1:1 Христос Иисустун Бурганнын кузел-соруу-биле кый дирткен элчини Павелден база бузурээн эживис Сосфенден байыр. 2 Коринф хоорайда Бурганга хамааржыр бузурээннер ниитилелинге, Христос Иисусту дамчыштыр ыдыктаткаш, Бурганнын чону боору-биле кый дирткен бугу улуска, а ол ышкаш янзы-буру черлерде чурттап турар, оларнын база бистин ниити Дээрги-Чаяакчывыс Иисус Христостун адын адап, кыйгырган бугу улуска бижидим. 3 Бурган Адавыс болгаш Дээрги-Чаяакчы Иисус Христостан келген авырал биле амыр-тайбын силерге бактаазын!

Павелдин Бурганга ооруп четтиргени

4 Христос Иисуска башкарты бээринерге, силерге хайырлаан Бурганнын авыралы дээш, Бурганымга ургулчу ооруп четтирер-дир мен. 5 Ону дамчыштыр бугу чуул-биле: сос-биле-даа, билиг-биле-даа баяан болгай силер. 6 Ол ышкаш Христос дугайында бистин херечилеливис силернин аранарга бадыткаттынган болгай. 7 Ынчангаш бистин Дээрги-Чаяакчывыс Иисус Христостун чедип кээрин манап турар уенерде, кандыг-даа ачы-буян хайырлалы силерде четчири-биле бар. 8 Дээрги-Чаяакчывыс Иисус Христостун чедип кээр хунунде шуут кем-буруу чок улус болзун дээш, Ол силерни эчизинге чедир деткип, быжыктырар. 9 Дээрги-Чаяакчывыс, Бурганнын Оглу Иисус Христос-биле харылзаалыг боорунар-биле силерни кый деп алган Бурган аазаан аксы-созунге шынчы.

Коринфиде христиан ниитилелде ангылажыр чорук

10 Дээрги-Чаяакчывыс Иисус Христостун ады-биле силерден аажок дилеп тур мен, ха-дунма: чангыс эп-сеткилдиг амыдыранар, аранарда ангылажып, алгышпанар, угаап билиишкининерге база бодалдарынарга чангыс аай бооп корунер. 11 Ха-дунма, аранарда чорулдээлер барын Хлоянын ог-булезинин улузундан билип алдым. 12 Мен мону чугаалаар бодадым: силернин кижи бурузу тус-тузунда Павелдин талалакчызы мен, Аполлостун талалакчызы мен, Пётрнун талалакчызы мен, Христостуу мен деп туруп бээр-дир. 13 Таанда-ла Христос кезектерге чарлы берген бе? Таанда-ла Павел силер дээш, хере шаптырткан бе? Азы силер Павелдин ады-биле сугга суктурганынар ол бе? 14 Крисп биле Гаийден ангы, силернин кайынарны-даа сугга сукпааным дээш, Бурганга ооруп четтирдим. 15 Ындыг болганда Павелдин ады-биле сугга суктуруп алдым деп, кайынар-даа чугаалап шыдавас. 16 (Ийет, Стефаннын ог-булезинин улузун сугга сукканым шын. А оске кандыг-бир кижини сугга суп турганымны сагынмас-тыр мен.) 17 Христос мени улусту сугга суксун дээш эвес, а Буянныг Медээни суртаалдазын дээш, чоруткан болгай. Ам артында чечен, мерген состер-биле суртаалдап болбас, оон башка Христостун белдир-креске олуму ужур-утказын чидириптер.

Христос - Бурганнын кучу-кужу болгаш мерген угааны

18 А белдир-крес дугайында медээ олумнун оруу-биле бар чыдар улуска мелегей чуул боор, а камгалалдын оруу-биле бар чыдар биске - Бурганнын кучу-кужу боор. 19 Бурган Бижилгеде чугаалаан-на болгай: Мерген угаанныгларнын мерген угаанын чок кылыр мен, сарыылдыгларнын сарыылын хулээп корбес мен.* 20 Ынчаарга ам мерген угаанныг кижинин дээредээн чувези чул? Эртемденнин дээредээн чувези чул? Бо уенин бодалчыларынын дээредээн чувези чул? Бурган бо делегейнин мерген угаанын будуулук кылдыр коргуспээн ийикпе? 21 Бурганнын мерген угаанынын бодап каанын ёзугаар бо делегей бодунун мерген угаанын дамчыштыр Бурганны билип шыдавас боорга, Ол бузурээн улусту Буянныг Медээнин мелегейи-биле камгалаарын чуулдуг деп корген. 22 Иудейлер кайгамчык чуулдер негеп турарлар, а гректер мерген угаан дилеп турарлар. 23 А бис Христостун хере шаптыртканын суртаалдап турар бис. Ол медээ иудейлерге - ажып эрттинмес моондак боор, а оске чоннар улузунга - мелегей чуул боор. 24 А Бурганнын кый деп алган улузунга (иудейлерге-даа, гректерге-даа) суртаалдап турарывыс Христос - Бурганнын кучукужу болгаш мерген угааны боор. 25 Чуге дээрге Бурганнын мелегейи кижинин мерген угаанындан оранчок мерген, а Бурганнын кошкаа кижинин кужунден оранчок куштуг.

* Ис. 29:14.

26 Ха-дунма, Бурганга кый дирткен уенерде кандыг туржук силер, сактып келинерем. Улустун коружу-биле унелээр болза, эвээш кезиинер мерген угаанныг турду; эвээш кезиинер куштуг турду; эвээш кезиинер ызыгуурлуг ог-булелерге хамааржыр турду. 27 Ындыг-даа болза, мерген угаанныгларны ыяттырар дээш, Бурган бо делегейге сарыыл чок дирткен чуулду шилип алган, а куштуг чуулду ыяттырар дээш, бо делегейге кошкак дирткен чуулду шилип алган. 28 Унелиг деп санаттырар улусту чылча базар дээш, Ол бо делегейге дорамчылаткан, бак кордурген база унези чок дирткен улусту шилип алган. 29 Оон туннелинде Бурганнын мурнунга кым-даа бодун мактап шыдавас. 30 Бурганнын ачызында силер ам Христос Иисуска башкарты берген силер. Бурганнын мерген угааны биске Ону дамчыштыр боттанган. А ол мерген угаан бисти актыг болгаш ыдыктыг кылып кааш, бачыттардан хостаан. 31 Бижилгеде: Мактаныр бодаан кижи чугле Дээрги-Чаяакчынын ажыл-херектери-биле мактанзын! - деп бижээни дег кылдыр боттанганы ол-дур.*

* Иер. 9:24.

Павелдин Коринфиге оон мурнунда суртаалдааны

2:1 Ха-дунма, мен силерге кээримде, Бурганнын чажыдын* кааскоя, чечен чугаа-биле, онзагай мерген угаан-биле суртаалдаар бодап келбээн мен. 2 Силер-биле кады тургаш, Иисус Христостан ангыда, Оон белдир-креске олумунден ангыда, чуну-даа билбес болурун шиитпирлээн мен. 3 Мен силерге сулараан, аажок коргуп-сирилээн чедип келдим. 4 А мээн медеглээн созум биле суртаалым мерген угаан болгаш бузуренчиг состер-биле эвес, а Сулденин кучузун бадыткааны-биле салдарлыг бооп турган. 5 Силернин бузурелинер кижинин мерген угаанынга эвес, а Бурганнын кучу-кужунге ундезилеттинзин дээш, ынчаар болганы ол-дур.

* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Бурганнын чажыды эвес, а Бурган дугайында херечилел деп бижээн.

Бурганнын мерген угааны Оон Сулдезин дамчыштыр илереттинген

6 Ындыг болза-даа бис мерген угаанны озуп чедишкен бузурээн улус аразынга суртаалдап турар бис. А ол мерген угаан - бо делегейнин эрге-чагыргазын ышкынар четкен чагырыкчыларынын мерген угааны эвес-ле болгай. 7 Оон орнунга Бурганнын амдыгаа чедир чажыт турган мерген угаанын суртаалдап турар бис. Ол мерген угаанны Бурган бисти алдаржыдар дээш, ортемчейни чаяарынын бетинде-ле баш удур шилип алган. 8 Бо делегейнин чагырыкчыларындан кым-даа ону билип шыдаваан, оон башка олар алдарлыг Дээрги-Чаяакчыны хере шаппастар ийик. 9 Харын Бижилгеде ол дугайында мынчаар бижээн: Бурганга ынак улуска Оон белеткеп каан чуулун карак-даа корбээн, кулак-даа дыннаваан база кижинин угааны-даа билип шыдаваан.*

*а Ис. 52:15; 64:4.

10 А Бурган биске ол чуулду Сулдени дамчыштыр илередип берген, чуге дээрге Сулденин шинчилеп билбес чувези чок, Ол Бурганнын бодалдарынын ханы дувун буруну-биле билир. 11 Кижинин иштинде сулдезинден ангыда, оон бодалдарын кым билирил? Шак-ла ынчаар Бурганнын Сулдезинден ангыда, Оон бодалдарын кым-даа билбес. 12 А бис бо делегейге хамааржыр сулдени хулээп албаан бис. Харын Бурганнын биске хайырлаан бугу чуулун билип ап шыдаптар дээш, Оон Сулдезин хулээп алган бис. 13 Ол дугайында кижинин мерген угааны оореткен состер-биле эвес, а Сулденин биске шингээттиргени состер-биле суртаалдап турар бис. Сулдеге хамааржыр алыс шынны Сулденин оореткени состер-биле чугаалап турарывыс ол.* 14 Чугле кижи будужунун аайы-биле чурттап чоруур кижи Бурганнын Сулдезинин илереткен чуулун хулээп албас. Ол ону мелегей чуул деп санаар база угаап шыдавас, чуге дээрге ол чуулду чугле Сулденин дузазы-биле угаап боор. 15 А Сулдеге башкарткан кижи бугу чуулду шиидип шыдаар, ынчаарга оон бодун кым-даа шиидип шыдавас. 16 Бурганнын угаанын кым билип алганыл? Кым Ону ооредип шыдаар харыктыгыл?** А биске Христостун угаанын берип каан.

* 2:13 Бо состернин оске утказы: Сулдеге хамааржыр алыс шынны Сулдеге башкарткан улуска тайылбырлап турарывыс ол - бооп чадавас.
** Ис. 40:13.

Улус-биле эвес, а чугле Бурган-биле мактанынар

3:1 Ынчаарга, ха-дунма, мен силерге, Сулдеге башкарткан улуска дег, чугаалап шыдавас турдум, а биеэги кижи будужунун кузээшкиннеринге алыскан улуска дег, Христос-биле харылзаалыг чаш толдерге дег, чугаалап турдум. 2 Мен силерни кадыг чем-биле эвес, а сут-биле чемгерип турдум, чуге дээрге кадыг чем чиир харыынар чок турду, ам безин ындыг хевээр-дир силер. 3 Бо делегейге хамааржыр хевээр-дир силер. Аранарга адааргал, алгыш-кырыш ам-даа бар турда, биеэги кижи будужунун кузээшкиннеринге алыскан улус боор эвес силер бе, бодунарны бугу бо делегейнин улузу дег ап чоруур эвес силер бе? 4 Бирээнер: Павелдин талалакчызы мен, а оскенер: Аполлостун талалакчызы мен - деп турар болза, бо делегейге хамааржыр оске бугу улус дег болбаан силер бе? 5 Ынчаарга Аполлос деп кымыл? А Павел деп кымыл? Олар чугле бараан болган улус-тур. Оларнын ачызында Христоска бузурээн силер, Дээрги-Чаяакчы оларнын кайызынга-даа тускай ажыл-херекти дааскан. 6 Мен урезин тарыдым, Аполлос ону суггарып турган, а Бурган остуруп каан. 7 Тараан болгаш суггарган кижиде онза чуу-даа чок, а остуруп каан Бурганда чугула ужур-утка бар-дыр. 8 Тарып турар кижи биле суггарып турар кижи чангыс сорулгалыг, оларнын кайызы-даа кылган ажыл-херээнге дууштур шаннал алыр. 9 Бис Бурган-биле кады чангыс ажыл-херек кылып турар бис, а силер-Оон шолу, Оон тудуу силер.

