1:1,2 Феофил, баштайгы номумга Иисустун эн эгезинден эгелээш, Бодунун шилип алган элчиннеринге Ыдыктыг Сулде дамчыштыр айтыышкыннарын бергеш, дээрже кодурлуп унгени хунге чедир чуну кылып база чуу чувеге ооредип турганын силерге догерезин бижип берген мен. 3 Хилинчек коруп, олген соонда, Иисус ол улуска чедип кээп, хой-ле бузуренчиг барымдаалар-биле Бодун дириг кылдыр коргускен. Ол оларга дортен хонук дургузунда чедип кээп, Бурганнын Чагыргазынын дугайында чугаалап турган. 4 Оон бир-ле катап, олар-биле кады чемненип оргаш,* Иисус мындыг айтыышкын берген: Иерусалимни кагбанар, а Ол дугайында Мээн чугаалааным, Адамнын силерге аазааны Ыдыктыг Сулденин кээрин мананар. 5 Иоанн силерни сугга суп турган, а Ол, каш хун эртерге, силерни Ыдыктыг Сулдеге сугар-дыр.
* Олар-биле кады чемненип оргаш деп состернин оске утказы: Оларны чангыс черге чыып алгаш - бооп чадавас.
Христостун дээрже кодурулгени
6 Оореникчилер база катап Иисус-биле ужуражып келгеш: Дээрги-Чаяакчы, Израиль курунени катап тургузарын уе-шаг ам келбээн бе? - деп айтырганнар. 7 Ол оларга мынча дээн: Аданын Бодунун эрге-чагыргазы-биле доктаатканы уелер болгаш хуусааларны билири - силернин херээнер эвес-тир! 8 Ынчаарга Ыдыктыг Сулде силерже бадып кээрге, кучу-кушту хулээп алгаш, Иерусалимге, бугу Иудеяга, Самарияга база бугу чер-делегейге Мээн херечилерим боор силер. 9 Ынча дээш, Иисус оларнын караанга козулдур дээрже кодурлуп унгеш, булутче ажытталы берген. 10 Олар дээрже топтап коруп турда, хенертен ак хептиг ийи эр кижи оларга чедип келгеш, 11 мынча дээннер: Галилейжилер, чуге мында дээрже кайгап тур силер? Силернин мурнунарга дээрже кодурлу берген Иисус, Оон ам канчаар чоруй барганын коргенинер дег, шак-ла ынчаар дедир ээп кээр.
Иуданын орнунга элчинни шилип алганы
12 Оон соонда олар Елеон даандан баткаш, Иерусалимче ээп келгеннер. Ол даг Иерусалимден бир километр хире ырак черге турган. 13 Олар хоорайже киргеш, делгем орээлге чыглып келгеннер. Анаа Пётр, Иоанн, Иаков биле Андрей, Филипп биле Фома, Варфоломей биле Матфей, Алфейнин оглу Иаков биле Симон Зилот база Иаковтун оглу Иуда олар турган чуве-дир. 14 Олар шупту ургулчу чыглып, моргуур чанчылдыг турганнар. Элээн каш херээжен болгаш Иисустун авазы Мария база Оон дунмалары олар-биле кады орта кээп турганнар.
15 Каш хун эрткенде, база бир шак ындыг чыышка чус чээрби хире кижи чыылган турда, Пётр туруп келгеш, мынча дээн: 16 Ха-дунма, Иисусту садыпкаш, оон Ону тудуп хоругдаар улусту баштап кээр Иуда дугайында Ыдыктыг Сулденин Давидтин аксы-биле Бижилгеде оттур билип медеглээн чувези боттаныр ужурлуг турган-дыр. 17 Иуда бистин бирээвис турган, ол кылып келген ажыл-чорудулгавыска база киржип чораан. (18 Ол бузуттуг уулгедии дээш алган акшазы-биле чер садып алган, ынчалза-даа черже ок кадалдыр кээп ушкаш, хырны чарлып, ижин-шойундузу уштуна берген. 19 Иерусалимде шупту улус ол дугайында билир турган болгаш, Иуданын черин боттарынын дылынга Акелдама азы Ханныг шол деп адааннар.) 20 А Ыдыктыг ырлар номунда: Оон чери ээн калзын, анаа кым-даа чурттавазын база Оске кижи оон бараан болуушкунун хулээп алзын - деп бижээн болгай.*
* Ыд. ыр. 68:26; 10 8:8.
21 Ынчангаш Дээрги-Чаяакчы Иисус бистин-биле кады турар уеде, ургулчу аравыска чораан оске бир кижиден шилип алыр ужурлуг бис. 22 Ол кижи Иоаннын сугга суп турган уезинден эгелеп, Иисустун бистин мурнувуска дээрже кодурулгенинге чедир аравыска чоруп турган, Иисустун катап дирилгенин бистин-биле кады корген херечи болзун.
23 Олар ийи кижини: Варсава деп аттыг, Иуст деп шолалыг Иосифти болгаш Матфийни саналдааннар. 24 Элчиннер: Дээрги-Чаяакчы, кижи бурузунун сагыжын билир болгай сен. Бо ийи кижинин кайызын шилип алганынны база 25 бодунун турар ужурлуг черинче чорупкан Иуданын орнунга кымнын элчин бооп, бараан болур ужурлуун коргус - деп моргуп турганнар. 26 Оон олар улуг шилип, толге дажы октаарга, улуг Матфийге онаашкан. Ол арткан он бир элчинге немей он ийигизи деп санаттыра берген.
Ыдыктыг Сулденин бадып келгени
2:1 Беженги хуннун байырлалында* шупту бузурээн улус чангыс бажынга чыглып келген. 2 Хенертен дээрден кедергей куштуг шуурганнын шимээнинге домей ун дынналгаш, оларнын турган бажынын дола берген. 3 Оларга оттуг дылдарга домей бир-ле чуве козулген соонда, ол дылдар ангыланза-ла, кижи бурузунун кырынга чангыстап турупкан. 4 Олар шупту Ыдыктыг Сулдеге бургедипкеш, оске дылдарга чугаалап эгелээннер. Оларга ындыг арга-шинекти Ыдыктыг Сулде бергени ол.
* Беженги хун байырлалы - еврей хосталыышкын байырлалы эрткенден бээр беженги хунде демдеглээр дужут ажаалдазынын байырлалы (еврей дылда шавуот дээр). Дужут ажаалдазы эгелээнден бээр чеди неделя эрткенде демдеглеп турган болгаш, Чединин байырлалы деп ады база бар.
5 Иерусалимге ол ойде делегейнин чер-булун бурузунден чыглып келгилээн Бурганга могеер иудейлер база турган. 6 Шимээн дыннааш, хой чон чыглып келген. Улус аймап-холзей берген, чуге дээрге кижи бурузу дыннаарга, элчиннер оон торээн дылында чугаалап турар болган. 7 Кайгаанындан аайын тыппайн, олар аразында чугаалажы бергеннер: Бо чугаалап турар улус догерези Галилеядан эвес чуве бе? 8 Бистин кижи бурузу-биле олар оон торээн дылынга чугаалашкан кылдыр канчап дыннап турар апардывыс? 9 Бистин аравыста парфяннар, мидийжилер, эламиттер, Месопотамиянын, Иудея биле Каппадокиянын, Понт биле Асиянын, 10 Фригия биле Памфилиянын база Египеттин чурттакчылары, Ливиянын Киринея хоорай чоогунда девискээринин улузу, Римден келгеннер база 11 иудейлер биле иудей чудулге хулээп алган оске чоннар улузу, Криттин чурттакчылары болгаш арабтар бар-дыр. Бис шуптувус олардан Бурганнын ондур улуг ажыл-херектеринин дугайында торээн дылдарывыска дыннап турар-дыр бис!
12 Олар элдепсингенинден болгаш аймаараанындан: Бо чуу болду? - деп удур-дедир айтыржып турганнар. 13 А чамдык улус: Олар арага ижип алгаш, эзирип калганнар-дыр - деп кочулаан.
Пётрнун чонга чугаазы
14 Пётр оске он бир элчин-биле кады туруп келгеш, чонга чугаа кылып, ыыткыр мынча дээн: Иудейлер база Иерусалимнин бугу чурттакчылары! Бо бугу чуу чувел дээрзин тайылбырлап берейн. Мени кичээнгейлиг дыннап корунер. 15 Бо улус, силернин бодап турарынар дег, эзирик эвес улус-тур, ам чаа-ла эртенгинин тос шак* ышкажыл. 16 Бо дээрге харын Иоиль медээчинин мынча дээн чувези ол боор: 17 Бурган чугаалаан: Соолгу хуннерде Бодумнун Сулдемни бугу улусче синниктир тогер мен. Силернин оолдар-кыстарынар оттур билип медеглей бээрлер, аныяктар Бургандан ажыдыышкыннар алырлар, а кырганнар оттур билген душтер коорлер. 18 Мен ол хуннерде эр-даа, кыс-даа чалчаларымче Бодумнун Сулдемни синниктир тогер мен, оон олар оттур билип медеглей бээрлер. 19 Ору дээрге база адаанда черге кайгамчык бадыткал демдектерин - ханны, отту болгаш дургектелген ышты коргузер мен. 20 Дээрги-Чаяакчынын ондур улуг болгаш алдарлыг хуну кээр бетинде, хун караа оже бээр, ай хан дег кыза бээр. 21 Дээрги-Чаяакчыдан дуза дилеп, кыйгырган кижи бурузу ынчан камгалал алыр.**
* Тос шак - иудейлер чугле эртенги моргул соонда чем чиир турган
болгаш, ындыг эрте эзирик болбас ужурлуг турган.
** Иоил. 2:28-32.
22 Израиль чон, мээн чугаам дынна: Назарет чурттуг Иисус дээрге Ону дамчыштыр кылган кучу-куштуг херектери-биле, кайгамчык чуулдери-биле база бадыткал демдектери-биле Мээн шилип алган Кижим-дир деп, Бурганнын шынзытканы Кижи ол турган. Ол бугу силернин аранарга болган болгаш, ону боттарынар билир силер. 23 Иисусту силернин холунарга Бурганнын бодап алганы-биле база баш удур коруп кааны-биле хулээдип бээрге, Ону бачыттыг улустун холу-биле белдир-креске хере шаап олурдунер. 24 Ынчалза-даа Бурган Ону катап диргискеш, олумнун туттуруундан хостап кагды, чуге дээрге олум Анаа куш четпес болган-дыр. 25 Давид Иисустун дугайында мынча дээн: Мен Дээрги-Чаяакчыны ургулчу мурнумга коруп чордум. Мени чуу-даа чуве дувуретпезин дээш, Ол ургулчу мээн он таламга кады чорду. 26 Ынчангаш мээн чурээм оорушку-маннай-биле долган, мээн дылым Сени кезээде мактап, оорээн база мээн мага-бодум ургулчу идегел-биле амыдыраар. 27 Чуге дээрге Сен мени алдыы оранга-даа кагбас сен! Сенээ бердинген чалчаннын ирип каарын болдурбас-ла болгай сен! 28 Сен менээ амыдыралче орукту айтып бердин, Сен мээн-биле кады турар болганында, оорушкуге буруну-биле бургедир мен!*
* Ыд. ыр. 15:8-11.
29 Ха-дунма! Улуг огбевис Давидке хамаарыштыр ол олген база ону хооржуткен дээрзин бузурелдии-биле чугаалап болур мен. Оон чевээ богунге чедир бисте бар-дыр. 30 Давид боду оттур билип медеглээр турган болгаш, дужулгенге уре-салгалыннын бирээзин олуртур мен* деп Бурганнын анаа дангыраглап аазаанын билир турган. 31 Ол Христостун катап дирлирин база баш бурунгаар чугаалап турган: Христос алдыы оранга артпаан, Оон мага-боду чевегге иривээн.**
* Ыд. ыр. 131:11.
** Ыд. ыр. 15:10.
32 Бурган Иисусту катап диргискен, а бис шупту оон херечилери болдувус! 33 Бурган Ону Бодунун он талазынче ору кодуруп алган, Иисус Анаа аазаан Ыдыктыг Сулдени Адазындан алгаш, ам коруп база дыннап турарынар чувени силерже синниктир токкени ол-дур. 34,35 Давид, Иисус дег, ору кодуртпээн, ынчалза-даа ол: Дээрги-Чаяакчы мээн Дээргимге: Мен Сээн дайзыннарынны Сээн буттарын адаанга эккеп салбаан шаамда, Мээн он таламга олур - дээн - деп чугаалаан.* 36 Ынчангаш Бурган Иисусту Дээрги-Чаяакчы база Христос кылдыр шилээнин билип ал, израиль чон! А силер Ону хере шаап турган-дыр силер.
* Ыд. ыр. 10 9:1.
37 Улус ону дыннааш, сагыжы ыстап аарып, Пётрдан болгаш оске элчиннерден айтырганнар: Ха-дунма, бис ам чуну кылыылы? 38 Пётр мынчаар харыылаан: Бачыттарынар миннип, Бурганче эглинер. Силернин кижи бурузу Иисус Христостун ады-биле сугга суктуруп, бачыттары дээш, оршээлден алзын, оон Ыдыктыг Сулдени ачы-буян хайырлалы кылдыр алыр силер. 39 Ол бугуну силерге, уресалгалынарга, силерден ырак турар бугу оске чоннарга, бистин Дээрги-Бурган-Чаяакчывыстын кый дээри бугу улуска аазаан турган болгай. 40 Пётр оске-даа хой состер-биле оларны сагындырып, ээрежип дилээн: Бо самыыраан салгалдын бузудундан бодунарны камгалап корунер!
41 Оон суртаалын хулээп алган бугу улус сугга суктурган. Ол хун бузурээннернин санынга уш мун хире кижи немешкен. 42 Бугу бузурээннер элчиннерден оорениринге, аралажып чыглырынга, эпсеткилдин чемин улежип чииринге болгаш моргуурунге идепкейлиг киржип келгеннер.
Бузурээн улустун чуртталгазы
43 Кижи бурузу Бурганны хундулээн коргуушкунга алзыпкан, а элчиннер хой кайгамчык чуулдер болгаш бадыткал демдектери* кылып турганнар. 44 Бузурээннер догере кады турган, а оларнын бугу чувези ниити турган. 45 Олар боттарынын ээлел черлерин болгаш эт-хоренгизин саткаш, бугу чединмес улуска улеп бергеннер. 46 Хун буруде олар Бурганнын оргээзинге кады чыглып кээп, а оон бажыннарынга оорушку болгаш ак сагыш-биле эп-сеткилдин чемин улежип чип, 47 Бурганны алдаржыдып турганнар. Шупту улус оларга ынак турган, а Дээрги-Чаяакчы камгалал алганнарны хуннун-не Бурганга бузурээннер ниитилелинге немеп турган.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состерге: Иерусалимге - деп состу немээн.
Пётр биле Иоаннын бертик-межел диленчини экирткени
3:1 Бир-ле катап Пётр биле Иоанн душтекинин уш шакта Бурганнын оргээзинче моргуур дээш бар чытканнар. 2 Торумелинден бертик-межел бир кижи турган чуве-дир. Ону улус хуннун-не кодуруп эккелгеш, Бурганнын оргээзинин Кайгамчык каас деп адаар хаалгазынын чанынга олуртуп каарга, ол Бурганнын оргээзинге кирген улустан хайырлал диленир турган.
3 Кирер эжик аксынга Пётр биле Иоанны коруп кааш, демги кижи олардан база дилени берген. 4 Пётр биле Иоанн олче топтап коргеш: Бисче кор! - дээннер. 5 Бертик-межел кижи олардан кандыг-бир чуве алырын кордап, топтап корген. 6 Пётр ынчан: Менде монгундаа, алдын-даа чок-тур, ынчалза-даа менде бар чувени сенээ берейн: Назарет чурттуг Иисус Христостун ады-биле туруп, кылашта! - дээн. 7 Пётр оон он холундан туткаш, тургузуп кээри билек, бертик кижинин тавангайлары, дискектери быжыга берген! 8 Ол бут кырынга тура халааш, кылаштап эгелээн. Оон шурагылай аарак кылаштап база Бурганны алдаржыдып, олар-биле кады Бурганнын оргээзинге кирип келген. 9 Хамык улус оон Бурганны алдаржыдып, кылаштап турарын коруп каан. 10 Бурганнын оргээзинин Кайгамчык каас хаалгазынын чанынга хайырлал диленип олурган кижини олар танып кааннар. Оон-биле болган чуул улусту элдепсиндирип болгаш кайгадыпкан.
Пётрнун Бурганнын оргээзинге чугаазы
11 Экирээн кижи Пётр биле Иоанндан салдынар ужур чок болган, а кайгап-хараан хамык улус Соломоннун серизи дээр черге оларны углеп келген. 12 Ону коргеш, Пётр мынча дээн: Израиль чон! Чуге ол чуул дээш, кайгап тур силер? Бис бо кижи кылаштай бээр кылдыр бодувустун кужувус-биле база Бурганга бердингенивис-биле кылыпкан чуве дег, чуге бисче ынчаар кайгап тур силер? 13 Бистин ада-огбелеривистин: Авраамнын, Исаактын база Иаковтун Бурганы Бодунун Чалчазы Иисусту ынчалдыр алдаржыткан-дыр. А силер Иисусту рим эрге-чагыргага хулээдипкеш, Ону хостаар деп турган Пилаттын мурнунга Оон ойталаан силер. 14 Бурганга шынчы болгаш Ыдыктыг Кижиден ойталааш, олурукчуну силерге хостап бээрин дилээн силер. 15 Амыдыралдын Унер дозун олурген силер! Ынчалза-даа Бурган Ону олуглерден катап диргизип каан, а бис оон херечилери бис. 16 Иисустун ады бо кижини быжыктырган-дыр, чуге дээрге Оон адынын кужунге бузурээн-дир бис. Коруп турарынар база билиринер бо кижини Иисустун анаа хайырлаан бузурели шуптунарнын мурнунга буруну-биле экиртип кагды.
17 Ынчаарга, ха-дунма, силер-даа, силернин баштынчыларынардаа чуве билбезинден ынчаар кылганын билир мен. 18 Бурган Бодунун медээчилеринин аксы-биле Христостун хилинчек коорун баш бурунгаар медеглээш, бугу чувени ынчалдыр боттандырды-даа. 19 Силернин бачыттарынар оршээттинзин дээш, бачыттарынар миннип, Бурганче эглинер! 20 Дээрги-Чаяакчы ынчан силерге чаартыныышкыннын уезин хайырлаар база Христос кылдыр шилип бергени Иисусту чорудуп бээр. 21 Бодунун ыдыктыг медээчилерин дамчыштыр Бурганнын уе-дупте-ле баш бурунгаар медеглээни дег, бугу чувени катап тургузар уе келгижеге, Иисус дээрлерге артар ужурлуг.
22 Моисей мынча дээн болгай:* Мени чорудуп бергени дег, Дээрги-Бурган-Чаяакчынар бодунарнын-на ха-дунманар аразындан унген Медээчини силерге чорудуп бээр. Ол силерге чуну-даа чугаалаар болза, тооп дыннаар ужурлуг силер. 23 Ол Медээчини тооп дыннавас бугу улусту Бурганнын улузундан ангылап, чок кылып каар.**
24 Самуилден эгелээш, бугу медээчилер ол хуннерни баш бурунгаар медеглеп турганнар. 25 А силер - Бурганнын ада-огбенер-биле чарган дугуржулга-чагыынын база медээчилернин салгакчылары силер. Бурган ынчан Авраамга мынча дээн болгай: Сээн уре-салгалын дамчыштыр бугу кижи торелгетен ачы-буян алыр.*** 26 Бурган Бодунун ынак Чалчазын катап диргискеш, Ол силерге ачы-буянын хайырлап, шуптунарны бачыттыг оруктарындан чайлатсын дээш, Ону хамыктын мурнунда силерже чоруткан-дыр.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состерге: Ада-огбенерге - деп состерни немээн.
** Ы. х. к. 18:18,19; Лев. 23:29.
*** Э. д. 22:18.
Пётр биле Иоанн дээди иудей Човулел мурнунда
4 1 Пётр биле Иоанн чонга суртаалдап турда, оларга Бурганнын бараалгакчылары, Бурганнын оргээзинин танныылдар даргазы болгаш саддукейлер чедип келген. 2 Олар Пётр биле Иоаннын чонну оореткени дээш база Иисустун ачызында олуглерден катап дирлип болурун суртаалдааны дээш хорадап турганнар. 3 Олар элчиннерни тудуп хоругдааш, кежээ дужуп, орайтаан боорга, эртенге дээр карабажыннап кааннар. 4 Ынчалза-даа суртаал дыннааннарнын дыка хойу Христоска бузурей берген, а бузурээн улустун саны беш мун чоокшулап турган.
5 Даартазында хундус иудейлер даргалары, баштыннар болгаш ном-хоойлу тайылбырлакчылары Иерусалимге чыглып келгеннер. 6 Бурганнын дээди бараалгакчызы Анна, а ол ышкаш Каиафа, Иоанн, Александр база Бурганнын дээди бараалгакчызынын ог-булезинин оске-даа кежигуннери анаа турганнар. 7 Олар Пётр биле Иоанны боттарынын мурнунга тургускаш, байысаап эгелээннер: Кандыг кушбиле база кымнын омунээзинден бо бугуну кылган силер? 8 Пётр ынчан, Ыдыктыг Сулдеге бургеткеш, харыылаан: Улус-чоннун даргалары болгаш баштыннар! 9 Бертик кижиге коргускен буянывыс дээш, богун бистен харыы негеп, ону канчаар экирткенивисти айтырып турар болзунарза, 10 силер бугуде база бугу израиль чон билип алзын: Бурганнын олуглерден катап диргискени, силернин хере шаап каанынар Назарет чурттуг Иисус Христостун ады-биле ол кижи мурнунарда кан-кадык турар-дыр! 11 Бижилгеде чугаалааны дег, Иисус - Тудугжулар силернин херекчок дээш, октапканынар, ынчалза-даа эн чугула апарган даш-тыр.* 12 Камгалал чугле Оон кээр, чуге дээрге, бисти оон ачызында камгалал алзын дээш, кижи амытанга берип каан оске ат бугу чер-делегейде чок.
* Ыд. ыр. 11 7:22.
13 Пётр биле Иоаннын дидимин коргеш, дээди иудей Човулелдин кежигуннери кайгай бергеннер, чуге дээрге ол ийи кижи эртем-билиг чок, бодуун улус дээрзин эскергеннер чуве-дир. А оон Пётр биле Иоаннын Иисус-биле кады турганын билип алганнар. 14 Экирээн кижи элчиннер чанында турар боорга, олар удур чугаалаптар чуве тыппааннар. 15 Эрге-чагырга толээлери ынчан Пётр биле Иоаннга Човулел чыылган черден унерин дужаагаш, аразында мынча деп сумелешкеннер: 16 Бо улусту канчаар бис? Оларнын кайгамчык чуул кылганын Иерусалимнин бугу чурттакчылары билир болгай, а бис ону меге деп шыдавас-тыр бис. 17 Ынчаарга ол дугайында медээ чонга улам нептеревезин дээш, оларга Иисустун дугайында кымны-даа болза ооредирин хоруп каалы.
18 Олар элчиннерни катап кыйгырткаш, кандыг-даа таварылгада Иисустун ады-биле ооретпезин база Оон омунээзинден чугаалавазын дужааганнар. 19 Ынчалза-даа Пётр биле Иоанн: Бодап корунерден, Бурганга эвес, силерге чагыртырын Ол чуулзунер бе? 20 Бис корген болгаш дыннаан чувевис дугайында ыыттавайн барып шыдавас бис - деп харыылааннар. 21 Иудей даргалар оларны база катап котпактааш, хостап салыпканнар, а кеземче онаар аайын тыппааннар, чуге дээрге болган чуул дээш, бугу чон Бурганны алдаржыдып турган. 22 Кайгамчыктыы-биле экирээн кижинин хары дортен ажа берген чуве-дир.
Дидим болур дээш, бузурээннернин моргулу
23 Пётр биле Иоанны салыптарга, олар боттарынын эш-оорунге баргаш, Бурганнын дээди бараалгакчыларынын болгаш баштыннарнын оларга чугаалаан бугу чувезин дамчыдып бергеннер. 24 Бузурээннер ону дыннааш, шупту бир ун-биле Бурганга ыыткыр моргуп, мынча дээннер: Бугуденин Чагырыкчызы Бурган! Сен дээрни, черни, далайны болгаш ортемчейде бар бугу чувени чаяаган сен! 25 Сен шагда-ла Бодуннун Ыдыктыг Сулден-биле бистин огбевис, Сээн чалчан Давидтин аксы-биле мынча дээн сен: Оске чоннар чуге киленин топ турарыл база буттунмес чуве уулгедир сагыштыгыл? 26 Бо делегейнин хааннары тура халчып турар-дыр, а чагырыкчылар демнежип алгаш, Дээрги-Чаяакчыга база Оон шилип алганы Христоска удур тулчуп унер деп турар-дыр.*
* Ыд. ыр. 2:1-2.
27 Сээн шилип алганын Ыдыктыг Чалчан Иисуска удур Иерусалимге Ирод биле Понтий Пилат оске чоннар улузу болгаш иудейлер-биле
кады чогум-на ынчалдыр сулчээ кылып, болуглежип турган болгай. 28 Олар Сээн кузел-соруун болгаш эрге-чагырганнын баш бурунгаар айыткан чувези боттанзын дээш чыылганнар-дыр. 29 Дээрги-Чаяакчы, а ам оларнын биске кыжанып турарын коруп кор. Сээн медээнни коргуш чок суртаалдаар кушту чалчаларын биске хайырла. 30 Аарыг кижилерни экиртип, Бодуннун кужунну коргус, Сээн ыдыктыг Чалчан Иисустун ады-биле кайгамчык чуулдер болгаш бадыткал демдектерин кылып кор!
31 Бузурээн улус моргуп доозуптары билек, оларнын чыылган чери сиринейни берген, а олар шупту Ыдыктыг Сулдеге бургеттиргеш, Бурганнын медээзин дидими-биле медеглей бергеннер.
