýjünden halas edip bilmeýärler. Bu ot ne çoýunara köz, ne-de alaw bolar başynda oturara. 15 Ine, bile zähmet çekişenler, ýaşlygyňdan seniň bilen iş salşanlar nähili bolup çykýarlar; öz ýoluna rowanadyr olaryň hersi, halas eden bolmaz seni.
Hudaý Ýaradyjy hem Penakärdir
1 Eý, Ýakubyň nesli, gulak goý! Ysraýylyň ady bilen atlandyrylan, Ýahudanyň bilinden önen, siz, Rebden ant içýärsiňiz, ýatlaýarsyňyz Ysraýyl Hudaýyny, emma çyn ýürekden, dogrulyk bilen etmeýärsiňiz bulary. 2 Özlerini mukaddes şäherden diýip, Ysraýyl Hudaýyna daýanýarlar olar; Onuň ady Hökmürowan Rebdir. 3 «Geçmişdäkileri owaldan Men beýan etdim, Meniň agzymdan çykdy, Men olary bildirdim; duýdansyz şeýle etdim, olar berjaý boldy. 4 Siziň kesirdigiňizi Men bilýändirin. Ýeňse damaryňyz demirdendir, maňlaýyňyz misdendir. 5 Bulary size owaldan beýan etdim. „Bulary eden meniň butum, oýma, guýma heýkellerim bulary buýruk berdi" diýmeziňiz ýaly, berjaý bolmankalar, olary size aýan etdim. 6 Indi eşidenleriňiziň ählisini görüň; olary yglan etjek dälmisiňiz? Indiden beýläk size täze zatlary, siziň bilmeýän, gizlin zatlaryňyzy aýdaryn. 7 Bular ýaňy ýaradyldy, geçmişde däl, şu güne deňeç bilmediňiz bulary, „Bulary eýýäm bilýärdik" diýerdiňiz ýogsa. 8 Ne eşitdiňiz siz, ne-de bildiňiz, owaldan gulagyňyz açylmandy. Men siziň dönüklik etjekdigiňizi bildim, doglanyňyzdan bäri size topalaňçy diýildi. 9 Öz adymyň hatyrasyna gaharymy ýatyrýaryn, gaharymy saklaýaryn Öz hormatymyň hatyrasyna, ýok ederdim sizi ýogsam. 10 Ine, seni sapladym, ýöne kümüş dek däl, azap küresinde synadym seni. 11 Öz hatyrama, Öz mertebäme muny edýärin, näme üçin Meniň adym harlansyn? Başga bermerin şöhratym. 12 Eý, Ýakup, Eý, çagyranym Ysraýyl, Meni diňle! Men Şolduryn, ilkinji-de, soňky-da Mendirin. 13 Ýeriň binýadyny goýan Meniň elimdir, Meniň sag elimdir gökleri ýaýradan; bary birlikde öňümde durýarlar, olary çagyranymda». 14 Hemmäňiz toplanyň, diňläň! Butlaryň haýsysy bulary öňden aýan etdi? Reb ony söýýär; maksadyny amala aşyrar Ol Babylda. Onuň goly kesetlere garşy bolar. 15 «Men, hawa, Men gepledim, Ony Men çagyrdym, Men getirdim, ol öz ýolunda üstünlik gazanar. 16 Maňa ýakynlaşyň-da, muny eşidiň! Owaldan ýaşyryn geplän däldirin Men, şondan bäri Men şol ýerde». Indi Hökmürowan Reb meni we Ruhuny iberdi. 17 Penakäriňiz, Ysraýylyň Mukaddesi Reb şeýle diýýär: «Peýdaly zady öwredýän size, ýöremeli ýoluňyzdan äkidýän Hudaýyňyz Reb Mendirin. 18 Käşgä tabşyryklaryma gulak asan bolsadyňyz, şonda abadançylygyňyz derýa deý, deňiz tolkunlary deý bolardy dogrulygyňyz. 19 Perzentleriňiz çäge deý, çäge ownuklary deý bolardy nesilleriňiz; atlary huzurymdan aýrylmaz, ýok edilmez». 20 Babyldan çykyň, kesetlerden gaçyň, muny şatlykly owaz bilen aýan ediň, jar ediň, aňry çetine ýetsin zeminiň; «Reb bendesi Ýakuby azat etdi!» diýiň. 21 Çölleriň içi bilen äkidilende-de, suwsamandy olar, olar üçin gaýadan suw akdyrdy; Ol gaýany ýardy, suw çogup çykdy ondan. 22 Reb: «Pislere rahatlyk ýokdur» diýýär.
Rebbiň bendesi
1 Eý, adalar, meni diňläň! Eý, uzakdaky halklar, gulak asyň! Ýatgydakam Reb meni çagyrdy, enemiň göwresindekäm adymy agzady. 2 Dilimi kesgir gylyç kimin etdi, meni eliniň kölegesinde gizledi; ýiti ok edip, Öz sagdagynda ýaşyrdy meni. 3 Ol maňa: «Sen Meniň bendämsiň, eý, Ysraýyl, Men sende şöhratlanaryn» diýdi. 4 Onsoň men: «Biderek zähmet çekdim, biderek, biýhuda sarp etdim güýjümi; ýöne hakym Reb bilendir, sylagym Hudaý bilendir». 5 Ýakup neslini Özüne gaýtarmagym üçin, Ysraýyly Onuň öňüne toplamagym üçin, Ýatgydakam maňa şekil berip, bendesine öwürdi Reb meni. Men Rebbiň nazarynda hormat gazandym, Hudaýym meniň güýç-gudratym boldy. 6 Ol: «Ýakubyň tirelerini täzeden dikeltmek üçin, Ysraýylyň goralyp saklananlaryny yzyna getirmek üçin bendäm bolmagyň ýeterlik däldir, Seni milletlere nur ederin, Seniň üstüň bilen ýeriň aňry çägine çenli halas ederin» diýýär. 7 Ynsanyň kemsidýänine, halkyň ýigrenýänine, hökümdarlaryň guluna Ysraýylyň Penakäri, onuň Mukaddesi Reb şeýle diýýär: «Patyşalar seni görüp, aýaga galarlar, hökümdarlar iki bükülip tagzym ederler, Ysraýylyň Mukaddesi, seni saýlan Reb sadykdyr». Reb halkyny yzyna getirer 8 Reb şeýle diýýär: «Merhemet görkezjek döwrümde saňa jogap bererin, kömek ederin halas etjek günümde; seni goraryn, halka äht hökmünde bererin seni sen ýurdy täzeden dikeldersiň, çolaryp galan mülki paýlarsyň. 9 Ýesirlere: „Çykyň", garaňkydakylara: „Görnüň" diýersiň. Olar ýol boýlarynda otlarlar, takyr depelerde öri taparlar. 10 Ajykmazlar, suwsamazlar, jöwza hem gün olary ýakmaz, çünki olara rehim edeniň Özi ýol görkezer, olary suw çeşmelerine getirer. 11 Ähli daglarymy ýola öwrerin, şaýollarym belende galdyrlar. 12 Ine, olar uzaklardan, käsi demirgazykdan, käsi günbatardan, hatda Sinim ýurdundan gelerler. 13 Şatlykdan gygyryň, eý, gökler! Eý, zemin, begen! Aýdyma gygyryşyň, eý, daglar! Reb Öz halkyna teselli berdi, ejir çekýänlere rehim eder. 14 Emma Siýon: „Reb terk etdi meni, Taňrym meni unutdy" diýdi. 15 Emdirýän ene balasyny unudyp bilermi? Özünden önen çaga rehim etmezmi? Hatda öz balasyny unutsa-da ene, Men seni unutmaryn. 16 Ine, Men adyňy ellerimiň aýasyna ýazdym, diwarlaryň göz öňümdedir elmydam. 17 Ogullaryň howlugyşyp gelerler, seni weýran edenler çykyp giderler. 18 Gözleriňi daş-töwerege aýla-da, seret, olaryň hemmesi toplanyp, ýanyňa gelýärler». Reb şeýle diýýär: «Barlygymdan ant içýärin, olaryň bary seniň üçin bezeg bolar, gelin dek olary dakynarsyň. 19 Ýeriň weýran edilip, çolaran bolsa-da, haraba dönen bolsa-da ýurduň, indi ýurt halkyňa darlyk eder, seni ýuwdup-ýalmanlar senden uzaklaşarlar. 20 Agyr ýitgi astynda doglan çagalaryň ýene saňa şeýle diýerler: „Bu ýer bize darlyk edýär, mesgen tutara bize ýer ber". 21 Şonda sen içiňden diýersiň: „Bulary maňa kim dogrup berdi? Çagasyzdym, önelgesizdim, sürgün edilip kowlupdym; eýsem bulary kim ulaltdy? Ýeke-ýalňyz galypdym, bular nireden gelip çykdylar?"». 22 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Ine, milletlere elim bilen yşarat ederin, halklara baýdagymy galdyraryn; olar ogullaryňy gujaklarynda getirerler, gyzlaryňy gerişlerinde götererler. 23 Patyşalar saňa atalyk, şa aýallary saňa enelik ederler. Olar saňa tagzym edip, aýak tozuňyzy ýalarlar. Şonda sen Meniň Rebdigimi bilersiň. Maňa umyt baglaýanlar utanja galmaz». 24 Güýçlüniň elinden oljasyny alyp bolarmy? Zalymyň elinden ýesirler gutulyp bilermi? 25 Emma Reb şeýle diýýär: «Hatda güýçlüleriň ýesirleri ellerinden alnar, zalymlaryň alan oljasy halas ediler; Men saňa garşy durana garşy durup, çagalaryňy halas ederin. 26 Saňa sütem edýänleriň özlerini özüne iýdirerin, täze şerap içen deý öz ganlaryndan serhoş bolarlar. Onsoň ähli ynsanlar Meniň Rebdigimi, seniň Halasgäriňdigimi, Penakäriňdigimi, Ýakubyň Gudratlysydygymy bilerler».
1 Reb şeýle diýýär: «Ejeňiz talak zerarly gitdimi? Eýsem bergidar bolup satdymmy sizi? Ine, siz öz etmişleriňiz sebapli satyldyňyz, siziň ýazyklaryňyz zerarly ejeňiz kowuldy. 2 Näme üçin gelenimde, hiç kim ýokdy? Näme üçin çagyranymda, hiç kim jogap bermedi? Sizi azat etmäge gysgamy golum? Ýa sizi halas etmäge Mende güýç ýokmy? Öz käýinjim bilen deňzi guradýaryn, derýalary çöle öwürýärin; balyklar suwsuzlykdan porsaýar, teşnelikden ölýärler. 3 Göklere gara geýdirýärin, july olaryň örtgüsi edýärin».
Rebbiň gulunyň ejiri
4 Mejalsyzlara söz bilen ýardam ederim ýaly Hökmürowan Reb maňa dana dil berdi. Ol dana adamlar deý diňlesin diýip, gulagymy oýarýar her säher. 5 Hökmürowan Reb gulagymy açdy, men garşy çykmadym, yza çekilmedim. 6 Özümi urýanlara arkamy, sakgalymy ütýänlere ýaňagymy tutdum; masgaralanmakdan, tüýkürmeden ýüzümi gizlemedim. 7 Hökmürowan Rebbiň maňa ýardam berendigi üçin, men utanja galmadym, ýüzümi çakmakdaşy deý etdim, men utandyrylmajagymy bilýärin. 8 Meni aklajak ýakynymdadyr, meniň bilen dawalaşjak kim? Geliň, ýüzleşeliň. Günäkärleýjim kim meniň? Goý, ýanyma gelsin! 9 Maňa ýardam edýän Hökmürowan Rebdir, Kim meni günäli çykarjak? Olaryň ählisi geýim deý köneler, olara güýe deger. 10 Siziň araňyzda Rebden gorkup, Onuň gulunyň sözüne gulak asýan barmy? Garaňkylykda gezýän, yşygy bolmadyk, Rebbiň adyna bil baglap, Hudaýyna daýansyn. 11 Emma ot ýakyp, alawly oklar guşanan siziň hemmäňiz öz oduňyzyň yşygynda, ýakan alawly oklaryňyzyň arasynda geziň! Meniň elimden başyňyza geljek şudur: siz azap içinde ýatarsyňyz.
Geljege umyt
1 Reb şeýle diýýär: «Eý, dogrulygy yzarlaýanlar, eý, Rebbi agtarýanlar, Maňa gulak goýuň! Kesilip alnan gaýaňyza, gazylyp çykarylan çukuryňyza serediň. 2 Ataňyz Ybraýyma, özüňizi dogran Sara nazar aýlaň; Ybraýymy çagyranymda, ol ýekedi, emma Men ony ýalkadym, köpeltdim». 3 Reb Siýona, onuň ähli harabalaryna teselli berer, onuň çölüni Erem deý eder, Rebbiň bagy deý eder onuň sährasyny; şatlyk we begenç, şükür we aýdym sesi eşidiler ondan. 4 «Meni diňle, eý, halkym, Maňa gulak goý, eý, milletim! Menden bir kanun çykar; adalatym halklara nur bolar. 5 Azat etmek üçin tiz çykaryn, Men halas etmäge ýola düşdüm, gollarym halklara höküm eder, adalar Maňa intizardyrlar, gudratyma umyt baglaýarlar. 6 Gözleriňizi göklere dikiň, aşaga, ýere serediň; gökler tüsse kimin ýitip gider, ýer ýüzi eşik kimin tozar; onda ýaşaýanlar hem çybyn dek ölerler, emma Men baky halas ederin, azat ederin Men olary. 7 Dogrulygy bilýän, kanunymy ýüreginde saklaýan siz, Meni diňläň! Ynsanlaryň ýazgarmalaryndan gorkmaň, olaryň sögünçlerinden heder etmäň. 8 Güýe olary eşik kimin iýer, olary ýüň kimin iýer güýe; emma baky azat ederin Men olary, asyrlar boýy halas ederin». 9 Oýan, eý, Rebbiň goly, oýan, gudraty geýin! Gadym günlerdäki dek, owalky nesillerdäki dek oýan! Rahab aždarhany parçalan, parran deşen Sen dälmidiň? 10 Deňzi, uly çuňlugyň suwlaryny guradan, halas edilenler geçsin diýip, deňziň çuň ýerlerini ýola öwren Sen dälmidiň? 11 Rebbiň azat edenleri dolanarlar, aýdym aýdyp, Siýona gelerler, başlarynda ebedi şatlyk bolar, begenç hem şatlyk taparlar olar, gam-gussa hem nala ýok bolar. 12 «Size göwünlik berýän Mendirin, näme üçin ölümli ynsandan, ot kimin solýan adam oglundan gorkýarsyňyz? 13 Sizi ýaradan, gökleri ýaýradan, ýeriň düýbüni tutan Rebbi unutdyňyz. Sizi ýok etmek niýetinde bolan zulumkäriň gazabyndan uzakly gün gorkýarsyňyz. Hany, zulumkäriň gazaby nirede? 14 Ýesirler basym azat ediler, ölmez, gabra inmez olar, çörekleri kemlik etmez. 15 Tolkunlary uwlasyn diýip, deňzi çaýkaýan Hudaýyňyz Reb Mendirin». Onuň ady Hökmürowan Rebdir. 16 «Sözlerimi agzyňa saldym, seni elimiň kölegesinde gizledim; gökleri berkarar etdim, ýeriň düýbüni tutdum, Siýona: „Sen Meniň halkymsyň" diýdim». 17 Oýan, eý, Iýerusalim oýan, aýaga gal! Rebbiň gazap käsesini Onuň elinden içdiň, Serhoşluk käsesini başyňa çekdiň. 18 Öz dogran ähli ogullarynyň içinde Iýerusalime ýol görkezýäni ýok; ekläp-saklan ähli ogullarynyň arasynda elinden tutup, oňa goldaw berýäni ýok. 19 Başyňa bu iki bela geldi, kim saňa duýgudaşlyk bildirer? Harabaçylyk, weýrançylyk, açlyk, gylyç. Saňa nädip göwünlik bereýin? 20 Ogullaryň tapdan düşüp, her köçäniň başynda ýatyrlar, tora düşen dag keýigi ýaly bolup; Rebbiň gazabyndan, Hudaýyň käýinjinden püre-pür olar. 21 Munuň üçin, eý, azap çeken, çakyrsyz serhoş bolan halk, muny eşit! 22 Taňry Rebbiňiz, Öz halkyny goraýan Hudaýyňyz şeýle diýýär: «Ine, Men serhoş edýän käsäni eliňden aldym, Meniň gazap käsämden mundan beýläk içmersiň. 23 Bu käsäni sütemkärleriňiň eline bererin, Olar saňa: „Üstüňden geçerimiz ýaly, ýerde ýüzin ýat" diýdi. Senem olar geçer ýaly ýer kimin, ýol kimin etdiň arkaňy».
Siýonyň şatlygy
1 Oýan, eý, Siýon, oýan! Gudratyňa beslen! Eý, Iýerusalim, mukaddes şäher, gözel lybasa gir! Sünnetsizler, murdar adamlar içeri girmezler asla. 2 Üstüňdäki tozany kak-da, gal, eý, Iýerusalim, tagtda otur. Boýnuňdaky zynjyry üz, eý, Siýon, ýesir gyz! 3 Reb şeýle diýýär: «Siz mugt satyldyňyz, yzyňyza pul tölenmän alnarsyňyz». 4 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Halkym mesgen tutjak bolup, owal Müsüre gidipdi; soňra aşurlar olara nähak sütem etdiler». 5 Reb: «Indi bu ýerde nämäm bar?» diýýär. «Halkym biderek ýere äkidildi, hökümdarlary perýat edýärler. Adym uzakly gün harlanýar» diýýär Reb. 6 «Munuň üçin halkym Meniň adymy biler; şonuň üçin gepleýäniň Mendigimi şol gün bilerler. Ine, bu Mendiri». 7 Dagdan aşyp, parahatlygy yglan edýän habarçynyň gelşi ne gözeldir! Ol: «Reb Halasgärdir» diýip jar edip, Siýona: «Hudaýyň höküm sürýär» diýip, hoş habar getirýär. 8 Diňläň! Garawullaryň seslerini gataldýar, birlikde şatlykdan aýdym aýdýarlar; Rebbiň Siýona gaýdyp gelşini öz gözleri bilen görerler olar. 9 Eý, Iýerusalimiň harabalary, şatlyk bilen aýdyma gygyryň! Reb Öz halkyna teselli berdi, Iýerusalimi azat etdi. 10 Bütin milletleriň gözleriniň alnynda Reb mukaddes bilegini çermedi; ýeriň aňry ujy Hudaýymyzyň halas edýändigini görer. 11 Baryň, gidiň, ol ýerden çykyň! Haram zatlara el degirmäň; ol ýerden çykyp, tämizleniň, eý, Rebbiň gap-gaçlaryny göterýänler! 12 Emma siz gyssagly çykmarsyňyz, gaçyp gitmersiňiz; çünki Reb siziň öňüňizden gider, Ysraýylyň Hudaýy yzyňyzda gorag bolar. Rebbiň gulunyň ejir çekmesi we beýgeldilişi 13 Ine, gulum rowaçlanar, ol beýgeldiler, ýokary galdyrylar, gaty belende çykarylar. 14 Köpler oňa haýran galdy. Onuň keşbi ähli ynsanyňkydan betnyşandy, syraty ynsan oglunyňka meňzemeýärdi. 15 Ol köp milletleri geň galdyrar; patyşalar onuň ýanynda agzyny ýumarlar; çünki olar öň aýdylmadyk zady görüp, eşitmedik zatlaryna düşünerler.
1 Biziň habarymyza kim ynandy? Rebbiň güýç-gudraty kime aýan boldy? 2 Ol Rebbiň öňünde näzik maýsa dek, gury ýerdäki kök deý ösdi; biziň oňa serederimiz ýaly, onda ne şekil, ne syrat bardy, arzuwlarymyz ýaly keşp ýokdy. 3 Ol äsgerilmedi, ynsanlar ony ret etdi, ol derdi, hassalygy bilýän adamdy; adamlar ondan ýüzlerini öwürdiler, ol äsgerilmedi, hiç zatça-da görmedik ony biz. 4 Ol biziň hassalygymyzy öz üstüne aldy, biziň dertlerimizi çekdi; biz bolsa ol Hudaý tarapyndan jezalandyrylyp, urlup ejir çekendir diýip pikir etdik. 5 Emma ol biziň ýazyklarymyz üçin ýaralandy, biziň etmişlerimiz üçin ezýet çekdi, rahatlygymyz üçin jeza onuň başyna geldi, onuň ýaralary bilen biz şypa tapdyk. 6 Ählimiz edil goýun ýaly azaşdyk; öz ýolumyz bilen gitdik herimiz, Reb ählimiziň etmişimizi oňa ýükledi. 7 Oňa sütem edildi, ol ejir çekdi, emma şonda-da agzyny açmady. Soýulmaga äkidilip barýan guzy dek, gyrkymçynyň öňündäki sessiz goýun dek, hiç agzyny açmady ol. 8 Ol sütem, adalatsyzlyk bilen äkidildi. Onuň nesilleri hakda kim aýdyp biljek? Diriler diýaryndan mahrum edildi ol, halkymyň ýazygy üçin zarba oňa degdi. 9 Onuň gabry pisler bilen boldy. Ol baý adamyň ýanynda jaýlandy, ol hiç hili sütem etmändi, agzyndan ýalan sözler çykmandy. 10 Emma onuň ezilmesi, dert çekmesi Rebbiň islegidi. Onuň jany günä gurbanlygy edilse, ol neslini görer, onuň ömri uzar; Rebbiň islegi ol arkaly rowaçlanar. 11 Janynyň çeken jebir-jepalarynyň hözirini görüp, ol kanagatlanar. Öz bilşine görä, Meniň dogry gulum köpleri aklar, öz üstüne alar olaryň etmişini. 12 Şonuň üçin Men oňa beýik adamlaryň arasyndan paý bererin; oljany güýçlüler bilen paýlaşar ol, janyny gurban etdi ol, ýazyklylar bilen bir saýyldy; ol köpleriň günäsini öz üstüne aldy, olaryň ýazyklarynyň geçilmegini diledi.
Rebbiň ähti
1 Reb: «Şatlan, eý, çaga dogmadyk, önelgesiz, burguda bolmadyk, begençden aýdym aýt! Çünki öň terk edilen aýalyň ogullary ärli aýalyň ogullaryndan köp bolar» diýýär. 2 Çadyryňyň ýerini giňelt, mesgeniňiň perdelerini ger, gaýgyrma; tanaplaryňy uzalt, gazyklaryňy berkit. 3 Sen saga-sola ýaýylarsyň, nesilleriň milletleri eýeläp, çola şäherlerde ornaşarlar. 4 Gorkma, utanja galmarsyň sen; ruhdan düşme, ryswa bolmarsyň sen; ýaşlygyňdaky utanjyňy unudarsyň, dulluk ryswaňy ýatlamarsyň mundan beýläk. 5 Ýaradyjyň seniň äriňdir, Onuň ady Hökmürowan Rebdir; Ysraýylyň Mukaddesi Penakäriňdir, Oňa bütin dünýäniň Hudaýy diýilýär. 6 Reb seni terk edilen, kalby gussaly aýal dek, ret edilen ýaş gelin dek çagyrdy. Muny Hudaý diýýär. 7 «Men seni bir salym terk etdim, ýöne beýik rehim bilen seni ýygnaryn. 8 Gazap odunda senden bir salym ýüzümi gizledim, emma saňa rehim ederin sadyk söýgi bilen». Muny Penakäriňiz Reb diýýär. 9 Bu Meniň üçin Nuhuň döwri kimindir, Nuhuň tupany ýer ýüzünde indi gaýtalanmaz diýip ant içişim ýaly, saňa-da gaharlanmaryn indi, hiç haçan käýemerin diýip ant içdim. 10 Daglar ýerinden gozgansa-da, depeler sarssa-da, sadyk söýgim senden aýrylmaz, sarsmaz parahatçylyk ähtim. Saňa rehim eden Reb diýýär muny. 11 «Eý, harasata düşüp, teselli tapmadyk muşakgatly şäher! Daşlaryňy gymmatbaha daşlardan goýup, gök ýakutlar bilen düýbüň tutaryn. 12 Küňreleriňi lagyldan, derwezeleriňi jöwherden, gymmatbaha daşlardan ederin diwarlaryňy. 13 Ähli çagalaryň Rebden tälim alarlar, çagalaryňyň abadançylygy beýik bolar. 14 Dogrulykda berkarar edilersiň, sütemden uzakda bolarsyň, gorkmarsyň; howp-hatardan daş bolarsyň, golaýlaşmaz saňa. 15 Saňa hüjüm etse biri, Menden däldir; kim saňa hüjüm etse, saňa boýun eger. 16 Ine, kömür közüni üfleýän, öz maksady üçin ýarag ýasaýan demirçini Men ýaratdym. Ýok etsin diýip, heläk edijini ýaradan-da Mendirin. 17 Seniň garşyňa ýasalan ýarag derde ýaramaz, hökümde garşyňa çykýan her dili aýyplarsyň. Rebbiň bendeleriniň mirasy şudur, Men olary aklaryn» diýýär Reb.
Bol ýaşaýyşa çagyryş
1 Eý, teşneler, suwa geliň! Eý, pulsuzlar, geliň, galla satyn alyň, iýiň! Geliň, şeraby, süýdi pulsuz alyň! 2 Näme üçin puluňy çörek bolmajak zada, zähmetiňi doýurmajak zada sarp edýäň? Meni ünsli diňläň, ýagşy zady iýiň, janyňyz näzi-nygmatlardan lezzet alar. 3 Gulak asyň, Maňa geliň, diňläň, ýaşarsyňyz, siz bilen baky äht edişerin, Dawuda wada beren sadyk söýgimi bererin. 4 Ine, Men ony halklara şaýat, baştutan hem baş serkerde etdim. 5 Ine, siz tanamaýan milletleriňizi çagyrýarsyňyz, sizi tanamadyk milletler-de, size gelerler. Bu Ysraýylyň Mukaddesi, Hudaýyňyz Reb zerarlydyr, Ol sizi şöhratlandyrdy. 6 Rebbi tapylýarka, agtaryň, ýakyndaka, çagyryň. 7 Pisler öz ýollaryndan, Erbetler öz pikirlerinden dänip, Rebbe dolanyp barsynlar, Reb olara rehim eder; Hudaýymyza dolansynlar, Ol gaty geçirimlidir. 8 «Meniň pikirlerim siziň pikirleriňiz däl, siziň ýollaryňyz Meniň ýollarym däl» diýýär Reb. 9 Gökler ýerden nähili beýiklikde bolsa, Meniň ýollarym-da siziň ýollaryňyzdan, Meniň pikirlerim-de siziň pikirleriňizden beýikdir. 10 Ýagşyň, garyň göklerden inip, ýeri suwaryp, ony önümli, hasylly edip, ekene tohum, çörek iýýäne çörek berýänçä, yzyna dolanmaýşy dek, 11 Meniň agzymdan çykýan sözüm-de şeýle bolar; Ol Maňa boş gaýdyp gelmez, maksadymy ýerine ýetirer, etsin diýip iberen işimde üstünlikli bolar. 12 Siz şatlyk bilen çykarsyňyz, parahatlyk bilen getirilersiňiz, daglardyr depeler öňüňizde aýdyma gygyryşarlar, bütin meýdanyň agaçlary-da el çarpyşarlar. 13 Tikenekli gyrymsy agajyň ýerine serwi, çitçiti ýerine nar biter; bu Rebbe şöhrat getirer, ölmez-ýitmez ebedi alamat bolar.
Rebbiň ähli milletler bilen eden ähti
1 Reb şeýle diýýär: «Adalaty saklaň, dogry işleri ediň, ine, Men tiz azat etmäge gelerin, halas edişim görünmäge golaýdyr. 2 Muny edýän ynsan, ony berk saklaýan nähili bagtly! Ol Sabat gününi tutýar, ony harlamaýar, elini ýaman işden saklaýar». 3 Rebbe birigen keseki: «Reb meni Öz halkyndan aýrar» diýmesin, Agta: «Ine, men bir gury agaçdyryn» diýmesin. 4 Reb şeýle diýýär: «Sabat günlerimi saklaýan, Maňa ýaraýan zatlary saýlaýan, ähtimi berk saklaýan agtalara 5 öýümde, diwarlarymyň içinde ogullardyr gyzlardan-da gowy hatyra hem at bererin; olara ölmez-ýitmez ebedi at bererin. 6 Rebbe hyzmat etmek üçin, Rebbiň adyny söýmek üçin, Onuň bendesi bolmak üçin Rebbe birigen kesekileri, Sabat günümi harlaman saklaýanlary, ähtimi berk saklaýanlary, 7 mukaddes dagyma getirerin, dilegler öýümde şatlandyraryn olary; ýakma gurbanlyklary, başga gurbanlyklary gurbanlyk sypamda kabul ediler; çünki Meniň öýüm ähli halklar üçin dilegler öýi diýip atlandyrylar». 8 Ysraýylyň kowlanlaryny toplaýan Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Men öýüme eýýäm toplananlardan beýlekilerini-de toplaryn».
Ysraýylyň azgyn baştutanlary
9 Eý, ähli wagşy haýwanlar, eý, bütin jeňňel haýwanlary, geliň, iýmäge geliň! 10 Ysraýylyň sakçylary kör, hiç zady bilmeýärler; ählisi üýrüp bilmeýän lal itlerdir; olar ýatyp, düýş görýärler, uklamagy gowy görýärler. 11 Doýanyny bilmeýän açgöz itlerdir olar. Olar düşünjesiz çopanlardyr; hersi öz ýoly bilen gidýär, her kes öz bähbidini araýar. 12 Olar: «Geliň, şerap getireliň! Bol içgi içeliň. Ertirimizem şu gün ýaly bolar, hatda mundanam has gowy bolar» diýýärler.
1 Dogry adamlar ölüp gidýärler, hiç kim muňa üns bermeýär. Takwa adamlar ýogalýarlar, muňa hiç kim düşünýmeýär, dogrylar betbagtçylykdan gutarylýar. 2 Olar rahatlyga gowuşýarlar; öz ýerlerinde dynç alýarlar, dogrulykda gezýänler. 3 Emma siz, eý, jadygöýiň çagalary, zynagäriň, kemçiniň zürýatlary, golaýrak geliň! 4 Kimiň üstünden gülýärsiňiz? Kime garşy agyz açyp, diliňizi çykarýarsyňyz? Siz ýazykly çagalar dälmisiňiz? Ýalançy nesiller dälmisiňiz? 5 Dub agaçlarynyň arasynda, her gür agajyň astynda butlar bilen zyna gyzyşyp, derelerde, gaýalaryň köweklerinde çagalaryňyzy gurban edýän siz dälmi eýsem? 6 Derýanyň ýylçyr daşlarynyň arasyndadyr paýyňyz, nesibäňiz şolardyr siziň; olara sadaka hökmünde şerap dökýärsiňiz, galla sadakasyny hödürlediňiz, bulardan soň sizi jezasyz galdyrarynmy? 7 Beýik, uly dagyň üstünde ýerleşdirdiňiz düşegiňizi, gurbanlyk hödür etmäge çykdyňyz ol ýere. 8 Gapylaryňyzyň, söýeleriňiziň arka tarapynda butparazçylykly heýkeller goýduňyz. Meni terk edip, ýalaňaçlanyp, düşegiňize geçdiňiz. Ony giňeltdiňiz; äht edişdiňiz olar bilen, olaryň düşegini söýdüňiz, olaryň ýalaňaç bedenine seretdiňiz. 9 Hoşboý ysly ýag bilen Molek hudaýyň ýanyna gitdiňiz, atyrlaryňyzy köpeltdiňiz; uzak ýerlere ýolladyňyz ilçileriňizi, hatda ölüler dünýäsine inderdiňiz. 10 Uzak ýollar sizi ýadatdy, Emma: «Bu biderek» diýmediňiz siz. Güýjüňizi gaýtadan dikeltdiňiz, şoňa görä siz tapdan düşmediňiz. 11 Meni aldap, ýatlamazyňyz ýaly, ýüregiňizde Maňa ýer bermeziňiz ýaly, kimden eýmendiňiz, kimden gorkduňyz? Uzak wagtlap dymandygym sebäpli Menden gorkmaýarsyňyzmy siz? 12 Dogrulygyňyzy, işleriňizi aýan ederin, nepi degmez bularyň size. 13 Perýat edeniňizde, toplan butlaryňyz sizi halas etsin, olary ýel süpürip äkider, şemal uçuryp äkider olary. Ýöne Meni pena tutunýan ýurdy mülk ediner, Meniň mukaddes dagymy miras alar. Pesgöwünlilere teselli 14 Ol diýer: «Topragy tekizläp, ýol taýynlaň, halkymyň ýolundaky päsgelçilikleri aýryň». 15 Beýik hem belent Bolan, ebedi Ýaşaýan, ady Mukaddes Bolan şeýle diýýär: «Men beýik, mukaddes ýerde ýaşaýaryn, pesgöwünlileriň ruhuny janlandyrmak üçin, ezilenleriň ýüreklerini janlandyrmak üçin, ezilenler we kiçigöwünliler bilen biledirin. 16 Men hemişe aýyplap, elmydama gaharlanmaryn; ýogsam ýaradan ynsanymyň ruhy, jany tapdan düşer. 17 Nähak gazanç etmişleri üçin gaharlanyp, olary jezalandyrdym, gaharlandym, ýüz öwürdim; emma olar öz islän ýollaryndan gitdiler. 18 Olaryň ýollaryny gördüm, ýöne şonda-da olara şypa bererin, olara we ýas tutýanlara ýol görkezip, teselli bererin. 19 Dillerinde öwgini Men ýaratdym, Uzakdakylara-da, ýakyndakylara-da rahatlyk, uly rahatlyk bererin, olara şypa bererin». 20 «Emma pisler tolkun atýan deňiz ýalydyr, olar asuda bolup bilmeýärler, tolkunlary laý we hapa çykarýar. 21 Pisler üçin rahatlyk ýokdur» diýýär Hudaýym Reb.
Hakyky ybadat etmeklik
1 Gaty gygyr, çekinme! Sesiňi surnaý kimin gatalt! Halkyma ýazyklaryny, Ýakubyň nesline günälerini yglan et. 2 Olar her gün Meni agtarýarlar, lezzet alýarmyşlar ýollarymy bilmekden, dogry iş edip, Hudaýyň hökümlerini terk etmedik millet kimin Menden adyl höküm soraýarlar, Hudaýa ýakynlaşmagy arzuw edýärler. 3 Olar: «Biz agyz bekledik, näme üçin görmeýärsiň? Özümizi kiçeltdik, näme üçin üns bermeýärsiň?» diýýärler. Ine, siz agyz beklän günüňiz öz isläniňizi edýärsiňiz, işçileriňizi agyr işledýärsiňiz. 4 Ine, siz dawa, jenjel bilen, rehimsiz ýumruklama bilen agyz bekleýärsiňiz. Bu günki agyz bekleýşiňiz bilen ýokarda sesiňizi eşitdirmersiňiz. 5 Meniň saýlan agyz beklemäm, ynsanyň özüni kiçeltmeli güni şeýle bolarmy? Gamyş kimin başyňyzy egip, juluň, külüň üstünde ýatmak üçinmi? Siz muňa agyz bekleme, Rebbe ýaramly gün diýýärsiňizmi? 6 Meniň saýlaýan agyz beklemäm adalatsyzlyk zynjyrlaryny gyrmak, boýuntyryk ýüplerini çözmek, ezilenleri azat etmek, her bir boýuntyrygy syndyrmak üçin dälmi? 7 Çöregiňi aç bilen paýlaşyp, öýsüz garyby öýüňe getirmek üçin dälmi? Ýalaňajy görende, oňa eşik berip, garyndaşlaryňyzdan kömegiňizi gaýgyrmazlyk üçin dälmi? 8 Şonda nuruňyz daň kimin ýalpyldar, basym şypa taparsyňyz, dogrulygyňyz öňüňizden gider, Rebbiň şöhraty yzda goragyňyz bolar. 9 Onsoň dileg edersiňiz, Reb jogap berer; perýat edersiňiz, Ol: «Men bu ýerde» diýer. Araňyzdan boýuntyrygy, barmak çommaltmagy, ýaman gepleri aýyrsaňyz, 10 açlaryň hatyrasyna janyňyzy pida etseňiz, ejirlileri zerur zatlary bilen doýursaňyz, garaňkylykda nuruňyz ýalpyldap, tümlügiň günorta çagy dek bolar. 11 Reb hemişe size ýol görkezer, gurak ýerlerde sizi kanagatlandyrar, süýegiňize kuwwat berer. Siz suwarylan bag kimin, suwy egsilmeýän çeşme kimin bolarsyňyz. 12 Köne harabalaryňyz täzeden dikeldiler, köp asyrlardan galan harabalaryň düýbüni gaýtadan tutarsyňyz; olar size: «Jaýryklary bejerýän, ýaşamak üçin köçeleri düzedýän» diýerler. 13 Sabat gününi bozmakdan, mukaddes günümde isläniňizi etmekden saklansaňyz, Sabat gününi ýakymly, Rebbiň mukaddes gününi hormatly saýsaňyz, özüňize ýaraýany etmän, isläniňizi etmän, boş sözleri sözlemän, ol güni hormatlasaňyz, 14 şonda siz Rebden hoşal bolarsyňyz, Men sizi dünýäniň belentliklerine çykararyn; Ataňyz Ýakubyň mirasyny size bererin. Muny Reb aýdýandyr.
Reb adalatsyzlygy jezalandyrýar
1 Rebbiň eli gysga däldir halas etmez ýaly, eşitmez ýaly gulagy-da agyr däldir. 2 Ýazyklaryňyz Hudaýyňyz bilen araňyza aýralyk saldy, sesiňizi eşitmez ýaly, günäleriňiz Onuň ýüzüni sizden gizledi. 3 Siziň elleriňiz gan bilen, barmaklaryňyz etmişler bilen murdarlandy; dilleriňiz ýalan sözleýär, pis sözler çykýar agzyňyzdan. 4 Dogrulyga çagyrýan ýok, adalatly çözýän ýok dawany. Boş sözlere umyt baglaýar olar, ýalan sözleýärler, betbagtlykdan hamyla bolup, ýamanlyk dogurýarlar. 5 Kepjebaşyň ýumurtgalaryny basyrýarlar, möý kerebini dokaýarlar; olaryň ýumurtgalaryny iýen ölýär, alahöwren çykýar döwlen ýumurtgadan. 6 Kerebinden eginbaş bolmaz olaryň, gazananlary bezenenlerine ýetmeýär, işleri erbet işdir, ellerinde zorluk işi. 7 Aýaklary pislige ýortýar, bigünä gan dökmäge howlugýar, pikirleri şerdir, harabalyk, weýrançylyk bar ýollarynda. 8 Parahatlyk ýoly nedir, olar bilmeýärler, adalat ýokdur ýodalarynda, özlerine egri ýollar etdiler, ol ýollardan ýöreýänler parahatlygy bilýän däldirler. 9 Muňa görä adalat bizden uzakda, gutulyş bizden daşda; biz nura garaşýarys, ýöne, diňe garaňkylyk; ýagtylyga garaşýarys, ýöne tümlükden barýarys. 10 Körler kimin diwary sermeleýäris, sermeleşip gezýäris gözsüz kimin, günorta çagy alagaraňkyda mysaly büdreýäris, güýçlüleriň arasynda öli ýalydyrys. 11 Ählimiz aýy deý arlaýarys, gögerçin deý iňňildeýäris. Adalata garaşýarys, ýöne ol ýok; halas edilmäge garaşýarys, ýöne ol bizden uzakda. 12 Öňüňde ýazyklarymyz köpdür, günälerimiz özümize garşy şaýatlyk edýär, ýazyklarymyz ýanymyzdadyr, etmişlerimizi biz bilýäris. 13 Ýazykly bolduk, Rebbi ret etdik, Hudaýymyzdan ýüz öwürdik, sütemiň, pitnäniň gürrüňini etdik, kalbymyzdaky ýalan sözlerimizi sözledik. 14 Adalat yza çekilýär, dogrulyk uzakda; şäher meýdançasynda büdreýär hakykat, dogrulyk aramyza girip bilmeýär. 15 Hakykat ýok, ýamanlykdan gaça durýan talanýar, Reb muny gördi, adalatyň ýokdugyna gynandy. 16 Reb hiç kimiň ýokdugyny gördi, araçynyň ýokdugyna geň galdy; Öz goly ýeňiş getirdi Oňa, Öz dogrulygy goldady Ony. 17 Ol dogrulygy sowut kimin geýindi, halas ediş tuwalgasyny başyna geýdi; öç alyş lybasyna bürendi, gazap donuny geýdi. 18 Ol her kese işlerine görä jeza berer, ýagylaryna gazap, duşmanlaryna jeza garaşýar, adalara jeza berer. 19 Günbatardakylar Rebbiň adyndan, gündogardakylar Onuň şöhratyndan gorkarlar. Çünki Reb ýel kowalaýan dag sili deý geler. 20 «Siýona, Ýakup neslinden bolup, ýazyklaryndan dönenlere Penakär geler» diýýär Reb. 21 «Meniň bolsa, olar bilen edýän ähtim, ine, şudur: Üstüňizdäki Ruhum, agzyňyza salan sözlerim şu günden ebedä çenli öz diliňizden, zürýatlaryňyzyň dilinden, zürýatlaryňyzyň zürýatlarynyň dilinden düşmesin». Muny Reb aýdýandyr.
Siýon şäheriniň şöhraty
1 Tur, parla, nuruň geldi, üstüňde Rebbiň şöhraty dogdy. 2 Ine, ýer ýüzüni garaňkylyk, halklary tüm garaňkylyk bürär; seniň üstüňde bolsa Reb peýda bolar, üstüňde bolar Onuň şöhraty. 3 Milletler yşygyňa gelerler, şalar daňyňyň ýagtysyna. 4 Töwerege ser sal, galdyr başyňy, ählisi üýşüşip, saňa gelýärler. Ogullaryň uzakdan gelerler, gujakda göteriler gyzjagazlaryň. 5 Şonda olary görüp, ýüzüň ýagtylar, şatlykdan tirpildär ýüregiň, çünki baýlyk deňiz üsti bilen saňa getiriler, milletleriň baýlygy saňa geler. 6 Sen düýe sürülerinden, Midýan, Eýpa köşeklerinden dolarsyň; bütin Şeba halky geler. Olar altyndyr ýakymly ysly tütetgi getirip, Rebbe alkyş aýdarlar. 7 Kedaryň ähli sürüleri ýanyňa toplanar, Nebaýotuň goçlary saňa hyzmat ederler, olar gurbanlyk sypamda gurbanlyk hökmünde kabul ediler, şöhratly öýümi şöhratlandyraryn Men. 8 Kimdir bu bulut kimin süýşýänler, höwürtgelerine gögerçin dek uçýanlar? 9 Adalar Maňa umyt baglaýarlar elbetde; Hudaýyň Rebbiň, Ysraýylyň Mukaddesiniň adynyň hatyrasyna Tarşiş gämileri öňürti gelýärler, ogullaryň kümüşdir altynyny özleri bilen getirýärler. Reb seni şöhratlandyrdy. 10 Kesekiler diwarlaryňy dikerler, olaryň şalary saňa hyzmat ederler; gazabymda seni jezalandyrdym, ýöne mährimde rehim etdim saňa. 11 Derwezeleriň açyk bolar mydam, milletleriň öz patyşalarynyň baştutanlygynda baýlyklaryny saňa getirerleri ýaly, gije-gündiz ýapylmaz. 12 Saňa hyzmat etmedik millet we patyşalyk ýok bolar; şol milletler bütinleý weýran ediler. 13 Mukaddes öýümi bezemek üçin Liwanyň baýlygy geler saňa, Aýak basýan ýerimi şöhratlandyrmak üçin serwi, çynar we arça agaçlary saňa getiriler. 14 Saňa ezýet berenleriň nesilleri gelip, tagzym ederler saňa, seni kemsidenleriň ählisi aýagyňa ýykylarlar; saňa Rebbiň şäheri, Ysraylyň Mukaddesiniň Siýony diýer olar. 15 Terk edilip, ýigrenilip, üstüňden hiç kim geçmedi. Indi bolsa Men seni baky beýik, nesilden-nesle şatlyk ederin. 16 Milletleriň süýdüni emersiň, Sorarsyň şalaryň göwsün. Şonda sen Men Rebbiň Halasgäriňdigimi, Penakäriňdigimi, Ýakubyň Gudratlysydygymy bilersiň. 17 Bürünç ýerine altyn, demir ýerine kümüş bererin Men; agaç ýerine bürünç, demir bererin daş ýerine. Parahatçylygy baştutanyň, dogrulygy gözegçiň edip bellärin. 18 Ýurduňda mundan beýläk zorluk, serhetleriň içinde weýrançylyk, gyrgynçylyk bolmaz; Hudaý halas edýär, alkyş bolsun Hudaýa. 19 Mundan beýläk gündüzine Gün yşygyň bolmaz, gijesine Aý saňa yşyk bermez; çünki Reb seniň ebedi nuruň bolar, şöhratyň öz Hudaýyň bolar. 20 Mundan beýläk Günüň batmaz, Aýyň ýaşmaz, çünki Reb seniň ebedi nuruň bolar, ýasly günleriň tamam bolar. 21 Bütin halkyň dogruçyl bolar, olar ýurdy baky eýelärler, Özümiň şöhratlanmagym üçin, eken nahalym, ellerimiň işidir olar. 22 Olaryň iň azy urug bolar, güýçli millet bolar iň ejizi; Men—Reb muny öz wagtynda tiz amal ederin.
Rebbiň merhemet ýyly
1 Hökmürowan Rebbiň Ruhy üstümdedir. Pukaralara hoş habary bildirmegim üçin, Ol meni mesh etdi; göwni synyklara şypa bermäge, tussaglara azatlygy yglan etmäge, zyndandakylary boşatmaga iberdi meni. 2 Rebbiň merhemet ýylyny, Hudaýymyzyň öç aljak gününi yglan etmäge, ähli ýas tutýanlara göwünlik bermäge, 3 Siýonda ýas tutýanlaryň aladasyny etmäge: külüň deregine owadan başatgyjyny, ýasyň deregine şatlyk ýagyny, gamgyn ruhuň deregine alkyş donuny bermäge iberdi meni. Rebbiň şöhratyny görkezmek üçin ekilen dogrulyk dub agaçlary diýler olara. 4 Olar gadymy harabalary täzeden gurarlar, öňki weýran bolan ýerleri dikelderler, nesilden-nesle weýran bolan şäherleri, harabalyklary abatlarlar. 5 Kesekiler gelip, sürüleriňizi bakarlar, ýat halklar daýhanyňyz, bagbanyňyz bolar. 6 Size bolsa Rebbiň ruhanylary, Hudaýymyzyň hyzmatkärleri diýerler; siz milletleriň baýlygyndan lezzet alarsyňyz, olaryň şöhratyna şärik bolarsyňyz. 7 Utanç deregine iki esse paý alarsyňyz, ryswalyk deregine mirasyňyzda şatlanarsyňyz; munuň üçin siz iki esse mülkli bolarsyňyz, ebedi şatlyk siziňki bolar. 8 «Men—Reb adalaty söýýändirin, talaňçylygy, nähaklygy ýigrenýändirin. Olara muzdlaryny takyk bererin, olar bilen ebedi äht baglaşaryn. 9 Olaryň nesilleri milletleriň arasynda, zürýatlary halklaryň arasynda tanalar, görenleriň ählisi olaryň Rebbiň ýalkan halkydygyny bilerler». 10 Rebde şatlanaryn Men, janym Hudaýymda joşar, çünki Ol maňa gutulyşa beslensin, giýewiň täç geýişi dek, gelniň şaý-sep bilen bezenişi deý, Meni dogrulyk dony bilen örtdi. 11 Topragyň ösümliklerini çykaryşy dek, bagyň içindäki ekilenleri gögerdişi dek, Hökmürowan Reb-de dogrulyk bilen alkyşy bütin milletleriň öňünde ösdürer.
Siýonyň täze ady
1 Siýonyň dogrulygy nur kimin, halas ediliş ýanyp duran çyra deý parlaýança, Siýonyň hatyrasyna, Iýerusalimiň hatyrasyna dymmaryn. 2 Milletler dogrulygyňy, patyşalar şöhratyňy görerler; Rebbiň Öz agzyndan çykan täze at bilen atlandyrylarsyň. 3 Rebbiň elinde gözellik täji, Hudaýyňyň elinde şalyk jygasy bolarsyň. 4 Mundan beýläk «Terk edilen» diýilmez saňa, mundan beýläk «Harabalyk» diýilmez ýurduňa, emma saňa «Söýdügim», ýurduňa «Ärli» diýler; Reb seni söýýär, ýurduň ärli bolar. 5 Ýigidiň gyza öýlenişi dek, ogullaryň-da saňa eýe çykarlar, giýewiň gelni üçin şatlanyşy dek, Hudaý-da seniň üçin şatlanar. 6 Eý, Iýerusalim, diwarlaryňda gözegçiler goýdum, gije-gündiz asla dymmaz olar. Eý, Rebbe ýatladýanlar, özünize dynç bermäň, 7 Iýerusalimi berkidip, ony ýer ýüzüniň şöhraty edýänçä, oňa ynjalyk bermäň. 8 Reb Öz sag elinden, güýçli golundan ant içdi: «Indi gallaňy duşmanlaryňa iýmit hökmünde bermerin, öz zähmetiň siňen şerabyňy kesekiler içmezler. 9 Hasylyny ýyganlar iýip, Rebbe alkyş aýdarlar, ony toplanlar, mukaddes howlularymda içerler». 10 Geçiň, geçiň derwezelerden! Halkyň ýoluny taýynlaň! Çekiň, çekiň şaýoly, ony daşlardan arassalaň, halklar üçin baýdak dikiň! 11 Reb ýeriň aňry ujuna yglan etdi: «Siýon gyzyna şeýle diý: „Ine, Halasgäriň gelýär; Onuň sylagy ýanyndadyr"». 12 Olara «Mukaddes halk, Rebbiň azat edenleri» diýler, saňa bolsa «Hudaýyň agtarany, terk edilmedik şäher» diýler.
Rebbiň gudraty
1 — Edomdan, Bozradan gyrmyzy eşikli gelýän bu kim? Şöhratly lybas içinde beýik gudrat bilen ýöriş edýän bu kim? — Dabara bilen gepleýän, halas etmäge güýji ýetýän Mendirin! 2 — Näme üçin lybasyň gyrmyzy, eşigiň sokuda üzüm sykýanyňky kimin? 3 — Üzümi sokuda ýeke sykdym, ýanymda halklardan hiç kim ýokdy; gaharlykam sykdym üzümi, gazaplykam aýak astyna aldym; onuň gany eşiklerime syçrady, bar lybasymy hapalady. 4 Öç alyş güni ýüregimdedi, halas etjek ýylym gelipdi. 5 Men seretdim, kömekçi ýokdy; hiç kimiň Meni goldamaýandygyna haýran galdym. Onsoň Öz golum Maňa ýeňiş getirdi, Öz gazabym Meni goldady. 6 Gaharyma halklary aýak astyna aldym, gazabyma olary serhoş etdim, ganlaryny ýere dökdüm. 7 Rebbiň eden ähli işlerine görä Onuň ýagşylygyny, alkyşlaryny, rehimlerine görä, Ysraýyl nesline görkezen beýik merhemetini, uly ýagşylygyny agzaýyn. 8 Ol: «Elbetde, olar Meniň halkym, Meni aldamajak ogullardyr» diýdi. Şeýdip, olaryň Halasgäri boldy. 9 Olar azap çekende, gynandy Ol. Huzuryndan gelen perişde olary halas etdi; söýgisi we rehimi bilen azat etdi olary; owaldan olary elinde göterip geldi. 10 Emma olar pitne turzup, Onuň Mukaddes Ruhuny ynjytdylar; Reb-de olara duşman bolup, garşylaryna söweşdi. 11 Hudaýyň halky geçmişi, Rebbiň guly Musany ýatlady. Sürüsiniň çopanlary bilen bile olary deňizden geçiren nirede? Öz Mukaddes Ruhuny içlerine salan nirede? 12 Gudratly goluny Musanyň sagynda ýöreden, Özüne ebedi at edinmek üçin öňlerindäki suwy bölen nirede? 13 Halkyny deňiz düýbünden geçiren kim? Atyň büdremän çölden geçişi dek olar-da büdremediler. 14 Derä inýän mal sürüsi dek, Rebbiň Ruhy olara rahatlyk berdi. Özüňe şöhratly at edinmek üçin halkyňa, ine, şeýle ýol görkezdiň. 15 Göklerden seret, Öz mukaddes, şöhratly mesgeniňden bize nazar sal. Yhlasyň, gudratyň nirede Seniň? Merhemetiň, rehimiň nirede? Olary bizden sakladyň. 16 Atamyz Sensiň, Ybraýym bizi bilmese-de, Ysraýyl bizi tanamasa-da, ýa Reb, biziň Atamyzsyň Sen, owaldan bäri adyň «Penakärimizdir». 17 Ýa Reb, näme üçin bizi Öz ýollaryňdan azaşdyrýarsyň, Senden gorkmazymyz ýaly ýüreklerimizi gatadýarsyň? Öz bendeleriň hatyrasyna, Mirasyň bolan tireleriň hatyrasyna yza dolan. 18 Mukaddes halkyň az wagt mukaddes ýeriňe eýelik etdi, emma duşmanlarymyz aýak astyna atdylar ony. 19 Owaldan bäri üstlerinden Sen höküm sürmedik, Seniň adyň dakylmadyk halka meňzedik biz.
1 Gökleri ýaryp, aşak insediň, Sen! Öňüňde titreşsedi daglar! 2 Alawyň çalyny ýandyryşy dek, suwy gaýnadyşy dek oduň adyňy duşmanlaryňa tanatdyrýaň, milletler öňüňde lerzana gelerler. 3 Garaşylmaýan gorkunç işleri edeniňde, ýer ýüzüne indiň, öňüňde daglar titreşdi. 4 Özüne umyt baglaýanlar üçin şeýle işleri eden Hudaýy owaldan bäri ne gulak eşidipdi, ne-de göz görüpdi. 5 Dogry işleri şatlanyp edýänleri, Seni ýatlaýanlary garşylaýarsyň ýollaryňda. Ýöne günä batdyk biz, Sen gaharlandyň, biz halas edilerismi? 6 Murdar adam deý bolduk ählimiz, ähli dogry işlerimiz murdar esgi deý. Solýarys biz ýaprak deý, ýel dek alyp gidýär ýazyklarymyz bizi. 7 Seniň adyňy tutýan, Saňa daýanjak bolup, oýanýan ýok; Sen ýüzüňi gizlediň bizden, bizi ýazyklarymyzyň ygtyýaryna berdiň. 8 Şonda-da Atamyz Sensiň, ýa Reb, biz toýundyrys, Sen küýzegärimiz, Seniň eliňiň işidiris ählimiz. 9 Gaty gaharlanma, hemişelik ýatlama ýazygy, ýa Reb, ählimiz Seniň halkyňdyrys, muny nazara al! 10 Mukaddes şäherleriň çöl boldy, Siýon düzlüge, Iýerusalim haraba öwrüldi. 11 Atalarymyzyň Saňa öwgi aýdan ýeri bolan mukaddes hem gözel öýümiz oda ýandy, ähli eziz zatlarymyz haraba öwrüldi. 12 Şulara garamazdan, ýa Reb, saklanjakmy Sen? Dymyp, şeýle gazaply ezýet berjekmi bize?
Höküm we gutulyş
1 Meni soramaýanlara Özümi aýan etdim, agtarmaýanlar tapdylar Meni. Adymy tutmaýan millete: «Ine, Men! Ine, Men!» diýdim. 2 Men öz isleglerine eýerip, ýaman ýoldan ýöreýän pitneçi halka, günuzyn ellerimi uzadyp otyryn. 3 Ol halk baglarda gurbanlyk berip, ýakymly ysly tütetgi ýakyp kerpiç sypada, gözümiň alnynda yzly-yzyna gaharymy getirýär. 4 Olar gabyrlaryň arasynda oturyp, gizlin ýerlerde gijäni ötürýärler; doňuz etini iýýärler, haram et gaýnadýarlar gazanlarynda. 5 Olar: «Daşda dur, ýakynlaşma, men senden mukaddesdirin» diýýärler. Olar burnuma tüssedir, günuzyn ýanýan otdurlar. 6 Şeýle ýazylandyr, ine: «Men dymmaryn, bererin almytlaryny; hawa, almytlaryny gursaklaryna bererin. 7 Siziň ýazyklaryňyzyň, daglarda ýakymly ysly tütetgi ýakyp, depelerde Meni äsgermezlik eden atalaryňyzyň ýazyklarynyň almytyny bererin. Öňki eden işlerini ölçäp, olary başlaryna getirerin» diýýär Reb. 8 Reb şeýle diýýär: «Üzüm henizde şirelikä, kimdir biri: „Ony zaýalama, bereket şondadyr" diýýär. Men-de bendelerimiň hatyrasyna şeýle ederin, olaryň hemmesini heläklemerin. 9 Ýakupdan nesilleri çykararyn, Ýahudadan daglarymy miras aljagy; Meniň saýlanym ony miras alar, bendelerim ol ýerde ýaşarlar. 10 Meni agtaran halkym üçin Şaron sürülere öri, Akor jülgesi sygyrlara ýatak bolar». 11 «Emma siz Rebbi terk edýänler, mukaddes dagymy unudýanlar, täleý buty üçin saçak ýazýanlar, kysmat buty üçin garyşyk şerap guýýanlar, 12 Men-de sizi gylyja niýetlärin, baryňyz gyrylmak üçin dyza çökersiňiz, çagyranymda jogap bermediňiz, geplänimde, gulak asmadyňyz, nazarymda ýigrenýän işlerimi etdiňiz, Maňa ýaramaýany saýladyňyz». 13 Munuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Bendelerim iýerler, siz bolsa aç bolarsyňyz; bendelerim içerler, siz bolsa suwsarsyňyz; bendelerim şatlanarlar, siz bolsa utanja goýlarsyňyz; 14 Bendelerim ýürek şatlygyndan aýdym aýdarlar, ýöne siz ýürek derdinden perýat edersiňiz, hasratly ruh bilen perýat edersiňiz. 15 Adyňyzy Öz saýlanlaryma gargyş üçin galdyrarsyňyz. Hökmürowan Reb sizi ölüme höküm edip, başga at berer Öz bendelerine. 16 Ýurtda özüne ak pata beren, hakykat Hudaýynyň adyndan pata berer; ýurtda ant içen, hakykat Hudaýyndan ant içer. Öňki hasratlar unudylyp, gözlerimden gizlener». Täze gök, täze dünýä 17 «Ine, Men täze gök, täze dünýä ýaratmakçy, öňki zatlar ýatlanmaz, ýada düşmez. 18 Ýaratjak zatlaryma şatlanyp, baky begeniň; Ine, Men Iýerusalimi şatlyk üçin, halkyny-da begenç üçin ýaratjak. 19 Iýerusalim üçin şatlanaryn, halkym üçin begenerin. Indi ne agy sesi ne-de ahy-nala eşidiler ol ýerde. 20 Onda birnäçe gün ýaşap ölen bäbekler, ýa-da uzak ömür sürmedik gojalar bolmaz; ýüz ýaşynda ölen ýaş saýylar, näletlenen saýylar ýüz ýaşa ýetmedik. 21 Olar jaýlar salyp, onda ýaşarlar, üzüm agaçlaryny ekip, miwesini iýerler. 22 Başga biri ýaşamaz olaryň guranynda, başga biri iýmez olaryň ekenin. Çünki halkymyň ömri daragtyňky deý uzak bolar. Saýlanlarym öz elleriniň işlerinden lezzet alar. 23 Olar biderek zähmet çekmezler, çaga dogurmazlar betbagtlyk üçin, olaryň özleri-de, nesilleri-de Rebbiň ýalkan zürýatlary bolar. 24 Olar çagyrmanka, Men jogap bererin, gepläp durkalar, Men eşiderin. 25 Böri bilen guzy bile otlar, öküz deý saman iýer şir, ýylan gum iýer. Meniň tutuş mukaddes dagymda hiç kime zelel ýetirmezler olar, hiç kimi heläk etmezler» diýýär Reb.
Höküm we umyt
1 Reb şeýle diýýär: «Gök Meniň tagtym, ýer aýagyma kürsüdir. Maňa gurjak öýüňiz hany?! Dynçlyk mekanym nirede boljak?! 2 Öz elim ýaratdy bularyň baryn, hemmesi-de Meniňkidir! Ýöne Men kiçigöwünlä, ruhy synyga, sözüme titreýäne nazar salaryn. Muny Reb diýýär. 3 Öz ýollaryny saýlaýanlar, nejis işlerinden lezzet alýanlar bar. Öküzi gurbanlyk berýän, adam öldüren bilen deňdir, guzy gurban eden, itiň boýnuny ýazdyran ýalydyr; galla sadakasyny beren bilen, doňzuň ganyny hödürlän bilen deňdir, ýakymly ysly tütetgi tüteden buta sežde eden ýalydyr. 4 Olara zalymlyk etmegi saýlaryn Menem, gorkýan zatlaryny başlaryna getirerin; çünki Men çagyranymda, hiç kim jogap bermedi, geplänimde, diňlemediler; Meniň ýigrenýän işlerimi etdiler, Maňa ýaramaýan zatlary saýladylar». 5 Eý, Rebbiň sözüne titreýänler, Onuň sözüne gulak goýuň: «Sizi ýigrenýän, Meniň adym üçin sizi ret edýän doganlaryňyz: „Reb şöhratlandyrylsyn, bizem siziň şatlygyňyzy göreli!" diýdiler. Emma olaryň özleri utandyrylar». 6 Şäherden galmagally sesli, ybadathanadan bir ses eşidilýär! Duşmanlarynyň jezasyny berýän Rebbiň sesidir bu! 7 «Burgusyz dogurdy, bir ogul dogurdy azap çekmän. 8 Şeýle zady eşiden barmy? Gören barmy şeýle zady? Ýurt bir günde doglarmy? Bir demde dünýä inermi millet? Emma Siýon burgusy tutan dessine ogullaryny dogurdy. 9 Men dogurma pursatyna ýetibem, dogurtmaýynmy?» diýýär Reb. Hudaýyň: «Dogurmaga güýç berýän Men ýatgyny ýaparynmy?» diýýär. 10 Iýerusalim bilen bile şatlanyň, onuň üçin begeniň, eý, ony söýýänler, eý, Iýerusalim üçin ýas tutýanlar, onuň bilen bile şatlanyň. 11 Onuň göwsünden emip, doýarsyňyz, teselli taparsyňyz; ganyp-ganyp içip, doly göwsünden lezzet alarsyňyz. 12 Reb şeýle diýýär: «Men abadançylygy derýa dek, milletleriň baýlygyny daşgyn çeşme dek oňa ugrukdyraryn, ol sizi emdirip, elinde göterer, aýagynda yralar. 13 Enäniň çagasyna teselli berşi dek, Menem size teselli bererin. Siz Iýerusalimde teselli taparsyňyz». 14 Bulary görüp, kalbyňyz şatlykdan dolar, bedeniňiz maýsa kimin gülläp öser; Rebbiň eliniň bendeleriniň üstündedigi aýan bolar, Onuň gazaby bolsa duşmanlaryna garşydyr. 15 Çünki Reb alaw bilen gelýär, söweş arabalary tüweleý dek, lowlaýan gazabyny, käýinjini ýalynly alaw kimin döker. 16 Reb bütin adamzada otdur gylyjy bilen höküm eder, Rebbiň öldürenleri köp bolar. 17 Baglara girmek üçin özlerini mukaddes edip, tämizlenenler, doňuz etini, nejis zatlary, syçan etini iýýänleriň ortasynda duranyň yzyna eýerýänler bilelikde ýok bolarlar. Muny Reb diýýär. 18 Reb şeýle diýýär: «Men olaryň işlerini-de, niýetlerini-de bilýärin. Ähli milletleri we dilleri bir ýere toplamak üçin Men gelýärin. Olar gelip, Meniň şöhratymy görerler. 19 Men olaryň arasynda bir alamat görkezerin. Olaryň arasyndan gaçyp gutulanlary milletleriň arasyna, Tarşişe, Pula, ýaýçy Luda, Tubala, Ýawana, Men barada eşitmedik, şöhratymy görmedik uzakdaky adalara ýollaryn. Olar Meniň şöhratymy milletleriň arasynda yglan ederler. 20 Ysraýyl ogullarynyň galla sadakasyny halal gapda Rebbiň öýüne getirişleri ýaly, olar hem siziň doganlaryňyzyň baryny atlarda, söweş arabalarynda, at arabalarynda, gatyrlardyr düýelerde ähli milletleriň içinden toplap, Meniň mukaddes dagyma—Iýerusalime Rebbe peşgeş hökmünde getirerler. 21 Olaryň arasyndan birnäçesini ruhany we lewi edip saýlaryn». 22 «Meniň ýaratjak täze gögümiň, täze ýerimiň gözümiň alnynda duruşlary ýaly, siziň nesilleriňiz bilen adyňyz-da şeýle bolar. 23 Her Täze Aý baýramynda, her Sabatda ähli ynsanlar huzuryma gelip, Maňa ybadat ederler» diýýär Reb. 24 Olar daşa çykyp, Maňa garşy baş galdyranlaryň jesetlerini görerler. Olaryň jesetlerini iýýän gurt ölmez, olary ýakýan ot sönmez; olar bütin adamzada ýigrenji bolarlar.
1 Bular benýamin topragyndaky Anatot obasynda ýaşaýan ruhanylaryň biri bolan Hilkiýanyň ogly Ýermeýanyň sözleridir. 2 Amon ogly Ýoşyýanyň Ýahudada patyşalygynyň on üçünji ýylynda Ýermeýa Rebbiň sözi geldi. 3 Ýoşyýanyň ogly Ýehoýakymyň döwründen, onuň beýleki ogly Sidkiýanyň şalygynyň on birinji ýylynyň bäşinji aýyna çenli, ýagny Iýerusalim halkynyň ýesir edilip äkidilen wagtyna çenli Ýermeýa Rebbiň sözüniň gelmegi dowam etdi.
Reb Ýermeýany çagyrýar
4 Maňa Rebbiň şu sözi aýan boldy: 5 «Men seni eneňiň göwresinde şekil bermezimden öň tanadym. Eneden dogulmazyňdan öň seni Özüme bagyş etdim, milletlere pygamber belledim». 6 Şonda men: «Wah, Hökmürowan Rebbim! Men düzüwli geplemäni-de oňaramok. Men entek ýaş oglan ahyry» diýdim. 7 Emma Reb maňa şeýle diýdi: «Sen özüňe ýaş oglan diýme. Kimiň ýanyna ibersem, gidersiň; näme buýursam, şony aýdarsyň. 8 Olardan gorkma, seni halas etmek üçin Men seniň bilendirin». Muny Reb aýdýandyr. 9 Soňra Reb elini uzadyp, agzyma degirdi we maňa şeýle diýdi: «Ine, Men sözlerimi seniň agzyňa saldym. 10 Bu gün Men saňa milletleri hem şalyklary sogrup taşlamagy we ýykmagy, ýok etmegi we ýer bilen ýegsan etmegi, gurmagy we bina etmegi tabşyrýaryn». 11 Maňa Rebbiň sözi geldi. Ol: «Ýermeýa, sen näme görýärsiň?» diýip sorady. Men: «Badam agajynyň şahasyny görýärin» diýdim. 12 Onsoň Reb maňa: «Dogry gördüň, çünki Men her bir sözümiň amala aşmagyna gözegçilik edýärin» diýdi. 13 Maňa ýene Rebbiň sözi gelip, Ol: «Näme görýärsiň?» diýip sorady. Men: «Demirgazykda biz tarapa gyşaryp gaýnap duran gazany görýärin» diýip jogap berdim. 14 Reb maňa şeýle diýdi: «Ýurduň ähli ilatynyň üstüne demirgazykdan betbagtlyk iner. 15 Ine, Men demirgazykdaky ähli milletleri çagyrýaryn, muny Reb aýdýar. Olaryň patyşalarynyň ählisi gelip, özleriniň tagtyny Iýerusalim derwezeleriniň girelgesinde, onuň daş-töweregindäki diwarlarynyň we Ýahudanyň ähli şäherleriniň garşysynda gurarlar. 16 Olaryň Menden ýüz öwrüp eden ähli pislikleri üçin, başga hudaýlara sadakalar berip, öz elleriniň ýasan işlerine sežde edendikleri üçin, Men olaryň garşysyna Öz hökümimi yglan ederin. 17 Emma sen welin, biliňi berk guşa. Tur-da, buýurýan ähli zatlarymy olara aýt. Olardan gorkma, ýogsam Men-de seni olaryň gözüniň alnynda gorka salaryn. 18 Ine, bu gün Men seni tutuş ýurduň garşysyna – Ýahuda patyşalaryna, onuň ýolbaşçylaryna, ruhanylaryna, ýurduň halkyna garşy berk gala, demir sütün we bürünç diwar etdim. 19 Olar seniň garşyňa söweşerler, emma senden üstün çykmazlar. Çünki seni halas etmek üçin Men seniň bilendirin. Muny Reb aýdýandyr».
Ysraýyl halky Hudaýdan ýüz öwürýär
1 Maňa Rebbiň sözi geldi: 2 «Git-de, şulary Iýerusalim halkyna jar et. Reb şeýle diýýär diý: „Men seniň ýaşlygyňdaky wepaňy, gelin wagtyňdaky söýgiňi ýatlaýan, çölde – ekin bitmeýän ýerde, Meniň yzyma eýerişiňi ýatlaýan. 3 Ysraýyl Reb üçin mukaddes halkdyr, Onuň hasylynyň ilkinji miwesidir. Ondan iýenleriň ählisi ýazykly bolup, üstlerinden betbagtlyk indi“. Muny Reb aýdýandyr. 4 Rebbiň sözüne gulak asyň, eý, Ýakup nesli, Ysraýylyň ähli kowumlary! 5 Reb şeýle diýýär: „Menden uzaklaşar ýaly, ata-babalaryňyz Menden näme ýamanlyk gördüler? Biderek zatlaryň yzyna eýerip, özleri-de biderek boldular. 6 Olar: ‘Bizi Müsürden çykaran, çölde, çukurlykda hem çolalykda, gurak hem tüm garaňkylykda, hiç kimiň aýak basmadyk, hiç kimiň ýaşamadyk ýerinde bize ýol görkezen Reb nirede?’ diýip soramadylar. 7 Miwesidir näzi-nygmatyndan iýsin diýip, getirdim Men sizi bereketli ýere. Emma gireniňizde ol ýere, haram etdiňiz siz ülkämi, nejis zada öwürdiňiz mülkümi. 8 Ruhanylar: ‘Reb hany?’ diýip soramadylar. Kazylar Meni tanamadylar, ýolbaşçylar Maňa garşy pitne turuzdylar, pygamberler Bagal butunyň adyndan pygamberlik edip, biderek zatlaryň yzyna eýerdiler. 9 Şonuň üçin hem Men ýene bir gezek sizi ýazgarýaryn. Muny Reb aýdýar. Men siziň çagalaryňyzyň çagalaryny hem ýazgarýaryn. 10 Kipriň kenar ýakalaryna gidip görüň, Kedara adam ýollap, üns bilen gözden geçiriň. Ser salyň, heý, öň bolupmy şeýle zatlar? 11 Öz hudaýlaryny çalşan millet barmy? Ýogsam olaryň hudaýlary Hudaýam däl. Emma Meniň halkym öz şöhratly Hudaýyny çalyşdy biderek zada. 12 Eý, gökler, muňa aňk-taňk boluň, gorkudan titreşiň. Muny Reb aýdýandyr. 13 Çünki Meniň halkym iki sany pis iş etdi: Akar suwlaryň gözbaşy bolan Meni terk etdiler, özlerine guýylar, gyrasy çat açan, suw saklamaýan guýylar gazdylar. 14 Ysraýyl gulmy näme? Ol dogabitdi hyzmatkärmi? Onda neçün ol olja boldy? 15 Arslanlar oňa garşy arladylar, seslerine bat berdiler. Ysraýyl ýurduny weýran etdiler, şäherlerini haraba öwürdiler, ol ýerde bir adam-da galmady. 16 Nop we Tahpanhes halky pytratdy kelleçanagyňy. 17 Terk etdiň ýol görkezýän Hudaýyň Rebbi, inderdiň şeýdip öz başyňdan bulary. 18 Indi näme üçin Niliň suwundan içmäge gidýärsiňiz Müsüre? Perat derýasyndan ganmaga gidýärsiňiz Aşura? 19 Sizi öz pisligiňiz jezalandyrar, dönükligiňiz paş eder. Öz Hudaýyňyz Rebbi terk etmegiň, Ondan gorkmazlygyň pislikdigini, ajydygyny biliň hem görüň. Muny Gudratygüýçli–Hökmürowan Reb aýdýandyr. 20 Sen bireýýäm boýuntyrygyňy döwüp, diýdiň tanaplaryňy üzüp: ‘Saňa gulluk etmerin’. Her bir belent seždegähde, gür ýaprakly agajyň astynda etdiň loluçylyk serlip ýatyp. 21 Ekipdim seni iň oňat tohumdan saýlama üzüm agajy hökmünde. Eýsem nädip sen azyp, öwrüldiň ýabany üzüm agajyna? 22 Ýuwsaň-da aşgar bilen özüňi, sürtseň-de köp sabyny, durandyr huzurymda ýazygyňyň tagmasy. Hökmürowan Reb aýdýandyr muny. 23 Sen nädip ‘Men haram däl. Bagal butunyň yzyna eýermedim’ diýip bilýärsiň? Jülgede eden günäňe seret, näme edeniňi gör! Sen özüni ol ýere, bu ýere urýan ýyldam maýasyň. 24 Sen çöle öwrenişen, gyzgyn demi bilen şemala pyşgyran gulansyň. Esrän wagty ony kim saklap biler? Ýadamaz ony gözleýänleň hiçisi, esrän wagty taparlar ony. 25 Aýagyňy ýalaňaçlykdan, bogazyňy suwsuzlykdan gora. Emma sen: ‘Tamakin bolma! Men keseki hudaýlary söýdüm, olaryň yzyna eýererin!’ diýdiň. 26 Tutulanynda ogrynyň utanyşy dek, ysraýyl halky-da, onuň patyşalary-da, ýolbaşçylarydyr ruhanylary-da, pygamberleri-de utandylar. 27 Olar bir agaja ‘Sen meniň atamsyň’, bir daşa ‘Meni sen dogurdyň’ diýýärler. Olar Maňa ýüzlerini däl-de, ýeňselerini öwürdiler. Emma başlaryndan bela inende, ‘Gel-de, bizi halas et!’ diýýärler. 28 Hany, özüňize ýasan hudaýlaryňyz nirede? Başyňyzdan bela inende, sizi halas edip bilýän bolsalar, goý, gelsinler. Eý, ýahuda halky, şäherleriň sany näçe bolsa, hudaýlaryňyň sany hem şonçadyr. 29 Neçün siz Maňa şikaýat edýäňiz? Baryňyz Maňa garşy baş galdyrdyňyz. Muny Reb aýdýandyr. 30 Perzentleriňize nähak temmi beren ekenim, barybir olar ýola gelmediler. Öz gylyjyňyz ýyrtyjy arslan deý pygamberleriňizi ýuwutdy. 31 Eý, bu döwrüň nesilleri, Rebbiň sözüne gulak goýuň. Men Ysraýyl üçin bir çöllük, boldummy tüm garaňky ýurt? Neçün diýýär halkym: ‘Biz erkin, barmarys ýanyňa gaýdyp’? 32 Heý-de gyz – öz şaý-seplerini, gelin öz kürtesini unudarmy? Emma halkym Meni sansyz günläp unutdy. 33 Sen oýnaşlaryňy gözläniňde, ýoluňy tapmaga nähili ussat! Hatda pis aýala-da ýollaryňy öwretdiň. 34 Etegiň-de bigünä garybyň ganyna boýalan, ony sen ogurlykda tutmadyň ýogsam. Bu zatlaryň baryna garamazdan, 35 sen diýýäň: ‘Men günäsiz, elbetde, Rebbiň gahary sowuldy menden’. Ine, ‘Men günä etmedim’ diýeniň üçin, Men seniň üstüňden höküm çykararyn. 36 Neçün yzly-yzyna edýärsiň sen dönüklik? Aşurda masgara bolşuň dek, masgara bolarsyň Müsürde hem. 37 Reb ret etdi bil baglaýan halklaryňy, indi rowaçlyk gazanmarsyň olaň üsti bilen. Çykarsyň eliňi ýüzüňe tutup, ol ýerden hem.“»
1 «Aýdaly, bir adam aýalynyň talagyny berýär, ol aýal hem onuň bilen aýrylyşyp, başga birine barýar. Mundan soň ýaňky adam bu aýaly ikinji gezek alarmy? Beýle etse ýurt bütinleý haram bolmazmy? Sen bolsa, eý, Ysraýyl, köp oýnaşlar bilen zyna etdiň. Indi bir Maňa tarap öwrülersiňmi? Muny Reb aýdýar. 2 Seret, ýalaňaç gaýalara nazar sal! Heý, seniň zyna etmedik ýeriň barmy? Çöldäki garakçylar ýaly ýollaryň gyrasynda oturyp, oýnaşlaryňa garaşdyň. Lolulygyň hem pisligiň bilen ýurdy harama çykardyň. 3 Şonuň üçin ýagmyrlaryň yzy kesildi, ýaz ýagşy ýagmady. Sen bihaýa lola meňzediň, utanjyň nämedigini bilmediň. 4 Indi sen Maňa: „Atam, ýaşlygymdan Sen dostumsyň! 5 Sen ömürlik gaharlanjakmy? Öýke-kinäňi baky saklajakmy?“ diýip aýtdyň. Ine, sen şu zatlary aýtsaň-da, edip bilen ýamanlyklaryňy etdiň».
Biwepa Ysraýyl we Ýahuda
6 Ýoşyýa patyşanyň döwründe Reb maňa şeýle diýdi: «Sen biwepa Ysraýylyň eden zatlaryny gördüňmi? Her bir belent ýerde, her bir gür ýaprakly agajyň astynda loluçylyk etdi. 7 Men ol bu zatlary edenden soň, Maňa tarap öwrüler öýtdüm, emma ol öwrülmedi; muny onuň haýyn uýasy gördi. 8 Men ähli eden zynalary üçin biwepa Ysraýylyň talagyny berip, kowup goýberenimde hem onuň haýyn uýasy Ýahudanyň hiç gorkmandygyny, gaýtam onuň hem loly bolup, zyna edendigini gördüm. 9 Ysraýyl hiç ähmiýet bermezden, lolulyk etmek bilen ýurdy harama çykardy; daşlar we agaçlar bilen zyna etdi. 10 Bu ähli zatlara garamazdan, onuň haýyn uýasy Ýahuda Maňa çyn ýürekden däl-de, ýalandan dolandy». Muny Reb aýdýandyr. 11 Reb maňa şeýle diýdi: «Biwepa Ysraýyl haýyn Ýahuda garanda adyl bolup çykdy. 12 Git-de, bu sözleri demirgazyga jar edip, şeýle diý: „Eý, biwepa Ysraýyl, Maňa dolan! Muny Reb aýdýar. Men merhemetlidirin, indi Men saňa gazaply bakmaryn, gaharymy baky saklamaryn. Muny Reb aýdýandyr. 13 Emma sen öz ýazygyňy boýun al: Öz Hudaýyň Rebbiň garşysyna baş galdyrdyň, her bir gür ýaprakly agajyň astynda ýat gelmişeklere köňül berdiň, Maňa gulak asmadyň. Muny Reb aýdýandyr. 14 Eý, biwepa halk, Maňa dolan, muny Reb aýdýar, çünki siziň hojaýynyňyz Mendirin. Men sizi bir-birden şäherden, iki-ikiden urugdan çykaryp, Siýona getirerin. 15 Men size Öz göwnümdäki ýaly çopanlary berjek, olar sizi bilim we düşünje bilen bakarlar. 16 Siz ýurtda köpelip, san-sajaksyz bolanyňyzda, olar gaýdyp Rebbiň Äht sandygyny agzamazlar. Muny Reb aýdýar. Ol kellä gelmez ýa-da ýatlanylmaz, ony küýsemezler, başgasyny-da ýasamazlar. 17 Şol döwür Iýerusalim Rebbiň tagty diýlip atlandyrylar we ähli milletler şol ýerde, Iýerusalimde Rebbiň huzuryna üýşerler. Mundan beýläk olar kesirlik bilen ýaman niýetlerine kowalaşmazlar. 18 Şol günlerde ýahuda halky ysraýyl halky bilen birleşer. Ikisi birlikde demirgazyk ýurtdan çykyp, Meniň ata-babalaryna mülk edip beren ýurduma geler. 19 Sizi çagalarymyň arasynda ornaşdyryp, size gözel ýurdy – ähli milletleriň iň ajaýyp mirasyny bermekçidim. Siz Meni Atam diýip çagyrarsyňyz, Menden ýüz öwürmersiňiz öýtdüm. 20 Emma bir aýalyň öz ärine biwepalyk edişi ýaly, siz hem Maňa biwepalyk etdiňiz, eý, ysraýyl halky!“» Muny Reb aýdýandyr. 21 Ýalaňaç gaýalardan bir ses eşidilýär, bu ysraýyl halkynyň agysy hem ahy-nalasydyr. Çünki olar ýollaryny urdurdylar, özleriniň Hudaýy Rebbi unutdylar. 22 «Dolanyň, eý, biwepa perzentler, Men biwepalygyňyza şypa bererin». Halk diýer: «Ine, biz Seniň ýanyňa gelýäris, çünki Hudaýymyz Reb Sensiň!». 23 Dogrudan-da, depelerden, daglardan gelýän gykylykdyr gowgalar ýalandyr. Hakykatdan hem Hudaýymyz Reb Ysraýyly halas edýär. 24 Ýaşlygymyzdan bäri ata-babalarymyzyň bar zähmetini, olaryň sygyrdyr goýun sürülerini, oguldyr gyzlaryny bihaýa butlar ýuwdup-ýalmap gelýärler. 25 Utanjymyzda ýatalyň, ryswalyk ýorganymyz bolsun; çünki ata-babalarymyz we biz ýaşlygymyzdan tä şu güne çenli Hudaýymyz Rebbe garşy günä edip geldik. Hudaýymyz Rebbe gulak asmadyk.
1 Reb şeýle diýýär: «Eý, Ysraýyl! Eger dolanmak isleseň, Maňa tarap dolan. Eger azaşmasaň, ýigrenji butlaryňy huzurymdan aýyrsaň, 2 hakykatda, adyllykda we dogrulykda „Diri Rebden ant içýärin!“ diýseň, onda milletler Rebden pata alarlar, Onuň bilen magtanarlar». 3 Şonuň üçin Reb ýahuda halkyna we Iýerusalim ilatyna şeýle diýýär: «Sürülmedik ýeriňizi sürüň, tikenleriň arasyna ekin ekmäň. 4 Eý, ýahuda halky we Iýerusalim ilaty, Men-Reb üçin ýüregiňizi sünnetläp, özüňizi Maňa bütinleý bagyş ediň. Ýogsam pis işleriňiz sebäpli Men gazabymy ot kimin lowladaryn, ony hiç kim söndürip bilmez». Demirgazykdan betbagtlyk gelýär 5 Şuny Ýahudada yglan et, Iýerusalimde jar et: «Ýurtda surnaý çalyň! Batly gygyryp diýiň: „Geliň, üýşüp, berk galalara gireliň!“. 6 Siýona tarap ýoly görkezýän bir nyşan goýuň, gaçyp gutulyň, eglenmäň! Çünki Men demirgazykdan bela, äpet betbagtlyk indererin. 7 Arslan süreninden çykdy, milletleri heläkleýji ýola düşdi. Ýurduňyzy weýran etmek üçin, Ol mekanyndan çykdy. Şäherleriňiz ýer bilen ýegsan bolup, ilatsyz haraba döner. 8 Munuň üçin jul geýniň, zarynlap aglaň. Çünki Rebbiň gahar–gazaby bizden sowulmady». 9 Reb şeýle diýýär: «Şol gün patyşanyň we baştutanlaryň ýüregi hopugar. Ruhanylar aňk-taňk bolarlar, pygamberler geň galarlar». 10 Onsoň men şeýle diýdim: «Wah, Hökmürowan Reb! Bu halky we Iýerusalimi bütinleý aldap, siziň üçin sag-salamatlyk boljak diýdiň. Emma gylyç bogazymyza goýuldy!». 11 Şol wagt bu halka we Iýerusalime şeýle diýler: «Sähradaky ýalaňaç gaýalardan eziz halkymyň üstüne gyzgyn epgek öwser, bu harman sowurmak ýa-da arassalamak üçin däldir. 12 Menden gelen bu epgek bulardan has güýçli bolar. Olara garşy höküm eden Men-Rebdirin. 13 Ine, duşman bulut kimin gelýär, söweş arabalary harasat kimindir. Onuň atlary bürgütden ýyldamdyr. Dat günümize, biz weýran bolduk! 14 Ýüregiňi tämizläp päkle pislikden, eý, Iýerusalim, halas bolarsyň şonda. Erbet niýetleriňi ýene näçe wagt saklajak içiňde? 15 Çünki Dandan bir ses eşidilýär, Efraýym dagyndan ölüm habary gelýär». 16 Milletlere yglan ediň, Iýerusalime jar ediň: «Ine, olar geldiler! Uzak ýurtdan gabawçylar gelip, Ýahuda şäherlerine garşy söweş nagralaryny çekerler. 17 Olar ekin sakçylary ýaly onuň daş-töweregini gabarlar, çünki Iýerusalim Maňa garşy baş galdyrdy. Muny Reb aýdýandyr. 18 Bulary seniň başyňa getiren öz ýollaryň we işleriňdir. Bu seniň jezaň! Nähili ajy! Bu seniň ýüregiňiň törüne ýetdi». 19 Wah janym, wah janym! Agyryma çydamok! Wah, kalbymyň aýnasy! Ýüregim hasrat çekýär, ümsüm bolup bilemok, çünki sen, eý janym, eşitdiň surnaý sesin, söweş nagrasyn. 20 Betbagtlyk üstüne betbagtlyk geldi, tutuş ýurt wes-weýran boldy, ýok boldy birdenkä çadyrlarym, bir demde perdelerim. 21 Haçana çenli men söweş tuguny görüp, surnaý sesini eşitmelikäm? 22 «Meniň halkym akmak, olar Meni tanamaýarlar. Olar kemakyl çagalar, olarda düşünje ýok. Olar ýamanlyk etmegi başarýarlar-da, ýagşylyk etmegiň nämedigini bilenok». 23 Men–Ýermeýa ýere syn etdim, ine, ol şekilsiz boşlukdy. Asmana bakdym, onda yşyk ýokdy. 24 Daglara seretdim, olar titreýärdi, ähli depeler iki ýana yraň atýardy. 25 Seretdim, hiç bir ynsan ýokdy, gökdäki ähli guşlar uçup gidipdir. 26 Seretdim, ine, Rebbiň huzuryndan, Onuň lowlaýan gazabyndan ýaňa hasylly toprak çöle dönüpdir, ähli şäherler weýran bolupdyr. 27 Munuň üçin Reb şeýle diýýär: «Tutuş ýurt haraba döner, ýöne Men onuň bütinleý soňuna çykmaryn. 28 Şonuň üçin ýurt ýas tutar, asman garalar. Men sözledim, Men karar etdim, gaýtmyşym etmerin, pikirimden dänmerin». 29 Ähli şäheriň halky atlylaryň we ýaýçylaryň güpürdisinden gaçýar. Kimsi jeňňele sümýär, kimsi gaýalara dyrmaşýar. Şäherleriň ählisi terk edildi, olarda hiç kim ýaşamaýar. 30 Eý, sen, weýran bolan şäher! Sen gyrmyzy eşikler geýseň-de, altyn şaý-sepler dakynsaň-da, gözüňe sürme çekseň-de, gazanan zadyň bolmaz. Özüňi biderek ýere bezeýärsiň. Oýnaşlaryň seni ýigrenýärler, olar seniň janyňyň kastyna çykdylar. 31 Men burgusy tutýan aýalyň sesini, ilkinji çagasyny dogurýanyň iňňildisini, ellerini uzadyp: «Waý halyma! Ganhorlaryň öňünde janym tapdan düşýär-le!» diýip, sojaýan Siýon gyzynyň agysyny eşitdim.
Hudaýyň tutuş halky bihaýalyk edýär
1 «Iýerusalimiň köçelerine aýlanyň, daş-töweregiňizi synlaň, belläň! Şäher meýdanlarynda agtaryň. Eger adalaty berjaý edip, hakykaty gözleýän bir adam tapsaňyz, onda Men bu şäheri bagyşlaýyn. 2 „Rebden ant içýärin“ diýseler-de, olar aslynda ýalan ýere ant içýärler». 3 Ýa Reb, Seniň nazaryň hakykata dikilen dälmidir? Olary urduň, emma olar agyry duýmadylar. Olary heläk etdiň, emma olar ýüz öwürdiler dogry ýoldan. Olar ýüzlerini gaýadan-da gataldyp, yzlaryna dolanmak islemediler. 4 Men şeýle diýdim: «Bular bir garyp hem akmaklar; çünki olar Rebbiň ýoluny, öz Hudaýynyň kanunyny bilmeýär. 5 Men atly-abraýly adamlaryň ýanyna gidip, olar bilen gepleşeýin. Olar Rebbiň ýoluny, öz Hudaýynyň kanunyny bilýändirler». Emma olaryň bary birmeňzeş bolup, boýuntyrygy döwdüler, ýüpleri gyrdylar. 6 Şonuň üçin olaryň ýazyklarynyň sansyzdygy, dönükliginiň çökderdigi üçin tokaýdan arslan çykyp, olary parçalar, çölden bir möjek çykyp, olary heläklär. Şäherleriniň gapdalynda bir gaplaň bukuda ýatyp, kim ol ýerden daşa çyksa, bölek-bölek eder. 7 «Mundan soň Men seni nädip bagyşlaýyn? Çagalaryň Meni terk etdiler, olar hudaýlaryndan ant içdiler, ýogsam olar Hudaýam däl. Olary doýranymda zyna etdiler, toparlanyşyp, lolularyň öýlerine gitdiler. 8 Olar esrän aýgyr atlar ýaly bolup, hersi öz goňşusynyň aýalyna kişňeýär. 9 Bu zatlar üçin Men olary jezasyz galdyrarynmy? Janym beýle milletden öç almazmy?» Muny Reb aýdýandyr. 10 «Üzümçiligiň içinden geçip, ony weýran ediň, emma bütinleý ýok etmäň. Şahalaryny döwüp taşlaň, olar Rebbe degişli däldir. 11 Ysraýyl we ýahuda halklary Maňa bütinleý biwepalyk etdiler». Muny Reb aýdýandyr. 12 «Olar Rebbiň aýdanyny ret edip, şeýle diýdiler: „Ol hiç zat etmez. Bela-beter başymyzdan inmez, biz uruş ýa-da açlyk görmeris. 13 Pygamberler şemal ýalydyr, Rebbiň sözi olara aýan däldir. Bu külpetler olaň öz başyndan insin!“». 14 Munuň üçin Hökmürowan Beýik Hudaý şeýle diýýär: «Şeýle sözleri aýdandyklary üçin, sözlerimi agzyňda alawa öwrerin. Bu halky bolsa odun ederin, ot olary ýandyryp ýok eder». 15 Reb şeýle diýýär: «Eý, ysraýyl halky, siziň üstüňize uzak ýurtdan bir milleti çozdurjak. Ol güýçli hem gadymy milletdir. Sen ol milletiň dilini bilmersiň, näme aýdýanyna düşünmersiň. 16 Olaryň sagdagy açyk gabyr ýalydyr, barysy batyr söweşijilerdir. 17 Olar siziň hasylyňyzy we iýmitiňizi, ogul-gyzlaryňyzy ýuwdup ýalmarlar. Goýunlaryňyzdyr sygyrlaryňyzy, üzümleriňizdir injirleriňizi iýerler. Siziň bil baglaýan berk galalaryňyzy gylyç bilen weýran ederler. 18 Men hatda şol günlerde-de seni bütinleý ýok etmerin. Muny Reb aýdýar». 19 «Halk senden: „Näme üçin Hudaýymyz Reb bize bu zatlary etdi?“ diýip sorasa, sen olara şeýle jogap ber: „Siz Ony terk edip, ýurduňyzdaky keseki hudaýlara gulluk etdiňiz. Indi siz hem özüňize degişli bolmadyk bir ýurtda kesekilere gulluk edersiňiz“. 20 Muny Ýakubyň nesline jar et, ýahuda halkyna yglan et. 21 Eý, gözli bolup görmeýän, gulakly bolup eşitmeýän nadan hem düşünjesiz halk, indi muňa gulak as: 22 Menden gorkmarsyňyzmy? – Reb diýýär. Huzurymda titreşmersiňizmi? Men çägäni deňze araçäk etdim, bu ebedilik araçäk bolar, hiç haçan bozulmaz. Tolkunlar daşsa-da, üstün çykmaz, güwwüldese-de, ondan aşmaz». 23 Emma bu halk tekepbir we pitneçi. Olar azdylar, ýoldan çykdylar. 24 Olar muny ýürekden diýmeýärler: «Geliň, güýz hem ýaz ýagyşlaryny öz möwsüminde ýagdyrýan, biz üçin orak-ýygym hepdelerini saklaýan Hudaýymyz Rebden gorkalyň». 25 Etmişleriňiz bulary sizden uzaklaşdyrdy, günäleriňiz sizi ýagşylykdan mahrum etdi. 26 «Meniň halkymyň arasynda erbet adamlar bar. Olar guş awlamak üçin, bukuda ýatýanlar ýaly duzak gurup, ynsanlary tutýarlar. 27 Guşlardan doly kapasa ýaly, olaryň öýleri-de hileden doly. Şeýdip, olar beýgeldiler, baýadylar, 28 semrediler, ýognadylar. Hetden aşdy olaryň betpälligi, çözmediler adalatly ýetimiň dawasyny, goramadylar garybyň hiç bir hukugyny. 29 Bu zatlar üçin Men olary jezalandyrmarynmy? Munuň ýaly milletden, heý-de, öç almarynmy? Muny Reb aýdýar. 30 Ýurtda geň hem elhenç zat boldy: 31 Pygamberler galp pygamberlik edýärler, ruhanylar olaryň görkezmesi bilen dolandyrýarlar. Meniň halkym bolsa muny söýýär. Emma bu zatlaryň soňy gelende näme edersiňiz?»
Duşmanlar Iýerusalimi gabaýarlar
1 «Eý, benýamin halky, janyňyzy halas etmek üçin Iýerusalimden gaçyň! Tekowada surnaý çalyň, Beýthakeremde bir nyşan dikiň, çünki demirgazykdan bir betbagtlyk, äpet weýrançylyk ýetip gelýär. 2 Siýon gyzy – owadan hem näzik gyzy heläk ederin. 3 Çopanlar sürüleri bilen onuň ýanyna gelerler. Çadyrlaryny onuň daş-töwereginde dikip, her kim özüniň öri meýdanynda otlar. 4 Iýerusalime garşy söweşmäge taýýarlanyň. Turuň, gündiziň güni çozalyň! Işimiz gaýtdy! Gün ýaşyp barýar, öýlän kölegeler uzalýar! 5 Turuň, gije çozalyň, galalaryny weýran edeliň!» 6 Munuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Iýerusalimiň agaçlaryny kesiň, diwaryna çykmak üçin ýapgyt guruň. Bu şäher jezalandyrylmalydyr, munuň içinde zulumdan başga zat ýok. 7 Çeşmeden suw nähili joşýan bolsa, bu şäherden-de pislik şeýle joşýandyr. Içinde eşidilýär zorluk hem zulum, hassalyk hem ýaralar bar görýänim. 8 Eý, Iýerusalim, akylyňa aýlan, ýogsam Men senden ýüz öwrerin. Seni harabaçylyga, ilatsyz bir ýurda öwrerin». 9 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Üzümiň soňky salkymynyň ýygnalyşy ýaly, Ysraýylyň aman galanlary hem soňkusyna çenli ýygnalar. Şonuň üçin üzüm ýygýançy deý eliňi soňky gezek şaha uzat. 10 Olar eşider ýaly men kime aýdaýyn, kime duýduryş bereýin? Serediň, olaryň gulaklary gapyk, eşitmeýärler. Olar Rebbiň sözünden hoşal bolmaýarlar, gaýtam, ony ýaňsylaýarlar. 11 Munuň üçin men Rebbiň gazabyndan doludyryn, gaharymy saklamakdan halys irdim. Ony köçedäki çagalaryň, toplanan ýigitleriň üstüne dök. Är-aýalyň ikisini-de tutup äkiderler, garrydyr goja-da olardan sypmaz. 12 Olar öýleridir mellekleri bilen aýallary berler başgalara, Men elimi galdyraryn bu ýurduň ilatyna». Muny Reb aýdýandyr. 13 «Uludan-kiçä ählisi haram gazanjyň yşgynda, pygamberden ruhana çenli her kes gün görýär hile bilen. 14 Sag-salamatlyk bolmasa hem „sag-salamatlyk, sag-salamatlyk“ diýip, halkymyň ýarasyny ýüzleý bejerdiler. 15 Olar özlerini bihaýa alyp baryp, nejis işler etdiler, emma muňa utanmadylar. Utanyp gyzarmagyň nämedigini bilmediler. Şonuň üçin olar-da heläk bolup, ýykylanlaryň arasyna ýykylarlar, jezalandyranymda, ýer bilen ýegsan bolarlar». Muny Reb aýdýandyr. 16 Reb şeýle diýýär: «Ýoluň çatrygynda durup serediň, owalky ýodalar hakda sorap, ýagşy ýoluň nirededigini öwreniň; ondan ýöräň, janyňyz rahatlyk tapar. Emma olar: „Ol ýoldan ýöremeris“ diýdiler. 17 Men siziň üstüňizden gözegçi goýup: „Surnaýyň sesine gulak asyň!“ diýdim. Emma olar: „Gulak asmarys“ diýdiler. 18 Şonuň üçin hem, eý, milletler gulak goýuň. Olaryň başyndan näme injegini, eý, şaýatlar biliň. 19 Diňle, eý, ýer ýüzi. Bu halkyň başyndan betbagtlyk indererin. Bu olaryň eden niýetleriniň miwesi bolar, sebäbi Meniň sözlerime gulak asmadylar, taglymatymy bolsa ret etdiler. 20 Näme üçin Maňa Sabadan ýakymly ysly tütetgi, uzak ýurtdan şeker çiňrik getirilýär? Ýakma gurbanlyklaryňyzy kabul etmerin, sadakalaryňyz-da turmaýar göwnümden». 21 Şonuň üçin hem Men-Reb şeýle diýýärin: «Ine, Men bu halkyň öňüne büdreme daşyny goýaryn, ata-eneler çagalary bilen büdräp ýykylar, goňşusy dosty bilen birlikde heläk bolar». 22 Reb şeýle diýýär: «Ine, demirgazyk ýurtdan bir halk gelýär, ýeriň ujundan bir beýik millet aýaga galýar. 23 Olar ýaýdyr naýza bilen ýaraglanan, özleri-de rehimsiz hem zalymdyrlar. Sesleri deňiz ýaly güwwüldeýär. Eý, Siýon gyzy! Olar atlara atlanyp, bir adam ýaly söweşe taýýarlanyp, seniň garşyňa nyzama durdular. 24 Olar hakdaky habary eşidenimizde, ellerimiziň ysgyny gaçdy. Dogurýan aýal kimin çekýäris dert-azaplary. 25 Daşary çykmaň, ýoldan ýöremäň, çünki duşmanyň elinde gylyç bar, ähli tarapdan howp abanýar. 26 Eý, Meniň eziz halkym! Jul geýnip, kül üstünde otur. Ýalňyz çagaň üçin ýas tutýan dek ajy gözýaş dök, çünki üstümize duýdansyz heläkleýji geler. 27 Men seni halkymyň arasynda barlagçy hem derňewçi goýdum, eden işlerini barlarsyň, derňärsiň. 28 Olaryň bary tekepbir pitneçidirler, gybatdyr töhmet bilen ýaşaýarlar. Ýüregi bürünç, demir deý gatap, hemmesi ýoldan çykandyr. 29 Körük gyzdyrylýar, otda gurşun ereýär, emma zergäriň bu eden işi puçdur, şonda-da pislik hiç aýrylmaýar. 30 Olara „ýalan kümüş“ diýler, çünki Reb olary ret etdi».
Ýermeýa ybadathanada wagyz edýär
1 Ýermeýa Rebbiň sözi geldi: 2 «Rebbiň öýüniň derwezesinde durup, şu sözi jar et: „Eý, Rebbe ybadat etmek üçin, bu derwezelerden girýän tutuş Ýahuda! Rebbiň sözüne gulak as“. 3 Ysraýylyň Hudaýy, Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Ýollaryňyzy hem işleriňizi düzediň, şonda Men sizi bu ýerde ýaşadaryn. 4 ‘Bu Rebbiň ybadathanasy! Rebbiň ybadathanasy! Rebbiň ybadathanasy bu ýerde!’ diýen sözlere bil baglamaň. 5 Eger ýollaryňyzdyr işleriňizi çyndan düzetseňiz, biri-biriňize hakykatdan hem adalatly garasaňyz, 6 gelmişege, ýetim bilen dul hatyna zulum etmeseňiz, bu ýerde nähak gan dökmeseňiz, özüňize zyýan ýetirýän başga hudaýlaryň yzyna düşmeseňiz, 7 onda Men sizi bu ýerde, owaldan ata-babalaryňyza baky hem ebedilik beren ýurdumda ýaşadaryn. 8 Ine, siz dereksiz ýalan sözlere bil baglaýarsyňyz. 9 Siz ogurlyk edýärsiňiz, adam öldürýärsiňiz, zyna edýärsiňiz, ýalandan ant içýärsiňiz, Bagal butuna sadaka hödür edýärsiňiz, tanamaýan başga hudaýlaryňyzyň yzyna eýerýärsiňiz. 10 Soňra şu nejis işleri etmek üçin Meniň adym dakylan öýe gelip, huzurymda durup, ‘Biz halas bolduk!’ diýýärsiňizmi? 11 Meniň adym dakylan bu öý siziň üçin garakçylaryň sürenine öwrüldimi? Emma Men näme edýäniňizi görýärin. Muny Reb aýdýar. 12 Indi Şilodaky ilkinji gezek adymy dakan ýerime gidiň we ysraýyl halkymyň pisligi üçin, oňa näme edendigimi görüň. 13 Bu nejis zatlaryň ählisini etdiňiz; muny Reb diýýär. Men size öwran-öwran aýdanymda gulak asmadyňyz, sizi çagyranymda jogap bermediňiz. 14 Munuň üçin Meniň adym dakylan, siziň bil baglan bu öýüňizi – size we ata-babalaryňyza beren bu ýerimi Şilony nähili ýok eden bolsam, şeýle ederin. 15 Ähli garyndaşlaryňyzy, tutuş efraýym nesillerini kowşum ýaly, sizi hem huzurymdan kowaryn“.
Halkyň boýnuýogynlygy
16 Eý, Ýermeýa, sen bu halk üçin dileg etme, olar üçin perýat etme, ýalbarma, huzurymda olara töwellaçy bolma, barybir Men seni diňlemerin. 17 Ýahudanyň galalarynda, Iýerusalimiň köçelerinde olaryň näme edýändiklerini görmeýärsiňmi? 18 Çagalary odun ýygnaýar, atalary ot ýakýar, aýallary hamyr ýugrup, asman melikesi üçin köke bişirýär. Bu halk başga hudaýlara içgi sadakasyny hödürleýär. Bu zatlar Meniň gaharymy getirýär. 19 Olar Meni ynjadýarlarmy? Ýok, özlerini ynjadyp, utanja galýarlar. Muny Men-Reb aýdýaryn. 20 Munuň üçin Men – Hökmürowan Reb şeýle diýýärin: „Ine, Men gahar-gazabymy bu ýeriň, ynsandyr haýwanlaryň, meýdandaky agaçlaryň, topragyň hasylynyň üstüne dökerin. Ol ot bolup tutaşar we söndürilmez“. 21 Ysraýylyň Hudaýy, Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Ýakma gurbanlygyňyzy beýleki sadakalaryňyza goşup, ikisiniň hem etini iýiberiň. 22 Çünki Men ata-babalaryňyzy Müsürden çykaryp getirenimde, olara ýakma gurbanlygy bilen beýleki gurbanlyklar hakda hiç zat aýtmandym ýa-da buýruk bermändim. 23 Olara diňe şu buýrugy beripdim: ‘Maňa gulak asyň. Men siziň Hudaýyňyz, siz hem Meniň halkymsyňyz. Diňe Meniň görkezen ýolumdan ýöräň, şonda gowy günler görersiňiz’. 24 Emma olar diňlemediler, gulak asmadylar, gaýtam, kesirlik bilen öz ýaman niýetlerine kowalaşyp, pis ýüreklerine görä hereket etdiler. Ilerlemegiň deregine gaýra tesdiler. 25 Ata-babalaryňyzyň Müsürden çykan gününden tä şu güne çenli Men siziň ýanyňyza gullarym bolan pygamberlerimiň ählisini her gün yzly-yzyna iberdim. 26 Emma halk Meni diňlemedi, Maňa gulak asmady, gaýtam boýnuýogynlyk edip, ata-babalaryndan hem beter pislik etdi“. 27 Sen olara şu sözleriň baryny aýdarsyň, emma olar seni-de diňlemezler. Sen olary çagyrarsyň, emma olar jogap bermezler. 28 Munuň üçin sen olara şeýle diý: „Bu özleriniň Hudaýy Rebbe gulak asmaýan, dogry ýola gelmeýän milletdir. Hiç kim hakykaty aýtmaýar, ol hakda dil hem ýarmaýar. 29 Eý, ýahuda halky, saçyňy syr-da, ýalaňaç gaýalarda agy aýt. Çünki Reb gazabyny üstüne döken bu neslini terk edip, ony taşlady. 30 Ýahuda halky Meniň nazarymda erbet işleri etdi, muny Reb aýdýar. Olar Meniň adym dakylan öýde nejis zatlaryny goýup, ony murdar etdiler. 31 Ogul-gyzlaryny oda ýakyp, gurbanlyk etmek üçin, Benhinnom deresinde Topet seždegählerini gurdular. Beýle işi Men olara buýurmadym, beýtmek kelläme-de gelmedi. 32 Şonuň üçin hem şeýle günler geler, ol ýere Topet ýa-da Benhinnom deresi diýilmän, Ölüm jülgesi diýler. Topetde ölüleri jaýlamak üçin ýer galmaz. 33 Bu halkyň jesetleri guşlara we ýyrtyjy haýwanlara şam bolar, olary hiç kim kowmaz. 34 Ýurduň harabaçylyga öwrülendigi üçin, Ýahudanyň şäherlerinde, Iýerusalimiň köçelerinde şatlykdyr gülki sesini, ýigit bilen gelniň toý sesini keserin.“»
1 Reb şeýle diýýär: «Şol wagt Ýahuda patyşalarynyň, ýolbaşçylarynyň, ruhanylarynyň, pygamberleriniň süňkleri, Iýerusalimiň ilatynyň süňkleri gabyrlaryndan çykarylar. 2 Bu süňkler olaryň öz söýen, gulluk eden, yzlaryna eýeren, maslahat sorap sežde eden zatlarynyň, ýagny Günüň, Aýyň, tutuş asman jisimleriniň astyna serler. Olar ýygnalyp jaýlanylmaz, topragyň ýüzünde ders ýaly ýatar. 3 Bu pis kowumdan aman galanlaryň hemmesi dargadan ýerlerimde ýaşaýşy däl-de, ölümi saýlar». Muny Hökmürowan Reb aýdýandyr.
Halkda utanç ýok
4 Sen olara Reb şeýle diýýär diý: «Ýykylan ynsan galmazmy gaýdyp? Ýolundan azaşanlar gelmezmi ýola? 5 Näme üçin bu halk ýoldan çykdy? Iýerusalim dyngysyz dönüklik edýär. Olar ýalana berk ýapyşyp, yza dolanmakdan boýun towlaýar. 6 Men üns berip diňledim, dogrusyny aýtmaýar olar. Hiçisi: „Bu edenim näme?“ diýip, öz pisligine toba etmeýär. Söweşde çapýan at kimin hersi öz ýoluna ýortýar. 7 Hatda leglek hem öz möwsümini bilýär. Gumry, garlawaç, durna-da göçmeli pursadyny bilýär. Emma halkym Men-Rebbiň parzlaryny bilmeýär. 8 Nädip siz muny aýdyp bilýäňiz: „Biz akylly, Rebbiň kanuny bizdedir“? Hakykatda, bu kanuny ýalana öwren hilegär kanunçylaryň galamydyr. 9 Akyldarlar utanja galdylar, howp içinde duzaga düşdüler. Olar Rebbiň sözüni ret etdiler. Olarda näme pähim bar? 10 Uludan-kiçä ählisi haram gazanjyň yşgynda, pygamberden ruhana çenli her kes hile bilen gün görýär. Şonuň üçin aýallaryny başgalara, melleklerini talaňçylara bererin. 11 Sag-salamatlyk bolmasa hem „sag-salamatlyk, sag-salamatlyk“ diýip, halkymyň ýarasyny ýüzleý bejerdiler. 12 Nejis işleri edenlerinde utandylarmy? Ýok, asla utanmadylar. Ýüz gyzarmanyň nämedigini hem bilmediler. Şonuň üçin hem olar-da heläk bolup, ýykylanlaryň arasyna ýykylarlar, jezalandyranymda ýer bilen ýegsan bolarlar. Muny Reb aýdýandyr. 13 Olaň hasylyny wes-weýran ederin, üzüm şahalary-da, injir agajy-da miwe bermez, hatda ýapraklary-da gurar. Olara näme beren bolsam, ellerinden alnar». Muny Reb aýdýandyr. 14 Näme üçin biz entek hem bu ýerde otyrys? Geliň, üýşüp, berk galalara çozalyň-da, ol ýerde heläk bolalyň. Rebbe garşy günä edendigimiz üçin, Hudaýymyz Reb zäherli suw berip, bizi ölüme sezewar etdi. 15 Sag-salamatlyga garaşdyk, emma hiç gowulyk ýok. Şypa pursadyna garaşdyk, emma oňa derek howp abandy. 16 Duşman atlarynyň horruldysy Dandan eşidilýär, bedewleriniň kişňemesinden tutuş ýer ýüzi titreýär. Olar bu ýurdy, onuň içindäki ähli zatlary, şäheri hem onda ýaşaýanlary ýok etmäge geldiler. 17 Reb: «Ine, Men üstüňize zäherli ýylanlary, alahöwrenleri ibererin, olar sizi çakarlar» diýýär. Pygamber halk üçin ýas tutýar 18 Derdime şypa ýokdur, ýüregim ýaralydyr meniň. 19 Ine, eziz halkymyň perýady ýeriň aňry ujundan eşidilýär: «Reb Siýonda dälmidir? Onuň Patyşasy ol ýerde dälmi?». «Näme üçin olar özleriniň ýigrenji zatlary, özge nejislikleri bilen gaharymy getirdiler?». 20 Halk: «Orak döwri ötdi, tomus gutardy, emma biz halas bolmadyk» diýýär. 21 Biçäre halkymyň ýarasyndan ötri men-de ýaraly, ýas tutýaryn, üstüme howp abandy. 22 Gilgatda melhem ýokmudyr? Ol ýerde tebip ýokmudyr? Onda näme üçin biçäre halkymyň ýarasyna em edilmeýär?
1 Wah, käşge başym bir bulak, gözlerim gözýaş çeşmesi bolsady! Biçäre halkymyň öldürilenleri üçin aglasadym men gije-gündiz! 2 Käşge halkymy taşlap, olardan uzakda bolarym ýaly çölde bir kerwensaraý tapsadym! Çünki olaryň hemmesi zynahor, birtopar haýyn. 3 «Ýalan üçin dillerini ýaý kimin egreldýärler. Ýurtda olaryň güýji nädogrulyk bilen güýçlenýär, çünki pislik üstüne pislik edýärler, Meni asla tanamaýarlar». Muny Reb aýdýar. 4 Her kes öz dostundan ägä bolsun, hiç bir dogana ynam etmäň. Çünki her bir dogan ýalançydyr, her bir dost ýalan gep gezdirýär. 5 Her kim öz dostuny aldaýar, hiç kim hakykaty sözlemeýär. Dillerine ýalan sözlemegi öwretdiler, şer işler edip, toba etmegi bilmediler. 6 Zulum üstüne zulum, ýalan üstüne ýalan ýagýar! Olar Meni tanamakdan ýüz öwürýärler. Muny Reb aýdýar. 7 Munuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Men olary eredip, synagdan geçirerin. Biçäre halkymy başga näme edip bilerin? 8 Dilleri öldüriji peýkamdyr, hile bilen sözleýärler. Goňşularyna hoş sözler aýdýarlar, ýüreginde bolsa duzak gurýarlar. 9 Bu zatlar üçin Men olary, heý-de, jezalandyrmarynmy? Beýle milletden öç almarynmy?». Muny Reb aýdýandyr. 10 Men daglar üçin aglaýaryn, ahy-nala çekýärin, çölüň örüleri üçin ýas tutýaryn, sebäbi olar harabalyga öwrüldi, ol ýerden geçýän ýok. Mal-garalaryň sesi eşidilmeýär, guşlar-da, haýwanlar-da gaçyp gitdiler. 11 Men Iýerusalimi weýran edip, şagallar sürenine öwrerin. Ýahuda şäherlerini ilatsyz goýup, harabaçylyga öwrerin. 12 Muňa düşüner ýaly paýhasly biri barmydyr? Muny yglan eder ýaly Rebbiň sözlän kişisi kim? Näme üçin ýurt weýran bolup, içinden hiç kim geçmez ýaly, çöl kimin boşap ýatyr? 13 Reb şeýle diýýär: «Olar özlerine beren kanunymy ret etdiler, sözüme gulak asmadylar, ol boýunça hereket etmediler. 14 Gaýtam, kesirlik bilen niýetlerini ýamana düwüp, ata-babalarynyň öwredişi ýaly, Bagal butunyň yzyna eýerdiler». 15 Şonuň üçin hem Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Men bu halka ajy ýowşan iýdirerin, zäherli suw içirerin. 16 Men olary özleriniň hem, ata-babalarynyň hem tanamadyk milletiniň arasyna pytradaryn. Olary ýok edýänçäm, yzlaryna gylyç salaryn». Halk jezasy üçin ýas tutýar 17 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Ýagşy oýlanyp görüň, agyçy aýallary çagyryň, gelsinler. Iň ezberlerini çagyrdyň, gelsinler. 18 Derrew gelip, biziň üçin agy aýtsynlar. Goý, gözlerimiziň ýaşy kepemesin, gabaklarymyzdan sil bolup aksyn». 19 Ine, Siýondan perýat eşidilýär: «Bizi, gör, nähili weýran etdiler! Gaty utanja galdyk, çünki ýurdumyzy terk etdik, öýlerimiz ýer bilen ýegsan boldy». 20 Eý, aýallar, Rebbiň sözüni eşidiň, Agzyndan çykýan söze gulak asyň. Gyzlaryňyza ýas tutmagy, goňşyňyza agy aýtmagy öwrediň. 21 Köçelerden çagalary, meýdanlardan ýaş ýigitleri gyryp taşlamak üçin, ölüm penjirelerimize dyrmaşyp, galalarymyza girdi. 22 Reb şeýle diýýär diý: «Ynsan jesetleri ekin meýdanyna sepilen ders deý, orakçynyň yzyndaky desseler deý topraga serler. Olary hiç kim ýygnamaz». 23 Reb şeýle diýýär: «Paýhasly paýhasyna, güýçli güýjüne magtanmasyn, baý baýlygyna öwünmesin. 24 Öwünýän diňe Maňa düşünýänligi we tanaýanlygy bilen öwünsin, ýer ýüzünde söýgi, adalat we dogruçyllyk bilen hereket edýän Men – Rebdirin. Çünki Men bulardan lezzet alýaryn. Muny Reb aýdýandyr. 25 Şeýle günler geler, teni sünnetli bolup-da, ýüregi sünnetsiz adamlary jezalandyraryn. Muny Reb aýdýandyr. 26 Müsüri, Ýahudany, Edomy, ammonlary, Mowaby we çölde ýaşaýan gyrçuw sakgallylaryň hemmesini jezalandyraryn. Çünki bu milletleriň ählisi sünnetsiz, tutuş ysraýyl halkynyň ýüregi-de sünnetsiz».
Butparazlyk we hakyky sežde etmegiň ýoly
1 Eý, ysraýyl halky, Rebbiň size aýdýan sözüni diňläň. 2 Reb şeýle diýýär: «Gögüň alamatlaryndan gorkmaň, olardan diňe milletler gorkýandyr. Milletleriň ýolundan görelde almaň. 3 Halklaryň däp-dessurlary boşdur, tokaýdan kesilen agaja ussanyň guraly şekil berýär. 4 Ony altyn-kümüş bilen bezäp, gymyldamaz ýaly çekiç bilen çüýläp berkidýärler. 5 Olaryň butlary ekin garantgasy ýaly, gepläp bilýän däldirler. Ýöräp bilmeýändikleri üçin olary göterip äkitmelidir. Olardan gorkmaň: Çünki olar ne ýamanlyk ederler, ne-de ýagşylyk». 6 Saňa meňzeş ýokdur, ýa Reb. Sen beýiksiň, gudratda adyň beýikdir. 7 Senden gorkmajak barmy, eý, milletler Şasy?! Çünki bu diňe Saňa ýaraşýandyr. Milletleriň ähli akyldarlarynyň, bar patyşalyklarynyň arasynda Seniň ýalysy ýokdur. 8 Olaryň bary akmak hem akylsyzdyr. Biderek butlardan tälim alýarlar, olar guran agaçdan ýasalandyr! 9 Tarşyşdan – ýenjilen kümüş, Upazdan altyn getirilýär. Ussanyň hem zergäriň hünäridir butlar, gök hem gyrmyzy eşik geýdirerler olara, barysy hem ökde hünärmentleriň işidir. 10 Emma Reb hakyky Hudaýdyr, Ol diri Hudaý hem baky Patyşadyr. Onuň gaharyndan titreýär tutuş ýer, gazabyna garşy durup bilmez milletler. 11 «Olara şeýle diý: „Gögi hem ýeri ýaratmadyk hudaýlar ýer ýüzünden we gögüň astyndan ýok bolarlar“». 12 Ýeri Öz gudraty bilen ýaradan Rebdir. Ol paýhasy bilen dünýäni berkarar etdi, akyly bilen gökleri ýaýdy. 13 Ol gürlände, şaglaýar gökdäki suwlar, göterilýär ýeriň uçlaryndan bulutlar. Ýagyş üçin ýyldyrymlar çakdyrýar, ammarlaryndan şemal öwüsdirýär. 14 Her bir adam akmak hem akylsyzdyr, her zergär ýasan butlaryndan uýada galar, olar ýasalandyr, olarda jan ýokdur. 15 Bular biderekdir, masgarabazlaň işidir; jezalandyranymda olar ýok bolarlar. 16 Emma Ýakubyň paýy beýle däldir, çünki ähli zatlary ýaradan Hudaýdyr, Ysraýyl tiresi Onuň mirasydyr, Onuň ady Hökmürowan Rebdir.
Betbagtlyk gelýär
17 Eý, gabawda oturanlar, şaýyňyzy tutuň! 18 Çünki Reb şeýle diýýär: «Ine, bu gezek Men bu ýurduň ilatyny uzaklara taşlaryn. Görsünler diýip, üstlerine bela indererin». 19 Çekýän hasratymdan ýaňa dat günüme! Ýaram agyr, emma men: «Dogrudanam, bu meniň derdim, muny çekmegim gerek» diýdim. 20 Çadyrym ýykyldy, üzüldi ähli tanaplary. Çagalarym taşlap gitdiler meni, ýok olar indi. Çadyrymy täzeden dikmäge, hiç kim ýok perdelerimi asmaga. 21 Çünki azaşdylar çopanlar aklyndan, Rebbi agtarmadylar. Şonuň üçin bolmady ugruna işleri, dargady ähli sürüleri. 22 Diňläň, bir habar gelýär! Ýahuda şäherlerini harabalyga, şagallar sürenine öwürmek üçin demirgazyk ýurtdan uly gopgun gelýär. 23 Ýa Reb, men ynsanyň ýolunyň öz elinde däldigini, dogry ädim basmagyň ygtyýarynda däldigini bilýärin. 24 Gazabyň bilen däl-de, adalatyň bilen, ýa Reb, meni terbiýele! Ýogsam meni hiç edersiň. 25 Gazabyňy dök Seni tanamaýan milletleriň, adyňy çagyrmaýan halklaryň üstünden. Çünki olar Ýakubyň neslini ýalmadylar, ony ýuwdup, ýok etdiler, mekanyny weýran etdiler.
Ysraýyl we ýahuda halky ähti bozýar
1 Ýermeýa Rebbiň sözi geldi: 2 «Bu ähtiň şertlerine gulak goý. Ýahuda halky bilen Iýerusalim ilatyna beýan et. 3 Olara Ysraýyl Hudaýy Reb şeýle diýýär diý: „Bu ähtiň şertlerine gulak asmadyk adama nälet bolsun! 4 Men ata-babalaryňyzy Müsürden – demir ojagyndan çykaran günüm olara şeýle buýruk berdim: ‘Meniň sözüme gulak asyp, Meniň buýran ähli tabşyryklarymy ýerine ýetiriň. Şonda siz Meniň halkym, Men hem siziň Hudaýyňyz bolaryn. 5 Şeýtseňiz, Men ata-babalaryňyza süýt we bal akýan ýurdy bermegi ant içip, beren sözümi ýerine ýetirerin’. Ine, görşüňiz ýaly, ony size berdim“». Onsoň men: «Goý, şeýle bolsun, ýa Reb!» diýip jogap berdim. 6 Reb maňa bu sözleriň hemmesini Ýahudanyň şäherlerinde, Iýerusalimiň köçelerinde jar et-de, şuny aýt diýdi: «Bu ähtiň sözlerine gulak asyň, olary berjaý ediň. 7 Çünki Men siziň ata-babalaryňyzy Müsürden çykaran günümden tä şu güne çenli dyngysyz „Sözüme gulak asyň“ diýip, berk duýduryş berip geldim. 8 Emma olar diňlemediler, gulak asmadylar, gaýtam, kesirlik bilen öz ýaman niýetlerine eýerip, hersi özüçe hereket etdi. Munuň üçin Men bu ähtiň ähli sözlerini olaryň başlaryndan inderdim. Men olara bulary berjaý etmegi buýrupdym, emma olar etmediler». 9 Reb maňa şeýle diýdi: «Ýahuda halky bilen Iýerusalimiň ilatynyň arasyndaky dildüwşügiň üsti açyldy. 10 Olar ýene-de sözlerime gulak asmak islemedik ata-babalarynyň etmişlerine tarap dolandylar. Başga hudaýlaryň yzyna düşüp, olara gulluk etdiler. Ysraýyl we ýahuda halky özleriniň ata-babalary bilen eden ähtimi bozdular. 11 Şonuň üçin hem Reb şeýle diýýär: „Men olaryň başyndan bela indererin, olar gaçyp, gutulyp bilmezler. Olar Maňa dady-perýat ederler, emma Men olary diňlemerin. 12 Onsoň Ýahuda şäherleri bilen Iýerusalim ilaty gidip, özleriniň sadaka beren hudaýlaryna dady-perýat ederler, emma betbagtlyk gelende, bu hudaýlar olary asla halas etmez. 13 Çünki hudaýlaryň sany şäherleriň sany bilen deňdir, eý, Ýahuda! Siz Iýerusalimiň köçeleriniň sanyna görä utançly zatlar üçin gurbanlyk sypalaryny, Bagal butuna gurbanlyklar hödür etmek üçin gurbanlyk sypalaryny gurduňyz. 14 Eý, Ýermeýa, sen-de bu halk üçin dileg etme, olar üçin dady-perýat etme, ýalbarma, çünki betbagtçylyga uçrap, Meni çagyranlarynda, olary diňlemerin. 15 Köp pis işler edeninden soň, söýgüli halkymyň Meniň öýümde näme işi barka? Hatda Rebbe bagyş edilen et kömek etmez. Siz pislik etmekde şatlanýarsyňyz. 16 Reb saňa ‘Miwesi datly, ýaşyl ýaprakly zeýtun agajy’ diýip at berdi. Emma güýçli galmagally gopgun bilen ony oda berer, onuň şahalary ýanyp kül bolar. 17 Ysraýyl bilen ýahuda halky pislik etdi, olar Bagal butuna sadakalar hödür edip, Meniň gaharymy getirdiler. Şonuň üçin seni ekip oturdan Men Hökmürowan Reb başyňdan betbagtlyk indermegi karar etdim“».
Halk Ýermeýa garşy hile guraýar
18 Şol wagt Reb halkyň eden pisliklerini maňa görkezdi. Ol muny maňa äşgär etdi, Ýa Reb, olaryň eden işlerini maňa aýan etdiň. 19 Men bolsam damagy çalynmaga äkidilen ýuwaş bir guzy kimindim. Olaryň: «Geliň, agajy miwesi bilen ýok edeliň, mundan beýläk onuň ady ýatlanmaz ýaly, ony dirileriň ýurdundan kesip taşlalyň» diýip, meniň garşyma hile gurýandyklaryny bilmedim. 20 Emma, eý, adalatly höküm edýän, ýürekleri we pikirleri synaýan Hökmürowan Reb! Dawamy Saňa aýan edýärin, olardan aljak öjüňi göreýin! 21 Şonuň üçin hem seniň janyňyň kastyna çykyp: «Sen Rebbiň adyndan pygamberlik etmeli dälsiň, ýogsam biziň elimizden ölersiň» diýýän anatot halky hakynda Hökmürowan Reb şeýle diýýändir. 22 Ine, Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Men olary jezalandyraryn. Olaryň ýaş ýigitleri gylyçdan geçiriler, oguldyr-gyzlary açlykdan ölerler. 23 Olardan aman galany bolmaz. Çünki wagty gelende, Men anatot halkynyň başyndan betbagtlyk indererin».
Ýermeýa Hudaýa nalyş edýär
1 Ýa Reb, dawamy öňüňe getirsem, Sen hemişe hakly çykýarsyň. Emma ýene-de adalat barada Seniň bilen gürleşmek isleýärin. Näme üçin erbetleň ýoly rowaçlanýar? Näme üçin haýynlar asuda ýaşaýar? 2 Olary Sen oturtdyň, kök urdular. Ösüp-ulalyp, miwe berdiler. Sen olaryň dillerine ýakynsyň, emma ýüreklerinden uzakdasyň. 3 Meni bolsa, ýa Reb, Sen tanaýarsyň, meni görýärsiň, Özüň hakdaky pikirlerimi synaýarsyň. Olary soýulmaly goýun kimin çykar-da, soýuljak güni üçin taýýarla. 4 Haçana çenli ýurt ýas tutup, otlar saralyp solar? Ol ýerde ýaşaýanlaň pis işlerinden ýaňa haýwanlar bilen guşlar ýitip gitdiler. Çünki bu halk diýýär: «Ol bize näme boljagyny görmeýär». Hudaý Ýermeýa jogap berýär 5 Eý, Ýermeýa, pyýadalar bilen ylgap ýadaýan bolsaň, onda atlylar bilen nähili ýaryşjak? Eger howpsuz ýurtda büdreýän bolsaň, onda Iordan jeňňelinden nädip çykjak? 6 Saňa hatda dogan-garyndaşlaryň, öz maşgalaň-da haýynlyk etdi. Ýeňsäňden seslerine bat berdiler. Ýüzüňe ýagşy sözler aýtsalar-da, ynanmaweri sen olara. 7 Men halkymy terk etdim, mirasymy taşladym, jandan söýýän halkymy duşmanlarynyň eline berdim. 8 Mirasym Meniň üçin tokaýdaky arslan kimin boldy. Maňa tarap nagra çekdi, şonuň üçin Men ony ýigrenýärin. 9 Mirasym nazarymda gyrgy deý boldumy? Her tarapdan wagşy guşlar üstüne çozdy. Gidiň-de, ähli ýabany haýwanlary toplaň, goý, olar mirasymy ýuwdup ýalmasynlar. 10 Köp çopanlar üzüm bagymy weýran etdiler, ekin meýdanymy depeläp tozdurdylar, ajaýyp mellegimi takyr çöle öwürdiler. 11 Ony harabaçylyga dönderdiler, haraba içinde huzurymda aglaýar. Tutuş ýurt weýran boldy, emma hiç kimiň piňine-de däl. 12 Çöldäki ähli depelere talaňçylar geldiler. Çünki ýurduň bir çetinden beýlekisine çenli Rebbiň gylyjy heläk eder, hiç kim galmaz aman. 13 Olar bugdaý ekip, tiken ordular, gara zähmet çekip, haýyr görmediler. Rebbiň gahar–gazabyndan ýaňa alan hasyllaryna utansynlar. 14 Reb şeýle diýýär: «Ysraýyl halkym üçin beren mülküme el uran ähli erbet goňşularymy ýurtlaryndan sogrup taşlaryn. Ýahuda halkyny-da olaryň arasyndan sogrup taşlaryn. 15 Hemmesini sogrup taşlanymdan soň, olara ýene ýüregim awar. Olaryň her birini öz mülküne, öz topragyna gaýtaryp getirerin. 16 Halkyma Bagalyň adyndan ant içmegi öwredişleri ýaly, özleri-de halkymyň ýollaryny yhlas bilen öwrenip: „Rebden ant içýärin“ diýip, Meniň adymdan ant içmegi öwrenseler, onda olar-da halkymyň arasynda ornaşarlar. 17 Emma gulak asmadyk her bir milleti köki bilen bütinleý goparyp taşlaryn we ýok ederin».
Zygyr matadan tikilen guşak
1 Reb maňa: «Git-de, özüňe zygyr matadan tikilen guşak satyn alyp, ony biliňe guşa, ýöne ony suwa batyrma» diýdi. 2 Şeýlelikde, men Rebbiň sözi boýunça bir guşak satyn alyp, ony bilime guşadym. 3 Maňa ýene Rebbiň sözi geldi: 4 «Biliňdäki satyn alan guşagyňy al-da, Parat obasyna git. Ony ol ýerde bir gaýanyň jaýrygynda gizle». 5 Rebbiň buýrugy boýunça men gidip, guşagy Parat obasynda gizledim. 6 Köp gün geçenden soň, Reb maňa: «Tur, Parat obasyna git-de, gizlemegi buýran guşagymy al» diýdi. 7 Onsoň men Parat obasyna gitdim, gizlän ýerimden gazyp, guşagy aldym. Emma guşak çüýräp zaýalanan eken. Ol hiç zada ýarajak däldi. 8 Maňa Rebbiň sözi geldi: 9 «Reb şeýle diýýär: „Men Ýahudanyň tekepbirligini we Iýerusalimiň aşa gedemligini hut şonuň ýaly edip çüýrederin. 10 Bu pis halk kesirlik bilen öz isleglerine kowalaşyp, sözüme gulak asmak islemeýär. Olar başga hudaýlaryň yzyna düşüp, olara gulluk we sežde edýärler. Şonuň üçin olar hem hiç derde ýaramaýan şu guşak ýaly bolarlar. 11 Guşak ynsanyň biline nähili ýapyşýan bolsa, Men hem tutuş ysraýyl we ýahuda halklaryny Özüme şeýle ýapyşdyraryn. Olaryň Maňa at-abraý, öwgi we şöhrat getirjek Öz halkym bolmagyny isledim, emma olar gulak asmadylar. Muny Reb aýdýandyr“.
Şeraply küýze
12 Olara şu sözi ýetir, Ysraýyl Hudaýy Reb: „Ähli küýzeler şerapdan dolar“ diýýär diý. Olar saňa: „Ähli küýzäniň şerapdan doljagyny biz näme bilýän däldiris öýdýäňmi?“ diýerler. 13 Şonda olara Reb şeýle diýýär diý: „Bu ýurtda ýaşaýanlaryň ählisini – Dawudyň tagtynda oturan patyşalary, ruhanylary, pygamberleri, Iýerusalimiň tutuş ilatyny serhoş bolýançalar şerapdan doýraryn. 14 Men olary ata-eneleri we çagalary bilen birlikde biri-birini gyrlyşdyraryn. Olary ýok edenimde, gözüm gaýgyrmaz, haýpym gelmez, ýüregim awamaz. Muny Reb aýdýandyr“.
Iýerusalim jezalandyrylar
15 Eşidiň, gulak goýuň, tekepbirlik etmäň, çünki Reb gepleýär. 16 Garaňkylyk düşürmezden öň, zulmat daglarynda aýaklaryňyzy büdretmezden öň, Hudaýyňyz Rebbi şöhratlandyryň. Siz yşyga garaşýarsyňyz, emma Reb ony ölüm kölegesine öwrüp, tüm garaňkylyga gaplar. 17 Emma siz muňa gulak asmasaňyz, tekepbirligiňiz üçin gizlinlikde aglaryn; Rebbiň sürüsiniň ýesir edilendigi üçin, gözlerimiň ýaşy dökülip, sil bolup akar. 18 Patyşa bilen onuň ejesine aýt: „Tagtyňyzdan düşüp, aşakda oturyň, çünki şöhrat täjiňiz başyňyzdan aýryldy“. 19 Negebiň şäherleri ýapyldy, olary açjak ýokdur. Bütin Ýahuda sürgün edildi, tutuşlygyna sürgün edildi. 20 Başyňyzy galdyryp, demirgazykdan gelýänleri görüň. Saňa berlen süri, ajaýyp süriň nirede? 21 Ýolbaşçy edip ýetişdiren adamlaryňy Reb özüňe hojaýyn etse, näme diýersiň? Dogurýan aýalyň burgusy ýaly seni-de sanjy tutmazmy? 22 Eger içiňden: „Näme üçin bu zatlar meniň başyma düşdükä?“ diýýän bolsaň, bu etmişleriňiň köplügi sebäpli etegiň açyldy we namysyňa degildi. 23 Efiopiýaly öz teniniň reňkini, gaplaň meneklerini üýtgedip bilermi? Onda şer iş etmäge uýgunlaşan siz hem ýagşylyk edip bilermikäňiz? 24 Men olary çöl ýeli bilen sowrulýan saman külkesi kimin dargadaryn. 25 Seniň nesibäň, saňa ölçäp beren paýym budur. Muny Reb aýdýandyr, çünki sen Meni unutdyň, ýalana bil bagladyň. 26 Men-de uýat ýeriň açylsyn diýip, etegiňi ýüzüňe çenli galdyraryn. 27 Meýdanda we depeleriň üstünde seniň eden nejis işleriňi – zynahorlugyňy, esräp kişňeýşiňi, haýasyz lolulygyňy gördüm. Dat günüňe, eý, Iýerusalim! Tämizlenmegiň üçin, ýene näçe wagt gerek saňa?!»
Gurakçylyk we gylyç
1 Gurakçylyk barada Ýermeýa Rebbiň şu sözi geldi: 2 «Ýahuda ýas tutýar, onuň şäherleri perýat edýär. Halky hasratdan ýaňa ýere çökdi, Iýerusalimiň perýady barha güýjeýär. 3 Han-begleri hyzmatkärlerini suw getirmäge iberýärler. Olar guýa gelip, suw tapmaýarlar, yzlaryna boş küýzeli dolanýarlar. Olar aljyraňňylyga düşüp, utanç içinde başlaryny büreýärler. 4 Ýurtda ýagyş ýagmansoň, toprak çat açdy. Muňa daýhanlar utanyp, başlaryny büreýärler. 5 Hatda çöldäki keýik hem taşlaýar ýaňy guzlan owlagyny, iýmäge ot ýokdy sebäbi. 6 Gulanlar ýalaňaç gaýalarda durup, edil şagallar ýaly haşlap dem alýarlar. Öçüpdi olaryň gözleriniň nury, otly ýaýla ýokdy sebäbi». 7 Etmişlerimiz bize garşy şaýatlyk etse-de, Öz adyň hatyrasyna bir zat edäý, ýa Reb! Biziň dönükligimiz çökderdir juda, çünki biz Saňa garşy etdik günä. 8 Eý, Ysraýylyň Umydy, hasratly wagtyndaky Halasgäri! Neçün bolýaň bu ýurtda gelmişek ýaly, gijäni geçirmek üçin düşlän ötegçi ýaly? 9 Neçün Sen çaşan adam ýaly, halas etmäge güýji ýetmeýän batyr söweşiji ýaly bolýaň? Emma Sen biziň aramyzdasyň, biz Seniň adyň bilen çagyryldyk, bizi terk etme, ýa Reb! 10 Bu halk hakda Reb şeýle diýýär: «Olar, hakykatdan-da, aýlanyp gezmegi haladylar, aýaklaryna dynçlyk bermediler. Şonuň üçin Men-Reb olardan hoşal däldirin. Indi olaryň etmişlerini ýatlaryn, günäleri üçin jezalandyraryn». 11 Onsoň Reb maňa şeýle diýdi: «Bu halkyň abadançylygy üçin dileg etme. 12 Olar agyz bekleseler-de, olaryň perýadyna gulak asmaryn. Olar ýakma gurbanlygyny, galla sadakasyny hödürleseler-de, Men olary kabul etmerin. Tersine, gylyç, açlyk we mergi bilen olary ýok ederin». 13 Onsoň men Rebbe: «Wah, Hökmürowan Rebbim! Pygamberler olara gylyç ýüzüni görmersiňiz, açlyk belasyny çekmersiňiz, bu ýerde hakykatdan-da sag-salamat ýaşarsyňyz diýýärler» diýdim. 14 Reb maňa şeýle jogap berdi: «Pygamberler Meniň adymdan ýalandan pygamberlik edýärler. Olary Men ýollamadym. Olara Men ne buýruk berdim, ne-de olar bilen gepleşdim. Olaryň size edýän pygamberlikleri galp görnüş, biderek palçylyk bilen öz ýürekleriniň hilesidir». 15 Şonuň üçin hem bu pygamberler barada Reb şeýle diýýär: «Men ýollamasam hem Meniň adymdan pygamberlik edip, „Bu ýurda gylyç we açlyk gelmez“ diýýärler. Emma bu pygamberleriň özleri gylyçdan we açlykdan heläk bolarlar. 16 Olaryň pygamberlik eden halky-da açlyk we gylyç sebäpli Iýerusalimiň köçelerine taşlanar. Olaryň özlerini, aýallaryny we ogul-gyzlaryny jaýlan bolmaz. Çünki eden pisliklerini Men olaryň öz başlaryndan indererin. 17 Sen olara şu sözi ýetir: „Goý, gözlerimiň ýaşy gije-gündiz kepemesin, çünki boý gyzym – eziz halkym agyr ýaralandy, güýçli zarba sezewar boldy. 18 Meýdana çyksam, gylyçdan geçirilenleri görýärin! Şähere girsem, açlykdan heläk bolanlary görýärin! Pygamber-de, ruhany-da hiç zada düşünmän, ýurtda enteşip ýörler“». 19 Ýahudany bütinleý ret etdiňmi? Siýony ýürekden ýigrenýärsiňmi? Näme üçin şypa tapmaz ýaly, bizi beýle ýaraladyň? Biz parahatlyk gözledik, emma haýyr tapmadyk. Şypa wagtyna garaşdyk, emma howp abanýar. 20 Ýa Reb, biz öz pisligimizi, ata-babalarymyzyň ýazygyny boýun alýarys. Çünki biz Saňa garşy günä etdik. 21 Öz adyňyň hatyrasyna bizden ýüz öwürme. Öz şöhratly tagtyňy peseltme. Biziň bilen eden ähtiňi ýada sal, ony bozma. 22 Milletleriň butlarynyň arasynda ýagyş ýagdyryp bilýäni barmy? Asman çabga ýagdyryp bilermi? Muny diňe Sen edip bilýärsiň, ýa Beýik Hudaýymyz! Bularyň baryny edýän Sensiň. Sendedir umydymyz!
Reb rehimdarlyk etmeýär
1 Soňra Reb maňa şeýle diýdi: «Hatda Musa bilen Şamuwel huzurymda durup ýalbarsalar-da, ýüregim bu halka tarap öwrülmez. Halkymy huzurymdan kow, goý, gitsin! 2 Olar senden: „Biz nirä gideli?“ diýip sorasalar, sen olara Reb şeýle diýýär diý: „Gyrgyna höküm edilenleri gyrgyna, gylyja höküm edilenleri gylyja, açlyga höküm edilenleri açlyga, sürgüne höküm edilenleri sürgüne ibererin“». 3 Reb şeýle diýýär: «Olaryň başyndan dört hili betbagtlyk indererin: öldürmek üçin – gylyjy, düýt-müýt etmek üçin – itleri, iýip ýok etmek üçin – wagşy guşlar bilen ýyrtyjy haýwanlary ibererin. 4 Ýahuda patyşasy Hizkiýanyň ogly Maneşeniň Iýerusalimde eden işlerinden ýaňa bütin dünýäniň patyşalyklaryny howp astyna salaryn. 5 Eý, Iýerusalim, kimiň saňa ýüregi awar? Seniň üçin kim aglar? Hal-ýagdaýyňy soramak üçin ýolundan sowlup, kim seniň ýanyňa geler?». 6 Reb diýýär: «Sen Meni ret etdiň, yza tesdiň. Men hem elimi saňa garşy galdyryp, seni ýok ederin. Merhemet etmekden halys ýadadym. 7 Ýurduň derwezelerinde halkymy çarşak bilen sowraryn. Perzentsiz goýup, olary heläk ederin, çünki olar pis ýollaryndan dänmediler. 8 Olaryň dul aýallaryny deňiz çägesinden-de köpelderin. Ýigitleriň hem ejeleriniň üstüne günorta çagy heläkleýji ibererin. Ejelerini duýdansyz gorky we howp astyna salaryn. 9 Ýedi çagaly aýal demi-demine ýetmän jan berdi. Onuň güneşi gündiziň Güni ýaşdy, ol utanja galyp, masgara boldy. Galanlaryny bolsa duşmanlarynyň öňünde gylyja tabşyraryn». Muny Reb aýdýandyr.
Ýermeýa Rebbe şikaýat edýär
10 «Waý meniň halyma! Wah, ejem, sen meni bütin dünýä bilen jedelleşsin hem dawa etsin diýip dogrupsyň! Men hiç kime karz bermedim hem, almadym hem. Şonda-da hemmeler maňa nälet okaýarlar». 11 Reb şeýle diýdi: «Men ysraýyl halkyny diňe ýagşylyk üçin goýbererin. Betbagtlyk we hasrat döwründe duşmanyňy saňa tabyn ederin. 12 Hiç kim demir, onda-da demirgazyk demri bilen bürünji döwüp bilmez. 13 Ýurduň ähli ýerinde eden günäleň üçin talaňa bererin baýlygyňy we hazynaňy. 14 Men seni tanamaýan ýurduňda duşmanlaryňa gul ederin, gazabym size garşy ot bolup tutaşyp, ebedilik ýanar». 15 «Ýa Reb, Özüň bilýärsiň. Meni ýada sal, ýardam et maňa. Meni yzarlanlardan arymy alaýyn. Olara sabyr-takatly bolma, meni öldürmeklerine ýol berme. Bu kemsidilmelere Seniň hatyraň üçin çydaýandygymy bilgin. 16 Seniň sözleriňi tapyp iýdim. Sözleriň maňa şatlyk, ýüregime begenç berdi. Çünki men Seniň adyň bilen tutuldym, eý, Reb, Hökmürowan Hudaý! 17 Keýp çekýänleriň meýlisinde oturmadym, şatlanmadym men. Seniň eliň üstümde bolup, meni gazapdan dolduranyň üçin ýalňyz özüm oturdym, 18 Neçün meniň agyrym dyngysyz? Neçün ýaralaryma şypa ýok? Neçün olary bejerip bolmaýar? Sen meniň üçin suwy ygtybarsyz bulak, aldawçy bir çeşme boljakmy?». 19 Munuň üçin Reb şeýle diýýär: «Eger toba etseň, seni ýene kabul edip, huzurymda durzaryn. Eger biderek sözleri däl-de, gymmatly sözleri aýtsaň, Meniň dilim bilen geplärsiň. Bu halkyň özi saňa tarap öwrüler, emma sen olara tarap öwrülmersiň. 20 Men seni bu halk üçin bürünçden berk diwar ederin. Olar seniň garşyňa söweşerler, emma ýeňip bilmezler. Halas etmek, ölümden gutarmak üçin Men seniň bilendirin. Muny Reb aýdýandyr. 21 Seni erbetleriň elinden azat ederin, rehimsizleriň penjesinden halas ederin».
Rebbiň Ýermeýa beren tabşyryklary
1 Maňa Rebbiň sözi geldi: 2 «Özüňe aýal alma, bu ýerde ogullaryň, gyzlaryň bolmasyn. 3 Bu ýurtda doglan ogullar we gyzlar, olary dünýä inderen ene-atalar hakda Men-Reb şeýle diýýärin: 4 Olar agyr kesellerden ölerler, olar üçin ýas tutulmaz, jesetleri jaýlanylmaz, topragyň ýüzünde ders ýaly bolup ýatarlar. Olar gylyçdan we açlykdan heläk bolarlar. Jesetleri guşlara we ýyrtyjy haýwanlara şam bolar. 5 Çünki Reb şeýle diýýär: „Ýas tutulýan öýe girme, matam tutmak, aglamak üçin gitme. Çünki Men bu halkdan sag-salamatlygymy, söýgimi we rehim-şepagatymy aýyrdym. Muny Reb aýdýandyr. 6 Bu ýurtda uludan-kiçä hemmeler öler. Olary jaýlamazlar, hiç kim olar üçin ýas tutmaz, öz bedenini ýaralamaz ýa-da saçyny syrmaz. 7 Ýas tutýany köşeşdirmek üçin hiç kim onuň bilen çörek iýmez. Ene-atasyny ýitirene teselli käsesinden içirmezler. 8 Meýlis edilýän öýe girme, olar bilen oturma, iýip içme“. 9 Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Siziň günleriňizde gözüňiziň alnynda bu ýerden şatlykdyr gülki sesini, öýlenýän ýigit bilen gelniň toý sesini keserin“. 10 Bu sözleriň ählisini halka ýetireniňde, olar saňa: „Näme üçin Reb biziň üstümizden bu elhenç betbagtlygy inderjegini aýtdyka? Biziň ýazygymyz näme? Hudaýymyz Rebbe garşy biz näme günä etdikkäk?“ diýerler. 11 Şonda sen olara Reb, ine, şeýle diýýär diý: „Bu siziň ata-babalaryňyzyň Meni terk edendikleri üçindir. Olar başga hudaýlaryň yzyna düşdüler, olara gulluk hem sežde etdiler. Menden ýüz öwürdiler, kanunymy ýerine ýetirmediler. 12 Şeýle-de, siz ata-babalaryňyzdan-da beter pislik etdiňiz. Maňa gulak asman, her biriňiz kesirlik bilen öz erbet niýetleriňiziň yzyna düşdüňiz. 13 Munuň üçin Men sizi bu ýurtdan çykaryp, özüňiziň-de, ata-babalaryňyzyň-da tanamaýan ýurduna taşlaryn. Ol ýerde gije-gündiz başga hudaýlara gulluk edersiňiz, Men size merhemet etmerin“.
Halk sürgünden gaýdyp gelýär
14 Munuň üçin Reb şeýle diýýär: „Şeýle günler geler, adamlar gaýdyp ysraýyl halkyny Müsürden çykaran Rebden ant içýärin diýmezler. 15 Munuň deregine ysraýyl halkyny demirgazyk ýurtdan, dargadylan beýleki ýurtlardan çykaran Rebden ant içýärin diýjek günleri geler. Çünki Men olary ata-babalaryna beren topragyma gaýtaryp getirerin“. 16 Reb şeýle diýýär: „Men köp balykçylary ýollaryn, olary tutarlar. Ondan soňra Men köp awçylary ýollaryn. Her dagyň, her depäniň üstünden we her gaýanyň gowagyndan olary awlarlar. 17 Çünki Meniň gözlerim olaryň edýän pis işlerindedir. Olar Meniň huzurymdan gizlenip bilmez, etmişleri nazarymdan sypmaz. 18 Olar ýigrenji maslyk butlary bilen ýurdumy harama çykardylar, mülkümi nejis zatlaryndan doldurdylar. Şonuň üçin Men olara etmişleridir günäleri üçin iki esse tölederin“». 19 Reb meniň güýjüm hem galamdyr, betbagtlyk gününde penakärimdir! Dünýäniň dört künjünden milletler Seniň huzuryňa gelip: «Biziň ata-babalarymyz diňe ýalan zatlary, özlerine birjik-de peýdasy bolmadyk biderek butlary miras aldylar» diýerler. 20 Heý, ynsan özüne hudaýlar ýasarmy? Olar hudaý däl ahyryn! 21 «Şonuň üçin hem, Men-Reb bu gezek olara güýjümi we gudratymy hökman görkezerin. Şonda olar Meniň adymyň Rebdigini bilerler».
Ýahudanyň günäsi
1 «Ýahudanyň günäsi demir galam bilen ýazyldy. Bu olaryň ýürekleriniň gatyna, gurbanlyk sypalarynyň şahlaryna çakmak daşy bilen oýulyp ýazyldy. 2 Gür ýaprakly agajyň ýanyndaky, sežde edilýän belent depeler bilen çöldäki daglaryň üstündäki gurbanlyk sypalary we Aşera butlary olaryň çagalarynyň ýadyndadyr. 3 Seniň baýlygyňy we tutuş hazynalaryňy ýurduňda eden günäleriňiň tölegi hökmünde olja edip paýlaryn. 4 Saňa beren mülkümi öz günäň bilen ýitirdiň. Men seni tanamaýan ýurduňda duşmanlaryňa gul ederin, çünki siz Meniň gazabymy tutaşdyrdyňyz, ol ebedilik lowlar». Rebbe bil bagla! 5 Reb şeýle diýýär: «Ynsana bil baglan, ynsanyň güýjüne daýanan, ýüregi Rebden daşlaşan adama nälet bolsun! 6 Ol çöldäki bir çaly ýalydyr, ýagşylyk gelende ony görmez. Gurak çölde, ilatsyz şorlukda ýaşar. 7 Rebbe bil baglan, Rebbe daýanan adam nähili bagtly! 8 Ol suwuň ýakasynda oturdylan agaç kimindir, çeşmäniň boýunda köküni ýaýradar. Yssydan gorkýan däldir, ýapragy hemişe ýaşyldyr. Ýyl gurak gelende hem gaýga batmaz, miwe bermekden asla galmaz». 9 Ynsan ýüregi ähli zatdan hilegärdir, halys ýoldan çykandyr. Oňa kim düşünip biler? 10 «Men-Reb her ynsana tutan ýoluna, eden işlerine görä jeza bermek üçin, ynsanyň ýüregini barlaýaryn, pikirlerini synaýaryn». 11 Haram baýlyk toplan öz guzlamadyk ýumurtgalarynyň üstünde oturan käkilik kimindir. Ömri ýarpy bolanda, ol baýlyk elden gider, ömrüniň ahyrynda bolsa ol akmak bolup çykar. 12 Mukaddes öýümiz owal-başdan belende göterilen şöhratly tagt kimindir. 13 Ýa Reb! Eý, Ysraýylyň Umydy! Seni terk edenleriň bary utanja galar. «Menden ýüz öwrenler toz-topraga siňip giderler, çünki olar Men Rebbi – diri suwlar çeşmesini, terk etdiler». 14 Ýa Reb, maňa şypa ber, sagalaýyn. Meni halas et, halas bolaýyn, çünki öwgim diňe Sensiň. 15 Ine, olar maňa: «Rebbiň sözi nirede? Hany, ol amala aşsyn-da!» diýýärler. 16 Men hyzmatyňda çopan bolmakdan gaçmadym. Betbagtlyk gününiň gelmegini-de islemedim. Agzymdan çykýan her bir sözi Özüň bilýänsiň, ýa Reb, ol söz huzuryňda aýandyr. 17 Meni howp astyna salma, betbagtlyk güni penakärim Sensiň. 18 Goý, meni yzarlaýanlar utanja galsyn, emma meni utanja goýma. Goý, olar gorka düşsün, emma meni gorka salma. Başlaryndan betbagtlyk gününi inderip, goşa gyrgynçylyk bilen ýok et olary. 19 Reb maňa şeýle diýdi: «Ýahuda patyşalarynyň girip-çykýan Halk derwezesi bilen Iýerusalimiň ähli derwezelerine git-de, ol ýerde dur. 20 Onsoň halka şeýle diý: „Eý, Ýahuda patyşalary, tutuş Ýahuda we bu derwezelerden girýän ähli Iýerusalim ilaty, Rebbiň sözüne gulak asyň!“». 21 Reb şeýle diýýär: «Öz janyňyzyň hatyrasyna Sabat güni ýük götermäň, Iýerusalimiň derwezelerinden içeri ýük salmaň. 22 Sabat güni öýüňizden ýük çykarmaň, hiç bir iş etmäň. Meniň ata-babalaryňyza buýruşym ýaly, mukaddes Sabat kanunlaryny ýerine ýetiriň. 23 Emma olar Meni diňlemediler, gulak asmadylar. Boýnuýogynlyk edip, Meni diňlemediler, tälim almadylar». 24 Reb ýene şeýle diýýär: «Eger siz Maňa gulak asyp, Sabat güni bu şäheriň derwezelerinden ýük salmasaňyz, hiç bir iş etmän, mukaddes Sabat kanunlaryny ýerine ýetirseňiz, 25 onda Dawut tagtynda oturjak patyşalar öz emeldarlary bilen söweş arabalaryna, atlara münüp, ýahuda halky we Iýerusalimiň ilaty bilen birlikde bu şäheriň derwezelerinden girerler. Bu şäher ebedi ilatly bolar. 26 Ýahuda şäherlerinden, Iýerusalimiň etraplaryndan, benýamin topragyndan, günbatar baýyrlykdan, daglykdan we Negepden adamlar gelerler. Olar Rebbiň öýüne ýakma gurbanlyklary bilen beýleki gurbanlyklary, galla sadakasyny, ýakymly ysly tütetgi bilen şükür sadakasyny getirerler. 27 Emma Meni diňlemeseňiz, Sabat güni Iýerusalimiň derwezelerinden ýükli girip, mukaddes Sabat kanunlaryny ýerine ýetirmeseňiz, onda Men şäheriň derwezelerini oda bererin. Ot Iýerusalimiň içki galalaryny ýakyp ýandyrar, ol hiç wagt sönmez».
Ýermeýa küýzegäriň öýünde
1 Ýermeýa Rebbiň sözi geldi: 2 «Tur, küýzegäriň öýüne gir, sözlerimi şol ýerde saňa aýan ederin». 3 Men küýzegäriň öýüne gitdim. Men onuň çarhyň başynda işläp oturanyny gördüm. 4 Küýzegäriň toýundan ýasaýan küýzesi elinde döwlende, ol öz isleýşi ýaly palçykdan başga bir küýze ýasady. 5 Onsoň maňa ýene Rebbiň sözi geldi: 6 «Eý, ysraýyl halky, Men-de sizi bu küýzegäriň ýasaýşy ýaly ýasap bilmerinmi? Muny Men-Reb aýdýandyryn. Edil küýzegäriň elinde toýun nähili bolsa, siz hem Meniň elimde şeýlesiňiz, eý, ysraýyl halky! 7 Men bir milleti ýa-da patyşalygy sogrup taşlamak, ýumrup ýok etmek barada jar etsem, 8 emma gürrüňini eden bu milletim şonda erbetliginden dönse, onuň başyndan inderjek betbagtlygymdan el çekerin. 9 Aýdaly, Men bir milleti ýa-da patyşalygy berkarar edip, bina etmek hakynda jar eden bolsam, 10 emma bu millet meniň nazarymda pis işler edip, sözüme gulak asmasa, onda Men oňa etjek ýagşylygymdan el çekerin. 11 Şonuň üçin hem indi ýahuda halky bilen Iýerusalim ilatyna Reb şeýle diýýär diý: „Men size garşy erbet pikirler düzüp, başyňyza bela-beter getirerin. Indi her biriňiz pis ýollaryňyzdan dönüň, ýaşaýyşyňyzy we hereketleriňizi düzediň“. 12 Emma olar: „Bidereklik! Biz öz pikirlerimize eýereris, kesirlik bilen öz erbet niýetlerimize görä hereket ederis“ diýerler. 13 Munuň üçin Reb şeýle diýýär: „Milletler arasynda soraň, bular ýaly zady kim eşidipdir? Ysraýyl boý gyzy örän elhenç iş etdi. 14 Liwanyň gary onuň beýik gaýalaryny, heý, terk edermi? Onuň uzakdan akýan sowuk bulaklary heý kesilermi? 15 Emma halkym bolsa Meni terk etdi, biderek hudaýlara tütetgi ýakdy. Bu hudaýlar olaryň gitjek ýollarynda, owalky ýollarda büdremeklerine sebäp boldular. Olar çarkandakly ýoldan ýöräp, dogry ýoly terk etdiler. 16 Olar bu ýurdy elhençlige, ebedilik masgaraçylyga öwürdiler. Ondan geçýänleriň baryny gorky basar, olar geň galyp, başlaryny ýaýkarlar. 17 Olary duşmanlarynyň öňünde gündogar şemaly kimin pytradaryn. Başlaryndan betbagtlyk inen güni ýüzümi däl-de, ýeňsämi görkezerin“». 18 Şonda halk: «Geliň, Ýermeýa garşy dil düwşeliň. Ruhanylaryň öwretjek kanuny-da, akyldarlaryň berjek maslahaty-da, pygamberleriň aýan etjek sözi-de ýeterlik ahyryn. Geliň, oňa dilimiz bilen hüjüm edeliň, hiç bir sözüne gulak asmalyň» diýdi. 19 Ýa Reb, Sen maňa gulak goý, garşydaşlarymyň sesini eşit! 20 Ýagşylyga ýamanlyk edilermi? Emma olar janymy almak üçin çukur gazdylar. Gazabyňy olardan sowmak, olara ýagşylyk dilemek üçin, huzuryňda nähili duranymy ýadyňa sal. 21 Munuň üçin çagalaryny açlyga ber, kesgir gylyja tabşyr. Aýallary perzentsiz dul galsyn, erkeklerini ajal alsyn, ýaş ýigitleri söweşde gylyçdan ölsün. 22 Üstlerine garakçylary duýdansyz dökeniňde, öýlerinden dady-perýat eşidilsin. Çünki meni tutmak üçin çukur gazdylar, aýagymyň astyna gizlin duzak gurdular. 23 Ýa Reb, Sen meni öldürmek üçin edilen bu dildüwşükleriň baryny bilýänsiň. Olaryň ýazygyny bagyşlama, günälerini nazaryňdan düşürme. Goý, olar huzuryňda ýykylsynlar, olara garşy gazabyňda hereket et.
Döwlen küýze
1 Reb şeýle diýdi: «Git-de, küýzegäriň toýundan ýasan bir küýzesini satyn al. Halkyň we ruhanylaryň ýaşulularyndan birnäçesini ýanyň bilen alyp, 2 Küýze döwügi diýen derwezäniň golaýyndaky Benhinnom deresine git. Saňa aýtjak sözlerimi şol ýerde yglan et. 3 Olara: „Eý, Ýahuda patyşalary bilen Iýerusalim ilaty, Rebbiň sözüne gulak asyň“ diý. Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Men bu ýeriň üstünden şeýle bir betbagtlyk indererin welin, ony eşidenleriň gulaklary şaňlar. 4 Çünki bu halk Meni terk etdi, bu ýeri harama çykardy. Olar ata-babalarynyň hem, Ýahuda patyşalarynyň hem tanamaýan başga hudaýlaryna sadakalar hödür etdiler, bu ýeri bigünä dökülen gandan doldurdylar. 5 Çagalaryny otda ýakyp, Bagal butuna ýakma gurbanlyk hökmünde hödürlemek üçin seždegähler gurdular. Men olara beýle işi buýurmandym, aýtmandym, beýle zat kelläme-de gelmändi. 6 Şonuň üçin hem indi ol ýere ‘Topet’ ýa-da ‘Benhinnom deresi’ diýilmän, ‘Ölüm jülgesi’ diýiljek günler geler. Muny Reb aýdýar. 7 Bu ýerde Ýahuda bilen Iýerusalimiň niýetlerini puja çykararyn. Olary janlarynyň kastyna çykanlaryň eline berip, duşmanlarynyň öňünde gylyçdan heläk ederin. Jesetlerini guşlara we ýyrtyjy haýwanlara şam ederin. 8 Men bu şäheri harabaçylyga öwrüp, ryswa ederin. Ol ýerden geçýänleriň baryny gorky basar we onuň başyndan inen ähli bela-beterler sebäpli oňa sykylyk çalarlar. 9 Ogullarynyň we gyzlarynyň etini özlerine iýdirerin. Janlarynyň kastyna çykan duşmanlary olary gabawa salanda, çekýän hasratlaryndan ýaňa biri-biriniň etini iýerler“. 10 Onsoň sen özüň bilen gidenleriň gözüniň alnynda küýzäni döw. 11 Olara Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Küýzegäriň küýzesiniň döwlüşi ýaly, ony täzeden bejerip bolmaýşy ýaly, Men hem bu halky we şäheri şeýdip döwerin. Topetde ölüleri jaýlamak üçin ýer galmaz. 12 Men bu ýeri hem, onuň ilatyny hem şeýle ederin. Bu şäheri edil Topet ýaly ederin. Muny Reb aýdýandyr. 13 Iýerusalimiň öýleri-de, Ýahudanyň patyşalarynyň köşkleri-de Topet ýaly murdar saýylar. Çünki bu öýleriň ählisiniň üçeginde asman jisimlerine ýakymly ysly tütetgiler ýakdylar, başga hudaýlara içgi sadakasyny hödürlediler“». 14 Onsoň Ýermeýa özüni Rebbiň pygamberlik etmek üçin iberen ýeri bolan Topetden geldi. Ol Rebbiň öýüniň howlusynda durup, tutuş halka şeýle diýdi: 15 «Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Olaryň boýnuýogynlyk edip, Maňa gulak asmakdan ýüz öwrendikleri üçin, indi Men bu şäheriň we onuň ähli obalarynyň garşysyna aýdan ähli bela-beterlerimi üstlerinden indererin“».
Immeriň ogly Paşhur ruhany
1 Rebbiň öýüniň baş gözegçisi Immeriň ogly Paşhur ruhany Ýermeýanyň bu sözleri pygamberlik edenini eşitdi. 2 Onsoň Paşhur Ýermeýa pygamberi urdy we Rebbiň öýündäki ýokarky Benýamin derwezesinde aýaklaryna künde saldy. 3 Ertesi säher bilen Paşhur Ýermeýany kündeden boşadanda, Ýermeýa oňa şeýle diýdi: «Reb seni Paşhur däl-de, Magor Misabyp diýip atlandyrdy. 4 Çünki Reb şeýle diýýär: „Men seniň özüňi we seni söýýänleriň baryny howp astyna salaryn. Olaryň duşman gylyjyndan heläk bolşuny öz gözleriň bilen görersiň. Men tutuş Ýahudany Babyl patyşasynyň eline bererin. Bu patyşa olary Babyla äkider we gylyçdan geçirer. 5 Men bu şäheriň ähli baýlygyny, mal-mülküni, gymmatbaha zatlary bilen Ýahuda patyşalarynyň ähli genji-hazynalaryny duşmanlarynyň eline bererin. Olara talaň salyp, ähli zatlaryny Babyla äkiderler. 6 Eý, Paşhur, sen bilen seniň öýüňde ýaşaýanlaryň bary Babyla sürgün ediler. Sen-de, seni söýýänler-de, ýagny seniň ýalandan pygamberlik eden adamlaryň-da şol ýerde ölüp, şol ýerde jaýlanarsyňyz“».
Ýermeýa Rebbe şikaýat edýär
7 Ýa Reb, Sen meni aldadyň, men-de aldandym. Sen menden güýçlüsiň, Sen meni ýeňdiň. Bütin gün men boldum gülki, ýaňsylaýar her kim meni. 8 Çünki geplesem, perýat edýärin, «Zorluk we zulum!» diýip gygyrýaryn. Rebbiň sözünden ýaňa bütin gün kemsidildim we masgara boldum. 9 Men: «Indi Ol hakda dil ýarmaryn, Onuň adyndan geplemerin» diýsem, Onuň sözi süýeklerime ornaşyp, ýüregime ot berdi. Ony içimde saklamakdan irdim, mundan artyk çydap bilmeýärin. 10 Men: «Ähli tarapdan howp abanýar! Üstünden arz ediň! Bizem arz edeliň!» diýen pyşyrdylary eşitdim. Ähli ýakyn dostlarym büdremegime göz dikip: «Belki, aldanar, şonda ýeňeris ony, ondan alarys arymyzy» diýýärler. 11 Emma Reb batyr söweşiji kimin meniň bilendir, şonuň üçin meni yzarlaýanlar büdrärler, ýeňip bilmezler. Üstünlik gazanyp bilmändikleri üçin, olar erbet utanja galarlar. Olaryň utanjy ebedilik bolar, hiç wagt unudylmaz. 12 Eý, Hökmürowan Reb, dogry adamlary synaýan, ýürekleri görýän we pikirleri okaýan Sensiň! Dawamy Saňa mälim edýärin, olardan aljak öjüňi göreýin! 13 Rebbe nagma aýdyň, Rebbe alkyş okaň! Çünki garybyň janyny ýaramazlaryň elinden Ol halas etdi. 14 Meniň doglan günüme nälet bolsun! Enemiň meni dogran gününe alkyş bolmasyn! 15 «Ogluň boldy!» diýip, kakamy begendiren buşlukça nälet bolsun! 16 Goý, ol adam Rebbiň gaýgyrman ýumran şäherleri kimin bolsun! Säher dady-perýat, günortan ahy-nala eşidilsin! 17 Çünki ol adam ýatgydakam öldürmedi, ýogsam enem meniň mazarym bolardy, onuň ýatgysy ebedilik göwreli bolardy. 18 Men näme üçin eneden doguldymkam? Gaýgy-hasrat çekip, ömrümi ryswalykda geçirmek üçinmi?
Hudaý Sidkiýanyň haýyşyny ret edýär
1 Patyşa Sidkiýa Malkyýanyň ogly Paşhur bilen Magaseýanyň ogly Sepanýa ruhanyny Ýermeýanyň ýanyna iberende, Ýermeýa Rebbiň şu sözi geldi. Paşhur bilen Sepanýa oňa: 2 «Babyl patyşasy Nebukadnesaryň garşymyza uruşýandygy sebäpli biziň üçin Rebbe ýalbarsana. Belki, Reb biziň üçin Öz ajaýyp gudratlarynyň birini görkezip, Nebukadnesary ýurdumyzdan kowar» diýdi. 3 Ýermeýa olara Sidkiýa şuny aýdyň diýdi: 4 «Ysraýyl Hudaýy Reb şeýle diýýär: „Siziň daşky diwarlaryňyzy gabaýan Babyl patyşasy bilen babyllylaryň garşysyna ulanýan eliňizdäki ýaraglaryňyzy yzyna öwrerin. Olaryň hemmesini bu şäheriň ortasyna üýşürerin. 5 Güýç-gudratym bilen, güýçli gaharym bilen gazap atyna atlanyp, Meniň Özüm siziň garşyňyza urşaryn. 6 Men bu şäherdäkileriň baryny: ynsandyr haýwanyny heläk ederin. Olar aýylganç mergiden ölerler. 7 Mundan soň Ýahudanyň patyşasy Sidkiýany, onuň emeldarlaryny, bu şäheriň ilatyny: uruşdan, açlykdan we mergiden aman galanlaryň baryny Babyl patyşasy Nebukadnesaryň, öz janlarynyň kastyna çykan duşmanlarynyň eline bererin. Nebukadnesar olary gylyçdan geçirer, olary gaýgyrmaz, olara haýpy gelmez we ýüregi awamaz. Muny Reb aýdýandyr“. 8 Bu halka hem Reb şeýle diýýär diý: „Ine, Men ýaşaýyş ýoly bilen ölüm ýoluny siziň öňüňizde goýýaryn. 9 Bu şäherde galan gylyçdan, açlykdan we mergiden öler, emma daşary çykyp, özlerini gaban babyllylaryň eline düşen öz janyny gutaryp aman galar. 10 Men bu şähere ýagşylyk däl-de, betbagtlyk indermek kararyna geldim. Muny Reb aýdýandyr. Bu Babyl patyşasynyň eline berler we ol hem muny oda ýakar“. 11 Ýahuda patyşasynyň nesline aýt, Rebbiň sözüne gulak asyň diý: 12 „Eý, Dawudyň nesli! Reb şeýle diýýär: ‘Ertirine adalaty berjaý ediň, talanany zalymyň elinden halas ediň. Ýogsam pis işleriňiz zerarly gazabym ot kimin lowlap ýandyraýmasyn, ony hiç kim söndürip bilmez. 13 Men saňa garşydyryn, eý, özüni düzde gaýa saýýan jülge ilaty!’. Muny Reb aýdýandyr. Siz diýýäňiz: ‘Bize kim garşy çykyp biler? Mesgenimize kim girip biler?’. 14 Men sizi eden işleriňize görä jezalandyraryn, tokaýyňyza ot bererin, ot töweregiňizdäki zatlary ýakyp ýandyrar“». Muny Reb aýdýandyr.
1 Onsoň Reb maňa Ýahuda patyşasynyň öýüne bar-da, ol ýerde şu sözi aýan et diýdi: 2 «Eý, Dawut tagtynda oturan Ýahuda patyşasy, seniň özüň, emeldarlaryň we bu derwezeden girýän halkyň bilen birlikde Rebbiň sözüni eşidiň! 3 Reb şeýle diýýär: „Adalaty we dogruçyllygy berjaý ediň, ezileni zalymyň elinden halas ediň; gelmişege, ýetim bilen dul aýala azar bermäň, zorluk etmäň, bu ýerde nähak gan dökmäň. 4 Eger siz bu işi hakykatdan etseňiz, onda Dawut tagtynda oturjak patyşalar atlara we arabalara münüp, olaryň özleri, hyzmatkärleri hem halky bu öýüň derwezelerinden girerler. 5 Eger-de bu sözleri diňlemeseňiz, Öz barlygymdan ant içýärin, bu öý haraba döner. Muny Reb aýdýandyr“. 6 Çünki Ýahuda patyşasynyň köşgi barada Reb şeýle diýýär: „Sen gözüme gözel Gilgat tokaýy deý, Liwan agaçlaryna bürenen dag deý bolsaň-da, Men seni hökman çöllüge, ilatsyz şähere öwrerin. 7 Garşyňa elleri ýaragly heläkleýjileri bellärin. Olar saýlama kedrleriňi çapyp, olary oda atarlar. 8 Köp milletler bu şäheriň ýanyndan geçende, biri-birine: ‘Bu beýik şäheri Reb näme üçin beýtdikä?’ diýerler. 9 Olara şeýle jogap bererler: ‘Çünki olar özleriniň Hudaýy Rebbiň ähtini terk etdiler, başga hudaýlara sežde we gulluk etdiler’“. Ýahudanyň patyşalary jezalandyrylýar 10 Ölen üçin aglaman, oňa ýas tutman, eýsem sürgüne giden üçin zar-zar aglaň, çünki ol indi öwrülip gelmez, dogduk mekanyny görmez. 11 Kakasy Ýoşyýanyň ýerine Ýahudanyň patyşasy bolan we ol ýerden çykyp gaýdan Ýehowahaz hakynda Reb şeýle diýýär: „Ol bu ýere indi öwrülip gelmez. 12 Ýesir edip äkidilen ýerinde öler we bu ýurdy gaýdyp görmez“. Ýehoýakym patyşa hakyndaky pygamberlik 13 Öýüni nädogrulyk bilen gurýanyň, eýwanyny adalatsyzlyk bilen giňeldýäniň, başga birini mugt işledip, onuň hakyny bermeýäniň dat gününe! 14 „Özüme ýokarky gatda giň otaglary bolan ajaýyp saraý salnaryn“ diýýäniň halyna waý! Ol saraýyna beýik penjireler goýar, kedr agajy bilen örtüp, ony gyrmyzy reňke boýar. 15 Kedr agajyny başgalardan köp ulananyň bilen näme, patyşa bolaýarmyň? Ataň hem doýýança bol iýip-içýärdi, ýöne ol adalatlydy hem dogruçyldy. Şonuň üçinem onuň işleri ugruna boldy. 16 Ol garybyň, mätäjiň hakyny alyp berdi; munuň üçin onuňky ugruna boldy. Bu Meni tanamagyň manysy dälmidir? Muny Reb aýdýar. 17 Emma seniň gözüň we ýüregiň haram gazanja, bigünä gan dökmäge, zulum hem zorluk etmäge dikilipdir. 18 Munuň üçin Ýahuda patyşasy Ýoşyýanyň ogly Ýehoýakym hakda Reb şeýle diýýär: „Onuň üçin: ‘Waý, gardaşym!’ ýa-da ‘Waý, jigerim!’ diýip ýas tutmazlar. ‘Waý, aga!’ ýa-da ‘Waý, onuň alyhezretleri!’ diýip, onuň üçin ýas tutup aglamazlar. 19 Maslygyny süýräp, Iýerusalim derwezesinden çykaryp zyňarlar, eşek gömen ýaly edip gömerler“. Iýerusalim hakyndaky pygamberlik 20 Liwana çyk-da, perýat et. Başanda sesiňi gatalt, Abarymdan perýat et, çünki ähli oýnaşlaryň gyryldy. 21 Işiň rowaçka, Men saňa ýüzlendim, ýöne sen: „Diňlemerin“ diýdiň; ýaşlygyňdan bäri ýoluň şu boldy, sözüme hiç gulak asmaýardyň. 22 Ähli ýolbaşçylaryňy ýel äkider, oýnaşlaryň sürgün ediler. Şonda eden pislikleriňden ýaňa, utanja galyp, bolarsyň ryswa. 23 Eý, Liwanda mesgen tutan, kedr agaçlarynda höwürtge ýasan! Seni çaga dogurýanyňky ýaly burgydyr sanjy gurşanda, çekersiň ahy-nala! 24 Öz barlygymdan ant içýärin, muny Reb diýýär. Eý, Ýahuda patyşasy Ýehoýakymyň ogly Ýehoýakyn, sag elimdäki möhür ýüzügi bolaýanam bolsaň, Men seni çykaryp taşlaryn. 25 Seni janyňyň kastyndakylaryň, gorkýan adamlaryňyň eline, Babyl patyşasy Nebukadnesar bilen babyllylaryň eline bererin. 26 Sen bilen seni dogran ejeňi özüňiziň dogulmadyk ýeriňiz bolan başga ýurda zyňaryn, şol ýerde-de ölersiňiz. 27 Siziň şu ýurda ýene dolanasyňyz geler, ýöne oňa hiç wagt ýüzüňiz düşmez». 28 Bu Ýehoýakyn diýen adam äsgerilmeýän döwük küýze bolup, hiç kime gerekmejek gapdyr. Ol nesli bilen birlikde özleriniň tanamaýan ýurduna taşlandy. 29 Eý, ýurt, ýurt, ýurt! Rebbiň sözüni eşit! 30 Reb şeýle diýýär: «Bu adamy zürýatsyz, ömründe işi oňuna bolmajak adam diýip ýazyň. Çünki indi onuň neslinden hiç kimiň işi oňuna bolmaz, hiç biri Dawut tagtynda oturmaz we Ýahudada höküm sürmez».
Dogruçyl Şaha
1 «Meniň örimiň goýunlaryny ýok edip, dargadýan çopanlaryň waý halyna! Muny Reb aýdýandyr. 2 Şonuň üçin Ysraýyl Hudaýy Reb halkymy bakýan çopanlar hakda şeýle diýýär: „Siz Meniň sürimi dargatdyňyz, kowduňyz, olary idetmediňiz. Ine, Men ýaramaz işleriňiz zerarly sizi jezalandyraryn. Muny Reb aýdýandyr. 3 Sürimiň galanlaryny olary dargadan ähli ýurtlarymdan ýygnaryn, olary gaýtadan agyllaryna getirerin; olar köpelerler, örňärler. 4 Olara çopanlar goýaryn, olar indi gorkmazlar, heder etmezler we ýitirim bolmazlar. Muny Reb aýdýandyr. 5 Ine, Meniň Dawudyň neslinden bir dogruçyl Şaha çykarjak günlerim gelýär; muny Reb aýdýandyr. Ol şa tagtyna çykyp, paýhasly höküm sürer, ýurtda adalat we dogruçyllyk bilen hereket eder. 6 Onuň döwründe Ýahuda halas bolar, Ysraýyl howpsuz ýaşar. Ony: ‘Reb – biziň Hakperwerimizdir!’ diýip atlandyrarlar. 7 Şonuň üçin hem şeýle günler geler, mundan beýläk ‘Ysraýyl halkyny Müsür ýurdundan çykaran Rebbiň barlygyndan ant içýärin’ diýilmez. Muny Reb aýdýar. 8 Muňa derek: ‘Ysraýyl halkynyň tohum-tijini demirgazyk ýurdundan we dargadan ýurtlaryndan çykaryp getiren Rebbiň barlygyndan ant içýärin’ diýiljek günler geler. Olar öz ýurtlarynda ýaşarlar“».
Galp pygamberler
9 Pygamberler hakynda: Ýüregim içimde syndy, ähli süňklerim sandyraýar. Reb sebäpli, Onuň mukaddes sözleri sebäpli men serhoş adam kimin, şerabyň ýesiri kimin boldum. 10 Çünki ýurt zynahorlukdan doludyr, ýurt nälet zerarly ýas tutýar, çölüň örüleri guraýar. Adamlar pis ýola düşüp, 6Ýehowahaz: Bu Şallumyň beýleki adydyr. güýçlerini zorluga sarp edýär. 11 «Pygamber-de, ruhany-da hudaýsyzdyr, hatda olaryň pisligini gördüm Öz öýümde-de. Muny Reb aýdýandyr. 12 Munuň üçin ýöreýän ýollary olara garaňkydaky sürçek ýer kimin bolar, ol ýerde büdräp ýykylarlar. Çünki jeza ýyly olaryň başyna bela getirerin. Muny Reb aýdýandyr. 13 Samarýa pygamberleriniň arasynda Men bu nejis işi gördüm: Bagalyň adyndan pygamberlik edip, olar Meniň halkym ysraýyly azdyrdylar. 14 Iýerusalimiň pygamberleriniň arasynda-da aýylganç zat gördüm: Olar zyna edýärler, ýalana eýerýärler, ýamanlyk edýänleri güýçlendirýärler, şeýdip, hiç kim erbetlikden el çekmeýär. Meniň üçin olaryň ählisi Sodom kimin, boldy Iýerusalimiň ilaty Gomora kimin. 15 Şonuň üçin pygamberler hakynda Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Men olara ajy ýowşan iýdirjek, zäherli suw içirjek. Çünki Iýerusalim pygamberleriniň hudaýsyzlygy tutuş ýurda ýaýrady“. 16 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Özüňize pygamberlik edýän pygamberleriň sözlerini diňlemäň, olar size biderek zatlar öwredýärler. Olar Rebbiň agzyndan çykan sözleri däl-de, öz ýürekleriniň hyýalyny sözleýärler. 17 Olar Meni ýigrenýänlere hemişe ‘Reb size parahatlyk bolar diýdi’ diýýärler. Kesirlik bilen öz ýaman niýetlerine eýerýänlere ‘Başyňyza betbagtlyk gelmez’ diýýärler. 18 Rebbiň sözüni eşidip, görmek üçin, kim Onuň maslahatynda boldy? Onuň sözüni ýerine ýetirmek üçin, kim Oňa gulak asdy? 19 Ine, Rebbiň gyzgyn gazaby, harasady gopup, gazaply lowlaýan harasady erbetleriň başyna iner. 20 Ýüreginiň niýetini amala aşyrýança, Rebbiň gahar ody ýatyşmaz. Siz muňa soňky günlerde düşünersiňiz. 21 Bu pygamberleri Men ýollamadym, olaryň özleri ylgadylar. Olar bilen gepleşmedim, özlerinden pygamberlik etdiler. 22 Emma olar maslahatymy alsadylar, halkyma sözlerimi eşitdirerdiler, şonda halky ýaman ýollaryndan, şer işlerinden gaýtarardylar. 23 Eýsem Men diňe ýakyndaky Hudaýmy, uzakdaky Hudaý dälmi? Muny Reb aýdýar. 24 Gizlin ýerlerde bukulany Meniň görmejek gümanym barmy? Muny Reb aýdýar. Asmany hem ýeri Men doldurmaýarynmy? Muny Reb aýdýar. 25 Meniň adymdan galp pygamberlik edýän pygamberleriň ‘Düýş gördüm, düýş gördüm!’ diýişlerini eşitdim. 26 Ýalan sözleýän, öz ýürek hilelerini beýan edýän pygamberleriň kalbynda bu haçana çenli dowam eder? 27 Bagal sebäpli ata-babalar Meniň adymy unutdylar. Indi bu pygamberler hem biri-birine gürrüň berýän düýşleri arkaly halkyma Meniň adymy unutdyrjak bolýarlar. 28 Pygamber öz gören boş düýşlerini gürrüň beribersin, emma Meniň sözümi eşiden her kes sözümi hakyky beýan etsin. Heý-de, bugdaýy saman bilen deňäp bolarmy? Muny Reb aýdýandyr. 29 Meniň sözüm ot kimin, gaýany bölek-bölek edýän tokmak kimin dälmidir? Muny Reb aýdýandyr. 30 Munuň üçin Men biri-birlerinden sözümi ogurlaýan pygamberlere garşydyryn. Muny Reb aýdýandyr. 31 ‘Reb şeýle diýýär’ diýip, öz bilenlerini aýdýan pygamberlere Men garşydyryn“. Muny Reb aýdýandyr. 32 Reb şeýle diýýär: „Men ýalan düýşler bilen pygamberlik edýänlere garşydyryn. Olar bu düýşleri aýdyp, ýalan sözleri we boş öwünmeleri bilen Meniň halkymy azdyrýarlar. Olary Men ýollamadym, olara Men tabşyryk bermedim. Olaryň bu halka asla peýdasy ýok“. Muny Reb aýdýandyr. 33 Bu halk ýa-da bir pygamber, ýa bolmasa bir ruhany senden: „Rebden gelen pygamberlik ýüki näme?“ diýip sorasa, sen olara: „Siziň özüňiz – ýük ahyryn. Men sizi terk ederin“ diýip jogap ber. Muny Reb aýdýar. 34 Eger bir pygamber, ruhany ýa-da halkyň içinden biri „Bu Rebden gelen pygamberlik sözi“ diýse, ol adamy hem, onuň tutuş hojalygyny hem jezalandyraryn. 35 Siz öz araňyzda biri-biriňizden: „Reb näme jogap berdi? Reb näme diýdi?“ diýip soramalysyňyz. 36 Emma mundan beýläk Rebden gelen pygamberlik sözüni agzamarsyňyz, çünki her kes öz sözüni pygamberlik sözi diýip saýýar. Şeýdip, siz diri Hudaýyň, Hökmürowan Hudaýymyz Rebbiň sözlerini ýoýduňyz. 37 Siz pygamberden: „Reb saňa näme jogap berdi? Näme diýdi?“ diýip soramalysyňyz. 38 Emma siz: „Rebden gelen pygamberlik sözi“ diýýärsiňiz. Muny Reb aýdýandyr. Men size bu sözleri aýtmaň diýip habar iberen hem bolsam, siz „Rebden gelen pygamberlik sözi“ diýen sözleri ýene aýtdyňyz. 39 Şonuň üçin hem Men sizi terk edip, sizi-de, özüňize we ata-babalaryňyza beren şäherimi-de huzurymdan aýryp taşlaryn. 40 Üstüňize hiç wagt unudylmajak ebedilik utanç we tükeniksiz ryswalyk getirerin».
Iki sebet injir
1 Babyl patyşasy Nebukadnesar Ýahuda patyşasy Ýehoýakymyň ogly Ýehoýakyny, Ýahudanyň ýolbaşçylaryny, hünärmentler bilen demirçileri Iýerusalimden Babyla ýesir edip äkitdi. Bu wakadan soň Reb maňa Özüniň ybadathanasynyň öňünde goýlan iki sebet injiri görkezdi. 2 Bir sebetde ir ýetişýän injirler bardy. Olar diýseň gowudy. Beýleki sebetde bolsa iýmäge ýaramaýan gaty erbet injirler bardy. 3 Onsoň Reb menden: «Ýermeýa, näme görýärsiň?» diýip sorady. Men: «Injir. Gowulary gaty gowy, erbetleri bolsa, gaty erbet, çüýrükliginden ýaňa olary iýer ýaly däl» diýdim. 4 Onsoň maňa Rebbiň şu sözi geldi. 5 «Ysraýyl Hudaýy Reb şeýle diýýär: „Bu ýerden babyllylaryň ýurduna sürgün edilen Ýahuda ýesirlerini bu gowy injirler ýaly ýagşy saýaryn. 6 Nazarym ýagşylyk üçin olarda bolar, olary ýene bu ýurda getirerin. Olary bina ederin, ýykmaryn; olary ekerin, sogrup taşlamaryn. 7 Meniň Rebdigimi tanar ýaly, olaryň ýüreklerine isleg bererin. Olar Meniň halkym bolar, Men-de olaryň Hudaýy bolaryn, çünki olar tutuş kalby bilen Maňa öwrülerler“. 8 Reb şeýle diýýär: „Emma Ýahuda patyşasy Sidkiýany, onuň ýolbaşçylaryny, bu ýurtda Iýerusalimiň aman galanlary bilen Müsürde ýaşaýanlary edil ýaramsyz çüýrük injir ýaly ederin. 9 Men olary ýer ýüzüniň ähli patyşalyklary üçin howpa we ýamanlyga öwrerin. Sürgün eden her bir ýerimde bolsa, olar masgara, gep-gürrüň, gülki bolup näletlenerler. 10 Özlerine hem ata-babalaryna beren ýurdumdan doly ýok bolýançalar üstlerine gylyç, açlyk, mergi ibererin“».
Ýetmiş ýyl
1 Ýahuda patyşasy Ýoşyýanyň ogly Ýehoýakymyň şalygynyň dördünji ýylynda (bu Babyl patyşasy Nebukadnesaryň patyşalygynyň birinji ýylydy) Ýermeýa bütin ýahuda halky hakynda Rebbiň sözi geldi. 2 Ýermeýa pygamber muny bütin ýahuda halkyna we tutuş Iýerusalim ilatyna ýetirip, şeýle diýdi: 3 «Ine, ýigrimi üç ýyldyr, Ýahuda patyşasy Amonyň ogly Ýoşyýanyň şalygynyň on üçünji ýylyndan tä şu güne çenli Rebbiň sözi maňa aýan boldy. Men-de her gün ony size dyngysyz aýtdym, ýöne siz diňlemediňiz. 4 Reb Özüniň gullary bolan pygamberleri gaýta-gaýta size ýollady, emma siz diňlemediňiz, gulak asmadyňyz. 5 Olar size şeýle diýdiler: „Indi her biriňiz öz ýaman ýoluňyzdan, pis işleriňizden dönüp, Men-Rebbiň owal-başdan özüňize we ata-babalaryňyza ebedilik beren ýurdunda mesgen tutuň. 6 Başga hudaýlara gulluk we sežde etjek bolup, olaryň yzyna düşmäň. Elleriňiziň işi bilen Meniň gaharymy getirmäň, Men-de size zyýan ýetirmäýin“. 7 Ýöne siz Meni diňlemediňiz. Muny Reb aýdýandyr. Öz elleriňiziň işleri bilen gaharymy getirip, özüňize zeper ýetirdiňiz. 8 Munuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Meniň sözlerime gulak asmandygyňyz üçin, 9 Men-de bütin demirgazyk tireleri bilen Babyl patyşasy bolan bendäm Nebukadnesary çagyraryn. Muny Reb aýdýandyr. Olary bu ýurduň, onuň ilatynyň, daş-töwerekdäki ähli milletleriň üstüne alyp gelerin. Bu halklary bütinleý ýok edip, bu ýurdy howpa, ryswaçylyga we ebedilik harabaçylyga öwrerin. 10 Şatlykdyr gülki sesini, öýlenýän ýigit bilen gelniň toý sesini, degirmen daşlarynyň sesini we çyranyň yşygyny olardan aýraryn. 11 Bu ýurt tutuşlygyna harabaçylyga we gorkunç ýere öwrüler. Bu milletler ýetmiş ýyllap Babyl patyşasyna gulluk ederler. 12 Ýetmiş ýyldan soň, Men Babyl patyşasyny, onuň milletini we babyllylaryň ýurduny etmişleri üçin jezalandyraryn, ony ebedilik harabaçylyga öwrerin. Muny Reb aýdýandyr. 13 Onuň garşysyna aýdan ähli sözlerimi, Ýermeýanyň ähli milletler barada eden pygamberligini, bu kitapda ýazylan zatlaryň baryny ol ýurduň başyna getirerin. 14 Çünki köp milletler we beýik patyşalar olary gula öwrerler. Men olara etmişlerine görä, elleriniň işine görä almytlaryny bererin“».
Rebbiň gazap käsesi
15 Ysraýyl Hudaýy Reb maňa şeýle diýdi: «Bu gazapdan püre-pür käsäni Meniň elimden al-da, seni ýanlaryna iberjek ähli milletlerime ony şerap dek içir. 16 Olar ony içip, ikiýana yranarlar we aralaryna iberjek gylyjymdan dälirärler». 17 Onsoň men käsäni Rebbiň elinden aldym, ony Rebbiň meni iberen ähli milletlerine içirdim. 18 Bu günki bolşy ýaly harabaçylyk, howp, ryswaçylyk, näletlenen ýer bolsun diýip, ondan Iýerusalime, Ýahuda şäherlerine, patyşalary bilen ýolbaşçylaryna içirdim. 19 Başga-da Müsür patyşasy fyrowna, onuň emeldarlaryna, ýolbaşçylaryna, tutuş halkyna; 20 ähli keseki halka, Uz ýurdunyň hemme patyşalaryna, bütin piliştliler ýurdunyň patyşalaryna: Aşkelona, Gaza, Ekrona, Aşdodyň aman galanlaryna; 21 Edoma, Mowaba, ammonlara; 22 ähli Sur hem Sidon patyşalary bilen deňziň aňyrsyndaky halklaryň patyşalaryna; 23 Dedana, Tema, Büze hem-de saç-sakgallaryny gyrkan ähli halklara; 24 Arabystanyň we çölde ýaşaýan keseki halklaryň ähli patyşalaryna; 25 bütin Zimri, Eýlam, Madaý patyşalaryna; 26 demirgazygyň ýakyn-u-uzak patyşalarynyň hemmesine we ýer ýüzündäki ähli patyşalyklara nobatma-nobat içirdim. Iň soňky bolup ondan Şeşak patyşasy içjekdir. 27 «Soňra sen olara Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Içip, serhoş boluň, gusuň we araňyza iberjek gylyjymdan ýykylyň, gaýdyp ýeriňizden galmaň“. 28 Eger olar eliňdäki käsäni alman, içmekden ýüz öwüräýseler, olara Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Hökman içersiňiz! 29 Ine, Men Öz adym dakylan şäheriň üstünden betbagtlyk indermäge başlaýaryn. Siz jezasyz galarys öýdýärsiňizmi? Jezasyz galmarsyňyz, çünki Men ýer ýüzünde ýaşaýan her bir ynsanyň üstünden gylyç indererin“. Muny Hökmürowan Reb aýdýandyr. 30 Şonuň üçin hem olara garşy bu sözleriň baryny pygamberlik et-de, şeýle diý: „Reb ýokardan nagra çeker, mukaddes mekanyndan seslener, agylyna garşy güňleç arlar. Bütin dünýäniň ilatyna garşy üzüm sykýanlar kimin gygyrar. 31 Arryldysy ýer ýüzüniň uçlaryna ýeter, çünki Rebbiň milletler bilen dawasy bar. Ol ähli adamzada höküm çykarar, erbetleri gylyçdan geçirer“. Muny Reb aýdýandyr. 32 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Ine, bela milletden-millete ýaýraýar, ýeriň aňry ujundan uly harasat gopar.“ 33 Ol gün Rebbiň öldürenleri ýeriň bir ujundan beýleki ujuna ýeter. Olar üçin ýas tutulmaz, ýygnalyp jaýlanylmaz. Olar zir-zibil ýaly çaşyp ýatarlar. 34 Möňňüriň, eý, çopanlar! Dady-perýat ediň! Eý, süriniň baştutanlary, küle togalanyň! Çünki geldi öldüriljek, dargadyljak günüňiz, ýykylyp parçalanarsyňyz gymmatly gap kimin. 35 Çopanlar gaçyp bilmezler, süri baştutanlary gutulyp bilmezler. 36 Eşit çopanlaryň perýat edýän sesini, süri baştutanlarynyň uwwuldysyny! Çünki Reb weýran edýär olaň örüsini. 37 Rebbiň gahar–gazabyndan ýaňa parahat agyllar dargady. 38 Reb arslan deý süreninden çykdy. Onuň lowlaýan gazabyndan ýaňa, zalymlaryň gaharyndan ýaňa, olaň ýurdy harabalyga döndi».
Halk Ýermeýany öldürmek isleýär
1 Ýahuda patyşasy Ýoşyýanyň ogly Ýehoýakymyň patyşalygynyň başynda Rebbiň şu sözi aýan boldy: 2 «Reb şeýle diýýär: Rebbiň öýüniň howlusynda dur-da, sežde etmek üçin Ýahuda şäherlerinden ol ýere gelen her kese aýt. Saňa aýtmagy buýran sözlerimiň ýekejesini-de gaçyrman, baryny olara ýetir. 3 Belki, diňlärler we ýaman ýollaryndan dönerler. Şonda Men hem olaryň pis işleri zerarly başlaryndan betbagtlyk indermek niýetimden el çekerin. 4 Olara Reb şeýle diýýär diý: „Eger siz Maňa gulak goýmasaňyz, beren kanunyma görä ýöremeseňiz, 5 size gaýta-gaýta ýollan gullarym pygamberleriň sözlerini öňki ýaly ýene-de diňlemeseňiz, 6 onda Men bu öýi Şilo kimin ýok ederin. Bu şäheri bolsa ýer ýüzüniň ähli milletleriniň arasynda nälete duçar ederin“». 7 Ruhanylar, pygamberler we ähli halk Rebbiň öýünde Ýermeýanyň aýdan bu sözlerini eşitdiler. 8 Ýermeýa Rebbiň ähli halka aýt diýip, özüne buýran zatlarynyň baryny aýdyp bolanynda, ruhanylar, pygamberler we ähli halk ony tutup: «Sen hökman ölersiň! 9 Näme üçin sen: „Bu öý Şilo kimin bolar we bu şäher ilatsyz harabaçylyga öwrüler“ diýip, Rebbiň adyndan pygamberlik etdiň?» diýdiler. Rebbiň öýünde ähli halk Ýermeýanyň daşyny gabady. 10 Ýahudanyň ýolbaşçylary bu zatlary eşidenlerinde, patyşanyň köşgünden çykyp, Rebbiň öýüne geldiler we Täze derwezäniň girelgesinde oturdylar. 11 Onsoň ruhanylar, pygamberler ýolbaşçylar bilen ähli halka ýüzlenip: «Öz gulaklaryňyz bilen eşidişiňiz ýaly, ol adamy bu şähere garşy pygamberlik edendigi üçin, ölüm jezasyna höküm etmeli» diýdiler. 12 Şonda Ýermeýa ähli ýolbaşçylara we tutuş halka ýüzlenip, şeýle diýdi: «Bu öý bilen şäher hakda ýaňky eşiden sözleriňizi pygamberlik etmegim üçin meni Reb ýollady. 13 Indi ýollaryňyzy we işleriňizi düzediň, Hudaýyňyz Rebbe gulak asyň. Şonda Reb-de siziň garşyňyza aýdan betbagtçylygyny goýbolsun eder. 14 Men bolsa, ine, siziň eliňizde. Nämäni gowy hem dogry görseňiz, maňa şony ediň. 15 Emma şuny berk bilip goýuň, eger meni öldürseňiz, bu şäher-de, munda ýaşaýan ilat bilen siz-de dökülen bigünä gan üçin jogapkär bolarsyňyz. Hakykatdan hem, bu sözleriň baryny siziň gulagyňyza ýetirmegim üçin meni Reb ýollady». 16 Onsoň ýolbaşçylar bilen ähli halk ruhanylara: «Bu adam bize Hudaýymyz Rebbiň adyndan gepländigi üçin, ol ölüme höküm edilmeli däldir» diýdiler. 17 Onsoň ýurduň birnäçe ýaşulusy öňe çykyp, ol ýerde ýygnanan halka şeýle diýdi: 18 «Ýahuda patyşasy Hizkiýanyň döwründe moreşetli Mika pygamberlik edip, ol ähli halka Hökmürowan Reb şeýle diýýär diýip ýüzlendi: „Siýon ekin meýdany kimin sürler. Iýerusalim harabaçylyga öwrülip, dag depesindäki ybadathanany jeňňellik basar“. 19 Ýahuda patyşasy Hizkiýa we tutuş Ýahuda Mikany öldürdimi? Ýok, Hizkiýa Rebden gorkup, Oňa ýalbardy. Reb-de halkyň garşysyna aýdan betbagtçylygyny goýbolsun etdi. Biz bolsak öz janymyza elhenç betbagtlyk getirýäris!». 20 Rebbiň adyndan pygamberlik eden ýene bir adam bardy, ol kirýatýegarymly Şemagýanyň ogly Uryýady. Ol hem edil Ýermeýa ýaly sözläp, bu şäher bilen ýurduň garşysyna pygamberlik etdi. 21 Ýehoýakym patyşa bilen onuň ähli edermen urşujylary, emeldarlary onuň sözlerini eşidenlerinde, patyşa ony öldürjek boldy. Emma Uryýa muny eşiden badyna, gorkup, Müsüre gaçyp gitdi. 22 Ýehoýakym patyşa Akboryň ogly Elnatany we onuň bilen birnäçe adamy Müsüre iberdi. 23 Olar Uryýany Müsürden çykaryp, Ýehoýakym patyşanyň ýanyna getirdiler. Ol ony gylyç bilen öldürip, jesedini hem ýönekeý halkyň gonamçylygyna zyňdyrdy. 24 Emma Şapanyň ogly Ahykamyň Ýermeýany goraýandygy sebäpli, ol öldürilmäge halkyň eline berilmedi.
Ýermeýa boýuntyryk dakynýar
1 Ýahuda patyşasy Ýoşyýanyň ogly Sidkiýanyň şalygynyň başlangyjynda Ýermeýa Rebbiň sözi geldi. 2 Reb maňa şeýle diýdi: «Agaçdan bir boýuntyryk ýasap, tanap bilen ony boýnuňa dak. 3 Soňra Iýerusalimdäki Ýahuda patyşasy Sidkiýanyň ýanyna gelen çaparlaryň üsti bilen Edom, Mowap, Ammon, Sur we Sidon patyşalaryna boýuntyryklar iber. 4 Çaparlara öz hojaýynlaryna Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Rebbiň şeýle diýýändigini buýur: 5 „Men dünýäni, ýer ýüzünde ýaşaýan ynsanlardyr haýwanlary beýik gudratym hem güýjüm bilen ýaratdym. Ony göwnümiň islän kişisine bererin. 6 Indi bu ýurtlaryň baryny Babyl patyşasy bendäm Nebukadnesara berdim. Hyzmat etsinler diýip, ýabany haýwanlary-da oňa berdim. 7 Ýurdunyň soňy gelýänçä, ähli milletler onuň özüne, ogluna we agtygyna gulluk ederler. Soňra bolsa, köp milletler we beýik patyşalar ony özlerine gul ederler. 8 Emma haýsy hem bolsa bir millet ýa-da patyşalyk Babyl patyşasy Nebukadnesara gulluk etmese, onuň boýuntyrygyny dakynmasa, Men olary bu patyşanyň eli bilen doly ýok edýänçäm, şol milleti gylyç, açlyk we mergi bilen jezalandyraryn. Muny Reb aýdýandyr“. 9 „Şonuň üçin hem siz ‘Babyl patyşasyna gulluk etmäň’ diýýän pygamberleriňizi, palçylaryňyzy, düýş ýorujylaryňyzy, jadygöýleriňizi, müneçjimleriňizi diňlemäň. 10 Olar size ýalandan pygamberlik edýärler. Munuň netijesinde Men sizi ýurduňyzdan aýryp, sürgün ederin we siz heläk bolarsyňyz. 11 Emma Babyl patyşasynyň boýuntyrygyny dakynyp, oňa gulluk eden milleti öz topragynda goýaryn. Olar topragy bejerip, ol ýerde ýaşarlar. Muny Reb aýdýar“». 12 Men Ýahuda patyşasy Sidkiýa hem hut şol sözleri aýdyp, şeýle diýdim: «Boýnuňyza Babyl patyşasynyň boýuntyrygyny dakynyp, onuň özüne hem halkyna gulluk ediň we diri galyň. 13 Rebbiň Babyl patyşasyna gulluk etmejek her bir milletiň öljekdigi aýdylyşy ýaly, näme üçin özüň bilen halkyň gylyçdan, açlykdan, mergiden ölsün? 14 Siz: „Babyl patyşasyna gulluk etmäň“ diýýän pygamberleriň sözlerini diňlemäň, çünki olar size ýalandan pygamberlik edýärler. 15 Olary Men ýollamadym, olar size Meniň adymdan galp pygamberlik edýärler. Munuň netijesinde Men sizi-de, size pygamberlik edýän bu pygamberleri-de kowup çykararyn, siziň baryňyz heläk bolarsyňyz. Muny Reb aýdýandyr». 16 Soňra men ruhanylara we tutuş halka Reb şeýle diýýär diýip ýüzlendim: «Siz özüňize: „Rebbiň ybadathanasyndaky gap-gaçlar basym Babyldan yzyna getiriler“ diýýän pygamberleriňiziň sözlerini diňlemäň. Olar size ýalandan pygamberlik edýärler. 17 Olary diňlemäň, Babyl patyşasyna gulluk edip, diri galyň. Bu şäher näme üçin weýran bolsun? 18 Eger olar pygamber bolýan bolsalar, Rebbiň sözi olarda bolsa, onda Rebbiň ybadathanasynda, Ýahuda patyşasynyň köşgünde we Iýerusalimde galan gap-gaçlar Babyla äkidilmesin diýip, Hökmürowan Rebbe ýalbarsynlar. 19–20 Babyl patyşasy Nebukadnesaryň Ýahuda patyşasy Ýehoýakymyň ogly Ýekonýa we Ýahudanyň, Iýerusalimiň begzadalaryny Iýerusalimden Babyla ýesir edip äkidende alyp gitmedik gap-gaçlary bar. Sütünler, howuz, araba hakda we bu şäherde galan gap-gaçlar hakda Hökmürowan Reb söz açýar. 21 Hawa, Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb Öz ybadathanasynda, Ýahuda patyşasynyň köşgünde we Iýerusalimde galan şol gap-gaçlar hakda şeýle diýýär: 22 „Olar Babyla äkidiler, olara gaýtadan nazar saljak günüme çenli, şol ýerde galar. Onsoň Men olary çykaryp, bu ýere gaýtaryp getirerin.“ Muny Reb aýdýandyr».
Azuryň ogly Hananýa galp pygamber
1 Şol ýylyň, ýagny dördünji ýylyň bäşinji aýynda Ýahuda patyşasy Sidkiýanyň patyşalygynyň başlangyjynda gibgonly Azuryň ogly Hananýa pygamber Rebbiň ybadathanasyndaky ruhanylar bilen ähli halkyň öňünde maňa şeýle diýdi: 2 «Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Babyl patyşasynyň boýuntyrygyny döwdüm. 3 Babyl patyşasy Nebukadnesaryň bu ýerden alyp, Babyla äkiden Rebbiň ybadathanasynyň ähli gap-gaçlaryny iki ýylyň içinde bu ýere yzyna getirerin. 4 Ýahuda patyşasy Ýehoýakymyň ogly Ýekonýa bilen Ýahudadan Babyla sürgün edilenleriň ählisini yzyna bu ýere getirerin, çünki Babyl patyşasynyň boýuntyrygyny döwerin.“ Muny Reb aýdýar». 5 Onsoň Ýermeýa pygamber ruhanylaryň we Rebbiň ybadathanasynda duran ähli halkyň gözleriniň alnynda Hananýa pygamber bilen gepleşdi. 6 Ýermeýa pygamber şeýle diýdi: «Omyn! Aýdanyň gelsin! Goý, Reb Öz ybadathanasynyň gap-gaçlaryny we ähli sürgüne gidenlerini Babyldan bu ýere yzyna getirmek bilen seniň pygamberlik edip aýdan sözleriňi amala aşyrsyn! 7 Indi bolsa saňa we ähli halka eşitdirip aýtjak bu sözümi diňle. 8 Mendenem, sendenem öň ýaşap geçen pygamberler köp ýurtlara we beýik patyşalyklara garşy urşy, betbagtlygy, mergini owaldan bäri pygamberlik edipdiler. 9 Emma sag-salamatlygy pygamberlik edýäniň sözi hakykatdan-da amala aşanda, diňe şonda ol pygamberi Rebbiň ýollandygy belli bolar». 10 Şonda Hananýa pygamber Ýermeýanyň boýnundaky boýuntyrygy çykaryp, ony döwdi. 11 Onsoň Hananýa ähli halkyň öňünde söz sözläp: «Reb şeýle diýýär: „Men iki ýylyň içinde Babyl patyşasy Nebukadnesaryň boýuntyrygyny ähli milletleriň boýnundan aýryp, şeýle döwerin“» diýdi. Ýermeýa pygamber bolsa öz ýoluna gitdi. 12 Hananýa pygamber Ýermeýa pygamberiň boýnundaky boýuntyrygy döweninden soňra, Ýermeýa Rebbiň sözi geldi: 13 «Bar, Hananýa Reb şeýle diýýär diýip aýt: „Sen agaç boýuntyrygy döwdüň, emma onuň ýerine demir boýuntyryk ýasarsyň! 14 Çünki Ysraýyl Hudaýy Men Hökmürowan Reb bu milletleriň hemmesi Babyl patyşasy Nebukadnesara gulluk etsinler diýip, boýnuna demir boýuntyryk saldym, olar oňa gulluk ederler. Onuň ygtyýaryna hatda ýabany haýwanlary-da berdim“». 15 Onsoň Ýermeýa pygamber Hananýa pygambere şeýle diýdi: «Eý, Hananýa, indi eşit! Seni Reb ýollamady, emma sen bu halky ýalan geplere ynandyrdyň. 16 Munuň üçin Reb şeýle diýýär: „Ine, Men seni ýer ýüzünden sogrup taşlaryn. Şu ýyl ölersiň, çünki sen Rebbiň garşysyna geplediň“». 17 Şeýlelikde, Hananýa pygamber şol ýylyň ýedinji aýynda öldi.
Ýermeýanyň sürgündäkilere ýazan haty
1 Ýermeýa pygamber sürgündäkileriň arasynda aman galan ýaşululara, ruhanylara, pygamberlere we Nebukadnesaryň Iýerusalimden Babyla äkiden ähli halkyna Iýerusalimden bir hat ýollady. Onuň hatynyň sözleri şulardyr. 2 Bu hat Ýekonýa patyşa bilen onuň ejesi, köşk emeldarlary, Ýahudanyň we Iýerusalimiň ýolbaşçylary, hünärmentler hem-de demirçiler Iýerusalimden sürgün edilenden soň iberildi. 3 Bu Ýahuda patyşasy Sidkiýanyň Babyl patyşasy Nebukadnesaryň ýanyna iberen Şapanyň ogly Elasanyň we Hilkiýanyň ogly Gemarýanyň eli bilen gowşuryldy. Onda şeýle diýilýär: 4 «Ysraýyl Hudaýy Men Hökmürowan Reb Iýerusalimden Babyla ýesir edip äkiden ähli adamlaryma şeýle diýýärin: 5 „Öýler gurup, olarda ýaşaň; baglar ekip, miwesini iýiň. 6 Öýleniň, ogullaryňyz hem gyzlaryňyz bolsun. Ogullaryňyzy öýlendiriň, gyzlaryňyzy durmuşa çykaryň. Olardan-da ogullar we gyzlar dünýä insin. Ol ýerde azalmaň-da, gaýtam köpeliň. 7 Sizi ýesir edip getiren şäherimiň parahatlygyny gazanmaklyga çalşyň. Ol şäher üçin Rebbe dileg ediň, çünki siziň parahatlygyňyz onuň parahatlygyna baglydyr“. 8 Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Araňyzdaky pygamberleriňize, palmanlaryňyza özüňizi aldatmaň, siziň üçin görýän düýşlerine gulak asmaň. 9 Olar size Meniň adymdan ýalan pygamberlik edýärler. Olary Men ýollamadym, muny Reb aýdýandyr“. 10 Çünki Reb şeýle diýýär: „Babyldaky sürgünligiňiziň ýetmiş ýyly dolanda, Men size nazar salaryn. Sizi bu ýere gaýtaryp getirmeklige beren hoş sözümi Men amala aşyraryn. 11 Çünki siziň üçin niýetlän meýillerimi Özüm bilýärin. Muny Reb aýdýandyr. Bular size ýamanlyk etmek däl-de, umytly geljek bermek üçin parahatlyk niýetleridir. 12 Onsoň Meni çagyrarsyňyz, gelip, Maňa doga okarsyňyz, Men-de sizi eşiderin. 13 Meni agtararsyňyz; bütin ýüregiňiz bilen agtaran mahalyňyz Meni taparsyňyz. 14 Şonda siz Meni taparsyňyz, muny Reb aýdýandyr. Men siziň öňki abadançylygyňyzy dikelderin, sizi kowan ýerlerimiň baryndan, ähli milletleriň arasyndan yzyňyza ýygnaryn. Muny Reb aýdýandyr. Men sizi nireden sürgün eden bolsam, şol ýere hem gaýtaryp getirerin. 15 Emma siz: ‘Reb Babylda biziň üçin pygamberler belledi’ diýýärsiňiz. 16 Reb Dawudyň tagtynda oturan patyşa hakda, bu şäherde ýaşaýan ähli halk, ýagny siziň bilen sürgüne gitmedik doganlaryňyz hakda şeýle diýýändir“. 17 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Men olaryň üstüne gylyjy, açlygy, mergini ýollaryn. Olary iýip bolmaýan çüýrük injirler kimin ederin. 18 Olary gylyç, açlyk, mergi bilen kowalap, ýer ýüzündäki ähli patyşalyklar üçin howp salaryn. Dargadyp goýberen ähli milletlerimiň arasynda olary gargyşa, howpa, ryswaçylyga we käýinje öwrerin. 19 Çünki olar Meniň sözlerimi we gaýta-gaýta özlerine ýollan gullarym bolan pygamberleriň sözlerini diňlemediler. Muny Reb aýdýar. Eý, sürgündäkiler, siz hem gulak asmadyňyz. Muny Reb aýdýandyr. 20 Şonuň üçin hem, Iýerusalimden Babyla sürgün edilen baryňyz Men-Rebbiň sözüni diňläň.“ 21 Meniň adym bilen size ýalandan pygamberlik edýän Kolaýanyň ogly Ahap bilen Magaseýanyň ogly Sidkiýa hakda Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Men olary Babyl patyşasy Nebukadnesaryň eline tabşyraryn. Ol hem gözüňiziň alnynda olary öldürer. 22 Ýahudadan Babyla sürgün edilenleriň bary olaryň adyny gargyş hökmünde ulanyp: ‘Goý, Reb seni Babyl patyşasynyň diriligine oda ýakan Sidkiýa we Ahap kimin etsin!’ diýerler. 23 Olar Ysraýylda ýaramaz işlere baş goşdular, goňşularynyň aýallary bilen zyna etdiler, özlerine buýurmasam hem Meniň adymdan ýalan sözleri aýtdylar. Bilýän hem güwä geçýän Mendirin.“ Muny Reb aýdýandyr». 24–25 «Nehelamly Şemagýa Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Sen Iýerusalimdäki ähli halka, Magaseýanyň ogly Sepanýa ruhana we ähli ruhanylara öz adyňdan hatlar ýollap, şeýle diýdiň: 26 ‘Ruhany Ýehoýadanyň deregine seni Rebbiň Özi ruhany edip belledi. Rebbiň öýüniň baş gözegçileri ol ýerde özüni pygamber edip görkezýän her bir däli adamy kündeläp, demir zynjyra baglasynlar. 27 Onda näme üçin size pygamberlik edýän anatotly Ýermeýa çäre görmeýärsiňiz? 28 Ol bize ýesirligiň uzaga çekjekdigi, öýler gurup, olarda ýaşamagymyzy, baglar ekip, olaryň miwesini iýmegimizi aýdyp, bu ýere – Babyla habar ýollady ahyryn’“». 29 Sepanýa ruhany bu haty Ýermeýa eşitdirip okady. 30 Onsoň Ýermeýa Rebbiň sözi geldi: 31 «Ähli sürgündäkilere habar ýollap, Reb nehelamly Şemagýa hakda şeýle diýýär diý: „Men ony ýollamadyk hem bolsam, Şemagýa size pygamberlik edip, ýalana bil bagladýar“. 32 Şonuň üçin hem, Reb şeýle diýýär: „Nehelamly Şemagýa Men-Rebbiň garşysyna gepländigi üçin ony we onuň neslini jezalandyraryn. Bu halkyň arasynda onuň neslinden ýekeje kişi hem aman galmaz, Meniň Öz halkyma etjek ýagşylygymy görmez. Muny Reb aýdýandyr“».
Reb Öz halkyna wada berýär
1 Ýermeýa Rebbiň sözi geldi: 2 «Ysraýyl Hudaýy Reb şeýle diýýär: „Saňa aýdan ähli sözlerimi bir kitaba ýaz. 3 Çünki halkym Ysraýyl bilen Ýahudanyň öňki abadançylygyny dikeltjek günlerim ýetip gelýär. Muny Reb aýdýandyr. Men olary ata-babalaryna beren ýurduma gaýtaryp getirerin, olar hem ol ýeri eýelärler. Muny Reb aýdýandyr“». 4 Rebbiň Ysraýyl bilen Ýahuda hakynda aýdan sözleri şulardyr. 5 Reb şeýle diýýär: «Siz: „Biz sag-salamatlyk däl-de, howp hem howsala sesini eşitdik“ diýýäňiz. 6 Indi soraň, görüň, heý, erkegem çaga dograrmy? Näme üçin çaga dogurýan aýal ýaly erkekleriň ellerini bilinde görýärin? Näme üçin hemmäniň ýüzi soluk? 7 Wah, bu nähili gorkunç gün, onuň ýaly gün başga ýokdur. Bu Ýakup üçin aladaly döwürdir, emma ol ondan ýene-de gutular». 8 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Ol gün şeýle bolar, Men seniň boýnuňdaky boýuntyrygyňy döwerin, tanaplaryňy gyraryn. Indi kesekiler seni özlerine gul etmezler. 9 Muňa derek sen öz Hudaýyň Rebbe we Onuň Dawudyň neslinden tagtda oturtjak patyşalaryna hyzmat edersiň». 10 Reb diýýär: «Gorkma, eý, gulum Ýakup, howatyrlanma, eý, Ysraýyl! Çünki Men seni uzak ýerlerden, nesliňi sürgün bolan ýurtdan halas ederin. Ýakup yzyna dolanyp, dynçlykda hem asudalykda bolar, indi ony hiç kim gorkuzmaz. 11 Men seniň bilendirin, Men seni halas ederin. Seni aralaryna dargadan milletlerimiň baryny ýok etsem-de, seniň soňuňa çykmaryn. Saňa adalatly temmi bererin, emma jezasyz-da galdyrmaryn». Muny Reb aýdýar. 12 Reb şeýle diýýär: «Seniň ýaraňy bejerip bolmaz, derdiň gutulgysyzdyr. 13 Seniň dawaňy çözüp berjek ýok; ýaraňa şypa berjek melhem ýok. 14 Ähli oýnaşlaryň seni unutdy, olar seni sorap agtarmaýarlar, ýazygyňyň çökderdigi sebäpli, günäleriňiň san-sajaksyzdygy üçin seni duşman zarbasy bilen urdum, saňa rehimsizlik bilen jeza berdim. 15 Näme ýaraň üçin perýat edýärsiň? Derdiňe şypa tapylmaz. Ýazygyňyň çökderdigi zerarly, günäleriňiň sansyzdygy sebäpli seni şu güne saldym. 16 Emma seni iýenleriň ählisi iýler, ähli duşmanlaryň sürgün ediler, seni talanlar talanarlar, olja alanlar olja bolarlar. 17 Saňa „Taşlanan“ diýen ady dakyp: „Bu Siýon, halyny soraýan ýok“ diýdiler. Emma Men seni ýene-de sagaldaryn, ýaralaryňa şypa bererin». Muny Reb aýdýandyr. 18 Reb şeýle diýýär: «Ýakubyň çadyrlarynyň abadançylygyny dikelderin, onuň ýaşaýan mesgenlerine rehim ederin. Şäher öz depelerinde bina ediler, berk gala öz ýerinde oturdylar. 19 Olardan şükür hem şatlyk sesleri geler. Men olary köpelderin, olar azalmaz, olara hormat goýduraryn, olar peselmez. 20 Çagalary öňküsi ýaly bolar, jemagaty huzurymda berkarar bolar, olara sütem edýänleri jezalandyraryn. 21 Baştutany olaryň özünden bolar, hökümdary öz aralaryndan çykar. Men ony Özüme ýakynlaşdyraryn, ol hem Maňa ýakynlaşar. Maňa ýakynlaşmaga kim milt edip biler? Muny Reb aýdýandyr. 22 Siz Meniň halkym bolarsyňyz, Men-de siziň Hudaýyňyz bolaryn». 23 Ine, Rebbiň gyzgyn gazaby, harasaty gopup, gazaply lowlaýan harasaty erbetleriň başyna iner 24 Ýüreginiň niýetini amala aşyrýança, Rebbiň gahar–gazaby ýatyşmaz. Siz muňa wagty gelende düşünersiňiz.
1 «Şol wagty Men ähli Ysraýyl tireleriniň Hudaýy bolaryn, olar-da Meniň halkym bolar». Muny Reb aýdýandyr. 2 Reb şeýle diýýär: «Özlerine rahatlyk gözläp, uzak ýol sökenlerinde, gylyçdan gutulan halk çölde merhemet tapar». 3 Reb uzakdan maňa görnüp, şeýle diýdi: «Men seni tükeniksiz söýgi bilen söýdüm, şeýdip, saňa sadyklygymy görkezdim. 4 Men seni ýene dikelderin, sen täzeden dikelersiň, eý, Ysraýyl boý gyzy! Sen ýene deprekleriňi alyp, şadyýan tans edýänlere goşularsyň. 5 Samarýa daglarynda ýene-de üzüm agaçlaryny ekersiň. Bag ekenler miwesinden-de iýerler. 6 Gözegçileriň Efraýym daglarynda: „Turuň, Hudaýymyz Rebbiň ýanyna, Siýona çykalyň“ diýip gygyrjak günleri geler». 7 Çünki Reb şeýle diýýär: «Ýakup üçin begençli aýdym aýdyň, milletleriň baştutany üçin batly gygyryň. Jar ediň, öwgüler aýdyp, şeýle diýiň: „Ýa Reb, halas et halkyňy, Ysraýylyň aman galanlaryny“. 8 Ine, Men olary demirgazyk ýurdundan getirerin, dünýäniň aňry uçlaryndan ýygnaryn; olaryň arasynda kör, agsak, göwreli we çaga dogurýan hem bolar; olar uly mähelle bolup bu ýere dolanar. 9 Olar aglaý-aglaý gelerler, yzlaryna getirenimde doga okarlar. Olary akar suwlaryň boýy bilen, taýmazlar ýaly tekiz ýoldan ýörederin. Çünki Men Ysraýylyň Atasydyryn, Efraýym-da Meniň nowbaharymdyr. 10 Rebbiň sözüni diňläň, eý, milletler, ony uzakdaky kenarlarda yglan edip diýiň: „Ysraýyly dargadan Hudaý ony ýygnar, çopanyň öz sürüsini goraýşy ýaly gorar“. 11 Çünki Reb Ýakuby halas etdi, ony özünden güýçliniň elinden gutardy. 12 Olar gelip, Siýonyň belent depesinde aýdym aýdarlar, Rebbiň beren bereketlerine – bugdaýa, şeraba, ýaga, owlak-guza we gölelere begenip, göwnühoş bolarlar. Olar suwarylan bag kimin bolarlar, asla solmazlar. 13 Şonda ýaş gyzlar tans edip bökjekleşerler, gojalardyr ýaş ýigitler birlikde şatlanarlar. Çünki Men olaryň ýasyny şatlyga öwrerin, gaýgylaryna teselli berip, olary şatlandyraryn. 14 Ruhanylary doýraryn bol iýmitden, halkym hem doýar näzi-nygmatdan». Muny Reb aýdýandyr. 15 Reb şeýle diýýär: «Ramadan bir ses eşidildi, agy we ajy perýat sesleri, Rahel çagalary üçin aglaýar, teselli berilmegini islemeýär, çünki indi olar ýok». 16 Reb şeýle diýýär: «Sesiňi agydan, gözleriňi ýaşdan sakla, çünki çekýän zähmetiňiň öwezi tölener, çagalaň duşman ýurdundan yzyna geler. Muny Reb aýdýandyr. 17 Seniň geljegiň üçin umyt bardyr, çagalaň öz dogduk mekanyna dolanar. Muny Reb aýdýandyr. 18 Men Efraýymyň nalaýan sesini eşitdim: „Men baş öwredilmedik öküz ýalydym. Sen maňa terbiýe berdiň, men sapak aldym. Meni dogry ýola sal, ýola geleýin, çünki meniň Hudaýym Reb Sensiň. 19 Ýolumy urduramdan soň puşman eýledim, akylyma aýlananymda dyzyma urdum. Ýaşlygymda eden aýyp işlerimden ýaňa utandym hem ile ryswa boldum“. 20 Efraýym Meniň eziz oglum dälmidir? Ol Meniň hoşal bolan balam dälmidir? Onuň adyny agzan çagymda, ony söýgi bilen ýatlaýaryn Men. Şonuň üçin ýüregim ony küýseýär, oňa, elbetde, rehim ederin. Muny Reb aýdýandyr. 21 Özüň üçin çelgiler goý, ýol görkezýän sütünler dik, ýoluňy, ýörän şaýoluňy gowuja anykla. Yzyňa dolan, eý, Ysraýyl boý gyzy, öz şäherleriňe tarap öwrül! 22 Sen haçana çenli ikirjiňlenip ýörjek, eý, biwepa gyz? Reb dünýäde täze zat ýaratdy: Aýal goraýar erkegi». 23 Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Men olaryň öňki abadançylygyny dikeldenimde, olar Ýahuda ýurdunda we onuň şäherlerinde ýene-de şu sözleri aýdarlar: „Reb seni ýalkasyn, eý, dogrulyk mekany, eý, mukaddes dag!“ 24 Daýhanlar bilen sürülerini bakýan çopanlar Ýahudada we onuň şäherlerinde bile ýaşarlar. 25 Argyn jana dynçlyk berdim, ähli mejalsyzlary doýurdum. 26 Şol pursat men oýanyp seretdim welin, ukym şeýle süýji eken». 27 Reb şeýle diýýär: «Ysraýylda we Ýahudada ynsan-u haýwany köpeltjek günlerim hökman geler. 28 Men olary sogrup taşlamagyň we ýykmagyň, ýer bilen ýegsan edip, ýok etmegiň, üstlerinden betbagtlyk indermegiň çemini nähili aňtan bolsam, gurup, bina etmegi hem şonça aňtaryn. Muny Reb aýdýandyr. 29 Şol günler adamlar: „Atalar turşy üzüm iýdiler, ogullaryň dişi gamaşdy“ diýip, mundan beýläk bu nakyly aýtmazlar. 30 Ýöne her kim öz ýazygy üçin öler, turşy üzüm iýen her adamyň öz dişi gamaşar».
Täze äht wadasy
31 Reb şeýle diýýär: «Ysraýyl we ýahuda halky bilen Meniň täze äht baglaşjak günlerim hökman geler. 32 Bu äht Meniň olaryň ata-babalaryny Müsürden çykarmak üçin ellerinden tutan günüm baglaşan ähtim ýaly däldir. Men olaryň Hojaýyny bolsam-da, olar şol ähtimi bozdular». Muny Reb aýdýandyr. 33 Reb şeýle diýýär: «Emma ol günlerden soň, Meniň ysraýyl halky bilen baglaşjak ähtim şudur: Men kanunymy olaryň içine ornaşdyryp, ýüreklerine ýazaryn. Men olaryň Hudaýy bolaryn, olar-da Meniň halkym bolar. 34 Mundan beýläk hiç kim öz dostuna ýa-da öz doganyna: „Rebbi tanaň!“ diýip öwretmez, çünki olaryň uludan-kiçä hemmesi Meni tanar. Men olaryň etmişlerini bagyşlaryn, gaýdyp günälerini ýatlamaryn». Muny Reb aýdýandyr. 35 Gündizine yşyk bolsun diýip, Güni beren, gijesine yşyk bolsun diýip, Aýyň we ýyldyzlaryň kanunlaryny düzen, tolkunlar güwwüldeşer ýaly, deňzi öjükdiren Reb – ady Hökmürowan Reb şeýle diýýär: 36 «Eger bu kanunlar Meniň huzurymda ýatyrylsa, onda Ysraýyl nesli-de huzurymda millet bolmakdan ebedilik aýrylar». Muny Reb aýdýandyr. 37 Reb şeýle diýýär: «Eger ýokarda gökleri ölçäp bolýan bolsa, aşakda ýeriň binýatlaryny barlap bolýan bolsa, onda eden ähli işleri üçin Men hem bütin Ysraýyl neslini ret ederin». Muny Reb aýdýandyr. 38 Reb şeýle diýýär: «Hananel diňinden Burç derwezesine çenli Iýerusalim şäheriniň Men-Reb üçin täzeden guruljak günleri hökman geler. 39 Bu ýerden ölçeg ýüpi Garep depesine çenli dogry uzalyp gider we Gowa tarap öwrüler. 40 Jesetler we küller taşlanan jülgeleriň hemmesi, Kidron çaýyna çenli bolan ähli ýerler, gündogardaky At derwezesiniň çetine çenli Rebbe mukaddes bolar. Şäher indi ýerinden sökülmez, indi hiç haçan ýykylmaz».
Ýermeýa ekin meýdanyny satyn alýar
1 Ýahuda patyşasy Sidkiýanyň şalygynyň onunjy ýylynda Ýermeýa Rebbiň sözi geldi. Şol ýyl Nebukadnesaryň şalygynyň on sekizinji ýylydy. 2 Şol wagt Babyl patyşasynyň goşuny Iýerusalimi gabapdy. Ýermeýa pygamber Ýahuda patyşasynyň köşgündäki garawulhanada tussaglykda saklanýardy. 3 Ýahuda patyşasy Sidkiýa ony tussag edip, şeýle diýdi: «Sen näme üçin beýle pygamberlik etdiň? Sen Reb şulary aýdýar diýdiň: „Men bu şäheri Babyl patyşasynyň eline bererin, ol ony basyp alar. 4 Ýahuda patyşasy Sidkiýa babyllylaryň elinden gaçyp gutulyp bilmez, gaýtam, ol Babyl patyşasynyň eline tabşyrylar we ony öz gözleri bilen görüp, onuň bilen ýüzbe-ýüz gepleşer. 5 Ol Sidkiýany Babyla äkider. Men Sidkiýa bilen Özüm hasaplaşýançam, ol şol ýerde bolar. Babyllylaryň garşysyna söweşseňiz hem ýeňiş gazanmarsyňyz.“ Muny Reb aýdýandyr». 6 Ýermeýa özüne Rebbiň şu sözüniň gelendigini aýtdy: 7 «Daýyň Şallumyň ogly Hanamel gelip, saňa şeýle diýer: „Meniň Anatotdaky ekin meýdanymy satyn al, sebäbi iň ýakyn garyndaşym bolanyň üçin, ony satyn almaga sen borçlusyň“». 8 Şeýlelikde, Rebbiň sözüne görä daýymyň ogly Hanamel garawulhana, meniň ýanyma gelip: «Benýamin topragynda ýerleşýän Anatot obasyndaky meniň ekin meýdanymy satyn alsana, sebäbi miras hukugy boýunça ony satyn almaga sen borçlusyň. Ony özüň üçin satyn al» diýdi. Şonda men bu sözüň Rebbiňkidigini bildim. 9 Onsoň men Anatotdaky ekin meýdanyny daýymyň ogly Hanamelden satyn aldym. Ekin meýdany üçin oňa otuz bäş mysgal kümüş çekip berdim. 10 Şaýatlar çagyryp, şertnama ýazyp möhürledim we kümşi terezide çekdim. 11 Men kada-kanunlar ýazylan möhürli we açyk nusgaly satuw şertnamasyny aldym. 12 Men satuw şertnamasyny daýymyň ogly Hanameliň, oňa gol çeken şaýatlaryň we garawulhanada oturan ähli ýahudalaryň gözleriniň alnynda Mahseýanyň agtygy, Neriýanyň ogly Baruga berdim. 13 Olaryň gözleriniň alnynda Baruga tabşyryp, şeýle diýdim: 14 «Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Bu iki şertnamany – möhürlenen satuw şertnamasy bilen açyk şertnamany al-da, uzak wagtlap saklanar ýaly, bir toýun gaba salyp goý“. 15 Çünki Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb: „Bu ýurtda ýene öýler, ekin meýdanlary we üzüm baglary satyn alnar“ diýýär». 16 Satuw şertnamasyny Neriýanyň ogly Baruga berenimden soň, Rebbe dileg edip, şeýle diýdim: 17 «Eý, Hökmürowan Reb! Beýik gudratyň we güýjüň bilen ýeri we gögi ýaratdyň. Seniň üçin hiç bir kyn zat ýok. 18 Sen müňlerçe ynsanlara wepaly söýgiňi görkezýärsiň, emma atalaryň etmişiniň jezasyny olaryň çagalaryna çekdirýärsiň. Eý, beýik we gudratly Hudaý! Seniň adyň Hökmürowan Rebdir. 19 Seniň taglymatyň neneňsi beýik, işleriň nähili gudratly! Gözleriň ynsanlaryň edýän ähli işlerini görýändir. Her kese öz tutan ýoluna görä, işiniň miwesine görä sylaglaýarsyň. 20 Sen Müsür ýurdunda alamatlar, mugjyzalar görkezdiň. Bu alamatlary Ysraýylda we tutuş adamzat arasynda hem görkezip, şu güne çenli Özüňe at gazandyň. 21 Sen alamatlardyr mugjyzalar bilen, güýç-gudrat we äpet elhençlikleriň güýji bilen Öz halkyň Ysraýyly Müsür ýurdundan çykardyň. 22 Ata-babalaryna wada eden bu süýt bilen bal akýan ýurdy olara berdiň. 23 Olar gelip, ony eýelediler, emma Saňa gulak asmadylar. Seniň kanunyňa eýermediler, berjaý etmekleri üçin buýran tabşyryklaryňyň hiç birini ýerine ýetirmediler. Şonuň üçin hem, Sen bu betbagtçylyklaryň ählisini olaryň başyndan inderdiň. 24 Ine, duşmanlar şäheri ele salmak üçin ýapgytlar gurdular. Gylyç, açlyk we mergi sebäpli şäher öz garşysyna söweşýän babyllylaryň eline berildi. Öz görşüň ýaly, Seniň aýdanlaryň ählisi berjaý boldy. 25 Ýa Hökmürowan Reb! Şäher babyllylaryň eline berilse-de, Sen maňa: „Şaýatlaryň gatnaşmagynda ekin meýdanyny kümüş berip, özüňe satyn al“ diýdiň». 26 Onsoň Ýermeýa Rebbiň sözi geldi: 27 «Ine, bütin adamzadyň Hudaýy Reb Mendirin. Meniň üçin kyn zat barmy? 28 Şonuň üçin hem Men-Reb şeýle diýýärin: „Men bu şäheri babyllylaryň we Babyl patyşasy Nebukadnesaryň eline bererin, ol ony basyp alar. 29 Bu şäheriň garşysyna söweşýän babyllylar gelip, ony otlarlar. Meniň gaharymy getirip, üçeklerinde Bagal butuna hoşboý ysly tütetgiler ýakan we başga hudaýlara içgi sadakalaryny döken halkymyň öýlerini oda ýakarlar. 30 Çünki ysraýyl we ýahuda halklary ýaşlygyndan bäri Meniň nazarymda diňe erbet işleri etdiler. Ysraýyl halky elleriniň işi bilen hemişe Meniň gaharymy getirdi. Muny Reb aýdýar. 31–32 Ýahudanyň we Iýerusalimiň ilaty, olaryň patyşalary, han-begleri, ruhanylary, pygamberleri, ýagny ysraýyl we ýahuda halklarynyň bary diňe pislik edip, Meniň gaharymy getirdi. Bu şäheriň bina edilen gününden tä şu güne çenli, Meniň gaharymy getirendigi üçin, ony nazarymdan ýok edip taşlajak. 33 Olar Maňa ýüzlerini däl-de, ýeňselerini öwürdiler. Meniň gaýta-gaýta öwredenlerime olar gulak asmadylar, dogry ýola gelmediler. 34 Meniň adym dakylan öýde öz nejis zatlaryny goýup, öýümi murdar etdiler. 35 Ogul-gyzlaryny Molek hudaýyna ýakma gurbanlyk edip bermek üçin, olar Benhinnom deresinde Bagal butuna seždegähler gurdular. Şeýle nejis işler edip, Ýahudanyň günä gazanmagyny Men buýurmadym, bular ýaly zatlar kelläme-de gelmedi.“ 36 Şonuň üçin hem, siziň „Gylyç, açlyk, mergi bilen Babyl patyşasynyň eline berildi“ diýýän bu şäheriňiz hakda Ysraýyl Hudaýy Reb şeýle diýýär: 37 „Men halkymy gahar-gazabym, otly gazabym bilen dargadan ýurtlarymdan ýygnaryn. Olary bu ýere yzlaryna getirerin we howpsuzlykda ýaşadaryn. 38 Olar Meniň halkym bolar, Men-de olaryň Hudaýy bolaryn. 39 Olar hemişe Menden gorkar ýaly, bir ýürek we bir ýol bererin. Bu olaryň özleri üçin hem, özlerinden soňky çagalary üçin hem ýagşylyk bolar. 40 Ýagşylyk etmekden ýüz döndermejekdigime olar bilen ebedi äht baglaşaryn. Menden hiç ýüz öwrüp gitmezlikleri üçin, ýüreklerine Menden gorkmagy salaryn. 41 Men olara ýagşylyk etmekden şatlanaryn we hakykatdan hem tutuş janym-tenim bilen olary bu ýurtda ornaşdyraryn“. 42 Çünki Reb şeýle diýýär: „Bu halkyň başyna şu elhenç betbagtlygy nähili getiren bolsam, olara häzirki söz beren ähli ýagşylyklarymy-da şeýle getirerin. 43 Siziň: ‘Babyllylaryň eline berlip, adamsyz we haýwansyz harabalyga öwrülen’ diýýän bu ýurduňyzda ýene-de ekin meýdanlary satyn alnar. 44 Benýamin topragynda, Iýerusalimiň töweregindäki ýerlerde, Ýahuda galalarynda, daglyk galalarda, günbatar baýyrlykda we Negep galalarynda ekin meýdanlary kümşe satyn alnyp, şertnamalara gol çekiler, möhürlenip, şaýatlar çagyrylar. Çünki Men olaryň öňki abadançylygyny dikelderin.“ Muny Reb aýdýar».
Reb ýurduň öňki abadançylygyny dikelder
1 Ýermeýa garawulhanada henizem tussaglykda saklanýarka, oňa ikinji gezek Rebbiň sözi geldi: 2 «Ýeri ýaradan, oňa şekil berip, berkarar eden, ady Reb Bolan şeýle diýýär: 3 „Meni çagyr, saňa jogap bereýin, seniň bilmeýän beýik hem pynhan zatlaryňyň syryny aýdaýyn“. 4 Ýapgytlar bilen çozujylardan goranmak üçin ýykylan bu şäheriň öýleridir Ýahudanyň patyşalarynyň köşkleri hakynda Ysraýyl Hudaýy Reb şeýle diýýär: 5 „Esgerler babyllylar bilen söweşmäge çykarlar, emma olar öýleri gahar-gazabymda heläk eden ynsanlarymyň jesetlerinden doldurarlar. Şol ynsanlaryň eden ähli erbetlikleri üçin, Men bu şäherden ýüzümi gizledim. 6 Emma Men ol şähere ýene saglyk we şypa bererin, olary sagaldaryn, olara abadançylyk we parahatlyk eçilerin. 7 Men Ýahudanyň we Ysraýylyň öňki abadançylygyny dikelderin, olary öňküsi ýaly edip bina ederin. 8 Olary Maňa garşy eden ähli günälerinden saplaryn; Maňa garşy eden ähli günälerini, bar eden etmişlerini bagyşlaryn. 9 Dünýädäki hemme milletler olara etjek ähli ýagşylyklarymy eşiderler. Bu şäher olaryň öňünde Meniň üçin at-abraý, şatlyk, öwgi hem şöhrat bolar. Bu milletler Iýerusalimiň halkyna eden ähli ýagşylyklarym we eçilen parahatlygym sebäpli gorkup titreşerler“. 10 Reb şeýle diýýär: „Siz bu şäher weýran bolup, ynsansyz we haýwansyz çöl bolar diýdiňiz. Emma ilaty galman, ynsansyz we haýwansyz çolaran Ýahuda şäherlerinde, Iýerusalim köçelerinde ýene-de 11 şatlykdyr gülki sesi, öýlenýän ýigit bilen gelniň toý sesi, Rebbiň öýüne şükür sadakalaryny getirip, şu aýdymy aýdýanlaryň sesi ýaňlanar: ‘Hökmürowan Rebbe alkyş bolsun! Çünki Reb ýagşydyr, wepaly söýgüsi bakydyr!’ Men ýurduň öňki abadançylygyny ozalkysy ýaly dikelderin. Muny Reb aýdýar“. 12 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Ynsansyz we haýwansyz haraba bolup galan bu ýerde, onuň ähli şäherlerinde ýene çopanlaryň öz sürülerini bakjak otly ýaýlalary bolar. 13 Daglyk, günbatar baýyrlyk, Negep we Benýamin galalary bilen Iýerusalimiň töweregindäki ýerlerde we Ýahuda galalarynda çopanlar ýene-de goýun sanarlar. Muny Reb aýdýar“. 14 Reb şeýle diýýär: „Meniň ysraýyl bilen ýahuda halky hakynda beren merhemetli sözümi ýerine ýetirjek günlerim geler. 15 Şol günlerde, şol wagtda Men Dawudyň neslinden bir dogruçyl Şaha çykararyn. Ol ýurtda adalaty hem dogruçyllygy berjaý eder. 16 Şol günlerde Ýahuda halas bolar, Iýerusalim howpsuz ýaşar. Ony: ‘Reb – biziň Hakperwerimizdir!’ diýip atlandyrarlar“. 17 Çünki Reb şeýle diýýär: „Dawudyň nesli Ysraýyl tagtynda baky oturar. 18 Meniň huzurymda ýakma gurbanlyklaryny, galla sadakasyny, beýleki gurbanlyklary bermekde lewi ruhanylary hiç wagt kemlik etmez“». 19 Ýermeýa Rebbiň sözi geldi: 20 «Reb şeýle diýýär: „Gündiz bilen gije öz wagtynda bolmaz ýaly, Meniň gije-gündiz baradaky ähtimi bozup bilseňiz, 21 onda tagtynda patyşalyk etjek ogly bolmasyn diýip, gulum Dawut bilen we Maňa hyzmat eden lewi ruhanylarym bilen eden ähtimi-de bozup bolar. 22 Gulum Dawudyň neslini we Maňa hyzmat edýän lewileri san-sajaksyz asman jisimleri kimin, ölçäp bolmaýan deňziň çägesi kimin köpelderin“». 23 Ýermeýa Rebbiň sözi geldi: 24 «Bu halkyň: „Reb Öz saýlan iki taýpasyny-da ret etdi“ diýip aýdýanyny göreňokmy? Olar indi Meniň halkymy kemsidýärler, ony millet hasap etmeýärler. 25 Reb şeýle diýýär: „Gije-gündiz bilen äht baglaşyp, gögüň we ýeriň düzgünlerini Men berkarar etdim. 26 Hut şunuň ýaly, Ýakubyň nesli bilen gulum Dawudyň neslini-de ret etmedim. Ybraýymyň, Yshagyň we Ýakubyň nesliniň üstünden Dawudyň ogullaryndan birini hökümdarlyk etmek üçin saýladym. Çünki Men olaryň öňki abadançylygyny dikelderin we olara rehimdarlyk ederin“».
Sidkiýa gelen habar
1 Babyl patyşasy Nebukadnesar ähli goşuny, öz golastynda bolan bütin dünýädäki patyşalyklar we halklar bolup, Iýerusalim bilen onuň şäherleriniň garşysyna urşup ýörkäler, Ýermeýa Rebden şu söz geldi: 2 «Ysraýyl Hudaýy Reb şeýle diýýär: Git-de, Ýahuda patyşasy Sidkiýa ýüzlenip, oňa Reb şeýle diýýär diý: „Men bu şäheri Babyl patyşasynyň eline bererin, ol ony oda ýakar. 3 Sen, Sidkiýa, onuň elinden gaçyp gutulyp bilmersiň, adamlar seni tutup, onuň eline tabşyrarlar. Babyl patyşasyny öz gözleriň bilen görüp, onuň bilen ýüzbe-ýüz gepleşersiň. Soňra Babyla äkidilersiň. 4 Ýöne, eý, Ýahuda patyşasy Sidkiýa, Rebbiň sözüni eşit! Reb sen hakda şeýle diýýär: Sen gylyçdan ölmersiň. 5 Sen sag-salamatlykda ölersiň. Senden öň patyşa bolan ata-babalaryň üçin hoşboý ysly tütetgiler ýakyşlary ýaly, seniň üçin-de muny ýakarlar we saňa: ‘Waý, aga!’ diýip aglaşarlar. Çünki muny Men Reb aýtdym“». 6 Şeýdip, Ýermeýa pygamber bu sözleriň baryny Iýerusalimde Ýahuda patyşasy Sidkiýa ýetirdi. 7 Şol wagt Babyl patyşasynyň goşuny Iýerusalimiň garşysyna we Ýahudanyň entek ele salynmadyk galalarynyň: Lakyşyň we Azekanyň garşysyna urşup ýördi. Ýahudanyň berk galalaryndan diňe şular galypdy.
Gullaryň aldanylyşy
8 Sidkiýa patyşa Iýerusalimdäki ähli halk bilen äht baglaşyp, gullara azatlyk yglan edeninden soň, Ýermeýa Rebbiň sözi geldi. 9 Bu ähte görä her kim öz ýewreý guluny we gyrnagyny azat etmelidi, olaryň hiç biri başga bir ýahudalyny gul etmeli däldi. 10 Ähli ýolbaşçylar bilen tutuş halk bu ähte gulak asdylar. Her kim öz guluny we gyrnagyny azat etmek, mundan beýläk olary gul etmezlik ähti boýunça hereket etdiler. Olar muňa boýun bolup, olary azatlyga goýberdiler. 11 Emma soňra sözlerinden dänip, azat eden gullaryny we gyrnaklaryny yzlaryna getirdiler, olary ýene-de zor bilen gul we gyrnak etdiler. 12 Şonda Ýermeýa Rebbiň sözi gelip, 13 Ysraýyl Hudaýy Reb şeýle diýýär diýdi: «Men ata-babalaryňyzy Müsür ýurdundan, ýagny gul bolup ýaşan ýurdundan çykaran günüm olar bilen äht baglaşyp, şeýle diýipdim: 14 „Özlerini gul edip satyp, size alty ýyl gulluk eden ýewreý doganyňyzy ýedinji ýylda azatlyga goýberiň“. Ýöne siziň ata-babalaryňyz Meni diňlemediler, gulak asmadylar. 15 Indi bolsa siz toba edip, Meniň nazarymda dogry iş etdiňiz. Her biriňiz öz ýewreý doganyňyzyň azatlygyny yglan etdiňiz. Huzurymda, adym dakylan öýde bu barada äht baglaşdyňyz. 16 Emma soňra sözüňizden dänip, Meniň adyma ysnat getirdiňiz. Öz islän ýerlerine giden guldur gyrnagy ähliňiz yzyna getirdiňiz, olary ýene-de zor bilen gul we gyrnak edindiňiz. 17 Şonuň üçin hem, Reb şeýle diýýär: „Gul bolan öz ýewreý garyndaşlaryňyzy, dost-ýarlaryňyzy boşatmak barada siz Maňa gulak asmadyňyz. Indi Men-de sizi gylyç, mergi, açlyk belalaryndan goramakdan boş. Sizi dünýäniň ähli patyşalyklary üçin howpa döndererin. Muny Reb aýdýar. 18 Äht baglaşylanda göläni ikä bölüp, onuň bölekleriniň arasyndan geçýärler. Men hem ähtimi bozup, huzurymda baglaşylan ähtiň şertlerini berjaý etmedikleri edil şol göle kimin ikä bölerin. 19 Göläniň bölekleriniň arasyndan geçen Ýahuda bilen Iýerusalim ýolbaşçylaryny, köşk emeldarlaryny, ruhanylary we ýurduň tutuş halkyny 20 janlarynyň kastyna çykan duşmanlarynyň eline bererin. Olaryň jesetleri guşlara we ýyrtyjy haýwanlara şam bolar. 21 Ýahuda patyşasy Sidkiýany öz emeldarlary bilen birlikde janlarynyň kastyna çykan duşmanlarynyň eline, sizden häzirlikçe yza çekilen Babyl patyşasynyň goşunynyň eline bererin. 22 Men buýruk berip, babyllylary bu şähere gaýtaryp getirerin. Olar şähere garşy hüjüm edip, ony basyp alarlar we oda ýakarlar. Men Ýahuda şäherlerini ilatsyz harabaçylyga öwrerin.“ Muny Reb aýdýar».
Rekaplaryň göreldesi
1 Ýahuda patyşasy Ýoşyýanyň ogly Ýehoýakymyň döwründe Ýermeýa Rebbiň sözi geldi: 2 «Rekabyň kowumlarynyň ýanyna gidip, olar bilen gepleş we olary Rebbiň öýüniň otaglarynyň birine getir-de, şerap içir». 3 Onsoň men Habasynýanyň agtygy, Ýermeýanyň ogly Ýagazanýany, onuň doganlaryny, ogullaryny we Rekabyň ähli kowumlaryny alyp, 4 olary Hudaý adamy bolan Ýygdalýanyň ogly Hananyň ogullarynyň Rebbiň öýündäki otagyna getirdim. Bu otag ýolbaşçylaryň otagynyň gapdalynda, gapy sakçysy Şallumyň ogly Magaseýanyň otagynyň ýokarsyndady. 5 Onsoň men Rekabyň kowumlarynyň öňünde şerapdan doly küýzeler bilen käseler goýup, olara: «Şerap içiň» diýdim. 6 Emma olar şeýle jogap berdiler: «Ýok, biz içjek däl, çünki atamyz Rekabyň ogly Ýonadap bize şeýle buýruk berdi: „Siziň özüňiz-de, çagalaryňyz-da hiç wagt şerap içmeli dälsiňiz. 7 Özüňiz üçin öý gurmaň, ekin ekmäň, üzüm agaçlaryny oturtmaň, bu zatlary edinmäň. Eýsem bütin ömrüňize çadyrlarda ýaşaň. Şonda gelmişek bolup ýaşaýan ýurduňyzda uzak ömür sürersiňiz“. 8 Biz atamyz Rekabyň ogly Ýonadabyň özümize tabşyran ähli buýruklaryny ýerine ýetirdik. Biziň özümiz-de, aýallarymyz-da, ogul-gyzlarymyz-da hiç wagt şerap içmedik. 9 Içinde ýaşar ýaly öýler gurmadyk, baglar, üzümçilikler, ekinler ekmedik. 10 Biz çadyrlarda ýaşadyk. Atamyz Ýonadaba gulak asyp, özümize tabşyran ähli buýruklaryny ýerine ýetirdik. 11 Emma Babyl patyşasy Nebukadnesar bu ýurda hüjüm edende, biz: „Geliň, babyllylaryň we aramlylaryň goşunyndan gaçyp, Iýerusalime gideliň“ diýdik. Şonuň üçin hem biz Iýerusalimde ýaşap ýörüs». 12 Onsoň Ýermeýa Rebbiň sözi gelip, 13 Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb şeýle diýýär diýdi: «Git-de, ýahuda halky bilen Iýerusalimiň ilatyna şeýle diý: „Siz Meniň sözlerimi diňläp, hiç bir sapak aljak dälmisiňiz? Muny Reb aýdýar. 14 Rekabyň ogly Ýonadabyň öz nesillerine şerap içmäň diýen tabşyrygy berjaý edilýär. Olar tä şu güne çenli şerap içmän, ata-babalarynyň tabşyrygyna gulak asýarlar. Men bolsam size irginsiz aýtdym, emma Meni diňlemediňiz. 15 Men siziň ýanyňyza yzly-yzyna gullarym bolan pygamberlerimiň ählisini iberip: ‘Indi her biriňiz pis ýollaryňyzdan dönüp, ýagşylyk ediň, başga hudaýlara gulluk etmek üçin olaryň yzyna düşmäň, şonda siz özüňize hem ata-babalaryňyza beren ýurdumda ýaşarsyňyz’ diýdim. Emma siz Meni diňlemediňiz, Maňa gulak asmadyňyz. 16 Rekabyň ogly Ýonadabyň nesilleri öz ata-babalarynyň beren tabşyrygyny berjaý etdiler, emma bu halk Meni diňlemedi“. 17 Şonuň üçin hem, Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Men Öz aýdan ähli bela-beterlerimi Ýahuda bilen Iýerusalimde ýaşaýan her bir adamyň başyndan indererin. Çünki Men olara aýtdym, ýöne olar diňlemediler, olary çagyrdym, ýöne jogap bermediler“». 18 Ýermeýa Rekabyň kowumlaryna Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb şeýle diýýär diýdi: «Siz ataňyz Ýonadabyň buýrugyna gulak asdyňyz, onuň ähli tabşyryklaryny berjaý etdiňiz, size buýran ähli zatlaryny ýerine ýetirdiňiz. 19 Munuň üçin Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Rekabyň ogly Ýonadabyň neslinden Meniň huzurymda hyzmat etjek adamlaryň sany hiç wagt kemelmez“».
Ýehoýakym patyşa haty oda ýakýar
1 Ýahuda patyşasy Ýoşyýanyň ogly Ýehoýakymyň şalygynyň dördünji ýylynda Ýermeýa Rebbiň sözi geldi: 2 «Özüňe bir kagyz al-da, Ýoşyýanyň döwründe seniň bilen gepleşen günümden tä şu güne çenli Ysraýyl, Ýahuda we ähli milletler hakynda saňa aýdanlarymyň baryny ýaz. 3 Belki, ýahuda halky başyndan indermegi niýet eden ähli bela-beterlerim hakynda eşidende, öz ýaman ýolundan döner, Men-de olaryň etmişlerini we günälerini bagyşlaryn». 4 Onsoň Ýermeýa Neriýanyň ogly Barugy çagyrdy. Baruk hem Rebbiň Ýermeýa aýdan ähli sözlerini onuň dilinden bir kagyza ýazdy. 5 Ýermeýa Baruga şeýle buýruk berdi: «Maňa Rebbiň öýüne barmak gadagan. 6 Ýöne sen git-de, meniň dilimden ýazyp alan Rebbiň sözlerini agyz bekleme güni Rebbiň öýünde halka okap ber. Ony Ýahuda şäherlerinden gelen ähli halka eşitdirip okap ber. 7 Belki, olar Hudaýyň huzurynda ýalbararlar we öz ýaman ýolundan dönerler. Çünki Rebbiň bu halkyň garşysyna aýdan sözi gahar-gazapdan doludyr». 8 Rebbiň öýünde Neriýanyň ogly Baruk Rebbiň sözleri ýazylan haty okady. Ol Ýermeýa pygamberiň tabşyran ähli zadyny berjaý etdi. 9 Ýahuda patyşasy Ýoşyýanyň ogly Ýehoýakymyň şalygynyň bäşinji ýylynyň dokuzynjy aýynda Iýerusalim bilen Ýahuda şäherlerinden gelen ähli halk Rebbiň öýünde agyz beklemegi yglan etdi. 10 Şonda Baruk ýokarky howluda, Rebbiň öýüniň Täze derwezesiniň girelgesinde ýerleşýän Şapanyň ogly kätip Gemarýanyň otagynda Ýermeýanyň sözlerini ähli halka eşitdirip okady. 11 Şapanyň agtygy, Gemarýanyň ogly Mikaýa hatdaky okalan Rebbiň sözlerini eşidende, 12 patyşanyň köşgündäki kätibiň otagyna gitdi. Ähli ýolbaşçylar, Elişama kätip, Şemagýanyň ogly Delaýa, Akboryň ogly Elnatan, Şapanyň ogly Gemarýa we Hananýanyň ogly Sidkiýa hem-de ähli köşk emeldarlary ol ýerde otyrdylar. 13 Barugyň halka okap beren hatyndaky eşiden ähli sözlerini Mikaýa olara aýdyp berdi. 14 Onsoň ähli köşk emeldarlary: «Halka okan hatyňy al-da, gel» diýip, Kuşynyň çowlugy, Şelemýanyň agtygy, Netanýanyň ogly Ýegudyny Barugyň ýanyna ýolladylar. Neriýanyň ogly Baruk-da haty eline alyp, olaryň ýanyna geldi. 15 Olar oňa: «Indi otur-da, ony bize okap ber» diýdiler. Şeýlelikde, Baruk ony olara okap berdi. 16 Olar bu sözleri eşidenlerinde, gorkudan ýaňa biri-birlerine bakyşyp, Baruga: «Biz bu sözleriň ählisini hökman patyşa aýdarys» diýdiler. 17 Onsoň olar Barukdan: «Indi bize aýt, sen bu sözleri nädip ýazdyň? Ýermeýanyň öz dilindenmi?» diýip soradylar. 18 Baruk: «Ol bu sözleriň baryny maňa dilden aýtdy, men hem syýa bilen kagyza geçirdim» diýip jogap berdi. 19 Onsoň köşk emeldarlary Baruga: «Gidiň-de, Ýermeýa ikiňizem gizleniň, nirededigiňizi hiç kim bilmesin» diýdiler. 20 Olar haty kätip Elişamanyň otagynda goýdular, özleri bolsa, köşkdäki patyşanyň ýanyna gidip, ähli sözleri oňa ýetirdiler. 21 Patyşa Ýegudyny haty getirmäge iberdi. Ol hem ony kätip Elişamanyň otagyndan alyp geldi. Soňra Ýegudy ony patyşa we patyşanyň huzuryndaky emeldarlara eşitdirip okady. 22 Dokuzynjy aýdy, patyşa gyş köşgünde otyrdy. Öňündäki ojakda bolsa, ot ýanyp durdy. 23 Ýegudy her parçany okanda, patyşa kagyz kesilýän pyçak bilen ony kesip, ýanyp duran ojaga taşlaýardy. Şeýdip, ol haty tutuşlygyna oda ýakdy. 24 Ýöne bu sözleriň hemmesini eşiden patyşadyr onuň ähli hyzmatkärleri gorkmadylar, eginbaşlarynam ýyrtmadylar. 25 Elnatan, Delaýa we Gemarýa patyşadan ýazgyly kagyzy ýakmazlygyny ýalbaryp haýyş etseler-de, patyşa olara gulak asmady. 26 Patyşa Ýerahmeýel şazada, Azryýeliň ogly Seraýa we Abdeýeliň ogly Şelemýa dagy Baruk kätibi we Ýermeýa pygamberi tussag etmegi buýurdy. Emma Reb olary gizläpdi. 27 Barugyň Ýermeýanyň dilinden ýazyp alan kagyzyny patyşa ýakanyndan soň, Ýermeýa Rebbiň sözi geldi: 28 «Başga bir kagyz al-da, Ýahuda patyşasy Ýehoýakymyň ýakan hatyndaky sözleriň ählisini oňa ýaz. 29 Ýahuda patyşasy Ýehoýakyma bolsa, Reb şeýle diýýär diý: „Sen Ýermeýadan Babyl patyşasynyň gelip, bu ýurdy weýran etjekdigi, ondan ynsany-da, haýwany-da ýok edip taşlajakdygy hakynda näme üçin hat ýazdyň diýip soradyň we bu haty ýakdyň“. 30 Munuň üçin Reb Ýahuda patyşasy Ýehoýakym barada şeýle diýýär: „Onuň neslinden hiç kim Dawut tagtynda oturmaz. Jesedi gündiziň yssysyna, gijäniň aýazyna taşlanar. 31 Etmişleri üçin onuň özüni, neslini we hyzmatkärlerini jezalandyraryn. Olar hakda aýdan ähli bela-beterlerimi olaryň özleriniň, Iýerusalim ilaty bilen ýahuda halkynyň başyndan indererin, sebäbi olar gulak asmadylar“». 32 Onsoň Ýermeýa başga bir haty Neriýanyň ogly Baruk kätibe berdi. Baruk hem Ýahuda patyşasy Ýehoýakymyň oda ýakan hatynyň ähli sözlerini Ýermeýanyň dilinden oňa ýazdy. Bu sözlere meňzeş köp sözler olara goşuldy.
Ýermeýa bilen Sidkiýa patyşa
1 Babyl patyşasy Nebukadnesar Ýoşyýanyň ogly Sidkiýany Ýehoýakymyň ogly Ýehoýakynyň ornuna Ýahuda ýurduna patyşa edip belledi. 2 Emma ne onuň özi, ne hyzmatkärleri, ne-de ýurduň halky Rebbiň Ýermeýa pygamberiň üsti bilen aýdan sözlerine gulak asdylar. 3 Sidkiýa patyşa Şelemýanyň ogly Ýehukalyny we Magaseýanyň ogly Sepanýa ruhanyny şeýle habar bilen Ýermeýa pygamberiň ýanyna iberdi: «Biziň üçin Hudaýymyz Rebbe ýalbarsana!». 4 Ýermeýa heniz tussag edilmändi, ol halkyň arasyna arkaýyn çykýardy. 5 Şol arada fyrownyň goşuny Müsürden çykypdy. Iýerusalimiň daşyny gaban babyllylar olar hakdaky habary eşidip, Iýerusalimden çekilipdiler. 6 Şonda Ýermeýa pygambere Rebbiň sözi geldi: 7 «Menden medet soramak üçin sizi Meniň ýanyma iberen Ýahuda patyşasyna Ysraýyl Hudaýy Reb şeýle diýýär diýiň: „Ine, size ýardam bermek üçin, Müsürden çykan fyrownyň goşuny öz ýurduna Müsüre dolanar. 8 Babyllylar bolsa ýene gelip, bu şähere çozarlar we ony eýeläp ýakarlar“. 9 Reb şeýle diýýär: „‘Babyllylar hökman üstümizden aýrylyp gider’ diýip, özüňizi aldamaň; olar gitmezler! 10 Özüňize garşy söweşýän babyllylaryň tutuş goşunyny derbi-dagyn etseňiz-de, aralarynda diňe ýaraly adamlar galsa-da, olar ýene öz çadyrlarynda aýaga galyp, bu şäheri ýakarlar“».
Ýermeýa tussag edilýär
11 Fyrownyň goşuny zerarly babyllylaryň goşuny Iýerusalimden yza çekilende, 12 Ýermeýa benýamin topragyna baryp, halkyň arasynda öz paýyna düşen mülküni almak üçin Iýerusalimden gitmek isledi. 13 Ol Benýamin derwezesine ýetende, Hananýanyň agtygy, Şelemýanyň ogly Ýiriýaý atly baş gözegçi Ýermeýa pygambere: «Sen babyllylaryň tarapyna geçjek bolýarsyň» diýip, ony tussag etdi. 14 Ýermeýa bolsa: «Ýalan! Men babyllylaryň tarapyna geçjek bolamok» diýdi. Ýöne Ýiriýaý oňa gulak asmady we Ýermeýany tussag edip, ýolbaşçylaryň ýanyna getirdi. 15 Ýermeýa gaharlary gelen ýolbaşçylar, ony ýenjip, zyndana taşladylar. Bu zyndan öň Ýonatan kätibiň öýüdi. 16 Ýermeýany zyndandaky çukura gabadylar, ol ençeme günläp, ol ýerde galdy. 17 Onsoň Sidkiýa patyşa adam ýollap, Ýermeýany öz köşgüne getirtdi. Patyşa gizlinlikde ondan: «Rebden, heý, söz barmy?» diýip sorady. Ýermeýa-da: «Hawa, bar. Sen Babyl patyşasynyň eline tabşyrylarsyň» diýdi. 18 Ýermeýa ýene-de Sidkiýa patyşa şeýle diýdi: «Meni zyndana salar ýaly, men saňa, hyzmatkärleriňdir bu halka garşy näme günä etdim? 19 „Babyl patyşasy siziň üstüňize, bu ýurduň üstüne çozmaz“ diýip, size welilik eden pygamberleriňiz hany nirede? 20 Indi maňa gulak goý, eý, jenabym patyşa! Bu haýyşymy berjaý etmegiňi towakga edýärin: Meni gaýdyp Ýonatan kätibiň öýüne iberme, ol ýerde ölmäýin». 21 Onsoň Sidkiýa patyşa Ýermeýany garawulhanada gabap saklamaklaryny buýurdy. Şäherde çörek bütinleý gutarýança, her gün oňa çörekçileriň köçesinden bir çörek getirip bermeklerini buýurdy. Şeýdip, Ýermeýa garawulhanada galdy.
Ýermeýa gurruk guýa taşlanýar
1 Mattanyň ogly Şepatýa, Paşhuryň ogly Gedalýa, Şelemýanyň ogly Ýehukal we Malkyýanyň ogly Paşhur Ýermeýanyň ähli halka aýdan bu sözlerini eşitdiler: 2 «Reb şeýle diýýär: „Bu şäherde galan adam gylyçdan, açlykdan we mergiden öler, emma babyllylaryň tarapyna geçen adam diri galar, öz janyny gutaryp aman galar“. 3 Reb şeýle diýýär: „Bu şäher, elbetde, Babyl patyşasynyň goşunynyň eline berler, ol ony basyp alar“». 4 Munuň üçin ýolbaşçylar patyşa şeýle diýdiler: «Bu adam öldürilsin, sebäbi ol şeýle sözleri aýdyp, bu şäherde aman galan urşujylar bilen ähli halky ruhdan düşürýär. Çünki bu adam bu halka ýagşylyk däl-de, ýamanlyk isleýär». 5 Sidkiýa patyşa: «Ine, ol siziň eliňizde, patyşa size garşy hiç bir zat edip bilmez» diýdi. 6 Onsoň Ýermeýany tutup, patyşanyň ogly Malkyýanyň gurruk guýysyna taşladylar, ol guýy garawullaryň howlusynda ýerleşýärdi. Ony tanap bilen aşak salladylar. Guýyda suw ýokdy, diňe läbik bardy. Ýermeýa läbige batdy. 7 Patyşanyň efiopiýaly köşk emeldary Ebetmelek Ýermeýanyň guýa taşlananyny eşitdi. Şol wagt patyşa Benýamin derwezesinde otyrdy. 8 Ebetmelek patyşanyň köşgünden çykyp, patyşa ýüzlenip: 9 «Eý, jenabym patyşa! Bu adamlar Ýermeýa pygamberi guýa taşlap pislik etdiler. Ol açlykdan öler, sebäbi indi şäherde çörek ýok» diýdi. 10 Onsoň patyşa efiopiýaly Ebetmelege: «Ýanyňa otuz adam al-da, Ýermeýa pygamber ölmänkä, ony guýudan çykar» diýip buýruk berdi. 11 Şeýlelikde, Ebetmelek adamlary ýanyna alyp, patyşanyň köşgündäki ýerzemine girdi we ol ýerden ýyrtyk eginbaşlary, köne-söne esgileri aldy. Olary tanap bilen guýynyň içine – Ýermeýa sallady. 12 Efiopiýaly Ebetmelek Ýermeýa: «Indi ýyrtyk eginbaşlar bilen esgileri goltugyňyň aşagyna goý-da, tanapy geçir» diýdi. Ýermeýa-da aýdylyşy ýaly etdi. 13 Şeýdip, Ýermeýany tanap bilen çekip, guýudan çykardylar. Ýermeýa garawulhanada galdy.
Sidkiýa patyşa Ýermeýadan ýene maslahat soraýar
14 Onsoň Sidkiýa patyşa adam iberip, Ýermeýa pygamberi Rebbiň öýüniň üçünji girelgesine getirtdi. Patyşa Ýermeýa: «Men senden bir zat sorajak, ýöne menden hiç zady gizleme» diýdi. 15 Ýermeýa Sidkiýa: «Eger saňa aýtsam, meni öldürersiň. Eger-de saňa maslahat bersem, meni diňlemersiň» diýdi. 16 Sidkiýa patyşa gizlinlikde ant içip, Ýermeýa: «Bize bu jany beren diri Rebden ant içýärin, seni öldürmerin we janyňyň kastyna çykanlaryň eline seni bermerin» diýdi. 17 Onsoň Ýermeýa Sidkiýa şeýle diýdi: «Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Eger Babyl patyşasynyň ýolbaşçylarynyň ýanyna barsaň, janyň diri galar we bu şäher oda ýakylmaz, öý-içeriň bilen bile diri galarsyň. 18 Emma Babyl patyşasynyň ýolbaşçylarynyň ýanyna barmasaň, bu şäher babyllylaryň eline berler. Olar ony ýakarlar, sen-de olaryň elinden gaçyp gutulmarsyň“». 19 Sidkiýa patyşa Ýermeýa: «Men babyllylaryň tarapyna geçen ýahudalaryň eline berlerin, olar maňa azar bererler diýip gorkýaryn» diýdi. 20 Ýermeýa şeýle diýdi: «Eline bermezler. Özüňe aýdan zatlarym babatda sen Rebbe gulak goý ahyry. Şonda özüň üçin ýagşy bolar, diri galarsyň. 21 Emma boýun egmeseň, Reb maňa şuny görkezdi: 22 Ine, Ýahuda patyşasynyň köşgünde galan ähli aýallar Babyl patyşasynyň ýolbaşçylaryna getiriler. Ol aýallar saňa: „Ynamdar dostlaň seni aldawa saldy, olar seni ýeňlişe sezewar etdi; batga batdy seniň aýaklaryň, ynamdarlaň senden gaçyp gitdi“. 23 Seniň ähli aýallaryň bilen ogullaryňy babyllylaryň eline bererler. Sen olaryň elinden gaçyp gutulmarsyň, Babyl patyşasynyň eline düşersiň. Bu şäher bolsa oda ýakylar». 24 Onsoň Sidkiýa Ýermeýa şeýle diýdi: «Bu gürrüňimizi hiç kim bilmesin, ýogsam ölersiň. 25 Eger ýolbaşçylar meniň seniň bilen gepleşendigimi eşidip, ýanyňa gelip: „Patyşa bilen araňyzda näme gürrüň bolan bolsa, hiç zady ýaşyrman bize aýdyp ber, ýogsam seniň ýoguňa ýanarys“ diýseler, 26 olara: „Meni yzyma Ýonatanyň öýüne iberme, ýogsam men ol ýerde ölerin diýip patyşa ýalbardym“ diýip aýt». 27 Onsoň ähli ýolbaşçylar Ýermeýanyň ýanyna gelip, ony sorag etdiler. Ol hem patyşanyň buýran sözlerine görä jogap berdi. Edilen gürrüň bilinmän galansoň, olar oňa hiç zat diýmediler. 28 Ýermeýa Iýerusalimiň basylyp alnan gününe çenli garawulhanada galdy.
1 Iýerusalim basylyp alnanda, Ýermeýa heniz-de şol ýerdedi.
Iýerusalimiň synmagy
Ýahuda patyşasy Sidkiýanyň şalygynyň dokuzynjy ýylynyň onunjy aýynda, Babyl patyşasy Nebukadnesar ähli goşuny bilen Iýerusalimiň üstüne ýöriş edip, onuň daşyny gabady. 2 Sidkiýanyň şalygynyň on birinji ýylynyň dördünji aýynyň dokuzy güni şäheriň diwary böwsüldi. 3 Babyl patyşasynyň ähli ýolbaşçylary içerik girip, Ortaky derwezede oturdylar. Olar – samgarly Nergal Şareser, köşk emeldary Nebosarsekim, baş geňeşçi Nergal Şareser we patyşanyň ähli beýleki ýolbaşçylarydy. 4 Ýahuda patyşasy Sidkiýa we onuň ähli esgerleri olary görenlerinde, gije patyşanyň bagynyň ýolundan, iki diwaryň arasyndaky derwezeden çykyp, Araba düzlügine tarap gaçyp gitdiler. 5 Emma babyllylaryň goşuny olaryň yzyndan kowdy we Ýeriho düzlüginde yzlaryndan ýetip, Sidkiýany tutdy. Onsoň babyllylar ony tutup, Hamat ýurdunyň Ribla galasynda bolan Babyl patyşasy Nebukadnesaryň ýanyna getirdiler, ol hem Sidkiýa barada höküm çykardy. 6 Babyl patyşasy Riblada Sidkiýanyň ogullaryny öz gözüniň alnynda öldürtdi. Şeýle-de, ol Ýahudanyň ähli ýolbaşçylaryny öldürtdi. 7 Ol Sidkiýanyň gözlerini oýdurdy, ony zynjyr bilen daňyp, Babyla alyp gitdi. 8 Babyllylar patyşanyň köşgüni, halkyň öýlerini ýakdylar we Iýerusalimiň diwarlaryny ýykdylar. 9 Janpenalaryň baştutany Nebuzaradon halkyň şäherde aman galanlarynyň, Babyl patyşasynyň tarapyna geçen gaçgaklar bilen beýleki galan ilatyň baryny ýesir edip äkitdi. 10 Emma janpenalaryň baştutany şol wagt ýurtdaky hiç bir emlägi bolmadyk garyp-gasarlara üzüm baglary bilen ekin meýdanlaryny berdi. 11 Babyl patyşasy Nebukadnesar janpenalaryň baştutany Nebuzaradona Ýermeýa barada şeýle buýruk berdi: 12 «Ony al-da, oňa gowuja göz-gulak bol, hiç bir zeper ýetirme, näme sorasa, şony et». 13 Janpenalaryň baştutany Nebuzaradon, köşk emeldary Nebuşazban, baş geňeşçi Nergal Şareser we Babyl patyşasynyň ähli beýleki ýolbaşçylary 14 adam ýollap, Ýermeýany garawulhanadan getirtdiler. Olar Şapanyň agtygy, Ahykamyň ogly Gedalýa ony öýüne äkitmegi tabşyrdylar. Şeýdip, Ýermeýa öz halkynyň arasynda galdy. 15 Garawulhanada tussaglykdaka, Ýermeýa Rebbiň sözi geldi: 16 «Git-de, efiopiýaly Ebetmelege Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Men bu şähere garşy aýdan sözlerimi ýagşylyk bilen däl-de, ýamanlyk üsti bilen amala aşyraryn. Bular şol gün seniň gözleriňiň alnynda amala aşar. 17 Emma ol gün Men seni halas ederin, muny Reb aýdýar. Sen gorkup ýören adamlaryňyň eline düşmersiň. 18 Men seni hökman halas ederin. Sen gylyçdan ölmersiň, Maňa bil baglandygyň üçin, sen öz janyňy gutaryp aman galarsyň“. Muny Reb aýdýandyr».
Ýermeýa ikinji gezek boşadylýar
1 Babyla sürgün edilen ähli Iýerusalim we Ýahuda ýesirleri bilen birlikde Ýermeýa hem zynjyr bilen baglanyp, Rama äkidildi. Ol ýerde janpenalaryň baştutany Nebuzaradon Ýermeýany tanap, ony boşatdy. Soňra Ýermeýa Rebbiň sözi geldi. 2 Janpenalaryň baştutany Ýermeýany ýanyna çagyryp, oňa şeýle diýdi: «Bu ýurduň üstünden betbagtlyk inderjekdigi hakynda Hudaýyň Reb aýdypdy. 3 Ine, ony inderip, aýdyşy ýaly hem etdi. Bu zatlaryň bary Rebbe garşy günä edendigiňiz we Oňa gulak asmandygyňyz üçin, siziň başyňyzdan indi. 4 Indi men seni elleriňi zynjyrdan boşadaýyn. Eger meniň bilen Babyla gitmek isleseň, ýör, gideli, men saňa göz-gulak bolaryn. Emma meniň bilen Babyla gitmek islemeseň, onda gal. Ine, öňüňde tutuş ýurt ýatyr! Nirä gitmek gözüňe hoş ýaksa we dogry bolsa, şoňa git». 5 Ýermeýa entek jogap gaýtarmanka, ol ýene sözüni dowam etdi: «Babyl patyşasy tarapyndan Ýahuda şäherlerine häkim goýlan Şapanyň agtygy, Ahykamyň ogly Gedalýanyň ýanyna git-de, onuň bilen bile halkyň arasynda ýaşaber ýa-da nirä gitmegi dogry hasaplasaň, şoňa-da git». Şeýlelikde, janpenalaryň baştutany oňa azyk-owkat we peşgeşler berip, ony ýola saldy. 6 Onsoň Ýermeýa Mispadaky Ahykamyň ogly Gedalýanyň ýanyna gitdi. Mispa baryp, onuň bilen birlikde ýurtda galan halkyň arasynda ýaşady.
Ýahudanyň häkimi Gedalýa
7 Söweş meýdanyndaky ähli goşun serkerdeleri bilen olaryň adamlary Babyl patyşasynyň Gedalýany häkim edip belländigi we Babyla sürgün edilmedik garyp erkekleri, aýallary, çagalary oňa tabşyrandygy barada eşitdiler. 8 Netanýanyň ogly Ysmaýyl, Kareýanyň ogullary Ýohanan hem Ýonatan, netopaly Tanhumetiň ogly Seraýa we magakatlynyň ogly Ýazanýa dagy öz goşunlary bilen Mispadaky Gedalýanyň ýanyna geldiler. 9 Gedalýa olara we olaryň goşunyna ant içip, şeýle diýdi: «Babyllylara gulluk etmekden gorkmaň. Ýurtda galyp, Babyl patyşasyna gulluk ediň. Şonda özüňize oňat bolar. 10 Men bolsam bu ýere geljek babyllylaryň öňünde size wekilçilik eder ýaly, Mispada galjak. Emma siz miweler ýygyp, şerap, ýag ýygnaň. Olary ammaryňyzda goýuň-da, eýelän şäherleriňizde ýaşaberiň». 11 Mowapda, ammonlaryň arasynda, Edomda we başga ýurtlarda ýaşaýan ähli ýahudalar-da Babyl patyşasynyň Ýahudada bir topary aman galdyrandygyny, olaryň üstlerinden Şapanyň agtygy, Ahykamyň ogly Gedalýany häkim belländigini eşitdiler. 12 Ýahudalaryň ählisi dargadylan ýerlerinden yzlaryna dolandylar. Olar Ýahuda ýurduna, Mispada ýaşaýan Gedalýanyň ýanyna geldiler. Gaty köp miwe ýygnap, bolelin şerap öndürdiler. 13 Kareýanyň ogly Ýohanan bilen söweş meýdanyndaky ähli goşun serkerdeleri Mispadaky Gedalýanyň ýanyna gelip, 14 oňa: «Ammonlaryň patyşasy Bagalysyň seni öldürtmek üçin, Netanýanyň ogly Ysmaýyly iberendigini bilýärsiňmi?» diýdiler. Emma Ahykamyň ogly Gedalýa olara ynanmady. 15 Onsoň Kareýanyň ogly Ýohanan Mispada Gedalýa bilen gizlinlikde gepleşip: «Gel, men gidip, Netanýanyň ogly Ysmaýyly öldüreýin, muny hiç kim bilmez. Bolmasa, ol seni öldürer we ýanyňa ýygnanan ähli ýahudalar dargar. Ýahudada aman galanlar hem heläk bolsunmy?» diýdi. 16 Emma Ahykamyň ogly Gedalýa Kareýanyň ogly Ýohanana: «Sen Ysmaýyl hakda ýalan sözleýärsiň. Bu işi etme!» diýdi.