10 Мен, мерген угаанныг тудугжу дег, Бурганнын менээ хайырлаан авыралы-биле ундезинни салып кагдым, а оон кырынга ангы кижи тудуп ундурер. Ындыг-даа болза кижи бурузу канчаар тудуп ундуреринче кичээнгей салзын. 11 Кым-даа салып каан ундезинден ангы чаа ундезин салып шыдавас, а ол ундезинивис - Иисус Христос-тур. 12 Кандыг-бир кижи шак ол ундезинге тудуп ундуруп тура, алдын, монгун, унелиг эртине даштар азы ыяш, сиген, саван ажыглап боор. 13 Кымнын-даа ажыл-херээ илден апаар, Христостун ээп кээр хуну бугу чуулду коску кылыптар, чуге дээрге Бурганнын оду-биле шылгай бээр. Кижи бурузунун кандыг ажыл-херек будургенин ол от шылгаар. 14 Кандыг-бир кижинин будурген ажыл-херээ - туткан тудуу шылгалданы эрте берзе, ол кижи шаннал алыр. 15 А будурген ажыл-херээ орттенип калза, ол когарап унер. Ындыг болза-даа, ол кижи камгалал алыр, чугле оозу, оттан ушта тырткан дег, арга чадаарда камгалал болур.

16 Бурганнын оргээзи бооп турарынарны база Бурганнын Сулдези силер-биле кады амыдырай бергенин билбезинер ол бе? 17 Бурганнын оргээзин узуткап турар кижи бар болза, Бурган ол кижини узуткаар, чуге дээрге Бурганнын оргээзи ыдыктыг, а силер дээрге ол оргээ-дир силер.

18 Бодунарга бодунар дуурайлатпанар. Кайы-бирээнер бо делегейнин билиишкини-биле мерген угаанныг мен деп бодаар болза, херек кырында мерген угаанныг боор дээш, ол кижи мелегей апарзын. 19 Бо делегейнин мерген угааны - Бурганнын караанга мелегей чуул-ле болгай. Бижилгеде мынчаар бижээн-дир: Ол мерген угаанныгларны, оларнын-на кажарын ажыглап, сойгалаар.* 20 А оон ынай: Мерген угаанныгларнын бодалдары хоозун бачымнал дээрзин Дээрги-Чаяакчы билир.** 21 Ынчангаш кым-даа улус-биле мактанмазын, чуге дээрге бугу чуве силернии-дир: 22 Павел, Аполлос, Пётр азы бо делегей-даа, амыдырал азы олум-даа, амгы азы келир уе-даа - ол бугу силернии-дир, 23 а боттарынар Христоска хамааржыр силер, а Христос - Бурганга.

* Иов. 5:13.
** Ыд. ыр. 93:11.

Боттарын ору кордунгени дээш, Павелдин коринфичилерни чемелээни

4:1 Ынчаарга бисти Христостун бараан болукчуларын дег, Бурганнын чажыттарын бузуреп дааскан улусту дег, хулээп ап корунер. 2 Бир-ле чуулду бузуреп дааскан улустан шынчы чорук негеттинер болдур ийин. 3 Силернин азы кандыг-бир оске кижинин мени шиидип, чуве чугаалаары мени барык-ла холзетпейн турар. Бодум безин бодумну шиитпес кижи мен. 4 Арын-нуурум арыг, ынчалза-даа мээн агартыныым ында эвес: мээн шииткекчим - Дээрги-Чаяакчы олдур. 5 Ынчангаш чогуур уе унмээнде, Дээрги-Чаяакчы ээп келбээнде, чуну-даа шиитпенер. Ол карангыда чажыртынган чуулду чырыдыпкаш, чуректернин бодал-хооннерин ажыдыптар, кижи бурузу ынчан Бурганнын макталын алыр.

6 Ха-дунма, мен ол бугуну, силерге ачы-дуза болзун дээш, бодумга база Аполлоска хамаарыштыр чугаалап тур мен. Бижээн чуулдун кызыгаарын ажыр баспанар* - дээн улегер домактын утказын бистин улегер-чижээвиске билип алзыннар дээш база бир кижини оскезинден ору корбезинге бистен ооренип алзыннар дээш, силерге ону чугааладым. 7 Кым сени онзагай кижи кылып турарыл? Оске кымдандаа албаанын, бодуннуу боор чун барыл? Сен бугу чуулду алган болзунза, ону ачы-буян хайырлалы кылдыр албаан дег, чуге мактаныр сен? 8 Поге берген-дир силер аа! Бажынар ажыр баяан-дыр силер! Бис чогувуста-ла хааннар апарган-дыр силер аа?! Силернин ам бодап турарынар ёзугаар ындыг-ла болгай. Херек кырында хааннар апарган боорунар кай, бис база ынчан силер-биле кады хааннап тургай бис де! 9 Бирде бодап кээримге, Бурган элчиннер бисти адактын адаа, олумге шииттирген улус кылгаш, коргузуг кылдыр салып каан-дыр. Бугу ортемчей, дээрнин толээлери база улус-чон бисче коруп турар-дыр. 10 Христос дээш, бис мелегей апарган бис, а силер Анаа башкарты бергеш, мерген угаанныг апардынар! Бис кошкак бис, а силер кучулуг силер! Улус силерни алдаржыдып турар, а бистин ат-алдарывыс баксыраан. 11 Амдыгаа чедир аштап, суксап чор бис, эът-бот шывар хевивис-даа чок; эттедип-соктуртуп чор бис, аал-оранывыс-даа чок. 12 Холдарывыс-биле ажылдап ап, хонуувус успейн чор бис. Бисти бак соглээрге, харыызынга алгап йорээр-дир бис; истеп сурерге, шыдажып эртер-дир бис. 13 Биске бак аас эдерге, эп-чоп-биле харыылаардыр бис. Бо делегейге хамаарыштыр алырга, бок-чам, амдыгаа дээр таптай базып келген доозун-довурак дег-дир бис.

* Бо состернин оске утказы: Бижилгеде бижээнинден артыр нарыыдап турбазынга - бооп чадавас.

14 Мен силерни ыятсын дээш, мону биживедим, чок! Харын ынак ажы-толумну дег, силерни угаан киир сургап тур мен. 15 Мун-мун христиан кижизидикчилерлиг-даа болзунарза, эжен-эндерик адаларынар бар эвес. А мен, силернин Христос Иисуска башкарты бээринер дээш, Оон Буянныг Медээзин суртаалдааным дамчыштыр аданар апарган мен. 16 Ынчангаш дилеп тур мен: мээн улегерим эдерип корунер.* 17 Чогум-на ол дээш, Дээрги-Чаяакчыга шынчы, ханы ынак оглум Тимофейни силерже чоруттум. Чер болганга, Бурганга бузурээннер ниитилели бурузунге мээн канчаар ооредип турарым дег, ол силерге мээн Христос Иисуска башкарткан амыдыралым дугайында сагындырып чугаалаар.

* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состерге: Мээн Христостун улегерин эдергеним дег - деп состерни немээн.

18 Мени силерже чеде бербес боор дээнзиг, аранарда чамдык улус ору кордуне берген-дир. 19 Ынчалза-даа Дээрги-Чаяакчы-ла кузээр болза, мен силерге удавайн чеде бээр мен. Ынчан демги ору кордунген улустун аксы-созунун чеченин эвес, а херек кырында кужунун бар, чогун шенеп коор мен. 20 Чуге дээрге Бурганнын Чагыргазы чечен сос эвес, а кучу-куш дамчыштыр Бодун коргузер. 21 Силерже кижизидер шывыктыг чеде берейн бе азы ынакшыл долган чопшул сеткилдиг чеде берейн бе? Чуну кузээр силер?

Самыыраан кижини Павелдин буруу шапканы

5:1 Силернин аранарда самыыраар чорук тывылган деп чугаа-соот чер-черде дынналып тур. Дурзу-бурганга чудуур улустун безин билбези хай-калчаа самыыраар чорук силерде бар дээр-дир: бирээнер сонгу иези-биле холбажы берген дээр-дир. 2 А силер менээргенирдир силер! Оон орнунга ындыг херек уулгеткен кижини хурээленинерден ундурер дээш, мунгарап-човаар ужурлуг эвес силер бе? 3,4 Мага-бодум-биле аранарга турбазымза-даа, сулдем-биле - кады мен. Ынчангаш силернин чанынарга турган-даа дег, ындыг херек уулгеткен кижини канчаптарын Дээрги-Чаяакчывыс Иисустун омунээзинден шиитпирлептим. Чангыс черге чыглып келгенинерде база сулдем-биле аранарга турумда, Дээрги-Чаяакчывыс Иисустун кучу-кужу-биле 5 ындыг кижини эрликке хулээдип берээл - оон бачыттыг кузээшкиннерлиг мага-боду узуткаттынзын база Дээрги-Чаяакчынын ээп кээр хунунде оон сулдези камгалал алзын.

6 Силерде мактаныпкы дег чуу-даа чок. Хой далган хоой берзин дизе, ынай ажыткы херегин билбес силер бе? 7 Чаа хооткен далган боор дээш, эрги ажыткыны аштап кааптынар, силер дээрге ажыткы холуваан далган-на болгай силер. Чуге дээрге хосталыышкын байырлалывыстын Хураганы боор Христосту бис дээш оргээн болгай.* 8 Ындыг болганда хосталыышкын байырлалын эрги ажыткы боор бузуттуг болгаш будалчак чоруктун ажыткызы-биле эвес, а ак сеткил болгаш алыс шыннын ажыткы чокка быжырган далганы-биле байырлап чоруулу.

* Хосталыышкын байырлалынын уезинде иудейлер ажыткы холаан далгандан быжырган хлеб чивес турган.

9 Самыыраан улус-биле харылзашпанар деп, моон мурнундагы чагаамга бижээн мен. 10 Ындыг-даа болза черле бо делегейде турар бугу самыыраан улус-биле, чазый-чилби база акша бузурукчузу улус-биле азы дурзу-бурганнарга чудуурлер-биле харылзашпанар дивээн мен. Оон башка бо делегейни шуут каапкаш, чоруур ужурга таварышкай силер. 11 Бузурээн ха-дунманын бирээзи мен дээр, а херек кырында самыыраан, чазый-чилби азы дурзу-бурганга чудуур, нугулчу азы арагачы, акша бузурукчузу кижи-биле харылзашпанар деп, мен ам силерге тайылбырлап, бижип ор мен. Ындыг кижи-биле кады аъш-чем безин чивенер! 12,13 Бурганга бузурээннер ниитилелинден дашкаар турар улусту шиидери мээн кандыг херээм чувел? Дашкаар турар улусту Бурган шиидер, а силернин херээнер - Бурганга бузурээннер ниитилелинин иштинде турар улусту шиидери-дир. Ынчангаш силер: Бузуттуг кижини хурээленинерден ундуруптунер.*

* Ы. х. к. 17:7.

Бузуревээн шииткекчилерге шуугу херектери сайгартпанар

6:1 Ха-дунмазы-биле чорулдээ унуп кээрге, силернин кайы-бирээнер Бурганнын улузунун эвес, а бузурели чок улустун шуугузунге чаргызын узе шииттирерин канчап диттирил? 2 Кай, Бурганнын улузу бо делегейни шиидер дээрзин билбес силер бе? А алызында бо делегейни шиидер ужурлуг улус, таанда-ла ындыг чугула эвес херектерни боттарынар шиитпирлеп шыдавазынар ол бе? 3 Дээрнин толээлерин шиидеривисти билбес улус силер бе? Таанда-ла амыдыралчы айтырыгларывысты боттарывыс шиитпирлеп шыдавас бис бе? 4 Хун бурунун маргылдаалыг херектерин шиитпирлээрде, Бурганга бузурээннер ниитилелинге кандыг-даа хамаарылга чок улусту канчап шииткекчилер кылдыр томуйлап аар силер? 5 Ыяткаш, арнынар кыссын! Таанда-ла Бурганга бузурээн ха-дунма улузунарда чаргы чарып шыдаар чангыс-даа угаанныг кижи чок болганы ол бе? 6 А домей-ле, ха-дунмашкы улус эртип, удур-дедир шуугуге билдиржир, ам артында бузуревээн улус мурнунга чаргылдажыр-дыр силер.

