1:1 Хамыктын мурнунда Сос турган. Сос Бурган-биле кады турган болгаш Сос Бурган болуп турган. 2 Ол хамыктын мурнунда-ла Бурган-биле кады турган. 3 Бугу-ле бар чуве ол Состу дамчып чаяаттынган база бугу-ле бар чуведен чуу-даа Ол чокка чаяаттынмаан. 4 Чаяаттынган бугу чувеге Ол амыдыралдын унер дозу турган, а ол амыдырал кижи торелгетенге чырык апарган. 5 Чырык карангыда чырыдып турар, а карангы чырыкты хоме ап шыдаваан.

6 Бурганнын айбылап чорутканы Иоанн деп аттыг кижи турган. 7 Ол кижи чырыктын херечизи болур дээш база шупту улус ону дамчыштыр бузурезин дээш чедип келген. 8 Иоанн - чырык эвес турган, а чырыктын херечизи болур дээш келген кижи турган.

9 Ол Сос - бо делегейге чедип келген ёзулуг чырык болган. Ол кижи бурузун чырыдып турар.* 10 Ол чырык Оон Бодун дамчыштыр чаяаттынган делегейге бар турда-ла, делегей Ону танываан. 11 Ол Бодунун албаты чонунга чедип келген, а олар Ону хулээп албаан. 12 Ону хулээп алган база Оон ады дээш бузурээн бугу улуска Бурганнын ажы-толу болур эргени Ол хайырлаан. 13 Ол ажы-тол бойдустун чаяап каанындан-даа, кижилернин хандыкшылындан-даа, эр кижинин кузээшкининден-даа торуттунмээн, а Бурганнын ажы-толу болур. Бурган Боду - оларнын Адазы-дыр. 14 Демги Сос Кижи апаргаш, бистин аравыска чурттап турган. Бис Оон ондур улуг кужун - алыс шын болгаш авырал-биле долдунган Адазынын эр чангыс Оглунун ондур улуг кужун корген бис. 15 Иоанн Оон дугайында херечи болуп, улуска мынчаар медеглээн: Мээн соомдан чедип кээр ужурлуг Кижи мени ажа бээр, чуге дээрге Ол мээн торуттунерим мурнумда-ла бар турган-дыр. Мээн чугаалап турганым Кижи ол-дур. 16 Биске херек бугу чуве Ында бар, шуптувус Оон авыралын бажывыс ажыр четтирип келдивис. 17 Бурган Бодунун хоойлузун биске Моисейни дамчыштыр берген, а авырал биле алыс шын Иисус Христосту дамчыштыр келген болгай. 18 Бурганны кым-даа, кажан-даа корбээн. Чугле Адазы-биле ургулчу кады турар эр чангыс Оглу - Бурган биске Адазын илереткен болгай.

* Бо шулуктун оске утказы: Ол Сос - бо делегейге келген кижи бурузун чырыдып турар чырык-тыр - бооп чадавас.

Иоанн Медеглекчинин херечилели (Мф. 3:1-12; Мк. 1:2-8; Лк. 3:15-17)

19 Иоаннын херечилээни бо-дур.

Иерусалим чурттуг иудейлер Иоанндан: Кым сен? - деп айтырзын дээш, олче Бурганнын бараалгакчыларын база левиттерни чорудупканнар. 20 Иоанн дорт харыы бээринден ойталавайн, ажыы-биле мынча дээн: Мен Бурганнын шилээн Христозу эвес мен. 21 Олар оон: Ынчаарга чогум кым сен? Илия сен бе? - деп айтырганнар. Ол: Чок - деп харыылаан. Азы Бурганнын аазааны медээчи* сен бе? - деп айтырганнар. Иоанн: Чок - деп харыылаан. 22 Олар ынчан: Кым сен? - деп туннелинде айтырганнар. - Бисти айбылап чорудупкан улуска чуу дээривисти чугаала. Бодунну кым мен дээр сен? 23 Ол мынча деп харыылаан: Мен - Исаия медээчинин чугаалааны дег: Кургаг куруг ховуда алгырып турар кижинин: Дээрги-Чаяакчынын оруун дескилеп беринер! - дээн кышкызы-дыр мен.** 24,25 А фарисейлернин айбычылары оон мынча деп айтырганнар: Сен Бурганнын шилээн Христозу-даа, Илия-даа, Бурганнын аазааны медээчи-даа эвес болзунза, улусту чуге сугга суп турарын ол? 26 Иоанн оларга: Мен улусту сугга сугар мен, ынчалза-даа силернин аранарда билбезинер бир Кижи бар-дыр. 27 Ол мээн соомдан чедип кээр ужурлуг-даа болза, мен Оон идиинин шидиишкинин безин чежеринге толеп чок амытан-дыр мен - деп харыылаан.

* Ыдыктыг хоойлунун катаптаашкыны деп номунга (18:18-19) Моисейнин бодунун аазаан медээчизи дээни ол.
** Ис. 40:3.

28 Бо чугаа Иоаннын улусту сугга сугар чери болур Иордан хемнин эриинде Вифания суурга болган. 29 Даартазында хундус Иоанн олче кел чыдар Иисусту коруп кааш, мынча дээн: Бо делегейнин улузунун бачыдын чайладып аппаар Бурганнын Хураганы бо-дур. 30 Оон дугайында: Мээн соомдан чедип кээр ужурлуг Кижи мени ажа бээр, чуге дээрге Ол мээн торуттунерим мурнунда-ла бар турган-дыр - дээним демги Кижи ол-дур. 31 Мен Ол кымыл дээрзин билбес турдум, ынчалза-даа Израильге улус Христосту танып алзын дээш, улус-чонну сугга суп келген мен.

32 Оон Иоанн мынча деп херечилээн: Дээрден коге-буга дег бадып келгеш, Иисустун кырынга артып калган Ыдыктыг Сулдени кордум. 33 Мен Ол кымыл дээрзин билбес турдум, ынчалза-даа улус-чонну сугга суксун дээш, мени айбылаан Бурган мынча дээн: Сулде Олче бадып келгеш, Оон кырынга артып каар кижи корзунзе, улусту Ыдыктыг Сулдеге сугар Кижи ол болур эвеспе. 34 Мен ону корген болгаш, Ол - Бурганнын Оглу-дур деп херечилеп тур мен.

Иисус Христостун баштайгы оореникчилери

35 Даартазында хундус Иоанн база катап бодунун ийи оореникчизи-биле кады анаа туруп-тур. 36 Эртип бар чыдар Иисусту коруп кааш, Иоанн: Бурганнын Хураганы бо-дур! - дээн. 37 Иоаннын ол состерин дыннааш, оон ийи оореникчизи Иисусту эдерип чоруп каан. 38 Иисус хая корнуп келгеш, оларнын Бодунун соондан чоруп олурарын коруп кааш: Чуну дилеп тур силер? - деп айтырган. А олар: Равви (ол дээрге Башкы дээни ол), Силер кайда турар силер? - деп айтырганнар. 39 Бараалы че, коруп аар силер - деп, Ол харыылаан. А ынчан хундускунун дорт шак уези турган чуве-дир. Олар эдерип баргаш, Иисустун кайда турарын коруп алгаш, хунну бадыр Оон чанынга турганнар.

40 Иисустун дугайында Иоаннын состерин дыннааш, Ону эдерип чорупкан ийи кижинин бирээзи Симон Пётрнун дунмазы Андрей болган. 41 Андрей ол дораан бодунун акызы Симонну тып алгаш, анаа мынча дээн: Бис Мессияны (Бурганнын шилээн Христозун дээни ол) тып алдывыс. 42 Оон акызын Иисуска эккелген. Иисус олче корунгеш: Иоаннын оглу Симон-на-дыр сен. Ам Кифа деп адаттырар сен-дээн. (Ол дээрге Даш азы грек дылда Пётр дээни ол.)

Иисустун Филипп биле Нафанаилди кый дээни 43 Даартазында хундус Иисус Галилеяже чоруурун шиитпирлээн. Ол Филиппти тып алгаш, анаа мынча дээн: Мени эдерип чорувут. 44 Филипп база-ла Вифсаидадан келген, Андрей биле Пётрнун чангыс чер чурттуу кижи чуве-дир. 45 Филипп, бодунун ээлчээнде, Нафанаилди тып алгаш, анаа мынча дээн: Моисейнин хоойлузу болгаш медээчилернин номнарында бижээн Кижини тып алдывыс. Ол болза Назарет чурттуг Иосифтин оглу Иисус болду.

46 Ынчаарга Нафанаил мынча дээр болган: Назареттен ооделиг чуве тыптыр деп бе ынчаш? Баргаш, бодун коруп кор даан - деп, Филипп анаа харыылаан. 47 Олче кел чыдар Нафанаилди коруп кааш, Иисус оон дугайында мынча дээн: Ынай-даа оп-меге чок, ылап-ла Израиль чонга хамааржыр кижи бо-дур. 48 Нафанаил Анаа: Сен мени канчап билир сен? - дээн. Филипп сени кый дээр бетинде-ле, Мен сээн смоква деп чадан ыяш адаанга турганынны кордум - деп, Иисус харыылаан. 49 Нафанаил Анаа мынчаар харыылаан: Башкы! Силер - Бурганнын Оглу болгаш Израильдин хааны-дыр силер! 50 Мен сээн смоква деп чадан ыяш адаанга турганынны кордум дээримге, Менээ бузуреп турарын ол бе? - деп, Иисус анаа чугаалаан. - Оон-даа ондур улуг херектерни коре бээр сен. 51 Ол улаштыр мынча дээн: Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: дээрнин ангайып ажыттына бээрин база Бурганнын толээлеринин Кижи амытан Оглунче дужуп баткаш, дедир ору унуп турарын коруп каар силер.

Канага болган куда дою

2:1 Ийи хун эрткенде*, Галилеянын Кана хоорайжыгажынга куда дою болган, а Иисустун авазы анаа киржип келген. 2 Иисус биле Оон оореникчилери база ынаар чалаткан чуве-дир.

* Бо состернин оске утказы: Неделянын ушку хунунде - бооп чадавас.

3 Арага тоне бээрге, авазы Иисуска: Бо улустун арагазы чок-тур - дээн. 4 Менээ база силерге ол кандыг хамаан чувел, авай?-деп, Иисус анаа харыылаан. - Мээн уе-шагым ам-даа келбээн болгай. 5 Авазы арага кудукчуларынга: Оон айыткан аайы-биле кылынар-дээн.

6 Иудейлернин арыгланып чунар ёзулалын сагыырынга херек, бирээзи-ле сезенден чус чээрби литр ишкир алды улуг даш доскаар анаа турган чуве-дир. 7 Иисус арага кудукчуларынга: Доскаарларга сугдан долдур кудунар - деп дужааган. Олар доскаарларнын эриин ажыр долдурупканнар. 8 Оон Иисус оларга: Ам ускулааш, куда доюнун башкарыкчызынга аппарып беринер - дээн. Олар Оон дужааган аайы-биле куусеткеннер. 9 Арагаже хуулган сугну башкарыкчы амзап корген. А ол бо араганы кайыын эккелгенин билбес, ону чугле суг ускан чалчалар билир турган. Ынчан ол башкарыкчы кудээни кый деп алгаш, 10 анаа мынча дээн: Шупту улус баштай эки арагазын кудар, а оон улус эзирий бээрге, багайын кудар болгай. А сен эки араганы мынчага дээр шыгжап турган-дыр сен.

11 Иисус ынчалдыр Галилеянын Каназынга кайгамчык бадыткалдарынын баштайгызын кылгаш, оон-биле Бодунун ондур кучу-кужун коргускен. Ынчангаш Оон оореникчилери Анаа бузурей бергеннер. 12 Иисус оон соонда авазы, дунмалары болгаш оореникчилери-биле кады Капернаум хоорайже бадып келгеш, анаа элээн каш хонганнар.

Бурганнын оргээзин арыглааны (Мф. 21:12-13; Мк. 11:15-17; Лк. 19:45-46)

13 Иудей хосталыышкын байырлалынын хуну чоокшулап олурар боорга, Иисус Иерусалимче чорупкан. 14 Бурганнын оргээзинин хериминин иштинде бода мал, хойлар болгаш коге-бугалар саткан улустун база боттарынын ажыл-херээн кылган акша солукчуларынын олурарын Ол коруп каан. 15 Иисус ынчан хендирден кымчы оруп алгаш, Бурганнын оргээзинден садыг кылган хамык улусту база хойлар биле бода малды ундур ойладыпкаш, акша солукчуларынын столдарын андара октап, акшазын то чашканнапкан. 16 Коге-буга сатканнарга Иисус: Оонарны моон ырадынар! Мээн Адамнын Бажынын садыг-саарылга чери кылбанар! - деп дужааган.

17 Ынчан Оон оореникчилери Бижилгеде мынча дээнин сактып келгеннер: Сээн Бажынынга ынакшыл Мени от дег оя чирти берди.* 18 Ол ойде иудейлер киржи берип, Иисуска мынчаар харыылааннар: Ынчаар кылыр эрген барын Сен кандыг бадыткал демдээ-биле биске шынзыдар сен? 19 Бурганнын бо оргээзин урегдеп-бузуп канар, Мен ону уш хун дургузунда тудуп-тургузуптар мен - деп, Иисус оларга харыылаан. 20 Ынчаарга иудейлер мынча дээннер: Бурганнын бо оргээзин дортен алды чыл дургузунда тудуп келди, а Сен ону уш-ле хун дургузунда тудуп тургузуптар сен бе?!

* Ыд. ыр. 68:10.

21 А Ол Бурганнын оргээзи деп тура, Бодунун мага-бодунун дугайында чугаалаан чуве-дир. 22 Иисус олуглерден катап дирлип келгенде, оореникчилери Оон бо состерин сактып келгеш, Оон чугаалаан чувезинге база Бижилгеге бузурей бергеннер.

Иисус бугу улусту оттур билир

23 Иисустун Иерусалимге хосталыышкын байырлалынга тургаш, кылып турары кайгамчык чуулдерин коргеш, дыка хой улус Анаа бузурей берген. 24 Ынчалза-даа Иисус Боду улуска бузуревейн барган, чуге дээрге оларнын кандыызын билир турган. 25 Ол ышкаш кандыгбир кижи дугайында оске кижинин Анаа чугаалап бээрин Ол хереглевес болган. Кижинин сеткилинде чуу барын Ол Боду билир турган.

3:1 Иудейлернин даргаларынын бирээзи болур, Никодим деп аттыг, фарисейлер болуунге хамааржыр кижи турган. 2 Ол кижи бир-ле дуне Иисуска келгеш, Анаа мынча дээн: Башкы! Силерни Бурганнын бисче чорутканы башкы деп билир бис. Чуге дээрге Бурганнын дузазы чокта, кым-даа Силернин кылып турарынар дег кайгамчык чуулдер кылып шыдавас.

3 Иисус анаа: Алыс шынны сенээ чугаалап тур мен: чугле катап торуттунген* кижи Бурганнын Чагыргазын билип шыдаар - деп харыылаан. 4 Кырый берген кижи канчап катап торуттунерил? - деп, Никодим Анаа чугаалаан. - Таанда-ла ол иезинин иштинче дедир киргеш, катап торуттунуп кээр бе? 5 Иисус мынча деп харыылаан: Алыс шынны сенээ чугаалап тур мен: чугле суг болгаш Сулдеден торуттунген кижи Бурганнын Чагыргазынче кирип шыдаар! 6 Кижи бойдустун чаяаганы мага-боттун амыдыралын ада-иезинден алыр, а Сулдеге башкарткан амыдыралды чугле Бурганнын Сулдезинден алыр.

7 Мээн сенээ: Силер катап торуттунер ужурлуг силер - дээнимни элдепсинип кайгава. 8 Хат** бодунун туралаан черинге хадыыр. Сен оон шимээнин дыннап турар сен, ынчалза-даа оон кайыын келгенин база кайнаар барганын билбес сен. Сулдеге башкарткан амыдыралдыг кижи бурузу-биле база шак ындыг болур.

* Грек дылда Катап торуттунген болгаш Орутен торуттунген деп уткаларны чангыс ол сос илередир.
** Хат - грек дылда хат биле сулде деп состерни бижиири домей болгаш, чангыс ол сос ийи уткалыг болур.

9 Никодим Оон: Ол канчап ындыг болур чувел? - деп айтырган.

10 Сен, Израильдин башкызы эртип, ону канчап билбезин ол? - деп, Иисус анаа харыылаан. - 11 Алыс шынны сенээ чугаалап тур мен: бис чугле билир чувевис дугайында чугаалап, корген чувевис дугайында херечилеп турар бис, а силер бистин херечилеливисти хулээп алыр хоннунер чок-тур. 12 Мен бо делегейниинин дугайында силерге чугаалаарымга, Менээ бузуревейн тургаш, дээрниинин дугайында силерге чугаалаарымга, канчап Менээ бузурээр силер? 13 Дээрден дужуп келген* Кижи амытан Оглундан оске кым-даа дээрже кодурлуп унмээн-не болгай. 14,15 Анаа бузурээн кижи бурузу** монге амыдыралдыг болзун дээш, кургаг куруг ховуга Моисейнин чыланны ору кодургени дег, Кижи амытан Оглу база шак ынчаар бедидир кодуртур ужурлуг.

* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Дээрден дужуп келген деп состерге Дээрде амыдыраан деп состерни немээн.
** Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Кижи бурузу деп состерге Олбезин деп состерни немээн.

16 Оглунга бузурээн кижи бурузу олбезин, харын монге амыдыралдыг болзун дээш, Бурган Бодунун эр чангыс Оглун берипкен. Оон бо делегейнин улузунга ынакшылы ол хире болган-дыр. 17 Бурган Бодунун Оглун бо делегейже айбылап чорударда, бо делегейни шиидер дээш эвес, харын Ону дамчыштыр бо делегейни камгалаар дээш, чоруткан болгай. 18 Бурганнын Оглунга бузурээр кижи шииттирбес, а бузуревес кижи - эрте дээре-ле шииттирип алган болур, чуге дээрге Бурганнын эр чангыс Оглунун адынга бузуревейн барган-дыр. 19 Оларнын шииттирер ужуру чудел: бо делегейже чырык чедип кээрге, кижилер ол чырыкка коорде, карангыга артык ынак болганнардыр, чуге дээрге оларнын уулгеткен херектери бузуттуг-дур. 20 Бузут уулгедип турар кижи бурузу чырыкты коор хонну чок болур база оон уулгеткени бузуттуг херектер илерей бээринден корткаш, чырыктан дезе бээр. 21 А алыс шыннын аайы-биле чурттап чоруур кижи ындыг эвес. Оон ажыл-херээ Бурганга чуулдежип турарын чырык коргуссун дээш, ол чырыкче бар чыдар.

Иисус болгаш Иоанн Медеглекчи

22 Иисус оон соонда оореникчилери-биле кады Иудеяже чедип келген болгаш олар-биле кады анаа элээн ойде артып калгаш, улусту сугга суп турган. 23 А Иоанн база-ла ол ойде Салимнин чоогунда суу элбек Енон деп черге улусту сугга сугарын уламчылаан. Улус анаа соктуп кээп, а ол оларны сугга суп турган. 24 (Иоанн ам-даа кара-бажынга суктурбаанда, ол бугу болуп турган чуве-дир.)

25 Бир-ле катап Иоаннын оореникчилери-биле бир иудейнин* аразынга бузурээн кижини арыглаар ёзулал дугайында маргылдаа унуп келген. 26 Олар Иоаннга чедип келгеш, мынча дээннер: Башкы, Иорданнын ол чарыынга кады турганынар база Оон дугайында херечилеп чугаалаанынар Кижини сактыр-дыр силер бе? Ынчаарга Ол база улусту сугга суп тур, а хамык улус Олче соктуп кээп туруп берди.

* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Бир иудей эвес, а Чамдык иудейлер деп бижээн.

27 Иоанн мынча деп харыылаан: Кижи чугле дээрнин анаа даандырып берген чувезин кылып шыдаар. 28 Мен Христос эвес-тир мен, ынчалза-даа Бурган мени Ону мурнай чоруткан - дээнимни боттарынар бадыткап болур силер. 29 Душтук кыс - кудээ оолга хамааржыр. А кудээнин эжи оол оон чанынга турар, ынчангаш кудээнин чугаазын дыннааш, ооруур боор чуве. Менээ база шак ындыг оорушку ам-на келгени бо-дур. 30 Ол ам озер ужурлуг, а мээн уулем - бичиилеп чидери-дир.

31 Кым орутен келгенил, Ол оске бугу улустан ондур улуг болур. А черден тывылган кижи - боду чернии болур база черде дег кылдыр чугаалаар. Ынчалза-даа Кым дээрден кээрил, Ол оске бугу улустан ондур улуг. 32 Ол Бодунун корген болгаш дыннаан чувезин херечилеп чугаалап турар, чугле кым-даа Оон херечилелин хулээп албас-тыр. 33 А Оон херечилээн состерин хулээп алган кижи Бурганнын алыс шынныын бадыткап турары ол. 34 Бурганнын айбылап чоруткан Кижизи Бурганнын состерин чугаалаар, чуге дээрге Бурган Анаа Сулдени хемчээл чогу-биле берип турар. 35 Бурган Ада Оглунга ханы ынак база бугу чувени Оон холунга тыпсып берген-дир. 36 Оглунга бузурээн кижи монге амыдыралдыг болур. А Оглун тооп дыннаваан кижи монге амыдыралды корбес, харын Бурганнын килени анаа чедер.

