1:1 Бистин аравыска болган болуушкуннар дугайында тоожуушкуннарны элээн хой кижи бижип шенээн болгай. 2 Болган чуулду эгезинден тура коруп келген, Медээни нептередип турган улус ол бугуну биске база дамчыдып чугаалаан чуве. 3 Бо бугуну мен база эгезинден тура хынамчалыг ооренип коргеш, болган чуулдун дес-дараалашкак бижимелин силерге кылып бээрин шиитпирледим, онза хундуткелдиг Феофил. 4 Силерге чагып-сургаан ооредиг ылап быжыг ундезинниг дээрзинге силерни ыяк шынзыксын деп бодааным ол.
Иоанн Медеглекчинин торуттунеринин дугайында оттур билген медеглел
5 Иудеяга Иродтун хааннап турган уезинде Захария деп аттыг Бурганнын бараалгакчызы кижи чурттап чораан. Ол Авиянын ээлчээнден Бурганнын оргээзинин бараалгакчызы турган. Оон Елисавета деп аттыг кадайы Аарон дээр Бурганнын бараалгакчызынын ук-ызыгуурундан унген кижи чуве-дир. 6 Олар иелээ Бурганга шынчы бооп, Дээрги-Чаяакчынын бугу-ле чагыгларын болгаш айтыышкыннарын хажык чок сагып чорааннар. 7 Елисавета ачы-уре чок болганындан оларга ажы-тол турбаан база иелдирзинин назы-хары догуй берген улус чуве-дир.
8 Бир-ле катап, оон хамааржыр ээлчээнин Бурганнын бараалгакчыларынын бараан болур уези кээрге, Захария Бурганнын мурнунга бараан болуп эгелээн. 9 Бурганнын оргээзинче киргеш, артыш кыпсыр улуг Бурганнын бараалгакчыларнын чанчылын ёзугаар ынчан анаа онаажып-тыр. 10 Ол ёзулалды кылыр ужурлуг ойде эндерик хой чон даштыгаа туруп алгаш, моргуп турган. 11 Ынчан Захарияга Дээрги-Чаяакчынын толээзи коступ келгеш, артыш кыпсыр бедик дагылдын он талазынга туруп алган. 12 Захария ону коруп кааш, аймап-холзеп, корга берген. 13 Дээрнин толээзи анаа мынча дээн: Захария, кортпайн кор, чуге дээрге моргулунну Бурган дыннап каан-дыр, кадайын Елисавета ам сенээ оол божуп бээр-дир, ону Иоанн деп адап аар сен. 14 Сен ооруп-хоглээр-дир сен, хой улус база оон торуттунгени дээш ооруп-байырлаар-дыр. 15 Чуге дээрге ол Бурганнын мурнунга ондур улуг болур-дур; виноград арагазы болгаш оске-даа эзиртир суксун ишпес-тир, авазынын хырнынга чорааш-ла, Ыдыктыг Сулдеге бургеттирер-дир. 16 Ол Израильдин хой ажы-толун оларнын Дээрги-Бурган-Чаяакчызынче ээлдирер-дир. 17 Илияныы дег сорук-кушту бодунга синиргеш, ол Дээрги-Чаяакчыны мурнай чедип кээр-дир. Ол адаларнын чуректерин ажы-толдеринче, хайчагырга чоктарнын бодал-сагыжын Бурганга шынчы улустун бодалсагыжынче ээлдирер-дир база Дээрги-Чаяакчынын кээринге чонну белеткээр-дир.
18 Захария дээрнин толээзинге мынча дээн: А ону ылап шын деп канчап билип аар мен? Бодум-даа чонээн, кадайым-даа база кыраан болгай. 19 Дээрнин толээзи анаа мынча деп харыылаан: Мен Бурганнын баарында турар Гавриил-дир мен. Ол мени сээн-биле чугаалашсын дээш база бо буянныг медээни дамчытсын дээш, чорутту. 20 Сенээ бадыткал демдээ бо-дур: уези кээрге буде бээр мээн состеримге бузуревейн барганын дээш, сээн ам унун чок апаар, бо бугунун чогуп-будер хунунге чедир чуве чугаалаар харыын чок болур.
21 Ол аразында чыылган чон Захарияны манап, оон Бурганнын оргээзинде саадай бергенин кайгап турган. 22 А ол унуп келгеш, оларга чуве чугаалап чадап каан. Улус ону Бурганнын оргээзинге Бургандан ажыдыышкын корген-дир бо деп билген. Захария оон олар-биле имнежип чугаалашкан болгаш олчаан уну чок бооп арткан. 23 Оон бараан боор хуннери эрте бээрге, ол бажынынче чанып келген.
24 Элээн уе эрткен соонда, оон кадайы Елисавета иштели бергеш, оозун беш ай дургузунда оске улустан чажырып келген. Ол мынча деп турган: 25 Улустун менээ онааганы бак адымны коруп кааш, ону ап каары-биле Дээрги-Чаяакчынын менээ ам ынчаар кылганы ол-дур!
Иисустун торуттунеринин дугайында оттур билген медеглел
26,27 Елисаветанын иштелгенинин алдыгы айында Бурган Бодунун толээзи Гавриилди Галилеянын Назарет дээр хоорайжыгажында Мария дээр кысче чорудупкан. Мария Давид хааннын салгалы болур Иосиф дээр кижи-биле дугдешкен турган. 28 Дээрнин толээзи анаа чедип келгеш, мынча дээн: Амыргын-на бе, ачы-буян алган кыс! Дээрги-Чаяакчы сээн-биле-дир!*
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состерге: Херээженнернин аразындан ачы-буянныы-дыр сен! - деп состерни немээн.
29 Кыс ону коруп кааш, оон ол состеринден эгени бергеш, Бо чуу уткалыг амыр-менди болду деп, аайын тыппайн барган. 30 Оон дээрнин толээзи анаа мынча дээн: Мария, кортпа, чуге дээрге Бурган сенээ ачы-буянын хайырлаан-дыр. 31 Ам иштелип-сааттангаш, Оол божуп алгаш, Анаа Иисус деп атты тыпсыр сен. 32 Ол ондур улуг болур болгаш Дээди Орукунун Оглу деп адаттырар. Дээрги-Бурган-Чаяакчы Анаа Оон ада-огбези Давидтин дужулгезин хайырлаар-дыр. 33 Ол Иаковтун аал-оранынга монгези-биле хааннаар, Оон хааннаашкыны тончу чок болур.
34 Мария дээрнин толээзинден мынча деп айтырган; Мен ашакка барбаан болганымда, канчап ындыг болурул? 35 Дээрнин толээзи анаа мынчаар харыылаан: Ыдыктыг Сулде сенче бадып кээр болгаш Дээди Орукунун кужу сени бургей аптар. Ынчангаш божуп аарын Ыдыктыг Чаш тол Бурганнын Оглу деп адаттырар. 36 Сээн торелин Елисавета база ачы-уре чок диртсе-даа, кыраан назынында иштелип, оолдуг болур-дур, оозу ам мырынай алды айлыг-дыр. 37 Чуге дээрге Бурганнын кылып шыдавазы чуве чок.
38 Мария ынчан мынча дээн; Дээрги-Чаяакчынын чалчазы-дыр мен. Мээн-биле бугу чуве силернин соглээнинер ёзугаар болзунам. Оон дээрнин толээзи чоруй барган.