Бузурээннернин бугу чувези ниити 32 Бузурээн улустун сагыш-сеткил болгаш угаан-бодалы чангыс аай апарган. Оларнын кайызы-даа бодунун эт-хоренгизин Чугле бодумнуу-дур дивээн, харын оларда бар бугу чуве ниити болуп турган. 33 Элчиннер Дээрги-Чаяакчы Иисустун катап дирилгенин аажок куштуг херечилеп-ле турганнар, а Бурганнын ачы-буяны оларнын шуптузунда элбээ-биле бар болган. 34 Оларнын аразынга чединмес кижилер турбаан, чуге дээрге ээлел черлиг азы бажынныг улус ойлепойлеп оозун садыпкаш, акшазын 35 элчиннернин бурун эргезинге хулээдип берип турган. Ол акшаны кижи бурузунге оон хереглелин ёзугаар улеп бээр турган.
36 Чижек кылдыр элчиннернин Варнава (ол ат Деткикчи дээн уткалыг) деп адаары, Кипр чурттуг Иосиф дээр левит кижи 37 бодунун эдилээн шолун садыпкаш, акшазын элчиннерге эккеп берген.
Анания болгаш Сапфира
5:1 Сапфира деп кадайлыг Анания дээр кижи база бодунун эдилээн черин садыпкан. 2 Ынчалза-даа акшазынын кезиин бодунга арттырып алган, а кадайы ону билир турган. Анания арткан акшазын эккелгеш, элчиннерге берипкен. 3 А Пётр анаа мынча дээн: Анания, чер саткаш, алган акшан чамдыызын чажырыптар база Ыдыктыг Сулдени мегелептер кылдыр эрлик чуге чурээнни ынчаар чагырып алганы ол? 4 Ээлел черин, ону садар бетинде, сээнии турбаан чуве бе? Садыпкаш, алган акшан база сээнии эвес чуве бе? Ынчаар кылырын чуге бодап алдын? Сен улусту эвес, а Бурганны мегелээн-дир сен. 5 Ону дыннааш, Анания, амы-тыны уступ, кээп душкен. Ол дугайында дыннаан бугу улус аажок корткан. 6 Аныяк эрлер туруп келгеш, оон мага-бодун ажаарынга белеткээш, ундуруп, орнукшудуп кааннар.
7 Уш шак эрткенде, болган чуул дугайында чуну-даа билбес Ананиянын кадайы бо чедип келген. 8 Пётр оон айтырган: Чугаалап корем, черинерни ынча тунге садыпкан ийик силер бе? Оозу: Ийе, ынчага - деп харыылаан. 9 Пётр ынчан анаа мынча дээн: Чуге силер Дээрги-Чаяакчынын Сулдезин шенээр деп дугуржуп алганынар ол? Дынна даан, ашаанны ажаап чораан улус эжик аксында келдилер, олар ам сени кодуруп ундуре бээрлер. 10 Ол-ла дораан демги херээжен Пётрнун мурнунга кээп дужуп, амы-тыны усту берген. Аныяк эрлер кирип келгеш, оон олуг чыдарын коргеш, мага-бодун ундуре бергеш, ашаанын чанынга орнукшудуп кааннар. 11 Бузурээннернин догерезин база ону дыннаан шупту улусту улуг коргуушкун хоме апкан.
Бадыткал демдектери болгаш кайгамчык чуулдер
12 Элчиннер чон аразынга хой-ле бадыткал демдектери болгаш кайгамчык чуулдерни кылганнар. Бузурээннер шупту Соломоннун серизинин адаанга чыглып турганнар. 13 Оске улустан кым-даа оларга каттыжарын дидинмээн, а чон оларны мактаар болган. 14 Харын оондаа хой, улам хой улус, эр-херээжени катай-хаара, Дээрги-Чаяакчыга бузуреп, ындыгларнын саны ковудеп-ле олурган. 15 Оон туннелинде улус аарыг кижилерин, чаны-биле эртип бар чыткан Пётрнун оодала холегези оларнын кайы-бирээзинге дээптеринге идегээш, кудумчуже ундуруп, анаа чадыг-дожектерге чыттырып туруп берген. 16 Ол чоок-кавыда хоорайлардан моон чон Иерусалимче соктуп кээп, аараан-даа, буктарга алыскан-даа кижилерин элчиннерге эккээрге, олар шупту экирий бээр болган.
Элчиннерни тудуп хоругдааны
17 А Бурганнын дээди бараалгакчызынын, оон чоок кижилеринин (а олар саддукейлернин шажынчы болуунун улузу чуве-дир) адааргалы иштин ириде берген. 18 Олар элчиннерни тудуп хоругдааш, карачал чоннун кара-бажынынга суп кааннар. 19 Ынчалза-даа дуне када Дээрги-Чаяакчынын толээзи кара-бажын эжиин ажыткаш, оларны ундуре берген. 20 Ол мынча дээн: Бурганнын оргээзинин иштинге туруп алгаш, чаа амыдырал дугайында улуска, чуве арттырбайн, чугаалап беринер! 21 Олар ону дыннааш, эртен эрте Бурганнын оргээзинче кирип, чонну ооредип эгелээннер. А Бурганнын дээди бараалгакчызы болгаш оон чоок кижилери чедип келгеш, дээди иудей Човулелди база Израильдин баштыннарын догерезин чыггаш, элчиннерни эккелзин дээш, кара-бажынче улус чорудупканнар.
Дээди иудей Човулелдин хуралы
22 Ынчалза-даа айбычылар кара-бажынга кээрге, элчиннер тывылбайн барган. Олар оон ээп келгеш, чуу болганын дыннадып: 23 Карабажынга кээп, коорувуске, хаалгазын ыяк быжыы-биле дуглап каан, танныылдар эжик аксында турар болду. Ынчалзажок ажыдыпкаш, оон кымны-даа тыппадывыс - деп харыылааннар. 24 Ындыг состер дыннааш, Бурганнын дээди бараалгакчылары болгаш танныылдар даргазы болган чуулдун аайын тып чадааннар. 25 Оон бир кижи келгеш, оларга: Кара-бажыннап каан улузунар Бурганнын оргээзинде чонну ооредип турлар! - деп дыннаткан. 26 Танныылдар даргазы ынчан улузу-биле кады чоруткаш, элчиннерни эп-чоп-биле эккелген. Улуска даш-биле соктуруп кааптарындан корткаш, олар куш догевээннер.
27 Танныылдар элчиннерни эккелгеш, дээди иудей Човулел мурнунга тургузупканнар. Бурганнын дээди бараалгакчызы оларга: 28 Ол кижинин ады-биле улус ооредирин бис шынгыы хорудувус чоп. Ындыг-даа болза ооредиинерни будун Иерусалимни бир кылдыр нептереткеш, Оон олуму дээш бурууну база бисче чууй каар-дыр силер - дээн. 29 Пётр болгаш оске элчиннер мынчаар харыылааннар: Кижилерге эвес, а Бурганга колдадыр чагыртыр ужурлуг бис. 30 Иисусту белдир-креске хере шаап олурдунер, а ада-огбевистин Бурганы Ону катап диргизип кагды. 31 Израиль чон бачыттарын миннип, Бурганче эглир база бачыттары дээш, оршээл алыр кылдыр Бурган Иисусту, бистин Баштынчывыс болгаш Камгалакчывыс болзун дээш, Бодунун он талазынче ору кодурду. 32 Ол бугунун херечилери - бис-тир бис база Анаа чагыртыр улуска Бурганнын бергени Ыдыктыг Сулде ол-дур. 33 Ону дыннааш, анаа турган Човулел кежигуннери хорадаанындан оду чарлы бер чазып, элчиннерни олурер дей бергеннер.
Гамалиилдин элчиннерни камгалааны 34 Оларнын аразынга бугу улуска хундуткелдиг ном-хоойлу тайылбырлакчызы Гамалиил дээр фарисей турган. Ол дээди иудей Човулелдин мурнунга туруп келгеш, элчиннерни бичии када ундуруптерин дужааган. 35 Оон ол Човулелге мынча дээн: Израиль чон! Бо улусту канчаар деп турарынарны хынамчалыг боданып корунер. 36 Элээн каш чыл бурунгаар манаа бодун ондур улуг кижи кылдыр мегеленген Февда дээрзи турду чоп. Анаа дорт чус хире кижи каттыжа берген болгай. Ынчалза-даа Февданы олуруп каарга, ону эдерген улус догере тарай халчы бергеш, сураг бардылар. 37 Оон соонда чизе уезинде Галилея чурттуг Иуда келгеш, элээн хой улус чыып алгаш, уймээн ундурген ийик чоп. Ол база олуртуп каан, а ону эдергеннер тарай халчы берген. 38 Ынчангаш ам силерге сумем бо-дур: ол улуска дегбейн, сула салыптынар. Бо херек кижилерден унген болза, ол буурап дужер. 39 А бир эвес ол Бургандан келген болза, оларны доктаадып шыдавас силер, харын Бурганга удур апаарынар чадапчок.
40 Олар Гамалиилдин сумезин хулээп алгаш, элчиннерни кыйгырткаш, эттеп-эттеп, Иисустун адын суртаалдаарын хорааш, салып чорудупканнар. 41 Элчиннер Иисус дээш дорамчылал алырынга толептиг болганынга ооруп, дээди иудей Човулелден чоруй барганнар. 42 Олар хун буруде Бурганнын оргээзинге-даа, бажыннар кезип-даа, Иисус дээрге Христос-тур дээн Буянныг Медээни улуска чедирип, суртаалдаарын уламчылап турганнар.
Чеди дузалакчыны шилип алганы
6:1 Бузурээн улустун саны улам ковудеп турда, оларнын аразында грек дылдыг иудейлер тус чернин иудейлеринге чарбыттынып эгелээннер. Хун бурунун чемин улеп турда, оларнын дулгуяк херээженнерин демгилери тоовайн баарын грек дылдыглар чугаалаар болганнар. 2 Он ийи элчин ынчан арткан бугу бузурээннерни чыылдыргаш, мынча дээннер: Бурганнын медээзин суртаалдаар ажылхерээвисти каапкаш, аъш-чем улелгезинче сагыш салыр харыывыс чок-тур. 3 Ынчангаш силернин аранардан Ыдыктыг Сулде болгаш мерген угаанга бургеткен, эки мозулуу билдингир чеди кижиден шилип ап корунер, ха-дунма. Бо албан-хулээлгени оларга даандырар бис. 4 А боттарывыс ургулчу моргуп, Бурганнын медээзин суртаалдап тураалы.
5 Ол саналды шупту чыылган улус чуулзунгеш, Иисуска бузурелге бургеткен, Ыдыктыг Сулдеге башкарткан кижи болур Стефанны, ол ышкаш Филиппти, Прохорну, Никанорну, Тимонну, Парменни болгаш Антиохия чурттуг прозелит* Николайны шилип алганнар. 6 Ол улусту элчиннер мурнунга тургузуптарга, элчиннер оларга холдарын дегзип, моргуп турганнар. 7 Бурганнын медээзи тарап-ла турган, Иерусалимде бузурээннер саны улам ковудеп-ле орган. Бурганнын бараалгакчыларынын аразында безин хой улус бузурелге чагырты берген.
* Прозелит - дурзу-бурганнарга чудуп чорааш, оон соонда иудей чудулгени буруну-биле хулээп алгаш, кыртыжап демдектеттирип алган кижи.
Стефанны тудуп хоругдааны
8 Бурганнын ачы-буяны болгаш кужу бургээн демги Стефан дээр кижи чон аразынга ондур улуг кайгамчык чуулдер болгаш бадыткал демдектерин кылып турган. 9 Кулданыгдан хосталганнар синагогазы дээр синагоганын чамдык кежигуннери: Киринеядан, Александриядан, Киликиядан болгаш Асиядан келген чамдык иудейлер Стефанга удурланып, оон-биле маргыжа бергеннер. 10 Ынчалза-даа Стефан чугаалай бээрге, мерген угаанга болгаш оон аксы-созу-биле чугаалап турган Сулдеге удурланыр харык чок болганнар. 11 Олар ынчан чамдык улусту Стефанга удур нугул кылып: Бис оон Моисейни база Бурганны бак соглеп турганын дыннадывыс - дээр кылдыр будуу когудуп алганнар. 12 Олар ынчалдыр чонну, баштыннарны болгаш ном-хоойлу тайылбырлакчыларын холзедиптерге, демгилери келгеш, Стефанны тудуп хоругдааш, дээди иудей Човулелче аппарганнар. 13 Меге херечилерни эккеп тургузуптарга, олар мынча дээннер: Бо кижи Бурганнын оргээзин база ыдыктыг хоойлуну доктаамал бак соглеп келди. 14 Бис оон: Назарет чурттуг Иисус Бурганнын бо оргээзин бузуп кааптар база Моисейнин биске арттырып каан чанчылдарын оскертиптер - деп турганын дыннаан бис. 15 Дээди иудей Човулелде бугу улус Стефандан карак салбайн кайгап олурган болгаш, оон арны, дээрнин толээзинин арны дег, чырып келгенин коруп каан.
Стефаннын дээди иудей Човулелге чугаазы 7:1 Бурганнын дээди бараалгакчызы ынчан оон: Ол буруудадыышкыннар шынныг бе? - деп айтырган. 2 Стефан мынчаар харыылаан: Ха-дунма болгаш адалар! Мени дыннанарам. Алдарлыг Бурган бистин огбевис Авраамга ол Месопотамияга чурттап турган ойде база оон Харранче коже бээринин мурнуу чарыында кээп козулген. 3 Бурган анаа мынча дээн: Бодуннун черинни база торээннеринни каапкаш, Мээн айтып бээрим чуртче чорувут.* 4 Оон Авраам халдейлернин чуртундан чорупкаш, Харранга чурттай берген. Оон ачазы мочээн соонда, Бурган Авраамны силернин ам чурттап турарынар бо черже кожурупкен. 5 Ол Авраамга хуу ончу кылдыр улдун хире-даа черни манаа бербээн. Ынчалза-даа ол ойде Авраамга ажытол турбаан-даа болза, Бурган бо чуртту анаа болгаш оон уре-салгалынга ээлээр чер кылдыр бээрин аазаан. 6 Бурган анаа мынча дээн: Сээн уре-салгалын оске чуртка кожуртуп келген улус болур-дур. Олар анаа дорт чус чыл иштинде оске чонга чагыртып, кулданыышкын болгаш дарлал адаанга чурттап кээр-дир. 7 Бурган улаштыр мынча дээн: Ынчалза-даа Мен оларны чагырып алган чонну шиидер мен. Оон олар ол чурттан чоруй баарлар база бо черге Менээ могеерлер.** 8 Оон соонда Ол Авраам-биле кыртыжап демдектээр ёзулал-биле шынзыткан дугуржулга-чагыг чарган. Ынчангаш Авраам Исаактын адазы апаргаш, оглун торуттунгенинден сески хунунде кыртыжап демдектээн. Оон соонда Исаак - Иаковтун адазы, а Иаков - он ийи улуг огбенин адазы апарган.
* Э. д. 12:1.
** Э. д. 15:13,14; Хост. 3:12.
9 Демги улуг огбелер бичии дунмазы Иосифке адааргааш, ону Египетче кул кылдыр садыпканнар. Ынчалза-даа Бурган оон-биле кады болган. 10 Ол бугу айыыл-халапты Иосифтен чайлаткаш, анаа мерген угаанны база Египеттин хааны фараоннун эки хамаарылгазын берген. Фараон Иосифти бугу Египеттин база бодунун оргээзинин чагырыкчызы кылып каан. 11 Оон бугу Египетке болгаш Ханааннын черинге аш-чут эгелеп, аажок улуг айыылды халдаткан. Бистин огбелеривис чиир чем тыппайн турганнар. 12 Египетте тараа барын дыннааш, Иаков бистин огбелеривис болур оолдарын ынаар чорудупкан. Оларнын Египетке бир дугаар барганы ол чуве-дир. 13 А олар ийиги удаа кээрге, Иосиф ам-на акыларынга бодунун адын адап, ажыттынган, оон фараон база Иосифтин торелдерин билип алган. 14 Оон соонда Иосиф бодунун ачазы Иаковту болгаш чеден беш кижи санныг бугу торелдерин эккелдирип, улус чорудупкан. 15 Иаков Египетке чедип келген. Анаа ол-даа, бистин огбелеривис-даа олгужеге чурттааннар. 16 Оларнын мага-боттарын Сихемче дедир аппаргаш, Авраамнын Еммор деп кижинин оолдарындан ол черге садып алганы чевегге орнукшудуп кааннар.
17 Бурганнын Авраамга берген аазаашкыны куусеттинер уе чоокшулаан тудум, Египетте бистин чоннун саны оранчок ковудеп олурган. 18 Адак соонда Египетти оске-бир, Иосифти билбес хаан чагыра берген. 19 Ол хаан бистин чонну кара сагыштыы-биле ажыглап, ада-огбевисти каржызы-биле дарлап келген. Ол чаа торуттунген чаштарны безин ундур октаарынче албадап, оларны олумге чыгап турган. 20 Ындыг ойде Моисей - Бурганга тааржыр чаш тол - торуттунген. Баштайгы уш айда ону ачазынын бажынынга ажаап остурген. 21 А фараоннун айтыышкыны-биле чаш толду черге кааптарга, ону фараоннун уруу тып алгаш, бодунун оглу дег азырап доруктурган. 22 Моисей Египеттин бугу-ле мерген угаанын шингээдип алгаш, ажыл-херекке, аас-дылга аажок салым-чаяанныг кижи болган.
23 Ол дортен хар харлапкаш, ха-дунмашкы израиль чонга душкаш кээрин шиитпирлээн. 24 Оларнын бирээзин бастып турарын коргеш, Моисей дора кордурген кижиге болчуп, оон ожээнин негеп, египет кижини олуруп каан. 25 Моисей Бурганнын ону еврейлерге камгалал бээри-биле ажыглап турарын бодунун чону билип каар боор деп бодаан, ынчалза-даа олар билбээннер. 26 Даартазында, ийи еврей аразында чокшуп турда, ол чедип келгеш, оларны эптештирерин кызып: Ха-дунмашкы улус эртип, чуге бот-бодунарны хомудадып турарынар ол? - дээн. 27 Ынчалза-даа чанында эжин хомудаткан кижи Моисейни ынай идипкеш: Кым сени бисти даргалазын азы шиитсин дээш, томуйлап кааныл? 28 Азы дуун египет кижини олургенин дег, мени база олурерин ол бе? - дээн.* 29 Ону дыннааш, Моисей Мадиам дээр черже дезипкен. Ол анаа оске черден келген кижи болуп чурттай бергеш, ийи оолдуг апарган.
*а Хост. 2:13,14.
30 Дортен чыл эрткен соонда, Синай дээр дагдан ырак эвесте ээн куруг ховуга, Моисейнин мурнунга, хып турар тенниг чадан ыяш чалбыыжынга Дээрги-Чаяакчынын толээзи коступ келген. 31 Ону коруп кааш, Моисей аажок кайгап, топтап коору-биле чоокшулап келгеш, Дээрги-Чаяакчынын унун дыннап каан: 32 Мен - сээн огбелерин Бурганы, Авраамнын, Исаактын база Иаковтун Бурганы-дыр мен. Моисей кортканындан сиринейнип, чадан ыяшче караан кодурерин дидинмээн. 33 Дээрги-Чаяакчы анаа мынча дээн: Будунда кеткен идиин ужул, базып турар черин - ыдык чер-дир. 34 Египетте Мээн чонумну дарлап турарын кордум, оон уё-човуурун дыннадым. Ону хостаар дээш, бадып келдим. А ам, Моисей, сени Египетче дедир чорудуп тур мен, бар че.* 35 Ол Моисей дээрге еврейлернин: Кым сени бисти даргалазын азы шиитсин дээш, томуйлап кааныл?** - деп чугаалааш, хулээп корбээни база анаа тенниг чадан ыяшка козулген толээзин дамчыштыр оларга дарга база хостакчы кылдыр Бурганнын чорудуп бергени кижи ол болган.
* Хост. 3:5-10.
** Хост. 2:14.
36 Египеттин черинге, Кызыл далайга база дортен чыл дургузунда ээн кургаг ховуга кайгамчык чуулдер болгаш бадыткал демдектери кылып тургаш, еврейлерни Египеттен ундуре берген Моисей ол болган. 37 Израильдин чонунга: Мени чорудуп бергени дег, Бурган бодунарнын-на ха-дунманар аразындан унген Медээчини силерге чорудуп бээр* - дээн демги-ле Моисей ол болган.** 38 Ээн кургаг ховуга чыылган чонга Бурганнын толээзинин Синай даанга анаа ажыдып берген чувезин чугаалаан кижи ол болган. Дээрги-Чаяакчынын дириг состерин биске дамчыдып бээри-биле хулээп ап тура, огбелеривис-биле кады турган кижи ол болган. 39 Ынчалза-даа огбелеривис анаа чагыртырындан ойталап, хулээп корбээннер база сеткилинде Египетче эгли бергеннер. 40 Олар Ааронга мынча дээннер: Бисти эдертип аппаар бурганнардан кылып берем, чуге дээрге бисти Египеттен ундуруп эккелген демги Моисейнин канчап барганын билбес-тир бис.*** 41 Олар ынчан бугажык хевирлиг дурзу-бурган кылып алгаш, анаа оргул салгаш, боттарынын холу-биле кылган чувезинин мурнунга ооруп-байырлап турганнар. 42 А Бурган огбелеривистен хая корну бергеш, оларнын дээрнин чырымалдарын бурганчыдып, могеер чоруун соксатпайн, каапкаш барган. Медээчилернин номунда ону мынчаар бижээни дег боттанган: Израиль чон! Ээн кургаг ховуга дортен чыл дургузунда Менээ янзы-буру оргулдер кылган ийик сен бе? 43 Силер Молохтун чадырын, бурганынар болур Ремфаннын сылдызын - могеер дээш, кылып алганынар дурзу-бурганнарны ап алгаш чордунар чоп. Ынчангаш Мен силерни Вавилон ындынче шолуптер мен.****
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состерге: Ону дыннап чорунар - деп состерни
немээн.
** Ы. х. к. 18:15.
*** Хост. 32:1.
**** Ам. 5:25-27.
44 Ээн кургаг ховуга огбелеривиске Бурганны херечилээн чадыр турган. Ону Бурганнын Моисейге берген айтыышкынын ёзугаар база анаа коргускен улегери-биле кылган чуве-дир. 45 Огбелеривис ону Моисейден хулээп алгаш, Иисус Навиннин башталгазы-биле оске чоннарнын черинге эккелгеш, ол черни эжелеп алганнар. Бурган ол черге чурттаан чоннарны анаа огбелеривис чоокшулап чеде бээргеле, оон ундур сывырып турган. Демги чадыр ол чуртка Давидтин хааннаан уезинге чедир арткан. 46 Бурган Давидче ээ корунген, а ол Израиль чоннун Бурганынга оргээ тудар чопшээрел бээрин Оон дилээн. 47 А Оон ол оргээзин Соломон туткан. 48 Ындыг-даа болза Дээди Оруку кижи холу-биле туткан оргээлерге чурттавас, ол дугайында Бурган медээчини дамчыштыр мынча дээн: 49 Дээр - Мээн дужулгем, а чер - Мээн буттарым адаа-дыр. Силер Менээ кандыг оргээ тудуп шыдаар силер? - деп, Дээрги-Чаяакчы чугаалаан, - азы мээн амыр-дыш коор черим каяа туруп боорул? 50 Ол бугуну Мээн холум чаяаган эвес чуве бе?*
* Ис. 66:1,2.
51 Чоруу хейлер! Бурганнын мурнунга чурээ болгаш кулаа-биле арыг эвестер! Ургулчу-ле Ыдыктыг Сулдеге удурланып чоруур-дур силер, огбелеринер кандыг чораан ийик, силер база ындыг силер. 52 Огбелеринерге истедип сурдурбээн чангыс-даа медээчи турган ийикпе? Бурганга шынчы Кижинин чедип кээрин баш бурунгаар медеглээн улусту олар олуруп турдулар, а ам силер Ону садыпкаш, олуруп кагдынар. 53 Бурганнын толээлеринден Оон ыдыктыг хоойлузун алдынар, ынчалза-даа анаа чагыртпайн бардынар.
Стефанны даш-биле соп олургени
54 Иудей баштынчылар ону дыннааш, хорадаанындан диштерин кыжырадып турганнар. 55 А Стефан Ыдыктыг Сулдеге бургедипкеш, дээрже топтап коргеш, Бурганнын алдарын болгаш Бурганнын он талазында турар Иисусту коруп каан. 56 Ынчан ол: Дыннанар, мен ангайып ажыттына берген дээрни болгаш Бурганнын он талазында турар Кижи амытан Оглун коруп тур мен-дээн. 57 Олар ынчан кулактарын дуй тудуп, алгыржып-кышкыржып унгеннер, оон Стефанче хоме шурай бергеннер. 58 Олар ону хоорай даштынче ундур соорткеш, даш-биле соп эгелээннер. Ону буруудаткан херечилер каъттангыларын Савл дээр аныяк эрнин буттарынын баарынга каап, кадартып кааннар. 59 Олар Стефанны даш-биле соп турда, Стефан: ДээргиЧаяакчы Иисус! Мээн амы-тыным хулээп ал! - деп моргуп турган. 60 Оон дискектенип олуруп алгаш, ыыткыр ун-биле: Дээрги-Чаяакчы, бо бачыды дээш, оларны буруудатпайн кор! - деп чугаалаан соонда, Стефаннын амы-тыны усту берген.
Бузурээн улусту истеп сургени
8:1 Савл Стефанны олургенин чопсунген чуве-дир. Ол хунде Иерусалимнин Бурганга бузурээннер ниитилелинге удур аажок улуг истеп суруушкун эгелээн болгаш, элчиннерден оске бузурээн улустун шуптузу Иудея биле Самарияже тарап чоруй барган. 2 Бурганга бердинген улус Стефанны ажаап кааш, оон ажыын ажып, ыы-сыызын топ пат болганнар. 3 А Савл бузурээннерни чок кылыр дээш, кызыдып эгелээн: ол бажыннар эргий кезип, эр, херээжен улусту тудуп хоругдааш, кара-бажынче киир октап турган.