Иисус болгаш Самария чурттуг херээжен

4:1 Иисустун, Иоаннга бодаарга, хой оореникчилер хаара тудуп база хой улусту сугга суп турарын фарисейлер дыннап каан. 2 (Чогум Иисус Боду эвес, а Оон оореникчилери улусту сугга суп турган чуве-дир.) 3 Ынча деп турарын дыннааш, Иисус Иудеяны каггаш, дедир Галилеяже чорупкан. 4 Оон оруу Самариянын черин таварып эртер турган.

5 Ынчангаш Иисус Самариянын Сихарь деп бичии хоорайынче чеде берген. Ол хоорайжыгаш шаг-шаанда Иаковтун бодунун оглу Иосифке берген ээлел черинден ырак эвесте турар чуве-дир. 6 Ында Иаковтун кудуу бар болган. Орукка могап-шылай берген Иисус кудук чанынга дыштанып олуруп алган. Хун дуъш чедип турган.

7 Самария чурттуг бир херээжен суг узуп алыр дээш чедип кээп-тир. Иисус анаа: Суундан Менээ берем - дээн. 8 Оон оореникчилери чем садып алыр дээш, хоорайжыгашче чорупкан турган. 9 Самарий херээжен Анаа: Сен иудей хиренде, канчап самарий херээжен менден ижер суг дилээрин ол? - деп айтырган. (Чуге дээрге иудейлер Самария чурттугларнын ажыглаар савазын ажыглавас* турган.) 10 Иисус мынчаар харыылаан: Сен Бурганнын бээр хайыразын база Кым сенээ Суундан Менээ берем деп турарын билген болзунза, бодун-на Оон дилей бээр ийик сен, а Ол сенээ дириг сугну бээр ийик.

* Ажыглаар савазын ажыглавас деп состернин оске утказы: Харылзашпас - бооп чадавас.

11 Херээжен Анаа мынча дээн: Дээрги! Силерде суг узупку дег чуудаа чок, а кудук ханы-дыр. Силерге ол дириг суг кайыын кээр деп? 12 Бо кудуктун суун боду, ажы-толу болгаш мал-маганы ижип чораан база ону биске арттырып каан кижи - бистин огбевис Иаков болгай. Таанда-ла Силер канчап оон арта берген болдунар? 13 Иисус мынчаар харыылаан: Бо сугну ижер кижи дагын суксай бээр. 14 А Мээн анаа бээрим сугну ижер кижи кажан-даа суксавас. Мээн анаа бээр суум оон иштинге монге амыдыралче агып баткан суг бажы болу бээр. 15 Дээрги, - деп, херээжен Анаа чугаалаан. - Моон сонгаар кажан-даа суксавас база бээр суглап келбес апаар кылдыр, менээ ол суунардан берип корунерем.

16 Иисус анаа: Баргаш, ашаанны кый деп алгаш, боже чедип кел - дээн. 17 Херээжен Анаа: Ашак чок мен - деп харыылаан. Иисус анаа: Ашаам чок деп, сен шынын чугааладын. 18 Беш катап ашакка барган-дыр сен. А ам олуртуп алган кижин сээн ашаан эвес-тир. Сээн ол чугаан ылап шын болду - дээн.

19 Херээжен Анаа мынча дээн: Дээрги! Силерни медээчи дээрзин коруп тур мен. 20 Бистин ада-огбевис бо дагга Бурганга тейлеп чораан, а иудейлер силер болза, тейлээр чер чугле Иерусалимде дээрдир силер. 21 Иисус анаа мынча дээн: Угбакым, Менээ бузуреп кор, Бурган Адага бо дагга-даа, Иерусалимге-даа могейип тейлевейн баарынар уе кел чыдар-дыр. 22 Силер, самарийжилер, чуу чувеге тейлеп чоруурунарны билбес-тир силер, а иудейлер бис чуу чувеге тейлеп чоруурувусту билир бис, чуге дээрге камгалал иудейлерден кээр болгай. 23 Ынчалза-даа ёзулуг могейикчилернин Бурган Адага сулде болгаш алыс шындан могейип тейлей бээри ындыг уе кел чыдар, мырынай-ла келгени бо-дур. Ылап-ла ындыг могейикчилерни Ада Бодунга дилеп чоруур. 24 Бурган дээрге Сулде-дир. Ынчангаш Анаа могейип тейлээннер сулде болгаш алыс шындан могейип тейлээр ужурлуг.

25 Херээжен Анаа мынча дээн: Мессия (Ону Христос деп база адаар) бо делегейге кээр ужурлуг деп билир-ле мен. Ол чедип келгеш, биске шупту чувени тайылбырлап бээр. 26 Ол - Мен-дир мен, сээнбиле чугаалажып турар аан - деп, Иисус харыылаан.

27 Ол уеде Иисустун оореникчилери Ону каапкан черинче ээп келгеш, Оон демги херээжен-биле чугаалажып турарын коргеш, кайгап калганнар. Ынчалза-даа кым-даа Иисустан Анаа чуу херегин база Оон чуге ол херээжен-биле чугаалажып турарын айтырбаан. 28 Ынчан самарий херээжен суглаар савазын каапкаш, хоорайжыгашче ээп келгеш, улуска мынча дээн: 29 Кудукче баргаш, кылган бугу чуулумну менээ чугаалап берген кижиже коруп корунерем: Ол Христос эвес ирги бе? 30 Ынчангаш улус хоорайжыгаштан унгеш, Иисусче чорупканнар.

31 Ол ойде оореникчилери Иисустан: Башкы, чемненинер! - деп дилеп турганнар. 32 А Ол: Мээн аъш-чемим бар, силер оон дугайында билбес-тир силер - деп харыылаан. 33 Ынчаарга оореникчилери аразында: Оске-бир кижи Анаа чем эккеп берген эвес ирги бе?-дишкен.

34 Иисус оларга мынча дээн: Мээн аъш-чемим болза, Мени айбылап чоруткан Адамны тооп дыннаары болгаш Оон Менээ дааскан ажыл-херээн эчизинге чедир кылыры болур. 35 Ам дорт ай эртсе - дужут ажаар ой кээр - деп чугаалашпас ийик силер бе? А мен силерге чугаалап тур мен: карактарынарны хере коргеш, тараа шолдеринче корунерден, олар кайы хире алдын-сарыг апарып, тараазы бышкандыр! 36 Тараа ажаакчызы бодунун шанналын алыр боорда, монге амыдыралга херек дужутту база ап турар, ындыг болганда тараа чажыкчызы-даа, дужут ажаакчызы-даа денге ооруур апаар. 37 Чуге дээрге ол таварылгада: Бирээзи тарыыр, оскези ажаар - деп улегер сос бадыткаттына бээр. 38 Мен силерни боттарынарнын киржип ажылдаваан шолунерни ажаап алзын дээш чорудуп турарым бо - анаа оске улус ажылдап каан, а силер оларнын ажылынын уре-туннелин кады улежип турарынар бо.

39 Кылган бугу чуулумну Ол менээ чугаалап берди - деп бадыткаан самарий херээженнин чугаазынын аайы-биле ол хоорайжыгаштан элээн хой самарийжилер Иисуска бузурей бергеннер. 40 Самарийжилер Анаа келгеш, олар-биле артып каарын Оон аажок дилээннер, ынчангаш Ол орта ийи хонган. 41 Иисустун чугаазынын аайы-биле оон-даа хой улус Анаа бузурей берген.

42 А демги херээженге олар мынча дээннер: Бистин бузурей бергенивис ам чугле сээн чугааларындан келбээн. Бис ам Ону боттарывыс дыннаан болгаш, Ол ылап-ла бо делегейнин улузунун Камгалакчызы-дыр деп билдивис.

Хааннын дужумединин оглун экирткени

43 Ийи хонганда, Иисус Галилеяже чорупкан. 44 Медээчи бодунун торээн чуртунга* алдар-хундулуг болбас дээрзин Ол Боду-ла чугаалап турган чуве-дир. 45 Иисус Галилеяга чедип кээрге, ол чер чурттуглар Ону эвилен-ээлдек уткуп-хулээп алганнар: олар Иерусалимге болган байырлалга барып чораан болгаш, Оон анаа кылган кайгамчык чуулдерин шуптузун корген чуве-дир.

* Торээн чурт-Иоанн мында Иудеяны ынча деп турары ол чадавас.

46 Иисус оон оон мурнунда сугну арагаже хуулдурупкан чери болур Галилеянын Каназынче дедир ээп келген. Капернаумга хааннын бир дужумеди турган, а оон оглу аарый берген болган. 47 Иисустун Иудеядан Галилеяже ээп чанып келгенин дыннааш, ол кижи Анаа чедип келгеш, Олуп чыдар оглумну экиртип бээри-биле Капернаумче бадып кээп корунер деп Оон дилеп эгелээн. 48 Иисус анаа мынча дээн: Бадыткал демдектери болгаш кайгамчык чуулдерни корбээн шаанарда, силернин кайынар-даа бузурээр ийик бе!

49 Хааннын дужумеди: Дээрги! Оглум олбейн чыдырда, барып корээли! - дээн. 50 Иисус: Чана бер че, оглун дириг артар-дыр - деп харыылаан. Ол кижи Иисустун состеринге бузурээш, чоруй барган. 51 Орук ара ону чалчалары уткуп алгаш: Оглунар экирий берди - дээннер. 52 Каш шак уезинде оглум чугээртеп эгеледи? - деп, ол чалчаларындан айтырган. Олар анаа: Дуун, душтекинин бир шак уезинде оон эъдинин изии намдай берди - деп харыылаан. 53 Иисустун анаа: Оглун дириг артар-дыр - дээн шагында оглу экирий берген дээрзин адазы билип каан. Ынчан ол боду база ог-булези буруну-биле бузурей бергеннер. 54 Иудеядан Галилеяже ээп чанып келгеш, Иисустун кылган ийиги кайгамчык чуулу ол болган.

Вифезда дээр эштир черге экирткени

5:1 Оон соонда иудей байырлал болган, Иисус ынчан Иерусалимче чорупкан. 2 Иерусалимде Хой хаалгазынын чанында еврей дылда Вифезда дээр эштир чер, а ында серилеп каан беш одуг бар турган. 3,4 Оларда эндерик хой аарыг: согур, аскак-бускек, чартыктаан улус чыдар чуве-дир.* 5 Анаа ужен сес чыл дургузунда чартыктап аарып келген бир кижи турган. 6 Иисус ол кижинин чыдарын коргеш база оон ынча ур уеде аарып келгенин билир болгаш: Экириирин кузеп тур сен бе? - деп айтырган.

* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бар: Олар сугнун дойлурун манап чыдар турган. Чамдыкта Дээрги-Чаяакчынын толээзи бадып келгеш, сугну доюлдуруптарга, эштир черже мурнай кирген кижи кандыг-даа аарыындан экирий бээр турган чуве-дир - деп состер эн бузурелдиг грек созуглелдерде таварышпайн турар.

7 Аарыг кижи Анаа мынчаар харыылаан: Дээргим, суг чалгып дойлу бээрге, мени эштир чернин суунче суптар кижим чок кужур-дур мен. Сугга чедип чадап турумда-ла, оске кандыг-бир кижи мени мурнай кире берген боор-дур. 8 Иисус анаа: Тургаш, дожээнни алгаш, кылаштап чорувут! - дээн. 9 Оон аарыг кижи ол дораан экирий берген болгаш дожээн алгаш, кылаштап чорупкан.

А ол амыр-дыш хунунде болган чуве-дир. 10 Ынчангаш иудейлер экирээн кижиге мынча дээннер: Богун - амыр-дыш хуну-дур. Бистин ыдыктыг хоойлувус ёзугаар сен дожээн кодурбес ужурлуг сен! 11 Ол оларга: Мени экиртип каан Кижи менээ: Дожээнни алгаш, кылаштап чорувут - дээн-не болгай - деп харыылаан. 12 Ол кижиден: Сенээ Дожээн алгаш, кылаштап чорувут дээн кижи чогум Кым чувел? - деп айтырганнар. 13 Экирий берген кижи Ол чогум Кымыл дээрзин билбес болган, чуге дээрге Иисус ол дораан орта турган чон аразынче ажытталы берген чуве-дир.

14 Иисус оон соонда Бурганнын оргээзинден демги кижини тып алгаш, анаа мынча дээн: Корем, сен ам кадык апардын. Сээн-биле оон-даа дора чуве болу бербезин дээш, моон сонгаар бачыт кылба. 15 Оон ол кижи иудей чагырыкчыларга баргаш, ону экиртип каан кижи Иисус-тур деп чугаалаан. 16 Ынчангаш иудейлер амыр-дыш хунунде ажыл кылганы дээш, Иисусту истеп суруп эгелээннер. 17 Ынчаарга Иисус оларга: Мээн Адам ургулчу ажылдаар-дыр, Мен база ынчаар кылыр ужурлуг мен - дээн чуве-дир. 18 Иудейлер ынчан Ону олурер арганы улам кызымак дилей бергеннер. Чуге дээрге Ол чугле амыр-дыш хунунун хоойлузун хажыткан эвес, харын Бодун Бурганга денней коруп, Бурганны Мээн Адам деп адаан болган.

Оглунун эрге-чагыргазы

19 Ынчаар орта Иисус оларга мынча дээн: Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: Адазы ажыл-херээн канчаар кылганын корбээн шаанда, Оглу Бодунун омунээзинден чуну-даа кылып шыдавас. Адазы чуну кылырыл, Оглу база-ла ону кылыр. 20 Чуге дээрге Адазы Оглунга ынак база Бодунун кылып турар бугу чувезин Анаа коргузер. Оон-даа артык ажыл-херектерни Ол Оглунга коргузуп бээр, силер ынчан улам-на кайгап магадаар силер. 21 Адазынын олуглерни канчаар диргизип, оларга амы-тынны хайырлап турары дег, Оглу база-ла кузээн улузунга амы-тынны хайырлаар. 22 Оон туржук, Адазы кымны-даа шиитпейн турар, Ол шиидер бугу эргени Оглунга дамчыдып берген. 23 Бугу улустун Адазын хундулеп коору дег, олар Оглун база хундулеп корзуннер дээш, Оон ынчанганы ол-дур. Оглун хундулеп корбес кижи Ону айбылап чоруткан Адазын база хундулеп корбейн турар-дыр.

24 Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: Мээн созумну дыннап турар болгаш Мени айбылап чоруткан Адамга бузурээр кижи бурузу монге амыдыралды алыр база шииткелге онаашпас, харын олумден амыдыралче шилчий бергени ол болур. 25 Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: олуглер Бурганнын Оглунун унун дыннап каар уе-шак кел чыдар, харын-даа ол хун мырынай-ла чедип келген-дир. Кымнар ол унну дыннаарыл, амыдыралче эглип кээр. 26 Адазы Боду канчап амыдыралдын унер дозу болганыл, Оглун база Ол ынчалдыр амыдыралдын унер дозу кылып каан. 27 Адазы ол ышкаш шиидер эргени база Оглунга хайырлаан, чуге дээрге Оон Оглу-Кижи амытан Оглу-дур.

28 Ындыг боорга, элдепсинменер: чевеглерде чыдар бугу улус Оон унун дыннааш, чевеглерден туруп кээри уе-шактын келгени бо-дур. 29 Ынчан буян кылып чорааннар амыдыралче ээп кээрлер, а бузутбак кылып чорааннар шииттирер дээш туруп кээрлер. 30 Мен чунудаа Бодумнун эрге-чагыргам-биле кылып шыдавас мен. Мен канчаар дыннап турар-дыр мен, ынчаар шиидер мен. Мээн шииткелим чоптуг шииткел болур, чуге дээрге Мен Бодумнун кузел-соруумнун аайы-биле эвес, а Мени айбылап чоруткан Адамнын кузел-соруунун аайы-биле кылыр мен.

Иисустун дугайында херечилел

31 Мен Бодумнун дугайымда Бодум херечилээр болзумза, Мээн состерим шынныг эвес. 32 Ынчалза-даа Мээн таламче херечилеп турар кижи бар. Мээн дугайымда оон херечилеп турар чугаазы алыс шынныг дээрзин Мен билир мен. 33 Силер Иоаннче улус чорударынарга, ол алыс шынны херечиледи чоп. 34 Ынчаарга кижилернин херечилели Менээ херекчок-даа болза, камгалалды алзыннар дээш, силерге ол дугайында чугаалап турарым бо. 35 Иоанн чырыдыр кыпкан чырыткы дег болган. Оон ол чугаалаан чувези чырык дег болуп, хензиг-даа ойде болза, силерге оорушкуну хайырлаан.

36 Ынчалза-даа Менде Иоаннын бергенинден-даа артык куштуг херечилел бар. Мээн кылып чоруурум, Адамнын кылзын дээш Менээ берген ажыл-херээ - Мени Оон айбылап чорутканынын херечилели ол-дур! 37 Мени айбылап чоруткан Адам Боду Мээн дугайымда шак ынчаар херечилээн-дир. Силер Оон унун кажан-даа дыннаваан, Оон хевир-шырайын кажан-даа корбээн силер. 38 Силер Оон созун чурээнерде шыгжавайн чоруур силер, чуге дээрге Оон айбылап чорутканы Менээ бузуревес-тир силер. 39 Бижилгелер дузазы-биле монге амыдыралды алырын бодааш, оларны хынамчалыг шинчилеп чоруур силер. А олар база-ла Мээн дугайымда херечилеп турар болгай. 40 Ынчалзадаа Мээн дузам-биле амыдыралды алыр дээш, Менээ чедип кээрин домей-ле кузевес-тир силер.

41 Кижилерден алдар-хунду алыксавас мен. 42 Ынчалза-даа силерни оттур билир мен: силерде Бургангаынакшылчок! 43 Менсилерге Адамнын адындан чедип келдим, а силер Мени хулээп албайн тур силер. А оске-бир кижи бодунун-на адын тудуп чедип кээрге, силер ону хулээп алыр-дыр силер! 44 Бот-боттарынардан алдар-хунду дилээр, а кара чангыс Бургандан алдар-хунду алыр дээш кыспас болганынарда, канчап черле бузурей бээр силер?! 45 Чок, Мени Адамнын мурнунга силерни буруудадыр дээш келген деп бодаванар. Силерни Моисей буруудады бээр, а анаа аажок идегеп чордунар чоп. 46 Моисейге ылап-ла бузуреп чораан болзунарза, Менээ база бузурей бээр ийик силер, чуге дээрге ол Мээн дугайымда бижээн-не болгай. 47 Силер, оон бижээн чувезинге бузуревес улус, Мээн силерге чугаалаан чувемге канчап бузурээр силер?

Беш мун кижини тоттурганы (Мф. 14:13-21; Мк. 6:30-44; Лк. 9:10-17)

6:1 Оон соонда Иисус Галилея азы оскээр адаары-биле Тивериада холдун ол чарыынче чорупкан. 2 Оон соондан эндерик хой чон чоруп олурган, чуге дээрге аарыг кижилерни экиртип тура, Оон кылганы кайгамчык чуулдерни улус корген чуве-дир. 3 Иисус даг кырынче уне бергеш, анаа Бодунун оореникчилери-биле кады олуруп алган. 4 Иудей хосталыышкын байырлалы чоокшулап олурган. 5 Иисус эргий кайгаттынгаш, Бодунче эжен-эндерик чоннун кел чыдарын коруп кааш, Филиппке мынча дээн: Оларны чемгерипки дег хлебти кайыын садып алыр бис? 6 Чуну кылыр деп турарын Ол билир турган, ынчалза-даа Филиппти шенээр дээш, ынча дээн чуве-дир. 7 Филипп Анаа: Оларнын кижи бурузунге хензигни-даа бол бээр дизе, ийи чус монгун чоос-биле* безин хлеб сатса, четпейн баар-дыр - деп харыылаан. 8 Иисустун оореникчилеринин бирээзи - Симон Пётрнун дунмазы Андрей Анаа мынча дээн: 9 Мында турар бир оолда беш арбай далганынын хлеви болгаш ийи балыкчыгаш бар-дыр. Ынчалза-даа мынча хой чонга ыя ол чуу боор деп?

* Ийи чус монгун чоос - сес айда ажылдап алыр ортумак шалынга ден тун-дур.

10 Иисус: Улусту черге олуртуптунар - дээн. Ол кезек чер терен оът-сигенниг болган. А олургулапкан улус беш мун хире эр кижи чуве-дир. 11 Иисус хлебтерни алгаш, аъш-чем дээш, Бурганга ооруп четтиргеш: Олурган улуска уленер - дээш, оореникчилеринге берипкен. Балыкты база-ла ынчанган. Кым чежени кузээнил, анаа ол хирени берип турган. 12 Улус тода бээрге, Иисус Бодунун оореникчилеринге: Чуу-даа черге калбазы-биле арткан кескиндилерни чыып алынар - дээн. 13 Оореникчилер улус чемненген соонда беш арбай хлевинин арткан кескиндилерин чыггаш, он ийи аргаан хааржакты долдуруп алганнар.