7 Шынап-даа болза, аранарда чаргылдажып турарынар-ла силерни бакка суга бээр-дир. Хомудап артарынар оон дээре турбаан бе? Когарап артарынар оон дээре эвес бе? 8 А силер боттарынар артында-ла ха-дунманар боор улусту безин хомудадыр, оларга когарал чедирер-дир силер.

9 Бурганга шынчы эвес улус Оон Чагыргазын салгап албазын билбезинер ол бе? Бодунарны мегелевенер. Самыыраар, дурзу-бурганга могеер, ашак-кадайынга оскерлир улус, а ол ышкаш самыын-садар эрлер, эр улус-биле холбажыр эрлер; 10 ооржу, чазый-чилби, арагачы, нугулчу азы акша бузурар улус - олар шупту Бурганнын Чагыргазын салгап албас. 11 Силернин чамдыынар шак-ла ынчаар амыдырап чораан болгай. Ынчалза-даа Дээрги-Чаяакчывыс Иисус Христостун ады-биле бистин Бурганывыстын Сулдезинге арыдыр чугдурган, ыдыктаттырган база агартырган силер.

Христианнар самыын-садар херээженнер-биле холбашпазыннар

12 Менээ бугу чувени чопшээрээн - деп болур силер, ынчалзажок оон шуптузу менээ ажыктыг болбас. Менээ бугу чувени чопшээрээн, ынчалзажок чуу-даа чуве мени чагырып албас ужурлуг. 13 Чем - хырынга, а хырын - чемге херек, ынчалза-даа Бурган оозун-даа, оскезин-даа бир домей узуткап каар. Мага-ботту самыыраарынга эвес, а Дээрги-Чаяакчыга бараалгаткан болзун; а Дээрги-Чаяакчы мага-ботту чагырзын. 14 Бурган Дээрги-Чаяакчыны олуглерден катап диргизип каан; Ол бисти база Бодунун кучу-кужубиле катап диргизиптер. 15 Кай, силернин мага-бодунар Христостун мага-бодунун кезектери боорун билбезинер ол бе? Ындыг болганда канчап-ла мен, Христоска хамааржыр кезектерни хунаап алгаш, самыын-садар херээженге хамааржыр кезектер кылып каар мен? Ындыг боор ужур чок! 16 Кай, самыын-садар херээжен-биле холбажып турар кижи оон-биле кады чангыс мага-боттуг апаарын билбезинер ол бе? Бижилгеде мынчаар бижээн-не болгай: Ийи кижи чангыс мага-ботка катчыр.* 17 А Дээрги-Чаяакчы-биле харылзаалыг апарган кижи Оон-биле кады чангыс сулдеге каттышкан. 18 Самыыраар чоруктан чайлап чорунар. Кижинин уулгеткени кандыг-даа оске бачыт оон мага-бодунга хамаарылга чок, а самыырап турар кижи бодунун мага-бодунга удур бачыт уулгедир. 19 Кай, силернин мага-бодунар Бургандан хулээп алганынар, силер-биле кады амыдырай берген Ыдыктыг Сулденин оргээзи боорун билбезинер ол бе? Силер ам бодунарны баш билбес силер! 20 Чуге дээрге силерни улуг ортек-биле садып хостаан. Ынчангаш мага-бодунар-биле** Бурганны алдаржыдынар!

* Э. д. 2:24.
** 6:20 Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Мага-бодунар-биле деп состерге База Бурганга хамааржыр сеткил-сагыжынар-биле деп состерни немээн.

Ог-буле айтырыы

7:1 Эр кижи херээжен кижиге дегбес болза эки - деп, чагаада бижээн чуулунерге хамаарыштыр. 2 Ындыг-даа болза силернин аранарда самыыраар чорук бо-ла таваржыр болганда, эр кижи бурузу бодунун кадайы-биле, а херээжен кижи бурузу бодунун ашаа-биле чоок харылзаалыг боорундан ойталавазын. 3 Ашаа кадайынга хамаарыштыр эр-херээжен хулээлгени болур-чогууру-биле куусетсин, а кадайы ашаанга хамаарыштыр хулээлгезин куусетсин. 4 Чуге дээрге кадай кижинин мага-бодун ол боду баш билбес, а ашаа баш билир. Ашаанын мага-бодун база боду эвес, а кадайы баш билир. 5 Аранарга чоок харылзаалыг боорундан ойталаванар, чугле иелээ дугуржуп алгаш, моргууру-биле кезек ойде эр-херээжен харылзааларны соксадып болур силер. А оон соонда база катап чоок харылзаалыг болунар, оон башка бодунарны туттунуп шыдавазынарны ажыглап, эрлик силерни куткуде берип боор. 6 Ындыг-даа болза мен ону дужаал эвес, а чопшээрел хевирлиг кылдыр чугаалап тур мен. 7 Бугу улустун менээ домей боорун кузээр ийик мен, ынчалза-даа кижи бурузу оскелернии дег эвес ачы-буян хайырлалын Бургандан алыр: бирээзинин - ындыг, а оскезинин - бир ангы боор.

8 Кадайланмаан улус болгаш дулгуяктарга хамаарыштыр чугаалаарым болза: оларга, мен ышкаш, чааскаан чорууру эки. 9 Ынчалза-даа боттарын туттунуп шыдавастар болза, кузээшкинден холзеп-хайныр орнунга, оларнын огленип алганы дээре.

10 А огленчип алган улуска Дээрги-Чаяакчынын айтыышкынын дамчыдып тур мен: кадайы ашаандан чарылбас ужурлуг. 11 А ол ашаандан чарлы-даа берзе, чааскаан чорзун азы ашаа-биле эптежип, катап олуржуп алзын. Ашаа, бодунун ээлчээнде, кадайындан чарылбас ужурлуг.

12 Арткан улуска хамаарыштыр Дээрги-Чаяакчынын эвес, а мээн бодалымны чугаалап корейн: Бурганга бузурээн ха-дунманын бирээзинин кадайы бузуревээн херээжен бооп, ашаа-биле чурттаарындан ойталавас болза, ол эр кижи кадайындан чарылбас ужурлуг. 13 А ол ышкаш бузурээн херээженнин бузуревээн ашаа оон-биле чурттаарындан ойталавас болза, ол херээжен ашаандан чарылбас ужурлуг. 14 Чуге дээрге бузурээн кадайынын салдары-биле бузуревээн эр Бурганга чоок апарган-дыр, а бузурээн ашаанын салдары-биле бузуревээн херээжен Бурганга чоок апарган-дыр. Оон башка ажы-толунер арыг эвес тургай эртик, а амолар Бурганга улам чоок апарганнар-дыр. 15 Абузуревээн ашаанар азы кадайынар чарлырын кузей берзе, оларныы-биле болгай аан. Ындыг таварылгада бузурээн эр-херээжен ха-дунманын хосталгазы боогдал чок. Ынчалза-даа Бурган силерни* эп-найыралдыг амыдыралче кыйгырган. 16 Шынап-ла, канчап билир сен, ог-буленин херээжен ээзи? Ашаанны камгалаптарын чадавас. Азы канчап билир сен, ог-буленин эр ээзи? Кадайынны камгалаптарын чадавас.

* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Бурган силерни деп эвес, а Дээрги-Чаяакчы бисти деп бижээн.

17 Ынчаарга чул? Кижи бурузу Дээрги-Чаяакчынын анаа доктаадып бергени база Бурганнын ол дээш кыйгырганы чуулдун аайы-биле амыдыразын. Бугу Бурганга бузурээннер ниитилелинге ынчалынар деп дужаап тур мен. 18 Кыртыжап демдектеттирип алган тургаш, Дээрги-Чаяакчыга кый дирткен кижи оозун чажырбазын. А кыртыжап демдектеттирбээн тургаш, кый дирткен кижи ол ёзулалды кылдыртпазын. 19 Кыртыжап демдектээринде-даа, кыртыжап демдектетпезинде-даа конгус ужур-утка чок. Бурганнын айтыышкыннарын сагыыры - кижиге эн чугула чуул ол-дур! 20 Кижи бурузу Бурган ону кый дээн уеде турган байдалынга хевээр артып калзын. 21 Сени кый дээн уеде кул турган болзунза, холзеп-дувуреве. (Ынчалза-даа хосталы бээр арган бар болза, ону ажыглааны дээре.) 22 Дээрги-Чаяакчы кый дээн уеде кул турган кижи Оон мурнунга хостуг боор. А хостуг хамааты тургаш, кый дирткен кижи ам Христостун кулу боор. 23 Силерни улуг ортек-биле садып хостап алган, ындыг болганда кижилерге кулдар болбанар. 24 Ха-дунма, кайынар-даа кый дирткен уезинде турган байдалынга Бурганнын мурнунга хевээр артып калзын.

25 Кажан-даа ог-буле тутпаан улуска хамаарыштыр Дээрги-Чаяакчыдан келген айтыышкын менде чок. Ынчалза-даа Дээрги-Чаяакчынын оршээли-биле бузурелге толептиг деп санаткан кижи бооп, бодумнун чагыг-сумемни кадайн. 26 Амгы туренчиг уелерде кижи амыдырал байдалын оскертпес болза эки деп бодаар мен. 27 Кадайынбиле чурттап турар болзунза, канчаарыл? Чарылган херээн чок. А бир эвес кадай чок болзунза, кадай дилеве. 28 Ынчалза-даа кадайланып алзынза, бачыт уулгеткен болбас сен. А ол ышкаш эр кижи дегбээн арыг кыс ашакка барып алза, оон база бачыды чок. Ындыг болза-даа огленип алган улус амыдыралынга турегдел коорун утпанар, а мен силерни кээргээр-дир мен.

29 Биригээр чугаалаарга, ха-дунма, уе барык артпаан-дыр. Моон сонгаар кадайлыг улус кадай албаан улус дег болзун. 30 Качыгдаан улус качыгдаваан улус дег боттарын алдынзын. Ооруп-байырлаан улус ооруп-байырлаваан улус дег болзун. Садып ап турар улус чузудаа чок улус дег болзун. 31 Бо делегейнин ажыл-херектеринче дулну берген улус оларны кылбайн турар улус дег болзун. Чуге дээрге бо делегей амгы уеде бар хевири-биле эстип хайлы бээр.

32 Кандыг-даа сагыш човаашкыннар силерни шуудетпес боорун кузеп тур мен. Кадайланмаан кижи Дээрги-Чаяакчынын ажыл-херектери дээш база Оон кузелин хандырар дээш сагыш човаар. 33 А кадайлыг кижи хун бурунун амыдыралы дээш, кадайынын кузелин хандырар дээш, сагыш човаар. 34 Оон сонуургал-чуткулдери чорушкек боор.* Ашаа чок херээжен азы эр кижи дегбээн арыг кыс, бодунун мага-боду болгаш сулдези-биле Бурганга буруну-биле бердинер дээш, ДээргиЧаяакчынын ажыл-херектерин бодаар, а ашактыг херээжен хун бурунун амыдыралы дээш база ашаанын кузелин хандырар дээш сагыш човаар. 35 Силерни кандыг-бир чуулдерге кызагдаар дээш эвес, а бодунарга ажыктыг болзун дээш; оскээр чардыкпайн, Дээрги-Чаяакчыга буруну-биле бердинип, доктар чокка бараан болзуннар дээш, мен мону чугаалап тур мен.

* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Чорушкек боор деп состер кадайлыг кижинин сонуургал-чуткулдеринге эвес, а ашаа чок херээжен азы ашакка барып корбээн кыс-биле ашактыг херээженнин аразында чорушкек чуулдерге хамаарышкан бооп турар. Оон уламындан бо кезек чернин утказы бир ангы апаар.

36 Силернин кайы-бирээнер бодунун назы четкен уруунун чааскаан чурттап чорууру дээш, буруулуг мен деп саназа база ону оглеп каары херек болза, бодунун кузелин ёзугаар кылзын. Ол кижи уруун оглеп кагзын, ынчан ол бачыт уулгетпээн боор. 37 А бодунун чурээнде чайгылыш чок шиитпир хулээп алган, турегделге туттурбаан, бодун туттунуп шыдаар харыктыг база бодунун уруун арыг хевээр кадагалап аар деп чурээнде шиитпирлээн кижи бар болза, оон кылып турары эки. 38 Ынчангаш уруун ашакка берип турар аданын кылып турары шын, а бербейн турар аданын кылып турары оон-даа эки.*

* Бо шулуктерде Силернин кайы-бирээнер деп состер-биле Павелдин назы четкен кыстын ачазын азы эр душтуун коргускени тода билдинмес бооп турар. Бир эвес кыстын эр душтуун коргускен болза, ол уш шулукту мынчаар очулдуруп болур: 36 Силернин кайы-бирээнер Дугдешкен душтуум кыска хамаарыштыр бодумну алдынып турарым буруулуг-дур, оон огленир назы-хары эртип бар чор, олуржуп аарывыс чугула-дыр деп бодаар болза, бодунун кузелин ёзугаар кылзын. Олар душтуу кыс-биле огленчип ап боорлар база ынчан бачыт уулгетпестер. 37 А бодунун чурээнде чайгылыш чок шиитпир хулээп алган, турегделге туттурбаан, бодун туттунуп шыдаар харыктыг база бодунун душтуун арыг хевээр кадагалап аар деп чурээнде шиитпирлээн кижи бар болза, оон кылып турары эки. 38 Ынчангаш душтуу-биле огленчип турар эрнин кылып турары шын, а огленишпейн турар эрнин кылып турары оон-даа эки.

39 Ашаа дириг чорда, херээжен кижи оон-биле тудуш харылзаалыг боор, ынчалза-даа ашаа чок апаар болза, кузээн кижизинге барып ап боор. Чугле ол кижи Дээрги-Чаяакчыга бузурээр болзун. 40 Ындыг болза-даа, мен бодаарымга (Бурганнын Сулдези база мээн-биле кады деп бодаар мен), дулгуяк хевээр артары анаа улам амыр-чыргалдыг боор.

Дурзу-бурганнарга оргуп салган чем дугайында

8:1 Дурзу-бурганнарга оргуп салган чем дугайында бижээнинерге хамаарыштыр. Бистин шуптувуста билиг барын билир бис. Ол шын болбайн канчаар, ынчалза-даа билиг улусту адыыргаарынче албадаар, а ынакшыл быжыктырып турар. 2 Бир-ле чуулду билир мен деп бодаар кижи херек кырында чуну-даа болур-чогууру-биле билбес. 3 Ынчалза-даа Бурганга ынак кижи Анаа билдингир апарган-дыр.

4 Ынчангаш дурзу-бурганнарга оргуп салган чемге хамаарыштыр: Билир чуулувус бо-дур: бо делегейде дурзу-бурган - конгус чуу-даа эвес база чангыс Бургандан оске кандыг-даа бурган чок. 5 Дээрде азы черде бурган деп адаткан чуулдер бар-ла харын (шынап-ла, эндерик хой бурганнар болгаш дээргилер бар болбазыкпа). 6 А бисте чугле бугу чаяалганын эге-дозу, амыдыралывыстын эчис сорулгазы боор чангыс Бурган Ада болгаш бугу чаяалганын Ону дамчыштыр бар апарганы, Ону дамчыштыр амыдырап чоруурувус чангыс Дээрги-Чаяакчы Иисус Христос олар бар.*

7 Ынчалза-даа улустун шуптузунда шак ындыг билиг чок. Чамдык улус чоокка чедир-ле дурзу-бурганнарны бар деп санап келген болгаш, олар оргулге салган чем чигеш, дурзу-бурганнарга могейиг дугайында бодаарынга ойлежир. Ындыг улустун арын-нууру ам-даа быжыкпаан болгаш, оргулге салган аъш-чем оларны бужартадыптар. 8 А аъш-чем бисти Бурганче чоокшуладып шыдавас. Кандыг-бир чемни чивес-даа болзувусса, биске багай болбас, ону чиир-даа болзувусса, домей-ле биске эки апарбас.*

* Бо шулуктерде кавычка иштинче киирген черлер коринфичилернин Павелге чагаазындан алдынган бооп чадавас, ынчалза-даа ол цитаталарнын каяа тонуп турары ылап билдинмес.

9 Чугле оваарнып корунер: силернин чемненирде хостуунар бузурели быжыкпаан улусту бачытче куткуде бербезин. 10 Ам-даа чегей билиглиг, быжыкпаан кижи шыырак билиглиг сээн дурзу-бурганга могеер черде оргулге салган аъш-чем чип орарынны коруп кагза, ол кижи дурзу-бурганга оргээн эътти чий бээр кылдыр оон арын-нуурун быжыктырып шыдаанын ол боор бе? 11 Силерден кошкак база Христостун ол дээш олгени кижини силернин билиинер олумге чедире бээр. 12 Оон быжыкпаан арын-нуурун балыглаанынар-биле бузурээн ха-дунманарга удур бачыт уулгеткеш, Христоска удур бачыт уулгедип турарынар ол-дур. 13 Ынчангаш аъш-чем мээн бузурээн эжимни бачытче куткудуп турар болза, ону бачытче киирбес дээш, моон сонгаар кажан-даа эът чивес мен.

Элчиннернин эргелери

9:1 Мени корунерден. Хостуг эвес-тир мен бе? Элчин эвес-тир мен бе? Дээрги-Чаяакчывыс Иисусту корген эвес ийик мен бе? Дээрги-Чаяакчы-биле эвилелдиг амыдыралынар - мээн ажыл-херектеримнин уре-туннели эвес ийикпе? 2 Оске улуска элчин эвес-даа болзумза, чуу-кандыг-даа болза, силерге элчин мен. Силер боттарынар-ла, Дээрги-Чаяакчы-биле эвилелдиг амыдыралынар-ла - элчин боорумнун бадыткалы-дыр.

3 Мени шиидип турар улуска удур камгаланыр чуулум бо-дур. 4 Аъш-чем чиир, суксун ижер эргевис чок бе? 5 Азы оске элчиннер ышкаш, чижээ, Дээрги-Чаяакчынын дунмалары база Пётр ышкаш, Бурганга бузурээн кадайлыг бооп, ону эдертип алгаш чоруур эргевис чок бе? 6 Азы чугле Варнава биле мен хун бурунун амыдыралынга херектиг чуулдерни боттарывыс ажылдап алыр ужурлуг бис бе? 7 Боду бодун азыравышаан, албан-хулээлге эрттирер шериг кижи кажан турганыл? Шолге виноград тарааш, оон чимизин чиир эрге чок кижи кымыл? Азы кодан хойну кадарып тургаш, оон судун ишпес кым барыл? 8 Мен мону чугле хамык чуулдерже кижинин коор аайы-биле коргеш, чугаалап турар-дыр мен бе? Ыдыктыг хоойлу база ындыг уткалыг чугаалап турар эвес чуве бе? 9 Моисейнин хоойлузунда мынча деп бижээн ийик чоп: Тараа бастырган шарыга хээрик кедирбе.* Кай, Бурган бо таварылгада чугле шарылар дээш сагыш човап турар бе? 10 Ол бистин дугайывыста чугаалап турар эвес чуве бе? Ийе, бисти бодааш, ынчаар бижээн-дир! Тарааны тарып-даа турар кижи дужут ажаап алыр идегел-биле тарыыр ужурлуг, а бастыртып-даа турар кижиге база Улуум алыр мен деп идегел турар ужурлуг. 11 Бис Сулдеге хамааржыр урезинни аранарга тарып каан-дыр бис, ынчангаш чер кырынга хереглээр кежиктерни база аранардан чыып алзывысса, силерден ындыг хойну негеп турарывыс ол бе? 12 Силерден деткимче алыр эрге оске улуста бар болза, бисте оон артык эрге бар эвес чуве бе? (Ындыг болза-даа бис ол эргевисти ажыглавадывыс. Харын Христос дугайында Буянныг Медээнин тараарынга кандыг-даа шаптык катпас дээш, бугу аар-бергелерни шыдажып эртип тур бис.) 13 Бурганнын оргээзинде бараан бооп турар улус аъш-чем-биле Бурганнын оргээзинден хандыртынып турарын таанда-ла билбес силер бе? Оргул салыр бедигээш чанынга бараан бооп турар улус база оргулге салган чемден улуг алыр эргелиин таанда-ла билбес силер бе? 14 База-ла шак ынчаар, Буянныг Медээни суртаалдап турар улус амыдыралынга херектиг чуулдерни ол суртаалдары дээш алыр кылдыр Дээрги-Чаяакчы доктаадып каан.

а Ы. х. к. 25:4.

15 Ынчалза-даа мен ол эргелернин кайызын-даа ажыглавадым, мону бижиирде, менээ шак ындыг деткимче коргуссун деп-даа бодавадым. Мээн чоргаараар чоптуг чылдаамны узуткаар арганы кандыгбир кижиге бээр орнунга, менээ олу бээри дээре. 16 Буянныг Медээни суртаалдап турар болзумза, менде чоргаараар чылдак чок, чуге дээрге ол - мээн дорт хулээлгем-дир. Бир эвес Буянныг Медээни суртаалдавайн барзымза, бодум шорум-дур! 17 Буянныг Медээни эки турам-биле суртаалдап эгелээн болзумза, шанналга толептиг боор ийик мен. А эки турам-биле суртаалдавайн турар болзумза, анаа-ла Бурганнын даалгазын кууседип турарым ол-дур. 18 Ынчаарга чуу дээш, шанналым алыр мен? Буянныг Медээни суртаалдап тура, суртаалчынын артык эргелерин ажыглавайн, ону улустан толевир чокка кылып турарым дээш, алыр мен.

Павел хосталгазын бугу улуска ажык-дуза чедирери-биле ажыглаар

19 Мен бугу улустан хостуг, олардан хамаарышпас-даа болзумза, оларнын хой кезиин Христосче ээлдирер дээш, бодумну бугу улуска кулданыгже хулээдипкен мен. 20 Иудейлерни ээлдирип алыр дээш, мен оларга хамаарыштыр иудей ышкаш апардым. Ыдыктыг хоойлуну хулээп коор улусту ээлдирип алыр дээш, мен оларга хамаарыштыр ыдыктыг хоойлуга башкарткан кижи ышкаш апардым. Ынчалза-даа бодумну ыдыктыг хоойлунун кулу деп санавас мен. 21 А ыдыктыг хоойлуну сагывас улусту Христосче ээлдирип алыр дээш, мен оларга хамаарыштыр ыдыктыг хоойлуну сагывас кижи ышкаш апардым. (Христостун хоойлузунга башкартып чоруур болгаш, мен бодум Бурганнын хоойлузундан хостуг эвес-даа болзумза.) 22 Кошкак улусту база ээлдирип алыр дээш, мен оларга хамаарыштыр кошкак кижи ышкаш апардым. Оода-ла чамдык улусту камгалап алыр дээш, кандыг-даа улуска хамаарыштыр дыка чоок кижи апардым. 23 Буянныг Медээнин ачы-буянындан бодумнун улуум алырын бодап, ындыг сорулга-биле ол бугуну кылып чор мен.