Ysmaýyl Gedalýany öldürýär
1 Ýedinji aýda patyşa neslinden we patyşanyň ýolbaşçylarynyň biri bolan Elişamanyň agtygy, Netanýanyň ogly Ysmaýyl özüniň on adamy bilen Mispadaky Ahykamyň ogly Gedalýanyň ýanyna geldi. Ol ýerde bile iýip-içip otyrkalar, 2 Netanýanyň ogly Ysmaýyl bilen onuň ýanyndaky on adam turup, Babyl patyşasynyň ýurduň üstünden bellän häkimi Şapanyň agtygy, Ahykamyň ogly Gedalýany gylyç bilen öldürdi. 3 Ysmaýyl Mispada Gedalýa bilen bile bolan ähli ýahudalary-da, ol ýerdäki babyl esgerlerini-de öldürdi. 4 Gedalýa öldürilenden bir gün geçensoň, entek muny hiç kim bilmeýärkä, 5 Şekemden, Şilodan we Samarýadan segsen adam geldi. Olaryň sakgallary syrylgydy, eginbaşlary sal-saldy, bedenlerine ýara salnypdyr, ellerinde bolsa Rebbiň öýüne getirmek üçin galla sadakasy bilen ýakymly ysly tütetgi bardy. 6 Olary garşylamak üçin, Mispadan Netanýanyň ogly Ysmaýyl geldi. Ol aglaý-aglaý adamlaryň deňine gelip, olara: «Ahykamyň ogly Gedalýanyň ýanyna baryň» diýdi. 7 Olar şäheriň içine girenlerinde, Netanýanyň ogly Ysmaýyl bilen onuň ýanyndaky adamlar olary öldürip, gurruk guýa taşladylar. 8 Ýöne olaryň arasyndan on adam: «Bizi öldürme! Biziň meýdanda gizläp goýan bugdaýymyz, arpamyz, ýagymyz we balymyz bar» diýdi. Şeýlelikde, ol pikirinden dänip, olary ýoldaşlary bilen birlikde öldürmedi. 9 Ysmaýyl öldüren adamlarynyň jesetleriniň baryny guýa taşlady. Muny öň Asa patyşasy Ysraýyl patyşasy Bagşadan goranmak üçin gazdyrypdy. Netanýanyň ogly Ysmaýyl ony adam jesedinden doldurdy. 10 Onsoň Ysmaýyl janpenalaryň baştutany Nebuzaradonyň Mispada Ahykamyň ogly Gedalýa beren halkynyň ählisini, patyşanyň gyzlaryny, umuman, ol ýerde aman galan halkyň hemmesini ýesir aldy. Netanýanyň ogly Ysmaýyl olary ýesir alyp, ammonlaryň tarapyna geçmek üçin ýola düşdi.
Ýohanan halky halas edýär
11 Emma Kareýanyň ogly Ýohanan we onuň ýanyndaky ähli goşun serkerdeleri Netanýanyň ogly Ysmaýylyň eden pis işlerini eşidenlerinde, 12 adamlarynyň baryny alyp, Netanýanyň ogly Ysmaýyl bilen uruşmaga gitdiler. Olar ony Gibgondaky äpet howzuň başyndan tapdylar. 13 Ysmaýylyň ýanyndaky adamlaryň hemmesi Kareýanyň ogly Ýohanan bilen onuň goşun serkerdelerini görenlerinde begendiler. 14 Şeýlelikde, Ysmaýylyň Mispadan ýesir alan adamlarynyň bary yzyna öwrülip, Kareýanyň ogly Ýohanana goşuldy. 15 Emma Netanýanyň ogly Ysmaýyl sekiz adamy bilen Ýohanandan gaçyp, ammonlaryň ýanyna gitdi. 16 Kareýanyň ogly Ýohanan ýanyndaky goşun serkerdeleri bilen aman galanlaryň hemmesini – esgerleri, aýallary, çagalary we köşk agtalaryny Gibgondan yzlaryna getirdi. Netanýanyň ogly Ysmaýyl Mispada Ahykamyň ogly Gedalýany öldüreninden soň, olary ýesir alypdy we Gibgona getiripdi. 17–18 Ýurduň üstünden Babyl patyşasynyň bellän häkimi Ahykamyň ogly Gedalýany Netanýanyň ogly Ysmaýylyň öldürendigi üçin, olar babyllylardan gorkýardylar we olardan gaçmak üçin Müsüre tarap ýola düşdüler. Olar Beýtullahamyň golaýyndaky Gerut Kimhamda saklandylar.
Halk Ýermeýadan Hudaýyň islegini bilip bermegini soraýar
1 Onsoň goşun serkerdeleri, Kareýanyň ogly Ýohanan, Hoşaýanyň ogly Ýezanýa we uludan-kiçä ähli halk golaýa gelip, 2 Ýermeýa pygambere şeýle diýdiler: «Haýyşymyzy berjaý etmegiňi towakga edýäris, biziň üçin, bu aman galanlar üçin Hudaýyň Rebbe dileg et. Öz gözüň bilen görşüň ýaly, biz köpçülikdik, indi bolsa azalyp galdyk. 3 Nirä gitmelidigimizi, näme iş etmelidigimizi, goý, Hudaýyň Reb bize görkezsin». 4 Ýermeýa pygamber olara: «Bolýar, ine, aýdyşyňyz ýaly, men Hudaýyňyz Rebbe dileg ederin we Reb näme jogap berse, ony size aýan ederin. Sizden hiç zady ýaşyrmaryn» diýdi. 5 Olar Ýermeýa ýene şeýle diýdiler: «Eger Hudaýyň Rebbiň bize bildirmek üçin saňa aýan eden her bir sözüni ýerine ýetirmesek, goý, Rebbiň Özi bize garşy hakyky we wepaly şaýat bolsun. 6 Ýagşy bolsa-da, ýaman bolsa-da, seni ýanyna iberýän Hudaýymyz Rebbe gulak asarys. Işimiz oňuna bolar ýaly, biz Hudaýymyz Rebbe gulak asarys». 7 On günden soň, Ýermeýa Rebbiň sözi geldi. 8 Onsoň ol Kareýanyň ogly Ýohanany, onuň bilen birlikde goşun serkerdelerini we uludan-kiçä tutuş halky çagyrdy. 9 Olara şeýle diýdi: «Dilegiňizi mälim etmegim üçin meni Ysraýyl Hudaýy Rebbiň huzuryna iberdiňiz. Ol hem şeýle diýýär: 10 „Eger siz şu ýurtda galsaňyz, Men sizi guraryn, ýykmaryn; bina ederin, sogrup taşlamaryn. Çünki Men siziň başyňyzdan inderen betbagtçylygyma ökünýärin. 11 Babyl patyşasyndan gorkmaň. Siz ondan gorkýardyňyz, emma indi ondan gorkmaň. Muny Reb diýýär. Çünki sizi halas etmek we onuň elinden gutarmak üçin Men siziň bilendirin. 12 Men onuň size rehimi iner ýaly ederin, şonda onuň size haýpy gelip, sizi öz ýurduňyza iberer“. 13 Emma siz: „Biz bu ýurtda ýaşajak däl diýseňiz“ we Hudaýyňyz Rebbe gulak asman, 14 „Ýok, biz Müsür ýurduna gitjek, ol ýerde uruş garasyny görmeris, surnaý sesini eşitmeris, çöreksiz açlyk çekmeris, biz ol ýerde ýaşarys“ diýseňiz, 15 Rebbiň sözüni diňläň, eý, Ýahudanyň aman galanlary! Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Eger siz Müsüre gidip, ol ýerde ornaşmagy karar etseňiz, 16 gorkýan gylyjyňyz ol ýerde yzyňyzdan ýeter, gorkýan açlygyňyz Müsürde siziň ýakaňyzdan ýapyşar we siz ol ýerde ölersiňiz. 17 Ornaşmak üçin Müsüre gitmegi karar eden her kes gylyçdan, açlykdan we mergiden öler. Başlaryndan inderjek betbagtlygymdan hiç kim diri galmaz we hiç kim gaçyp gutulmaz“. 18 Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Iýerusalim halkynyň üstüne gahar-gazabymy döküşim ýaly, Müsüre gitseňiz, siziň üstüňize-de gaharymy dökerin. Siz nälete, howpa, utanja we gargyşa sezewar bolarsyňyz. Bu ýere gaýdyp gelmersiňiz“. 19 Eý, Ýahudanyň aman galanlary, Reb size: „Müsüre gitmäň“ diýip buýurdy. Bilip goýuň, bu gün muny size duýdurandyryn. 20 Meni Hudaýyňyz Rebbiň ýanyna iberip: „Biziň üçin Hudaýymyz Rebbe dileg et; Hudaýymyz Rebbiň aýdan ähli zatlaryny bize bildir, biz-de ýerine ýetireris“ diýeniňizde, siz uly hata goýberdiňiz. 21 Men ony size bu gün habar berdim, emma Hudaýyňyz Rebbiň meniň üstüm bilen size aýdan sözleriniň hiç birine gulak asmadyňyz. 22 Indi bolsa bilip goýuň, gidip, ýaşajak bolýan ýeriňizde siz gylyçdan, açlykdan we mergiden ölersiňiz».
Halk Müsüre gitmegi karar edýär
1 Ýermeýa tutuş halka özleriniň Hudaýy Rebbiň sözlerini, olaryň Hudaýy Rebbiň öz üsti bilen iberen sözleriniň baryny doly ýetirende, 2 Hoşaýanyň ogly Azarýa, Kareýanyň ogly Ýohanan we tekepbir adamlar Ýermeýa şeýle diýdiler: «Sen ýalan sözleýärsiň! Hudaýymyz Reb seni bize: „Mesgen tutmaga Müsüre gitmäň“ diýmek üçin ýollanok. 3 Babyllylar bizi öldürsinler ýa-da Babyla ýesir edip äkitsinler diýip, bizi olaryň eline tabşyrmak üçin Neriýanyň ogly Baruk seni biziň üstümize küşgürýär». 4 Şeýdip, Kareýanyň ogly Ýohanan, goşun serkerdeleriniň hemmesi we tutuş halk Ýahuda ýurdunda ýaşamak babatda Rebbe gulak asmadylar. 5 Kareýanyň ogly Ýohanan we goşun serkerdeleri Ýahuda ýurdunda mesgen tutjak bolup, dargadylan milletlerden gaýdyp gelen Ýahudanyň hemme aman galanlaryny alyp gitdiler. 6 Olaryň arasynda janpenalaryň baştutany Nebuzaradonyň Şapanyň agtygy Ahykamyň ogly Gedalýanyň ýanynda galdyran erkekleri, aýallary, çagalary, patyşanyň gyzlary – ähli adamlary, Ýermeýa pygamber we Neriýanyň ogly Baruk dagy hem bardy. 7 Olar Rebbe gulak asman, Müsür ýurduna gitdiler we Tahpanhese geldiler. 8 Onsoň Tahpanhesde Ýermeýa Rebbiň sözi geldi: 9 «Eliňe uly daşlar al-da, Tahpanhesde fyrownyň köşgüniň girelgesindäki meýdançanyň kerpiçleriniň arasynda göm. Muny ýahudalaryň gözleriniň alnynda et. 10 Onsoň olara Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Ine, Men Babylyň patyşasy bendäm Nebukadnesary bu ýere getirip, tagtyny bu gömen daşlarymyň üstünde guraryn. Nebukadnesar öz şa çadyryny bu daşlaryň üstünde diker. 11 Ol gelip, Müsür ýurduny weýran eder. Ölüme höküm edilen ölüme, sürgüne höküm edilen sürgüne, gylyja höküm edilen hem gylyja berler. 12 Men Müsür hudaýlarynyň buthanalaryny oda ýakaryn. Babyl patyşasy butlaryň käbirini ýandyrar, käbirini-de ýany bilen äkider. Bir çopan öz ýapynjasyny bürelerden nähili tämizleýän bolsa, Müsür ýurduny hem şeýle tämizlär. Soňra Babyl patyşasy ýerden sag-aman çykar. 13 Ol Müsürdäki Gün hudaýynyň buthanasynyň dikme daşlaryny ýykar we Müsür hudaýlarynyň ähli buthanalaryny oda berer“».
Rebbiň Müsürdäki Öz halkyna ýollan habary
1 Müsüriň Migdol, Tahpanhes, Nop galalarynda we Patros welaýatynda ýaşaýan ähli ýahudalar hakda Ýermeýa Rebbiň sözi geldi: 2–3 «Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Siz Meniň Iýerusalim bilen tutuş Ýahuda şäherleriniň başyndan inderen betbagtçylyklarymy gördüňiz. Siziň özüňiz, ol şäherliler we ata-babalaryňyz tanamaýan başga hudaýlaryňyza ýakymly ysly tütetgi ýakmaga, olara gulluk etmäge gidip, Meniň gaharymy getirdiňiz. Şol sebäpli, ine, bu gün şäherler weýran boldy we ilatsyz galdy“. 4 Men siziň ýanyňyza yzly-yzyna gullarym bolan pygamberlerimi iberip: „Bu nejis işi etmäň, Men ony ýigrenýärin“ diýdim. 5 Emma olar diňlemediler, gulak asmadylar, başga hudaýlara tütetgi ýakdylar, erbetliklerinden hiç dönmediler. 6 Munuň üçin gahar-gazabym dökülip, Ýahudanyň şäherlerinde, Iýerusalim köçelerinde lowlady; olar edil bu günküsi ýaly weýran we haraba bolup ýatyrlar. 7 Indi bolsa Ysraýylyň Hudaýy, Hökmürowan Beýik Hudaý şeýle diýýär: „Näme üçin siz öz başyňyzdan bu ägirt uly betbagtçylygy inderýärsiňiz? Özüňizden soň hiç kim galmaz ýaly, Ýahudadan erkegi, aýaly, çaga-çugany we bäbegi gyryp taşlajaksyňyzmy? 8 Näme üçin ornaşmaga barýan ýurduňyz bolan Müsürde başga hudaýlara tütetgi ýakyp, öz pis işleri bilen Meniň gaharymy getirýärsiňiz? Siz öz başyňyzdan betbagtlyk inderip, dünýäniň ähli milletleriniň arasynda özüňizi nälete we utanja sezewar edersiňiz. 9 Ýahuda ýurdunda, Iýerusalimiň köçelerinde ata-babalaryňyzyň, Ýahuda patyşalarynyň, olaryň aýallarynyň, özüňiziň we aýallaryňyzyň eden erbetliklerini unutdyňyzmy? 10 Olar bu güne çenli toba etmediler, gorkmadylar, siziň we ata-babalaryňyzyň öňünde goýan kanunlaryma we parzlaryma eýermediler“. 11 Şonuň üçin Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Men üstüňizden betbagtlyk inderip, tutuş ýahuda halkynyň soňuna çykmak kararyna geldim. 12 Müsüre gidip, ol ýerde ornaşmagy ýüregine düwen Ýahudanyň aman galanlaryny ýok edip taşlaryn, olaryň hemmesi Müsür ýurdunda heläk bolarlar. Olar gylyçdan we açlykdan gyrlarlar, uludan-kiçä hemmesi gylyçdan we açlykdan ölerler. Olar nälete, howpa, utanja we gargyşa sezewar bolarlar. 13 Müsür ýurdunda ýaşaýanlary-da Men gylyç, açlyk we mergi bilen Iýerusalimi jezalandyryşym ýaly jezalandyraryn. 14 Ýaşamak üçin Müsüre giden ýahudalylaryň aman galanlarynyň hiç biri-de gaçyp gutulmaz, diri galyp, Ýahuda ýurduna dolanyp barmaz. Ol ýere dolanyp barmagy näçe isleseler-de, ol ýerden gaçanlaryň diňe käbiri dolanyp barar“». 15 Onsoň aýallarynyň başga hudaýlara tütetgi ýakýanyny bilýän ähli erkekler, ol ýerde duran ähli aýallar, uly jemagat – Müsür ýurdundaky Patrosda ýaşaýan tutuş halk Ýermeýa şeýle jogap berdiler: 16 «Biz seniň Rebbiň adyndan aýdýan sözleriňe gulak asmarys. 17 Tersine, biz ähli zady öz eden kasamymyza laýyk ederis. Asman melikesine tütetgi ýakarys we oňa içgi sadakasyny hödürläris. Biziň özümiz, ata-babalarymyz, patyşalarymyz we ýolbaşçylarymyz Ýahuda şäherlerinde, Iýerusalim köçelerinde näme eden bolsak, şony hem ederis. Şol döwürde biz bolelin iýip-içerdik, gülläp öserdik, ýamanlyk garasyny görmezdik. 18 Emma biz asman melikesine tütetgi ýakmagy we oňa içgi sadakasyny hödürlemegi bes edenimizden soň bar zada mätäçlik çekýäris, gylyçdan we açlykdan heläk bolýarys». 19 Aýallar ýene-de: «Hawa, biz asman melikesine tütetgi ýakyp, içgi sadakasyny hödür etdik. Emma biz onuň keşbinde kökeler bişirip, oňa içgi sadakasyny hödür edenimizde ärlerimiz mundan bihabar bolandyr öýdýäňizmi?» 20 Onsoň Ýermeýa halka, erkeklere we aýallara, ýagny özüne jogap berýän ähli halka şeýle diýdi: 21 «Siziň özüňiziň, ata-babalaryňyzyň, patyşalaryňyzyň, ýolbaşçylaryňyzyň, ýurduň halkynyň Ýahuda şäherlerinde we Iýerusalimiň köçelerinde tütetgi ýakanyňyzy Reb ýadyndan çykardymy? Mundan Onuň habary ýokmudyr? 22 Reb edýän pis işleriňizden we nejis zatlaryňyzdan ýaňa mundan artyk saklanyp bilmedi. Munuň üçin ýurduňyz bu günki bolşy ýaly, ilatsyz harabaçylyga öwrüldi, howpa we gargyşa sezewar boldy. 23 Siz tütetgi ýakdyňyz, Rebbe garşy günä etdiňiz, Rebbe gulak asmadyňyz, Onuň kanunlaryny, parzlaryny we permanlaryny berjaý etmediňiz. Şonuň üçinem, ine, başyňyzdan bu günki bela-beterler indi». 24 Ýermeýa ähli halka we aýallara ýene şeýle diýdi: «Eý, Müsür ýurdundaky ähli ýahudalylar, Rebbiň sözüni diňläň! 25 Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Siz aýallaryňyz bilen birlikde asman melikesine tütetgi ýakmak we oňa içgi sadakasyny hödürlemek üçin beren wadamyzy berjaý ederis diýip, agzyňyz bilen aýtdyňyz we eliňiz bilen etdiňiz. Bolýar, hany beren sözüňizi ýerine ýetiriň-dä, wadaňyzy berjaý ediň-dä!“. 26 Ýöne, eý, Müsür ýurdunda ýaşaýan ähli ýahudalylar, Rebbiň sözüni diňläň: „Men Öz barlygymdan ant içdim, mundan beýläk tutuş Müsür ýurdunda ýahudalylar Meniň adymy agzamaz. Muny Reb aýdýar. Olaryň hiç biri diri Hökmürowan Rebden ant içýärin diýmez. 27 Men olary ýagşylyk üçin däl-de, ýamanlyk üçin aňtaýaryn. Müsür ýurdundaky ýahudalylaryň hemmesi doly gyrlyp ýok bolýança, gylyçdan we açlykdan heläk bolarlar. 28 Gylyçdan gaçyp gutulan diňe az sanly adamlar Müsür ýurdundan Ýahuda ýurduna gaýdyp gelerler. Müsüre ornaşmaga gelen ýahuda halkyndan aman galanlar kimiň sözüniň amala aşjakdygyny şonda bilerler: Meniň sözümmi ýa-da olaryňky? 29 Sizi bu ýerde jezalandyrmagym, özüňiz üçin bir alamat bolar, muny Reb aýdýar. Şonda Meniň siziň garşyňyza aýdan sözlerimiň amala aşjakdygyny bilersiňiz“. 30 Reb şeýle diýýär: „Ýahuda patyşasy Sidkiýany janynyň kastyna çykan duşmany Babyl patyşasy Nebukadnesaryň eline berşim ýaly, Müsür patyşasy fyrown Hoprany-da janynyň kastyna çykan duşmanlarynyň eline bererin“».
Baruga gelen habar
1 Ýahuda patyşasy Ýoşyýanyň ogly Ýehoýakymyň şalygynyň dördünji ýylynda Neriýanyň ogly Baruk Ýermeýanyň dilinden şu sözleri kitaba ýazyp otyrka, Ýermeýa pygamberiň oňa aýdan sözi: 2 «Eý, Baruk! Ysraýyl Hudaýy Reb saňa şeýle diýýär: 3 Sen: „Dat günüme! Çünki Reb derdime gaýgy-hasrat goşdy, ahy-nalamdan ýaňa tapdan düşdüm, rahatlyk tapmaýaryn“ diýdiň». 4 Reb Baruga şeýle diýýär diýip aýt: «Ine, tutuş ýer ýüzünde dikenimi ýykaryn, ekenimi sogrup taşlaryn. 5 Neçün sen özüňe çenden aşa köp soraýarsyň? Sorama, çünki Men bütin adamzadyň başyndan betbagtlyk indererin. Muny Reb aýdýar. Emma nirä gitseň-de, sylag hökmünde janyňy aman saklaryn».
Müsür hakyndaky pygamberlik
1 Milletler hakynda Ýermeýa pygambere Rebbiň sözi aýan boldy. 2 Bu Müsür hakdadyr. Ýahuda patyşasy Ýoşyýanyň ogly Ýehoýakymyň şalygynyň dördünji ýylynda, Babyl patyşasy Nebukadnesaryň Perat derýasynyň ýakasyndaky Karkemişde Müsür patyşasy fyrown Nekonyň goşunyny derbi-dagyn etjekdigi hakyndaky habardyr: 3 Uly hem kiçi galkanlary taýýarlap, söweşe giriň! 4 Atlary eýerläp, münüň, eý, atlylar! Tuwulgaňyzy geýip, ornuňyzda duruň, naýzalary ýiteldiň we sowutlar geýiň. 5 Men näme görýärin? Olar gorkup, yza çekildiler. Batyrlary ýere çalnyp, yzlaryna garaman gaçdylar. Ähli tarapdan howp abanýar. Muny Reb aýdýar. 6 Ýüwrük gaçyp gutulmaz, batyr halas bolup bilmez; demirgazykda, Peradyň kenarynda olar büdräp ýykylarlar. 7 Ol nämedir Nil kimin daşyp, suwlar kimin çaýkanýan? 8 Ol Müsürdir, Nil deý joşup, suwlar kimin çaýkanýan. Ol diýdi: «Men beýgelip, ýer ýüzüni gaplaryn, şäherleri ilaty bilen birlikde ýok ederin». 9 Eý, atlar, ýel bolup uçuň! Eý, arabalar, däliräp çapyň! Eý, batyrlar, galkanly Efiopiýa we Put, eý, eli ýaýly lutlar, orta söweşe çykyň! 10 Bu gün Gudratygüýçli–Hökmürowan Rebbiň günüdir; bu gün ýagylaryndan ar alynýan öç günüdir; gylyç olary iýip doýar, ganlaryny içip serhoş bolar; çünki demirgazyk ýurdunda, Peradyň kenarynda Hökmürowan Taňry Rebbe gurbanlyk berilýär. 11 Eý, biçäre Müsür halky, Gilgada git-de, melhem al! Dermany köp içmegiň puçdur; seniň derdiňe şypa ýokdur. 12 Seniň utanjyňy milletler eşitdiler, ýer ýüzüne doldy dady-perýadyň. Iki urşujy biri-birine büdräp, ikisi-de birlikde ýere ýazyldy. 13 Babyl patyşasy Nebukadnesaryň uruşmak üçin Müsür ýurduna geljekdigi barada Ýermeýa pygambere Rebbiň sözi geldi: 14 «Müsürde yglan ediň, Migdolda eşitdiriň, Nopda we Tahpanhesde eşitdirip, şeýle diýiň: „Taýýar boluň, ornuňyzda duruň, gylyç daşyňdakylary gyryp gutarýar“. 15 Näme üçin öküz hudaýyň – Apys gaçdy? Ol näme üçin durup bilmedi? Çünki ony Reb ýer bilen ýegsan etdi. 16 Köp esgerler büdredi, biri-biriniň üstüne ýykylyp: „Turuň, zalym gylyçdan gaçyp, öz halkymyza, dogduk mekanymyza dolanalyň“ diýdiler. 17 Ol ýerde: „Müsür patyşasy fyrown bir ýaňra, ol pursady elden sypdyrdy“ diýip gygyryň. 18 Ady Hökmürowan Reb bolan Patyşa şeýle diýýär: „Öz barlygymdan ant içýärin: biri geler – ol daglar içinde beýik Tabor dagy kimindir, deňiz ýakasyndaky Karmel dagy deýdir. 19 Eý, Müsüriň ilaty, goşuňy düw, sürgün edilersiň! Nop weýran bolar, ilatsyz bir haraba döner. 20 Müsür bir enaýyja göle bolsa-da, demirgazykdan oňa gögeýin çozar. 21 Hakyna tutulan esgerleri baga bakylan öküz kimin bolsa-da, olar-da yza dönüp, bilelikde gaçdylar. Öz orunlarynda durup bilmediler. Çünki başlaryna heläkçilik günleri, jezalandyryljak günleri ýetip geldi. 22 Duşman goşuny bilen hüjüm edende, ol süýrenip gaçýan ýylan ýaly haşşyldar. Duşman agaç çapýan deý Müsüre garşy eli paltaly çozar. 23 Gür bolsa-da, tokaýyny çaparlar, muny Reb aýdýar. Olar çekirtgelerden-de köpdür, hasaby ýok, san-sajaksyzdyr. 24 Müsür gyzlary uýada galar, demirgazyk halkynyň eline berler“. 25 Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Men Tebes şäheriniň hudaýy Amony, fyrowny, Müsüri, onuň hudaýlaryny, patyşalaryny jezalandyraryn. Fyrowna bil baglanlary 26 olaryň janlarynyň kastyna çykan Babyl patyşasy Nebukadnesar bilen onuň serkerdeleriniň eline tabşyraryn. Şondan soň Müsür gadymkysy ýaly ýene ilatly bolar. Muny Reb aýdýar“. 27 Gorkma, eý, gulum Ýakup, howatyrlanma, eý, Ysraýyl! Çünki Men seni uzak ýerlerden, nesliňi sürgün edilen ýurdundan gutararyn. Ýakup yzyna dolanyp, dynç hem asuda bolar, indi ony hiç kim gorkuzmaz. 28 Gorkma, eý, gulum Ýakup, çünki Men seniň bilendirin. Seni aralaryna dargadan milletlerimiň baryny ýok etsem-de, seniň soňuňa çykmaryn. Emma saňa adalatly temmi bererin, seni jezasyz galdyrmaryn. Muny Reb aýdýar».
Piliştliler hakyndaky pygamberlik
1 Fyrownyň Gazany ýeňmezinden öň, piliştliler hakynda Ýermeýa Rebbiň sözi geldi: 2 «Reb şeýle diýýär: „Demirgazykdan suwlar joşup, derýa kimin dolup-daşar-da, ýurdy we ondaky ähli zatlary, şäheri hem ýaşaýjylaryny basar. Adamlar dady-perýat ederler, ýurduň bütin halky ahy-nala çeker. 3 Daýaw atlaryň toýnak sesinden, söweş arabalarynyň takyrdysyndan, tigirleriniň seslerinden ýaňa elleri tapdan düşen atalar öwrülip, çagalaryna ýardam bermezler. 4 Çünki ähli piliştlileriň ýok ediljek güni geler. Sora bilen Sidona kömek edip biljek aman galanlaryň ählisi ýok ediler. Reb Kaptoryň kenarynda aman galan piliştlileri derbi-dagyn eder. 5 Gaza saçyny ýolar, Aşkelon sus bolar. Eý, barja aman galanlar, haçana çenli özüňizi ýaralajak? 6 Eý, Rebbiň gylyjy! Sen haçana çenli köşeşjek däl? Gynyňa gir, ynjal-da, asuda bol. 7 Reb oňa tabşyryk berensoň, ol nädip köşeşsin? Ol ony ol ýere – Aşkelona, deňiz kenaryna garşy ýollady“».
Mowap hakyndaky pygamberlik
1 Mowap hakynda Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Nebonyň halyna waý! Çünki ol haraba döndi. Kirýataýym ryswa bolup, basylyp alyndy; gala masgara bolup, weýran edildi. 2 Indi Mowaba öwgi aýdylmaz; Heşbonda oňa garşy dildüwşük gurdular: „Geliň, millet bolmaz ýaly, ony ýok edeliň“ diýdiler. Eý, Madmen, seniň sesiň gapylar: gylyç seni kowalar. 3 Horonaýymdan dady-perýat eşidilýär: „Harabaçylyk, uly weýrançylyk!“ 4 Mowap derbi-dagyn boldy, balalarynyň perýady eşidildi. 5 Aglaý-aglaý Luhyt ýolundan çykýarlar, olar Horonaýym eňňidinde weýrançylyk perýadyny eşidýärler. 6 Gaçyň! Janyňyzy halas ediň, çöldäki ýylgyn kimin boluň. 7 Eý, Mowap, öz eden işleriň üçin, hazynaňa bil baglanyň üçin tutularsyň. Ruhanylary hem emeldarlary bilen Kemoş sürgün ediler. 8 Rebbiň aýdyşy ýaly, ähli şähere heläkleýji döküler, bir şäher-de gutulmaz, jülge ýok bolar, düzlük berbat bolar. 9 Mowap topragyna duz döküň, ol hökman weýran ediler; onuň şäherleri-de ýumrulyp, ol ýerde hiç kim ýaşamaz. 10 Nälet bolsun Rebbiň işine ýaltalyk edýäne, Onuň gylyjyny gan dökmekden saklaýana! 11 Mowap ýaşlygyndan rahat ýaşady, ol hiç haçan sürgün edilmedi. Çaýkalmadyk al-elwan şerap deý ol gapdan-gaba boşadylmady. Şeýdip, tagamy özünde galdy, özüniň hoşboý ysyny ýitirmedi. 12 Emma ony gapdan-gaba boşatjak adamlary iberjek günlerim geler. Muny Reb aýdýar. Ony dökerler, onuň gaplaryny boşadarlar, küýzelerini bölek-bölek ederler. 13 Ysraýyl halky bil baglan Beýtelinden nähili utanan bolsa, Mowap-da öz hudaýy Kemoşdan utanar. 14 Siz nädip: „Biz edermen hem güýçli urşujydyrys“ diýip bilýärsiňiz? 15 Mowap weýran ediler, şäherleri basylyp alnar. Saýlama ýigitleri öldürilmek üçin iberildi. Muny ady Hökmürowan Reb bolan Patyşa aýdýar. 16 Mowabyň heläkçiligi golaýlap gelýär, onuň muşakgaty gyssanyp gelýär. 17 Eý, onuň töwereginde ýaşaýanlar, onuň adyny tanaýanlar, oňa ýas tutup: „Wah, gudratly hasa, şöhratly taýak nädip döwüläýdi!“ diýiň. 18 Eý, Dibon galasynda ýaşaýan halk, şan-şöhratdan düş-de, gurak ýerde otur, çünki Mowaby weýran ediji seniň üstüňe çozup, galalaryňy weýran eder. 19 Eý, Arogerde mesgen tutan, ýoluň ýakasynda dur-da, seret. Gaçan erkekden we gutulan aýaldan: „Näme boldy?“ diýip sora. 20 Mowap masgara boldy, ol derbi-dagyn edildi. Perýat et we agla! Mowabyň weýran bolandygyny Arnonda yglan et. 21 Tekizlikdäki şäherlere – Holona, Ýahsa, Meýpagada; 22 Dibona, Nebo, Beýtdiblataýyma; 23 Kirýataýyma, Beýtgamula, Beýtmegona; 24 Keriýota, Bosra we Mowabyň uzakdaky we golaýdaky ähli galalaryna höküm geldi. 25 Mowabyň güýç-kuwwaty gaçdy, gudraty kesildi. Muny Reb aýdýar. 26 Ony serhoş ediň, sebäbi ol Rebbe tekepbirlik etdi. Mowap öz gusugynda togalanar, ol ile masgara bolar. 27 Siz ysraýyl halkynyň üstünden gülmediňizmi? Eýsem, ol ogrular bilen bile tutuldymy? Näme ol hakda gürrüň edeniňizde, başyňyzy ýaýkaýarsyňyz? 28 Eý, Mowabyň ilaty, şäherleri taşlap, gaýada ýaşaň. Höwürtgesini kert gaýalaň üstünde ýasan gögerçin kimin boluň. 29 Biz Mowabyň tekepbirligi, onuň çensiz gedemligi, badyhowalygy, buýsanjaňlygy, kalbynyň ulumsylygy barada eşitdik. 30 Men onuň bihaýadygyny bilýärin. Onuň öwünmeleri boş, işleri puçdur. Muny Reb aýdýandyr. 31 Şol sebäpli Mowap üçin ahy-nala çekerin, bütin Mowaba dady-perýat ederin, Kirheres halky üçin ýas tutaryn. 32 Eý, Sibmanyň üzüm agajy! Saňa Ýasere aglan agymdan-da köp aglaryn. Seniň şahalaryň deňze, Ýazer deňzine ýetdi. Heläkleýji tomus miweleriňi, üzüm hasylyňy weýran etdi. 33 Mowabyň bol miweli baglaryndan, ekin meýdanlaryndan şatlyk we begenç zym-zyýat boldy. Üzüm sokusyndan akýan şeraby kesdim. Hiç kim şowhun bilen üzüm depelemez; şowhun bar, ýöne şatlyk şowhuny däl. 34 Olar seslerini Heşbondan Elgala we Ýahasa çenli, Sogardan Horonaýyma we Eglat Şelişiýa çenli eşitdirdiler; Nimrim suwlary-da gurady. 35 Men Mowapda seždegählerde gurbanlyk hödür edeni we öz hudaýlaryna tütetgi ýakany ýok ederin. Muny Reb aýdýar. 36 Bu sebäpden ýüregim Mowap üçin gargy tüýdük kimin ahy-nala çekýär. Kirheres halkynyň gazanan baýlyklary dargady, şonuň üçin hem ýüregim tüýdük kimin iňleýär. 37 Her kimiň saç-sakgaly syryldy; ähli eller ýaralanan we ähli billere jul oralan. 38 Mowabyň ähli üçeklerinden we köçelerinden diňe agy sesi gelýär. Çünki Men Mowaby halanmaýan gap kimin döwdüm. Muny Reb aýdýar. 39 Wah, ol nähili weýran boldy! Adamlar perýat edýärler. Wah, Mowap utançdan yzyna öwrülýär! Mowap töweregindäkileriň barysy üçin gülki we howp boldy. 40 Reb şeýle diýýär: „Serediň! Duşman bürgüt kimin uçup, ganatlaryny Mowaba tarap ýaýýar. 41 Şäherler ele salnar, galalar basylyp alnar. Şol gün Mowabyň urşujylarynyň ýüregi dogranda sanjy tutýan aýalyň ýüregi kimin bolar. 42 Mowap Rebbe garşy baş galdyrandygy üçin, halk bolmakdan mahrum bolar. 43 Eý, Mowabyň ilaty, seniň öňüňde howp, gorp we duzak dur! Muny Reb aýdýar. 44 Howpdan gaçan gorpa ýykylar, gorpdan çykan duzaga düşer, çünki Meniň Mowap halkyny jezalandyrjak günlerim gelýär. Muny Reb aýdýar. 45 Gaçanlar Heşbon kölegesinde mejalsyz durdular. Çünki Heşbondan ot, Sihon galasynyň ortasyndan ýalyn çykyp, mowaplylaryň maňlaýyny, pitneçileriň süýr depesini ýakyp ýandyrar. 46 Dat günüňe, eý, Mowap! Kemoş halky ýok edildi, ogullaryň sürgün edildi, gyzlaryň ýesir alyndy. 47 Emma soňky günlerde Men Mowabyň öňki abadançylygyny dikelderin.“ Muny Reb aýdýar. Ine, Mowabyň jezasy şu ýerde gutarýar».
Ammonlar hakyndaky pygamberlik
1 Reb ammonlar barada şeýle diýýär: «Ysraýylyň ogullary ýokmy? Onuň mirasdary ýokmy? Onda näme üçin Milkom Gady eýeläp, halky onuň şäherlerinde ýaşaýar?» 2 Reb şeýle diýýär: «Ammonlaryň Raba şäherine uruş nagralaryny eşitdirjek günlerim geler. Raba bir harabaçylyk üýşmegi bolar, obalary oda ýakylar. Onsoň Ysraýyl özüni eýelänleri eýelär. Muny Reb aýdýar. 3 Ahy-nala çek, eý Heşbon! Çünki Aý galasy weýran boldy! Eý, Rabanyň obalary, perýat ediň, jul guşanyp, ýas tutuň, ekin meýdanlaryňyzda iki ýana ylgaň. Çünki ruhanylarydyr ýolbaşçylary bilen birlikde Milkom sürgün ediler. 4 Eý, biwepa gyz, neçün güýjüňe buýsanýaň? Seniň güýjüň gaçar. Sen hazynalaryňa buýsanyp: „Meniň üstüme kim çozar?“ diýdiň. 5 Ine, daş-töweregiňdäkileriň baryndan üstüňe howp indererin. Muny Gudratygüýçli–Hökmürowan Reb aýdýar. Siz dargadylarsyňyz, her adam çem gelen ýere gaçar; gaçanlary hiç kim ýygnamaz. 6 Emma mundan soňra Men ammonlaryň öňki abadançylygyny dikelderin. Muny Reb aýdýar».
Edom hakyndaky pygamberlik
7 Edom hakda Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Teýman şäherinde indi paýhas ýokmy? Danalarda maslahat galmadymy? Olaryň akyldarlygy küteldimi? 8 Eý, Dedanyň ilaty, gaçyň, yzyňyza öwrüliň, bukularda gizleniň! Men Ysawy jezalandyran wagtymda, onuň başyndan betbagtlyk indererin. 9 Eger üzümçiler bagyňa girse, bir-iki salkym üzüm galdyrmazlarmy? Gije öýüňe ogrular girse, özlerine geregini ogurlamazlarmy? 10 Emma Ysawy çuw ýalaňaç edip, Men eşigini sypyraryn, onuň gizlin ýerini äşgär ederin, ol özüni gizläp bilmez. Onuň tohum-tiji, dogan-garyndaşlary, goňşulary heläk bolar, özi-de ýok bolar. 11 Ýetimleriňi taşla, olary diri saklaryn. Dul hatynlaryň hem Maňa bil baglasyn». 12 Reb şeýle diýýär: «Jeza käsesinden içmäge laýyk bolmadyklar içenlerinden soň, heý-de, sen içmän, jezasyz galarmyň? Ýok, jezasyz galmarsyň, jeza käsesinden hökman içersiň. 13 Çünki Öz barlygymdan ant içýärin, Bosra howpa, masgaraçylyga, harabaçylyga, nälete sezewar bolar». 14 Men Rebden bir habar eşitdim, milletler arasyna çapar ýollandy: «Edoma çozmak üçin toplanyň, söweşe aýaga galyň». 15 «Men seni milletler arasynda kiçelderin, ynsanlar arasynda ýigrenje duçar ederin. 16 Düşen howpuň we tekepbir ýüregiň seni aldawa saldy. Eý, gaýanyň jaýrygynda ýaşaýan, belent depeleriň çür başyny eýelän! Sen höwürtgäňi bürgüt kimin belent uçutlarda gursaň-da, Men seni ol ýerden aşak düşürerin. Muny Reb aýdýar. 17 Edom howpa öwrüler, ol ýerden geçýän her kes aňk-taňk bolup, onuň betbagtlyklaryna sykylyk çalar. 18 Edil Sodomyň, Gomoranyň we olaryň goňşularynyň ýer bilen ýegsan bolşy ýaly, ol ýerde ýeke adam galmaz, hiç ynsan ýaşamaz. Muny Reb aýdýar. 19 Men arslan kimin Iordan jeňňelinden ýap-ýaşyl öri meýdana çykaryn. Edomlary duýdansyz ol meýdandan çykararyn. Öz saýlanymy üstlerinden baştutan bellärin. Çünki Maňa meňzeş kim bar? Menden hasabat sorajak kim? Garşyma çykjak çopan kim? 20 Munuň üçin Rebbiň Edom hakdaky kararyny, Teýman ilatyna niýetlän maksadyny eşidiň: Hakykatdan hem sürüleriniň iň kiçisi-de dargadylar, sürüleri olaryň kysmatyndan ýaňa dowla düşerler. 21 Ýykylýanlaň gürpüldisinden ýaňa ýer ýüzi sarsar, gykylyklarynyň sesi Gyzyl deňzine çenli eşidiler. 22 Ine, duşman bürgüt kimin ýokary uçar, ganatlaryny Bosranyň üstüne ýaýar. Şol gün Edom urşujylarynyň ýüregi dogranda sanjy tutýan aýalyň ýüregi kimin bolar».
Damask hakyndaky pygamberlik
23 Damask hakynda pygamberlik: «Hamat we Arpat utandy, erbet habary eşidip, gorkudan titreşdi, tolkun atýan deňiz kimin ikiýana alakjap yrandylar. 24 Damask mejalsyz galdy, gaçjak bolup öwrülende, ony gorky gaplady. Çaga dogurýan aýal kimin ony sanjy we agyry tutdy. 25 „Wah, neçün şatlygymyň mekany bolan bu şöhratly şäher abat galmady?!“ 26 Munuň üçin ýaş ýigitleri köçelerde heläk bolar, onuň ähli urşujylary ol gün dymdyrylar. Muny Hökmürowan Reb aýdýar. 27 Damask diwaryny oda ýakaryn, ot Benhadadyň galalaryny ýakyp ýok eder».
Kedar we Hasor hakyndaky pygamberlik
28 Babyl patyşasy Nebukadnesaryň basyp alan Kedar we Hasor patyşalyklary hakynda Reb şeýle diýýär: «Turuň, Kedara hüjüm ediň, gündogar halkyny ýok ediň. 29 Olaryň çadyrlary, sürüleri ellerinden alnar, perdeleri, gap-gaçlary we düýeleri talanar; halk: „Ähli tarapdan howp abanýar!“ diýip gygyrar». 30 «Eý, Hasoryň ilaty! Gaçyň, uzaklara gidiň, bukularda gizleniň! Muny Reb aýdýandyr. Çünki Babyl patyşasy Nebukadnesar siziň garşyňyza karar kabul etdi, siziň garşyňyza dildüwşük gurady. 31 Turuň, asuda we howpsuz ýaşaýan halkyň üstüne hüjüm ediň. Muny Reb aýdýandyr. Olaryň ne derwezeleri, ne-de kiltleri bar, olar ýeke ýaşaýarlar. 32 Olaryň düýeleri talanyp, köp mallary olja alnar. Saç-sakgallaryny gyrkan bu adamlary Men çar tarapyň ýeli bilen dargadaryn, her ýandan başlaryna betbagtlyk indererin. Muny Reb aýdýandyr. 33 Hasor şagallaryň sürenine we ebedi harabaçylyga öwrüler. Ol ýerde-de ýeke adam galmaz, hiç bir ynsan ýaşamaz».
Eýlam hakyndaky pygamberlik
34 Ýahuda patyşasy Sidkiýanyň şalygynyň başlarynda Eýlam hakynda Ýermeýa pygambere Rebbiň şu sözi geldi: 35 «Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Men Eýlamyň kuwwatynyň gözbaşy bolan ýaýy döwerin. 36 Asmanyň dört ujundan dört ýeli Eýlamyň başyndan inderip, olary bu ýelleriň çar tarapyna dargadaryn. Eýlamyň sürgün edilenleriniň aýak basmadyk ýurdy galmaz. 37 Men Eýlamy duşmanlarynyň, janynyň kastyna çykanlaryň öňünde gorka salaryn. Lowlaýan gazabym bilen başlaryndan betbagtlyk indererin. Muny Reb aýdýar. Olary bütinleý ýok edýänçäm, yzlaryndan gylyç salaryn. 38 Men tagtymy Eýlamda bina edip, onuň patyşalaryny we ýolbaşçylaryny ol ýerden ýok ederin. Muny Reb aýdýar. 39 Ýöne soňky günlerde Eýlamyň öňki abadançylygyny dikelderin. Muny Reb aýdýandyr“».
Babyl hakyndaky pygamberlik
1 Babyl hakda, babyllylaryň ýurdy hakda Rebbiň Ýermeýa pygamberiň üsti bilen aýdan sözi: 2 «Milletler arasynda yglan ediň, olara eşitdiriň, bir baýdak dikiň. Hiç zady gizlemän, şuny jar ediň: „Babyl basylyp alyndy, Bel hudaýy utanja galdy, Merodak hudaýy bölek-bölek edildi. Onuň heýkelleri masgara boldy, nejis butlary parçalandy“. 3 Çünki demirgazykdan bir millet oňa garşy çykar, ol onuň ýurduny harabaçylyga öwrer, onda hiç kim ýaşamaz. Ynsan-da, haýwan-da ondan gaçyp gider». 4 Reb şeýle diýýär: «Şol günlerde, şol döwürde ysraýyl we ýahuda halklary bile gelerler, özleriniň Hudaýy Rebbi agtaryp, aglaý-aglaý gelerler. 5 Olar ýüzlerini Siýona tarap öwrüp, oňa gidýän ýoly sorarlar. „Geliň, unudylmajak ebedi äht arkaly Reb bilen birleşeliň“ diýerler. 6 Meniň halkym ýiten goýundyr, olary çopanlary azaşdyrdylar, daglarda entetdiler, olar dagdan daga çykyp, öz agyllaryny unutdylar. 7 Kim tapsa iýdi olary. Duşmanlary diýdiler: „Biz ýazykly däl, sebäbi olar hakykat örüsi bolan Rebbe garşy, atalarynyň umydy bolan Rebbe garşy günä etdiler“. 8 Babyldan gaçyp gutulyň, babyllylaryň ýurdundan çykyň, süriniň öňüni çekýän erkeç kimin boluň. 9 Demirgazyk ýurdundan beýik milletler toplumyny Men Babylyň garşysyna örüzerin, olar oňa garşy nyzama durarlar, şol ýerde ony ele salarlar. Oklary mergen ýigidiň oky kimin bolar, hiç biri boş geçmez. 10 Babyllylaryň ýurdy talaňa salnar, ony talanlaryň bary oljadan doýar. Muny Reb aýdýandyr. 11 Eý, mirasymy talaýan babyllylar, siz şatlanýarsyňyz, galkynýarsyňyz, otlagdaky öküzçe deý bökjekleýäňiz, aýgyr atlar kimin kişňeýärsiňiz. 12 Emma siziň ene ýurduňyz utanja galar, göbek ganyňyz daman ýeri aýak astyna salnar. Ine, ol milletler içinde iň ähmiýetsizi bolup: çöllüge, gurak ýere we çola ýurda öwrüler. 13 Ol Rebbiň gazabyndan ýaňa ilatsyz galyp, bütinleý harabalyga öwrüler. Babyldan geçenler onuň ýaralaryna haýran bolup sykylyk çalarlar. 14 Eý, kemançylar, Babylyň daş-töwereginde nyzama duruň. Oňa ok atyň, oky gaýgyrmaň, çünki ol Rebbe garşy günä etdi. 15 Töwerek-daşdan oňa gygyryşyň, ol boýun egdi; onuň minaralary ýykyldy, diwarlary ýer bilen ýegsan boldy. Bu Rebbiň öjüdir, ondan öç alyň. Özi näme eden bolsa, oňa hem şony ediň. 16 Ekin ekeni, orak döwri orakçyny Babyldan ýok ediň. Zalym gylyjyň zarbyndan gaçyp, her kim öz halkyna tarap öwrülsin, her kim öz ýurduna gaçsyn. 17 Ysraýyl arslanlar kowalap dargadan goýun sürüsine meňzeýär. Ony ilki Aşur patyşasy ýuwutdy, Babyl patyşasy Nebukadnesar soňra onuň süňklerini gemirdi». 18 Munuň üçin Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Men Aşur patyşasyny jezalandyryşym ýaly, Babyl patyşasy bilen onuň ýurduny-da şeýle jezalandyraryn. 19 Ysraýyly ýene öz örüsine getirerin, ol Karmelde, Başanda otlap, Efraýym dagyndaky Gilgatda gerk-gäbe doýar. 20 Men aman galdyranlarymy bagyşlaryn. Şol günlerde, şol döwürde Ysraýylyň ýazygy agtarylar, ýöne onuň hiç bir ýazygy bolmaz, Ýahudanyň günäleri agtarylar, ýöne ondan hiç zat tapylmaz. Muny Reb aýdýar. 21 Merataýym ýurduna we Pekot halkyna hüjüm et. Olary öldür, aman galanlary bütinleý ýok et, özüňe buýruşym ýaly et. Muny Reb aýdýar. 22 Ýurtda uruş galmagaly, uly weýrançylyk bar! 23 Babyl milletler arasynda nähili weýran boldy! Bütin dünýäni tokmaklan nähili döwlüp parçalandy! 24 Men saňa duzak gurdum, eý, Babyl ýurdy, sen bilmän oňa düşdüň. Rebbe garşy çykandygyň üçin, sen tapyldyň hem tutuldyň. 25 Gudratygüýçli–Hökmürowan Reb babyllylaryň ýurdunda etmeli işiniň bardygy üçin, Reb gorhanasyny açyp, gazap bilen ýaraglaryny çykardy. 26 Babyla her tarapdan hüjüm ediň, onuň ammarlaryny açyp, ony galla üýşmekleri kimin üýşüriň, ony bütinleý ýok ediň; ondan hiç zat galmasyn. 27 Öküzleriniň ählisini öldüriň, olar soýulmaga äkidilsin. Waý olaryň halyna! Çünki olaryň güni doldy, jeza pursady geldi. 28 Babyldan gaçyp gutulanlar Hudaýymyz Rebbiň öjüni, Onuň ybadathanasynyň öjüni Siýonda yglan edýärler, Olaryň seslerini eşidiň! 29 Ok atýanlary, kemançylaryň baryny Babylyň garşysyna çagyryň! Onuň töwerek-daşynda düşelge guruň, hiç kim ol ýerden gaçyp gutulmasyn. Eden işine görä onuň almytyny beriň, ähli edenlerini onuň özüne ediň. Ol Rebbe, Ysraýyl Mukaddesine garşy küpürlik etdi. 30 Munuň üçin onuň ýaş ýigitleri köçelerde heläk bolar, ähli urşujylary ol gün dymdyrylar. Muny Reb aýdýar. 31 Eý, tekepbir, Men saňa garşydyryn, muny Gudratygüýçli–Hökmürowan Reb aýdýar. Çünki seniň günüň doldy, seni jezalandyrjak wagtym gelip ýetdi. 32 Tekepbir büdräp ýykylar, ony hiç kim galdyrmaz. Men onuň şäherlerini oda ýakaryn, daş-töweregindäki ähli zady ot ýakyp ýandyrar». 33 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Ysraýyl bilen ýahuda halky-da ejir çekýär, ýesir alanlaryň bary olary berk saklaýar, azat etmekden boýun gaçyrýar. 34 Emma Ysraýylyň Halasgäri güýçlüdir, Onuň ady Hökmürowan Rebdir. Ol Ysraýylyň işini derňäp, ýurda rahatlyk berer, emma Babylyň ilatyna biynjalyk berer». 35 Reb şeýle diýýär: «Babyllylara garşy gylyç insin! Babyl ilatynyna, ýolbaşçylarydyr akyldarlaryna garşy gylyç insin! 36 Galp pygamberleriň depesinden gylyç insin! Olar akmak bolarlar. Urşujylarynyň depesinden gylyç insin! Olar tapdan düşerler. 37 Atlarynyň, söweş arabalarynyň depesinden, aralaryndaky ähli keseki esgerleriň üstünden gylyç insin! Olar heleý ýaly bolarlar. Hazynalaryna garşy gylyç insin! Olar talaňa salnarlar. 38 Babyl butlar ýurdudyr, gorkunç butlar olary dälireder. Goý, onuň suwlary gurasyn, olar takyrap galsyn! 39 Munuň üçin ol ýerde wagşy haýwanlar, şagallardyr düýeguşlar mesgen tutarlar. Mundan beýläk onda ynsan ýaşamaz, nesiller boýy hiç kim aýak basmaz. 40 Edil Sodomyň, Gomoranyň, olaryň goňşularynyň ýer bilen ýegsan bolşy ýaly, ol ýerde-de ýeke adam galmaz, hiç bir ynsan ýaşamaz». Muny Reb aýdýar. 41 Reb şeýle diýýär: «Ine, demirgazyk ýurtdan bir halk gelýär, ýeriň aňry ujundan bir beýik millet, köp patyşalar aýaga galýar. 42 Olar ýaýdyr naýza bilen ýaraglanan, özleri hem rehimsiz hem zalymdyrlar. Olar atlara atlanan, sesleri deňiz ýaly güwleýär. Olar bir adam ýaly söweşe taýýar bolup, seniň garşyňa nyzama durdular, eý, Babyl gyzy! 43 Babyl patyşasy olar hakdaky habary eşidende, elleriniň ysgyny gaçdy. Dogurýan aýal kimin çekýär dert-azarlary. 44 Men-Reb arslan kimin Iordan jeňňelinden ýap-ýaşyl öri meýdana çykaryn. Edomlary duýdansyz ol meýdandan çykararyn. Öz saýlanymy üstlerinden baştutan bellärin. Çünki Maňa meňzeş kim bar? Menden hasabat sorajak kim? Garşyma çykjak çopan kim? 45 Munuň üçin Rebbiň Babyl hakdaky kararyny, babyllylaryň ýurduna niýetlän maksadyny eşidiň: Hakykatdan hem sürüleriniň iň kiçisi-de dargadylar, sürüleri olaryň kysmatyndan ýaňa dowla düşerler. 46 Babyl ele salnanda boljak galmagaldan ýer ýüzi sarsar; gykylyklarynyň sesleri milletleriň arasyndan eşidiler».
1 Reb şeýle diýýär: «Men Babylyň, ýagny Lebkamaýyň ilatynyň garşysyna heläkleýji ýel turzaryn. 2 Babyla gelmişekleri ýollaryn, ony sowrup, ýurduny boş goýarlar. Betbagtlyk güni ony her tarapdan gurşarlar. 3 Kemançy ýaýyny gursun, sowudyny geýip taýýar bolsun. Babylyň ýaş ýigitlerini gaýgyrmaň, ähli goşunyny bütinleý ýok ediň. 4 Öldürilenler babyllylar ýurdunda, ýaralylar onuň köçelerinde ýazylsyn. 5 Olaryň ýurdy Ysraýyl Mukaddesine garşy günälerden doly bolsa-da, özleriniň Hudaýy Hökmürowan Reb Ysraýyl bilen Ýahudany terk etmedi. 6 Babyldan gaçyň, her kim janyny halas etsin! Onuň ýazygy sebäpli heläk bolmaň, çünki bu Rebbiň öç aljak wagtydyr, Babylyň almytyny berjek Oldur. 7 Babyl Rebbiň elinde bütin dünýäni serhoş edýän altyn pyýala dekdi. Milletler onuň şerabyndan içdiler, munuň üçin akylyndan azaşdylar. 8 Babyl duýdansyz ýykylyp kül boldy, onuň üçin perýat ediň! ýarasyna melhem çalyň, belki-de, şypa tapar. 9 Biz Babyla şypa berjek bolduk, ýöne ol şypa tapmady! Ony taşlaň, gideliň! Her kim öz ýurduna gitsin! Onuň agyr hökümi göklere ýetdi, bulutlara çenli beýgeldi. 10 Reb bizi aklady, geliň, Hudaýymyz Rebbiň işini Siýonda yglan edeliň. 11 Oklary ýiteldiň, sagdaklary dolduryň! Reb madaýlaryň patyşalarynyň ruhuny oýardy; Onuň maksady Babyly ýok etmekdir, Reb Öz öjüni – ybadathanasynyň öjüni alar. 12 Babyl galasyna garşy tugy galdyryň; gözegçiligi güýçlendiriň, sakçylar goýuň, bukulary taýynlaň; çünki Reb Babyl ilatyna garşy niýetlänini we aýdanyny ýerine ýetirdi. 13 Eý, bol suwlar ýakasynda, baý hazynaly ýerde ýaşaýan halk! Seniň soňuň geldi, ömür tanapyň kesildi!». 14 Hökmürowan Reb Özünden ant içdi: «Seni çekirtge sürüsi kimin esgerler bilen dolduraryn, olar saňa garşy ýeňiş nagrasyny çekerler». 15 Ýeri Öz gudraty bilen ýaradan Rebdir. Ol paýhasy bilen dünýäni berkarar etdi, akyly bilen gökleri ýaýdy. 16 Ol gürlände, şaglaýar gökdäki suwlar, göterilýär ýeriň uçlaryndan bulutlar. Ýagyş üçin ýyldyrymlar çakdyrýar, ammarlaryndan şemal öwüsdirýär. 17 Her bir adam akmak hem akylsyzdyr, her zergär ýasan butlaryndan uýada galar, olar ýasalandyr, olarda jan ýokdur. 18 Bular biderekdir, masgarabazlaň işidir; jezalandyranymda olar ýok bolarlar. 19 Emma Ýakubyň paýy beýle däldir, çünki ähli zatlary ýaradan Hudaýdyr, Ysraýyl tiresi Onuň mirasydyr, Onuň ady Hökmürowan Rebdir. 20 «Sen Meniň gürzim – uruş ýaragymsyň, Men seniň bilen milletleri gyraryn, seniň bilen patyşalyklary weýran ederin. 21 Seniň bilen atlary we çapyksuwarlaryny gyraryn, seniň bilen söweş arabalaryny we arabaçysyny gyraryn. 22 Seniň bilen erkekleri hem aýallary, garrylardyr ýaşlary, oglanlardyr gyzlary gyraryn. 23 Seniň bilen çopany we sürüsini, daýhany we ýer sürýän öküzlerini, ýolbaşçylary we häkimleri gyraryn. 24 Siýonda gözüňiziň alnynda Babyl ýurdunyň we ähli babyllylaryň eden hemme ýamanlyklaryny özlerine gaýtaryp bererin. Muny Reb aýdýandyr. 25 Men saňa garşydyryn, eý, weýran edýän dag! Bütin dünýäni ýykan dag! Muny Reb aýdýar. Elimi saňa garşy uzadyp, seni gaýalardan aşak togalaryn, seni ýanan daga öwrerin. 26 Senden burç daşyny, binýat daşyny almazlar, sen ebedilik haraba bolarsyň». Muny Reb aýdýar. 27 Ýurtda baýdak dikiň, milletler arasynda surnaý çalyň, milletleri Babyl bilen uruşmaga taýýarlaň. Ararat, Minni we Aşkenaz patyşalyklaryny Babylyň garşysyna çagyryň, onuň garşysyna serkerde belläň, üstüne çekirtge sürüsi kimin atlar ýollaň. 28 Milletleri, ýolbaşçylary, häkimleri bilen birlikde madaý patyşalaryny we olaryň gol astyndaky ähli ýurtlary Babylyň garşysyna söweşe toplaň. 29 Ýurt titräp, lerzana gelýär! Çünki Babyl ýurduny ilatsyz haraba öwürmek baradaky Rebbiň niýeti amala aşýar. 30 Babylyň batyrlary söweşmekden el çekdi, öz berkitmelerinde otyrlar, olaryň güýji gaçyp, heleý ýaly boldular, ýaşaýan ýerlerine ot berildi, derwezeleriniň kiltleri döwüldi. 31 Çapar üstüne çapar, habarçy üstüne habarçy ylgaşyp, Babyl patyşasyna şu habary ýetirdiler: «Şäher doly basylyp alyndy, 32 geçelgeler ele salyndy, gamyşly batgalyklara ot berildi, urşujylara gorky aralaşdy». 33 Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Döwek wagty harman ýeri nähili tapbatlanýan bolsa, Babyl gyzy-da şeýle ediler. Ýene az salymdan onuň oruljak wagty geler. 34 Babyl patyşasy Nebukadnesar bizi çeýnedi, bizi owradyp ýenjip, boş gaba öwürdi. Aždarha kimin ýuwutdy bizi, garnyny näzi-nygmatdan doýrup, soňra bizi gusup taşlady. 35 Siýonyň ilaty: „Maňa we ysraýyl doganlaryma edilen zorluk Babylyň başyna gelsin!“ diýer. Iýerusalim: „Dökülen ganymyzyň huny, goý, babyllylardan soralsyn!“ diýer». 36 Munuň üçin Reb şeýle diýýär: «Men seniň hakyňy alyp bererin, seniň öjüňi alaryn, Babyl deňzini takyradaryn, çeşmesini guradaryn. 37 Babyl daş üýşmeklerine, şagallar sürenine öwrüler, howp we ryswaçylyga dönüp, ol ýerde hiç kim ýaşamaz. 38 Babyl halky arslan deý arlaşar, arslan çagasy kimin hyňranar. 39 Işdäleri açylan wagty bolsa, Men olara meýlis guraryn. Şatlanyp, ebedi uka gitsinler, hiç wagt oýanmasynlar diýip, olary serhoş ederin. Muny Reb aýdýar. 40 Olary guzy, goç, geçi kimin soýulmaga ibererin. 41 Wah! Şeşak basylyp alyndy! Wah! Bütin dünýäniň şöhraty ele salyndy! Babyl milletler arasynda howpa öwrüldi! 42 Babyly deňiz basdy; äpet tolkunlar ony büredi. 43 Onuň şäherleri weýran boldy, ýurdy hiç kim ýaşamaýan, hiç bir ynsan geçmeýän gurak bir çöle döndi. 44 Babyl hudaýy Beli jezalandyraryn, ýuwdanyny gusduraryn, milletler gaýdyp oňa tarap eňmezler, Babylyň diwary ýykylar. 45 Eý, halkym, ol ýerden çyk, Rebbiň gahar–gazabyndan hemmäňiz janyňyzy halas ediň. 46 Ýurtda eşidiljek myş-myşlara ýüregiňiz tapdan düşmesin, gorkmaň. Bir ýyl bir habar geler, soňraky ýyl başga bir habar. Ýurtda zorluk höküm sürüp, bir şanyň başga bir şa garşydygy hakda gep-gürrüňler ýaýrar. 47 Munuň üçin Meniň Babylyň butlaryny jezalandyrjak günlerim geler. Onuň tutuş ýurdy utanja galar, jesetleri ýurduň ortasynda ýere serler. 48 Onsoň demirgazykdan gelen ýok ediji oňa hüjüm edende, asman, ýer we olardaky ähli zat Babylyň başyna gelen zatlara şatlanyp gygyryşar. Muny Reb aýdýandyr. 49 Eý, Ysraýylyň öldürilenleri! Tutuş ýer ýüzüniň öldürilenleri üçin Babyl-da öz gezeginde heläk bolar. 50 Eý, gylyçdan gaçyp gutulanlar, gidiň, saklanmaň! Rebbi uzak ýurtda ýatlaň Iýerusalim hakda oýlanyň. 51 Biz käýinç eşidenimizde utandyk. Gelmişekler Rebbiň öýüniň mukaddes ýerlerine girdiler, şonda ýüzümizi ryswalyk örtdi». 52 Munuň üçin Reb şeýle diýýär: «Onuň butlaryny jezalandyrjak günlerim geler, onuň bütin ýurdunda ýaralylar iňlär. 53 Babyl göklere çyksa-da, galasyny belent ýerde berkitse-de, Men üstüne ýok edijini ýollaryn». Muny Reb aýdýandyr. 54 Babyldan gykylyk sesi eşidilýär, ol ýerden weýrançylyk sesi gelýär! 55 Çünki Reb Babyly weýran edýär, şowhunyny basyp ýatyrýar. Tolkunlary bol suw deý güwleýär, galmagally sesleri eşidilýär. 56 Babylyň garşysyna heläkleýji çykdy, onuň batyr ýigitleri ele salyndy, ýaýlary bölek-bölek boldy, çünki Reb öç alýan Hudaýdyr; onuň etmişiniň almytyny berer. 57 Men onuň ýolbaşçylaryny, akyldarlaryny, häkimlerini, serkerdelerini, urşujylaryny serhoş ederin. Olar ebedi uka gidip oýanmazlar. Muny ady Hökmürowan Reb bolan Patyşa aýdýar. 58 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Babylyň galyň diwarlary ýer bilen ýegsan bolar, onuň belent derwezeleri ýakylar, halklar biderek ýere zähmet çekerler, milletleriň der döken zähmeti oda taşlanar». 59 Bu Ýahuda patyşasy Sidkiýanyň patyşalygynyň dördünji ýylydy. Mahseýanyň agtygy, Neriýanyň ogly Seraýa patyşanyň baş dolandyryjysydy. Ol Sidkiýa bilen bile Babyla barýarka, Ýermeýa pygamber oňa şu sözi tabşyrypdy. 60 Ýermeýa Babylyň başyna geljek ähli betbagtlyklary, Babyla degişli bu sözleriň baryny bir kagyza ýazdy. 61 Ýermeýa Seraýa şeýle diýdi: «Babyla baranyňda, bu sözleriň ählisini halka okap bermegi unutma. 62 Onsoň şeýle diý: „Ýa Reb, bu ýeri ýok etjekdigiňi, onda ynsan-da, haýwan-da ýaşamajakdygyny, ýurduň ebedilik harabaçylyga öwrüljekdigini Özüň aýtdyň“. 63 Bu kagyzdaky ýazylanlary okap bolanyňdan soň, ony bir daşa baglap, Perat derýasynyň ortasyna at. 64 Soňra şeýle diý: „Babyl-da şeýdip suwa batar, onuň başyndan inderjek betbagtlygymdan ýaňa, indi ol hiç haçan galyp bilmez“». Ýermeýanyň sözleri şu ýerde gutarýar.
Iýerusalimiň synmagy
1 Sidkiýa patyşa bolanda, ýigrimi bir ýaşyndady. Ol Iýerusalimde on bir ýyl patyşalyk etdi. Onuň ejesi Hamutal libnaly Ýermeýanyň gyzydy. 2 Sidkiýa hem Ýehoýakym ýaly Rebbiň nazarynda ýigrenji işleri etdi. 3 Rebbiň Iýerusalime we ýahuda halkyna garşy bolan gahary tutaşýardy. Ol şonuň üçin olary Öz huzuryndan kowdy. Sidkiýa Babyl patyşasyna garşy uruş turuzdy. 4 Sidkiýanyň patyşalygynyň dokuzynjy ýylynyň onunjy aýynyň onuna Babyl patyşasy Nebukadnesar tutuş goşuny bilen Iýerusalime hüjüm edip, onuň garşysynda düşelge gurdy. Olar Iýerusalime girmek üçin, daş-töwereginde ýapgyt gurdular. 5 Şeýdip, Sidkiýanyň patyşalygynyň on birinji ýylyna çenli Iýerusalim gabawda durdy. 6 Dördünji aýyň dokuzyna şäherde açlyk güýjäp, ýurduň ilaty iýmäge çörek tapmady. 7 Galanyň diwarynyň bir bölegi duşman tarapyndan ýykyldy. Babyllylar galanyň daş-töweregini gabasalar-da, ähli esgerler gije patyşanyň bagynyň ýolundan, iki diwaryň arasyndaky derwezeden çykyp, Araba düzlügine tarap gaçyp gitdiler. 8 Emma babyllylaryň goşuny patyşanyň yzyndan kowup, Ýeriho düzlüginde yzyndan ýetdi. Patyşanyň ähli goşuny onuň ýanyndan gaçyp, dagaşyp gitdiler. 9 Onsoň babyllylar patyşany tutup, Hamat ýurdundaky Ribla getirdiler. Şol ýerde Babyl patyşasy oňa höküm çykardy. 10 Babyl patyşasy Sidkiýanyň ogullaryny onuň gözüniň alnynda öldürdi. Riblada Ýahudanyň ähli ýolbaşçylaryny-da öldürdi. 11 Ol Sidkiýanyň gözlerini oýdurdy we zynjyr bilen baglap, Babyla alyp gitdi. Ol ony ölýänçä zyndanda saklady. 12 Babyl patyşasy Nebukadnesaryň patyşalygynyň on dokuzynjy ýylynyň bäşinji aýynyň onuna şanyň janpenalarynyň baştutany hem emeldary Nebuzaradon Iýerusalime geldi. 13 Nebuzaradon Rebbiň öýüni, patyşanyň köşgüni we Iýerusalimiň ähli jaýlaryny oda berdi, ol uly jaýlaryň ählisini ýakdy. 14 Babyllylaryň janpenalarynyň baştutany bilen gelen goşun Iýerusalimiň daş-töweregindäki diwarlaryň ählisini ýykdy. 15 Janpenalaryň baştutany Nebuzaradon halkyň garyplaryny, şäherde aman galanlary, Babyl patyşasynyň tarapyna geçen gaçgaklary we aman galan senetkärleri ýesir edip äkitdi. 16 Emma janpenalaryň baştutany Nebuzaradon ýurduň garyp-gasarlarynyň käbirlerini üzümçilik we daýhançylyk bilen meşgullansynlar diýip goýup gaýtdy. 17 Babyllylar Rebbiň öýündäki bürünç sütünleri, şeýle hem ol ýerdäki arabalary we bürünç howzy parçalap, ähli bürünji Babyla alyp gitdiler. 18 Olar ybadathana hyzmaty üçin ulanylýan gazanlary, pilçeleri, ätişgirleri, legenleri, ýakymly ysly tütetgi ýakmak üçin ulanylýan gaplary we beýleki bürünç gap-gaçlaryň baryny alyp gitdiler. 19 Janpenalaryň baştutany bulardan başga-da okaralary, maňňallary, legenleri, gazanlary, şemdanlary, gaplary, käseleri alyp gitdi. Ol altyndan ýasalan zatlary altyny üçin, kümüşden ýasalan zatlary hem kümşi üçin alyp gitdi. 20 Süleýman patyşanyň Rebbiň öýi üçin ýasan iki sütüni, bir howzy we howzuň aşagyndaky on iki sany bürünç öküzi üçin sarp edilen bürünjiň agramy çäksizdi. 21 Bir sütüniň beýikligi on sekiz tirsekdi. Töwereginiň aýlawy on iki tirsekdi. Ýogynlygy dört barmak bolup, içi boşdy. 22 Sütüniň depesinde-de bir sany bürünç täç bardy. Bir täjiň beýikligi bäş tirsekdi we täjiň daş-töweregine aýlanan narlardyr örme zynjyrlar hem tutuş bürünçden ýasalandy. Beýleki ikinji sütün-de narlar bilen bezelip, edil birinjä meňzeşdi. 23 Her hataryň töwereginde jemi ýüz nar bardy we ýerden diňe togsan altysy görnüp durdy.
Ýahuda halky Babyla sürgün edilýär
24 Baş ruhany Seraýa bilen ikinji ruhany Sepanýany hem-de üç sany gapy sakçysyny janpenalaryň baştutany Babyla ýesir edip äkitdi. 25 Ol şäherde galan esgerleriň baştutany edip bellenen bir harby serkerdäni, şäherden tapylan patyşanyň ýedi sany maslahatçysyny, ýurduň ilatyny goşuna ýazýan serkerdäniň mürzesini we ýurduň ilatynyň altmyş sany baştutanyny alyp gitdi. 26 Janpenalaryň baştutany Nebuzaradon olary tutup, Ribla galasyndaky Babyl patyşasynyň ýanyna getirdi. 27 Hamat ýurdunyň Ribla galasynda Babyl patyşasy olary öldürdi. Şeýdip, ýahuda halky öz ýurdundan sürgün edildi. 28 Nebukadnesaryň ýesir edip getiren halky, ine, şulardan ybarat: patyşalygynyň ýedinji ýylynda üç müň ýigrimi üç ýahudalar; 29 Nebukadnesaryň patyşalygynyň on sekizinji ýylynda Iýerusalimden sekiz ýüz otuz iki adam; 30 ýigrimi üçünji ýylynda janpenalaryň baştutany Nebuzaradon ýahudalardan ýedi ýüz kyrk bäş adamy ýesir edip äkitdi. Olar jemi dört müň alty ýüz adamdyr.
Ýehoýakynyň ýesirlikden boşadylmagy
31 Ýahuda patyşasy Ýehoýakiniň sürgünliginiň otuz ýedinji ýylynda Ewilmerodak Babyla patyşa boldy. Ol şol ýylyň on ikinji aýynyň ýigrimi bäşinde Ýahuda patyşasy Ýehoýakyna ýagşylyk edip, ony tussaglykdan boşatdy. 32 Ol Ýehoýakyn bilen mähirli söhbet etdi we ony Babyla sürgün edilen beýleki şalardan ileri tutdy. 33 Şeýdip, Ýehoýakyn tussaglykdaky geýimlerini çykardy. Ol galan ömrüniň ähli günlerinde patyşanyň saçagyndan naharlandy. 34 Onuň gündelik eklenji ömrüniň bütin dowamynda, tä ölýänçä hemişe Babyl patyşasy tarapyndan berildi.
Iýerusalimiň ahy-nalasy
א
1 Wah, öň adamdan doly şäher, indi ýalňyz boşap galdy! Milletler arasynda beýik bolan indi dul hatyna meňzäp galdy! Öň welaýatlaryň melikesi bolan, indi gyrnaga öwrüldi!
ב
2 Gijesine zar-zar aglaýar, ýaňaklarynda gözýaşy. Oýnaşlaryndan köşeşdirýän ýok ony. Ähli dostlary haýynlyk edip, oňa duşman boldular.
ג
3 Ýahuda köp hasrat we agyr zähmet çekdi, indi bolsa ýesir edip äkidildi. Ol milletler arasynda ýaşaýar. Ol hiç bir dynçlyk tapman, betbagtlyga uçranynda, kowguçylarynyň eline düşdi.
ד
4 Siýona barýan ýollar ýas baglaýar, çünki baýramçylygyna gelýän ýok. Ähli derwezeleri çolaryp galan, ruhanylary ahy-nala çekýär. Gaýgy-hasrat çekýär ýaş gyzlary, özi hem gam-gussa batýar.
ה
5 Ýagylary hökümdar bolýar, duşmanlary rowaçlanýar. Ýazygynyň agyrdygy üçin Reb bu hasraty çekdirdi Siýona. Duşmanynyň öňüne salnyp, çagalary sürgün edildi onuň.
ו
6 Siýon gyzynyň ähli şan-şöhraty gaçdy. Ýolbaşçylary öri tapmaýan keýik kimindi, kowguçylardan gaçmaga mejallary ýokdy.
ז
7 Hasratly hem sergezdanlyk gününde Iýerusalim öňki günlerdäki eýe bolan baýlygyny ýatlaýar. Halky duşmanyň eline düşende, hiç kim oňa kömek etmedi. Ol ýer bilen ýegsan bolanda, duşmany üstünden güldi.
ח
8 Iýerusalim agyr günä etdi, şeýdip, ol gülki boldy. Öňki sylaýanlar ýalaňaçlygyny görüp, indi ony ýigrenýärler. Munuň üçin onuň özi ah çekip, hemmelerden ýüzüni gizleýär.
ט
9 Iýerusalimiň ahlaksyzlygy etegindedi, gelejegi hakda pikir etmedi. Onuň ýykylyşy aýylgançdy, oňa teselli berýän ýokdy. «Ýa Reb, agyr halyma nazar sal, çünki duşman üstün çykdy!».
י
10 Duşman onuň iň gymmatly zatlaryna el urdy, milletlere ybadathana girmegi gadagan etseň-de, Iýerusalim olaryň girýändiklerini gördi.
כ
11 Bir döwüm çörek gözläp, bütin halky ah çekýär; täzeden güýje girmek üçin, hazynalaryny iýmite berýär. «Ýa Reb, ine, halyma seret, men nähili dereksiz boldum.
ל
12 Eý, ötegçiler, siziň üçin bu hiç zatmy? Ine, halymy görüň, heý-de, meniň başymdan inen gam-gussa ýaly gam-gussa barmy? Reb gazapdan dolup lowlan güni bu hasraty çekdirdi maňa.
מ
13 Ýokardan ot iberip, süňklerimi köýdürdi; aýagyma duzak gurup, meni arkan agdardy; meni weýran edip, bütin gün tapdan düşürdi.
נ
14 Günälerim boýuntyrygyma baglandy, Rebbiň Öz eli bilen işilip, meniň boýnumdan asyldy, Ol güýjümi tüketdi; Taňry meni garşy durup bilmedik duşmanlarymyň eline berdi.
ס
15 Terk etdi Taňrym ähli urşujylarymy, goşun çagyrdy gyrmak üçin ýigitlerimi. Taňry Ýahuda boý gyzyny üzüm sykýan dek sykyp ýençdi.
ע
16 Men bular üçin aglaýaryn, gözýaşlarym sil bolup akýar. Janyma aram berýän ýok, teselli beriji menden uzakda. Çagalarym derbi-dagyn edildi, çünki duşman üstün çykdy».
פ
17 Siýon elini uzadýar, emma oňa teselli berýän ýok. Ýakuba duşman boluň diýip, Reb emr etdi goňşy halklara. Iýerusalim olaryň arasynda murdar zada öwrüldi.
צ
18 Reb adyldyr, men bolsa buýrugyna garşy çykdym, emma siz, eý, bütin halklar, gulak goýuň, meniň çekýän derdimi görüň; sürgün edildi ýaş gyzdyr ýigitlerim.
ק
19 Oýnaşlarymy çagyrdym, emma olar meni aldawa saldylar. Ruhanylarym we ýaşulularym täzeden güýje girmek üçin özlerine iýmit gözleýärkäler, şäherde heläk boldular.
ר
20 Seret, ýa Reb, nähili ejir çekýän, içim ýanýar, ýüregim çat açýar, çünki Saňa garşy baş galdyrdym. Daşarda gylyç gyrýar, içerde ölüm höküm sürýär.
ש
21 Olar ahy-nalamy eşitdiler, emma maňa teselli berýän ýok. Jebrimi ähli duşmanlarym eşitdi, Seniň muny edeniňe şatlandylar. Yglan eden günüňi getir, olar-da meniň ýaly bolsunlar.
ת
22 Ähli pislikleri Saňa aýan bolsun; tutuş ýazyklarym sebäpli maňa näme eden bolsaň, olara hem şony etgin. Ahy-nalam köpdür, ýüregim tapdan düşendir.
Iýerusalimiň jezasy
א
1 Wah, Taňry gazap atyna atlanyp-ha, Siýon gyzyny gara buluda gaplady-la! Ol Ysraýylyň gözelligini gökden ýere taşlady. Ol gahary gelen güni Öz aýagynyň kürsisini terk etdi.
ב
2 Taňry Ýakubyň ähli mekanyny weýran etdi hiç rehimdarlyk etmedi. Ýahuda gyzynyň galalaryny ýykdy gahar-gazaby ýatmady. Patyşalygyny hem hökümdarlaryny masgaralap, ýer bilen ýegsan etdi.
ג
3 Çogýan gahary bilen Ysraýylyň ähli güýjüni ýok etdi. Duşman çozanda sag elini yza çekdi. Daş-töweregini oda berip, alawly ot kimin Ýakubyň ýurduny ýakdy.
ד
4 Duşman kimin ýaýyny çekdi, elini galdyrdy ýagy kimin. Göz-guwanjymyzyň baryny öldürdi; Siýon gyzynyň çadyrynyň üstüne gazabyny ot kimin pürkdi.
ה
5 Taňry duşman ýaly bolup, Ysraýyly ýumurdy. Ähli köşklerini ýykyp, galalaryny weýran etdi. Ýahuda gyzynyň ýasdyr ahy-nalasyny has-da köpeltdi.
ו
6 Ybadathanasyny çatma deý ýykdy, halkyň ybadat öýüni wes-weýran etdi. Reb Siýonda baýramlardyr Sabat gününi unutdyrdy. Gahar-gazaba münüp, patyşany we ruhanyny ret etdi.
ז
7 Taňry gurbanlyk sypasyny taşlady, mukaddes öýüni terk etdi. Köşkleriniň diwarlaryny duşmanyň eline berdi. Rebbiň öýündäki duşmanyň gykylygy baýramçylyk gündäki owaza meňzedi.
ח
8 Reb Siýon gyzynyň diwaryny weýran etmegi ýüregine düwdi. Ölçeg ýüpüni gerip, ýykmakdan el çekmedi. Daşky, içki diwar doldy ýas bile, ikisi-de ýegsan boldy ýer bile.
ט
9 Onuň derwezeleri ýere çökdi; Reb kiltlerini döwüp ýok etdirdi. Patyşasy we ýolbaşçylary ýat milletleriň arasynda galdy. Indi halka öwüt-nesihat berilmeýär, pygamberlerine Rebden görnüş gelmeýär.
י
10 Siýon gyzynyň ýaşululary ýerde çök düşüp otyrlar ümsüm. Jul geýindiler, başlaryndan sowurdylar gum. Başlaryny aşak egdiler, Iýerusalimiň ýaş gyzlary hem.
כ
11 Gözlerim ýaş dökmekden küteldi, içim ýanýar. Eziz halkymyň weýrançylygy zerarly gara bagrym gan bolýar, çünki şäheriň köçelerinde çagalardyr bäbekler mejalsyz ýykylýar.
ל
12 Şäher köçelerinde ýaralanan dek huşuny ýitirýärler. «Hany çörek we şerap?» diýip, ejelerine perýat edýärler. Olaryň gujagynda jan berýärkä:
מ
13 Men saňa näme diýeýin? Eý, Iýerusalim gyzy, seni nämä meňzedeýin? Eý, Siýon boý gyzy, teselli berer ýaly, seni nämä deňeşdireýin? Seniň heläkçiligiň deňiz deý ägirt, kim şypa berer saňa?
נ
14 Sen hakda pygamberleriň galp, manysyz görnüşler gördüler. Ýermeýanyň agysy 2–3 3 Öňki kaddyňa dikeltmek üçin etmişiňi ýüzüňe basmadylar. Gaýtam, seni ýoldan çykarýan ýalan görnüşler gördüler.
ס
15 Ähli ötegçiler saňa el çarpýarlar. Iýerusalim gyzyna sykylyk atyp: «Bütin dünýäň şatlygy, gözellik görki diýilýän şäher şumy?» diýşip, başlaryny ýaýkaýarlar.
פ
16 Ähli duşmanlaryň seni ýaňsylaýarlar, sykylyk atyp, dişlerini gyjaýarlar. Olar: «Biz ony ýuwutdyk! Ine, şudy biziň garaşýan günümiz. Ahyry muny-da gördük!» diýip gygyryşýarlar.
ע
17 Reb Öz niýetini amala aşyrdy, owaldan belleýşi ýaly, Öz sözlerini berjaý etdi. Seni rehimsizlik bilen heläk etdi, şat etdi halyňa duşmanyňy, ýagylaryňa kuwwat berdi.
צ
18 Halk Rebbe ýürekden perýat edýär. Gije-gündiz gözýaşyň sil bolup aksyn, Gözleriňiň ýaşy kepemesin, eý, Siýon gyzynyň diwary!
ק
19 Tur! Gijeki nobat başynda perýat et! Ýüregiňi Taňrynyň huzurynda suw kimin dök! Her köçäniň başynda açlygyndan ýykylýan çagalaryňyň jany üçin eliňi ser Oňa.
ר
20 Seret, ýa Reb, halkyňyň halyna bak! Kimi beýle güne salanyňy gör! Aýallar öz dogran eziz çagalaryny iýsinlermi? Ruhany we pygamber mukaddes öýüňde öldürilsinmi?
ש
21 Ýaşy-garrysy ýoluň üstünde ýatyr, gyzlarymdyr ýigitlerimi gylyçdan geçirdiler. Gaharyň gelen güni Sen olary öldürdiň, rehimsizlik bilen baryny gyrdyň.
ת
22 Çar tarapdan maňa howp salanlary çagyrdyň, baýramçylyk günündäki kimin olary üýşürdiň. Rebbiň gahary gelen güni hiç kim gaçyp gutulmady, olaryň arasyndan diri galany bolmady, söýüp ulaldan çagalarymy duşmanym heläk etdi.
Hudaýyň wepaly söýgüsi saklanýar
א
1 Hudaýyň gazap taýagyndan hasrat çeken adam men.
א
2 Ol meni idip, yşyksyz tüm garaňkylyga getirdi.
א
3 Ol bütin gün gaýta-gaýta garşyma elini galdyrdy.
ב
4 Etimi, hamymy çüýretdi, süňklerimi döwüp taşlady.
ב
5 Üstüme çozup, daşymy gabady, başyma hasrat hem dert saldy.
ב
6 Bireýýäm ölenler kimin meni garaňkylykda ýaşatdy.
ג
7 Gaçmaz ýaly daşyma diwar aýlady, boýnuma agyr zynjyrlar saldy.
ג
8 Perýat edip, kömege çagyranymda, Ol dilegime gulak salmady.
ג
9 Ýonma daşlar bilen ýolumy ýapdy, ýodalarymy egreltdi.
ד
10 Hudaý meni peýleýän aýydyr, bukuda ýatan arslandyr.
ד
11 Ýolumdan azaşdyryp parçalady, halys sandan çykardy.
ד
12 Ol ýaýyny çekdi, meni okuna nyşan edindi.
ה
13 Sagdagyndaky oklary atyp, bagrymy deşdi.
ה
14 Men ähli halkyma gülki boldum, günuzyn olaryň aýdymy boldum.
ה
15 Ol meni hasratdan doýrup, ýowşanyň ajy suwuny içirdi.
ו
16 Çagyl bilen dişlerimi owratdy, kül içinde depip, dyza çökdürdi.
ו
17 Meniň janym rahatlygy unutdy, şatlygyň nämedigi ýatdan çykdy.
ו
18 Özüme diýdim: «Jandan el üzdüm, Rebbe bolan ähli umydym öçdi».
ז
19 Hasratymdyr sergezdanlygym hakda oýlansam, ajy ýowşan bilen zäher-zakgun içen ýalydyr!
ז
20 Janym muny dyngysyz ýatlaýar, şonuň üçin ýüregim paralanýar.
ז
21 Emma şuny ýatda saklaýan, şonda ýene-de umyt döreýär:
ח
22 Rebbiň wepaly söýgüsi tükenmezdir, çünki Onuň rehimdarlygy bakydyr.
ח
23 Her säher bular täzelenýär, Seniň wepadarlygyň beýikdir!
ח
24 Janym diýýär: «Reb meniň paýymdyr. Şoňa görä Oňa intizardyryn».
ט
25 Reb Özüne bil baglaýanlara, Özüni ýürekden agtarýanlara gowudyr.
ט
26 Rebbiň halas edişine ümsüm garaşmak gowudyr.
ט
27 Adama boýuntyrygy ýaşlykdan götermek gowudyr.
י
28 Ynsan dymyp, ýalňyz otursyn, çünki boýuntyrygy dakan Rebdir.
י
29 Ýere ýüzin ýykylsyn, belki, umyt bardyr.
י
30 Özüni urana ýaňagyny tutsun, masgaralanmakdan doly bolsun.
כ
31 Çünki Taňry hiç wagt ömürlik terk etmez.
כ
32 Ol birine hasrat çekdirse-de, bol merhemetine görä rehim-de eder.
כ
33 Hasrat berip, gaýga batyrsa-da, bulary Ol ýürekden etmez.
ל
34 Ýurduň ähli ýesirleri aýak astynda depelenende,
ל
35 Beýik Hudaýyň huzurynda ynsan hukuklary kemsidilende,
ל
36 dawada birine adalatsyzlyk edilen wagty, Taňry olary görýän dälmidir?
מ
37 Bulary Taňrynyň Özi buýurmasa, kim buýruk berip ýerine ýetirderdi?
מ
38 Ýagşylyk hem, ýamanlyk hem Beýik Hudaýyň agzyndan çykmaýarmy?
מ
39 Öz günäleri üçin jezasyn alsa, diri galan adam näme üçin zeýrensin?
נ
40 Geliň, ýollarymyzy synap göreliň, täzeden Rebbe gaýdyp baralyň.
נ
41 Geliň, gökdäki Hudaýa elimizi-de, ýüregimizi-de açalyň.
נ
42 Biz günä edip baş galdyrdyk, Sen bizi bagyşlamadyň.
ס
43 Kowaladyň bizi gazap bilen, rehimsizlik bilen öldürdiň.
ס
44 Özüňi buluda bürediň, dilegler eşidilmesin diýip.
ס
45 Bizi milletler arasynda syr-süplüge, zir-zibile öwürdiň.
פ
46 Ähli duşmanlarymyz bizi ýaňsyladylar.
פ
47 Üstümize howp we hile, harabaçylyk we weýrançylyk abandy.
פ
48 Eziz halkymyň heläkçiliginden ýaňa gözýaşlarym sil bolup akýar.
ע
49–50 Reb gökden aşak nazar salýança, gözýaşlarym hiç tükenmez, asla kepemez.
ע
51 Şäherimdäki gyzlaryň halyna ýüregim gyýym-gyýymdyr.
צ
52 Maňa nähak duşman bolanlar meni guş kimin awlap tutdular.
צ
53 Diriligime çukura taşlap, üstümden daş okladylar.
צ
54 Suwlar depämden aşdy, «Men heläk boldum» diýdim.
ק
55 Çukuryň düýbünden Seni çagyrdym, ýa Reb.
ק
56 «Gulagyňy dykma, perýadyma gulak goý» diýen sözlerimi eşitdiň.
ק
57 Seni çagyranymda, ýanyma gelip: «Gorkma!» diýdiň.
ר
58 Eý, Taňry, janymy gutaran Sensiň, ömrümi halas eden Sensiň.
ר
59 Ýa Reb, maňa edilen adalatsyzlygy gördüň, meniň hakymy alyp ber.
ר
60 Menden nähili öç alyşlaryny gördüň, garşyma guran dildüwşüklerini bildiň.
ש
61 Ýa Reb, olaryň masgaralaýşyny eşitdiň, garşyma guran dildüwşüklerini gördüň.
ש
62 Duşmanlarymyň bütin gün meniň garşyma edýän hyşy-wyşylaryny we hüňürdilerini eşitdiň.
ש
63 Ertirden agşama çenli men olaryň ýaňsy aýdymy boldum.
ת
64 Olaryň elleri bilen edenlerini eginleri bilen çekdir, ýa Reb!
ת
65 Ýüreklerine howsala sal. Goý, näletiň olaryň üstünden insin!
ת
66 Gazap bilen kowalap, gökleriň astyndan olary ýok et, ýa Reb!
Iýerusalim ýykyldy
א
1 Wah, altyn nähili garaldy-la! Sap altyn nähili üýtgedi-le! Mukaddes daşlar çaşyp ýatyr her köçäniň başynda.
ב
2 Siýonyň jandan eziz çagalary sap altyndan-da gymmatlydy! Wah, indi küýzegäriň eliniň işi gury bir toýna deň bolup galdy!
ג
3 Hatda şagallar-da emjek berip, öz balalaryny emdirýändir, emma eziz halkym çöl düýeguşy kimin çagalaryna rehimsiz boldy.
ד
4 Süýt emýän çaganyň dili teşnelikden damagyna ýapyşýar. Çagalar çörek diläp ýalbarýarlar, emma hiç kim hiç zat bermeýär.
ה
5 Näzi-nygmatlar iýip ýaşanlar köçelerde açlyk çekýärler. Gyrmyzy don geýip ulalanlar iýmit gözläp, zir-zibili dörýärler.
ו
6 Çünki eziz halkymyň jezasy ynsan eli degmezden bir demde ýykylan Sodomyň jezasyndan uludyr.
ז
7 Onuň ýolbaşçylary gardan arassa, süýtden akdylar. Bedenleri merjenden gyzyl, daş sypatlary ýakut kimindi.
ח
8 Indi ýüzleri kömürden gara, köçelerde tanalmaýarlar. Derileri süňklerine ýapyşyp, gury agaja döndüler.
ט
9 Açlykdan öleniňden gylyçdan öleniň gowudyr. Ýeriň hasylyndan mahrum bolup, olaryň ömür tanaplary gyryldy.
י
10 Ýuka ýürek aýallar çagalaryny öz elleri bilen özleri bişirdi. Eziz halkymyň heläkçilik gününde çagalary olara iýmit boldy.
כ
11 Reb gahar-gazabyny pürkdi, lowlaýan gaharyny saçdy. Siýona garşy tutaşdyran ody onuň düýplerini-de ýandyrdy.
ל
12 Dünýädäki patyşalaryň, ynsanlaryň hiçisi Iýerusalimiň derwezelerinden ýagylardyr duşmanlaryň girjegine ynanmazdylar.
מ
13 Bularyň bary pygamberleriniň günäsi, ruhanylarynyň etmişi üçin boldy. Çünki olar şäheriň ortasynda dogruçyllaryň ganyny dökdüler.
נ
14 Kör kimin köçelerde entediler, gan bilen haram boldular. Muňa görä geýimlerine el degrip bilen bolmady.
ס
15 Halk olara: «Ýok boluň, eý, haramlar! Gaçyň! Aýrylyň! Ellemäň!» diýdi. Şeýdip, olar kowlup, sergezdan boldular. Milletler arasynda olara şeýle diýildi: «Bu ýerde mundan artyk galmasynlar!».
פ
16 Rebbiň Özi olary dargatdy, Reb indi olara nazar salmaz. Ruhanylaryna hormat goýulmaz, ýaşulularyna rehim edilmez.
ע
17 Kömege biderek garaşmakdan gözlerimiz küteldi. Biz sakçylyk diňinde köp garaşdyk, halas etmeýän millete garaşan ekenik.
צ
18 Yzymyzy yzarladylar, köçelerimizde gezip bilmedik; ahyrymyz golaý, günlerimiz gutardy, çünki soňumyz ýetip gelipdi.
ק
19 Bizi kowalaýanlar gökdäki bürgütlerden ýyndamdy. Olar daglarda bizi yzarladylar, çölde bizi peýläp ýatdylar.
ר
20 Dirilik nepesimiz, Rebbiň seçip saýlany olaryň çukuryna gaçdy. Biz ol hakda: «Onuň saýasynda milletler arasynda ýaşarys» diýipdik.
ש
21 Eý, Uz ýurdunda ýaşaýan Edom gyzy, şatlan, begen! Ýöne käse gezegi saňa-da ýeter, serhoş bolup ýalaňaçlanarsyň şonda.
ת
22 Eý, Siýon gyzy, günäňiň jezasy tamamlandy, Reb indi seni gaýdyp sürgün etmez, emma seniň etmişiňiň jezasyn berip, günäleriňi paş eder Ol, eý, Edom gyzy.
Rehimdarlyk üçin dileg
1 Ýa Reb, biziň başymyza gelenini ýatla. Seret-de, biziň masgaraçylygymyzy gör! 2 Mirasymyz kesekilere, öýlerimiz gelmişeklere galdy. 3 Biz atasyz ýetim galdyk, ejelerimiz bolsa dul galdy. 4 Suwumyzy pul töläp içdik, odunymyzy-da satyn aldyk. 5 Bizi boýuntyryk dakyp kowaladylar, tapdan düşdük, dynçlyk bermeýärler. 6 Doýa-garna çörek iýmek üçin Müsüre we Aşura elimizi serdik. 7 Ata-babalarymyz günä etdiler; indi olar ýok, emma olaryň jezasyny biz çekýäris. 8 Üstümizden gullar höküm sürýär, olaryň elinden bizi halas edýän ýok. 9 Çöldäki garakçynyň gylyjy zerarly nanymyzy janymyzdan geçip gazanýas. 10 Ýakyp barýan açlygyň derdinden derimiz ýanýan köz kimin gyzardy. 11 Ýahudanyň şäherlerinde gyzlaryň, Siýonda gelinleriň namysyna degildi. 12 Ýolbaşçylaryny ellerinden asdylar, baştutanlaryna hormat goýmadylar. 13 Ýigitler degirmen daşyny aýlaýarlar, olar odun ýüküň astynda ýegşerýärler. 14 Garrylar şäher derwezesinde oturmaýarlar, ýaş ýigitler saz gurallaryny çalmaýarlar. 15 Ýüreklerimiziň şatlygy kesildi, tanslarymyz indi ýasa öwrüldi. 16 Başymyzdan täç gaçdy. Waý halymyza! Çünki günä etdik. 17 Munuň üçin ýüregimiz agyrdy, gözlerimiz küteldi. 18 Çünki Siýon dagy weýran bolup, şagallar sümsünişip ýör üstünde. 19 Ýöne Sen, ýa Reb, ebedi höküm sürersiň, Seniň tagtyň nesilden-nesle dowam eder. 20 Ne üçin Sen bizi ebedilik unudýarsyň? Ne üçin bizi uzak wagtlap terk edýärsiň? 21–22 Bize çäksiz gaharlanyp, bütinleý ret etmedik bolsaň, bizi Özüňe öwür, ýa Reb, biz öwrüleris, bize öňki günlerimizi gaýtaryp ber!
Reb Ezekiýele aýan bolýar
1 Kebar kanalynyň ýakasynda sürgün edilenleriň arasyndakam, gökler açyldy we men Hudaýdan gelen görnüşleri gördüm. Bu sürgünde bolýan wagtymyzyň otuzynjy ýylynyň dördünji aýynyň bäşine boldy. 2 Bu Ýehoýakyn patyşanyň sürgün edilmeginiň bäşinji ýylydy. Dördünji aýyň bäşine 3 babyllylaryň ýurdundaky Kebar kanalynyň ýakasynda Büziniň ogly Ezekiýel ruhana Rebbiň sözi geldi. Ol ýerde Rebbiň eli onuň üstündedi. 4 Men demirgazykdan tupanly şemalyň gelýänini gördüm. Şöhleli, üznüksiz ot saçýan äpet bulut gelýärdi, oduň ortasynda ýakuda meňzeş bir zat ýalpyldaýardy. 5 Buludyň ortasynda keşpleri ynsana meňzeş dört sany jandaryň duranyny gördüm. 6 Olaryň hersiniň dört ýüzi we dört ganaty bardy. 7 Aýaklary gönüdi, dabanlary göläniň toýnagyna meňzeýärdi we ýaldyrawuk bürünç kimin şöhle saçýardy. 8 Ganatlarynyň astyndan, dört gapdallaryndan ynsan elleri çykyp durdy. Dördüsiniň-de ýüzleri we ganatlary şeýledi: 9 Olaryň ganatlary biri-birine degip durdy. Jandarlar ýöränlerinde hiç ýana öwrülmän, her haýsy öz tarapyna göni gidýärdi. 10 Olaryň dördüsiniň-de ýüz keşpleri şeýledi: öňde dördüsiniň-de ynsan ýüzi, sag tarapynda arslan ýüzi, çep tarapynda öküz ýüzi we yzda bürgüt ýüzi bardy. 11 Olaryň ýüzleri şeýledi. Ganatlary bolsa ýokaryk gerilgidi; her jandaryň ganatlarynyň ikisi biri-birine galtaşyp durdy, beýleki iki ganaty bolsa, olaryň bedenlerini örtýärdi. 12 Olaryň her biri gös-göni hereket edýärdi. Olar hiç ýana sowulman, Ruhuň isleýän ugruna gidýärdiler. 13 Bu jandarlaryň görnüşi ýanyp duran oduň közlerini ýa-da şamçyraglary ýada salýardy; ot jandarlaryň ortasynda dyngysyz hereket edýärdi. Ot şöhle saçýardy we ondan ýyldyrym çykýardy. 14 Jandarlar ýyldyrym çaltlygynda gelip-gidip durdylar. 15 Men jandarlara seredenimde, ine, dört ýüzli jandarlaryň ýanynda olaryň hersi üçin ýerde bir tigir gördüm. 16 Tigirleriň görnüşi we gurluşy şeýledi: olar sary ýakut kimin ýalpyldaýardy we dördüsi-de biri-birine meňzeşdi; olaryň görnüşleri we gurluşlary tigir içindäki tigir ýalydy. 17 Çar tarapa ýöräp bilýärdiler; tigirler hiç ýana öwrülmeýärdiler. 18 Tigirleriň gurşawlary belent hem gorkunçdy; dördüsiniň-de gurşawlary tutuşlaýyn gözlerden doludy. 19 Jandarlar ýöränlerinde, tigirler-de olaryň ýany bilen ýöreýärdiler; jandarlar ýerden galanlarynda, tigirler-de bile ýerden galýardylar. 20 Ruh nirä gitmek islese, olar-da şol ýana gidýärdiler. Jandarlaryň ruhy tigirlerdedigi üçin, tigirler-de olar bilen bile ýerden galýardylar. 21 Jandarlar ýöreseler, tigirler-de ýöreýärdiler; jandarlar dursalar, tigirler-de durýardylar. Jandarlaryň ruhy tigirlerdedigi üçin, olar ýerden galanlarynda, tigirler-de bile galýardylar. 22 Gümmeze çalymdaş, buz ýaly ýaldyraýan gorkunç bir zat jandarlaryň kelleleriniň üstüne ýaýylypdy. 23 Gümmeziň aşagynda olaryň ganatlary biri-birine tarap gerilgi ýagdaýda gönelip durdy. Olaryň hersiniň bedenini örtýän başga-da iki ganaty bardy. 24 Olar ýöränlerinde, ganatlaryndan çykýan sesi eşitdim: joşup akýan suwlaryň şaggyldysy, Gudratygüýçliniň sesi we uly goşunyň gürpüldisi ýalydy. Olar duranlarynda, ganatlaryny aşak goýberýärdiler. 25 Ganatlaryny aşak goýberenlerinde, kellelerindäki gümmezden bir ses gelýärdi. 26 Kellelerindäki gümmeziň depesinde ýakut görnüşli tagtyň keşbi bardy; tagtyň keşbiniň üstünde ynsan görnüşinde bir keşp bardy. 27 Men keşbiň bilinden ýokardaky görnüşini gördüm, ol içi tutuşlaýyn ot görnüşli ýaldyraýan ýakut kimindi, keşbiň bilinden aşakdaky görnüşini-de gördüm, ol ot deýin parlap, töwerek-daşa şöhle saçyp durdy. 28 Daş-töwerekdäki şöhläniň görnüşi ýagyşly gün bulutda peýda bolan älemgoşar kimindi. Bu Rebbiň şöhratynyň görnüşiniň keşbidi. Men muny gören badyma ýüzin ýykyldym we kimdir biriniň gepleýän sesini eşitdim.
Reb Ezekiýeli çagyrýar
1 Gepleýän ses maňa: «Eý, ynsan ogly, aýak üstüne gal, seniň bilen gepleşjek» diýdi. 2 Ol geplände, Ruh içime girip, meni aýak üstüne galdyrdy. Men Onuň özüme ýüzlenip gepleýänini eşitdim. 3 Ol maňa şeýle diýdi: «Eý, ynsan ogly, Men seni garşyma baş göteren pitneçi millet bolan ysraýyl halkynyň arasyna iberýärin. Şu güne çenli olar we olaryň ata-babalary Maňa garşy bolup geldiler. 4 Bu halk dikdüşdi we tekepbirdir. Men seni olaryň ýanyna iberýärin. Sen olara: „Hökmürowan Reb şeýle diýýär“ diý. 5 Bu pitneçi halk seni islese diňlesin, islemese diňlemesin, ýöne olar öz aralarynda bir pygamberiň bardygyny bilsinler. 6 Eý, ynsan ogly, sen olardan we olaryň sözlerinden gorkma. Daşyňy çalydyr tikenekler gurşasa-da, içýanlar arasynda ýaşasaň-da gorkma. Olaryň sözlerinden gorkma, ýüzlerinden heder etme, olar pitneçi halkdyr. 7 Olar seni isle diňlesinler, isle diňlemesinler, olara sözlerimi aýt, çünki olar pitneçi halkdyr. 8 Ýöne sen, eý, ynsan ogly, özüňe aýdýanlarymy diňle. Bu pitneçi halk ýaly dikdüşdi bolma, agzyňy aç-da, saňa berjek zadymy iý». 9 Onsoň men özüme tarap uzalýan bir el gördüm; ol elde düýrlenen bir kagyz bardy. 10 Ony meniň öňümde açyp goýdy, onuň iki tarapy hem ýazylgydy, onda agylar, iňňildiler we nalyş sözleri ýazylgydy.
1 Ol maňa: «Eý, ynsan ogly! Özüňe berleni iý, şu kagyzy iýeniňden soň bolsa git-de, ysraýyl halky bilen gepleş» diýdi. 2 Onsoň men agzymy açdym we Ol bu kagyzy maňa iýmäge berdi. 3 Ol maňa: «Eý, ynsan ogly! Garnyňy doýur, bu kagyzdan içiňi doldur; muny saňa berýärin» diýdi. Onsoň men ony iýdim, ol agzymda bal ýaly süýjüdi. 4 Ol maňa şeýle diýdi: «Eý, ynsan ogly! Bar, git-de, ysraýyl halkyna Meniň sözlerimi aýt. 5 Men seni düşnüksiz gepleýän we dili kyn millete däl-de, ysraýyl halkynyň arasyna iberýärin. 6 Hawa, seni düşnüksiz gepleýän, dili kyn we sözlerine düşünip bolmaýan beýleki köp milletleriň arasyna iberemok. Olara ibersedim, olar seni hökman diňlärdiler. 7 Emma ysraýyl halky seni diňlemek islemez, olar hatda Meni-de diňlemek islemeýärler; çünki bütin ysraýyl halky keçjal we doňýürekdir. 8 Seret, Men seni edil olar ýaly keçjal we doňýürek etdim. 9 Seniň maňlaýyňy almaz ýaly çakmakdaşyndan hem gaty etdim. Olar pitneçi halkdyr, olardan gorkma, ýüzlerinden heder etme». 10 Ol maňa ýene-de şulary diýdi: «Eý, ynsan ogly! Meniň saňa aýdýan ähli sözlerime gowuja gulak goý we ýüregiňe ornaşdyr. 11 Onsoň sürgün edilen halkyňyň ýanyna git-de, olara aýt. Isle diňlesinler, isle diňlemesinler, olara: „Hökmürowan Reb şeýle diýýär“ diý». 12 Ruh meni ýokary galdyrdy, men ýeňsämden: «Rebbiň şöhratyna Öz mekanynda alkyş bolsun!» diýen äpet gopgunly sesi eşitdim. 13 Bu jandarlaryň biri-birlerine degýän ganatlarynyň we olaryň gapdallaryndaky tigirleriň äpet gopgunly sesidi. 14 Ruh meni ýokary göterip, bu ýerden alyp gitdi. Rebbiň eli meniň üstümde berk durdy we janym gahardan dolup, men gaýgy-hasratda gitdim. 15 Onsoň men Kebar kanalynyň ýakasyndaky Telabypda ýaşaýan sürgündäkileriň ýanyna bardym. Men olaryň ýaşaýan ýerinde, olaryň arasynda ýedi günläp aňk-taňk bolup oturdym. 16 Ýedi gün geçenden soň, maňa Rebbiň sözi geldi: 17 «Eý, ynsan ogly! Men seni ysraýyl halkyna gözegçi belledim. Meniň her bir aýdýan sözümi diňle-de, Menden olara duýduryş ber. 18 Men erbet adama: „Sen hökman ölersiň“ diýsem, sen hem oňa duýduryş bermeseň ýa-da onuň ömrüni halas etmek üçin erbet ýollaryndan el çekmek barada onuň bilen gepleşmeseň, ol erbet adam öz günäsi zerarly öler, emma onuň gany üçin Men seniň bilen haklaşaryn. 19 Emma sen erbede duýduryş berseň, ol-da erbetlikden el çekmese, ýaramaz gylyklaryny üýtgetmese, ol öz günäsi zerarly öler, emma sen öz janyňy halas edersiň. 20 Eger dogruçyl adam dogruçyllygyndan dönüp, erbetlige ýüz ursa, Men ony agyr güne salaryn, ol hem öler. Sen ol adama duýduryş bermeseň, ol öz günäsi zerarly öler we onuň eden dogry işleri ýatlanmaz. Men onuň ganyny bolsa senden talap ederin. 21 Ýöne dogruçyl adam günä etmez ýaly, oňa duýduryş berseň, ol-da günä etmese, elbetde, ol diri galar, sebäbi oňa duýduryş berildi; sen hem öz janyňy halas edersiň». 22 Ol ýerde Rebbiň eli meniň üstümdedi. Ol maňa: «Tur, düzlüge git, ol ýerde Men seniň bilen gepleşjek» diýdi. 23 Şeýlelikde, men turup, düzlüge gitdim. Ol ýerde Rebbiň şöhraty Kebar kanalynyň ýakasynda gören şöhratym ýalydy, men ýüzin ýykyldym. 24 Ruh içime girip, meni aýak üstüne galdyrdy. Ol meniň bilen gepleşip, şeýle diýdi: «Git-de, öýüňde gapyny içinden gulpla. 25 Ýöne sen, eý, ynsan ogly, boýnuňa tanap atylyp baglanarsyň. Şeýdip, sen halkyň arasyna gidip bilmersiň. 26 Olaryň pitneçi halkdygy üçin Men diliňi damagyňa ýapyşdyraryn, sen lal bolarsyň we olara öwüt berip bilmersiň. 27 Emma Men seniň bilen gepleşip, diliňi açaryn we sen olara: „Hökmürowan Reb şeýle diýýär!“ diýersiň. Goý, diňlän diňlesin, diňlemedik ýüz öwürsin, çünki olar bir pitneçi halkdyr».
Iýerusalimiň gabawy hakyndaky pygamberlik
1 Sen, eý, ynsan ogly! Özüňe bir kerpiç alyp, öňüňde goý-da, onuň ýüzüne Iýerusalim şäheriniň suratyny çek. 2 Onuň daşyny gaba, garşysyna berkitmeler sal, diwaryna çykmak üçin ýapgyt gur; düşelgeler dik, töwerek-daşynda diwar ýykýan pürsler ýerleşdir. 3 Onsoň bir demir jam al-da, demir diwar bolar ýaly, ony özüň bilen şäheriň arasynda ýerleşdir; ýüzüňi oňa tarap öwür. Şäher gabawda bolar, ony özüň gabarsyň. Bu ysraýyl halky üçin bir alamat bolar. 4 Onsoň çep gapdalyňa gyşaryp ýat-da, ysraýyl halkynyň ýazygyny öz üstüňde ýerleşdir; çep gapdalyňa gyşaran günleriňiň sanyna görä olaryň ýazyklaryny çekersiň. 5 Men olaryň ýazyklarynyň her ýylyny bir gün hasabyna öwrüp, seniň üstüňe ýükledim. Bu üç ýüz togsan gündür. Şeýlelikde, ysraýyl halkynyň ýazygyny sen çekersiň. 6 Bulary gutaranyňdan soň, ikinji gezek gyşar, ýöne bu gezek sag gapdalyňa gyşar. Şeýdip, ýahuda halkynyň ýazygyny çekersiň. Men muny her ýyly bir gün hasabyna öwrüp, jemi kyrk güni seniň üstüňe ýükledim. 7 Ýüzüňi Iýerusalimiň gabawyna tarap öwür-de, gollaryňy çermäp, onuň garşysyna pygamberlik et. 8 Ine, Men seni tanap bilen baglaryn, sen gabaw günleriňi tamamlaýançaň, bir gapdalyňdan beýleki gapdalyňa öwrülip bilmersiň. 9 Bugdaý, arpa, noýba, merjimek, dary we çowdary alyp, bir gaba guý-da, olardan özüňe çörek bişir; gapdalyňa gyşarjak günleriň sanyna görä üç ýüz togsan günläp ondan iý. 10 Her günki iýjek iýmitiňiň agramy ýarym gadak bolar; sen muny bellenen wagtda iýersiň. 11 Suwy hem ölçeg bilen içersiň. Ol ýarty küýze bolar; ony bellenen wagtda içersiň. 12 Arpa kökeler iýersiň; kökeleri halkyň gözüniň alnynda adam nejasatyny ýakyp, şonuň üstünde bişirersiň. 13 Reb: «Meniň aralaryna kowjak milletlerimiň içinde ysraýyl halky çöreklerini şeýdip, haram edip iýerler» diýdi. 14 Onsoň men: «Wah, Hökmürowan Rebbim! Men hiç haçan özümi haram eden däldirin, men ýaşlygymdan tä şu wagta çenli hiç wagt maslyk ýa parçalanan haýwan iýmedim, agzyma haram et degirmedim» diýdim. 15 Ol maňa: «Bolýar, sen adam nejasatynyň deregine sygyr tezegini ulanyber, çöregiňi şonuň üstünde bişirersiň» diýdi. 16 Soňra Ol sözüni dowam edip, maňa: «Eý, ynsan ogly! Men Iýerusalimde olary bir döwüm çörege zar ederin. Olar çöreklerini gorky içinde bellenen agramda iýerler we suwlaryny howp astynda ölçeg bilen içerler. 17 Onsoň olar çörek bilen suwa zar bolup, biri-birlerine gorky bilen seredişerler we öz etmişleriniň astynda heläk bolarlar» diýdi.
Hudaýyň halky pytradylýar
1 Eý, ynsan ogly, özüňe bir kesgir gylyç al, ony dellek päkisi hökmünde ulanyp, saç-sakgalyňy syr. Soň ölçär ýaly bir terezi al-da, saç-sakgalyňy böleklere böl. 2 Şäheriň gabaw günleri tamamlananda, onuň üçden birini şäheriň ortasynda ýak. Beýleki üçden birini al-da, gylyç bilen urup, tutuş şäheriň töweregine pytrat. Galan üçünji bölegini bolsa ýele sowur, Men-de gylyjymy ýalaňaçlap, olaryň yzyndan kowalaryn. 3 Sen saç-sakgaldan birazajyk alyp, donuňyň etegine daň. 4 Olardan ýene-de alyp, oda taşla-da ýak, ondan bütin ysraýyl halkyna garşy ot çykar. 5 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Bu Iýerusalimdir; Men ony milletleriň merkezinde goýdum, ýurtlary onuň töwereginde ýerleşdirdim. 6 Emma Iýerusalim töweregindäki ähli milletlerden we ýurtlardan has beter erbetlik edip, Meniň hökümlerime we parzlaryma garşy baş galdyrdy, Meniň hökümlerimi ret etdi we parzlarymy tutmady». 7 Şonuň üçin hem Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Siz töweregiňizdäki milletlere garanda has beter pitneçi bolduňyz, parzlarymy berjaý etmediňiz, hökümlerimi ýerine ýetirmediňiz, hatda siz tutuş daş-töweregiňizdäki milletleriň hökümlerine görä-de hereket etmediňiz». 8 Munuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Ine, Men, hut Meniň Özüm size garşy çykaryn, milletleriň gözleriniň alnynda size höküm çykararyn. 9 Ähli nejis işleriňiz üçin Men size öň etmedik, indem etmejek zatlarymy ederin. 10 Munuň üçin siziň araňyzda ata-eneler çagalaryny, çagalar bolsa ata-enelerini iýerler. Men siziň garşyňyza hökümler çykararyn we sizden diri galanlaryň ählisini ýeliň çar tarapyna dargadaryn». 11 Munuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Barlygymdan ant içýärin, ähli ýigrenji zatlaryňyz we nejis işleriňiz bilen mukaddes öýümi murdar edendigiňiz üçin, Men-de sizi gylyç bilen gyryp taşlaryn; gözüm gaýgyrmaz we haýpym gelmez. 12 Siziň üçden bir bölegiňiz mergiden, ýene üçden bir bölegiňiz daş-töweregiňizdäki gylyçdan öler; beýleki üçden bir bölegiňizi bolsa ýeliň çar tarapyna sowrup, gylyjymy ýalaňaçlap, yzyňyzdan kowalaryn. 13 Gazabymy olaryň üstüne döküp, gaharym ýatyşandan soň, Men köşeşerin. Olara gahar-gazabymy dökenimde, olar Men-Rebbiň gabanjaňlyk bilen gepländigimi bilerler. 14 Töweregiňizdäki milletleriň arasynda we ähli ötegçileriň gözleriniň alnynda, sizi weýrançylyga we masgaraçylyga sezewar ederin. 15 Gahar-gazap we agyr jezalar bilen size hökümler çykaranymda, siz töweregiňizdäki milletlere masgara, sögünç, duýduryş hem gorky bolarsyňyz. Muny Men-Reb aýtdym. 16 Açlygyň ölüm oklaryny ýollanymda, olar sizi weýran etsinler diýip ýollaryn. Üstüňizdäki açlygy has-da artdyraryn, bir döwüm çörege zar ederin. 17 Üstüňize açlyk we ýyrtyjy haýwanlary ýollaryn; olar sizi perzentsiz goýarlar; mergi we uruş sizi ýok edip taşlar, başyňyzdan gylyç salaryn. Muny Men-Reb aýtdym».
Ysraýylyň butparazlygy paş edilýär
1 Maňa Rebbiň sözi geldi: 2 «Eý, ynsan ogly! Ýüzüňi Ysraýyl daglaryna tarap öwür-de, olara pygamberlik et. 3 Eý, Ysraýyl daglary, Hökmürowan Rebbiň sözüni diňläň! Hökmürowan Reb daglara we depelere, jülgelere we derelere şeýle diýýändir diý: „Ine, hut Men, Meniň Özüm üstüňize gylyç getirerin, sežde edilýän ýerleriňizi ýok ederin. 4 Gurbanlyk sypalaryňyz weýran bolar, ýakymly ysly tütetgi ýakýan sypalaryňyz kül-peýekun ediler; gylyçdan geçirilenleriňizi butlaryňyzyň öňüne taşlaryn. 5 Men ysraýyl halkynyň jesetlerini öz butlarynyň öňünde goýaryn, süňkleriňizi bolsa gurbanlyk sypalaryňyzyň töweregine pytradaryn. 6 Nirede ýaşasaňyz hem galalaryňyz weýran bolar, sežde edilýän ýerleriňiz haraba döner. Şonuň üçin gurbanlyk sypalaryňyz döwlüp ýykylsyn, butlaryňyz parçalanyp, ýer bilen ýegsan bolsun, ýakymly ysly tütetgi ýakýan sypalaryňyz ýok edilsin we el işleriňizden hiç zat galmasyn. 7 Adamlaryňyz ähli ýerde öldüriler, şonda siz Meniň Rebdigimi bilersiňiz. 8 Emma Men birnäçäňizi aman galdyraryn. Käbiriňiz milletleriň arasynda gylyçdan gaçyp gutularsyňyz we başga ýurtlara dargadylarsyňyz. 9 Gaçyp gutulanlaryňyz ýesirlige äkidilen ýerlerindäki milletleriň arasynda Meni ýatlarlar. Men olaryň Özümden ýüz öwren zynahor ýüreklerinden, butlarynyň yzyna eýeren zynahor gözlerinden ýaňa ajy hasrat çekdim. Olar ähli nejis işlerinde eden pisliklerinden ýaňa öz-özlerini ýigrenerler. 10 Onsoň olar Meniň Rebdigimi bilerler, Men olara bu ýamanlygy etjekdigimi ýöne ýere aýtmadym“». 11 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Eliňizi maňlaýyňyza, aýaklaryňyzy ýere uruň we şeýle diýiň: „Ysraýyl halkynyň eden ähli pis nejis işleri üçin waý-u-dat! Olar gylyçdan, açlykdan we mergiden heläk bolarlar. 12 Uzakdakylar mergiden ölerler; ýakyndakylar gylyçdan heläk bolarlar we galyp-gaçyp aman galanlar bolsa açlykdan ölerler. Men olara bolan gazabymy şeýle tamamlaryn. 13 Gurbanlyk sypalarynyň töweregindäki butlarynyň arasynda, her bir belent depede, ähli daglaryň başynda, her bir kölegeli agajyň we gür ýaprakly dub agajynyň astynda, butlaryna ýakymly ysly tütetgi hödür edilýän ähli ýerlerinde olaryň gylyçdan geçirilenleri serlip ýatanda, siz Meniň Rebdigimi bilersiňiz. 14 Men olara garşy elimi uzadyp, olaryň çöllükden tä Dibla çenli bolan ilatly ýerlerini harabaçylyga we weýrançylyga öwrerin. Onsoň olar Meniň Rebdigimi bilerler“».
Ysraýyl halkynyň soňky günleri
1 Maňa Rebbiň sözi geldi: 2 «Eý, ynsan ogly! Hökmürowan Reb Ysraýyl ýurduna şeýle diýýär: „Soňy geldi! Ýurduň dört künjeginiň soňy geldi! 3 Ine, siziň soňuňyz geldi! Men siziň üstüňizden gazabymy indererin. Öz tutan ýollaryňyza laýyklykda üstüňizden höküm çykararyn, ähli nejis işleriňizi öz başyňyza getirerin. 4 Araňyzda nejis işler edýändigiňiz üçin, Men sizi öz ýollaryňyza görä jezalandyraryn. Gözüm gaýgyrmaz, haýpym gelmez. Onsoň siz Meniň Rebdigimi bilersiňiz“». 5 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Betbagtlyk! Ine, öň görlüp-eşidilmedik betbagtlyk gelýär! 6 Soňuňyz geldi; hawa, soňuňyz geldi! Ol siziň garşyňyza oýandy; ine, gelýär! 7 Nobat size ýetdi, eý, ýurduň ilaty! Wagt geldi, ol gün ýakynlaşdy. Daglarda şowhunly baýramçylyk deregine howsala güni geldi. 8 Indi Men gazabymy basym üstüňize dökerin, size bolan gaharymy tamamlaryn. Öz tutan ýollaryňyza laýyklykda höküm çykararyn, ähli nejis işleriňizi öz başyňyza getirerin. 9 Araňyzda nejis işler edýändigiňiz üçin, öz tutan ýollaryňyza görä jezalandyraryn. Gözüm gaýgyrmaz, haýpym gelmez. Şonda özüňizi jezalandyranyň Men-Rebdigimi bilersiňiz. 10 Ine, ol gün! Ine, ol gün ýetip gelýär! Nobatyňyz ýetdi, taýak gunçalady, tekepbirlik gülledi. 11 Zulum güýjäp, heläkçilik taýagyna öwrüldi. Olardan hiç zat galmaz, olaryň bolçulygyndan, baýlygyndan zat galmaz, aralarynda şan-şöhratlylyk bolmaz. 12 Wagt geldi, ol gün golaýlaşdy; müşderi şatlanmasyn, satyjy ýas tutmasyn, çünki gazap ähli jemagatyň üstünden inýär. 13 Bu aýanlyk onuň ähli jemagatyna degişlidigi üçin satyjy dirikä, satan ýerini yzyna almaz. Ýazykly her bir adamyň ýaşaýşy berk bolmaz. 14 Surnaý çalyndy, ähli zat taýýar; ýöne hiç kim söweşe gitmeýär, çünki gazabym ähli jemagatyň üstündedir. 15 Daşarda gylyç, içerde mergi we açlyk bar; şäheriň daşyndakylar gylyçdan ölerler; içindäkiler açlykdan we mergiden heläk bolarlar. 16 Aman galanlaryň ählisi gaçyp, öz etmişleri zerarly dere gögerçinleri kimin daglarda ahy-nala çekerler. 17 Hiç kimiň golunda kuwwat galmaz, ähli kişiniň dyzlary titrär. 18 Olar jul geýerler, olary howsala gaplar. Hemmäniň ýüzi utançly bolar, ähli başlaryň saçy syrylar. 19 Kümüşleri köçelere taşlanar, altynlary murdar hasaplanar. Altyn-kümüş olara günä etdirýän büdreme daşyna öwrüldi. Şonuň üçin Rebbiň gazap gününde olary altyn-kümüşleri halas etmez, açlykdan gutarmaz ýa-da garynlaryny doýurmaz. 20 Olar Meniň öýümiň şaý-sepleriniň gözelligi bilen özlerini gopbamsy tutdular we olardan nejis butlary we ýigrenji zatlary ýasadylar. Şonuň üçin hem Men bu şaý-sepleri olar üçin murdar zada öwürdim. 21 Men ony olja hökmünde gelmişekleriň eline, talaň hökmünde dünýädäki ýaramazlaryň eline bererin, ony murdar ederler. 22 Olardan ýüz öwrenimde, olar Meniň hazynamy harlarlar, talaňçylar girip, ony harlarlar. 23 Zynjyrlar ýasa! Ýurt ganly jenaýatdan, şäher zorlukdan doly. 24 Ysraýyllaryň öýlerini eýelär ýaly, Men milletleriň iň ýamanyny getirerin. Men güýçlüleriň tekepbirliginiň soňuna çykaryn, olaryň mukaddes ýerleri murdar bolar. 25 Gorky gaplanda, olar parahatçylyk agtararlar, ýöne tapmazlar. 26 Betbagtlyk üstüne betbagtlyk geler, erbet habar üstüne erbet habar çykar. Pygamberden boş ýere aýanlyk tama ederler; ruhany kanun öwretmez, ýaşuly öwüt bermez. 27 Patyşa ýas tutar, hökümdary aljyraňňylyk gaplar, ýurduň halkynyň gorkudan elleri titrär. Men olaryň tutan ýollaryna görä hasaplaşaryn, öz hökümlerine laýyklykda höküm çykararyn. Onsoň olar Meniň Rebdigimi bilerler».
Hudaýyň öýündäki nejis zatlar
1 Sürgünde bolýan wagtymyzyň altynjy ýylynyň altynjy aýynyň bäşine öýümde Ýahuda ýaşululary bilen otyrkam, Hökmürowan Reb elini meniň üstüme goýdy. 2 Men seredenimde, oduň görnüşinde bir adamyň şekilini gördüm. Onuň bilinden aşagy oda meňzeýärdi, bilinden ýokarsy bolsa ýakut ýaly şöhle saçýardy. 3 Ol ele meňzeş bir zat uzadyp, meniň saçymdan tutdy. Ruh meni ýer bilen gögüň arasyna galdyrdy we Hudaýdan gelen görnüşde Iýerusalime, içki howlynyň demirgazyk derwezesiniň girelgesine getirdi. Ol ýerde Hudaýda gabanjaňlyk döredýän nejis but gurulgydy. 4 Ysraýyl Hudaýynyň şöhraty şol ýerdedi. Ol meniň düzlükde gören görnüşim ýalydy. 5 Onsoň Hudaý maňa: «Eý, ynsan ogly! Demirgazyk tarapdaky ýola seret» diýdi. Görsem, gurbanlyk sypasynyň demirgazyk derwezesiniň girelgesinde ýaňky nejis but bar eken. 6 Ol maňa ýene: «Eý, ynsan ogly! Olaryň näme edýänini görýärsiňmi? Meni mukaddes öýümden daşlaşdyrjak bolup, ysraýyl halky bu ýerde nejis işler edýär. Indi mundan-da beter nejisligi görersiň» diýdi. 7 Ol meni howlynyň girelgesine getirdi. Görsem, diwarda bir deşik bar eken. 8 Soňra Ol maňa: «Eý, ynsan ogly, gel, diwary oý» diýdi. Men diwary oýdum; ol ýerde bir girelge peýda boldy. 9 Maňa: «Içeri gir-de, olaryň bu ýerde edýän has nejis işlerini gör» diýdi. 10 Men içerik girip seretdim, diwaryň töwerek-daşyna her hili süýrenijileriň, ýigrenji haýwanlaryň we ysraýyl halkynyň ähli butlarynyň suratlary çekilendi. 11 Olaryň öňünde bolsa ysraýyl halkynyň ýaşulularyndan ýetmiş kişi durdy. Olaryň ortasynda Şapanyň ogly Ýazanýa durdy. Her haýsynyň elinde ýakymly ysly tütetgi gaby bardy. Tütetginiň ysy bulut kimin ýokary göterilýärdi. 12 Onsoň Ol maňa: «Eý, ynsan ogly! Ysraýyl ýaşulularynyň her biriniň garaňkyda butlardan doly otaglarynda näme edýänini gördüňmi? Olar Reb bizi görmeýär, Reb ýurdy terk etdi diýýärler» diýdi. 13 Maňa ýene-de: «Beýläňe öwrül, olaryň mundan beter nejisligini görersiň» diýdi. 14 Onsoň meni Rebbiň öýüniň demirgazyk tarapyndaky derwezesiniň girelgesine getirdi. Ine, ol ýerde Tammuz hudaýy üçin ýas tutýan aýallar otyrdylar. 15 Ol maňa: «Eý, ynsan ogly, gördüňmi? Ýene öwrül, mundan hem beter nejisligi görersiň» diýdi. 16 Onsoň meni Rebbiň öýüniň içki howlusyna getirdi. Ine, Rebbiň ybadathanasynyň girelgesinde eýwan bilen gurbanlyk sypasynyň aralygynda ýigrimi bäşe golaý adam bardy. Olaryň arka tarapynda Rebbiň ybadathanasy, özleri bolsa gündogara tarap bakyp durdular. Olar gündogara tarap bakyp, Güne sežde edýärdiler. 17 Ol maňa şeýle diýdi: «Eý, ynsan ogly, gördüňmi? Ýahuda halkyna bu ýerde nejis işleri etmek azlyk edýärmikä? Olar ýurdy zorlukdan doldurdylar, ýene-de Meniň gaharymy getirýärler; seret, burunlaryna çybyk tutýarlar. 18 Munuň üçin Men-de gahar-gazap bilen hereket ederin, gözüm gaýgyrmaz, haýpym gelmez. Gaty ses bilen gulagyma gygyrsalar-da, olary diňlemerin».
Iýerusalim jezalandyrylýar
1 Soňra Ol meniň gulagyma gaty ses bilen: «Şäheri jezalandyrjak bolýanlaryň her biri eline gyrýan ýaragyny alyp, golaýa gelsin» diýip gygyrdy. 2 Ine, demirgazyk tarapdaky ýokarky derwezäniň ýolundan alty adam geldi. Her biriniň elinde gyrýan ýaragy bardy, aralarynda bolsa eginbaşy zygyr matadan edilen we bili ýazuw esbaply bir adam bardy. Olar içeri girip, bürünç gurbanlyk sypasynyň ýanynda durdular. 3 Ysraýyl Hudaýynyň şöhraty keruplaryň üstünden aýrylyp, Hudaýyň öýüniň bosagasyna geldi. Reb eginbaşy zygyr matadan edilen, bilinde ýazuw esbaby bolan adamy çagyryp, 4 oňa: «Iýerusalim şäheriniň içinden geç-de, onda edilýän nejis işlerden ýaňa ah çekip, aglaýanlaryň maňlaýyna bellik et» diýdi. 5 Beýlekilere bolsa maňa eşitdirip: «Onuň yzy bilen şäheriň içinden geçiň we öldüriň; gözüňiz gaýgyrmasyn, haýpyňyz gelmesin. 6 Gojalary, ýigitleri, boý gyzlary, çagalar bilen aýallary öldüriň, emma maňlaýynda bellik bolanlara golaýlaşmaň. Meniň mukaddes öýümden başlaň» diýdi. Olar-da öýüň öňündäki ýaşululardan başladylar. 7 Soňra olara: «Baryň, ybadathanany murdar ediň, howlulary gylyçdan geçirilenlerden dolduryň!» diýdi. Şeýdip, olar gidip, şäherdäkileri öldürmäge başladylar. 8 Olar öldürip ýörkäler, men ýeke galdym we ýüzin ýykylyp, dady-perýat etdim: «Wah, Hökmürowan Rebbim! Gahar-gazabyňy Iýerusalimiň üstünden döküp, Ysraýylyň aman galan halkynyň hem baryny gyraýjakmy?». 9 Ol maňa: «Ysraýyl bilen ýahuda halkynyň ýazygy juda çökder, ýurt gandan, şäher adalatsyzlykdan doly. Olar: „Reb ýurdy terk etdi, Reb görmeýär“ diýýärler. 10 Munuň üçin Meniň hem gözüm gaýgyrmaz, haýpym gelmez, eden işlerini öz başlaryndan indererin» diýdi. 11 Ine, eginbaşy zygyr matadan edilen we bili ýazuw esbaply adam: «Buýruşyň ýaly etdim» diýip habar berdi.
Hudaýyň şöhraty Iýerusalimi terk edýär
1 Soňra men keruplaryň ýokarsyndaky gümmeziň depesinde ýakut ýaly tagtyň şekilini gördüm. 2 Ol eginbaşy zygyr matadan edilen adama: «Keruplaryň aşagyndaky tigirleriň arasyna gir. Keruplaryň aralarynda ýanyp duran közlerden goşawujyňy doldur-da, şäheriň üstüne seç» diýdi. Ol adam meniň gözümiň alnynda tigirleriň arasyna girdi. 3 Ýaňky adam girende keruplar Hudaýyň öýüniň günorta tarapynda durdular. Bulut içki howlyny doldurdy. 4 Rebbiň şöhraty keruplaryň üstünden aýrylyp, Hudaýyň öýüniň bosagasyna gelip durdy. Hudaýyň öýi bulutdan doldy; howly bolsa Rebbiň şöhratynyň ýalkymyndan doludy. 5 Keruplaryň ganatlarynyň sesi Gudratygüýçli Hudaýyň geplänindäki sesi ýaly daşky howluda-da eşidildi. 6 Ol eginbaşy zygyr matadan edilen adama: «Tigirleriň arasyndan, keruplaryň aralygyndan köz al» diýip tabşyranynda, ýaňky adam girip, tigirleriň ýanynda durdy. 7 Keruplaryň biri özleriniň aralaryndaky köze elini uzadyp, ondan aldy-da, eginbaşy zygyr matadan edilen adamyň elleriniň aýasynda goýdy. Ol-da ony alyp çykdy. 8 Keruplaryň ganatlarynyň aşagyndan adam eliniň şekili göründi. 9 Görsem, keruplaryň gapdalynda dört tigir bar eken. Her bir kerubyň gapdalynda bir tigir bardy, tigirler sary ýakut kimin ýalpyldaýardy. 10 Dördüsiniň-de görnüşi birdi, edil tigir içinde tigir bar ýalydy. 11 Olar ýöränlerinde, dört tarapa hereket edýärdiler; saga-sola öwrülmeýärdiler, bir kelle haýsy tarapa öwrülse, beýlekiler hem hiç ýana gyşarman, şol tarapa ýöreýärdiler. 12 Bütin göwreleri, arkalary, elleri, ganatlary we tigirleri dördüsiniň-de tigirleri tutuşlygyna gözlerden doludy. 13 Tigirler bolsa, meniň eşidişim ýaly, «Aýlanýan tigirler» diýlip atlandyryldy. 14 Olaryň her haýsynyň dört ýüzi bardy. Birinji ýüz kerup ýüzüne, ikinji ýüz ynsan, üçünji ýüz arslan, dördünji ýüz bolsa bürgüt ýüzüne meňzeýärdi. 15 Keruplar ýerinden galdylar. Bular meniň Kebar kanalynyň ýakasynda gören jandarlarymdy. 16 Keruplar ýöränlerinde, tigirler-de olaryň gapdalyndan ýöreýärdiler. Ýerden galmak üçin keruplar ganatlaryny galdyranlarynda, tigirler-de olaryň gapdalyndan aýrylmaýardylar. 17 Jandarlar duranlarynda, tigirler-de durýardylar. Jandarlaryň ruhy tigirlerdedigi üçin, jandarlar ýokary galanlarynda, bular-da galýardylar. 18 Rebbiň şöhraty Hudaýyň öýüniň bosagasyndan aýrylyp, keruplaryň üstünde durdy. 19 Keruplar ganatlaryny galdyryp, meniň gözümiň alnynda ýokary galdylar. Olar çykanlarynda, tigirler-de olar bilen bile çykyp, Rebbiň öýüniň gündogar derwezesiniň girelgesinde durdular. Ysraýyl Hudaýynyň şöhraty bolsa olaryň depesindedi. 20 Bular meniň Kebar kanalynyň ýakasynda, Ysraýyl Hudaýynyň aýagynyň astynda gören jandarlarymdy. Men olaryň keruplardygyna göz ýetirdim. 21 Her haýsynyň dört ýüzi, dört ganaty bolup, ganatlarynyň aşagynda ynsan eline meňzeş bir zat bardy. 22 Olaryň ýüz keşpleri edil meniň Kebar kanalynyň ýakasynda gören ýüzlerim ýalydy, her biri gös-göni öňe ýöreýärdi.
Ysraýyl ýolbaşçylary jezalandyrylýar
1 Ruh meni ýokary galdyryp, Rebbiň öýüniň gündogar tarapdaky derwezesine getirdi. Derwezäniň girelgesinde ýigrimi bäş adam bardy. Men olaryň arasynda halkyň ýolbaşçylaryndan Azuryň ogly Ýazanýa bilen Benaýanyň ogly Pelatýany gördüm. 2 Reb maňa: «Eý, ynsan ogly! Päliýamanlar, şäherde erbet öwütler berýänler şu adamlardyr. 3 Bular: „Öýleri gurmagyň wagty basym gelmezmi? Bu şäher bir gazandyr, biz bolsa onuň içinde abat saklanýan etdiris“ diýýärler. 4 Munuň üçin sen olaryň garşysyna pygamberlik et. Hawa, pygamberlik et, eý, ynsan ogly!» diýdi. 5 Onsoň Rebbiň ruhy üstüme inip, maňa şulary aýtmagymy buýurdy: «Reb şeýle diýýär: „Eý, ysraýyl halky, Men siziň agzyňyzdan çykýan her bir sözi, kelläňizdäki pikiri bilýärin. 6 Bu şäherde siz köp adamy öldürdiňiz, onuň köçelerini gylyçdan geçirilenlerden doldurdyňyz“». 7 Şonuň üçin hem Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Siziň gylyçdan geçirip taşlanlaryňyz et, bu şäher bolsa gazandyr, emma siz onuň içinden çykarylarsyňyz. 8 Siz gylyçdan gorkýarsyňyz, emma Men üstüňizden gylyjy salaryn. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 9 Sizi onuň içinden çykaryp, gelmişekleriň eline bererin, garşyňyza hökümler çykararyn. 10 Siz gylyçdan heläk bolarsyňyz, size Ysraýyl serhedinde höküm ederin, onsoň Meniň Rebdigimi bilersiňiz. 11 Bu şäher siziň üçin gazan bolmaz, sizem onda et bolmarsyňyz. Men Ysraýyl serhedinde size höküm çykararyn. 12 Onsoň siz Meniň Rebdigimi bilersiňiz. Siz Meniň parzlarymy berjaý etmediňiz, hökümlerimi ýerine ýetirmediňiz, gaýtam töweregiňizdäki milletleriň hökümlerine görä hereket etdiňiz». 13 Onsoň şeýle boldy: men pygamberlik edip ýörkäm, Benaýanyň ogly Pelatýa öldi. Men ýüzin ýykyldym, gaty ses bilen: «Wah, Hökmürowan Rebbim! Sen Ysraýylyň aman galan adamlarynyň hem soňuna çykaýjakmy?» diýip perýat etdim.
Hudaý Ysraýyly dikelder
14 Onsoň maňa Rebbiň sözi geldi: 15 «Eý, ynsan ogly! Iýerusalim ilaty seniň doganlaryň hakynda sürgünde ýören hossarlaryň we bütin ysraýyl halkyň hakynda „Olar Rebden daşlaşdylar, bu ýurt mülk hökmünde bize berildi“ diýdiler. 16 Şonuň üçin hem Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Olary uzakdaky milletleriň arasyna iberdim, ýurtlara dargatdym. Şonda-da giden ýurtlarynda gysga möhlet üçin olara mukaddes öý bolan Mendirin“». 17 Şonuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: «Men sizi halklaryň arasyndan ýygnaryn, dargadylan ýurtlaryňyzdan bir ýere jemlärin we Ysraýyl topragyny size bererin. 18 Ýurda dolanyp, ähli ýigrenji we nejis zatlaryny ol ýerden aýryp zyňarlar. 19 Olaryň ýüregini bir ederin, täze ruh bererin. Içlerindäki daş ýüregi aýryp, olara etden bolan ýürek bererin. 20 Şonda olar parzlarymy berjaý edip, hökümlerimi saklap, olary doly berjaý ederler. Şeýle hem olar-a Meniň halkym, Menem olaryň Hudaýy bolaryn. 21 Emma ýürekleri ýigrenji we nejis zatlaryň yzyna eýeren adamlary jezalandyraryn, olaryň eden işlerini öz başlaryndan indererin». Muny Hökmürowan Reb diýýär. 22 Onsoň keruplar ganatlaryny galdyrdylar, tigirler-de olaryň gapdalyndady. Ysraýyl Hudaýynyň şöhraty bolsa olaryň üstündedi. 23 Rebbiň şöhraty şäherden çykyp, şäheriň gündogaryndaky dagyň üstünde durdy. 24 Görnüşde Hudaýyň ruhy meni ýokary galdyryp, babyllylaryň ýurdundaky sürgün edilenleriň ýanyna getirdi. Onsoň gören görnüşim gözümden gaýyp boldy. 25 Men Rebbiň özüme görkezen ähli zatlaryny sürgün edilenlere gürrüň berdim.
Ýahuda sürgün edilýär
1 Maňa Rebbiň sözi geldi: 2 «Eý, ynsan ogly! Sen pitneçi halkyň arasynda ýaşaýarsyň, olaryň görmäge gözleri bar, ýöne görmeýärler, eşitmäge gulaklary bar, ýöne eşitmeýärler, çünki olar bir pitneçi halkdyr. 3 Şonuň üçin, eý, ynsan ogly, sen ýesir edip äkidilýän adam ýaly, öz goşuňy taýýarla-da, gündiziň güni olaryň gözleriniň alnynda ýola düş. Sen ýesir edip äkidilen ýaly, olaryň gözleriniň alnynda öz ýeriňden başga bir ýere göç. Olar pitneçi halk bolsalar-da, belki, muňa düşünerler. 4 Gündiz olaryň gözleriniň alnynda sürgün edilýäniň goşy kimin goşuňy çykar we sürgün edilýän kişi kimin olaryň gözleriniň alnynda agşam ýola düş. 5 Olaryň gözleriniň alnynda diwary oý-da, goşuňy ondan çykar. 6 Olaryň gözleriniň alnynda goşuňy gerşiňde göter-de, garaňkyda çyk, bu ýurdy görmez ýaly ýüzüňi büre, çünki Men seni ysraýyl halky üçin bir alamat etdim». 7 Men hem özüme buýrulyşy ýaly etdim. Goşumy sürgüne gidýäniň goşy kimin ilki gündiz çykardym. Agşam diwary elim bilen oýup, goşumy garaňkyda çykardym, olaryň gözleriniň alnynda ony gerşimde göterdim. 8 Säher bilen maňa Rebbiň sözi geldi: 9 «Eý, ynsan ogly! Bu pitneçi ysraýyl halky senden: „Sen näme edýärsiň?“ diýip sorady, şeýle dälmi?». 10 Olara Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: «Bu Iýerusalimdäki hökümdara we onuň içindäki ähli ysraýyl halkyna degişli pygamberlikdir. 11 Olara: „Men size bir nyşandyryn, men näme eden bolsam, olar-da şeýle ederler, olar ýesir düşüp, sürgüne giderler“ diý. 12 Aralaryndaky hökümdar goşlaryny gerşinde göterip, garaňkyda daşary çykarar. Ony çykarmak üçin diwary oýar, bu ýurdy görmez ýaly ýüzüni bürär. 13 Men torumy ýazaryn, ol duzagyma düşer. Ony Babyl ýurduna getirerin, emma ol şol ýerde Babyly görmän öler. 14 Onuň töweregindäkileri, ähli kömekçilerini we ähli nökerlerini ýeliň çar tarapyna sowrup, gylyjymy ýalaňaçlap, yzlaryndan kowalaryn. 15 Olary ýurtlara dargadanymda, milletler arasyna pytradanymda, Meniň Rebdigimi bilerler. 16 Baran ýerlerindäki milletleriň arasynda öz nejisliklerini gürrüň berer ýaly, olaryň birazyny gylyçdan, açlykdan we mergiden alyp galaryn. Onsoň olar Meniň Rebdigimi bilerler». 17 Maňa Rebbiň sözi geldi: 18 «Eý, ynsan ogly! Çöregiňi sandyrap iý, suwuňy gorkudan ýaňa titräp iç. 19 Ýurduň halkyna, Iýerusalim ilatyna we ysraýyl halkyna Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Olar çöreklerini gorky bilen iýip, suwlaryny howp astynda içerler, sebäbi ol ýerde ýaşaýanlaryň eden zorlugy zerarly ýurt çolaryp galar. 20 Ilatly galalar weýran bolar, ýurt haraba döner. Onsoň olar Meniň Rebdigimi bilerler“». 21 Maňa Rebbiň sözi geldi: 22 «Eý, ynsan ogly! Siziň ysraýyl ýurdunda „Günler geçer gider, her bir aýanlyk puç bolar“ diýýän bu nakylyňyz näme? 23 Şonuň üçin hem olara Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Men bu nakyly ýok ederin, gaýdyp ony Ysraýylda nakyl edip aýtmazlar“. Ýene-de olara: „Günler ýakyndyr, ähli aýanlygyň amala aşmagynyň günleri ýakyndyr“ diý. 24 Mundan beýläk ysraýyl halkynyň arasynda ýalan aýanlyk we aldawçy palçylyk bolmaz. 25 Muny Reb bolan Men aýdýandyryn we Meniň aýdan zatlarym amala-da aşar. Eý, pitneçi halk, indi bu gaýra goýulmaz, Men sözi aýdaryn we ony amala aşyraryn». Muny Hökmürowan Reb diýýär. 26 Maňa Rebbiň sözi geldi: 27 «Eý, ynsan ogly! Ine, ysraýyl halky: „Oňa gelen aýanlyk geljekki günler üçindir, ol uzak geljek barada pygamberlik edýär“ diýýär. 28 Munuň üçin olara Hökmürowan Rebbiň sözüni ýetir: „Meniň sözlerimiň hiç biri indi gaýra goýulmaz, näme aýtsam, şol söz amala aşar“». Muny Hökmürowan Reb aýdýandyr.
Galp pygamberler jezalandyrylýar
1 Maňa Rebbiň sözi geldi: 2 «Eý, ynsan ogly! Pygamberlik edýän Ysraýyl pygamberlerine garşy pygamberlik et. Öz-özlerinden pygamberlik edýän ol pygamberlere Rebbiň sözüni diňlemegi tabşyr. 3 Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Akmak pygamberleriň dat gününe! Olar hiç bir zat görmän, öz hyýallarynyň yzyna eýerýärler. 4 Eý, Ysraýyl, seniň pygamberleriň harabalykda gezýän şagallar kimindir. 5 Rebbiň gününde ysraýyl halkynyň söweşde berk durmagy üçin, diwaryň opurylan ýerlerini täzeden bejermediňiz. 6 Olar ‘Rebbiň sözi’ diýip, boş görnüşlere we ýalan pallara uýdular. Olary Reb ýollamady, emma şonda-da sözleriniň amala aşmagyna umyt baglaýarlar. 7 Men aýtmadyk hem bolsam, ‘Rebbiň sözi’ diýeniňizde, boş görnüşler görüp, ýalandan pal atmadyňyzmy?“. 8 Munuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Siz ýalan sözlediňiz, boş görnüşler gördüňiz, munuň üçin Men size garşydyryn. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 9 Boş görnüşler görýän, ýalandan pal atýan pygamberleriň garşysyna el galdyraryn. Olar Meniň halkymyň maslahatyna gatnaşmazlar, ysraýyl halkynyň sanawyna ýazylmazlar we Ysraýyl ýurduna girmezler. Onsoň siz Meniň Hökmürowan Rebdigimi bilersiňiz. 10 Bu pygamberler parahatçylyk ýok ýere ‘parahatçylyk’ diýip, Meniň halkymy azdyrýarlar; biri diwar salanda, olar muňa hek çalýarlar. 11 Hek çalýanlara diwar ýykylar diý; güýçli ýagyş bilen daşly dolular ýagar; diwary tupanly ýel ýumrar. 12 Diwar ýykylanda, sizden çalan hekiňiziň nirededigini soramazlarmy?!“. 13 Munuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Men gazaplanyp, tupanly ýel bilen diwary ýumraryn, gaharym bilen güýçli ýagyş we daşly doly ýagdyryp, diwary ýer bilen ýegsan ederin. 14 Hek çalan diwaryňyzy ýykaryn, ony ýer bilen ýegsan ederin, onuň düýbi görner. Diwar ýykylyp, siz içinde heläk bolarsyňyz. Onsoň siz Meniň Rebdigimi bilersiňiz“. 15–16 Men diwara we oňa hek çalanlara gazabymy döküp, size şeýle diýerin: „Diwar-da, oňa hek çalanlar-da ýok boldular. Iýerusalimde parahatçylyk ýok ýere ‘parahatçylyk’ barada aýanlyk alan Ysraýyl pygamberleri-de ýok boldy“. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 17 Ýöne sen, eý, ynsan ogly, öz-özlerinden pygamberlik edýän halkyň gyzlaryna tarap ýüzüňi öwür-de, olara garşy pygamberlik et. 18 Olara Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Her bir ynsanyň janyny awlajak bolup, her kimiň bilegine bilezik dakýan, dürli boýdaky adamlaryň başyna bürenjek tikýän aýallaryň dat gününe! Siz Meniň halkymyň janyny awlamak bilen öz janyňyzy halas edýändiris öýdýärsiňizmi? 19 Bir gysym arpa we bir döwüm çörek üçin halkymyň arasynda Maňa ysnat getirdiňiz. Ýalana gulak asýan halkyma ýalan sözlemek bilen ölüme laýyk däl janlary öldürdiňiz, ölüme laýyk janlara bolsa ýaşajakdyklaryny yglan etdiňiz“. 20 Munuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Ine, Men siziň ynsan janyny guş kimin awlaýan jadygöý bilezikleriňize garşydyryn. Men olary gollaryňyzdan sypyraryn. Guş kimin awlaýan janlaryňyzy boşadyp goýbererin. 21 Bürenjekleriňizi-de ýyrtyp, halkymy eliňizden halas ederin, indi olar siziň eliňizde ýesir bolmazlar. Onsoň siz Meniň Rebdigimi bilersiňiz. 22 Meniň ynjatmak islemedik dogruçyl kişimiň ýüregini ýalan zatlar bilen ynjatdyňyz we erbet adam öz erbet ýolundan dönüp, diri galmaz ýaly, onuň goluna kuwwat berdiňiz. 23 Munuň üçin siz indi ýalan görnüşler görmersiňiz we palmançylyk etmersiňiz. Men halkymy siziň eliňizden halas ederin. Onsoň siz Meniň Rebdigimi bilersiňiz“».
Hudaý butparazlary jezalandyrýar
1 Ysraýyl ýaşulularyndan birnäçesi meniň alnyma gelip oturdy. 2 Onsoň maňa Rebbiň sözi geldi: 3 «Eý, ynsan ogly! Bu adamlaryň ýüregi butlara baglandy. Günä edip, büdreme daşyny öz öňlerinde goýdular. Heý, şundan soň hem Men bulara Özüme maslahat saldyrarynmy? 4 Şonuň üçin hem olar bilen gepleş-de, Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Ýüregini butlara baglan, etmişlerini büdreme daşy hökmünde öz öňünde goýan, soň hem pygamberiň ýanyna baran her bir ysraýylla, Men-Reb butlarynyň köplügine laýyklykda Özüm jogap bererin. 5 Şeýdip, butlary zerarly Maňa keseki bolan bütin ysraýyl halkynyň ýüregini täzeden Özüme tarap öwrerin“». 6 Munuň üçin ysraýyl halkyna Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: «Toba ediň we butlaryňyzdan el çekiň, ähli nejis işleriňizden ýüz öwrüň. 7 Aýdalyň, ysraýyl halkyndan bolan ýa-da Ysraýylda gelmişek bolup ýaşaýan biri Meni terk edip, ýüregini butlara baglap, etmişini büdreme daşy hökmünde öz öňünde goýupdyr. Onsoň ol Maňa maslahat salyp, pygamberlere ýüz tutsa-da, Men-Reb oňa öz etmişlerine görä jogap bererin. 8 Ol adamdan ýüzümi öwrüp, ony alamata we tymsala öwrerin, ony halkymyň içinden sogrup taşlaryn. Onsoň siz Meniň Rebdigimi bilersiňiz. 9 Eger bir pygamber aldanyp, bir söz aýtsa, ol pygamberi aldawa salan Men-Rebdirin. Men oňa garşy elimi uzadyp, ony halkym Ysraýylyň içinden sogrup taşlaryn. 10 Olar öz etmişleriniň jezasyny çekerler. Pygamber-de, ondan maslahat soran-da bir meňzeş jezalandyrylar. 11 Şeýdip, ysraýyl halky indi Menden aýrylmaz, günäleri bilen özlerini haram etmezler. Olar Meniň halkym, Men-de olaryň Hudaýy bolaryn». Muny Hökmürowan Reb diýýär. 12 Maňa Rebbiň sözi geldi: 13 «Eý, ynsan ogly! Bir ýurt dönüklik edip, Maňa garşy günä edende, oňa garşy elimi uzadyp, olary bir döwüm çörege zar ederin. Üstüne açlyk iberip, ynsanlary we haýwanlary gyryp taşlaryn. 14 Eger şu üç adam Nuh, Danyýel we Eýýup ol ýerde bolsalar-da, olar dogruçyllyklary bilen diňe öz janlaryny halas edip bilerler. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 15 Eger Men ol ýurda ýyrtyjy haýwanlary ýollasam, olar-da ony adamsyz goýsalar, ýurt haraba dönüp, ýaňky haýwanlardan ýaňa onuň içinden hiç kim geçmese, 16 Öz barlygymdan ant içýärin, Hökmürowan Reb diýýär, bu üç adam ol ýurtda ýaşasa-da, olar ne ogullaryny, ne-de gyzlaryny halas ederler. Diňe öz janlaryny halas edip bilerler. Ýurt bolsa haraba döner. 17 Ýa-da ol ýurduň üstüne gylyç getirip: „Eý, gylyç, ýurduň içinden geç!“ diýsem, ondaky ynsanlary we haýwanlary gyryp taşlasam, 18 Öz barlygymdan ant içýärin, Hökmürowan Reb diýýär, bu üç adam ol ýerde bolsalar-da, ne ogullaryny, ne-de gyzlaryny halas ederler. Diňe öz janlaryny halas edip bilerler. 19 Ýa-da ol ýurda mergi ýollap, gan dökmek üçin üstüne gazabymy döküp, ynsany we haýwany gyryp taşlasam, 20 Öz barlygymdan ant içýärin, Hökmürowan Reb diýýär, Nuh, Danyýel we Eýýup ol ýerde bolsalar-da, ne ogullaryny, ne-de gyzlaryny halas ederler. Olar dogruçyllyklary bilen diňe öz janlaryny halas edip bilerler». 21 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Iýerusalimdäki ynsanlary we haýwanlary ýok etmek üçin üstlerine dört agyr hökümimi gylyç, açlyk, ýyrtyjy haýwanlar we mergi ýollanymda, olaryň ýagdaýy has çökder bolar. 22 Muňa garamazdan, ol ýerde gaçyp gutulan ogullaryňyz we gyzlaryňyz galdyrylyp, ol ýerden çykarylar. Olar siziň ýanyňyza bararlar, siz olaryň erbet ýollaryny we işlerini görüp, Meniň Iýerusalimiň başyna salan ýamanlygymdan, başyndan inderen zatlarymdan teselli taparsyňyz. 23 Olaryň erbet ýollaryny we işlerini göreniňizde, size teselli bererler we siz Meniň Iýerusalimde eden ähli işlerimi biderek ýere etmändigimi bilersiňiz». Muny Hökmürowan Reb diýýär.
Peýdasyz agaç
1 Maňa Rebbiň sözi geldi: 2 «Eý, ynsan ogly! Üzüm agajyndan, ýagny jeňňel agaçlarynyň arasyndaky üzüm şahasyndan näme edilýär? Tokaýyň ähli agaçlary bilen deňeşdireniňde, onuň peýdasy ýokdur. 3 Iş üçin ondan agaç alynýarmy? Ýa üstünden bir zat asmak üçin asgyç ýasalýarmy? 4 Ol odun hökmünde ýakylýar. Ot onuň iki ujuny ýakyp, ortasyny garaldansoň, ol derde ýararmy? 5 Abatka derde ýaramadyk zat, oda ýanyp garalansoň işe ýararmy?». 6 Munuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Men tokaý agaçlarynyň arasyndan üzüm agajyny odun hökmünde nädip ýakan bolsam, Iýerusalimiň ilatyny-da şeýdip oda ýakaryn. 7 Men olardan ýüzümi öwrerin. Olar bir otdan gaçyp gutulsalar-da, beýleki bir ot barybir olary ýandyrar. Ýüzümi olaryň garşysyna öwrenimde, siz Meniň Rebdigimi bilersiňiz. 8 Onsoň olaryň Maňa dönüklik edendigi üçin ýurdy haraba öwrerin». Muny Hökmürowan Reb diýýär.
Biwepa Iýerusalim
1 Maňa Rebbiň sözi geldi: 2 «Eý, ynsan ogly! Iýerusalime öz nejis işlerini bildir. 3 Hökmürowan Reb Iýerusalime şeýle diýýär diý: „Seniň aslyň, doglan ýeriň Kengan ýurdudyr. Seniň kakaň amor, ejeň het tiresindendir. 4 Göbegiň doglan günüň kesilmedi, arassalamak üçin suw bilen ýuwulmadyň, duz bilen sürtülmediň we gundalmadyň. 5 Hiç kimiň haýpy gelip, saňa bulardan birini hem etmedi, rehim-şepagat görkezmedi. Gaýtam, dünýä inen günüň seni ýigrenip, meýdana taşladylar. 6 Men gapdalyňdan geçenimde, seniň öz ganyňa bulaşyp ýatanyňy görüp: ‘Diri gal!’ diýdim. 7 Seni meýdan ösümligi kimin ösdürdim, sen ösüp, kemala geldiň, aňrybaş gözellige ýetdiň, göwüsleriň tözlenip, saçyň uzyn boldy, ýöne sen alaň-açyk we ýalaňaçdyň. 8 Onsoň ýene gapdalyňdan geçip, saňa seretdim. Seniň tüýs söýgi çagyňdy; etegimi üstüňe ýazyp, ýalaňaçlygyňy örtdüm. Saňa ant içip, seniň bilen äht baglaşdym, sen-de Meniňki bolduň. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 9 Seni suwa düşürdim, ganyňy ýuwup arassaladym we zeýtun ýagyny çaldym. 10 Saňa keşdeli eşikler geýdirdim, aýagyňa gaýyşdan çaryk, başyňa nepis matadan ýaglyk daňyp, gymmatbaha geýimler geýdirdim. 11 Seni şaý-sepler bilen bezedim, bilegiňe bilezikler, boýnuňa zynjyr dakdym. 12 Burnuňa ysyrga, gulaklaryňa gulakhalkalar dakyp, başyňa gözellik täjini geýdirdim. 13 Sen altyn, kümüş bilen bezeldiň, eşigiň zygyr, gymmatbahaly we keşdeli matady. Höregiňe oňat un, bal we ýag iýdiň, owadanlygyňyň çeni-çaky bolman, şa aýalynyň derejesine ýetdiň. 14 Owadanlygyň sebäpli şöhratyň milletleriň arasyna ýaýrady, saňa bagyşlan şöwketim sebäpli, owadanlygyň kämildi. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 15 Ýöne sen owadanlygyňa bil bagladyň, şöhratyňdan peýdalanyp, zynagärlik etdiň. Her geçene köňül berdiň, owadanlygyň onuňky boldy. 16 Sen nepis geýimleriňden özüňe owadan sežde edilýän ýerler salyp, olaryň üstünde zynagärlik etdiň, beýle zat öň bolan däldir we indi hem bolmaz. 17 Meniň beren altyn-kümüş bezeg şaýlarymy alyp, erkekleriň heýkellerini ýasandyň we olar bilen zyna etdiň. 18 Keşdeli eşikleriňi alyp, olara geýdirdiň. Meniň zeýtun ýagymy we ýakymly ysly tütetgimi olaryň öňünde goýduň. 19 Saňa beren çöregimi, iýdiren oňat unumy, zeýtun ýagyny we baly hoşboý yslar hökmünde olaryň öňünde goýduň, hawa, şeýle etdiň. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 20 Meniň üçin dogran ogullaryňy we gyzlaryňy alyp, iýmit hökmünde butlara gurban etdiň. Hamala, zynagärligiň az ýalydy! 21 Çagalarymy öldürdiň, olary oda ýakyp, butlara gurban berdiň. 22 Ähli nejis işleriňde, zynagärligiňde ýaşlyk günleriňi, alaň-açyk we ýalaňaç bolup, ganyňa bulaşan wagtyňy ýatlamadyň“». 23–24 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Waý halyňa! Seniň halyňa waý! Ähli pislikleriňden soň, her bir açyk meýdanda özüňe çadyr we sežde edilýän ýer saldyň. 25 Her köçäniň başynda sežde edilýän ýer gurup, owadanlygyňy harladyň, her bir ötegçä özüňi hödürläp, zynagärligiňi artdyrdyň. 26 Daýaw bedenli goňşularyň müsürliler bilen zynagärlik etdiň we Meniň gaharymy getirmek üçin zynagärligiňi artdyrdyň. 27 Şonuň üçin hem, Men saňa garşy el göterdim, rysgalyňy kemeltdim we seni özüňi ýigrenýänlere, seniň zynagärligiňden utanýan piliştli gyzlaryň erkine berdim. 28 Sen aşurlylar bilen-de zynagärlik etdiň, sebäbi sen doýmaz-dolmazdyň, olar bilen-de zynagärlik etdiň, şonda-da ganmadyň. 29 Zynagärligiňi söwdagärleriň ýurdy bolan babyllylaryň ýurduna çenli artdyrdyň; ýöne munuň bilen-de doýmadyň. 30 Bu işleriň ählisini, utançsyz lolynyň işlerini edeniňde, ýüregiň nähili mejalsyz boldy. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 31 Her köçäniň başynda sen özüňe çadyr gurduň, her bir açyk meýdanda sežde edilýän ýer saldyň. Sen beýleki lolular ýaly bolmadyň, sebäbi muzdy äsgermediň. 32 Sen zynagär, äriniň ýerine kesekileri kabul edýän aýalsyň! 33 Ähli lolulara sowgatlar berilýär, sen bolsa ähli oýnaşlaryňa özüň sowgat berýärsiň, zynagärligiň üçin her tarapdan gelsinler diýip para berýärsiň. 34 Zynagärligiňde beýleki aýallara meňzemeýärsiň, sebäbi zynagärlik etmek üçin hiç kim seniň yzyňa düşmeýär. Saňa muzd tölenmän, özüň olara muzd töleýärsiň, munuň üçin beýlekilere meňzemeýärsiň». 35 Munuň üçin, eý, azgyn aýal, Rebbiň sözüni diňle: 36 «Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Seniň haýasyzlygyň äşgär bolup, oýnaşlaryň we ähli nejis butlaryň bilen zynagärlik edýärkäň, ýalaňaçlygyň üsti açyldy. Olara beren ogullaryňyň gany üçin 37 keýpi-sapa eden ähli oýnaşlaryňy, ähli söýenleriňi bütin ýigrenenleriň bilen birlikde üýşürerin. Olary tutuşlaýyn garşyňa üýşürip, olaryň öňünde seni ýalaňaçlaryn. Şeýdip, seniň tutuş ýalaňaçlygyňy görerler. 38 Men saňa zyna eden we gan döken aýallara degişli hökümler çykararyn. Öçli gahar-gazabym we gabanjaňlygym bilen seniň ganyňy akdyraryn. 39 Seni olaryň eline bererin, olar seniň çadyryňy ýykarlar, sežde edilýän ýerleriňi kül-peýekun ederler, egniňden eşigiňi sypyrarlar, şaý-sepleriňi alyp, seni ýalaňaç we alaň-açyk galdyrarlar. 40 Olar jemagaty seniň garşyňa küşgürerler, seni daşlarlar, gylyçdan geçirerler. 41 Öýleriňi oda ýakyp, köp aýallaryň gözleriniň alnynda saňa höküm çykararlar. Men zynagärligiňi bes etdirerin, indi gaýdyp oýnaşlaryňa muzd tölemersiň. 42 Şeýlelikde, saňa bolan gahar-gazabymy öçürerin, saňa bolan gabanjaňlygym aýrylar, onsoň Men köşeşerin we mundan soň gaharlanmaryn. 43 Sen ýaşlyk günleriňi ýatlaman, eden ähli hereketleriň bilen Meni gazaplandyrdyň. Ine, Men-de eden işleriňi öz başyňdan indererin“. Muny Hökmürowan Reb diýýär. „Näme üçin sen ähli nejis işleriňiň üstüne bu haýasyzlygyňy-da goşduň? 44 Ine, hemmeler seniň garşyňa ‘Enesini gör-de, gyzyny al’ diýen nakyly aýdarlar. 45 Sen öz ärini we ogluny kemsidýän enäniň gyzysyň, öz ärlerini we ogullaryny kemsidýän uýalaryň uýasysyň, siziň ejeňiz hetli, kakaňyz bolsa amorlydy. 46 Gyzlary bilen birlikde seniň demirgazyk tarapyňda ýaşaýan uly uýaň Samarýadyr, gyzlary bilen seniň günorta tarapyňda mesgen tutan kiçi uýaň Sodomdyr. 47 Sen olaryň ýollaryndan ýöräp, olaryň nejis işlerini etmediňmi? Bu hem az ýaly, öz ýollaryňda olardan hem beter bozuldyň. 48 Öz barlygymdan ant içýärin Hökmürowan Reb diýýär uýaň Sodom öz gyzlary bilen seniň özüňiň we gyzlaryňyň edenini etmedi. 49 Ine, seniň uýaň Sodomyň etmişi şudy: Onuň özünde we gyzlarynda tekepbirlik, bol nan we doly rahatlyk bardy, emma ol garyby we mätäji goldamady. 50 Olar özlerine guwandylar we Meniň gözümiň alnynda nejis işler etdiler. Şonuň üçin hem muny görenimde, olary öňümden süpürip taşladym. 51 Samarýa seniň eden günäleriňiň ýarysyny-da etmedi, emma nejis işleriňde sen olardan geçirdiň, eden ähli nejis işleriň bilen uýalaryňy akladyň. 52 Sen-de utanjyňyň ýüküni çek. Nejislik bilen eden günäleriň uýalaryňkydan köpdügi sebäpli olara ýeňil höküm çykartdyň. Olar senden has dogry saýyldylar. Munuň üçin utan we öz utanjyňyň ýüküni çek, çünki sen uýalaryňy akladyň. 53 Sodomyň, Samarýanyň we olaryň gyzlarynyň, olar bilen birlikde seniň öňki abadançylygyňyzy dikelderin. 54 Şonda sen öz utanjyňy çekersiň, eden ähli işleriňe utanyp, olara teselli bolarsyň. 55 Seniň uýalaryň Sodom we Samarýa öz gyzlary bilen birlikde öňki ýagdaýlaryna dönenlerinde, sen hem gyzlaryň bilen öňki ýagdaýlaryňa dönersiň. 56 Tekepbir wagtyňda uýaň Sodomyň adyny dile almaýardyň. 57 Indi bolsa seniň pisligiňiň üsti açyldy. Indi sen Edom, pilişt gyzlary we seni ýigrenýän başga halklar tarapyndan masgaralanýarsyň. 58 Sen öz haýasyzlygyň we nejis işleriňiň jezasyny çekýärsiň“». Muny Reb diýýär.
Baky äht
59 Hawa, Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Sen eden ähtiňi bozup, içen antyňy harladyň. Men-de seni edil öz edişiň ýaly ederin. 60 Ýöne ýaşlygyňda seniň bilen baglaşan ähtimi ýatlap, seniň üçin baky äht berkarar ederin. 61 Özüňden uly we kiçi uýalaryňy ýanyňa alanyňda, eden etmişleriňi ýatlap utanarsyň. Men olary saňa gyzlyga bererin, emma bu seniň ähtiň boýunça däldir. 62–63 Men seni ähli eden erbet işleriňden saplanymda, sen muny ýatlap utanar ýaly, utanjyňdan ýaňa agzyňy açmaz ýaly, seniň bilen ähtimi berkarar ederin, şonda sen Meniň Rebdigimi bilersiň». Muny Hökmürowan Reb diýýär.
Iki bürgüt we üzüm agajy
1 Maňa Rebbiň sözi geldi: 2 «Eý, ynsan ogly! Ysraýyl halkyna bir matal ber, bir tymsal aýt. 3 Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Uly ganatly, uzyn ýelekli, dürli reňkli mymyk tüýlerden doly, äpet bürgüt Liwana gonup, kedr agajynyň depesini eýeledi. 4 Agajyň ýokarky şahasyny ýolup, söwdagärleriň ýurduna getirdi, täjirleriň şäherinde ýerleşdirdi. 5 Onsoň ýurduň tohumyndan alyp, ony hasylly meýdanda ekdi, bol suwlar ýakasynda ýerleşdirip, söwüt agajy kimin oturtdy. 6 Ol gögerip, pessejik boýly ýaýraň üzüm agajyna öwrüldi, şahalary özüne tarap egildi, kökleri öz astyndady. Şeýdip, bu üzüm agajy boldy, şahalady, pudak çykardy. 7 Uly ganatly we köp ýelekli başga bir äpet bürgüt bardy. Ine, ýaňky üzüm agajy öz ekilen keşinden oňa tarap köklerini egreltdi. Suwarsyn diýip, şahalaryny oňa tarap sallady. 8 Ol şahalap, miwe berip, oňat üzüm agajy bolar ýaly, bol suwlar ýakasyndaky hasylly meýdanda ekilipdi“». 9 Ysraýyla Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: «Ol üzüm şahasy boý alyp ösermi? Birinji bürgüt täze baldaklary gurasyn diýip, köklerini sogurmazmy, miwesini ýolmazmy? Kökünden sogurmak üçin güýçli gol ýa-da beýik goşun gerek bolmaz ahyryn. 10 Ol ekilse-de, boý alyp ösermi? Gündogar şemaly uranda bütinleý guramazmy? Öz gögeren keşlerinde solmazmy?» 11 Onsoň maňa Rebbiň sözi geldi: 12 «Indi, pitneçi halka: „Siz bularyň nämedigini bilmeýärsiňizmi?!“ diý. Olara şeýle diý: „Ine, Babyl patyşasy Iýerusalime gelip, onuň patyşasyny we han-beglerini Babyla äkitdi. 13–14 Ol patyşanyň tohum-tijinden bolan bir adamy alyp, onuň bilen äht baglaşdy; oňa ant içirdi. Ol muny ýurt kiçi göwünli bolsun, gedemlik etmesin, ähtimi saklar ýaly, ýerinde dursun diýip etdi. Ol ýurduň baştutanlaryny ýesir edip alyp gitdi. 15 Ýöne Iýerusalimiň patyşasy atlar we köp esger bersin diýip, ilçilerini Müsüre ibermek bilen Babyl patyşasynyň garşysyna gozgalaň turuzdy. Ol üstünlik gazanarmy? Bu işleri eden aman galarmy? Eden ähtini bozan halas bolarmy? 16 Içen antyna biperwaý garandygy, eden ähtini bozandygy üçin Öz barlygymdan ant içýärin ol özüni patyşa edip, tagtda oturdan patyşanyň mekany bolan Babylda öler. Muny Hökmürowan Reb aýdýar. 17 Babyllylar köp janlary gyrmak üçin berkitmeler salyp, ýapgytlar guranlarynda, güýçli goşuny we uly ýygny bolsa-da, fyrown oňa söweşde ýardam etmez. 18 Ol eden ähtini bozdy, içen antyna biperwaý garady; ol söz beren hem bolsa, bu işleri etdi; indi ol gutulmaz“». 19 Munuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Öz barlygymdan ant içýärin! Men ol tarapdan biperwaý garalan antymy we bozulan ähtimi onuň öz başyna getirerin. 20 Men torumy ýazaryn, ol duzagyma düşer, onsoň Babyla getirip, Maňa eden dönükligi sebäpli oňa höküm çykararyn. 21 Onuň ähli gaçgak esgerleri gylyçdan geçiriler we aman galanlary çar tarapa dargadylar. Onsoň siz muny Men-Rebbiň aýdandygymy bilersiňiz». 22 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Kedr agajynyň depesinden bir şahajyk alyp oturdaryn. Şahasyndan bir ýaş baldak ýolup, belent dagyň depesinde ekerin. 23 Ony Ysraýylyň belent dagynda oturdaryn, ol pudak çykarar, miwe berer, şöhratly kedr agajy bolar. Her dürli guşlar şahalarynda mesgen tutar, her hili ganatly jandarlar kölegesinde saýalar. 24 Ýurduň ähli agaçlary belent agajy peseldýäniň, pes agajy beýgeldýäniň, ýaşyl agajy guradýanyň, guran agajy gögerdýäniň Men-Rebdigimi bilerler. Muny Men-Reb aýdýaryn, amala-da aşyraryn».
Günäli adamyň günäsi öz boýnuna
1 Maňa Rebbiň sözi geldi: 2 «Näme üçin siz Ysraýyl ýurdy hakynda „Atalar turşy üzüm iýdiler, ogullaryň dişi gamaşdy“ diýen nakyly aýdýarsyňyz? 3 Öz barlygymdan ant içýärin, siz bu nakyly Ysraýylda gaýdyp ulanmarsyňyz. Muny Men Hökmürowan Reb diýýärin. 4 Ine, her bir diri jan Meniňkidir. Atalaryň jany-da, ogullaryň jany-da Meniňkidir; diňe günä eden jan öler. 5 Emma dogruçyl adam adalatly we dogry zady edýändir. 6 Ol daglarda butlara hödürlenen gurbanlykdan iýmez, ysraýyl halkynyň butlaryna göz dikmez, goňşusynyň aýalyny haram etmez ýa-da aýalynyň aýbaşyly wagtynda onuň bilen ýatmaz. 7 Hiç kime zulum etmez, bergidaryň girewini yzyna gaýtarar, talaňçylyk etmez, aja nan, ýalaňaja don berer. 8 Özüniň peýdasyna karz bermez, göterimine pul bermez, elini adalatsyzlyk etmekden saklar, iki adamyň arasynda adalaty hakykata laýyk ýerine ýetirer. 9 Ol Meniň parzlarymy ýerine ýetirer, hökümlerimi ak ýürekden doly berjaý eder; ol dogruçyl adamdyr; ol hökman diri galar». Muny Hökmürowan Reb aýdýandyr. 10–11 «Indi bu dogruçyl adamyň zorluk edýän, gan dökýän bir ogly bar diýeliň. Bu ogul atasynyň hiç bir etmedik ýamanlyklaryny edip, ýagşy işleriň gyrasynda görünmez, gaýtam, daglarda butlara hödürlenen gurbanlykdan iýer, goňşusynyň aýalyny haram eder. 12 Garyba we mätäje zulum eder, talaňçylyk eder, girewini yzyna gaýtarmaz. Butlara bil baglar, nejis işler eder. 13 Öz peýdasyna karz berip, göterimine pul berer. Beýle ogul diri galarmy? Ýok, diri galmaz. Ol bu nejis işleriň ählisini etdi, ol hökman öler we dökülen gany öz boýnuna bolar. 14 Aýdalyň, bu ogluň-da bir ogly bar bolsa, ol atasynyň eden ähli günälerini görüp pikir eder we bular ýaly işleri etmez; 15 daglarda butlara hödürlenen gurbanlykdan iýmez, ysraýyl halkynyň butlaryna bil baglamaz, goňşusynyň aýalyny haram etmez. 16 Hiç kime zulum etmez, girew almaz, talaňçylyk etmez, aja nan, ýalaňaja don berer, 17 garyba zulum etmez, peýda we göterim almaz. Eger ol Meniň hökümlerimi ýerine ýetirip, parzlarymy berjaý etse, kakasynyň ýazygy zerarly ölmän, ol hökman diri galar. 18 Onuň kakasy bolsa öz eden günäleri üçin öler, ol zalymlyk edip, doganyny talady, halkynyň arasynda ýaramaz işler etdi. 19 Ýöne siz: „Näme üçin ogul atasynyň ýazygyny çekmeýär?“ diýýärsiňiz. Sebäbi bu ogul adalaty we dogruçyllygy ýerine ýetirdi, Meniň ähli parzlarymy berk saklap, olary doly berjaý etdi; ol hökman diri galar. 20 Günä eden adam ölmelidir; atasynyň ýazygyny ogly çekmez, oglunyň ýazygyny-da atasy çekmez. Dogruçyl adam dogruçyllygynyň, erbet adam erbetliginiň jogabyny alar. 21 Erbet adam eden ähli günälerinden toba edip, Meniň ähli parzlarymy berjaý etse, adalaty, dogruçyllygy ýerine ýetirse, ol hökman diri galar, ölmez. 22 Onuň eden ähli jenaýatlary barada ýatlanman, ol eden dogry işlerinde ýaşar. 23 Näme Men erbet adamyň ölümini oňlaýarynmy? Men onuň erbet ýollaryndan toba edip, diri galmagyny islemeýärinmi näme? Muny Men Hökmürowan Reb diýýärin. 24 Ýöne dogruçyl adam öz dogruçyllygyndan dönüp, erbediň ähli nejis işlerini, pisliklerini etse, ol diri galarmy? Onuň eden dogry işleriniň hiç biri ýatlanylmaz; ol özüniň eden dönükligi bilen etmişi we günäsi üçin öler. 25 Ýöne siz: „Taňrynyň ýoly dogry däl“ diýýärsiňiz. Eý, ysraýyl halky, indi muny eşidiň, Meniň ýolum dogry dälmi? Nädogry ýol siziň ýollaryňyz dälmidir? 26 Dogruçyl adam dogruçyllygyndan dönüp, erbetlik etse we ölse, ol öz eden günäsi sebäpli öler. 27 Erbet adam-da eden erbetliginden dönüp, adalaty we dogruçyllygy ýerine ýetirse, ol adam öz janyny halas eder. 28 Ol özüniň eden ähli günälerine göz ýetirip, olara toba edendigi üçin, hökman diri galar, ol ölmez. 29 Ýöne ysraýyl halky: „Taňrynyň ýoly dogry däl“ diýýär. Eý, ysraýyl halky, Meniň ýollarym dogry dälmi? Nädogry ýol siziň ýollaryňyz dälmidir? 30 Munuň üçin, eý, ysraýyl halky, Men siziň her biriňizi öz tutan ýoluňyza görä höküm etjek. Muny Hökmürowan Reb diýýär. Toba edip, ähli jenaýatlaryňyzdan el çekiň, şondan soň olar size günä etdirýän büdreme daşy bolmaz. 31 Edýän ähli jenaýatlaryňyzy özüňizden aýryň, täze ýürek we täze ruh ediniň! Eý, ysraýyl halky, siz näme üçin öljek bolýarsyňyz? 32 Men hiç kimiň ölümini oňlamaýaryn. Muny Men Hökmürowan Reb diýýärin. Şonuň üçin günäňizden el çekiň-de, diri galyň».
Ysraýylyň ýolbaşçylary üçin agy
1 Sen Ysraýyl ýolbaşçylary üçin şu agyny aýt: 2 «Seniň eneň kimdi? Arslanlar arasynda ene arslandy! Ýaş arslanlar arasynda ýatardy, çagalaryny kemala getirerdi. 3 Çagalaryndan birisi şir arslan bolup ýetişdi, awuny parçalamagy öwrendi, adamlary iýdi. 4 Milletler ol barada eşitldiler. Ony duzagyna düşürdiler, çeňňege ildirip, Müsüre getirdiler. 5 Enesi garaşyp, umydyny üzensoň, çagalaryndan başga birini alyp, ony şir arslan edip ýetişdirdi. 6 Ol arslanlar arasynda gezdi, şir arslan bolup ýetişdi, awuny parçalamagy öwrendi, adamlary iýmäge başlady. 7 Olaryň galalaryny ýykdy, şäherlerini weýran etdi. Ýurt we onuň içindäkiler arryldysyndan ýaňa çolardy. 8 Töweregindäki milletler oňa hüjüm etdiler; torlaryny ýazyp, ony duzaga düşürdiler. 9 Çeňňege ildirip, kapasa saldylar, Babyl şasynyň huzuryna getirdiler. Ysraýyl daglarynyň üstünde gaýdyp sesi eşidilmesin diýip, ony zyndana taşladylar. 10 Eneň bagdaky üzüm agajy kimin suwlaryň boýunda ekilipdi, ol bol suwlardan ýaňa hasylly we gür şahalydy. 11 Hökümdara hasa bolar ýaly güýçli şahalary bardy, boýy belent bulutlara ýetdi; belentligi we bol şahalary bilen göze ilip durardy. 12 Ýöne ony gazap bilen sogrup ýere taşladylar; gündogar ýeli miwesini guratdy, berk şahalary goparylyp soldy, olary ýalynly ot ýakyp ýok etdi. 13 Ol indi çölde, gurak we suwsuz ýurtda ekildi. 14 Onuň şahalarynyň bir çybygyndan ot çykyp, şahasyny hem miwesini ýandyrdy, hökümdarlyk hasasy üçin berk şaha galmady». Bu agydyr we agylygyna-da galar.
Ysraýylyň dönükligi
1 Sürgünde bolýan wagtymyzyň ýedinji ýylynyň bäşinji aýynyň onuna Ysraýyl ýaşulularyndan birnäçesi Rebden maslahat soramak üçin gelip, meniň garşymda oturdy. 2 Maňa Rebbiň sözi geldi: 3 «Eý, ynsan ogly! Ysraýyl ýaşululary bilen gepleş we olara Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Siz Menden maslahat soramaga geldiňizmi? Öz barlygymdan ant içýärin, Men size Özüme maslahat saldyrtmaryn. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 4 Olary höküm et, eý, ynsan ogly, olary höküm et! Olara ata-babalarynyň nejis işlerini aýdyp ber“». 5 Olara Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: «Ysraýyly saýlan günüm Ýakubyň nesline kasam eden günümdir we Müsür ýurdunda Özümi olara aýan edip: „Men siziň Hudaýyňyz Rebdirin!“ diýip ant içen günümdir. 6 Hawa, şol gün Men olary Müsür ýurdundan çykaryp, olar üçin gözlän ýurduma, ähli ýurtlardan gözel bolan süýt we bal akýan ýurda getirjekdigime söz berdim. 7 Onsoň Men olara: „Her kim göz dikýän nejis zatlaryny taşlasyn, özüňizi Müsür butlary bilen haram etmäň; siziň Hudaýyňyz Reb Mendirin“ diýdim. 8 Ýöne olar Meniň garşyma gozgalaň turuzdylar, Meni diňlemek islemediler; olaryň hiç biri gözlerine ýakymly görünýän nejis zatlaryny taşlamady, Müsür butlaryny-da terk etmedi. Onsoň Men gahar-gazabymy Müsürde olaryň başyndan inderjekdigimi aýtdym. 9 Ýöne olaryň arasynda ýaşaýan milletleriň gözüniň alnynda adyma ysnat getirmezlik üçin, Öz adymyň hatyrasyna hereket etdim. Men ol milletleriň gözüniň alnynda ysraýyl halkyny Müsürden çykarmak bilen, Özümi olara aýan etdim. 10 Şeýlelikde, olary Müsür ýurdundan çykaryp, çöle getirdim. 11 Men olara parzlarymy we hökümlerimi berdim. Bu hökümleri berjaý eden her bir adam ýaşar. 12 Olary mukaddes halk eden Rebbiň Mendigimi bilsinler diýip, Özüm bilen olaryň arasynda alamat bolar ýaly, mukaddes Sabat kanunlarymy hem olar üçin belledim. 13 Ýöne ysraýyl halky çölde Meniň garşyma gozgalaň turuzdy. Meniň parzlarymy, hökümlerimi berjaý eden adam aman galsa-da, olar kanunlarymy ýerine ýetirmediler. Hökümlerimi ret etdiler, mukaddes Sabat kanunlarymy bütinleý harladylar. Onsoň Men çölde gahar-gazabymy başlaryndan inderip, olary ýok etjekdigimi aýtdym. 14 Emma ysraýyllary Müsürden çykarandygymy gören milletleriň gözüniň alnynda adyma ysnat gelmesin diýip, Öz adymyň hatyrasyna hereket etdim. 15 Olary özlerine berjek iň gözel ýurduma, süýt we bal akýan ýurda getirmejekdigime çölde ant içdim. 16 Olaryň ýüregi butlarynyň yzyna eýerendigi üçin, Meniň hökümlerimi ret etdiler, parzlarymy berjaý etmediler we mukaddes Sabat kanunlarymy harladylar. 17 Ýöne Meniň ýene-de olara ýüregim awady, olary heläk etmedim, çölde olaryň soňuna çykmadym. 18 Çölde olaryň perzentlerine şeýle diýdim: „Ata-babalaryňyzyň parzlaryna eýermäň, hökümlerini berjaý etmäň, özüňizi olaryň butlary bilen haram etmäň. 19 Men siziň Hudaýyňyz Rebdirin. Meniň parzlarymy tutuň, hökümlerimi doly berjaý ediň, olary ýerine ýetiriň. 20 Mukaddes Sabat kanunlarymy ýerine ýetiriň. Hudaýyňyz Rebbiň Mendigimi bilmegiňiz üçin Meniň bilen siziň araňyzda alamat bolarlar“. 21 Ýöne perzentler Meniň garşyma gozgalaň turuzdylar; Meniň parzlarymy doly berjaý etmediler, bulary ýerine ýetiren adam aman galsa-da, hökümlerimi ret etdiler, mukaddes Sabat kanunlarymy harladylar. Onsoň Men çölde gahar-gazabymy başlaryndan inderip, olary ýok etjekdigimi aýtdym. 22 Muňa garamazdan, ysraýyllary Müsürden çykaranymy gören milletleriň nazarynda adyma ysnat gelmesin diýip, ýene elimi yza çekdim we Öz adymyň hatyrasyna hereket etdim. 23 Mundan başga-da, Men olary milletler arasyna pytradyp, başga ýurtlara dargatjakdygyma çölde ant içdim. 24 Olaryň gözleri ata-babalarynyň butlarynyň yzyndadygy üçin, hökümlerimi ýerine ýetirmediler, parzlarymy ret etdiler we mukaddes Sabat kanunlarymy harladylar. 25 Munuň üçin Men olara ýagşy bolmadyk parzlary we ýerine ýetiren adam aman galmaz ýaly hökümleri berdim. 26 Her bir ilkinji doglan çagany ot üsti bilen gurban eden gurbanlyklary bilen haram etdim. Şeýdip, Men olary ýok etdim we Özümiň Rebdigimi bilsinler diýdim». 27 Munuň üçin, eý, ynsan ogly, ysraýyl halky bilen gepleş we olara Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: «Ata-babalaryňyz dönüklik etmek bilen birlikde Maňa dil-de ýetirdiler. 28 Men olary wada beren ýurduma getirenimde, olar her bir gören belent depesinde, her bir gür ýaprakly agajyň astynda gurbanlyklaryny hödürlediler. Ol ýerde Meniň gaharymy getirýän sadakalaryny, hoşboý ysly tütetgilerini we içgi sadakalaryny hödür etdiler». 29 Onsoň Men olardan: «Siziň bu gidip, sežde edýän ýeriňiz nähili ýer?» diýip soradym. Şonuň üçin hem bu ýerlere şu güne çenli hem sežde edilýän ýerler diýilýär. 30 Muňa görä ysraýyl halkyna Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: «Näme üçin siz özüňizi ata-babalaryňyzyň ýol-ýörelgeleri bilen haram edip, olaryň ýigrenji zatlary bilen zynahorluk edýärsiňiz? 31 Siz bu güne çenli ogullaryňyzy otda gurbanlyk hökmünde hödür edip, ähli butlaryňyz bilen özüňizi haram edýärsiňiz. Şundan soň, eý, ysraýyl halky, Men size Özüme maslahat saldyrarynmy? Öz barlygymdan ant içýärin Hökmürowan Reb diýýär Men size maslahat bermerin. 32 Siz: „Agaja we daşa sygynyp, biz-de beýleki milletler ýaly, başga ýurtlardaky taýpalar ýaly bolarys“ diýýärsiňiz, emma akylyňyzda aýlaýan bu zatlaryňyz amala aşmaz. 33 Öz barlygymdan ant içýärin Hökmürowan Reb diýýär Men güýç-gudratym we gahar-gazabym bilen üstüňizden höküm sürerin. 34 Güýç-gudratym hem gahar-gazabym bilen sizi halklaryň arasyndan çykararyn we dargadylan ýurtlaryňyzdan yzyňyza ýygnaryn. 35 Onsoň sizi halklaryň çölüne getirip, ýüzbe-ýüzleşip, size höküm çykararyn. 36 Müsür çölünde ata-babalaryňyza nähili höküm çykaran bolsam, size hem şeýle höküm çykararyn. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 37 Men sizi gözden geçirip, ähte boýun bolmaga mejbur ederin. 38 Pitneçileri we Meniň garşyma jenaýat edenleri siziň araňyzdan aýraryn, olary gelmişek bolup ýaşaýan ýurtlaryndan çykararyn, ýöne olar Ysraýyl ýurduna girmezler. Şonda siz Meniň Rebdigimi bilersiňiz». 39 «Eý, ysraýyl halky, Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Meni diňlemejek bolsaňyz, gidiň, mundan beýläk her kim öz butlaryna gulluk etsin; ýöne sadakalaryňyzdyr butlaryňyz bilen Meniň mukaddes adyma ysnat getirmäň. 40 Ysraýyl halky, ýurtdakylaryň ählisi Maňa mukaddes dagymda, Ysraýylyň belent dagynda gulluk eder. Muny Hökmürowan Reb diýýär. Men olardan şol ýerde razy bolaryn. Men ähli mukaddes zatlaryňyz bilen birlikde sadakalaryňyzy we gymmatly sowgatlaryňyzy şol ýerde talap ederin. 41 Sizi halklaryň arasyndan çykaryp, dargadylan ýurtlaryňyzdan ýygnanymda, sizi hoşboý ys hökmünde kabul ederin we milletleriň gözleriniň alnynda Öz mukaddesligimi ykrar ederin. 42 Sizi ata-babalaryňyza bermeklige ant içen ýurduma, Ysraýyl ýurduna getirenimde, siz Meniň Rebdigimi bilersiňiz. 43 Onsoň siz erbet ýollaryňyzy, özüňizi haram eden ähli işleriňizi ol ýerde ýatlarsyňyz we eden ähli pislikleriňizden ýaňa özüňizi ýigrenersiňiz. 44 Eý, ysraýyl halky! Men siziň öz tutan ýollaryňyza we ýaramaz işleriňize görä däl-de, Öz adymyň hatyrasyna hereket edenimde, siz Meniň Rebdigimi bilersiňiz“». Muny Hökmürowan Reb diýýär.
Negep tokaýy hakyndaky pygamberlik
45 Maňa Rebbiň sözi geldi: 46 «Eý, ynsan ogly! Ýüzüňi Teýmana öwür-de, Daroma wagyz et, Negep tokaýyna garşy pygamberlik et. 47 Oňa Rebbiň sözüni eşit, Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Ine, Men içiňde ot tutaşdyraryn, ol sendäki her bir ösüp oturan agajy hem, guran agajy hem köýdürer. Lowlaýan ýalyn söndürilmez we günortadan demirgazyga çenli ähli ýüzler onuň bilen birlikde ýanar. 48 Ähli adamzat ody Men-Rebbiň tutaşdyrandygymy görer; ot söndürilmez“». 49 Onsoň men: «Wah, Hökmürowan Rebbim! Olar men hakda „Aý, ol özünden toslap tapýar-laý!“ diýişýärler» diýdim.
Rebbiň gylyjy
1 Maňa Rebbiň sözi geldi: 2 «Eý, ynsan ogly! Ýüzüňi Iýerusalime tarap öwür-de, mukaddes ýerlere garşy wagyz et, Ysraýyl ýurdy barada pygamberlik edip, 3 oňa Reb şeýle diýýär diý: „Ine, Men saňa garşydyryn, gylyjymy gynyndan çykaryp, ýagşyny-da, ýamany-da senden kesip taşlaryn. 4 Ýagşyny-da, ýamany-da senden kesip taşlamak üçin günortadan demirgazyga çenli ähli ynsana garşy gylyjymy gynyndan çykararyn. 5 Şonda tutuş adamzat gylyjyny gynyndan çykaranyň Men-Rebdigimi biler; indi gylyjy gynyna salmaryn“». 6 «Eý, ynsan ogly, ah çek, olaryň gözleriniň alnynda ýüregiňi paralap, ajy gözýaş dök. 7 Olar saňa: „Näme beýle gam-gussa batýaň?“ diýenlerinde, sen olara: „Gelen erbet habar zerarly gama batýaryn. Muňa her bir ýürek erär, ähli eller gowşar, her bir ruh tapdan düşer, her bir dyz epiler. Ine, habar gelýär, ol amala aşar“ diý». Muny Hökmürowan Reb diýýär. 8 Maňa Rebbiň sözi geldi: 9 «Eý, ynsan ogly! Pygamberlik et we Reb şeýle diýýär diý: „Gylyç! Gylyç! ol ýiteldildi, çarhlandy! 10 Bu öldürmek üçin ýiteldildi, ýyldyrym kimin çaksyn diýip çarhlandy. Biz nädip şatlanyp bileris? Oglum, sen taýagy we temmini harladyň ahyryn. 11 Gylyç ulanmak üçin çarhlanmaga berildi; gylyç ganhoruň eline berilsin diýip ýiteldildi, çarhlandy. 12 Eý, ynsan ogly! Perýat et, bagyr! Çünki bu gylyç Meniň halkymyň, ähli Ysraýyl ýolbaşçylarynyň üstünden inýär. Ysraýyl ýolbaşçylary Meniň halkym bilen birlikde gylyçdan geçiriler; munuň üçin döşüňi ýumrukla. 13 Bu bir synagdyr; taýak äsgerilmese, soňy näme bolar?“». Muny Hökmürowan Reb diýýär. 14 «Eý, ynsan ogly, pygamberlik et we maňlaýyňa ur. Gyrýan gylyç iki-üç gezek ursun. Bu öldürýän gylyçdyr, köp sanly ynsanlary gyran, olary her ýandan gurşan gylyçdyr. 15 Şeýdip, olaryň gorkudan ýaňa ýüregi bükgüldesin, büdremeleri artsyn diýip, Men ähli derwezelerinde howp salýan gylyjy goýdum. Pah-pah, gylyç ýyldyrym kimin parlady, gyrmak üçin çykaryldy. 16 Eý, gylyç, sagyňa çoz, soluňy çap, ugruň nirä bolsa, şoňa-da git. 17 Men-de maňlaýyma uraryn, gahar-gazabym ýatyşar, muny Men-Reb diýdim». 18 Maňa Rebbiň sözi geldi: 19 «Eý, ynsan ogly, Babyl patyşasynyň gylyjy geler ýaly, özüňe iki ýol belle, ikisi-de bir ýurtdan çyksyn. Gala barýan ýoluň başynda bir belgi ýasap goý. 20 Ammonlaryň Raba galasyna ýa-da Ýahudadaky berk diwarly Iýerusalime girer ýaly, gylyç üçin ýol ýasa. 21 Çünki Babyl patyşasy iki ýoluň başynda durup jogap agtarýar. Ol oklary silkeleýär we butlara maslahat salyp, gurbanlyk malynyň bagryna seredýär. 22 Onuň sag elinde Iýerusalimi görkezýän pal bar. Onda diwar ýykýan pürsleri ýerleşdirmek, ölüm buýrugyny bermek, söweş nagralaryny çekmek, derwezeleri ýumrujy gurallary goýmak, berkitmeler we diwara çykmak üçin ýapgytlar gurmak barada aýdylýar. 23 Babyl patyşasyna ant içip, kasam edenleriň nazarynda bu boş pal bolar; emma olar ele salnanda, pal bulara ýazygy ýatladar». 24 Şonuň üçin hem Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Siz jenaýatlaryňyzyň üstüni açmak bilen ýazygyňyzy ýatlatdyňyz. Ähli işleriňizde günäleriňizi görkezmek bilen ýazygyňyzy ýatlatdyňyz. Şonuň üçin zorluk bilen ele düşersiňiz. 25 Eý, Ysraýylyň dereksiz, pis hökümdary, soňky günüň ýakynlaşdy, soňky jeza günüň ýetip geldi!». 26 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Selläňi aýyr, täjiňi çykar. Indi bu beýle bolmaz. Pes bolan beýgeler, beýik bolan peseler. 27 Weýran! Weýran! Şäheri weýran ederin! Höküm çykarýan gelýänçä, bu başa barmaz. Soňra Men şäheri oňa bererin». 28 «Sen bolsa, eý, ynsan ogly, pygamberlik et we masgaralaýjy sözler aýdýan ammonlar barada Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Gylyç, gylyç! Öldürmek üçin gyndan çykaryldy, ýuwutsyn we ýyldyrym kimin çaksyn diýip ýiteldilip çarhlandy. 29 Eý, ammon halky, sen hakda görülýän görnüşler biderek, atylýan pallar ýalandyr. Eý, gylyç, ol zalym pisleriň boýnuny çapyp taşla, çünki olaryň soňky güni geldi, ahyrky jezasynyň wagty ýetdi. 30 Gylyjy gynyňa sal! Ýaradylan ýeriňde, dogduk mekanyňda Men saňa höküm çykararyn. 31 Üstüňize gaharymy döküp, gazap odumy üflärin, seni öldürmäge ussat wagşylaryň eline bererin. 32 Sen oda ýangyç bolarsyň. Ganyň tutuş ýurtda akar, indi sen hiç haçan ýatlanmarsyň; çünki muny Men-Reb aýtdym“».
Iýerusalimiň günäsi
1 Maňa Rebbiň sözi geldi: 2 «Bu ganhor şäheri höküm et, eý, ynsan ogly, ony höküm et! Onsoň oňa özüniň eden nejis işlerini aýdyp ber. 3 Oňa Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Eý, öz içinde gan döküp, weýrançylygyny taýýarlaýan şäher! Butlar ýasap, özüni haram edýän şäher! 4 Döken ganlaryň bilen etmişli bolduň, ýasan butlaryň bilen haram bolduň; günleriňiň soňuny ýakynlaşdyrdyň, ýyllaryňyň soňuna çykdyň. Şonuň üçin hem Men seni milletleriň öňünde utanja, ähli ýurtlaryň öňünde masgaraçylyga sezewar ederin. 5 Eý, ady nejis we içi gowgadan doly şäher, ýakyndakylar-da, uzakdakylar-da seni masgaralarlar. 6 Ine, içiňde ýaşaýan her bir Ysraýyl ýolbaşçysy öz güýjüniň çatdygyndan gan dökýär. 7 Olar ata-enäni kemsitdiler, seniň içiňde gelmişege sütem etdiler, dul hatyna we ýetime zulum etdiler. 8 Sen Meniň mukaddes zatlaryma we mukaddes Sabat kanunlaryma biperwaý garadyň. 9 Gan dökmek üçin araňyzda töhmetçiler bar. Öz araňyzdakylar daglaryň üstünde gurbanlyk iýdiler we haýasyzlyk etdiler. 10 Olaryň käbiri öz atalarynyň aýaly bilen ýatdy. Seniň içiňde aýal haramka namysyna degildi. 11 Kimse goňşusynyň aýaly bilen nejis iş etdi; kimse haýasyzlyk bilen öz gelnini haram etdi; kimse öz aýal doganynyň, öz atasynyň gyzynyň namysyna degdi. 12 Gan dökmek üçin seniň içiňde para aldylar; sen peýda we göterim aldyň, zorluk bilen goňşyňdan gazanç etdiň we Meni unutdyň. Muny Hökmürowan Reb aýdýar. 13 Ine, eden haram gazanjyň we öz içiňde döken ganyň üçin Men elimi elime uraryn. 14 Seniň bilen iş salşan günlerimde ýüregiň berk, elleriň güýçli bolarmy? Muny Men-Reb aýtdym. Ony ýerine hem ýetirerin. 15 Men seni milletleriň arasyna dargadaryn, ýurtlara pytradaryn, haramlygyňyň soňuna nokat goýaryn. 16 Milletleriň gözüniň alnynda özüňi haram etmegiňi bes edeniňde Meniň Rebdigimi bilersiň“». 17 Maňa Rebbiň sözi geldi: 18 «Eý, ynsan ogly! Ysraýyl halky Meniň üçin galyndy boldy; olaryň bary bir körükde eredilen kümşüň galyndysy bürünç, galaýy, demir we gurşun galyndysy ýalydyr. 19 Munuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Baryňyzyň galyndy bolandygyňyz üçin, Men sizi Iýerusalimiň ortasyna ýygnaryn. 20 Eretmek üçin ody üfläp, kümşi, bürünji, demri, gurşuny we galaýyny körüge salyşlary ýaly, Men-de sizi gahar-gazabym bilen şähere salyp erederin. 21 Sizi ýygnap, gazap odumy üstüňize üflärin we siz şäheriň içinde erärsiňiz. 22 Kümşüň körükde ereýşi ýaly, siz-de şäheriň içinde erärsiňiz, onsoň gahar oduny üstüňize dökeniň Men-Rebdigimi bilersiňiz“». 23 Maňa Rebbiň sözi geldi: 24 «Eý, ynsan ogly! Oňa: „Sen gazap güni tämizlenmedik, üstüne ýagyş ýagmadyk ýurtsuň!“ diý. 25 Onuň içindäki hökümdarlary arlap awuny parçalaýan arslan kimindir; olar adamlary ýuwutdylar, baýlyk we mal-mülk aldylar, öz içinde dullaryň sanyny köpeltdiler. 26 Onuň ruhanylary kanunlarymy basgyladylar, mukaddes zatlarymy harladylar; mukaddes zat bilen ýönekeý zadyň arasynda parh goýmadylar, haramyň we halalyň nämedigini halka öwretmediler, mukaddes Sabat kanunlaryma biperwaý garadylar; Men olaryň arasynda äsgermezçilige duçar boldum. 27 Aralaryndaky ýolbaşçylary haram gazanç üçin gan dökmekde, adam janyny ýok etmekde awuny parçalaýan gurtlar kimindir. 28 Pygamberleri boş görnüşler görüp, ýalandan pal atyp, bu etmişleriniň üstüne hek çalýarlar. Men-Reb aýtmadyk bolsam hem, „Hökmürowan Reb şeýle diýýär“ diýýärler. 29 Ýurduň halky biri-birini ezip, talaňçylyk etdi, garyba we mätäje zulum etdi, nähak ýere gelmişege sütem etdi. 30 Ýurdy heläk etmezligim üçin diwary täzeden bejerip, onuň gädiginde ýurt üçin öňümde durup biljek bir adam agtardym, ýöne tapyp bilmedim. 31 Şonuň üçin hem Men olaryň üstlerine gazabymy dökdüm, gahar odum bilen olary ýakyp ýok etdim. Eden işlerini öz başlaryndan inderdim». Muny Hökmürowan Reb diýýär.
Ohola we Oholyba
1 Maňa Rebbiň sözi geldi: 2 «Eý, ynsan ogly! Bir eneden doglan iki gyz bardy. 3 Olar ýaşkalar Müsürde loly bolup, zyna etdiler. Ol ýerde olaryň mämeleri ellendi we gyz göwüsleri gysymlandy. 4 Ulusynyň ady Ohola, kiçisiniňki bolsa Oholybady. Olar Meniňki boldular, ogullar we gyzlar dogurdylar. Atlaryna görä Ohola Samarýadyr, Oholyba Iýerusalimdir. 5 Ohola Meniňkikä zyna edip, oýnaşlary bolan aşur ýolbaşçylaryna göwün berdi. 6 Bular mawy eşik geýnen häkimler bilen emeldarlardy, ählisi görmegeý ýaş ýigitler we atly esgerlerdi. 7 Ohola Aşuryň görnükli adamlaryna özüni zynagärlige berdi. Ol kimlere göwün beren bolsa, şolaryň butlary bilen özüni haram etdi. 8 Müsürliler bilen hem zynagärligini goýmady. Ol ýaşka müsürliler onuň bilen ýatdylar, gyz göwüslerini gysymladylar we zynalaryny onuň üstüne dökdüler. 9 Şonuň üçin Men ony göwün beren oýnaşlarynyň eline, ýagny aşurlaryň eline berdim. 10 Olar onuň ýalaňaçlygyny paş etdiler, ogullaryny we gyzlaryny aldylar, özüni bolsa gylyç bilen öldürdiler. Oňa hökümler çykaryldy we ol aýallaryň arasynda masgara boldy. 11 Aýal dogany Oholyba muny görse-de, göwün bermekde ondan hem azgyndy, zynagärligi uýasynyňkydan-da has çökderdi. 12 Ol bezemen geýnüwli aşur ýolbaşçylaryna häkimlere, emeldarlara, at münýänlere, görmegeý ýaş ýigitleriň baryna göwün berdi. 13 Men onuň haram bolandygyny gördüm; ikisiniň hem ýoly birdi. 14 Emma Oholyba zynagärligini artdyrdy, ol gyzyl reňkler bilen diwaryň ýüzüne çekilen babylly erkekleriniň şekilini gördi. 15 Şeýle hem billeri guşakly, başlary uly selleli, ählisi serkerde sypatly, asly babylly bolanlaryň suratyny gördi. 16 Oholyba olary gören badyna göwün berip, babyllylaryň ýurduna çaparlar ýollady. 17 Babyllylar onuň ýanyna, söýgi düşegine geçdiler, zynagärlikleri bilen ony haram etdiler. Babyllylar bilen özüni haram edenden soň, olary kalby bilen ýigrendi. 18 Oholyba zynagärligini we ýalaňaçlygyny açyk paş edende, onuň uýasyny ýigrenişim ýaly, kalbym ony-da ýigrendi. 19 Oholyba Müsür ýurdunda zynagärlik eden ýaşlyk günlerini ýatlamak üçin zynagärligini has artdyrdy. 20 Göwreleri eşegiň göwresi kimin we billeri atyň bili kimin bolan oýnaşlaryna göwün berdi. 21 Şeýlelikde, müsürliler seniň mämeleriňi elläp, gyz göwüsleriňi gysymlan döwründäki ýaly ýaşlyk haýasyzlygyňy etdiň». 22 Şonuň üçin, eý, Oholyba, Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Men seniň ýigrenen oýnaşlaryňy özüňe garşy küşgürerin, olary her ýandan saňa garşy aýaga galdyraryn. 23 Babyllylary, ähli kesetleri, pekotlary, şowalary, kowalary we olar bilen birlikde tutuş aşurlary görmegeý ýaş ýigitleri, häkimleriň we emeldarlaryň baryny, serkerdeleri we ýolbaşçylary, at münýänleri saňa garşy goýaryn. 24 Olar ýaraglar, uruş arabalary, at-arabalar we bir topar halklar bilen saňa garşy çykyp, uly-kiçi galkanlary, demir tuwulgalary bilen daş-töwerekden daşyňy alarlar. Men olara höküm etmek ygtyýaryny bererin, olar öz däp-dessurlary boýunça saňa hökümler çykararlar. 25 Saňa garşy gabanjaňlygym oýanar. Olar saňa gazaplanyp ýowuz daraşarlar, burnuňy we gulaklaryňy kesip taşlarlar, aman galanlaryňyz gylyçdan heläk bolarlar. Ogullaryňy we gyzlaryňy alarlar, aman galanlaryňyzy ot ýakyp ýok eder. 26 Olar seniň geýimiňi sypyrarlar, owadan şaý-sepleriňi alarlar. 27 Men seniň Müsürden getiren haýasyzlygyň we zynagärligiň soňuna çykaryn. Sen olara indi gabagyňy galdyrmarsyň, Müsüri gaýdyp ýatlamarsyň». 28 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Men seni öz ýigrenen adamlaryňyň, kalbyňyň ýigrenenleriniň eline bererin. 29–30 Olaryň saňa garşy özlerini alyp baryşlary ýigrençli bolar, seniň ähli zähmetiňiň hasylyny alyp, seni ýalaňaç hem alaň-açyk goýarlar. Sen milletler bilen zyna etdiň, olaryň butlary bilen haram bolduň. Şeýlelikde, zynagärligiň ýalaňaçlygy paş bolar. Bu zatlaryň ählisi haýasyzlygyň we azgynlygyň sebäpli başyňdan iner. 31 Sen uýaňyň ýolundan ýörediň, Men onuň käsesini seniň eliňe bererin». 32 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Sen uýaňyň çukur we giň käsesinden içersiň, bu käsäniň pürepürdigi sebäpli, seniň üstüňden gülnüp masgara bolarsyň. 33 Serhoşlykdan we gaýgydan dolarsyň, ol seniň uýaň Samarýanyň käsesidir, ol elhençlik hem weýrançylyk käsesidir. 34 Ony içip tükedersiň, böleklerini ýenjip, göwsüňi parçalarsyň, Hökmürowan Reb: „Muny Men aýtdym“ diýýär». 35 Şonuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Meni unudandygyňa, Menden ýüz öwrendigiňe görä sen hem öz haýasyzlygyň we zynagärligiň üçin jezaňy çek». 36 Reb maňa şeýle diýdi: «Eý, ynsan ogly! Sen Ohola we Oholybanyň üstünden höküm çykar! Olara nejis işlerini bildir. 37 Olar zyna etdiler, elleri gan dökdi; butlary bilen zyna etdiler. Maňa dogran çagalaryny-da iýmit hökmünde olaryň butlaryna hödürlediler. 38 Maňa-da şu işi etdiler: şol gün Meniň mukaddes öýümi haram etdiler, mukaddes Sabat kanunlarymy harladylar. 39 Butlary üçin çagalarynyň damagyny çalanlaryndan soň, hut şol gün mukaddes öýümi harlamak üçin ol ýere girdiler, ine, Meniň öýümiň içinde şeýle etdiler. 40 Hatda, siz, iki uýa! Uzaklardan adamlar geler ýaly çaparlar ýolladyňyz, olar geldiler. Olar üçin siz ýuwundyňyz, gözleriňize sürme çekdiňiz, şaý-sepler bilen bezenip, 41 şanly düşekde oturdyňyz, düşegiň öňünde bolsa taýyn saçak bardy. Meniň ýakymly ysly tütetgim bilen ýagymy onuň üstünde goýduňyz. 42 Aladasyz märekäniň şowhunly sesi ýaňlanýardy; köpçülik adamlar bilen birlikde çölden serhoşlar hem getirildi. Olar bu iki uýanyň bileklerine bilezikler dakdylar, başlaryna gözel täçleri geýdirdiler. 43 Onsoň men: „Wah, bu bir zyna edip, sandan çykan aýal-a, emma olar onuň bilen jyns gatnaşyklaryny etmeklerini dowam etdirýärler“ diýdim. 44 Olar bir lolynyň ýanyna girilişi ýaly, onuň bilen ýatdylar. Şeýdip, haýasyz aýallar bolan Oholanyň we Oholybanyň ýanyna girdiler. 45 Emma dogruçyl adamlar olara zynahor we ganhor aýallaryňky ýaly höküm çykararlar, sebäbi olar zynahordurlar we ellerini gana buladylar». 46 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Olaryň garşysyna jemagaty örüz, olary howp astyna we talaňa sal. 47 Jemagat olary daşlar, gylyçlary bilen kerçär, ogul-gyzlaryny öldürip, öýlerini ýakar. 48 Şeýdip, Men ýurtdaky haýasyzlygyň soňuna çykaryn, ähli aýallar mundan sapak alyp, siziňki ýaly haýasyzlyk etmezler. 49 Olar haýasyzlygyňyzy öz üstüňize ýüklärler. Siz butlaryňyzyň günäsiniň jezasyny çekersiňiz. Şonda siz Meniň Hökmürowan Rebdigimi bilersiňiz».
Gaýnaýan gazan
1 Sürgünde bolýan wagtymyzyň dokuzynjy ýylynyň onunjy aýynyň onuna maňa Rebbiň sözi geldi: 2 «Eý, ynsan ogly! Özüňe şu günüň, hut şu günüň senesini ýazyp goý. Babyl patyşasy hut şu gün Iýerusalimi gabamaga başlady. 3 Pitneçi halka bir tymsal aýdyp, Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Gazan atar, gazan atar-da, içine suw guý. 4 Et böleklerini, ýagny but we döşüň oňat böleklerini onuň içine at. Ony saýlama omaçalardan doldur. 5 Süriniň iň saýlamasyndan al. Gazanyň aşagyndaky odunlary üýşür, gazany mazaly gaýnat, içindäki omaçalar bişsin“». 6 Munuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Ganhor şäheriň halyna waý! Kesmek tutan, kesmeginden arassalanmadyk bu gazanyň halyna waý! Saýlamazdan eti gazandan bölek-bölek edip çykaryp zyňyň. 7 Şäheriň gany onuň ortasyndadyr; ol ony ýalaňaç gaýanyň üstüne dökdi; ony gum bilen örter ýaly ýere dökmedi. 8 Men hem gazabymy tutaşdyryp, öç alar ýaly onuň ganyny ýalaňaç gaýanyň üstüne dökdüm, onuň üsti örtülmez». 9 Munuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Ganhor şäheriň halyna waý! Men-de odun üýşmegini has belent ederin. 10 Odunlary üýşür, ody tutaşdyr, eti gowuja bişir, çorbany gaýnat, goý, omaçalar-da ýanyp köýsün! 11 Onsoň boş gazany onuň közleriniň üstünde goý. Şeýdip, ol gyzar, misi ýanar, pisligi içinde eräp, kesmegi aýrylar. 12 Onuň bar zähmeti biderek boldy, galyň kesmegi ondan aýrylmaýar; kesmegiň aýrylmagyna hatda ot hem ýardam etmez. 13 Haýasyzlygyň seni haram etdi. Men seni tämizlejek boldum, emma sen tämizlenmek islemediň. Saňa garşy tutaşan gazabym ýatyşýança, sen haramlygyňdan tämizlenmersiň. 14 Muny Men-Reb aýtdym, bu berjaý bolar, Men ony ederin. Jezaňy geçmerin, gaýgyrmaryn we haýpym gelmez. Öz tutan ýollaryňa we işleriňe laýyklykda saňa höküm çykarylar». Muny Hökmürowan Reb diýýär.
Ezekiýeliň aýalynyň ölümi
15 Maňa Rebbiň sözi geldi: 16 «Eý, ynsan ogly! Ine, Men gözleriňe iň gymmatly bolan kişini bir zarbada senden alaryn, ýöne sen zeýrenme, aglama, gözýaş dökme. 17 Dymyp ah çek; öliň üçin ýas tutma; selläňi geý, çarygyňy geý, sakgalyňy örtme; ýas çöregini iýme». 18 Şeýlelikde, men daňdan halka bu sözleri aýtdym; agşam bolsa aýalym öldi. Ertesi daňdan men ähli zady özüme buýrulyşy ýaly berjaý etdim. 19 Halk maňa: «Seniň edýän bu zatlaryňyň bize näme dahyly bar? Muny bize aýtjak dälmi?» diýdi. 20 Onsoň men olara özüme Rebbiň sözüniň gelendigini aýtdym: 21 «Ysraýyl halkyna Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Men güýjüňiziň buýsanjy, gözüňiziň arzuwlaýany, janyňyzyň mähremi bolan mukaddes öýümi harlatmakçy. Galdyryp gaýdan ogul-gyzlaryňyz gylyçdan ölerler“. 22 „Siz-de meniň edişim ýaly edersiňiz; sakgalyňyzy örtmersiňiz we ýas çöregini iýmersiňiz. 23 Selläňiz başyňyzda, çarygyňyz aýagyňyzda bolar. Ýas tutmarsyňyz, aglamarsyňyz, emma etmişleriňiz zerarly gurap ýok bolarsyňyz, biri-biriňiz üçin ah çekersiňiz“. 24 „Ezekiýel siziň üçin bir alamat bolar, ol näme eden bolsa, sizem şony edersiňiz. Bu hadysalar ýüze çykanda, siz Meniň Hökmürowan Rebdigimi bilersiňiz“». 25–26 «Eý, ynsan ogly! Men olaryň güýjüni, gözellik şatlygyny, göz guwanjyny, janlarynyň perwaz urýan zadyny, ogul-gyzlaryny olardan alan günüm bu beladan gaçyp gutulan biri gelip, muny saňa habar berer. 27 Şol gün beladan gaçyp gutulan adam bilen gepleşmek üçin saňa täzeden dil biter, sen geplärsiň, gaýdyp diliň tutulmaz. Sen olar üçin bir alamat bolarsyň, onsoň olar Meniň Rebdigimi bilerler».
Ammon ýurduna garşy pygamberlik
1 Maňa Rebbiň sözi geldi: 2 «Eý, ynsan ogly! Ýüzüňi ammonlara tarap öwür-de, olaryň garşysyna pygamberlik et. 3 Hökmürowan Rebbiň sözüni eşidiň! Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Meniň mukaddes öýümi harlanlarynda, Ysraýyl ýurduny weýran edenlerinde we ýahuda halkyny sürgün edenlerinde, siz olar barada: ‘Pah-pah! Ne ajap!’ diýşip begendiňiz. 4 Şonuň üçin, ine, Men sizi mülk hökmünde gündogar halklarynyň eline bererin. Olar düşelgelerini siziň araňyzda gurarlar, çadyrlaryny sizde dikerler, olar siziň miweleriňizi iýerler, süýdüňizi içerler. 5 Raba galasyny düýeleriň örüsine we Ammon ýurdyny dowarlaryň ýatagyna öwrerin. Onsoň siz Meniň Rebdigimi bilersiňiz“». 6 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Siz elleriňizi çarpyp, tans etdiňiz, Ysraýyl ýurduna bolan ýigrenjiňiz bilen ýürekden şatlandyňyz. 7 Şonuň üçin hem, ine, Men elimi siziň garşyňyza uzatdym. Sizi milletlere olja edip bererin. Men sizi halklaryň arasyndan sogrup zyňaryn, ýurtlaryň arasyndan süpürip taşlaryn, sizi ýok ederin. Onsoň siz Meniň Rebdigimi bilersiňiz».
Mowap ýurduna garşy pygamberlik
8 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Mowap bilen Segir: „Ýahuda halky hem beýleki milletler ýalydyr“ diýdiler. 9 Şonuň üçin Men Mowabyň bir gapdalyny böwsüp, ýurduň şöhraty bolan serhet şäherlerine Beýtýeşimota, Bagalmegona we Kirýataýyma zarba uraryn. 10 Men Mowaby ammonlar bilen birlikde gündogar halklarynyň eline mülk edip bererin. Şeýdip, ammonlar milletler arasynda hiç haçan ýatlanylmaz. 11 Mowaba hökümler çykararyn, şonda olar Meniň Rebdigimi bilerler».
Edom ýurduna garşy pygamberlik
12 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Edom öç almak bilen ýahuda halkynyň garşysyna hereket etdi, olardan öç alyp, agyr günä batdy. 13 Şonuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Men elimi Edomyň garşysyna uzadyp, ondan ynsany-da, haýwany-da sogrup taşlaryn we ony harabaçylyga öwrerin. Olar Teýmandan Dedana çenli aralykda gylyçdan heläk bolarlar. 14 Men Edomdan halkym Ysraýylyň eli bilen öç alaryn. Olar Edomda Meniň gahar-gazabym boýunça hereket ederler, onsoň olar Meniň öjümiň nämedigini bilerler“». Muny Hökmürowan Reb aýdýar.
Piliştlilere garşy pygamberlik
15 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Ebedi duşmançylygy bolan piliştliler ýahudalardan ar aldylar, ýüreklerindäki ýigrenç zerarly olary ýer bilen ýegsan edip öç aldylar. 16 Munuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Ine, Men elimi piliştlileriň garşysyna uzadyp, olardan keretlileri sogrup taşlaryn, deňiz ýakasynda galanlaryny ýok ederin. 17 Gazaply jezalar bilen olardan agyr öç alaryn. Şonda olar Meniň Rebdigimi bilerler“».
Sur galasyna garşy pygamberlik
1 Sürgünde bolýan wagtymyzyň on birinji ýylynyň birinji aýynyň birine maňa Rebbiň sözi geldi: 2 «Eý, ynsan ogly! Sur galasy Iýerusalim hakda: „Baý-baý-ow, halklaryň gapysy bolan şäher ýykyldy, derwezeleri meniň üçin açyldy. Ol weýran boldy, indi men baýlykdan dolaryn“ diýdi». 3 Şonuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Eý Sur! Men saňa garşydyryn. Deňiz tolkunlarynyň ýokary galşy ýaly, Men hem milletleri seniň garşyňa aýaga galdyraryn. 4 Olar Soruň diwarlaryny weýran ederler, onuň diňlerini ýykarlar. Men onuň topragyny syryp-süpürip, ýalaňaç gaýa öwrerin. 5 Ol deňiz ortasynda tor ýazylýan ýer bolar. Hökmürowan Reb: „Muny Men aýtdym“ diýýär. Sur galasy milletlere olja bolar. 6 Olar Sur galasyna garaşly şäherlerde ýaşaýanlary gylyçdan geçirerler; onsoň olar Meniň Rebdigimi bilerler». 7 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Ine, Men patyşalaryň patyşasy bolan Babyl patyşasy Nebukadnesary atlar, söweş arabalary, atlylar, köp halklardan ybarat äpet goşun bilen birlikde demirgazykdan Sur galasynyň üstüne getirerin. 8 Eý, Sur galasy, olar saňa garaşly şäherlerde ýaşaýanlary gylyçdan geçirerler, garşyňa berkitmeler salyp, diwaryňa çykmak üçin ýapgytlar gurarlar we galkanlaryny seniň garşyňa goýarlar. 9 Pürsler bilen diwarlaryňy oýarlar, demir gurallary bilen diňleriňi ýykarlar. 10 Atlarynyň köplüginden ýaňa seni tozan gapar; diwarlary ýumrulan bir gala girilişi ýaly, seniň derwezeleriňden girende atlylaryň, tigirleriň we söweş arabalarynyň sesinden ýaňa diwarlaryň sarsar. 11 Ähli köçeleriňi atlarynyň toýnagy bilen basalarlar; halkyňy gylyç bilen öldürerler, güýçli sütünleriňi ýer bilen ýegsan ederler. 12 Baýlygyňy talap, mal-mülküňi basyp alarlar, diwarlaryňy ýykyp, gözel jaýlaryňy weýran ederler. Daşlaryňy, agaçlaryňy we topragyňy deňze taşlarlar. 13 Men seniň aýdymlaryňyň sesini keserin, arfalaryňyň sesi gaýdyp eşidilmez. 14 Seni ýalaňaç gaýa öwrerin, tor ýazylýan ýer bolarsyň. Indi sen hiç haçan täzeden bejerilmersiň, çünki Hökmürowan Reb: „Muny Men-Reb aýtdym“ diýýär». 15 Hökmürowan Reb Sur galasyna şeýle diýýär: «Ýykylyşyňyň gürpüldisinden, ýaralylaryň iňňildisinden, başyňdan inen elhenç mergiden kenarlardaky halklar titreşmezmi? 16 Şonda deňiz boýundaky ähli hökümdarlar tagtlaryndan düşüp, donlaryny çykararlar, keşdeli eşiklerini sypyrarlar. Gorky lybasyna girip, ýerde oturarlar we dynuwsyz sandyraşyp, saňa aňk-taňk bolarlar. 17 Soňra olar sen hakda agy aýdarlar: „Eý, deňizçileriň ýaşaýan şäheri, deňizde iň güýçli meşhur şäher! Wah, sen we sende ýaşaýanlaryň barysy nähili heläk boldy! Sen deňziň ýakasynda ýaşaýanlara howp saldyň!“ 18 Seniň ýykylan günüň kenarlardaky halklar titreşerler, deňiz kenaryndakylar seniň heläk bolşuňa howsala düşerler». 19 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Seni ilatsyz galan şäherler ýaly harabaçylyga öwrenimden soň, çuňlugy üstüňe getirip, köp suwlar bilen büränimden soň, 20 seni ölüler dünýäsine inýänler bilen birlikde gadymy halkyň ýanyna indererin. Ilatsyz bolar ýaly, seni ölüler dünýäsine inýänler bilen birlikde ýeriň teýinde, gadymdan bäri harabaçylyga öwrülen ýerlerde ornaşdyraryn; sen gaýdyp ilatly bolmarsyň ýa-da dirileriň ýaşaýan ýurduny eýelemersiň. 21 Men seni elhenç howpa duçar ederin, sen ýok bolarsyň. Seni gözlärler, emma hiç haçan tapmazlar». Muny Hökmürowan Reb diýýär.
Sur galasy üçin aýdylan agy
1 Maňa Rebbiň sözi geldi: 2 «Eý, ynsan ogly, Sur galasy hakda agy aýt. 3 Deňiz girelgelerinde mesgen tutan we her bir kenar ýakasyndaky halklar bilen söwdagärlik eden Sur galasyna Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Eý, Sur, sen ‘Gözellik kämilligi mendirin!’ diýdiň. 4 Seniň hökümdarlygyň beýik deňizlerdedir; seni bina edenler gözelligiňi aňrybaş derejesine ýetirdiler. 5 Sen Senir dagynyň serwilerinden ýasalan uly gämi ýalydyň; saňa bogaldak etmek üçin Liwandan kedr agajyny getirdiler. 6 Kürekleriňi Başan dublaryndan etdiler; tagtalaryňy Kipr adasynyň serwi agajyndan ýasap, piliň dişi bilen bezediler. 7 Saňa baýdak bolar ýaly, Müsüriň keşdeli zygyr matasy seniň ýelkeniňdi; Elişa kenarynyň mawy we gyrmyzy matasy seniň ýapynjaňdy. 8 Sidon we Arwat ilaty seniň kürekçileriňdi. Eý, Sur, sende akyldarlar bardy, olar seniň gämiçileriňdi. 9 Gebalyň garrylary we akyldarlary sende bolup, jaýryklaryňy suwaýardylar. Harytlaryňy alyş-çalyş etmek üçin ähli gämiler deňizçileri bilen sendediler. 10 Pars, Lut we Put seniň urşujylaryňdy; olar galkanlary bilen demir tuwulgalaryny diwaryňdan asardylar; olar saňa şöhrat getirerdiler. 11 Arwatlylar we heýlekliler töwerek-daşyňdaky diwarlaryňyň, gammatlylar bolsa diňleriňiň üstündediler. Olar galkanlaryny diwarlaryňyň töwerek-daşyndan asyp, gözelligiňi aňrybaşa ýetirerdiler. 12 Baýlygyňyň köpdügi üçin Tarşyş seniň bilen söwda etdi; harytlaryňyň deregine kümüş, demir, galaýy we gurşun bererdi. 13 Ýawan, Tubal we Meşek seniň söwdagärleriňdiler; olar harytlaryňyň deregine gullar we bürünç gaplar bererdiler. 14 Togarma halky seniň harytlaryňyň deregine ýabylary, uruş atlaryny we gatyrlary bererdi. 15 Dedanlylar seniň söwdagäriňdiler; köp kenarlaryň söwda gatnaşygy seniň eliňdedi; olar senden alan harytlarynyň deregine piliň dişi we eben agajy bilen hasaplaşardylar. 16 Söwdaňyň köpdügi üçin Aram seniň bilen söwda etdi; olar seniň harytlaryňyň deregine zümerret, gyrmyzy we keşdeli matalar, nepis zygyr mata, merjen we ýakut bererdiler. 17 Ýahuda bilen Ysraýyl ýurdy seniň söwdagärleriňdiler; olar harytlaryňyň deregine Minnit bugdaýyny, un, bal, ýag we melhem bererdiler. 18 Söwdaňyň we baýlygyňyň köpdügi üçin Damask hem seniň bilen söwda etdi; ol Helbon şerabyny we ak ýüň getirerdi. 19 Uzal ýurdundan gelen Dan we Ýawan harytlaryňyň deregine ýüplük bererdiler; alyş-çalyş harytlaryňyň arasynda bolsa işlenen demir, dalçyn we hoşboý ysly gamyş bardy. 20 Dedan at münmäge gerekli bolan eýerlik atkeçeleri bilen söwda ederdi. 21 Arabystan we bütin Kedar hökümdarlary seniň iň gadyrly müşderileriňdi; olar guzular, goçlar we erkeçler getirip, seniň bilen söwda etdiler. 22 Sabanyň we Ramanyň täjirleri seniň söwdagäriňdiler; olar harytlaryňyň deregine ähli atyrlaryň seresini, her hili gymmatbaha daşlar we altyn bererdiler. 23 Haran, Kanne, Eden, Saba täjirleri, Aşur we Kilmat seniň söwdagäriňdiler. 24 Olar seniň bazaryňdaky harytlaryňy saýlama zatlar bilen, mawy we reňbe-reň keşdeli matalar we ýüp bilen berk daňlan reňkli halylar bilen alyş-çalyş ederdiler. 25 Seniň harytlaryňyň kerweni Tarşyşyň gämileridi; sen dolup-daşyp, deňizler ummanynda agyr ýük bilen ýüklenerdiň. 26 Kürekçileriň seni açyk deňizlere alyp çykarlar, emma gündogar şemaly deňizler ummanynda seni kül-peýekun eder. 27 Ýykylan günüň seniň baýlygyň, harytlaryň, mallaryň, deňizçileriň, gämiçileriň, jaýryklaryňy suwaýanlar, harytlaryňy alyş-çalyş edýänler, sendäki ähli urşujylar we içiňdäki ähli jemagat deňizler ummanyna gark bolarlar. 28 Gämiçileriň ahy-nalasyndan öri meýdanlar lerzana geler. 29 Ähli kürekçiler, deňizçiler we ähli deňiz gämiçileri gämilerinden düşüp, gury ýerde durarlar. 30 Seslerini gataldyp, seniň üçin perýat ederler, başlaryndan gum sowrarlar, küle togalanarlar. 31 Seniň üçin saçlaryny syryp, jul geýnerler, janhowluna hasrat bilen zar-zar aglap, dady-perýat ederler. 32 Seniň üçin agy aýdyp, ýas tutarlar, ahy-nala çekip, şeýle diýerler: ‘Deňiz ortasynda Sur ýaly dym-dyrs bolan gala barmy? 33 Harytlaryň deňizden çykanda, sen köp halklary doýurdyň, baýlygyň we harytlaryň köplügi bilen patyşalary baýatdyň. 34 Ine, deňizde, suwlaryň düýbünde kül-peýekun bolanyňda, içiňdäki harytlaryň we ähli jemagatyň özüň bilen bile gark boldy’. 35 Kenarlardaky ähli ilatlar saňa aňkaryşdylar; patyşalary gaty gorkdular, ýüzleriniň reňki öçdi. 36 Halklar arasyndaky täjirler saňa sykylyk atdylar; sen elhenç howpa uçrap, ebedilik ýok bolarsyň“».
Sur patyşasyna garşy pygamberlik
1 Maňa Rebbiň sözi geldi: 2 «Eý, ynsan ogly! Sur hökümdaryna Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Sen ýürekde gedemlik edip: ‘Men hudaýdyryn, men deňizler ummanynda, hudaýlaryň tagtynda oturýaryn’ diýdiň; ýüregiňi hudaýlaryň ýüregi kimin tutsaň-da, sen hudaý dälsiň, ynsansyň. 3 Sen Danyýelden has akyldarsyň, hiç bir syr senden gizlin däldir. 4 Sen danalygyň we düşünjäň bilen baýlyk edindiň, hazynalaryňda altyn, kümüş topladyň. 5 Söwdada çuň danalygyň bilen baýlygyňy köpeltdiň, baýlygyňdan ýaňa ýüregiňi gedem tutdyň“». 6 Şonuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Sen ýüregiňi hudaý ýaly tutdyň. 7 Munuň üçin Men gelmişekleri, milletleriň iň rehimsizini seniň üstüňe getirerin; olar seniň ajaýyp danalygyňy gylyç bilen kesip, şan-şöhratyňy harlarlar. 8 Seni gabra indererler; sen deňizleriň goýnunda wagşy ölüme duçar bolarsyň. 9 Sen özüňi öldürenleriň huzurynda-da: „Men hudaý“ diýersiňmi? Özüňi öldürenleriň elinde sen hudaý dälsiň, ynsansyň. 10 Sen gelmişekleriň elinde sünnetsizleriň ölümi bilen heläk bolarsyň. Çünki Hökmürowan Reb: „Muny Men aýtdym“ diýýär». 11 Maňa Rebbiň sözi geldi: 12 «Eý, ynsan ogly! Sur patyşasy üçin agy aýt, oňa Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Kämilligiň möhüri, danalygyň, gözelligiň aňrybaşy sendiň. 13 Sen Eremde Hudaýyň bagyndadyň; lagyl, topaz, göwher, sary ýakut, hakyk, ýaşyl gaşlar, ýakut, pöwrize we zümerret ýaly ähli gymmatbaha daşlara we altyna gaplanypdyň; gaş öýeleriňdir oýma nakgaşçylyk işleriň hem altyndandy, bularyň ählisi seniň ýaradylan günüň taýýarlanypdy. 14 Sen goragçy kerup bolar ýaly ganatlaryňy ýaýyp oturdyň, seni Men belläpdim. Sen Hudaýyň mukaddes dagyndadyň, otly daşlaryň arasynda gezdiň. 15 Ýaradylan günüňden tä senden ýazyk tapylýança, ýollaryňda aýypsyzdyň. 16 Söwdaňyň köplügi zerarly seni zulumdan doldurdylar, sen günä etdiň. Şeýlelikde, Men seni haram hökmünde Hudaýyň dagyndan aşak taşladym. Men seni, eý, goragçy kerup, otly daşlaryň arasyndan kowup ýok etdim. 17 Owadanlygyň zerarly ýüregiňi tekepbir tutdyň, şöhratparazlygyňdan ýaňa danalygyňy harladyň; Men seni ýere çaldym; görsünler diýip, patyşalaryň öňüne zyňdym. 18 Sen köp etmişleriň bilen, erbet söwdagärligiň bilen mukaddes ýerleriňi haram etdiň; onsoň Men içiňden ot berdim; ol seni ýandyrdy. Men seni ähli görýänleriň gözleriniň alnynda ýakyp, ýer ýüzünde kül etdim. 19 Halklar arasynda seni tanaýanlaryň bary saňa aňkarylyşarlar; sen elhenç howpa uçrap, ebedilik ýok bolarsyň“».
Sidon galasyna garşy pygamberlik
20 Maňa Rebbiň sözi geldi: 21 «Eý, ynsan ogly! Ýüzüňi Sidona tarap öwür-de, oňa garşy pygamberlik et. 22 Oňa Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Ynha, Sidon, Men saňa garşydyryn; Men seniň içiňde şöhrat gazanaryn. Saňa hökümler çykaryp, Öz mukaddesligimi ykrar edenimde, siz Meniň Rebdigimi bilersiňiz. 23 Men onuň içine mergi iberip, köçelerinden gan akdyraryn; dumly-duşdan üstüne inýän gylyçdan içindäki ýaralylar heläk bolarlar. Onsoň olar Meniň Rebdigimi bilerler. 24 Ysraýyl halkyny ýigrenýänleriň hiç biri indi gaýdyp Ysraýyla çümýän ýandak we awuly tiken bolmaz, şonda olar Meniň Hökmürowan Rebdigimi bilerler“». 25 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Men ysraýyl halkyny dargadylan halklaryň arasyndan yzyna ýygnap, milletleriň gözleriniň alnynda mukaddesligimi ykrar ederin. Şundan soň olar öz ýurtlarynda, ýagny Meniň gulum bolan Ýakuba beren ýurdumda mesgen tutarlar. 26 Ol ýerde howpsuz ýaşap, öýler gurarlar, üzüm baglaryny oturdarlar. Daş-töwerekdäki olary ýigrenýänlere hökümler çykaranymdan soň, olar howpsuz ýaşarlar. Şonda olar Meniň özleriniň Hudaýy Rebdigimi bilerler».
Müsüre garşy pygamberlik
1 Sürgünde bolýan wagtymyzyň onunjy ýylynyň onunjy aýynyň on ikisine maňa Rebbiň sözi geldi: 2 «Eý, ynsan ogly! Ýüzüňi Müsür patyşasy fyrowna tarap öwür-de, oňa we bütin Müsüre garşy pygamberlik et. 3 Oňa Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Eý, Müsür patyşasy fyrown! Özüň derýalar goýnunda ýatan äpet aždarha bolsaň-da, ‘Nil meniňkidir, ony özüm üçin ýaratdym’ diýýäň! Men saňa garşydyryn. 4 Seniň äňleriňe çeňňekler sokaryn we derýalaryňyň balyklaryny teňňeleriňe ýapyşdyraryn. Teňňeleriňe ýapyşan balyklar bilen birlikde seni derýalaryňdan kowup çykararyn. 5 Seniň özüňi we derýalaryňdaky ähli balyklary çöle taşlaryn. Sen açyk meýdanda heläk bolarsyň, ol ýerden ýygnalmarsyň we hiç kim saňa eýe çykmaz. Men seni ýabany haýwanlara we ýyrtyjy guşlara şam ederin. 6 Onsoň ähli Müsür ilaty Meniň Rebdigimi biler. Müsür halky ysraýyl halky üçin gamyşdan hasa boldy. 7 Ysraýyl halky senden ýapyşanda, sen döwlüp, ysraýyllaryň eginlerini ýaraladyň; saňa ýaplananlarynda, sen owranyp, billerini döwdüň“». 8 Şonuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Ine, Men seniň üstüňden gylyç inderip, ynsany-da, haýwany-da senden sogrup taşlaryn. 9 Müsür ýurdy harabaçylyga we çöllüge öwrüler; onsoň olar Meniň Rebdigimi bilerler. Fyrown: „Nil derýasy meniňki, ony men ýaratdym“ diýdi. 10 Şonuň üçin hem Men saňa we seniň derýalaryňa garşydyryn; Men Migdoldan Sewene çenli, Efiopiýanyň serhedine çenli Müsür ýurduny bütinleý çöllüge we harabaçylyga öwrerin. 11 Oňa adam aýagy basmaz, haýwan toýnagy sekmez; ol ýerde kyrk ýyllap hiç kim ýaşamaz. 12 Men Müsüri haraba öwrülen ýurtlaryň hem iň harabasyna öwrerin, onuň şäherleri weýran edilen şäherleriň hem iň weýrany bolup, kyrk ýyllap haraba bolup ýatar. Men müsürlileri milletleriň arasyna pytradaryn, ýurtlaryň arasyna dargadaryn». 13 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Kyrk ýyldan soň müsürlileri pytradylan halklarynyň arasyndan ýygnaryn. 14 Men müsürlileriň öňki abadançylygyny dikeldip, Patros ýurduna öz dogduk mekanlaryna getirerin. Ol ýerde olaryň patyşalygy ejiz patyşalyk bolar. 15 Patyşalyklaryň iň ejizi bolar, gaýdyp milletlerden özüni ýokary tutmaz. Milletleriň üstünden höküm sürmesinler diýip, Men olary azaldaryn. 16 Müsürliler indi hiç haçan ysraýyl halky üçin arkadaýanç bolmazlar. Gaýtam, Müsüriň betbagtlygy olara Müsüre dolanmak bilen eden günälerini ýatladar. Onsoň ysraýyllar Meniň Hökmürowan Rebdigimi bilerler». 17 Sürgünde bolýan wagtymyzyň ýigrimi ýedinji ýylynyň birinji aýynyň birine maňa Rebbiň sözi geldi: 18 Eý, ynsan ogly! Babyl patyşasy Nebukadnesar öz goşunyna Sora garşy agyr zähmet çekdirdi: her bir esgeriň saçy döküldi, her bir egniň hamy soýuldy; emma çeken zähmetine görä, ne onuň özüne, ne-de goşunyna Sordan muzd tölendi. 19 Şonuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Men Müsür ýurduny Babyl patyşasy Nebukadnesara bererin; ol onuň baýlygyny äkider, oljasyny alar we ony talar; bu onuň goşuny üçin muzd bolar. 20 Men onuň garşysyna çeken zähmeti üçin Müsür ýurduny oňa berdim, sebäbi olar Meniň üçin işlediler. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 21 Men ol gün ysraýyl halkyna güýç bererin, olaryň arasynda saňa saýrap duran dil bererin. Onsoň olar Meniň Rebdigimi bilerler».
Müsür üçin agy
1 Maňa Rebbiň sözi geldi: 2 «Eý, ynsan ogly! Muny pygamberlik et-de, Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Siz ‘Ol gün üçin waý!’ diýip perýat ediň. 3 Çünki ol gün indi ýakyn, Rebbiň güni golaýdyr. Bu gün apy-tupan güni, milletleriň kyýamat günüdir. 4 Müsüriň üstünden gylyç iner, müsürliler gylyçdan heläk bolanlarynda, Efiopiýa ilatyna gorky aralaşar. Müsüriň baýlygy äkidiler, binalary kül-peýekun ediler. 5 Müsür bilen birlikde Efiopiýa, Put, Lut we beýleki halklardan gelen goşunlaryň bary, Kub we ylalaşyk baglaşan ýurdunyň ilaty gylyçdan geçiriler“». 6 Reb şeýle diýýär: «Müsüre arka duranlar heläk bolarlar, onuň kuwwatynyň buýsanjy öçer. Migdoldan Sewene çenli olaryň bary bilelikde gylyçdan geçiriler. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 7 Olar haraba öwrülen ýurtlardan hem beter haraba öwrüler, onuň şäherleri weýran edilen şäherleriň hem iň weýrany bolar. 8 Müsüre ot berip, ony goldaýanlaryň baryny ýok edenimde, olar Meniň Rebdigimi bilerler. 9 Ol gün gaýgy-gamsyz ýaşaýan efioplary gorkuzmak üçin gämiler bilen habarçylar ýollaryn. Müsüriň kyýamat gününde bolşy ýaly, olara howp aralaşar, ine, ol gün ýetip gelýär». 10 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Men Babyl patyşasy Nebukadnesaryň eli bilen Müsüriň beýik goşunynyň soňuna çykaryn. 11 Milletleriň iň gorkunjy bolan bu Müsür ýurduny weýran etmek üçin Nebukadnesar goşuny bilen birlikde geler. Olar Müsürde gylyçlaryny ýalaňaçlap, ýurdy jesetden doldurarlar. 12 Men derýalary guradaryn, ýurdy ýaramaz adamlara sataryn; ýurdy we onuň içindäkileriň baryny gelmişekleriň eli bilen weýran ederin. Muny Men-Reb aýtdym». 13 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Men butlary-da ýok ederin, Nopdaky biderek heýkelleri aýryp taşlaryn. Gaýdyp Müsür ýurdunda hökümdar bolmaz. Müsür ýurduna gorky salaryn. 14 Patrosy weýran ederin, Zogan galasyna ot bererin, Tebes galasynda hökümler çykararyn. 15 Gazabymy Müsüriň güýji bolan Siniň üstüne döküp, Tebesiň köp ilatlylygynyň soňuna çykaryn. 16 Müsüre ot bererin, Sin soňsuz jebir çeker, Tebes galasynyň diwary jaýryk atar we Nop galasy her gün duşman hüjümine sezewar bolar. 17 Heliýopolysyň we Pibesediň ýaş ýigitleri gylyçdan heläk bolarlar; galadaky halk sürgün ediler. 18 Müsüriň boýuntyrygyny döwen günüm Tahpanhesde gündiz gijä öwrüler. Onuň kuwwatynyň buýsanjy tamamlanar; ony bir gara bulut gaplar we şäheriň halky sürgüne gider. 19 Men Müsüre hökümler çykararyn; şonda olar Meniň Rebdigimi bilerler». 20 Sürgünde bolýan wagtymyzyň on birinji ýylynyň birinji aýynyň ýedisine maňa Rebbiň sözi geldi: 21 «Eý, ynsan ogly! Men Müsür patyşasy fyrownyň goluny döwdüm. Ol şypa tapar ýaly daňylmady ýa-da gylyç tutmak üçin güýje geler ýaly oňa sargy saralmady. 22 Munuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Men Müsür patyşasy fyrowna garşydyryn. Men onuň iki elini hem: sagdyn elini-de, döwük elini-de syndyryp taşlaryn, elindäki gylyjyny gaçyraryn. 23 Men müsürlileri milletleriň arasyna pytradaryn, olary ýurtlaryň arasyna dargadaryn. 24 Babyl patyşasynyň gollaryny güýçlendirip, gylyjymy onuň eline bererin; emma fyrownyň gollaryny döwerin. Fyrown Babyl patyşasynyň öňünde agyr ýaraly adamyň iňňildeýşi kimin iňňildär. 25 Babyl patyşasynyň goluny güýçlendirerin, emma fyrownyň gollaryny syndyraryn. Gylyjymy Babyl patyşasynyň eline bererin, ol hem ony Müsüriň garşysyna uzadar, şonda olar Meniň Rebdigimi bilerler. 26 Men müsürlileri milletleriň arasyna pytradaryn, ýurtlaryň arasyna dargadaryn. Onsoň olar Meniň Rebdigimi bilerler“».
Kedr agajy tymsaly
1 Sürgünde bolýan wagtymyzyň on birinji ýylynyň üçünji aýynyň birine maňa Rebbiň sözi geldi: 2 «Eý, ynsan ogly! Fyrowna we onuň halkyna şeýle diý: „Sen beýikligiň boýunça kime meňzeýärsiň? 3 Ine, Aşur Liwanda owadan şahaly, tokaý saýaly kedr agajydy. Onuň boýy uzyndy, başy bulutlarda ýerleşýärdi. 4 Suwlar ony ösdürdi, ýerasty bulaklar ony belent etdi; daş-töweregini derýalar gurşap, akar çeşmeleri bilen uzakdaky ähli agaçlary gandyrýardy. 5 Munuň üçin onuň boýy beýleki agaçlaryň baryndan uzyndy, baldaklary güreldi; suwuň bollugyndan şahalary uzady. 6 Pudaklarynyň üstünde gögüň ähli guşlary höwürtgelediler; şahalarynyň astynda ähli ýyrtyjy haýwanlar guzladylar we kölegesinde ähli uly milletler mesgen tutdular. 7 Ol belentligi bilen, şahalarynyň uzynlygy bilen gözeldi, köki-de çuň suwlara ýetipdi. 8 Hudaýyň bagyndaky kedr agaçlary onuň boýuna, serwiler onuň pudaklaryna-da taý gelmeýärdi, çynarlar onuň şahalaryna deň däldi, Hudaýyň bagyndaky hiç bir agaç gözellikde oňa taý gelmeýärdi. 9 Men ony gür şahalar bilen bezäpdim; Hudaýyň Erem bagyndaky ähli agaçlar oňa göriplik etdiler“». 10 Şonuň üçin hem Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Onuň boýy ösüp, başy bulutlara ýetende, bu beýiklik onuň ýüreginde tekepbirlik döretdi. 11 Şonuň üçin Men ony milletleriň hökümdarynyň eline berdim, oňa öz erbetligine laýyk daraşdylar. Men ondan ýüz öwürdim, 12 gelmişek milletleriň iň rehimsizi ony kesip taşlap ret etdi. Şahalary daglaryň üstüne we tutuş derelere düşüp, pudaklary çapylyp, ýurduň ähli jülgelerine taşlandy. Dünýäniň ähli halklary onuň kölegesinden gitdiler, ony terk etdiler. 13 Gögüň ähli guşlary onuň döwlen böleklerinde mesgen tutýarlar, meýdanyň ähli haýwanlary onuň şahalarynyň arasynda ýerleşýärler. 14 Şeýlelikde, suwlaryň ýakasynda ýetişen hiç bir agaç boý alyp, belende çykmaz ýa-da başlary buluda ýetmez we bol suw içip ösen hiç bir agaç beýle belentlige ýetmez. Olaryň bary gabra inýän ähli ynsanlar bilen birlikde ölüler dünýäsine ýeriň teýine inderildiler». 15 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Ölüler dünýäsine inen güni, Men ol agaç üçin ýas tutsunlar diýip, ony düýpsüz çuňluk bilen örtdüm, onuň derýalaryny togtatdym; äpet suwlary sakladym. Bu agaç üçin tutuş Liwany tümlüge gapladym, onuň ähli agaçlaryny soldurdym. 16 Ony gabra inýänler bilen birlikde ölüler dünýäsine inderenimde, ýykylyşynyň gürpüldisinden milletleri titretdim; onsoň Erem bagynyň ähli agaçlary, Liwanyň iň owadan we iň saýlama agaçlary, bol suw içip ösenleriň bary ýeriň teýinde teselli tapdylar. 17 Kölegesinde ýaşanlar, ýagny milletleriň arasynda onuň bilen ylalaşyk baglaşanlar hem onuň bilen birlikde ölüler dünýäsine gylyçdan geçirilenleriň ýanyna indiler. 18 Erem bagynyň agaçlarynyň haýsysy şan-şöhratda we beýiklikde saňa meňzeýär? Ýöne sen Erem agaçlary bilen birlikde ýeriň teýine inderilersiň. Sen gylyçdan geçirilenler bilen birlikde sünnetsizleriň arasynda ýatarsyň. Fyrownyň we onuň ähli beýik goşunynyň soňy şeýle bolar». Muny Hökmürowan Reb diýýär.
Fyrown üçin aýdylan agy
1 Sürgünde bolýan wagtymyzyň on ikinji ýylynyň on ikinji aýynyň birine maňa Rebbiň sözi geldi: 2 «Eý, ynsan ogly! Müsür patyşasy fyrown üçin agy aýt we oňa şeýle diý: „Özüňi milletleriň ýaş arslanyna meňzetdiň, ýöne sen deňizlerdäki aždarha kiminsiň. Derýalaryňda eýläk-beýläk okduryldyň; aýaklaryň bilen suwlary çaýkadyň, derýalary bulandyrdyň“». 3 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Birtopar halklaryň öňünde torumy seniň üstüňe taşlaryn; olar seni Meniň torum bilen tutarlar. 4 Onsoň seni gury ýere taşlaryn, meýdana zyňaryn, gögüň ähli guşlaryny seniň üstüňe gonduraryn, tutuş dünýäniň ýyrtyjy haýwanlaryny senden doýraryn. 5 Etiňi daglaryň üstüne serip, dereleri çüýrän läşiňden dolduraryn. 6 Topragyňy daglara çenli ganyň bilen suwararyn; jülgeler seniň läşiňden dolar. 7 Seni gümlän mahalym gökleri bürärin, ýyldyzlary garaldaryn; Güni bulut bilen örterin, Aý-da öz yşygyny bermez. 8 Depäňdäki gökleriň ähli parlak yşyklaryny garaldaryn, ýurduňa garaňky düşürerin, muny Hökmürowan Reb diýýär. 9 Seniň tanamaýan ýurtlaryňa, başga milletleriň arasyna dargadylan bölegiňi getirenimde, köp halklaryň ýüreklerini howsala salaryn. 10 Köp halklary saňa aňkardaryn, öňlerinde gylyjymy bulaýlanymda, olaryň patyşalary sen sebäpli gaty gorkarlar; seniň agdarylan günüň olaryň ählisi öz janlary üçin her pursatda titrär». 11 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Babyl patyşasynyň gylyjy seniň depäňden iner. 12 Babyl gerçekleri milletleriň iň elhenjidir, olaryň gylyjy bilen goşunyňy heläk ederin. Olar Müsüriň buýsanjynyň ýoguna ýanarlar, onuň bütin goşuny heläk bolar. 13 Onuň ähli mal-garalaryny bol suwlaryň başyndan ýok ederin; mundan beýläk ynsan aýagy-da, haýwan toýnagy-da suwlary bulandyrmaz. 14 Onsoň suwlaryny durlap, derýalaryny asuda akdyraryn. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 15 Müsür ýurduny harabaçylyga öwrenimde, ony ähli zatdan mahrum edenimde we onuň ilatyny gylyç bilen gyranymda, olar Meniň Rebdigimi bilerler. 16 Agy budur, olar muny aýdarlar; bu agyny milletleriň gyzlary aýdarlar. Müsür we onuň goşuny barada bu agyny aýdarlar». Muny Hökmürowan Reb diýýär. 17 Sürgünde bolýan wagtymyzyň on ikinji ýylynyň birinji aýynyň on bäşine maňa Rebbiň sözi geldi: 18 «Eý, ynsan ogly! Müsür goşuny hakda dady-perýat et, ony we güýçli milletleriň gyzlaryny ölüler dünýäsine inýänler bilen birlikde ýeriň teýine inder. 19 Olara şeýle diý: „Sen kimden görmegeý? Aşak in-de, sünnetsizler bilen bir gabyrda ýat“. 20 Olar gylyçdan geçirilenleriň arasyna ýykylarlar. Gylyç syryldy; Müsüri we onuň bütin goşunyny ýere çalyp süýräň. 21 Ölüler dünýäsinde Müsür we onuň tarapdarlary hakda iň batyr ýolbaşçylar: „Olar aşak indiler, gylyçdan geçirilen sünnetsizler bilen ýatyrlar!“ diýerler. 22 Aşur we onuň tutuş goşuny ol ýerde. Gylyçdan geçirilip, heläk bolan esgerleriniň gabyrlary onuň daşyny gurşap alypdyr. 23 Onuň gabyrlaryna ölüler dünýäsiniň iň düýbünden ýer berildi, goşuny gabrynyň töwerek-daşyny tutup dur. Dirileriň ýurduna howp salanlaryň bary gylyçdan geçirilip öldürilendirler. 24 Eýlam ýurdy ol ýerde we ähli goşuny onuň gabrynyň töwerek-daşynda; olaryň bary gylyçdan geçirilip öldürilenler; dirileriň ýurduna howp salan bu sünnetsizler ýeriň teýine indiler. Ölüler dünýäsine inýänler bilen birlikde olar hem utanja galdylar. 25 Eýlam ýurduna we onuň tutuş goşunyna gylyçdan geçirilenleriň arasyndan düşek saldylar; bütin halky onuň gabrynyň töwerek-daşyndady; ählisi hem sünnetsizdi we gylyç bilen öldürilendi; olar dirileriň ýurduna howp salypdylar, indi ölüler dünýäsine inýänler bilen birlikde olar hem utanja galdylar, olar gylyçdan geçirilenleriň arasynda ýerleşdirildiler. 26 Meşek, Tubal ol ýerdedi. Olaryň ähli goşuny olaryň gabyrlarynyň töwerek-daşyndady; dirileriň ýurduna howp salandyklary üçin, olaryň ählisi hem sünnetsizdi we gylyç bilen öldürilendi; 27 Olar ölüler dünýäsine söweş ýaraglary bilen inen, gylyçlaryny başlaryna ölüm ýassygy edinen, beýleki heläk bolan sünnetsiz batyrlar bilen bile ýatmaýarlar. Olaryň günäleriniň jezasy süňklerine ornar, sebäbi olar dirileriň ýurdunda batyrlara howp salýardylar. 28 Sen hem, eý, fyrown, heläk bolarsyň we gylyçdan geçirilenler bilen bile sünnetsizleriň arasynda ýatarsyň. 29 Edom hem öz patyşalary we ähli hökümdarlary bilen ol ýerdedi. Güýçlüdigine garamazdan, olaryň bary gylyçdan geçirilenler bilen bile ýatyrlar. Olar sünnetsizler we ölüler dünýäsine inýänler bilen bile ýatyrlar. 30 Ähli demirgazyk ýolbaşçylary we sidonlylar hem ol ýerdedi. Güýçli bolup howp salandyklaryna garamazdan, olar utanç içinde gylyçdan geçirilenler bilen birlikde aşak indiler. Olar gylyçdan geçirilen sünnetsizler bilen ýatyrlar we ölüler dünýäsine inýänler bilen birlikde utanja galdylar. 31 Fyrown we onuň tutuş goşuny olary görüp, özleriniň gylyçdan geçirilen ähli goşuny üçin teselli taparlar. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 32 Men dirileriň ýurduny gorkudan sandyramaga mejbur ederin! Fyrown we onuň tutuş goşuny bolsa gylyçdan geçirilip, sünnetsizleriň arasynda ýatar». Muny Hökmürowan Reb diýýär.
Reb Ezekiýeli Ysraýyla gözegçi goýýar
1 Maňa Rebbiň sözi geldi: 2 «Eý, ynsan ogly! Men bir ýurduň üstünden gylyç inderenimde, ol ýurduň halky öz arasyndan bir adamy saýlap, özlerine gözegçi goýjakdygyny halkyňa aýt. 3 Gözegçi ýurduň üstüne gylyjyň gelýändigini görende, halka duýduryş bermek üçin surnaý çalar. 4 Şonda kim surnaý sesini eşidibem, ägä bolmasa we gylyç gelip, ony öldürse, onuň gany öz boýnuna bolar. 5 Ol surnaý sesini eşidibem, ägä bolmady; onuň gany öz boýnuna bolar; ýöne ägä bolan öz janyny halas eder. 6 Gözegçi gylyjyň gelýändigini görübem, surnaý çalmasa, halka duýduryş bermese we gylyç gelip, olardan biriniň janyny alsa, bu adam öz etmişi üçin öldüriler. Emma onuň gany üçin Men gözegçi bilen haklaşaryn. 7 Eý, ynsan ogly! Men seni ysraýyl halkyna gözegçi goýdum; sen Menden söz eşidip, olara Meniň tarapdan duýduryş berersiň. 8 Men erbet adama: „Eý, erbet adam, sen hökman ölersiň!“ diýenimde, öz ýolundan ägä bolar ýaly, erbede duýdurmasaň we erbet adam öz etmişi üçin ölse, onuň gany üçin Men seniň bilen haklaşaryn. 9 Dogry ýola düşer ýaly, erbet adamy öz ýolundan habardar etseň, emma ol şonda-da öz ýolundan dönmese, ol etmişi sebäpli öler, emma sen öz janyňy halas edersiň. 10 Eý, ynsan ogly! Ysraýyl halkyna: „Siz: Jenaýatlarymyz we günälerimiz bizi çökerýär, olardan ýaňa eräp ýok bolup barýarys. Bu ýagdaýda biz nähili diri galarys? diýýärsiňiz“ diý. 11 Olara Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Öz barlygymdan ant içýärin. Men erbet adamyň ölüminden däl-de, onuň erbet ýolundan dönüp, diri galmagyndan hoşal bolýaryn. Dönüň! Erbet ýollaryňyzdan dönüň! Eýsem, sen näme üçin öljek, eý, ysraýyl halky?“. 12 Eý, ynsan ogly, öz halkyňa şeýle diý: „Günä eden güni dogruçyl adamyň dogruçyllygy ony halas etmez we erbetliginden dönen güni erbet adamyň erbetligi onuň heläk bolmagyna sebäp bolmaz. Dogruçyl adam günä eden güni öňki dogruçyllygy sebäpli diri galmaz“. 13 Men dogruçyl adam hakda „Elbetde, ol diri galar“ diýenimde, ol öz dogruçyllygyna bil baglap, erbetlik etse, onuň ähli dogry işleri ýatlanman, gaýtam ol öz eden erbetliginde öler. 14 Men erbet adama „Sen hökman ölersiň“ diýenimde, ol öz günäsinden dönüp, adalaty we dogruçyllygy ýerine ýetirse, 15 girewi yzyna berse, ogurlan zadyny tölese we erbetlik etmän, ýaşaýşyň düzgünlerinde ýörese, ol hökman ýaşar, ölmez. 16 Eden günäleriniň hiç biri ýatlanylmaz; ol adalaty we dogruçyllygy ýerine ýetirendir, ol hökman diri galar. 17 Ýöne seniň halkyň „Taňrynyň ýoly dogry däl“ diýýär; olaryň öz ýollary dogry däl. 18 Dogruçyl adam dogruçyllygyndan dönüp, erbetlik etse, munuň üçin ol öler. 19 Erbet adam erbetliginden dönüp, adalaty we dogruçyllygy ýerine ýetirse, olar arkaly diri galar. 20 Eý, ysraýyl halky, siz „Taňrynyň ýoly dogry däl“ diýýärsiňiz. Munuň üçin, eý, ysraýyl halky, Men siziň her biriňizi öz tutan ýoluňyza görä höküm etjekdirin!».
Iýerusalimiň ýykylmagy
21 Sürgünde bolýan wagtymyzyň on ikinji ýylynyň onunjy aýynyň bäşine Iýerusalimden gaçyp gutulan bir adam meniň ýanyma gelip: «Şäher basylyp alyndy» diýdi. 22 Ýaňky adam gelmezinden öň, agşam Rebbiň eli meniň üstümdedi. Ertesi irden ýaňky adam ýanyma gelmänkä, Reb maňa dil bitirdi. Dilim açyldy, indi men lal däldim. 23 Maňa Rebbiň sözi geldi: 24 «Eý, ynsan ogly! Ysraýyl ýurdundaky harabaçylyklarda ýaşaýan ilat: „Ybraýym ýeke adamdy, ol bu ýurdy miras aldy; emma biz köp; indi bu ýurt mülk hökmünde bize berlendir“ diýýärler». 25 Şonuň üçin olara Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: «Siz eti gany bilen iýýärsiňiz, gözleriňizi butlaryňyza dikýärsiňiz, gan dökýärsiňiz; onsoň ýurdy siz miras alarmysyňyz? 26 Siz gylyjyňyza daýanýarsyňyz, nejis işler edýärsiňiz, her kes öz goňşusynyň aýalyny haram edýär; onsoň ýurdy siz miras alarmysyňyz?» 27 Olara Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: «Öz barlygymdan ant içýärin, harabalykdakylar gylyçdan heläk bolarlar; çöldäkileri iýmit bolar ýaly, ýyrtyjy haýwanlara bererin; galadakylar we gowakdakylar bolsa mergiden ölerler. 28 Men ýurdy harabaçylyga öwrerin we weýran ederin, onuň kuwwatynyň buýsanjy tamam bolar; Ysraýylyň daglary çolaryp galar, olardan geçen bolmaz. 29 Eden nejis işleri sebäpli ýurdy weýran edenimden we harabaçylyga öwrenimden soň, olar Meniň Rebdigimi bilerler». 30 «Sen, eý, ynsan ogly, diwarlaryň gapdalynda, öýleriň gapysynda halkyň sen barada gürrüň edýär we biri-birine, her kim öz doganyna: „Gel, Rebden gelen sözüň nämedigini eşideli!“ diýýär. 31 Halk üýşüp, seniň ýanyňa gelýär. Meniň halkym huzuryňda oturýar, sözleriňi diňleýär, emma ony berjaý etmeýär; olaryň dillerinde söýgi aýdymy bolsa-da, ýürekleri haram gazançlarynyň yzyna eýerýär. 32 Ine, sen olar üçin oňat saz çalyp, mahmal owazyň bilen söýgi aýdymlaryny aýdýan bagşysyň. Olar seniň sözleriňi diňleýärler, emma olary berjaý etmeýärler. 33 Ine, bu sözler dogry çykanda dogry çykyp hem gelýär olar öz aralarynda bir pygamberiň bolandygyny bilerler».
Ysraýyl çopanlary
1 Maňa Rebbiň sözi geldi: 2 «Eý, ynsan ogly! Ysraýyl çopanlarynyň garşysyna pygamberlik et. Pygamberlik edip, olara, ýagny çopanlara Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Özlerini bakyp ýören Ysraýyl çopanlarynyň halyna waý! Çopanlar sürini bakmaly dälmidir? 3 Siz ýag iýip, ýüňden eşik geýinýärsiňiz; semiz goýunlar soýýarsyňyz, emma sürini bakmaýarsyňyz. 4 Siz ejizi kuwwatlandyrmadyňyz, syrkawy bejermediňiz, ýaralynyň ýarasyny daňmadyňyz, azaşany yzyna getirmediňiz we ýitigi idemediňiz; gaýtam, zorluk hem rehimsizlik bilen olaryň üstünden agalyk etdiňiz. 5 Çopanyň ýokdugy sebäpli olar dargadyldy; olar dargadylanda, ýyrtyjy haýwanlara şam boldular. 6 Goýunlarym bütin daglarda we belent depelerde ygyp gezdiler; Meniň goýunlarym bütin ýer ýüzüne dargady, olary soran-da bolmady, idän-de“». 7 Şonuň üçin, eý, çopanlar, Rebbiň sözüni eşidiň: 8 «Öz barlygymdan ant içýärin, çopanyň ýoklugy üçin Meniň goýunlarym talandy we ýyrtyjy haýwanlara şam boldy. Muny Hökmürowan Reb diýýär. Çopanlarym goýunlarymy idemediler, olar sürini bakman, özlerini bakdylar». 9 Şonuň üçin, eý çopanlar, Rebbiň sözüni eşidiň. 10 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Men çopanlara garşydyryn! Sürim üçin olardan hasabat soraryn we indi goýun bakdyrmagy goýduraryn. Gaýdyp, çopanlar özlerini bakmazlar; Men goýunlarymy olara iýmit bolmaz ýaly agyzlaryndan halas ederin». 11 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Goýunlarymy Özüm gözlärinem, idegem ederin. 12 Dargan goýunlarynyň arasynda galan çopan sürüsine nähili ideg, gözleg edýän bolsa, Men-de goýunlaryma şonuň ýaly ideg ederin. Gara bulutly, tüm garaňkylyk güni Men olary ähli dargadylan ýerlerinden halas ederin. 13 Olary halklaryň arasyndan çykararyn, ýurtlardan ýygnaryn; öz ýerlerine getirip, Ysraýylyň daglarynda, jülgelerinde we ýurduň ähli oturymly ýerlerinde bakaryn. 14 Olary ýaşyl ýaýlada bakaryn; Ysraýylyň belent daglary olaryň örüsi bolar; ol ýerde ýaşyl ýaýlada ýatyp, Ysraýylyň daglarynda bol örüde otlarlar. 15 Goýunlarymy Özüm bakyp, Özüm ýatyraryn. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 16 Ýiteni agtararyn, azaşany yzyna getirerin, ýaralynyň ýarasyny daňaryn we ejizi kuwwatlandyryp, semizi, güýçlini heläk ederin; olary adalatlylyk bilen bakaryn». 17 «Eý, Meniň sürim, Men Hökmürowan Reb size şeýle diýýärin: „Goýun bilen goýnuň, goç bilen tekäniň arasynda höküm çykarjak Mendirin. 18 Ýaşyl ýaýlada otlaýarsyňyz, şonda-da örüleriňiziň artyp galanyny aýaklaryňyz bilen basalaýarsyňyz. Dury suwdan gansaňyz-da, galanyny aýagyňyz bilen bulaýarsyňyz. 19 Meniň goýunlarym siziň basgylan otlaryňyzy iýýärler, aýaklaryňyz bilen bulandyran suwuňyzy içýärler“». 20 Şonuň üçin hem Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Semiz goýun bilen arryk goýnuň arasynda hökümi Meniň Özüm çykarjakdyryn. 21 Siz ejiz goýunlaryň ählisini kowup, tä uzaklara dargadýançaňyz, ýanbaşyňyz we çigniňiz bilen itýärsiňiz, şahyňyz bilen süsýärsiňiz. 22 Şonuň üçin Men goýunlarymy halas ederin, olar gaýdyp talaňa salynmaz; goýun bilen goýnuň arasynda höküm çykararyn. 23 Olary bakar ýaly üstlerinden ýeke-täk çopan goýaryn. Meniň gulum Dawut olary bakar we olaryň çopany bolar. 24 Men-Reb olaryň Hudaýy we gulum Dawut olaryň hökümdary bolar. Muny Men-Reb aýtdym. 25 Men olar bilen parahatçylyk ähtini baglaşaryn, ýurtdaky ýyrtyjy haýwanlaryň soňuna çykaryn. Olar çölde howpsuz ýaşarlar we tokaýlarda ýatarlar. 26 Men olara we dagymyň töweregindäki ýerlere bereket indererin; ýagşy öz möwsüminde ýagdyraryn, ol ýagyşlar bereket ýagyşlary bolar. 27 Ähli agaçlar öz miwesini berer, ýer öz hasylyny eçiler. Olar öz ýurtlarynda howpsuz ýaşarlar. Boýuntyryk baglaryny goparyp, gul edenleriň elinden azat edenimde, olar Meniň Rebdigimi bilerler. 28 Olar mundan bu ýana milletleriň talaňyna duçar bolmazlar we ýyrtyjy haýwanlar olary iýmez. Olar howpsuz ýaşarlar, olary gorkuzan bolmaz. 29 Olar ýurtda gaýdyp açlykdan heläk bolmaz we milletleriň gyjalatyny çekmez. Şonda Men olar üçin bol däneli ekerançylyk meýdanyny ýetişdirerin. 30 Şonda özleriniň Hudaýy Men-Rebbiň olar bilen biledigimi, ysraýyl halkynyň bolsa Meniň halkymdygyny bilerler. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 31 Siz Meniň goýunlarym, örimiň goýunlarysyňyz. Siz ynsansyňyz, Men bolsam siziň Hudaýyňyzdyryn». Muny Hökmürowan Reb diýýär.
Hudaý Edom ýurduny jezalandyrýar
1 Maňa Rebbiň sözi geldi: 2 «Eý, ynsan ogly! Ýüzüňi Segir dagyna tarap öwür-de, onuň garşysyna pygamberlik et. 3 Oňa Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Eý, Segir dagy, Men saňa garşydyryn; elimi saňa tarap uzadyp, seni weýran edip, harabaçylyga öwrerin. 4 Galalaryňy weýran ederin, sen harabaçylyga öwrülersiň; onsoň sen Meniň Rebdigimi bilersiň. 5 Sende ebedi duşmançylyk bar. Sen ysraýyl halkynyň başyna bela gelen güni, soňky jezasy döwründe olary gylyja tabşyrdyň. 6 Şonuň üçin hem Öz barlygymdan ant içýärin, Hökmürowan Reb diýýär: ganyňy akdyraryn we gan seni kowalar. Gan dökmekligi ýigrenmändigiň üçin, gan seni kowalar. 7 Segir dagyny weýran edip, harabaçylyga öwrerin; ol ýere gelip-gidýäni kesip taşlaryn. 8 Daglaryňy jesetden dolduraryn; gylyçdan geçirilenler seniň depeleriňde, dereleriňde we jülgeleriňde ýatarlar. 9 Seni ebedilik harabaçylyga öwrerin, galalaryň ilatsyz bolar. Onsoň sen Meniň Rebdigimi bilersiň“». 10 «Men-Reb ol ýerde bolsam-da, sen „Bu iki millet, bu iki ýurt biziňki bolar, biz ony eýeläris“ diýdiň. 11 Şonuň üçin hem Hökmürowan Reb şeýle diýýär: Öz barlygymdan ant içýärin, Men hem seniň halkyma bolan ýigrenjiň sebäpli görkezen gahar we göripligiňe laýyk iş keserin. Seniň üstüňden höküm çykaranymda, ysraýyllaryň arasynda Özümi aýan ederin. 12 Şonda sen Meniň Rebdigimi bilersiň. Men seniň Ysraýyl daglaryna: „Harabaçylyk! Bular bize iýmäge berildi!“ diýip aýdan ähli sögünçleriňi eşitdim. 13 Sen diliň bilen Maňa garşy gedemlik etdiň, Meniň garşyma biderek ýaňradyň, Men muny eşitdim». 14 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Bütin dünýäniň şatlanýan mahaly Men seni harabaçylyga öwrerin. 15 Sen ysraýyl halkynyň mirasy harabaçylyga öwrülende, näçe şatlanan bolsaň, şonça-da ejir çekersiň. Sen, eý, Segir dagy tutuş Edom harabaçylyga öwrülersiň. Şonda sen Meniň Rebdigimi bilersiň».
Hudaý Ysraýyla bereket berýär
1 Sen, eý, ynsan ogly, Ysraýyl daglary hakda pygamberlik edip, şeýle diý: «Eý, Ysraýyl daglary, Rebbiň sözüni eşidiň. 2 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Duşman siz hakda: ‘Heýjanelek! Indi gadymy belentlikler-de biziň mülkümiz boldy!’ diýýär“». 3 Şonuň üçin pygamberlik et-de, şeýle diý: «Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Sizi harabaçylyga öwrüp, her tarapdan weýran etdiler. Şeýdip, siz milletleriň galyndysyna mülk bolduňyz, agza-dile düşüp, ile gürrüň bolduňyz“». 4 Şonuň üçin hem, eý, Ysraýyl daglary, Hökmürowan Rebbiň sözüni eşidiň. Hökmürowan Reb daglara we depelere, jülgelere we derelere, daş-töwerekdäki başga milletlere talaň we gülki bolan harabalyklara, terk edilen galalara şeýle diýýändir: 5 «Şonuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Başga milletlere, esasan hem bütin Edoma garşy gyzgyn gaharym bilen gepledim. Olar örülere talaň saljak bolup, ýürek şatlygy we çuňňur ýigrenç bilen Meniň ýurdumy özlerine mülk edindiler“». 6 Şonuň üçin Ysraýyl ýurdy hakda pygamberlik et, daglara we depelere, jülgelere we derelere Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: «Siz milletleriň gyjalatyny çekendigiňiz üçin, Men gabanjaňlyk gazabymda gepledim». 7 Şonuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Men elimi galdyryp ant içýärin, töweregiňizdäki ähli milletler-de beren gyjalatlary zerarly özleri ejir çekerler. 8 Eý, Ysraýyl daglary, siz şahalar çykaryp, halkym Ysraýyla miwe berersiňiz, çünki olaryň öz ýurduna dolanmaly wagty golaýlady. 9 Men siziň tarapyňyzy tutýaryn we size tarap öwrülýärin; siz bejerilip ekilersiňiz. 10 Men siziň ilatyňyzy, tutuş ysraýyl halkyny, olaryň hemmesini köpelderin, galalar ilatly bolar, harabalar abatlanar. 11 Men ýurduňyzdaky ynsanlaryň we haýwanlaryň sanyny köpelderin. Olar örňäp köpelerler. Ozalkyňyz ýaly ýurduňyzy adamlardan dolduraryn we size öňküden-de artyk ýagşylyk ederin; onsoň siz Meniň Rebdigimi bilersiňiz. 12 Depäňizde ynsanlary halkym Ysraýyly gezdirerin; olar sizi mülk edinerler, siz olaryň mirasy bolarsyňyz. Gaýdyp olary öz çagalaryndan mahrum etmersiňiz». 13 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Olar saňa: „Sen adam iýiji, milletini öz çagalaryndan mahrum eden bir ýurt“ diýdiler. 14 Şonuň üçin sen mundan bu ýana adam iýmersiň, gaýdyp milletiňi öz çagalaryndan mahrum etmersiň. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 15 Indi hiç haçan milletleriň gyjalatyny saňa eşitdirmerin; sen gaýdyp halklaryň kemsitmelerini çekmersiň we öz milletleriň büdremegine sebäp bolmarsyň». Muny Hökmürowan Reb diýýär. 16 Maňa Rebbiň sözi geldi: 17 «Eý, ynsan ogly! Ysraýyl halky öz ýurdunda mesgen tutan wagty, erbet ýol-ýörelgeleri we işleri bilen ony haram etdi; Meniň öňümde olaryň ýol-ýörelgeleri aýbaşyly aýalyň haramlygy kimindi. 18 Şeýlelikde, ýurda gan çaýkandyklary we öz ýasan butlary bilen ony haram edendikleri üçin, Men olaryň üstüne gyzgyn gazabymy dökdüm. 19 Men olary milletleriň arasyna dargatdym, olar keseki ýurtlara seçelendiler; öz tutan ýollaryna we işlerine görä olara höküm çykardym. 20 Olar milletleriň arasynda, her bir baran ýerlerinde Meniň mukaddes adyma ysnat getirdiler. Olar hakda „Bular Rebbiň halky dälmi näme? Onda näme üçin olar Onuň ýurdundan çykaryldylar?“ diýildi. 21 Ysraýyl halkynyň gelip, milletleriň arasynda mukaddes adyma ysnat getirendiklerine haýpym geldi». 22 Munuň üçin ysraýyl halkyna Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: «Eý, ysraýyl halky, Men muny siziň hatyraňyza däl-de, siziň milletleriň arasyna gidip, ysnat getiren Öz mukaddes adymyň hatyrasyna edýärin. 23 Milletleriň arasynda ysnat getirilen, olaryň arasynda siziň ysnat getiren beýik adymyň mukaddesdigini görkezerin. Men olara siziň üstüňiz bilen mukaddesligimi görkezenimde, milletler Meniň Rebdigimi bilerler. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 24 Men sizi milletleriň arasyndan yzyňyza alaryn, ähli ýurtlardan ýygnap, öz ýurduňyza getirerin. 25 Onsoň üstüňize tämiz suwdan seperin, siz tämiz bolarsyňyz; sizi ähli haramlygyňyzdan, ähli butlaryňyzdan tämizlärin. 26 Size täze ýürek we täze ruh bererin. Içiňizdäki daşdan bolan ýüregi aýryp, ýerine etden bolan ýürek bererin. 27 Parzlarymy berjaý ederiňiz ýaly, Men sizi ruhum bilen dolduraryn; onsoň hökümlerimi doly ýerine ýetirersiňiz. 28 Ata-babalaryňyza beren ýurdumda mesgen tutarsyňyz. Siz Meniň halkym bolarsyňyz, Men-de siziň Hudaýyňyz bolaryn. 29 Sizi ähli haramlygyňyzdan halas ederin. Men galla emr edip, ony köpelderin, size gaýdyp açlyk çekdirmerin. 30 Gaýdyp siz milletleriň arasynda açlyk ryswalygyny çekmeziňiz ýaly, agajyň miwesini we meýdanyň hasylyny köpelderin. 31 Onsoň erbet ýollaryňyzy, pis işleriňizi ýatlap, etmişleriňizden we nejis işleriňizden ýaňa özüňizi ýigrenersiňiz. 32 Men muny siziň hatyraňyza etmeýärin Hökmürowan Reb diýýär muny bilip goýuň. Eý, ysraýyl halky, tutan ýollaryňyzdan utanyň, ýüzüňiz gyzarsyn!». 33 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Sizi ähli etmişleriňizden tämizlän günüm galalary ilatly ederin, weýran bolup ýatan harabalary abatlaryn. 34 Ötegçileriň gözleriniň alnynda haraba bolup ýatan çola ýurt bejeriler. 35 Şonda olar şeýle diýerler: „Bu çola ýurt Erem bagy ýaly boldy, harabaçylyga öwrülip, weýran edilen we ýykylan gala diwarly we ilatly boldy“ diýerler. 36 Onsoň töweregiňizde galan milletler ýykylany dikeldýäniň, çola ýerleri ekinzarlyga öwürýäniň Men-Rebdigimi bilerler. Muny Men-Reb aýtdym we hökman ýerine ýetirerin». 37 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Men ysraýyl halkynyň Özümden ýene ýardam dilemegine gulak goýup, olar üçin şuny etjek: olary goýun sürüsi kimin köpeltjek. 38 Baýramçylyklarda Iýerusalim gurbanlyk sürüsi bilen näçe doly bolsa, weýran edilen galalar-da ynsan sürüsinden şonça doly bolar. Şonda olar Meniň Rebdigimi bilerler».