14 Улус Иисустун кайы хире кайгамчык чуул кылганын коргеш: Бо делегейге кээр ужурлуг демги Медээчи ылап-ла бо-дур! - дишкен. 15 А Иисус улустун чедип келгеш, Ону хенертен тудуп алгаш, куш-биле хаан кылып аар деп турарын билип кааш, база катап даг кырынче чааскаан чоруй барган.

Иисустун суг кырлап кылаштааны (Мф. 14:22-27; Мк. 6:45-52)

16 Кежээ дужуп кээрге, Оон оореникчилери хол кыдыынче бадып келгеннер. 17 Оон хемеге олурупкаш, хол кежилдир Капернаумче эжиндирип чорупканнар. Карангылай берген, а Иисус ам-даа келбээн, сураг барган. 18 Куштуг хат хадыырга, хол холзеп чыткан. 19 Олар беш азы алды километр хире ырадыр эжиндире бергеш, хемеже холду кырлап чоокшулап кел чыдар Иисусту коруп кааннар. Оореникчилер корга бергеннер. 20 Иисус: Мен-дир мен, кортпанар! - дээн. 21 Олар Ону хемеге кузелдии-биле олуртуп алганнар, хемези ынчан оларнын эжиндирип бар чытканы эрикке ол дораан чеде берген.

Иисус - амыдыралды бээр хлеб

22 Даартазында хун холдун ындыы чарыынга артып калган чон анаа чугле чангыс хеме турганын сактып келген. Иисустун хемеже оореникчилери-биле кады олурбаанын база оларнын чугле боттары эжиндирип чорупканын улус база билир турган. 23 Ынчан Тивериададан элээн каш оске хеме Дээрги-Чаяакчынын аъш-чем дээш, Бурганга ооруп четтирип моргул кылганынын соонда, улустун хлеб чип олурган черинче эжиндирип чеде берген. 24 Улус чуу боор ийик, Иисустун-даа, Оон оореникчилеринин-даа ында чогун коруп кааш, хемелеринге дедир олургулапкаш, Ону дилеп, Капернаумче эжиндирип чорупкан.

25 Иисусту холдун ол чарыындан тып алгаш, Оон: Башкы, Силер кажан бээр чедип келдинер? - деп айтырганнар. 26 Иисус оларга мынчаар харыылаан: Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: силер Мени бадыткал демдектерин коруп, билгеш эвес, а тоттур хлеб чиген болгаш, дилеп турарынар ол-дур! 27 Эстип-хайлы бээр аъш-чем дээш сагышсыравайн, монге амыдыралды берип шыдаар аъш-чем алыр дээш, кызып-кылайынар. Ол чемни силерге Кижи амытан Оглу бээр, чуге дээрге Ону Бурган Ада Боду демдектээн-дир. 28 Олар Оон: Бистин ажыл-херээвис Бурганга таарымчалыг болзун дизивиссе, чуну кылыр ужурлуг бис? - деп айтырганнар. 29 Иисус: Силернин Бурган дээш кылыр ажыл-херээнер дээрге-ле, Оон айбылап чорутканы Кижиге бузурээри ол-дур - деп харыылаан.

30 Ынча дээрге, олар: Ону коргеш, Силерге бузурей бээривис хире кандыг бадыткал демдээн биске коргузер силер? Чуну кылыр силер? - деп айтырганнар. - 31 Бистин ада-огбевис ээн кургаг ховуга манна деп чемни чип турган болгай. Бижилгеде ол дугайында: Оларга чем кылдыр дээрден хлебти Ол берген* - деп бижээн-дир. 32 Иисус мынчаар харыылаан: Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: силерге дээрден хлебти Моисей эвес, а Мээн Адам берип турган, алыс шын хлебти дээрден Ол ам-даа берип турар. 33 Чуге дээрге, Кым дээрден дужуп келгеш, бо делегейге амыдыралды хайырлаарыл, Бурганнын хлеви Ол болур.

* Ыд. ыр. 77:24.

34 Ынчан Анаа мынча дээннер: Дээргивис, биске ындыг хлебти ургулчу берип турунарам. 35 Иисус оларга мынча дээн: Мен дээрге амыдыралды бээр хлеб-тир мен. Мени сурап кээр кижи кажан-даа аштавас база Менээ бузурээн кижи кажан-даа суксавас. 36 Ынчалза-даа Мээн силерге чугаалап турганым дег, силер корген-даа болзунарза, бузуревес-тир силер! 37 Адамнын Менээ берген бугу чувези Менээ чедип кээр база Менээ чедип келген кижини черле ундур сывырбас мен. 38 Чуге дээрге Мен, дээрден дужуп кээрде, Бодумнун кузел-соруумнун аайы-биле кылыр дээш эвес, а Мени айбылап чоруткан Адамнын кузел-соруун кууседир дээш келген мен. 39 Мени айбылап чоруткан Адамнын кузел-соруу мындыг: Оон Менээ берген чувезинден чунудаа олуруп-чидирбези, харын оларны соолгу хунде амыдыралче катап диргизери. 40 Мээн Адамнын кузел-соруу - Оглун коруп турар база Оглунга бузурээн кижи бурузунге монге амыдыралды бээри. Мен оон ол кижини соолгу хунде катап диргизиптер мен.

41 Иисустун: Мен дээрге дээрден дужуп келген хлеб-тир мен - деп чугаалааны дээш, иудейлер Анаа хорадап, хыйланы бергеннер. 42 Олар мынча дээннер: Ол дээрге Иосифтин оглу Иисус эвес чуве бе? Бис Оон адазын-даа, авазын-даа билир-дир бис. Канчап черле Ол: Мен дээрден дужуп келдим - дээрил? 43 Иисус оларга мынча деп харыылаан: Хорадап, хыйланырын соксадынар. 44 Мени айбылап чоруткан Адам ол кижини хаара тутпас чуве болза, кым-даа Менче чедип кээп шыдавас, Мен оон ону соолгу хунде катап диргизер мен. 45 Медээчилернин номнарында мынчаар бижээн: Оларнын шуптузун Бурган ооредип каар.* Адамны дыннааш, Оон ооренип алган бугу улус Менээ чедип кээр. 46 Ынчалза-даа олар Аданы корген дээни ол эвес-тир. Чугле Бургандан келген Кижи, чугле Ол чааскаан, Аданы корген. 47 Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: бузурей берген кижи** монге амыдыралдыг болганы ол. 48 Мен дээрге амыдыралды бээр хлеб-тир мен. 49 Силернин ада-огбенер ээн кургаг ховуга манна дээр чем чип турдулар, ынчалза-даа олгулей бердилер. 50 А дээрден дужуп кээр хлеб ындыг эвес: ону чиген кижи кажан-даа олбес. 51 Мен дээрге дээрден дужуп келген, дириг хлеб-тир мен. Ол хлебти чиген кижи монге амыдыралды алыр. Мээн анаа бээрим хлеб дээрге-ле Мээн мага-бодум ол-дур. Мен ону бо делегейнин улузу амыдыразын дээш, берип турар мен.

* Ис. 54:13.
** Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Бузурей берген кижи деп состерге Менээ деп состу немээн.

52 Ынчан иудейлер аразында изигленип маргыжа берген: Ол кижи канчап бисти чизин дээш, бодунун мага-бодун берип шыдаар чувел? 53 Иисус мынчаар харыылаан: Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: бир эвес Кижи амытан Оглунун мага-бодун чивес база Оон ханын ишпес болзунарза, бодунарда амыдырал чок болур. 54 Мээн магабодумну чиир база Мээн ханымны ижер кижи монге амыдыралдыг болур, оон Мен ону соолгу хунде катап диргизиптер мен. 55 Мээн мага-бодум - ёзулуг чем, а Мээн ханым - ёзулуг суксун болур. 56 Мээн мага-бодумну чиир болгаш Мээн ханымны ижер кижи Менде бар болуп, амыдыраар, Мен база оон бодунда бар болур мен. 57 Мени айбылап чоруткан дириг Адамнын ачызында Мээн амыдырап чоруурум дег, Мени чиир кижи база-ла Мээн ачымда амыдыраар. 58 Дээрден дужуп келген хлеб ындыг боор-дур. Ол силернин ада-огбенернин чип турган манназы дег эвес болур - олар олуп калгылаан ийик чоп. А бо хлебти чиир кижи монге амыдыралдыг болур.

59 Иисус ону Капернаумнун синагогазынга ооредиг берип тургаш, чугаалаан чуве-дир.

Оореникчилеринин Иисусту кагганы

60 Оон оореникчилеринин элээн хойу ону дыннааш, химиренчи берген: Кандыг кончуг берге ооредиг боор! Кым ону дыннап шыдаарыл? 61 Иисус Бодунун оореникчилеринин Оон состеринге таарзынмайн турарын билир болгаш: Силерни ол чайгылдырып тур бе? - деп айтырган. - 62 А бир эвес Кижи амытан Оглунун оон мурнунда турган черинче кодурлуп унуп бар чыдарын коруп кагзынарза, чуу болурул че? 63 Амыдыралды чугле Сулде бээр, а кижинин кужу ынай-даа ажыглаттынмайн турар. Мээн силерге чугаалаан состерим - амыдыралды бээр Сулде ол-дур. 64 Ынчалза-даа аранарда бузуревес улус база бар-дыр. Иисус эгезинден тура-ла кымнын Анаа бузуревезин база кымнын Ону садыптарын билир турган. 65 Оон мынча дээн: Мээн Адам анаа ындыг арга бербес чуве болза, Менче кым-даа чедип кээп шыдавазын чогум-на ынчангаш силерге чугаалааным ол-дур.

66 Ол уеден эгелээш, Оон оореникчилеринин дыка хойу Ону каапканнар болгаш Оон-биле кады чорбастай бергеннер. 67 А Иисус он ийи элчининден айтырган: Силер база ойлап чоруурун кузевейн-дир силер бе? 68 Симон Пётр Анаа мынча деп харыылаан: Дээрги, кымга баар улус бис? Монге амыдыралды бээр состер Силерде-дир. 69 Бис ам Силерге бузурей бердивис база Силерни Бурганнын Ыдыктыг Толээлекчизи* деп билип алдывыс. 70 Иисус: Мен силерни он ийи элчин кылдыр шилип албажык мен бе? - деп харыылаан. - А силернин бирээнер эрлик-тир он! 71 Ол Симон Искариоттун оглу Иуданын дугайында чугаалап турган. Иуда, он ийи элчиннин бирээзи тургаш, алызында барып Ону садыпкан чуве-дир.

* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Бурганнын Ыдыктыг Толээлекчизи эвес, а Христос, дириг Бурганнын Оглу деп бижээн.

Иисустун чадырлар байырлалынче чорупканы

7:1 Иисус оон соонда Галилеяны эргип чорупкан. Иудейлер Ону олурер деп турар боорга, Ол Иудеяга барбазын шиитпирлеп алган. 2 Иудейлернин чадырлар байырлалы чоокшулап олурган.

3 Иисустун дунмалары ынчан Анаа мынча дээннер: Бо черни каггаш, Иудеяже чоруп корем! Сээн кылып турар ажыл-херээнни оореникчилерин база корзун. 4 Чуге дээрге кым-даа бодун билдингир болуйн деп кузээр болза, ажыл-херээн будуу кылбас. А Сен мындыг ажыл-херекти чаяап чоруур-дур сен, ынчангаш Бодунну бо улус мурнунга коргус! 5 Оон дунмалары безин Анаа бузуревейн турган чуве-дир. 6 Иисус оларга мынча дээн: Мээн уем ам-даа келбээн-дир. А силерге кандыг-даа уе тааржыр-дыр. 7 Бо делегейнин улузу силерге коор хонну чок болу берип шыдавас, а Мени коор хонну чок-тур, чуге дээрге Мен оон ажыл-херектери бузуттуг дээрзин херечилеп турар-дыр мен. 8 А силер байырлалче барынар. Мен амдыызында* ол байырлалче барбаайн, чуге дээрге Мээн уем ам-даа келбээн-дир.

* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Амдыызында деп сос таварышпайн турар.

9 Ону чугаалааш, Иисус Галилеяга артып калган. 10 Ынчалза-даа дунмалары байырлалче чорупкан соонда, Иисус база ынаар чорупкан, чугле ажыы-биле эвес, а будуу. 11 Иудей чагырыкчылар байырлал уезинде Ону дилеп турганнар. Олар: Ол кижинер кайдал? - деп айтырар болганнар. 12 Чон аразынга база-ла Оон дугайында маргыштыг хой чугаа-соот унген. Чамдыызы Ону: Буянныг кижи-дир - дээннер. А оскелери: Чок, Ол чонну мегелеп турар-дыр-деп удурланыр болган. 13 Ындыг-даа бол, иудей эрге-чагыргадан корткаш, кым-даа Оон дугайында ажыы-биле чугаалаваан.

14 Харын байырлал орту кирип чорда, Иисус Бурганнын оргээзинге кирип келгеш, ооредип эгелээн. 15 Иудей чагырыкчылар: Каяа-даа ооренмээн хирезинде, Ол ынча хой чувени кайыын билип алган чоор? - дижип, элдепсинип турган. 16 Иисус мынчаар харыылаан: Мээн ооредиим - Мээнии эвес, а Мени айбылап чоруткан Адамныы чуве. 17 Оон кузел-соруун чогудар дээн кижи, ол ооредиг Бургандан-даа келген болза азы Мен Бодумнун омунээмден-даа чугаалаан болзумза, оон дугайында билип аар.

18 Бодунун омунээзинден чугаалап чоруур кижи бодунга алдархунду чедип алыксаар, Ону айбылап чоруткан Адазынга алдар-хунду чедип алыксаар Кижи алыс шынны чугаалаар болгаш, Оон чурээнде меге чок болур. 19 Моисей силерге ыдыктыг хоойлуну берди чоп? Ынчалза-даа силернин чангызынар-даа ыдыктыг хоойлуну сагывайн чоруур-дур! Чуу дээш, мени олурер деп бардынар? 20 Чыылган чон: Сен букшуурай бердин бе? Кым Сени олурер дээн чувел? - деп харыылаан.

21 Иисус улаштыр мынча дээн: Мен чангыс кайгамчык чуул кылдым, а силер шупту кайгап калдынар. 22 Моисей силерге кыртыжап демдектээрин айтып берген (херек кырында ол Моисейни эвес, а бурунгу огбелерни дамчып келген-даа болза), ынчангаш силер оолдарынарны амыр-дыш хунунде-даа кыртыжап демдектээр-дир силер. 23 Моисейнин хоойлузун хажытпас дээш, кижини амыр-дыш хунунде кыртыжап демдектеп болур турда, Мен кижини амыр-дыш хунунде будун-буруну-биле сегидип каарымга, чуге ол дээш, Менче хорадап турарынар ол? 24 Эренгейлеп шиитпенер, а чоптуг шииткел-биле шиидинер.

Иисустун дугайында ангы-ангы бодалдар

25 Ынчан Иерусалимнин чамдык чурттакчылары мынча дээннер: Даргаларывыстын олурер деп турар кижизи Ол эвес чуве бе? 26 Ынчаарга корунерден, Ол ажыы-биле ооредип тур, а кым-даа Анаа удур чуве дивес-тир. Христос ылап-ла Бо-дур деп, бистин даргаларывыс билип кагбаан бе? 27 Ынчалза-даа бис Ону таныыр, Оон кайыын келгенин билир-дир бис. А Христос чедип кээрге, Оон кайыын кээрин кым-даа билбес болур дээн чуве болгай. 28 Иисус ынчан Бурганнын оргээзинге ооредиг берип тура, ыыткыр мынча дээн: Мени таныыр база Мээн кайыын келгенимни билир-дир силер бе? Домей-ле Мен Бодумнун омунээмден келбээн мен. Мени айбылап чоруткан Адамга ылаптыы-биле бузуреп боор, ынчалза-даа силер Ону билбес-тир силер. 29 А Мен Ону билир мен, чуге дээрге Мен Оон адындан келген мен. Ол Мени айбылап чоруткан чуве.

30 Ынчан олар Иисусту тудуп хоругдап алыр бодааннар, ынчалзадаа кым-даа Олче хол кодурбээн, чуге дээрге Оон уе-шагы ам-даа келбээн болган. 31 Чон аразындан хой кижи Анаа бузурей берген. Олар: Христос чедип кээр болза, бо кижинин кылганындан хой бадыткал демдектерин коргузуп шыдаар бе кай? - дижип турганнар.

32 Чонда Оон дугайында ындыг чугаалар чоруп турарын фарисейлер дыннап кааннар. Ынчан фарисейлер болгаш Бурганнын дээди бараалгакчылары Ону тудуп хоругдаары-биле Бурганнын оргээзинин танныыл шериин чорудупканнар. 33 Иисус ол ойде мынча деп турган: Мен ам силер-биле ындыг-ла ур эвес кады турар мен, оон Мени айбылап чоруткан Адамче чоруптарым ол. 34 Мени дилей бээр силер, ынчалза-даа тыппас силер. Мен каяа турар-дыр мен, силер ынаар чедип кээп шыдавас силер. 35 Ынчан иудейлер боттарынын аразында: Биске тывылбайн баар кылдыр, Оон кайнаар баар деп турары ол? Гректер аразында тоо быдаргай чурттаан бистин чонче чоруткаш, гректерни ооредир дивээн бе? 36 Оон: Мени дилей бээр силер, ынчалза-даа тыппас силер база Мен каяа турар-дыр мен, силер ынаар чедип кээп шыдавас силер - деп чугаазынын ужур-утказы чул? - дижи бергеннер.

37 Байырлалдын адак соолгу, эн ондур улуг хунунде Иисус туруп келгеш, ыыткыр ун-биле: Кым суксай-дыр, Менээ чедип келзин база суксунун хандырып алзын! 38 Бижилгеде айтып каанын ёзугаар, кым Менээ бузурээрил, оон чурээнден дириг сугнун хемнери агып бадар - деп чугаалаан.* 39 Иисуска бузурей берген улустун алыр ужурлуу Ыдыктыг Сулденин дугайында Оон ынчаар чугаалааны ол. Ол ойде Бурган Бодунун Сулдезин оларга ам-даа бербээн турган, а оон ужуру болза, Бурганнын алдарын Иисустун ам-даа албаанында болган.

* Ис. 44:3; Зах. 14:8.

40 Иисустун ол состерин дыннааш, чамдык улус: Ол Медээчи дээрзи ылап-тыр! - дишкен. 41 Оскелери мынча дээннер: Ол Христос-тур! А бир чамдыызы: Христос канчап Галилеядан чедип кээр чувел? - дижип, удурланыр болган. - 42 Христос Давид хааннын уресадызы болур болгаш Давидтин чурттап чораан хоорайы Вифлеемге торуттунер деп Бижилгеде чугаалаан-на болгай.* 43 Чон аразынга Иисус дээш алгыш-кырыштыг маргылдаа унген. 44 Чамдык улус Ону тудуп хоругдаар дей берген, ынчалза-даа кым-даа Олче хол кодурбейн барган.

* Мих. 5:2.

Иудей даргаларнын бузуревээни

45 А Бурганнын оргээзинин танныыл шерии Бурганнын дээди бараалгакчылары болгаш фарисейлерже ээп чедип кээрге, демгилери оларга: Чуге силер Ону тудуп эккелбединер? - дээр болган. 46 Бурганнын оргээзинин танныыл шерии: Ол кижи дег кылдыр кымдаа, кажан-даа чугаалап корбээн - деп харыылаан. 47 Фарисейлер оларга мынча дээн: Таанда-ла, Ол силерни база мегелеп каапты бе? 48 А эрге-чагырга тутканнарнын азы фарисейлернин аразындан Анаа бузурей берген чангыс-даа кижи бар-дыр бе? 49 Чугле бо, Моисейнин хоойлузун билбес, будуулук улус ынчалды, Бурганнын каргыжы оларга четкен-дир!

50 Фарисейлернин бирээзи болур, Иисуска дуне када кээп турган Никодим дээрзи олардан: 51 Баштай оон очуун дыннап албайн база оон чуну уулгедип каанын билип албайн чыда, ол кижиге шииткел онаарын бистин ыдыктыг хоойлувус чопшээрээр чуве бе? - деп айтырган. 52 Олар анаа харыы кылдыр: Бо чуу болду? Сен база Галилеядан эвес сен бе? Бижилгени оорен, ынчан медээчи Галилеядан келбес дээрзин билип каар сен - дишкеннер. 53 Оон олар шупту бажыннарынче тарап чангылай бергеннер.

Самыыраан деп буруудаттырган херээжен

8:1 А Иисус Елеон даанче чорупкан. 2 Эртен эрте Ол база катап Бурганнын оргээзинин девискээринге коступ келген. Бугу чон Ону углей чыглып кээрге, Иисус, олуруп алгаш, оларны ооредип эгелээн. 3 Ол ойде ном-хоойлу тайылбырлакчылары болгаш фарисейлер самыыраан херээженни туткаш, Анаа эккелгеннер. Олар ол херээженни чон ортузунга тургускаш, 4 Иисуска мынча дээннер: Башкы! Бо херээжен самыырааш, туттурган-дыр. 5 Моисей бодунун хоойлузунга ындыгларны даш-биле олур согарын биске дужаап чораан болгай. А Силер чуу дээр силер? 6 Иисусту буруудадыр кандыг-бир чылдак тып алыр дээш ынча деп турганнары ол чуве-дир.