Мариянын Елисаветага барып чорааны
39 Каш хонганда Мария догертингеш, Иудеянын даглыг черинде турар хоорайжыгашче далаштыг чорупкан. 40 Захариянын бажынынга кирип келгеш, ол Елисаветаны мендилээн. 41 Елисавета Мариянын мендилээнин дыннап каары билек, оон иштинде чаш тол шимчеп эгелээш, Елисавета Ыдыктыг Сулдеге бургедипкен. 42 Ол мынча деп йорээл салган: Херээженнернин аразындан ачы-буянныы-дыр сен! Сээн иштинде боттанган Чаш тол ачы-буянныг-дыр! 43 Дээрги-Чаяакчымнын иези бажынымга кирип кээр деп аас-кежии менээ канчап онаашканы ол? 44 Чуге дээрге мени мендилээн созун кулаамга дынналыр билек, иштимде чаш толум оорээштин, шимчеп эгеледи. 45 Ынчангаш Дээрги-Чаяакчынын анаа аазаан чувези будеринге бузурээн херээжен амыр-чыргалдыг-дыр!
46 Мария мынча дээн: Дээрги-Чаяакчыны мээн сеткилим алдаржыдып тур. 47 Камгалакчым болур Бурганым дээш, мээн сулдем ооруп-байырлады, 48 чуге дээрге Бодунун томаанныг, эскет чок чалчазынче Ол ээ корду. Ынчангаш моон сонгаар бугу салгалдар мени ачы-буянныг деп хулээп коор-дур. 49 Кучулуг Бурган менээ ондур улуг херекти кылып кагды, Оон ады ыдыктыг-дыр! 50 Ону хундулеп чоруурларны Оон оршээли салгалдан салгал дамчый бургей алыр. 51 Ол Бодунун холунун кучузун коргусту: улуургактарны оларнын бодал-сагыжы-биле катай тарадыр сывырыпты. 52 Чагырыкчыларны дужулгезинден дужургеш, базындырганнарны ору кодуруп тур. 53 Аштааннарны кежик-биле магазын хандыргаш, байыыргааннарга чуну-даа бербейн, сывырып тур. 54,55 Ада-огбевиске Оон чугаалааны дег, Авраамга болгаш оон салгалынга кезээ монгеде оршээлдиг болур дээн аазаашкынын утпайн, Бодунга бараан болган Израильдин чонунга Ол дузалады.
56 Мария Елисавета-биле кады уш ай хире тургаш, бажынынче чанып келген.
Иоанн Медеглекчинин торуттунгени 57 Елисаветанын божуур уези кээрге, ол оол уруг божуп алган. 58 Дээрги-Чаяакчы Бодунун ондур улуг оршээлин анаа ынчаар коргускен деп дыннаан кожалары база торелдери оон-биле кады оорупбайырлап турганнар.
59 Сески хунде олар чаш толду кыртыжап демдектээри-биле чедип келгеш, оолду ачазынын ады-биле Захария деп адаар дей бергеннер. 60 Ынчаарга оолдун авазы: Чок, оон ады Иоанн болур чуве - деп удурланган. 61 Олар анаа мынча деп харыылааннар: Сээн торелдеринде ындыг аттыг кым-даа чок-тур. 62 Оон адазындан Оглунну кым деп адаар сен? деп имнеп айтырганнар.
63 Захария самбыражыгаш алдыртып алгаш: Оон ады - Иоанн - деп бижип каан. Хамык улус кайгай берген. 64 Дораан-на Захариянын чугаа-созу унуп келген, ол чугааланып, Бурганны алдаржыдып эгелээн. 65 Ынчан кожа-кавы чурттаан улус шупту коргуп-суртей берген, а ол болуушкун дугайында чугаа-соот Иудеянын даглыг чуртун бир кылдыр нептерей берген. 66 Ону дыннаан кижи бурузу мынча деп айтырып турган: Бо чаш тол кым болур ирги? Чуге дээрге Дээрги-Чаяакчынын кужу Иоаннда ылап-ла бар болган.
Захариянын Бурганны йорээгени
67 Иоаннын ачазы Захария база Ыдыктыг Сулдеге бургедипкеш, оттур билип медеглеп эгелээн: 68 Бодунун чонунга дузалап чедип келгеш, анаа хосталганы хайырлаан Дээрги-Чаяакчы - Израильдин Бурганы алдаржызын! 69,70 Бодунун ыдыктыг медээчилерин дамчыштыр уе-дупте-ле аазап кааны дег, Бодунун чалчазы Давидтин салгалындан кучулуг Камгалакчыны Ол биске берди. 71 Бистин дайзыннарывыстан база бисти коор хоон чок бугу улустун холундан Ол бисти камгалаар. 72 Бистин ада-огбевиске оршээлдиг боорун база Бодунун ыдыктыг дугуржулга-чагыын утпайн сактып чоруурун Ол аазаан. 73,75 Ол дайзыннарывыстын холундан бисти хостаар кылдыр Авраам огбевиске берген дангыраанга шынчы бооп артты. Ынчангаш бис ам бугу чуртталгавыста Оон мурнунга арыг арын-нуурлуг база шынчы бооп, Анаа коргуш чогу-биле бараан боор бис. 76 А сен, чаш оглум, Дээди Орукунун медээчизи деп адаттырар сен, чуге дээрге Оон оруун белеткеп бээр дээш, Дээрги-Чаяакчынын мурнунга чоруур-дур сен. 77 Камгалал оларнын бачыдын оршээрин дамчыштыр кээрин сен Оон чонунга билиндирер-дир сен. 78 Бурганывыстын оршээл болгаш ынакшылынын ачызында дээрден чаа хун биске хаяаландыр чырып кээр. 79 Ол унуп келгеш, бодунун чырыы-биле думбей карангыда база олумнун холегезинде чурттап олурар бугу улусту херелдендир чырыдыптар болгаш амыр-тайбынче баар орукту биске айтып бээр. 80 А чаш тол озуп-мандып, угаан-сарыыл кирип олурган. Израильдин чонунун мурнунга чедип кээр уе-шагы келгижеге, ол кургаг куруг ховуга чурттап турган.
Иисустун торуттунгени Мф. 1:18 -25
2:1 Ол уеде Август император Рим курунезинин бугу девискээринге чоннун чизезин кылыр дугайында чарлык ундурген. 2 Сирияны Квиринийнин чагырып турган уезинде кылган баштайгы чизе ол болган. 3 Кижи бурузу бодунун торуттунген хоорай-суурунга барып данзыладыры-биле чоруур ужурга таварышкан.
4,5 Давидтин ук-ызыгуурундан унген болгаш, Иосиф база-ла Галилеянын Назарет дээр хоорайжыгажындан Давидтин хоорайжыгажы болур Вифлеемче чизеледир дээш чорупкан. Иосифтин дугдешкен душтуу болур, ынчан иштиг турган Мария база оон-биле кады чорупкан чуве-дир. 6 Вифлеемге кээрге, Мариянын божуур ай-хуну унуп келген. 7 Ол бодунун дун Оглун божааш, Ону чоргеп-шарааш, мал чемгерер шагжага салып алган, чуге дээрге хоначалар бажынындан оларга чыдар чер тывылбаан.