Guran süňkleriň düzlügi
1 Rebbiň eli meniň üstümdedi. Ol meni Öz ruhy bilen getirip, düzlügiň ortasynda goýdy; düzlük süňklerden doludy. 2 Ol meni olaryň arasyndan her tarapa geçirdi. Düzlükde süňkler san-sajaksyzdy. Olar gaty gurandy. 3 Ol maňa: «Eý, ynsan ogly! Bu süňkler direlip bilermi?» diýip sorady. Men: «Ýa Hökmürowan Reb, muny Sen bilýärsiň» diýip jogap berdim. 4 Onsoň Ol maňa bu süňkler hakda pygamberlik edip, olara şulary aýt diýdi: «Eý, gury süňkler, Rebbiň sözüni eşidiň! 5 Hökmürowan Reb bu süňklere şeýle diýýär: „Ine, Men size nepesimi üflärin, siz direlersiňiz. 6 Üstüňize siňirler çekip, size et bitirerin, üstüňize deri geýdirip, içiňize nepesimi üflärin; siz direlersiňiz we Meniň Rebdigimi bilersiňiz“». 7 Men özüme tabşyrylyşy ýaly, pygamberlik etdim. Pygamberlik edip durkam, bir goh turdy, şakyrdy boldy. Süňkler biri-birine, ýagny her süňk özüne degişli süňke ýakynlaşdy. 8 Men seredip durkam, olaryň üstlerinde siňirler we et peýda boldy; ýokardan olary deri gaplady; ýöne olaryň nepesi ýokdy. 9 Onsoň Ol maňa nepese pygamberlik et, eý, ynsan ogly, pygamberlik et-de, nepese aýt diýdi: «Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Eý, nepes, şemal bolup, çar tarapdan öwüs-de, bu öldürilenleriň üstüne üfle, olar direlsinler“». 10 Şeýlelikde, Onuň maňa tabşyryşy ýaly, pygamberlik etdim we nepes olaryň içine girdi. Olar direlip, köp, örän köp goşun kimin aýak üstüne galdylar. 11 Onsoň Ol maňa şeýle diýdi: «Eý, ynsan ogly! Bu süňkler bütin ysraýyl halkydyr. Olar: „Süňklerimiz gurady, umydymyz üzüldi; biz bütinleý ýok edildik“ diýýärler». 12 Munuň üçin, pygamberlik et-de, olara Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: «Men gabyrlaryňyzy açyp, sizi gabyrlaryňyzdan çykararyn, eý, halkym; sizi Ysraýyl ýurduna getirerin. 13 Men gabyrlaryňyzy açyp, sizi gabyrlaryňyzdan çykaranymda, eý, halkym, siz Meniň Rebdigimi bilersiňiz. 14 Onsoň Men sizi ruhum bilen dolduraryn, siz direlersiňiz. Men sizi öz ýurduňyzda ýerleşdirerin. Onsoň muny Men-Rebbiň aýdandygyny we ýerine hem ýetirjekdigimi bilersiňiz». Muny Reb diýýär.
Ýahuda bilen Ysraýylyň birleşmegi
15 Maňa Rebbiň sözi geldi: 16 «Eý, ynsan ogly, özüňe bir taýak al-da, onuň ýüzüne „Ýahuda üçin we onuň bilen birleşen ysraýyllar üçin“ diýip ýaz. Ýene bir taýak al-da, onuň ýüzüne „Ýusup we onuň bilen jebisleşen tutuş ysraýyl halky üçin Efraýymyň taýagy“ diýip ýaz. 17 Bir taýak bolar ýaly, olary biri-birine sepleşdir, olar seniň eliňde bir bolar». 18 Halkyň senden: «Bularyň nämäni aňladýandygyny bize aýtjak dälmi?» diýip soranlarynda, 19 olara Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: «Men Efraýymyň elindäki taýagyny Ýusup bilen birleşen ysraýyl tireleriniň taýagyny alyp, Ýahudanyň taýagyna seplärin. Olary bir taýak ederin, Meniň elimde olar bir bolarlar. 20 Ýüzüne ýazgy ýazjak taýaklaryň olaryň gözleriniň alnynda seniň eliňde bolsun». 21 Onsoň olara Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: «Men ysraýyl halkyny giden ýerlerindäki milletleriň arasyndan çykararyn. Dumly-duşdan ýygnap, olary öz ýurtlaryna getirerin. 22 Olary ýurtda, Ysraýyl daglarynyň üstünde bir millet ederin, olaryň baryny bir patyşa dolandyrar; olar gaýdyp iki millet bolmazlar, iki patyşalyga bölünmezler. 23 Mundan beýläk özlerini butlary bilen, ýigrenji zatlary bilen ýa-da her dürli jenaýatlary bilen haram etmezler; Men olary eden ähli dönükliginden halas ederin, tämizlärin. Şeýlelikde, olar Meniň halkym bolarlar, Men hem olaryň Hudaýy bolaryn. 24 Olara gulum Dawut patyşa bolar; hemmesi üçin diňe bir çopan bolar. Olar Meniň hökümlerim bilen ýöräp, parzlarymy doly berjaý ederler. 25 Olar gulum Ýakuba beren ýurdumda, ýagny siziň ata-babalaryňyzyň mesgen tutan ýurdunda ýaşarlar; özleri we çagalary, çagalarynyň çagalary ebedilik ol ýerde mesgen tutarlar, gulum Dawut ebedilik olaryň hökümdary bolar. 26 Men olar bilen parahatçylyk ähtini baglaşaryn, bu baky äht bolar. Olary ornaşdyryp, köpelderin we mukaddes öýümi ebedilik olaryň ortasynda berkarar ederin. 27 Men olaryň arasynda mekan tutaryn. Men olaryň Hudaýy, olar hem Meniň halkym bolarlar. 28 Mukaddes öýüm ebedilik olaryň arasynda ýerleşende, milletler Ysraýyly mukaddes edeniň Men-Rebdigimi bilerler».
Goguň çozuşy
1 Maňa Rebbiň sözi geldi: 2 «Eý, ynsan ogly! Magok ýurdundaky Meşegiň we Tubalyň hökümdary Goga tarap ýüzüňi öwür-de, oňa garşy pygamberlik et. 3 Oňa Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Eý, Meşegiň we Tubalyň hökümdary Gog! Men saňa garşydyryn. 4 Men seni arkan agdaryp, äňleriňe çeňňek salaryn. Seni we bütin goşunyňy, atlaryňy, atlylaryňy, bezemen geýnüwli, uly hem kiçi galkanly, elleri syrylan gylyçly uly jemagatyňyň ählisini çykararyn. 5 Olar bilen birlikde ählisi galkanly, demir tuwulgaly bolan pars, Efiopiýa we Put halklaryny, 6 Gomeri we onuň tutuş goşunlaryny, demirgazygyň aňry ujundan Togarma halkyny we ähli goşunlaryny seniň bilen birlikde köp halklary çykararyn. 7 Taýýar bol! Ýanyňa ýygnan ähli jemagatyň bilen birlikde taýýar bol. Bu jemagata sen goragçy bolarsyň. 8 Köp wagtdan soňra sen söweşe çagyrylarsyň. Geljek ýyllarda sen köp halklaryň içinden yzyna ýygnalan, hemişelik haraba öwrülen Ysraýyl daglarynda toplanan, uruşdan rahatlyga gowşan ýurda hüjüm edersiň. Başga milletleriň arasyndan çykarylyp getirilen bu halkyň hemmesi indi howpsuz ýaşaýarlar. 9 Sen ýokary göterilip, tupan ýaly bolup gelersiň; ýurdy gaplamak üçin sen we goşunlaryň, özüň bilen birlikde köp halklar bulut ýaly bolup gelerler“». 10 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Şol gün seniň aňyňa köp pikirler geler, dildüwşük gurarsyň. 11 Sen: „Goragsyz obalaryň garşysyna çykaýyn, dynç we howpsuz ýaşaýanlaryň üstüne döküleýin. Olaryň ýaşaýan ýerleriniň bary diwarsyz, ol ýerde kilt-de, gapy-da ýok“ diýersiň. 12 Sen öň weýran edilen, emma indi ilatly bolan şäherlerde ýaşaýan bu halky talap, olja alarsyň. Milletleriň arasyndan yzyna ýygnalyp, çarwaçylyk hem söwda bilen meşgullanýan, dünýäniň ortasynda ýaşaýan bu halka garşy eliňi uzadarsyň. 13 Saba, Dedan, Tarşyş söwdagärleri we onuň ähli ýolbaşçylary senden: „Talamaga geldiň dälmi? Jemagatyňy olja almak, altyn-kümüş äkitmek, emläk we köp olja edinmek üçin ýygnadyňmy?“ diýip sorarlar». 14 Munuň üçin, eý, ynsan ogly, pygamberlik et-de, Goga Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: «Şol gün sen Meniň halkym Ysraýylyň howpsuz ýaşaýandygyna göz ýetirersiň! 15 Şonda sen ýanyňdaky köp halklar bilen, at üstünde bolan uly jemagat we güýçli goşun bilen demirgazygyň aňry ujundan, öz mekanyňdan gelersiň. 16 Sen ýer ýüzüni gaplaýan bulut kimin halkym Ysraýylyň üstüne hüjüm edersiň. Eý, Gog, geljekde Men seni Öz ýurdumyň üstüne ibererin, şonda milletlere seniň üstüň bilen mukaddesligimi görkezenimde, olar Meni tanasynlar». 17 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Öňki döwürlerde gullarym Ysraýyl pygamberleriniň üsti bilen gürrüňini edenim sen dälmidiň? Ol günlerde Meniň seni ysraýyllaryň garşysyna çykarjakdygym hakda ýyllar boýy pygamberlik etdiler. 18 Goguň Ysraýyl ýurdunyň garşysyna çykan güni, hut şol gün Meniň gahar-gazabym möwç urar. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 19 Gabanjaňlygym we otly gazabym bilen Men jar edýän: Şol gün Ysraýyl ýurdunda ýer titrär. 20 Deňziň balyklary, gögüň guşlary, ýyrtyjy haýwanlar, ýerdäki süýrenijiler we ýer ýüzündäki ähli ynsanlar Meniň huzurymda titreşerler, daglar ýumrular, uçutlar ýykylar, ähli diwarlar ýer bilen ýegsan bolar. 21 Ähli daglarymda gylyjy Goguň üstüne çozmaga çagyraryn Hökmürowan Reb diýýär her adamyň gylyjy öz doganyna garşy bolar. 22 Gogy mergi we gylyç bilen jezalandyraryn; onuň we goşunlarynyň üstüne, ýanyndaky köp halklaryň üstüne gark ediji ýagyş we güýçli doly, ot we kükürt ýagdyraryn. 23 Şeýdip, Men beýikligimi we mukaddesligimi görkezjekdirin, köp milletleriň gözleriniň alnynda Özümi aýan etjekdirin; şonda olar Meniň Rebdigimi bilerler».
1 Eý, ynsan ogly, Goguň garşysyna pygamberlik et we oňa Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: «Eý, Meşegiň we Tubalyň hökümdary Gog! Men saňa garşydyryn. 2 Seni arkan agdaryp süýrärin, demirgazygyň aňry uçlaryndan çykaryp, Ysraýyl daglarynyň üstüne getirerin. 3 Sol eliňden ýaýyňy, sag eliňden okuňy urup gaçyraryn. 4 Sen ähli goşunlaryň we ýanyňdaky halklar bilen birlikde Ysraýyl dagynyň üstünde heläk bolarsyň. Seni her hili ýyrtyjy guşlara we ýabany haýwanlara iýmit edip bererin. 5 Sen açyk meýdanda heläk bolarsyň, çünki Hökmürowan Reb: „Muny Men aýtdym“ diýýär. 6 Magogyň we kenar ýakalarynda howpsuz ýaşaýanlaryň üstüne ot ibererin; şonda olar Meniň Rebdigimi bilerler. 7 Halkym Ysraýylyň içinde mukaddes adymy aýan ederin; mundan beýläk mukaddes adymyň harlanmagyna ýol bermerin; onsoň milletler Ysraýylda mukaddes bolan Rebbiň Mendigimi bilerler. 8 Ine, ol gün geler we amala aşar, Hökmürowan Reb diýýär; Meniň gürrüňini eden günüm bu gündür. 9 Ysraýyl galalarynyň ilaty daşary çykyp ot ýakar, ähli ýaraglary, kiçi hem uly galkanlary, ýaýlary we oklary, serdesseleri we naýzalary ýakyp-ýandyrarlar; bular ýedi ýyllap oda ýakylar. 10 Oduny meýdandan daşamazlar, tokaýlary çapmazlar. Olar ody ýaraglar bilen ýakarlar; özlerini talanlary talarlar, soýanlary soýarlar. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 11 Şol gün Men Ysraýylda, deňziň gündogaryndaky Ötegçiler deresinde Goga gabrystanlyk bererin. Gogy we onuň ähli goşunyny ol ýerde gömerler we oňa „Goguň beýik goşunynyň deresi“ diýerler. 12 Ýurdy tämizlemek üçin ysraýyl halky ýedi aýlap olary gömmegini dowam etdirer. 13 Ýurduň halky olary gömer. Meniň şöhratlanan günüm bu ysraýyl halky üçin at-abraý bolar. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 14 Ýurdy tämizlemek üçin adamlar bellener. Olar hemişe ýurduň içinde gezip, her bir ýerde galan basybalyjynyň jesedini gömerler, şeýdip, ýurdy tämizlärler. Bu tämizleýiş işi ýedi aýyň dowamynda geçirilmelidir. 15 Ýurduň içinde gezýän gözlegçiler adam süňküni görse, ony tä Gog goşunynyň deresinde gömýänçäler, onuň ýanynda bir nyşan dikerler. 16 Galanyň ady-da Hamona bolar. Şeýdip, olar ýurdy tämizlärler». 17 Eý, ynsan ogly, Hökmürowan Reb her hili guşlara we ähli ýyrtyjy haýwanlara şeýle diýýär diý: «Üýşüň-de, geliň; siziň üçin kesjek gurbanlygyma, Ysraýyl daglarynyň üstündäki uly gurbanlyga dumly-duşdan ýygnanyň, et iýersiňiz, gan içersiňiz. 18 Başanyň semiz haýwanlarynyň: goçlaryň, guzularyň, erkeçleriň we öküzleriň eti we gany ýaly, güýçli adamlaryň we dünýäniň hökümdarlarynyň etini iýersiňiz, ganyny içersiňiz. 19 Siziň üçin kesen gurbanlygymdan doýýançaňyz ýag iýersiňiz, serhoş bolýançaňyz gan içersiňiz. 20 Saçagymyň başynda atlardan, söweş arabalaryndan, güýçli urşujylardan hem esgerlerden doýarsyňyz. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 21 Men milletleriň arasynda şöhratymy aýan ederin; çykaran hökümlerimi, üstlerine goýan elimi milletler görerler. 22 Şeýlelikde, ysraýyl halky şol günden başlap, Meniň özleriniň Hudaýy Rebdigimi biler. 23 Milletler ysraýyl halkynyň Maňa dönüklik edendigi üçin, öz ýazygy sebäpli ýesir edip äkidilendigini bilerler. Men ýüzümi olardan gizledim, olary duşmanlarynyň eline berdim, ählisi gylyçdan heläk boldular. 24 Olara öz haramlyklaryna we günälerine laýyk jeza berdim; ýüzümi olardan gizledim». 25 Munuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Indi Men Ýakubyň öňki abadançylygyny dikelderin, bütin ysraýyl halkyna rehim ederin we mukaddes adym sebäpli gabanjaň bolaryn. 26 Olara hiç kim howp salman, öz ýurtlarynda howpsuz ýaşanlarynda, özleriniň masgaraçylykly hereketlerine we Maňa garşy eden dönükliklerine utanarlar. 27 Men olary halklaryň arasyndan yzlaryna getirenimde we duşmanlarynyň ýurdundan ýygnanymda, olaryň üsti bilen köp milletleriň gözleriniň alnynda Öz mukaddesligimi görkezerin. 28 Sürgün eden ýerlerimden halky yzyna getirenimde, olar Meniň özleriniň Hudaýy Rebdigimi bilerler; ol ýerde olaryň birini-de galdyrman öz ýurtlaryna ýygnaryn. 29 Ruhumy ysraýyl halkynyň üstüne dökerin we indi hiç haçan ýüzümi olardan gizlemerin». Muny Hökmürowan Reb diýýär.
Täze ybadathana hakyndaky görnüş
1 Sürgünde bolýan wagtymyzyň ýigrimi bäşinji ýylynyň birinji aýynyň onuna Iýerusalim şäheriniň ýykylmagynyň on dördünji ýyly, edil şol gün Rebbiň eli meniň üstümdedi. Ol meni şol ýere äkitdi. 2 Görnüşde Hudaý meni Ysraýyl ýurduna getirip, bir belent dagyň üstünde goýdy. Günorta tarapda şähere meňzeş binalar bar ýalydy. 3 Reb meni ol ýere getirdi. Ine, bir adam peýda boldy, daş keşbi bürünç ýaly ýalpyldaýardy, elinde zygyrdan edilen ýüp we bir ölçeg taýagy bardy; ol derwezede durdy. 4 Ýaňky adam maňa şeýle diýdi: «Eý, ynsan ogly! Gözleriň bilen gör, gulaklaryň bilen eşit, saňa görkezjek ähli zatlaryma ýagşy üns ber. Sen bu ýere meniň saňa görkezmegim üçin getirildiň. Görýän ähli zatlaryňy ysraýyl halkyna jar et». 5 Ine, Hudaýyň öýüniň daşynda töwerekleýin diwar bardy. Ýaňky adamyň elinde alty sany uzyn tirsek bolan ölçeg taýagy bardy, her uzyn tirsek adaty tirsekden bir sere artykdy. Ol diwaryň galyňlygyny ölçedi: onuň ini-de, boýy-da bir ölçeg taýagyna deňdi. 6 Onsoň ol gündogar tarapdaky derwezä gelip, onuň basgançaklary bilen gapysynyň ýanyna çykyp, onuň bosagasyny ölçedi: onuň ini bir ölçeg taýagydy. Bu bosaganyň ini bir ölçeg taýagydy. 7 Her hüjräniň uzynlygy-da, ini-de bir ölçeg taýagydy. Hüjreleriň aralygy bäş tirsekdi. Hudaýyň öýüne tarap bakýan eýwanyň ýanyndaky gapynyň bosagasynyň uzynlygy bir ölçeg taýagydy. 8–9 Soňra ol derwezäniň içki eýwanyny ölçedi, ini alty tirsek, uzynlygy sekiz tirsek çykdy. Söýeleriniň galyňlygy iki tirsekdi; derwezäniň içki eýwany Hudaýyň öýüne tarap bakyp durdy. 10 Gündogar tarapdaky derwezäniň hüjreleri her ýandan üçdi; üçüsiniň-de ölçegi birdi; söýeleriň ölçegi hem her ýandan birdi. 11 Ol derwezäniň agzynyň inini ölçedi, on tirsek boldy we içki derwezäniň uzynlygy on üç tirsek boldy. 12 Hüjreleriň öňünde her tarapdan bir tirseklik diwar bardy; hüjreleriň ölçegi her ýandan alty tirsekdi. 13 Ol derwezäni bir hüjräniň üçeginden beýleki üçegine çenli ölçedi: onuň ini ýigrimi bäş tirsek çykdy, hüjreleriň girelgeleri biri-birine bakyşyp durdular. 14 Derwezäniň girelgesindäki däliziň töwerekleýin ölçegi altmyş tirsek çykdy. 15 Derwezäniň girelgesinden içki eýwanyň aňry başyna çenli uzynlyk elli tirsekdi. 16 Derwezäniň iç tarapynda hüjreleriň we söýeleriň her ýanynda penjire görnüşli tagçalar bardy, eýwanlar hem şeýledi; söýeleriň ýüzünde palma agaçlarynyň şekili bardy. 17 Onsoň ol meni daşky howla getirdi; ol ýerde otaglar we töwerekleýin çekilen daş ýol bardy. Daş ýoluň ugrunda otuz otag bardy. 18 Derwezeleriň iki gapdalyndaky daş ýoluň giňligi derwezeleriň uzynlygyna deňdi. Bu aşaky daş ýoldy. 19 Onsoň ol aşaky derwezäniň öňünden içki howlynyň öňüne çenli bolan giňişligi daşardan ölçedi: ol ýüz tirsek çykdy; gündogar we demirgazyk tarapda-da şeýledi. 20 Daşky howlynyň demirgazygyndaky derwezäniň-de uzynlygyny we inini ölçedi. 21 Onuň hüjreleri bu ýanda üç, ol ýanda hem üçdi; söýeleriň we eýwanyň ölçegi birinji derwezäniň ölçegi bilen meňzeşdi; uzynlygy elli tirsek, ini ýigrimi bäş tirsekdi. 22 Onuň tagçalary, eýwany we çekilen palma agaçlarynyň şekili gündogar tarapdaky derwezäniň ölçegine görädi. Oňa ýedi basgançakdan çykylýardy we olar eýwana alyp barýardy. 23 Içki howlynyň derwezeleri demirgazyk we gündogar tarapdaky derwezeler bakyşyp durdular; derwezeden derwezä çenli aralygy ölçedi: ol ýüz tirsek çykdy. 24 Onsoň ol adam meni günorta tarapa äkitdi; ine, günorta tarapa bakýan bir derweze bardy; onuň söýelerini we eýwanyny ölçedi, munuň ölçegi-de beýlekilere meňzeşdi. 25 Derwezede we eýwanda öňki tagçalar ýaly tagçalar bardy we derwezäniň uzynlygy elli tirsek, ini ýigrimi bäş tirsekdi. 26 Oňa çykar ýaly ýedi basgançak bardy we olar eýwana alyp barýardy. Onuň söýeleriniň ýüzünde palma agaçlarynyň şekili bardy; olaryň biri bu ýanda, beýlekisi ol ýandady. 27 Içki howlynyň günorta derwezesi bardy; ol adam günorta derwezeden beýleki derwezä çenli uzynlygyny ölçedi, ol ýüz tirsek çykdy. 28 Soňra ol meni günortadaky derwezeden içki howla getirdi we günortadaky derwezäni ölçedi; munuň ölçegi-de beýlekilere meňzeşdi. 29 Onuň hüjreleriniň, söýeleriniň we eýwanynyň ölçegleri-de beýlekilere meňzeşdi. Derwezede we eýwanda töwerekleýin tagçalar bardy. Derwezäniň uzynlygy elli tirsek, ini ýigrimi bäş tirsekdi. 30 Howlynyň her gapdalynda uzynlygy ýigrimi bäş tirsek, ini bäş tirsek bolan eýwanlary bardy. 31 Derwezäniň eýwany daşky howla tarap bakyp durdy; söýeleriniň ýüzünde palma agaçlarynyň şekili bardy; oňa çykar ýaly sekiz basgançak bardy. 32 Onsoň ol meni içki howla, onuň gündogar tarapyna getirdi; derwezäni ölçedi, munuň ölçegi-de beýlekilere meňzeşdi. 33 Onuň hüjreleriniň, söýeleriniň we eýwanynyň ölçegleri-de beýlekilere meňzeşdi; derwezede we eýwanda töwerekleýin tagçalar bolup, derwezäniň uzynlygy elli tirsek, ini ýigrimi bäş tirsekdi. 34 Derwezäniň eýwany daşky howla tarap bakyp durdy; söýeleriniň ýüzünde palma agaçlarynyň şekili bardy; oňa çykar ýaly sekiz basgançak bardy. 35 Onsoň ol meni demirgazykdaky derwezä getirdi; ony ölçedi, munuň ölçegi-de beýlekilere meňzeşdi. 36 Munuň-da hüjreleri, söýeleri, eýwany we tutuş töweregindäki tagçalary meňzeşdi. Onuň uzynlygy elli tirsek, ini ýigrimi bäş tirsekdi. 37 Onuň eýwany daşky howla tarap bakýardy; söýeleriniň ýüzünde her ýan tarapdan palma agaçlarynyň şekili bardy; oňa çykar ýaly sekiz basgançak bardy. 38 Derweze girelgesindäki sütünleriň gapdalynda gapysy açyk bir otag bardy; ýakma gurbanlyklaryny şol ýerde ýuwýardylar. 39 Üstünde ýakma gurbanlygyny, günä we ýazyk gurbanlyklaryny soýar ýaly eýwanyň her tarapynda iki hantagta durdy. 40 Eýwanyň daşynda, demirgazykdaky derweze girelgesiniň her ikiýan gapdalynda iki hantagta durdy. 41 Derwezäniň her ikiýan gapdalynda dört hantagta bolup, üstünde gurbanlyk malyny soýar ýaly jemi sekiz hantagta bardy. 42 Ýakma gurbanlygy üçin ýonulan daşdan uzynlygy we ini bir ýarym tirsek, beýikligi bolsa bir tirsek bolan dört hantagta durdy; olaryň üstünde bolsa ýakma gurbanlygyny we beýleki gurbanlyklary soýmak üçin enjamlar bardy. 43 Otagyň içinde töwerekleýin hersiniň uzynlygy bir sere bolan ildirgiçler kakylgydy; hantagtalaryň üstünde bolsa gurbanlyk eti bardy. 44 Içki derwezäniň daşynda, içki howluda iki otag bardy; bularyň biri demirgazyk derwezesiniň gapdalyndady we ýüzi günorta tarap bakýardy, beýlekisi günorta derwezesiniň gapdalynda bolup, ýüzi demirgazyk tarapa bakýardy. 45 Ol adam maňa şeýle diýdi: «Ýüzi günorta tarap bakýan bu otag Hudaýyň öýüni goraýan ruhanylar üçindir. 46 Ýüzi demirgazyga tarap bakýan otag bolsa, gurbanlyk sypasyny goraýan ruhanylar üçindir. Bular lewi tiresinden bolup, Rebbe hyzmat etmek üçin, Oňa ýakynlaşan Sadogyň ogullarydylar». 47 Soňra ol howlyny ölçedi; onuň uzynlygy-da, ini-de ýüz tirsek bolup, inedördüldi. Gurbanlyk sypasy bolsa Hudaýyň öýüniň öňündedi.
Hudaýyň öýi
48 Onsoň ol adam meni Hudaýyň öýüniň eýwanyna getirip, eýwanyň gapysynyň iki söýesini ölçedi, olaryň uzynlygy hemme taraplaýyn bäş tirsekdi; ini bolsa her ýandan üç tirsekdi. 49 Eýwanyň uzynlygy ýigrimi tirsek, ini on iki tirsekdi; oňa çykar ýaly on basgançak bardy. Derwezäniň söýeleriniň ikiýan gapdalynda sütünler bardy.
1 Onsoň ol adam meni Hudaýyň öýüniň daşky otagyna getirip, onuň söýelerini ölçedi, onuň ini her ýandan alty tirsekdi; bu öňki mukaddes çadyryň giňligi ýalydy. 2 Girelgäniň ini on tirsekdi; oňa her iki tarapdan birleşýän diwarlaryň ini bäş tirsekdi. Ol daşky otagy hem ölçedi, onuň uzynlygy kyrk tirsek, ini ýigrimi tirsekdi. 3 Onsoň ol içki otaga girip, girelgäniň her söýesini ölçedi, olaryň her biriniň ini iki tirsekdi. Girelgäniň ini alty tirsekdi we oňa her iki tarapdan birleşýän diwarlaryň ini ýedi tirsekdi. 4 Ol adam daşky otagyň öňündäki bu otagy ölçedi: uzynlygy-da, ini-de ýigrimi tirsekdi. Onsoň ol maňa: «Bu iň mukaddes otagdyr» diýdi. 5 Hudaýyň öýüniň diwaryny ölçedi, onuň galyňlygy alty tirsekdi; onuň tutuş daş-töweregindäki gapdal otaglarynyň ini dört tirsekdi. 6 Otag üstünde otag bolup, gapdal otaglar üç gatdy we her gatda otuz otag bardy. Pürsler öýüň diwarlaryna girmesin diýip, öýüň diwarlarynda gapdal otaglara goldaw berýän çykgytlar bardy. 7 Hudaýyň öýüniň töweregindäki gapdal otaglar ýokary gata çykdygyňça giňelýärdi, sebäbi öýüň diwarlarynyň düýbi ýokarsyna garanda inlidi. Ýokary gatlara çykdygyňça-da, otaglar giňelýärdi. Şeýle-de, iň aşaky otagdan iň ýokarky otaga ortaky otagdan çykylýardy. 8 Men bu öýüň daş-töwerekleýin belentligini gördüm; gapdal otaglaryň düýpleri doly bir ölçeg taýagyna, ýagny alty tirsege deňdi. 9–10 Gapdal otaglaryň daşky diwarynyň galyňlygy bäş tirsekdi; öýüň gapdal otaglary bilen howlynyň otaglarynyň arasynda boş aralyk bardy. Onuň ini ýigrimi tirsek bolup, öýi daş-töwerekleýin gurşap alýardy. 11 Gapdal otaglar açyk giňişlige tarap açylýardy. Demirgazyk tarapdaky otaglara girilýän bir gapy bardy, günorta tarapynda hem bir gapy bardy; töwerekleýin açyk giňişligiň ini bolsa bäş tirsekdi. 12 Günbatardaky meýdançanyň öňünde bir ymarat bardy, onuň ini ýetmiş tirsekdi; diwarynyň galyňlygy her ýandan bäş tirsek, uzynlygy togsan tirsekdi. 13 Soňra ol adam Hudaýyň öýüni ölçedi: uzynlygy ýüz tirsekdi; onuň meýdançasy, jaýy, diwarlary bilen birlikde ýüz tirsek çykdy. 14 Öýüň gündogar tarapynyň we meýdançasynyň ini hem ýüz tirsekdi. 15 Onsoň ol öýüň arkasyndaky meýdança bakyp duran ymaratyň uzynlygyny ölçedi, her tarapyndaky eýwanlary bilen birlikde onuň uzynlygy ýüz tirsekdi. Daşky otag, içki otag, howla bakyp duran eýwan, 16 bosagalar, tagçalar, bosaganyň garşysyndaky üçtaraplaýyn diwarly eýwança ýerden tagçalaryna çenli agaç gapylydy. Bu tagçalar penjire görnüşindedi. 17–18 Gapynyň depesi, içki hem daşky otaglary, öýüň tutuş diwarlary nagyşlar bilen oýulyp, keruplar we palma agaçlary ýasalypdy; iki kerubyň arasynda bir palma agajy bolup, her kerubyň iki ýüzi bardy. 19 Bir tarapynda palma agajyna bakýan ynsanyň ýüzi bardy, beýleki tarapynda palma agajyna bakýan ýaş arslanyň ýüzi bardy. Tutuş öýüň ähli töweregine şeýle edilipdi. 20 Daşky otagyň diwarynyň ýüzüne poldan gapynyň depesine çenli keruplar haşamlanandy; öýüň diwarynyň ýüzi-de şeýledi. 21 Daşky otagyň gapy söýeleri inedördüldi; iň mukaddes otagyň öňündäki gapy söýeleri-de bulara meňzeýärdi. 22 Gurbanlyk sypasy agaçdan bolup, beýikligi üç tirsek, uzynlygy iki tirsekdi; burçlary, uzynlygy we diwarlary hem agaçdandy. Ol maňa: «Rebbiň huzuryndaky hantagta budur» diýdi. 23 Daşky otag bilen iň mukaddes otagyň iki-ikiden goşa gapysy bardy. 24 Her gapynyň iki taýy, açylyp-ýapylýan iki taýy bardy; iki taýy bir gapynyňky, iki taýy-da beýleki gapynyňkydy. 25 Diwarlaryň ýüzüne çekilişi ýaly, daşky otagyň gapylaryna-da keruplar bilen palma agaçlary oýulyp çekilendi; daşarda eýwanyň öňünde dalan bardy. 26 Eýwanyň gapdal diwarlarynda penjire görnüşli tagçalaryň we palma agaçlarynyň şekili bardy. Öýüň gapdal otaglary we dalan hem şeýledi.
Ruhanylaryň otaglary
1 Onsoň ol adam meni demirgazyk tarapdan daşky howla çykardy. Hudaýyň öýüniň meýdançasynyň we ymaratyň gapdalyndaky demirgazyk otaglara getirdi. 2 Gapysy demirgazyga bakýan bu ymaratyň uzynlygy ýüz tirsek, ini elli tirsekdi. 3 Içki howlynyň ini ýigrimi tirseklik boş aralygynyň we daşky howlynyň daş ýolunyň arasynda üç gatly biri-birinden beýgelýän eýwanlar bardy. 4 Bu iki hatar otaglaryň arasynda gezer ýaly ini on tirsek, uzynlygy ýüz tirsek bolan däliz bardy; onuň gapylary demirgazyga bakýardy. 5 Ýokarky otaglar dardy, sebäbi jaýyň aşaky we ortaky otaglaryna garanda, eýwanlar olardan köpräk ýer tutýardy. 6 Olar üç gatdan ybaratdy, howlynyň sütünleri ýaly sütünleri ýokdy; şonuň üçin ýokarky eýwan aşaky we ortaky eýwandan darrak edilipdi. 7 Otaglaryň öňünde otaglara we daşky howla tarap uzalýan diwar bardy, onuň uzynlygy elli tirsekdi. 8 Daşky howludaky otaglaryň uzynlygy elli tirsekdi; ybadathananyň garşysyndaky gapdal otaglaryň uzynlygy bolsa ýüz tirsekdi. 9 Bu otaglara daşky howludan girjek bolsaň, gündogar tarapdaky aşaky geçelgeden bir girelge bardy. 10 Içki howlynyň gündogar tarapynda meýdança we ymarata bakýan başga otaglar hem bardy. 11 Demirgazyk tarapdaky otaglarda bolşy ýaly, bu otaglaryň hem deňinde bir geçelge bardy. Otaglaryň uzynlygy we ini birmeňzeşdi; olaryň ähli çykalgalary, gurluşy we gapylary edil şolar ýalydy. 12 Şeýdip, günbatardaky otaglara edil demirgazykdaky ýaly diwaryň ýanyndaky gündogar tarapdan uzalýan aşaky geçelgeden girilýärdi. 13 Ol adam maňa şeýle diýdi: «Meýdançanyň demirgazygyndaky we günortasyndaky otaglar mukaddes otaglardyr. Rebbe hyzmat edýän ruhanylar iň mukaddes zatlary ol ýerde iýerler; iň mukaddes zatlary, galla sadakasyny, günä we ýazyk gurbanlyklaryny ol ýerde goýarlar; çünki ol ýer mukaddesdir. 14 Ruhanylar mukaddes ýere girenlerinde, hyzmat edýän wagty geýýän geýimlerini bu otaglarda çykaryp goýmazdan daşky howla çykmasynlar, sebäbi bu geýimler mukaddesdir. Halkyň ýanyna çykmazdan öň, olar başga geýimler geýmelidirler». 15 Ol adam mukaddes ýeri ölçäp bolanyndan soň, meni gündogara tarap bakýan derwezeden çykaryp, diwaryň töwereginiň uzynlygyny ölçedi. 16 Ölçeg taýagy bilen mukaddes ýeriň gündogar tarapyny ölçedi: bu ölçeg taýagy boýunça bäş ýüz tirsek çykdy. 17 Onuň demirgazyk tarapyny ölçedi, ölçeg taýagy boýunça bäş ýüz tirsekdi. 18 Onuň günorta tarapyny ölçedi: ölçeg taýagy boýunça bäş ýüz tirsek çykdy. 19 Onuň günbatar tarapyny ölçedi: ölçeg taýagy boýunça bäş ýüz tirsek çykdy. 20 Ony dört tarapyndan hem ölçedi. Mukaddes zady ýönekeý zatdan aýyrmak üçin onuň daş-töwereginde bir diwar bardy. Onuň uzynlygy-da, ini-de bäş ýüz tirsege deňdi.
Rebbiň şöhraty öýi doldurýar
1 Onsoň ol adam meni gündogar tarapa bakyp duran derwezä getirdi. 2 Ine, gündogar tarapdan Ysraýyl Hudaýynyň şöhraty geldi. Onuň sesi güýçli akýan suwlaryň şaggyldysy ýalydy. Onuň şöhratyndan ýer nur saçýardy. 3 Bu görnüş Hudaýyň Iýerusalimi heläk etmäge gelendäki we Kebar kanalynyň ýakasyndaky gören görnüşlerime meňzeşdi; men ýere ýüzin ýykyldym. 4 Rebbiň şöhraty gündogara tarap bakýan derwezeden öýe girdi. 5 Onsoň Ruh meni alyp, içki howla getirdi; Rebbiň şöhraty öýi doldurdy. 6 Ýaňky adam ýanymda durka, men öýden biriniň özüme söz gatýandygyny eşitdim. 7 Ol maňa şeýle diýdi: «Eý, ynsan ogly! Meniň tagtymyň we aýak dabanymyň ýeri, ysraýyl halkynyň arasynda ebedilik oturjak ýerim bu ýerdir. Mundan beýläk ysraýyl halky-da, olaryň patyşalary-da zyna edip, sežde edilýän ýerlerinde patyşalarynyň heýkellerini oturtmak bilen Meniň mukaddes adymy haram etmezler. 8 Olar bosagasyny bosagamyň, gapylarynyň söýesini gapymyň söýesiniň ýanynda gurdular, Men bilen olaryň arasynda diňe bir diwar bardy; olar nejis işleri bilen Meniň mukaddes adymy haram etdiler; Men gahar-gazabym bilen olary heläk etdim. 9 Indi zynalaryny we patyşalarynyň heýkellerini Menden uzaklaşdyrsynlar, Men hem ebedilik olaryň arasynda mesgen tutaryn. 10 Sen, eý, ynsan ogly, ysraýyl halkyny bu öýden habarly et, goý, onuň nusgasyny ölçesinler we etmişlerinden ýaňa utansynlar. 11 Eger eden ähli işleri üçin utansalar, öýüň gurluşyny, onuň ýerbe-ýerdigini, girelgelerini we çykalgalaryny, tutuş taslamasyny we düzgünlerini, ähli meýilnamalaryny we kanunlaryny olara aýan et, gözleriniň alnynda şuny ýaz. Şeýdip, onuň tutuş meýilnamasyny we ähli düzgünlerini saklasynlar, olary berjaý etsinler. 12 Hudaýyň öýüniň kanuny şeýledir: Dagyň başynda onuň ähli töwereginiň araçägi örän mukaddes ýer bolar. Ine, Hudaýyň öýüniň kanuny şudur».
Gurbanlyk sypasy
13 Bir tirsek we bir sere bolan uzyn tirsek boýunça gurbanlyk sypasynyň ölçegi şeýledir: onuň ýapjagazynyň çuňlugy-da, ini-de bir tirsek, ýabyň gyrasy töwerekleýin bir garyş. Gurbanlyk sypasynyň esasy düýbi budur. 14 Arykdan aşaky diwara çenli beýikligi iki, ini bir tirsekdir; kiçi diwardan uly diwara çenli beýikligi dört, ini bir tirsekdir. 15 Gurbanlyk sypasynyň beýikligi dört tirsek. Onuň üstünden ýokarlygyna dört şah bolar. 16 Gurbanlyk sypasynyň üst böleginiň ojagynyň boýy on iki tirsek, ini on iki tirsek bolup, her dört tarapdan inedördül bolar. 17 Uly diwaryň her dört tarapynyň uzynlygy we ini on dört tirsek bolar. Onuň her dört gapdalyndaky ýabyň gyrasy ýarym tirsek, töwerekleýin ýapjagazy bir tirsek bolup, basgançaklary gündogar tarapda bolar. 18 Ol maňa şeýle diýdi: «Eý, ynsan ogly! Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Gurbanlyk sypasyny dikeniňizde, onuň üstünde ýakma gurbanlyklary hödür etmek we oňa gan serpmek üçin düzgünler şulardyr: 19 Maňa hyzmat etmek üçin huzuryma gelen ýakynlaşan Sadok neslinden bolan ruhanylara günä gurbanlygy hökmünde bir öküzçe ber. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 20 Onuň ganyndan al-da, gurbanlyk sypasynyň dört şahyna, diwaryň dört burçuna we töwerekleýin ýabyň gyrasyna çal; bu ony tämizläp, haramlygyndan sapladygyň bolar. 21 Günä gurbanlygy bolan öküzçäni al-da, Hudaýyň öýüniň bellenen ýerinde, mukaddes ýeriň daşynda ýak. 22 Ikinji gün günä gurbanlygy hökmünde şikessiz bir erkeji hödür et we gurbanlyk sypasyny öküzçe bilen nähili tämizlän bolsaň, ýene-de şeýdip tämizle. 23 Tämizleme işini tamamlanyňdan soň, şikessiz bir öküzçe bilen sürüden şikessiz bir goç hödür et. 24 Olary Rebbiň huzuryna getir, ruhanylar üstüne duz sepip, ýakma gurbanlygy hökmünde olary Rebbe hödür ederler. 25 Ýedi günläp günä gurbanlygy hökmünde her gün bir erkeç taýýarla; şikessiz bir öküzçe bilen sürüden bir goç taýýarla. 26 Olar gurbanlyk sypasyny ýedi günläp murdarlygyndan saplarlar, ony tämizläp, mukaddes ederler. 27 Ýedi gün tamamlanandan soň, sekizinji günden başlap, ruhanylar gurbanlyk sypasynda ýakma we salamatlyk gurbanlyklaryňyzy hödür ederler. Onsoň Men sizden razy bolaryn“». Muny Hökmürowan Reb diýýär.
Ybadathana düzgünleri
1 Onsoň ol adam meni mukaddes öýüň gündogara tarap bakýan derwezesinden yzyma getirdi; derweze ýapykdy. 2 Reb maňa şeýle diýdi: «Bu derweze ýapyk bolar, ol açylmaz, ondan hiç kim girmez, çünki ondan Ysraýyl Hudaýy Reb girdi; şonuň üçin ol ýapyk bolar. 3 Hökümdar bolsa hökümdardygy üçin, Rebbiň huzurynda nahar iýmek üçin ol ýerde oturar. Ol muňa derwezäniň eýwanynyň ýolundan girer we şol ýoldan-da yzyna çykar». 4 Ol meni demirgazyk derwezäniň ýolundan öýüň öňüne getirdi. Görsem, Rebbiň şöhraty Öz öýüni dolduryp durandygyny gördüm. Men ýere ýüzin ýykyldym. 5 Reb maňa şeýle diýdi: «Eý, ynsan ogly! Ýagşy üns ber, öz gözleriň bilen gör, Rebbiň öýüniň ähli düzgünleri we kanunlary hakda saňa aýdýan zatlarymy öz gulagyň bilen eşit, mukaddes öýe kimiň girip-çykýandygyna ýagşy üns ber. 6–7 Pitneçi ysraýyl halkyna Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Eý, ysraýyl halky! Meniň öýümi harlamak üçin sünnetsiz we boýnuýogyn gelmişekleri içerik salmak bilen eden ähli nejis işleriňizi bes ediň! Siz Maňa iýmit, ýag we gan hödür edeniňizde, olar mukaddes öýümde boldular. Siz ähli nejis işleriňiziň üstesine Meniň ähtimi hem bozduňyz. 8 Siz Meniň mukaddes zatlarymy goraman, gaýtam mukaddes öýümi goraýanlar hökmünde gelmişekleri öz başlaryna goýberdiňiz“». 9 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Ysraýyl halkynyň arasynda ýaşaýan gelmişeklerden hiç bir sünnetsiz we boýnuýogyn gelmişek Meniň mukaddes öýüme girmeli däldir. 10 Ýöne Ysraýylyň ýoldan çykan döwri Menden aýrylyp, erbet ýola düşen, öz butlarynyň yzyna eýeren lewiler etmişleriniň jezasyny çekerler. 11 Bu lewiler öýümiň derwezelerinde gözegçilik edip, onda hyzmatkär bolarlar, Meniň mukaddes öýümde hyzmat ederler; ýakma gurbanlygynyň we halkyň beýleki gurbanlyklarynyň malyny soýarlar, halkyň hyzmatyny ýerine ýetirmek üçin olaryň öňünde durarlar. 12 Olar ýasan butlarynyň öňünde ysraýyl halkyna hyzmat etdiler, ysraýyl halkynyň ýazykly bolmagyna sebäpkär boldular. Şonuň üçin hem Men-Reb olaryň öz etmişleriniň jezasyny çekjekdigine ant içdim, muny Hökmürowan Reb diýýär. 13 Olar ruhany hökmünde Maňa gulluk etmek üçin golaýyma gelmesinler, mukaddes sadakalarymyň, iň mukaddes zatlaryň hiç birine ýakynlaşmasynlar, olar diňe öz eden nejis işleriniň utançlaryny çekerler. 14 Men olary öýüň ähli hyzmaty üçin, onda edilmeli ähli işleri goramak üçin bellärin. 15 Emma ysraýyl halky Menden aýrylyp, ýoldan çykanda, mukaddes öýümi goramak keşigini çeken Sadok neslinden bolan lewi ruhanylary Maňa hyzmat etmek üçin ýakynlaşarlar; ýagy we gany Maňa hödür etmek üçin huzurymda olar durarlar. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 16 Mukaddes öýüme diňe olar girerler, Maňa hyzmat etmek üçin hantagtama olar ýakynlaşarlar we öýüň goramak keşigini olar çekerler. 17 Olar içki howlynyň derwezelerine zygyrdan dokalan eşikde girerler, içki howlynyň derwezelerinde we içerde hyzmat edýärkäler, eginlerinde ýüňden edilen eşik bolmasyn. 18 Başlaryna zygyrdan selle orap, eginlerine zygyrdan tikilen içki geýimleri geýerler; derledýän zat geýmesinler. 19 Olar halkyň ýanyna daşky howla çykanlarynda, eginlerindäki eşiklerini çykaryp, olary mukaddes otagda goýarlar; ol eşikleri bilen halka mukaddesliklerini geçirmezlik üçin başga eşikler geýsinler. 20 Ruhanylar kellelerini syrmasynlar, saçlaryny uzyn ösdürmesinler, olar saçyny diňe gyrkyp timarlasynlar. 21 Içki howla girende, hiç bir ruhany şerap içmeli däldir. 22 Olar dul we talagy berlen aýala öýlenmän, diňe Ysraýyl neslinden bolan boý gyza ýa-da başga ruhanydan dul galan aýala öýlensinler. 23 Meniň halkyma mukaddes zat bilen ýönekeý zadyň, halal bilen haramyň parhyny öwretmeli. 24 Olar dawada kazy hökmünde çykyş edip, Meniň hökümlerim boýunça karar çykararlar; ähli baýramlarymyň kada-kanunlaryny we parzlarymy, mukaddes Sabat kanunlarymy ýerine ýetirerler. 25 Olaryň hiç biri ölüniň ýanyna baryp, özüni haram etmeli däldir; diňe ata-enesi üçin, ogul-gyzy üçin, erkek dogany we durmuşa çykmadyk gyz dogany üçin özlerini haram edip bilerler. 26 Ol tämiz bolandan soň, onuň üçin ýedi güni sanamalydyrlar. 27 Ol mukaddes ýerde hyzmat etmek üçin içki howla giren güni öz günä gurbanlygyny hödür etmelidir. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 28 Ruhanylaryň mirasy bardyr, ol miras Mendirin; Ysraýylda olara mülk bermäň, olaryň mirasy Mendirin. 29 Galla sadakasyny, günä we ýazyk gurbanlyklaryny olar iýerler. Ysraýylda ähli bagyş edilen zatlar olaryňky bolar. 30 Ähli zatlaryňyzyň ilkinji hasyly we ähli sadakalaryňyz ruhanylaryňky bolar. Öýüňize bereket iner ýaly, ilkinji galladan edilen hamyry ruhanylara beriň. 31 Guş bolsun ýa haýwan bolsun, parhy ýok haram ölen ýa parçalanan zady ruhany iýmeli däldir».
Ýurduň paýlanylmagy
1 Ýurdy mülk hökmünde bije atyp paýlanyňyzda, ýurtdan mukaddes bir bölek ýeri sadaka hökmünde Rebbe beriň. Onuň uzynlygy ýigrimi bäş müň tirsek we ini ýigrimi müň tirsek bolsun; bu bölek tutuş töwerekleýin mukaddes bolar. 2 Mukaddes öý üçin uzynlygy we ini bäş ýüz tirsek bolan inedördül meýdan we onuň töwereginde bolsa elli tirseklik açyk meýdan bolar. 3 Mukaddes bölekden uzynlygyny ýigrimi bäş müň tirsek, inini on müň tirsek edip bir bölegi ölçe; bu mukaddes öý, ýagny örän mukaddes ýer bolar. 4 Ýurduň bu mukaddes paýy mukaddes öýde Rebbe hyzmat etmek üçin ýakynlaşan ruhanylar üçindir. Bu bölekde olaryň öýleri bolar we mukaddes öý üçin mukaddes ýer bolar. 5 Uzynlygy ýigrimi bäş müň tirsek, ini on müň tirsek ýer bolan beýleki bölüm Hudaýyň öýünde hyzmat edýän lewilere ýaşaýyş şäherlerini gurmak üçin mülk bolar. 6 Mukaddes bölegiň gapdalynda şäher mülküni belläň; onuň uzynlygy ýigrimi bäş müň tirsek, ini bäş müň tirsek bolsun. Bu tutuş ysraýyl halkyna degişli bolar. 7 Mukaddes bölege düşen paý bilen şähere düşen paýyň iki tarapyndaky ýerler hökümdara berler. Ol günbatar tarapdan günbatara, gündogar tarapdan gündogara tarap uzalyp gidýär. Onuň uzynlygy günbatar serhetden gündogar serhede çenli ysraýyl tireleriniň hersiniň paýy bilen deňdir. 8 Bu Ysraýylda hökümdaryň mülki bolar. Mundan beýläk Meniň hökümdarlarym halkyma zulum etmezler, ýeri ysraýyl halkyna tirelerine görä paýlarlar. 9 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Eý, ysraýyl hökümdarlary, indi bes ediň! Zorluk we zulumy aradan aýryp, adalaty we dogruçyllygy berjaý ediň; halkymy öz topragyndan kowmaň. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 10 Tereziňiz dogry bolsun, dogry agyrlyk daşyny we ölçeg küýzesini ulanyň. 11 Agyrlyk daşy we ölçeg küýzesi birmeňzeş bolsun. Agyrlyk daşy batmanyň ondan birine, ölçeg küýzesi hem batmanyň ondan birine deň bolup, bularyň ölçegi bir bolsun; ikisiniň-de ölçegi resmi ölçege görä bolsun. 12 Bir şekel ýigrimi gera deň bolsun; bir mina ýigrimi şekele, ýigrimi bäş şekele we on bäş şekele deň bolsun.
Sadakalar
13 Bermeli sadakalaryňyz şulardyr: bir batman bugdaýyň altydan biri, bir batman arpanyň altydan biri. 14 Resmi ölçege görä, ýag baradaky düzgün şudur: her kordan iki küýze ýag bersinler. Bir kor üç ýüz elli küýzä ýa-da on batmana deňdir. 15 Özlerini günäden saplamak üçin Ysraýylyň örülerinde bakylýan sürüden iki ýüzden bir goýny galla sadakasy, ýakma we salamatlyk gurbanlyklary hökmünde bersinler. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 16 Ýurduň ähli halky bu sadakalary Ysraýyldaky hökümdara bermelidir. 17 Emma Ysraýylda ähli baýramlarda Täze Aý baýramynda, dabaralarda, Sabat günlerinde ýakma gurbanlygyny, galla we içgi sadakalaryny bermek hökümdaryň borjudyr. Ysraýyl halkyny günäden saplamak üçin günä gurbanlygyny, galla sadakasyny, ýakma we salamatlyk gurbanlyklaryny getirjek oldur». 18 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Birinji aýyň birine şikessiz bir öküzçe al-da, mukaddes öýi tämizle. 19 Ruhany bolsa günä gurbanlygynyň ganyndan alyp, öýüň gapylarynyň söýelerine, gurbanlyk sypasynyň diwarynyň dört burçuna we içki howlynyň derwezeleriniň söýelerine çalsyn. 20 Ýalňyşlyk bilen ýa-da bilmän günä eden adam üçin-de aýyň ýedisine şeýle edersiňiz; şunlukda, öýi-de murdarlykdan saplarsyňyz. 21 Birinji aýyň on dördüne siziň üçin Pesah baýramy ýedi günlük baýram bolar; onda petir iýilmelidir. 22 Şol gün hökümdar özi üçin we ýurduň halky üçin günä gurbanlygy hökmünde bir öküzçe hödürlär. 23 Ol baýramyň tutuş ýedi gününde Rebbe ýakma gurbanlygy hökmünde her gün şikessiz ýedi öküzçe bilen ýedi goç we günä gurbanlygy üçin her gün bir erkeç hödürlär. 24 Galla sadakasy hökmünde berlen öküz üçin hem, goç üçin hem bir batman bugdaý we her batman üçin hem dört küýze ýag taýýarlar. 25 Ýedinji aýyň on bäşine baýramyň başyndan tä ahyryna çenli ýedi günläp hökümdar günä we ýakma gurbanlyklaryny, galla sadakasyny we zeýtun ýagyny şol bir mukdarda hödür etmelidir».
1 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Içki howlynyň gündogara tarap bakýan derwezesi alty iş güni ýapyk bolar. Ol diňe Sabat güni we täze Aýyň ilkinji güni açylar. 2 Hökümdar daşardan derweze eýwanynyň üsti bilen içerik girip, gapynyň söýesiniň ýanynda durar. Onuň ýakma we salamatlyk gurbanlyklaryny ruhanylar hödür ederler; ol bosagada sežde edenden soň, daşary çykar, ýöne derweze agşama çenli açyk bolar 3 Sabat günlerinde we aýyň başlarynda ýurduň halky bu derwezäniň girelgesinde Rebbiň huzurynda sežde eder. 4 Hökümdaryň Sabat güni Rebbe hödür etmeli ýakma gurbanlygy şikessiz alty tokly we bir goç bolar. 5 Ol goç bilen berilmeli galla sadakasy üçin bir batman bugdaý bersin, guzular bilen berilmeli galla sadakasyny öz göwün islegine görä hödür etsin we her batman üçin dört küýze ýag berer. 6 Aýyň ilkinji güni bir öküzçe, alty tokly we bir goç hödür eder; bular şikesli bolmaly däldirler. 7 Öküzçe we goç bilen berilmeli galla sadakasy üçin hersine bir batman bugdaý bersin, guzular bilen berilmeli galla sadakasyny öz göwün islegine görä hödür etsin we her batman üçin dört küýze ýag bersin. 8 Hökümdar içeri girende, eýwanyň üsti bilen girip, şol ýol bilen hem yzyna çyksyn. 9 Ýurduň halky baýramlarda Rebbiň huzuryna gelende, sežde etmek üçin demirgazykdaky derwezeden giren günortadaky derwezeden çykmalydyr; şeýle hem, günortadaky derwezeden giren demirgazykdaky derwezeden çykmalydyr, ýagny giren derwezesinden öwrülmän, onuň garşysyndakydan çykmalydyr. 10 Girenlerinde, hökümdar olaryň ortasynda bolmalydyr we olar bilen bile girmelidir; çykanlarynda-da bile çykmalydyr. 11 Baýramlarda we dabaralarda öküzçe we goç bilen berilmeli galla sadakasy üçin hersine bir batman bugdaý berilsin, guzular bilen berilmeli galla sadakasy öz göwün isleglerine görä hödür edilsin we her batman üçin dört küýze ýag berilsin. 12 Hökümdar meýletin sadaka, ýagny ýakma ýa-da salamatlyk gurbanlyklary hökmünde Rebbe meýletin sadaka hödür edende, oňa gündogara tarap bakýan derweze açylmalydyr. Ol özüniň ýakma ýa-da salamatlyk gurbanlygyny edil Sabat güni edişi ýaly hödürlär. Onsoň daşary çykar we çykanyndan soň derweze ýapylar. 13 Rebbe ýakma gurbanlygy hökmünde her gün hiç bir şikessiz tokly taýýarlaň; ony her gün ertirine hödür ediň. 14 Şeýle hem onuň bilen her gün ertirine batmanyň altydan biri möçberinde saýlama un bilen, ony garmak üçin bir ýarym küýze ýag bilen galla sadakasyny hödür ediň. Bu ebedi düzgünler boýunça Rebbe hemişelik galla sadakasydyr. 15 Gündelik ýakma gurbanlygy hökmünde her gün ertirine tokly, galla sadakasy we ýag hödürlensin». 16 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Eger hökümdar öz ogullaryndan birine bir zat peşgeş berse, bu onuň öz mirasy bolar. Bu hökümdaryň agtyklarynyňky bolar; bu olara miras ýeten mülkdir. 17 Eger-de öz mülküni gullarynyň birine peşgeş berse, ol azatlyk ýylyna çenli onuňky bolar; onsoň ol muny hökümdara yzyna gaýtarmalydyr; emma hökümdaryň mülki öz ogullarynyňky bolar. 18 Hökümdar halkyň mirasyndan alyp, olary mülklerinden mahrum etmeli däldir; Meniň halkymdan hiç bir kişi mülkünden kowulmaz ýaly, her kim ogullaryna öz mülkünden miras bermelidir». 19 Ýaňky adam meni derwezäniň gapdalyndaky girelgeden ruhanylaryň demirgazyga tarap bakýan mukaddes otaglaryna getirdi. Ine, ol maňa otaglaryň günbatarynda bir ýer görkezdi. 20 Ol maňa: «Bu ýer ruhanylaryň ýazyk hem günä gurbanlyklaryny gaýnadýan we galla sadakasyny bişirýän ýeridir. Şoňa görä olar daşky howla çykmazlar we halka öz mukaddesliklerini geçirmezler» diýdi. 21 Onsoň ol meni daşky howla çykaryp, howlynyň dört burçundan geçirdi; howlynyň her burçunda bir howly bardy. 22 Howlynyň dört burçunda uzynlygy kyrk tirsek, ini otuz tirsek bolan ýapyk howlular bardy; bularyň dördüsiniň-de ölçegi birdi. 23 Olaryň dördüsiniň-de daşy diwarlydy; töwerekleýin diwarlaryň düýbünde bolsa ojaklar bardy. 24 Ol maňa: «Bular biş-düş jaýlarydyr. Öýüň hyzmatkärleri halkyň gurbanlyklaryny bu ýerde bişirerler» diýdi.
Hudaýyň öýünden çykýan gözbaş
1 Soňra ol adam meni öwrüp, Hudaýyň öýüniň girelgesine getirdi. Öýüň bosagasynyň aşagyndan gündogara tarap suw akýardy. Öý gündogara tarap bakýardy. Suw öýüň sag tarapyndan, gurbanlyk sypasynyň günortasyndan inýärdi. 2 Soňra ol meni demirgazyk derwezesiniň ýoly bilen ýüzi gündogara bakyp duran daşky derwezä alyp geldi, suwlar daşky derwezäniň günorta tarapyna akýardy. 3 Ýaňky adam eli ölçeg ýüpli gündogara tarap çykanda, müň tirsek ölçäp, meni suwdan geçirdi; suw topuga çykýardy. 4 Ýene müň tirsek ölçäp, meni suwdan geçirdi; suw dyza çykýardy; ýene müň tirsek ölçäp, meni suwdan geçirdi; suw bile çykýardy. 5 Ol ýene müň tirsek ölçedi; suw bir derýa boldy. Suw ýokary göterilendigi sebäpli men onuň içinden geçip bilmedim. Ondan ýüzüp geçäýmeseň, ýöräp geçip boljak däldi. 6 Ol maňa: «Gördüňmi, eý, ynsan ogly?» diýdi. Onsoň meni derýanyň kenaryna öwrüp getirdi. 7 Öwrülip gelenimde, ine, derýanyň kenarynyň her ýan tarapynda köp agaçlar bardy. 8 Ol maňa şeýle diýdi: «Bu suwlar gündogardaky ülkelere tarap akýar we Iordan deresine inip, deňze guýanda, deňziň ýata suwlary süýji suwa öwrüler. 9 Bu şeýle bolar: derýanyň akyp baran ýerlerinde dürli-dümen suw jandarlarynyň ählisi diri galar. Ol ýerde balyk köp bolar, bu suwlar ol ýere akyp barar. Olar tämizlenip, derýanyň akyp baran ýerindäkileriň bary diri galar. 10 Deňziň kenarynda balykçylar durarlar; tor taşlanan ýer Eýngediden Eýneglaýyma çenli bolar. Olaryň balyklary dürli-dürlülikde Ortaýer deňziniň balyklary kimin gaty köp bolar. 11 Ýöne onuň palçyk we batgalyk ýerleri tämizlenmez; olar duz üçin galdyrylar. 12 Derýanyň boýunda, onuň ýakasynyň ikiýan tarapynda her hili miweli agaçlar gögerer. Suwlaryň mukaddes öýden çykýandygy sebäpli olaryň ýapraklary solmaz, miweleri tükenmez; her aý täze miwe bererler. Olaryň miweleri iýmit, ýapraklary derman bolar». Ýurduň täze araçäkleri 13 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Ýurdy mülk hökmünde Ysraýylyň on iki tiresine görä böleniňizde, araçäk şu bolmalydyr: Ýusubyň nesli iki paý alar. 14 Ýurdy siz on iki tiräniň arasynda deň paýlaň. Men ony ata-babalaryňyza bermegi ant içdim. Bu ýurt size mülk edilip berler. 15 Ýurduň araçägi şu bolar: Demirgazyk tarapy Ortaýer deňzinden Hetlon ýoly bilen Lebohamada we Sedada çenli gelýär. 16 Ol Berota we Damask bilen Hamadyň araçäginde ýerleşýän Sibraýyma, şeýle-de Hawranyň araçägindäki Haserhattikona çenli uzalýar. 17 Araçäk deňizden Damask araçägindäki Hasareýnona çenli baryp, Hamadyň araçägi bilen demirgazyga tarap uzalýar. Bu demirgazyk tarapydyr. 18 Gündogar tarapy Hawran bilen Damaskyň arasyndaky Gilgady Ysraýyldan aýyrýan Iordan derýasy boýunça uzalyp gidýär. Mundan gündogar deňzine gelip, Tamara çenli ölçäň. Bu gündogar tarapydyr. 19 Günorta tarapy Tamardan Meribakadeş çeşmesine çenli bolup, Müsür derýasyndan Ortaýer deňzine baryp ýeter. Bu günorta tarapydyr. 20 Günbatar tarapy Lebohamadyň garşysyndaky nokada çenli bolan Ortaýer deňzi bolar. Bu günbatar tarapydyr. 21 Bu ýurdy öz araňyzda Ysraýyl tirelerine görä paýlap beriň. 22 Siz bije boýunça ýurdy özüňize, içiňizde ýaşaýan gelmişeklere we olaryň araňyzda doglan çagalaryna mülk hökmünde paýlaň. Ol gelmişekler siziň üçin asly ysraýylly hasaplanmalydyrlar. Olar hem bije boýunça ysraýyl tireleriniň arasynda siziň bilen deň mülk edinerler. 23 Gelmişekler haýsy tiräniň arasynda ýaşaýan bolsa, şol tire hem olara mülk hökmünde paý bölüp berer». Muny Hökmürowan Reb diýýär.
Ýurduň tirelere paýlanylyşy
1 Tireleriň atlary şulardyr: Dan tiresine bir paý berler. Onuň paýy demirgazyk araçäkden başlap, Hetlon ýolunyň ugry bilen Lebohamatdan Hasareýnana çenli, gündogardan günbatara tarap uzalar. Ol paý Damask araçäginde bolup, onuň demirgazygynda Hamat ýerleşýär. 2 Aşer tiresine bir paý berler. Olaryň araçägi dan tiresiniň gündogardan günbatara uzalýan araçägi bilen birleşer. 3 Naftaly tiresine bir paý berler. Onuň araçägi aşer tiresiniň gündogardan günbatara uzalýan araçägi bilen birleşer. 4 Manaşe tiresine bir paý berler. Onuň araçägi naftaly tiresiniň gündogardan günbatara uzalýan araçägi bilen birleşer. 5 Efraýym tiresine bir paý berler. Onuň araçägi manaşe tiresiniň gündogardan günbatara uzalýan araçägi bilen birleşer. 6 Ruben tiresine bir paý berler. Onuň araçägi efraýym tiresiniň gündogardan günbatara uzalýan araçägi bilen birleşer. 7 Ýahuda tiresine bir paý berler. Onuň araçägi ruben tiresiniň gündogardan günbatara uzalýan araçägi bilen birleşer. 8 Ýahuda tiresiniň gündogardan günbatara çenli uzalýan ýerleri sadaka hökmünde Rebbe berler. Onuň ini ýigrimi bäş müň tirsek bolup, uzynlygy gündogardan günbatara çenli paýlanan her bir tiräniň mülküne deň bolsun; mukaddes öý onuň ortasynda bolar. 9 Sadaka hökmünde Rebbe berjek ýeriňiziň uzynlygy ýigrimi bäş müň we ini ýigrimi müň tirsek bolar. 10 Bu ruhanylar üçin mukaddes paý bolar; onuň demirgazyga tarap uzynlygy ýigrimi bäş müň tirsek, günbatara we gündogara tarap ini on müň, günorta tarap uzynlygy ýigrimi bäş müň tirsek bolar. Rebbiň mukaddes öýi onuň ortasynda bolar. 11 Bu paý Maňa ruhanyçylyga bagyş edilen Sadok nesilleri üçindir. Olar öýümiň goramak keşigini çekdiler. Ysraýyl halky ýoldan çykanda, lewiler hem ýoldan çykdylar, emma Sadok nesilleri Maňa wepaly boldular. 12 Lewileriň araçäginiň ýanynda, ýurduň sadaka hökmünde Rebbe beren ýerinden Sadok nesillerine hem aýratyn bir paý degişli bolar. Bu örän mukaddes ýer bolar. 13 Lewileriň paýy bolsa ruhanylaryň araçäginiň garşysynda bolup, uzynlygy ýigrimi bäş müň, ini on müň tirsek bolar. Tutuş uzynlygy ýigrimi bäş müň, ini on müň tirsek bolar. 14 Lewiler ol ýeri satmazlar ýa-da başga ýere çalyşmazlar. Bu ýurduň iň oňat paý ýeridir, ol başga birine geçmez, çünki bu ýer Rebbe bagyş edilendir. 15 Ini bäş müň, uzynlygy ýigrimi bäş müň tirsek bolan artyp galan ýer ýaşamak we açyk meýdan hökmünde şäher üçin umumy ýer bolar. Şäher onuň ortasynda ýerleşer. 16 Onuň ölçegi şeýle bolar: demirgazyk, günorta, gündogar we günbatar taraplaryň her biri dört müň bäş ýüz tirsege deň bolar. 17 Şäheriň açyk meýdanlary bolar: olar demirgazyga, günorta, gündogara we günbatara tarap iki ýüz elli tirsek ölçegde bolar. 18 Mukaddes paýyň araçäginde artyp galan ýeriň gündogar tarapy hem, günbatar tarapy hem on müň tirsek bolar; ol mukaddes paýyň gapdalynda ýerleşer. Onuň hasyly şäheriň işçileri üçin iýmit bolar. 19 Ol ýeri Ysraýylyň ähli tirelerinden bolan şäheriň işçileri ekip bejererler. 20 Siziň sadaka hökmünde Rebbe goýan tutuş paýyňyz dörtburç şekilde bolup, her tarapy ýigrimi bäş müň tirsek bolar; mukaddes paýy şäheriň mülki bilen birlikde sadaka hökmünde berersiňiz. 21 Şäheriň mülki bilen mukaddes paýyň her ýanyndan artyp galan ýer hökümdaryňky bolar. Bu ýerler mukaddes paýa düşen ýigrimi bäş müň tirseklik bölegiň gündogaryndan we günbataryndan ýurduň gündogar we günbatar araçäklerine tarap uzalar. Tirelere düşen paýlar boýunça uzalýan bu iki bölek hökümdaryňky bolar. Hudaýyň öýüniň mukaddes ýeri bilen mukaddes paýy onuň ortasynda bolmalydyr. 22 Lewilere düşen paý bilen şähere düşen paý hökümdara berlen ýerleriň ortasynda galar. Hökümdara beriljek ýerler ýahuda tiresi bilen benýamin tiresiniň araçäkleriniň arasynda bolar. 23 Galan tirelere düşen ýer paýlary: benýamin tiresine bir paý berler. Onuň araçägi gündogardan günbatara çenli uzalyp gider. 24 Şimgon tiresine bir paý berler. Onuň araçägi benýamin tiresiniň gündogardan günbatara uzalýan araçägi bilen birleşer. 25 Ysakar tiresine bir paý berler. Onuň araçägi şimgon tiresiniň gündogardan günbatara uzalýan araçägi bilen birleşer. 26 Zebulun tiresine bir paý berler. Onuň araçägi ysakar tiresiniň gündogardan günbatara uzalýan araçägi bilen birleşer. 27 Gat tiresine bir paý berler. Onuň araçägi zebulun tiresiniň gündogardan günbatara uzalýan araçägi bilen birleşer. 28 Gat tiresiniň gündogar araçägi Tamardan gündogara, ol ýerden hem Meribakadeş çeşmesine çenli we Müsür derýasyndan Ortaýer deňzine çenli uzalar. 29 Mülk hökmünde ysraýyl tireleriniň arasynda paýlamaly ýurduňyz şudur, bular olaryň paýlary bolar. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 30–31 Şäheriň çykalgalary şular bolup, olar şäheriň ysraýyl tireleriniň atlaryna görä atlandyrylar. Dört müň bäş ýüz tirsek uzynlykda demirgazyk tarapynyň üç derwezesi bolar: Ruben derwezesi, Ýahuda derwezesi, Lewi derwezesi. 32 Dört müň bäş ýüz tirsek uzynlykda gündogar tarapynyň hem üç derwezesi bolar: Ýusup derwezesi, Benýamin derwezesi, Dan derwezesi. 33 Dört müň bäş ýüz tirsek uzynlykda günorta tarapynyň üç derwezesi bolar: Şimgon derwezesi, Ysakar derwezesi, Zebulun derwezesi. 34 Dört müň bäş ýüz tirsek uzynlykda günbatar tarapynyň üç derwezesi bolar: Gat derwezesi, Aşer derwezesi, Naftaly derwezesi. 35 Şäheriň tutuş töweregi on sekiz müň tirsek bolar. Şol günden başlap, şäheriň ady «Reb ol ýerdedir» bolar.
Dört ysraýyl ýigidi Babyl köşgünde
1 Ýahuda patyşasy Ýehoýakymyň patyşalygynyň üçünji ýylynda Babyl patyşasy Nebukadnesar öz goşuny bilen Iýerusalime hüjüm edip, onuň daş-töweregini gabady. 2 Taňry Ýahudanyň patyşasy Ýehoýakymy hem-de Hudaýyň ybadathanasyndaky gap-gaçlaryň bir bölegini onuň golastyna berdi. Nebukadnesar ol zatlary Şingara getirdi. Ol Hudaýyň ybadathanasyndan getirilen gap-gaçlary öz hudaýlarynyň buthanasyndaky gaznasynda goýdy. 3 Soňra Nebukadnesar özüniň baş gözegçisi Aşpenaza ysraýyllaryň arasyndan patyşanyň we han-begleriň maşgalasyndan bolan ýigitleriň birnäçesini getirmegi buýurdy. 4 Bu ýaş ýigitler bedenleri hiç hili şikessiz, görmegeý, her bir ylymdan baş çykarýan, bilimli, öwrenmäge ukyply we patyşanyň köşgünde hyzmat etmäge mynasyp bolmalydylar. Olara babyllylaryň edebiýaty we dili öwredilmelidi. 5 Patyşa öz gündelik köşk saçagyndan olara bir paý nahar we şerap bölüp berdi. Olar üç ýyl okadylyp, üçünji ýylyň ahyrynda patyşanyň huzurynda hyzmat etmäge getirilmelidiler. 6 Saýlananlaryň arasynda ýahuda tiresinden Danyýel, Hananýa, Mişaýyl we Azarýa bardy. 7 Baş gözegçi olaryň adyny üýtgetdi. Danyýele Belteşasar, Hananýa Şadrak, Mişaýyla Meýşak, Azarýa Abednego diýip at goýdy. 8 Danyýel özüni haram etmezligi ýüregine düwdi. Şeýdip, ol baş gözegçiden özüniň patyşanyň saçagyndan bölüp berilýän nahardan, şerapdan saklanmagyny haýyş etdi. 9 Baş gözegçiniň nazarynda Hudaý Danyýele merhemet we rehim-şepagat berdi. 10 Baş gözegçi Danyýele: «Men onuň alyhezretleri patyşadan gorkýaryn. Ol siziň nahar we içgi paýyňyzy bölüp berdi ahyryn. Eger siziň ýüzüňiziň özüňiz bilen deň bolan beýleki ýaş ýigitleriňkiden hordygyny görse, ol janymy jähenneme iberer» diýdi. 11 Soňra Danyýel baş gözegçiniň özüniň, Hananýanyň, Mişaýylyň we Azarýanyň üstünden goýan sakçysyndan haýyş edip, şeýle diýdi: 12 «Öz gullaryňy on gün synap göräý. Goý, bize iýmek üçin gök-önümler, içmek üçin bolsa suw berilsin. 13 Şundan soň sen biziň ýüzümizi köşk saçagyndan iýýän beýleki ýigitleriň ýüzi bilen deňeşdirip bilersiň we öz gullaryňa näme etmegi isleseň, gözel göwnüň». 14 Şeýdip, sakçy bu pikir bilen ylalaşyp, olary on gün synap gördi. 15 On günden soň bu dört ýigit köşk saçagyndan naharlanýanlaryň hemmesinden has görmegeý we daýaw göründiler. 16 Şeýdip, sakçy olaryň köşk saçagyndan iýmeli naharyny, içmeli şerabyny özüne alyp galyp, olara diňe gök-önümler berdi. 17 Hudaý bu dört ýigide edebiýatyň we ylmyň her bir ugruny öwrenmäge bilim bilen ukyp berdi. Danyýel her bir görlen düýşi we görnüşleri ýorup bilýärdi. 18 Patyşanyň olary getirmegi buýran möhleti gelip ýetende, baş gözegçi olary Nebukadnesaryň huzuryna getirdi. 19 Patyşa olaryň ählisi bilen tanyşdy. Olaryň hemmesiniň içinde Danyýel, Hananýa, Mişaýyl we Azarýa dagy bilen deňeşdirer ýalysy tapylmady. Şonuň üçin patyşanyň hyzmatyna olar bellendiler. 20 Patyşa her bir ylym ýa-da düşünje bilen baglanyşykly mesele hakda soranda, öz patyşalygyndaky ähli jadygöýlerdir palçylardan olaryň on esse artykdygyny gördi. 21 Kureş patyşanyň şalygynyň birinji ýylyna çenli Danyýel şol ýerde köşkde hyzmat etdi.
Nebukadnesaryň düýşi
1 Nebukadnesar özüniň patyşalygynyň ikinji ýylynda bir düýş gördi. Muňa onuň ýüregi howsala düşüp, ukusy gaçdy. 2 Onsoň patyşa düýşüni ýordurmak üçin jadygöýleri, palçylary, gözbagçylary we müneçjimleri toplap getirmegi buýurdy. Olar gelip, patyşanyň huzurynda durdular. 3 Patyşa olara: «Men bir düýş gördüm. Düýşüň ýorgudyny bilmek islegi ýüregimi howsala salýar» diýdi. 4 Akyldarlar arameý dilinde patyşa ýüzlenip: «Patyşa baky ýaşasyn! Gören düýşüňizi öz gullaryňa aýt, biz onuň näme aňladýandygyny ýorup bereli» diýdiler. 5 Patyşa akyldarlara şeýle jogap berdi: «Men şeýle karara geldim: eger-de siz meniň gören düýşümi we onuň ýorgudyny aýdyp bermeseňiz, siziň el-aýaklaryňyzy çapyp, öýleriňizi weýran etdirerin. 6 Emma siz maňa gören düýşümi we onuň ýorgudyny aýdyp berseňiz, onda siz menden sowgatlar we sylag-serpaýlar alyp, beýik hormata mynasyp bolarsyňyz. Şonuň üçin hem maňa gören düýşümi we onuň ýorgudyny aýdyp beriň». 7 Olar oňa ýene-de: «Ilki bilen, goý, patyşamyz öz gullaryna gören düýşüni aýtsyn, biz hem onuň ýorgudyny aýdaly» diýip jogap berdiler. 8 Patyşa: «Meniň kararymyň çynlakaýdygyny görüp, siziň wagt utmak isleýändigiňizi anyk bilýärin. 9 Eger siz maňa gören düýşümi aýdyp bermeseňiz, size ýeke-täk bir höküm garaşýandyr. Wagtyň geçmegi bilen siz meniň pikirim üýtgär öýdüp, maňa ýalan we biderek zatlar aýtmak üçin öz araňyzda dilleşipsiňiz. Şoňa görä-de gören düýşümi maňa siziň özüňiz aýdyp berersiňiz. Şonda siziň onuň ýorgudyny aýdyp biljekdigiňize gözüm ýeter» diýdi. 10 Akyldarlar patyşa şeýle diýdiler: «Ýer ýüzünde seniň edýän bu talabyňyň hötdesinden hiç kim gelip bilmez! Dogrusy, munuň ýaly işi beýik we güýçli patyşalaryň hiç biri-de jadygöýden ýa palçydan, ýa-da müneçjimden soramandyr. 11 Patyşanyň soraýan bu işi juda agyr. Muny hudaýlardan başga hiç kim patyşa äşgär edip bilmez, olaryň bolsa mesgeni ynsanlar arasynda däldir». 12 Patyşa muny eşidip, gazap atyna atlandy. Ol Babylyň ähli akyldarlaryny öldürmegi buýurdy. 13 Akyldarlaryň hemmesiniň öldürilmelidigi barada perman çykdy. Olar Danyýeli we onuň ýoldaşlaryny hem öldürmek üçin, olaryň gözlegine çykdylar. 14 Patyşanyň janpenalarynyň başlygy Arýok Babylyň akyldarlaryny öldürmäge çykanda, Danyýel oňa akylly-başly hem parasatlylyk bilen sala saldy. 15 Ol köşk emeldary Arýokdan: «Näme üçin patyşanyň permany beýle gazaply?» diýip sorady. Arýok bolan wakany Danyýele düşündirdi. 16 Şonda Danyýel içeri girip, patyşanyň düýşüniň ýorgudyny aýtmak üçin özüne wagt berilmegini haýyş etdi. 17 Onsoň Danyýel öýüne baryp, bu ahwalaty ýoldaşlary Hananýa, Mişaýyla we Azarýa habar berdi. 18 Bu syryň açylmagy üçin Gökdäki Hudaýdan rehim-şepagat sorap dileg etmeklerini Danyýel olardan haýyş etdi. Şonda Danyýel we onuň ýoldaşlary Babylyň akyldarlary bilen birlikde heläk boljak däldiler. 19 Soňra bu syr Danyýele gijeki görnüş arkaly aýan boldy. Danyýel Gökdäki Hudaýa alkyş aýtdy. 20 Ol şeýle diýdi: «Owaldan ebedä çenli Hudaýyň adyna alkyş ýagsyn, çünki paýhas we gudrat Oňa mahsusdyr. 21 Döwri we pasyllary üýtgedýän Oldur. Patyşalary tagtdan agdaryp, tagta çykarýar. Ol akyldara pähim-paýhas, düşünjelä bilim berýär. 22 Çuň we gizlin syrlary Ol açýar, tümlükde näme bolýanyny Ol bilýär, Onuň Özi nurda ýaşaýar. 23 Eý, ata-babalarymyň Hudaýy! Saňa şöhrat we öwgi bolsun! Çünki maňa paýhas we gudrat berdiň, Senden dilän dilegimizi maňa aýan etdiň, patyşanyň buýran zadyny bize açyp berdiň».
Danyýel patyşanyň düýşüni ýorýar
24 Soňra Danyýel patyşanyň Babylyň akyldarlaryny öldürmek üçin bellän adamy Arýogyň ýanyna bardy. Danyýel oňa: «Babylyň akyldarlaryna degme. Meni patyşanyň huzuryna elt, men onuň gören düýşüni ýorup berjek» diýdi. 25 Arýok ony derrew patyşanyň huzuryna eltip: «Patyşahym, Ýahudadan ýesir edip getirilenleriň arasyndan siziň gören düýşüňizi ýorup biljek bir adam tapdym» diýdi. 26 Patyşa Belteşasar diýlip atlandyrylan Danyýelden: «Sen maňa nähili düýş görenimi aýdyp, ony ýorup bilersiňmi?» diýip sorady. 27 Danyýel patyşa: «Patyşanyň soraýan bu syryny hiç bir akyldar-da, palçy-da, jadygöý-de, bilgiç-de açyp bilmez. 28 Emma göklerde gizlin syrlary açýan Hudaý bar. Ahyrky günlerde näme boljagyny Nebukadnesar patyşa Ol bildirdi. Ýatyrkaň düýşüňde gören görnüşleriň şular bolmaly: 29 Eý, patyşahym, sen ýatyrkaň hyýalyňa mundan soňra nämeler bolarka diýen pikir geldi we syrlary Aýan ediji muny saňa äşgär etdi. 30 Maňa bolsa bu syr başga adamlardan has akyllydygym üçin açylman, eýsem munuň ýorgudy patyşa aýan edilsin, ol hem öz ýüregindäki pikirlere düşünsin diýlip aýan boldy. 31 Eý patyşahym, ine, sen düýşüňde beýik bir heýkel gördüň. Ol heýkel şeýle äpetdi, şöhle saçýardy. Ol seniň öňüňde durdy we onuň daş görnüşi gorkunçdy. 32 Heýkeliň kellesi sap altyndan, döşi bilen gollary kümüşden, bili bilen butlary bürünçdendi. 33 Baldyrlary demirdendi, aýaklarynyň ýarysy demirden, ýarysy hem toýundandy. 34 Sen seredip durkaň, ynsan eli degmezden bir daş gopup gaçdy, ol heýkeliň demirden we toýundan bolan aýaklaryna uruldy-da, olary çym-pytrak etdi. 35 Soňra demir, toýun, bürünç, kümüş we altyn harman jaýdaky saman ýaly kül-peýekun boldular. Şemal olary pytradyp taşlanda, olaryň yzy-sory galmady. Emma heýkele urlan daş beýik daga öwrülip, bütin ýer ýüzüni doldurdy. 36 Görlen düýş, ine, şudur. Indi bolsa biz ony patyşa ýorup bereli. 37 Eý, siziň alyhezretiňiz, siz şalaryň şasysyňyz. Gökdäki Hudaý saňa şalyk, güýç, gudrat we şöhrat berdi. 38 Ähli ýerde ýaşaýan ynsanlary, ýabany haýwanlary, gökdäki guşlary seniň ygtyýaryňa tabşyrdy. Olaryň hemmesiniň üstünden seni hökümdar goýdy. Sap altyndan bolan kelle bu sensiň! 39 Seniň patyşalygyňdan soňra seniňkiden pes bolan başga bir patyşalyk peýda bolar. Soňra tutuş ýer ýüzüne hökümdarlyk etjek üçünji bir bürünç patyşalyk geler. 40 Dördünji patyşalyk demir ýaly güýçli bolar, çünki demriň ähli zady mynjyradyşy ýaly, ol hem bularyň hemmesini gyryp tükeder. 41 Aýaklaryň we barmaklaryň ýarysynyň toýundan, ýarysynyň bolsa demirdendigini gördüň. Bu bolsa bölünen patyşalygy aňladýar. Demriň toýun bilen garylandygyny görşüň ýaly, onda biraz demriň güýji bolar. 42 Aýaklaryň barmaklarynyň ýarysynyň demirden, ýarysynyň hem toýundan bolmagy, bu patyşalygyň bir böleginiň güýçli, bir böleginiň bolsa ejiz boljakdygyny aňladýar. 43 Görşüň ýaly, demriň toýun bilen garylmagy halklaryň gyz alşyp-berşip, biri-birleri bilen garyşjakdyklaryny aňladýar. Emma demriň toýun bilen garylyp bilmeýşi ýaly, olar hem biri-birleri bilen garyşyp bilmezler. 44 Şol patyşalaryň döwründe gökdäki Hudaý hiç wagt dargadylmajak, başga halkyň eline geçmejek bir patyşalyk gurar. Bu patyşalyk beýleki patyşalyklaryň ählisini ýok edip, olaryň soňuna çykar, özi bolsa ebedilik galar. 45 Seniň özüňiň görşüň ýaly, adam eli degmezden dagdan gopan daş demri, bürünji, toýny, kümşi we altyny çym-pytrak etdi. Beýik Hudaý mundan soň nämeleriň boljagyny patyşa aýan etdi. Bu düýş dogrudyr we onuň ýorgudy-da hakykatdyr!». 46 Soňra Nebukadnesar patyşa ýere ýüzin düşüp, Danyýele tagzym etdi. Oňa galla sadakasyny we ýakymly ysly tütetgi hödür etmeklerini buýurdy. 47 Patyşa Danyýele: «Sen bu syry açyp bildiň. Hakykatdan-da, seniň Hudaýyň hudaýlaryň Hudaýy, patyşalaryň Taňrysy we syrlary Aýan edijidir» diýdi. 48 Soňra patyşa Danyýele ýokary wezipe berdi, oňa köp gymmatbaha sowgatlar etdi. Ony tutuş Babyl welaýatyna ýolbaşçy belledi we ähli Babyl akyldarlaryna baştutan goýdy. 49 Danyýel patyşadan haýyş edip, Şadragy, Meýşagy we Abednegony Babyl welaýatynyň ýokary wezipelerine belletdi, emma Danyýeliň özi köşkde galdy.
Altyn heýkel
1 Nebukadnesar patyşa bir altyn heýkel ýasatdy. Onuň boýy altmyş, ini alty tirsekdi. Patyşa heýkeli Babyl welaýatynyň Deýra diýen düzlüginde dikdi. 2 Soňra Nebukadnesar patyşa häkimlere, serdarlara, wezirlere, geňeşçilere, hazynadarlara, kazylara, kanun gözegçilerine we welaýatyň ähli han-beglerine çapar ýollap, olara heýkeliň açylyş dabarasyna gatnaşmaklaryny buýurdy. 3 Şeýlelikde häkimler, serdarlar, wezirler, geňeşçiler, hazynadarlar, kazylar, kanun gözegçileri we welaýatyň ähli han-begleri Nebukadnesar patyşanyň diken heýkeliniň açylyş dabarasyna ýygnanyşdylar. Olar Nebukadnesaryň diken heýkeliniň öňünde durkalar, 4 jarçy batly ses bilen şuny yglan etdi: «Eý halklar, milletler, uruglar! Size şeýle buýruk berilýär: 5 Surnaýyň, tüýdügiň, barbatyň, üçburç barbatyň, arfanyň, depregiň we beýleki saz gurallarynyň sesini eşiden badyňyza Nebukadnesar patyşanyň diken altyn heýkeliniň öňünde ýere ýüzin düşüp sežde ediň. 6 Ýere ýüzin düşüp sežde etmedik adam duran ýerinde ýanyp duran kürä taşlanjakdyr». 7 Şeýlelikde, surnaýyň, tüýdügiň, barbatyň, üçburç barbatyň, arfanyň, depregiň we beýleki saz gurallarynyň sesi eşidilen badyna ähli halklar, milletler we uruglar ýere ýüzin düşüp, Nebukadnesar patyşanyň diken altyn heýkeline sežde etdiler. 8 Edil şol wagt babyllylardan käbirleri patyşanyň huzuryna gelip, ýewreýleri ýamanladylar. 9 Olar Nebukadnesar patyşa şeýle diýdiler: «Patyşa baky ýaşasyn! 10 Eý, patyşa, sen surnaýyň, tüýdügiň, barbatyň, üçburç barbatyň, arfanyň, depregiň we beýleki saz gurallarynyň sesi eşidilen badyna ähli kişi ýere ýüzin düşüp, altyn heýkele sežde etmeli diýip buýruk berdiň. 11 Ýere ýüzin düşüp sežde etmedigiň ýanyp duran kürä taşlanjakdygyny duýdurypdyň. 12 Ynha, Babyl welaýatynda seniň ýokary wezipelere bellän Şadrak, Meýşak we Abednego atly ýewreýleriň bar. Ine, patyşahym, şol adamlar seniň buýrugyňa boýun egmeýärler. Olar seniň hudaýlaryňa gulluk etmeýärler we seniň diken altyn heýkeliňe sežde etmeýärler». 13 Şonda Nebukadnesar gahar-gazaba münüp, Şadragy, Meýşagy we Abednegony getirmeklerini buýurdy. Şeýdip, olary patyşanyň huzuryna getirdiler. 14 Nebukadnesar olara: «Eý, Şadrak, Meýşak, Abednego, siz hakykatdan hem meniň hudaýlaryma gulluk etmeýärsiňizmi, diken altyn heýkelime sežde etmeýärsiňizmi? 15 Entek hem bir pille, siz surnaýyň, tüýdügiň, barbatyň, üçburç barbatyň, arfanyň, depregiň we beýleki saz gurallarynyň sesini eşiden badyňyza ýüzüňizi ýere berip, meniň diken heýkelime sežde etmäge taýýar bolsaňyz ne ýagşy. Emma sežde etmekden boýun gaçyrsaňyz, duran ýeriňizde ýanyp duran kürä taşlanarsyňyz. Sizi meniň elimden halas edip biljek hudaý barmyka?» diýdi. 16 Şadrak, Meýşak we Abednego Nebukadnesar patyşa şeýle jogap berdiler: «Bu ýagdaýda özümizi senden goramagyň geregi ýok. 17 Eý, patyşahym, bizi ýanyp duran küreden halas edip bilýän Hudaý – bu biziň gulluk edýän Hudaýymyzdyr, Ol bizi seniň eliňden halas eder. 18 Ýöne Ol bizi halas etmese-de, eý, patyşahym, şuny bilip goýgun, biz seniň hudaýlaryňa gulluk etmeris, seniň diken altyn heýkeliňe sežde etmeris».
Danyýeliň üç dosty ölüme höküm edilýär
19 Şundan soň Şadraga, Meýşaga we Abednego garşy Nebukadnesaryň gahar-gazaby ot bolup tutaşdy. Gahardan ýaňa hatda onuň ýüzi gamaşyp gitdi. Ol ýanyp duran küräni adatdakysyndan hem ýedi esse artyk gyzdyrmaklaryny buýurdy. 20 Şeýle hem ol goşunyndaky iň güýçli esgerlere Şadragyň, Meýşagyň we Abednegonyň el-aýagyny daňyp, olary ýanyp duran kürä taşlamaklaryny buýurdy. 21 Şeýlelikde, uzyn köýnekli, donly, selleli we beýleki geýim-gejimli halda el-aýaklaryny daňyp, olary ýanyp duran kürä taşladylar. 22 Patyşanyň buýrugynyň juda berkdigi sebäpli küre çendenaşa gyzdyrlandygy üçin, Şadragy, Meýşagy, Abednegony oda taşlan adamlar onuň howruna ýandylar. 23 Şadrak, Meýşak we Abednego bolsa daňlyp, ýanyp duran küräniň içine ýykyldylar. 24 Şol wagt Nebukadnesar patyşa gorkudan ýaňa aňk bolup, haýran galyp, çaltlyk bilen ör-boýuna galdy. Ol geňeşçilerine ýüzlenip: «Biziň daňyp, oduň içine atanymyz üç adam dälmidi näme?» diýdi. Olar: «Dogry, eý, patyşahym!» diýip jogap berdiler. 25 Patyşa: «Emma men oduň içinde gezip ýören, el-aýagy çözülen dört adamy görýärin. Olara hiç hili zeper ýetmändir we olaryň dördünjisiniň keşbi hudaýlaryň biriniňkä meňzeýär» diýdi. 26 Onsoň Nebukadnesar ýanyp duran küräniň agzyna golaý baryp: «Eý, Beýik Hudaýyň sadyk gullary Şadrak, Meýşak we Abednego, daşary çykyň! Bäri geliň!» diýdi. Şeýdip, Şadrak, Meýşak we Abednego oduň içinden çykdylar. 27 Emirler, serdarlar, häkimler we patyşanyň geňeşçileri üýşüp, oduň bu adamlara hiç hili zyýan ýetirmändigini gördüler. Olaryň başlaryndaky saçlary-da çirkizilmändi, donlaryna-da zeper ýetmändi, hatda olaryň üstüne oduň ysy hem urmandy. 28 Nebukadnesar şeýle diýdi: «Şadragyň, Meýşagyň we Abednegonyň Hudaýyna alkyş bolsun! Perişdesini iberip, Özüne bil baglan gullaryny halas etdi. Olar patyşanyň buýrugyna boýun bolmadylar. Özleriniň Hudaýyndan başga hudaýa gulluk ýa sežde etmezlik üçin, janlaryny howp astyna saldylar. 29 Şonuň üçin hem men perman çykarýaryn: Şadragyň, Meýşagyň we Abednegonyň Hudaýyna garşy küpür geplän her bir halkyň, milletiň ýa-da urugyň el-aýagy çapylyp, öý-öwzary weýran ediljekdir. Çünki şunuň ýaly halas edip biljek başga hiç bir hudaý ýokdur». 30 Soňra patyşa Şadragy, Meýşagy we Abednegony Babyl welaýatynda has-da ýokary wezipelere belledi.
Nebukadnesar patyşanyň ikinji düýşi
31 Nebukadnesar patyşa ýer ýüzünde ýaşaýan ähli halklara, milletlere we uruglara şeýle habary iberdi: «Öýleriňiz abadan bolsun! 32 Men size Beýik Hudaýyň özüme görkezen alamatlarydyr mugjyzalaryny yglan etmegi makul bildim. 33 Onuň alamatlary nähili beýik! Mugjyzalary hem nähili güýçli! Onuň patyşalygy ebedi şalykdyr! Hökümdarlygy nesilden-nesle dowam eder».
1 Men Nebukadnesar öýümde rahat, köşgümde şadyhorramlykda ýaşaýardym. 2 Men bir düýş gördüm, ol meni gaty gorkuzdy. Ýatyrkam hyýallarym we gören görnüşlerim meni howsala saldy. 3 Şonda men bu düýşi ýordurmak üçin Babylyň ähli akyldarlaryny huzuryma getirmeklerini buýurdym. 4 Onsoň jadygöýler, palçylar, müneçjimler we bilgiçler geldiler. Men olara gören düýşümi gürrüň berdim, emma olar ony ýorup bilmediler. 5 Ahyry meniň hudaýymyň adyna görä Belteşasar diýlip atlandyrylan, mukaddes hudaýlaryň ruhy bilen doldurylan Danyýel huzuryma geldi. Men oňa düýşümi gürrüň berdim: 6 «Eý, jadygöýleriň başlygy Belteşasar, seniň mukaddes hudaýlaryň ruhy bilen doldurylandygyňy bilýärin. Islendik bir gizlin syry açmak seniň üçin kyn däldir. Meniň gören düýşüme gulak goý-da, onuň ýorgudyny maňa aýdyp ber. 7 Ine, meniň ýatyrkam gören düýşüm: Ýeriň ortasynda bir agaç bardy, onuň boýy diýseň gaty belentdi. 8 Agaç belende ösüp, has güýçlendi, başy baryp, gök asmana direndi, görünýärdi ol dünýäniň çar künjünden. 9 Onuň ýapraklary şeýle gözeldi, diýseň bolelin miwesi bardy. Ol hemmelere iýmäge ýetjekdi, ýabany haýwanlar onuň saýasynda ýatýardy, gögüň guşlary şahasynda höwürtgeleýärdi, ähli janly-jandarlar şondan iýmitlenýärdi. 10 Hyýalyma ýatyrkam gören düýşüm üznüksiz gelip durdy, ine, gökden bir gözegçi mukaddes barlyk inip gelýärdi. 11 Ol batly ses bilen gygyryp, şeýle diýdi: „Agajy kesiň, şahalaryny döwüň, ýapraklaryny ýoluň, miwesini pytradyň. Goý, haýwanlar onuň aşagyndan gaçsynlar, guşlar onuň şahasyndan uçsunlar. 12 Emma onuň köküni we damaryny daşyna demir we bürünç aýlap, meýdan otlarynyň arasynda goýuň. Goý, ol gögüň çygy bilen ýuwunsyn. Çöl haýwanlary bilen birlikde ýerdäki otlardan paý alsyn. 13 Onuň ynsan ýüregi alnyp, deregine haýwan ýüregi berilsin. Onuň üstünden ýedi pasyl aýlansyn. 14 Bu höküm gözegçileriň karary bilen çykdy. Bu çözgüt mukaddesleriň buýrugy bilen berildi. Ähli janly-jandarlar şuny bilsin: Ynsan patyşalygynyň üstünden Beýik Hudaý höküm sürýär. Ol patyşalygy Öz islän adamyna berýär. Ynsanyň iň pesini onuň üstünden goýýar“. 15 Ynha, men Nebukadnesaryň gören düýşi şudur! Eý, Belteşasar, indi munuň ýorgudyny maňa aýan et, çünki patyşalygymdaky akyldarlaryň hiç biri bu düýşi ýorup bilmedi. Ýöne sen başararsyň, çünki sen mukaddes hudaýlaryň ruhy bilen doldurylansyň».
Danyýel ikinji düýşi ýorýar
16 Şonda Belteşasar, ýagny Danyýel bir salym agyr pikire çümdi. Pikirleri ony howsala saldy. Patyşa: «Belteşasar, seni agyr ünjä goýan bu düýş we onuň ýorgudy bolaýmasyn» diýdi. Belteşasar oňa şeýle jogap berdi: «Eý, jenabym, goý, bu düýş seni ýigrenýänleriň, onuň ýorgudy bolsa duşmanlaryňyň başyna gelsin! 17 Seniň gören bu agajyň, ýagny belent we güýçli, boýy asmana ýetip duran, dünýäniň çar künjünden hem görnüp duran, 18 owadan ýapraklary, hemmelere ýetjek diýseň bol miwesi bolan, kölegesinde ýabany haýwanlaryň ýatýan, şahalarynda gögüň guşlarynyň höwürtgeleýän agajy, 19 eý, patyşa, bu agaç sensiň! Sen ulalyp güýçlendiň. Beýikligiň gitdigiçe ösüp, göge ýetdi, hökümdarlygyň dünýäniň çar künjegine ýaýrady. 20 Eý, patyşa, sen bir mukaddes gözegçiniň gökden aşak inip gelýänini gördüň. Ol: „Agajy kesip, ony ýok ediň, emma onuň köküniň we damarynyň daşyna demir hem bürünç aýlap, meýdan otlarynyň içinde goýuň. Üstünden ýedi pasyl geçýänçä, goý, ol gögüň çygy bilen ýuwunsyn we çöl haýwanlary bilen bile paý alsyn“ diýdi. 21 Eý, patyşahym, düýşüň ýorgudy şudur: Beýik Hudaýyň emr eden hökümi geljekde seniň başyňdan iner. 22 Sen ynsanlar arasyndan kowlup, ýabany haýwanlar bilen ýaşarsyň. Öküz ýaly ot iýersiň, gögüň çygy bilen ýuwnarsyň. Ynsan patyşalygynyň üstünden Beýik Hudaýyň höküm sürýändigine we ony Özüniň islän adamyna berýändigine düşünýänçäň, seniň üstüňden ýedi pasyl aýlanar. 23 Agajyň köküniň we damarynyň goýulmagy barada buýruk berlişi ýaly, sen Gökdäkiniň hökümdarlygyna göz ýetireniňden soň, patyşalygyň täzeden dikeldiler. 24 Şonuň üçin hem, eý, şahym, meniň maslahatymy kabul et: Günäleriňden adalatyň bilen, ýazyklaryňdan garyplara rehim etmegiň bilen dyn. Belki şonda asudalygyň möhleti uzar». 25 Bularyň hemmesi Nebukadnesar patyşanyň başyna geldi. 26 On iki aý geçenden soň, ol Babylyň şa köşgüniň ýokarsynda gezmeläp ýördi. 27 Patyşa: «Bu patyşa paýtagty bolsun diýip, şan-şöhratym üçin öz gudratly güýjüm bilen guran beýik Babylym dälmi?» diýdi. 28 Entek patyşanyň sözleri agzyndaka, gökden bir owaz geldi: «Eý, Nebukadnesar patyşa, saňa ine, şu yglan edilýär: Patyşalyk senden alyndy! 29 Sen ynsanlar arasyndan kowlup, ýabany haýwanlar bilen ýaşarsyň. Öküzler ýaly ot iýersiň. Ynsan patyşalygynyň üstünden Beýik Hudaýyň höküm sürýändigine we ony Özüniň islän adamyna berýändigine düşünýänçäň, seniň üstüňden ýedi pasyl aýlanar». 30 Nebukadnesaryň garşysyna çykarylan bu höküm şol wagtyň özünde amala aşdy. Ol ynsanlar arasyndan kowuldy, öküzler ýaly ot iýdi, onuň endamy gögüň çygy bilen ýuwuldy. Saçy bürgüdiň ýelegi ýaly, dyrnaklary guşlaryň penjesi ýaly ösdi. 31 Bellenen möhlet dolanda, men Nebukadnesar gözlerimi göge dikdim we akylyma geldim. Men Beýik Hudaýa alkyş aýtdym. Baky Ýaşaýany şöhratlandyrdym, hormatladym. Onuň hökümdarlygy ebedi hökümdarlykdyr. Patyşalygy nesilden-nesle dowam eder. 32 Dünýäniň ähli ilaty hiç zat saýylar. Gögüň goşunyna hem, ýer ýüzüniň ilatyna hem Öz islän zadyny eder. Onuň elini saklap, «Seniň edýäniň näme?» diýjek hiç kim ýokdur. 33 Şol wagt men akylyma geldim. Patyşalygymyň şöhraty üçin meniň hormatym we mertebäm täzeden dikeldildi. Geňeşçilerim we törelerim meniň golastyma dolanyp geldiler. Men ýene-de patyşalygyma gowuşdym. Şöhratyma ýene-de şöhrat goşuldy. 34 Indi men Nebukadnesar gögüň Patyşasyny öwgi bilen beýgeldip hormatlaýaryn. Çünki Onuň ähli işleri hakykat, ýollary adalatdyr. Tekepbirleri peseltmäge Onuň güýji ýetýändir.
Diwara ýazylan ýazgy
1 Belşasar şalyk tagtyna çykandan soň, töreleriniň müňüsi üçin uly meýlis gurady we olar bilen bile şerap içdi. 2 Belşasar şerapdan keýplenip, atasy Nebukadnesaryň Iýerusalimdäki ybadathanadan alyp gaýdan altyn we kümüş gap-gaçlaryny getirmekligi buýurdy. Patyşa, onuň töreleri, aýallary we gyrnaklary şeraby şolara guýup içmekçidiler. 3 Şeýdip, Iýerusalimdäki ybadathanadan Hudaýyň öýünden alnyp gaýdylan altyn gap-gaçlary getirdiler. Patyşa, onuň töreleri, aýallary we gyrnaklary şeraby şolara guýup içdiler. 4 Olar şerap içip, altyndan, kümüşden, bürünçden, demirden, agaçdan we daşdan ýasalan hudaýlary alkyşladylar. 5 Şol pursatda bir ynsan eliniň barmaklary peýda bolup, çyradanyň gapdalyndaky şa köşgüniň diwarynyň ýüzüne bir zatlar ýazmaga başlady. Patyşanyň ýazýan ele gözi düşdi. 6 Patyşanyň ýüzünde reňk-pet galmady, pikirleri ony howsala saldy. Onuň süňňi saňňyldap, dyzlary biri-birine degip sandyrap başlady. 7 Patyşa: «Palçylary, müneçjimleri we bilgiçleri getiriň» diýip, batly ses bilen gygyrdy. Ol Babyl akyldarlaryna ýüzlenip: «Kimde-kim şu ýazgyny okap, onuň manysyny düşündirip berse, gyrmyzy don ýapylyp, onuň boýnuna altyn zynjyr dakylar we patyşalykda ol meniň sag elim bolar» diýdi. 8 Onsoň patyşanyň ähli akyldarlary içeri girdiler, emma olar patyşa bu ýazgyny ne okap berip, ne-de onuň manysyny düşündirip bildiler. 9 Mundan soň Belşasar patyşa gaty howsala düşdi, onuň ýüzünde reňk-pet galmady, töreleri hem aljyraňňylyga düşdüler. 10 Patyşanyň hem-de onuň töreleriniň sesini eşidip, patyşanyň ejesi meýlis jaýyna geldi. Patyşanyň ejesi şeýle diýdi: «Patyşa baky ýaşasyn! Pikirleriň seni howsala salmasyn, ýüzüňiň reňki solmasyn. 11 Seniň patyşalygyňda mukaddes hudaýlaryň ruhy bilen doldurylan bir adam bar. Ataňyň döwründe ol nuranalygy, düşünjeliligi, hudaýlar ýaly paýhaslylygy bilen özüni tanatdyrdy. Ataň Nebukadnesar patyşa ony jadygöýleriň, palçylaryň, müneçjimleriň we bilgiçleriň üstünden baştutan edip goýdy. 12 Patyşanyň Belteşasar diýip at beren bu Danyýeline düýşleri ýormakda, tapmaçalary bilmekde, kyn ýagdaýdan çykalga tapmakda ýiti aň, bilim we düşünje berlipdir. Indi Danyýeli çagyrt, bu ýazgynyň manysyny saňa ol aýdyp berer». 13 Şondan soň Danyýeli patyşanyň huzuryna getirdiler. Patyşa Danyýele şeýle diýdi: «Patyşa atamyň Ýahudadan ýesir edip getiren Danyýeli senmi? 14 Men sende hudaýlaryň ruhunyň bardygyny, saňa ýiti aň, düşünje we beýik paýhaslylyk berlendigini eşitdim. 15 Bu ýazgyny okap, onuň näme aňladýandygyny maňa aýdyp bermekleri üçin akyldarlary, palçylary huzuryma getirdiler, emma olar munuň näme aňladýandygyny düşündirip bilmediler. 16 Ýöne seniň düýşleri ýorup, kyn meseleleri çözüp bilýändigiňi eşitdim. Indi sen bu ýazgyny okap, onuň manysyny maňa düşündirip berseň, saňa gyrmyzy don ýapylar, boýnuňa altyn zynjyr dakylyp, patyşalykda meniň sag elim bolarsyň». 17 Şonda Danyýel patyşa şeýle jogap berdi: «Peşgeşleriň, goý, özüňe galsyn, sylag-serpaýlaryňy-da başga birine ber! Ýöne men ýazgyny okap, manysyny saňa düşündirip bereýin. 18 Eý, patyşa, Beýik Hudaý seniň ataň Nebukadnesara patyşalyk, beýiklik, şan-şöhrat we hormat berdi. 19 Hudaýyň oňa beren beýikliginden ýaňa ähli halklar, milletler we uruglar ondan gorkup sandyraşýardylar. Ol islän adamyny öldürip, islän kişisini-de diri goýýardy. Halanyny beýgeldip, halanyny-da peseldýärdi. 20 Emma ol doňýürek bolup, tekepbirlik bilen gopbamsy hereket edende, patyşalyk tagtyndan düşürildi we şöhraty elinden alyndy. 21 Ol ynsanlar arasyndan kowuldy, aňy haýwan aňyna öwrüldi. Ynsan patyşalygynyň üstünden Beýik Hudaýyň höküm sürýändigine we patyşalygy Özüniň islän adamyna berýändigine düşünýänçä, ol ýabany eşekler bilen ýaşady, öküzler ýaly ot iýdi, endamy gögüň çygy bilen ýuwuldy. 22 Emma sen, onuň ogly Belşasar, bularyň baryny bilip durkaňam ýüregiňi pespäl tutmadyň! 23 Gaýtam, özüňi gögüň Taňrysyna garşy goýup, tekepbirlik etdiň. Onuň ybadathanasynyň gap-gaçlaryny seniň huzuryňa getirdiler. Seniň özüň, töreleriň, aýallaryň we gyrnaklaryň olara şerap guýup içdiňiz. Görmeýän, eşitmeýän we bilmeýän, kümüşden, altyndan, bürünçden, demirden, agaçdan, daşdan ýasalan hudaýlary alkyşladyňyz. Emma janyňyzy Öz elinde saklaýan we ähli ýollaryňyza göz-gulak bolýan Hudaýy şöhratlandyrmadyňyz. 24 Şonuň üçin hem Ol bir el goýberip, şeýle ýazgyny ýazdyrdy. 25 Ýazylan ýazgy şudur: MENE, MENE, TEKEL we PARSIN. 26 Bu sözleriň manysy şeýle: MENE Hudaý seniň patyşalygyňyň möhletini hasaplap, ony soňlady. 27 TEKEL sen terezide çekildiň we ýeňil çykdyň. 28 PERES patyşalygyň bölünip, madaýlara we parslara berildi». 29 Şundan soň Belşasaryň buýrugy boýunça Danyýele gyrmyzy don ýapdylar, boýnuna altyn zynjyr dakdylar we ony patyşanyň sag eli diýip jar etdiler. 30 Babyl patyşasy Belşasar şol gije öldürildi. 31 Patyşalygy altmyş iki ýaşly madaýly Darýuş eline aldy.
Danyýel ýolbarsly çukura taşlanýar
1 Darýuş öz patyşalygynyň üstünden ýüz ýigrimi sany häkim bellemegi makul bildi. Olar tutuş patyşalygyň üstünden garamalydylar. 2 Bu häkimleriň hem üstünden sereder ýaly üç sany wezir goýdy. Patyşany alada goýmaz ýaly häkimler bu wezirlere hasabat bermelidiler. Üç weziriň biri hem Danyýeldi. 3 Özüniň ýiti zehini bilen Danyýel derrew beýleki wezirleriň we häkimleriň ählisinden tapawutlandy. Patyşa ony tutuş patyşalygyň üstünden garaýan edip bellemegiň niýetindedi. 4 Şeýlelikde, wezirler we häkimler patyşalyk işlerinde Danyýeliň üstünden arz eder ýaly bahana gözlemäge başladylar. Emma olar arz eder ýaly ondan hiç hili ýazyk tapmadylar, çünki Danyýel wepalydy. Ondan hiç hili ýalňyşlyk ýa ýazyk tapylmady. 5 Ol adamlar: «Danyýele garşy onuň Hudaýynyň kanuny bilen baglanyşykly bir zatlar tapaýmasak, ondan başga aýyp tapyp bilmeris» diýişdiler. 6 Onsoň ol wezirler, häkimler dil düwşüp, patyşanyň ýanyna geldiler we oňa: «Darýuş patyşa baky ýaşasyn! 7 Patyşalygyň ähli wezirleri, serdarlary, häkimleri, geňeşçileri we emirleri patyşanyň bir perman çykaryp, ony güýje girizmegi barada özara maslahatlaşdylar. Eý, patyşahym, kimde-kim otuz günüň dowamynda senden başga bir ynsana ýa-da hudaýa dileg edip ýüz tutsa, ýolbarsly çukura taşlansyn. 8 Eý, şahym, madaýlaryň we parslaryň ýatyrylmajak kanuny hökmünde hiç wagt üýtgedilmez ýaly, şu karary tassykla we permana gol goý» diýdiler. 9 Şeýdip, Darýuş patyşa bu permana we karara gol çekdi. 10 Permana gol çekilenini bilenden soň, Danyýel öýüne gaýtdy. Onuň ýokarky otagynyň penjireleri Iýerusalime tarap bakýardy. Danyýel öňki edişi ýaly, dyzyna çöküp, günde üç gezek öz Hudaýyna dileg edýärdi we Onuň öňünde şükür edýärdi. 11 Şonda dil düwşen adamlar gelip, Danyýeliň öz Hudaýyna dileg edip ýalbaryp oturanyny gördüler. 12 Olar patyşanyň ýanyna baryp, onuň permany hakda söz açyp: «Eý, patyşahym! Otuz günüň içinde senden başga bir ynsana ýa-da hudaýa dileg edeniň ýolbarsly çukura taşlanjakdygy baradaky permana gol çekmänmidiňiz näme?» diýdiler. Patyşa olara: «Madaýlaryň we parslaryň ýatyrylmajak kanuny hökmünde bu söz dogrudyr» diýip jogap berdi. 13 Olar: «Şahym, Ýahudadan ýesir edilip getirilenleriň biri bolan Danyýel seni-de, seniň möhür basan permanyňy-da äsgermän, günde üç gezek dileg edýär» diýip, patyşa habar berdiler. 14 Bu sözleri eşidip, patyşa agyr ünjä batdy. Ol Danyýeli halas etmegi ýüregine düwdi. Hatda Gün batýança, ony halas etmäge çalyşdy. 15 Şol wagt adamlar üýşüp, patyşanyň ýanyna geldiler we oňa: «Eý, şahym, bilip goýgun, madaý we pars kanunyna görä, patyşanyň tassyk eden karary we permany üýtgedilmeli däldir» diýdiler. 16 Mundan soň patyşa Danyýeli getirip, ýolbarsly çukura taşlamagy buýurdy. Patyşa Danyýele: «Goý, seni wepalylyk bilen gulluk edýän Hudaýyň halas etsin» diýdi. 17 Bir daşy getirip, çukuryň agzynda goýdular. Danyýele degişli hiç zat üýtgedilmesin diýip, patyşa özüniň we töreleriniň möhürli ýüzügi bilen daşy möhürledi. 18 Onsoň patyşa köşgüne gitdi. Oňa göwnüni göterer ýaly hiç zat getirilmedi we ol gijesini agyz bekläp geçirdi. Onuň gözüne uky gelmedi.
Danyýel halas edilýär
19 Säher bilen daň atan badyna patyşa turup, ýolbarsly çukura tarap howlukdy. 20 Ol çukura ýakynlaşanda, naýynjar ses bilen Danyýele: «Eý, diri Hudaýyň guly Danyýel, wepalylyk bilen gulluk edýän Hudaýyň seni ýolbarslardan halas edip bildimi?» diýip gygyrdy. 21 Danyýel patyşa şeýle diýdi: «Patyşa baky ýaşasyn! 22 Meniň Hudaýym perişdesini iberip, ýolbarslaryň agzyny baglady. Olar maňa zeper ýetirmediler, çünki Hudaýyň huzurynda men bigünä saýyldym. Seniň öňüňde hem, eý, şahym, men hiç bir şer iş eden däldirin». 23 Patyşa muňa gaty begendi we Danyýeli çukurdan çykarmaklygy buýurdy. Şeýdip, Danyýel çukurdan çykaryldy, onda hiç hili ýara yzy ýokdy, çünki ol öz Hudaýyna bil baglapdy. 24 Patyşanyň buýrugy boýunça Danyýeli şugullan adamlary getirdiler. Olary çagalary we aýallary bilen bilelikde ýolbarsly çukura taşladylar. Olar entek çukuryň düýbüne ýetmänkäler, ýolbarslar olary gapyp, ähli süňklerini owradyp kül etdiler. 25 Soňra Darýuş patyşa bütin ýer ýüzünde ýaşaýan halklara, milletlere we uruglara şeýle diýip ýazdy: «Öýleriňiz abadan bolsun! 26 Patyşalygyma degişli ýerlerde ýaşaýan her bir adamyň Danyýeliň Hudaýyndan sandyrap gorkmagyny buýruk berýärin. Ol diri Hudaýdyr, baky dowam etjekdir. Patyşalygy hiç haçan ýykylmazdyr, hökümdarlygy soňsuzdyr. 27 Ol halas edýär we boşadýar. Gökde hem, ýerde hem alamatlardyr mugjyzalar görkezýär. Danyýeli ýolbarsyň penjesinden halas eden hut Oldur». 28 Şeýdip, patyşa Darýuşyň we Pars patyşasy Kureşiň döwründe Danyýel rowaçlandy.
Danyýeliň dört haýwan hakyndaky görnüşi
1 Babyl patyşasy Belşasaryň şalygynyň birinji ýylynda Danyýel ýatyrka düýşünde görnüşler gördi. Soňra ol düýşüniň özenini ýazyp beýan etdi. 2 Ol şeýle gürrüň berdi: «Men gije bir görnüş gördüm, ine, gögüň dört şemalynyň beýik deňze tarap tolkun atýandygyny gördüm. 3 Deňizden biri-birine meňzemeýän dört sany uly haýwan çykdy. 4 Birinjisi ýolbarsa meňzeýärdi we onda bürgüdiň ganatlary bardy. Men seredip durkam, onuň ganatlary goparylyp, ýerden galdy-da, ynsan ýaly iki aýagynyň üstünde durdy. Oňa ynsan ýüregi berildi. 5 Ikinji bir haýwan peýda boldy. Ol aýa meňzeýärdi. Ol bir gapdalyna dikeldi. Onuň agzyndaky dişleriniň arasynda üç sany gapyrga süňki bardy. Oňa: „Hany, tur, köp et iý!“ diýdiler. 6 Mundan soň gaplaňa meňzeş başga bir haýwan gördüm, onuň arkasynda guşuň dört ganaty bardy we ol dört kellelidi. Oňa hökümdarlyk berlendi. 7 Onsoň men gije şol görnüşimde gorkunç, aýylganç we gaty güýçli dördünji bir haýwany gördüm. Onuň äpet uly demir dişleri bardy. Ol parçalap iýýärdi, galan-gaçanlaryny bolsa aýaklary bilen mynjyradýardy. Bu özünden öňki haýwanlaryň hemmesinden tapawutlanýardy. Onuň on sany şahy bardy. 8 Şahlara üns berip durkam, olaryň arasyndan ýene-de başga bir kiçijik şah peýda boldy. Öňki peýda bolan şahlardan üçüsi onuň öňünden köki-damary bilen sogruldy. Bu şahyň ynsanyň gözlerine meňzeş gözleri we tekepbirlik bilen gepleýän agzy bardy.
Hudaýyň hökümi
9 Men seredip durkam tagtlar guruldy. Owaldan Bar Bolan tagtynda oturdy. Onuň geýimleri gar ýaly çuw-akdy, başyndaky saçlary ýüň ýaly ap-akdy. Onuň tagty oduň ýalny kimindi, tigirleri ýanyp duran otdy. 10 Öňünden bir otly çeşme çogup akýardy. Müňlerçe müňler Oňa hyzmat edýärdi. On müňlerçe on müňler huzurynda dik durýardy. Kazyýet mejlisi höküme başlady, kitaplar açyldy. 11 Şahyň agzyndan çykýan tekepbir sözler meniň ünsümi özüne çekdi. Bu haýwan gözümiň alnynda öldürildi we maslygy ýok edilip, ýanyp duran oda taşlandy. 12 Beýleki galan haýwanlaryň hem ellerinden hökümdarlyk alyndy, emma olaryň ömürleriniň möhleti wagtlaýynça uzaldyldy. 13 Gije şol görnüşimde ynsan ogluna meňzeş biriniň gögüň bulutlary bilen gelýändigini gördüm. Ol owaldan Bar Bolanyň ýanyna ýakynlaşyp, Onuň huzuryna getirildi. 14 Ähli halklar, milletler we uruglar oňa gulluk etsinler diýip, oňa hökümdarlyk, şöhrat we patyşalyk berildi. Onuň hökümdarlygy sowulmaz baky hökümdarlykdyr. Patyşalygy hiç wagt ýykylmajak patyşalykdyr».
Görnüşleriň düşündirilişi
15 Gören görnüşlerim men Danyýeli böwrüme pyçak sanjylan ýaly howsala saldy. 16 Men ol ýerde duranlaryň birine ýakynlaşyp, ondan bulara degişli ähli hakykaty soradym. Şeýdip, ol maňa bu zatlaryň ýorgudyny aýdyp berdi: 17 «Bu dört uly haýwan ýer ýüzünde dört patyşanyň aýaga galjagydyr. 18 Emma patyşalygy Beýik Hudaýyň mukaddes adamlary alarlar, olar patyşalyga hemişelik, ömür baky we ebedilik eýelik ederler». 19 Soňra men beýleki haýwanlaryň ählisinden tapawutly, örän gorkunç, dişleri demirden, dyrnaklary bürünçden, çeýnäp parçalaýan, galan-gaçanlaryny bolsa aýaklary bilen mynjyradýan dördünji haýwan hakynda hakykaty bilmek isledim. 20 Onuň başyndaky on şahdan soňra çykan bir şahyň hem nämedigini bilesim geldi. Bu şahyň öňünde öňki üç şah ýykyldy. Bu şahyň gözleri we tekepbirlik bilen gepleýän agzy bardy, görnüşi beýlekilerden has uludy. 21 Men seredip durkam, bu şah Hudaýyň mukaddes adamlary bilen uruş etdi we olardan üstün çykdy. 22 Onsoň owaldan Bar Bolan gelip, Özüniň mukaddes adamlarynyň haýryna höküm çykardy. Beýik Hudaýyň mukaddes adamlary üçin patyşalygy eýelemegiň wagty geldi. 23 Meniň söhbetdeşim şeýle diýdi: «Dördünji haýwan ýer ýüzünde dörejek dördünji patyşalykdyr. Ol ähli patyşalyklardan tapawutly bolup, tutuş ýer ýüzüni çeýnär, ony depeläp, bölek-bölek eder. 24 On şah bolsa bu patyşalykdan çykjak on patyşadyr. Bulardan soňra öňkülerden tapawutly başga bir patyşa döräp, öňki üç patyşany ýykyp taşlar. 25 Ol Beýik Hudaýa garşy küpür geplär, Beýik Hudaýyň mukaddes adamlaryny ezer. Baýramçylyk senelerini we kanunyny üýtgetmäge dyrjaşar. Onsoň bular bir wagta, iki wagta, ýarym wagta çenli bu patyşanyň eline berler. 26 Emma kazyýet mejlisi höküm çykarar. Onuň hökümdarlygy elinden alnar, wes-weýran bolup, bütinleý ýok ediler. 27 Patyşalyk, hökümdarlyk, tutuş gögüň astyndaky patyşalyklaryň beýikligi Beýik Hudaýyň mukaddes adamlaryna berler. Bu halkyň patyşalygy ebedi patyşalyk bolar. Ähli hökümdarlar bu halka gulluk edip, boýun egerler». 28 Ynha, şu ýerde gürrüň gutarýar. Pikirlerim men Danyýeli howsala saldy, ýüzümde reňk-pet galmady, emma men bu sözleri ýüregimde sakladym.
Danyýeliň goç we erkeç hakyndaky görnüşi
1 Patyşa Belşasaryň patyşalygynyň üçünji ýylynda men Danyýel öňki görenimden başga ýene bir görnüş gördüm. 2 Görnüşde men özümi Eýlam welaýatyndaky Suza galasynda gördüm. Men özümiň Ulaý kanalynyň boýunda durandygymy gördüm. 3 Men seredip durkam, kanalyň kenarynda bir goç gördüm. Onuň iki şahy bardy. Şahlarynyň ikisi hem uzyndy, ýöne biri beýlekisinden has uzyndy we şol uzyny soň çykypdy. 4 Goçuň günbatar, demirgazyk we günorta taraplara süsýändigini gördüm. Hiç bir haýwan onuň öňünde durup, hiç kim onuň elinden gutulyp bilmeýärdi. Ol islän zadyny edýärdi we gitdigiçe güýçlenýärdi. 5 Men syn edip durkam, ine, günbatardan bir erkeç peýda boldy. Ol aýagyny ýere basmazdan, bütin ýer-ýüzüni aýlanyp çykdy. Onuň iki gözüniň ortasynda göze ilip duran bir şahy bardy. 6 Ol kanalyň kenarynda duran, meniň gören iki şahly goçumyň ýanyna gelip, bar gazaply güýji bilen oňa okduryldy. 7 Men onuň goça golaý baranyny gördüm. Ol goça gazap bilen hüjüm etdi, ony süsüp urup, iki şahyny-da döwdi. Onuň öňünde durmaga goçuň güýji ýokdy. Erkeç ony ýere çalyp depeledi. Goçy onuň elinden halas etjek hiç kim ýokdy. 8 Onsoň erkeç has güýçlendi, emma onuň güýji has beýgelende, onuň şol ýeke uly şahy döwüldi we onuň ýerine gögüň dört şemalyna garap duran dört sany göze ilginç şah peýda boldy. 9 Olaryň birinden başga bir kiçijik şah peýda boldy. Ol günorta, gündogara we owadan ýurda tarap has ulaldy. 10 Kiçijik şah ulalyp, asman jisimine çenli baryp ýetdi. Ol goşundan, ýagny ýyldyzlardan birnäçesini ýere taşlap depgiledi. 11 Kiçijik şah özüni hatda goşun serdaryna çenli beýgeltdi. Ol goşun serdarynyň elinden gündelik ýakma gurbanlygyny alyp, mukaddes öýi ýok etdi. 12 Pitne turzany sebäpli gündelik ýakma gurbanlygy goşun bilen birlikde onuň ygtyýaryna berildi. Ol hakykaty ýere çalyp, her bir eden işinde üstünlik gazandy. 13 Onsoň men bir perişdäniň geplänini eşitdim. Başga bir perişde bu geplän perişdä şeýle sorag berdi: «Bu görnüşde görlen zatlar haçana çenli dowam ederkä? Haçana çenli gündelik ýakma gurbanlygynyň ýerini weýrançylyk getirýän gozgalaň tutjakka we mukaddes öý bilen goşun aýak astyna taşlanyp depelenjekkä?». 14 Ol: «Bu waka iki müň üç ýüz gije-gündiz dowam eder. Soňra mukaddes öý adalatsyzlykdan tämizlener» diýip jogap berdi.
Jebraýyl görnüşi düşündirýär
15 Men Danyýel gören görnüşimden many çykarmaga synanyşýarkam, birdenkä ynsan sypatyndaky biri meniň öňümde peýda boldy. 16 Men Ulaý kanalynyň ortasyndan bir ynsanyň sesini eşitdim, ol gygyryp: «Jebraýyl, bu adama görnüşden many çykarmaga kömek et» diýdi. 17 Şeýdip, Jebraýyl meniň duran ýerime geldi. Ol gelende, men dowla düşüp, özümi ýere taşladym. Emma ol maňa: «Eý, ynsan ogly, muny bilgin, bu görnüş ahyrzamana degişlidir» diýdi. 18 Ol maňa bu sözleri aýdýarka, huşumdan gidip, ýere ýüzin ýykyldym, ýöne ol meni tutup, aýak üstüne galdyrdy. 19 Jebraýyl maňa şeýle diýdi: «Diňle, ahyrky gahar-gazap günleri nämeleriň boljagyny men saňa aýdaýyn. Çünki bu görnüş ahyrzamanyň bellenen wagtyna degişlidir. 20 Seniň gören iki şahly goçuň madaý we Pars patyşalarydyr. 21 Erkeç bolsa Gresiýanyň patyşasydyr. Onuň iki gözüniň ortasyndaky uly şahy bolsa onuň ilkinji patyşasydyr. 22 Ol şahyň döwlüp, ýerine dört şahyň çykmagy ol milletden dört patyşalygyň çykjakdygyny, ýöne olaryň ilkinji patyşalyk ýaly güýçli bolmajakdygyny aňladýar. 23 Bu dört patyşalygyň soňy ýakynlaşanda, günäleri ýetjek derejesine ýetende, tekepbir, diýseň mekir patyşa dörär. 24 Ol güýçlenip kuwwatlanar, ýöne bu onuň öz güýji bilen bolmaz. Ol elhenç weýrançylyklar getirer, edýän işi rowaçlanar. Ol güýçlüleri we mukaddes adamlary heläk eder. 25 Öz danalygy bilen hilegärlikde üstünlik gazanar we ýüreginde özüni beýgelder. Duýdurmazdan köp halky ýok eder, hatda hökümdarlaryň Hökümdaryna garşy çykar. Emma onuň özi ynsan eli degmezden synar. 26 Agşam we ertir baradaky saňa görkezilen bu görnüş hakykatdyr. Emma bu görnüşi gizlin sakla, çünki ol uzak bir gelejege degişlidir». 27 Men Danyýel takatdan düşdüm, birnäçe günläp ýaramadym. Soňra aýak üstüne galyp, ýene-de patyşanyň işleri bilen meşgul boldum. Men bu görnüşe aňka-taňka boldum, oňa düşünmedim.
Danyýel halk üçin dileg edýär
1 Asly madaý bolan Kserksiň ogly Darýuşyň patyşalygynyň birinji ýylydy. Ol babyllylaryň üstünden patyşa goýlupdy. 2 Onuň şalygynyň birinji ýylynda men Danyýel mukaddes kitaplara ser saldym. Men olardan Rebbiň Ýermeýa pygambere iberen sözüne görä, Iýerusalimiň ýetmiş ýyllap harabaçylyga öwrülip ýatjakdygyna düşündim. 3 Onsoň men ýüzümi Taňry Hudaýa tarap öwürdim. Agyz bekläp, jul geýnip, kül üstünde oturyp, dileg etdim, Ony agtaryp ýalbardym. 4 Men Hudaýym Rebbe dileg etdim we toba edip, şeýle diýdim: «Eý Taňry, Seni söýýänlere, buýruklaryny berjaý edýänlere ähtini we baky söýgüsini saklaýan beýik we haýbatly Hudaý! 5 Seniň buýruklaryňdan we hökümleriňden ýüz öwrüp, günä gazandyk, azgynlyk etdik, erbetlik edip, Seniň garşyňa baş galdyrdyk. 6 Biz patyşalarymyza, han-beglerimize, ata-babalarymyza we ýurduň ähli halkyna Seniň adyňdan geplän gullaryň pygamberlere gulak asmadyk. 7 Ýa Reb, Sende adalat bar, emma biz bu günki gün hem ýüzügaradyrys! Bu ýahuda halkyna, Iýerusalimiň ilatyna, Saňa garşy eden dönükligi sebäpli ähli ýurtlara dargadan halkyňa, ýakyn-u uzakda bolan bütin ysraýyllara degişlidir. 8 Ýa Reb, patyşalarymyzyň, han-beglerimiziň, ata-babalarymyzyň ýüzüni utanç gaplandyr, sebäbi biz Saňa garşy günä etdik. 9 Rehimdarlyk we geçirimlilik Taňry Hudaýymyza mahsusdyr, çünki biz Onuň garşysyna baş galdyrdyk. 10 Hudaýymyz Rebbiň sözüne gulak asmadyk, Onuň gullary bolan pygamberler arkaly bize beren kanunlary bilen ýöremedik. 11 Bütin Ysraýyl Seniň kanunyňy bozup azdy we Seniň sözüňe gulak asmakdan boýun gaçyrdy. Şeýdip, Hudaýyň guly Musanyň kanunynda ýazylan nälet başymyzdan indi we kasam ýerine ýetdi. Sebäbi biz Saňa garşy günä etdik. 12 Başymyzdan äpet bela-beterler inderjekdigi barada Onuň bize we üstümizden höküm sürýän baştutanlarymyza aýdan sözleri berjaý boldy. Iýerusalimiň başyna inen bela gögüň astyndaky hiç bir şäheriň üstünden hiç haçan inmändi. 13 Edil Musanyň kanunynda ýazylyşy ýaly, bu belalaryň ählisi biziň başymyzdan indi. Emma biz etmişlerimizden el çekip, Hudaýymyz Rebden mähir-muhabbet dilemedik, Onuň hakykatyna pitiwa etmedik. 14 Şonuň üçin Reb bu belalaryň amatly pursatyny peýläp, biziň başymyzdan inderdi. Çünki Hudaýymyz Reb ähli edýän işlerinde adyldyr. Biz bolsa Onuň sözüne boýun bolmadyk. 15 Eý, Taňry Hudaýymyz, Sen Öz halkyňy gudratly goluň bilen Müsürden çykardyň. Bu günki ýaly Öz adyňy-da şöhratlandyrdyň! Biz bolsa günä gazandyk, erbetlik etdik. 16 Eý, Taňry, ähli adalatly işleriňe görä, gahar-gazabyňy Öz şäheriň Iýerusalimden, mukaddes dagyňdan sow. Biziň günälerimiz we ata-babalarymyzyň ýazygy sebäpli Iýerusalim we Seniň halkyň daş-töweregimizdäki ähli halklara masgara boldy. 17 Eý, Hudaýymyz, şoňa görä indi Öz guluňyň dilegini we nalyşyny diňle! Öz hatyraň üçin, eý, Taňrym, weýran bolan mukaddes öýüňe Öz nuruňy saç. 18 Eý, Hudaýym, diňle we eşit! Gözleriňi açyp, biziň weýrançylygymyza we Seniň adyň dakylan şähere seret. Biziň dogruçyldygymyz sebäpli däl-de, eýsem Seniň beýik rehimdarlygyň sebäpli öz nalyşlarymyzy Seniň huzuryňa getirdik. 19 Ýa Reb, eşit! Bagyşla, ýa Reb! Ýa Reb, diňle we amala aşyr! Öz hatyraň üçin, eý, Hudaýym gijikdirme! Çünki şäher we halk Seniň adyňy göterýändir!».
Jebraýyl ýetmiş ýediýyllyk hakda düşündirýär
20 Men dileg edip, öz günämi we halkym Ysraýylyň günäsini boýun alyp, Hudaýymyň mukaddes dagy üçin Hudaýym Rebbiň huzurynda nalyşlarymy aýan edip durdum. 21 Şonda agşam gurbanlyk berilýän wagty men entek dileg edip durkam, öňki görnüşimde gören adamym Jebraýyl çaltlyk bilen uçup, ýanyma geldi. 22 Ol maňa şeýle düşündirdi: «Danyýel, men saňa akyl-paýhas we düşünje bermek üçin geldim. 23 Seniň nalyşyňyň ilki başynda şeýle buýruk çykdy. Men hem ony saňa aýan etmäge geldim, çünki sen juda söýülýänsiň. Indi bolsa buýruga gulak goý we bu görnüşe düşün: 24 Jenaýatçylygy ýok edip, günäleriň soňuna çykmak üçin, etmişlerden saplanmak we ebedi dogruçyllygy berkarar etmek üçin, weliligi hem pygamberligi möhürlemek we iň mukaddesi seçip saýlamak üçin seniň halkyňa we mukaddes şäheriňe ýediýyllyk ýetmiş möhlet karar edildi. 25 Şuny bilip goý we düşün: Iýerusalimi täzeden dikeltmek üçin çykan buýrukdan tä seçip saýlanjak hökümdaryň döwrüne çenli ýedi ýediýyllyk geçer. Altmyş iki ýediýyllygyň içinde Iýerusalimde köçeler we garymlar ýene-de täzeden gurlar. Emma bu hem muşakgatly zamanda bolar. 26 Altmyş iki ýediýyllykdan soň seçip saýlanan heläk bolar we ondan hiç zat galmaz. Geljek hökümdaryň goşuny bu şäheri we mukaddes öýi weýran eder. Onuň soňy tupanly bolar, ahyryna çenli uruş bolar. Weýrançylyk boljagy karar edilendir. 27 Hökümdar köpler bilen bir hepdelik berk äht baglaşar. Ýarym hepdeden soň bolsa gurbanlyk we sadaka bermesini goýar. Edilen karar onuň başyndan inýänçä, bu weýran ediji hökümdar ybadathananyň içinde weýrançylyk getirýän ýigrenji zady diker».
Danyýeliň Tigr derýasynyň kenaryndaky görnüşi
1 Pars patyşasy Kureşiň patyşalygynyň üçünji ýylynda Belteşasar, ýagny Danyýele bir ylham geldi. Bu ylham hakykatdy we beýik bir urşuň boljakdygy baradady. Ol bu görnüşden many çykaryp, ylhama düşündi. 2 Şol günler men Danyýel üç hepdeläp ýas tutdum. 3 Üç hepde doly tamamlanýança, tagamly nahar iýmedim. Agzyma ne et, ne şerap degdi, bedenime hem hiç hili ýag çalmadym. 4 Birinji aýyň ýigrimi dördünji güni men beýik derýanyň Tigr derýasynyň kenarynda durdum. 5 Başymy galdyryp seretsem, ine, eginbaşy zygyr matadan, bili sap altyndan guşakly biri durdy. 6 Onuň bedeni sary ýakut ýalydy, ýüzi ýyldyrym ýaly öwşün atýardy. Gözleri ýanyp duran şamçyrag, gollary we aýaklary ýalpyldawuk bürünç ýaly ýalpyldaýardy, sesi uly mähelläniň galmagaly ýalydy. 7 Men Danyýel ol görnüşi ýeke özüm gördüm. Meniň ýanymdakylar muny görmediler, gaýtam olary elhenç gorky gaplap aldy, olar gizlenmek üçin gaçyp gitdiler. 8 Şeýdip, men ýeke galdym. Bu beýik görnüşi görenimde, mende güýç galmady, ýüzümde reňk-pet galmady, men takatdan düşdüm. 9 Soňra men onuň sesiniň owazyny eşitdim. Geplände onuň sesini eşidip, huşumdan gitdim we ýere ýüzin ýykyldym. 10 Şonda bir el maňa galtaşyp, dyzyma galdyrdy. 11 Ol maňa: «Danyýel, sen jandan eziz söýülýänsiň. Meniň saňa aýtjak sözlerime gulak goý. Tur, aýaga gal, çünki men seniň ýanyňa iberildim» diýdi. Ol bu sözleri aýdanda, men titräp ýerimden galdym. 12 Ol sözüni dowam edip, maňa şeýle diýdi: «Danyýel, gorkma, çünki düşünmegi ýüregiňe düwen we Hudaýyňyň öňünde özüňi pespäl tutan ilkinji günüňden başlap, seniň sözleriň diňlendi we men seniň sözleriň sebäpli geldim. 13 Emma Pars patyşalygynyň serdary ýigrimi bir günläp maňa garşy durdy. Şol wagt baş serdarlardan biri bolan Mikaýyl maňa kömege geldi. Men ol ýerde Pars patyşalary bilen galypdym. 14 Men ahyrky günlerde seniň halkyňyň başyna nämeleriň geljegini saňa düşündirmäge geldim, çünki bu görnüş şol geljek döwre degişlidir». 15 Ol maňa bu sözleri aýdýarka, men ýüzümi aşak salyp, dilim tutuldy. 16 Şol wagt ynsana meňzeş biri dodaklaryma elini degirdi. Men agzymy açyp geplemäge başladym, öňümde durana ýüzlenip, şeýle diýdim: «Eý, jenabym, bu görnüş zerarly men dert çekdim, mende güýç-kuwwat galmady. 17 Guluň bolan men seniň ýaly jenabym bilen nädip gepleşeýin? Mende güýç-gurbat galmady, demim tutuldy». 18 Onsoň ýaňky ynsana meňzeş bolan ýene-de maňa elini degirdi, meni güýçlendirdi. 19 Ol maňa: «Jandan eziz söýülýän ynsan, gorkma, saňa rahatlyk bolsun! Dözümli we mert bol!» diýdi. Ol meniň bilen gepleşende, men güýçlendim we oňa: «Aýdyber, jenabym, çünki sen maňa güýç berdiň» diýdim. 20 Soňra ol maňa şeýle gürrüň berdi: «Meniň näme üçin seniň ýanyňa gelendigimi bilýärsiňmi? Indi men pars serdary bilen söweşmäge yzyma dolanmaly. Men gidenimden soň, Gresiýanyň serdary geler. 21 Emma men saňa hakykat kitabynda näme ýazylanyny aýan edeýin. Maňa olara garşy söweşmäge serdaryňyz Mikaýyldan başga hiç kim goldaw bermedi.
1 Madaýly Darýuşyň patyşalygynyň birinji ýylynda men Mikaýyly goldap, ony güýçlendirmek üçin ýanynda durdum. Günorta patyşalary demirgazyk patyşalary bilen söweşýär 2 Indi men saňa hakykaty aýdyp bereýin. Pars ýurdundan ýene-de üç patyşa çykar. Dördünji patyşa olaryň hemmesinden baý bolar. Ol baýlygynyň üsti bilen güýçlenende, hemmäni Gresiýa patyşalygyna garşy aýaga galdyrar. 3 Soňra güýçli bir patyşa çykar. Ol beýik patyşalygy bilen höküm sürüp, öz islänini eder. 4 Ýöne ýaňy güýçlenip, aýaga galan mahaly, onuň patyşalygy dargadylyp, gögüň çar tarapyna bölüner. Patyşalyk onuň nesline geçmez, onuň ýerine patyşa bolanlaryň hiç biri onuň ýaly höküm sürmez. Onuň patyşalygy köki bilen sogrulyp, öz neslinden bolmadyk başga birilerine berler. 5 Günorta patyşasy güýçlener, emma onuň öz serkerdelerinden biri ondan has güýçlenip, serkerdäniň hökümdarlygy has beýgeler. 6 Birnäçe ýyl geçenden soň, günorta patyşasy demirgazyk patyşasy bilen birleşer. Ol gyzyny demirgazyk patyşasyna berip, onuň bilen ýaraşyk baglaşar. Emma ol gyz bu ýaraşygyň güýjüni uzak saklap bilmez. Patyşa hem, onuň tohum-tiji hem uzak döwran sürmez. Şeýdip, bu gyz-da, onuň ýaranlary-da, kakasy-da, özüni goldanlar bilen bile ele düşerler. 7 Ýöne ol gyzyň kakasynyň, ýagny günorta patyşasynyň ýerine gyzyň kökünden bir baldak çykar, ol demirgazyk patyşasynyň garşysyna hüjüm edip, onuň galasyna girer. Olar bilen söweşip, ýeňiş gazanar. 8 Olaryň hudaýlaryny, butlaryny, kümüşden we altyndan ýasalan gymmatbaha gap-gaçlaryny olja hökmünde Müsüre getirer. Onsoň ol birnäçe ýyllap demirgazyk patyşasynyň üstüne çozmaz. 9 Soňra demirgazyk patyşasy günorta patyşasynyň üstüne çozar, emma onuň hüjümi yzyna serpikdiriler. 10 Demirgazyk patyşasynyň ogullary söweşe taýýarlanyp, juda güýçli goşun toplarlar. Goşun sil kimin süýşüp gelip, basyp alar we öwrülip ýene-de günorta patyşasynyň galasyna hüjüm eder. 11 Günorta patyşasy gazap atyna atlanyp, demirgazyk patyşasyna garşy söweşer. Demirgazyk patyşasy hem uly bir goşuny aýaga galdyrar, emma onuň goşuny duşmanyndan ýeňler. 12 Bu goşun ele düşensoň, günorta patyşasynyň ýüregi galkynar. Ýöne ol on müňlerçe adamy öldürse-de, onuň ýeňşi uzaga çekmez. 13 Çünki demirgazyk patyşasy ýene-de öňküsinden hem has beýik bir goşun toplar. Birnäçe ýyldan soň ol doly ýaraglanan agyr goşun bilen geler. 14 Şol döwürde birtopar adam günorta patyşasynyň garşysyna çykar. Görnüşiň berjaý bolmagy üçin seniň halkyňyň arasyndan güýji zorlar aýaga galarlar, emma olar büdrärler. 15 Soňra demirgazyk patyşasy gelip, berk diwarly şäheriň daşyny gabap, ony basyp alar. Günorta goşuny hatda özüniň saýlama goşuny bilen-de onuň garşysynda durup bilmez, olaryň güýçleri ýetmez. 16 Demirgazyk patyşasy özüne garşy çykana islän zadyny eder, hiç kim onuň öňünde durup bilmez. Ol owadan ýurtda özüni berkarar eder we weýran ediş ygtyýaryna eýe bolar. 17 Patyşalygynyň ähli güýjüni toplap, duşmanynyň üstüne gelmegi ýüregine düwer. Patyşalygyny heläk etmek üçin, günorta patyşasy bilen ýaraşyk baglaşar, oňa aýal berer. Emma demirgazyk patyşasynyň bu guran hilesi başa barmaz, bu oňa hiç hili peýda getirmez. 18 Şundan soňra ol ünsüni kenar ýakasyndaky şäherlere tarap öwrer we olaryň köpüsini basyp alar. Ýöne bir serkerde onuň kemsitmeleriniň soňuna çykar, gopbamsylygy üçin jezasyny berer. 19 Soňra ol öz ýurdunyň galalaryna tarap öwrüler, ýöne büdräp ýykylar-da, ýitirim bolar. 20 Demirgazyk patyşasynyň ýerine patyşalygyň şöhraty üçin salgyt ýygnamaga iberýänçi biri bolar. Ol hem birnäçe günden ýok ediler, ýöne bu ne gahar üsti bilen, ne-de söweş üsti bilen ýok ediler. 21 Onuň ýerine patyşalyk hormatyna mynasyp bolmadyk bir namart adam peýda bolar. Ol duýdansyz gelip, patyşalygy mekirlik bilen eline alar. 22 Sil kimin gelip basan goşunlar onuň öňünden süpürilip aýrylar, hatda Äht hökümdary-da ýeňlişe sezewar bolar. 23 Namart adam ylalaşyk baglaşmak bilen hile gurar we kiçi goşun bilen güýçlener. 24 Ol welaýata bolçulyk döwründe duýdansyz baryp, ata-babalarynyň hiç haçan edip bilmedik işlerini eder. Talaň, çapawulçylyk edip, oljany öz goşunynyň arasynda paýlar. Galalaryň garşysyna dildüwşük gurar, emma bu uzak gitmez. 25 Soňra güýjüni we kuwwatyny jemläp, ol beýik goşun bilen günorta patyşasynyň garşysyna çykar. Günorta patyşasy-da has uly we güýçli goşun bilen urşa girişer. Emma günorta patyşasy özüne garşy gurlan dildüwşükler sebäpli ýeňiş gazanyp bilmez. 26 Onuň saçagyndan çörek iýenler ony weýran ederler. Goşuny dargadylyp, bir topary urlup öldüriler. 27 Bu patyşalaryň ikisiniň-de ýüreginde erbet niýet bolar. Olar bir saçagyň başynda bile oturyp, ýalan sözlärler, ýöne bu ýol almaz, çünki munuň soňy bellenen wagtda geler. 28 Demirgazyk patyşasy uly baýlyk bilen öz ýurduna dolanar, emma ýüregi mukaddes ähte garşy bolar. Ol niýetini amala aşyryp, ýurduna dolanar. 29 Bellenen wagtda ol ýene-de günorta öwrülip geler, emma bu gezek öňki ýaly bolmaz. 30 Kitim gämileri oňa garşy çykar. Onsoň ol ruhdan düşüp, yzyna öwrüler. Ol gazap atyna atlanyp, mukaddes ähte garşy hereket eder we mukaddes ähte hyýanat edenlere hormat goýar. 31 Onuň iberen goşunlary mukaddes ýeri we galany eýeläp, olary harama çykararlar. Olar gündelik ýakma gurbanlygyny ýatyryp, weýrançylyk getirýän ýigrenji zady dikerler. 32 Ol ähte hyýanat edenleri hilegärlik bilen ýolundan azdyrar, emma öz Hudaýyna wepaly halk bolsa berk durup, oňa garşy hereket eder. 33 Halkyň arasyndaky akylly adamlar köp kişilere akyl-paýhas bererler, emma birnäçe günüň dowamynda olary gylyçdan geçirerler, otda ýakarlar we sürgün edip talarlar. 34 Ýeňlişe sezewar bolanlarynda, olara biraz kömek ediler. Köp adam ýaranjaňlyk bilen olara goşular. 35 Galanlaryň ahyrzamana çenli günälerinden saplanmagy, päklenmegi we aklanmagy üçin akylly adamlardan birnäçesi heläk bolar. Çünki entek bellenen möhlete wagt bardyr.
Pis patyşa
36 Bu patyşa öz islänini eder. Ol özüni beýgeldip, her bir hudaýdan özüni ýokary tutar. Hatda hudaýlaryň Hudaýyna garşy küpür geplär. Hudaýyň gazaply döwri tamamlanýança, patyşanyň işi rowaçlanar, çünki kabul edilen karar ýerine ýetmelidir. 37 Ol ata-babalarynyň hudaýlaryna, hatda aýallaryň iň söýgüli hudaýyna hem hormat goýmaz. Ol hiç bir hudaýy sylamaz, ol özüni hemme zatdan ýokarda saýar. 38 Bulara derek ol galalaryň hudaýyna hormat goýar. Ata-babalarynyň tanamadyk hudaýyny altyn-kümüş, gymmatbaha daşlar we her dürli sylag-serpaýlar bilen hormatlar. 39 Ol keseki hudaýyň kömegi bilen galalary berkarar eder. Patyşa özüni hökümdar hökmünde kabul edenleri has artyk sylaglar, olary köp adamlaryň üstünden häkim goýar. Ýurdy olara baýrak hökmünde paýlar. 40 Ahyrzaman wagtynda günorta patyşasy onuň bilen çaknyşar. Emma demirgazyk patyşasy söweş arabalarydyr atlylary we bir topar gämileri bilen harasat ýaly onuň üstüne döküler. Ol ýurtlara garşy söweş edip, olary sil deý basar. 41 Ol owadan ýurda girer we on müňlerçe adam heläk bolar, emma Edomyň, Mowabyň we Ammonyň ýolbaşçylary onuň elinden gaçyp gutularlar. 42 Ol ýurtlara zarba urar, ondan Müsür ýurdy-da gaçyp gutulmaz. 43 Ol altyn-kümüş hazynalaryny we Müsüriň ähli baýlygyny öz ygtyýaryna geçirer. Liwiýalylar we efiopiýalylar oňa boýun egerler. 44 Emma gündogardan we demirgazykdan gowşan habarlar ony howsala salar. Onsoň ol gazap atyna atlanyp, köp adamlary öldürmek we bütinleý ýok etmek üçin ýola düşer. 45 Ol öz şalyk çadyrlaryny deňiz bilen owadan mukaddes dagyň arasynda diker. Emma onuň ömrüniň soňy geler, oňa kömek eden tapylmaz».
Ahyrzaman
1 «Şol wagt seniň halkyňy goraýan baş serdar Mikaýyl öňe çykar. Şonda milletler döräli bäri görlüp-eşidilmedik jebir-jepaly döwür geler. Emma şol wagt seniň halkyňdan ady kitapda ýazylanlaryň ählisi halas bolar. 2 Topragyň astynda ýatanlaryň köpüsi oýanar: olaryň kimsi ebedi ýaşaýşa gowşar, kimsi ebedi utanja we ýigrenje duçar bolar. 3 Akylly adamlar asman şöhlesi deýin nur saçarlar, köp adamlary dogry ýola ündänler hem ýyldyzlar deý baky hem ebedilik ýagty saçarlar. 4 Emma, sen, Danyýel, ahyrzamana çenli bu sözleri gizlin sakla we bu kitaby möhürle. Köp adamlar bilimini artdyrmak üçin özlerini ol ýere, bu ýere urarlar». 5 Soňra men Danyýel seredenimde, biri derýanyň bu kenarynda, beýlekisi ol kenarynda duran başga iki adamy gördüm. 6 Suwuň ýokary akymynda eginbaşy zygyr matadan edilen adamdan: «Bu geň zatlaryň soňy haçan geler?» diýip, olaryň biri sorady. 7 Men suwuň ýokary akymynda eginbaşy zygyr matadan edilen adamyň sag hem çep elini göge galdyryp, ebedi Ýaşaýanyň adyndan ant içip: «Bir wagta, iki wagta we ýarym wagta çenli dowam eder. Mukaddes halkyň güýji soňuna çenli bütinleý syndyrylandan soňra, bu zatlaryň ählisi doly tamamlanar» diýenini eşitdim. 8 Men eşitdim, ýöne düşünmedim. Şonuň üçin ondan: «Jenabym, bu zatlaryň soňy nähili bolar?» diýip soradym. 9 Ol maňa şeýle diýdi: «Danyýel, öz ýoluň bilen git. Bu sözler ahyrzamana çenli gizlin saklanyp möhürlener. 10 Köpüsi günälerinden saplanar, köpüsi päklenip aklanar, emma ýaramaz adamlar şer işlerinden dönmezler. Ýaramaz adamlaryň hiç biri-de düşünmez, ýöne akylly adamlar düşünerler. 11 Gündelik ýakma gurbanlygyň ýatyrylyp, weýrançylyk getirýän ýigrenji zadyň dikeldilen wagtyndan başlap, bir müň iki ýüz togsan gün geçer. 12 Garaşyp, bir müň üç ýüz otuz bäş güne ýeten adam nähili bagtly! 13 Emma sen ömrüňiň ahyryna çenli öz ýoluň bilen gidip, rahatlykda gözüňi ýumarsyň. Ahyrzaman güni täzeden direlip, sylag-serpaýyňy alarsyň».
1 Ýahudada Uzyýanyň, Ýotamyň, Ahazyň hem Hizkiýanyň; Ysraýylda Ýowaş ogly Ýarobgamyň patyşalyk eden döwründe, Beýeriniň ogly Hoşeýa Rebbiň sözi aýan boldy.
Ysraýyl wepasyzlyk edýär
2 Hoşeýa Rebbiň sözüniň başlangyjy: Reb Hoşeýa aýtdy: «Git-de, zynagär aýala öýlen. Ondan nikasyz çagalar bolsun. Çünki bu ýurt Rebden daşlaşyp, bütinleý zyna edýär». 3 Onsoň Hoşeýa gidip, Diblaýymyň gyzy Gomere öýlendi. Ol göwreli bolup, Hoşeýa üçin bir ogul dogurdy. 4 Reb oňa aýtdy: «Ogluň adyna Ýizregel dak, çünki az wagtdan Ýizregeliň gany üçin, Ýehunyň nesline jeza bererin, Ysraýyl patyşalygyny tamamlaryn. 5 Şol gün Ýizregel deresinde Ysraýylyň ýaýyny döwerin». 6 Gomer ýene-de göwreli bolup, gyz dogurdy. Reb Hoşeýa aýtdy: «Gyzyň adyna Loruhama dak, çünki mundan bu ýana Ysraýyl öýüne rehim edip günälerini geçmerin. 7 Ýahuda öýüne welin rehim ederin. Men olary ýaý, gylyç, uruş, atlar ýa atlylaryň üsti bilen däl-de, özleriniň Hudaýy Rebbiň güýji bilen halas ederin». 8 Gomer Loruhamany süýtden aýransoň, göwreli bolup, ogul dogurdy. 9 Reb Hoşeýa şeýle diýdi: «Adyna Logammy dak. Çünki siz-ä Meniň halkym däl, Menem siziň Hudaýyňyz däldirin.
Ysraýyl Hudaý bilen ýaraşýar
10 Ysraýyl ogullary deňiz kenaryndaky çäge ýaly san-sajaksyz we möçbersiz köp bolar. Olara: „Siz Meniň halkym dälsiňiz“ diýlen ýerde, „siz diri Hudaýyň ogullarysyňyz“ diýler. 11 Ýahuda we Ysraýyl halklary ýaňadan birleşer, özlerine bir baş belläp, ýurtda güllärler. Çünki Ýizregeliň güni beýik bolar».
1 «Siz doganyňyzy: „Meniň halkym“, Aýal doganlaryňyzy: „Rehim edilenler diýip çagyryň“. Wepasyz Gomer – wepasyz Ysraýyl 2 Gyjalat beriň ejeňize, gyjalat, çünki ol Meniň aýalym däl; Men hem onuň äri däl; goý, ýüzünden görünýän zynahorlugy, teninden azgynlygy aýyrsyn. 3 Aýyrmasa Men ony edil doglan wagtyndaky ýaly çuw-ýalaňaç ederin. Ony boş çöle, gury topraga öwrerin. Teşnelikden öldürerin. 4 Çagalaryna-da rehim etmerin, çünki olar zynadan doglan. 5 Çünki olaryň ejesi zyna etdi we bilinde çaga galdyryp, özüni ryswa etdi. Çünki: „Maňa nan bilen suwumy, ýüňümi, zygyr matamy, zeýtun ýagymy hem içgimi berýän oýnaşlarymyň yzyndan gitjek“ diýdi. 6 Onuň ýoluna tikenli çäk çekerin, öz ýodalaryny tapmaz ýaly, Onuň garşysyna diwar guraryn. 7 Ol oýnaşlarynyň yzyndan kowalar, Ýöne olary ýetip bilmez. Olary gözlär, ýöne tapmaz. Şonda ol aýdar: „Ilkinji ärimiň ýanyna dolanaryn, Çünki öňki ýagdaýym häzirkimden gowudy.“ 8 Ýöne ol bilmedi, Gallany, täze şeraby, täzeje ýagy beren, Bagal butuna harçlan altynyny, Kümşüni bol eden Men. 9 Şonuň üçin beren gallamy öz wagtynda Men yzyna alaryn, Öz möwsüminde täze şerabymy gaýdyp alaryn. Ýalaňaç bedenini örtýän ýüňümi, zygyrymy yzyna alaryn. 10 Indi oýnaşlarynyň öňünde aýybyny açaryn, Hiç kim ony Meniň elimden halas etmez. 11 Onuň bar şadyýanlygyny, baýramlaryny, Täze Aý meýlisini we Sabat gününi, ähli dabaralaryny tamam ederin. 12 Onuň: „Oýnaşlarymyň maňa beren haky“ diýen üzümligini, injir baglaryny weýran ederin. Men olary jeňňele öwrerin, haýwanlara iýmit bolarlar. 13 Bagal butuna tütetgi ýakan günleri üçin, ony jezalandyraryn. Şol wagt özüni halkadyr ýüzükler bilen bezäp, oýnaşynyň yzyndan kowalady. Meni bolsa unutdy» – muny Reb aýdýandyr.
Rebbiň halka söýgüsi
14 «Şonuň üçin häzir ony ynandyryp, çöle alyp bararyn, onuň ýüregini awlaryn. 15 Ol ýerde Men oňa üzüm bagyny bererin. Akor deresini Umyt geçelgesine öwrerin. Şonda ýaşlyk günlerinde bolşy ýaly, Müsür topragyndan çykanda bolşy kimin, aýdymlar aýdar. 16 Şol gün Meni „Ärim“ diýip çagyrar. Mundan beýläk „Bagalym“ diýip çagyrmaz – muny Reb aýdýandyr. 17 Dilinden Bagal butlaryň atlaryny aýraryn, olaryň atlaryny gaýdyp tutmazlar. 18 Şol gün olar üçin meýdandaky haýwanlar, asmandaky guşlar, toprakda ýaşaýan süýrenijiler bilen äht edişerin. Ýurtdan ýaýy, gylyjy, söweş goşunlaryny ýok ederin. Aman ýaşadaryn olary. 19 Ysraýyl, seni Özüme hemişelik aýalym hökmünde kabul ederin. Dogrulyk, adalatlylyk hem wepaly söýgi, rehimlilik bilen Özüme alaryn. 20 Men seni wepadarlyk bilen alaryn, sen Meni Reb hökmünde tanarsyň. 21 Şol gün Men jogap bererin – Reb aýdandyr – Göklere-de jogap bererin. Olar hem ýere jogap bererler. 22 Ýer galla we täze şeraba, täzeje zeýtun ýagyna jogap bererler. Olar hem Ýizregele jogap bererler. 23 Halkymy toprakda Özüm üçin ekerin. Loruhama rehim ederin. Logamma sen Meniň halkym diýerin. Ol bolsa „Sen meniň Hudaýymsyň“ diýer».
Hoşeýa ýene-de wepasyz aýal alýar
1 Reb maňa şeýle diýdi: «Menden ýüz öwrüp, başga hudaýlara öwrülen, olaryň kişmişli külçelerine göwün beren Ysraýyl halkyny söýşüm ýaly, sen ýene-de baryp, başgany söýýän azgyn aýaly söý». 2 Men aýaly on bäş kümüş teňňä, we on bäş batman arpa satyn aldym. 3 Men aýala şeýle diýdim: «Sen maňa uzak garaşmaly, sen başga bilen azgynçylyk etme. Men hem saňa ýakynlaşmaryn». 4–5 Çünki ysraýyllar uzak wagtlap patyşasyz, hökümdarsyz, gurbanlyksyz, dikme daşsyz, efotsyz, butsuz ýaşarlar. Şondan soň ysraýyllar dolanyp, öz Hudaýy Rebbi hem patyşasy Dawudy gözlärler. Soňky günlerde bolsa olar Rebden gorkup, Hudaýyň ýalkawyna dolanarlar.
Reb Ysraýyly aýyplaýar
1 «Eý, ysraýyl halky, Rebbiň sözüni eşit, Çünki bu ýurtda ýaşaýanlar bilen Rebbiň dawasy bar: Sebäbi ýurtda wepalylyk-da, söýgi-de, Hudaýy tanamaklyk-da ýok. 2 Gargyş we ýalançylyk, ganhorluk, ogurlyk we zyna. Jenaýatçylyk artýar we gan üstüne gan dökülýär. 3 Şonuň üçin toprak hasrat çekýär. Onda ýaşaýanlar ejizleýärler. Sähradaky haýwanlar hem asman guşlary, hatda deňizdäki balyklar gyrylýarlar. 4 Hiç kes dawa etmesin. Hiç kes başgany aýyplamasyn. Seniň halkyň ruhana garşy aýyplama getirýäne meňzeýändir. 5 Sen gündizlikde, Pygamber bolsa gijelikde seniň bilen büdrär. Seniň ejeň Ysraýyly ýok ederin. 6 Meniň halkym bilimsizlikden weýran edilýär. Sen bilimi ret edeniňden soň, Men seni Maňa ruhany bolmakdan ret edýärin. Sen Hudaýyň kanunyny unudanyňdan soň, Men-de seniň çagalaryňy unudaryn. 7 Ruhanylar näçe köpeldigiçe, Meniň garşyma şonça köp günä etdiler. Olaryň şöhratyny masgaraçylyga öwrerin. 8 Ruhanylar Meniň halkymyň günäsi bilen beslenip, olaryň köpräk etmiş etmegine jan çekýärler. 9 Halka nähili bolan bolsa, ruhanylara-da şeýle bolar. Men olaryň tutan ýollary üçin jeza bererin. Eden işleriniň öwezini gaýtararyn. 10–12 Olar iýerler, ýöne doýmazlar. Olar zyna ederler, emma köpelmezler. Çünki Hudaýy terk edip, butlara çörňeşdiler. Köne hem täze şerap halkymyň düşünjesini aýyrýar. Olar hatda agaç butdan maslahat soraýarlar! Olaryň hasasy welilik edýär! Çünki zynalyk ruhy olary ýoldan çykardy. Zyna üçin, öz Hudaýyndan ýüz öwürdiler. 13 Dagyň depesinde gurbanlyk kesýärler, Baýyrlarda bolsa sadaka berýärler. Dub, derek hem saýaly agajyň aşagynda sadaka edýärler. Çünki olaryň kölegesi goýy. Şonuň üçin gyzlaryňyz azgynlyk, gelinleriňiz bolsa zyna edýärler. 14 Siziň azgynlyk eden gyzlaryňyza, zyna eden gelinleriňize jeza bermerin. Çünki erkekleriňiz lolynyň tarapynda bolýarlar. Buthanadaky kemçin bilen gurbanlyk edýärler. Düşünjesiz halk bolsa heläk bolýar. 15 Eý, Ysraýyl, sen zyna etseň-de, Ýahuda bir günäli bolmasyn. Siz Gilgala girmäň, Beýtawene bolsa barmaň. „Rebden ant içýärin“ diýip kasam etmäň. 16 Çünki Ysraýyl boýun egmezek göle ýaly hötjet boldy. Indi Reb olary otluk ýerde, giň örüde tokly bakan ýaly bakyp bilermi? 17 Efraýym butlara ýapyşdy. Ony goý! 18 Olaryň serhoş oturylyşygy tamamlanandan soň, zyna işe geçýärler. Olaryň serdarlary masgaraçylygy söýýär. 19 Ýel olary ganatyna orap alar. Olar gurbanlyklary sebäpli masgara bolarlar».
1 «Muny eşidiň, eý, ruhanylar. Dykgat ediň, eý, ysraýyllar! Gulak as, patyşanyň öýi! Siziň üstüňizden höküm çykarylar. Sebäbi siz Mispada duzak bolduňyz. Taborda gurlan tor bolduňyz. 2 Bize gazylan garymy çuňaltdyňyz. Ýöne Men baryňyzy ýola salaryn. 3 Men Efraýymy tanaýaryn, Ysraýylam Menden gizlin däldir. Çünki sen zyna etdiň, eý, Efraýym. Ysraýyl hem haramdyr. 4 Bularyň eden işleri Hudaýa dolanmaga goýmaýar. Çünki olaryň kalbynda zyna ruhy bar. Rebbi hem tanamaýarlar. 5 Ysraýylyň tekepbirligi özüne garşy şaýatlyk edýär. Ysraýyl hem Efraýymyň günälerine büdräp ýykylar. Ýahuda hem birlikde ýykylar. 6 Ownukly-irili mal-garalary alyp, Rebbi gözlemäge giderler. Ýöne Ony tapmazlar. Çünki Reb olardan çekildi. 7 Olar nikasyz çagalar dogrup, Rebbe biwepalyk etdiler. Täze aý meýlisi olary ekin meýdanlary bilen ýuwudar.
Reb Ysraýyl bilen Ýahuda duýduryş edýär
8 Gibgada şah çal, Ramada surnaý. Beýtawende söweş tebilini uruň. „Biz siziň arkaňyzda, Benýamin“ diýip, Beýtawende jar çekiň. 9 Efraýym jeza gününde çöle öwrüler. Ysraýyl tireleriniň arasynda Men muny takyk bildirerin. 10 Ýahuda hökümdarlary araçäk daşyny süýşürýänlere meňzeýär. Men olaryň üstünden gazabymy sil ýaly dökjek. 11 Zulum gördi Efraýym. Höküm bilen ezildi. Çünki bilip durubam, boş hyýalyň yzyndan gitmek isledi. 12 Şonuň üçin Efraýyma güýe ýaly bolaryn, Ýahudanyň neslini çüýrederin. 13 Efraýym keselini, Ýahuda ýarasyny görende, Efraýym Aşuryň ýanyna gitdi. Beýik patyşadan ýardam isledi. Ýöne ol size şypa berip bilmez, Ýaraňyza em etmez. 14 Men Efraýym üçin bir şir, Ýahudanyň öýi üçin bolaryn arslan. Olary parçalan hut Mendirin. Süýräp äkiderin, Olary hiç kim halas etmez. 15 Olar günälerini boýun alyp, Meniň huzurymy ýürekden agtarýançalar, hasratly ýagdaýda meni yzlaýançalar, Men öz mekanyma giderin».
Halkyň ýalan tobasy
1 «Geliň, Rebbe dolanalyň. Ol bizi parçalady. Özi şypa berer. Bizi ýaralady. Indi ýaramyzy daňar. 2 Iki günden soňra bizi dirilder, Has takygy – üçünji güni Ol bizi aýaga galdyrar. Onuň huzurynda ýaşaryş. 3 Geliň, Rebbi tanalyň, tanamaga gaýrat edeliň. Ol daň şapagy ýaly takyk geljek. Ol ýaz ýagyş ýaly bize geljek, Topragy gandyrýan ýaz ýagşy ýaly ýanymyza geljek». 4 «Eý, Efraýym, saňa näme edeýin? Eý, Ýahuda, seniň bilen näme etmeli? Siziň söýgiňiz säher dumany, ýerdäki çyg ýaly, basym ýok bolýar. 5 Şoňa görä Men olary pygamberiň sözi bilen parçaladym. Olary agzymdan çykan söz bilen öldürdim. Hökümim nur kimin parlaýar. 6 Çünki Men gurbanlygy däl, wepaly söýgini, Ýakma gurbanlygyndan, Hudaýy tanamaklygy isleýärin. 7 Olar Adam ýaly, ähti bozdular, Ol ýerde maňa wepasyzlyk etdiler. 8 Gilgat ýamanlaryň şäheri, Gan yzy bilen doludyr. 9 Garakçylar adamy nähili peýleýän bolsa, Ruhanylaryň topary-da şeýle. Şekem ýolunda ganhorluk edip, erbet jenaýata ulaşýarlar. 10 Ysraýyl öýünde bir gorkunç zat gördüm: Şol ýerde Efraýym zyna batdy. Ysraýyl haram edildi. 11 Men seniň – halkymyň rysgalyny gaýtaryp berenimde, Seniň üçin jeza güni taýýar bolar, eý, Ýahuda».
1 «Men Ysraýyla em etjek bolsam, Efraýymyň günäleri, Samarýanyň pislikleri aýan bolar. Çünki olar hile gurýarlar. Öýlere ogry girýär, köçede talaňçylyk edýärler. 2 Olaryň ähli pislikleri Meniň ýadymda. Olar muňa üns bermeýärler. Indi olary eden işleri gurşaýar. Eden işleri gözümiň öňündedir. 3 Olar pisligi bilen patyşasyny, ýalançylygy bilen emeldarlaryny şatlandyrýarlar. 4 Olaryň hemmesi zynagärdirler, Çörekçiniň tamdyry ýaly gyzgyndyr. Ýugrulan hamyr ajaýança bişirijä ody gorjamak gerek däl. 5 Patyşanyň meýlis gününde emeldarlar şerabyň gyzgynyna huşuny ýitirýärler. Patyşa ýaman iş edýänler bilen el-ele berýär. 6 Olar hile bilen oňa ýakynlaşýar. Olaryň gazaby gijäniň soňuna çenli ýanýar. Irden bolsa ýalynly ot ýaly gahary tutaşýar. 7 Olaryň barysy tamdyr ýaly gyzgyn Öz hökümdarlaryny heläk edýärler. Olaryň patyşalarynyň barysy ýykyldy. Hiç biri Meni çagyrmaýar. 8 Efraýym başga halklar bilen garyşýar. Efraýym bir ýüzi bişmedik petir ýalydyr. 9 Onuň güýjüni özgeler iýýär. Parhyna barmady. Saçyna çal sepildi. Muny bilmeýär. 10 Ysraýylyň tekepbirligi özüne garşy şaýatlyk edýär. Şonda-da olar öz Hudaýy Rebbe dolanmaýarlar. Barybir Ony gözlemeýärler. 11 Efraýym samsyk we akylsyz gögerçin ýaly, ýa müsürlileri çagyrýar, ýa Aşura gidýär. 12 Olar gidýärkäler Men torumy olaryň üstüne taşlaryn. Asmanyň guşlary ýaly olary aşak indererin. Olara pis işleri üçin temmi bererin. 13 Olaryň dat gününe! Çünki Menden daşlaşdylar. Bela insin başlaryna! Çünki Maňa garşy baş göterdiler. Men olary halas ederdim. Ýöne olar Men barada ýalan söz aýtdylar. 14 Ýüreklerinden maňa perýat etmeýärler. Düşegiň üstünde ýatyp uwlaýarlar. Galla ýa-da täze şerap üçin tenine ýara salýarlar. Menden bolsa ýüz öwürýärler. 15 Men olara nesihat berdim. Ellerine güýç-kuwwat berdim. Ýöne olar Maňa garşy ýamanlyk niýetlediler. 16 Olar ýok zada ýüz tutýarlar. Olar haýynlyk ýaýyna meňzeýärler. Olar zäherli dilinden, emeldarlary gylyçdan ýykylar. Munuň üçin Müsürde olaryň üstünden güljekler».
Ysraýyl Rebbi ret edýär
1 «Surnaýy dodagyňa ýetir. Çünki çaýkel Rebbiň öýüniň üstünden aýlanýar. Olar Meniň ähtimi bozdy, kanunyma garşy çykdylar. 2 „Hudaýymyz, biz – Ysraýyl Seni tanaýarys“ diýip, Maňa perýat edýärler. 3 Ysraýyl ýagşylygy ret etdi. Duşman ony yzarlar. 4 Menden soraşman, özlerine patyşalar bellediler. Menden soragsyz serdarlary seçdiler. Kümüşden, altyndan özlerine weýrançylyk getirýän butlar ýasadylar. 5 Eý, Samarýa, Men seniň göle – butuňy bütinleý ret etdim. Meniň gazabym olaryň garşysyna alawlady. Haçana çenli olar päk bolup biljek däl? 6 Çünki bu but Ysraýylyň işidir. Ony ussa ýasady. Ol Hudaý däldir. Samarýanyň gölesi bölek-bölek bolar. 7 Olar ýel ekip, tupan orarlar. Sümmülsiz bugdaý un bermez. Hasyl beräýse-de, özgeler iýer. 8 Ysraýyl ýuwdulandyr. Olar başga milletleriň arasynda dereksiz gap bolup galdy. 9 Olar ýeke aýlanýan gulan ýaly, Aşura gitdiler. Efraýym özüne oýnaşlary satyn aldy. 10 Olary başga halklar ýaran bolmaga satyn alsa, Men olary toplap ýygnaryn. Olar tizara beýik patyşanyň salgydyndan sandyrarlar. 11 Efraýym günä üçin gurbanlyk bermäge, köp gurbanlyk sypalaryny gurdy. Bu gurbanlyk sypalary günä mesgeni boldy. 12 Näçe köp kanunlar ýazsam, olar muny ýat zat hasap edýärler. 13 Maňa gurbanlyklar getirýärler, Gurban kesýärler, ýöne eti özleri iýýärler. Reb olardan razy däldir. Indi olaryň günäleri ýatlanar. Etmişlerine görä jeza berler. Olar Müsüre dolanarlar. 14 Ysraýyl özüni Ýaradany unutdy. Özüne köşkler gurdy. Ýahuda hem galalary köpeltdi. Ýöne Men olaryň şäherine ot göndererin. Galalaryny ot ýuwudar».
1 «Eý, Ysraýyl, şatlanma, beýleki halklar ýaly joşma. Çünki sen zyna edip, Hudaýyňdan uzaklaşdyň. Hemme harman ýerlerinde sen zynanyň muzduna göwün berdiň. 2 Ne däne, ne şerap size ýeter. Siziň täze şeraba bolan umydyňyz puja çykar. 3 Siz Rebbiň topragynda ýaşamarsyňyz. Efraýym Müsüre dolanjak. Aşurda haram zatlar iýersiňiz. 4 Ysraýyl halky içgi sadakasyny Rebbe bermez. Gurbanlyklaryndan Ol razy bolmaz. Onuň nany ýashana ýeriniň çöregi ýaly, ondan iýenler haram bolarlar. Çünki olaryň nany diňe garyn doýurmak üçindir. Ol Rebbiň öýüne getirilmez. 5 Baýramçylyk gününde, Rebbe dabara gününde näme edersiňiz? 6 Olar weýrançylykdan gutulsalar-da, Müsür olary ýygnap alar. Nop şäheri olary gabra gömer. Kümüş hazynasyny demirtiken örter. Çadyrlarynda ýandak biter. 7 Olaryň jeza günleri geldi. Olaryň hasap bermeli günleri ýetdi. Ysraýyl muny bilsin. Etmişleriniň agyr bolany üçin, ýigrenjiniň köplüginden, Pygamberi „akmak“, Ruhdan dolanlary bolsa „däli“ saýdylar. 8 Pygamber meniň Hudaýymyň Efraýymda goýan garawulydyr. Ýöne onuň ugran ýollarynda duzak gurdular. Hudaýyň öýünde-de oňa ýigrenç bar. 9 Gibga günlerinde bolşy ýaly, Olar agyr heläkçilige düşdüler. Ol etmişlerini ýatlar. Olaryň etmişlerine görä jeza bar. 10 Çölde üzüm tapan ýaly, Men Ysraýyly tapdym. Ilkinji miwe beren injir agajyny gören ýaly, Men ata-babalaryňyzy gördüm. Ýöne olar Pegor dagynyň butuna sežde edenlerinde, özlerini ryswaçylyga urarlar. Göwün beren zatlary ýaly ýigrenji boldular. 11 Bir guş kimin Efraýymyň şöhraty uçup gider. Olardan çaga önmez, ne hamyla bolar, ne-de göwreli. 12 Çagalaryny ýetişdirse-de, Balalaryny ellerinden alaryn. Men olary terk edenimde, Olaryň dat gününe! 13 Men Efraýymy Sur galasy ýaly, otluk ýaýlada gördüm. Emma Efraýym öz ogullaryny jelladyň eline berjek». 14 Ber olara, Reb! Näme berersiň? Aýallaryna önelgesiz ýatgy, süýtsüz göwüs ber. 15 Reb diýýär: «Olaryň Gilgaldaky ýaramaz işleri üçin, şol ýerde olary ýigrendim. Men olary öýümden kowaryn. Indi Men olary halamaryn. Bar hökümdary Maňa garşy baş göterdiler. 16 Efraýym keselledi, köki gurady. Olar miwe bermezler. Çaga dogursalar-da, Men eziz çagalaryny öldürjek». 17 Meniň Hudaýym olary ret eder. Çünki Ony diňlemediler. Olar milletler arasynda sergezdan bolarlar.
1 Ysraýyl bir golly-pudakly üzüm agajydy, bol-bol bar getirdi. Miwesi artdygyça, şonça köp gurbanlyk sypasyny gurdy. Topragy bereketli boldugyça, dikme daşlaryny bezedi. 2 Olaryň ýüregi ýalançylykdan doldy. Ýazyklaryna görä jeza alarlar. Reb olaryň gurbanlyk sypalaryny dargatjak, Dikme daşlaryny syndyrjak. 3 Olar aýdarlar: «Bizde patyşa ýok, Rebden gorkmaýarys. Patyşa bolsa-da, bize näme edip bilerdi?» 4 Boş gepleýärler, ýalan kasam bilen äht edişýärler. Şoňa görä-de «adalatly» işleri zäherli ot ýaly, sürlen meýdanda birden peýda bolýar. 5 Samarýada ýaşaýanlar Beýtaweniň gölesi üçin gorkýarlar. Ilaty onuň üçin ýas tutar. Onuň şöhraty bilen joşan butparaz ruhanylar aglaýarlar. Çünki şöhraty ondan gitdi. 6 Göle beýik patyşa üçin sowgat bolup, Aşura äkidiler. Efraýym masgaralanar, Ysraýyl agaç butundan uýada galar. 7 Samarýa öz patyşasy bilen suwuň ýüzündäki çybyk ýaly akyp gider. 8 Ysraýylyň günäsi bolan Awendäki sežde edilýän ýerler ýok ediler. Olaryň gurbanlyk sypalarynda ýandak hem gyzgan biter. Olar daglaryna: «Bizi örtüň!» Baýyrlaryna: «Biziň depämize iniň!» diýerler. 9 «Eý, Ysraýyl, Gibga günlerinden bäri günä etdiňiz. Olar şol taýda günälerini dowam etdiler. Pislik edýänlere garşy uruş Gibgada siziň üstüňizi basmazmyka? 10 Men islän wagtymda olara temmi bererin. Öz etmişine iki esse daňlan wagtynda, milletler olaryň garşysyna birleşerler. 11 Efraýym harman döwmegi söýýän öwrendikli gölä meňzeýärdi. Men onuň owadan boýnuna boýuntyryk salmadym. Indi Efraýyma boýuntyryk salaryn. Ýahuda ýer sürer, Ýakup bolsa mala basar.» 12 Özüňiz üçin dogrulyk ekip, wepaly söýgi hasylyny oruň. Tarp ýeriňizi işläň. Çünki Rebbe ýüzlenmek wagty geldi. Ol dogrulygy üstüňize ýagdyrar. 13 Siz etmiş ekip, adalatsyzlyk orduňyz. Ýalanyň miwesinden iýdiňiz. Çünki siz öz ýoluňyza hem söweşijileriň köplügine baýryndyňyz. 14 Halkyň arasynda uruş gopguny dörär. Şalmanyň söweş gününde Beýtarbeli weýran edip, eneler bala-çagalary bilen parçalanyşy ýaly, ähli galalaryň haraba öwrüler. 15 Eý, Beýtel, pisligiňiziň köpdügi üçin, size hem şeýle ediler. Daň atanda ysraýyl patyşasy bütinleý heläk bolar.
Reb öz halkyny söýýär
1 «Ysraýyly ýaş wagtynda söýdüm. Oglumy Müsürden çagyrdym. 2 Olar çagyryldygyça, Menden şonça uzaklaşdylar. Bagal butuna gurbanlyk berdiler, butlara ýakymly ysly tütetgi ýakdylar. 3 Efraýyma ýöremegi Men öwretdim, Golumda göterdim olary. Meniň aladamy olar bilmediler. 4 Olary ynsanperwerlik ýüpleri, söýgi baglary bilen Özüme çekdim. Boýunlaryndan boýuntyryklaryny galdyrdym. Eglip olara iýmit berdim. 5 Olar Müsüre dolanarlar. Aşur olara patyşalyk eder. Çünki olar tobany terk etdiler. 6 Galalarynda gylyç ýalawlanyp, derweze gözeneklerini gyrar, olary niýeti-pälleri sebäpli ýok eder. 7 Menden dänmek pikiri halkymyň ýüregine kök urdy. Beýik Hudaýy çagyrsalar-da, olara hiç medet bermez. 8 Eý, Efraýym, Men senden nädip el çekeýin? Seni nädip terk edeýin, eý, Ysraýyl? Adma galasynda bolanlary saňa nädip bereýin? Seboýym galasyna edenimi saňa-da edeýinmi? Kalbymda ýüregim gobsundy. Meniň mährim ýylady. 9 Gyzgyn gazabymy başyňyza indermen. Efraýymy ýaňadan weýran etmerin. Çünki Men ynsan däl, Hudaýdyryn. Siziň araňyzda Mukaddes Bolan. Men gazap bilen gelmerin. 10 Reb arslan ýaly nagra çeker. Olar Rebbiň yzyna eýererler, Nagra çekende, Onuň çagalary günbatardan titreşip geler. 11 Müsürden guş ýaly, Aşurdan gögerçin ýaly titreşip gelerler. Olary öýlerine eltip goýaryn» – muny Reb aýdýandyr. Ysraýyla we Ýahuda garşy höküm çykar 12 Efraýym ýalançylyk, Ysraýyl hile-mekirlik bilen daşymy gurşady. Ýahuda bolsa heniz Hudaý bilen ýöreýär. Mukaddes Bolana sadyk bolýar.
1 Efraýym ýel bilen naharlanýar. Uzakly gün gündogardan gelen ýeli kowalaýar. Ýalançylygy, zulumy artdyrýar. Aşur bilen şertnama baglaşyp, Müsüre zeýtun ýagyny gönderýär. 2 Ýahuda bilen Rebbiň dawasy bar. Tutan ýoluna görä Ýakuba jezasyny berjek. Edenini garşysyna gaýtarjak. 3 Ene garnyndaka, Ýakup öz doganynyň ökjesinden tutdy. Ýetişen çagynda, Reb bilen göreşdi. 4 Perişde bilen göreşip ýeňdi. Aglap onuň göwnüni tapjak boldy. Hudaý ony Beýtelde tapdy. Şol ýerde biziň bilen gepleşdi. 5 Hökmürowan Hudaý-Reb onuň tanalýan adydyr! 6 Indi sen Hudaýyň kömegi bilen oňa dolan. Wepaly söýgini we adalatlylygy saklap, hemişe öz Hudaýyňa umyt baglap göz dik. 7 Efraýym täjirdir, elindäki galp terezisi bilen aldamagy söýýär. 8 «Men baýadym – diýer Efraýym. – Özüm üçin gor topladym. Men näme iş edenem bolsam, hiç kim menden günä tapmaz». 9 «Men Reb – seniň Hudaýyň. Seni Müsürden çykaran. Baýramçylyklarda bolşy ýaly, Sizi ýene çadyrda ýaşadaryn. 10 Men pygamberlere gepledim, Men köp aýanlyk gönderdim. Pygamberleriň üsti bilen tymsallar berdim». 11 Gilgatda etmiş bar, olaryň halky nämynasyp. Gilgalda öküzleri gurbanlyk etdiler. Şol sebäpli olaryň gurbanlyk sypasy sürlen meýdandaky daş üýşmegi ýaly bolar. 12 Ýakup Aram ýurduna gaçdy. Ysraýyl ol ýerde aýal almak üçin hyzmat etdi. Öýlenmäge goýun bakdy. 13 Reb pygamber arkaly Ysraýyly Müsürden alyp çykdy. Pygamber üsti bilen ony gorady. 14 Efraýym Taňryny berk gazaplandyrdy. Şonuň üçin Taňry dökülen gany onuň başyna getirer. Onuň masgara işini özüne gaýtarar.
1 Efraýym geplände, adamlar titreşdi. Onuň Ysraýylda mertebesi beýgeldi. Ýöne Bagal butuna sežde etmekden günäli bolup öldi. 2 Indi günä üstüne günä edýärler. Kümüşden özlerine butlar edinýärler. Butlar hünärli ýasalýar. Hemmesi ussanyň işidir. Adamlara: «Gurbanlyk etsinler! Göleleri öpsünler» diýýärler. 3 Şonuň üçin olar säherki ümür ýaly, basym guraýan çyg ýaly, harmandan sowrulýan harpyk dek, tüýnükden çykýan tüsse ýaly boljaklar. 4 «Men Reb – seniň Hudaýyňdym. Seni Müsür topragyndan çykaran mahalymdan, Men Reb – seniň Hudaýyňdym. Menden başga hudaýy tanamaly dälsiň. Menden başga halasgär ýokdur! 5 Çölde, gurak toprakda saňa göz-gulak bolan Mendirin. 6 Meniň naharymdan, olar doýdular. Doýandan soň olar tekepbir boldular. Soň olar Meni unutdylar. 7 Şonuň üçin men olara arslan ýaly bolaryn. Gaplaň kimin ýoluň ýakasynda, bukuda garaşaryn. 8 Çagalaryndan aýrylan aýy ýaly topularyn, olaryň döşüni çekelärin. Ene arslan kimin olary iýip gutararyn. Wagşy haýwan ýaly olary parçalaryn. 9 Men seni ýok ederin, eý, Ysraýyl. Kim saňa kömek eder? 10 Seni halas eder ýaly, seniň patyşaň nirede? Sen: „Maňa patyşa hem hökümdar ber“ diýipdiň. Seniň şäherleriňdäki hökümdarlar nirede? 11 Men gaharly wagtymda saňa patyşa berdim. Gazabym joşanda bolsa aýyrdym. 12 Efraýymyň etmişleri baglandy. Günäleri saklanyp goýuldy. 13 Ol akylsyz oguldyr. Burgy azaby başlanda – wagty gelende, ol ýatgydan çykmaýar. 14 Men Ölüler dünýäsiniň gazabyndan gutarmaýynmy olary? Olary ölümden halas etmäýinmi? Eý, ölüm, hany seniň gyrgyn keseliň? Eý, Ölüler dünýäsi, hany seniň weýrançylygyň? Nazarymdan rehimi aýraryn. 15 Efraýym doganlarynyň arasynda barly-barjamly bolsa-da, Gündogardan epgek, çölden Rebbiň ýeli öwser. Onuň çeşmesi kesiler, guýysy gurap galar. Hazynasyndan şaý-sepleri talanar».
1 Samarýa halky öz günäsiniň jezasyny çeker. Çünki Hudaýa garşy çykdylar. Olar gylyçdan heläk bolarlar. Balalary ýere ýazylyp parçalanar. Hamyla aýallarynyň garny ýarylar.
Toba ýalkanyş getirýär
2 Eý, Ysraýyl, Beýik Hudaýyňa dolan. Sen etmişleriň sebäpli büdrediň. 3 Şu dileg bilen Rebbe dolanyň. «Bar etmişlerimizi geç. Ýagşy dileglerimizi kabul et. Öküziň deregine dilimiz bilen töläris. 4 Aşur bizi halas edip bilmez. Söweşe atlanmarys. Indi el bilen ýasan işimize „hudaýymyz“ diýmeris. Çünki ýetim Senden merhemet tapýar». 5 «Olaryň wepasyzlygyna melhem ederin. Men olary çäksiz söýerin. Çünki Meniň gazabym olardan sowuldy. 6 Men Ysraýyla ýeriň çygy ýaly bolaryn. Ol liliýa güli ýaly açylar. Liwan kedri kimin kök urar. 7 Ol pudak ýaýradar. Owadanlygy zeýtun agajy ýaly bolar. Liwanyň kedr agajy deýin ýakymly ys saçar. 8 Olar dolanyp, Meniň saýamda ýaşarlar. Bugdaý kimin bol bolarlar. Üzüm ýaly güllärler. Olaryň ysy Liwan şeraby ýaly bolar. 9 Eý, Efraýym, butlar bilen işim ýok. Dilegiňe jogap berip, ybadatyňa seredýän Mendirin. Men mydam ýaşyl serwi ýalydyryn. Seniň bar miweleriň Menden geler». 10 Kim paýhasly bolsa, bu sözlere düşünsin. Kim düşünjeli bolsa, olary bilsin. Çünki Rebbiň ýollary düzdür. Dogruçyllar ol ýoldan gidýärler. Garşy çykanlar ol ýollarda büdreýär.
1 Petuwalyň ogly Ýowele Rebbiň şu sözi geldi: Leşgeriň hüjüm etmegi 2 Eý ýaşulular, diňläň siz muny, siz hem gulak goýuň, tutuş ýurduň ilaty: siziň günleriňizde, ýa atalar döwründe heý-de bolupmydy şular ýaly zat? 3 Siz muny ýetiriň çagalaryňyza, olar hem aýtsyn öz çagalaryna, olaryň çagalary-da indiki nesle. 4 Ýumurtgadan çykan çekirtgeden artan hasyly ganat baglamadyk çekirtge iýdi. Ondan artany ganat baglan çekirtge iýdi, ganat baglan çekirtgeden artan hasyly gemriji çekirtge sürüsi iýdi. 5 Eý, serhoşlar, aýňalyň-da, aglaň siz, täze şerap üçin nalaň, ony içýänler, çünki täze şerap agzyňyzdan kesildi. 6 Sebäbi meniň topragyma ummasyz hem-de güýçli çozdy bir leşger; arslanyňky ýaly onuň dişleri, ene ýolbarsyňky deý gyýyk dişleri. 7 Ol weýran etdi üzüm şahalarymy, çapym-çapym etdi injir baglarymy, şahalarynyň gabygyny sypyryp, ýere taşlady, üzüm şahalary-da agaryp galdy. 8 Söýgüli adaglysyny ýitirip, jul geýnen gyz kimin ah çekip, nala! 9 Rebbiň öýünden kesildi indi galla hem-de içgi sadakalary. Rebbe hyzmat edýän ruhanylar tutýarlar ýasy. 10 Meýdanlar boşady, toprak aglaýar, çünki weýran boldy onuň gallasy. Şerap gurap galdy, zeýtun-da soldy. 11 Arpa-bugdaý üçin gamlanyň siz, daýhanlar, üzüm bagbanlary, ses edip aglaň, çünki weýran boldy meýdan gallasy. 12 Gurap galdy üzüm agajy, Solup galdy injir agajy. Nar, alma, hurma – meýdandaky baglaryň gurady bary. Gutardy şol sebäpden ynsan şatlygy. 13 Ruhanylar, jul guşanyp, tutuň siz ýasy. Perýat ediň, gurbanlyk sypasynda hyzmat edýänler! Eý, Hudaýymyň hyzmatkärleri, gijäňizi jul içinde geçiriň! Çünki galla, içgi sadakalary kesilendir Hudaýyňyzyň öýünden. 14 Agyz beklemäge belläň siz wagty, jar ediň mukaddes ýygnanyşygy. Ýaşululary hem-de tutuş ýurduň halkyny ýygnaň Beýik Hudaýyňyzyň öýüne hem-de dady-perýat ediň siz Rebbe. 15 Dat ol güne! Çünki Rebbiň güni ýakyndyr. Gudratygüýçlüden Weýrançylyk güni kimin gelýär ol. 16 Eýsem gözümiziň alnynda iýjegimiz, Hudaýymyzyň öýünden-de şatlykdyr bagtyýarlyk kesilmeýärmi? 17 Tohumlar çüýredi kesek astynda, ammarlar hem gugaryp galdy. Galla ammarlary çagşap dagady. Çünki galla ekinleri hasyl bermedi. 18 Mal-gara neneňsi zaryn yňranýar! sygyr sürüleri yranyp barýar, çünki olar üçin ýokdur ýaýlalar; goýun sürüleri-de ysgyndan düşen. 19 Ýa Reb, Saňa dady-perýat edýärin, çünki ýaýlalary ot ýalmap ýuwutdy, meýdan agaçlarynyň baryny ýalyn köýdürdi. 20 Saňa perýat edýär hatda çöl haýwanlary, çünki gurap galdy suw akarlary, ot hem ýalmap ýuwutdy gök ýaýlalary.
1–2 Siýonda surnaý çalyň, Meniň mukaddes dagymda howpuň abanýandygyny duýduryň. Goý, ýurduň tutuş ilaty gorkudan sandyrasyn, çünki Rebbiň güni ýetip gelýär – garaňkylyk hem-de zulmat güni ol. Bulutly hem tüm garaňky gündür ol. Köpsanly hem güýçli bir leşger, daglara ýaýraýar daň şapagy deý. Owaldan bäri onuň deňi-taýy bolmandy, soňky nesillerden hem ol deýin bolmaz. 3 Onuň öňünden ot ýalmap-ýuwudýar, yzyndan-da ýalyn köýdüryär. Öň ýanynda toprak Erem bagy deý, yz ýanynda – tozap ýatan beýewan. Ondan hiç zat gutulyp-da bilmeýär. 4 Olaryň sypaty atlaryňky deý, bedewler deý hüjüm edýärler. 5 Olar söweşe taýýar güýçli leşger dek, şöweş arabalarynyň takyrdaýşy dek, samany ýandyrýan ýalnyň şatyrdaýşy dek, dag depelerinden böküp aşýarlar. 6 Halklar dowla düşýär olaň öňünde, ýüzleri-de gorkudan ak tama dönýär. 7 Olar söweşiji deý hüjüm edýärler, esgerler deý dyrmaşýarlar diwara. Hersi barýar öňe öz ugry bilen, sowulmaýar olar öz ýodasyndan. 8 Iteklemeýärler birek-biregni, ýöreýär öz ýodasyndan her biri. Ähli böwetleri böwsüp geçýärler, olaryň badyny saklap bolmaýar. 9 Olar şähere tarap okdurylýarlar, ylgaýarlar diwarlaryň ýüzünden, dyrmaşyp, jaýlara aralaşýarlar, ogry kimin penjirelerden girýärler. 10 Olaryň öňünde ýer endireýär, asman bolsa lerzana gelýär, Günüň, Aýyň ýüzi garalýar, ýyldyzlar hem şöhlesini gizleýär. 11 Reb Öz leşgeriniň öňünde batly seslenýär. Neneňsi köpsanly Onuň leşgeri! Onuň buýrugyna tabyn bolýanlaryň ýokdur hasaby. Dogrudan-da, Rebbiň güni beýikdir, elhençdir şübhesiz – çydajak barmy? 12 Reb heniz hem aýdýar: agyz bekläp, aglap, ýas tutup, tutuş ýüregiňiz bilen Maňa öwrüliň. 13 Eşikleriňize derek ýürekleriňizi parçalaň, Hudaýyňyz Rebbe dolanyp geliň. Merhemetli hem rehimli, giň göwünli, wepaly söýgä baý, jeza bermekden el çekmäge taýyndyr Ol. 14 Kim bilýär, belki, ýüz öwürmän, eder rehimi, Özünden soň goýar berekedini, hatda Hudaýyňyz Rebbe berilýän galladyr içgi sadakalaryny? 15 Siýonda çalyň surnaýy, jar ediň mukaddes ýygnanyşygy, Agyz beklemäge belläň siz wagty, 16 Halky ýygnap, jemagaty tämizläň, ýaşululary hem çagalary, hatda emýän bäbekleri çagyryň. Goý, öýlenýän ýigit öz otagyndan, gelin-de öz tutusyndan çyksynlar. 17 Rebbe girelge bilen gurbanlyk sypasynyň arasynda hyzmat edýän ruhanylar aglasyn. Diýsinler: «Öz halkyňa rehim eýle, Reb, halklara gülki bolmazlyk üçin, Sen etme masgara saýlan halkyňy. Nämä gerek: „Olaryň Hudaýy nirede?“ diýlip, aýdylmagy arasynda milletleň». Reb Öz halkyny ýalkajak 18 Reb şonda gabandy Öz topragyny hem-de Öz halkyna indi rehimi. 19 Reb jogap berip, diýdi halkyna: Ynha Men size iberýän – Gallany, şeraby, zeýtun ýagyny, Doýup-ganyp iýersiňiz olardan. Mundan beýläk milletler arasynda Men sizi etmerin indi masgara. 20 Men demirgazyk leşgerini sizden uzaklaşdyryp, äkiderin ony suwsuz boş ýere, gündogar deňzine – onuň öňüni, günbatar deňzine – onuň ardyny. Göteriler göge maslyk yslary, elhepus, ol etdi beýik işleri! 21 Eý toprak, gorkmagyn, şatlan hem begen. Sebäbi Reb etdi beýik işleri! 22 Gorkmaň siz, eý, çöl haýwanlary, sebäbi ýaşyldyr çöl ýaýlalary. Baglar getirýär öz miwesini, zeýtun hem-de üzüm berýär bol hasylyny. 23 Eý, Siýon perzentleri, begeniň, Beýik Hudaýyňyzda şatlanyň! Çünki adalat üçin, Ol güýz ýagşyny ýagdyrdy; Ol size bolelin ýagşy eçildi. Ozal bolşy ýaly ýagdyrdy, güýz hem-de ýaz ýagyşlaryny. 24 Harmanlar dolar galladan, çelekler hem dolup-daşarlar täze şerap bilen zeýtun ýagyndan. 25 Men üstüňize iberen ägirt leşgerimiň: ganat baglamadyk, ganat baglan, ýumurtgadan çykan we gemriji çekirtge sürüsiniň hasyly iýip gutaran ýyllarynyň Öwezini dolaryn. 26 Siziň iýjegiňiz bolelin bolar, gerk-gäbe doýarsyňyz olardan; siziň üçin ajaýyp işleri eden Hudaýyňyz Rebbiň adyna aýdarsyňyz siz alkyşlar. Meniň halkym gaydyp utandyrylmaz. 27 Siz Meniň Ysraýylyň arasyndadygymy, Beýik Hudaýyňyzyň Mendigimi, özgäniň-de ýokdugyny bilersiňiz. Meniň halkym gaydyp utandyrylmaz. 28 Şondan soň Men her bir ynsan üstüne Öz Ruhumy dökerin. Pygamberlik eder oguldyr gyzlaryňyz, düýşler görer garrylaryňyz, aýanlyk alarlar ýigitleriňiz. 29 Şol günlerde Men Ruhumy suw deý dökerin, hatda gullardyr gyrnaklaryň üstüne. 30 Men asmanda we ýerde alamatlar: gan, ot hem-de tüsse sütünlerini görkezerin. 31 Rebbiň beýik we gazaply güni gelmezden ozal, Gün tümlüge, Aý hem gana döner. 32 Şonda Rebbi çagyran her bir ynsan gutular, çünki Rebbiň aýdyşy ýaly, gaçyp gutulanlar Siýon dagynda we Iýerusalimde bolar, aman galanlaryň arasynda Rebbiň çagyranlary-da bolar.
Reb milletlere jeza berjek
1 Ynha şonda, Ýahuda bilen Iýerusalimiň öňki abadançylygyny dikelden günlerimde, 2 Men ähli milletleri ýygnap, olary Ýehoşapat jülgesine getirerin, saýlan ysraýyl halkymy milletler arasynda pytradandygy üçin, Men şol ýerde olara höküm çykararyn. Olar Meniň topragymy böldüler, 3 Meniň halkym üçin bije atdylar, oglany loly üçin, gyzy şerap içmek üçin satdylar. 4 Eý, Sur, Sidon we ähli Pilişt welaýatlary, siz kimsiňiz Meniň üçin? Siz Maňa gaýtawul berýärsiňizmi? Eger gaýtawul berýän bolsaňyz, Men siziň edenleriňizi okgunlylyk bilen tizara başyňyza salaryn. 5 Çünki siz Meniň altyn-kümşümi, saýlama hazynamy buthanalaryňyza äkitdiňiz. 6 Siz Ýahuda we Iýerusalim halklaryny öz çäklerinden uzaklaşdyryp, olary grek halkyna satdyňyz. 7 Indi bolsa olary şol ýerden aýaga galdyryp, edenleriňizi öz başyňyza salýan Mendirin. 8 Men siziň oguldyr gyzlaryňyzy Ýahuda halkyna sataryn, ol hem siziň çagalaryňyzy uzakdaky sabalylara satarlar, çünki muny Reb aýtdy. 9 Muny halklar arasynda jar ediň: söweş üçin taýýarlyk görüň, batyrlary aýaga galdyryň, goý, esgerleriň bary jemlensin. 10 Azallaryňyzdan gylyçlar, oraklaryňyzdan naýzalar ýasaň; ejiz «men güýçli» diýsin. 11 Töwerekdäki halklaryň bary, howlugyň, üýşüp ýygnanyň; ýa Reb, aşak indir Öz batyrlaryňy. 12 Goý, milletler galkynsyn, Ýehoşapat jülgesine insin, çünki çar tarapdan gelen milletlere höküm çykarmak üçin, Men şol ýerde oturjak. 13 Oraklaryňyzy işlediň, çünki hasyl ýetişdi; üzüm sokulary doly, Çelekler dolup daşýança basgylaň. Çünki hetden aşdy pislikleri milletleň. 14 Höküm jülgesinde Birgiden mähelle, ägirt mähelle! Çünki Rebbiň güni höküm jülgesine golaýdyr. 15 Günüň, Aýyň ýüzi garalýar, ýyldyzlar hem şöhlesini saçmaýar. 16 Reb gümmürdeýär Siýondan hem seslenýär Iýerusalimden. Asman bilen ýer lerzana gelýär, ýöne Reb Öz halkyna penadyr, hem ysraýyl halky üçin galadyr. 17 Şonda Men Beýik Hudaýyňyzyň mukaddes dagym Siýonda mesgen tutandygymy bilersiňiz. Iýerusalim hem mukaddes bolar, kesekiler ony basyp almaz hiç haçan. 18 Şol gün şeýle bolar: Daglardan täze şerap damar, Baýyrlardan süýt akar, Ýahuda jarlarynyň ählisi Suwdan dolar. Rebbiň öýünden gözbaş ýarylyp, Şitim jülgesiniň gury jarlaryny gandyrar. 19 Weýran bolar Müsür, Döner çöllüge Edom, çünki olar ýahuda halkyna etdiler sütem. Boýadylar topraklaryny bigünä gana. 20 Ýöne baky mesgen bolar Ýahuda, Iýerusalim-de bolar nesilden-nesle. 21 Men alaryn ganlarynyň hununy, hem-de aklamaryn günäni, çünki Reb Siýonda mesgen tutýandyr.
1 Tekowaly çopanlaryň biri bolan Amosyň sözleri. Ysraýyl hakyndaky bu sözler Amosa ýertitremeden iki ýyl öň görnüş arkaly aýan bolupdy. Şol günlerde Ýahudada Uzyýa patyşa, Ysraýylda Ýowaşyň ogly Ýarobgam patyşa höküm sürýärdi. 2 Amos şeýle diýdi: «Reb Siýondan nagra çekýär, Iýerusalimden sesini eşitdirýär. Çopanlaryň öri meýdanlary solýar, Karmel dagynyň başy guraýar».
Ysraýylyň töweregindäki ýurtlaryň höküm edilmegi
3 Reb şeýle diýýär: «Men damasklylary günä üstüne günä edendikleri üçin jezasyz galdyrmaryn. Çünki demir dişli döweklerde gilgat halkyny ýençdiler olar. 4 Muňa görä Hazaýylyň köşgüne ot ýagdyraryn, ot Benhadadyň galalaryny ýakyp kül eder. 5 Damaskyň derwezesiniň kiltlerini döwerin, Awen jülgesiniň hökümdaryny, Beýtedende eli şa hasaly hökümdary ýok ederin. Aram halky Kir ýurduna ýesir edip äkidiler». Muny Reb aýdýandyr. 6 Reb şeýle diýýär: «Men gazalylary günä üstüne günä edendikleri üçin jezasyz galdyrmaryn. Olar tutuş jemagaty edomlylaryň eline bermek üçin ýesir edip äkitdiler. 7 Muňa görä Gaza diwaryna ot ýagdyraryn, ot onuň galalaryny ýakyp kül eder. 8 Ýok ederin Aşdodyň ilatyny, Aşkelonda eli şa hasaly hökümdary. Golumy Ekronyň garşysyna öwrerin, heläk ederin piliştleriň aman galanyny». Muny Hökmürowan Reb aýdýandyr. 9 Reb şeýle diýýär: «Men sorlulary günä üstüne günä edendikleri üçin jezasyz galdyrmaryn. Çünki olar doganlyk ähtini unudyp, tutuş jemagaty Edoma gul edip satdylar. 10 Muňa görä Sur diwaryna ot ýagdyraryn, ot onuň galalaryny ýakyp kül eder». 11 Reb şeýle diýýär: «Men edomlylary günä üstüne günä edendikleri üçin jezasyz galdyrmaryn. Çünki doganlaryny gylyçly kowalap, rehim-şepagat etmediler, çäksiz gaharyny dökdüler, gazap atyna baky atlandylar. 12 Şu sebäpden Teýmana ot ýagdyraryn, ot Bosranyň galalaryny ýakyp kül eder». 13 Reb şeýle diýýär: «Men ammonlary günä üstüne günä edendikleri üçin jezasyz galdyrmaryn. Çünki olar öz çäklerini giňeltmek üçin Gilgadyň göwreli aýallarynyň garnyny ýardylar. 14 Söweş günündäki galmagaldan ýaňa, harasat günündäki tüweleý içinde Rabanyň diwaryna ot salaryn, ot galalaryny ýakyp kül eder. 15 Emeldarlary bilen birlikde ammon şasy sürgün ediler». Muny Reb aýdýandyr.
1 Reb şeýle diýýär: «Men Mowaby günä üstüne günä edendigi üçin jezasyz galdyrmaryn. Çünki ol Edom şasynyň süňküni ýakyp küle öwürdi. 2 Şu sebäpden Mowaba ot ýagdyraryn, ot Keriýodyň galalaryny ýakyp kül eder. Gygyryşmakdan we surnaý seslerinden ýaňa, Mowap halky söweş gykylygynyň içinde öler. 3 Aralaryndaky hökümdaryny ýok ederin, onuň bilen bile ähli emeldarlaryny öldürerin». Muny Reb aýdýandyr.
Ýahudanyň höküm edilmegi
4 Reb şeýle diýýär: «Men Ýahudany günä üstüne günä edendigi üçin jezasyz galdyrmaryn. Çünki Rebbiň kanunyny ret etdiler, Onuň parzlaryny tutmadylar, ata-babalarynyň ýalan hudaýlaryň yzyna eýerişi ýaly indi bular-da olar bilen azdylar. 5 Şu sebäpden Ýahuda ot ýagdyraryn, ot Iýerusalimiň galalaryny ýakyp kül eder». Ysraýylyň höküm edilmegi 6 Reb şeýle diýýär: «Men Ysraýyly günä üstüne günä edendigi üçin jezasyz galdyrmaryn. Çünki olar dogruçyly kümşe, mätäji bir jübüt çaryga satýarlar. 7 Pukaralaryň başyny toprak astynda depgiläp, ezilenleri ýoldan itekläp aýyrýarlar. Ogly-da, atasy-da bir aýalyňka gidip, mukaddes adymy harlaýarlar. 8 Her gurbanlyk sypasynyň ýanynda girew alnan eşikleri ýazyp oturýarlar. Özleriniň Hudaýynyň öýünde jerime pula alnan şeraby içýärler. 9 Men bolsa Ysraýylyň öňünden amorlary ýok etdim. Boýlary kedr agajy deý uzyn, dub agajy kimin güýçli bolsa-da, olaryň ýokardan miwesini, aşakdan köküni gyrdym. 10 Şeýle-de amor ýurduny eýelemegiňiz üçin, Men sizi Müsürden çykardym, çölde kyrk ýyllap ýol görkezdim. 11 Ogullaryňyzdan pygamber çykardym, ýaş ýigitleriňizi nazyr belledim. Eý, ysraýyl halky, hakykatdan-da, bu şeýle dälmidir?!» Muny Men-Reb aýdýandyryn. 12 «Emma nazyr bolana şerap içirdiňiz, pygamberlere „Pygamberlik etmäň!“ diýip buýruk berdiňiz. 13 Şonuň üçin desseden ýükli araba topragy nähili owradýan bolsa, Men-de sizi duran ýeriňizde edil şonuň ýaly mynjyradaryn. 14 Ýüwrük adam gaçyp bilmez, güýçli güýç görkezip bilmez, batyr-da janyny halas edip bilmez. 15 Ýaýçy ornunda berk durup bilmez, ýüwrük aýakly gaçyp gutulyp bilmez, atly-da halas edip bilmez janyny. 16 Batyrlaryň iň batyry-da ol gün ýalaňaç gaçyp gider». Muny Reb aýdýandyr.
Ysraýylyň günäsi we jezasy
1 Eý, ysraýyl halky, Rebbiň size, Müsürden çykaran kowumyňyza garşy aýdan bu sözüne gulak goýuň: 2 «Ýer ýüzündäki ähli halklaryň arasyndan Men diňe sizi saýladym. Şu sebäpli ähli etmişiňiz üçin, Men sizi jezalandyraryn. 3 Heý, belleşmezden iki adam bile ýola düşermi? 4 Awy oňmadyk şir jeňňelde arlarmy näme? Hiç zat awlamadyk arslan süreninde hyrlarmy näme? 5 Ýerde duzak gurulmasa, guş duzaga düşermi? Içine bir zat düşmese, ýerden gapan göçermi? 6 Şäherde surnaý çalnar-da, halkda gorky bolmazmy? Rebbiň Özi indermese, şähere bela gelermi? 7 Hakykatdan-da Hökmürowan Reb syryny gullary pygamberlere aýan etmezden hiç zat etmez. 8 Arslan arlar-da, kim gorkmaz? Hökmürowan Reb sözlär-de, kim pygamberlik etmez?». 9 Aşdot we Müsür galalaryna şuny jar ediň: «Samarýanyň daglaryna ýygnanyň. Şäheriň içindäki başagaýlygy, onuň arasyndaky zulumy görüň». 10 Reb şeýle diýýär: «Galalarynda zorluk bilen talan oljalaryny toplaýarlar, dogry iş etmegi hiç bilmeýärler. 11 Şonuň üçin duşman ýurduňyzy gabawa salar sizi güýç-kuwwatdan düşürip, galalaryňyzy talaňçylyga berer». Muny Hökmürowan Reb aýdýandyr. 12 Reb şeýle diýýär: «Bir çopanyň arslanyň agzyndaky goýnuň diňe toýnaklaryny ýa-da gulagynyň bir bölegini halas edip bilşi ýaly, Samarýada ýaşaýan ysraýyl halky-da şeýle halas ediler. Onda diňe döwük-ýenjik öý goşlaryndan başga hiç zat galmaz». 13 Eşidiň we Ýakup nesillerine güwälik beriň, Gudratygüýçli Hudaý – Hökmürowan Reb şeýle diýýär: 14 «Etmişi üçin Ysraýyly jezalandyran günüm, Beýteliň gurbanlyk sypalaryny-da ýok ederin. Gurbanlyk sypalaryň şahlary kesilip ýere gaçar. 15 Men gyşky hem ýazky köşkleri ýumraryn, pil süňkünden haşamlanan jaýlary ýok ederin, beýik jaýlaryň soňuna çykaryn». Muny Reb aýdýandyr.
1 Eý, Samarýa dagyndaky Başanyň mal heleýleri! Siz pukaralara sütem edip, mätäçleri ezýänler, ärleriňize: «Içmäge bir zat getir» diýýänler! Bu sözlere gulak salyň. 2 Hökmürowan Reb Öz mukaddesliginden ant içdi: «Siziň çeňňekler bilen, iň soňkyňyzyň hem balyk garbaklary bilen tutuljak günüňiz hökman ýetip geler. 3 Her biriňiz garşyňyzdaky diwar gädikden çykarylyp, Hermona taşlanarsyňyz». Muny Reb aýdýandyr.
Ysraýyl erbet ýolundan dänmeýär
4 Baryň, Beýtele gidip, günä ediň, Gilgala gidip, ýazygyňyzy artdyryň, her gün ertirine gurbanlyklaryňyzy, her üç günden gazanjyňyzyň ondan birini getiriň. 5 Hamyrmaýaly çörekden şükür sadakasyny hödürläň, meýletin sadakalaryňyzy jar edip mälim ediň, şeýle etmekden sen lezzet alýaň-a, eý, ysraýyl halky! Muny Hökmürowan Reb aýdýandyr. 6 Ähli şäherleriňizde açlykdan dişiňiziň kirini sordurdym, tutuş ýurduňyzy nana zar etdim, emma şonda-da siz Maňa tarap dolanmadyňyz. Muny Reb aýdýandyr. 7 Hasyl ýygnamaga üç aý galanda, sizden ýagşy gysgandym, Men bir şähere ýagmyr ýagdyryp, başga birine ýagdyrmadym. Bir ekin meýdany ygaldan gandyrdym, beýleki birini bolsa ygalsyz guratdym. 8 Agyz suwy üçin şäherden-şähere entediňiz, emma suwdan ganyp doýmadyňyz, şonda-da siz Maňa tarap dolanmadyňyz. Muny Reb aýdýandyr. 9 Men sizi epgekdir heň bilen büräp örtdüm, baglaryňyzy we üzümlikleriňizi weýran etdim, injirdir zeýtun agaçlaryňyzy çekirtgeler ýuwutdy, emma şonda-da siz Maňa tarap dolanmadyňyz. Muny Reb aýdýandyr. 10 Müsürdäki ýaly araňyza mergi iberdim, ýaş ýigitleriňizi gylyçdan geçirdim, atlaryňyzy duşmanlaryňyza berdim. Burnuňyzy düşelgäňiziň porsy ysyndan doldurdym, emma şonda-da siz Maňa tarap dolanmadyňyz. Muny Reb aýdýandyr. 11 Men Sodom bilen Gomorany ýumruşym ýaly, araňyzdaky köp şäherleri-de ýykyp ýumurdym. Siz otdan çykarylan kesindi mysaly bolduňyz, emma şonda-da Maňa tarap dolanmadyňyz. Muny Reb aýdýandyr. 12 Şonuň üçin hem, eý, Ysraýyl, saňa şeýle ederin. Saňa şuny etjekdigim üçin, Hudaýyňy garşylamaga taýýarlan, eý, Ysraýyl! 13 Çünki daglara şekil beren, ýeli ýaradyp, Öz pikirlerini ynsanlara aýan eden, daň şapagyny garaňkylyga öwren, dünýäniň belent ýerlerine aýak basan Oldur, Onuň ady Reb, Hökmürowan Hudaýdyr!
Toba etmäge çagyryş
1 Eý, ysraýyl halky, sen hakdaky aýtjak bu agy sözüme gulak as. 2 Ysraýyl gyzy ýykyldy, indi ol hiç haçan galmaz, öz topragynda süýnüp ýatyr, hiç kim oňa ýardam bermez. 3 Şonuň üçin Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Bir şäherden Ysraýyl üçin söweşe çykan müň adamdan ýüz adam aman galar, beýleki birinden diňe ýüzden onusy aman galar». 4 Reb ysraýyl halkyna şeýle diýýär: «Meni agtaryň, şonda ýaşarsyňyz! 5 Emma Meni Beýtelden agtarmaň, Gilgala girmäň, Beýerşeba geçmäň, çünki Gilgal hökman sürgün ediler, Beýtel hem hiç zat bolup galar». 6 Rebbi agtaryň, şonda ýaşarsyňyz, ýogsam Ol Ýusup nesline garşy ot kimin lowlar, Beýtelde ýangyny söndürmäge hiç kim tapylmaz. 7 Adalaty ajylyga öwrenler! Dogruçyllygy ýere çalanlar! 8 Ülker, Orion ýyldyzlaryny ýaradan, tüm garaňkylygy daň sähere öwren, gündizi gijä öwren, deňiz suwlaryny çagyryp, olary ýer ýüzüne döken Oldur. Onuň ady Rebdir. 9 Ol güýçlüleri şol bada heläk eder, galalaryny-da weýran eder. 10 Olar kazyýetde paş edýäni ýigrenýärler, hakykaty sözleýäni äsgermezlik edýärler. 11 Garybyň elinden bugdaý hem saman hakyny zorluk bilen alanyňyz üçin, daşdan ýonulan jaýlar gursaňyz-da, siz olarda ýaşamarsyňyz, gözel üzüm baglaryny oturtsaňyz-da, olaryň şerabyny içmersiňiz. 12 Çünki Men etmişiňiziň köpdügini, günäleriňiziň çökderdigini bilýärin. Dogruçyla ezýet berip, para alýarsyňyz, kazyýetde mätäji boş gaýtarýarsyňyz. 13 Şonuň üçin akylly ynsan şeýle pursatda ümsüm bolar, çünki bu bir erbet zamandyr. 14 Ýamanlygy däl-de, ýagşylygy agtaryň, şonda siz ýaşarsyňyz. Edil siziň öz aýdyşyňyz ýaly Reb, Hökmürowan Hudaý siziň bilen bolar. 15 Ýamanlygy ýigrenip, ýagşylygy söýüň, kazyýetde adalaty berkarar ediň. Belki şonda Reb, Hökmürowan Hudaý Ýusubyň aman galanlaryna merhemet eder. 16 Hökmürowan Hudaý – Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Bütin meýdanlarda dady-perýat ederler, köçelerde „Waý, waý günümize!“ diýşerler. Çagyrarlar daýhany matam tutmaga, ýasçylary ýas aýdymyny aýtmaga. 17 Tutuş üzüm baglaryňyzda perýat ederler, çünki siziň araňyzdan Men geçerin». Muny Reb aýdýandyr.
Rebbiň güni
18 Dat günüňize, Rebbiň gününi küýseýänler! Näme üçin siz Rebbiň gününe zarsyňyz? Ol gün aýdyňlyk däl-de, garaňkylykdyr. 19 Ol gün bir kişiniň arslandan gaçyp, aýa duş gelşi kimindir. Öýüne gelip, elini diwara söýände, ony ýylanyň çakyşy kimindir. 20 Rebbiň güni ýagtylyk däl-de, garaňkylyk dälmidir? Ol hiç bir yşyksyz tüm garaňkylyk dälmidir? 21 Men baýramlaryňyzy ýigrenýärin, äsgermeýärin, mukaddes ýygnanyşyklaryňyzy asla halamaýaryn. 22 Hatda ýakma gurbanlygyňyzdyr galla sadakaňyzy hödür etseňiz-de, Men olary kabul etmerin. Semiz mallaryňyzdan salamatlyk gurbanlygyňyzy berseňiz-de, Men olara bakmaryn. 23 Ýanymdan nagmalaryň owazyny aýryň! Men arfalaryňyzyň sazyny diňlemerin. 24 Goý, adalatlyk derýa kimin joşsun, dogruçyllyk baky çeşme ýaly aksyn. 25 Eý, ysraýyl halky, Maňa çölde kyrk ýyllap gurbanlyklar we sadakalar hödürlediňizmi? 26 Siz patyşaňyz Sakudy we ýyldyz hudaýyňyz Kiýuny – özüňiz üçin ýasan butlaryňyzy göterip gezdiňiz. 27 Munuň üçin sizi Damaskyň aňyrsyna sürgün ederin. Muny Reb aýdýandyr. Onuň ady Hökmürowan Hudaýdyr.
Ysraýylyň weýran edilmegi
1 Dat günüňize, eý, Siýonda asuda ýaşaýanlar, Samarýa dagynda howpsuz oturanlar, ysraýyl halkynyň ýüz tutmaga barýan iň beýik milletiň meşhur adamlary! 2 Kalne şäherine geçip görüň, ol ýerden beýik Hamada gidiň. Onsoň piliştleriň Gat şäherine baryň, olar iki patyşalygyňyzdan gowumyka? Tutýan meýdanlary siziňkiden giňmikä? 3 Eý, siz bela gününi uzak saýyp, zorluk tagtyny ýakynlaşdyranlar! 4 Eý, pil süňkünden haşamlanan çarpaýada ýatanlar, düşekleriniň üstünde meýmiränler, sürüden saýlama guzulary, baga bakylan göleleri iýýänler! 5 Özlerini Dawut ýaly saýyp, saz gurallaryny oýlap tapýanlar, barbatyň owazyna aýdym aýdýanlar, 6 şakäseden şerap içýänler, üstlerine iň oňat atyr sepýänler, Ýusubyň weýrançylygyna ýas tutmaýanlar! 7 Munuň üçin olar ilkinji bolup ýesir edip äkidiler, kürsüde gaýşarýanlaryň meýlisi tamamlanar. 8 Hökmürowan Reb Özünden ant içdi. Hökmürowan Beýik Hudaý şeýle diýýär: «Ýakubyň gedemligini nejis saýýaryn, onuň galalaryny ýigrenýärin, içindäki ähli zady bilen bile şäheri duşman eline bererin». 9 Bir öýde on adam galan bolsa, olar-da öler. 10 Olaryň biriniň garyndaşy öz kömekçisi bilen hossarynyň jesedini öýden daşary çykaryp ýakmak üçin geler. Ol kömekçisinden: «Başga-da jeset barmy?» diýip soranda, «Ýok» diýip jogap berer. Onsoň garyndaşy: «Sem bol! Rebbiň ady agzalmasyn» diýer. 11 Ine, Reb şeýle buýurýar: «Uly jaýlar toza, kiçi jaýlar küle dönsün. 12 Atlar gaýanyň üstünde çaparmy? Öküzler bilen ol ýerde ýer sürlermi? Emma siz adalaty zähere, dogrulyk miwesini ajylyga öwürdiňiz. 13 Siz Lodebarda puç zada şatlanyp: „Karnaýymy öz güýjümiz bilen basyp almadykmy näme?“ diýýärsiňiz. 14 Şonuň üçin, eý, ysraýyl halky, saňa garşy bir milleti aýaga galdyrjak. Olar Lebohamatdan Araba jülgesine çenli seni ezerler». Muny Reb, Hökmürowan Hudaý aýdýandyr.
Çekirtgeler, ot we şugul guraly hakyndaky görnüşler
1 Ine, Hökmürowan Reb maňa şuny görkezdi: Patyşanyň paýyna düşen bugdaý orlup bolnandan soň, ikinji ekilen ekin gögerip başlan wagtynda, Reb çekirtge sürilerini çozdurdy. 2 Çekirtgeler ýurduň ähli gögeren zadyny iýip gutaranda, men şeýle diýdim: «Ýa Hökmürowan Reb, ýalbarýaryn, Öz halkyňy bagyşla! Ýakubyň nesli muňa neneň çydasyn?! Ol bir kiçi halkdyr!» 3 Onsoň Reb muňa gaýtmyşym etdi. Reb: «Beýle zat bolmaz!» diýdi. 4 Ine, Hökmürowan Reb maňa şuny görkezdi: Hökmürowan Reb halkyny jezalandyrmak üçin alawly ody çagyrdy. Ot düýpsüz çuň suwlary ýakyp ýandyrdy, soňra ekin meýdanyny ýandyrmaga başlady. 5 Onsoň men şeýle diýdim: «Ýa Hökmürowan Reb, ýalbarýaryn, saklan! Ýakubyň nesli muňa neneň çydasyn?! Ol bir kiçi halkdyr!» 6 Reb muňa-da gaýtmyşym etdi. Hökmürowan Reb: «Bu-da bolmaz!» diýdi. 7 Başga bir görnüş arkaly Reb maňa şuny görkezdi: Ine, Reb şugul guraly bilen gurlan dim-dik diwaryň ýanynda durdy, elinde bolsa şugul bardy. 8 Onsoň Reb menden: «Amos, sen näme görýärsiň?» diýip sorady. Men: «Bir şugul görýärin» diýip jogap berdim. Onsoň Reb şeýle diýdi: «Ine, halkym Ysraýylyň ortasynda-da, Men bir şugul guralyny goýýaryn. Mundan beýläk olary bagyşlamaryn. 9 Yshagyň butlara sežde edýän ýerleri weýran ediler, Ysraýylyň mukaddes öýleri haraba öwrüler, Ýarobgam kowumyna garşy gylyçly aýaga galaryn».
Amos bilen Amazýa
10 Onsoň Beýteldäki Amazýa ruhany Ysraýylyň patyşasy Ýarobgama şeýle habar ýollady: «Amos ysraýyl halkynyň arasynda saňa garşy dildüwşük gurady. Ýurt onuň munça sözlerini göterip bilmez. 11 Amos şeýle diýdi: „Ýarobgam gylyçdan öler, Ysraýyl halky öz ýurdundan ýesir edip äkidilip çykarylar“». 12 Onsoň Amazýa Amosa şeýle diýdi: «Eý, weli! Bar, Ýahuda ýurduna git-de, çörek puluňy şol ýerde gazan. Şol ýerde pygamberlik et. 13 Emma indi gaýdyp Beýtelde pygamberlik etme, çünki bu patyşanyň mukaddes öýi we patyşalygyň ybadathanasydyr». 14 Onsoň Amos Amazýa şeýle jogap berdi: «Men pygamber hem däl, pygamberler toparyndan hem däl. Men ýöne bir çopan hem injir agaçlaryna gözegçilik edýän. 15 Emma Reb meni süriniň yzyndan aldy-da, maňa: „Bar, git-de, Meniň halkym Ysraýyla pygamberlik et“ diýdi. 16 Indi bolsa Rebbiň sözüne gulak goý. Sen maňa: „Ysraýylyň garşysyna pygamberlik etme, Yshagyň kowumyna garşy wagyz etme“ diýýärsiň. 17 Şonuň üçin Reb şeýle diýýär: „Aýalyň şäherde loluçylyk eder, ogul-gyzlaryň gylyçdan geçiriler, ölçeg ýüpi bilen ýeriň paýlanylar, özüňem haram ýurtda ölersiň, ysraýyl halky öz ýurdundan ýesir edilip äkidiler“».
Bir sebet miwe
1 Hökmürowan Reb maňa şuny görkezdi: bir sebet injir miwesi bardy. 2 Ol menden: «Amos, sen näme görýärsiň?» diýip sorady. Men: «Bir sebet ýetişen miwäni görýärin» diýip jogap berdim. Onsoň Reb maňa şeýle diýdi: «Meniň halkym Ysraýylyň soňy ýetip geldi. Mundan beýläk olary bagyşlamaryn. 3 Şol gün köşk aýdymlary ahy-nala öwrüler. Ähli ýer taşlanan jesetlerden dolar. Ümsüm boluň!» Muny Hökmürowan Reb aýdýandyr. 4 Eşidiň muny, mätäçleri depgiläp ezýänler, ýurduň garyplaryny heläk edýänler! 5 Siz diýersiňiz: «Täze Aý baýramy geçsedi, gallamyzy satarys; Sabat güni basym ötsedi, bugdaýmyzy bazara çykararys. Ölçegi kiçeldip, bahany ulaldyp, hileli çekim daşyny ulanarys. 6 Bugdaý ýerine onuň kepegini satyp, garyplary kümşe, mätäji bir jübüt çaryga satyn alarys». 7 Ýakup halkynyň guwanjy bolan Reb şeýle ant içdi: «Men olaryň eden işleriniň hiç birini asla unutmaryn. 8 Bu işler üçin ýer sarsmajakmy? Ýerde ýaşaýan her kes ýas tutmajakmy? Bütin ýer ýüzi Nil derýasy kimin tolkun atar, Müsürdäki Nil derýasy deý belende galyp pese düşer». 9 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Şol gün şeýle bolar: Günortan çagy güni batyraryn, gündiz ýer ýüzüni garaňky ederin. 10 Men siziň baýramyňyzy ýasa, aýdymlaryňyzy ahy-nala öwrerin. Her bile jul guşagyny guşadaryn, her başyň saçyny syrdyraryn. Şol güni ýalňyz ogluň ýas güni kimin ederin, onuň soňuny ajylyk bilen gutararyn». 11 Hökmürowan Reb ýene-de şeýle diýýär: «Şeýle günler geler, Men ýurda açlyk ibererin. Emma bu çörek bilen suwuň gytlygy däl-de, Rebbiň sözlerini eşitmek küýsegi bolar. 12 Rebbiň sözüni agtaryp, ynsanlar deňizden-deňze, demirgazykdan gündogara entärler. Olar ol ýerden bu ýere ylgaşarlar, emma ony tapyp bilmezler. 13 Şol gün gözel gyzlar we ýaş ýigitler teşnelikden huşuny ýitirerler». 14 Samarýanyň günäsinden ant içip: «Eý, Dan! Seniň hudaýyňdan ant içýän!, Beýerşebanyň tutýan ýolundan ant içýän!» diýýänler ýykylarlar we hiç haçan ýerlerinden galmazlar.
Rebbiň Ysraýyla hökümi
1 Men gurbanlyk sypasynyň ýanynda Rebbiň duranyny gördüm. Reb şeýle buýruk berdi: «Ybadathana söýeleri sarsýança, sütünleriň başyna ur, olary ähli ynsanyň depesinden inder. Diri galanlaryny gylyçdan geçirerin, hiç biri gaçyp-da, gutulyp-da bilmez. 2 Gazyp ölüler dünýäsine girseler-de, elimi uzadyp, olary ondan çykararyn. Olar göge çyksalar-da, ol ýerden aşak düşürerin. 3 Karmel dagynyň depesinde gizlenseler-de, ol ýerden Men olary yzarlap taparyn. Huzurymdan deňziň düýbünde gizlenseler-de, deňiz ýylanyna buýruk bererin, ýylan-da olary çakar. 4 Duşmanlarynyň öňüne düşüp, ýesirlige gitseler-de, ol ýerde gylyja buýruk bererin; ol-da olary öldürer. Men olardan nazarymy aýyrmaryn, emma ýagşylyk üçin däl-de, ýamanlyk üçin şeýderin». 5 Gudratygüýçli–Hökmürowan Reb elini ýere degirýär we ýer sarsýar, ýerde ýaşaýan her kes ýas tutýar. Bütin ýer ýüzi Nil kimin tolkun atýar, Müsüriň Nil derýasy deý ýene pese düşýär. 6 Ýokarky otagyny gökde bina edýän, gümmezini ýeriň ýokarsynda gurýan, deňziň suwlaryny bir ýere ýygnap, suwlary ýer ýüzüne dökýän Oldur. Onuň ady Rebdir. 7 Reb şeýle diýýär: «Eý, ysraýyl halky, sen Meniň üçin efiopiýa halky bilen deň dälmisiň? Ysraýyllary Müsürden, piliştleri Kaptordan, aramlary Kirden çykaran Men dälmi näme? 8 Hökmürowan Rebbiň nazary siziň günäli şalygyňyzdadyr, Men-Reb ony ýer ýüzünden süpürip taşlaryn, emma Ýakubyň kowumyny bütinleý ýok etmerin». Muny Reb aýdýandyr. 9 Ine, Men buýruk bererin, bütin milletler arasynda ysraýyl halkyny bugdaý elän ýaly edip, elekden geçirerin, şonda ýekeje daş-da elekden geçmez. 10 «Bela bize gelmez ýa-da duşmaz» diýýän, halkymyň ähli günälileri gylyçdan ölerler. Ysraýyl patyşalygy gaýtadan dikeldilýär 11 Şol gün Men Dawudyň ýykylan çadyryny dikelderin, böwsülen böwürlerini bejererin, weýran bolan ýerlerini oňaryp, gadym döwürdäki ýaly ederin. 12 Şeýdip, ysraýyl halky Edomyň aman galanlaryna, Maňa degişli bolan ähli milletlere eýelik eder. Muny şu işi bitirýän Reb aýdýandyr. 13 Ine, şeýle günler geler – Hökmürowan Reb diýýär, ýer sürýän orak orýanyň yzyndan ýeter, üzüm sykýan ekiş döwrüne çenli işini gutarmaz, şirin şerap daglardan damar, bütin depelerden-de joşup akar. 14 Halkym Ysraýylyň öňki abadançylygyny dikelderin, ýumrulan şäherleri dikeldip, olarda mesgen tutarlar, üzüm baglaryny oturdyp, olaryň şerabyny içerler, bag-bakjalar ekip, olaryň miwesini iýerler. 15 Men olary öz topragynda oturdaryn, Meniň özlerine beren topragymdan indi olar hiç haçan çykarylmaz. Muny Hudaýyňyz Reb aýdýandyr.
1 Abadýa gelen aýanlyk. Hökmürowan Reb Edom barada şeýle diýdi: «Milletlere wekiliň iberilendigine habar geldi. Rebden gelen wekiliň: „Turuň, Edoma garşy söweşe çykalyň!“ diýen habaryny eşitdik. 2 Edom, Men seni halklaryň arasynda iň pesi ederin sen bütinleý ryswa bolarsyň. 3 Tekepbir ýüregiň aldady seni. Sen belentde, gaýalaryň howpsuz ýerinde ýaşaýaň, „Meni pese – ýere kim düşürer?“ diýip, kalbyňdan aýdýaň. 4 Eger sen bürgüt deýin ýokary galsaň-da, Höwürtgäňi ýyldyzlaryň arasynda goýsaň-da, Ol ýerden Men seni aşak düşürerin!» – muny Reb aýdýandyr. 5 «Seniň içiňe ogrular girdimi ýa gijeki talaňçylar? Ogrular diňe özüne geregini ogurlamazlarmy? Eger üzüm bagyňa girseler, saňa-da miweden galdyrmazlarmy? Emma sen nähili weýran bolduň! 6 Ysaw nesli niçik talandy, onuň hazynasy dörüldi. 7 Sen bilen salamatlykda ýaşanlar seni aldadylar. Ähli arkadaşlaryň seni serhetden çykardylar. Bile duz iýşen adamlaryň senden rüstem çykdylar. Muny sen aňşyrmadyň». 8 «Şol gün – Reb aýdýr. Men Edomyň akylly adamlaryny we paýhasa düşünýänlerini Ysaw dagynda gyrmanmy? 9 Teýman, seniň batyrlaryňy gorky-howsala basar. Olaryň bary Ysaw dagynda gyrlyp ýok ediler. 10 Doganyň Ýakubyň nesline zalymlyk edeniň üçin, bütin betnam bolarsyň we ebedi ýok edilersiň. 11 Kesekiler olaryň emlägini talan gününde, sen kesede durup seretdiň. Gelmişekler derwezeden girende, Iýerusalim üçin bije çekilende, sen-de olaryň birisi ýaly bolduň. 12 Doganyň – Ýahudanyň nesliniň betbagt gününde gülmeli däldiň. Olara bela inen gününde, sen heşelle kakmaly däldiň. Olaryň hasrat gününde magtanmaly däldiň. 13 Sen Meniň halkyma bela gelen gününde, olaryň derwezesinden girmeli däldiň. Olaryň gyrgynçylyk gününe içiňden begenip seretmek, heläkçilik gününde olaryň emlägine galtaşmak hiç dogry däldi. 14 Ýoluň çatrygynda durup, gaçan adamlary tutmaly däldiň. Hasrat gününde aman galanlary duşmana bermeli däldiň. 15 Çünki, Rebbiň ähli halklara höküm etjek güni golaýlap gelýär. Edom, näme eden bolsaň, saňa-da şol bolar. Edeniň başyňa düşer. 16 Çünki, siz, ýahudalar, Meniň mukaddes dagymda içdiňiz. Ähli halklar-da hemişe şeýle içerler we ýuwdup, asla bolmadyk ýaly bolarlar. Sebäbi jeza käsesinden içerler. 17 Ýöne Siýon dagynda jezadan halas galanlar bolar we Siýon dagy mukaddes bolar. Ýakubyň nesli öz mülküne gowşar. 18 Ýakubyň nesli ot bolar, Ýusubyň zürýady alawa döner. Oduň samany ýakyşy ýaly, olar Ysawyň neslinden yz goýmaz. Ysawyň ilinden gutulany bolmaz. Çünki muny Reb aýtdy. 19 Negep çölüniň halky Ysaw dagyny eýelär. Baýyrlykdaky adamlar piliştleriň topragyny eýelärler. Olar Efraýym hem Samarýa topragyna çenli ýeterler. Benýamin nesli Gilgady eýelär. 20 Sürgün edilen ysraýyl söweşijileri Kenganyň Sarepata çenli ýerlerine eýe bolarlar. Iýerusalimden Separada sürgün edilenler Negepdäki galalary eýelärler. 21 Ýeňijiler Ysaw daglarynyň üstünden höküm sürmek üçin, Siýon dagynyň üstüne çykarlar. Patyşalyk Rebbiňki bolar».
Ýunus Rebbiň emrinden boýun towlaýar
1 Amytaý ogly Ýunusa Rebbiň sözi geldi: 2 «Hany bol, Ninewä – ol beýik şähere git-de, onuň halkynyň günäkärdigini jar et, çünki olaryň betpälligi Maňa aýan boldy». 3 Ýöne Ýunus Rebbiň nazaryndan gaçyp, Tarşyşa gitmek üçin ýola düşdi. Ol Ýopa şäherine gelip, Tarşyşa gidýän bir gämi tapdy. Gäminiň ýol kireýini töledi we Rebbiň nazaryndan gaçyp, Tarşyşa gitmek üçin, ol gämiçiler bilen bile gämä mündi. 4 Emma Reb deňze güýçli ýel iberdi; deňizde elhenç gaý turdy we gämi çagşara geldi. 5 Gämiçileri gorky gaplap aldy; olaryň hersi öz hudaýyny çagyrmaga başlady. Gämini ýeňletmek üçin, olar ýüklerini deňze taşladylar. Ýunus bolsa aşakda, gäminiň içki ammarynda süýji uka gidipdi. 6 Gäminiň başlygy onuň ýanyna gelip: «Heý! Sen näme ýatyrsyň? Tur, öz hudaýyňy çagyr. Belki, onuň rehmi inip, bizi halas eder» diýdi. 7 Şol wagt gämiçiler biri-birlerine: «Geliň, bije atalyň-da, haýsymyz sebäpli bu bela duçar bolandygymyzy bileliň» diýişdiler. Şeýlelikde, olar gurra taşladylar. Gurra Ýunusa düşdi. 8 Onsoň: «Sen bize aýt, näme sebäpli bu bela sataşdyk? Bu ýerde näme işläp ýörsüň? Nireden gelýärsiň? Sen nireli? Haýsy halkdan bolarsyň?» diýip, olar ondan soradylar. 9 Ýunus bulara: «Deňzi we gury ýeri ýaradan Gökdäki Hudaý Rebbe sygynýaryn. Men ýewreýdirin» diýip jogap berdi. 10 Soňra gämiçiler juda gorkdular we Ýunusa: «Näme üçin beýtdiň?» diýdiler. (Sebäbi Ýunus olara özüniň Rebbiň nazaryndan gaçyp barýandygyny aýdypdy.) 11 Deňiz gitdigisaýy gazaba münýärdi. Gämiçiler Ýunusa: «Deňiz köşeşer ýaly, biz seni näme edeli?» diýdiler. 12 Ýunus olara: «Bu gaýa duçar bolmagyňyza özümiň sebäpkärdigimi men bilýärin. Meni göteriň-de, suwa taşlaň, şonda deňiz köşeşer» diýdi. 13 Olar ýetişibildiklerine kürekläp, kenara çykmaga dyrjaşýardylar, ýöne bu olara başartmaýardy, çünki deňiz gitdigisaýy güýçli çyrpynyp, olara garşylyk görkezýärdi. 14 Şondan soň olar Rebbi çagyrmaga durdular: «Ýa Reb, bu adamyň jany üçin bizi heläk etme, bularyň hemmesi Seniň islegiň bilen boldy. Şoňa görä, bizi nähak gana galdyrma». 15 Soňra bolsa Ýunusy göterdiler-de, deňziň düýbüne goýberdiler. Deňiz dessine köşeşdi. 16 Gämiçiler Rebden gaty gorkdular; Oňa gurbanlyk berdiler we Oňa gulluk etmäge kasam içdiler.
1 Şondan soň Reb uly bir balyga Ýunusy ýuwutmagy emr etdi. Ýunus üç gije-gündizläp balygyň garnynda boldy.
Ýunusyň dogasy
2 Soňra Ýunus balygyň garnyndan öz Hudaýy Rebbe ýüzlenip, şeýle doga okady: «Jebir çekenimde, ýa Reb, çagyrdym Seni. Jogap berdiň maňa. 3 Ölüler diýarynyň goýnundan çagyrdym Seni, Eşitdiň Sen nalamy. 4 Çuňluga, deňizleriň bagryna taşladyň meni. Gurşady suwlar meni. Ähli güýçli tolkunlaryň Üstümden geçdi meniň. 5 Şonda nazaryňdan kowuldym diýdim, Eý, Seniň mukaddes ybadathanaňy Ýene nädip görerin diýdim. 6 Suw kekirdegime geldi. Ýesir düşdüm çuňluga. Başyma çolaşdy deňiz otlary. 7 Indim daglaryň köküne. Gapylary baky ýapylýan ýere düşdüm. Ýöne, eý Hudaýym Reb, janymy çuňlukdan halas etdiň. 8 Ýa Reb, jandan umyt üzenimde, Seni çagyrdym. Öz mukaddes ybadathanaňda sözümi eşitdiň. 9 Puç butlara sygynanlar Öz wepalylygyny terk etdiler. 10 Men welin alkyşly aýdymlar bilen Saňa gurbanlyk bererin. Kasamymy berjaý ederin. Gutulyş Rebdendir». 11 Reb balyga emr etdi. Balyk Ýunusy gury ýere gusdy.
Ýunus Rebbe boýun bolýar
1 Ýunusa Rebbiň sözi ikinji gezek geldi: «Hany bol, Ninewä – şol beýik şähere git-de, Meniň özüňe aýdýanlarymy onuň halkyna ýetir!» 3 Şunlukda, Ýunus Rebbiň sözüne boýun boldy we Ninewä tarap ýola düşdi. Ninewe juda uly şäherdi. Onuň ol başyndan bu başyna çenli üç günlük ýoldy. 4 Ýunus şähere girdi we bir günlük ýol geçip: «Ýene kyrk günden Ninewe ýykyljak» diýip jar çekdi. 5 Nineweliler Hudaýa ynandylar. Olar uludan-kiçä oraza yglan etdiler we jul geýindiler. 6 Bu habar Ninewe patyşasyna ýetende, ol tagtyndan düşüp, şa lybasyny çykardy we jul geýnip, kül üstünde oturdy. 7 Soňra ol özüniň hem-de töreleriniň adyndan Ninewäniň halkyna şeýle buýruk berdi: «Ähli adamlar-da, haýwanlardyr mal-garalar-da hiç zat iýmesinler, suw-da içmesinler. 8 Ynsan-u haýwan jul geýinsin, bar güýji bilen Hudaýa perýat etsin, öz ýaman ýolundan dönüp, bet işlerinden el çeksin. 9 Belki, Hudaý pikirini üýtgeder, gazabyndan saklanar; şeýdip, biz heläk bolmarys». 10 Şondan soň Hudaý olaryň edenlerini, ýaman ýoldan dönendiklerini görüp, gazabyndan saklanyp, görkezjek diýen erbetligini olara görkezmekden el çekdi.
Ýunus gaharlanýar
1 Ýunus muňa gaty gamlandy we onuň gahary geldi. 2 Ol Rebbe şeýle doga okady: «Ýa Reb, şeýle boljagyny men öz ýurdumdakam aýtmanmydym näme? Men şol sebäpden hem dessine Tarşyşa gaçdym-a. Seniň merhemetli, rehimli, giň göwünli, wepaly söýgä baý Hudaýdygyňy we jeza bermekden el çekmäge taýyndygyňy bilýärdim ahyryn. 3 Indi bolsa, Ýa Reb, meniň janymy al, çünki ýaşanymdan ölenim gowudyr». 4 Reb oňa: «Seniň gaharlanmaga hakyň barmy?» diýdi. 5 Ýunus şäherden çykdy we onuň gündogar tarapynda bir ýerde dyz epdi. Şol ýerde özüne çatma dikdi we şähere näme bolýanyny görmek üçin, ol onuň kölegesinde oturdy. 6 Ýunusyň üstüne saýa salar ýaly we ony köşeşdirer ýaly, Reb Hudaý ol ýerde bir düýp ösümlik gögertdi. Muňa Ýunusyň göwni galkyndy. 7 Emma ertesi gün daňdan Hudaý bir gurçuk iberdi we ol gurçuk ösümligi içinden iýip, ony guratdy. 8 Gün doganda, Hudaý gündogardan epgek öwüsdirdi. Gün Ýunusyň depesini gaýnadyp başlady, onda ysgyn-mydar galmady. Ol özüne ölüm diläp: «Ýaşanymdan ölenim gowudyr» diýdi. 9 Hudaý Ýunusdan: «Ösümlik babatda gaharlanmaga hakyň barmy?» diýip sorady. Ýunus: «Hawa, hakym bar. Gahardan ýaňa özüme ölüm dileýärin» diýdi. 10 Şonda Reb oňa şeýle diýdi: «Öz zähmetiň siňmedik, bir gijäniň içinde ösüp, bir gijäniň içinde-de guran ösümlige seniň nebsiň agyranda, sagyny-soluny saýgaryp bilmeýän ýüz ýigrimi müňden agdyk adama we köp mal-garasy bolan şeýle uly şäher Ninewä Meniň neneň haýpym gelmesin».
1 Ýahuda patyşalary Ýotamyň, Ahazyň we Hizkiýanyň döwründe mareşaly Mika pygambere Samarýa we Iýerusalim barada Rebbiň sözi geldi.
Samarýanyň we Iýerusalimiň ýykylmagy
2 Ähliňiz eşidiň, eý, halklar! Gulak goýuň, eý, zemin we onuň ýaşaýjylary! Hökmürowan Reb mukaddes ybadathanasyndan size garşy güwälik eder. 3 Ine, Reb Öz mekanyndan çykyp, ýer ýüzüne inip, baýyrlarda ýörär. 4 Daglar Onuň aýak astynda erär, dereler böwsülip, otda ereýän mum ýaly, kertden inýän suw deýin bolar. 5 Bularyň bary Ýakubyň nesilleriniň ýazygy, Ysraýyl halkynyň günäleri üçindir. Ýakubyň nesilleriniň ýazygyna kim sebäpkär? Samarýa dälmi? Ýahudanyň butlara sežde edýän ýeri nirede? Iýerusalimde dälmi? 6 «Şonuň üçin Men Samarýany harabaçylyga, üzümçilik ýerine öwrerin. Daşlaryny derä döküp, düýplerini açyk goýaryn» diýýär Reb. 7 «Ähli butlary bölek-bölek ediler, haram gazançlarynyň bary oda ýakylar, butlarynyň baryny ýok ederin, çünki bulary zyna gazanjy bilen toplady. Olar ýene-de zyna gazanjyna öwrüler» diýýär Reb.
Mikanyň agysy
8 Munuň üçin men aglap, dady-perýat ederin. Eşiksiz we aýakýalaňaç gezerin. Şagallar kimin uwlaryn. Düýeguşlar kimin gözýaş dökerin. 9 Samarýanyň ýarasyna em ýok. Ol Ýahuda gelip ýetdi. Halkymyň derwezesine, Iýerusalime baryp ýetdi. 10 Muny Gatda aýtmaň, ahy-nalaňyzy bes ediň; Beýtlegaparda gamgynlykdan guma togalanyň. 11 Eý, Şapyr halky! Ýalaňaçlanyp, utanç içinde ötüň. Sawanan halky çadyryndan çykmasyn. Beýtesel halkynyň özi ýas tutýar, ondan size ýardam bolmaz. 12 Marotyň halky ýagşylyga sabyrsyzlyk bilen garaşýar, emma Reb Iýerusalimiň derwezesine bela inderdi. 13 Eý, Lakyş halky, ýüwrük aty araba goş. Sen Siýon gyzynyň günäsiniň başysyň, çünki Ysraýylyň ýazygy senden çykdy. 14 Indi Moreşetgata hoşlaşyk sowgadyny berersiň. Akzyp obasy Ysraýyl patyşalaryna duzak bolar. 15 Eý, Mareşa ilaty, Reb galaňyza basybalyjy gönderer. Ysraýylyň beýik ýolbaşçylary Adullam galasynda gizlener. 16 Söýgili ogullaryňyza ýas tutmak üçin saçyňyzy syryň. Başyňyz çaýkeliňki kimin kel bolsun, çünki çagalaryňyz sürgün ediler. Adalatsyzlyk ýurdy weýran edýär
1 Düşeginde pislik oýlaýanlaryň, niýetini ýamana düwýänleriň, dat gününe! Daň atanda niýetlerini amala aşyrýarlar, çünki olaryň muňa güýji ýetýär. 2 Gözüne ýakan ekin meýdanlaryny zorluk bilen alýarlar, islän öýlerini eýeleýärler; öý eýesini öýünden, halky mirasyndan mahrum edýärler. 3 Şonuň üçin Reb şeýle diýýär: «Men bu halka garşy bela taýynlaýaryn, ondan boýun gaçyryp bilmersiňiz. Başyňyzy dik tutup gezmersiňiz, çünki bu pis zamana bolar. 4 Şol gün sizi masgaralap ýaňsylarlar, siz şeýle agy aýdymyny aýdarsyňyz: „Büs-bütin weýran bolduk! Reb halkymyň mirasyny dagadýar. Ol muny elimden alýar! Ýerimizi haýynlara paýlaýar“». 5 Muňa görä Rebbiň halkynyň arasynda ýurt bije üsti bilen paýlaşylanda, sizden paýy miras almaga adam tapylmaz. 6 Adamlar: «Wagyz etme» diýip, maňa wagyz edýärler, «Beýle zatlar hakda wagyz etme, biz utanja galmarys» diýýärler. 7 Eý, Ýakubyň nesli, heý: «Rebbiň sabyr käsesi doldumy? Ol beýle işleri edermi?» diýmelimi siz? Meniň sözlerim dogruçylyň haýryna dälmi näme? 8 Emma siz halkymyň garşysyna duşman kimin aýaga galýarsyňyz. Söweşden gelýänleriň, asuda geçip barýanlaryň egninden donlaryny sypyrýarsyňyz. 9 Halkymyň aýallaryny rahat öýlerinden kowýaňyz. Çagalaryny berekedimden ebedilik mahrum edýäňiz. 10 Turuň, gidiň, çünki bu ýer dynçlyk ýeri däldir! Murdarlygyňyz zerarly bu ýer zalymlyk bilen weýran ediler. 11 Ýalançy, kezzap biri gelip: «Size bol şerap we içgi hakynda wagyz edeýin» diýse, bu halk şeýle pygamberi kabul eder.
Ysraýylyň aman galanlaryna Rebbiň wadasy
12 «Eý, Ýakubyň nesilleri, Men hökman ähliňizi bir ýere ýygnaryn. Ysraýyllardan aman galanlaryny bir ýere toplaryn. Men sizi agyldaky goýunlar kimin, örüdäki süri kimin bir ýere getirerin. Ýurduňyz ýene-de adamdan dolar». 13 Taňry ýol açyp, halkyň öňünden gider. Gala derwezelerini ýykyp, daşary çykarlar. Patyşalary baş bolar, Reb öňlerinden ýörär.
Ýolbaşçylar we pygamberler ýazgarylýarlar
1 Men-Mika diýdim: «Gulak goý, eý, Ýakup nesliniň baştutanlary, Ysraýyl halkynyň hökümdarlary! Adalaty bilmeli siz dälmi näme? 2 Siz ýagşylygy ýigrenip, ýamanlygy söýýärsiňiz, halkymyň hamyny soýup, süýeginden etini sypyrýarsyňyz. 3 Halkymyň hamyny soýup, etini iýýärsiňiz, süýeklerini döwüm-döwüm edip, gazana, taba atyljak et kimin dograýarsyňyz». 4 Soňra olar Rebbe dady-perýat ederler. Emma Reb olara jogap bermez. Ol ýüzüni olardan gizlär, çünki olar pis işleri etdiler. 5 Halkyny azaşdyryp, özlerini doýurýanlara asudalyk diläp, doýurmaýanlara-da uruş yglan edýän pygamberler hakynda Reb şeýle diýýär: 6 «Munuň üçin gijäňiz görnüşsiz bolar, sizi tümlük gaplar, palçylyk edip bilmersiňiz. Pygamberleriň üstünden gün ýaşar, gündiz gijä öwrüler. 7 Görgürler masgara ediler, palçylar utanja galar. Hudaýdan jogap bolmany üçin, olar uýatdan ýüzlerini örterler». 8 Men bolsa Ýakuba ýazygyny, Ysraýyla günäsini jar etmäge, Rebbiň ruhy bilen güýçden, adalatdan, gudratdan doludyryn. 9 Muňa gulak asyň, eý, adalaty ýigrenip, hakykaty ýoýýan Ýakup nesliniň baştutanlary! Ysraýyl halkynyň ýolbaşçylary! 10 Siýony gan bilen, Iýerusalimi adalatsyzlyk bilen bina edýänler! 11 Onuň baştutanlary para alyp, höküm çykarýarlar, ruhanylary tölegli sapak berýärler, pygamberleri pul üçin palçylyk edýärler. Şonda-da olar Rebbe daýanyp: «Reb biziň bilendir! Başymyza hiç bela gelmez» diýýärler. 12 Şonuň üçin hem siz sebäpli Siýon ekin meýdany kimin sürler. Iýerusalim harabaçylyga öwrülip, dag depesindäki ybadathanany jeňňelik basar.
Rebbiň höküm sürmegi
1 Şeýle günler geler, Rebbiň öýüniň duran dagy ähli daglardan belentde bolar, ähli baýyrlardan üstün bolar, halklar oňa tarap eňerler. 2 Köp milletler gelip, şeýle diýerler: «Geliň, Rebbiň dagyna, Ýakubyň Hudaýynyň öýüne çykalyň. Reb bize Öz ýollaryny öwreder. Biz hem Onuň ýodalaryndan ýöräris». Çünki kanun Siýondan, Rebbiň sözi Iýerusalimden çykar. 3 Reb halklara höküm eder. Uzakdaky güýçli milletleriň dawa-jenjelini çözer; olaryň gylyçlaryndan azal, naýzalaryndan orak ýasarlar. Millet millete garşy gylyç galdyrmaz, uruş tälimini almazlar indi. 4 Her kes öz üzüm, injir baglarynyň saýasynda oturar, olary hiç kim gorkuzmaz, çünki Hökmürowan Rebbiň Özi aýtdy. 5 Bütin halklar öz hudaýlarynyň yzyna eýererler, emma biz ömürlik Hudaýymyz Rebbiň yzyna eýereris. Ysraýyllar sürgünden gaýdyp geljek 6 Reb diýýär: «Şol gün Men maýyplary ýygnaryn. Kowlan, ejir gören halkymy bir ýere toplaryn. 7 Agsaklary aman galdyraryn, uzaklara sürlenleri güýçli millet ederin. Şu günden tä ebedä çenli Siýon dagynda Men–Reb olara hökümdarlyk ederin». 8 Eý, süriniň gözegçi diňi bolan Siýon gyzynyň galasy! Gaýtarylyp berler hökümdarlygyň, Iýerusalim gyzynyň patyşalygy diklener. 9 Indi näme üçin möňňürip aglaýaň? Dogurýan aýal ýaly nämä ah çekýäň? Patyşaň ýoklugy üçinmi? Geňeşdaryň heläk bolany üçinmi? 10 Eý, Siýon gyzy, dogurýan aýal ýaly agyryňy çekip, görgiňi gör. Çünki indi düzde ýaşarsyň sen, galadan çykyp, Babyla gidip, ol ýerde halas bolarsyň. Reb şol ýerde duşman elinden gutarar seni. 11 Indi köp milletler Saňa garşy birleşip: «Goý, Siýon haram bolsun, muny öz gözümiz bilen göreli!» diýişýärler. 12 Emma Rebbiň pikirini bilmeýär olar, Onuň maksadyna-da düşünmeýärler. Harmanda döwüljek bugdaý desseleri deý jezalandyrmak üçin Reb olary bir ýere jemledi. 13 Reb şeýle diýýär: «Eý, Siýon gyzy! Tur, döwek döw! Şahyňy demirden, toýnaklaryňy bürünçden ederin Men. Onsoň sen köp halklary ezersiň. Olaryň ähli gazananlaryny, baýlyklaryny Maňa – bütin älemiň Hökümdaryna bagyş edersiň».
Beýtullahamdan çykjak hökümdar
1 Eý, Iýerusalim halky, goşunyňy topla! Daşymyz gabalýar. Ysraýyl hökümdarynyň dulugyna taýak bilen urýarlar. 2 Emma sen, eý, Beýtullaham-Efrat, Ýahuda uruglarynyň kiçisi bolsaň-da, senden çykar Ysraýylda Meniň üçin hökümdarlyk etjek, onuň asly owaldan, gadymdan bäri bardyr. 3 Tä göwreli aýal dogurýança, duşmanlaryna tabşyrylar ysraýyl halky. Soňra onuň ýesir düşen doganlary Ysraýyl halkyna dolanarlar. 4 Ol gelip, Rebbiň güýji bilen, Hudaýy Rebbiň ajaýyp ady bilen bakar sürini. Olar asuda ýaşarlar; bütin dünýä ýaýrar beýikligi onuň. 5 Ol halkyna parahatçylyk getirer. Aşurlylar ýurdumyza gelip, köşgümizi basgylasalar, biz ýedi çopany, sekiz serdary olaryň garşysyna ibereris. 6 Olar Aşur ýurduny gylyç bilen, Nimrody alawly gylyç bilen dolandyrarlar. Serhedimizden geçip, ýurdumyza girjek bolýan aşurlylardan halas ederler bizi. 7 Ýakubyň neslinden aman galanlary köp halklaryň arasynda Rebbiň iberen çygy dek, ynsana garaşmaýan, adamzatdan çözülmeýän, ot üstüne ýagýan çabga dek bolarlar. 8 Ýakubyň neslinden aman galanlary milletleriň, köp halklaryň arasynda jeňňel haýwanlarynyň arasyndaky arslan, goýun sürüsine aralaşan şir çagasy dek bolarlar, arslan deý hüjüme geçende, basgylap, tüýdüm-tüýdüm eder, hiç kim olary onuň penjesinden halas etmez. 9 Eý, ysraýyllar, siz garşydaşlaryňyzy ýeňersiňiz. Ähli duşmanlaryňyz gyrlyp ýok bolar. 10 Reb diýýär: «Şol gün atlaryňyzy gyraryn, söweş arabalaryňyzyň ýoguna ýanaryn. 11 Ýurduňyzyň şäherlerini weýran ederin, ähli galalaryňyzy haraba öwrerin. 12 Jadygöýleriňizi gyraryn, araňyzda palçy galdyrmaryn. 13 Butlaryňyzy, dikme daşlaryňyzy ýok ederin, indi siz öz eliňiziň işine sežde etmersiňiz. 14 Aşera butlaryny sogrup taşlaryn, galalaryňyzy weýran ederin. 15 Boýun bolmaýan milletlerden gahar-gazap bilen öç alaryn». Reb ysraýyl halkyny günäkärleýär
1 Rebbiň aýdýan sözüne gulak asyň! Turuň, dawaňyzy daglaryň öňünde beýan ediň, Baýyrlar-da sesiňizi eşitsin! 2 Eý, daglar, ýer ýüzüniň sarsmaz binýatlary, Rebbiň dawasyna gulak asyň! Çünki Rebbiň Öz halky bilen dawasy bar, Ol Ysraýyl bilen haklaşar. 3 «Eý, halkym, Men saňa näme etdim? Nämede saňa ýük boldum? Maňa jogap ber! 4 Men sizi Müsürden çykardym, Gulçulykdan azat etdim, Size baş edip, Musany, Haruny we Merýemi iberdim. 5 Eý, halkym, Mowap şasy Ballagyň saňa garşy niýetini, Begoryň ogly Bilgamyň oňa beren jogabyny, Şitimden Gilgala çenli bolan işleri ýadyňa sal! Şonda Men-Rebbiň halas ediş işlerimi bilersiň» diýýär Reb.
Adamzat Hudaýa näme gaýtarmaly
6 Rebbiň huzuryna näme bilen baraýyn? Gökdäki Hudaýa nähili sežde edeýin? Onuň huzuryna ýakma gurbanlygy bilen geleýinmi? Ýa-da bir ýaşar göleler bilen? 7 Reb müňlerçe goçdan, On müňlerçe zeýtun ýagly derýadan hoşal bolarmy? Ýazygym üçin nobahar oglumy bereýinmi? Janymyň günäsi üçin bilimden öneni bereýinmi? 8 Eý, adamzat, Reb ýagşynyň nämedigini saňa bildirdi. Adalaty berjaý etmekden, merhemeti söýmekden, Hudaýyňyzyň öňünde kiçi göwünli gezmekden başga Reb sizden näme talap edýär?
Ysraýylyň aldawy we jezasy
9 Reb gala seslenýär, (Seniň adyňdan gorkmak danalykdyr). Ol diýýär: «Eý, halk we gala jemagaty, diňläň! 10 Öýlerini haram hazynalardan dolduran pisleri, Men nädip bilmezlige salaýyn? Kem ölçemek näletlidir. 11 Ýalan tereziler ulanan, Torbasy kem ölçeg daşly adamy Men neneňsi aklaýyn? 12 Baýlary sütemden doly, halky-da ýalançy, agyzlaryndan ýalan sözler çykýar. 13 Şonuň üçin Men size zarba urup, günäleriňiz sebäpli sizi weýran etdim. 14 Iýersiňiz, emma doýmarsyňyz, aç galarsyňyz. Ýygnarsyňyz, ýöne saklamarsyňyz. Saklanyňyzy gylyç bilen ýok ederin. 15 Ekersiňiz, emma ormarsyňyz. Zeýtuny ýenjersiňiz, emma ýagyny sürtmersiňiz, üzüm sykarsyňyz, emma şerabyny içmersiňiz. 16 Çünki Omry şanyň parzlaryna, Ahap nesilleriniň pis işlerine eýerdiňiz, geňeşlerine uýduňyz. Şonuň üçin Men sizi haraba öwrerin, ilatyňyzy ile ryswa ederin; halkymyň kemsitmesini çekersiňiz».
Mika pygamberiň ahy-nalasy
1 Dat günüme meniň! Çünki men tomus miwesiniň, üzümiň galan-gaçanynyň ýygnalyşy kimindirin; ýekeje salkym ýok iýer ýaly; injiriň ilki miwesini küýseýär göwnüm! 2 Ýer ýüzünde wepadar galmady, ynsanlaryň arasynda dogruçyly ýok. Gan dökmek üçin bukuda ýatýar bary, dogan dogana duzak gurýar. 3 Pis işe türgendir elleri, hökümdarlar, kazylar para soraýarlar, güýçlüler arzuwyna zor bilen amal edýärler. Adalaty ýoýýarlar şeýdip. 4 Iň gowusy tiken kimindir, iň dogruçyly tikenli germewden beterdir. Gözegçileriniň duýduryşy deý, olaryň jeza güni gelip ýetdi. Indi howsala düşýär olar. 5 Dostuňa ynanma, gardaşyňa bil baglama, gujagyňda ýatýan aýalyňyň ýanynda agzyňa bek bol. 6 Çünki ogly atasyny äsgermeýär, gyz enesine garşy gidýär, gelin gaýynenesiniň ýüzüni alýar, öz içeriňiz size duşmandyr. 7 Emma men gözlerimi Rebbe dikerin, Halasgär Hudaýyma bil baglaryn. Maňa gulak asar Hudaýym.
Ýykylsam-da, galaryn
8 Eý, duşmanym, heşelle kakma halyma, ýykylsam-da, galaryn. Garaňkylykda otursam-da, Reb maňa nur bolar. 9 Meniň tarapymy çalyp, höküm edip, tä alyp berýänçä hakym, çekmelidirin Onuň gahar-gazabyn. Çünki men Rebbe garşy günä etdim. Ol meni ýagtylyga çykarar, Men Onuň hakykatyny görerin. 10 «Hany, Hudaýyň Reb nirede?» diýen duşmanym muny görer, ol utanja galar. Duşmanymyň ýykylyşyny öz gözlerim bilen görerin. Köçeleriň palçygy dek, aýak astynda basgylanar ol. 11 Eý, Iýerusalim, diwarlaryň guruljak güni geler! Şol gün uzaklara gider serhet. 12 Şol gün Aşurdan Müsüre, Müsürden Perat derýasyna, deňizden deňze, dagdan daga çenli uzaklardan gelerler size. 13 Emma ilatlaryň etmişleri sebäpli, weýran bolar ýer ýüzi. 14 Ýa Reb, Öz mirasyň bolan bu sürä, Öz halkyňa hasaň bilen çopançylyk et! Olar tokaýlarda, gök ýaýlalarda ýeke ýaşaýarlar; gadymkylar deý Başanda, Gilgatda otlat olary. 15 Bize ajaýyp zatlar görkez Müsürden çykaran döwrüňdäki deý. 16 Milletler muny görüp, öz kuwwatlaryndan utanarlar. Ellerini agyzlaryna tutarlar, gulaklaryny dykarlar. 17 Ýylanlar we süýrenijiler ýaly gum ýalarlar. Galalaryndan titreşip çykarlar. Gorky içinde Hudaýymyz Rebbe tarap öwrülip, Senden heder ederler. 18 Öz mirasyndan aman galanlaryň ýazygyny bagyşlap, günäsini geçýän başga Hudaý barmyka? Gazabyny ebedi saklamaýar Ol, çünki Ol merhemet görkezmegi söýýär. 19 Rehimi iner Onuň bize ýene-de. Etmişlerimizi aýak astyna atar. Ähli günälerimizi deňziň düýbüne taşlarsyň. 20 Owaldan bäri ata-babalarymyza söz berşiň ýaly, Ýakuba we Ybraýyma wepalylygyňy görkezersiň.
1 Ninewe şäheri hakyndaky pygamberlik; elkoşly Nahum özüne gelen aýanlygy ýazyp aldy. Rebbiň Ninewä garşy gahar-gazaby 2 Reb gabanjaň we öç alýan Hudaýdyr, Ol ar alýandyr we gazapdan doludyr, Duşmanlaryndan öç alýandyr, Ýagylaryna garşy gazaplanýandyr. 3 Reb giň göwünlidir we gudratlydyr, Ol ýazyklyny jezasyz goýmaz. Rebbiň ýoly tupanlydyr, gaýlydyr, Bulutlar Onuň aýak tozudyr. 4 Ol buýrugy bilen deňizleri guradýar, Bütin derýalary takyradýar, Başan we Karmel daglary solýar, Liwanyň gülleri süllerýär. 5 Rebbiň öňünde daglar titreýär, Baýyrlyklar ereýär, Ýer sarsýar, Dünýä ilaty bilen lerzana gelýär. 6 Kim Onuň gaharyna garşy durup bilýär? Kim Onuň lowlaýan gazabyna çydam edýär? Rebbiň gazaby ot deýin inýär, Öňünde gaýalar kül-peýekun bolýar. 7 Reb gowudyr, Betbagtlyk gününde halkyna penadyr; Ol Öz penasyndakylary goraýandyr. 8 Emma Ol Ninewäni Daşgyn sil bilen ýok eder, Duşmanlaryny garaňkylyga kowalar. 9 Rebbiň garşysyna näme dildüwşük gurasalar-da, Ol hemmesini ýok eder, Muşakgat ikilenç inmez. 10 Duşmanlar tikenler deý biri-birlerine çyrmaşyp, Arakhorlar kimin serhoşdyrlar; Gury saman deýin ýakylyp taşlanarlar. 11 Rebbe garşy ýamanlyk guraýan, Pisligi maslahat berýän Sizden çykdy, eý, nineweliler!
Ýahuda üçin hoş habar
12 Reb halkyna şeýle diýýär: «Aşurlar köp we güýçli bolsalar-da, Gyrlyp, ýok bolup giderler. Eý, Ýahuda, size ejir çekdirenem bolsam, Mundan artyk ejir çekdirmerin. 13 Sizi Aşuryň boýuntyrygyndan azat ederin, Gandallaryňyzy kesip taşlaryn». 14 Reb siz barada şeýle buýruk berýär: «Adyňyzy dowam etdirer ýaly, Sizden zürýat önmez. Hudaýlaryňyzyň buthanasyndaky oýma, Guýma butlary ýok ederin. Siziň gabryňyzy taýynlaryn, Çünki siz ýigrenjisiňiz». 15 Ine, size hoş habar getirýän, Parahatçylygy jar edýän çapar Daglardan aşyp gelýär. Eý, ýahuda halky, baýramlaryňy belle, Beren wadalaryňy berjaý et, Indi pis millet üstüňize hüjüm etmez, Çünki olar bütinleý ýok edilerler.
Ninewäniň synmagy
1 Eý, Ninewe, ýumrujy garşyňa çykdy, Galalaryňy gora, Ýoly garawulla, Biliňi berk guşap, Bar güýjüňi jemle. 2 Duşmanlar Ysraýyly talap, haraba öwrüp, Üzüm şahalary dek sypyran bolsalar-da, Reb Ýakubyň şöhratyny, Ysraýylyň beýikligini öňküsi ýaly dikelder. 3 Duşman söweşijileriň galkany çym gyzyldyr, Esgerleriniň lybasy goýy gyrmyzydyr, Taýýarlyk gününde söweş arabalarynyň tigirleri ot saçýar, Sosna naýzalar howada galgaýarlar. 4 Söweş arabalary köçelerde dälirän dek çapyşýarlar, Meýdançalarda çar tarapa çarp urýarlar, Şamçyraglar kimin şugla saçyp, Ýyldyrym deýin okdurylýarlar. 5 Ninewe şasy saýlama esgerlerini toplaýar, Olar ýolda büdreýärler, Hüjüm edýänler gala tarap okdurylýarlar, Germewler gurulýar. 6 Derýa derwezeleri açylýar, Köşk opurylýar. 7 Aýdylan berjaý boldy, şäher sürgün edildi, Kenizleri gumry deýin nalap, Gursaklaryna urdular. 8 Suwy akyp gidýän howdan ýalydyr Ninewe, «Duruň, duruň!» diýip gygyryşýarlar, Emma yza bakýan ýokdur. 9 Kümşi talaň, Altyny talaň! Tükeniksiz hazyna! Ummasyz baýlyk! 10 Çolardy, harabalyga öwrüldi, weýran boldy! Ýürekler ezilip, dyzlar titreýär, Hemmäniň süňňi sarsyp, Ýüzleri çuw ak bolýar. 11 Arslanlaryň sürenine, Ýaş arslanlaryň ýerine näme boldy? Arslanlaryň barýan, Çaga arslanlaryň gorkusyz gezýän ýerine näme boldy? 12 Arslanlar öz çagalary üçin ýeterlik aw awladylar, Ene arslanlar üçin awuny bogup öldürdiler, Gowaklaryny awdan, Sürenlerini oljadan doldurdylar. 13 Hökmürowan Reb: «Men saňa duşmandyryn» diýýär. «Söweş arabalaryňy tütedip ýakaryn, Ýaş şirleriň gylyçdan gyrlarlar, Ýer ýüzünden toplan oljalaryňy ýok ederin, Çaparlaryňyň sesi eşidilmez asla».
1 Ganhor şäheriň dat gününe! Kezzaplykdan, oljalardan dolusyň, Tükenmezdir seniň talaňçylygyň! 2 Gamçy sesi, Araba tigirleriniň takyrdysy, Çapýan atlaryňdyr söweş arabalarynyň tapyrdysy! 3 Atly goşun hüjüm edýär, Gylyç ýalpyldap, naýza bark urýar, Üýşmek-üýşmek meýitler, San-sajaksyz läşler, Maslyklara büdreýärler! 4 Bularyň bary zynahorluk edendigiň üçin, Jadygöýlügiň bilen halklary heläkçilige eltendigiň üçin, Jadylyk bilen milletleri gul edendigiň üçin, Gözbagçylyk bilen halklary özüňe çekendigiň üçin boldy. 5 Hökmürowan Reb: «Men seniň duşmanyňdyryn, eý, Ninewe halky!» diýýär. «Eşigiňi sypyryp, Milletlere ýalaňaçlygyňy görkezerin, Patyşalyklara aýbyňy açaryn. 6 Üstüňe nejislik ýagdyryp, Ile ryswa ederin, Tomaşa öwürerin. 7 Seni görenleriň bary gaçyp, şeýle diýerler: „Ninewe haraba öwrüldi, Kim onuň ýasyny tutar?“ Saňa teselli berjekleri nireden tapaýyn?» 8 Töweregi suw bilen gurşalan, Niliň kenaryndaky deňiz galaly, Suw berkitmeli No-Amondan niräň artyk? 9 Efiopiýa bilen Müsür onuň çäksiz güýjüdi, Put we Liwiýa onuň kömekçileridi. 10 Emma şonda-da No-Amon halky tutulyp sürgün edildi, Çagalary her köçäniň başynda daşa urlup öldürildi, Onuň emeldarlary üçin bije atyldy, Beýik adamlar zynjyrlandy. 11 Sen hem, eý, Ninewe, serhoş bolup, Huşuňdan gidip ýykylarsyň, Duşmanlardan özüňe pena agtararsyň. 12 Ähli galalaryň injir agajynyň ilki ýetişen miwesi kimindir; Silkelenende, iýýäniň agzyna düşýär. 13 Esgerleriňe seret, Olar araňyzda heleý ýalydyrlar! Ýurduňyň derwezeleri Duşmanlaryňa gujak açýar, Derwezäň kiltleri küle öwrüldi. 14 Gabaw döwri üçin suw çek, Galalaryňy berkit, Laýy depeläp, Palçygy eýle, Kerpiç galybyny taýýynla! 15 Şol ýerde ýanyp kül bolarsyň, Sen gylyçdan ölersiň, Seni çekirtgäniň ekini ýalmaýşy dek ýalmar. Çekirtgelerçe köpel, Teneçirlerçe örňe! 16 Söwdagärleriň sanyny köpeltdiň, Olar göklerdäki ýyldyzlardan-da köp, Emma olar çekirtge deý ülkäňi talap, uçup gidýärler. 17 Goragçylaryň teneçirler, Baştutanlaryň çekirtge sürüleri ýaly, Olar Günüň sergin çagynda haýatlarda ornaşyp, Gün dogan badyna gaýyp bolýarlar, Niredediklerini bilýän ýokdur. 18 Eý, Aşur şasy, Baştutanlaryň gözleri ýumlandyr, Tanymal adamlaryň uka gidendir, Halkyň daglara dagady, Olary bir ýere jemläre hiç kim ýok. 19 Derdiňe derman bolmaz, Ýaralaryň gutulmaz, Seniň başyňa gelenini eşiden her kes Begenjinden el çarpar, Çünki seniň dynuwsyz zulmuňdan Heý, gaçyp gutulan boldumy?
1 Habakuk pygambere aýanlyk üsti bilen gelen pygamberlik.
Habakuk adalatsyzlykdan şikaýat edýär
2 Ýa Reb, haçana çenli medet diläp perýat edeýin? Sen gulak salýaňmy? Zulumdan perýat edýän, Ýöne Sen halas etmeýäň. 3 Näme üçin pisligi maňa gördürýäň? Ýamanlyga neneň çydaýaň? Zorluk we zulum gözümiň alnynda, Uruş-galmagalyň, jenjeliň soňy gelenok. 4 Şonuň üçin kanunyň güýji ýok, Adalata ýol ýok, Erbetler dogruçyllardan üstün çykýarlar, Şeýdibem, hakykat ýoýulýar.