Ынчалза-даа Иисус, донгайып алгаш, салаазы-биле довуракка бирле чуве бижий берген. 7 Олар Оон салдыкпайн, айтыргаш туруп бээрге, Ол ковайып келгеш, оларга мынча дээн: Силернин аранарда кажандаа бачыт кылбаан кижи ол херээженче дашты баштай октапсын! 8 Оон катап-ла донгайып алгаш, довуракка чуве бижиирин уламчылай берген.

9 Ону дыннааш, улус чангыстап тарап эгелээн, эн баштай эн улуглары чоруй барып-тыр. Иисус-биле чон ортузунга турган херээженден оске кым-даа артпаан. 10 Иисус бажын кодуруп келгеш, ол херээженден: Дунмам! Сээн буруудадыкчыларын кайыл? Сени кым-даа шиитпээни ол бе? - деп айтырган. 11 Оозу: Кым-даа эвес, Дээргим - деп харыылаан. Иисус анаа мынча дээн: Мен база сени буруу шаппайн тур мен. Чорупкаш, моон сонгаар бачыт уулгетпе.

Иисус - делегейге чырык

12 Иисус база катап фарисейлер-биле чугаалажы берген: Мен - бо делегейнин улузунга чырык-тыр мен. Мени эдерген кижи карангыга азып чорбас, харын амыдыралды бээр чырыкты алган болур. 13 Фарисейлер мынча дээннер: Бодун-на Бодун дугайында херечилээрдир сен. Ынчангаш Сээн херечилээнин куш чок болур. 14 Иисус мынчаар харыылаан: Бодум-на Бодумнун дугайымда безин херечилеп турзумза, Мээн состеримге бузуреп болур. Чуге дээрге Мен кайыын келгенимни болгаш кайнаар чоруй баарымны билир-дир мен, а силер Мээн кайыын келгенимни болгаш кайнаар чоруй баарымны билбес-тир силер. 15 Силер кижилернин хемчээ-биле шиидер-дир силер, а Мен кымны-даа шиитпес-тир мен. 16 А бир эвес Мен шиидип-даа турган болзумза, Мээн шииткелим алыс шынныг болур, чуге дээрге Мен чааскаан эвес мен: Мени айбылап чоруткан Адам Мээнбиле кады-дыр. 17 А силернин ыдыктыг хоойлунарда ийи кижинин херечилээнинге бузуреп болур дээн болгай. 18 Бодум-на Бодумнун дугайымда херечилээнимден ангыда, Мени айбылап чоруткан Адам база Мени дээш херечилээн-дир.

19 А Сээн Адан кайдал? - деп, олар айтырганнар. Иисус: Силер Мени-даа, Мээн Адамны-даа билбес силер - деп харыылаан. - Мени билир турган болзунарза, Мээн Адамны база билгей эртик силер. 20 Иисус ол состерни Бурганнын оргээзинге ооредиг берип тургаш, оргул шыгжаар орээл чанынга чугаалаан. Ынчаарга кым-даа Ону тудуп хоругдаваан, чуге дээрге Оон уе-шагы ам-даа келбээн болган.

21 Иисус оларга: Мен-даа чоруур дей бердим. А силер Мени дилей бээр силер, ынчалза-даа хай-бачыдынар-биле олур силер. Мен кайнаар чоруй баар-дыр мен, силер ынаар чедип шыдавас силер - деп немеп чугаалаан. 22 Иудейлер ынчан мынча дижи бергеннер: Мен кайнаар чоруй баар-дыр мен, силер ынаар чедип шыдавас силер - деп чузул оон, ынча деп турарын бодаарга, Ол амы-тынынга четтинер дээн эвес бе? 23 Иисус мынчаар харыылаан: Силер адаккы чер-делегейден силер, а Мен - орутен келген мен. Силер бо делегейден силер, а Мен бо делегейден эвес мен. 24 Ынчангаш Мен силерге: Хай-бачыдынар-биле олур силер - дидим. Бир эвес Мени Ол-дур деп бузуревес болзунарза, силер хай-бачыдынар-биле олур силер.

25 Олар Иисустан: Сен чогум кым сен? - деп айтырганнар. Иисус мынчаар харыылаан: Кым Мен дээрзин силерге ургулчу чугаалап келдим. 26 Силернин дугайынарда чугаалааш, силерни шиидип болгу дег чувем-не хой. Ынчалза-даа Мени бо делегейже айбылап чоруткан Адамдан дыннаан чувемни-ле манаа чугаалап чоруур-дур мен, а Мени айбылап чоруткан Адам алыс шынны чугаалаар болгай. 27 Ол иудейлерге Бодунун дээрде Адазынын дугайында чугаалап турарын олар билбээннер. 28 Иисус улаштыр мынча дээн: Кижи амытан Оглун ору ундурупкеш, Мени Ол-дур деп база Бодунун омунээзинден чуну-даа кылбайн чоруур деп биле бээр силер: Ада Мени чуу чувеге оореткенил, ону-ла чугаалап чоруур-дур мен. 29 А Мени айбылап чоруткан Адам Мээн-биле кады - Ол мени чааскаандырзымны кагбаан, чуге дээрге Мен кезээде-ле Анаа таарымчалыг чуулду кылып чоруур мен. 30 Оон ол состери дээш, дыка хой кижи Анаа бузурей берген.

Алыс шын силерни хостуг кылып каар

31 Ынчан Иисус Анаа бузурээн иудейлерге мынча дээн: Силер Мээн ооредиим ёзугаар чурттаар болзунарза, Мээн ёзулуг оореникчилерим болур силер. 32 Ынчан алыс шынны билип алыр силер - оон ол силерни хостуг кылып каар. 33 Олар Анаа: Бис - Авраамнын уресадызы бис, кажан-даа, кымнын-даа кулдары болуп чорбаан бис! Хостуг апаар силер деп сээн ол чуу дээрин ол чувел? - деп харыылааннар. 34 Иисус оларга мынчаар харыылаан: Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: бачыт кылган кижи бурузу бачыттын кулу болур чуве. 35 Кул ог-булеге ургулчу туруп шыдавас, а Оглу анаа ургулчу турар. 36 Ынчангаш Оглу силерге хосталганы бээр болза, ынчан ёзулуг-ла хостуг болур силер. 37 Мен силерни Авраамнын уре-садызы деп билир мен. Ынчалзажок Мени олурер деп тур силер - чуге дээрге Мээн созум силерже кирип, синмээн-дир. 38 Адамнын чанынга тургаш, Мен чуну коржук мен, ол дугайында силерге чугаалап тур мен, а силер бодунарнын аданардан дыннаан чувенерни кылып турардыр силер.

Силернин аданар - эрлик-тир

39 Олар: Бистин адавыс - Авраам! - деп харыылааннар. Иисус оларга мынча дээн: Силер ылап-ла Авраамнын ажы-толу болзунарза, оон ажыл-херээн кылып чораай силер. 40 А силер дээрге ындыг эвес, Мени - Бодунун Бургандан дыннааны алыс шынны силерге чугаалап берген кижини - олурер деп турар-дыр силер! Авраам ынчап турган эвес. 41 Чок ынар, силер бодунарнын аданарнын ажыл-херээн кылып чоруур-дур силер. Бис сурас болуп торуттунмээн бис - деп, олар удурланып унген. - Бистин чангыс Адавыс - Бурган ол-дур. 42 Иисус оларга: Силернин Аданар Бурган турган болза, Менээ ынак болгай эртик силер, чуге дээрге Мен Бургандан чедип келген болгаш, ам мында турар-дыр мен. Бодум-на Бодумнун омунээмден чедип келбээн мен - Мени Бурган айбылап чоруткан! - деп харыылаан. - 43 Чуге Мээн созумну билип албайн турар силер? Чуге дээрге Мээн медээмни дыннап шыдавас-тыр силер. 44 Силернин аданар - эрликтир, ынчангаш силер бодунарнын аданарнын кузээн-не чувезин кууседирин бодаар-дыр силер. А ол кезээде-ле кижи олурукчузу чораан болгаш алыс шынны хулээп корбейн келген, чуге дээрге оон бодунда алыс шын чок. Ол мегелей бергеш, бодунун торээн дылынга чугаалап турары ол, чуге дээрге ол - боду мегечи-дир база нугул-мегенин адазы-дыр. 45 А Мен алыс шынны чугаалап турумда-ла, Менээ бузуревес-тир силер! 46 Силернин аранардан кым Мени бачыттыг деп сойгалаар харыктыгыл? Мен силерге алыс шынны чугаалап турар болзумза, чуге менээ бузуревес силер? 47 Кым Бурганныыл, ол кижи Бурганнын состерин тооп дыннаар. Силер Бурганга хамаарышпас эвес болгаш, Мээн состеримни тооп дыннавазынар ол-дур.

Мен Авраамнын мурнунда-ла турган мен 48 Оон иудейлер Анаа: Сени Самария чурттуг хей-дир деп база Букшуураан-дыр бо деп, бис шынын чугаалап келген-дир бис - дээннер. 49 Иисус мынчаар харыылаан: Мен букшууравадым, харын Мээн Адамны хундулээр-дир мен, а силер Мени бак соглеп, дора коор-дур силер. 50 Мен Бодумга алдар дилевейн тур мен. Дилеп тып база Мээн таламче шиидип турар оске Кижи бар болгай. 51 Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: Мээн созумну бодунга кадагалап алыр кижи олумну кажан-даа корбес. 52 Иудейлер Анаа мынча дээннер: Сени букшуураан дээрзин бис ам-на ылап билдивис. Авраам болгаш медээчилер олу бергилээн болгай. А Сен: Мээн созумну бодунга кадагалап алыр кижи кажан-даа олбес - дээр-дир сен. 53 Таанда-ла Сен бистин мочээн адавыс Авраамдан улуг сен бе? Ол ышкаш олу бергилээн медээчилерден база улуг сен бе? Бодунну Кым мен деп коргузер бодап тур сен? 54 Иисус мынчаар харыылаан: Бодум-на Бодумну алдаржыдар болзумза, Мээн ол алдарым хей хоозун боор. Ынчалза-даа Мени Мээн Адам алдаржыдып турар - а силер Ону бистин Бурганывыс дижир болгай силер! 55 Силер Ону черле билбес турган силер, а Мен Ону билир мен. Ону билбес мен дээн болзумза, силер ышкаш мегечи болур ийик мен. Ынчалза-даа Мен Ону билир база Оон созун сагып чоруур мен. 56 Силернин аданар Авраам Мээн хунумну коорун бодап келгеш, ооруп-байырлап турган. Ол ону корген-даа, аас-кежиктиг болган-даа!

57 Ынчан иудейлер Анаа мынча дээннер: Сээн харын бежен безин четпээн-дир, а Авраам Сени коргени ол бе? 58 Иисус оларга мынча дээн: Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: Авраамнын торуттунеринин мурнунда-ла Мен бар турдум*. 59 Ынчан олар Ону согар дээш, даштар сегирип алганнар. Ынчалза-даа Иисус ажытталы бергеш, Бурганнын оргээзинден унуп чоруй барган**.

* Иисустун чугаалаан: Мен бар турдум - деп состери Бурганнын ыдык адынын грек дылче очулгазынга домей бооп турар.
** Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Бурганнын оргээзинден унуп чоруй барган эвес, а: Оларнын аразы-биле оде кылаштааш, Бурганнын оргээзинден унгеш, улаштыр базып чорупкан - деп бижээн.

Торумелинден согур кижини экирткени

9:1 Иисус оон, эртип бар чыткаш, торумелинден согур кижи коруп каан. 2 Оон оореникчилери: Башкы! Оон согур торуттунген ужуру чудел, кым бачыт уулгеткенил: ол боду бе азы оон ада-иези бе? - деп айтырганнар. 3 Иисус мынча деп харыылаан: Ол боду-даа, оон ада-иези-даа бачыт уулгетпээн-дир, а Бурганнын кучу-кужу анаа бодарап козулзун дээш, согур болганы ол-дур. 4 Хун дурту тонмээнде, Мени айбылап чоруткан Адамнын ажыл-херээн улаштыр кылыр ужурлуг бис. Дун дужуп кел чыдыр, ынчан кым-даа чуну-даа кылып шыдавас болгай. 5 Бо делегейге турар шаамда, Мен - бо делегейге чырык-тыр мен.

6 Ону чугаалааш, Иисус черже дукпурупкеш, чараазы-биле довуракты хоюткаш, оозу-биле согур кижинин карактарын чаап берген. 7 Оон анаа мынча дээн: Баргаш, Силоамнын (ол дээрге Айбылаткан дээни ол) эштир хоолбээнге арнын чуп каавыт. Ол кижи баргаш, чунуп каапкаш, оон караа костур апарган дедир ап четкен.

8 Ынчан оон кожалары болгаш ону согур деп мурнунда корген улус мынча дээннер: Орта чоор бе? Хайырлал дилеп олурар кижи бо бе кай? 9 Чамдык улус: Ийе, ол-дур - дишкен. Оскелери: Чок, оон-биле домей кижи-дир - деп удурланганнар. А демги кижи: Мен-дир мен - дээн.

10 Олар оон айтырганнар: А сээн караан канчап коре берди? 11 Ол мынча деп харыылаан: Иисус деп аттыг бир кижи хоюткан малгаш-биле карактарымны чаап бергеш: Баргаш, Силоамга чунуп каавыт - диди. Мен баргаш, чунуп кааптым, оон караам косту берди. 12 Олар: Ол кижи кайдал? - деп айтырганнар. Демгизи: Билбес мен - дээн.

13 Мурнунда согур чораан ол кижини фарисейлерге эккелгеннер. 14 А Иисустун хоюткан малгаш кылгаш, оон караан ажыдып каан хуну амыр-дыш хуну турган чуве-дир. 15 Фарисейлер база-ла оон караа канчап косту бергенин ол кижиден айтырып эгелээннер. Ол мынча дээн: Иисус мээн карактарымны хоюткан малгаш-биле чаап берди. Оон мен чунуп каапкаш, коре бердим. 16 Ынчан чамдык фарисейлер: Ол эмнекчи кижи Бургандан эвес-тир, чуге дээрге амыр-дыш хунунун хоойлузун сагывас-тыр - дээннер. Оскелери: Ынчаарга бачыттыг кижи канчап ындыг кайгамчык чуулдерни кылып шыдаарыл? - дижип, удурланыр болган. Ынчангаш оларнын аразынга маргылдаа унген. 17 Согур кижиден база катап: Ол сээн караанны коор кылып каан дээр-дир сен. Оон дугайында бодун чуну чугаалап болур сен? - деп айтырганнар. Демгизи: Ол - Бурганнын медээчизи-дир - деп харыылаан.

18 Иудейлер ол кижини баштай согур чорааш, оон караа косту берген деп бузурээрин домей-ле кузевээннер. Олар караа косту берген кижинин ада-иезин келдиртип эккелгеш, 19 олардан: Бо силернин оглунар бе? Ону согур торуттунуп келген деп тур силер бе? Ам коре бергени ол бе? - деп айтырганнар. 20 Оон ада-иези мынча деп харыылаан: Бо дээрге бистин оглувус деп база ол согур торуттунуп келген деп билир бис. 21 А оон ам канчап коре бергенин база кым оон карактарын коруптер кылып бергенин билбес бис. Оон бодундан айтырыптынар, улуг апарган кижи-дир, боду чугаалап берзин. (22 Иудей эрге-чагыргадан корткаш, оон ада-иези ынчаар харыылаан. Ужуру чудел дизе, Иисусту Бурганнын шилээн Христозу деп хулээп корген кижини синагогадан ангылаар дугайында шиитпирни иудей эрге-чагырга хулээп апкан болуп-тур. 23 Ындыг болурга, оон ада-иези: Улуг апарган кижи-дир, оон бодундан айтырыптынар - дээн чуве-дир.)

24 Ынчангаш согур чораан кижини ийиги удаа келдирткеш, анаа: Шынын чугаалап, Бурганны алдаржыт! Ол кижи бачыттыг дээрзи биске билдине берди - дээннер. 25 Согур чораан кижи мынчаар харыылаан: Оон бачыттыын билбес мен, чангыс-ла билир чувем: мен согур чордум, а ам коре бердим. 26 Олар оон катап-ла айтырганнар: Ол сени канчапты? Сээн караанны канчап коре бээр кылыпты? 27 Согур чораан кижи оларга: Мен силерге дем-не чугааладым, а силер дыннавас чордунар. Ам чуу болдунар, база катап дыннаксап тур силер бе? Азы боттарынар база Оон оореникчилери болуксап тур силер бе? - деп харыылаан. 28 Олар ону дора коруп: Сен-не харын Оон оореникчизи боор сен! А бис Моисейнин оореникчилери-дир бис! 29 Бурганнын Моисей-биле чугаалашканын билир бис, а Ол кижинин дугайында, Оон кайыын келгенин-даа билбес бис - деп алгыржы бергеннер.

30 Караа косту берген кижи оларга мынча деп харыылаан: Кара элдеп! Ол караамнын коорун эгидип берди, а силер Оон кайыын келгенин ам-даа билбес-тир силер. 31 Ынчалза-даа Бурган бачыттыгларны дыннавас, харын кымнар Анаа могеерил база Оон тура-соруун кууседирил, чугле ол улусту дыннаар дээрзин билир бис. 32 Кандыг-бир кижи торумелинден согур кижиге караанын костурун эгидип берген деп чуве бо делегейнин тывылганындан бээр дынналбаан херек-тир. 33 Ол Бургандан келбээн турган болза, чуну-даа кылып шыдавас ийик! 34 Фарисейлер анаа харыылап: Буруну-биле бачытка алыскан бооп торуттунген бодун, бисти ооредирин канчап семээр сен?! - деп алгыргаш, ону ундур сывыртапканнар.

35 Иисус ол кижинин ундур сывыртадып алганын дыннааш, ону тып алгаш: Сен Кижи амытан Оглунга* бузурээр сен бе? - деп айтырган. 36 Ол кижи: Дээрги, Ол кымыл дээрзин чугаалап корунерем, мен база Анаа бузурээйн дээш - деп харыылаан. 37 Иисус анаа: Сен Ону корген сен. Сээн-биле чугаалажып турар кижи Ол-дур - дээн. 38 Бузуреп тур мен, Дээрги! - деп, ол харыылааш, Оон мурнунга дис кырынга могейип-тир. 39 Ынчан Иисус: Мен бо делегейже караа корбестер корзун дээш, а караа коорлер согурара берзин дээш, шииткел кылып келген мен - дээн. 40 Ону дыннааш, Оон чанынга турган фарисейлер Анаа: Чууже? Таанда-ла бис база согур бис бе? - дишкеннер. 41 Иисус мынчаар харыылаан: Силер ылап-ла согур турган болзунарза, бачыт дээш, буруудавас ийик силер. Ынчалза-даа силер коруп тур бис дижир-дир силер, ынчангаш бачыдынар силерге артып каар.

* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Кижи амытан Оглу эвес, а Бурганнын Оглу деп бижээн.

Кадарчы болгаш хойлар

10:1 Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: хой кажаазынче эжиинден эвес, а кандыг-бир оске арга-биле кирер кижи - оор болгаш дээрбечи-дир. 2 А эжиинден кирген кижи - хойларнын кадарчызы ол-дур. 3 Танныыл анаа эжикти ажыдып бээр. Хойлар оон унун дыннаар, ынчангаш ол бодунун хойларынын адын адап кыйгыргаш, суруп ундуре бээр. 4 Ол бодунун хойларын шуптузун ундур суруп алгаш, оларнын мурнунга чоруур, а хойлары оон унун таныыр болгаш, ону эдерип чоруптарлар. 5 Хойлар оске кижини эдербес, харын хоюп маннажы бээр, чуге дээрге оске кижинин унун билир эвестер. 6 Иисус бо угаадыглыг чугааны иудейлерге чугаалап берген, ынчалза-даа Оон чунун дугайында чугаалаанын олар билбейн барганнар.

7 Иисус улаштыр мынча дээн: Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: Мен - хойларга эжик-тир мен. 8 Мээн мурнумда кээп турганнарнын догерези - оорлар болгаш дээрбечилер-дир. Ынчалза-даа хойлар оларны дыннавайн барган. 9 Мен - хойларга эжик-тир мен. Мени дамчыштыр кирер кижи камгалалды алыр. Ол эжиктеп кире бээр болгаш уне бээр база бодунга одар-белчиирни тып алыр. 10 Оор чугле оорлаар, олурер болгаш урегдеп-бузар дээш кээр. А Мен оларга амыдыралды, артыкшылдыг элбек амыдыралды эккээр дээш келген мен.

11 Мен - ачылыг кадарчы-дыр мен: ачылыг кадарчы бодунун хойлары дээш, амы-тынын бээр болгай. 12 А холезиленикчи кижи ёзулуг кадарчы эвес-тир, хойлар оонуу эвес-ле болгай, ол бору келгенин коруп кааш, кодан хоюн каапкаш, дезе бээр. А бору хойларже шурай бергеш, тарадыр ойладыптар. 13 А холезиленикчи дезе бээр, чуге дээрге холезиленген болгаш, хойларже сагыш салбас.