Кадарчылар болгаш дээрнин толээлери
8 Ол чер чурттуг кадарчылар ырак эвес шолге, кодан хойларын харагалзап, хонуп чытканнар. 9 Хенертен оларнын мурнунга Дээрги-Чаяакчынын толээзи коступ кээрге база ону бургээн Дээрги-Чаяак-чынын чырыы оларны хоме чырыдыптарга, кадарчылар медээжок корга бергеннер. 10 Ынчалза-даа дээрнин толээзи оларга мынча дээн: Кортпанар. Мен бугу улуска хамааржыр улуг оорушку дугайында Буянныг Медээни силерге дыннадып тур мен. 11 Силернин Камгалакчынар, Дээрги-Чаяакчы Христос богун Давидтин хоорайжыгажында торуттунген-дир! 12 Силерге бадыткал демдээ бо-дур: чоргеп-шарааш, мал чемгерер шагжада салып каан чыдар Чаш толду тып алыр силер.
13 Хенертен дээрнин ол толээзинге эндерик хой дээрнин аг-шерии катчып келгеш, Бурганны алдаржыдып эгелээн: 14 Дээрде саадаан Бурганга алдар! Чер-делегейде Оон сеткилинге кирер кижилерге амыр-тайбын догунназын!
15 Дээрнин толээлери оларны каггаш, дээрже кодурлуп уне бээрге, кадарчылар аразында мынчаар сумелешкен: Дээрги-Чаяакчы биске чунун дугайында чугаалаан ирги, Вифлеемге ам дораан баргаш, ында чуу болганын коруп корээлем. 16 Олар ынаар дуву-далаш чеде бергеш, Марияны, Иосифти база мал чемгерер шагжада чыткан Чаш толду тып алганнар. 17 Олар Ону коргеш, Чаш толдун дугайында оларга дээрнин толээзи чуу дээнин то каап бергеннер. 18 Дыннаан улус шуптузу кадарчыларнын чугаазын кайгап ханмаан. 19 А Мария ол бугуну бодунун чурээнге кадагалап алгаш, ол дугайында бодап турган. 20 Оларга чугаалааны олчаан кылдыр бугу чувени коруп база дыннап алганы дээш, Бурганны алдаржытпышаан база мактавышаан, кадарчылар ээп чана бергеннер.
Иисусту Бурганнын оргээзинге эккелгени
21 Сес хун эрткенде, Чаш толду кыртыжап демдектээр ой кээрге, Ол иезинин иштинге боттаныр мурнунда-ла дээрнин толээзинин адааны Иисус деп атты Анаа тывыскан.
22 Моисейнин хоойлузунда айыткан арыгланыр ёзулалды кылыр уе кээрге, Мария биле Иосиф Чаш толду Дээрги-Чаяакчыга бараалгадыр дээш, Иерусалимге эккелгеннер. 23 Дээрги-Чаяакчынын хоойлузунда мынча деп бижээн чуве-дир: Эр хиндиктиг дун чаш тол бурузун Дээрги-Чаяакчыга бараалгадыр ужурлуг.* 24 Ол ышкаш Дээрги-Чаяакчынын хоойлузунда айытканы дег, олар Ийи коге-буганы азы ийи когээзинни** оргуур ужурлуг турганнар.
* Хост. 13:2.
** Лев. 12:8.
25 Ол ойде Иерусалимге Симеон деп аттыг кижи чораан. Ол Бурганга шынчы, Анаа буруну-биле бердинген база Израильге камгалалдын кээрин манап чоруур кижи турган. Ыдыктыг Сулде оон-биле кады болган. 26 Ыдыктыг Сулде Симеонга: Дээрги-Чаяакчынын шилээн Христозун корбээн шаанда олбес сен - деп баш бурунгаар чугаалаан чуве-дир. 27 Ол Ыдыктыг Сулденин салдары-биле Бурганнын оргээзинге кирип келген. Чаш тол Иисустун ада-иези Бурганнын хоойлузунда айыткан ёзулалды кылдыртыр дээш, Ону анаа эккээрге, 28 Симеон Иисусту холунга кодуруп алгаш, Бурганга ооруп четтирип, мынча дээн:
29 Бугуденин Чагырыкчызы! Бодуннун аазаан аксын-биле Сен ам чалчан мени, амыр-тайбын мочузун дээш, салып турарын бо-дур. 30,32 Чуге дээрге бугу чоннарга Сээн белеткеп каанын Камгалакчыны суглуг караам-биле кордум. Ол - оске чоннар улузунга медеглээн созуннун чырыы-дыр база Сээн израиль чонуннун ат-алдары-дыр.
33 Иисустун ада-иези оларнын Оглунун дугайында Симеоннун чугаалаан чувезин дыннааш, элдепсине бергеннер. 34 Симеон оларны алгап йорээгеш, Оон иези Марияга мынча дээн: Бо Чаш тол дээш, Израильге хой улус дундерлип дужер-дир база ору кодурлур-дур. Ол - Бурганнын бадыткал демдээ-дир, ынчалза-даа хой улус Анаа удурланыр-дыр. 35 Сээн сеткилинни база селеме оттур балыглаар-дыр. Хой улустун чажыт бодалдары Оон ачызында ажыттынар-дыр.
36 Орта Асирнин торел болуунден унген Фануилдин уруу, Анна медээчи база турган. Ол чонук кадай чуве-дир. Анна ашаа-биле огленгеш, чеди-ле чыл кады чурттаан. 37 А оон соонда бугу чуртталгазында дулгуяк болуп арткан. Ам оон хары сезен дорт четкен чуве-дир. Ол кажан-даа Бурганнын оргээзин каап корбээн, харын анаа дун-хун дивейн, Бурганга моргуур болгаш шээрленир турган. 38 Ол ойде Анна база оларга чоокшулап келгеш, Бурганга ооруп четтиргенин илереткеш, Иерусалимнин хосталырын манаан кижи бурузунге Чаш толдун дугайында чугаалай берген.
39 Дээрги-Чаяакчынын хоойлузунда айыткан бугу чуулду кылган соонда, олар Галилеяже, боттарынын чурттап турган хоорайжыгажы Назаретче чанып келгеннер. 40 Чаш тол озуп-мандып, эът-хан кирип, угаан-сарыылы четчип орган, а Бурганнын ээ коруушкуну Оон Бодунда бар болган.
Он ийи харлыг Иисус Бурганнын оргээзинде
41 Чылдын-на хосталыышкын байырлалынын уезинде Оон ада-иези Иерусалимге кээр турганнар. 42 Ол он ийи харлапканда, олар базала чанчылчаан аайы-биле байырлалга чедип келгеннер. 43 Байырлал хуннери эрте бээрге, ада-иези ээп чаныпкан, а элээди Иисус Иерусалимге артып калган. Оон ада-иези ону эскербейн, 44 Ол оске таныыр улузу-биле кады чанып олурар деп бодааннар. Ынчалдыр хунзедир чоруп келгеш, Ону торелдери болгаш таныш оорунун аразындан дилеп эгелээннер. 45 Тып чадап кааш, Иисусту дилеп, Иерусалимге дедир ээп келгеннер. 46 Олар Ону чугле уш хун эрткенде, Бурганнын оргээзинден, башкылар аразында турупкан, оларны дыннап база олардан айтырыглар салып олурган черинге тып алганнар. 47 Ону дыннап олурган улус шуптузу Оон билиин болгаш угаанныг харыыларын магадаар болган. 48 Ону коруп кааш, ада-иези кайгай берген, а Оон иези Оглундан: Кужур оглум! Сен бисти ынчап канчаарын ол? Ачан биле мен аажок мунгарап-холзеп, Сени дилеп шаг болдувус деп - айтырган.