Филипптин Самарияга суртаалдааны
4 А тарап чоруткан улус чедип барган черлеринге Буянныг Медээни суртаалдап турган. 5 Биеэги бир Филипп дузалакчы Самариянын кол хоорайынга келгеш, Христос дугайында суртаалдап эгелээн. 6 Чон Филипптин чугаазын дыннааш база оон кылып турары кайгамчык чуулдерин коргеш, олче кичээнгей салып эгелээн. 7 Чуге дээрге хой-ле букшуураан улустун буктары алгы-кышкы-биле унуп, хой-ле чартыктаан болгаш бертик-бежел улус экирип турар болган. 8 Ол хоорайнын чурттакчылары аажок оорээннер.
9 А ол хоорайга бодун ондур улуг кижи кылдыр санаар, оон мурнунда-ла каран корнур чоруу-биле Самария чурттугларны кайгаткан Симон дээр кижи турган. 10 Бугу улуг-биче улус ону магадап дыннап: Бо кижиде Ондур улуг куш дээр Бурганнын кужу бар-дыр - деп турганнар. 11 Ол бодунун илби-шидизи-биле хамыкты кайгадып шаг болган болгаш, улус ону тооп дыннаар турган. 12 Ынчалза-даа хоорайнын чурттакчылары Бурганнын Чагыргазы болгаш Иисус Христостун дугайында суртаалдаан Филиппке бузурей берген соонда, хой эр, херээжен улус сугга суктуруп алганнар. 13 Симон база бузурей бергеш, сугга суктуруп алган. Ол ургулчу-ле Филипптен чыда калбайн, эдерип, оон кылып турганы ондур улуг бадыткал демдектери болгаш кайгамчык чуулдерни коргеш, магадаар болган.
14 Самариянын чурттакчылары Бурганнын медээзин хулээп алганын дыннааш, Иерусалимге турган элчиннер оларже Пётр биле Иоанны чорудупканнар. 15 Олар баргаш, ам чаа бузурээн улус Ыдыктыг Сулдени алыр кылдыр, олар дээш, моргуй бергеннер. 16 Чуге дээрге бузурээннер Дээрги-Чаяакчы Иисустун ады-биле сугга суктуруп-даа алган болза, Ыдыктыг Сулде оларнын кайызынче-даа бадып келбээн турган. 17 Ынчан Пётр биле Иоанн оларга холдарын дээскеннер, оон олар Ыдыктыг Сулдени хулээп алганнар. 18 Элчиннер улуска холдарын дегзирге-ле, Ыдыктыг Сулденин бадып кээп турарын коруп кааш, Симон элчиннерге акша саналдап: 19 Холдарым дээскеним кижиже Ыдыктыг Сулде бадып кээр кылдыр, менээ база ындыг куштен беринерем - деп дилег кылган. 20 А Пётр анаа мынча дээн: Бурганнын ачы-буян хайырлалын акша-биле садып ап шыдаар мен - деп бодапкан болзунза, акшан сээн-биле кады хайлып чиде берзин! 21 Бистин бараан болуушкунувуска киржир улуг-хуун чоктур, чуге дээрге сээн чурээн Бурганнын мурнунга шынчы эвес-тир. 22 Ол бузудун дээш, буруун билин база Дээрги-Чаяакчыга тейле, канчап билир, Ол ындыг бодалдарынны оршээр чадавас. 23 Ажыг адааргал иштин долганын база кара сагышка туттурганынны коруп тур мен. 24 Симон ынчан: Силернин чугаалаанынар ышкаш, хайлып чиде бербес кылдыр, мен дээш, Дээрги-Чаяакчыга моргуп корунер - деп харыылаан.
25 А элчиннер ол черге боттарынын херечи болган бугу чувезин улуска чугаалап, Дээрги-Чаяакчынын медээзин суртаалдааш, Иерусалимче ээп келгеннер. Орук ара олар Самариянын хой-ле суурларынга Буянныг Медээни медеглеп чорааннар.
Филипп болгаш эфиоп дужумет
26 А Филиппке Дээрги-Чаяакчынын толээзи мынча дээн: Догерингеш, мурнуу чукче, Иерусалимден Газа хоорай баар кагдынган ээн орукче чорувут. 27 Ол догертингеш, чорупкан. Ынчан бир-ле эфиоп кижи - Эфиопиянын кандакиязы дээр кадыннын ызыгууртан дужумеди болгаш оон эртине-байлаанын кадагалакчызы - Бурганга могейип, Иерусалимге четкеш келген соонда, 28 ол-ла орук-биле чанып олурган. Эфиоп бодунун чуузазынга саадапкаш, Исаия медээчинин номун номчуп чораан. 29 Ыдыктыг Сулде Филиппке мынча дээн: Чуузага чеде бергеш, оон чаны-биле базып олур. 30 Филипп чуузага чеде бергеш, бир-ле кижинин Исаия медээчини номчуп турарын дыннап каан. Номчаан чуулунернин утказын билип турар-дыр силер бе? - деп, Филипп айтырган. 31 Кандыг-бир кижи тайылбырлап бээр болза дээрден башка, канчап билип алыр кижи мен? - деп, демгизи харыылааш, чуузага кады олурарынче Филиппти чалаан. 32 Дужуметтин Бижилгеден номчуп олурган черинде мынча дээн болган: Ол догерери-биле аппар чыдар дотпе-хураган дег болган база дугун кыргыыр дээн хойнун чопшулу дег, чангыс-даа сос этпээн. 33 Ону дора коруп, чоптуг шуугу кылырындан ойталааннар. Оон салгалынын дугайында кым тайылбыр кылып шыдаарыл? Ам Оон амыдыралын черден алгаш баар болгай.* 34 Дужумет Филипптен: Айтып берип корем, медээчи мында кымнын дугайында чугаалаан чоор: бодунун дугайында бе азы оске кандыг-бир кижи дугайында бе? - деп айтырган. 35 Филипп ынчан чугаалап эгелээш, Бижилгенин ол черинден эгелээш, Иисус дугайында Буянныг Медээни анаа медеглей берген.
* Ис. 53:7,8.
36,37 Чоруп-ла оргаш, олар сугга чедип келгеннер. Дужумет мынча дээн: Корем, суг бо-дур. Мээн сугга суктуруп аарымга чуу шаптыктап турарыл?* 38 Ол чуузазын доктаадырын дужааган. Оон Филипп биле дужумет сугну сузуп кире бээрге, Филипп ону сугга суккан. 39 Олар сугдан унуп кээрге, Дээрги-Чаяакчынын Сулдези Филиппти алгаш, чиде берген.** Дужумет бодунун оруун оорушку-маннайлыг уламчылап чорупкан, а Филиппти оон соонда черле коруп корбээн. 40 А Филипп Азот хоорайга чеде хона бергеш, оон Кесарияга чеде бергижеге, таварып эрткени бугу хоорайларга Буянныг Медээни суртаалдап чораан.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бар: Филипп: Сеткилинер
ханызындан бузурээр болзунарза, болдуна бээр - деп харыылаан. А
дужумет мынча дээн: Иисус Христос - Бурганнын Оглу ылап дээрзинге бузуреп тур мен - деп
состер эн бузурелдиг грек созуглелдерде таварышпайн турар.
** Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Дээрги-Чаяакчынын
Сулдези Филиппти алгаш, чиде берген эвес, а: Ыдыктыг Сулде
дужуметче бадып келген, а Филиппти Дээрги-Чаяакчынын толээзи
алгаш барган - деп бижээн.
Савлды Бурганче ээлдиргени
9:1 Ол аразында Савл Дээрги-Чаяакчынын оореникчилеринге кыжанып, оларнын амы-тынынга чедерин бар шаа-биле кызып турган. Ол Бурганнын дээди бараалгакчызынга чеде бергеш, 2 Дамаскынын синагогаларынга коргузери-биле бижээн чагааларны дилеп алган. Иисустун ооредиин эдерген улусту Савл Дамаскыдан тып алыр болза, оларны эр-херээжен деп ылгавайн, хулуп-бектээш, Иерусалимче эккеп болур деп чопшээрелди чагааларда берген болган. 3 Савл Дамаск хоорайже чоокшулап бар чыдырда, хенертен ону дээрден чырык хоме чырыдыпкан. 4 Ол черже кээп ушкаш: Савл! Савл! Мени чуге истеп суруп тур сен? - дээн ун дыннап каан. 5 Ол: Силер кым силер, Дээрги? - дээн. Ун: Мен - сээн истеп суруп турарын Иисустур мен-деп харыылаан.* - 6 А ам туруп келгеш, хоорайже чорувут. Анаа баарынга, сээн ам чуну кылыр ужурлуунну улус чугаалап бээр. 7 Савл-биле кады чораан улус дылдары кожуп калган турган: олар унну дыннаарын дыннааннар, ынчалза-даа кымны-даа корбээннер. 8 Савл черден туруп келген, ынчалза-даа карактарын ажыдыптарга, ол чуну-даа корбес апарган бооп-тур. Ынчангаш оон-биле кады чораан улус ону холундан четкеш, Дамаскыже аппарганнар. 9 Оон карактары уш хун дургузунда согур хевээр турган, ынчан ол чуну-даа ижип-чивээн.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состерге: Сени сурген кымчыже бажын чайгаш, хей-ле бодунга хора чедирер сен. Ол коргуп-суртеп, мынча дээн: Дээрги, чуну кылырын дужаар силер? Дээрги-Чаяакчы анаа мынчаар харыылаан...-деп состерни немээн.
10 Дамаскыга Иисуска бузурээн Анания дээр кижи турган. ДээргиЧаяакчы анаа ажыдыышкын кылып: Анания! - дээн. Оозу: Дээрги-Чаяакчы, мында мен! - деп харыылаан. 11 Дээрги-Чаяакчы анаа мынчаар айыткан: Бо дораан Дорт дээр кудумчуга бар, оон Иуданын бажынындан Тарс хоорай чурттуг Савл дээр кижини айтыр, ол ам ында моргуп турар-дыр. 12 Савл Менден ажыдыышкын алган: чедип келгеш, холдарын анаа дээскеш, оон карактарын экиртип бээр Анания дээр кижини корген. 13 Анания мынчаар харыылаан: ДээргиЧаяакчы, мен ол кижи дугайында база Иерусалимде Сээн улузунга удур оон кылганы эндерик бузуттуг уулгедиглер дугайында хой улустан дыннаан мен. 14 А бээр кээрде, ол Сээн адынга бузурээр бугу улусту тудуп хоругдаар эргени Бурганнын дээди бараалгакчызындан дилеп алгаш, чедип келген-дир. 15 Ынчаарга Дээрги-Чаяакчы анаа: Ынаар бар, чуге дээрге ол кижи - Мээн шилип алган чепсээм-дир. Ол Мээн адымны оске чоннарнын, хааннарнын болгаш израиль чоннун мурнунга медеглээр. 16 Мээн адым ужун оон ам кайы хире хилинчек коорун Бодум анаа айтыр мен - дээн.
17 Анания чорупкаш, ол бажынче кире бергеш, Савлга холдарын дээскеш: Дунмам Савл! Бээр кел чорунда, сенээ уткушкан ДээргиЧаяакчы Иисус сээн карактарын катап коре берзин дээш база Ыдыктыг Сулде сени бургезин дээш, мени сенче чорудупту - дээн. 18 Ол дораан Савлдын карактарындан балык казырыы дег чуве адырлып кээп душкен соонда, оон согуру эттине берген. Ол туруп келгеш, сугга суктуруп алган. 19 А оон соонда Савл чемненип аарга, кужу катап эглип келген.
Савлдын Дамаскыга суртаалдааны
Савл Иисустун оореникчилери-биле кады Дамаскыга каш хонган. 20 Ол синагогаларга Иисус дээрге Бурганнын Оглу дээрзин дораан суртаалдап эгелээн. 21 Ону дыннаан улус шупту кайгап: Иерусалимге Иисуска бузурээн улусту чок кылырын кызып турган кижи ол эвес чуве бе? Оларны тудуп хоругдааш, Бурганнын дээди бараалгакчыларынче аппаар дээш, ол бээр кел чораан эвес чуве бе? - деп турганнар. 22 А Савлдын чугаазы улам куштуг, улам барымдаалыг болу берип, Иисус дээрге Христос дээрзин ол шынзыдарга, Дамаскыда чурттаан иудейлер удурланыр аайын тыппайн турганнар.
23 Элээн ур уе эрткенде, иудейлер ону олурер дээш, сулчээ кылганнар. 24 Ынчалза-даа Савл оларнын ол сагыжын билип каан. Олар ону олурер дээш, дун-хун дивейн, хоорай хаалгазын кадаргаш турупканнар. 25 А Савлдын оореникчилери дуне када келгеш, ону аргаан хааржакка олурткаш, хоорай ханазынын кырынче кодургеш, оон артынче бадырыпканнар.
Савл Иерусалимде
26 Савл Иерусалимге келгеш, Иисустун оореникчилеринге каттыжып аарын оралдашкан. Ынчалза-даа олар шупту оон оореникчи апарганынга бузуревейн, коргар болганнар. 27 Варнава ынчан ону эдертип алгаш, элчиннерге келгеш, Савлдын орукка чорааш, ДээргиЧаяакчыны коргенин, Дээрги-Чаяакчынын оон-биле канчаар чугаалашканын база Иисустун ады-биле оон Дамаскыга кайы хире дидим суртаалдаанын оларга чугаалап берген. 28 Савл олар-биле кады артып калгаш, Иерусалимни хостуг эргий кезип, Дээрги-Чаяакчынын адыбиле дидим суртаалдап турган. 29 Ол грек дылдыг иудейлер-биле чугаалажып тургаш, олар-биле маргыжыпкан, а олар ону олурер деп барганнар. 30 Бузурээр эш-оору ону билип кааш, Савлды Кесарияже аппаргаш, оон Тарсче чорудупканнар.
31 Бугу Иудеяга, Галилеяга база Самарияга Бурганга бузурээннер ниитилелинге амыр-тайбын дужуп, ол быжыгып олурган. Бузурээн улус Дээрги-Чаяакчыны хундулеп, Оон коргуп чурттаар боорга база Ыдыктыг Сулде оларны сорук киирерге, оореникчилернин саны ковудеп кел-ле чыткан.
Пётрнун Енейни экирткени
32 Аян-чоруун уламчылап, хоорайларны эргий кезип чорааш, Пётр Лиддада чурттаан бузурээн улуска душчуп чеде берген. 33 Ол анаа мунчурап аарааш, сес чыл дургузунда дожээнден турбайн чыткан Еней дээр кижини тып алган. 34 Пётр ол кижиге: Еней! Иисус Христос сени экиртир деп тур. Тургаш, дожээн дуруп ал - дээн. Еней олла дораан туруп келген. 35 Лидда биле Сароннун бугу чурттакчылары оон экирээнин коргеш, Дээрги-Чаяакчыга бузурей бергеннер.
Пётрнун Тавифаны диргискени
36 Иоппия хоорайга Иисустун бир кыс оореникчизи турган. Оон адын Тавифа азы Элик дээр турган. Ол буянныг херектер кылып, ядыыларга хой хайырлал берип чораан кижи чуве-дир. 37 Ол хуннерде Тавифа аарааш, олген болган. Оон мага-бодун чуггаш, бажынынын кырыкы орээлинче салып кааннар. 38 А Лидда Иоппиянын чоогунга турган, ынчангаш бузурээннер Пётрнун Лиддада келгенин дыннааш, олче ийи кижи чорудупкаш: Дораан биске кээп корунер! - деп ээрежип дилээннер.
39 Пётр догертингеш, олар-биле кады чорупкан. Ол чедип кээрге, ону кырында орээлче киире бергеннер, а бугу дулгуяк кадайлар ону углеп келгеш, олар-биле кады турган уезинде Эликтин даарап берген хойленнерин болгаш оске-даа хевин ыы-сыылыг коргузуп турганнар. 40 Пётр оларнын догерезин орээлден ундурупкеш, дис кырынга олура душкеш, моргуп эгелээн. Оон олген кижиже эргилгеш: Тавифа, тур! - дээн. Олхерээжен карактарын ажыдып келгеш, Пётрну коруп кааш, ковайып келген. 41 Пётр олче холун сунгаш, тургузуп алган. Оон ол бузурээннер болгаш дулгуяк кадайларны кый депкеш, Тавифа дириг дээрзин оларга коргускен. 42 Олболуушкун бугу Иоппияга билдингир апарган болгаш, хой улус Дээрги-Чаяакчыга бузурей берген. 43 А Пётр Иоппияга элээн хой хун чурттаан. Ол алгы-кеш эттээр Симоннун бажынынга турган.
Корнилийге Бургандан келген ажыдыышкын
10:1 Кесарияга Корнилий деп аттыг, рим шеригнин Италий дээр полкузунун чус шериг баштынчызы кижи турган. 2 Оон бодудаа, ог-булези-даа Бурганны аажок хундулээр, Анаа бердинген улус турган. Ол ядыыларга хой хайырлал бээр, Бурганга ургулчу моргуур кижи чуве-дир. 3 Бир-ле катап хундускунун уш шак чедип турда, анаа Бургандан ажыдыышкын болган. Анаа чедип келгеш: Корнилий! - дээн Бурганнын толээзин ол тода коруп каан. 4 Корнилий корга берип, олче корунгеш: Дээрги-Чаяакчы, чуу ирги? - дээн. Бурганнын толээзи: Моргулдер болгаш ядыыларга хайырлалдарынны Бурган сактып алган-дыр. 5 Ам Пётр деп адаткан Симонну эккээр кылдыр Иоппияже улустан айбылавыт. 6 Ол кижи далай эриинде бажынныг алгы-кеш эттекчизи Симон сугда турар-дыр* - деп харыылаан. 7 Корнилий-биле чугаалашкан Бурганнын толээзи чоруй баарга, ол бодунун ийи чалчазын болгаш бодунун чанынга турар хулээлгелиг, Бурганга бердинген бир шеригни кый деп алган. 8 Ол чуу болганын, чуве арттырбайн, чугаалааш, оларны Иоппияже чорудупкан.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состерге: Сени база бугу ог-буленни камгалаар состерни ол сенээ чугаалап бээр - деп состерни немээн.
Пётрга Бургандан келген ажыдыышкын
9 Даартагы хуннун дуъш уезинде, ол улус хоорайга чоокшулап кел чыдырда, Пётр бажын кырынче моргуп уне берген. 10 Ол аштааш, чемнениксей берген. Чем хайнып турар аразында, анаа Бургандан ажыдыышкын келген. 11 Пётр ангайып ажыттына берген дээрни база дорт ужундан агаарга тудуп алгаш, черже бадырып олурар улуг поске домей бир-ле чувени коруп каан. 12 Ол посте янзы-буру дорт даванныг-даа, соястаар-даа дириг амытаннар база азырал эвес куштар бар болган. 13 Оон бир-ле ун дынналып, анаа: Пётр, туруп келгеш, оларны догергеш, чи - дээн. 14 Ынчалза-даа Пётр: Черле хоржок, Дээрги-Чаяакчы! - деп харыылаан. - Мен кажан-даа бужар, арыг эвес чуве чип корбээн мен. 15 Ун ынчан база катап чугаалааш, анаа мынча дээн: Бурганнын арыглап каан чувезин арыг эвес дивейн чор. 16 Уш удаа ынчанган соонда, пос катап дээрже кодурлуп уне берген.
17 Пётр Бургандан ол чуу уткалыг ажыдыышкын болганын аайын тыппайн турда, Корнилийнин айбылаан улузу Симоннун бажыны кайдаазын айтырып четкеш, хаалга чанынга доктаай бергеннер. 18 Олар: Пётр деп аттыг Симон мында бар бе? - деп ыыткыр айтырганнар. 19 Пётр Бургандан ажыдыышкын дугайында боданып турар аразында, Ыдыктыг Сулде анаа мынча дээн: Симон, сени уш кижи дилеп тур. 20 Доп-дораан адаанче дуже бер. Бичии-даа чигзинмейн, ол улус-биле кады чорувут, чуге дээрге оларны Мен чоруттум. 21 Пётр адаанче дужуп келгеш, ол улуска: Дилеп турар кижинер мен-дир мен. Кандыг херектиг келдинер? - дээн. 22 Олар мынчаар харыылааннар: Бисти Бурганга бердинген база Оон коргар, бугу иудейлернин хундулээри Корнилий дээр чус шериг баштынчызы кижи чорутту. Анаа Бурганнын ыдыктыг толээзи силерни бодунун бажынынче чалап алгаш, чугаа-созунерни дыннаарын дужааган-дыр. 23 Пётр ынчан оларны бажынче чалааш, аалчыларын ашкарып-чемгерген.
Пётр Корнилийнин бажынында
Даартазында хундус Пётр догертингеш, олар-биле кады чорупкан, Иоппиядан чамдык бузурээннер база ону эдерип чорупканнар. 24 Оон бир хун эрткенде, олар Кесарияга чедип келгеннер. Корнилий торелдерин болгаш чоок эш-оорун чыып алгаш, оларны манап турган. 25 Пётр бажынче кирип олурда, Корнилий ону уткааш, оон мурнунче кээп дужуп, могейген. 26 Ынчалза-даа Пётр ону кодургеш: Турунар! Мен бодуун кижи-дир мен - дээн. 27 Оон ол Корнилийбиле чугаалашпышаан, бажынче кирип келгеш, ында хой улус чыылганын коруп каан.
28 Пётр оларга мынча дээн: Иудей кижинин оске аймак-чон улузубиле харылзажыры база оларнын бажынынга кирери хоруглуг дээрзин билир силер. Ынчалза-даа Бурган менээ Кымны-даа бужар, арыг эвес деп болбас ужурлуг сен деп айыткан. 29 Ынчангаш мени чалап, улус кээрге, удур чуве чугаалавайн, чедип келдим. Мени чуге келдирткенинерни ам айтырып корейн. 30 Корнилий мынча дээн: Мен дорт хун бурунгаар, бо ойде,* бажынымга моргуп олурган мен, душтекинин уш шак уези турган чуве. Хенертен мээн мурнумга чайынналчак чырык хептиг кижи коступ келген. 31 Ол мынча дээн: Корнилий, Бурган моргулун дыннаан-дыр база ядыыларга хайырлалдарын сактып алган-дыр. 32 Ынчангаш Пётр деп аттыг Симонну сурдуруп, Иоппияже улустан чорудувут. Ол далай эриинде бажынныг алгы-кеш эттекчизи Симон сугда аалдап турар-дыр. 33 Мен ол дораан силерни сурдуруп, улус чорудуптум, чедип келгенинер кончуг эки-дир. Дээрги-Чаяакчынын силерге Чугаала деп дужааган бугу чувезин дыннаар дээш, бис ам шупту мында, Бурганнын мурнунда турарывыс бо-дур.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Бо ойде эвес, а Бо ойге чедир шээрленгеш деп бижээн.
Пётрнун Буянныг Медээни суртаалдааны
34 Пётр ынчан чыылган улуска чугаалап эгелээн: Бурган улусту ангылай корбес дээрзин ам-на билдим. 35 Кандыг-даа чоннун иштинден Ону хундулээр база чоптуг чорукту сагыыр улус Оон сеткилинге кирер-дир. 36 Бурганнын израиль чонга чорудуп бергени медээ дугайында билир силер. Амыр-тайбын дугайында Буянныг Медээзин Ол бугуденин Дээрги-Чаяакчызы Иисус Христостун аксы-биле медегледи. 37 Иоаннын суртаалдааны сугга суктуруушкун соонда, Галилеядан эгелээш, бугу Иудеяга чуу болуп турганын билир силер. 38 Бурган Назарет чурттуг Иисусту шилип алгаш, Ыдыктыг Сулде биле кушту Анаа хайырлаан. Бурган Иисус-биле кады болган, ынчангаш Иисус буянныг херектер кылып, эрликтин салдарынга алыскан улустун догерезин экиртип, чер болганга чоруп турган. 39 Бис Иисустун иудейлер чуртунга база Иерусалимге кылып турган бугу чуулдеринин херечилери бис. Иудейлер Ону ыяшка кадай шаап олургеннер. 40 Ынчалза-даа Бурган Иисусту ушку хунде катап диргискеш, Ону улуска косту бээр кылыпкан. 41 Бугу чон эвес, а Бурганнын баш удур шилип алган херечилери, бис Ону кордувус. Ол катап дирлирге, Оон-биле кады аштанып-чемненип турдувус. 42 Ол биске улуска суртаалдаарын база дириглерни-даа, олуглерни-даа шиитсин дээш, Бурганнын салып кааны шииткекчи - Ол Боду дээрзин херечилээрин дужааган. 43 Бугу медээчилер Оон дугайында херечилеп, Анаа бузурээн кижи бурузунун бачыттарын Оон ады-биле оршээрин бадыткап турганнар.
44 Пётр ону чугаалап турда-ла, оон суртаалын дыннап турган шупту улусче Ыдыктыг Сулде бадып келген. 45 Пётр-биле кады келген кыртыжап демдектеткен иудейлерге хамааржыр бузурээннер Ыдыктыг Сулденин ачы-буян хайырлалын оске чоннар улузунче база синниктир токкенин коргеш, кайгап калганнар. 46 Чуге дээрге олар дыннаарга, демги улус билдинмес дылдарда чугаалажып, Бурганны алдаржыда берген чуве-дир. Пётр ынчан мынча дээн: 47 Бо улус Ыдыктыг Сулдени бис ышкаш алды чоп! Ындыг болганда оларнын сугга суктурарын хоруп болур бе? 48 Пётр оларга Иисус Христостун ады-биле сугга суктурарын дужааган. Оон демги улус Пётрдан ам-даа каш хун иштинде олар-биле артарын дилеп турганнар.