14 Мен - ачылыг кадарчы-дыр мен, Мээнии боор хойларны билир мен, Мээн хойларым база Мени билир. 15 Адамнын Мени канчалдыр билири ышкаш, Адамны Мен база ынчалдыр билир мен. Мен амытынымны хойларым дээш бээр мен. 16 Менде бо кодандан эвес, оске хойлар база бар - Мен оларны база болуп эккээр ужурлуг мен. Олар база-ла Мээн унумну дыннаарлар, ынчангаш чангыс кадарчылыг чангыс кодан турар! 17 Ону катап хулээп аар дээш, амыдыралымны берип турар боорумга, Адам Менээ ынак. 18 Амыдыралымны Менден кым-даа хунаап албайн турар, Мен ону Бодум берип тур мен. Менде ону бээр эрге бар, ону катап хулээп алыр эрге база бар. Адам Менээ ынчалдыр айыткан.

19 Бо состер дээш, иудейлер аразынга база катап ангыланыышкын, маргылдаа унген. 20 Оларнын дыка хойу: Ол-даа букшуураан-дыр, угааны база сээденнээн-дир. Чуге Ону дыннаар силер? - дээннер. 21 А оскелери: Букшуураан кижинин чугаазы эвес-тир бо. Кай бук согурарган улустун караан коор кылып шыдаар бе?!-деп турганнар.

Иисустун Бодунун Бурган уктуун шынзытканы

22 Кыш дужуп келген. Иерусалимге Бурганнын оргээзин чаартырынын байырлалы* болган. 23 Иисус ынчан Бурганнын оргээзинге, Соломоннун серизи дээр черни дургаар кылаштап турган. 24 Иудейлер Ону углеп келгеш: Сен бисти чежеге дээр алан кайгадып, шенеп кээр сен? Ылап-ла Христос болзунза, биске ажыы-биле чугаала - дээннер.

* Бурганнын оргээзин чаартырынын байырлалы - еврей дылда Ханука деп адаар, Бурганнын оргээзин Антиох Епифан дээр сирий хаан бужартаткан соонда, бистин эрага чедир 165 чылда ону катап арыглаанынга тураскааткан, декабрь айда эгелээр, сес хун уламчылаар байырлал.

25 Иисус оларга мынча деп харыылаан: Мен силерге чугаалап турдум чоп, ынчалза-даа бузурээрин кузевединер. Адамнын омунээзинден кылып турарым ажыл-херектер - Мени бадыткаар херечилел ол-дур. 26 Ынчалза-даа силер бузуревес-тир силер, чуге дээрге Мээн хойларымнын санынче кирбээн-дир силер.* 27 Мээн хойларым Мээн унумну дыннап турар. Мен база оларны билир мен, олар Мени эдерип чоруур. 28 Мени эдерип чоруур улуска монге амыдыралды бээр мен, ынчангаш олар кажан-даа олбестер база кым-даа оларны кажан-даа Мээн холумдан ушта соп шыдавас. 29 Оларны Менээ берген Мээн Адам хамык улустан ондур улуг база кым-даа оларны Мээн Адамнын холдарындан хунаап ап шыдавас. 30 А Адам биле Мен - тудуш чангыс бис.

* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состерге: Мээн чугаалап турганым дег - деп состерни немээн.

31 Ону согар дээш, иудейлер ынчан база катап даштар сегирип алганнар. 32 Ынчаарга Иисус оларга: Мен дыка хой буянныг ажыл-херекти Адамнын омунээзинден силерге коргустум. Оларнын кайызы дээш, силер Мени даштар-биле согар деп турарынар ол? - дээн. 33 Иудейлер Анаа мынчаар харыылааннар: Буянныг ажыл-херээн дээш, Сени согар диведивис. Харын Бурганнын ат-алдарын дорамчылап, бак соглээнин дээш база Сээн, анаа кижи хиренде, Бодунну Бурган мен деп турарын дээш, Сени даштар-биле согар дей бердивис. 34 Иисус оларга мынча дээн: Силернин ыдыктыг хоойлунарда: Мен чугааладым - силер бурганнар-дыр силер* - деп биживээн чуве бе? 35 Бурганнын созу четкен улусту Ол бурганнар деп адап турар-дыр. А Бижилгени хажыдып болбас херек. 36 Силер канчап черле Адазынын ыдыктааш, бо делегейже айбылап чорудупканы Мени: Мен - Бурганнын Оглу мен - депкен состерим дээш, Бурганнын ат-алдарын дорамчылап, бак соглээн деп семээр силер че? 37 Адамнын Мени кылзын дээн ажыл-херээн кылбайн турар болзумза, Менээ бузуревенер! 38 А Мен ону кылып турар болзумза, Менээ бузуревейн-даа турзунарза, Мээн ажыл-херээмге бузуренер! Адамны - Менде, а Мени - Адамда дээрзин ынчан медереп билип алыр силер. 39 Олар ынчан Ону база катап тудуп хоругдаар бодааннар. Ынчалза-даа Иисус оларнын холундан адырлып чоруй барган.

* Ыд. ыр. 81:6.

40 Иисус оон база катап Иорданнын ол чарыынче, оон мурнунда Иоаннын улусту сугга суп турган черинче чоруй баргаш, орта артып калган. 41 Эндерик хой улус Анаа кээп турган. Олар: Иоанн кандыгдаа кайгамчык чуул кылбаан-даа болза, Иисустун дугайында чугаалап турган чувези шын болган-дыр - деп чугаалажыр болган. 42 Ынчангаш ол черге хой улус Иисуска бузурей берген.

Лазарьнын олуму

11:1 Лазарь дээр кижи аарый берген чуве-дир. Ол Мария болгаш оон угбазы Марфанын чурттап олурганы Вифания суур чурттуг кижи турган. 2 А Мария дээрге Дээрги-Чаяакчыны чаагай чыттыг ус-биле чаггаш, Оон буттарын бажынын дугу-биле чодуп берген херээжен ол чуве-дир. Ол аарый берген Лазарьнын дунмазы турган. 3 Угбашкылар Иисуска мынча деп согледипкеннер: Дээрги! Силернин ынак кижинер аарый берди.

4 Иисус ону дыннааш, мынча дээн: Бо аарыг эчизинде барып, олумге чедирбес, а Бурганны алдаржыдарынга база ону дамчыштыр Бурганнын Оглунун Бодунун алдарын коргузеринге чедирер аарыгдыр. 5 Иисус Марфага, оон дунмазынга база Лазарьга ынак турган. 6 Ындыг-даа болза Лазарьнын аарый бергенин дыннааш, ынчан турган черинге ам-даа ийи хун дургузунда артып калган. 7 Оон соонда Ол оореникчилеринге мынча дээн: Ам Иудеяже дедир чоруулунар.

8 Оореникчилери Анаа: Башкы! Иудейлер Силерни даштар-биле согар деп турганындан бээр ур болчук бе, а Силер база катап ынаар баарынар ол бе? - дээннер. 9 Иисус мынча деп харыылаан: Хунде он ийи шак бар эвес чуве бе? Хундус кылаштап чоруур кижи илдигип кээп душпес, чуге дээрге ол бо делегейнин чырыын коруп чоруур. 10 А дуне кылаштап чоруур кижи илдигип кээп дужер, чуге дээрге ол кижинин чырыы чок-тур. 11 Иисус оларга ынча дээш, оон немеп каан: Бистин оннуувус Лазарь удуй берген-дир. Мен ону оттурар дээш чоруурум ол. 12 Оон оореникчилери: Дээрги! Ол удуп чыдар болза, экирий бээр дээн-дир - дээннер. 13 Иисус ол чугаазы-биле Лазарьны олген-дир деп турган, а оореникчилери Ол анаа уйгу дугайында чугаалаан боор деп бодааннар. 14 Иисус ынчан оларга дорту-биле чугаалаан: Лазарь олген-дир. 15 Силерни бодааш, бузурей бээринер дээш, оон-биле кады турбаанымга ооруп тур мен. Че, ам олче бараалынар.

16 Ийис дээр шола ады база бар Фома ынчан арткан оореникчилерге: Баргаш, бис база Оон-биле кады олу берээли - дээн.

Иисуста катап диргизер эрге бар

17 Иисус ынаар чеде бергеш, Лазарьнын мага-бодун чевег-куйга суп, орнукшутканындан бээр дорт хонганын билип алган. 18 Вифания Иерусалимнин чоогунга, уш километр хире ырак черге турган. 19 Ынчангаш иудейлернин аразындан хой кижи оларнын калган акызынын кажыыдалын улежир дээш, Марфа биле Марияга чедип келген чуве-дир.

20 Марфа Иисустун кел чыдарын дыннай сал-ла, Анаа уткуштур унупкен, а Мария бажынынга артып калган. 21 Марфа Иисуска: Дээрги! Силер манаа турган болзунарза, мээн акым олбес ийик. 22 Ынчалза-даа Бургандан Силер чуну-даа дилээр болзунарза, Бурган Силерге ам-даа болза бээрин билир мен - дээн. 23 Иисус анаа: Акын катап дирлип кээр-дир - дээн. 24 Марфа Анаа: Соолгу хунде, катап дирлиишкин уезинде, оон катап дирлип кээрин билир мен - дээн. 25 Иисус анаа: Мен улусту олуглерден катап диргизип, оларга амыдыралды бээр мен. Менээ бузурээр кижи, олу-даа бээр болза, амыдыралче эглип кээр. 26 Чурттап чорааш, Менээ бузурээр кижи база кажан-даа олбес. Ындыг деп бузурээр сен бе? - дээн. 27 Марфа Анаа: Ийе, Дээрги! Делегейже чедип кээр ужурлуг Бурганнын Оглу, Христос - Ол силер-дир дээрзинге бузурээр мен - дээн.

28 Ону чугаалааш, Марфа чорупкан, оон бодунун дунмазы Марияны будуу кый деп алгаш: Башкы чедип келди. Ол сени кыйгырып тур - дээн. 29 Мария дыннай сал-ла, далаш-биле тура халааш, Анаа уткуй чорупкан. 30 Иисус ам-даа суурже кирбээн, Марфанын Ону уткуп алган черинге хевээр турган чуве-дир. 31 Мария-биле кады бажынга ону оожуктуруп турган иудейлер оон далаш-биле тургаш, уне бергенин коргеш, ол чевегге баргаш, анаа ыглап аар дээн-дир деп бодааш, ону эдерип чорупканнар. 32 А Мария Иисустун турган черинге чеде бергеш, Ону коруп кааш, Оон мурнунче кээп душкеш, Анаа: Дээрги! Силер манаа турган болзунарза, акым олбес ийик! - дээн. 33 Иисус оон ыглап турарын база оон-биле кады келген ыглап-сыктаан иудейлерни коргеш, Боду база сеткилинден кажыыдап, холзей берген.

34 Оон Ол: Силер ону кайда орнукшудуп кагдынар? - деп айтырган. Иудейлер Анаа: Дээрги, бараалынар, Бодунар коруптер силер - деп харыылааннар. 35 Иисус ыглай берген. 36 Иудейлер ынчан: Оон анаа кайы хире ынак турганын корунерден! - деп турганнар. 37 А оларнын чамдыктары: Ол согур кижинин караан коор кылып каан болгай. Лазарьны база олбес кылдыр кылып каап шыдавас турган ирги бе? - дижип турганнар.

Иисус Лазарьнын чевээнде

38 Иисус, ишти-хоннунун кодурлуру дам барып, чевегге чедип келген. Ол дээрге аксын даш-биле дуглап каан куй болган. 39 Иисус: Дашты ап кааптынар - деп дужааган. Олген кижинин дунмазы Марфа Анаа: Дээрги! Чыдый берип-тир. Ону хааржакка салгандан бээр дорт хунзээн болгай - дээн. 40 Иисус Марфага мынча дээн: Бузурээр-ле болзунза, Бурганнын кучу-кужун коор сен - деп, Мен сенээ чугаалаважык мен бе?

41 Дашты ап каапканнар. Иисус карактарын дээрже шиглей коргеш, мынча дээн: Адам! Мени дыннап турарын дээш, Сенээ ооруп четтирдим. 42 Мени ургулчу дыннап турарынны билир мен. Ынчалзадаа Мени Сээн айбылап чорутканынга бузурезиннер дээш, мында турар улуска онезин ынча дидим. 43 Ону чугаалааш, Ол ыыткыр унбиле: Лазарь, куй иштинден унуп кел! - деп кый дээн. 44 Холдарын болгаш буттарын орнукшудулга шывыглары-биле ораап каан олген кижи унуп келген. Оон арнын аржыыл-биле дуй шарып каан болган. Иисус улуска: Оон шывыгларын ап кааптынар, хостуг кылаштазын! - дээн.

Иисуска удур сулчээ (Мф. 26:1-5; Мк. 14:1-22; Лк. 22:1-2)

45 Мариянын бажынынга келген база Иисустун чуну кылганын корген хой иудейлер ынчан Анаа бузурей бергеннер. 46 Ынчалза-даа оларнын чамдыызы ээп келгеш, Иисустун чуну кылганын фарисейлерге чугаалап бергеннер. 47 Бурганнын дээди бараалгакчылары болгаш ол фарисейлер ынчан дээди Човулелин чыгганнар. Олар мынча дээннер: Канчапса экил? Ол кижи хой-ле кайгамчык чуулдер кылгаш туруп берди. 48 Ону ол хевээр арттырып каар болзувусса, шупту улус Анаа бузурей бээр. Рим эрге-чагырга улузу ынчан Бурганывыс оргээзин болгаш чонувусту чок кылып каар.

49 Оларнын бирээзи, ол чылын Бурганнын дээди бараалгакчызы турган Каиафа дээрзи оорунге: Чуу болуп турарын билбес-тир силер! 50 Бугу иудей чон кырлырынын орнунга, чон дээш, чангыс кижинин олуру силерге дээре дээрзин угааптар шаанар чок-тур - дээн. 51 Каиафа ону бодунун мерген угаанныындан чугаалаваан, ынчалза-даа ол Бурганнын ол чылгы дээди бараалгакчызы турган боорга, Иисустун чон дээш олурун Бурган оон аксы-биле медеглээн. 52 Чугле иудей чон эвес, а Бурганнын тоо быдараан бугу толдери чер болгандан чыглып келзин дээш, ынчаар болур ужурлуг турган.

53 Ол хунден эгелээш, олар Иисусту канчап чок кылырын боданы бергеннер. 54 Оон уржуундан Иисус иудейлернин аразынга ажыы-биле коступ, харылзашпас апарган. Ол оортан кургаг куруг хову чанында Ефраим дээр хоорайжыгашче чоруй баргаш, анаа Бодунун оореникчилери-биле кады артып калган.

55 Иудейлернин хосталыышкын байырлалы чоокшулап орган болгаш, бугу чурттан хой улус бачыттарындан арыгланыр ёзулалдарны сагыыр дээш, байырлал мурнуу чарыында Иерусалимче чорупкан чуве-дир. 56 Олар Иисусту дилеп турганнар база Бурганнын оргээзинге чыылгаш, бот-боттарынга: Силер чуу деп бодаар силер? Ол байырлалга келбес боор аа? - деп турганнар. 57 Бурганнын дээди бараалгакчылары болгаш фарисейлер Иисустун кайда турарын билир кижи бурузу Ону тудуп хоругдаары-биле оларга дыннадыр ужурлуг деп дужаал таратканнар.

Вифанияга кежээки чем (Мф. 26:6-13; Мк. 14:3-9; Лк. 7:36-50)

12:1 Оон олуглерден катап диргискени Лазарьнын чурттап турганы Вифанияже Иисус хосталыышкын байырлалынга чедир алды хун артканда чедип келген. 2 Анаа Иисустун алдар-хундузу дээш, кежээки чем белеткээн. Марфа бараан болуп, чем салган, а Лазарь Оонбиле база оске аалчылар-биле кады холестеп чыткан. 3 Мария ынчан арыг нардтан кылган улуг унелиг, бир килдин уштун бири хире хемчээлдиг чаагай чыттыг усту алгаш, Иисустун буттарын чаггаш, бажынын дугу-биле Оон буттарын чодуп берген. Бажын ишти чаагай чыттыг устен айдызалы берген.

4 Оон оореникчилеринин бирээзи болур, соолунде барып Ону садыпкан Иуда Искариот* ынчан: 5 Чуге бо чаагай чыттыг усту уш чус монгун чооска** садыпкаш, акшазын ядыыларга улеп берип болбас турганыл? - дээн. 6 Ону ол ядыылар дээш сагыш салгаш эвес, а ооржу болган ужурунда чугаалаан чуве-дир: ол акша шыгжаар ниити хааржакты бодунга ап чораан болгаш, оон акшаны бодунун хереглелинге уштуп алыр чанныг турган. 7 Иисус мынча дээн: Анаа дегбенер! Ол херээжен Мени орнукшудар хунге чедир усту шыгжап чоруур ужурлуг турган-дыр. 8 Ядыылар силер-биле кады кезээде турар болгай, а Мен силер-биле кады ургулчу турбас мен.

* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Иуда Искариот эвес, а Иуда Искариот, Симоннун оглу деп бижээн.
** Уш чус монгун чоос - барык будун чылдын ажыл толевири.

Лазарьга удур сулчээ

9 Оон ында турарын эндерик хой иудейлер билип алгаш, чугле Иисус дээш эвес, харын Оон олуглерден катап диргискени Лазарьны коор дээш, ынаар чедип келгеннер. 10 Бурганнын дээди бараалгакчылары ынчан Лазарьны база олурер деп шиитпирлээн. 11 Чуге дээрге оон уржуундан хой иудейлер Иисуска чедип кээп, Анаа бузуреп турганнар.

Иисустун Иерусалимче байырлалдыг моорлап киргени

12 Даартазында хундус байырлалга келген моон чон Иисусту Иерусалимче кел чыдар деп дыннап каан. 13 Олар пальма ыяштын бурулуг будуктарын тудуп алгаш, Анаа уткуштур унуп келгеш: Осанна! Силерге алдар-мактал! Дээрги-Чаяакчынын омунээзинден кел чыдар Израильдин Хааны ачы-буянныг болзун! - деп кыйгырып турганнар.* 14 Иисус аныяк элчиген тыпкаш, ону мунуп алгаш чорупкан. Ол болза Бижилгеде: 15 Сион тейде хоорай,** кортпа! Кор даан, Хааннын элчиген оглу мунган кел чор - деп бижээни дег болган.*** 16 Оон оореникчилери эгезинде ону билип чадааннар. Ынчалза-даа Иисус алдаржый берген соонда, Бижилгеде Оон дугайында ынчалдыр бижип каанын база Оон-биле ол бугунун ынчалдыр болганын сактып келгеннер.

* Ыд. ыр. 117:25-26.
** 12:15 Сион тейде хоорай - шажынчы утка ёзугаар Иерусалимни ойзу адааны-дыр.
*** Зах. 9:9.

17 Иисус Лазарьны чевегден ундур кыйгыргаш, ону олуглерден катап диргизип турган ойде Оон-биле кады чораан улус ол дугайында чугаалажы берген. 18 Чон ол кайгамчык чуулду Иисустун кылганын дыннаан болгаш, Ону уткуп унуп келген чуве-дир. 19 А фарисейлер боттарынын аразында: Чуну-даа кылып шыдавазывысты коруп тур силер бе? Эндерик улус Ону эдерип чорупту-деп чугаалашканнар.

Иисустун Бодунун олумунун дугайында чугаалааны

20 Иерусалимге байырлалче Бурганга могейип келгеннернин аразында чамдык гректер база турган. 21 Олар Галилеянын Вифсаида чурттуг Филиппке чеде бергеш, оон дилег кылып: Дээрги! Бис Иисусту коруксеп тур бис - дээннер. 22 Филипп чоруткаш, ол дугайын Андрейге чугаалаан, а оон соонда Андрей биле Филипп иелээ баргаш, Иисуска соглээннер.

23 Иисус оларга мынча деп харыылаан: Кижи амытан Оглунун алдаржыыр уези ам келген-дир. 24 Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: кызыл-тас урезини хорзунче кээп душкеш, олбес болза, ходугур чангыс урезин бооп артар, а олу берзе, элбек дужутту бээр. 25 Бодунун амыдыралынга ынак кижи амыдыралын чидирип аар, а бо делегейге бодунун амыдыралын коор хонну чок кижи ону монге амыдырал дээш, кадагалап аар.

26 Менээ бараан болган кижи Мени эдерзин! Мен кайда турар болдур мен, Мээн чалчам база ында болур. Менээ бараан болган кижини Мээн Адам алдаржыдар.

27 Мээн сеткилим аажок холзеп-дойлуп тур! Чуу деп чугаалаар кижи боор мен? Адам! Мени ол шактан камгалап кор! дээр бе? Ынчалза-даа Мен ол шак дээш келген-не болгай мен! 28 Адам! Бодуннун адынны алдаржыт-ла! Ынчан дээрден: Алдаржыткан мен, ам-даа алдаржыдар мен! - дээн ун дынналган.