49 Ол ада-иезинге: Силер Мени чуге дилей бердинер? Азы Ачамнын оргээзинге барган турар ужурлуумну билбээнинер ол бе? - дээн. 50 Ынчалза-даа ада-иези Ол чунун дугайында чугаалаанын билбээннер. 51 Оон Ол ада-иези-биле кады Назаретке чанып келгеш, оларнын аайындан эртип корбээн. А Оон иези ол бугу болган чуулду утпайн, бодунун чурээнге кадагалап алган. 52 Иисус улам-на угаан-сарыыл кирип, озуп-мандып орган, а Бурганнын болгаш улустун Анаа ээ коруушкуну куштелип орган.
Иоанн Медеглекчинин суртаалы Мф. 3:1 -12; Мк. 1:1 -8; Ин. 1:19 -28
3:1 Тиверийнин Римге император болганындан бээр он бешки чылында, Понтий Пилат - Иудеэнын чагырыкчызы, Ирод - Галилеянын башкарыкчызы, оон дунмазы Филипп - Траконит болгаш Итурея можуларнын башкарыкчызы, а Лисаний - Авиленеэнын башкарыкчызы турда, 2 Анна биле Каиафа ийи Бурганнын дээди бараалгакчылары турган чуве-дир. Ол чылын кургаг куруг ховуга Захариянын оглу Иоаннга Бурган онзагай медээ чедирген. 3 Оон соонда Иоанн Иордан хемнин ол-бо талаларында черлерни кезип, бачыттары дээш оршээл алыры-биле Бурганче эглирин база оон бадыткалы кылдыр сугга суктурарын улуска суртаалдап чораан. 4 Ол дугайында Исаия медээчинин номунда шагда-ла мынчаар бижээн турган: Кургаг куруг ховуда алгырып турар кижинин уну дынналган: Дээрги-Чаяакчыга оруктан белеткенер! Ону дорттап беринер! 5 Ыйгылааш чер бурузу оргуланы берзин, даг база тей бурузу чавызай берзин. Ээр-дагыр оруктар дортталзын, а онгул-чингил оруктар дескилежи берзин. 6 Бугу кижи амытан ынчан Бурганнын камгалалын коруп каар!*
* Ис. 40:3-5.
7 Анаа сугга суктурар дээш келген хой чонга Иоанн мынча деп турган: Силер, чылан сыскындылары! Бурганнын кел чыдар киленинден чайлай бээр бис - деп, силерни кым сагыш алындырды? 8 Бурганче ээлгенинернин херек кырында уре-туннелдиин коргузунер база: Бистин адавыс Авраам - деп состер-биле боттарынарны хей черге аргалаарын семевенер! Бурган бо чыдар даштардан-даа Авраамга ажы-толду чаяап шыдаар дээрзин силерге чугаалап тур мен. 9 Балды ыяштарнын дозун кезеринге шагда-ла белен-дир. Эки чимис бербестээн ыяш бурузун одура кескеш, отче киир октаар. 10 Чон Иоанндан: Ынчаарга бис чуну кылыылы? - деп айтырган. 11 Ол мынчаар харыылаан: Ийи хойленниг кижи хойлени чок кижи-биле улешсин; а аъш-чемниг кижи база шак ынчаар кылзын. 12 Ундуруг хавырыкчылары база сугга суктурары-биле чедип келгеш: Башкы, бис чуну кылыылы? - деп айтырганнар. 13 Ол мынчаар харыылаан: Силерге ойлей айытканындан артыр чуну-даа алымнап негевенер. 14 Чамдык холезиленикчи шериглер база оон айтырыг салганнар: А бис канчаар бис? Ынчаарга Иоанн: Кымны-даа базымчалаванар, куш-биле акшазын хунааванар, нугул кылбанар база шалынынар хирези-биле амыдыранар - деп харыылаан.
15 Бугу чон идегелдиг манап келген болгаш, Иоаннын дугайында будуу бодап турган: Бо кижи Христос эвес ирги бе? 16 А Иоанн шуптузунга мынча дээн: Мен силерни сугга суп тур мен, ынчалза-даа менден Кучулуг Кижи кел чыдар, мен Оон идиинин шидиишкинин безин чежеринге толеп чок мен. Ол силерни Ыдыктыг Сулде болгаш отка сугар-дыр. 17 Тараа урезинин савандан арыглаар хуурек Оон холунда-дыр,Олтараа урезинин уужелей урар уургайынга чыып алыр, а саванны ошпес отка орттедиптер. 18 Иоанн улусту ооредип, Буянныг Медээни ындыг болгаш оске-даа состер-биле оларга суртаалдап турган.
19 А Иоанн Ирод чагырыкчыны бодунун акызынын кадайы Иродиаданы кадайланып алганы дээш база оон уулгеткени оске-даа бугу кемниг херектери дээш сойгалаарга, 20 ол бугу каржы уулгедиглеринге немелде кылдыр Ирод Иоанны кара-бажыннаттырып каан.
Иисустун сугга суктурганы Мф. 3:13 -17; Мк. 1:9 -11
21 Бугу чон сугга суктуруп турда, Иисус база ону эртип алган. Ол сугга суктуруп алгаш, моргуп турда, дээр ангайып ажыттына берген соонда, 22 Ыдыктыг Сулде, коге-буга хевирлиг болуп алгаш, Олче бадып кээрге, дээрден мынча дээн ун дынналган: Сен Мээн ханы ынак Оглум-дур сен, Мээн сеткилимге дыка-ла кирер-дир сен!
Иисустун ада-огбезинин данзызы Мф. 1:1 -17
23 Бодунун бараан болуушкунун эгелээрде, Иисус ужен хире харлыг турган. Бугу улус Ону Иосифтин оглу-дур деп бодап турган. А Оон оске огбелери бо-дур: Илий, 24 Матфат, Левий, Мелхий, Ианна й, Иосиф, 25 Маттафий, Амос, Наум, Еслим, Наггей, 26 Мааф, Маттафий, Семей, Иосиф, Иуда, 27 Иоаннан, Рисай, Зоровавель, Салафиил, Нирий, 28 Мелхий, Аддий, Косам, Елмодам, Ир, 29 Иосий, Елиезер, Иорим, Матфат, Левий, 30 Симеон, Иуда, Иосиф, Ионан, Елиаким, 31 Мелеай, Маинан, Маттафай, Нафан, Давид, 32 Иессей, Овид, Вооз, Сала, Наассон, 33 Аминадав, Админ*, Арам, Есром, Фарес, Иуда, 34 Иаков, Исаак, Авраам, Фара, Нахор, 35 Серух, Рагав, Фалек, Евер, Сала, 36 Каинан, Арфаксад, Сим, Ной, Ламех, 37 Мафусал, Енох, Иаред, Малелеил, Каинан, 38 Енос, Сиф, Адам - Бурган.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Админ деп ат таварышпайн турар.