Rebbiň jogaby
5 «Milletlere serediň! Haýran galyň! Siziň günleriňizde Etjek işimi eşideniňizde, Gulagyňyza ynanmarsyňyz. 6 Özgeleriň ýurtlaryny eýelejek bolup, Dünýäniň çar tarapyna ýöriş edýän Rehimsiz we zalym babyl milletini Size garşy öjükdürerin. 7 Aýylganç hem gorkunçdyrlar, Öz düzgünlerine görä hereket edýärler. 8 Atlary barsdan ýüwrük, Özlerem gijeki aç gurtdan guduz, Atlylary uzakdan ýer gazap gelýär, Aw üstüne topulýan bürgüt dek okdurylýarlar. 9 Zulum etmekde olaryň hyýaly, Çölüň ýeli kimin öňe dyzaýar, Ýesirleri çäge kimin toplaýarlar. 10 Patyşalary masgaralaýarlar, Hökümdarlary ýaňsylaýarlar, Galalaryň üstünden gülýärler, Ýanynda depe ýasap, ele salýarlar. 11 Olar ýel kimin geçip gidýärler. Bu günäli adamlaryň hudaýy – öz güýçleridir».
Habakuk ýene-de Rebbe şikaýat edýär
12 Owaldan bar bolan Sen dälmi, ýa Reb?! Mukaddes Hudaýym biz ölmeris! Eý, Reb, babyllary bize höküm etsin diýip saýladyň, Eý, Gaýam, olary bize jeza bersin diýip bellediň. 13 Pisligi görerden päkdir gözleriň, Ýamanlyga seredip bilýän dälsiň Sen, Hilegärlere neneň jeza bermän çydaýäň, Erbetler özlerinden dogryny ýuwudýarka, Sen näme dymýarsyň? 14 Sen ynsanlary deňizdäki balyklar ýaly, Serdarlary bolmadyk süýrenijiler ýaly etdiň. 15 Duşmanlar olary çeňňek bilen tutýarlar, torlary bilen awlaýarlar, giň torda gyra çekip çykarýarlar. Muňa şatlanyp, heşelle kakýarlar. 16 Olar hudaýlary hökmünde toruna gurbanlyk berýärler, Toruň hatyrasyna ýakymly ysly tütetgi ýakýärlar, Çünki tory olary lezzetli durmuş, Bol saçak bilen üpjün edýär. 17 Torlaryny boşatmagyny dowam ederlermi? Milletleri rehimsizlik bilen gyrarlarmy?
1 Gözegçilik edýän ýerimde duraryn, Diňiň üstüne çykaryn, Rebbiň maňa näme diýjegini bileýin, Şikaýatyma näme jogap berjegini göreýin.
Rebbiň Habakuga jogaby
2 Reb maňa şeýle jogap berdi: «Aýanlygy ýaz, Habarçy bir nazarda okar ýaly Ony düşnükli hem aýdyň edip ýaz. 3 Aýanlyk bellenen wagt üçindir, Ol kyýamat barada aýdýar, bu ýalan däl, Haýal bolsa-da, sen oňa garaş, Ol wagt hökman geler, eglenmez. 4 Sered-ä olaryň tekepbirligine! Olaryň niýeti betpäl, Emma dogruçyl iman bilen ýaşar».
Habakuk erbetlere jeza yglan edýär
5 Tekepbirler şerap deý hilegärdirler, Olarda ynjalyk bolmaz, Ölüler dünýäsi ýaly açgözdürler, Doýmazlar asla ölüm ýaly. Bütin milletleri ýanlaryna toplap, Ähli halklary basyp alýarlar olar. 6 Ýesirler olary ýaňsylap diýýärler: «Ogurlanan zatlary toplaýanyň dat gününe! Haçana çenli agyr girewleri öz üstüňe aljak?». 7 Algydarlaryňyz bir gün duýdansyz peýda bolup, Oýanyp, sizi gorkudan titretmezlermi? Onsoň siz olara olja bolarsyňyz. 8 Köp milletleri talandygyňyz üçin, Ynsanlaryň ganyny döküp, Ýurda, şäherlere we ilatyna sütem edendigiňiz üçin, Halklaryň aman galanlary sizi talarlar. 9 Öýüni haram gazanç bilen doldurýanyň, Betbagtlyk penjesinden gaçmak üçin, Öýüni belentlikde gurýanyň dat gününe! 10 Köp halklaryň soňuna çykmak bilen Öz öýüňizi utanja goýduňyz, Janyňyzdan mahrum bolduňyz. 11 Hatda diwar daşlary bu barada gygyrarlar, Agaç pürsi jogap berer. 12 Gan döküp, şäher guranyň, Adalatsyzlyk bilen galanyň düýbüni tutanyň Dat gününe! 13 Halklaryň çeken zähmetiniň biderek bolmagy, Milletleriň özlerini biderek kösemegi Bu Hökmürowan Rebbiň işi dälmidir? 14 Suwlaryň deňzi dolduryşy deýin, Bütin ýer ýüzi-de, Rebbiň şöhraty hakyndaky bilimden dolar. 15 Ýalaňaçlygyna tomaşa etjek bolup, Goňşularyny şerapdan serhoş edýänleriň dat gününe! 16 Şan-şöhratyňyz utanja öwrüler, Indi siz hem içip, serhoş ýörersiňiz, Reb size sag elindäki jeza käsesinden içirer, Şonda siz abraýdan düşüp, ile ryswa bolarsyňyz. 17 Liwanda eden sütemiňiz öz başyňyza geler, Gyran haýwanlaryňyz sizi uly howpa salar, Çünki siz ynsan ganyny dökdüňiz, Ýurtlara, şäherlere ilaty bilen sütem etdiňiz. 18 Hünärmendiň ýasan oýma we guýma butlarynyň, Ýalançylygy öwretmekden başga ne haýry bar? Ýasalan zat diňe but bolup, gepläp bilmese-de, Hünärment öz ýasan zadyna bil baglaýar. 19 Agaja: «Oýan!» Dilsiz daşa: «Tur!» diýýäniň, dat gününe! But ýol görkezip bilermi? Altyn-kümşe gaplanandyr ol, Ýöne içinde jany bolmaz. 20 Emma Özüniň mukaddes ybadathanasyndadyr Reb, Goý, bütin dünýä dymsyn Onuň öňünde!
Habakugyň dilegi
1 Pygamber Habakugyň Şigýonota boýunça dilegi. 2 Şan-şöhratyň barada eşitdim, ýa Reb! Ýa Reb, işleriňe haýranlar galýan! Biziň döwrümizde işleriňi janlandyr, Biziň günlerimizde olary aýan et, Gazap içindekäň rehim etmegi unutma. 3 Hudaý Temandan, Mukaddes Bolan Paran dagyndan geldi. Sela Onuň şöhraty gökleri gaplady, Ýer ýüzi Oňa bolan öwgülerden doldy. 4 Onuň ýagtysy Gün kimindir, Elleri nur saçýandyr, Gudratynyň syry elindedir. 5 Onuň öňünden gyrgyn keseli, Yzyndan ölüm gitdi. 6 Ol saklananda, ýer sarsdy, Ol bakanda, milletleri titretdi, Gojaman daglar kül boldy, Gadymy baýyrlar baş egdi. Onuň ýollary ebedidir. 7 Kuşan çadyrlaryny muşakgat astynda gördüm, Midýan ýurdunyň çadyrlary gorkudan titredi. 8 Ýa Reb, gazabyň derýalara garşymydy? Gaharyň çeşmelere garşymydy? Atlaryňa, ýeňilmez söweş arabalaryňa müner ýaly, Gazabyň deňizlere garşymydy? 9 Ýalaňaç ýaýyňy galgatdyň, Sagdagyňy okdan doldurdyň. Sela Ýer ýüzüni akar suwlar bilen ýardyň. 10 Seni görüp, daglar titreşdi, Siller joşdy, Çuňluklar seslenip, Tolkunlar möwç urdy. 11 Uçuşýan oklaryň ýagtysyndan, Parlaýan naýzalaryň ýalpyldysyndan, Gün bilen Aý ýerlerinde durdy. 12 Ýer ýüzüne gazap bilen gadam basdyň, Milletleri gahar bilen depelediň. 13 Sen Öz halkyňyň gutulyşy üçin, Seçip saýlanany halas etmek üçin geldiň, Pis nesilbaşyny ezdiň, Ony depesinden dabanyna çenli soýduň. Sela 14 Esgerleri tüweleý dek bizi dargatmaga gelende, Olaryň başyny baştutanyň naýzalary bilen deşdiň. Gizlenen pukaralary ýuwutmak olara hoş ýakýar. 15 Atlaryň bilen deňizden geçip, Joşgunly suwlary köpükletdiň. 16 Eşidip, tutuş bedenim lerzana geldi, Sesinden dodaklarym tibirdedi, Süňňüm eräp, Dyzlarym saňňyldady. Emma bize hüjüm edýän halkyň başyndan Injek betbagtlyk gününe Sabyrsyzlyk bilen garaşaryn. 17 Injir agajy güllemese-de, Üzüm agaçlary miwe getirmese-de, Zeýtun agaçlary hasyl bermese-de, Ekin meýdanlary hasyl öndürmese-de, Dowar agyllary boş galyp, Ýataklar mal-garasyz bolsa-da, 18 Men Rebde şatlanaryn, Halasgärimde ýüregim joşar. 19 Beýik Hudaý güýjüm-kuwwatymdyr, Aýaklarymy keýigiň aýaklary dek edip, Meni belentliklerde gezdirýär. Horuň baştutanyna: kirişli saz gurallary bilen.
1 Amonyň ogly Ýoşyýanyň Ýahudada patyşalyk sürýän döwründe Kuşynyň ogly, Gedalýanyň agtygy, Amarýanyň çowlugy, Hizikiýanyň ýuwlugy Sefanýa Rebbiň şu sözi geldi.
Rebbiň höküm güni
2 «Ýer ýüzünden bar zady bütinleý syryp-süpürjek. 3 Ynsanu-haýwany, Gökdäki guşlary, Deňizdäki balyklary süpürip taşlajak. Pisleri büdretjek, Ynsany ýer ýüzünden ýok etjek» diýýär Reb. 4 «Ýahuda, hatda Iýerusalima garşy el galdyraryn, Bagal hudaýynyň gullaryny gyraryn, Maňa biwepalyk eden ruhanylary ýok ederin. 5 Tamyň üçeginde asman jisimlerine sežde edýänleri, Rebbe sežde edip, Ondan ant içýänleri, Molek butundan ant içýänleri, 6 Rebden ýüz öwrenleri, Rebbi agtarmaýanlary, Ondan maslahat almaýanlary Bu ýerden ýok ederin». 7 Hökmürowan Rebbiň huzurynda dym! Çünki Rebbiň güni golaýdyr, Reb gurbanlyk taýynlady, Çagyranlaryny päkläp mukaddes etdi. 8 «Şol gurbanlyk güni Men hökümdarlary, şazadalary, Ýat adatlara eýerýänleri jezalandyraryn. 9 Şol gün galp hudaýlara sežde edýänleri, Öz hudaýlarynyň buthanasyny Zulum hem hileden Doldurýanlaryň baryny jezalandyraryn». 10 Reb şeýle diýýär: «Şol gün Balyk derwezesinden ahy-nala, Şäheriň täze böleginden dady-perýat, Baýyrlardan güňleç ses eşidiler. 11 Eý, bazaryň golaýynda ýaşaýanlar, perýat ediň! Ähli söwdagärleriňiz ýok ediler, Kümüş ölçeýänleriňiziň bary gyrlar. 12 Şonda Men Iýerusalimi Çyra bilen agtaryp, Düýbüne çöken şerap löderesi deýin çöküp, Içlerinden: „Reb ne ýagşylyk, ne-de ýamanlyk eder“ Diýip, tekepbirlik edýänleri jezalandyraryn. 13 Mal-mülkleri olja bolar, Jaýlary haraba döner, Jaý salynsalar-da Ýaşamazlar onuň içinde, Üzüm agaçlaryny oturdarlar, Emma olaryň şerabyndan içmezler».
Rebbiň Höküm Güni
14 Golaýdyr Rebbiň höküm güni, golaýdyr, Ine, ýetip gelýändir ol, Hasratlydyr Rebbiň şol güni, Batyr esger ajy perýat eder. 15 Şol gün – gazap güni, Betbagtçylyk, muşakgat güni, Weýrançylyk we harabalyk güni, Garaňkylyk we gam-gussa güni, Bulutly we tüm garaňkylyk güni bolar. 16 Galalara we beýik diňlere hüjüm edilip, Uruş surnaýy çalnyp, duýduryş beriljek gündür ol. 17 Men ynsanlaryň başyna muşakgat indererin, Olar kör adam kimin ýörärler, Ganlary suw deýin döküler, Bedenleri ders kimin çüýrär, Çünki olar Rebbe garşy günä etdiler. 18 Rebbiň gazaply gününde, Altyn-kümüşleri halas edip bilmez olary, Rebbiň gabanjaňlyk odunda Bütin dünýä ýanyp kül bolar, Çünki Reb ýer ýüzünde ýaşaýanlaryň baryny Gyryp ýok eder.
1 Toplan, eý, utançsyz millet! 2 Saman külkesi dek sowrulmazyňdan öň, Rebbiň gahar–gazaby üstüňize inmezden öň, Rebbiň gazaply güni gelmezden öň toplan! 3 Rebbiň emrlerini berjaý edýän Ýurduň kiçigöwünlileri, Rebbi agtaryň, Dogruçyllygy we pes pälligi agtaryň, Belki, Rebbiň gazap gününde Gizlenip saklanarsyňyz.
Toba etmäge çagyryş
4 Gaza boşap galar, Aşkelon haraba döner, Aşdot günorta çaglary kowlar, Ekron-da köki-damary bilen sogrular. 5 Deňiz ýakasynda ýaşaýan Keret halkynyň dat gününe! Eý, Kengan, piliştliler ýurdy, Reb seniň garşyňa şeýle diýýär: «Ýeke kişini-de galdyrman, seni weýran ederin». 6 Deňiz ýakasyndaky ýurduňyz Çopan örülerine, Süri agyllaryna döner. 7 Ýahudanyň aman galanlary ýurdy eýelärler, Olar örüde sürülerini otararlar, Aşkelon şäherinde agşamlarlar, Hudaýy Reb olary ýatlap, Öňki abadançylyklaryny dikelder.
Reb Mowap bilen Ammona jeza berýär
8 «Halkymy masgaralap, Olaryň ýurdunda men-menlik eden Mowabyň kemsitmelerini, Ammonlaryň sögünçlerini eşitdim». 9 Munuň üçin Ysraýyl Hudaýy Hökmürowan Reb Öz barlygyndan ant içip, şeýle diýýär: «Mowap halkyny Sodom kimin, Ammon halkyny Gomora kimin gyraryn! Bu ýurtlar tikenekli otlardan, duzly çukurlardan dolup, Baky haraba öwrülerler. Aman galan halkym Mowaby, Ammony talar, Gutulan milletim ol ýurtlary eýelär». 10 Olaryň tekepbirligi zerarly şeýle jeza berler, Çünki olar Hökmürowan Rebbiň halkyny kemsidip, Olara garşy men-menlik etdiler. 11 Reb olaryň ýüreklerini ýarar! Ol dünýäniň ähli hudaýlaryny ýok eder, Öz ýaşaýan ýurdunda her millet Rebbe sežde eder. 12 Reb: «Eý, Efiopiýa halky, Senem Meniň gylyjymdan ölersiň» diýýär. 13 Reb demirgazyga garşy el galdyrar, Aşury ýok eder, Ninewäni harabalyga, Çöl deýin ýalazy meýdana öwrer. 14 Ninewe mal-garalaryň ýatagyna, Dürli wagşy haýwanlaryň kürenine öwrüler. Baýguşlar harabaçylykda mesgen tutarlar, Penjirelerden uwlaşarlar, Bosagalaryň öňi weýran bolar, Kedr pürsleri duw-dagyn ediler. 15 Ine, bu zowky-sapada, howpsuzlykda ýaşap: «Ýeke men, menden başga hiç kim ýok» diýen şäherdir. Gör, ol nähili haraba bolup, Wagşy haýwanlaryň sürenine öwrüldi. Gapdalyndan geçýän her kes Ony masgaralap, ellerini salgaýarlar.
Iýerusalimiň geljegi
1 Gozgalaňçy, haram, Zalym şäheriň dat gününe! 2 Ol söze gulak asmady, Öwüt almady, Rebbe bil baglamady, Hudaýyna ýakynlaşmady. 3 Içindäki hökümdarlary Arlaýan arslanlar ýalydyrlar. Häkimleri daňdana deňeç ýeke süňk goýmaýan Aç möjekler kimindirler. 4 Pygamberleri biperwaý, biwepa adamlardyr; Ruhanylary mukaddes zady harama çykardylar, Kanuny harladylar. 5 Onuň içinde bolan Reb dogruçyldyr, Ol hiç haçan adalatsyzlyk etmez. Her gün ir säher bilen Adalatly garaýar Ol Öz halkyna, Emma pis kişi pisligini edip, Utanmany bilmeýär. 6 Reb şeýle diýýär: «Gyrdym Men halklary, Diňlerini weýran etdim, Köçelerini harap etdim, Ondan ötüp-geçýän ýokdur. Şäherleri harabalyga öwrüldi, Ýekeje ynsan-da galmady». 7 Men diýdim: «Siz Menden gorkuň, Öwüt-ündew alyň! Şonda mesgenleri ýok edilmez, Jezalarym başlaryndan inmez». Emma olar öňküleri ýaly, Ähli işlerinde pislikden lezzet aldylar. 8 Munuň üçin Reb şeýle diýýär: «Siz Maňa garaşyň, Halklara höküm etjek günüme çenli garaşyň, Çünki Meniň kararym milletleri toplap, Patyşalyklary bir ýere jemläp, Gaharymy, lowlaýan gazabymy Başlaryndan indermekdir, Gabanjaň gazabymyň ody Bütin dünýäni ýakyp kül eder. 9 Men şonda hemmeleriň Maňa ybadat edip, Agzybirlik bilen Maňa gulluk ederleri ýaly, Milletlere päk dil bererin. 10 Dagynyk bolup, Maňa sygynan halkym Efiopiýa derýasynyň aňry tarapyndan Maňa sadaka getirer. 11 Garşyma eden ähli pis işleri üçin Şol gün halkym utandyrylmaz, Çünki Men özüne buýsanyp, Men-menlik edýänleri araňyzdan aýraryn, Siz mukaddes dagymda Mundan beýläk tekepbirlik etmersiňiz. 12 Iýerusalimde pes päl, Pukara adamlary aman galdyraryn, Olar Maňa bil baglarlar. 13 Ysraýylyň aman galanlary, Nähaklyk etmezler, Ýalan sözlemezler, Agyzlaryndan hileli sözler çykmaz. Olar goýun kimin ýaşyl örülerde ýatarlar, Olary hiç kim gorkuzyp bilmez».
Şatlyk aýdymy
14 Heşelle kak, eý, Siýon gyzy, Batly ses bilen gygyr, eý, Ysraýyl! Bütin kalbyňyz bilen joşup şatlanyň, Eý, Iýerusalim gyzy! 15 Reb siziň garşyňyza jezany ýatyrdy, Duşmanlaryňyzy kowdy. Ysraýyl patyşasy Reb siziň araňyzda, Mundan beýläk betbagtçylykdan gorkmarsyňyz. 16 Şol gün Iýerusalime şeýle diýler: «Gorkma, eý, Siýon, Elleriň gowşamasyn! 17 Hudaýyňyz Reb, Ýeňiş berýän Söweşiji siziň araňyzda, Reb size guwanyp şatlanar, Ol söýgüsinde size täze durmuş berer, Nagmalar bilen Onuň size ýüregi joşar». 18 Reb diýýär: «Baýramçylyk deregine hasrat çekdiňiz, Bu siziň üçin agyr we utançlydyr, Men indi olaryň soňuna nokat goýaryn. 19 Şol gün golaýlaşýar, Men size sütem edenleriň baryna jeza bererin. Agsaklary halas edip, Dagynyk ýesirleri bir ýere toplaryn. Olaryň utanjyny uly hormata öwrüp, Olary bütin dünýäde at-abraýly ederin. 20 Şol wagt Men sizi toplap, öz ýurduňyza getirerin, Çünki Men gözüňiziň alnynda Öňki abadançylygyňyzy dikeldip, Dünýäniň bütin halklarynyň arasynda Size at-abraý we şan-şöhrat gazandyraryn».
Ybadathanany täzeden gurmaga çagyryş
1 Darýuş patyşanyň şalygynyň ikinji ýylynyň altynjy aýynyň birinji güni Hagaý pygamberiň üsti bilen Ýahudanyň häkimi Şeýaltiýeliň ogly Zerubabyla we Ýehosadagyň ogly baş ruhany Ýeşuwa Rebbiň sözi geldi. 2 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Bu halk Rebbiň öýüni täzeden gurmagyň entek wagty gelenok diýýär». 3 Onsoň Hagaý pygamberiň üsti bilen Rebbiň şu sözi geldi: 4 «Bu öý haraba bolup ýatyrka, özüňiziň kaşaň jaýlarda ýaşamagyňyzyň wagtymy? 5 Şonuň üçin indi Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Öz ýaşan ýyllaryňyza ser salyp pikir ediň. 6 Siz köp ekip, az hasyl alýarsyňyz, iýip doýmaýarsyňyz, içip ganmaýarsyňyz, geýinýärsiňiz, ýöne ýylynmaýarsyňyz, gazanjyňyz düýbi deşik pul torba düşýär“». 7 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Öz ýaşan ýyllaryňyza ser salyp pikir ediň. 8 Daglyga gidiň-de, agaç getiriň we Meniň öýümi guruň. Şonda Men hoşal bolaryn, şöhratlanaryn, muny Reb diýýär. 9 Siz köp hasyla garaşýardyňyz, ýöne ol hasyl az bolup çykdy. Ony öýe getireniňizde, Men ony ýele sowurdym. Näme üçin? Meniň öýümiň haraba öwrülip ýatany üçin! Men muny siziň ähliňiziň diňe öz öýleriňiz bilen gümradygyňyz üçin şeýle etdim. Muny Men – Hökmürowan Reb aýdýandyryn. 10 Şonuň üçin-de asman ygaly, ýer hasyly sizden gysganýar. 11 Şeýle hem Men ýurda we onuň daglaryna, galla meýdanlaryna, üzümçiliklerine, zeýtun baglaryna, ýerden önýän ähli önümlere, ynsandyr haýwanlaryň üstüne, çekýän ähli zähmetiňiziň üstüne gurakçylyk jezasyny inderdim». 12 Şeýaltiýeliň ogly Zerubabyl bilen Ýehosadagyň ogly baş ruhany Ýeşuwa we halkyň aman galanlarynyň ählisi Rebden gorkup, özleriniň Hudaýy Rebbiň sözüne we Hagaý pygamberiň aýdanlaryna gulak asdylar. Çünki Hagaý pygamberi Beýik Hudaý iberipdi. 13 Onsoň Rebbiň wekili Hagaý Rebbiň şu habaryny halka ýetirdi. Ol: «Reb: „Men siziň bilendirin“ diýýär» diýdi. 14 Reb Ýahudanyň häkimi Şeýaltiýeliň ogly Zerubabylyň, Ýehosadagyň ogly baş ruhany Ýeşuwanyň we halkyň aman galanlarynyň ählisiniň kalbyny oýardy. Onsoň olar gelip, özleriniň Hudaýy Hökmürowan Rebbiň öýüni gurmaga başladylar. 15 Bu waka patyşa Darýuşyň şalygynyň ikinji ýylynyň altynjy aýynyň ýigrimi dördüne bolup geçdi.
Ybadathananyň şöhraty
1 Bu ýylyň ýedinji aýynyň ýigrimi biri güni Hagaý pygamberiň üsti bilen Rebbiň şu sözi geldi: 2 «Indi Ýahudanyň häkimi Şeýaltiýeliň ogly Zerubabyla, Ýehosadagyň ogly baş ruhany Ýeşuwa we halkyň aman galanlarynyň ählisine ýüzlenip, şeýle diý: 3 „Araňyzda bu öýüň öňki şöhratyny görenlerden kim bar? Indi ol size nähili görünýär? Siziň nazaryňyzda ol hiç zatça görünýän-ä däldir? 4 Eý, Zerubabyl, ruhdan düşme, muny Reb diýýär. Eý, Ýehosadagyň ogly baş ruhany Ýeşuwa, ruhdan düşme! Eý, ýurduň ähli halky, ruhdan düşme. Muny diýýän Men – Rebdirin. Işläň, çünki Men siziň bilendirin, muny Men – Hökmürowan Reb aýdýandyryn. 5 Müsürden çykanyňyzda, size söz berşim ýaly, Ruhum araňyzdadyr, gorkmaň!“» 6 Çünki Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Men az salymdan ýene bir gezek gögi we ýeri, deňzi we gury ýeri titrederin. 7 Men ähli milletleri-de sarsdyraryn, şonda ähli milletleriň hazynalary şu ýere geler we Men bu öýi şan-şöhratdan dolduraryn. Muny diýýän Men – Hökmürowan Rebdir. 8 Kümüş-de, altyn-da Meniňkidir. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 9 Men ýene: „Bu öýüň soňky şöhraty onuň öňki şöhratyndan hem has belent bolar“ diýýärin. Bu ýere abadançylyk bererin. Muny Men – Hökmürowan Reb aýdýandyryn».
Pygamber ruhanylara görkezme berýär
10 Darýuş patyşanyň şalygynyň ikinji ýylynyň dokuzynjy aýynyň ýigrimi dördi güni Hagaý pygambere Rebbiň şu sözi geldi: 11 «Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Ruhanylardan kanun hakynda sora. 12 Eger bir adam Rebbe bagyş edilen eti etegine salyp äkidende, onuň etegi çörege, çorba, şeraba, ýaga ýa-da başga bir iýmite galtaşsa, şolar mukaddes bolarmy?“». Ruhanylar: «Ýok» diýip jogap berdiler. 13 Onsoň Hagaý: «Eger ölä galtaşyp, haram bolan adam bu zatlardan birine elini degirse, şol zat murdar bolarmy?» diýip sorady. Ruhanylar muňa: «Hawa, ol murdar bolar» diýip jogap gaýtardylar. 14 Onsoň Hagaý şeýle diýdi: «Reb bu halk, bu millet hem Meniň nazarymda şeýledir diýýär. Olaryň edýän ähli işleri-de şeýledir, şonuň üçin olaryň hödür edýän zatlarynyň hemmesi murdardyr. 15 Indi şu günden beýläk öz ýagdaýlaryňyz hakda pikir ediň. Rebbiň ybadathanasynda daş üstüne daş goýulmazdan öň 16 nähili ýaşapdyňyz?! Biri ýigrimi batmanlyk harmany ýygnamaga gelende, ol on batman çykardy. Ol şeraply çelekden elli küýze şerap aljak bolanda, diňe ýigrimi küýze çykardy. 17 Men el zähmetiňiz bilen öndürýän ähli önümleriňiziň üstünden epgek öwüsdirip, heň we doly bilen harapladym. Emma siz şonda-da Maňa tarap öwrülmediňiz, muny Reb diýýär. 18 Şu günden, ýagny dokuzynjy aýyň ýigrimi dördünden – Rebbiň ybadathanasynyň düýbi tutulan gününden beýläk öz ýagdaýlaryňyz hakda mazaly oýlanyň. 19 Ammarda tohum galdymy? Galmady. Üzüm, injir, nar we zeýtun agaçlary entek hem hasyl berýärmi? Bermeýär. Men size şu günden beýläk bereket ýagdyraryn».
Hudaý Zerubabyla wada berýär
20 Şol gün – aýyň ýigrimi dördi güni Hagaý pygambere ikinji gezek Rebbiň şu sözi geldi: 21 «Ýahudanyň häkimi Zerubabyla Meniň Ýeri we Gögi titretjekdigimi aýt. 22 Patyşalaryň tagtlaryny agdararyn, Men milletleriň patyşalyklarynyň güýjüni ýok ederin. Söweş arabalardyr olaryň üstündäkileri agdararyn, atlardyr olaryň çapyksuwarlaryny ýykaryn, her kim öz ýoldaşynyň gylyjyndan heläk bolar». 23 Hökmürowan Reb ýene şeýle diýýär: «Eý, gulum, Şeýaltiýeliň ogly Zerubabyl, şol gün Men seni getirip, möhür ýüzügim deý ederin, çünki Men seni saýladym. Muny Men – Hökmürowan Reb aýdýandyryn».
Reb halkyny Özüne öwrülmäge çagyrýar
1 Darýuşyň patyşalygynyň ikinji ýylynyň sekizinji aýynda Ydonyň agtygy, Berekýanyň ogly Zakarýa pygamberiň üsti bilen Rebbiň sözi geldi: 2 «Men – Rebbiň siziň ata-babalaryňyza gaty gahary geldi. 3 Şonuň üçin hem olara Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Maňa tarap öwrülsinler. Şonda Menem size tarap öwrülerin. Muny Men – Hökmürowan Reb aýdýandyryn. 4 Ata-babalaryňyz ýaly bolmaň. Öňki pygamberler olara ýüzlenip, şuny jar etdiler: Hökmürowan Reb ýaman ýollaryňyzdan, pis işleriňizden el çekiň diýýär. Ýöne olar muny diňlemediler, Maňa gulak asmadylar. Muny diýýän Men – Rebdirin. 5 Hany ata-babalaryňyz, olar nirede? Pygamberler, näme, baky geldilermi? 6 Emma gullarym bolan pygamberlere buýran sözlerimdir, beren duýduryşlarymy, näme, ata-babalaryňyz ýerine ýetiren däldir öýdýäňizmi? Olar toba edip, Hökmürowan Reb öz tutan ýolumyza hem etmişlerimize görä bize näme etmegi niýetlän bolsa, şony hem etdi diýdiler“».
Ilkinji alamat: atly adam
7 Darýuşyň patyşalygynyň ikinji ýylynyň on birinji aýynyň – Şebat aýynyň ýigrimi birinji güni Ydonyň agtygy Berekýanyň ogly bolan men-Zakarýa pygambere Rebbiň sözi geldi. 8 Agşam jülgedäki mirt agaçlaryň arasynda duran bir dor atly adamy gördüm. Onuň ýeňsesinde dor, gyr hem-de ak atlar bardy. 9 Men: «Jenabym, bular näme?» diýip soradym. Meniň bilen gepleşip duran perişde maňa: «Olaryň nämedigini men saňa görkezerin» diýdi. 10 Onsoň mirt agaçlaryň arasynda duran: «Olar Rebbiň dünýäni aýlanyp çykmak üçin iberenleri» diýip jogap berdi. 11 Soňra olar Rebbiň mirt agaçlarynyň arasynda duran perişdesine: «Biz dünýäni aýlandyk, hawa, tutuş dünýä parahat eken» diýdiler. 12 Rebbiň perişdesi: «Eý, Hökmürowan Reb, Sen ýetmiş ýyllap Iýerusalim bilen Ýahuda gahar etdiň, ýene-de näçe wagtlap olaryň şäherlerinden Öz rehmetiňi gaýgyrjak?» diýdi. 13 Soňra Reb meniň bilen gepleşen perişdä mähirli hem köşeşdiriji sözler bilen jogap berdi. 14 Meniň bilen gepleşen perişde maňa şeýle diýdi: «Şu habary jar et we Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: „Men Iýerusalimi, hawa, Siýony juda gabanýaryn. 15 Men Öz halkymy diňe ýeňil jezalandyrmakçydym, emma asudalykda biperwaý oturan bu halklar olaryň başyna düşen külpeti has hem artdyrdylar. Indi bu halklara Meniň gaty gaharym gelýär“». 16 Şoňa görä, Reb şeýle diýýär: «Men duýgudaşlyk bilen Iýerusalime tarap öwrülerin; Meniň ybadathanam şol ýerde gurlar we Iýerusalimi dikeltmek üçin ölçeg ýüpi çekiler. Muny Men – Hökmürowan Reb aýdýandyryn». 17 Şuny-da jar edip, Hökmürowan Reb şeýle diýýär diý: «Meniň şäherlerim ýene bolelinlige ýeter. Men-Reb Siýony ýene köşeşdirerin we Iýerusalimi ýene saýlaryn».
Ikinji alamat: şahlar we ussalar
18 Soňra men seredip durkam, dört sany şah gördüm. 19 Özüm bilen gepleşen perişdeden: «Bular näme?» diýip soradym. Ol: «Bular Ýahudany, Ysraýyly hem-de Iýerusalimi dargadan şahlar» diýip jogap berdi. 20 Soňra Reb maňa dört ussany görkezdi. 21 Men: «Olar näme üçin geldiler?» diýip soradym. Reb maňa: «Bu şahlar ýahuda halkynyň içinden ýekejesi-de baş galdyrmaz ýaly, olary dargatdylar. Ýöne bu ussalar şahlara howp salyp, olary döwmäge geldiler. Sebäbi bu şahlar Ýahudanyň garşysyna hüjüm edip, onuň halkyny dargatdylar» diýip jogap berdi.
Üçünji alamat: ölçeg ýüpi
1 Soňra men seredip durkam, eli ölçeg ýüpli bir adamy gördüm. 2 Men ondan: «Nirä barýarsyň?» diýip soradym. Ol maňa: «Iýerusalimi ölçäp, onuň giňliginiň hem-de uzynlygynyň näçedigini bilmäge barýaryn» diýip jogap berdi. 3 Meniň bilen gepleşen perişde menden daşlaşanda, başga bir perişde ony garşylamaga çykdy. 4 Ol: «Bar, ylga-da şol ýigide aýt: Ol ýerde ýerleşjek san-sajaksyz adamlardyr mal-garadan ýaňa Iýerusalim diwarsyz bir şäher bolar. 5 Men onuň daşynyň otly diwary, içiniň şöhraty bolaryn. Muny Reb diýýär» diýdi. 6 Reb şeýle diýýär: «Haýdaň, haýdaň! Demirgazyk ýurdundan gaçyň. Çünki Men sizi gögüň dört tarapyna öwüsýän ýel kimin dargatdym, muny Men – Reb aýdýandyryn. 7 Haýda, Babylda ýaşaýan Siýon, gaç!». 8 Çünki Hökmürowan Reb meni Öz şöhraty üçin iberdi. Sizi talan halklar babatda Ol şeýle diýýär: «Siýona degen hut Meniň görejime degýändir. 9 Indi Men olaryň garşysyna el göterjek; olary öz gullary talaňa salar». Şonda ýanyňyza meni Hökmürowan Rebbiň iberendigini bilersiňiz. 10 «Aýdym aýt, şatlan, eý, Siýon gyz! Men gelip, siziň araňyzda mekan tutjak. Muny Reb diýýär. 11 Şol gün köp halklar Men-Rebbe bil baglarlar we Meniň halkym bolarlar. Men siziň araňyzda mekan tutaryn». Şonda ýanyňyza meni Hökmürowan Rebbiň iberendigini bilersiňiz. 12 Reb mukaddes toprakda Öz paýy hökmünde Ýahudany mülk edip alar we ýene Iýerusalimi saýlar. 13 Ähli janly-jandarlar, Rebbiň öňünde ümsüm boluň; Ol turup, mukaddes mekanyndan çykyp gelýär.
Dördünji alamat: Ýeşuwa we şeýtan
1 Men Rebbiň perişdesiniň öňünde duran baş ruhany Ýeşuwany hem-de ony günäkärlemek üçin sagynda duran şeýtany gördüm. 2 Reb şeýtana şeýle diýdi: «Reb saňa käýeýär, eý, şeýtan, Iýerusalimi saýlan Reb saňa käýeýär! Bu adam otdan çykarylan kesindi dälmi näme?» 3 Perişdäniň öňünde duran Ýeşuwanyň egnindäki geýimi kirlidi. 4 Perişde öňünde duranlara: «Onuň kirli geýimlerini çykaryň» diýdi. Ol Ýeşuwa ýüzlenip: «Seret, günäňi aýryp taşladym, men saňa toý lybasyny geýdirýän» diýdi. 5 Onsoň men – Zakarýa: «Ýeşuwanyň başyna tämiz selle orasynlar» diýdim. Olar onuň başyna tämiz selle oradylar, ony geýindirdiler. Rebbiň perişdesi-de onuň ýanynda durdy. 6 Rebbiň perişdesi Ýeşuwa şeýle güwä geçdi: 7 «Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Eger Meniň ýolumdan ýöräp, tabşyryklarymy ýerine ýetirseň, sen Meniň ybadathanamy dolandyrarsyň, howlularyma gözegçilik edersiň. Men saňa şu ýerde duranlaryň arasynda gezmek hukugyny bererin. 8 Indi gulak salyň, eý, baş ruhany Ýeşuwa, sen we öň ýanyňda oturan ruhanylar – siziň hemmäňiz geljekde boljak işleriň alamatysyňyz. Men Şaha diýen gulumy orta çykarjakdyryn. 9 Ine, Ýeşuwanyň öňünde goýan ýedi gözli daşym. Men onuň ýüzüne oýup hat ýazjak. Men bir günüň içinde şu ýurduň günäsini aýryp taşlaryn. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 10 Şol gün siz biri-biriňizi üzüm hem-de injir agaçlaryňyzyň aşagyna oturmaga çagyrarsyňyz. Muny Hökmürowan Reb diýýär“».
Bäşinji alamat: şemdan we zeýtun agaçlary
1 Meniň bilen gepleşen perişde ýene geldi-de, meni ukudan oýaran ýaly edip turuzdy. 2 Ol menden: «Näme görýäň?» diýip sorady. Men: «Guýma altyndan edilen şemdany görýärin; onuň depesinde ýag gaby, üstünde ýedi çyra, ýedi çyranyň her biriniň ýedi turbajygy bar. 3 Olaryň ýanynda iki sany zeýtun agajy bar. Olaryň biri ýag gabynyň sag tarapynda, beýlekisi çep tarapynda» diýip jogap berdim. 4 Men perişdeden: «Jenabym, bular näme?» diýip soradym. 5 Meniň bilen gepleşen perişde: «Bularyň nämedigini bileňokmy?» diýip sorady. Men: «Ýok, jenabym» diýdim. 6 Ol maňa şeýle diýdi: «Bu Rebbiň Zerubabyla: „Güýç we zorluk bilen däl-de, diňe Meniň ruhum bilen iş bitirersiň“ diýen sözi. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 7 Sen kimmişiň, eý, beýik dag? Sen Zerubabylyň öňünde tep-tekiz bolarsyň. Ol ybadathananyň iň soňky daşyny goýýarka, halk „Ne gözel, ne ajap!“ diýip gygyrar». 8 Şeýle hem maňa Rebbiň şu sözi geldi: 9 «Şu ybadathananyň binýadyny Zerubabylyň elleri tutdy. Ony ahyryna çenli alyp gitjek hem şonuň elleridir». Şonda meni siziň ýanyňyza Hökmürowan Rebbiň iberendigini, sen – Zerubabyl bilersiň. 10 «Ýeňil işler eden gününi ähmiýetsiz hasaplanlar Zerubabylyň elindäki şuguly görüp şatlanarlar. Bu ýedi çyra Rebbiň gözüdir, olar dünýäni aýlanyp ýörendir». 11 Men ol perişdeden: «Onda şemdanyň sagyndaky hem çepindäki iki düýp zeýtun agajy nämäni aňladýar?» diýip soradym. 12 Ondan ýene-de: «Iki altyn turbajygyň üsti bilen altyn reňkli ýag çykaryp duran zeýtun agajynyň iki şahasy nämäni aňladýar?» diýip soradym. 13 Ol menden: «Bularyň nämedigini bileňokmy?» diýip sorady. Men: «Ýok, jenabym» diýdim. 14 Ol: «Bular mesh edilip, bütin ýer ýüzüniň Taňrysyna gulluk edýän iki kişidir» diýip jogap berdi.
Altynjy alamat: uçýan kagyz
1 Onsoň seredip durkam, uçup ýören bir ýazgyly kagyza gözüm düşdi. 2 Perişde maňa: «Näme görýäň?» diýdi. Men: «Bir kagyz-a uçup ýör; onuň boýy ýigrimi tirsek, ini on tirsek» diýip jogap berdim. 3 Ol maňa şeýle diýdi: «Bu bütin dünýä siňýän näletdir. Bu kagyzyň bir tarapynda ýazylyşy ýaly, ogurlyk eden sogrulyp taşlanjakdyr, beýleki tarapynda ýazylyşy ýaly bolsa, ýalandan ant içen kowlup çykaryljakdyr. 4 Men ony ýolladym. Ol ogrynyň hem-de Meniň adymdan ýalandan ant içýäniň öýüne girer we şol öýde-de galar; agaç-tagtasydyr daşlary bilen bile öýi ýuwdar. Muny Hökmürowan Reb diýýär».
Ýedinji alamat: içi aýally küýze
5 Soňra meniň bilen gepleşen perişde öňüme geçdi-de: «Ýokaryňa seret, şol gelýän zadyň nämedigini gör» diýdi. 6 Men: «Ol näme?» diýip soradym. Ol maňa: «Ol gelýän küýzedir. Bu tutuş ýurduň etmişidir» diýdi. 7 Soňra gurşun gapak ýokary göterildi: küýzäniň içinde bir aýal otyrdy. 8 Perişde: «Bu şerdir» diýdi. Aýaly küýzäniň içine itekläp goýberdi-de, gurşun gapagy mäkäm ýerine ýapdy. 9 Soňra men seredip durkam, iki aýalyň gelýändigini gördüm. Olar şemala ganatlaryny ýaýyp, uçup gelýärdiler. Olaryň ganaty leglegiň ganaty ýalydy. Olar ýer bilen gögüň aralygynda küýzäni göterip äkitdiler. 10 Men perişdeden: «Olar küýzäni nirä alyp barýarlar?» diýip soradym. 11 Ol maňa: «Şingar ýurduna; şol ýerde oňa öý gurjaklar. Öý taýýar bolanda, olar küýzäni şonuň içinde öz ýerinde goýarlar» diýdi.
Sekizinji alamat: dört söweş arabasy
1 Men ýene-de seredip durkam, iki dagyň arasyndan çykyp gelýän dört söweş arabasyny gördüm. Ol daglar bürünçdendi. 2 Arabalaryň birine dor atlar, beýlekisine gara atlar, 3 üçünji birine ak atlar, soňkusyna bolsa güýçli gyr atlar goşulandy. 4 Meniň bilen gepleşen perişdeden: «Eý, jenabym, bular näme?» diýip soradym. 5 Perişde: «Bular bütin ýer ýüzüniň Taňrysynyň huzuryndan çykýan gögüň dört ruhudyr. 6 Gara atlara goşulan araba ýurduň demirgazygyna, ak atlara goşulan araba olaryň yzyndan gidýär, gyr atlara goşulan araba bolsa günorta gidýär» diýdi. 7 Gyr atlar gidip, ýer ýüzüni aýlanmak isleýärdiler. Perişde: «Baryň, ýer ýüzüni aýlanyň» diýdi. Olar ýer ýüzüne aýlandylar. 8 Soňra ol meni çagyryp: «Seret, demirgazyk ýurda giden atlar ol ýerde Meniň gaharymy köşeşdirdiler» diýdi.
Ýeşuwanyň başyna täç geýdirilýär
9 Maňa Rebbiň şu sözi geldi: 10 «Şu gün Sepanýanyň ogly Ýoşyýanyň öýüne git-de, Babyl sürgüninden gaýdyp gelen Heldaýdan, Tobyýadan hem-de Ýedagýadan altyn-kümüş ýygna. 11 Ýygnan altyn-kümşüňden bir täç ýasap, ony Ýehosadagyň ogly baş ruhany Ýeşuwanyň başyna geýdir. 12 Hökmürowan Reb şuny jar edýär diý: „Ine, Şaha diýen adam. Ol öz ornundan şahalar çykarar we Rebbe ybadathana gurar. 13 Hawa, Rebbe ybadathana gurjak şoldur. Ol şalyk şöhratyny gazanar, tagtynda oturyp şalyk sürer. Onuň tagtynyň ýanynda ruhany bolar we ol ikisiniň arasynda ylalaşykly maslahat bolar. 14 Bu täçler Heldaýyň, Tobyýanyň, Ýedagýanyň hatyrasyna hem-de Sepanýanyň ogly Ýoşyýanyň sahylygynyň hatyrasyna Rebbiň ybadathanasynda goýlar. 15 Uzakda ýaşaýanlar hem gelip, Rebbiň ybadathanasynyň gurluşygyna kömek ederler“». Şeýlelikde, siziň ýanyňyza meni Hökmürowan Rebbiň iberendigini bilersiňiz. Eger siz Hudaýyňyz Rebbiň sözüni berk tutsaňyz, gurluşyk babatda bu aýdylanlar amala aşar.
Reb galp agyz beklemäni ýazgarýar
1 Darýuşyň şalygynyň dördünji ýylynyň dokuzynjy aýynyň, ýagny Kislew aýynyň dördüne Zakarýa Rebbiň sözi gelipdi. 2 Beýteliň halky bolsa Rebbe ýalbarmak üçin, Sareseri we Regemmelegi adamlary bilen bile iberipdi. 3 Şeýle hem olar Hökmürowan Rebbiň ybadathanasyndaky ruhanylarydyr pygamberlerinden: «Ýyllar boýy edişimiz ýaly, bäşinji aýda agyz bekläp aglalymy?» diýip soramalydylar. 4 Şonda Hökmürowan Reb maňa şeýle diýdi: 5 «Ýurduň ähli halkyna hem-de ruhanylaryna aýt: „Ýetmiş ýyllap bäşinji hem ýedinji aýlarda ýas tutup, agyz bekläniňizde, siz muny Meniň üçin edipmidiňiz? 6 Iýip-içeniňizde, diňe özüňiz üçin iýip-içmeýärsiňizmi? 7 Rebbiň öňki pygamberleriň üsti bilen aýdan sözleri-de şular dälmidi? Şol zamanlar Iýerusalim we onuň daş-töweregindäki galalar heniz ilatlydy, parahatdy. Negep çöli bilen günbatar baýyrlyk-da ilatlydy“». 8 Zakarýa Rebbiň şu sözi geldi: 9 «Hökmürowan Reb şeýle diýdi: „Adalatly höküm çykaryň, biri-biriňizi söýüň we rehim-şepagatly boluň; 10 dul aýala, ýetime, gelmişege ýa-da garyp-gasara sütem etmäň; biri-biriňize garşy pislik etmäň. 11 Ýöne Meniň halkym boýnuýogynlyk edip, bu sözlere gulak asmadylar, eşitmejek bolup gulaklaryny dykdylar. 12 Hökmürowan Rebbiň Öz ruhy arkaly öňki pygamberleriň üsti bilen iberen kanundyr nesihatlaryny eşitmez ýaly, olar doňýürek boldular. Şol sebäpden Hökmürowan Rebbiň olara gaty gahary geldi. 13 Şeýlelikde, Men çagyranymda, olar gulak asmadylar, olar çagyranda Men hem olara jogap bermedim. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 14 Şeýdip, Men olary tanamaýan-bilmeýän halklarynyň arasyna harasat bilen dargatdym. Olaryň taşlap giden ýurduny harabaçylyga öwürdim. Ol ýerde janly-jemende galmady; ne gözel ýurt tozap galdy“».
Reb Iýerusalimi dikeltmäge söz berýär
1 Hökmürowan Rebbiň maňa şu sözi geldi: 2 «Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Men Siýony juda gabanýaryn, ony gahar-gazap bilen gabanýaryn“». 3 Reb şeýle diýýär: «Men Siýona tarap öwrülerin we Iýerusalimde mekan tutaryn. Iýerusalim „Wepaly şäher“ diýlip atlandyrylar. Hökmürowan Rebbiň dagy „Mukaddes dag“ diýlip atlandyrylar». 4 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Elleri hasaly gojalardyr kempirler ýene-de Iýerusalimiň köçelerinde oturarlar. 5 Şäheriň köçeleri oýnap ýören oglan-gyzlardan dolar». 6 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Şol günlerde halkyň aman galanlarynyň gözüne bu mümkin däl ýaly görünse, Maňa-da şeýle görünmelimi? Muny Hökmürowan Reb – Men aýdýandyryn». 7 Hökmürowan Reb: «Men Öz halkymy gündogar hem günbatar ýurtlaryndan halas ederin. 8 Men olary ýene Iýerusalime ýaşamaga getirerin. Olar Meniň halkym bolar, Men olaryň wepaly hem adalatly Hudaýy bolaryn» diýýär. 9 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Şol günlerde Hökmürowan Rebbiň ybadathanasynyň düýbüniň tutulmagyna gatnaşan pygamberlerden şu sözleri eşidenleriňiziň gollary kuwwatly bolsun! 10 Şol günlerden öň ynsan üçinem, haýwan üçinem paç alynmazdy, gelýänem-gidýänem üçin duşmandan ýaňa rahatlyk ýokdy, sebäbi Men adamlary biri-biriniň garşysyna öjükdiripdim. 11 Emma indi Men bu halkyň aman galan bölegine beýle etmerin. Muny Hökmürowan Reb diýýär. 12 Tohum parahatlykda sepiler. Üzüm agajy miwe berer, toprak öz hasylyny eçiler, asman ýagmyryny ýagdyrar. Men bularyň hemmesini halkyň aman galan bölegine mülk hökmünde berjek. 13 Eý, ýahudalar hem ysraýyllar, siz halklar arasynda nälete öwrüldiňiz. Indi Men sizi halas ederin, siz ýalkaýjy bolarsyňyz. Gorkmaň, gollaryňyz kuwwatly bolsun!». 14 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Ata-babalaryňyzyň gaharymy getirendikleri üçin, Men olaryň başyna betbagtçylyk getirmegi ýüregime düwdüm we pikirimi üýtgetmändim. Muny Men – Hökmürowan Reb aýdýandyryn. 15 Emma Men şu günlerde Iýerusalime hem-de Ýahuda ýene ýagşylyk etmegi ýüregime düwdüm. Gorkmaň! 16 Siziň etmeli işleriňiz, ine, şulardyr: biri-biriňize diňe hakykaty aýdyň, kazyýetde adalatly hem parahatçylyk döredýän höküm çykaryň. 17 Biri-biriňize garşy pislik etmäň, ýalan ýere ant içmekden gorkuň; bularyň bary Meniň ýigrenýän zatlarymdyr. Muny Reb diýýär». 18 Hökmürowan Rebbiň maňa şu sözi geldi: 19 «Hökmürowan Reb şeýle diýýär: „Dördünji, bäşinji, ýedinji hem-de onunjy aýlardaky agyz bekleýän günleriňiz ýahuda halky üçin şatlyk-şagalaň, dabaraly baýramçylyklar bolar. Şoňa görä hakykaty hem parahatlygy söýüň“». 20 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Ýene-de halklar we köp şäherleriň ilaty geler. 21 Bir şäherde ýaşaýanlar başga bir şähere gidip, şeýle diýerler: „Geliň, Rebbe ýalbaralyň, Hökmürowan Rebbiň gözlegine çykalyň. Ynha, men-ä ýola düşdüm“. 22 Ençeme halklar, güýçli milletler Hökmürowan Rebbi gözlemäge we Rebbe ýalbarmaga Iýerusalime gelerler». 23 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Şol günlerde dürli dillerde gepleýän ähli milletlerden on adam ýahudalaryň eteginden tutup: „Özüň bilen gitmäge bize ygtyýar et, sebäbi Hudaýyň seniň bilendigini eşitdik“ diýerler».
Ysraýylyň duşmanlarynyň jezalandyrylyşy
1 Pygamberlik sözi. Bu Rebbiň Hadrak ýurduna degişli sözüdir. Bu Damask şäherinde galar. Rebbe degişlidir Aram şäherleri we ysraýyl tireleri. 2 Hadrak bilen araçäkdeş bolan Hamat hem, juda parasatly Sur bilen Sidon hem Ondadyr. 3 Sur özüne berkitme gurdy, gum kimin kümüş, köçe hapasy ýaly altyn üýşürdi. 4 Emma Reb onuň bar ýygnanjasyny elinden alar indi. Deňizdäki güýjüni ýok eder, şäheri ot ýalmap-ýuwdar. 5 Ony görüp, Aşkelon gorkar, Gaza yzadan ýaňa jebir çeker, umytdan düşen Ekron-da şeýle eder. Gazanyň şasy ýok ediler, Aşkelon ilatsyz galar. 6 Aşdotda dürli milletlerden garyşan halklar ýaşar, Men piliştleriň tekepbirliginiň soňuna çykaryn. 7 Alaryn agyzlaryndan ganly etlerin, dişleriniň arasyndan nejisliklerin. Aman galanlar Hudaýymyza degişli bolar, Ýahudanyň tiresi ýaly bolar, Ekron ýabuslar kimin bolar. 8 Goragçy hökmünde Öz mekanymda düşlärin, ýeke adam hem eýläk-beýläk geçmez. Sütemkär aman galanlara aralaşmaz, çünki indi olara hut Özüm nazar salaryn.
Patyşa gelýär
9 Şatlan, eý, Siýon gyz, şatlan! Eý, Iýerusalim gyzy, belent owaz bilen gygyr! Ine, patyşaň saňa tarap gelýär. Adyl hem ýeňijidir Ol! Ol bir eşege, eşegiň-de taýharyna münüp, pes göwünlilik bilen saňa gelýär. 10 Efraýymyň söweş arabalaryny, Iýerusalimiň atlaryny ýok ederin, söweş ýaýlary omrulyp taşlanar. Ol halklara abadançylygy berkarar eder. Hökümdarlygy deňizden-deňze, derýadan ýeriň uçlaryna ýeter. 11 Sizi bolsa gurbanlyk gany bilen baglaşan ähtim üçin, tussagdakylaryňyzy suwsuz çukurdan çykararyn. 12 Eý, umytly ýesirler, öz galaňyza dolanyň! Bu gün size iki esse bereket berjekdigimi jar edýän. 13 Ýahudany ýaý ýaly edip egerin, Efraýymy bolsa şol ýaýyň oky ederin. Eý, Siýon, ogullaryňy greklere garşy galdyraryn! Seni elimde urşujynyň gylyjy dek oýnaryn. 14 Şonda Reb Öz halkynyň üstünde peýda bolar, ýyldyrym deý uçar Onuň peýkamy. Hökmürowan Reb surnaý çalar-da, günortadan harasat turzup, ýola düşer. 15 Hökmürowan Reb halkyny gorap saklar. Halk öz duşmanlaryny ýok edip, sapan bilen uruşýanlary depeläp ýenjerler. Toýda şerap içen ýaly içip gygyryşarlar. Olar gurbanlyk legeni ýaly gandan doly bolup, gurbanlyk sypasynyň burçlary kimin gandan dolarlar. 16 Şol gün olaryň Hudaýy Reb halas eder, çünki olar çopan sürüsi kimindir. Olar täjiň gymmatbaha daşlary ýaly Hudaýyň ýurdunda şöhle saçarlar. 17 Nähili ajaýyp hem gözel bolarlar! Bol bugdaý hem täze şerapdan ýigit-gyzlar gül açarlar.
Reb halas etmäge söz berýär
1 Ýaz möwsüminde Rebden ýagyş diläň. Gara bulutlar getirýän Reb olara güýçli çabgalar ýagdyrýar, her kesiň meýdanynda otlar bitirýär. 2 Butlar bimany gepleýärler, palçylar ýalan sözleýärler, galp düýşleri ýorýarlar, soňy boş göwünlik berýärler. Şol sebäpden goýun ýaly ygyp ýörler, çopansyzdyklary üçin ejir çekýärler. 3 Çopanlara garşy tutaşdy gaharym, baştutanlary jezalandyraryn. Hökmürowan Reb Öz sürüsiniň – – Ýahuda nesliniň aladasyny eder, olary buýsançly söweş aty kimin eder. 4 Burç daşy, çadyr gazygy, söweş ýaýy, ähli ýolbaşçylar olardan çykar. 5 Söweş esgerleri deý bolar olar, depelärler duşmany köçeleriň palçygynda. Rebbiň özleri bilendigi üçin söweşip, olar atly goşuny uýada goýarlar. 6 Ýahuda neslini kuwwatlandyraryn, Ýusup neslini halas ederin, Men yzyna getirerin olary, çünki olara rehmim indi. Men tarapdan unudylmadyk ýaly bolarlar. Sebäbi olaryň Hudaýy Reb – Mendirin; Men olara gulak asaryn. 7 Efraýym halky batyrlar kimin bolar, şerap içen deý olaryň köňli hoş bolar. Muny ogullary görüp guwanarlar; olaryň göwünleri Rebde galkynar. 8 Sykylyk çalyp, toplaryn olary, çünki Men azat etdim olary. Köpelerler olar hut öňküleri ýaly. 9 Milletler arasyna olary tohum deý sepdim, emma olar Meni uzak ýurtlarda ýatlarlar. Çagalary bilen aman galyp dolanyp gelerler. 10 Yzyna getirerin olary Müsürden; Aşurdan ýygnaryn. Getirerin Gilgada, Liwana ýöne olar sygmazlar ol ýere. 11 Reb jebir deňzinden geçirer, deňiz tolkunlaryny köşeşdirer. Niliň düýpsüz çuňluklary gurar, Aşuryň tekepbirligi çöker, Müsüriň şalyk hasasy elinden gider. 12 Olar Men-Rebde kuwwatlanarlar, Meniň adym bilen gezerler, Muny Reb aýdýandyr.
1 Eý, Liwan, derwezeleriňi aç, goý, ot kedr agaçlaryňy ýakyp ýok etsin! 2 Eý, serwi, bagyr, çünki kedr agajy ýykyldy, şöhratly agaçlar wes-weýran boldy! Eý, Başanyň dublary, uwlaň, çünki sümme tokaý ýer bilen ýegsan boldy! 3 Çopanlaryň bagyryşyna gulak salyň; olaryň şöhraty öçdi. Arslanlaryň arryldysyna gulak goýuň; Iordanyň etegindäki tokaý ýok edildi.
Iki çopan
4 Meniň Hudaýym Reb şeýle diýýär: «Soýulýan sürä çopan bol. 5 Sürini satyn alanlar goýunlary soýýarlar, ýöne jezalaryny çekmeýärler. Goýunlary satýan adam olara: „Rebbe alkyş bolsun, sebäbi men baýadym“ diýýär. Çopanlaryň öz goýunlaryna haýpy gelmeýär. 6 Mundan beýläk ýurduň ilatyna haýpym gelmez, muny Reb diýýär. Men olaryň her birini goňşusynyň hem-de patyşasynyň eline bererin. Olar ýurdy weýran ederler. Men ýeke adamy-da olaryň elinden halas etmerin». 7 Şeýlelikde, goýun söwdagärleriniň hatyrasyna men soýulmaly sürä çopan boldum. Elime iki taýak aldym-da, olaryň birini «Merhemet», beýlekisini bolsa «Bitewilik» diýip atlandyrdym. Şeýdip, sürini bakdym. 8 Bir aýda üç çopany başymdan sowdum. Men goýun söwdagärlerini ýigrendim, olar hem meni ýigrendiler. 9 Men olara: «Men siziň üçin çopançylyk etjek däl. Ölen – ölsün, ýumrulan – ýumrulsyn. Aman galanlar bolsa biri-biriniň etini iýsinler» diýdim. 10 Ähli halklar bilen eden ähtimi bozmak üçin «Merhemet» diýip atlandyran taýagymy aldym-da, ony döwdüm. 11 Hut şol günüň özünde äht bozuldy. Jebir çeken goýunlar – olar maňa seredip durdular – munuň Rebbiň sözüdigine göz ýetirdiler. 12 Soňra olara: «Eger muny dogry hasaplasaňyz, onda muzdumy beriň, eger nädogry hasaplasaňyz, muzd gerek däl» diýdim. Şeýlelikde, olar maňa otuz kümüş teňňe çekip berdiler. 13 Reb maňa: «Olaryň Maňa kesen bir şaýa degmeýän bahasyny al-da, küýzegäre taşlap ber» diýdi. Onsoň men otuz kümüş teňňäni aldym-da, Rebbiň ybadathanasyndaky küýzegäre taşladym. 14 Soňra men Ýahuda bilen Ysraýylyň arasyndaky doganlyk gatnaşygyny bozmak üçin «Bitewilik» diýen ikinji taýagymy-da döwdüm. 15 Soňra Reb maňa şeýle diýdi: «Derde ýaramaýan çopanyň gurallaryny ýene-de al. 16 Men şu ýurda bir çopan goýjakdyryn, ol ölüm ýassygynda ýatanyň aladasyny etmez, ýiteni idemez, maýyby bejermez, sag adamyň garnyny doýurmaz. Gaýtam ol semizleriň etini iýip, toýnaklaryny goparar. 17 Sürini taşlaýan, derde ýaramaýan çopanyň dat gününe! Gylyç onuň elini çapsyn, sag gözüni oýsun. Eli bütinleý gurasyn, sag gözi sokur bolsun».
Iýerusalimiň ýeňşi
1 Pygamberlik sözi. Bu Rebbiň Ysraýyl hakyndaky sözüdir. Gögi ýaýan, ýeri esaslandyran we ynsan ruhuny ýaradan Reb şeýle diýýär: 2 «Men Iýerusalimi daş-töweregindäki halklar üçin başyňy aýlaýan şeraply bir käse ederin. Iýerusalim gabawa düşende, bu käseden Ýahuda-da içer. 3 Şol gün Men Iýerusalimi ähli halklar üçin agyr daş ederin. Ony göterenleriň ählisi özlerine zeper ýetirer. Ýer ýüzüniň ähli halklary birleşip, Iýerusalimiň garşysyna çykarlar. 4 Şol gün Men atlaryň baryny guduzladaryn, üstündäkileri bolsa dälirederin. Beýleki halklaryň atlarynyň gözlerini kör ederin, emma Ýahuda neslini Öz nazarymda saklaryn. Muny Reb diýýär. 5 Şonda Ýahuda baştutanlary öz-özlerine: „Özleriniň Hudaýy Hökmürowan Rebde kuwwatlanan Iýerusalimiň halky biziň gujur-gaýratymyzdyr“ diýerler. 6 Şol gün Men ýahuda baştutanlaryny oduň ortasynda ýanýan bir maňňal ýaly, bugdaý dessesiniň içinde alawlap ýanýan çyra ýaly ederin. Olar sag-solundaky halklaryň ählisini ýakyp-ýandyrarlar. Iýerusalim ýene-de özüniň öňki ýerinde oturar». 7 Dawudyň nesilleriniň hem-de Iýerusalimiň halkynyň şöhraty Ýahudadan öňe geçmez ýaly, Reb ilki ýahuda halkyna ýeňiş berer. 8 Reb şol gün Iýerusalimiň halkyny gorar. Olaryň iň ejizi Dawut ýaly bolar. Dawudyň nesli Hudaý ýaly, öňe çykan Rebbiň perişdesi ýaly bolar.
Tutuş ýurtda ýas tutarlar
9 «Şol gün Men Iýerusalimiň garşysyna çykýan halklaryň ählisini derbi-dagyn etmäge girişerin. 10 Men Dawudyň nesliniň hem-de Iýerusalimiň halkynyň üstüne merhemet we ýalbaryş ruhuny dökerin. Olar özleriniň deşim-deşim edenine, ýagny Maňa serederler, ýalňyz ogly üçin ýas tutýan ýaly ýas tutarlar, nowbahar ogly üçin ahy-nala çekýän ýaly ajy gözýaş dökerler. 11 Şol gün Iýerusalimde tutuljak ýas Megido düzlügindäki Hadatrimmonda tutulan ýas ýaly agyr bolar. 12 Ýurtda her kowumyň maşgalasy özbaşdak, aýallary aýry, erkekleri aýry ýas tutar: Dawudyň kowumynyň erkekleri aýry, aýallary aýry; Natanyň kowumynyň erkekleri aýry, aýallary aýry; 13 Lewiniň kowumynyň erkekleri aýry, aýallary aýry; Şimginiň kowumynyň erkekleri aýry, aýallary aýry; 14 şeýle hem ähli galan kowumlaryň erkekleri aýry, aýallary aýry ýas tutar».
1 Şol gün Dawudyň neslini hem-de Iýerusalimiň halkyny günäden we haramlykdan saplamak üçin bir çeşme çykar.
Butparazlygyň we ýalan pygamberligiň soňy
2 Şol gün Men ýurtdan butlaryň atlaryny öçürip taşlaryn, Hökmürowan Reb diýýär. Mundan beýläk olar ýatlanylmaz. Ýalan pygamberleri-de, erbet ruhy-da ýurtdan çykararyn. 3 Eger kimdir biri ýene pygamberlik edäýse, ata-enesi oňa: «Sen diri galmarsyň, sebäbi Rebbiň adyndan ýalan sözleýärsiň» diýer. Ol pygamberlik edende, ata-enesi ony pyçaklar. 4 Şol gün her bir pygamber pygamberlik edýän wagtynda görnen görnüşlerden utanar, adamlary aldamak üçin pygamberleriň ýüň donuny geýmez. 5 Ol: «Men pygamber däl, men – daýhan. Ýaş wagtym biri meni gul edip satyn alypdyr» diýer. 6 Eger ondan: «Döşüňdäki ýaraň näme?» diýip sorasalar, ol: «Bu dostlarymyň öýündekäm boldy» diýip jogap berer. 7 Eý, gylyç, oýan çopanymyň garşysyna! Oýan ýakynymyň garşysyna. Muny Hökmürowan Reb diýýär. Çopany ur, goý, dargasyn goýunlar. Men elimi kiçileriň garşysyna galdyraryn. 8 Tutuş ýurduň, Reb diýýär, üçden ikisi gyrlyp heläk bolar, üçden biri diri galar. 9 Şol galan üçden birini otdan geçirerin, olary kümüş kimin saplaryn, altynyň barlanyşy ýaly synaryn. Olar Maňa dileg ederler, Men olara jogap bererin, «Bu – Meniň halkym» diýerin; Olar-da: «Reb – biziň Hudaýymyz» diýerler.
Soňky söweş we Rebbiň gelmegi
1 Ine, Rebbiň güni gelýär! Eý, Iýerusalim halky, sizden alnan olja öz gözüňiziň alnynda paýlaşylar. 2 Men Iýerusalimiň garşysyna uruşmak üçin ähli halklary ýygnaryn. Şäherler basylyp alnar, öýler talanar, aýallar zorlanar. Şäher halkynyň ýarysy sürgün ediler, ýöne halkyň galan bölegi şäherden çykarylmaz. 3 Onsoň Reb çykyp, söweş günündäki ýaly edip, şol halklaryň garşysyna urşar. 4 Şol gün Onuň aýagy gündogarda – Iýerusalimiň öňündäki Zeýtun dagynda bolar. Bu dag gündogardan günbatara ägirt uly jülge bolup, ikä bölüner; dagyň ýarysy demirgazyga, ýarysy günorta çekiler. 5 Siz Rebbiň dagynyň jülgesiniň içi bilen gaçarsyňyz, sebäbi ol jülge Asele çenli uzalyp gider. Siz şonda Ýahuda patyşasy Uzyýanyň döwründe bolan ýertitremeden gaçyşyňyz ýaly gaçarsyňyz. Şol wagt meniň Hudaýym Reb ähli mukaddesler bilen bile geler. 6 Şol gün yşyk bolmaz, asmandaky yşyk çeşmeleri doňar. 7 Ol diňe Rebbe aýan bolan aýratyn bir gün bolar. Ol ne gündize meňzär, ne-de gijä; agşamyna ýagty bolar. 8 Şol gün Iýerusalimde suw joşar. Suwuň ýarysy gündogardaky deňze, ýarysy günbatardaky deňze akar. Bu gyşyna-da, tomsuna-da şeýle dowam eder. 9 Reb tutuş ýer ýüzüniň şasy bolar. Şol gün Reb ýeke-täk Reb bolar we Onuň ady ýeke-täk at bolar. 10 Gebadan Iýerusalimiň günortasyndaky Rimmona çenli tutuş ýurt düzlüge öwrüler. Emma Iýerusalim Benýamin derwezesinden öňki derwezäniň ýerleşen ýerine, Çüňk derwezesine çenli, ýagny Hananel diňinden patyşanyň üzüm sykylýan ýerine çenli aralykdaky belentlikde galar. 11 Iýerusalimde adamlar ýaşar, ol indiden beýläk ýok edilmez. Şäher howpsuz bolar. 12 Iýerusalimiň garşysyna urşan halklary Reb şu belalar bilen jezalandyrar: Heniz aýak üstünde gezip ýörkäler – tenleri, hanasyndaka – gözleri, agyzlaryndaka – dilleri çüýrär. 13 Şol gün olary Reb uly aljyraňňylyga salar, her kim öz gapdalyndakynyň elinden tutar, biri-birine ýumruk salarlar. 14 Hatda ýahudalar-da Iýerusalimde urşarlar. Daş-töwerekdäki ähli halklaryň baýlygy: uly möçberde altyn-kümşi, geýimleri ýygnalar. 15 Atlardyr gatyrlara, düýelerdir eşeklere hem-de olaryň düşelgelerinde bolan beýleki ähli haýwanlara-da şunuň ýaly belalar bilen jeza berler. 16 Iýerusalimiň üstüne çozan halklardan aman galanlary Patyşa, ýagny Hökmürowan Rebbe ybadat etmek hem-de Çatma baýramyny bellemek üçin ýylyň-ýylyna Iýerusalime giderler. 17 Patyşa, ýagny Hökmürowan Rebbe ybadat etmek üçin ýer ýüzündäki halklardan Iýerusalime gitmedikler ýagyş garasyny görmez. 18 Eger Müsür nesli hem gidip, şuny berjaý etmese, Reb olara-da Çatma baýramyny bellemäge gitmedik halklaryň başyndan inderen belasyny inderer. 19 Müsüriň hem-de Çatma baýramyny bellemäge gitmedik halklaryň ählisiniň jezasy şeýle bolar. 20 Şol gün hatda atlaryň jaňjagazlaryna-da «Rebbe bagyş edilen» diýip ýazylar; Rebbiň ybadathanasyndaky gazanlar hem gurbanlyk sypasynyň öňündäki jamlar ýaly bolar. 21 Iýerusalimdäki hem-de Ýahudadaky her bir gazan Hökmürowan Rebbe bagyş ediler. Gurbanlyk bermäge gelenler olary gurbanlyk etini bişirmek üçin ulanarlar. Şol günden beýläk Hökmürowan Rebbiň ybadathanasynda ýekeje-de söwdagär bolmaz.
1 Pygamberlik sözi. Malakynyň üsti bilen Rebbiň ysraýyllara aýdan sözi.
Rebbiň ysraýyllara bolan söýgüsi
2 Reb: «Men sizi ozaldan söýýärin» diýýär. Emma siz: «Sen bizi nähili söýýärsiň?» diýip soraýarsyňyz. Reb şeýle diýýär: «Ysaw Ýakubyň dogany dälmi näme? Men Ýakuby saýladym, 3 emma Ysawy ret etdim. Onuň daglaryny weýran etdim, mülküni çöl şagallaryna berdim». 4 Edomlylar: «Biz weýran edildik, ýöne weýrançylygy dilkelderis» diýerler. Ýöne Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Olar gurarlar, emma Men ýykaryn. Ýurtlarynyň erbet ýurtdygyny, halkyna bolsa Rebbiň ömürlik gaharynyň gelendigini hemmeler bilerler. 5 Muny öz gözleriňiz bilen görüp: „Reb Ysraýyl serhedinden daşarda hem beýikdir!“ diýersiňiz».
Reb ruhanylary ýazgarýar
6 Eý, Meniň adymy kemsidýän ruhanylar, Hökmürowan Reb size şeýle diýýär: «Ogul atasyny, gul hojaýynyny sylaýar. Eger Men ata bolsam, hany Maňa sylag-hormatyňyz? Eger Men hojaýyn bolsam, hany siziň Menden gorkyňyz? Gaýtam siz: „Biz nädip Seniň adyňy kemsitdik?“ diýýärsiňiz. 7 Siz Meniň gurbanlyk sypamda haram gurbanlyklar hödürläp, Meniň adymy kemsitdiňiz. Siz ýene-de: „Biz nädip Seni haram etdik?“ diýip soraýarsyňyz. „Rebbiň saçagyny kemsitsek hem bolar“ diýip, Meni haram etdiňiz. 8 Kör maly gurbanlyk etmek dürsmüdir? Agsak ýa-da kesel maly gurbanlyk etmek erbetlik dälmi? Şeýle maly öz häkimiňe bir eltip gör! Ol senden razy bolarmyka, haýyşyňy ýerine ýetirermikä? Muny Hökmürowan Reb diýýär. 9 Indi bize merhemet eder ýaly, Hudaýa ýalbaryp bir görüň!? Şeýle gurbanlyklar hödürläniňizden soň, Ol siziň soraýan zadyňyzy edermikä? Muny Hökmürowan Reb aýdýandyr». 10 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Gurbanlyk sypamda biderek ýere ot ýakmazyňyz ýaly, käşgä araňyzdan biri çykyp, derwezeleri ýapsady! Men sizden razy däldirin. Indi Men siziň eliňizden sadaka kabul etmerin. 11 Gündogardan günbatara çenli milletler arasynda Meniň adym beýik bolar! Ähli ýerde Meniň adyma ýakymly ysly tütetgi ýakylyp, päk sadakalar hödürlener. Çünki milletler arasynda Meniň adym beýik bolar. Muny Hökmürowan Reb aýdýandyr. 12 Emma siz: „Rebbiň saçagy haramdyr, çöregidir ir-iýmişini kemsitsek hem bolar“ diýip, Meniň adyma ysnat getirýärsiňiz. 13 „Bu nähili irginlik!“ diýip, siz muny äsgermezlik etdiňiz, Hökmürowan Reb diýýär. Gurbanlyk hökmünde siz talanyp alnan, agsak ýa-da kesel mal hödürleýärsiňiz! Ony Men kabul ederin öýdýäňizmi? Muny Reb aýdýandyr. 14 Sürüsindäki goçy sadaka aýdyp, soňra onuň ýerine Taňra maýyp-müjribi gurbanlyk berýän kezzaba nälet bolsun! Çünki Men beýik Patyşadyryn, Hökmürowan Reb diýýär. Milletler Meniň adymdan gorkýarlar».
1–2 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Indi, eý, ruhanylar, bu buýruk siziň üçindir. Eger diňlemeseňiz, adymy şöhratlandyrmagy ýürekden islemeseňiz, onda Men siziň üstüňize nälet ibererin we alkyşlaryňyzy nälete öwrerin. Men olary eýýäm näletledim, sebäbi siz muny ýürekden islemediňiz. 3 Men siziň tohum-tijiňizi ýazgararyn. Baýramçylyklarda gurban edýän mallaryňyzyň dersini ýüzüňize sürterin we siz huzurymdan äkidilip, derse taşlanarsyňyz. 4 Şonda Lewi bilen eden ähtimiň saklanmagy üçin, bu buýrugy size ýollandygymy biliň, Hökmürowan Reb diýýär. 5 Meniň onuň bilen eden ähtim ýaşaýyş we parahatçylyk ähtidir. Men bulary oňa Menden gorksun diýip berdim. Ol Menden gorkup, adyma hormat goýdy. 6 Onuň edýän öwüt-ündewleri dogrudy, hileli sözi ýokdy. Ol Meniň bilen ylalaşyk we dogrulyk ýolundan ýöräp, köp adamlary günäden sowdy. 7 Ruhanynyň sözleri bilimi goramalydyr. Ol Hökmürowan Rebbiň wekilidir, ynsanlar onuň agzyndan öwüt-ündew gözlemelidir. 8 Emma siz ýoldan çykdyňyz we öwüt-ündewleriňiz bilen köp adamlaryň büdremegine sebäp bolduňyz. Siz Lewiniň ähtini bozduňyz. Muny aýdýan Hökmürowan Rebdir. 9 Öwüt-ündewiňizde tarapgöýlük edip, Meniň ýollarymy tutmandygyňyz üçin, Men hem sizi bütin halkyň öňünde kemsitdim we peseltdim».
Halkyň Hudaýa biwepalygy
10 Biziň hemmämiziň atamyz bir dälmi? Bizi bir Hudaý ýaratmadymy? Onda näme üçin biz biri-birimize dönüklik edip, ata-babalarymyzyň ähtini bozýarys? 11 Ýahuda dönüklik edip, Ysraýylda we Iýerusalimde nejis iş etdi. Ýahuda keseki hudaýa sežde edýän gyza öýlenip, Rebbiň halaýan mukaddes öýüni harama çykardy. 12 Muny eden kişi Hökmürowan Rebbe sadaka getiren bolsa-da, Reb onuň maşgalasyny Ýakubyň neslinden sogrup taşlap, ony jezalandyrsyn. 13 Ine, başga-da bir eden işiňiz bar: Siz Rebbiň gurbanlyk sypasyny gözýaşlar bilen, möňňürip, ahy-nala bilen doldurýarsyňyz, sebäbi Reb indi siziň getiren sadakalaryňyza seretmeýär, olary eliňizden hoşallyk bilen kabul etmeýär. 14 Siz: «Näme üçin kabul etmeýär?» diýip soraýarsyňyz. Sebäbi Reb seniň we ýaş wagtyň öýlenen aýalyňyň arasynda şaýatdyr. Ol ýanýoldaşyň, ähtleşen aýalyň hem bolsa, sen oňa dönüklik etdiň. 15 Tutuş kalby bilen Hudaýa wepaly bolan hiç bir adam beýle hereket etmez. Wepaly adam näme isleýär? Ol öz dogulýan çagalarynyň Hudaýyň halky bolmagyny isleýär. Şonuň üçin habardar boluň we ýaşlykda öýlenen aýalyňyza dönüklik etmäň. 16 Ysraýyl Hudaýy Reb: «Men aýrylyşmagy ýigrenýärin. Men aýrylyşan adamyň başyna zulum salaryn, muny Men – Hökmürowan Reb aýdýandyryn. Şonuň üçin siz seresap boluň, dönüklik etmäň» diýýär.
Höküm güni
17 Siz sözleriňiz bilen Rebbi irizdiňiz. «Ony nädip irizdik?» diýip soraýarsyňyz. «Ýamanlyk edýän her bir adam Rebbiň nazarynda gowudyr we Reb olardan hoşaldyr» ýa-da «Hany, adalat Hudaýy nirede?» diýip irizdiňiz.
1 Hökmürowan Reb: «Öňümden ýol taýýarlar ýaly, ine, Men Öz wekilimi iberýärin. Siziň gözleýän Taňryňyz duýdansyz Öz ybadathanasyna geler. Siziň hoşal bolýan äht wekiliňiz, ine, gelýär» diýýär. 2 Emma äht wekiliniň geljek gününe kim çydap biler? Ol peýda bolanda, onuň öňünde kim durup biler? Çünki ol demri eredýän ot kimin, kir ýuwujynyň sabyny kimindir. 3 Ol kümşi eredip saplaýan ýaly oturyp, Lewiniň neslini saplar, olary altyn-kümüş kimin eredip tämizlär. Şonda olar sadakalaryny Rebbe dogrulyk bilen hödür ederler. 4 Onsoň öňki döwürde, geçen ýyllarda bolşy ýaly, Reb Ýahuda we Iýerusalim halkynyň sadakalaryndan hoşal bolar. 5 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Soňra Men höküm çykarmak üçin ýanyňyza gelip, jadygöýlere, zynagärlere, ýalan ýere ant içýänlere garşy we talabanyň, dul aýalyň, ýetimiň hakyny iýýänlere garşy, gelmişegi hukugyndan mahrum edýänlere, Menden gorkmaýanlara garşy derrew şaýat bolaryn.
Toba etmäge çagyryş
6 Men Rebdirin, üýtgeýän däldirin. Şonuň üçin hem siz Ýakubyň nesli bolmakdan mahrum edilmediňiz. 7 Ata-babalaryňyzyň döwründen bäri siz Meniň parzlarymdan ýüz öwrüp, olary berjaý etmeýärsiňiz. Maňa tarap öwrüliň, Menem size tarap öwrülerin. Muny Hökmürowan Reb aýdýandyr». Emma siz: «Biz nädip öwrüleli?» diýýärsiňiz. 8 Heý, ynsan Hudaýyň hakyny iýermi? Siz Meniň hakymy iýdiňiz! Siz bolsa: «Biz nädip Seniň hakyňy iýdik?» diýýärsiňiz. Zekatlaryňyzda we sadakalaryňyzda iýdiňiz! 9 Siz näletlendiňiz, sebäbi siz Menden ogurlaýarsyňyz, bütin millet Menden ogurlaýar! 10 Öýümde azyk bolar ýaly, ondan biriňiziň baryny tutuşlygyna ammara getiriň. Meni munuň bilen synap görüň. Muny Hökmürowan Reb diýýär. Görüň, Men gögüň penjirelerini siziň üçin açyp, üstüňize dolup-daşýan bereket ýagdyrmarynmy? 11 Men siziň üçin topragyňyzdaky hasyly weýran etmegi çekirtgelere gadagan ederin. Meýdandaky üzüm agaçlaryňyz hasylsyz galmaz, Hökmürowan Reb diýýär. 12 Şonda ähli milletler size bagtly diýerler. Çünki ýurduňyz eşretli ýurt bolar, muny Hökmürowan Reb aýdýandyr.
Hudaý wepadarlary sylaglar
13 Reb: «Maňa garşy bihaýa sözler aýtdyňyz» diýýär. Siz bolsa: «Biz Saňa garşy näme aýdypdyrys?» diýýärsiňiz. 14 Siz, ine, şeýle diýdiňiz: «Hudaýa gulluk etmek bidereklikdir. Hökmürowan Rebbiň buýrugyny berjaý etmekden we Onuň öňünde ýas tutup gezmekden biz näme peýda görýäris? 15 Indi tekepbirlere bagtly diýýäris. Erbetlik edýänleriň diňe bir işi rowaç alman, eýsem olar Hudaýy synap, jezadan gutulýarlar». 16 Onsoň Rebden gorkýanlar biri-birileri bilen gepleşdiler. Reb üns berip diňledi. Rebden gorkup, adyna hormat goýýanlar hakynda Onuň öňünde bir ýatlama kitaby ýazyldy. 17 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Meniň bellän günüm olar Meniňki bolar. Olar Meniň gymmatly halkym bolar. Atasynyň özüne hyzmat eden ogluna haýpy gelşi ýaly, Meniň hem olara haýpym geler. 18 Şonda siz ýene bir gezek dogry bilen egriniň, Hudaýa gulluk edýän bilen etmeýäniň arasyndaky tapawudy görersiňiz».
Rebbiň geljek güni
1 Hökmürowan Reb şeýle diýýär: «Ine, ol gün ojak ýaly ýanyp gelýär. Ähli tekepbirler we hemme erbetlik edýänler saman kimin bolarlar. Ol gün olaryň hemmesini ot ýandyrar. Olarda ne kök, ne-de baldak galar. 2 Ýöne Meniň adymdan gorkýan siz üçin, şöhlesi bilen şypa berjek adalat güneşi dogar. Siz şonda gazygyndan boşanan göle ýaly böküşersiňiz. 3 Erbetleri basgylarsyňyz, çünki Meniň bellän günüm olar siziň aýaklaryňyzyň astynda kül bolar. Muny Hökmürowan Reb aýdýandyr. 4 Gulum Musanyň kanunyny, bütin Ysraýyl üçin Meniň Horep dagynda onuň üsti bilen buýran parzlarymy we hökümlerimi ýatlaň. 5 Ine, Men-Rebbiň beýik we gazaply güni gelmezden öň, Özüm size Ylýas pygamberi ibererin. 6 Ol ata-eneleriň ýüregini çagalaryna, çagalaryň ýüregini ata-enelerine tarap öwrer. Şonda Men gelip, ýurdy näletläp ýok etmerin».
The New Testament of our Lord and Saviour Jesus Christ
Isa Mesihiň nesil şejeresi
1 Bu kitap Ybraýymyň ogly bolan Dawudyň ogly Isa Mesihiň nesil şejere kitabydyr. 2 Ybraýym Yshagyň atasydy. Yshak Ýakubyň atasydy. Ýakup Iuda we onuň doganlarynyň atasydy. 3 Iuda Tamaradan doglan Peresiň we Zerahyň atasydy. Peres Hesronyň atasydy. Hesron Ramyň atasydy. 4 Ram Aminadabyň atasydy. Aminadap Nahşonyň atasydy. Nahşon Salmonyň atasydy. 5 Salmon Rahawdan doglan Boazyň atasydy. Boaz Rutdan doglan Obediň atasydy. Obed Ýessäniň atasydy. 6 Ýesse Dawut patyşanyň atasydy. Dawut Uriýanyň aýalyndan bolan Süleýmanyň atasydy. 7 Süleýman Rehawamyň atasydy. Rehawam Abiýanyň atasydy. Abiýa Asanyň atasydy. 8 Asa Ýehoşafatyň atasydy. Ýehoşafat Ýoramyň atasydy. Ýoram Uziýanyň atasydy. 9 Uziýa Ýotamyň atasydy. Ýotam Ahazyň atasydy. Ahaz Hizkiýanyň atasydy. 10 Hizkiýa Manaşäniň atasydy. Manaşe Amonyň atasydy. Amon Ýoşiýanyň atasydy. 11 Ýoşiýa Babyl sürgüni wagtynda doglan Ýehoniýanyň we onuň doganlarynyň atasydy. 12 Ýehoniýa Babyl sürgüninden soň doglan Şealtiýeliň atasydy. Şealtiýel Zerubabeliň atasydy. 13 Zerubabel Abihudyň atasydy. Abihud Elýakimiň atasydy. Elýakim Azoryň atasydy. 14 Azor Sadokyň atasydy. Sadok Ahimiň atasydy. Ahim Elihudyň atasydy. 15 Elihud Eliýazaryň atasydy. Eliýazar Mattanyň atasydy. Mattan Ýakubyň atasydy. 16 Ýakup Meremiň adamsy Ýusubyň atasydy. Meremden hem Mesih diýlen Isa doguldy. 17 Şeýlelikde, Ybraýymdan Dawuda çenli bolan nesiller jemi on dört arkadyr. Dawutdan Babyl sürgünine çenli hem on dört, Babyl sürgüninden Mesihe çenli hem on dört arkadyr.
Isa Mesihiň dogluşy
18 Isa Mesihiň dogluşy şeýle boldy: Onuň ejesi Meremiň Ýusup bilen adaglyka, biri-birleri bilen ýassykdaş bolmazlaryndan öň, Mukaddes Ruhdan göwreli bolanlygy äşgär boldy. 19 Onuň adamsy Ýusup bir dogry adam bolansoň, ony utanja goýmak islemän, ýaşyrynlyk bilen boşatmagy ýüregine düwdi. 20 Emma ol bu zatlar hakda oýlanyp ýörkä, Rebbiň bir perişdesi onuň düýşüne girip: «Eý, Dawut ogly Ýusup! Sen Meremi özüňe aýallyga almakdan gorkma, çünki onuň göwresinde dörän zat Mukaddes Ruhdandyr. 21 Ol bir Ogul dograr, sen Onuň adyna Isa dakarsyň, çünki Ol Öz halkyny günälerinden halas eder» diýdi. 22 Bularyň hemmesi Rebbiň pygamber arkaly aýdan şu sözüniň ýerine ýetmegi üçin boldy: 23 «Ine, bir gyz göwreli bolup, bir ogul dograr, Onuň adyna Emmanuýel dakarlar». Bu ― «Hudaý biziň bilendir» diýen manyny berýär. 24 Ýusup ukudan oýananyndan soň, Rebbiň perişdesiniň tabşyryşy ýaly, aýalyny aldy. 25 Aýaly ilkinji ogluny dogurýança, onuň ýanynda ýatmady, çaganyň adyna bolsa Isa dakdy.
Müneçjimleriň gelmegi
1 Hirodes patyşanyň zamanynda Ýahudanyň Beýtullaham şäherinde Isa eneden doglanynda, ine, Iýerusalime gündogardan müneçjimler gelip: 2 «Ýehudylaryň Patyşasy bolup doglan nirede? Biz gündogarda Onuň ýyldyzyny görüp, Oňa sežde etmäge geldik» diýdiler. 3 Muny eşidip, Hirodes patyşa we onuň bilen birlikde tutuş Iýerusalim galagopluga düşdi. 4 Ol ähli baş ruhanylary, halkyň kanunçylaryny ýygnap, olardan Mesih nirede dogulmaly diýip sorady. 5 Olar şeýle jogap berdiler: «Ýahudanyň Beýtullahamynda, çünki pygamber arkaly şeýle ýazylypdyr: 6 „Eý, Ýahuda ülkesindäki Beýtullaham, sen Ýahuda hökümdarlary arasynda asla iň kiçisi dälsiň. Çünki halkym Ysraýyla çopançylyk etjek Hökümdar senden çykjakdyr"». 7 Onsoň Hirodes müneçjimleri ýaşyryn ýanyna çagyryp, ýyldyzyň haçan görnenini çintgäp sorady. 8 «Baryň, çaga hakda ýagşyja sorag-ideg ediň, tapaňyzda maňa hem habar beriň, men hem baryp, Oňa sežde etjek» diýip, olary Beýtullahama iberdi. 9 Olar patyşany diňläp, ýola rowana boldular. Ine, gündogarda gören ýyldyzlary öňlerine düşüp, çaganyň bolan ýeriniň üstüne gelip durdy. 10 Olar ýyldyzy görüp, juda begendiler. 11 Öýe girip, çaga bilen ejesi Meremi gördüler. Dyzlaryna çöküp, Oňa sežde etdiler-de, hazynalaryny açyp, altyn, ladan we mür sowgat berdiler. 12 Hirodesiň ýanyna öwrülmezlik hakda düýş üsti bilen duýduryş berlensoň, olar öz ýurtlaryna başga ýol bilen gaýtdylar.
Müsüre gaçyş
13 Müneçjimler ugranlaryndan soň, Rebbiň bir perişdesi Ýusubyň düýşüne girip: «Tur, çaga bilen ejesini al-da, Müsüre gaç, saňa aýdýançam şol ýerde gal, çünki Hirodes çagany öldürmek üçin Ony agtarjak bolup ýör» diýdi. 14 Ýusup turdy-da, çaga bilen Onuň ejesini alyp, gije Müsüre gitdi. 15 Rebbiň pygamber arkaly: «Men Oglumy Müsürden çagyrdym» diýip aýdany ýerine ýeter ýaly, Hirodesiň ölümine deňeç şol ýerde galdy.
Oglanlaryň öldürilmegi
16 Müneçjimleriň aldanyny bilensoň, Hirodes gaty gaharlanyp, Beýtullahama we onuň etrabyndaky ähli obalara adam iberdi-de, müneçjimlerden sorap anyklan wagtynda bolan oglanlaryň iki ýaşlysyna çenli hemmesini öldürtdi. 17 Şeýlelikde, Ýeremiýa pygamber arkaly aýdylan şu söz ýerine ýetdi: 18 «Ramadan bir ses eşidildi, agy we çuň matam sesi. Çagalary üçin aglaýan Rahel özüne teselli berilmegini islemeýär, çünki olar ýok».
Nasyra öwrüliş
19 Hirodes ölende, Rebbiň bir perişdesi Müsürde Ýusubyň düýşüne girip: 20 «Tur, çaga bilen Onuň ejesini al-da, Ysraýyl ýurduna gaýt, çünki çaganyň janynyň kastyna çykanlar öldi» diýdi. 21 Ol turdy, çagadyr ejesini alyp, Ysraýyl ýurduna gaýtdy. 22 Ýöne Arhelasyň öz atasy Hirodesiň ýerine Ýahudanyň patyşasy bolanyny eşidip, ol ýere barmaga gorkdy, düýş bilen duýduryş berlensoň bolsa, Jelile etraplaryna ýola düşdi. 23 Gelip, Nasyra diýen bir şäherde mesgen tutdy, şeýdip, pygamber arkaly: «Oňa nasyraly diýler» diýip aýdylan söz ýerine ýetdi.
Ýahýanyň wagzy
1 Şol günlerde Ýahudanyň çölünde wagyz edip, çokundyryjy Ýahýa peýda boldy. 2 Ol: «Toba ediň, çünki Gögüň Patyşalygy golaýlady» diýýärdi. 3 Sebäbi ol Işaýa pygamberiň: «Çölde gygyrýanyň sesi: „Rebbiň ýoluny taýýarlaň, Onuň ýodalaryny dogrulaň" diýýär» diýenidir. 4 Ýahýanyň düýe ýüňünden geýimi, bilinde gaýyş guşagy bardy, iýmiti bolsa ýabany bal bilen çekirtgedi. 5 Şonda Iýerusalim, tutuş Ýahuda we bütin Iordan etraby onuň ýanyna eňdi. 6 Olar günälerini boýun alýardylar, Ýahýa hem olary Iordan derýasynda çokundyrýardy. 7 Ýahýa köp fariseýleriň we saddukeýleriň-de çokundyrylmaga gelýändiklerini görüp, olara şeýle diýdi: «Eý, alahöwrenler nesli! Geljek gazapdan gaçmagy size kim salgy berdi? 8 Indi toba mynasyp hasyl beriň. 9 Içiňizden: „Biziň atamyz Ybraýymdyr" diýip oýlanmaň. Çünki men size aýdýaryn, Hudaý bu daşlardan-da Ybraýyma perzent ýaratmagy başarýandyr. 10 Palta eýýäm agaçlaryň düýbünde ýatyr: oňat miwe bermeýän agaç kesilip, oda taşlanar. 11 Men sizi toba üçin suw bilen çokundyrýaryn, ýöne menden soňra Geljek menden has güýçlüdir. Men Onuň çaryklaryny götermäge-de mynasyp däldirin. Ol sizi Mukaddes Ruh hem-de ot bilen çokundyrar. 12 Onuň küregi elindedir. Ol harman ýerini süpürip, bugdaýy Öz ammaryna ýygnap, samany sönmez otda ýakar».
Isa çokundyrylýar
13 Onsoň Isa Ýahýa tarapyndan çokundyrylmak üçin, Jelileden Iordana, Ýahýanyň ýanyna geldi. 14 Emma Ýahýa Ony saklap: «Meni Sen çokundyrmaly welin, Sen meniň ýanyma gelýärsiňmi?» diýdi. 15 Isa oňa: «Häzir, goý, şeýle bolsun, çünki bize hak zady berjaý etmek ýaraşýandyr» diýip jogap berdi. 16 Isa çokundyrylyp, derrew suwdan çykdy. Ine, Gök açyldy, Ol Hudaýyň Ruhunyň kepderi kimin Öz üstüne inip gelýänini gördi. 17 Şonda Gökden bir ses: «Bu Meniň söýgüli Oglum. Men Ondan köp razydyryn» diýdi.
Isa synalýar
1 Onsoň, Ruh Isany iblisiň synamagy üçin, çöle äkitdi. 2 Isa kyrk gije-gündizläp oraza tutansoň ajykdy. 3 Synagçy ýanyna gelip, Oňa: «Sen Hudaýyň Ogly bolsaň, şu daşlar çörek bolsun diýip buýur» diýdi. 4 Emma Isa: «Adam diňe bir çörek bilen däl-de, eýsem, Hudaýyň agzyndan çykan her bir söz bilen hem ýaşaýandyr diýip ýazylgydyr» diýip jogap berdi. 5 Onsoň iblis Ony mukaddes şähere getirip, ybadathananyň küňresinde oturtdy-da, 6 Oňa şeýle diýdi: «Sen Hudaýyň Ogly bolsaň, Özüňi aşak zyň. Sebäbi: „Ol Öz perişdelerine Sen hakda buýruk berer, olar aýagyň daşa degäýmesin diýip, Seni ellerinde götererler"». 7 Isa oňa: «„Öz Hudaýyň Rebbi synama" diýip-de ýazylgydyr» diýdi. 8 Iblis ýene Isany äpet belent daga eltdi, dünýäniň bütin patyşalyklaryny, olaryň şan-şöhratyny görkezip, 9 Oňa: «Dyza çöküp, maňa sežde etseň, men şu zatlaryň hemmesini Saňa bereýin» diýdi. 10 Şonda Isa oňa: «Ýanymdan aýryl, şeýtan! „Öz Hudaýyň Rebbe sežde et, diňe Oňa gulluk et" diýip ýazylgydyr» diýdi. 11 Onsoň iblis Ony terk edip gitdi. Perişdeler gelip, Oňa hyzmat etdiler.
Isa Hoş Habary yglan etmäge başlaýar
12 Isa Ýahýanyň tutulanyny eşidende, Jelilä gitdi. 13 Ol Nasyradan aýrylyp, Zebulun we Naftaly etrabyna bardy, deňiz ýakasynda bolan Kapernaumda mekan tutdy. 14 Şeýdip, Işaýa pygamber arkaly aýdylan şu sözler ýerine ýetdi: 15 «Zebulun ýurdy we Naftaly ýurdy, Iordanyň aňyrsynda, Deňiz ýakasyndaky ýolda, Milletleriň Jelilesinde, 16 Garaňkyda oturan halk Bir uly yşyk gördi. Ölüm ýurdunda we kölegesinde Oturanlara yşyk ýalpyldady». 17 Şondan soň Isa: «Toba ediň, çünki Gögüň Patyşalygy golaýlaşdy» diýip, wagyz etmäge başlady.
Isa ilkinji şägirtlerini saýlaýar
18 Ol Jelile kölüniň ýakasyndan geçip barýarka, iki doganyň ― Petrus diýilýän Simun bilen dogany Andreýasyň deňze torlaryny zyňyp duranlaryny gördi. Olar balykçydylar. 19 Isa olara: «Meniň yzyma düşüň, Men sizi ynsan tutýan balykçylar edeýin» diýdi. 20 Olar-da derrew torlaryny taşlap, Onuň yzyna düşdüler. 21 Isa ol ýerden öňräk gidensoň, başga bir iki doganyň ― Zebedeýiň ogly Ýakup bilen onuň dogany Ýahýanyň öz kakalary Zebedeý bilen gaýykda torlaryny bejerip oturanlaryny görüp, olary çagyrdy. 22 Olar hem derrew gaýykdyr kakalaryny taşlap, Onuň yzyna düşdüler.
Isa uly märekä hyzmat edýär
23 Isa Jeliläniň her tarapyna aýlanyp, ol ýerlerdäki sinagogalarda sapak bererdi. Patyşalygyň Hoş Habaryny wagyz ederdi, halkyň arasyndaky her hili syrkawlary, hassalary bejererdi. 24 Onuň at-owazasy bütin Siriýa ýaýrady, dürli syrkawlygy, keseli bar hassalary, jynly, tutgaýly we oturalary Onuň ýanyna getirdiler, Ol hem olary sagaltdy. 25 Jelileden, Dekapolisden, Iýerusalimden, Ýahuda we Iordanyň aňyrsyndan uly märekeler Onuň yzyna düşdi.
Hakyky bagtlylyk
1 Isa märekäni görüp, daga çykdy, oturanynda şägirtleri Onuň ýanyna geldiler. 2 Ol söze başlady, olara sapak berip, şeýle diýdi: 3 Ruhy garyplar bagtlydyr, çünki Gögüň Patyşalygy olaryňkydyr. 4 Ýaslylar bagtlydyr, çünki olara göwünlik berler. 5 Ýumşak adamlar bagtlydyr, çünki olar ýeri miras alarlar. 6 Dogrulyga ajygyp-suwsanlar bagtlydyr, çünki olar doýup-ganarlar. 7 Rehimliler bagtlydyr, çünki olara rehim ediler. 8 Ýüregi päkler bagtlydyr, çünki olar Hudaýy görerler. 9 Parahatlyk döredýänler bagtlydyr, çünki olara Hudaýyň ogullary diýler. 10 Dogrulyk ugrunda yzarlananlar bagtlydyr, çünki Gögüň Patyşalygy olaryňkydyr. 11 Men zerarly sögülen, yzarlanan, nähak ýere her hili gybatyňyz edilen mahaly siz bagtlysyňyz! 12 Şat boluň, begeniň, Gökde aljak sylagyňyz uludyr, çünki sizden öňki pygamberler-de şeýle yzarlandylar».
Duz we yşyk
13 Siz ýeriň duzusyňyz, emma duz tagamyny ýitirse, ol näme bilen duzlanar? Daşaryk taşlanmakdan we aýak astynda depelenmekden başga hiç bir zada ýaramaz. 14 Siz dünýäniň yşygysyňyz. Dagyň depesinde gurlan şäher gizlin galyp bilmez. 15 Çyrany ýakyp-da, gabyň aşagynda goýman, çyradanyň üstünde goýýandyrlar, şonda ol öýdäkileriň hemmesine yşyk berýändir. 16 Siziň yşygyňyz adamlaryň öňünde şeýle bir parlasyn welin, olar gowy işleriňizi görüp, Gökdäki Ataňyzy şöhratlandyrsynlar».
Mukaddes Kanun
17 Meni Mukaddes Kanuny ýa pygamberleriň ýazgylaryny bozmaga gelendir öýtmäň. Men bozmaga däl-de, olary berjaý etmäge geldim. 18 Çünki size dogrusyny aýdýaryn, Gök bilen ýer geçip gidýänçä, ähli zat berjaý bolýança, Kanunyň bir harpy-da, bir nokady-da kemelmez. 19 Muňa görä, kim şu iň kiçi tabşyryklardan birini bozsa we şeýle etmegi öwretse, Gögüň Patyşalygynda iň kiçi saýylar. Emma kim bulary berjaý etse we öwretse, ol Gögüň Patyşalygynda uly saýylar. 20 Çünki Men size aýdýaryn: dogrulygyňyz kanunçylaryňky bilen fariseýleriňkiden artyk bolmasa, Gögüň Patyşalygyna asla girmersiňiz».
Gahar we jenaýat
21 Siz gadymkylara: „Adam öldürme, kim adam öldürse, höküme sezewar bolar" diýlenini eşidensiňiz. 22 Emma Men size aýdýaryn: öz doganyna nähak gaharlanan kişi hökümine sezewar bolar. Kim öz doganyna „Raka" diýse, mejlisiň hökümine sezewar bolar. Kim „Samsyk" diýse, dowzahyň oduna sezewar bolar. 23 Şonuň üçin gurbanyňy gurbanlyk edilýän ýere alyp baranyňda, doganyň senden öýke-kinesiniň bardygy ýadyňa düşse, 24 gurbanyňy şol ýerde, gurbanlyk edilýän ýeriň öňünde goý-da, gidip öňürti doganyň bilen barlyş, onsoň gelip gurbanyňy bagyş et. 25 Dawagäriň bilen entek ýoldakaň derrew ýaraş, dawagäriň seni kaza, kazy hem seni garawula berip, zyndana salaýmasyn. 26 Saňa dogrusyny aýdýaryn, iň soňky köpügi töleýänçäň, ol ýerden çykmarsyň».
Zyna we talak
27 Siz: „Zyna etme" diýlenini eşidensiňiz. 28 Men welin size diýýärin, bir aýala azgyn nebis bilen bakan adam öz ýüreginde eýýäm onuň bilen zyna edendir. 29 Sag gözüň seniň günä etmegiňe sebäp bolsa, ony oýup çykar-da taşla, saňa bir synaň ýok bolmagy bütin göwräň dowzaha zyňylmagyndan gowudyr. 30 Sag eliň seniň günä etmegiňe sebäp bolsa, ony kes-de taşla, saňa bir synaň ýok bolmagy bütin göwräň dowzaha gitmeginden gowudyr. 31 Şeýle hem, „Kim aýalyny goýberse, oňa talak hatyny bersin" diýlendir. 32 Men welin size diýýärin, zynadan başga sebäp bilen aýalyny aýyran adam onuň zyna etmegine sebäp bolýandyr. Aýrylan aýala öýlenen-de zyna edýändir».
Ant içmek
33 Siz ýene-de gadymkylara: „Ýalan ýere ant içme, antlaryňy Rebbiň öňünde berjaý et" diýlenini eşidensiňiz. 34 Men welin size asla ant içmäň diýýärin ― Gökden ant içme, çünki ol Hudaýyň tagtydyr. 35 Ýerden ant içme, çünki ol Onuň aýaklarynyň basgançagydyr. Iýerusalimden ant içme, çünki ol beýik Patyşanyň şäheridir. 36 Öz başyňdan hem ant içme, sebäbi sen onuň bir gylyny-da ak ýa gara edip bilýän dälsiň. 37 Siziň ― „Hawa" diýen sözüňiz „Hawa", „Ýok" diýeniňiz „Ýok" bolsun. Mundan artygy iblisdendir».
Göze göz, dişe diş
38 Siz: „Göze ― göz, dişe ― diş" diýlenini eşidensiňiz. 39 Men welin size diýýärin, ýamana garşy durma. Gaýta, kim seniň sag ýaňagyňa ursa, ol ýaňagyňy-da oňa öwür. 40 Seniň bilen dawalaşyp köýnegiňi aljak bolýana donuňy-da ber. 41 Kim seni özi bilen bir çakrym ýol ýöremäge mejbur etse, onuň bilen iki çakrym ýol ýöre. 42 Saňa dileg salana ber, karz dilejek bolýandan ýüzüňi öwürme».
Duşmanlaryňyzy söýüň
43 Siz: „Goňşyňy söý, duşmanyňy ýigren" diýlenini hem eşidensiňiz. 44 Men welin size diýýärin, Gökdäki Ataňyzyň ogullary bolar ýaly, duşmanlaryňyzy söýüň, özüňize gargaýanlara alkyş okaň, ýigrenýänlere ýagşylyk ediň, size zulum edýänler, sizi yzarlaýanlar üçin doga ediň. 45 Çünki Gökdäki Ataňyz Öz Gününi ýamanlaryň hem, ýagşylaryň hem üstüne dogurýar, ýagmyryny dogrularyň hem, egrileriň hem üstüne ýagdyrýar. 46 Siz özüňizi söýýänleri söýýän bolsaňyz, onda näme sylagyňyz bolar? Salgyt ýygnaýanlar-da şeýle etmeýärmi? 47 Diňe öz gardaşlaryňyza salam berýän bolsaňyz, onda, näme artykmaç iş edýärsiňiz? Milletler-de şeýle etmeýärmi? 48 Şeýlelikde, Gökdäki Ataňyzyň kämil bolşy ýaly, siz-de kämil boluň».
Garyplara ýardam
1 Sak boluň, etjek dogry işleriňizi göz üçin adamlaryň öňünde etmäň, ýogsa, Gökdäki Ataňyzdan aljak sylagyňyz bolmaz. 2 Şonuň üçin, sadaka bereniňde ikiýüzli adamlaryň il arasynda taryplanjak bolup, sinagogalarda, köçelerde edişi ýaly, öňüňde surnaý çaldyrma. Size dogrusyny aýdýaryn, olar öz sylaglaryny eýýäm alandyrlar. 3 Sadakaň gizlin bolar ýaly, bereniňde sag eliň näme edýänini sol eliň bilmesin. Gizlinlikde edileni görýän Ataň saňa ony açyk gaýtaryp berer».
Doga
5 Doga edeniňde ikiýüzlüler ýaly bolma, çünki olar göz üçin sinagogalarda, köçe burçlarynda durup doga etmegi halaýarlar. Men size dogrusyny aýdýaryn, olar öz sylaglaryny eýýäm alandyrlar. 6 Emma sen doga edeniňde, öz otagyňa girip, gapyny ýap-da, gizlinlikdäki Ataňa doga et. Gizlinlikde edileni görýän Ataň saňa ony açyk gaýtaryp berer. 7 Siz doga edeniňizde milletler ýaly, boş sözleri gaýtalap durmaň, çünki olar köp sözlemek bilen eşidileris öýdýärler. 8 Olar ýaly bolmaň, çünki Ataňyz size nämeleriň gerekdigini, Ondan dilemänkäňiz bilýändir. 9 Şonuň üçin, şeýle doga ediň: „Eý, Gökdäki Atamyz! Adyň mukaddes bolsun. 10 Patyşalygyň gelsin. Gökde bolşy ýaly, Ýerde-de Seniň islegiň amala aşsyn. 11 Gündelik çöregimizi Bize şu gün ber. 12 Bize ýamanlyk edýänleriň ýazyklaryny $geçişimiz ýaly, Sen-de biziň ýazyklarymyzy geç. 13 Bizi synaga salma, bizi iblisden halas et. Çünki patyşalyk, gudrat we şöhrat Ebedilik Seniňkidir. Omyn". 14 Siz adamlaryň ýazyklaryny bagyşlasaňyz, Gökdäki Ataňyz hem siziň ýazyklaryňyzy bagyşlar. 15 Adamlaryň ýazyklaryny bagyşlamasaňyz, Ataňyz hem siziň ýazyklaryňyzy bagyşlamaz».
Oraza
16 Oraza tutanyňyzda ikiýüzlüler ýaly ýüzüňizi çytmaň, çünki olar adamlara oraza tutýanyny görkezjek bolup, ýüzlerini çytýarlar. Size dogrusyny aýdýaryn, olar öz sylaglaryny eýýäm alandyrlar. 17 Emma sen oraza tutanyňda adamlara däl-de, gizlinlikdäki Ataňa oraza tutýanyňy görkezer ýaly, başyňa ýag çal, ýüzüňi ýuw. Gizlinlikde edileni görýän Ataň saňa ony açyk gaýtaryp berer».
Gökdäki hazynalar
19 Ýer ýüzünde özüňize hazyna ýygnamaň, bu ýerde güýe bilen pos iýýändir, bu ýere ogrular girip ogurlaýandyr. 20 Özüňize Gökde hazyna ýygnaň, ol ýerde ne güýe, ne pos iýýändir, ne-de ogrular girip ogurlaýandyr. 21 Hazynaňyz nirede bolsa, ýüregiňiz hem şol ýerde bolar. 22 Bedeniň çyrasy gözdür. Gözüň sag bolsa, bütin bedeniň hem ýagty bolar. 23 Gözüň şikesli bolsa, bütin bedeniň garaňky bolar. Şeýlelik bilen, eger sendäki yşyk garaňky bolsa, ol garaňky nähili goýy bolar! 24 Hiç kim iki hojaýyna hyzmat edip bilmez, çünki ýa birini ýigrenip, ol birini söýer, ýa-da birine wepaly bolup, ol birini äsgermezlik eder. Siz-de hem Hudaýa, hem-de mammona hyzmat edip bilmersiňiz».
Gaýgy etmäň
25 Munuň üçin size diýýärin, näme iýip, näme içerin diýip, janyňyzy, näme geýerin diýip, teniňizi gaýgy etmäň. Jan iýmitden, ten egin-eşikden ýokary dälmidir? 26 Gögüň guşlaryna serediň, olar ne ekýärler, ne orýarlar, ne-de ammarlara üýşürýärler. Gökdäki Ataňyz onda-da olary iýmitlendirýär. Siz olardan gymmatly dälmisiňiz? 27 Siziň haýsy biriňiz alada edip, öz boýuňyzy tirsek boýy artdyryp bilýärsiňiz? 28 Näme üçin egin-eşik hakda gaýgy edýärsiňiz? Meýdan liliýalarynyň ösüşine serediň: olar ne zähmet çekýärler, ne-de ýüp egirýärler. 29 Emma size diýýärin, Süleýman hem özüniň bütin şan-şöhratynda bularyň biri ýaly-da geýinmändi. 30 Ýöne şu gün bolup, ertir ojaga taşlanýan meýdan otuny Hudaý şeýle geýindirýän bolsa, sizi ondan has artyk geýindirmezmi, eý, imany azlar? 31 Şoňa görä, „Näme iýeris?", „Näme içeris?", „Näme geýeris?" diýip, gaýgy etmäň. 32 Bütin bu zatlary başga milletler agtarýarlar, ýöne Gökdäki Ataňyz bu zatlaryň barynyň size gerekdigini bilýär. 33 Siz öňürti Hudaýyň Patyşalygyny, Onuň dogrulygyny agtaryň, şonda bu zatlar hem size onuň üstüne goşulyp berler. 34 Şonuň üçin, ertiri gaýgy etmäň, çünki ertir öz gaýgysyny özi eder. Her günüň derdi özüne ýeterlikdir».
Başgalaryň üstünden höküm çykarmaň
1 Üstüňizden höküm çykarylmaz ýaly, başgalaryň üstünden höküm çykarmaň. 2 Çünki nähili höküm çykarsaňyz, siziň-de üstüňizden şonuň ýaly höküm çykarylar; haýsy ölçeg bilen ölçeseňiz, size-de şol ölçeg bilen ölçeler. 3 Näme üçin sen doganyňyň gözündäki çöpi görýärsiň-de, öz gözüňdäki agajy saýgarmaýarsyň? 4 Ýa-da öz gözüňde agaç barka, doganyňa nädip: „Gel, gözüňdäki çöpi çykaraýyn" diýjek? 5 Eý ikiýüzli, ilki öz gözüňden agajy çykar, onsoň doganyň gözünden çöpi çykarmak üçin oňat saýgararsyň. 6 Mukaddes zady itlere bermäň, dürdäneleriňizi doňuzlaryň öňüne taşlamaň, olary aýaklary bilen depeläp, öwrülip, sizi tike-tike edäýmesinler».
Hudaýdan diläň
7 Diläň, size berler; agtaryň, taparsyňyz; gapyny kakyň, size açylar. 8 Çünki dilän alar, agtaran tapar, gapy kakana açylar. 9 Sizden haýsy adam ogly çörek dilände, oňa daş berer? 10 Ýa balyk dilände, oňa ýylan berer? 11 Şeýlelikde, erbet bolan siz öz oglanlaryňyza oňat sylaglar bermegi bilýän bolsaňyz, onda Gökdäki Ataňyz Özünden dilänlere has-da köp oňat zatlar berer! 12 Şoňa görä, adamlaryň özüňize näme etmegini isleýän bolsaňyz, siz hem olara şony ediň, çünki kanun we pygamberler ýazgylarynyň özeni şudur».
Dar gapy, giň gapy
13 Dar gapydan giriň, çünki heläkçilige getirýän gapy giň, ýol inli, ol gapydan girýänler köpdür. 14 Ýöne ýaşaýşa getirýän gapy dar, ýol insiz, ony tapýanlar azdyr».
Agaç we onuň miwesi
15 Ýalan pygamberlerden ägä boluň. Olar siziň ýanyňyza goýun derisine girip gelerler, emma içi ýyrtyjy möjekdirler. 16 Siz olary miwelerinden tanarsyňyz. Tikenden üzüm ýa gyzgandan injir ýygylýarmy? 17 Şonuň ýaly-da her bir oňat agaç oňat miwe berýändir, erbet agaç bolsa erbet miwe berýändir. 18 Oňat agaç erbet miwe berip bilmez, erbet agaç-da oňat miwe berip bilmez. 19 Oňat miwe bermeýän her bir agaç kesilip, oda taşlanýandyr. 20 Şeýlelik bilen, ýalan pygamberleri miwelerinden tanarsyňyz. 21 Maňa: „Ýa Reb! Ýa Reb!" diýen her bir adam Gögüň Patyşalygyna girmez, diňe Gökdäki Atamyň islegini berjaý eden girer. 22 Şol günde köpler Maňa: „Ýa Reb, ýa Reb, biz seniň adyň bilen welilik etmedikmi? Seniň adyň bilen jynlary kowmadykmy? Seniň adyň bilen köp mugjyzalar etmedikmi?" diýerler. 23 Şonda Men olara: „Eý betkärler, Men sizi asla tanamaýaryn, ýanymdan aýrylyň!" diýip, açyk aýdaryn».
Iki bina
24 Şeýlelikde, Men bu sözlerimi eşidip, olary berjaý edýän kişini öýüni gaýanyň üstünde salan akylly adama meňzedýärin. 25 Ýagyş ýagyp siller geldi, ýeller öwsüp, ol öýe urdy, emma öý ýykylmady, çünki ol gaýanyň üstünde gurlupdy. 26 Meniň bu sözlerimi eşidip, olary berjaý etmedik kişi öýüni çägäniň üstünde salan akmak adam ýaly bolar. 27 Ýagyş ýagyp, siller geldi, ýeller öwsüp, ol öýe urdy; öý ýykyldy, onuň ýykylyşy hem gorkunç boldy». 28 Isa bu sözleri aýdyp bolanyndan soň, märeke Onuň taglymatyna haýran galdy. 29 Çünki Isa olara kanunçylar ýaly däl-de, erk-ygtyýarly biri ýaly bolup sapak berýärdi».
Isa heýwere kesellini sagaldýar
1 Isa dagdan inende, uly märeke Onuň yzyna eýerdi. 2 Ine, heýwere keselli bir adam gelip: «Ýa Reb, eger isleseň, meni tämiz edip bilersiň» diýip, Oňa sežde etdi. 3 Isa hem elini uzadyp, oňa degirdi-de: «Isleýärin, tämiz bol!» diýdi. Ol hem şol bada heýwere keselinden tämiz boldy. 4 Isa oňa şeýle diýdi: «Ägä bol, muny hiç kime aýtma, ýöne git-de, özüňi ruhana görkez, hemmelere güwälik bolar ýaly, Musanyň tabşyran gurbanyny bagyş et».
Ýüzbaşynyň imany
5 Isa Kapernauma girende, bir ýüzbaşy Onuň ýanyna gelip: 6 «Reb, meniň hyzmatkärim öýde ysmaz bolup ýatyr, gaty yza çekýär» diýip, Oňa ýalbardy. 7 Isa oňa: «Baryp, ony sagaldaryn» diýdi. 8 Ýüzbaşy şeýle jogap berdi: «Ýa Reb, Seniň öýüme gelmegiňe men mynasyp däl, diňe birje söz aýt, hyzmatkärim sagalar. 9 Çünki men-de bir gol astyndaky adam, meniň gol astymda hem esgerler bar. Birine „Git" diýsem, gidýär, ýene birine „Gel" diýsem, gelýär, hyzmatkärime „Şuny et" diýsem, edýär». 10 Isa muny eşidende haýran galdy, yzyna düşüp gelýänlere şeýle diýdi: «Size dogrusyny aýdýaryn, Men hatda Ysraýylda hem beýle imany hiç kimde göremok. 11 Size diýýärin, gündogardan, günbatardan köp adamlar gelip, Ybraýym, Yshak we Ýakup bilen birlikde Gögüň Patyşalygynda oturarlar. 12 Patyşalygyň mirasçylary bolsa daşaryk garaňkylyga taşlanar, ol ýerde agy we diş gyjama bolar». 13 Isa ýüzbaşa: «Git, saňa iman edişiň ýaly bolsun» diýdi. Onuň hyzmatkäri şol sagadyň özünde sagaldy.
Isa köp syrkawlary sagaldýar
14 Isa Petrusyň öýüne baranda, onuň gaýynenesiniň gyzzyrma tutup ýatanyny gördi. 15 Onuň eline elini degirdi. Şol bada aýalyň gyzzyrmasy aýryldy, turup, Isa hyzmat etmäge durdy. 16 Agşam düşende, jyn-arwah uran köp adamlary Onuň ýanyna getirdiler. Ol hem bir söz bilen erbet ruhlary çykardy, syrkawlaryň hemmesini sagaltdy. 17 Bularyň hemmesi Işaýa pygamber arkaly aýdylan şu sözüň ýerine ýetmegi üçin boldy: «Biziň ejizliklerimizi Öz üstüne aldy, syrkawlyklarymyzy Öz gerdeninde çekdi».
Isanyň yzyna eýermek
18 Isa töweregindäki uly märekäni görüp, beýleki kenara geçmekligi buýurdy. 19 Şol wagt bir kanunçy gelip, Oňa: «Mugallym! Sen nirä gitseň, men-de Seniň yzyňa düşjek» diýdi. 20 Isa oňa: «Tilkileriň süreni, Gök guşlarynyň höwürtgesi bardyr, ýöne Ynsan Oglunyň başyny ýassyga goýara-da ýeri ýokdur» diýdi. 21 Başga bir şägirdi Isa: «Ýa Reb! Rugsat et, öňürti gidip kakamy jaýlaýyn» diýdi. 22 Emma Isa oňa: «Meniň yzyma düş, goý, ölüler öz ölülerini jaýlasynlar» diýdi.
Isa tupany ýatyrýar
23 Isa gaýyga münende, şägirtleri Onuň yzyna eýerdiler. 24 Onsoň kölde bir uly tupan turup, gaýyk tolkunlara büreldi. Isa bolsa ýatyrdy. 25 Şägirtleri baryp, Ony oýaryp: «Bizi halas et, ýa Reb, heläk bolup barýarys» diýdiler. 26 Isa olara: «Eý, imany azlar, näme üçin gorkýarsyňyz?» diýdi. Ol turup, ýele, köle käýänsoň, imi-salalyk boldy. 27 Hemmeler: «Bu nähili adam, ýel-de, köl-de Onuň sözüne gulak asýar!» diýip geňirgenişdiler.
Isa jynlary çykarýar
28 Isa beýleki kenara ― gadaralylaryň ýurduna baranda, Oňa mazardan çykan iki sany jynly adam gabat geldi. Bular gaty howpludy, hiç kim bu ýoldan geçip bilmezdi. 29 Olar: «Eý Hudaýyň Ogly Isa, biziň bilen näme işiň bar? Bu ýere wagtyndan öň bizi gynamaga geldiňmi?» diýip gygyryşdylar. 30 Olardan uzagrakda otlap ýören bir doňuz sürüsi bardy. 31 Jynlar Isa: «Bizi kowjak bolsaň, doňuz sürüsine gönder» diýip ýalbardylar. 32 Isa hem olara: «Gidiň» diýdi. Olar hem çykyp doňuzlara girdiler. Onsoň tutuş süri uçutdan kölüň içine paýyrdaşyp, suwda gark boldy. 33 Çopanlar bolsa şähere gaçyp gelip, ähli zady, jynlylaryň başyna düşen işi hem habar berdiler. 34 Onsoň bütin şäher Isany garşylamaga çykdy we Ony görenlerinde, ülkelerini terk etmegi üçin, Oňa ýalbardylar.
Bir ysmazyň sagaldylyşy
1 Isa gaýyga mündi-de, beýleki kenara geçip, öz şäherine geldi. 2 Ine, Onuň ýanyna düşekde ýatan bir ysmazy getirdiler. Isa olaryň imanyny görüp, ysmaza: «Oglum, batyr bol, seniň günäleriň ötüldi» diýdi. 3 Şonda kanunçylardan käbirleri öz içlerinden: «Bu adam Hudaýa dil ýetirýär» diýdiler. 4 Emma Isa olaryň pikirlerini bilip, şeýle diýdi: «Näme üçin göwnüňize erbet pikirler getirýärsiňiz? 5 Haýsysy aňsat: „Günäleriň ötüldi" diýmekmi ýa-da „Tur, ýöre" diýmek? 6 Emma siz Ynsan Oglunyň ýer ýüzünde günäleri ötmäge ygtyýarynyň bardygyny biler ýaly...» diýdi-de, ysmaz bolan adama: «Tur, düşegiňi al-da, öýüňe git» diýdi. 7 Ol-da turup, öýüne gitdi. 8 Märeke muny görüp haýran galdy. Olar adama beýle ygtyýar beren Hudaýy şöhratlandyrdylar.
Mattanyň şägirtlere goşulyşy
9 Isa şol ýerden geçip barýarka, Matta atly bir adamyň salgythanada oturanyny görüp, oňa: «Meniň yzyma düş» diýdi. Ol hem turup, Onuň yzyna düşdi. 10 Isa öýde saçak başynda otyrka, ine, köp salgytçylar, günäkärler gelip, Isa we Onuň şägirtleriniň ýanynda oturdylar. 11 Fariseýler muny görüp, Onuň şegirtlerinden: «Näme üçin siziň Mugallymyňyz salgytçylardyr günäkärler bilen bile nahar iýýär?» diýip soradylar. 12 Isa muny eşidip, şeýle diýdi: «Tebip saglara däl-de, syrkawlara gerekdir. 13 Ýöne siz gidiň-de: „Men gurban däl-de, rehimdarlyk isleýärin" diýen sözüň manysyny öwreniň, çünki Men dogry adamlary däl-de, günäkärleri toba çagyrmaga geldim».
Oraza barada sorag
14 Onsoň Ýahýanyň şägirtleri Isanyň ýanyna gelip, şeýle diýdiler: «Näme üçin biz we fariseýler oraza tutýarys-da, Seniň şägirtleriň oraza tutmaýarlar?» 15 Isa olara şeýle jogap berdi: «Giýew ýanlaryndaka, toýa çagyrylanlar ýas tutup bilermi? Ýöne giýewiň olardan alynjak günleri geler, şonda olar oraza tutarlar. 16 Hiç kim köne eşige täze matadan ýama salmaz, çünki salnan ýama köne eşikden gopup, ýyrtyk has erbet bolar. 17 Şonuň ýaly, täze şerap-da köne meşiklere guýulmaz. Şeýle edilse, meşikler ýarylyp, şerap döküler, meşikler hem zaýalanar. Täze şerap täze meşiklere guýulýandyr, şeýlelikde, ikisi hem aýawly saklanýandyr».
Direlen gyz, sagaldylan aýal
18 Bu zatlary olara aýdyp durka, ine, bir sinagoga başlygy geldi, Onuň aýagyna ýykylyp: «Meniň gyzym ýaňyja öldi. Muňa garamazdan, gel-de, eliňi onuň üstünde goý, ol direler» diýdi. 19 Isa turup, şägirtleri bilen bile onuň yzyna düşüp gitdi. 20 Ine, on iki ýyldan bäri gan akma keselinden ezet çekýän bir aýal Isanyň ýeňsesinden gelip, Onuň geýiminiň syýyna elini degirdi. 21 Çünki ol aýal öz içinden: «Diňe geýimine-de elimi degirsem, sagalaryn» diýýärdi. 22 Isa-da yzyna öwrülip, ony gördi-de: «Batyr bol, gyzym, imanyň saňa şypa berdi» diýdi. Aýal şol sagadyň özünde sagaldy. 23 Isa başlygyň öýüne gelende, tüýdükçileri, galmagal edişip duran märekäni görüp, 24 olara: «Aýrylyň, gyz ölenok, diňe uklap ýatyr» diýdi. Olar Isa gülüşdiler. 25 Märeke daşaryk çykarylanda, Isa içerik girip, gyzyň elinden tutdy, gyz hem aýaga galdy. 26 Bu habar ol ýurduň ähli ýerine ýaýrady.
Iki kör bilen bir lalyň sagaldylyşy
27 Isa ol ýerden gelýärkä, iki sany kör adam Onuň yzyna düşüp: «Bize rehim et, eý Dawut Ogly» diýip gygyryşdylar. 28 Isa öýe girende, körler Onuň ýanyna geldiler. Isa olara: «Meniň bu işi başarjagyma ynanýarsyňyzmy?» diýdi. Olar hem Oňa: «Hawa, ýa Reb» diýdiler. 29 Onsoň Isa olaryň gözlerine elini degrip: «Size imanyňyza görä bolsun» diýdi. 30 Olaryň hem gözleri açyldy. Isa: «Ägä boluň, muny hiç kim bilmesin» diýip, olara berk tabşyrdy. 31 Emma olar çykan batlaryna, Onuň at-owazasyny ýurduň ähli ýerine ýaýratdylar. 32 Olar çykyp barýarka, ine, jyn uran bir lal adamy Onuň ýanyna getirdiler. 33 Jyn kowlandan soň, lal adam geplemäge başlady. Märeke geň galyp: «Ysraýylda hiç haçan beýle zat görlen däldir» diýişdiler. 34 Emma fariseýler: «Ol jynlary jynlaryň hany arkaly kowup çykarýar» diýişdiler.
Hasyl bol, işgär az
35 Isa şäherme-şäher, obama-oba aýlanyp, olaryň sinagogalarynda sapak bererdi, Patyşalygyň Hoş Habaryny wagyz edip, her syrkawlygy, her hassalygy bejererdi. 36 Isa märekäni görüp, olara haýpy geldi, çünki olar çopansyz goýunlar ýaly pytraňňydy, alaçsyzdy. 37 Şonda, Isa şägirtlerine şeýle diýdi: «Hasyl bol, ýöne işçi az. 38 Munuň üçin, Öz hasylyny ýygmaga işçi iberer ýaly, hasyl eýesi Rebbe ýalbaryň».
Isa on iki resulyny il arasyna iberýär
1 Isa on iki şägirdini ýanyna çagyryp, olara al-arwahy kowmaga, her hili syrkawlygy, her hili hassalygy bejermäge ygtyýar berdi. 2 On iki resulyň atlary şular: birinjisi Petrus diýlen Simun we dogany Andreas, Zebedeýiň ogly Ýakup we dogany Ýahýa, 3 Filipus, Bartolomeus, Tomas we salgytçy Matta, Alfeusyň ogly Ýakup we Taddeus lakamly Lebbeus, 4 Watançy Simun we Isa haýynlyk eden Iuda Iskariot. 5 Isa bu Onkileri ýollap, olara şeýle buýruk berdi: «Özge milletlere degişli ýerlere gitmän, samariýalylaryň şäherleriniň hiç birine barman, 6 Ysraýyl öýüniň ýiten goýunlarynyň ýanyna baryň. 7 Barýarkaňyz Gögüň Patyşalygynyň golaýlandygyny wagyz ediň. 8 Syrkawlary sagaldyň, heýwere kesellileri tämiz ediň, ölüleri direldiň, jynlary çykaryň. Mugt aldyňyz, mugt beriň. 9 Guşagyňyzda ne altyn, ne kümüş, ne-de mis saklaň. 10 Ýol üçin ne torba, ne-de iki köýnek, ne çaryk, ne-de taýak alyň. Çünki işgär öz azygyna mynasypdyr. 11 Haýsy şähere ýa oba barsaňyz, ol ýerde kimiň mynasypdygyny sorap-idäň-de, gaýdýançaňyz şol ýerde boluň. 12 Bir öýe gireniňizde, şol öýe salam beriň. 13 Öýdäkiler salama mynasyp bolsa, salamyňyz olaryň üstüne geler. Öýdäkiler mynasyp bolmasa, salamyňyz özüňize döner. 14 Kim sizi kabul etmese, sözleriňizi diňlemese, ol öýden ýa şäherden çykyp barýarkaňyz aýaklaryňyzyň tozanyny kakyň. 15 Size dogrusyny aýdýaryn, magşar güni Sodom we Gomorra şäherleriniň ýagdaýy ol şäheriň ýagdaýyndan has ýeňil bolar».
Geljek muşakgatlar
16 Ine, Men sizi möjekleriň arasyna goýunlar ýaly ýollaýaryn, şonuň üçin ýylanlar ýaly akylly, kepderi ýaly sada boluň. 17 Adamlardan ägä boluň, çünki olar sizi mejlislere tabşyrarlar, sinagogalarynda ýenjerler. 18 Siz olara we milletlere güwälik bolar ýaly, Men sebäpli hökümdarlaryň, patyşalaryň huzuryna eltilersiňiz. 19 Ýöne olar sizi eltip tabşyranlarynda, nähili ýa näme diýjegiňizi gaýgy etmäň, çünki näme diýilmelidigi şol sagatda size berler. 20 Çünki gepleýän siz däl-de, siz arkaly gepleýän Ataňyzyň Ruhudyr. 21 Dogan dogany, ata çagasyny ölüme tabşyrar, çagalar hem ata-enelerine baş göterip, olary öldürderler. 22 Meniň adym sebäpli hemmeler sizi ýigrener, emma soňuna çenli çydan halas bolar. 23 Sizi bir şäherde yzarlasalar, beýlekisine gaçyň. Size dogrusyny aýdýaryn, Ynsan Ogly gelýänçä, siz Ysraýylyň ähli şäherlerine asla aýlanyp bilmersiňiz. 24 Şägirt öz mugallymyndan, gul öz agasyndan ýokary däldir. 25 Şägirde öz mugallymy ýaly, gula öz agasy ýaly bolmak ýeterlikdir. Öý eýesine Beýelzebul diýen bolsalar, onuň içerisindäkilere ondan hem beter diýerler».
Kimden gorkmaly
26 Şonuň üçin olardan gorkmaň. Çünki üsti açylmajak ýapyk zat, bilinmejek gizlin zat ýokdur. 27 Garaňkylykda size näme aýtsam, şony ýagtylykda aýdyň. Gulagyňyza çakylan çawuşy tamlaryň üstünden yglan ediň. 28 Bedeni öldürip, jany öldürip bilmeýänlerden gorkman, eýsem, dowzahda hem teni, hem jany ýok etmäge gudraty bar bolan Hudaýdan gorkuň. 29 Iki serçe bir köpüge satylmaýarmy? Muňa garamazdan, Ataňyzdan rugsatsyz olaryň biri-de ýere gaçýan däldir. 30 Siziň başyňyzyň saçlary hem bütinleý sanalgydyr. 31 Munuň üçin gorkmaň, siz köp serçelerden gymmatlysyňyz. 32 Kim meni ynsanlaryň öňünde ykrar etse, Men-de ony Gökdäki Atamyň öňünde ykrar ederin. 33 Kim-de Meni adamlaryň öňünde inkär etse, Men-de ony Gökdäki Atamyň öňünde inkär ederin».
Parahatlyk däl-de, gylyç getirdim
34 Meni ýer ýüzüne parahatlyk getirmäge gelendir öýtmäň. Men parahatlyk däl-de, gylyç getirmäge geldim. 35 Çünki Men ogly atasyndan, gyzy enesinden, gelni gaýyn enesinden aýyrmaga geldim. 36 Adamyň duşmany öz içerisindäkiler bolar. 37 Atasyny, enesini Menden artyk söýen Maňa mynasyp däldir. Ogluny, gyzyny Menden artyk söýen Maňa mynasyp däldir. 38 Öz haçyny alyp, Meniň yzyma düşmedik hem Maňa mynasyp däldir. 39 Janyny goran ony ýitirer. Meniň ugrumda janyny ýitiren ony gorar. 40 Sizi kabul eden Meni kabul eder, Meni kabul eden hem Meni Ýollany kabul eder. 41 Kim bir pygamberi pygamberligi üçin kabul etse, pygamberiň sylagyny alar. Bir dogry adamy dogrulygy üçin kabul eden dogry adamyň sylagyny alar. 42 Kim şu kiçileriň birine şägirtligi üçin, içmäge diňe bir käse sowuk suw berse hem, size dogrusyny aýdýaryn, ol asla sylagsyz galmaz».
Isa we Ýahýa
1 Isa on iki şägirdine öwüt-nesihat berip bolanyndan soň, ol ýerden olaryň şäherlerine sapak bermäge, wagyz etmäge gitdi. 2 Ýahýa hem Mesihiň işlerini zyndanda eşidip, şägirtlerini iberdi. 3 «Sen şol geljek Mesihmi ýa-da biz başga birine garaşmalymy?» diýip, olara soratdy. 4 Isa şeýle jogap berdi: «Gidiň-de, görüp-eşidenleriňizi Ýahýa habar beriň. 5 Körler görýär, agsaklar ýöreýär, heýwere keselliler tämizlenýär, kerler eşidýär, ölüler direlýär, garyplara Hoş Habar wagyz edilýär. 6 Men sebäpli büdremedik bagtlydyr». 7 Olar gidende, Isa Ýahýa hakda halaýyga gürrüň bermäge durdy: «Çöle näme görmäge gitdiňiz? Ýeliň yraýan gamşynymy? 8 Eýsem, näme görmäge gitdiňiz? Nepis eşikler geýnen bir adamymy? Nepis eşikler geýnenler patyşalaryň köşklerindedir. 9 Eýsem, näme görmäge gitdiňiz? Bir pygamberimi? Hawa, size aýdýaryn, ol pygamberden hem artykdyr. 10 Ol hakda: „Ine, Men Öz habarçymy Seniň öňüňden iberýärin, ol öňden gidip, Seniň ýoluňy taýýarlar" diýip ýazylan şoldur. 11 Size dogrusyny aýdýaryn, aýaldan doglanlaryň arasynda Çokundyryjy Ýahýadan ulusy bolan däldir, ýöne Hudaýyň Patyşalygynda iň kiçi hem ondan uludyr. 12 Çokundyryjy Ýahýanyň günlerinden tä şu wagta çenli Gögüň Patyşalygy güýç-gaýrat bilen gazanylýar, ony güýç-gaýratlylar ele salýarlar. 13 Bütin pygamberler we kanun Ýahýa çenli welilik etdi. 14 Ony kabul etmek isleýän bolsaňyz, gelmegine garaşylýan Ylýas oldur. 15 Gulagy barlar eşitsin! 16 Men bu nesli kime meňzedeýin? Olar bazar ýerinde oturyp, öz ýoldaşlaryna: 17 „Size tüýdük çaldyk, tans etmediňiz; agy etdik, aglamadyňyz" diýip gygyrýan çagalara meňzeýärler. 18 Çünki Ýahýa geldi, ol iýenogam, içenogam. Olar bolsa, onuň jyny bar diýýärler. 19 Ynsan Ogly geldi, hem iýýär, hem içýär we olar: „Ine, horan, arakhor, salgytçy we günäkärleriň dosty" diýýärler. Ýöne akyldarlyk öz işleri bilen tassyklanar».
Toba etmedik şäherler
20 Onsoň, Isa mugjyzalarynyň köp ýüze çykan şäherlerine käýemäge durdy, çünki olar toba etmändiler. 21 Waý saňa, eý Horazin! Waý saňa, eý Beýtsaýda! Sizde ýüze çykan mugjyzalar Sur we Saýdada ýüze çykan bolsady, onda, olar eýýäm jul hem külüň içinde toba ederdiler. 22 Men size diýýärin, magşar güni Sur we Saýdanyň ýagdaýy siziň ýagdaýyňyzdan has ýeňil bolar. 23 Eý, arşa göterilen Kapernaum! Sen dowzaha çenli aşak taşlanarsyň, çünki sende ýüze çykan mugjyzalar Sodomda ýüze çykan bolsady, onda ol şu güne çenli galardy. 24 Saňa diýýärin, magşar güni Sodomyň ýagdaýy seniň ýagdaýyňdan has ýeňil bolar».
Agyr ýüklüleri çagyryş
25 Şol wagt Isa sözüni dowam edip diýdi: «Saňa şükür edýärin, eý, Ýeriň-Gögüň Rebbi Atam! Çünki Sen bu zatlary akyldarlardan, düşünjelilerden gizläp, şu kiçijik çagalara aýan etdiň. 26 Hawa, eý Atam, Seniň islegiň şeýledi. 27 Atam ähli zady Maňa tabşyrdy. Ogly Atadan başga hiç kim tanaýan däldir, Atany-da Oguldan we Ogluň äşgär etmek isleýän adamlaryndan başga hiç kim tanaýan däldir. 28 Eý argynlar, agyr ýüklüler, Meniň ýanyma geliň, Men size dynçlyk bereýin. 29 Meniň boýuntyrygymy dakynyň-da, Menden öwreniň, çünki Men mylaýym hem pes göwünlidirin, janlaryňyz dynçlyk tapar. 30 Çünki Meniň boýuntyrygym ýumşakdyr, ýüküm ýeňildir».
Sabat güni barada sorag
1 Şol wagtlarda Isa bir Sabat güni bugdaýlygyň arasyndan geçip barýardy. Şägirtleri ajygyp, bugdaý başlaryny ýolup iýmäge başladylar. 2 Muny gören fariseýler Oňa: «Ine, Seniň şägirtleriň Sabat güni etmesiz zady edýärler» diýdiler. 3 Isa olara şeýle diýdi: «Siz özi we ýanyndakylar aç galanlarynda, Dawudyň näme edenini okamadyňyzmy? 4 Ol Hudaýyň öýüne baryp, Hudaýa hödürlenip goýlan çöreklerden iýdi. Bu bolsa oňa-da, ýanyndakylara-da gadagandy, diňe ruhanylara gadagan däldi. 5 Ýa-da ybadathanada Sabat gününiň kadalaryny bozsalar-da, ruhanylaryň ýazyksyz bolýandyklary hakda Mukaddes Kanundan okamadyňyzmy? 6 Men size diýýärin, bu ýerde ybadathanadan-da uly Biri bar. 7 Siz „Men gurban däl-de, rehimdarlyk isleýärin" diýen sözüň manysyny bilsediňiz, ýazyksyzlara höküm etmezdiňiz. 8 Çünki Ynsan Ogly Sabat gününiň hem Rebbidir». 9 Isa ol ýerden gitdi, olaryň sinagogasyna bardy. 10 Ine, ol ýerde eli gurap inçelen bir adam bardy. Isany aýyplajak bolup, Ondan: «Sabat güni şypa etmek bolarmy?» diýip soradylar. 11 Isa olara şeýle diýdi: «Sizden haýsy adam bir goýny bolup, ol-da Sabat güni çukura gaçsa, goýny alyp çykarmaz? 12 Ynsan goýundan näçe gymmatlydyr! Munuň üçin Sabat güni ýagşylyk etmek bolar». 13 Onsoň Isa ýaňky adama: «Eliňi uzat» diýdi. Ol hem uzatdy, eli beýlekisi ýaly sagaldy. 14 Fariseýler daşaryk çykyp, Isany nähili heläk etmelidigi barada maslahatlaşdylar.
Hudaýyň saýlan guly
15 Emma Isa muny bilip, ol ýerden gitdi. Köp adamlar Onuň yzyna düşdi, Isa hem olaryň hemmesini sagaltdy. 16 Özüniň kimligini mälim etmesinler diýip, olara tabşyrdy. 17 Bu bolsa Işaýa pygamber arkaly aýdylan şu sözüň ýerine ýetmegi üçindi: 18 «Ine, Meniň seçen Gulum, Söýenim, janym Ondan razydyr. Men Ruhumy Onuň üstünde goýaryn, Ol hem adalaty milletlere yglan eder. 19 Ol ne çekeleşer, ne gygyrar, Ne-de biri köçelerde Onuň sesini eşider. 20 Adalaty ýeňşe ýetirýänçä, Epilen gamşy döwmez, Tütän peltäni söndürmez. 21 Milletler Onuň adyna umyt baglarlar».
Isa we Beýelzebul
22 Onsoň jyn uran bir kör hem lal adamy Isanyň ýanyna getirdiler. Isa ony sagaltdy. Şeýlelikde, ýaňky adam hem gepledi, hem gördi. 23 Hemme halk geň galyp: «Bu Dawudyň Ogly dälmi?» diýişdiler. 24 Muny eşiden fariseýler: «Bu adam diňe jynlaryň hany Beýelzebul arkaly jynlary kowýar» diýdiler. 25 Emma Isa olaryň pikirlerini bilip, şeýle diýdi: «Içinde bölünişik bolan islendik patyşalyk, şäher ýa-da öý berk durmaz. 26 Şeýtan şeýtany kowýan bolsa, onda içinde bölünişik bardyr, onsoň onuň patyşalygy nähili durar? 27 Men jynlary Beýelzebul arkaly kowýan bolsam, onda siziň adamlaryňyz olary kim arkaly kowýarlar? Şoňa görä-de, olar size kazylyk ederler. 28 Men jynlary Hudaýyň Ruhy arkaly kowýan bolsam, onda Hudaýyň Patyşalygy size-de gelendir. 29 Biri bir güýçli adamyň öýüne girip, nähili onuň malyny talap biler? Öňürti ony baglamaly bolar, onsoň öýüni talar. 30 Meniň bilen bile bolmadyk Maňa garşydyr, Meniň bilen bile ýygmadyk dagadar. 31 Şonuň üçin size şuny diýýärin: ynsanlaryň her bir günäsi, her bir zada dil ýetirmesi bagyşlanar, ýöne Mukaddes Ruha dil ýetirmeklik bagyşlanmaz. 32 Ynsan Ogluna garşy aýdylan söz bagyşlanar, ýöne Mukaddes Ruha garşy aýdylan söz bagyşlanmaz. Ol şu döwürde-de, geljekde-de bagyşlanmaz. 33 Ýa-ha agajy-da oňat, miwesini-de oňat ediň, ýa-da agajy-da erbet, miwesini-de erbet ediň, çünki agaç miwesinden tanalýandyr. 34 Eý, alahöwrenler nesli, siz özüňiz erbetkäňiz, nähili oňat zatlar sözläp bilersiňiz? Çünki agyz ýüregiň dolulygyndan sözleýändir. 35 Oňat adam oňat hazynasyndan oňat zat çykarar, erbet adam erbet hazynasyndan erbet zat çykarar. 36 Men size diýýärin, adamlar aýdan her bir boş sözi üçin höküm gününde hasap berer. 37 Çünki siz öz sözüňiz bilen aklanyp, öz sözüňiz bilen höküm edilersiňiz».
Ýunusyň alamaty
38 Şonda käbir kanunçylar we fariseýler Oňa jogap berip: «Mugallym, biz Senden bir alamat görmek isleýäris» diýdiler. 39 Isa olara şeýle jogap berdi: «Erbet, zynahor nesil bir alamat talap edýär, ýöne oňa Ýunus pygamberiňkiden başga alamat berilmez. 40 Çünki Ýunusyň üç gije-gündiz bir balygyň garnynda galyşy ýaly, Ynsan Ogly-da üç gije-gündiz ýeriň bagrynda galar. 41 Ninewiýa halky magşar güni bu nesil bilen bilelikde galyp, ony höküm eder, çünki olar Ýunusyň wagzy bilen toba geldiler. Ine, bu ýerde Ýunusdan hem uly Biri bar. 42 Günorta tarapyň aýal patyşasy magşar güni bu nesil bilen bile galyp, ony höküm eder, çünki ol Süleýmanyň pähimini diňlemek üçin, Ýeriň ol ujundan geldi. Ine, bu ýerde Süleýmandan-da uly Biri bar. 43 Al-arwah adamdan çykansoň, gurak ýerlere aýlanyp, dynçlyk gözleýär, ýöne tapmaýar. 44 Onsoň: „Çykan öýüme öwrüleýin" diýip gelende, öýüň boş, süpürilgi, ýerbe-ýerdigini görýär. 45 Onsoň gidip, özünden hem erbet ýedi ruhy ýanyna alýar-da, şol ýere baryp mesgen tutýar. Şeýlelikde, ol adamyň soňky ýagdaýy öňküsinden-de erbet bolýar. Bu erbet nesle-de şeýle bolar».
Isanyň ejesi we doganlary
46 Isa halaýyga entek gürrüň berip durka, ine, ejesi bilen doganlary Onuň bilen gepleşjek bolup, gelip, daşarda durdular. 47 Biri Isa: «Ejeň bilen doganlaryň Seniň bilen gepleşjek bolup, daşarda durlar» diýdi. 48 Emma Isa muny aýdana şeýle jogap berdi: «Meniň ejem kim? Doganlarym kimler?» 49 Elini Öz şägirtlerine tarap uzadyp, şeýle diýdi: «Ine, Meniň ejem, Meniň doganlarym. 50 Çünki kim Meniň Gökdäki Atamyň islegini berjaý etse, şol Meniň doganym, uýam we ejemdir».
Ekin tymsaly
1 Şol gün Isa öýden çykyp, kölüň ýakasynda oturdy. 2 Onuň ýanyna şeýle uly märeke ýygnandy welin, Ol gaýyga münüp oturdy, bütin märeke hem kenarda durdy. 3 Isa olara tymsallar bilen köp zatlar aýtdy: «Ine, bir daýhan ekin ekmäge gitdi. 4 Ekip ýörkä, tohumlaryň birnäçesi ýoluň kenaryna düşdi. Guşlar-da gelip, ony iýdiler. 5 Birnäçesi topragy az daşlyk ýere düşüp, tiz gögerip çykdy, çünki toprak galyň däldi. 6 Gün galanda bolsa, kökleriniň ýoklugy zerarly ýanyp, gurap gitdiler. 7 Birnäçe tohum tikenleriň arasyna düşdi. Tikenler ösüp, olary basdy. 8 Birnäçe tohum bolsa gowy ýere düşüp, käbiri ýüz, käbiri altmyş, käbiri hem otuz esse hasyl berdi. 9 Kimiň eşitmäge gulagy bar bolsa eşitsin». 10 Onsoň şägirtler Isa: «Näme üçin olara tymsallar bilen gürrüň berýärsiň?» diýdiler. 11 Ol şeýle jogap berdi: «Gögüň Patyşalygynyň syrlaryna düşünme ukyby size berildi, olara berilmedi. 12 Çünki kimde bar bolsa, oňa berler, ondaky bol bolar; kimde ýok bolsa, elindäki hem ondan alnar. 13 Meniň olara tymsallar bilen gürrüň bermegimiň sebäbi şu. Çünki olar gözläp görmeýärler, diňläp eşitmeýärler, düşünmeýärler. 14 Işaýa pygamberiň aýdan şu welilik sözleri olarda ýerine ýetýär: „Gulagyňyz bilen eşidip, düşünmersiňiz; Gözleriňiz bilen gözläp, görmersiňiz; 15 Çünki bu halkyň ýüregi gatady, Gulagy agraldy, Gözlerini-de ýumdular. Beýle bolmadyk bolsady, Gözleri bilen görüp, Gulaklary bilen eşidip, Ýürekleri bilen düşünip, Maňa tarap öwrülerdiler, Men-de olara şypa bererdim". 16 Siziň gözleriňiz ne bagtly, çünki olar görýär, gulaklaryňyz ne bagtly, çünki olar eşidýär. 17 Size dogrusyny aýdýaryn, köp pygamberler, dogry adamlar siziň görýänleriňizi görmek islediler, ýöne görmediler, siziň eşidýänleriňizi eşitmek islediler, ýöne eşitmediler. 18 Indi daýhan hakdaky tymsalyň manysyny diňläň: 19 Biri Hudaýyň Patyşalygy hakdaky sözi eşidip, oňa düşünmäninde, şeýtan gelip, onuň ýüreginde ekileni sogrup alýar. Ýoluň kenarynda ekilen budur. 20 Daşlyk ýere ekilen bolsa, sözi eşidip, ony derrew şatlyk bilen garşylaýandyr. 21 Ýöne onda kök ýokdur, çydamsyzdyr; bu söz üçin muşakgat ýa-da yzarlama bolanda, derrew ýüz dönderer. 22 Tikenler arasyna düşenler bolsa budur: ol sözi eşidýär, ýöne dünýäniň gaýgylary, baýlygyň aldawçylygy sözi bogýar we söz hasylsyz bolýar. 23 Gowy topraga ekilen bolsa budur: ol sözi eşidip, oňa düşünýär hem-de hasyl berýär, käbiri ýüz, käbiri altmyş, käbiri-de otuz esse hasyl getirýär».
Haşal ot tymsaly
24 Isa olara başga bir tymsal-da aýdyp berdi: «Gögüň Patyşalygy öz ekin meýdanynda oňat tohum eken adam ýalydyr. 25 Emma her kes ýatyrka, onuň duşmany gelip, bugdaýlaryň arasyna haşal ot ekip gidýär. 26 Ekin ösüp hasyl berende, haşal ot hem peýda bolýar. 27 Öý eýesiniň hyzmatkärleri onuň ýanyna gelip: „Aga, sen ekin meýdanyňa oňat tohum sepmänmidiň? Onda haşal ot nireden çykdy?" diýip, ondan soraýarlar. 28 Ol hyzmatkärlerine: „Muny bir duşman edendir" diýýär. Hyzmatkärleri: „Gidip, olary ýygmagymyzy isleýärsiňmi?" diýip, ondan soraýarlar. 29 Emma ol şeýle jogap berýär: „Ýok, haşal oty ýygjak bolup, gaýtam, bugdaýy köki bilen sograýmaň. 30 Goý, oraga çenli ikisi bile össün. Orak wagty men orakçylara ilki haşal oty ýygyň-da, desseläp ýakar ýaly ediň, bugdaýy hem meniň ammaryma üýşüriň diýerin"».
Gorçisa tohumy we hamyrmaýa tymsaly
31 Isa olara başga bir tymsaly-da aýdyp berdi: «Gögüň Patyşalygy bir adamyň alyp, öz mellegine eken gorçisa tohumy ýalydyr. 32 Ol tohumlaryň iň ownugydyr, ýöne öseninden soň, beýleki ösümliklerden belent bolup, agaç bolýar. Şeýlelikde, Gögüň guşlary gelip, onuň şahalarynda höwürtgeleýärler». 33 Isa olara başga bir tymsaly-da aýtdy: «Gögüň Patyşalygy bir aýalyň alyp, bütin hamyr turşaýança, üç çanak una goşan hamyrmaýasy ýalydyr». 34 Isa bu zatlaryň baryny halaýyga tymsallar bilen aýdardy. Tymsalsyz olara hiç zat aýtmazdy. 35 Bu pygamber arkaly aýdylan şu sözüň ýerine ýetmegi üçindi: «Agzymy tymsallar bilen açaryn, dünýä gurlaly gizlin galan zatlary beýan ederin».
Isa haşal ot tymsalyny düşündirýär
36 Onsoň Isa halaýygy taşlap öýe girdi. Şägirtleri Onuň ýanyna gelip: «Ekin meýdanyndaky haşal otlar hakdaky tymsaly bize düşündir» diýdiler. 37 Ol şeýle jogap berdi: «Oňat tohumy ekýän Ynsan Ogludyr. 38 Ekin meýdany bolsa dünýädir. Oňat tohum Hudaýyň Patyşalygynyň ogullary, haşal otlar bolsa iblisiň ogullarydyr. 39 Olary eken duşman iblisdir, orak döwrüň soňudyr, orakçylar perişdelerdir. 40 Şeýlelik bilen, haşal otlar nähili ýyglyp, otda ýakylýan bolsa, bu döwrüň soňunda hem şeýle bolar. 41 Ynsan Ogly Öz perişdelerini iberer, olar-da günä sebäpkär bolýan ähli zatlary, nähak iş edýänleri Onuň Patyşalygyndan ýygnap, 42 küräniň oduna taşlarlar. Ol ýerde agy we diş gyjama bolar. 43 Onsoň dogry adamlar Gökdäki Atalarynyň Patyşalygynda Gün kimin parlar. Gulagy barlar eşitsin».
Gizlin hazyna we dürdäne tymsaly
44 Gögüň Patyşalygy bir ekin meýdanynda gizlengi hazyna ýalydyr. Bir adam ony tapyp, gaýtadan gizleýär we begenip baryp, ähli zadyny satýar-da, ýaňky ekin meýdanyny satyn alýar. 45 Ýene, Gögüň Patyşalygy owadan dürdäne agtaran täjir ýalydyr. 46 Ol gymmatbaha bir dürdänäni tapýar we baryp, ähli zadyny satýar-da, ony satyn alýar».
Tor tymsaly
47 Ýene Gögüň Patyşalygy deňze taşlanyp, her hili balygy ýygnan tor ýalydyr. 48 Tor dolanda, ony kenara çekýärler-de, oturyp, oňat balyklary gaplara salýarlar, erbetlerini hem taşlap goýberýärler. 49 Döwrüň soňunda hem şeýle bolar. Perişdeler gelip, erbetleri dogry adamlardan aýryp, 50 küräniň oduna taşlarlar. Ol ýerde agy we diş gyjama bolar». 51 Isa olara: «Bu zatlaryň baryna düşündiňizmi?» diýdi. Olar hem oňa: «Hawa» diýdiler. 52 Isa olara: «Şeýlelik bilen, Gögüň Patyşalygy hakda tälim alan her bir kanunçy hazynasyndan hem täze, hem köne zatlar çykarýan öý eýesi ýalydyr» diýdi.
Isa ret edilýär
53 Isa bu tymsaly aýdyp bolandan soň, ol ýerden gitdi. 54 Ol Öz ýurduna gelip, ybadathanalarynda halka şeýle oňat sapak berdi welin, olar geň galyp diýişdiler: «Bu Adam bu akyldarlygy, bu mugjyzalary nireden aldyka? 55 Bu neçjaryň Ogly dälmi? Ejesiniň ady Merem dälmi? Doganlary Ýakup, Ýusup, Simun we Iuda dälmi? 56 Hemme aýal doganlary biziň ýanymyzda dälmi? Onda bu Adam bütin bu zatlary nireden aldyka?» 57 Ony öýke-kine bilen ret etdiler. Emma Isa olara: «Pygamber öz ýurdundan, öýünden başga ýerde gadyrsyz däldir» diýdi. 58 Isa olaryň imansyzdyklary zerarly, ol ýerde köp mugjyza etmedi.
Ýahýa pygamberiň öldürilmegi
1 Şol wagt Isanyň owazasy tetrarh Hirodesiň gulagyna ýetdi. 2 Ol öz nökerlerine: «Bu çokundyryjy Ýahýadyr. Ol ölümden direlendir. Bu mugjyzalaryň ondan çykmagynyň sebäbi şeýledir» diýdi. 3 Çünki Hirodes Ýahýany tutduryp, el-aýagyny bagladyp, zyndana saldyrypdy. Ol muny öz dogany Filipusyň aýaly Hirodiýas sebäpli edipdi. 4 Çünki Ýahýa Hirodese: «Seniň ony almagyň dogry däl» diýipdi. 5 Hirodes Ýahýany öldürmek isleýärdi, ýöne halkdan gorkýardy, çünki halk Ýahýany pygamber hasaplaýardy. 6 Emma Hirodes öz doglan güni mynasybetli toý tutanda, Hirodiýasyň gyzy ortada tans edip, Hirodesiň göwnüni çaglady. 7 Şoňa görä, Hirodes gyza näme dilese, bererin diýip, ant içip, söz berdi. 8 Gyz hem ejesiniň öwretmegi bilen: «Çokundyryjy Ýahýanyň başyny bir tabakda goýup, şu ýerde maňa ber» diýdi. 9 Patyşa gamgyn boldy, ýöne myhmanlaryň ýanynda ant içensoň, Ýahýanyň başynyň oňa berilmegini buýurdy. 10 Adam iberip, zyndanda Ýahýanyň başyny kesdirdi. 11 Onuň başy bir tabakda getirilip, gyza berildi, ol hem ejesine getirdi. 12 Ýahýanyň şägirtleri gelip, jesedi äkitdiler-de jaýladylar. Onsoň baryp, Isa habar berdiler.
Isa bäş müň adamy doýurýar
13 Isa muny eşidende, ol ýerden ýeke Özi gaýyga münüp bir çola ýere çekildi. Halaýyk muny eşidip, şäherlerden çykyp, paý-pyýada Onuň yzyndan gitdiler. 14 Ol gaýykdan düşende, uly märekäni görüp, olara haýpy geldi, syrkawlaryny sagaltdy. 15 Agşam düşende şägirtler Onuň ýanyna gelip: «Bu bir çola ýer, wagt hem gijikdi, märekäni goýber, obalara gidip, özlerine iýmit satyn alsynlar» diýdiler. 16 Emma Isa olara: «Olara gitmegiň geregi ýok, siz iýmäge zat beriň» diýdi. 17 Şägirtler hem Isa: «Biziň bu ýerde bäş çörek bilen iki balykdan başga zadymyz ýok» diýdiler. 18 Ol hem: «Olary şu ýere, Meniň ýanyma getiriň» diýdi. 19 Şonda Isa märekä otuň üstünde oturmagy buýurdy. Bäş çörek bilen iki balygy alyp, Göge bakyp şükür etdi-de, çörekleri bölüşdirip, şägirtlere berdi, şägirtler hem olary märekä paýladylar. 20 Hemmeler iýip doýdular. Artyp galan döwümleri bolsa ýygnap, on iki sebedi doldurdylar. 21 Iýenler aýallardyr çagalardan başga bäş müňe golaý adamdy.
Isa suwuň ýüzünden ýöreýär
22 Märekäni ugradyp durka, Isa şägirtlerine gaýyga münüp, Özünden öň beýleki kenara geçmegi buýurdy. 23 Märekäni ugradanyndan soň, Onuň ýeke Özi doga etmek üçin daga çykdy. Ol agşam düşende hem şol ýerde ýekedi. 24 Gaýyk bolsa şol wagt kölüň ortasyndady, tolkunlarda eýläk-beýläk zyňylýardy. 25 Gijäniň dördünji nobatynda Isa kölüň ýüzünden ýöräp, olara tarap geldi. 26 Emma şägirtler Onuň deňziň ýüzünden ýöräp gelýänini görenlerinde: «Bu bir gözümize görünýän zatdyr!» diýşip aljyradylar, gorkudan ýaňa gygyryşdylar. 27 Emma Isa derrew: «Batyr boluň, bu Men, gorkmaň» diýip, olara söz gatdy. 28 Petrus Oňa jogap berip: «Ýa Reb, bu Sen bolsaň, maňa suwuň ýüzi bilen ýanyňa barmagy buýur» diýdi. 29 Isa: «Gel» diýdi. Petrus hem gaýykdan düşüp, Isanyň ýanyna barjak bolup, suwuň ýüzi bilen ýöremäge başlady. 30 Emma ýeliň güýjüni görüp gorkdy, ýaňy gark bolup ugranda: «Ýa Reb, meni halas et» diýip gygyrdy. 31 Isa derrew elini uzadyp ony tutdy-da: «Eý, az imanly adam, näme üçin şübhelendiň?» diýdi. 32 Olar gaýyga münenlerinde, ýel ýatdy. 33 Gaýykdakylar: «Sen, dogrudan-da, Hudaýyň Oglusyň» diýip, Oňa sežde etdiler. 34 Olar deňziň aňyrsyna geçip, Jenesaret ýurduna bardylar. 35 Ol ýeriň adamlary Isany tanap, tutuş şol töwereklere adam iberip, syrkawlaryň baryny Onuň ýanyna getirdiler. 36 Olar diňe geýiminiň syýnyna elini degirmäge rugsat sorap, Oňa ýalbardylar. El degrenleriň hemmesi-de sagaldy.
Adamy näme murdar edýär?
1 Onsoň fariseýler bilen kanunçylar Iýerusalimden Isanyň ýanyna gelip, şeýle diýdiler: 2 «Näme üçin Seniň şägirtleriň ata-babalaryň adatyny bozýarlar? Çünki olar nahar iýenlerinde ellerini ýuwmaýarlar». 3 Ol bulara şeýle jogap berdi: «Siz näme üçin adatyňyzyň hatyrasyna Hudaýyň tabşyrygyny bozýarsyňyz? 4 Çünki Hudaý: „Ataňy, eneňi syla", „Atasyna ýa enesine ýokuş söz aýdan hökman öldürilsin" diýip tabşyrypdyr. 5 Ýöne siz: „Kim atasyna ýa enesine menden görjek peýdaň Hudaýa peşgeşdir diýse, 6 atasyny ýa enesini sylamaly däl" diýýärsiňiz. Şeýdip, adatyňyzyň hatyrasyna Hudaýyň tabşyrygyny bozýarsyňyz. 7 Eý ikiýüzlüler! Işaýa pygamber: 8 Bu halk dilinde Meni sylaýar, ýöne olaryň ýürekleri Menden uzakda. 9 Biderek ýere Maňa sežde edýärler, çünki taglymat hökmünde öwredýänleri ynsan buýruklary" diýip, siz hakda oňat welilik edipdir». 10 Isa märekäni ýanyna çagyryp, olara şeýle diýdi: «Diňläň, düşüniň! 11 Agza giren zat adamy murdar edýän däldir, agyzdan çykan zat adamy murdar edýändir». 12 Onsoň şägirtler gelip: «Bu sözi eşidenlerinde, fariseýleriň gaharynyň gelenini bilýärsiňmi?» diýip, Ondan soradylar. 13 Ol şeýle jogap berdi: «Gökdäki Atamyň ekmedik her ösümligi köki bilen sogrular. 14 Olara zat diýmäň, olar körleri idýän körlerdir. Kör köri itse, olaryň ikisi hem guýa gaçar». 15 Petrus Oňa: «Bize bu tymsaly düşündir» diýdi. 16 Isa hem şeýle diýdi: «Siz henizem düşüneňzokmy? 17 Agza giren her bir zadyň garna baryp, daşaryk taşlanýandygyna düşünmeýärsiňizmi? 18 Ýöne agyzdan çykan zatlar ýürekden çykyp, adamy murdar edýär. 19 Çünki erbet pikirler, adam öldürme, azgynlyk, zynahorlyk, ogrulyk, ýalan güwälik, sögünç ýürekden çykýar. 20 Adamy şu zatlar murdar edýär, ýuwulmadyk el bilen nahar iýmek adamy murdar etmeýär».
Kenganly aýalyň imany
21 Isa ol ýerden çykyp, Sur we Saýda etrabyna çekildi. 22 Ine, şol jelagaýda bolýan bir kenganly aýal gelip: «Ýa Reb, eý Dawut Ogly, maňa rehim et, jyn uranlygy sebäpli, gyzym ejir çekýär» diýdi. 23 Emma Isa oňa hiç bir jogap bermedi. Şägirtleri ýanyna gelip: «Ony ugrat, çünki yzymyzdan gygyryp gelýär» diýip ýalbardylar. 24 Ol bolsa: «Men diňe Ysraýyl öýüniň ýitirim bolan goýunlaryna iberildim» diýip jogap berdi. 25 Emma aýal gelip, Onuň öňünde ýere ýykylyp: «Ýa Reb, maňa kömek et» diýdi. 26 Isa: «Çagalaryň çöregini alyp, itlere zyňmak dogry däldir» diýip jogap berdi. 27 Aýal: «Hawa, ýa Reb, Ýöne itler hem eýeleriniň saçagyndan gaçan çörek owuntyklaryny iýýändir» diýdi. 28 Şonda Isa oňa: «Eý aýal, seniň imanyň uly! Saňa isleýşiň ýaly bolsun» diýdi. Ol aýalyň gyzy şol sagadyň özünde sagaldy.
Isa dört müň adamy doýurýar
29 Isa ol ýeri terk edip, Jelile kölüniň golaýyna geldi, bir dagyň üstüne çykyp, şol ýerde oturdy. 30 Onuň ýanyna bir uly märeke geldi, olaryň ýanlarynda agsaklar, körler, lallar, çolaklar we ýene-de bir topar syrkawlar bardy. Olary getirip, Isanyň öňünde duruzdylar. Ol bulary sagaltdy. 31 Halk lallaryň gepleýändigini, çolaklaryň sagalandygyny, körleriň görýändigini, agsaklaryň ýöreýändigini görüp haýran galdy, Ysraýylyň Hudaýyny şöhratlandyrdy. 32 Isa şägirtlerini ýanyna çagyryp, şeýle diýdi: «Meniň bu märekä haýpym gelýär! Bular indi üç gün bäri Meniň ýanymda, iýmäge-de hiç bir zatlary ýok. Ýolda ysgyndan gaçaýmasynlar diýip, olary aç goýberesim gelenok». 33 Şägirtler Oňa: «Beýle uly märekäni doýrar ýaly, bu çola ýerde biz çöregi nireden alaly?» diýdiler. 34 Isa olara: «Näçe çöregiňiz bar?» diýdi. Olar: «Ýedi, birnäçe hem maýda balygymyz bar» diýdiler. 35 Isa märekä ýerde oturmagy buýurdy. 36 Ýedi çörek bilen balyklary alyp, şükür edeninden soň, olary bölüşdirip, şägirtlerine berdi, şägirtleri hem olary märekä paýladylar. 37 Hemmeler iýip doýdular, artyp galan döwümleri bolsa ýygnap, ýedi sebedi doldurdylar. 38 Iýenler aýallardyr çagalardan başga dört müň adamdy. 39 Isa märekäni ugradanyndan soň, gaýyga münüp, Magdala etrabyna gitdi.
Bir alamat islenýär
1 Fariseýler bilen saddukeýler gelip, Isany synamak üçin, Ondan özlerine Gökden bir alamat görkezmegini haýyş etdiler. 2 Ol şeýle jogap berdi: «Agşam bolanda siz: „Howa gowy boljak, çünki asmanyň ýüzi gyzyl" diýýärsiňiz. 3 Ertir hem: „Bu gün gaý turjak, çünki asmanyň ýüzi gyzyl hem tutuk" diýýärsiňiz. Siz asmanyň ýagdaýyny saýgaryp bilýärsiňiz-de, döwrüň alamatlaryny saýgaryp bilmeýärsiňizmi? 4 Erbet we zynahor nesil bir alamat talap edýär, ýöne oňa Ýunusyňkydan başga alamat berilmez». Şeýlelikde, Isa olary taşlap gitdi.
Fariseýler bilen saddukeýleriň hamyrmaýasy
5 Şägirtleri ol tarapa geçenlerinde, çörek almagy unudan ekenler. 6 Isa olara: «Sak boluň, fariseýleriň, saddukeýleriň hamyrmaýasyndan ägä boluň» diýdi. 7 Olar bolsa özara çekişip: «Çörek almandyrys» diýişýärdiler. 8 Emma Isa muny bilip, şeýle diýdi: «Eý imany azlar! Çörek almandyrys diýşip, nämä özara çekişýärsiňiz? 9 Bäş müň adam üçin bäş çörege we näçe sebedi dolduryp ýygnanlygyňyza entek hem düşünmeýärmisiňiz, ol ýadyňyza düşmeýärmi? 10 Dört müň adam üçin ýedi çörek we näçe sebedi dolduryp ýygnanlygyňyz-da ýadyňyza düşmeýärmi? 11 Men size: „Fariseýleriň, saddukeýleriň hamyrmaýasyndan ägä boluň" diýenimde, çörekden gürrüň etmeýänligime näme üçin düşünmeýärsiňiz?» 12 Şägirtler özlerine hamyrmaýa däl-de, fariseýler bilen saddukeýleriň taglymatyndan ägä boluň diýýänine şonda düşündiler.
Petrusyň Isany tanamagy
13 Isa Kaýsariýa-Filipi etrabyna gelende şägirtlerinden: «Maňa ― Ynsan Ogluna adamlar kim diýýärler?» diýip sorady. 14 Olar: «Käbirleri çokundyryjy Ýahýa, käbirleri Ylýas, başgalary-da Ýeremiýa ýa pygamberleriň biri diýýärler» diýdiler. 15 Isa olara: «Siz Maňa kim diýýärsiňiz?» diýdi. 16 Simun Petrus: «Sen diri Hudaýyň Ogly Mesihsiň» diýip jogap berdi. 17 Isa Oňa şeýle diýdi: «Sen bagtlysyň, eý, Ýunus ogly Simun, çünki muny saňa aýan eden ynsan däl-de, Gökdäki Atamdyr. 18 Men saňa diýýärin, sen Petrussyň, Men ýygnagymy bu gaýanyň üstünde guraryn, dowzahyň derwezeleri oňa garşy durup bilmez. 19 Gögüň Patyşalygynyň açarlaryny saňa bererin. Ýer ýüzünde baglan her zadyň Gökde bagly bolar. Ýer ýüzünde açan her zadyň Gökde açyk bolar». 20 Onsoň şägirtlerine Özüniň Isa Mesihdigini hiç kime aýtmazlygy tabşyrdy.
Isa ölüp direljegini öňünden aýdýar
21 Isa şondan beýläk şägirtlerine Özüniň Iýerusalime gitmelidigini, ýaşulularyň, baş ruhanylaryň we kanunçylaryň elinden görgi görmelidigini, öldürilip, üçünji güni direlmelidigini düşündirmäge başlady. 22 Petrus Ony bir çete çekip: «Ýa Reb, Hudaý saklasyn! Seniň başyňa asla beýle iş düşmez!» diýip, Onuň aýdanlaryna garşy çykdy. 23 Ol öwrülip, Petrusa: «Çekil öňümden, şeýtan! Sen Maňa päsgel berýärsiň, çünki sen Hudaý işlerini däl-de, ynsan işlerini oýlanýarsyň» diýdi. 24 Onsoň Isa şägirtlerine şeýle ýüzlendi: «Kim Meniň yzyma eýermek isleýän bolsa, özüni inkär etsin-de, haçyny alyp, yzyma düşsün. 25 Çünki kim janyny halas etmek islese, ony ýitirer, ýöne kim öz janyny Meniň ugrumda ýitirse, ony halas eder. 26 Sebäbi bir adam bütin dünýäni gazanyp, janyny ýogaltsa, oňa näme peýdasy bolar? Ýa-da adam janyna derek näme berip biler? 27 Ynsan Ogly Atasynyň şöhratynda Öz perişdeleri bilen gelende, her kime eden işlerine görä hakyny berer. 28 Size dogrusyny aýdýaryn, bu ýerde duranlaryň arasynda Ynsan Oglunyň Öz Patyşalygynda gelýänini görmezden öň, ölümi datmajak käbir adamlar bar».
Isanyň görnüşi üýtgeýär
1 Isa alty günden soň, diňe Petrusy, Ýakuby we onuň dogany Ýahýany ýanyna alyp, olary bir beýik dagyň üstüne çykardy. 2 Olaryň gözleriniň alnynda Onuň görnüşi üýtgedi, ýüzi Gün kimin parlady, egin-eşigi yşyk ýaly agardy. 3 Birdenkä, olara Musa bilen Ylýas göründi. Olar Isa bilen gepleşip durdular. 4 Petrus Isa şeýle diýdi: «Ýa Reb! Bize bu ýerde bolmak ýakymly. Eger Sen isleseň, men üç çadyr guraýyn: biri ― Saňa, biri ― Musa, biri ― Ylýasa». 5 Ol entek gepläp durka, nurly bir bulut olara kölege saldy. Bulutdan şeýle bir owaz geldi: «Bu Meniň söýgüli Oglumdyr, Men Ondan gaty razydyryn. Ony diňläň». 6 Şägirtler muny eşidenlerinde, gaty gorkup, ýüzin ýykyldylar. 7 Emma Isa gelip, olara elini degrip: «Turuň, gorkmaň» diýdi. 8 Olar gözlerini galdyranlarynda, diňe Isadan başga hiç kimi görmediler. 9 Dagdan inip gelýärkäler, Isa olara: «Ynsan Ogly ölümden direlýänçä, göreniňizi hiç kime aýtmaň» diýip tabşyrdy. 10 Şägirtleri Ondan: «Eýse näme üçin kanunçylar öňürti Ylýas gelmelidir diýýärler?» diýip soradylar. 11 Ol hem jogap berip diýdi: «Dogrudan-da, Ylýas gelip, hemme zady düzetmelidir. 12 Emma Men size aýdýaryn, Ylýas eýýäm geldi, ony tanamadylar, oňa halanlaryny etdiler. Şonuň ýaly, Ynsan Ogly-da olaryň elinden görgi görer». 13 Şonda şägirtler Onuň özlerine Çokundyryjy Ýahýa barada gürrüň berýändigine düşündiler.
Tutgaýly oglan sagalýar
14 Märekäniň ýanyna baranlarynda, bir adam gelip, Isanyň öňünde dyza çöküp, şeýle diýdi: 15 Ýa Reb! Meniň ogluma rehim et, sebäbi ol tutgaýly, köp ezet çekýär, ýygy-ýygydan özüni oda, suwa urýar. 16 Men ony Seniň şägirtleriňe getirdim, ýöne olar sagaldyp bilmediler». 17 Isa şeýle jogap berdi: «Eý ýoldan çykan, imansyz nesil! Men haçana çenli siz bilen bile bolup, size çydaýyn? Oglany şu ýere Maňa getiriň». 18 Isa jyna käýedi, jyn hem oglandan çykdy. Oglan şol sagadyň özünde sagaldy. 19 Onsoň şägirtler Isanyň ýanyna gelip, öz-özlerikä Oňa: «Biz näme üçin ony çykaryp bilmedik?» diýdiler. 20 Isa hem olara diýdi: «Imanyňyzyň ýoklugy üçin. Men size dogrusyny aýdýaryn, bir gorçisa dänesi ýaly-da imanyňyz bolup, şu daga: „Bu ýerden ol ýere göç" diýseňiz, ol göçer, size başartmajak zat bolmaz. 21 Bu hili jynlary doga we orazadan başga hiç zat bilen çykaryp bolýan däldir». 22 Jelilede gezip ýörkäler Isa olara şeýle diýdi: «Ynsan Ogly ynsan eline berler. 23 Ony öldürerler, Ol üçünji güni direler». Şägirtler gaty gynandylar.
Ybadathana salgydy
24 Kapernauma gelenlerinde iki drahma ýygnaýanlar Petrusa gelip: «Siziň Mugallymyňyz iki drahma bermeýärmi?» diýdiler. 25 Petrus: «Hawa, berýär» diýdi. Öýe gelende, Isa ondan öňürdip: «Simun, sen näme diýýärsiň? Ýer ýüzündäki patyşalar gümrük ýa salgydy kimden alýarlar? Öz ogullaryndanmy ýa kesekilerdenmi?» diýdi. 26 Petrus Oňa: «Kesekilerden» diýende, Isa oňa şeýle diýdi: «Onda, ogullar erkindir. 27 Ýöne olary büdretmezlik üçin köle git-de, çeňňek taşla. Oňa ilkinji ilen balygy alyp, agzyny açsaň, bir teňňä gözüň düşer. Ony al-da, Meniň üçinem, özüň üçinem olara ber».
Iň uly kim?
1 Şol wagt şägirtler Isanyň ýanyna gelip: «Gögüň Patyşalygynda iň uly kim?» diýdiler. 2 Isa-da bir çagany çagyryp, ony olaryň ortasynda duruzdy-da, şeýle diýdi: 3 Size dogrusyny aýdýaryn, toba edip, çagalar ýaly bolmasaňyz, Gögüň Patyşalygyna asla girip bilmersiňiz. 4 Kim özüni şu çaga ýaly pes göwünli tutýan bolsa, Gögüň Patyşalygynda iň uly şoldur. 5 Kim şunuň ýaly bir çagany Meniň adymdan kabul etse, Meni kabul etdigidir. 6 Kim-de Maňa iman eden bu çagalardan biriniň günä etmegine sebäp bolsa, boýnundan uly degirmen daşy asylyp, deňziň düýbünde gark bolmak onuň üçin has gowy bolar. 7 Ynsanlaryň günä etmegine sebäp bolan zatlardan ötri, waý, bu dünýäniň gününe! Beýle zatlaryň gelmegi zerurdyr, ýöne bularyň gelmegine sebäp bolýan adamyň gününe waý! 8 Eliň ýa aýagyň seniň günä etmegiňe sebäp bolsa, ony kes-de, özüňden taşla. Saňa çolak ýa agsak bolup ýaşaýşa girmek, iki elli ýa iki aýakly bolup, ebedi oda zyňylmakdan gowudyr. 9 Gözüň seniň günä etmegiňe sebäp bolsa, ony oýup çykar-da taşla. Saňa ýeke gözli bolup ýaşaýşa girmek, iki gözli bolup dowzah oduna zyňylmakdan gowudyr. 10 Bu körpelerden birini äsgermezlik etmekden gaça duruň, çünki size aýdýaryn, bularyň Gökdäki perişdeleri Meniň Gökde bolan Atamyň elmydam ýüzüni görýärler. 11 Ynsan Ogly ýitirim bolanlary halas etmäge gelendir».
Ýiten goýun tymsaly
12 Siz näme diýýärsiňiz? Bir adamyň ýüz goýny bolup, olaryň biri azaşsa, ol togsan dokuzyny daglarda galdyryp, azaşanyň gözlegine çykmazmy? 13 Ony tapyp biläýse, size dogrusyny aýdýaryn, ol munuň üçin azaşmadyk togsan dokuzysyna begenenden hem gaty begener. 14 Şeýlelikde, bu körpelerden biriniň heläk bolmagy Gökdäki Ataňyzyň islegi däldir».
Bir dogan günä etse
15 Doganyň saňa garşy günä etse, bar-da, ikiçäk gürleşip, aýbyny oňa aýt. Seniň sözüňe gulak assa, bu doganyňy gazandygyňdyr. 16 Sözüňe gulak asmasa, her söz iki ýa üç şaýadyň agzyndan tassyklanar ýaly, bir ýa iki adamy ýanyňa al. 17 Olara-da gulak asmak islemese, onda ýygnaga aýt. Oňa-da gulak asmak islemese, goý, ol seniň üçin bir butparaz ýa-da salgytçy bolsun. 18 Size dogrusyny aýdýaryn, ýer ýüzünde daňan zadyňyz Gökde-de daňylgy bolar. Ýer ýüzünde çözen zadyňyz Gökde-de çözülgi bolar. 19 Ýene size aýdýaryn, eger sizden iki adam dilejek her bir zady hakda özara ylalaşsa, Gökdäki Atam dilegleri bitirer. 20 Çünki iki ýa üç adam Meniň adymdan haýsy ýerde üýşüşse, Men-de şol ýerde, olaryň arasynda bolaryn».
Rehimsiz hyzmatkär
21 Onsoň Petrus gelip, Isa şeýle diýdi: «Ýa Reb, doganym maňa garşy näçe gezek günä etse, men ony bagyşlaýyn? Ýedi gezekmi?» 22 Isa oňa şeýle jogap berdi: «Men saňa ýedi gezek däl, ýetmiş ýola ýedi gezek diýýärin. 23 Şonuň üçin Gögüň Patyşalygy öz hyzmatkärleri bilen haklaşmak islän bir patyşa meňzeýär. 24 Ol hasaplaşmaga duranda, oňa on müň talant borçly birini ýanyna getirýärler. 25 Ol bergisini töläp bilmäninde, agasy onuň özüniň, aýalynyň, oglan-uşagynyň we bütin mallarynyň satylyp, bergisiniň berilmegini buýurýar. 26 Hyzmatkär ýüzin ýykylyp, oňa ýalbaryp: „Eý agam, sabyr et! Baryny töläýin" diýýär. 27 Agasynyň rehimi inip, ol hyzmatkäri boşadýar, algysyny geçýär. 28 Ýaňky hyzmatkär daşaryk çykanda, özüne ýüz dinar borçly bolan bir ýoldaşyna sataşýar. Ony tutup: „Bergiňi ber" diýip, bokurdagyndan tutýar. 29 Ýoldaşy onuň aýagyna ýykylyp: „Sabyr et, bergimi bereýin" diýip oňa ýalbarýar. 30 Ol etmeýär, gaýtam, bergisini berýänçä, ony zyndana saldyrýar. 31 Ýaňky adamyň ýoldaşlary bu wakany görüp, gaty gynanýarlar, bolan ähli zady baryp, agalaryna habar berýärler. 32 Onsoň agasy ony çagyryp diýýär: „Eý, erbet hyzmatkär! Maňa ýalbaranyň üçin men şol algynyň baryny geçdim. 33 Meniň saňa rehim edişim ýaly, sen hem ýoldaşyňa rehim etmeli dälmidiň?" 34 Agasy gazaplanyp, bergisini berýänçä, ony gynaýanlaryň eline berýär. 35 Siziň hem her biriňiz öz doganynyň ýazyklaryny ýürekden bagyşlamasa, Meniň Gökdäki Atam hem sizi şeýle eder».
Talak barada sorag
1 Isa bu sözleri tamamlanyndan soň, Jelileden çykyp, Ýahudanyň çäklerine, Iordan derýasynyň aňyrsyna gitdi. 2 Uly märeke Onuň yzyna düşdi, Isa hem şol ýerde olary sagaltdy. 3 Fariseýler geldiler we Ony synap: «Her bir sebäp bilen aýaly aýyrmak dogrumydyr?» diýip soradylar. 4 Ol hem şeýle jogap berdi: «Ýaradanyň olary başda erkek we aýal edip ýaradandygyny, „Şol sebäpden hem erkek ata-enesini goýup, aýaly bilen höwrüger we ikisi bir ten bolar" diýenini siz okamadyňyzmy? 6 Şoňa görä, indi olar iki däl-de, bir ten hasaplanarlar. Hudaýyň goşanyny bendesi aýyrmasyn». 7 Olar Isa şeýle diýdiler: «Onda näme üçin Musa aýaly aýranda, onuň talak hatyny bermekligi tabşyrypdyr?» 8 Isa olara şeýle jogap berdi: «Doňýürek adamlar bolanyňyz üçin, Musa size aýalyňyzy aýyrmaga ygtyýar berdi, ýöne owal-başda beýle däldi. 9 Men size aýdýaryn, kim aýalyny zynadan başga sebäp bilen aýryp, başga aýala öýlense, zyna edýändir. Ärinden aýrylan aýala öýlenen hem zyna edýändir». 10 Şägirtler Oňa: «Erkek bilen aýal arasynda ýagdaý şeýle bolsa, onda öýlenmezlik gowudyr» diýişdiler. 11 Emma Isa olara şeýle diýdi: «Hemme adamlar bu sözi kabul edip bilmezler, diňe özlerine berlenler kabul edip bilerler. 12 Çünki dogabitdi agtalar, adamlar tarapyndan agta edilenler we Gögüň Patyşalygy ugrunda özlerini agta edenler hem bardyr. Muny kabul edip bilen kabul etsin».
Isa çagalara ak pata berýär
13 Onsoň olaryň üstüne elini goýup doga etsin diýip, Isanyň ýanyna çagalary getirdiler. Şägirtler çagalary getirenlere käýediler. 14 Emma Isa: «Degmäň, çagalar Meniň ýanyma gelsin, olary bökdemäň, çünki Gögüň Patyşalygy şular ýalylaryňkydyr» diýdi. 15 Isa olaryň üstüne elini goýanyndan soň, ol ýerden gitdi.
Baý ýaş ýigit
16 Ine, biri Onuň ýanyna gelip: «Eý, ýagşy Mugallym, ebedi ýaşaýşym bolar ýaly, men näme ýagşy zat etmeli?» diýdi. 17 Isa şeýle diýdi: «Näme üçin Maňa ýagşy diýýärsiň? Ýagşy bolan täk Biri ― Hudaý. Ýöne ebedi ýaşaýşa gowuşmak isleýän bolsaň, tabşyryklary berjaý et». 18 Ol Isadan: «Haýsy tabşyryklary?» diýip sorady. Isa şeýle jogap berdi: «Adam öldürme, zyna etme, ogrulyk etme, ýalan güwälik berme, 19 ene-ataňy syla, goňşyňy özüň ýaly söý». 20 Ýaş ýigit: «Men bularyň hemmesini berjaý etdim, ýene näme kemim bar?» diýip, Isadan sorady. 21 Isa oňa: «Kämil bolaýyn diýseň, git, nämäň bar bolsa, sat-da, garyplara ber, Gökde hazynaň bolar, onsoň gel-de, Meniň yzyma düş» diýdi. 22 Ýaş ýigit bu sözi eşidip, tukat bolup gitdi, çünki onuň köp mal-mülki bardy. 23 Isa şägirtlerine diýdi: «Size dogrusyny aýdýaryn, barly adam Gögüň Patyşalygyna çetinlik bilen girer. 24 Size ýene aýdýaryn, bir düýäniň iňňäniň gözünden geçmegi barly adamyň Hudaýyň Patyşalygyna girmeginden aňsatdyr». 25 Muny eşidenlerinde şägirtleri: «Onda kim halas bolup biler?» diýip, çakdanaşa geňirgenişdiler. 26 Isa olara seredip: «Ynsanlar üçin bu mümkin däl, ýöne Hudaý üçin ähli zat mümkin» diýdi. 27 Onsoň Petrus Oňa şeýle diýdi: «Ine, biz ähli zadymyzy taşlap, Seniň yzyňa düşdük, onda biziň nämämiz bolar?» 28 Isa-da olara şeýle diýdi: «Size dogrusyny aýdýaryn, ähli zadyň täzelenjek wagty, Ynsan Ogly Öz şöhratly tagtynda oturanda Meniň yzyma düşen siz hem on iki tagtda oturyp, Ysraýylyň on iki taýpasynyň üstünden höküm çykararsyňyz. 29 Meniň hatyram üçin öýlerini, doganlaryny, uýalaryny, atasyny, enesini, aýalyny, oglan-uşagyny ýa ýerlerini taşlan her kes ýüz esse edip alar, ebedi ýaşaýşyň mirasçysy bolar. 30 Ýöne köp ilkinjiler iň soňkular, iň soňkular hem ilkinjiler bolar».
Üzümçi tymsaly
1 Gögüň Patyşalygy üzümliginde işlär ýaly, ertir ir bilen işçi tutmaga giden ýer eýesi ýalydyr. 2 Ol işçiler bilen günde bir dinara razylaşyp, olary öz üzümligine ýollaýar. 3 Gündiz sagat dokuzlarda daşaryk çykanda, bazarda başgalaryň boş duranyny görýär. 4 Olara-da: „Siz hem üzümlige gidiň, hakyňyz näme bolsa bererin" diýýär. Olar hem gidýärler. 5 Günortan we gündiz sagat üçlerde ýene daşaryk çykýar-da, ýene şeýle edýär. 6 Gündiz sagat bäşlerde daşaryk çykanda, başga boş duranlary görüp, olara: „Näme üçin günuzyn bu ýerde boş dursuňyz?" diýýär. 7 Olar hem: „Çünki hiç kim bizi tutmady" diýýärler. Olara: „Siz-de üzümlige gidiň" diýýär. 8 Agşam düşende, üzümligiň eýesi öz iş dolandyrýanyna şeýle diýýär: „Işçileri çagyr-da, iň soňkulardan başlap, ilkinjilere çenli haklaryny töle". 9 Şeýlelikde, gündiz sagat bäşlerde gelenleriň her biri bir dinar alýar. 10 Ilkinjiler gelende köp alarys öýdýärler, ýöne olaryň-da her biri bir dinar alýar. 11 Muny alan wagtlary olar ýer eýesine hüňürdeşip, 12 „Bu iň soňkular diňe bir sagat işlediler, sen bolsaň olary günüň ýüküni, yssysyny çeken biziň bilen deň etdiň" diýýärler. 13 Ýer eýesi olaryň birine jogap berip, şeýle diýýär: „Eý dost! Men saňa adalatsyzlyk edemok; sen meniň bilen bir dinara razylaşmadyňmy? 14 Öz hakyňy al-da git. Men bu iň soňka-da saňa berenimi bermek isleýärin. 15 Öz malym bilen islänimi etmäge ygtyýarym ýokmy? Ýa-da meniň sahylygyma göriplik edýärsiňmi?" 16 Şeýlelikde, iň soňkular ilkinji, ilkinjiler hem iň soňkular bolar, çünki çagyrylanlar köp, saýlananlar azdyr».
Isa ölüp direljegini ýene aýdýar
17 Isa Iýerusalime barýarka, on iki şägirdi ýolda çete çekip, olara şeýle diýdi: 18 Ine, Iýerusalime barýarys. Ynsan Ogly baş ruhanylara, kanunçylara tabşyrylar, olar hem Ony ölüme höküm ederler. 19 Oňa gülsünler, gamçylasynlar, haça çüýlesinler diýip, Ony başga milletlere tabşyrarlar, ýöne Ol üçünji güni direler».
Bir enäniň haýyşy
20 Onsoň Zebedeý ogullarynyň ejesi öz ogullary bilen Isanyň ýanyna gelip, ýere ýykyldy-da, Ondan bir zat diledi. 21 Isa hem oňa: «Näme isleýärsiň?» diýdi. Ol-da Isa: «Tabşyr, Patyşalygyňda meniň bu iki oglumyň biri Seniň sagyňda, biri hem soluňda otursyn» diýdi. 22 Emma Isa şeýle jogap berdi: «Siz näme dileýäniňizi bilmeýärsiňiz. Siz Meniň içjek käsämden içip bilersiňizmi? Meniň çokundyryljak çokunyşym bilen çokundyrylyp bilermisiňiz?» Olar-da Oňa: «Muny edip bileris» diýdiler. 23 Isa olara şeýle diýdi: «Siz Meniň içjek käsämden içersiňiz, Meniň çokundyryljak çokunyşym bilen çokundyrylarsyňyz. Ýöne size Meniň sagymda ýa solumda oturmaga rugsat bermek Meniň elimde däl. Bu orunlary Atam kimler üçin taýynlan bolsa, şolar üçindir». 24 Beýleki on şägirt muny eşidip, ýaňky iki dogana gaharlandylar. 25 Emma Isa olary ýanyna çagyryp, şeýle diýdi: «Siz bilýärsiňiz, milletleriň başlyklary olara agalyk edýär, ululary-da olara ygtyýar bilen baştutanlyk edýär. 26 Siziň araňyzda beýle bolmasyn. Araňyzda kim uly bolmak isleýän bolsa, beýlekileriň hyzmatkäri bolsun. 27 Araňyzda kim ilkinji bolmak isleýän bolsa, hemmäňiziň guly bolsun. 28 Ynsan Ogly-da Özüne hyzmat edilmegi üçin däl, eýsem, hyzmat etmek üçin, köpleriň ugrunda janyny töleg hökmünde bermek üçin geldi».
Iki körüň gözi açylýar
29 Olar Erihadan çykanlarynda, uly märeke Isanyň yzyna düşüp gitdi. 30 Ýoluň kenarynda oturan iki kör adam Isanyň geçip barýanyny eşidenlerinde: «Ýa Reb, eý Dawut Ogly, bize rehim et!» diýip gygyryşdylar. 31 Märeke seslerini çykarmasynlar diýip, olara käýedi, ýöne olar: «Ýa Reb, eý Dawut Ogly, bize rehim et!» diýip, öňküden hem gaty gygyryşdylar. 32 Isa aýak çekdi-de, olary çagyryp: «Siziň üçin näme etmegimi isleýärsiňiz?» diýdi. 33 Olar-da Oňa: «Ýa Reb, gözümiz açylsyn» diýdiler. 34 Isanyň haýpy gelip, olaryň gözlerine elini degirdi welin, derrew gözleri açyldy, onsoň Onuň yzyna düşüp gitdiler.
Isanyň Iýerusalime girişi
1 Olar Iýerusalime golaýlap, Zeýtun dagynyň etegindäki Beýtfaja gelip ýetenlerinde, Isa iki şägirde: 2 Öňüňizdäki oba baryň, salym geçmänkä, daňylgy duran ýany taýharly bir eşegi taparsyňyz, olary çözüň-de, Maňa getiriň. 3 Biri size bir zat diýse: „Bular Rebbe gerek, ynha, yzyna iberer" diýiň» diýip, ýollady. 4 Bu-da pygamber arkaly aýdylan şu sözüň ýerine ýetmegi üçindi: 5 «Sion gyzyna diýiň: Ine, seniň patyşaň bir eşege münüp, eşegiň balasy taýhara münüp, pes göwünlilik bilen saňa gelýär». 6 Şägirtler hem gidip, Isanyň tabşyryşy ýaly etdiler. 7 Eşek bilen taýhary getirdiler-de, egin-eşiklerini olaryň üstüne atdylar, Isa-da taýharyň üstüne mündi. 8 Märekäniň köpüsi öz egin-eşiklerini ýola ýazýardy, käsi-de agaçlardan şahalar kesip, ýola düşeýärdi. 9 Onuň öňünden barýan we yzyndan gelýän märeke: «Dawut Ogluna hosanna! Rebbiň adyndan gelýän gutly bolsun, iň ýokarlarda hosanna!» diýip gygyryşýardylar. 10 Isa Iýerusalime girende, bütin şäher: «Bu kim?» diýip titreýärdi. 11 Märeke hem: «Bu Jeliläniň Nasyra şäherinden bolan Isa pygamber» diýýärdi.
Isa satyjylary ybadathanadan kowýar
12 Isa Hudaýyň ybadathanasyna girip, içerdäki satyjylary, alyjylary daşaryk kowdy. Pul çalyşýanlaryň tekjelerini, kepderi satýanlaryň oturgyçlaryny düňderdi. 13 Olara şeýle diýdi: «„Meniň öýüme doga öýi diýler" diýip ýazylgydyr, siz muny garakçylaryň sürenine öwürdiňiz». 14 Ybadathanada körler, agsaklar Onuň ýanyna geldiler, Ol hem olary sagaltdy. 15 Baş ruhanylar bilen kanunçylar Onuň eden täsinliklerini, ybadathanada: «Dawut Ogluna hosanna!» diýip gygyrýan çagalary görenlerinde gaharlandylar. 16 Oňa: «Bularyň näme diýýänini eşidýärsiňmi?» diýdiler. Isa-da olara şeýle diýdi: «Hawa, siz: „Ýaşajyk balalaryň, süýt emýänleriň agzyndan alkyşlar aldyň" diýen sözi asla okamadyňyzmy?» 17 Isa olaryň ýanyndan gitdi, şäherden çykyp hem Beýtaniýa geldi, gijäni şol ýerde geçirdi.
Guran injir agajy
18 Ertesi şähere dolanyp gelýärkä ajykdy. 19 Ýoluň gyrasynda bir injir agajyny görüp, onuň ýanyna geldi, ýöne ondan ýapraklardan başga hiç zat tapmady. Isa agaja: «Mundan beýläk senden asla iýmiş önmesin!» diýdi. Injir agajy bolsa şol pursatyň özünde gurady. 20 Şägirtler muny görüp: «Injir agajy şol pursatyň özünde nähili gurady?» diýşip haýran galdylar. 21 Isa şeýle jogap berdi: «Size dogrusyny aýdýaryn, imanyňyz bolup, şübhe etmeseňiz, siz diňe bu injir agajyna edileni etmek bilen çäklenmän, eýsem, şu daga: „Göteril-de, deňze zyňyl" diýseňiz-de, bu bolar. 22 Iman edip, doga bilen her näme dileseňiz, alarsyňyz».
Isanyň ygtyýary
23 Isa ybadathana gelip, sapak berip durka, baş ruhanylar, halkyň ýaşululary Onuň ýanyna gelip: «Sen haýsy ygtyýar bilen bu zatlary edýärsiň? Saňa bu ygtyýary kim berdi?» diýdiler. 24 Isa olara jogap berip diýdi: «Men-de sizden bir zat sorajak, Maňa jogap berseňiz, Men hem size bu zatlary haýsy ygtyýar bilen edýänimi aýdaýyn. 25 Ýahýanyň çokundyrmasy niredendi? Gökdenmi ýa ynsandan?» Olar-da özara pikir alşyp diýdiler: «Biz: „Gökden" diýsek, Ol bize: „Onda, näme üçin oňa iman getirmediňiz?" diýer. 26 „Ynsandan" diýmäge-de halkdan gorkýarys, çünki hemmeler Ýahýany bir pygamber saýýar». 27 Olar Isa şeýle jogap berdiler: «Biz bilmeýäris». Isa-da olara şeýle diýdi: «Men-de size bu zatlary haýsy ygtyýar bilen edýänimi aýtmaýaryn».
Iki ogul tymsaly
28 Siz näme diýýärsiňiz? Bir adamyň iki ogly bar eken. Ol birinjisine baryp: „Oglum, bu gün git-de, üzümlikde işle" diýýär. 29 Ol hem jogap berip: „Gitjek däl" diýýär. Ýöne soň ökünip gidýär. 30 Ýaňky adam ikinjisine baryp şol sözi aýdýar; ol: „Bolýar, aga" diýýär, ýöne gitmeýär. 31 Bularyň ikisinden kakasynyň islegini ýerine ýetiren haýsysy?» Olar: «Birinjisi» diýdiler. Isa olara diýdi: «Size dogrusyny aýdýaryn, salgytçylardyr kemçinler Hudaýyň Patyşalygyna sizden öň girer. 32 Çünki Ýahýa siziň ýanyňyza dogrulyk ýoly bilen geldi, siz oňa ynanmadyňyz, ýöne salgytçylar, kemçinler oňa ynandylar. Siz muny göreňizden soň hem ökünmediňiz, oňa ynanmadyňyz».
Üzümlik we bagbanlar tymsaly
33 Ýene bir tymsala gulak asyň: Öý eýesi bolan bir adam bar eken. Ol üzüm agaçlaryny oturdyp, daşyna haýat aýlaýar we bir üzüm sykylýan çukur gazýar, bir diň salyp, üzümligi bagbanlara ekerine berýär-de, uzak ýola gidýär. 34 Hasyl wagty golaýlanda, miwesini almak üçin hyzmatkärlerini bagbanlara iberýär. 35 Bagbanlar onuň hyzmatkärlerini tutup, birini ýençýärler, birini öldürýärler, beýlekisini-de daşlaýarlar. 36 Üzümligiň eýesi öňküden köp hyzmatkär iberýär. Bagbanlar olara-da öňkülere edenlerini edýärler. 37 Soňunda üzümligiň eýesi: „Oglumy sylarlar" diýip, öz ogluny iberýär. 38 Bagbanlar onuň ogluny görenlerinde, biri-birlerine: „Mirasdar şu, geliň, muny öldüreliň, miras bize galar" diýişýärler. 39 Ony tutup, üzümlikden daşaryk taşlap öldürýärler. 40 Indi üzümligiň eýesi gelende bu bagbanlara näme eder?» 41 Olar Isa diýdiler: «Bu pis adamlary aýylganç ölüme sezewar edip, üzümligi möwsüminde miwesini özüne berjek bagbanlara ekerine berer». 42 Isa olara şeýle diýdi: «Siz Mukaddes Ýazgylarda: „Ussalaryň ret eden daşy, burçuň başy boldy. Bu Rebbiň edenidi, biziň gözümize bir täsinlik" diýen sözi asla okamadyňyzmy? 43 Munuň üçin size diýýärin, Hudaýyň Patyşalygy sizden alnyp, Onuň miwelerini öndürjek millete berler. 44 Bu daşyň üstüne ýykylan bölek-bölek bolar, ol biriniň üstüne gaçsa, ony mynjyradar». 45 Baş ruhanylardyr fariseýler Onuň tymsallaryny eşidenlerinde, özleri hakda gürrüň edýänini aňdylar. 46 Ony tutjak boldular, ýöne halkdan gorkdular, çünki halk Isany pygamber saýýardy.
Gelin toýy tymsaly
1 Isa olara ýene-de tymsallar bilen gürrüň berip, şeýle diýdi: 2 Gögüň Patyşalygy öz ogly üçin gelin toýuny tutan patyşa ýalydyr. 3 Ol toýa çagyrylanlara habar etmek üçin hyzmatkärlerini iberýär, ýöne çagyrylanlar gelmek islemeýärler. 4 Patyşa ýene başga hyzmatkärleri iberip, olara şeýle diýýär: „Çagyrylanlara aýdyň, ine, men naharymy taýýarladym, öküzler, semiz mallar soýuldy, ähli zat taýýar, toýa gelsinler". 5 Emma olar ähmiýet bermeýärler, biri öz ekin meýdanyna, ýene biri öz söwdasynyň ugruna çykýar. 6 Beýlekiler-de onuň hyzmatkärlerini tutup, horlaýarlar, olary öldürýärler. 7 Şeýlelikde, patyşa gazaplanyp, goşun ýollaýar-da, ýaňky ganhorlary derbi-dagyn edýär, şäherlerini otlaýar. 8 Onsoň hyzmatkärlerine diýýär: „Toý taýýar, ýöne çagyrylanlar muňa mynasyp däl eken. 9 Ýol çatryklaryna baryň-da, kimi tapsaňyz, toýa çagyryň". 10 Bu hyzmatkärler hem ýollara çykyp, ýaman diýmän, ýagşy diýmän, tapanlarynyň baryny üýşürýärler, toýhana myhmandan dolýar. 11 Patyşa myhmanlara seretjek bolup içerik girende, toý geýimini geýmedik bir adama gözi düşýär. 12 Oňa diýýär: „Eý dost, sen toý geýimini geýmän, bu ýere nähili girdiň?" Ýöne ol sesini çykarmaýar. 13 Onsoň patyşa hyzmatkärlere diýýär: „El-aýagyny baglaň-da, ony daşaryk, garaňkylyga taşlaň, ol ýerde agy we diş gyjama bolar". 14 Çünki çagyrylanlar köp, saýlananlar azdyr».
Kaýsaryňky kaýsara
15 Onsoň fariseýler gidip, Ony gepde tutmak barada maslahat geçirdiler. 16 Hirodesçiler bilen öz şägirtlerini Isanyň ýanyna iberip diýdiler: «Mugallym! Biz Seniň dogruçyldygyňy, Hudaýyň ýoluny hakykat ýüzünden öwredýändigiňi, hiç kime ýaranjak bolmaýandygyňy bilýäris, çünki Sen adamlaryň derejesine bakmaýarsyň. 17 Indi bize aýt, Sen näme diýýärsiň, kaýsara salgyt tölemek dogrumy ýa dälmi?» 18 Isa olaryň ýaman niýetlerini bilip diýdi: «Meni näme üçin synaýarsyňyz, eý ikiýüzlüler? 19 Maňa salgyt puluny görkeziň». Olar hem Oňa bir dinar getirdiler. 20 Isa olara: «Şu surat bilen ýazgy kimiňki?» diýdi. 21 Olar: «Kaýsaryňky» diýdiler. Şonda Isa olara: «Onda, kaýsaryňkyny kaýsara, Hudaýyňkyny Hudaýa beriň» diýdi. 22 Olar muny eşidenlerinde haýran galyp, Onuň ýanyndan gitdiler.
Direliş barada sorag
23 Ölümden direlme ýokdur diýýän saddukeýler şol gün Isanyň ýanyna gelip, Oňa sorag berdiler: 24 Mugallym, Musa: „Eger bir adamyň zürýady bolman ölse, dogany onuň aýalyny alyp, doganyna nesil ýetişdirmelidir" diýipdir. 25 Biziň aramyzda ýedi dogan bardy. Birinjisi öýlendi-de öldi. Zürýady bolmansoň, aýalyny doganyna galdyrdy. 26 Ikinjisi, üçünjisi, tä ýedinjisine çenli şeýle boldy. 27 Olaryň hemmesinden soň hem aýal öldi. 28 Indi, ölüler direlende, bu aýal ol ýedi doganyň haýsysynyň aýaly bolar? Çünki hemmesi ony alypdy». 29 Isa olara şeýle jogap berdi: «Siz Mukaddes Ýazgylary, Hudaýyň gudratyny bilmän ýalňyşýarsyňyz. 30 Ölüler direlenlerinde öýlenmän, äre çykman, Hudaýyň Gökdäki perişdeleri ýaly bolarlar. 31 Ölümden direlmä gelenimizde bolsa, siz Hudaýyň özüňize: 32 „Men Ybraýymyň Hudaýy, Yshagyň Hudaýy, Ýakubyň Hudaýydyryn" diýenini okamadyňyzmy? Ol ölüleriň däl, dirileriň Hudaýydyr». 33 Märeke muny eşidip, Onuň taglymatyna haýran galdy.
Iň uly tabşyryk
34 Fariseýler Isanyň saddukeýleriň sesini çykartmanlygyny eşidenlerinde, bir ýere ýygnanyşdylar. 35 Olardan bir kanunçy Isany synamak üçin: 36 «Mugallym, kanunda iň uly tabşyryk näme?» diýip sorady. 37 Isa oňa şeýle diýdi: «„Hudaýyň Rebbi bütin ýüregiň, bütin janyň, bütin düşünjäň bilen söý". 38 Şu birinji we iň uly tabşyrykdyr. 39 Ikinji hem şonuň ýaly: „Goňşyňy özüň ýaly söý". 40 Bütin kanun we pygamberler ýazgylary şu iki tabşyryga baglydyr».
Mesih kimiň ogly?
41 Fariseýler ýygnanyşyp durkalar, Isa olardan: 42 «Mesih barada näme pikir edýärsiňiz? Ol kimiň Ogly?» diýip sorady. Olar hem Isa: «Ol Dawudyň Ogly» diýdiler. 43 Isa olara şeýle diýdi: «Onda, näme üçin Dawut Ruhdan ylham alyp, Oňa Reb diýip: 44 „Reb meniň Rebbime diýdi: Duşmanlaryňy aýaklaryň astynda goýýançam, Meniň sagymda otur" diýýär? 45 Eger Dawut Oňa Reb diýýän bolsa, Ol nähili Dawudyň ogly bolýar?» 46 Hiç kim Isa jogap berip ýekeje söz hem aýdyp bilmedi, şol günden beýläk hiç kim Ondan bir zat soramaga ýürek etmedi.
Waý günüňize!
1 Onsoň Isa halka, Öz şägirtlerine şeýle gürrüň berdi: 2 Kanunçylar bilen fariseýler Musanyň ornunda otyrlar. 3 Şonuň üçin olaryň size aýdýanlarynyň baryny ýerine ýetiriň, berjaý ediň, ýöne olaryň edenlerini etmäň, çünki aýdyp-da, özleri edýän däldirler. 4 Olar agyr, götermesi kyn ýükleri baglap, adamlaryň gerşine goýýandyrlar, ýöne özleri bu ýükleri götermek üçin bir barmaklaryny hem gymyldatmak isleýän däldirler. 5 Olar edýän ähli zatlaryny göz üçin edýändirler. Doga gutularyny giňeldip, geýimleriniň pürçügini uzaldýandyrlar. 6 Zyýapatlarda töri, sinagogalarda baş kürsüleri, 7 bazar ýerinde salam almagy, adamlaryň özlerine „mugallym" diýmegini söýýändirler. 8 Siz özüňize „mugallym, mugallym" diýdirmäň, çünki siziň Mugallymyňyz birdir, siziň baryňyz dogansyňyz. 9 Ýer ýüzünde hiç kime „Ata" diýmäň, çünki siziň Ataňyz birdir, Ol Gökdedir. 10 Özüňize „Ýolbaşçy" diýdirmäň, çünki siziň Ýolbaşçyňyz birdir, Ol Mesihdir. 11 Ulyňyz hemmäňize hyzmatkär bolsun. 12 Çünki özüni beýgelden peseler, özüni peselden beýgeler. 13 Waý günüňize, eý, kanunçylar we fariseýler, ikiýüzlüler! Çünki siz Gögüň Patyşalygyny adamlara baglaýarsyňyz, ne özüňiz girýärsiňiz, ne-de girjeklere ýol berýärsiňiz. 14 Waý günüňize, eý, kanunçylar we fariseýler, ikiýüzlüler! Çünki siz dul hatynlaryň öýlerini talap, göz üçin uzyn-uzyn dogalar okan bolýarsyňyz. Şonuň üçin siz has agyr jeza sezewar bolarsyňyz. 15 Waý günüňize, eý, kanunçylar we fariseýler, ikiýüzlüler! Çünki birje adamy öz diniňize girizjek bolup, deňizlere, düzlere aýlanýarsyňyz. Girizeniňizde bolsa, ony özüňizden iki esse dowzah ogly edýärsiňiz. 16 „Biriniň ybadathanadan ant içmegi möhüm däl, ýöne kim ybadathananyň gyzylyndan ant içse, öz antyna daňylgy bolar" diýýän kör ýol görkezijiler, waý günüňize! 17 Eý, akmaklar we körler! Haýsysy uly, gyzylmy ýa gyzyly mukaddes edýän ybadathana? 18 Ýene: „Biriniň gurbanlyk edilýän ýerden ant içmegi möhüm däl, ýöne kim onuň üstündäki gurbandan ant içse, öz antyna daňylgy bolar" diýýärsiňiz. 19 Eý, akmaklar we körler! Haýsysy uly, gurbanmy ýa gurbany mukaddes edýän gurbanlyk ýeri? 20 Gurbanlyk edilýän ýerden ant içýän ondan hem onuň üstündäki zatlaryň hemmesinden ant içýändir. 21 Ybadathanadan ant içýän ondan we onuň içinde mekan tutan Hudaýdan ant içýändir. 22 Gökden ant içýän Hudaýyň tagtyndan we onuň üstünde Oturandan ant içýändir. 23 Waý günüňize, eý, kanunçylar we fariseýler, ikiýüzlüler! Çünki siz narpyzdan, anisden we zireden zekat berip, kanunyň wajybrak işlerini, adyllygy, rehimdarlygy, imany taşladyňyz. Bu zatlary etmeli, beýlekileri-de taşlamaly däldiňiz. 24 Eý çybyny süzüp aýryp, düýäni ýuwudýan kör ýol görkezijiler! 25 Waý günüňize, eý, kanunçylar we fariseýler, ikiýüzlüler! Çünki siz käsedir gap-çanagyň daşyny arassalaýarsyňyz, olaryň içi bolsa ogurlyk hem nebisjeňlikden doly. 26 Eý, kör fariseý! Käsedir gap-çanagyň daşy-da arassa bolar ýaly, öňinçä içini arassala. 27 Waý günüňize, eý, kanunçylar we fariseýler, ikiýüzlüler! Çünki siz agardylyp, daşyndan owadan görünýän, ýöne içi ölüleriň süňkleri we her tüýsli murdarlykdan doly mazarlarsyňyz. 28 Siz hem daşyňyzdan adamlara dogry adam ýaly görünýärsiňiz, ýöne içiňiz ikiýüzlülikden, erbetlikden doly. 29 Waý günüňize, eý, kanunçylar we fariseýler, ikiýüzlüler! Çünki siz pygamberlere mazarlar salyp, dogry adamlaryň ýadygärliklerini bezäp: 30 „Biz atalarymyzyň günlerinde bolan bolsak, pygamberleriň ganyny dökmekde olara şärik bolmazdyk" diýýärsiňiz. 31 Şeýlelik bilen, pygamberleri öldürenleriň ogullarydygyňyza özüňiz güwä geçýärsiňiz. 32 Onda, atalaryňyzyň başlan işlerini tamamlaň! 33 Eý ýylanlar we alahöwrenler nesli! Dowzah höküminden nähili gaçjak? 34 Şoňa görä, ine, Men size pygamberler, akyldarlar we kanunçylar ýollaýaryn. Siz olaryň käbirini öldürersiňiz, haça çüýlärsiňiz, käbirini-de sinagogalaryňyzda ýenjersiňiz, şäherden-şähere kowalarsyňyz. 35 Şeýlelikde, dogry adam bolan Habylyň ganyndan tä ybadathana bilen gurbanlyk edilýän ýer arasynda öldüreniňiz Berekýanyň ogly Zekerýanyň ganyna çenli, her dogry adamyň ýer ýüzünde dökülen ganyna siz jogapkärsiňiz. 36 Size dogrusyny aýdýaryn, bu zatlaryň ählisine şu nesil jogapkärdir. 37 Eý, Iýerusalim! Pygamberleri öldürýän, özüne ýollananlary daşlaýan Iýerusalim! Bir towugyň jüýjelerini ganatlarynyň aşagyna ýygnaýşy ýaly, Men hem ençeme gezek seniň çagalaryňy ýygnajak boldum, emma siz islemediňiz. 38 Ine, öýüňiz size haraba bolup galýar. 39 Çünki size aýdýaryn, siz „Rebbiň adyndan gelen gutly bolsun" diýene deňeç Meni gaýtadan görmersiňiz».
Ahyrzaman alamaty
1 Isa ybadathanadan çykyp barýarka, şägirtleri ýanyna gelip, Oňa ybadathananyň jaýlaryny görkezjek boldular. 2 Emma Isa olara şeýle jogap berdi: «Bütin bu zatlary görýärmisiňiz? Size dogrusyny aýdýaryn, bu ýerde daş üstünde daş galmaz, hemmesi dargar». 3 Isa Zeýtun dagynda otyrka, şägirtleri ýekelikde Onuň ýanyna gelip, şeýle diýdiler: «Bize aýt, bu zatlar haçan bolar? Seniň gelmegiňiň we ahyrzamanyň alamaty näme bolar?» 4 Isa olara şeýle jogap berdi: «Ägä boluň, sizi aldaýmasynlar. 5 Çünki köpler: „Men Mesih" diýip, Meniň adym bilen gelerler, köp adamlary aldarlar. 6 Uruş seslerini, uruş turanlygy barada habarlar eşidersiňiz. Ägä boluň, gorkmaň, çünki bularyň bary bolmalydyr, ýöne entek dünýäniň soňy däldir: 7 Çünki millet-millete, patyşalyk-patyşalyga garşy çykar. Aýry-aýry ýerlerde açlyklar bolar, Ýer titrär. 8 Emma bular burgularyň başlangyjydyr. 9 Onsoň sizi gaýga basdyrarlar, öldürerler, Meniň adym üçin hemme milletler sizi ýigrener. 10 Şonda köpler imandan dänip, biri-birlerine haýynlyk eder, biri-birlerini ýigrenerler. 11 Birentek ýalan pygamberler döräp, köpleri azdyrarlar. 12 Şer işleriň artanlygy zerarly, köpleriň söýgüsi sowar. 13 Emma soňa çenli çydan halas bolar. 14 Patyşalyk baradaky bu Hoş Habar hemme milletlere güwälik hökmünde dünýäniň ähli ýerinde wagyz ediler, ahyrzamana şonda geler. 15 Şeýlelik bilen, Daniýel pygamber tarapyndan agzalan weýrançylyk getirýän ýigrenjiniň mukaddes ýerde duranyny göreniňizde (okyjy düşünsin), 16 Ýahudadakylar daglara gaçsyn. 17 Öýüň üçegindäki ― öýünden bir zat almak üçin aşak inmesin. 18 Ekin meýdanyndaky ― donuny almak üçin yzyna öwrülmesin. 19 Ol günlerde göwreli, çaga emdirýän aýallaryň gününe waý! 20 Gaça-gaçlygyňyz gyş ýa Sabat güni bolmasyn diýip doga ediň. 21 Çünki şonda uly muşakgat bolar, beýle muşakgat dünýäniň başyndan tä şu wagta çenli bolanam däldir, bolmazam. 22 Ol günler gysgaldylmadyk bolsady, onda, hiç kim halas bolmazdy, ýöne saýlananlaryň hatyrasyna ol günler gysgaldylar. 23 Şonda biri size: „Ine, Mesih şu ýerde" ýa-da „Ine, ol ýerde" diýse ynanmaň. 24 Çünki ýalan mesihler, ýalan pygamberler döräp, mümkin boldugyça, saýlananlary-da azdyrjak bolup, uly alamatlar, gudratlar görkezerler. 25 Ine, Men size öňünden aýtdym. 26 Şeýlelikde, size: „Ine, Mesih çölde" diýseler-de çykmaň, „Ine, içki otaglarda" diýseler-de ynanmaň. 27 Çünki ýyldyrym nähili gündogardan turup, günbatarda hem görünýän bolsa, Ynsan Oglunyň gelşi hem şeýle bolar. 28 Maslyk nirede bolsa, garaguşlar şol ýere üýşüşýändir. 29 Ol günleriň muşakgatynyň yzysüre Gün garalar, Aý yşygyny bermez, ýyldyzlar Gökden gaçyp, Gök gudratlary titrär. 30 Onsoň Gökde Ynsan Oglunyň alamaty görner, şonda ýer ýüzüniň bütin taýpalary perýat eder, Ynsan Oglunyň Gökdäki bulutlarda gudrat hem uly şöhrat bilen gelýänini görer. 31 Ol Öz perişdelerini belent surnaý sesi bilen ýollar. Olar-da Onuň saýlananlaryny dört tarapdan, Gögüň bir ujundan ol ujuna çenli ýygnarlar. 32 Injir agajyndan sapak alyň: onuň şahalary ýumşap, ýaprak çykaran mahaly tomsuň golaýdygyny bilýärsiňiz. 33 Şonuň ýaly-da, bu zatlary göreniňizde, Ynsan Oglunyň golaýdygyny, gapynyň agzyndadygyny biliň. 34 Men size dogrusyny aýdýaryn, bu zatlar bolýança, bu nesil dünýäden ötmez. 35 Gök hem ýer öter, ýöne Meniň sözlerim asla ötmez.
Bilinmeýän gün we sagat
36 Emma ol güni hem ol sagady hiç kim, Gökdäki perişdeler-de bilýän däldir, diňe Ata bilýändir. 37 Nuhuň günleri nähili bolan bolsa, Ynsan Oglunyň gelşi-de şeýle bolar. 38 Çünki adamlar Nuhuň gämä münen gününe çenli, tupandan öňki günlerde iýip, içip, öýlenip, äre çykýardylar. 39 Tupan turup, hemmesini äkidýänçä, olar hiç zady bilmeýärdiler. Ynsan Oglunyň gelşi hem şeýle bolar. 40 Şonda ekin meýdanynda iki adam bolar, biri alnar, biri goýlar. 41 Degirmen başynda galla üweýän iki aýal bolar, biri alnar, biri goýlar. 42 Oýa boluň, çünki siz Rebbiňiziň haýsy gün geljegini bilmeýärsiňiz. 43 Emma muny biliň: öý eýesi ogrynyň haýsy sagatda geljegini bilsedi, oýa bolardy, öýüni talatmazdy. 44 Munuň üçin, siz hem taýýar boluň, çünki Ynsan Ogly siziň oslamaýan sagadyňyzda geler. 45 Hyzmatkärlere wagtly-wagtynda nahar paýlaryny bersin diýip, agasynyň olaryň üstünden goýan sadyk hem akylly hyzmatkäri kim? 46 Agasy gelende, şeýle edip ýörenini görjek hyzmatkäri nähili bagtlydyr! 47 Size dogrusyny aýdýaryn, agasy bütin mal-mülküni şoňa ynanar. 48 Bu ýaramaz hyzmatkär öz içinden: „Agam giç geler" diýip, 49 ýoldaşlaryny urmaga, serhoşlar bilen iýip-içmäge başlasa, 50 ol hyzmatkäriň agasy onuň oslamaýan gününde, bilmeýän sagadynda gelip, 51 ony iki bölüp, paýyny ikiýüzlüleriňki bilen deň eder. Ol ýerde agy we diş gyjama bolar».
On gyz tymsaly
1 Şonda Gögüň Patyşalygy çyralaryny alyp, giýewi garşylamaga çykan on gyz ýaly bolar. 2 Olaryň bäşisi akylsyz, bäşisi-de akylly eken. 3 Akylsyzlar çyralaryny alýarlar, ýöne ýanlaryna ýag almaýarlar. 4 Akyllylar çyralary bilen birlikde gaplarda ýag äkidýärler. 5 Giýew gijä galanda, hemmesi irkilip uklaýarlar. 6 Ýarygije: „Ine, giýew gelýär, garşylamaga çykyň!" diýen batly ses eşidilýär. 7 Şonda ýaňky gyzlaryň hemmesi turup, çyralaryny taýýarlaýarlar. 8 Akylsyzlar akyllylara: „Bize ýagyňyzdan biraz beriň, çyralarymyz sönüp barýar" diýýärler. 9 Emma akyllylar jogap berip: „Bize-de, size-de ýetmezlik edäýmesin, gowusy, satyjylara baryň-da, özüňiz üçin alaýyň" diýýärler. 10 Olar ýag satyn almaga gidenlerinde, giýew gelýär, taýýar bolup duranlar onuň bilen toýhana girýärler welin, gapy ýapylýar. 11 Beýleki gyzlar hem soň gelip: „Aga! Aga! Gapyny aç" diýýärler. 12 Emma ol jogap berip: „Size dogrusyny aýdýaryn, men sizi tanamok" diýýär. 13 Şeýlelik bilen, oýa boluň, çünki siz Ynsan Oglunyň ne geljek gününi, ne-de sagadyny bilýärsiňiz».
Amanat pul tymsaly
14 Gögüň Patyşalygy uzak ýola çykmakçy bolup, hyzmatkärlerini ýanyna çagyryp, mal-mülküni olara tabşyran adam ýalydyr. 15 Bu adam her haýsynyň başarnygyna laýyk: birine ― bäş, birine ― iki, birine ― bir talant berip, derrew ýola düşýär. 16 Bäş talant alan gidip, bu pul bilen söwda etmäge girişýär, ýene bäş talant gazanýar. 17 Iki talant alan-da şonuň ýaly, ýene iki talant gazanýar. 18 Bir talant alan bolsa baryp, topragy gazýar-da, agasynyň puluny gizleýär. 19 Köp wagtdan soň bu hyzmatkärleriň agasy gelip, olardan hasabat soraýar. 20 Bäş talant alan gelip, ýene bäş talant getirip: „Eý aga! Sen maňa bäş talant beripdiň, ine, men ýene bäş talant gazandym" diýýär. 21 Agasy oňa: „Berekella, ýagşy, sadyk hyzmatkär! Sen az zatda sadyk bolduň, men saňa köp zatlary ynanaryn, agaň şatlygyna şärik bol" diýýär. 22 Iki talant alan hem gelip: „Eý aga! Sen maňa iki talant beripdiň, ine, men ýene iki talant gazandym" diýýär. 23 Agasy oňa: „Berekella, ýagşy we sadyk hyzmatkär! Sen az zatda sadyk bolduň, men seni köp zatlara bellärin, agaň şatlygyna şärik bol" diýýär. 24 Bir talant alan hem gelip: „Eý aga, men seniň gaty adamdygyňy bilýärdim. Sen ekmedik ýeriňden orýarsyň, sepmedik ýeriňden ýygýarsyň. 25 Şonuň üçin gorkdum, gidip, talantyňy toprakda gizledim, ine, puluňy al!" diýýär. 26 Emma agasy oňa şeýle diýýär: „Erbet hem ýalta hyzmatkär! Sen meniň ekmedik ýerimden orýandygymy, sepmedik ýerimden ýygýandygymy bilýärmidiň? 27 Onda, pulumy pul işledýänlere bermelidiň, men-de gelip, ony peýdasy bilen alardym. 28 Indi bir talanty ondan alyň-da, on talantla beriň. 29 Çünki kimde bar bolsa, oňa berler, ondaky bol bolar, kimde ýok bolsa, onuň elindäki hem alnar. 30 Peýdasyz hyzmatkäri daşaryk garaňkylyga taşlaň. Ol ýerde agy we diş gyjama bolar"».
Goýunlar we geçiler
31 Ynsan Ogly öz şöhraty içinde ähli perişdeler bilen gelip, şöhratly tagtynda oturar. 32 Ähli milletler Onuň öňüne ýygnanar, çopanyň goýunlary geçilerden saýlaýşy ýaly, Ol hem olary biri-birinden saýlar. 33 Goýunlary sagynda, geçileri hem solunda goýar. 34 Onsoň Patyşa sagyndakylara diýer: „Eý, Atamyň gutlanlary! Geliň, dünýä gurlaly beri siziň üçin taýýarlanan patyşalygy miras alyň. 35 Çünki açdym ― iýmäge zat berdiňiz, teşnedim ― suw berdiňiz, ýatdym ― myhman aldyňyz, 36 ýalaňaçdym ― geýindirdiňiz, syrkawdym ― idetdiňiz, zyndandadym ― görmäge geldiňiz". 37 Şonda dogry adamlar Oňa jogap berip diýerler: „Ýa Reb, biz Seni haçan aç görüp, naharladyk ýa haçan teşne görüp, suw berdik? 38 Haçan Seni ýat görüp, myhman aldyk ýa ýalaňaç görüp geýindirdik? 39 Haçan Seni syrkaw ýa-da zyndanda görüp, ýanyňa geldik?" 40 Patyşa jogap berip olara diýer: „Size dogrusyny aýdýaryn, Meniň bu iň kiçi doganlarymdan birine edeniňizi Maňa edensiňiz". 41 Onsoň solundakylara şeýle diýer: „Eý, lagnatlylar, Meniň ýanymdan aýrylyň, iblis bilen onuň perişdelerine taýýarlanan ebedi oda gidiň. 42 Çünki açdym ― iýmäge zat bermediňiz, teşnedim ― suw bermediňiz, 43 ýatdym ― myhman almadyňyz, ýalaňaçdym ― geýindirmediňiz, syrkawdym we zyndandadym ― ýanyma gelmediňiz". 44 Şonda olar şeýle jogap bererler: „Ýa Reb, biz Seni haçan aç, teşne, ýat, ýalaňaç, syrkaw ýa zyndanda görüp-de, Saňa hyzmat etmedik?" 45 Şonda olara şeýle jogap berer: „Size dogrusyny aýdýaryn, bu iň kiçilerden birine etmedigiňizi, Maňa eden dälsiňiz". 46 Bular ebedi jeza, dogry adamlar bolsa ebedi ýaşaýşa giderler».
Isany öldürmek barada dildüwşük
1 Bu sözlerden soň Isa şägirtlerine şeýle diýdi: 2 «Ýene iki günden Pesah baýramydygyny bilýärsiňiz. Ynsan Ogly haça çüýlenmäge tabşyrylar». 3 Şol wagt baş ruhanylar bilen halkyň ýaşululary Kaýafa atly baş ruhanynyň howlusyna ýygnanyp, 4 Isany hile bilen tutup öldürmek üçin maslahat geçirdiler. 5 Olar: «Baýram günlerinde däl, halk galmagal turzaýmasyn» diýişdiler.
Isa Beýtaniýada
6 Isa Beýtaniýada heýwere keselli Simunyň öýündekä, 7 bir aýal içinde gaty gymmat atyr ysly ýag bolan ak mermer gap bilen Isanyň ýanyna gelip, Ol saçak başynda otyrka, ýagy Onuň depesinden guýdy. 8 Şägirtler muny görenlerinde gaharlanyp: «Beýle isrip etmek nämä gerek? 9 Bu ýagy köp pula satyp, garyplara berip-de bolardy» diýişdiler. 10 Isa muny bilip, olara şeýle diýdi: «Näme üçin aýaly ynjadýarsyňyz? Ol Maňa ýagşylyk etdi. 11 Çünki garyplar hemişe siziň ýanyňyzda, ýöne Men hemişe siziň ýanyňyzda bolmaryn. 12 Ol bu ýagy Meniň bedenime guýmak bilen, Meni jaýlanmaga taýýar etdi. 13 Size dogrusyny aýdýaryn, şu Hoş Habar dünýäniň niresinde wagyz edilse, bu aýalyň edeni-de ony ýatlamak üçin aýdylar».
Iudanyň hyýanaty
14 Onsoň Onkilerden Iuda Iskariot atly biri baş ruhanylaryň ýanyna baryp, 15 olara: «Eger men Ony size tabşyrsam, maňa näme berersiňiz?» diýdi. Olar hem Iuda otuz bölek kümüş çekip berdiler. 16 Ol şondan beýläk Isany tabşyrmak üçin amatly pursat peýläp gezdi.
Pesah nahary
17 Petir baýramynyň ilkinji güni şägirtler Isanyň ýanyna gelip: «Pesah naharyny iýmegiň üçin, nirede taýýarlyk görmegimizi isleýärsiň?» diýdiler. 18 Ol şeýle diýdi: «Şähere gidiň-de, pylanynyň ýanyna baryp: „Mugallym: wagtym golaý, Pesahy şägirtlerim bilen bilelikde seniň öýüňde geçirjek" diýýär diýiň». 19 Şägirtler hem Isanyň özlerine buýruşy ýaly edip, Pesahy taýýarladylar. 20 Agşam düşende, Isa on iki şägirdi bilen bilelikde saçak başynda oturdy. 21 Olar naharlanyp otyrkalar, Isa: «Size dogrusyny aýdýaryn, sizden biri Maňa haýynlyk eder» diýdi. 22 Olar gaty tukatlanyp, yzly-yzyna Oňa: «Ýa Reb, men-ä däldirin?» diýmäge başladylar. 23 Ol hem şeýle jogap berdi: «Elini Meniň bilen bile tabaga batyran Maňa haýynlyk eder. 24 Ynsan Ogly Özi hakda ýazylyşy ýaly barýar, ýöne Ynsan Ogluna haýynlyk edeniň gününe waý! Ol adam eneden dogulmadyk bolsa, onuň üçin has oňat bolardy». 25 Oňa haýynlyk eden Iuda: «Mugallym, men-ä däldirin?» diýdi. Isa hem oňa: «Seniň aýdyşyň ýalydyr» diýdi. 26 Olar naharlanyp otyrkalar, Isa çörek alyp, şükür etdi-de, ony döwüp şägirtlere berdi we: «Alyň, iýiň, bu Meniň tenimdir» diýdi. 27 Onsoň käsäni aldy, şükür edeninden soň, olara berip, şeýle diýdi: «Şundan hemmäňiz içiň. 28 Çünki bu Meniň ganym, günäleriň bagyşlanmagy üçin köp adamlaryň hatyrasyna dökülen täze ähtiň ganydyr. 29 Size diýýärin, Atamyň Patyşalygynda siziň bilen bile täzesini içjek günüme çenli üzüm şiresini gaýtadan içmerin». 30 Olar bir öwgüli aýdym aýdyp bolanlaryndan soň, Zeýtun dagyna çykdylar.
Petrusyň inkär etjegi öňünden aýdylýar
31 Onsoň Isa olara şeýle diýdi: «Bu gije siziň hemmäňiz Menden ýüz dönderersiňiz, çünki: „Çopany uraryn, sürüdäki goýunlar dagar" diýip ýazylgydyr. 32 Emma Men ölümden direlenimden soň, sizden öň Jelilä bararyn». 33 Petrus Oňa jogap berip: «Hemmeler Senden ýüz dönderse-de, men asla döndermerin» diýdi. 34 Isa oňa: «Saňa dogrusyny aýdýaryn, şu gije horaz gygyrmazyndan öň, sen Meni üç gezek inkär edersiň» diýdi. 35 Petrus Oňa: «Men Seniň bilen ölmeli bolsam-da, Seni asla inkär etmerin» diýdi. Şägirtleriň hemmesi-de şeýle diýdiler.
Isa Getsemanide doga edýär
36 Onsoň Isa şägirtleri bilen Getsemani diýen ýere gitdi. Ol olara: «Men hol ýere baryp, doga edip bolýançam, şu ýerde oturyň» diýdi. 37 Petrus bilen Zebedeýiň iki ogluny ýanyna aldy-da, tukatlanyp, gaýgylanmaga başlady. 38 Onsoň olara: «Meniň janym öler ýaly tukat, bu ýerde galyp, Meniň bilen bile oýa boluň» diýdi. 39 Biraz öňe gidip, ýüzin ýatdy-da: «Eý Atam! Mümkin bolsa, bu käsäni Menden geçir; ýöne Meniň isleýşim ýaly däl, Seniň isleýşiň ýaly bolsun» diýip doga etdi. 40 Isa şägirtleriň ýanyna gelse, olar uklap ýatan eken. Ol Petrusa şeýle diýdi: «Meniň bilen bile bir sagat-da oýa bolup bilmediňizmi? 41 Synaga düşmez ýaly oýa boluň, doga ediň. Ruh islegli, ýöne ten ejizdir». 42 Isa ikinji gezek gidip: «Eý Atam, Men içmesem, bu käsäniň geçmegi mümkin däl bolsa, onda, Seniň islegiň bolsun» diýip doga etdi. 43 Ýene gelende, şägirtleri uklap ýatan eken, çünki olaryň gözleri ýumlup gelýärdi. 44 Isa olary galdyryp, ýene gitdi, ýene şol öňki sözler bilen üçünji gezek doga etdi. 45 Onsoň şägirtleriň ýanyna gelip, olara diýdi: «Siz entek-de uklap ýatyrmysyňyz? Dynjyňyzy alýarmysyňyz? Ine, sagat golaýlady, Ynsan Ogly günäkärleriň eline berilýär. 46 Turuň, gideliň, ine, Maňa haýynlyk eden golaýlady».
Isa tutulýar
47 Ol entek gepläp durka, ine, Onkileriň biri bolan Iuda, onuň bilen bilelikde baş ruhanylar we halkyň ýaşululary tarapyndan gylyçly, taýakly bir uly märeke geldi. 48 Oňa haýynlyk eden Iuda olara: «Men kimi öpsem, Şoldur, Şony tutuň» diýip, alamat beripdi. 49 Ol derrew Isanyň ýanyna baryp: «Salam, Mugallym!» diýip, Ony öpdi. 50 Isa hem oňa: «Näme üçin geldiň, dostum!» diýdi. Onsoň olar Isa golaý gelip, el urup, Ony tutdular. 51 Ine, Isanyň ýanyndakylardan biri elini uzadyp, gylyjyny syrdy-da, baş ruhanynyň hyzmatkärini urup, gulagyny kesdi. 52 Şonda Isa oňa şeýle diýdi: «Gylyjyňy gynyna sal, çünki gylyç çekenleriň hemmesi gylyç bilenem öldüriler. 53 Ýa Men on iki legiondan köp perişdäni derrew ibersin diýip, Atama ýüz tutup bilmez öýdýärsiňmi? 54 Onda, bu şeýle bolmalydyr diýen Mukaddes Ýazgylar nähili ýerine ýeter?» 55 Şol sagat Isa märekä ýüzlenip, şeýle diýdi: «Bir talaňçynyň garşysyna çykýan ýaly, Meni tutmak üçin gylyç hem taýak bilen geldiňizmi? Her gün ybadathanada oturyp, sapak berenimde, Meni tutmandyňyz. 56 Ýöne bularyň hemmesi pygamberleriň ýazgylarynyň ýerine ýetmegi üçin boldy». Şonda şägirtleriň hemmesi Ony taşlap gaçdylar.
Isa ýehudylaryň mejlisiniň öňünde
57 Isany tutanlar Ony baş ruhany Kaýafanyň ýanyna getirdiler, kanunçylar bilen ýaşulular-da şol ýere ýygnanypdylar. 58 Petrus bolsa baş ruhanynyň howlusyna çenli gara görnümden Isanyň yzyna düşüp gitdi. Içerik girdi-de, işiň soňuny görjek bolup, hyzmatkärler bilen bile oturdy. 59 Baş ruhanylar we bütin mejlis Isa ölüm jezasyny berjek bolup, Oňa garşy ýalan şaýatlar agtardylar. 60 Köp ýalançy şaýatlar geldi, ýöne onda-da tapyp bilmediler. Ahyrsoňy iki ýalançy şaýat gelip, 61 şeýle diýdi: «Bu Adam: „Men Hudaýyň ybadathanasyny ýykyp, ony üç günüň içinde salyp bilerin" diýdi». 62 Baş ruhany ýokaryk galyp: «Sen asla jogap berjek dälmi? Bu adamlaryň Seniň garşyňa berýän güwäligi näme?» diýdi. 63 Emma Isa dymdy. Baş ruhany Oňa: «Saňa diri Hudaýdan kasam edýärin, bize aýt, Hudaýyň Ogly Mesih Senmi?» diýdi. 64 Isa oňa: «Seniň aýdyşyň ýalydyr, ýöne size diýýärin, mundan soň Ynsan Oglunyň gudratly Hudaýyň sagynda oturanyny, Gögüň bulutlary bilen gelýänini görersiňiz» diýdi. 65 Şonda baş ruhany öz egin-eşigini ýyrtyp: «Ol Hudaýa dil ýetirdi, bize başga şaýat nämä gerek? Ine, Onuň Hudaýa dil ýetirenini özüňiz eşitdiňiz. 66 Näme diýýärsiňiz?» diýdi. Olar hem jogap berip: «Ol ölüme mynasyp» diýdiler. 67 Onsoň Isanyň ýüzüne tüýkürdiler, Ony ýumrukladylar, käbirleri Oňa: 68 «Eý, Mesih, bize welilik et, Seni uran kim?» diýip, Ony şapbatladylar.
Petrus Isany inkär edýär
69 Petrus bolsa daşarda howluda otyrdy. Bir keniz onuň ýanyna gelip: «Sen-de jelileli Isa bilen bilediň» diýdi. 70 Emma ol hemmäniň ýanynda inkär edip: «Men seniň näme diýýäniňi bilmeýärin» diýdi. 71 Derwezä tarap barýarka, başga bir keniz ony görüp, ol ýerde duranlara: «Bu adam hem Nasyraly Isa bilen biledi» diýdi. 72 Petrus ýene-de inkär edip: «Men ol Adamy tanamaýaryn» diýip ant içdi. 73 Az salymdan soň, ol ýerde duranlar gelip, Petrusa: «Dogrudan hem, sen-de olardan, çünki gepleýşiň muny bildirip dur» diýdiler. 74 Şonda Petrus: «Men ol Adamy tanamaýaryn» diýip, ant içip, awy ýalamaga durdy. Edil şol wagt horaz gygyrdy. 75 Petrus Isanyň: «Horaz gygyrmazyndan öň, sen Meni üç gezek inkär edersiň» diýen sözüni ýatlady-da, daşaryk çykyp, möňňürip aglady.
Iuda özüni dardan asýar
1 Ertir irden ähli baş ruhanylardyr halkyň ýaşululary Isa ölüm jezasyny bermek üçin maslahat geçirdiler. 2 Ony baglap, eltip, häkim Pontius Pilatusa tabşyrdylar. 3 Onsoň Oňa haýynlyk eden Iuda Isanyň höküm edilenini görüp ökündi, otuz bölek kümşi yzyna ― baş ruhanylara, ýaşululara getirip, 4 «Men ýazyksyz gana haýynlyk edip günä etdim» diýdi. Olar-da: «Bu bize näme, özüň bilýärsiň» diýdiler. 5 Iuda kümüşleri ybadathana zyňdy-da, çykyp gitdi, baryp hem, özüni dardan asdy. 6 Baş ruhanylar bolsa kümüşleri alyp: «Hun bolany üçin, bulary ybadathananyň hazynasynda goýmak bolmaz» diýdiler. 7 Şeýlelikde, maslahat geçirip, ýatlara gonamçylyk etmek üçin, ol pul bilen küýzegäriň ýerini satyn aldylar. 8 Şonuň üçin ol ýere şu güne çenli «Gan ýeri» diýilýär. 9 Şonda Ýeremiýa pygamber arkaly aýdylan bu söz ýerine ýetdi: 10 «Ysraýyl ogullarynyň ol Baha Kesilene kesen bahasyny, ýagny otuz bölek kümşi alyp, Hudaýyň maňa buýruşy ýaly, küýzegäriň ýeri üçin berdiler».
Isa Pilatusyň öňünde
11 Isa häkimiň öňünde durdy. Häkim Ondan: «Sen ýehudylaryň patyşasymy?» diýip sorady. Isa hem: «Seniň aýdyşyň ýalydyr» diýdi. 12 Ýöne baş ruhanylar, ýaşulular Ony aýyplanlarynda, hiç bir jogap bermedi. 13 Onsoň Pilatus Oňa: «Saňa garşy, gör, näçe güwälik berilýär, eşitmeýärsiňmi?» diýdi. 14 Isa onuň ýekeje sözüne hem jogap bermedi. Häkim muňa gaty geň galdy. 15 Pesah baýramynda halkyň dilän bir tussagyny boşatmagy häkim adat edinipdi. 16 Şol wagtlar Barabbas atly bir belli tussag bardy. 17 Şeýlelikde, halk ýygnanyşanda Pilatus olara: «Siziň üçin kimi boşatmagymy isleýärsiňiz? Barabbasymy ýa-da Mesih diýilýän Isany?» diýdi. 18 Çünki ol Isany göripçilikden tabşyrandyklaryny bilýärdi. 19 Pilatus höküm kürsüsinde otyrka, aýaly oňa: «Ol dogry Adam bilen seniň işiň bolmasyn, çünki men şu gün düýşümde Ol zerarly köp ezetler çekdim» diýip, habar ýollapdy. 20 Baş ruhanylar, ýaşulular Barabbasyň boşadylmagyny we Isanyň öldürilmegini islesinler diýip, halky yrdylar. 21 Häkim olara ýüzlenip: «Siz bu ikisinden haýsynyň boşadylmagyny isleýärsiňiz?» diýdi. Olar hem: «Barabbasy» diýdiler. 22 Pilatus olara: «Onda, men Mesih diýilýän Isany näme edeýin?» diýdi. Olaryň hemmesi: «Ol haça çüýlensin!» diýdiler. 23 Häkim: «Ol näme ýaman iş etdi?» diýdi. Emma olar: «Ol haça çüýlensin!» diýip, has beter gygyryşdylar. 24 Pilatus gep peýda bermän, gaýtam, galmagalyň barha artýandygyny görüp, suw aldy-da, märekäniň öňünde elini ýuwup: «Bu dogry Adamyň ganynyň dökülmeginde men ýazyksyz, galanyny özüňiz bilýärsiňiz» diýdi. 25 Hemme halaýyk hem jogap berip: «Onuň ganyna biz, biziň çagalarymyz jogapkär!» diýdiler. 26 Şonda Pilatus Barabbasy boşatdy, Isany bolsa gamçyladyp, haça çüýlemäge berdi.
Esgerleriň Isany masgaralaýşy
27 Onsoň häkimiň esgerleri Isany hökümet köşgüne äkitdiler-de, bütin goşun bölümini Onuň daşyna üýşürdiler. 28 Egin-eşigini çykaryp, egnine gyrmyzy don geýdirdiler. 29 Tikenden täç örüp, başyna geýdirdiler-de, sag eline bir gamyş berdiler. Öňünde dyza çöküp: «Salam, eý ýehudylar patyşasy» diýip, Ony masgaraladylar. 30 Onuň üstüne tüýkürdiler, gamşy alyp, başyna urdular. 31 Ony masgaralanlaryndan soň, gyrmyzy dony egninden çykardylar-da, Öz egin-eşigini geýdirip, haça çüýlemäge alyp gitdiler.
Isa haça çüýlenýär
32 Daşaryk çykanlarynda, Simun atly kireneli bir adama sataşdylar. Olar bu adamy Isanyň haçyny götermäge mejbur etdiler. 33 Golgata, ýagny «Kelleçanak» diýen ýere gelenlerinde, 34 Oňa içirjek bolup, öt gatylan şerap berdiler, ýöne Isa dadanyndan soň, ony içmek islemedi. 35 Ony haça çüýlänlerinden soň, bije atyşyp egin-eşigini özara paýlaşdylar. 36 Onsoň ol ýerde oturyp, Oňa garawullyk etdiler. 37 Depesinde bolsa: «BU ÝeHUDYLARYŇ PATYŞASY ISADYR» diýen etmiş ýazgysyny goýdular. 38 Onuň bilen bile iki garakçy haça çüýlendi. Olaryň biri Isanyň sag tarapynda, biri-de çep tarapyndady. 39 Geçip barýanlar başlaryny ýaýkap, Isa sögüp: 40 «Ybadathanany ýykyp-da, üç günde saljak Sen Özüňi halas et! Hudaýyň Ogly bolsaň, haçdan aşak in!» diýişýärdiler. 41 Şunuň ýaly, baş ruhanylar-da kanunçylar we ýaşulular bilen Ony masgaralap, şeýle diýişýärdiler: 42 Özgeleri halas etdi, ýöne Özüni halas edip bilmeýär. Ol Ysraýylyň Patyşasy bolsa, goý, häzir haçdan aşak insin, biz-de Oňa iman edeli. 43 Hudaýa sygynýardy. Hudaý Ony halaýan bolsa, goý, häzir Ony halas etsin, çünki Ol: „Men Hudaýyň Ogludyryn" diýýärdi». 44 Onuň bilen bile haça çüýlenen garakçylar-da Oňa edil şonuň ýaly sögýärdiler.
Isanyň ölümi
45 Günortandan başlap, öýlän sagat üçe çenli bütin ýurda garaňky düşdi. 46 Öýlän sagat üçlerde Isa gaty ses bilen gygyryp: «Eli, Eli, lama sabaktani», ýagny: «Hudaýym, Hudaýym, näme üçin Meni terk etdiň?» diýdi. 47 Ol ýerde duranlaryň käbiri muny eşidenlerinde: «Bu Adam Ylýasy çagyrýar» diýişdiler. 48 Olaryň biri derrew ylgap, bir gubkany aldy-da, ony sirkeden dolduryp, içirjek bolup Isa uzatdy. 49 Beýlekiler-de: «Duruň, göreliň, Ylýas Ony halas etmäge gelýärmi?» diýişdiler. 50 Isa ýene gaty ses bilen gygyryp jan berdi. 51 Ine, ybadathananyň tutusy ýokardan aşaklygyna ýyrtylyp, ikä bölündi, ýer titräp, daşlar ýaryldy. 52 Mazarlar açylyp, uka giden ençeme mukaddesleriň jesedi direldi. 53 Olar mazarlardan çykyp, Isanyň direlmeginden soň, mukaddes şähere baryp, köplere göründiler. 54 Ýüzbaşy we onuň bilen bile Isa garawullyk edip duranlar bolsa ýer titremegini, bolan beýleki zatlary görenlerinde: «Dogrudan-da, bu Hudaýyň Ogly eken» diýşip, gaty gorkdular. 55 Isa hyzmat edip, Jelileden Onuň yzyna düşüp gelen bir topar aýallar-da ol ýerdediler we uzakdan seredişip durdular. 56 Magdalaly Merem, Ýakupdyr Ýusubyň ejesi Merem we Zebedeý ogullarynyň ejesi olaryň arasyndady.
Isanyň jaýlanyşy
57 Agşam bolanda, Ýusup atly arimatiýaly bir baý adam geldi, onuň özi-de Isanyň şägirtlerindendi. 58 Ol Pilatusyň ýanyna baryp, Isanyň jesedini diledi. Şonda Pilatus jesediň oňa berilmegini buýurdy. 59 Ýusup-da meýidi alyp, Ony tämiz kepene dolap, 60 gaýanyň içinde gazan täze mazarynda jaýlady, mazaryň agzyna bolsa bir uly daşy togalady-da, gitdi. 61 Magdalaly Merem bilen beýleki Merem hem şol ýerde mazaryň garşysynda otyrdylar. 62 Ertesi, ýagny Taýýarlyk gününden soňraky gün baş ruhanylar we fariseýler Pilatusyň ýanyna ýygnanyşyp, 63 şeýle diýdiler: «Jenap, ol aldawçynyň entek dirikä: „Men üç günden soň direlerin" diýeni biziň ýadymyzda. 64 Şonuň üçin, mazaryň üçünji güne çenli saklanmagyny buýur, şägirtleri gije gelip, jesedi ogurlap, halka bolsa: „Ol direldi" diýäýmesinler. Bu soňky ýalan öňküden erbet bolar». 65 Pilatus olara: «Siziň garawullaryňyz bar, gidiň-de, mazary bilşiňiz ýaly sakladyň» diýdi. 66 Olar hem baryp, daşy möhürlediler-de, garawul goýup, mazary saklatdylar.
Isanyň direlişi
1 Sabat güni geçenden soň, hepdäniň ilkinji güni daň bilen magdalaly Merem we beýleki Merem mazary görmäge gitdiler. 2 Ine, birden ýer güýçli titredi, çünki Rebbiň bir perişdesi Gökden indi we gelip, daşy bir çete togalady-da, onuň üstünde oturdy. 3 Onuň görnüşi ýyldyrym kimin, eginbaşy gar ýaly akdy. 4 Garawullar gorkularyndan ýaňa sandyraşyp, öli kimin ýere ýykyldylar. 5 Perişde aýallara şeýle diýdi: «Gorkmaň, çünki men siziň haça çüýlenen Isany gözleýändigiňizi bilýärin. 6 Ol bu ýerde däl, aýdyşy ýaly, direldi. Geliň, Rebbiň ýatan ýerini görüň. 7 Tiz gidip şägirtlerine: „Isa direlipdir, ine, sizden öň Jelilä barýar. Ony ol ýerde görersiňiz" diýiň. Ine, men size aýtdym». 8 Aýallar gorky hem şatlyk bilen tiz mazaryň ýanyndan aýrylyp, habary Isanyň şägirtlerine bildirmek üçin ylgaşdylar. 9 Onuň şägirtlerine habar berjek bolup barýarkalar, Isa olara sataşyp: «Salam!» diýdi. Olar hem ýakyna gelip, Onuň aýagyna ýapyşdylar, Oňa sežde etdiler. 10 Onsoň Isa olara: «Gorkmaň, baryň, doganlaryma aýdyň, Jelilä gitsinler. Meni şol ýerde görerler» diýdi.
Garawullaryň getiren habary
11 Olar barýarkalar, garawullaryň birnäçesi şähere baryp, bolan ähli zatlary baş ruhanylara habar berdiler. 12 Olar-da ýaşulular bilen ýygnanyşyp maslahat geçirenlerinden soň, esgerlere köp pul berip, 13 şeýle diýdiler: «Halka: „Şägirtleri gije gelip, biz ýatyrkak, Onuň jesedini ogurlapdyrlar" diýiň. 14 Bu söz häkimiň gulagyna baryp ýetse, biz ony ynandyryp, sizi ünjüden dyndararys». 15 Garawullar puly alyp, özlerine buýrulyşy ýaly etdiler. Bu gürrüň ýehudylaryň arasynda şu güne çenli dowam edip gelýär.
Iň soňky tabşyryk
16 Şunluk bilen, on bir şägirt Jelilä ― Isanyň aýdan dagyna gitdi. 17 Isany görüp, Oňa sežde etdiler, ýöne olaryň käbiri şübhelendi. 18 Isa hem ýanlaryna gelip, olara şeýle diýdi: «Ähli ygtyýar ýerde-Gökde Maňa berildi. 19 Şonuň üçin, gidiň-de, bütin milletleri şägirt ediň, olary Ata, Ogul we Mukaddes Ruhuň ady bilen çokundyryň. 20 Size tabşyran ähli zatlarymy berjaý etmegi olara öwrediň. Men dünýäniň soňuna çenli siziň bilen bolaryn. Omyn».
Çokundyryjy Ýahýanyň gelşi
1 Bu Hudaýyň Ogly Isa Mesih hakdaky Hoş Habaryň başlangyjydyr. 2 Pygamberleriň kitabynda şeýle ýazylgy: «Ine, Men Öz habarçymy Seniň öňüňden iberýärin. Ol Seniň ýoluňy taýýarlar». 3 «Çölde gygyrýanyň sesi: Rebbiň ýoluny taýýarlaň, Onuň ýodalaryny dogrulaň diýýär». 4 Şeýlelikde, Ýahýa peýda boldy. Ol çölde çokundyrýardy, günäleriň ötülmegi üçin toba edip çokundyrylmagy wagyz edýärdi. 5 Bütin Ýahuda ýurdy, iýerusalimlileriň bary onuň ýanyna çozuşýardylar. Olar günälerini boýun alýardy, Ýahýa hem olary Iordan derýasynda çokundyrýardy. 6 Ýahýanyň düýe ýüňünden geýimi, bilinde gaýyşdan guşagy bardy we çekirtge bilen ýabany bal iýerdi. 7 Ol wagyz edip: «Menden soň menden has güýçli Biri geler. Men egilip, Onuň çarygynyň bagyny çözmäge-de mynasyp däldirin. 8 Men sizi suw bilen çokundyrdym, emma Ol sizi Mukaddes Ruh bilen çokundyrar» diýýärdi.
Isa wagyz etmäge başlaýar
9 Şol günlerde Isa Jeliläniň Nasyra şäherinden geldi, Ýahýa Ony Iordan derýasynda çokundyrdy. 10 Isa suwdan çykyp gelýärkä, Gögüň ýarylyp açylanyny, Ruhuň kepderi kimin Öz üstüne inip gelýänini gördi. 11 Gökden: «Sen Meniň söýgüli Oglumsyň, Men Senden köp razydyryn» diýen owaz geldi. 12 Ruh Isany derrew çöle ýollady. 13 Ol kyrk günläp çölde boldy; şeýtan Ony synady. Isa wagşy haýwanlaryň arasynda boldy, perişdeler Oňa hyzmat etdiler. 14 Ýahýa tutulandan soň, Isa Hudaýyň Patyşalygy baradaky hoş habary wagyz edip, Jelilä geldi. 15 Ol: «Wagt doldy, Hudaýyň Patyşalygy golaýlady. Toba ediň, Hoş Habara ynanyň!» diýýärdi. 16 Isa Jelile kölüniň kenaryndan geçip barýarka, Simun bilen onuň dogany Andreýasyň köle torlaryny zyňyp duranlaryny gördi. Bular balykçydylar. 17 Isa olara: «Meniň yzyma düşüň, Men sizi ynsan tutýan balykçylar edeýin» diýdi. 18 Olar-da derrew torlaryny taşlap, Onuň yzyna düşdüler. 19 Biraz ýöränlerinden soň, Isa Zebedeýiň ogullary Ýakup bilen onuň dogany Ýahýany gördi. Olar gaýygyň içinde torlaryny bejerip otyrdylar. 20 Isa derrew olary çagyrdy. Olar-da kakalary Zebedeýi öz günlükçileri bilen gaýykda galdyryp, Isanyň yzyna düşdüler.
Isa arwahlary kowýar, syrkawlary sagaldýar
21 Kapernauma geldiler. Sabat güni Isa sinagoga baryp, sapak bermäge durdy. 22 Onuň taglymatyna haýran galdylar. Çünki Isa olara kanunçylar kimin däl-de, erk-ygtyýarly biri ýaly bolup sapak berýärdi. 23 Şol wagt olaryň sinagogasynda arwaha sataşan bir adam bardy. Ol: 24 «Biziň bilen Seniň näme işiň bar, eý, Nasyraly Isa? Bizi heläk etmäge geldiňmi? Men Seniň kimdigiňi bilýärin, Sen Hudaýyň Mukaddesisiň» diýip gygyrdy. 25 Isa arwaha käýäp: «Sem bol-da, ondan çyk!» diýdi. 26 Arwah hem ol adamy sandyratdy-da, bagyryp, ondan çykdy. 27 Hemmeler geňirgenişip, biri-birlerine: «Bu näme boldugy? Bu täze taglymat näme? Ol al-arwahlara-da ygtyýar bilen buýruk berýär, olar-da aýdanyna gulak asýarlar!» diýişdiler. 28 Şeýlelikde, Isa hakdaky gürrüňler tiz Jeliläniň bütin etrabyna ýaýrady. 29 Sinagogadan çykan batlaryna, Ýakup we Ýahýa bilen bilelikde Simun we Andreýasyň öýüne gitdiler. 30 Simunyň gaýynenesi gyzzyrma tutup ýatyrdy. Muny derrew Isa aýtdylar. 31 Ol-da syrkawyň ýanyna bardy, ony elinden tutup galdyrdy. Aýalyň gyzzyrmasy aýrylyp, olara hyzmat etmäge durdy. 32 Gün ýaşyp, agşam düşende, ähli syrkawlary, arwah-jyn uran adamlary Onuň ýanyna getirdiler. 33 Bütin şäher halky gapynyň agzyna ýygnanyşypdy. 34 Isa dürli syrkawçylyklara ýolugan ençeme adamy sagaltdy, ençeme jyny kowup çykardy. Ol jynlary gepletmeýärdi, çünki olar Onuň kimdigini bilýärdiler. 35 Ertir irden, şapak entek gyzarmanka, Isa turup, daşaryk çykdy, bir çola ýere baryp, doga etmäge durdy. 36 Simun bilen ýanyndakylar Ony gözlemäge gitdiler. 37 Ony tapanlarynda: «Her kes Seni gözläp ýör» diýdiler. 38 Isa olara: «Başga ýere, golaýdaky şäherlere gideliň, Men ol ýerlerde-de wagyz etjek, çünki şonuň üçin geldim» diýdi. 39 Şeýlelikde, sinagogalarynda wagyz edip, jynlary kowup, bütin Jeliläni gezdi.
Isa heýwere kesellini sagaldýar
40 Isanyň ýanyna heýwere keselli bir adam geldi, dyza çöküp: «Eger isleseň, meni tämiz edip bilersiň» diýip, Oňa ýalbardy. 41 Isanyň ýüregi awady, elini uzatdy-da: «Isleýärin, tämiz bol!» diýip, oňa elini degirdi. 42 Heýwere keseli ondan derrew aýrylyp, ol adam tämiz boldy. 43 Isa oňa berk tabşyryk berip, ony derrew ugradyp: 44 «Seret, hiç kime aýtma, ýöne bar, özüňi ruhana görkez-de, hemmelere güwälik bolar ýaly, tämizligiň üçin Musanyň tabşyran gurbanlaryny bagyş et» diýdi. 45 Emma ol adam çykdy, köp gürrüň berip, bolan zatlary ýaýratmaga başlady. Şonuň üçin, Isa, artykmaç, hiç bir şähere aç-açan girip bilmän, daşarda, çola ýerlerde bolýardy. Halk hem her tarapdan Onuň ýanyna çozýardy.
Bir ysmazyň sagaldylyşy
1 Bir näçe gün soň ýene Kapernauma gelende, Isanyň öýdedigi eşidildi. 2 Üýşüşen adamlar şeýle bir köpdi welin, gapynyň agzynda-da ýer ýokdy. Isa olara Hudaýyň sözüni aýdyp durdy. 3 Şonda Onuň ýanyna dört adam tarapyndan göterilip getirilen bir ysmazy alyp geldiler. 4 Märeke zerarly Isanyň ýanyna ýakynlaşyp bilmän, Onuň duran jaýynyň üçegini açyp, ysmazy düşegi bilen deşikden aşak düşürdiler. 5 Isa olaryň imanyny görüp, ysmaza: «Oglum, seniň günäleriň ötüldi» diýdi. 6 Ol ýerde oturan kanunçylaryň käbiri bolsa: 7 «Bu Adam näme üçin beýle gepleýär? Ol Hudaýa dil ýetirýär! Günäleri ýalňyz Hudaýdan başga kim ötüp biljek?» diýip, içlerini gepletdiler. 8 Isa derrew beýle oýlanýandyklaryny ruhunda syzyp, olara şeýle diýdi: «Näme içiňizi beýle gepledýärsiňiz? 9 Ysmaza haýsyny aýtmak aňsat: „Günäleriň ötüldi" diýmekmi ýa-da „Tur, düşegiňi al-da ýöre" diýmek? 10 Emma siz Ynsan Oglunyň ýer ýüzünde günäleri ötmäge ygtyýarynyň barlygyny biler ýaly...» diýdi-de, ysmaz bolan adama: 11 «Saňa diýýärin: tur, düşegiňi al-da, öýüňe git» diýdi. 12 Ol hem ýokaryk turdy-da, derrew düşegini alyp, hemmeleriň gözüniň alnynda çykyp gitdi. Bary haýran galyşyp, Hudaýy şöhratlandyryp: «Biz beýle zady asla görmändik» diýişdiler.
Lewiniň şägirtlere goşulyşy
13 Isa çykyp, ýene kölüň ýakasyna gitdi. Bütin halaýyk Onuň ýanyna geldi, Ol hem olara sapak berdi. 14 Ol geçip barýarka, gümrükhanada oturan Alfaýyň ogly Lewini görüp oňa: «Meniň yzyma düş!» diýdi. Ol hem turup, Onuň yzyna düşdi. 15 Ol Lewiniň öýünde saçak başynda otyrka, Isa we Onuň şägirtleri bilen birlikde birentek salgytçylar we günäkärler-de otyrdylar. Çünki Onuň yzyna düşüp gidenleriň sany köpdi. 16 Fariseýler we kanunçylar Isanyň günäkärdir salgytçylar bilen bile nahar iýip oturanyny görenlerinde, şägirtlerinden: «Ol näme üçin salgytçylar we günäkärler bilen bile iýip-içýär?» diýip soradylar. 17 Isa muny eşideninde olara: «Tebip saglara däl-de, syrkawlara gerekdir. Men dogry adamlary däl, günäkärleri toba çagyrmaga geldim» diýdi.
Oraza barada sorag
18 Ýahýanyň şägirtleriniň we fariseýleriň agyzlary orazaka, käbir adamlar gelip, Oňa: «Näme üçin Ýahýanyň şägirtleri, fariseýleriň şägirtleri oraza tutýarlar-da, Seniň şägirtleriň oraza tutmaýarlar?» diýdiler. 19 Isa olara şu gaýtargyny berdi: «Giýew ýanlarynda barka, toýdakylar oraza tutup bilermi? Giýew ýanlaryndaka, oraza tutup bilmezler. 20 Emma giýewiň olardan alynjak günleri geler, şonda, şol gün olar oraza tutarlar. 21 Hiç kim köne eşige täze matadan ýama salmaz. Ýogsa, täze ýama köne eşikden gopup, ýyrtyk has hem erbet bolar. 22 Hiç kim-de täze şeraby köne meşiklere guýmaz. Ýogsa, şerap meşikleri ýaryp döküler, meşikler-de zaýalanar. Täze şerap täze meşiklere guýulýandyr».
Sabat güni barada sorag
23 Bir Sabat güni Isa bugdaýlygyň arasyndan geçip barýardy. Onuň şägirtleri ýolda barýarkalar, bugdaý başlaryny ýolmaga başladylar. 24 Fariseýler Isa: «Seret, näme üçin Sabat güni etmesiz zady edýärler?» diýdiler. 25 Isa olara şeýle gaýtargy berdi: «Siz özi we ýanyndakylar aç hem mätäç galanlarynda, Dawudyň näme edenini asla okamadyňyzmy? 26 Ol baş ruhany Abiýataryň zamanynda Hudaýyň öýüne bardy, Hudaýa hödürlenen, ruhanylardan başga hiç kimiň iýmeli däl çöreklerini alyp iýdi, ýanyndakylara hem berdi». 27 Ýene olara: «Adam Sabat güni üçin däl, eýsem, Sabat güni adam üçin döredildi. 28 Şonuň üçin, Ynsan Ogly Sabat gününiň-de Rebbidir» diýdi.
Eli gurap, inçelen adam
1 Isa ýene sinagoga bardy. Ol ýerde eli gurap inçelen bir adam bardy. 2 Käbirleri Isany aýyplajak bolup, «Sabat güni şypa edermikä?» diýip aňtaýardylar. 3 Isa eli gurap inçelen adama: «Orta çyk!» diýdi. 4 Onsoň olardan sorady: «Sabat güni haýsysy dogry, ýagşylyk etmekmi ýa ýamanlyk etmek? Jan halas etmekmi ýa öldürmek?» Olardan ses çykmady. 5 Isa töweregindäkilere gahar bilen bakyp, olaryň doňýürekdigine gynanyp, ýaňky adama: «Eliňi uzat!» diýdi. Ol hem elini uzatdy, eli sagaldy. 6 Fariseýler daşaryk çykyp, Ony nähili heläk etmek barada Hirodesiň tarapdarlary bilen maslahat geçirdiler.
Isa Jelile kölüniň ýakasynda
7 Isa şägirtleri bilen bile kölüň ýakasyna gitdi. Jelileden bir uly märeke hem Onuň yzyna düşüp barýardy. 8 Onuň eden ähli işlerini eşidip, Ýahudadan, Iýerusalimden, Idumeýadan, Iordan derýasynyň aňyrsyndan, Sur we Saýda töwereklerinden-de uly märeke ýanyna çozuşdy. 9 Isa märekäniň içinde gysylmazlyk üçin, Öz şägirtlerine bir gaýygy taýýarlap goýmagy buýurdy. 10 Bir toparlaryny sagaldany üçin hemme syrkawlar Oňa ellerini degirjek bolup, ýanyna itekleşip gelýärdiler. 11 Al-arwahlar Ony görenlerinde, Öňünde ýere ýykylyp: «Sen Hudaýyň Oglusyň!» diýip gygyrýardylar. 12 Emma Ol Özüniň kimdigini mälim etmezligi olara berk tabşyrdy.
Isa on iki resulyny saýlaýar
13 Onsoň Isa daga çykyp, Öz islän adamlaryny ýanyna çagyrdy, olar-da Onuň ýanyna bardylar. 14 Ol Özi bilen bile bolar ýaly on iki adamy belledi. Onuň wagyz etmäge iberen, syrkawlary sagaldyp, jynlary kowmaga ygtyýar beren bu on iki adamy şulardyr: 17 Petrus lakamyny bereni Simun, Beni-Regoş, ýagny «Gök gürrüldisiniň Ogullary» lakamyny bereni Zebedeýiň ogly Ýakup bilen onuň dogany Ýahýa, Andreas, Filipus, Bartolomeus, Matta, Tomas, Alfeusyň ogly Ýakup, Taddeus, watançy Simun we Isa haýynlyk eden Iuda Iskariot.
Isa we Beýelzebul
20 Onsoň bir öýe bardylar. Ýene şeýle uly märeke ýygnandy welin, Isa bilen şägirtleriniň nahar iýmäge-de eli ýetmedi. 21 Isanyň ýakynlary muny eşidip, Ony alyp gaýtmaga bardylar. Çünki Oňa üýtgäpdir diýýärdiler. 22 Iýerusalimden gelen kanunçylar bolsa: «Ony Beýelzebul eýeläpdir, Ol jynlary jynlaryň hany arkaly kowup çykarýar» diýişýärdiler. 23 Şonuň üçin Isa halky ýanyna çagyryp, olara tymsal bilen şeýle diýdi: «Şeýtan şeýtany nähili kowup çykarsyn? 24 Bir patyşalygyň içinde bölünişik bolsa, ol patyşalyk berk durup bilmez. 25 Bir öýüň içinde bölünişik bolsa, ol öý berk durup bilmez. 26 Şeýtan öz-özüne garşy çykyp bölünse, berk durup bilmez, onuň soňunyň geldigidir. 27 Hiç kim bir güýçli adamyň öýüne girip, malyny talap bilmez; öňürti ony baglamaly bolar, onsoň öýüni talar. 28 Size dogrusyny aýdýaryn, ynsanlaryň hemme günäleri, her bir zada dil ýetirmeleri bagyşlanar. 29 Emma Mukaddes Ruha dil ýetirene asla bagyşlanma ýokdur. Ol ebedi höküme sezewar bolar». 30 Isa muny: «Ol arwahly» diýenleri üçin aýtdy.
Isanyň ejesi we doganlary
31 Onsoň Onuň ejesi bilen doganlary geldi. Daşarda durup, ýanyna adam iberip, Ony çagyrdylar. 32 Märeke Isanyň daşyny alyp otyrdy. Oňa: «Ejeň bilen doganlaryň, uýalaryň daşarda Seni soraýarlar» diýdiler. 33 Isa olara jogap berip: «Meniň ejem, doganlarym kim?» diýdi. 34 Onsoň daşyny alyp oturanlara seredip, şeýle diýdi: «Ine, Meniň ejem, Meniň doganlarym! 35 Hudaýyň islegini kim berjaý etse, şol Meniň doganym, uýam we ejemdir».
Ekin tymsaly
1 Isa ýene-de kölüň ýakasynda halka sapak bermäge başlady. Daşyna üýşüşen märeke şeýle uludy welin, Ol köldäki bir gaýyga münüp oturdy. Bütin märeke bolsa kölüň ýakasynda, gury ýerde durdy. 2 Olara tymsallar bilen köp zatlar öwretdi. 3 Olara öwredip otyrka, şeýle diýdi: «Gulak asyň! Ine, bir daýhan ekin ekmäge gidýär. 4 Ekip ýörkä, tohumlaryň birnäçesi ýoluň kenaryna düşýär. Guşlar hem gelip, ony iýýärler. 5 Birnäçesi topragy az, daşlyk ýere düşüp, tiz gögerip çykýar, çünki toprak çuň däl eken. 6 Ýöne olar Gün galanda, kökleriniň ýoklugy zerarly, ýanyp, gurap gidýär. 7 Birnäçe tohumlar tikenleriň arasyna düşýär. Tikenler ösüp, olary basýar. Şeýlelikde, olar hasyl bermeýär. 8 Birnäçesi bolsa gowy ýere düşýär. Ösüp, köpelip, käbiri otuz, käbiri altmyş, käbiri hem ýüz esse hasyl berýär». 9 Isa onsoň olara: «Gulagy barlar eşitsin!» diýdi.
Tymsallaryň maksady
10 Ol ýeke galanda, Onkiler bilen daşyndakylar Ondan bu tymsallaryň manysyny soradylar. 11 Isa olara şeýle diýdi: «Hudaýyň Patyşalygynyň syry size berildi, ýöne daşardakylara hemme zat tymsallar bilen aýdylýar. 12 Bu bolsa gözleýänler gözleri bilen seredip görmesinler, eşidýänler gulaklary bilen eşidip düşünmesinler diýlip edilýär. Beýle bolmasa, Hudaýa tarap öwrülip bagyşlanarlar».
Ekin tymsaly düşündirilýär
13 Isa olara şeýle diýdi: «Siz bu tymsala düşünmeýärsiňizmi? Onda bütin tymsallara nähili düşünjek? 14 Daýhanyň ekýäni Hudaýyň sözüdir. 15 Sözüň ekilen ýerinde, ýoluň kenaryndakylar sözi eşiden, ýöne ýüreklerine ekilen bu sözi tiz şeýtana aldyran adamlardyr. 16 Şonuň ýaly-da, daşlyk ýere ekilenler sözi eşidip, ony derrew şatlyk bilen garşylan adamlardyr. 17 Emma olarda kök ýokdur, çydamsyzdyrlar. Bu söz üçin muşakgat ýa-da yzarlama bolanda, derrew ýüz döndererler. 18 Tikenler arasyna düşen beýlekiler bolsa, sözi eşiden adamlardyr. 19 Emma dünýäniň gaýgylary, baýlygyň aldawçylygy, başga höwesler ara girip, sözi bogýar, ol hasylsyz bolýar. 20 Gowy topraga ekilen bolsa, sözi eşidip, kabul eden, käbiri otuz, käbiri altmyş, käbiri hem ýüz esse hasyl berenlerdir».
Çyra çyradanda goýulýandyr
21 Isa olara şeýle diýdi: «Çyra galla ölçeginiň ýa çarpaýanyň aşagynda goýmak üçin getirilýärmi? Çyradanyň üstünde goýmak üçin dälmi? 22 Gizlin bolup-da, belli bolmajak zat ýokdur, ýaşyryn bolup-da, üsti açylmajak zat ýokdur. 23 Gulagy barlar eşitsin!» 24 Isa olara ýene şeýle diýdi: «Eşidýänleriňize üns beriň. Haýsy ölçeg bilen ölçeseňiz, size-de şol ölçeg bilen ölçeler. Siz ― üns berýänler hatda köpräk hem alarsyňyz. 25 Çünki kimde bar bolsa, oňa berler, kimde ýok bolsa, elindäki hem ondan alnar».
Biten tohum
26 Onsoň Isa şeýle diýdi: «Hudaýyň Patyşalygy ýere tohum sepýän adam ýalydyr. 27 Gije-gündiz ýatar, turar; tohum biter, öser. Ol munuň nähili bolýanyny bilmez. 28 Toprak öz-özünden hasyl berer. Öňürti baldagy, soňra başy, soňra-da başdaky doly däneleri berer. 29 Hasyl bişende, ýaňky adam derrew oragy işe salar. Çünki orak wagty gelendir».
Gorçisa tohumy hakda tymsal
30 Olara ýene-de şeýle diýdi: «Hudaýyň Patyşalygyny nämä meňzedeli ýa ony haýsy tymsal bilen düşündireli? 31 Hudaýyň Patyşalygy gorçisa tohumy ýalydyr. Ýer ýüzünde topraga ekilýän ähli tohumlaryň iň maýdasy bolan bu tohum ekilenden soň ösüp, ähli ösümliklerden belent bolýar. Şeýle uly şahalar çykarýar welin, gögüň guşlary kölegesinde höwürtgeläp bilýärler». 33 Isa sözi olara eşidip biljek möçberlerinde şunuň ýaly köp tymsallar bilen aýdardy. 34 Olara tymsalsyz hiç zat aýtmaýardy, ýöne ýeke galanlarynda, Öz şägirtlerine ähli zady düşündirerdi.
Isa tupany ýatyrýar
35 Şol gün, agşam bolanda şägirtlerine: «Beýleki kenara geçeliň» diýdi. 36 Märekäni ugradyp, Ony şol oturyşyna gaýyk bilen alyp gitdiler. Ýanynda beýleki gaýyklar-da bardy. 37 Bir güýçli ýel turup, tolkunlar gaýyga şeýle urdy welin, gaýyk eýýäm suwdan dolup ugrady. 38 Ol bolsa gaýygyň artky tarapynda bir ýassygy ýassanyp, uklap ýatyrdy. Şägirtler Ony oýaryp: «Mugallym, heläklenip barýarys! Seniň perwaýyňa-da dälmi?» diýdiler. 39 Isa turup, ýele käýäp, köle: «Sem bol, dek otur!» diýdi. Şeýlelikde, ýel ýatyp, imi-salalyk boldy. 40 Isa şägirtlere: «Näme üçin gorkýarsyňyz? Näme üçin imanyňyz ýok?» diýdi. 41 Olar gaty gorkuşyp, biri-birlerine: «Bu kim? Ýel-de, köl-de Onuň sözüne gulak asýar!» diýişdiler.
Arwahly adam sagaldylýar
1 Olar kölüň beýleki kenaryna, gadaralylaryň ýurduna geldiler. 2 Isa gaýykdan düşen badyna, Oňa mazarlardan çykan bir arwahly adam gabat geldi. 3 Bu adam mazarlaryň içinde ýaşardy. Ony, artykmaç, hiç kim zynjyr bilen-de baglap bilmezdi. 4 Telim gezek kündelenip zynjyrlanypdy, ýöne ol zynjyrlary gyryp, kündeleri bölek-bölek ederdi. Hiç kim ony ýola getirip bilmezdi. 5 Hemişe ― gije-gündiz mazarlar arasynda, daglarda gygyryp, özüni daşlar bilen ýaralar ýörerdi. 6 Ol Isany uzakdan görüp, ylgap geldi-de, Oňa sežde etdi. 7 Batly ses bilen gygyryp: «Eý Isa! Hemmeden beýik bolan Hudaýyň Ogly, meniň bilen näme işiň bar? Hudaýyň haky üçin Saňa ýalbarýaryn, meni gynama!» diýdi. 8 Çünki Isa oňa: «Eý arwah, bu adamdan çyk» diýipdi. 9 Onsoň ondan: «Adyň näme?» diýip sorady. Ol hem: «Adym Legion, çünki biz köpdüris» diýip jogap berdi. 10 Özlerini ol ýurtdan kowup goýbermezligi üçin Isa köp ýalbardy. 11 Şol ýerde dagyň eteginde bir uly doňuz sürüsi otlap ýördi. 12 Arwahlar: «Bizi bu doňuzlaryň arasyna goýber, olaryň içine gireli» diýip, Isa ýalbardylar. 13 Isa olara rugsat berdi. Al-arwahlar çykyp, doňuzlara girdiler. Iki müňe golaý doňuzdan ybarat bu süri uçutdan aşak kölüň içine paýyrdaşyp gark boldy. 14 Çopanlar bolsa gaçyp, şäherdir obalara bu wakany habar berdiler. Halaýyk hem näme bolanyny görmäge geldi. 15 Olar Isanyň ýanyna gelenlerinde, bir legion jyn tarapyndan eýelenen adamyň egin-eşikli oturanyny, akylynyň hem ýerindedigini görüp gorkdular. 16 Wakany görenler jynlaryň eýelän adamyna hem doňuzlara näme bolanyny olara aýtdylar. 17 Onsoň halk öz ülkelerinden gitmegi üçin Isa ýalbarmaga başlady. 18 Ol gaýyga münende, jynlardan halas bolan adam Onuň bilen bile gitmek üçin Isa ýalbardy. 19 Ol muňa rugsat bermän, ol adama: «Öýüňe, özüňkileriň arasyna git, Rebbiň saňa edenleriniň baryny, saňa nähili rehim edenini olara aýt» diýdi. 20 Ol hem gidip, Isanyň özüne edenleriniň baryny Dekapolisde jar etmäge başlady. Hemme adamlar muňa haýran galdy.