29 Анаа турган, ону дыннаан чон: Ол динмирээшкин-дир - дээн. А оскелери: Оон-биле дээрнин медээчизи чугаалашкан боор - дээннер. 30 Иисус оларга мынча дээн: Ол ун Мени дээш эвес, а силерни дээш болган-дыр. 31 Бо делегейни шиидер уе келген-дир. Бо делегейнин чагырыкчызы ам ундур сывыртадыр-дыр. 32 Мени черден ору кодуруп ундуре бээрге, шупту улусту Бодумга хаара тудар мен. 33 Оон кандыг олум-биле олурун угаазыннар дээш, Иисус оларга ынча деп чугаалаан чуве-дир. 34 Ынчангаш чон Анаа мынчаар харыылаан: Христос монгези-биле амыдыраар дээрзин ыдыктыг хоойлудан билир бис. Кижи амытан Оглу ору кодурлуп уне бээр деп, Силер канчап ынча дээр силер? Кижи амытан Оглу деп Ол кым чувел? 35 Оон Иисус оларга мынча дээн: Чырык силер-биле кады ам-даа хензиг ойде турар-дыр. Силерни карангы думбей бургевезин дээш, ам дээрезинде - чырык барда, оруунарны уламчыланар. Чуге дээрге думбей карангыда кылаштап чоруур кижи кайнаар бар чыдарын билбес болгай. 36 Ам дээрезинде, чырык силер-биле кады турда, чырыкка бузуренер, ынчан чырыктын ажы-толу болур силер. Ону чугаалаан соонда, Иисус чоруй баргаш, олардан чашты берген.

Иудейлернин бузуревээни

37 Иудейлер коруп турда, Ол чеже-даа кайгамчык чуулдер кылырга, олар Анаа бузуревээннер. 38 Медээчи Исаиянын: Дээрги-Чаяакчы, бистен дыннаан чувезинге кым бузурээнил? Дээрги-Чаяакчынын кучузу кымга ажыттынганыл?* - дээн созунун боттанганы ол болган. 39 Оларнын чуге бузуревээнинин дугайында Дээрги-Чаяакчы демги-ле Исаияны дамчыштыр мынча дээн турган: 40 Мен оларнын карактарын согурартып, чуректерин дашталдырып кагдым, ынчангаш олар карактары-биле корбес, чурээ-биле угаавас-тыр. Оон башка Менден дилеп чедип келгейлер, Мен ынчан оларны экирткей мен.** 41 Иисустун алдарын корген болгаш, Исаия ынча дээн база Оон дугайында чугаалаан чуве-дир.

* Ис. 53:1.
** Ис. 6:10.

42 Ынчалза-даа баштыннар аразындан безин Анаа бузурей берген улус хой болган. Олар чугле фарисейлер ужун, оларны демгилери синагогалардан чара бербезин дээш, Анаа бузурээнин ажыы-биле чугаалавааннар. 43 Чуге дээрге олар Бургандан кээр алдарга коорде, улус мурнунга ат-алдарга артык ынак болганнар.

Бузурээри болгаш бузуревези

44 Иисус: Менээ бузурээн кижи чугле Менээ эвес, харын Мени айбылап чоруткан Адамга бузурээн-дир. 45 Мени корген кижи Мени айбылап чоруткан Адамны база коруп турар. 46 Менээ бузурээн кижи бурузу думбей карангыга артпазын дээш, Мен бо делегейге чырык болуп келген мен. 47 Кандыг-бир кижи Мээн состеримни дыннааш, сагывас болза, Мен ону шиитпес мен: чуге дээрге Мен бо делегейни шиидер дээш эвес, а камгалаар дээш келген мен. 48 Менден ойталаар база Мээн созумну хулээп алыксавас кижи турар болза, оон шииткекчизи бар: Мээн анаа чугаалаан созум шииткекчи болуп, ону соолгу хунде шииде бээр. 49 Чуге дээрге Мен Бодумнун омунээмден чугаалаваан мен, харын Мени айбылап чоруткан Адам чуну база канчаар чугаалаарын Менээ айтып-чагаан. 50 Оон айтыышкыны монге амыдыралды бээр дээрзин билир мен. Ынчангаш чугле Адамнын чугаала деп айыткан чувезин Мээн чугаалап турарым ол - деп бугу улуска дынналдыр чугаалаан.

Иисустун оореникчилеринин буттарын чуп бергени

13:1 Хосталыышкын байырлалынын будуузу турган. Иисус Бодунун бо делегейни каггаш, Адазынче ээп чоруур уе-шагынын чедип келгенин билир турган. Ол бо делегейде Бодунуу боор улуска ынак турган болгаш оларга ынакшылын эчизинге чедир коргускен. 2 Эрлик ынчан Симон Искариоттун оглу Иуданын сагыжынга Иисусту садыптар деп бодалды киирипкен турган. А Иисус оореникчилери-биле кады чемненип олурган. 3 Адазы бугу чувени Оон холунга тыпсып бергенин, Бодунун Бургандан келгенин болгаш ам Бурганче ээп чоруурун Иисус билип олурган. 4 Ол туруп келгеш, Бодунун даштыкы хевин ужулгаш, аржыыл алгаш, оон-биле куржанып алган. 5 Оон соонда чунар саваже суг куткаш, оореникчилеринин буттарын чуп, куржанып алган аржыылы-биле чодуп эгелээн.

6 Ол Симон Пётрга чедип кээрге, демгизи Анаа: Дээрги! Силер канчап мээн буттарым чуур дей бердинер? - дээн. 7 Иисус анаа: Мээн чуну кылып турарымны сен ам дээрезинде билбес-тир сен, ынчалза-даа соолунде биле бээр сен - деп харыылаан. 8 Пётр: Хоржок! Мээн буттарым кажан-даа чугбас силер! - дээн. Иисус анаа: Буттарын чугбас болзумза, сенде Мээн-биле тудуш, домей чуу-даа чок болур - деп харыылаан. 9 Симон Пётр Анаа: Дээрги! Ынчаарга мээн чугле буттарымны эвес, а холдарым биле бажымны база чуп беринер! - дээн. 10 Иисус: Арыгланып чунган кижинин чугле буттарын чуур херек, чуге дээрге оон бугу боду арыг-дыр. Силер база арыг силер, ынчалза-даа шуптунар эвес - деп харыылаан. 11 Ол Бодун кым садыптарын билир турган, ынчангаш: Шуптунар эвес - дээни ол.

12 Оларнын буттарын чуп бергеш, Бодунун хевин кедип алган соонда, Иисус база катап холестеп чыдыпкаш, оларга мынча дээн: Силерге Мээн чуну кылганымны билип тур силер бе? 13 Силер Мени Башкы болгаш Дээрги деп адаар-дыр силер, ол чугаанар шын болдур ийин - Мен ылап-ла ындыг мен. 14 Ынчангаш Дээргинер болгаш Башкынар болур Мен буттарынар чуп бергенимде, силер база бот-бодунарнын буттарынарны чуп бээр ужурлуг силер. 15 Мээн силерге кылган чувемни база шак ынчаар кылзыннар дээш, Мен силерге улегер коргустум. 16 Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: чалча бодунун дээргизинден арта бербес, ону айбылап чоруткан кижиден айбылаткан толээ база арта бербес. 17 Силер ам ону билир болганынарда, ынчалдыр кууседип чоруур болзунарза, амыр-чыргалдыг болур силер.

Иисустун кым Ону садыптарын чугаалааны

18 Силернин шуптунарнын дугайында чугаалавадым: шилип алган улузумну Мен билир мен. Ынчалза-даа Бижилгенин: Мээн-биле кады хлеб чип орган кижи Менче тавангайын карарты* - дээн состери чогуп бутсун. 19 Ол бугу боттаныр бетинде-ле силерге ол дугайын чугаалап турарым бо. Оон ол бугу боттаны бергенде, Мени Ол-дур деп бузурезиннер дээш, ынчаар кылдым. 20 Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: Мээн айбылап чоруткан кижимни хулээп аар кижи Мени хулээп ап турары ол, а Мени хулээп алган кижи Мени айбылап чоруткан Адамны хулээп ап турары ол.

* Ыд. ыр. 40:10.

21 Ону чугаалаан соонда, Иисустун сагыш-сеткили аажок холзеп, мынча дээн: Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: силернин бирээнер Мени садыптар-дыр. 22 Оореникчилери Ол кымны ынча дээнин аайын тыппайн, удур-дедир кайгажып каап турганнар. 23 Иисустун онза ынак турганы бир оореникчи Оон чанынга холестеп чыткан чуве-дир. 24 Оон ынчап турар кижизи кымыл дээрзин айтырзын дээш, Симон Пётр демги оореникчиже имней каапкан. 25 Оозу Иисусче ээккеш: Дээрги! Ол кым ирги? - деп айтырган. 26 Иисус: Хлеб кескиндизин тавакче суп, шыгыткаш, Мээн тутсуп бээрим кижи ол болур - деп харыылаан. Оон Ол кескиндини шыгыткаш, Симон Искариоттун оглу Иудаже сунган. 27 Иуда хлеб кескиндизин тудуп аарга, эрлик олче дораан-на кире берген. Ынчан Иисус анаа: Кылыр ужурлуг херээнни дурген кыл - дээн. 28 Ынчалза-даа холестеп чытканнарнын аразындан кым-даа Оон ынча дээн ужурун билбейн барган. 29 Иудада акша сугар ниити хааржак бар болганда, Иисус анаа: Биске байырлалга херек чуведен садып каг - дээн-дир азы ядыыларга кандыг-бир чуведен бээрин айыткан-дыр аа деп, чамдыктары даап бодап каан. 30 Иуда кескинди хлебти ап алгаш, дораан уне берген. Дун душкен турган.

Чаа чагыг

31 Ол уне бээрге, Иисус мынча дээн: Ам Кижи амытан Оглу алдаржый берди. Оон алдары - Бурганнын алдары-дыр. 32 Бурганнын алдары Ону дамчыштыр илереп кээр болганда, Кижи амытан Оглунун кайы хире ондур улуун Бурган Боду улуска коргузуптер, Ол ону ол дораан кылыптар. 33 Ажы-толум! Мен ам силер-биле кады ур турбас мен. Мени дилей бээр силер, ынчаарга Мээн иудейлерге чугаалааным ышкаш, силерге база ынчаар чугаалап тур мен: Мен кайнаар чоруй баар-дыр мен, силер ынаар чедип шыдавас силер.

34 Чаа чагыгны силерге берип тур мен: бот-боттарынарга ынак болунар. Силерге Мээн ынаам ышкаш, силер база бот-боттарынарга ынчаар ынак болунар. 35 Силернин аранарга ынакшыл-ла турар болза, силерни Мээн оореникчилерим дээрзин делегейде хамык улус танып алыр.

Пётрнун ойталаарын Иисустун оттур билип чугаалааны (Мф. 26:31-35; Мк. 14:27-31; Лк. 22:31-34)

36 Симон Пётр Оон: Дээрги! Силер кайнаар баарынар ол? - деп айтырган. Иисус анаа мынчаар харыылаан: Мээн чоруй баарым черже сен ам Мээн соомдан чоруп шыдавас сен. Ынчалза-даа соолунде чеде бээр сен. 37 Пётр Анаа: Дээрги! Чуге мен ам Силерни эдерип шыдавазым ол? Мен Силер дээш, амы-тыным-даа бээринге белен мен!-дээн. 38 Иисус мынча деп харыылаан: Мени дээш, амы-тынынныбээр деп че? Алыс шынны сенээ чугаалап тур мен: аскыр-дагаа алгыргалакта, сен Мени танывас болуп, уш катап ойталаар-дыр сен!

Адаже баар орук

14:1 Силернин чуректеринер мунгарап холзевезин! Бурганга бузурээринер дег, Менээ база бузуренер! 2 Адамнын бажынында чурттаар чер эмгежок. Ол ындыг эвес турган болза, Мен силерге чуге ону чугаалаар деп мен. Мен силерге турар чер белеткээр дээш, чоруурум бо-дур*. 3 Ам чорупкаш, силерге турар чер белеткеп кагзымза, дедир чедип келгеш, Мээн турар черимге турзуннар дээш, силерни база Бодумче ап алыр мен. 4 А Мээн кайнаар чоруптарымны билир болгай силер.

* Бо состернин оске утказы: Силерге турар чер белеткээр дээш, чоруптум деп, Мен силерге чугаалаважык мен бе?-бооп чадавас.

5 Фома Анаа: Дээрги! Кайнаар чоруптарынарны билбес-тир бис. Ынчаарга орукту канчап билип алыр бис? - дээн. 6 Иисус: Мен дээрге орук, алыс шын база амыдырал-дыр мен. Чугле Мени таварты дээрден башка, кым-даа Адамга кээп шыдавас - деп харыылаан. - 7 Силер Мени билир турган болзунарза, Адамны база билген турар ийик силер. Амдан эгелеп, силер Ону билир силер, харын-даа Ону корген силер. 8 Филипп Анаа: Дээрги! Аданарны биске коргузунерем, биске ол-ла четчир - дээн.

9 Иисус анаа: Мен силернин аранарга мынча ур болдум, а сен Мени билбезин ол чуве бе, Филипп? Мени корген кижи Адамны корген болур. Сен канчап-ла: Аданарны биске коргузунерем - дээр сен? - деп харыылаан. 10 Мени - Адамда, а Адамны - Менде бар дээрзинге бузуревейн тур сен бе? Силерге чугаалап турар состеримни Бодумнун омунээмден чугаалавайн тур мен: ол дээрге Менде бар Адамнын Бодунун ажыл-херээн чаяап турары ол-дур. 11 Мени - Адамда, а Адамны - Менде бар деп, Менээ бузуренер. Мээн состеримге бузуревезинерзе, ол ажыл-херектер дээш, Менээ бузуренер. 12 Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: Менээ бузурээр кижи Мээн кылып турарым ажылхеректерни база кылып шыдаар, харын-даа оон артыкты кылыр, чуге дээрге Мен ам Адамче чоруптар-дыр мен. 13 Силер Мээн адым адап, чуну-даа дилээр болзунарза, Оглун дамчыштыр Адам алдаржызын дээш, ону шуптузун кууседир мен. 14 Мээн адым адап, чуну-даа дилээр болзунарза, Мен силерге ону кууседир мен.

Ыдыктыг Сулдени аазааны

15 Менээ ынак болзунарза, айтыышкыннарым сагыыр силер. 16 Адамдан ынчан дилээримге, Ол силерге кезээ монгеде силер-биле кады чоруур оске Омээржикчини бээр. 17 Алыс шынны коргузуп турар Сулде - Омээржикчи ол-дур. Ону корбес база билбес болганда, бо делегейнин улузу Ону хулээп ап шыдавас. А силер Ону билир силер, чуге дээрге Ол силер-биле кады чоруур болгаш силер-биле тудуш бар.

18 Силерни оскуссуреди каапкаш барбас мен, а силерже дагын ээп кээр мен. 19 Ам бичии болгаш, бо делегейнин улузу Мени оон ынай корбейн баар, ынчалза-даа силер Мени коор силер. Мен амыдыраар мен, ынчангаш силер база амыдыраар силер. 20 Ол хун кээрге, Мени - Адамда, силерни - Менде, а Мени - силерде бар дээрзин билип каар силер. 21 Кым Мээн айтыышкыннарымны шыгжап алганыл база оларны сагып чоруурул, ол кижи Менээ ынак болур. Кым Менээ ынагыл, ол кижиге Мээн Адам база ынак. Мен база ол кижиге ынак болуп, анаа Бодумну коргузер мен.

22 Искариот эвес, оске Иуда Анаа: Дээрги! Силер Бодунарны бо делегейнин улузунга эвес, а чугле биске коргузер деп тур силер бе? Ол чуге ындыгыл? - дээн. 23 Иисус анаа мынчаар харыылаан: Кым Менээ ынагыл, ол Мээн созумну сагып чоруур. Адам ынчан анаа ынак апаар, оон Адам-биле кады ол кижиге чеде бергеш, оон-биле кады чурттай бээр бис. 24 Менээ ынак эвес кижи Мээн состеримни сагывас. А силернин дыннап турар ооредиинер болза, Мээнии эвес, а Мени айбылап чоруткан Адамныы-дыр. 25 Силер-биле кады турар болгаш, Мен ону силерге чугааладым. 26 Адамнын силерге Мени дээш чорудуп бээри Омээржикчи - Ыдыктыг Сулде силерни хамык чувеге ооредип каар болгаш Мээн силерге чугаалааным бугу чувени силерге сагындырар.

27 Мен амыр-тайбынны силерге арттырдым, силерге бээрим амыр-тайбыным ол-дур. Бо делегейнин бээри дег эвес амыр-тайбынны Мен силерге берип тур мен. Силернин чуректеринер холзевезин, ол ышкаш кортпанар. 28 Мээн силерге: Силерден чоруптум, оон силерже катап ээп кээр мен - дээнимни дыннадынар чоп. Силер Менээ ынак турган болзунарза, Мээн ам Адамче чоруптарым дээш, ооруур ийик силер. Чуге дээрге Адам Менден ондур чаагай болгай. 29 Ынчангаш ол бугу боттаны бээрге, Мээн чугаалаан чувем шын дээрзинге бузурезиннер дээш, ол бугу дугайында, боттанырынын бетинде-ле, силерге чугаалап бердим. 30 Мен ам моон сонгаар силер-биле чугаалашпас мен, чуге дээрге бо делегейнин чагырыкчызы чоокшулап кел чор. Оон Мени баш билир эргези чок, 31 ынчалза-даа Адамга ынаамны бо делегейнин улузу билип алзын дээш, Мен ам Оон айыткан чувезин кылыр мен. Тургуланар, моон чоруулунар!

Виноград сывы-биле деннелге

15:1 Мен дээрге ёзулуг виноград сывы мен, а Мээн Адам - виноград ажаакчызы-дыр. 2 Мээн чимис унмес адырым бурузун Ол одура кезип кааптар, а чимис унер адырларымны, оон-даа хой дужутту берзиннер дээш, арыглап кааптар. 3 Мээн силерге медеглээн созумнун ачызында ам арыгланы берген силер. 4 Силер - Менде, а Мен - силерде бар болуулу. Адыр боду чайгаар чимистелип, дужут бербес, ол сыптын тудуш кезээ болур ужурлуг. Менде бар болбас болзунарза, силер база боттарынар дужут эккеп шыдавас силер.

5 Мен дээрге сып мен, а силер - адырлар силер. Кым Менде бар боорул, Мен база ол кижиде бар мен, ол ынчан элбек дужутту бээр. Мен чогумда силер чуну-даа кылып шыдавас силер. 6 А Менде бар болуп, харылзаа тутпаан кижи - ундур октаттына берген, кадып калган адыр дег. Ындыг адырларны чыггаш, отче киир октап, орттедиптер.

7 Силер Менде бар болзунарза база Мээн состерим силерде бар болза, кузээн-не чувенерни ынчан диленер, шуптузу буде бээр. 8 Силер хой дужутту бээр болзунарза база Мээн оореникчилерим болуп турар болзунарза, Адам улам-на алдаржыыр. 9 Адамнын Менээ ханы ынаа дег, Мен база силерге ынак мен. Мээн ынакшылым иштинде болуп амыдыранар! 10 Мен база-ла Адамнын чагыгларын сагааш, Оон ынакшылынын иштинде болуп амыдырап чоруурум бо. Силер база айтыышкыннарым сагыыр болзунарза, Мээн ынакшылым иштинде болуп амыдыраар силер. 11 Мээн оорушкум силернии болзун дээш база оорушкунер эгээртинмес долу болзун дээш, Мен ону силерге чугааладым. 12 Мээн силерге ынаам ышкаш, бот-боттарынарга ынак болунар. Мээн силерге чагыым ол-дур. 13 Бодунун эш-оору дээш амы-тынын бээр кижинин ынакшылындан артык ынакшыл чок. 14 Мээн силерге айтыышкын кылдыр берген чуулумну сагып чоруур болзунарза, Мээн эш-оорум боор силер.

Иисус болгаш бузурээн кижи

15 Мен ам силерни чалчалар деп адавастай бердим, чуге дээрге чалча кижи оон дээргизи чуну кылып турарын билир эвес. Харын Мен силерни эш-оорум деп ададым, чуге дээрге Адамдан дыннааным бугу чуулду силерге чугаалап бердим. 16 Силер Мени шилип албаан силер, харын бо делегейге чоруур кылдыр база кажан кезээде артар дужудун бээр кылдыр хулээндирип, силерни Мен Бодум шилип алдым. Ынчан Мээн адым адап, чуну-даа дилээринерге, Адам силерге догерезин бээр. 17 Мээн силерге чагыым бо-дур: бот-боттарынарга ынак болунар!

Бузурээн кижи болгаш бо делегей

18 Бо делегейнин улузу силерни коор хонну чок болур болза, оларнын баштай Мени коор хонну чок апарганын сактып чорунар. 19 Силер бо делегейге хамааржыр турган болзунарза, ол силерге бодунун улузунга дег ынак болур ийик. Ынчалза-даа силер бо делегейге хамаарышпас силер, чуге дээрге Мен силерни шилип алгаш, бо делегейден ангыладым, ол дээш, бо делегей силерни коор хонну чок-тур. 20 Чалча бодунун дээргизинден арта бербес - деп силерге чугаалаан созумну сактып чорунар. Мени истеп суруп турганда, силерни база истеп суре бээр. Мээн состеримни сагып чорааннар болза, силерниин база сагыырлар. 21 Мээн улузум боорунарга, бо делегейнин улузу силерге ол бугуну кылыр, чуге дээрге олар Кым Мени айбылап чорутканын билбес-тирлер. 22 Мен бо делегейже келбээн азы олар-биле чугаалашпаан болзумза, олар бачыды дээш буруудавастар ийик. А ам оларда бачыды дээш агартыныг чок-тур. 23 Мени коор хонну чок кижи Адамны база коор хонну чок. 24 Оске кымнын-даа кылып шыдавазы ажыл-херектерни Мен оларнын аразынга кылбаан болзумза, олар бачыды дээш буруудавастар ийик. А ам олар ажыл-херектеримни коргеш-даа, домей-ле Мени база Адамны коор хонну чок-турлар. 25 Ынчангаш оларнын ыдыктыг хоойлузунда: Мени хей-ле коор хонну чок апарганнар* - деп бижээн чуул чогуп буткени ол.