Иисустун куткуттуруп турганы Мф. 4:1 -11; Мк. 1:12 -13
4:1 Иисус Иордан хемден Бодунда Ыдыктыг Сулде синген ээп кээрге, Сулде Ону ээн кургаг ховуже аппарган. 2 Анаа Иисус дортен хун дургузунда эрликке куткуттуруп келгеш, ол уеде чуну-даа чивээн, а ол хуннер эрткенде, аажок аштай берген.
3 Ынчан эрлик Анаа мынча дээн: Силер шынап-ла Бурганнын Оглу болзунарза, бо дашка хлеб болу бээрин дужааптынар. 4 Иисус мынча деп харыылаан: Кижи чугле хлеб-биле амыдыравас* - деп Бижилгеде бижээн болгай.** 5 Эрлик Иисусту бедик черже ундуре бергеш, карак чивеш аразында делегейнин хамык курунелерин Анаа коргускен. 6 Оон эрлик Анаа мынча дээн: Силерге бо бугу курунелерни оларнын эрге-чагыргазы болгаш алдар-ады-биле катай-хаара бериптер мен, чуге дээрге ол бугу мээн эргемде; ону кузээн кижимге берип боор мен. 7 Менээ могеер-ле болзунарза, бо бугу Силернии болур. 8 Иисус мынчаар харыылаан: Бодуннун Дээрги-Бурган-Чаэакчынга могейип чор, чугле Анаа бараан бол*** - деп бижээн болгай. 9 Оон соонда эрлик Ону Иерусалимге эдертип эккелгеш, Бурганнын оргээзинин кырынын эриинге тургускаш, мынча дээн: Бурганнын Оглу шын болзунарза, моон черже шурай беринер, 10,11 чуге дээрге Бижилгеде: Бурган Бодунун толээлеринге Сени камгалап-кадагалаарын чагып каар деп база Сээн тавангайын дашка илдикпезин дээш, олар Сени холдарынга кодуруп аарлар**** - деп бижээн ийик чоп. 12 Иисус мынча деп харыылаан: Дээрги-Бурган-Чаяакчынны шеневе***** - деп чугаалаан болгай.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состерге: А ол ышкаш
Бурганнын сос бурузу-биле база - деп состерни немээн.
** Ы. х. к. 8:3.
*** Ы. х. к. 6:13.
**** Ыд. ыр. 90:11-12.
***** Ы. х. к. 6:16.
13 Эрлик ынчан Иисусту куткудерин соксаткаш, эптиг ойге чедир Ону каапкаш, чоруй барган.
Иисус Назареттин синагогазында Мф. 13:53 -58; Мк. 6:1 -6
14 Иисус Галилеяже Сулденин кужу Бодунда синген чедип келген, а Оон дугайында дамчыыр чугаалар ол кезек черлерге тарай берген. 15 Ол синагогаларга улусту оореди берген, а шупту улус Ону алдаржыдып турган.
16 Иисус Бодунун озуп-доруккан хоорайы Назаретке чедип келген. Бир-ле катап Ол Бодунун чанчыккан аайы-биле амыр-дыш хунунде синагогага кирип келгеш, Бижилгени номчууру-биле улус мурнунга туруп алган. 17 Анаа Исаия медээчинин дуруг номун ап бергеннер. Ол номну чада туткаш, мынча деп бижээн черни тып алган: 18,19 Дээрги-Чаяакчынын Сулдези Менде-дир - Ол Мени ядыыларга Буянныг Медээни дыннатсын дээш* шилип алган. Ол Мени хоругдаттырганнарга хосталганы, согурларга каракталырын, дарлаттырганнарга адырлып-хосталырын чарлаары-биле база Дээрги-Чаяакчынын оршээлинин уе-шагы келгенин медеглээри-биле чоруткан.** 20 Иисус номну дургеш, бараан болукчуга берипкеш, олуруп алган. Синагогада бугу улустун карактары Олче угланып келген. 21 Оон Ол улуска чугаалап эгелээн: Богун Бижилгенин ол состери ону дыннап турар силернин мурнунга боттанып турары бо-дур.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состерге: Чуректери хоозу
раан улусту экиртир дээш - деп состерни немээн.
** Ис. 61:1-2.
22 Шупту улус Оон дугайында эки херечилел кылып, Оон чугаалаан созунун чеченин аажок магадап: А Ол Иосифтин оглу эвес ийикпе? - дижип турган. 23 Иисус оларга мынча дээн: Чугаажок-ла, силер Менээ: Эмчи, бодунну бодун экиртип ал - деп улегер домактын чугаалааны ышкаш, Капернаум хоорайга чуну кылып турганынны дыннаан бис, манаа, торээн черинге база ону кылып корем дижир боор силер. 24 Улаштыр мынча дээн: Ынчалза-даа силерге алыс шынны чугаалап тур мен: кандыг-даа медээчини оон торээн черинге хулээп корбес болур. 25 Ылап шынын силерге чугаалап тур мен: Илия медээчинин чурттап турган уезинде, кажан уш чыл алды ай дургузунда дээр кааннап, бугу чуртка кончуг улуг аш болу бергенде, Израильге дыка хой дулгуяк кадай турган. 26 Ындыг-даа болза Бурган Илияны оске кымче-даа эвес, а Сидон хоорай чоогунда Сарепта деп черде
чурттаан дулгуяк кадайже чоруткан чуве-дир. 27 Елисей медээчинин чурттап турган уезинде Израильге хой экирбес кеш аарыглыг улус турган, ындыг-даа болза Сирия чурттуг Неемандан ангыда, оларнын чангызын-даа Бурган арыглаваан чуве-дир.
28 Ону дыннааш, синагогада шупту улус киленней берген. 29 Олар тура халышкаш, Иисусту хоорайдан ундур сывырыпканнар болгаш Ону кадыр элден дужур октаптар дээш, хоорайнын турары дагжыгаш кырынче аппарганнар. 30 Ынчалза-даа Ол улус аразы-биле оде кылаштап чоруй барган.
Иисус Капернаумнун синагогазында Мк. 1:21 -28
31 Оон Иисус Галилеянын Капернаум хоорайынче бадып келгеш, амыр-дыш хунунде чонну ооредип эгелээн. 32 Оон канчаар ооредип турарын шупту улус кайгап ханмаан, чуге дээрге Оон созу чагырыптар куштуг болган.
33 Синагогага букшуураан бир кижи турган, ол ыыткыр алгыра берген: 34 Эй! Силерге бистен чуу херегил, Назарет чурттуг Иисус? Силер бисти узуткаар дээш келдинер бе? Силерни кым дээрзин билир мен, Силер - Бурганнын Ыдыктыг Толээлекчизи-дир силер! 35 Иисус букка: Ыыттава, ол кижиден уне бер! - деп шынгыы дужааган. Оон соонда бук демги кижини улус мурнунга ойтур октааш, анаа кандыг-даа хора чедирбейн, оон унуп чоруй барган.
36 Ону корген улус кайгап-харап шаг болгаш, аразында мынча дижип турган: Бо чуу мындыг чувел? Буктарны безин дужаарга, олар унгулей бээр, ындыг чагырга база куш Ол кижиде бар деп аан? 37 Оон дугайында дамчыыр чугаа ол кезек черлерни бир кылдыр тарай берген.