Direlen gyz, sagalan aýal
21 Isa gaýyk bilen ýene beýleki kenara geçende, daşyna uly märeke üýşdi. Isa kölüň kenaryndady. 22 Sinagoga başlyklaryndan Ýaýrus atly bir adam geldi. Isany görüp, Onuň aýagyna ýykyldy. 23 Oňa köp ýalbaryp: «Meniň gyzjagazym ölüm ýassygynda ýatyr. Gel-de, elleriňi onuň üstünde goý, sagalsyn, ýaşasyn!» diýdi. 24 Isa bu adam bilen gitdi. Uly märeke-de yzyna düşüp, Ony her ýandan gysyp-gowrup barýardy. 25 Şol ýerde on iki ýyldan bäri gan akmasy bolan bir aýal bardy. 26 Ol ençeme tebibiň elinden köp ezetler çekip, bar-ýoguny harç edipdi, ýöne hiç bir peýda görmän, gaýtam, haly has erbetleşipdi. 27 Bu aýal Isa hakda aýdylýan zatlary eşidip, märekäniň içi bilen Onuň ýeňsesinden gelip, geýimine elini degirdi. 28 Çünki ol öz içinden: «Diňe geýimine elimi degirsem-de, sagalaryn» diýýärdi. 29 Şol bada-da gan akmasy kesilip, derdinden açylandygyny endamynda duýdy. 30 Isa Özünden bir güýjüň çykandygyny derrew aňyp, märekäniň içinde öwrülip: «Meniň geýimime kim el degirdi!» diýdi. 31 Şägirtleri Oňa: «Sen Özüňi gysyp-gowrup gelýän märekäni görýärsiň, ýene-de: „Maňa kim el degirdi?" diýýärsiň» diýdiler. 32 Emma Isa muny edeni görjek bolup, daş-töweregine seredýärdi. 33 Ýaňky aýal özüne näme bolandygyny bileninden soň gorkup, titräp geldi. Isanyň öňünde ýere ýykylyp, Oňa hemme zadyň dogrusyny aýtdy. 34 Isa oňa: «Gyzym, imanyň saňa şypa berdi. Sag-aman git-de, derdiňden açyl» diýdi. 35 Ol bu sözleri aýdyp durka, sinagoga başlygynyň öýünden birnäçe adam gelip: «Gyzyň aýryldy. Näme üçin Mugallyma artykmaç zähmet berýärsiň?» diýdiler. 36 Isa muny eşiden badyna, sinagoga başlygyna: «Gorkma, diňe iman et!» diýdi. 37 Isa Petrus, Ýakup we Ýakubyň dogany Ýahýadan başga hiç kime Özi bilen gitmäge rugsat etmedi. 38 Sinagoga başlygynyň öýüne gelenlerinde, Isa galmagaly, aglaşyp, dady-perýat edip oturanlary gördi. 39 Içerik girip, olara: «Näme üçin galmagal edip, aglaşyp otyrsyňyz? Çaga ölenok, ol diňe uklap ýatyr» diýdi. 40 Olar Oňa gülüşdiler. Emma Isa hemmesini daşarda goýup, çaganyň ata-enesi bilen Öz ýanyndakylary ýanyna alyp, çaganyň ýatan ýerine bardy. 41 Çaganyň elinden tutup, oňa: «Talita kumi!» diýdi. Bu bolsa «Gyzjagaz, saňa gal diýýärin» diýmekdir. 42 Gyz derrew galyp, ýöräp başlady. Ol on iki ýaşyndady. Ol ýerdäkileriň ählisi gaty geň galdylar. 43 Isa olara muny hiç kime bildirmezligi berk tabşyryp, gyza nahar berilmelidigini aýtdy.
Isa ret edilýär
1 Isa ol ýeri terk edip, Öz önüp-ösen mekanyna gitdi. Şägirtleri hem Onuň yzyna düşüp gitdiler. 2 Sabat güni gelende, sinagoga baryp, sapak bermäge durdy. Onuň aýdýanlaryny eşiden köp adamlar geňirgenişip: «Bu Adam bu zatlary nireden aldy? Muňa berlen bu akyldarlyk näme? Beýle mugjyzalary nähili edýärkä? diýdiler. 3 Bu agaç ussasy dälmi? Bu Meremiň ogly, Ýakup, Ioses, Iuda we Simunyň dogany dälmi? Munuň aýal doganlary biziň ýanymyzda dälmi?» Şeýlelikde, öýke-kine bilen Ony ret etdiler. 4 Isa olara: «Pygamber öz ýurdundan, garyndaşlarynyň arasyndan, öz öýünden başga hiç ýerde gadyrsyz däldir» diýdi. 5 Ol birnäçe syrkawy üstlerine ellerini goýup sagaltmakdan başga ol ýerde hiç bir mugjyza edip bilmedi. 6 Olaryň imansyzdygyna geň galdy. Şondan soň Isa töwerekdäki obalara aýlanyp sapak bererdi.
Isa on iki resulyny il arasyna iberýär
7 Ol Onkileri ýanyna çagyryp, olary iki-ikiden ýollamaga başlady, olara al-arwahlary kowmaga ygtyýar berdi. 8 Ýol üçin ýanlaryna bir taýakdan başga hiç bir zat almazlygy tabşyrdy. Ne çörek, ne torba, ne-de guşaklarynda pul bolmalydy. 9 Olar diňe çaryk geýmelidiler, iki köýnek geýmeli däldiler. 10 Isa olara şeýle diýdi: «Haýsy ýerde bir öýe barsaňyz, ol ýerden gidýänçäňiz şol öýde boluň. 11 Haýsy ýer sizi kabul etmese, sizi diňlemese, ol ýerden çykyp barýarkaňyz, olara garşy güwälik bolar ýaly, aýaklaryňyzyň tozuny kakyň». 12 Şunluk bilen, olar ýola düşüp, adamlaryň toba etmek gerekdigini wagyz etmäge başladylar. 13 Olar köp jynlary kowup çykardylar, köp syrkawlary ýag çalyp sagaltdylar.
Ýahýa pygamberiň öldürilmegi
14 Hirodes patyşa-da bolup-geçýän zatlary eşitdi. Çünki Isanyň at-owazasy il arasyna ýaýrapdy. Hirodes hem: «Çokundyryjy Ýahýa ölümden direlendir. Bu mugjyzalaryň ondan çykmagynyň sebäbi budur» diýýärdi. 15 Beýlekiler bolsa: «Bu ― Ylýas», käbirleri-de: «Bu şol öňki pygamberleriň biri ýaly pygamberdir» diýişýärdiler. 16 Hirodes bulary eşidip: «Meniň başyny kesen Ýahýam direlipdir!» diýdi. 17 Çünki Hirodesiň özi adam iberip Ýahýany tutduryp, el-aýagyny bagladyp, ony zyndana saldyrypdy. Ol muny öz dogany Filipusyň aýaly Hirodiýanyň hatyrasyna edipdi. Çünki Hirodes bu aýala öýlenende, Ýahýa oňa: «Seniň öz doganyňyň aýalyny almagyň dogry däl» diýipdi. 19 Şeýlelikde, Hirodiýa Ýahýa garşy ýüreginde kine saklap, ony öldürmek isleýärdi, ýöne bu elinden gelmeýärdi. 20 Çünki Hirodes Ýahýanyň dogry hem mukaddes adamdygyny bilip, ondan heder ederdi, ony gorardy. Ony diňledigiçe, howsala düşerdi, muňa garamazdan, guwanç bilen Ony diňlärdi. 21 Ýöne welin Hirodes öz doglan güni mynasybetli köşk emeldarlaryny, müňbaşylary we Jeliläniň uly adamlaryny çagyryp, toý tutanda, amatly pursat hem gelip ýetdi. 22 Hirodiýanyň gyzy içerik girip, tans edip, Hirodesiň we onuň myhmanlarynyň göwnüni çaglady. Patyşa gyza: «Näme dileseň dile, saňa bereýin» diýdi. 23 Oňa: «Menden näme dileseň, patyşalygymyň ýarysy-da bolsa, saňa bererin» diýip ant içdi. 24 Gyz hem daşaryk çykyp ejesine: «Näme diläýin?» diýdi. Ol hem: «Çokundyryjy Ýahýanyň başyny» diýip jogap berdi. 25 Gyz derrew patyşanyň ýanyna ylgap geldi-de: «Häziriň özünde Çokundyryjy Ýahýanyň başyny bir tabakda goýup, maňa bermegiňi isleýärin» diýdi. 26 Patyşa gaty gamgyn boldy, ýöne myhmanlaryň ýanynda ant içensoň, gyzyň dilegini yzyna gaýtarmak islemedi. 27 Derrew bir jellady ýollap, Ýahýanyň başyny getirmegi buýurdy. Jellat-da baryp, zyndanda Ýahýanyň başyny kesdi. 28 Kesilen başy bir tabakda getirip, gyza berdi. Gyz-da ony ejesine berdi. 29 Ýahýanyň şägirtleri muny eşidip geldiler-de, onuň jesedini äkidip, bir mazarda jaýladylar.
Isa bäş müň adamy doýurýar
30 Resullar Isanyň ýanyna ýygnanyp, öz eden işleriniň, öwreden zatlarynyň baryny Oňa habar berdiler. 31 Isa olara: «Siziň ýeke özüňiz bir çola ýere geliň-de, biraz dem-dynç alyň» diýdi. Çünki gelip-gidýänleriň köpdüginden ýaňa, nahar edinmäge-de elleri ýetmeýärdi. 32 Olar-da ýeke özleri gaýyga münüp, bir çola ýere gitdiler. 33 Gidip barýanlaryny görenlerinde, köp adamlar olary tanap, bütin şäherlerden paý-pyýada ylgaşyp, olaryň özlerinden öň ol ýere bardylar we Isanyň öňünden çykdylar. 34 Isa gaýykdan düşende, uly märekäni görüp, olara haýpy geldi. Çünki olar çopansyz goýunlar ýalydy. Şonuň üçin, olara köp zatlary öwretmäge başlady. 35 Wagt gijigenden soň, şägirtleri Onuň ýanyna gelip, şeýle diýdiler: «Bu bir çola ýer, wagt hem gijikdi. 36 Märekäni goýber, töwerekdäki ekin meýdanlaryna, obalara gidip, özlerine iýere zat satyn alsynlar». 37 Emma Isa: «Olara siz iýere zat beriň» diýdi. Oňa: «Biz gidip, iki ýüz dinara çörek satyn alyp-da, olara iýdirelimi?» diýdiler. 38 Isa: «Näçe çöregiňiz bar? Gidiň-de, görüň» diýdi. Görenlerinden soň: «Bäş çörek bilen iki balygymyz bar» diýdiler. 39 Şonda olara halaýygy topar-topar edip, gök otuň üstünde oturtmagy buýurdy. 40 Şunluk bilen, olar ýüz-ýüzden, elli-elliden topar-topar bolup oturdylar. 41 Isa bäş çörek bilen iki balygy alyp, Göge bakyp şükür etdi-de, märekäniň öňünde goýar ýaly, bölüşdirip şägirtlerine berdi. Iki balygy-da olaryň hemmesine paýlady. 42 Hemmeler iýip doýdular. 43 Şägirtler artyp galan çöregiň döwümlerini, balyklaryň ownuklaryny ýygnap, on iki sebedi doldurdylar. 44 Çörekleri iýenler bäş müň adamdy.
Isa suwuň ýüzünden ýöreýär
45 Isa märekäni urgadyp durka, şägirtlerine derrew gaýyga münüp, Özünden öň beýleki kenardaky Betsaýda geçmegi buýurdy. 46 Märeke bilen hoşlaşanyndan soň, Ol doga etmäge daga çykdy. 47 Agşam düşende, gaýyk kölüň ortasynda, Ol bolsa, ýeke Özi ýerdedi. 48 Isa olaryň kynlyk bilen kürekläp barýandyklaryny gördi. Çünki ýel olaryň garşysyndandy. Gijäniň dördünji nobaty uçurlarynda kölüň ýüzünden ýöräp, olara tarap geldi we ýanlaryndan geçip gitjek boldy. 49 Emma olar Onuň kölüň ýüzünden ýöräp gelýänini görenlerinde, gözlerine görünýändir öýdüp gygyryşdylar. 50 Çünki hemmeler Ony görüp gorkdular. Emma Isa derrew olara söz gatyp: «Batyr boluň! Bu ― Men, gorkmaň!» diýdi. 51 Onsoň olaryň ýanyna gaýyga mündi, ýel hem ýatdy. Olar has beter geňirgenişip, haýran galdylar. 52 Çünki çörekli mugjyza düşünmändiler, sebäbi ýürekleri gataşypdy.
Isa Jenesaretde syrkawlary sagaldýar
53 Kölüň aňyrsyna geçensoň, Jenesaret ýurduna baryp, ol ýerde labyr taşladylar. 54 Gaýykdan inen batlaryna halk Isany tanap, 55 Ylgaşyp şol jelegaýlara uçdantutma aýlandylar. Isanyň nirededigini eşidenler syrkawlary düşekleri bilen bile şol ýere getirmäge başladylar. 56 Oba bolsun, şäher ýa düz bolsun, Ol nirä barsa, syrkawlary bazar ýerinde ýatyryp, diňe geýiminiň syýnlaryna ellerini degirmäge rugsat etsin diýip, Oňa ýalbarýardylar. El degrenleriň hemmesi-de sagaldy.
Adamy näme murdar edýär?
1 Iýerusalimden gelen fariseýler bilen birnäçe kanunçylar Onuň daşyna üýşüşdiler. 2 Olar Onuň şägirtlerinden käbirleriniň hapa eli bilen, ýagny dini adat boýunça elini ýuwman, nahar iýýänini gördüler. 3 Fariseýler we bütin ýehudylar ata-babalarynyň adatlaryny saklap, ellerini ýagşy ýuwman nahar iýmeýärler. 4 Bazardan gelenlerinde ýuwunman, nahar iýmeýärler. Başga-da käse, gap-çanak, mis gaplary ýuwma ýaly adatlary saklaýarlar. 5 Fariseýler bilen kanunçylar Oňa sorag berip: «Näme üçin Seniň şägirtleriň ata-babalaryň adatyna görä gezmän, hapa elleri bilen nahar iýýärler?» diýdiler. 6 Isa olara şeýle diýdi: «„Bu halk dilinde Meni sylaýar, emma ýürekleri Menden uzakdyr. 7 Biderek ýere Maňa sežde edýärler, çünki taglymat hökmünde öwredýänleri ynsan buýruklary" diýip ýazylyşy ýaly, Işaýa pygamber siz ikiýüzlüler hakda oňat welilik edipdir. 8 Siz Hudaýyň tabşyryklaryny terk edýärsiňiz, küýzedir käsäni ýuwmak ýaly köp zatlary edip, adamlaryň adatlaryny berjaý edýärsiňiz». 9 Ýene olara şeýle diýdi: «Öz adatlaryňyzy berjaý etmek üçin, Hudaýyň buýruklaryndan ýüz dönderýärsiňiz! 10 Musa: „Ataňy, eneňi syla", „Atasyna ýa enesine ýokuş söz aýdan hökman öldürilsin" diýip aýdypdyr. 11 Emma siz: Eger bir adam atasyna ýa enesine: „Menden görjek peýdaň gurbandyr, Hudaýa peşgeşdir" diýse, 12 siz oňa artykmaç ata ýa enesine hiç hili kömek etmäge rugsat etmeýärsiňiz. 13 Şeýdip, nesilden-nesle galdyrýan adatlaryňyz arkaly Hudaýyň sözüni bozýarsyňyz. Şunuň ýaly zatlary köp edýärsiňiz». 14 Ol märekäni ýene ýanyna çagyryp, olara şeýle diýdi: «Hemmäňiz Meni diňläň, düşüniň: 15 adamyň içine daşardan girip-de, ony murdar edip biljek hiç bir zat ýokdur, ýöne adamy murdar edýän adamdan çykýan zatlardyr. 16 Kimiň eşitmäge gulagy bar bolsa, eşitsin!» 17 Ol märekäniň ýanyndan aýrylyp, öýe girende, şägirtleri Ondan bu tymsalyň manysyny soradylar. 18 Isa-da olara şeýle jogap berdi: «Eýsem siz hem düşüneňzokmy? Adamyň içine daşardan giren hiç bir zadyň ony murdar edip bilmejegine düşünmeýärsiňizmi? 19 Bular adamyň ýüregine däl-de, garnyna girýär, ol ýerden-de daşaryk çykýar». Şeýlelik bilen, Isa ähli iýmitleriň tämizdigini aýdypdyr. 20 Ol ýene şeýle diýdi: «Adamy murdar edýän onuň öz içinden çykýan zatdyr. 21 Çünki içden, adamyň ýüreginden erbet pikirler, zynahorluk, ogrulyk, adam öldürme, azgynlyk, açgözlülik, ýamanlyk, hile, ahlaksyzlyk, bahyllyk, sögünç, tekepbirlik we akylsyzlyk çykýar. 23 Bu erbet zatlaryň ählisi içden çykyp, adamy murdar edýär».
Finikiýaly aýalyň imany
24 Isa ol ýerden aýrylyp, Sur we Saýda etrabyna gitdi. Bu ýerde bir öýe bardy. Ol muny hiç kimiň bilmegini islemeýärdi, ýöne muny gizlin saklap bilmedi. 25 Kiçijik gyzyna arwah ýolugan bir aýal Isa hakdaky habarlary eşiden badyna gelip, Onuň aýagyna ýykyldy. 26 Bu aýal grek, siriýa-finikiýalydy. Ol gyzyndaky jyny kowup çykarmagy üçin, Isa ýalbardy. 27 Isa oňa: «Goý, öňürti çagalar doýsun. Çagalaryň çöregini alyp-da, itlere zyňmak dogry däldir» diýdi. 28 Aýal hem: «Hawa, ýa Reb! Ýöne itler hem saçagyň aşagynda çagalaryň çöreklerinden gaçan owuntyklary iýýändir» diýdi. 29 Isa oňa: «Bu sözüň üçin bar, gidiber, jyn seniň gyzyňdan çykdy» diýdi. 30 Aýal öýüne baranda, jyn çykyp, gyzy düşeginde ýatan eken.
Ker adam sagaldylýar
31 Onsoň Isa Sur we Saýda etrabyndan gaýdyp, Dekapolis sebitleriniň üsti bilen Jelile kölüne geldi. 32 Onuň ýanyna hem ker, hem peltek adamy getirip, onuň üstünde elini goýmagy üçin Isa ýalbardylar. 33 Isa ol adamy märekäniň içinden bir çete çekip, barmaklaryny onuň gulaklaryna sokdy, tüýkürip, onuň diline elini degirdi. 34 Onsoň Göge bakyp, ah çekdi-de: «Effata!», ýagny: «Açyl» diýdi. 35 Ýaňky adamyň gulaklary derrew açylyp, dili dogry geplemäge başlady. 36 Isa olara muny hiç kime aýtmazlygy tabşyrdy. Emma ol näçe tabşyran bolsa, olar habary şonça köp ýaýratdylar. 37 Olar çakdanaşa geňirgenişip: «Ol hemme zady ýagşy edýär. Kerleriň gulagyny açýar, dilsizleri gepledýär» diýişýärdiler.
Isa dört müň adamy doýurýar
1 Şol günlerde ýene bir uly märeke ýygnanypdy. Iýmäge hiç bir zatlary bolmansoň, Isa şägirtlerini ýanyna çagyryp, olara şeýle diýdi: 2 Bu märekä haýpym gelýär! Bular üç gün bäri Meniň ýanymda, iýmäge hem hiç bir zatlary ýok. 3 Bulary öýlerine aç goýbersem, ýolda ysgyndan gaçarlar, çünki käbiri uzak ýerden gelipdir». 4 Şägirtleri: «Bu çola ýerde bu adamlary doýrar ýaly çöregi nireden tapyp bolar?» diýip, Ondan soradylar. 5 Isa: «Näçe çöregiňiz bar?» diýip, olaryň özlerinden sorady. Olar: «Ýedi» diýip jogap berdiler. 6 Ol märekä ýerde oturmagy buýurdy. Ýedi çöregi alyp, şükür edeninden soň, bölüşdirdi-de, paýlasynlar diýip, şägirtlerine berdi. Olar hem märekä paýladylar. 7 Olaryň biraz balyklary hem bardy. Isa şükür edeninden soň, bulary-da paýlamagy buýurdy. 8 Olar iýip doýdular, artyp galan döwümleri hem ýygnap, ýedi sebedi doldurdylar. 9 Iýenler dört müňe golaý adamdy. Onsoň Isa olary ugratdy. 10 Özi bolsa derrew şägirtleri bilen gaýyga münüp, Dalmanuta etrabyna gitdi.
Fariseýleriň we Hirodesiň hamyrmaýasy
11 Fariseýler gelip, Onuň bilen jedelleşmäge başladylar. Ony synajak bolup, Gökden bir alamat görkezmegini talap etdiler. 12 Ol hem ruhundan ah çekip: «Näme üçin bu nesil alamat talap edýär? Size dogrusyny aýdýaryn, bu nesle hiç bir alamat görkeziljek däldir» diýdi. 13 Isa olary ol ýerde taşlady-da, gaýyga münüp, beýleki kenara geçdi. 14 Şägirtleri çörek almagy unudan ekenler. Gaýykda ýanlarynda diňe ýekeje çörek bardy. 15 «Sak boluň! Fariseýleriň hamyrmaýasyndan, Hirodesiň hamyrmaýasyndan ägä boluň» diýip, Isa olara duýduryş berdi. 16 Olar bolsa özara çekişip: «Çöregimiz ýok» diýişýärdiler. 17 Isa muny bilip, olara şeýle diýdi: «Näme üçin çöregimiz ýok diýşip çekişýärsiňiz? Entek-de, akyl ýetirmeýärsiňizmi, düşünmeýärsiňizmi? Ýürekleriňiz entek-de gatymy? 18 Gözli bolup, görmeýärsiňizmi? Gulakly bolup, eşitmeýärsiňizmi? Bolup geçenler ýadyňyza düşmeýärmi? 19 Men bäş çöregi bäş müň adama bölenimde, galan döwümlerden näçe sebet doldurypdyňyz?» Olar: «On iki» diýdiler. 20 «Ýedi çöregi dört müň adama bölenimde, galan döwümlerden näçe sebet doldurypdyňyz?» Olar: «Ýedi» diýdiler. 21 Isa: «Entek hem düşünmeýärsiňizmi?» diýdi.
Betsaýdada kör adam sagaldylýar
22 Onsoň Betsaýda geldiler. Ol ýerde bir kör adamy Onuň ýanyna getirip, oňa elini degirsin diýip ýalbardylar. 23 Isa kör adamyň elinden tutup, ony obanyň daşyna çykardy. Onuň gözlerine tüýkürip, ellerini üstünde goýup: «Bir zat görýärsiňmi?» diýip sorady. 24 Ol hem ýokaryk seredip: «Adamlary görýärin, olar ýöräp barýan agaçlar ýaly bolup görünýär» diýdi. 25 Onsoň Isa ýene-de ellerini onuň gözlerine goýdy. Kör çiňerilip seretdi, şypa tapyp, bar zady aýyl-saýyl gördi. 26 Isa: «Oba barma, muny obada hiç kime aýtma» diýip, ony öýüne iberdi.
Petrusyň Mesihi tanamagy
27 Isa şägirtleri bilen Kaýsariýa-Filipi etrabyndaky obalara gitdi. Ýolda şägirtlerinden: «Adamlar Maňa kim diýýärler?» diýip sorady. 28 Olar-da: «Çokundyryjy Ýahýa, käbiri Ylýas, käbiri-de pygamberleriň biri diýýärler» diýip jogap berdiler. 29 Isa olardan: «Siz Maňa kim diýýärsiňiz?» diýip sorady. Petrus: «Sen Mesih» diýip jogap berdi. 30 Onsoň Isa olara Özi hakda hiç kime hiç zat aýtmazlygy tabşyrdy.
Isa ölüp direljegini öňünden aýdýar
31 Ynsan Oglunyň köp görgi görmelidigi, ýaşulular, baş ruhanylar we kanunçylar tarapyndan ret edilmelidigi, öldürilmelidigi, üç günden soň direlmelidigi hakda olara sapak bermäge başlady. 32 Ol bu sözleri açyk aýtdy. Petrus bolsa Ony bir çete çekip, Onuň aýdanlaryna garşy çykmaga başlady. 33 Emma Isa öwrülip, şägirtlerine seredip: «Çekil öňümden, şeýtan! Sen Hudaý işlerini däl, ynsan işlerini oýlanýarsyň» diýip, Petrusa käýedi. 34 Isa märeke bilen Öz şägirtlerini ýanyna çagyryp, olara şeýle diýdi: «Kim Meniň yzyma eýermek isleýän bolsa, özüni inkär etsin-de, haçyny alyp yzyma düşsün. 35 Çünki kim janyny halas etmek islese, ony ýitirer, ýöne kim janyny Meniň we Hoş Habaryň ugrunda ýitirse, ony halas eder. 36 Sebäbi bir adam bütin dünýäni gazanyp-da, öz janyny ýogaltsa, oňa näme peýdasy bar? 37 Adam öz janyna derek näme berip biler? 38 Bu zynahor, günäkär nesliň içinde kim Menden we Meniň sözlerimden utansa, Ynsan Ogly-da mukaddes perişdeleri bilen bilelikde Atasynyň şöhraty bilen gelen mahaly ondan utanar».
1 Ol olara şeýle diýdi: «Size dogrusyny aýdýaryn, bu ýerde duranlaryň arasynda Hudaýyň Patyşalygynyň gudrat bilen gelenini görmezden öň ölümi datmajak käbir adamlar bar».
Isanyň görnüşi üýtgeýär
2 Isa alty günden soň Petrusy, Ýakuby we Ýahýany ýanyna alyp, aýratyn olary bir beýik dagyň üstüne çykardy. Şol ýerde olaryň gözleriniň alnynda Onuň görnüşi üýtgedi. 3 Egin-eşigi ýaldyrap, şeýle bir agardy welin, ýer ýüzünde hiç bir ýuwujynyň ony beýle agardyp biljek gümany ýokdy. 4 Olara Ylýas bilen Musa göründi. Olar Isa bilen gepleşip durdular. 5 Petrus Isa: «Mugallym! Bize bu ýerde bolmak gowy, üç çadyr guraly: biri Saňa, biri Musa, biri Ylýasa» diýdi. 6 Ol näme diýjegini bilmeýärdi, çünki gaty gorkupdylar. 7 Bir bulut gelip, olara kölege saldy. Bulutdan: «Bu Meniň söýgüli oglum! Ony diňläň» diýen owaz geldi. 8 Birden, töwereklerine seredenlerinde, ýanlarynda Isadan başga hiç kime gözleri düşmedi. 9 Dagdan inip gelýärkäler, Isa olara Ynsan Ogly ölümden direlýänçä gören zatlaryny hiç kime aýtmazlygy buýurdy. 10 Olar bu sözi ýüreklerinde saklap, Onuň näme diýmek isleýänini biri-birlerinden soraşýardylar. 11 Olar Isadan: «Näme üçin kanunçylar öňürti Ylýas gelmelidir diýýärler?» diýip soradylar. 12 Ol hem olara şeýle diýdi: «Dogrudan-da, Ylýas öňürti gelip, hemme zady düzeder, ýöne näme üçin Ynsan Oglunyň köp görgi görüp-de, ret edilmegi ýazylypdyr? 13 Men size aýdýaryn: Ylýas geldi, ol hakda ýazylyşy ýaly, oňa halanlaryny etdiler».
Dilsiz ruh ýolugan oglanyň sagaldylyşy
14 Beýleki şägirtleriň ýanlaryna gelenlerinde, olaryň daşyny alyp duran märekäni, olar bilen jedelleşip duran kanunçylary gördüler. 15 Isany görende, märeke gaty geňirgendi, hemmeler derrew ylgaşyp gelip, Oňa salam berdiler. 16 Isa olardan: «Bular bilen näme hakda jedelleşýärsiňiz?» diýip sorady. 17 Märekäniň içinden biri Oňa şeýle jogap berdi: «Mugallym, Saňa oglumy getirdim, oňa bir dilsiz ruh ýolugypdyr. 18 Ony tutan ýerinde ýere urýar. Oglan agzyny köpürjikledip, dişlerini gyjyrdadyp, gatap galýar. Seniň şägirtleriňden ruhy çykarmaklaryny haýyş etdim, ýöne olar başarmadylar». 19 Isa olara: «Eý, imansyz nesil, Men haçana çenli siz bilen bile bolaýyn? Haçana çenli size çydaýyn? Oglany Meniň ýanyma getiriň» diýdi. 20 Olar ony Isanyň ýanyna getirdiler. Ruh Isany gören badyna, oglany gaty silterledi. Oglan ýere ýykylyp, agzyny köpürjikledip, togalanmaga başlady. 21 Isa oglanyň kakasyndan: «Munuň beýle bolanyna näçe wagt boldy?» diýip sorady. Kakasy: «Çagalygyndan bäri şeýle. 22 Ruh ony heläklejek bolup, telim gezek oda, suwa atdy. Eliňden bir zat gelse, bize haýpyň gelsin, kömek et!» diýdi. 23 Isa oňa: «Imanyň bar bolsa, iman edýän üçin hemme zat mümkindir!» diýdi. 24 Şol bada oglanyň kakasy aglap gygyrdy: «Iman edýärin, imansyz bolmazlygym üçin maňa kömek et!» 25 Isa märekäniň ylgaşyp gelýänini görüp: «Eý, güň hem lal ruh! Saňa buýurýaryn, oglandan çyk, oňa gaýdyp girme!» diýip, arwaha käýedi. 26 Arwah-da gygyryp, oglany has beter silterläp, daşyna çykdy. Oglan ölene meňzeýärdi, şonuň üçin märekäniň köpüsi: «Ol öldi» diýişýärdi. 27 Emma Isa onuň elinden tutup galdyrdy, ol hem ör turdy. 28 Isa öýe girenden soň, şägirtleri öz-özlerikä Ondan: «Biz näme üçin ruhy çykaryp bilmedik?» diýip soradylar. 29 Isa olara: «Bu hili ruhlary dogadan, orazadan başga hiç bir zat bilen çykaryp bolýan däldir» diýdi. 30 Ol ýerden çykyp, Jeliläniň üstünden geçdiler. Isa muny hiç kimiň bilmegini islemeýärdi. 31 Ol şägirtlerine sapak berýärkä şeýle diýipdi: «Ynsan Ogly ynsan eline berler, Ony öldürerler, ýöne öldürenlerinden üç gün soň Ol direler». 32 Emma olar bu söze düşünmediler, soramaga-da çekindiler.
Iň uly kim?
33 Olar Kapernauma bardylar. Öýe girenden soň, Isa olardan: «Ýolda näme hakda jedelleşýärdiňiz?» diýip sorady. 34 Emma olaryň hiç birinden ses çykmady. Çünki ýolda biri-birleri bilen kimiň uludygy hakda jedelleşýärdiler. 35 Isa oturyp, Onkileri ýanyna çagyrdy. Olara: «Biri ilkinji bolmak isleýän bolsa, hemmäniň soňkusy, hemmäniň hyzmatkäri bolmalydyr» diýdi. 36 Onsoň bir çagany alyp, olaryň ortasynda duruzdy-da, ony gujaklap, olara şeýle diýdi: 37 «Kim şunuň ýaly çagalaryň birini Meniň adymdan kabul etse, Meni kabul etdigidir. Kim-de Meni kabul etse, Meni däl, Meni Ýollany kabul eder».
Bize garşy bolmadyk biziň tarapdarymyzdyr
38 Ýahýa Oňa şeýle diýdi: «Mugallym! Biz Seniň adyň bilen jynlary çykarýan, ýöne biziň yzymyza eýermeýän bir adamy görüp, ony bökdedik, çünki ol biziň yzymyza eýerenok». 39 Isa oňa şeýle diýdi: «Ony bökdemäň! Çünki Meniň adym bilen mugjyza edip-de, derrew yzysüre Meni ýamanlap biljek adam ýokdur. 40 Kim bize garşy bolmasa, biziň tarapdarymyzdyr. 41 Size dogrusyny aýdýaryn, Mesihe baglydygyňyz üçin, kim Meniň adym bilen size bir käse suw berse, ol asla sylagsyz galmaz».
Bir adama günä etdirmegiň jezasy
42 Kim Maňa iman eden bu çagalardan biriniň günä etmegine sebäp bolsa, boýnundan uly degirmen daşy asylyp, deňze zyňylmak onuň üçin has gowy bolar. 43 Eliň seniň günä etmegiňe sebäp bolsa, ony kes. Saňa çolak bolup ýaşaýşa gowuşmak, iki elli bolup sönmez oda, dowzaha gitmekden gowudyr. 44 Ol ýerde olaryň gurdy ölýän däldir, ody sönýän däldir. 45 Eger aýagyň seniň günä etmegiňe sebäp bolsa, ony kes. Saňa agsak bolup ýaşaýşa gowuşmak, iki aýakly bolup dowzaha, sönmez oda zyňylmakdan gowudyr. 46 Ol ýerde olaryň gurdy ölýän däldir, ody sönýän däldir. 47 Gözüň seniň günä etmegiňe sebäp bolsa, ony oýup çykar. Saňa ýeke gözli bolup Hudaýyň Patyşalygyna girmek, iki gözli bolup dowzaha zyňylmakdan gowudyr. 48 Ol ýerde olaryň gurdy ölýän däldir, ody sönýän däldir. 49 Çünki hemmeler ot bilen duzlanar, hemme gurbanlar duz bilen duzlanar. 50 Duz gowy zatdyr, ýöne duz şorlugyny ýitirse, onda oňa näme bilen tagam berler? Içiňizde duz bolup, araňyzda parahatlyk bolsun».
Talak barada sorag
1 Isa ol ýerden gidip, Ýahuda çäklerine, Iordan derýasynyň aňyrsyna bardy. Onuň daşyna ýene-de bir topar märeke ýygnanyşyp, Ol ýene-de adaty boýunça olara sapak bermäge durdy. 2 Birnäçe fariseý gelip, Ony synamak üçin: «Bir adamyň aýalyny aýyrmagy dogrumydyr?» diýip sorady. 3 «Musa size nähili tabşyryk beripdir?» diýip, Isa olaryň özlerinden sorady. 4 Olar-da: «Musa talak hatyny ýazyp, aýyrmaga ygtyýar beripdir» diýdiler. 5 Isa olara şeýle diýdi: «Musa bu tabşyrygy siziň doňýürekdiňiz zerarly ýazdy. 6 Emma ýaradylyşyň başynda Hudaý olary „erkek we aýal edip ýaratdy". 7 Şonuň üçin erkek adam ata-enesini terk edip, aýalyna goşular. 8 Onsoň ikisi bir ten bolar". Şunluk bilen, olar indi iki däl, bir tendir. 9 Şeýlelikde, Hudaýyň goşanyny adam aýyrmasyn». 10 Şägirtleri Oňa öýde bu barada ýene sorag berdiler. 11 Isa olara: «Kim aýalyny aýryp, başga aýala öýlense, oňa garşy zyna edýändir. 12 Aýal-da ärinden aýrylyp, başga erkege barsa, zyna edýändir» diýip jogap berdi.
Isa çagalara ak pata berýär
13 Olara elini degirsin diýip, çagalary Isanyň ýanyna getirdiler. Şägirtleri bolsa olary getirenlere käýediler. 14 Isa muny görende, gaharlanyp, olara şeýle diýdi: «Degmäň, çagalar Meniň ýanyma gelsin, olary bökdemäň, çünki Hudaýyň Patyşalygy şular ýalylaryňkydyr. 15 Size dogrusyny aýdýaryn, kim Hudaýyň Patyşalygyny bir çaga ýaly kabul etmese, ol ýere asla girip bilmez». 16 Ol çagalary gujaklap, elini üstlerinde goýup, olara ak pata berdi.
Baýlyk we ebedi ýaşaýyş
17 Isa ýola düşüp barýarka, bir adam ylgap geldi-de, öňünde dyza çöküp: «Eý, ýagşy Mugallym! Men ebedi ýaşaýşy miras alar ýaly näme etmeli?» diýip, Ondan sorady. 18 Isa oňa şeýle jogap berdi: «Näme üçin Maňa ýagşy diýýärsiň? Bir Hudaýdan başga hiç kim ýagşy däldir. 19 Sen tabşyryklary bilýänsiň: „Adam öldürme, zyna etme, ogrulyk etme, ýalan güwälik berme, hiç kimi talama, ataňy, eneňi syla"». 20 Ýaňky adam Oňa: «Men ýaşlygymdan bäri bularyň baryny berjaý edip gelýärin» diýdi. 21 Isa oňa söýgi bilen seredip: «Seniň bir zadyň kem, bar, nämäň bar bolsa sat-da, garyplara ber, Gökde hazynaň bolar. Onsoň gel-de, Meniň yzyma düş» diýdi. 22 Bu sözlere ýaňky adamyň mazasy gaçyp, ol ýerden tukat bolup gitdi. Çünki onuň köp mal-mülki bardy. 23 Isa töweregine seredip, şägirtlerine: «Barlylara Hudaýyň Patyşalygyna girmek nähili çetin!» diýdi. 24 Şägirtler Onuň sözlerine geňirgenişdiler. Isa ýene olara şeýle diýdi: «Oglanlar, baýlyga bil baglaýanlara Hudaýyň Patyşalygyna girmek nähili çetin! 25 Bir düýäniň iňňäniň gözünden geçmegi barly adamyň Hudaýyň Patyşalygyna girmeginden aňsatdyr». 26 Şägirtler çakdanaşa geňirgenişip, biri-birlerine: «Onda, kim halas bolup biler?» diýişdiler. 27 Isa olara seredip: «Ynsanlaryň muňa mümkinçiligi ýok, ýöne Hudaý üçin beýle däl ― Hudaý üçin ähli zat mümkin» diýdi. 28 Petrus Oňa: «Ine, biz ähli zadymyzy taşlap, Seniň yzyňa düşdük» diýip başlady. 29 Isa şeýle diýdi: «Size dogrusyny aýdýaryn, Meniň hatyram üçin, Hoş Habaryň hatyrasy üçin öýüni, doganlaryny, uýalaryny, enesini, atasyny, oglan-uşagyny ýa ýerlerini taşlap-da, 30 şindi, bu zamanda çekjek azaplary bilen birlikde, ýüz esse edip öýler, doganlar, uýalar, eneler, atalar, oglan-uşaklar, ýerler we geljek döwürde ebedi ýaşaýyş almajak ýokdur. 31 Ýöne köp ilkinjiler iň soňkular, iň soňkular hem ilkinjiler bolar».
Isa ölüp direljegini ýene aýdýar
32 Olar ýola düşüp, Iýerusalime bakan barýardylar. Isa öňlerinden ýöräp barýardy. Şägirtler geňirgenişýärdi, yzyna düşüp barýanlar hem gorky içindediler. Ol ýene-de Onkileri bir çete çekdi-de, Özüne näme boljagy hakda gürrüň bermäge başlap, 33 Şeýle diýdi: «Ine, Iýerusalime barýarys. Ynsan Ogly baş ruhanylara, kanunçylara tabşyrylar. Ony ölüme höküm edip, milletlere tabşyrarlar. 34 Oňa gülerler, üstüne tüýkürerler, Ony gamçylap, öldürerler we üçünji günde Ol direler».
Ýakup bilen Ýahýanyň dilegi
35 Zebedeýiň ogullary Ýakup bilen Ýahýa Isanyň ýanyna baryp, Oňa: «Mugallym! Biz Senden näme dilesek, şony ýerine ýetirmegiňi isleýäris» diýdiler. 36 «Siziň üçin näme etmegimi isleýärsiňiz?» diýip, Isa olardan sorady. 37 Olar hem: «Öz şöhratyňda birimiziň sagyňda, birimiziň çepiňde oturmagymyza rugsat et» diýdiler. 38 Emma Isa olara: «Siz näme dileýäniňizi bilmeýärsiňiz. Siz Meniň içjek käsämden içip bilersiňizmi? Ýa Meniň çokunyşym bilen çokunyp bilersiňizmi?» diýdi. 39 Olar-da Oňa: «Muny edip bileris» diýdiler. Isa olara şeýle diýdi: «Siz Meniň içjek käsämden içersiňiz. Meniň çokunyşym bilen çokunarsyňyz. 40 Ýöne size sagymda ýa çepimde oturmaga rugsat bermek Meniň elimde däl. Bu kimler üçin taýynlanan bolsa, şolar üçindir». 41 Beýleki on şägirt muny eşidip, Ýakup bilen Ýahýa gaharlanmaga başladylar. 42 Isa olary ýanyna çagyryp, şeýle diýdi: «Özüňiz bilýärsiňiz, milletleriň arasynda başlyk saýylýanlar olara agalyk edýär, ululary-da olara ygtyýar bilen baştutanlyk edýär. 43 Siziň araňyzda beýle bolmasyn. Araňyzda kim uly bolmak isleýän bolsa, beýlekileriň hyzmatkäri bolsun. 44 Araňyzda kim ilkinji bolmak isleýän bolsa, hemmäňiziň guly bolsun. 45 Çünki Ynsan Ogly-da Özüne hyzmat edilmegi üçin däl, eýsem, hyzmat etmek üçin, köpleriň ugrunda janyny töleg hökmünde bermek üçin geldi».
Bartimaý körüň gözi açylýar
46 Onsoň Eriha geldiler. Isa şägirtleri we uly märeke bilen Erihadan çykyp barýarka, Timaý ogly Bartimaý atly bir kör ýoluň kenarynda dilegçilik edip otyrdy. 47 Ol bu gelýäniň nasyraly Isadygyny eşidip: «Eý, Dawut Ogly Isa! Maňa rehim et!» diýip, gygyrmaga durdy. 48 Köp adamlar sesini çykarmasyn diýip, oňa käýediler, emma ol öňküden hem gaty ses bilen: «Eý, Dawut Ogly! Maňa rehim et!» diýip gygyrdy. 49 Isa aýak çekip: «Ony çagyryň» diýdi. Köri çagyryp oňa: «Batyr bol, tur, seni çagyrýar» diýdiler. 50 Ol hem donuny taşlap turdy-da, Isanyň ýanyna geldi. 51 Isa ondan: «Seniň üçin näme etmegimi isleýärsiň?» diýip sorady. Kör adam: «Ussat, gözüm görsün» diýdi. 52 Isa hem oňa: «Bar, imanyň saňa şypa berdi» diýdi. Onuň gözleri derrew görüp, ýol bilen Isanyň yzyna düşüp gidiberdi.
Isanyň Iýerusalime girişi
1 Iýerusalime golaýlap, Zeýtun dagynyň etegindäki Beýtfajy bilen Beýtaniýa gelip ýetenlerinde, Isa öz şägirtlerinden ikisini ýollap, 2 olara şeýle diýdi: «Öňüňizdäki oba baryň. Obanyň içine giren badyňyza daňylgy duran bir taýhar taparsyňyz, üstüne şu wagta çenli hiç kim münen däldir. Ony çözüň-de, alyp geliň. 3 Eger biri size: „Näme üçin beýle edýärsiňiz?" diýse, „Bu taýhar Rebbe gerek, ynha yzyna iberer" diýip aýdyň». 4 Olar gitdiler. Köçede bir gapynyň ýanynda daňylgy duran bir taýhary tapyp, ony çözdüler. 5 Ol ýerde duranlaryň käbiri olara: «Näme üçin taýhary çözýärsiňiz?» diýdiler. 6 Olar-da Isanyň aýdanyny aýtdylar. Onsoň ýaňky adamlar olary goýberdiler. 7 Taýhary Isanyň ýanyna getirip, öz egin-eşiklerini onuň üstüne atdylar. Isa-da taýharyň üstüne mündi. 8 Köp adamlar egin-eşiklerini, käbirleri-de baglardaky agaçlardan kesen şahalaryny ýola düşediler. 9 Öňden barýanlar, yzdan gelýänler: «Hosanna! Rebbiň adyndan gelýän gutly bolsun! 10 Atamyz Dawudyň golaýlap gelýän patyşalygy gutly bolsun! Iň ýokarlarda hosanna!» diýip gygyryşýardylar. 11 Isa Iýerusalime baryp, ybadathana girdi. Daş-töweregindäki ähli zatlara göz aýlaşdyrandan soň, wagt hem gijigeni üçin, Onkiler bilen bilelikde Beýtaniýa gitdi.
Injir agajyna gargyş
12 Ertesi gün Beýtaniýadan çykanlarynda, Isa ajykdy. 13 Uzagrakda ýaprakly bir injir agajyna gözi düşende, ondan bir zat tapmazmykam diýip, agaja tarap gitdi. Onuň ýanyna gelende, ýapraklardan başga hiç zat tapmady. Çünki injiriň wagty däldi. 14 Isa agaja: «Mundan beýläk hiç kim senden asla iýmiş iýmesin!» diýdi. Şägirtleri hem muny eşitdiler.
Isa satyjylary ybadathanadan kowýar
15 Iýerusalime geldiler. Isa ybadathana girip, içerdäki satyjylary, alyjylary kowmaga durdy. Pul çalyşýanlaryň tekjelerini, kepderi satýanlaryň oturgyçlaryny düňderdi. 16 Hiç kimiň ybadathananyň içinden goş gatnatmagyna rugsat etmedi. 17 Olara sapak berip, şeýle diýdi: «„Meniň öýüme bütin milletleriň doga öýi diýler" diýip ýazylgy dälmi? Emma siz muny garakçylaryň sürenine dönderdiňiz». 18 Baş ruhanylar we kanunçylar muny eşidip, Ony heläk etmegiň küýüne düşdüler. Olar Isadan gorkýardylar, çünki bütin halk Onuň taglymatyna täsin galýardy. 19 Agşam düşende, Isa şäherden çykyp gitdi.
Injir agajyndan alynmaly sapak
20 Ertir ir bilen geçip barýarkalar, injir agajynyň köki bilen gurandygyny gördüler. 21 Petrus bolup geçeni ýatlap: «Mugallym! Ine, Seniň gargan injir agajyň gurapdyr» diýdi. 22 Isa olara şeýle jogap berdi: «Hudaýa imanyňyz bolsun. 23 Size dogrusyny aýdýaryn, kim ýüreginde şübhä ýol bermän, diýýäniniň boljakdygyna iman edip, şu daga: „Göteril-de, deňze zyňyl" diýse-de, onuň diýeni bolar. 24 Munuň üçin size diýýärin: doga bilen dilän ähli zadyňyzy aljagyňyza iman ediň, ol size berler. 25 Gökdäki Ataňyz siziň ýazyklaryňyzy bagyşlar ýaly, birinden öýke-kinäňiz bar bolsa, doga etmäge duran mahalyňyz siz-de ony bagyşlaň. 26 Siz bagyşlamasaňyz, Gökdäki Ataňyz hem siziň ýazyklaryňyzy bagyşlamaz».
Isanyň ygtyýary
27 Olar ýene Iýerusalime geldiler. Isa ybadathanada gezmeläp ýörkä, baş ruhanylar, kanunçylar we ýaşulular ýanyna gelip, 28 Oňa: «Sen haýsy ygtyýar bilen bu zatlary edýärsiň? Ýa bulary etmäge Saňa bu ygtyýary kim berdi?» diýdiler. 29 Isa-da olara şeýle diýdi: «Men sizden bir zat sorajak. Maňa jogap beriň, Men-de size bu zatlary haýsy ygtyýar bilen edýänimi aýdaýyn: 30 Ýahýanyň çokundyrmasy Gökdenmidi ýa ynsandan?» 31 Olar-da özara pikir alşyp, şeýle diýdiler: «Biz: „Gökden" diýsek, Ol bize: „Onda näme üçin oňa iman getirmediňiz?" diýer. 32 Emma ynsandan diýsek...» Olar halkdan gorkýardylar. Çünki hemmeler Ýahýany çyn pygamber saýýardy. 33 Olar Isa jogap berip: «Biz bilmeýäris» diýdiler. Isa-da olara: «Menem size bu zatlary haýsy ygtyýar bilen edýänimi aýtmaryn» diýdi.
Üzümlik we bagbanlar tymsaly
1 Isa olara tymsallar bilen gürrüň bermäge durdy: «Bir adam üzüm agaçlaryny oturdyp, daşyna haýat aýlaýar. Üzümi sykmak üçin bir çukur gazýar, bir-de diň salyp, üzümligi bagbanlara ekerine berýär-de, uzak ýola gidýär. 2 Möwsümi gelende, üzümligiň miwesinden alyp gel diýip, bir hyzmatkärini bagbanlara iberýär. 3 Emma olar ony tutup ýenjip, boş kowup goýberýärler. 4 Üzümligiň eýesi ýene başga bir hyzmatkärini iberýär. Olar onuň kellesini ýaryp, biabraý edýärler. 5 Ýene birini iberýär, muny öldürýärler. Ýene köp hyzmatkärini iberýär. Bularyň-da käbirini ýenjip, käbirini hem öldürýärler. 6 Üzümligiň eýesiniň ýene bir adamy bar eken, ol-da özüniň söýýän ýekeje ogly eken. „Oglumy sylarlar" diýip, iň soňy bagbanlara ogluny iberýär. 7 Emma bagbanlar biri-birlerine: „Mirasdar şu, geliň, şuny öldüreliň, miras bize galar" diýişýärler. 8 Ony tutup öldürýärler-de, üzümlikden daşaryk taşlaýarlar. 9 Indi üzümligiň eýesi näme eder? Ol gelip, bu bagbanlary heläk eder-de, üzümligi başgalaryna berer. 10 Siz bu Ýazgyny okamadyňyzmy? „Ussalaryň ret eden daşy, burçuň başy boldy. 11 Bu Rebbiň edenidi, biziň gözümize bir täsinlik"». 12 Ony tutjak boldular, çünki bu tymsaly özlerine kakdyryp aýdanyny aňdylar. Ýöne halkdan gorkup, Ony taşlap gitdiler.
Kaýsaryňky kaýsara
13 Isany gepde tutjak bolup, fariseýleriň, hirodesçileriň birnäçesini Onuň ýanyna iberdiler. 14 Olar hem gelip, Oňa şeýle diýdiler: «Mugallym! Biz Seniň dogruçyldygyňy, hiç kime ýaranjak bolmaýandygyňy bilýäris, çünki Sen adamlaryň derejesine bakman, Hudaýyň ýoluny hakykat ýüzünden öwredýärsiň. Kaýsara salgyt tölemek dogrumy ýa dälmi? Tölälimi ýa tölemälimi?» 15 Isa olaryň ikiýüzlüligini bilip, şeýle diýdi: «Meni näme üçin synaýarsyňyz? Maňa bir dinar getiriň, göreýin». 16 Olar hem getirdiler. Isa olara: «Bu surat bilen ýazgy kimiňki?» diýdi. Olar-da Oňa: «Kaýsaryňky» diýdiler. 17 Isa olara: «Kaýsaryňkyny kaýsara, Hudaýyňkyny Hudaýa beriň» diýdi. Olar Oňa aňka-taňka boldular.
Direliş barada sorag
18 Isanyň ýanyna ölümden direlme ýokdur diýýän saddukeýler gelip, Oňa şeýle sorag berdiler: 19 Mugallym! Musa bize, bir adamyň dogany zürýatsyz ölüp, yzynda aýaly galsa, dogany onuň aýalyny alyp, doganyna nesil ýetişdirmelidir diýip ýazypdyr. 20 Ýedi dogan bardy. Birinjisi bir aýal aldy, ýöne yzynda nesil galdyrman öldi. 21 Ikinjisi şol aýaly aldy, ol hem yzynda nesil galdyrman öldi. Olaryň üçünjisi hem şeýle boldy. 22 Ýedisi-de nesil galdyrmady. Olardan soň aýal hem öldi. 23 Ölüleriň direlen mahaly, olar direlenlerinde, ol haýsysynyň aýaly bolar? Çünki ýedisi hem ony aýal edinipdiler». 24 Isa olara şeýle jogap berdi: «Siz Mukaddes Ýazgylary we Hudaýyň gudratyny bilmän ýalňyşmaýarsyňyzmy? 25 Çünki ölümden direlen mahallary olar öýlenmän, äre çykman, Gökdäki perişdeler ýaly bolarlar. 26 Ölüleriň direlişine gelenimizde bolsa, Musanyň kitabynyň ýanan çaly baradaky babynda siz Hudaýyň oňa: „Men Ybraýymyň, Yshagyň, Ýakubyň Hudaýydyryn" diýip ýazanyny okamadyňyzmy? 27 Ol ölüleriň däl, dirileriň Hudaýydyr; siz gaty ýalňyşýarsyňyz».
Iň uly tabşyryk
28 Golaýa gelip, olaryň çekişmelerini eşiden kanunçylardan biri Isanyň olara gowy jogap berenini görüp, Ondan: «Haýsy tabşyryk ähli tabşyryklaryň birinjisidir?» diýip sorady. 29 Isa şeýle jogap berdi: «Birinji tabşyryk şu: „Diňle, eý Ysraýyl! Hudaýymyz Reb ýalňyz Rebdir. 30 Öz Hudaýyň Rebbi bütin ýüregiň, bütin janyň, bütin düşünjäň, bütin güýjüň bilen söý!" 31 Ikinjisi şu: „Goňşyňy özüň ýaly söý!" Bulardan uly tabşyryk bolmaz». 32 Kanunçy Oňa şeýle diýdi: «Eý, ýagşy Mugallym! Sen „Ol birdir, Ondan başgasy ýokdur" diýip, dogry aýtdyň. 33 Ony bütin ýürek bilen, bütin düşünje bilen, bütin güýç bilen söýmeklik, goňşyňy özüň ýaly söýmeklik ýakylýan sowgatlaryň, kesilýän gurbanlaryň hemmesinden artykdyr». 34 Isa onuň paýhasly jogap berenini görüp: «Sen Hudaýyň Patyşalygyndan uzak dälsiň» diýdi. Şondan soň Ondan bir zat soramaga hiç kim ýürek etmedi.
Mesih kimiň ogly?
35 Isa ybadathanada sapak berip otyrka, şeýle diýdi: «Kanunçylar nähili Mesih Dawudyň Ogludyr diýýärler? 36 Dawudyň özi Mukaddes Ruhdan ylham alyp, şeýle diýipdir: „Reb Meniň Rebbime diýdi: Duşmanlaryňy aýaklaryň astynda basgançak edip goýýançam, Meniň sagymda otur". 37 Dawudyň özi Oňa Reb diýýär. Ol nähili onuň ogly bolýar?» Uly märeke Ony hezil edip diňleýärdi.
Isa ikiýüzli kanunçylary ýazgarýar
38 Isa öwredip diýýärdi: «Kanunçylardan ägä boluň! Olar uzyn geýimler geýnip gezmegi, bazar ýerinde salam almagy, 39 sinagogalarda baş kürsüleri, zyýapatlarda töri halaýandyr. 40 Olar dul hatynlaryň öýlerini talap, göz üçin uzyn-uzyn dogalar okan bolýandyrlar. Bular has agyr jeza sezewar bolarlar».
Dul hatynyň leptasy
41 Isa hazynanyň garşysynda hazyna pul atýan halky synlap otyrdy. Köp baý adamlar kän pul atdylar. 42 Bir garyp dul hatyn gelip, hazyna iki lepta, ýagny bir kodrant atdy. 43 Isa şägirtlerini ýanyna çagyryp, olara şeýle diýdi: «Size dogrusyny aýdýaryn, şu garyp dul hatyn hazyna pul atýanlaryň hemmesinden kän atdy. 44 Çünki olaryň hemmesi özlerinden artany atdylar, ýöne bu hatyn garyplygyna garamazdan, bütin elde baryny, bütin çörek puluny atdy».
Ahyrzamanyň alamatlary
1 Isa ybadathanadan çykanda, şägirtleriniň biri Oňa: «Mugallym! Gör, ne ajap daşlar, ne ajap jaýlar!» diýdi. 2 Isa oňa: «Bu uly jaýlary görýäňmi? Bu ýerde daş üstünde daş galmaz, hemmesi dargar» diýdi. 3 Ol Zeýtun dagynda ybadathananyň garşysynda otyrka, Petrus, Ýakup, Ýahýa we Andreas dagy ýekelikde Ondan: 4 «Bize aýt, bu zatlar haçan bolar? Bularyň ählisiniň ýerine ýetjek mahaly näme alamat peýda bolar?» diýip soradylar. 5 Isa-da olara gürrüň bermäge durdy: «Habardar boluň, sizi aldaýmasynlar! 6 Köpler Meniň adym bilen gelip: „Men ― Ol" diýer. Olar köp adamy aldarlar. 7 Uruş seslerini, uruş turanlygy barada habar eşideňizde gorkmaň. Bular bolmalydyr, ýöne entek dünýäniň soňy däldir. 8 Çünki millet-millete, patyşalyk-patyşalyga garşy çykar. Aýry-aýry ýerlerde ýer titremeler, açlyklar we belalar ýüze çykar. Bu wakalar burgularyň başlangyjydyr. 9 Emma siz özüňize habardar boluň! Sebäbi sizi mejlislere tabşyrarlar, sinagogalarda ýenjerler. Olara güwälik üçin Men sebäpli sizi hökümdarlaryň, patyşalaryň alnynda durzarlar. 10 Öňürti Hoş Habar bütin milletlere wagyz edilmelidir. 11 Sizi suda tabşyrjak bolup alyp barýarkalar, näme diýjegiňizi öňünden gaýgy etmäň, şol sagatda size näme berilse, şony diýiň. Çünki gepleýän siz däl-de, Mukaddes Ruhdur. 12 Dogan ― dogany, ata ― çagasyny ölüme tabşyrar. Çagalar hem ata-enelerine garşy bolup, olary öldürderler. 13 Meniň adym üçin hemmeler sizi ýigrener, ýöne soňuna çenli çydan halas bolar. 14 Weýrançylyk getirýän, Daniýel pygamberiň aýdan ýigrenjisiniň bolmaly däl ýerinde duranyny göreniňizde, (okyjy düşünsin) Ýahudadakylar daglara gaçsyn. 15 Öýüň üçegindäki aşak inip, bir zat almak üçin, içerik girmesin. 16 Ekin meýdanyndaky donuny almak üçin, yzyna öwrülmesin. 17 Ol günlerde göwreli, çaga emdirýän aýallaryň gününe waý! 18 Siz bu waka gyşda bolmasyn diýip doga ediň. 19 Çünki ol günlerde şeýle bir muşakgat bolar welin, beýle muşakgat Hudaýyň bar eden ýaradylyşynyň başyndan tä şu wagta çenli ne bolandyr, ne-de bolar. 20 Reb ol günleri gysgaltmadyk bolsady, onda hiç kim halas bolmazdy. Emma Ol saýlan saýlantgylarynyň hatyrasyna ol günleri gysgaltdy. 21 Şonda biri size: „Ine, Mesih şu ýerde" ýa „Ine, ol ýerde" diýse, ynanmaň. 22 Çünki ýalan mesihler, ýalan pygamberler döräp, mümkin boldugyça saýlananlary-da azdyrjak bolup, alamatlar, mugjyzalar görkezer. 23 Ägä boluň. Men hemme zady size öňünden aýtdym».
Mesihiň gelşi
24 Şol günlerde ol muşakgatdan soň, Gün garalar, Aý yşygyny bermez. 25 Ýyldyzlar Gökden gaçar, Gökdäki güýçler titreşer. 26 Şonda Ynsan Oglunyň bulutlar içinde uly gudrat hem şöhrat bilen gelýänini görerler. 27 Şonda Ol perişdelerini ýollap, Öz saýlanlaryny dört tarapdan Ýeriň ujundan tä Gögüň ujuna çenli ýygnar».
Injir agajyndan alynmaly sapak
28 Injir agajyndan sapak alyň: onuň şahalary ýumşap, ýaprak çykaran mahaly tomsuň golaýdygyny bilýärsiňiz. 29 Şonuň ýaly-da, bu zatlaryň bolýanyny göreniňizde, Ynsan Oglunyň golaýdygyny, gapynyň agzyndadygyny biliň. 30 Size dogrusyny aýdýaryn, bütin bu zatlar bolýança, bu nesil dünýäden ötmez. 31 Gök hem ýer öter, ýöne Meniň sözlerim ötmez».
Bilinmeýän gün we sagat
32 Emma ol güni hem ol sagady hiç kim bilýän däldir, ne Gökdäki perişdeler, ne-de Ogul, diňe Ata bilýändir. 33 Ägä, oýa boluň, doga ediň! Çünki siz ol wagtyň haçandygyny bilmeýärsiňiz. 34 Bu uzak ýola çykan adam kimindir. Ol öýünden aýrylyp barýarka, hyzmatkärlerine ygtyýar, her haýsyna-da öz işini berip, gapynyň garawulyna-da oýa bolmagy tabşyrýandyr. 35 Şeýlelikde, oýa boluň, çünki siz öý eýesiniň agşammy, ýary gijemi, horaz gygyrandamy, ertir irdenmi ― haçan geljegini bilmeýärsiňiz. 36 Ol birden gelip-de, ukuda üstüňizi basaýmasyn. 37 Size aýdýanlarymy hemmelere aýdýaryn: oýa boluň!»
Isanyň ölümi ýakynlaşýar
1 Pesaha ― Petir baýramyna iki gün galypdy. Baş ruhanylar, kanunçylar Isany hile bilen tutup öldürmegiň ýoluny agtarýardylar. 2 Ýöne welin biri-birlerine: «Baýram günlerinde däl, halk galmagal turzaýmasyn» diýişýärdiler. 3 Isa Beýtaniýada heýwere keselli Simunyň öýünde saçak başynda otyrka, bir aýal içi gymmatbaha sap-arassa nard ýagly ak mermer gap bilen gelip, gaby döwdi-de, ýagy Onuň depesinden guýdy. 4 Käbirleri gaharlanyp, biri-birlerine: «Näme üçin bu ýag beýle isrip edildi? 5 Bu ýagy üç ýüz dinardan ýokara satyp, garyplara-da paýlap bolardy» diýşip, aýala igendiler. 6 Emma Isa şeýle diýdi: «Oňa degmäň, näme üçin ony ynjydýarsyňyz? Ol Maňa ýagşylyk etdi. 7 Çünki garyplar hemişe siziň ýanyňyzda, olara halan mahalyňyz ýagşylyk edip bilýärsiňiz, ýöne Men hemişe ýanyňyzda bolmaryn. 8 Ol elde baryny etdi, jaýlanmagyma taýýarlyk hökmünde bedenimi öňünden ýaglady. 9 Size dogrusyny aýdýaryn, Hoş Habar bütin dünýäniň niresinde wagyz edilse, bu aýalyň edeni-de ony ýatlamak üçin aýdylar». 10 Onsoň Onkileriň biri bolan Iuda Iskariot Isa dönüklik etmek üçin, baş ruhanylaryň ýanyna bardy. 11 Olar hem muny eşidip begenişdiler, oňa pul bermäge söz berdiler. Ol-da Isany olara tabşyrmak üçin amatly pursat peýläp gezdi.
Pesah nahary
12 Pesah gurbanynyň kesilýän wagty bolan Petir baýramynyň ilkinji güni şägirtleri Isa: «Pesah gurbanlygyny iýmegiň üçin, nirä baryp taýýarlyk görmegimizi isleýärsiň?» diýdiler. 13 Isa şägirtleriniň ikisini ýollap, olara şeýle diýdi: «Şähere baryň, küýze bilen suw alyp barýan bir adama sataşarsyňyz, şonuň yzyna düşüp gidiň. 14 Ol baryp nirä girse, şol öýüň eýesine: „Mugallym: 'Şägirtlerim bilen Pesah baýramyny geçirer ýaly, Meniň myhman otagym nirede?' diýip soraýar" diýiň. 15 Ol hem ýokarky mertebede düşek düşelgi, taýýar giň bir otagy görkezer, şol ýerde bize taýýarlyk görüň». 16 Şägirtler ýola düşüp, şähere geldiler, ähli zady Isanyň özlerine aýdyşy ýaly, tapyp, Pesahy taýýarladylar. 17 Agşam düşende, Isa Onkiler bilen bilelikde geldi. 18 Saçak başynda nahar iýip otyrkalar, Isa: «Size dogrusyny aýdýaryn: siziň biriňiz ― Meniň bilen nahar iýip oturan biri Maňa haýynlyk eder» diýdi. 19 Olar hem tukatlanyp, yzly-yzyna Oňa: «Menmi?» diýmäge başladylar. 20 Isa olara şeýle diýdi: «Onkilerden biri ― Meniň bilen tabaga çörek batyryp oturanyň biri. 21 Çünki Ynsan Ogly Özi hakda ýazylyşy ýaly barýar, ýöne Ynsan Ogluna haýynlyk edeniň gününe waý! Ol adam eneden dogulmadyk bolsa, onuň üçin has oňat bolardy». 22 Nahar iýip otyrkalar, Isa çörek alyp, şükür etdi-de, ony döwüp şägirtlere berdi we: «Alyň, bu Meniň bedenimdir» diýdi. 23 Onsoň bir käse alyp, şükür edeninden soň, olara berdi, hemmesi ondan içdiler. 24 Soňra Isa olara şeýle diýdi: «Bu Meniň ganym, Täze ähtiň köp adamlar üçin dökülen ganydyr. 25 Size dogrusyny aýdýaryn, Hudaýyň Patyşalygynda täzesini içjek günüme deňeç, üzüm şiresini gaýtadan içmerin». 26 Olar bir öwgüli aýdym aýdyp bolanlaryndan soň, Zeýtun dagyna çykdylar.
Petrusyň Isany inkär etjekdigi öňünden aýdylýar
27 Isa olara şeýle diýdi: «Siziň hemmäňiz Menden ýüz dönderersiňiz, çünki: „Çopany uraryn, goýunlar dagar" diýip ýazylgydyr. 28 Emma Men ölümden direlenimden soň, sizden öň Jelilä bararyn». 29 Petrus Oňa: «Hemmeler Senden ýüz dönderse-de, men döndermerin» diýdi. 30 Isa-da oňa: «Saňa dogrusyny aýdýaryn: şu gün, şu gije horaz iki gezek gygyrmazyndan öň, sen Meni üç gezek inkär edersiň» diýdi. 31 Emma Petrus janygyp: «Men Seniň bilen ölmeli bolsam-da, Seni asla inkär etmerin» diýdi. Hemmesi-de şeýle diýdiler.
Isa Getsemanide doga edýär
32 Olar Getsemani diýen bir ýere geldiler. Isa şägirtlerine: «Men doga edip bolýançam, siz şu ýerde oturyň» diýdi. 33 Petrusy, Ýakuby we Ýahýany Özi bilen äkitdi, uly galagopluga düşüp, gaýgylanmaga başlady. 34 Olara: «Meniň janym öler ýaly tukat, siz şu ýerde galyň-da, oýa boluň» diýdi. 35 Isa biraz öňe gidip, ýere ýykylyp: «Mümkin bolsa, şu sagat Menden geçsin» diýip doga etdi. 36 Ol: «Abba, Ata, Seniň üçin hemme zat mümkin. Bu käsäni Menden geçir, ýöne Meniň islegim däl, Seniň islegiň bolsun» diýdi. 37 Gaýdyp gelse, şägirtleri uklap ýatan eken. Petrusa şeýle diýdi: «Uklap ýatyrsyňmy? Bir sagat-da oýa bolup bilmediňmi? 38 Synaga düşmez ýaly, oýa boluň, doga ediň. Ruh islegli, ýöne beden ejizdir». 39 Isa ýene gidip, şol öňki sözleri aýdyp doga etdi. 40 Ýene gelende, şägirtleri uklap ýatan eken, çünki olaryň gözleri gaty ýumlup gelýärdi. Oňa näme diýjeklerini bilmediler. 41 Üçünji gezek gelip, olara şeýle diýdi: «Siz entek-de uklap ýatyrsyňyzmy? Dynjyňyzy alýarsyňyzmy? Bu ýeterlik, sagat geldi, Ynsan Ogly günäkärleriň eline berilýär. 42 Turuň, gideliň, ine, Maňa haýynlyk eden golaýlady».
Isa tutulýar
43 Edil şol pursatda, Isa entek gepläp durka, Onkileriň biri bolan Iuda we onuň bilen bilelikde baş ruhanylardan, kanunçylar we ýaşulular tarapyndan gylyçly, taýakly bir märeke geldi. 44 Oňa haýynlyk eden Iuda olara: «Men kimi öpsem, Şoldur. Ony tutuň-da, seresap alyp gidiň» diýip gepleşipdi. 45 Ol gelip, derrew Isanyň ýanyna bardy-da: «Mugallym» diýip, Ony öpdi. 46 Olar hem el urup, Ony tutdular. 47 Ýanynda duranlaryň biri gylyjyny syrdy, baş ruhanynyň hyzmatkärini urup, onuň gulagyny kesdi. 48 Isa olara şeýle diýdi: «Bir talaňçynyň garşysyna çykýan ýaly, Meni tutmak üçin gylyç hem taýak bilen geldiňizmi? 49 Her gün ybadathanada, siz bilen bile bolup sapak berenimde, Meni tutmandyňyz. Ýöne, goý, Mukaddes Ýazgylar berjaý bolsun». 50 Şägirtleriniň bary Ony taşlap, gaçyp gitdiler. 51 Ýalaňaç bedenini diňe bir kendir mata bilen bürän bir ýaş ýigit Onuň yzyna düşdi, ony hem tutdular. 52 Emma ol kendir matany taşlap, ýalaňaç halda olardan gaçyp gitdi.
Isa mejlisiň öňünde
53 Isany baş ruhanynyň ýanyna getirdiler. Hemme baş ruhanylar, ýaşulular we kanunçylar ýygnanypdylar. 54 Petrus baş ruhanynyň howlusyna çenli gara görnümden Isanyň yzyna düşüp gitdi, baryp hem hyzmatkärler bilen bile oda çoýunyp oturdy. 55 Baş ruhanylar we bütin mejlis Isa ölüm jezasyny bermek üçin, Oňa garşy güwäler agtardylar, ýöne tapyp bilmediler. 56 Köpler Oňa garşy ýalan güwälik berseler-de, olaryň güwälikleri bir çykmady. 57 Käbirleri turup, Oňa garşy ýalan güwälik berip, şeýle diýdiler: 58 «Biz Onuň: „Men el bilen salnan şu ybadathanany ýykyp, üç günüň içinde, el bilen salynmadyk başga bir ybadathana salaryn" diýenini eşitdik». 59 Barybir, olaryň güwälikleri bir çykmady. 60 Baş ruhany mejlisiň ortasynda ýokaryk galyp, Isa sorag berip, şeýle diýdi: «Sen asla jogap berjek dälmi? Bu adamlaryň Saňa garşy berýän güwäligi näme?» 61 Ol dymdy, hiç bir jogap bermedi. Baş ruhany ýene Ondan: «Mübärek Hudaýyň Ogly Mesih Senmi?» diýip sorady. 62 Isa: «Mendirin, siz Ynsan Oglunyň gudratly Hudaýyň sagynda oturanyny, Gögüň bulutlary bilen gelýänini görersiňiz!» diýdi. 63 Baş ruhany şonda öz egin-eşigini ýyrtyp: «Bize başga güwä nämä gerek? 64 Onuň Hudaýa dil ýetirenini özüňiz eşitdiňiz. Näme diýýärsiňiz?» diýdi. Olaryň hemmesi höküm edip, Ony ölüme laýyk bildiler. 65 Käbirleri hem Onuň üstüne tüýkürip başladylar, ýüzüni örtüp, Ony ýumruklap: «Welilik et!» diýişýärdiler. Hyzmatkärler-de Oňa şapbat urýardylar.
Petrus Isany inkär edýär
66 Petrus howluda aşakda durka, baş ruhanynyň kenizlerinden biri geldi. 67 Çoýunyp oturan Petrusy görende, oňa seredip: «Sen-de şo-o-l Nasyradan dörän Isa bilen bilediň» diýdi. 68 Emma ol muny inkär edip: «Men seniň näme diýýäniňi ne bilýärin, ne-de oňa düşünýärin» diýip, daşaryk, howlynyň öň tarapyna gitdi. Şol wagt hem horaz gygyrdy. 69 Ony gören keniz ol ýerde duranlara ýene-de: «Bu şolardan» diýip başlady. 70 Emma ol muny ýene-de inkär etdi. Az salymdan soň, ol ýerde duranlar Petrusa ýene-de: «Dogrudan-da, sen hem şolardan, çünki sen jelileli, gepleýşiňden bildirip dur» diýdiler. 71 Emma ol: «Men siziň aýdýan bu Adamyňyzy tanamaýaryn» diýip, ant içip, awy ýalamaga durdy. 72 Edil şol wagt horaz ikinji gezek gygyrdy. Petrus Isanyň özüne: «Horaz iki gezek gygyrmazyndan öň, sen Meni üç gezek inkär edersiň» diýen sözüni ýatlady-da, möňňürip aglady.
Isa Pilatusyň öňünde
1 Ertir irden baş ruhanylar, ýaşulular, kanunçylar we bütin mejlis maslahat geçirip, Isany daňyp, Pilatusa eltip tabşyrdylar. 2 Pilatus Ondan: «Sen ýehudylaryň patyşasymy?» diýip sorady. Ol jogap berdi: «Seniň aýdyşyň ýalydyr» diýip jogap berdi. 3 Baş ruhanylar Ony köp zatlarda aýypladylar. 4 Pilatus ýene-de Oňa: «Sen hiç hili jogap berjek dälmi? Gör, näçe zatlarda Seni aýyplaýarlar» diýdi. 5 Emma Isa başga hiç hili jogap bermedi. Pilatus geň galdy.
Isa ölüme höküm edilýär
6 Pilatus her Pesah baýramynda halkyň dilän tussagyny boşadardy. 7 Pitnede adam öldüren gozgalaňçylar bilen bile tussaga salnan Barabbas atly biri bardy. 8 Halk Pilatusdan hemişeki edýän zadyny özleri üçin ýerine ýetirmegini gygyryşyp haýyş etdi. 9 Pilatus bolsa olara: «Ýehudylaryň patyşasyny boşatmagymy isleýärsiňizmi?» diýdi. 10 Çünki ol baş ruhanylaryň Ony göriplikden tabşyrandyklaryny bilýärdi. 11 Emma Munuň ýerine Barabbasy boşatmagyny talap ediň diýip, baş ruhanylar halky dürtgülediler. 12 Pilatus ýene olara: «Onda, men siziň ýehudylaryň patyşasy diýýän Adamyňyzy näme edeýin?» diýdi. 13 Olar bolsa: «Ony haça çüýle!» diýip, ýene gygyryşdylar. 14 Pilatus olara: «Ol näme ýaman iş etdi?» diýdi. Emma Olar: «Ony haça çüýle!» diýip, has beter gygyryşdylar. 15 Şonda Pilatus halky kanagatlandyrma kararyna gelip, Barabbasy boşatdy, Isany bolsa gamçyladyp, haça çüýlemäge berdi.
Esgerleriň Isany masgaralaýşy
16 Esgerler Ony Pretorium diýen hökümet köşgüne eltip, bütin goşun bölümlerini çagyrdylar. 17 Onuň egnine gyrmyzy don, başyna hem tikenden täç geýdirdiler. 18 «Salam, eý, ýehudylaryň patyşasy» diýip, Oňa salam beren boldular. 19 Başyna taýak bilen urdular, üstüne tüýkürdiler, öňünde dyza çöküp, Oňa sežde eden boldular. 20 Ony masgaralanlaryndan soň, gyrmyzy dony egninden çykardylar-da, Öz egin-eşigini geýdirip, haça çüýlemäge äkitdiler.
Isa haça çüýlenýär
21 Isgender bilen Rufusyň kakasy kireneli Simun meýdandan gelşine, şol ýerden geçip barýardy. Ony Isanyň haçyny götermäge mejbur etdiler. 22 Isany Golgata, ýagny «Kelleçanak» diýen ýere eltdiler. 23 Oňa mür gatylan şerap berdiler, ýöne Ol almady. 24 Ony haça çüýlediler, kim näme alarka diýip bije atyşyp, Onuň egin-eşigini özara paýlaşdylar. 25 Ony haça çüýlänlerinde günortan bolmaga üç sagat wagt galypdy. 26 Depesindäki etmiş ýazgysynda bolsa: «ÝeHUDYLARYŇ PATYŞASY» diýip ýazylgydy. 27 Isa bilen bile iki garakçyny haça çüýlediler, olaryň biri Onuň sag tarapynda, biri-de çep tarapyndady. 28 Şeýlelik bilen, «ol şer iş edýänlerden saýyldy» diýen Ýazgy berjaý boldy. 29 Geçip barýanlar başlaryny ýaýkap, Oňa sögüp: «Päheý-de welin, ybadathanany ýykyp-da, üç günde saljak Sen, 30 haçdan aşak in-de, Özüňi halas et!» diýişýärdiler. 31 Şonuň ýaly, baş ruhanylar bilen kanunçylar-da Isany masgaralap, biri-birlerine: «Özgeleri halas etdi, ýöne Özüni halas edip bilmeýär. 32 Biz görüp iman eder ýaly, Ysraýylyň Patyşasy Mesih häzir haçdan aşak insin» diýişýärdiler. Onuň bilen bile haça çüýlenenler-de Oňa sögýärdiler.
Isanyň ölümi
33 Günortan bütin ýurda garaňky düşüp, üç sagatlap dowam etdi. 34 Öýlän sagat üçde Isa gaty ses bilen gygyryp: «Elohi, Elohi! Lama sabaktani?» ýagny: «Hudaýym, Hudaýym! Näme üçin Meni terk etdiň?» diýdi. 35 Ol ýerde duranlaryň käbiri muny eşidenlerinde: «Ine, Ylýasy çagyrýar» diýişdiler. 36 Biri ylgap, bir gubkany sirkeden dolduryp, gamşyň başyna dakdy-da, içirjek bolup, Isa uzadyp: «Duruň göreliň, Ylýas Ony aşak indermäge gelermikä?» diýdi. 37 Emma Isa gaty gygyryp jan berdi. 38 Ybadathananyň tutusy ýokardan aşaklygyna ýyrtylyp, ikä bölündi. 39 Isanyň garşysynda duran ýüzbaşy Onuň şeýle gygyryp jan berenini görende: «Bu Adam, dogrudan hem, Hudaýyň Ogly eken» diýdi. 40 Ol ýerde uzakdan seredişip duran aýallar hem bardy. Hem magdalaly Merem hem-de kiçi Ýakupdyr Iosesiň ejesi Merem we Salome olaryň arasyndady. 41 Bular Isa Jeliledekä yzyna düşüp, Oňa hyzmat edýärdiler. Ol ýerde Onuň bilen bile Iýerusalime gelen başga köp aýallar hem bardy.
Isanyň jaýlanyşy
42 Agşam düşende, Taýýarlyk güni, ýagny Sabatdan bir gün öň bolany üçin, 43 Mejlisiň sylanýan agzasy, Hudaýyň Patyşalygyna garaşyp ýören arimatiýaly Ýusup Pilatusyň ýanyna barmaga batyrlyk edip, ondan Isanyň jesedini diledi. 44 Pilatus Onuň eýýäm ölenine geň galdy, ýüzbaşyny çagyryp: «Ölenine köp wagt boldumy?» diýip sorady. 45 Muny ýüzbaşydan bilensoň, jesedi Ýusuba berdi. 46 Ol hem kepen mata satyn aldy, jesedi aşak inderip, kepene dolady-da, gaýada oýulan bir mazarda jaýlap, mazaryň agzyna hem bir daş togalady. 47 Magdalaly Merem bilen Iosesiň ejesi Merem Onuň nirede jaýlananyny gördüler.
Isanyň direlişi
1 Sabat güni geçenden soň, magdalaly Merem, Ýakubyň ejesi Merem we Salome dagylar gidip, Isanyň meýidini ýaglamak üçin, ýakymly ysly ýaglar satyn aldylar. 2 Hepdäniň ilkinji güni daň bilen, Gün doganda, mazaryň başyna geldiler. 3 Olar biri-birlerine: «Daşy mazaryň agzyndan bize kim aýryp bererkä?» diýişýärdiler. 4 Gabaklaryny galdyranlarynda, daşyň bir çete togalanandygyny gördüler. Daş gaty uludy. 5 Mazara girenlerinde bolsa, sag tarapda ak don geýnip oturan bir ýaş ýigidi görüp geňirgenişdiler. 6 Ol olara şeýle diýdi: «Geňirgenişmäň! Siz haça çüýlenen nasyraly Isany gözleýärsiňiz. Ol direldi. Ol bu ýerde däl. Ine, Onuň jaýlanan ýeri. 7 Ýöne baryň-da, Onuň şägirtlerine, Petrusa: „Ol sizden öň Jelilä barýar, Özüniň size aýdyşy ýaly, Ony şol ýerde görersiňiz" diýiň». 8 Olar mazardan çykyp gaçdylar. Olara sandyrama hem aljyraňňylyk aralaşypdy, hiç kime-de hiç zat aýtmadylar, çünki gorkýardylar.
Isa şägirtlerine görünýär
9 Isa hepdäniň ilkinji güni ir bilen direlip, ilki magdalaly Mereme göründi. Isa onuň içinden ýedi jyny kowup çykarypdy. 10 Ol hem muny Isa bilen bile bolanlara habar berdi. Olar ýas tutup, aglaşyp otyrdylar. 11 Isanyň diridigini, Mereme görnendigini eşidenlerinde, Olar ynanmadylar. 12 Şondan soň Isa olaryň ikisi oba barýarka, başga keşpde göründi. 13 Olar-da yzlaryna öwrülip, beýlekilere habar berdiler, ýöne bulara-da ynanmadylar. 14 Soňra Isa saçak başynda oturan Onbirleriň özlerine görnüp, imansyzdyklary, ýürekleriniň gatydygy üçin olary ýazgardy. Çünki olar Onuň direlendigini görenlere ynanmandylar.
Isa şägirtlerini bütin dünýä iberýär
15 Olara şeýle diýdi: «Bütin dünýä aýlanyň-da, Hoş Habary hemme adamlara wagyz ediň. 16 Kim iman edip çokundyrylsa, halas bolar, ýöne iman etmedige höküm ediler. 17 Şu alamatlar iman edýänleriň hemrasy bolar: Meniň adym bilen jynlary kowup çykararlar, täze dillerde geplärler. 18 Ýylanlary tutarlar, öldürýän zäher içseler-de, olara zyýan ýetmez. Syrkawlaryň üstüne ellerini goýarlar, olar hem sagalar». 19 Reb olara gürrüň bereninden soň, Göge alyndy we Hudaýyň sagynda oturdy. 20 Olar-da çykyp, hemme ýerde wagyz edýärdiler, Reb hem olar bilen işläp, olara hemralyk edýän alamatlar arkaly Öz sözüni tassyklaýardy. Omyn.
1 Gadyrly Teofilus, aramyzda ýüze çykan wakalaryň taryhyny köp adamlar başdan öz gözleri bilen görenleriň we Sözüň hyzmatçysy bolanlaryň bize aýdyşy ýaly edip ýazmaga girişdiler. 2 Muňa görä men-de tä başyndan hemmesini üns bilen barlaşdyryp, 3 seniň özüňe öwredilenleriň dogrudygyny bilmegiň üçin, 4 ählisini bolşy ýaly, birin-birin saňa ýazmaklygy maslahat bildim.
Ýahýanyň doguljagy öňünden aýdylýar
5 Ýahuda patyşasy Hirodesiň zamanynda Abiýa bölüminden Zekerýa atly bir ruhany bardy. Onuň aýaly hem Harunyň neslinden bolup, ady Elizabetdi. 6 Bularyň ikisi-de Hudaýyň öňünde dogry bolup, Rebbiň bütin buýruk hem tabşyryklaryny kemsiz berjaý ederdiler. 7 Olaryň perzendi ýokdy, çünki Elizabet önelgesizdi. Olaryň ikisi-de eýýäm garrylyk ýaşyna ýetipdiler. 8 Bir gün Zekerýa öz bölüminiň nobatynda Hudaýyň huzurynda ruhanylyk hyzmatyny berjaý edip ýörkä, 9 ruhanylyk adaty boýunça, buhur ýakmak üçin Rebbiň ybadathanasyna girmek onuň bijesine düşdi. 10 Ähli jemagat buhur ýakylýan sagatda daşarda doga edip durdy. 11 Rebbiň buhurdanyň sagynda duran bir perişdesi Zekerýa göründi. 12 Zekerýa ony görende, gorkup aljyrady. 13 Emma perişde oňa şeýle diýdi: «Eý Zekerýa, gorkma, çünki dogaň kabul boldy. Aýalyň Elizabet saňa bir ogul dograr, onuň adyna Ýahýa dakarsyň. 14 Sen şatlanarsyň, begenersiň, onuň dogulmagyna köp adamlar şatlanar. 15 Çünki ol Rebbiň nazarynda uly bolar, şerap, içgi içmez. Ol heniz enesiniň göwresindekä, Mukaddes Ruh bilen dolar. 16 Ysraýyl ogullarynyň köpüsini öz Hudaýlary Rebbe tarap öwrer. 17 Ol atalaryň ýüreklerini ogullara, günälileri dogrulara tarap öwürmek we Rebbe taýýar halk taýynlamak üçin, Rebbiň huzurynda Ylýasyň ruhy we gudraty bilen gezer». 18 Zekerýa perişdä: «Men muny nähili bileýin? Çünki men bir garry adam, aýalym-da garrylyk ýaşyna ýeten» diýdi. 19 Perişde oňa şeýle jogap berdi: «Men Hudaýyň huzurynda durýan Jebraýyl. Men seniň bilen gepleşmek, saňa bu hoş habary gowşurmak üçin iberildim. 20 Ine, diliň tutulyp, bu zatlar bolýança, gepläp bilmersiň. Çünki sen meniň bellenen wagtda ýerine ýetjek sözlerime ynanmadyň». 21 Şol wagt halk Zekerýa garaşýardy, onuň ybadathanada eglenenine geňirgenýärdiler. 22 Zekerýa daşary çykanda, olar bilen gepleşip bilmedi. Halk onuň ybadathanada görnüş görenini bildi. Çünki Zekerýa olara üm bilen yşarat edip, lal galdy. 23 Ol hyzmat günleri dolanda, öýüne gaýtdy. 24 Şu günlerden soň, onuň aýaly Elizabet göwreli boldy. Ol bäş aýlap gözden-ilden çekilip: «Adamlar arasyndaky utanjymy aýyrjak bolup, Reb şu günler maňa nazaryny saldy, meni şeýle etdi» diýýärdi.
Isanyň doguljagy öňünden aýdylýar
26 Elizabetiň göwreliliginiň altynjy aýynda Jebraýyl perişde Hudaý tarapyndan Jeliläniň Nasyra atly şäherine, 27 Dawudyň neslinden Ýusup atly adamyň adaglysy bolan bir çykmadyk gyzyň ýanyna iberildi. Bu gyzyň ady Meremdi. 28 Perişde onuň ýanyna gelip: «Salam, eý, merhemete sezewar bolan! Reb seniň bilendir, sen aýallar arasynda mübäreksiň!» diýdi. 29 Merem bu sözlere gaty aljyrap, «Bu nähili salam?» diýip içini gepletdi. 30 Perişde oňa şeýle diýdi: «Gorkma, Merem, sen Hudaýdan merhemet tapdyň. 31 Ine, sen göwreli bolup, bir ogul dograrsyň. Onuň adyna Isa dakarsyň. 32 Ol uly bolar, Oňa hemmelerden beýik Hudaýyň Ogly diýler. Reb Hudaý Oňa atasy Dawudyň tagtyny berer. 33 Ol Ýakubyň öýüne ebedi patyşalyk eder, patyşalygynyň soňy bolmaz». 34 Merem perişdä: «Bu nähili bolar? Men heniz durmuşa çykamok» diýdi. 35 Perişde oňa şeýle jogap berdi: «Mukaddes Ruh seniň üstüňe iner, hemmelerden Beýigiň gudraty seniň üstüňe kölege salar. Şonuň üçin hem doguljaga Mukaddese Hudaýyň Ogly diýler. 36 Ine, seniň garyndaşyň Elizabetiň hem garrylygynda göwresinde oglany bar. Önelgesiz diýilýäniň eýýäm altynjy aýy. 37 Çünki Hudaýyň ýanynda bolmajak zat ýokdur». 38 Merem: «Ine, men Rebbiň gyrnagy. Maňa seniň aýdyşyň ýaly bolsun» diýdi. Perişde onuň ýanyndan gitdi.
Merem Elizabetiň ýanyna gidýär
39 Merem şol günlerde turup, gyssanmaç daglyga, Ýahuda ülkesiniň bir şäherine gitdi. 40 Ol Zekerýanyň öýüne baryp, Elizabete salam berdi. 41 Elizabet Meremiň salamyny eşidende, göwresindäki çaga gymyldap, Elizabet Mukaddes Ruh bilen doldy. 42 Ol batly gygyryp, şeýle diýdi: «Sen aýallar içinde bagtlysyň, seniň göwräňiň miwesi-de bagtlydyr! 43 Bu nähili boldy-da, Rebbimiň enesi meniň ýanyma geldi. 44 Ine, salamyň gulagyma gelip ýeten badyna, göwrämdäki çaga begençden gymyldady. 45 Iman getiren aýal bagtlydyr! Çünki Reb tarapyndan oňa aýdylanlar ýerine ýeter». 46 Merem şeýle diýdi: «Janym Rebbi öwgi bilen beýgeldýär, 47 Halasgärim Hudaýa ruhum şatlanýar. 48 Çünki Ol Öz gyrnagynyň ejizligini gördi. Mundan beýläk bütin nesiller maňa bagtly diýer. 49 Çünki Gudratygüýçli maňa uly işler etdi. Onuň ady mukaddesdir. 50 Onuň rehimi nesilden-nesle Özünden gorkýanlaryň üstündedir. 51 Ol goly bilen güýçli işler etdi, öz ýürek pikirleri bilen magtanýanlary dargatdy. 52 Güýçlüleri tagtlaryndan düşürip, ejizleri galdyrdy. 53 Açlary nygmatlar bilen doýrup, baýlary boş gaýtardy. 54 Atalarymyza beren sözi boýunça, Ybraýym bilen onuň nesline mydamalyk rehim etmegi unutman, guly Ysraýyla ýardam etdi». 56 Merem Elizabetiň öýünde üç aýa golaý bolup, soň öýüne gaýtdy.
Ýahýa pygamberiň dogluşy
57 Elizabetiň güni-sagady dolup, bir ogul dogurdy. 58 Goňşulary hem-de dogan-garyndaşlary Rebbiň oňa uly rehimdarlyk edenini eşidip, onuň bilen bile şatlandylar. 59 Sekizinji güni oglany sünnetlemäge gelenlerinde, onuň adyna kakasynyň ady ýaly Zekerýa dakjak boldular. 60 Ýöne ejesi garşy bolup: «Ýok, onuň ady Ýahýa bolmalydyr» diýdi. 61 Oňa: «Seniň garyndaşlaryňyň arasynda Ýahýa atly adam ýok» diýdiler. 62 Olar oglanyň kakasyna üm bilen düşündirip, onuň näme at dakmakçydygyny soradylar. 63 Ol hem bir kiçiräk tagta isläp, «Ady Ýahýadyr» diýip ýazdy. Hemmeler haýran galdylar. 64 Şol bada Zekerýanyň dili açylyp, Hudaýa öwgi aýdyp, geplemäge başlady. 65 Bütin goňşular gorkdular. Ýahuda daglygynyň ähli ýerinde bütin bu wakalaryň gürrüňi edildi. 66 Muny eşidenleriň bary bu zatlary ýüreklerinde saklap: «Bu çaga näme bolarka?» diýişýärdiler. Çünki Rebbiň eli onuň bilendi.
Zekerýanyň weliligi
67 Oglanyň kakasy Zekerýa Mukaddes Ruh bilen dolup, welilik edip diýdi: 68 Ysraýylyň Hudaýy Reb mübärek bolsun! Ol Öz halkyny idemäge geldi, oňa gutulyş gazandyrdy. 69 Ol gadymdan Öz mukaddes pygamberleriniň agzy bilen aýdyşy ýaly, bize bendesi Dawudyň neslinden bir güýçli Halasgär çykaryp, duşmanlarymyzdan, bizi ýigrenýänleriň ählisiniň elinden gutular ýaly etdi. 72 Ol muny atalarymyza rehim etjek, Öz mukaddes ähtini, 73 biziň atamyz Ybraýyma eden kasamyny ýatlajak bolup etdi. 74 Ol bizi duşmanlarymyzyň elinden halas edip, 75 takwalyk hem dogrulyk bilen, öňünde ömürboýy Özüne ybadat etmäge bize mümkinçilik berjekdigini aýdypdy. 76 Eý çaga, sen hem hemmelerden beýik Hudaýyň pygamberi diýen ady alarsyň! 77 Çünki sen Onuň ýollaryny taýýarlamak, Onuň halkyna günäleriniň ötülmegi bilen gutuljakdyklaryny bildirmek üçin, Rebbiň öňünden ýörärsiň. 78 Sebäbi Hudaýymyz ýüreginiň rehimliligine görä, garaňkyda, ölüm kölegesinde oturanlara yşyk bermek üçin, 79 aýaklarymyzy parahatlyk ýoluna gönükdirmek üçin, dogan Gün kimin ýokarlardan bizi idemäge geler». 80 Oglan bolsa ulalyp, ruhy güýçlenýärdi. Ol Ysraýyla görünmeli günlerine çenli çöllerde boldy.
Isanyň dogluşy
1 Şol günlerde kaýsar Awgust bütin dünýäde ilat ýazuwyny geçirmeli diýen buýrugy çykardy. 2 Bu Kiriniusyň Siriýa häkimlik edýän wagtynda geçirilen ilkinji ýazuwdy. 3 Hemmeler ýazylmak üçin öz şäherlerine gitdiler. 4 Ýusup-da Dawudyň öýünden we neslinden bolansoň, ol ýerde adyny ýazdyrmak üçin, Jeliledäki Nasyra şäherinden ýola düşüp, Dawudyň Ýahudadaky Beýtullaham diýen şäherine gitdi. 5 Göwreli adaglysy Merem hem ýanyndady. 6 Olar Beýtullahamdakalar, Meremiň dogurmaly güni-sagady geldi. 7 Ol ilkinji ogluny dogrup, gundaga dolady-da, Ony bir ahyrda ýatyrdy. Çünki olara myhmanhanada ýer ýokdy.
Çopanlar we perişde
8 Şol töwereklerde çopanlar bardy. Olar gijelerine düzde galyp, sürülerini bakardylar. 9 Ine, Rebbiň perişdesi olara göründi, Rebbiň ýalkymy daş-töweregi ýagtyltdy. Çopanlar gaty gorkdular. 10 Perişde olara şeýle diýdi: «Gorkmaň, ine, men size bütin halky begendirjek şatlygy buşlaýaryn: 11 Şu gün Dawudyň şäherinde size Halasgär doguldy. Ol Reb Mesihdir. 12 Size alamat şeýle: siz ahyrda ýatan, gundaga dolangy bir çagany taparsyňyz». 13 Birdenkä perişde bilen birlikde Gökdäki goşundan bir uly mähelle göründi. Olar Hudaýy öwüp diýýärdiler: 14 «Iň ýokarlarda Hudaýa şöhrat, ýer ýüzünde parahatlyk, ynsanlar arasynda hoşniýetlilik bolsun!» 15 Perişdeler çopanlaryň ýanyndan aýrylyp, Göge çykanlarynda, çopanlar biri-birlerine: «Beýtullahama gidip, bu bolan wakany, Rebbiň bize bildiren zadyny göreliň» diýişdiler. 16 Şeýlelikde, ylgap baryp, Meremi, Ýusuby we ahyrda ýatan çagany tapdylar. 17 Muny görenlerinde, bu çaga hakda özlerine aýdylan sözi olara gürrüň berdiler. 18 Muny eşidenleriň bary çopanlaryň aýdanlaryna haýran galdylar. 19 Merem bolsa bu zatlar hakda ýagşy oýlanyp, bularyň baryny ýüreginde saklaýardy. 20 Çopanlar hemme görüp-eşidenleriniň özlerine aýdylyşy ýaly bolanlygy üçin, Hudaýy şöhratlandyryp, öwüp, yzlaryna öwrüldiler.
Isa ybadathanada Hudaýa hödürlenýär
21 Sekizinji gün dolup, çagany sünnetleme wagty ýetende, enesiniň göwresine düşmezden öň, perişdäniň aýdyşy ýaly, Onuň adyna Isa dakdylar. 22 Musanyň kanunynda beýan edilen çile döwri tamam bolanda, Rebbe bagyşlamak üçin, Isany Iýerusalime getirdiler. Çünki Rebbiň kanunynda: «Ilkinji doglan her bir erkek çaga Rebbe bagyşlanmalydyr» diýip ýazylypdyr. 23 Ýene Rebbiň kanunynda aýdylyşyna görä, olar 24 bir jübüt gumry ýa-da iki kepderi çagasyny gurban etmek üçin gitdiler. 25 Iýerusalimde Simun atly bir adam bardy. Ol dogry hem dindar bolup, Ysraýylyň teselli tapjak wagtyna garaşýardy we Mukaddes Ruh onuň üstündedi. 26 Oňa Rebbiň Mesihini görmezden öň ölüm garasyny görmejekdigi Mukaddes Ruh tarapyndan aýdylypdy. 27 Ol Ruhuň ýol görkezmesi bilen ybadathana geldi. Isanyň ene-atasy kanunda ýazylan adaty berjaý etmek üçin, çagany içerik getirenlerinde, 28 Simun Ony gujagyna alyp, Hudaýa alkyş okap, şeýle diýdi: 29 Ýa Reb, beren sözüňe görä, indi hyzmatkäriňi sag-aman goýber. 30 Çünki Seniň bütin halklaryň gözüniň alnynda taýýarlap goýan, 31 milletleri ýagtyltjak yşygyňy, 32 halkyň Ysraýylyň şöhraty bolan gutaryşyňy gözüm gördi». 33 Ýusup bilen çaganyň enesi Ol hakda aýdylýan sözlere haýran galdylar. 34 Simun olara ak pata berip, ejesi Mereme şeýle diýdi: «Ine, bu çaga Ysraýylda köpleriň ýykylmagy we galmagy üçin, çekişmeler turuzjak alamat bolmak üçin bellenendir. 35 Ençeme ýürekleriň pikirleri äşgär bolar ýaly, seniň hem janyňa bir gylyç sokular». 36 Aşer taýpasyndan bolan Fanuiliň welilik edýän gyzy Anna-da şol ýerdedi. Onuň ýaşy garrylyga ýetipdi. Gyzlygyndan soňra äri bilen ýedi ýyl ýaşap, 37 indi bolsa ýaşy segsen dörde ýeten bu dul hatyn ybadathanadan çykman, gije-gündiz oraza tutup, doga edip, ybadat bilen meşguldy. 38 Ol hem edil şol wagt gelip, Rebbe öwgi aýdyp, Iýerusalimiň gutulmagyna garaşýanlaryň baryna bu çaga hakda gürrüň berdi. 39 Ýusup bilen Merem Rebbiň kanuny boýunça ähli zady berjaý edenlerinden soň, Jeliledäki şäherleri Nasyra dolandylar. 40 Çaga ulalýardy, güýçlenip akyldarlykda ösýärdi. Hudaýyň merhemeti Onuň üstündedi.
Isa ybadathanada
41 Isanyň ene-atasy her ýyl Pesah baýramynda Iýerusalime giderdiler. 42 Ol on iki ýaşyndaka, baýram adaty boýunça Iýerusalime gitdiler. 43 Olar baýram günlerini ötürip, yzlaryna dolananlarynda, ýetginjek Isa Iýerusalimde galdy. Ýusup bilen çaganyň ejesi muny bilmeýärdiler. 44 Olar Ony ýolagçylaryň arasyndadyr öýdüp, bir günlük ýoly ýörediler. Onsoň, Ony dogan-garyndaşlaryň, dost-ýarlaryň arasyndan gözläp başladylar. 45 Tapmansoňlar, Ony gözläp, yzlaryna Iýerusalime dolandylar. 46 Üç günden soň, Ony ybadathanadan tapdylar. Ol mugallymlaryň arasynda oturyp, olara gulak asyp, soraglar berýärdi. 47 Isany diňleýänleriň bary Onuň paýhasyna, berýän jogaplaryna haýran galýardylar. 48 Ene-atasy Ony görenlerinde geň galdylar, ejesi Oňa: «Oglum! Näme beýtdiň? Ine, kakaň ikimiz Seni gaty gaýgy edip gözledik» diýdi. 49 Isa olara: «Meni nämä gözlediňiz? Siz Meniň Atamyň öýünde bolmalydygymy bilmeýärmidiňiz?» diýdi. 50 Emma olar Onuň aýdan bu sözüne düşünmediler. 51 Onsoň Isa ene-atasy bilen bile Nasyra gaýtdy, olaryň tabynlygynda galdy. Onuň ejesi bütin bu zatlary ýüreginde saklaýardy. 52 Isa akyldarlykda, boýda ösüp, Hudaýyň hem adamlaryň mährini gazanýardy.
Ýahýanyň wagzy
1 Kaýsar Tiberiusyň häkimliginiň on bäşinji ýylynda, Pontius Pilatus Ýahudanyň häkimikä, Hirodes Jelile tetrarhy, onuň dogany Filipus Iturea we Trahonitis welaýatynyň tetrarhy, Lisaniýas Abiliniň tetrarhydy. 2 Hanna bilen Kaýafa hem baş ruhanydy. Şonda çölde Zekerýanyň ogly Ýahýa Hudaýyň sözi geldi. 3 Ol Iordanyň töweregindäki bütin ýurtlara aýlanyp, günäleriň ötülmegi üçin toba edip çokundyrylmagy wagyz edýärdi. 4 Şonuň ýaly-da, Işaýa pygamberiň kitabynda ýazylgydyr: «Çölde gygyrýanyň sesi: Rebbiň ýoluny taýýarlaň, Onuň ýodalaryny dogrulaň. 5 Her dere doldurylar, her dag, depe peseldiler, egri ýollar dograldylar, çarkandakly ýollar tekizlener. 6 Bütin adamzat Hudaýyň gutaryşyny görer». 7 Ýahýa çokundyryljak bolup ýanyna gelýän halaýyga şeýle diýýärdi: «Eý, alahöwrenler nesli! Geljek gazapdan gaçmagy size kim salgy berdi? 8 Indi, toba mynasyp miweler öndüriň. Içiňizden: „Biziň atamyz Ybraýymdyr" diýip başlamaň. Çünki men size aýdýaryn: Hudaý Ybraýyma şu daşlardan-da perzent ýaratmagy başarýandyr. 9 Palta eýýäm agaçlaryň düýbünde ýatyr: oňat miwe bermeýän agaç kesilip, oda taşlanar». 10 Halaýyk ondan: «Onda, biz näme etmeli?» diýip sorady. 11 Ol: «Iki köýnekli birini köýneksize bersin. Azykly hem şonuň ýaly etsin» diýdi. 12 Salgytçylar-da çokundyrylmak üçin onuň ýanyna gelip: «Mugallym, biz näme etmeli!» diýdiler. 13 Ýahýa olara: «Özüňize bellenenden artyk almaň» diýdi. 14 Esgerler-de: «Onda, biz näme etmeli?» diýip, ondan soradylar. Olara: «Hiç kimi talamaň, hiç kime töhmet atmaň, öz hakyňyza kaýyl boluň» diýdi. 15 Halk garaşyp durka, hemmesi Ýahýa hakda öz içlerinden: «Bu Mesihmikä?» diýip oýlanýardylar. 16 Ýahýa hemmesine şeýle diýdi: «Men sizi suw bilen çokundyrýaryn, ýöne menden güýçli Biri geler. Men Onuň çarygynyň bagyny çözmäge-de mynasyp däldirin. Ol sizi Mukaddes Ruh hem ot bilen çokundyrar. 17 Onuň küregi elindedir. Ol harman ýerini süpürip, bugdaýy ammaryna üýşürip, samany sönmez otda ýakar». 18 Ol başga-da köp öwüt-ündew edip, halka Hoş Habary wagyz edýärdi. 19 Emma Hirodes tetrarh doganynyň aýaly Hirodiýa üçin we öz eden ähli erbet işleri üçin, Ýahýanyň käýinjine sezewar bolany zerarly, 20 bu ähli erbetlikleriň üstüne Ýahýany zyndana salmaklygy hem goşdy.
Isa çokundyrylýar
21 Bütin halk çokundyrylyp ýörkä, Isa-da çokundyryldy. Ol doga edip otyrka, Gök açylyp, 22 Mukaddes Ruh jan-ten bolup, kepderi kimin Onuň üstüne indi. Gökden: «Sen Meniň söýgüli Oglumsyň. Men senden köp razydyryn» diýen owaz geldi.
Isanyň nesil şejeresi
23 Isa Öz hyzmatyna başlan wagty otuz ýaşlaryndady, çak edilişine görä, Ýusup ogly, Eli ogly, 24 Mattat ogly, Lewi ogly, Melki ogly, Ýannaý ogly, Ýusup ogly, 25 Mattatýa ogly, Amos ogly, Nahum ogly, Esli ogly, Naggaý ogly, 26 Maat ogly, Mattatýa ogly, Semeýn ogly, Ýoseh ogly, Ýoda ogly, 27 Ýoanan ogly, Risa ogly, Zerubabel ogly, Şealtiýel ogly, Neri ogly, 28 Melki ogly, Addi ogly, Kosam ogly, Elmadam ogly, Er ogly, 29 Ýeşu ogly, Elizer ogly, Ýorim ogly, Mattat ogly, Lewi ogly, 30 Simun ogly, Iuda ogly, Ýusup ogly, Ýonam ogly, Elýakim ogly, 31 Melea ogly, Menna ogly, Mattata ogly, Natan ogly, Dawut ogly, 32 Ýesse ogly, Obed ogly, Boaz ogly, Salmon ogly, Nahşon ogly, 33 Aminadap ogly, Ram ogly, Hesron ogly, Peres ogly, Iuda ogly, 34 Ýakup ogly, Yshak ogly, Ybraýym ogly, Teraz ogly, Nahor ogly, 35 Seruh ogly, Reu ogly, Peleg ogly, Eber ogly, Şela ogly, 36 Kainan ogly, Arfakşad ogly, Sam ogly, Nuh ogly, Lamek ogly, 37 Metuşelah ogly, Hanok ogly, Ýared ogly, Mahalaleýel ogly, Kainan ogly, 38 Enoş ogly, Şit ogly, Adam ogly, Hudaý ogludy.
Isa çölde synalýar
1 Isa Mukaddes Ruh bilen dolup, Iordandan yzyna öwrüldi. Ruh ony çöle äkitdi. 2 Iblis Isany kyrk günläp synady. Ol bu günleriň dowamynda hiç bir zat iýmän, olar ötende bolsa ajykdy. 3 Iblis Oňa: «Sen Hudaýyň Ogly bolsaň, şu daşa çörek bol diýip buýur» diýdi. 4 Isa oňa şeýle jogap berdi: «„Adam diňe çörek bilen däl, eýsem, Hudaýyň her sözi bilen hem ýaşaýandyr" diýip ýazylgydyr» diýdi. 5 Iblis Ony bir belent ýere çykaryp, bir salymyň içinde dünýäniň bütin patyşalyklaryny görkezip, 6 şeýle diýdi: «Men Saňa şularyň hemmesiniň ygtyýaryny hem şöhratyny bereýin, çünki bular maňa tabşyryldy. Men olary islänime berip bilýärin. 7 Sen maňa sežde etseň, bularyň bary Seniňki bolar». 8 Isa oňa şeýle jogap berdi: «Meniň ýanymdan güm bol, şeýtan! Öz Hudaýyň Rebbe sežde et, diňe Oňa gulluk et diýip ýazylgydyr». 9 Iblis Ony Iýerusalime eltdi, ybadathananyň küňresinde oturdyp, Oňa şeýle diýdi: «Sen Hudaýyň Ogly bolsaň, Özüňi şu ýerden aşak zyň. 10 Sebäbi: „Ol Sen hakda Öz perişdelerine Seni gorasynlar diýip buýruk berer". 11 „Olar aýagyň daşa degäýmesin diýip, Seni ellerinde götererler" diýip ýazylgydyr». 12 Isa oňa: «„Öz Hudaýyň Rebbi synama" diýlendir» diýdi. 13 Iblis bütin synaglary gutarandan soň, birnäçe wagtlap Onuň ýanyndan aýrylyp gitdi.
Isa Jelilede
14 Isa Ruhuň güýji bilen Jelilä öwrüldi. Ol hakdaky gürrüňler bütin şol töwereklere ýaýrady. 15 Ol hemmeler tarapyndan hormatlanyp, olaryň sinagogalarynda sapak berýärdi. 16 Isa Öz önüp-ösen ýeri bolan Nasyra geldi. Endigi boýunça Sabat güni sinagoga bardy we Mukaddes Ýazgylardan okamak üçin, ýokary turdy. 17 Oňa Işaýa pygamberiň kitaby berildi. Ol hem kitaby açyp, şu sözleriň ýazylan ýerini tapdy: 18 «Rebbiň Ruhy üstümdedir. Çünki garyplara Hoş Habary bildirmegim üçin Meni mesh etdi; Meni tussaglara azatlygy, körlere gözleriniň açylmagyny yglan etmäge, zulum astyndakylary azatlyga çykarmaga, 19 Rebbiň merhemet ýylyny yglan etmäge iberdi». 20 Onsoň kitaby ýapyp, yzyna ― hyzmatkäre berdi-de oturdy. Sinagogadakylaryň hemmesiniň gözi Oňa dikildi. 21 Ol bolsa olara gürrüň bermäge durdy: «Siziň eşiden bu ýazgyňyz şu gün berjaý boldy». 22 Hemmeler Ony taryplap, Onuň agzyndan çykýan mähirli sözlere täsin galyp: «Bu Ýusubyň Ogly dälmi?» diýişýärdiler. 23 Isa olara şeýle diýdi: «Siz, hökman, Maňa „Tebip, özüňe em et!" diýen nakyly aýdarsyňyz, „Kapernaumda bolanyny eşiden zatlarymyzy şu ýerde, Öz ýurduňda-da et" diýersiňiz». 24 Ol ýene şeýle diýdi: «Size dogrusyny aýdýaryn: hiç bir pygamber öz ýurdunda kabul edilýän däldir. 25 Size dogrusyny aýdýaryn: Ylýasyň zamanynda Ysraýylda birtopar dul hatyn bardy. Gök üç ýyl alty aýlap baglanyp, bütin ýurda açlyk düşende, 26 Ylýas olaryň hiç biriniň ýanyna iberilmän, diňe Saýdadaky Sarepta şäherinde bolan bir dul hatynyň ýanyna iberildi. 27 Elişa pygamberiň zamanynda-da Ysraýylda birtopar heýwere keselli adam bardy. Ýöne siriýaly Naamandan başga olaryň hiç biri tämiz bolmady». 28 Bu sözleri eşidenlerinde, sinagogadakylaryň hemmesi gahar-gazaba mündüler. 29 Turup, Ony şäherden kowdular, şäherleriniň ýerleşen dagynyň başyna eltip, şol ýerden aşak zyňjak boldular. 30 Emma Isa olaryň arasyndan geçip, ýola rowana boldy.
Isa arwah-jyny kowýar
31 Isa Jeliläniň bir şäheri bolan Kapernauma geldi. Sabat günlerinde halka sapak bererdi. 32 Halk Onuň taglymatyna haýran galdy. Çünki Onuň sözi erk-ygtyýarlydy. 33 Sinagogada arwah-jynly bir adam bardy. Ol batly ses bilen gygyryp, şeýle diýdi: 34 «Goý, biziň bilen näme işiň bar, eý, Nasyraly Isa? Bizi heläk etmäge geldiňmi? Men Seniň kimdigiňi bilýärin, Sen Hudaýyň Mukaddesisiň». 35 Isa oňa käýäp: «Sesiňi çykarma-da, çyk!» diýdi. Jyn hem ol adamy sinagoganyň ortasynda ýere ýykdy-da, hiç bir zyýan ýetirmän, ondan çykdy. 36 Hemmeler haýran galyşyp, biri-birlerine: «Bu nähili söz? Ol ygtyýar hem gudrat bilen al-arwahlara buýruk berýär. Olar hem çykýarlar» diýişdiler. 37 Ol hakdaky gürrüň şol töwerekleriň hemme ýerine ýaýrady.
Isa köp syrkawlary sagaldýar
38 Isa sinagogadan çykyp, Simunyň öýüne bardy. Simunyň gaýynenesini agyr gyzzyrma tutup ýatyrdy. Ol hakda Isa haýyş etdiler. 39 Isa onuň başujunda durup, gyzzyrma käýedi. Gyzzyrma ondan aýrylyp, ol derrew ör turdy-da, olara hyzmat etmäge durdy. 40 Gün ýaşanda, dürli syrkawçylyklary bar adamlary Onuň ýanyna getirdiler. Isa hem ellerini her biriniň üstüne goýup, olary sagaltdy. 41 Köpüsinden jynlar: «Sen Hudaýyň Ogly Mesihsiň!» diýip, gygyryşyp çykýardy. Isa hem käýäp, olary gepletmeýärdi. Çünki Onuň Mesihdigini bilýärdiler. 42 Daň atanda, Isa çykyp bir ýere gitdi. Ýöne halaýyk Ony gözläp, ýanyna geldi, ol ýerden gitmez ýaly, olar Isany alyp galjak boldular. 43 Isa olara şeýle diýdi: «Hudaýyň Patyşalygynyň Hoş Habaryny Men beýleki şäherlere-de bildirmeli. Çünki Men munuň üçin wagyz etdim». 44 Şeýdip, Ol Jeliläniň sinagogalarynda wagyz edýärdi.
Isanyň ilkinji şägirtleri
1 Bir gün halaýyk Hudaýyň Sözüni diňlejek bolup, Isanyň daşyny alyp durka, Ol Jenesaret kölüniň kenarynda durdy. 2 Şonda Isanyň gözi kölüň ýakasynda duran iki gaýyga düşdi. Balykçylar gaýyklardan düşüp, torlaryny ýuwup durdular. 3 Isa gaýyklaryň birine münüp, gaýygyň eýesi Simundan kenardan biraz uzaklaşmagy haýyş etdi. Onsoň gaýykda oturan ýerinden halka sapak bermäge durdy. 4 Sözüni gutaranda Simuna: «Çuň ýere gidiň-de, aw üçin torlaryňyzy suwa zyňyň» diýdi. 5 Simun Oňa şeýle diýdi: «Ussat! Bütin gije zähmet çekip, hiç bir zat tutup bilmedik, ýöne Seniň sözüň hatyrasyna torlary zyňaýyn». 6 Muny edenlerinde, şeýle köp balyk tutdular welin, torlary ýyrtylyp ugrady. 7 Beýleki gaýykdaky ýoldaşlaryna gelip kömekleşmekleri üçin ellerini bulap yşarat etdiler. Olar hem gelip, iki gaýygy-da balykdan doldurdylar. Gaýyklar tas suwa batypdy. 8 Simun Petrus muny görende: «Ýa Reb, meniň ýanymdan aýryl, çünki men bir günäkär adam!» diýip, Isanyň dyzyna ýykyldy. 9 Sebäbi tutan balyklarynyň köpdügine ol we ýanyndakylaryň hemmesi ― 10 Simunyň ýoldaşlary bolan Zebedeýiň ogullary, Ýakup bilen Ýahýa hem haýran galdylar. Isa Simuna: «Gorkma, sen mundan beýläk ynsanlary tutarsyň» diýdi. 11 Şeýlelikde, olar gaýyklaryny kenara çykaryp, bar zady taşlap, Onuň yzyna düşdüler.
Isa heýwere kesellini sagaldýar
12 Isa şäherleriň birindekä, tutuş endamy heýwere keselli bir adam geldi. Ol Isany görende, ýüzüni ýere berip, Oňa: «Ýa Reb, isleseň, meni tämiz edip bilersiň» diýip ýalbardy. 13 Isa hem elini uzadyp: «Isleýärin, tämiz bol!» diýdi-de, oňa elini degirdi. Heýwere keseli derrew ol adamdan aýryldy. 14 Isa oňa: «Muny hiç kime aýtma» diýip tabşyrdy-da: «Ýöne bar-da, özüňi ruhana görkez, hemmelere güwälik bolar ýaly, tämizligiň üçin Musanyň tabşyrygy boýunça gurban bagyş et» diýdi. 15 Isa hakdaky gürrüňler barha ýaýraýardy. Isany diňlejek, syrkawlyklaryndan açyljak bolup, Onuň ýanyna uly märekeler ýygnanýardy. 16 Emma Ol çöllere çykyp doga edýärdi.
Bir ysmazyň sagaldylyşy
17 Bir gün Isa sapak berip otyrdy. Jeliläniň ähli obalaryndan, Ýahudadyr Iýerusalimden gelen fariseýler bilen kanunçylar-da şol ýerde otyrdylar. Rebbiň gudraty Onuň syrkawlara şypa berşinde özüni görkezýärdi. 18 Şol wagt birnäçe adam bir ysmazy düşegi bilen göterip getirdiler. Ony içerik salyp, Isanyň öňünde ýatyrjak boldular. 19 Emma märeke zerarly içerik salmak üçin ýol tapman, öýüň üstüne çykyp, üçegiň arasyndan ony düşegi bilen orta ― Isanyň öňüne düşürdiler. 20 Ol hem olaryň imanyny görüp: «Eý adam, seniň günäleriň ötüldi» diýdi. 21 Kanunçylar bilen fariseýler: «Hudaýa dil ýetirýän bu adam kim? Günäleri Hudaýdan başga kim ötüp biljek?» diýip, içlerini gepletmäge başladylar. 22 Emma Isa olaryň nämä oýlanýanyny bilip, olara şeýle diýdi: «Näme içiňizi gepledýärsiňiz? 23 Haýsy aňsat, „Günäleriň ötüldi" diýmekmi ýa-da „Tur, ýöre" diýmek? 24 Emma siz Ynsan Oglunyň ýer ýüzünde günäleri ötmäge ygtyýarynyň bardygyny biler ýaly...» diýdi-de, ysmaz bolan adama: «Saňa diýýärin, tur, düşegiňi al-da, öýüňe git» diýdi. 25 Ol hem derrew olaryň gözleriniň alnynda ör turup, düşegini aldy-da, Hudaýy şöhratlandyryp, öýüne gitdi. 26 Hemmeler haýran galyşyp, Hudaýy şöhratlandyrdylar, gorky bilen dolup: «Bu gün geň zatlar gördük» diýişdiler.
Lewiniň şägirtlere goşulyşy
27 Isa daşaryk çykanda, gümrükhanada oturan Lewi atly salgytçyny gördi. Ol oňa: «Meniň yzyma düş!» diýdi. 28 Ol hem bar zady taşlap, turdy-da, Onuň yzyna düşdi. 29 Lewi öz öýünde Isa üçin bir uly zyýapat berdi. Saçagyň başynda olar bilen oturan birtopar salgytçy we başga köp adam bardy. 30 Fariseýler bilen olaryň kanunçylary Onuň şägirtlerine: «Näme üçin salgytçylardyr günäkärler bilen bile iýip-içýärsiňiz?» diýip hüňürdeşdiler. 31 Isa olara: «Tebip saglara däl-de, syrkawlara gerekdir. 32 Men dogry adamlary däl-de, günäkärleri toba çagyrmaga geldim» diýip jogap berdi.
Oraza barada sorag
33 Olar hem Oňa şeýle diýdiler: «Näme üçin Ýahýanyň şägirtleri ýygy-ýygydan oraza tutup, doga edýärler, fariseýleriňki hem şeýle, ýöne Seniň şägirtleriň iýip-içip ýörler?» 34 Isa şeýle jogap berdi: «Giýew ýanlaryndaka, siz toýdakylara oraza tutduryp bilersiňizmi? 35 Emma giýewiň olaryň ýanyndan alynjak günleri geler, olar şonda, şol günlerde oraza tutarlar». 36 Isa olara bir tymsal aýtdy: «Hiç kim täze eşikden bir bölek ýyrtyp alyp, köne eşige ýamalyk etmez. Ýogsa, ol täzäni ýyrtar hem-de täzeden alnan ýamalyk köne eşige gelişmez. 37 Hiç kim-de täze şeraby köne meşiklere guýmaz. Ýogsa, täze şerap meşikleri ýaryp, daşary döküler, meşikler zaýalanar. 38 Täze şerap täze meşiklere guýulmalydyr. Şeýlelikde, ikisi-de aman galar. 39 Hiç kim-de köne şeraby içensoň täzäni küýsemez, çünki „Könesi oňat" diýer».
Sabat güni barada sorag
1 Pesahyň ikinji gününden soňky ilkinji sabat güni Isa bugdaýlygyň arasyndan geçip barýarka, şägirtleri bugdaý başlaryny ýolup, aýalarynda owup iýýärdiler. 2 Fariseýleriň käbirleri olara: «Näme üçin Sabat güni etmesiz zady edýärsiňiz?» diýdiler. 3 Isa olara şeýle diýdi: «Siz özi we ýanyndakylar aç galanlarynda, Dawudyň näme edenini okamadyňyzmy? 4 Ol Hudaýyň öýüne bardy-da, Hudaýa hödürlenen, ruhanylardan başga hiç kimiň iýmeli däl çöreklerini alyp iýdi we ýanyndakylara hem berdi». 5 Olara: «Ynsan Ogly sabat gününiň hem Rebbidir» diýdi. 6 Ýene bir sabat güni Isa sinagoga baryp, sapak bermäge durdy. Ol ýerde sag eli gurap, inçelen bir adam bardy. 7 Kanunçylar bilen fariseýler Ony aýyplajak bolup, «Sabat güni şypa edermikä?» diýip, Ony aňtadylar. 8 Isa olaryň pikirlerini bilip, eli gurap, inçelen adama: «Ýokary gal-da, ortada dur» diýdi. Ol hem ýokary galyp durdy. 9 Onsoň Isa olara şeýle diýdi: «Sizden soraýaryn: Sabat güni näme etmek dogry, ýagşylyk etmekmi ýa ýamanlyk etmek? Jan halas etmekmi ýa öldürmek?» 10 Onsoň töweregindäkileriň hemmesine seretdi-de, ýaňky adama: «Eliňi uzat!» diýdi. Ol hem şeýle etdi we eli beýlekisi ýaly sagaldy. 11 Olar bolsa gahar-gazaba münüp, Isa näme etmelidigi barada öz aralarynda gürrüňe başladylar.
Isa on iki resulyny saýlaýar
12 Şol günleriň birinde Isa doga etmäge daga çykyp, uzyn gijäni Hudaýa doga etmek bilen geçirdi. 13 Gündiz bolanda şägirtlerini ýanyna çagyrdy. Olardan on ikisini saýlap, resullar adyny dakdy. Saýlanlary şulardyr: 14 Petrus adyny bereni Simun we onuň dogany Andreas, Ýakup we Ýahýa, Filipus we Bartolomeus, 15 Matta we Tomas, Alfeusyň ogly Ýakup we Watançy diýilýän Simun. 16 Ýakubyň ogly Iuda we soňra Oňa haýynlyk eden Iuda Iskariot. 17 Isa olar bilen aşak inip, bir tekiz ýerde durdy. Ol ýerde şägirtlerinden ybarat bir uly märeke we bütin Ýahudadan, Iýerusalimden, Saýdanyň we Suruň kenar ýakalaryndan Ony diňlemäge, syrkawlygyndan açylmaga gelen uly halk köpçüligi bardy. 18 Al-arwahlardan yza çekýänler-de şypa tapýardylar. 19 Bütin märeke Oňa el degirjek bolup dyrjaşýardy. Çünki Ondan güýç çykyp, hemmesine şypa berýärdi.
Bagtlylar we bagtsyzlar
20 Isa şägirtlerine garap, şeýle diýdi: «Eý garyplar, siz bagtlysyňyz, çünki Hudaýyň Patyşalygy siziňkidir. 21 Häzirki açlar, siz bagtlysyňyz, çünki doýarsyňyz. Häzirki aglaýanlar, siz bagtlysyňyz, çünki gülersiňiz. 22 Ynsan Ogly sebäpli adamlar sizi ýigrenip, aralaryndan kowan wagtlary, size sögüp, adyňyzy ýamana çykaran wagtlary siz bagtlysyňyz! 23 Şol gün şatlanyň, begençden böküň, çünki Gökde aljak sylagyňyz uludyr. Olaryň atalary-da pygamberlere şeýle edendirler. 24 Emma waý size, eý baýlar! Çünki siz öz teselliňizi alansyňyz. 25 Waý size, eý, häzirki doklar! Çünki siz aç galarsyňyz. Waý size, eý, häzirki gülýänler! Çünki siz ýas tutup aglarsyňyz. 26 Ähli adamlar sizi taryplan mahaly waý halyňyza! Çünki olaryň atalary ýalan pygamberlere-de şeýle edendirler».
Duşmanlaryňyzy söýüň
27 Emma, eý, Meni diňleýänler, size diýýärin, duşmanlaryňyzy söýüň, özüňizi ýigrenýänlere ýagşylyk ediň. 28 Özüňize gargaýanlar barada ýagşy dilegde boluň, özüňizi ynjydýanlara doga ediň. 29 Bir ýaňagyňa urana ol ýaňagyňy-da tut. Donuňy alandan köýnegiňi hem gaýgyrma. 30 Saňa dileg salana ber, özüňden bir zat alandan yzyna dileme. 31 Adamlaryň özüňize näme etmegini isleýän bolsaňyz, siz-de olara şeýle ediň. 32 Siz özüňizi söýýänleri söýýän bolsaňyz, munuň bilen näme abraý gazanýarsyňyz? Çünki günäkärlär-de özlerini söýýänleri söýýärler. 33 Siz özüňize ýagşylyk edýänlere ýagşylyk edýän bolsaňyz, munuň bilen näme abraý gazanýarsyňyz? Çünki günäkärler-de muny edýärler. 34 Yzyna almak tamasy bilen karz berýän bolsaňyz, munuň bilen näme abraý gazanýarsyňyz? Çünki günäkärler-de doly yzyna almak niýeti bilen günäkärlere karz berýärler. 35 Duşmanlaryňyzy söýüň, ýagşylyk ediň, yzyna almagy umyt etmän karz beriň. Şeýlelikde, baýragyňyz uly bolup, Hemmelerden Beýik Bolanyň ogullary bolarsyňyz. Çünki Ol gadyr bilmezlere-de, ýamanlara-da mähribandyr. 36 Ataňyzyň rehimdar bolşy ýaly, siz-de rehimdar boluň».
Başgalaryň üstünden höküm çykarmaň
37 Başgalaryň üstünden höküm çykarmaň, siziň-de üstüňizden höküm çykarylmaz. Iş kesmäň, size-de iş kesilmez. Bagyşlaň, siz-de bagyşlanarsyňyz. 38 Beriň, size-de berler. Gujagyňyza basylyp silkelenip, pürepür, oňat ölçeg bilen berler. Çünki haýsy ölçeg bilen ölçeseňiz, size-de şol ölçeg bilen ölçeler». 39 Isa olara bir tymsal hem aýtdy: «Kör köri idip bilermi? Ikisi hem guýa gaçaýmazmy. 40 Şägirt öz mugallymyndan ýokary däldir, ýöne kämilleşensoň, her kes öz mugallymy ýaly bolar. 41 Näme üçin sen doganyňyň gözündäki çöpi görýärsiň-de, öz gözüňdäki agajy saýgarmaýarsyň? 42 Ýa-da öz gözüňdäki agajy görmän, doganyňa nädip: „Dogan! Gel, seniň gözüňdäki çöpi çykaraýyn" diýjek? Eý ikiýüzli! Ilki öz gözüňden agajy çykar. Şonda doganyňyň gözündäki çöpi çykarmak üçin oňat saýgararsyň».
Agaç we onuň miwesi
43 Oňat agajyň erbet miwe bermeýşi ýaly, erbet agaç-da oňat miwe bermez. 44 Agaç öz miwesinden tanalýandyr. Sebäbi ne tikenden injir alynýandyr, ne-de çalydan üzüm ýygylýandyr. 45 Oňat adam ýüreginiň oňat hazynasyndan oňat zat çykarýandyr. Erbet adam-da ýüreginiň erbet hazynasyndan erbet zat çykarýandyr. Çünki onuň agzy ýüreginden joşanyny sözleýändir. 46 Näme üçin Maňa „Ýa Reb! Ýa Reb!" diýip-de, aýdanlarymy etmeýärsiňiz? 47 Meniň ýanyma gelýän, Meniň sözlerimi eşidip, olary berjaý edýän adamyň kim ýalydygyny Men size aýdaýyn. 48 Ol bir öý salan adam ýalydyr. Bu adam ýeri çuň gazyp, binany bir gaýanyň üstünde tutdy. Sil gelende bolsa derýa ol öýe urup, ony gymyldadyp bilmedi. Çünki onuň binasy gaýanyň üstünde tutulypdy. 49 Ýöne Meniň sözlerimi eşidip-de, berjaý etmedik topragyň üstünde binýatsyz öý salan adam ýalydyr. Derýa ol öýe uran badyna, öý ýykylyp, onuň dargaýşy gorkunç boldy».
Ýüzbaşynyň imany
1 Isa bu sözleri halka eşitdirip bolandan soň, Kapernauma bardy. 2 Bir ýüzbaşynyň eziz görýän hyzmatkäri syrkawlap, ölüm ýassygynda ýatyrdy. 3 Ýüzbaşy Isa baradaky gürrüňleri eşidende, baryp, hyzmatkärini sagaltmagy Ondan haýyş etsinler diýip, ýehudylaryň birnäçe ýaşulusyny Onuň ýanyna iberdi. 4 Olar hem Isanyň ýanyna gelenlerinde, Oňa çyny bilen ýalbaryp, şeýle diýdiler: «Ol muny etmegiňe mynasypdyr. 5 Çünki ol biziň milletimizi söýýär, sinagogany-da bize şol salyp berdi». 6 Isa olar bilen bile gitdi. Ol onuň öýüne golaýlanda, ýüzbaşy dostlaryny iberip, Oňa şeýle diýdi: «Ýa Reb, zähmet çekme. Seniň öýüme gelmegiňe men mynasyp däl. 7 Şonuň üçin hem men özümi Seniň ýanyňa gelmäge mynasyp görmedim, ýöne bir söz aýt, meniň hyzmatkärim sagalar. 8 Çünki men bir gol astyndaky adam, meniň gol astymda hem esgerler bar, birine: „Git" diýýärin, gidýär, ýene birine: „Gel" diýýärin, gelýär, hyzmatkärime: „Şuny et" diýýärin, edýär». 9 Isa muny eşidende, oňa haýran galdy, yzyna düşüp gelýän halaýyga ýüzlenip, şeýle diýdi: «Size diýýärin: Men hatda Ysraýylda-da beýle imany göremok». 10 Iberilenler öýe gaýdyp gelenlerinde, syrkaw hyzmatkär sagalan eken.
Isa bir dul hatynyň ogluny direldýär
11 Ertesi Isa Nain diýen şähere gitdi. Şägirtleriniň köpüsi we uly märeke hem Onuň bilen bile gitdi. 12 Isa şäheriň derwezesine golaýlanda, ine, bir ölini ugradyp barýardylar. Ol dul galan ejesiniň ýalňyz ogludy. Şäher halkynyň birtopary hem aýalyň ýanyndadylar. 13 Reb enäni görende, oňa haýpy gelip: «Aglama!» diýdi. 14 Baryp tabyda elini degirdi, gölegçiler hem durdular. Ol diýdi: «Eý, ýaş ýigit! Saňa diýýärin, tur!» 15 Öli ýerinden galyp oturdy-da, geplemäge başlady. Isa ony enesine gowşurdy. 16 Hemmelere gorky aralaşdy. Olar: «Aramyzda bir uly pygamber peýda bolupdyr, Hudaý Öz halkyny idemäge gelipdir» diýip, Hudaýy şöhratlandyrdylar. 17 Isa hakdaky bu gürrüň bütin Ýahuda, dumly-duşa ýaýrady.
Isa we Çokundyryjy Ýahýa
18 Ýahýanyň şägirtleri bularyň ählisini oňa habar berdiler. 19 Ýahýa-da öz şägirtlerinden ikisini ýanyna çagyryp, Rebden: «Sen şol geljek Mesihmi ýa biz başga birine garaşmalymy!» diýip soramaga Onuň ýanyna iberdi. 20 Olar Onuň ýanyna gelip, şeýle diýdiler: «Çokundyryjy Ýahýa bizi Seniň ýanyňa: „Sen şol geljek Mesihmi ýa biz başga birine garaşmalymy?" diýip soramaga iberdi». 21 Edil şol wagt Isa birtopar adamlary syrkawlyklardan, dertlerden we erbet ruhlardan sagaltdy. Köp körleriň gözüni açdy. 22 Şeýlelikde, Ol olara şeýle diýdi: «Gidiň-de, görüp-eşidenleriňizi Ýahýa habar beriň: körler görýär, agsaklar ýöreýär, heýwere keselliler tämizlenýär, kerler eşidýär, ölüler direlýär, garyplara Hoş Habar wagyz edilýär. 23 Men sebäpli büdremedik bagtlydyr!» 24 Ýahýanyň iberen adamlary gidenden soň, Isa halaýyga Ýahýa hakda gürrüň bermäge durdy: «Çöle näme görmäge gitdiňiz? Ýeliň yraýan gamşynymy? 25 Eýsem, näme görmäge gitdiňiz? Nepis eşikler geýnen bir adamymy? Nepis eşikler geýnip, zowky-sapada ýaşaýanlar patyşalaryň köşklerindedir. 26 Eýsem, näme görmäge gitdiňiz? Bir pygamberimi? Hawa, size aýdýaryn: ol pygamberden hem artykdyr. 27 „Ine, Men Öz habarçymy Seniň öňüňden iberýärin. Ol öňden gidip, Seniň ýoluňy taýýarlar" diýip ýazylan şudur. 28 Size diýýärin: aýaldan doglanlaryň arasynda Çokundyryjy Ýahýadan uly pygamber ýok, ýöne Hudaýyň Patyşalygynda iň kiçi hem ondan uludyr». 29 Ony diňlän bütin halaýyk hem salgytçylar Hudaýyň ýoluny oňladylar. Sebäbi Ýahýa tarapyndan çokundyryldylar. 30 Ýöne fariseýler bilen kanunçylar onuň tarapyndan çokundyrylman, Hudaýyň özleri hakdaky niýetinden boýun gaçyrdylar. 31 Şonda Isa olara şeýle diýdi: «Bu nesliň adamlaryny Men kime meňzedeýin? Olar kime meňzeýär! 32 Olar bazar ýerinde oturyp, öz ýoldaşlaryna: „Size tüýdük çaldyk, tans etmediňiz, agy etdik, aglamadyňyz" diýip gygyrýan çagalara meňzeýärler. 33 Çünki Çokundyryjy Ýahýa geldi, ol ne çörek iýýär, ne-de şerap içýär, siz bolsa oňa „jynly" diýýärsiňiz. 34 Ynsan Ogly geldi, iýýär hem içýär, siz: „Ine, horan, arakhor, salgytçy, günäkärleriň dosty" diýýärsiňiz. 35 Ýöne akyldarlyk özüniň ähli çagalary tarapyndan tassyklandy».
Isa we günäkär aýal
36 Fariseýlerden biri Isadan özi bilen bile nahar iýmegini haýyş etdi. Ol hem ýaňky fariseýiň öýüne baryp, saçak başynda oturdy. 37 Ol şäherde bir günäkär aýal bardy. Ol Isanyň fariseýiň öýünde saçak başynda oturandygyny eşidende, bir ak mermer gapda atyr ysly ýag getirdi. 38 Ol aýal yzda, Isanyň aýagyna ýakyn durup, aglap, gözýaşlary bilen Onuň aýagyny ýuwmaga durdy. Onsoň öz saçy bilen süpürip, aýaklaryndan öpüp, ysly ýag bilen ýaglady. 39 Isany öýüne çagyran fariseý muny görende: «Bu Adam pygamber bolsa, onda Özüne elini degirýän aýalyň kimdigini, nähilidigini bilerdi. Bu aýal bir günäkär ahyryn» diýip, içini gepletdi. 40 Isa oňa: «Simun! Saňa bir aýtjak zadym bar» diýdi. Ol hem: «Aýdyber, Mugallym» diýdi. 41 Isa şeýle diýdi: «Iki adam bir karz berijä bergilidi. Biriniň bäş ýüz dinar, biriniň hem elli dinar bergisi bardy. 42 Olaryň bermäge zatlary bolmansoň, karz beriji ikisiniň hem bergisini geçdi. Indi Maňa aýt, olaryň haýsysy ony köp söýer?» 43 Simun: «Meniň pikirimçe, köpräk karzy geçilen bolsa gerek» diýdi. Isa: «Dogry pikir etdiň» diýdi. 44 Onsoň aýala tarap öwrülip, Simuna şeýle diýdi: «Bu aýaly görýäňmi? Men seniň öýüňe geldim, sen Maňa aýagym üçin suw-da bermediň. Emma ol Meniň aýagymy gözýaşlary bilen ýuwup, saçy bilen süpürdi. 45 Sen meni öpmediň, emma bu aýal gelelim bäri, yzyny üzmän aýaklarymdan öpüp otyr. 46 Sen Meniň başymy zeýtun ýagy bilen-de ýaglamadyň, emma bu aýal aýaklarymy ysly ýag bilen ýaglady. 47 Şonuň üçin saňa aýdýaryn: onuň köp bolan günäleri geçildi. Onuň köp söýýändiginiň sebäbi, ine, şunda. Emma kimiň az günäsi geçilse, ol az söýer». 48 Aýala bolsa: «Seniň günäleriň geçildi» diýdi. 49 Onuň bilen bile saçak başynda oturanlar: «Günäleri-de geçýän bu kimkä?» diýşip, içlerini gepletmäge başladylar. 50 Isa bolsa aýala: «Imanyň seni halas etdi. Sag-aman git» diýdi.
Isanyň yzyna eýeren aýallar
1 Şundan soň, Isa şäherme-şäher, obama-oba aýlanyp, wagyz edip, Hudaýyň Patyşalygynyň hoş habaryny bildirýärdi. 2 On iki şägirt we erbet ruhlardan hem syrkawlyklardan gutulan käbir aýallar, içinden ýedi jyn çykan Magdalaly diýilýän Merem, 3 Hirodesiň öýüni dolandyrýan Huzanyň aýaly Ýuhanna, Suzanna we başga-da birtopar aýallar Onuň ýanyndady. Olar öz emläkleri bilen Oňa gulluk edýärdiler.
Ekin tymsaly
4 Köp halaýyk üýşüp, her şäherden Isanyň ýanyna ýygnananlarynda, Ol tymsal bilen gürrüň berdi: 5 Bir daýhan ekin ekmäge gidýär. Ekip ýörkä, tohumlaryň birnäçesi ýoluň ýakasyna düşýär, olar depelenýär we guşlar gelip, olary çokalaýarlar. 6 Birnäçesi hem daşlyga düşüp, gögeren badyna guraýar, çünki yzgar ýok eken. 7 Birnäçesi tikenleriň arasyna düşýär, tikenler olar bilen ösüp, olary basýar. 8 Birnäçesi-de gowy ýere düşensoň, gögerip, ýüz esse hasyl berýär». Bulary aýdansoň: «Gulagy barlar eşitsin!» diýip gygyrdy. 9 Şägirtleri Ondan: «Bu tymsalyň manysy näme?» diýip soradylar. 10 Ol şeýle diýdi: «Hudaýyň Patyşalygynyň syrlaryna düşünmek ukyby size berildi, ýöne başgalaryna gözläp görmesinler, eşidip düşünmesinler diýip, tymsallar bilen aýdylýar. 11 Tymsalyň manysy şeýle: Tohum Hudaýyň sözüdir. 12 Ýoluň ýakasyna düşen däneler sözi eşidýän adamlary aňladýar. Ýöne soň gutulmazlyklary üçin şeýtan olaryň kalbyndan sözi sogrup alar. 13 Daşlyk ýere düşenler bolsa sözi eşidenlerinde şatlyk bilen kabul edýän adamlary aňladýar. Ýöne olar kökleriniň ýoklugy üçin, az wagtlaýyn iman edip, synag wagty imandan dänýärler. 14 Tikenler arasyna düşenler bolsa sözi eşidýänleri aňladýar, ýöne bu ýaşaýşyň gaýgylary, baýlyklary, keýpi-sapasy olary barha bogýar, olar hasyl bermeýärler. 15 Gowy topraga düşenler bolsa, Sözi eşidip, ony ýagşy hem ak ýürekde saklap, sabyr bilen miwe berýänleri aňladýar.
Ähli zat ýagtylyga çykar
16 Hiç kim çyrany ýakyp, onuň üstüni bir gap bilen örtýän däldir ýa-da ony çarpaýanyň aşagynda goýýan däldir. Gaýtam, içerik girenler yşygy görer ýaly, ony çyradanyň üstünde goýýandyr. 17 Çünki belli bolmajak gizlin zat ýokdur, bilnip üsti açylmajak ýaşyryn zat ýokdur. 18 Şonuň üçin, eşidişiňize üns beriň, çünki kimde bar bolsa, oňa berler, ýöne kimde ýok bolsa, özünde bardyr diýip güman edýäni hem ondan alnar».
Isanyň ejesi we doganlary
19 Isanyň ejesi bilen doganlary Ony görmäge geldi, ýöne märeke zerarly, olar Onuň ýanyna baryp bilmediler. 20 Oňa: «Ejeň bilen doganlaryň daşarda durlar, Seni görmek isleýärler» diýip habar berildi. 21 Emma Isa: «Meniň ejem, doganlarym ― Hudaýyň Sözüni diňläp, ony berjaý edýänlerdir» diýdi.
Isa tupany ýatyrýar
22 Bir gün Isa şägirtleri bilen bir gaýyga münüp, olara: «Kölüň aňyrsyna geçeliň» diýdi. Şeýlelikde, ugradylar. 23 Barýarkalar, Ol uka gitdi. Kölde birden güýçli ýel turup, gaýyga suw dolup başlady, olar howply ýagdaýa düşdüler. 24 Şägirtler baryp, Ony oýaryp: «Ussat, Ussat, heläklenip barýarys!» diýdiler. Isa turup, ýele hem çaýkanýan suwa käýedi, olar-da ýatdy, şeýle imi-salalyk boldy. 25 Ol şägirtlerine: «Siziň imanyňyz hany?» diýdi. Olar bolsa geňirgenişip, gorkuşyp, biri-birlerine: «Bu kim? Bu ýele hem suwa buýruk berýär, olar-da gulak asýar» diýişdiler.
Jynly adamyň sagaldylyşy
26 Olar Jeliläniň garşysynda ýerleşen gadaralylaryň ýurduna geldiler. 27 Isa kenarda gaýykdan düşende, Oňa şol şäherden bolan we kän wagt bäri jyny bar bir adam gabat geldi. Bu eginbaş geýmän, öýde ýaşaman, mazarlaryň içinde ýaşardy. 28 Ol Isany görende gygyryp, Onuň öňünde ýere ýüzin ýykylyp, batly ses bilen şeýle diýdi: «Eý Isa! hemmelerden beýik Hudaýyň Ogly, meniň bilen näme işiň bar? Saňa ýalbarýaryn, meni gynama». 29 Çünki Isa arwaha ol adamdan çykmagy buýrupdy, sebäbi arwah ony ýygy-ýygydan tutýardy. Munuň üçin ol adamy zynjyrlap, kündeläp saklardylar. Emma ol baglary gyrardy, jyn ony çöllere çekerdi. 30 Isa ondan: «Adyň näme?» diýip sorady. Ol hem: «Legion» diýip jogap berdi. Çünki oňa köp jyn giripdi. 31 Jynlar özlerine dowzah çukuryna gitmegi buýurmasyn diýip, Isa ýalbardylar. 32 Şol ýerde dagyň üstünde bir uly doňuz sürüsi otlap ýördi. Jynlar doňuzlaryň içine girmäge rugsat bermegi üçin, Oňa ýalbardylar. Ol hem rugsat berdi. 33 Olar ýaňky adamdan çykyp, doňuzlara girdiler. Süri bolsa uçutdan kölüň içine paýyrdaşyp gark boldy. 34 Çopanlar bolan zady görenlerinde gaçyp, şäherdir obalara muny habar berdiler. 35 Halaýyk-da bolan zady görmek üçin çykyp, Isanyň ýanyna geldi. Olar içinden jynlaryň çykan adamynyň geýnip, Isanyň aýaklarynyň düýbünde oturanyny, akylynyň hem ýerindedigini görüp gorkdular. 36 Bu wakany görenler bolsa jyn uran adamyň nähili sagalanyny olara gürrüň berdiler. 37 Onsoň gadaralylar ýurdunyň bütin ilaty Isadan ýanlaryndan gitmegini haýyş etdiler, sebäbi olara uly gorky aralaşypdy. Isa-da gaýyga münüp, yzyna gaýtdy. 38 Emma içinden jynlar çykan adam Onuň ýanynda bolmak üçin, Isa ýalbardy. 39 Isa-da: «Bar, öýüňe gaýt, Hudaýyň saňa edenlerini gürrüň ber» diýip, ony ugratdy. Ol hem gidip, Isanyň özüne edenlerini bütin şähere jar etdi.
Direlen gyz, sagalan aýal
40 Isa yzyna öwrülip gelende, halk Ony garşylady, çünki hemmeler Oňa garaşýardy. 41 Ine, sinagoganyň başlygy bolan Ýaýrus atly bir adam gelip, Isanyň aýagyna ýykylyp, Ondan öýüne barmagy haýyş etdi. 42 Çünki onuň on iki ýaşlaryndaky ýekeje gyzy ölüm ýassygynda ýatyrdy. Isa ol ýere barýarka, halaýyk her ýandan Ony gysýardy. 43 Ol ýerde on iki ýyldan bäri gan akmasy tutup, bar-ýoguny tebiplere harç etse-de, hiç birisinden şypa tapmadyk bir aýal bardy. 44 Ol Isanyň ýeňsesinden baryp, Onuň geýiminiň syýyna elini degirdi welin, şol bada onuň gan akmasy kesildi. 45 Isa: «Maňa kim el degirdi!» diýdi. Hemmeler inkär edende, Petrus bilen ýanyndakylar: «Ussat! Halk daşyňy alyp, Seni gysyp-gowrup barýar, Sen bolsaň: „Maňa kim el degirdi?" diýýärsiň» diýdiler. 46 Emma Isa: «Maňa biri elini degirdi, çünki Men Özümden bir güýjüň çykanyny aňdym» diýdi. 47 Aýal gizlin galyp bilmänini görüp, titräp, Onuň öňünde ýere ýykyldy. Bütin halkyň öňünde näme üçin Oňa elini degrenini, şol bada hem şypa tapanyny aýtdy. 48 Isa oňa: «Gyzym! Imanyň saňa şypa berdi. Sag-aman git» diýdi. 49 Isa bu sözleri aýdyp durka, sinagoga başlygynyň öýünden biri gelip: «Gyzyň aýryldy, Mugallymy azara goýma» diýdi. 50 Emma Isa muny eşidende, oňa: «Gorkma, diňe iman et, ol gutular» diýdi. 51 Öýe gelip ýetenlerinde bolsa, Petrus, Ýahýa, Ýakup we gyzyň ene-atasyndan başga hiç kime Özi bilen içerik girmäge rugsat etmedi. 52 Hemmeler aglaşyp, ýas tutup otyrdylar. Isa: «Aglamaň, ol ölenok, ol uklap ýatyr» diýdi. 53 Gyzyň ölüdigini bilýändikleri üçin, Oňa gülüşdiler. 54 Emma Isa hemmeleri daşaryk kowup, gyzyň elinden tutdy-da, gygyryp: «Gyzym, gal!» diýdi. 55 Onuň ruhy yzyna gelip, gyz şolbada ýokary galdy. Isa oňa nahar berilmegini buýurdy. 56 Gyzyň ene-atasy geň galdy. Isa bolsa näme bolanyny hiç kime aýtmazlygy tabşyrdy.
Isa on iki resulyny il arasyna iberýär
1 Isa on iki şägirdini bir ýere çagyryp, olara bütin jynlary kowmaga, syrkawlyklara em etmäge, güýç hem ygtyýar berip, 2 olary Hudaýyň Patyşalygyny wagyz etmäge, syrkawlara şypa bermäge ýollady. 3 Olara şeýle diýdi: «Ýol üçin hiç zat almaň: ne taýak, ne torba, ne çörek, ne pul, ne-de iki köýnek. 4 Haýsy öýe barsaňyz, şol ýerde galyp, şol ýerden hem ýola çykyň. 5 Sizi nirede kabul etmeseler, şol şäherden çykyp barýarkaňyz, olara güwälik bolar ýaly, aýagyňyzyň tozuny kakyň». 6 Olar-da ýola düşüp, obama-oba aýlandylar, Hoş Habary yglan edip, hemme ýerde şypa berdiler. 7 Tetrarh Hirodes bolan wakalaryň baryny eşidip, gaty aljyrady. Çünki käbirleri: «Ýahýa ölümden direlipdir», 8 käbirleri: «Ylýas peýda bolupdyr», başgalary hem: «Gadym pygamberleriň biri direlipdir» diýişýärdiler. 9 Hirodes bolsa: «Men Ýahýanyň başyny kesdim, ýöne bu habarlaryny eşidýän Adamym kimkä?» diýip, Ony görjek bolýardy.
Isa bäş müň adamy doýurýar
10 Resullar yzlaryna öwrülip gelenlerinde, öz eden işlerini Isa habar berdiler. Ol hem olary ýanyna alyp, Betsaýda diýen şäheriň golaýynda bir çola ýere çekildi. 11 Halaýyk muny bilip, Onuň yzyndan bardy. Ol hem olary oňat garşylap, Hudaýyň Patyşalygy hakda gürrüň berip, şypa mätäçleri sagaltdy. 12 Gün ýaşyp barýarka, Onkiler Isanyň ýanyna gelip, şeýle diýdiler: «Halky goýber, töwerekdäki obalara, meýdanlara gidip, ýatara ýer we azyk tapsynlar. Çünki biz bir çola ýerde». 13 Emma Ol: «Olara siz iýere zat beriň» diýdi. Olar hem: «Gidip, bütin bu halaýyga iýmit satyn almasak, biziň bäş çörek bilen iki balykdan başga zadymyz ýok» diýdiler. 14 Sebäbi olar bäş müňe golaý adamdy. Emma Isa şägirtlerine: «Olary elli-elliden topar-topar bölüň-de oturdyň» diýip tabşyrdy. 15 Olar hem şeýle edip, hemmeleri oturtdylar. 16 Isa bolsa bäş çörek bilen iki balygy alyp, Göge bakyp, olar üçin şükür etdi-de, halka paýlar ýaly, bölüşdirip, şägirtlerine berdi. 17 Hemmeler iýip doýdy, artyp galan çöregiň döwümlerini bolsa ýygnap, on iki sebedi doldurdylar.
Petrusyň Mesihi tanamagy
18 Bir gün Isa ýekelikde doga edýärdi, şägirtleri hem Onuň ýanyndady. Isa olardan: «Halk Maňa kim diýýär?» diýip sorady. 19 Olar şeýle jogap berdiler: «Çokundyryjy Ýahýa diýýärler. Käbirleri-de Ylýas, käbirleri hem gadym pygamberleriň biri direlipdir diýýär». 20 Olara: «Siz Maňa kim diýýärsiňiz?» diýdi. Petrus: «Sen Hudaýyň Mesihisiň» diýdi. 21 Isa bolsa muny hiç kime aýtmaň diýip, olara berk tabşyrdy. 22 Ol ýene şeýle diýdi: «Ynsan Ogly köp görgi görmeli, ýaşulular, baş ruhanylar we kanunçylar tarapyndan ret edilmeli, öldürilmeli we ölenden üç günden soň direlmelidir». 23 Hemmelere şeýle diýdi: «Kim Meniň yzyma eýermek isleýän bolsa, özüni inkär etsin-de, her gün haçyny alyp, yzyma düşsün. 24 Çünki kim janyny halas etmek islese, ony ýitirer, ýöne kim janyny Meniň ugrumda ýitirse, ony halas eder. 25 Sebäbi bir adam bütin dünýäni gazanyp-da, özüni ýogaltsa ýa özüne zyýan ýetirse, oňa näme peýdasy bar? 26 Kim Menden we Meniň sözlerimden utansa, Ynsan Ogly-da Özüniň, Atasynyň we mukaddes perişdeleriň şöhraty bilen gelen mahaly ondan utanar. 27 Emma size dogrusyny aýdýaryn: bu ýerde duranlaryň arasynda Hudaýyň Patyşalygyny görmezden öň ölümi datmajak käbir adamlar bar».
Isanyň görnüşi üýtgeýär
28 Bu sözleri aýdanyndan sekiz güne golaý wagt geçensoň, Isa Petrusy, Ýahýany we Ýakuby ýanyna alyp, doga etmäge daga çykdy. 29 Doga edip otyrka, Onuň ýüz keşbi üýtgäp, eginbaşy ýaldyrap agardy. 30 Ine, iki adam Onuň bilen gürrüň edip durdular. Bu Musa bilen Ylýasdy. 31 Olar şöhrat bilen peýda bolup, Onuň Iýerusalimde amala aşjak aýrylyşy hakda gürrüň edýärdiler. 32 Petrus bilen onuň ýanyndakylary uky basmarlaýardy, ýöne ukudan açylanlarynda, Isanyň şöhratyny hem Onuň ýanynda duran iki adamy gördüler. 33 Musa bilen Ylýas Isanyň ýanyndan aýrylyp barýarkalar, Petrus näme diýýänini bilmän Oňa: «Ussat, Bize bu ýerde bolmak gowy, üç çadyr guraly: biri ― Saňa, biri ― Musa, biri ― Ylýasa» diýdi. 34 Petrus bulary aýdyp durka, bir bulut gelip, olara kölege saldy. Olar buluda girenlerinde gorkdular. 35 Bulutdan: «Meniň söýgüli Oglum Bu! Ony diňläň» diýen owaz geldi. 36 Bu owaz gelen wagty, Isa ýeke galdy. Şägirtler bolsa dymyp, gören zatlary barada şol günlerde hiç kime gürrüň bermediler.
Arwah ýolugan oglanyň sagaldylyşy
37 Şol günüň ertesi dagdan inenlerinde, bir uly märeke Isany garşylady. 38 Märekäniň içinden bir adam gygyryp, şeýle diýdi: «Mugallym! Saňa ýalbarýaryn, meniň ogluma bir seret, çünki ol meniň ýalňyz çagam. 39 Ine, ony bir ruh tutýar-da, çaga birden çygyrýar. Ruh silterläp, onuň agzyndan ak köpük getirip, pagyş-para edenden soň, ondan zordan aýrylýar. 40 Ony çykarmaklary üçin, Seniň şägirtleriňe ýalbardym, ýöne olar başarmadylar». 41 Isa oňa: «Eý, ýoldan çykan imansyz nesil! Men haçana çenli siz bilen bile bolup, size çydaýyn? Ogluňy bärik getir» diýdi. 42 Çaga Isanyň ýanyna gelýärkä, jyn ony ýere urup, köp silterledi. Emma Isa arwaha käýäp, çagany sagaldyp, atasyna gowşurdy. 43 Hemmeler Hudaýyň beýikdigine geň galdylar. Hemmeler Isanyň bütin işlerine geň galyşyp durkalar, Ol Öz şägirtlerine: 44 «Bu sözler gulagyňyzda galsyn: Ynsan Ogly ynsan eline berler» diýdi. 45 Emma olar bu söze düşünmediler. Söz olar akyl ýetirmez ýaly ýaşyryndy, olar hem bu barada Isadan soramaga çekindiler.
Iň uly kim?
46 Şägirtleriň arasynda olaryň haýsynyň uludygy barada jedel ýüze çykdy. 47 Isa olaryň ýüregindäki pikiri aňyp, bir çagany aldy-da, ýanynda duruzdy. 48 Onsoň olara şeýle diýdi: «Kim bu çagany Meniň adymdan kabul etse, Meni kabul etdigidir. Kim-de Meni kabul etse, Meni Ýollany kabul etdigidir. Siziň araňyzda kim hemmeden kiçi bolsa, ol uly bolar». 49 Ýahýa şeýle diýdi: «Mugallym! Biz Seniň adyň bilen jynlary çykarýan bir adamy görüp, ony bökdedik, çünki ol biziň bilen birlikde Seniň yzyňa eýerenok». 50 Isa oňa: «Ony bökdemäň! Çünki kim size garşy bolmasa, siziň tarapdaryňyzdyr» diýdi.
Samariýalylar Isany islemeýär
51 Göge alynmaly mahaly golaýlanda, Isa Iýerusalime tarap aýgytly ýola düşdi. 52 Ol Özünden öň birnäçe çapary ýollady. Olar hem Oňa taýýarlyk görmek üçin baryp, samariýalylaryň bir obasyna girdiler. 53 Emma Ony ol ýerde kabul etmediler, çünki ugry Iýerusalime tarapdy. 54 Şägirtleri Ýakup bilen Ýahýa muny görüp: «Ýa Reb! Olary heläk etsin diýip, Ylýasyň edişi ýaly, Gökden ot ýagdyrmagymyzy isleýärsiňmi?» diýdiler. 55 Isa öwrülip, olara käýedi: «Siz haýsy ruhdandygyňyzy bilmeýärsiňiz. 56 Ynsan ogly adamlary heläk etmäge däl-de, halas etmäge geldi». Onsoň başga oba gitdiler.
Isanyň yzyna eýermek
57 Ýol bilen barýarkalar, bir adam Oňa: «Ýa Reb! Sen nirä gitseň, men-de yzyňa düşerin» diýdi. 58 Isa oňa: «Tilkileriň süreni, guşlaryň höwürtgesi bardyr, ýöne Ynsan Oglunyň başyny goýara-da ýeri ýokdur» diýdi. 59 Başga birine: «Meniň yzyma düş» diýdi. Emma ol: «Ýa Reb! Rugsat et, öňürti gidip, kakamy jaýlaýyn» diýdi. 60 Emma Isa oňa: «Goý, ölüler öz ölülerini jaýlasynlar, ýöne sen git-de, Hudaýyň Patyşalygyny wagyz et» diýdi. 61 Ýene birisi: «Ýa Reb! Seniň yzyňa düşeýin, ýöne rugsat ber, öňürti öz maşgalam bilen hoşlaşaýyn» diýdi. 62 Isa oňa: «Eline azaly alansoň, yzyna seredýän adam Hudaýyň Patyşalygyna ýaraşmaz» diýdi.
Ýetmişler il arasyna iberilýär
1 Şundan soň Reb başga ýetmiş adamy belläp, olary Öz gitjek bolup ýören ähli şäherlerine, ýerlerine iki-ikiden öňünden ýollady. 2 Olara şeýle diýdi: «Hasyl bol, ýöne işgär az. Hasylyny ýygmaga işgär iberer ýaly, hasyl eýesi Rebbe ýalbaryň. 3 Gidiň! Ine, Men sizi möjekler arasyna guzular ýaly ýollaýaryn. 4 Ýanyňyza ne halta, ne torba, ne-de çaryk alyň. Ýolda hiç kime salam bermäň. 5 Haýsy öýe barsaňyz, öňürti: „Bu öýe parahatlyk!" diýiň. 6 Ol öýde parahatlygy söýýän adam bar bolsa, salamyňyz onuň üstüne gonar, ýok-da bolsa, ýene özüňize öwrüler. 7 Ol öýde galyp, olaryň berenlerini iýip-içiň, çünki işgär öz muzduna mynasypdyr. Öýden-öýe gitmäň. 8 Bir şähere baryp, kabul edileniňizde, öňüňizde näme goýulsa, şony iýiň. 9 Ol ýerdäki syrkawlara şypa beriň-de: „Hudaýyň Patyşalygy size golaýlady" diýiň. 10 Emma bir şähere baryp, kabul edilmäniňizde, onuň köçelerine çykyň-da, şeýle diýiň: 11 „Şäheriňizde aýagymyza ýapyşan tozany-da size garşy kakýarys. Ýöne Hudaýyň Patyşalygynyň özüňize golaýlaşanyny biliň". 12 Men size şol günde Sodomyň ýagdaýynyň ol şäheriň ýagdaýyndan has ýeňil boljagyny aýdýaryn. 13 Waý saňa, eý Horazin! Waý saňa, eý Betsaýda! Sizde ýüze çykan mugjyzalar Surda we Saýdada ýüze çykan bolsady, onda olar eýýäm jul hem külüň içinde oturyp toba ederdiler. 14 Emma magşar güni Suruň we Saýdanyň ýagdaýy siziň ýagdaýyňyzdan has ýeňil bolar. 15 Sen, eý Kapernaum, arşa göterilersiňmi? Ýok, dowzaha çenli aşak taşlanarsyň. 16 Sizi diňlän Meni diňlär, sizi ret eden Meni ret eder. Meni ret eden bolsa, Meni Ýollany ret eder». 17 Ol ýetmiş şägirt şatlyk bilen öwrülip: «Ýa Reb! Seniň adyňy agzanymyzda, jynlar hem bize boýun bolýarlar» diýdiler. 18 Isa olara şeýle diýdi: «Men şeýtanyň Gökden ýyldyrym ýaly bolup aşak inenini gördüm. 19 Ine, size ýylanlary, içýanlary we duşmanyň bütin güýjüni depelemäge ygtyýar berdim, hiç zat size zyýan ýetirmez. 20 Ýöne ruhlaryň size boýun bolmagyna däl-de, atlaryňyzyň Gökde ýazylmagyna begeniň». 21 Şol sagatda Isa Mukaddes Ruh arkaly şatlanyp, şeýle diýdi: «Eý, Ýeriň-gögüň Rebbi Atam, Seniň bu zatlary akyldarlardan, düşünjelilerden ýaşyryp, kiçijik çagalara aýan edeniňe şükür edýärin! Hawa, Ata! Çünki Seniň halaýşyň şeýledi». 22 Onsoň şägirtlerine şeýle ýüzlendi: «Hemme zady Maňa Atam tabşyrdy, Ogluň kimdigini Atadan başga hiç kim bilmez. Atanyň hem kimdigini Oguldan we Ogluň äşgär etmek isleýän adamlaryndan başga hiç kim bilmez». 23 Ýörite şägirtlere ýüzlenip, şeýle diýdi: «Siziň görýän zatlaryňyzy görýän gözler ne bagtly! 24 Size aýdýaryn: köp pygamberler, patyşalar siziň görýänleriňizi görmek islediler, ýöne görmediler, siziň eşidýänleriňizi eşitmek islediler, ýöne eşitmediler».
Oňat samariýaly
25 Ine, bir kanunçy turup, Isany synamak üçin: «Mugallym! Ebedi ýaşaýşy miras almak üçin, meniň näme etmegim gerek?» diýip. Ondan sorady. 26 Isa oňa sorag bilen ýüzlendi: «Kanunda näme ýazylypdyr? Sen nähili okaýarsyň?» 27 Ol: «Hudaýyň Rebbi bütin kalbyň, bütin janyň, bütin güýjüň we bütin düşünjäň bilen söý, goňşyňy özüň ýaly söý» diýdi. 28 Isa oňa: «Dogry jogap berdiň, şuny et, ýaşarsyň» diýdi. 29 Emma ol özüni aklajak bolup: «Meniň goňşym kim?» diýip, Isadan sorady. 30 Isa oňa şeýle jogap berdi: «Bir adam Iýerusalimden Eriha barýarka, garakçylaryň eline düşýär. Olar onuň eşiklerini egninden sypyryp alýarlar-da, ony ýenjip, çalajan taşlap gidýärler. 31 Tötänlikde bir ruhany şol ýoldan barýarka, ol adamy görende, ýoluň ol tarapy bilen geçip gidýär. 32 Onsoň bir lewili-de şol ýere gelip, ony görende, ýoluň ol tarapy bilen geçip gidýär. 33 Ýöne şol ýoldan geçip barýan bir samariýaly onuň üstünden gelýär, ony görüp ýüregi awaýar. 34 Onuň ýanyna baryp, zeýtun ýagy bilen şerap guýup, ýaralaryny saraýar. Onsoň ol adamy öz eşegine mündürip, bir myhmanhana getirip, oňa garaşyk edýär. 35 Şol günüň ertesi çykaryp myhmanhanaça iki dinar berip: „Muňa garaşyk et, artykmaç harajadyňy öwrülip gelýärkäm bererin" diýýär. 36 Seniň pikiriňçe, bu üç adamyň haýsysy garakçylaryň eline düşen adamyň goňşusy bolýar?» 37 Kanunçy: «Oňa rehim eden adam» diýip jogap berdi. Isa hem oňa: «Bar, sen-de şonuň ýaly et» diýdi.
Isa Marta bilen Meremiň öýünde
38 Isa bilen şägirtleri ýollaryna dowam edip barýarkalar, Ol bir oba girdi. Ol obada Marta atly bir aýal Ony öýüne myhman aldy. 39 Bu aýalyň Merem atly bir gyz dogany bardy. Ol Isanyň aýagyna ýakyn oturyp, Onuň sözlerine gulak asýardy. 40 Marta hyzmat bilen başagaý bolup ýörşüne, Isanyň ýanyna gelip, şeýle diýdi: «Ýa Reb! Gyz doganymyň meniň ýeke özüme hyzmat etdirip ýörmegi seniň perwaýyňa dälmi? Oňa aýt, maňa kömekleşsin». 41 Isa oňa şeýle diýdi: «Marta, Marta! Sen köp zatlara aladalanyp, biynjalyk bolýarsyň. 42 Ýöne diňe bir zat gerek. Merem özünden alynmajak oňat paýy saýlady».
Nähili doga etmeli
1 Günleriň birinde Isa bir ýerde doga edýärdi. Dogasyny gutaranda, şägirtleriniň biri Oňa: «Ýa Reb! Ýahýanyň öz şägirtlerine öwredişi ýaly, Sen hem bize doga etmegi öwret» diýdi. 2 Olara şeýle diýdi: «Doga edeniňizde şeýle diýiň: Eý, Gökdäki Atamyz! Adyň mukaddes bolsun. Patyşalygyň gelsin, Gökde bolşy ýaly, Ýerde-de Seniň islegiň amala aşsyn. 3 Gündelik çöregimizi bize günde ber. 4 Günälerimizi geç. Çünki biz hem özümize garşy günä edenleriň barynyň günäsini geçýäris. Bizi synaga salma, bizi iblisden halas et». 5 Onsoň Isa olara şeýle diýdi: «Aýdaly, siziň biriňiziň bir dostuňyz bar. Ol ýarygije oňa baryp, şeýle diýýär: „Dost! Maňa üç çörek karz ber. 6 Çünki bir dostum ýoldan meniňkä geldi. Onuň öňünde goýara zadym ýok". 7 Ol hem içerden şeýle diýýär: „Maňa zähmet berme, gapy eýýäm ýapyldy, çagalarym meniň bilen bile düşekde ýatyr, men turup, saňa zat berip biljek däl". 8 Size diýýärin, ýaňky dostluk hatyrasyna turup, oňa çörek bermese-de, onuň höçjetligi üçin näçe islese berer. 9 Size diýýärin, diläň, size berler. Agtaryň, taparsyňyz. Gapyny kakyň, size açylar. 10 Çünki her dilän alar, agtaran tapar, gapy kakana gapy açylar. 11 Sizden haýsy ata ogly çörek dilände, oňa daş berer? Ýa-da balyk dilände, balyk ýerine oňa ýylan berer? 12 Ýa-da ýumurtga dilände, oňa içýan berer? 13 Şeýlelikde, erbet bolan siz öz oglanlaryňyza oňat sylaglar bermegi bilýän bolsaňyz, Gökdäki Ataňyz Özünden dilänlere has-da köp Mukaddes Ruhy berer!»
Isa we Beýelzebul
14 Bir gezek Isa bir lal jyny kowýardy. Jyn çykan badyna, lal adam geplemäge başlady, halaýyk muňa geňirgendi. 15 Ýöne olaryň käbiri: «Ol jynlaryň hany Beýelzebul arkaly jynlary kowýar» diýdiler. 16 Beýlekiler hem Gökden bir alamat görkezmegini talap edip, Ony synamakçy boldular. 17 Emma Isa olaryň pikirlerini bilip, şeýle diýdi: «Içinde bölünişik bolan patyşalyk dargar, öz içinden bölnen öý ýykylar. 18 Şeýtan öz içinden bölünse, onuň patyşalygy nähili durar? Muny siziň „Jynlary Beýelzebul arkaly kowýar" diýýäniňiz üçin aýdýaryn. 19 Men jynlary Beýelzebul arkaly kowýan bolsam, onda siziň adamlaryňyz olary kim arkaly kowýar? Munuň üçin, olar size kazylyk ederler. 20 Men jynlary Hudaýyň barmagy arkaly kowýan bolsam, onda Hudaýyň Patyşalygy size gelendir. 21 Doly ýaraglanan bir güýçli adam öz öýüni goraýan bolsa, onuň mal-mülki howpsuzlykdadyr. 22 Emma özünden güýçli adam hüjüm edip, ony ýeňse, onda onuň buýsanýan hemme ýaraglaryny alyp, oljasyny paýlar. 23 Meniň bilen bile bolmadyk Maňa garşydyr, Meniň bilen bile ýygmadyk dagadar. 24 Al-arwah adamdan çykanda, gurak ýerlere aýlanyp, dynçlyk gözleýär, ýöne ony tapmanda: „Çykan öýüme öwrüleýin" diýýär. 25 Dolanyp gelende, öýüň süpürilgi, ýerbe-ýerdigini görýär. 26 Onsoň gidip, özünden hem erbet ýedi ruhy ýanyna alýar-da, şol ýere baryp, mesgen tutýar. Şeýlelikde, ol adamyň soňky ýagdaýy ozalkysyndan hem erbet bolýar». 27 Isa bu zatlary aýdyp durka, halaýygyň arasyndan bir aýal sesini gataldyp: «Seni dogran, Seni emdiren ene ne bagtly!» diýdi. 28 Ol bolsa şeýle jogap berdi: «Hawa, Hudaýyň sözüni eşidip, ony ýerine ýetirýänler has hem bagtlydyr!»
Ýunusyň alamaty
29 Halaýyk ýygnanyberende, Isa şeýle diýdi: «Bu nesil erbet nesil, ol alamat talap edýär, ýöne oňa Ýunus pygamberiňkiden başga alamat berilmez. 30 Ýunus Ninewiýa halkyna nähili alamat bolan bolsa, şonuň ýaly-da, Ynsan Ogly bu nesle alamat bolar. 31 Günortanyň aýal patyşasy höküm gününde bu nesliň adamlary bilen bilelikde galyp, olary höküm eder. Çünki ol Süleýmanyň pähimini diňlemek üçin, Ýeriň ol ujundan geldi, ine, bu ýerde Süleýmandan-da uly Biri bar. 32 Ninewiýa halky höküm gününde bu nesil bilen bilelikde galyp, ony höküm eder, çünki olar Ýunusyň wagzy bilen toba etdiler, ine, bu ýerde Ýunusdan-da uly Biri bar».
Bedeniň yşygy
33 Hiç kim çyrany ýakyp, gizlin ýerde ýa-da galla ölçeginiň aşagynda goýýan däldir, tersine, içeri girenler yşygy görer ýaly, ony çyradanyň üstünde goýýandyr. 34 Seniň bedeniň çyrasy gözüňdir. Gözüň sag bolsa, bütin bedeniň hem ýagty bolar, gözüň şikesli bolsa, bütin bedeniň hem garaňky bolar. 35 Şeýlelikde, ägä bol, sendäki yşyk garaňky bolaýmasyn. 36 Seniň bütin bedeniň ýagty bolup, hiç bir garaňky ýeri ýok bolsa, çyra seni öz şöhlesi bilen ýagtyldýan ýaly, bedeniň bütinleý ýagty bolar».
Waý günüňize, fariseýler!
37 Isa bu zatlary aýdyp durka, bir fariseý Ony öýüne nahara çagyrdy. Ol baryp, saçak başynda oturdy. 38 Fariseý Onuň nahardan öň ýuwunmanlygyny görende geňirgendi. 39 Emma Reb oňa şeýle diýdi: «Ine, siz fariseýler käsedir gap-çanagyň daşyny arassalaýarsyňyz, ýöne içiňiz ogrulyk hem ýamanlykdan doly. 40 Akmaklar! Daşaryny ýaradan içerini-de ýaratmadymy? 41 Bar zadyňyzdan sadaka beriň, ine, hemmesi siziň üçin arassa bolar. 42 Waý günüňize, eý fariseýler! Çünki siz narpyzdan, sadap otundan, her hili gök önümden zekat berýärsiňiz, ýöne adyllyk we Hudaýyň söýgüsini äsgermezlik edýärsiňiz. Siz bulary etmeli, beýlekileri-de äsgermezlik etmeli däldiňiz. 43 Waý günüňize, eý fariseýler! Çünki siz sinagogalarda baş kürsüleri, bazar ýerlerinde salam almagy söýýärsiňiz. 44 Waý günüňize! Çünki siz belgisiz gabyrlar ýalysyňyz. Bu gabyrlaryň üstünde gezýän adamlar olaryň barlygyny bilýän däldir». 45 Kanunçylaryň biri Oňa: «Eý Mugallym! Sen bu zatlary aýtmak bilen, biziň hem göwnümize degýärsiň» diýdi. 46 Isa hem şeýle diýdi: «Waý siziň hem günüňize, eý kanunçylar! Çünki siz götermegi kyn ýükleri adamlara ýükleýärsiňiz, özüňiz bolsa ol ýüklere bir barmagyňyzy hem degirmeýärsiňiz. 47 Waý günüňize! Çünki siz pygamberleriň guburlaryny salýarsyňyz, olary öldürenler bolsa siziň atalaryňyz. 48 Şeýdip hem, atalaryňyzyň eden işlerine güwälik berip, olar bilen ylalaşýarsyňyz. Olar pygamberleri öldürdiler, siz hem olaryň guburlaryny salýarsyňyz. 49 Şu sebäpden hem Hudaýyň hikmeti aýdypdyr: „Men olara pygamberler, resullar ibererin, olaryň käbirini öldürerler, käbirini hem yzarlarlar". 50 Şonuň üçin, dünýä gurlaly dökülen bütin pygamberleriň gany şu nesilden soralar. 51 Hawa, Men size aýdýaryn: Habylyň ganyndan başlap, tä gurbanlyk edilýän ýer bilen ybadathana arasynda öldürilen Zekerýanyň ganyna çenli dökülen ganlar şu nesilden soralar. 52 Waý günüňize, eý kanunçylar! Çünki siz bilimiň açaryny alyp gitdiňiz, ne özüňiz girdiňiz, ne-de girjeklere ýol berdiňiz». 53 Isa ol ýerden gidensoň, kanunçylar bilen fariseýler Ony gaty gyssap, birentek zatlara jogap bermegini islediler. 54 Şeýlelikde, Onuň agzyndan bir zat gapjak bolup, duzak gurdular.
Duýduryş we hyjuwlandyryş
1 Bu aralykda halkdan müňlerçe adam üýşüşip, biri-birlerine gysylyşyp durkalar, Isa öňürti Öz şägirtlerine gürrüň bermäge başlady: «Özüňizi fariseýleriň hamyrmaýasyndan, ýagny ikiýüzlülikden goraň. 2 Üsti açylmajak ýapyk zat, bilinmejek gizlin zat ýokdur. 3 Garaňkylykda näme aýtsaňyz, ýagtylykda eşidiler, içki otaglarda çakan çawuşyňyz tamlaryň üstünden yglan ediler. 4 Emma Men, eý dostlarym, size aýdýaryn, teni öldürip-de, başga zat etmegi başarmaýanlardan gorkmaň. 5 Kimden gorkmalydygyňyzy Men size aýdaýyn: öldürenden soň dowzaha zyňmaga gudraty güýçli Hudaýdan gorkuň. Hawa, size aýdýaryn, Ondan gorkuň. 6 Bäş serçe iki köpüge satylmaýarmy? Muňa garamazdan, Hudaý olaryň hiç birini unutmaýar. 7 Siziň başyňyzyň saçlary hem bütinleý sanalgydyr. Gorkmaň, siz köp serçelerden gymmatlysyňyz. 8 Size diýýärin, kim Meni adamlaryň öňünde ykrar etse, Ynsan Ogly hem ony Hudaýyň perişdeleriniň öňünde ykrar eder. 9 Kim Meni adamlaryň öňünde inkär etse, ol Hudaýyň perişdeleriniň öňünde inkär ediler. 10 Kim Ynsan Ogluna garşy bir söz aýtsa, bagyşlanar, ýöne kim Mukaddes Ruha dil ýetirse, bagyşlanmaz. 11 Sizi sinagogalara, başlyklaryň, hökümdarlaryň öňüne getirenlerinde, nähili, näme jogap berjegiňizi, näme diýjegiňizi gaýgy etmäň. 12 Çünki Mukaddes Ruh näme diýmelidigiňizi şol sagadyň özünde size öwreder».
Baý akmak
13 Halaýygyň arasyndan biri Oňa: «Mugallym! Doganyma aýt, goý, ol mirasy meniň bilen bölüşsin» diýdi. 14 Isa oňa: «Eý adam, kim Meni siziň kazyňyz ýa miras bölüjiňiz edip belledi?» diýdi. 15 Onsoň olara: «Habardar boluň! Özüňizi her hili betnebislikden goraň, çünki biriniň ýaşaýşy onuň mal-mülküniň bollugyna bagly däldir» diýdi. 16 Olara bir tymsal aýtdy: «Bir baý adamyň ýeri bol hasyl berýär. 17 Ol adam: „Näme etsemkäm? Hasylymy goýmaga jaýym ýok" diýip içini gepledýär. 18 Onsoň şeýle diýýär: „Şeýle ederin: ammarlarymy söküp, ulurak ammarlar salaryn-da, bütin gallamy, bar zadymy şol ýere ýygnap, 19 özüme: Eý janym, köp ýyl üçin ýygnalan birtopar zadym bar, dynjyňy al, iý, iç, keýp çek" diýerin. 20 Emma Hudaý oňa: „Eý akmak! Edil şu gijäniň özünde janyň senden alnar. Onsoň taýýarlan zatlaryň kime galar?" diýýär. 21 Hudaýyň nazarynda baý bolman, özi üçin döwlet ýygnaýan adamyň ýagdaýy şeýledir».
Gaýgy etmäň
22 Onsoň Isa şägirtlerine şeýle nesihat berdi: «Şonuň üçin size diýýärin: näme iýerkäm diýip janyňyzy, näme geýerkäm diýip teniňizi gaýgy etmäň. 23 Jan ― iýmitden, ten egin-eşikden ýokarydyr. 24 Gargalara serediň, olar ne ekýär, ne-de orýar. Olaryň ne ammarlary, ne-de azyk saklanýan jaýlary bar. Muňa garamazdan, Hudaý olary iýmitlendirýär. Siz guşlardan näçe gymmatlysyňyz! 25 Siziň haýsy biriňiz alada edip, öz boýuňyzy tirsek boýy artdyryp bilýärsiňiz? 26 Bu kiçijik zady edip bilmeýän bolsaňyz, onda nämä galan zatlaryň gaýgysyny edýärsiňiz? 27 Liliýalaryň ösüşine serediň, olar ne zähmet çekýär, ne-de ýüp egirýär. Emma size diýýärin: Süleýman özüniň bütin şan-şöhratynda hem bularyň biri ýaly-da geýinmändi. 28 Bu gün meýdanda bolup, ertir ojaga taşlanýan oty Hudaý şeýle geýindirýän bolsa, sizi nähili artyk geýindirer, eý, imany azlar! 29 Siz-de näme iýjegiňizi, näme içjegiňizi agtarmaň, gaýgy etmäň. 30 Çünki dünýäniň milletleri bularyň hemmesini agtarýarlar, Ataňyz hem bularyň size gerekdigini bilýär. 31 Hudaýyň patyşalygyny agtaryň, bu zatlaryň hem bary size onuň üstüne goşulyp berler. 32 Gorkma, eý kiçijik süri! Çünki Ataňyz Patyşalygy size bermäge razy boldy. 33 Nämäňiz bar bolsa satyň, sadaka beriň. Özüňize Gökde könelmeýän kiseler, tükenmeýän hazyna taýýarlaň. Ol ýere ogry golaýlaşýan däldir, güýe degýän däldir. 34 Hazynaňyz nirede bolsa, ýüregiňiz hem şol ýerde bolar».
Oýa hem taýýarlykly boluň
35 Billeriňiz guşalgy, çyralaryňyz ýakylgy bolsun. 36 Agalary toýdan gelip, gapyny kakanda, tiz oňa açmak üçin garaşýan adamlar ýaly boluň. 37 Agasy gelende, oýadygyny görjek hyzmatkärleri nähili bagtly! Size dogrusyny aýdýaryn, ol bilini guşap, olary saçak başynda oturdyp, geler-de, olara hyzmat eder. 38 Ikinji nobatda ýa-da üçünji nobatda gelip-de, olaryň oýadygyny görse, ol hyzmatkärler bagtlydyr. 39 Emma muny biliň: öý eýesi ogrynyň haýsy sagatda geljegini bilsedi, oýa galardy we öýüni ýardyrmazdy. 40 Siz hem taýýar boluň. Çünki Ynsan Ogly oslamaýan sagadyňyzda geler». 41 Şonda Petrus: «Ýa Reb! Bu tymsaly diňe bize aýdýarsyňmy ýa-da hemmelere?» diýdi. 42 Reb şeýle diýdi: «Onda, wagtly-wagtynda hyzmatkärlere nahar paýlaryny bermek üçin, agasynyň olaryň üstünden goýan sadyk hem akylly iş dolandyryjysy kim? 43 Agasy gelende, onuň şeýle edip ýörenini görjek hyzmatkäri ne bagtly! 44 Size dogrusyny aýdýaryn: agasy bütin mal-mülküni şoňa ynanar. 45 Bu hyzmatkär öz içinden: „Agam giç geler" diýip, hyzmatkärleri, kenizleri urmaga, iýip-içip serhoş bolmaga başlasa, 46 Ol hyzmatkäriň agasy onuň oslamaýan gününde, bilmeýän sagadynda gelip, ony iki böler-de, paýyny imansyzlaryňky bilen deň eder. 47 Agasynyň islegini bilip, taýynlanmadyk, onuň islegini ýerine ýetirmedik hyzmatkär köp ýenjiler. 48 Ýöne bilmän, taýaga mynasyp iş eden az ýenjiler. Kime köp berlen bolsa, ondan has köp talap ediler, kime köp zat ynanylan bolsa, ondan köp hem islener. 49 Men dünýä ot ýagdyrmaga geldim, artykmaç tutaşyp ýanmagyny nähili arzuw edýärin! 50 Meniň ýerine ýetirmeli bir çokunmam bar, bu bolýança nähili darygýaryn! 51 Men ýer ýüzüne parahatlyk getirmäge gelendir öýdýärsiňizmi? Ýok, size aýdýaryn: tersine, bölünişik getirmäge geldim. 52 Mundan beýläk bir öýde ýaşaýan bäş adam bölünişip, üçüsi ikisine garşy, ikisi hem üçüsine garşy bolar. 53 Ata ogla garşy, ogul ata garşy, ene gyza garşy, gyz hem enä garşy, gaýynene gelne garşy, gelin hem gaýynenä garşy bolar».
Alamatlara düşünmek
54 Isa halaýyga hem şeýle diýdi: «Siz bir buludyň günbatardan galanyny gören badyňyza: „Ýagyş gelýär" diýýärsiňiz, şeýle hem bolýar. 55 Ýel ilerden öwsende: „Yssy boljak" diýýärsiňiz, şeýle hem bolýar. 56 Eý ikiýüzlüler! Ýeriň, Gögüň ýüzüni tanap bilýän siz, nähili bolýar-da, häzirki wagty tanap bilmeýärsiňiz? 57 Näme üçin öz ýanyňyzdan dogryny saýgaryp bilmeýärsiňiz? 58 Dawagäriň bilen häkime barýarkaň, ýolda onuň bilen ýaraşjak bol, ol seni kazynyň öňüne sürmesin, kazy hem seni nobatçynyň eline bermesin, nobatçy hem seni zyndana salmasyn. 59 Saňa aýdýaryn, soňkuja köpügiňi berýänçäň, ol ýerden çykmarsyň».
Toba ediň
1 Şol wagt birnäçe adam gelip, Pilatusyň gurbanlaryny öz ganlaryna garan jelilelileri hakda Oňa gürrüň berdiler. 2 Isa şeýle jogap berdi: «Bu görgüleri görendikleri üçin, siz ol jelilelileri beýleki bütin jelilelilerden günäkärdir öýdýärsiňizmi? 3 Men size diýýärin: ýok! Ýöne toba etmeseňiz, siziň hemmäňiz şeýle heläk bolarsyňyz. 4 Ýa-da üstlerine Siloam minarasy ýykylyp ölen ol on sekiz adamy Iýerusalimde ýaşaýan ähli adamlardan ýazyklydyr öýdýärsiňizmi? 5 Men size diýýärin: ýok! Ýöne toba etmeseňiz, siziň hemmäňiz şolar ýaly heläk bolarsyňyz».
Miwe bermeýän agaç
6 Onsoň Isa olara şu tymsaly aýtdy: «Bir adamyň bagynda bitip oturan bir injir agajy bar eken. Ol gelip, ondan miwe agtarýar, ýöne tapmaýar. 7 Bagbana: „Ine, üç ýyldyr, men gelip, bu agaçdan miwe agtarýaryn, emma tapmaýaryn. Ony kes, nämä ýeri biderek tutup otyr?" diýýär. 8 Emma bagban oňa şeýle diýýär: „Aga, oňa bu ýyl hem degme, men onuň töweregini gazyp, dökünläýin. 9 Miwe bersä oňat, bermese-de, geljek ýyl kesäýersiň"».
Bir aýalyň sagaldylyşy
10 Isa Sabat güni sinagogalaryň birinde sapak berip otyrdy. 11 Ol ýerde on sekiz ýyl bäri içinde ejizlik ruhy bolan bir aýal bardy. Ol iki eplenip, asla gönelip bilmeýärdi. 12 Isa ony görende, ýanyna çagyryp, oňa: «Naçar! Sen öz ejizligiňden halas edildiň» diýdi. 13 Onsoň elini onuň üstünde goýdy welin, aýal derrew göneldi-de, Hudaýy şöhratlandyrmaga başlady. 14 Sinagoganyň başlygy Isanyň Sabat güni şypa berenine gahary geldi, halaýyga ýüzlenip: «Iş etmek üçin alty gün bardyr, şypa tapmaga Sabat güni däl-de, şol günlerde geliň» diýdi. 15 Reb hem oňa şeýle diýdi: «Ikiýüzlüler! Siziň haýsy biriňiz Sabat güni öküz ýa eşegini ahyryň başyndan çözüp, suwa ýakmaga äkitmeýär? 16 Bu bolsa Ybraýymyň on sekiz ýyllap şeýtan tarapyndan baglanan gyzy. Ol Sabat güni bu daňydan halas edilmeli dälmi?» 17 Isa bu sözleri aýdanda, Oňa garşy çykýanlaryň hemmesi utandylar, Onuň edýän dabaraly işlerine bütin halaýyk begendi.
Gorçisa tohumy we hamyrmaýa
18 Onsoň Isa şeýle diýdi: «Hudaýyň Patyşalygy nämä meňzeýär? Men ony nämä meňzedeýin? 19 Ol bir adamyň alyp, öz bagynda eken gorçisa tohumy ýalydyr. Ol ösüp, bir uly agaç boldy, gögüň guşlary şahalarynda höwürtgelediler». 20 Ýene-de şeýle diýdi: «Hudaýyň Patyşalygyny nämä meňzedeýin? 21 Ol bir aýalyň alyp, bütin hamyr turşaýança üç çanak una goşan hamyrmaýasy ýalydyr».
Dar gapy
22 Isa Iýerusalime tarap barşyna, şäherleriň, obalaryň içinden geçip, sapak berýärdi. 23 Bir adam Oňa: «Ýa Reb! Halas boljaklar azmy?» diýdi. Isa olara şeýle diýdi: 24 Dar gapydan girmäge çalşyň, çünki size diýýärin: birentekler girjek bolar, ýöne başarmaz. 25 Öý eýesi turup, gapyny ýapanda, siz daşarda galyp: „Ýa Reb, gapyny bize aç" diýip, gapyny kakmaga durarsyňyz. Emma Ol size: „Men sizi tanamaýaryn, nireden gelendigiňizi bilmeýärin" diýip jogap berer. 26 Şonda siz şeýle diýersiňiz: „Biz Seniň öňüňde iýip-içdik, Sen biziň köçelerimizde sapak berdiň". 27 Emma Ol: „Men sizi tanamaýaryn, niredendigiňizi bilmeýärin diýip aýdýaryn ahyryn. Baryňyz ýanymdan aýrylyň, eý, nähak iş edenler" diýer. 28 Ybraýymy, Yshagy, Ýakuby we ähli pygamberleri Hudaýyň Patyşalygynda, özüňiziň bolsa daşaryk kowulanyňyzy göreniňizde, ol ýerde aglama we diş gyjama bolar. 29 Gündogardan, günbatardan, demirgazykdan, günortadan adamlar gelip, Hudaýyň Patyşalygynda saçak başynda oturarlar. 30 Ine, ilkinjiler boljak ahyrkylar bar we ahyrkylar boljak ilkinjiler bar».
Eý Iýerusalim!
31 Şol wagt käbir fariseýler gelip, Oňa: «Bu ýerden aýryl, git, Hirodes Seni öldürmek isleýär» diýdiler. 32 Isa olara şeýle diýdi: «Gidiň-de, ol tilkä aýdyň, ine, Men bu gün we ertir jynlary kowup, şypa bererin, üçünji güni işimi bitirerin. 33 Ýöne Men bu gün, ertir we birigün ýol ýöremeli. Çünki bir pygamberiň Iýerusalimden daşarda ölmegi bolup biljek zat däldir. 34 Eý Iýerusalim! Pygamberleri öldürýän, özüne iberilenleri daşlaýan Iýerusalim! Bir towugyň jüýjelerini ganatlarynyň aşagyna ýygnaýşy ýaly, Men hem näçe gezek seniň çagalaryňy üýşürjek boldum, emma siz islemediňiz! 35 Ine, öýüňiz size haraba bolup galýar. Men size aýdýaryn: siz: „Rebbiň adyndan gelen gutly bolsun" diýene deňeç Meni görmersiňiz».
Isa bir fariseýiň öýünde
1 Bir Sabat güni Isa fariseýleriň başlyklaryndan biriniň öýüne nahara geldi. Olar hem Ony göz astyna alýardylar. 2 Ine, suw ýygnanma keselli bir adam Onuň garşysyna geldi. 3 Isa kanunçylara, fariseýlere ýüzlenip: «Sabat güni şypa bermek dogrumy ýa dogry dälmi?» diýdi. 4 Olar seslerini çykarmadylar. Isa hem ýaňky adamy ýanyna çekip, ony sagaldyp goýberdi. 5 Onsoň olardan: «Sabat güni sizden biriniň eşegi ýa-da öküzi guýa gaçsa, ony derrew çykarmazmy?» diýip sorady. 6 Olar bu soraglara jogap berip bilmediler. 7 Isa çagyrylanlaryň töri saýlaýandyklaryny görüp, olara bir tymsal aýtdy: 8 Biri seni toýa çagyranda, baryp, töre geçme, ol senden has gadyrly birini hem çagyran bolaýmasyn. 9 Seni çagyran gelip, saňa: „Ýeriňi muňa ber" diýäýmesin. Onsoň sen utanyp, iň pes ýerde oturmaly bolarsyň. 10 Çagyrylanyňda, seni çagyran ýanyňa gelip: „Eý dost! Töre geç" diýer ýaly, baryp, iň pes ýerde otur. Onsoň saçak başynda özüň bilen oturanlaryň ýanynda hormatyň bolar. 11 Çünki kim özüni beýgeltse, peseler, özüni peseltse, beýgeler».
Kimleri nahara çagyrmaly
12 Onsoň Isa Özüni çagyrana şeýle diýdi: «Öýlänlik ýa-da agşamlyk naharyny bereňde dostlaryňy, doganlaryňy ýa garyndaşlaryňy, ýa-da baý goňşularyňy çagyrma. Çagyrsaň, olar hem seni çagyryp, öwezini dolar. 13 Zyýapat bereňde garyplary, maýyplary, agsaklary, körleri çagyr. 14 Olar saňa öwezini dolup bilmedikleri üçin, sen bagtly bolarsyň, çünki dogrularyň direlen wagty, saňa onuň öwezi berler». 15 Isa bilen bile saçak başynda oturanlaryň biri muny eşidende Oňa: «Hudaýyň patyşalygynda çörek iýjek ne bagtly!» diýdi. 16 Ol hem oňa şeýle diýdi: «Bir adam uly zyýapat berip, birtopar adamy çagyrýar. 17 Nahar wagty bolanda çagyrylanlara: „Geliň, ähli zat taýýar" diýip, hyzmatkärini iberýär. 18 Emma olaryň bary, dilleşen ýaly, ötünç soramaga başlaýarlar. Ilkinjisi oňa: „Men bir bölek ýer satyn aldym, gidip şony görmeli. Haýyş edýärin, meni bagyşla" diýýär. 19 Beýlekisi: „Men bäş jübüt öküz satyn aldym, şolary barlamaga barýaryn. Haýyş edýärin, meni bagyşla" diýýär. 20 Ýene biri: „Men ýaňy öýlendim, şonuň üçin gelip bilmeýärin" diýýär. 21 Hyzmatkär gelip, bulary agasyna habar berýär. Onsoň öý eýesi gaharlanyp, hyzmatkärine: „Tiz şäheriň köçelerine, ýollaryna git-de, garyplary, maýyplary, körleri, agsaklary, şu ýere getir" diýýär. 22 Hyzmatkär: „Aga! Seniň aýdanyň ýerine ýetirildi, ýöne entek hem ýer bar" diýýär. 23 Onsoň aga hyzmatkärine: „Ýollara, haýatlara bar-da, adamlary güýç bilen getir, öýüm dolsun" diýýär. 24 Size aýdýaryn, çagyrylan adamlaryň ýekejesi hem Meniň zyýapat naharymdan datmaz».
Isanyň şägirtleri
25 Uly märeke Isa bilen bile barýardy. Isa yzyna öwrülip, olara şeýle diýdi: 26 Kim Meniň ýanyma gelip, atasyny, enesini, aýalyny, oglan-uşagyny, doganyny, uýasyny hatda öz janyny hem ýigrenmese, Meniň şägirdim bolup bilmez. 27 Kim öz haçyny göterip, Meniň yzyma düşmese, Meniň şägirdim bolup bilmez. 28 Sizden biri bir minara saljak bolýar diýeli. Ol: „Muny tamamlamaga pulum ýetermikä?" diýip, ilki oturyp, harjyny hasaplamazmy? 29 Çünki binany tutup, soň işi tamamlap bilmese, muny görenleriň hemmesi oňa gülüp: 30 „Bu adam salmaga başlady welin, ýöne tamamlap bilmedi" diýer. 31 Ýa-da bir patyşa başga bir patyşa bilen uruş etmäge barýar diýeli. On müň esger bilen üstüme gelýän ýigrimi müňe garşylyk görkezmegi başararynmy diýip, ilki oturyp maslahatlaşmazmy? 32 Başarmajak bolsa, ol duşman entek uzakdaka, ilçi iberip, ýaraşyk şertlerini sorar. 33 Şeýlelikde, siziň her biriňiz bar zadyňyzdan el çekmeseňiz, Meniň şägirdim bolup bilmersiňiz. 34 Duz gowy zatdyr, ýöne ol öz tagamyny ýitirse, onda oňa näme bilen tagam berler? 35 Ol ne ýere, ne-de döküne ýarar, ony daşaryk zyňarlar. Gulagy barlar eşitsin!»
Ýiten goýun tymsaly
1 Bütin salgytçylardyr günäkärler Isanyň aýdýanlaryny diňlejek bolup, Onuň daşyna üýşüşýärdiler. 2 Fariseýler bilen kanunçylar bolsa: «Bu adam günäkärleri kabul edýär, olar bilen bile nahar iýýär» diýip hüňürdeşýärdiler. 3 Onsoň Isa olara şu tymsaly aýtdy: 4 Sizden biriniň ýüz goýny bar we olaryň birini ýitirýär diýeli. Ol togsan dokuzysyny düzde goýup, tapýança, ýiteniň yzyndan gitmezmi? 5 Tapanda bolsa ony begenç bilen gerşine alyp, 6 öýüne geler. Onsoň dostlaryny, goňşularyny çagyryp: „Meniň bilen bile şatlanyň. Men ýiten goýnumy tapdym" diýer. 7 Size aýdýaryn: şunuň ýaly, toba eden ýeke günäkär üçin, Gökde boljak şatlyk toba mätäç däl togsan dokuz dogry adam üçin bolan şatlykdan uly bolar».
Ýiten pul tymsaly
8 Ýa-da bir aýalyň on sany kümüş puly bar we olaryň birini ýitirýär diýeli. Ol çyrany ýakyp, öýi süpürip, tapýança, dykgat bilen ony gözlemezmi? 9 Tapanda bolsa öz joralaryny, goňşularyny çagyryp: „Meniň bilen bile şatlanyň. Men ýitiren pulumy tapdym" diýer. 10 Şonuň ýaly, Men hem size aýdýaryn: toba eden ýeke günäkär üçin Hudaýyň perişdeleriniň arasynda şatlyk bolar».
Ýiten ogul tymsaly
11 Isa ýene-de şeýle diýdi: «Bir adamyň iki ogly bar eken. 12 Kiçi ogly kakasyna: „Kaka, mal-mülkden maňa ýetenini ber" diýýär. Kakasy hem baýlygyny ogullarynyň arasynda bölýär. 13 Birnäçe günden soň kiçi ogly bar-ýoguny toplap, bir daş ýurda gidýär, ol ýerde aýşy-eşretde ýaşap, mal-mülküni sowurýar. 14 Baryny sowandan soň, ýaňky ýurda gaty açlyk düşüp, ol mätäçlik çekmäge başlaýar. 15 Şeýlelikde, baryp, şol ýurtlularyň birine günlükçi bolýar. Ol hem ony öz örülerine doňuz bakmaga ýollaýar. 16 Oglanyň doňuzlaryň iýýän kösükleri bilen garnyny doýrasy gelýär, ýöne oňa hiç kim bermeýär. 17 Ol ahyrsoňy aýňalyp, öz-özüne şeýle diýýär: „Kakamyň günlükçilerinden birenteginiň artykmaç çörekleri bar, men bolsam bu ýerde açlykdan öljek bolup ýörün! 18 Kakamyň ýanyna baryp oňa: kaka, Men Hudaýa hem saňa garşy günä etdim. 19 Men indi seniň ogluň diýilmäge mynasyp däl, meni öz günlükçileriňden biri ýaly et" diýeýin. 20 Turup, kakasynyň ýanyna gidýär. Entek daşdaka, kakasy ony görüp, oňa ýüregi awaýar, ylgap baryp oglunyň boýnundan gujaklap, ony ogşaýar. 21 Ogly oňa: „Kaka, men Hudaýa hem saňa garşy günä etdim. Men indi seniň ogluň diýilmäge mynasyp däl" diýýär. 22 Emma kakasy hyzmatkärlerine şeýle tabşyryk berýär: „Derrew iň gowy dony getiriň-de, oňa geýdiriň. Ellerine ýüzük, aýaklaryna çaryk beriň. 23 Baga bakylan göläni getiriň-de, damagyny çalyň, iýip şatlanalyň! 24 Çünki meniň bu oglum ölüdi, direldi, ýitipdi, tapyldy". Şeýdip, olar toý etmäge başlaýarlar. 25 Onuň uly ogly ekin meýdanynda eken. Gelip, öýe golaýlanda, aýdym-saz hem tans sesi gulagyna ilýär. 26 Hyzmatkärleriň birini ýanyna çagyryp, munuň nämedigini soraýar. 27 Ol hem oňa: „Doganyň geldi. Kakaň ony sag-aman yzyna alany üçin, baga bakylan göläniň damagyny çaldy" diýýär. 28 Ol gaharlanyp, içerik girmejek bolýar. Kakasy daşaryk çykyp, oňa ýalbarýar. 29 Emma ol kakasyna jogap berip diýýär: „Ine, näçe ýyldyr men saňa hyzmat edýärin, seniň buýruklaryňa hiç haçan garşy çykamok. Muňa garamazdan, öz dostlarym bilen şatlyk eder ýaly, sen maňa hiç haçan bir çebiş hem bermediň. 30 Emma bütin baýlygyňy ahlaksyz aýallara ýoklan bu ogluň gelende, sen onuň üçin baga bakylan göläniň damagyny çalýarsyň". 31 Kakasy oňa: „Oglum, sen hemişe meniň ýanymda, meniň bar zadym seniňki. 32 Ýöne şatlyk edip, begenişmek gerek, çünki doganyň ölüdi, direldi, ýitipdi, tapyldy"» diýýär.
Hilegär iş dolandyryjynyň tymsaly
1 Isa şägirtlerine ýüzlenip şeýle diýdi: «Bir baý adamyň iş dolandyryjysy bar eken. Oňa: „Iş dolandyryjyň seniň mal-mülküňi dargadýar" diýip şikaýat edýärler. 2 Baý ony ýanyna çagyryp: „Sen barada meniň bu eşidýänlerim näme! Iş dolandyryşyň babatda hasabat ber, çünki sen indi iş dolandyryjy bolup bilmeýärsiň" diýýär. 3 Iş dolandyryjy öz-özüne şeýle diýýär: „Näme ederkäm? Agam meniň işimi elimden alýar. Gazy gazmagy başarmaýaryn, dilenmäge utanýaryn. 4 Işimi elden beremde, halk meni öýüne kabul eder ýaly, näme etjegimi bilýärin". 5 Şeýlelikde, agasyna bergili adamlary ýekän-ýekän çagyryp, birinjisine: „Meniň agama näçe bergiň bar?" diýýär. 6 Ol: „Ýüz çanak zeýtun ýagy" diýýär. Oňa: „Borçnamaňy al, derrew otur-da, şony elli edip ýaz" diýýär. 7 Onsoň başga birine: „Seniň näçe bergiň bar?" diýýär. Ol hem: „Ýüz çanak bugdaý" diýip jogap berýär. Oňa-da: „Borçnamaňy al-da, şony segsen edip ýaz" diýýär. 8 Agasy bu hilegär iş dolandyryjyny paýhasly hereket edeni üçin öwýär. Çünki bu döwrüň ogullary öz nesline garşy hereket etmekde nur ogullaryndan paýhaslydyr. 9 Size aýdýaryn: mal-mülküňiz tükenende, olar sizi ebedi mesgenlere kabul eder ýaly, dünýäniň hileli baýlygy bilen dost gazanyň».
Baýlyk we ynamlylyk
10 Az zatda ynamly bolan köp zatda hem ynamlydyr, az zatda hilegär bolan köp zatda hem hilegärdir. 11 Şeýlelikde, dünýäniň hileli baýlygynda ynamly bolmadyk bolsaňyz, çyn baýlygy size kim ynanar? 12 Kesekiniň maly barada ynamly bolmadyk bolsaňyz, özüňiziňkini size kim berer? 13 Hiç bir hyzmatkär iki hojaýyna hyzmat edip bilmez. Çünki ol ýa birini ýigrenip, ol birini söýer, ýa-da birine wepaly bolup, ol birini äsgermezlik eder. Siz hem Hudaýa, hem mammona hyzmat edip bilmersiňiz». 14 Puly söýýän fariseýler bu sözleri eşidip, Isa güldüler. 15 Isa olara şeýle diýdi: «Siz özüňizi adamlaryň ýanynda aklaýarsyňyz, ýöne Hudaý ýüregiňizi bilýändir. Adamlar arasynda ýokary saýylýan zat Hudaý ýanynda ýigrenjidir. 16 Kanun we Pygamberler ýazgylary Ýahýanyň zamanyna çenli bildirildi. Hudaýyň Patyşalygynyň hoş habary şondan bäri wagyz edilip gelinýär, her kim zor bilen oňa girýär. 17 Emma Gök bilen Ýeriň geçip gitmegi Mukaddes Kanundan ýekeje nokadyň gaçyp galmagyndan aňsatdyr. 18 Aýalyny aýryp, başga aýala öýlenen her kes zyna edýändir, ärinden aýrylan aýala öýlenen-de zyna edýändir».
Baý we gedaý
19 Bir baý adam bar eken. Ol gyrmyzy we nepis keteniden tikilen eşikler geýnip, her gününi toý-meýlisde geçirer eken. 20 Onuň gapysynyň agzynda tutuş bedenini baş tutan Lazar atly bir gedaý ýatar eken. 21 Ol baýyň saçagyndan dökülen owuntyklary iýmegiň arzuwynda eken. Itler hem gelip, onuň başyny ýalar eken. 22 Gedaý ölende, perişdeler ony Ybraýymyň gujagyna äkidýärler. Soň baý hem ölüp, jaýlanýar. 23 Ol dowzahda gynalyp ýörkä, gabagyny galdyryp, uzakdan Ybraýymy, onuň gujagyndaky Lazary görýär. 24 Şonda gygyryp: „Eý, Ybraýym ata! Maňa rehim et, Lazary iber, barmagynyň başyny suw bilen ölläp, meniň dilimi sowatsyn. Çünki bu ýalynda azap çekýärin" diýýär. 25 Emma Ybraýym şeýle diýýär: „Eý ogul! Sen öz ýaşaýşyňda oňat zatlar alanyňy, Lazaryň bolsa erbet zatlar alanyny ýadyňa sal, indi ol bu ýerde rahatlyk görýär, sen azap çekýärsiň. 26 Mundan başga hem, bu ýerden siz tarapa geçjek bolýanlar, ol ýerden hem biz tarapa geçjek bolýanlar geçip bilmez ýaly, biz bilen siziň araňyzda uly uçut goýlupdyr". 27 Ol-da şeýle diýýär: „Eý ata! Haýyş edýärin, ony meniň atamyň öýüne iber. 28 Çünki meniň bäş doganym bar. Olar bu gynalýan ýere gelmez ýaly, Lazar baryp habar etsin". 29 Emma Ybraýym: „Olarda Musanyň, pygamberleriň ýazgylary bar, şolara gulak assynlar" diýýär. 30 Ol hem: „Ýok, eý Ybraýym ata! Olar diňe ölülerden biri ýanlaryna barsa, toba ederler" diýýär. 31 Ybraýym oňa şeýle diýýär: „Olar Musa hem pygamberlere gulak asmaýan bolsalar, onda ölülerden biri direlse-de, ynanmazlar"».
Günä, iman we wezipe
1 Isa şägirtlerine şeýle diýdi: «Adamlaryň günä etmegine sebäp bolýan zatlaryň gelmezligi mümkin däl, ýöne olary getiren adamyň gününe waý! 2 Bu çagalaryň biriniň günä etmegine sebäp bolmakdan boýnundan bir degirmen daşy asylyp, deňze taşlanmak onuň üçin oňat bolardy. 3 Habardar boluň! Doganyň günä etse, oňa käýe, toba etse, ony bagyşla. 4 Ol saňa garşy günde ýedi gezek günä etse, ýedi gezek-de ýanyňa gelip: „Toba edýärin!" diýse, ony bagyşla». 5 Resullar Rebbe: «Biziň imanymyzy köpelt!» diýdiler. 6 Reb şeýle diýdi: «Eger siziň bir gorçisa dänesi ýaly imanyňyz bolup, şu tut agajyna: „Şu ýerden goparyl-da, deňizde göger!" diýsediňiz, ol size gulak asar. 7 Emma sizden kim ýer sürýän ýa-da çopançylyk edýän hyzmatkäri bolup, ol düzden öýe gelende: „Tiz gel-de, saçak başyna geç" diýer? 8 Gaýtam, oňa: „Meniň agşamlygymy taýýarla, biliňi guşa-da, iýip-içýänçäm, maňa gulluk et, sen onsoň iýip-içersiň" diýmezmi? 9 Buýruklaryny berjaý edeni üçin, ol hyzmatkäre minnetdarlyk bildirermi? Güman etmeýärin. 10 Siz hem özüňize buýrulan ähli zady berjaý edeniňizden soň: „Biz dereksiz hyzmatkärlerdiris, biz diňe öz wezipämizi berjaý etdik" diýiň».
On heýwere keselli
11 Isa Iýerusalime tarap barýarka, Samariýa bilen Jelile arasyndaky serhediň boýy bilen gitdi. 12 Baryp bir oba girende, Oňa endamy pis açan on adam sataşdy. Olar daşda durup, 13 gaty ses bilen: «Isa Ussat, bize rehim et!» diýdiler. 14 Isa olary görüp: «Baryň, ruhanylara görnüň» diýdi. Olar ýoldakalar keselden gutuldylar. 15 Olaryň biri sagalanyny görende, gaty ses bilen Hudaýy şöhratlandyryp yzyna öwrüldi. 16 Ol Isanyň aýagyna ýüzin ýykylyp, Oňa minnetdarlyk bildirdi. Bu adam samariýalydy. 17 Isa şeýle diýdi: «Keselden gutulanlar on dälmidi? Galan dokuzy hany? 18 Bu ýat adamdan başga yzyna öwrülip, Hudaýy şöhratlandyran bolmadymy?» 19 Onsoň oňa: «Tur, git, imanyň seni halas etdi» diýdi.
Hudaýyň Patyşalygy haçan geler?
20 Fariseýler Hudaýyň Patyşalygynyň haçan geljegini ondan soranlarynda, Isa olara şeýle jogap berdi: «Hudaýyň Patyşalygy ne göze görnüp geler, 21 ne-de „Ine, bu ýerde!" ýa-da „Ine, ol ýerde!" diýerler. Çünki Hudaýyň Patyşalygy siziň içiňizdedir». 22 Onsoň şägirtlerine şeýle diýdi: «Ynsan Oglunyň günlerinden birini görmegi küýsejek wagtyňyz gelýär, ýöne ony görmersiňiz. 23 Size: „Ine, şu ýerde" ýa-da „Ine, ol ýerde" diýerler. Gitmäň, olaryň yzyna düşmäň! 24 Çünki ýyldyrym Gögüň bir ujundan çakyp, ol ujuny-da nähili ýagtyldýan bolsa, Ynsan Ogly hem Öz gününde şeýle bolar. 25 Ýöne Ol öňürti köp görgi görmeli, bu nesil tarapyndan ret edilmelidir. 26 Nuhuň günlerinde nähili bolan bolsa, Ynsan Oglunyň günlerinde-de şeýle bolar. 27 Adamlar Nuhuň gämä münen gününe deňeç iýýär, içýär, öýlenýär we äre çykýardylar. Soň tupan turup, hemmesini dargatdy. 28 Lutuň günlerinde hem şonuň ýaly boldy: adamlar iýýär, içýär, alýar, satýar, ekýär we dikýärdiler. 29 Emma Lutuň Sodomdan çykan güni Gökden ot bilen kükürt ýagyp, hemmesini dargatdy. 30 Ynsan Oglunyň görünjek gününde hem şeýle bolar. 31 Şol gün özi öýüň üçeginde bolup, zatlary öýüň içinde bolan adam olary aljak bolup, aşak inmesin. Şonuň ýaly, ekin meýdanyndaky hem yzyna öwrülmesin. 32 Lutuň aýalyny ýada salyň! 33 Kim janyny saklamaga çalyşsa, ony ýitirer, kim janyny ýitirse, ony diri saklar. 34 Size aýdýaryn: ol gije bir düşekde iki adam bolar, biri alnar, biri goýlar. 35 Bilelikde galla üweýän iki aýal bolar, biri alnar, ol biri goýlar. 36 Ekin meýdanynda iki adam bolar, biri alnar, biri goýlar». 37 Oňa ýüzlenip: «Ýa Reb, nirede?» diýdiler. Ol hem: «Maslyk nirede bolsa, garaguşlar hem şol ýere üýşüşýändir» diýip jogap berdi.
Hemişe doga
1 Hemişe doga edip, asla ruhdan düşmezligiň zerurlygy hakda hem Isa Öz şägirtlerine bir tymsal aýtdy: 2 Bir şäherde Hudaýdan gorkmaýan, adamlary äsgermeýän bir kazy bar eken. 3 Şol şäherde bir dul hatyn hem bar eken. Ol gelip: „Dawagärimden meniň hakymy alyp ber" diýýär. 4 Kazy birnäçe wagtlap etmeýär. Soň bolsa öz-özüne şeýle diýýär: „Men Hudaýdan gorkmasam-da, adamlary äsgermesem-de, 5 üznüksiz gelip, meni bizar etmez ýaly, bu dul hatynyň hakyny alyp bereýin. Çünki maňa köp ezet berýär"». 6 Reb şeýle diýdi: «Adalatsyz kazynyň aýdýanyna gulak asyň. 7 Hudaý gije-gündiz Özüne ýüz tutup, perýat edýän saýlananlarynyň hakyny almazmy? Olaryň hakyny almagy gijikdirermi? 8 Size diýýärin: haklaryny tiz alar. Emma Ynsan Ogly gelende ýeriň ýüzünden iman taparmy?»
Fariseý we salgytçy
9 Öz dogrulygyna bil baglap, beýlekileri kemsidýän käbir adamlara Isa şu tymsaly aýtdy: 10 Iki adam doga etjek bolup, ybadathana gidýär. Olaryň biri fariseý, biri-de salgytçy eken. 11 Fariseý durup, öz içinden şeýle doga edýär: „Eý Hudaý! Men başga adamlar kimin talaňçy, egri, zynagär we bu salgytçy ýaly-da däldigime şükür edýärin. 12 Men hepdede iki gezek oraza tutýaryn, bütin girdejimden zekat berýärin". 13 Salgytçy bolsa daşda durýar. Ol gabagyny Göge galdyrmaga hem ýürek etmeýär, ýöne gursagyna urup: „Eý Hudaý! Men günäkäre rehim et!" diýýär. 14 Size aýdýaryn, fariseý däl, şu adam aklanyp, öýüne gidýär, çünki her kim özüni beýgeltse, peseler, özüni peseltse, beýgeler».
Isa çagalara ak pata berýär
15 Kiçijik çagalara elini degirsin diýip, olary Isanyň ýanyna getirýärdiler. Şägirtleri muny görenlerinde olara käýediler. 16 Emma Isa olary ýanyna çagyryp, şeýle diýdi: «Degmäň, çagalar Meniň ýanyma gelsin, olary bökdemäň. Çünki Hudaýyň Patyşalygy şular ýalylaryňkydyr. 17 Size dogrusyny aýdýaryn: kim Hudaýyň Patyşalygyny bir çaga ýaly kabul etmese, ol ýere asla girip bilmez».
Baýlyk hem ebedi ýaşaýyş
18 Bir başlyk Ondan: «Ýagşy Mugallym! Men ebedi ýaşaýşy miras almak üçin näme etmeli?» diýip sorady. 19 Isa oňa şeýle jogap berdi: «Näme üçin Maňa ýagşy diýýärsiň? Bir Hudaýdan başga hiç kim ýagşy däldir. 20 Sen tabşyryklary bilýänsiň: zyna etme, adam öldürme, ogrulyk etme, ýalan güwälik berme, ataňy, eneňi syla». 21 Ol: «Men bularyň hemmesini ýaşlygymdan bäri berjaý edip gelýärin» diýdi. 22 Isa muny eşidende oňa: «Seniň ýene bir zadyň kem. Nämäň bar bolsa, baryny sat-da, garyplara paýla, Gökde hazynaň bolar. Onsoň gel, Meniň yzyma düş» diýdi. 23 Ol bu sözleri eşidende, gaty tukat boldy, çünki çakdanaşa baýdy. 24 Isa onuň tukatlygyny görüp, şeýle diýdi: «Barlylara Hudaýyň Patyşalygyna girmek nähili çetin! 25 Bir düýäniň iňňäniň gözünden geçmegi, barly adamyň Hudaýyň Patyşalygyna girmeginden aňsatdyr». 26 Muny eşidenler: «Onda kim gutulyp biler?» diýdiler. 27 Ol: «Ynsan üçin mümkin däl zatlar, Hudaý üçin mümkindir» diýdi. 28 Petrus Oňa: «Ine, biz ähli zadymyzy taşlap, Seniň yzyňa düşdük» diýdi. 29 Isa olara şeýle diýdi: «Size dogrusyny aýdýaryn: Hudaýyň Patyşalygynyň hatyrasy üçin öýüni, aýalyny, doganlaryny, ene-atasyny ýa-da oglan-uşagyny taşlap, 30 bu zamanda köp essesini we geljek döwürde ebedi ýaşaýşy almajak ýokdur».
Isa ölüp direljegini ýene aýdýar
31 Isa on iki şägirdi çete çekip, şeýle diýdi: «Ine, biz Iýerusalime barýarys. Ynsan Ogly hakda pygamberler arkaly ýazylanlaryň hemmesi berjaý bolar! 32 Çünki Ol milletlere tabşyrylar. Olar Oňa gülerler, masgaralarlar, Onuň üstüne tüýkürerler we Ony gamçylap öldürerler. 33 Ýöne ölenden üç günden soň Ol direler». 34 Şägirtler bu zatlaryň hiç birine düşünmediler. Bu sözleriň manysy olardan gizlenipdi. Olar Onuň näme hakda gürrüň edýänini bilmediler.
Bir körüň gözi açylýar
35 Isa Eriha golaýlanda, ýoluň kenarynda bir kör adam dilegçilik edip otyrdy. 36 Ol halaýygyň gapdalyndan geçip barýanyny eşidip: «Bu näme?» diýip sorady. 37 Oňa: «Nasyraly Isa geçip barýar» diýip habar berdiler. 38 Ol hem: «Eý, Dawut Ogly Isa! Maňa rehim et!» diýip gygyrdy. 39 Öňden barýanlar sesini çykarmasyn diýip, oňa käýediler, ýöne ol öňküden hem gaty: «Dawut Ogly! Maňa rehim et!» diýip gygyrdy. 40 Isa durdy-da, ol adamy getirsinler diýip, buýruk berdi. Ol golaý gelende, Isa ondan: 41 «Seniň üçin näme etmegimi isleýärsiň?» diýip sorady. Ol: «Ýa Reb! Gözüm görsün» diýdi. 42 Isa oňa: «Gözüň görsün! Imanyň saňa şypa berdi» diýdi. 43 Onuň gözleri derrew görensoň, Hudaýy şöhratlandyrdy-da, Isanyň yzyna düşüp gidiberdi. Bütin halaýyk muny görüp, Hudaýa alkyş okady.
Isa bilen Zakkaý
1 Isa Eriha girip, onuň içinden geçip barýardy. 2 Ine, ol ýerde baş salgytçy bolan Zakkaý atly bir baý adam bardy. 3 Zakkaý Isanyň kimdigini görjek boldy, ýöne märeke zerarly görüp bilmedi, çünki boýy gysgady. 4 Şeýlelikde, Ony görmek üçin ylgap, öňe geçdi-de, bir ýabany injir agajynyň üstüne çykdy, çünki Isa şol ýoldan gelýärdi. 5 Isa ol ýere gelende, ýokary seredip, Oňa: «Zakkaý! Tiz aşak düş, çünki Men bu gün seniň öýüňde galmaly» diýdi. 6 Ol hem tiz aşak düşüp, Ony şatlyk bilen kabul etdi. 7 Halaýyk muny görüp: «Bir günäkäriň öýüne myhman boldy» diýşip, hüňürdemäge başladylar. 8 Zakkaý bolsa galyp, Rebbe: «Ine, ýa Reb! Men baýlygymyň ýarysyny garyplara berýärin. Kimiň-de zadyny aldaw bilen alan bolsam, dört esse edip gaýtaryp bereýin» diýdi. 9 Isa oňa şeýle diýdi: «Bu gün bu öýe gutulyş geldi, çünki bu adam hem Ybraýymyň ogullarynyň biri. 10 Ynsan Ogly ýitenleri agtaryp, halas etmäge gelendir».
Sadyklyk synagy
11 Bu zatlary diňläp durkalar, Isa bir tymsal bilen sözüniň üstüni ýetirdi. Çünki Ol Iýerusalimiň golaýyndady, halaýyk hem Hudaýyň Patyşalygy tiz görner diýip güman edýärdi. 12 Isa şonuň üçin şeýle diýdi: «Bir asylzada özüne patyşalyk alyp geljek bolup, bir uzak ýurda ýola düşýär. 13 Ol hyzmatkärlerinden onusyny çagyryp, olara: „Men gelýänçäm, şu puly işlediň" diýip, on mina pul berýär. 14 Emma ildeşleri ony ýigrenýän eken. Onuň yzyndan ilçiler iberip: „Bu adamyň biziň üstümizden patyşalyk etmegini islemeýäris" diýýärler. 15 Ol patyşalygy alyp, yzyna gelende, kimiň näme gazananyny biljek bolup, pul beren hyzmatkärlerini ýanyna çagyrýar. 16 Birinjisi gelip, şeýle diýýär: „Aga! Seniň bir minaň ýene on mina gazandy". 17 Oňa: „Berekella, ýagşy hyzmatkär! Az zatda sadyk bolanyň üçin, on şähere häkim bol" diýýär. 18 Ikinjisi gelip: „Aga! Seniň bir minaň ýene bäş mina gazandy" diýýär. 19 Muňa hem: „Sen-de bäş şähere häkim bol" diýýär. 20 Onsoň beýlekisi gelip, şeýle diýýär: „Aga! Ine, seniň bir minaň, men ony elýaglyga düwüp sakladym. 21 Çünki hyrsyz adamdygyň üçin senden gorkdum. Sen goýmadygyňy alýarsyň, ekmedigiňi orýarsyň". 22 Agasy oňa şeýle diýýär: „Eý, erbet hyzmatkär, seni öz agzyň bilen höküm ederin! Sen meniň hyrsyz adamdygymy, goýmadygymy alýanymy, ekmedigimi orýanymy bilýärmidiň? 23 Onda öwrülip gelenimde, peýdasy bilen alar ýaly, pulumy näme üçin pul işledýänlere bermediň?" 24 Onsoň ol ýerde duranlara diýýär: „Minany ondan alyň-da, on minala beriň". 25 Oňa: „Aga, onuň özünde on mina bar!" diýýärler. 26 Ol jogap berýär: „Men size diýýärin, kimde bar bolsa, oňa berler, kimde ýok bolsa, onuň elindäki hem alnar. 27 Üstlerinden patyşalyk etmegimi islemeýän duşmanlarymy bolsa şu ýere getiriň-de, gözümiň alnynda öldüriň"».
Isanyň Iýerusalime girişi
28 Isa bulary aýdyp bolansoň, öňe düşüp, Iýerusalime tarap ugrady. 29 Zeýtun diýen dagyň etegindäki Beýtfajy bilen Beýtaniýa golaýlanda, şägirtlerinden ikisini ýollap, şeýle diýdi: 30 Öňüňizdäki oba baryň. Oba gireniňizde daňylgy duran bir taýhar taparsyňyz, üstüne şu wagta çenli hiç kim münen däldir. Şony çözüň-de, alyp geliň. 31 Eger biri sizden: „Näme üçin ony çözýärsiňiz?" diýip sorasa: „Bu taýhar Rebbe gerek" diýiň». 32 Ýollananlar gidip, baryny Onuň aýdyşy ýaly tapdylar. 33 Taýhary çözüp durkalar, onuň eýeleri: «Taýhary näme üçin çözýärsiňiz?» diýip soradylar. 34 Olar hem: «Bu taýhar Rebbe gerek» diýdiler. 35 Taýhary Isanyň ýanyna getirip, öz egin-eşiklerini onuň üstüne atdylar-da, Isany oňa mündürdiler. 36 Ol gidip barýarka, halk öz eginbaşlaryny ýola düşeýärdi. 37 Isa Zeýtun dagynyň eňňidine golaýlanda, şägirtleriň bary gören bütin mugjyzalaryna begenip, Hudaýy şöhratlandyrmaga başladylar. 38 Olar: «Rebbiň adyndan gelýän Patyşa gutly bolsun! Gökde parahatlyk, iň ýokarlarda şöhrat!» diýýärdiler. 39 Halaýygyň arasyndan käbir fariseýler Isa: «Mugallym! Şägirtleriňe käýe!» diýdiler. 40 Emma Ol: «Size aýdýaryn: olar dymsa, daşlar gygyryşar» diýdi.
Isa Iýerusalim üçin aglaýar
41 Isa Iýerusalim şäherine golaýlanda, ony görüp aglady. 42 Diýdi: «Wah, sen, hawa, sen nämäniň özüňe parahatlyk getirjegini şu günüňde bir bilseňdiň! Ýöne ol entek seniň gözleriňden gizlin. 43 Seniň başyňa şeýle günler geler: duşmanlaryň daşyňa garymlar gazyp, seni gurşar, her ýandan gysyp-gowrar. 44 Seni, içiňdäki çagalary ýere ýegsan eder, içiňde daş üstünde daş goýmaz, çünki sen Hudaýyň özüňe gelen wagtyny bilmediň».
Isa satyjylary ybadathanadan kowýar
45 Onsoň Isa ybadathana girip, ol ýerdäki satyjylary kowmaga başlady. 46 Olara: «„Meniň öýüm doga öýüdir" diýip ýazylgydyr, siz muny garakçylaryň sürenine öwürdiňiz» diýdi. 47 Ol her gün ybadathanada sapak berýärdi. Baş ruhanylar, kanunçylar we halkyň baştutanlary bolsa Ony heläk etmegiň küýündediler. 48 Ýöne munuň ýoluny tapyp bilmeýärdiler, çünki bütin halk Onuň agzyna garaýardy.
Isanyň ygtyýary
1 Günleriň birinde Isa ybadathanada halka sapak berip, Hoş Habary wagyz edip otyrka, baş ruhanylar, kanunçylar we ýaşulular Onuň üstüne gelip, 2 Oňa: «Bize aýt, göreli, Sen haýsy ygtyýar bilen bu zatlary edýärsiň? Bu ygtyýary Saňa kim berdi?» diýdiler. 3 Ol şeýle diýdi: «Men-de sizden bir zat sorajak. Maňa aýdyň, göreýin, 4 Ýahýanyň çokundyrmasy Gökdenmidi ýa-da ynsandan?» 5 Olar hem özara pikir alşyp, şeýle diýişdiler: «Eger: „Gökden" diýsek, Ol bize: „Onda, näme üçin oňa iman getirmediňiz?" diýer. 6 Eger-de: „Ynsandan" diýsek, bütin halaýyk bizi daşlar, çünki Ýahýanyň pygamberdigine halkyň ynamy bar». 7 Şeýlelikde: «Biz onuň niredendigini bilmeýäris» diýip jogap berdiler. 8 Isa hem: «Men-de size bu zatlary haýsy ygtyýar bilen edýänimi aýtmaryn» diýdi.
Üzümlik we bagbanlar tymsaly
9 Soňra halka şu tymsaly aýtmaga durdy: «Bir adam üzümlik gurap, ony bagbanlara ekerine berip, uzak wagtlaýyn ýola gidýär. 10 Möwsümi gelende, üzümligiň miwesinden bersinler diýip, bagbanlara bir hyzmatkärini iberýär. Emma bagbanlar ony ýenjip, boş kowup goýberýärler. 11 Ol başga bir hyzmatkärini iberýär, bagbanlar ony-da ýenjip, biabraý edip, boş kowup goýberýärler. 12 Ol üçünjini-de iberýär. Olar ony hem ýaralap, daşaryk taşlaýarlar. 13 Onsoň üzümligiň eýesi: „Men näme etmeli? Gel, öz söýgüli oglumy ibereýin, belki, ony sylarlar" diýýär. 14 Bagbanlar bolsa ony görenlerinden, özara pikir alşyp: „Mirasdar şu, şuny öldüreliň, miras bize galar" diýişýärler. 15 Şeýlelikde, ony-da üzümlikden daşaryk taşlaýarlar we öldürýärler. Indi üzümligiň eýesi bulara näme eder? 16 Ol gelip bu bagbanlary heläk eder-de, üzümligi başgalaryna berer». Halk muny eşidip: «Hernä, beýle bolmasyn!» diýdi. 17 Isa olara bakyp, şeýle diýdi: «Onda, „Ussalaryň ret eden daşy, burçuň başy boldy" diýen ýazgynyň manysy näme? 18 Kim bu daşyň üstüne ýykylsa, bölek-bölek bolar, ol biriniň üstüne gaçsa, ony mynjyradar». 19 Kanunçylar bilen baş ruhanylar Ony şol sagatda tutmagyň ýoluny agtardylar, çünki bu tymsaly özlerine kakdyryp aýdanyny aňdylar. Ýöne halkdan gorkýardylar.
Kaýsaryňky kaýsara
20 Ony göz astyna aldylar we gepde tutup, häkimiň höküm hem ygtyýaryna bersinler diýip, dogrusyraýan birnäçe içalyny Onuň yzyna saldylar. 21 Şeýlelikde, içalylar Oňa sorag berip, şeýle diýdiler: «Mugallym! Biz Seniň dogry zady aýdyp öwredýäniňi, adamlaryň derejesine bakman, Hudaýyň ýoluny hakykat ýüzünden öwredýäniňi bilýäris. 22 Biziň kaýsara salgyt tölemegimiz dogrumy ýa dälmi?» 23 Isa olaryň hilesine düşünip: 24 «Maňa bir dinary görkeziň. Onuň ýüzündäki surat bilen ýazgy kimiňki?» diýdi. Olar: «Kaýsaryňky» diýip jogap berdiler. 25 Ol: «Onda, kaýsaryňkyny kaýsara, Hudaýyňkyny Hudaýa beriň» diýdi. 26 Olar halkyň ýanynda Ony sözünde tutup bilmän, beren jogabyna geňirgenişip, seslerini çykarmadylar.
Direliş barada sorag
27 Ölümden direlme ýokdur diýýän saddukeýleriň käbiri Isanyň ýanyna gelip, Oňa şeýle sorag berdiler: 28 Mugallym! Musa bize bir adamyň dogany zürýatsyz ölüp, yzynda aýaly galsa, dogany onuň aýalyny alyp, doganyna nesil ýetişdirmelidir diýip ýazypdyr. 29 Ýedi dogan bardy. Birinjisi bir aýal alyp, zürýatsyz öldi. 30 Ikinjisi we üçünjisi hem şol aýaly aldy. 31 Şeýdip, ýedisi hem yzlarynda zürýat galdyrman öldüler. 32 Ahyrsoňy aýal hem öldi. 33 Indi ölüler direlende, bu aýal olaryň haýsysynyň aýaly bolar? Çünki ýedisi hem ony aýal edinipdiler». 34 Isa olara şeýle diýdi: «Bu döwrüň adamlary öýlenýändir, äre çykýandyr. 35 Ýöne ol döwre, ölülerden direlişe ýetmäge mynasyp görlenler ne öýlener, ne-de äre çykar. 36 Artykmaç, ölüp hem bilmez, çünki olar perişdeler ýalydyr. Direlişiň ogludyklary üçin Hudaýyň ogludyrlar. 37 Musa-da ölüleriň direlýändigini ýanan çaly baradaky bapda görkezýär. Ol şol ýerde Rebbi „Ybraýymyň Hudaýy, Yshagyň Hudaýy we Ýakubyň Hudaýy" diýip atlandyrýar. 38 Ol ölüleriň däl-de, dirileriň Hudaýydyr, çünki Onuň ýanynda hemmeler diridir». 39 Kanunçylaryň käbirleri: «Mugallym, gowy aýtdyň!» diýdiler. 40 Oňa gaýtadan sorag bermäge ýürek etmediler.
Mesih kimiň ogly?
41 Onsoň Isa olara diýdi: «Nämüçin Mesih Dawudyň Ogludyr diýýärler? 42 Dawudyň özi Zebur kitabynda şeýle diýýär: „Reb meniň Rebbime diýdi: Duşmanlaryňy aýaklaryňa basgançak edýänçäm, 43 Meniň sagymda otur". 44 Dawut Oňa Reb diýýär. Ol nähili onuň ogly bolýar?» 45 Bütin halk Oňa gulak asyp otyrka, Isa şägirtlerine şeýle diýdi: 46 Kanunçylardan ägä boluň! Olar uzyn geýimler geýnip gezmegi halaýandyr, bazar ýerinde salam almagy, sinagogalarda baş kürsüleri, zyýapatlarda töri halaýandyr. 47 Olar dul hatynlaryň öýlerini talap, göz üçin uzyn-uzyn dogalar okan bolýandyr. Bular has agyr jeza sezewar bolar».
Dul hatynyň çörek puly
1 Isa gabagyny galdyranda, baý adamlaryň öz peşgeşlerini ybadathananyň hazynasyna atyp duranyny gördi. 2 Ol bir garyp dul hatynyň hem pul atanyny görüp, 3 şeýle diýdi: «Size dogrusyny aýdýaryn, bu garyp dul hatyn hemmeden kän atdy. 4 Çünki olaryň hemmesi Hudaýyň sandygyna özlerinden artany atdylar, bu hatyn bolsa garyplygyna garamazdan, bütin çörek puluny atdy».
Ahyrzaman alamatlary
5 Şägirtleriniň käbiri ybadathananyň gymmatbaha daşlar hem peşgeşler bilen bezelgidigini aýdanlarynda, Isa: 6 «Şeýlelikde, günler geler welin, şonda bu ýerde görýän zatlaryňyzdan daş üstünde daş galmaz, hemmesi dargar» diýdi. 7 Ondan: «Mugallym! Bu zatlar haçan bolar? Bularyň boljak mahalynda näme alamat peýda bolar?» diýip soradylar. 8 Ol şeýle jogap berdi: «Habardar boluň, sizi aldaýmasynlar! Çünki köpler Meniň adym bilen gelip, „Men ― Ol" we „Wagt golaýlady" diýerler. Olaryň yzyna düşmäň. 9 Uruşlar hem gozgalaňlar barada habar eşideniňizde gorkmaň. Bu zatlar öňürti bolmalydyr, ýöne dünýäniň soňy tiz gelmez». 10 Onsoň Isa olara şeýle diýdi: «Millet-millete, patyşalyk-patyşalyga garşy çykar. 11 Aýry-aýry ýerlerde güýçli ýer titremeler, açlyk hem gyrgynçylyk, gorkunç wakalar, Gökden uly alamatlar bolar. 12 Ýöne bulardan öň, Meniň adym üçin size el urarlar, yzarlarlar, eltip sinagogalara, zyndanlara tabşyrarlar, patyşalaryň, hökümdarlaryň alnyna getirerler. 13 Bu bolsa güwälik etmek üçin size bir pursat bolar. 14 Munuň üçin berjek jogabyňyzy öňünden gaýgy etmezligi ýüregiňize düwüň. 15 Çünki Men size dil hem akyldarlyk bererin. Size garşy çykýanlaryň hiç biri muňa ne garşy durup biler, ne-de bir zat aýdyp biler. 16 Size ene-ataňyz, doganlaryňyz, garyndaşlaryňyz, dostlaryňyz hem haýynlyk ederler, käbiriňizi öldürerler. 17 Meniň adym üçin hemmeler sizi ýigrener. 18 Ýöne kelläňizden bir gyl hem kemelmez. 19 Siz çydamak bilen, janyňyzy halas edersiňiz. 20 Iýerusalimi goşunlaryň gurşanyny göreniňizde, onuň weýran ediljek wagtynyň golaýdygyny biliň. 21 Şonda Ýahudadakylar daglara gaçsyn, şäheriň içindäkiler çyksyn, töweregindäkiler şähere girmesin. 22 Çünki şol günler ähli ýazylanlaryň berjaý bolmagy üçin jeza günleridir. 23 Şol günlerde göwreli we çaga emdirýän aýallaryň gününe waý! Çünki ýurtda uly horluk bolup, bu halk gazaba sezewar bolar. 24 Olar gylyçdan geçiriler, ýesir alnyp, bütin milletleriň arasyna sürgün ediler. Olar möwritleri dolanýança, Iýerusalimi basgylar. 25 Günde, Aýda we ýyldyzlarda alamatlar bolar. Ýer ýüzünde bolsa deňiz hem tolkunlaryň gürrüldisi zerarly, aljyraňňy ýagdaýdaky milletler galagopluga düşdüler. 26 Adamlar gorkudan, dünýäniň başyna gelýän belalara garaşmakdan ýaňa huşlaryny gaçyrar, çünki gögüň gudratlary titrär. 27 Şonda olar Ynsan Oglunyň bulut içinde gudrat hem uly şöhrat bilen gelýänini görerler. 28 Bu zatlar bolmaga duranda, ýokaryk galyp başyňyzy galdyryň, çünki gutulyşyňyz golaýlap gelýändir». 29 Isa olara bir tymsal aýtdy: «Injire, ähli agaçlara serediň. 30 Olaryň ýapraklandyklaryny görüp, tomsuň golaýdygyny öz-özüňizden bilýärsiňiz. 31 Şonuň ýaly hem bu zatlaryň bolanyny göreniňizde, Hudaýyň Patyşalygynyň golaýdygyny biliň. 32 Size dogrusyny aýdýaryn: bu zatlar bolýança, bu nesil dünýäden ötmez. 33 Gök hem ýer öter, ýöne Meniň sözlerim asla ötmez. 34 Habardar boluň! Horanlyk, serhoşluk, ýaşaýşyň gaýgylary ýüregiňize ýük bolup, ol gün duýdansyzlykda üstüňize abanaýmasyn. 35 Çünki ol gün bütin ýer ýüzünde ýaşaýanlaryň ählisiniň üstüne duzak kimin geler. 36 Bu boljak zatlaryň baryndan gaçyp biler ýaly, Ynsan Oglunyň huzurynda durup biler ýaly, hemişe oýa bolup, doga ediň». 37 Isa gündizleri ybadathanada sapak berip, gijelerini bolsa daşaryk çykyp, Zeýtun dagynda geçirerdi. 38 Bütin halk Onuň aýdýanlaryny diňlejek bolup, ertir ir bilen ybadathana gelerdiler.
Isa garşy dildüwşük
1 Pesah, ýagny Petir baýramy golaýlapdy. 2 Baş ruhanylar bilen kanunçylar Isany öldürmegiň ýoluny agtarýardylar, ýöne halkdan gorkýardylar. 3 Şeýtan Onkileriň biri bolan Iskariot diýilýän Iudanyň ýüregine girdi. 4 Iuda baş ruhanylar we serkerdeleriň ýanyna baryp, Isany nähili tabşyrjagy barada olar bilen gürrüň etdi. 5 Olar hem begenişip, oňa pul bermäge razy boldular. 6 Iuda ylalaşdy. Halk ýokka, Isany olara tabşyrmak maksady bilen, pursat peýläp gezdi.
Pesah nahary
7 Pesah gurbanynyň kesilmeli güni bolan Petir güni geldi. 8 Isa: «Gidiň-de, Pesah baýramyny geçirer ýaly, taýýarlyk görüň» diýip, Petrus bilen Ýahýany iberdi. 9 Olar: «Ony nirede taýýarlamagymyzy isleýärsiň?» diýip soradylar. 10 Olara şeýle diýdi: «Ine, şähere gireniňizde, küýze bilen suw alyp barýan bir adama sataşarsyňyz. Girjek öýüne barýança onuň yzyna düşüp gidiň-de, 11 öý eýesine baryp: „Mugallym senden şägirtlerim bilen Pesah naharyny iýer ýaly, myhman otagy nirede diýip soraýar" diýiň. 12 Ol hem size ýokarky mertebede düşek düşelgi giň bir otagy görkezer. Şol ýerde taýýarlyk görüň». 13 Olar gitdiler, ähli zady Isanyň aýdyşy ýaly tapyp, Pesah naharyny taýýarladylar. 14 Sagady gelende, Isa resullary bilen birlikde saçak başynda oturdy. 15 Olara şeýle diýdi: «Men bu Pesahy görgi görmezimden öň, siziň bilen birlikde iýmegi gaty arzuw edipdim. 16 Çünki size diýýärin: Pesahyň maksady Hudaýyň Patyşalygynda amala aşýança, Men ony gaýdyp iýmerin». 17 Bir käse alyp, şükür etdi-de, şeýle diýdi: «Muny alyň-da, özara paýlaşyň. 18 Çünki size diýýärin: Hudaýyň Patyşalygy gelýänçä, men gaýtadan üzüm şiresini içmerin». 19 Onsoň çöregi aldy-da, şükür etdi, ony döwüp, şägirtlere berip: «Bu Meniň siziň üçin berlen bedenimdir, muny Meni ýada salmak üçin berjaý ediň» diýdi. 20 Şonuň ýaly, agşamlyk naharyndan soň hem, bir käsäni alyp, şeýle diýdi: «Bu käse Meniň siziň üçin dökülen ganym bilen berkidilen Täze ähtdir. 21 Ýöne, ine, Maňa haýynlyk etjegiň eli Meniň elim bilen birlikde saçak başynda dur. 22 Ynsan Ogly öňünden bellenişi ýaly gidýär, ýöne Oňa haýynlyk edeniň gününe waý!» 23 Olar bu işi etjegiň öz aralaryndan kim bolup biljegini biri-birlerinden sorap başladylar. 24 Şunluk bilen, aralarynda haýsysynyň uly saýylmalydygy barada jedel turdy. 25 Isa olara şeýle diýdi: «Milletleriň patyşalary olara agalyk edýär, hökümdarlary özlerine haýyr ediji diýýär. 26 Emma siz beýle bolmaň. Araňyzda iň uly iň kiçi kimin bolsun, ýolbaşçylyk edýän hyzmat edýän kimin bolsun. 27 Haýsysy has uly, saçak başynda oturanmy ýa-da hyzmat edýän? Saçak başynda oturan dälmi? Ýöne Men siziň araňyzda bir hyzmat edýän kimindirin. 28 Synaglarymda Meniň bilen birlikde durnuklylyk görkezenler sizsiňiz. 29 Siz Meniň Patyşalygymda saçagymyň başynda oturyp, iýip-içer ýaly, tagtlarda oturyp, Ysraýylyň on iki taýpasynyň üstünden höküm çykarar ýaly, 30 Atamyň Maňa belleýşi kimin, Men-de size bir patyşalyk belleýärin. 31 Simun, Simun! Bugdaý kimin galbir bilen elejek bolup, şeýtan sizi diledi. 32 Emma Men imanyň kemelmesin diýip, seniň üçin doga etdim. Sen hem bir wagt öwrülip geleňde, doganlara goltgy ber». 33 Ol: «Ýa Reb! Men Seniň bilen hem zyndana düşmäge, hem-de ölüme gitmäge taýýar» diýdi. 34 Isa: «Petrus, saňa diýýärin, sen bu gün horaz gygyrmazdan öň Meni tanaýanlygyňy üç gezek inkär edersiň» diýdi. 35 Onsoň Isa olardan: «Men sizi haltasyz, torbasyz we çaryksyz ýollanymda, kem zadyňyz barmydy?» diýip sorady. Olar: «Ýokdy» diýip jogap berdiler. 36 Olara şeýle diýdi: «Indi haltaňyz bar bolsa, ýanyňyza alyň, bir torba hem alyň. Gylyjyňyz ýok bolsa, egin-eşigiňizi satyň-da, bir gylyç ediniň. 37 „Ol şer iş edýänlerden saýyldy" diýip ýazylgydyr. Men size diýýärin: bu Men barada berjaý bolmalydyr. Dogrudan-da, Men hakda ýazylanlar berjaý bolup barýar». 38 Şägirtler: «Ýa Reb! Ine, bu ýerde iki gylyç bar» diýdiler. Ol hem olara: «Şol ýeterlik» diýdi.
Zeýtun dagynda okalan doga
39 Isa çykyp, hemişekisi ýaly, Zeýtun dagyna gitdi, şägirtleri hem Onuň yzyna düşdüler. 40 Ol ýere baranlarynda, Isa olara: «Synaga düşmez ýaly, doga ediň!» diýdi. 41 Özi bolsa olardan bir daş atyma golaý aňryk çekildi-de, dyza çöküp: 42 «Eý Ata! Isleýän bolsaň, bu käsäni Menden geçir, ýöne Meniň islegim däl, Seniň islegiň bolsun» diýip, doga etmäge durdy. 43 Gökden bir perişde Isa görnüp, Ony güýçlendirdi. 44 Ol agyr ynja düşüp, gaty yhlas bilen doga etdi. Isanyň deri ýere daman gan damjalary ýalydy. 45 Dogadan soň turup, şägirtleriň ýanyna gelse, olar tukatlykdan ýaňa uklap ýatan eken. 46 Isa olara: «Näme üçin uklap ýatyrsyňyz? Synaga düşmez ýaly, turuň-da, doga ediň!» diýdi.
Isa tutulýar
47 Ol entek gepläp durka, ine, bir märeke göründi. Iuda atly Onkileriň biri märekäniň öňüne düşüp gelýärdi. Iuda Isany ogşajak bolup, Onuň golaýyna geldi. 48 Isa oňa: «Iuda! Sen Ynsan Ogluna ogşuk bilen haýynlyk edýärsiňmi?» diýdi. 49 Onuň ýanyndakylar näme boljagyny görüp: «Ýa Reb! Gylyç bilen uralymy?» diýdiler. 50 Olaryň biri baş ruhanynyň hyzmatkärini urup, onuň sag gulagyny kesdi. 51 Emma Isa jogap berip: «Bolýar, bes ediň!» diýdi. Onsoň hyzmatkäriň gulagyna elini degrip, ony sagaltdy. 52 Onsoň Isa Özüni ele salmaga gelen baş ruhanylara, ybadathananyň serkerdelerine, ýaşululara ýüzlenip, şeýle diýdi: «Bir talaňçynyň garşysyna çykýan ýaly, gylyç hem taýak bilen geldiňizmi? 53 Men her gün siziň bilen birlikde ybadathanadakam, maňa el uzatmandyňyz, ýöne indi siziň sagadyňyz, garaňkylygyň höküm sürýän sagadydyr». 54 Isany tutup, baş ruhanynyň öýüne alyp gitdiler. Petrus hem gara görnümden olaryň yzyna düşüp gitdi. 55 Olar howlynyň ortasynda ot ýakyp, bile otyrkalar, Petrus-da olaryň arasynda oturdy. 56 Petrusyň oduň ýagtysynda oturanyny görüp, bir keniz oňa siňe seretdi-de: «Bu adam hem Onuň bilen biledi» diýdi. 57 Emma Petrus: «Men ony tanamaýaryn, aýal» diýip inkär etdi. 58 Az salymdan soň başga biri ony görüp: «Sen-de şolardan» diýdi. Emma Petrus: «Olardan däl, aga» diýdi. 59 Aradan bir sagada golaý wagt geçende, başga bir adam hötjetlik bilen: «Dogrudan-da, bu adam Onuň bilen bile bolandyr, çünki bu jelileli» diýdi. 60 Emma Petrus: «Eý aga, men seniň näme aýdýanyňy bilmeýärin» diýdi. Edil şol wagt ― Petrus gepläp durka, horaz gygyrdy. 61 Reb öwrülip, Petrusa seretdi. Petrus Rebbiň: «Horaz gygyrmazdan öň, sen Meni üç gezek inkär edersiň» diýen sözüni ýatlady. 62 Daşaryk çykyp, möňňürip aglady. 63 Isany saklap duran adamlar Ony masgaralap, urmaga başladylar. 64 Gözüni daňyp: «Welilik et! Seni uran kim?» diýip soradylar. 65 Ýene-de Oňa ençeme hapa sözler aýtdylar.
Isa ýehudylaryň mejlisiniň öňünde
66 Daň atanda, halkyň ýaşululary, baş ruhanylar we kanunçylar ýygnanyşyp, Ony öz mejlislerine getirdiler. 67 Oňa: «Sen Mesih bolsaň, bize aýt» diýdiler. Isa olara şeýle diýdi: «Aýtsam, ynanmarsyňyz. 68 Sorasam, jogap bermersiňiz, Meni goýbermersiňiz. 69 Emma mundan beýläk Ynsan Ogly gudratly Hudaýyň sagynda oturar». 70 Hemmeler: «Onda, Sen Hudaýyň Oglumy?» diýdiler. Ol hem olara jogap berdi: «Hudaýyň Ogludygymy siz aýdyp otyrsyňyz». 71 Olar bolsa: «Bize artykmaç güwälik nämä gerek? Biz muny Onuň Öz agzyndan eşitdik» diýdiler.
Isa Pilatusyň öňünde
1 Olaryň mejlisindäkileriň ählisi turup, Isany Pilatusyň huzuryna eltdiler-de: 2 «Biz bu Adamy milletimizi azdyrmakda ýazykly tapdyk. Ol kaýsara salgyt bermäge garşy çykyp, Özüne Mesih, ýagny bir patyşa diýýär» diýip, Ony aýyplamaga durdular. 3 Pilatus Ondan sorady: «Sen ýehudylaryň patyşasymy?» Isa jogap berdi: «Seniň aýdyşyň ýalydyr». 4 Onsoň Pilatus baş ruhanylar bilen halka: «Men bu Adamdan hiç bir ýazyk tapmadym» diýdi. 5 Emma olar hötjetlik edip: «Bu Adam Öz taglymaty bilen bütin Ýahudadaky halky öjükdirýär. Ol Jelileden başlap, şu ýere çenli geldi» diýdiler. 6 Pilatus muny eşidende: «Bu Adam jelilelimi?» diýip sorady. 7 Isanyň Hirodesiň welaýatyndandygyny bilende, Ony Hirodesiň ýanyna iberdi, çünki şol günlerde onuň özi hem Iýerusalimde bolýardy. 8 Hirodes Isany görüp, gaty begendi, çünki köp wagt bäri Ony görmek isleýärdi. Sebäbi Ol barada köp zatlar eşidipdi, Ondan bir alamat görerin diýen umydy bardy. 9 Hirodes Ondan köp soraglar etdi, emma Isa oňa hiç bir jogap bermedi. 10 Baş ruhanylar bilen kanunçylar bolsa ol ýerde durup, Ony gaty aýyplaýardylar. 11 Onsoň Hirodes esgerleri bilen birlikde Ony kemsidip, masgaralap, egnine bir nepis geýim geýdirip, yzyna, Pilatusyň ýanyna iberdi. 12 Şol gün Pilatus bilen Hirodes dost boldy; ozal aralarynda duşmançylyk bardy.
Isa ölüme höküm edilýär
13 Pilatus baş ruhanylary, başlyklary hem halky üýşürip, 14 olara şeýle diýdi: «Siz maňa bu Adamy halky azdyrýar diýip getirdiňiz. Ine, men siziň gözüňiziň alnynda barlag geçirip, Ondan hiç bir ýazyk tapmadym. 15 Hirodes hem tapmandyr, çünki men Ony Hirodesiň ýanyna iberipdim. Siziň görşüňiz ýaly, Onuň ölüme laýyk eden hiç bir zady ýok. 16 Munuň üçin, men Ony jezalandyryp boşatjak». 17 Pilatus baýram mynasybetli halka bir adamy boşatmalydy. 18 Emma bütin halk: «Bu Adamy ýok et! Bize Barabbasy boşat!» diýip gygyryşdylar. 19 Barabbas şäherde ýüze çykan bir gozgalaňa gatnaşany we adam öldüreni üçin zyndana salnypdy. 20 Pilatus Isany boşatmak niýeti bilen ýene-de halka ýüzlendi. 21 Emma olar: «Ony haça çüýle, haça çüýle!» diýip gygyryşdylar. 22 Pilatus üçünji gezek olara: «Bu Adam näme ýaman iş etdi? Men Ondan ölüme laýyk hiç bir zat tapmadym. Munuň üçin, Ony jezalandyryp boşatjak» diýdi. 23 Emma olar seslerini gataldyp, hötjetlik bilen Onuň haça çüýlenmegini talap etdiler. Şeýlelikde, olaryň we baş ruhanylaryň sesi üstün çykdy. 24 Şunluk bilen, Pilatus olaryň islegini ýerine ýetirme kararyna geldi. 25 Olaryň islän adamyny, gozgalaň turzup, adam öldüreni üçin zyndana salnan adamy boşadyp, Isany olaryň erkine berdi.
Isa haça çüýlenýär
26 Olar Isany alyp barýarkalar, düzden öwrülip gelýän kireneli Simuny tutup, Isanyň yzyndan göterip äkitsin diýip, arkasyna haç ýüklediler. 27 Halkdan uly märeke, Onuň üçin zarynlap aglaýan aýallar hem yzyna düşüp gitdiler. 28 Isa öwrülip, olara diýdi: «Eý Iýerusalim gyzlary! Meniň üçin aglaman, özüňiz, çagalaryňyz üçin aglaň. 29 Çünki, ine, „Önelgesiz aýallar, çaga dogurmadyk göwreler, çaga emdirmedik göwüsler ne bagtly!" diýiljek günler geler. 30 Şonda daglara: „Biziň üstümize ýykylyň!" Depelere: „Biziň üstümizi örtüň!" diýerler. 31 Çünki gök agaja bu zatlar edilse, onda gury agaja näme ediler?» 32 Iki jenaýatçyny hem dardan asjak bolup, Isa bilen bile alyp barýardylar. 33 Kelleçanak diýen ýere gelenlerinde Isany ýaňky jenaýatçylar bilen birlikde haça çüýlediler. Jenaýatçylaryň biri Onuň sag tarapynda, biri-de çep tarapyndady. 34 Isa: «Ata! Olary bagyşla, çünki näme edýänlerini bilmeýärler» diýdi. Onuň egin-eşigini bolsa bije atyşyp paýlaşdylar. 35 Halk Oňa bakyşyp durdy. Başlyklar hem gülüp: «Ol özgeleri halas etdi. Hudaýyň saýlan Mesihi bolsa, Özüni halas etsin» diýişýärdiler. 36 Esgerler hem ýanyna gelip, Ony masgaralaýardylar. Oňa sirke hödür edip: 37 «Ýehudylaryň patyşasy bolsaň, Özüňi halas et» diýişýärdiler. 38 Onuň depesinde bolsa grekçe, latynça we ýewreýçe «BU ADAM ÝeHUDYLARYŇ PATYŞASY» diýen ýazgy bardy. 39 Asylan jenaýatçylaryň biri Oňa sögüp: «Sen Mesih dälmi? Özüňi hem-de bizi halas et!» diýdi. 40 Beýlekisi bolsa oňa käýäp, şeýle diýdi: «Onuňky bilen bir höküme sezewar bolanyň üçin Hudaýdan gorkmaýarsyňmy? 41 Biz adalatlylyk bilen, öz etmişimize laýyk jeza aldyk. Bu Adamyň bolsa hiç bir eden etmişi ýok». 42 Onsoň: «Isa, Patyşalygyňa baryp gireniňde, meni ýatla!» diýdi. 43 Isa hem oňa: «Saňa dogrusyny aýdýaryn, sen şu gün Meniň bilen bile behiştde bolarsyň» diýdi.
Isanyň ölümi
44 Wagt günortana golaýdy, şondan soň üç sagatlap ýurda garaňky düşdi. 45 Gün garaldy, ybadathananyň tutusy ortarasyndan ýyrtylyp, ikä bölündi. 46 Isa gaty ses bilen gygyryp: «Eý Ata! Ruhumy Seniň eliňe berýärin!» diýdi, muny aýdandan soň jan berdi. 47 Ýüzbaşy bolan wakany görende, Hudaýy şöhratlandyryp: «Bu, hakykatdan-da, dogry Adam eken!» diýdi. 48 Bu tomaşa üçin üýşüşen halaýygyň bary bolan wakalary görüp, gursaklaryna ura-ura yzlaryna gaýtdylar. 49 Isany tanaýan adamlaryň bary, Jelileden Onuň yzyna düşüp gelen aýallar daşrakda durup, bu wakalara syn etdiler.
Isanyň jaýlanyşy
50 Ine, mejlis agzalaryndan Ýusup atly biri bardy. Ol gowy hem dogry adamdy. 51 Özi-de mejlisiň kararyna we işine razyçylyk bermändi. Ýahudanyň Arimatiýa şäherinden bolan bu Ýusup Hudaýyň Patyşalygyna garaşýardy. 52 Bu adam Pilatusyň ýanyna baryp, Isanyň jesedini diledi. 53 Onsoň Ony aşak düşürip, kepene dolap, gaýada oýulan we şol wagta çenli hiç kimiň jaýlanmadyk mazarynda jaýlady. 54 Ol güni taýýarlyk güni bolup, sabat güni başlanmaga golaýdy. 55 Isa bilen bile Jelileden gelen aýallar hem Ýusubyň yzyna düşüp, baryp, mazary we Onuň jesediniň nähili jaýlananyny gördüler. 56 Onsoň öýlerine gaýdyp, ýakymly ysly ýag, atyrlar taýýarlap, sabat güni Hudaýyň buýrugy boýunça dynç aldylar.
Isanyň direlişi
1 Hepdäniň ilkinji güni ertir ir bilen aýallar taýýarlan ýakymly ysly ýaglaryny alyp, mazara bardylar; ýanlarynda başga aýallar hem bardy. 2 Ine, mazaryň agzyndaky daş bir çete togalanan eken. 3 Olar içerik girenlerinde, Reb Isanyň jesedini tapmadylar. 4 Muňa geňirgenişip durkalar, birdenkä, garşylarynda ýalkym salýan eşikli iki sany adam peýda boldy. 5 Aýallar gorkup, ýüzlerini ýere egenlerinde, ýaňky adamlar olara şeýle diýdiler: «Siz näme üçin dirini ölüleriň arasyndan gözleýärsiňiz? 6 Ol bu ýerde däl, direldi! Onuň entek Jeliledekä size aýdanlaryny ýatlaň. 7 Ol: „Ynsan Ogly günäkär adamlara tabşyrylmaly, haça çüýlenmeli, ölenden üç günden soň direlmelidir" diýipdi». 8 Onsoň Isanyň bu sözleri olaryň ýatlaryna düşdi. 9 Aýallar mazardan öwrülip gelip, bularyň baryny Onbirlere we beýlekileriň hemmesine habar berdiler. 10 Resullara bu habary ýetirenler Magdalaly Merem, Ýuhanna, Ýakubyň ejesi Merem we olaryň ýanyndaky beýleki aýallardy. 11 Bu sözler resullaryň göwnüne manysyz geldi, olar aýallaryň gepine ynanmadylar. 12 Onsoň Petrus turup, mazara ylgady-da, egilip, kepen matalaryň boş ýatanyny görende, bolan waka geňirgenip, yzyna gaýtdy.
Emmaus ýolundaky iki şägirt
13 Ine, şol gün olaryň ikisi Emmaus diýen oba barýardy. Bu obanyň Iýerusalimden on bir kilometre golaý aralygy bardy. 14 Olar bolan bu wakalar hakda özara gürleşýärdiler. 15 Şeýlelikde, gürleşip, pikir alşyp barýarkalar, Isanyň Özi ýakyna gelip, olar bilen bile ýöräberdi. 16 Ýöne Ony tanamaz ýaly, olaryň gözleri baglanypdy. 17 Isa olardan sorady: «Bu barşyňyza näme hakda gürrüň edişýärsiňiz?» Olar gaýgyly ýagdaýda aýak çekdiler. 18 Olaryň Kleopas atlysy: «Iýerusalimde bolup-da, şu günler ol ýerde bolan wakalary bilmeýän keseki ýeke Senmi?» diýdi. 19 Isa olardan: «Haýsy wakalary?» diýip sorady. Olar şeýle jogap berdiler: «Nasyraly Isa hakdaky wakalary. Ol Hudaýyň we bütin halkyň ýanynda sözde hem işde güýçli pygamberdi. 20 Baş ruhanylar bilen başlyklarymyz ölüm jezasy berilsin diýip, Ony häkime tabşyrdylar, haça çüýlediler. 21 Biz Ysraýyly halas etjek Şoldur diýip umyt ederdik. Mundan başga hem, bu zatlaryň bolanyna üç gün boldy. 22 Üstesine-de, aýallarymyzyň käbiri hem bizi geňirgendirdi. Olar şu gün ir bilen mazara baryp, 23 Onuň jesedini tapmandyrlar. Gelip, gözlerine perişdeleriň görnenini aýtdylar. Perişdeler Oňa diri diýýärmiş. 24 Onsoň biziňkileriň käbiri mazara baryp, ýagdaýyň edil aýallaryň aýdyşy ýalydygyny görüpdirler, ýöne Isany görmändiler». 25 Isa olara şeýle diýdi: «Eý akmak adamlar, pygamberleriň ähli aýdanlaryna giç ynanýanlar! 26 Mesih bu görgüleri görüp, şöhratyna girmeli dälmidi?» 27 Onsoň Musa bilen ähli pygamberlerden başlap, hemme Mukaddes Ýazgylarda Özi hakda aýdylanlary olara düşündirdi. 28 Olar barýan obalaryna golaýlanlarynda, Isa uzagrak giderli göründi. 29 Emma olar Ony saklap: «Biziň ýanymyzda galaý, çünki agşam golaýlap, Gün ýaşyp barýar» diýdiler. Şeýlelikde, Isa olaryň ýanynda galdy. 30 Isa olar bilen saçak başynda otyrka, çörek alyp, şükür etdi-de, bölüp olara berdi. 31 Şonda olaryň gözleri açylyp, Ony tanadylar, emma Ol gözlerinden gaýyp boldy. 32 Olar biri-birlerine: «Ýolda biziň bilen gepleşip gelýärkä, bize Ýazgylary düşündirýärkä, içimizde ýüregimiz ýanmaýarmydy?» diýişdiler. 33 Turup, şol sagadyň özünde Iýerusalime öwrüldiler. Görseler, on bir resul bilen olaryň ýanyndakylar üýşüşip oturan eken. 34 Bular: «Çyn! Reb direlipdir, Simuna görnüpdir» diýişýärdiler. 35 Onsoň olar-da ýolda bolan wakalary, Isa çöregi bölende, Ony tanandyklaryny aýtdylar.
Isa Onbirlere görünýär
36 Olar heniz bu barada gürrüň berip durkalar, Isanyň Özi ortalarynda durup: «Size parahatlyk!» diýdi. 37 Olar ruh görýändiris öýdüp, tisginip gorka düşdüler. 38 Isa olara şeýle diýdi: «Näme üçin aljyraşýarsyňyz? Näme sebäpden göwnüňize beýle pikirler gelýär? 39 Meniň ellerime, aýaklaryma serediň. Bu Meniň Özüm! Maňa elleriňizi degrip görüň. Ruhuň et bilen süňki bolmaz, ýöne siziň görşüňiz ýaly, Meniňki bar». 40 Muny aýdyp, ellerini, aýaklaryny olara görkezdi. 41 Olar şatlykdan ýaňa entek ynanman, geňirgenişip durkalar, Isa olara: «Bu ýerde iýmäge bir zadyňyz barmy?» diýdi. 42 Oňa bişirilen balygyň bir bölegi bilen biraz bal berdiler. 43 Isa alyp, olaryň gözleriniň alnynda ony iýdi. 44 Olara şeýle diýdi: «Men hakda Musanyň Kanunynda, pygamberleriň ýazgylarynda, Zeburda ýazylanlaryň bary berjaý bolmalydyr diýip, entek siziň ýanyňyzdakam aýdan sözlerim şulardyr». 45 Onsoň Ýazgylara düşünmekleri üçin, olaryň aňlaryny açdy. 46 Isa olara şeýle diýdi: «Şeýle ýazylgydyr: Mesih görgi görüp, ölenden üç günden soň direljekdir. 47 Iýerusalimden başlap, bütin milletler günäleriň geçilmegi üçin, Onuň adyndan toba çagyryljakdyr. 48 Siz bu zatlara şaýat bolarsyňyz. 49 Ine, Men Atamyň wada edenini size ýollaryn. Siz özüňize ýokardan güýç geýdirilýänçä, Iýerusalim şäherinde boluň». 50 Onsoň olary daşaryk çykaryp, Beýtaniýanyň golaýyna getirdi, ellerini galdyryp, olara ak pata berdi. 51 Ak pata berip durşuna olardan aýrylyp, Göge göterildi. 52 Olar hem Oňa sežde edip, uly şatlyk bilen Iýerusalime tarap öwrüldiler. 53 Elmydama ybadathanada bolup, Hudaýa öwgi aýdyp, alkyş okaýardylar. Omyn.
Ebedi söz jan-ten bolýar
1 Ozal-başda Söz bardy, Söz Hudaýdady, Söz Hudaýyň Özüdi. 2 Ol ozal-başda Hudaýdady. 3 Hemme zady Ol ýaratdy, ýaradylan zatlaryň hiç biri Onsuz ýaradylmady. 4 Onda ýaşaýyş bardy, ýaşaýyş bolsa ynsanlaryň nurudy. 5 Bu nur garaňkylykda parlaýandyr, garaňkylyk ony öçürip bilen däldir. 6 Hudaý tarapyndan iberilen bir adam bardy, onuň ady Ýahýady. 7 Ol güwälik etmäge, hemmeleriň özi arkaly iman etmegi üçin Nur hakda güwälik etmäge gelipdi. 8 Onuň özi nur däldi, ol diňe nur hakda güwälik etmelidi. 9 Ähli ynsanlary ýagtylandyrýan hakyky nur dünýä geldi. 10 Ol dünýädedi, dünýä Ol arkaly ýaradylypdy, emma dünýä Ony tanamady. 11 Ol özüniňkilere geldi, özüniňkiler Ony kabul etmediler. 12 Emma Ol Özüni kabul edenlere, adyna iman edenlere Hudaýyň oglanlary bolma hukugyny berdi. 13 Olar gandan, bedeniň islegi bilen ýa-da adamyň islegi bilen dogulman, eýsem, Hudaýdan doguldylar. 14 Söz jan-ten bolup aramyzda ýaşady; biz Onuň şöhratyny, Atasynyň ýalňyz Oglunyň merhemetden, hakykatdan doly şöhratyny gördük. 15 Ýahýa Ol hakda güwä geçip gygyrdy: «Meniň yzymdan bir adam geler, Ol menden üstündir, çünki Ol menden owal bardy diýenim, ine, Şudur». 16 Onuň dolulygyndan biziň hemmämiz merhemet üstüne merhemet aldyk. 17 Çünki Musa arkaly Mukaddes Kanun berildi, Isa Mesih arkaly bolsa merhemet we hakykat peýda boldy. 18 Hudaýy hiç kim hiç haçan gören däldir. Ony bize Atasynyň gujagynda bolan ýalňyz Ogly tanatdy.
Çokundyryjy Ýahýa
19 Ýehudylar Iýerusalimden ruhanylary, lewileri iberip, Ýahýadan: «Sen kim?» diýip soranlarynda, onuň güwäligi şeýle boldy. 20 Ol ykrar etdi, inkär etmedi. «Men Mesih däl» diýip ykrar etdi. 21 Onsoň olar: «Onda, sen Ylýasmy?» diýip soradylar. Ol: «Ýok» diýdi. «Şol geljek pygambermi?» diýdiler. Ol: «Ýok» diýip jogap berdi. 22 «Onda sen kim? Biz özümizi bu ýere ýollanlara näme jogap bereli, sen özüň hakda näme diýýärsiň?» diýip soradylar. 23 Ýahýa: «Men, Işaýa pygamberiň aýdyşy ýaly, Rebbiň ýoluny dogrulaň diýip, çölde gygyrýanyň sesi» diýdi. 24 Iberilen adamlar fariseýlerdendiler. 25 Olar ondan: «Eger sen Mesih, Ylýas ýa-da şol pygamber däl bolsaň, onda näme üçin çokundyrýarsyň?» diýip soradylar. 26 Ýahýa olara şeýle jogap berdi: «Men suw bilen çokundyrýaryn, ýöne siziň araňyzda biri bar, siz Ony tanamaýarsyňyz. 27 Menden soňra geljek Şoldur. Men Onuň çarygynyň bagyny çözmäge-de mynasyp däldirin». 28 Bu Iordan derýasynyň aňyrsynda, Beýtaniýada, Ýahýanyň çokundyrýan ýerinde boldy.
Hudaýyň guzusy
29 Ertesi gün Ýahýa özüne tarap gelýän Isany görüp: «Ine, Şu dünýäniň günäsini Öz üstüne alan Hudaýyň Guzusydyr» diýdi. 30 Meniň yzymdan bir adam geler, Ol menden üstündir, çünki Ol menden owal bardy diýip aýdanym, ine, Şudur. 31 Men Ony tanamaýardym, ýöne Ol Ysraýylda aýan bolsun diýip, suw bilen çokundyrmaga geldim». 32 Ýahýa güwä geçip, şeýle diýdi: «Men Ruhuň Gökden kepderi ýaly inip, Onuň üstünde duranyny gördüm. 33 Men Ony tanamaýardym, ýöne meni suw bilen çokundyrmaga ýollan Hudaý maňa Ruhuň inip, kimiň üstünde duranyny görseň, Mukaddes Ruh bilen çokundyrjak Şoldur diýdi. 34 Men görüp, Onuň Hudaýyň Ogludygyna şaýat boldum».
Isanyň ilkinji şägirtleri
35 Ertesi gün Ýahýa ýene öz şägirtleriniň ikisi bilen durdy. 36 Ol gezip ýören Isany görüp: «Ine, Hudaýyň Guzusy!» diýdi. 37 Onuň aýdanlaryny eşiden iki şägirt Isanyň yzyna eýerdi. 38 Isa yzyna garap, arkasyndan gelýänleri gördi we olara: «Näme gözleýärsiňiz?» diýdi. Olar Ondan: «Mugallym, Sen nirede ýaşaýarsyň?» diýip soradylar. 39 Isa olara: «Geliň, görüň» diýdi. Olar baryp, Isanyň nirede ýaşaýanyny gördüler we şol gün Onuň ýanynda galdylar. Gündiz sagat dördüň töweregidi. 40 Ýahýanyň aýdanlaryny eşidip, Isanyň yzyndan giden iki adamyň biri Simun Petrusyň dogany Andreasdy. 41 Ol ilki öz dogany Simuny tapyp, oňa: «Biz Mesihi (ýagny Hristosy) tapdyk» diýdi. 42 Ony Isanyň ýanyna alyp bardy. Isa oňa garap: «Sen ― Ionanyň ogly Simun. Seniň adyň Kefas (terjime edilende Petrus, ýagny Gaýa diýmekdir) bolar» diýdi. 43 Ertesi gün Isa Jelilä gitjek bolup, Filipusy tapdy, oňa: «Meniň yzyma düş!» diýdi. 44 Filipus hem Andreas we Petrus ýaly Betsaýda şäherindendi. 45 Filipus Natanaýeli tapyp, oňa: «Biz Musanyň kanunynda, pygamberleriň ýazgysynda ýazylan Ýusubyň ogly nasyraly Isany tapdyk» diýdi. 46 Natanaýel oňa: «Nasyradan oňly zat çykarmyka?» diýdi. Filipus hem oňa: «Gel-de, gör» diýdi. 47 Isa Natanaýeliň Özüne tarap gelýänini görüp, ol hakda: «Ine, hilesiz, hakyky ysraýylly» diýdi. 48 Natanaýel Oňa: «Sen meni nireden tanaýarsyň?» diýdi. Isa oňa: «Filipus seni çagyrmazyndan öň, men seni injir agajynyň aşagyndakaň gördüm» diýip jogap berdi. 49 Natanaýel Oňa: «Mugallym, Sen Hudaýyň Oglusyň, Sen Ysraýylyň Patyşasysyň» diýdi. 50 Isa oňa: «Seni injir agajynyň aşagyndakaň gördüm diýip aýdanym üçin Maňa iman edýärsiňmi? Sen mundan uly zatlary görersiň» diýdi. 51 Onsoň oňa şeýle diýdi: «Men size, hakykatdan-da, dogrusyny aýdýaryn, mundan beýläk siz Gögüň açylyp, Hudaýyň perişdeleriniň Ynsan Oglunyň üstüne inip-çykyşyny görersiňiz».
Isanyň ilkinji mugjyzasy
1 Şondan iki gün soň, Jeliläniň Kana şäherinde nika toýy boldy. Isanyň ejesi-de şol ýerdedi. 2 Isa we Onuň şägirtleri-de toýa çagyrylypdylar. 3 Şerap ýetmezlik edende, Isanyň ejesi Oňa: «Şeraplary ýok» diýdi. 4 Isa oňa: «Eý hatyn, Meniň işimiň saňa näme dahyly bar? Meniň wagtym entek gelip ýetenok» diýdi. 5 Ejesi hyzmatkärlere: «Size näme diýse, şony ediň» diýdi. 6 Şol ýerde ýehudylaryň täret kylmak üçin ulanylýan, her biri iki ýa üç ölçeg tutýan alty sany daşdan ýasalan suw küýzesi bardy. 7 Isa hyzmatkärlere: «Küýzeleri suw bilen dolduryň» diýdi. Olary agyzlaryna çenli doldurdylar. 8 Onsoň hyzmatkärlere: «Indi şulardan guýup, toýuň guramaçysyna äkidiň» diýdi. Olar hem äkitdiler. 9 Toýuň guramaçysy şeraba öwrülen suwy dadyp görende, onuň nireden gelenini bilmän, (muny diňe suw guýan hyzmatkärler bilýärdi) öýlenýän ýigidi çagyryp, oňa şeýle diýdi: 10 «Her kes öňi bilen gowy şeraby, köp içenlerinden soň bolsa erbedini berýändir, emma sen gowy şeraby henize çenli saklap goýupsyň». 11 Şeýlelikde, Isa ilkinji alamatyny Jeliläniň Kana şäherinde ýüze çykaryp, Öz şöhratyny görkezdi. Şägirtleri Oňa iman etdiler.
Isa söwdegärleri ybadathanadan kowýar
12 Şondan soň Isa ejesi, doganlary we şägirtleri bilen Kapernauma gitdi. Ol ýerde birki gün galdylar. 13 Ýehudylaryň Pesahy ýakynlaşanda, Isa Iýerusalime gitdi. 14 Ol ybadathanada sygyr, goýun, kepderi satýanlary, pul çalşyp oturanlary gördi. 15 Ýüpden bir dürre örüp, goýunlardyr sygyrlary bilen birlikde baryny ybadathanadan kowdy, pul çalyşýanlaryň pullaryny dökdi, öňlerindäki tekjelerini ýykdy. 16 Kepderi satýanlara: «Bulary bu ýerden äkidiň, Atamyň öýüni dükana öwürmäň» diýdi. 17 Şonda şägirtleriň ýadyna Mukaddes Ýazgydaky «Seniň öýüňe bolan yhlasym Meni iýer» diýlen sözler düşdi. 18 Ýehudylar garşy çykyp, Ondan: «Sen şeýle etmäge ygtyýaryň barlygyna bize näme alamat görkezersiň» diýip soradylar. 19 Isa olara: «Siz şu ybadathanany ýykyň, Men ony üç günüň içinde dikelderin» diýip jogap berdi. 20 Ýehudylar Oňa: «Bu ybadathana kyrk alty ýylda salyndy, Sen ony üç günde dikeldersiňmi?» diýdiler. 21 Ýöne Isa ybadathana diýip, Öz bedenine aýdýardy. 22 Isa direlenden soň, şägirtleri Onuň aýdanyny ýatlap, Ýazga, Isanyň sözlerine iman etdiler. 23 Pesah baýramynda Iýerusalimdekä Isanyň görkezen alamatlaryny görenleriň köpüsi Onuň adyna iman etdiler. 24 Emma Isa ähli adamlary tanaýanlygy üçin, olara Özüni ynanmaýardy. 25 Ol adam babatda hiç kimiň güwäligine mätäç däldi, çünki ynsanda näme bardygyny Özi bilýärdi.