24 Маргылдаа шолунге чаржып маннашкан хой кижинин чугле чангызы тиилекчинин шанналын алырын билбес эвес-ле болгай силер? Ындыг болганда тиилелге дээш маннанар. 25 Маргылдааларга киржир кижи бурузу шынгыы белеткел эртер. Тиилээни дээш, олар дораан она бээр шаннал алырлар, а бис - монгеде онмас шанналче чуткуур бис! 26 Ынчангаш мен база эчис сорулгазы чок кижи дег, анаа-ла хей чугурбейн чор мен; агаар шашкылаар дээн кижи дег, анаа-ла хей чогушпайн чор мен. 27 Харын оске улуска суртаалдап тура, бодум шанналга толеп чок болбас дээш, мага-бодумну чула шаап, ону бодумга чагыртып чор мен.

Дурзу-бурганга могееринге удур кичээндириг

10:1 Ха-дунма, ада-огбелеривистин шуптузунун булут адаанга турганын, оларнын далай оттур кеже бергенин эки билип ап корунер. 2 Олар шупту Моисейге башкартыр дээш, булутка база далайга суктурган дег болганнар. 3 Олар шупту чангыс-ла ол, Сулдеден бадырган чемни чип, 4 чангыс-ла ол, Сулдеден бадырган суксунну ижип турганнар. Ол улус Сулдеден келген Хаядан аккан суксун ишкен, а оларны удеп чораан ол Хая* - Христос болган. 5 Ынчалза-даа оларнын хой кезии Бурганнын сеткилинге кирбейн баргаш, ээн ховуга узуткаттырып кааннар.

* Удеп чораан ол Хая - иудейлернин тоогулуг чугаазын ёзугаар оларнын огбелери ээн кургаг ховуга 40 чыл дургузунда кожуп чорда, Бурган оларга онзагай кудук-хая берген. Ол кудук-хая оларнын соондан кожуп, сугну берип чораан (Хост. 17:6; Сан. 20:7-11 кор).

6 А бо бугу, ада-огбелеривистин кузей бергени дег, бачыттыг чуулдерни кузевезивис дээш, биске улегер-чижек болган. 7 Чамдык ада-огбелеривис ышкаш, дурзу-бурганнарга могейбенер. Бижилгеде мынчаар бижээн-не болгай: Улус-чон ижип-чиири-биле олурупкан, а оон соонда самнап-самыыраары-биле туруп келген.* 8 Оларнын чамдыызы ышкаш, самыыралга алыспаалы. Ынчап тургаш, олардан чээрби уш мун кижи чангыс хун дургузунда кырлып калды чоп. 9 Оларнын чамдыызы ышкаш, Христостун шыдамыын шеневээли. Ынчаар кылгаш, олар чыланнарга шактырып олдулер чоп. 10 Оларнын чамдыызы ышкаш, хомудап турбанар. Ынчанган дээш, дээрнин хыдыкчы толээзи оларны узуткап кагды чоп.

* Хост. 32:6.

11 Биске улегер-чижек болзун дээш, ол бугу чуулдер ада-огбелеривис-биле болган, биске сагындырыг болзун дээш, ол бугуну бижип каан. Уелернин тончузунде чурттап турар болгай бис. 12 Ынчангаш ийи бут кырында быжыг турар мен деп бодаар кижи, тайып ушпас дээш, кичээнзин. 13 Силерни тавараан куткулге - оске чуу-даа эвес, а кижи шаа-биле куткулге-дир. Бурган аазаан созунге шынчы. Ол кажан-даа силерге куш чедер шаанардан ажа бээр куткулге эртерин чопшээревес, а куткулге таварышса-даа, ону шыдажып эртсиннер дээш, канчап адырлырын база силерге айтып бээр.

14 Ынчангаш, эргим эш-оорум, дурзу-бурганнарга могееринден ойлап-дезинер! 15 Угаан-сарыылдыг улус боор дээш, чугаалап тур мен. Чугаалаан чувемни угаап корунер. 16 Алгап йорээп турарывыс ачы-буяннын дашказы Христостун ханы-биле бистин тудуш харылзаавысты коргуспейн турар бе? А узе тыртып турар хлевивис Христостун мага-боду-биле бистин тудуш харылзаавысты коргуспейн турар бе? 17 Хлеб чугле чангыс, а бис, чеже-даа хой болзувусса, чангыс магаботту тургузуп турар бис, чуге дээрге шуптувус чангыс-ла ол хлебти улежип турар бис. 18 Израиль чонче корунерден: оргулге салган аъшчем чип турар бугу улус оргул салыр бедигээштин хамааржыры Бурган-биле тудуш харылзаалыг эвес чуве бе? 19 Кандыг уткалыг чугаалап турарым ол? Дурзу-бурган боду азы дурзу-бурганга салган оргул аъшчеми кандыг-бир ужур-уткалыг деп турарым ол бе? 20 Чок! Оске чоннар улузу оргул салганда, Бурганга эвес, а буктарга салырын чугаалап тур мен. А силернин буктар-биле харылзаалыг боорунарны кузевестир мен. 21 Дээрги-Чаяакчынын дашказындан ижип тургаш, буктарнын дашказындан база ижип шыдавас силер; Дээрги-Чаяакчынын столунун артынга оруп тургаш, буктарнын столунун артынга база оруп шыдавас силер. 22 Азы чул? Дээрги-Чаяакчынын хуннээчел сагыжын оттурар дээн бис бе? Таанда-ла Оон куштуг бис бе?

Бугу чуулду Бурганнын алдары дээш кылынар

23 Бугу чувени чопшээрээн - деп болур силер, ынчалза-даа бугу чуве ажыктыг болбас. Бугу чувени чопшээрээн, ынчалза-даа бугу чуве быжыглал болбас. 24 Кым-даа бодунун ажык-дужуун сурбезин, а оске улустун ажык-дужуу дээш сагыш човазын. 25 Базаарда садып турар кандыг-даа эътти, кайыын келгенин истевейн, чип алынар. Арын-нуурунер чуден-даа ойталавазын. 26 Чер болгаш ында бар бугу чуве Дээрги-Чаяакчыга хамааржыр болгай.* 27 Силерни Бурганга бузуревээн кижи бажынынче чалаарга, баар-дыр деп шиитпирлезинерзе, мурнунарга салган аъш-чемни, кайыын келгенин айтырбайн, чип алынар. Арын-нуурунер чуден-даа ойталавазын. 28 А бир эвес кандыг-бир кижи силерге: Ол оргулге салган эът-тир - дээр болза, силерге ону чугаалаан кижи дээш, арын-нуур дээш, чивенер. 29 Силернин эвес, а ол кижинин арын-нуурун бодааш, арын-нуур деп турарым ол. Чуге дээрге мээн хосталгам оске кижинин арыннуурунун шииткели-биле канчап кызагдаттырарыл? 30 Бир эвес мен аъш-чемни Бурганга ооруп четтириишкин-биле хулээп ап турар болзумза, ол аъш-чем дээш, мени чуге буруу шаварыл?

* Ыд. ыр. 23:1.

31 Ындыг болганда ижип-даа, чип-даа азы оске кандыг-даа херек кылып турзунарза, ол бугуну Бурганнын алдары дээш кылып чорунар. 32 Иудейлерге-даа, оске чоннар улузунга-даа, Бурганнын бузурээннер ниитилелинге-даа моондак тургуспанар. 33 Менээ - кандыг-даа улуска дыка чоок кижи бооп, оларнын аайынга кирерин кызып чоруур кижиге - домей болунар. Ам-даа хой улус камгалалды алзын дээш, бодумга ажык-дужук харавайн, оларнын ажык-дужуун бодап чоруур болгай мен.

11:1 Христостун улегер-чижээн эдерип чоруурум дег, мени оттунуп корунер.

Бурганны алдаржыдып тура, кижинин бажын шывар-шыппазы

2 Мени сактып артканынар дээш база силерге дамчытканым ооредигни олчаан эдерип чоруурунар дээш, силерни мактап каайн. 3 Ынчалза-даа мону билип аарынарны кузеп тур мен: Христос эр кижи бурузунге баш боор, эр кижи - херээжен кижиге баш боор, а Бурган - Христоска Баш боор. 4 Ынчангаш бажын шып алгаш, моргуур азы оттур билип медеглээр эр кижи бурузу Бажын бак атка киирер. 5 А бажын шып албайн, моргуур азы оттур билип медеглээр херээжен кижи бурузу бодунун бажын бак атка киирер. Ол бажын тазарты чулуп алган херээженге домей. 6 Херээжен кижи бажын шывар хонну чок болза, шуут донгур баштыг-даа боору анаа хамаанчок. А херээжен кижиге бажын таартыры азы донгурертирери бужар чорук боор толээде, ол бажын шып алзын.

7 Эр кижи бажын шыппас ужурлуг, чуге дээрге ол - Бурганнын овур-хевири азы алдары-дыр. А херээжен кижи - эр кижинин алдары-дыр. 8 Херээжен кижиден эр кижи эвес, а эр кижиден херээжен кижи тывылган. 9 Херээжен кижи дээш, эр кижини эвес, а эр кижи дээш, херээжен кижини чаяап каан. 10 Ындыг болганы дээш база дээрнин толээлери дээш, херээжен кижи бажын шып алган чоруур ужурлуг.* 11 Ындыг болза-даа Дээрги-Чаяакчыга башкарты бергенде, эр кижиге хамаарышпас херээжен-даа, херээжен кижиге хамаарышпас эр-даа турбас. 12 Харын херээжен кижинин эр кижиден тывылганы дег, эр кижи база херээжен кижиден торуттунер, а бугу чуве Бургандан чаяаттынган.

* Бо шулуктун утказы эки билдинмес. Оон сос суруп очулдурган утказы мындыг: Ол дээш база дээрнин толээлери дээш, херээжен кижи бодунун бажынын кырынга эрге-чагыргалыг турар ужурлуг.

13 Боттарынар бодап-даа корунерден, бажын шып албаан херээжен кижи Бурганга моргуур болза, ужурга тааржыр бе? 14 Эр кижи узун баш дугу остурер болза, оон ат-алдары баксыраарын ёзу-чурум силерге ооретпейн турар бе? 15 А херээжен кижиге бажынын дугу узун боору - ат-алдар-дыр, чуге дээрге узун баш дугун чайгаар буткен шывыг кылдыр анаа берген-дир. 16 Чамдык улус бо айтырыг талазы-биле маргыжыксай бээри чадапчок, ындыг-даа болза бисте-даа, Бурганнын бузурээннер ниитилелдеринде-даа ындыг чанчылдан оске чанчыл чок.

Дээрги-Чаяакчынын кежээки чемин шын эвес ажыглаары

17 Оон ынай чугаалаар бодаан чуулумге силерни мактапкы дег чум-даа чогул, чуге дээрге силернин чыыштарынарга ажыктыг эвес, а хоралыг тала чая база бээр-дир. 18 Хамыктын мурнунда, Бурганга бузурээннер ниитилели бооп, чыглып кээринерге, аранарга ангылажыышкын турар дээр-дир, ол чугааларнын кезик-чамдыызынга бузурээр-дир мен. 19 Чугаажок, силернин аранарга ангыланчыр чорук турбайн канчаар. Бурганга шылгаттырган улус ынчан силернин аранарга илден апаар. 20 Ынчаарга шупту кады чыглып-даа турзунарза, ол чыыжынарны Дээрги-Чаяакчынын кежээки чеми деп черле болбас-тыр. 21 Чуге дээрге кижи бурузу бодунун эккелген кежээки чемин чип кириптер, туннелинде чамдыынар аштап артар, а оскелеринер эзиртир ижип алган боор-дур. 22 Ижип-чиир дээр болзунарза, бажыннарынар чок чуве бе? Азы Бурганнын бузурээннер ниитилелин херекке албайн, ядыы-туренги улусту куду коруп тур силер бе? Ол дээш, силерге чуу дээйн? Мактаар мен бе? Чок, мактавас мен!