Пётрнун Иерусалимнин Бурганга бузурээннер ниитилелинге чугаазы
11:1 Оске чоннар улузу база Бурганнын медээзин хулээп алганын элчиннер болгаш бугу Иудеяда бузурээн улус дыннап каан. 2 Ынчангаш, Пётр Иерусалимге чедип кээрге, чамдык кыртыжап демдектеткен бузурээннер ону буруудады берген. 3 Олар: Сен кыртыжап демдектетпээн улус бажыннары кирип, олар-биле кады чемнендин - деп турганнар. 4 Пётр ынчан болган чуулду бирден бирээ чокка чугаалап эгелээн: 5 Мен бир-ле катап Иоппия хоорайга моргуп олургаш, Бургандан ажыдыышкын алдым. Дорт ужундан туткаш, дээрден бадырып олурар улуг поске домей бир-ле чуве кордум. Ол чуве менээ чоокшулап кээрге, 6 ынаар бакылапкаш, азырал болгаш черлик дорт даванныг-даа, соястаар-даа дириг амытаннарны, азырал эвес куштарны коруп кагдым. 7 Оон менээ: Пётр, туруп келгеш, оларны догергеш, чи - дээн ун дыннап кагдым. 8 Мен: Черле хоржок, Дээрги-Чаяакчы! Мен кажан-даа бужар азы арыг эвес чуве чип корбээн мен - деп харыыладым. 9 Дээрден ун база катап чугаалады: Бурганнын арыглап каан чувезин арыг эвес дивейн чор. 10 Болган чуул уш катап катаптады. Оон ол бугу дээрже катап кодурлуп уне берди. 11 Таптыг-ла ол ойде бистин аалдап турганывыс бажын чанынга Кесариядан менче чоруткан уш кижи чедип келген. 12 Ыдыктыг Сулде менээ бичии-даа чигзинмейн, ол улус-биле кады чоруурун айыткан. Бурганга бузурээн ол алды кижи база мени эдерип чорупкан, оон бис Корнилийнин бажынынга чеде бердивис. 13 Ол биске бодунун бажынынга келген Бурганнын толээзин коргенин чугаалады. Бурганнын толээзи анаа: Пётр деп аттыг Симонну сурдуруп, Иоппияже улустан чорудувут. 14 Сени болгаш бугу ог-буленни камгалаар состерни ол сенээ чугаалап бээр - дээн болду.
15 Мен чугаалап эгелээримге, Ыдыктыг Сулде, эгезинде бисче ышкаш, оларже база бадып келди. 16 Мен ынчан Дээрги-Чаяакчынын: Иоанн сугга суп турган, а силерни Ыдыктыг Сулдеге сугар-дыр - дээнин сактып келдим. 17 Ынчангаш Дээрги-Чаяакчы Иисус Христоска бузурей бээривиске, биске бергени ачы-буян хайырлалын Бурган оске чоннар улузунга база берген болганда, Анаа удурланыр хире чуу ындыг кижи мен? 18 Ону дыннааш, олар оожургай берип, Бурганны алдаржыдып: Оске чоннар улузу база монге амыдыралды алзын дээш, Бурган оларга база бачыттарын миннип, Бодунче эглип кээр арганы хайырлаан-дыр - дижип турганнар.
Антиохиянын Бурганга бузурээннер ниитилели
19 Стефан олген соонда эгелээн истеп суруушкуннерден дескеш, тарай берген бузурээннер Финикияга, Кипрге болгаш Антиохияга чеде бергеннер. Олар Буянныг Медээни чугле иудейлерге медеглеп чорааннар. 20 Ындыг-даа болза оларнын Кипрде болгаш Киринеяда чурттаан чамдыызы Антиохияга келгеш, Дээрги-Чаяакчы Иисус дугайында Буянныг Медээни оске чоннар улузунга база медеглеп турганнар. 21 Дээрги-Чаяакчынын кужу олар-биле кады болуп, дыка хой улус бузурээш, Дээрги-Чаяакчыже эгли берген.
22 Ол дугайында чугаа-соот Иерусалимнин Бурганга бузурээннер ниитилелинге дынналырга, олар Антиохияже Варнаваны чорудупканнар. 23 Варнава ынаар четкеш, Бурганнын ол улуска коргускен авыралын коргеш, аажок ооруп, Дээрги-Чаяакчыга сеткилдин ханызындан бердинер база шынчы боор кылдыр оларны сорук киирип турган. 24 Чуге дээрге ол Ыдыктыг Сулдеге база бузурелге бургеткен, буянныг кижи чуве-дир. Дыка хой улус Дээрги-Чаяакчыны эдерип, Анаа бузурей берген. 25 Варнава оон Тарсче Савлды дилеп чорупкаш, 26 ону тып алгаш, Антиохияга эккелген. Олар анаа Бурганга бузурээннер ниитилелинге будун чыл дургузунда артып калгаш, дыка хой улусту ооредип турганнар. Иисуска бузурээн улусту эн баштай Антиохияга христианнар деп адай берген.
27 Ол ойде Антиохияже Иерусалимден Бурганнын медээчилери чеде бергеннер. 28 Оларнын бирээзи, Агав дээр кижи, туруп келгеш, Сулденин сорук кииргени-биле бугу делегейге улуг аш болурун медеглээн (ол аш-чут Клавдий императорнун уезинде болган чуве-дир). 29 Бузурээн кижи бурузу ынчан бодунун шыдаар шаа-биле Иудеяда ха-дунмаларынче дузаламчы чорударын шиитпирлээн. 30 Олар ынчалдыр кылгаш, чыып алган акшазын Варнава биле Савлды дамчыштыр Иудеяда Бурганга бузурээннер ниитилелинин удуртукчуларынче чорудупканнар.
Иаковту олургени, Пётрну тудуп хоругдааны
12:1 Барык ол ойде Ирод хаан* Бурганга бузурээннер ниитилелинге хамааржыр чамдык улусту истеп суруп эгелээн. 2 Ол Иоаннын акызы Иаковту хылыш-биле шанчып олурерин дужааган. 3 Иудейлерге ол чорук тааржырын коргеш, Пётрну база тудуп хоругдап алган (ынчан хаарган далганнар байырлалынын хуннери турган чуве-дир). 4 Ирод Пётрну тудуп хоругдааш, ону кара-бажынче киир октааш, ээлчег бурузу дорт кижилиг болур дорт болук шеригге ону ээлчежип кадарарын дужааган. Чуге дээрге Ирод хосталыышкын байырлалынын соонда ону шиидери-биле чон мурнунга ундуруп кээр бодаан. 5 Пётрну кара-бажынга суккаш, кадартып каан, а бузурээннер ол дээш, Бурганга карак кызыл моргуп турганнар.
* Ирод Агриппа бирги - Улуг Ирод хааннын оглунун оглу, бистин эранын 41-44 чылдарында Иудея биле Самариянын хааны.
Пётрну хостааны
6 Иродтун ону чон мурнунче ундуруп кээр деп турганы хуннун будуузунде дуне Пётр ийи илчирбе-биле демирледип алгаш, ийи шериг аразынга удуп чыткан, а кара-бажыннын эжиин танныылдар кадарып турган. 7 Хенертен Дээрги-Чаяакчынын толээзи чедип келгеш, кара-бажын иштин чайынналдыр чырыдыпкан. Дээрнин толээзи Пётрнун быктынче идип, ону оттурупкаш: Дурген тур - дээрге, илчирбелер Пётрнун холдарындан кээп душкен. 8 Дээрнин толээзи Пётрга: Идик-хевин кедип ал - дээрге, ол кеттинип алган. Оон дээрнин толээзи: Шыва тондан дуй эштипкеш, мээн соомдан чорувут - дээн. 9 Дээрнин толээзинин кылып турар хамык чуулу херек кырында болуп турарын билбейн, Пётр ону эдерип унуп келген. Душ корген боор мен деп, ол бодап чораан.
10 Бирги болгаш ийиги ээлчегнин танныылдарынын чаны-биле эрткеш, олар хоорайже унер демир хаалгага чедип келгеннер. Хаалга боду-ла ажыттына берген, а олар унуп келгеш, бир кудумчу дургаар кылаштап чорупканда, дээрнин толээзи хенертен чоруй барган. 11 Пётр миннип келгеш, мынча дээн: Ам ылап шын билдим: ДээргиЧаяакчы Бодунун толээзин чоруткаш, мени Иродтун холундан база менээ онаарын иудей чоннун манап турганы шаажылалдан камгалаан-дыр.
12 Пётр ону медереп билгеш, Марк деп ады база бар Иоаннын авазы Мариянын бажынынче чорупкан. Анаа хой чон чыылгаш, моргуп турган чуве-дир. 13 Пётр хаалганы соктаптарга, Рода дээр чалча кыс дыннаалап уне халаан. 14 Ол Пётрнун унун танып кааш, оорээнинден хаалганы ажыдарын-даа уттупкаш, дедир хире халааш: Пётр хаалга аксында тур! - дээн. 15 Улус: Сээн угаанын анаа эвес-тир - дээннер. А ол: Мээнии шын - дээш турар болган. Улус анаа: Ол дээрге ону кадагалаан сунезин боор - дээннер. 16 Ол аразында Пётр хаалганы соктап-ла турган. Хаалганы ажыдыпкан улус ону коруп кааш, аажок кайгаан.
17 Оларже Ыыттаванар деп холу-биле айыткаш, Пётр Дээрги-Чаяакчынын кара-бажындан ону канчаар ундургенин чугаалааш: Ол дугайында Иаковка база оске-даа бузурээн улуска дыннадынар - дээн. Оон ол оске черже чоруй барган. 18 Хун унуп кээрге, шериглер аразынга улуг холзээзин унген: кым-даа Пётр-биле чуу болганын билбес болган. 19 Ирод ону дилеп эгелээш, тып чадаан болгаш танныылдарны байысаагаш, оларны шаажылаарын дужааган. Оон соонда Ирод Иудеядан Кесарияже чорупкаш, анаа артып калган.
Иродтун олгени
20 Ирод Тир биле Сидоннун чурттакчыларынга аажок киленнээн турган. А олар хааннын кол чалчазы болур Власт дээр кижини бодунун талазынче элзедип алгаш, чангыс эп-сеткил-биле хаанга чеде бергеш, эптежип алырын дилээннер, чуге дээрге оларнын чуртун аъш-чем-биле Иродтун чурту хандырып турган чуве-дир. 21 Ужуражыр кылдыр доктааткан хунде Ирод хаан хевин кеткеш, дужулгезинге саадапкаш, чыылган чонга чугаа чугаалаан. 22 А чон: Ол дээрге кижинин эвес, а Бурганнын уну-дур! - деп алгыржып эгелээн. 23 Ирод Бурганны алдаржытпайн барган, ынчангаш Дээрги-Чаяакчынын толээзи ол дораан ону чылча берипкен. Ол курттарга диригге-ле чиртип, олуп калган.
24 А Бурганнын медээзи улам куш кирип, нептереп турган. 25 Варнава биле Савл оларга онааган даалганы куусеткеш, Марк деп ады база бар Иоанны эдертип алгаш, Иерусалимче ээп келгеннер.*
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Иерусалимче ээп келгеннер эвес, а Иерусалимден Антиохияже ээп келгеннер деп бижээн.
Варнава биле Савлдын бараан болуушкуну
13:1 Антиохиянын Бурганга бузурээннер ниитилелинге медээчилер болгаш башкылар: Варнава, Нигер деп ады база бар Симеон, Киринея чурттуг Луций, Ирод чагырыкчы-биле кады кижизиттирип оскен Манаил болгаш Савл олар турганнар. 2 Олар Дээрги-Чаяакчыга бараан болуп база шээрленип турда, Ыдыктыг Сулде мынча дээн: Варнава биле Савлды менээ ангылап беринер, Мээн оларны кылзын деп айытканым ажыл-херээнче барзыннар. 3 Медээчилер болгаш башкылар ынчан шээрленип, моргуп алгаш, Варнава биле Савлга холдарын дээскеш, оларны чорудупканнар.
Кипрге суртаал
4 Ыдыктыг Сулденин айбылап чорутканы ийи элчин Селевкияже бада бергеш, оортан Кипр ортулукче эжиндирип чорупканнар. 5 Олар Саламин хоорайга келгеш, анаа иудей синагогаларга Бурганнын медээзин суртаалдааннар. Иоанн Марк база олар-биле кады чоруп, дузалап турган.
6 Олар ортулукту оттур эрткеш, Паф хоорайга келгеннер. Анаа оларга каран корнур еврей, меге медээчи Вариисус таваржы берген. 7 Ол Римден томуйлаан ортулук чагырыкчызы Сергий Павелдин чоок кижизи турган. Чагырыкчы угаанныг кижи болган. Ол Бурганнын медээзин дыннаксааш, Варнава биле Павелди келдиртип алган. 8 Ынчалза-даа Елима* (ол атты очулдурарга, Каран корнур кижи дээн уткалыг) дээрзи чагырыкчыны бузурелден астыктырар дээш, кызып турган. 9 Савл (оон Павел деп ады база бар турган) ынчан Ыдыктыг Сулдеге бургедипкеш, ол Елимаже топтап коргеш, мынча дээн: 10 Эй, кара сагыжы, бузуду бажын ашкан хей, эрликтин оглу, бугу-ле буянныг чоруктун дайзыны! Дээрги-Чаяакчынын шын оруктарындан улусту астыктырарын черле соксавас сен бе? 11 Дыннап кор, Дээрги-Чаяакчынын холу сенче кодурулген-дир, ам согурара бергеш, элээн уеде хун чырыы корбес сен. Ол дораан думбей карангы Елиманы хоме аптарга, ол оруун баштап бээр кижи дилеп, ынай-бээр кылаштап эгелээн. 12 Болган чуулду коргеш, Дээрги-Чаяакчынын ооредиин кайгап-хараан чагырыкчы бузурей берген.
* Елима - 6-гы шулукте Вариисус (арамей дылда Иисустун оглу дээни ол) деп адап турар ол-ла кижи.
Павел биле Варнава Асияда
13 Павел болгаш ону эдерген улус Пафтан эжиндирип чоруткаш, Памфилиянын черинге эрикке душкеш, Пергия хоорайга келгеннер. Анаа Иоанн олар-биле чарылгаш, Иерусалимче чана берген. 14 А олар Пергиядан оруун уламчылап унгеш, Писидиянын Антиохия хоорайга чедип келгеш, амыр-дыш хунунде синагогаже кирип, анаа олуруп алганнар. 15 Моисейнин хоойлузу болгаш медээчилернин номнарындан номчулгалар кылган соонда, синагога даргалары оларга мындыг сос дамчытканнар: Ха-дунма, силерде чонну быжыктырар медээ бар болза, чугаалап корунер.
16 Павел ынчан туруп келгеш, чуве чугаалаар дээнин холу-биле айыткаш, мынча дээн: Израиль чон база Бурганга могеер оске улус, мени дыннанар! 17 Бо израиль чоннун Бурганы бистин огбелеривисти шилип алган. Бистин чонувус Египетке чурттап турар ойде, Бурган оларны остуруп ковудеткеш, Бодунун холунун кужу-биле ол чурттан ундуре берген. 18 Дортен хире чыл дургузунда Ол ээн кургаг ховуга олар дээш, шыдажып келген*. 19,20 Бурган Ханаанга чеди ангы оске чонну хыдып каапкаш, оларнын черин израиль чонга ончу кылдыр дорт чус бежен чылда берип каан. Оон соонда Самуил медээчинин уезинге чедир Бурган оларга баштынчылар берип келген**. 21 Оон соонда чон бодунга хаандан бээрин дилээрге, Бурган оларга Вениаминнин торел болуунден унген Киштин оглу Саулду берген. Саул дортен чыл чагырган. 22 Оон Бурган ону дужулгеден дужургеш, Давидти оларга хаан кылдыр берген. Ол дугайында Бурган: Мээн сеткилимге кирер кижини - Иессейнин оглу Давидти тып алдым. Ол Мээн бугу кузелбодалымны боттандырар - деп херечилээн *а. 23 Бурган, Бодунун аазааны дег, Израильге Давидтин салгалындан Камгалакчы Иисусту хайырлаан.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Шыдажып келген эвес, а
Сагыш човап келген деп бижээн.
** Чамдык бурунгу грек созуглелдерде: Оон соонда Самуил медээчинин уезинге чедир
Бурган оларга дорт чус бежен чыл дургузунда
баштынчылар берип келген - деп бижээн.
*** 1 Хаан. 13:14; Ыд. ыр. 88:21.
24 Иисустун чедип кээринин бетинде, бачыттарын миннип, Бурганче ээлгенинин бадыткалы кылдыр оларнын сугга суктурар ужурлуун Иоанн бугу израиль чонга суртаалдап турган. 25 Бодунга даандырган ажыл-херекти тондуруп тура, Иоанн мынча дээн: Силер мени кым деп бодап тур силер? Чок, манап турар Кижинер эвес-тир мен. Ол мээн соомда кээр, а мен Оон идиинин шидиишкинин безин чежеринге толеп чок мен.
26 Ха-дунма, Авраамнын соон салгаан ажы-толу база силернин аранарда Бурганга могеер оске улус! Бисче камгалалдын бо медээзин чоруткан-дыр! 27 Иерусалимнин чурттакчылары болгаш оларнын даргалары Иисусту танывайн барганнар. Олар Ону шииткеш, амырдыш хунунде-ле номчуп турар медээчилернин номнарында состерни ындыг янзылыг боттандырганы ол. 28 Ону олумге шиитки дег, кандыг-даа буруу Оон тыппаан-даа болза, олар Пилаттан Ону олурерин дилеп турганнар. 29 Оон дугайында Бижилгеде баш бурунгаар чугаалаан бугу чувени боттандырган соонда, олар Иисусту белдир-крестен дужургеш, чевег-куйга салып кааннар. 30 Ынчалза-даа Бурган Ону олуглерден катап диргизиптерге, 31 ол бугунун мурнунда Оон-биле кады Галилеядан Иерусалимге келген улуска Ол хой хуннер дургузунда чедип кээп турган. Ам олар - израиль чоннун мурнунга Оон херечилери-дир.
32,33 Бурган бистин огбелеривиске берген аазаашкынын оларнын ажы-толу болур биске, Иисусту катап диргискеш, куусеткен деп Буянныг Медээни силерге медеглеп турарывыс бо. Ол дугайында ийиги Ыдыктыг ырда мынчаар бижээн: Сен - Мээн Оглум сен, Мен богун Сээн Адан апардым!* 34 Оон мага-боду кажан-даа иривезин дээш, Иисусту олуглерден катап диргискенинин дугайында Бурган мынчаар чугаалаан: Мен силерге Давидке аазааным ыдыктыг база ынаныштыг ачы-буяным бээр мен.** 35 Оске Ыдыктыг ырда Ол мынча дээн: Сенээ бердинген Чалчаннын ирий бээрин болдурбас сен.*** 36 Давид бодунун уезинде Бурганнын кузел-соруун чогудуп, бараан болуп турган, оон мочээн. Ону оон огбелери-биле кады хооржудуп каан, оон мага-боду ирий берген. 37 А Бурганнын олуглерден катап диргискен Кижизи ириишкинден чайлаан! 38 Ынчангаш, ха-дунма, бачыттарынарны оршээрин Иисус Христосту дамчыштыр медеглээнин билип ап корунер. 39 Бузурээн кижи бурузу Моисейнин хоойлузун ёзугаар агартынып шыдавазынар бугу чуве дээш, Иисус Христостун ачызында агартыышкын алыр. 40,41 Медээчилернин: Бурган шоодукчулары, кичээнинер! Кайгап-харанар база олгуленер. Кандыг-бир кижи ол дугайында чугаалаар-даа болза, анаа черле бузуревезинер чуулду Мен силернин чурттаан уенерде силерге кылып бээр мен - деп чугаазын ёзугаар болур бугу чуве силер-биле болу бээринден кичээнинер!****
* Ыд. ыр. 2:7.
** Ис. 55:3.
*** Ыд. ыр. 15:10.
**** Авв. 1:5.
42 Павел биле Варнава синагогадан чоруп турда, дараазында амырдыш хунунде база-ла ол дугайында чугаалап бээрин улус* олардан дилээн. 43 Чыыш тараан соонда, хой иудейлер база Бурганга могеер, иудей чудулгени хулээп алган оске чоннар улузу Павел биле Варнаваны эдерип чорупканнар. А олар улус-биле чугаалажып, Бурганнын авыралынга артып каарын оларга бузуредип турганнар.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Улус эвес, а Оске чоннар улузу деп бижээн.
44 Дараазында амыр-дыш хунунде Дээрги-Чаяакчынын медээзин дыннаар дээш, барык будун хоорай чыглып келген. 45 Ынча хой чон коргеш, иудейлернин ишти ирип, Павелдин чугаалап турар чувезинге удурланып, ону бак соглей бергеннер. 46 Павел биле Варнава ынчан дидими-биле мынча дээннер: Бурганнын медээзин бир дугаар ээлчегде силерге суртаалдаар ужурлуг бис. Ынчалза-даа силер ону хулээп корбейн баргаш, боттарынарны монге амыдыралга толеп чок кылып турар болганынарда, ам ол медээни оске чоннар улузунга медеглээр бис. 47 Чуге дээрге Дээрги-Чаяакчынын биске берген айтыышкыны ындыг-дыр: Бугу делегейге камгалалды эккелзин дээш, Мен Сени оске чоннар улузунга чырык кылып кагдым.*
* Ис. 49:6.
48 Ону дыннааш, оске чоннар улузу ооруп-байырлап, Дээрги-Чаяакчынын медээзин алдаржыдып турганнар. Монге амыдыралга баш бурунгаар шилиттинген бугу улус бузурей берген. 49 Дээрги-Чаяакчынын медээзи ол черни бир кылдыр нептерээн. 50 Ындыг-даа болза иудей чудулге хулээп алган алдар-хундулуг херээженнер болгаш хоорай даргалары иудейлерге куткуттургеш, Павел биле Варнаваны истеп суруп эгелээш, оларны ол черден ундур ойладыпканнар. 51 Элчиннер ынчан ол улуска удур херечилел кылдыр буттарынын довураан кактапкаш, Икония хоорайже чоруй барганнар. 52 А бузурээннер оорушку болгаш Ыдыктыг Сулдеге бургеткен турганнар.
Павел биле Варнава Иконияда
14:1 Иконияга Павел биле Варнава оске черлерге кылып турганы дег, иудей синагогаже киргеш, барымдаалыы кончуг кылдыр суртаалдаарга, дыка хой иудейлер база оске чоннар улузу бузурей бергеннер. 2 Ындыг-даа болза бузуревейн барган иудейлер оске чоннар улузунга христианнарны бактап, нугулдээш, оларга удур ыдалапканнар. 3 Павел биле Варнава анаа элээн ур уеде артып калгаш, Бодунун авыралын херечилеп, элчиннернин холу-биле бадыткал демдектери болгаш кайгамчык чуулдер кылып турган Дээрги-Чаяакчынын дугайында дидими-биле медеглеп келгеннер. 4 Хоорайнын чурттакчылары ийи усту берген: чамдыызы иудейлерни, а оскелери элчиннерни деткээн. 5 Оске чоннар улузу болгаш иудейлер боттарынын даргалары-биле кады элчиннерге удур сулчээлежип, оларга хора чедирер база оларны даш-биле соккулап каар дей бергеннер. 6 А элчиннер ону билип кааш, Ликаониянын Листра биле Дервия деп хоорайларынче база оларнын чоок-кавызынче дезип чоруй барганнар. 7 Олар анаа Буянныг Медээни нептередирин уламчылааннар.
Павел биле Варнава Листрада
8 Листра хоорайга торумелинден бертик, кажан-даа кылаштап корбээн, буттары бастынмас кижи турган. 9 Павел улусту ооредип турда, ол кижи база дыннап олурган. Павел топтап коргеш, ол кижиде экирип болгу дег бузурел барын коруп каан. 10 Павел ыыткыр ун-биле: Сан дорт туруп кел!* - дээн. Бертик кижи тура халааш, кылаштап эгелээн! 11 Улус Павелдин чуну кылганын коруп кааш, ликаон дылга: Кижи хевирлиг апарган бурганнар бисче бадып келди! - деп алгыржып эгелээн. 12 Олар Варнаваны Зевс деп, а хой нуруузунда чугааланып турган Павелди Гермес** деп адап алганнар. 13 Хоорай даштында Зевс дурзу-бурганнын оргээзи бар чуве-дир. Оон бараалгакчызы хоорай хаалгазынга бугалар биле орээн дуруг чечектер эккелгеш, чонбиле кады элчиннерге оргул кылыр деп барган. 14 Варнава биле Павел ону дыннап кааш, мунгараанындан идик-хевин ора соп каапкаш, чон аразынче кире халааш: 15 Улус-чон! Бо канчап бардынар? Силер-биле домей кижилер-дир бис! Силерге Буянныг Медээ медеглеп келдивис. Бо хоозун дурзу-бурганнарны каапкаш, дээрнин, чернин, далайнын база оларда бар бугу чувенин чаяакчызы, дириг Бурганче эглиринерни кузеп тур бис. 16 Эрткен уе-шагда Ол чон бурузунге бодунун оруу-биле чоруур арга берген. 17 Ынчалза-даа буянныг уулезин кылып, Бодунун дугайында ургулчу херечилеп келген. Ол силерге дээрден чаъсты болгаш дужуткур ойде дужутту берип, а ол ышкаш аъш-чемни силерге хайырлап база чуректеринерни оорушку-биле долдуруп келген - деп алгыржы бергеннер. 18 Олар ындыг состер-биле безин оларга оргул кылырындан чонну арай боорда доктаатканнар.***
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состерге: Дээрги-Чаяакчы Иисус Христостун
ады-биле сенээ чугаалап тур мен - деп
состерни немээн.
** Зевс - бурунгу грек шажын-чудулгеде кол бурган. Гермес -
айбычы бурган.
*** Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состерге: Болгаш бажыннарынче чана бээр
кылдыр бузуредип алганнар - деп состерни
немээн.
19 Ынчалза-даа Антиохия болгаш Икониядан иудейлер келгеш, чонну элчиннерге удур кылдыр чайгылдырыпканнар.* Туннелинде олар Павелче халдай бергеш, ону даш-биле соп эгелээннер. Оон ону олген деп бодааш, хоорайдан ундур соортуп каапканнар. 20 А кажан Антиохияда бузурээннер оон чанынга чыглып кээрге, ол туруп келгеш, дедир хоорайже чоруй барган. А даартазында хундус ол Варнавабиле кады Дервияже чорупкан.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состерге: Элчиннер дидими-биле суртаалдап турда, Оларнын чугаазында шын чуве чок, шуптузу меге-дир деп тургаш, чонну оларны каапкаш баар кылдыр бузуредип алганнар - деп состерни немээн.