* Ыд. ыр. 34:19.

Бузурээн кижи болгаш Сулде

26 Мээн силерже Адамдан чорудуптарым, Адамдан унуп турар алыс шыннын Сулдези болур Омээржикчи чедип кээр. Ол Мээн дугайымда херечилээр. 27 Силер база Мээн херечилерим силер, чуге дээрге эн эгезинден-не Мээн-биле кады турган силер.

Истеп суруушкуннер дугайында оореникчилерге сагындырыг

16:1 Мен силернин бузурелинер чайгыла бербезин дээш, бо бугуну чугааладым. 2 Силерни синагогалардан ундур сывыртаптар. Силерни олурген улус оон-биле Бурганга бараан болуп турарывыс ол деп бодай бээр ындыг безин уе чедип кээр. 3 Олар силерни ынчалдыр аажылай бээр, чуге дээрге Адамны-даа, Мени-даа билбес-тирлер. 4 Ындыг уе чедип кээрге, Мээн силерге ол дугайын чугаалап турганымны сагынзыннар дээш, ол бугуну Мен силерге чугааладым. Силербиле кады турган болгаш, силерге ону эн эгезинде чугаалаваан мен.

Ыдыктыг Сулденин ажыл-херээ

5 А ам Мени айбылап чоруткан Адамче чоруурум ол-дур. Ынчалзадаа силернин кайынар-даа Менден: Кайнаар баарынар ол? - деп айтырбас-тыр. 6 Чуге дээрге Мээн состеримни дыннаанынар соонда, чуректеринерни мунгарал дола берген-дир. 7 Ынчалза-даа Мен силерге алыс шынны чугаалап тур мен: Мен чоруй барзымза, силерге эки болур. Чуге дээрге Мен чорбазымза, Омээржикчи силерге келбес, а чорупсумза, Ону силерже ыдыптар мен. 8 Оон Ол чедип келгеш, бачыт, чоптуг чорук база Бурганнын шуугузу деп чул ол дээрзин бо делегейнин улузунга коргузуп, ол бугуну шын эвес билип турары дээш, оларны сойгалаар. 9 Бачыт дугайында бо делегейнин улузу билбестир - чуге дээрге олар Менээ бузуревес-тир. 10 Чоптуг чорук дугайында олар билбес-тир - чуге дээрге Мен ам Адамче чоруурум бо-дур, моон сонгаар Мени корбес силер. 11 Шуугу дугайында олар билбестир - чуге дээрге бо делегейнин чагырыкчызы шииттирип алгандыр. 12 Оон-даа хой чувени силерге чугаалаар дээн мен, ынчалза-даа ам ону угаап шыдаар хире эвес-тир силер. 13 Алыс шыннын Сулдези чедип келгеш, силерни алыс шынче баар орук-биле эдерти бээр. Чуге дээрге Ол бодунун омунээзинден чугаалавас, а чугле дыннаан чувезин силерге дамчыдар болгаш чуу болурун чугаалап бээр. 14 Ол Мени алдаржыдар, чуге дээрге чугаалаар бугу чувезин Менден алгаш, силерге дамчыдып бээр-дир. 15 Адамда бар бугу чуве Мээнии-дир. Ынчангаш ол Сулденин Менден алгаш, силерге дамчыдып бээрин чугааладым. 16 Удатпайн, силер Мени корбейн баар силер, оон конгус ур болбайн, катап коре бээр силер.*

* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состерге: Чуге дээрге Мен Адамче чоруптарым ол-дур - деп состерни немээн.

Оореникчилернин ажыг-шужуу оорушкуже шилчий бээр

17 Оон оореникчилеринин чамдыызы ынчан аразында: Удатпайн, силер Мени корбейн баар силер, оон конгус ур болбайн, катап коре бээр силер база Мен Адамче чоруурум бо-дур - дээш, биске оон чуну элдээртип турары ол? 18 А: Удатпайн - деп, ол чуу дээри ол? Бис Оон чуну чугаалаанын билбес-тир бис - деп чугаалажып турганнар.

19 Оларнын чуну айтырар деп бодаанын Иисус билир турган. Ынчангаш оларга мынча дээн: Мээн Удатпайн, силер Мени корбейн баар силер, оон конгус ур болбайн, катап коре бээр силер - дээш, чуну элдээрткеним ол боор деп, бот-боттарынардан айтыржып тур силер бе? 20 Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: силер ыглапсыктап база кажыыдай бээр силер, а бо делегейнин улузу ол ойде ооруп-хоглей бээр. Силер мунгараар силер, ынчалза-даа силернин мунгаралынар оорушкуже шилчий бээр. 21 Херээжен кижи божуур деп баргаш, мунгарай бээр, чуге дээрге оон хилинчек коор уези келген-дир. Ынчалза-даа чаш толун божуп алганда, ортемчейге кижинин торуттунгени дээш оорээнинден, хилинчээн уттуптар. 22 Силер ам шак-ла ындыг мунгаралга алыскан-дыр силер, ынчалза-даа Мен силерни база катап коруп каар мен. Силернин чурээнер ынчан ооруй бээр, а ол оорушкунерни кым-даа силерден хунаап ап шыдавас. 23 Ол хун кээрге, Менден чунун-даа дугайында айтырары болдунмас. Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: Мээн адым адап, Адамдан чуну-даа дилээр болзунарза, Ол силерге догерезин бээр. 24 Мынчага дээр силер Мээн адым адап, чуну-даа дилевээн силер. Диленер, оон алыр силер, силернин оорушкунер эгээртинмес долу болур.

Мен бо делегейни тиилээн мен

25 Амдыгаа дээр Мен силерге угаадыглыг чугаалар дузазы-биле чугаалап келдим. Ынчалза-даа силерге Адамнын дугайында, угаадыглыг чугаалар чокка, ажыы-биле чугаалай бээрим уе-шаг кел чор. 26 Ол хун кээрге, Мээн адым адап, Оон диленер. А Мен Адамдан силер дээш ээрежип дилээримни чугаалавайн тур мен. 27 Адам Боду-ла силерге ынак. Силер Менээ ынак апаргаш, Мээн Бургандан келгенимге бузурээн боорунарга, Ол силерге ынак. 28 Мен Адамдан чоруткаш, бо делегейге чедип келдим, а ам бо делегейни каапкаш, база катап Адамче чоруурум бо-дур.

29 Оон оореникчилери Анаа мынча дээннер: Силер ам кандыг-даа угаадыглыг чугаа чокка, ажыы-биле чугаалап тур силер. 30 Силернин хамык чувени билиринерни база Силерден кымнын-даа айтырыг салырын хереглевизинерни ам билип тур бис. Ынчангаш Бургандан келгенинерге бузурей бердивис.

31 Иисус оларга мынча дээн: Ам-на бузурединер бе?! 32 Силер шуптунар Мени чааскаандырзымны каапкаш, чук санай тарай маннажы бээринер уе мыя бо келди, харын мырынай дужуп келди. Ынчалза-даа Мен херек кырында чааскаан эвес мен, чуге дээрге Адам Мээн-биле кады болгай. 33 Мээн-биле харылзаанар силерге амыр-тайбынны берзин дээш, Мен силерге бо бугуну чугааладым. Силерни бо делегейде качыгдал манап турар, ынчалза-даа туттунунар: Мен бо делегейни тиилээн мен!

Оореникчилери дээш, Иисустун моргулу

17:1 Ону чугаалааш, Иисус карактарын дээрже углай корунгеш, мынча дээн: Адам! Шаг-уем чедип келди. Оглун Сени алдаржыдып шыдазын дээш, Оглуннун алдарын улуска коргус. 2 Ол Сээн Анаа бузуреп хулээткен улузуннун шуптузунга монге амыдыралды берзин дээш, Сен Анаа бугу кижи торелгетенни чагырар эргени бердин. 3 А монге амыдырал дээрге-ле, дын чангыс алыс шын Бурган болур Сени база Сээн айбылап чорутканын Иисус Христосту билип алыры болгай. 4 Сээн Менээ кылзын дээш дааскан ажыл-херээнни куусеткеш, Мен Сени чер кырынга алдаржыттым. 5 О, Адам, бо ортемчей бодарап тывылбаанда-ла, Мен Сээн-биле кады турумда эдилеп чорааным, Бодунда бар алдарын-биле Мени ам алдаржыдып кор.

6 Сээн бо делегейден алгаш, Менээ хулээдип берген улузунга Сээн адынны ажыдып бердим. Олар Сээн улузун болуп чораан, оон Сен оларны Менээ хулээдип бердин. Олар Сээн созунну дыннаар-дырлар. 7 Сээн Менээ бергенин хамык чуул Сенден унген дээрзин олар ам-на билип алдылар. 8 Чуге дээрге Сээн Менээ берген состеринни оларга дамчыттым. Улус оларны хулээп алгаш, Мээн Сенден келгенимни ылап деп билип кааннар база Мени Сээн айбылап чорутканынга бузурей бергеннер. 9 Мен олар дээш, моргуп тур мен. Бо делегейде шупту улус дээш эвес, а чугле Сээн Менээ берген улузун дээш, моргуп тур мен, чуге дээрге олар Сээн улузун болгай. 10 Менде бар бугу улус - Сээнии, а Сенде бары - Мээнии болгай. Мен оларны дамчыштыр алдаржый берген мен. 11 Мен ам бо делегейде эвес мен, Мен Сенче чоруптум, а олар бо делегейге артып каарлар. Ыдыктыг Адам! Бистин чангыс эптиивис ышкаш, олар база чангыс эптиг болзун дээш, Менээ бергенин Бодуннун адыннын кужу-биле оларны кадагалап кор. 12 Мен олар-биле кады бо делегейге тургаш, Менээ бергенин Бодуннун адыннын кужу-биле оларны кадагалап чордум. Ол улусту кадагалап шыдадым-даа: Бижилгенин созу чогузун дээш, олур чолга онаашкан чугле чангыс кижиден ангыда, оларнын кайызы-даа олбеди.

13 А ам Сенче дедир чоруурум бо-дур. Мээн оорушкум оларнын чуректеринге эгээртинмес долу бар болзун дээш, амдыызында бо делегейге тургаш, ол бугуну чугааладым. 14 Мен оларга Сээн созунну дамчыттым, ынчангаш бо делегейнин улузу оларны коор хонну чок апарган, чуге дээрге Мээн бо делегейден эвезим ышкаш, олар база бо делегейден эвес болгайлар. 15 Сээн оларны бо делегейден алгаш баарынны дилевейн тур мен, харын оларны бузуттан камгалаарынны дилеп тур мен. 16 Мээн бо делегейден эвезим ышкаш, олар база бо делегейден эвес-тирлер. 17 Оларны Бодуннун алыс шынын-биле ыдыктап кор: Сээн созун дээрге-ле алыс шын ол-дур. 18 Мени бо делегейже айбылап чорутканын ышкаш, Мен база оларны шак ынчаар бо делегейже айбылап чоруттум. 19 Олар база Сээн ылап шын улузун болзун дээш, Мен Бодумну Сенээ буруну-биле бараан болурунга хулээдип тур мен. 20 Чугле олар дээш эвес, харын оларнын ооредиин дамчыштыр Менээ бузурей бээр бугу улус дээш база дилеп тур мен. 21 Олар шупту чангыс эптиг болзуннар: Адам сээн - Менде, а Мээн - Сенде барым дег, олар база шак ынчаар Бисте бар болзуннар. Бо делегейнин улузу Мени Сээн айбылап чорутканынга бузурезин. 22 Бистин чангыс эптиивис дег, олар база ындыг чангыс эптиг болзуннар дээш, Менээ бергенин алдарны Мен оларга база берип каан мен. 23 Мен - оларда бар мен, а Сен - Менде бар сен. Мени Сээн айбылап чорутканынны база Менээ ышкаш, оларга ынаанны бо делегейнин улузу билип алзын дээш, олар база буруну-биле чангыс эптиг болзуннар!

24 Адам! Сээн Менээ берген улузун Мээн турар черимге Мээн-биле кады турарын кузеп тур мен. Бо ортемчей чаяаттынар мурнунда-ла Сен Менээ ынак турдун, ынчангаш Сээн Менээ бергенин алдарымны олар корзуннер. 25 Бачыт чок Адам! Бо делегейнин улузу Сени билбейн барган. Ынчаарга Мен Сени билир мен, а Менээ бузурээннер Мени Сээн айбылап чорутканынны билирлер. 26 Сээн Менээ ынакшылын дег, шак ындыг ынакшыл оларга турзун дээш база Мээн оларга бар болурум дээш, Мен Сээн адынны оларга ажыдып берген мен база ам-даа ажыдар мен.

Иуданын Иисусту садыпканы (Мф. 26:47-56; Мк. 14:43-50; Лк. 22:47-53)

18:1 Адазынга ынчаар моргуп алгаш, Иисус Бодунун оореникчилери-биле кады Кедрон суунун аккан шынаазынын ындынче, сесерликтиг черже чорупкан. Ол сесерликче Бодунун оореникчилери-биле кады кире берген. 2 Саттыныкчы Иуда ол черни билир турган, чуге дээрге Иисус Бодунун оореникчилери-биле кады болганчок-ла анаа чыглыр турган чуве-дир. 3 Ынчангаш Иуда рим шериглерни база Бурганнын дээди бараалгакчыларынын болгаш фарисейлернин чорутканы танныылдарны эдертип алгаш, ынаар чеде берген. Олар шупту деннерлиг, чырыткыларлыг болгаш ок-чепсектиг болган.

4 Иисус Боду-биле чуу болурун догерезин билир болгаш, оларже уткуй унгеш: Кымны дилеп чор силер? - деп айтырган. 5 Олар: Назарет чурттуг Иисусту - деп харыылааннар. Иисус оларга: Мен-дир мен - дээн. Саттыныкчы Иуда база олар-биле кады турган. 6 Иисус оларга: Мен-дир мен - деп чугаалаптарга, олар аткаар баскаш, черже донгая кээп душкеннер.* 7 Ол: Кымны дилеп чор силер? - деп база катап айтырган. Олар: Назарет чурттуг Иисусту - дээннер. 8 Иисус мынча деп харыылаан: Мен-дир мен деп силерге чугааладым чоп. Мени дилеп чоруур болзунарза, бо улуска дегбейн, салып чорудуптунар. 9 (Иисустун: Адам, Менээ берген улузуннун аразындан Мен кымны-даа чидирбедим - дээн созу ынчаар чогуп буткен.)

* Иисустун чугаалаан: Мен-дир мен - деп состери Бурганнын ыдык адынын грек дылче очулгазынга домей бооп турар.

10 Симон Пётр хылыштыг чораан болгаш, оозун ушта тырткаш, Бурганнын дээди бараалгакчызынын чалчазынын он талакы кулаан одура шаапкан. Чалчанын адын Малх дээр чуве-дир. 11 Ынчалза-даа Иисус Пётрга мынча дээн: Хылыжын хыннап ал! Бо улуг-дашканы Менээ Адам берди. Таанда-ла Мен ону ишпес мен бе?

Иисусту тудуп хоругдааны (Мф. 26:57-58; Мк. 14:53-54; Лк. 22:54)

12 Рим шериглер болгаш оларнын баштынчызы база иудей танныылдар ынчан Иисусту туткаш, Оон холдарын хулуп алганнар. 13 Оон Ону баштай Аннага чедире бергеннер. Анна болза, ол чылын Бурганнын дээди бараалгакчызы турган Каиафанын каты чуведир. 14 Бугу чон дээш, чангыс кижинин олу бергени дээре деп, иудейлерге суме каткан Каиафа ол турган. 15 Иисусту Симон Пётр болгаш оске бир оореникчи эдерип чораан. Ол оореникчини Бурганнын дээди бараалгакчызы таныыр турган, ынчангаш ол Иисусбиле кады Бурганнын дээди бараалгакчызынын коданынче кире берген.

Пётрнун Иисустан ойталааны (Мф. 26:9-70; Мк. 14:66-68; Лк. 22:55-57)

16 А Пётр даштыгаа, хаалга чанынга туруп калган. Бурганнын дээди бараалгакчызынын таныыры демги оореникчи оон унуп келгеш, хаалгачы уруг-биле чугаалашкаш, Пётрну иштинче киире берген. 17 Хаалгачы чалча уруг ынчан Пётрга: Сен база ол Кижинин оореникчилеринин бирээзи эвес сен бе? - дээн. Пётр: Чок - деп харыылаан. 18 Соок боорга, чалчалар болгаш танныылдар от ужудуп алгаш, чыннып турганнар. Пётр база-ла олар-биле кады чыннып туруп алган.

Иисусту байысааганы (Мф. 26:59-66; Мк. 14:55-64; Лк. 22:66-71)

19 Бурганнын дээди бараалгакчызы Иисусту Оон оореникчилеринин болгаш ооредиинин дугайында байысаай берген. 20 Иисус анаа: Мен бугу улуска ажыы-биле чугаалап турдум. Мен кезээде хамык иудейлернин ургулчу чыглыр черлери - синагога болгаш Бурганнын оргээзинге ооредип турдум. Мен ажыт-чажыт чокка суртаалдап турдум. 21 Чуге Мени байысаап тур силер? Дыннаан улустан Мээн чуну чугаалап турганымны айтырынар. Мээн чугаалап турган чувемни олар билир-ле болгай - деп харыылаан.

22 Иисусону чугаалаптарга, чанынга турган биртанныылОончаагынче дажыпкаш: Бурганнын дээди бараалгакчызы-биле Сээн канчаар чугаалажып турарын ол? - дээн. 23 Иисус анаа: Мен соора барган болзумза, кижи бурузунге соора барганымны коргус, а шынын чугаалаан болзумза, Меничугедажыырынол?-дээн. 24 АннаИисусту хулуглуг хевээрзин Бурганнын дээди бараалгакчызы Каиафаже чорудупкан.

25 Симон Пётр чылынмышаан хевээр турган. Ынчан улус оон: Сен база Оон оореникчилеринин бирээзи эвес сен бе? - деп айтырганнар. Ол ойталап: Чок - дээн. 26 Пётрга кулаан одура шаптырткан кижинин торели болур, Бурганнын дээди бараалгакчызынын база бир чалчазы ынчан: Мен сени сесерликке, Оон-биле кады турунда корген эвес ийик мен бе? - дээн. 27 Пётр база катап ойталап каапкан. Оон дораан-на аскыр-дагаа алгыра берген.

Иисус рим чагырыкчы Пилаттын мурнунда (Мф. 27:1-2, 11-14; Мк. 15:1-5; Лк. 23:1-5)

28 Эртен эрте Иисусту Каиафадан рим чагырыкчынын ордузунга чедире бергеннер. Хирге борашпас дээш, ёзулал сагып, иудей эргечагырга улузу ордуже кирбээннер, а олар ынаар кире берген болза, хосталыышкын байырлалынын кежээки чемин чип шыдавас апаар турган. 29 Ынчангаш Пилат оларга уткуй унуп келген. Ол: Силер Бо кижини чуу дээш буруудадып тур силер? - деп айтырган. 30 Олар анаа: Ол чуну-даа уулгетпээн болза, бис Ону силерге эккелбес ийик бис - деп харыылааннар. 31 Пилат оларга: Силер Ону боттарынар алгаш, ыдыктыг хоойлунар ёзугаар шиидинер - дээн. Иудейлер анаа: Кымны-даа олуруп шаажылаар эргевис чок - деп удурланганнар. 32 Иисустун Бодунун кандыг олум-биле олурун баш удур чугаалаан состери боттанзын дээш, ынчаар болганы ол.

33 Пилат ынчан ордузунче дедир кире бергеш, Иисусту кый деп алгаш: Сен иудей хаан сен бе? - деп айтырган. 34 Иисус: Ону силер бодунар ынча дидинер бе азы силерге Мээн дугайымда оске улус чугаалады бе? - деп удур айтырган. 35 Пилат мынча деп харыылаан: Мен иудей-дир мен бе? Сээн-не чуртташтарын база Бурганнын дээди бараалгакчылары Сени менээ тудуп эккелдилер чоп. Чуну уулгеткен кижи сен? 36 Иисус: Мээн Чагыргам бо делегейден эвес чуве. Мээн Чагыргам бо делегейден турган болза, албатыларым иудейлерге Мени тудуп бериптезин дээш, болчуп сокчурлар ийик. Чок, Мээн Чагыргам моон эвес - деп харыылаан. 37 Пилат Анаа: Ынчаарга Сен черле хаан ышкажын чул? - дээн. Иисус мынча деп харыылаан: Мени хаан деп, силер чугаалап тур силер. Мен алыс шынны херечилээр дээш торуттундум база ол дээш, бо делегейге чедип келдим. Алыс шынга хамааржыр кым-даа болза, Мээн унумну дыннап турар. 38 Пилат Иисустан: Алыс шын деп ол чунул? - деп айтырган.