23 Силерге дамчыдып бергеним ооредигни мен бодум Дээрги-Чаяакчыдан алган болгай мен: Дээрги-Чаяакчы Иисус Ону садыпкан дуне хлебти тудуп алгаш, 24 Бурганга ооруп четтирген соонда, ону узе тырткаш, мынча дээн болгай: Бо дээрге силер дээш берип турарым Мээн мага-бодум-дур. Ону Менээ тураскаал кылдыр ынчаар кылып чорунар. 25 А кежээки чем соонда дашканы база кодургеш, мынча дээн болгай: Бо дашка дээрге Мээн ханым-биле чардынар чаа дугуржулга-чагыг-дыр. Ону ижип турар санынарда-ла, Менээ тураскаал кылдыр ынчаар кылып чорунар. 26 Бо хлебти чип база бо дашканы чооглап турар санынарда-ла, Дээрги-Чаяакчы чедип келбээн шаанда, Оон олумун медеглеп турарынар ол-дур.

27 Ынчангаш чогуур унелел бербейн, ол хлебти чип турар азы Дээрги-Чаяакчынын дашказындан чооглап турар кижи Дээрги-Чаяакчынын мага-боду болгаш ханынга удур бачыт уулгеткен дээш, буруулуг боор. 28 Кижи бурузу бодун баштай шугдунуп алзын, ол ынчан хлебти чип, дашканы чооглап боор. 29 Бир эвес силернин кайы-бирээнер Дээрги-Чаяакчынын мага-бодун тургузуп турар оске бузурээн улуска шын эвес хамаарылгалыг болза, ол ижип база чип тура, бодун шииткелге онаар. 30 Ол чылдагаан-биле силернин аранарда шыдал-шинек чок, аарыг улус хой бооп турар база эвээш эвес улус олу бергилээн. 31 А бир эвес боттарывысты шугдунгеш, шииткей коруп турган болзувусса, ол шииткелге онаашпас ийик бис. 32 А Дээрги-Чаяакчы бисти ам шиидип, кезедип тура, бугу бо делегей-биле кады бисти кезээ монгеде шиитпес дээш, кижизидип турары ол.

33 Ынчангаш, ха-дунма, кады чемненири-биле чыылганынарда, бот-боттарынарга хундуткелдиг болунар. 34 Кайы-бирээнер аш болза, Дээрги-Чаяакчыга шииттирери-биле чыылбазынар дээш, ол кижи бажынынга чемненип алзын. Арткан херектерни силерге чеде бергеш, сайгарып, чурумчудар мен.

Ыдыктыг Сулдеден янзы-буру ачы-буян хайырлалдары кээр

12:1 Ха-дунма, а ам Сулдеден кээр ачы-буян хайырлалдарынга хамаарыштыр. Олар дугайты чуве билбес боорунарны кузевейн тур мен. 2 Бузуревейн турунарда, силерни четкен чуве дег, оскээр чайгылып, уну чок дурзу-бурганнарга бараан болуп чораанынарны билир силер. 3 Ынчангаш силерге тайылбырлап тур мен: Бурганнын Сулдезин дамчыштыр чугаалап турар кандыг-даа кижи Иисуска каргыш четсин деп шыдавас база Ыдыктыг Сулденин сорук кииргенин дамчыштыр дээрден башка, кым-даа Иисус - Дээрги-Чаяакчыдыр деп чугаалап шыдавас.

4 Ачы-буян хайырлалдары янзы-буру боор, а оларны хайырлап турар Сулде чангыс. 5 Бараан болуушкуннары янзы-буру боор, а оларнын Олче угланганы Дээрги-Чаяакчы чангыс. 6 Бурганнын улуска салдарынын дээжи янзы-буру-даа болза, бугу чуулду бугу улуска болдуруп турар Бурган - чангыс. 7 Сулденин кижи бурузунге илерээшкини бугу ниитилелге ажык-дузалыг боор. 8 Сулде бир кижиге мерген угааннын созун хайырлаар, а оске кижиге ол-ла Сулде билигнин созун хайырлаар. 9 Ол-ла Сулде база бир кижиге - онзагай бузурелди, а оске кижиге - аарыг улус экиртирин хайырлаар. 10 Ол-ла Сулде бир кижиге - кайгамчык чуулдер кылыр кушту, а оскезинге - оттур билип медеглээр кушту хайырлаар. База бир кижиге - Сулдеден келген чуулду Сулдеден келбээнинден ылгап билир арганы хайырлаар. Бир кижиге - янзы-буру билдинмес дылдарга чугаалаарын, а оскезинге - ол дылдарны билип, тайылбырлаарын хайырлаар. 11 А бо бугуну чангыс-ла ол Сулде болдуруп, Бодунун херек деп коргенин ёзугаар кижи бурузунге тус-тузунда берип турар.

Янзы-буру кезектернин чангыс тудуш харылзаалыы

12 Кижинин мага-боду чангыс-даа болза, хой кезектерден буткен боор. Олар чеже-даа хой болза, каттышкаш, чангыс мага-ботту тургузары дег, Христос-биле харылзаавыс база шак ындыг боор. 13 Иудейлер азы оске чоннар улузу-даа, кулдар азы хостуг улус-даа, чангыс мага-бот болур дээш, чангыс Сулдеге суктурган бис. Шуптувус чангыс-ла ол Сулдеден Ижип алган бис.

14 Кижинин мага-боду чангыс эвес, а хой кезектерден буткен боор. 15 Бут хенертен: Хол эвес болганымда, мага-ботка хамаарышпас мен - дээр-даа болза, ол мага-ботка хамаарышпас апарбас-ла болгай, ындыг аа? 16 Ол ышкаш кулак хенертен: Карак эвес болганымда, мага-ботка хамаарышпас мен - дээр-даа болза, ол мага-ботка хамаарышпас апарбас-ла болгай, ындыг аа? 17 Бугу мага-бот чугле карактан буткен турган болза, чунун-биле дыннаарыл? Бугу мага-бот чугле кулактан буткен турган болза, чунун-биле чыт чыттаарыл? 18 Херек кырында Бурган мага-боттун кезек бурузунге оон хулээлгезин Бодунун кузээн аайы-биле айтып каан. 19 А бугу кезектер чангыс аай домей турган болза, мага-бот канчап бар боорул? 20 Херек кырында кезектер хой, а олар шупту чангыс мага-бот боор.

21 Карак холга: Менээ херээн чок! - деп шыдавас. Азы ол ышкаш баш буттарга: Менээ херээнер чок! - деп шыдавас. 22 Харын магаботтун кошкак деп бодаарывыс кезектери херек кырында эргежок чугула боор. 23 Мага-боттун ындыг-ла хундулуг эвес деп санаарывыс кезектерин эн улуг сагыш човаашкын-биле эдилээр болгай бис. 24 Мага-боттун коруштуг эвес деп санаттырар кезектерин кызып шып алыр бис, а коруштуг кезектерни шыпкан херээ чок. Ынчалза-даа Бурган мага-ботту тургузуп тура, оон эн кошкак кезектеринге сагыш човаашкын улуг боор кылдыр тургузуп каан. 25 Мага-ботка ангыланыышкын турбазын дээш, а оон хамык кезектери бот-боттарынга бир домей сагыш човаашкын коргуссун дээш, Ол ынчалдыр кылган. 26 Мага-боттун бир кезээ хинчектенир болза, оске кезектери база оон-биле денге хинчектенир; бир кезээ алдар-хунду коор болза, оске кезектери база оон-биле денге ооруп-байырлаар.

27 Ынчангаш силер - Христостун мага-боду силер, а кижи бурузу тус-тузунда Оон мага-бодунун кезээ боор. 28 А Бурган Анаа бузурээннер ниитилелинге чамдык улусту: биргилерин - элчиннер, ийигилерин - медээчилер, ушкулерин - башкылар кылдыр салып каан. Оон ангыда Ол бир чамдык улуска кайгамчык чуулдер кылыр кушту, оскелерге - аарыг улус экиртир, ачы-дуза чедирер, удуртуп-башкарар база янзы-буру билдинмес дылдарга чугаалаар ачы-буян хайырлалдарын берген. 29 Шупту улус элчиннер боор бе? Шупту улус медээчилер боор бе? Шупту улус башкылар боор бе? Шупту улус кайгамчык чуулдер кылыр бе? 30 Шупту улус аарыг улус экиртир ачы-буян хайырлалын алыр бе? Шупту улус билдинмес дылдарга чугаалап шыдаар бе? Шупту улус ол дылдарны билип, тайылбырлап шыдаар бе? 31 Ындыгдаа болза эн чугула ачы-буян хайырлалдарынче чуткунер. А ам силерге тергиин эки орукту айтып берейн.

Ынакшыл

13:1 Бир эвес мен улустарнын, харын дээрнин толээлеринин-даа дылдарынга чугаалап билир тургаш, оске улуска ынак эвес болзумза, ажыы чок откут дааш-шимээн ундуреринге ойлешкеним ол-дур. 2 Оттур билип медеглээр ачы-буян хайырлалы менде бар-даа болза, бугу чажыттарны билир-даа болзумза; бугу билиглерни менээ берген-даа болза, ол ышкаш дагларны шимчедиптер бузурел менде бар-даа болза, а ынакшылым чок болза, мен чуу-даа эвес-тир мен. 3 Менде бар хамык эт-хоренгини ядыыларга улеп бээр база мага-бодумну, алдаржыыр дээш,* бериптер-даа болзумза, а ынакшылым чок боор болза, ол бугу менээ кандыг-даа ажык-дуза эккелбес.

* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Алдаржыыр дээш эвес, а Орттетсин дээш деп бижээн.

4 Ынакшыл шыдамык-даа, буянныг-даа. Ол адааргаачал, мактаныычал, адыыргак эвес. 5 Ол дуктуг арынныг болбас, бодунга ажык сурбес, хорадаачал эвес база хомудал шыгжап чорбас. 6 Ынакшыл бузут дээш оорбес, а алыс шын-биле денге ооруур. 7 Ол чуу-даа чувени шыдажып эртер. Оон бузурели, идегели, шыдамык чоруу кажан кезээде хевээр артар.

8 Оттур билген медеглелдер чиде бээр, дылдар билир ачы-буян хайырлалы тоне бээр, билигнин херээ чок апаар, а ынакшыл кажан-даа тонуп читпес. 9 Чуге дээрге бистин билиивис долу эвес, оттур билип медеглээривис база долу эвес. 10 Болбаазын уе чедип кээрге, долу эвес чуулдер чиде бээр. 11 Чаш уруг турар шаамда, чаш уруг дег чугаалап, чаш уруг дег угаап-бодап турган мен. А чедишкен улуг кижи апаргаш, чаш уругларзыг бугу чуулду соомда каапкан мен. 12 Ам бис бугу чувени булургей корунчукте дурзуну дег коруп турар бис, а ынчан чиге коор апаар бис. Ам мээн билиим долу эвес-тир, а ынчан, Бурганнын мени билири дег, мээн билиим база сайзырангай апаар. 13 Ынчаарга ам кезээ шагда артып каар уш чуул: бузурел, идегел, ынакшыл бар. Ынчалза-даа оларнын эн чугулазы - ынакшыл.

Сулдеден кээр ачы-буян хайырлалдарын шын ажыглаары

14:1 Ынакшылдын соон истенер, Сулдеден кээр ачы-буян хайырлалдарынче, ылангыя оттур билип медеглээринче чуткунер. 2 Билдинмес дылга чугаалап турар кижи улуска эвес, а Бурганга чугаалаар болгай. Чуге дээрге ол кижи Сулденин кужу-биле чажыт чуулдер чугаалаарга, ону билип шыдаар кижи тывылбас-тыр. 3 А оттур билип медеглеп турар кижи улус-биле оларны быжыктырып, сорук киирип болгаш аргалап чугаалажыр. 4 Билдинмес дылга чугаалап турар кижи чугле бодун быжыктырар. А оттур билип медеглеп турар кижи Бурганга бузурээннер ниитилелин быжыктырар. 5 Билдинмес дылдарга шуптунар чугаалап турган болза, эки-ле ийик, ынчалза-даа оттур билип медеглеп турган болзунарза, оон-даа эки! Билдинмес дылдарга чугаалаар кижинин чугаазы тайылбырлаттына бергеш, бугу Бурганга бузурээннер ниитилелинин быжыгарынга ажыктыг боор таварылгалардан ангыда, оттур билип медеглээр кижи оон ору деннелге турар.