Isa bilen Nikodimos
1 Fariseýleriň arasynda Nikodimos atly bir adam bardy, ol ýehudylaryň başlyklaryndandy. 2 Bu adam gijäniň içinde Isanyň ýanyna gelip, şeýle diýdi: «Mugallym, biz Seniň Hudaýdan gelen bir mugallymdygyňy bilýäris, çünki Hudaý Özi bilen bolmasa, hiç kim Seniň görkezen alamatlaryňy görkezip bilmez». 3 Isa oňa: «Hakykatdan-da, saňa dogrusyny aýdýaryn, gaýtadan dogulmadyk adam Hudaýyň Patyşalygyny görüp bilmez» diýip jogap berdi. 4 Nikodimos Oňa: «Garran adam gaýtadan nähili doglup biler? Ol ýene-de enesiniň göwresine girip doglup bilermi?» diýdi. 5 Isa şeýle jogap berdi: «Hakykatdan-da, Men saňa dogrusyny aýdýaryn, suwdan we ruhdan dogulmadyk adam Hudaýyň Patyşalygyna girip bilmez. 6 Bedenden doglan bedendir, ruhdan doglan ruhdur. 7 Saňa gaýtadan dogulmalysyňyz diýýänime geň galma. 8 Ýel islän ýerinde öwüsýär, sen onuň şuwwuldysyny eşidýärsiň-de, nireden gelip, nirä barýanyny bilmeýärsiň. Ruhdan doglanlaryň ählisi hem şeýledir». 9 Nikodimos Ondan: «Bu nähili bolup biler?» diýip sorady. 10 Isa oňa şeýle jogap berdi: «Sen Ysraýylyň mugallymy bolup-da, bulary bilmeýärsiňmi? 11 Hakykatdan-da, Men saňa dogrusyny diýýärin, biz bilenimizi aýdýarys, görenimize güwä geçýäris, ýöne siz biziň güwäligimizi kabul etmeýärsiňiz. 12 Meniň ýerdäki zatlar barada aýdýanlaryma ynanmasaňyz, onda Gökdäki zatlar barada aýtsam, nähili ynanarsyňyz? 13 Hiç kim Göge çykan däldir; oňa diňe Gökden inen we Gökde bolan Ynsan Ogly çykandyr. 14 Musanyň çölde ýylany ýokaryk galdyryşy ýaly, Ynsan Ogly-da ýokaryk galdyrylmalydyr. 15 Şeýlelikde, Oňa ynanýanlaryň hiç biri heläk bolman, ebedi ýaşaýşa gowşar. 16 Çünki Hudaý dünýäni köp söýýänligi üçin, Ogluna iman edenleriň hiç biri heläk bolman, ebedi ýaşaýşa gowuşsyn diýip, Özüniň ýekeje Ogluny berdi. 17 Hudaý Ogluny dünýäni höküm etsin diýip däl-de, eýsem, dünýä Ol arkaly halas bolsun diýip iberdi. 18 Oňa ynanýan höküm edilmez, ynanmaýan bolsa, Hudaýyň ýekeje Oglunyň adyna iman etmeýänligi üçin eýýäm höküm edilendir. 19 Höküm şundan ybarat: dünýä nur indi, ýöne adamlar garaňkylygy nurdan gowy gördüler, çünki olaryň işleri ýamanlykdy. 20 Şer iş edýän nury ýigrenýändir, ol işleriniň äşgär bolmazlygy üçin nura gelýän däldir. 21 Emma hak iş edýän işleriniň Hudaý arkaly edilýändigi äşgär bolsun diýip nura gelýändir».
Isa bilen Çokundyryjy Ýahýa
22 Şundan soň Isa şägirtleri bilen Ýahuda ülkesine gidip, birnäçe wagtlap olar bilen şol ýerde galyp çokundyrdy. 23 Ýahýa hem Salymyň golaýyndaky Enonda çokundyrýardy, çünki ol ýerde suw boldy, adamlar hem baryp çokundyrylýardylar. 24 Çünki Ýahýa entek zyndana atylmandy. 25 Ýahýanyň şägirtleri bilen käbir ýehudylar arasynda täret meselesinde jedel çykdy. 26 Olar Ýahýanyň ýanyna gelip: «Mugallym, Iordanyň aňyrsynda seniň ýanyňda bolan, seniň güwälik eden adamyň, ine, çokundyrýar, hemmeler Oňa barýarlar» diýdiler. 27 Ýahýa olara jogap berip, şeýle diýdi: «Adam Gökden berilmedik hiç bir zady alyp bilmez. 28 „Men Mesih däl, ýöne Ondan öň iberildim" diýenime siziň özüňiz şaýatsyňyz. 29 Kimiň gelinligi bar bolsa, ol giýewdir. Emma giýewiň dosty onuň ýanynda durup, sesini eşidip, onuň owazyna gaty şatlanýandyr. Meniň bu şatlygym-da häzir ýerine ýetdi. 30 Ol beýgelmelidir, men peselmelidirin. 31 Ýokardan gelen hemmeden ýokarydyr. Ýerden bolan ýeriňkidir, ýerdäkiler ýaly gepleýändir. Gökden gelen hemmeden ýokarydyr. 32 Ol görenine, eşidenine güwälik edýär, ýöne Onuň güwäligini hiç kim kabul etmeýär. 33 Emma Onuň güwäligini kabul eden Hudaýyň hakykatdygyny tassyklaýandyr. 34 Çünki Hudaý tarapyn Ýollanan Hudaýyň sözlerini sözleýändir, sebäbi Hudaý Ruhy ölçeg bilen bermeýär. 35 Ata Ogly söýýär we Ol ähli zady Onuň eline berendir. 36 Ogla iman eden ebedi ýaşar. Ogla iman etmedik ýaşaýyş görmez, Ol Hudaýyň gazabyna sezewar bolar».
Isa bilen samariýaly aýal
1 Ýahýa garanda, Özüniň köp şägirt edinenligi we çokundyrýanlygy barada fariseýlere habar ýetendigini Isa bildi. 2 (Hakykatda, Onuň Özi däl-de, şägirtleri çokundyrýardy.) 3 Ýahudany terk edip, Ol ýene Jelilä gitdi. 4 Onuň Samariýadan geçmegi gerekdi. 5 Şeýlelikde, Ol Ýakubyň öz ogly Ýusuba beren ýeriniň golaýyndaky Samariýanyň Sihar diýen şäherine geldi. 6 Bu ýerde Ýakubyň guýusy bardy. Ýol ýöräp ýadan Isa guýynyň başynda oturdy; günortana golaýdy. 7 Samariýaly bir aýal suw çekmäge geldi. Isa oňa: «Maňa içmäge suw bersene» diýdi. 8 Isanyň şägirtleri iýmit satyn almak üçin şähere gidipdiler. 9 Samariýaly aýal Oňa: «Sen ýehudy bolup, men samariýaly aýaldan içmäge suwy nähili dileýärsiň?» diýdi. Çünki ýehudylar samariýalylar bilen gatnaşyk etmeýärdiler. 10 Isa oňa şeýle jogap berdi: «Sen Hudaýyň peşgeşiniň nämedigini, özüňe „Maňa içmäge suw ber" diýýäniň kimdigini bilsediň, onda suwy seniň özüň Ondan dilärdiň, Ol-da saňa dirilik suwuny bererdi». 11 Aýal Oňa şeýle diýdi: «Eý Aga, Seniň suw çeker ýaly gowaň ýok, guýy-da çuň, dirilik suwuny nireden aljak? 12 Bu guýyny bize beren, mundan özi-de, çagalary we dowarlary-da suw içen atamyz Ýakupdan Sen ulumy?» 13 Isa oňa şeýle jogap berdi: «Bu suwdan içen ýene-de suwsar. 14 Ýöne Meniň berjek suwumdan içen asla suwsamaz, tersine, Meniň oňa berjek suwumyň içinde ebedilik ýaşaýyş çeşmesi bolar». 15 Aýal Oňa: «Eý Aga, maňa şol suwdan bersene, suwsamaýyn, suw çekmäge bu ýere gelmäýin» diýdi. 16 Isa oňa: «Onda, git-de, äriňi çagyryp gel» diýdi. 17 Aýal Oňa: «Meniň ärim ýok» diýdi. Isa-da oňa: «Ärim ýok diýip, dogry aýtdyň. 18 Seniň bäş äriň bardy, ýöne häzirkiň öz äriň däl, muny dogry aýtdyň» diýdi. 19 Aýal Oňa şeýle diýdi: «Eý Aga, görýärin welin, Sen pygamber öýdýän. 20 Biziň atalarymyz şu dagda sežde etdiler, ýöne siz ýehudylar, sežde edilmeli ýer Iýerusalimdedir diýýärsiňiz». 21 Isa oňa şeýle diýdi: «Naçar, Maňa ynan, wagt geler, Ata ne şu dagda, ne-de Iýerusalimde sežde edersiňiz. 22 Siz tanamaýanyňyza sežde edýärsiňiz, biz tanaýanymyza sežde edýäris, çünki gutulyş ýehudylardan gelýär. 23 Emma hakyky sežde edijileriň Ata ruhda, hakykatda sežde etjek wagtlary geler, eýýäm geldi hem, çünki Ata Özüne şeýle sežde edýänleri agtarýar. 24 Hudaý Ruhdur, Oňa sežde edýänler ruhda, hakykatda sežde etmelidir». 25 Aýal Oňa: «Hristos diýilýän Mesihiň geljegini bilýärin, Ol gelende bize ähli zady bildirer» diýdi. 26 Isa oňa: «Seniň bilen gepleşip duran Şol» diýdi. 27 Şu pursatda Isanyň şägirtleri geldiler, Onuň bir aýal bilen gepleşip duranyna olar haýran galdylar. Ýöne olaryň hiç biri «Näme isleýärsiň?» ýa-da «Bu aýal bilen näme üçin gepleşýärsiň?» diýmedi. 28 Onsoň ýaňky aýal küýzesini goýdy-da, şähere baryp, halka: 29 «Ýörüň, meniň ähli eden işlerimi aýdyp beren Adamy görüň. Ol Mesih bolaýmasyn» diýdi. 30 Olar şäherden çykyp, Isanyň ýanyna bardylar. 31 Şu aralykda şägirtleri Ondan: «Mugallym, iý!» diýip haýyş etdiler. 32 Ýöne Isa olara: «Mende iýere zat bar, ýöne siz ony bilmeýärsiňiz» diýdi. 33 Onsoň şägirtleri: «Oňa biri iýere zat getiren däldir-ä?» diýişdiler. 34 Isa olara: «Iýmitim ― Meni Ýollanyň islegini berjaý etmek, Onuň işini ýerine ýetirmekdir diýdi. 35 Siz oraga ýene dört aý bar diýmeýärsiňizmi? Emma Men size gözüňizi galdyryň-da, ekin meýdanlaryna serediň, olar eýýäm oraga taýýar diýýärin. 36 Eken-de, oran-da bilelikde şatlanar ýaly, oran hakyny alýar, ebedi ýaşaýyş üçin hasyl toplaýar. 37 Çünki bu ýerde „Biri eker, biri orar" diýilýän söz dogrudyr. 38 Men sizi zähmet çekmedik hasylyňyzy ormaga iberdim; başgalar zähmet çekdiler, siz bolsa olaryň zähmetiniň hasylyna girdiňiz». 39 «Meniň ähli eden işlerimi aýdyp berdi» diýip, güwälik eden aýalyň sözi sebäpli, ol şäherdäki samariýalylaryň köpüsi Isa iman etdiler. 40 Şonuň üçin-de samariýalylar Isanyň ýanyna gelenlerinde, Ondan öz ýanlarynda galmagyny haýyş etdiler. Ol şol ýerde iki gün galdy. 41 Onuň sözüni diňlän ýene-de köp adamlar Oňa iman etdi. 42 Ol aýala bolsa olar: «Biz indi seniň aýdanlaryň sebäpli iman etmeýäris; özümiz eşitdik, Onuň dünýäniň çyn Halasgäri, Mesihdigini bilýäris» diýdiler.
Bir gullukçynyň ogly sagaldylýar
43 Iki günden soň Isa ol ýerden Jelilä gitdi. 44 Çünki Ol pygamberiň öz ýurdunda gadyrynyň ýoklugyna güwälik edipdi. 45 Jelilä baranda, Isanyň Iýerusalimdäki baýramda eden ähli işlerini gören jelileliler Ony kabul etdiler, çünki olaryň özleri-de şol baýrama gidipdiler. 46 Şeýlelikde, Isa ýene-de Özüniň suwdan şerap ýasan ýeri bolan Jeliläniň Kana şäherine gaýdyp geldi. Kapernaumda patyşanyň bir gullukçysynyň ogly syrkaw ýatyrdy. 47 Bu adam Isanyň Ýahudadan Jelilä gelenini eşidende, Onuň ýanyna baryp, ölüm ýassygynda ýatan ogluny sagaltmagy Ondan haýyş etdi. 48 Isa oňa: «Siz alamatlar, mugjyzalar görmeseňiz, asla ynanmarsyňyz» diýdi. 49 Patyşanyň gullukçysy Oňa: «Eý Aga, oglum ölmänkä barsana!» diýdi. 50 Isa oňa: «Gidiber, ogluň sagaldy» diýdi. Ol hem Isanyň sözüne ynanyp gitdi. 51 Ol entek ýoldaka, hyzmatkärleri öňünden çykyp: «Ogluň sagaldy» diýdiler. 52 Ol hyzmatkärlerinden oglunyň gowulanyp başlan sagadyny anyklamak isledi. Olar oňa: «Düýn gündiz sagat birde gyzgyny gaýtdy» diýdiler. 53 Şeýlelikde, munuň Isanyň «Ogluň sagaldy» diýen sagadynda bolandygyny bilip, ol bütin içersi bilen birlikde Oňa iman etdi. 54 Bu Isanyň Ýahudadan Jelilä gelenden soň görkezen ikinji alamatydy.
Howuz başyndaky bir oturanyň sagaldylmagy
1 Şundan soň ýehudylaryň bir baýramy bardy. Isa hem Iýerusalime gitdi. 2 Iýerusalimde Goýun derwezesiniň ýanynda iwritçe Beýtesta diýilýän bäş eýwanly bir howuz bardy. 3 Şol ýerde gaty köp syrkawlar, körler, agsaklar, oturalar suwuň çaýkanmagyna garaşyp ýatyrdylar. 4 Çünki wagtal-wagtal Rebbiň bir perişdesi şol howza girip, suwy çaýkaýardy, suwuň çaýkanmagynyň yzysüre ilkinji bolup suwa giren öz keselinden saplanýardy. 5 Şol ýerde otuz sekiz ýyl bäri dert çekip ýatan bir adam bardy. 6 Isa onuň ýatanyny görende, uzak wagtdan bäri keseldigini bilip oňa: «Sagalmak isleýärsiňmi?» diýdi. 7 Syrkaw Oňa şeýle jogap berdi: «Eý Aga, suw çaýkanan wagty meni howza saljak adam ýok, men barýançam, başga biri menden öň howza giräýýär». 8 Isa oňa: «Tur, düşegiňi al-da, ýöre!» diýdi. 9 Ýaňky adam derrew sagalyp, düşegini aldy-da, ýöräp başlady. Bu waka ýehudylaryň ybadat edýän güni ― Sabat güni boldy. 10 Munuň üçin ýehudylar sagalan adama: «Bu gün Sabat güni, saňa düşegiňi götermek bolmaz» diýdiler. 11 Sagalan: «Meni sagaldan Adam maňa „Düşegiňi al-da, git" diýdi» diýip, olara jogap berdi. 12 «Saňa „Düşegiňi al-da, git" diýen Adam kim?» diýip, ondan soradylar. 13 Ýöne sagalan adam Onuň kimdigini bilmeýärdi, çünki Isa şol ýerdäki märekäniň arasyna girip gidipdi. 14 Soňra Isa ybadathanada oňa gabat gelip: «Ine, sagaldyň, mundan beýläk günä etme, saňa has ýaman zat bolaýmasyn» diýdi. 15 Şeýlelikde, ýaňky adam baryp, özüni sagaldanyň Isadygyny ýehudylara aýtdy. 16 Bu işi Sabat güni edenligi üçin ýehudylar Isany yzarladylar, Ony öldürjek boldular. 17 Emma Isa olara: «Meniň Atam henize çenli işläp ýör, Men hem işleýärin» diýip jogap berdi. 18 Şu sebäpden ýehudylar öňküden-de beter Ony öldürmegiň küýüne düşdüler, çünki Ol diňe Sabat gününi bozmak bilen çäklenmän, eýsem, Hudaýa Atam diýip, Özüni Hudaýa deňeýärdi.
Ýaşaýyş berýän Isa
19 Isa olara şeýle jogap berdi: «Hakykatdan-da, Men size dogrusyny aýdýaryn, Atasynyň eden zatlaryny görmese, Ogul Özünden hiç zat edip bilmez, çünki Ata näme etse, Ogul-da şony edýändir. 20 Çünki Ata Ogly söýýär, ähli edýän zatlaryny Oňa görkezýär. Sizi haýran galdyrjak has beýik zatlary-da Ol Oňa görkezer. 21 Atanyň ölüleri direldişi ýaly, Ogul-da islän adamlaryny direlder. 22 Ata hiç kimiň üstünden höküm çykarýan däldir, Ol ähli hökümi Ogla tabşyrandyr. 23 Ata hormat goýýanlar Ogla-da hormat goýmalydyrlar. Ogla hormat goýmaýan adam Ony ýollan Ata-da hormat goýýan däldir. 24 Men size hakykatyny aýdýaryn, Meniň sözümi diňläp, Meni Ýollana iman edene ebedi ýaşaýyş bardyr, onuň üstünden höküm çykarylmaz. Ol ölümden ýaşaýşa göçendir. 25 Men size hakykatyny aýdýaryn, Hudaýyň Oglunyň sesini ölüleriň eşitjek wagty geler, bu wagt eýýäm geldi. Onuň sesini eşidenler ýaşar. 26 Çünki Ata Özünde ýaşaýyş bolşy ýaly, Ogla-da ýaşaýyş ojagy bolmaklygy berendir. 27 Ol höküm çykarmak ygtyýaryny-da Oňa berdi, çünki Ol Ynsan Ogludyr. 28 Muňa geň galmaň, çünki gabyrdakylaryň hemmesiniň Onuň sesini eşitjek wagtlary geler. 29 Haýyr iş edenler ýaşamak üçin, şer iş edenler bolsa höküm üçin direler.
Isa barada güwälik
30 Men Öz-Özümden hiç bir zat edip bilmeýärin; eşidişime görä höküm çykarýaryn. Meniň hökümim hakdyr, çünki Men Öz islegimi däl-de, Meni ýollan Atanyň islegini amala aşyrmaga dyrjaşýaryn. 31 Eger Men Özüm hakda güwälik bersem, onda bu güwäligim hak däldir. 32 Men hakda güwälik berýän başga biri bar, onuň Özüm hakdaky güwäliginiň dogrudygyny Men bilýärin. 33 Siz Ýahýanyň ýanyna adamlar ýolladyňyz, ol-da hakykata güwälik etdi. 34 Emma Men ynsan güwäligini kabul etmeýärin, Men diňe siziň halas bolmagyňyz üçin bulary aýdýaryn. 35 Ol ýanyp duran, nur saçýan çyradyr. Siz az salym onuň yşygyna guwanmak islediňiz. 36 Emma Mendäki güwälik Ýahýadakydan has uludyr, çünki ýerine ýetirmegim üçin Atanyň Özüme tabşyran işleri, ýagny Meniň edýän işlerim Meni Atanyň iberenligine güwä geçýär. 37 Men hakda Meni iberen Atanyň Özi güwälik etdi. Ýöne siz Onuň ne sesini eşitdiňiz, ne-de ýüzüni gördüňiz. 38 Onuň sözi sizde galmaýar, çünki siz Onuň Iberenine iman etmeýärsiňiz. 39 Siz Mukaddes Ýazgylary agtaryşdyrýarsyňyz, çünki ebedi ýaşaýyş şolardadyr öýdýärsiňiz. Olar bolsa Men hakda güwälik edýärler. 40 Ýöne siz ömrüňiz bolar ýaly, Maňa gelmek islemeýärsiňiz. 41 Men ynsanlardan öwgi kabul etmeýärin. 42 Sizi-de tanaýaryn. Sizde Hudaýyň söýgüsi ýok. 43 Men Atamyň adyndan geldim, siz bolsa Meni kabul etmeýärsiňiz. Ýöne başga biri öz adyndan geläýse, siz ony kabul edersiňiz. 44 Ýeke-täk Hudaýdan öwgi gözlemän, biri-biriňizden öwgi kabul edýärkäňiz, siz nähili iman edip bilersiňiz? 45 Atanyň öňünde Men sizi aýyplar öýtmäň. Sizi aýyplajak öz umyt baglaýanyňyz Musadyr. 46 Siz Musa iman eden bolsadyňyz, onda Maňa-da iman ederdiňiz, çünki ol Men hakda ýazdy. 47 Onuň ýazanlaryna ynanmaýan bolsaňyz, onda Meniň aýdýanlaryma nähili iman edersiňiz?»
Isa bäş müň adamy doýurýar
1 Şundan soň Isa Jelilä, ýagny Tiberiýa kölüniň aňyrsyna gitdi. 2 Onuň syrkawlar barada eden alamatlaryny gören halaýyk Onuň yzyna düşdi. 3 Isa daga çykyp, şägirtleri bilen oturdy. 4 Ýehudylaryň Pesah baýramy ýakyndy. 5 Isa töweregine gözüni aýlady we Öz ýanyna köp halaýygyň gelýänini görüp, Filipusa: «Bular iýer ýaly çöregi nireden satyn alarys?» diýdi. 6 Ol muny Filipusy synamak üçin sorapdy, çünki näme etjegini Özi bilýärdi. 7 Filipus Oňa: «Iki ýüz dinarlyk çörek olaryň her biriniň bir döwüm almagyna-da ýetmez» diýdi. 8 Şägirtleriň biri, Simun Petrusyň dogany Andreas Oňa şeýle diýdi: 9 «Bu ýerde bir oglanda bäş arpa çöregi bilen iki balyk bar, ýöne şeýle köp märekä bu näme bolar?» 10 Isa: «Halaýygy oturdyň» diýdi. Ol ýerde ot köpdi, bäş müňe golaý adam oturdy. 11 Isa çörekleri alyp, şükür edeninden soň, olary oturanlara paýlady. Balyklardan-da näçe isleseler, olara berdi. 12 Olar doýanlaryndan soň, Isa şägirtlerine: «Artan döwümleri ýygnaşdyryň, hiç zat zaýalanmasyn» diýdi. 13 Şeýlelikde, bäş sany arpa çöreginden iýen adamlardan artyp galan döwümleri ýygnap, on iki sebedi doldurdylar. 14 Isanyň bu alamatyny gören halaýyk: «Hakykatdan-da, dünýä geljek pygamber Şudur» diýişdiler. 15 Isa olaryň gelip, patyşa etmek üçin Özüni zor bilen tutjak bolýandyklaryny aňansoň, ýene-de ýeke Özi daga çykyp gitdi.
Isa suwuň ýüzünden ýöreýär
16 Agşamara Onuň şägirtleri köle geldiler. 17 Bir gaýyga münüp, kölüň aňyrsyndaky Kapernauma ugradylar. Garaňky düşse-de, Isa entek olaryň ýanyna gelmändi. 18 Güýçli ýel turup, köl tolkun atyp başlady. 19 Gaýyk bilen, takmynan, bäş-alty kilometr ýüzenlerinden soň, Isanyň suwuň ýüzünden ýöräp, gaýyga ýakynlaşyp gelýänini görüp, olar gorkdular. 20 Emma Isa olara: «Bu ― Men, gorkmaň» diýdi. 21 Olar Ony gaýyga mündürjek boldular, ýöne gaýyk şol pursatda kenara gelip ýetdi. 22 Ertesi gün kölüň beýleki kenarynda galan halaýyk Isanyň şägirtleriniň münen gaýygyndan başga hiç bir gaýygyň ýokdugyna we Isanyň Öz şägirtleri bilen şol gaýyga münmändigine, şägirtleriň ýeke gidendiklerine göz ýetirdiler. 23 Şu aralykda, Rebbiň şükürinden soň çörek iýen ýerleriniň golaýyna Tiberiýadan gaýyklar geldi. 24 Isanyň-da, şägirtleriň-de ol ýerde ýokdugyny gören halaýyk gaýyklara münüp, Isany gözlemäge Kapernauma bardy. 25 Ony kölüň aňyrsyndan tapyp: «Mugallym, bu ýere haçan geldiň?» diýip soradylar.
Ýaşaýyş çöregi
26 Isa olara şeýle jogap berdi: «Men size hakykatyny aýdýaryn, siz Meni alamat göreniňiz üçin däl, çörek iýip doýanyňyz üçin agtarýarsyňyz. 27 Zaýalanýan iýmit üçin däl-de, ebedi ýaşaýşa çenli galýan iýmit üçin çalşyň. Ony size Ynsan Ogly berer, çünki Oňa Ata Hudaý Öz möhürini basandyr». 28 «Biz Hudaýyň işlerini berjaý etmek üçin näme etmeli?» diýip, Ondan soradylar. 29 Isa olara: «Hudaýyň işi şu: Onuň Iberenine iman ediň» diýip jogap berdi. 30 Olar şeýle diýdiler: «Biz görüp, Saňa iman eder ýaly, Sen nähili alamat görkezersiň? Sen näme edersiň? 31 „Ol Gökden iýer ýaly çörek berdi" diýip, Ýazgyda ýazylyşy ýaly, biziň atalarymyz manna iýdiler». 32 Isa olara şeýle diýdi: «Men size hakykatyny aýdýaryn, size Gökden çörek beren Musa däl, hakyky çöregi Gökden size Atam berýär. 33 Çünki Gökden inip, dünýä ýaşaýyş berýän Hudaýyň çöregidir». 34 Olar Oňa: «Ýa Reb, şol çöregi bize hemişe ber» diýdiler. 35 Isa olara şeýle diýdi: «Ýaşaýyş çöregi Mendirin, Maňa gelen asla aç bolmaz, Maňa iman eden asla suwsamaz. 36 Aýdyşym ýaly, siz Meni gördüňiz, ýöne Maňa iman etmeýärsiňiz. 37 Atamyň Maňa berenleriniň bary Maňa geler, Men Özüme gelenleri asla kowmaryn. 38 Çünki Men Öz islegimi däl-de, Meni Ibereniň islegini berjaý etmek üçin Gökden indim. 39 Meni Ibereniň islegi bolsa Maňa tabşyranlarynyň hiç birini ýitirmän, olary ahyretde gaýtadan direltmegimdir. 40 Atanyň islegi Ogly görüp, Oňa iman eden her kesiň ebedi ýaşaýşynyň bolmagydyr. Men ahyret güni ony gaýtadan direlderin». 41 Onuň «Gökden inen çörek ― Men» diýeni üçin, ýehudylar garşy çykyp, hüňürdeşdiler. 42 «Bu Ýusubyň ogly Isa dälmi? Biz Onuň kakasyny-da, ejesini-de tanaýarys. Ol nähili „Men Gökden indim" diýýär?» diýişdiler. 43 Isa olara şeýle diýdi: «Özara hüňürdeşmäň. 44 Meni iberen Atam Maňa tarap çekmese, hiç kim Meniň ýanyma gelip bilmez. Men ony ahyret güni direlderin. 45 Pygamberleriň ýazgylarynda: „Olaryň hemmesine Hudaý tarapyndan tälim berler" diýilýändir. Atamdan eşidip, Ondan tälim alan her kes Maňa geler. 46 Bu ― biri Atany görendir diýildigi däldir. Atany diňe Hudaýdan Gelen görendir. 47 Hakykatdan-da, Men size dogrusyny aýdýaryn, Maňa iman edeniň ebedi ýaşaýşy bardyr. 48 Ýaşaýyş çöregi Mendirin. 49 Siziň atalaryňyz çölde manna iýip öldüler. 50 Bu çörek bolsa ondan iýen ölmez ýaly, Gökden inendir. 51 Gökden inen diri çörek Mendirin. Bu çörekden iýen adam ebedi ýaşar. Dünýäniň ýaşaýşy üçin Meniň berjek çöregim Öz tenimdir». 52 Onsoň ýehudylar: «Bu Adam Öz tenini bize iýmäge nähili berip biler?» diýşip, özara jedelleşdiler. 53 Isa olara şeýle diýdi: «Hakykatdan-da, Men size dogrusyny aýdýaryn, Ynsan Oglunyň tenini iýip, ganyny içmeseňiz, sizde ýaşaýyş bolmaz. 54 Meniň tenimi iýip, ganymy içeniň ebedi ömri bolar. Ahyret güni Men ony direlderin. 55 Çünki Meniň tenim hakyky iýmit, ganym hakyky içgidir. 56 Meniň tenimi iýip, ganymy içen Mende galar, Men hem onda. 57 Diri Atanyň Meni iberişi, Meniň hem Ata arkaly ýaşaýşym ýaly, Meni iýen-de Men arkaly ýaşar. 58 Gökden inen çörek budur. Ol atalaryňyzyň iýen mannalary ýaly däldir, olar öldüler, bu çöregi iýen bolsa ebedi ýaşar». 59 Ol bu sözleri Kapernaumda sinagogada sapak berýärkä aýtdy.
Köp adamlar Isany terk edýär
60 Şägirtleriň köpüsi muny eşidip: «Bu sözler agyr. Muny kim diňläp biler?» diýişdiler. 61 Isa şägirtleriň muňa hüňürdeşýänini Öz içinden bilip, olara şeýle diýdi: «Bu sizi aljyradýarmy? 62 Onda siz Ynsan Oglunyň owal bolan ýerine gaýtadan çykanyny göräýseňiz näme diýerkäňiz? 63 Ýaşaýyş berýän ruhdur, bedeniň peýdasy ýokdur. Meniň size aýdýan sözlerim ruh hem ýaşaýyşdyr. 64 Ýöne siziň araňyzda käbir iman etmeýänler bar». Çünki Isa iman etmeýänleriň kimdigini, Özüni kimiň tutup berjekdigini öňünden bilýärdi. 65 Ol: «Atanyň gönükdirmedik adamy Maňa gelip bilmez diýip, Men size şonuň üçin aýdypdym» diýdi. 66 Şol wagtdan başlap, şägirtleriniň köpüsi Ondan ýüz öwürdiler, Onuň bilen tirkeşmegi goýdular. 67 Şondan soň Isa Onkilerden: «Siz hem Meni terk edersiňizmi?» diýip sorady. 68 Simun Petrus Oňa şeýle jogap berdi: «Ýa Reb, biz Seni terk edip, kime baraly? Ebedi ýaşaýyş sözleri Sende ahyryn. 69 Biz Seniň Mesihdigiňe, diri Hudaýyň Ogludygyňa iman etdik, muny açyk bilýäris». 70 Isa olara: «Siz Onkileri Özüm saýlap almadymmy? Muňa garamazdan, siziň biriňiz şeýtan» diýip jogap berdi. 71 Ol muny Simunyň ogly Iuda Iskariota kakdyryp aýdýardy, çünki Ol Onkileriň biridi. Soňra ol Isa haýynlyk etdi.
Isa Iýerusalime gidýär
1 Şondan soň Isa ondan-oňa gatnap, Jelilede gezdi. Ýehudylar Ony öldürmegiň kastynda bolansoňlar, Ol Ýahudada gezmek islemeýärdi. 2 Ýehudylaryň Çatma baýramy ýakynlapdy. 3 Doganlary Oňa şeýle diýdiler: «Bu ýerden aýrylyp, Ýahuda git, edýän işleriňi şägirtleriň görsün. 4 Özüni açyk tanatmak isleýän adam gizlin iş edýän däldir. Sen bu zatlary edýän bolsaň, Özüňi dünýä görkez». 5 Çünki doganlary-da Oňa iman etmeýärdiler. 6 Isa olara jogap berdi: «Meniň wagtym entek gelenok, ýöne siziň üçin elmydama wagtdyr. 7 Sizi dünýä ýigrenip bilmez, emma Meni ýigrenýär, çünki Men onuň işleriniň erbetdigine güwä geçýärin. 8 Siz baýrama gidiň, Men bu baýrama gitjek däl, çünki Meniň wagtym entek dolanok». 9 Ol bu zatlary olara aýdyp, Jelilede galdy. 10 Emma doganlary baýrama gidenlerinden soň, Ol-da gitdi, ýöne aç-açan däl-de, gizlin gitdi. 11 Ýehudylar baýramda Ony agtaryp: «Ol nirede?» diýişýärdiler. 12 Halaýygyň arasynda Ol hakda köp gürrüň boldy. Käbirleri «Ol gowy adamdyr» diýse, başgalary «Ol halky azdyrýar» diýýärdi. 13 Ýöne ýehudylardan gorkup, hiç kim Ol hakda açyk gürrüň edip bilmeýärdi. 14 Baýramyň ýarysy geçende, Isa ybadathana baryp, sapak bermäge durdy. 15 Ýehudylar haýran galyp: «Bu adam hiç ýerde okamazdan, Mukaddes Ýazgylary nireden bilýärkä?» diýişýärdiler. 16 Isa olara şeýle jogap berdi: «Meniň öwredýänlerim Özümiňki däl, Meni Ibereniňki. 17 Biri Hudaýyň islegini berjaý etmek isleýän bolsa, onda Meniň öwredýänlerimiň Hudaýdandygyny ýa-da Özümden sözleýändigimi ol biler. 18 Özünden sözleýän özi üçin şöhrat agtarýandyr. Özüni Iberen üçin şöhrat agtarýan bolsa dogruçyldyr, onda nädogrulyk ýokdur. 19 Mukaddes Kanuny size Musa bermedimi? Muňa garamazdan, siziň hiç biriňiz kanuny berjaý etmeýärsiňiz. Näme üçin Meni öldürjek bolýarsyňyz?» 20 Halaýyk Oňa: «Sen jynly, kim Seni öldürjek bolýar?» diýdi. 21 Isa olara şeýle jogap berdi: «Men bir iş etdim, oňa hemmäňiz haýran galdyňyz. 22 Musa size sünneti berdi, ýöne bu Musadan däl-de, ata-babalardandyr ― siz Sabat güni adam sünnetleýärsiňiz. 23 Musanyň kanuny bozulmasyn diýip, Sabat güni sünnet edilýän bolsa, onda Sabat güni bir adamy büs-bütin sagaldandygym üçin Meni ýazgarmaňyz näme? 24 Daş görnüşe görä höküm çykarman, adyllyk bilen höküm çykaryň».
Isa Mesihmidir?
25 Bu ýerde iýerusalimlileriň käbiri: «Öldürjek bolýanlary bu Adam dälmi? 26 Bu, ine, açyk gürrüň berip dur, Oňa hiç zat diýmeýärler, biziň başlyklarymyz Munuň Mesihdigini, hakykatdan hem bilýän bolaýmasynlar?! 27 Ýöne biz bu Adamyň nirelidigini bilýäris. Mesih gelende bolsa Onuň nirelidigini hiç kim bilmez» diýişdiler. 28 Onsoň Isa ybadathanada sapak berip durka, şeýle diýip gygyrdy: «Siz Meni hem tanaýarsyňyz, hem nirelidigimi bilýärsiňiz. Ýöne Men Öz-Özümden gelemok, Meni Iberen hakdyr, siz Ony tanamaýarsyňyz. 29 Men Ony tanaýaryn, çünki Men Ondandyryn. Meni iberen Oldur». 30 Şondan soň Ony tutjak boldular, ýöne hiç kim Oňa el uzatmady, çünki Onuň wagty entek gelmändi. 31 Halaýygyň köpüsi Oňa iman edip, şeýle diýdi: «Mesih gelende, Şunuňkydan köp alamat görkezermi?» 32 Fariseýler Isa hakda halk arasyndaky bu pyşyrdylary eşitdiler. Onsoň baş ruhanylar, fariseýler Ony tutmak üçin serkerdeleri ýolladylar. 33 Isa şeýle diýdi: «Men ýene az salym siziň ýanyňyzda galyp, soňra Özümi Iberene giderin. 34 Siz Meni gözlärsiňiz, ýöne tapmarsyňyz. Meniň barjak ýerime siz baryp bilmersiňiz». 35 Onsoň ýehudylar biri-birine: «Bu Adam, biz tapyp bilmez ýaly, nirä gitjekkä? Grekleriň arasyna dagap gidenleriň ýanyna baryp, greklere sapak berjekmikä? 36 Munuň „Meni gözlärsiňiz, ýöne tapmarsyňyz, Meniň barjak ýerime baryp bilmersiňiz" diýýäni nämekä?» diýişdiler. 37 Baýramyň soňky uly gününde Isa ör turup gygyrdy: «Suwsaýanlar Meniň ýanyma gelsin, içip gansyn. 38 Kim Maňa iman etse, Ýazgyda aýdylyşy ýaly, onuň içinden dirilik suwunyň bulaklary akar». 39 Ol muny Özüne iman edenleriň soňra aljak Ruhy barada aýdýardy. Olara entek Mukaddes Ruh inmändi, çünki Isa entek şöhratlandyrylmandy. 40 Halaýykdan käbirleri bu sözi eşidip: «Bu, hakykatdan hem, şol geljek pygamberdir» diýdiler. 41 Başgalary: «Bu Mesihdir» diýdiler, emma käbirleri: «Mesih Jelileden gelmelimidi? 42 Ýazgyda „Mesih Dawudyň neslinden, Dawudyň obasy Beýtullahamdan geler" diýip ýazylmanmy näme?» diýdiler. 43 Şeýlelikde, halaýygyň arasynda Isa barada agzalalyk döredi. 44 Olardan käbirleri Ony tutmak islediler, ýöne hiç kim Oňa el degirmedi.
Ýehudy ýolbaşçylarynyň imansyzlygy
45 Serkerdeler gaýdyp gelenlerinde, baş ruhanylar, fariseýler olardan: «Näme üçin Ony getirmediňiz?» diýip soradylar. 46 Serkerdeler: «Hiç kim hiç haçan bu Adamyňky ýaly geplemändi» diýip jogap berdiler. 47 Fariseýler olara şeýle diýdiler: «Siz-de aldandyňyzmy? 48 Başlyklardan ýa fariseýlerden Oňa iman eden barmy? 49 Mukaddes Kanuny bilmeýän bu halka nälet!» 50 Içlerinden biri, ozal Isanyň ýanyna baran Nikodimos olara: 51 «Kanunymyz bir adamy öňürti diňlemän, onuň näme edenini bilmän, höküm edýärmi?» diýdi. 52 Oňa: «Sen-de jelilelimi? Mukaddes Kitaba seret: Jelileden hiç wagt pygamber çykmaz» diýdiler. 53 Soňra hemmesi öýli-öýüne gitdi.
Zynada tutulan aýal
1 Isa Zeýtun dagyna gitdi. 2 Daňdan ýene ybadathana bardy. Ähli halk Onuň ýanyna geldi; Isa olara sapak bermäge başlady. 3 Kanunçylar bilen fariseýler zyna üstünde tutulan bir aýaly alyp geldiler. Olar ony ortada duruzdylar we Isa ýüzlenip, şeýle diýdiler: «Mugallym, bu aýal zyna üstünde tutuldy. 5 Musa kanunda bular ýalylary daşlap öldürmegi buýrupdyr. Sen näme diýýärsiň?» 6 Olar muny Isany synap, aýyplamak üçin bir tutaryk tapjak bolup aýtdylar. Emma Ol eglip, barmagy bilen ýere bir zatlar ýazýardy. 7 Ondan soramagy dowam etdirenlerinde, Isa dikelip: «Siziň araňyzda kimiň günäsi ýok bolsa, bu aýala daşy ilki şol atsyn» diýdi. 8 Ol ýene-de eglip ýere ýazmaga durdy. 9 Muny eşidenlerinde, wyždanlary ynjalyksyzlandy, ýaşulusyndan başlap soňkusyna çenli ýeke-ýekeden gitdiler. Isa ýeke galdy, aýal hem şol ýerdedi. 10 Isa dikelende, aýaldan başga hiç kimi görmänsoň oňa: «Naçar, ýaňkylar hany? Saňa hiç kim jeza bermedimi?» diýdi. 11 Aýal: «Eý Aga, hiç kim» diýdi. Isa: «Onda, saňa Men hem jeza bermeýärin, gidiber, ýöne indi günä iş etme» diýdi.
Hak güwälik
12 Isa ýene-de halka ýüzlenip şeýle diýdi: «Men dünýäniň nurudyryn. Meniň yzyma eýeren garaňkylykda gezmez, onda ýaşaýyş nury bolar». 13 Fariseýler Oňa: «Sen Özüň hakda güwälik edýärsiň, Seniň güwäligiň hak däl» diýdiler. 14 Isa olara şeýle jogap berdi: «Özüm hakda güwälik edýän hem bolsam, Meniň güwäligim hakdyr, çünki Men nireden gelip, nirä barýanymy bilýärin, ýöne Meniň nireden gelenimi ýa nirä barýanymy siz bilmeýärsiňiz. 15 Siz tene ― bedene garap höküm çykarýarsyňyz, Men hiç kimiň üstünden höküm çykarmaýaryn. 16 Men höküm çykaraýsam-da, hökümim hakdyr, çünki Men ýeke däl-de, Özümi iberen Ata bilendirin. 17 Iki adamyň güwäliginiň hakdygy bolsa siziň kanunyňyzda ýazylgydyr. 18 Men Özüm hakda güwälik edýärin, Meni iberen Ata-da Men hakda güwälik edýär». 19 Onsoň Oňa: «Seniň Ataň nirede?» diýdiler. Isa olara jogap berip: «Siz ne Meni, ne-de Meniň Atamy tanaýarsyňyz. Meni tanaýan bolsaňyz, Meniň Atamy-da tanardyňyz» diýdi. 20 Ol bu sözleri ybadathanada sapak berip durka, sadaka sandygynyň ýanynda aýtdy, ýöne hiç kim Oňa ýapyşmady, çünki Onuň wagty entek gelmändi. 21 Isa olara ýene: «Men barýaryn, siz Meni agtararsyňyz, günäňiziň içinde ölersiňiz, ýöne Meniň barýan ýerime baryp bilmersiňiz» diýdi. 22 Ýehudylar: «Ol Özüni öldürjekmikä? Çünki Meniň barýan ýerime baryp bilmersiňiz diýýär» diýişdiler. 23 Isa olara şeýle diýdi: «Siz aşakdansyňyz, Men ýokardandyryn; siz bu dünýädensiňiz, Men bu dünýäden däldirin. 24 Munuň üçin Men size „günäli ölersiňiz" diýdim, çünki Meniň Biribardygyma iman etmeseňiz, günäli ölersiňiz». 25 «Sen kimsiň?» diýip, Ondan soradylar. Isa olara şeýle jogap berdi: «Ozal-başdan size näme aýdan bolsam, Şolduryn. 26 Siz hakda aýtjak, höküm etjek zatlarym köp. Meni Iberen hakdyr, Men Ondan eşidenlerimi dünýä aýdýaryn». 27 Olar Onuň Ata barada aýdýandygyna düşünmediler. 28 Soňra Isa olara şeýle diýdi: «Ynsan Ogluny ýokaryk galdyran mahalyňyz, şonda Onuň Mendigimi we Meniň Öz-Özümden hiç zat etmän, diňe Atanyň Maňa öwredenlerini aýdandygymy bilersiňiz. 29 Meni Iberen Meniň bilendir; Ol Meni ýalňyz goýmady, çünki Men hemişe Oňa ýaraýan zatlary edýärin». 30 Bulary aýdanda köp adamlar Oňa iman etdiler.
Ybraýymyň perzentleri ― iblisiň perzentleri
31 Onsoň, Isa Özüne iman eden ýehudylara şeýle diýdi: «Meniň sözümi tutsaňyz, hakykatdan hem Meniň şägirtlerim bolarsyňyz; 32 Siz hakykaty bilersiňiz, hakykat-da sizi azat eder». 33 «Biz Ybraýymyň perzentleridiris, hiç haçan hiç kime gul bolan däldiris. Seniň „Azat bolarsyňyz" diýýäniň näme?» diýip, olar Onuň Özünden soradylar. 34 Isa olara şeýle jogap berdi: «Men size hakykatyny aýdýaryn, günä edýän kişi günäniň guludyr. 35 Gul öýde hemişelik galmaz, ýöne Ogul hemişelik galar. 36 Şonuň üçin hem Ogul sizi azat etse, siz, hakykatdan hem azat bolarsyňyz. 37 Siziň Ybraýymyň perzentleridigiňizi bilýärin, ýöne siz Meni öldürmegiň kastynda, çünki Meniň sözüm siziň içiňizde ýer tutmaýar. 38 Men Atamyň ýanynda görenlerimi aýdýaryn, siz hem öz ataňyzdan görenleriňizi edýärsiňiz». 39 Olar Oňa: «Biziň atamyz Ybraýymdyr» diýdiler. Isa olara şeýle diýdi: «Siz Ybraýymyň perzentleri bolýan bolsaňyz, Ybraýymyň işlerini ederdiňiz. 40 Emma siz Meni, Hudaýdan eşiden hakykatyny aýdýan Adamy öldürmäge synanyşýarsyňyz. Ybraýym beýle zady etmändi. 41 Siz öz ataňyzyň işlerini edýärsiňiz». Olar Oňa: «Biz zynadan doglan däl, biziň diňe bir Atamyz bar, Ol hem Hudaý» diýdiler. 42 Isa olara şeýle diýdi: «Hudaý siziň ataňyz bolsady, onda, siz Meni söýerdiňiz, çünki Men Hudaýdan çykyp geldim, Öz-Özümden gelemok, Meni Ol iberdi. 43 Näme üçin Meniň aýdýanlaryma düşünmeýärsiňiz? Çünki siz Meniň sözümi diňläp bilmeýärsiňiz. 44 Siziň ataňyz iblis, siz ataňyzyň dilegini berjaý etmek isleýärsiňiz. Ol owaldan ganhordy, hiç wagt hakykatyň tarapdary bolmady, çünki onda hakykat ýok. Ol ýalan sözlän mahaly öz-özünden sözleýär, çünki ol ýalançy, ýalanyň atasy. 45 Maňa bolsa hakykaty aýdýanlygym üçin iman etmeýärsiňiz. 46 Siziň haýsyňyz maňa günä ýöňkäp bilersiňiz? Eger Men hakykaty aýdýan bolsam, onda näme üçin siz Maňa iman etmeýärsiňiz? 47 Hudaýdan gelen Hudaýyň sözlerini diňleýändir. Siz diňlemeýärsiňiz, çünki siz Hudaýdan däl».
Isanyň şöhraty
48 Ýehudylar Oňa: «Sen samariýalysyň, Sen jynly diýýänimiz dogry dälmi?» diýdiler. 49 Isa olara şeýle jogap berdi: «Men jynly däl, Men diňe Atamy hormatlaýaryn, emma siz Meni hormatlamaýarsyňyz. 50 Men Özüme şöhrat agtarmaýaryn, muny agtarýan we höküm çykarýan Biri bar. 51 Men size hakykatyny aýdýaryn, Meniň sözümi tutan adam asla ölüm görmez». 52 Ýehudylar Oňa şeýle diýdiler: «Seniň jynlydygyňy indi bildik. Ybraýym-da öldi, pygamberler-de; ýöne Sen: „Meniň sözümi tutan adam asla ölümden datmaz" diýýärsiň. 53 Sen atamyz Ybraýymdan ulumy? Ol öldi, pygamberler-de öldi. Sen Özüňi kimdirin öýdýärsiň?» 54 Isa olara şeýle jogap berdi: «Men Özümi şöhratlandyrsam, onda bu şöhrat puç bolar. Meni şöhratlandyrýan Meniň Atamdyr; siz Oňa Hudaýymyz diýýärsiňiz. 55 Ýöne Ony tanamaýarsyňyz, Men Ony tanaýaryn. Eger Ony tanamaýaryn diýsem, onda Men hem siziň ýaly ýalançy bolaryn. Men Ony tanaýaryn, Onuň sözüni tutýaryn. 56 Siziň ataňyz Ybraýym Meniň günlerimi görjekdigine şatlanýardy; ol gördi we şatlandy». 57 «Heniz elli ýaşa-da barmadyk halyňa Sen Ybraýymy gördüňmi?» diýip, ýehudylar Ondan soradylar. 58 Isa olara: «Men size hakykatyny aýdýaryn, Ybraýym dogulmazyndan öň hem Men bardyryn» diýdi. 59 Şonda Oňa zyňmak üçin daş aldylar, emma Isa gizlendi we ybadathanadan çykyp gitdi.
Kör sagaldylýar
1 Geçip barýarka, Isa bir doga kör adamy gördi. 2 Şägirtleri Ondan: «Mugallym, bu adamyň kör bolup dogulmagyna kim günäkär, munuň özümi ýa ene-atasy?» diýip soradylar. 3 Isa olara şeýle jogap berdi: «Ne munuň özi günä etdi, ne-de ene-atasy; bu onda Hudaýyň işleriniň görkezilmegi üçin boldy. 4 Özümi Ibereniň işlerini Men gündiz etmeli. Gije ýetip gelýär, şonda hiç kim işläp bilmez. 5 Men dünýädekäm, dünýäniň nurudyryn». 6 Ol şeýle diýip, ýere tüýkürdi-de, tüýküliginden palçyk ýasady, palçygy bolsa körüň gözüne sürtdi. 7 Onsoň oňa: «Git-de, Siloam howzunda ýuwun» diýdi. Ol gidip ýuwundy, yzyna gaýdyp gelende, onuň gözi açykdy. 8 Goňşulary we onuň dilegçilik edip ýörenini ozal görenler: «Şu ýerde oturyp, dilegçilik edýän şu dälmidi?» diýdiler. 9 Käbirleri: «Şol» diýdiler; käbirleri: «Ýok, bu diňe şoňa meňzeş» diýdiler. Ýöne onuň özi: «Men» diýdi. 10 Oňa: «Onda gözleriň nähili açyldy?» diýdiler. 11 Ol: «Isa diýilýän adam palçyk ýasap, gözüme sürtdi-de: „Siloama git-de, ýuwun" diýdi. Men hem gidip ýuwundym, gözlerim açyldy» diýip jogap berdi. 12 Oňa: «Ol nirede?» diýdiler. Ol: «Bilmeýärin» diýdi.
Fariseýleriň soraglary
13 Ozal kör bolan bu adamy fariseýleriň ýanyna getirdiler. 14 Isanyň palçyk ýasap, onuň gözüni açan güni Sabatdy. 15 Fariseýler-de onuň gözüniň nähili açylanyny soradylar. Ol olara: «Ol meniň gözüme palçyk sürtdi, onsoň ýuwundym. Indi men görýärin» diýip jogap berdi. 16 Fariseýleriň käbirleri: «Ol adam Hudaýdan däl, çünki Sabat gününi tutmaýar» diýdiler. Başgalary bolsa: «Bir günäkär adam beýle alamatlary nähili görkezip biler?» diýdiler. Olaryň arasyna agzalaçylyk düşdi. 17 Olar ýene-de körden: «Gözüňi açan şol Adam barada näme diýýärsiň?» diýip soradylar. Ol hem: «Ol bir pygamber» diýdi. 18 Ýehudylar gözleri açylan adamyň ejesi bilen kakasyny çagyryp soraýançalar, onuň ozal kör bolup, indi gözleriniň açylandygyna ynanmadylar. 19 Olardan: «Kör doguldy diýýän ogluňyz şumy? Indi bu nädip görýär?» diýip soradylar. 20 Onuň ejesi bilen kakasy olara şeýle jogap berdi: «Munuň öz oglumyzdygyny, kör doglandygyny bilýäris. 21 Ýöne onuň indi nädip görýändigini ýa-da onuň gözüni kimiň açandygyny biz bilmeýäris. Ol indi bir ýetişen ýigit, özünden soraň, özi aýdyp bersin». 22 Onuň ejesi bilen kakasy ýehudylardan gorkularyna şeýle diýdiler, çünki ýehudylar Onuň Mesihdigini ykrar eden adamy sinagogadan kowmak barada dil birikdiripdiler. 23 Şonuň üçin onuň ejesi bilen kakasy: «Ol bir ýetişen ýigit, özünden soraň» diýdiler. 24 Şeýlelik bilen, fariseýler ozalky köri ikinji gezek çagyryp, oňa: «Hudaýy şöhratlandyr, biz ol adamyň günäkärdigini bilýäris» diýdiler. 25 Ol: «Onuň günäkärdigini ýa däldigini bilmeýärin. Men bir zady bilýärin: ozal kördüm, indi görýärin» diýip jogap berdi. 26 «Ol saňa näme etdi? Gözüňi nädip açdy?» diýip, ondan ýene soradylar. 27 Ol bulara şeýle jogap berdi: «Men ýaňy aýtdym, diňlemediňiz; näme üçin ýene eşitmek isleýärsiňiz? Ýa siz-de Onuň şägirtleri bolmakçymy?» 28 Oňa sögüp, şeýle diýdiler: «Onuň şägirdi ― sen, biz Musanyň şägirtleridiris. 29 Biz Hudaýyň Musa bilen gepleşendigini bilýäris; bu Adamyň bolsa nirelidigini-de bilmeýäris». 30 Ýaňky adam olara şeýle jogap berdi: «Haýran galaýmaly! Siz Onuň nirelidigini-de bilmeýärsiňiz, Ol bolsa meniň gözümi açdy. 31 Hudaýyň günäkärleri diňlemeýändigini bilýäris, ýöne biri hudaýhon bolsa, Onuň islegini berjaý etse, Hudaý ony diňleýär. 32 Doga körüň gözüniň açylmagy henize çenli eşidilen zat däl. 33 Bu Adam Hudaýdan bolmadyk bolsa, onda hiç bir zat edip bilmezdi». 34 Oňa: «Sen bütinleý günä içinde doglup, indi bize sapak berjek bolýarsyňmy?» diýdiler. Şeýlelikde, ony kowup goýberdiler.
Ruhy körlük
35 Ony kowup goýberenlerini eşiden Isa ýaňky adamy tapyp: «Sen Hudaýyň Ogluna iman edýärmisiň?» diýdi. 36 Ol hem Oňa jogap berip: «Eý aga, Oňa iman eder ýaly, Ol kim?» diýdi. 37 Isa oňa: «Sen Ony gördüň, Ol seniň bilen gepleşip dur» diýdi. 38 Ol hem: «Ýa Reb, iman edýärin» diýip, Oňa sežde etdi. 39 Isa oňa: «Men bu dünýä görmeýänler görsün, görýänler kör bolsun diýip, höküm etmäge geldim» diýdi. 40 Muny diňläp duran fariseýleriň käbiri Oňa: «Onda biz-de körmi?» diýdiler. 41 Isa olara: «Kör bolan bolsaňyz, günäňiz bolmazdy, ýöne görýäris diýýäniňiz üçin günäňiz aýrylmaýar» diýdi.
Oňat çopan
1 «Hakykatdan-da, Men size dogrusyny aýdýaryn, goýun agylyna gapysyndan girmän, başga ýerinden aşyp girýän ogrudyr, garakçydyr. 2 Gapydan girýän goýunlaryň çopanydyr. 3 Sakçy oňa gapyny açyp berýändir. Goýunlar çopanyň sesini eşidýändir. Çopan hem goýunlaryny atma-at çagyryp, olary daşaryk çykarýandyr. 4 Goýunlaryny daşaryk çykarandan soň, olaryň öňünden ýöreýändir, onuň sesini tanaýan goýunlar bolsa onuň yzyna düşýändir. 5 Olar kesekiniň yzyna düşýän däldir, ondan gaçýandyr, sebäbi kesekiniň sesini tanaýan däldirler». 6 Isa olara tymsal aýtdy, ýöne olar onuň manysyna düşünmediler. 7 Isa ýene-de olara şeýle diýdi: «Men size hakykatyny aýdýaryn, Men goýunlaryň agylyna gapydyryn. 8 Menden öň gelenleriň ählisi ogrudyr, garakçydyr; ýöne goýunlar olary diňlemediler. 9 Men gapydyryn. Menden giren halas bolar. Ol girer, çykar, öri tapar. 10 Ogry diňe ogurlap öldürmek, heläk etmek üçin gelýändir. Emma Men olarda ýaşaýyş bolsun, gurply ýaşaýyş bolsun diýip geldim. 11 Men gowy çopandyryn. Gowy çopan goýunlary üçin janyny pida edýändir. 12 Çopan däl-de, diňe hakyna tutulan adam bolsa möjegiň gelýänini görüp, goýunlar özüniňki bolmansoň, olary taşlap gaçýandyr. Möjek-de olary gapyp dargadýandyr. 13 Çünki ol hakyna tutulandyr. Ol goýunlaryň gamyny iýmez. 14 Men gowy çopandyryn; Özümiňkileri tanaýandyryn, olar-da Meni tanaýandyr. 15 Atamyň Meni, Meniň-de Atany tanaýşym ýaly tanaýandyrlar. Men goýunlar üçin janymy pida edýärin. 16 Meniň bu agyldakylardan başga-da goýunlarym bar. Men olary hem ýygnamalydyryn. Olar hem Meniň sesimi eşider. Onsoň bir süri, bir çopan bolar. 17 Janymy gaýtadan almak üçin pida edýänligim sebäpli Ata Meni söýýär. 18 Janymy Menden hiç kim almaýar, Özüm pida edýärin. Meniň ony pida etmäge-de, ony gaýtadan almaga-da ygtyýarym bar. Men bu buýrugy Atamdan aldym». 19 Bu sözler sebäpli, ýehudylaryň arasyna ýene-de agzalalyk aralaşdy. 20 Olaryň köpüsi: «Ol jynly, Ol däliräpdir. Näme üçin siz Ony diňleýärsiňiz?» diýdiler. 21 Başgalary bolsa: «Bular jynly adamyň aýtjak sözleri däl. Jyn körleriň gözüni açyp bilermi?» diýdiler.
Ýehudylaryň imansyzlygy
22 Iýerusalimde ybadathananyň açylyşynyň ýyllyk baýramy boldy. Gyşdy. 23 Isa ybadathanada Süleýmanyň eýwanynda gezmeläp ýördi. 24 Ýehudylar Onuň daşyna üýşüp: «Sen haçana çenli bizi alasarmyk edip ýörjek? Mesih bolsaň, açygyny aýt» diýdiler. 25 Isa olara şeýle jogap berdi: «Men size aýtdym, ýöne siz iman etmeýärsiňiz. Atamyň ady bilen eden işlerim Maňa güwälik edýär. 26 Ýöne siz iman etmeýärsiňiz, çünki size aýdyşym ýaly, siz Meniň goýunlarymdan däl. 27 Meniň goýunlarym sesime gulak asýar, Men hem olary tanaýaryn, olar Meniň yzyma düşýärler. 28 Men olara ebedi ýaşaýyş bererin. Olar asla heläk bolmaz, hiç kim olary Meniň elimden kakyp almaz. 29 Olary Maňa beren Atam hemmeden uludyr. Atamyň elinden olary hiç kim alyp bilmez. 30 Atam Ikimiz birdiris». 31 Ýehudylar Ony daşlajak bolup, ýene ýerden daş aldylar. 32 Isa olara: «Men Atam tarapyndan size köp ýagşylyklar etdim. Bularyň haýsysy üçin siz Meni daşlajak bolýarsyňyz?» diýdi. 33 Ýehudylar Oňa: «Biz Seni ýagşy iş edýänligiň üçin däl, Hudaýa dil ýetirýänligiň üçin, ýagny ynsan halyňa Özüňi Hudaý saýýanlygyň üçin daşlajak bolýarys» diýdiler. 34 Isa olara şeýle diýdi: «„Men aýtdym, siz taňrylarsyňyz" diýip, siziň kanunyňyzda ýazylgy dälmi näme? 35 Mukaddes kanun özlerine Hudaýyň sözleri gelenleri taňrylar diýip atlandyran bolsa, şonuň bilen Ýazgy bozulmaýar ahyryn. 36 Şeýle bolsa, Men Hudaýyň Ogly diýýänim üçin siz Atanyň saýlap, dünýä iberen Adamyna näme üçin Hudaýa dil ýetirýär diýýärsiňiz? 37 Men Atamyň işlerini etmeýän bolsam, onda Maňa iman etmäň. 38 Eger-de ol işleri edýän bolsam, onda Maňa ynanmasaňyz-da, Atamyň Mendedigini we Meniň Atadadygymy bilip, oňa göz ýetirer ýaly, edýän işlerime ynanyň». 39 Şonda Ony ýene tutmaga synanyşdylar, ýöne Isa olaryň ellerinden sypyp gitdi. 40 Isa ýene-de Iordanyň aňyrsyna, Ýahýanyň ozallar çokundyrýan ýerine baryp, şol ýerde galdy. 41 Köp adamlar Onuň ýanyna gelip: «Ýahýa hiç hili alamat görkezmedi, ýöne onuň bu Adam hakda aýdanlarynyň bary çyn eken» diýişdiler. 42 Şeýlelikde, köp adamlar ol ýerde Oňa iman etdi.
Lazaryň ölümi
1 Merem bilen onuň uýasy Martanyň obasy bolan Beýtaniýadan Lazar atly bir adam syrkawdy. 2 Merem Rebbiň üstüne atyr ysly ýag çalyp, Onuň aýagyny öz saçy bilen süpürip guradan aýaldy. Onuň dogany Lazar syrkawdy. 3 Şeýlelikde, uýalar: «Ýa Reb, Seniň söýýän adamyň syrkaw ýatyr» diýip, Isa habar ýolladylar. 4 Isa muny eşidende: «Bu syrkawlyk ölüm üçin däl-de, Hudaýyň Ogly ol arkaly şöhratlanar ýaly, Hudaýyň şöhraty üçindir» diýdi. 5 Isa Martany, onuň uýasyny we Lazary gowy görýärdi. 6 Onuň syrkawdygyny eşidende, Isa şol bolýan ýerinde iki gün galdy. 7 Onsoň şägirtlerine: «Ýene Ýahuda gideliň» diýdi. 8 Şägirtleri Oňa: «Mugallym, ýehudylar Seni ýaňy daşlamaga synanyşdylar, Sen ýene-de şol ýere gitjek bolýarsyňmy?» diýdiler. 9 Isa olara şeýle jogap berdi: «Gündizde on iki sagat bar dälmi? Gündiz gezýän adam büdremez, çünki ol bu dünýäniň nuruny görýändir. 10 Ýöne adam gije gezse, büdrär, çünki onda nur ýokdur». 11 Soňra Isa olara: «Dostumyz Lazar uklap ýatyr, diňe şony oýarmak üçin barýaryn» diýdi. 12 Şägirtleri Oňa: «Ýa Reb, uklan bolsa sagalar» diýdiler. 13 Isa onuň ölendigi hakda gürrüň edýärdi, ýöne olar adaty ukudyr öýdýärdiler. 14 Şeýlelikde, Isa olara açygyny aýtdy: «Lazar ölüpdir. 15 Men siz iman edersiňiz diýip, şol ýerde bolmanlygyma siziň üçin şat, ýöne indi onuň ýanyna gideliň». 16 Didimos (Ekiz) diýilýän şägirt Tomas ýoldaşlaryna: «Onuň bilen öler ýaly, biz-de gideliň» diýdi.
Marta bilen Merem ýas tutýar
17 Isa gelende, Lazaryň gabyrda ýatanyna dört gün bolan eken. 18 Beýtaniýa Iýerusalimden üç kilometre golaý uzakdady. 19 Doganlarynyň ölümi zerarly, Marta bilen Mereme göwünlik berjek bolup, bu ýere köp ýehudy gelipdi. 20 Marta Isanyň gelýänini eşidip, Ony garşylamaga gitdi, Merem bolsa öýde galdy. 21 Marta Isa: «Ýa Reb, Sen şu ýerde bolan bolsaň, doganym ölmezdi. 22 Häzir hem Hudaýdan näme dileseň, Onuň dilegiňi bitirjegini bilýärin» diýdi. 23 Isa oňa: «Doganyň direler» diýdi. 24 Marta bolsa: «Men ahyret güni boljak kyýamatda onuň direljegini bilýärin» diýdi. 25 Isa oňa şeýle diýdi: «Direliş-de, ýaşaýyş-da Mendirin, Maňa iman eden ölse-de, ýaşar. 26 Her bir ýaşaýan we Maňa iman edýän asla ölmez. Sen muňa ynanýarsyňmy?» 27 Ol Oňa: «Hawa, ýa Reb, men Seniň Hudaýyň dünýä inen Ogly Mesihdigiňe iman etdim» diýdi. 28 Ol muny aýdyp, gitdi-de, uýasy Meremi ýaşyrynlyk bilen çagyryp: «Mugallym şu ýerde, seni çagyrýar» diýdi. 29 Merem muny eşiden badyna tiz ýerinden turup, Isanyň ýanyna gitdi. 30 Isa entek oba barmandy, Ol heniz hem Martanyň garşylan ýerindedi. 31 Öýde Meremiň ýanynda bolup, oňa göwünlik berýän ýehudylar onuň howul-halat ýerinden turup, çykyp gidenini görenlerinde, aglamak üçin gabra tarap barýandyr öýdüp, onuň yzyndan gitdiler. 32 Merem Isanyň duran ýerine gelende, Ony gördi, Onuň aýagyna ýykylyp: «Ýa Reb, Sen şu ýerde bolan bolsaň, doganym ölmezdi» diýdi. 33 Isa onuň we onuň bilen bile gelen ýehudylaryň aglaýanyny görende, çuňňur gynanyp, ýüregi gyýyldy. 34 Ol: «Ony nirede jaýladyňyz?» diýip sorady. Oňa: «Ýa Reb, bar-da, Özüň göräý» diýdiler. 35 Isa aglady. 36 Ýehudylar: «Ol ony, gör, nähili söýýän eken!» diýişdiler. 37 Käbirleri bolsa: «Körüň gözüni açan bu Adam munuň-da ölmezligi üçin bir zat edip bilmezmidi?» diýişdiler.
Isa Lazary direldýär
38 Şol wagt Isa ýene-de gynanyp, gabryň ýanyna bardy. Gabyr bir gowakdy, onuň agzyna bolsa daş goýupdylar. 39 Isa: «Daşy aýryň» diýdi. Merhumyň uýasy Marta Oňa: «Ýa Reb, ol indi porsandyr, onuň gabyrda ýatanyna dört gün boldy» diýdi. 40 Isa oňa: «Men saňa „Iman etseň, Hudaýyň şöhratyny görersiň" diýmedimmi?» diýdi. 41 Şeýlelikde, daşy aýyrdylar. Isa gözüni Göge dikip, şeýle diýdi: «Eý Ata, dilegimi eşideniň üçin Saňa şükür edýärin. 42 Meni hemişe eşidýändigiňi bilýärin, ýöne Men muny töwerekdäki halaýyk sebäpli, Meni Seniň iberendigiňe ynansynlar diýip aýtdym». 43 Şu sözlerden soň Ol gaty ses bilen: «Lazar, daşaryk çyk!» diýip gygyrdy. 44 Elleri, aýaklary kepene dolanan, ýüzi ýaglyk bilen saralan öli gabyrdan çykdy. Isa olara: «Onuň daňylaryny çözüň-de, goýberiň, gitsin» diýdi.
Isany öldürmek barada dildüwşük
45 Şeýlelikde, Meremiň ýanyna gelen, Isanyň eden işini gören ýehudylaryň köpüsi Oňa iman etdiler. 46 Birnäçesi bolsa baryp, Isanyň edenlerini fariseýlere aýtdylar. 47 Onsoň baş ruhanylardyr fariseýler mejlis çagyryp, şeýle diýdiler: «Näme etmeli? Bu Adam köp alamat görkezýär. 48 Oňa ýol bersek, onda hemmeler Oňa iman eder, rimliler hem gelip, ýurdumyzy-da, halkymyzy-da eýelär». 49 Olaryň biri, şol ýyl baş ruhany bolan Kaýafa olara: «Siz hiç zady bilmeýärsiňiz. 50 Ähli halkyň heläk bolmagynyň deregine bir adamyň halk üçin ölmeginiň bize peýdalydygyna düşünmeýärsiňiz» diýdi. 51 Ol muny öz-özünden aýtman, eýsem, şol ýyl baş ruhany bolanlygyndan, Isanyň halk üçin öljegini pygamberlik edip aýtdy. 52 Ol diňe halk üçin hem däl-de, Hudaýyň dagynyk perzentlerini birleşdirmek üçin hem ölmelidi. 53 Şeýlelikde, şol günden başlap, Ony öldürmegi ýüreklerine düwdüler. 54 Şondan soň Isa ýehudylaryň arasynda aç-açan gezmän, ol ýerden çöllügiň gyrasyndaky Efraim diýen şähere gidip, şägirtleri bilen bile şol ýerde galdy. 55 Ýehudylaryň Pesah baýramy ýakynlapdy. Ýurduň ähli künjeklerinden gelen köp adamlar Pesahdan öň özlerini tämizlemek üçin Iýerusalime gelipdiler. 56 Olar Isany agtarýardylar, ybadathanada durkalar biri-birlerine: «Näme diýýärsiňiz, Ol baýrama gelmezmikä?» diýişýärdiler. 57 Baş ruhanylar bilen fariseýler Ony tutmak üçin Onuň nirededigini kim bilýän bolsa, görkezsin diýip buýruk beripdiler.
Isa Beýtaniýada
1 Isa Pesahdan alty gün öň Beýtaniýa bardy. Ölen we Isa tarapyndan direldilen Lazar şol ýerde ýaşaýardy. 2 Ol ýerde Isanyň hatyrasyna nahar berildi. Marta hyzmat edýärdi, Lazar bolsa Isa bilen saçak başynda oturanlaryň biridi. 3 Onsoň Merem bir gadak gymmat bahaly nardyň sap-arassa ýagyny alyp, Isanyň aýagyna çaldy, saçy bilen süpürip guratdy. Öýüň içi ýagyň ýakymly ysyndan doldy. 4 Şol wagt Onuň şägirtleriniň biri, Oňa haýynlyk etmegi ýüregine düwen Simunyň ogly Iuda Iskariot: 5 «Näme üçin bu ýag üç ýüz dinara satylyp, garyplara berilmedi?» diýdi. 6 Ol muny garyplaryň gamyny iýýänligi üçin däl-de, öz ogrulygy üçin aýdýardy. Çünki olaryň pul torbasyny göteren bolup, näme berilse, özi alyp ýördi. 7 Emma Isa şeýle diýdi: «Naçara degmäň, ol muny Meniň jaýlanjak günüm üçin saklady. 8 Çünki garyplar hemişe siziň ýanyňyzda bolar, ýöne Men hemişe siziň ýanyňyzda bolmaryn». 9 Ýehudylardan bir uly märeke Isanyň ol ýerdedigini eşidip, diňe bir Isany däl, eýsem, Onuň ölümden direlden Lazaryny-da görmäge geldiler. 10 Baş ruhanylar Lazary-da öldürmegi maslahatlaşypdylar. 11 Çünki ol sebäpli köp ýehudylar Isa iman edýärdiler.
Isanyň Iýerusalime girişi
12 Ertesi gün baýrama gelen köp halaýyk Isanyň Iýerusalime gelýänini eşidende, 13 hurma şahalaryny alyp, Ony garşylamaga çykdy. Adamlar: «Hosanna! Rebbiň adyndan gelýän Ysraýyl patyşasy gutly bolsun!» diýip gygyryşdylar. 14 «Gorkma, eý Sion gyzy! Ine, seniň patyşaň taýhara münüp gelýär» diýip, Ýazgyda ýazylyşy ýaly, Isa bir taýhar tapyp, oňa mündi. 16 Şägirtleri ilki bu zatlara düşünmediler, ýöne bularyň Ol hakda ýazylandygy we bu zatlary Oňa özleriniň edendigi Isa şöhratlandyrylandan soň ýatlaryna düşdi. 17 Indi Isanyň Lazary gabyrdan çagyryp, ony ölümden direlden mahaly ýanynda bolan halaýyk güwä geçýärdi. 18 Onuň bu alamaty görkezenini eşiden halaýyk-da, bu sebäpden Ony garşylamaga çykdy. 19 Şeýlelikde, fariseýler: «Görüň, hiç zada peýdaňyz degmeýär, ine, ähli dünýä Onuň yzyna eýerdi!» diýişýärdiler.
Isa öljegini öňünden aýdýar
20 Baýramda ybadat etmäge Iýerusalime gelenleriň arasynda birnäçe grek-de bardy. 21 Olar Jeliläniň Betsaýda şäherinden bolan Filipusyň ýanyna gelip: «Eý aga, biz Isany görmek isleýäris» diýip, ondan haýyş etdiler. 22 Filipus hem muny Andreasa aýtdy. Onsoň Andreas bilen Filipus ikisi baryp, Isa aýtdylar. 23 Isa olara şeýle jogap berdi: «Ynsan Oglunyň şöhratlanmaly wagty geldi. 24 Men size hakykatyny aýdýaryn, bugdaý dänesi ýere gaçyp ölmese, ýalňyz galar, ýöne öläýse, köp hasyl berer. 25 Janyny söýýän ony ýitirýändir, bu dünýäde janyny ýigrenýän bolsa ony ebedi ýaşaýyş üçin saklaýandyr. 26 Maňa hyzmat etjek adam yzyma eýersin. Men nirede bolsam, Meniň hyzmatkärim-de şol ýerde bolar. Maňa hyzmat edeni Atam hormatlar. 27 Häzir Meniň ýüregim gysýar. Men näme diýeýin? „Eý Ata, Meni şu pursatdan halas et" diýeýinmi? Men bu pursata şonuň üçin geldim ahyryn. 28 Eý Ata, adyňy şöhratlandyr». Şonda Gökden: «Men adymy şöhratlandyrdym we ýene-de şöhratlandyraryn» diýen ses geldi. 29 Muny eşiden ol ýerdäki halaýyk: «Gök gürledi» diýdi; başgalary bolsa: «Onuň bilen bir perişde gepleşdi» diýdiler. 30 Isa olara şeýle jogap berdi: «Bu ses Meniň üçin däl-de, siziň üçin geldi. 31 Indi bu dünýäniň höküm wagty boldy. Bu dünýäniň Hökümdary indi kowlup çykarylar. 32 Ýerden ýokary göterilenimde, Men ähli ynsanlary Özüme çekerin». 33 Isa muny nähili ölüm bilen öljegine yşarat edip aýtdy. 34 Indi: «Biz Mesihiň ebedi galjagyny Mukaddes Kanundan eşitdik, Sen nähili „Ynsan Ogly ýokary göterilmelidir" diýýärsiň? Bu Ynsan Ogly diýýäniň kim?» diýip, halaýyk Ondan sorady. 35 Isa olara şeýle jogap berdi: «Ýene bir az wagtlap nur siziň araňyzda bolar. Nur barka, geziň, üstüňizi tümlük basaýmasyn, çünki tümlükde gezýän özüniň nirä barýanyny bilýän däldir. 36 Nuruň ogullary bolmak üçin nuruňyz barka nura iman ediň». Isa bulary aýdansoň, olaryň ýanyndan gidip gizlendi.
Ýehudylaryň kesirligi
37 Ýöne Isa olaryň gözleriniň alnynda şunça alamat görkezen hem bolsa, olar Oňa iman etmediler. 38 Çünki Işaýa pygamberiň: «Ýa Reb, biziň beren habarymyza kim ynandy? Rebbiň gudratly goly kime göründi?» diýen sözleri berjaý bolmalydy. 39 Olar şu sebäpden iman edip bilmeýärdiler, çünki Işaýa ýene-de şeýle diýipdi: 40 «Hudaý olaryň gözlerini kör etdi, ýüreklerini gatatdy. Beýle bolmadyk bolsa, olar görerdiler, ýürekleri bilen syzardylar we Maňa tarap öwrülerdiler. Men bolsa olara şypa bererdim». 41 Işaýa Isanyň şöhratyny görüp, bulary Ol hakda aýdypdyr. 42 Muňa garamazdan, başlyklaryň köpüsi Oňa iman etdiler, ýöne welin sinagogadan kowulmazlyk üçin, fariseýler zerarly, Ony ykrar etmediler. 43 Çünki olar ynsanlaryň öwgüsini Hudaýyň öwgüsinden gowy gördüler. 44 Isa bolsa gygyryp şeýle diýdi: «Maňa iman edýän Maňa däl-de, Meni Iberene iman edýändir. 45 Meni görýän, Meni Ibereni-de görýändir. 46 Maňa iman edýänleriň garaňkylykda galmazlary ýaly, Men dünýä nur bolup geldim. 47 Sözlerimi eşidip, olary tutmadyk adamyň üstünden hem Men höküm çykarmaryn. Çünki Men dünýäniň üstünden höküm çykarmaga däl-de, ony halas etmäge geldim. 48 Meni ret edip, sözlerimi kabul etmeýäniň üstünden höküm çykarjak bardyr; Meniň aýdan sözüm ahyret güni ony höküm eder. 49 Çünki Men Öz-Özümden geplemedim. Näme aýtmalydygymy, näme sözlemelidigimi Özümi iberen Ata Maňa buýurdy. 50 Onuň buýrugynyň ebedi ýaşaýyşdygyny Men bilýärin. Şoňa görä, Ata Maňa näme buýuran bolsa, Men diňe şony aýdýaryn».
Isa şägirtleriniň aýagyny ýuwýar
1 Pesah baýramynyň öň ýanyndaky gündi. Özüniň bu düne bilen hoşlaşmaly we Atanyň ýanyna gitmeli sagadynyň gelendigini Isa bilýärdi. Özüniňkileri bu dünede nähili söýen bolsa, Ol olary iň soňky deme çenli hem hut şonuň ýaly söýdi. 2 Agşam nahary çagydy. Isa haýynlyk etmegi Simunyň ogly Iuda Iskariotyň ýüregine iblis eýýäm guýupdy. 3 Atanyň ähli zady Öz eline berendigini, Özüniň Hudaýdan gelip, Hudaýa gaýtjakdygyny Isa bildi. 4 Nahar başyndan turup, donuny çykardy-da, bir ýaglyk bilen Ol bilini guşady. 5 Onsoň bir legene suw guýdy-da, şägirtleriň aýaklaryny ýuwup, guşanan ýaglygy bilen olary süpürmäge durdy. 6 Ol Simun Petrusyň ýanyna gelende, Petrus Isa garap: «Ýa Reb, meniň aýagymy Sen ýuwmaly bolduňmy?» diýdi. 7 Isa oňa: «Meniň edýän işimi sen entek bilmersiň, oňa sen soň düşünersiň» diýdi. 8 Petrus Oňa: «Men aýagymy Saňa asla ýuwdurmaryn» diýdi. Emma Isa oňa: «Men seni ýuwmasam, onda Meniň bilen üleşigiň bolmaz» diýip jogap berdi. 9 Simun Petrus Oňa: «Ýa Reb, onda diňe aýagymy däl, elimi-de, başymy-da ýuw» diýdi. 10 Isa oňa: «Ýuwnan adamyň diňe aýagyny ýuwmakdan başga hajaty ýokdur, ol bütinleý tämizdir. Siz hem tämizsiňiz, ýöne hemmäňiz däl» diýdi. 11 Çünki Ol Özüne haýynlyk etjegiň kimdigini bilýärdi. Şonuň üçin-de «Hemmäňiz tämiz däl» diýipdi. 12 Olaryň aýaklaryny ýuwup bolanyndan soň, donuny geýdi-de, Ol ýene saçak başynda oturdy we olara şeýle diýdi: «Size näme edenime düşünýärsiňizmi? 13 Siz Maňa „Mugallym" we „Reb" diýip, dogry edýärsiňiz, sebäbi Men şolduryn. 14 Men Reb we Mugallym bolup, siziň aýagyňyzy ýuwan bolsam, onda siz-de biri-biriňiziň aýagyny ýuwmalysyňyz. 15 Çünki siz-de Meniň size edişim ýaly edersiňiz diýip, Men size görelde görkezdim. 16 Hakykatdan-da, Men size dogrusyny aýdýaryn, gul agasyndan uly däldir, iberilen-de ony iberenden uly däldir. 17 Bu zatlary bilýändigiňize görä, olary berjaý etseňiz, bagtly bolarsyňyz.
Isa hyýanat edilmegi
18 Siziň hemmäňiz hakda aýtmaýaryn, Men Öz saýlap-seçenlerimi bilýärin, ýöne „Meniň bilen çörek iýen maňa el galdyrdy" diýen Ýazgy berjaý bolmalydyr. 19 Men muny size boljak wakadan öňinçä, şol waka ýüze çykan wagtynda Meniň şol aýdýanymdygyma iman etmegiňiz üçin aýdýaryn. 20 Hakykatdan-da, Men size dogrusyny aýdýaryn. Meniň iberen adamymy kabul eden Meni kabul edýändir, Meni kabul eden bolsa, Meni Ibereni kabul edýändir». 21 Isa bu zatlary aýdandan soň, ýüregi gyýlyp, güwälik edip: «Hakykatdan-da, Men size dogrusyny aýdýaryn, siziň içiňizden biri Maňa haýynlyk eder» diýdi. 22 Şägirtleri Onuň muny kime kakdyryp aýdýanyny bilmän, aljyraňňylyk bilen biri-birlerine seredişdiler. 23 Şägirtlerden biri saçak başynda Isanyň döşüne ýaplanyp ýatyrdy. Isa ony gowy görýärdi. 24 Simun Petrus Onuň kime kakdyryp aýdýanyny soramagy ýaňky şägirde ümledi. 25 Isanyň döşüne ýaplanyp ýatan Oňa: «Ýa Reb, ol kim?» diýdi. 26 «Şu çöregi tabaga batyryp kime bersem, şoldur» diýip, Isa jogap berdi. Onsoň Ol çöregi tabaga batyrdy-da, ony Simunyň ogly Iuda Iskariota berdi. 27 Çöregi alan badyna, Iudanyň içine iblis girdi. Isa oňa: «Näme etjek bolsaň, tiz et» diýdi. 28 Muny Isanyň oňa näme üçin aýdanyna oturanlaryň hiç biri düşünmedi. 29 Pul torba Iudada bolansoň käbirleri Isa oňa «Baýram üçin bize gerek zatlary satyn al» ýa «Garyplara biraz paýla» diýýändir öýtdüler. 30 Iuda çöregi aldy-da, derrew daşaryk çykdy. Gijelikdi.
Täze tabşyryk
31 Ol çykanda, Isa şeýle diýdi: «Ine, indi Ynsan Ogly şöhratlandyryldy, Ol arkaly Hudaý-da şöhratlandyryldy. 32 Hudaý Onda şöhratlansa, Hudaý-da Ony Özünde şöhratlandyrar, hawa, Ony derrew şöhratlandyrar. 33 Çagalar, Men indi siziň bilen uzak wagt bolmaryn. Siz Meni agtararsyňyz, ýöne ýehudylara: „Meniň gitjek ýerime siz baryp bilmersiňiz" diýenimi indi size-de aýdýaryn. 34 Size bir täze tabşyryk berýärin: biri-biriňizi söýüň, Meniň sizi söýşüm ýaly, siz-de biri-biriňizi söýüň. 35 Biri-biriňize söýgiňiz bolsa, siziň Meniň şägirdimdigiňizi hemmeler biler».
Petrusyň Isany inkär etjekdigi öňünden aýdylýar
36 Simun Petrus Oňa: «Ýa Reb, Sen nirä barýarsyň?» diýdi. Isa oňa: «Sen Meniň bilen häzir gidip bilmersiň, ýöne soň baryp bilersiň» diýip jogap berdi. 37 Petrus Oňa: «Ýa Reb, näme üçin men Seniň bilen häzir gidip bilmerin? Men Seniň üçin janymy-da pida ederin» diýdi. 38 Isa oňa şeýle jogap berdi: «Meniň üçin janyňy pida edersiňmi? Hakykatdan-da, Men saňa dogrusyny aýdýaryn, horaz gygyrmazdan öň, sen Meni üç gezek inkär edersiň.
Isa ― Hudaýa gidýän ýol
1 Ýüregiňiz gysmasyn. Hudaýa iman ediň, Maňa iman ediň. 2 Atamyň öýünde mesgenler köpdür; şeýle bolmasa, Men size „Ýer taýýarlamaga barýaryn" diýermidim? 3 Gidip ýer taýýarlanymdan soň, siziň hem Öz ýanymda bolmagyňyz üçin ýene gelip, sizi Özüm bilen alyp giderin. 4 Siz Meniň nirä barýanymy, ýoly bilýänsiňiz». 5 Tomas Oňa: «Ýa Reb, biz Seniň nirä barýanyňy bilmeýäris, ýoly nädip bileli?» diýdi. 6 Isa oňa şeýle diýdi: «Men ― ýol, hakykat we ýaşaýyşdyryn, Mensiz hiç kim Ata baryp bilmez. 7 Meni tanasaňyz, Atamy-da tanarsyňyz. Siz mundan beýläk Ony tanaýarsyňyz, Ony gördüňiz». 8 Filipus Oňa: «Ýa Reb, Atany bize görkez, bize şol bolýar» diýdi. 9 Isa oňa şeýle diýdi: «Eý Filipus, Men siziň bilen şeýle köp wagt bolsam-da, Meni tanamadyňmy? Meni gören Atany-da görendir. Seniň „Atany bize görkez" diýmäň näme? 10 Meniň Atadadygyma, Atanyň hem Mendedigine sen iman etmeýärsiňmi? Men size aýdýan sözlerimi Öz-Özümden aýtmaýaryn, Mende ýaşaýan Ata Öz işlerini edýär. 11 Meniň Atadadygyma, Atanyň-da Mendedigine iman ediň; hiç bolmanda, eden işlerim üçin Maňa iman ediň. 12 Men size hakykatyny aýdýaryn, Maňa iman eden Meniň bitiren işlerimi-de bitirer, bulardan has ulularyny-da eder, çünki Men Atama barýaryn. 13 Atam Ogulda şöhratlanar ýaly, Meniň adym bilen näme dileseňiz, dilegiňizi bitirerin. 14 Meniň adym bilen bir zat dileseňiz, berjaý ederin.
Mukaddes Ruh wadasy
15 Meni söýýän bolsaňyz, buýruklarymy berjaý ediň. 16 Men-de Atama ýalbararyn, Ol size, hemişe siziň bilen bolar ýaly, başga bir Göwünlik Beriji, ýagny Hakykat Ruhuny berer. 17 Hakykat Ruhuny dünýä kabul edip bilmez, çünki dünýä Ony ne görýär, ne-de tanaýar. Ýöne siz Ony tanaýarsyňyz, çünki Ol siziň araňyzda ýaşaýar we siziň içiňizde bolar. 18 Men sizi ýetim goýmaryn, ýanyňyza gaýdyp gelerin. 19 Az salymdan soň dünýä Meni görmez, ýöne siz görersiňiz, çünki Men ýaşaýaryn, siz-de ýaşarsyňyz. 20 Şol gün Meniň Atamdadygymy, siziň hem Mendedigiňizi, Meniň-de sizdedigimi bilersiňiz. 21 Meniň buýruklarymy tutup, olary berjaý edýän Meni söýýändir. Meni söýýäni Atam-da söýer. Men-de ony söýerin we oňa görnerin». 22 «Ýa Reb, Sen Özüňi dünýä däl-de, bize görkezmek isleýärsiň welin, bu nähili bolýar?» diýip, Iuda (Iskariot däl) Ondan sorady. 23 Isa oňa şeýle jogap berdi: «Kim Meni söýýän bolsa, sözümi tutar. Atam-da ony söýer, biz oňa baryp, ýanynda mesgen tutarys. 24 Meni söýmeýän Meniň sözümi tutmaz. Siziň bu eşidýän sözleriňiz Meniňki däl-de, Meni iberen Atanyňkydyr. 25 Men bu zatlary size Özüm ýanyňyzdakam aýdýaryn. 26 Meniň adymdan Atanyň iberjek Göwünlik Berijisi ― Mukaddes Ruh size ähli zady öwreder, Meniň aýdan ähli zatlarymy ýadyňyza salar. 27 Men size parahatlyk goýup barýaryn, Öz parahatlygymy size berýärin. Men muny, dünýäniň berşi ýaly bermeýärin. Ýüregiňiz gysmasyn, gorkmaň. 28 „Men barýaryn, ýöne ýanyňyza öwrülip gelerin" diýenimi eşitdiňiz. Meni söýýän bolsaňyz, Meniň Atanyň ýanyna gidýänligime şatlanardyňyz, çünki Ata Menden beýikdir. 29 Men muny size bolan wagty iman edersiňiz diýip, bolmazyndan öň aýtdym. 30 Maňa indi siziň bilen gepleşere köp wagt galmady, çünki bu dünýäniň hökümdary gelýär. Onuň Men barada erk-ygtyýary ýokdur. 31 Ýöne Meniň Atany söýýänligimi, Ata Maňa nähili tabşyryk beren bolsa, şony berjaý edýänligimi dünýä bilmelidir. Turuň, bu ýerden gideliň.
Üzüm agajy we şahalar
1 Men hakyky üzüm agajydyryn, Atam bagbandyr. 2 Mendäki miwe bermeýän her bir şahany Ol keser, miwe berýänini bolsa has-da köp miwe bersin diýip timarlar, tämizlär. 3 Meniň size aýdan sözüm arkaly siz indi tämizsiňiz. 4 Siz Mende galyň, Men hem sizde galaýyn. Üzüm agajyndan aýrylan şahanyň öz-özünden miwe berip bilmeýşi ýaly, Menden aýrylsaňyz, siz hem miwe berip bilmersiňiz. 5 Men üzüm agajydyryn, siz şahalarsyňyz. Kim Mende galýan bolsa we Men kimde galýan bolsam, ol bol miwe berer. Siz Menden üzňe hiç zat edip bilmersiňiz. 6 Kim Mende galmasa, şaha kimin kesilip taşlanar, gurar. Olary ýygnaşdyryp, oda atarlar, olar hem ýanar. 7 Siz Mende galsaňyz, Meniň sözlerim sizde galsa, islän dilegiňiz biter. 8 Siziň köp miwe bermegiňiz bilen Atam şöhratlanar. Şeýlelikde, siz Meniň şägirtlerim bolarsyňyz. 9 Atamyň Özümi söýşi ýaly, Men-de sizi söýdüm. Meniň söýgimde galyň. 10 Meniň Atamyň buýruklaryny berjaý edip, Onuň söýgüsinde galyşym ýaly, siz hem buýruklarymy berjaý etseňiz, Meniň söýgimde galarsyňyz. 11 Size bu zatlary Meniň şatlygym sizde bolsun we şatlygyňyz doly bolsun diýip aýtdym. 12 Meniň buýrugym şu: biri-biriňizi Meniň sizi söýşüm ýaly söýüň. 13 Bir adamyň öz dostlary üçin janyny pida etmeginden uly söýgi hiç kimde ýokdur. 14 Meniň özüňize buýranymy berjaý etseňiz, Maňa dostsuňyz. 15 Mundan beýläk Men size gul diýmerin, çünki gul agasynyň näme edýänini bilýän däldir. Men size dost diýdim, çünki Atamdan eşiden ähli zatlarymy size aýtdym. 16 Siz Meni saýlamadyňyz, Men sizi saýladym, gidip, miwe öndüriň we miwäňiz uzak galsyn diýip, sizi wezipä belledim. Şeýlelikde, Meniň adym bilen Atadan näme dileseňiz, Ol size berer. 17 Meniň size buýrugym şu: biri-biriňizi söýüň.
Dünýäniň ýigrentgisi
18 Dünýä sizi ýigrense, onuň sizden öň Meni ýigrenendigini biliň. 19 Dünýäden bolan bolsaňyz, dünýä sizi özüniňkiler kimin söýerdi. Ýöne dünýäden däldigiňiz üçin, Meniň sizi dünýäden saýlap alanlygym üçin, ine, şunuň üçin dünýä sizi ýigrenýär. 20 Meniň size „Gul öz agasyndan uly däldir" diýen sözümi ýada salyň. Olar Meni yzarlan bolsalar, onda sizi-de yzarlarlar. Meniň sözümi tutan bolsalar, siziňkini-de tutarlar. 21 Olar size bu zatlaryň ählisini Meniň adym sebäpli ederler, çünki olar Meni Ibereni tanamaýarlar. 22 Men gelip, olara aýtmadyk bolsadym, onda günäleri bolmazdy, ýöne indi günäleri üçin ötünçleri ýokdur. 23 Meni ýigrenýän Meniň Atamy-da ýigrenýändir. 24 Men başgasynyň etmedik işlerini olaryň arasynda etmedik bolsam, onda günäleri bolmazdy, ýöne indi görüp, hem Meni, hem-de Atamy ýigrendiler. 25 Kanunlarynda: „Meni nähak ýigrendiler" diýip ýazylan söz berjaý bolmalydyr. 26 Atadan size iberiljek Göwünlik Berijim, ýagny Atadan çykan Hakykat Ruhy gelende, Men hakda güwälik eder. 27 Siz-de güwälik edersiňiz, çünki başdan Meniň bilen bilediňiz.
1 Bu zatlary size aldanyp, ýoldan çykmazlygyňyz üçin aýtdym. 2 Sizi sinagogalardan kowarlar. Hawa, sizi öldüren her kesiň şeýtmek bilen Hudaýa hyzmat edýändirin öýtjek wagty geler. 3 Bu işleri ederler, sebäbi olar ne Atany, ne-de Meni tanaýarlar. 4 Ýöne Men bulary özüňize aýdandygymy wagty gelende ýatlarsyňyz diýip aýtdym. Özüm ýanyňyzda bolanym üçin size bu zatlary başda aýtmandym.
Mukaddes Ruhuň işleýşi
5 Indi bolsa Men Özümi Iberene barýaryn. Sizden hiç kim „Nirä barýarsyň?" diýip soramaýar. 6 Ýöne bu zatlary aýdanym üçin siziň ýüregiňiz gaýgydan dolandyr. 7 Muňa garamazdan, Men size hakykaty sözleýärin: Meniň gitmegim size peýdadyr, Men gitmesem, Göwünlik Beriji size gelmez, gitsem welin, Ony size ibererin. 8 Ol gelende, günä, dogrulyk we höküm babatda dünýäniň ýalňyşandygyny aýan eder. 9 Günä babatda olaryňky nädogry, çünki Maňa iman etmeýärler. 10 Dogrulyk babatda-da olaryňky nädogry, çünki Men Atama barýaryn, mundan beýläk Meni görmersiňiz. 11 Höküm babatda-da olaryňky nädogry, çünki bu dünýäniň hökümdary höküm edilendir. 12 Size aýtjak ýene köp zatlarym bar, ýöne häzir siz olary göterip bilmersiňiz. 13 Emma Hakykat Ruhy gelende, Ol size bütin hakykata tarap ýol görkezer, çünki Ol Öz-Özünden aýtmaz, näme eşitse, şony aýan eder, geljek zatlary size bildirer. 14 Meni şöhratlandyrar, çünki Ol Meniňkiden alyp, size bildirer. 15 Atamyň nämesi bar bolsa Meniňkidir. Şuňa görä-de, Meniňkiden alyp, size bildirer diýýärin. 16 Az wagtdan soň Meni görmersiňiz, ýene az wagtdan soň Meni görersiňiz, çünki Men Atama barýaryn».
Gaýgyňyz şatlyga öwrüler
17 Şonda Isanyň şägirtleriniň käbirleri biri-birine şeýle diýdiler: «Onuň „Az wagtdan soň Meni görmersiňiz, ýene az wagtdan soň Meni görersiňiz", „Atama barýaryn" diýenine nähili düşünmelikä? 18 Az wagtdan soň diýdigi nämekä? Onuň aýdýanyna biz düşünmeýäris». 19 Isa Özüne sorag bermek isleýändiklerini bilip şeýle diýdi: «Az wagtdan soň Meni görmersiňiz, ýene az wagtdan soň Meni görersiňiz diýýänim üçin biri-biriňize sorag berýärsiňizmi? 20 Hakykatdan-da, Men size dogrusyny aýdýaryn, siz möňňürip aglarsyňyz, dünýä bolsa şatlanar. Siz gaýgylanarsyňyz, ýöne gaýgyňyz şatlyga öwrüler. 21 Aýal dogurjak wagty gam-gussa çekýändir, çünki sagady gelendir, ýöne dogranyndan soň, ol bir adamyň dünýä inendiginiň şatlygy bilen gaýgy-gussany unudar. 22 Siz barada hem şeýle, siziň-de häzir gaýgyňyz bar, emma Men sizi ýene görerin, göwnüňiz galkynar, hiç kim şatlygyňyzy sizden almaz. 23 Şol gün Menden hiç zat soramarsyňyz. Hakykatdan-da, Men size dogrusyny aýdýaryn, Atadan näme dileseňiz, Meniň adymyň hatyrasyna Ol ony size berer. 24 Şu wagta çenli siz Meniň adymdan hiç zat dilemediňiz. Diläň, alarsyňyz, şatlygyňyz dolup-daşar. 25 Men bu zatlary size tymsallar bilen aýtdym, ýöne wagt geler, Men tymsallar bilen geplemän, Ata barada aç-açan gürrüň bererin. 26 Şol gün Meniň adym bilen dilärsiňiz. Men siziň üçin Atadan dilärin diýmeýärin. 27 Çünki Atanyň Özi sizi söýýär, sebäbi, siz Meni söýýärsiňiz, Meniň Atadan gelendigime iman edýärsiňiz. 28 Men Atadan çykyp, dünýä geldim. Indi bolsa dünýäni terk edip, Ata barýaryn». 29 Onuň şägirtleri şeýle diýdiler: «Ine, indi Sen hiç bir tymsalsyz, açyk sözleýärsiň. 30 Biz Seniň ähli zatlary bilýändigiňi indi bilýäris, hiç kimiň Senden soramagyna zerurlyk ýok. Şoňa görä-de, Seniň Hudaýdan gelendigiňe iman edýäris». 31 Isa olara şeýle diýdi: «Indi iman edýärsiňizmi? 32 Ine, wagt geler, hawa, geldi hem, ähliňiz öýüňize-iliňize dagap gidersiňiz, Meni ýeke galdyrarsyňyz. Ýöne Men ýeke däldirin, çünki Ata Meniň bilendir. 33 Bu zatlary Mende parahatlygyňyz bolsun diýip aýtdym. Dünýäde gaýgy-gussaňyz bolar, emma mert boluň. Men dünýäni ýeňendirin».
Isa doga edýär
1 Bu zatlary aýdansoň, Isa gözlerini Göge dikip, şeýle diýdi: «Eý Ata, pursat geldi, Ogluň-da Seni şöhratlandyrar ýaly, Ony şöhratlandyr. 2 Çünki Seniň Oňa berenleriňiň ählisine ebedi ýaşaýyş bersin diýip, Sen Ogla bütin adamzat üstünden häkimiýet berdiň. 3 Ebedi ýaşaýyş Seni, ýalňyz hak Hudaýy we Seniň ibereniň Isa Mesihi tanamakdyr. 4 Maňa tabşyran işiňi berjaý etmek bilen, Seni Ýer ýüzünde şöhratlandyrdym. 5 Eý Ata, dünýä döremezden öň huzuryňda Maňa bolan şöhrat bilen indi Meni huzuryňda şöhratlandyr. 6 Men dünýäden Maňa beren Öz adamlaryňa Seniň adyňy tanatdym. Olar Seniňkidir, olary Maňa Sen berdiň, olar Seniň sözüňi tutdular. 7 Indi olar Maňa beren ähli zatlaryňyň Sendendigini bilýärler. 8 Çünki Maňa tabşyran sözleriňi olara ýetirdim. Olar kabul etdiler, Meniň, hakykatdan-da, Senden gelendigimi bildiler. Meni Seniň iberendigiňe iman etdiler. 9 Olar üçin ýalbarýaryn. Dünýä üçin däl-de, Maňa beren adamlaryň üçin ýalbarýaryn, çünki olar Seniňkidir. 10 Meniň ähli zadym Seniňkidir, Seniňki-de Meniňkidir, Men olar arkaly şöhratlandym. 11 Indi Men bu dünýäde däl, ýöne olar entek dünýäde. Men Saňa gaýdyp barýaryn. Eý Mukaddes Ata, Maňa berenleriňi Öz adyň bilen gora, olar-da biziň ýaly bolsunlar. 12 Men olar bilen bile bolan wagtym Maňa berenleriňi Seniň adyň bilen gorap sakladym. Ýazgy berjaý bolar ýaly, heläkçilik oglundan başga olaryň hiç biri heläk bolmady. 13 Men indi Saňa barýaryn. Men bu zatlary dünýädekäm şatlygym olarda doly bolsun diýip aýdýaryn. 14 Men olara Seniň sözüňi berdim, dünýä olary ýigrendi, çünki Meniň dünýäden bolmaýşym ýaly, olar-da dünýäden däldirler. 15 Olary dünýäden almagyňy däl-de, ýamanlykdan goramagyňy dileýärin. 16 Meniň dünýäden bolmaýşym ýaly, olar-da dünýäden däldirler. 17 Olary hakykatyň bilen mukaddes et. Seniň sözüň hakykatdyr. 18 Seniň Meni dünýä iberişiň ýaly, Men-de olary dünýä iberdim. 19 Men Özümi olar üçin niýetleýärin, olar-da hakykat bilen mukaddes bolsun. 20 Men diňe olar üçin däl, eýsem, olaryň sözi bilen Maňa iman etjekler üçin-de dileg edýärin. 21 Olaryň hemmesi bir bolsun. Ata, Seniň Mende, Meniň-de Sende bolşum ýaly, olar-da bizde bolsun, şeýlelikde, Meni Seniň iberendigiňe dünýä iman eder. 22 Maňa beren şöhratyňy Men-de olara berdim, biziň bir bolşumyz ýaly, olar-da bir bolsun. 23 Men olarda we Sen Mendesiň. Meni Seniň iberendigiňi, Meni söýşüň kimin olary-da söýýändigiňi dünýä biler ýaly, olar bütinleý birlikde bolsun. 24 Eý adyl Ata, Seniň Maňa berenleriň-de, bolan ýerimde Meniň bilen bile bolup, Maňa beren şöhratyňy görmeklerini isleýärin, çünki Sen Meni dünýä döremezden öň söýüpdiň. 25 Eý dogry Ata, dünýä Seni tanamady, emma Men Seni tanadym, bular hem Meni Seniň iberendigiňi bildiler. 26 Seniň Maňa bolan söýgiň olarda bolsun, Men-de olarda bolaýyn diýip, adyňy olara bildirdim we bildirerin».
Isa tutulýar
1 Bu zatlary aýdansoň, Isa şägirtleri bilen bile Kidron çaýynyň aňyrsyna gitdi. Ol ýerde bir bag bardy. Isa şägirtleri bilen bile şol baga girdi. 2 Oňa haýynlyk eden Iuda-da ol ýeri bilýärdi, çünki Isa şägirtleri bilen, köplenç, şol ýerde duşuşardy. 3 Şonuň üçin-de Iuda bir topar esger bilen birlikde, baş ruhanylardan we fariseýlerden serkerdeler alyp, panusly, çyraly we ýaragly şol ýere bardy. 4 Isa Öz başyna düşjek ähli zady bilensoň, öňe çykyp, olara: «Kimi gözleýärsiňiz?» diýdi. 5 Olar Oňa: «Nasyraly Isany» diýip jogap berdiler. Isa olara: «Ol ― Men» diýdi. Oňa haýynlyk eden Iuda-da olar bilen bile durdy. 6 Isa olara «Ol ― Men» diýende, olar yza çekilip, ýere ýykyldylar. 7 Isa olardan ýene: «Kimi gözleýärsiňiz?» diýip sorady. Olar-da: «Nasyraly Isany» diýdiler. 8 Isa olara: «Men size „Ol ― Men" diýdim ahyryn, Meni gözleýän bolsaňyz, bulary goýberiň, gitsinler» diýdi. 9 Isa muny «Maňa berenleriňiň hiç birini ýitirmedim» diýen sözi berjaý bolsun diýip aýtdy. 10 Şol wagt Simun Petrus ýanyndaky gylyjy syrdy-da, baş ruhanynyň hyzmatkärini urup, onuň sag gulagyny kesdi. Ol hyzmatkäriň ady Malhusdy. 11 Isa Petrusa: «Gylyjyňy gynyna sal. Atamyň Maňa beren käsesini içmäýinmi?» diýdi. 12 Onsoň esgerler, olaryň baştutany we ýehudylaryň nökerleri Isany tutdular we daňdylar. 13 Ony ilki Hannanyň ýanyna alyp bardylar. Hanna şol ýylky baş ruhany Kaýafanyň gaýynatasydy. 14 Halk üçin bir adamyň ölmegi ýagşydyr diýip, ýehudylara maslahat beren hem Kaýafady.
Petrus Isany inkär edýär
15 Simun Petrus bilen ýene bir şägirt Isanyň yzyna düşüp gitdiler. Ýaňky şägirt baş ruhany bilen öňden tanyş bolansoň, ol Isa bilen bile baş ruhanynyň howlusyna girdi. 16 Ýöne Petrus daşarda gapynyň agzynda durdy. Onsoň baş ruhany bilen tanyş şägirt daşaryk çykdy-da, gapyny saklaýan aýala bir zatlar aýdyp, Petrusy içerik saldy. 17 Gapyny saklaýan aýal Petrusa: «Sen-de bu Adamyň şägirtlerinden-ä dälsiň?» diýdi. Ol: «Ýok» diýip jogap berdi. 18 Howanyň sowuklygy üçin hyzmatkärler we nökerler ot ýakyp, çoýunyp durdular. Petrus hem olaryň ýanynda ýylnyp durdy.
Baş ruhany Isany soraga çekýär
19 Baş ruhany Isadan Onuň şägirtleri, taglymaty hakda sorag edýärdi. 20 Isa oňa şeýle jogap berdi: «Men dünýä aç-açan aýtdym. Hemişe ýehudylaryň ýygnanýan sinagogalarynda, ybadathanada sapak berdim, gizlin zat aýtmadym. 21 Näme üçin Menden soraýarsyň? Näme aýdanymy eşidenlerden sora, ine, olar Meniň näme aýdanymy bilýändir». 22 Bu zatlary aýdanda, şol ýerde duran nökerleriň biri: «Baş ruhana şeýle jogap berýärsiňmi?» diýip, Isanyň dulugyna urdy. 23 Isa oňa: «Men nädogry aýdan bolsam, nädogrydygyny subut et, eger-de dogry aýdan bolsam, onda, näme üçin Meni urýarsyň?» diýdi. 24 Onsoň Hanna Isanyň elini daňdyryp, Ony baş ruhany Kaýafanyň ýanyna iberdi.
Petrus Isany ýene inkär edýär
25 Simun Petrus ol ýerde ýylynyp durdy. Oňa: «Sen hem Onuň şägirtlerinden-ä dälsiň?» diýdiler. Emma ol: «Ýok» diýip inkär etdi. 26 Petrusyň gulagyny kesen adamynyň garyndaşy, baş ruhanynyň hyzmatkärlerinden biri: «Men seni bagda Onuň bilen görmedimmi?» diýdi. 27 Petrus ýene inkär etdi, edil şol wagt horaz gygyrdy.
Isa Pilatusyň öňünde
28 Onsoň Isany Kaýafanyň ýanyndan hökümet köşgüne alyp bardylar. Daňdandy. Arassaçylyk düzgünini berjaý etmek hem-de Pesah naharyny düzgün boýunça iýmek üçin, ýehudylar hökümet köşgüne girmediler. 29 Şeýlelikde, Pilatus olaryň ýanyna gelip: «Bu Adamy nämede aýyplaýarsyňyz?» diýip sorady. 30 Olar: «Bu Adam jenaýatçy bolmadyk bolsa, Ony tutup, seniň ýanyňa getirmezdik» diýip jogap berdiler. 31 Pilatus olara: «Beýle bolsa, Ony alyň-da, öz kanunyňyz boýunça höküm çykaryň» diýdi. Ýehudylar Pilatusa: «Biziň kimdir birini ölüme höküm etmäge hakymyz ýok» diýdiler. 32 Şeýlelik bilen, Özüniň nähili ölüm bilen öljegi barada Isanyň yşarat edip aýdan sözleri berjaý bolmalydy. 33 Pilatus ýene hökümet köşgüne girdi-de, Isany çagyryp Oňa: «Sen ýehudylaryň patyşasymy?» diýdi. 34 Isa oňa: «Muny özüňden aýdýarsyňmy ýa Men hakda başgalar saňa aýtdymy?» diýdi. 35 Pilatus Isa şeýle diýdi: «Eýsem men ýehudymy? Seni Öz halkyň bilen baş ruhanylar tutup getirdiler. Sen näme etdiň?» 36 Isa şeýle jogap berdi: «Meniň patyşalygym bu dünýäden däl. Eger-de Meniň patyşalygym bu dünýäden bolan bolsa, onda hyzmatkärlerim Meni ýehudylaryň eline berdirmejek bolup göreşerdiler, ýöne Meniň patyşalygym bu ýerden däl». 37 Pilatus Oňa: «Onda, Sen patyşamy?» diýdi. Isa şeýle jogap berdi: «Meniň patyşadygymy özüň aýdýarsyň. Men hakykata güwälik etmek üçin doguldym, şonuň üçin hem dünýä geldim. Hakykatyň tarapdary bolan her bir kişi Meniň sesimi eşider». 38 Pilatus Oňa: «Hakykat näme?» diýeninden soň, ýene ýehudylaryň ýanyna baryp, olara: «Men Ondan hiç bir ýazyk tapmadym. 39 Ýöne adatyňyz boýunça, Pesahda men bir tussagy boşatmalydyryn. Siz ýehudylaryň patyşasyny boşatmagymy isleýärsiňizmi?» diýdi. 40 Olar ýene gygyryşyp: «Ony däl, Barabbasy!» diýişdiler. Barabbas bolsa bir garakçydy.
Isa ölüme höküm edilýär
1 Soňra Pilatus Isany ýençmekligi buýurdy. 2 Esgerler tikenden täç örüp, Onuň başyna geýdirdiler, egnine gyrmyzy don geýdirdiler. 3 Ýanyna baryp: «Salam, eý, ýehudylaryň patyşasy!» diýşip, Onuň dulugyna şarpyk çaldylar. 4 Pilatus ýene daşaryk çykyp, olara: «Onda hiç bir ýazyk tapmanlygymy bilmegiňiz üçin, ine, Ony siziň ýanyňyza getirýärin» diýdi. 5 Isa başy tikenden täçli, gyrmyzy donly daşaryk çykdy. Pilatus olara: «Ine, ol Adam!» diýdi. 6 Baş ruhanylar we nökerler Isany görüp: «Haça çüýläň, haça çüýläň!» diýip gygyryşdylar. Pilatus olara: «Ony äkidip, özüňiz haça çüýläň, çünki men Onda hiç bir ýazyk tapmadym» diýdi. 7 Ýehudylar oňa şeýle jogap berdiler: «Biziň bir kanunymyz bar, şol kanun boýunça Ol ölmeli, çünki Ol Özüne Hudaýyň Ogly diýýär». 8 Bu sözleri eşiden Pilatus has-da gorkdy. 9 Ol ýene hökümet köşgüne girip, Isadan: «Sen nireli?» diýip sorady. Emma Isa oňa jogap bermedi. 10 Pilatus Oňa: «Sen meniň bilen gepleşmeýärsiňmi? Seni boşatmaga-da, haça çüýlemäge-de meniň ygtyýarymyň bardygyny bilýärsiňmi?» diýdi. 11 Isa oňa şeýle jogap berdi: «Saňa ýokardan berilmedik bolsa, Maňa hiç hili ygtyýaryň bolmazdy. Şonuň üçin-de, Meni seniň eliňe bereniň günäsi has-da uludyr». 12 Şondan beýläk Pilatus Isany boşatmaga synanyşdy, ýöne ýehudylar gygyryşyp: «Ony boşatsaň, sen kaýsaryň dosty dälsiň, kim-de kim özüni patyşa etse, ol kaýsara garşydyr» diýdiler. 13 Pilatus bu sözleri eşidende, Isany daşaryk çykaryp, Daşly Meýdançada, iwritçe Gabbata diýilýän ýerde höküm kürsüsinde oturdy. 14 Pesah baýramyna taýýarlyk güni günortana golaý Pilatus ýehudylara: «Ine, patyşaňyz!» diýdi. 15 Olar: «Ýok et, ýok et, Ony haça çüýle!» diýip gygyryşdylar. Pilatus olara: «Patyşaňyzy haça çüýläýinmi?» diýdi. Baş ruhanylar: «Biziň kaýsardan başga patyşamyz ýokdur» diýip jogap berdiler. 16 Onsoň Pilatus haça çüýlemek üçin Isany olaryň ygtyýaryna berdi. Olar Isany alyp gitdiler.
Isa haça çüýlenýär
17 Isa Öz haçyny göterip, Kelleçanak ― iwritçe Golgota diýilýän ýere çykdy. 18 Ol ýerde Ony we Onuň ýanynda ýene iki adamy haça çüýlediler: olaryň biri Onuň bu tarapynda, beýlekisi ol tarapyndady, Isa bolsa ortadady. 19 Pilatus bir tagtanyň ýüzüne: «NASYRALY ISA, ÝeHUDYLARYŇ PATYŞASY» diýip ýazdy-da, haçdan asdy. 20 Ýehudylaryň köpüsi bu ýazgyny okadylar, çünki Isanyň haça çüýlenen ýeri şähere ýakyndy. Bu ýazgy iwritçe, grekçe we latynça ýazylypdy. 21 Ýehudylaryň baş ruhanylary Pilatusa: «„Ýehudylaryň patyşasy" diýip ýazma-da, „Bu Adam: Men ýehudylaryň patyşasydyryn diýdi" diýip ýaz» diýdiler. 22 Pilatus olara: «Ýazjagymy eýýäm ýazdym» diýip jogap berdi. 23 Isany haça çüýlän esgerler Onuň egin-eşigini alyp, her esger üçin bir paý edip dört böldüler. Ýene bir köýnek bardy. Bu köýnek tikilgi däl-de, tutuşlygyna dokalgydy. 24 «Egin-eşigimi özara paýlaşdylar, eşigim üçin bije atdylar» diýen Ýazgy berjaý bolar ýaly, esgerler: «Muny ýyrtman, bije atyşalyň, kime düşse, şonuňky» diýişdiler. Şeýle hem etdiler. 25 Isanyň haçynyň ýanynda Onuň ejesi we ejesiniň aýal dogany, Kleopasyň aýaly Merem we magdalaly Merem durdy. 26 Isa ejesini, onuň ýanynda Özüniň gowy görýän şägirdiniň duranyny görüp, ejesine: «Eý hatyn, ine, seniň ogluň» diýdi. 27 Onsoň şägirde: «Ine, seniň ejeň» diýdi. Şondan soň ýaňky şägirt ony öz öýüne aldy.
Isanyň ölümi
28 Onsoň Isa ähli zadyň tamam bolup barýanyny bilip, Mukaddes Ýazgynyň berjaý bolmagy üçin, «Suwsadym» diýdi. 29 Şol ýerde sirkeden doly bir gap durdy. Esgerler bir gubkany sirkä batyrdylar-da, naýza dakyp, Onuň agzyna tutdular. 30 Isa sirkäni dadyp: «Hemmesi berjaý boldy!» diýdi-de, başyny egip jan berdi. 31 Sabadyň öň ýanyndaky taýýarlyk güni bolansoň, jesetler Sabat güni haçda galmasyn diýip, (çünki Sabat güni möhüm gündi) ýehudylar Pilatusdan haça çüýlenenleriň injiklerini döwüp, jesetleri aşak düşürtmegi haýyş etdiler. 32 Şeýlelik bilen, esgerler baryp, birinjiniň we onuň bilen bile haça çüýlenen beýlekiniň injiklerini döwdüler. 33 Ýöne Isanyň ýanyna gelip, eýýäm ölendigini görenlerinde, olar Onuň injiklerini döwmediler. 34 Muňa garamazdan, esgerleriň biri naýza bilen Onuň böwrüni dildi, şol bada-da gan we suw çogduryldy. 35 Gören şaýat boldy, onuň şaýatlygy hakdyr. Ol siz iman eder ýaly, özüniň dogry aýdýanyny bilýändir. 36 Çünki bu iş «Onuň hiç bir süňki döwülmez» diýen Ýazgynyň berjaý bolmagy üçin boldy. 37 Başga bir Ýazgyda bolsa «Bedenini dilen Adamlaryna serederler» diýilýär.
Isanyň jaýlanyşy
38 Onsoň Isanyň şägirdi bolan, ýöne ýehudylardan gorkup, muny ýaşyrýan arimatiýaly Ýusup Onuň jesedini haçdan aýyrmaga Pilatusdan rugsat sorady. Pilatus muňa rugsat berdi. Ol baryp, Isanyň jesedini haçdan aýyrdy. 39 Ozal gijäniň içinde Isanyň ýanyna baran Nikodimos-da ýüz gadaga golaý garyşyk mür we sarysabyr ýagyny alyp geldi. 40 Olar Isanyň jesedini alyp, ýehudylaryň jaýlama adaty boýunça, Ony ýakymly ysly ýag sepilen kepene doladylar. 41 Isanyň haça çüýlenen ýerinde bir bag we bagda heniz hiç kim jaýlanmadyk bir täze mazar bardy. 42 Ýehudylaryň Sabada taýýarlyk güni bolany üçin Isany şol ýerde goýdular, çünki mazar ýakyndy.
Isanyň direlişi
1 Hepdäniň ilkinji güni, entek garaňkyka, Magdalaly Merem irden mazara baranda, daşyň mazardan aýrylandygyny gördi. 2 Ol derrew ylgap, Simun Petrusa we Isanyň gowy görýän beýleki şägirdiniň ýanyna bardy-da, olara: «Rebbi mazardan çykaryp äkidipdirler, Ony nirede goýandyklaryny bilmeýäris» diýdi. 3 Petrus bilen beýleki şägirt derrew çykyp, mazara tarap gitdiler. 4 Olaryň ikisi-de ylgaýardy, ýöne beýleki şägirt Petrusdan çalt ylgap, mazara ondan öň bardy. 5 Ol eglip seredende, mazaryň içinde kepen matalaryň ýatandygyny gördi, ýöne içerik girmedi. 6 Şol wagt onuň yzyndan Simun Petrus hem geldi. Ol mazara girip, kepeniň ýerde ýatanyny, ýöne Isanyň başyna oralan ýaglygyň kepen bilen bir ýerde bolman, aýry bir ýerde saralgy ýatanyny gördi. 8 Soňra mazara ondan öň baran şägirt hem mazaryň içine girdi-de, ony görüp iman etdi. 9 Çünki olar Isanyň direljekdigi hakdaky Mukaddes Ýazga henize çenli düşünmändiler.
Isa magdalaly Mereme görünýär
10 Soňra şägirtler öýlerine gaýtdylar. 11 Merem bolsa mazaryň ýanynda aglamaga durdy. Ol aglap durka, eglip mazaryň içine seredende, iki sany ak eşikli perişdä onuň gözi düşdi. Olaryň biri Isanyň jesediniň ýatan ýeriniň başujunda, beýlekisi-de aýagujunda otyrdy. 13 Olar oňa: «Eý naçar, sen näme üçin aglaýarsyň?» diýdiler. Ol-da olara: «Rebbimi mazardan çykaryp äkidipdirler, Ony nirede goýandyklaryny bilmeýärin» diýdi. 14 Muny aýdansoň, yzyna seredende, ol Isanyň durandygyny gördi, ýöne Ony tanamady. 15 Isa oňa: «Eý naçar, sen näme üçin aglaýarsyň? Kimi gözleýärsiň?» diýdi. Merem Oňa bagbandyr öýdüp: «Eý aga, mazardan Ony sen äkiden bolsaň, nirede goýanyňy maňa aýt, men Ony alyp gideýin» diýdi. 16 Isa oňa: «Merem!» diýdi. Ol hem Oňa tarap gaňrylyp, iwritçe: «Rebbuni!» diýdi. Bu «Mugallym» diýmekdir. 17 Isa oňa: «Maňa galtaşma, çünki Men entek Atamyň ýanyna çykamok, ýöne doganlarymyň ýanyna bar-da, olara Meniň Atamyň we siziň Ataňyzyň, Meniň Hudaýymyň we siziň Hudaýyňyzyň ýanyna çykyp barýanymy aýt» diýdi. 18 Magdalaly Merem baryp, Rebbi görendigini, Rebbiň özüne aýdanlaryny şägirtlere habar berdi.
Isa şägirtlerine görünýär
19 Hepdäniň şol ilkinji güni agşamara Isanyň şägirtleri ýehudylardan gorkularyna gapylary gulplap, bir öýde üýşüşip otyrkalar, Isa geldi. Isa olaryň ortalarynda durup: «Size parahatlyk!» diýip, olara ýüzlendi. 20 Muny aýdyp, olara Öz ellerini, böwrüni görkezdi. Şägirtleri Rebbi görüp şatlandylar. 21 Isa olara ýene: «Size parahatlyk! Atamyň Meni iberişi ýaly, Men-de sizi iberýärin» diýdi. 22 Soňra bolsa olaryň üstüne üfläp goýberdi-de: «Mukaddes Ruhy alyň. 23 Siz kimiň günäsini bagyşlasaňyz, ol bagyşlanar, kimiň günäsini geçmeseňiz, ol geçilmez» diýdi.
Isa Tomasa görünýär
24 Onkileriň biri bolan Ekiz diýilýän Tomas Isa gelen mahaly olaryň ýanynda däldi. 25 Beýleki şägirtler oňa: «Rebbi gördük» diýdiler. Ýöne ol: «Men Onuň ellerinde çüýleriň yzyny görüp, şol yzlara barmaklarymy degirmesem, böwrüne elimi degirmesem, asla ynanmaryn» diýdi. 26 Sekiz günden soň, şägirtler ýene öýdekäler, Tomas hem olaryň arasyndady. Gapylar gulply bolsa-da, Isa gelip, olaryň ortasynda durdy-da: «Size parahatlyk!» diýdi. 27 Onsoň Isa Tomasyň ýanyna baryp, oňa: «Barmagyňy bu ýere degir, ellerimi gör, eliňi uzat-da, böwrüme degir, imansyz bolma, imanly bol» diýdi. 28 Tomas Oňa: «Rebbim, Hudaýym!» diýdi. 29 Isa oňa: «Sen Meni göreniň üçin iman etdiň. Meni görmän iman edenler nähili bagtly!» diýdi. 30 Isa şägirtleriniň ýanynda bu kitapda ýazylmadyk başga-da köp alamatlar görkezdi. 31 Ýöne bular siziň Isanyň Hudaýyň Ogly Mesihdigine iman etmegiňiz we iman edip, Onuň ady bilen ýaşaýşa gowuşmagyňyz üçin ýazyldy.
Isa kölüň kenarynda
1 Bulardan soň, Isa Tiberiýa kölüniň kenarynda peýda bolup, ýene şägirtlerine göründi. Ol Özüni şeýle görkezdi: 2 Simun Petrus, Ekiz diýilýän Tomas, Jeliläniň Kana şäherinden bolan Natanaýel, Zebedeýiň ogullary we Isanyň şägirtlerinden ýene ikisi bilelikdediler. 3 Simun Petrus olara: «Men balyk tutmaga gidýärin» diýdi. Olar-da oňa: «Biz-de seniň bilen gitjek» diýdiler. Baryp, gaýyga mündüler, ýöne ol gije hiç zat tutup bilmediler. 4 Ertir ir bilen Isa kenarda durdy, ýöne şägirtleri Onuň Isadygyny bilmediler. 5 Isa olara: «Eý balalar, iýmäge bir zadyňyz barmy?» diýdi. Olar: «Ýok» diýip jogap berdiler. 6 Isa olara: «Toruňyzy gaýygyň sag tarapyndan sallaň, tutarsyňyz» diýdi. Olar tory salladylar, balygyň köplüginden ýaňa tory çekip çykaryp bilmediler. 7 Şonda Isanyň gowy görýän şägirdi Petrusa: «Bu ― Reb!» diýdi. Simun Petrus Onuň Rebdigini eşiden badyna geýimini biline orap, (ol ýalaňaçdy) özüni köle oklady. 8 Beýleki şägirtler bolsa balyk toruny çekip, gaýyk bilen ýüzüp geldiler, olar kenardan uzak bolman, onuň iki ýüz arçyn çemesi ýakynyndadylar. 9 Olar gury ýere çykanlarynda, kömür odunyň ýanyp durandygyny gördüler, közüň üstünde bolsa balyk bilen çörek bardy. 10 Isa olara: «Indi tutan balyklaryňyzdan getiriň» diýdi. 11 Simun Petrus gaýyga münüp, ýüz elli üç sany ullakan balykdan doly tory kenara çykardy. Balyk şeýle köp bolsa-da, tor ýyrtylmandy. 12 Isa olara: «Geliň, nahar ediniň» diýdi, ýöne şägirtleriň hiç biri Ondan «Sen kim?» diýip soramaga ýürek edip bilmedi, çünki Onuň Rebdigini olar bilýärdiler. 13 Isa geldi-de, çöregi alyp, olara berdi, balygy-da şeýtdi. 14 Bu Isanyň direlenden soň, şägirtlerine üçünji gezek görnüşidi.
Isa, Petrus we Ýahýa
15 Olar nahar edinip bolanlaryndan soň, Isa Simun Petrusa: «Eý, Ýahýanyň ogly Simun, sen Meni bulardan artyk söýýärsiňmi?» diýdi. Simun Oňa: «Hawa, ýa Reb, Seni söýýänligimi Özüň bilýänsiň» diýdi. Isa-da oňa: «Guzularymy otlat» diýdi. 16 Isa ikinji gezek ýene oňa: «Eý, Ýahýanyň ogly Simun, Meni söýýärsiňmi?» diýdi. Ol-da Oňa: «Hawa, ýa Reb, Seni söýýänligimi Özüň bilýänsiň» diýdi. Isa-da oňa: «Goýunlarymy bak» diýdi. 17 Isa oňa üçünji gezek: «Eý, Ýahýanyň ogly Simun, Meni söýýärsiňmi?» diýdi. Petrus Onuň üçünji gezek «Meni söýýärsiňmi?» diýip soranyna gaýgylandy, Oňa: «Ýa Reb, Sen ähli zady bilýänsiň, Seni söýýänimi-de bilýänsiň» diýdi. Isa oňa şeýle diýdi: «Goýunlarymy otlat. 18 Hakykatdan-da, Men saňa dogrusyny aýdýaryn, ýaşkaň özüň biliňi guşap, halan ýeriňe gidýärdiň, emma garranyňda elleriňi uzadyp durarsyň, seni başga biri guşandyryp, halamaýan ýeriňe alyp gider». 19 Ol muny Petrusa onuň nähili ölüm bilen Hudaýy hormatlajakdygyna yşarat edip aýtdy. Muny aýdandan soň, oňa: «Meniň yzyma düş» diýdi. 20 Petrus-da öwrülip, Isanyň gowy görýän şägirdiniň, ýagny agşam nahary wagtynda Isanyň döşüne ýaplanyp Oňa: «Ýa Reb, Saňa haýynlyk etjek kim?» diýeniň-de, yzlaryna düşüp gelýänini gördi. 21 Petrus ony görüp, Isa: «Ýa Reb, bu näme bolar?» diýdi. 22 Isa oňa: «Men Özüm gelýänçäm, onuň galmagyny isleýän bolsam, saňa näme? Sen Meniň yzyma düş» diýdi. 23 Şeýlelikde, doganlar arasynda bu şägirt ölmez diýen gürrüň ýaýrady. Emma Isa oňa «Ölmez» diýmän, diňe «Men Özüm gelýänçäm, onuň galmagyny isleýän bolsam, saňa näme?» diýipdi. 24 Bu zatlara şaýat bolup, şulary ýazan şägirt şoldur. Biz onuň şaýatlygynyň hakdygyny bilýäris. 25 Isanyň başga-da eden işleri gaty köpdür. Olar birin-birin ýazylsa, onda ýazylan kitaplar dünýä sygmaz diýip pikir edýärin. Omyn!
1 Eý Teofilus! Men ilkinji kitabymy Isanyň Öz saýlan resullaryna Mukaddes Ruh arkaly buýruk bereninden soň, Onuň tä Göge alnan gününe çenli etmäge we öwretmäge başlan ähli zatlary hakda ýazdym. 3 Ol görgüsinden soň hem kyrk günüň dowamynda resullara göründi, Hudaýyň Patyşalygy barada gürrüň berip, köp kesgitli alamatlar bilen Özüniň diridigini olara görkezdi. 4 Olar bilen bile bolan wagty olara buýruk berdi: «Iýerusalimden aýrylman, Atanyň wadasyna garaşyň. Siz ol wadany menden eşitdiňiz. 5 Çünki Ýahýa suw bilen çokundyrdy, ýöne siz ýene birnäçe günden Mukaddes Ruh bilen çokundyrylarsyňyz».
Isa Göge alynýar
6 Indi bular özara ýygnanyşanlarynda Ondan soradylar: «Ýa Reb, Ysraýyl üçin patyşalygy gaýtadan şu wagt berkarar etjekmi?» 7 Isa olara şeýle diýdi: «Atanyň Öz ygtyýaryna tabyn eden wagt ýa möwsümlerini bilmek siziň işiňiz däl. 8 Ýöne Mukaddes Ruh üstüňize inende, güýç-kuwwat alyp, Iýerusalimde, bütin Ýahudada, Samariýada, Ýeriň tä soňuna çenli Meniň şaýatlarym bolarsyňyz». 9 Isa bulary aýdandan soň, olaryň gözleriniň alnynda ýokary galdyryldy, bir bulut Ony olaryň nazaryndan gizledi. 10 Ol barýarka, olar hem Göge bakyşyp durkalar, ine, ýanlarynda egni ak eşikli iki adam durup, şeýle diýdiler: 11 «Eý, jelileli adamlar! Nämä bu ýerde Göge bakyşyp dursuňyz? Isa Göge alyndy. Ol gidişi ýaly, gaýdyp hem geler».
Iudanyň ýerine Mattiýas saýlanýar
12 Ine, şonda olar Zeýtun dagy diýen dagdan Iýerusalime öwrüldiler. Bu dag Iýerusalime ýakyn bolup, bir sabat günlük ýoldur. 13 Şähere girenlerinde Petrus, Ýahýa, Ýakup, Andreas, Filipus, Tomas, Bartolomeus, Matta, Alfeusyň ogly Ýakup, Watançy Simun we Ýakubuň ogly Iuda öz bolýan balahanalaryna çykdylar. 14 Bularyň bary aýallar, Isanyň ejesi Merem we Onuň doganlary bilen bile bir adam ýaly bolup, üznüksiz doga we dileg edýärdiler. 15 Şol günlerde Petrus sany ýüz ýigrimä golaý bolan doganlaryň ortasynda ýokary turup, şeýle diýdi: 16 «Eý doganlar! Isany tutanlara ýolbaşçylyk eden Iuda hakda Mukaddes Ruhuň Dawudyň agzy bilen ozaldan bildiren ýazgysy berjaý bolmalydy. 17 Çünki ol bizden saýylyp, bu gullukdan paý aldy. 18 Bu adam ýamanlyk muzdy bilen bir ekin meýdanyny satyn aldy. Soň ýere ýüzin ýykylyp, ortadan iki ýaryldy, bütin içegeleri döküldi. 19 Bu ähli Iýerusalim ilatyna belli boldy; şoňa görä-de ol ekin meýdanyna öz dillerinde „Hakeldama", ýagny „Gan meýdany" diýdiler.) 20 Çünki Zebur kitabynda: „Onuň mesgeni çolarsyn, içinde ýaşan bolmasyn, wezipesini başga biri alsyn" diýip ýazylgydyr. 21 Munuň üçin Reb Isanyň biziň aramyzda girip-çykan bütin zamanynyň dowamynda, 22 Ýahýanyň çokundyrmasyndan başlap, tä Onuň bizden ýokary alnan gününe çenli bize hemra bolan adamlaryň biri Onuň direlişine biziň bilen birlikde güwä geçsin». 23 Şeýlelikde, iki adamy, lakamy Ýustus bolup, Barsaba diýilýän Ýusup bilen Mattiýasy teklip etdiler. 24 Onsoň doga edip diýdiler: «Eý hemmäniň ýüregini bilýän Hudaý! Bu ikisinden haýsysyny saýlan bolsaň, görkez; 25 ol Iudanyň öz ýerine gitmek üçin terk eden bu gulluk we resullyk paýyny alsyn». 26 Olar üçin bije atdylar; bije Mattiýasa düşüp, ol on bir resuluň hataryna girdi.
Mukaddes Ruhuň gelmegi
1 Pentikost güni gelende, olaryň bary bir ýere ýygnanyşdylar. 2 Birden asmanda güýçli ýeliň sesine çalymdaş ses peýda bolup, ol olaryň oturan öýlerini bütinleý doldurdy. 3 Olara oduň ýalynlary kimin bölnen diller aýan bolup, olaryň her biriniň üstüne gondy. 4 Olaryň bary Mukaddes Ruhdan dolup, Ruhuň gepledişine görä, başga dillerde gepläp başladylar. 5 Iýerusalimde ýehudylar, Gök astyndaky her milletden bolan Hudaýdan gorkýan adamlar galýardy. 6 Bu ses gelende, halaýyk bir ýere ýygnandy. Olar haýran galdylar, çünki resullaryň aýdýan sözlerini olaryň hersi öz dilinde eşidýärdi. 7 Hemmeler haýran galdylar we geňirgenişip, biri-birlerine şeýle diýdiler: «Bu gepleýänleriň hemmesi jelileli dälmi näme? 8 Onda biziň her birimiz nähili öz ene dilimizi eşidýäris? 9 Biz ― parfiýalylar, midiýalylar, eýlamlylar, Mesopotamiýada, Ýahudada, Kappadokiýada, Pontusda we Aziýada, 10 Firikiýada we Pamfiliýada ýaşaýanlar, şeýle hem Müsüriň, Libiýanyň we Kirinäniň töwereginde ýaşaýanlar, rimli myhmanlar, ýehudylar we ýehudy dinine geçenler, 11 kiritliler, araplar bolup, olaryň öz dilimizde Hudaýyň uly işlerini gürrüň berişlerini eşidýäris». 12 Olaryň bary haýran galdylar we aljyrap: «Bu näme boldugy?» diýişdiler. 13 Käbirleri bolsa olary masgaralap: «Olar täze şerapdan julk bolupdyr» diýdi.
Petrusyň sözi
14 Ine, şonda Petrus Onbirler bilen birlikde ýokary turdy-da, sesini gataldyp, olara ýüzlendi: «Eý ýahudaly adamlar we bütin Iýerusalim ilaty! Bu size belli bolsun, meniň sözlerime gulak asyň. 15 Bular siziň güman edişiňiz ýaly, serhoş däl, sebäbi heniz gün guşluk hem bolanok. 16 Ýöne bu Ioel pygamberiň aýdanydyr: 17 „Hudaý diýýär: soňky günlerde şeýle bolar, Men Ruhumdan bütin adamzat üstüne dökerin. Siziň ogullaryňyz, gyzlaryňyz pygamberlik eder, ýaşlaryňyz görnüşler, garrylaryňyz düýşler görer. 18 Şol günlerde Ruhumdan gullarymyň, gyrnaklarymyň üstüne dökerin, olar hem pygamberlik eder. 19 Ýokarda ― Gökde gudratlar, aşakda ― ýer ýüzünde alamatlar, gan, ot we tüsse buguny görkezerin. 20 Rebbiň uly, dabaraly güni gelmezden ozal, Gün ― tümlüge, Aý gana döner. 21 Onsoň Rebbi çagyran adam gutular". 22 Eý ysraýyllylar, bu sözleri diňläň! Nasyraly Isa Özi arkaly Hudaýyň araňyzda döreden gudratlary, mugjyzalary we alamatlary bilen size Hudaý tarapyndan tassyklanan bir adamdy. Öz bilşiňiz ýaly, 23 Hudaýyň berk islegi, öňünden bilmegi bilen eliňize berlen bu adamy siz kanunsyzlaryň eli bilen tutduňyz we haça çüýläp öldürdiňiz. 24 Emma Hudaý ölüm agyrylaryny çözüp, Ony direltdi, sebäbi ölümiň Ony saklamagy mümkin däldi. 25 Çünki Dawut Ol barada şeýle diýýär: „Rebbi elmydama garşymda gördüm, çünki men endiremez ýaly, Ol sagymdadyr. 26 Şonuň üçin göwnüm galkyndy, dilim şatlandy; tenim hem umytda ýaşar. 27 Çünki Sen janymy ölüler diýarynda goýmarsyň, Öz Mukaddesiň çüýremegine razy bolmarsyň. 28 Sen Maňa ýaşaýyş ýollaryny görkezdiň. Meni Öz huzuryňda şatlykdan doldurarsyň". 29 Doganlar! Men uly atamyz Dawut hakda size açygyny sözlesem, ol öldi, jaýlandy, mazary bolsa şu güne çenli aramyzda dur. 30 Ýöne ol pygamber bolanlygy üçin we Hudaýyň oňa beden boýunça öz zürýadyndan bolan Mesihi çykaryp, tagty üstünde oturtjakdygyna ant içip, wada edendigini bilenligi üçin, 31 muny öňden görüp, Mesihiň direlişi barada şeýle diýdi: „Ol ne ölüler diýarynda goýuldy, ne-de teni çüýredi". 32 Isany Hudaý direltdi; muňa biziň barymyz şaýatdyrys. 33 Isa Hudaýyň sagyna galdyrylandan we wada edilen Mukaddes Ruhy Atadan alandan soň, siziň bu görýän, eşidýän zatlaryňyzy dökdi. 34 Çünki Dawut Göge çykanok; onuň özi şeýle diýýär: „Reb Rebbime diýdi: 35 Duşmanlaryňy aýaklaryňa basgançak edýänçäm, Meniň sagymda otur". 36 Şeýlelik bilen, bütin Ysraýyl öýi siziň haça çüýlän bu Isaňyzy Hudaýyň hem Reb, hem-de Mesih edenini äşgär bilsin». 37 Muny eşidenlerinde, ýüreklerinde sanjy döräp, Petrus we beýleki resullara: «Doganlar, biz näme etmeli?» diýdiler. 38 Petrus olara şeýle diýdi: «Toba ediň, günäleriňiziň ötülmegi üçin ähliňiz Isa Mesihiň adyna çokundyrylyň. Ine, şeýdip, siz Mukaddes Ruhuň sylagyny alarsyňyz. 39 Çünki wada siziň özüňiz, çagalaryňyz, uzakda bolanlaryň ählisi, şeýle hem Hudaýymyz Rebbiň çagyrjaklarynyň hemmesi üçindir». 40 Ýene-de köp sözler bilen şaýatlyk etdi we: «Özüňizi bu azgyn nesilden halas ediň!» diýip öwüt berdi. 41 Onuň sözüni begenç bilen unanlar çokundyrylyp, şol günde olara üç müňe golaý adam goşuldy. 42 Resullaryň nesihatlaryny diňlemek, çörek bölmek, ýakyn aragatnaşykda bolmak we doga okamak bilen olar wagtlaryny geçirýärdiler.
Imanlylar arasyndaky agzybirlik
43 Hemmeleriň janyna gorky aralaşypdy. Resullar arkaly köp gudratlar, alamatlar görkezilýärdi. 44 Iman edenleriň bary bilediler, olaryň ähli zatlary ortadady. 45 Olar mal-mülklerini satyp, her kimiň mätäçligine görä, öz aralarynda bölüşerdiler. 46 Bir adam ýaly bolup, her gün ybadathana ýygnanardylar, öýden-öýe çörek bölüşip, guwanç, akýüreklilik bilen nahar edinerdiler. 47 Hudaýa alkyş okap, bütin il ýanynda eziz görlerdiler. Hudaý hem gutulanlaryň sanyny günsaýyn köpelderdi.
Otura gedaýyň sagaldylyşy
1 Bir gün günortandan üç sagat soň ― doga wagtynda Petrus bilen Ýahýa ikisi ybadathana gitdi. 2 Dogabitdi otura birini her gün göterip, ybadathananyň Owadan diýen gapysynyň agzynda oturdýardylar. Ol ybadathana girýänlerden sadaka dileýärdi. 3 Bu adam Petrus bilen Ýahýanyň ybadathana girip barýanyny görüp, olardan sadaka diledi. 4 Petrus bilen Ýahýanyň oňa gözleri düşdi. Petrus oňa garap: «Bize seret!» diýdi. 5 Ýaňky adam olardan bir zat hantama bolup, olara çiňerilip seretdi. 6 Petrus oňa şeýle diýdi: «Meniň kümşüm, altynym ýok, ýöne öz barymy saňa berýärin: Nasyraly Isa Mesihiň adyndan: Ýöre!» 7 Onsoň sag elinden tutup, ol ony galdyrdy. Şobada hem ýaňky adamyň aýaklaryna, topuklaryna ysgyn geldi. 8 Ol ýokary towusdy-da, dik durup, ýöräp başlady. Gezmeläp, towsup, Hudaýa alkyş okap, olar bilen birlikde ybadathana girdi. 9 Bütin halk onuň ýöräp, Hudaýa alkyş okap ýörenini gördi. 10 Onuň sadaka dilemek üçin ybadathananyň Owadan diýen gapysynyň agzynda oturýan adamdygyny tanadylar, onuň başyndan geçen işe haýran galdylar.
Petrusyň ybadathanadaky sözi
11 Ýaňky sagalan otura Petrus bilen Ýahýany goýbermän durka, bütin halk geňirgenişip, olara tarap, Süleýmanyň Eýwany diýen ýere ylgaşyp geldi. 12 Petrus muny görende, halka ýüzlenip, şeýle diýdi: «Eý, Ysraýyl adamlary! Näme üçin muňa geňirgenişýärsiňiz? Biz muny öz güýjümiz ýa takwalygymyz bilen ýöreden ýaly, näme üçin bize bakyşyp dursuňyz? 13 Ybraýymyň, Yshagyň, Ýakubyň Hudaýy, biziň atalarymyzyň Hudaýy Öz guly Isany şöhratlandyrdy. Ony siz ölüme tabşyrdyňyz, Pilatus Ony boşatmagy ýüregine düwende, onuň öňünde siz Ony inkär etdiňiz. 14 Mukaddes we dogry Adamy inkär edip, bir adam öldürijiniň özüňize bagyşlanmagyny talap etdiňiz. 15 Ýaşaýyş Başlygyny öldürdiňiz; ýöne Hudaý Ony direltdi, muňa biz güwä geçýäris. 16 Siziň görýän, tanaýan şu adamyňyz Isa bolan öz ynamy arkaly gözüňiziň alnynda bütinleý sagaldy. Bu adama kuwwat beren zat onuň Isa bolan ynamydyr. 17 Eý doganlar, men siziň-de öz başlyklaryňyz ýaly, muny bilmezlikden edendigiňizi bilýärin. 18 Ýöne Hudaý Öz Mesihiniň görgi görjekdigi baradaky ähli pygamberler arkaly öňünden aýdanlaryny şeýle ýerine ýetirdi. 19 Indi günäleriňiziň geçilmegi üçin toba ediň, dönüň. 20 Şeýlelikde, Rebbiň huzuryndan täzelenme pursatlary geler, Ol siziň üçin bellenen Mesih Isany ýollar. 21 Hudaýyň gadymdan mukaddes pygamberler arkaly aýdanlarynyň barynyň gaýtadan tertip-düzgüne salynjak wagtyna çenli Gök Ony kabul etmelidir. 22 Çünki Musa atalarymyza şeýle diýipdi: „Reb Hudaý size öz doganlaryňyzyň arasyndan meniň ýaly bir pygamber döretjekdir. Onuň ähli diýjeklerine gulak asyň. 23 Şol Pygambere gulak asmadyk her jan halk arasyndan ýok ediler". 24 Samuýelden başlap, ähli pygamberler, geplänleriň bary şu günleri habar berdiler. 25 Siz pygamberleriň ogullarysyňyz, Hudaýyň Ybraýyma: „Ýer ýüzüniň ähli uruglary seniň nesliňden bereket tapar!" diýip, ata-babalaryňyz bilen baglaşan ähtiniň ogullarysyňyz. 26 Hudaý Öz saýlan guly Isany siziň her biriňizi ýaman päliňizden gaýtarsyn, size bereket bersin diýip direltdi, Ony ilki bilen size ýollady».
Petrus bilen Ýahýa ýehudylaryň mejlisiniň öňünde
1 Olar halka gürrüň berip durkalar, ruhanylar, ybadathananyň serkerdesi we saddukeýler olaryň üstüne döküldiler. 2 Olar gaharlydylar, sebäbi resullar halka sapak berip, Isanyň (mysalynda) ölüleriň direlişini yglan edýärdiler. 3 Olara el urdular, ertire çenli tussaga saldylar; çünki eýýäm agşam bolupdy. 4 Emma sözi eşidenleriň köpüsi iman etdi; iman edenleriň sany bäş müňe golaýlady. 5 Şol günüň ertesi olaryň başlyklary, ýaşululary we kanunçylary Iýerusalime ýygnandylar. 6 Baş ruhany Hanna we Kaýafa, Ýahýa we Isgender hem-de baş ruhanynyň urugyndan bolanlaryň bary şol ýerdediler. 7 Olary ortada durzup: «Siz muny haýsy güýç, haýsy at bilen etdiňiz?» diýip soradylar. 8 Şonda Petrus Mukaddes Ruh bilen dolup, olara şeýle diýdi: «Eý, halkyň başlyklary, Ysraýyl ýaşululary! 9 Biz bu gün bir maýyp adama edilen ýagşylyk üçin we onuň şypa tapanlygy üçin soraga çekilýän bolsak, 10 onda siziň hemmäňiz we bütin Ysraýyl halky bilsin: bu adam siziň haça çüýläniňiz we Hudaýyň direldeni Nasyraly Isa Mesihiň ady arkaly sag-salamat öňüňizde dur. 11 Siz ussalar tarapyndan äsgerilmedik bu Daş burçbaşy bolup çykdy. 12 Başga hiç kimde gutulyş ýokdur. Çünki biziň halas bolmagymyz üçin adamzada berlen gaýry at asmanyň astynda ýokdur». 13 Petrus bilen Ýahýanyň gaýratyny görenlerinde, olaryň okuwsyz, garamaýak adamlardygyny saýgaranlarynda, olar geňirgenişdiler, olaryň Isa bilen bile bolandyklaryna göz ýetirdiler. 14 Şypa tapan adamyň hem olar bilen duranyny görüp, munuň garşysyna hiç zat aýdyp bilmediler. 15 Şeýlelikde, olara mejlisden daşaryk çykmagy buýurdylar-da, özara geňeşip, şeýle diýdiler: 16 «Bu adamlara näme edeli? Çünki bular arkaly göze ilginç alamatyň ýüze çykanyny bütin Iýerusalim ilaty bilýär, biz muny inkär edip bilmeris. 17 Ýöne munuň halk arasyna mundan artyk ýaýramazlygy üçin, mundan beýläk bu at bilen hiç kime hiç zat aýtmazlary ýaly, olara haýbat atalyň». 18 Onsoň olary çagyryp, Isanyň adyndan geplemezligi we öwretmezligi tabşyrdylar. 19 Emma Petrus bilen Ýahýa olara şeýle gaýtargy berdiler: «Size Hudaýa gulak asandan hem artyk gulak asmak Hudaýyň ýanynda dogrumydyr? Özüňiz oýlanyp görüň! 20 Çünki görenimizi, eşidenimizi sözlemezlik biziň üçin mümkin däl». 21 Olar ýene-de haýbat atyp, ýöne halk zerarly temmi bermegiň çäresini tapman, olary boşatdylar, çünki hemmeler bolan iş üçin Hudaýy şöhratlandyrýardylar. 22 Sebäbi bu şypa keramaty ýaşy kyrkdan agan bir adamda ýüze çykypdy.
Imanlylar batyrlyk üçin doga edýär
23 Olar boşadylandan soň, özleriniňkilere gelip, baş ruhanylaryň, ýaşulularyň özlerine aýdanlarynyň baryny habar berdiler. 24 Muny eşidenlerinde, olar agzybirlik bilen seslerini gataldyp, Hudaýa, ine, şeýle diýdiler: «Eý Baýar! Gögi, Ýeri, deňzi we onuň içindäki ähli zady ýaradan Hudaý Sensiň, 25 Sen Öz guluň Dawudyň agzy bilen şeýle diýdiň: „Näme sebäpden milletler bulagaýçylyk turuzdy, halklar puç zatlaryň küýüne düşdi? 26 Näme sebäpden ýer ýüzüniň patyşalary aýaga galdylar, hökümdarlar Rebbe garşy, Onuň Mesihine garşy ýygnanyşdylar?" 27 Çünki, hakykatdan-da, şu şäherde Hirodes we Pontius Pilatus özge milletler we Ysraýyl halky bilen bilelikde Seniň wezipä bellän mukaddes Guluň Isa garşydyr. 28 Olar Seniň eliňiň, islegiňiň ýüze çykmagyny öňünden bellänleriniň baryny amala aşyrmak üçin ýygnanyşdylar. 29 Ýa Reb, indi olaryň howp salyşlaryna seret, gullaryňa batyrlyk bilen Öz sözüňi sözlemäge gaýrat ber. 30 Öz mukaddes Guluň Isanyň ady bilen şypalaryň, alamatlaryň we gudratlaryň döremegi üçin eliňi uzat!» 31 Doga edip bolanlarynda, olaryň üýşüp duran ýerleri titredi, hemmeler Mukaddes Ruh bilen dolup, batyrgaýlyk bilen Hudaýyň sözüni gaýratly sözlemäge başladylar.
Imanlylar ähli zatlaryny paýlaşýarlar
32 Iman eden halaýyk bir ýürek we bir jandy, biri-de öz malyndan bolan bir zada meniňki diýmeýärdi, bar zatlary ortakdy. 33 Resullar uly güýç bilen, Reb Isa Mesihiň direlişine güwä geçýärdiler. Barynyň üstünde uly merhemet bardy. 34 Aralarynda mätäç kişi ýokdy. Sebäbi ýerli, öýli bolanlaryň ählisi olary satýardylar. Satylan zatlaryň bahasyny bolsa getirip, 35 resullaryň öňünde goýýardylar. Şeýlelikde, her kime geregiçe paýlanýardy. 36 Resullaryň Barnabas («Göwünlik Ogly») lakamyny bereni, kiprli lewili Ýusubyň hem 37 bir mellegi bardy. Ýusup ony satdy-da, puluny getirip, resullaryň öňünde goýdy.
Hananýa bilen Safira
1 Hananýa atly bir adam aýaly Safira bilen bir mülki satyp, 2 onuň bahasyndan bir bölegini özüne aldy we onuň diňe bir bölegini getirip, resullaryň öňünde goýdy. Onuň bu hilesinden aýalynyň-da habary bardy. 3 Petrus oňa şeýle diýdi: «Hananýa, şeýtanyň „Mukaddes Ruhy alda-da, satylan ýeriň bahasynyň bir bölegini özüňe al" diýen päline näme üçin ýüregiňden ýer berdiň? 4 Ol satylman galanda-da seniňki, satylandan soň hem seniň erkiňde dälmidi? Näme üçin bu zady ýüregiňe düwdüň? Sen ynsanlara däl-de, Hudaýa ýalan sözlediň». 5 Hananýa bu sözleri eşidip, ýykyldy we jan berdi. Muny eşidenleriň barynyň üstüne uly gorky abandy. 6 Ýaşlar turup, ony kepene doladylar-da, äkidip jaýladylar. 7 Üç sagat çemesi geçenden soň, Hananýanyň bolan zatdan habarsyz aýaly içerik girdi. 8 Petrus oňa: «Maňa aýt, ýeri şunça satdyňyzmy?» diýdi. Ol hem: «Hawa, şunça» diýdi. 9 Petrus oňa şeýle diýdi: «Näme üçin siz Rebbiň Ruhuny synamak üçin dilleşdiňiz? Ine, seniň äriňi jaýlanlar gapyda dur, olar seni hem äkiderler». 10 Edil şol pursat aýal Petrusyň aýagyna ýykylyp, jan berdi. Ýaşlar içeri girenlerinde, onuň ölendigini görüp, äkitdiler-de, äriniň ýanynda jaýladylar. 11 Bütin ýygnak we bulary eşidenleriň barynyň üstüne uly gorky abandy.
Resullar köp syrkawlary sagaldýarlar
12 Resullar il içinde köp alamatlar, gudratlar görkezýärdiler we hemmeler bir adam ýaly bolup, Süleýmanyň Eýwanynda bolardylar. 13 Beýlekilerden hiç kim olara birikmäge ýürek etmeýärdi, ýöne halk olary juda sylaýardy. 14 Ýene-de Rebbe iman eden köp adamlar, topar-topar erkekdir aýallar olara goşulýardy. 15 Şeýlelikde, Petrus geçende, hiç bolmanynda, onuň kölegesi syrkawlaryň biriniň üstüne düşsün diýip, olary köçelere çykaryp, düşek hem çarpaýa üstünde ýatyrýardylar. 16 Iýerusalimiň töweregindäki şäherlerden-de halaýyk ýygnanyşyp, syrkawlary, murdar ruh uranlary getirdiler, olaryň bary şypa tapdy.
Resullara edilen sütemler
17 Şeýlelikde, baş ruhany we onuň ýanyndakylaryň ählisi, ýagny saddukeýler mezhebi göriplikden ýaňa aýaga galdylar. 18 Olar resullara el urdular, olary halk tussaghanasyna saldylar. 19 Ýöne gije Rebbiň bir perişdesi zyndanyň gapylaryny açdy-da, olary daşary çykaryp: 20 «Baryň, ybadathanada durup, halka bu täze ýaşaýşyň ähli sözlerini wagyz ediň» diýdi. 21 Resullar muny eşidenlerinde, säher bilen ybadathana baryp, sapak bermäge durdular. Bu aralykda baş ruhany bilen onuň ýanyndakylar gelip, mejlisi we Ysraýyl ogullarynyň ähli ýaşulularyny bir ýere çagyrdylar; onsoň resullary getirmäge tussaghana adam ýolladylar. 22 Emma gullukçylar olary zyndandan tapman, gelip: 23 «Tussaghananyň mäkäm ýapykdygyny, garawullaryň hem gapylaryň agzynda duranyny gördük, ýöne açanymyzda içerden hiç kimi tapmadyk» diýip habar berdiler. 24 Ybadathananyň serkerdesi, baş ruhanylar bu sözleri eşidenlerinde: «Bu näme boldugyka?» diýşip, aljyraňňy ýagdaýa düşdüler. 25 Emma biri gelip, olara: «Ine, zyndana salan adamlaryňyz ybadathanada halka sapak berip dur» diýip habar berdi. 26 Şeýlelikde, gullukçylar bilen gidip, serkerde olary güýç ulanmazdan getirdi, çünki olar halkyň özlerini daşlamagyndan gorkýardylar. 27 Olary getirip, mejlisiň öňünde duruzdylar. Baş ruhany olary soraga çekip: 28 «Şu at bilen sapak bermäň diýip, biz size berk tabşyryk berdik, emma siz öz taglymatyňyz bilen Iýerusalimi doldurdyňyz, bu adamyň ganyny hem biziň üstümize ýüklejek bolýarsyňyz» diýdi. 29 Petrusdyr resullar gaýtargy berip, şeýle diýdiler: «Adama garanda, Hudaýa boýun bolmak artykmaç bolmalydyr. 30 Ata-babalarymyzyň Hudaýy siziň agaçdan asyp öldüren Isaňyzy direltdi. 31 Hudaý Ysraýyla toba etdirip, günälerini bagyşlamak üçin, bu Adamy Başlyk hem Halasgär edip, Öz sagyna galdyrdy. 32 Biz bu babatda Oňa şaýatdyrys; Hudaýyň Özüne boýun bolanlara beren Mukaddes Ruhy hem bu babatda Oňa şaýatdyr». 33 Muny eşidenler gahar-gazaba münüp, olary öldürmegiň küýüne düşdüler. 34 Ine, şonda mejlisde Mukaddes Kanun mugallymy we bütin halk ýanynda hormatlanýan Gamaliýel atly bir fariseý turup, resullary birsalym daşary çykarmagy buýurdy. 35 Soňra ol şeýle diýdi: «Eý, Ysraýyl adamlary! Bu adamlar babatda etjek bolýan işiňizde seresap boluň. 36 Sebäbi bu günlerden ozal özüni uly adam saýýan Teudas çykdy, dört ýüze golaý adam onuň yzyna düşüpdi. Ol öldürildi, yzyna eýerenleriň hemmesi hem dagap gitdi. 37 Mundan soň ilat ýazuwy günlerinde jelileli Iuda çykyp, köp adamy öz yzyna düşürse-de, heläk bolup, yzyna eýerenleriň bary dagady. 38 Indi, bu adamlardan el çekiň, olary goýberiň, sebäbi bu iş ynsandan bolsa, onda öz-özünden ýok bolup gider. 39 Eger Hudaýdan bolsa, onda siz bu işiň öňüni alyp bilmersiňiz, tersine, Hudaýyň garşysyna söweşýänler bolup çykaýmaň». Ine, şonda olar onuň bilen ylalaşdylar. 40 Ýöne resullary çagyryp, ýençdirdiler. Isanyň ady bilen geplemezligi tabşyryp, olary boşatdylar. 41 Resullar mejlisiň öňünden şadyýan gitdiler, çünki Reb Isanyň ady üçin masgaraçylyk çekmäge mynasyp bolupdylar. 42 Olar her gün ybadathanada we öýden-öýe sapak bermegiň, Isa Mesihiň hoş habaryny wagyz etmegiň yzyny üzmediler.
Ýedi ýardamçy
1 Bu şägirtleriň sanynyň barha artýan günlerinde grekçe gepleşýän ýehudylar tarapyndan ýerli halka garşy nägilelik döredi, çünki gündelik iýmit paýlaşygynda olaryň dul hatynlary gözden salynýardy. 2 Şeýlelikde, on iki resul ähli şägirtleri ýanlaryna çagyryp, olara şeýle diýdiler: «Hudaýyň sözüni taşlap, saçak başynda hyzmatkärlik etmek bize gelşikli däl. 3 Eý doganlar, öz araňyzdan ýagşy atly, Mukaddes Ruhdan doly we akyl-paýhasly ýedi adamy saýlaň; bu işi şolara tabşyralyň. 4 Biz doga we sözüň gullugyna beriljek». 5 Bu söz bütin jemagata ýarady. Olar imandan hem Mukaddes Ruhdan doly adamlar bolan Stefanusy, Filipusy, Prohorusy, Nikanory, Timony, Parminasy we ýehudy dinine geçen antakiýaly Nikolausy saýladylar-da, bulary 6 resullaryň öňünde duruzdylar. Resullar ellerini olaryň depesinde goýup, olar üçin doga etdiler. 7 Şeýlelikde, Hudaýyň sözi ýaýylyp, Iýerusalimde şägirtleriň sany barha köpelýärdi. Ruhanylaryň uly topary-da imana uýýardylar.
Stefanus tutulýar
8 Iman we güýç bilen doly bolan Stefanus halk arasynda uly gudratlar, alamatlar görkezýärdi. 9 Şol aralykda libertinler, kirneliler, isgenderiýalylar diýip atlandyrylan sinagogadan, şeýle hem, Kilikiýadan we Aziýadan bolan käbir adamlar gelip, Stefanus bilen jedelleşdiler. 10 Ýöne onuň parasatlylygyna we Ruha garşylyk görkezmäge olaryň gurplary çatmady. 11 Şeýlelikde, birnäçe kişini yryp, olara: «Onuň Musa we Hudaýa dil ýetirenini eşitdik» diýdirdiler. 12 Halky, ýaşululary we kanunçylary öjükdirdiler. Baryp, Stefanusy tutdular-da, mejlisiň öňüne getirdiler. 13 Ýalan güwäler goýdular, olar-da: «Bu adam häli-şindi şu mukaddes mekana, Kanuna dil ýetirip ýör. 14 Biz onuň: „Nasyraly Isa bu mekany berbat eder, Musanyň bize beren adatlaryny üýtgeder" diýenini eşitdik» diýdiler. 15 Mejlisde oturanlaryň bary Stefanusyň ýüzüne seredenlerinde, onuň ýüzüniň bir perişdäniň ýüzüne meňzeýänligini gördüler.
Stefanusyň sözi
1 Baş ruhany: «Bu zatlar şeýlemidir?» diýip sorady. 2 Stefanus şeýle diýdi: «Eý doganlar, atalar! Gulak asyň, şöhratly Hudaý biziň atamyz Ybraýyma Haranda oturmazyndan öň, Mesopotamiýadaka aýan boldy. 3 Oňa: „Ýurduňdan, kowum-garyndaşyň ýanyndan çyk-da, Meniň saňa görkezjek ýurduma git" diýdi. 4 Şeýlelikde, ol keldanylar ýurdundan çykyp, Haranda oturdy; atasy ölenden soň bolsa Hudaý ony siziň häzirki oturýan ýurduňyza göçürdi. 5 Hudaý bu ýerden oňa aýak basarlyk-da miras bermedi, ýöne heniz perzendi ýokka, bu ýurdy mülk hökmünde Ybraýyma, ondan soň hem zürýadyna bermegi wada etdi. 6 Hudaý şeýle diýdi: „Seniň zürýadyň bir ýat ýurtda dört ýüz ýyllap mysapyrlyk çeker, olary gul edip gysarlar". 7 Hudaý: „Men olary gul eden milleti höküm ederin. Onsoň olar çykyp, şu ýerde maňa gulluk ederler" diýdi. 8 Hudaý Ybraýyma sünnet ähtini berdi. Şeýlelikde, ondan Yshak önende, sekizinji güni ony sünnetledi. Yshakdan bolsa Ýakup, Ýakupdan-da on iki uly ata öndi. 9 Uly atalar Ýusuba göripçilik edip, ony Müsüre satdylar; ýöne Hudaý onuň bilendi. 10 Ol Ýusuby ähli muşakgatlaryndan halas etdi, Fyrownyň ― Müsür patyşasynyň huzurynda oňa mähir, akyldarlyk berdi. Fyrown ony Müsüriň we tutuş köşgüň häkimi edip goýdy. 11 Ine, bütin Müsür we Kengan ýurduna açlyk hem uly muşakgat indi. Atalarymyz hem iýmit tapmadylar. 12 Ýakup Müsürde galla barlygyny eşidip, atalarymyzy ilkinji gezek ol ýere ýollady. 13 Ikinji gezekde bolsa Ýusup doganlaryna özüni tanatdy. Şeýlelikde, Ýusubyň asly fyrowna belli boldy. 14 Ýusup adam ýollap, atasy Ýakuby, ýetmiş bäş adamdan ybarat bolan bütin garyndaşlaryny çagyrdy. 15 Şeýlelikde, Ýakup Müsüre gitdi. Ýakupdyr atalarymyz şol ýerde wepat boldular. 16 Olary Şekeme äkidip, Ybraýymyň Şekemde Hamor ogullaryndan pul berip satyn alan mazarynda jaýladylar. 17 Hudaýyň Ybraýyma beren wadasynyň wagty golaýladygyça, halkymyzyň sany hem Müsürde barha köpelýärdi. 18 Şeýlelikde, Ýusuby tanamaýan başga bir patyşa tagta çykdy. 19 Bu urugymyza hilegärlik etdi, atalarymyzy gysyp başlady, çagalaryny diri galmaz ýaly, daşary taşlamaga mejbur etdi. 20 Şol wagt Musa eneden doguldy. Hudaý ony eý görýärdi. Musa üç aý atasynyň öýünde eklendi. 21 Ýöne daşary taşlanandan soň, fyrownyň gyzy ony alyp, özüne ogul edindi, ekledi. 22 Musa müsürlileriň ähli bilimlerinden sapak berildi, ol sözlerinde, işlerinde güýçlüdi. 23 Kyrk ýaşyna ýetenden soň, Musa doganlaryny, Ysraýyl ogullaryny sorap-idemegi ýüregine düwdi. 24 Biriniň adalatsyzlyga sezewar edilenini görüp, oňa arka çykdy, ýaňky müsürlini öldürip, ezileniň aryny aldy. 25 Musa Hudaýyň öz eli bilen gutulyş berýänligine doganlary düşüner öýdýärdi, ýöne olar muňa düşünmediler. 26 Ertesi gün iki adam dawalaşyp durka, Musa ýanlarynda peýda bolup, olary ýaraşdyrmaga synanyp: „Eý adamlar, siz dogan ahyryn, nämä biri-biriňize adalatsyzlyk edýärsiňiz?" diýdi. 27 Öz ýakynyna adalatsyzlyk edýän adam ony itekläp şeýle diýdi: „Kim seni bize başlyk ýa kazy edip goýdy? 28 Düýnki müsürlini öldürişiň ýaly, meni-de öldürmekçimisiň?" 29 Musa bu sözi eşidenden gaçyp, Midiýan ýurdunda mysapyrlyk çekdi. Şol ýerde ondan iki ogul öndi. 30 Kyrk ýyl dolanda, Sina dagynyň töweregindäki çölde lowlap duran bir çalynyň ýalnynda oňa Rebbiň bir perişdesi göründi. 31 Musa bu görnüşi görende geňirgendi. Ol siňe seretjek bolup, ýakynlaşanda, Rebbiň sesi eşidildi: 32 „Men seniň atalaryň Ybraýymyň, Yshagyň we Ýakubyň Hudaýydyryn". Ine, şonda Musa titräp başlady, seretmäge ýürek etmedi. 33 Reb oňa şeýle diýdi: „Aýaklaryňdan çarygy çykar, çünki üstünde duran bu ýeriň mukaddes toprakdyr. 34 Men halkymyň Müsürde horlanýanyny gördüm, olaryň nalasyny eşitdim, olary halas etmek üçin aşak indim. Indi, gel, men seni Müsüre iberjek". 35 Hudaý olaryň: „Kim seni bize başlyk ýa kazy edip goýdy?" diýip inkär eden bu Musasyny oňa çalyda görnen perişdäniň üsti bilen başlyk we halasgär edip ýollady. 36 Musa Müsür ýurdunda, Gyzyl deňizde we çölde kyrk ýyllap gudratlar hem alamatlar görkezip, olary daşary çykardy. 37 Ysraýyl ogullaryna: „Reb Hudaýyňyz doganlaryňyzyň arasyndan meniň ýaly bir pygamber çykarar, oňa gulak asyň" diýen Musadyr. 38 Sina dagynda özi bilen gepleşen perişde we atalarymyz bilen çölde toplanan ýygnakda bolan, bize bermek üçin diri sözler alan hem şoldur. 39 Atalarymyz oňa boýun bolman, ony ret edip, ýüreklerini Müsüre tarap öwürdiler. 40 Olar Haruna: „Bize öňümizden ýörär ýaly taňrylar ýasap ber, çünki bizi Müsür ýurdundan çykaran Musa näme bolanyny bilmeýäris" diýdiler. 41 Şol günlerde bir göle ýasadylar, bu buta gurbanlyk berip, öz elleriniň işlerine guwandylar. 42 Şeýlelikde, Hudaý dönüp, olary Gök goşunyna gulluk etmäge berdi. Ine, pygamberler kitabynda şeýle ýazylgydyr: „Eý, Ysraýyl öýi! Siz kyrk ýyllap çölde maňa gurbanlyklar, sowgatlar berdiňizmi? 43 Siz Molokuň çadyryny, taňryňyz Refanyň ýyldyzyny we sežde etmek üçin ýasan suratlaryňyzy göterdiňiz. Men sizi Babylyň aňyrsyna göçürerin". 44 Atalarymyzyň çölde mukaddes çadyry bardy. Musa muny özi bilen Gepleşeniň buýruşy ýaly, gören suraty boýunça ýasapdy. 45 Muny atalarymyz nobatma-nobat göterip, Ýeşuwyň ýolbaşçylygynda Hudaýyň atalarymyzyň öňünden kowup çykaran başga milletleriniň ýurduna getirdiler; ol Dawudyň günlerine çenli şol ýerde galdy. 46 Dawut Hudaýyň mährini gazanansoň, Ýakubyň Hudaýyna bir mesgen salmaga rugsat diledi. 47 Muňa garamazdan, Hudaýa öý salan Süleýman boldy. 48 Ýöne hemmelerden beýik Bolan ynsan eli bilen salnan jaýlarda ýaşamaz. Ine, pygamber şeýle diýýär: 49 „Gök ― Meniň tagtym, Ýer aýaklarymyň basgançagydyr. Siz Maňa nähili öý saljak?" Reb şeýle diýýär: „Ýa-da haýsy ýer Meniň dynçlyk mekanym bolar? 50 Bularyň baryny Öz elim ýaratmadymy?" 51 Eý boýnuýogynlar, ýürek we gulaklary sünnetsizler! Siz Mukaddes Ruha hemişe garşy çykýarsyňyz. Atalaryňyzyň edişi ýaly, siz-de şeýle edýärsiňiz. 52 Pygamberleriň haýsysyna atalaryňyz azar bermedi? Olar ol Adylyň geljegini öňünden yglan edenleri öldürdiler. Siz-de, ine, Oňa hyýanat etdiňiz, Ony öldürdiňiz, 53 eý, Mukaddes Kanuny perişdeleriň tertipleşdirişi ýaly alyp-da, ony tutmadyklar!»
Stefanusy daşlap öldürýärler
54 Olar muny eşidenlerinde, gahar-gazaba münüp, Stefanusa dişlerini gyjadylar. 55 Mukaddes Ruh bilen doly bolan Stefanus Göge seredip, Hudaýyň şöhratyny, Hudaýyň sagynda duran Isany görüp: 56 «Men Gögüň açykdygyny, Ynsan Oglunyň Hudaýyň sagynda durandygyny görýärin» diýdi. 57 Şonda olar batly gygyryşyp, gulaklaryny tutuşyp, hemmesi birden Stefanusyň üstüne topuldylar. 58 Ony şäherden daşary çykaryp daşladylar. Güwäler öz geýimlerini Saul atly bir ýaş ýigidiň öňünde goýdular. 59 Olar Stefanusy daşlap durkalar, ol Rebbi çagyryp: «Ýa Reb, Isa! Meniň ruhumy kabul et!» diýdi. 60 Onsoň dyza çöküp, batly gygyryp: «Ýa Reb! Bu günäni olara ýazma!» diýdi. Muny aýdandan soň bolsa ol jan berdi.
1 Stefanusyň öldürilmegini Saul hem unady. Şol gün Iýerusalimdäki ýygnagy yzgytsyz yzarlamaga başladylar. Resullardan başga hemmeler Ýahuda, Samariýa ýurtlaryna dagadylar. 2 Emma Stefanusy Hudaýdan gorkýan adamlar jaýlap, oňa uly ýas tutdular. 3 Munuň tersine, Saul öýden-öýe girip, ýygnaga ezet berýärdi, erkekdir aýallary süýräp zyndana salýardy.
Filipus Samariýada
4 Dagan imanlylar bolsa aýlanyp, Hudaýyň sözüni yglan edýärdiler. 5 Filipus-da Samariýanyň bir şäherine gelip, olara Mesihi wagyz etdi. 6 Halaýyk Filipusa gulak asdy, onuň eden alamatlaryny eşidip, görüp, aýdanlaryny bir adam ýaly diňlediler. 7 Çünki murdar ruhly adamlaryň köpüsinden ol ruhlar gaty gygyryşyp çykýardylar, ençeme ysmaz hem otura şypa tapýardy. 8 Şeýlelikde, şäherde uly şatlyk döredi.
Simun jadygöý
9 Ozal bu şäherde jadygöýlük bilen meşgullanyp, Samariýa halkyny haýran galdyran, özüni uly adam diýip yglan eden Simun atly bir adam bardy. 10 Oňa uly-kiçi hemmeler üns berip: «Hudaýyň uly gudraty, ine, şudur» diýýärdiler. 11 Oňa üns bererdiler, çünki ol öz jadygöýlügi bilen ep-esli wagt olary haýran galdyrypdy. 12 Ýöne Hudaýyň Patyşalygy, Isa Mesihiň ady baradaky Hoş Habary wagyz eden Filipusa ynananlarynda hem erkekler, hem aýallar çokundyryldylar. 13 Simunyň özi-de iman etdi, çokundyrylandan soň bolsa Filipusyň ýanyndan aýrylmady. Ol uly alamatlaryň, gudratlaryň ýüze çykyşyny görüp haýran galýardy. 14 Resullar samariýalylaryň Hudaýyň sözüni kabul edenini Iýerusalimde eşidip, Petrus bilen Ýahýany olaryň ýanyna ýolladylar. 15 Bular hem baryp, Mukaddes Ruhy alsynlar diýip, olar üçin doga etdiler. 16 Sebäbi Ruh entek olaryň hiç biriniň üstüne inmändi, olar diňe Reb Isanyň ady bilen çokundyrylypdy. 17 Şonda resullar ellerini olaryň üstünde goýanlarynda, olar hem Mukaddes Ruhy aldylar. 18 Simun resullaryň elleriniň goýulmagy bilen, Mukaddes Ruhuň berlenini görende, olara pul getirip, şeýle diýdi: 19 «Elimi üstünde goýan adamym Mukaddes Ruhy alar ýaly, maňa-da bu ygtyýary beriň». 20 Ýöne Petrus oňa şeýle diýdi: «Puluň özüň bilen bile heläk bolsun! Çünki sen Hudaýyň sylagyny pul bilen satyn alaryn öýtdüň. 21 Bu işde seniň ne paýyň, ne-de hakyň bar, sebäbi seniň ýüregiň Hudaýyň öňünde dogry däl. 22 Indi, bu ýaman päliňden gaýt-da, Rebbe ýalbar, belki, Ol seniň bu pikiriňi bagyşlar. 23 Men seniň ajy ötden doludygyňy we erbetlik bilen baglydygyňy görýärin». 24 Simun oňa: «Meniň üçin Rebbe doga ediň, aýdanlaryňyzyň hiç birine duçar bolmaýyn!» diýdi. 25 Olar Rebbiň sözüne güwä geçip, ony aýdanlaryndan soň, Iýerusalime tarap gaýdyp, Samariýanyň ençeme obasynda Hoş Habary wagyz etdiler.
Filipus we hebeş
26 Rebbiň bir perişdesi Filipusa: «Tur, günorta bakan Iýerusalimden Gaza gidýän ýola rowana bol, ol çoladyr» diýdi. 27 Ol hem turup, ýola rowana boldy. Gidip barýarka, Hebeşistanyň aýal patyşasy Kandakynyň wezirleriniň biri, onuň gaznaçysy bolan bir agta duşdy. Ol Iýerusalime ybadat etmäge gelip, 28 indi hem yzyna dolanyp barýardy. Ol öz arabasynyň üstünde Işaýa pygamberiň kitabyny okap otyrdy. 29 Ruh Filipusa: «Bar, arabanyň ýanyndan ýöre!» diýdi. 30 Filipus ylgady-da, onuň Işaýa pygamberiň kitabyndan okaýan sözlerini eşidip: «Okaýan zatlaryňa düşünýärsiňmi?» diýdi. 31 Ol: «Biri ýol görkezmese, nähili düşüneýin?» diýdi. Onsoň araba münüp, ýanynda oturmagy Filipusdan haýyş etdi. 32 Onuň Mukaddes Ýazgylardan okap oturan ýeri şudy: «Goýun kimin öldürilmäge äkidildi, gyrkymçysynyň öňünde sem bolan guzy ýaly agzyny açmaýar. 33 Onuň kemsidilişinde adalat inkär edildi. Kim Onuň nesli hakynda gürrüň eder? Çünki Onuň ömür tanapy üzülendir». 34 Wezir Filipusa ýüzlenip: «Aýtsaňyzlaň, pygamber muny kim hakda aýdýar? Özi hakdamy ýa-da başga biri hakda?» diýdi. 35 Filipus şu ýazgydan söze başlap, Isanyň Hoş Habaryny oňa wagyz etdi. 36 Olar ýoldan barýarkalar, bir suwa geldiler. Wezir: «Ynha suw, meniň çokundyrylmagyma näme päsgel berýär?» diýdi. 37 Filipus oňa: «Bütin ýüregiň bilen iman edýän bolsaň, muňa rugsatdyr» diýdi. Ol: «Isa Mesihiň Hudaýyň Ogludygyna iman edýärin» diýdi. 38 Onsoň arabany saklatdy. Filipus bilen wezir bilelikde suwa girdiler; Filipus ony çokundyrdy. 39 Olar suwdan çykanlarynda, weziriň üstüne Mukaddes Ruh indi, Rebbiň bir perişdesi bolsa Filipusy göterip äkitdi. Wezir ony soň görmedi. Ol şatlanyp, öz ýoluny dowam etdirdi. 40 Filipus Azotosda peýda boldy. Ol Kaýsariýa çenli aýlanyp, ähli şäherlerde Hoş Habary wagyz etdi.
Isa Saula görünýär
1 Saul Rebbiň şägirtlerine heniz hem ölüm howpuny salyp, baş ruhanynyň ýanyna bardy. 2 Bu ýola uýanlary tapsa, erkek diýmän, aýal diýmän, tutup Iýerusalime getirer ýaly, özüne ondan Şamdaky sinagogalar üçin hatlar diledi. 3 Ol Şama ýetip barýarka, birdenkä Gökden bir nur onuň daş-töweregini ýagtyltdy. 4 Saul ýere ýykyldy. Şonda oňun gulagyna: «Saul! Saul! Näme üçin Maňa azar berýärsiň?» diýen ses geldi. 5 Ol: «Ýa Reb, Sen kim?» diýip sorady. Reb: «Men seniň azar berýän Isaň. Çişe depmek saňa kyndyr» diýdi. 6 Saul titräp, aljyrap: «Ýa Reb, meniň näme etmegimi isleýärsiň?» diýdi. Reb oňa: «Tur-da, şähere git, näme etmelidigiň saňa aýdylar» diýdi. 7 Onuň bilen bile barýan adamlar ol ýerde doňup durdylar, çünki sesi eşitseler-de, hiç kimi görmeýärdiler. 8 Saul ýerden turdy, ýöne gözüni açanda hiç kimi görmedi. Ony elinden tutup idip, Şama getirdiler. 9 Ol üç günläp görüp bilmedi, iýmedi we içmedi. 10 Şamda Hananýa atly bir şägirt bardy. Reb onuň gözüne görnüp: «Eý Hananýa!» diýdi. Ol hem: «Lepbeý, Ýa Reb!» diýip jogap berdi. 11 Reb oňa şeýle diýdi: «Tur, Dogry diýen köçä bar-da, Iudanyň öýünden tarsusly Saul atly adamy sora; ine, ol doga edýär. 12 Ol bir görnüşde Hananýa atly bir adamyň içeri girip, gözi gaýtadan görer ýaly, elini öz üstünde goýanyny gördi». 13 Hananýa şeýle jogap berdi: «Ýa Reb! Men bu adam barada, onuň Iýerusalimde Seniň mukaddesleriňe näçe ýamanlyk edenini köp kişilerden eşitdim. 14 Seniň adyňy agzanlaryň baryny tutup daňmaga onuň bu ýerde-de baş ruhanylardan ygtyýary bar». 15 Reb oňa şeýle diýdi: «Bar, çünki bu adam milletleriň, patyşalaryň we Ysraýyl ogullarynyň öňünde Meniň adymy götermek üçin saýlanan guraldyr. 16 Çünki Meniň adym ugrunda bu adamyň näçe görgi görmelidigini Men oňa görkezmekçi». 17 Şeýlelikde, Hananýa baryp, ýaňky öýe girdi, ellerini Saulyň üstünde goýup, şeýle diýdi: «Saul dogan! Gelýän ýoluňda saňa görnen Reb Isa seniň gözüň açylyp, Mukaddes Ruhdan dolmagyň üçin, meni iberdi». 18 Şol bada-da gözünden barda aýrylan ýaly bolup, Sauluň gözi açyldy. Ol ýokary turup çokundyryldy. 19 Nahar iýip, gaýtadan kuwwata geldi. Ol bir näçe günläp Şamda şägirtleriň ýanynda galyp,
Saul Şamda hem Iýerusalimde
20 derrew hem Isanyň Hudaýyň Ogludygy barada sinagogalarda wagyz etmäge başlady. 21 Muny eşidenleriň bary geňirgenişip: «Iýerusalimde şu Ady tutanlary ýere ýegsan eden bu dälmidi? Ol bu ýere olary tutup, baş ruhanylaryň ýanyna äkitmäge gelmänmidi näme?» diýişýärdiler. 22 Saul bolsa barha güýçlenýärdi. Ol: «Bu Mesihdir» diýip subut etmek bilen, Şamda oturan ýehudylaryň başyny çaşyrdy. 23 Ençeme gün geçenden soň, ýehudylar ony öldürmegiň maslahatyny etdiler. 24 Ýöne olaryň dildüwşügi Saula belli boldy. Olar ony öldürmek niýeti bilen gije-gündiz derwezeleri hem saklaýardylar. 25 Şägirtler bolsa gijäniň birwagty ony sebediň içine salyp, şäheriň diwaryndan sallap düşürdiler. 26 Saul Iýerusalime gelip, şägirtlere goşulmaga synanyşdy, ýöne hemmeler ondan gorkýardylar, çünki onuň şägirtdigine ynam etmeýärdiler. 27 Onsoň Barnabas Sauly alyp, resullaryň ýanyna getirdi, olara ýolda onuň nähililik bilen Rebbi görendigini, Rebbiň onuň bilen gepleşendigini hem-de onuň Şamda Isanyň ady bilen gaýratly gepländigini gürrüň berdi. 28 Saul Iýerusalimde Rebbiň ady bilen gaýratly gepläp, olar bilen bilelikde girip-çykýardy. 29 Ol grekçe gepleşýän ýehudylar bilen gürleşip çekişýärdi; ýöne olar Sauly öldürmegiň kastyna düşdüler. 30 Doganlar mundan habarly bolanlarynda, ony Kaýsariýa getirip, Tarsusa tarap ýola saldylar. 31 Şeýlelikde, ýygnaklar bütin Ýahudada, Jelilede we Samariýada parahat ýaşaýardy, abatlanyp, Reb gorkusynda gezip, Mukaddes Ruhuň göwünlik bermegi bilen köpelýärdi.
Eneas bilen Tabita
32 Petrus hemme ýere aýlanyp ýörşüne Liddada oturan imanlylaryň ýanyna geldi. 33 Petrus ol ýerde sekiz ýyl bäri düşekde ysmaz bolup ýatan Eneas atly bir adamy görüp: 34 «Eneas, Isa Mesih saňa şypa berýär. Ýokaryk tur-da, ýorgan-düşegiňi düzet!» diýdi. Ol hem şobada ýokary turdy. 35 Lidda we Şaronda oturanlaryň bary ony görüp, Rebbe tarap öwrüldiler. 36 Ýafada Tabita atly (grekçe terjimesi Dorkas) bir zenan şägirt bardy. Munuň eden ýagşy işleri, beren sadakalary gaty köpdi. 37 Şol günlerde ol syrkawlap öldi, ony ýuwup, balahanada goýdular. 38 Lidda Ýafa ýakyn bolansoň, şägirtler Petrusyň şol ýerdedigini eşidenlerinde, oňa iki adamy ýollap: «Gijikdirmän, biziň ýanymyza gel!» diýip haýyş etdiler. 39 Petrus turup, olar bilen gitdi. Gelende, ony balahana eltdiler. Ähli dul hatynlar Petrusyň ýanyna ýygnandylar we aglaşyp, Dorkasyň heniz olaryň ýanyndaka tiken ähli köýnekdir lybaslaryny oňa görkezdiler. 40 Petrus hemmeleri daşary çykardy-da, dyza çöküp doga etdi we jesede ýüzlenip şeýle diýdi: «Tabita, tur!» Aýal gözüni açyp, Petrusy görende, galyp oturdy. 41 Petrus elini berip, ony turuzdy. Onsoň mukaddesleri we dul hatynlary çagyryp, ony olara diri tabşyrdy. 42 Bu habar bütin Ýafa ýaýrap, köp adamlar Rebbe iman etdiler. 43 Petrus Ýafada Simun atly bir eýleýjiniňkide ençeme günläp galdy.
Iman eden ýüzbaşy
1 Kaýsariýada italiýaly diýen goşun bölüminiň ýüzbaşysy bolan Kornelius atly bir adam bardy. 2 Ol tutuş öý-içersi bilen birlikde Hudaýdan gorkýan, takwa adamdy, ýehudy halkyna köp sadakalar berip, Hudaýa mydama doga ederdi. 3 Kornelius öýlän sagat üçlerde Hudaýyň bir perişdesiniň: «Eý Kornelius!» diýip, ýanyna içerik girenini bir görnüşde aýdyň gördi. 4 Kornelius gorky içinde oňa gözlerini dikip: «Ýa Reb, näme?» diýdi. Perişde oňa jogap berdi: «Seniň okan dogalaryňy, beren sadakalaryňy Hudaý ýatlap kabul etdi. 5 Indi Ýafa birnäçe adam ýolla-da, lakamy Petrus bolan Simuny getirt. 6 Bu adam Simun atly bir eýleýjiniňkide myhmandyr, onuň öýi bolsa deňziň ýakasyndadyr. Petrus seni we içeriňi gutarjak sözler aýdar». 7 Özi bilen gepleşen perişde gidenden soň, Kornelius hyzmatçylaryndan ikisini we hemişe öz töwereginde bolýanlardan bir takwa esgeri çagyrdy. 8 Ähli zady aýdyp, olary Ýafa ýollady.
Petrusa görnen görnüş
9 Şol günüň ertesi olar ýoldakalar, şähere golaýlanlarynda, günortan ýakyn Petrus doga etmek üçin üçege çykdy. 10 Ol ajykdy we naharlanmak isledi. Nahar taýýarlanyp ýörkä, özüni ýitirme ýagdaýyna geldi. 11 Ol Gögüň açylyp, dört burçundan baglanan saçak ýaly bir uly zadyň Ýere sallanyp, öz üstüne inip gelýänini gördi. 12 Onuň içinde bolsa Ýeriň ähli dört aýaklylaryndan, wagşy haýwanlaryndan, süýrenijilerinden hem-de Gögüň guşlaryndan bardy. 13 Bir ses oňa gygyryp: «Petrus tur, damaklaryny çal-da, iý!» diýdi. 14 Petrus: «Ýok, ýa Reb, men asla hapa, haram zat iýen däldirin» diýdi. 15 Ses ýene ikinji gezek oňa: «Hudaýyň tämiz eden zatlaryna hapa diýme» diýdi. 16 Bu üç gezek gaýtalanyp, saçak tiz Göge alyndy. 17 Petrus bu gören görnüşiniň nämedigi hakynda oýlanyp durka, ine, Korneliusyň ýollan adamlary Simunyň öýüni sorap, gapa gelip durdular. 18 Olar gygyryp: «Petrus lakamly Simun şu ýere myhmanmydyr?» diýip soradylar. 19 Petrus bu görnüş barada oýlanyp durka, Ruh oňa şeýle diýdi: «Ine, üç adam seni gözläp ýör. 20 Tur, aşak düş, ikirjiňlenme-de, olar bilen git, çünki olary Men ýolladym». 21 Adamlaryň ýanyna gelen Petrus: «Ine, gözleýän adamyňyz men. Näme üçin geldiňiz?» diýdi. 22 Olar şeýle diýdiler: «Ýüzbaşy Kornelius dogry, Hudaýdan gorkýan adam, ýehudy halkynyň ýanynda at-abraýy bar. Ol bir mukaddes perişdeden seni öýüne getirmek hem-de seniň aýtjak sözleriňi diňlemek barada buýruk alypdyr». 23 Petrus olary içerik çagyryp, myhman aldy. Şol günüň ertesi Petrus turup, olar bilen ýola düşdi. Ýafaly doganlaryň-da käbiri onuň bilen bile gitdi.
Petrus Korneleusyň öýünde
24 Ertesi gün olar Kaýsariýa bardylar. Kornelius hem dogan-garyndaşlaryny, ýakyn dostlaryny bir ýere çagyryp, olara garaşyp otyrdy. 25 Petrus içerik girende, Kornelius ony garşylap, aýagyna ýykyldy, oňa sežde etdi. 26 Emma Petrus ony galdyryp: «Tur! Men hem adam» diýdi. 27 Onsoň onuň bilen gürrüňleşip, içerik girende, köp adamlaryň ýygnanandygyny gördi. 28 Olara şeýle diýdi: «Bir ýehudy üçin başga milletden bolan biri bilen gatnaşmagyň ýa onuň ýanyna gitmegiň nähili ýerliksizdigini özüňiz bilýänsiňiz, ýöne Hudaý maňa hiç bir adama hapa ýa haram diýmeli däldigimi görkezdi. 29 Şonuň üçin hem, çagyrylanymda, gürrüňsiz geldim. Indi bolsa soraýaryn: näme sebäpden meni çagyrdyňyz?» 30 Kornelius şeýle jogap berdi: «Üç gün mundan ozal şu wagtlarda agzym orazady. Öýlän sagat üçlerde öýümde doga edip otyrdym. Ine, bir parlak egin-eşikli adam garşymda durup, maňa şeýle diýdi: 31 „Kornelius, seniň dogaň eşidildi, sadakalaryňy Hudaý ýatlady. 32 Ýafa adam ýolla-da, Petrus lakamly Simuny çagyr. Ol deňiz ýakasyndaky Simun eýleýjiniň öýüne myhmandyr. Ol gelip, saňa bir söz aýdar". 33 Men derrew saňa adam ýolladym, sen-de gelip ýagşy etdiň. Ine, hemmämiz Hudaý tarapyndan saňa tabşyrylan ähli zady eşitmek üçin, Onuň huzurynda häzir bolup otyrys». 34 Şonda Petrus söze başlap şeýle diýdi: «Men, dogrudan-da, Hudaýyň hiç kimi ala tutman, 35 eýsem, her milletde kim Ondan gorksa, dogrulyk etse, şony kabul edýändigine göz ýetirdim. 36 Onuň barçanyň Rebbi bolan Isa Mesih arkaly parahatlyk yglan edip, Ysraýyl ogullaryna ýollan sözi şudur: 37 Ýahýanyň wagyz eden çokundyrmasyndan soň, Jelileden başlap, bütin Ýahudada ýüze çykanlary, 38 Hudaýyň Mukaddes Ruh we gudrat berip, Nasyraly Isany wezipä bellänini, Onuň hem aýlanyp, ýagşylyk edip, iblisiň golastynda ezilenleriň baryna şypa berenini siz bilýänsiňiz, çünki Hudaý Onuň bilendi. 39 Biz Onuň Ýahudada, Iýerusalimde edenleriniň baryna şaýatdyrys. Ony agaçdan asyp öldürdiler. 40 Hudaý üçünji gün Isany direldip, 41 bütin halka däl-de, diňe Hudaýyň öňden saýlan şaýatlaryna, ýagny ölümden direleninden soň, Onuň bilen bile iýip-içenler bolan bize açykdan-açyk görkezdi. 42 Ol Özüniň dirileriň hem ölüleriň Hudaý tarapyndan bellenen Kazysydygyny halka wagyz edip, güwä geçmegimizi bize tabşyrdy. 43 Isa iman eden her kesiň Onuň ady bilen günäsiniň ötüljegine ähli pygamberler güwä geçýär». 44 Petrus bu sözleri aýdyp durka, sözi eşidenleriň barynyň üstüne Mukaddes Ruh indi. 45 Petrus bilen gelen sünnetli imanlylar Mukaddes Ruh sylagynyň başga milletleriň üstüne-de dökülenine geňirgendiler, 46 çünki olaryň başga dillerde gepläp, Hudaýy öwgi bilen beýgeldişini eşitdiler. Şonda Petrus: 47 «Biziň ýaly Mukaddes Ruhy alan bu adamlaryň suw bilen çokundyrylmagyny kim gadagan edip biler?» diýdi. 48 Onsoň Petrus olary Isa Mesihiň ady bilen çokundyrmagy buýurdy. Soňra olar Petrusdan birnäçe günläp galmagy haýyş etdiler.
Petrusyň düşündirişleri
1 Ýahudada bolýan resullar, doganlar başga milletleriň-de Hudaýyň sözüni kabul edenini eşitdiler. 2 Petrus Iýerusalime gelende, sünnetliler onuň bilen dawalaşyp: 3 «Sen sünnetsiz adamlaryň ýanyna barypsyň, olar bilen nahar iýipsiň» diýdiler. 4 Petrus hem söze başlap, bolan wakany olara birin-birin aýdyp berdi: 5 «Ýafa şäherinde doga edip otyrkam, özümi ýitiren ýagdaýymda bir görnüş gördüm. Uly saçaga meňzeş bir zat dört burçundan Gökden Ýere sallanyp, meniň ýanyma çenli inip geldi. 6 Onuň içine bakyp synlanymda, Ýeriň dört aýakly haýwanlaryny, ýabany hem süýreniji haýwanlaryny, Gögüň guşlaryny gördüm. 7 Onsoň bir ses eşitdim, ol maňa: „Petrus, tur, damaklaryny çal-da, iý!" diýdi. 8 Men: „Ýok, ýa Reb! Hapa, haram zat meniň agzyma asla giren däldir" diýdim. 9 Emma ses Gökden ikinji gezek maňa: „Hudaýyň tämiz eden zatlaryna hapa diýme!" diýdi. 10 Bu üç gezek gaýtalanyp, hemmesi ýene ýokaryk Göge çekildi. 11 Ine, şol pursatda üç adam meniň bolýan öýümiň öňüne gelip durdular. Olar meniň ýanyma Kaýsariýadan ýollanan eken. 12 Onsoň Ruh maňa hiç ikirjiňlenmän, olar bilen bile rowana bolmalydygymy aýtdy. Bu alty dogan hem meniň bilen bile gitdi, biz ol adamyň öýüne bardyk. 13 Ol hem bize perişdäni görendigini, onuň öýünde durup: „Ýafa adam ýolla-da, Petrus lakamly Simuny getirt. 14 Ol saňa birnäçe söz aýdar. Şol sözler arkaly sen tutuş içeriň bilen gutularsyň" diýenini aýtdy. 15 Men söze başlanymda, ozal biziň üstümize inişi ýaly, olaryň üstüne hem Mukaddes Ruh indi. 16 Şonda Rebbiň: „Ýahýa suw bilen çokundyrypdy, ýöne siz Mukaddes Ruh bilen çokundyrylarsyňyz" diýip aýdan sözi ýadyma düşdi. 17 Şeýlelikde, Reb Isa Mesihe iman edenlerinden soň, Hudaý bize berşi ýaly, olara-da şol sylagy beren bolsa, Hudaýa garşy durup biler ýaly, men kim bolupdyryn?» 18 Olar muny eşidenlerinde köşeşdiler, Hudaýy şöhratlandyryp: «Onda, Hudaý ýaşaýyş getirýän tobany özge milletlere-de beripdir» diýişdiler.
Antakiýadaky imanlylar
19 Stefanus bilen baglanyşykly bolan yzarlamalar netijesinde dargadylanlar Finikiýa, Kipr we Antakiýa çenli aýlandylar. Olar sözi ýehudylardan başga hiç kime wagyz etmeýärdiler. 20 Olaryň arasynda birnäçe kiprli we kireneli adamlar bardy. Olar Antakiýa gelenlerinde, Reb Isanyň Hoş Habaryny wagyz edip, greklere-de aýtdylar. 21 Rebbiň eli olar bilendi. Şeýlelikde, köp adamlar iman getirip, Rebbe tarap öwrüldiler. 22 Bu hakdaky habarlar Iýerusalimdäki ýygnanyşyga gelip ýetdi. Olar Barnabasy Antakiýa ýolladylar. 23 Ol gelende, Hudaýyň merhemetini görüp şat boldy, gaýduwsyz ýürek bilen Rebbe ýapyşar ýaly, hemmelere öwüt-nesihat etdi. 24 Çünki ol oňat adamdy, Mukaddes Ruhdan, imandan doludy. Şeýlelikde, köp adamlar Rebbe goşuldylar. 25 Onsoň Barnabas Sauly idäp, Tarsusa gitdi. 26 Ony tapyp, Antakiýa getirdi. Olar bütin bir ýyllap ýygnakda toplanyp, köp adamlara sapak berdiler. Şägirtleriň mesihi adyny almagy ilki bilen Antakiýada ýüze çykdy. 27 Şol günlerde Antakiýa Iýerusalimden birnäçe pygamber geldi. 28 Bulardan Agabus atly biri galyp, bütin dünýäniň başyna uly açlyk gelmelidigini Ruh arkaly habar berdi. (Bu kaýsar Klaudiusyň zamanynda boldy.) 29 Şonda Ýahudada ýaşaýan doganlara goldaw üçin, şägirtleriň her biri gurbunyň çatdygyndan olara pul ýollamagy karar etdiler. 30 Puly Barnabas we Sauluň eli bilen ýygnak ýolbaşçylaryna ibermek bilen, bu karary ýerine ýetirdiler.
Petrusyň zyndandan gaçyşy
1 Şol wagtlar Hirodes patyşa ýygnaga degişli bolanlaryň käbirini sütem etmek maksady bilen tutdy. 2 Ýahýanyň dogany Ýakuby gylyç bilen öldürtdi. 3 Ol munuň ýehudylaryň göwnüne ýaranyny görüp, soňra Petrusy-da tutdy. Petir baýramy günleridi. 4 Hirodes Petrusy ele salyp, Pesahdan soň halk öňüne çykarmak niýeti bilen zyndana saldy-da, her biri dört esgerden ybarat bolan dört topary oňa garawul goýmagy tabşyrdy. 5 Şeýlelikde, Petrus zyndanda saklanýardy, ýöne ýygnak onuň üçin Hudaýa jan çekip doga edýärdi. 6 Hirodesiň ony orta çykarjak gününiň öň ýanyndaky gije Petrus iki esgeriň arasynda goşa zynjyr bilen bagly ýatyrdy, garawullar-da gapynyň agzynda zyndana garawulçylyk edýärdiler. 7 Birdenkä Rebbiň bir perişdesi görnüp, türmede nur ýalpyldady. Perişde Petrusyň böwrüne dürtüp, ony oýardy-da: «Tiz tur!» diýdi. Şobada-da Petrusyň zynjyrlary elinden ýere gaçdy. 8 Perişde oňa: «Guşagyňy guşan-da, çaryklaryňy bagla!» diýdi. Ol şeýle hem etdi. Perişde oňa: «Geýimiňi geý-de, meniň yzyma düş!» diýdi. 9 Petrus daşary çykyp, onuň yzyna düşdi. Ol perişde arkaly bolanlaryň çynlygyny bilmän, gözüne görünýändir öýdýärdi. 10 Olar birinji, ikinji garawullardan geçip, şähere çykýan demir derwezä geldiler. Derweze olara öz-özünden açyldy. Olar daşary çykyp, bir köçäni ilerligine geçdiler welin, perişde birdenkä gaýyp boldy. 11 Ine, şonda Petrus aýňalyp: «Rebbiň perişdesini ýollap, Hirodesiň elinden, ýehudy halkynyň garaşan ähli zatlaryndan meni halas edendigine, hakykatdan hem, indi göz ýetirýärin» diýdi. 12 Muny aňlanyndan soň, ol Markus lakamly Ýahýanyň ejesi Meremiň öýüne gitdi. Ol ýerde köp adam üýşüp, doga edip otyrdy. 13 Petrus howlynyň gapysyny kakanda, gapyny Roda atly bir keniz açmaga geldi. 14 Ol Petrusyň sesini saýgaranda, begenjinden ýaňa gapyny açman, içerik ylgap, Petrusyň howlynyň gapysynda duranyny habar berdi. 15 Öýdäkiler oňa: «Sen akylyňdan azaşypsyň» diýdiler. Ýöne ol öz gepini berk nygtanynda olar: «Ol Onuň perişdesidir» diýdiler. 16 Emma Petrus birsyhly gapyny kakyp durdy. Gapyny açanlarynda, ony görüp haýran galdylar. 17 Seslerini çykarmazlyklary üçin, Petrus olara eli bilen yşarat etdi. Onsoň Rebbiň özüni zyndandan çykaranyny olara gürrüň berip: «Muny Ýakuba hem doganlara habar beriň» diýdi-de, başga ýere çykyp gitdi. 18 Gün doganda, Petrusa näme bolduka diýip, esgerleriň arasyna uly galmagal düşdi. 19 Hirodes Petrusy agtardy. Ol ony tapmansoň bolsa garawullary soraga çekip, olary öldürmegi buýurdy. Şondan soň Hirodes Ýahudadan Kaýsariýa gidip, şol ýerde galdy.
Hirodes patyşanyň ölümi
20 Hirodes Sire we sidonlylara garşy dişini gyjaýardy. Olar hem birleşip, Hirodesiň ýanyna geldiler-de, patyşanyň ýatak jaýynyň başlygy Wlastosy öz taraplaryna çekip, ýaraşyk dilediler; çünki olaryň ýurdy patyşanyň ýurdundan azyk alýardy. 21 Ine, bellenen günde Hirodes patyşalyk lybasyny geýip, kürsüde oturdy-da, halka söz sözledi. 22 Halk hem: «Bu bir taňry sesi, ynsan sesi däl!» diýip gygyryşýardy. 23 Şol bada Rebbiň bir perişdesi Hirodesi urdy, çünki ol Hudaýy şöhratlandyrmandy. Şeýlelikde, ol endam-jany gurtlap öldi. 24 Hudaýyň sözi bolsa pajarlap ösýärdi. 25 Barnabas bilen Saul hem ýumşy bitirip, yzlaryna gaýtdylar. Olar Markus lakamly Ýahýany-da ýanlaryna alyp, Iýerusalimden yzlaryna öwrüldiler.
Barnabas bilen Saul wezipä bellenýär
1 Antakiýadaky ýygnakda birnäçe pygamber we mugallym bardy: Barnabas, Niger diýen Simun, kireneli Lukius, ýurduň dörtden birine höküm sürýän bilen bile ulalan Manean we Saul. 2 Bular Rebbe ybadat edip, oraza tutup ýörkäler, Mukaddes Ruh: «Meniň çagyran işim üçin, Barnabas bilen Sauly Maňa aýryp goýuň!» diýdi. 3 Şonda oraza tutup, doga etdiler-de, ellerini olaryň üstüne goýup, Barnabas bilen Sauly ýola saldylar.
Kiprde
4 Şeýlelikde, Mukaddes Ruh tarapyndan ýollanan Barnabas bilen Saul Selukiýa geldiler. Ol ýerden hem gämili Kipre geçdiler. 5 Onsoň Salamise gelip, ýehudylaryň sinagogalarynda Hudaýyň sözüni wagyz etdiler. Ýahýa hem olara ýardam edýärdi. 6 Olar bütin adany aýlanyp, Pafosa geldiler. Ol ýerde Bareşu atly bir jadygöý hem ýalan ýehudy pygambere sataşdylar. 7 Bareşu paýhasly adam bolan häkim Serjius Pawlusyň ýanynda bolardy. Häkim Barnabas bilen Sauly çagyryp, olardan Hudaýyň sözüni eşitmek isledi. 8 Emma Elimas jadygöý (onuň ady şeýle terjime edilýär) olara garşy çykyp, häkimi imandan dändirjek boldy. 9 Şeýlelikde, Saul, ýagny Pawlus Mukaddes Ruhdan dolup, oňa seretdi we şeýle diýdi: 10 «Eý, ähli kezzaplykdan we ähli galplykdan doly adam, iblis ogly, ähli dogrulygyň duşmany! Sen Rebbiň dogry ýollaryny egreltmegi bes etjek dälmi? 11 Indi, ine, Rebbiň eli üstüňe gelýär, sen kör bolarsyň, belli bir wagta çenli güneşi görmersiň». Şobada-da onuň üstüne tümlük, garaňkylyk indi. Ol özüni itdirjek bolup, töweregini sermeläp, adam agtaryp başlady. 12 Häkim ýüze çykan wakany görüp iman etdi, çünki ol Rebbiň taglymatyna haýran galypdy.
Pisidýa Antakiýasynda
13 Pawlus we onuň ýoldaşlary Pafosdan gämä münüp, Pamfiliýa Pergasyna geldiler. Şol ýerde Ýahýa olardan aýrylyp, Iýerusalime gaýtdy. 14 Olar bolsa Pergadan ýollaryny dowam etdirip, Pisidýa Antakiýasyna geçdiler. Sabat güni sinagoga baryp oturdylar. 15 Mukaddes Kanundan we pygamberler ýazgysyndan okalandan soň, sinagoga başlyklary olara adam ýollap: «Doganlar, halka öwüt-ündewli sözüňiz bar bolsa aýdyň» diýdiler. 16 Şeýlelikde, Pawlus turup, eli bilen yşarat edip, şeýle diýdi: «Eý, ysraýylly adamlar, Hudaýdan gorkýanlar, diňläň! 17 Bu Ysraýyl halkynyň Hudaýy biziň atalarymyzy saýlady, halky Müsür ýurdunda oturan mahaly beýgeldip, güýçli gol bilen ol ýerden çykardy. 18 Olary kyrk ýyl çemesi çölde ekledi. 19 Kengan ýurdunda ýedi milleti heläkläp, ýurtlaryny olara miras berdi. 20 Onsoň olara dört ýüz elli ýyl çemesi ― Samuýel pygambere çenli kazylar berdi. 21 Ine, şondan başlap, olar bir patyşa talap etdiler. Hudaý olara kyrk ýyllap benýamyn taýpasyndan bir adamy, ýagny Kişiň ogly Sauly berdi. 22 Ony tagtdan düşürenden soň bolsa, olara Dawudy patyşa etdi. Ol hakda güwä hem geçip: „Göwnüme jaý bir adamy, Ýessäniň ogly Dawudy tapdym. Ol Meniň ähli islegimi berjaý eder" diýdi. 23 Şeýlelikde, Hudaý Öz wadasyna görä, onuň neslinden Ysraýyl üçin Isany halasgär edip çykardy. 24 Ol gelmezden öň bolsa Ýahýa bütin Ysraýyl halkyna toba etmegi wagyz edip, olary çokundyrylmaga çagyrdy. 25 Ýahýa işini bitirmäge golaýlan wagty şeýle diýdi: „Meni kimdir öýdýärsiňiz? Men ― Ol däl. Ine, meniň yzymdan Biri geler, men Onuň çarygynyň bagyny çözmäge-de mynasyp däldirin". 26 Doganlar, eý, Ybraýym nesliniň ogullary we araňyzdaky Hudaýdan gorkýanlar! Bu gutulyş sözi size iberildi. 27 Çünki Iýerusalim ilaty we olaryň başlyklary Ony tanamadylar. Ony höküm etmek bilen, her sabat güni okalýan pygamberler sözlerini berjaý etdiler. 28 Ölüm jezasyna hiç bir sebäp tapmasalar-da, Pilatusdan Onuň öldürilmegini haýyş etdiler. 29 Ol hakda ýazylanlaryň baryny bitirenlerinden soň bolsa Ony agaçdan aşak düşürip, bir mazarda goýdular. 30 Emma Hudaý Ony direltdi. 31 Ol Özi bilen Jelileden Iýerusalime gelenlere köp günleriň dowamynda göründi. Şindi bu adamlar halkyň öňünde Onuň güwäleridir. 32 Biz atalara berlen wadanyň hoş habaryny size wagyz edýäris. 33 Hudaý Isany direltmek bilen, olaryň oglanlary bolan biziň üçin şol wadany ýerine ýetirdi. Ikinji mezmurda hem şeýle ýazylypdyr: „Sen Meniň Oglumsyň, Men bu gün Seni öndürdim". 34 Asla çüýretmezlik üçin, Ony ölümden direldişi hakda hem şeýle diýdi: „Men size Dawuda wada eden mukaddes hem ygtybarly bereketlerimi bererin". 35 Munuň üçin başga bir ýerde-de: „Sen Öz Mukaddesiňiň çüýremegine razy bolmarsyň" diýýär. 36 Çünki Dawut Hudaýyň islegi boýunça öz nesline gulluk edenden soň öldi. Ol atalarynyň ýanynda jaýlandy; onuň bedeni çüýredi. 37 Ýöne Hudaýyň Direldeni çüýremedi. 38 Biliň, eý doganlar, günäleriň bagyşlanmagy bu Adam arkaly size wagyz edilýär. 39 Musanyň kanunynda aklanyp bilmedik bütin zatlaryňyzda iman eden her kes bu Adam arkaly aklanar. 40 Indi sak boluň, pygamberler kitabynda aýdylanlar başyňyza geläýmesin: 41 „Serediň, eý masgaralaýjylar, haýran galyň, heläk boluň; çünki Men siziň günleriňizde şeýle bir iş ederin welin, ony size biri beýan etse, asla ynanmarsyňyz"». 42 Olar ýehudylaryň sinagogasyndan çykyp barýarkalar, ýehudy däller bu sözleriň geljek sabat güni-de özlerine wagyz edilmegini olardan haýyş etdiler. 43 Sinagogadaky halaýyk daganynda, ýehudylaryň we ýehudy dinine geçip, Hudaýa ybadat edýänleriň köpüsi Pawlus bilen Barnabasyň yzyna düşdüler. Bular hem gürrüň berip, Hudaýyň merhemetinde erjellik etmekleri üçin, olara nesihat etdiler. 44 Soňky sabat güni bolsa Hudaýyň sözüni diňlemek üçin, bütin şäher diýen ýaly ýygnandy. 45 Ýehudylar halaýygy görenlerinde göripçilikden dolup, Pawlusyň aýdan zatlaryna garşy çykyp, dil ýetirdiler. 46 Pawlus bilen Barnabas hem gaýratlylyk bilen şeýle diýdiler: «Hudaýyň sözi ilki size wagyz edilmelidi. Ýöne siz ony ret etdiňiz, özüňizi ebedi ýaşaýşa mynasyp görmediňiz. Şonuň üçin, ine, biz özge milletlere tarap ýüzlenýäris. 47 Çünki Reb bize şeýle tabşyrdy: „Ýeriň ujuna çenli gutulyş daşamagyň üçin, Men Seni milletlere nur etdim"». 48 Milletler muny eşidenlerinde şatlanyp, Rebbiň sözüni şöhratlandyrdylar. Şeýlelikde, ebedi ýaşaýyş üçin bellenenleriň bary iman etdi. 49 Rebbiň sözi ýurduň hemme ýerine ýaýraýardy. 50 Ýehudylar dindar, sylanýan aýallary we şäheriň abraýly adamlaryny öjükdirdiler. Şeýlelikde, Pawlus bilen Barnabasy kowalap, serhetlerinden çykardylar. 51 Pawlus bilen Barnabas aýaklarynyň tozuny olara garşy kakyp, Konýa gitdiler. 52 Şägirtler bolsa şatlyk we Mukaddes Ruh bilen doludylar.
Konýada
1 Konýada bilelikde ýehudylaryň sinagogasyna bardylar; olaryň gürrüň berişi hem ýehudylardan, hem greklerden uly toparyň iman getirmegine sebäp boldy. 2 Ýöne iman etmedik ýehudylar özge milletleri küşgürip, olaryň aňyny doganlara garşy garaladylar. 3 Esli wagt ol ýerde bolan Pawlus bilen Barnabas Reb üçin gaýratly wagyz edýärdiler. Reb hem olaryň elleri bilen alamatlar, gudratlar görkezip, Öz merhemeti baradaky söz üçin güwä geçýärdi. 4 Şäher halky iki bölünip, bir bölegi ýehudylaryň, bir bölegi-de resullaryň tarapyna geçdi. 5 Ýöne milletler hem-de ýehudylar we olaryň başlyklary tarapyndan resullary ryswa etmek, daşlamak üçin bir hüjüm ýüze çykanda, 6 mundan habarly bolan resullar Likaoniýanyň şäherleri bolan Listra, Derbä we şol etraplara gaçyp baryp, 7 ol ýerlerde-de Hoş Habary wagyz etdiler.
Listrada hem Derbede
8 Listrada aýaklary ysgynsyz bir adam ýaşaýardy, ol eneden dogma otura bolup, hiç wagt ýöremändi. 9 Bu adam Pawlusyň gürrüňini diňledi; Pawlus hem oňa göz dikdi, onuň sagaljagyna imanynyň bardygyny görüp, 10 gaty ses bilen: «Aýagyň üstünde dik dur!» diýdi. Ol hem ýokary towsup, ýöräp başlady. 11 Halaýyk Pawlusyň eden işini görende seslerini gataldyp, likaoniýa dilinde: «Taňrylar ynsan keşbine girip, biziň ýanymyza inipdir!» diýişdiler. 12 Barnabasa Zews, Pawlusa-da söz sözleýän bolany üçin Hermes diýdiler. 13 Şäheriň daşynda ýerleşen Zews ybadathanasynyň ruhanysy derwezeleriň agzyna öküzler, wenoklar getirip, halk bilen birlikde gurbanlyk berjek boldy. 14 Emma resullar, ýagny Barnabas, Pawlus muny eşidenlerinde, öz egin-eşiklerini ýyrtyp, halkyň ortasyna zyňyldylar, gygyryp, şeýle diýdiler: 15 «Adamlar! Näme üçin beýle edýärsiňiz? Biz-de duýgulary size meňzeş ynsanlardyrys we sizi bu boş zatlardan dönüp, Gögi, Ýeri, deňzi we olaryň içindäki ähli zatlary ýaradan diri Hudaýa tarap öwrülmäge çagyrýarys. 16 Ol geçen nesillerde bütin milletlere öz ýollary bilen ýöremäge rugsat etdi. 17 Muňa garamazdan, ýagşylyk etmek, size Gökden ýagmyr hem hasylly möwsümler bermek, ýüregiňizi iýmit hem şatlykdan doldurmak bilen, Özüni güwäsiz goýmady». 18 Bu sözler bilen halky özlerine gurban kesmekden zordan dändirdiler. Hemmesini öz öýüne iberdiler. Olar ol ýerde galyp, ders berip ýörkäler, 19 Antakiýadan, Konýadan ýehudylar geldi; olar halky öjükdirip, Pawlusy daşladylar, ony ölendir öýdüp, şäherden daşary süýrediler. 20 Emma şägirtler daşyna üýşenlerinde, Pawlus ör turup, şähere gaýtdy. Şol günüň ertesi hem Barnabas bilen Derbä tarap ýola düşdi. 21 Olar bu şähere Hoş Habary wagyz edip, köpleri şägirt edenlerinden soň, Listra, Konýa we Antakiýa gaýdyp geldiler. 22 Şägirtleriň janlaryna kuwwat berip, olara imanda berk durmagy ündäp: «Biz Hudaýyň patyşalygyna köp muşakgatlar bilen girmelidiris» diýýärdiler. 23 Pawlus bilen Barnabas her ýygnakda olara ýolbaşçylar saýlap, orazaly doga edip, olary iman eden Reblerine tabşyrdylar. 24 Onsoň Pisidiýanyň içinden geçip, Pamfiliýa geldiler. 25 Pergada Rebbiň sözüni wagyz edip, Attaliýa indiler. 26 Ol ýerden hem öz bitiren işleri üçin Hudaýyň merhemetine tabşyrylan ýerleri bolan Antakiýa gämili gaýtdylar. 27 Gelip, ýygnagy üýşürdiler, Hudaýyň özleri arkaly ähli edenlerini, ýehudy dällere iman gapysyny açanyny gürrüň berdiler, 28 köp wagtlap şägirtleriň ýanynda boldular.
Iýerusalimde bolan geňeş
1 Ýahudadan gelen käbir adamlar doganlara sapak berip: «Musanyň adaty boýunça sünnetlenmeseňiz, gutulyp bilmersiňiz» diýýärdiler. 2 Pawlus bilen Barnabas bu adamlar bilen kän çekişip, jedelleşdiler. Onsoň bu meseläniň çözgüdi üçin, beýleki doganlaryň birnäçesi bilen birlikde Pawlus bilen Barnabas resullaryň, ýolbaşçylaryň ýanyna, Iýerusalime gitmeli diýen karara gelindi. 3 Şeýlelikde, ýygnak tarapyndan ýola salnanlar Finikiýanyň, Samariýanyň içinden geçdiler, milletleriň Rebbe tarap öwrülendigini aýdyp, doganlara uly şatlyk berdiler. 4 Iýerusalime gelenlerinde bolsa ýygnak, resullar we ýolbaşçylar tarapyndan kabul edilip, Hudaýyň özleri arkaly eden ähli zadyny habar berdiler. 5 Emma fariseýler mezhebinden iman edenleriň käbiri aýaga galyp: «Beýleki milletlerden bolanlary sünnetlemeli, Musanyň kanunyny saklamagy tabşyrmaly» diýdiler. 6 Onsoň resullar, ýolbaşçylar bu mesele barada maslahatlaşmak üçin ýygnandylar. 7 Gürrüň uzaga çekende, Petrus ýokary turup, olara şeýle diýdi: «Doganlar! Öz bilşiňiz ýaly, milletleriň Hoş Habar sözüni meniň agzymdan eşidip, iman etmelidigi üçin, Hudaý köp wagt mundan ozal aramyzdan meni saýlady. 8 Ýürekleri bilýän Hudaý bize berşi ýaly, özge milletlere-de Mudakkes Ruhy bermek bilen, olara güwä geçdi. 9 Ýüreklerini iman arkaly tämizledi, biz bilen olaryň arasynda hiç bir parh goýmady. 10 Indi, näme üçin atalarymyzyň, özümiziň dakynyp bilmedik boýuntyrygymyzy şägirtleriň boýnuna saljak bolup, Hudaýy synaýarsyňyz? 11 Biz Reb Isanyň merhemeti bilen gutulandygymyza ynanýarys, olar hem şeýle». 12 Onsoň bütin jemagat dymyp, Hudaýyň özleri arkaly milletler arasynda görkezen uly alamatlaryny, gudratlaryny aýdyp beren Barnabas bilen Pawlusy diňledi. 13 Olar gürrüňlerini gutaranyndan soň, Ýakup söze başlap, şeýle diýdi: «Doganlar, maňa gulak asyň! 14 Özge milletlerden Öz adyna bir halk almak üçin Hudaýyň ilki bilen olara nähili ideg edenini Simon aýdyp berdi. 15 Pygamberleriň sözleri-de munuň bilen utgaşýar; ine, şeýle ýazylypdyr: 16 Onsoň yzyma dolanyp, Dawudyň ýykylan çadyryny gaýtadan bina ederin, onuň harabalaryny gaýtadan bina ederin. 17 Galan adamlar, Meniň adym dakylan bütin milletler Rebbi agtarar ýaly, ony gaýtadan dikelderin. Bularyň baryny eden Reb şeýle diýýär". 18 Hudaý Öz ähli işlerini ezelden bilýändir. 19 Munuň üçin, meniň pikirimçe, özge milletlerden Hudaýa tarap öwrülenlere kynçylyk döretmeli däl. 20 Ýöne olara butlaryň nejisliginden, zynadan, boglan haýwanlaryň etinden we gandan gaça durmagy, özlerine edilmegini islemeýän zatlaryny başgalara etmezligi ýazmaly. 21 Çünki Musanyň sözleri her sabat güni sinagogalarda okalýar, gadym zamanlardan bäri her şäherde wagyz edilýär».
Beýleki milletlerden bolan imanlylara hat
22 Şeýlelikde, resullardyr ýolbaşçylar bütin ýygnak bilen birlikde özlerinden birnäçe adamy, ýagny doganlaryň arasynda ýolbaşçylyk edýän Barsaba lakamly Iuda bilen Silasy saýlap, Pawlus we Barnabas bilen birlikde Antakiýa ýollamaly diýen karara geldiler. 23 Onsoň şu haty ýazyp, olardan iberdiler: «Resullar, ýolbaşçylar we doganlar Antakiýadaky, Siriýadaky, Kilikiýadaky milletlerden bolan doganlara salam aýdýar. 24 Bizden bolan käbirleriniň öz sözleri bilen sizi ynjydyp, sünnetleniň, Mukaddes Kanuny berjaý ediň diýip, aňyňyzy bulaşdyranyny eşitdik; muny biz olara tabşyrmandyk. 25 Munuň üçin hem birnäçe adamy saýlap, eziz doganlarymyz Barnabas we Pawlus bilen birlikde size ýollamagy bir agyzdan makulladyk. 26 Bular Rebbimiz Isa Mesihiň ady ugrunda janlaryny orta goýan adamlardyr. 27 Biz Iuda bilen Silasy ýolladyk, olaryň özi hem muny dilden habar bererler. 28 Çünki Mukaddes Ruh we biz şu wajyp zatlardan başga hiç bir zady siziň üstüňize ýüklemezligi unadyk: 29 butlara gurban edilen iýmitlerden, gandan, boglan haýwanlaryň etinden, zynadan gaça duruň, özüňize edilmegini islemeýän zatlaryňyzy başgalara etmäň. Şulardan saklansaňyz, ýagşy edersiňiz. Saglykda boluň!» 30 Şeýlelikde, olar ýola düşdüler. Antakiýa gelip, jemagaty üýşürdiler-de, haty berdiler. 31 Olar muny okap, bu öwüt-nesihat hakda begenişdiler. 32 Onsoň özleri hem pygamber bolan Iuda bilen Silas doganlara köp öwüt-nesihat berip, olary güýçlendirdiler. 33 Birnäçe wagt ol ýerde galanlaryndan soň bolsa, doganlar olary sag-aman resullara ugratdylar. 34 Silas ol ýerde galmagy ýagşy görensoň, Iýerusalime Iudanyň ýeke özi gaýtdy. 35 Pawlus bilen Barnabas hem Antakiýada galdylar. Olar başga-da birentek adamlar bilen sapak berip, Rebbiň sözüniň Hoş Habaryny yglan etdiler.
Pawlus bilen Barnabas
36 Birnäçe günden soň, Pawlus Barnabasa: «Indi yzymyza dolanyp, Rebbiň sözüni yglan eden her şäherimizde doganlara görme-görşe baryp, hal-ýagdaýlaryny soraly» diýdi. 37 Barnabas Markus diýen Ýahýany-da äkitmegiň pikirindedi. 38 Ýöne Pawlus özleri bilen bile işe gitmän, olary Pamfiliýada terk eden adamy äkitmegi makul bilmedi. 39 Şeýlelikde, aralaryna agzalalyk düşüp, olar biri-birlerinden aýryldylar; Barnabas Markusy ýanyna alyp, gämi bilen Kipre gitdi. 40 Pawlus hem Silasy saýlady, doganlar tarapyndan Hudaýyň merhemetine tabşyrylyp ýola düşdi. 41 Ol Siriýa, Kilikiýa aýlanyp, ýygnaklary güýçlendirdi.
Timoteus Pawlus bilen Silasa goşulýar
1 Pawlus Derbe we Listra-da geldi; ine, ol ýerde ejesi imanly ýehudy we kakasy grek bolan Timoteus atly bir şägirt bardy. 2 Onuň Listradaky we Konýadaky doganlaryň arasynda ýagşy ady bardy. 3 Pawlus Timoteusy özi bilen äkitmek isleýärdi. Şonuň üçin ol etrapdaky ýehudylar sebäpli ony alyp, sünnetledi, çünki hemmeler Timoteusyň kakasynyň grekdigini bilýärdi. 4 Olar şäherleriň içinden geçip, Iýerusalimdäki resullar we ýolbaşçylar tarapyndan kabul edilen kararlara eýermekligi doganlara tabşyrýardylar. 5 Şeýlelikde, ýygnaklaryň imany berkeşýärdi, sanlary gün-günden artýardy.
Makedoniýa barada Pawlusa görnen görnüş
6 Sözi Aziýada wagyz etmeleri Mukaddes Ruh tarapyndan bökdelensoň, Pawlus dagy Frikiýa we Galatýa ülkesinden geçdiler. 7 Olar Misiýa serhetlerine gelip, Bitiniýa gitjek bolanlarynda, Isanyň Ruhy muňa rugsat etmedi. 8 Onsoň Misiýadan geçip, Troasa indiler. 9 Şol gije Pawlus görnüş gördi: makedoniýaly bir adam onuň garşysynda durup, ýalbaryp: «Makedoniýa gel, bize ýardam et!» diýdi. 10 Pawlus bu görnüşi görenden soň, Reb bizi olara Hoş Habary wagyz etmäge çagyrýar diýen netijä gelip, derrew Makedoniýa gitmek bilen bolduk.
Lidiýa iman edýär
11 Şeýlelikde, Troasdan gämi bilen göni Samotrakiýa, ertesi hem Neapolise, 12 ol ýerden-de Makedoniýa welaýatynyň birinji şäheri hem Rim koloniýasy bolan Filipä gelip ýetdik. Bu şäherde birnäçe günläp galdyk. 13 Sabat güni şäher derwezesinden daşaryk, derýa ýakasyna çykdyk. Bu ýerde adat boýunça doga edilýärdi. Onsoň ýygnanan aýallara oturyp gürrüň berdik. 14 Tiýatira şäherinde gyrmyzy geýim söwdagäri bolan, Hudaýa ybadat edýän Lidiýa atly bir aýal bizi diňledi; Pawlusyň aýdýanlaryna üns bermegi Reb onuň ýüregine guýupdy. 15 Ol aýal öý-içersi bilen çokundyrylandan soň ýalbaryp: «Meni Rebbe wepaly saýýan bolsaňyz, geliň-de, öýümde galyň» diýip, bizi yrdy.
Pawlus bilen Silas tussagda
16 Soňra doga okalýan ýere barýarkak, pal atmaklyk bilen hojaýynlaryna uly gazanç getirýän, palçy ruhly bir kenize duş geldik. 17 Bu gyz Pawlus dagymyzyň yzymyza düşüp: «Bu adamlar hemmelerden beýik Hudaýyň gullary, olar bize gutulma ýoluny wagyz edýärler!» diýip gygyrýardy. 18 Ol gygyrmasyny ençeme günläp dowam edensoň, Pawlus gaty tolgundy, yzyna öwrülip, ruha: «Onuň içinden çykmagy Isa Mesihiň adyndan saňa buýurýaryn!» diýdi. Ruh şol sagadyň özünde daşary çykdy. 19 Onuň hojaýynlary gazanç umytlarynyň elden gidenini görüp, Pawlus bilen Silasy tutup, bazara, başlyklaryň öňüne süýrediler. 20 Olary häkimleriň ýanyna getirip, şeýle diýdiler: «Bu adamlar şäherimizi bulam-bujar edýärler, özlerem ýehudy. 21 Biz rimlilere kabul edilmegi, berjaý edilmegi rugsat edilmedik adatlary wagyz edýärler!» 22 Halaýyk hem olara garşy aýaga galdy. Şeýlelikde, häkimler: «Egin-eşiklerini sypyryp, taýak bilen urmaly» diýen buýrugy berdiler. 23 Köp taýaklanlaryndan soň, zyndana saldylar-da, türmeçä olary berk saklamagy buýurdylar. 24 Ol-da şeýle buýruk alansoň, olary içki tussaghana salyp, aýaklaryna künde baglady. 25 Gije ýaryma golaýlanda, Pawlus bilen Silas doga edip, Hudaýa öwgüli nagmalar aýdýardylar, tussaglar hem olary diňleýärdi. 26 Birdenkä Ýer güýçli titredi, tussaghananyň binalary sarsyp, birbada ähli gapylar açyldy, hemmäniň zynjyrlary çözüldi. 27 Ukudan oýanan türmeçi zyndanyň gapylarynyň açykdygyny görüp, tussaglar gaçandyr öýtdi-de, özüni öldürjek bolup, gylyjyny syrdy. 28 Emma Pawlus gaty ses bilen: «Özüňe tyg çekme, biziň hemmämiz şu ýerde!» diýip gygyrdy. 29 Türmeçi çyra getirdip, içerik kürsäp girdi-de, sandyrap, Pawlus bilen Silasyň öňünde ýere ýykyldy. 30 Olary daşary çykaryp: «Eý agalar! Men gutulmak üçin näme etmeli?» diýdi. 31 Olar hem: «Reb Isa iman et, öý-içeriň bilen gutularsyň» diýdiler. 32 Şeýlelikde, oňa we öýündäkileriň baryna Rebbiň sözüni aýtdylar. 33 Türmeçi gijäniň şol sagadynda olary alyp, ýaralaryny ýuwdy-da, derrew öý-içersi bilen çokundyryldy. 34 Onsoň olary öýüne äkidip, öňlerine saçak ýazdy, Hudaýa iman getirdik diýip, bütin öý-içersi bilen şatlandy. 35 Gün doganda, häkimler garawullary ýollap: «Hälki adamlary boşat» diýdiler. 36 Türmeçi hem bu sözleri Pawlusa habar berip: «Häkimler sizi boşatmak üçin adam ýollapdyr; indi çykyň-da, sag-aman ýola düşüň» diýdi. 37 Emma Pawlus olara şeýle diýdi: «Olar Rim graždanlary bolan bizi hökümsiz halk öňünde ýençdiler, zyndana taşladylar, indi bolsa ogrynça daşaryk çykarjak bolýarlarmy? Bu bolmaz! Bizi özleri gelip çykarsynlar». 38 Garawullar hem bu sözleri häkimlere habar berdiler. Häkimler olaryň rimlidiklerini eşidenlerinde gorkdular. 39 Gelip ýalbardylar, olary daşary çykaryp, şäherden gitmeklerini haýyş etdiler. 40 Pawlus bilen Silas zyndandan çykyp, Lidiýanyň öýüne bardylar, doganlary görüp, olara göwünlik berenlerinden soň ýola düşdüler.
Selanikde
1 Olar Amfipolisiň we Apolloniýanyň içinden geçip, Selanike geldiler. Ol ýerde ýehudylaryň bir sinagogasy bardy. 2 Pawlus öz endigine görä, olaryň arasyna bardy. Üç sabat olara Mukaddes Ýazgylardan gürrüň berdi. 3 Mesihiň görgi görüp, ölümden direlmeginiň zerur bolandygyny düşündirip görkezdi. «Meniň size wagyz edýän bu Isam Mesihdir» diýdi. 4 Onsoň olaryň birnäçesi, dindar grekleriň uly topary we at-abraýly aýallaryň köpüsi ynanyp, Pawlus bilen Silasa goşuldylar. 5 Ýöne iman etmedik ýehudylar göripçilik etdiler, bazarda boş aýlanyp ýören ýaramaz adamlaryň birnäçesini ýanlaryna alyp, üýşmeleň gurap, şäherde topalaň turuzdylar. Ýasonuň öýüne hüjüm edip, Pawlus bilen Silasy halkyň öňüne çykarjak boldular. 6 Ýöne olary tapman, Ýason bilen birnäçe dogany şäher başlyklarynyň öňüne süýräp: «Bütin dünýäde topalaň turzan bu adamlar bu ýere hem geldiler. 7 Ýason olary öýüne myhman aldy. Bularyň ählisi başga biri, ýagny Isa patyşadyr diýip, kaýsaryň buýruklaryna ters hereket edýärler» diýip gygyrdylar. 8 Şeýdip, olary eşiden halky, şäheriň başlyklaryny howsala saldylar. 9 Ýöne Ýason bilen beýlekileri girew alyp boşatdylar.
Weriýada
10 Doganlar derrew şol gije Pawlus bilen Silasy Weriýa iberdiler. Pawlus bilen Silas Weriýa gelip, ýehudylaryň sinagogasyna bardylar. 11 Bu ýerdäkiler Salonikdäkilerden has asyllydy. «Bu zatlar şeýlemikä?» diýip, her gün Ýazgylary gözleşdirip, sözi bütin göwünjeňlik bilen kabul etdiler. 12 Şeýlelikde, olaryň köpüsi, at-abraýly grek aýallarynyň hem-de erkekleriniň birentegi iman etdi. 13 Ýöne Salonikdäki ýehudylar Hudaýyň sözüniň Pawlus tarapyndan Weriýada-da wagyz edileninden habarly bolanlarynda, bu ýere hem gelip, halaýygy howsala salyp öjükdirdiler. 14 Şeýlelikde, doganlar Pawlusy deňze tarap ýola saldylar, ýöne Silas bilen Timoteus ol ýerde galdy. 15 Pawlusa hemralyk edenler ony Afina eltip, Silas bilen Timoteusa tiz gelsinler diýen buýrugy alyp, yzlaryna gaýtdylar.
Afinyda
16 Pawlus Afinyda Silas bilen Timoteusa garaşyp ýörkä, şäheriň butlardan doludygyny görüp, onuň ýüregi awady. 17 Ol sinagogada ýehudylar, Hudaýdan gorkýan grekler hem-de her gün bazarda sataşan adamlary bilen gürrüň ederdi. 18 Epikurçy we stoik filosoflaryň käbirleri-de oňa garşy çykdylar. Käbiri: «Bu ýaňra näme diýjek bolýar?» diýse, käbiri: «Ol ýat taňrylaryň wagyzçysyna meňzeýär» diýýärdi. Sebäbi Pawlus Isanyň Hoş Habaryny we direlişi wagyz edýärdi. 19 Şeýlelikde, ony tutup, Ares depesi mejlisine getirdiler-de, şeýle diýdiler: «Seniň gürrüňini edýän bu täze taglymatyňyň nämedigini bilip bilerismi? 20 Çünki sen biziň gulagymyza käbir ýat zatlary getirýärsiň. Biz indi bu zatlaryň nämedigini bilmek isleýäris». 21 Ähli afinylylar hem ol ýerde ýaşaýan ýatlar täze zat sözlemekden we diňlemekden başga hiç bir zat bilen wagtlaryny ötürmeýärdiler. 22 Pawlus mejlisiň ortasynda durup şeýle diýdi: «Eý afinylylar! Men sizi her babatda gaty dindar görýärin. 23 Çünki aýlanyp, siziň ybadat edýän zatlaryňyzy gözden geçirip ýörkäm, depesinde „Nätanyş Taňra" diýen ýazgyly bir gurbanlyk edilýän ýeri hem gördüm. Men, ine, tanaman, ybadat edýän bu zadyňyzy size wagyz edýärin. 24 Dünýäni, onuň içinde bolan bütin zatlary ýaradan Hudaý Ýeriň-gögüň Rebbi bolup, el bilen ýasalan ybadathanalarda ýaşamaz. 25 Şeýle hem, hamala bir zada zar ýaly, Oňa adam eli bilen gulluk edip bolmaz, sebäbi hemmelere dirilik, dem we ähli zady Onuň özi berýär. 26 Ol adamlaryň ähli milletlerini bir gandan ýaradyp, olary bütin ýer ýüzünde ýaşatdy. 27 Hudaýy agtararlar, Ony, belki-de, sermeläp taparlar diýip, olaryň wagtlaryny, mesgen tutjak ýerleriniň çäklerini öňünden belledi. Muňa garamazdan, Ol biziň hiç birimizden uzakda däldir. 28 Çünki biz Onda ýaşaýandyrys, hereket edýändiris we bardyrys. Siziň şahyrlaryňyzyň käbiriniň aýdyşy ýaly, „Biz-de Onuň zürýadydyrys". 29 Biz indi Hudaýyň zürýadydygymyza görä, Hudaýyň tebigaty adam sungaty we hünäri bilen suratlandyrylan gyzyla, kümşe ýa-da daşa meňzeşdir öýtmeli däldiris. 30 Hudaý nadanlyk döwründen göz ýumup geçensoň, indi hemme ýerde adamlaryň ählisiniň toba etmegini buýurýar. 31 Çünki Hudaý bir güni belledi. Ol Öz saýlan Adamy arkaly dünýäniň üstünden şol günde adyl höküm çykarar. Hudaý bu Adamy ölümden direltmek bilen, hemmelere subutnama berdi». 32 Ölümden direlmegi eşidenlerinde, kimsi güldi, kimsi hem: «Bu hakda seni ýene diňläris» diýdi. 33 Şeýlelikde, Pawlus olaryň arasyndan çykyp gitdi. 34 Ýöne käbir adamlar oňa goşulyp iman etdiler. Olaryň arasynda mejlis agzasy Dionisius, Damaris atly bir aýal we başgalar bardy.
Korintosda
1 Mundan soň Pawlus Afinyny terk edip, Korintosa geldi. 2 Italiýadan ýaňy gelen, asly pontusly Akila atly bir ýehudy bilen onuň aýaly Priskilla sataşyp, şolaryň öýüne gitdi (Klaudius bütin ýehudylar Rimden çykmaly diýen buýrugy beripdi). 3 Kärleri bir bolansoň, Pawlus olaryň ýanynda galyp işledi. Olaryň käri çadyr ýasamakdy. 4 Pawlus her sabat güni sinagogada gürrüň berip, ýehudylary hem grekleri ynandyrýardy. 5 Silas bilen Timoteus Makedoniýadan gelenlerinde, Pawlus ruhunda gysylyp, ýehudylara Isanyň Mesihdigi barada güwä geçdi. 6 Emma olar Pawlusa garşy çykyp sögenlerinde, Pawlus egin-eşigini kakyşdyryp, olara: «Eden işiňiziň jezasyny özüňiz çekiň. Men tämizdirin, mundan beýläk özge milletleriň ýanyna giderin!» 7 Onsoň ol ýerden çykyp, Hudaýa ybadat edýän Ýustus atly bir adamyň öýüne geldi. Onuň öýi sinagoga bilen ýanaşykdy. 8 Sinagoga başlygy Krispus bütin öý-içersi bilen Rebbe iman etdi; korintoslylaryň köpüsi muny eşidip iman etdiler hem çokundyryldylar. 9 Bir gije Reb Pawlusa bir görnüşde diýdi: «Gorkma, geple, dymma! 10 Çünki Men seniň bilendirin, ýamanlyk etjek bolup, hiç kes saňa el uzatmaz, sebäbi bu şäherde Meniň halkym köpdür». 11 Şeýlelikde, Pawlus bir ýarym ýyllap olaryň arasynda galyp, Hudaýyň sözüni öwretdi. 12 Galio Ahaýa häkimlik edýärkä, ýehudylar birleşip, Pawlusa hüjüm etdiler, ony höküm kürsüsiniň garşysyna eltip: 13 «Bu adam Mukaddes Kanuna garşy tärde Hudaýa ybadat etdirjek bolup, halky yrýar» diýdiler. 14 Ýöne Pawlus agzyny açjak bolanda, Galio ýehudylara şeýle diýdi: «Eý ýehudylar, eger bir adalatsyzlyk ýa agyr jenaýat bolan bolsa, size, elbetde, çydardym. 15 Ýöne taglymatlary, atlary we öz kanunyňyza degişli jedelleri özüňiz çözüň, meniň bu zatlar hakda kazylyk edesim gelenok». 16 Şeýlelikde, olary höküm kürsüsinden kowdy. 17 Onsoň olar sinagoganyň başlygy Sostenisi höküm kürsüsiniň öňünde tutup ýençdiler; bularyň hiç biri Galiony ýekeje-de ynjatmady.
Antakiýa öwrüliş
18 Pawlus ol ýerde ýene birnäçe günläp galdy. Onsoň doganlar bilen hoşlaşyp, Priskilla we Akila bilen birlikde gämä münüp, Siriýa gitdi. (Ol Hudaýa nezir edeni üçin Kenhreada başyny syrdyrypdy.) 19 Efesosa gelip ýetenlerinde, Pawlus Priskilla bilen Akilany şol ýerde galdyryp, özi sinagoga bardy-da, ýehudylar bilen gürrüň etdi. 20 Ýöne bu ýerde köpräk galmagyny ondan haýyş edenlerinde razy bolmady. 21 Olar bilen hoşlaşyp: «Ýetip gelýän baýramy, her niçik-de bolsa Iýerusalimde tutmagym gerek, Hudaý oňlasa, ýene siziň ýanyňyza öwrülerin» diýdi. Şeýlelikde, gämi bilen Efesosdan ugrady, ýöne Akila bilen Priskilla Efesosda galdylar. 22 Kaýsariýa gelip, ýygnak bilen salamlaşandan soň, Antakiýa gitdi. 23 Ol ýerde birnäçe wagt galandan soň, ýene ýola düşdi, Galatýa we Frikiýa ülkelerini nobatma-nobat aýlanyp, bütin şägirtlere güýç-kuwwat berdi.
Appollos
24 Şol wagt asly isgenderiýaly bolan Apollos atly bir dilewar, Mukaddes Ýazgylara ökde ýehudy Efesosa geldi. 25 Reb ýolunda tälim alan bu adam, diňe Ýahýanyň çokundyrmasyny bilmegine garamazdan, ruhy hyjuwly bolup, Reb hakda anyk gürrüňler bilen sapak bererdi. 26 Ol sinagogada gaýratlylyk bilen geplemäge başlady. Akila bilen Priskilla muny eşidenlerinde, Apollosy öz ýanlaryna alyp, oňa Hudaýyň ýoluny has takyk düşündirdiler. 27 Apollos Ahaýa gitmekçi bolanda, doganlar oňa bu işi ündäp, şägirtlere ony kabul etmegi ýazdylar. Ol gelip ýetende, merhemet arkaly iman edenlere köp ýardam etdi. 28 Çünki ol Isanyň Mesihdigini Ýazgylar arkaly subut edip, ýehudylaryň aýdanlaryny halkyň öňünde hyjuw bilen paş edýärdi.
Pawlus Efesosda
1 Apollos Korintosdaka, Pawlus ülkäniň içki sebitlerine aýlanyp, Efesosa geldi. Ol ýerde birnäçe şägirde sataşyp, 2 olardan: «Iman edeňizde Mukaddes Ruhy aldyňyzmy?» diýip sorady. Olar hem oňa: «Biz Mukaddes Ruhuň bardygyny hem eşidemizok» diýdiler. 3 Ol: «Onda, näme çokundyrma bilen çokundyryldyňyz?» diýip sorady. Olar: «Ýahýanyň çokundyrmasy bilen» diýip jogap berdiler. 4 Pawlus: «Ýahýa halka özünden soň Geljege, ýagny Isa iman etmelerini aýdyp, olary toba çokundyrmasy bilen çokundyrypdy» diýdi. 5 Olar muny eşidenlerinde, Reb Isanyň ady bilen çokundyryldylar. 6 Pawlus üstlerine ellerini goýan badyna, Mukaddes Ruh olara inip, olar başga dillerde gepläp, welilik etmäge başladylar. 7 Bu adamlaryň jemi on ikä golaýdy. 8 Soň Pawlus sinagoga bardy. Üç aýlap gürrüň berip, Hudaýyň Patyşalygyna degişli zatlary olara ynandyryp, gaýratly wagyz etdi. 9 Ýöne käbirleri gatap, ynanmazlyk etdiler, Mesihiň ýoluny halk öňünde ýamanladylar. Şeýlelikde, Pawlus olardan çekildi, şägirtleri äkidip, her gün Tirannosyň mekdebinde gürrüň berdi. 10 Bu iş iki ýyl dowam etdi. Şeýlelikde, Aziýada ýaşaýanlaryň bary, ýehudylardyr grekler Rebbiň sözüni eşitdiler. 11 Hudaý Pawlusyň eli bilen görlüp-eşidilmedik mugjyzalar etdi. 12 Şeýlelikde, onuň bedenine degen elýaglykdyr guşaklary alyp, syrkawlaryň üstüne örtenlerinde, olaryň dertleri aýrylyp, içlerinden erbet ruhlar çykdy. 13 Aýlanyp ýören ýehudy dogagöýleriň käbiri hem Reb Isanyň adyny tutup, erbet ruhlulara şypa bermäge girişýärdiler. «Pawlusyň wagyz edýän Isasynyň ady bilen size buýruk berýärin!» diýýärdiler. 14 Muny edýänler Skewa atly bir ýehudy baş ruhanysynyň ýedi ogludy. 15 Emma erbet ruh olara gaýtargy berip: «Isany tanaýaryn, Pawlusy-da bilýärin, ýöne siz kim?» diýdi. 16 Onsoň erbet ruhly adam olaryň üstüne topuldy, ählisini basdy. Olar ýeňlip, ýalaňaç hem ýaraly ol öýden gaçyp gitdiler. 17 Bu waka Efesosda ýaşaýan ýehudylaryň, grekleriň gulagyna ýetdi. Hemmesiniň üstüne gorky inip, Reb Isanyň ady beýgeldi. 18 Iman edenleriň köpüsi geldiler, eden etmişlerini aýdyp, boýun aldylar. 19 Jadygöýlük bilen meşgullanýanlaryň bir topary kitaplaryny üýşürip, hemmäniň gözüniň alnynda ýakdy. Olaryň bahasyny hasaplanlarynda, elli müň kümüş pula ýetdi. 20 Şeýlelikde, Rebbiň sözi barha ýaýrap güýçlenýärdi. 21 Bu wakalardan soň, Pawlus Makedoniýa we Ahaýadan geçip, Iýerusalime gitmegi ýüregine düwdi. Ol: «Ol ýerde bolanymdan soň, Rimi hem görmelidirin» diýýärdi. 22 Pawlus özüne hyzmat edýänlerden ikisini ― Timoteus we Erastosy Makedoniýa ýollap, özi birnäçe wagtlap Aziýada galdy.
Efesosda bolan galmagal
23 Şol wagtlar Mesih ýolundan ötri uly galmagal turdy. 24 Dimitrius atly bir zergär bardy. Ol Artemis ybadathanasynyň kümüş nusgalaryny ýasamak bilen, hünärmentlere köp iş getirerdi. 25 Dimitrius hünärmentler bilen şuňa meňzeş kärleriň işçilerini üýşürip, şeýle diýdi: «Adamlar! Biziň gazanjymyzyň şu işdendigini özüňiz bilýärsiňiz. 26 Bu Pawlusyň hem: „Adam eli bilen ýasalan zat taňry däldir" diýip, diňe Efesosda däl, eýsem, bütin Aziýada diýen ýaly köp halky ynandyryp azdyrandygyny-da görýärsiňiz hem eşidýärsiňiz. 27 Biziň üçin hatarly bolan diňe bu kesbiň gadyrdan düşmegi däl, eýsem, beýik zenan taňry Artemisiň ybadathanasynyň-da zada saýylman, bütin Aziýa we hatda dünýäniň hormat edýän taňrysynyň şöwketden düşmegidir». 28 Olar muny eşidenlerinde, gahar-gazapdan dolup: «Efesoslylaryň Artemisi beýikdir!» diýip gygyryşdylar. 29 Şeýlelikde, bütin şäher galagopluga düşdi. Olar Pawlusyň ýoldaşlary, makedoniýaly Gaýus bilen Aristarhosy tutup, bary birlikde teatra okduryldylar. 30 Ýöne Pawlus halkyň arasyna barjak bolanda, şägirtler ony goýbermediler. 31 Onuň dostlary bolan Aziýa başlyklaryndan käbiri-de Pawlusa habar ýollap, teatra aýak basmazlygyny haýyş etdiler. 32 Indi, biri beýle, beýlekisi eýle diýip gygyrýardy, çünki märeke galagopluga düşüp, olaryň aglabasy näme üçin üýşendiklerini hem bilmeýärdi. 33 Onsoň ýehudylaryň öňe itmegi bilen, märekäniň içinden Isgenderi çekip çykardylar. Isgender eli bilen yşarat edip, halkyň öňünde gepläp, özüni gorajak boldy. 34 Ýöne onuň ýehudydygyny bilenlerinde, hemmeleriň agzyndan bir söz çykdy. Olar iki sagatlap: «Efesoslylaryň Artemisi beýikdir!» diýip gygyryşdylar. 35 Şäher kätibi halaýygy köşeşdirip, şeýle diýdi: «Eý efesoslylar! Efesoslylar şäheriniň beýik Artemis ybadathanasynyň we Gökden inen heýkeliň goragçysydygyny haýsy kişi bilmeýär? 36 Muny inkär edip bolmaz. Şonuň üçin hem köşeşmelisiňiz, hiç zady gyssanmaç etmeli dälsiňiz. 37 Siz ne ybadathana ogrusy bolan, ne-de taňryňyza dil ýetiren bu adamlary bu ýere getirdiňiz. 38 Dimitriusyň ýa-da onuň ýanyndaky hünärmentleriň birine garşy dawalary bar bolsa, diwan gapylary açyk, häkimler bar; goý, biri-biriniň üstünden şikaýat etsinler. 39 Başga bir zady gözleýän bolsaňyz, onda ol resmi ýygnakda çözüler. 40 Sebäbi bu günki wakalar zerarly, topalaňçylykda günäkärlenmek howpy üstümize abanyp dur, hiç bir sebäpsiz edilen bu üýşmeleňi biz aklap bilmeris». Ol şeýle diýip, märekäni dagatdy.
Pawlus Troasda
1 Başagaýlyk ýatyşandan soň, Pawlus şägirtleri ýanyna çagyryp, nesihat berdi, olar bilen hoşlaşyp, Makedoniýa gitmek üçin ýola düşdi. 2 Ol etraplary aýlanyp, imanlylara köp sözler bilen nesihat edenden soň, Gresiýa geldi. 3 Ol ýerde üç aýlap galdy. Soň gämili Siriýa gitjek bolup ýörkä, ýehudylar tarapyndan özüne garşy dildüwşük guralandygy zerarly, Makedoniýanyň üsti bilen yzyna dolanmaklygy makul bildi. 4 Pirrosyň ogly weriýaly Sopatros, saloniklilerden Aristarhos, Sekundus, derbeli Gaýus Timoteus we aziýaly Tihikus bilen Trofimos ony Aziýa ugratdylar. 5 Bular öňden gidip, Troasda bize garaşdylar. 6 Biz hem Petir baýramy günlerinden soň, Filipiden gämi bilen bäş günde olaryň ýanyna ― Troasa gelip ýetdik. Ol ýerde ýedi gün bolduk. 7 Hepdäniň ilkinji güni çörek bölmek üçin ýygnanyşdyk. Pawlus ertesi gün ýola düşmekçi bolansoň, olara gürrüň berip, sözüni ýarygijä çekdirdi. 8 Ýygnanyşan balahanamyzda köp çyra bardy. 9 Pawlus ýene-de gürrüň berip durka, penjirede oturan Eftihos atly bir ýaş ýigidi agyr uky basdy. Ol ukudaka üçünji gatdan aşak gaçyp, öli halynda galdyryldy. 10 Pawlus aşak düşdi, ýigidiň üstüne egildi-de, ony gujaklap: «Galmagal etmäň, içinde jany bar» diýdi. 11 Onsoň ýokary çykdy, çörek bölüp iýdi. Olar bilen daň atýança, köp söhbet edeninden soň bolsa ýola düşdi. 12 Olar ýaňky oglany öýlerine diri getirip, köp ynjalyk tapdylar. 13 Biz öňden gämä münüp, Pawlusy Asosadan almak üçin, ol ýere ugradyk, çünki ol pyýada gitmek niýeti bilen bize şeýle tabşyrypdy. 14 Pawlus Asosada bize sataşdy. Ony alyp Midillä geldik. 15 Onsoň ol ýerden gämi bilen ýola düşüp, ertesi Hios garşysyna ýetdik. Bir gün soň bolsa Samosa geçip, Trogilliýada galdyk, ertesi hem Militosa geldik. 16 Pawlus Aziýada wagty biderek geçirmezlik üçin, Efesosyň gapdalyndan geçip gitmegi ýüregine düwüpdi. Ol howlugýardy, sebäbi başartsa, aňrujy Pentikost güni Iýerusalimde bolmakçydy.
Pawlus efesosly ýolbaşçylar bilen hoşlaşýar
17 Pawlus Militosdan Efesosa adam iberip, ýygnagyň ýolbaşçylaryny ýanyna çagyrdy. 18 Gelenlerinde, olara şeýle diýdi: «Meniň Aziýa gelen ilkinji günümden bäri hemişe siziň ýanyňyzda bolanymy özüňiz bilýänsiňiz. 19 Men bütin pes göwünlilikde, gözýaş we ýehudylaryň dildüwşüklerinden alan tejribelerim bilen Rebbe gulluk etdim. 20 Peýdaly bolan zatlaryň hiç birini sizden gaýgyrman, hemmesini size wagyz etdim. 21 Hem ýehudylara, hem greklere Hudaýa toba we Rebbimiz Isa Mesihe iman etmek üçin güwä geçip, aç-açan hem öýme-öý aýlanyp size sapak berdim. 22 Indi hem, ine, ruhumda bent bolup, Iýerusalime barýaryn, ol ýerde başyma näme geljegini bilemok. 23 Ýöne Mukaddes Ruh bentleriň we muşakgatlaryň maňa garaşýanyny şäherme-şäher güwä geçip aýdýar. 24 Men bulary hiç zat hasap etmeýärin, janymy özüm üçin gymmat bilmeýärin; döwrümi, Hudaýyň merhemetiniň Hoş Habaryna güwä geçmek üçin, Reb Isadan alan hyzmatymy bitirsem bolýar. 25 Men araňyzda Hudaýyň Patyşalygyny wagyz edip gezdim, indi bolsa siziň hiç biriňiziň ýüzümi gaýdyp görmejegiňizi bilýärin. 26 Şonuň üçin bu gün size bütin adamlaryň ganyndan tämizdigime güwä geçýärin. 27 Çünki men Hudaýyň bütin islegini wagyz etmegi sizden gaýgyrmadym. 28 Özüňize we Reb Hudaýyň Öz gany bilen edinen ýygnagyny bakmak üçin, Mukaddes Ruhuň sizi içinde gözegçi edip goýan tutuş sürüsine göz-gulak boluň. 29 Men gidenimden soň, azgyn gurtlaryň araňyza girjegini bilýärin, olar sürini aýamaz. 30 Araňyzdan şägirtleri yzlaryna eýertjek bolup, hakykaty ýoýjak adamlar çykar. 31 Şonuň üçin oýa boluň, üç ýyllap gije-gündiz gözýaş bilen siziň her biriňize üznüksiz nesihat edenimi ýatlaň. 32 Indi bolsa sizi Hudaýa, Onuň merhemetiniň sözüne tabşyrýaryn. Ol sizi abatlamagy, size ähli mukaddesleriň arasyndan miras bermegi başarýandyr. 33 Men hiç kimiň kümşüne, gyzylyna ýa eşigine göz diken däldirin. 34 Siz meniň öz zerurlyklaryma we ýanymdakylara bu elleriň hyzmat edenini bilýänsiňiz. 35 Men şeýle işläp, ejizleri goldamalydygyny, Reb Isanyň hut Özüniň: „Bermek almakdan bagtlydyr" diýen sözüni ýatlamalydygyny ähli zatda size görkezdim». 36 Ol muny aýdandan soň dyza çöküp, olaryň bary bilen birlikde doga etdi. 37 Şonda olaryň hemmesi köp agladylar, Pawlusyň boýnundan gujaklap, ony ogşadylar. 38 «Siz meniň ýüzümi gaýdyp görmersiňiz» diýen sözi olary has tukatlandyran zat boldy. Onsoň ony gämä barynça ýola saldylar.
Iýerusalime sapar
1 Olardan aýrylyp, gämi bilen göni Kosa, ertesi gün Rodosa, ol ýerden hem Patara geldik. 2 Onsoň Finikiýa barýan bir gämi tapyp, şoňa mündük we deňze çykdyk. 3 Kipr görnende, ony çepimizde galdyrdyk-da, Siriýa tarap ýüzüp, Sura bardyk, sebäbi gämi şol ýerde ýüküni düşürmelidi. 4 Surda şägirtleri tapyp, ýedi gün galdyk. Şägirtler Ruh arkaly Pawlusa Iýerusalime gitmezligi aýtdylar. 5 Biz şol günleri geçirdik-de, çykyp, ýene ýola düşdük. Olaryň bary aýallar we oglan-uşaklary bilen şäheriň daşyna çenli bizi ýola saldylar. Onsoň kenarda dyza çöküp, doga etdik. 6 Biri-birimiz bilen hoşlaşanymyzdan soň, gämä mündük, olar hem öýlerine gaýtdylar. 7 Surdan ýolumyzy dowam etdirip, Ptolemaise ýetdik, doganlar bilen salamlaşyp, bir gün olaryň ýanynda galdyk. 8 Ertesi gün biz, ýagny Pawlus we ýanyndakylar ýola düşüp, Kaýsariýa geldik. Ýedileriň biri bolan Hoş Habarçy Filipusyň öýüne baryp, onuň ýanynda galdyk. 9 Onuň welilik edýän çykmadyk dört gyzy bardy. 10 Biz ol ýerde ençeme gün galanymyzda, Ýahudadan Agabus atly pygamber geldi. 11 Ol biziň ýanymyza gelip, Pawlusyň guşagyny aldy-da, öz elini hem aýagyny baglap: «Muny Mukaddes Ruh aýdýar: Iýerusalimdäki ýehudylar şu guşagyň eýesini şeýle baglap, milletleriň eline bererler» diýdi. 12 Muny eşidenimizde biz-de, ol ýerde ýaşaýanlar-da Iýerusalime gitmezligi üçin Pawlusa ýalbardyk. 13 Pawlus şeýle jogap berdi: «Näme üçin aglaşyp, meniň ýüregimi agyrdýarsyňyz, bu edýäniňiz näme? Men Iýerusalimde diňe bendi bolmaga däl, eýsem, Reb Isanyň ady üçin ölmäge-de taýyn». 14 Ony yryp bilmänimizden soň biz: «Rebbiň islegi bolsun!» diýip dymdyk. 15 Şol günlerden soň goşumyzy taýýarlaşdyryp, Iýerusalime gitdik. 16 Kaýsariýada bolýan şägirtleriň hem birnäçesi biz bilen gidip, Minason diýen bir kiprli köne şägirdiň ýanyna eltdiler, biz oňa myhman bolmalydyk.
Pawlus Iýerusalimde
17 Iýerusalime gelenimizde, doganlar bizi şatlyk bilen garşyladylar. 18 Ertesi Pawlus biz bilen birlikde Ýakubyň ýanyna bardy, ähli ýolbaşçylar-da geldiler. 19 Pawlus olar bilen salamlaşandan soň, Hudaýyň öz hyzmaty arkaly milletler arasynda edenlerini birin-birin aýdyp berdi. 20 Olar muny eşidip, Hudaýy şöhratlandyrdylar. Soň Pawlusa şeýle diýdiler: «Eý dogan! Özüň görýärsiň, ýehudylar arasynda iman eden näçe müň adam bar; hemmesi-de Mukaddes Kanuna yhlasly. 21 Milletler arasyndaky hemme ýehudylara Musadan dönmekligi öwredip, oglanlary sünnetlemeli däl, adatlara görä ýöremeli däl diýýär diýip, olara sen hakda habar berlipdir. 22 Indi näme etmeli? Elbetde, märeke ýygnanar, çünki seniň geleniňi eşiderler. 23 Şonuň üçin biziň şu aýdýanymyzy et: bizde Hudaýa kasam eden dört adam bar. 24 Bu adamlary ýanyňa al-da, olar bilen birlikde täret edip, kellelerini syrdyrma harçlaryny ber. Şeýlelikde, hemmeler sen hakda habar berlen zatlaryň ýerliksizdigini, seniň-de kanuny saklap hereket edýäniňi biler. 25 Iman eden milletler hakda aýdanymyzda bolsa, biz beýle zatlary asla tabşyramyzok, diňe butlara gurban edilen zatlardan, gandan, boglan haýwanlaryň etinden hem-de zynadan gaça durmak baradaky kararymyzy ýazdyk». 26 Ertesi gün Pawlus ýaňky adamlary ýanyna alyp, olar bilen bile etdi. Onsoň olaryň her biri üçin gurbanlyk berilýänçä, täret günleriniň haçan doljagyny yglan edip, olar bilen birlikde ybadathana girdi.
Pawlus tutulýar
27 Bu ýedi gün dolmaga golaýka, aziýaly ýehudylar ony ybadathanada görüp, bütin halky öjükdirdiler, oňa el urup: 28 «Eý, Ysraýyl adamlary, kömek ediň! Şu adam her ýerde, her kese halkymyzyň, Mukaddes Kanunyň we bu ýeriň tersine sapak berýär. Üstesine-de, grekleri ybadathana getirip, bu mukaddes ýeri hem haramlady» diýip gygyryşdylar. 29 Çünki olar Pawlusy mundan öňinçä efesosly Trofimos bilen bilelikde şäherde görendikleri üçin, Pawlus ony-da ybadathana getirendir öýdýärdiler. 30 Şeýlelikde, bütin şäher aýaga galyp, halk her tarapdan ylgady. Pawlusy tutup, ybadathanadan daşary süýrediler; şol bada-da ybadathananyň gapylary ýapyldy. 31 Pawlusy öldürjek bolup durkalar, esgerleriň müňbaşysyna bütin Iýerusalimiň aýaga galandygy baradaky habar gelip gowuşdy. 32 Ol hem derrew esgerleri, ýüzbaşylary ýanyna alyp, halkyň üstüne eňdi. Olar müňbaşy bilen esgerleri görenlerinde, Pawlusy ýençmegi bes etdiler. 33 Şol wagt müňbaşy golaý geldi-de, Pawlusy tutup, goşa zynjyrlar bilen baglamagy buýurdy. Onsoň onuň kimdigini, näme edenini sorady. 34 Ýöne halaýykdan biri beýle, beýlekisi eýle diýip gygyransoň, müňbaşy başagaýlyk zerarly belli bir zat bilip bilmän, Pawlusy gala äkitmegi buýurdy. 35 Pawlus basgançaga gelende, märekäniň dyzamagy sebäpli, esgerler ony göterip äkitmeli boldular. 36 Çünki halkyň bir topary onuň yzyna düşüp: «Ony ýok ediň!» diýip gygyryşýardylar.
Pawlus özüni goraýar
37 Pawlus ýaňy galanyň içine getirilmeli bolanda, müňbaşa şeýle diýdi: «Saňa bir zat aýdyp bilerinmi?» Ol hem: «Sen grekçe bilýärsiňmi? 38 Birnäçe wagt mundan öň topalaň turzup, pitneçilerden dört müň adamy çöle çykaran müsürli sen dälmi?» diýdi. 39 Pawlus: «Men bir tarsusly ýehudy, Kilikiýada şöhraty az bolmadyk bir şäheriň ilatyndan. Senden haýyş edýärin, maňa halka söz sözlemäge rugsat et» diýdi. 40 Ol rugsat edende, Pawlus basgançagyň üstünde durup, halka eli bilen yşarat etdi. Çuň ümsümlik aralaşansoň, olara ýewreý dilinde ýüzlenip:
1 «Eý doganlar, atalar! Meniň şindi size sözlejek sözüme gulak asyň!» diýdi. 2 Olar onuň özlerine ýewreý dilinde ýüzlenenini eşidenlerinde, ümsümligi has beter sakladylar. Şonda Pawlus şeýle diýdi: 3 Men Kilikiýanyň Tarsusynda doglan bir ýehudy; ýöne şu şäherde ösdüm, Gamaliýeliň terbiýesi astynda ata-babalarymyzyň kanunynyň berk talap edijiligine görä tälim aldym. Bu gün siziň baryňyzyň bolşuňyz ýaly, men-de Hudaýa yhlaslydym. 4 Men hem erkekleri, hem-de aýallary tutup, zyndanlara tabşyrmak bilen, Mesih ýolundakylary ölüme çenli yzarladym. 5 Bu babatda baş ruhany bilen bütin ýaşulular-da güwä geçerler. Men olardan doganlara hatlar hem alyp, Şamdakylary-da jezalandyrmak üçin baglap, Iýerusalime getirmek maksady bilen Şama tarap ýola düşdüm. 6 Ýol ýöräp, Şama golaýlanymda, günortanlar birdenkä daş-töweregimde Gökden bir güýçli nur ýaldyrady. 7 Men ýere ýykyldym, onsoň bir ses eşitdim, ol maňa: „Saul, Saul, näme üçin Maňa azar berýärsiň?" diýdi. 8 Men: „Ýa Reb, Sen kim?" diýdim. Ol maňa: „Men seniň azar berýän Nasyraly Isaň" diýip jogap berdi. 9 Meniň ýanymdakylar nury görüp gorkdular, ýöne meniň bilen Gepleşeniň sesini eşitmediler. 10 Men: „Ýa Reb! Men näme etmeli?" diýdim. Reb hem maňa: „Tur, Şama git, etmeli zatlaryň bary şol ýerde saňa aýdylar" diýdi. 11 Ýaňky nuruň ýalkymy sebäpli görmez bolanym üçin, ýanymdakylar elimden tutup itdiler; şeýlelikde, Şama geldim. 12 Mukaddes Kanun boýunça takwa bolup, Şamda oturan bütin ýehudylar arasynda ýagşy ady bolan Hananýa atly bir adam ýanyma geldi. 13 Ol durup maňa: „Saul dogan! Gözüň açylsyn" diýdi. Men şol pursatda gözümi açyp, ony gördüm. 14 Hananýa ýene şeýle diýdi: „Ata-babalarymyzyň Hudaýy Öz islegini bilmegiň, Adyly görüp-de, agzyndan bir ses eşitmegiň üçin seni öňünden belläp goýdy. 15 Çünki sen gören, eşiden zatlaryň barada bütin adamlaryň öňünde Oňa güwä geçmelisiň. 16 Indi näme gijikdirýärsiň? Tur, çokundyryl, Ony çagyr-da, günäleriňden saplan". 17 Men Iýerusalime öwrülip gelip, ybadathanada doga edip otyrkam, özümi ýitirme ýagdaýyna düşdüm. 18 Ony gördüm, Ol maňa: „Tiz bol-da, çalt Iýerusalimden git, çünki olar seniň Men hakda güwäligiňi kabul etmezler" diýdi. 19 Men şeýle diýdim: „Ýa Reb, olar meniň sinagogadan-sinagoga aýlanyp, Saňa iman edenleri tussaga atyp, ýenjenimi bilýärler. 20 Seniň şaýadyň Stefanusyň gany dökülende, men hem şol ýerde durdum, bu işi oňladym, ony öldürenleriň egin-eşigini sakladym". 21 Ol maňa: „Bar, Men seni uzakdaky milletlere ýollajak"» diýdi.
Rimli Pawlus
22 Olar şu söze deňeç ony diňlediler, onsoň seslerini gataldyp: «Beýle adamy ýer ýüzünden ýok ediň! Munuň diri galmagy gelşikli däl» diýdiler. 23 Olar şeýle gygyryşyp, egin-eşiklerini zyňyp, howa tozan sowrup durkalar, 24 müňbaşy märekäniň näme üçin Pawlusa gygyryşýandygyny bilmek üçin, onuň gala äkidilip, dürre bilen soraga çekilmegini buýurdy. 25 Ony gaýyş çekiler bilen baglanlarynda, Pawlus ýanynda duran ýüzbaşa: «Rimli hem-de höküm edilmedik bir adamy dürrelemäge hakyňyz barmy?» diýdi. 26 Ýüzbaşy muny eşidende baryp, müňbaşa habar berip: «Bu etjek bolýanyň näme? Bu adam rimli» diýdi. 27 Şonda müňbaşy Pawlusyň ýanyna gelip: «Maňa aýt, sen rimlimi?» diýip, ondan sorady. Ol: «Hawa» diýip jogap berdi. 28 Müňbaşy: «Men bu hukugy kän pul bilen edindim» diýdi. Pawlus: «Emma men rimli bolup doguldym» diýdi. 29 Şeýlelikde, ony soraga çekjek bolup duranlar derrew ýanyndan çekildiler; müňbaşy hem Pawlusyň rimlidigini bilende gorkdy, çünki ony baglapdy.
Pawlus ýehudylaryň mejlisiniň öňünde
30 Ol ertesi gün ýehudylaryň Pawlusy nämede aýyplaýandygyny takyk bilmek üçin, ony çözdi, baş ruhanylar bilen bütin mejlise hem ýygnanmagy buýurdy. Onsoň Pawlusy getirip, olaryň garşysynda duruzdy.
1 Pawlus mejlise nazaryny dikip: «Eý doganlar! Men Hudaýyň öňünde şu güne çenli sap wyždan bilen gezdim» diýdi. 2 Baş ruhany Hananýa ýanynda duranlara onuň agzyna urmagy buýurdy. 3 Pawlus oňa şeýle diýdi: «Eý agardylan diwar! Seni Hudaý urar! Meniň üstümden Mukaddes Kanun boýunça höküm çykarmak üçin otyrsyň, özüň bolsaň kanundan çykyp, meni urmagy buýurýarsyň». 4 Baş ruhanynyň ýanynda duranlar: «Näme üçin Hudaýyň baş ruhanysyna sögýärsiň?» diýip, ondan soradylar. 5 Pawlus: «Doganlar, onuň baş ruhanydygyny bilmeýärdim; çünki: „Öz halkyň baştutanyna hapa söz aýtma" diýip ýazylgydyr» diýdi. 6 Pawlus olaryň bir böleginiň saddukeýlerden, beýlekisiniň hem fariseýlerdendigini bilip: «Eý doganlar, men fariseý ogly fariseýdirin; meniň üstümden ölüleriň direlme umydy üçin höküm çykarylýar!» diýip, mejlisde gygyrdy. 7 Ol muny aýdanda, fariseýler bilen saddukeýleriň arasyna agzalalyk düşüp, jemagat ikä bölündi. 8 Sebäbi saddukeýler ne direlme, ne perişde, ne-de ruh bar diýýärler, fariseýler bolsa hemmesine ynanýarlar. 9 Şeýlelikde, uly galmagal turdy, fariseýler mezhebinden bolan käbir kanunçylar ýokary turdular-da, dawalaşyp: «Biz bu adamda hiç bir erbetlik görmeýäris. Eger bir ruh ýa bir perişde onuň bilen gepleşen bolsa, onda Hudaýa garşy göreşmäliň» diýdiler. 10 Agzalalyk ula ýazanda, olaryň Pawlusy parçalamaklaryndan heder eden müňbaşy esgerlere aşak düşüp, ony olaryň arasyndan zor bilen alyp, gala äkitmegi buýurdy. 11 Şol gije Reb Pawlusyň ýanyna gelip, oňa: «Batyr bol! Çünki sen Men barada Iýerusalimde nähili güwä geçen bolsaň, Rimde-de şeýle güwä geçmelisiň» diýdi.
Pawlusy öldürme barada dildüwşük
12 Ertesi gün ýehudylar biri-birleri bilen dil birikdirip: «Pawulsy öldürýänçäk, iýsek, içsek bize lagnat bolsun» diýip kasam etdiler. 13 Bu dildüwşüge gatnaşanlaryň sany kyrkdan hem köpdi. 14 Olar baş ruhanylaryň, ýaşulularyň ýanyna gelip şeýle diýdiler: «Biz Pawlusy öldürýänçäk bir zat datsak, bize lagnat bolsun diýip kasam etdik. 15 Şeýlelikde siz mejlis bilen bilelikde Pawlusyň işine has takyk garamak bahanasy bilen, Pawlusy ýanyňyza getirmegini müňbaşydan haýyş ediň; biz-de gelip ýetmänkä, ony öldürmäge taýyn». 16 Emma Pawlusyň ýegeni olaryň dildüwşük guranyny eşidip, gala bardy-da, muny Pawlusa habar berdi. 17 Pawlus hem ýüzbaşylaryň birini ýanyna çagyryp: «Bu ýigidi müňbaşynyň ýanyna elt, çünki oňa habar bermeli zady bar» diýdi. 18 Şeýlelikde, ýüzbaşy ony alyp, müňbaşynyň ýanyna getirdi we: «Tussag Pawlus meni ýanyna çagyryp, şu ýigidi saňa getirmegimi haýyş etdi. Onuň saňa aýtjak zady bar eken» diýdi. 19 Müňbaşy ýigidiň elinden tutup, bir gyra çekildi we ondan: «Maňa habar bermeli zadyň näme?» diýip sorady. 20 Ol şeýle jogap berdi: «Ýehudylar Pawlusyň işini has takyk barlamak bahanasy bilen, ony ertir mejlise getirmegi senden haýyş etmek üçin dilleşdiler. 21 Ýöne sen olara gulak asma, çünki olaryň kyrkdan gowrak adamy Pawlusa bukuda garaşýar, olar Pawlusy öldürýänçäk, iýsek, içsek bize lagnat bolsun diýip kasam etdiler. Şindi olar taýýar, seniň razyçylygyňa garaşýarlar». 22 Müňbaşy: «Muny maňa habar bereniňi hiç kime aýtma» diýip tabşyryp, ýigidi ugratdy.
Pawlus Kaýsariýa iberilýär
23 Onsoň ýüzbaşylaryndan ikisini ýanyna çagyryp, şeýle tabşyryk berdi: «Gije sagat üçde Kaýsariýa gitmek üçin iki ýüz esger, ýetmiş atly, iki ýüz naýzadar taýynlaň. 24 Pawlusy mündürip, sag-aman häkim Felikse gowşurar ýaly-da, ulaglar taýýarlaň». 25 Onsoň müňbaşy şeýle hat ýazdy: 26 Klawdius Lisiýas hormatly häkim Felikse salam aýdýar. 27 Ýehudylar bu adamy tutup, öldürjek bolup durkalar, men onuň rimlidigini bilip, esgerlerim bilen ýetişip, ony olaryň elinden halas etdim. 28 Ony nämede aýyplaýanlaryny bilmek isläp, olaryň mejlisiniň öňüne çykardym. 29 Ony öz kanunlary baradaky jedelli pikirler üçin aýyplaýandyklaryny bildim, ýöne ondan ölüme ýa tussaglyga mynasyp bir ýazyk tapmadym. 30 Bu adamyň janyna ýehudylaryň kast etjek bolýandygy maňa habar berlende bolsa, ony derrew saňa ýollap, şikaýatçylara-da şikaýatlaryny seniň huzuryňda aýtmaklaryny buýurdym. Hoş gal». 31 Esgerler özlerine buýrulyşy ýaly, Pawlusy alyp, gije Antipatrise getirdiler. 32 Ertesi gün hem atlylary onuň bilen ugradyp, özleri yzlaryna gala gaýtdylar. 33 Atlylar Kaýsariýa gelip, haty häkime berdiler-de, Pawlusy onuň huzuryna çykardylar. 34 Häkim haty okap, Pawlusyň haýsy welaýatdandygyny sorady; onuň Kilikiýadandygyny bilende bolsa: 35 «Seni şikaýatçylaryň gelende diňlärin» diýdi-de, ony Hirodes saraýynda saklamagy buýurdy.
Pawlus Feliksiň öňünde aýyplanýar
1 Bäş günden soň, baş ruhany Hananýa ýaşulular we Tertullus atly bir garalawjy bilen geldi; bular häkime Pawlus barada şikaýat etdiler. 2 Pawlusy çagyrdylar. Tertullus ony aýyplamaga başlap diýdi: 3 Eý hormatly Feliks, seniň saýaňda uly parahatlyga gowşandygymyzy, seniň aladaň arkaly bu millet üçin çäreleriň görlendigini, biz hemişe we her ýerde uly minnetdarlyk bilen boýun alýarys. 4 Emma seni köp güýmemezlik üçin, özüňe mahsus mylakatlylygyň bilen, bizi sähelçe diňlemegiňi haýyş edýärin. 5 Biz bu adamy başymyza inen bela hem-de Ýer ýüzündäki bütin ýehudylar arasynda topalaňçy we nasyraly mezhebiniň baştutanlarynyň biri diýip bilýäris. 6 Ol ybadathanany-da haramlamaga çalyşdy. Biz ony tutduk. Öz kanunymyz esasynda onuň üstünden höküm çykarmak isledik. 7 Ýöne müňbaşy Lisiýas gelip, uly zorluk bilen ony elimizden aldy. 8 Onuň şikaýatçylaryna seniň huzuryňa gelmegi buýurdy. Seniň özüň hem ony soraga çekip, biziň ony aýyplaýan zatlarymyzyň barynyň anygyna ýetip bilersiň». 9 Ýehudylar hem munuň şeýledigini tassyklap, Pawlusa gönükdirlen bu aýyplamalara goşuldylar. 10 Häkim geple diýip, Pawlusa ümläninde, Pawlus şeýle jogap berdi: «Seniň köp ýyllardan bäri bu milletiň kazysydygyňy bilýänligim üçin, özümi begenç bilen gorajak. 11 Meniň Iýerusalime ybadat etmäge gidenime on iki günden köp bolmandygyny özüň hem anyklap bilersiň. 12 Olar meniň ne ybadathanada, ne sinagogalarda, ne şäherde biri bilen jedelleşip duranymy, ne-de halky aýaga galdyranymy gördüler. 13 Bular maňa ýöňkeýän aýyplaryny saňa subut edip bilmezler. 14 Ýöne şuny saňa ykrar edýärin: men Mukaddes Kanun esasyndaky her bir zada, pygamberler kitabynda ýazylanlaryň ählisine iman edip, bularyň azgyn mezhep diýýän Ýoly boýunça ata-babalarymyň Hudaýyna hyzmat edýärin. 15 Bularyň özüniň hem kabul edişi ýaly, hem dogrularyň, hem egrileriň ölümden direlmegini Hudaýdan umyt edýärin. 16 Şonuň üçin hem Hudaýyň, hem-de adamlaryň öňünde elmydam sap wyždanly bolmaga çalyşýaryn. 17 Men köp ýyldan soň milletime sadaka, gurbanlyk bermäge geldim. 18 Bu zatlar bilen gümra bolup ýörkäm, meni täretli ýagdaýda ybadathanada gördüler; ne üýşmeleň, ne-de başagaýlyk bardy. 19 Ýöne ol ýerde Aziýadan bolan käbir ýehudylar bardy. Olaryň-da maňa garşy bir zatlary bolan bolsa, şu ýerde seniň huzuryňda durup, meni aýyplamaklary gerekdi. 20 Mejlisiň öňünde duranymda, menden näme ýazyk tapan bolsalar, goý, bularyň özleri aýtsyn. 21 Şeýle bolsa, olaryň ortasynda durkam: „Bu gün ölüleriň direlmegi hakda siziň huzuryňyzda meniň üstümden höküm çykarylýar" diýip aýdan şu ýekeje sözüm üçindir». 22 Mesih ýoly hakda has takyk maglumaty bolan Feliks işi soňa goýup: «Dawaňyz hakda müňbaşy Lisiýas gelende karar çykararyn» diýdi. 23 Onsoň ýüzbaşa Pawlusy saklap, oňa ýeňillik bermegi, oňa garaşyk etmekleri üçin, dostlarynyň ýanyna gelmegini bökdemezligi buýurdy. 24 Birnäçe günden soň bolsa Feliks öz ýehudy aýaly Deusilla bilen geldi-de, Pawlusy getirdip, onuň Mesihe iman hakda aýdýan gürrüňlerini diňledi. 25 Pawlus dogrulyk, nebsiňe buýurma hem geljek höküm hakda gürrüň berende, Feliks gorkup: «Häzirlikçe git, pursat tapan mahalym seni çagyrdaryn» diýdi. 26 Şol bir wagtda-da boşadylmagy üçin Pawlus özüne pul berer diýip umyt edýärdi. Şonuň üçin hem Pawlusy ýygy-ýygydan çagyryp, onuň bilen söhbet edýärdi. 27 Şeýlelikde, iki ýyl geçip, Feliksiň ýerine Porkius Festus geldi. Feliks ýehudylaryň göwnüni awlamak üçin, Pawlusy zyndanda galdyryp gitdi.