Иисустун аарыг кижилерни экирткени Мф. 8:14 -17; Мк. 1:29 -34
38 Синагогадан унгеш, Ол Симоннун бажынынче чорупкан; а Симоннун кат-иези халыын аарыгдан аарааш, аажок эъди изип чыдар боорга, анаа дузалап коорун Иисустан дилээннер. 39 Ол оон кырынче ээккеш, халыын аарыгны соксадырга, оозу херээженни каапкаш барган. Херээжен дораан-на туруп келгеш, оларга бараан болуп кирипкен.
40 Хун ажып турда, шупту улус боттарынын энзы-буру аарыглардан аараан кижилерин Анаа эккелгеш туруп берген. Ол кижи бурузунге холу-биле деггеш, экиртип турган. 41 Хой кижилерден буктар: Силер - Бурганнын Оглу-дур силер! - деп кышкырбышаан, уне халчып турганнар. Ынчалза-даа Ол Ону Христос деп билир дээрзин чугаалаарын оларга хоруп каан.
Иисустун Иудеэга суртаалдааны Мк. 1:35 -39
42 Дан адып кээрге, Иисус озалааш черже чорупкан. А чон Ону дилеп эгелээш, тып чеде бергеш, салбайн арттырып аарын бодап, чорбайн коорун ээрежип шаг болган. 43 Ынчалза-даа Ол оларга мынча дээн: Мен Бурганнын Чагыргазынын дугайында Буянныг Медээни оске хоорай-суурларга база суртаалдаар ужурлуг мен; ол дээш, Мени чоруткан болгай. 44 Ынчангаш Иисус Иудеянын* синагогаларынга суртаалдап чоруп берген.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Иудеянын эвес, а Галилеянын деп бижээн.
Иисустун баштайгы оореникчилерин кый деп алганы Мф. 4:18 -22; Мк. 1:16 -20
5:1 Бир-ле катап, Иисус Меннисарет холдун чанынга турда, чон Бурганнын созун дыннаар дээш, Ону ол-бо чуктен кызып, болдунчуп келген. 2 Иисус холдун кыдыынче ундур тыртып каан ийи хемени коруп каан. Балыкчылар хемелеринден душкеш, четкилерин чуп турар болган. 3 Симоннуу болур хемеге кээп турупкаш, Ол эриктен элээн ырадыр эжиндире бээрин оон дилээн. Оон соонда олуруп алгаш, чонну хемеден ооредип эгелээн. 4 Ооредирин тондурупкеш, Ол Симонга: Терен черже эжиндире бер. Четкилерни балык тудары-биле салыптынар - дээн. 5 Симон Анаа мынча деп харыылаан: Башкы, бис дунну оттур балыктааш, чуну-даа тудуп албадывыс. Ынчалза-даа Силернин айтыышкынынар аайы-биле кылып, четкилерни салыптайн. 6 Ынчаар кылгаштын, олар эндерик хой балык тудуп алганнар, харын-даа оларнын четкилери тывыштын аарындан уступ турган. 7 Балыкчылар ынчан оске хемеде олурган эштерин дузалажып кээр кылдыр медээлээрге, олар эжиндирип келгеш, ийи хемени балык-биле сугже дужер чыгыы кыл-дыр чык долдур чудуруп алганнар.
8 Ону коргеш, Симон Пётр Иисустун мурнунга дискектенип ора душкеш: Мени каапкаш барынар, Дээргим! Чуге дээрге бачыттыг кижи-дир мен! - дээн. 9 Ынча хой балык туттунганын коргеш, Пётр болгаш оон кады чораан эштери аажок кайгааннар. 10 Оларнын аразынга Симоннун кады ажылдап турган улузу - Зеведейнин оолдары Иаков биле Иоанн база турган.
Иисус оон Симонга мынча дээн: Кортпа, моон сонгаар кижилер тывыкчызы болур сен. 11 Олар хемелерин эрикче ундур тырткаш, хамык чувени каапкаш, Ону эдерип чорупканнар.
Экирбес кеш аарыглыг кижини экирткени Мф. 8:1 -4; Мк. 1:40 -45
12 Бир-ле катап Иисус бир хоорайга турда, экирбес кеш аарыглыг кижи чедип келген. Ол Иисусту коруп кааш, Оон мурнунга донгая кээп душкеш, мынча деп дилеп эгелээн: Дээрги! Кузээр-ле болзунарза, мени арыглап каап шыдаар силер. 13 Иисус холун сунгаш, аарыг кижиге дээскеш: Кузеп тур мен, арыгланы бер! - дээн. Ол дораан кеш аарыы ол кижиден сойлуп калган. 14 Иисус анаа мындыг айтыышкын берген: Бо дугайын кымга-даа чугаалава, харын моон чоруткаш, Бурганнын бараалгакчызынга коступ каг, оон Моисейнин хоойлузунда айытканын ёзугаар, арыгланганын дээш, Бурганга оргулду кыл. Сен ол оргулун-биле экирээнинни улуска херечилеп коргускен боор сен.
15 Ынчалза-даа Оон дугайында дамчыыр чугаа улам нептереп, Ону дыннаар дээн база аарыг-аржыын экиртир дээн улус Олче моону-биле чыглып кээп-ле турган. 16 А Иисус озалааш, ээн черлерже удаа-дараа чоруп, моргуп ап турган.
Иисустун чартыктаан кижинин бачыттарын оршээгени Мф. 9:1 -8; Мк. 2:1 -12
17 Бир-ле катап, Иисус чонну ооредип орда, Галилеянын база Иудеянын бугу суурлары болгаш Иерусалимден чыглып келген фарисейлер биле ном-хоойлу тайылбырлакчылары база Оон дыннакчыларынын аразынга олурганнар. Дээрги-Чаяакчынын аарыг кижилерни экиртир кучу-кужу Иисуста бар болган. 18 Элээн каш кижи чартыктаан кижини дожээ-биле катай шыргалай кодуруп эккелгеш, ону Иисустун мурнунга салып каар дээш, бажынче киирерин оралдажы берген. 19 Кижинин хойунден эрттире бээр арга тып чадааш, олар бажын кырынче унгеш, дээвиирни уттеп-часкаш, ол кижини дожээ-биле катай улус ортузунче, мырынай Иисустун мурнунче дужуруп келгеннер. 20 Оларнын ындыг бузурелин коргеш, Ол демги кижиге мынча дээн: Оннук, бачыттарын оршээттинген-дир.
21 Ном-хоойлу тайылбырлакчылары болгаш фарисейлер ажынып, иштинде мынчаар бодааннар: Кым Мен деп бодап, Бурганны дора коруп турары ол? Бургандан ангы кым бачытты оршээп шыдаар эргелигил? 22 Иисус оларнын бодалдарын билир болгаш, мынча деп харыылаан: Силер чуректеринерде чуге ынчаар бодап орарынар ол? 23 Чуну чугаалаары беленил: Бачыттарын оршээттинген-дир - дээри бе азы: Туруп келгеш, чорувут - дээри бе? 24 Ынчаарга Кижи амытан Оглу чер кырынга бачыттарны оршээр эргелиг дээрзин билип алынар... - Иисус чартыктаан кижиге мынча дээн: Туруп келгеш, дожээнни алгаш, бажынынче чорувут!