6 Ха-дунма, мен силерге чедип келгеш, билдинмес дылдарга чугаалап эгелээн дижик мен. Силерге ажыдыышкын дамчытпас, кандыгдаа билиг бербес, чуну-даа оттур билип медеглевес база чуу-даа чувеге сургавас боор-дур мен. Ындыг болза, менден алыр ажык-дузанар кайыл? 7 Чижек кылдыр амылыг эвес хогжум херекселдерин: лимби азы чадаганны ап корээли. Бир эвес бедик азы чавыс уннерни хогжум херексели ылгавас болза, лимби азы чадаган кандыг хооннуг аялга ойнап турарын канчап билип аарыл? 8 Ол ышкаш бурээ тодаргай эвес ун этсир болза, чаа-дайынче унер дээш, кым белеткенирил? 9 Силербиле база шак ындыг боор: дылынар утказы билдинмес состер эдер болза, чуну чугаалаанынарны улус канчап билип аарыл? Салгын-хатче состер чашканнаан дег боор-дур силер. 10 Делегей кырында чеже хой дыл бар деп! Олар шуптузу тодаргай уткалыг уннер ажыглаар. 11 Ынчалза-даа ол уннернин утказын билбес болзумза, оске дылга чугаалап турар кижиге даштыкы кижи дег боор мен, а чугаалап турар кижи менээ база даштыкы кижи дег боор. 12 Силер-биле база шак ындыг боор: Сулдеден кээр ачы-буян хайырлалдарынче чуткуп турар болзунарза, Бурганга бузурээннер ниитилелин быжыктырар дээш, оларны элбээ-биле эдилээрин кызыдынар.

13 Ынчангаш билдинмес дылга чугаалап турар кижи ону тайылбырлап, очулдурар ачы-буян хайырлалын алыр дээш, моргузун. 14 Бир эвес мен шак ындыг, билдинмес дылга моргуп турар болзумза, мээн сулдемнин моргуп турары ол-дур, а угаан-сарыылымга оон ажык-дузазы чок болгай. 15 Ынчаарга канчалзымза экил? Сулдем-биле моргууйн, а ол ышкаш угаан-сарыылым-биле база моргууйн! Бурганны сулдем-биле алгап ырлаайн, а ол ышкаш угаан-сарыылым-биле база алгап ырлаайн! 16 Бир эвес Бурганны сулден-биле алгап йорээр болзунза, чугаан утказын билбээн дыннакчы сээн ооруп четтириишкининге харыы кылдыр канчап Аминь - ылап-ла ындыг дээрил? Ол сээн чуу деп турарынны билир эвес! 17 Сен кончуг эки-даа ооруп четтирген болзунза, оске кижини быжыктырыптар ажык-дузан чок ышкажыл. 18 Билдинмес дылдарга силернин шуптунардан хой чугаалаар болганым дээш, Бурганга ооруп четтирдим. 19 Ындыг болганда Бурганга бузурээннернин чыыжынга билдинмес дылга мун-мун состер чугаалаар орнунга, оске улусту база сургаар дээш, утказы билдингир беш состу чугаалаары дээре деп коор мен.

Билдинмес дылдар бузуревээн улусту бузурелче эккелбес

20 Ха-дунма, угаанынар чаш уругларныы дег болбазын. Бузутка хамаарыштыр чуве билбес чаштар дег, а угаанынар аайы-биле чедишкен улуг улус дег болунар. 21 Ыдыктыг хоойлуда бижээн-не болгай: Мен бо чон-биле оске дылдарга чугаалаар улус дамчыштыр, даштыкы улустун аас-созу-биле чугаалажыр мен. Ынчалза-даа ынчан безин Мени тооп дыннавастар - деп, Дээрги-Чаяакчы чугаалап турар.*

* Ис. 28:11-12.

22 Ынчангаш коруп тур силер: билдинмес дылдарга чугаалаары - бузурээн эвес, а бузуревээн улуска кайгамчык демдек боор-дур. А оттур билип медеглээри - бузуревээн эвес, а бузурээн улуска кайгамчык демдек-тир. 23 Бурганга бузурээннер ниитилели долузу-биле чыылган черге хамык улус билдинмес дылдарга чугаалап турган дижик. А ол дылдарны билбес азы бузуревээн улус ынаар кирип келген болза, олар ынчан чуу дээрил? Олар силерни: Бо-даа угааны чанган улус-тур - дивес бе?! 24 А шуптунар оттур билип медеглеп турда, бузуревээн азы оске кижи кирип келген болза, ол шуптунарга бачыттарын сойгалаттырар, шуптунарга шииттирер. 25 Шакынчалдыр оон чурээнин чажыттары билдингир апаар, ол ынчан донгая кээп дужер, Бурганга могеер база: Бурган ылап-ла силернин аранарда-дыр! - деп чугаалаар.

Бурганга бараан боорунун чуруму

26 Ынчаарга ам канчалза экил, ха-дунма? Чыглып кээринерге, силернин бирээнерде - ыдыктыг ыры, оскенерде - сургаал созу азы Бургандан ажыдыышкын бар болзун; база бирээнер билдинмес дылга чугаалазын, а оскенер ол дылды тайылбырлазын. Ол бугунун сорулгазы - Бурганга бузурээннер ниитилелин быжыктырары боор ужурлуг. 27 Билдинмес дылдарга чугаалаар улус бар болза, ийи, улуг дизе уш кижи, ам артында ээлчег ёзугаар чугаалазын, бирээнер ол чугааларны тайылбырлазын. 28 А бир эвес тайылбырлап шыдаар кижи чок болза, билдинмес дылдарга чугаалаар кижи Бурганга бузурээннер ниитилелинге ыыттавазын, ол чугле бодунга азы Бурганга чугаалазын.

29 Медээчилер-даа ийилеп азы уштеп чугаалазыннар, а дыннакчылар оларнын чугаалаан чувезин хынап орзуннар. 30 А дыннап олурган оске-бир кижиге Бургандан ажыдыышкын кээр болза, баштай чугаалап эгелээн медээчи ыыттавайн барзын. 31 Чуге дээрге бугу улус оорензин дээш база бугу улуска аргалал бээр дээш, шуптунар ээлчег аайы-биле оттур билип медеглеп боор силер. 32 Медээчилерни оттур билип медеглээринче сорук киирген Сулдеден кээр ачы-буян хайырлалдары оларга чагыртыр болгай. 33 Чуге дээрге Бурган - корумчурум чок чоруктун эвес, а амыр-тайбыннын Бурганы-дыр. Оон улузунун тургусканы бугу Бурганга бузурээннер ниитилелдеринге шак ындыг боор. (34 А херээженнер чыыштар уезинде ыыттавазыннар. Оларга чугаалаарын хоруп каан, чуге дээрге хоойлунун айытканы дег, олар чагыртып чоруур ужурлуг. 35 А бир эвес олар кандыг-бир чуулду ооренип алыксаар болза, бажыннарынга баргаш, ашактарындан айтырып алзыннар. Херээжен кижинин бузурээннер чыыжынга чуве чугаалаары бужар чорук-тур он.)* 36 Азы Бурганнын созу чугле силерни дамчыштыр кээп турар деп бодаар силер бе? Азы ол чугле силерге келген деп бодаар силер бе?

* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо ийи шулукту 40-ги шулуктун соонда киирген.

37 Бодун медээчи мен азы Сулде-биле сырый харылзаалыг мен деп бодаар кым-даа болза, мээн силерге бижип турар чуулум Дээрги-Чаяакчынын айтыышкыны дээрзин хулээп коор ужурлуг. 38 А хулээп корбес болза, ол кижини база хулээп корбес болзун. 39 Ынчангаш, ха-дунма, оттур билип медеглээр ачы-буян хайырлалынче чуткунер, ынчалза-даа билдинмес дылдарга чугаалаар улусту хоруванар. 40 Чугле бугу чувени ужур-чурумга тааржыр база чурумнуг кылдыр кылыр херек.

Христостун катап дирилгени

15:1 Ха-дунма, мээн силерге медеглээним Буянныг Медээни сактып келинер. Ону хулээп алгаш, ундезин кылып алган силер. 2 Силерге медеглээн чуулумден быжыг туттунар болзунарза, Буянныг Медээнин ачызында камгалалды ап турар силер, а оон башка силернин бузурелинер хей черге баар. 3 Бодумнун база хулээп алганым эн чугула ооредигни силерге дамчытканым бо: Бижилгенин баш удур чугаалаанын ёзугаар бистин бачыттарывыс дээш, Христос олген. 4 Бижилгенин баш удур чугаалаанын ёзугаар, Ону ажаап каарга, Ол ушку хунде катап дирлип келген. 5 Ол Пётрга, а оон соонда он ийи элчинге козулген; 6 дараазында беш чус ажыг ха-дунмага чангыс угда козулген (оларнын хой кезии ам-даа дириг хевээр, а чамдыызы мочуй бергилээн); 7 оон соонда Иаковка, а ол ышкаш бугу элчиннерге; 8 адак соонда менээ - хырын иштинден элекке торуттунген барасканга дег - козулген. 9 Мен хамык элчиннернин эн бичиизи болгай мен, Бурганнын бузурээннер ниитилелин истеп суруп турган болгаш, безин чадаарда элчин деп адаттырарынга толеп чок мен. 10 Ынчалза-даа Бурганнын авыралыбиле мен, ам кандыг-дыр мен, ындыг кижи болганым ол-дур. Оон менээ коргускен авыралы хей черге барбаан: мен оске элчиннерге коорде, кызымак ажылдап келдим, ылавылаарга, мен-даа эвес, а менде бар апарган Бурганнын авыралы болбайн канчаар. 11 Ынчангаш силерге суртаалдаары-биле мээн-даа келгеним азы оске элчиннернин-даа келгени хамаанчок. Бис шупту Христостун катап дирилгенин суртаалдап турган бис, а силер анаа бузурей берген силер.

Олуглернин катап дирлири

12 Бир-тээ, бистин суртаалдап турарывыс дег, Христосту олуглерден катап диргискен болганда, олуглерден катап дирлири болдунмас дээрзин силернин чамдыынар канчап шынзыдарыл? 13 Бир эвес олуглерден катап дирлири болдунмас болза, Христос база катап дирилбээн ышкажыл. 14 А Христос катап дирилбээн болза, бистин суртаалывыс-даа, силернин бузурелинер-даа хей черге барган-дыр. 15 Ынчан артында-ла Бурганга удур меге херечилер боор бис. Чуге дээрге Бурганнын Христосту олуглерден катап диргискенин суртаалдап турар-дыр бис, ынчалза-даа олуглернин катап дирилбезин шынзыдар болза, Ол Ону катап диргиспээн боор ышкажыл. 16 Олуглернин катап дирлири болдунмас болганда, Христос база катап дирилбээн боор-дур. 17 А бир эвес Христос катап дирилбээн болза, силернин бузурелинер уре-туннел чок-тур, бачыттарынар база силерден чайлаваан хевээр-дир. 18 Ынчаарга Христоска бузуреп чорааш, олген улус кажан кезээде калган боор-дур. 19 Христоска идегеливис чугле бо амыдыралывыска херек турган болза, чырык чер кырында бистен кээргенчиг кымнын-даа чогу ол-дур.