Элчиннернин Сириянын Антиохиязынче ээп келгени
21 Олар Буянныг Медээни Дервияга суртаалдааш, хой оореникчилерлиг апарганнар. А оон Листра, Икония база Антиохияже ээп келгеннер. 22 Анаа олар оореникчилерин быжыктырып, бузурели чайгылыш чок болур кылдыр сорук киирип: Бис Бурганнын Чагыргазынче кирерде, хой хилинчекти коруп эртер ужурлуг бис - деп турганнар. 23 Павел биле Варнава Бурганга бузурээннернин чаа ниитилел бурузунге удуртукчулар томуйлааш, моргуп, шээрленген соонда, Дээрги-Чаяакчыга бузурээн улусту Оон авыралынга хулээдип бергеннер. 24 Элчиннер оон чоруткаш, Писидияны таварып эрткеш, Памфилияга келгеннер. 25 Оон Пергияга суртаалдап дооскаш, Атталия хоорайже бада бергеннер. 26 А оон боттарынын ам эчизинге чедирип кааны ажыл-чорудулгазын кылыр дээш, Бурганнын авыралы-биле оортан айбылаттырганы хоорай - Антиохияже эжиндирип чорупканнар. 27 Олар дедир ээп келгеш, Бурганга бузурээннер ниитилелин чыггаш, Бурганнын оларны дамчыштыр кылган бугу ажыл-херээнин дугайында база Оон оске чоннар улузунга бузурелдин оруун канчаар изээнин чугаалап бергеннер. 28 Оон олар Иисуска бузурээр улус-биле кады анаа элээн уе дургузунда турганнар.
Иерусалимге чыыш
15:1 Антиохияга Иудеядан бир-ле улус келгеш, бузурээннерни ооредип эгелээн: Моисейнин ёзу-чанчылын ёзугаар кыртыжап демдектеттирбес болзунарза, камгалал ап шыдавас силер. 2 Павел биле Варнава ол улус-биле чопшээрешпээннер, ынчангаш кончуг изиг маргылдаа унген. Бузурээн улус ынчан ол айтырыгны элчиннер-биле база Бурганга бузурээннер ниитилелинин удуртукчулары-биле чугаалашсыннар дээш, Павел биле Варнаваны база бузурээннернин чамдыызын Иерусалимче чорудупкан. 3 Олар Бурганга бузурээннер ниитилелинин даалгазы-биле Финикия болгаш Самарияны таварты эртип бар чыткаш, оске чоннар улузу Бурганче эглип турарын чугаалаарга, ол черлерде чурттаан бугу ха-дунманын оорууру аттыг болган. 4 Иерусалимге кээрге, оларны Бурганга бузурээннер ниитилели, элчиннер база удуртукчулар эвилен-ээлдек хулээп алган. Павел биле Варнава Бурганнын оларны дамчыштыр кылган бугу чувезин* чугаалап бергеннер. 5 Фарисейлер болуунге хамааржыр чамдык бузурээн улус туруп келгеш, мынча дээннер: Оске чоннар улузу ам кыртыжап демдектеттирер ужурлуг, ол ышкаш Моисейнин хоойлузун сагыырын олардан негээр херек.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Бугу чувезин деп состерге: База Оон бузурелдин эжиин оске чоннар улузунга канчаар ажыдып бергенин - деп состерни немээн.
6 Элчиннер болгаш удуртукчулар ол айтырыгны чугаалажыр дээш чыглып келгеннер. 7 Ур чугаалажыышкыннар соонда, Пётр туруп келгеш, мынча дээн: Ха-дунма, оске чоннар улузу Буянныг Медээни мээн суртаалымдан дыннааш, бузурей берзиннер дээш, Бурган бистин аравыстан эн эгезинде-ле мени шилип алганын билир силер. 8 Бурган кижилернин чуректерин билир болгай, оларга база Ыдыктыг Сулдени, биске хайырлааны дег, хайырлааш, оске чоннар улузун хулээп коргенин Ол коргусту. 9 Бурган олар-биле бистин аравыста кандыг-даа ылгал кылбайн турар, харын оларнын чуректерин арыглап алган-дыр, чуге дээрге олар бузурей берген-дир. 10 Ынчаарга бистин-даа, огбелеривистин-даа уур харык чок болганы уурге-чуъкту бузурээннернин оорга-мойнунче чудургеш, Бурганны чуге шенеп турар силер? 11 Ынчалза-даа бис база олар ышкаш, Дээрги-Чаяакчы Иисустун авыралын дамчыштыр камгалал алырывыска бузурээр бис.
12 Бугу чыыш ыыт-шимээн чок барып, оске чоннар улузунун аразынга Павел биле Варнаваны дамчыштыр Бурганнын кылганы бадыткал демдектери болгаш кайгамчык чуулдер дугайында ол ийинин чугаазын дыннай бергеннер.
Иаковтун чугаазы
13 Олар чугаазын доозуптарга, Иаков чугаалап эгелээн: Ха-дунма, мени дыннанар! 14 Бурган эн баштай оске чоннар улузунче ээ коруп, оларнын аразындан Бодунун чонун шилип алганын Симон биске чугаалады. 15 Ол дугайында медээчилернин бижээн состери база оон-биле дугжуп турар-дыр: 16 Оон Мен ээп келгеш, Давидтин буступ душкен аал-оранын катап тургузар мен. Мен ону бузундулардан чыып тургускаш, эде тудуп, чаартыр мен. 17,18 Бугу кижи торелгетен база Мээн адымны билип алыры-биле кый деп алганым бугу оске чоннар улузу Дээрги-Чаяакчыны дилеп тыпсын дээш, ону кылыр мен. Ол бугуну шаг-шаандан бээр билдингир кылып каан Дээрги-Чаяакчы ынча деп турар-дыр.*
* Ам. 9:11-12.
19 Ынчангаш Бурганче эглирин кузээн оске чоннар улузунга шаптык катпас ужурлуг бис деп санап тур мен. 20 Харын-даа оларга дурзу-бурганга оргээн аъш-чем чииринден, самыыраарындан, бооп олурген дириг амытаннар эъдинден база хандан ойталаар дугайында чагаа бижиир ужурлуг бис.* 21 Моисейнин хоойлузун хоорай бурузунге суртаалдаар база амыр-дыш хунунде-ле синагогаларга номчуур улус шагдан бээр бар болгай.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо шулуктерде бар: Ол ышкаш боттарынарга кылырын кузевээн чувенерни оске улуска база кылбанар - деп состер эн бузурелдиг грек созуглелдерде таварышпайн турар.
Элчиннер болгаш удуртукчуларнын чагаазы
22 Элчиннер болгаш Бурганга бузурээннер ниитилелинин удуртукчулары бугу ниитилел-биле кады боттарынын аразындан каш кижи шилээш, оларны Павел биле Варнавага кошкаш, Антиохияже чорударын шиитпирлээннер. Олар бузурээн улус аразында удуртукчулар болур Варсава деп ады база бар Иуда биле Силаны шилип алганнар. 23 Олар-биле кады мындыг уткалыг чагаа чорутканнар: Антиохияда, Сирияда база Киликияда турар Иисуска бузурээн оске чоннар улузу силерге элчиннерден болгаш Бурганга бузурээннер ниитилелинин удуртукчуларындан изиг байыр! 24 Бистен адырлып чоруй барган чамдык улус бистен кандыг-даа даалга албайн, боттарынын чугаазыбиле* силерни дувуредип, угаан-бодалынарны холзедип турарын дыннадывыс. 25 Ынчангаш бис шупту чыглып, чангыс эп-сеткилдиг дугурушканывыстын туннелинде, аравыстан каш кижи шилээш, биске эргим Варнаваны Павел-биле кады силерже чорударын шиитпирледивис. 26 Ол ийи кижи дээрге Дээрги-Чаяакчывыс Иисус Христоска бараан болурун амы-тынныг артарындан-даа чугула деп корген улус-тур. 27 Ол ышкаш Иуда биле Силаны чоруттувус, олар силерге бижээн чувевисти аас-биле база дамчыдарлар. 28 Ыдыктыг Сулде болгаш бис дараазында айытканывыс эргежок чугула чуулдерден оске чуну-даа сагыырын силерден негевес деп шиитпирледивис: 29 хандан, бооп олурген дириг амытаннар эъдинден, дурзу-бурганнарга оргээн аъш-чем чииринден база самыыраарындан ойталанар.** Бо бугуну сагыыр болзунарза, шын кылып турар-дыр силер. Байырлыг, менди-чаагай!
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состерге: Кыртыжап
демдектеттирер база Моисейнин хоойлузун сагыыр ужурлуун чугаалааш - деп состерни немээн.
** Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо шулуктерде бар: Ол
ышкаш боттарынарга кылырын кузевээн чувенерни оске улуска база
кылбанар - деп состер эн бузурелдиг грек созуглелдерде таварышпайн турар.
Айбычылар Антиохияда
30 Айбылатканнар Антиохияга келгеш, ында бузурээн улусту чыггаш, чагааны хулээдип бергеннер. 31 А демгилери ону номчааш, деткимчелиг медээге аажок оорээннер. 32 Иуда биле Сила ийи боттары Бурганнын медээчилери турган болгаш, ха-дунмазынга хой суртаал кылып, оларны деткип база бузурелин быжыктырып турганнар. 33,34 Иуда биле Сила анаа элээн болган соонда, бузурээннер оларга амыр-тайбынны, ак орукту кузээш, оларны айбылаан улусче дедир чорудупканнар.* 35 А Павел биле Варнава Антиохияга артып калган. Олар оске хой улус-биле кады ооредиг берип база Дээрги-Чаяакчынын Буянныг Медээзин суртаалдап турганнар.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бар: Ынчалза-даа Сила ол черге артып каарын шиитпирлээн, а Иуда Иерусалимче чана берген - деп состер эн бузурелдиг грек созуглелдерде таварышпайн турар.
Павел биле Варнаванын аразында чорулдээ
36 Элээн уе эрткенде, Павел Варнавага: Дедир чоруткаш, Дээрги-Чаяакчынын медээзин суртаалдап турганывыс бугу хоорайларда ха-дунмавыска барып чедип, оларнын канчаар чурттап олурарын корээлем - деп санал киирген. 37 Варнава Марк деп ады база бар Иоанны эдертип алыр бодаан. 38 Ынчалза-даа Памфилияга оларны каапкаш, бо ажыл-херекти олар-биле кады уламчылаваан боорга, Павел Маркты алган херээ чок деп санаан. 39 Ол дээш, оларнын аразынга шынгыы чорулдээ унуп кээрге, Павел биле Варнава чарлырын шиитпирлээннер. Варнава Маркты эдерткеш, Кипрже эжиндирип чорупкан. 40 А Павел Силаны шилип алгаш, бузурээннер ону Дээрги-Чаяакчынын авыралынга хулээдип бээрге, орукче унупкен. 41 Ол Сирия болгаш Киликияны эргий кезип, Бурганга бузурээннер ниитилелдерин быжыктырып чораан.
Павел биле Силага Тимофейнин каттышканы
16:1 Павел оруун уламчылап, баштай Дервияга, оон Листрага чеде берген. Анаа Христоска бузурээн Тимофей деп аттыг кижи турган. Оон авазы - бузурээн еврей херээжен, а ачазы - грек кижи чуве-дир. 2 Листра болгаш Иконияда бузурээннер ону эки кижи деп унелээннер. 3 Павел Тимофейни эдертип алыр бодаан, ынчангаш анаа кыртыжап демдектээр ёзулалды кылдыртып берген. Чуге дээрге ол чер чурттуг иудейлер шупту Тимофейнин адазы грек сооктуг дээрзин билир турган. 4 Павел болгаш оон-биле кады чораан улус хоорайларны эргий кезивишаан, элчиннер болгаш удуртукчуларнын Иерусалимге доктаадып тургусканы - оске чоннардан унген бузурээн улус чуну сагыыр ужурлугул деп шиитпирни бузурээннерге дамчыдып чораан. 5 Ынчангаш Бурганга бузурээннер ниитилелдеринин бузурели быжыгып, улузу хун санай немежип турганнар.
Павелди Македонияже кыйгыртканы
6 Павел болгаш ону эдерген улус Фригия биле Галатия таварты чорупканнар, ынчалза-даа Ыдыктыг Сулде Асияга Бурганнын медээзин суртаалдаарын оларга чопшээревээн. 7 Мисиянын кызыгаарынга чеде бергеш, олар Вифинияже чоруптар бодааннар, ынчалза-даа Иисустун Сулдези* хоруп каан. 8 Ынчангаш олар Мисияны таварып эрткеш, Троада хоорайга келгеннер. 9 Павел дуне када мындыг душ корген: Македония чурттуг бир-ле кижи кээп турупкаш, оон: Македонияга келгеш, биске дузалап кор! - деп дилеп-тир. 10 Ол ону корген соонда, Бурган бисти Буянныг Медээни Македонияга медеглезин дээндир деп туннээш, доп-дораан ынаар чоруптарын шиитпирлээн бис.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Иисустун деп сос таварышпайн турар.
Павелдин Филиппыга келгени
11 Троададан Самофракия ортулукче, а даартазында хундус Неаполь хоорайже эжиндире бердивис. 12 А Неапольдан Македониянын Римге чагырткан кезээнин кол хоорайы Филиппыга эжиндирип келдивис. Ол хоорайга элээн каш хун турдувус. 13 Амыр-дыш хунунде хоорай даштынче унгеш, иудейлер моргуурде, ургулчу анаа чыглыр боор деп бодаанывыс хем кыдыы черге келдивис. Анаа олуруп алгаш, ында чыылган херээженнер-биле чугаалажы берген бис. 14 Анаа Фиатира хоорайдан келген, улуг унелиг постер садыгжызы Лидия деп аттыг Бурганга могеер херээжен турган. Дээрги-Чаяакчы оон чурээн Павелдин чугаазынга бузурээр кылдыр ажыдып берген. 15 Лидия болгаш оон ог-булезинин улузу сугга суктурган соонда, ол бистен: Мени Дээрги-Чаяакчыга ылап-ла бузурээн деп бодаар болзунарза, бажынымга келгеш, анаа туруп ап корунер - деп дилээн. Ол бодунун кузелин чедип алган.
Павел биле Силаны тудуп хоругдааны
16 Бир-ле катап улустун моргуп чанчыккан черинче бар чорувуста, орук ара биске оттур билиринин бугунга алыскан чалча кыс уткужуп келген. Ол оттур билип чугаалааш, ээлеринге хой олча-ажык эккеп турган чуве-дир. 17 Чалча кыс Павелдин база бистин соовустан кылаштап: Бо улус - Дээди-Бурган-Орукунун чалчалары-дыр! Олар силерге камгалалче баар орукту медеглеп турар! - деп алгырып чоруп берген. 18 Ол хой хуннер улаштыр ынчаар алгырып келген. Павел анчыгзынып, хая корунгеш, оон бугунга мынча дээн: Иисус Христостун ады-биле сенээ дужаап тур мен - бо кыстан уне бер! Бук ол дораан кыстан уне берген.
19 Оон ээлери ынчан олча-ажык алыр идегели читкенин коруп кааш, Павел биле Силаны сегирип алгаш, топ шолде хоорай даргаларынче куш-биле аппарганнар. 20 Оларны рим шииткекчилерге эккелгеш, мынча дээннер: Бо улус иудейлер-дир, олар бистин хоорайывыска холзээзин ундуруп, 21 бистин, рим хамаатыларнын, хулээп корбезивис азы куусетпезивис ужурлуг чанчылдар суртаалдап турлар. 22 Чыылган чон база Павел биле Силага удур болган. А шииткекчилер оларнын хевин ужулдургаш, шывык-биле эриидээрин дужааганнар. 23 Оларны эриидеп-эриидеп, кара-бажынче киир октапканнар, а танныылдар даргазынга серемчилелдиг кадарар айтыышкын бергеннер. 24 Ындыг айтыышкын алгаш, ол оларнын буттарын аар доорбаш ыяшка чыпшыр демирлээш, кара-бажыннын иштики орээлинге шоочалап каан.
Павел биле Силанын кайгамчык хосталыышкыны
25 Дун ортузу чедип турда, Павел биле Сила моргуп база Бурганга йорээлдер ырлап турганнар, а оске хоругдаттырганнар оларны дыннап олурганнар. 26 Хенертен анаа эвес куштуг чер шимчээшкини эгелээн болгаш, кара-бажыннын таваа безин сиринейни берген, ол дораан оон шупту эжиктери ажыттынып, хамык хоругдаттырганнарнын илчирбелери кошкап, адырлы бергилээн. 27 Танныылдар даргазы оттуп келгеш, коорге, кара-бажын эжиктери ажык турар боорга, хоругдаттырганнар дезе берген-дир деп бодааш, бичии-ле болза хылыш-биле шаштына бер часкан. 28 Ынчалза-даа Павел ыыткыр ун-биле: Бодунга хора чедирбе! Бис шупту мында бис! - деп алгыра берген.
29 Танныылдар даргазы чырыткы эккелдиргеш, кара-бажынче кире халаан. Кортканындан сирилевишаан, ол Павел биле Силанын мурнунче кээп душкен. 30 Оон ол оларны ундуре бергеш: Дээргилер, камгалал алыр дизе, мен чуну кылыйн? - дээн. 31 Дээрги-Чаяакчы Иисуска бузуре. Бодун болгаш ог-булен ынчан камгалал алыр силер - деп, олар харыылаан. 32 Павел биле Сила ол кижиге база оон ог-булезинин улузунга Дээрги-Чаяакчынын медээзин суртаалдап бергеннер. 33 Кара-бажын даргазы оларны ол-ла дунеки шакта аппаргаш, балыгларын чуп бергеш, ол дораан боду база бугу ог-булези сугга суктуруп алган. 34 Оон оларны бажынынга эккелгеш, аъш-чем салып хундулээн. Бурганга бузурээни дээш, оон боду болгаш ог-булезинин шупту улузу ооруп турганнар.
35 Хун унуп кээрге, шииткекчилер боттарынын албанында турар улузун: Ол ийи кижини хостанар - деп сос чедирери-биле чорудупканнар. 36 Кара-бажын даргазы ол айтыышкынны Павелге дамчыткан: Шииткекчилер силерни хостазын дээш, менче улус чорутту. Ынчангаш ам моон унгеш, амыр-тайбын чоруптунар. 37 Ынчалзадаа Павел оларга мынча дээн: Бисти, рим хамаатыларны, шииткел ундурбейн, чон мурнунга эттеп турдулар, оон кара-бажынче киир октаптылар. А ам олар бисти будуу салыптар деп турар де? Чок! Ол канчап-даа бутпес! Олар боттары кээп, бисти моон ундурзуннер.
38 Хоорай албанында турар улус ол состерни шииткекчилерге дамчыдарга, олар Павел биле Сила рим хамаатылар дээрзин дыннааш, корга бергеннер. 39 Шииткекчилер чедип келгеш, оларга буруузун билингеш, кара-бажындан ундуре бергеш, хоорайдан чоруй баарын дилээннер. 40 Павел биле Сила кара-бажындан унгеш, Лидиянын бажынынга чеде бергеннер. Олар анаа ха-дунмазы-биле ужуражып, оларны сорук киирип кааш, оруун уламчылап чорупканнар.
Павел биле Сила Фессалоникада
17:1 Элчиннер Амфиполь болгаш Аполлонияны таварып эрткеш, ында иудей синагога турган Фессалоника хоорайга келгеннер. 2 Павел чанчыккан аайы-биле синагогаже кире бергеш, уш амырдыш хунун улаштыр Бижилге дугайында иудейлер-биле чугаалажып, 3 Христостун хилинчекти коруп эртер, а оон катап дирлир ужурлуун тайылбырлап база шынзыдып келген. Оон Павел: Оон дугайында силерге медеглеп турарым Иисус - Христос ол-дур - деп чугаалаан. 4 Иудейлернин чамдыызы, Бурганга могеер гректер болгаш эвээш эвес ызыгууртан херээженнер бузурей бергеш, Павел биле Силага каттыжа бергеннер. 5 Ынчалза-даа бузуревээн иудейлер адааргааш, солгужок бак, дуржок кижилер тып, хой улус чыып алгаш, хоорайга холзээзин ундургеннер. Олар Иасоннун бажынынга келгеш, Павел биле Силаны чыылган улус мурнунче ундуре бээр дээш, дилеп турганнар. 6 Ынчалза-даа оларны тып чадааш, Иасонну база элээн каш оске бузурээн кижини хоорайнын чагырыкчыларынче алгаш чорупканнар. Олар: Делегейни бир кылдыр холзээзин ундурген бо улус ам мында келген-дир! 7 А Иасон оларны хулээп алган-дыр. Олар шупту императорнун чарлыктарынга удурланып, Иисус дээр оске хаан бар деп турарлар-дыр - деп алгыржып турганнар. 8 Ону дыннаан чон база хоорай чагыргазы дувуреп унген. 9 Олар оон Иасонну болгаш оон оорун торгаал толээринче албадааш, салып чорудупканнар.
Верияга суртаал
10 А бузурээн улус Павел болгаш Силаны доп-дораан дуне када Верия дээр хоорайжыгашче чорудупканнар. Анаа келгеш, олар иудей синагогага барганнар. 11 Вериянын улузу Фессалониканын улузундан кижизиг аажылыг болган: олар медээни кузелдии-биле хулээп алгаш, Павел биле Силанын алыс шынны чугаалап турарынга бузурээр дээш, хуннун-не Бижилгени шинчилеп турганнар. 12 Хой иудейлер, а ол ышкаш эвээш эвес алдар-хундулуг ызыгууртан эр-херээжен гректер бузурей бергеннер.
13 Ынчалза-даа Фессалониканын иудейлери Павелдин Верияда база Бурганнын медээзин суртаалдап турарын дыннааш, ынаар чеде бергеш, чонну куткуп база холзээзин ундуреринче ыдалап эгелээннер. 14 Бузурээн улус ынчан Павелди ол дораан далай кыдыынче чорудупкан, а Сила биле Тимофей Верияга артып калган. 15 Павелди удээннер оон-биле кады Афины хоорайга келгеш, Сила биле Тимофей эн дургени-биле менче чедип келзиннер дээн Павелдин айтыышкынын дамчыдып, дедир чаныпканнар.
Павел Афиныда
16 Павел эштерин манап, Афиныга чоруп тургаш, хоорайны дурзубурганнар дола бергенин коргеш, сеткил-сагыжы аажок аараан. 17 Ол синагогага иудейлер болгаш Бурганга могеер гректер-биле маргыжып, хуннун-не топ шолге анаа таварышкан улус-биле чугаалажып турган. 18 Бир катап чамдык эпикурийжи болгаш стоик философтар оон-биле маргыжа бергеннер. Чамдыктары: Бо чалчыраашпай чуну чугаалаар деп турар ирги? - дээннер. Оскелери: Ол кижи оске черлер бурганнарын суртаалдап тур ышкаш - дээр болганнар, чуге дээрге Павел оларга Иисустун дугайында база Оон катап дирилгенинин дугайында медеглээн чуве-дир. 19 Олар ону эдертип алгаш, ареопагка* эккелгеш, мынча дээннер: Силер чуу деп ындыг чаа ооредиг суртаалдай бердинер, ону билип шыдаар бис бе? 20 Бир-ле элдеп, дыннап корбээнивис чуул чугаалаар-дыр силер. Ынчангаш ол чул дээрзин билип алыксап тур бис. 21 (Афинынын чурттакчылары база ында чурттаан оскээртен келген улус хоорежип азы кандыг-бир чаа чуул дыннап, уе эрттиреринге туралыы кончуг турганнар.)
* Ареопаг - Афинынын эн ат-сураглыг хамаатыларындан тургустунган човулелдин хуралдаарда чыглыр тейи биле ол човулелдин ады. Ареопагтын кежигуннери шииткекчилернин бурун эргелерин база эдилеп чорааннар.
Павелдин Афинынын човулели - ареопаг мурнунга чугаазы
22 Павел ареопагтын мурнунга турупкаш, мынча дээн: Афинынын чурттакчылары! Силернин бугу ажыл-херектеринерге бурганнар хундулээринге сундулуунарны коруп тур мен. 23 Чуге дээрге мен хоорайны кезий кылаштааш, силернин ыдык чуулдеринерни топтап кордум. Билдинмес Бурганга - деп дашта оя соктаан оргул салыр чер безин тып алдым. Билбес хиренерде, Анаа могейип турарынар ол билдинмес Бурган дугайында силерге медеглээр бодап тур мен.
24 Делегейни база ында бар бугу чувени чаяаган Бурган дээр болгаш чернин Дээрги-Чаяакчызы болганда, Ол кижи холу-биле туткан оргээлерге чурттавас. 25 Ол чуу-даа чуве хереглевес болгаш, улустун Анаа бараан боорун-даа бодавас, а Боду шупту улуска амыдыралды, тынышты база арткан бугу чуулду берип турар. 26 Улус черни бир кылдыр чурттазын дээш, Ол чангыс кижиден бугу кижи торелгетенни тывылдырган. Ол бугу улуска чер кырынга чурттаар уелерни, тодаргай девискээрлерни айтып берген. 27 Улус Олче баар оруун дилеп тыпсын, Анаа канчап-чооп-даа болза чоокшулазын база Ону тып алзын дээш, Бурган бугу чувени кылган, а херек кырында Ол бистин кижи бурузунге чоок болгай. 28 Оон ачызында чурттап, шимчеп база амыдырап чоруур болгай бис. Ол дугайында силернин чамдык шулукчулеринер: Бис - Оон уре-салгалы бис - деп чугаалаан-дырлар.