Pawlus Festusyň öňünde
1 Festus welaýata gelenden üç gün soň, Kaýsariýadan Iýerusalime gitdi. 2 Baş ruhanylar bilen ýehudylaryň ululary oňa Pawlusyň üstünden şikaýat etdiler. 3 Ondan haraý isläp, Pawlusy Iýerusalime getirtmegi haýyş etdiler. Olar buky gurap, Pawlusy ýolda öldürmegiň niýetindediler. 4 Festus Pawlusyň Kaýsariýada zyndandadygyny, özüniň bolsa basym ol ýere gitjekdigini aýtdy. 5 Onsoň: «Araňyzdaky sözi ötýän adamlar meniň bilen gelip, ol adamyň ýazykly ýeri bar bolsa, ony aýyplasynlar» diýdi. 6 Ol olaryň arasynda sekiz-on günden artyk galman, Kaýsariýa gaýtdy. Ertesi gün höküm kürsüsinde oturyp, Pawlusyň getirilmegini buýurdy. 7 Pawlus gelende, Iýerusalimden baran ýehudylar onuň daşyny alyp, oňa subut edip bilmedik köp hem agyr aýyplaryny ýöňkediler. 8 Pawlus özüni gorap: «Men ne ýehudylaryň kanunyna, ne ybadathana, ne-de kaýsara garşy günä etdim» diýdi. 9 Festus ýehudylaryň göwnünden turmak üçin, Pawlusa: «Iýerusalime gidip, şol ýerde bu babatda üstüňden höküm çykarmagymy isleýärsiňmi?» diýdi. 10 Emma Pawlus şeýle diýdi: «Men kaýsaryň höküm kürsüsi öňünde durun, meniň üstümden şu ýerde höküm çykarylmalydyr; men ýehudylara hiç bir ýamanlyk edemok, muny seniň özüň hem oňat bilýänsiň. 11 Men ýamanlyk eden bolsam ýa ölüme mynasyp etmiş eden bolsam, ölümden gaçmaýaryn; bularyň maňa ýöňkeýän aýyplary esassyz bolsa, onda hiç kim meni bularyň eline berip bilmez. Men dawamy kaýsara arz edýärin». 12 Onsoň Festus mejlis bilen maslahatlaşyp: «Dawaňy kaýsara arz etdiň, kaýsara-da gidersiň» diýdi.
Festus Agrippa patyşa geňeşýär
13 Birnäçe gün geçenden soň, Agrippa patyşa bilen Beriniki Kaýsariýa, Festusa salama geldiler. 14 Olar köp wagt ol ýerde galanlaryndan soň, Festus Pawlusyň işini patyşa gürrüň berip, şeýle diýdi: «Feliksiň tussag edip goýan bir adamy bar. 15 Men Iýerusalimdekäm, ýehudylaryň baş ruhanylary, ýaşululary oňa garşy höküm sorap, onuň üstünden şikaýat etdiler. 16 Men olara: „Aýyplanýany şikaýatçylary bilen ýüzleşdirmän, oňa ýöňkelýän aýyp barada özüni goramaga pursat bermän, höküm etmek rimlileriň adaty däldir" diýip jogap berdim. 17 Olar bu ýere üýşenlerinde bolsa eglemän, ertesi gün höküm kürsüsinde oturyp, ol adamyň getirilmegini buýurdym. 18 Ýöne şikaýatçylar galanlarynda, meniň oslan aýyplarymyň hiç birini ýöňkemediler. 19 Olaryň öz dinleri hem-de bir Isa atly ölen, ýöne Pawlusyň diri diýýän şahsy hakda käbir jedelleri bar eken. 20 Men bu zatlar baradaky jedelden aljyrap, ondan: „Iýerusalime gidip, ol ýerde bu zatlar babatda özüňe höküm edilmegini isleýärsiňmi?" diýip soradym. 21 Ýöne Pawlus dawasyny Awgustusyň hökümine saklamagy haýyş edensoň, kaýsara ýollaýançam, ony tussaglykda saklamagy buýurdym». 22 Agrippa Festusa: «Men hem şol adamyň gürrüňini diňlemek isleýärin» diýdi. Ol-da: «Ertir ony diňlärsiň» diýdi.
Pawlus Agrippanyň öňünde
23 Ertesi gün Agrippa, Berniki uly dabarada gelip, müňbaşylar, şäheriň atly-abraýly adamlary bilen birlikde zala girenlerinde, Festusyň buýrugy boýunça Pawlusy getirdiler. 24 Festus şeýle diýdi: «Eý, Agrippa patyşa we şu ýerdäki ähli adamlar! Siz bu adamy görýärsiňiz; hem Iýerusalimde, hem-de şu ýerde ähli ýehudy jemagaty maňa ondan şikaýat edip: „Ol mundan artyk diri galmaly däl!" diýip gygyryşdylar. 25 Emma men onuň ölüme mynasyp iş edenini tapmanym üçin, özüniň hem dawasyny Awgustusa arz edeni üçin, ony ýollamagy karar etdim. 26 Ol hakda tagsyra ýazar ýaly belli bir zadym ýok. Şonuň üçin-de derňew geçirilenden soň, ýazmaga bir zadym bolsun diýip, ony siziň huzuryňyza, ylaýta-da, eý Agrippa patyşa, seniň huzuryňa çykardym. 27 Sebäbi, bir tussagy ýollap, oňa ýöňkelýän aýyplary bildirmezlik maňa manysyz görünýär».
1 Agrippa patyşa Pawlusa: «Saňa özüňi gorap geplemäge rugsatdyr» diýdi. Ine, şonda Pawlus elini uzadyp, özüni goramaga durdy: 2 Eý Agrippa patyşa! Ýehudylaryň meni aýyplaýan bütin zatlary babatda özümi bu gün seniň öňüňde goramalydygym üçin men özümi bagtly saýýaryn. 3 Çünki, ýehudylaryň ähli adatlaryndan, jedelli pikirlerinden seniň habaryň bar. Şonuň üçin hem meni sabyrlylyk bilen diňlemegiňi haýyş edýärin. 4 Meniň öz milletimiň arasynda, Iýerusalimde geçen durmuşymy başlangyçdan, ýaşlygymdan bäri bütin ýehudylar bilýärler. 5 Güwä geçmek isleýän bolsalar, meni köp wagtdan bäri tanaýarlar. Men dinimiziň iň berk mezhebi boýunça fariseý bolup ýaşadym. 6 Şindi hem Hudaý tarapyndan ata-babalarymyza berlen wada umyt baglanym üçin diwan öňünde durun. 7 Halkymyzyň on iki taýpasy gije-gündiz Hudaýa yhlasly gulluk edip, bu wada ýetmegi umyt edýär. Eý patyşa, men şu umyt üçin ýehudylar tarapyndan aýyplanýaryn. 8 Hudaýyň ölüleri direltmegi näme üçin sizde bolmajak zat saýylýar? 9 Dogrusy, Nasyraly Isanyň adyna garşy köp zatlary etmegi men öz ýanymdan wajyp bilýärdim. 10 Muny-da Iýerusalimde etdim; baş ruhanylardan ygtyýar alyp, imanlylaryň köpüsini zyndanlara saldym, öldürilmeli bolanlarynda ses berdim. 11 Olary bütin sinagogalarda öwran-öwran jezalandyryp, Isa dil ýetirmäge mejbur etdim. Olara garşy çendenaşa guduzlap, olary hatda ýat şäherlere çenli yzarladym. 12 Munuň üçin baş ruhanylaryň ygtyýary we ýumşy bilen Şama barýarkam, 13 Eý patyşa, günortanlar ýolda Gökden meniň we meniň bilen barýanlaryň daş-töweregini ýagtyldan, Günüň şöhlesinden hem güýçli bir nur gördüm. 14 Barymyz ýere ýykylanymyzda, bir ses eşitdim. Ol maňa ýewreý dilinde: „Saul, Saul, näme üçin Maňa azar berýärsiň? Çişe depmek saňa kyndyr" diýdi. 15 Men: „Ýa Reb, Sen kimsiň?" diýdim. Reb şeýle diýdi: „Men seniň azar berýän Isaň. 16 Hany, dikel-de, aýak üstüne gal; çünki Men saňa gören zatlaryňa hem-de içinde aýan boljak zatlaryma hyzmatkär hem güwä edip bellemek üçin göründim. 17 Men seni öz halkyň we başga milletleriň içinden çykaryp halas ederin. 18 Olar tümlükden nura, şeýtanyň gol astyndan Hudaýa döner ýaly, şeýle hem Maňa bolan iman bilen günäleri bagyşlanyp, mukaddeslenenleriň arasyndan miras alar ýaly, gözlerini açmak üçin, seni olara ýollaýaryn". 19 Eý Agrippa patyşa, şonuň üçin hem men Gökden gelen görnüşe gulak asmazlyk etmedim. 20 Ilki Şamdakylary, Iýerusalimde we bütin Ýahuda ýurdundakylary hem-de başga milletleri toba edip, Hudaýa dönmäge, toba mynasyp iş bitirmäge çagyrdym. 21 Şonuň üçin ýehudylar meni ybadathanada tutup, öldürjek boldular. 22 Indi maňa Hudaýyň hemaýaty nesip bolany üçin, men hem kiçä, hem ula şu güne çenli güwä geçip ýörün. Men pygamberler bilen Musanyň boljagyny aýdan zatlaryndan, 23 ýagny Mesihiň görgi görmeli bolandygyndan, ölümden ilkinji direlen hökmünde hem öz halkymyza hem özge milletlere nury yglan etmelidiginden başga hiç zady aýdamok». 24 Ol şeýdip, özüni gorap durka, Festus gaty ses bilen: «Pawlus, sen däliräpsiň! Okumyşlyk seni dälilige eltipdir» diýdi. 25 Pawlus oňa şeýle jogap berdi: «Eý, hormatly Festus, men dälirämok, diňe hakykat we sagdyn paýhas sözlerini aýdýaryn. 26 Meniň huzurynda gaýratlylyk bilen gürleýän patyşam bu zatlardan habarlydyr. Bularyň hiç biriniň ondan ýaşyryn däldigine ynanýaryn, sebäbi bular bir künjekde ýüze çykan zatlar däl. 27 Agrippa patyşa! Sen pygamberlere iman edýärsiňmi? Iman edýäniňi bilýärin». 28 Agrippa Pawlusa: «Meni az salymyň içinde yryp, mesihi etjek bolýarsyňmy?» diýdi. 29 Pawlus oňa: «Men, az bolsun, köp bolsun, diňe sen däl, eýsem, şu gün meni diňleýänleriň bary hem şu zynjyrlarsyz meniň ýaly bolardylar diýip, Hudaýdan dileýärin» diýdi. 30 Patyşa, häkim, Berniki we olar bilen oturanlar bu sözleri eşidenlerinde, ýerlerinden galdylar. 31 Olar daşaryk çykanlarynda özara gürleşip: «Bu adam ölüme ýa-da tussaglyga mynasyp bir iş etmändir» diýişdiler. 32 Agrippa Festusa: «Ol dawasyny kaýsara arz etmedik bolsady, ony boşatmak bolardy» diýdi.
Pawlus gämili Rime ugraýar
1 Gämä münüp, Italiýa gitmegimiz karar edilende, Pawlus bilen ýene-de birnäçe tussagy Awgustus goşunyndan bolan Ýulius atly ýüzbaşa tabşyrdylar. 2 Şeýlelikde, Aziýa welaýatynyň kenarlaryndaky ýerlere barýan Edremit gämisine münüp ýola düşdük. Ýanymyzda Salonikden bolan makedoniýaly Aristarhos hem bardy. 3 Ertesi gün Saýda gelip ýetdik; Pawlusa ynsanperwerlik eden Ýulius oňa öz dostlary garaşyk etsin diýip, olaryň ýanyna gitmegine rugsat etdi. 4 Ol ýerden ýola düşüp, Kipriň ygyndan geçdik, çünki ýel garşymyzdandy. 5 Kilikiýa we Pamfiliýanyň garşysyndaky deňizden geçip, Likiýanyň Mira şäherine geldik. 6 Ýüzbaşy şol ýerde Italiýa gitjek bolup duran bir Isgenderiýa gämisini tapyp, bizi oňa mündürdi. 7 Ençeme günläp assa gidip, zordan Knidosyň deňine baranymyzda, ýel oňaýsyz bolany üçin, Giridiň ygy bilen Salmonäniň deňinden geçdik. 8 Kenara golaý ýüzüp, Owadan duralgalar diýen ýere zordan geldik. Onuň golaýynda Lasea şäheri bardy. 9 Köp wagt ötüpdi. Hatda oraza hem geçip, indi ýola düşmek hatarly bolany üçin, Pawlus olara nesihat berip: 10 «Adamlar! Görýän welin, ýola düşmek diňe ýüke, gämä däl, eýsem, janlarymyza-da azaply, köp zyýanly boljak» diýdi. 11 Emma ýüzbaşy Pawlusyň aýdanyna gulak asman, gämiçi bilen gäminiň hojaýynyna ynandy. 12 Ýöne duralga gyşlamaga ýaramly bolmany üçin, adamlaryň köpüsi, başartsa, bu ýerden gidip, Giridiň demirgazyk-günbatara we günorta-günbatara bakyp duran duralgasy bolan Fenikse baryp gyşlamagy maslahat bildiler.
Gaý
13 Şeýlelikde, günorta şemaly ýuwaşja öwüsmäge başlanda, öz maksatlaryna ýetendirler öýdüp, labyry çekdiler-de, Giridiň golaýy bilen ýola düşdüler. 14 Ýöne kän wagt geçmänkä, ada tarapdan Ewroklidon diýilýän güýçli ýel turdy. 15 Ýel gämä urup, onuň öňünde durmak başartmansoň, ondan el üzüp, şol ugra kowuldyk. 16 Klawda diýen bir kiçijik adanyň yk tarapyna ýetenimizde, gaýyga erk etmegi zordan başardyk. 17 Gaýygy ýokary çekip, gämini daşyndan tanap bilen berk bagladylar-da, Sirtiň daşly saýlaryna düşmekden gorkup, ýelkeni inderdiler. Şeýdip, ýeliň ugruna kowuldyk. 18 Gaýdan ýaňa agyr horluk çekenimiz üçin, ertesi gün gämiden ýük zyňmaga başladylar. 19 Üçünji gün gäminiň şaýlaryny-da öz elleri bilen zyňdylar. 20 Ençeme günläp Gün, ýyldyz görünmänsoň, güýçli tupan sowulmansoň, iň soňunda gutulma umydymyzy bütinleý ýitirdik. 21 Köp wagtlap naharsyz galnansoň, Pawlus gämidäkileriň ortasynda durup, şeýle diýdi: «Eý adamlar! Meniň aýdanlaryma gulak asyp, Giritden aýrylman, bu azapdyr zyýany çekmeli däldik. 22 Ýöne size aýdýaryn, arkaýyn boluň, çünki siziň araňyzda heläk boljak adam ýok, diňe gämi dargajak. 23 Sebäbi Özüniňki bolup, Özüne gulluk edýän Hudaýymyň bir perişdesi öten agşam ýanymda durup: 24 „Gorkma, Pawlus. Sen kaýsaryň öňünde durmalysyň. Hudaý seniň bilen barýanlaryň baryny, ine, saňa bagyşlady" diýdi. 25 Şonuň üçin, adamlar, arkaýyn boluň, özüme aýdylyşy ýaly boljakdygyna meniň Hudaýa ynamym bar. 26 Ýöne biz bir ada düşmelidiris».
Gämi batýar
27 On dördünji gije gelende, biz Adriatik deňzinde her ýana kowlup ýörkäk, ýarygije töwerekleri deňizçiler gury ýeriň ýakynlaşýandygyny çakladylar. 28 Çuňlugy ölçänlerinde, ýigrimi gulaç çykdy; biraz ilerlänlerinden soň, ýene ölçänlerinde, on bäş gulaç çykdy. 29 Gaýalyga düşmekden gorkup, arka tarapdan dört labyr atdylar-da, gündiz bolsun diýip doga etdiler. 30 Deňizçiler gämiden gaçjak bolup, öň tarapdan labyr atmak bahanasy bilen, gaýygy deňze inderenlerinde, 31 Pawlus ýüzbaşy bilen esgerlere: «Bular gämide galmasalar, siz gutulyp bilmersiňiz» diýdi. 32 Şeýlelikde, esgerler gaýygyň tanaplaryny kesip, ony aşak gaçyrdylar. 33 Daň saz berip barýarka, Pawlus naharlanmaklary üçin, hemmelere ýalbaryp, şeýle diýdi: «Hiç zat iýmän, garaşyp, naharsyz galanyňyza şu gün on dört gün boldy. 34 Munuň üçin, haýyş edýärin, naharlanyň. Bu siziň gutulmagyňyz üçindir, çünki hiç biriňiziň başyňyzdan bir tüý-de kemelmez». 35 Ol muny aýdyp, eline çörek aldy, hemmäniň öňünde Hudaýa şükür etdi-de, bölüp iýmäge başlady. 36 Şeýlelikde, hemmeler arkaýynlaşyp, naharlandylar. 37 Gämide biziň jemimiz iki ýüz ýetmiş alty adamdy. 38 Nahardan doýanlaryndan soň, bugdaýy deňze döküp, gämini ýeňletdiler. 39 Gün doganda, ol ýeri tanamadylar; onsoň kenary çägelik bir aýlag görüp, başartsa, gämini şol ýere sürmeli diýen karara geldiler. 40 Labyrlary kesip, deňze goýberen batlaryna, ruluň tanaplaryny çözdüler-de, öňdäki ýelkeni ýele galdyryp, göni kenara ugradylar. 41 Onsoň bir burna düşüp, gämini saýa çykardylar. Gäminiň başy batyp, gymyldysyz galdy, arka tarapy bolsa gomlaryň zoruna dargap başlady. 42 Tussaglaryň hiç biri ýüzüp gaçmaz ýaly, esgerler olary öldürmegiň niýetindediler. 43 Emma ýüzbaşy Pawlusy halas etmek isläp, olary niýetlerinden dändirdi. Onsoň ýüzüp bilýänler gämiden özlerini öňürti zyňsynlar, 44 galanlary hem käsi tagtalar, käsi-de gäminiň döwükleri bilen gury ýere çyksynlar diýip buýruk berdi. Şeýlelikde, ählisi gury ýere çykyp gutuldylar.
Maltada
1 Halas bolanymyzdan soň, adanyň adynyň Maltadygyny bildik. 2 Ýerli halk bize adatdan daşary ynsanperwerlik görkezdi; ýagyş ýagyp, sowuk bolansoň, ot ýakyp, hemmämizi myhman aldylar. 3 Pawlus bir üýşmek çöpleme çöpläp, oduň üstüne goýanda, bir zäherli ýylan oduň howrundan gaçyp, onuň eline ýapyşdy. 4 Ýerli halk onuň elinden ýylanyň sallanyp durşuny görende: «Her niçik-de bolsa, bu adam ganhordyr. Deňizden gutulan hem bolsa, Adalat taňrysy ony ýaşatmady» diýişdiler. 5 Ýöne Pawlus elini silkip, ýylany oduň içine zyňdy, hiç bir zyýan hem görmedi. 6 Olar onuň çişmegine ýa-da birden ölüp ýykylmagyna garaşdylar. Köp garaşyp, oňa zelelli hiç zadyň bolmanyny görenlerinde, pikirlerini üýtgedip: «Ol bir taňry!» diýişdiler. 7 Ol ýeriň golaýynda adanyň Publius atly başlygynyň emlägi bardy. Ol bizi myhman alyp, üç gün hezzet-hormat etdi. 8 Şol wagt Publiusyň atasyny ysytma, ganly içgeçme tutup ýatyrdy. Pawlus onuň ýanyna baryp, doga etdi-de, ellerini onuň üstüne goýup, ony sagaltdy. 9 Bu wakadan soň, adadaky beýleki syrkawlar-da gelip şypa tapdylar. 10 Bular hem bizi köp sylaglar bilen hormatladylar, ýola düşüp barýarkak, gerek-ýaraklarymyzy gämä ýüklediler.
Rime geliş
11 Biz üç aýdan soň, Isgenderiýanyň şol adada gyşlan Ekizler belgili gämisi bilen ýola düşdük. 12 Sirakusa baryp, üç gün galdyk. 13 Ol ýerden aýlanyp, Regiuma gelip ýetdik. Bir günden soň, günorta ýeli turany üçin, ikinji güni Puteola geldik. 14 Ol ýerde birnäçe dogany tapdyk. Olar bizden ýedi günläp ýanlarynda galmagymyzy haýyş etdiler. Şeýlelik bilen, Rime geldik. 15 Rimdäki doganlar bizden habarly bolanlarynda, ol ýerden Appius Forumyna we Üç Myhmanhana çenli bizi garşylamaga geldiler. Pawlus olary görende, Hudaýa şükür etdi, gaýratlandy. 16 Rime baranymyzda, ýüzbaşy tussaglary serkerdä tabşyrdy, Pawlusa bolsa özüne gözegçilik edýän esger bilen birlikde, özbaşdak galmaga rugsat etdiler.
Pawlus Rimde wagyz edýär
17 Üç günden soň Pawlus ýehudylaryň ulularyny çagyrdy. Üýşenlerinde, olara şeýle diýdi: «Eý doganlar! Men halkyň garşysyna, ata-baba adatlarynyň garşysyna hiç zat etmesem hem, tussag edilip, Iýerusalimden rimlileriň eline berildim. 18 Olar meni soraga çekenlerinden soň, boşatjak boldular, çünki meni öldürmäge hiç bir esas ýokdy. 19 Emma ýehudylar garşy çykanlarynda, men kaýsara arz etmäge mejbur boldum, ýöne öz milletimden nägileligim ýok. 20 Men sizi şu babatda görüşmek, gepleşmek üçin çagyrdym, sebäbi men Ysraýylyň umydy üçin bu zynjyr bilen bagly». 21 Olar-da oňa diýdiler: «Bize sen hakda Ýahudadan ne hatlar gowuşdy, ne-de doganlardan biri gelip, sen hakda habar berdi ýa-da erbet zat aýtdy. 22 Ýöne seniň nähili düşünjeleriň bardygyny özüňden eşidesimiz gelýär, çünki her ýerde bu mezhebiň ýamanlanýandygy bize mälim». 23 Şeýlelikde, bir güni belläp, köp adamlar onuň ýanyna, bolýan ýerine geldiler. Ol hem Hudaýyň Patyşalygyna güwä geçmek bilen, olara hakykaty düşündirdi. Ir ertirden giç agşama çenli Musanyň kanunyna, pygamberler ýazgysyna salgylanyp, olary Isa ynandyrmaga çalyşdy. 24 Aýdylan zatlara käbiri ynandy, käbiri ynanmady. 25 Olar özara ylalaşman, Pawlus bu soňky sözi aýdandan soň gitdiler: «Mukaddes Ruh Işaýa pygamber arkaly atalarymyza gürrüň berip, gowy aýdypdyr: 26 Bar, bu halka aýt: Eşidýän gulaklar bilen eşidip, düşünmersiňiz; Görýän gözler bilen görüp, seljermersiňiz; 27 Çünki bu halkyň ýüregi gatady, gulaklary agraldy, gözlerini-de ýumdular. Beýle bolmasa, gözleri bilen görüp, gulaklary bilen eşidip, ýürekleri bilen düşünip, Maňa tarap öwrülerdiler, Men-de olara şypa bererdim". 28 Şeýlelikde, Hudaýyň bu gutulyşynyň ýehudy dällere iberilendigini indi biliň, olar diňlär». 29 Pawlus muny aýdandan soň, ýehudylar öz aralarynda köp jedelleşip gitdiler. 30 Şeýlelikde, Pawlus tutuş iki ýyllap öz kireýine tutan jaýynda bolup, ýanyna gelenleriň baryny kabul etdi. 31 Hudaýyň Patyşalygyny wagyz edip, Reb Isa Mesihe degişli zatlary bütin gaýratlylyk bilen bökdençsiz öwretdi.
1 Hudaýyň hem-de Reb Isa Mesihiň guly bolan meniň tarapymdan, ýagny Ýakubyň tarapyndan dagynyk on iki taýpa dogaýy salam bolsun.
Synaglar
2 Eý doganlar, dürli synaglara uçranyňyzda, muny uly begenç saýyň, 3 çünki imanyňyzyň barlanmagynyň çydam döredýänligini bilýänsiňiz. 4 Kämil hem doly bolup, hiç bir ýetmeziňiz bolmaz ýaly, çydam işiňi kämil etmelidir. 5 Siziň biriňize akyldarlyk ýetmezlik edýän bolsa, ol hemmelere jomartlyk bilen käýemän berýän Hudaýdan dilesin, oňa berler. 6 Ol iman bilen dilesin, hiç hili şübhe etmesin, sebäbi şübhe edýän adam ýel bilen çaýkalyp, eýläk-beýläk kowlup ýören deňiz tolkuny ýalydyr. 7 Çünki bu adam Rebden bir zat alaryn diýip pikir etmesin. 8 Ol bütin ýollarynda durnuksyz ikigöwünli adamdyr. 9 Pes dogan öz belentligi bilen, döwletli hem öz pesligi bilen magtansyn, 10 çünki baýlyk otuň güli ýaly geçip gider. 11 Sebäbi Gün jöwza bilen dogup, oty guradar, onuň güli dökülip, görki gaçar. Döwletli-de şeýdip öz ugruna solup geçer. 12 Synaga çydaýan adam bagtlydyr, sebäbi ol synagdan geçenden soň, Rebbiň Özüni söýenlere wada eden ýaşaýyş täjini alar. 13 Synalanda hiç kim: «Men Hudaý tarapyn synalýaryn» diýmesin, çünki Hudaý erbetlik bilen synalýan däldir. Onuň özi hem hiç kimi synaýan däldir. 14 Ýöne her kes öz höwesleri tarapyndan çekilip, aldanan mahaly synalýandyr. 15 Onsoň höwes bogaz bolup, günäni dogurýandyr; günä hem ýetişenden soň ölümi dogurýandyr. 16 Eý, söýgüli doganlarym, aldanmaň! 17 Ähli oňat, kämil sowgat ýokardan, nurlar Atasyndan inýändir. Onda ne üýtgeme, ne-de çalşyk kölegesi bardyr. 18 Onuň mahluklarynyň ilkinji miwesi bolmagymyz üçin, Ol bizi Öz islegine görä, hakykat sözi bilen ýaratdy.
Diňleýji we amal ediji
19 Eý, söýgüli doganlarym, şoňa görä, her adam eşitmekde çalt, geplemekde assa, gaharlanmakda assa bolsun. 20 Sebäbi adamyň gahary Hudaýyň talap edýän dogrulygyny emele getirmez. 21 Şoňa görä hem her hili hapalygy, her hili ýamanlygyň galyndysyny taşlap, özüňizde ekilen, janyňyzy gutarmaklygy başarýan sözi ýumşaklyk bilen kabul ediň. 22 Ýöne diňe özüni aldaýan diňleýji däl-de, sözi ýerine ýetiriji boluň. 23 Çünki kim sözi diňläp, ony ýerine ýetirmese, ol öz tebigy keşbini aýnada synlaýan adama meňzeşdir: 24 ol öz-özüni synlap gidýär-de, nähilidigini şobada unudýar. 25 Emma kim kämil kanuna, azatlyk kanunyna ýakyndan seretse, huşsuz diňleýji bolman, işe amal ediji bolup, onda dursa, ol öz edenlerinde bagtly bolar. 26 Kimdir biri özüni dindar saýyp, dilini saklaman, göwnüni aldaýan bolsa, onuň dindarlygy biderekdir. 27 Ata Hudaýyň ýanynda sap, tegmiltsiz dindarlyk budur: ýetimleri, dul hatynlary muşakgatlarynda idemek, özüňi dünýäden çirksiz saklamak.
Adamdan ýüz görmäň
1 Eý doganlar! Rebbimiz Isa Mesihiň ― şöhrat Rebbiniň imanyny ýüz görme bilen saklamaň. 2 Sebäbi üýşen ýeriňize bir adam altyn ýüzük, nepis eşik bilen gelse, bir garyp hem kirli eşik bilen gelse, 3 siz nepis eşik geýnen adama seredip: «Sen bu ýerde rahat otur», garyba bolsa: «Sen ol ýerde dur» ýa-da: «Bu ýerde aýak astymda otur» diýseňiz, 4 Onda öz araňyzda parh goýmaýarsyňyzmy? Erbet pikirli höküm çykaryjylar bolmaýarsyňyzmy? 5 Eý, söýgüli doganlarym, gulak asyň, Hudaý dünýä garyplaryny imana baý bolmaklyga, Özüni söýenlere wada eden Patyşalygynyň mirasdarlygyna saýlamadymy? 6 Emma siz garyplary äsgermezlik etdiňiz. Baýlar size sütem etmeýärmi? Sizi diwanlar öňüne süýremeýärmi? 7 Size dakylan ýagşy ada dil ýetirmeýärmi? 8 Patyşalyk kanunyny «Goňşyňy özüň ýaly söý» diýen Ýazga görä çyndan ýerine ýetirseňiz, ýagşy edersiňiz. 9 Eger-de ýüz görseňiz, günä edersiňiz, kanun sizi jenaýatçy hökmünde ýazgarar. 10 Çünki kim tutuş kanuny berjaý edip-de, diňe bir zatda büdrese, ol hemmesinde ýazykly bolar. 11 Çünki «Zyna etme» diýen «Adam öldürme» hem diýendir. Indi sen zyna etmän, ýöne adam öldürseň, onda kanuna garşy jenaýatçy bolarsyň. 12 Üstlerinden azatlyk kanuny boýunça höküm çykaryljaklar ýaly şeýle sözläp, şeýle ediň. 13 Çünki rehim etmedige höküm rehim etmez. Rehim höküme garşy magtanýandyr.
Iman we amal
14 Eý doganlar, biriniň amallary ýokka, imanym bar diýmeginiň näme peýdasy bar? Ony ol iman saklap bilermi? 15 Bir erkek dogan ýa bir aýal dogan ýalaňaç, gündelik iýmite zarka, 16 siziň biriňiz olara: «Asuda gidiň-de, ýylynyň, doýuň» diýse, ýöne bedene gerekli zatlary bermeseňiz, näme peýdasy bar? 17 Şeýle, iman-da amallary ýok bolsa, öz-özünden ölüdir. 18 Biri diýer: «Seniň imanyň bar, meniň amallarym bar. Sen imanyňy amalsyz maňa görkez, men-de saňa imanymy amallarym bilen görkezeýin». 19 Sen Hudaýyň birligine ynanýarsyň; ýagşy edýärsiň; jynlar hem ynanýar, sandyraşýar. 20 Eý, akylsyz adam, amalsyz imanyň ölüdigini bilmek isleýärsiňmi? 21 Atamyz Ybraýym ogly Yshagy gurbanlyk edilýän ýerde bagyş edip, amallary bilen aklanmadymy? 22 Ana, görýärsiň, iman onuň amallary bilen işledi, iman onuň amallary arkaly kämilleşdi. 23 Şeýlelik bilen, «Ybraýym Hudaýa iman getirdi, bu oňa dogrulyk saýyldy» diýen Ýazgy-da ýerine ýetip, oňa Hudaýyň dosty diýildi. 24 Ine, görýärsiňiz, adam diňe bir iman bilen däl, amallary bilen aklanýar. 25 Kemçin Rahaw-da çaparlary myhman alyp, olary başga ýoldan iberip, amallary bilen aklanmadymy? 26 Sebäbi bedeniň ruhsuz öli bolşy ýaly, iman hem amallar bolmasa ölüdir.
Dil otdur
1 Eý doganlar! Köpüňiz mugallym bolmaň, çünki biziň örän agyr höküm aljakdygymyzy bilýänsiňiz. 2 Sebäbi hemmämiz köp büdreýäris. Kim gepinde büdremese, kämil adam bolup, bütin bedeni-de jylawlamagy başarar. 3 Bize atlaryň boýun bolmagy üçin, agzyna agyzzyryk salyp, olaryň bütin göwresini dolandyrýarys. 4 Ine, şeýle uly hem güýçli ýeller bilen kowulýan gämiler-de, bir iňňän kiçi rul bilen gämiçiniň islän ugruna öwrülýär. 5 Dil hem bir kiçijik agza bolup, uly zatlar bilen öwünýändir. Kiçijik uçgun nähili uly jeňňeli tutaşdyryp goýberýär! 6 Dil otdur, azgynçylyk dünýäsidir. Dil agzalarymyzyň arasynda tutuş bedeni kirledýändir, dowzahdan lowurdap, tebigatyň gidişini lowurdadýandyr. 7 Çünki her bir tebigat, hem haýwanlaryňky, hem guşlaryňky, hem süýrenijileriňki, hem deňiz haýwanlarynyňky adamzat tebigaty arkaly eldeki edilendir we edilýändir. 8 Dile bolsa adamlaryň hiç biri erk edip bilýän däldir. Ol durnuksyz erbetlikdir, öldüriji awudan doludyr. 9 Biz onuň bilen Ata Hudaýa alkyş okaýarys, onuň bilen Hudaý keşbine görä ýaradylan adamlara-da gargaýarys. 10 Alkyş, gargyş bir agyzdan çykýar. Eý doganlar, bu beýle bolmaly däldir. 11 Çeşme ajy hem süýji suwy bir gözden çykarýarmy? 12 Eý doganlar, injir agajy zeýtun ýa bir üzüm şahasy injir berip bilermi? Bir çeşme hem şor, hem süýji suw berip bilmez.
Gökden inen akyldarlyk
13 Siziň araňyzda akyldar, düşünjeli kim? Ol öz amallaryny oňat ýaşama bilen akyldarlykdan gelen ýumşaklykda görkezsin. 14 Eger-de ýüregiňizde ajy içigaralyk, igenjeňlik bar bolsa, onda magtanmaň, hakykata garşy ýalan sözlemäň. 15 Bu ýokardan inen akyldarlyk däl-de, dünýä, tebigata, iblise degişli akyldarlykdyr. 16 Çünki nirede içigaralyk, igenjeňlik bar bolsa, ol ýerde başbozarlyk, her hili erbet iş hem bardyr. 17 Emma Gökden inen akyldarlyk ilki bilen, sap, ondan soň-da parahatlyk söýüji, mylaýym, diýenediji, rehimden, oňat miwelerden doly, ýüz görmezek we ikiýüzlülikden halasdyr. 18 Parahatlyk döredýänler dogrulyk miwesini parahatlykda ekýändir.
Hudaýa boýun boluň
1 Araňyza uruşlar, dawalar nireden girýär? Agzalaryňyzda uruşýan höweslerden dälmi? 2 Siz isleýärsiňiz, ýöne gazanmaýarsyňyz; öldürýärsiňiz, içigaralyk edýärsiňiz, ýöne hiç bir zada ýetip bilmeýärsiňiz; dawalaşýarsyňyz, uruşýarsyňyz; gazanmaýarsyňyz, çünki dilemeýärsiňiz. 3 Dileýärsiňiz, ýöne hiç zat almaýarsyňyz, çünki höwesleriňize sarp etmek üçin erbet dileýärsiňiz. 4 Eý zynahorlar, dünýä dostlugynyň Hudaýa duşmançylykdygyny bilmeýärsiňizmi? Dünýäniň dosty bolmak isleýän adam özüni Hudaýa duşman edýändir. 5 Ýa-da: «Bizde mesgen tutan Ruh gabanjaňlyk bilen küýseýändir» diýen Ýazgy ýöne ýerden aýdýandyr öýdýärsiňizmi? 6 Ol iňňän uly merhemet berýändir. Şonuň üçin hem: «Hudaý tekepbirlere garşy durýandyr, kiçigöwünlilere bolsa merhemet edýändir» diýýär. 7 Indi Hudaýa boýun boluň. Iblise garşy duruň, ol sizden gaçar. 8 Hudaýa ýakynlaşyň, Ol hem size ýakynlaşar. Eý günäkärler, eliňizi arassalaň, eý ikigöwünliler, ýüregiňizi saplaň. 9 Gussa çekiň, ýas tutup aglaň; gülkiňiz ýasa, şatlygyňyz gaýga öwrülsin. 10 Rebbiň huzurynda peseliň, Ol sizi beýgelder. 11 Eý doganlar, biri-biriňizi ýamanlamaň. Kim doganyny ýamanlaýan ýa doganyna höküm edýän bolsa, ol kanuny ýamanlaýandyr, Mukaddes Kanuna höküm edýändir. Sen kanuna höküm etseň, onda kanuny berjaý edýän däl, oňa höküm edýänsiň. 12 Kanun çykaryjy, höküm ediji birdir, Ol gutarmagy hem heläk etmegi başarýandyr. Başga adamlara höküm eder ýaly, sen kim? 13 Hany indi: «Bu gün ýa ertir pylan şähere gitjek, bir ýyly ol ýerde geçirjek, alyş-beriş etjek, pul gazanjak» diýýänler. 14 Eý, ertirki günüň näme getirjegini bilmeýänler, ýaşaýşyňyz näme? Ol bir az wagt görnüp, ondan soň ýitirim bolýan bugdur. 15 Munuň deregine: «Reb islese, ýaşarys, muny ýa ony ederis» diýmelisiňiz. 16 Emma siz öz öwünjeňligiňiz bilen magtanýarsyňyz. Beýle magtanmalaryň bary erbetdir. 17 Kim ýagşylyk etmegi bilip-de, etmeýän bolsa, ol günäkärdir.
Baýlara berlen duýduryş
1 Eý döwletliler, başyňyza geljek kynçylyklar üçin aglaň, perýat ediň! 2 Baýlygyňyz çüýräp, eşikleriňizi güýe iýendir. 3 Altynyňyz, kümşüňiz poslandyr, olaryň posy size garşy güwä geçip, etiňizi ot kimin iýer. Siz ahyrky günlerde hazyna ýygnadyňyz. 4 Ine, ekinleriňizi oran işçilere bermän saklan hakyňyz gygyrýar, orakçylaryň perýatlary Hökmürowan Rebbiň gulagyna ýetdi. 5 Siz ýer ýüzünde bolçulykda ýaşap, keýp çekdiňiz, damak çalynýan gün üçin ýüregiňizi semretdiňiz. 6 Size garşy durmasa-da, dogry adamy höküm edip öldürdiňiz.
Sabyrly boluň
7 Eý doganlar, Reb gelýänçä, sabyrly boluň. Ine, daýhan irki we soňky ýagşy alýança, ýeriň gymmatly hasyly üçin sabyrly garaşýar. 8 Siz hem sabyrly boluň, ýüregiňizi berkidiň, çünki Rebbiň geler wagty golaýdyr. 9 Eý doganlar, özüňiz höküm edilmez ýaly, biri-biriňizden şikaýat etmäň. Ine, höküm ediji gapynyň agzynda dur. 10 Eý doganlar, görgüde hem sabyrda Rebbiň adyndan geplän pygamberleri görelde ediniň. 11 Biz çydamlylyk görkezenlere bagtly diýýäris. Siz Eýýubyň çydamlylygyny eşitdiňiz, Rebbiň işiniň soňuny-da gördüňiz, çünki Reb köp şepagatly hem rehimdardyr. 12 Eý doganlar, her zatdan öň, höküm astyna düşmez ýaly, Gökden, Ýerden ýa başga zatdan kasam içmäň; diňe «hawaňyz» hawa, «ýoguňyz» ýok bolsun.
Iman bilen doga ediň
13 Araňyzda biri görgi görýärmi? Ol doga etsin. Biriniň keýpi kökmi? Mezmur okasyn. 14 Araňyzda biri syrkawmy? Ol ýygnagyň ýolbaşçylaryny ýanyna çagyrsyn, olar hem Rebbiň adyndan oňa ýag çalyp, onuň üçin doga etsin. 15 Iman dogasy syrkawa şypa berer; Reb ony dikelder. Eger ol günä eden bolsa bagyşlanar. 16 Şypa tapar ýaly, günäleriňizi biri-biriňiziň ýanyňyzda boýun alyp, biri-biriňiz üçin doga ediň. Dogry adamyň yhlasly dogasy gaty güýçlüdir. 17 Ylýas biziňki ýaly duýgulary bolan bir adamdy. Ol ýagyş ýagmasyn diýip, çyndan doga etdi. Şeýlelikde, üç ýyl alty aýlap ýer ýüzüne ýagyş ýagmady. 18 Ol ýene doga etdi ― Gök ýagyş berdi, Ýer öz miwesini getirdi. 19 Eý doganlar, araňyzdan biri hakykatdan azaşsa, biri ony öwürse, 20 onda ol muny bilsin: bir günäkäri ýalňyş ýolundan öwren bir jany ölümden gutaryp, köp günäleriň üstüni basyrar.
1 Isa Mesihiň resuly Petrusdan Pontus, Galatýa, Kappadokiýa, Aziýa we Bitinýadaky ýaýran 2 Ata Hudaýyň öňden bilşine görä, Ruhuň mukaddes etmegi bilen Oňa gulak asyň we Isa Mesihiň ganynyň sepilmegi üçin saýlanan garyplara salam! Size merhemet, parahatlyk eçilsin!
Gökde saklanan miras
3 Rebbimiz Isa Mesihiň Atasy Hudaýa öwgüler! Ol Öz uly rehimdarlygy bilen Isa Mesihiň ölülerden direlmegi arkaly diri umyda gowuşmak üçin, 4 size Gökde saklanan çüýremez, tegmiltsiz, solmaz mirasy almak üçin, biziň gaýtadan dogulmagymyzy üpjün etdi. 5 Siz ahyrky wagtda aýan bolmaga taýýar duran gutulyş üçin, Hudaýyň güýji bilen iman arkaly goralýarsyňyz. 6 Häzir gerek bolan dürli synaglar üçin gysga wagtlaýyn gaýgyly bolýan siz muňa begeniň. 7 Çünki ot bilen synalýan hem bolsa, pany altyndan gymmatly bolan imanyňyzyň synalmagy Isa Mesih görnende öwgä, şöhrata hem hormata öwrüler. 8 Siz görmedik hem bolsaňyz, Ony söýýärsiňiz; häzir Ony görmeseňiz hem, Oňa iman getirip, 9 imanyňyzyň netijesinde janlaryňyzyň gutulyşyna ýetip, aýdyp bolmaz, şöhratly begenç bilen şatlanýarsyňyz. 10 Size bolan bu merhemeti welilik edip aýdan pygamberler bu gutulyş hakda gözleg, barlag geçirdiler. 11 Olar özlerindäki Mesihiň Ruhy Mesihiň görgülerine we ondan soňky şöhratlara öňünden güwälik berende, haýsy ýa-da nähili wagty görkezýänini barladylar. 12 Ine şonda, Gökden iberilen Mukaddes Ruh arkaly Hoş Habary wagyz edýänler tarapyndan häzir size yglan edilýän zatlar bilen özlerine däl-de, size hyzmat edýändikleri olara äşgär boldy. Bu zatlara perişdeleriň nazar salasy gelýär.
Mukaddes boluň
13 Munuň üçin pikiriňiziň bilini guşap, hüşgär bolup, Isa Mesihiň görünmegi bilen özüňize getiriljek merhemete baş-bitin umyt baglaň. 14 Diýen ediji çagalar ýaly nadanlygyňyzdaky ozalky höwesleriňize uýman, 15 eýsem, sizi çagyranyň mukaddes bolşy ýaly, ähli edim-gylymyňyzda mukaddes boluň. 16 Sebäbi: «Mukaddes boluň, çünki Men mukaddesdirin» diýip ýazylgydyr. 17 Ýüz görmän, her kimiň üstünden öz etmişine görä höküm çykarýany «Ata» diýip çagyrýan bolsaňyz, bu dünýädäki mysapyrlyk çagyňyzy gorky bilen geçiriň. 18 Ata-babadan galan biderek ýaşaýşyňyzdan altyn ýa kümüş ýaly pany zatlar bilen däl-de, 19 eýsem, müýnsüz, tegmiltsiz guzy ýaly, Mesihiň gymmatly gany bilen satyn alnandygyňyzy biliň. 20 Ol dünýä gurulmazyndan öň bellense-de, siziň üçin zamanlaryň ahyrynda aýan boldy. 21 Siz Ony ölümden direldip, Oňa şöhrat beren Hudaýa Ol arkaly iman edýärsiňiz, şeýle, iman hem umydyňyz Hudaýa baglydyr. 22 Ruh arkaly hakykata boýun bolmak bilen, janlaryňyzy hilesiz dogan söýgüsi üçin tämizläniňizden soň, birek-biregi ýürekden yhlas bilen söýüň. 23 Sebäbi, siz pany tohumdan däl-de, Hudaýyň diri, müdimi galýan sözi arkaly pany bolmadykdan gaýtadan doglansyňyz. 24 Çünki: «Bütin adamzat ot ýaly we ynsanyň bütin şöhraty otuň güli ýalydyr. Ot gurar, güli hem döküler. 25 Emma Rebbiň sözi ebedi galar». Size wagyz edilen söz budur.
1 Şeýlelikde, ähli erbetligi, ähli aldawy, ikiýüzlüligi, içigaralygy, her hili gep-gybaty goýup, 2 gutulyş üçin ol arkaly öser ýaly, ýaňy dogan çagalar kimin ruhy, hilesiz süýdi küýsäň. 3 Sebäbi, siz Rebbiň mährini dadansyňyz.
Diri daşlar
4 Oňa, ynsanlar tarapyndan taşlanan, Hudaýyň ýanynda bolsa saýlanan, gymmatly diri Daşa ýakynlap, 5 siz-de Isa Mesih arkaly Hudaýyň halaýan ruhy gurbanlaryny hödürlemek üçin, diri daşlar kimin ruhy öý, mukaddes ruhanylyk hökmünde bina edilýärsiňiz. 6 Çünki Mukaddes Ýazgyda: «Ine, Sionda saýlantgy, gymmatly burç daşyny goýýaryn, Oňa iman eden asla utandyrylmaz» diýilýär. 7 Bu gymmat zat siz ― iman edenler üçindir, ýöne iman etmedikler üçin «Ussalaryň taşlan daşy burç daşy», 8 «Büdreme daşy, taýma gaýasy boldy». Olar söze boýun bolman büdreýärler; olar munuň üçin hem niýetlenendir. 9 Emma siz özüňizi tümlükden ajaýyp nuruna çagyran Hudaýyň şöhratly işlerini yglan etmäge saýlanan nesil, Patyşanyň ruhanylary, mukaddes millet, Hudaýa degişli halksyňyz. 10 Siz bir wagtlar halk däldiňiz, ýöne şindi Hudaýyň halkysyňyz; rehime gowuşmandyňyz, ýöne şindi gowuşdyňyz. 11 Eý söýgüliler, sizden haýyş edýärin, jana garşy söweş edýän günäli höweslerden garyplar, mysapyrlar hökmünde gaça duruň. 12 Bet iş edýänler hökmünde sizi ýamanlan zatlarynda oňat işleriňizi görüp, Rebbiň bize gelen güni Hudaýy şöhratlandyrmalary üçin milletler arasynda oňat edim-gylymly boluň.
Ýolbaşçylara tabyn boluň
13 Baş häkim bolany üçin patyşa bolsun, 14 ýa onuň bet iş edýänleri jezalandyrmaga, ýagşylyk edýänleri öwmäge iberen häkimleri bolsun, Rebbiň hatyrasyna, bütin adamzat düzgünine tabyn boluň. 15 Çünki Hudaýyň islegi siziň ýagşylyk edip, pähimsiz adamlaryň nadanlygyny bes etdirmegiňizdir. 16 Azatlar ýaly, öz azatlygyny erbetlige örtgi edinenler ýaly däl-de, Hudaýyň bendeleri ýaly geziň. 17 Hemmeleri sylaň, doganlary söýüň, Hudaýdan gorkuň, patyşany sylaň. 18 Eý hyzmatçylar! Diňe bir ýagşy we mylaýym baýarlaryňyza däl, eýsem, hyrsyzlara-da bütin gorky bilen boýun boluň. 19 Çünki kim nähak görgi görüp, Hudaýyň öňündäki wyždanyndan ötri azaplara döz gelýän bolsa, bu sogapdyr. 20 Çünki günä edip-de, ýenjileniňiz-de çydaýan bolsaňyz, bu size nähili abraý bolar? Emma ýagşylyk edip, görgi görüp, çydam etseňiz, bu Hudaýyň ýanynda sogapdyr. 21 Çünki siz şeýle bolmaga çagyryldyňyz, sebäbi Mesih hem Öz yzyny alyp götermegiňiz üçin görgi görüp, size bir nusga galdyrdy. 22 Ol günä etmedi, agzyndan hileli söz çykmady. 23 Sögülende sögmän, görgi görende gorky salman, Özüni adyl höküm çykarýan Hudaýa tabşyrdy. 24 Günälere ölüp, dogrulykda ýaşamagymyz üçin, Ol biziň günälerimizi Öz bedeninde haça äkitdi. Siz Onuň ýaralary arkaly şypa tapdyňyz. 25 Siz goýunlar kimin azaşypdyňyz, ýöne şindi janlaryňyzyň Çopanyna hem Gözegçisine tarap yza öwrüldiňiz.
Är-aýal gatnaşygy
1 Eý hatynlar, siz-de şonuň ýaly öz äriňize tabyn boluň. Şeýdip, eger käbirleri Hudaýyň sözüne boýun bolmaýan bolsa, 2 siziň gorky içindäki päk edim-gylymyňyzy görüp, öz hatynynyň ýaşaýşy arkaly gürrüňsiz Mesihe gazanylsyn. 3 Bezegiňiz saç örmek, altynlar dakynmak ýa esbaplar geýmek bilen, daşky görnüş däl-de, 4 Hudaýyň ýanynda has gymmatly bolan ýumşak, ýuwaş ruhuň bozulmaz bezegi, ýüregiň gizlin ynsany bolsun. 5 Çünki bir wagtlar Hudaýa umyt baglan mukaddes hatynlar-da, öz ärlerine tabyn bolup, özlerini şeýle bezeýärdiler. 6 Mysal üçin, Sara Ybraýyma: «Baýar» diýip boýun boldy. Siz hem hiç bir howpdan gorkman, ýagşylyk etseňiz, onuň perzentleri bolarsyňyz. 7 Eý ärler, aýallaryňyzyň özüňizden ejizdigini biliň, olary sylaň. Olar hem siz ýaly Hudaýdan ýaşaýyş sylagyny alýarlar. Dogalaryňyzyň bökdelmezligi üçin şeýle ediň.
Dogrulyk üçin görgi
8 Mahlasy, baryňyz pikirdeş, dertdeş, dogansöýer, rehimdar, kiçigöwünli boluň. 9 Ýamanlyga ýamanlyk, sögünje sögünç bilen gaýtargy bermän, tersine, haýyrdoga ediň; çünki siz bereketiň mirasçysy bolmak üçin muňa çagyrylansyňyz. 10 Çünki: «Kimiň ýaşaýşy söýüp, ýagşy günler göresi gelýän bolsa, dilini ýamanlykdan, dodaklaryny hileli gepden saklasyn. 11 Ýamanlykdan ýüz döndersin, ýagşylyk etsin, parahatlygy agtaryp, şonuň ugrunda gezsin. 12 Çünki Rebbiň gözleri dogrulara tarap, gulagy olaryň ýalbaryşlaryna gerlendir. Rebbiň ýüzi ýaman iş edýänlere garşydyr». 13 Ýagşylyk etmek üçin gaýrat etseňiz, size kim ýamanlyk etjek? 14 Siz dogrulyk üçin görgi görseňiz hem bagtyýarsyňyz. Olaryň gorkýan zatlaryndan gorkmaň, aljyramaň. 15 Ýöne ýüregiňizde Reb Hudaýy mukaddes ediň. Içiňizdäki umyt hakynda özüňizden hasabat soran her kese, her wagt jogap bermäge taýýar boluň. 16 Muny ýumşaklyk, saýhallylyk bilen ediň. Mesihdäki ýagşy ýaşaýşyňyzy ýamanlaýanlar erbet iş edýänler hökmünde size garşy geplänlerinde utandyrylar ýaly, ynsabyňyz päk bolsun. 17 Sebäbi Hudaýyň islegi şeýle bolsa, onda ýagşylyk edip görgi görmek ýamanlyk edip görgi görmekden gowudyr. 18 Çünki bizi Hudaýyň ýanyna eltmek üçin, ten boýunça öldürilip, ruh boýunça direlmek bilen, dogry bolan Mesih-de dogry däller ugrunda günäler üçin bir gezek öldi. 19 Ol Ruh bilen hem gidip, tussagdaky ruhlara wagyz etdi. 20 Olar bir wagtlar, Nuhuň günlerinde gämi ýasalyp ýörkä, Hudaýyň sabyrly garaşýan wagty pitneçi bolupdylar. Ol gämide bolsa az, ýagny sekiz adam suw bilen gutuldy. 21 Bu wakanyň nusgasyna görä, bedeniň kiriniň ýuwulmasy däl, eýsem, Hudaýyň huzuryna päk ynsap talaby bolan çokunmaklyk hem indi sizi Isa Mesihiň direlmegi arkaly gutarýar. 22 Ol Göge çykdy, Hudaýyň sagynda, perişdeler, hökümdarlar we gudratlar Oňa tabyn.
Hudaýyň islegine görä ýaşaň
1 Mesihiň biziň hatyramyza tende görgi görşi ýaly, siz hem şol pikir bilen ýaraglanyň, çünki kim tende görgi görýän bolsa, 2 ol tende galan wagtyny adam höwesine görä däl-de, Hudaý islegine görä ýaşamak üçin günäden el çekendir. 3 Çünki ahlaksyzlykda, erbet höweslerde, serhoşlukda, aýşy-eşretde, içgi meýlislerinde we ýigrenji butparazlykda gezip, geçen wagtda milletleriň halaýan zatlaryny ýerine ýetireniňiz size ýeterlikdir. 4 Olar özleri bilen birlikde şol çendenaşa ahlaksyzlygyň yzynda däldigiňizi geň görüp, size sögýärler. 5 Olar dirileriň hem ölüleriň üstünden höküm çykarmaga taýýar duran Hudaýa hasabat bererler. 6 Çünki tende ynsanlara görä üstlerinden höküm çykarylmagy, ýöne ruhda Hudaýa görä ýaşamaklary üçin, Hoş Habar ölülere-de yglan edildi. 7 Ähli zatlaryň soňy ýakynlady. Munuň üçin sagdyn düşünjeli bolup, hüşgärlik bilen doga ediň. 8 Her zatdan öň birek-birege bolan söýgiňiz joşgunly bolsun, sebäbi, söýgi köp günäleri basyrýandyr. 9 Birek-birege hüňürdisiz myhmansöýer boluň. 10 Hudaýyň dürli merhemetleriniň oňat dolandyryjysy kimin her kes öz alan sylagyna görä biri-birine hyzmat etsin. 11 Biri geplese, Hudaýyň sözlerini aýdyp geplesin; biri hyzmat etse, Hudaýyň beren güýç-kuwwatyna görä hyzmat etsin. Şeýdip, Isa Mesih arkaly Hudaý hemme zatda şöhratlansyn. Şöhrat we gudrat ebedilik Onuňkydyr. Omyn.
Mesih ugrunda görgi
12 Eý, söýgüli doganlar, sizi synamak üçin araňyzda ýüze çykýan ot azaryny, geň zada sataşan ýaly, geň görmän, 13 eýsem, Mesihiň şöhraty görnende, uly begenç bilen şatlanar ýaly, Onuň görgülerine şärikdeş bolan derejede şatlanyň. 14 Mesihiň ady sebäpli masgaralanýan bolsaňyz, bagtyýarsyňyz, çünki Hudaýyň şöhratly Ruhy siziň üstüňizde bolýandyr. Olar Oňa dil ýetirýär, siz bolsa Ony şöhratlandyrýarsyňyz. 15 Ýöne sizden hiç kim ganhor ýa ogry, jenaýatçy ýa şugul bolup görgi görmesin. 16 Kim mesihi bolup görgi görýän bolsa utanmasyn. Ol bu at bilen Hudaýy şöhratlandyrsyn. 17 Çünki hökümiň Hudaýyň içersinden başlanmaly wagty gelip ýetdi. Höküm öňürti bizden başlansa, onda Hudaýyň Hoş Habaryna boýun bolmaýanlaryň soňy näme bolar? 18 Dogry adam zordan gutulýan bolsa, Onda hudaýsyza, günäkäre näme bolar? 19 Munuň üçin Hudaýyň islegi bilen görgi görýänler hem ýagşylyk edip, janlaryny dogruçyl Ýaradana tabşyrmalydyr.
Ýaşulular we ýaşlar
1 Özleri ýaly ýaşuly, Mesihiň görgüleriniň güwäsi, görünjek şöhratyň şärigi bolan men araňyzdaky ýaşululardan şulary haýyş edýärin: 2 araňyzdaky Hudaýyň sürüsine mejburlyk bilen däl-de, meýletinlik bilen gözegçilik ediň. Olary biabraýçylykly gazanç üçin däl-de, isleg bilen, 3 özlerine tabşyrylanlara agalyk edýänler ýaly däl-de, sürä görelde bolup, Hudaýyň isleýän ýolunda otladyň. 4 Şeýlelikde, Baş Çopan aýan bolanda, solmaz şöhrat täjini alarsyňyz. 5 Siz ýaşlar hem, şonuň ýaly, ýaşululara tabyn boluň. Baryňyz biri-biriňize garşy kiçigöwünliligi geýniň, çünki Hudaý tekepbirlere garşy gidýändir, kiçigöwünlilere bolsa merhemet edýändir. 6 Hudaý sizi öz wagtynda beýgelder ýaly, Onuň güýçli elleri astynda pälleriňizi pes tutuň. 7 Ähli gam-gussaňyzy Onuň üstüne atyň, sebäbi Ol siziň gamhoryňyzdyr. 8 Hüşgär boluň, oýanyň. Ýagyňyz bolan iblis arlaýjy arslan kimin aýlanyp, ýuwutjagyny agtaryp ýörendir. 9 Dünýädäki doganlaryňyza-da şeýle görgüleriň sataşýanyny bilýäniňiz üçin, oňa garşy imanda berk duruň. 10 Mesihde Öz ebedi şöhratyna çagyran bütin merhemetler Hudaýy az wagtlaýyn görgi göreniňizden soň, sizi kämilleşdirer, berkider, güýçlendirer we gurar. 11 Şöhrat we gudrat ebedilik Onuňky bolsun. Omyn.
Salamlar
12 Meniň pikirimçe sadyk dogan bolan Silwanusyň üsti bilen size az ýazdym, sizi ündäp, siziň içinde duranyňyzyň Hudaýyň hakyky merhemetidigine güwä geçdim. 13 Babylda siziň bilen bilelikde saýlanan ýygnak we oglum Markus size salam aýdýar. 14 Biri-biriňize söýgi ogşugy bilen salam aýdyň. Mesihde bolan siziň baryňyza parahatlyk bolsun! Omyn.
1 Isa Mesihiň guly, resuly Simun Petrusdan Hudaýymyzyň, halasgär Isa Mesihiň dogrulygy arkaly biziňki bilen bahadaş imana gowşanlara salam! 2 Hudaýy, Rebbimiz Isany tanamakda size merhemet, parahatlyk eçilsin!
Hudaýyň çakylygy
3 Onuň Hudaýlyk güýji özümizi şöhrat hem artyklyk bilen çagyran Hudaýy tanamagymyz arkaly ýaşaýşa, takwalyga degişli ähli zady bize bagyş etdi. 4 Şular arkaly bize juda gymmatly, uly wadalar berdi. Şeýle, siziň ýaman höwesler sebäpli dünýäde bolan bozuklykdan gaçyp, şular arkaly Hudaýlyk tebigata şärik bolmagyňyz göz öňünde tutulýar. 5 Şonuň üçin bütin gaýraty sarp edip, imanyňyzda artyklygy, artyklykda bilimi, 6 bilimde nebsiňize buýurmagy, nebsiňize buýurmakda sabry, sabyrda takwalygy, 7 takwalykda dogan söýgüsini, dogan söýgüsinde hem Hudaýyň söýgüsini köpeldiň. 8 Şu zatlar sizde bar bolsa, köpelse, sizi Rebbimiz Isa Mesihi tanamakda bikär hem miwesiz goýmaz. 9 Kimde bu zatlar ýok bolsa, ol kördür, uzagy görýän däldir, öňki günälerinden tämizlenendigini unudandyr. 10 Şonuň üçin, eý doganlar, çagyrylmagyňyzy, saýlanmagyňyzy berkitmek üçin, köpräk gaýrat ediň. Şeýle etseňiz, asla büdremersiňiz. 11 Şeýlelik bilen, Rebbimiz hem Halasgärimiz Isa Mesihiň ebedi Patyşalygyna girme size boldan berler. 12 Şonuň üçin bu zatlary bilip, özüňizdäki hakykata nähili berkidilen hem bolsaňyz, men bulary size ýatladyp durmagy asla bes etmerin. 13 Men bu çadyrdan gidýänçäm, bulary ýadyňyza salmak arkaly, sizi oýarmagy dogry bilýärin. 14 Çünki Rebbimiz Isa Mesihiň-de maňa bildirişi ýaly, basym çadyrymyň çözülmelidigini bilýärin. 15 Göçenimden soň-da, hemişe şu zatlary ýada salyp bilmegiňiz üçin şindi gaýrat edýärin. 16 Çünki size Rebbimiz Isa Mesihiň güýjüni, gelenini aýdanymyzda, ýasama ertekilere eýermedik, biz Onuň uly şöhratyny öz gözümiz bilen gördük. 17 Çünki, iň şöhratly Hudaýdan Oňa: «Meniň Söýgüli Oglum Budur, Ondan razydyryn» diýen ses gelende, Ol Ata Hudaýdan hormat, şöhrat aldy. 18 Biz Onuň bilen mukaddes dagdakak, bu sesiň Gökden gelenini eşitdik. 19 Şeýle, pygamberlik sözi biziň üçin has berkedi. Gün agaryp, daň ýyldyzy ýüregiňizde dogýança, garaňky ýerde nur saçýan çyra ýaly bu söze üns berseňiz, ýagşy edersiňiz. 20 Ozaly bilen, Mukaddes Ýazgynyň pygamberlik sözleriniň hiç biriniň öz-özüňden many çykarma däldigini bilmelisiňiz. 21 Çünki welilik hiç haçan adam islegi bilen dile gelen däldir. Hudaýyň mukaddes adamlary Mukaddes Ruh tarapyndan herekete gelip gepländirler.
Bozuk taglymat berýänler
1 Halk arasynda ýalan pygamberleriň bolşy ýaly, siziň araňyzda-da ýalan mugallymlar bolar. Olar heläkleýji, bozuk taglymatlar girizmek bilen, özlerini satyn alan Baýary-da inkär edip, öz başlaryna tiz bela getirerler. 2 Köp adamlar olaryň azgynçylygyna eýerer, olar sebäpli hakykat ýoluna dil ýetiriler. 3 Açgözlülikden ýaňa ýalan sözler bilen sizi ezerler. Olar üçin ozaldan bar bolan höküm gijikmez, olaryň heläkçiligi irkilmez. 4 Çünki Hudaý günä eden perişdelere rehim etmän, höküm üçin saklansynlar diýip, olary dowzaha taşlap, tümlük zynjyrlaryna tabşyran bolsa, 5 gadym dünýä rehim etmän, hudaýsyzlar dünýäsiniň başyna tupan turzanda, dogrulyk wagyzçysy Nuhy beýleki ýedi adam bilen saklan bolsa, 6 Sodom we Gomorra şäherlerini kül edip, üstlerinden weýrançylyk hökümini çykarmak bilen, olary hudaýsyz ýaşajaklara nusga eden bolsa, 7 azgynlaryň ahlaksyzlyk içindäki ýaşaýyşyndan jebir çeken, ýöne dogry bolan Luty gutaran bolsa 8 (olaryň arasynda ýaşan bu dogry adam olaryň nähak işlerini görmek, eşitmek bilen, öz dogry janyna günsaýyn jebir ederdi), 9 hudaýhonlary synagdan nähili halas etmelidigini, dogry dälleri, aýratyn-da, ten isleglerine kowalaşyp, häkimiýeti äsgermeýänleri höküm gününe çenli jeza astynda nähili saklamalydygyny Reb bilýär. Bular ― batyrsyraýanlar, tekepbirler Gökdäki güýçlere dil ýetirmekden gorkmaýarlar. 11 Perişdeler güýç we gudratda uly hem bolsalar, bulary garalamak üçin Rebbiň huzuryna höküm getirmeýär. 12 Bular bolsa tutulmak, heläk edilmek üçin doglan pähimsiz ýabany haýwanlar ýaly, bilmeýän zatlaryna dil ýetirip, öz heläkçiliklerinde heläk bolarlar. 13 Eden ýamanlyklarynyň almytyny alarlar. Tegmilt we biabraý bolan bular gündiz aýşy-eşret sürmegi şatlyk saýýandyr, siziň bilen iýip-içýän wagtlary öz hileleri bilen keýp çekýändir. 14 Olaryň zynadan doly, günäden gaýtmaz gözleri bolup, durnuksyz janlary duzaklaýandyrlar; ýürekleri açgözlülige öwrenişen gargyş siňen perzentlerdir. 15 Olar Beor ogly Balamyň yzyna eýermek bilen, dogry ýoly terk edip, azaşdylar. Balam hem adalatsyzlyk hakyny söýerdi. 16 Ýöne ol öz tagsyrlary üçin käýinç gördi, bir dilsiz-agyzsyz eşek adam sesinde gürläp, pygamberiň däliligini bökdedi. 17 Olar suwsuz çeşme, güýçli ýeliň kowýan ümrüdir; garaňky tümlük olar üçin saklanýar. 18 Çünki hatada gezýänlerden zordan gaçanlary gopbamsy, boş sözler aýdyp, ahlaksyzlyklar bilen beden höweslerinde duzaklaýarlar. 19 Olara azatlygy wada edýärler, özleri bolsa bozuklygyň gullarydyr. Sebäbi adam birinden ýeňilse, oňa gul kimin tabyndyr. 20 Çünki olar Reb hem halasgär Isa Mesihi tanamak arkaly dünýäniň pisliklerinden gaçansoňlar, ýene-de bulara garyşyp, ýeňlen bolsalar, onda olaryň soňky ýagdaýy öňküden erbetdir. 21 Çünki olar üçin dogrulyk ýoluny bilmezlik, ony bilip-de, özlerine tabşyrylan mukaddes buýrukdan ýüz döndermekden gowy bolardy. 22 Olaryň başyna bu hakyky nakylda aýdylanlar geldi: «It öz gusugyna gaýdyp geldi, ýuwnan doňuz batgada togalanmaga».
Rebbiň güni
1 Eý, söýgüli doganlar, indi size bu ikinji haty ýazýaryn. 2 Bularyň ikisinde-de mukaddes pygamberleriň öňden aýdan sözlerini, Reb hem Halasgäriň resullaryňyz arkaly size beren buýrugyny ýadyňyza salmak üçin, sap pikirleriňizi ýatlatma arkaly oýarýaryn. 3 Ozaly bilen, biliň, ahyrky günlerde öz höweslerinde gezýän ýaňsylaýjylar ýaňsyly sözler bilen gelip: 4 «Rebbiň gelmeginiň wadasy hany? Atalar ölenden bäri hemme zat ýaradylyşyň başlangyjynda bolşy ýaly dur» diýer. 5 Çünki olar Gögüň Hudaýyň sözi arkaly gadymdan bäri bardygyndan, ýeriň suw arkaly suwdan döräninden bihabarsyran boldular. 6 Ýöne ol wagtky dünýä şol suwda hem gark bolup heläklenipdi. 7 Ýöne welin, häzirki Gök, Ýer Onuň sözi bilen ot üçin goralyp, höküm gününe, hudaýsyz adamlaryň heläk boljak gününe çenli saklanýar. 8 Eý, söýgüli doganlar, bir zady unutmaň: Rebbiň ýanynda bir gün müň ýyl, müň ýyl bir gün ýalydyr. 9 Käbirleriniň gijikme hasap edişi ýaly, Reb Öz wadasyny ýerine ýetirmegi gijikdirýän däldir. Ol biziň üçin sabyr edýändir, çünki Ol hiç kim heläk bolman, hemmeleriň toba gelmegini isleýär. 10 Emma Rebbiň güni bir ogry kimin geler. Şonda Gök uly güpürdi bilen geçer, elementler ýanyp dargar, ýer, ondaky zatlar ýanyp ýok bolar. 11 Bularyň ählisi şeýle dargajak bolsa, onda siziň nähili adamlar bolmagyňyz gerek? Hudaýyň gününiň gelmegine garaşyp, ony çaltlandyryp, mukaddes ýaşaýyşda, takwalykda gezmelisiňiz. 12 Şol gün zerarly Gök ot alyp dargar, elementler ýanyp erär. 13 Biz Onuň wadasyna görä täze Göge, täze ýere garaşýarys; olarda bolsa dogrulyk höküm sürer. 14 Şoňa görä-de, eý, söýgüli doganlar, bulara garaşýandygymyz üçin, Hudaýyň ýanynda parahatlykda tegmiltsiz, müýnsüz boljak bolup gaýrat ediň. 15 Söýgüli doganymyz Pawlusyň hem özüne berlen akyldarlyk boýunça size ýazyşy ýaly, Rebbimiziň sabryny gutulyş pursady saýyň. 16 Ol bu zatlardan gürrüň berende, bütin hatlarynda şeýle ýazýandyr. Olarda ýazylanlaryň käbirlerine düşünmek kyndyr, nadan hem durnuksyz adamlar bolsa beýleki Mukaddes Ýazgylary ýoýuşlary ýaly, bulary-da öz heläkçilikleri üçin ýoýýarlar. 17 Indi, eý, söýgüli doganlar, azgynlaryň hatalaryna çekilip, berkligiňizde gowşamaz ýaly, bu zatlary öňünden biliň, özüňizi goraň. 18 Rebbimiz hem halasgärimiz Isa Mesihiň merhemetinde, biliminde ösüň. Şöhrat häzir we mydamalyk Onuňky bolsun! Omyn.
Ýaşaýyş sözi
1 Ýaşaýyş sözi hakda ozal-başdan bar bolany, eşidenimizi, gözlerimiz bilen görüp synlanymyzy, ellerimiziň tutanyny size yglan edýäris. 2 Ýaşaýyş aýan boldy, biz ony gördük, oňa güwä geçýäris. Atada bolup, bize aýan bolan ýaşaýşy, ebedi ýaşaýşy size habar berýäris. 3 Siziň-de biziň bilen şärikçiligiňiz bolar ýaly, görenimizi, eşidenimizi size aýdýarys. Biziň şärikçiligimiz bolsa Ata we Onuň Ogly Isa Mesih bilendir. 4 Şatlygyňyz kämil bolar ýaly, şulary size ýazýarys.
Nurda geziň
5 Ondan eşiden we size yglan edýän habarymyz şudur: Hudaý nurdur, Onda hiç hili garaňkylyk ýokdur. 6 Biz Onuň bilen şärikçiligimiziň barlygyny aýdyp-da, garaňkylykda gezýän bolsak, onda ýalan sözleýändiris, hakykaty berjaý edýän däldiris. 7 Onuň nurda bolşy ýaly, biz hem nurda gezýän bolsak, onda biri-birimiz bilen şärikçiligimiz bardyr, Onuň Ogly Isanyň gany bizi hemme günälerden tämizleýändir. 8 Günämiz ýokdur diýsek, onda biz özümizi aldaýandyrys, bizde hakykat ýokdur. 9 Günälerimizi boýun alsak, Ol ynamdar, adyldyr. Günälerimizi öter, bizi her hili ýamanlykdan arassalar. 10 Günä eden däldiris diýsek, Ony ýalançy edýändiris, bizde Onuň sözi ýokdur.
1 Eý balalarym! Men size şulary günä etmezligiňiz üçin ýazýaryn. Kimdir biri günä eden bolsa, Atanyň ýanynda Töwellaçymyz, dogry bolan Isa Mesih bardyr. 2 Ol günälerimize, diňe bir biziňkä däl-de, eýsem, bütin dünýäniň günälerine hem bagyşlanma gazandyran gurbandyr. 3 Onuň buýruklaryny berjaý edýän bolsak, bu Ony tanaýandygymyzy bildirýändir. 4 Kim «Ony tanaýaryn» diýip-de, buýruklaryny berjaý etmeýän bolsa, ýalançydyr, onda hakykat ýokdur. 5 Ýöne kim Onuň sözüni berjaý edýän bolsa, dogrudan-da, onda Hudaýyň söýgüsi kämilleşendir. Ondadygymyzy şundan bilýäris. 6 Ol nähili gezen bolsa, Onda galýanyny sözleýäniň özi-de şonuň ýaly gezmäge borçludyr. 7 Eý, söýgüli doganlar, men bir täze buýruk däl-de, ozal-başda alan gadymky buýrugyňyzy ýazýaryn. Gadymky buýruk siziň ozal-başda eşiden sözüňizdir. 8 Size ýene-de bir täze buýruk ýazýaryn. Ol sizde-de, Mesihde-de hakdyr, çünki garaňkylyk ötýändir, hakyky nur bolsa eýýäm ýalkym saçyp durandyr. 9 Kim özüniň nurdadygyny sözläp-de, doganyny ýigrenýän bolsa, ol entek garaňkylykdadyr. 10 Doganyny söýýän her kes nurda galýandyr, onda büdreme sebäbi ýokdur. 11 Ýöne kim doganyny ýigrenýän bolsa, ol garaňkylykdadyr. Garaňkylykda gezip, ol nirä barýanyny bilýän däldir, çünki garaňkylyk onuň gözlerini kör edendir. 12 Eý balalar, size ýazýaryn, çünki günäleriňiz Onuň hatyrasyna bagyşlandy. 13 Eý atalar, size ýazýaryn, çünki siz ezelden bar Bolany tanaýarsyňyz. Eý ýaşlar, size ýazýaryn, çünki siz iblisi ýeňdiňiz. Eý balalar, size ýazdym, çünki siz Atany tanaýarsyňyz. 14 Eý atalar, size ýazdym, çünki siz ezelden bar Bolany tanaýarsyňyz. Eý ýaşlar, size ýazdym, çünki siz güýçlüsiňiz, Hudaýyň sözi sizde galýar, siz iblisi ýeňdiňiz. 15 Dünýäni, dünýädäki zatlary söýmäň. Biri dünýäni söýýän bolsa, onda Atanyň söýgüsi ýokdur. 16 Çünki dünýäde bolan ähli zatlary: ten höwesleri, göz höwesi we ýaşaýyş tekepbirligi Atadan däl, dünýädendir. 17 Dünýä we onuň höwesleri geçip gider, kim Hudaýyň islegini ýerine ýetirse, baky galar.
Mesihe garşy göreşiji
18 Eý balalar, bu soňky sagatdyr, Mesihe garşy göreşiji gelýär diýip eşidişiňiz ýaly, şu wagt hem ençeme Mesihe garşy göreşiji çykypdyr. Biz soňky sagatdygyny şundan bilýäris. 19 Olar bizden çykdylar, ýöne bizden däldiler, çünki bizden bolan bolsalar, biziň aramyzda galardylar. Ýöne olaryň barynyň bizden däldigi aýan bolar ýaly çykdylar. 20 Siz bolsa mukaddes Bolandan Mukaddes Ruhy alansyňyz, hemme zady bilýänsiňiz. 21 Men size hakykaty bilmeýändigiňiz üçin däl-de, eýsem, ony we hiç bir ýalanyň hakykatdan däldigini bilýändigiňiz üçin ýazdym. 22 Isanyň Mesihdigini inkär edýän ýalançy däl bolsa, onda kim ýalançy? Atany, Ogly inkär edýän, ine, Mesihe garşy göreşijidir. 23 Ogly inkär edýän adamda Ata hem ýokdur. Ogly ykrar edýän adamda Ata hem bardyr. 24 Ozal-başdan eşideniňiz sizde galsyn. Ozal-başdan eşideniňiz sizde galsa, siz hem Ogulda, hem Atada galarsyňyz. 25 Onuň bize beren wadasy ebedi ýaşaýyşdyr. 26 Bu zatlary sizi azdyrýanlar barada ýazdym. 27 Ýöne siziň Ondan alan Mukaddes Ruhuňyz sizde galýandyr, size biriniň öwretmeginiň geregi bolman, eýsem, Onuň şol Ruhy ähli zatlar hakda size nähili öwredýän bolsa, ol hem ýalan däl-de, hakykat bolsa, size öwredişi ýaly, Onda galarsyňyz. 28 Indi, eý balalar, Ol aýan bolanda, gaýratly bolar ýaly, gelende, huzurynda utançsyz durar ýaly, Onda galyň. 29 Onuň dogrudygyny bilýän bolsaňyz, dogrulygy berjaý edýän her kişiniň hem Ondan dogandygyny biliň.
Hudaýyň balalary
1 Biziň Hudaýyň balalary adyny almagymyz üçin, Ata bize, gör, nähili söýgi beripdir! Şonuň üçin-de dünýä bizi tanamaýar, çünki Ony tanamady. 2 Eý, söýgüli doganlar, biz şindi Hudaýyň balalarydyrys. Biziň näme boljakdygymyz entek aýan bolanok. Ýöne Mesih aýan bolanda, Onuň ýaly boljakdygymyzy bilýäris, çünki Ony bolşy ýaly göreris. 3 Oňa umyt baglan her kes Onuň sap bolşy ýaly, özüni saplar. 4 Günä edýän kişi kanunsyzlyk hem edýändir, çünki günä kanunsyzlykdyr. 5 Siz Onuň biziň günälerimizi Öz üstüne almak üçin aýan bolanyny bilýänsiňiz. Onda günä ýokdur. 6 Onda galýan hiç kim günä etmez. Günä edýän kişi Ony ne görendir, ne-de tanandyr. 7 Eý balalar! Hiç kime özüňizi azdyrtmaň! Kim dogrulygy ýerine ýetirýän bolsa, Onuň dogry bolşy ýaly dogrudyr. 8 Günä edýän iblisdendir, çünki iblis başlangyçdan bäri günä edip gelýär. Muňa görä-de, Hudaýyň Ogly iblisiň işlerini ýok etmek üçin aýan boldy. 9 Hudaýdan dogan adam günä etmez, çünki Hudaýyň tohumy onda galýandyr. Ol günä edip bilmez, çünki ol Hudaýdan doglandyr. 10 Hudaýyň balalary bilen iblisiň balalary şundan bellidir: dogrulygy ýerine ýetirmeýän, doganyny söýmeýän adam Hudaýdan däldir.
Biri-birimizi söýeliň
11 Çünki siziň ozal-başdan eşiden habaryňyz şudur: biri-birimizi söýeliň. 12 Iblisden bolan, öz doganyny öldüren Kabyl ýaly bolmalyň. Ol ony näme üçin öldürdi? Çünki öz işleri erbet, doganynyňky dogrudy. 13 Eý doganlar, dünýä sizi ýigrenýän bolsa, geňirgenmäň. 14 Biz özümiziň ölümden ýaşaýşa geçendigimizi bilýäris, sebäbi, biz doganlary söýýäris. Ýöne doganyny söýmeýän ölümde galýandyr. 15 Doganyny ýigrenýän kişi ganhordyr, siz hiç bir ganhorda ebedi ýaşaýşyň galmaýanyny bilýänsiňiz. 16 Biz söýgini Onuň Öz janyny biziň üçin pida edeninden tanadyk; biz-de doganlar üçin janymyzy pida etmäge borçludyrys. 17 Dünýä malyna baý bolup, doganyny mätäçlikde görende, oňa ýüregiýukalyk etmeýän kişide Hudaýyň söýgüsi nähili galar? 18 Eý balalar, diňe bir söz bilen, dil bilen däl-de, iş hem hakykat bilen söýeliň. 19 Hakykatdandygymyzy şeýle bilip, Onuň garşysynda ýüregimize ynjalyk bereliň. 20 Çünki ýüregimiz bizi ýazgarýan bolsa-da, Hudaý ýüregimizden uludyr, hemme zady bilýändir. 21 Eý, söýgüli doganlar, eger ýüregimiz bizi ýazgarmaýan bolsa, onda Hudaýyň huzurynda gaýratymyz bolar. 22 Näme dilesek, Ondan alarys, çünki Onuň buýruklaryny berjaý edip, Onuň halanyny edýändiris. 23 Onuň buýrugy bolsa Ogly Isa Mesihiň adyna iman etmegimiz, Onuň bize buýruşy ýaly, biri-birimizi söýmegimizdir. 24 Hudaýyň buýruklaryny berjaý edýän Hudaýda, Hudaý hem onda galýandyr. Onuň bizde galýanyny şundan, ýagny Onuň bize beren Ruhundan bilýäris.
Ruhlary synaň
1 Eý, söýgüli doganlar, her bir ruha ynanmaň. Ruhlaryň Hudaýdandygyny bilmek üçin olary synap görüň, çünki dünýä köp ýalan pygamberler çykdy. 2 Hudaýyň Ruhuny şundan tanarsyňyz: Isa Mesihiň ten bilen gelenini ykrar edýän her bir ruh Hudaýdandyr. 3 Isa Mesihiň ten bilen gelenini ykrar etmedik her bir ruh Hudaýdan däldir. Bu Mesihe garşy göreşijiniň ruhudyr. Siz onuň gelýänini eşitdiňiz, ol şu wagt hem eýýäm dünýädedir. 4 Eý balalar, siz Hudaýdansyňyz, ýalan pygamberleri ýeňensiňiz, çünki sizde Bolýan dünýäde bolýandan uludyr. 5 Olar dünýädendir; şu sebäpden hem olar dünýäniň nukdaýnazaryndan gürleýär, dünýä olary diňleýär. 6 Biz Hudaýdandyrys; kim Hudaýy tanaýan bolsa, bizi diňlär; kim Hudaýdan däl bolsa, bizi diňlemez. Biz hakykat ruhy bilen aldaw ruhuny şundan tanaýandyrys.
Hudaý söýgüdir
7 Eý, söýgüli doganlar, biri-birimizi söýeliň, çünki söýgi Hudaýdandyr, her kim söýýän bolsa, Hudaýdan dogandyr, Hudaýy tanaýandyr. 8 Kim söýmeýän bolsa, Hudaýy tanan däldir, çünki Hudaý söýgüdir. 9 Bize Hudaýyň söýgüsi şeýle aýan boldy: biziň Ol arkaly ýaşamagymyz üçin, Hudaý Özüniň ýalňyz Ogluny dünýä iberdi. 10 Biz Hudaýy däl, eýsem, Ol bizi söýüp, Öz Ogluny günälerimize bagyşlanma gazandyrýan gurban edip iberdi. Ine, söýgi şudur. 11 Eý, söýgüli doganlar, Hudaý bizi şeýle söýen bolsa, onda biz-de biri-birimizi söýmäge borçludyrys. 12 Hudaýy hiç kim hiç haçan gören däldir. Biz biri-birimizi söýýän bolsak, onda Hudaý bizde galýandyr, Onuň söýgüsi bizde kämilleşendir. 13 Biziň Onda, Onuň hem bizde galýanyny Onuň Öz Ruhundan bize bereninden bilýäris. 14 Biz synladyk, Atanyň Öz Ogluny dünýäniň Halasgäri edip iberenine güwä geçýäris. 15 Kim Isanyň Hudaýyň Ogludygyny ykrar edýän bolsa, Hudaý onda, ol hem Hudaýda galýandyr. 16 Biz Hudaýyň özümize bolan söýgüsine düşündik, oňa ynandyk. Hudaý söýgüdir, kim söýgüde galýan bolsa, ol Hudaýda, Hudaý hem onda galýandyr. 17 Höküm gününde gaýratymyz bolar ýaly, söýgi bizde şeýle kämilleşendir, çünki Ol nähili bolsa, biz hem bu dünýäde şeýlediris. 18 Söýgüde gorky ýokdur. Kämilleşen söýgi gorkyny kowup çykarýandyr, çünki gorkuda sütem bardyr. Kim gorkýan bolsa, ol söýgüde kämilleşen däldir. 19 Biz Ony söýýäris, çünki öňinçä Ol bizi söýdi. 20 Kim: «Hudaýy söýýärin» diýip-de, öz doganyny ýigrenýän bolsa, onda ol ýalançydyr. Çünki özüniň görüp duran doganyny söýmeýän adam görmedik Hudaýyny söýüp bilmez. 21 Bizde Onuň: «Hudaýy söýýän öz doganyny-da söýmelidir» diýen buýrugy bardyr.
Hudaýyň Ogluna iman
1 Isanyň Mesihdigine iman edýän kişi Hudaýdan doglandyr. Atany söýýän kişi Ondan dogany-da söýýändir. 2 Hudaýyň balalaryny söýýändigimizi Hudaýy söýüp, Onuň buýruklaryny berjaý edişimizden bilýäris. 3 Çünki Hudaýyň söýgüsi Onuň buýruklaryny berjaý etmekdir, Onuň buýruklary bolsa agyr däldir. 4 Çünki Hudaýdan dogan kişi dünýäni ýeňýändir, dünýäden üstün çykan ýeňiş biziň imanymyzdyr. 5 Isanyň Hudaýyň Ogludygyna ynanýan, dünýäni ýeňýän dälmi näme?! 6 Suw, gan arkaly gelen Isa Mesihdir. Ol diňe bir suw arkaly däl-de, suw hem gan arkaly gelendir. Şeýle, Gökde güwälik berýän üçdür: Ata, Söz we Mukaddes Ruh. Bularyň üçüsi hem birdir. 7 Güwälik berýän-de Ruhdur, çünki Ruh hakykatdyr. 8 Şeýle güwälik berýän üçdür: Ruh, suw we gan. Bularyň üçüsiniň hem güwäligi bir çykýar. 9 Biz adamlaryň güwäligini kabul edýän bolsak, Hudaýyň güwäligi ondan uludyr, çünki bu Hudaýyň Öz Ogly hakynda beren güwäligidir. 10 Hudaýyň Ogluna iman edýände Hudaýyň güwäligi bardyr. Hudaýa iman etmeýän bolsa, Ony ýalançy edendir, çünki Hudaýyň Öz Ogly hakda beren güwäligine iman eden däldir. 11 Bu güwälik bolsa şudur: Hudaý bize ebedi ýaşaýyş berdi, bu ýaşaýyş Onuň Oglundadyr. 12 Kimde Ogul bar bolsa, onda ýaşaýyş hem bardyr, kimde Hudaýyň Ogly ýok bolsa, onda ýaşaýyş hem ýokdur.
Ebedi ýaşaýyş
13 Men muny size ― Hudaýyň Oglunyň adyna iman edenlere ýazdym. Şeýle, siz Hudaýyň oglunyň adyna iman edenler ebedi ýaşaýşyňyzyň barlygyny biliň. 14 Biziň Onuň huzuryndaky gaýratymyz bolsa şudur: Onuň islegine görä bir zat dilesek, Ol dilegimizi eşider. 15 Onuň her dilegimizi eşidýändigini bilýän bolsak, onda Özünden dilän dilegimizi aljakdygymyzy-da bilýändiris. 16 Biri doganynyň ölüme eltmeýän günä edýänini görse, doga etmelidir, Hudaý oňa ýaşaýyş berer. Muny ölüme eltmeýän günä edýänler hakda aýdýaryn. Ölüme eltýän bir günä bardyr; men munuň üçin doga etsin diýmeýärin. 17 Her bir ýamanlyk günädir, ýöne ölüme eltmeýän günä-de bardyr. 18 Biz Hudaýdan dogan her bir kişiniň günä etmeýänini bilýäris. Hudaýdan dogan özüni saklaýandyr, iblis oňa el gatmaz. 19 Biz özümiziň Hudaýdandygymyzy, bütin dünýäniň bolsa iblisiň goly astyndadygyny bilýäris. 20 Biz hak Hudaýy tanar ýaly, Hudaýyň Oglunyň gelip, bize pähim berenini bilýäris. Biz hak Bolanda, ýagny Onuň Ogly Isa Mesihdediris. Ol hak Hudaýdyr, ebedi ýaşaýyşdyr. 21 Eý balalar, özüňizi butlardan goraň! Omyn.
Hakykat we söýgi
1 Hudaýyň saýlany, meniň hakykatda söýýän hanymyma, onuň çagalaryna ýaşuludan salam! Sizi diňe men däl, eýsem, hakykaty tanaýanlaryň hemmesi-de söýýändir. 2 Çünki hakykat bizde galýar, ol baky biziň bilen galar. 3 Ata Hudaýdan, Atanyň Ogly Reb Isa Mesihden hakykat, söýgüde merhemet, rehim we parahatlyk biziň bilen bolar. 4 Men seniň oglanlaryň käbirleriniň Atadan alan buýrugyňyz boýunça hakykatda gezýänini görenime gaty şat boldum. 5 Häzir, eý hanym, saňa bir täze buýruk däl-de, ozal-başdan bizde bolany ýazyp, senden birek-biregi söýmegi haýyş edýärin. 6 Söýgi Hudaýyň buýrugyna görä gezmegimizden ybaratdyr. Onuň buýrugy ozal-başdan eşidişiňiz ýaly, söýgüde gezmegiňizdir. 7 Sebäbi dünýä ençeme aldawçy geldi. Olar Isa Mesihiň bedende gelenini ykrar etmeýär. Beýle adam aldawçy, Mesihe garşy göreşijidir. 8 Biz gazananlarymyzy ýitirmän, doly muzdy alar ýaly, özüňizden habardar boluň. 9 Mesihiň taglymatyndan arany açan, onda galmaýan adamda Hudaý ýokdur. Kim taglymatda galýan bolsa, onda hem Ata, hem-de Ogul bardyr. 10 Biri gelip-de, bu taglymaty getirmese, ony içeri salmaň, oňa salam bermäň. 11 Çünki oňa salam beren onuň erbet işlerine şärik bolýandyr. 12 Size ýazmaly köp zatlarym bar, ýöne kagyz, syýa bilen ýazasym gelenok. Emma şatlygyňyz kämil bolar ýaly, ýanyňyza gelip, siziň bilen ýüzbe-ýüz gürleşeris diýen umydym bar. 13 Saýlanan uýam oglanlary saňa salam aýdýar. Omyn.
Öwgüler we öwütler
1 Meniň hakykatda söýýän söýgüli doganym Gaýusa ýaşuludan salam! 2 Eý, söýgüli doganym, janyň üstünlikli bolşy ýaly, seniň hemme zatda üstünlik gazanyp, saglykda bolmagyň üçin doga edýärin. 3 Çünki käbir doganlar gelip, seniň hakykatda gezişiň ýaly, hakykata baglydygyňa güwä geçenlerinde, men gaty şat boldum. 4 Meniň oglanlarymyň hakykatda gezýändiklerini eşitmekden uly şatlygym ýok. 5 Eý, söýgüli doganym, sen ýat hem bolsalar, doganlara edýän ähli zatlaryňda sadyksyň. 6 Olar ýygnagyň huzurynda seniň söýgiň barada güwä geçdiler. Olary Hudaýa mynasyp tärde ýola salsaň, ýagşy edersiň. 7 Çünki olar iman etmediklerden hiç bir zat alman, Isanyň adynyň hatyrasyna ýola çykdylar. 8 Biz hakykat ugrunda işdeş bolar ýaly, şeýle adamlary kabul etmäge borçludyrys. 9 Men ýygnaga ýazdym, ýöne olaryň arasynda başlyk bolmagy söýýän Diotrefis bizi kabul etmeýär. 10 Munuň üstesine, ol doganlary-da kabul etmeýär, muny etjek bolýanlara hem päsgel berip, olary ýygnakdan kowýar. Şoňa görä-de, eger baraýsam, bize erbet sözler aýdyp, eden işlerini ýadyna salaryn. 11 Eý, söýgüli doganym, erbede däl, ýagşa öýkün. Ýagşylyk edýän Hudaýdandyr, erbetlik edýän Hudaýy gören däldir. 12 Dimitriosa hemmeler, hakykatyň özi güwä geçýär. Biz hem güwä geçýäris; güwäligimiziň hakdygyny bolsa sen bilýänsiň. 13 Saňa ýazmaly köp zatlarym bar, ýöne syýa, galam bilen ýazasym gelenok. 14 Seni basymrak görüp, ýüzbe-ýüz gürleşeris diýen umydym bar. 15 Saňa parahatlyk bolsun! Dostlar saňa salam aýdýarlar. Ol ýerdäki dostlara atma-at salam ýetir. Omyn.
Günä we höküm
1 Isa Mesihiň guly, Ýakubyň dogany Ýahudadan Ata Hudaý tarapyndan mukaddes edilip, Isa Mesihde saklanýan çagyrylanlara salam! 2 Size rehim, parahatlyk, söýgi eçilsin! 3 Eý, söýgüli doganlar, men size ortak gutulyşymyz hakda ýazmak üçin bütin gaýratymy sarp edip, mukaddeslere bir gezek tabşyrylan iman ugrunda göreşiň diýip ýazmaga, nesihat bermäge mejbur boldum. 4 Çünki Hudaýymyzyň merhemetini ahlaksyzlyga öwren, ýalňyz Baýarymyz Hudaýy we Rebbimiz Isa Mesihi inkär edýän hudaýsyzlar, gadymdan şu höküm üçin bellenen käbir adamlar ogrynça araňyza sokuldylar. 5 Ýöne muny ozal bilýän hem bolsaňyz, Rebbiň Müsür diýaryndan halky bir gezek gutarandan soň, ikinji gezek iman etmedikleri heläk edenligini size ýatladasym gelýär. 6 Ol öz mertebelerini saklaman, mesgenlerini terk eden perişdeleri hem ebedi zynjyrlar bilen baglap, tümlük astynda magşar günüň hökümine saklady. 7 Şeýle, Sodom, Gomorra we olaryň töweregindäki şäherler hem zynahorluga berlip, jyns azgynlygyna eýerip, ebedi ot jezasyny çekmek bilen göreldä goýuldy. 8 Şonuň ýaly, bu düýş görüjiler hem teni nejisleýär, häkimiýeti äsgermeýär, şöhratly güýçlere sögýär. 9 Baş perişde Mikaýyl Musanyň jesedi barada iblis bilen çekişip, jedelleşende oňa sögmän, bir höküm getirmäge-de ýürek etmän, diňe: «Saňa Reb käýesin!» diýdi. 10 Emma bular bilmeýän zatlaryna sögýärler; pähimsiz haýwanlar ýaly tebigatyna görä düşünýän zatlary olary heläk edýär. 11 Waý, olaryň halyna! Çünki olar Kabylyň ýoluny tutdular, muzd üçin özlerini Balamyň hatasyna tabşyrdylar, Korahyň topalaňynda heläk boldular. 12 Bular siz bilen gorkusyz iýip-içip, diňe özlerini bakan mahallary siziň muhabbet zyýapatlaryňyza tegmilt bolýarlar. Ýel bilen kowlan suwsuz bulutlar, iki gezek ölen, kökünden goparylan miwesiz güýz agaçlary, 13 öz biabraýçylygynyň köpügini saçýan ýowuz deňiz tolkunlary, sergezdan ýyldyzlardyrlar. Baky garaňky tümlük olar üçin saklanandyr. 14 Adamdan soňra ýedinji bolan Hanok hem bular hakda welilik edip, şeýle diýipdir: 15 «Hudaýsyzlyk bilen eden bütin hudaýsyz işleri zerarly, hudaýsyz günäkärleriň Oňa aýdan ähli paýyş sözleri zerarly, hemmeleriň üstünden höküm çykarmaga, bütin hudaýsyzlary höküm etmäge Reb, ine, müňlerçe mukaddesi bilen geldi». 16 Bular hüňürdeýän, öz bijelerinden närazy, erbet höweslerinde gezýänlerdir. Olaryň agzy gopbamsy sözler aýdýandyr, nep üçin ikiýüzlülik edýändirler.
Duýduryş we öwüt
17 Emma siz, eý, söýgüli doganlar, Rebbimiz Isa Mesihiň resullarynyň öňünden aýdan sözlerini ýada salyň. 18 Olar size: «Soňky wagtlarda öz hudaýsyzlyklarynyň höweslerine görä gezýän ýaňsylaýjylar bolar» diýip aýdardylar. 19 Bular aýralyk salýan, Mukaddes Ruhdan mahrum tebigy adamlardyr. 20 Eý, söýgüli doganlar, siz özüňizi iň mukaddes imanyňyzyň üstünde gurup, Mukaddes Ruhda doga edip, 21 ebedi ýaşaýyş üçin Rebbimiz Isa Mesihiň rehimine garaşyň, özüňizi Hudaýyň söýgüsinde saklaň. 22 Şübhe içinde bolan käbirlerine rehimdar boluň. 23 Käbirlerini gorky bilen, otdan çekip gutaryň. Käbirlerine bolsa günäli ten bilen hapalanan lybasy-da ýigrenip, rehimdar boluň. 24 Halasgärimiz ýalňyz Hudaý sizi büdremekden goramagy, şöhratynyň huzurynda uly şatlyk bilen tegmiltsiz duruzmagy başarýandyr. 25 Şöhrat, ululyk, gudrat we häkimiýet Rebbimiz Isa Mesih arkaly ähli döwürlerden öň, häzir we ähli döwürleriň dowamynda Hudaýyňky bolsun! Omyn.
Salamlar
1 Isa Mesihiň guly, resullyga çagyrylyp, Hudaýyň Hoş Habaryna saýlanan men Pawlusdan salam! 2 Hudaýyň pygamberleri arkaly Mukaddes Ýazgylarda öňden wada eden ol Hoş Habary 3 Ten boýunça Dawudyň tohumyndan bolup, 4 mukaddeslik ruhy boýunça ölümden direlmegi arkaly Hudaýyň Ogludygy gudrat bilen subut bolan Öz Ogly, Rebbimiz Isa Mesih hakdadyr. 5 Biz Onuň adynyň hatyrasyna bütin milletlerde imana tabynlyk oýarmak üçin Ol arkaly merhemet we resullyk aldyk. 6 Siz hem Isa Mesih tarapyndan çagyrylanlar hökmünde şol milletler arasyndasyňyz. 7 Hudaýyň Rimdäki ähli eý görýänleri we mukaddeslige çagyrylan size Atamyz Hudaý we Reb Isa Mesih merhemet etsin, parahatlyk bersin.
Pawlus Rimdäkileri küýseýär
8 Ilki bilen, imanyňyzyň bütin dünýäde yglan edilýänligi sebäpli, baryňyz üçin Isa Mesih arkaly Hudaýyma şükür edýärin. 9 Çünki Hudaýyň islegi bilen ahyrsoňy indi hoşbagtlyk tapyp, bir tär bilen size gelmezmikäm diýip ýalbaryp, 10 elmydam dogalarymda sizi birsyhly ýatlaýanyma Oglunyň Hoş Habarynda ruhum bilen gullugyny edýän Hudaýym güwämdir. 11 Çünki men, berkitjek bir ruhy sylaga ýetirmek üçin, sizi görmegi gaty küýseýärin. 12 Islegim özüm araňyzdakam sizde we mende, biri-birimizde bolan iman arkaly bilelikde teselli tapmagymyzdyr. 13 Eý doganlar, men beýleki milletler arasynda bolşy ýaly, siziň araňyzda-da hasylym bolsun diýip, ýanyňyza gelmegi telim gezek ýüregime düwenimiň, ýöne şu wagta çenli päsgelçilige gabat gelenimiň size nämälim bolup galmagyny islemeýärin. 14 Men greklere hem warwarlara, akyldarlara hem nadanlara borçludyryn. 15 Şeýlelikde, elimden geleni aýaman, siz Rimdäkilere-de Hoş Habary wagyz etmäge taýyn. 16 Çünki men Hoş Habara utanmaýaryn, sebäbi ol her bir iman edene, ilki bilen ýehudylara we soňra greklere Hudaýyň gutulma güýjüdir. 17 Çünki: «Dogry adam iman bilen ýaşar» diýip ýazylyşy ýaly, Hoş Habarda Hudaýyň dogrulygy imandan imana aýan bolýar. 18 Sebäbi Hudaýyň hakykaty nädogrulykda saklaýan adamlaryň bütin hudaýsyzlyk we nädogrulygyna edýän gahar-gazaby Gökden aýan bolýandyr.
Hudaýyň gahar-gazaby
19 Çünki Hudaý hakdaky mälim zatlar olara bellidir, muny Hudaý olara belli edendir. 20 Çünki olar ötünçsiz bolar ýaly, Onuň göze görünmeýän zatlary, ýagny ebedi gudraty, Hudaýlygy dünýä döredilenden bäri ýaradylan zatlar bilen düşünilýär, görülýär. 21 Ýöne olar Hudaýy tanasalar-da, Ony Hudaý hökmünde şöhratlandyrman, Oňa şükür etmän, öz düşünjelerinde batyl boldular, pähimsiz ýürekleri garaňkylykda galdy. 22 Özlerini akyldar saýyp, akmak boldular. 23 Pany däl Hudaýyň şöhratyny pany adamyň, guşlaryň, dört aýaklylaryň we süýreniji haýwanlaryň suratyna meňzeş zatlara öwürdiler. 24 Şonuň üçin, tenleri öz aralarynda betnam bolsun diýip, Hudaý olary ýürekleriniň haram keýpi içinde pislige tabşyrdy. 25 Olar Hudaýyň hakykatyny galplyga çalşyp, ýaradylana Ýaradandan zyýada hormat hem gulluk etdiler. Ol bolsa baky mübärekdir. Omyn. 26 Şu sebäpden Hudaý olary wejera hyjuwlara tabşyrdy, çünki olaryň aýallary hem teniň tebigy ulanylyşyny tebigy däl ulanyşa öwürdiler. 27 Şonuň ýaly-da, erkekleri aýalyň tebigy ulanylyşyny terk edip, hyjuwlarynda biri-birleri bilen gyzyklandylar. Erkekler erkekler bilen ryswalyk edip, öz azgynçylyklaryna laýyk haklaryny hem aldylar. 28 Olaryň öz paýhaslarynda Hudaýy tanamak islemeýişi ýaly, Hudaý hem olary ýerliksiz işleri etmekleri üçin ýaramaz pikirde taşlady. 29 Olar bütin nädogrulyk, zyna, erbetlik, betnebislik, ýamanlyk bilen doly bolup, içigaraçylyk, adam öldürmek, jedel, mekirlik, bethäsiýetlikden doly, 30 gepçi, töhmetçi, Hudaýy ýigrenýän, tekepbir, öwünjeň, erbet zatlary oýlap tapyjy, ata-enä etagatsyz, 31 pähimsiz, wepasyz, tebigy söýgüsiz we rehimsizdir. 32 Olar Hudaýyň beýle işleri edýänler ölüme mynasypdyr diýen adyl hökümini bilseler-de, bu işleri diňe bir etmek bilen çäklenmän, eýsem, olary edýänleri-de halaýarlar.
Hudaýyň adyl hökümi
1 Şonuň üçin, eý, höküm edýän adam, sen ötünçsizsiň, çünki başga birini höküm edýän zadyňda özüňe iş kesýänsiň, çünki, eý, höküm edýän, sen şol zatlaryň özüni edýänsiň. 2 Biz bolsak Hudaýyň höküminiň beýle zatlary edýänler barada hakykat esasyndadygyny bilýäris. 3 Eý, beýle işleri edenleri höküm edip-de, özi bu işleri edýän adam, sen Hudaýyň höküminden gaçyp syparyn öýdýärsiňmi? 4 Ýa-da Hudaýyň ýagşylygynyň özüňi toba eltýänini bilmän, Onuň ýagşylygynyň, sabrynyň, çydamynyň baýlygyny äsgermezlik edýärsiňmi? 5 Sen keçjallygyňa, toba gelmez ýüregiňe görä, gazap güni üçin Hudaýyň adyl höküminiň aýan boljak güni üçin, özüňe gazap ýygnaýarsyň. 6 Hudaý her kişä öz eden işine görä hak berer: 7 ýagşy işde çydamlylyk görkezip, şöhrat, hormat we çüýremezligi agtarýanlara ebedi ýaşaýyş; 8 igenjeň, hakykata boýun bolman, nädogrulyga boýun bolanlara bolsa gazap hem gahar, 9 ilki bilen ýehudylara, soňra greklere, ýamanlyk eden her adama muşakgat we gaýgy; 10 ýagşylyk eden adama hem, ilki bilen ýehudylara, soňra greklere şöhrat, hormat we parahatlyk berer. 11 Sebäbi Hudaýyň ýüz görmesi ýokdur. 12 Mukaddes Kanuny bolman günä edenler bikanun hem heläk bolar. Kanun astynda günä edenler kanun boýunça höküm ediler. 13 Çünki Hudaýyň huzurynda aklanjaklar kanuny diňleýänler däl-de, kanuny berjaý edýänlerdir. 14 Sebäbi kanuny ýok milletler häsiýetlerine görä kanuna laýyk işleri berjaý edýän bolsa, onda bu kanuny ýoklaryň özi bir kanundyr. 15 Ynsaplary olar bilen birlikde güwä geçmek, pikirleri öz aralarynda olary kä aýyplap, kä-de ýuwmarlamak bilen, kanuna laýyk işleriň olaryň ýüreginde ýazylgydygyny görkezýändir. 16 Meniň Hoş Habaryma görä, Hudaýyň Isa Mesih arkaly adamlaryň ýaşyryn işleriniň üstünden höküm çykarjak gününde şu zatlar bolar.
Ýehudylar we Mukaddes Kanun
17 Ine, sen ýehudy adyny alyp-da, kanuna guwanýan, Hudaýa buýsanýan bolsaň, 18 kanundan tälim almak bilen, Onuň islegini bilip, iň ýagşy zatlary saýgarýan bolsaň, 19 kanunda bilim we hakykatyň esasyna eýe bolup, körleriň ýol görkezýäni, tümlükdäkileriň yşygy, 20 nadanlaryň terbiýeçisi, ýaşy ýetmedikleriň mugallymydygyňa öz ynamyň bar bolsa, 21 onda başgasyna tälim berýän sen indi özüňe tälim bermeýärsiňmi? Ogrulyk etmeli däl diýip wagyz edýän sen ogrulyk edýärsiňmi? 22 Zyna etmeli däl diýýän sen zyna edýärsiňmi? Butlary ýigrenji saýýan sen ybadathanany ýarýarsyňmy? 23 Kanuna buýsanýan sen kanuna garşy çykmak bilen, Hudaýa hormatsyzlyk edýärsiňmi? 24 Çünki ýazylyşy ýaly, milletler arasynda Hudaýyň adyna siz zerarly dil ýetirilýär. 25 Kanuny berjaý etseň, sünnetlilik peýdalydyr, eger-de kanuna garşy çyksaň, onda sünnetliligiň eýýäm sünnetsizlige öwrülendir. 26 Şeýle hem bir sünnetsiz kanunyň adyl hökümlerini saklaýan bolsa, onuň sünnetsizligi sünnetlilik hasaplanmazmy? 27 Ten boýunça sünnetsiz bolsa-da, kanuny ýerine ýetirýän adam Ýazga we sünnetlilige eýe bolup, kanuna garşy çykýan seni höküm etmezmi? 28 Sebäbi daşy ýehudy entek ýehudy däl, daşy, teni sünnetli hem entek sünnetli däldir, 29 diňe içi ýehudy ýehudydyr, ýazgyda däl-de, ýüregiň ruhdaky sünnetliligi hakyky sünnetlilikdir. Munuň öwgüsi adamlardan däl-de, Hudaýdandyr.
Hudaýyň ynamdarlygy
1 Şeýlelikde, ýehudynyň näme artykmaçlygy bar? Sünnetliligiň peýdasy näme? 2 Ähli babatda köp. Çünki Hudaýyň sözleri ilki ýehudylara ynanyldy. 3 Onda näme? Käbirleri iman etmände, olaryň imansyzlygy Hudaýyň ynamdarlygyny ýok edermi? 4 Asla etmez! Ýöne: «Sen Öz sözleriňde dogry çykyp, üstüňden höküm çykarylanda, ýeňer ýaly» diýip ýazylyşy kimin, bütin adamlar ýalançy bolsa-da, Hudaý dogruçyldyr. 5 Biziň nädogrulygymyz Hudaýyň dogrulygyny görkezýän bolsa, onda näme diýeris? Adamlaryň pikir edişine görä aýdýaryn, gazap edýän Hudaý adalatsyzmydyr? 6 Ýok! Beýle bolsa, Hudaý dünýäniň üstünden nähili höküm çykaryp biler? 7 Sebäbi meniň ýalanym bilen Hudaýyň hakykaty Onuň şöhratyny artdyrýan bolsa, näme üçin ýene men günäli hökmünde höküm edilýärin? 8 Käbirleriniň bize töhmet atyp, şeýle gürleýşimizi aýdyşy ýaly, näme üçin: «Ýagşylyk geler ýaly, ýamanlyk edeliň» diýmäli? Olaryň hökümi dogrudyr.
Dogry adam ýok
9 Indi näme? Biziň artykmaçlygymyz barmy? Asla ýokdur, çünki biz bary günä astyndadyr diýip, öň hem ýehudylary, hem-de grekleri günäkär etdik. 10 Hiç dogry adam ýok, biri-de ýok. 11 Düşünýän ýok, Hudaýy agtarýan ýok. 12 Hemmesi ýoldan çykdy, olaryň ählisi dereksiz boldy. Ýagşylyk edýän ýok, biri-de ýok. 13 Olaryň bogazy açyk gabyrdyr. Olar dilleri bilen aldaýarlar, dodaklarynda gömülgeniň zäheri bar. 14 Olaryň agzy gargyşdan, ajylykdan doludyr. 15 Olaryň aýagy gan dökmäge ýorga. 16 Olaryň ugran ugry weýrançylyk bilen zorlukdyr. 17 Olar parahatlyk ýoluny bilmediler, 18 gözleriniň öňünde Hudaýdan gorkma ýok» diýlip ýazylandyr. 19 Ýöne her agyz baglanyp, bütin dünýä Hudaýyň hökümine sezewar bolar ýaly, Mukaddes Kanunyň aýdýanlarynyň baryny kanun astyndakylara aýdýandygyny bilýäris. 20 Munuň üçin, Onuň huzurynda hiç kim kanun işlerini etmek bilen aklanmaz, çünki günäni bilmek kanun arkaly döreýändir.
Iman arkaly aklanma
21 Kanun we pygamberler tarapyndan güwä geçilen Hudaýyň dogrulygy, 22 ýagny Isa Mesihe iman arkaly iman edenleriň ählisine we ählisiniň üstünde bolan Hudaýyň dogrulygy şu wagt kanunsyz aýan boldy. 23 Çünki hiç bir parh ýok, sebäbi bary günä edip, Hudaýyň şöhratyndan mahrum boldy. 24 Olar Isa Mesihde bolan gutulyş arkaly Onuň merhemeti bilen mugt aklanar. 25 Hudaý Mesihi ganyna iman arkaly merhemet kürsüsi edip goýdy. Ol muny ozal Öz sabry astynda ýüze çykan günäleriň ötülmegine degişli adalatyny görkezmek üçin, 26 Özi adyl bolup, Mesihe iman edeni aklar ýaly, Özüniň häzirki zaman adalatyny görkezmek üçin etdi. 27 Onda öwünme nirede? Ol daşarda. Haýsy kanun bilen? Işleriňki bilenmi? Ýok, iman kanuny bilen. 28 Çünki biz adam kanun işlerinden üzňelikde, iman arkaly aklanar diýip hasap edýäris. 29 Eýsem, Hudaý diňe ýehudylaryň Hudaýymy? Özge milletleriňki hem dälmi? Ol, elbetde, olaryň hem Hudaýy. 30 Sebäbi sünnetlileri-de öz imanlary arkaly, sünnetsizleri-de öz imanlary arkaly aklajak Hudaý ýalňyz Hudaýdyr. 31 Onda biz iman arkaly kanuny ýatyrýarysmy? Ýok, ony berkarar edýäris.
Ybraýymyň imany
1 Onda, ten boýunça atamyz bolan Ybraýym näme tapdy diýeli? 2 Ybraýym iş bilen aklanan bolsa, onda onuň öwünmäge haky bar, ýöne Hudaýyň öňünde däl. 3 Ýazgy näme diýýär? «Ybraýym Hudaýa iman etdi, bu oňa dogrulyk saýyldy». 4 Buýrugy berjaý edene sylag merhemete görä däl, borja görä saýylýandyr. 5 Emma buýrugy berjaý etmän, hudaýsyzy aklana iman edeniň imany oňa aklanma saýylýandyr. 6 Dawut hem Hudaýyň işine garaman aklan adamynyň bagtyýarlygyndan gürrüň berende şeýle diýýär: 7 Kanunsyzlyklary bagyşlananlar, günäleriniň üsti örtülenler nähili bagtly! 8 Rebbiň günäli saýmaýan adamy nähili bagtly!» 9 Bu bagtlylyk diňe sünnetlilere degişlimi? Ýa sünnetsizlere-de degişlimi? Çünki biz iman Ybraýyma dogrulyk saýyldy diýýäris. 10 Eýle bolsa, haçan saýyldy? Sünnetlilikdemi ýa sünnetsizlikde? Sünnetlilikde däl, ol sünnetsizlikde aklandy. 11 Ybraýym sünnetsizlikde iman edýänleriň barynyň atasy bolup, olara dogrulyk saýylar ýaly, ol sünnetsizlikdekä özünde bolan iman arkaly gazanan dogrulygynyň möhri hökmünde sünnetlilik tagmasyny aldy. 12 Ol diňe bir sünnetli bolanlaryň däl, eýsem, sünnetsizlikdekä atamyz Ybraýymda bolan imanyň yzyna eýerýänleriň hem sünnet atasydyr. 13 Çünki dünýä mirasçysy bolmak wadasy Ybraýyma, onuň nesline kanun arkaly däl, eýsem, iman bilen gazanylan dogrulyk arkaly berildi. 14 Çünki kanuna daýanýanlar mirasçy bolsa, onda iman boşap, wada ýatyrylandyr. 15 Sebäbi kanun gahar getirýändir, kanunyň ýok ýerinde jenaýat hem ýokdur. 16 Şeýlelikde, wada merhemete görä bolup, bütin nesil barada, diňe kanuna daýanan däl, eýsem, Ybraýymyň imanyna eýe bolan barada-da ýörgünli bolmagy üçin imandandyr. 17 «Seni köp milletleriň atasy etdim» diýip ýazylyşy ýaly, Ybraýym özüniň iman eden Hudaýynyň, ölä jan beren, ýoklary barlyga çagyran Hudaýynyň öňünde biziň hemmämiziň atamyzdyr. 18 Ol «Seniň nesliň şeýle bolar» diýip aýdylyşyna görä, umytsyzlykda umyt bilen iman edip, köp milletleriň atasy boldy. 19 Ol imanynda gowşaman, tas ýüz ýaşynda bolsa-da, bedeni ölüdir, Saranyň ýatgysy ölüdir öýtmedi. 20 Hudaýyň wadasyna imansyzlyk bilen şübhelenmän, gaýtam, Hudaýy şöhratlandyryp imanda güýjedi. 21 Onuň beren wadasyny ýerine ýetirmegi başarýanlygyna doly ynandy. 22 Şonuň üçin hem imany oňa dogrulyk saýyldy. 23 Dogrulyk saýylandygy diňe ol babatda däl, 24 eýsem Rebbimiz Isany Direldene iman eden we dogry saýyljaklar bolan biz babatda hem ýazylandyr. 25 Isa biziň günä-tagsyrymyz üçin ölüme berlip, biziň aklanmagymyz üçin hem direldildi.
Hudaý bilen ýaraşyk
1 Şeýlelikde, iman bilen aklanandygymyz üçin, Rebbimiz Isa Mesih arkaly Hudaý bilen ýaraşygymyz bardyr. 2 Biz içinde duran bu merhemetimize girmegi-de Ol arkaly iman bilen gazandyk. Hudaýyň şöhratyna şärik bolmak umydy bilen magtanýarys. 3 Diňe munuň bilen hem däl, eýsem, muşakgatlar bilen-de magtanýarys, çünki muşakgatyň çydamy, 4 çydamyň tejribäni, tejribäniň hem umydy emele getirýändigini bilýäris. 5 Umyt bolsa utandyrmaz, çünki Hudaýyň söýgüsi bize berlen Mukaddes Ruh arkaly ýüreklerimize guýlandyr. 6 Hawa, biz entek güýçsüzkäk, Mesih belli wagtda hudaýsyzlar ugrunda öldi. 7 Bir dogry adam ugrunda biriniň ölmegi müşgüldir, ýöne bir oňat adam ugrunda, belki, biri ölmäge ýürek eder. 8 Hudaý bize bolan söýgüsini, biz entek günäkärkäk, Mesihiň biziň ugrumyzda ölmegi bilen görkezdi. 9 Şeýle, Onuň gany bilen şu wagt aklanyşymyz ýaly, Ol arkaly gazapdan gutuljagymyz hem has anykdyr. 10 Sebäbi duşmankak, Oglunyň ölümi arkaly Hudaý bilen ýaraşan bolsak, ýaraşyk edenimizden soň, Onuň ömri bilen gutuljagymyz has anykdyr. 11 Diňe bu hem däl, Rebbimiz Isa Mesih arkaly Hudaý bilen-de magtanýarys. Biz ýaraşygy Mesih arkaly aldyk.
Ölüm we ýaşaýyş
12 Şeýlelikde, bir adam arkaly günäniň we günä arkaly ölümiň peýda bolşy ýaly, ölüm hem ähli adamlara geçdi, çünki olaryň hemmesi günä etdi. 13 Kanun berilmezden öň hem dünýäde günä bardy, ýöne kanun bolmasa, günä hasaba alynmaz. 14 Emma Adamatadan Musa çenli Geljegiň nusgasy Adamatanyň jenaýatyna meňzeş günä etmedikleriň hem üstünden ölüm höküm sürdi. 15 Ýöne merhemet sylagy tagsyr ýaly däldir. Sebäbi biriniň tagsyry arkaly köp adamlar ölen bolsa, onda Hudaýyň merhemeti we bir Adam, ýagny Isa Mesih arkaly bolan merhemetdäki sylag köpler üçin has-da artandyr. 16 Sylag bir adamyň gazanan günäsiniň netijesi ýaly däldir. Sebäbi bir günäden bolan höküm iş kesmek, ýöne köp günäden bolan merhemet sylagy aklanmak üçin berilýändir. 17 Çünki biriniň günäsi bilen ölüm biri arkaly höküm süren bolsa, onda, merhemet we aklanma sylagynyň bollugyny alanlar hem Biri, ýagny Isa Mesih arkaly ýaşaýyşda has beter höküm sürer. 18 Bir günä arkaly bütin adamlara iş kesilişi ýaly, bir dogrulyk arkaly-da bütin ynsanlara ýaşaýyş üçin aklanma geldi. 19 Sebäbi bir adamyň boýun bolmazlygy üçin köpleriň günäkär ornunda oturdylyşy ýaly, Biriniň boýun bolmagy bilen-de köp adamlar dogry ornunda oturdylar. 20 Kanun günäniň köpelmegi üçin ara girdi. 21 Emma günäniň ölümde höküm sürşi ýaly, merhemet hem Rebbimiz Isa Mesih arkaly ebedi ýaşaýyş üçin dogrulyk bilen höküm sürsün diýip, günäniň köpelen ýerinde merhemet has-da artdy.
1 Indi näme diýeliň? Merhemet köpelsin diýip, günäde galalyňmy? 2 Ýok! Günä etmeklige ölen biz indi onda gaýtadan nähili ýaşarys? 3 Ýa-da Mesih Isa çokundyrylanlarymyzyň barynyň Onuň ölümine çokundyrylandygyny bilmeýärsiňizmi? 4 Atanyň şöhraty arkaly Mesihiň ölümden direlişi kimin, biz hem täzelenen ýaşaýyşda gezer ýaly, çokunma arkaly Onuň bilen bile ölüme gömlendiris. 5 Onuň ölümine meňzeşlikde Onuň bilen birleşen bolsak, direlmegine meňzeşlikde-de birleşeris. 6 Çünki günä jesedi ýogalyp, biz mundan beýläk günä gulluk etmez ýaly, köne adamymyzyň Onuň bilen birlikde haça çüýlenendigini bilýäris. 7 Çünki kim ölen bolsa, ol günäden aklanandyr. 8 Biz Mesih bilen ölen bolsak, onda Onuň bilen ýaşajagymyza hem ynanýarys. 9 Sebäbi biz Mesihiň direlendigini, indi ölmejekdigini, indi ölümiň Oňa agalyk etmejekdigini bilýäris. 10 Çünki Ol ölen ölümini günä üçin bir gezek öldi, ýöne ýaşaýan ýaşaýşyny Hudaý üçin ýaşaýandyr. 11 Şonuň ýaly, siz-de özüňizi günä etmeklige öli, ýöne Rebbimiz Mesih Isada Hudaýa diri saýyň. 12 Höweslerine boýun bolmazlygyňyz üçin, ölümli teniňizde günä höküm sürmesin. 13 Synalaryňyzy nädogrulyk guraly edip, günä tabşyrman, eýsem, ölümden direlen hökmünde özüňizi Hudaýa tabşyryň, synalaryňyzy dogrulyk guraly edip, Hudaýa tabşyryň. 14 Günä size agalyk etmez. Çünki siz kanun astynda däl, merhemet astyndasyňyz.
Ýaşaýyş gullary
15 Ýene näme? Kanun astynda bolman, merhemet astyndadygymyz üçin günä edeliňmi? Ýok! 16 Boýun bolmak üçin özüňizi gul hökmünde kime tabşyrsaňyz, kime boýun bolsaňyz onuň, ölüm üçin günäniň ýa dogrulyk üçin tabynlygyň gullarydygyňyzy bilmeýärsiňizmi? 17 Ýöne Hudaýa şükür, siz günäniň gullarykaňyz, tabşyrylan taglymatyňyzyň mazmunyna ýürekden boýun bolduňyz. 18 Şeýle, günäden azat edilip, dogrulyk gullary bolduňyz. 19 Teniňiziň ejizligi üçin, men adamlaryň pikir edişine görä gepleýärin. Çünki synalaryňyzy hapalyga, kanunsyzlyk üçin kanunsyzlygyň gullugyna tabşyryşyňyz ýaly, indi synalaryňyzy mukaddeslik üçin dogrulygyň gullugyna tabşyryň. 20 Siz günäniň gullarykaňyz dogrulykdan azatdyňyz. 21 Häzirki utanýan zatlaryňyzdan şol wagt näme hasylyňyz bardy? Çünki ol zatlaryň soňy ölümdir. 22 Ýöne indi günäden dynyp, Hudaýyň gullary bolduňyz, mukaddeslik üçin hasylyňyz bar, munuň soňy bolsa ebedi ýaşaýyşdyr. 23 Sebäbi günäniň muzdy ölüm, Hudaýyň sylagy bolsa, Rebbimiz Mesih Isada ebedi ýaşaýyşdyr.
Kanundan azat
1 Eý doganlar, (kanuny bilýänlere gürrüň berýärin) siz adam dirikä kanunyň oňa agalyk edýänini bilmeýärsiňizmi? 2 Ärli aýal diri ärine kanun arkaly baglydyr, äri ölse welin, nika kanunyndan boşaýar. 3 Şoňa görä-de, aýal äri dirikä başga äre barsa, oňa zynahor diýler, ýöne äri ölse, ol kanundan azatdyr, başga äre barsa hem zynahor däldir. 4 Eý doganlar, siz hem şonuň ýaly başga Biriniňki, ýagny Direleniňki bolmak üçin, Hudaýa hasyl getirer ýaly, Mesihiň bedeni arkaly kanuna öldüňiz. 5 Sebäbi biz teniň hökümi astyndakak, kanun arkaly oýarylan günä höwesleri ölüm hasylyny getirmek üçin, synalarymyzda işleýärdi. 6 Emma indi, ýazgy köneliginde däl, ruhuň täzeliginde gulluk eder ýaly, tutulanymyza ölenimiz üçin, kanundan boşadylandyrys.
Günä bilen söweş
7 Indi näme diýeliň? Kanun günämidir? Ýok! Ýöne kanun ara düşmedik bolsa, günäni tanamazdym, kanun: «Açgöz bolma» diýmedik bolsa, açgözlükden hem hiç zat bilmezdim. 8 Emma günä bu buýruk arkaly bahana tapyp, içimde her hili açgözlügi döretdi, çünki günä kanundan üzňelikde ölüdir. 9 Men bir wagtlar kanundan üzňelikde diridim, ýöne buýruk gelende, günä janlandy. 10 Men hem öldüm. Şeýlelikde, ýaşaýyş üçin berlen buýrugyň özi maňa ölüm üçin bolup çykdy. 11 Sebäbi günä buýruk arkaly bahana tapyp, meni aldawa saldy, ol arkaly öldürdi. 12 Şoňa görä-de, kanun mukaddes, buýruk hem mukaddes, adalatly we oňatdyr. 13 Şeýlelikde, oňat bolan zat maňa ölüm boldumy? Ýok! Ýöne günä buýruk arkaly çendenaşa günäli bolar ýaly, günä ― günä bolup görünsin diýip, oňat zat arkaly maňa ölüm hasyl etdi. 14 Kanunyň ruhudygyny bilýäris, ýöne men tene degişli bolup, günäniň guly hökmünde satylandyryn. 15 Sebäbi men näme edýänimi bilmeýärin, ýagny islän zadymy etmän, ýigrenen zadymy edýärin. 16 Eger-de islemeýän zadymy edýän bolsam, onda kanunyň oňatdygyny tassyklaýandyryn. 17 Ýöne ony edýän indi men däl-de, meniň içimde mesgen tutan günädir. 18 Çünki mende, ýagny tenimde ýagşy zadyň mesgen tutmandygyny bilýärin, sebäbi mende gowulyk islegi bar, ýöne gowy zady etmegi başarmaýaryn. 19 Çünki isleýän ýagşy işimi edemok-da, islemeýän erbet işimi edýärin. 20 Men islemeýänimi edýän bolsam, onda ony edýän indi men däl-de, meniň içimde mesgen tutan günädir. 21 Şeýlelikde, men bu kanuny tapýaryn, ýagşylyk etjek bolamda, mende erbetlik häzir bolýar. 22 Hudaýyň kanunyndan içki tebigatyma görä lezzet tapmaýaryn. 23 Öz synalarymda başga bir kanuny görýärin. Ol pikirimiň kabul eden kanunyna garşy söweşip, meni synalarymdaky günä kanunyna ýesir edýär. 24 Ne biçäre adam men! Bu ölüm teninden meni kim halas eder? 25 Rebbimiz Isa Mesih arkaly Hudaýa şükür edýärin. Men indi pikir bilen Hudaýyň kanunyna, ýöne ten bilen günä kanunyna gulluk edýärin.
Ýaşaýyş berýän Ruh
1 Şeýlelik bilen, Mesih Isada bolanlara, ten bilen däl-de, Ruh bilen gezýänlere häzir hiç hili iş kesme ýokdur. 2 Çünki Mesih Isadaky ýaşaýyş Ruhunyň kanuny meni günä hem ölüm kanunyndan azat edendir. 3 Çünki teniň güýçsüzligi zerarly, kanuna mümkin bolmadyk zady Hudaý etdi. 4 Ol kanunyň talap edýän dogrulygy tene görä däl, Ruha görä gezýän bizde ýerine ýeter ýaly, Öz Ogluny günä teni meňzeşliginde günä üçin ýollap, tende günä iş kesdi. 5 Çünki tene görä bolanlar tene degişli işlere, Ruha görä bolanlar hem Ruha degişli işlere pikir edýändir. 6 Çünki tene daýanýan pikir ölüm, Ruha daýanýan pikir ýaşaýyşdyr, parahatlykdyr. 7 Sebäbi tene daýanýan pikir Hudaýa duşmançylykdyr, Hudaýyň kanunyna tabyn bolýan däldir, muny başarýan hem däldir. 8 Şonuň üçin teniň hökümi astyndakylar Hudaýyň göwnünden turmagy başarmaz. 9 Hudaýyň Ruhy sizde mesgen tutan bolsa, onda siz tende däl, Ruhdasyňyz. Kimde Mesihiň Ruhy ýok bolsa, ol Onuňky däldir. 10 Mesih sizde bolsa, onda ten günä üçin öli, ruh hem aklanma üçin diridir. 11 Isany Direldeniň Ruhy sizde mesgen tutýan bolsa, onda Mesihi ölümden Direlden sizde mesgen tutan Ruhy üçin ölümli bedeniňize-de ýaşaýyş berer. 12 Eý doganlar, biz borçludyrys, ýöne tene görä ýaşamak üçin tene borçly däldiris. 13 Tene görä ýaşasaňyz, ölersiňiz, ýöne beden işlerini Ruh bilen öldürseňiz, ýaşarsyňyz. 14 Çünki Hudaýyň Ruhy arkaly ideklenýänleriň bary Hudaýyň ogludyr. 15 Çünki siz ýene-de gorky üçin gulluk ruhuny däl-de, ogullyk ruhuny alansyňyz. Biz şol ruh bilen: «Abba, Ata» diýip seslenýäris. 16 Biziň Hudaýyň perzendidigimize şol ruhuň özi ruhumyz bilen güwä geçýär. 17 Perzent bolan bolsak, onda hem mirasçydyrys ― Hudaýyň mirasçylary, Mesihiň hem mirasdaşlarydyrys. Isa bilen bile görgi görýän bolsak, bile şöhratlanmagymyz üçindir.
Geljekki şöhrat
18 Meniň pikirimçe, şu wagtky görgüler bize aýan boljak geljekki şöhrat bilen deňeşdirer ýaly däl. 19 Çünki ýaradylyş Hudaýyň ogullarynyň aýan bolmagyna küýseg bilen garaşýar. 20 Sebäbi ýaradylyş öz islegi bilen däl-de, ony tabyn Etdireniň islegi bilen puçluga tabyn boldy. 21 Munda ýaradylyşyň özi hem çüýreme gullugyndan azat edilip, Hudaýyň perzentleriniň şöhratly azatlygyna gowşar diýen umyt bardy. 22 Çünki biz bütin ýaradylyşyň şu wagta çenli birlikde ah çekip, birlikde burgusynyň tutup ýatanyny bilýäris. 23 Diňe bir ýaradylyş hem däl, eýsem, Ruhuň ilkinji miwesini alan biziň özümiz hem ogullyga alynmagymyza, ýagny tenimiziň halas bolmagyna garaşyp, içimizden ah çekýäris. 24 Çünki biz bu umyt bilen halas bolandyrys. Ýöne görünýän umyt umyt däldir, görýän zadyna kim umyt baglar? 25 Ýöne görmedik zadymyza umyt baglasak, şonda sabyrly garaşarys. 26 Ruh hem ejizligimizde bize kömek berer, çünki biz nähili doga etmelidigimizi bilmeýäris, ýöne Ruhuň Özi aýdyp bolmaz iňňildiler bilen biziň üçin töwella eder. 27 Emma ýürekleri Derňeýän Ruhuň pikiriniň nämedigini bilýändir, çünki Ruh mukaddesler üçin Hudaýyň islegine görä töwella edýändir. 28 Biz ähli zatlaryň Hudaýy söýýänleriň, Onuň maksadyna görä çagyrylanlaryň bähbidi üçin birlikde işleýändigini bilýäris. 29 Sebäbi köp doganlaryň arasynda Öz Oglunyň ilkinji doglan bolmagy üçin, Hudaý öňden tanaýan adamlaryny Oglunyň keşbine dönmek üçin öňden belläp goýdy. 30 Ol öňden bellänlerini-de çagyrdy, çagyranlaryny-da aklady, aklanlaryny-da şöhratlandyrdy.
Ýeňenlerden üstün
31 Ýeri, muňa näme diýersiň? Hudaý bizlik bolsa, onda kim bize garşy? 32 Öz Ogluny gaýgyrman, biziň hemmämiz üçin ölüme beren Hudaý Onuň bilen bile bize bar zady nähili bagyşlamaz? 33 Hudaýyň saýlanlaryny kim aýyplar? Olary aklaýan Hudaýdyr. 34 Kim iş keser? Biziň üçin töwella edýän ölen, ondan hem beter direlip, Hudaýyň sagynda oturan Mesih Isadyr. 35 Mesihiň söýgüsinden bizi kim aýrar? Muşakgatmy, gaýgymy, azarmy, açlykmy, ýalaňaçlykmy, howpmy ýa gylyçmy? 36 «Seniň ugruňda bizi her gün öldürýärler, bizi goýun hasaplaýarlar» diýip ýazylypdyr. 37 Emma biz özümizi Söýýän arkaly bularyň baryny ýeňenlerden üstündiris. 38 Sebäbi, men ne ölümiň, ne-de ýaşaýşyň, ne perişdeleriň, ne hökümdarlaryň, ne-de gudratlaryň, ne şu wagtyň, ne-de geljegiň, 39 ne belentligiň, ne-de çuňlugyň ne-de başga mahlugyň Rebbimiz Mesih Isada bolan Hudaý söýgüsinden bizi aýyrmagy başarmajakdygyna ynanýaryn.
Hudaýyň saýlanlary
1 Men Mesihde hakykaty aýdýaryn, ýalan sözlämok. Ynsabym hem aýdýanlaryma Mukaddes Ruhda güwä geçýär. 2 Meniň uly gaýgym, ýüregimde dyngysyz agyrym bar. 3 Men doganlarym, ten boýunça garyndaşlarym bolan ysraýyllylar üçin gargyşa galyp, Mesihden aýra düşmäge razy bolardym. 4 Ogullyk, şöhrat, ähtler we kanunyň berilmesi, hakyky ybadat we wadalar olaryňkydyr. 5 Atalar hem olaryňky, Mesih hem ten boýunça olardandyr. Ol barçanyň baky mübärek Hudaýydyr. Omyn. 6 Emma bu Hudaýyň sözi ýalana çykdy diýmek däldir. Sebäbi Ysraýyldan bolanlaryň bary ysraýylly däldir. 7 Ybraýymyň neslinden bolsalar-da, hemmesi onuň perzendi däldir, ýöne: «Seniň nesliň Yshakda dowam eder» diýlendir. 8 Ýagny ten boýunça Ybraýymyň perzendi bolanlar Hudaýyň perzendi däl, eýsem, wada arkaly perzent bolanlar nesil diýip hasaplanýandyr. 9 Berlen wada bolsa: «Bellenen wagtda gelerin, Saranyň bir ogly bolar» diýen sözdür. 10 Diňe bu hem däl, eýsem, Rebeka-da bir erkekden, atamyz Yshakdan göwreli bolanda, 11 hatda oglanlar entek dogulmankalar, ýagşylyk ýa ýamanlyk etmänkäler, Hudaýyň maksady işlerden däl-de, eýsem, Çagyrandan bolup, saýlawa görä durar ýaly, 12 Rebeka: «Ulusy kiçisine gulluk eder» diýildi. 13 Şonuň ýaly-da: «Ýakuby söýdüm, Ysuwy ýigrendim» diýip ýazylgydyr. 14 Indi näme diýeliň? Eýsem Hudaýyň ýanynda adalatsyzlyk barmy? Ýokdur! 15 Çünki Ol Musa: «Merhemet edenime merhemet ederin, rehim edenime rehim ederin» diýýär. 16 Şeýlelik bilen, saýlanma adamyň islegine ýa tagallasyna däl-de, Hudaýyň merhemetine baglydyr. 17 Hudaý Mukaddes Ýazgyda fyrowna şeýle diýýär: «Men gudratymy sende görkezip, adym bütin ýer ýüzünde yglan edilsin diýip, seni galdyrdym». 18 Şeýlelikde, Hudaý islänine merhemet edýändir, isläniniň ýüregini gataldýandyr. 19 Sen maňa: «Ýene näme üçin ýazgarýar? Kim Onuň islegine garşy durup biler?» diýersiň. 20 Ýeri, eý adam, Hudaýa ters jogap gaýtarar ýaly, sen kim bolupsyň? Şekil berlen bir zat şekil berene: «Meni näme üçin beýle ýasadyň» diýermi? 21 Ýa küýzegäriň şol bir üýşmek toýundan bir gaby hormatlylyk we beýlekisini hormatsyzlyk üçin ýasamaga ygtyýary ýokmy? 22 Hudaý gazabyny görkezmek, Öz gudratyny bildirmek isläp, heläkçilik üçin taýýarlanyp, gazaba sezewar bolanlara uly sabyr-takat bilen döz gelen bolsa näme? 23 Ol muny Öz şöhratynyň baýlygyny Özüniň öňden şöhrat üçin taýýarlap, merhemet edenlerine bildirjek bolup eden bolsa näme? 24 Hudaýyň diňe ýehudylardan däl-de, özge milletlerden hem çagyran bu adamlary bizdiris. 25 Hoşeanyň kitabynda-da diýýär: «Men halkym däle halkym, söýülmeýäne söýgüli diýerin». 26 «Bu olara: Siz Meniň halkym däl diýlen ýerde ýüze çykar, şol ýerde-de olara diri Hudaýyň ogullary diýler». 27 Işaýa bolsa Ysraýyl hakda şeýle gygyrýar: «Ysraýyl ogullarynyň sany deňziň çägesi ýaly bolsa-da, diňe galany gutular. 28 Reb işini bitirer, ony tiz ýerine ýetirer, çünki Ol işini ýer ýüzünde tiz amala aşyrar». 29 Işaýanyň öňünden aýdyşy ýaly: «Goşunlar Rebbi bize bir tohum galdyrmadyk bolsa, onda Sodom ýaly bolardyk, Gomorra meňzärdik».
Ysraýylyň imansyzlygy
30 Ýene näme diýeliň? Dogrulyga kowalaşmadyk milletler dogrulyga, imandan gelen dogrulyga ýetdiler. 31 Ýöne Ysraýyl dogrulyk kanunyna kowalaşyp, bu kanuna ýetmedi. 32 Näme üçin? Sebäbi iman bilen däl-de, Kanunyň amallary bilen bolýan ýaly edip ýortdy. 33 «Ine, Sionda bir büdreme daşyny, böwet gaýasyny goýýaryn, oňa iman eden utandyrylmaz» diýip ýazylyşy ýaly, büdreme daşyna büdrediler.
1 Eý doganlar, meniň göwün arzuwym, ysraýyllylar hakda Hudaýa ýalbarmagym olaryň gutulmagy üçindir. 2 Men olaryň Hudaýa yhlaslarynyň barlygyna güwä geçýärin, ýöne bu aňly-düşünjeli yhlas däl. 3 Çünki olar Hudaýyň dogrulygyny bilmän, özleriniňkini gurjak bolup, Onuň dogrulygyna tabyn bolmadylar. 4 Çünki Mesih iman eden her bir adamyň aklanmagy üçin kanunyň soňudyr.
Hemmeler üçin gutulyş
5 Çünki Musa kanundan bolan dogrulyk hakda şeýle ýazýar: «Bu zatlary berjaý eden adam olar arkaly ýaşar». 6 Imandan bolan dogrulyk bolsa şeýle diýýär: «Öz içiňden: Mesihi düşürmek üçin Göge kim çykar? 7 Ýa-da: Mesihi ölümden çykarmak üçin çuňluga kim iner diýme». 8 Gör, näme diýýär? «Hudaýyň sözi saňa ýakyndyr, ol seniň agzyňda, seniň ýüregiňdedir», ýagny wagyz edýän iman sözümiz. 9 Çünki sen agzyň bilen Isany Reb hökmünde ykrar etseň, Hudaýyň Ony ölümden direldendigine ýüregiň bilen ynansaň gutularsyň. 10 Aklanmak üçin ýürek bilen iman getirilýändir, gutulyş üçin agyz bilen ykrar edilýändir. 11 Çünki Mukaddes Ýazgy: «Oňa iman eden kişi utandyrylmaz» diýýär. 12 Ýehudy bilen gregiň arasynda tapawut ýokdur, sebäbi barynyň Rebbi birdir, Ol Özüni çagyrýanlaryň baryna sahydyr. 13 Çünki: «Rebbi çagyran adam gutular». 14 Olar öz iman etmediklerini nähili çagyrarlar? Eşitmediklerine nähili iman ederler? Wagyzçysyz nähili eşiderler? 15 Iberilmeseler, nähili wagyz ederler? Şeýle hem ýazylgydyr: «Parahatlyk hoş habaryny, ýagşy zatlaryň hoş habaryny wagyz edýänleriň aýaklary ne ajap!» 16 Ýöne Hoş Habara hemme kişi gulak asmady. Çünki Işaýa: «Ýa Reb, kim bizden eşiden habaryna iman etdi?» diýýär. 17 Şeýlelik bilen, iman eşitmek arkaly, eşitmek hem Hudaýyň sözi arkaly bolýandyr. 18 Ýöne men diýýärin: olar eşitmedimi? Elbetde, eşitdi. «Olaryň sesi bütin dünýä, sözleri Ýeriň uçlaryna ýetdi». 19 Emma men diýýärin: Ysraýyl bilmedimi? Ilki bilen Musa diýýär: «Men bir millet bolmadyk halk arkaly siziň gabanjaňlygyňyzy oýandyraryn, bir pähimsiz millet arkaly sizi gaharlandyraryn». 20 Işaýa batyrgaýlyk bilen: «Men özümi agtarmaýanlara tapdyrdym, meni soramaýanlara göründim» diýýär. 21 Ysraýyl hakda bolsa: «Söze gulak asmaz keçjal halka günuzyn ellerimi uzatdym» diýýär.
Saýlanan galyndy
1 Men şuny soraýaryn: Hudaý öz halkyny ret etdimi? Ýok! Çünki men-de Ybraýymyň neslinden, benýamyn taýpasyndan bolan bir ysraýylly. 2 Hudaý Özüniň öňden tanan halkyny ret edenok. Mukaddes Ýazgynyň Ylýas hakdaky bölümde näme diýýänini bilmeýärsiňizmi? Ol Ysraýyl babatda Hudaýa şikaýat edip, şeýle diýýär: 3 «Ýa Reb! Pygamberleriňi öldürdiler, gurbanlyk edilýän ýerleriňi ýykdylar, diňe men galdym. Olar meniň hem janymyň kastynda». 4 Hudaýyň oňa beren jogaby näme? «Men Baal öňünde dyz epmedik ýedi müň adamy Özüme aýryp goýdum». 5 Şonuň ýaly häzirki wagtda hem merhemet bilen saýlanan bir galyndy bar. 6 Ýöne merhemet bilen bolsa, onda işe görä däldir. Ýogsa, merhemet merhemet bolmazdy. Işe görä bolsa, onda ol eýýäm merhemetden däldir, ýogsa, iş eýýäm iş bolmazdy. 7 Indi näme? Ysraýyl agtaranyna ýetmedi, ýöne saýlananlar ýetdiler, beýlekiler hem, 8 «Hudaý olara ukuçyllyk ruhuny berdi, şu gün hem gözleri görmeýär, gulaklary eşitmeýär» diýip ýazylyşy ýaly gatadylar. 9 Dawut: «Saçaklary olara kement, duzak, böwet we jeza bolsun! 10 Gözleri görmez ýaly, garaňkyrasyn, billeri hemişe bükük bolsun!» diýýär.
Sapylan baldaklar
11 Men diýýärin: olar ýykylmaly bolup büdredimi? Ýok! Ýöne gabanjaňlygyny oýandyrmak üçin olaryň, ýazyklary sebäpli özge milletlere gutulyş berildi. 12 Olaryň ýazygy dünýäniň baýlygy, olaryň zyýany milletleriň baýlygy bolsa, olaryň tamamlanmagy has uly baýlyk getirer. 13 Men siz ýehudy dällere aýdýaryn. Özge milletleriň resulydygym üçin, öz hyzmatymy şöhratlandyrýaryn. 14 Belki, şeýdip, öz halkymdan bolanlaryň gabanjaňlygyny oýandyryp, olaryň käbirlerini halas etmegi başararyn. 15 Çünki olaryň ret edilişi dünýäniň ýaraşygy bolsa, olaryň kabul edilişi ölümden ýaşaýşa gowuşmakdan başga näme bolar? 16 Hamyryň ilkinji bölegi mukaddes bolsa, onda bütin hamyr hem şeýledir, kök mukaddes bolsa, baldaklar-da şeýledir. 17 Ýöne baldaklaryň käbiri döwlen bolsa, sen ýabany zeýtun agajykaň, olara sapylyp, zeýtun agajynyň dok köküne, suwuna şärik bolan bolsaň, onda baldaklaryň öňünde magtanma. 18 Magtanýan hem bolsaň, sen köki götermän, eýsem, köküň seni göterýändigini bilip goý. 19 Sen: «Baldaklar meniň sapylmagym üçin döwüldi» diýjeksiň. 20 Dogry, olar imansyzdyklary zerarly döwüldi, ýöne sen iman arkaly dursuň. Tekepbirlik etme-de, gaýtam, gork. 21 Sebäbi Hudaý tebigy baldaklary gaýgyrmadyk bolsa, seni-de gaýgyrmaz. 22 Indi Hudaýyň ýagşylygyny, gatylygyny gör, Ol ýykylanlara gaty, saňa bolsa, eger Hudaýyň ýagşylygynda galsaň, ýagşy bolar, ýogsa, sen hem kesilersiň. 23 Olar hem imansyzlykda galmasalar, täzeden sapylarlar, çünki Hudaý olary sapmagy başarýandyr. 24 Çünki sen tebigaty boýunça ýabany zeýtun agajyndan kesilip, tebigatyň tersine, oňat zeýtun agajyna sapylan bolsaň, bu tebigy baldaklar öz zeýtun agaçlaryna has gowy sapylar!
Hemmelere merhemet
25 Çünki, eý doganlar, özüňizi dana saýmaz ýaly, men siziň bu syrdan habarsyz galmagyňyzy islemeýärin: milletleriň sany tamamlanýança, Ysraýyl bölekleýin gatap galar. 26 Şeýle: «Siondan Halasgär geler, Ol hudaýsyzlygy Ýakupdan sowar. 27 Günälerini geçjek wagtym olar bilen etjek ähtim şudur» diýip ýazylyşy ýaly, tutuş Ysraýyl gutular. 28 Hoş Habar babatda olar siziň hatyraňyza Hudaýa duşman boldular, ýöne saýlaw babatda atalaryň hatyrasyna ezizdirler. 29 Sebäbi Hudaýyň sylaglary, çakylygy yzyna alynmaz. 30 Siziň bir wagtlar Hudaýa boýun bolman, ýöne häzir bularyň boýun bolmazlygy arkaly merhemet astyna gelşiňiz ýaly, 31 bular-da siziň ýeten merhemetiňiz bilen merhemete ýetjek bolup, şindi boýun bolmadylar. 32 Çünki Hudaý baryna merhemet etmek üçin, hemmesini boýun bolmazlykda tussag etdi. 33 Hudaýyň baýlygy, akyldarlygy, bilimi çuňdur! Onuň hökümleri akyla sygmaz, ýollary bilinmezdir! 34 Çünki Rebbiň pikirini kim bildi? Kim Oňa geňeşdar boldy? 35 Ol bergili bolar ýaly, kim Oňa öňinçä bir zat berdi? 36 Sebäbi ähli zatlar Ondan, Ol arkaly we Onuň üçindir. Oňa baky şöhrat bolsun! Omyn.
Diri gurbanlar
1 Eý doganlar, özüňizi diri, mukaddes, Hudaýyň halajak gurbany hökmünde hödürläň diýip, Hudaýyň rehimleri arkaly size ýalbarýaryn, bu siziň ruhy ybadatyňyzdyr. 2 Bu dünýä meňzeş bolman, Hudaýyň halaýan, oňat, kämil isleginiň nämedigini aňlar ýaly, pikiriňiziň täzelenmegi bilen üýtgäň. 3 Men özüme berlen merhemet arkaly siziň hemmäňize diýýärin: öz baraňyzda gereginden artyk oýlanman, Hudaýyň her kime beren imanynyň möçberine görä, salykatlylyk bilen oýlanyň. 4 Çünki biziň bir tenimiz we köp agzamyz bolup, bütin agzalaryň işiniň bolsa bir bolmaýşy ýaly, 5 köp bolan biz-de Mesihde bir ten we biri-birimiziň agzalarydyrys. 6 Biziň özümize berlen merhemet boýunça, aýry-aýry sylaglarymyz bardyr. Bu welilik etmek bolsa, iman möçberine görä welilik edeliň. 7 Hyzmat bolsa, hyzmat edeliň. Biri öwrediji bolsa öwretsin. 8 Biri nesihatçy bolsa nesihat etsin. Haýyr-yhsan edýän muny sahylyk bilen etsin, baştutanlyk edýän gaýrat bilen, rehimdarlyk edýän begenç bilen etsin.
Doganlyk söýgi
9 Söýgi ikiýüzli bolmasyn. Erbetligi ýigrenip, ýagşylyga ýapyşyň. 10 Biri-biriňizi doganlyk söýgi bilen ýürekden söýüň, hormatda her kişi beýlekini özünden ýokary saýsyn. 11 Gaýratyňyz gowşamasyn. Ruhda hyjuwly boluň. Rebbe hyzmat ediň. 12 Umytda şatlanyň. Muşakgatda çydamly boluň. Dogada erjellik ediň. 13 Mätäçlik çekýän mukaddeslere ýardam ediň. Myhmansöýer bolmaga dyrjaşyň. 14 Özüňize azar berýänlere haýyr-doga ediň, gargamaň. 15 Şatlanýanlar bilen şatlanyň, aglaýanlar bilen aglaň. 16 Özara pikirdeş boluň. Özüňizi ýokary tutman, orny aşaklar bilen dost boluň. Akyllysyramaň. 17 Ýamanlyk deregine hiç kime ýamanlyk etmäň. Ähli adamlaryň öňünde oňat işlere üns beriň. 18 Oňardygyňyzdan ähli adamlar bilen oňşukly ýaşamak barada eliňizden geleni aýamaň. 19 Eý, söýgüli doganlar, özüňiz öç alman, Hudaýyň gazabyna ýol beriň. Çünki: «Reb diýýär: Öç Meniňkidir, öwezini Men bererin». 20 «Duşmanyň aç bolsa, ony naharla, susan bolsa gandyr, sebäbi muny etseň, onuň başyna közler guýarsyň» diýip ýazylgydyr. 21 Özüňi ýamanlyga ýeňdirme-de, ýamanlygy ýagşylyk bilen ýeň.
Häkimiýete tabynlyk
1 Her kişi ýokary häkimiýetlere tabyn bolsun, çünki Hudaý tarapyndan bolmadyk häkimiýet ýokdur, bu barlar Hudaý tarapyndan gurlandyr. 2 Munuň üçin kim häkimiýete garşy bolýan bolsa, Hudaýyň guranyna garşy bolýandyr, garşy bolýanlar özlerini höküm edýändir. 3 Çünki başlyklar ýagşy iş edýän üçin däl-de, ýaman iş edýän üçin gorkunçdyr. Häkimiýetden gorkmazlyk isleýärsiňmi? Onda ýagşy iş et, ol seni taryplar. 4 Sebäbi başlyk seniň ýagşylygyň üçin Hudaýyň hyzmatkäridir. Ýaman iş edýän bolsaň, onda gork, çünki ol gylyjy ýöne ýere göterýän däldir. Sebäbi ol Hudaýyň hyzmatkäridir, ýamanlyk edenden jeza berip, öç alýandyr. 5 Şonuň üçin diňe jeza zerarly däl-de, ynsap sebäpli hem häkimiýetlere tabyn bolmak zerurdyr. 6 Siz salgytlary hem munuň üçin töleýärsiňiz. Olar mydama şu iş bilen meşguldygy sebäpli Hudaýyň hyzmatkäridir. 7 Her kişä bermelisini beriň: salgyt bolsa, salgydy; gümrük bolsa, gümrügi; gorky bolsa, gorkyny; hormat bolsa, hormaty.
Biri-biriňizi söýüň
8 Biri-biriňizi söýmekden başga hiç kime bergili bolmaň, sebäbi kim başgany söýýän bolsa, kanuny berjaý edýändir. 9 Çünki: «Zyna etme, adam öldürme, ogrulyk etme, ýalan güwälik berme, açgöz bolma» we ýene-de buýruk bar bolsa, ol hem şu sözde jemlenendir: «Goňşyňy özüň ýaly söý». 10 Söýgi goňşa hiç hili ýamanlyk etmez. Söýgi kanunyň berjaý edilişidir. 11 Muny häzirki zamana düşünip ediň. Biziň ukudan oýanmaly sagadymyz eýýäm geldi, çünki şu wagt gutulyşymyz iman eden wagtymyzdakydan ýakyndyr. 12 Gije geçip, gündiz golaýlady. Indi garaňkylyk işlerini egnimizden çykaryp, nur ýaraglaryny dakynalyň. 13 Aýşy-eşret, serhoşluk, azgynlyk, ahlaksyzlyk, dawa, içigaraçylyk bilen däl-de, gündizki ýaly sypaýy gezeliň. 14 Reb Isa Mesihi geýniň, teniň höweslerini kanagatlandyrmak üçin alada etmäň.
Doganyňy ýazgarma
1 Imany gowşagy kabul ediň, ýöne pikirleri hakda onuň bilen jedelleşmäň. 2 Bir kişi ähli zady iýip bilýänine imany bardyr, ýöne imany gowşak adam diňe gök iýýändir. 3 Kim iýýän bolsa, iýmeýäni äsgermezlik etmesin. Kim iýmeýän bolsa, iýýäni ýazgarmasyn, çünki Hudaý ony kabul edendir. 4 Başga biriniň hyzmatkärini ýazgarýan sen kim? Ol öz hojaýynynyň öňünde durar ýa ýykylar, ýöne dikeler, çünki Hudaý ony dikeltmegi başarýandyr. 5 Biri bir güne beýlekiden parh goýýandyr; başga biri bolsa, ähli günleri deň görýändir. Ýöne her kesiň öz garaýşyna ynamy bolsun. 6 Kim güni sylaýan bolsa, ony Reb üçin sylaýandyr. Kim güni sylamaýan bolsa, ony Reb üçin sylaýan däldir. Kim iýýän bolsa, Reb üçin iýýändir, çünki Hudaýa şükür edýändir. Kim iýmeýän bolsa, Reb üçin iýmän, Hudaýa şükür edýändir. 7 Sebäbi hiç birimiz özümiz üçin ýaşaýan däldiris, hiç kim hem özi üçin ölýän däldir. 8 Sebäbi ýaşaýan bolsak, Reb üçin ýaşaýandyrys, ölýän bolsak, Reb üçin ölýändiris. Şoňa görä, ýaşasak-da, ölsek-de Rebbiňkidiris. 9 Sebäbi Mesih hem ölüleriň, hem dirileriň Rebbi bolmak üçin, hem öldi, hem direldi, hem-de ýaşaýşa gowuşdy. 10 Emma sen näme üçin doganyňy ýazgarýarsyň? Ýa-da sen näme üçin doganyňy äsgermezlik edýärsiň? Çünki biziň barymyz Mesihiň höküm kürsüsi öňünde durmalydyrys. 11 «Reb diýýär: Öz diriligimden kasam, her dyz öňümde epiler, her dil Hudaýy ykrar eder» diýip ýazylgydyr. 12 Şeýlelikde, her kişi özi üçin Hudaýa jogap berer. 13 Munuň üçin biri-birimizi ýazgarman, gowusy, bir doganyň öňüne büdreme, taýma daşyny goýmazlygyň pikirini edeliň. 14 Men hiç bir zadyň öz-özünden murdar däldigini bilýärin, muňa Reb Mesihde ynamym bar. Ýöne biri bir zady murdar saýýan bolsa, oňa murdardyr. 15 Çünki doganyň iýýän damagyň üçin gam çekýän bolsa, onda sen entek söýgi ýolundan ýöreýän dälsiň. Damagyň bilen hiç kişini heläk etme, Mesih şolaryň ugrunda janyny pida etdi. 16 Ýagşylygyňyzy ýamanlatmaň. 17 Çünki Hudaýyň patyşalygy iýmek, içmek däl-de, dogrulyk, parahatlyk we Mukaddes Ruhda şatlykdyr. 18 Kim Mesihe şeýle gulluk edýän bolsa, Hudaýyň pisindiniň oturýany we adamlaryň halany şoldur. 19 Şeýlelikde, parahatlyga, biri-birimizi dikeltmäge ýaraýan işler ugrunda dyrjaşalyň. 20 Damak üçin Hudaýyň işini bozma. Hemme zat tämiz, ýöne biriniň büdremegine sebäp bolup iýýän adama erbetdir. 21 Et iýmezlige, şerap içmezlige hem-de doganyňyň büdremegine, günä itilmegine ýa ejizlemegine sebäp bolýan zady etmezlik ýagşydyr. 22 Imanyň barmy? Ony Hudaýyň huzurynda özüň üçin sakla. Gowy görýän zadynda özüni höküm etmeýän bagtlydyr. 23 Emma şübhe edýän iýse, ol höküm ediler, sebäbi ol muny iman bilen edýän däldir. Imansyz edilen zat günädir. 24 Meniň wagyz edýän Hoş Habaryma we Isa Mesihiň wagzyna görä, gadym döwürlerden bäri ýaşyryn galan, 25 ýöne indi aýan bolup, ebedi Hudaýyň buýrugy bilen pygamberleriň ýazgylary arkaly bütin milletlere imana boýun bolmak üçin bildirilen syryň aýan bolmagyna görä sizi berkitmegi başarýan, 26 ýalňyz akyldar Hudaýa Isa Mesih arkaly baky şöhrat bolsun! Omyn.
Özara pikirdeşlik
1 Ýöne biz güýçlüler ejizleriň ejizliklerini götermelidiris, öz göwnümizden turmaly däldiris. 2 Her kişi abatlyk üçin, ýagşylyk üçin goňşusynyň göwnünden turmalydyr. 3 Çünki: «Seni kemsidýänleriň kemsitmesine men duçar boldum» diýip ýazylyşy ýaly, Mesih hem Öz göwnünden turmady. 4 Çünki näme öňden ýazylan bolsa, bary çydam arkaly, Ýazgylaryň tesellisi arkaly umytly bolar ýaly, bize tälim üçin ýazylandyr. 5 Siz ýürekdeş bolup, Hudaýy, ýagny Rebbimiz Isa Mesihiň Atasyny biragyzdan şöhratlandyrar ýaly, 6 çydam hem teselli Hudaýy Isa Mesihe görä, size özara pikirdeşlik bersin. 7 Bu sebäpden, Hudaýyň şöhraty üçin Mesihiň sizi kabul edişi ýaly, siz-de biri-biriňizi kabul ediň. 8 Çünki men aýdýaryn: «Munuň üçin milletler arasynda Seni ykrar edip, adyňa nagma aýdaryn» diýip ýazylyşy ýaly, özge milletler Hudaýy merhemeti üçin şöhratlandyrsyn diýip, 9 Mesih atalara berlen wadany tassyklajak bolup, Hudaýyň hakykaty üçin sünnetlileriň hyzmatkäri boldy. 10 Ýene diýýär: «Eý milletler, Onuň halky bilen birlikde şatlanyň». 11 Ýene: «Eý bütin milletler, Hudaýa alkyş okaň, bütin halklar Oňa öwgi aýtsyn». 12 Ýene Işaýa diýýär: «Milletlere höküm etmek üçin Galan, Ýessäniň Köki geler, milletler Oňa umyt baglar». 13 Mukaddes Ruhuň gudraty bilen umytda artar ýaly, umyt Hudaýy sizi imanda bütin şatlyk we parahatlyk bilen doly etsin.
Mesihiň hyzmatkäri
14 Eý doganlar, men siziň hem ýagşylykdan doludygyňyza, bütin bilim bilen dolup, özara nesihat bermegi başarýandygyňyza ynanýaryn. 15 Eý doganlar, ýöne men Hudaýyň özüme beren merhemetine görä, siziň ýadyňyza salmak üçin, käbir zatlary batyrgaýlyk bilen ýazdym. 16 Maňa bu merhemet milletleriň sowgady Mukaddes Ruh arkaly mukaddes edilip, kabul bolar ýaly, Hudaýyň Hoş Habary ugrunda ruhanylyk kärini ýerine ýetirmegim, milletlere Mesih Isanyň hyzmatkäri bolmagym üçin berildi. 17 Şeýlelikde, Mesih Isa degişli biri hökmünde Hudaýa edýän hyzmatym bilen magtansam ýerliklidir. 18 Sebäbi men özge milletleriň boýun bolmagy üçin, Mesihiň men arkaly sözde hem işde, 19 alamatlar, gudratlar arkaly, Mukaddes Ruh arkaly edenlerinden başga zatlary aýtmaga het etmerin. Şeýlelikde, men Iýerusalimden başlap, Illiriýa çenli aýlanyp, Mesihiň Hoş Habaryny ýaýratdym. 20 Başga biriniň binasynyň üstünden gurmaýyn diýip: «Ondan habarsyz bolanlar görer, eşitmedikler düşüner» diýip ýazylyşy ýaly, 21 Mesihiň ady eşidilmedik ýerlerde Hoş Habary wagyz etmäge yhlas etdim.
Pawlusyň Rime gitmek niýeti
22 Meniň siziň ýanyňyza gelmegime-de ençeme gezek päsgel beren şu boldy. 23 Indi bolsa bu ýurtlarda maňa edere iş ýoklugy we köp ýyllardan bäri ýanyňyza gelmegi küýseýänligim üçin, 24 Ispaniýa barýarkam, ýanyňyza degerin. Sebäbi geçip barýarkam, sizi görüp, didaryňyzdan biraz doýanymdan soň, siz meni ol ýere ugradarsyňyz diýen umydym bar. 25 Häzir bolsa mukaddeslere gulluk etmek üçin, Iýerusalime barýaryn. 26 Çünki Makedoniýa we Ahaýa ilaty Iýerusalimde bolan mukaddesler arasyndaky mätäçlere sadaka ibermegi maslahat bildiler. 27 Olar maslahat bildiler, aslynda, olara borçludyrlar. Çünki özge milletler olaryň ruhy bereketlerine şärik bolandyklaryna görä, maddy zatlarda olara hyzmat etmäge borçludyrlar. 28 Men şuny bitirenimden, bu hasyly olara gowşuranymdan soň, siziň üstüňiz bilen Ispaniýa gitmekçi. 29 Siziň ýanyňyza baranymda, Mesih baradaky Hoş Habaryň berekediniň bollugy bilen geljekdigimi bilýärin. 30 Eý doganlar, men Ýahudadaky imansyzlardan gutular ýaly we Iýerusalim üçin edýän hyzmatymy hudaýhonlar kabul eder ýaly, 31 meniň üçin Hudaýa doga edip, meniň bilen birlikde göreşmegiňizi Rebbimiz Isa Mesihiň we Ruhuň söýgüsi hatyrasyna sizden haýyş edýärin. 32 Onsoň Hudaýyň islegi bilen şatlyk içinde siziň ýanyňyza gelip, siz bilen ynjalaryn. 33 Parahatlyk Hudaýy siziň baryňyz bilen bolsun! Omyn.
Aýratyn salamlar
1 Kenreadaky ýygnagyň gullukçysy aýal doganymyz Fibini size tabşyrýaryn. 2 Ony mukaddeslere mynasyp ýagdaýda Rebde kabul edip, size mätäç zatlarynda kömek beriň, çünki ol köplere, meniň özüme-de kömekçi boldy. 3 Mesih Isa ýolunda işdeşlerim Priskilla bilen Akila salam aýdyň. 4 Olar meniň janym üçin öz janlaryny howp astyna saldylar, olara diňe men däl, milletleriň ähli ýygnaklary hem minnetdar. 5 Olaryň öýündäki ýygnaga-da salam aýdyň. Mesih üçin Aziýanyň ilkinji miwesi eziz dostum Epenetosa salam aýdyň. 6 Siziň üçin köp zähmet çeken Mereme salam aýdyň. 7 Resullar arasynda at-abraý gazanyp, Mesihe menden öň iman eden garyndaşlarym, tussagdaşlarym Andronikosa bilen Ýuniasa salam aýdyň. 8 Rebde eziz dostum Ampliýatusa salam aýdyň. 9 Mesihde işdeşimiz Urbanusa, eziz dostum Stahise salam aýdyň. 10 Mesihde synagdan geçen Apellise salam aýdyň. Aristobulosyň içersine salam aýdyň. 11 Garyndaşym Hirodiona salam aýdyň. Narkissisiň içersinden Rebde bolanlara salam aýdyň. 12 Rebde zähmet çekýän Trifena, Trifosa salam aýdyň. Rebde köp zähmet çeken söýgüli Persise salam aýdyň. 13 Rebde saýlanan Rufusa we maňa hem enelik eden onuň enesine salam aýdyň. 14 Asinkritosa, Flegona, Ermise, Patrobasa, Ermasa we olaryň ýanyndaky doganlara salam aýdyň. 15 Filologosa we Ýuliýa, Nereusa hem-de onuň aýal doganyna, Olimpasa we olaryň ýanyndaky ähli mukaddeslere salam aýdyň. 16 Biri-biriňize mukaddes ogşuk bilen salam aýdyň. Mesihiň hemme ýygnaklary size salam gönderýär. 17 Eý doganlar, öwrenen taglymatyňyza garşy gidip, bölünme we böwetlere sebäp bolýanlardan ägä bolmagy sizden haýyş edýärin, olardan daşda duruň. 18 Çünki beýle adamlar Rebbimiz Isa Mesihe däl-de, öz garynlaryna gulluk edýändir, süýji söz sözläp, owadan gürläp, ýönekeý adamlaryň ýüreklerini aldawa salýandyr. 19 Siziň boýun bolanlygyňyz hemmäniň gulagyna ýetdi. Men munuň üçin hem begenýärin, ýöne siziň ýagşylykda akyldar, erbetlikde ýöntem bolmagyňyzy isleýärin. 20 Parahatlyk Hudaýy haý diýmän, şeýtany aýaklaryňyzyň astynda mynjyradar. Rebbimiz Isa Mesihiň merhemeti siziň bilen bolsun! 21 Işdeşim Timoteos, garyndaşlarym Lukius, Ýason we Sosipatros size salam gönderýär. 22 Bu haty ýazan men Tertius size Rebde salam aýdýaryn. 23 Meni hem bütin ýygnagy myhman alan Gaýus size salam gönderýär. Şäheriň hazynaçysy Erastos we doganymyz Kuwartos size salam gönderýär. 24 Rebbimiz Isa Mesihiň merhemeti siziň hemmäňiz bilen bolsun! Omyn.
Salamlar we şükürler
1 Hudaýyň islegi bilen Mesih Isanyň resuly bolmaga çagyrylan Pawlusdan we Sostenis dogandan, 2 Hudaýyň mukaddeslige çagyrylyp, Mesih Isada mukaddes edilen Korintosdaky ýygnagyna we her ýerde hem olaryň, hem-de biziň Rebbimiz Isa Mesihiň adyny tutýanlaryň barysyna salam! 3 Atamyz Hudaýdan, Reb Isa Mesihden size merhemet hem parahatlyk bolsun! 4 Men Mesih Isada size berlen Hudaýyň merhemeti üçin, siz barada elmydam Hudaýa şükür edýärin. 5 Çünki siz Onda her zada, her söze we her bilime baý bolduňyz. 6 Biziň Mesih hakdaky güwäligimiz sizde berkedi. 7 Şonuň üçin hem siz Rebbimiz Isa Mesihiň aýan bolmagyna garaşyp, hiç bir sylagda ýetmezçiligiňiz ýokdur. 8 Ol sizi Rebbimiz Isa Mesihiň gününde müýnsüz bolar ýaly, soňa deňeç berkider. 9 Sizi Öz Ogly, biziň Rebbimiz Isa Mesih bilen şärikçilige çagyran Hudaý ynamdardyr.
Imanlylar ýygnagyndaky bölünişikler
10 Eý doganlar, hemmäňiziň diliňiz bir bolup, araňyzda bölünişik bolman, bir pikirde we bir islegde birleşmegiňizi Rebbimiz Isa Mesihiň ady bilen sizden haýyş edýärin. 11 Çünki, eý doganlar, siziň araňyza dawa düşenligi hakda Kloiniň öýündäkiler maňa habar berdi. 12 Meniň aýtjak bolýan zadym şu: siziň her biriňiz «Men Pawlusyňky», «Men Apollosyňky», «Men Kifasyňky», «men Mesihiňki» diýýärsiňiz. 13 Mesih bölündimi? Pawlus siziň üçin haça çüýlendimi? Ýa siz Pawlusyň adyna çokundyryldyňyzmy? 14 Hiç kim maňa öz adyna çokundyrdy diýmez ýaly, 15 Men Krispus we Gaýusdan başga siziň hiç biriňizi çokundyrmanyma Hudaýa şükür edýärin. 16 Şeýle hem men Stefanyň içersini-de çokundyrdym, başga çokundyranym ýadyma düşmeýär. 17 Çünki Mesih meni çokundyrmak üçin däl-de, Hoş Habary yglan etmek üçin ýollady, ýöne Mesihiň haçy biderek bolmaz ýaly, muny söz akyldarlygynda etmeli däldim.
Hudaýyň gudraty we akyldarlygy Mesih
18 Çünki haçyň sözi heläk bolanlar üçin akmaklyk, biz ― gutulanlar üçin bolsa Hudaýyň gudratydyr. 19 Çünki: «Men akyldarlaryň akyldarlygyny weýran ederin, düşünjelileriň düşünjesini güýçden düşürerin» diýip ýazylgydyr. 20 Akyldar hany? Kanunçy hany? Bu döwrüň alymy hany? Hudaý bu dünýäniň akyldarlygyny akmaklyga öwürmedimi? 21 Çünki dünýäniň Hudaýyň akyldarlygynda öz akyldarlygy bilen Hudaýy tanamadygyna görä, Hudaý iman edenleri wagyz akmaklygy arkaly gutarmagy unady. 22 Çünki ýehudylar gudrat görkezmegi talap edýär, grekler akyldarlygy gözleýär. 23 Biz bolsak haça çüýlenen Mesihi ýehudylar üçin büdremäge sebäp, grekler üçin-de akmaklyk bolan, 24 ýöne çagyrylanlara, hem ýehudylara, hem greklere Hudaýyň gudraty we Hudaýyň akyldarlygy bolan Mesihi wagyz edýäris. 25 Çünki Hudaýyň «akmaklygy» adam akylyndan üstün, Hudaýyň «ejizligi» adam güýjünden güýçlüdir. 26 Çünki, eý doganlar, çagyrylyşyňyza serediň. Adam ölçegi boýunça köpiňiz akyldar, güýçli, asylzada däldiňiz. 27 Ýöne Hudaý akyldarlary utandyrmak üçin, dünýäniň akmak saýýanlaryny saýlady. Hudaý güýçlüleri utandyrmak üçin, dünýäniň ejiz saýýanlaryny saýlady. 28 Hudaý ähmiýetli zatlary ýatyrmak üçin, bu dünýäniň asylzada dällerini, äsgerilmeýänlerini we ähmiýetsizlerini saýlady. 29 Ol muny hiç bir adam Hudaýyň huzurynda magtanmasyn diýip etdi. 30 Ýöne: «Magtanan Reb bilen magtansyn» diýip ýazylyşy ýaly, 31 siz Hudaýyň saýasynda Mesih Isadasyňyz. Ol biziň üçin Hudaýyň akyldarlygy we dogrulygy, mukaddesligi we gutaryşy boldy.
Haça çüýlenen Mesihi tanadyş
1 Eý doganlar, men size Hudaýyň güwäligini wagyz etmäge gelenimde, söz we akyl artyklygy bilen gelemok. 2 Çünki siziň araňyzdakam, Isa Mesihden, Onuň haça çüýlenmeginden başga hiç bir zady bilmezligi ýüregime düwdüm. 3 Men size ejizlik we gorky içinde geldim, gaty-da sandyraýardym. 4 Sözüm hem wagzym ynsan akyldarlygynyň ynandyryjy sözlerine däl-de, 5 siziň imanyňyz ynsan akyldarlygynda durman, Hudaýyň güýjünde durar ýaly, Ruhuň we Onuň güýjüniň görkezilmegine daýanýardy.
Hudaýyň akyldarlygy
6 Biz akyldarlygy kämiller arasynda sözleýäris. Biziň sözleýän bu akyldarlygymyz bu döwrüňki, bu döwrüň geçiji hökümdarlarynyňky däl-de, 7 Hudaýyň zaman başlamazdan öň biziň şöhratymyz üçin bellän gizlin, syrly akyldarlygydyr. 8 Bu akyldarlyga bu döwrüň hökümdarlarynyň hiç biri düşünmedi, çünki düşünen bolsalar, şöhratly Rebbi haça çüýlemezdiler. 9 Emma ýazylyşy ýaly: «Hudaýyň Özüni söýenler üçin taýýarlan zatlaryny ne göz görendir, ne gulak eşidendir, ne-de adam ýüregi hyýal edendir». 10 Bize bolsa Hudaý muny Öz Ruhy arkaly aýan etdi, sebäbi, Ruh ähli zady, Hudaýyň çuň pikirlerini-de barlaýandyr. 11 Çünki adamda näme barlygyny adamyň özünde bolan ruhundan başga kim biler? Şeýle hem Hudaýda näme barlygyny Hudaýyň Ruhundan başga hiç kim bilýän däldir. 12 Biz bu dünýäniň ruhuny däl-de, Hudaýyň özümize beren bereketlerini biler ýaly, Hudaýdan gelen Ruhy aldyk. 13 Biz bulary adam akyldarlygynyň öwreden sözleri bilen däl-de, ruhy zatlary ruhy sözler bilen sözläp, Ruhuň öwreden sözleri bilen aýdýarys. 14 Tebigy adam Hudaýyň Ruhuna degişli zatlary unamaz, çünki bular onuň üçin akmaklykdyr, bulary bilip bilmez, sebäbi bulara ruh boýunça düşünilýändir. 15 Ruha uýan adam ähli zady saýgarar, ýöne ony hiç kim saýgarmaz. 16 Çünki, «Rebbe öwüt berer ýaly, onuň pikirini kim bildi?» Ýöne bizde Mesihiň pikiri bardyr.
Hudaýyň işdeşleri
1 Eý doganlar, men size Ruha uýanlara däl-de, tebigy adamlara, Mesihdäki çagalara gürrüň berşim ýaly gürrüň berdim. 2 Size gaty-guty däl-de, süýt berdim, çünki siz gaty-guty iýmegi başarmaýardyňyz, muny häzir hem başarmaýarsyňyz. 3 Çünki siz entek tebigy adamlarsyňyz. Sebäbi araňyzda içigaraçylyk, çekişme we dawanyň barlygyna görä, siz tebigy adamlar dälmi? Adam adaty boýunça gezmeýärsiňizmi? 4 Çünki biri «Men Pawlusyňky», ýene biri «Men Apollosyňky» diýýän bolsa, tebigy adamlar dälsiňizmi? 5 Pawlus kim? Apollos kim? Olar hyzmatçy, siz hem Rebbiň her birine berşine görä, olar arkaly iman etdiňiz. 6 Men ekdim, Apollos suwardy, ýöne ösdürýän Hudaýdyr. 7 Şoňa görä, eken-de, suwaran-da hiçdir, diňe ösdürýän Hudaý ähmiýetlidir. 8 Eken bilen suwaran birdir, ýöne her biri öz zähmetine görä sylagyny alar. 9 Biz Hudaýyň işdeşleridiris, siz bolsaňyz, Hudaýyň ekin meýdany, Hudaýyň ymaratysyňyz. 10 Hudaýyň özüme berlen merhemetine görä, men akyldar ussa kimin binanyň düýbüni tutdum. Başga biri bolsa, onuň üstüni gurýandyr, ýöne her kişi nähili salşyna dykgat etsin. 11 Sebäbi hiç kim tutulan düýpden, ýagny Isa Mesihden başga düýbi tutup bilmez. 12 Bu düýbüň üstünde gyzyldan, kümüşden, gymmatbaha daşlardan, agaçdan, otdan, samandan, 13 ymarat salan her kişiniň işi belli bolar, çünki Rebbiň güni ony aýan eder, sebäbi otda belli bolar, her biriniň işiniň nähilidigini ot synar. 14 Kimiň bina edeni oda çydasa, şol sylag alar. 15 Kimiň işi ýansa, ol zyýan çeker, ýöne özi ot içinden geçen ýaly bolup gutular. 16 Siz Hudaýyň ybadathanasydygyňyzy, Hudaýyň Ruhunyň sizde ýaşaýanyny bilmeýärsiňizmi? 17 Biri Hudaýyň ybadathanasyny ýyksa, Hudaý hem ony ýykar, çünki Hudaýyň ybadathanasy mukaddesdir. Ine, şol ybadathana sizsiňiz. 18 Hiç kim özüni aldamasyn. Siziň araňyzdan biri şu dünýäde özüni akyldar saýýan bolsa, onda ol akyldar bolmak üçin akmak bolsun. 19 Çünki bu dünýäniň akyldarlygy Hudaýyň ýanynda akmaklykdyr, sebäbi: «Ol akyldarlary öz hilelerinde tutýandyr» diýip ýazylgydyr. 20 Ýene-de: «Reb akyldarlaryň pikirleriniň boşdugyny bilýändir» diýip ýazylgydyr. 21 Şoňa görä, hiç kim adam bilen magtanmasyn, çünki hemme zat siziňkidir: 22 Pawlus, Apollos ýa Kifas bolsun, dünýä, ýaşaýyş, ölüm bolsun, häzirki ýa geljekki zatlar bolsun ― hemmesi siziňkidir. 23 Siz Mesihiňkisiňiz, Mesih-de Hudaýyňkydyr.
Mesihiň resullary
1 Şeýlelikde, adamlar bizi Mesihiň hyzmatçylary, Hudaýyň syrlarynyň wekilleri hasap etmelidir. 2 Wekilleriň her birinden bolsa sadyklyk talap edilýär. 3 Siziň ýa-da adamlaryň diwanynyň üstümden höküm çykarmagy meniň üçin möhüm zat däl, ýöne özüm hem öz üstümden höküm çykarmaýaryn. 4 Çünki men özümde bir aýyp görmeýärin, ýöne munuň bilen özümi aklamaýaryn. Meniň üstümden höküm çykarýan Rebdir. 5 Şonuň üçin Reb gelýänçä, wagtyndan öň hiç bir zadyň üstünden höküm çykarmaň. Ol garaňkylygyň gizlin zatlaryny ýagtyldar, ýürekleriň niýetlerini aýan eder, şol wagt her kes Hudaýdan özüne laýyk tarypyny alar. 6 Eý doganlar, siz ýazylanlardan artyk pikir etmezligi bizden öwrenip, hiç biriňiz beýlekiniň öňünde gabarmaz ýaly, men bu zatlary siz sebäpli özüme hem Apollosa tymsal edip aýtdym. 7 Çünki kim seni beýlekilerden parhly edýär? Almadyk nämäň bar? Alan bolsaň, almadyk ýaly, öwünmäň näme? 8 Siz eýýäm doýup, eýýäm baýadyňyz, bizsiz höküm sürdüňiz. Dogrudan hem, biz-de siz bilen höküm sürer ýaly, käşgä höküm sürsediňiz! 9 Çünki Hudaý biz resullary ölüme bellenenler ýaly soňkular hökmünde orta çykarandyr öýdýärin, sebäbi biz dünýä, perişdelere we adamlara tomaşa bolduk. 10 Biz Mesihiň hatyrasyna akmakdyrys, ýöne siz Mesihde akyllysyňyz. Biz ejiz, siz güýçli, siz şöhratly, biz äsgerilmedikdiris. 11 Biz şu çaka çenli açlyga, suwsuzlyga, ýalaňaçlyga, ýenjilmäge, sergezdanlyga döz gelip ýörendiris. 12 Öz ellerimiz bilen işläp, zähmet çekýäris, sögülenimizde, haýyr-doga edýäris, azar berlende çydaýarys. 13 Myjabat ýapylanda, mylaýym jogap berýäris. Şu çaka çenli dünýäniň syr-süplügi, hemmäniň zir-zibili bolduk. 14 Men bu zatlary sizi utandyrmak üçin ýazamok, size söýgüli balalarym hökmünde nesihat berýärin. 15 Mesihde on müňlerçe terbiýeçiňiz bolsa-da, köp ataňyz ýokdur, sebäbi Mesih Isada Hoş Habar arkaly men siziň ataňyz boldum. 16 Şoňa görä-de, maňa öýküniň diýip, sizden haýyş edýärin. 17 Rebbe sadyk bolan söýgüli oglum Timoteosy şu maksat bilen size iberýärin. Ol meniň Mesih Isadaky ýollarymy her ýerde, her ýygnakda öwredişim ýaly, siziň ýadyňyza salar. 18 Hamala, men size gelmejek ýaly, käbirleri gabarýan eken. 19 Reb islese, basym size gelip, gabarýanlaryň sözüni däl-de, güýjüni görerin. 20 Sebäbi Hudaýyň Patyşalygy sözde däl-de güýçdedir. 21 Siz näme isleýärsiňiz? Ýanyňyza taýak bilen baraýynmy ýa-da söýgüdir ýumşaklyk ruhy bilen?
Ahlaksyzyň üstünden höküm çykaryň
1 Siziň araňyzda butparazlar arasynda-da görülmedik ahlaksyzlygyň barlygy eşidilýär: biri öz atasynyň aýalyny alanmyş. 2 Siz bolsa bu işi eden araňyzdan aýrylar ýaly, ýas tutman, gaýtam, gabarýarsyňyz. 3 Men ten bilen siziň ýanyňyzda bolmasam-da, ruhda siz bilendirin. Siziň ýanyňyzda ýaly, bu işi eden adamy men eýýäm höküm etdim. 4 Ruhum araňyzda bolup, Rebbimiz Isa Mesihiň gudraty bilen bir ýere üýşen mahalyňyz, 5 teni heläk bolup, ruhy Reb Isanyň gününde gutular ýaly, bu adamy şeýtana tabşyryň. 6 Magtanmagyňyz dogry däldir. Azajyk hamyrmaýanyň bütin hamyry turşadýanyny siz bilmeýärsiňizmi? 7 Hamyrmaýa täze hamyr bolar ýaly, köne hamyrmaýany aýyryň. Çünki biziň Pesahlyk guzymyz Mesih-de gurban edilendir. 8 Şonuň üçin köne hamyrmaýa bilen, ýamanlyk we erbetlik hamyrmaýasy bilen däl-de, ak ýürekliligiň, hakykatyň petiri bilen baýram edeliň. 9 Men size hatymda ahlaksyzlar bilen gatnaşyk etmäň diýip ýazdym. 10 Bu dünýäniň, umuman, ahlaksyzlary, açgözleri, talaňçylary ýa butparazlary bilen diýemok, ýogsam, siz bu dünýäden çykmaly bolardyňyz. 11 Ýöne men size dogan diýilýäniň biri ahlaksyz, açgöz, butparaz, agzy paýyş, arakkeş ýa talaňçy bolsa, onuň bilen gatnaşmazlygy, beýle adam bilen nahar hem iýmezligi ýazýaryn. 12 Çünki meniň daşardakylaryň üstünden höküm çykarmaga näme hakym bar? Siz içerdäkileriň üstünden höküm çykarmaly dälmi? 13 Daşardakylaryň üstünden Hudaý höküm çykarar. Siz ýamany öz araňyzdan çykaryň.
Dawalar barada
1 Başga biri bilen dawasy bolan siziň biriňiz mukaddesler huzurynda däl-de, imansyzlaryň öňünde üstünden höküm çykarylmagyna ýürek edermi? 2 Ýa-da siz mukaddesleriň dünýäniň üstünden höküm çykarjagyny bilmeýärsiňizmi? Dünýäniň üstünden höküm çykarjak bolsaňyz, onda kiçi dawalaryň üstünden höküm çykarmaga siz mynasyp dälmi? 3 Bu ýaşaýşyň işleri beýlede dursun, siz biziň perişdeleriň-de üstünden höküm çykarjakdygymyzy bilmeýärsiňizmi? 4 Bu ýaşaýşyň işlerini höküm etmeli bolsaňyz, onda ýygnakda sylanmaýan adamlary bu işe goýýarsyňyz. 5 Muny sizi utandyrmak üçin aýdýaryn: öz doganlarynyň arasynda höküm etmegi başarýan ýekeje-de akyldar adam araňyzda ýokmy? 6 Gaýtam, dogan-dogan bilen diwana gidişýär, özem imansyzlaryň öňünde. 7 Dogrudan-da, araňyzda diwana gidişmeleriň barlygynyň özi siziň üçin bütinleý bir şowsuzlykdyr. Adalatsyzlyk çekmek siziň üçin has gowy dälmi? Talaňa döz gelmek siziň üçin has gowy dälmi? 8 Emma siziň özüňiz adalatsyzlyk edýärsiňiz, talaýarsyňyz, özem doganlaryňyzy. 9 Ýa-da adalatsyzlaryň Hudaýyň Patyşalygyny miras almajakdygyny bilmeýärsiňizmi? Aldanmaň, Hudaýyň Patyşalygyny ne ahlaksyzlar, ne butparazlar, ne zynahorlar, ne gomoseksuallar, ne beçebazlar, 10 ne ogrular, ne açgözler, ne arakkeşler, ne agzy paýyşlar, ne-de talaňçylar miras alar. 11 Siziň hem käbirleriňiz şeýlediňiz, ýöne ýuwuldyňyz, mukaddes edildiňiz, Rebbimiz Isa Mesihiň ady bilen, Hudaýymyzyň Ruhy arkaly aklandyňyz.
Ahlaksyzlykdan gaçyň
12 Maňa hemme zada rugsat berlendir, ýöne hemme zat peýdaly däldir. Maňa hemme zada rugsat berlendir, ýöne hiç zat maňa agalyk etmeli däldir. 13 Iýmit garyn üçin, garyn-da iýmit üçindir, ýöne Hudaý ikisini-de ýok eder. Ten bolsa ahlaksyzlyk üçin däl-de, Reb üçindir, Reb-de ten üçindir. 14 Hudaý Öz gudraty bilen Rebbi direltdi, bizi-de direlder. 15 Siz teniňiziň Mesihiň agzasydygyny bilmeýärsiňizmi? Men Mesihiň agzasyny alyp, bir kemçiniň agzasy edeýinmi? Etmen! 16 Ýa-da bir kemçin bilen birleşeniň onuň bilen bir ten bolýanyny bilmeýärsiňizmi? Sebäbi: «Ikisi bir ten bolar» diýlendir. 17 Emma Reb bilen birleşen Onuň bilen bir ruhdur. 18 Ahlaksyzlykdan gaçyň! Adamyň edýän her bir günäsi teniň daşyndadyr, ýöne ahlaksyzlyk edýän öz tenine garşy günä edýändir. 19 Ýa-da teniňiziň sizde ýaşaýan we siziň Hudaýdan alan Mukaddes Ruhuňyzyň ybadathanasydygyny, siziň özüňiziňki däldigiňizi bilmeýärsiňizmi? 20 Çünki siz bir baha alyndyňyz. Munuň üçin, Hudaýyňky bolan teniňiz we ruhuňyz bilen Hudaýy şöhratlandyryň.
Öýlenmek barada
1 Indi siziň ýazan zatlaryňyz hakda: bir adama aýala el degirmezlik ýagşydyr. 2 Ýöne ahlaksyzlykdan saklanmak üçin, her kişiniň öz aýaly we her aýalyň öz äri bolsun. 3 Är aýalyna, şeýle hem aýal ärine mähribanlyk borjuny berjaý etsin. 4 Aýalyň öz tenine ygtyýary ýokdur, bu ygtyýar äriňkidir we şonuň ýaly, äriň-de öz tenine ygtyýary ýokdur, bu ygtyýar aýalyňkydyr. 5 Diňe oraza we doga bilen meşgul bolar ýaly, ylalaşyga görä, wagtlaýynça bolmasa, biri-biriňizi är-aýallyk hakyndan mahrum etmäň. Wagtlaýyn aýrylsaňyz-da, şeýtan nebsiňize buýurmak babatda sizi synaga salmaz ýaly, ýene-de birleşiň. 6 Emma muny buýruk däl-de, rugsat hökmünde aýdýaryn. 7 Men ähli adamlaryň özüm ýaly bolmagyny arzuw edýärin, ýöne her kişiniň Hudaýdan öz sylagy bardyr; biriniňki bir hili, başga biriniňki başga hilidir. 8 Emma öýlenmediklere, dul hatynlara, meniň ýaly galsalar, olar üçin ýagşydyr diýýärin. 9 Nebislerine buýrup bilmeýän bolsalar, onda öýlensinler, sebäbi öýlenmek yşk oduna ýanmakdan gowudyr. 10 Öýlenenlere bolsa men däl-de, Reb: «Aýal ärinden aýrylmasyn» diýip, buýruk beripdir. 11 Eger-de aýrylan bolsa, ärsiz galsyn ýa-da äri bilen ýaraşsyn. Är-de aýalynyň talagyny bermesin. 12 Beýlekilere bolsa Reb däl-de, men diýýärin: bir doganyň iman etmedik aýaly bar bolsa, ol aýal hem onuň bilen ýaşamaga razy bolsa, ol onuň talagyny bermesin. 13 Bir aýalyň iman etmedik äri bar bolsa, äri hem onuň bilen ýaşamaga razy bolsa, onda ol ärinden aýrylmasyn. 14 Çünki iman etmedik är imanly aýaly arkaly mukaddes edilendir, iman etmedik aýal hem imanly är arkaly mukaddes edilendir, ýogsa, çagalaryňyz hapa bolardy, ýöne häzir mukaddesdir. 15 Ýöne iman etmedik aýrylsa, goý aýrylsyn. Dogan ýa-da aýal dogan beýle ýagdaýlarda bagly däldir. Hudaý bizi parahat ýaşamaga çagyrandyr. 16 Çünki, eý aýal, sen äriňi halas edip-etmejegiňi nireden bilýärsiň? Eý är, sen aýalyňy halas edip-etmejegiňi nireden bilýärsiň?
Haýsy ýagdaýda çagyrylan bolsaňyz, şeýle geziň
17 Ýöne Reb her kesi nähili bellän bolsa, Hudaý kimi nähili çagyran bolsa, ol şeýle gezsin. Men bu buýrugy ähli ýygnaklara berýärin. 18 Kim sünnetlikä çagyrylan bolsa, sünnetsiz bolmasyn. Kim sünnetsizkä çagyrylan bolsa, sünnetlenmesin. 19 Sünnetlilik-de hiçdir, sünnetsizlik-de hiçdir, iň möhümi Hudaýyň buýruklaryny berjaý etmekdir. 20 Kim nähili ýagdaýda çagyrylan bolsa, şonda galsyn. 21 Gulkaň çagyrylan bolsaň, gaýgy etme, ýöne azat bolmagy başarsaň, pursatdan peýdalan. 22 Çünki gulka Reb tarapyndan çagyrylan adam Rebbiň erkin adamydyr, şonuň ýaly, erkinlikde çagyrylan-da Mesihiň guludyr. 23 Siz bir baha satyn alyndyňyz, adamyň guly bolmaň. 24 Doganlar, kim nähili ýagdaýda çagyrylan bolsa, şol ýagdaýda Hudaýyň huzurynda galsyn. 25 Gyzlar hakda Rebden buýrugym ýok; ýöne Rebbiň merhemeti saýasynda sadyk kişi hökmünde maslahat berýärin.
Öýlenmedikler
26 Meniň pikirimçe, häzirki aladaly ýagdaý zerarly, adama öz bolşy ýaly galmak ýagşydyr. 27 Bir aýala baglymysyň? Onda, aýryljak bolma. Aýaldan aýryldyňmy? Onda, aýal gözleme. 28 Ýöne öýlenseň hem günä eden dälsiň, gyz-da äre çyksa, günä eden däldir. Emma öýlenenleriň ýaşaýyşda muşakgaty bolar, men size dözemok. 29 Ýöne, eý doganlar, size aýdýaryn: wagt gysgadyr. Mundan beýläk aýaly barlar aýaly ýoklar ýaly, 30 aglaýanlar hem aglamaýanlar ýaly, şatlanýanlar hem şatlanmaýanlar ýaly, mal alanlar hem maly ýoklar ýaly, 31 dünýäden peýdalanýanlar hem peýdalanmaýanlar ýaly bolsun, sebäbi dünýäniň häzirki ýagdaýy geçegçidir. 32 Men siziň gaýgysyz bolmagyňyzy isleýärin. Öýlenmedik kişi Rebbi hoşnut etjek bolup, Onuň işleriniň aladasyny edýändir. 33 Ýöne öýlenen aýalyny hoşnut etjek bolup, dünýä işleriniň aladasyny edýändir. 34 Ärli aýal bilen gyzyň arasynda-da parh bardyr. Ärsiz aýal hem tende, hem-de ruhda mukaddes bolar ýaly, Rebbiň işleriniň aladasyny edýändir, ýöne ärli aýal ärini hoşnut etjek bolup, dünýä işleriniň aladasyny edýändir. 35 Men muny siziň boýnuňyza syrtmak salmak üçin däl-de, eýsem, edepli bolup, pikiriňizi dagatman, Rebbe berler ýaly, öz peýdaňyz üçin aýdýaryn. 36 Emma biri öz gelinligi bilen gelşiksiz iş edýändir öýtse, gyzyň hem ýaşy geçen bolup, öýlenmek zerur bolsa, ol halanyny etsin, günä edýän däldir. Olar öýlensin. 37 Emma kim niýetinde berk durup, mätäçlik çekmän, nebsine buýrup, gelinligi bilen öýlenmezligi ýüregine düwen bolsa, onda ol gowy edýär. 38 Şeýle, adaglysy bilen öýlenen gowy edýär, ýöne öýlenmedik ondan-da gowy edýär. 39 Aýal, äri ölýänçä, oňa baglydyr. Eger-de äri ölse, öz islänine barmaga azatdyr, ýöne Rebde bolmalydyr. 40 Eger-de ol ärsiz galsa, meniň pikirimçe, has hem bagtyýardyr. Mende-de Hudaýyň Ruhy bardyr diýip pikir edýärin.
Butlara hödürlenen gurbanlaryň eti
1 Butlara berilýän gurbanlar hakda hemmämiziň bilimimiziň barlygyny bilýäris. Bilim tekepbir edýändir, ýöne söýgi abatlaýandyr. 2 Kim bir zady bilýändirin öýdýän bolsa, onda ol entek bilmelisi ýaly bilýän däldir. 3 Ýöne kim Hudaýy söýýän bolsa, Hudaý hem ony tanaýandyr. 4 Butlara berlen gurbanlaryň etinden iýilmegi barada bolsa, butuň dünýäde hiçdigini, bir Hudaýdan başga hudaýyň ýokdugyny bilýäris. 5 Çünki Ýerde bolsun, Gökde bolsun, «taňry» diýilýänler näçe bolsa-da, ençeme «taňrylaryň» we ençeme «rebleriň» bolşy ýaly, 6 biziň bir Ata Hudaýymyz bardyr. Hemme zat Ondandyr, biz Onuň üçin ýaşaýandyrys we bir Rebbimiz Isa Mesih bardyr, hemme zat Ol arkaly bolandyr, biz Ol arkaly ýaşaýandyrys. 7 Emma hemmelerde bu bilim ýok, käbirleri butuň pikirinde bolup, eti entek-de buta berlen gurban ýaly iýýär. Onsoň ejizlikleri zerarly, olaryň ynsaby tegmiltli bolýar. 8 Damak bizi Hudaýa ýakyn edýän däldir. Iýmesek-de kemligimiz bolmaz, iýsek-de artykmaçlygymyz bolmaz. 9 Emma welin bu azatlygyňyzyň ejizleriň büdremegine sebäp bolaýmagyndan habardar boluň. 10 Çünki biri bilimli bolan seniň buthanada saçak başynda oturanyňy görse, ejizligi zerarly, onuň ynsaby butlara berlen gurbanlardan iýmäge meýillenmezmi? 11 Onsoň seniň bilimiň zerarly, bu ejiz dogan heläk bolar, Mesih bolsa onuň ugrunda öldi. 12 Şeýlelikde, siz doganlaryňyza garşy günä edip, olaryň ejiz ynsaplaryny ýaralamak bilen, Mesihe garşy günä edýärsiňiz. 13 Şonuň üçin, damak doganymyň büdremegine sebäp bolýan bolsa, onda men doganymy büdretmez ýaly, asla et iýmerin.
Resulyň haklary
1 Men erkin dälmi? Men resul dälmi? Men Rebbimiz Mesihi görmedimmi? Siz Rebde meniň zähmetimiň netijesi dälmisiňiz? 2 Men başgalara resul bolmasam-da, size resuldyryn; siz Reb ýolunda meniň resullygymyň möhrüsiňiz. 3 Özümi soraga çekýänleriň garşysynda men şeýle goranýaryn. 4 Biziň iýmäge, içmäge hakymyz ýokmy? 5 Beýleki resullar, Rebbiň doganlary we Kifas ýaly, imanly bir aýaly ýanymyzda gezdirmäge hakymyz ýokmy? 6 Ýa-da işlemezlige diňe men bilen Barnabasyň haky ýokmy? 7 Kim öz harjy bilen esgerlik edýär? Kim üzüm agajyny ekip-de, onuň miwesinden iýmeýär? Ýa-da kim sürini bakyp-da, onuň süýdünden içmeýär? 8 Men muny adamlaryň pikir edişine görä aýdýarynmy? Kanun-da şuny aýtmaýarmy? 9 Çünki Musanyň kanunynda: «Harman döwen öküziň agzyny baglama» diýip ýazylgydyr. Hudaý öküzleriň aladasyny edýärmi? 10 Bulary bütinleý biziň üçin aýtmaýarmy? Hawa, bu biziň üçin ýazylandyr. Şeýle, ýer süren umyt bilen sürmelidir, harman döwen hem harmana şärik bolmak umydy bilen döwmelidir. 11 Biz sizde ruhy zatlary ekip, sizden maddy zatlary orsak, bu bir uly zatmydyr? 12 Başgalaryň sizden muny islemäge haky bar bolsa, biziň muňa olardan köp hakymyz ýokmudyr? Ýöne biz bu hakdan peýdalanman, Mesihiň Hoş Habarynyň öňüni bökdemezlik üçin, her zada döz gelýäris. 13 Siz mukaddes zatlar bilen meşgullanýanlaryň ybadathanadan iýýänini, gurbanlyk edilýän ýeri saklaýanlaryň gurbanlyk edilýän ýerden paýlaryny alýanyny bilmeýärsiňizmi? 14 Şeýle, Reb hem Hoş Habary wagyz edýänleriň Hoş Habardan ýaşamagyny buýurdy. 15 Men bu zatlaryň hiç birinden peýdalanamok, şu zatlar maňa şeýle edilsin diýip hem ýazamok, sebäbi bu buýsanjymy biriniň biderek edeninden ölenim gowudyr. 16 Çünki Hoş Habary wagyz edýän bolsam, öwünmäge hakym ýokdur, sebäbi bu maňa wajypdyr. Eger Hoş Habary wagyz etmesem, waý meniň halyma! 17 Çünki muny meýletin etsem, sylagym bolar. Meýletin etmesem-de, diňe özüme tabşyrylan wezipäni berjaý etdigimdir. 18 Ýeri, sylagym näme? Hoş Habardaky hakymdan doly peýdalanmaz ýaly, Hoş Habary wagyz edip, Hoş Habary mugt bermegim. 19 Çünki men her kesden azat bolsam-da, köp adamlary gazanjak bolup, özümi hemmelere gul etdim. 20 Men ýehudylary gazanjak bolup, ýehudylara ýehudy boldum. Kanun astyndakylary gazanjak bolup, kanun astynda bolmasam-da, kanun astyndakylara kanun astyndaky ýaly boldum. 21 Hudaýyň garşysynda kanunsyz bolman, Mesihiň Kanuny astynda bolsam-da, kanuny ýoklary gazanjak bolup, kanuny ýoklara kanuny ýok kimin boldum. 22 Ejizleri gazanjak bolup, ejizlere bir ežiz ýaly boldum. Her niçik-de bolsa, käbirlerini halas etjek bolup, her kese her zat boldum. 23 Men bulary Hoş Habarda paýym bolsun diýip, Hoş Habar üçin edýärin. 24 Siz ylgaw meýdanynda ylgaýanlaryň hemmesiniň ylgap, ýöne baýragy biriniň alýanyny bilmeýärsiňizmi? Baýrak alar ýaly ylgaň. 25 Göreşýän adam ähli zatda öz nebsine buýurýandyr. Olar muny pany täji almak üçin, biz hem baky täji almak üçin edýäris. 26 Şonuň üçin, men maksatsyz ylgaýan ýaly ylgamaýaryn, howany ýumruklaýan ýaly ýumruklamaýaryn. 27 Ýöne beýlekilere wagyz edenimden soň, özüm mahrum galmaz ýaly, tenimi horlap, ony gul edýärin.
Ysraýyl taryhyndan alynmaly sapaklar
1 Eý doganlar, atalarymyzyň barynyň bulut astynda bolanyndan, barynyň deňizden geçeninden habarly bolmagyňyzy isleýärin. 2 Bary bulutda hem deňizde Musa çokundyryldy. 3 Bary şol bir ruhy iýmiti iýdi. 4 Bary şol bir ruhy içgini içdi, sebäbi olar özlerine hemralyk eden ruhy gaýadan içýärdi. Ol gaýa bolsa Mesihdi. 5 Emma Hudaý olaryň köpüsinden razy däldi. Çölde olaryň jesetleri serlip galdy. 6 Ýöne olaryň höweslenişi kimin, biz-de ýamana höweslenmez ýaly, bu wakalar bize mysal hökmünde ýüze çykdy. 7 «Halk iýip-içmek üçin aşak oturdy we oýnamak üçin ýokary galdy» diýip ýazylyşy ýaly, olaryň käbirleri kimin siz hem butparaz bolmaň. 8 Zyna etmäliň, çünki olaryň käbirleri zyna edip, bir günde ýigrimi üç müň adam öldi. 9 Rebbi synamalyň, çünki olaryň käbirleri Ony synap, ýylanlardan heläk boldular. 10 Käýinmäň, çünki olaryň käbirleri käýinip, ölüm perişdesiniň elinden heläk boldular. 11 Ýöne bu zatlaryň bary olaryň başyna görelde hökmünde inip, döwürleriň soňuna ýeten bize ündew üçin ýazyldy. 12 Şonuň üçin men dogrudyryn diýip pikir edýän adam öz ýykylmagyndan ägä bolsun. 13 Siz her kişiniň başyna gelýänden başga hiç bir synaga salynmadyňyz. Hudaý dogruçyldyr, Ol size güýjüňizden öte synalmagyňyza ýol bermän, döz gelip bilmegiňiz üçin, synag bilen bilelikde çykalga-da açar.
Butlar we Rebbiň saçagy
14 Şonuň üçin, eý, eziz doganlarym, butparazlykdan gaçyň. 15 Men düşünjeli adamlara gürrüň berýärin. Aýdýanlaryma özüňiz baha beriň. 16 Biziň şükür edýän şükür käsämiz Mesihiň ganyna şärikçilik dälmi? Biziň bölýän çöregimiz Mesihiň tenine şärikçilik dälmi? 17 Çöregiň bir bolşy ýaly, köp bolan biz hem bir tendiris, sebäbi biziň hemmämiziň şol bir çörekde paýymyz bardyr. 18 Ysraýyl halkyna serediň, gurbanlyklary iýýänler gurbanlyk edilýän ýer bilen şärikçilik edýänler dälmi? 19 Men näme diýýärin? Buta berlen gurban bir zatmydyr? Ýa-da but bir zatmydyr? 20 Ýok, ýöne butparazlar berýän gurbanyny Hudaýa däl-de, jynlara berýär diýýärin. Men siziň jynlar bilen şärikçilik etmegiňizi islämok. 21 Siz hem Rebbiň käsesinden, hem jynlaryň käsesinden içip bilmersiňiz. Siz hem Rebbiň saçagyna, hem jynlaryň saçagyna şärik bolup bilmersiňiz. 22 Ýa-da biz Rebbiň gabanjaňlygyny oýarýarysmy? Biz Ondan güýçlümi?
Imanlynyň azatlygy
23 Maňa ähli zada rugsat edilendir, ýöne hemme zat peýdaly däldir. Maňa ähli zada rugsat edilendir, ýöne hemme zat abatlaýan däldir. 24 Hiç kim öz peýdasyny gözlemesin, başganyň peýdasyny gözlesin. 25 Et bazarynda näme satylýan bolsa, ynsap hatyrasy üçin, hiç bir zady seljermän iýiň. 26 Çünki Ýer we onuň ýüzündäki ähli zat Rebbiňkidir. 27 Iman etmedikleriň biri sizi nahara çagyryp-da, siz hem gitmek isleseňiz, öňüňizde näme goýulsa, ynsap hatyrasy üçin, her bir zady seljermän iýiň. 28 Emma biri size: «Bu butlara berlen gurbanyň etidir» diýse, ýaňky habar bereniň hatyrasy üçin we ynsap hatyrasy üçin iýmäň, çünki Ýer we onuň içindäkileriň bary Rebbiňkidir. 29 Men ynsap diýip, seniň özüňkä däl-de, beýlekiniňkä diýýärin, sebäbi näme üçin meniň azatlygymyň üstünden beýlekiniň ynsaby höküm çykarýar? 30 Men şükür edip, nahara goşulýan bolsam, onda näme üçin şükür edýän zadym üçin maňa käýelýär? 31 Iýseňiz-de, içseňiz-de, her näme etseňiz-de, baryny Hudaýyň şöhraty üçin ediň. 32 Ýehudylara, greklere we Hudaýyň ýygnagyna büdremäge sebäp bolmaň. 33 Çünki men hem her zatda her kesi razy etmäge çalyşýaryn. Men muny öz bähbidim üçin edemok, gutulsynlar diýip, köp adamlaryň bähbidi üçin edýärin.
1 Meniň Mesihden görelde alşym ýaly, siz hem menden görelde alyň.
Baş örtme barada
2 Eý doganlar, her zatda meni ýada salýanlygyňyz, taglymaty size tabşyryşym ýaly saklaýanlygyňyz üçin, men sizi taryplaýaryn. 3 Siziň muny-da bilmegiňizi isleýärin: her erkegiň baýary Mesih, aýalyň baýary erkek, Mesihiň baýary hem Hudaýdyr. 4 Başyna zat geýip, doga ýa pygamberlik edýän erkek kişi öz başyny biabraý edýändir. 5 Başy açyk doga ýa pygamberlik edýän aýal kişi hem öz başyny biabraý edýändir, çünki bu saçy syrylmak bilen birdir. 6 Çünki aýal başyny örtmeýän bolsa, onda saçyny-da kesdirsin. Aýal saçynyň kesilmeginden ýa-da syrylmagyndan utanýan bolsa, onda başyny örtsün. 7 Çünki erkek Hudaýyň suraty hem şöhratydygy üçin başyny örtmeli däldir, ýöne aýal erkegiň şöhratydyr. 8 Çünki erkek aýaldan däl-de, aýal erkekdendir. 9 Sebäbi erkek aýal üçin däl-de, aýal erkek üçin ýaradyldy. 10 Şonuň üçin, perişdeleriň hatyrasyna aýalyň başynda onuň ygtyýar astyndadygyny görkezýän belgi bolmalydyr. 11 Ýöne welin Rebde ne aýal erkeksiz, ne-de erkek aýalsyzdyr. 12 Çünki aýalyň erkekden bolşy ýaly, erkek hem aýal arkaly dünýä inendir, ýöne hemme zady Hudaý ýaradandyr. 13 Siziň özüňiz baha beriň: aýalyň başy açyk Hudaýa doga etmegi ýaraşyklymydyr? 14 Erkegiň saçy uzyn bolsa, bu onuň üçin biabraýçylykdygyny, 15 ýöne aýalyň saçy uzyn bolsa, bu onuň üçin abraýdygyny tebigatyň özi öwretmeýärmi? Çünki saç aýala bürenjek ýerine berlendir. 16 Ýöne biriniň jedel edesi gelýän bolsa, biziň hem, Hudaýyň ýygnaklarynyň hem beýle endigi ýok.
Rebbiň saçagyna degişli öwütler
17 Emma bu taglymatda sizi taryplamaýaryn, çünki siziň üýşmeleriňiz peýdaly däl, zyýanlydyr. 18 Çünki, birinjiden, haçan ýygnakda üýşüşeniňizde, araňyzda bölünişigiň bolýanyny eşidýärin, muňa az-kem ynanýarynam. 19 Çünki araňyzdaky Hudaýyň tassyklan adamlary belli bolar ýaly, araňyzda bölünişigiň bolmagy zerurdyr. 20 Siz bir ýere üýşüşeniňizde, Rebbiň naharyny iýmek üçin üýşmeýärsiňiz. 21 Çünki nahar iýeniňizde, her kim öz naharyny beýlekilerden öňürti alýar, biri aç galýar, ýene biri serhoş bolýar. 22 Siziň iýmäge, içmäge öýüňiz ýokmy? Ýa-da Hudaýyň ýygnagyny äsgermän, ýoksullary utandyrýarsyňyzmy? Men size näme diýeýin? Sizi taryplaýynmy? Bu zatda sizi taryplamaryn. 23 Çünki men Rebden alanymy size tabşyrdym. Reb Isa Özüniň tutulyp berlen gijesi çörek alyp, 24 şükür edeninden soň, ony bölüp: «Alyň, iýiň, bu meniň siziň üçin döwlen bedenimdir, muny meni ýada salmak üçin berjaý ediň» diýdi. 25 Şonuň ýaly-da, nahardan soň käsäni alyp: «Bu käse meniň ganym bilen berkidilen täze ähtdir, her gezek içeniňizde, meni ýada salmak üçin muny berjaý ediň» diýdi. 26 Çünki siz bu çöregi her gezek iýeniňizde, käseden her gezek içeniňizde, tä Özi gelýänçä, Rebbiň ölümini yglan edýänsiňiz. 27 Şonuň üçin her kim mynasyp bolmadyk tärde Rebbiň bu çöregini iýse ýa bu käseden içse, Onuň teni we gany babatda ýazykly bolar. 28 Adam özüni synap görensoň, bu çörekden iýmeli, bu käseden hem içmelidir. 29 Çünki kim Rebbiň tenini saýgarman, gelşiksiz tärde iýse, içse, özüne garşy höküm iýýändir we içýändir. 30 Şonuň üçin siziň araňyzda köpleri ejiz, hassa, ölenleriň hem sany az däl. 31 Öz-özümizi synan bolsak, höküme duçar bolmazdyk. 32 Üstümizden höküm çykarylanda, bize dünýä bilen bilelikde iş kesilmez ýaly, Reb bizi terbiýeleýär. 33 Eý doganlar, nahar iýmek üçin üýşüşeniňizde, biri-biriňize garaşyň. 34 Siz höküm üçin üýşüşmez ýaly, kim aç bolsa, öz öýünde iýsin. Galan zatlary bolsa özüm baramda düzederin.
Ruhy sylaglar
1 Eý doganlar, men ruhy sylaglar barada-da, siziň bihabar galmagyňyzy islemeýärin. 2 Butparazkaňyz, biri sizi çekýän ýaly, dilsiz butlaryň yzyna eýerýärdiňiz. 3 Şonuň üçin size aýdýaryn: Hudaýyň Ruhy bilen gepleýän kişi: «Isa lagnat!» diýmez, hiç kim hem Mukaddes Ruh bilen bolmasa: «Isa Rebdir!» diýip bilmez. 4 Sylaglar dürli-dürli, ýöne Ruh şol bir Ruhdur. 5 Gulluklar-da dürli-dürli, ýöne Reb şol bir Rebdir. 6 Amallar dürli-dürli, ýöne hemmede her zady emele getirýän Hudaý şol bir Hudaýdyr. 7 Ýöne her kişä Ruhuň aýan bolmagy hemmäniň peýdalanmagy üçin berilýär. 8 Çünki Ruh arkaly birine akyldarlyk sözi, ýene birine şol Ruh arkaly bilim sözi, 9 başga birine şol Ruh arkaly iman, beýlekä şol Ruh arkaly şypa sylaglary, 10 birine gudrat görkezme, ýene birine pygamberlik, başga birine ruhlary saýgarma, beýleki birine dürli diller, ýene birine bolsa dilleri düşündirme berilýär. 11 Bularyň hemmesini bolsa şol bir Ruh emele getirýär. Ol her birine Öz halaýşyna görä, aýry-aýry bölüp berýär.
Köp agza, bir ten
12 Ýöne teniň bir we agzasynyň köp bolşy ýaly, teniň agzasy köp bolsa-da, bir tendir, Mesih-de şeýledir. 13 Çünki ýehudy bolsun ýa grek bolsun, gul bolsun ýa azat bolsun ― biziň hemmämiz bir Ruh arkaly bir tene çokundyryldyk, hemmämize bir Ruhdan içirildi. 14 Ten hem bir agzadan däl-de, köp agzadan ybaratdyr. 15 Aýak: «Men el däldigim üçin, tene degişli däldirin» diýeni bilen, tene degişli bolman bilmez. 16 Gulak: «Men göz däldigim üçin, tene degişli däldirin» diýeni bilen, tene degişli bolman bilmez. 17 Tutuş ten göz bolan bolsa, onda eşidiş nirede bolardy? Bary eşidiş bolan bolsa, onda ysgaýyş nirede bolardy? 18 Emma Hudaý agzanyň her birini tende Öz isleýşine görä goýdy. 19 Hemmesi bir agza bolan bolsa, onda ten nirede bolardy? 20 Şeýlelikde, agza köp, ýöne ten bir. 21 Göz ele: «Sen maňa gerek däl» diýip bilmez. Kelle aýaklara: «Siz maňa gerek däl» diýip bilmez. 22 Tersine, teniň ejiz görünýän agzalary has köp gereklidir. 23 Biz teniň hormatsyzrak görünýän agzasyna has köp hormat goýýarys, owadan däl agzalarymyzyň has köp görki bardyr. 24 Ýöne görkli agzalarymyz muňa mätäç däldir. Emma Hudaý tende hiçbir bölünişik bolman, agzalar deňlik bilen biri-biriniň aladasyny etsin diýip, 25 teni guranda, ähmiýetsiz agzalary has köp hormatlady. 26 Bir agza horluk çekse, ähli agzalar bilelikde horluk çeker. Bir agza şöhratlansa, ähli agzalar bilelikde şatlanar. 27 Siz Mesihiň teni, aýry-aýry agzalarysyňyz. 28 Hudaý ýygnakda birinjileri resul, ikinjileri pygamber, üçünjileri öwrediji edip oturtdy. Ondan soň gudrat görkezmeleri, soňra şypa sylaglaryny, ýardamlary, edaralary, dürli dilleri berdi. 29 Hemmeler resulmydyr? Hemmeler pygambermidir? Hemmeler öwredijimidir? Hemmeler gudrat görkezýänmidir? 30 Hemmeleriň şypa sylagy barmy? Hemmeler dürli dillerde gepleýärmi? Hemmeler dilleri manylandyrýarmy? 31 Siz ulurak sylaglara yhlas ediň, men ýene size mundan hem gowy ýoly görkezeýin.
Söýgi
1 Eger men ynsan hem perişdeleriň dillerinde gepleýän bolsam, ýöne söýgim ýok bolsa, onda jyňňyrdaýan misdirin ýa-da seslenýän simbalydyryn. 2 Pygamberlik sylagym bolup, ähli syrlary hem ylymlary bilýän bolsam, daglary ýerinden gozgajak imanym bolsa, ýöne söýgim bolmasa, onda men hiçdirin. 3 Ähli zadymy paýlap, ýoksullary doýursam, tenimi ýakmaga bersem, ýöne söýgim bolmasa, onda munuň maňa hiç bir peýdasy ýokdur. 4 Söýgi sabyrlydyr, şepagatlydyr, söýgi göripçilik edýän däldir, söýgi öwünip, tekepbirlik edýän däldir. 5 Biabraýçylykly iş edýän däldir, öz nepini gözleýän däldir, gaharlanýan däldir, içinde hylt saklaýan däldir. 6 Adalatsyzlyga şatlanman, hakykata şatlanýandyr. 7 Her zada döz gelýändir, her zada ynanýandyr, her zada umyt baglaýandyr, her zada çydaýandyr. 8 Söýgi asla tükenmez. Pygamberlikler bolsa aýrylar, diller dymar, bilim ýoga çykar. 9 Çünki biz bölekleýin bilip, bölekleýin pygamberlik edýäris. 10 Ýöne kämil bolan gelende, bölekleýin bolan aradan aýrylar. 11 Men çagakam, çaga ýaly gepläp, çaga ýaly oýlanyp, çaga ýaly paýhas ederdim, ulalanymda, çaga gylyklarymy goýdum. 12 Şindi her zady aýnadaky ýaly ümüzli görýäris, ýöne şol wagt ýüzbe-ýüz göreris. Häzir men bölekleýin bilýärin, ýöne şol wagt öz bilinişim ýaly bilerin. 13 Häzir şu üçüsi galýar: iman, umyt, söýgi. Bularyň iň ulusy bolsa söýgüdir.
Diller hem pygamberlik
1 Söýginiň yzynda boluň hem-de ruhy sylaglara, has-da pygamberlik etmäge yhlas ediň. 2 Çünki bilinmeýän dilde gepleýän, adam bilen däl-de, Hudaý bilen gepleşýändir, çünki oňa hiç kim düşünýän däldir, ol syrlary ruh bilen aýdýandyr. 3 Pygamberlik edýän kişi adamlary abatlamak, nesihat we göwünlik bermek üçin gepleýändir. 4 Başga dilde gepleýän özüni abatlaýandyr, ýöne pygamberlik edýän ýygnagy abatlaýandyr. 5 Men siziň hemmäňiziň başga dillerde geplemegiňizi, has-da pygamberlik etmegiňizi arzuw edýärin. Bu dillerde gepleýän ýygnagyň abatlanmagy üçin düşündirmeýän bolsa, onda pygamberlik edýän ondan gowudyr. 6 Eý doganlar, men siziň ýanyňyza baryp, başga dillerde geplesem, ýöne ylham, bilim, pygamberlik ýa taglymatdan gürrüň bermesem, size näme haýrym deger? 7 Ses çykarýan jansyz zatlar, meselem, tüýdük ýa gusli biri-birinden parhly ses çykarmasa, tüýdük ýa gusli bilen näme çalynýandygy nähili bilner? 8 Çünki surnaý hem näbelli ses çykarsa, urşa kim taýýarlanar? 9 Şeýlelikde, siz hem dil arkaly düşnükli gürrüň bermeseňiz, näme aýdýanyňyz nähili bilner? Çünki bu howa gürrüň berdigimiz bolar. 10 Dünýäde dürli-dürli dilleriň bardygy, olaryň hiç biriniň-de manysyz däldigi gürrüňsizdir. 11 Ýöne aýdylana düşünmesem, onda men gepleýäne bigäne, ol hem maňa bigäne bolar. 12 Şeýlelikde, siz hem ruhy sylaglara yhlas edişiňize görä, ýygnagy abatlamak üçin, sylaglara baý bolmaga çalşyň. 13 Şonuň üçin bilinmeýän dilde gepleýän adam ony manylandyrar ýaly doga etsin. 14 Çünki men başga bir dilde doga edýän bolsam, ruhum doga edýändir, ýöne akylym miwesizdir. 15 Näme etmeli? Men ruh bilen doga etjek, ýöne akyl bilen hem doga etjek. Ruh bilen nagma aýtjak, ýöne akyl bilen hem nagma aýtjak. 16 Sebäbi sen ruh bilen alkyş aýtsaň, bilimsiz adamlar seniň şüküriňe nähili «omyn» diýsin? Sebäbi ol seniň näme aýdýanyňa düşünýän däldir. 17 Dogry, sen gowy şükür edýärsiň, ýöne beýleki abatlanmaýar. 18 Men dillerde hemmäňizden köp gepleýänime Hudaýa şükür edýärin. 19 Ýöne ýygnakda beýlekilere-de öwreder ýaly, akylym bilen bäş söz aýtmagy başga dilde on müň söz aýtmakdan gowy görýärin. 20 Doganlar, akylda çaga ýaly bolman, ýamanlykda çaga ýaly bolup, akylda kämil boluň. 21 Reb şeýle diýýär: «Men bu halka başga diller bilen, ýatlaryň agzy bilen gürrüň bererin, şonda-da Meni diňlemezler» diýip Kanunda ýazylgydyr. 22 Şeýlelikde, diller iman edenlere däl-de, iman etmediklere, pygamberlik hem iman etmediklere däl-de, iman edenlere alamatdyr. 23 Bütin ýygnak bir ýere üýşüp, ählisi başga dillerde geplese we bilimsizler ýa-da iman etmedikler içeri girse, olar: «Siz akylyňyzdan azaşypsyňyz» diýmezmi? 24 Emma hemmeler pygamberlik etse we bir iman etmedik ýa bir bilimsiz içeri girse, hemmeler tarapyndan ýazgarylyp, hemmeler tarapyndan höküm ediler. 25 Ýüreginiň gizlin syrlary aýan bolup, ýüzin ýykylar, «Hudaý, dogrudan-da, siziň araňyzda» diýip, Hudaýa sežde eder.
Tertipli ybadat
26 Doganlar, indi näme? Bir ýere üýşüşeniňizde, siziň her biriňizde mezmur, tälim, dil, ylham ýa dilleri düşündirme bardyr ― ählisi abatlama üçin bolsun. 27 Kimdir biri bilinmeýän dilde gepleýän bolsa, onda iki ýa-da iň ýokarsy üç adam nobatma-nobat gepläp, biri-de manylandyrsyn. 28 Düşündirýän ýok bolsa, onda ol adam ýygnakda dymyp, özüne we Hudaýa gürrüň bersin. 29 Pygamberleriň hem ikisi ýa üçüsi gürrüň berip, beýlekiler saýgarsynlar. 30 Oturanlardan birine ylham gelse, onda ilkinji dymsyn. 31 Çünki hemmeler öwrenip, hemmeler öwüt alar ýaly, hemmäňiz biri-biriňiziň yzyndan pygamberlik edip bilersiňiz. 32 Pygamberleriň ruhlary pygamberlere tabyndyr. 33 Çünki Hudaý tertipsizlik Hudaýy däl-de, mukaddesler ýygnaklarynyň hemmesinde bolşy ýaly, parahatlyk Hudaýydyr. 34 Ýygnaklarda aýallaryňyz geplemesin, çünki olara geplemäge rugsat edilen däldir. Olar, kanunyň hem aýdyşy ýaly, tabyn bolmalydyrlar. 35 Olar bir zady öwrenjek bolsalar, öýde öz ärlerinden sorasynlar, çünki aýala ýygnakda geplemek aýypdyr. 36 Hudaýyň sözi, eýsem, sizden çykdymy? Ýa diňe size ýetdimi? 37 Özüni pygamber ýa ruhda kämil saýýan adam size ýazýanlarymyň Rebbiň buýrugydygyny aňlasyn. 38 Biri nadanlyk etse, goý, nadanlyk etsin. 39 Şonuň üçin, eý doganlar, pygamberlik etmäge yhlas ediň, başga dillerde geplemegi-de gadagan etmäň. 40 Ýöne herki zat sypaýyçylyk hem tertip bilen bolsun.
Mesihiň direlmeginiň ähmiýeti
1 Eý doganlar, size Hoş Habary ýatladýaryn. Men ony size wagyz etdim, siz hem ony unap, oňa bagly galdyňyz. 2 Size wagyz eden sözümi tutsaňyz, eden imanyňyz biderek bolmaz, ol arkaly gutularsyňyz. 3 Çünki men alanymy öňürti size tabşyrdym. Mesih Ýazgylara görä, biziň günälerimiz üçin öldi. 4 Jaýlandy we Ýazgylara görä, ölenden üç günden soň direldi. 5 Onsoň Kifasa, soň-da Onkilere göründi. 6 Ondan soň bäş ýüzden köp dogana birden göründi. Bu doganlaryň köpüsi häzir hem diri, käbirleri bolsa öldi. 7 Ondan soň Ýakuba, soň hem bütin resullara göründi. 8 Iň soňunda hem biwagt doglan çaga ýaly bolan maňa göründi. 9 Çünki men resullaryň iň kiçisi, resul adyny almaga hem mynasyp däldirin, sebäbi men Hudaýyň ýygnagyna azar berdim. 10 Ýöne näme bolsam, Hudaýyň merhemeti arkaly boldum, Onuň maňa görkezen merhemeti biderek bolman, olaryň hemmesinden köp zähmet çekdim. Muny men däl-de, meniň bilen bolan Hudaýyň merhemeti etdi. 11 Indi men bolaýyn, olar bolsun, biz şeýle wagyz edýäris, siz hem şeýle iman getirdiňiz.
Ölüleriň direlişi
12 Mesih direldi diýip wagyz edilýän bolsa, onda siziň araňyzdan käbirleri näme üçin ölüler direlmez diýýär? 13 Ölüler direlmeýän bolsa, onda Mesih hem direlen däldir. 14 Mesih direlmedik bolsa, onda biziň wagyz etmegimiz biderek, siziň hem imanyňyz biderekdir. 15 Şeýlelikde, biz Hudaý hakda ýalançy şaýatlar bolarys, çünki biz Hudaý Mesihi direltdi diýip güwä geçdik. Eger ölüler direlmeýän bolsa, Ony-da direlden däldir. 16 Çünki ölüler direlmeýän bolsa, Mesih hem direlen däldir. 17 Mesih direlmedik bolsa, onda siziň imanyňyz hem puç bolup, siz entek öz günäleriňiziň içindesiňiz. 18 Şeýle hem Mesihde imanly bolup ölenler-de heläk bolandyr. 19 Biz diňe bu ýaşaýyşda Mesihe umyt baglan bolsak, onda bütin ynsanlaryň iň bagtygarasydyrys. 20 Emma Mesih ölüleriň ilkinji miwesi bolup ölümden direldi. 21 Çünki ölümiň ynsan arkaly gelşi ýaly, ölüleriň direlişi-de ynsan arkaly geldi. 22 Çünki Adam ata bagly bolup, hemmäniň ölşi ýaly, Mesihe bagly bolup hem hemmeler ýaşaýşa ýeter. 23 Ýöne her kes öz nobatyna görä: ilkinji miwe bolan Mesih, Ol gelensoň hem Mesihiňkiler. 24 Soňra Ol her hili baştutanlygy, her hili häkimiýeti hem gudraty ýok edip, Patyşalygy Ata Hudaýa tabşyranda, ahyrzaman bolar. 25 Çünki Ol bütin duşmanlaryny aýak astyna salýança höküm sürmelidir. 26 Ýogaldyljak soňky duşman bolsa ölümdir. 27 Çünki hemme zady Onuň aýaklarynyň astyna tabyn edendir. Ýöne ähli zat Oňa tabyn edildi diýlende, her zady Oňa tabyn etdiren Hudaýyň aýratynlyk gazanýanlygy äşgärdir. 28 Emma ähli zat Oňa tabyn bolanda, Ogluň özi hem, Hudaý hem ähli zatda höküm sürer ýaly, Oňa ähli zady tabyn etdirene tabyn bolar. 29 Ýogsa, ölüler üçin çokundyrylanlar näme eder? Ölüler asla direlmeýän bolsa, onda nämä olar üçin çokundyrylýarlar? 30 Nämä biz häli-şindi howp astyna girýäris? 31 Eý doganlar, siz barada Rebbimiz Mesih Isada bolan magtanjyma kasam, men her gün ölüm bilen ýüzbe-ýüz bolýaryn. 32 Eger bir adam ýaly oýlanyp, Efesosda ýabany haýwanlar bilen uruş eden bolsam, maňa näme peýdasy bar? Ölüler direlmeýän bolsa, onda iýeliň, içeliň, çünki ertir öleris. 33 Aldanmaň! Ýaman ýaranlar ýagşy ahlagy bozýandyr. 34 Dogrulyk bilen hüşgär boluň, günä etmäň, çünki siziň käbirleriňiz Hudaýy tanamaýar. Men muny siziň utanmagyňyz üçin aýdýaryn.
Direlen täze ten
35 Emma biriniň: «Ölüler nähili direler? Haýsy ten bilen geler?» diýmegi mümkindir. 36 Eý akmak! Seniň ekýän zadyň ölmese, ýaşaýşa gowuşmaz. 37 Sen ekeňde gögermeli bütin ösümligi däl-de, diňe tohumyny, bugdaý ýa başga bir ösümligiň tohumyny ekýärsiň. 38 Ýöne Hudaý oňa Öz isleýşi ýaly, bir ten, her tohumyň öz tenini berýär. 39 Hemme et bir et däldir, ynsan eti başga, haýwan eti başga, guşlaryň eti başga, balyklaryň eti bir başgadyr. 40 Asmana degişli tenler hem dünewi tenler bardyr, ýöne asmana degişlileriň şöhraty başga, dünewileriňki başgadyr. 41 Günüň şöhraty başga, Aýyň şöhraty başga we ýyldyzlaryň şöhraty başgadyr, çünki şöhratda ýyldyz hem ýyldyzdan parhlydyr. 42 Ölüleriň direlmegi-de şeýledir. Ten çüýremede ekilip, çüýremezlikde galýandyr; 43 harlykda ekilip, şöhratda galýandyr, ejizlikde ekilip, kuwwatda galýandyr; 44 tebigy ten ekilip, ruhy ten galýandyr. Tebigy ten bar bolsa, ruhy ten hem bardyr. 45 Şeýle-de ýazylgydyr: «Ilkinji ynsan Adam ýaşaýan jan boldy», ýöne soňky Adam ýaşaýyş berýän ruh boldy. 46 Emma ruhy bolan däl-de, tebigy bolan ilkinjidir, ruhy bolan soň gelendir. 47 Ilkinji adam ýerden, toprakdandyr, ikinji adam bolsa Gökden inen Rebdir. 48 Toprakdan bolan adam nähili bolsa, topraga degişliler hem şeýledir. Gökden inen nähili bolsa, Göge degişliler hem şeýledir. 49 Biz toprakdan bolanyň keşbini nähili göteren bolsak, Gökden ineniň keşbini hem şeýle götereris. 50 Ýöne, eý doganlar, men et bilen ganyň Hudaýyň Patyşalygyndan paý alyp bilmeýänini, şeýle hem çüýreýäniň-de çüýremezlikden paý alyp bilmeýänini aýdýaryn. 51 Ine, size bir syry paş edeýin. Biziň hemmämiz öljek däl, soňky surnaý çalnanda, birden göz açyp-ýumasy salymda üýtgediljekdiris. 52 Çünki surnaý çalynjak, ölüler çüýremez bolup, direljek, biz üýtgediljekdiris. 53 Sebäbi bu çüýreýän çüýremezlik donuny geýmelidir, bu ölümli ölmezlik donuny geýmelidir. 54 Bu çüýreýän çüýremezlik, bu ölümli ölmezlik donuny geýende, «ölüm ýeňişde ýuwduldy» diýen söz ýerine ýeter. 55 «Eý ölüm, hany seniň tikeniň? Eý, ölüler diýary, hany seniň ýeňşiň?» 56 Ölümiň tikeni günädir, günäniň güýji bolsa kanundyr. 57 Emma Rebbimiz Isa Mesih arkaly bize ýeňşi yhsan eden Hudaýa şükür! 58 Şonuň üçin, eý söýgüli doganlar, elmydam berk, durnukly bolup, Rebbiň işine yhlasly ýapyşyň, çünki zähmetiňiziň Rebde boş däldigini bilýänsiňiz.
Kömek ýygnama barada öwütler
1 Mukaddesler üçin kömek ýygnama hakda, siz hem Galatýa ýygnaklaryna tabşyryşym ýaly ediň. 2 Men baranymda, ýygnama zerurlygy bolmaz ýaly, siziň her biriňiz hepdäniň birinji güni öz ýagdaýyna görä, bir mukdar pul süýşürip, ýanynda saklasyn. 3 Baranymda bolsa mynasyp gören adamlaryňyzy siziň gatanjyňyzy Iýerusalime gowşurar ýaly, hatlar bilen ýollaryn. 4 Meniň gitmegim hem ýaraşykly bolsa, onda olar meniň bilen gider.
Aýratyn islegler we salamlar
5 Makedoniýadan geçenimden soň, siziň ýanyňyza-da bararyn, sebäbi men Makedoniýadan geçmekçi. 6 Meni gitjek ýerime ugratmagyňyz üçin, belki, siziň ýanyňyzda bir mütdet galaryn ýa gyşy-da geçirerin. 7 Çünki sizi häzir ýol ugrunda göresim gelenok. Reb rugsat etse, birnäçe wagtlap ýanyňyzda bolaýsam diýen umydym bar. 8 Men Hasyl baýramyna çenli Efesosda bolaryn. 9 Çünki maňa uly, iş bitiriji bir gapy açyldy, garşy çykýanlar hem köp. 10 Timoteos baranda, ýanyňyzda gorkusyz bolar ýaly, göz-gulak boluň, sebäbi ol hem meniň ýaly Rebbiň işini edýär. 11 Ony hiç kim äsgermezlik etmesin. Meniň ýanyma geler ýaly, ony sag-salamat ýola salyň. Çünki men oňa doganlar bilen bilelikde garaşýaryn. 12 Dogan Apollos hakda aýdanymda bolsa, men doganlar bilen bilelikde siziň ýanyňyza gitmegini ondan köp haýyş etdim, emma onuň şu wagt gelmäge meýli ýok; amatly pursat tapanda geler. 13 Hüşgär boluň, imanda berk duruň, mert boluň, gujurly boluň! 14 Edýän ähli zadyňyz söýgi bilen bolsun. 15 Doganlar, sizden şuny haýyş edýärin, siz Stefanyň içersini tanaýansyňyz, olaryň Ahaýada ilkinji mesihilerdigini we mukaddesleriň gullugyna berlendiklerini bilýänsiňiz. 16 Siz hem şeýle adamlara, olar bilen işläp, zähmet çekýänleriň hemmesine baş egiň. 17 Men Stefanyň, Fortunatusyň we Ahaýakusyň gelenine begenýärin, sebäbi olar maňa siziň ýoklugyňyzy bildirmeýärler. 18 Çünki olar meniň ruhuma-da siziňkä berişleri ýaly ynjalyk berdi. Şeýle adamlaryň gadyryny biliň. 19 Aziýanyň ýygnaklary size salam aýdýar. Akila we Priskilla öýlerindäki ýygnak bilen birlikde size Rebde köp salam aýdýar. 20 Doganlaryň bary size salam aýdýarlar. Biri-biriňize mukaddes ogşuk bilen salam aýdyň. 21 Men Pawlus öz salamymy öz elim bilen ýazýaryn. 22 Reb Isa Mesihi söýmeýäne lagnat bolsun. Eý Rebbimiz, gel! 23 Reb Isa Mesihiň merhemeti siziň bilen bolsun! 24 Meniň söýgim Mesih Isada siziň ähliňiz bilen bolsun! Omyn.
1 Hudaýyň islegi bilen Isa Mesihiň resuly bolan Pawlusdan we dogan Timoteosdan bütin Ahaýadaky mukaddesleriň baryna, Hudaýyň Korintosdaky ýygnaklaryna salam! 2 Atamyz Hudaý, Reb Isa Mesih size merhemet etsin, parahatlyk bersin!
Teselliler Hudaýy
3 Rebbimiz Isa Mesihiň Hudaýy hem Atasyna alkyş! Ol rehimler Atasy, bütin teselliler Hudaýydyr. 4 Hudaýyň bize berýän tesellisi bilen biz-de her hili muşakgat içindäkilere teselli berer ýaly, Ol her muşakgatymyzda bize teselli berýär. 5 Çünki Mesihiň görgüleriniň bizde artyşy ýaly, biziň tesellimiz hem Mesih arkaly artýar. 6 Muşakgat çekýän bolsak, bu siziň teselli tapyp, gutulmagyňyz üçindir. Bu gutulyş biziň hem görýän görgülerimize döz gelmegiňiz bilen emele gelýändir. Bize teselli berilýän bolsa, bu siziň teselli tapmagyňyz, gutulmagyňyz üçindir. 7 Biziň siz hakdaky umydymyz berkdir, çünki görgülerimize şärik bolşuňyz ýaly, ruhlanmamyza-da şärikdigiňizi bilýäris. 8 Çünki, eý doganlar, Aziýada biziň başymyza gelen muşakgatlardan siziň habarsyz bolmagyňyzy islemeýäris. Biz çendenaşa, çydardan agyr kynçylyga düşüp, diri galmakdan hem umydymyzy üzdük. 9 Ölüm jezasyny içimizde duýduk. Bu özümize däl-de, ölüleri direlden Hudaýa bil baglamagymyz üçin boldy. 10 Ol bizi şeýle uly ölümden gutardy we gutarýar. Biziň üçin edýän dogalaryňyzyň kömegi bilen Onuň bizi ýene-de gutarjagyna umyt baglaýarys. 11 Şeýlelikde, köp adamlaryň dogasy netijesinde, bize berlen merhemetden ötri köpler biz babatda Hudaýa şükür eder. 12 Çünki biziň buýsanjymyz bu dünýäde, ylaýta-da, siziň bilen bolan gatnaşygymyzda tebigy akyldarlyk bilen däl-de, Hudaýyň merhemeti bilen, Hudaýdan bolan mukaddeslik we janypkeşlik bilen gezenligimize ynsabymyzyň güwäligidir. 13 Çünki biz size okaýanlaryňyzdan, düşünýänleriňizden başga hiç bir zady ýazmaýarys. 14 Bölekleýin düşünişiňiz, Rebbimiz Isa Mesihiň gününde biziň buýsanjymyz bolşuňyz ýaly, biziň hem siziň buýsanjyňyz bolmagymyz üçin, muňa soňuna çenli düşünersiňiz diýen umydym bar.
Pawlus Korintosa wagtynda baryp bilmeýär
15 Bu ynam bilen, bähbidiňiz iki esse bolar ýaly, öňürti size barsam, 16 siziň üstüňiz bilen Makedoniýa geçip, Makedoniýadan ýene size gelip, Ýahuda siz ýola salarsyňyz diýen niýetim bardy. 17 Men şeýle niýet edip, durnuksyzlyk etdimmi? Ýa mende hem «hawa, hawa» hem-de «ýok, ýok» bolar ýaly, niýet edýänlerimi adam pikiri boýunça niýet edýärinmi? 18 Biziň size gowşuran sözümiziň hem «hawa», hem «ýok» däldigine Hudaýyň ynamdarlygyndan ant içýärin. 19 Çünki Silwanus we Timoteos dagymyz tarapdan siziň araňyzda wagyz edilen Hudaýyň Ogly Isa Mesih «hawa» we «ýok» bolman, Onda hemişe «hawa» bolandyr. 20 Hudaýyň ähli wadalary Mesihde «hawadyr». Şonuň üçin, biz arkaly Hudaýa şöhrat bolar ýaly, omyn Ol arkaly aýdylýandyr. 21 Bizi siz bilen birlikde Mesihde berkiden, wezipä bellän Hudaýdyr. 22 Ol bize möhür basyp, Mukaddes Ruhy ýüreklerimizde girew goýdy. 23 Hudaýy janyma güwä tutýaryn, şu çaka çenli Korintosa gelmedigimiň sebäbi sizi aýamakdy. 24 Bu biz siziň imanyňyzyň üstünden höküm sürýäris diýmek däldir, biz şatlygyňyz üçin siziň işdeşleriňizdiris. Çünki siz imanda berk dursuňyz.
1 Men siziň ýanyňyza ikilenç gaýgy bilen gelmezligi ýüregime düwdüm. 2 Çünki sizi gaýgylandyrsam, gaýgylandyran adamym bolmasa, meni şatlandyrjak kim? 3 Muny gelemde şatlanmaly adamlarymdan gaýgylanmaýyn diýip ýazdym. Çünki meniň şatlygymyň hemmäňiziň şatlygydygyna ynanýaryn. 4 Men size agyr muşakgat we ýürek gorkusy zerarly köp gözýaş döküp, siziň gaýgylanmagyňyz üçin däl-de, meniň özüňize bolan bol söýgimi bilmegiňiz üçin ýazdym.
Günäkäri bagyşlaň
5 Biri gaýgylandyran bolsa, ol meni däl-de, ulaltmaýyn welin, belli bir derejede siziň hemmäňizi gaýgylandyrandyr. 6 Şeýle adama köplügiň beren şol jezasy ýeterlikdir. 7 Beýle adam çendenaşa gaýga batmaz ýaly, ony bagyşlamalysyňyz, ruhlandyrmalysyňyz. 8 Şonuň üçin oňa bolan söýgiňizi tassyklamagyňyzy sizden haýyş edýärin. 9 Şoňa görä-de, men siziň her zatda boýun bolýanlygyňyzy synagda biljek bolup ýazdym. 10 Siz kimi bir zatda bagyşlasaňyz, men hem bagyşlaýaryn, sebäbi men hem birini bir zatda bagyşlan bolsam, bagyşlanymy siziň üçin Mesihiň huzurynda bagyşladym. 11 Muny şeýtan bizden üstün çykmasyn diýip etdim, çünki biz onuň ýaman niýetlerinden habarsyz däldiris.
Täze ähtiň gullukçylary
12 Men Mesihiň Hoş Habaryny wagyz etmäge Troasa baranymda, maňa Reb tarapyndan bir gapy açylanda, 13 ruhumda ynjalygym ýokdy, çünki doganym Titusy tapman, olar bilen hoşlaşyp, Makedoniýa gitdim. 14 Emma bizi Mesihiň yzyndan elmydam ýeňişli ýollardan ýöredýän, biz arkaly her ýerde Özüni tanamaklygyň atyr ysyny saçýan Hudaýa şükür! 15 Çünki biz hem gutulanlaryň, hem-de heläk bolanlaryň arasynda Hudaý üçin Mesihiň atyr ysydyrys. 16 Biz birine ölüm getirýän ölüm ysy, beýlekä bolsa ýaşaýyş getirýän ýaşaýyş ysydyrys. Kim bu zatlara mynasyp? 17 Çünki biz, köp adamlar ýaly, Hudaýyň sözüni alyş-çalyş etmän, eýsem, Hudaýdan bolup, Hudaýyň huzurynda Mesihe baglylykda janypkeşlik bilen gepleýäris.
1 Biz ýene-de özümize maslahat bermäge başlaýarysmy? Bize käbirleri ýaly sizden ýa-da size maslahat hatlary gerekmi? 2 Siz biziň ýüregimizde ýazylan, ähli adamlar tarapyndan tanalan, okalan hatymyzsyňyz. 3 Hyzmatymyzyň netijesi hökmünde syýa bilen däl-de, diri Hudaýyň Ruhy bilen, daş sahypalaryň ýüzünde däl-de, ýüregiň et sahypalarynyň ýüzünde ýazylan Mesihiň hatydygyňyz äşgärdir. 4 Biziň Mesih arkaly Hudaýa bolan ynamymyz şeýledir. 5 Bir zady hamala özümizden ýaly saýmaga biziň özümiz ukyply däl-de, eýsem, ukybymyz Hudaýdandyr. 6 Ol bize harp däl-de, ruh esasyndaky Täze Ähtiň gullukçylary bolmak ukybyny berdi, sebäbi harp öldürýär, ýöne ruh ýaşadýar.
Täze ähtiň şöhraty
7 Ölüm gullugy daşlaryň ýüzüne oýulyp ýazylan harplar bilen şöhratda gelip, Ysraýyl ogullary Musanyň ýüzündäki geçip barýan şöhrat üçin onuň ýüzüne gözlerini sowman bakyp bilmedik bolsa, 8 Onda Ruh gullugy has şöhratda bolmazmy? 9 Çünki iş kesme gullugy şöhratly bolsa, onda dogrulyk hyzmaty has hem şöhratlydyr. 10 Çünki öňki şöhratlanan soňkynyň artyk şöhratyna garanda, şöhratlanan däldir. 11 Çünki geçip barýan şöhratly bolan bolsa, onda galyjy has hem şöhratlydyr. 12 Şeýle umydymyzyň barlygyna görä, uly gaýratymyz hem bardyr. 13 Biz Musa ýaly däldiris. Ol, Ysraýyl ogullary geçip barýan şöhratyň soňuny görmesin diýip, öz ýüzüni perdeläpdi. 14 Ýöne olaryň akyllary küteldi, sebäbi şu güne çenli Köne Äht okalanda, şol perde syrylman galyp, diňe Mesihde aradan aýrylýar. 15 Musa okalanda, perde şu güne çenli olaryň ýüregini büreýär. 16 Ýöne biri Rebbe tarap öwrülende, ol perde aýrylýar. 17 Reb Ruhdur. Rebbiň Ruhy nirede bolsa, azatlyk hem şol ýerdedir. 18 Emma biziň hemmämiz perdesi aýrylan ýüz bilen Rebbiň şöhratyny görüp, şöhrat üstüne şöhrat bilen şol keşbe dönderilýändiris. Bu hem Ruh bolan Mesih tarapyndyr.
Ruhdan düşmeýäris
1 Şonuň üçin özümize görkezilen merhemet saýasynda bu hyzmata ýetenimiz üçin, biz ruhdan düşmeýäris. 2 Gizlin, utançly ýollary ret etdik. Biz hile bilen gezmän, Hudaýyň sözüniň saplygyny bozman, hakykaty aýan edip, özümizi Hudaýyň huzurynda ähli adam ynsabyna maslahat berýäris. 3 Biziň Hoş Habarymyz perdeli-de bolsa, heläk bolanlar üçin perdelidir. 4 Hudaýyň keşbi bolan Mesihiň şöhratynyň Hoş Habarynyň nury olary ýagtylandyrmasyn diýip, bu dünýäniň taňrysy imansyzlaryň akyllaryny küteldendir. 5 Çünki biz özümizi däl-de, Mesih Isany Reb diýip, özümizi bolsa Isanyň hatyrasyna siziň gullaryňyz diýip yglan edýäris. 6 Çünki «Tümlükden nur parlasyn» diýen Hudaý Mesihiň ýüzünde Hudaýyň şöhratyny tanamak nuruny bermek üçin biziň ýüregimizi ýagtylandyrdy. 7 Ýöne iň üstün gudratyň bize däl-de, Hudaýa degişlidigi bilinsin diýip, bu genji toprak gaplarda saklap ýörüs. 8 Biz her tarapdan gysylýarys, ýöne owranmaýarys. Biz çäresiz ýagdaýdadyrys, ýöne çykalgasyz däldiris. 9 Kowalanýandyrys, ýöne terk edilen däldiris. Ýere urlandyrys, ýöne ölen däldiris. 10 Isanyň ýaşaýşy tenimizde aýan bolsun diýip, Onuň ölümini hemişe tenimizde göterýäris. 11 Çünki biziň ölümli tenimizde Isanyň ýaşaýşy hem aýan bolsun diýip, biz ― ýaşaýanlar Onuň hatyrasyna ölüme tabşyrylýarys. 12 Şeýlelikde, ölüm bizde, ýaşaýyş bolsa sizde işleýär. 13 «Iman etdim, şonuň üçin gepledim» diýip ýazylyşyna görä, biz-de bu iman ruhuna eýe bolup iman edýäris, şonuň üçin-de gepleýäris. 14 Çünki Reb Isany Direldeniň bizi hem Isa arkaly direldip, siz bilen birlikde Öz öňünde duruzjagyny bilýäris. 15 Sebäbi Hudaýyň merhemeti kän adamlar arkaly köpelip, Hudaýyň şöhratyna şüküri artdyrar ýaly, ähli zat siziň üçindir. 16 Munuň üçin, biz ruhdan düşmeýäris, gaýtam, daşky adamymyz bozulsa-da, içki adamymyz günbe-günden täzelenýär. 17 Sebäbi wagtlaýyn, ýeňil muşakgat biziň üçin juda artykmaç şöhratyň ebedi agramyny emele getirýär. 18 Sebäbi biz görünýän zatlara däl-de, görünmeýänlere seredýäris, çünki görünýänler wagtlaýyn, görünmeýänler ebedidir.
Gökdäki mesgenimiz
1 Çünki biziň bu dünewi öýümiz, bu çadyr weýran bolsa, Gökde Hudaýdan bir ymaratymyzyň, el bilen ýasalmadyk ebedi öýümiziň bardygyny bilýäris. 2 Sebäbi Gökdäki mesgenimizi geýinmegi küýsäp, munda ah çekýäris. 3 Ýöne geýinsek, ýalaňaç görünmeris. 4 Çünki bu çadyrda bolýan biz ýük astynda ah çekýäris, sebäbi pany bolanlary ýaşaýyş ýuwutsyn diýip, ýalaňaçlanmak däl-de, geýinmek isleýäris. 5 Hudaý bizi şunuň özi üçin taýýarlap, bize Ruhy hem girew berdi. 6 Şeýlelikde, hemişe gaýratly bolup, tende mesgen tutýan wagtymyz Rebden uzakdadygymyzy bilýäris ― 7 çünki biz didar arkaly däl-de, iman arkaly gezýäris. 8 Gaýratly bolup, tenden aýrylmagy, Rebbiň ýanynda mesgen tutmagy gowy görýäris. 9 Şonuň üçin bu tende ýaşasak-da, aýrylsak-da, Onuň pisindi oturjak adamlary bolmaga yhlas edýäris. 10 Çünki ýagşy bolsun, ýaman bolsun, bedendekäk öz edenlerimize laýyk almytymyzy almak üçin, hemmämiz Mesihiň höküm kürsüsi öňünde häzir bolmalydyrys.
Ýaraşdyrma gullugy
11 Şeýlelikde, biz Rebden gorkmagyň nämedigini bilýändigimiz üçin adamlary ynandyrýarys, ýöne Hudaýa aýandyrys, siziň ynsabyňyza-da aýandyrys diýen umydym bar. 12 Biz ýene-de özümizi size maslahat bermeýäris, ýöne ýürek bilen däl-de, daşky görnüş bilen magtanýanlara aýdara gepiňiz bolar ýaly, size biziň bilen magtanmaga esas berýäris. 13 Biz akylymyzy ýitiren bolsak, bu Hudaý üçindir, eger-de akylymyz başymyzda bolsa, siziň üçindir. 14 Çünki Mesihiň söýgüsi bizi mejbur edýär, sebäbi biri hemmäniň ugrunda öldi, eýle bolsa, hemmesi ölendir diýip hasap edýäris. 15 Ol ýaşaýanlar artykmaç özleri üçin däl-de, olar ugrunda Ölen we Direlen üçin ýaşasyn diýip, hemmäniň ugrunda öldi. 16 Şonuň üçin biz mundan beýläk hiç kimi adam ölçeglerine görä tanamaýarys. Mesihi şeýle tanan hem bolsak, indi beýle tanamaýarys. 17 Şonuň üçin kim Mesihe bagly bolsa, ol täze mahlukdyr. Köne zatlar geçdi, indi ählisi täze bolandyr. 18 Herki zat Hudaýdandyr. Ol bizi Mesih arkaly Özi bilen ýaraşdyrdy, bize ýaraşdyrma gullugyny berdi. 19 Ýagny Hudaý dünýäni Özi bilen Mesihde ýaraşdyrdy, ýazyklaryny hasaba alman, bize ýaraşdyrma sözüni berdi. 20 Şeýlelikde, indi hamala Hudaý biz arkaly haýyş edýän ýaly, biz Mesihiň ilçileridiris. Mesih tarapyndan ýalbarýarys: Hudaý bilen ýaraşyň! 21 Biz Oňa bagly bolup, Hudaýyň dogrulygyndan paý alar ýaly, Ol günäni tanamaýan Mesihi biziň üçin günä gurbany etdi.
1 Biz Onuň bilen işdeşlik edip, Hudaýyň merhemetini boş ýere kabul etmäň diýip ýalbarýarys. 2 Çünki Ol: «Amatly wagtda saňa gulak asdym, gutulyş gününde saňa ýardam etdim» diýýär. Ine, indi şu amatly wagtdyr, ine, indi şu gutulyş günüdir.
Pawlusyň çeken muşakgatlary
3 Biz gullugymyz käýinje sezewar bolmaz ýaly, hiç zatda biriniň büdremegine sebäp bolman, 4 her zatda Hudaýyň gullukçylary hökmünde özümizi maslahat berýäris: agyr çydamlarda, muşakgatlarda, mätäçliklerde, çykgynsyz ýagdaýlarda, 5 taýaklanmalarda, tussaglarda, aýaga galmalarda, azaplarda, ukusyzlyklarda, orazalarda; 6 tämizlikde, bilimde, sabyrda, ýagşylykda, Mukaddes Ruhda, hilesiz söýgüde, 7 Hakykat sözünde, Hudaýyň güýjünde, sagda hem çepde dogrulyk ýaraglary bilen, 8 abraý we biabraýçylykda, betnamlyk we tarypda özümizi Hudaýyň gullukçylary hökmünde maslahat berýäris. Biz ýalançy hasaplansak-da, hakykaty sözleýändiris. 9 Nätanyş ýaly bolsak-da meşhurdyrys; öli ýaly bolsak-da diridiris; jeza çeksek-de, öldürilen däldiris. 10 Gaýgyly bolsak-da, hemişe şatdyrys; garyp bolsak-da, köpleri baýadýandyrys; hiç zady ýok ýaly bolsak-da, ähli zada eýediris. 11 Eý korintoslylar, biziň sözümiz size açyk, göwnümiz giňdir. 12 Sizden öz mährini aýaýan biz däl-de, bizden mährini aýaýan sizsiňiz. 13 Muňa derek size öz balalarym hökmünde aýdýaryn, siz hem göwnüňizi giň tutuň.
Siz Hudaýyň ybadathanasysyňyz
14 Imansyzlar bilen bir boýuntyryga girmäň. Çünki dogrulygyň şer iş bilen näme şärikligi bar? Ýa-da nuruň tümlük bilen näme ýoldaşlygy bar? 15 Mesihiň Belial bilen näme agzybirligi bar? Ýa-da imanlynyň imansyz bilen näme paýdaşlygy bar? 16 Hudaýyň ybadathanasynyň butlar bilen näme ylalaşygy bar? Çünki siz diri Hudaýyň ybadathanasysyňyz; Hudaý bolsa: «Olaryň arasynda mekan tutup gezerin, Men olaryň Hudaýy, olar hem Meniň halkym bolar» diýipdir. 17 Reb şeýle diýýär: «Munuň üçin olaryň arasyndan çykyň, olardan aýrylyň, murdara galtaşmaň, Men hem sizi kabul ederin». 18 Her zady başarýan Reb: «Men siziň Ataňyz bolaryn, siz hem Meniň ogul-gyzlarym bolarsyňyz» diýýär.
1 Eý, söýgüli doganlar, bu wadalarymyzyň barlygyna görä, her hili ten we ruh pisliginden tämizlenip, Hudaýdan gorkmakda mukaddesligi kämilleşdireliň.
Pawlusyň begenji
2 Bize ýüregiňizden ýer beriň. Biz hiç kimi ynjadan däldiris, hiç kimi azdyran däldiris, hiç kimi ezen däldiris. 3 Muny sizi ýazgarmak üçin aýtmaýaryn. Sebäbi bile ölüp, bile ýaşar ýaly, biziň ýüregimizdedigiňizi men ozal aýtdym. 4 Size biçak ynanýaryn, size biçak guwanýaryn. Men teselliden doly, muşakgatymyz arasynda begenjim çäksiz. 5 Çünki Makedoniýa gelenimizde-de, göwnümiziň ynjalygy bolman, her tarapdan gysylýardyk. Daşarda uruşlar, içimizde gorkular bardy. 6 Emma pes göwünlileri ruhlandyrýan Hudaý Titusyň gelmegi bilen bize teselli berdi. 7 Diňe onuň gelmegi bilen hem däl, siziň oňa eden teselliňiz bilen hem teselli tapdyk. Ol siziň küýsegiňizi, ýasyňyzy, maňa bolan yhlasyňyzy habar berende, has hem begendim. 8 Çünki hatym bilen sizi gaýgylandyran bolsam hem ökünmeýärin. Ökünen bolsam-da ― çünki ol hatyň az wagt hem bolsa, sizi gaýgylandyranyny görýärin ― indi begenýärin. 9 Gaýgylananyňyza däl-de, toba üçin gaýgylananyňyza begenýärin. Çünki siz bizden hiç bir zyýan görmän, Hudaýyň islegi boýunça gaýgylandyňyz. 10 Çünki Hudaýyň islegi boýunça gaýgylanmaklyk gutulyş üçin ökünçsiz tobany emele getirýändir. Dünýäniň gaýgylary bolsa, ölümi emele getirýändir. 11 Bu gaýgyňyzyň Hudaýyň islegine görä bolmagy, gör, sizde nähili gaýrat, nähili ökünç, nähili gahar, nähili gorky, nähili küýseg, nähili yhlas, nähili adalata ymtylyş döretdi! Siz bu işde her taýdan tämizdigiňizi görkezdiňiz. 12 Şeýlelikde, size ýazan hem bolsam, muny ynjydan üçin ýa-da ynjan üçin däl-de, bize bolan gaýratyňyzyň Hudaýyň huzurynda özüňize aýan bolmagy üçin ýazdym. 13 Bular bize teselli berýär. Ýöne öz tesellimizden köp Titusyň şatlygyna begendik, çünki siziň baryňyz onuň göwnüni ynjaldypsyňyz. 14 Çünki onuň ýanynda siz barada bir zat diýip öwünen bolsam hem, meni utandyrmadyňyz, gaýtam, biziň size hemme zady hakykatda aýdyşymyz ýaly, Titusyň garşysyndaky magtanjymyz hem hakykat boldy. 15 Ol hemmäňiziň boýun bolanyny, ony gorky hem titreme bilen garşylanyňyzy ýatlanda, size bolan söýgüsi has-da artýar. 16 Men her zatda size bil baglap biljegime begenýärin.
Sahylyk nusgasy
1 Eý doganlar, Hudaýyň Makedoniýanyň ýygnaklaryna beren merhemetini size bildirýäris. 2 Uly muşakgat synagynda olaryň şatlygynyň bollugy aýan boldy, olaryň aşa garyplygy sahylyklarynda çäksiz baýlyga öwrüldi. 3 Olaryň öz ýagdaýlaryna görä hem-de ýagdaýlaryndan aşa sahylyk edenlerine men güwä geçýärin. 4 Olar bu haýyr işe, mukaddeslere gulluk etmäge özleriniň gatnaşmagyny köp ýalbaryp, bizden haýyş etdiler. 5 Hatda umyt edişimizden-de ýokary bolup, olar özlerini ilki Rebbe, soň-da Hudaýyň islegi bilen bize peşgeş etdiler. 6 Şonuň üçin bu haýyr işi ozal nähili başlan bolsa, şeýle hem araňyzda bitirmegini biz Titusdan haýyş etdik. 7 Imanda, sözde, bilimde, her hili gaýratda, bize bolan söýgiňizde, ähli zatda bolşuňyz ýaly, bu haýyr işde-de üstün boluň. 8 Muny buýruk hökmünde däl-de, beýlekileriň gaýraty arkaly söýgiňiziň hakykylygyny synap aýdýaryn. 9 Çünki siz Rebbimiz Isa Mesihiň merhemetini bilýänsiňiz. Garyplygy bilen siz baýar ýaly, Ol baýka garyp boldy. 10 Bu hakda men öz pikirimi aýdaýyn. Çünki bu siziň üçin peýdalydyr. Siz öten ýyldan bäri diňe etmekde däl-de, muny arzuwlamakda hem ilkinjilerdiňiz. 11 Indi arzuwlamaga göwünjeň bolşuňyz ýaly, başardygyňyzdan, bu işiň bitmegi üçin, ony soňuna çenli alyp baryň. 12 Çünki göwünjeňlik bar bolsa, adamyň ýoguna görä däl, baryna görä bermegi makuldyr. 13 Biz başgalaryna ýeňil, size agyr bolmagyny islämzok, deňligi isleýäris. 14 Olaryň hem artykmaç zady siziň ýetmeziňizi doldurar ýaly, şu wagt siziň artykmaç zadyňyz olaryň ýetmezini doldursyn. 15 Şeýle, «Köp ýygnanyň artygy, az ýygnanyň hem kem zady bolmady» diýip ýazylyşy ýaly, deňlik bolar.
Titus Korintosa iberilýär
16 Siz babatdaky şeýle yhlasy Titusyň ýüregine guýýan Hudaýa şükür! 17 Çünki ol biziň haýyşymyza gulak asyp, köp yhlasly bolany üçin, öz islegi bilen siziň ýanyňyza gitdi. 18 Biz Hoş Habarda bütin ýygnaklar tarapyndan taryplanýan dogany hem onuň bilen bile ýolladyk. 19 Mundan başga-da ol dogan Rebbiň şöhraty üçin we biziň öz göwünjeňligimizi görkezmek üçin ýerine ýetirýän bu haýyr işimizde ýygnaklar tarapyndan bize ýoldaşlyk etmäge saýlandy. 20 Biz gullugymyz bilen gazanylan bu gatanç hakda hiç kim bize garalyk ýapmaz ýaly, ätiýajy elden bermeýäris. 21 Çünki biz diňe bir Reb huzurynda däl, eýsem, adamlar huzurynda-da ýagşy işiň aladasyny edýäris. 22 Yhlaslydygyny köp zatlarda telim gezek synan, indi hem size bolan uly ynamy arkaly has-da yhlasly bolan doganymyzy hem olar bilen ýolladyk. 23 Titus hem meniň şägirdim, siziň araňyzdaky işdeşimdir. Doganlarymyz bolsa ýygnaklaryň ilçileri, Mesihiň şöhratydyr. 24 Indi söýgiňizi, siz hakdaky magtanjymyzy ýygnaklaryň gözüniň alnynda olara subut ediň.
Mätäç imanlylara kömek
1 Mukaddeslere gulluk etmek barada meniň size ýazmagymyň geregi ýok. 2 Çünki ýardama bolan meýliňizi bilýärin, Ahaýa öten ýyldan bäri taýýar dur diýip, makedoniýalylaryň ýanynda siz hakda öwünýärin. Siziň yhlasyňyz köpleri höweslendirdi. 3 Biziň bu babatda siz hakda öwünmämiz biderek bolman, aýdyşym ýaly, taýýarlykly bolmagyňyz üçin, doganlary ýanyňyza iberýärin. 4 Çünki makedoniýalylar meniň bilen gelip-de, siziň taýýar däldigiňizi görseler, biz ― siz diýmeýäris ― beýle ynamlylyk üçin utanja galarys. 5 Şoňa görä hem menden öň ýanyňyza baryp, wada edilen peşgeşleriňizi öňden taýýarlamaklaryny doganlardan haýyş etmegi zerur bildim. Şeýlelikde, ol borçlulyk bilen däl-de, bir hakyky peşgeş hökmünde taýýarlanar. 6 Şuny biliň: az eken az orar, köp eken köp orar. 7 Tukatlyk ýa mejburlyk bilen däl-de, her kim öz göwnünden çykaranyny bersin. Sebäbi Hudaý begenç bilen bereni söýýändir. 8 Hemişe hemme zadyňyz ýeterlik bolup, her ýagşy işe bol mümkinçiligiňiz bolar ýaly, Hudaý size her nygmaty boldan bermegi başarýandyr. 9 Şonuň ýaly hem: «Paýlap, garyplara berdi, Onuň dogrulygy baky galar» diýip ýazylgydyr. 10 Ekýäne tohum, iýmäge çörek berýän Hudaý ekeniňizi hem boladyp artdyrar, dogrulygyňyzyň hasylyny ösdürer. 11 Siz her hili jomartlyk etmek üçin, hemme zada baýarsyňyz. Bu-da biz arkaly Hudaýa şükür döreder. 12 Çünki bu hyzmaty ýerine ýetirmek diňe mukaddesleriň ýetmezini doldurman, eýsem, Hudaýa edilýän şükürleri hem köpelder. 13 Bu gulluk netijesinde, olar siziň Mesihiň Hoş Habaryna bolan ykraryňyza baglydygyňyz üçin, olar bilen we hemmeler bilen malyňyzy paýlaşmakda görkezýän jomartlygyňyz üçin, Hudaýy şöhratlandyrar. 14 Hudaýyň üstüňizdäki bol merhemeti üçin siz babatda doga edip, sizi küýsär. 15 Çendenaşa sylagy üçin Hudaýa şükür!
Pawlus goranýar
1 Araňyzdakam kiçigöwünli, gaýybana bolsa size garşy batyr bolan Pawlus Mesihiň ýumşaklygy we mähribanlygy bilen sizden haýyş edýärin. 2 Gelenimde, bizi dünýä ýollary boýunça gezýändir öýdýänleriň käbirlerine garşy oýlanýan niýetimde batyrlyk ulanmaly bolmaýyn diýip ýalbarýaryn. 3 Çünki biz dünýäde gezýän hem bolsak, dünýä ýollary boýunça söweşýän däldiris. 4 Sebäbi biziň söweş ýaraglarymyz dünewi däldir, galalary ýykmak üçin Hudaýyň gudratyna eýedir. 5 Biz ters çekişmeleri, Hudaýyň biliminiň garşysyna aýaga galan her bir belentligi ýykyp, her pikiri Mesihe boýun bolmaga ýesir edýändiris. 6 Mesihe bütinleý boýun bolan mahalyňyz, her bir boýun bolmazlygy jezalandyrmaga taýýardyrys. 7 Göz öňündäkilere serediň. Kim özüniň Mesihiňkidigine ynamy bar bolsa, biziň hem özi ýaly Mesihiňkidigimiz hakda öz ýanyndan oýlansyn. 8 Men Rebbiň bize sizi weýran etmek üçin däl-de, abat etmek üçin beren ygtyýaryna has köpräk öwünýän hem bolsam utanmaýaryn. 9 Muny sizi öz hatlary bilen gorkuzjak bolýar diýmäň diýip edýärin. 10 «Ol hatlarynda ýowuz hem güýçli, ýöne şahsy huzury ejiz, sözi dereksiz» diýýärler. 11 Beýle adam muny bilsin: biz ýokkak hat arkaly sözde nähili bolsak, barkak amalda hem şeýlediris. 12 Çünki biz özlerini maslahat berýänleriň käbirleri bilen özümizi bir tutmaga ýa-da deňemäge het edip bilmeýäris. Olar özlerini özleri bilen ölçäp, özlerini özleri bilen deňäp, pähimsiz bolýarlar. 13 Emma biz hetdenaşa däl-de, siziň hetdiňize ýeter ýaly, Hudaýyň bize bellän iş meýdanynyň çägine görä magtanýarys. 14 Siziň hetdiňize ýetmedik ýaly, öz hetdimizden aşmaýarys, çünki biz Mesihiň Hoş Habary bilen size-de ýetdik. 15 Biz başganyň zähmeti bilen hetdenaşa magtanmaýarys. 16 Emma Hoş Habary sizden aňyrrak-da wagyz edip, başganyň meýdanynda taýýar işler bilen magtanmaz ýaly, siziň imanyňyz ösdügiçe, biziň-de iş meýdanymyz has köp giňär diýen umydymyz bar. 17 Ýöne magtanýan Reb bilen magtansyn. 18 Çünki özüni maslahat berýän arzyly däl-de, Rebbiň maslahat berýäni arzylydyr.
Galp resullar
1 Käşgä meniň akylsyzlygyma az-kem çydasadyňyz! Ýöne siz maňa çydaman hem durmaýarsyňyz. 2 Çünki men size Hudaýyň yhlasy bilen yhlas edýärin, sebäbi men sizi päk gyz hökmünde Mesihe hödürlemek üçin diňe bir äre niýetledim. 3 Emma ýylanyň How enäni kezzaplyk bilen aldaýşy ýaly, siziň hem pikirleriňiz bozulyp, Mesihde bolan sadalykdan aýrylarmykan diýip gorkýaryn. 4 Çünki biri gelip, biziň wagyz edenimizden başga Isany wagyz edip-de, alanyňyzdan başga ruhy alsaňyz ýa kabul edeniňizden başga Hoş Habary kabul etseňiz, muňa gowy çydarsyňyz. 5 Çünki men hiç zatda bu ýokary derejeli resullardan yzda däldirin diýip güman edýärin. 6 Söz sözlemekde ökde däl hem bolsam, bilimde ökdedirin. Biz muny size her ýolda, her zatda görkezendiris. 7 Ýa-da sizi beýgeltmek üçin özümi peseltmek bilen günä etdimmi? Çünki men Hudaýyň Hoş Habaryny size mugt wagyz etdim. 8 Size gulluk etmek üçin, beýleki ýygnaklardan muzd alyp, olara harç çekdirdim. 9 Araňyzda bolup, mätäçlik çekenimde-de, hiç kime ýük bolmadym, sebäbi Makedoniýadan gelen doganlar meniň ýetmezimi ýetirdiler. Hiç bir zatda size agram salman, özümi sakladym, şeýle-de saklaryn. 10 Mesihiň mendäki hakykaty bilen aýdýaryn: Ahaýa etrabynda hiç kim meni bu magtançdan mahrum edip bilmez. 11 Näme üçin? Sizi söýmeýänim üçinmi? Muny Hudaý bilýändir. 12 Ýöne magtanýan zatlarynda biziň bilen deň saýylmak üçin pursat gözleýänlere pursat bermejek bolup, edenimi ýene-de ederin. 13 Çünki beýle adamlar galp resullar, Mesihiň resullarynyň keşbine girýän aldawçy işgärlerdir. 14 Bu geň zat däl, sebäbi, şeýtanyň özi-de nur perişdesiniň keşbine girýär. 15 Şonuň üçin onuň gullukçylary-da dogrulyk gullukçylarynyň keşbine girse, bu uly bir zat däldir, olaryň soňy işlerine görä bolar.
Magtanmaly bolsa...
16 Ýene-de diýýärin: hiç kim meni akylsyzdyr öýtmesin. Ýöne şeýle bolsa, men hem biraz magtanar ýaly, siz meni bir akylsyz hökmünde kabul ediň. 17 Men bu aýdýanlarymy Rebbe görä däl-de, akylsyz ýaly magtanma ynamy bilen aýdýaryn. 18 Köpleriň dünýä ýollaryna görä magtanyşy ýaly, men-de şeýle magtanýaryn. 19 Çünki siz akylly bolup, ýene akylsyzlara höwes bilen çydaýarsyňyz. 20 Çünki biri sizi gul etse, biri sizi iýse, biri sizi talasa, biri özüni ýokary tutsa, biri siziň ýaňagyňyza şapbatlasa, siz oňa çydaýarsyňyz. 21 Biziň muňa güýjümiz ýetmänsoň, utanyp gepleýärin. Biri näme zada ýürek edýän bolsa, akylsyzlyk bilen aýdýaryn, men hem ýürek edýändirin. 22 Olar ýewreými? Men-de. Ysraýyllymy? Men-de. Ybraýymyň neslimi? Men-de. 23 Olar Mesihiň gullukçylarymy? (Däli ýaly aýdýaryn.) Men olardan artyk: zähmetde artyk, tussaglarda artyk, ýenjilmekde ― hetdenaşa, ölümli hatarlarda ― ençeme gezek. 24 Ýehudylardan bäş gezek kyrkdan bir kem şallak iýdim; 25 üç gezek taýaklandym, bir gezek daşlandym, üç gezek gämim gark bolup, bir gije-gündizi deňizde geçirdim. 26 Ençeme gezek ýolagçylyk etdim, derýalarda hem garakçylar arasynda, öz halkym hem özge milletler arasynda howp-hatara uçradym. Şäherde, çölde, deňizde, galp doganlar arasynda howp-hatarda boldum. 27 Zähmet hem zorlukda, köp gezek ukusyzlykda, açlyk hem suwsuzlykda, köp gezek orazalarda, sowukda hem ýalaňaçlykda boldum. 28 Bulardan başga-da her gün meni basmarlaýan ähli ýygnaklar baradaky aladadyr. 29 Kim ejizläp, men ejizlemeýärin? Kim büdräp, men ýanmaýaryn? 30 Magtanmaly bolsa, men öz ejizligimi görkezýän zatlar bilen magtanjak. 31 Meniň ýalan sözlemeýänimi baky mübärek Rebbimiz Isanyň Hudaýy hem Atasy bilýändir. 32 Şamda Aret patyşanyň welaýat häkimi meni tutjak bolup, şamlylaryň şäherini saklaýardy. Şonda meni sebede salyp, şäher diwarynyň penjiresinden aşak düşürdiler, şeýdip, ondan sypdym.
Pawlusa gelen ylhamlar
1 Magtanmagym, dogrudan-da, peýdaly zat däl, çünki Rebden gelen görnüşlere, ylhamlara gelýärin. 2 Men Mesihde bir adamy tanaýaryn. Ol on dört ýyl mundan ozal (bilmeýärin tendemi, bilmeýärin tenden daşardamy, Hudaý bilýär) üçünji Göge äkidildi. 3 Bu adam barada şuny bilýärin (bilmeýärin tendemi, bilmeýärin tenden daşardamy, Hudaý bilýär), 4 ol behişde äkidildi. Ol ýerde adamzada sözlemäge rugsat edilmedik, aýdyp bolmajak sözleri eşitdi. 5 Men şeýle adam hakda magtanýaryn, ýöne ejizligim bolaýmasa, özüm hakda magtanara zadym ýok. 6 Çünki magtanjak bolsam, akylsyz bolmaryn, sebäbi men hakykaty aýdaryn. Ýöne biri meni göreninden ýa eşideninden ýokary biläýmesin diýip, magtanmakdan saklanýaryn. 7 Ylhamlaryň bollugyndan ýaňa özümi ýokary tutmaz ýaly, tenimde tiken, ýagny özümi ýokary tutmaz ýaly, meni ýumruklamagy üçin, maňa bir şeýtan perişdesi berildi. 8 Ony menden aýyrsyn diýip, Rebbe üç gezek ýalbardym. 9 Ol maňa: «Saňa meniň merhemetim ýeterlikdir, çünki Meniň gudratym ejizlikde kämilleşýändir» diýdi. Şunuň üçin Mesihiň gudraty üstüme kölege salar ýaly, höwes bilen öz ejizliklerim hakda has hem magtanýaryn. 10 Şu sebäpden men Mesih ugrundaky ejizliklere, sögünçlere, mätäçliklere, azarlara, kynçylyklara razy, sebäbi men ejizkäm güýçlüdirin. 11 Men bir akylsyz boldum, muňa siz meni mejbur etdiňiz. Aslynda, siz meni öwmelidiňiz, sebäbi hiç hem bolsam, hiç bir zatda bu ýokary derejeli resullardan yzda däldirin. 12 Resullyk alamatlarym siziň araňyzda uly sabyr bilen alamatlarda, mugjyzalarda, gudratlarda görkezildi. 13 Çünki meniň size ýük bolmaýşymdan başga siziň beýleki ýygnaklardan näme pesligiňiz bar? Meniň bu adalatsyzlygymy bagyşlaň.
Pawlusyň korintoslylar barada gaýgysy
14 Ine, bu siziň ýanyňyza gitmäge üçünji gezek taýýarlanyşym, ýöne size ýük bolmaryn, sebäbi men siziň zatlaryňyzy däl-de, özüňizi küýseýärin. Çünki oglanlar ene-ata däl-de, ene-ata çagalar üçin mal-mülk ýygnamalydyr. 15 Men siziň janyňyz ugrunda barymy höwes bilen harçlap, bütinleý harçlanaryn. Sizi köpräk söýsem, siz meni azrak söýermisiňiz? 16 Goý, şeýle bolsun, emma men size ýük bolmandyryn, ýöne mekir bolanym üçin sizi hile bilen tutanmyşym! 17 Ýanyňyza iberen adamlarymyň biri arkaly sizi ezdimmi? 18 Men Titusdan haýyş etdim, dogany onuň bilen ýolladym. Titus sizi ezdimi? Biz şol bir ruhda gezmedikmi? Şol bir yzy yzarlamadykmy? 19 Siz ýene biz özümizi siziň öňüňizde aklaýandyrys öýdýärsiňizmi? Biz Hudaýyň huzurynda Mesihe baglylykda gepleýäris, ýöne, eý söýgüli doganlar, munuň bary siziň abatlanmagyňyz üçindir. 20 Çünki ýanyňyza gelip-de, sizi isleýşim ýaly, siz hem meni isleýşiňiz ýaly görmezmikäňiz diýip gorkýaryn. Dawa, içigaralyk, gahar, jenjel, töhmet, gybat, gabarma we tertipsizlik bardyr öýdüp gorkýaryn. 21 Ýanyňyza baranymda, Hudaýym meni ýanyňyzda pese düşürip, ozaldan günä batyp, eden murdarlyklaryndan, zyna we ahlaksyzlyklaryndan toba etmedik köp adamlar üçin ýas tutmaly bolarmykam diýip gorkýaryn.