20 Ынчалза-даа Христос херек кырында олуглерден катап дирилген. Эн баштай ынчаар кылган Кижи ол болган! 21 Чуге дээрге олумнун чангыс кижи дамчыштыр келгени дег, олуглернин катап дирлири база чангыс Кижи дамчыштыр кээр. 22 Огбевис Адамнын хайында шупту улустун олуру дег, Христостун ачызында шупту улус амыдыралче эглип кээр. 23 Ынчалза-даа катап дирилгеннер ээлчег ёзугаар катап дирлир: баштай - Христос, оон соонда - Ол ээп келгенде - Анаа бузурээн улус. 24 А оон соонда тончу кээр, Христос бугу чагырыкчыларны, эрге-чагырганы азы кара куштерни базып, чок кылгаш, Бодунун Чагыргазын Бурган Адага хулээдип бээр. 25 Чуге дээрге Бурган Христостун хамык дайзыннарын Оон буттарынын адаанга чагыртпаан шаанда, Ол чагырар ужурлуг. 26 Узуткаттырып каар эн соолгу дайзын - олум боор. 27 Чуге дээрге Бурган Бугу чуулду Оон буттарынын адаанга чагырткан.* Бугу чуулду чагырткан деп чугаалаза-даа, ол Бугу чуулду Христоска чагыртып каан Бурганнын оон ангы турары билдингир. 28 Ол бугу чуулду Анаа чагырткан соонда, Оглу Боду база бугу чуулду Оон чагыргазынын адаанга берген Бурганга чагыртыр. Бурган бугу ортемчейге бурун кучулуг болзун дээш, ынчалдыр болур.

а Ыд. ыр. 8:7.

29 А оон башка олуглер дээш, сугга суктуруп турар улус чуге ынчап турарыл? Олуглер шуут катап дирилбес чуве болза, олар дээш, сугга суктурган херээ чул? 30 Бис база чуу дээш, боттарывысты базым санында-ла айыылга таварыштырып турар бис? 31 А мен, ха-дунма, хуннун-не олумче уткуй чиге коор-дур мен, бистин Дээрги-Чаяакчывыс Христос Иисустун мурнунга силер дээш чоргааралым-биле ону бадыткап болур мен. 32 Ефес хоорайга араатан аннар-биле демисежип турган-дыр мен. Кижинин угаап шыдаар харыы-биле бодаарга, оон кандыг ажык чедип алганым ол? Олуглер катап дирилбес турган болза: Ижип-чип аалы, эртен олгулээр болгай бис!* - дээр бе?

* Ис. 22:13.

33 Мегеледип албанар! Бак эш-оор эн эки аажы-чанны урээр. 34 Угаан-сарыылдыг, ак сеткилдиг амыдыралче эглип келинер, бачыт уулгедирин соксадынар! Аранарда Бурган дугайында билиг чок улус бар-дыр, силерни ыяттырар дээш, ону чугаалап турарым бо.

Катап дирлип келген чаа мага-бот

35 А бир-ле кижи айтырар боор: Олуг улус канчап катап дирлирил? Олар ээп кээрге, мага-боду кандыг боорул? 36 Сээденинни! Сээн тарып турар урезинин, олбээн шаанда, тынгарлып, озуп унмес. 37 Тарыырда, будун унушту эвес, а тас урезинни - кызыл-тасты азы оскебир урезинни - черге хомер болгай сен. 38 А Бурган оон мага-бодун кузээн аайы-биле хевирлеп, урезин бурузунге хууда мага-ботту хайырлаар. 39 Амылыгларнын мага-боттары догере домей болбас: кижинин мага-боду дириг амытанныындан, дириг амытаннын - куштуундан, а куштуу - балыктыындан ылгалдыг. 40 А ол ышкаш дээрнин чырымалдарынын мага-боттары болгаш чернин мага-боттары бар. Ынчаарга дээрнин мага-боттарынын ондур чаагайы бир янзы, а чернин мага-боттарынын - оске янзы. 41 Хуннун ондур чайынналчаа бир янзы, айнын болгаш сылдыстарнын чайынналчаа оске янзы. Сылдыстар база чайынналчаа-биле ангыланып турар.

42 Олуглер катап дирлирге, база шак ындыг боор: черге ирип-чыдыыр мага-ботту ажаап каар, а оортан ирип-чыдывас мага-бот кодурлур. 43 Черге дурзузу бак мага-ботту ажаап каар, а оортан каас-чараш мага-бот кодурлур. Черге кошкак мага-ботту ажаап каар, а оортан куштуг мага-бот кодурлур. 44 Черге чер кырынга амыдыраарынга таарыштырган мага-ботту ажаап каар, а оортан дээрге амыдыраарынга таарыштырган мага-бот кодурлур.

Чернин мага-боду бар болганда, дээрге хамааржыр мага-бот база бар-дыр. 45 Бижилгеде: Баштайгы кижи боор Адам амылыг амытан апарган - деп бижээн-даа болгай.* А соолгу Адам** монге амыдыралдын унер дозу апарган. 46 Амыдырал баштай дээрге эвес, а черге боттаныр, а оон соонда - дээрге боттаныр. 47 Баштайгы кижи черден келген, дой-довурактан чаяаттынган, а ийиги Кижи** дээрден келген. 48 Чернин кижизи кандыгыл, чер кырында оске улус база шак ындыг. Дээрнин Кижизи кандыгыл, дээрнин улузу база шак ындыг. 49 Чернин кижизинин овур-хевирин дозеп алганывыс дег, дээрнин Кижизинин овур-хевирин база дозеп аар бис.

* Э. д. 2:7.
** Соолгу Адам/ийиги Кижи - Дээрги-Чаяакчы Иисус Христосту ынча деп турары ол.

50 Ынчангаш силерге чугаалап тур мен, ха-дунма: эът-бот болгаш хандан буткен улус Бурганнын Чагыргазын салгап ап шыдавас. Ол ышкаш ирип-чыдый бээр чуул ирип-чыдывас чуулду салгап ап шыдавас. 51 Дыннанар, мен силерге чажыт илередийн: шуптувус олу бербес бис, ындыг болза-даа Бурган шуптувусту оскертиптер. 52 Соолгу бурээ эдиптери билек, карак чивеш аразында, конгус хензиг ойде оскерлир бис. Ол эдиптерге-ле, олуг улус ирип-чыдывас апарган туруп кээр, бис база оскерлир бис. 53 Ирип-чыдыыр чуул ирип-чыдывас чуулду кедип аар, а олуп-чидер чуул олум чок чуулду кедип аар. 54 А ирип-чыдыыр чуул ирип-чыдывас чуулду кедип аарга база олуп-чидер чуул олум чок чуулду кедип аарга, Бижилгеде: Олум тиилелгеге бастырган-дыр! 55 О олум, сээн тиилелген кайыл? О олум, сээн шагар дылын кайыл? * ** - деп бижээн состер боттаны бээр.

* Ис. 25:8; Ос. 13:14.
** 15:55 Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состер эвес, а: О олум, сээн шагар дылын кайыл?Отамы, сээн тиилелген кайыл? - деп состер бижээн.

56 А олумнун шагар дылы - бачыт-тыр, бачыттын кужу - ыдыктыг хоойлуда-дыр. 57 Ынчалза-даа Бурганга ооруп четтирээли, Ол Дээрги-Чаяакчывыс Иисус Христосту дамчыштыр тиилелгени биске хайырлады! 58 Ынчангаш, эргим ха-дунмам, туруштуг болгаш чайгылыш чок бооп корунер. Дээрги-Чаяакчынын даандырган ажыл-херээнге бугу бодунарны бараалгадынар. Дээрги-Чаяакчы дээш кылган ажыл-херээнер хилис барбазын билир-ле болгай силер.

Иерусалимде бузурээннерге хайырлал чыыры

16:1 А ам Бурганнын чонунга акша-хоренги чыырынга хамаарыштыр: Галатиянын Бурганга бузурээннер ниитилелинге айтып берген чуулумну силер база кылынар. 2 Улуг-хун санында силернин кижи бурузу, арга-шинээн барымдаалап, берип шыдаар хире акшазын бажынынга шыгжап алзын. Мен чедип кээримге, акша чыгган херээ чок болзун дээш, ынчалдыр кылынар. 3 А мен силерге чеде бергеш, бодунарнын шилип алган улузунарга эки унелел берген чагаалар бижээш, чыып алганынар хайырлалды Иерусалимге чедирзиннер дээш чорудуптар мен. 4 Мээн база ынаар чедерим херек апарза, олар мээн-биле кады чоруптарлар.

Аян-чоруктар толевилели

5 А мен силерге Македонияны таварып эрткеш, чеде бээр мен (ам Македонияны кежир чоруптарым ол). 6 Мен силер-биле кады элээн уе дургузунда, харын мырынай кышты оттур, артып каарым чадавас. Оон соонда кайнаар-даа баар апарзымза, орукче удеп, дузалажыр силер. 7 Мен ам силер-биле чугле орук ара, чай кадында ужуражыр хоннум чогул, харын Дээрги-Чаяакчынын чопшээрели-биле силерниинге элээн ур боорумга идегеп тур мен. 8 А ам Ефес хоорайга Беженги хуннун байырлалынга чедир турар мен.* 9 Мээн удурланыкчыларым хой-даа болза, анаа улуг ажыл-херек чогудар арганы берип турар делгем орук ажыттынган-дыр.

* Беженги хуннун байырлалы - иудейлернин (а ол ышкаш христианнарнын) кол байырлалдарынын бирээзи. Частын ортаа уезинде Израильге дужут ажаалдазын байырлаар байырлал.

10 Тимофей силерге чеде бээрге, аранарга тургаш, оон сестир чувези чок болзун дээш, сагыш салынар. Мен ышкаш, ол база Дээрги-Чаяакчынын ажыл-херээн будуруп турар болгай. 11 Ынчангаш кым-даа ону куду корбезин. Ол менээ чедип келзин дээш, ону орукче эп-найыралдыг догериндирип, удептинер. Мен Тимофейни бузурээн эш-оор-биле кады манап турар болгай мен.

12 Бузурээн эживис Аполлос дугайында: мен оон бузурээн эш-оорубиле кады силерге чеде бээрин аажок дилээн кижи мен. Ынчалза-даа оон силерге ам чеде бээр хонну шуут чок-тур. Арга бар апаарга-ла, ол силерге чеде бээр.

Туннел дилеглер, байыр чедириишкиннери

13 Серемчилелдиг болунар, бузурелден быжыг туттунунар, туруштуг болунар, куштуг болунар! 14 Кылып турар бугу чуулунерни ынакшылбиле кылынар!

15 Ха-дунма, Стефаннын ог-булезин билир силер, олар Ахаия девискээринге Христоска эн баштай бузурей бергеш, боттарын Бурганнын чонунга бараан болдурган улус болгай. Ынчангаш силерден дилээрим болза: 16 шак ындыг улусту, а ол ышкаш олар-биле кады ажылдап, дуза кадып турар бугу улусту тооп дыннап, хундулеп чорунар. 17 Стефан, Фортунат болгаш Ахаик олар бээр чедип кээрге, аажок ооруп тур мен. Чанымда чок силерни олар менээ солуп турлар. 18 Олар мээн база силернин сеткил-сагыжынарны сорук киириптилер. Ындыг улусту унелеп чорунар!

19 Асиянын Бурганга бузурээннер ниитилелдери силерге байыр чедирип турлар. Акила биле Прискилла, а ол ышкаш оларнын бажынында чыглып турар бузурээннер база силерге Дээрги-Чаяакчынын ынакшылы-биле байыр чедирдилер. 20 Бо черде бугу ха-дунма силерге байыр чедирип тур. Ыдыктыг ошкаашкын-биле бот-боттарынарга байыр чедиринер.

21 Дараазында состерни бодум холум-биле бижидим: Павелден байыр. 22 Дээрги-Чаяакчыга ынак эвес кижи Оон буруну-биле ангылаттырзын! Маранафа - О Дээрги-Чаяакчы, чедип кел! 23 Дээрги-Чаяакчы Иисустун авыралы силерге бактаазын! 24 Мээн ынакшылым Христос Иисустун ачызында силер бугуде-биле кады болзун!*

* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо шулук аминь деп сосбиле тонген.