29 Ынчангаш бис Оон уре-салгалы болганывыста, Бурганнын бодаралын кижинин уран чаяанын база чогаадыкчы бодалын ёзугаар даштан оя соктаан азы алдын, монгунден кылган кандыг-бир дурзубурганга домейлей бодавас ужурлуг бис. 30 Бурган бугу улуска алыс шынны билбес, мугулай чораан уезин соонга каапкаш, ам каяа-даа бачыдын миннирин дужаап турар-дыр. 31 Чуге дээрге Ол Бодунун шилип алган Кижизин дамчыштыр бо делегейни чоптуг шуугу-биле шиидер хунун доктаадып каан. Бурган Ону олуглерден катап диргискеш, Ону шилип алганын бугу улуска коргускен.
32 Олуглерден катап дирлиринин дугайында дыннап кааш, оларнын чамдыызы Павелди шоодуп эгелээннер, а оскелери: Ол дугайында силерден соонда бир дыннаар бис - дээннер. 33 Ынчангаш Павел олардан чоруй барган. 34 Ынчалза-даа чамдык улус бузурей бергеш, оон талазынче шилчий берген: оларнын аразында ареопагтын кежигуну Дионисий, Дамарь деп аттыг херээжен болгаш оскелер-даа бар болган.
Павел Коринф хоорайда
18:1 Павел оон соонда Афиныны каапкаш, Коринф хоорайже чоруй барган. 2 Ол анаа Понт можуга торуттунген Акила дээр иудей-биле таныжып алгаш, оон бажынынга чеде берген. Акила бодунун кадайы Прискилла-биле кады чоокта чаа Италиядан келген турган, чуге дээрге Клавдий император хамык иудейлерге Римден унуп чоруурун дужааган чуве-дир. 3 А оларнын кылып турар ажылы оонуу-биле домей - майгыннар даарап турар боорга, Павел артып калгаш, олар-биле кады ажылдай берген. 4 Ол амыр-дыш хуну келген санай синагогага иудейлер болгаш гректер-биле маргыжып, оларны бузурелче ээлдирерин кызыдып турган.
5 Сила биле Тимофей Македонияга чедип кээрге, Павел бодунун бугу уезин суртаал кылырынга бараалгадып*, Иисус дээрге Христос ол-дур дээрзин иудейлерге херечилеп турган. 6 А олар анаа удурланып, бак соглээр боорга, ол бодунун хевинден доозунну то силгипкеш**, оларга мынча дээн: Ат болур силер! Мээн ам силер дээш, харыысалгам чок. Амдан эгелээш, оске чоннар улузунга суртаалдап чоруурум ол-дур. 7 Павел синагогадан унгеш, бажыны оон чанынга турган Бурганга могеер бир кижиже чорупкан. Оон адын Тит Иуст*** дээр чуве-дир. 8 А синагога даргазы Крисп бодунун ог-булезинин улузу-биле кады Дээрги-Чаяакчыга бузурей берген. Павелди дыннаан Коринфинин хой чурттакчылары база бузурээш, сугга суктуруп алганнар.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Павел бодунун бугу уезин
суртаал кылырынга бараалгадып эвес, а Павел Сулдеге албадаткаш деп бижээн.
** Павелдин ынчаар кылганы иудейлернин бузурел чогун оон ам
черле шыдажыр арга чок апарганын херечилеп турар.
*** Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Тит деп ат таварышпайн
турар.
9 Бир-ле дуне Павелдин дужунге Дээрги-Чаяакчы анаа: Кортпа! Чугаанны уламчыла база ыыттавайн барба. 10 Мен сээн-биле кады мен, кым-даа сенээ хора чедирип шыдавас. Бо хоорайда Мээн улузум хой деп билип ал - дээн. 11 Павел ол хоорайга улусту Бурганнын медээзинге ооредип, будун чартык чыл дургузунда турган.
Иудейлернин Павелди шиидери-биле эккелгени
12 Ахаия можунун Римден томуйлаан чагырыкчызы Галлион дээрзи турар ойде, иудейлер Павелге удур болуглежип алгаш, ону шуугу черинге эккелгеннер. 13 Олар мынча дээннер: Бо кижи хоойлудурумге дуушпес кылдыр Бурганга могееринче улусту бузуредип тур. 14 Павел аксын ажыдып чадап чыдырда-ла, ону буруудаткан иудейлерге Галлион мынча дээн: Иудейлер, кандыг-бир хоойлу-дурум урээшкини азы кем-херек уулгедиишкини болган болза, силерни дыннаар чылдагаан менээ тургай эртик. 15 Ынчалза-даа мында ооредиглер, аттар база ыдыктыг хоойлунар дугайында чугаа чоруп турар болганда, боттарынар сайгаржып алынар. Мен ол айтырыгга шииткекчи болбас мен. 16 Оон оларны шуугу черинден ундур сывырыпкан. 17 Олар ынчан шупту синагога даргазы Сосфенни шуугу черинин мурнунга эттей бергеннер, ынчалза-даа Галлион ынаар хензиг-даа сагыш салбаан.
Павелдин Антиохияже ээп келгени
18 Павел Коринфиге элээн каш хонгаш, эш-оору-биле байырлажып чарылгаш, Сирияже эжиндирип чорупкан. Прискилла биле Акила база ону эдерип чорупканнар. Павел эжиндирип чоруур бетинде, Бурганга аазаашкын кылганынын демдээ кылдыр, Кенхреяга бажын донгурертип каапкан. 19 Ефес хоорайга эжиндирип келгеш, Павел Прискилла биле Акиланы каапкаш, боду синагогаже чорупкаш, иудейлер-биле чугаалажып эгелээн. 20 Олар ону олар-биле кады ам-даа артып каарын дилээннер, ынчалза-даа ол чопшээрешпээн. 21 Чоруп тура, Павел мынча дээн: Бурганнын кузел-соруу ындыг болур болза, мен ээп кээр мен. Оон ол Ефестен эжиндирип чорупкан*.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо шулукке: Чоокшулап олурар байырлалды Иерусалимге уткуурум эргежок чугула-дыр база А Акила биле Прискилла Ефеске артып калганнар - деп состерни немээн.
22 Кесарияга эрикке душкеш, ол Иерусалимге келгеш, ында Бурганга бузурээннер ниитилелинин амыр-мендизин айтыргаш, Антиохияже чоруй барган. 23 Антиохияга элээн тургаш, Павел аян-чоруун уламчылап, Галатия биле Фригиянын хоорайларын дургаар таварып эрткеш, хамык оореникчилернин бузурелин быжыктырып чораан.
Аполлостун Ефеске суртаалы
24 Ол ойде Ефеске Аполлос дээр иудей чедип келген. Ол Александрияга торуттунген, Бижилгени эки билир, аажок чечен кижи чуве-дир. 25 Аполлос Дээрги-Чаяакчынын айтып-сургаан оруун эки билип алгаш, хайнып-холзээн сеткилинден чугаалап, боду чугле Иоаннын сугга суп турганын билир-даа болза, Иисустун дугайында шынчы сос-биле ооредип турган. 26 Ол синагогага дидими-биле чугаалап эгелээн. Прискилла биле Акила ону дыннап кааш, бажынынче чалап эккелгеш, Бурганнын оруун анаа оон-даа долузу-биле тайылбырлап бергеннер. 27 Аполлос улаштыр Ахаияже чоруур деп баарга, бузурээннер ону сорук кииргеш, ында бузурээн улуска Бо кижини хулээп алынар деп чагаа чорудупканнар. Ол ынаар чеде бергеш, Бурганнын авыралынын ачызында бузурей берген улуска улуг дузазын коргускен. 28 Чуге дээрге Аполлос Иисус - Христос-тур дээрзин Бижилгелер-биле шынзыдып, хой чон мурнунга иудейлернин аксын аажок куштуг барымдаалар-биле дуй шаап келген.
Павел Ефесте
19:1 Аполлос Коринфиге турган ойде, Павел янзы-буру иштики, бедигээш можулар таварты эрткеш, Ефеске чедип келген. Ол анаа элээн каш бузурээннер тып алган. 2 Павел олардан айтырган: Бузурей бээринерге, Ыдыктыг Сулде силерже бадып келди бе? Олар: Бис ындыг Ыдыктыг Сулде барын оода дыннаваан бис - деп харыылааннар. 3 Ынчаарга сугга суктурганынар силерге кандыг уткалыг болду? - деп, Павел айтырган. Иоаннын сугга суп турганы дег, ындыг болду-ла - деп, олар харыылааннар.
4 Павел мынча дээн: Иоаннын сугга сугары - бачыдын миннип, Бурганче эглири-биле сугга суктурары-дыр. Иоанн улусту бодунун соондан кел чыдар Кижиге - Иисуска бузурээринче кыйгырып турган. 5 Ол улус ону дыннааш, Дээрги-Чаяакчы Иисустун ады-биле сугга суктуруп алганнар. 6 Павел улуска холдарын дегзирге, Ыдыктыг Сулде оларже бадып келген. Олар ынчан билдинмес дылдарга чугаалап, оттур билип медеглеп эгелээннер. 7 Олар шупту он ийи хире кижи турган.
8 Павел синагогага уш ай иштинде дидими-биле суртаалдап, иудейлер-биле шынгыы чугаалажып, Бурганнын Чагыргазынын дугайында алыс шынны бадыткап келген. 9 Ынчалза-даа оларнын чамдыызы бузурээринден ойталааш, Дээрги-Чаяакчынын оруун чон мурнунга бактап турган. Павел ынчан оларны каапкаш, оореникчилери-биле кады чоруткаш, Тиранн дээр кижинин хуу ооредилге черинге хуннун-не суртаалдап турган. 10 Ынчалдыр ийи чыл уламчылап келген, а Асияда чурттаан бугу иудейлер болгаш гректер Дээрги-Чаяакчынын медээзин дыннап кааннар.
Скеванын чеди оглу
11 Бурган Павелди дамчыштыр анаа эвес кайгамчык чуулдер кылып турган. 12 Ынчангаш оон аржыылдарын болгаш баартыктарын безин аарыг кижилерге дегзирге, оларнын аарыы экирип, а буктары олардан унуп турган. 13 Чер кезип, буктар ундур сывырып чоруур чамдык иудейлер база букка алыскан кижиге Дээрги-Чаяакчы Иисустун адын адап: Павелдин суртаалдап турары Иисустун ады-биле бо кижиден уне бер - деп тарбыдаарын шеней бергеннер. 14 Бурганнын дээди бараалгакчызы иудей Скеванын чеди оглу ынчап турган чуведир. 15 Ынчалза-даа бук оларга мынча дээн: Иисусту билир мен, Павелди база, а силер кымнар силер? 16 Оон букка алыскан кижи чеди алышкыже халый бергеш, оларга куш догеп, чула эттеп кааптарга, олар бажындан шалдан-чанагаш, балыг-бышкын уне халышканнар. 17 Ефесте чурттаан бугу иудейлер болгаш гректер ол дугайында дыннап кааш, аажок кортканнар, ынчангаш Дээрги-Чаяакчы Иисустун адын хундулээри дам барганнар. 18 Хой бузурээн кижилер чедип кээп, бачыттыг херектерин ажыы-биле миннип турган. 19 А хой каран корнур кижилер боттарынын дуруг номнарын чыггаш, хамык улус коруп турда, орттедипкен. А орттеткен дуруглернин ниити ортээн санап коорге, бежен мун монгун чоос хире бар болган! 20 Дээрги-Чаяакчынын медээзи шак ынчалдыр калбаа-биле нептереп, куш кирип олурган.
Ефеске болган уймээн
21 Ол бугу болуп кааптарга, Павел Ыдыктыг Сулдеге башкарткаш, Македония биле Ахаияны таварты Иерусалимче чоруурун шиитпирлээн. Ол мынча дээн: Иерусалимге барганым соонда, Римге четкен турар ужурлуг мен. 22 Павел Македонияже Тимофей биле Ераст дээр ийи дузалакчызын чорудупкан, а боду элээн уе дургузунда Асияга артып калган.
23 Ол уеде Дээрги-Чаяакчынын оруунга удур куштуг уймээн унген. 24 Димитрий дээр ус-дарган кижи монгунден Артемиданын оргээзинин бичиилеткен дурзулерин кылып турган. Тус чернин ус-шеверлери ону кылышкаш, хой орулга ап келгеннер. 25 Димитрий монгун-биле ажылдаар шеверлерни болгаш оске-даа усчуларны чыып алгаш, мынча дээн: Эш-оор! Бо ажыл силерге эки олча-ажык берип турарын билир силер. 26 Павел дээр кижи чугле Ефеске эвес, а бугу Асияга дыка хой улусту бистен хая корну бээр кылыпканын коруп база дыннап тур силер. Ол Павел кижи холу-биле кылган бурганнар - бурганнар эвес болур дээр-дир. 27 Ол чорук чугле бистин ус-тывыжывыстын чаагай ат-сураан чидирип турары-биле эвес, а ондур улуг бурган Артемиданын оргээзи ат-сураан чидиреринге чылдагаан бооп турары-биле озалдыг-дыр. Асиянын база бугу делегейнин чону могейип турар шак ол бурган ондур чаагай чоруун чидирер-дир.
28 Ону дыннааш, олар аажок хорадап: Ефесте Артемида ондур улуг! - деп алгыржып эгелээннер. 29 Хоорайны холзээзин хоме апкан. Бугу улус Павелдин Македониядан эдертип эккелген эш-оору Гаий биле Аристархты тудуп алгаш, хоорайнын улуг, ажык театрынга соктуп келген.
30 Павел база чон мурнунга унуп кээр дээрге, бузурээннер ону ынатпаан. 31 Можунун чамдык алдар-хундулуг дужуметтери - оон эштери, олче улус ыдыпкаш, театрже барбайн коорун дилээннер.
32 Ол аразында театрда чыылган улустун чамдыызы - бир чуве, оскелери - бир оске чуве алгыржып турган, чуге дээрге ында корум-чурум чок болуп, улустун хой кезии чуге чыылганын-даа билбес болган. 33 Иудейлер Александр дээр кижини чон мурнунче албадап ундурупкен. Ол чонга тайылбыр кылыр бодааш, холу-биле улус оожургадыр шимчээшкин кылган. 34 Ынчалза-даа ол иудей кижи дээрзин билип кааш, шупту улус бир ун-биле: Ефесте Артемида ондур улуг! - деп кышкыржы берген. Олар ийи шак хире алгыржып келгеннер. 35 Хоорай бижээчизи чонну арай боорда оожуктургаш, мынча дээн: Ефестин чону, бистин хоорайывыс - ондур улуг Артемиданын оргээзинин база оон дээрден кээп душкен ыдыктыг дажынын кадагалакчызы дээрзин чер кырында билбес кижи бар бе?! 36 Ол кымга-даа маргыш чок барымдаа-дыр. Ынчангаш силер оожургап, бодамча чок ходелбес болзунарза эки. 37 А силер дээрге Артемиданын оргээзин-даа оорлаваан, бурганывысты-даа бак соглевээн бо ийи кижини бээр эккелдинер чоп. 38 Димитрий болгаш оске-даа ус-шеверлер кандыг-бир кижини буруудадып турар болза, бисте ону сайгарар шуугу-даа, уштап-баштап турар кижилер-даа бар-дыр. Бот-боттарын анаа буруудатчып турзуннар. 39 А оске кандыг-бир айтырыынар бар болза, ону чоннун хоойлу ёзугаар чыыжынга шиитпирлээр херек. 40 А ам богунгу болуушкуннар дээш, уймээн ундургенинге буруудаттырар айыыл биске кыжанып келди. Ындыг холзээзин дээш, агартынар чылдагаан бисте чок-тур. Ынча дээш, ол чыышты тарадыпкан.
Павел Македония биле Грецияда
20:1 Холзээзин тоне бээрге, Павел Иисуска бузурээннерни кыйгырткаш, оларны сорук киирип, чуве чугаалааш, байырлажып чарылган соонда, Македонияже чоруй барган. 2 Орук ара ол чер болганга бузурээннерни суртаалдары-биле быжыктырып чораан. Оон ол Грецияга чедип келгеш, 3 анаа уш ай болган. Оон Сирияже эжиндирип чоруурунун мурнуу чарыында иудейлер анаа удур сулчээ кылган. Ынчангаш ол дедир Македония таварты эртерин шиитпирлээн. 4 Павелди Верия чурттуг Пиррнин оглу Сосипатр, Фессалоника чурттуг Аристарх биле Секунд, Дервия чурттуг Гаий, Тимофей база Асия чурттуг Тихик биле Трофим олар удеп чорааннар.* 5 Олар баштай унупкеш, бисти Троадага манап турганнар. 6 А бис хаарган далганнар байырлалынын соонда Филиппыдан эжиндирип унгеш, беш хонук эрткенде, Троадага оорувуске катчып алгаш, анаа чеди хонган бис.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Удеп чорааннар деп состерге Асияга чедир деп состерни немээн.
Павелдин Евтихти олуглерден катап диргискени
7 Улуг-хунде эп-сеткилдин чемин улежип чиир дээш, чыылган бис. Павел чыылган улуска суртаалдап турган. Ол даарта эжиндирип чоруур деп турган болгаш, дун ортузу чедир чугаалап келген. 8 Бистин чыглып келгенивис устуку орээлге хой-ле чырыткылар хып турган. 9 Павел суртаалын дыка ур уламчылап келген болгаш, сонга караанга олурган Евтих деп аныяк оол бажын согайтып, уйгузунга бастыргаш, ушку каъттан чайлып кээп душкен. Ону кодуруп кээрге, ол олуг болган. 10 Павел дужуп келгеш, оолдун кырынга чыдыпкаш, куспактап алгаш: Мунгараванар, ол тынныг-дыр! - дээн. 11 Ол устунче уне бергеш, хлебти узе тыртып чигеш, дыка ур, дан аткыже чугаалап келген, а оон чоруй барган. 12 Аныяк оолду бажынынга дириг хевээрзин эккелгеннер, а шупту улустун сагыжы ажый берген.
Троададан Милитче аян-чорук
13 Бис корабльга олурупкаш, Ассче эжиндирип чорупкан бис. Анаа Павелди ап алыр ужурлуг турган бис, чуге дээрге боду ынаар кургаг черлеп чоруй баар дээш, ол ынчаар айыткан. 14 Павел биске Асска таваржы бээрге, ону корабльче ап алгаш, Митилина хоорайже эжиндирип чоруптувус. 15 Оортан даартазында хундус эжиндирип унгеш, Хиос ортулуктун дужунга келгеш, оон бир хун эрткенде, Самос ортулукка доктаадывыс.* База бир хунзээш, Милит хоорайга эжиндирип келдивис. 16 Павел Асияга саадап, уе чидирбес дээш, Ефестин чаныбиле эрте бээрин шиитпирлээн, чуге дээрге Иерусалимче далажып бар чыткан. Ол ынаар, аргалыг-ла болза, беженги хуннун байырлалында чеде бээрин кузээн.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Самос ортулукка доктаадывыс деп состерге Оон Трогиллийге барыпкаш деп состерни немээн.
Ефестин христиан удуртукчулары-биле байырлажыг
17 Павел Милиттен Ефесче улус чоруткаш, Ефестин Бурганга бузурээннер ниитилелинин удуртукчуларын кыйгырткан. 18 Олар чедип кээрге, ол мынча дээн: Асияга мээн келгеним баштайгы хунден-не ургулчу силер-биле кады канчаар чурттап турганымны билир силер. 19 Мен Дээрги-Чаяакчыга караам чажын эндере топ, иудейлернин кара сагыштыындан салым-хуумга таварышкан шенелделерни ажып эртпишаан, биче сеткилдиг бараан бооп келдим. 20 Силерге ажыктыг болгу дег бугу чуулду суртаалдап, силерни хой улус мурнунга база бажыннар кезип, коргуш чок ооредип келдим. 21 Бачыдын миннип, Бурганче эглиринин база Дээрги-Чаяакчывыс Иисуска бузурээринин дугайында иудейлерге-даа, оске чоннар улузунга-даа медеглеп келдим. 22 А ам, Ыдыктыг Сулденин айытканы-биле, мени ында чуу манап турарын билбес-даа болзумза, Иерусалимче чоруур ужурлуг мен. 23 Чугле Ыдыктыг Сулденин хоорай бурузунге менээ сагындырыг кылып, Иерусалимге мени хилинчек болгаш хоругдал манап турарын чугаалап келгенин-не билир мен. 24 Ынчалза-даа амыдыралым менээ кандыг-даа уне чок, чугле бодумнун оруумну тондур чоруп, Дээрги-Чаяакчы Иисустун менээ даандырган бараан болуушкунун эчизинге чедирген болзумза - Бурганнын авыралынын дугайында Буянныг Медээни улуска дыннаткан болзумза!
25 Аранарга аралажып, Бурганнын Чагыргазын суртаалдап турганым улустан чангызынар-даа мени моон сонгаар корбезин билир мен. 26 Силернин кандыг-бирээнер олумче бажы-биле баар болза, ол дээш, буруум чогун богун силерге медеглеп тур мен. 27 Чуге дээрге Бурганнын бугу-ле кузел-соруун силерге коргуш чок суртаалдап келген мен.
28 Бодунарны база Ыдыктыг Сулденин силерге хулээдип берген кодан хоюн хайгаарап коруп чорунар. Бурганнын бузурээннер ниитилелинин кадарчылары бооп корунер, ону Ол Бодунун ханын токкеш, болуп алган болгай. 29 Мен силерден чоруй баарымга, каржы борулер чедип келгеш, коданны черле оршээвес дээрзин билир мен. 30 Бузурээннер оларны эдерзин дээш, алыс шынны соора оореди бээр улус силернин аранарга безин тыптып кээр. 31 Ынчангаш серемчилелдиг болунар! Мээн уш чыл дургузунда, дуне-хундус караам чажын топ, силерге могаг-шылаг чок сагындырып келгенимни сактып чорунар.
32 Мен ам силерни Бурганга болгаш Оон авыралынын дугайында медээге хулээдип тур мен. Ол медээ силерни быжыктырып база Бурганнын бугу улузунга аазаан ончуну силерге берип шыдаар. 33 Мен кайынардан-даа алдын, монгун, идик-хеп алырын кузевээн мен. 34 Бодумнун база эш-оорумнун хереглээр чувезин бо ийи холум-биле ажылдап ап келгенимни билир силер. 35 Чуну-даа кылып турган болзумза, бодумнун улегерим-биле бис ажылдаар, Дээрги-Чаяакчы Иисустун состерин сактып, кошкак улуска дузалажыр ужурлуг бис дээрзин силерге коргузуп келген мен. Ол: Алырынга коорде, бээри - амыр-чыргалдыг - дээн болгай.
36 Павел ынча дээш, шупту улус-биле кады дис кырынга олурупкаш, моргуп алган. 37 Шупту улус ыглап-сыктап, ону куспактааш, ошкап турган. 38 Ылангыя оон: Моон сонгаар мени корбес силер - дээн состери оларны мунгарадыпкан. Оон Павелди корабльга чедир удеп кааннар.
Иерусалимче аян-чорук
21:1 Бис олар-биле арай деп чарылгаш, баштай дорт-ла Кос ортулукка, даартазында хундус Родос ортулукка эжиндирип четтивис, а оортан Патара хоорайже чорупкан бис. 2 Финикия баар корабль тып алгаш, анаа олурупкаш, улаштыр ынаар эжиндирип кагдывыс. 3 Кипр ортулукту мурнуу талазы-биле оюп эрткеш, Сирияже углапкан бис. Оон Тир хоорайга туруп алдывыс, чуге дээрге корабльдин чуъгун анаа дужурер турган. 4 Анаа бис Иисуска бузурээн улус тып алгаш, чеди хун иштинде олар-биле кады турдувус. Ыдыктыг Сулде сагыш алындырарга, олар Павелге: Иерусалимче барба - деп турдулар. 5 Анаа турар уевис тоне бээрге, улаштыр чоруптувус. Бузурээн улус шуптузу кадайлары болгаш ажы-толу-биле кады бисти хоорайдан ундур удеп келген. Анаа, далай эриинге, дис кырынга олурупкаш, моргуп алдывыс. 6 Удур-дедир байырлажып чарылган соонда, корабльга олурупкан бис, а олар бажыннарынче чана бергеннер.
7 Эжиндириишкинни уламчылааш, Тирден Птолемаида хоорайга кээп, корабльдан душкеш, ында чурттап турар бузурээн улустун амыр-мендизин айтыргаш, олар-биле кады бир хондувус. 8 А даартазында хундус оон чорупкаш, Кесарияга келгеш, чеди дузалакчынын бирээзи болур Буянныг Медээ суртаалчызы Филипптин бажынынга доктаадывыс. 9 Оон ашакка барбаан дорт кызы оттур билип медеглээр улус болду. 10 Бис анаа элээн хой хонганывыста, Иудеядан Бурганнын медээчизи Агав дээр кижи келген. 11 Ол биске келгеш, Павелдин курун алгаш, оон-биле бодунун хол-будун хулуттунгеш, чуве чугаалаан. Оон состери бо-дур: Ыдыктыг Сулде: Бо курнун ээзин Иерусалимнин иудейлери мынчалдыр хулээш, оске чоннар улузунга хулээдир-дир - деп тур.
12 Ону дыннааш, бис болгаш анаа чурттап турган улус Павелди Иерусалимче барбайн кор деп ээрежип дилеп эгелээн бис. 13 Ынчалза-даа Павел биске: Силер чуге ыглап-сыктап, чурээм чара соп тур силер? Мен чугле хулудуп алырынга эвес, а Дээрги-Чаяакчы Иисустун ады-биле Иерусалимге олуртурунге-даа белен мен - деп харыылаан. 14 Оон шиитпирин оскертип шыдавазывысты билгеш, оожургай бергеш: Дээрги-Чаяакчынын кузел-соруу-биле болзун! - дишкен бис.
Павелдин Иерусалимге келгени
15 Ол хуннер эрте бээрге, бис догертингеш, Иерусалимче чоруптувус. 16 Бистин-биле кады Кесария чурттуг чамдык бузурээн улус база чорупкан. Олар бисти баштайгы оореникчилернин бирээзи, Кипр чурттуг Мнасонга эккээрге, оон бажынынга туруп алган бис.