Duýduryşlar we salamlar
1 Bu üçünji gezek ýanyňyza barşymdyr. Her söz iki ýa üç güwäniň agzy bilen tassyklanar. 2 Men ikinji gezek ýanyňyzdakam, öňünden aýdyşym ýaly, şindi-de ýokkam ozaldan günä edenlere hem-de beýlekileriň baryna öňünden ýazýaryn: ýene ýanyňyza baraýsam, gaýgyrmaryn. 3 Çünki siz Mesihiň men arkaly gepleýänine subutnama agtarýarsyňyz. Ol size garşy ejiz däl-de, siziň araňyzda güýçlüdir. 4 Sebäbi Ol ejizlikde haça çüýlenen hem bolsa, Hudaýyň gudraty arkaly ýaşaýar. Biz-de Onda ejizdiris, ýöne Hudaýyň size bolan gudraty arkaly Onuň bilen ýaşarys. 5 Imandadygyňyzy özüňiz barlap görüň. Özüňizi synaň. Ýa-da Mesihiň sizdedigini özüňiz hem bilmeýärsiňizmi? Beýle bolmasa, synagdan ýykylardyňyz. 6 Ýöne biziň synagdan ýykylmandygymyzy bilýänsiňiz diýip umyt edýäris. 7 Biz siziň asla erbet iş etmezligiňiz üçin Hudaýa doga edýäris. Bu synagdan geçen ýaly bolup görünmegimiz üçin däl-de, biz synagda ýykylan ýaly bolup, siziň ýagşy iş etmegiňiz üçindir. 8 Çünki biz hakykata garşy hiç bir iş edip bilmän, diňe hakykat ugrunda bir iş edip bilýäris. 9 Biz özümiz ejiz-de, siz güýçlükäňiz begenýäris. Munuň üçin, ýagny siziň kämilleşmegiňiz üçin hem doga edýäris. 10 Rebbiň maňa ýykmak üçin däl-de, abatlamak üçin beren ygtyýary boýunça, özüm barkam sizi gaty tutmaýyn diýip, bu zatlary araňyzda ýokkam ýazýaryn. 11 Eý doganlar, mahlasy, şatlykda boluň! Kämil boluň, aýdýanlaryma gulak asyň, pikirdeş boluň, parahat ýaşaň, söýgi hem parahatlyk Hudaýy siziň bilen bolar. 12 Biri-biriňize mukaddes ogşuk bilen salam aýdyň. Bütin mukaddesler size salam aýdýar. 13 Reb Isa Mesihiň merhemeti, Hudaýyň söýgüsi, Mukaddes Ruha şäriklik siziň ähliňiz bilen bolsun! Omyn.
Ýeke-täk Hoş Habar
1 Adamlar tarapyndan we adamzat arkaly däl-de, eýsem, Isa Mesih we Ony ölülerden direlden Ata Hudaý arkaly resul bolan Pawlus 2 we meniň bilen bilelikdäki bütin doganlardan Galatýadaky ýygnaklara salam! 3 Atamyz Hudaý, Rebbimiz Isa Mesih size merhemet etsin, parahatlyk bersin. 4 Atamyz hem Hudaýymyzyň islegine görä, bizi häzirki ýaman çagdan gutarjak bolup, Ol Özüni biziň günälerimiz üçin pida etdi. 5 Hudaýa ebedilik şöhrat bolsun! Omyn. 6 Men siziň Mesihiň merhemeti arkaly özüňizi Çagyrany beýle tiz taşlap, başga Hoş Habara öwrülişiňize haýran galýaryn. 7 Dogrudan-da başga Hoş Habar ýok, ýöne sizi bulaşdyrjak, Mesihiň Hoş Habaryny ýoýjak bolýan käbir adamlar bar. 8 Emma biz ýa Gökden inen bir perişde hem size wagyz edenimizden başga bir zady Hoş Habar diýip wagyz etse, oňa lagnat bolsun! 9 Öň aýdyşymyz ýaly, ýene-de aýdýaryn: biri size kabul edeniňizden başga bir zady Hoş Habar diýip wagyz etse, oňa lagnat bolsun! 10 Indi men adamlaryň razyçylygyny gözleýärinmi ýa Hudaýyň razyçylygyny? Ýa-da adamlara ýaranjak bolýarynmy? Men heniz hem adamlara ýaranýan bolsam, Mesihiň guly bolmadygymdyr.
Pawlus Mesihiň resuly
11 Eý doganlar, meniň wagyz eden Hoş Habarymyň adamdan däldigini size aýdýaryn. 12 Çünki men ony bir adamdan alman, bir adamdan öwrenmän, Isa Mesihiň ylhamy arkaly aldym. 13 Çünki siz meniň ýehudylykda geçen ýaşaýşymy eşidensiňiz. Men Hudaýyň ýygnagyna çendenaşa azar berip, ony weýran etdim. 14 Atalarymyň däp-dessuryna biçak yhlasly bolup, halkymda bolan ýaşdaşlarymyň köpüsinden ýehudylykda ozdum. 15 Emma enemiň garnyndakam, meni seçip, Öz merhemeti bilen çagyran Hudaý, 16 milletler arasynda Ony wagyz eder ýaly, Öz Ogluny mende aýan etmäge razy bolanda, men derrew et we gan bilen maslahatlaşman, 17 Iýerusalime menden öň resul bolanlaryň ýanyna gitmän, Arabystana gitdim, soň hem Şama öwrüldim. 18 Üç ýyldan soň Petrus bilen tanyşmak üçin, Iýerusalime baryp, on bäş gün onuň ýanynda boldum. 19 Ýöne Rebbiň dogany Ýakupdan başga resullaryň hiç birini görmedim. 20 Size näme ýazsam, ine Hudaýyň huzurynda ýalan sözlemeýärin. 21 Onsoň Siriýa we Kilikiýa etrabyna gitdim. 22 Emma Ýahudanyň Mesihdäki ýygnaklary meniň özümi tanaman, 23 diňe: «Bize ozallar azar beren adam indi bir wagtlar özüniň weýran eden imanyny wagyz edýär» diýşip, 24 men sebäpli Hudaýy şöhratlandyrýardylar.
Beýleki resullar Pawlusy kabul edýär
1 Onsoň on dört ýyldan soň, Titusy hem ýanyma alyp, Barnabas bilen ýene Iýerusalime rowana boldum. 2 Men ylham bilen gitdim, biderek ýere ýortmaýyn ýa ýortan bolaýmaýyn diýip, olara, ylaýta-da, at-abraýlylara milletler arasynda wagyz eden Hoş Habarymy beýan etdim. 3 Ýanymdaky Titus hem grekdigine garamazdan, sünnetlenmäge mejbur edilmedi. 4 Bu ýagdaý bizi gul etjek bolup, Mesih Isadaky azatlygymyzy bilmek üçin ogrynça aramyza giren galp doganlar sebäpli ýüze çykdy. 5 Hoş Habaryň hakykaty diňe siziň ýanyňyzda galsyn diýip, biz birsalym hem olara tabyn bolup baş egmedik. 6 Emma at-abraýlylar ― näme-de bolan bolsalar, maňa parhy ýok, çünki Hudaý adamyň daş görnüşine bakmaýar ― bu at-abraýlylar meniň aýdanlaryma hiç bir zat goşmadylar. 7 Gaýtam tersine, Hoş Habary sünnetlilere wagyz etme işiniň Petrusa berlişi ýaly, sünnetsizlere wagyz etme işiniň-de maňa berlenini gördüler. 8 Sebäbi sünnetlilere resullyk etmegi üçin Petrusda işlän Hudaý ýehudy dällere resullyk etmek üçin hem mende işledi. 9 Ýygnagyň diregleri hasaplanan Ýakup, Kifas we Ýahýa maňa berlen merhemeti aňanlarynda, şärikçiligimiz üçin maňa we Barnabasa sag ellerini berdiler. Şeýdibem, biz özge milletler arasyna gitdik, olar hem sünnetlileriň arasyna gitmeli boldular. 10 Olar diňe garyplary ýatlamagymyzy islediler, men hem edil şony etmäge gaýrat edýärdim.
Pawlus Petrusa garşy çykýar
11 Emma Petrus Antakiýa gelende, günäli bolany üçin, men oňa aç-açan garşy çykdym. 12 Çünki Ýakubyň ýanyndan käbir adamlar gelmezden öň, ol özge milletlerden bolanlar bilen nahar iýýärdi, ýöne ol adamlar gelenlerinde, Petrus gorkup, sünnetlilerden çekilip aýryldy. 13 Onuň bilen birlikde beýleki ýehudylar hem ikiýüzlülik etdiler. Barnabas hem olaryň ikiýüzlüligine goşuldy. 14 Men olaryň Hoş Habaryň hakykatyna görä dogry ýol bilen ýöremeýänlerini göremde, hemmeleriň öňünde Petrusa şeýle diýdim: «Sen ýehudy bolup, ýehudy ýaly däl-de, özge milletlerden biri ýaly ýaşaýan bolsaň, onda näme üçin özge milletleri ýehudy bolmaklyga mejbur edýärsiň?» 15 Biz doga ýehudydyrys, özge milletlerden bolan günäkärler däldiris. 16 Biz adamyň Mukaddes Kanunyň işlerini berjaý etmek bilen däl-de, diňe Isa Mesihe bolan iman bilen aklanýandygyny bilýäris. Şonuň üçin biz hem Kanun işlerini berjaý etmek bilen däl-de, Mesihe bolan iman bilen aklanar ýaly, Mesih Isa iman etdik. Sebäbi hiç kim diňe kanun işlerini berjaý etmek bilen aklanmaz. 17 Mesihde aklanmak isläp, özümiz hem günäkär bolup çyksak, Mesih günäniň gullukçysy bolýarmy? Ýok! 18 Çünki ýykan zatlarymy gaýtadan diksem, özümi kanundan çykyjy edýärin. 19 Sebäbi men Hudaý üçin ýaşar ýaly, kanun arkaly kanuna öldüm. 20 Mesih bilen birlikde haça çüýlendim. Indi men ýaşaman, eýsem, Mesih mende ýaşaýar. Şindi tende geçirýän ýaşaýşymy Hudaýyň meni söýen, meniň ugrumda Özüni pida eden Ogluna bolan iman bilen geçirýärin. 21 Men Hudaýyň merhemetini ýatyramok, çünki aklanma kanun arkaly gazanylýan bolsa, onda Mesih biderek ýere ölendir.
Mukaddes Kanun we iman
1 Eý, akmak galatýalylar! Hakykata boýun bolmaz ýaly, sizi kim jadylady? Isa Mesih haça çüýlenen hökmünde gözüňiziň öňünde suratlandyrylmadymy? 2 Men sizden diňe şuny biljek bolýaryn: siz Mukaddes Ruhy Mukaddes Kanunyň işlerini berjaý etmek bilen aldyňyzmy ýa-da eşidenleriňize iman etmek bilen? 3 Siz beýle akmakmysyňyz? Ruh bilen başlap-da, indi adam güýji bilen soňlajak bolýarsyňyzmy? 4 Siz beýle görgüleri biderek ýere gördüňizmi? Dogrudan-da biderekmidi? 5 Size Ruhy beren, araňyzda gudratlar görkezen muny kanun işlerini berjaý edeniňiz üçin, eşidenleriňize iman edeniňiz üçin edýärmi? 6 Meselem, «Ybraýym Hudaýa iman etdi, bu oňa dogrulyk saýyldy». 7 Şeýlelikde, şuny bilip goýuň: Ybraýymyň çyn ogullary iman getirenlerdir. 8 Mukaddes Ýazgy Hudaýyň milletleri imanlary arkaly aklajagyny öňünden görüp, Ybraýyma: «Bütin milletlere sen arkaly bereket iner» diýip öňünden buşlady. 9 Şeýle, iman edenler iman eden Ybraýym bilen bilelikde bereket taparlar. 10 Kanun işlerine umyt baglaýanlaryň ählisi gargyş astyndadyr, çünki: «Kanun kitabynda ýazylgy zatlary yzygiderli berjaý etmeýän adam lagnatlydyr» diýip ýazylgydyr. 11 Hudaýyň öňünde bolsa hiç kimiň kanun bilen aklanmaýanlygy aýdyňdyr, çünki «dogry adam iman bilen ýaşar». 12 Emma kanun imandan däl, eýsem, «kim bu zatlary berjaý etse, olar arkaly ýaşar». 13 Ybraýymyň berekedi Isa Mesih arkaly milletlere iner ýaly, biz-de wada edilen Ruhy iman bilen alar ýaly, 14 Mesih biziň ugrumyzda gargalyp, bizi kanunyň gargyşyndan halas etdi. Çünki: «Dar agaçdan asylan kişi lagnatlydyr» diýip ýazylgydyr.
Mukaddes Kanun we Hudaýyň wadasy
15 Doganlar, adamlaryň oýlanyşyna görä aýdýaryn, hiç kim tassyklanan bir ähti, adamyňky hem bolsa, güýçden düşürip bilmez ýa oňa bir zat goşup bilmez. 16 Wadalar Ybraýyma, onuň nesline berildi. Hudaý köplerine wada berýän ýaly, «nesillere» däl, eýsem, birine wada berip, «seniň nesliňe» diýýär. Bu-da Mesihdir. 17 Meniň aýtjak bolýanym şu: dört ýüz otuz ýyl soňra gelen Mukaddes Kanun Hudaýyň öňden Mesihe tassyklan ähtini güýçden düşürip, berlen wadany ortadan aýyrmaz. 18 Çünki miras kanuna bagly bolsa, onda wada bagly däldir. Emma Hudaý mirasy beren wadasy bilen Ybraýyma berdi. 19 Onda Kanun nämä gerek boldy? Kanun özüne wada edilen, Ybraýymyň neslinden bolan Mesih gelýänçä, perişdeler arkaly araçynyň eli bilen düzgünleşdirilip, jenaýatlar sebäpli ähte goşuldy. 20 Araçy diňe bir tarapa degişli däldir, Hudaý bolsa birdir.
Mukaddes Kanunyň maksady
21 Kanun Hudaýyň beren wadalaryna garşymydyr? Ýok! Çünki ýaşaýyş bermegi başarýan bir kanun berlen bolsa, onda, dogrudan-da, dogrulyk kanuna bagly bolardy. 22 Emma Isa Mesihe bolan iman arkaly berlen wada iman getirenlere bolar ýaly, Mukaddes Ýazgy bütin dünýäni günäniň ýesiri etdi. 23 Biz bu iman gelmezden öň kanun astynda saklanyp, geljekki iman aýan bolýança, ýesir edilipdik. 24 Şeýlelikde, biz iman bilen aklanar ýaly, kanun Mesih gelýänçä, biziň terbiýeçimiz boldy. 25 Iman geleni üçin, biz indi terbiýeçiniň gol astynda däldiris. 26 Çünki siziň hemmäňiz Mesih Isa bolan imanyňyz arkaly Hudaýyň ogullarysyňyz. 27 Sebäbi Mesihe çokundyrylanlaryňyzyň bary Mesihi geýindi. 28 Ýehudy, grek, gul, azat, erkek ýa aýal ýok, siziň baryňyz Mesih Isada birsiňiz. 29 Mesihiňki bolsaňyz, onda Ybraýymyň nesli, berlen wada boýunça mirasçysyňyz.
1 Emma şuny aýdaýyn: mirasçy hemmäniň agasy hem bolsa, ýaşka guldan parhy ýokdur. 2 Ol atasynyň bellän wagtyna çenli, hossarlarynyň, wekilleriniň gol astynda bolýandyr. 3 Biz hem, şonuň ýaly, çagakak dünýäniň ýöntem ýörelgeleriniň guludyk. 4 Ýöne wagty dolanda, biz ogulluk hakyny alar ýaly, 5 Mukaddes Kanun astyndakylary azatlyga ýetirsin diýip, Hudaý kanun astynda aýaldan doglan Ogluny ýollady. 6 Ogullardygyňyz üçin hem Hudaý Öz Oglunyň, «Abba, Ata!» diýip seslenýän Ruhuny siziň ýüregiňize gönderdi. 7 Şeýlelikde, sen indi gul däl-de, ogulsyň. Ogul bolsaň, onda Isa Mesih arkaly Hudaýyň hem mirasçysysyň.
Pawlusyň galatýalylar barada gaýgysy
8 Ýöne welin, ozal Hudaýy tanamaýarkaňyz öz tebigatlary boýunça Hudaý dällere gulluk etdiňiz. 9 Indi bolsa Hudaýy tanap, has hem Hudaý tarapyndan tanalyp-da, nähili bu ejiz, dereksiz ýörelgelere ýüzlenýärsiňiz? Bulara täzeden gulluk etjek bolýarsyňyzmy? 10 Aýratyn günler, aýlar, pasyllar we ýyllar belleýärsiňiz. 11 Men siz hakda biderek ýere zähmet çeken bolaýmaýyn diýip, siziň üçin gorkýaryn. 12 Eý doganlar, size ýalbarýaryn, meniň ýaly boluň. Çünki men hem siziň ýaly boldum, siz maňa hiç bir erbetlik etmediňiz. 13 Hoş Habary size ilkinji gezek ten ejizligi sebäpli wagyz edenimi bilýänsiňiz. 14 Siz tendäki synagymy äsgermezlik etmän, ýigrenji görmän, meni Hudaýyň bir perişdesi ýaly, Mesih Isa ýaly kabul etdiňiz. 15 Indi siziň şol bagtyýarlygyňyza näme boldy? Çünki men siziň üçin güwä geçýärin: eliňizden gelse, öz gözüňizi hem oýup, maňa bererdiňiz. 16 Şeýlelikde, gepiň dogrusyny aýtmak bilen, men siziň duşmanyňyz boldummy? 17 Ol adamlar size ýagşy niýet bilen yhlas etmän, eýsem, siz özlerine yhlas eder ýaly, bizden aýyrjak bolýarlar. 18 Niýet ýagşy bolsa, diňe meniň ýanyňyzda bolan wagtym däl-de, hemişe yhlasly bolmak ýagşydyr. 19 Balalarym, Mesih sizde şekillenýänçä, men siziň üçin ýene dogurma agyrysyny çekýärin. 20 Şu wagt ýanyňyzda bolup, sesimi bir gataldyp bilsedim! Çünki size näme etjegimi bilmeýärin.
Hajar bilen Saranyň galdyran nusgasy
21 Kanun astynda bolmak isleýän siz maňa aýdyň: kanuna gulak asmaýarsyňyzmy? 22 Çünki: «Ybraýymyň biri gyrnakdan, ýene biri azat aýalyndan bolan iki ogly bardy» diýip ýazylgydyr. 23 Gyrnakdan bolan ogul tene görä, azat aýaldan bolan ogul hem berlen wada görä doglupdy. 24 Bu ýerde bir meňzetme bardyr. Sebäbi bu aýallar iki ähtdir: biri Sina dagyndan bolup, gulluk üçin ogul dogran Hajardyr. 25 Hajar Arabystanda bolan Sina dagydyr, häzirki Iýerusalime meňzeşdir, çünki ol ogullary bilen gulçulyk edýär. 26 Ýöne ýokarky Iýerusalim azatdyr, hemmämiziň enemiz oldur. 27 Sebäbi: «Şatlan, eý önelgesiz aýal, dogurma agyrysyny bilmeýän, batly seslen, gygyr! Çünki taşlanan aýalyň çagalary ärli aýalyňkydan köpdür» diýip ýazylgydyr. 28 Doganlar, biz hem Yshak ýaly berlen wadanyň perzentleridiris. 29 Şol wagt tene görä doglan Ruha görä doglana nähili azar beren bolsa, şu wagt hem şeýle. 30 Emma Mukaddes Ýazgy, gör, näme diýýär: «Gyrnagy hem onuň ogluny taşla, çünki gyrnagyň ogly azat aýalyň ogly bilen bile miras almaz». 31 Eý doganlar, biz gyrnagyň däl-de, azat aýalyň oglanlarydyrys.
Azatlygyňyzy goraň
1 Şeýlelikde, Mesihiň bize beren azatlygynda berk duruň, gulçulyk boýuntyrygyny gaýtadan saldyrmaň. 2 Ine, men Pawlus size diýýärin, sünnetlenseňiz, Mesihiň size hiç bir peýdasy degmez. 3 Men ýene-de sünnetlenen her bir adamyň Mukaddes Kanuny bütinleý berjaý etmäge borçludygyna güwä geçýärin. 4 Kanun bilen aklanjak bolýan siz Mesihden aýryldyňyz, Hudaýyň merhemetinden mahrum bolduňyz. 5 Çünki biz aklanma umydyna iman bilen Ruh arkaly garaşýarys. 6 Çünki Mesih Isada sünnetli ýa sünnetsiz bolmak hiç bir zady başarýan däldir, diňe söýgi bilen işleýän iman ähmiýetlidir. 7 Siz oňat ylgaýardyňyz, hakykata bagly galmagyňyza kim päsgel berdi? 8 Nähili aldawa düşdüňiz? Bu sizi çagyran Hudaý tarapyndan bolan däldir. 9 Bir bölek hamyrmaýa bütin hamyry turşadýandyr. 10 Başga hili oýlanmajagyňyza meniň Rebde ynamym bar. Akylyňyzy çaşyran kim bolsa bolsun, jezasyny çeker. 11 Eý doganlar, men heniz hem sünnetliligi wagyz edýän bolsam, onda näme häzir-de kowalanýaryn? Beýle bolsa, haç böwedi aradan aýrylardy! 12 Sizi biynjalyk edenler özlerini agta etsin!
Günäli ten we Mukaddes Ruh
13 Eý doganlar, siz azatlyga çagyryldyňyz, ýöne bu azatlygy günäli teniň nepi üçin ulanman, biri-biriňize söýgi bilen gulluk ediň. 14 Çünki bütin kanun şu ýeke sözde jemlenendir: «Goňşyňy özüň ýaly söý!» 15 Biri-biriňizi çeýnäp, iýýän bolsaňyz, onda biri-biriňizi ýok etmegiňizden habardar boluň. 16 Ine, men diýýärin, Ruhda geziň, şonda teniň höweslerini ýerine ýetirmersiňiz. 17 Çünki ten Ruha garşy bolana, Ruh hem tene garşy bolana höwes edýändir. Siz isläniňizi etmez ýaly, bular bir-birlerine garşydyr. 18 Ruh size ýol görkezýän bolsa, onda kanun astynda dälsiňiz. 19 Ten işleri bellidir. Olar zynahorlyk, murdarlyk, ahlaksyzlyk, 20 butparazlyk, jadygöýlük, duşmanlyk, dawa, göripçilik, gahar, jenjel, bölünişik, pyrgalar, 21 içigaraçylyk, adam öldürmeklik, serhoşluk, aýşy-eşret we şunuň ýaly zatlardyr. Bulary edýänleriň Hudaýyň Patyşalygyny miras almajagyny ozal aýdyşym ýaly, ýene-de aýdýaryn. 22 Ruhuň miwesi bolsa söýgi, şatlyk, parahatlyk, sabyr, mähribanlyk, ýagşylyk, sadyklyk, 23 ýumşaklyk we nebsiňe buýurmaklykdyr. Bu zatlara garşy çykýan kanun ýokdur. 24 Mesih Isa degişli bolanlar bedeni hyjuw hem höwesleri bilen birlikde haça çüýländir. 25 Ruha görä ýaşaýan bolsak, onda Ruha görä-de gezeliň. 26 Biri-birimizi gaharlandyryp, bir-birimize içigaraçylyk edip, şöhratparaz bolmalyň.
Ýagşylyk etmekden ýadamalyň
1 Eý doganlar, bir adam bir ýazyk üstünde tutulsa, Ruha uýan siz beýle adamy ýumşaklyk ruhy bilen dogry ýola getiriň. Sen hem synalmaz ýaly, özüňe seret. 2 Birek-biregiň ýüküni göterip, Mesihiň kanunyny berjaý ediň. 3 Çünki bir adam hiçkä özüni bir zatdyr öýtse, öz-özüni aldaýandyr. 4 Her kişi öz işini derňesin. Onsoň onuň başga biri hakda däl-de, özi hakda magtanjy bolar. 5 Sebäbi her kim öz ýüküni özi götermelidir. 6 Hudaýyň sözüni öwrenen öwreden bilen ähli ýagşylyklary paýlaşsyn. 7 Aldanmaň, Hudaý Özüni ýaňsyladýan däldir! Adam näme ekse, şony orar. 8 Çünki öz günäli teninde ekin eken tenden çüýreme orar, Ruhda eken bolsa Ruhdan ebedi ýaşaýyş orar. 9 Ýagşylyk etmekden ýadamalyň, çünki gowşamasak, wagtynda orarys. 10 Şeýlelikde, wagt barka hemmelere, ylaýta-da imanlylar içersine ýagşylyk edeliň.
Duýduryşlar we salamlar
11 Ine, men öz elim bilen size nähili uly harplar bilen ýazýaryn! 12 Tende gowy görnesi gelýänler diňe Mesihiň haçy üçin azar görmez ýaly, sizi sünnetlenmäge mejbur edýändir. 13 Çünki sünnetlileriň özi-de kanuny berjaý etmän, eýsem, siziň teniňiz bilen magtanmak üçin sünnetlenmegiňizi isleýärler. 14 Men hiç haçan Rebbimiz Isa Mesihiň haçyndan başga bir zat bilen magtanmaryn. Ol haç arkaly dünýä maňa haça çüýlenendir, men hem dünýä haça çüýlenendirin. 15 Çünki Mesih Isada sünnetlilik ýa sünnetsizlik möhüm däl, diňe täzeden ýaradylyş möhümdir. 16 Bu kada uýanlaryň baryna, Hudaýyň Ysraýylyna parahatlyk we rehim bolsun! 17 Mundan beýläk hiç kim maňa zähmet bermesin! Çünki men Reb Isanyň ýaralarynyň yzlaryny tenimde göterýärin. 18 Eý doganlar, Rebbimiz Isa Mesihiň merhemeti siziň ruhuňyz bilen bolsun! Omyn.
1 Hudaýyň islegi bilen Mesih Isanyň resuly bolan men Pawlusdan Efesdäki mukaddeslere, Mesih Isa imany bolanlara salam! 2 Atamyz Hudaý, Reb Isa Mesih size merhemet etsin, parahatlyk bersin!
Mesihdäki ruhy patalar
3 Bize Mesihde her hili ruhy pata bilen Gökdäki älemlerde pata beren Rebbimiz Isa Mesihiň Hudaýy hem Atasyna alkyş bolsun! 4 Ol Öz öňünde söýgüde mukaddes, müýnsüz bolmagymyz üçin, dünýä gurulmazdan öň bizi Mesihde saýlady. 5 Söýgüli Oglunda bize beren şöhratly merhemetiniň öwgüsi üçin, 6 bizi Öz ýagşy niýetli islegine görä, Mesih arkaly öňünden Özi üçin ogullyga belledi. 7 Onuň bütin akyldarlyk we düşünje bilen üstümize bolelin ýagdyran merhemetiniň baýlygy saýasynda, 8 biz Mesihde Onuň gany arkaly gutulyşa, ýazyklarymyzyň bagyşlanmagyna eýediris. 9 Ol Mesihde öňden bellän ýagşy niýetine görä, Öz isleginiň syryny açdy. 10 Bu taslama görä, wagty dolanda, Hudaý Gökde hem ýerde bolan bar zatlary Mesihde birleşdirer. 11 Herki zady Öz isleginiň karary boýunça emele getiren Hudaýyň maksadyna görä öňünden bellenip, 12 Mesihe öňden umyt baglan biz Onuň şöhratynyň tarypy üçin ýaşar ýaly, Onda saýlandyk. 13 Siz hem hakykat sözüni, gutulyşyňyzyň Hoş Habaryny eşidip, Oňa iman getireniňizde, wada edilen Mukaddes Ruh bilen Onda möhürlendiňiz. 14 Hudaýyň şöhratynyň öwgüsi üçin Oňa degişli bolanlar gutulýança, Ruh biziň mirasymyzyň girewidir.
Pawlusyň imanlylar baradaky dogasy
15 Munuň üçin, Reb Isa bolan imanyňyzy, ähli mukaddeslere bolan söýgüňizi eşidelim bäri, 16 siziň üçin dyngysyz şükür edip, sizi dogalarymda ýatlaýaryn. 17 Rebbimiz Isa Mesihiň Hudaýy, şöhratly Ata Özüni tanamakda size akyldarlyk hem ylham ruhuny bersin diýip doga edýärin. 18 Onuň çakylygynyň beren umydyny, mukaddeslerdäki mirasynyň şöhratly baýlygyny, 19 biz iman edenlerde bolan güýjüniň biçak uludygyny biler ýaly, ýüregiňiziň gözleri aýdyňlansyn diýip doga edýärin. 20 Bu güýç Mesihi ölümden direldip, Gökdäki älemlerde Öz sagynda oturdanynda Hudaýyň Onda işleden güýçli gudratynyň işleýşine meňzeşdir. 21 Mesih her hökümdarlykdan, ygtyýarlylykdan, gudrat we häkimiýetden, diňe bir şu döwürde däl, eýsem, geljek döwürde-de tutuljak her atdan has belentdir. 22 Hudaý bar zady Onuň aýaklary astyna tabyn edip, Ony bütin zatlara baş bolar ýaly, imanlylar ýygnagyna berdi. 23 Ýygnak Onuň tenidir, her zady her taýdan dolduranyň dolulygydyr.
Ölümden ýaşaýşa gowuşdyk
1 Siz bir wagtlar içinde gezýän ýazyk we günäleriňiz zerarly ölüdiňiz. Bu dünýäniň gerdişine, söz diňlemeýän adamlarda häzir işleýän ruhuň, ýagny howadaky erbet güýçleriň hökümdaryna uýardyňyz. 3 Bir wagtlar biziň hemmämiz günäli teniň, akylyň islegini kanagatlandyryp, tenimiziň höweslerine görä olaryň arasynda ýaşapdyk, tebigatymyz boýunça beýlekiler ýaly, gahar-gazaba sezewar bolan adamlardyk. 4 Emma rehime baý Hudaý bizi çäksiz söýgi bilen söýýänligi üçin, 5 ýazyklarymyz zerarly öli hem bolsak, Mesih bilen bilelikde direltdi. Siz Onuň merhemeti bilen gutuldyňyz. 6 Hudaý Mesih Isada bize bolan mähribanlygyndaky merhemetiniň çäksiz baýlygyny geljek döwürlerde görkezmek üçin, 7 Mesih Isada bizi Onuň bilen direldip, Gökdäki älemlerde oturtdy. 8 Siz iman arkaly merhemet bilen gutuldyňyz. Bu siziň öz tagallaňyz däl, Hudaýyň sylagydyr. 9 Hiç kim magtanmaz ýaly, oňat işlere-de bagly däldir. 10 Çünki biz Hudaýyň öňden taýýarlan oňat işlerinde gezer ýaly, Onuň Mesih Isada ýaradylan eseridiris.
Hudaýyň täze ýygnagy
11 Şonuň üçin bir wagtlar özge milletlerden dogan, tende adam eli bilen emele gelen sünnetlilik bilen sünnetli diýip atlandyrylanlar tarapyndan sünnetsiz diýlen siz, 12 şol wagtlar Mesihsiz, Ysraýyla raýatlykdan mahrum, wadanyň ähtlerine ýat, umytsyz, dünýäde Hudaýsyz bolandygyňyzy ýada salyň. 13 Bir wagtlar Hudaýdan daş bolan siz indi Mesih Isada, Mesihiň gany saýasynda Oňa ýakyn bolduňyz. 14 Çünki Ol biziň parahatlygymyzdyr. Ol iki tarapy birleşdirip, aradaky diwary, duşmançylygy Öz teni bilen ýykdy. 15 Tabşyryklardan ybarat buýruklar kanunyny ýatyrdy. Ol muny Özünde ikisinden bir täze adam ýaradyp, parahatlygy berkarar etmek, 16 duşmançylygy haçda öldürip, haç arkaly bir tende ikisini Hudaý bilen ýaraşdyrmak üçin etdi. 17 Mesih gelip, daşdaky size hem ýakyndakylara parahatlygy yglan etdi. 18 Çünki biziň ikimiziň bir Ruhda Ol arkaly Atanyň huzuryna çykara ýolumyz açykdyr. 19 Şeýlelikde, siz indi ýat, mysapyr däl-de, mukaddesleriň watandaşy bolup, Hudaýyň maşgalasyna degişlisiňiz. 20 Isa Mesihiň Özi burç daşy bolup, siz resullaryň, pygamberleriň düýp-teýkarynda bina edildiňiz. 21 Bütin ymarat Rebde bir mukaddes ybadathana bolsun diýip, Onda örülýär, beýgelýär. 22 Siz hem Ruhda Hudaýyň mesgeni bolmak üçin, bilelikde Mesihde bina edilýärsiňiz.
Pawlusa aýan bolan syr
1 Şu sebäpli, siz özge milletler ugrunda Mesih Isanyň bendisi bolan men Pawlus siziň üçin doga edýärin. 2 Hudaýyň siziň üçin maňa beren merhemetiniň wekilliginden siziň habaryňyz bardyr. 3 Ozal hem size gysgaça ýazyşym ýaly, Mesihiň syry maňa ylham arkaly aýan boldy. 4 Bu haty okanyňyzda, meniň bu syra düşünýänligimi aňarsyňyz. 5 Ine, Hudaýyň mukaddes resullaryna, pygamberlerine Ruh arkaly aýan edilişi ýaly, öňki nesillere bildirilmedik bu syr şeýle: 6 özge milletler hem mirasa şärikdir, olar hem bir teniň agzalary bolup, Hoş Habar arkaly Mesih Isada berlen wada şärikdir. 7 Men Hudaýyň güýjüniň işleýşi boýunça özüme berlen merhemetiniň sylagy saýasynda şol Hoş Habaryň gullukçysy boldum. 8 Mesihiň akyl ýetmez baýlygyny milletlere wagyz etme, 9 bar zatlary Isa Mesih arkaly ýaradan Hudaýdaky ezelden gizlin syryň nähili düzgünleşdirilişini ähli adamlara aýdyňlaşdyrma merhemeti ähli mukaddesleriň iň ähmiýetsizi bolan maňa berildi. 10 Bu ― Hudaýyň köp taraply akyldarlygy, Onuň başlangyçdan Rebbimiz Isa Mesihde edinen maksadyna görä, 11 imanlylar ýygnagy arkaly asmandaky älemde bolan hökümdarlara, ygtyýarlara bildiriljek bolup edildi. 12 Biz Mesihe bolan imanymyz arkaly Ondan gaýrat alyp, Hudaýa ýakynlaşmaga ynamlydyrys. 13 Şonuň üçin siziň ugruňyzda görýän muşakgatlarym zerarly ruhdan düşmäň diýip, sizden haýyş edýärin. Meniň muşakgatlarym size şöhrat gazandyrar.
Mesihiň söýgüsini tanamak
14 Şoňa görä-de, Ýerde-Gökde her maşgalanyň adyny Özünden alan Rebbimiz Isa Mesihiň Atasynyň öňünde dyza çöküp, 16 Mesih iman arkaly ýürekleriňizde ýaşar ýaly, 17 Ol şöhratynyň baýlygyna görä, Öz Ruhy arkaly sizi içki häsiýetiňizde gudrat bilen güýçlendirsin diýip dileg edýärin. 18 Şeýlelikde, Hudaýyň bütin dolulygy bilen dolar ýaly, söýgüde kök urup, düýp tutup, hemme mukaddesler bilen bilelikde Mesihiň söýgüsiniň nähili giň, uzyn, belent we çuňňurdygyna düşünmegi, 19 bilimden ýokary çykan bu söýgini tanamagy başarmagyňyz üçin dileg edýärin. 20 Bizde işleýän gudratyna görä, her haýyşymyzdan, oýlanyşymyzdan has ýokary zatlary etmegi başarýan Hudaýa, 21 imanlylar ýygnagynda, Mesih Isada bütin nesillerden nesillere ebedilik şöhrat bolsun! Omyn.
Ruhuň birligini goraň
1 Şeýlelikde, Reb ugrunda bendi bolan men sizden çagyrylyşyňyza mynasyp gezmegi haýyş edýärin. 2 Pes göwünlilik, ýumşaklyk bilen, sabyr hem söýgi bilen birek-birege sabyr-takatly boluň. 3 Ruhuň birligini parahatlyk bagy bilen goramaga gaýrat ediň. 4 Çagyrylanyňyzda bir umyda çagyrylyşyňyz ýaly, ten bir, Ruh bir, 5 Reb bir, iman bir, çokundyryş birdir. 6 Hemme zadyň üstünde, hemme zat arkaly we hemmäňizde bolan hemmäniň Hudaýy hem Atasy birdir. 7 Biziň her birimize Mesihiň sylagynyň ölçegine görä merhemet berildi. 8 Munuň üçin: «Belentlige çykyp, tussaglary yzyna tirkedi. Adamlara sylaglar berdi» diýilýär. 9 Ine, bu «çykdy» sözi, Mesih öňürti aşak, ýer ýüzüne indi diýmek däl-mi, näme? 10 Inen-de, ähli zady doldurmak üçin bütin Gögüň depesine çykan-da birdir. 11 Biziň hemmämiz imanda, Hudaýyň Ogluny tanamada birlige, kämillige, Mesihiň dolulygyndaky ýetişenlik derejä ýetýänçäk, 12 mukaddeslere gulluk etme wezipesini berjaý etmek üçin, Mesihiň bedeniniň abatlanmagy üçin, 13 Ol käbirleri resul, käbirleri pygamber, käbirleri Hoş Habarçy, käbirleri çopan, käbirleri öwrediji edip belledi. 14 Ol muny biz mundan beýläk adamlaryň aldawçylygy, azaşdyryjy hileler gurmakdaky ökdeligi arkaly her taglymatyň ýeli bilen kowulýan, eýläk-beýläk iteklenýän çagalar bolman, 15 eýsem hakykaty söýgi bilen aýdyp, bedeniň Başy bolan Mesihe baka her ugurdan ösmegimiz üçin etdi. 16 Bütin beden her bognuň kömegi bilen baglanyp birikdirilýär, her agzanyň kadaly işleýşi bilen Onuň saýasynda söýgüde ösüp, abatlanýar.
Köne we täze ýaradylyş
17 Munuň üçin men muny aýdyp, Rebbiň adyndan size duýduryş berýärin: mundan beýläk, özge milletleriň gezişi ýaly, olaryň boş pikirlerine eýerip gezmäň. 18 Olar ýürekleriniň gatylygy zerarly, içlerindäki nadanlyk üçin Hudaýyň ýaşaýşyna ýat boldular, aň-düşünjeleri garaňkyrady. 19 Bütin duýgularyny ýitirip, açgözlük bilen her hili hapa işi ýerine ýetirip, özlerini ahlaksyzlyga berdiler. 20 Emma siz Mesihi beýle öwrenen dälsiňiz. 21 Siz, elbetde, Isa hakda eşidensiňiz, Ondaky hakykat boýunça Onuň ýolunda tälim alansyňyz. 22 Şunluk bilen, öňki ýaşaýşyňyza degişli bolup, aldawçy höwesler bilen çüýrän köne ýaradylyşy egniňizden çykaryň. 23 Pikirleriňiziň ruhunda täzeleniň. 24 Çyn dogrulyk hem mukaddeslikde Hudaýyň meňzeşliginde döredilen täze ýaradylyşy geýniň. 25 Ýalany egniňizden çykaryp, her biriňiz öz goňşyňyza hakykaty aýdyň. Çünki biziň hemmämiz bir bedeniň agzalarydyrys. 26 Gaharlanyň, ýöne günä etmäň. Gaharyňyzyň üstüne gün ýaşmasyn. 27 Iblise ýol bermäň. 28 Ogrulyk eden indi ogrulyk etmän, gaýtam, mätäje paýlamaga zady bolar ýaly, öz eli bilen zähmet çekip, oňat iş etsin. 29 Agzyňyzdan hiç haçan hapa söz çykarman, gaýtam, eşidenler peýdalanar ýaly, gerekli abatlyk üçin oňat sözler aýdyň. 30 Hudaýyň Mukaddes Ruhuny gamgyn etmäň. Siz gutulyş güni üçin, ol Ruh bilen möhürlenensiňiz. 31 Her ýamanlyk bilen birlikde her hili kine, gahar, gazap, galmagal we ýamanlama sizden daş bolsun. 32 Biri-biriňize mähriban, gamhor boluň, Hudaýyň sizi Mesihde bagyşlaýşy ýaly, siz hem biri-biriňizi bagyşlaň.
1 Şeýlelikde, söýgüli çagalar ýaly bolup, Hudaýdan görelde alyň. 2 Mesih bizi nähili söýen bolsa, Özüni biziň üçin atyr ysly sowgat, gurban hökmünde Hudaýa hödürlän bolsa, onda siz hem söýgüde geziň. 3 Zynanyň, her hili hapalyk ýa açgözlügiň araňyzda ady-da agzalmasyn. Beýle zatlar mukaddeslere ýaraşýan däldir. 4 Araňyzda edepsizlik, ýaňralyk, ýakymsyz ýaňsy bolmasyn. Bular ýaraşykly däldir. Munuň deregine şükür edilsin. 5 Şuny bilip goýuň, hiç bir ahlaksyzyň, hapanyň ýa-da butparaz açgözüň Mesihiň we Hudaýyň Patyşalygynda mirasy ýokdur. 6 Hiç kim sizi boş sözler bilen aldamasyn, çünki Hudaýyň gazaby söz diňlemeýänleriň başyna şu zatlar zerarly gelýändir. 7 Şonuň üçin olar bilen gatnaşyk etmäň.
Yşykda geziň
8 Siz bir wagtlar garaňkylykdyňyz, ýöne indi Rebde yşyksyňyz. Yşyga degişli ynsanlar bolup geziň. 9 Çünki Ruhuň miwesi her hili ýagşylykdan, dogrulykdan we hakykatdan ybaratdyr. 10 Rebbiň pisindi oturjak zady aňlajak boluň. 11 Garaňkylygyň miwesiz işlerine gatyşmaň, gaýtam, olary paş ediň. 12 Garaňkylykdakylaryň ogrynça edýän zatlaryny aýtmak aýypdyr. 13 Ýöne yşygyň paş eden ähli zady görner. Çünki ähli zady äşgär edýän yşykdyr. 14 Şonuň üçin: «Oýan, eý uka giden! Ölümden direl! Mesih saňa yşyk saçar» diýilýär. 15 Şeýlelikde, akylsyzlar ýaly däl-de, akyldarlar ýaly, ünsüňizi dykgatly gezmäge gönükdiriň. 16 Pursatdan peýdalanyň, çünki günler ýamandyr. 17 Munuň üçin akmak bolman, Rebbiň isleginiň nämedigine düşüniň. 18 Şerapdan serhoş bolmaň, onda edepsizlik bardyr, Ruhdan doly boluň. 19 Biri-biriňize mezmurlar, öwgüli aýdymlar, ruhy nagmalar aýdyň, tüýs ýürekden Rebbe sazlar çalyp, nagmalar düzüň. 20 Hemişe ähli zat üçin Rebbimiz Isa Mesihiň ady bilen Ata Hudaýa şükür edip,
Är-aýal gatnaşygy
21 Mesihe bolan uly hormatyňyz bilen birek-birege tabyn boluň. 22 Eý aýallar, Rebbe tabyn bolýan ýaly, äriňize tabyn boluň. 23 Çünki Mesihiň bedeniň Halasgäri bolup, imanlylar ýygnagynyň başy bolşy ýaly, erkek hem aýalyň başydyr. 24 Imanlylar ýygnagynyň Mesihe tabyn bolşy ýaly, aýallar-da herki zatda öz ärine tabyn bolsun. 25 Eý ärler, Mesihiň imanlylar ýygnagyny söýşi ýaly, siz hem aýalyňyzy söýüň. 26 Mesih imanlylar ýygnagyny suw bilen ýuwup, Hudaýyň sözi bilen tämizläp, mukaddes etmek üçin, 27 ony Özüne tegmiltsiz, ýygyrtsyz ýa-da şoňa meňzeş zatlarsyz şöhratda hödürlemek üçin, ýygnagyň mukaddes hem müýnsüz bolmagy üçin onuň ugrunda Özüni pida etdi. 28 Şunuň ýaly hem ärler aýalyny öz teni kimin söýmelidir. Aýalyny söýýän özüni söýýändir. 29 Çünki hiç kim hiç haçan öz tenini ýigrenmän, gaýtam, Mesihiň imanlylar ýygnagyny edişi ýaly, ony iýmitlendirip timarlaýandyr. 30 Çünki biz Onuň etinden, süňkünden bolup, Onuň bedeniniň agzalarydyrys. 31 «Şol sebäpden hem erkek ata-enesini goýup, aýaly bilen höwrüger we ikisi bir ten bolar». 32 Bu syr uly, ýöne men Mesih barada, imanlylar ýygnagy barada gürrüň edýärin. 33 Şeýlelikde, her biriňiz aýalyňyzy özüňiz ýaly söýüň, aýal hem ärini sylasyn.
Maşgala gatnaşygy
1 Eý çagalar, Rebde ene-ataňyzyň sözlerine gulak asyň, çünki bu dogrudyr. 2 «Ýagşylyk görüp, ýer ýüzünde ýaşyň uzak bolar ýaly, ataňy, eneňi syla». 3 Wada bilen berlen ilkinji buýruk şudur. 4 Eý atalar, siz hem çagalaryňyzy gaharlandyrman, olary Rebbiň terbiýe hem öwüdi bilen ulaldyň.
Gul-hojaýyn gatnaşygy
5 Eý gullar, dünýädäki hojaýynyňyzyň sözüne, Mesihiň sözüne gulak asýan ýaly, gorky, titreme we akýüreklilik bilen gulak asyň. 6 Adama ýaranjak bolýanlar ýaly, göze hoş görünsin diýip, iş bitirmän, eýsem, Mesihiň gullary hökmünde Hudaýyň islegini ýürekden berjaý ediň. 7 Adamlara däl-de, Rebbe gulluk edýän ýaly, ýagşy niýet bilen gulluk ediň. 8 Çünki gul bolsun, azat bolsun, her kimiň eden her ýagşylygynyň Rebden gaýtjagyny bilýänsiňiz. 9 Eý hojaýynlar, siz hem gullaryňyza şeýle ediň, olara gorky salmaň. Çünki olaryň hem öz Rebbiňiziň Gökdedigini, Onuň tarapgöýlik etmeýänini bilýänsiňiz.
Hudaýyň beren ýaraglary
10 Mahlasy, Rebde, Onuň üstün gudratynda güýçleniň. 11 Iblisiň hilelerine garşy durup biler ýaly, Hudaýyň ähli ýaraglaryny dakynyň. 12 Çünki biziň söweşimiz adamlara garşy däl-de, hökümdarlara garşy, ygtyýarlylara garşy, bu garaňky dünýäniň häkimiýetlerine garşy, ýamanlygyň Gökdäki ruhy gudratlaryna garşydyr. 13 Şonuň üçin ýaman günde garşylyk görkezmegi, zerur bolan her zady edeňizden soň, ýeriňizde durmagy başarar ýaly, Hudaýyň ähli ýaraglaryny ele alyň. 14 Şeýlelikde, biliňizi hakykat bilen guşap, egniňize dogrulyk sowudyny geýip, 15 aýaklaryňyza bolsa parahatlyk getirýän Hoş Habary wagyz etme taýynlygyny geýip, ýeriňizde duruň. 16 Bularyň ählisiniň üstesine-de, iman galkanyny ele alyň! Onuň bilen şeýtanyň bütin otly oklaryny öçürmegi başararsyňyz. 17 Gutulyş tuwulgasyny, Hudaýyň sözi bolan Ruhuň gylyjyny alyň. 18 Her hili doga we dileg bilen, hemişe Ruhda doga ediň. Şu maksat bilen bütin mukaddesler üçin ýalbaryp, durnuklylykda hüşgär boluň. 19 Ugrunda zynjyr bilen bagly bolup, ilçilik edýän Hoş Habarymyň syryny batyrgaýlyk bilen wagyz etmek üçin, agzymy her açanymda gerekli sözler berler ýaly, meniň üçin hem doga ediň. 20 Hoş Habary bolmalysy ýaly batyrgaýlyk bilen bildirmegim üçin doga ediň.
Salamlar
21 Meniň nähilidigimi, näme edýänimi siz biler ýaly, söýgüli doganymyz, Rebbiň sadyk hyzmatkäri Tihikus size bar zady aýdar. 22 Ine, şunuň üçin hal-ýagdaýymyzy biliň, ol ýüregiňize teselli bersin diýip, Tihikusy size ýolladym. 23 Ata Hudaýdan, Reb Isa Mesihden doganlara parahatlyk, iman, söýgi dileg edýärin. 24 Hudaýyň merhemeti Rebbimiz Isa Mesihi ölmez-ýitmez söýgi bilen söýýänleriň bary bilen bolsun! Omyn.
1 Mesih Isanyň guly men Pawlus we Timoteosdan Filipidäki gözegçiler hem hyzmatçylar bilen bilelikde Mesih Isada bolan ähli mukaddeslere salam! 2 Atamyz Hudaý, Reb Isa Mesih size merhemet etsin, parahatlyk bersin!
Şükür we doga
3 Men sizi her gezek ýatlanymda, Hudaýyma şükür edip, 4 ilkinji günden tä şu wagta çenli Hoş Habary ýaýratmakda eden hyzmatdaşlygyňyz sebäpli, 5 hemişe, her dogamda baryňyz üçin şatlyk bilen dileg edýärin. 6 Sizde oňat işe başlan Hudaýyň Mesih Isanyň gününe çenli muny bitirjekdigine ynamym bar. 7 Siziň baryňyz hakda şeýle oýlanmagym hakdyr, çünki siz meniň ýüregimdesiňiz. Zynjyrlar bilen bagly bolsam-da, Hoş Habary gorap, tassyklasam-da, siziň baryňyz Hudaýyň merhemetine meniň bilen paýdaşsyňyz. 8 Mesih Isanyň söýgüsi bilen hemmäňizi nähili küýseýänligime Hudaý güwämdir. 9 Siz Hudaýyň şöhraty hem öwgüsi üçin, Isa Mesihden gelen dogrulygyň miwesinden dolup, 10 Mesih Isanyň gününe çenli sap, müýnsüz bolar ýaly, 11 iň ýokary zatlara göz ýetirmegiňiz üçin, söýgiňiz bilim hem düşünjede barha artsyn diýip doga edýärin.
Hoş Habaryň ýaýramagy
12 Eý doganlar, meniň başdan geçirenlerimiň Hoş Habaryň ýaýramagyna ýarandygyny bilmegiňizi isleýärin. 13 Çünki kaýsaryň tutuş köşgüni saklaýan esgerlere we beýlekilere meniň Mesih ugrunda zynjyrlar bilen baglydygym şonuň netijesinde mälim boldy. 14 Doganlaryň aglabasy meniň zynjyrlar bilen baglydygym üçin Rebbe ynanyp, Hudaýyň sözüni gorkusyz sözlemekde öňküsinden hem köp batyrlyk görkezýärler. 15 Käbirleri bahyllyk hem jedel bilen, käbirleri ýagşy niýet bilen Mesihi wagyz edýär. 16 Olar meniň Hoş Habaryň goragçysy edip oturdylandygymy bilip, muny söýgi bilen edýär. 17 Emma beýlekiler ýürek saplygy bilen däl-de, bendiligimde maňa muşakgat ýetirjek bolup, Mesihi igenjeňlik bilen wagyz edýär. 18 Edilende näme? Isle bahana bilen, isle hakykat bilen, garaz, her ýol bilen Mesih wagyz edilýär. Men muňa şatlanýaryn we şatlanaryn. 19 Çünki munuň siziň dogalaryňyz arkaly hem-de Isa Mesihiň Ruhunyň kömegi arkaly meniň gutulmagyma sebäp boljagyny bilýärin. 20 Men hiç bir zatda utanjym bolman ýaşasam hem, ölsem hem, hemişekisi ýaly, Mesihiň häzir hem bedenimde öwgi bilen beýgeldilmegi üçin, doly gaýrat etmäge uly umyt bilen garaşýaryn. 21 Çünki meniň üçin ýaşaýyş Mesih, ölüm hem gazançdyr. 22 Bedende ýaşajak bolsam, bu maňa hasylly zähmet çekmäge pursat bolar. Şeýlelikde, haýsysyny saýlajagymy bilmeýärin. 23 Her iki tarapa-da çekilýärin. Men aýrylmagy, Mesih bilen bolmagy arzuw edýärin, bu has gowudyr. 24 Ýöne meniň bedende galmagym siziň üçin has gerekli. 25 Men galjagymy açyk bilýärin. 26 Ýene ýanyňyzda bolmagym bilen, men sebäpli Mesih Isada bolan magtanjyňyz artar ýaly, imanda ilerlemegiňiz, şatlanmagyňyz üçin, baryňyz bilen galaryn. 27 Diňe gezişiňiz Mesihiň Hoş Habaryna mynasyp bolsun. Şeýlelikde, gelip, sizi görsem-de, ýanyňyzda bolman, hal-ýagdaýyňyzy eşitsem-de, siziň bir ruhda berk duranyňyzy, Hoş Habara bolan iman üçin bir jan bolup göreşýäniňizi, özüňize garşy çykýanlardan hiç zatda gorkmaýanyňyzy bileýin. 28 Bu bolsa olara heläk boljaklaryny, size-de gutuljagyňyzy görkezýän belgidir. Bular hem Hudaý tarapyndyr. 29 Çünki Mesihiň hatyrasyna Oňa diňe iman getirmek däl, eýsem, Onuň ugrunda görgi görmek hem size berlendir. 30 Siziň alyp barýan göreşiňiz menden gören we häzir hem alyp barýanymy eşiden göreşiňizdir.
Mesihden görelde alyň
1 Şeýlelik bilen, Mesihde bolmakda teselli, söýgüden dogan göwünlik, Ruha şäriklik bar bolsa, ýürekden bir duýgy we rehimdarlyk bar bolsa, 2 onda bir pikir hem söýgüde, ruhda hem maksatda birleşip, begenjimi dolduryň. 3 Hiç bir zady igenjeňlik, şöhratparazlyk bilen etmän, eýsem, kiçigöwünlilik bilen beýlekileri özüňizden üstün saýyp ediň. 4 Her kim diňe öz peýdasyny däl-de, beýlekileriň hem peýdasyny gözlesin. 5 Mesih Isada bolan bu pikir sizde-de bolsun. 6 Ol Hudaýyň häsiýetine eýe bolsa-da, Hudaý bilen deňligi olja hasap etmän, 7 gaýtam, gul häsiýetini alyp, adam keşbine girdi, Özüni hiç etdi. 8 Sypatda ynsan bolup, ölüme, hatda haç üstündäki ölüme-de boýun egip, Özüni kiçeltdi. 9 Şonuň üçin hem Hudaý Ony juda beýgeldip, Oňa ähli atdan belent ady berdi. 10 Ol muny Gökdäkileriň, Ýerdäkileriň we Ýer astyndakylaryň bary Isanyň adynyň hatyrasyna dyz epsin, 11 her dil Ata Hudaýyň şöhraty üçin Isa Mesihiň Rebdigini ykrar etsin diýip etdi.
Gutulyşyňyzy amala aşyryň
12 Eý, söýgüli doganlar, şonuň üçin, mydama söze gulak asyşyňyz ýaly, diňe meniň barlygymda däl, has-da beter şu wagt ýoklugymda gorky hem titreme bilen öz gutulyşyňyzy amala aşyryň. 13 Çünki Öz halaýşyna görä, sizde hem islemegi, hem-de emele getirmegi hasyl edýän Hudaýdyr. 14 Dünýäde yşyk kimin ýalpyldaýan egri hem azgyn nesliňiziň ortasynda aýypsyz, sap, Hudaýyň müýnsüz çagalary bolmak üçin, 15 ähli zady hüňürdisiz, jedelsiz ediň. 16 Men biderek ýere ýortmanlygym, biderek ýere zähmet çekmänligim üçin, Mesihiň gününde magtanar ýaly, ýaşaýyş sözüni gaýym tutuň. 17 Siziň imanyňyzyň gurbany we gullugy üstüne ganym Hudaýa hödürlenen şerap ýaly dökülse-de, men şatlanaryn, hemmäňiziň şatlygyňyza şärik bolaryn. 18 Şeýlelikde, siz hem şatlanyň, şatlygyma şärik boluň.
Timoteos we Epafrodit
19 Men siziň hal-ýagdaýyňyzdan habarly bolup, göwnümi ynjaldaýyn diýip, size basym Timoteosy ýollamagy Reb Isada umyt edýärin. 20 Çünki siziň ýagdaýyňyz barada onuň ýaly oýlanyp, ýürekden aladalanjak başga adamym ýok. 21 Sebäbi hemmeler Isa Mesihiňkini däl-de, öz peýdasyny gözleýär. 22 Timoteosyň bolsa, atasynyň ýanynda işleýän oglan ýaly meniň bilen birlikde Hoş Habaryň ýaýramagyna hyzmat etmek bilen, öz gadyr-gymmatyny subut edenini siz bilýänsiňiz. 23 Men ýagdaýymyň nähili boljagyny bilen badyma, ony ýollaryn diýip umyt edýärin. 24 Özümiň hem basym barjagyma Rebde ynamym bar. 25 Emma siz tarapdan iberilen, mätäçligimde maňa gulluk eden doganym, işdeşim hem söweşdeş ýoldaşym Epafroditi size ýollamagy zerur bildim. 26 Çünki ol hemmäňizi küýsäp, özüniň hassadygyny eşideniňiz üçin gaty gussa çekýärdi. 27 Dogrudan-da, ol ölüm ýassygynda ýatdy, ýöne Hudaý oňa, diňe oňa däl, eýsem, gaýgy üstüne gaýgy çekmez ýaly, maňa-da rehim etdi. 28 Şeýlelikde, siz ony gaýtadan görüp begenersiňiz, onsoň meniň hem gaýgylarym ýeňlär diýip, ony howlukmaç ýollaýaryn. 29 Bütin şatlyk bilen ony Rebde garşylaň, onuň ýaly adamlary hormatlaň. 30 Çünki ol siziň maňa bolan gullugyňyzyň ýetmezini doldurjak bolup, janyny howp astyna sokup, Mesihiň işi ugrunda tas ölüpdi.
Hudaýdan gelen dogrulyk
1 Eý doganlar, mahlasy, Rebde şatlanyň. Size bir zady gaýtalap ýazyp oturmagyň maňa zähmeti ýok, ýöne bu siziň howpsuz bolmagyňyz üçindir. 2 Ýamanlyk edýän adamlardan, ol itlerden ägä boluň. Ýalan sünnetden ägä boluň. 3 Çünki çyn sünnetliler, Hudaýa Ruhda gulluk edýän, Mesih Isa bilen magtanýan, bedene ynam etmeýän bizdiris. 4 Aslyýetinde, meniň bedene-de ynam etmäge tutarygym bar. Başga biri tene ynam etmegi pikir edýän bolsa, meniň onuňkydan hem köp tutarygym bar. 5 Men dogulmagymyň sekizinji gününde sünnetlendim. Ysraýyl urugyndan, Benýamyn taýpasyndan, ýewreýlerden bir ýewreý bolup, Mukaddes Kanun boýunça fariseýdirin. 6 Yhlas diýseňiz, imanlylar ýygnagyna azar berdim, Kanundaky dogrulyk diýseňiz, aýypsyzdym. 7 Maňa gazanç bolan her zady Mesihiň hatyrasyna zyýan saýdym. 8 Hawa, ugrunda bar zadymy ýitiren Rebbim Mesih Isany tanamagyň artyk gymmaty üçin her zady zyýan saýýaryn, Mesihi gazanjak bolup, syr-süplük saýýaryn. 9 Muny Mukaddes Kanundan gelen öz dogrulygyma däl, eýsem, Mesihe bolan iman arkaly berlen, iman saýasynda Hudaýdan gelen dogrulyga eýe bolup, Mesihde boljak bolup edýärin. 10 Ölüminde Oňa meňzäp, Ony tanamak, direlişiniň güýjüni, görgülerine şärikligiň nähilidigini bilmek, 11 garaz, ölümden direlişe ýetmek isleýärin. Pellehana tarap ylgalyň. 12 Men häzirden bulara ýetenimi ýa kämilleşenimi aýtmaýaryn, ýöne Mesihiň meni gazanmakdaky maksadyny gazanjak bolup jan çekýärin. 13 Doganlar, men özümi muny gazanan hasap etmeýärin. 14 Emma bir zady edýärin: yzdaky zatlary unudyp, öňdäkilere el uzadyp, Hudaýyň Mesih Isadaky arşa tarap bolan çakylygynyň baýragyna mynasyp bolmak üçin, pellehana tarap ylgaýaryn. 15 Şeýlelik bilen biz, kämiller, barymyz şu pikirde bolalyň. Siz bir zatda başga hili pikirde bolsaňyz, onda Hudaý muny-da size açyk görkezer. 16 Ýöne nämä ýeten bolsak, şol düzgüne laýyk gezip, şol pikirde bolalyň. 17 Doganlar, menden görelde almakda birleşiň. Bizden alan göreldäňize görä gezýänlere serediň. 18 Çünki size ençeme gezek aýdyşym ýaly, häzir-de aglap aýdýaryn, köp adamlar Mesihiň haçyna duşman bolup gezýär. 19 Olaryň soňy heläkçilikdir. Taňrysy garynlarydyr. Olar öz aýyplary bilen magtanyp, diňe bu dünýäniň pikirini edýär. 20 Biziň watanymyz Gökdedir. Şol ýerden hem Halasgäre, Reb Isa Mesihe garaşýandyrys. 21 Ol her zady Özüne tabyn etmegi başarýan güýji bilen biziň ujypsyz bedenimizi üýtgedip, Öz şöhratly bedenine meňzeder.
Öwütler
1 Munuň üçin, eý, meniň küýseýän söýgüli doganlarym, guwanjym we başymyň täji, Rebde berk duruň, eý söýgüliler. 2 Men Ewodiýa we Sintihä ýalbarýaryn, Rebde pikirdeş bolsunlar. 3 Hawa, eý, çyn işdeşim, senden-de bu aýallara garaşyk etmegi haýyş edýärin, çünki bular meniň bilen, Klement we atlary ýaşaýyş kitabynda ýazylan beýleki işdeşlerim bilen Hoş Habary ýaýratmak ugrunda göreşdiler. 4 Rebde hemişe şatlanyň, ýene-de aýdýaryn: şatlanyň. 5 Siziň ýumşaklygyňyz bütin ynsanlara belli bolsun. Rebbiň gelmeli wagty golaýdyr. 6 Hiç zadyň aladasyny etmän, her zatda dilegleriňizi doga we ýalbarma arkaly şükür bilen Hudaýa bildiriň. 7 Her hili düşünjeden ýokary bolan Hudaýyň parahatçylygy Mesih Isada siziň ýüregiňizi, pikirleriňizi gorar. 8 Mahlasy, eý doganlar, dogry, hormatly, adalatly, tämiz, ýakymly, taryplanýan näme bar bolsa, artyk we öwgä mynasyp bir zat bar bolsa, siz şol hakda oýlanyň. 9 Menden öwrenen, kabul eden, eşiden we gören zatlaryňyzy ediň, onsoň parahatlyk beren Hudaý siziň bilen bolar.
Pawlusyň minnetdarlygy
10 Ahyrsoňy, men hakdaky aladaňyzy täzeleýändigiňiz üçin, Rebde gaty şatlanýaryn. Aslyýetinde, aladalanýardyňyz, ýöne pursat ýokdy. 11 Bulary ýetmezçiligimiň barlygy zerarly diýmeýärin, çünki her hili ýagdaýda baryma kaýyl bolmagy öwrendim. 12 Mätäçlik çekmegi-de, bolelin ýaşamagy-da bilýärin. Her hili ýagdaýda hem doklugyň, hem açlygyň, hem bolelin ýaşamagyň hem-de mätäçlikde bolmagyň syryny öwrendim. 13 Özümi güýçlendirýän Mesih arkaly her zady etmegi başarýaryn. 14 Ýöne siz meniň muşakgatlaryma şärik bolup gowy etdiňiz. 15 Hoş Habaryň ýaňy ýaýramaga başlan wagtlarynda, men Makedoniýadan ýola düşenimde, özüňizden başga hiç bir ýygnagyň alyş-beriş işinde maňa goşulmandygyny, eý filipililer, siz-de bilýänsiňiz. 16 Men Selanikdekäm hem siz bir-iki gezek hajatlarym üçin maňa kömegiňizi ýetirdiňiz. 17 Men sylag ugrunda däl, diňe siziň hasabyňyza köpeljek miweleri gözleýärin. 18 Ähli zadym bar, artygy bilen bar. Sizden gelen sowgatlary Epafroditden alanym üçin, kem zadym galmady. Bular: hoşboý ys, Hudaýyň halajak gurbanlary. 19 Meniň Hudaýym ähli hajatyňyzy Mesih Isadaky şöhratly baýlygy bilen doldurar. 20 Atamyz Hudaýa ebedilik şöhrat! Omyn.
Salamlar
21 Bütin mukaddeslere Mesih Isada salam aýdyň. Meniň ýanymdaky doganlar size salam aýdýar. 22 Bütin mukaddesler, ylaýta-da, kaýsaryň içersi salam aýdýar. 23 Reb Mesihiň merhemeti siziň ähliňiz bilen bolsun! Omyn.
1 Hudaýyň islegi bilen Mesih Isanyň resuly bolan men Pawlusdan, doganymyz Timoteosdan, 2 Kolosedäki mukaddes hem imanly doganlara salam! Atamyz Hudaý we Reb Isa Mesih size merhemet etsin, parahatlyk bersin.
Pawlus Hudaýa şükür edýär
3 Biz mydama siziň üçin doga edip, Rebbimiz Isa Mesihiň Atasy Hudaýa şükür edýäris. 4 Çünki size gelip gowşan Hoş Habaryň hak sözüni öňden eşiden we siziň üçin Gökde saklanan umydyňyz üçin, 5 siziň Mesih Isa bolan imanyňyzy, bütin mukaddeslere bolan söýgiňizi eşitdik. 6 Bu Hoş Habar, ony eşidip, Hudaýyň merhemetine hakykatdan göz ýetiren günüňizden bäri, siziň araňyzda bolşy ýaly, bütin dünýäde-de miwe berip, ösüp gelýär. 7 Muny-da biziň üçin Mesihiň sadyk hyzmatkäri söýgüli işdeşimiz Epafradan öwrendiňiz. 8 Siziň Ruhdaky söýgiňizi-de bize ol habar berdi.
Pawlusyň koloseliler baradaky dogasy
9 Muny eşiden günümizden bäri, biz hem siziň üçin doga etmegiň, bütin akyldarlyk we ruhy düşünjede Hudaýyň isleginiň bilimi bilen dolmagyňyzy dilemegiň yzyny üzmeýäris. 10 Rebbe mynasyp ýagdaýda gezip, Ony her babatda hoşnut etmegiňiz, her oňat işde miwe berip, Hudaýy tanamakda ösmegiňiz, 11 Onuň şöhratly gudratyna görä, bütin sabyr, çydam üçin, her hili güýç bilen güýçlenmegiňiz üçin dileg edýäris. 12 Mukaddesleriň nurdaky mirasyndan paý almaga size başarnyk beren Hudaýa, Ata begenç bilen şükür etmegiňiz üçin doga edýäris. 13 Ol bizi garaňkylyk häkimliginden gutaryp, Öz söýgüli Oglunyň Patyşalygyna göçürdi. 14 Biz Onda gutulyşa, günäleriň ötülmegine eýediris.
Mesihiň kimdigi we wezipesi
15 Görünmez Hudaýyň keşbi, bütin ýaradylyşyň ilkinji doglany Oldur. 16 Sebäbi Gökdäki we ýerdäki görünýän hem görünmeýän zatlary, tagtlardyr häkimiýetleri, hökümdarlyklardyr ygtyýarlary ― baryny Şol ýaratdy. Her zat Ol arkaly we Onuň üçin ýaradyldy. 17 Her zatdan ozal bar Oldur, bütin zatlar Ol arkaly ýerbe-ýerdir. 18 Bedeniň, ýagny imanlylar ýygnagynyň başy Oldur. Her zatda Özi birinji bolar ýaly, başlangyç, ölülerden ilkinji doglan-da Oldur. 19 Çünki Hudaý bütin dolulygynyň Onda bolmagyna, 20 Onuň haçda dökülen gany arkaly parahatçylygy berkarar edip, ýerdäki zatlar bolsun, Gökdäki zatlar bolsun ― baryny Özi bilen ýaraşdyrmaga razy boldy. 21 Bir wagtlar erbet işler üçin pikiriňizde Hudaýa ýat hem duşman bolan sizi-de, 22 indi Mesih Öz ynsanlyk bedeniniň ölümi arkaly Hudaý bilen ýaraşdyrdy. 23 Özüňiziň eşiden, Gök astyndaky bütin ýaradylyşda wagyz edilen, men Pawlusyň-da hyzmatkäri bolan Hoş Habarymyň umydyndan gymyldaman, imanda esasly berk dursaňyz, Hudaý sizi mukaddes, çirksiz we müýnsüz edip, Öz öňünde goýar.
Pawlusyň imanlylara hyzmaty
24 Men siziň ugruňyzda gören görgülerime indi guwanýaryn, Mesihiň teni bolan imanlylar ýygnagy ugrundaky muşakgatlaryň ýetmezleriniň üstüni öz tenimde doldurýaryn. 25 Men, Hudaýyň sözüni, geçen döwürlerden, nesillerden ýaşyrylan syry bütinleý bildirmek üçin, Hudaýyň siziň peýdaňyza maňa beren wezipesine görä, imanlylar ýygnagynyň hyzmatkäri boldum. 26 Indi bolsa syr Onuň mukaddeslerine aýan boldy. Hudaý olara milletler arasynda bu syryň şöhratly baýlygynyň nämedigini, 27 ýagny şöhrat umydy bolan Mesihiň içiňizdedigini bildirmek isledi. 28 Biz ähli adamy Mesihde Hudaýa kämil hödürlär ýaly, her kime öwüt-ündew edip, ähli kişä bütin akyldarlyk bilen tälim berip, Mesihi wagyz edýäris. 29 Şoňa görä-de, men Onuň gudrat bilen özümde işleýän güýjüne daýanyp, göreşip zähmet çekýärin.
1 Men siziň üçin, Laodikiýadakylar we meni görmedikleriň ählisi üçin, nähili uly göreş alyp barýandygymy siziň bilmegiňizi isleýärin. 2 Ata Hudaýyň syryny, ýagny akyldarlygyň hem bilimiň bütin hazynalarynyň gizlenen Mesihini tanamaklary üçin, 3 düşünjeden ugur alan doly ynamyň baýlygyna gowuşmaklary üçin, söýgüde birigip, ýürekleriniň teselli tapmagyny isleýärin. 4 Muny hiç kim sizi süýji sözler bilen aldamasyn diýip aýdýaryn. 5 Çünki beden boýunça özüm araňyzda ýok hem bolsam, düzgünliligiňizi, Mesihe bolan imanyňyzyň berkligini görüp, ruh boýunça şatlyk bilen siziň ýanyňyzdadyryn.
Mesihde ýaşamak
6 Reb Mesih Isany nähili kabul eden bolsaňyz, Onda şeýle hem geziň. Size öwredilişi ýaly, Onda kök urup abatlanyp, 7 imanda berkäp, köp şükürler ediň. 8 Ätiýajy elden bermäň! Mesih bilen däl-de, adam däpleri we dünýä ýörelgeleri boýunça dörän filosofiýa, boş aldaw bilen biri sizi ýesir edäýmesin! 9 Çünki hudaýlygyň bütin dolulygy beden şekilinde Mesihde ýaşaýandyr. 10 Siz hem ähli hökümdarlyk, ähli häkimiýetler başy bolan Mesihde kämillige gowşansyňyz. 11 Siz Onuň sünneti bilen, günäli tebigaty çykaryp, adam eli bilen edilmedik sünnet bilen Onda sünnetlendiňiz. 12 Çokundyryşda Onuň bilen birlikde gömlüp, Ony ölümden direlden Hudaýyň güýjüne iman edip, Onuň bilen birlikde direldiňiz. 13 Günäliligiňiz bilen, günäli tebigatyňyzyň sünnetsizligi bilen ölükäňiz, Hudaý sizi Onuň bilen birlikde janlandyrdy. Ähli günälerimizi geçdi. 14 Biziň tersimize, kada-kanunlary bilen bize garşy bolan borçnamany öçürdi, ony haça çüýläp, aradan aýyrdy. 15 Hökümdarlaryň, häkimiýetleriň elinden erkini aldy, olary haçda ýeňip, açykdan-açyk paş etdi. 16 Şonuň üçin, hiç kim sizi iýmit we içgi, baýram, täze aý ýa sabat güni hakda höküm etmesin. 17 Bular geljekki zatlaryň kölegesidir, göwre bolsa Mesihdir. 18 Ýalan kiçigöwünlilikden, perişdelere ybadat etmekden lezzet alýan, görmedik zatlaryna garyşýan, tebigy akylynda boş ýere paňkarýan, Başa berk ýapyşmaýanyň biri sizi sylagyňyzdan mahrum etmesin. 19 Bütin beden bogunlaryň hem baglaryň kömegi bilen bu Başdan iýmitlenip, bitewileşip, Hudaýyň beren ösüşi bilen ösýändir. 20 Mesih bilen bilelikde dünýäniň elementlerine ölen bolsaňyz, näme üçin dünýäde ýaşaýanlar ýaly, 21 «Galtaşma, datma, el degirme» ýaly kada-kanunlara uýýarsyňyz? 22 Bularyň hemmesi ulanylma arkaly ýogalmak üçin bellenen, adamlaryň buýruk hem taglymatlaryna daýanýan zatlardyr. 23 Hawa, bu kada-kanunlaryň galp dindarlykda, kiçigöwünlilik we bedeni horlamada akyldarlyk görnüşi bardyr, ýöne günäli tebigaty kanagatlandyrmanyň öňüni almakda peýdasy ýokdur.
Mesihde täze ýaşaýyş
1 Şunlukda, Mesih bilen bile direlendigiňize görä, Gökdäki zatlary, Mesihiň Hudaýyň sagynda oturan ýerindäki zatlary küýsäň. 2 Ünsüňizi Ýerdäki däl-de, Gökdäki zatlara gönükdiriň. 3 Çünki siz ölensiňiz, ýaşaýşyňyz Mesih bilen bile Hudaýda gizlenendir. 4 Biziň ýaşaýşymyz bolan Mesih aýan bolanda, siz hem Onuň bilen bile şöhratda aýan bolarsyňyz. 5 Şonuň üçin ýerdäki tebigatyňyza mahsus bolan zyna, hapalyk, şehwet, höwesler we butparazlyga barabar bolan husytlyk ýaly islegleriňizi öldüriň. 6 Hudaýyň gahar-gazaby Onuň sözüne gulak asmaýanlaryň üstüne şu zatlar üçin inýär. 7 Ozallar şeýle gezen wagtyňyz bu ýollardan siz hem ýörediňiz. 8 Indi bolsa beýle zatlaryň ählisini: gahary, gazaby, ýamanlygy, sögünji we agzyňyzdan çykýan hapa sözleri taşlaň. 9 Öňki ýaradylyşy erbet işleri bilen bile egniňizden çykaryp, 10 Ýaradanyň keşbine görä, Hudaýy tanamagyňyz üçin, täzelenen täze ýaradylyşy geýnenligiňiz sebäpli, biri-biriňize ýalan söz aýtmaň. 11 Bu täzelikde grek we ýehudy, sünnetlilik we sünnetsizlik, warwar, skif, gul we azat arasynda parh ýok, ýöne Mesih her zatdyr, her zatdadyr. 12 Şeýlelik bilen, Hudaýyň mukaddes hem söýgüli saýlananlary hökmünde rehimdarlyk ýüregini, ýagşylygy, kiçigöwünliligi, ýumşaklygy we sabry geýniň. 13 Biri-biriňize sabyr-takatly boluň. Birew birewden kineli bolsa, Mesihiň sizi bagyşlaýşy ýaly, siz hem birek-biregi bagyşlaň. 14 Bularyň hemmesiniň üstünden-de kämil birligiň bagy bolan söýgini geýiň. 15 Ýüregiňizde Mesihiň parahatçylygy höküm sürsün. Siz bir bedeniň agzalary bolup, bu parahatçylyga çagyrylansyňyz. Minnetdar hem boluň. 16 Mesihiň sözi bütin baýlygy bilen ýüregiňizde ýaşasyn. Bütin akyldarlyk bilen biri-biriňize öwrediň, öwüt beriň, mezmurlar, öwgüli aýdymlar, ruhy nagmalar aýdyp, şükür bilen ýüregiňizden Rebbe nagma okaň. 17 Söz bilen ýa iş bilen näme etseňiz, baryny Reb Isanyň ady bilen, Ol arkaly Ata Hudaýa şükür edip berjaý ediň.
Maşgala we jemgyýet gatnaşyklary
18 Eý aýallar, Rebde ýaraşykly bolşy ýaly, äriňize tabyn boluň. 19 Eý ärler, aýalyňyzy söýüň, olara ýowuz bolmaň. 20 Eý çagalar, ähli zatda ata-eneňiziň sözüne gulak asyň. Çünki bu Rebbiň halaýanydyr. 21 Eý atalar, çagalaryňyzy ynjatmaň, olar ruhdan düşmesin. 22 Eý gullar, ähli zatda dünýädäki hojaýynyňyzyň sözlerine gulak asyň. Muny göze ýakymly görünýän hyzmatlar bilen adama ýaranmak isleýänler ýaly etmän, eýsem, ýürek sadalygy bilen, Rebden gorkup ýerine ýetiriň. 23 Rebden miras sylagyny aljagyňyzy bilip, 24 her näme etseňiz, adamlar üçin däl-de, Reb üçin ýürekden işläň. Siz Reb Mesihe gulluk edýänsiňiz. 25 Ýamanlyk eden öz eden ýamanlygynyň almytyny alar. Onda ýüz görme ýokdur.
1 Eý hojaýynlar, gullaryňyz babatda adyllygy, deňligi berjaý ediň. Özüňiziň hem Gökde Hojaýynyňyzyň barlygyny biliň.
Dürli öwütler
2 Dogada erjellik ediň, şükür edip ägä boluň. 3 Şonuň bilen birlikde Hudaýyň sözüni ýaýradyp, ugrunda meniň bendi bolan Mesihimiň syryny aýan eder ýaly, Hudaý bize bir gapy açsyn diýip, biziň üçin hem doga ediň. 4 Şeýlelikde, sözi edilmelisi ýaly aýan edeýin. 5 Pursatdan peýdalanyp, özüňizden bolmadyklar bilen paýhasly boluň. 6 Her kime nähili jogap bermelidigiňizi biler ýaly, sözüňiz duz bilen tagamly edilip, ýakymly bolsun.
Salamlar
7 Rebde işdeşim, sadyk hyzmatkär, söýgüli doganymyz Tihikus men hakda size ähli zady habar berer. 8 Ol siziň hal-ýagdaýyňyzy bilip, ýüregiňize teselli berer ýaly, ýörite şonuň üçin, 9 sizden bolan sadyk we söýgüli doganymyz Onesimus bilen bile ony size ýolladym. Olar bu ýerde bolup geçýän zatlaryň hemmesini size aýdarlar. 10 Tussagda meniň bilen bile bolýan ýoldaşym Aristarkus bilen Barnabasyň ýegeni Markus size salam aýdýar. Markus baradaky buýruklary alansyňyz, barsa, ony kabul ediň. 11 Ýustus lakamly Ýeşu hem size salam aýdýar. Hudaýyň Patyşalygy üçin zähmet çekýän işdeşlerim bolan sünnetliler diňe şulardyr. Bular maňa teselli berdiler. 12 Özüňizden bolan, Mesih Isanyň guly Epafra size salam aýdýar. Ol Hudaýyň her isleginde kämil bolup, doly ynam bilen duruň diýip, dogalarynda hemişe siziň üçin göreş edýär. 13 Men onuň siz barada we Laodikiýa bilen Iýerapolisdäkiler barada gaty yhlaslydygyna güwä geçýärin. 14 Söýgüli tebip Luka bilen Dima size salam aýdýar. 15 Laodikiýadaky doganlara, Nimfasa we onuň öýündäki imanlylar ýygnagyna salam aýdyň. 16 Şu hat araňyzda okalandan soň, ony laodikiýaly imanlylar ýygnagyna hem okadyň. Siz hem Laokdikiýadan gelen haty okaň. 17 Arhipusa: «Dykgat et, Rebde alan hyzmatyňy bitirjek bol» diýip aýdyň. 18 Men Pawlus öz elim bilen bu salam hatyny ýazýaryn. Zynjyrlar bilen baglydygymy ýada salyň. Hudaýyň merhemeti siz bilen bolsun! Omyn.
1 Ata Hudaý we Reb Isa Mesihde bolan selanikli imanlylar ýygnagyna Pawlusdan, Silwanusdan we Timoteosdan salam! Atamyz Hudaýdan, Reb Isa Mesihden size merhemet hem parahatlyk bolsun!
Imanda görelde
2 Biz sizi dogalarymyzda ýatlap, elmydama baryňyz üçin Hudaýa şükür edýäris. 3 Imanyň hasyly bolan işiňizi, söýgüden emele gelen zähmetiňizi, Rebbimiz Isa Mesihe baglan umydyňyzdan dörän çydamyňyzy Hudaýymyz hem Atamyz öňünde dyngysyz ýatlaýarys. 4 Eý, Hudaý tarapyndan söýülýän doganlarym! Biz Onuň sizi saýlanyny bilýäris. 5 Çünki biziň ýaýradýan Hoş Habarymyz size diňe bir söz bilen däl-de, gudrat bilen, Mukaddes Ruh bilen, uly ynam bilen gelip gowuşdy. Biz araňyzdakak siziň peýdaňyz üçin nähili ýaşandygymyzy özüňiz bilýänsiňiz. 6 Siz agyr muşakgatlara garamazdan, Mukaddes Ruhuň beren şatlygy bilen sözi kabul edip, bizden we Rebden görelde aldyňyz. 7 Şeýdip hem Makedoniýa bilen Ahaýadaky bütin imanlylara görelde bolduňyz. 8 Çünki Rebbiň sözi sizden eşidilip ugrady. Hudaýa bolan imanyňyzyň habary diňe Makedoniýa, Ahaýa däl-de, hemme ýere ýaýrady. Şoňa görä-de, bize gürrüň berere zat galmady. 9 Sebäbi olaryň özleri bizi nähili garşylandygyňyzy aýdyp, diri, hakyky Hudaýa gulluk etjek bolup, 10 Onuň ölümden direlden, bizi geljekki gazapdan halas eden Ogly Isanyň Gökden gelmegine garaşmak üçin butlardan Hudaýa tarap öwrülendigiňizi gürrüň edýärler.
Pawlusyň Selanikdäki hyzmaty
1 Doganlar, siziň ýanyňyza gelmegimiz ýöne ýere däldi, muny özüňiz bilýänsiňiz. 2 Bilşiňiz ýaly, biz öň Filipide horluk çekip, kemsidilmelere sezewar bolduk, ýöne uly garşylyk bolsa-da, Hudaýyň Hoş Habaryny size wagyz etmek üçin Hudaý bize gaýrat berdi. 3 Çünki haýyşymyz aldawa, hapalyga, hilä daýanman, 4 eýsem Hudaýyň bizi mynasyp görüp, Hoş Habary tabşyranyna görä, biz adamlary däl-de, ýüregimizi synaýan Hudaýy hoşnut etjek bolup gepleýäris. 5 Çünki bilşiňiz ýaly, ýanyňyzda ýalynjaňlyk bilen gepläp, ýakymly sözleri açgözlülige asla perde edinen däldiris. Muňa Hudaý şaýatdyr. 6 Biz hiç kimden, sizden hem beýlekilerden hormat hantama bolmadyk. 7 Mesihiň resullary hökmünde size agram salyp hem bilerdik, ýöne biz öz çagalaryny bagryna basýan ene ýaly siziň araňyzda mylakatly gezdik. 8 Sizi şeýle küýseýän biz size diňe Hudaýyň Hoş Habaryny däl-de, öz janymyzy-da bermäge razydyk. Çünki bize gaty eziz bolduňyz. 9 Doganlar, özüňiz zähmetimizi, çeken azabymyzy ýada salaýansyňyz: biz Hudaýyň Hoş Habaryny size wagyz edenimizde hiç biriňize agram salmajak bolup, gije-gündiz işledik. 10 Iman eden siz babatda özümizi nähili mukaddes, dogry we müýnsüz alyp baranymyza özüňiz şaýatsyňyz, Hudaý-da şaýatdyr. 11 Bilşiňiz ýaly, bir atanyň çagalaryna edişi ýaly, biz hem siziň baryňyzy ruhlandyryp, size göwünlik berdik, 12 Patyşalygyna, şöhratyna çagyran Hudaýa mynasyp gezmegiňizi tabşyrdyk. 13 Şonuň üçin hem Hudaýa dyngysyz şükür edýäris. Çünki siz Hudaýyň sözüni bizden eşidip kabul edeniňizde, muny adam sözi hökmünde däl-de, hakykatda bolşy ýaly, Hudaýyň sözi hökmünde kabul etdiňiz. Siz imanlylarda işleýän söz budur. 14 Sebäbi, eý doganlar, siz Hudaýyň Ýahudada Mesih Isa degişli bolan ýygnaklaryny görelde edindiňiz. Olaryň ýehudylardan çeken şol jebirlerini öz ildeşleriňizden çekdiňiz. 15 Hem Reb Isany, hem-de öz pygamberlerini öldüren, bizi hem kowalan ýehudylardyr. Olar özge milletlerden bolanlara gürrüň bermegimize, şeýdip hem olaryň gutulmagyna ýol bermezlik bilen, Hudaýyň halamaýan zadyny edýärler, bütin adamlara duşman bolýarlar. 16 Şeýlelikde, öz günä gaplaryny hemişe püre-pür edýärler. Emma Hudaýyň gazaby ahyrsoňy olaryň başyndan indi.
Pawlus imanlylaryň didaryny küýseýär
17 Eý doganlar, biz ýürek däl-de, didar boýunça az wagt sizden aýra düşsek-de, çuň küýseg bilen didaryňyzy görmäge köpräk gaýrat etdik. 18 Çünki ýanyňyza barasymyz gelýärdi. Men Pawlus muny ençeme gezek isledim, ýöne şeýtan bize päsgel berdi. 19 Biziň umydymyz, şatlygymyz, Rebbimiz Isa gelende, Onuň öňünde guwanjak täjimiz näme? Siz dälmi? 20 Hawa, biziň magtanjymyz hem, şatlygymyz hem sizsiňiz.
1 Şonuň üçin, mundan artyk çydamaga halymyz galmansoň, Afinyda ýeke galmaga razy bolduk. 2 Sizi imanyňyzda berkitmek, ruhlandyrmak üçin, Mesihiň Hoş Habaryny ýaýratmakda işdeşimiz, Hudaýyň hyzmatkäri bolan doganymyz Timoteosy ýanyňyza iberdik. 3 Muny bu muşakgatlar zerarly hiç kim gowşamasyn diýip etdik. Sebäbi biziň munuň üçin oturdylandygymyzy özüňiz bilýänsiňiz. 4 Siziň ýanyňyzdakak hem muşakgat çekjegimizi öňünden aýdypdyk. Bilşiňiz ýaly, şeýle hem boldy. 5 Şonuň üçin hem, men mundan artyk çydap bilmän, azdyryjy şeýtan sizi azdyryp, zähmetimiz biderek bolaýmasyn diýip, imanyňyzyň ýagdaýyny bilmek üçin, doganymyzy iberdim.
Selanikden gelen oňat habarlar
6 Emma ýanyňyzdan ýaňy gelen Timoteos siziň imanyňyz, söýgiňiz hakda bize oňat habarlar getirdi. Bizi hemişe gowulyk bilen ýatlaýandygyňyzy, biziň sizi göresimiz gelşi ýaly, siziň-de bizi gaty küýseýändigiňizi aýtdy. 7 Şu sebäpden, eý doganlar, biz bütin kynçylykdyr muşakgatlarymyz içinde imanyňyz üçin sizden teselli tapdyk. 8 Indi siz Rebde berk dursaňyz, biz ýaşarys. 9 Hudaýymyzyň öňünde siz sebäpli duýan bütin şatlygymyzyň öwezini siziň üçin Hudaýa nähili şükür etme bilen dolduryp bileris? 10 Biz, ýüzüňizi görmek, imanyňyzyň ýetmezini doldurmak üçin, gije-gündiz tüýs ýürekden doga edýäris. 11 Atamyz Hudaýyň Özi we Rebbimiz Isa ýolumyzy size tarap göneltsin. 12 Reb biziň size bolan söýgimiz ýaly biri-biriňize we bütin adamlara bolan söýgiňizi artdyrsyn. 13 Rebbimiz Isa bütin mukaddesleri bilen gelende, Atamyz Hudaýyň öňünde mukaddeslikde müýnsüz bolar ýaly, ýüregiňizi berkitsin.
Hudaýy hoşnut etmek
1 Mahlasy, eý doganlar, nähili gezmelidigi, Hudaýy nähili hoşnut etmelidigi barada bizden öwrenişiňiz ýaly, şoňa görä-de gezişiňiz ýaly, bu işde has köp ilerlemegiňizi Reb Isanyň ady bilen sizden haýyş edip ýalbarýarys. 2 Biziň Reb Isadan gelen haýsy buýruklary size berenimizi bilýänsiňiz. 3 Hudaýyň isleýäni, mukaddes bolmagyňyz üçin, zynadan saklanmagyňyz, 4 her kişiniň Hudaýy tanamaýan milletler ýaly haram keýp bilen däl-de, 5 öz bedenine mukaddeslik we hormat bilen eýelik etmegi, bu zatda hetdinden aşman, öz doganynyň hakyny iýmezligidir. 6 Çünki ozal size aýdyp güwä geçişimiz ýaly, bütin bu zatlar üçin Reb adamlary jezalandyrar. 7 Sebäbi Hudaý bizi hapalyga däl-de, mukaddeslige çagyrdy. 8 Bu çakylygy ret edýän adam, ynsany däl-de, size Öz Mukaddes Ruhuny beren Hudaýy ret edýändir. 9 Dogan söýgüsi hakda bolsa, size ýazmagymyzyň geregi ýok, çünki Hudaý birek-biregi söýmegi size öwredendir. 10 Aslyýetinde, siz tutuş Makedoniýadaky ähli doganlary-da söýýärsiňiz. Doganlar, biz sizden bu söýgiňizi has köp artdyrmagyňyzy haýyş edýäris. 11 Size buýruşymyz ýaly, gep-gürrüňsiz gezmek, öz işiňize gydyrdap, öz elleriňiz bilen işlemek üçin yhlasly boluň. 12 Şeýlelikde, keseki adamlaryň öňünde hormat bilen gezersiňiz, hiç bir zada zar bolmarsyňyz.
Isa ýene gelýär
13 Doganlar, beýleki umytsyzlar ýaly gaýgy çekmezligiňiz üçin, ölen imanlylar hakda siziň maglumatsyz bolmagyňyzy islemeýäris. 14 Biz Isanyň ölüp direlenine ynanýarys. Ine, şeýle-de, Hudaý Isa bagly bolup ölenleri hem Onuň bilen bile yzlaryna getirer. 15 Rebbiň sözüne daýanyp, size şuny aýdýarys: biz diriler, Rebbiň gelmegine çenli galanlar, ölen imanlylardan asla öňe çykmarys. 16 Çünki Rebbiň Özi emirli gygyryş bilen, baş perişdäniň sesi bilen, Hudaýyň surnaýy bilen Gökden iner, şeýlelikde, ilki bilen Mesihe degişli ölüler direler. 17 Ondan soňra biz, galan diriler olar bilen bile Rebbi howada garşylamak üçin, bulutlar içinde alnyp göterileris. Şeýlelikde, elmydama Reb bilen bile bolarys. 18 Ine, şu sözler bilen biri-biriňize göwünlik beriň.
1 Eý doganlar, bu wakalaryň wagt hem möwsümleri hakda size ýazmagyň geregi ýok. 2 Çünki Rebbiň gününiň bir ogrynyň gije gelşi ýaly bolup geljegini özüňiz oňat bilýänsiňiz. 3 Adamlar: «Her zat parahatlyk, aman» diýen badyna, göwreli aýalyň burgusynyň tutuşy ýaly, birdenkä olaryň üstüne heläkçilik iner, gaçyp bilmezler. 4 Emma, doganlar, ol gün sizi bir ogry kimin basar ýaly, siz garaňkylykda dälsiňiz. 5 Çünki baryňyz nura, gündize degişli adamlarsyňyz. Biz gijä ýa garaňkylyga degişli däldiris. 6 Şeýlelikde, beýlekiler ýaly uklaman, oýa, hüşgär bolalyň. 7 Çünki uklaýanlar gije uklaýandyr, serhoş bolýanlar-da gije serhoş bolýandyr. 8 Gündize degişli bolan biz bolsa, iman, söýgi sowudyny geýip, kellämize tuwulga hökmünde, gutulyş umydyny geýnip, hüşgär bolalyň. 9 Çünki Hudaý bizi gazaba sezewar bolmak üçin däl-de, Rebbimiz Isa Mesih arkaly gutulyşa gowuşmak üçin belledi. 10 Biz oýa bolsak-da, ukuda bolsak-da, Onuň bilen ýaşar ýaly, Mesih biziň üçin öldi. 11 Şonuň üçin, şu wagt hem edişiňiz ýaly, biri-biriňizi ruhlandyryň, biri-biriňizi abatlaň.
Öwütler we salamlar
12 Eý doganlar, araňyzda zähmet çekýänleriň, Reb ýolunda size öňbaşçylyk edip öwüt berýänleriň gadyryny bilmegi sizden haýyş edýäris. 13 Edýän işleriniň hatyrasyna olara çäksiz söýgi bilen hormat goýuň. Özara parahatçylykda ýaşaň. 14 Doganlar, size ýalbarýarys, boş gezýänlere öwüt-ündew ediň, göwnüçökgünlere göwünlik beriň, ejizleri goldaň, hemmeler barada sabyrly boluň. 15 Habardar boluň, hiç kim ýamanlyga ýamanlyk bilen gaýtargy bermesin. Gaýtam biri-biriňize, ähli adamlara ýagşylyk etjek bolup hemişe tagalla ediň. 16 Hemişe şatlyk ediň. 17 Dyngysyz doga ediň. 18 Ähli ýagdaýda şükür ediň. Çünki Hudaýyň Mesih Isada siz baradaky islegi şudur. 19 Ruhy söndürmäň. 20 Pygamberlik sözlerini äsgermezlik etmäň. 21 Her zady synap görüň. Gowy zady gaýym saklaň. 22 Her hili erbetlikden gaça duruň. 23 Parahatlygyň gözbaşy bolan Hudaýyň Özi sizi bütinleý mukaddes etsin. Ruhuňyz, janyňyz we teniňiz saklanyp, Rebbimiz Isa Mesih gelende nogsansyz hem müýnsüz bolsun. 24 Sizi çagyran Hudaý ynamdardyr, Ol muny başarar. 25 Doganlar, biziň üçin doga ediň. 26 Bütin doganlara mukaddes ogşuk bilen salam aýdyň. 27 Bu hatyň bütin mukaddes doganlara okalmagyny Rebbiň adyndan size tabşyrýaryn. 28 Rebbimiz Isa Mesihiň merhemeti siziň bilen bolsun! Omyn.
1 Atamyz Hudaý we Reb Isa Mesihde bolan selanikli imanlylar ýygnagyna Pawlusdan, Silwanusdan we Timoteosdan salam! 2 Atamyz Hudaý, Reb Isa Mesih size merhemet etsin, parahatlyk bersin!
Geljek höküm
3 Eý doganlar, biz siz babatda elmydama Hudaýa şükür etmäge borçludyrys. Beýle etmegimiz ýaraşyklydyr. Çünki siziň imanyňyz gitdigiçe ösýär, her biriňiziň beýlekä bolan söýgüsi artýar. 4 Şeýlelik bilen, biz çekýän azaryňyzda, muşakgatyňyzda görkezýän çydam hem imanyňyz üçin, Hudaýyň ýygnaklary arasynda siziň bilen magtanýarys. 5 Bularyň bary Hudaýyň adalatly höküminiň belgisidir. Şonuň netijesinde, siz ugrunda görgi görýän Hudaýyňyzyň Patyşalygyna mynasyp saýylarsyňyz. 6 Çünki size muşakgat çekdirenlere Hudaýyň muşakgat bilen gaýtargy bermegi, 7 muşakgat çeken sizi-de biziň bilen bile ynjaltmagy Onuň adyllygyna ýaraşyklydyr. Bu zatlar Reb Isa oduň ýalnynda güýçli perişdeleri bilen Gökden gelip görnen mahaly ýüze çykar. 8 Rebbimiz Isa Hudaýy tanamaýanlary, Özi baradaky Hoş Habara uýmaýanlary jezalar. 9 Bular Onuň huzuryndan, güýjüniň şöhratyndan daş bolup, ebedi heläkçilik jezasyny çekerler. 10 Ol günde Reb Öz mukaddeslerinde şöhratlanmak, bütin iman edenleri täsin galdyrmak üçin şol gün gelende, şeýle bolar. Siz hem iman edenlerdensiňiz, çünki siz özüňize beren güwäligimize ynandyňyz. 11 Şonuň üçin Hudaýymyz sizi Öz çakylygyna mynasyp saýsyn, ýagşylyga bolan ähli arzuwyňyzy, imandan ugur alan ähli işiňizi gudrat bilen amala aşyrsyn diýip, hemişe siziň üçin doga edýäris. 12 Biz muny Hudaýymyzyň we Reb Isa Mesihiň merhemetine görä, Rebbimiz Isanyň ady sizde şöhratlansyn, siz hem Onda şöhratlanyň diýip edýäris.
Bikanun adam
1 Rebbimiz Isa Mesihiň gelmegi we Onuň bilen bilelikde bolmak üçin ýygnanyşmagymyz hakda, eý doganlar, sizden haýyş edýäris: 2 Rebbiň gününiň gelip ýetenligini aýdýan bir ruh, bir söz ýa bizden baran ýaly edip görkezilen bir hat siziň pikiriňizi haýdan-haý sarsdyrmasyn, gorka salmasyn. 3 Özüňizi hiç kime hiç bir ýol bilen aldatmaň. Çünki imandan dönme gelýänçä, bikanun adam, heläkçilik ogly peýda bolýança, ol gün gelmez. 4 Bu adam Hudaý diýilýän ýa-da çokunylýan her zada garşy durup, özüni hemmeden ýokary tutar, hatda Hudaýyň ybadathanasynda oturyp, özüni Hudaý diýip yglan eder. 5 Men heniz siziň ýanyňyzdakam, bulary size aýdanym ýadyňyza düşmeýärmi? 6 Öz wagtynda peýda bolar ýaly, indi bu adamy nämäniň bökdeýänini özüňiz bilýänsiňiz. 7 Çünki bikanunlyk syry şu wagt hem hereketde, ýöne ony bökdeýän aradan aýrylýança, öz işini dowam etdirer. 8 Şonda şol bikanun adam peýda bolar, ony Reb Isa agzynyň demi bilen öldürer, gelmeginiň haýbaty bilen ýok eder. 9 Ol adam şeýtanyň güýji boýunça, her hili ýalan gudrat, alamat we mugjyza bilen, 10 heläk bolýanlary aldawa salýan her hili ýamanlyk bilen geler. Olar hakykaty söýmegi, şeýdip hem gutulmagy ret edendikleri üçin heläk bolar. 11 Ine, şu sebäpden hem ýalana ynansynlar diýip, Hudaý olara bir aldawçy güýç ýollaýar. 12 Ol muny hakykata ynanman, ýamanlygy halaýanlaryň bary höküm edilsin diýip edýär.
Berk duruň
13 Emma biz, eý, Reb tarapyndan söýülýän doganlar, siz üçin hemişe Hudaýa şükür etmäge borçludyrys. Çünki Hudaý sizi Ruh arkaly mukaddes edilip, hakykata ynanmak bilen gutulmagyňyz üçin başlangyçdan saýlady. 14 Ol Rebbimiz Isa Mesihiň şöhratyna gowuşmagyňyz üçin, biziň wagyz edýän Hoş Habarymyz arkaly sizi muňa çagyrdy. 15 Eý doganlar, şoňa görä indi berk duruň! Bizden söz bilen ýa hat arkaly öwrenen taglymatyňyza ýapyşyň. 16 Rebbimiz Isa Mesihiň Özi we bizi söýüp, merhemeti bilen bize baky teselli, ýagşy umyt beren Atamyz Hudaý, 17 siziň ýüregiňize teselli bersin, sizi her oňat işde hem sözde berkitsin.
Biziň üçin doga ediň
1 Mahlasy, doganlar, Rebbiň sözüniň, siziň araňyzda bolşy ýaly, çaltlyk bilen ýaýrap, şöhratlanmagy üçin, biz barada doga ediň. 2 Erbet, ýaman adamlardan gutulmagymyz üçin doga ediň. Çünki hemmesi iman getiren däldir. 3 Emma Reb ynamdardyr. Ol sizi berkider, iblisden gorar. 4 Biziň buýranlarymyzy hem edýänligiňize, hem-de etjekdigiňize Rebde size ynamymyz bar. 5 Reb ýüregiňizi Hudaýyň söýgüsine, Mesihiň sabryna gönükdirsin.
Çöregiňizi özüňiz gazanyň
6 Doganlar, bizden alan taglymatyňyza uýmaýan, boş gezýän her bir dogandan daş durmagyňyzy Reb Isa Mesihiň adyndan size buýurýarys. 7 Çünki bizi nähili görelde edinmelidigiňizi özüňiz bilýänsiňiz. Sebäbi biz siziň araňyzda boş gezmedik. 8 Hiç kimiň çöregini hem mugt iýmän, siziň hiç biriňize agram salmajak bolup, zähmet çekip gije-gündiz azap bilen işledik. 9 Biz muny sizden ýardam almaga hakymyzyň bolmanlygy üçin däl, eýsem, bizden görelde alar ýaly, size nusga bolmak üçin etdik. 10 Biz ýanyňyzdakak hem size: «Kim işlemek islemeýän bolsa, onda ol damak-da iýmesin» diýen buýrugy berdik. 11 Çünki siziň araňyzda käbir adamlaryň boş gezýänini, hiç bir iş etmän, beýlekileriň işine gatyşýanyny eşidýäris. 12 Beýle adamlara gep-gürrüňsiz işläp, öz çöreklerini gazanmagy Reb Isa Mesihiň adyndan buýrup, nesihat berýäris. 13 Emma siz doganlar, ýagşylyk etmekde ýadamaň. 14 Kim bu hatda aýdanlarymyza gulak asmasa, ony belgä alyň. Onuň bilen gatnaşyk etmän, utandyryň. 15 Ony duşman hökmünde görmän, ýöne bir dogan hökmünde oňa öwüt beriň.
Salamlar
16 Parahatlygyň gözbaşy bolan Rebbiň Özi size hemişe, her ýagdaýda parahatlyk bersin! Reb baryňyz bilen bolsun! 17 Men Pawlus bu salamy size öz elim bilen ýazýandyryn. Meniň her hatymdaky belgim şudur, şeýle ýazýaryn. 18 Rebbimiz Isa Mesihiň merhemeti siziň baryňyz bilen bolsun!
1 Halasgärimiz Hudaýyň, umydymyz Mesih Isanyň buýrugy bilen Mesih Isanyň resuly bolan men Pawlusdan, 2 imanda oglum Timoteosa salam! Ata Hudaý, Rebbimiz Mesih Isa saňa merhemet hem rehim etsin, parahatlyk bersin!
Ýalan taglymatlar barada duýduryş
3 Makedoniýa barýarkam senden haýyş edişim ýaly, sen özge taglymatlary ýaýratmazlygy käbir adamlara tabşyrmak üçin Efesde gal. 4 Olar ertekilerden, tükeniksiz nesil şejerelerinden el götersin. Bu zatlar Hudaýyň imana daýanan işine peýda bermekden köp, jedellere sebäp bolýandyr. 5 Bu buýrugyň maksady sap ýürekden, dogry ynsapdan, hilesiz imandan ugur alan söýgüdir. 6 Käbir adamlar bu zatlardan azaşyp, boş geplere ýykgyn etdiler. 7 Olar Mukaddes Kanunyň öwredijileri bolmak isleýär, ýöne ne öz aýdýan zatlaryna, ne-de nygtap tassyklaýan zatlaryna düşünýär. 8 Biz Kanunyň ony kanuna laýyklykda ulanýan adam üçin oňatdygyny bilýäris. 9 Ýene-de Kanunyň dogry adam üçin däl-de, kanunsyzlar we agyzzyryksyzlar, hudaýsyzlar we günäkärler, mukaddes däller we mukaddesi sylamaýanlar, ata-enesini öldürýänler, ganhorlar, 10 zynagärler, beçebazlar, gul satýanlar, ýalançylar, ýalan ýere ant içýänler we sag taglymata garşy başga näme bar bolsa, bular üçin goýlandygyny biz bilýäris. 11 Mübärek Hudaýyň maňa ynanylyp berlen şöhratly Hoş Habary boýunça bu şeýledir.
Hudaý rehimdardyr
12 Maňa kuwwat berýän Rebbimiz Mesih Isa şükür edýärin. Sebäbi Ol meni sadyk saýyp, Öz gullugyna belledi. 13 Ozallar Oňa dil ýetiren, azar berip, zorluk eden hem bolsam, Ol maňa rehim etdi. Çünki men edenlerimi nadanlykdan, imansyzlykdan edipdim. 14 Ýöne iman, Mesih Isada bolan söýgi bilen birlikde Rebbimiziň merhemeti meniň üstüme bolluk bilen ýagdy. 15 «Mesih Isa günäkärleri gutarmak üçin dünýä geldi» diýen söz takyk, her taýdan kabula laýyk sözdür. Ol günäkärleriň iň erbedi mendirin. 16 Emma Mesih Isa Özüne iman edip, ebedi ýaşaýşa gowuşjaklara görelde hökmünde, Öz çäksiz sabryny günäkärleriň iň erbedi bolan mende görkezsin diýip, maňa rehim edildi. 17 Bütin döwürleriň Patyşasy, ölmez hem görünmez ýalňyz akyldar Hudaýa ebedilik hormat, şöhrat bolsun! Omyn. 18 Eý oglum, Timoteos, sen özüň hakdaky ozalky pygamberliklere daýanyp, söweşiň iň oňadyny alyp barar ýaly, men şol pygamberliklere laýyklykda şu buýrugy saňa ynanýaryn. 19 Imany, dogry ynsaby sakla. Käbir adamlar dogry ynsaby bir ýana itip, iman babatda batdylar. 20 Imeneýus we Isgender bulardandyr. Men küpür etmezligi öwrensinler diýip, olary şeýtana tabşyrdym.
Doga we ybadat barada
1 Her zatdan öň şuny ündeýärin: biz takwa hem agras, aram we gep-gürrüňsiz ýaşar ýaly, bütin adamlar, 2 patyşalar we häkimiýet eýeleriniň bary üçin dilegler, dogalar, ýalbaryşlar hem şükürler edilsin. 3 Çünki bu oňat we Halasgärimiz Hudaýyň halaýan zadydyr. 4 Ol bütin adamlaryň gutulmagyny, hakykat bilimine ýetmegini isleýändir. 5 Çünki Hudaý birdir. Hudaý bilen adam arasynda durýan ýeke-täk Töwellaçy bardyr. 6 Ol hem ynsan bolan, Özüni hemmeler üçin töleg hökmünde hödürlän Mesih Isadyr. Muňa-da öz wagtynda güwä geçilendir. 7 Şu maksat bilen jarçy, resul hökmünde Mesihde hakykaty aýdýaryn, ýalan sözlemeýärin ― men ýehudy dällere imany hem hakykaty öwrediji bolup bellendim. 8 Erkekleriň gaharlanyp jedelleşmän, her ýerde mukaddes eller galdyryp doga etmegini isleýärin. 9 Aýallaryň hem saç örümleri, gyzyllar, hünjüler we gymmatbaha eşikler bilen däl-de, eýsem, ýaraşykly egin-eşikler, haýa we salykatlylyk bilen, 10 Hudaý ýolunda gezýändiklerini ykrar edýän aýallara ýaraşýan ýagşy işler bilen özlerini bezemeklerini isleýärin. 11 Aýal sessizlik, tutuşlygyna tabynlyk içinde öwrensin. 12 Aýalyň sapak bermegine, erkege agalyk etmegine rugsat etmeýärin, ol sessiz-üýnsüz bolsun. 13 Çünki öňürti Adam, onsoň Howa ýaradyldy. 14 Aldanan hem Adam däldi, aýal aldanyp, ýazykly boldy. 15 Ýöne aýal salykatlylyk bilen, imanda, söýgüde we mukaddeslikde bolup, çaga dogurmak bilen gutular.
Ýygnagyň ýolbaşçylary
1 Ine, bir dogry söz: kim gözegçi bolmaga jan çekýän bolsa, onda ol oňat işi arzuw edýär. 2 Şoňa görä-de, gözegçi müýnsüz, diňe bir aýalyň äri, hüşgär, sagdyn düşünjeli, gepi-sözi ýerlikli, myhmansöýer, öwretmäge ukyply, 3 şeraba höwesjeň däl, igenjeň däl, ýumşak, uruşdan gaçýan, haram gazanç etmeýän bolmalydyr. 4 Öz öýüni oňat dolandyrmaly, doly agraslyk bilen çagalaryna diýenini etdirmelidir. 5 Kim öz öýüni dolandyryp bilmeýän bolsa, onda ol Hudaýyň ýygnagynyň aladasyny nähili eder? 6 Gözegçi ýaňy iman getireniň biri bolmaly däl, ýogsa, tekepbirlik edip, iblisiň sezewar bolan hökmüne sezewar bolmagy mümkin. 7 Aýyplanjak ýagdaýa, iblisiň duzagyna düşmez ýaly, ol ýygnagyň daşyndakylar tarapyndan-da oňat diýip güwä geçilýän adam bolmalydyr. 8 Şonuň ýaly, ýygnagyň hyzmatçylary hem hormatly, ikidilli däl, köp şeraba höwessiz, haram gazanç etmeýän, 9 sap wyždan bilen imanyň syryny saklaýan adamlar bolmalydyr. 10 Bular hem öňürti synalsyn, onsoň, müýnsüz bolsalar hyzmat etsinler. 11 Şonuň ýaly-da, aýallary hem hormatly, myjabatçy däl, hüşgär, her zatda wepaly bolmalydyr. 12 Hyzmatçylar diňe bir aýalyň äri, çagalaryny, öz öýlerini oňat dolandyrýan adamlar bolsun. 13 Çünki hyzmatlaryny oňat berjaý edýänler özlerine oňat dereje, Mesih Isa iman etmekde uly gaýrat gazanýandyr.
Uly syr
14 Men az wagtdan seniň ýanyňa barmagy umyt edýärin. 15 Ýöne bulary saňa men gijä galsam, Hudaýyň maşgalasy, ýagny hakykatyň diregi hem daýanjy bolan diri Hudaýyň ýygnagy arasynda özüňi nähili alyp barmagy bilmegiň üçin ýazýaryn. 16 Hudaýyň ýolunyň syry uludyr, muny hiç kim inkär edip bilmez. Hudaý bedende aýan boldy, Ruhda tassyklandy, perişdeler tarapyndan görüldi, milletlere wagyz edildi, dünýäde Oňa iman getirildi, şöhrat içinde ýokary alyndy.
Imandan dönüş
1 Ruh nygtap aýdýar: soňky wagtlarda käbir adamlar imandan däner. 2 Ynsaplaryna dag basylan ýalançylaryň ikiýüzlüligi zerarly aldawçy ruhlara, jynlaryň taglymatlaryna gulak asar. 3 Bu ýalançylar öýlenmegi gadagan eder, iman edip, hakykaty bilýänleriň şükür bilen iýmeleri üçin, Hudaýyň ýaradan tagamlaryndan gaça durmagy buýrar. 4 Hudaýyň ýaradan bar zady gowudyr, şükür bilen kabul edilse, hiç bir zat ret edilmeli däldir. 5 Çünki bar zat Hudaýyň sözi we doga arkaly mukaddes edilýändir.
Oňat hyzmatkär
6 Sen bulary doganlaryň ýadyna salsaň, imanyň, eýeren oňat taglymatyň sözleri bilen ýetişdirilip, Mesih Isanyň oňat hyzmatkäri bolarsyň. 7 Ýaramaz hekaýalary, kempirleriň ertekilerini ret edip, özüňi Hudaýyň ýolunda werdiş et. 8 Beden maşkynyň peýdasy azdyr, ýöne häzirki we geljekki ýaşaýşyň wadasyna eýe bolan takwalyk her ugurdan peýdalydyr. 9 Bu söz dogry sözdür, her jähetden makullanmaga laýykdyr. 10 Biz munuň üçin zähmet çekýäris, sögünç eşidýäris. Çünki umydymyzy ähli adamlaryň, ylaýta-da, iman edenleriň Halasgäri diri Hudaýa bagladyk. 11 Bu zatlary buýur, öwret. 12 Hiç kim seni ýaşdygyň üçin äsgermezlik etmesin. Gep-gürrüňde, ýaşaýyşda, söýgüde, Ruhda imanda we tämiz ahlakda iman getirenlere görelde bol. 13 Men barýançam, Mukaddes Ýazgylary ýygnaga okamak, öwüt-ündew etmek, öwretmek bilen meşgul bol. 14 Pygamberlik sözi arkaly we ýaşulular guramasynyň seniň üstüňe el goýmagy bilen özüňe berlen ruhy sylagy gözden salma. 15 Bu işlerde yhlasly bol. Ilerleýşiňi hemmeleriň görmegi üçin, bular bilen meşgullan. 16 Özüňe hem taglymata dykgat et, bu işleri dowam etdir. Sebäbi muny etmek bilen, sen hem özüňi, hem özüňe gulak asýanlary halas edersiň.
Ýygnakda özüňi alyp baryş
1 Garry adamy ynjatma, oňa öz ataň ýaly, öwüt-ündew ber. 2 Ýaş ýigitlere öz doganlaryň ýaly, garry aýallara öz eneň ýaly, ýaş aýallara hem öz aýal doganlaryň ýaly, tämiz ahlak bilen öwüt-ündew et. 3 Dul hatynlary, çyndan dul bolsalar syla. 4 Bir dul hatynyň çagalary ýa agtyklary bar bolsa, onda olar öňürti öz maşgalalaryna ýardam etmek bilen, Hudaý ýolunda gezmegi, öz ulularyna bolan borçlaryny ödemegi öwrensinler. Çünki bu Hudaýyň halanydyr. 5 Çyn dul bolup, ýeke galan hatyn umydyny Hudaýa baglaýandyr. Gije-gündiz dileglerde, dogalarda erjellik edýändir. 6 Emma aýşy-eşretde ýaşaýan dul hatyn dirilikde ölüdir. 7 Müýnsüz bolmagy üçin, bu zatlary olara buýur. 8 Biri öz ýakynlarynyň, ylaýta-da, öz maşgalasynyň aladasyny etmeýän bolsa, onda ol imany inkär edip, imansyzdan beter bolandyr. 9 Ýagşy işlerde güwä geçilýän, diňe bir äre aýal bolup, altmyş ýaşdan aşak bolmadyk dul hatyn, 10 oglan-uşak ýetişdiren bolsa, ýatlary myhman alan bolsa, mukaddesleriň aýaklaryny ýuwan bolsa, muşakgat çekýänlere ýardam eden bolsa, her bir oňat işiň yzynda ylgan bolsa, ady dullar depderine ýazylsyn. 11 Ýaş dul hatynlaryň atlaryny ýazmagy ret et. Çünki olar höwese düşüp, Mesihden uzaklaşanlarynda, äre barjak bolar. 12 Şeýlelikde, öňki imany taşlandyklary zerarly, jeza sezewar bolarlar. 13 Mundan başga-da, öýin-öýin aýlanyp, ýaltalyga öwrenişerler. Diňe ýaltalyga öwrenişmek bilen çäklenmän, eýsem, ýaraşyksyz gepleri agza alyp, beýlekileriň işlerine garyşýan gepçiler bolar. 14 Şonuň üçin, men ýaş dul hatynlaryň äre barmaklaryny, çaga dogurmaklaryny, hojalygy dolandyrmaklaryny, duşmana hiç bir myjabat üçin bahana bermezliklerini isleýärin. 15 Çünki käbirleri azyp, eýýäm şeýtanyň yzyna eýerdi. 16 Iman eden bir erkegiň ýa aýalyň dul galan dogan-garyndaşlary bar bolsa, olary goldasyn, imanlylar ýygnagyna agram düşmesin. Şeýle, ýygnak çyn dul hatynlary goldap biler. 17 Ýygnagy oňat dolandyrýan ýaşulular, ylaýta-da, Hudaýyň sözüni ýaýratmakda, öwretmekde zähmet çekýänler iki esse hormata laýyk görülsin. 18 Çünki Mukaddes Ýazgy: «Harman döwýän öküziň agzyny baglama», «Işçi öz hakyna mynasypdyr» diýýär. 19 Iki ýa üç şaýat bolmasa, bir ýaşuly hakdaky aýyplamany kabul etme. 20 Beýlekiler hem gorkar ýaly, günä edýänlere hemmeleriň öňünde temmi ber. 21 Öňünden höküm etmän, hiç zatda birinden ýüz görmän, bu ýazanlarymy goramagyňy Hudaýyň, Mesih Isanyň we saýlanan perişdeleriň öňünde saňa berk tabşyrýaryn. 22 Biriniň depesine el goýmakda howlukma, başga kişileriň günälerine şärik bolma. Özüňi tämiz sakla. 23 Diňe suw içmän, aşgazanyň we ýygy-ýygydan bolýan nähoşlugyň üçin az-kem şerap iç. 24 Käbir adamlaryň günäleri bellidir, höküme olardan öň ýetýändir. Käbirleriniňki bolsa soň aýan bolýandyr. 25 Şonuň ýaly, oňat işler-de bellidir, belli däller-de ýaşyryn galyp bilmez.
Hudaýyň ýolundan ýöremek
1 Gulluk boýuntyrygy astyndakylaryň hemmesi Hudaýyň adyna, taglymatyna dil ýetmez ýaly, öz hojaýynlaryny sylag-hormata mynasyp bilsin. 2 Hojaýynlary iman getiren gullar bolsa dogan bolandyklary üçin, olary äsgermezlik etmän, gaýtam, has beter hyzmat etsin. Çünki bu oňat hyzmatdan peýdalanýanlar imanly hem söýgülidir. Bulary öwret, ünde. 3 Kim-de kim başga taglymaty ýaýradyp, sagdyn sözleri, Rebbimiz Isa Mesihiň sözlerini we Hudaýyň ýoluna degişli taglymaty oňlamaýan bolsa, 4 onda ol tekepbirdir, hiç zady bilýän däldir, jedel, söz dawalarynyň hassasydyr. Göripçilik, çekişme, ýamanlama, erbet şübheler, 5 pikirleri zaýalanyp, Hudaýyň ýoluny gazanç ýoly hasaplap, hakykatdan mahrum bolan adamlaryň üznüksiz jedelleri şu zatlardan ugur alýandyr. Beýle adamlardan gaça duruň. 6 Baryňa kaýyl bolup, Hudaýyň ýolundan ýöremek uly gazançdyr. 7 Çünki biz dünýä hiç bir zat getirmedik, hiç bir zat hem äkidip bilmejegimiz bellidir. 8 Iýmäge, geýmäge zadymyz bar bolsa, bulara kaýyldyrys. 9 Baýajak bolýanlar bolsa synaglaryň duzagyna düşüp, adamlary çöküşe, heläkçilige sokýan ençeme düşnüksiz hem zyýanly höweslere ýolukýandyr. 10 Çünki her hili erbetligiň bir köki pul söýgüsidir. Käbir adamlar munuň yşkyna düşüp, imandan azaşdylar, köp sanjylar bilen özlerini gynadylar. 11 Emma sen, eý Hudaý adamy, bu zatlardan gaç. Dogrulygyň, Hudaýyň ýolunyň, imanyň, söýginiň, sabyr hem ýumşaklygyň yzynda ylga. 12 Imanyň oňat göreşini alyp bar. Ebedi ýaşaýşa ýapyş. Sen muňa çagyrylyp, ençeme şaýadyň öňünde imany oňat ykrar edensiň. 13 Bar zada ýaşaýyş beren Hudaýyň we Pontius Pilatusyň garşysynda oňat ykrar eden Mesih Isanyň huzurynda saňa tabşyrýaryn, 14 Rebbimiz Isa Mesih gelýänçä, Hudaýyň buýrugyny çirksiz we müýnsüz sakla. 15 Mübärek, täk Hökümdar, patyşalar Patyşasy, rebler Rebbi, 16 ölümsizligiň ýeke-täk eýesi, ýetdirmez nurda ýaşaýan, hiç bir ynsanyň görmedik hem görüp bilmejek Hudaýy Mesihi öz wagtynda görkezer. Hormat hem gudrat baky Onuňky bolsun! Omyn. 17 Häzirki döwürdäki baýlara tekepbir bolmazlygy tabşyr. Wepasyz baýlyga däl-de, lezzet almagymyz üçin, her zady bize bolluk bilen beren diri Hudaýa umyt baglasynlar. 18 Olara ýagşylyk etmegi, ýagşy işlere baý bolmagy, sahylygy, jomartlygy tabşyr. 19 Soňsuz ýaşaýşa eýe bolar ýaly, geljek üçin özlerine berk bina boljak hazynany birikdirsinler. 20 Eý Timoteos, özüňe ynanylyp berleni gora. Ýaramaz, boş sözlerden, ýalan ýere bilim diýilýän gapma-garşylyklardan ýüz dönder. 21 Bu ýalan bilimi ykrar edip, käbir adamlar imandan azaşdylar. Hudaýyň merhemeti seniň bilen bolsun! Omyn.
1 Mesih Isadaky ýaşaýyş wadasy boýunça Hudaýyň islegi bilen Mesih Isanyň resuly bolan men Pawlusdan, 2 söýgüli oglum Timoteosa salam! Ata Hudaý, Rebbimiz Mesih Isa saňa merhemet hem rehim etsin, parahatlyk bersin.
Hoş Habar ugrunda görgi
3 Men gije-gündiz edýän dogalarymda seni dyngysyz ýatlap, atalarym ýaly sap wyždandan hyzmat edýän Hudaýyma şükür edýärin. 4 Gözýaşlaryňy ýada salyp, şatlykdan dolmak üçin seni göresim gelýär. 5 Ozal mamaň Loisde we eneň Ewnikide bolan hilesiz imany ýatlaýaryn, onuň sende-de bardygyna doly ynanýaryn. 6 Şu sebäpden, ellerimi üstüňe goýmagym arkaly Hudaýyň saňa beren sylagyny lowurdatmagyňy ýadyňa salýaryn. 7 Çünki Hudaý bize gorkaklyk ruhuny däl-de, güýç, söýgi, nebsiňe buýurma ruhuny berendir. 8 Şoňa görä, Rebbimiz hakda güwälik etmäge, Onuň ugrunda bendi bolan maňa utanman, Hudaýyň beren kuwwaty bilen Hoş Habaryň ugrunda meniň bilen bile görgi gör. 9 Hudaý bizi eden işlerimize görä däl-de, maksat hem merhemetine görä gutaryp, mukaddes ýaşaýşa çagyrdy. Bu merhemet bize ezelden Mesih Isada berlip, 10 indi bolsa, ölümi aradan aýran, ýaşaýyş hem ölmezligi Hoş Habar arkaly yşyga çykaran Halasgärimiz Mesih Isanyň gelmegi bilen aýan edildi. 11 Men hem bu Hoş Habaryň jarçysy, resuly we milletleriň öwredijisi edilip bellendim. 12 Şu görgüleri görmegimiň sebäbi hem şudur. Emma men utanmaýaryn, çünki Kime iman edenimi bilýärin, Onuň maňa tabşyran zadyny şol güne çenli saklamagy başarjakdygyna doly ynamym bar. 13 Menden eşiden sagdyn sözleriňiň nusgasyny iman, Mesih Isa bolan söýgi bilen gaýym sakla. 14 Özüňe ynanylyp berlen oňat taglymaty içimizde ýaşaýan Mukaddes Ruh arkaly gora. 15 Aziýa ilindäkileriň hemmesiniň, şol sanda Figelus hem Ermogenis dagynyň menden arany açanyny bilýänsiň. 16 Reb Onisiforyň içersine rehimdarlyk etsin. Çünki ol ençeme gezek janyma jan goşdy, zynjyrlar bilen baglydygyma utanman, 17 Rimdekä meni gaýrat edip gözläp tapdy. 18 Ol günde Rebden rehimdarlyk tapmagy Reb oňa yhsan etsin! Onuň Efesde näçe hyzmat edenini seniň özüň gaty oňat bilýänsiň.
Mesih Isanyň oňat esgeri
1 Şeýlelikde, oglum, Mesih Isadaky merhemet bilen güýçlen. 2 Birtopar şaýatlaryň ýanynda menden eşiden sözleriňi beýlekilere-de öwredip biljek adamlara tabşyr. 3 Mesih Isanyň oňat esgeri bolup, meniň bilen bilelikde görgi gör. 4 Esgerlik edýän adam özüni esgerlige çagyrany hoşnut etjek bolup, gündelik ýaşaýyş işlerine garyşýan däldir. 5 Ýaryşa gatnaşýan adam ýaryşyň şertlerini berjaý etmese, baýrak almaz. 6 Zähmet çeken daýhan, hasylyndan ilkinji paýy özi almalydyr. 7 Aýdýanlarym hakda oýlan. Reb saňa her zatda aň-düşünje berer. 8 Meniň ýaýradýan Hoş Habaryma görä, Dawudyň neslinden bolup, ölümden direlen Isa Mesihi ýada sal. 9 Men bu Hoş Habar ugrunda, jenaýatçy ýaly, zynjyrlar bilen baglanyp görgi görýärin. Ýöne Hudaýyň sözi baglanan däldir. 10 Şu sebäpden, saýlananlar hem baky şöhrat bilen birlikde Mesih Isadaky gutulyşa gowşar ýaly, olaryň hatyrasyna her zada döz gelýärin. 11 Bu bir dogry sözdür: Onuň bilen bile ölen bolsak, Onuň bilen bile-de ýaşarys. 12 Çydasak, Onuň bilen bile höküm süreris. Ony inkär etsek, Ol hem bizi inkär eder. 13 Biz wepaly galmasak hem, Ol wepaly bolar. Çünki Ol Özüni inkär edip bilmez.
Hudaýyň gowy görýän işçisi
14 Bu zatlary olaryň ýadyna sal. Eşidýänleri heläkçilige eltmekden başga hiç bir zada peýda bermeýän söz dawalaryny çykarmazlygy Rebbiň huzurynda olara berk tabşyr. 15 Hakykat sözüni dogry ulanyp, özüňi gowy görülýän, utanmajak işçi hökmünde Hudaýa hödürlejek bolup gaýrat et. 16 Ýaramaz, boş sözlerden gaça dur. Çünki bulara baş goşýanlar hudaýsyzlykda mundan beýläk-de ilerlärler. 17 Olaryň sözleri rak kimin ýaýrar. Imeneýus bilen Filitus bulardandyr. 18 Olar direlişiň eýýäm bolup geçendigini aýtmak bilen, hakykatdan azaşdylar, indi bolsa käbir adamlaryň imanyny dargadýarlar. 19 Emma Hudaýyň berk binasy durandyr. Ol «Reb Özüniňkileri tanaýandyr», «Rebbiň adyna baglanan her kes ýamanlykdan uzak dursun» diýen sözler bilen möhürlidir. 20 Bir uly öýde diňe gyzyl, kümüş gaplar däl, eýsem, agaç we toprakdan ýasalan gaplar-da bardyr. Olaryň käbiri abraýly, käbiri bolsa abraýsyz iş üçindir. 21 Şeýlelikde, eger biri özüni bu abraýsyz işlerden tämizlese, onda ol hormatly maksatlara ýaraşykly, mukaddes edilen, hojaýynyna peýdaly we her bir oňat işe taýýar gap bolar. 22 Ýaşlyk höweslerinden gaç. Sap ýürek bilen Rebbi çagyrýanlaryň ählisi bilen birlikde dogrulyk, iman, söýgi we parahatlyk yzyna eýer. 23 Samsyk hem düşnüksiz jedellerden çekil. Çünki dawalaryň bulardan turýandygyny bilýänsiň. 24 Rebbiň guly dawalaşmaly däl, hemmelere mylakatly, öwretmäge ukyply, sabyrly bolmalydyr. 25 Özüne garşy bolanlary ýumşaklyk bilen ýola getirmelidir. Hakykatyň bilimine ýeter ýaly, Hudaý olara, belki, bir toba ýoluny açar. 26 Şeýdip, olar aýylyp, islegini ýerine ýetirmekleri üçin özlerini tussag eden iblisiň duzagyndan gutular.
Soňky günler
1 Şuny bil, soňky günlerde kyn pursatlar bolar. 2 Çünki adamlar özüni söýýän, pula gyzan, öwünjeň, tekepbir, küpür gürleýji, ene-ata boýun egmeýän, gadyr bilmez, mukaddeslikden mahrum, 3 doňýürek, barlyşyksyz, myjabatçy, nebsine buýurmazak, zalym we ýagşylyga duşman bolar. 4 Dönük, ätiýaçsyz, gopbamsy, lezzeti Hudaýdan köp söýýän, 5 Hudaýyň ýolunda ýörän bolup, bu ýoluň güýjüni inkär edýänler çykar. Beýle adamlardan arany aç. 6 Çünki ogrynça öýlere girip, günäler bilen ýükli, dürli höwesler bilen äkidilýän, 7 hemişe öwrenip-de, hiç haçan hakykat bilimine ýetip bilmeýän gowşak aýallary tussag edýän adamlar bulardandyr. 8 Ýannis bilen Ýambris Musa nähili garşy duran bolsa, bular-da, şonuň ýaly, hakykata garşy durýar. Olar pikirleri zaýalanan, imanda ret edilen adamlardyr. 9 Emma ýene ilerläp bilmezler. Çünki öňküler ýaly bularyň-da akylsyzlygy hemmelere belli bolar.
Timoteosa öwütler
10 Sen bolsa meniň taglymatymy, özümi alyp barşymy, maksadymy, imanymy, sabrymy, söýgimi, çydamymy, 11 gören azardyr görgülerimi, meselem, Antakiýa, Konýa we Listrada başymdan geçenleri berk yzarladyň. Men nähili azarlara döz geldim! Reb meni hemmesinden gutardy. 12 Mesih Isada Hudaýyň ýoluna mynasyp ýaşamak isleýänleriň bary azar çeker. 13 Emma erbet, kezzap adamlar aldap hem aldanyp, erbetlikde ýene ilerlär. 14 Sen bolsa kimlerden öwrenendigiňi bilýänligiň üçin, öwrenen, doly ynanýan zatlaryňa bagly gal. 15 Sen Mesih Isa bolan iman arkaly gutulyş üçin özüňi akyldar etmegi başarýan Mukaddes Ýazgylary oglanlykdan bäri bilýärsiň. 16 Ýazgylaryň hemmesi Hudaýyň ylhamy bolup, Hudaý adamy her bir oňat iş üçin taýyn, kämil bolar ýaly, 17 öwretmek, käýemek, ýola getirmek, dogrulykda terbiýelemek üçin peýdalydyr.
1 Hudaýyň öňünde, dirileriň hem ölüleriň üstünden höküm çykarjak Mesih Isanyň öňünde Onuň gelmeginiň, Patyşalygynyň haky üçin saňa ündeýärin: 2 Hudaýyň sözüni wagyz et. Pursat amatly bolsun, bolmasyn, taýýar bol. Ynsanlara doly sabyr, taglymat bilen käýe, ýola getir, öwüt-ündew et. 3 Çünki şeýle bir zamana bolar, adamlar sagdyn taglymata çydaman, gulaklaryna ýakýan sözleri diňlejek bolup, öz höweslerine ýaraşykly mugallymlar üýşürer. 4 Gulaklaryny hakykatdan sowup, ertekilere tarap öwrüler. 5 Ýöne sen her ýagdaýda hüşgär bol, görgi gör, bir Hoş Habarçy bolup işläp, hyzmatyňy bitir. 6 Çünki men eýýäm Hudaýa hödürlenen şerap kimin dökülip durun, meniň bu dünýäden ötmeli wagtym geldi. 7 Men oňat söweş alyp bardym, ýaryşy bitirdim, imany goradym. 8 Mundan beýläk, dogrulyk täji meniň üçin taýýar durandyr. Adyl kazy Reb ol günde ony maňa, diňe maňa däl, eýsem, Onuň gelmegini söýýänleriň baryna-da berer.
Aýratyn islegler we salamlar
9 Meniň ýanyma basym geljek bolup gaýrat et. 10 Çünki Dima häzirki dünýäni söýýänligi üçin, meni taşlap Selanige gitdi. Kiriskis Galatýa, Titus hem Dalmatýa gitdi. 11 Ýanymda diňe Luka bar. Markusy alyp gaýt. Hyzmatymy ýerine ýetirmekde maňa kömegi deger. 12 Tihikusy Efese ýolladym. 13 Geleňde Troasda Karpyň ýanynda goýup gaýdan donumy, kitaplary, ylaýta-da, gaýyş kitaplary getir. 14 Demirçi Isgender maňa kän ýamanlyk etdi. Reb oňa edenlerine görä almytyny berer. 15 Sen hem ondan ägä bol. Çünki ol biziň sözlerimize gaty garşy durdy. 16 Ilkinji goranmamda tarapymy tutan bolmady, gaýtam, hemmeler meni taşlap gitdiler. Munuň hasaby olardan soralmasyn. 17 Ýöne Hudaýyň wagzy men arkaly doly yglan bolup, bütin milletler ony eşider ýaly, Reb ýanymda durup, meni güýçlendirdi, şeýlelikde, arslanyň agzyndan gutuldym. 18 Reb hem meni ähli ýamanlykdan gutaryp, Gökdäki Patyşalygynda saklar. Ebedi şöhrat Onuňky bolsun! Omyn. 19 Priskilla, Akila we Onisiforyň içersine salam aýt. 20 Erastus Korintosda galdy. Trofimusy hassaka Militosda goýup gaýtdym. 21 Gyşdan öň geljek bolup gaýrat et. Ewulus, Pudens, Linus, Klawdiýa we bütin doganlar saňa salam aýdýar. 22 Reb Isa Mesih seniň ruhuň bilen bolsun! Hudaýyň merhemeti siz bilen bolsun! Omyn.
1 Hudaýyň saýlanlarynyň imanyna görä, Hudaý ýoluna ýaraşykly bolan hakykat bilimine görä Hudaýyň guly, Isa Mesihiň resuly bolan men Pawlusdan salam! 2 Meniň bu resullygym ýalan sözlemeýän Hudaýyň ezelden wada eden baky ýaşaýşynyň umydyna daýanýar. 3 Halasgärimiz Hudaýyň buýrugy boýunça maňa tabşyrylan wagyzda Hudaý Öz sözüni amatly wagtynda aýan etdi. 4 Ortak imanymyza görä, hakyky oglum Titusa Ata Hudaý, Halasgärimiz Mesih Isa merhemet hem rehim etsin, parahatlyk bersin!
Titusyň Giritdäki wezipesi
5 Yza galan işleri düzeltmegiň, saňa buýruşym ýaly, her şäherde ýaşulular bellemegiň üçin, ine, şu sebäpden men seni Giritde goýup gaýtdym. 6 Kim müýnsüz, diňe bir aýalyň äri bolsa, iman eden, edepsizlikde aýyplanmadyk bolsa, terbiýeli çagalary bar bolsa, şony belle. 7 Çünki gözegçi, Hudaýyň öýüniň wekilidigi üçin, müýnsüz bolmalydyr. Başyna giden, gyzma, şeraba höwesjeň, uruşgan, haram gazanjyň yzynda ylgap ýörmän, 8 eýsem, myhmansöýer, ýagşylyk söýer, sagdyn düşünjeli, adalatly, takwa we nebsine buýrup bilýän kişi bolmalydyr. 9 Hem beýlekilere sagdyn taglymat bilen öwüt-ündew berip hem-de garşy çykanlary dymdyrar ýaly, öwredilişi ýaly, ynamly söze ýapyşmalydyr. 10 Çünki pitneçi, ýaňra we aldawçy köp adamlar bardyr. Ylaýta-da, sünnetlilikden bolanlar bulardandyr. 11 Olaryň agzyny baglamak gerek. Olar haksyz gazanç üçin, öwredilmesiz zatlary öwredip, öýleri bütinleý ýykýarlar. 12 Aralaryndan biri, olaryň öz pygamberleriniň biri: «Giritliler hemişe ýalançy, ýaman haýwan, ýalta hajymelikdir» diýipdir. 13 Bu güwälik hakdyr. Şol sebäpli ýehudy ertekilerine, hakykatdan azaşan adamlaryň buýruklaryna gulak asma, 14 gaýtam, imanda sagdyn bolmaklary üçin olara berk käýe. 15 Çünki tämiz ýürekliler üçin bar zat tämizdir. Ýöne ýüregi çirkliler, iman getirmedikler üçin hiç zat tämiz däldir, olaryň aň-düşünjeleri, ynsaplary-da çirklenendir. 16 Olar Hudaýy tanaýandyklaryny sözläp, edýän işleri bilen Ony inkär edýär. Olar ýigrenji, söze gulak asmaz bolup, hiç bir oňat işe ýararly däldir.
Sagdyn taglymaty öwret
1 Emma sen sagdyn taglymata ýaraşykly bolany öwret. 2 Garry adamlara hüşgär, agras, sagdyn düşünjeli, imanda, söýgüde hem sabyrda sagdyn bolmalydyklaryny aýt. 3 Şonuň ýaly, garry aýallar hem myjabatçy, köp şerap guly däl-de, eýsem, ýaşaýyşlarynda sylaga mynasyp, ýagşylygy öwredýänler bolsun. 4 Onsoň olar Hudaýyň sözüne dil ýetirmez ýaly, ýaş gelin-gyzlary öz ärlerini, çagalaryny söýýän, 5 sagdyn düşünjeli, päk, öýünde işeňňir, oňat we öz ärlerine tabyn bolmagy üçin ýetişdirip bilerler. 6 Şonuň ýaly-da, ýaş ýigitlere hem sagdyn düşünjeli bolmagy ünde. 7 Özüň oňat işler edip, olara her zatda görelde görkez. 8 Bize garşy bolanlar biz hakda aýdara hiç bir ýaman gep tapman utanar ýaly, taglymatyňda sap, agras bolup, hiç kimiň aýyplap bilmejek sagdyn sözlerini aýt. 9 Gullara halasgär Hudaýymyzyň taglymaty her babatda bezär ýaly, hojaýynlaryna tabyn bolmagy, jogap gaýtarman, ogurlaman, 10 bütinleý sadyklyk görkezip, hojaýynlaryny her zatda hoşnut etmegi ünde. 11 Çünki Hudaýyň hemme ynsanlara gutulyş getiren merhemeti äşgär boldy. 12 Bu merhemet bize, hudaýsyzlygy, dünewi höwesleri ret edip, mübärek umydymyz bolan beýik Hudaý we halasgärimiz Mesih Isanyň şöhrat içinde gelmegine garaşyp, 13 häzirki dünýäde sagdyn düşünjeli, dogry we Hudaýyň ýoluna mynasyp ýaşamagymyzy öwredýär. 14 Mesih hemme ýazykdan gutulyp, Özüne degişli, ýagşylyk etmäge yhlasly halk bolmagymyz üçin, bizi tämizlejek bolup, Özüni biziň ugrumyzda pida etdi. 15 Bulary aýdyp, diňleýänlere doly ygtyýar bilen öwüt-ündew et hem-de käýe. Hiç kim seni äsgermezlik etmesin.
Dürli öwütler
1 Hökümdarlara we häkimlere tabyn bolmagy, söze gulak asmagy, her bir oňat işe taýýar durmagy, 2 hiç kimi ýamanlamazlygy, igenjeň bolman, mylaýym bolup, ähli adamlara ýumşaklyk görkezmegi imanlylaryň ýadyna sal. 3 Çünki bir wagtlar biz hem aň-düşünjesiz, söze gulak asmaz, ýolundan azaşan, dürli höweslere hem-de keýplere bakna, ýamanlyk hem göriplikde ýaşap, ýigrenji, biri-birlerini ýigrenýän adamlardyk. 4 Ýöne halasgärimiz Hudaýyň ýagşylygy, ynsana bolan söýgüsi äşgär bolanda, 5 Ol bizi dogrulyk bilen bitiren işlerimiz üçin däl-de, Öz rehimdarlygy bilen gutardy. 6 Biz Onuň merhemeti bilen aklanyp, baky ýaşaýşyň umydy içinde Onuň mirasçylary bolar ýaly, 7 täzeden dogma ýuwşy bilen halasgärimiz Isa Mesihiň saýasynda üstümize bolelin döken Mukaddes Ruhunyň täzelemegi arkaly Ol bizi halas etdi. 8 Bu bir dogry sözdür. Hudaýa iman edenler ýagşy işleri ýerine ýetirmek üçin alada eder ýaly, men seniň bu zatlary nygtamagyňy isleýärin. Bular ynsanlar üçin oňat we peýdalydyr. 9 Boş jedellerden, nesil şejereleri we Mukaddes Kanun hakdaky çekişmelerden hem-de dawalardan çekil. Çünki bular peýdasyz, biderek zatlardyr. 10 Ara bölünişik salýan adamdan birinji we ikinji ündewden soň gaça dur. 11 Beýle adamyň ýoldan azaşyp, günä edip, öz-özüne iş kesýänligini bilýänsiň.
Islegler we salamlar
12 Artemasy ýa-da Tihikusy seniň ýanyňa ýollamda, Nikopolise ― meniň ýanyma geljek bolup gaýrat et. Çünki gyşy ol ýerde geçirmegi ýüregime düwdüm. 13 Kanunçy Zenas bilen Apollosy ýola salaňda, hiç bir ýetmezçilikleri bolmaz ýaly, olaryň gamlaryny iý. 14 Biziňkiler hem miwesiz ömür sürmez ýaly, gerekli zerurlyklara kömek üçin oňat işleri ýerine ýetirmegi öwrensinler. 15 Meniň ýanymdakylaryň hemmesi saňa salam aýdýar. Imanda bizi söýýänlere salam aýt. Hudaýyň merhemeti siziň baryňyz bilen bolsun! Omyn.
1 Mesih Isanyň ugrunda bendi bolan men, Pawlusdan, Timoteos dogandan, söýgüli işdeşimiz bolan sen Filimuna, 2 aýal doganymyz Affiýa, söweşdeş ýoldaşymyz Arhipusa we seniň öýüňdäki imanlylar ýygnagyna salam! 3 Atamyz Hudaý, Reb Isa Mesih size merhemet etsin, parahatlyk bersin. Şükür we doga 4 seniň Reb Isa bolan imanyňy, bütin mukaddeslere bolan söýgiňi eşidip, Hudaýyma şükür edýärin. 5 Seni dogalarymda elmydama ýatlaýaryn. 6 Mesihde özüňize degişli bütin ýagşy zatlary biler ýaly, özüňdäki imany beýlekiler bilen paýlaşmakda täsirli bolmagyň üçin doga edýärin. 7 Sebäbi men seniň söýgiň arkaly uly şatlyk hem teselli tapdym, çünki, eý dogan, seniň saýaňda bütin mukaddesleriň ýüregine ynjalyk berildi. Pawlusyň Onesimus baradaky haýyşy 8 şu sebäpden gerekli bolanyny saňa buýurmaga Mesihde uly batyrlygym bolsa-da, 9 men, garry Pawlus, şu wagt hem Mesih Isanyň ugrunda bendiniň biri hökmünde söýginiň hatyrasyna senden haýyş etmegi eý görýärin. 10 Men tussagdakam özüne atalyk eden, 11 bir wagtlar saňa peýdasyz, ýöne şindi hem saňa, hem maňa peýdasy degýän oglum Onesimus üçin senden haýyş edýärin. 12 Ony, ýagny ýürejigimi yzyna saňa ýollaýaryn, ony kabul et. 13 Hoş Habaryň ugrunda tussagdakam, seniň ýeriňe maňa hyzmat etmegi üçin, ony öz ýanymda alyp galmak isleýärdim, 14 ýöne etjek ýagşylygyň mejbury ýaly däl-de, meýletin bolar ýaly, senden soragsyz hiç bir zady etmek islemedim. 15 Belki-de, onuň wagtlaýynça senden aýrylmagy, ony hemişelik yzyna almagyň üçin bolandyr. 16 Ony indi bir gul däl-de, guldan artykmaç söýgüli dogan hökmünde yzyna alarsyň. Ol ylaýta-da meniň üçin, has-da seniň üçin hem bedende, hem-de Rebde bir söýgüli dogandyr. 17 Şoňa görä, meni öz ýoldaşyň hökmünde görýän bolsaň, ony meni kabul edýän ýaly kabul et. 18 Ol saňa her hili erbetlik eden bolsa ýa-da bir borjy bar bolsa, muny maňa ýaz. 19 Men Pawlus, muny öz elim bilen ýazýaryn, özüm bererin. Seniň hem öz ýaşaýşyň bilen maňa borçludygyňy aýtmagymyň geregi ýok. 20 Hawa, dogan, Rebde maňa bir peýdaň degsin, Mesihde ýüregime ynjalyk ber. 21 Sözüme gulak asjagyňa ynam edip, aýdanlarymdan hem känräk etjegiňi bilip saňa ýazýaryn. 22 Şonuň bilen birlikde, maňa-da galara ýer taýynla. Çünki dogalaryňyz arkaly size bagyşlanaryn diýen umydym bar.
Salamlar
23 Mesih Isa ugrunda meniň bilen tussagda bile bolýan Epafra, 24 işdeşlerim Markus, Aristarkus, Dima we Luka saňa salam aýdýarlar. 25 Rebbimiz Isa Mesihiň merhemeti siziň ruhuňyz bilen bolsun! Omyn.
Ogul perişdelerden üstündir
1 Hudaý gadym zamanlarda pygamberler arkaly ençeme gezek dürli ýollar bilen atalarymyz bilen gepleşipdir. 2 Ol soňky wagtlarda hem bar zadyň mirasçysy edip belläni we Ol arkaly älemi ýaradan Oglunda biziň bilen gepleşdi. 3 Ogul Hudaýyň şöhratynyň ýalkymy, Onuň barlygynyň keşbi bolup, bar zady gudratly sözi bilen saklap, bizi günälerden tämizländen soň, Gökde Şöhratlynyň sagynda oturdy. 4 Ol perişdelerden näçe üstün ady miras alan bolsa, şonça-da olardan üstün boldy. 5 Çünki Hudaý heý-de perişdeleriň birine: «Sen Meniň Oglumsyň, Men bu gün Seniň Ataň boldum», «Men Oňa Ata, Ol-da Maňa Ogul bolar» diýipmi? 6 Ýene Hudaý Özüniň ilkinji doglan Ogluny dünýä iberende: «Hudaýyň ähli perişdeleri Oňa sežde etsin» diýýär. 7 Perişdeler hakda: «Ol perişdelerini ýel, hyzmatkärlerini ot ýalny edýändir» diýýän bolsa, 8 Ogly hakda: «Eý Hudaý, Seniň tagtyň bakydyr, dogrulyk hasasy Seniň Patyşalygyň hasasydyr» diýýär. 9 «Sen dogrulygy söýüp, kanunsyzlygy ýigrendiň. Munuň üçin Hudaý ― Seniň Hudaýyň Seni şatlyk ýagy bilen ýoldaşlaryňdan artyk mesh etdi». 10 Ýa Reb, başlangyçda Ýeriň düýbüni Sen tutduň. Gök hem Seniň elleriňiň işidir. 11 Olar ýogalar, diňe Sen galarsyň. Hemmesi bir eşik ýaly köneler. 12 Olary bir geýim ýaly düýrersiň, olar üýtgär. Emma Sen şol durşuňa durarsyň, Seniň ýyllaryň tükenmez». 13 Hudaý perişdeleriň birine heý: «Duşmanlaryňy aýaklaryň astyna basgançak edýänçäm, Meniň sagymda otur» diýipmi? 14 Perişdeleriň ählisi gutulyşy miras aljaklara hyzmat etmek üçin iberilen hyzmatkär ruhlar dälmi näme?
Uly gutulyş
1 Şonuň üçin eşidenlerimizden daşlaşmaz ýaly, olara has köp üns bermelidiris. 2 Çünki perişdeler arkaly aýdylan söz berk bolup, her bir jenaýat, söze gulak asmazlyk öz adalatly almytyny alan bolsa, 3 Onda şeýle uly gutulyşy görmezlige salsak, biz nähili gaçyp bileris? Bu gutulyşy ozal başda Reb yglan etdi, Ondan eşidenler bolsa ony bize tassykladylar. 4 Hudaý hem muňa alamatlar, mugjyzalar, dürli gudratlar, Öz islegi boýunça paýlan Mukaddes Ruh sylaglary bilen güwälik etdi.
Isa imanlylara dogan diýmekden utanmaýar
5 Ol biziň gürrüňini edýän geljekki dünýämizi perişdelere tabyn edenok. 6 Ýöne biri bir ýerde şeýle güwä geçip diýdi: «Sen ony ýatlar ýaly, ynsan näme? Oňa üns berer ýaly, ynsan ogly näme? 7 Ony perişdelerden az-kem pes tutduň. Şöhrat hem hormat täjini Oňa geýdirip, Öz elleriň işleriniň üstünde Ony oturtdyň. 8 Bar zady Onuň aýaklarynyň astynda goýduň». Hudaý bar zady Oňa tabyn etdi, Oňa bagly däl zat goýmady. Ýöne welin hemme zadyň Oňa baglydygyny biz entek görmeýäris. 9 Emma perişdelerden az-kem pes tutulan Isa Hudaýyň merhemeti bilen her ynsan üçin ölümi dadar ýaly, gören ölüm görgüsi üçin şöhrat hem hormat täjiniň geýdirilenini görýäris. 10 Ençeme ogullary şöhrata ýetirýärkä, olaryň gutulyşynyň Öňbaşçysyny görgüler arkaly kämillige ýetirmek hemme zadyň Özi üçin we Özi arkaly bar bolan Hudaýa ýaraşyklydy. 11 Çünki mukaddes eden bilen mukaddes edilenleriň hemmesi bir Atadandyr. Şonuň üçin hem Isa olara dogan diýmekden utanmaýar. Şeýle diýýär: 12 «Seniň adyňy doganlaryma yglan ederin, ýygnagyň ortarasynda Saňa öwgüli nagmalar aýdaryn». 13 Ýene: «Men Oňa ynam ederin», «Ine, Men we Hudaýyň Maňa beren çagalary» diýýär. 14 Çagalaryň et hem gandandygyna görä, Özi hem olaryňky bilen bir adam sypatyna girdi. Ol muny ölüm güýjüne eýe bolany, ýagny iblisi ölüm arkaly ýogaltjak, 15 ömürboýy ölüm gorkusy zerarly gul bolanlaryň hemmesini erkinlige ýetirjek bolup etdi. 16 Çünki Ol, elbetde, perişdelere ýardam etmän, Ybraýymyň neslinden bolanlara ýardam edýär. 17 Şonuň üçin Ol halkyň günälerini Hudaýa bagyşlatmak, Hudaýyň gullugynda rehimdar hem sadyk Baş Ruhany bolmak üçin, her taýdan doganlaryna meňzemeli boldy. 18 Şeýlelik bilen, synalanda Özüniň görgi gören zatlarynda synalýanlara kömek bermegi başarýar.
Isa we Musa
1 Şonuň üçin, eý, asmandan gelen çakylyga şärik bolan mukaddes doganlar, biziň ykrar eden imanymyzyň Resuly hem Baş Ruhanysy Isa serediň. 2 Ol Musanyň, Hudaýyň tutuş öýünde sadyk galyşy ýaly, Özüni belläne wepadar galdy. 3 Öýi ýasanyň öýden kän hormat görşi ýaly, Isa-da Musanyňkydan beýik şöhrata mynasyp görüldi. 4 Çünki her öý biri tarapyndan ýasalýar, Hudaý bolsa bar zady ýasandyr. 5 Musa geljekde sözlenjek sözlere güwä geçmek üçin, Hudaýyň bütin öýünde bir hyzmatkär bolup sadyk galdy. 6 Emma Mesih Onuň öýüne jogapkär Ogul hökmünde sadykdyr. Batyrlygymyzy, magtanýan umydymyzy soňuna çenli berk saklasak, Onuň öýi bizdiris.
Imansyzlyk barada duýduryş
7 Şonuň üçin Mukaddes Ruhuň aýdyşy ýaly: «Bu gün Onuň sesini eşitseňiz, 8 çölde synalan günüňizdäki pitnede bolşy ýaly, ýüregiňizi gatatmaň. 9 Atalaryňyz ol ýerde Meni barlap synadylar, kyrk ýyllap Meniň edýänlerimi görüp gezdiler. 10 Şonuň üçin Men bu nesle gaharlanyp: olar elmydam ýüreklerinde azaşýar, Meniň ýollarymy bilmediler diýdim. 11 Gaharlananymda: olar dynçlyk ülkäme girmez! diýip ant içdim». 12 Eý doganlar, habardar boluň, siziň biriňizde diri Hudaýdan daşlaşan imansyzlygyň erbet ýüregi bolaýmasyn. 13 Siziň hiç biriňiziň ýüregiňiz günäniň aldawçylygy bilen gatamaz ýaly, «gün şu gündür» diýilýärkä, her gün biri-biriňizi ruhlandyryň. 14 Çünki başlangyçdaky ynamy soňuna çenli berk saklasak, bu Mesihe şärik boldugymyzdyr. 15 Ozal aýdylyşy ýaly, «Bu gün Onuň sesini eşitseňiz, pitnede bolşy ýaly, ýüregiňizi gatatmaň». 16 Onuň sesini eşidip hem pitne turzanlar kimlerdi? Musa arkaly Müsürden çykarylanlaryň hemmesi dälmidi? 17 Hudaý kyrk ýyllap kime gaharlandy? Günä edip, maslyklary çölde serlip galanlara dälmi? 18 Sözüne gulak asmaýanlardan başga Öz dynçlyk ülkesine kimler girmez diýip ant içdi? 19 Biz, imansyzlyk edendikleri üçin, olaryň girip bilmändiklerini görýäris.
Hudaýyň dynçlyk ülkesi
1 Şonuň üçin Onuň dynçlyk ülkesine girme wadasy heniz ýerindeligine görä, sizden biri muňa ýetmän galaýmasyn diýip gorkuda bolalyň. 2 Çünki Hoş Habar bize wagyz edilişi ýaly, olara-da wagyz edildi, ýöne eşiden sözlerini iman bilen utgaşdyrmandyklary üçin, onuň olara peýdasy bolmady. 3 Dünýäniň ýaradylyşynyň başynda işlerini tamamlan Hudaýyň: «Gaharlananymda: olar dynçlyk ülkäme girmezler diýip ant içdim» diýşi ýaly, biz iman getirenler bu dynçlyga gireris. 4 Çünki bir ýerde ýedinji gün hakda: «Ýedilenji gün Hudaý ähli işini tamamlady we şol gün dynç aldy» diýipdir. 5 Ýene-de şol ýerde: «Olar dynçlyk ülkäme girmez» diýýär. 6 Şeýlelikde, Hoş Habary ilki eşidenler söze gulak asmandyklary üçin, ol dynçlyga girip bilmediler, ýöne käbir girjekler bar. 7 Şonuň üçin Hudaý köp wagtdan soň, Dawut arkaly aýdylyşy ýaly: «Bu gün Onuň sesini eşitseňiz, ýüregiňizi gatatmaň» diýende, «bu gün» diýmek bilen ýene bir güni belleýär. 8 Çünki Ýeşu olary dynçlyga ýetiren bolsa, onda Hudaý mundan soň başga günüň gürrüňini etmezdi. 9 Şeýlelikde, Hudaýyň halky üçin ýene bir sabat gününiň dynçlygy galýar. 10 Hudaý Öz işlerinden nähili dynç alan bolsa, Onuň dynçlygyna giren hem öz işlerinden şeýle dynç alandyr. 11 Şeýlelikde, hiç kim olaryň pitnesinden görelde alyp ýykylmaz ýaly, ol dynçlyga girmek üçin gaýrat edeliň. 12 Hudaýyň sözi diri hem täsirlidir, her bir iki ýüzli gylyçdan kesgirdir. Ol jan hem ruhy, bogunlary hem ýiligi bölýänçä batýandyr, ýüregiň düşünjeleridir niýetlerine höküm edýändir. 13 Hudaýdan gizlin hiç bir mahluk ýokdur, hasap bermeli Hudaýymyzyň gözleriniň öňünde ähli zat ýalaňaç hem açykdyr.
Baş ruhanymyz Isa
14 Gökden geçen uly Baş Ruhanymyz, Hudaýyň Ogly Isamyzyň barlygyna görä, ykrar eden imanymyzy berk tutalyň. 15 Çünki biziň ejizliklerimize gynanyp bilmeýän däl, eýsem, her zatda biziň ýaly synalyp, günä etmedik bir Baş Ruhanymyz bardyr. 16 Rehimdarlyga gowşup, gerek wagtynda bize kömek berjek merhemeti tapar ýaly, Hudaýyň merhemet tagtyna ynam bilen golaýlaşalyň.
1 Her bir baş ruhany, günäleriň tölegine sylaglar hem gurbanlar hödürlär ýaly, adamlar arasyndan saýlanyp, Hudaýa degişli zatlarda olara wekillik etmek üçin bellenýär. 2 Nadanlara, ýoldan azaşanlara ýumşak bolmagy başarýar, çünki özüniň hem ejizlikleri bar. 3 Ol şu sebäpli halk üçin bolşy ýaly, öz günäleri üçin hem gurban bermäge borçludyr. 4 Adam baş ruhany bolma hormatyny öz-özüne berip bilenok. Ol Harun ýaly, Hudaý tarapyndan çagyrylyp alýar. 5 Şonuň ýaly, Mesih hem baş ruhany bolmak üçin öz-özüni şöhratlandyranok, Ony «Sen Meniň Oglumsyň, Men bu gün Seniň Ataň boldum» diýen şöhratlandyrdy. 6 Başga bir ýerde-de diýýär: «Melkisedek düzgüni boýunça, Sen hemişelik ruhanysyň». 7 Mesih ýer ýüzünde bolan günlerinde Özüni ölümden gutarmagy başarýan Hudaýa uly perýat, gözýaşlar bilen dogalar hem ýalbaryşlar hödürläp, takwalygy üçin eşidildi. 8 Ol Ogul hem bolsa, gören görgülerinden söze gulak asmagy öwrendi. 9 Kämilleşdirilip, Hudaý tarapyndan Melkisedek düzgüni boýunça Baş Ruhany adyny aldy. 10 Sözüne gulak asanlaryň hemmesi üçin baky gutulyş çeşmesi boldy.
Kämillige tarap ilerläliň
11 Bu barada berjek köp gürrüňimiz bar, ýöne siziň eşitmäge islegsizligiňiz üçin, düşündirmek kyn. 12 Öwrediji bolmaly wagtyňyz gelip ýeten hem bolsa, siz biriniň Hudaýyň sözüniň ilkinji esaslaryny gaýtadan özüňize öwretmegine mätäç. Size agyr damak däl-de, süýt gerek. 13 Kim süýt emýän bolsa, ol çaga, dogrulyk sözünde tejribesizdir. 14 Agyr damak kemala gelenlere, ýagny saýgarma ukyplary ýagşy bilen ýamany tanamaga öwrenişdirilip, terbiýe edilenlere berilýändir.
1 Şonuň üçin Mesih baradaky başlangyç tälimi yzda galdyryp, ölüm getirýän işlerden toba etmäniň, Hudaýa imanyň, 2 çokundyrmalar, el goýmalar, ölüleriň direlişi we ebedi höküm baradaky taglymatyň düýbüni ýaňadandan tutman, kämillige tarap ilerläliň. 3 Hawa, Hudaý rugsat berse, muny edeliň. 4 Çünki bir gezek ýagtyldyp, asman sylagyny dadyp, Mukaddes Ruha şärik edilip, 5 Hudaýyň oňat sözüni, geljekki döwrüň güýçli işlerini dadanyndan soň, 6 ýoldan çykanlary toba üçin ýaňadandan täzelemek mümkin däl. Sebäbi olar Hudaýyň Ogluny özleri üçin gaýtadan haça çüýläp, biabraý edýärler. 7 Üstüne ýygy-ýygydan düşen ýagyşdan içýän, özüni bejerene peýdaly ösümlikler bitirýän ýere Hudaý bereket inderýär. 8 Emma tikendir gyzgany bitirýän ýer dereksizdir, gargyşa golaýdyr, soňy ýanmakdyr. 9 Eý söýgüli doganlar, biz beýle geplesek-de, siziň gutulyş babatda has oňat zatlara eýedigiňize ynanýarys. 10 Hudaý siziň işiňizi, mukaddeslere hyzmat edip hem-de hyzmat etmegi dowam etdirmek bilen, Öz adyna görkezen söýgiňizi unudar ýaly, adalatsyz däldir. 11 Biz, siz ýalta bolman, gaýtam, wada edilenleri iman hem sabyr arkaly miras alanlardan görelde alar ýaly, 12 umydyňyzdan doly arkaýyn bolmak üçin, her biriňiziň şol gaýraty soňuna çenli görkezmegiňizi isleýäris.
Hudaýyň wadasy
13 Hudaý Ybraýyma wada berende, Özünden uly bolan biriniň adyndan ant içip bilmäni üçin, Öz adyndan ant içip: 14 «Hakykatdan-da, saňa berekedi boldan bererin, seniň zürýadyňy gaty köpelderin» diýdi. 15 Şeýlelikde, sabyrly garaşan Ybraýym wada ýetdi. 16 Adamlar özünden ulynyň adyndan ant içýär. Olar üçin ant aýdylany tassyklap, hemme jedelleri soňlaýar. 17 Şonuň üçin Hudaý-da Öz maksadynyň üýtgewsizligini wadanyň mirasçylaryna has anyk görkezjek bolup, wadany ant bilen tassyklady. 18 Ol muny öňümizde goýlan umyda ýapyşjak bolup gaçan biziň Hudaýyň ýalan sözlemegi mümkin bolmadyk iki üýtgewsiz zady arkaly uly teselli tapmagymyz üçin etdi. 19 Biziň jan labyry ýaly ynamly hem berk bolan bu umydymyz tutynyň aňrysyna geçýändir. 20 Isa Melkisedek düzgüni boýunça ebedi Baş Ruhany bolup, öňbaşçymyz hökmünde biziň üçin ol ýere girdi.
Ruhany Melkisedek
1 Bu Melkisedek Salem patyşasy hem-de beýik Hudaýyň ruhanysydy. Ol patyşalary derbi-dagyn edip gelýän Ybraýymy garşylap, oňa ak pata berdi. 2 Ybraýym hem oňa bar zadyň ondan birini berdi. «Melkisedek» ozal adynyň manysy boýunça «dogrulyk patyşasydyr», soň hem «Salem patyşasy», ýagny parahatlyk patyşasydyr. 3 Onuň atasy, enesi, nesil şejeresi belli däl. Günleriniň ne başy, ne-de ömrüniň soňy bar. Ýöne Hudaýyň Ogluna meňzedilip, mydamlyk ruhany bolup galýar. 4 Biziň uly atamyz Ybraýymyň alan oljalaryndan ondan birini beren bu adamy, görüň, nähili uly! 5 Lewi ogullaryndan bolup, ruhanylyk wezipesini alanlaryň halkdan, ýagny Ybraýymyň tohumyndan hem bolsalar, öz doganlaryndan Mukaddes Kanun boýunça ondan birini almaly diýen buýruklary bardy. 6 Emma Melkisedek Lewi neslinden bolmasa-da, wadalary alan Ybraýymdan ondan birini alyp, oňa ak pata beripdir. 7 Kiçiniň ak patany özünden uludan alýandygy gürrüňsizdir. 8 Bu ýerde ölümli adamlar ondan birini alýar, ýöne ol ýerde ýaşaýanlygyna güwälik berilýän alýar. 9 Hatda ondan birini alan Lewi hem Ybraýym arkaly ondan bir beripdir diýseň boljak. 10 Çünki Melkisedek Ybraýymy garşylan mahaly Lewi entek atasynyň bilindedi.
Täze ruhanylyk düzgüni
11 Şeýlelikde, kämillige lewili ruhanylyk arkaly ýetilýän bolsady ― çünki halk bu ruhanylyk astynda Mukaddes Kanuna gowuşdy ― onda Harun düzgüni boýunça däl-de, Melkisedek düzgüni boýunça başga bir ruhanynyň gelmegi nämä gerekdi? 12 Çünki ruhanylyk üýtgände, Kanunyň hem üýtgemegi zerurdyr. 13 Beýle gürrüňi edilýän adam başga taýpadan. Bu taýpadan hiç kim gurbanlyk edilýän ýerde hyzmat etmändir. 14 Rebbimiziň Iuda taýpasyndandygy aýdyň. Musa bu taýpadan gürrüň edende, ruhanylar hakda hiç bir zat aýtmandy. 15 Melkisedege meňzeş başga bir ruhanynyň ýüze çykmagy bu aýdanymyzy öňküsinden hem aýdyňrak görkezýär. 16 Ol, Kanunyň ata-baba baradaky şertine görä däl-de, tükenmez ýaşaýşyň güýjüne görä ruhany bolupdyr. 17 Çünki «Melkisedek düzgüni boýunça, sen hemişelik ruhanysyň» diýip güwä geçilýär. 18 Ozalky buýruk gowşaklygy hem peýdasyzdygy zerarly ýatyryldy. 19 Çünki Kanun hiç bir zady kämilleşdirmedi. Munuň ýerine bizi Hudaýa ýakynladýan öňküden oňat bir umyt berildi. 20 Bu antsyz bolmady. Beýlekiler bolsa antsyz ruhany bolupdylar. 21 Emma Ol özüne: «Reb ant içdi, Ol dänmez. Sen mydamlyk ruhanysyň» diýeniň anty arkaly ruhany boldy. 22 Isa bu ant bilen has oňat ähtiň kepili boldy. 23 Ozalky ruhanylar köpdüler. Çünki ölüm olaryň wezipede galmagyny bökdeýärdi. 24 Emma Isanyň, baky galýanlygy üçin, üýtgewsiz ruhanylygy bardyr. 25 Şu sebäpden Ol Özi arkaly Hudaýa ýakynlaýanlary bütinleý gutarmagy başarýar. Çünki olara töwella etmek üçin hemişe diri.
Täze ähtiň Baş Ruhanysy
26 Bize şeýle, mukaddes, ýazyksyz, çirksiz, günäkärlerden arany açan we Gökden ýokary çykarylan Baş Ruhany gerekdi. 27 Ol beýleki ruhanylar ýaly, her gün öňürti öz günäleri, soňra-da halkyň günäleri üçin gurban hödürlemäge mejbur däl. Çünki Ol Özüni hödürlemek bilen, muny bir gezekde bitirdi. 28 Mukaddes Kanun ejiz adamlary baş ruhany edip belleýär, kanundan soň gelen ant sözi bolsa Hudaýyň hemişelik kämilleşdirilen Ogluny Baş Ruhany edip goýdy.
1 Aýdanlarymyzyň özeni şunda: biziň Gökde, hemmeden Ulynyň tagtynyň sagynda oturyp, 2 Mukaddes ýeriň, ýagny ynsanyň däl-de, Rebbiň guran hakyky çadyrynyň hyzmatyny edýän bir Baş Ruhanymyz bar. 3 Her bir baş ruhany sylaglar hem gurbanlar hödürlemek üçin bellenýär. Bu sebäpden biziň Baş Ruhanymyzyň hem hödürläre bir zady bolmaly. 4 Özi ýer ýüzünde bolan bolsa, Mukaddes Kanun boýunça sylaglary hödürleýänleriň barlygy üçin Ol ruhany bolmazdy. 5 Bular Musa berlen görkezmä görä, asmana degişli zatlaryň nusgasy hem kölegesine hyzmat edýärler. Çünki Musa çadyry gurajak bolup ýörkä, Hudaý oňa: «Ähli zady dagda saňa görkezilen nusga görä etjek bol» diýipdi. 6 Indi bolsa Isa has oňat wadalar üstünde guralan has oňat ähtiň töwellaçysy bolşy ýaly, şonça-da uly gulluga eýe boldy. 7 Ilkinji äht müýnsüz bolan bolsady, onda ikinji gerekli bolmazdy. 8 Çünki Hudaý Öz halkyny müýnli görüp, şeýle diýýär: «Ine Ysraýyl halky bilen, Ýahuda halky bilen täze äht baglaşjak günlerim gelýär. Reb şeýle diýýär. 9 Bu olaryň atalaryny Müsür ýurdundan çykarjak bolup, ellerinden tutan günüm olar bilen baglan ähtim ýaly bolmaz. Çünki olar ähtime bagly bolup galmadylar, Men hem olary indemedim, Reb diýýär. 10 Ol günlerden soň, Reb diýýär, Ysraýyl halky bilen baglajak ähtim ine, şu: Öz kanunlarymy olaryň aňyna berip, bulary ýüreklerine ýazaryn. Men olaryň Hudaýy, olar hem Meniň halkym bolar. 11 Indi hiç kim öz goňşusyna, hiç kim öz doganyna: Rebbi tanaň diýip öwretmez. Çünki kiçisinden ulusyna çenli, olaryň bary Meni tanar. 12 Olaryň nädogrulyklaryna rehimli bolaryn, günälerini hiç haçan ýada salmaryn». 13 Hudaý «täze äht» diýmek bilen, ilkinjiniň könelendigini görkezýär. Wagty geçen, könelen zat bolsa ýogalmaga golaýdyr.
Dünewi ybadathana
1 Ilkinji ähtiň hem ybadat dessurlary, dünewi ybadathanasy bardy. 2 Bir çadyr gurlupdy. Mukaddes Jaý diýilýän birinji bölümde şemdan, saçak, Hudaýa hödürlenip goýlan çörekler bolardy. 3 Ikinji tutynyň aňyrsynda Iň Mukaddes Jaý diýilýän içki bölüm bardy. Altyn buhurdan, bütinleý gyzyl bilen gaplanan äht sandygy bu ýerdedi. 4 Sandygyň içinde gyzyldan ýasalan manna gaby, Harunyň güllän hasasy, ýüzi ýazgyly daş sahypalar bardy. 5 Sandygyň üstünde günäleriň ötülýän ýerine kölege salyp duran şöhrat kerubileri bolardy. Ýöne entek bulardan birin-birin gürrüň edip bilmeýäris. 6 Şeýle gurluşda ruhanylar mydama çadyryň ilkinji bölümine girip, Hudaýa hyzmatlaryny berjaý edýär. 7 Emma içki bölüme ýylda bir gezek diňe baş ruhany girýär. Ol hem özi üçin, halkyň nadanlykdan eden ýazyklary üçin hödürlän gurbanynyň gany bolmasa, girip bilmez. 8 Şeýlelikde, Mukaddes Ruh çadyryň ilkinji bölümi barka, mukaddes ýere gidýän ýoluň heniz belli däldigini görkezýär. 9 Bu-da häzirki zaman üçin bir mysal bolup, hödürlenen sylaglar hem gurbanlaryň ybadat eden adamyň wyždanyny kämilleşdirmegi başarmanlygyny görkezýär. 10 Bular diňe iýme, içme we dürli dini ýuwunmalara degişli bolup, täze düzgüniň başlangyjyna çenli goýlan beden baradaky dessurlardyr.
Mesihiň gany
11 Emma Mesih geljekki oňat işleriň baş ruhanysy bolup geldi. Ol ynsan eli bilen ýasalmadyk, ýagny bu ýaradylyşdan bolmadyk has uly, has kämil çadyrdan geçip, 12 Mukaddes ýere girip, erkeçleriň, göleleriň gany bilen däl-de, Öz gany bilen bir gezekde ebedi gutulyşy gazandy. 13 Çünki erkeçler bilen öküzleriň gany, hapalaryň tämizligi üçin göläniň olaryň üstüne sepilýän küli olary mukaddes edýän bolsa, 14 onda Özüni ebedi Ruh arkaly Hudaýa müýnsüz hödürlän Mesihiň gany diri Hudaýa ybadat etmegimiz üçin biziň ynsabymyzy ölüm getirýän işlerden näçe artykmaç tämizlär! 15 Şu sebäpli hem, Mesih birinji äht astynda edilen jenaýatlary bagyşlatjak bolup, gutulyş gazandyrýan gurban hökmünde öldi, çagyrylanlar ebedi mirasy alsynlar diýip, täze ähtiň töwellaçysy boldy. 16 Çünki wesetnamanyň bar ýerinde weset edeniň ölenini subut etmek gerekdir. 17 Çünki wesetnama diňe biri ölenden soň kanunydyr. Weset eden şindi dirikä, wesetnamanyň asla güýji bolmaz. 18 Şu sebäpli birinji äht hem gansyz berkarar edilmedi. 19 Musa Mukaddes Kanunyň her buýrugyny bütin halka bildirenden soň, gyp-gyzyl ýüňi, zufa otuny, suw bilen göleleriň hem-de erkeçleriň ganyny alyp, kitabyň, bütin halkyň üstüne sepip: 20 «Bu Hudaýyň size buýran ähtiniň ganydyr» diýdi. 21 Şeýle hem, çadyryň, ybadatda ulanylýan ähli gaplaryň üstüne-de gan sepdi. 22 Mukaddes Kanun boýunça zatlaryň hemmesi diýen ýaly gan bilen tämizlenýär. Gan dökülmän, bagyşlanma bolmaz. 23 Şeýlelikde, Gökde bolan zatlaryň nusgalaryny bu gurbanlar bilen, ýöne Gökdäki asyllaryny bulardan gowy gurbanlar bilen tämizlemek gerekdi. 24 Çünki Mesih aslyň nusgasy bolup, ynsan eli bilen ýasalan mukaddes ýere däl-de, biziň üçin Hudaýyň öňünde görünjek bolup, asyl Göge girdi. 25 Ol baş ruhanynyň ýylyň-ýylyna kesekiniň gany bilen Iň Mukaddes Jaýa girişiniň tersine, Özüni öwran-öwran hödürlemek üçin hem Göge girmedi. 26 Beýle bolsa, Ol dünýäniň gurluşyndan bäri öwran-öwran ölmeli bolardy. Emma indi bir gezekde Özüni gurban etmek bilen, günäni aradan aýyrmak üçin döwürleriň ahyrynda göründi. 27 Bir gezek ölüp hem ondan soň höküm edilmek ynsanlaryň ýazgydynda nähili bar bolsa, 28 şonuň ýaly, Mesih hem köp adamlaryň günälerini götermek üçin, bir gezek gurban edildi. Emma ol ikinji gezek günäni götermek üçin däl-de, Özüne garaşýanlara gutulyş getirmek üçin görner.
Iň soňky gurban
1 Mukaddes Kanun geljekki oňat zatlaryň asly däl-de, kölegesidir. Şu sebäpli her ýyl üznüksiz hödürlenen şol bir gurbanlar bilen Hudaýa ýakynlanlary hiç haçan kämillige ýetirip bilmez. 2 Ýetirip bilsedi, onda gurban hödürlemek bes edilmezmidi? Çünki ybadat edenlerde bir gezek günäden tämizlenenden soň, indi günä aňy galmazdy. 3 Emma ol gurbanlar günäleriň barlygyny her ýyl ýada salýar. 4 Çünki öküzleriň, erkeçleriň gany bilen günäleriň aýrylmagy mümkin däldir. 5 Munuň üçin Mesih dünýä gelýärkä diýýär: «Gurban, sowgat islemän, Maňa bir beden taýýarladyň. 6 Ähli ýakylýan sowgatlary, günä üçin hödürlenýän gurbanlary halamadyň. 7 Şonda Men diýdim: Kanun kitabynda Men hakda ýazylyşy ýaly, Seniň islegiňi berjaý etjek bolup, Eý Hudaýym, ine, Men geldim». 8 Ozal Kanuna görä hödürlenenler hakda «gurbanlary, sowgatlary, ähli ýakylýan sowgatlary, günä üçin hödürlenýän gurbanlary islemediň, halamadyň» diýdi. 9 Soňra-da «Eý Hudaý, Seniň islegiňi berjaý etjek bolup, ine, Men geldim» diýdi. Şeýdip, Mesih ikinjini berkarar etmek üçin, birinjini aradan aýyrýar. 10 Biz bu isleg boýunça Isa Mesihiň bedeniniň bir gezek hödürlenmegi bilen mukaddes edildik. 11 Her bir ruhany bolsa günuzyn durup, gulluk edip, günäleri asla ýuwup bilmeýän şol bir gurbanlary öwran-öwran hödürleýär. 12 Emma Mesih günäleriň deregine hemişelik üçin diňe bir gurban hödürländen soň, Hudaýyň sagynda oturdy. 13 Şondan bäri hem duşmanlarynyň Öz aýaklarynyň astyna basgançak edilmegine garaşýar. 14 Çünki mukaddes edilenleri diňe bir gurban bilen hemişelik kämillige ýetirdi. 15 Mukaddes Ruh hem bu hakda bize güwä geçýär. Ilki: 16 «Reb: Ol günlerden soň olar bilen baglajak ähtim budur diýýär: Kanunlarymy olaryň ýüregine goýup, bulary aňlaryna ýazaryn» diýýär. 17 Onsoň: «Indi olaryň günälerini, kanunsyzlyklaryny ýada salmaryn» diýýär. 18 Bularyň bagyşlanan ýerinde, indi günä üçin gurban bolmaz.
Umydymyzy berk saklalyň
19 Şoňa görä, eý doganlar, Isanyň gany bilen tutudan geçmäge, ýagny Öz bedeninden bize açan täze hem diri ýolundan mukaddes ýere girmäge bizde gaýrat bardyr. 20 Hudaýyň öýüne jogapkär uly Ruhanymyz hem bardyr. 21 Şoňa görä, ýüregimiz erbet ynsapdan tämizlenip, bedenlerimiz tämiz suw bilen ýuwlup, imanyň beren ynamy bilen çyn ýürekden Hudaýa ýakynlaşalyň. 22 Umydymyzyň ykraryny berk saklalyň. 23 Çünki wadany beren Hudaý ynamdardyr. 24 Birek-biregi söýgi, oňat işler üçin gaýrata galdyrjak bolalyň. 25 Käbirleriniň endik edişi ýaly, ýygnanyşmagy goýman, gaýtam, ol günüň golaýlaýanlygyny näçe görseňiz, şonça-da biri-birimizi ruhlandyralyň. 26 Çünki hakykaty bilenimizden soň, bilgeşleýin günä etsek, günäler üçin indi gurban galman, 27 diňe garaşylan hökümiň howpy, duşmanlary ýuwutjak gyzgyn ot galar. 28 Musanyň kanunyny ret eden adam, iki ýa üç güwäniň sözi bilen rehimsiz ölýär. 29 Hudaýyň Ogluny basalan, özüni mukaddes eden ähtiň ganyny mukaddes hasaplamadyk, merhemet Ruhuny ryswa eden adam mundan näçe agyr jeza sezewar bolar öýdýärsiňiz? 30 Çünki biz, «Öç Meniňkidir, almytyny Men berjek», ýene-de «Reb Öz halkynyň üstünden höküm çykarar» Diýeni tanaýarys. 31 Diri Hudaýyň eline düşmek elhençdir! 32 Siz bolsa ýagtylyga çykanyňyzdan soň, görgüler bilen uly göreşe döz gelen ilki günleriňizi ýada salyň. 33 Siz bir tarapdan aç-açan sütemler hem muşakgatlara sezewar edildiňiz, bir tarapdan hem şeýle ýagdaýlara uçranlara ýoldaş bolduňyz. 34 Çünki siz hem tussaglykda çeken dertlerime şärik bolduňyz, hem-de özüňiziň oňat, durumly malyňyzyň barlygyny bilip, mallaryňyzyň talanmagyny begenç bilen unadyňyz. 35 Şeýlelikde, gaýratyňyzy elden bermäň, onuň sylagy uludyr. 36 Çünki Hudaýyň islegini berjaý edeňizden soň wada gowşar ýaly, sabyr size gereklidir. 37 Çünki az salymdan soň: «Geljek geler, gijä galmaz. 38 Meniň dogry adamym iman bilen ýaşar. Eger-de yza çekilse, Men ony halamaryn». 39 Biz yza çekilip, heläklenýänlerden däl-de, iman edip gutulýanlardandyrys.
Iman
1 Iman bolsa, umyt edilen zatlara bil baglamak, görünmeýän zatlara ynamdyr. 2 Atalarymyz Hudaýyň berekellasyny şunuň bilen gazandylar. 3 Biz älemiň Hudaýyň buýrugy bilen ýaradylandygyna, şeýle hem görünýän zatlaryň görünmeýän zatlardan dörändigine iman arkaly düşünýäris. 4 Habylyň Hudaýa Kabylyňkydan gowy gurban hödürlemegi iman arkaly boldy. Ol iman bilen dogry adam bolup, Hudaýyň berekellasyny gazandy. Çünki Hudaý onuň hödürlän sylaglaryny kabul etdi. Şeýlelikde, Habyl ölen hem bolsa, iman arkaly häzir-de gepleýär. 5 Hanok ölümi görmez ýaly, iman arkaly ýokary alyndy, hiç kim ony tapyp bilmedi. Çünki Hudaý ony ýokary alypdy. Ýokary alynmazyndan ozal, onuň Hudaý tarapyndan halanýanlygyna güwä geçildi. 6 Iman etmezden, Hudaý tarapyndan halanmak mümkin däldir. Hudaýa ýakynlaşan Onuň barlygyna, Özüni agtarýanlary sylaglajakdygyna iman etmelidir. 7 Iman arkaly Nuh entek görülmedik wakalar hakda Hudaýdan duýduryş alanda, Hudaýdan gorkup, içersiniň gutulmagy üçin bir gämi ýasady. Şonuň bilen dünýä höküm etdi, imana daýanan dogrulygyň mirasdary boldy. 8 Ybraýym iman arkaly miras alan ýurduna gitmäge çagyrylanda, bu söze gulak asyp, nirä barýanyny bilmän ýola düşdi. 9 Ol iman arkaly bir ýat adam hökmünde wada edilen ýurtda ornaşdy. Şol wada şärik mirasdarlar bolan Yshak we Ýakup bilen bile çadyrlarda ýaşady. 10 Çünki ol ussasy, gurujysy Hudaý bolan berk esasly şähere garaşýardy. 11 Sara, ýaşy öten hem bolsa, göwreli bolmaga iman arkaly kuwwat tapdy, çünki ol wada beren Hudaýy ynamdar saýdy. 12 Şeýdip hem täk bir adamdan, özem öli ýaly birinden köplükde Gökdäki ýyldyzlar ýaly, deňiz kenaryndaky çägeler ýaly sansyz-sajaksyz zürýat öndi. 13 Bu adamlaryň bary ölýänçä imandan dänmedi. Wada edilenlere gowuşman, olary uzakdan görüp, hoş garşylap, özleriniň ýer ýüzünde ýat hem mysapyrdyklaryny boýun aldylar. 14 Beýle gepleýänler özleriniň bir watan agtarýandygyny açyk görkezýärler. 15 Aslynda olar çykyp gaýdan ýurtlaryny ýatlaýan bolsalar, onda yzlaryna dönmäge pursatlary bolardy. 16 Emma olar has gowusyny, ýagny asmandaky watany arzuwlaýardylar. Şonuň üçin Hudaý Özüni olaryň Hudaýy diýip atlandyrmakdan utanmaýar. Çünki olar üçin bir şäher taýýarlady. 17 Ybraýym synalanda, iman arkaly Yshagy gurban hökmünde hödürledi. 18 Wadalary alan, hakynda «seniň nesliň Yshak bilen dowam eder» diýlen şol ýalňyz ogluny hödürledi. 19 Ybraýym Hudaýyň ölüleri hem direltmegi başarjagyna pikir etdi, şoňa görä hem alamat şekilinde Yshagy ölümden alyp galdy. 20 Iman arkaly Yshak hem geljek zatlar hakda Ýakup we Ysuwa ak pata berdi. 21 Ýakup ölüp barýarka Ýusubyň ogullarynyň ikisine-de iman arkaly ak pata berdi, hasasynyň başyna söýenip, Hudaýa sežde etdi. 22 Ýusup hem ölüp barýarka, Ysraýyl ogullarynyň Müsürden çykjagyny iman arkaly agzap, öz süňkleri hakda buýruk berdi. 23 Musa doglanda, ene-atasy ony iman arkaly üç aýlap gizlin sakladylar, olar oglanyň görmegeýdigini görüp, patyşanyň permanyndan gorkmadylar. 24 Musa ulalanda, Faraonyň gyzynyň ogly diýip tanalmakdan iman arkaly boýun gaçyrdy. 25 Ol az salym günäniň sapasyny sürmekden, Hudaýyň halky bilen bile horluk görmegi gowy gördi. 26 Mesih ugrunda çeken sütemini Müsüriň hazynalaryndan uly baýlyk saýdy. Çünki ol öz aljak sylagyna garaýardy. 27 Patyşanyň gazabyndan gorkman, iman arkaly Müsüri terk etdi. Görünmezi göreni üçin berk durdy. 28 Ilkinji doglanlary öldürýän perişdäniň ysraýyllylara el degirmezligi üçin, Musa iman arkaly Pesah gurbanynyň öldürilmegini, gapylara gan sepilmegini buýurdy. 29 Ysraýyllylar iman arkaly Gyzyl deňizden gurak ýerden geçýän ýaly geçdiler. Müsürliler hem muňa synanyşyp gark boldular. 30 Ysraýyllylar ýedi günläp Erihanyň daşyndan aýlananlaryndan soň, imanlary arkaly diwarlar ýykyldy. 31 Rahaw kemçin içalylary imany arkaly dostlukly garşylany üçin, iman getirmedikler bilen bile heläk bolmady. 32 Başga näme aýdaýyn? Çünki Gideon, Barak, Şimşon, Ýeftah, Dawut, Samuýel we pygamberler hakdakylary aýtmaga wagtym ýeterlik däl. 33 Olar iman arkaly ençeme patyşalygy ýeňdiler, adalaty emele getirdiler, wadalara ýetdiler, arslanlaryň agzyny bagladylar. 34 Oduň güýjüni söndürdiler, gylyjyň ýitiliginden gaçyp gutuldylar, ejizlikden güýç aldylar, söweşde kuwwatlanyp, ýat goşunlary derbi-dagyn etdiler. 35 Aýallar direlen ölülerini yzyna aldylar. Beýlekiler bolsa has oňat direlişe ýetjek bolup, boşadylmagy kabul etmän gynaldylar. 36 Birtoparlary hem kemsitmelere, gamçylanmalara sezewar boldy, beýlekiler hem zynjyrlar bilen baglanyp tussag edildi. 37 Olar daşlandylar, byçgylandylar, gynaldylar, gylyçdan geçirilip öldürildiler. Goýun derisini, geçi hamyny geýip sergezdançylyk çekdiler, mätäçlik, muşakgat, horluk gördüler. 38 Dünýä olara laýyk däldi. Olar çöllerde, daglarda, gowaklarda, Ýeriň köweklerinde awara bolup gezdiler. 39 Olaryň bary iman arkaly Hudaýyň berekellasyny gazanan hem bolsa, wada edilen zada gowuşmady. 40 Çünki olar bizden aýry kämillige ýetmez ýaly, Hudaý biziň üçin bir has gowy zady taýýarlapdy.
Reb söýýänini terbiýeleýändir
1 Ine, bizi gurşap alan şeýle uly güwäler buludynyň barlygyna görä, her hili ýüki, bizi aňsatlyk bilen bürän günäleri taşlap, öňümizde goýlan ýaryşda sabyrly ylgalyň. 2 Gözümizi imanymyzyň Öňbaşçysy, Kämilleşdirijisi Isa dikeliň. Ol öňüne goýlan begenç ugrunda utanjy äsgermän, haçdaky ölüme döz gelip, Hudaýyň tagtynyň sagynda oturdy. 3 Aryp, ruhdan düşmez ýaly, günäkärleriň beýle uly garşy durmalaryna çydan Isa hakda oýlanyň. 4 Günä garşy söweşiňizde siz entek ganyňyz dökülýänçä garşylyk görkezmediňiz. 5 Ogullara: «Oglum, Rebbiň terbiýe berşini äsgermezlik etme, Ol saňa käýände ruhdan düşme!» diýip aýdylyşy ýaly, özüňize berlen bu öwüdi-de unutdyňyz. 6 «Çünki Reb söýýänini terbiýeleýändir, Ogullyga kabul edenini çalýandyr». 7 Terbiýelenmek ugrunda kynçylyklara çydaýarsyňyz. Hudaý sizi Öz ogly kimin tutýar. Çünki haýsy ogla atasy terbiýe bermeýär? 8 Eger-de her kesiň alýan terbiýesi sizde ýok bolsa, onda siz ogul däl-de, nikasyz doglan oglanlarsyňyz. 9 Mundan başga-da bize terbiýe beren dünewi atalarymyz bardy, biz olary syladyk. Şeýle bolsa, onda ruhlar Atasyna köpräk tabyn bolup ýaşamaly dälmi? 10 Atalarymyz bizi öz oňlaýyşlaryna görä, az salymlyk terbiýelärdiler, ýöne Hudaý Öz mukaddesligine şärik bolmagymyz üçin, biziň haýrymyza terbiýe berýär. 11 Her hili terbiýe berilmek öňürti şatlykly zat däl-de, gaýgyly zat bolup görünýändir. Ýöne bu soňra şeýle ýetişdirilenler üçin dogrulygyň dynçlyk miwesini öndürýändir. 12 Şonuň üçin gowşak elleriňizi galdyryň, epilen dyzlaryňyzy ýazyň! 13 Agsak aýak ýoldan çykman, şypa tapar ýaly, aýaklaryňyz üçin göni ýollar ýasaň.
Hudaýy ret etmäň
14 Hemmeler bilen parahatçylykda ýaşamak, mukaddes bolmak üçin tagalla ediň. Mukaddes bolman, hiç kim Rebbi görüp bilmez. 15 Dykgat ediň, hiç kim Hudaýyň merhemetinden mahrum galmasyn. Bir ajy kök gögerip, sizi ynjalyksyz etmesin, köp adamlar munuň bilen hapalanmasyn. 16 Hiç kim zynahorlyk etmesin, nowbaharlyk hakyny bir tabak aşa satan Ysuw ýaly Hudaýa hormatsyz bolmasyn. 17 Siz bilýänsiňiz, ol soňra hem ak patany miras almak isledi, ýöne ret edildi. Ak pata almak üçin gözýaş dökse-de, Onuň kararyny üýtgedip bilmedi. 18 Siz otlar içinde ýanýan, ýöne el degrip bolýan daga, garaňkylyga, tümlüge, harasada, 19 çakylyk surnaýynyň owazyna, söz sözleýän sese golaýlaşan dälsiňiz. Ol sesi eşidenler özlerine ikilenç söz aýdylmasyn diýip ýalbardylar. 20 Çünki daga bir haýwan hem galtaşsa, daşlansyn diýen buýruga çydap bilmediler. 21 Görnüş şeýle gorkunçdy welin, Musa: «Men gaty gorkýaryn, sandyraýaryn» diýipdi. 22 Siz bolsa Sion dagyna, diri Hudaýyň şäheri bolan asmana degişli Iýerusalime, şagalaňly üýşmeleňdäki on müňlerçe perişdä, atlary Gökde ýazylan nowbaharlaryň ýygnagyna golaýlaşdyňyz. Hemmäniň kazysy Hudaýa, kämillige ýeten dogry adamlaryň ruhlaryna, täze ähtiň töwellaçysy Isa, Habylyňkydan oňat gepleýän sepiliş ganyna golaýlaşdyňyz. 25 Bulary aýdýany ret etmejek boluň. Çünki olar özlerine ýer ýüzünde duýduryş bereni ret edenlerinde, nähili gaçyp gutulyp bilmedik bolsa, Gökden duýduryş berenden ýüz döndersek, biziň gaçyp gutulmajagymyz has hem aýdyňdyr. 26 Şol wagtlar Onuň sesi Ýeri titredipdi, ýöne Ol indi, «Ýene bir gezek diňe bir Ýeri däl, Gögi-de titrederin» diýip söz berdi. 27 «Ýene bir gezek» diýen söz titremez zatlaryň galmagy üçin, titreýänleriň, ýagny ýaradylan zatlaryň aradan aýryljagyny aňladýar. 28 Şeýlelik bilen, yranmaz patyşalyga gowşanlygymyz üçin şükür edeliň. Şeýdip, Hudaýyň halajak ýoly bilen, takwalyk hem gorky bilen Oňa gulluk edeliň. 29 Çünki Hudaýymyz iýiji otdur.
Hudaýyň halaýan gurbanlary
1 Dogan söýgüsi yzygiderli bolsun. 2 Myhmansöýerligi unutmaň. Çünki myhmansöýerlik bilen, perişdedigini bilmän, käbir adamlar perişdeleri myhman aldylar. 3 Tussagdakylary, özüňiz hem olar bilen bile tussagda ýaly ýada salyň. Horluk çekýänleri, özüňiz horlanýan ýaly ýada salyň. 4 Hemmeler nika hormat goýsun, düşek günä bilen hapalanmasyn. Çünki Hudaý ahlaksyzlary, zynahorlygy höküm eder. 5 Ýaşaýşyňyz pul söýgüsinden uzak bolsun. Bar zatlaryňyza kanagat ediň. Çünki Hudaý: «Seni hergiz terk etmerin, Seni hergiz taşlamaryn» diýendir. 6 Şoňa görä hem biz batyrlyk bilen şeýle diýýäris: «Reb meniň kömekçimdir, men gorkmaryn. Bendesi maňa näme edip biljek?» 7 Hudaýyň sözüni özüňize aýdan ýolbaşçylaryňyzy ýatlaň. Olaryň ýaşaýşynyň hasylyna seredip, imanlaryndan görelde alyň. 8 Isa Mesih düýn hem, şu gün hem, ebedilik hem üýtgewsizdir. 9 Saýry, özge taglymatlara özüňizi süýretmäň. Çünki ýüregiň naharlar bilen däl-de, Hudaýyň merhemeti bilen berkidilmegi oňatdyr. Nahara daýananlar hiç bir haýyr gören däldir. 10 Biziň bir gurbanlyk edilýän ýerimiz bardyr, ýöne ybadat çadyryna hyzmat edýänleriň ondan iýmäge haky ýokdur. 11 Baş ruhany haýwanlaryň ganyny günä üçin hödürlenen gurban hökmünde Iň Mukaddes Jaýa getirýär, ýöne olaryň maslygy düşelgeden daşarda ýakylýar. 12 Şoňa görä, Isa hem halky Öz gany bilen mukaddes etjek bolup, şäher derwezesinden daşarda öldi. 13 Şonuň üçin biz hem Onuň ugrunda sütemlere döz gelip, düşelgeden daşary Onuň ýanyna gideliň. 14 Çünki biziň bu ýerde baky şäherimiz ýok, biz geljekkini agtarýarys. 15 Şu sebäpli Isa arkaly Hudaýa elmydam öwgi gurbanlaryny, Onuň adyny ykrar edýän dodaklaryň miwesini hödürläliň. 16 Ýagşylyk etmegi, baryňyzy beýlekiler bilen paýlaşmagy unutmaň. Çünki Hudaý şu hili gurbanlary halaýandyr. 17 Ýolbaşçylaryňyzyň sözüne gulak asyň, olara janyňyz hakda hasabat berjekler hökmünde tabyn boluň. Çünki olar gözegçilik edýändir. Olar bu wezipelerini ahy-nala bilen däl-de, ― munuň size haýry bolmaz ― eýsem, şatlyk bilen ýerine ýetirer ýaly, olara tabyn boluň. 18 Biziň üçin doga ediň. Biz özümiziň sap ynsaply, her babatda oňat gezmegi isleýändigimizi bilýäris. 19 Meniň siziň ýanyňyza tiz öwrülmegim üçin doga etmegiňizi aýratyn haýyş edýärin. 20 Goýunlaryň uly Çopany bolan Rebbimiz Isany ebedi ähtiň gany bilen ölümden direlden parahatlyk Hudaýy, 21 Öz halanyny Isa Mesih arkaly sizde amala aşyryp, Öz islegini ýerine ýetirmegiňiz üçin, sizi ähli oňat işde kämilleşdirsin. Mesihe ebedilik şöhrat bolsun! 22 Doganlar, sizden haýyş edýärin, meniň bu öwüdimi kyn görmäň, çünki size diňe bir gysga hat ýazdym. 23 Doganymyz Timoteosyň boşadylanyndan habaryňyz bolsun. Gelen badyna, men onuň bilen bile sizi görmäge bararyn. 24 Ýolbaşçylaryňyzyň hemmesine, bütin mukaddeslere salam aýdyň. Italiýalylar size salam aýdýar. 25 Hudaýyň merhemeti siziň baryňyz bilen bolsun! Omyn.
1 Bu Hudaýyň, ýakyn wagtda bolmaly zatlary bendelerine görkezmek üçin Isa Mesihe beren ylhamydyr. Hudaý perişdesini iberip, muny guly Ýahýa aýan etdi. 2 Ol hem gören zatlarynyň baryna, Hudaýyň sözüne, Isa Mesihiň şaýatlygyna güwälik edýär. 3 Bu pygamberlik sözlerini okan, onda ýazylanlara gulak asyp, olary berjaý eden bagtyýardyr, çünki garaşylan wagt ýakyndyr!
Ýedi ýygnaga salam
4 Men Ýahýadan Aziýa welaýatyndaky ýedi ýygnaga salam! Häzir bar Bolan, geçmişde bar Bolan we Geljekden, Onuň tagtynyň öňündäki ýedi ruhdan, ölümden ilkinji direlen, bütin dünýä patyşalarynyň hökümdary, dogruçyl güwä Isa Mesihden size merhemet hem parahatlyk bolsun! Şöhrat hem gudrat bizi söýýän, Öz gany bilen günälerimizden azat eden, patyşalyga ýetirip, bizi Atasy Hudaýyň hyzmatynda ruhanylar eden Mesihiňki bolsun! Omyn. 7 Ine, Ol bulutlar bilen gelýär. Her bir göz, Onuň bedenini deşenler hem Ony görer. Ýer ýüzüniň ähli halklary Onuň üçin ýas tutar. Hawa, omyn!
Başlangyç we soň Mendirin
8 Häzir bar bolan, geçmişde bar bolan, geljek we her zada güýji ýetýän Reb Hudaý diýýär: «Alfa we Omega, başlangyç we soň Mendirin». 9 Isa degişli biri hökmünde muşakgatda, sabyrda, patyşalykda şärikdeşiňiz bolan men, doganyňyz Ýahýa Hudaýyň Sözi, Isanyň güwäligi sebäpli Patmos diýen adadadym. 10 Rebbiň gününde Ruhdakam ýeňsämden surnaýyňky ýaly gaty bir ses eşitdim. 11 Ol ses: «Görýänleriňi kitaba ýaz-da, ýedi ýygnaga, ýagny Efese, Izmire, Bergama, Tiýatira, Sardise, Filadelfiýa we Laodikiýa ýolla» diýdi. 12 Men özüm bilen gepleşýäni görjek bolup öwrüldim. Öwrülemde ýedi altyn şemdan, şemdanlaryň ortasynda bolsa egnindäki lybasy aýaklaryna ýetip duran, göwsüne gyzyldan guşak baglan ynsan ogluna meňzeş birini gördüm. 14 Onuň başy, saçy ýüň ýaly ak, gar ýaly çuw akdy. Gözleri ot ýalny ýalydy. 15 Aýaklary kürede gyzardylan parlak mise meňzeýärdi. Sesi uly suwuň şaggyldysy kimindi. 16 Sag elinde ýedi ýyldyz bardy, agzyndan iki ýüzli kesgir gylyç çykyp durdy, ýüzi bar güýji bilen ýaldyrap duran Gün ýalydy. 17 Men Ony gören badyma, öli kimin aýaklaryna ýykyldym. Ol sag elini depäme goýup, şeýle diýdi: «Gorkma! Ilkinji hem iň soňky Mendirin. 18 Diri bolan Mendirin. Men ölüdim, ýöne, ine, ebedilik diridirin. Ölümiň hem ölüler diýarynyň açary Mendedir. 19 Munuň üçin, gören zatlaryňy, şu wagt bolýan zatlary, mundan beýläk boljaklary ýaz. 20 Meniň sag elimde görýän ýedi ýyldyzyň, ýedi altyn şemdanyň syry şeýle: ýedi ýyldyz ýedi ýygnagyň perişdeleri, ýedi şemdan hem ýedi ýygnakdyr».
Efesdäki ýygnaga
1 Efesdäki ýygnagyň perişdesine ýaz: ýedi ýyldyzy sag elinde saklap duran, ýedi altyn şemdanyň arasynda gezýän şeýle diýýär: 2 Seniň nämeler edeniňi bilýärin. Köp zähmetler çekeniňi, sabyrlydygyňy, ýaman adamlara çydap bilmeýäniňi bilýärin. Sen, resul bolmasalar-da, özlerine resul diýýänleri synadyň, olaryň ýalançydygyna göz ýetirdiň. 3 Seniň sabryň bar. Meniň adym ugrunda dert çekdiň, ýadamadyň. 4 Emma sende oňlamaýan bir zadym bar: sen başky söýgiňi taşladyň. 5 Şonuň üçin, nirede ýykylanyňy ýada sal-da, toba et, ozalky edýän işleriňi ýerine ýetir. Toba etmeseň, ýanyňa gelip, şemdanyňy duran ýerinden gozgaryn. 6 Ýene-de seniň peýdaňa bolan bir zat bar. Sen nikolaçylaryň edýän işlerini ýigrenýärsiň, Men-de olary ýigrenýärin. 7 Gulagy bar adam Ruhuň ýygnaklara näme diýýänini eşitsin. Ýeňene Hudaýyň jennetindäki ýaşaýyş agajynyň miwesinden iýme ygtyýaryny bererin».
Izmirdäki ýygnaga
8 Izmirdäki ýygnagyň perişdesine ýaz: Ölen hem Direlen, Birinji hem Iň Soňky şeýle diýýär: 9 Seniň muşakgatlaryňy, garyplygyňy bilýärin. Aslynda, sen baýsyň! Özlerine ýehudy diýýänleriň dil ýetirýäninden hem habarym bar. Olar ýehudy däl-de, şeýtanyň sinagogasydyr. 10 Görjek görgüleriňden gorkma! Ine, iblis sizi synamak üçin, käbiriňizi tussaga saldyrar, siz on günläp muşakgat çekersiňiz. Ölýänçäň, sadyk gal, Men saňa ýaşaýyş täjini bererin. 11 Gulagy bar adam Ruhuň ýygnaklara näme diýýänini eşitsin. Ýeňen ikinji ölümden zyýan görmez».
Bergamadaky ýygnaga
12 Bergamadaky ýygnagyň perişdesine ýaz: Iki ýüzli kesgir gylyçly şeýle diýýär: 13 Seniň nirede ýaşaýanyňy bilýärin, şeýtanyň hem tagty şol ýerdedir. Sen Meniň adymy berk saklaýarsyň. Araňyzda şeýtanyň ýaşaýan ýerinde öldürilen sadyk şaýadym Antipas barka-da, sen Maňa bolan imanyňdan dänmändiň. 14 Ýöne sende oňlamaýan birnäçe zadym bar. Ol ýerde Balamyň taglymatyna eýerýänler bar. Buta hödürlenen gurbanlary iýmekleri, zyna etmekleri üçin, Ysraýyl ogullaryna duzak gurmagy Balaka Balam öwretdi. 15 Şonuň ýaly-da araňyzda nikolaçylaryň taglymatyna eýerýänler hem bar. 16 Munuň üçin toba et! Ýogsa tiz ýanyňa gelip, agzymyň gylyjy bilen olara garşy urşaryn. 17 Gulagy bar adam Ruhuň ýygnaklara näme diýýänini eşitsin. Ýeňene gizlin mannadan bererin. Ýene-de oňa bir ak daş bererin. Bu daşyň ýüzünde täze at ýazylgydyr. Ony daşy alandan başga hiç kim bilýän däldir».
Tiýatiradaky ýygnaga
18 Tiýatiradaky ýygnagyň perişdesine ýaz: Gözleri oduň ýalny ýaly, aýaklary gyzardylan parlak mise meňzeş Hudaýyň Ogly şeýle diýýär: 19 Men seniň nämeler edeniňi bilýärin. Söýgiňi, imanyňy, hyzmatyňy, sabryňy, soňra edenleriň ozalky edenleriňden köpdügini bilýärin. 20 Emma sende oňlamaýan bir zadym bar. Sen özüni pygamber diýip yglan eden Izebel atly aýala ýol berýärsiň. Bu aýal Meniň bendelerimi taglymaty bilen azdyryp, olara zynahorluk etdirjek bolýar, buta hödürlenen gurbanlardan iýdirjek bolýar. 21 Men oňa toba etmäge wagt berdim, emma ol zynahorlukdan toba etmek islemeýär. 22 Gör, ine, Men ony muşakgatdan doly düşekde ýatyraryn, onuň bilen zyna edenleri-de, öz eden işlerinden toba etmeseler, uly muşakgatlaryň içine taşlaryn. 23 Onuň oglanlaryny mergi bilen öldürerin. Şonda bütin ýygnaklar ýürekleri hem göwünleri barlaýanyň Mendigimi biler. Men siziň her biriňize eden işleriňiziň hakyny bererin. 24 Emma size, ýagny Tiýatiradaky beýlekilere, bu taglymata bagly dälleriň baryna, olaryň diýşi ýaly, „Şeýtanyň çuňluklaryny" bilmeýänleriň baryna aýdýaryn: siziň üstüňize başga zat ýüklemeýärin. 25 Ýöne Men gelýänçäm, özüňizdäkini saklaň. 26 Özümiň Atamdan ygtyýar alşym ýaly, Men-de ýeňene, buýruklarymy soňuna çenli berjaý edene milletler üstünden ygtyýar bererin. 27 Ol hem olary demir taýak bilen bakar, toýundan ýasalan gaplar kimin derbi-dagyn eder. 28 Men oňa daň ýyldyzyny bererin. 29 Gulagy bar adam Ruhuň ýygnaklara näme diýýänini eşitsin».
Sardisdäki ýygnaga
1 Sardisdäki ýygnagyň perişdesine ýaz: Hudaýyň ýedi ruhuna, ýedi ýyldyza eýe Bolan şeýle diýýär: Men seniň edenleriňi bilýärin. Saňa diri diýýärler, ýöne sen ölüsiň. 2 Oýan! Galan we öljek zatlary güýçlendir. Çünki Men Hudaýyň öňünde işleriňi bitirmäniňi gördüm. 3 Munuň üçin, alanyňy, eşideniňi ýada sal-da, berjaý et, toba gel. Oýanmasaň, bir ogry ýaly gelerin, Meniň haýsy sagatda üstüňe geljegimi-de bilmän galarsyň. 4 Emma Sardisde seniň ýanyňda egin-eşiklerini kirletmedik birnäçe adam bar. Olar Meniň bilen bile ak lybaslar geýip gezer, sebäbi muňa laýykdyrlar. 5 Ýeňen ak egin-eşikler geýer. Men onuň adyny ýaşaýyş kitabyndan öçürmerin, Atamyň hem Onuň perişdeleriniň öňünde adyny ykrar ederin. 6 Gulagy bar adam Ruhuň ýygnaklara näme diýýänini eşitsin».
Filadelfiýadaky ýygnaga
7 Filadelfiýadaky ýygnagyň perişdesine ýaz: Mukaddes hem çyn bolan, Dawut açarynyň eýesi, açanyny hiç kim ýapyp bilmeýän, ýapanyny hiç kim açyp bilmeýän şeýle diýýär: 8 Seniň nämeler edeniňi bilýärin. Ine, öňüňde bir açyk gapy goýdum, hiç kim ony ýapmagy başarmaz. Seniň güýjüň az, muňa garamazdan, Meniň sözümi berjaý etdiň, adymy inkär etmediň. 9 Ine, şeýtanyň sinagogasyndan bolanlary, ýehudy bolmasalar-da, ýalan sözläp, özlerine ýehudy diýýänleri gelip, aýagyňa ýykylmaga mejbur ederin. Olar seni söýýändigimi biler. 10 Sözümi berjaý edip, sabyr bilen çydanyň üçin, ýer ýüzünde ýaşaýanlary synama maksady bilen, bütin dünýäniň üstüne injek synag sagadyndan seni goraryn. 11 Men basym gelerin. Täjiňi hiç kime aldyrmajak bolup, baryňy gaýym sakla. 12 Ýeňeni Hudaýymyň ybadathanasyna direg ederin. Ol, artykmaç, ol ýerden daşary çykmaz. Onuň maňlaýyna Hudaýymyň adyny, Hudaýymyň şäheriniň adyny, ýagny Gökden, Hudaýymyň huzuryndan inen täze Iýerusalimiň adyny, Öz täze adymy ýazaryn. 13 Gulagy bar adam Ruhuň ýygnaklara näme diýýänini eşitsin».
Laodikiýadaky ýygnaga
14 Laodikiýadaky ýygnagyň perişdesine ýaz: Omyn, dogruçyl, çyn güwä, Hudaýyň ýaradanlarynyň başy şeýle diýýär: 15 Seniň nämeler edeniňi bilýärin. Sen ne sowuk, ne-de gyzgynsyň. Käşgä sowuk ýa gyzgyn bolsadyň! 16 Ne gyzgyn, ne-de sowuk, ýöne ýylylygyň üçin, Men seni agzymdan gusaryn. 17 Sen: „Men baýdyryn, barlydyryn, zada zar däldirin" diýip, biçäre, betbagt, garyp, kör hem ýalaňaçdygyňy bilmeýärsiň. 18 Men saňa baýar ýaly, Menden ot bilen saplanan altyn geýnip, ýalaňaçlygyň aýbyny örter ýaly ak egin-eşik, görer ýaly, gözleriňe çalar ýaly göz dermanyny satyn almagy maslahat berýärin. 19 Men söýýänlerimiň hemmesine käýäp, terbiýe berýändirin. Şonuň üçin, yhlasly bol-da toba et. 20 Ine, Men işikde durun, gapyny kakýaryn. Biri sesimi eşidip, gapyny açsa, içerik girerin. Men onuň bilen, ol-da Meniň bilen bile naharlanar. 21 Men ýeňip, atam bilen bile Onuň tagtynda oturan bolsam, ýeňene-de Meniň bilen bile Öz tagtymda oturmaga ygtyýar bererin. 22 Gulagy bar adam Ruhuň ýygnaklara näme diýýänini eşitsin».
Gökdäki tagt
1 Mundan soň seretdim, ine, Gökde açyk duran bir gapy bardy. Meniň bilen gepleşýänini eşiden sesim, ýagny surnaý sesine meňzeş ozalky ses: «Gel, bu ýere çyk, mundan soň bolmaly zatlary saňa görkezeýin» diýdi. 2 Şol pursat birden Ruhdadym. Ine, Gökde bir tagt bardy, tagtyň üstünde biri otyrdy. 3 Oturanyň görnüşi ýaşma, gyrmyzy hakyk daşyna meňzeýärdi, tagtyň töwereginde zümerret görnüşli älemgoşar bardy. 4 Tagtyň daş-töwereginde ýigrimi dört sany başga tagt bardy, bu tagtlaryň üstünde başlary altyn täçli, ak lybasly ýigrimi dört ýaşuly otyrdy. 5 Tagtdan ýyldyrymlar çakýardy, batly sesler hem gök gürrüldisi eşidilýärdi. Tagtyň öňünde ýanyp duran ýedi çyra bardy. Bular Hudaýyň ýedi Ruhudyr. 6 Tagtyň garşysynda bulgur kimin dury, göýä çüýşeden ýasalan bir deňiz bar ýalydy. Ortada, tagtyň dört tarapynda öňi hem arka tarapy gözlerden doly dört sany janly mahluk durdy. 7 Birinji mahluk arslana meňzeýärdi, ikinji mahluk öküze, üçünji mahlugyň ýüzi adam ýüzi ýalydy, dördünji mahluk uçup barýan bürgüde meňzeşdi. 8 Janly dört mahlugyň her biriniň alty ganaty bardy. Töwerek daşlary, ganatlarynyň aşagy-da gözlerden doludy. Olar gije-gündiz yzyny üzmän: «Mukaddesdir, mukaddesdir, mukaddesdir, geçmişde bar bolan, häzir bar bolan we geljek, her zada güýji ýetýän Reb Hudaý!» diýýärdiler. 9 Janly mahluklar tagtyň üstünde Oturana, ebedilik Ýaşaýana şöhrat, hormat hem şükür edenlerinde, ýigrimi dört ýaşuly-da ebedilik diri bolup, tagt üstünde Oturanyň öňünde ýere ýykylyp, Oňa sežde edýärdiler, täçlerini tagtyň öňüne zyňyp, şeýle diýýärdiler: 11 «Eý Rebbimiz, Hudaýymyz! Sen şöhraty, hormaty hem gudraty almaga mynasypsyň. Çünki hemme zady Sen ýaratdyň. Ählisi Seniň islegiň bilen döredi, ýaradyldy».
Möhürli kitap we Guzy
1 Tagtyň üstünde Oturanyň sag elinde içi-daşy ýazgyly, ýedi möhür bilen möhürlenen bir kitap gördüm. 2 «Kitaby açmaga, onuň möhürlerini döwmäge kim mynasyp?» diýip, gaty ses bilen gygyrýan bir güýçli perişdäni hem gördüm. 3 Emma kitaby açyp, onuň içine seretmegi başarjak adam ne Gökde, ne ýer ýüzünde, ne-de ýer astynda bardy. 4 Men köp agladym. Çünki kitaby açmaga, onuň içine seretmäge mynasyp hiç kim tapylmady. 5 Şonda ýaşululardan biri maňa şeýle diýdi: «Aglama! Ine, Ýahuda taýpasyndan, Dawudyň kökünden bolan Arslan ýeňdi. Ol kitaby we kitabyň ýedi möhürini açmagy başarar». 6 Men tagtyň ortasynda, janly dört mahluk bilen ýaşulularyň arasynda, damagy çalnana meňzeş bir Guzy gördüm. Guzynyň ýedi şahy hem ýedi gözi bardy. Bu gözler Hudaýyň bütin dünýä iberilen ýedi Ruhudyr. 7 Guzy geldi-de, tagtyň üstünde Oturanyň sag elinden kitaby aldy. 8 Ol kitaby alanda, janly dört mahluk, ýigrimi dört ýaşuly Guzynyň öňünde ýere ýykyldylar. Olaryň her biriniň bir arfasy we mukaddesleriň dogalary bolan buhurlardan doly altyn käseleri bardy. 9 Olar bir täze aýdym aýdýardylar: «Sen kitaby almaga, kitabyň möhürlerini açmaga mynasypsyň. Çünki damagyň çalnyp, Öz ganyň bilen bizi her taýpadan, her dilden, her halk we her milletden Hudaýa satyn aldyň. 10 Bizi Hudaýymyzyň hyzmatynda patyşalyk ýagdaýyna sokup, ruhany etdiň. Biz dünýä üstünden höküm süreris». 11 Onsoň seretdim, tagtyň, janly mahluklaryň hem ýaşulularyň töwereginde bir topar perişdäniň sesini eşitdim. Olaryň sany müňlerçe müňler, on müňlerçe on müňlerdi. 12 Olar batly ses bilen: «Damagy çalnan Guzy güýji, baýlygy, akyldarlygy, gudraty, hormaty, şöhraty we öwgini almaga mynasypdyr» diýýärdiler. 13 Onsoň Gökdäki, ýer ýüzündäki, ýer astyndaky we deňizdäki her mahlugyň, älemdäki bar zadyň: «Öwgi, hormat, şöhrat we gudrat ebedilik tagt üstünde Oturanyňky hem Guzynyňky bolsun!» diýenini eşitdim. 14 Janly dört mahluk «Omyn» diýýär, ýaşulular-da ýere ýykylyp sežde edýärdi.
Ýedi möhür
1 Onsoň Guzynyň ýedi möhüriň birini açanyny gördüm. Şonda janly dört mahlugyň biriniň gök gürrüldisine meňzeş ses bilen «Gel» diýenini eşitdim. 2 Seretdim, ine, öňümde bir ak at durdy. Atyň üstünde oturanyň ýaýy bardy. Oňa bir täç berildi we ýeňsin diýip, ýeňip çykdy. 3 Guzy ikinji möhüri açanda, ikinji janly mahlugyň «Gel, seret» diýenini eşitdim. 4 Şonda bir başga at, bir çypar at göründi. Onuň üstünde oturana dünýäden parahatçylygy aýyrmaga, adamlara biri-birlerini öldürtmäge rugsat edildi. Oňa bir uly gylyç hem berildi. 5 Guzy üçünji möhüri açanda, üçünji janly mahlugyň «Gel, seret» diýenini eşitdim. Seretdim, öňümde bir gara at durdy. Onuň üstünde oturanyň elinde bir terezi bardy. 6 Janly dört mahlugyň ortasynda göýä bir sesiň: «Bir ölçeg bugdaý bir dinara, üç ölçeg arpa bir dinara, ýöne zeýtun ýagy bilen şeraba zyýan berme!» diýenini eşitdim. 7 Guzy dördünji möhüri açanda, dördünji mahlugyň «Gel, seret» diýenini eşitdim. 8 Seretdim, ine öňümde bir reňki öçük at durdy. Atyň üstünde oturanyň ady ölümdi, ölüler diýary onuň yzyndan gelýärdi. Oňa gylyç bilen, açlyk bilen, mergi bilen, ýer ýüzüniň wagşy haýwanlary bilen ynsanlary öldürmäge ýer ýüzüniň dörtden biri barada ygtyýar berildi. 9 Guzy bäşinji möhüri açanda, gurbanlyk edilýän ýeriň aşagynda Hudaýyň sözi, oňa eden güwälikleri üçin öldürilenleriň janlaryny gördüm. 10 Olar batly ses bilen gygyryp şeýle diýýärdiler: «Eý mukaddes, hakyky Baýar! Sen haçana çenli ýer ýüzünde ýaşaýanlary höküm edip, biziň ganymyzy olardan aljak däl?» 11 Olaryň her birine bir ak don berlip, özleri kimin öldüriljek ýoldaşlarynyň, doganlarynyň sany tamamlanýança, ýene az salym garaşmagy islendi. 12 Guzy altynjy möhüri açanda, ine, Ýeriň gaty çaýkananyny gördüm. Gün gara tüýden edilen jul kimin garalyp, bütin Aý gan ýaly boldy. 13 Bir injir agajynyň güýçli ýel bilen yralyp, çig injirlerini döküşi ýaly, gögüň ýyldyzlary-da ýer ýüzüne gaçdy. 14 Gök hem düýrlenen kagyz kimin gözden ýitdi. Ähli dag, ada ýerinden gozgandy. 15 Dünýäniň patyşalary, ululary, serkerdeleri, baýlary, güýçlüleri, bütin gul we azat adamlary gowaklarda, daglaryň gaýalarynda gizlendiler. 16 Olar daglara hem gaýalara şeýle diýdiler: «Biziň üstümize ýykylyň! Bizi tagt üstünde Oturanyň ýüzünden, Guzynyň gazabyndan gizläň. 17 Çünki Onuň gazabynyň uly güni geldi, Onuň öňünde kim durup biler?»
Möhürlenen 144000 adam
1 Mundan soň, Ýeriň dört burçunda duran dört perişdäni gördüm. Bular ýer ýüzüne, deňze ýa-da hiç bir agaja öwüsmesin diýip, ýeriň dört ýelini saklap durdylar. 2 Gündogardan ýokary çykyp barýan başga bir perişdäni-de gördüm. Onda diri Hudaýyň möhüri bardy. Ol ýere, deňze zyýan ýetirmäge özlerine rugsat edilen dört perişdä gaty ses bilen gygyryp: 3 «Biz Hudaýymyzyň gullarynyň maňlaýyna möhür basýançak, ýere, deňze we agaçlara zyýan ýetirmäň!» diýdi. 4 Möhürlenenleriň sanyny eşitdim. Ysraýyl ogullarynyň bütin taýpalaryndan ýüz kyrk dört müň adam möhürlenipdi. 5 Ýahuda taýpasyndan on iki müň adam möhürlenipdi, ruben taýpasyndan on iki müň, gad taýpasyndan on iki müň, 6 aşer taýpasyndan on iki müň, naftaly taýpasyndan on iki müň, menaşşe taýpasyndan on iki müň, 7 şimegon taýpasyndan on iki müň, lewi taýpasyndan on iki müň, issahar taýpasyndan on iki müň, 8 zebulun taýpasyndan on iki müň, ýusup taýpasyndan on iki müň, benýamyn taýpasyndan on iki müň adam möhürlenipdi.
Ak don geýnen märeke
9 Mundan soň, her milletden, her taýpadan, her halkdan we her dilden bolan, hiç kimiň sanap bilmejek bir uly märekesiniň tagtyň hem Guzynyň öňünde duranyny gördüm. Bular ak don geýnipdi, ellerinde bolsa hurma agajynyň pürleri bardy. 10 Olar batly ses bilen gygyryp şeýle diýýärdiler: «Halas etmek tagt üstünde oturan Hudaýymyza we Guza mahsusdyr!» 11 Hemme perişdeler tagtyň, ýaşulularyň we dört janly mahlugyň daşyny alşyp durdular. Olar tagtyň öňünde ýykylyp, ýüzlerini ýere diräp, Hudaýa sežde edip, şeýle diýýärdiler: 12 «Omyn. Öwgi, şöhrat, akyldarlyk, şükür, hormat, güýç we gudrat ebedilik Hudaýymyzyňky bolsun. Omyn!» 13 Onsoň ýaşululardan biri söze başlap, menden: «Bu ak don geýnenler kim, nireden gelipdirler?» diýip sorady. 14 Men: «Muny sen bilýärsiň, agam!» diýdim. Ol maňa şeýle diýdi: «Bular şol agyr muşakgatdan çykyp gelenler. Bular donlaryny Guzynyň gany bilen ýuwup, çuw ak etdiler. 15 Munuň üçin olar Hudaýyň tagtynyň öňünde bolup, Onuň ybadathanasynda Oňa gije-gündiz hyzmat edýärler. Tagtda Oturan bolsa Öz çadyryny olaryň üstüne bürär. 16 Olar indi ajykmaz, suwsamaz. Olaryň üstüne ne gün, ne-de başga bir jöwza düşer. 17 Çünki tagtyň ortasyndaky Guzy olary otarar, ýaşaýyş suwunyň çeşmelerine elter. Hudaý olaryň gözlerinden bütin ýaşlaryny süpürer».
Ýedinji möhür we altyn buhurdan
1 Guzy ýedinji möhüri açanda, Gökde ýarym sagada golaý ümsümlik boldy. 2 Men Hudaýyň öňünde duran ýedi perişdäni gördüm. Olara ýedi surnaý berildi. 3 Başga bir perişde gelip, gurbanlyk edilýän ýeriň öňünde durdy. Onuň elinde altyn buhurdan bardy. Oňa tagtyň öňündäki altyn gurbanlyk edilýän ýerde ähli mukaddesleriň dogalary bilen hödürlemegi üçin köp buhur berildi. 4 Mukaddesleriň dogalary bilen birlikde buhuryň tüssesi perişdäniň elinden Hudaýyň huzuryna ýokary göterildi. 5 Perişde buhurdany alyp, gurbanlyk edilýän ýeriň odundan doldurdy. Muny ýeriň ýüzüne zyňanda, Gök gürläp, batly sesler çykdy, ýyldyrymlar çakyp, ýer titredi.
Ýedi surnaý
6 Onsoň ýedi perişde ellerindäki ýedi surnaýy çalmaga taýýarlandylar. 7 Birinji perişde surnaý çaldy. Gan gatyşyk doly hem ot döräp, ýer ýüzüne döküldi. Ýeriň üçden biri, agaçlaryň üçden biri, bütin ýaşyl ot ýandy. 8 Ikinji perişde surnaý çaldy. Oduň içinde ýanýan uly dag ýaly bir zat deňze zyňyldy. Deňziň üçden biri gana döndi. 9 Deňizde ýaşaýan janly mahluklaryň üçden biri öldi, gämileriň hem üçden biri weýran boldy. 10 Üçünji perişde surnaý çaldy. Gökden çyra ýaly ýanýan bir uly ýyldyz derýalaryň üçden biriniň üstüne, suw bulaklarynyň üstüne gaçdy. 11 Bu ýyldyzyň ady Ýowşandyr. Suwlaryň üçden biri ýowşan ýaly ajady. Ajan suwlardan içen birtopar adam öldi. 12 Dördünji perişde surnaý çaldy. Günüň üçden biri, Aýyň üçden biri, ýyldyzlaryň üçden biri garalsyn we gündiz üçden biri, gije-de, şonuň ýaly, üçden biri ýagty salmasyn diýip uruldylar. 13 Onsoň seretdim, Gögüň ortasynda uçup ýören bir perişdäniň batly ses bilen şeýle diýýänini eşitdim: «Surnaý çaljak beýleki üç perişdäniň surnaýynyň sesinden ýer ýüzünde ýaşaýanlaryň gününe waý, waý, waý!»
1 Bäşinji perişde surnaý çaldy. Men Gökden ýere gaçan bir ýyldyz gördüm. Ýyldyza düýpsüz dowzah guýusynyň açary berlipdi. 2 Ol düýpsüz guýyny açanda, guýudan ojagyň tüssesi ýaly tüsse çykdy. Guýynyň tüssesinden Gün hem howa garaldy. 3 Tüsseden ýer ýüzüne çekirtge ýagdy. Olara-da ýer ýüzündäki içýanlara berlişi ýaly, gudrat berlipdi. 4 Olara ýer ýüzüniň otuna, hiç bir gök ösümlige, hiç bir agaja däl-de, diňe maňlaýynda Hudaýyň möhüri bolmadyk adamlara zyýan ýetirmek buýruldy. 5 Olara hiç kimi öldürmän, bu adamlary bäş aýlap gynamaga ygtyýar berildi. Gynaýyşlary bir içýanyň adamy çakanda berýän yzasyna meňzeýärdi. 6 Ol günlerde ynsanlar ölümi agtarar, ýöne ony tapyp bilmezler. Ölümi küýsär, ýöne ölüm olardan gaçar. 7 Çekirtgeleriň görnüşi söweşe taýýarlanan atlaryňka meňzeýärdi. Başlarynda altyn täç ýaly başlyklar bardy, ýüzleri adamyň ýüzüne meňzeşdi. 8 Saçlary aýalyň saçy, dişleri-de arslanyňky ýalydy. 9 Olaryň demir sowutlar ýaly, döş sowutlary bardy. Ganatlarynyň sesi söweşe çapýan köp sanly arabaly atlaryň çykarýan sesine meňzeýärdi. 10 Içýanlaryňka meňzeş guýruklary, iňňeleri bardy. Adama bäş aýlap zyýan ýetirýän gudratlary guýruklaryndady. 11 Olaryň üstünden dowzah guýusynyň perişdesi patyşalyk edýärdi. Bu perişdäniň ady ýewreýçe Abaddon, grekçe Apoliondyr. 12 Birinji «Waý» geçdi, ine, mundan soň ýene iki «Waý» gelýär. 13 Altynjy perişde surnaý çaldy. Men Hudaýyň öňündäki altyndan gurbanlyk edilýän ýeriň dört şahyndan bir ses eşitdim. 14 Ses eli surnaýly altynjy perişdä: «Uly Ýewfrat derýasynyň ýanynda daňylgy duran dört perişdäni goýber!» diýdi. 15 Şeýle, şol sagat, şol gün, şol aý we şol ýyl üçin taýýarlanan dört perişde ynsanlaryň üçden birini öldürsin diýip goýberildi. 16 Bularyň atly goşunynyň sany iki ýüz milliondy; sanlaryny eşitdim. 17 Atlary, olaryň üstündäkileri şeýle görnüşde gördüm: atlylaryň ot, gök ýakut hem kükürt reňkli sowutlary bardy. Atlaryň kellesi arslanyň kellesine meňzeýärdi, agyzlaryndan bolsa ot, tüsse, kükürt çykýardy. 18 Ynsanlaryň üçden biri olaryň agzyndan çykýan otdan, tüsseden we kükürtden ― bu üç beladan öldi. 19 Çünki atlaryň gudraty agzynda hem guýrugyndadyr. Sebäbi ýylana meňzeş guýruklarynyň başlary bolup, bular bilen zyýan berýändirler. 20 Galan ynsanlar, ýagny bu belalardan ölmän galanlar jynlara, öz elleri bilen ýasan, görüp, eşidip we ýöräp bilmeýän altyn, kümüş, mis, daş we agaç butlaryna sežde etmekden el çekip toba etmediler. 21 Olar adam öldürmeden, jadygöýlükden we ogrulykdan toba etmediler.
Eli kitapçaly perişde
1 Onsoň men Gökden aşak inip gelýän başga bir güýçli perişdäni gördüm. Ol buluda bürenipdi, depesinde älemgoşar bardy, ýüzi Güne, aýaklary bolsa ot sütünine meňzeýärdi. 2 Elinde bir açyk kitapça bardy. Ol sag aýagyny deňziň, sol aýagyny-da ýeriň üstünde jaýlaşdyrdy. 3 Arslanyň arryldysyna meňzeş batly ses bilen gygyrdy. Ol gygyranda, ýedi gök gürrüldisi öz sesleri bilen gürlediler. 4 Ýedi gök gürrüldisiniň ses berip gürlän wagty men ýazjak boldum, ýöne Gökden: «Ýedi gök gürrüldisiniň aýdanlaryny möhürle, ýazma!» diýen bir ses eşitdim. 5 Deňziň we ýeriň ýüzünde duranyny gören perişdäm sag elini Göge galdyrdy. 6 Ol Gögi we gökdäkileri, Ýeri we ýerdäkileri, deňzi we deňizdäkileri Ýaradanyň, ebedi Diriniň adyndan ant içip, şeýle diýdi: «Indi gijikme bolmaz! 7 Ýöne ýedinji perişdäniň surnaýyny çaljak günlerinde, Hudaý Öz gullary, ýagny pygamberlere buşlaýşy ýaly, Onuň syry tamamlanar». 8 Gökden eşiden sesim ýene-de meniň bilen gepleşip: «Bar, deňziň we ýeriň ýüzünde duran perişdäniň elindäki açyk kitapçany al!» diýdi. 9 Men perişdäniň ýanyna baryp, kitapçany maňa bermegini haýyş etdim. Ol maňa: «Al, iý! Ol içiňi ajadar, ýöne agzyňda bal ýaly süýji bolar» diýdi. 10 Men kitapçany perişdäniň elinden alyp iýdim. Ol agzymda bal ýaly süýjüdi, ýöne ony iýip bolanymda, içim ajady. 11 Onsoň ol maňa: «Sen birtopar halklar, milletler, diller we patyşalar hakda ýene-de welilik etmelisiň» diýdi.
Iki güwä
1 Maňa taýaga meňzeş bir ölçeg agajyny berip, şeýle diýdiler: «Git-de, Hudaýyň ybadathanasyny, gurbanlyk edilýän ýeri ölçe, ol ýerde sežde edýänleri sana. 2 Ýöne ybadathananyň daşky howlusyny taşla, ony ölçeme. Çünki ol ýer mukaddes şäheri kyrk iki aýlap depelejek milletlere berildi. 3 Men iki güwäme güýç bererin, olar jul geýnip, müň iki ýüz altmyş günläp welilik eder». 4 Dünýäniň Rebbiniň öňünde duran iki zeýtun agajy, iki şemdan bulardyr. 5 Biri olara zyýan ýetirjek bolsa, olaryň agzyndan çykan ot duşmanlaryny iýip soňuna çykar. Olara zelel berjek bolýan adam şeýle öldürilmelidir. 6 Welilik eden günleri ýagyş ýagmaz ýaly, olaryň Gögi baglamaga ygtyýary bolar. Olar suwlary gana öwürmek, näçe isleseler, şonça-da Ýeri her hili bela bilen urmak ygtyýaryna eýedir. 7 Olar güwäliklerini tamamlanlarynda, dowzahdan çykan janawar olar bilen urşup, olary ýeňip öldürer. 8 Maslyklary Sodom we Müsür diýilýän uly şäherleriň köçelerinde alamat hökmünde ýatar. Ol ýerde olaryň Rebbi haça çüýlenipdi. 9 Bütin halklardan, taýpalardan, dillerden we milletlerden bolan ynsanlar üç gün ýarym olaryň maslyklaryna serederler, ýöne maslyklarynyň jaýlanmagyna rugsat bermezler. 10 Ýer ýüzünde ýaşaýanlar olaryň bu ýagdaýyna begenişip, baýram eder, biri-birlerine sowgatlar ýollar. Çünki bu iki pygamber ýer ýüzünde ýaşaýanlara köp sütem etdi. 11 Üç gün ýarymdan soň, Hudaýdan gelen ýaşaýyş demi olaryň bedenine girende, olar aýak üstüne galdylar. Olary görenleriň üstüne uly howp abandy. 12 Iki pygamber Gökden: «Ýokary, bu ýere çykyň!» diýen batly sesi eşitdiler, duşmanlarynyň gözüniň alnynda bulutda ýokaryk Göge çykdylar. 13 Şol sagat bir uly ýertitreme bolup, şäheriň ondan biri ýykyldy. Ýertitremede ýedi müň adam öldi. Galanlar gaty gorkup, Gökdäki Hudaýy şöhratlandyrdylar. 14 Ikinji «Waý» geçdi. Ine, basym üçünji «Waý» gelýär.
Ýedinji surnaý
15 Ýedinji perişde surnaý çaldy. Gökden batly sesler çykyp, şeýle diýdi: «Dünýä patyşalygy Rebbimiziňki we Onuň Mesihiniňki boldy. Ol hem ebedilik höküm sürer». 16 Hudaýyň öňünde ýykylyp, öz tagtlarynda oturan ýigrimi dört ýaşuly ýüzlerini ýere berdiler-de, Hudaýa sežde edip diýdiler: 17 Eý, hemme zada güýji ýetýän, häzir bar bolan, geçmişde bar bolan we geljek Reb Hudaý! Saňa şükür edýäris. Çünki Sen beýik gudratyňy ele alyp höküm sürmäge başladyň. 18 Milletler gaharlanypdylar. Indi bolsa Seniň gaharyň geldi. Ölüleriň üstünden höküm çykarmak, gullaryň pygamberlere, mukaddeslere, kiçi bolsun, uly bolsun, adyňa hormat goýanlary sylaglamak, ýeri dargadanlary dargatmak wagty geldi». 19 Hudaýyň Gökdäki ybadathanasy açylyp, ybadathanadan Onuň äht sandygy göründi. Şol pursat ýyldyrymlar çakdy, batly sesler, gök gürrüldisi eşidilip, ýer titräp, güýçli doly tupany turdy.
Aýal we aždarha
1 Gökden bir uly alamat göründi. Bu Güni geýnen bir aýaldy. Onuň aýaklarynyň aşagynda Aý, başynda on iki ýyldyzdan ybarat täç bardy. 2 Aýal göwrelidi. Dogurjak bolup, burgusy tutup gygyrýardy. 3 Gökden başga bir alamat göründi. Bu bolsa ýedi başly, on şahly, başlarynda ýedi täji bolan gyzyl reňkli uly aždarhady. 4 Ol Gökdäki ýyldyzlaryň üçden birini guýrugy bilen süýräp, ýer ýüzüne zyňdy. Onsoň çaga dogan badyna ony ýuwutmak üçin, çaga dogurjak bolup oturan aýalyň öňünde durdy. 5 Aýal bir ogul ― bütin milletleri demir taýak bilen bakjak bir oglan dogurdy. Onuň çagasyny alyp, Hudaýyň ýanyna, Hudaýyň tagtyna eltdiler. 6 Aýal çöle gaçyp gitdi. Ol ýerde müň iki ýüz altmyş günläp iýmitlener ýaly, Hudaý tarapyndan onuň üçin taýýarlanan bir ýer bardy. 7 Gökde uruş turdy. Mikaýyl we onuň perişdeleri aždarha bilen uruşdylar. Aždarha-da öz perişdeleri bilen gaýtawul berdi. 8 Ýöne ýeňmäge güýji ýetmän, Gökdäki ýerlerini elden berdiler. 9 Iblis ýa şeýtan diýip atlandyrylan uly aždarha, bütin dünýäni azdyrýan köne ýylan perişdeleri bilen ýer ýüzüne zyňyldy. 10 Onsoň men Gökden bir batly ses eşitdim. Ol şeýle diýdi: «Hudaýymyzyň halas edişi, güýji, patyşalygy we Onuň Mesihiniň gudraty indi amala aşdy. Çünki doganlarymyzyň aýyplaýjysy, olary Hudaýymyzyň öňünde gije-gündiz aýyplaýan aşak zyňyldy. 11 Doganlarymyz Guzynyň ganynyň saýasynda, eden güwälikleriniň sözüniň saýasynda ony ýeňdiler, ölüm derejesine çenli jan söýgüsinden el çekdiler. 12 Eý Gök we Gökde ýaşaýanlar, munuň üçin begeniň! Ýer we deňiz, waý, siziň halyňyza! Çünki iblis wagtynyň azlygyny bilip, gahar-gazaba münüp, siziň üstüňize geldi». 13 Aždarha özüniň ýer ýüzüne zyňlandygyny görende, ýaňky oglan dogran aýaly kowalamaga başlady. 14 Aýala, ýylanyň öňünden çöle ― üç ýarym ýyl iýmitlenjek ýerine uçup gaçar ýaly, uly bürgüdiň iki ganaty berildi. 15 Ýylan aýaly sile äkitdirjek bolup, agzyndan onuň yzyndan derýa ýaly suw akdyrdy. 16 Emma Ýer agzyny açyp, aždarhanyň agzyndan akdyran derýasyny ýuwdup, aýala kömek etdi. 17 Onsoň aždarha aýala gaharlandy. Aýalyň neslinden galan we Hudaýyň buýruklaryny berjaý edip, Isa şaýatlyk edýänler bilen uruşmaga gitdi.
Deňizden çykan janawar
1 Onsoň deňiz kenaryndaky çägeleriň üstünde durkam, on şahly we ýedi başly bir wagşy haýwanyň deňizden çykyp gelýänini gördüm. Onuň şahlarynyň depesinde on täji bardy, başlarynda küpürçilikli atlar ýazylgydy. 2 Gören janawarym barsa meňzeýärdi. Aýaklary aýynyň aýaklary ýaly, agzy bolsa arslanyň agzy ýalydy. Aždarha oňa öz güýjüni, tagtyny we uly ygtyýar berdi. 3 Janawaryň başlarynyň birine öldürýän ýara degene meňzeýärdi. Ýöne bu öldürýän ýara bitdi. Bütin dünýä täsin galyp, janawaryň yzyna düşdi. 4 Ynsanlar janawara ygtyýar beren aždarha sežde etdiler. «Janawara meňzeş kim bar? Onuň bilen söweşmegi kim başarjak?» diýip, janawara-da sežde etdiler. 5 Oňa tekepbir sözler hem küpürçilikli sözler sowurýan bir agyz berildi. Şeýle hem öz ygtyýaryny kyrk iki aýlap ulanma rugsady berildi. 6 Ol Hudaýa sögmek, Onuň adyna, mesgenine, Gökde mesgen tutanlara sögmek üçin agzyny açdy. 7 Oňa mukaddesler bilen söweşip, olary ýeňme rugsady berildi. Her taýpanyň, her halkyň, her diliň we her milletiň üstünden höküm sürme ygtyýary berildi. 8 Ýer ýüzünde ýaşaýanlaryň bary, damagy çalnan Guzynyň ýaşaýyş kitabynda dünýä gurlaly bäri ady ýazylmadyk her ynsan oňa sežde eder. 9 Gulagy bar adam eşitsin! 10 Birini tussaga salan tussaga gider, gylyç bilen öldüren gylyçdan ölmelidir. Mukaddesleriň çydap, iman etmegi şu ýerde gerekdir.
Ýerden çykan janawar
11 Onsoň ýerden çykyp gelýän bir janawar gördüm. Onuň bir guzy kimin iki şahy bardy, ýöne aždarha ýaly ses edýärdi. 12 Ol öňki janawaryň bütin ygtyýaryny onuň adyndan ulanyp, ýer ýüzüni we onda ýaşaýanlary öldürýän ýarasy biten öňki janawara zor bilen sežde etdirýärdi. 13 Ol uly alamatlar görkezip, ynsanlaryň gözleriniň alnynda Gökden Ýere ot hem ýagdyrýardy. 14 Ol öňki janawaryň adyndan döretmegine rugsat edilen alamatlary bilen ýer ýüzünde ýaşaýanlary azdyrdy. Olara gylyç bilen ýaralanyp-da, sag galan janawaryň suratynda bir but ýasamagy buýurdy. 15 Oňa janawaryň buty geplesin, bu buta sežde etmeýänleriň hemmesi öldürilsin diýip, janawaryň butuna ýaşaýyş demini berme güýji bagyş edildi. 16 Ol kiçi hem ulularyň, baý hem garyplaryň, azat hem gullaryň, ähli ynsanlaryň sag eline ýa maňlaýyna tagma basdyrdy. 17 Bu tagma janawaryň ady ýa adynyň sany özünde bolmadyklara hiç bir zat satyn aldyrmaýardy hem-de satdyrmaýardy. 18 Bu ýerde akyldarlyk gerek. Aňy bar adam janawara degişli sany hasaplasyn, çünki bu ynsan sanydyr. Onuň sany-da alty ýüz altmyş altydyr.
Guzy we 144000 adam
1 Onsoň görsem, Guzy Sion dagynyň üstünde durdy. Onuň ýanynda bolsa maňlaýynda Onuň we Atasynyň ady ýazylgy ýüz kyrk dört müň adam bardy. 2 Gökden uly suwuň şaggyldysy ýaly, gaty gök gürrüldisiniň sesi ýaly bir ses eşitdim. Eşiden sesim arfa çalýanlaryň çykarýan sesine meňzeýärdi. 3 Ýaňky ýüz kyrk dört müň adam tagtyň öňünde, janly dört mahlugyň we ýaşulularyň öňünde täze aýdym aýdýardylar. Ýer ýüzünden satyn alnan bu adamlardan başga hiç kim ol aýdymy öwrenip bilmeýärdi. 4 Bular özlerini aýallar bilen hapalamadyklardyr, çünki bular päkdir. Bular Guzy nirä gitse, Onuň yzyna düşýändir. Gutulanlaryň ilkinji miwesi hökmünde Hudaýa we Guza ynsanlar arasyndan satyn alnanlar bulardyr. 5 Bularyň agyzlaryndan ýalan söz çykan däldir, Hudaýyň tagty öňünde müýnsüzdirler.
Üç perişde
6 Onsoň Gögüň ortasynda uçup ýören başga bir perişdäni gördüm. Bu perişde ýer ýüzünde ýaşaýanlara, her millete we taýpa, her dile we her halka yglan etjek bolup, ebedi Hoş Habary getirýärdi. 7 Ol batly ses bilen şeýle diýýärdi: «Hudaýdan gorkuň! Ony şöhratlandyryň! Çünki Onuň höküm sagady geldi. Gögi, Ýeri, deňzi we suw bulaklaryny Ýaradana sežde ediň!» 8 Onuň yzyndan gelen ikinji perişde: «Ýykyldy! Öz zyna azgynlygynyň şerabyny ähli milletlere içiren uly Babyl ýykyldy!» diýdi. 9 Olaryň yzyndan gelen üçünji bir perişde batly ses bilen şeýle diýýärdi: «Eger biri janawara we onuň suratyndaky buta sežde etse, maňlaýyna ýa eline onuň tagmasyny kabul etse, Hudaýyň gahar käsesinde hiç bir goşantsyz taýýarlanan Hudaý gazabynyň şerabyndan içer. Ol adam mukaddes perişdeleriň, Guzynyň öňünde ot, kükürt bilen gynalar. 11 Olaryň gynalmagynyň tüssesi ebedi tütär. Janawara, onuň butuna sežde edenler bilen onuň adynyň tagmasyny kabul edenleriň gije-gündiz ynjalygy bolmaz. 12 Hudaýyň buýruklaryny berjaý edip, Isa sadyk galanlaryň çydamy şu ýerde gerekdir». 13 Gökden eşiden bir sesim: «Muny ýaz: mundan beýläk, Rebbe degişli bolup ölenler bagtlydyr!» diýýärdi. Ruh: «Hawa, olar işlerinden dynç alar. Çünki edenleriniň hasylyny özleri bilen äkiderler» diýýär.
Ýeriň hasyly ýygnalýar
14 Onsoň seredip, öňümde bir ak bulut gördüm. Buludyň üstünde başy altyn täçli, eli kesgir orakly ynsan ogluna meňzeş biri otyrdy. 15 Ybadathanadan çykan başga perişde buludyň üstünde oturana batly ses bilen şeýle diýdi: «Oragyňy uzat-da, or! Orma sagady geldi. Çünki Ýeriň ekini bişipdir». 16 Buludyň üstünde oturan oragyny ýeriň ýüzüne taşlady we Ýeriň ekini oruldy. 17 Gökdäki ybadathanadan başga bir perişde çykdy. Onuň-da kesgir oragy bardy. 18 Oduň üstünden höküm sürýän başga bir perişde-de gurbanlyk edilýän ýerden çykyp gelip, kesgir orakla batly ses bilen: «Sen-de kesgir oragyňy uzat-da, Ýeriň üzüm şahasyndan salkymlaryny ýygna, çünki üzümleri bişipdir» diýdi. 19 Perişde oragyny ýeriň ýüzüne taşlady-da, Ýeriň üzüm şahasynyň hasylyny ýygnap, Hudaý gazabynyň uly gysajyna zyňdy. 20 Gysaçdaky üzümler şäheriň daşynda sykyldy. Üzüm gysajyndan çykan gan müň alty ýüz ok atym aralykda atlaryň uýanyna ýetdi.
Ýedi perişde we ýedi bela
1 Men Gökde başga bir uly hem geň alamat gördüm: bu soňky ýedi belany getirýän ýedi perişdedi. Hudaýyň gazaby bu belalar bilen soňlanýardy. 2 Ot bilen garyşyk, çüýşeden ýasalan deňiz ýaly bir zat gördüm. Janawary, onuň suratyndaky buty, onuň adynyň sanyny ýeňenler Hudaýyň beren arfalaryny ellerine alyp, çüýşeden deňziň üstünde durdular. 3 Olar Hudaýyň guly Musanyň we Guzynyň aýdymyny aýdyp, şeýle diýýärdiler: «Güýji her zada ýetýän Reb Hudaý, Seniň işleriň uly hem geňdir. Eý, milletler patyşasy, Seniň ýollaryň dogry hem hakdyr! 4 Ýa Reb, Senden gorkman, adyňy Şöhratlandyrmajak kimdir? Çünki mukaddes diňe Sensiň! Bütin milletler gelip, Seniň öňüňde sežde eder. Çünki Seniň adyl işleriň aýan boldy». 5 Mundan soň Gökdäki ybadathananyň, ýagny güwälik çadyrynyň açylanyny gördüm. 6 Ýedi belany getirýän ýedi perişde tämiz, parlak keteni geýnip, gursaklaryna altyn guşak baglap, ybadathanadan çykdylar. 7 Janly dört mahlugyň biri ýedi perişdä ebedilik ýaşaýan Hudaýyň gazabyndan doly ýedi altyn käse berdi. 8 Ybadathana Hudaýyň şöhratynyň, gudratynyň tüssesinden doldy. Ýedi perişdäniň ýedi belasy gutarýança, hiç kim ybadathana girip bilmedi.
Hudaýyň gazaby we ýedi käse
1 Onsoň ybadathanadan ýedi perişdä: «Gidiň-de, Hudaýyň gazabyndan doly ýedi käsäni ýeriň ýüzüne döküň!» diýen batly sesi eşitdim. 2 Birinji perişde gidip, käsesini ýer ýüzüne dökdi. Janawaryň tagmasy bolan we onuň suratyndaky buta sežde eden adamlarda erbet hem gaty agyryly ýaralar peýda boldy. 3 Ikinji perişde käsesini deňze dökdi. Deňiz öliniň ganyna meňzeş gana döndi, içindäki bütin jandarlar öldi. 4 Üçünji perişde käsesini derýalara, suw bulaklaryna dökdi. Olar-da gana döndi. 5 Men suwlaryň perişdesiniň şeýle diýenini eşitdim: «Häzir bar bolan hem geçmişde bar bolan mukaddes Hudaý! Sen bu hökümleriňde adylsyň. Çünki Sen şeýle höküm çykardyň. 6 Çünki olar mukaddesleriň hem pygamberleriň ganyny dökdüler. Sen-de olara içmäge gan berdiň. Olaryň almyty budy». 7 Men gurbanlyk edilýän ýerden gelen bir sesiň: «Hawa, her zada güýji ýetýän Reb Hudaý! Seniň hökümleriň dogry hem adyldyr» diýenini eşitdim. 8 Dördünji perişde käsesini Günüň üstüne dökdi. Güne ynsanlary ot bilen ýakyp-gowurma güýji berildi. 9 Ynsanlar güýçli gyzgyn bilen gowruldylar, ýöne toba edip, bu belalara ygtyýary bolan Hudaýy şöhratlandyrmagyň deregine, Onuň adyna sögdüler. 10 Bäşinji perişde käsesini janawaryň tagtynyň üstüne dökdi. Janawaryň patyşalygy garaňkylykda gömüldi. Ynsanlar dertden ýaňa dillerini dişlediler. 11 Eden işlerine toba etmeýişleri ýaly, dert hem ýaralary üçin, Gökdäki Hudaýa sögdüler. 12 Altynjy perişde käsesini uly Ýewfrat derýasyna dökdi. Gündogardan gelen patyşalaryň ýolunyň açylmagy üçin, derýanyň suwy gurady. 13 Onsoň aždarhanyň agzyndan, janawaryň agzyndan we ýalan pygamberiň agzyndan gurbaga meňzeş üç murdar ruhuň çykanyny gördüm. 14 Bular alamatlar döredip bilýän jynlaryň ruhlarydyr. Bular ähli zada güýji ýetýän Hudaýyň uly gününde boljak söweş üçin, bütin dünýäniň patyşalaryny üýşürmäge barýar. 15 «Ine, ogry ýaly gelýärin! Ýalaňaç gezip, uýat ýeri görünmez ýaly, oýa bolup, eşiklerini egninde saklan bagtlydyr!» 16 Patyşalary ýewreýçe Armageddon diýen ýerde üýşürdiler. 17 Ýedinji perişde käsesini howa dökdi. Ybadathanadaky tagtdan çykan batly ses: «Boldy!» diýdi. 18 Şonda ýyldyrymlar çakdy, batly sesler çykyp, Gök gürledi, güýçli ýertitreme boldy. Ynsanlar ýer ýüzünde bolaly bäri Ýer şeýle gaty titremändi. 19 Uly şäher üç bölek boldy. Milletleriň şäherleri ýykyldy. Uly Babyl Hudaýyň huzurynda ýatlandy, Hudaýyň otly gazap käsesi oňa berildi. 20 Bütin adalar ýitirim bolup, daglar tapylmaz boldy. 21 Ynsanlaryň üstüne Gökden her damjasynyň agramy bir talanta golaý güýçli doly ýagdy. Ynsanlar ol doly belasy sebäpli, Hudaýa sögdüler. Çünki ol bela gaty aýylgançdy.
Janawar we onuň üstündäki aýal
1 Ýedi käseli ýedi perişdäniň biri gelip, meniň bilen gepleşip, şeýle diýdi: «Gel, men saňa köp suwlaryň ýüzünde oturan uly kemçiniň jezasyny görkezeýin. 2 Ýer ýüzüniň patyşalary onuň bilen zyna etdi, ýer ýüzünde ýaşaýanlar onuň zyna şerabyndan serhoş boldy». 3 Onsoň perişde meni Ruhda çöle äkitdi. Men ol ýerde ýedi başly, on şahly, endamy küpür atlaryndan doly gyzyl janawaryň üstünde oturan bir aýaly gördüm. 4 Aýal goňur hem gyrmyzy eşikler geýnip, altyn, gymmatbaha daşlar, dürler bilen bezenipdi. Elinde bolsa ýigrenji zatlardan, zyna çirkinden doly altyn käse bardy. 5 Onuň maňlaýynda «Beýik Babyl, dünýä kemçinleriniň we ýigrenjileriniň enesi» diýen syrly at ýazylgydy. 6 Onsoň aýalyň mukaddesleriň, Isa güwälik edenleriň ganyndan serhoş bolanyny gördüm. Muny görüp, gaty geňirgendim. 7 Perişde maňa şeýle diýdi: «Nämä geňirgendiň? Aýalyň, ony göterýän ýedi başly, on şahly janawaryň syryny men saňa aýdaýyn. 8 Seniň gören janawaryň bir wagtlar bardy, ýöne indi ýok. Ol dowzahdan çykyp, heläk bolmaga gider. Ýer ýüzünde ýaşaýanlar, ýagny dünýä gurlaly bäri atlary ýaşaýyş kitabynda ýazylmadyklar janawary görende geňirgener, çünki ol bir wagtlar bardy, indi ýok, ýöne ýene geler. 9 Bu ýerde düşünmek üçin akyldarlyk gerek. Ýedi baş aýalyň üstünde oturan ýedi dagydyr. Olar hem patyşalardyr. 10 Bularyň bäşisi ýykyldy, indi biri bar, ol biri entek gelenok. Gelende az wagt galmalydyr. 11 Bir wagtlar bar bolup, indi ýok janawar bolsa sekizinjidir. Ol ýedilerden bolup, indi heläk bolmaga barýar. 12 Seniň gören on şahyň entek patyşalyga ýetmedik on patyşadyr. Olara janawar bilen bile bir sagat patyşalyk etmäge ygtyýar berler. 13 Bularyň maksady bir bolar, güýçlerini hem ygtyýarlaryny janawara bererler. 14 Guzy bilen söweşerler, ýöne Guzy olary ýeňer. Çünki Guzy rebleriň Rebbi, patyşalaryň Patyşasydyr. Onuň ýanyndakylar çagyrylan, saýlanan we sadyk galanlardyr». 15 Ýene perişde maňa şeýle diýdi: «Şu gören suwlaryň, ýagny kemçiniň oturan suwlary halklar, märekeler, milletler hem dillerdir. 16 Gören janawaryň we on şah kemçini ýigrenip, daşyny çolardyp, ony ýalaňaçlar. Onuň etini iýip, özüni-de otlar. 17 Çünki Hudaý Öz maksadyny amala aşyrma islegini olaryň ýüregine guýdy. Şeýdip, Hudaýyň sözleri amala aşýança, özleriniň patyşalyk ygtyýaryny janawara bermekde pikirdeş bolarlar. 18 Gören aýalyň dünýä patyşalaryna patyşalyk eden uly şäherdir!»
Babylyň ýykylyşy
1 Mundan soň uly ygtyýarly başga bir perişdäniň Gökden aşak inenini gördüm. Onuň dabarasyndan ýer ýüzi ýagtyldy. 2 Perişde güýçli ses bilen gygyryp şeýle diýdi: «Ýykyldy! Uly Babyl ýykyldy! Ol jynlaryň jaýy, her hili murdar ruhuň mekany, her pis we ýigrenji guşuň penasy boldy. 3 Çünki hemme milletler onuň azgyn zyna şerabyndan içdi. Dünýäniň patyşalary onuň bilen zyna etdi. Dünýäniň täjirleri onuň güýçli aýşy-eşretinden baýady». 4 Men Gökden başga bir ses eşitdim, ses şeýle diýýärdi: «Eý halkym! Onuň günälerine şärik bolup, onuň belalaryna uçramazlyk üçin, ol ýerden çyk. 5 Çünki onuň günäleri küdelenip göge ýetdi, Hudaý onuň günälerini ýatlady. 6 Ol näme beren bolsa, siz hem şonuň öwezini şeýle beriň. Edenleriniň öwezini iki esse edip beriň. Taýýarlan käsesini oňa iki esse dolduryp beriň. 7 Ol özüni näçe şöhratlandyryp, aýşy-eşret eden bolsa, şonça-da oňa dert, gam-gussa beriň. Çünki ol öz ýüreginden: „Men melike bolup otyryn, men dul däl, asla gam-gussa ýüzüni görmerin!" diýýär. 8 Şonuň üçin, oňa uçrajak belalar: ölüm, gam-gussa, açlyk bir günüň içinde geler, ot ony ýakar. Çünki ony höküm eden Reb Hudaý güýçlüdir. 9 Onuň bilen zyna eden, onuň aýşy-eşretinde ýaşan bu dünýäniň patyşalary ony ýakan oduň tüssesini görenlerinde, oňa aglaşyp, gursaklaryna urarlar. 10 Olar onuň çekýän derdiniň gorkusyndan daşda durup: „Waý, waý! Uly şäher, güýçli şäher Babyl! Seniň hökümiň bir sagadyň içinde geldi!" diýer. 11 Dünýä täjirleri oňa aglap ýas tutar. Çünki indi olaryň mallaryny satyn aljak ýok. 12 Altyny, kümşi, gymmatbaha daşlary, dürleri, nepis ketenini, ýüpek, goňur we gyrmyzy matalary, dürli ysly agajy, pil süňkünden ýasalan dürli gaplary, gymmatbaha agaçlardan, mis, demir we mermerden ýasalan dürli harytlary, dalçyn we beýleki tagamlyklary, buhurlary, ysly ýag, ladan, şerap, zeýtun ýagy, kepeksiz un we bugdaýy, sygyrdyr goýunlary, atlary, arabalary, gullary, ýagny ynsanlaryň janyny satyn aljak indi ýok. 14 Olar: „Janyň islän miweleri ýitip gitdi. Bütin bolelinligiň, göz gamaşdyryjylygyň ýom-ýok boldy. Indi asla tapyp bilmersiň" diýer. 15 Ol şäherde bu mallary satyp baýan täjirler onuň çeken derdinden gorkup, daşda durar, aglap, ýas tutup: 16 Waý, waý nepis keteni, goňur we gyrmyzy geýnen, altyn, gymmatbaha daşlar, dürler bilen bezenen beýik şäher! 17 Şeýle uly baýlyk bir sagadyň içinde ýogaldy!" diýer. Ähli gämiçi, ähli deňiz ýolagçysy, deňizçiler, deňizden gün görýänleriň bary, ony ýakan oduň tüssesini görenlerinde, daşda durup, „Beýik şähere meňzeş şäher barmydy?" diýip gygyryşdylar. 19 Başlaryndan gum sowrup, aglap ýas tutdular. „Waý, waý! Beýik şäher!" diýip gygyryşdylar we şeýle diýdiler: „Deňizde gämisi bolanyň hemmesi onuň gymmatly mallaryndan baýapdy, ýöne ol bir sagadyň içinde ýogaldy". 20 Eý Gök we mukaddesler, resullar we pygamberler! Onuň ýagdaýyna begeniň. Çünki Hudaý ony höküm edip siziň hakyňyzy aldy». 21 Onsoň bir güýçli perişde degirmeniň daşy ýaly uly daşy galdyryp, deňze zyňdy we şeýle diýdi: «Beýik şäher Babyl, ine, şunuň ýaly güýç bilen zyňlansoň tapylmaz. 22 Arfaçylaryň, bagşylaryň, tüýdükçi we surnaýçylaryň sesi indi senden eşidilmez. Indi senden hiç bir sungatyň sungatçysy tapylmaz. Senden indi hiç bir degirmeniň sesi eşidilmez. 23 Indi sende bir çyranyň-da yşygy ýagty salmaz, indi senden gelinlerdir ýigitleriň sesi eşidilmez! Seniň täjirleriň dünýäniň ulularydy. Bütin milletler seniň jadyň bilen azaşypdy. 24 Pygamberleriň gany, mukaddesleriň, ýer ýüzünde öldürilenleriň ählisiniň gany senden tapylypdy».
Guzynyň toýy
1 Şondan soň Gökden uly bir märekäniň sesine meňzeş batly sesler eşitdim. Olar şeýle diýýärdiler: «Haleluýa! Halas ediş, şöhrat, güýç Hudaýymyzyňkydyr! 2 Çünki Onuň hökümleri dogry we adyldyr. Ol ýer ýüzüni zynasy bilen azdyran uly kemçini höküm etdi, gullarynyň ganyny ondan aldy». 3 Ikinji gezek şeýle diýdiler: «Haleluýa! Kemçiniň tüssesi ebedilik tütär». 4 Ýigrimi dört ýaşuly we janly dört mahluk ýere ýykylyp, «Omyn! Haleluýa!» diýip, tagt üstünde oturan Hudaýa sežde etdiler. 5 Onsoň tagtdan çykan bir ses şeýle diýdi: «Eý, Hudaýymyzyň ähli bendeleri! Kiçiler we ulular, Ondan gorkýanlar, Oňa alkyş okaň!» 6 Onsoň men bir uly märekäniň sesine, uly suwuň şaggyldysyna, gaty Gök gürrüldisine meňzeş sesler eşitdim. Olar şeýle diýýärdiler: «Haleluýa! Çünki her zada güýji ýetýän Reb Hudaýymyz höküm sürýär. 7 Begeneliň, şatlanalyň! Ony şöhratlandyralyň! Guzynyň toýy başlanýar. Onuň gelni taýýarlandy. 8 Geýsin diýip, oňa parlak, tämiz we nepis keteni berildi». Nepis keteni mukaddesleriň adyl işleridir. 9 Perişde maňa: «Muny ýaz: Guzynyň toý aşyna çagyrylanlar bagtlydyr!» diýdi. Maňa ýene: «Bular çyn sözlerdir, Hudaýyň sözleridir» diýdi. 10 Men oňa sežde etjek bolup aýaklaryna ýykyldym. Emma ol maňa şeýle diýdi: «Beýle zat edäýme! Men seniň we Isa güwälik edýän doganlaryň ýoldaşydyryn, Hudaýa sežde et! Çünki Isa güwälik pygamberlik ruhudyr».
Ak Atly
11 Gögüň açylyp, öňümde bir ak atyň duranyny gördüm. Onuň üstünde oturanyň ady Dogruçyl we Çyndyr. Ol adalatly höküm çykaryp söweşýändir. 12 Gözleri oduň ýalny ýalydyr. Başynda birtopar täç bolup, bularyň üstünde ýazylgy adyny Özünden başga hiç kim bilýän däldir. 13 Ol gana batyrylan geýim geýnendir, Oňa «Hudaýyň Sözi» diýen at dakylandyr. 14 Ak, tämiz we nepis keteni geýnen Gökdäki goşunlar ak atlara münüp, Onuň yzyndan gelýärdi. 15 Milletleri urmak üçin, Onuň agzyndan kesgir gylyç çykýar. Onuň Özi olary demir taýak bilen bakar, her zada güýji ýetýän Hudaýyň otly gazabynyň şerabyny öndürýän üzüm gysajyny Özi gysar. 16 Onuň geýiminde we budunda «patyşalaryň Patyşasy, rebleriň Rebbi» diýip ýazylan ady bardyr. 17 Onsoň Günde duran bir perişde gördüm. Ol batly ses bilen gygyryp, gögüň ortasynda uçup ýören guşlara şeýle diýdi: «Patyşalaryň, serkerdeleriň, güýçli adamlaryň etini, atlaryň, olaryň üstündäkileriň etini, azatlaryň, gullaryň, kiçileriň, ulularyň hemmesiniň etini iýmek üçin üýşüp, Hudaýyň uly zyýapatyna geliň!» 19 Men janawary, dünýä patyşalaryny we olaryň goşunlaryny gördüm. Olar atyň üstünde Oturan we Onuň goşunlary bilen söweşjek bolup ýygnanyşan ekenler. 20 Janawar hem-de onuň öňünde alamatlar döredip, janawaryň tagmasyny alyp-da, onuň butuna sežde edenleri bu alamatlar bilen aldaýan ýalan pygamber tutuldy. Olaryň ikisi-de kükürt bilen ýanan ot kölüne zyňyldy. 21 Galanlar atyň üstünde Oturanyň agzyndan çykan gylyç bilen öldürildiler. Bütin guşlar, ine, bularyň etinden doýdy.
Müň ýyl
1 Onsoň Gökden aşak inen bir perişde gördüm. Onuň elinde dowzahyň açary bilen bir uly zynjyr bardy. 2 Perişde aždarhany, ýagny iblis ýa şeýtan diýlen ol köne ýylany tutup, müň ýyllygyna baglady. 3 Müň ýyl dolýança, ikilenç milletleri azdyrmasyn diýip, ony dowzaha zyňdy, baglap möhür basdy. Mundan soň ol az wagtlaýyn çözülmelidir. 4 Men tagtlary, olaryň üstünde oturanlary gördüm. Olara höküm etme ygtyýary berlipdi. Isa eden güwälikleri sebäpli we Hudaýyň sözi ugrunda başlary kesilenleriň janlaryny gördüm. Bular janawara, onuň butuna sežde etmedik, maňlaýlary we ellerine onuň tagmasyny kabul etmediklerdi. Bular direlip, Mesih bilen bile müň ýyl patyşalyk etdiler. 5 Ilkinji direliş budur. Galan ölüler müň ýyl dolýança direlmedi. 6 Ilkinji direlişde paýy bolan bagtly, mukaddesdir. Ikinji ölümiň olara güýji ýetmez. Olar Mesihiň ruhanylary bolup, Onuň bilen bile müň ýyl höküm sürer. Şeýtan ot kölüne zyňylýar 7 Müň ýyl dolansoň, şeýtan tussagdan boşadylar. 8 Ol ýer ýüzüniň dört burçundaky milletleri, äjit-mäjidi azdyrjak, olary söweş üçin üýşürjek bolup, tussagdan çykar. Üýşenleriň sany deňiz çägeleri kimindir. 9 Olar ýer ýüzüniň giňişligine çykyp, mukaddesleriň goşun düşelgesini, söýgüli şäheri gurşadylar. Emma Gökden Hudaý tarapyn ot ýagyp, olary ýakyp kül etdi. 10 Olary azdyran iblis bolsa ot, kükürt kölüne zyňyldy. Janawar bilen ýalan pygamber-de şol ýerdedir. Olar gije-gündiz ebedilik gynalar. Ölüleriň üstünden höküm çykarylýar 11 Men bir uly ak tagt we onuň üstünde Oturany gördüm. Ýer, Gök Onuň öňünden gaçdy, ýöne gidere ýerleri ýokdy. 12 Tagtyň öňünde duran uly, kiçi ölüleri gördüm. Onsoň käbir kitaplar açyldy. Ýaşaýyş kitaby diýen ýene bir kitap açyldy. Kitaplarda ýazylanlara seredilip, ölüleriň üstünden edenlerine görä höküm çykaryldy. 13 Deňiz özündäki ölüleri, ölüm we ölüler diýary-da özlerindäki ölüleri tabşyrdylar. Her birine etmişine görä höküm çykaryldy. 14 Ölüm we ölüler diýary ot kölüne zyňyldy. Ine, ot köli ikinji ölümdir. 15 Atlary ýaşaýyş kitabynda ýazylmadyklaryň bary ot kölüne zyňyldy.
Täze Iýerusalim
1 Mundan soň bir täze Gök bilen bir täze Ýer gördüm. Çünki öňki Gök, öňki Ýer aradan aýrylypdy. Indi deňiz hem ýokdy. 2 Onsoň men öz adamsy üçin taýýarlanan bezegli gelin ýaly, Gökden Hudaýyň ýanyndan aşak inip gelýän mukaddes şäher täze Iýerusalimi gördüm. 3 Gökden bir batly sesiň şeýle diýenini eşitdim: «Hudaýyň çadyry şindi ynsanlaryň arasynda. Hudaý olar bilen bile ýaşar. Olar Onuň halky bolar, Hudaýyň Özi-de olaryň arasynda bolar. 4 Ol olaryň gözlerinden ähli ýaşlaryny süpürer. Indi ne ölüm, ne ýas, ne agy, ne-de agyry bolar. Çünki öňki zatlar aradan aýryldy». 5 Tagtyň üstünde Oturan: «Ine, ähli zady täzeleýärin» diýdi. Soňra maňa: «Bulary ýaz! Çünki bu sözler ygtybarly, çyndyr» diýdi. 6 Maňa şeýle diýdi: «Boldy! Alfa we Omega, başlangyç we soň Mendirin. Men suwsana ýaşaýyş suwunyň çeşmesinden mugt suw bererin. 7 Ýeňen, ine, bulary miras alar. Men onuň Hudaýy, ol-da Meniň oglum bolar. 8 Emma gorkagyň, imansyzyň, ýigrenjiniň, ganhoryň, zynagäriň, jadygöýüň, butparazyň, bütin ýalançylaryň soňy kükürt bilen ýanýan ot kölüdir. Ikinji ölüm budur». 9 Soňky ýedi bela bilen doly ýedi käseli ýedi perişdäniň biri gelip, meniň bilen gepleşdi: «Gel, men saňa Guza aýal boljak gelni görkezeýin» diýdi. 10 Perişde meni Ruhda bir uly, belent daga äkitdi. Ol ýerden maňa Hudaýyň şöhraty arkaly parlaýan mukaddes şäher Iýerusalimi Gökden Hudaýyň ýanyndan inip gelýärkä görkezdi. 11 Onuň parlaklygy bir juda gymmat daşyň, kristallaşan ýaşma daşynyň parlaklygy kimindi. 12 Uly hem belent diwarlary bardy, on iki derwezesi, derwezeleri saklaýan on iki perişdesi bardy. Derwezeleriň ýüzünde Ysraýyl ogullarynyň on iki taýpasynyň ady ýazylgydy. 13 Gündogarda üç derweze, demirgazykda üç derweze, günortada üç derweze, günbatarda üç derweze bardy. 14 Şäher diwarynyň on iki binasy bolup, ýüzünde Guzynyň on iki resulynyň ady ýazylgydy. 15 Meniň bilen gepleşen perişdäniň elinde şäheri, şäheriň derwezeleri bilen diwarlaryny ölçär ýaly altyndan ölçeg agajy bardy. 16 Şäher dört burçluk bolup, boýy bilen ini deňdi. Perişde şäheri ölçedi, bir ýany on iki müň ok atym çykdy. Boýy, ini, beýikligi deňdi. 17 Perişde diwarlary-da ölçedi. Onuň ulanýan adam ölçegi boýunça beýikligi ýüz kyrk dört arçyn çykdy. 18 Diwarlar ýaşmadan salnypdy. Şäher bolsa sap çüýşä meňzeş sap altyndandy. 19 Şäher diwarlarynyň binalary her hili gymmatbaha daşlar bilen bezelipdi. Birinji bina daşy ýaşma, ikinjisi gök ýakut, üçünjisi hakyk, dördünjisi zümerret, bäşinjisi ak hakyk, altynjysy gyrmyzy hakyk, ýedinjisi sary ýakut, sekizinjisi gök zümerret, dokuzynjysy ýaşyl ýakut, onunjysy sary zümerret, on birinjisi Ýemen daşy, on ikinjisi goňur ýakutdy. 21 On iki derweze on iki dürdendi, ýagny her derweze bir dürden ýasalypdy. Şäheriň köçesi dury çüýşe ýaly sap altyndandy. 22 Bu şäherde ybadathana görmedim. Çünki her zada güýji ýetýän Reb Hudaý we Guzy şäheriň ybadathanasydyr. 23 Şäheriň özüni ýagtylandyrmagy üçin, Günüň ýa-da Aýyň geregi ýok. Çünki Hudaýyň ýalkymy ony ýagtylandyrýar. Guzy hem onuň çyrasydyr. 24 Milletler şäheriň yşygynda gezer. Dünýäniň patyşalary şöhratlaryny bu ýere getirer. 25 Şäheriň derwezeleri günuzyn ýapylmaz. Hawa, ol ýerde gije bolmaz. 26 Milletler şöhrat hem baýlyklary bilen oňa geler. 27 Oňa hiç bir hapa zat, ýigrenji we galp işler edeniň hiç biri girmez, diňe atlary Guzynyň ýaşaýyş kitabynda ýazylanlar girer.
1 Perişde maňa şäher köçesiniň ortasynda Hudaýyň we Guzynyň tagtyndan çykýan bulgur ýaly dury ýaşaýyş suwunyň derýasyny görkezdi. 2 Derýanyň iki tarapynda on iki hili miwe öndürýän, her aý miwesini berýän ýaşaýyş agajy bardy. Agajyň ýapraklary milletlere şypady. 3 Indi hiç zat gargyş astynda galmaz. Hudaýyň we Guzynyň tagty şäherde bolar. Bendeleri Oňa gulluk eder. 4 Onuň ýüzüni görer, maňlaýlarynda Onuň ady bolar. 5 Indi gije bolmaz. Ne çyranyň yşygy, ne-de Günüň nury gerek bolar. Reb Hudaý olara yşyk bolup, olar ebedilik höküm sürer.
Isa gelýär
6 Perişde maňa şeýle diýdi: «Bu sözler ynamlydyr, çyndyr! Pygamberleriň ruhlarynyň Hudaýy Reb, şu ýakynda boljak wakalary Öz gullaryna bildirjek bolup, perişdesini ýollady». 7 «Ine, basym gelýärin! Bu kitabyň weli sözlerini berjaý eden bagtlydyr!» 8 Bu zatlary eşiden, gören men, Ýahýa. Bulary eşiden, gören mahalym men bulary özüme görkezen perişdä sežde etjek bolup, onuň aýaklaryna ýykyldym. 9 Emma ol maňa şeýle diýdi: «Beýle iş etme! Men seniň, seniň pygamber doganlaryň bilen bu kitabyň sözlerini berjaý edýänleriň ýoldaşydyryn. Hudaýa sežde et!» 10 Onsoň maňa şeýle diýdi: «Bu kitabyň weli sözlerini möhürleme. Çünki garaşylan wagt ýakyndyr. 11 Erbetlik eden ýene erbetlik etsin, hapa bolan hapalygynda galsyn. Dogry adam ýene dogrulyk etsin. Mukaddes-de mukaddesligine galsyn». 12 Ine, basym gelýärin! Berjek sylaglarym ýanymdadyr. Her kese etmişine görä hak bererin. 13 Alfa we Omega, ilkinji hem ahyrky, başlangyç we soň Mendirin». 14 Ýaşaýyş agajyndan iýmitlenme hakyny almak, derwezelerden geçip, şähere girmek üçin, Onuň tabşyryklaryny berjaý edenler bagtlydyr! 15 Itler, ýagny jadygöýler, zynagärler, ganhorlar, butparazlar, ýalany söýüp, işlerini ýalan bilen ýöredenleriň bary daşarda galar. 16 «Men ― Isa, imanlylar ýygnaklaryna degişli bolan bu güwäligi size ýetirsin diýip, Öz perişdämi ýolladym. Men Dawudyň kökünden we neslinden bolan parlak daň ýyldyzydyryn!» 17 Ruh we gelin: «Gel!» diýýär. Her eşiden «Gel!» diýsin. Suwsan gelsin. Dilän gelip, ýaşaýyş suwuny mugt alsyn. 18 Bu kitabyň weli sözlerini eşiden kişä duýdurýaryn! Biri bu sözlere bir zat goşsa, Hudaý hem onuň jezasyna bu kitapda agzalan belalary goşar. 19 Eger-de biri bu weli kitabyň sözlerinden bir zady aýyrsa, Hudaý hem bu kitapda agzalan ýaşaýyş agajyndan, mukaddes şäherden oňa ýeten paýy yzyna alar. 20 Bularyň ählisine güwälik edýän: «Hawa, basym gelýärin!» diýýär. Omyn! Gel, ýa Reb Isa! 21 Rebbimiz Isanyň merhemeti ähliňiz bilen bolsun. Omyn!