25 Демгизи ол дораан оларнын мурнунга туруп келгеш, бодунун дожээн алгаш, Бурганны алдаржытпышаан, бажынынче чорупкан. 26 Шупту улус кайгай берип, Бурганны алдаржыдып турган. Анаа чыылганнар коргуп-суртеп: Бис богун кайгамчык херектерни кордувус! - деп турганнар.
Иисустун Матфей Левийни кый дээни Мф. 9:9 -17; Мк. 2:13 -22
27 Оон соонда Иисус дашкаар унуп келген. Ол ундуруг хавырар черинге ундуруг чыып олурган Левий дээр кижини коруп кааш, анаа мынча дээн: Мени эдерип чорувут. 28 Левий туруп келгеш, хамык чувезин каапкаш, Иисусту эдерип чорупкан.
29 Оон ол бодунун бажынынга Ону хундулеп, улуг дой кылган. Дойга дыка хой ундуруг хавырыкчылары база оске-даа улус чыглып кээп, олар-биле кады чемненгеннер. 30 Ном-хоойлу тайылбырлакчылары болгаш фарисейлер Иисустун оореникчилеринге мынча деп хыйланып турганнар: Силер чуге ундуруг хавырыкчылары болгаш бачыттыг кижилер-биле кады ижип-чип турарынар ол? 31 Иисус ону дыннааш, мындыг харыы берген: Эмчи кадык эвес, а аарыг улуска херек болгай. 32 Мен Актыг, бачыт чок бис дээр улусту эвес, а бачыттыг улусту бачыттарын миннип, Бурганче эглиринче кыйгырар дээш келген мен!
Шээрлениринин дугайында Мф. 9:14 -17; Мк. 2:18 -22
33 База-ла олар Анаа мынча дээннер: Иоаннын оореникчилери ургулчу шээрленир база моргуур-дур, фарисейлернин-даа оореникчилери база ындыг-дыр, а Силернии кузээнде-ле ижип-чип турар-дыр. 34 Ол мынчаар харыылаан: Куда доюнга кудээ оол-биле кады келген оон эштери оолдарны, кудээ оол олар-биле кады орда, шээрлениринче албадап болур бе? 35 Ынчалза-даа кудээ оолду олардан чарып аппаар уе кээрге, олар ынчан шээрлени бээрлер.
36 Оон Иисус оларга угаадыглыг чугаа чугаалап берген: Эрги хепке кым-даа чаа хептен ора тырткан чамашкы салбас. Ынчаар болза, чаа хеп сандан унер, а эрги хепке чаа хептен алган чамашкы салырга, таарышпайн баар. 37 Кым-даа чаа араганы эрги когээрже кутпас. Ынчаар болза, чаа арага эрги когээрни деже тептер, ынчан арага-даа токтуп каар, когээр-даа сандан унер. 38 Чаа араганы чаа когээрже кудар херек*. 39 Ол ышкаш эрги арага ишкен кижи чаа арага кузевес, чуге дээрге: Эргизи эки-дир - дээр.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состерге: Ынчан олар иел ээ будун-бурун артар - деп состерни немээн.
Амыр-дыш хуну дугайында айтырыг Мф. 12:1 -14; Мк. 2:23 -3:6
6:1 Бир-ле катап амыр-дыш хунунде** Иисус тарып каан шолду таварты бар чыдырда, Оон оореникчилери сыпта тараа баштарын узе соккаш, холу-биле ууштап чий бергеннер. 2 Фарисейлернин чамдыызы мынча деп айтырган: Амыр-дыш хунунде кылырын ыдыктыг хоойлу хораан чувени силер чуге кыла бердинер? 3 Иисус оларга мынчаар харыылаан: Боду-даа, кады чораан оору-даа аштай бээрге, Давид хааннын чуну кылганын номчуваанынар ол бе? 4 Ол Бурганнын оргээзинче киргеш, чугле Бурганнын бараалгакчылары чип болур ужурлуг ыдыктаан хлебти алгаш, боду чий бергенин база кады чораан оорунге чирткенин билбес силер бе? 5 Оон мынча деп немеп каан: Кижи амытан Оглу - амыр-дыш хунунун безин Чагырыкчызы-дыр!
** Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Амыр-дыш хунунде деп состерге Ийиги-бирги деп утказын билип аары берге состерни немээн.
6 Оске амыр-дыш хунунде Ол чонну ооредири-биле база-ла синагогага кирип келген. Анаа он холу када берген кижи турган. 7 Номхоойлу тайылбырлакчылары болгаш фарисейлер Иисусту буруудадыр чылдагаан тып алыр сорулга-биле, Ол амыр-дыш хунунде экирти бербес ирги бе деп, кичээнгейлиг хайгаарап турганнар. 8 Иисус оларнын бодалдарын билир болгаш, када берген холдуг кижиге мынча дээн: Бээр тургаш, улустун ортузунче унуп кел. Демгизи тургаш, улустун ортузунче унуп келген. 9 Иисус ынчан оларга мынча дээн: Силерге Мен айтырыг салыйн: амыр-дыш хунунде чуну кылырын чопшээрээнил: буянны бе азы бузутту бе? Амы-тынны камгалап аарын бе азы узуткаарын бе? 10 Иисус оларнын шуптузун эргий кайгааш, демги кижиге мынча дээн: Холун бээр сун. Ол сунуп бээрге, оон холу кадык апарган. 11 Фарисейлер болгаш ном-хоойлу тайылбырлакчылары хорадаанындан оду чарлы бер чазып, Иисусту канчапса эки дээрзин аразында чугаалажы бергеннер.
Иисустун он ийи элчинни шилип алганы Мф. 10:1 -4; Мк. 3:13 -19
12 Иисус ол хуннерде дагже моргууру-биле уне бергеш, дунну оттур Бурганга моргуп келген. 13 Хун унуп кээрге, Ол Бодунун хой оореникчилерин кый деп алгаш, оларнын аразындан он ийизин шилээш, элчиннер деп адап каан. 14 Оларнын аттары бо-дур: Иисустун Пётр деп адааны Симон, оон дунмазы Андрей, Иаков, Иоанн, Филипп, Варфоломей, 15 Матфей, Фома, Алфейнин оглу Иаков, Зилот* деп адаткан Симон, 16 Иаковтун оглу Иуда болгаш соолунде барып саттыныкчы апарган Иуда Искариот.
* Зилот - грек дылда бо сос Торээн чурту дээш, чуткулдуг демисек чи дээн уткалыг Мк. 3:18 кор.
Алгыш-йорээлдер болгаш каргыштар Мф. 4:23 -5:12
17 Олар-биле кады дагдан бадып келгеш, Иисус оргу шынаага доктаап туруп алган. Анаа Оон дыка хой оске оореникчилери болгаш бугу Иудеэдан, Иерусалимден, а ол ышкаш далай эриинде турар Тир, Сидон хоорайлардан келген эндерик чон чыглып келген. 18 Олар Ону дыннаар дээш база аарыг-аржыындан экириир дээш кээп турганнар, а букшуураан улус база экирип турган. 19 Кижи бурузу Анаа холу-биле дээй кааптарын оралдажып, чуткуп турган, чуге дээрге бугу улусту экиртиптер кучу-куш Оон унуп турар болган.