17 Иерусалимге кээривиске, бузурээннер бисти эвилен-ээлдек уткуп-хулээп алган. 18 Даартазында хундус Павел-биле кады Иаковче чорупкан бис. Бурганга бузурээннер ниитилелинин шупту удуртукчулары ында чыылган болган. 19 Павел оларны мендилээш, оон бараан болуушкунун дамчыштыр оске чоннар улузунга Бурганнын чуну кылганын чуве арттырбайн чугаалап берген. 20 Олар ону дыннааш, Бурганны алдаржыткаш, Павелге мынча дээннер: Оннук, Иисуска бузурээн мун-мун иудейлер барын билир сен, олар шупту Моисейнин хоойлузун шынгыы сагып чоруур улус-тур. 21 Иерусалимнин иудейлеринге бир улус сээн дугайында: Оске чоннар аразында чурттаан хамык иудейлерни Моисейнин хоойлузундан ойталаар кылдыр ооредип, оларга боттарынын ажы-толун кыртыжап демдектевезин база бистин чанчылдарывысты сагывазын сумелеп турар кижи-дир - дээн-дир. 22 Бис ам канчаар бис? Чугаажок-ла, олар сээн келгенинни дыннап каар болгай. 23 Ынчангаш бистин сумелээн аайывыс-биле кылып кор. Бистин аравыста Бурганга дангырак берген дорт кижи бар-дыр. 24 Оларны алгаш, арыгланыр ёзулалды кады эртип ал база олар ёзу-чанчыл ёзугаар баштарын донгурертсин дээш, оон чарыгдалын толеп бер. Ынчан сээн дугайында дыннаан чувезинде шын сос чогун, а сени ыдыктыг хоойлувусту сагып чоруур кижи-дир дээрзин шупту улус билип каар.
25 А оске чоннарнын бузурээн улузунга хамаарыштыр алыр болза, шиитпиривисти оларга дыннадып, чагаа бижээн бис. Оларга дурзу-бурганнарга оргээн эът чииринден, хандан, бооп олурген дириг амытаннар эъдинден болгаш самыыраарындан ойталаарын саналдаан бис.
26 Павел ынчан ол дорт кижини ап алгаш, даартазында хундус олар-биле кады арыгланыр ёзулалды эртип алган. Оон ол Бурганнын оргээзинче киргеш, кажан арыгланыр хуусаа тонерин база оларнын кижи бурузу дээш, кажан оргул салырын чарлап чугаалаан.
Павелди тудуп хоругдааны
27 Арыгланыр хуусаанын чедиги хуну эртип турда, Павелди Асия чурттуг иудейлер Бурганнын оргээзинге коруп кааннар. Олар ону сегирип алгаш, шупту улусту холзедип: 28 Израильдин чону! Дузалажынар! Бо дээрге чер болганга улусту бистин ыдыктыг хоойлувуска, Израильдин чонунга база Бурганывыс оргээзинге удур ооредип чоруур кижи-дир. А ам ол гректерни Бурганнын оргээзинге эккелгеш, ыдыктыг черни бужартаткан-дыр - деп алгыржы бергеннер. 29 Олар Павелди оон мурнунда Ефес чурттуг Трофим-биле хоорайга кады чорда корген болгаш, ол ону Бурганнын оргээзинге эккелген боор деп бодаан чуве-дир.
30 Бугу хоорай холзеп-дойлуп эгелээн болгаш, чук бурузунден улус маннажып кээп турган. Олар Павелди сегирип алгаш, Бурганнын оргээзинден ундур соорткеш, ол дораан оон хаалгаларын хаап алганнар. 31 Олар ону олурер деп барганнар, ынчалза-даа бугу Иерусалим холзеп унген дугайында медээ рим мун шериг баштынынга чеде берген. 32 Баштын ол дораан шериглерин болгаш чус шериг баштынчыларын алгаш, чыылган чонче чорупкан. Улус мун шериг баштынын база шериглерни коруп кааш, Павелди эттеп-сокпайн барган. 33 Мун шериг баштыны ынчан олче чоокшулап келгеш, тудуп хоругдааш, ийи илчирбе-биле демирлээрин дужааган. Оон ол чыылган улустан: Бо кымыл, чуну уулгеткен кижил? - деп айтырган. 34 Чыылган чоннун чамдыызы бир чуве, оскелери оон ангы чуве алгыржыр болган. Ындыг холзээзин, шимээнден ол тодаргай чуну-даа билип чадааш, Павелди шериглер чурттаан бажынче аппаарын дужааган. 35 Павелди чадага эккээрге, шериглер ону шуут-ла кодурер ужурга таварышкан - чоннун хорадап, кызары ол хире болган. 36 Хой чон ону эдерип: Анаа олум! - деп алгыржып чораан.
37 Павелди шериглер чурттаан бажынче киирип бар чыдырда, ол баштынга: Силерден бир чуве айтырып болур бе? - дээн. Оозу мынча дээн: Сен гректеп билир ышкажын чул. 38 Ындыг болганда чоокта чаа уймээн ундургеш, дорт мун дерзии тура халыкчыны ээн кургаг ховуже аппарган египет чурттуг кижи эвес ышкажыл сен? 39 А Павел: Мен - Киликияда Тарс хоорай чурттуг еврей кижи, билдингир хоорайнын хамаатызы мен. Чон-биле чугаа кылырын чопшээреп корунерем - деп харыылаан.
40 Демгизи ынчан чопшээрээрге, Павел чадага туруп алгаш, холубиле чонга Оожурганар! деп медээ берген. Хамык улустун шимээни чидерге, ол еврей дылга чугаалап эгелээн.
Павелдин Иерусалим иудейлеринге чугаазы
22:1 Ха-дунма болгаш адалар! Ам бодумну камгалап, чуу дээримни дыннап корунер. 2 Павелдин еврей дылга чугаалай бергенин дыннааш, олар улам-на оожургай бергеннер. 3 Мен - Киликиянын Тарс хоорайга торуттунген еврей кижи мен, ынчалза-даа Иерусалимге оскен мен. Мээн башкым Гамалиил чуве, ол мени огбелеривистин ыдыктыг хоойлузунга ыяк быжыг билиглиг кылдыр оореткен. Мен, богун силер бугуде ышкаш, Бурганга чуткулдуг бараан бооп чор мен. 4 Мен Иисустун ооредиинге бузурээн улусту олуреринге чедир истеп суруп, эр-даа, херээжен-даа улусту тудуп хоругдааш, кара-бажыннарже киир октап чордум. 5 Ону Бурганнын дээди бараалгакчызы-даа, дээди иудей Човулел-даа бадыткап боор. Харын-даа олардан Дамаскыда чурттаан ха-дунма иудейлерге хамааржыр чагаалар алгаш, демги улусту тудуп хоругдааш, Иерусалимге кезедири-биле эккээр дээш ынаар чорупкан мен.
6 Ынаар бар чыткаш, Дамаскыга чоокшулап олурумда, дуъш уезинде дээрден хенертен чайнап келген чырык карактарым чылчырыктадыпкан. 7 Черже кээп душкеш, менээ: Савл! Савл! Мени чуге истеп суруп тур сен? - дээн ун дыннап кагдым. 8 Мен: Силер кым силер, Дээрги? - дидим. Ол: Мен дээрге истеп суруп чоруурун Назарет чурттуг Иисус-тур мен - деп харыылаан. 9 Мээн кады чораан улузум ол чырыкты корген, ынчалза-даа мээн-биле чугаалашкан унну дыннаваан. 10 Дээрги, мен чуну кылыйн? - деп айтырдым. Дээрги-Чаяакчы менээ: Ам туруп келгеш, Дамаскыга бар, кылыр ужурлуг бугу чувенни анаа догерезин чугаалап бээр - дээн. 11 Чырыктын чайыннаажындан мээн карактарым согурара берген боорга, кады чораан оорум мени холумдан четкеш, Дамаскыга эккеп каан.
12 Бурганны тооп дыннаар база ыдыктыг хоойлувусту сагып чоруур, ында чурттаан иудейлернин догерези хундулээр Анания дээр кижи 13 менээ чедип келгеш: Дунмам, Савл, караан коре берзин! - дээн. Ол-ла дораан мен ону коруп кагдым. 14 Ынчан ол менээ мынча дээн: Огбелеривистин Бурганы сени Оон кузел-соруун билип алзын дээш, бачыт чок Кижини корзун дээш база Оон сенээ чугаалаан созун дынназын дээш шилип алган-дыр. 15 Чуге дээрге бугу улус мурнунга Оон дугайында херечилеп, корген база дыннаан чувенни чугаалаар-дыр сен. 16 Ам чуну манап ор сен? Тургаш, сугга суктуруп ал, Дээрги-Чаяакчы Иисустун адын кый дээш, бачыттарын арыглап-чуп каавыт.
17,18 Мен оон Иерусалимге ээп келгеш, Бурганнын оргээзинге моргуп тура, Иисустан келген ажыдыышкын коруп кагдым. Ол менээ: Доп-дораан Иерусалимни каггаш чорувут, чуге дээрге бо улус Мээн дугайымда херечилелинни хулээп албас-тыр - диди. 19 А мен Анаа: Дээрги-Чаяакчы, бо улус Сенээ бузурээннерни тудуп хоругдаар база эттеп-согар дээш, синагогалар кезип чоруп турганымны билир болгай. 20 Сээн херечин болур Стефаннын ханы токтуп турда, мен база анаа тургаш, ону чуулзунуп, олурукчулернин хевин кадарып турдум - деп харыыладым. 21 Дээрги-Чаяакчы ынчан менээ: Бар че, Мен сени ырадыр, оске чоннар улузунче чорударым олдур - диди.
Павел - рим хамааты
22 Ол состерге чедир иудейлер ону дыннап турганнар, а ынча дээри билек: Ону таптай базып кааптар-дыр! Оон амылыг чораан ажыы чоктур! - деп алгыржып эгелээннер. 23 Олар алгыржып, хевин ора соп октап, агаарже довурак чажып турганнар.* 24 А мун шериг баштыны Павелди шериглер чурттаар бажынче аппаарын база иудейлернин олче чуге ынчаар алгырышканын билип алыр сорулга-биле ону эриидеп тургаш, байысаарын дужааган. 25 Ынчалза-даа ону эриидээр дээш хулуй бээрге, Павел чанында турган чус шериг баштынчызынга: Шииттирбээн рим хамааты кижини эриидээри хоойлуга дугжур чуве бе? - дээн.
* Хеп ора согары, агаарже довурак чажары - Бурганны бак соглээн состер дыннааш (оларнын билиишкини-биле), иудейлернин холзеп-доюлганын коргускени ол болур.
26 Чус шериг баштынчызы ону дыннааш, баштынынга баргаш: Оваарымчалыг бооп корунер. Ол дээрге рим хамааты кижи-дир - деп дыннаткан. 27 Мун шериг баштыны Павелге чедип келгеш: Сен ылап-ла рим хамааты сен бе? - деп айтырган. Ол: Ийе - деп харыылаан. 28 Мун шериг баштыны мынча дээн: Мен ол хамааты эргени хой акша-биле садып алган мен. А Павел: А мен ындыг болуп торуттунген мен - дээн. 29 Ону байысаар деп турган улус ол дораан ойта душкен. Рим хамаатыны демирлеп алганын билип кааш, мун шериг баштыны база корга берген.
30 Даартазында хундус мун шериг баштыны иудейлер Павелди чогум чуу дээш буруудадып турарын билип алыксааш, Бурганнын дээди бараалгакчыларын база бугу дээди иудей Човулелди чыылдырарын дужааган. Ол Павелдин илчирбелерин адыргаш, оларнын мурнунга эккеп тургузупкан.
Павел дээди иудей Човулелдин мурнунда
23:1 Павел Човулелди эргий кайгааш: Ха-дунма! Мен бо хунге чедир Бурганнын мурнунга хулээлгемни арыг арын-нуур-биле кууседип чор мен - дээн. 2 Бурганнын дээди бараалгакчызы Анания ынчан Павелдин чанынга турган улуска оон эриннеринче кагарын дужааган. 3 А Павел анаа мынча дээн: Бурган сени кагар эвеспе, агартыр чугайлаан хана.* Сен мында мени ыдыктыг хоойлу ёзугаар шиидер дээш олурар-дыр сен, ол хиренде-ле ыдыктыг хоойлуга чоруштур мени кагарын дужаап турар-дыр сен! 4 Павелдин чанынга турган улус анаа: Бурганнын дээди бараалгакчызын канчап дора коор сен? - дээннер. 5 А Павел: Ха-дунма, буруулуг болдум, ол - Бурганнын дээди бараалгакчызы дээрзин билбедим. Шынап-ла, Бижилге: Сээн чонуннун удуртукчузун бак соглеве** - деп турар болгай - деп харыылаан.
* Агартыр чугайлаан хана - дора коруп, бак соглээн уткалыг состер болур (Мф. 23:27
кор).
** Хост. 22:28.
6 Оларнын чамдыызы саддукейлер, а оскелери фарисейлер дээрзин Павел билип каан, ынчангаш ол дээди иудей Човулелге ыыткыр ун-биле мынча дээн: Ха-дунма! Мен фарисей кижи оглу, фарисей мен, олуглернин катап дирлиринге идегелим дээш, шииттирип турарым бо.
7 Ол ынча дээрге, фарисейлер биле саддукейлер аразынга маргылдаа унгеш, чыыш ийи чарлы берген. 8 Чуге дээрге саддукейлер олуглерден катап дирлири-даа, дээрнин толээлери-даа, сулде-сунезиннер-даа чок дээр, а фарисейлер ол бугуге бузурээр турган. 9 Оон алгы-кышкы унген. Фарисейлер болуунден чамдык ном-хоойлу тайылбырлакчылары туруп келгеш, маргыжа бергеннер: Бо кижиде багай чуу-даа корбейн тур бис. А оон-биле сулде-сунезин азы дээрнин толээзи чугаалашкан болза чул?*
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состерге: Бурганга удурланган болбас бис бе? - деп состерни немээн.
10 Маргылдаа куштуг алгыш-кырышче шилчий бээрге, рим баштын оларнын Павелди узе-чаза соп кааптарындан сезингеш, шериглеринге ынаар баткаш, ону шериглер чурттаар бажынче алгаш баарын дужааган. 11 Дараазында дуне Дээрги-Чаяакчы Павелге чедип келгеш: Павел, дидим бол, чуге дээрге Мээн дугайымда Иерусалимге херечилеп турганын дег, Римге база херечилээр сен - дээн.
Иудейлернин Павелге удур сулчээзи 12 Хун унуп кээрге, иудейлер аразында дугурушкаш, Павелди олурбээн шаанда, чуну-даа ижип-чивес бооп дангыраглааннар. 13 Сулчээге дортен ажыг кижи киришкен. 14 Олар Бурганнын дээди бараалгакчылары болгаш баштыннарга баргаш: Павелди олурбээн шаавыста, чуну-даа ижип-чивес бооп дангырагладывыс. 15 Ынчангаш силер дээди иудей Човулел-биле кады оон херээн катап коор-дур деп чылдагааннааш, ону силерге эккээр кылдыр мун шериг баштынынга состен чедиринер. А бис ону бээр эккел чыдырда-ла олуруп каарынга белен бис - дээннер.
16 Сулчээ дугайында Павелдин чээни дыннап кааш, шериглер чурттаар бажынче киргеш, ол дугайында анаа дамчыдыпкан. 17 А Павел чус шериг баштынчыларынын бирээзин кый деп алгаш: Бо оолду баштынынче аппарам, ол анаа бир чуве чугаалаар деп тур - дээн. 18 Демгизи оолду мун шериг баштынынга эдертип эккелгеш, илеткээн: Хоругдаттырган Павел мени кый деп алгаш, бо оолду силерже аппаарын диледи, чуге дээрге ол силерге бир-ле чуве чугаалаар дээндир. 19 Баштын ол оолдун холундан туткаш, оскээр чедип аппаргаш: Менээ чуну чугаалаар бодадын? - деп айтырган. 20 Демги оол: Иудейлер оон херээнин тодаргай истелгезин чорудар чылдагаан-биле Павелди даарта дээди иудей Човулелге чедирерин силерден дилээр бооп дугуржуп алдылар. 21 Ынчалза-даа оларны дыннаванар, чуге дээрге дортен ажыг кижи кедегде манап турар. Олар ону олурбээн шаанда чуну-даа ижип-чивес бооп дангыраглааш, ам силернин айтыышкынынар манап, белен турарлар-дыр - деп харыылаан. 22 Баштын ол оолга: Менээ чугаалаан чувенни кымга-даа чугаалавас сен - деп дужаагаш, ону чорудупкан.
Павелди Кесарияже чорудупканы
23 Баштын оон чус шериг баштынчызы ийи кижини кыйгырткаш, оларга: Кесария чоруур кылдыр ийи чус чадаг шеригден, чеден аъттыг шеригден база ийи чус адыгжыдан белеткенер. Кежээкинин тос шакта унеринге белен турунар. 24 Павелди Феликс чагырыкчыга будун-бурун чедирер кылдыр, анаа мундурар элчигеннерден белеткенер - деп дужааган.
25 Ол ышкаш мындыг уткалыг чагаа бижип каан: 26 Онза хундуткелдиг чагырыкчы Феликске Клавдий Лисий байыр чедирип олур. 27 Бо кижини иудейлер сегирип алгаш, бичии-ле болза олуруп каар частылар, ынчалза-даа мен шериглерим-биле келгеш, ону камгалап кагдым, чуге дээрге ол рим хамааты дээрзин билип алдым. 28 Ону буруудадып турар чылдагаанны билип алыр дээш, мен ону дээди иудей Човулелге эккелдим. 29 Анаа удур буруудадыышкыннар оларнын боттарынын ыдыктыг хоойлузунга хамааржыр дээрзин, ынчалза-даа олумге онаагы дег азы кара-бажынга олуртку дег буруу ол кижиде чок дээрзин ылавылап кордум. 30 Ол кижиге удур сулчээ барын дыннааш, мен ону ол-ла дораан силерже чорутканым бо. А оон буруудадыкчыларынга анаа удур херекти силерге киирерин дужаадым.*
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состерге: Байырлыг, менди-чаагай! - деп состерни немээн.
31 Шериглер дужаалды кууседип, Павелди ап алгаш, ону ол кежээ-ле Антипатридага эккелгеннер. 32 Даартазында хундус аъттыг шериглер Павелди Кесарияже алгаш чорупканнар, а артканнары чурттаар бажынынче ээп келгеннер. 33 Кесарияга келгеш, Феликс чагырыкчыга чагааны тывыскаш, Павелди хулээдип бергеннер. 34 Чагааны номчааш, чагырыкчы Павелдин кайы можудан келгенин айтырган. Ол Киликиядан келген деп билип алгаш, 35 Феликс: Буруудадыкчыларын чедип кээрге, сээн херээнни дыннаар мен - дээн. Оон Павелди Иродтун оргээзинге* хоругдалга тударын дужааган.
* 23:35 Иродтун оргээзи - Улуг Ирод хааннын туттуруп каан оргээзи. Римден чагырыкчыларнын чурттаар чери турган; шериглер база анаа чурттап турган.
Павелди буруудатканы
24:1 Беш хун эрткенде, Бурганнын дээди бараалгакчызы Анания чамдык баштыннар-биле база Тертулл дээр хоойлучу-биле кады Кесарияга келгеш, иудейлернин Павелге удур буруудадыышкынын чагырыкчынын мурнунга илереткеннер. 2 Павелди кый дептерге, Тертулл ону буруудадып, мынча дээн: 3 Онза хундуткелдиг Феликс! Силернин алызын бодаан башкарылганар ачызында бистин чуртувус амыр-тайбынга бургеткен чурттап турарын база бистин чоннун амыдыралы экижээнин коруп турар бис. Ол бугуну кажан-даа, каяа-даа улуг ооруп четтириишкин-биле хулээп коор бис. 4 Ынчалзадаа силерни оон ынай шуудедип турбазы-биле бистин кыскажак туннээшкинивисти дыннаарындан чажам дивезинерни дилеп тур мен. 5 Бис бо кижи корум-чурум урекчизи дээрзин илередип алдывыс, ол - бугу делегейге иудейлер аразынга уймээн ундурукчузу-дур база назаретчилернин оспак болуунун удуртукчузу-дур.* 6,8 Оон ынай ол Бурганывыс оргээзин безин бужартадыр сагыштыг турду, а бис ону тудуп алдывыс. Ам Павелди байысаагаш, бистин ону чуу дээш буруудадып турарывысты билип ап боор силер.**
* Тертулл бо состер-биле Назарет чурттуг Иисусту база Ону
эдерген улусту куду корген хоон-биле адап турары ол.
** Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бар: Ону ыдыктыг хоойлувус ёзугаар шиидер деп
турдувус. Ынчалза-даа мун шериг баштыны
Лисий келгеш, ону бистин холувустан куш-биле ушта тыртып алгаш,
силерже чорудупту. Оон буруудадыкчыларынга база силерге баарын
дужаады - деп состер эн бузурелдиг грек созуглелдерде таварышпайн турар.
9 Иудейлер ол бугуну шын деп бадыткааш, буруудадыышкынны деткээннер.
Феликстин мурнунга Павелдин чугаазы
10 Чагырыкчы анаа чугаалаарын айтырга, Павел мынчаар харыылаан: Хой чылдар дургузунда бо чонга шииткекчи болуп келгенинерни билир болгаш, бодумнун херээмни оорушку-биле камгалаар-дыр мен. 11 Иерусалимге могейиг кылып келгенимден бээр он ийи хунден ур болбаанымны билип ап боор силер. 12 Мээн буруудадыкчыларым Бурганнын оргээзинге кандыг-бир кижи-биле маргыжып турганымны азы синагогага болгаш хоорайнын оске бир черинге улусту уймээнче ыдалап турганымны корбээннер. 13 Олар мени ам буруудадып турар чувезин херек кырында бадыткап шыдавас-тыр. 14 Ындыг-даа болза оларнын хажыттынган деп турары ооредиг ёзугаар ада-огбевистин Бурганынга бараан бооп турарымны миннир-дир мен. Ыдыктыг хоойлу болгаш медээчилернин номнарында бижиттинген бугу чувеге бузурээр мен. 15 Бурган Бодунга шынчы-даа, шынчы эвес-даа улусту катап диргизер дээрзинге олар боттары идегээри дег, мен база ындыг идегелдиг мен. 16 Ынчангаш Бурганнын болгаш улустун мурнунга кезээде арыг арын-нуурлуг болур дээш, шыдаар шаам-биле чуткуп чоруур мен.
17 Чонумнун ядыы улузунга чыгганым хайырлал улеп бээр база Бурганга оргулдер салыр дээш, хой чыл эрткен соонда, Иерусалимге ээп келгеним ол. 18 Арыгланыр ёзулалды кылганым соонда, Бурганнын оргээзинге кээп, оргул салып турумда, мени тып чедип келген чуве. Улус-даа уйметпээн, шимээн-дааш-даа ундурбээн кижи мен. 19 А ол ышкаш Асиядан келген элээн каш иудей анаа турган чуве. Мени буруудадыр барымдаалары бар болза, силернин мурнунарга чугаалаар ужурлуг улус ол-дур. 20 Азы мени дээди иудей Човулелге байысаап турда, кандыг буруумну истеп тыпканын мында келген улус чугаалап берзин. 21 Байгы-ла буруум - анаа тургаш: Олуглерден катап дирлиринге бузурелим дээш, богун мени шиидип тур силер - деп алгырганымда бооп чадавас.
22 Ону дыннааш, Дээрги-Чаяакчынын оруун эки билир Феликс херекти дыннаарын сонгаарлаткаш: Силернин херээнерни мун шериг баштыны Лисий кээрге, сайгарып коор мен - дээн. 23 Ол чус шериг баштынчызынга: Павелди хоругдалга тудунар, ынчалза-даа анаа элээн хосталгадан беринер база оон эш-оорунге ол дээш сагыш човап кээрин хоруванар - деп дужааган. 24 Элээн каш хун эрткенде, Феликс еврей сооктуг кадайы Друзилла-биле кады чедип келген. Ол Павелди келдирткеш, Иисус Христоска бузурел дугайында оон чугаазын дыннап эгелээн. 25 Ынчалза-даа Павел чоптуг чорук, бодун ойлээри база ам кээр шуугу дугайында чугаалап эгелээрге, Феликс корга бергеш: Амдыызында чоруй бар, чайланы берзимзе, келдиртиптер мен - дээн. 26 Оон кадында Павел анаа хээли саналдаар ирги бе деп, Феликс идегээн чуве-дир, ынчангаш бо-ла ону кыйгыртып эккээр, оон-биле чугаалажыр турган. 27 А ийи чыл эрткен соонда, Феликсти Порций Фест солуп келген. Иудейлернин кузелин хандырар дээш, Феликс Павелди кара-бажынга арттырып каан.
Павелдин императорнун шуугузун негээни
25:1 Чагырыкчы апарганынын соонда уш хун эрткенде, Фест Кесариядан Иерусалимче чорупкан. 2 Иерусалимге Бурганнын дээди бараалгакчылары, иудейлернин даргалары Фестке келгеш, Павелге удур буруудадыышкыннарын хулээткеш, оон дилег кылып: 3 Биске хайыралыыннын демдээ кылдыр Павелди Иерусалимче чорудуп кор - деп турганнар. А боттары ону орук ара олуруп каарын дугуржуп алганнар. 4 Ынчаарга Фест: Павелди Кесарияда хоругдап каан, а бодум база удавас ынаар чеде бээр мен. 5 Баштынчыларынарнын чамдыызы мээн-биле кады баргаш, ол кижи кандыг-бир херек уулгеткен болза, ону буруудатсыннар - деп харыылаан.
6 Иерусалимге сес-он хун тургаш, Фест Кесарияже ээп келген. А даартазында хундус шииткекчинин олудун ээлепкеш, Павелди эккээрин дужааган. 7 Павел чедип кээрге, Иерусалимден келген иудейлер ону долгандыр турупкаш, хой-ле аар кем-херек уулгеткен деп буруудадып эгелээннер, ынчалза-даа буруудадыышкыннарын шынзыдып шыдавааннар. 8 А ол бодун агартынып, мынча дээн: Мен иудейлернин ыдыктыг хоойлузунга-даа, Бурганнын оргээзинге-даа, императорга-даа удур кем-херек уулгетпээн мен.