Ону чугаалааш, Пилат база катап иудейлерже унуп келгеш, оларга мынча дээн: Мен бо кижинин кандыг-даа кем-буруузун тыппас-тыр мен. 39 Силернин ёзу-чанчылынар ёзугаар, хосталыышкын байырлалы кээрге, силерге бир херектенни хостап бээр ужурлуг мен. Иудей хаанны силерге хостап берейн, кузеп тур силер бе? 40 Олар харыызынга база катап: Ону эвес! Варавваны! - деп алгыржып унгеннер. Варавва дээрге дээрбечи кижи чуве-дир.

Иисусту олурер деп шииткени (Мф. 27:15-31; Мк. 15:6-20; Лк. 23:13-25)

19:1 Пилат ынчан: Иисусту аппаргаш, кымчыланар! - деп дужааган. 2 Шериглер тенниг чадан ыяш будуундан оваадай орээш, Оон бажынга салгаш, хааннар кедер хурен-кызыл хепти Анаа кедирип кааннар. 3 Олар Иисустун чанынга кээп: Иудей хаан алдаржызын! - дээш, Оон чаагынче дажып турганнар.

4 Пилат база катап унуп келгеш, иудейлерге: Бо кижинин кандыгдаа кем-буруузун тыппаанымны билзиннер дээш, мен Ону силернин мурнунарже ундуруп келдим - дээн. 5 Ынчан Иисус тенниг чадан ыяш будуундан орээн оваадайлыг база хааннар кедер хурен-кызыл хептиг унуп келген. Пилат оон оларга: Ол бо-дур! - дээн.

6 Бурганнын дээди бараалгакчылары болгаш танныылдар Ону коруп кааш-ла: Ону хере шавынар! Хере шавынар! - деп алгыржы бергеннер. Пилат оларга: Ону боттарынар алгаш, хере шаап канар, чуге дээрге мен Оон кем-буруузун тыппадым - дээн. 7 Иудейлер анаа: Бисте ыдыктыг хоойлу бар, а ону барымдаалаар болза, Ол олур ужурлуг, чуге дээрге Ол Бодун Бурганнын Оглу мен дээн-дир - деп удурланганнар. 8 Пилат ону дыннааш, дам-на корга берген. 9 Оон оргээзинче катап кире бергеш, Иисустан: Кайыын келген сен? - деп айтырган. Ынчалза-даа Иисус анаа харыы бербээн. 10 Пилат Анаа: Мээн-биле чугаалажыр хоннун чогул бе? Сени хере шаап каар-даа эргенин база Сени салып чорудуптар-даа эргенин Менде барын билбезин ол бе? - дээн. 11 Иисус: Орутен силерге бербээн болза, силерге Мээн бажым билир кандыг-даа эрге турбас ийик. Ынчангаш кым Мени силерге садыпкан ийик, ол кижинин бачыды улуг болур - деп харыылаан. 12 Ону дыннаан ояар, Пилат Иисусту хостап салыптар дээш кызыдып эгелээн. Ынчалза-даа иудейлер алгыржып-ла турганнар: Ону хостап салыптар болзунарза, силер императорнун оннуу эвес-тир силер. Бодун Хаан мен деп турар кижи бурузу - императорга удур тура халаан кижи-дир! 13 Пилат ол состерни дыннап кааш, Иисусту дашкаар ундурту бергеш, Даш бедигээш азы еврей дылда Гаввафа дээр черде шииткел олудунга олуруп алган. 14 Ынчан хосталыышкын байырлалынын будуузу, дуъш уези турган. Пилат иудейлерге: Силернин хаанынар бо-дур! - дээн. 15 Олар: Оонарны ырадынар! Ырадынар! Ону хере шавынар! - деп алгыржы бергеннер. Пилат оларга: Силернин хаанынарны хере шавар кижи мен бе? - дээн. Бурганнын дээди бараалгакчылары: Императордан оске хаан бисте чок - деп харыылааннар. 16 Пилат ынчан Ону хере шаварыбиле ам-на оларга хулээдип берген. Шериглер Иисусту алгаш барганнар.

Иисусту хере шаап шаажылааны (Мф. 27:32-44; Мк. 15:21-32; Лк. 23:26-43)

17 Иисус хоорайдан Бодунун белдир-крезин чуктеп унгеш, Баш соогу азы еврей дылда Голгофа дээр черге чедип келген. 18 Шериглер Ону анаа белдир-креске хере шаап кааннар. Иисус-биле кады оске ийи кижини база - Ону ортузунга, а оларны Оон ол-бо талазынга хере шаап каан турган. 19 Пилат самбырага бижик бижиткеш, белдиркреске быжыглазын деп дужааган. Ында: Назареттен Иисус - иудей хаан - деп бижээн болган. 20 Ол бижикти дыка хой иудейлер номчаан, чуге дээрге Иисусту хере шапкан чер хоорайдан ырак эвес турган кадында, уш ангы: еврей, латин, грек дылдарда бижээн болган. 21 Иудеянын Бурганнын дээди бараалгакчылары Пилатка: Иудей хаан - деп эвес, а Ол иудей хаан мен деп адаттынган - деп бижинер - дишкеннер. 22 Пилат: Мен бижиир дээн чуулумну бижидим - деп харыылаан.

23 Иисусту хере шапкан соонда, шериглер Оон даштыкы хевин ап алгаш, шериглернин саны-биле дорт кезекке улежип алганнар. Ол ышкаш иштики хевин база ап алганнар. А иштики хевин даарашкы чокка, будуну-биле аргаан болган. 24 Ынчангаш бот-боттарынга: Ону ора сокпаалы, оон орнунга кымныы болур эвес деп, даштар октап, толгелээли - дишкеннер. (Мээн даштыкы хевимни аразында улежип алганнар, Мээн хевим ужун даштар октап, толгелээннер* - дээн Бижилгенин состери боттаныр ужурлуг турган.) Шериглер ону ол олчаан куусеткеннер.

* Ыд. ыр. 21:19.

25 Иисустун белдир-крезинин чанынга Оон авазы, авазынын дунмазы, Клеопанын кадайы болур Мария болгаш Мария Магдалина олар турган. 26 Иисус авазын база оон чанынга турган Бодунун ынак оореникчизин коруп кааш, авазынга: Силернин оглунар бо-дур, авай! - дээн. 27 А оореникчизинге: Сээн аван бо-дур! - дээн. Оон бээр-ле демги оореникчи Марияны бажынынга тургузуп алган.

Иисустун олуму (Мф. 27:45-56; Мк. 15:33-41; Лк. 23:44-49)

28 Бугу чуве ам боттанганын билир болгаш, Иисус Бижилге бурунубиле чогуп бутсун дээш: Суксаарымны! - дээн. 29 Ол черге ажыг араганы долдур куткан сава турган. Шериглер суг синирер губканы арага-биле оттургеш, шиш орген бажынга кедиргеш, Оон эрнинге чедире бергеннер.* 30 Иисус араганы ижипкеш: Боттаны берди! - дээн. Оон Оон амы-тыны усту бээрге, бажы халаш дээн.

* Ыд. ыр. 68:22.

31 Ол хун амыр-дыш хунунге белеткел хуну болган. Олуг мага-боттар амыр-дыш хунунде белдир-крестерге астынып артарын иудейлер кузевээннер, артында-ла ол амыр-дыш хунунде эн улуг байырлал эртер турган. Ынчангаш олар шаажылаттырганнарнын чодаларын сый шапкылааш, мага-боттарын белдир-крестерден дужуруп алырын Пилаттан дилээннер. 32 Шериглер чеде бергеш, баштай Оон-биле кады хере шаптырткан бир кижинин, оон оскезинин чодаларын сый шаапканнар. 33 А Иисуска чеде бээрге, Ол дем-не олуп калган болган, ынчангаш олар Оон чодаларын сый шаппайн барганнар. 34 Ынчалзадаа шериглернин бирээзи чыда-биле Оон быктын оттур шанчыптарга, балыгдан хан биле суг токту берген. (35 Ол бугуну суглуг караа-биле корген кижи, силерни бузурезин дээш, чугаалап турары бо. Оон херечилели алыс шынныг, шынын чугаалаанын ол билир. 36 Бижилгенин: Оон чангыс-даа соогу сый шаптырбас болур* - дээн состери ынчаар чогуп буткени ол. 37 А Бижилгенин оске черинде мынча деп турар: Олар оттур шанчып алганы ол Кижиже коорлер.)**

* Хост. 12:46.
** Зах. 12:10.

Иисусту орнукшутканы (Мф. 27:57-61; Мк. 15:42-47; Лк. 23:50-56)

38 Иисустун оореникчизи болур, ынчалза-даа иудей эрге-чагыргадан корткаш, оозун чажырар чораан Аримафея чурттуг Иосиф дээрзи оон соонда Пилаттан Иисустун мага-бодун дужуруп алыр чопшээрел дилээн. Пилат чопшээрээрге, Иосиф баргаш, Оон мага-бодун алгаш барган. 39 Иисуска бир-ле катап дуне кээп чораан Никодим база чедип келгеш, ужен кил хире дензилиг смирна биле алоэ холуксаазы чаагай чыттыг ус эккелген. 40 Олар оон Иисустун мага-бодун алгаш, иудейлернин олген кижи орнукшудар чанчылы ёзугаар, Ону чаагай чыттыг ус синирген чуга пос шывыглар-биле ораап кааннар. 41 Оон хере шаптырган черинге сесерлик турган, а ол сесерликке ам дээрезинде кымны-даа ажааваан чаа чевег-куй турган. 42 Амыр-дыш хунунун будуузу боорга, куй база чоок боорга, Иисусту анаа ажаап кааннар.

Иисустун катап дирилгени (Мф. 28:1-10; Мк. 16:1-8; Лк. 24:1-12)

20:1 Улуг-хун эртенинде, ам-даа карангы турда, Мария Магдалина чевег-куйга чедип келгеш, коорге, куй аксы дуглаан дашты чайладыр чууп каан болган. 2 Ол маннап чоруткаш, Симон Пётрга база Иисустун ынак турганы оске оореникчиге баргаш, оларга: Дээргини чевег-куйдан алгаш барып-тырлар! Ону ам кайда салганын билбес-тир бис - дээн.

3 Пётр биле оске оореникчи доп-дораан чевег-куйже чорупканнар. 4 Олар иелээн маннажыпканнар, ынчалза-даа оске оореникчи Пётрдан дурген чугурген болгаш, чевег-куйга баштай четкен. 5 Ол донгайып бакылааш, чыткан шывыгларны коруп каан, ынчалза-даа чевег-куйже кирбээн. 6 Оон соон дарый Симон Пётр маннап келген. Ол дораан-на чевег-куйже киргеш, чугле чыткан шывыгларны 7 база Оон бажынга чораан орнукшудулга аржыылын коруп каан. Аржыылды шывыглар-биле кады эвес, а дургеш, ангы черде салып каан чыткан. 8 Баштай маннап келген оске оореникчи база ынчан чевег-куйже кирип келген. Ол бугу чувени коргеш, бузурей берген. 9 (Ынчалзадаа Христостун олуглерден катап дирлир ужурлуун чугаалаан Бижилгени олар ам-даа билбейн турганнар.) 10 Оореникчилер оон чана бергеннер.

Иисустун Мария Магдалинага козулгени (Мф. 16:9-11)

11 А Мария чевег-куй даштынга ыглап турган. Ыглавышаан, ол чевег-куйже донгайып бакылапкаш, 12 Иисустун мага-боду чыткан черде - бирээзи Оон бажынын, а оскези буттарынын орнунда олурар - дээрнин ак хептиг ийи толээзин коруп каан. 13 Олар оон: Дунмай, чуге ыглап тур сен? - деп айтырганнар. Мария оларга: Мээн Дээргимни алгаш барып-тырлар. Ону ам кайда салганын билбес-тир мен - деп харыылаан.

14 Ол ынча дээш, хая корунгеш, бодунун мурнунда Иисустун турарын коруп каан. Ынчалза-даа ол Ону танываан. 15 А Иисус анаа: Дунмакым! Чуге ыгладын? Кымны дилеп чор сен? - дээн. Айтырыг салган кижи сесерлик ажаакчызы-дыр деп бодааш, Мария Анаа: Хайырааты! Ону аппарган болзунарза, кайда салганынарны чугааланар, мен баргаш, Ону ап алыйн - дээн. 16 Иисус анаа: Мария! - дээн. Оозу хая корунгеш, Иисуска еврейлеп: Раввуни! - дээн. (Башкы дээни ол.) 17 Иисус анаа чугаалап-тыр: Мени тутпайн кор! Мен ам-даа Адамче ору кодурлуп унмээн-дир мен. Харын Мээн улузумга баргаш, мынча деп кор: Мээн база силернин Адавысче, Мээн база силернин Бурганывысче ору кодурлуп унерим бо-дур. 18 Мария Магдалина оореникчилерге чеде бергеш, оларга: Дээргини кордум! - дээн. Оон Иисустун чуну чугаалаанын оларга дамчыткан.

Иисустун оореникчилеринге кээп козулгени (Мф. 28:16-20; Мк. 16:14-18; Лк. 24:36-49)

19 Улуг-хуннун кежээзинде Иисустун оореникчилери чыылгаш, иудейлерден сестип, эжиктерин хаап алгылаан олурда, Ол кирип келген. Иисус оларнын мурнунга туруп алгаш: Амыргын-на бе! - дээн. 20 Ынча дээш, Ол Бодунун холдарын болгаш быктын оларга коргускен. Дээрги-Чаяакчыны коруп кааш, оореникчилери аажок оорээннер. 21 Иисус оларга: Амыргын-на бе! - деп катаптаан. - Адамнын Мени айбылап чорутканы дег, Мен силерни база ынчалдыр айбылап чорудуп тур мен. 22 Иисус ол состерни чугаалааш, оларже тыныпкаш: Ыдыктыг Сулдени хулээп алынар! 23 Кымнын бачыттарын оршээр силер, оон бачыттары оршээттинген болур, а кымныын оршээвес силер, оон бачыттары хевээр арткан болур - дээн.

Иисус болгаш Фома 24 Ынчалза-даа, Иисус кээп турда, он ийи элчиннин бирээзи, Ийис деп шола ады база бар Фома олар-биле кады турбаан чуве-дир. 25 Оске оореникчилер анаа: Бис Дээрги-Чаяакчыны кордувус! - дээн. Ынчан ол: Оон холдарында кадаглардан балыгларны корбээн шаамда, ол балыгларга салаамны дээспээн шаамда, а Оон быктында балыынга холумну дээспээн шаамда, бузуревес мен! - деп харыылаан.

26 Чеди хонган соонда, Оон оореникчилери, а Фома база олар-биле кады, бажынга чыглып келгеннер. Эжикти дээктеп каан турда, Иисус кирип келгеш, оларнын мурнунга туруп алгаш: Амыргын-на бе! - дээн. 27 Оон Фомага: Салаанны бээр сун. Мээн холдарым бо-дур, кор даан. Холунну бээр сунгаш, быктымда балыгга дегзип кор. Чигзинерин соксат! Харын бузуре - дээн. 28 Фома Анаа чугле: Мээн Дээрги-Чаяакчым болгаш Бурганым! - дээринге ой болган. 29 Иисус анаа: Сен Мени коргеш, ам-на бузурей бердин. А Мени корбезе-даа, Менээ бузурээннер - амыр-чыргалдыг - дээн.

30 Иисус Бодунун оореникчилеринин мурнунга бо номда биживээн оон-даа оске дыка хой кайгамчык чуулдерни кылган. 31 Иисус - Бурганнын Оглу, Христос дээрзинге силерни бузурезин дээш база Анаа бузурээнинер ачызында амыдыралды алырынар дээш, бо номда киирген бугу чуулду бижээн.

Тивериада холдун эриинге

21:1 Иисус оон соонда Бодунун оореникчилеринге Тивериада холдун эриинге база катап кээп козулгеш барган. Ол мынчаар болган. 2 Симон Пётр, Ийис деп шола аттыг Фома, Галилеянын Кана чурттуг Нафанаил, Зеведейнин оолдары болгаш Оон оске ийи оореникчизи шупту кады чыглып келген турган. 3 Симон Пётр оларга: Балыктапкаш кээйн - дээн. Артканнары анаа: Бис база сээн-биле баар бис - дээннер. Олар чорупкаш, хемеге олурупканнар, ынчалзадаа ол дуне чуну-даа тутпааннар. 4 А дан адып келгенде, эрик кыдыында Иисус бо турган. Ынчалза-даа оореникчилери Иисус ол-дур деп танывааннар. 5 Иисус олардан: Балыкчылар! Че чул, чиптер балыынар бар бе? - деп айтырган. Олар Анаа: Куруг бис - деп харыылааннар. 6 Ол ынчан: Четкинерни хеменин он талазынче киир октаптынар, оон тудуп алыр силер - дээн. Олар киир октапкаш, туттунган балыктын хойунден четкизин ушта тыртып чадааннар. 7 Иисустун ынак оореникчизи ынчан Пётрга: Дээрги-Чаяакчы олдур! - дээн. Дээрги-Чаяакчы ол-дур деп дыннап кааш, Симон Пётр даштыкы хевин куржандыр шарып алгаш (чуге дээрге ол ырыктааштыг турган), холче шурай берген. 8 А оске оореникчилер балыктыг четкизин соортпушаан, эрикче хемелиг эжиндирип чорупканнар. Олар эриктен шоолуг ырак эвес, чус метр хире черге чорааннар.

9 Эрикче унуп келгеш, кыпсып каан отту болгаш ынаар салып каан балыкты база оон чанында хлебти коруп кааннар. 10 Иисус оларга: Ам чаа туткан балыынардан каштан эккелинер - дээн. 11 Симон Пётр баргаш, чус бежен уш санныг улуг балыктар-биле долдунган четкизин эрикче ундур соортуп келген. Балык ынча хой-даа болза, четки орулбаан! 12 Иисус оларга: Бээр кээп, чемненинер - дээн. Оореникчилеринин аразындан кым-даа Оон: Сен кым сен? - деп айтырарындан дидинмээн. Ол - Дээрги-Чаяакчы-дыр деп, олар шупту билип кааннар. 13 Иисус чоокшулап келгеш, хлебти, оон балыкты алгаш, оларга улеп берген. 14 Бодунун олуглерден катап дирилгенинин соонда, Иисустун оореникчилеринге ушку удаа кээп козулгени ол болган.

Иисус болгаш Пётр

15 Олар чемненип каапканда, Иисус Симон Пётрга мынча дээн: Иоаннын оглу, Симон! Сен Менээ оскелерден артык ынак сен бе? Пётр Анаа: Ындыг ийин, Дээрги-Чаяакчы. Сенээ ынаамны билирле болгай сен - деп харыылаан. Иисус анаа: Мээн хураганнарымны карактап чор - дээн. 16 Оон оске удаада Ол Пётрдан: Иоаннын оглу, Симон! Сен Менээ ынак сен бе? - деп база катап айтырган. Пётр Анаа: Ындыг ийин, Дээрги-Чаяакчы. Сенээ ынаамны билир-ле болгай сен - деп харыылаан. Иисус анаа: Мээн хойларымче сагыш салып кор - дээн. 17 Оон Иисус ушку удаа анаа: Иоаннын оглу, Симон! Сен Менээ ынак сен бе? - дээн. Менээ ынак сен бе? - деп, оон ушку удаа айтырган дээш, Пётр мунгарай бергеш: Дээрги-Чаяакчы! Сен бугу чувени билир сен. Сенээ ынаамны-даа билир сен - деп харыылаан. Иисус анаа мынча дээн: Мээн хойларымны кадарып чор. 18 Алыс шынны сенээ чугаалап тур мен: сен аныяк шаанда курунну бодун куржаттынгаш, туралаан-на черинче чоруптар турдун. А кырый бээр болзунза, холдарынны чада сунуптарынга, оске кижи курун куржап бээр болгаш сээн чоруксаваан черинче аппаар. 19 (Пётрнун кандыг олум-биле Бурганны алдаржыдарын угаадыр дээш, Иисус ону чугаалаан чуве-дир.) Ону чугаалааш, Ол Пётрга: Мени эдерип чорувут! - дээн. 20 Пётр хая корунгеш, Иисустун ынак оореникчизинин оон соондан бар чыдарын коруп каан. Кежээки чем уезинде Иисусче ээккеш: Дээрги, Силерни кым садыптар-дыр? - дээн оореникчи ол болган. 21 Ону коруп кааш, Пётр Иисустан: ДээргиЧаяакчы! Оон-биле чуу болурул? - деп айтырган. 22 Иисус анаа мынча дээн: Мээн ээп кээримге чедир-даа оон дириг чоруурун кузээр болзумза, сенээ ол кандыг хамаарылгалыг чувел? Сен Мени эдерип чорувут! 23 Ынчангаш ол оореникчи олбес-тир дээн чугаа-соот бузурээннернин аразынга тарай берген. Ынчалза-даа Иисус анаа: Олбес сен - дивээн, а чугле мынча дээн: Ээп кээримге чедир-даа оон дириг чоруурун кузээр болзумза, сенээ ол кандыг хамаарылгалыг чувел?

24 Ол дугайында херечилээн болгаш ол бугуну бижээн оореникчи ол болган. Оон херечилели алыс шынныг дээрзин билир бис. 25 Иисус оске-даа хой ажыл-херектерни кылган. Ол бугунун дугайында тодарадып бижиир дээр болза, бижиттинген номнарны бугу делегейге-даа сынырары болдунмас деп бодаар мен.