9 Фест иудейлерге эки кижи бооп костур бодаан, ынчангаш ол Павелден: Сенээ удур буруудадыышкыннар ёзугаар сени анаа шиидейн, Иерусалимче баар сен бе? - деп айтырган. 10 Павел анаа мынча деп харыылаан: Мен императорнун шуугузунун мурнунда тур мен, мени шиидер ужурлуг чер бо-дур. Иудейлерге бак чуну-даа кылбаан мен, ону эки билир силер. 11 Мен кем-буруулуг база олумге толептиг чуул уулгеткен болзумза, олурунден чажам дивес мен. Ынчалза-даа бо улустун мени буруудадып турар чуулдери меге болза, кымнын-даа мени оларга тудуп бээр эргези чок. Ынчангаш императорнун шуугузун негеп тур мен! 12 Бодунун човулели-биле чугаалашкаш, Фест: Императорнун шуугузун негээн болганында, императорже чоруур сен - деп харыылаан.
Фестин Павелдин херээн Агриппага тайылбырлааны
13 Элээн уе эрткенде, Агриппа хаан биле оон дунмазы Вереника Фест чагырыкчыга байыр чедирип, Кесарияга келгеннер. 14 Олар анаа элээн хой хун болганда, Фест Павелдин херээн хаанга мынчаар тайылбырлаан: Мында Феликс турда-ла хоругдаттырган бир кижи бар. 15 Мен Иерусалимге турумда, Бурганнын дээди бараалгакчылары болгаш иудейлернин даргалары ону буруудаткан чуве. Олар ону шиидерин негеп турдулар. 16 Мен оларга буруудаттырган кижини ону буруудаткан улус мурнунга тургузуп, нууртештирбейн база анаа камгаланыр арга бербейн, олумге шиидери рим ёзу-дурумге чуулдешпес дээрзин чугааладым. 17 А ол иудейлер бээр чедип кээрге, мен сонгаарладып турбайн, даартазында-ла шииткекчинин олудунга саадапкаш, демги кижини эккээрин дужаадым. 18 Оон буруудадыкчылары туруп келгеш, мээн олардан дыннаар бодааным чангыс-даа буруудадыышкын кылбадылар. 19 Харын олар оон-биле оларнын чудулгезинин дугайында база бир-ле олуп калган Иисус дугайында кандыг-бир маргылдаа ундурдулер, а Павел ол Иисус дириг дээрзин шынзыдып турду. 20 Бо херекти шиитпирлээр аайын тыппайн: Иерусалимге баргаш, анаа шииттирерин кузээр сен бе? - деп, оон айтырган мен. 21 А Павел оон херээн император коор кылдыр манаа арттырарын негээш турар боорга, ону императорже чорудуптар арга тывылгыже, хоругдалга хевээр тударын дужаадым.
22 Агриппа Фест чагырыкчыга: Мен бодум база ол кижини дыннаксап тур мен-дээн. Фест: Эртен дыннаар сен-деп харыылаан.
23 Даартазында хундус Агриппа биле Вереника байырланчыы кончуг байдалдыг шуугу черинче кирип келгеннер. Олар-биле кады шериг баштыннары болгаш хоорайнын алдар-хундулуг улузу келген. Фест Павелди эккээрин дужааган. 24 Оон Фест мынча дээн: Агриппа хаан болгаш мында моорлап келген бугу улус! Иерусалимге база манаа - Кесарияга эндерик хой иудейлернин буруудадып: Ону олурер болза эки-дир! - деп алгыржып турганы кижизин коруп тур силер. 25 Ынчалза-даа мен ол кижини олуруп шиитки дег чуну-даа тыппайн баргаш, ол боду императорнун шуугузун негээн болганда, ону Римче чорударын шиитпирледим. 26 Ынчалза-даа менде оон дугайында императорга бижиптер хире тодаргай чуу-даа чок-тур. Ынчангаш бо сайгарылганын соонда бижипки дег чуве билип алыр дээш, ону силер бугуденин, ылангыя Агриппа хаан силернин, мурнунарга ундуруп эккээрин дужаадым. 27 Мен бодаарымга, хоругдаттырган кижинин кем-буруузун айытпайн чорудуптары сарыыл чок болгу дег-дир.
Агриппанын мурнунга Павелдин чугаазы
26:1 Агриппа Павелге: Сенээ агартынар арга берип турар-дыр - дээн. Павел ынчан холун кодуруп медээлээш, бодун камгалаан чугаазын эгелээн: 2 Агриппа хаан! Иудейлернин хамык буруудадыышкыннарынга удур бодумну камгалап, богун силернин мурнунарга турар аргалыг болганымны аас-кежик деп санап тур мен. 3 Артында-ла иудейлернин хамык ёзу-чанчылдарын болгаш маргылдаалыг айтырыгларын кончуг эки билир болгай силер. Ынчангаш мени шыдамыккай дыннаарынарны дилеп тур мен.
4 Бичиимден бээр чер-чуртумга база Иерусалимге канчаар чурттап келгенимни иудейлер шупту эки билир. 5 Олар мени шагдан тура таныыр болгаш, чудулгевистин эн шынгыы чанчылдарын, дурумнерин сагып, фарисей болуп келгенимни, кузээр-ле болза, бадыткап шыдаарлар. 6 А богун Бурганнын огбелеривиске берген аазаашкынынга идегелим дээш, шуугу мурнунда тур мен. 7 Бистин он ийи торел болуувус ол аазаашкыннын будерин манап, дун-хун дивейн, Бурганга бараан бооп турар. Шак ол идегелим дээш, иудейлер мени буруудадып турардыр, о, Агриппа хаан! 8 Иудейлер, Бурганнын кижилерни олуглерден катап диргизиптер аргалыын чуге буттунер аргажок чуве кылдыр бодаар силер? 9 Мен бодум база Назарет чурттуг Иисуска удур болдунарла бугу чуулду кылыр ужурлуг мен деп бодап чордум. 10 Мен ол бугуну Иерусалимге кылып, Бурганнын дээди бараалгакчыларындан эрге алгаш, Иисуска бузурээн хой кижини кара-бажынче киир октап турдум. А оларны олуруп каарга, мен ону деткип турган мен. 11 Шупту синагогаларга оларга кеземче онаап, Иисусту бак соглээринче албадап шаг болган мен. Оларга удур аажок киленнээш, Иудеядан дашкаар хоорайларга безин оларны истеп суруп турган мен.
12 Бир катап шак ол сорулга-биле Бурганнын дээди бараалгакчыларындан бурун эрге болгаш даалга алгаш, Дамаск хоорайже бар чыткан мен. 13 Дуъш чедип турда, орукка чорааш, хенертен дээрден чайыннаан, хунден-даа чырыткылыг чырык коруп каан мен, Агриппа хаан. Ол чырык мээн база мээн-биле кады чораан оорумнун карактарывысты чылчырыктадыпкан. 14 Бис шупту черже кээп душкен бис, оон менээ еврей дылга: Савл! Савл! Мени чуге истеп суруп тур сен? Сени сурген кымчыже бажын чайгаш, хей-ле бодунга хора чедирер сен - дээн ун дыннап каан мен. 15 Мен: Кым силер, Дээрги? - деп айтырган мен. Ынчан Дээрги-Чаяакчы менээ мынча деп харыылаан: Мен дээрге истеп суруп чоруурун Иисус-тур мен. 16 Бут кырынга туруп кел. Сени бараан болукчум кылдыр шилип алыр дээш база Мени коргениннин болгаш сенээ ам-даа коргузер чуулумнун херечизи кылып алыр дээш, Мен сенээ козулген мен. 17 Сени бодуннун чонундан база сени ам оларже чорудуптарым оске чоннар улузундан камгалаар мен. 18 Оларнын бачыттары оршээттинзин дээш, а ол ышкаш Менээ бузурээнинин ачызында Бурганнын чонунун аразынче кирзиннер дээш, сен оларнын карактарын ажыдар база думбей карангыдан - чырыкче, эрликтин чагыргазындан - Бурганче ээлдирер сен.
19 Ынчангаш, Агриппа хаан, дээрден ажыдыышкынга удурланыр аргам чок болган. 20 Баштай Дамаскыга, а ол ышкаш Иерусалимге, оон бугу Иудеяга база оске чоннар улузунга суртаалдай берген мен. Олар бачыттарын миннип, Бурганче ээлзиннер дээш база ылап-ла ындыызын бадыткаар ажыл-херектерден кылзыннар дээш, суртаалдап турган мен. 21 Оон ужурунда иудейлер мени Бурганнын оргээзинге сегирип алгаш, олурер деп турганнары ол-дур. 22 Ынчалза-даа Бурган менээ богунге чедир дузалап турар болгаш, ам мында бугу чоннун - улугнун-даа, биченин-даа мурнунда туруп алган, херечилеп тур мен. Медээчилер болгаш Моисейнин оттур билип медеглээнинден оске чуну-даа чугаалавайн тур мен: 23 Христос хилинчекти коруп эртер база олуглерден эн-не баштай катап дирлип кээр, Ол иудейлерге болгаш оске чоннар улузунга чырыкты эккээр деп чугаалап тур мен.
Павелдин Агриппаны бузуредирин оралдашканы
24 Павел ам-даа бодун агартып турда, Фест ону ыыткыр ун-биле: Сээн угаанын солуудаан-дыр, Павел! Хой эртем-билиин сени сээденнедипкен-дир! - деп узе кирипкен. 25 Павел: Мен сээденневээн мен, хундулуг Фест, чугаалап турар чувем алыс шынныг-даа, сарыылдыг-даа - дээн. - 26 Агриппа хаан ол бугуну эки билир, ынчангаш оон-биле хостуг чугаалажып болур мен. Чуу-даа чуве оон кичээнгейинин кыйыы-биле эртпээн деп бодаар мен, чуге дээрге бо бугу хамык улус мурнунга болган болгай. 27 Агриппа хаан! Медээчилерге бузурээр силер бе? Мен билир мен - бузурээр силер. 28 Агриппа Павелге: Сен мени база ындыг дораан Христоска бузурээн кижи кылып алыр бодадын бе? - дээн. 29 Павел: Ол хуусаа ур-даа, кыска-даа болган болза, чангыс сен эвес, а богун мени дыннап турар бугу улус, чугле бо илчирбелер чокка, мен дег болу бээринер дээш, Бурганга тейлеп тур мен - деп харыылаан.
30 Хаан, а оон-биле кады чагырыкчы, Вереника база олар-биле кады олурган шупту улус ынчан туруп келген. 31 Олар унгеш, аразында мынча деп чугаалажы бергеннер: Бо кижи ону хоругдагы дег азы олургу дег чуу-даа чуве кылбаан-дыр. 32 А Агриппа хаан Фестке: Ол кижи боду императорнун шуугузун негевээн болза, ону ам хостап болур турган-дыр - дээн.
Павелдин Римче чорупканы
27:1 Италияже эжиндирип чоруптарын шиитпирлээнивис соонда, Павелди база оске-даа чамдык хоругдаттырган улусту императорнун тускай полкузунун чус шериг баштынчызы Юлийге хулээдип берген. 2 Адрамит хоорайдан Асиянын эриктеринче эжиндирип унупкен корабльга олурупкан бис. Бистин-биле кады Фессалоника чурттуг македончу Аристарх чораан. 3 Даартазында хундус Сидон хоорайга эжиндирип келген бис. Юлийнин Павелге хамаарылгазы кижизиг болган. Ол Павелдин хереглээн чувезин тып берип, сагыш човаашкынын коргузер дээн эш-оорунге баргаш кээр арганы анаа берген. 4 Бис оортан далайже унгеш, дедир хаттар хадаанындан Кипрни хаттардан ыжыктаан талазы-биле эжиндирип эрттивис. 5 Киликия биле Памфилиянын эриктерин чуй чалгып чыдар далайны кежир эжиндиргеш, Ликиянын Мира хоорайга келген бис. 6 Анаа шериг баштынчызы Италияже эжиндирип бар чораан Александриядан келген корабль тып алгаш, бисти анаа олуртупкан.
7 Хой хуннер иштинде удур хат хадаанындан оожум эжиндирзеэжиндирзе, арай боорда Книд хоорайнын чаны-биле эрттивис. Удур хаттар хадаанындан оруувус уламчылап чадааш, Салмон шенектин чоогу-биле Крит ортулуктун хаттардан ыжык талазын дургаар эжиндирип каан бис. 8 Улуг кужениг-биле оон кыдыын дургаар эжиндиргеш, Ласея хоорайдан ырак эвесте Эки Ортээлдер дээр черге келген бис.
9 Хой хуннерни чидирген болгаш, эжиндирери озалдыг апарган, эн чугула иудей шээр хуну* база эрткен турган. Ынчангаш Павел мынча деп сагындырган: 10 Дыннанарам! Бистин аян-чоруувус чугле корабль биле чуъкке эвес, а улуска база улуг бергедээшкиннер болгаш айыыл-халап-биле эртерин коруп тур мен. 11 Ынчалза-даа шериг баштынчызы Павелди дыннавайн, корабль ээзи-биле башкарыкчынын сумезин эдерген. 12 Ук ортээл анаа кыштаарынга таарышпас боорга, улустун хой кезии оортан далайже унгеш, болдунар болза, Критте Финик ортээлге четкеш, кышты анаа ажарын шиитпирлээн. Финик дээрге мурнуу-барыын база сонгу-барыын чуктерже углай ажык чыдар ортээл турган.
* Эн чугула иудей шээр хуну - ол уеде (кус эгезинде) ук черлернин далай-суунга куштуг шуурганнар хадып эгелээр турган.
Шуурган
13 Мурнуу чуктен оожум хат хадыырга, Биске херек чуве чогум-на ол-дур дээш, далайжылар якорун кодургеш, Криттин эриин дургаар эжиндирип чорупканнар. 14 Ынчалза-даа удаваанда ортулуктан бисче сонгу-чоон чуктун хады деп адаар куштуг шуурган хоме хадып келген. 15 Корабль шуурганга алзыпкаш, хат удур чоруп чадап каан. Бис ынчан чалгыгларга чагыртып, олар бисти кайнаар углай-дыр, ынаар октадып чоруп берген бис. 16 Кавда дээр бичии ортулуктун ыжык талазы-биле эжиндирип эртип бар чыткаш, анаа камгалал хемезин арай боорда быжыглап алдывыс. 17 Ону ору кодургеш, корабльдин адаа-биле чоон хендирлер оттургеш, куржай шарып алган бис. Сирт деп элезинниг сыык черге хептели бээринден сезингеш, корабльдин парустарын дужуруп каапкаш, хат аайы-биле чоруп берген бис. 18 Шуурган шыдажыр аргажок киткээрге, даартазында хундус корабльдин чуъгун дужур октап эгелээн бис. 19 А ушку хунде дериг-херекселдин кезиин улус боттарынын холдары-биле корабльдан дужур октапкан. 20 Хой хуннер дургузунда хун-даа, сылдыстар-даа корбедивис, а куштуг шуурган киткеп-ле турган. Адак соонда камгалал алыр кандыг-даа идегел ышкындырган.
21 Улус дыка ур чуну-даа чивээн турган. Павел ынчан туруп келгеш, мынча дээн: Силер мээн сумем дыннап, Криттен эжиндирип унмес турган-дыр силер, эш-оор. Ынчанган болза, бо хамык айыыл-халапка, чидиригге таварышпас ийик бис. 22 Ынчалза-даа ам сорук киринер: силернин кайынар-даа олбес-тир, а чугле корабль бустур-дур. 23 Эрткен дуне Анаа буруну-биле хамааржырым, бараан бооп чоруурум Бургандан келген толээ менээ келгеш барды. 24 Ол менээ: Павел, кортпайн кор. Императорнун мурнунга турар ужурлуг сен, ол дээш, Бурган Бодунун авыралы-биле кады эжиндирип чоруурун бугу улуска амы-тынны хайырлаар-дыр - диди. 25 Ынчангаш сорук киринер, эш-оор. Мен Бурганга база бугу чувенин Оон чугаалаан аайы-биле болурунга бузурээр мен. 26 Бисти кандыг-бир ортулукче ундур октаптар ужурлуг.
27 Он дортку дун душкенде, чалгыглар бисти Адриатика далайынга* чайгап чораан. Дун ортузунда далайжылар чоогувуста бир-ле чер барын билип кааннар. 28 Олар сугнун теренин хемчээрге, дортен хире метр болган. Элээн болгаш, катап хемчээрге, ужен хире метр болган. 29 Бисти хаяларже ундур октаптарындан корткаш, далайжылар корабльдин артыы талазындан дорт якорь бадыргаш, хун дурген-не унуп келзин дээш, моргуп турганнар. 30 Олар корабльдан дезерин оралдажып, корабльдин думчуундан якорь бадырган улус болуп, камгалал хемезин сугже дужуре бергеннер. 31 А Павел шериг баштынчызы болгаш шериглерге: Олар корабльга артпас болза, силер дириг артарын кордаванар - дээн. 32 Шериглер ынчан хемени тудуп турган чоон хендирлерни узе шааптарга, ол далайже кээп душкен.
* Адриатика далайы - ол уеде ындыг ат-биле амгы Адриатика далайындан оранчок улуг, Италиянын мурнуу чугунде далайны адап турган.
33 Дан адар душта Павел хамык улуска чемненип алыры эки боор деп чугаалап эгелээн: Богун силернин дириг унер дээн манаашкынынарнын он дортку хуну-дур. Ол уе иштинде чуу-даа чивээн болгай силер. 34 Ынчангаш чемненип аарынарны сумелеп тур мен. Амытынныг артар дизинерзе, ол силерге эргежок чугула, кайынарнындаа бажындан чангыс-даа дук черже кээп душпес. 35 Павел ынча дээш, хлебти алгаш, бугу улустун мурнунга Бурганга ооруп четтиргеш, узе тыртып, чий берген. 36 Улус шупту сорук кирип, чемненип алган.
37 А корабльга шупту ийи чус чеден алды кижи турган бис. 38 Тоттур чемненген соонда, кызыл-тасты далайже дужур октап, корабльди чиигедип эгелээн бис.
Корабльдин озал-ондакка таварышканы
39 Дан адып кээрге, олар элезинниг эриктиг мугулдур коруп кааннар, ынчалза-даа чуу деп чер дээрзин билбес болганнар. Олар, болдунар чуве болза, корабльди сыык черге кадалдыр олуртуптарын шиитпирлээннер. 40 Якорьларны далайже дулупкеш, корабльди башкарар эшкииштер быжыглаан хендирлерни одура кезипкеш, хат корабльди аппаары-биле бичии парус кодургеш, эрикче эжиндирип чорупкан бис. 41 Корабль элезинниг шенекке ускеш, сыык черге кадалы берген. Думчуу хандыр кадалгаш, шимчевейн барган, а артыы талазын куштуг чалгыглар буза шаап эгелээн. 42 Хоругдаттырганнардан чангызы-даа эштип чорупкаш, дезе бербезин дээш, шериглер оларнын шуптузун олурер деп шиитпирлеп алган. 43 Ынчалза-даа шериг баштынчызы Павелдин амы-тынын камгалаар дээш, оларнын ол сагыжын кууседиринге шаптыктап каан. Ол эштип билир улусту сугже баштай шурай бергеш, эрикке чедир эштирин дужааган. 44 Арткан улуска калбак ыяштар болгаш корабльдин бузундуларындан туттунгаш, амы-тынын камгалаарын айыткан. Ынчалдыр хамык улус эрикке чеде берген, кым-даа дужуп олбээн болган.
Мальта ортулукка
28:1 Эрикче будун-бурун унуп келгеш, ортулуктун ады Мальта дээрзин билип алган бис. 2 Оон чурттакчылары бисти экииргээ аажок уткуп-хулээп алганнар. Чаъс чаап эгелээш, соой бээрге, олар одаг салгаш, бисти чалап алганнар. 3 Павел куспак долдур чээрген чыггаш, отче киир октап турда, чалбыыштан дескен чылан союп унгеш, оон холунга астына берген. 4 Павелдин холунда халаннаан чылан коргеш, ол чер чурттуг улус аразында мынча дээннер: Чигзиниг чок, бо кижи олурукчу турган боор, чуге дээрге ол далайга дужуп олбезе-даа, бузут дээш, ожээн негээр бурган ону дириг арттырбады. 5 Ынчалза-даа Павел чыланны отче дужур силгиптерге, ол анаа кандыг-даа хора чедирбээн. 6 А улус ону ыжып эгелээр боор азы олуг кээп дужер боор деп бодаан. Ындыг-даа болза ур манап келгеш, оонбиле кандыг-даа айыыл-халап болбаанын коргеш, сагыш-бодалын оскертип: Ол кижи - бурган-дыр - дижи бергеннер.
7 Ол черден ырак эвеске ортулук чагырыкчызы Публийнин ээлел чери турган. Ол бисти бажынынче чалааш, уш хун дургузунда хундулеп келген. 8 А ол уеде Публийнин ачазы халыын аарыы болгаш кыжыктан аарааш, дожээнден турбайн чыткан чуве-дир. Павел оон орээлинче киргеш, моргуп алган соонда, анаа холдарын дээскеш, экиртип каан. 9 Ол болуушкунну коргеш, ортулукта чурттаан оскедаа аарыг кижилер чедип кээп, экирип турганнар. 10 Олар ооруп четтиргенин илередип, биске хой-ле хундуткел коргускеннер, а кажан улаштыр эжиндирип чоруур деп турувуста, олар бисти орукка эргежок чугула херек бугу чуве-биле хандырдылар.
Мальтадан Римче
11 Уш ай эрткенде, Александриядан келгеш, ол ортулукка кыштаан Ийис бурганнар дээр корабльга эжиндирип чорупкан бис. 12 Оон Сиракузы хоорайга келгеш, анаа уш хун турдувус. 13 Оон эжиндирип унгеш, Ригия хоорайга келдивис. Даартазында хундус мурнуу чуктен хат хадый бээрге, ийиги хунде Путеолы ортээлге эжиндирип келдивис. 14 Бис ол черден Иисуска бузурээн эш-оор тып аарывыска, олар бисти анаа чеди хун хире олар-биле кады турарын дилээннер. А оон соонда ам-на Римге келдивис.
15 Хоорайда бузурээн улус бистин дугайывыста дыннап кааш, мырынай Аппийнин шолунге база Уш Шайлааракка уткуп унуп келгеннер. Оларны коргеш, Павел Бурганга ооруп четтиргеш, сорук кире берген. 16 Римге кээривиске,* Павелди бир шериг кижиге кадарткаш, ангы чурттаарын чопшээреп каан.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состерге: Шериг баштынчызы хоругдаттырганнарны танныылдар даргазынга хулээдип берген - деп состерни немээн.
Павелдин Римге суртаалдааны
17 Уш хун эрткенде, Павел иудейлер аразында эн алдар-хундулуг улусту чыып алган. Олар чыглып кээрге, ол мынча деп чугаалаан: Ха-дунма! Бистин чонга база ада-огбелеривистин ёзу-чанчылдарынга удур уулгеткен чувем чок-даа болза, мени Иерусалимге тудуп хоругдааш, рим эрге-чагырга улузунга хулээдип берген. 18 Олар мени истеп байысаагаш, олуруп шиитки дег чуу-даа чуве уулгетпээн боорумга, хостап салыр деп турдулар. 19 Ынчаарга иудейлер анаа удурланыр боорга, императорнун шуугузун негээр ужурга таварыштым, ындыг-даа болза бодумнун чонумну кандыг-бир чуве ужун буруудадыр дээш, ынчанмаан мен. 20 Силерге ужуражып, ол дугайында чугаалажыр дээш, богун силерни чыылдырып алдым, чуге дээрге Израильдин идегели дээш, мени бо илчирбе-биле демирлээн-дир.
21 Олар анаа: Бис Иудеядан сээн дугайында кандыг-даа чагаалар албаан бис, оон келген эш-оорувустун чангызы-даа сээн дугайында биске дыннатпаан, багай чуу-даа чугаалаваан. 22 Ындыг-даа болза узел-бодалын дугайында сенден боттарывыс дыннаксап тур бис, чуге дээрге улус чер болганга ол ооредигге удурланып турарын дыннаан бис - дээннер.
23 Оларнын Павел-биле дугуржуп алган хунунде оон-даа хой иудейлер оон чурттап турган черинге чедип келгеннер. Павел эртенден кежээге чедир Бурганнын Чагыргазынын дугайында оларга тайылбырлап база херечилеп, Моисейнин хоойлузу болгаш медээчилернин номнарынга ундезилээш, Иисустун дугайында оларга шынзыдып келген. 24 Чамдык улусту ол бодунун состери-биле бузуредип шыдаан, а оскелери бузуревейн барганнар. 25 Олар аразында маргыжып эгелээш, тарап чоруур деп турда, Павел оларга туннел состерин чугаалаан: Ыдыктыг Сулде Исаия медээчинин аксы-биле ада-огбелеринерге алыс шынны чугаалап каан-дыр: 26 Бо чонга баргаш: Кулак-биле дыннааш-даа, чуну-даа угаап билбес; карак-биле коргеш-даа, чуну-даа корбес-тир силер. 27 Чуге дээрге бо чоннун угаан-сарыылы сээденнеп калган, кулактары-даа арай деп дыннаар, карактары-даа шийдинчек апарган. Олар карактары-биле коруп, кулактары-биле дыннап, угаан-сарыылы-биле угаап база Менче эглип кээп шыдаптар турган болза, Мен ынчан оларны экиртир ийик мен - деп чугаала.* 28,29 Ынчангаш Бурган Бодунун камгалалын оске чоннар улузунче чорутканын база олар ону дыннап каарын иудейлер силернин билип аарынарны кузеп тур мен!**
* Ис. 6:9,10.
** Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бар: Павел ынча дээрге,
иудейлер аразында изиг-изиг маргышпышаан, тарай бергеннер -
деп состер эн бузурелдиг грек созуглелдерде таварышпайн турар.
30 Павел Римге, холезинин боду толеп турганы бажынга будун ийи чыл иштинде чурттап, анаа ужуражып келген кижи бурузун хулээп ап турган. 31 Ол Бурганнын Чагыргазын дидими-биле, доктар чокка суртаалдап, Дээрги-Чаяакчы Иисус Христостун дугайында улуска ооредип келген.