20 Бодунун оореникчилерин эргий кайгааш, Иисус мынча дээн: Ядыылар** амыр-чыргалдыг силер, чуге дээрге Бурганнын Чагыргазы силернии болур. 21 Ам аштап-суксааннар амыр-чыргалдыг силер, чуге дээрге тода бээр силер. Ам мунгарап ыглааннар амыр-чыргалдыг силер, чуге дээрге каттыржып-хоглей бээр силер. 22 Кижи амытан Оглу дээш, улус силерге коор хоон чок болуп, силерни дорамчылаар база ундур-киир сывыртаар, ат-алдарынарны бужартадыр болза, ынчан амыр-чыргалдыг силер. 23 Ол хун кээрге, медээжок ооруп-байырланар, чуге дизе силерни аажок улуг шаннал дээрде манап турар. Силерни коор хонну чок улустун огбелери медээчилерни база-ла шак ынчалдыр аажылап чорааннар.
** 6:20 Чамдык бурунгу грек созуглелдерде дыылар эвес, а Сагышхонну эдарааннар бижээн.
24 Ынчаарга, байлар, ат болур силер, чуге дээрге боттарынарнын аргалалынарны шагда-ла алган силер. 25 Ам эмин эрттир тотканнар, ат болур силер, чуге дээрге аштап-суксай бээр силер. Ам каттыржып турарлар, ат болур силер, чуге дээрге ыглап-сыктап, ондап-остай бээр силер. 26 Хамык улус силернин дугайынарда экини чугаалаар болза, ат болур силер, оларнын огбелери меге медээчилерни база-ла шак ынчалдыр хулээп ап чораан.
Дайзыннарынарга ынак болунар Мф. 5:38 -48; 7:12
27 Ынчалза-даа силерге, Мени дыннап турар улуска, чугаалап тур мен: дайзыннарынарга ынак болунар, силерни коор хонну чок улуска буянны кылып чорунар, 28 силерни каргап турарларны алгап йорээнер база силерни дорамчылап турарлар дээш, моргунер. 29 Сээн бир чаагынче дажыпкан кижиге оске чаагын база догеп бер. Сээн тонун хунаап ап турар кижиге хойленин база уштуп бер. 30 Сенден кым-даа диленип кээр болза, беривит; сээн чувен алган кижиден орнун дедир негеве. 31 Силерге улус кандыг хамаарылгалыг боорун кузей-дир силер, улуска база шак ындыг хамаарылгалыг болунар. 32 Чугле силерге ынак улуска ынак болзунарза, чунун-биле оскелерден дээредээр силер? Бачыттыглар база оларга ынак улуска ынак болгай. 33 Чугле силерге буян кылып чоруур улуска буян кылыр болзунарза, чуу дээш, силерге ооруп-четтирерил? Бачыттыглар база ынчаар кылып чоруур болгай. 34 Дедир эгидип бээр боор деп идегээринер улуска чээлиге бээр болзунарза, оскелерден чунун-биле дээредээр силер? Бачыттыглар база, дедир ынча хирени алыр дээш, бачыттыгларга чээлиге берип турар болгай. 35 А силер дайзыннарынарга ынак болунар база оларга буянны кылынар, орнун дедир эгидип алыр дивейн, чээлиге беринер. Ынчан силернин шанналынар улуг болур база Дээди Орукунун ажы-толу болур силер, а Ол ооруп-четтирерин билбес-даа, бузуттуг-даа улуска безин буянныг болгай. 36 Аданарнын оршээлдии дег, силер база оршээлдиг болунар.
Оскелерни шиитпенер Мф. 7:1 -5
37 Кымны-даа шиитпенер, Бурган ынчан силерни база шиитпес; буруудатпанар, Ол ынчан боттарынарны база буруудатпас; оршээнер, Ол ынчан боттарынарны база оршээр. 38 Беринер, Бурган силерге база бээр. Элбек-долу, дыгып-тыраан, харын-даа эриин ажып турар хемчээл-биле силерге узуп бээр, чуге дээрге кандыг хемчээл-биле хемчээп бээр-дир силер, Бурган силерге база ынчалдыр хемчээп бээр.
39 Иисус оларга мындыг угаадыглыг чугаа база чугаалап берген: Согур кижи согур кижини холундан чедип алгаш, баштап шыдаар бе? Олар иелээ онгарже кээп душпес чуве бе? 40 Оореникчи башкызындан бедивес, ынчалза-даа эчизин киир ооренген кижи башкызы дег апарып болур. 41 Бодуннун караанда чудукту эскербейн чыткаш, чанында эжиннин караанда чартыны чуге эскерип каар сен? 42 Азы бодуннун караанда чудукту эскербейн тура, эжинге канчап мынча дээр сен: Эжим, сээн караанда чартыны ап кааптайн. Ийи арынныын ол-дур! Баштай бодуннун караанда чудукту уштуп каавыт, эжиннин караанда чартыны канчаар уштурун ынчан коруп каар сен.
Ыэш болгаш оон чимизи Мф. 7:17 -20; 12:34 -35
43 Багай чимис бээр эки ыэш чок, чаагай чимис бээр багай ыэш база чок. 44 Кандыг-даа ыэшты оон чимизинден билип алыр. Тенниг чадандан смоква чимизин чыгбазын база ыт-кадындан виноград чимизин чыгбазын кым-даа билир. 45 Буянныг кижи бодунун чурээнге шыгжап чорааны буянны уштуп бээр, а бузуттуг кижи бодунун чурээнге чыып чорааны бузутту уштуп бээр, чуге дээрге кижинин чурээн долган чуве оон аксындан унер.
Ийи ангы бажын таваа Мф. 7:24 -27
46 Мени чуге Дээрги, Дээрги деп адаар силер, а Мээн чугаалааным ёзугаар чуге кылбас силер? 47 Менээ келгеш, Мээн состеримни дыннап алгаш, чугаалаан аайым-биле кылып чоруур кижи кымга домей боорун Мен ам силерге коргузуп берейн. 48 Ындыг кижи бажын тударда, черни ханыладыр каскаш, таваан хаэ кырынга салып алган тудугжуга домей-дир. Уерлээн суг келгеш, оон бажынын хоме алза-даа, ону шимчедип шыдавас, чуге дээрге ыэк быжыг кылдыр тудуп каан-дыр. 49 А Мээн созумну дынназа-даа, оон аайы-биле кылбас кижи таваан салбайн, бажын туткан кижиге домей-дир. Уер суу хоме алырга, оон бажыны дораан буступ кээп дужер. Ол бажындан чугле бузундулар артар.
Рим чус шериг баштынчызынын чалчазын экирткени Мф. 8:5 -13
7:1 Чугаалаар дээн чувезин чонга чугаалап тондургеш, Иисус Капернаумга чедип келген. 2 Анаа бир чус шериг баштынчызынын аажок унелээр чалчазы аарааш, олурунун кырында чыткан. 3 Ол чус шериг баштынчызы Иисустун дугайында дыннап кааш, Ол чедип кээп, оон чалчазын экиртип берзин деп дилээр кылдыр, иудей баштыннарны Олче чорудупкан. 4 Олар Иисуска чедип келгеш, мынча деп дилеп-тирлер: Силернин ачы-дузанар алырынга чус шериг баштынчызы толептиг кижи. 5 Чуге дээрге ол бистин чонга ынак, харын-даа биске синагога безин туттуруп берди.
6 Иисус олар-биле кады чорупкан. Ол оон бажынынга чоокшулап кээрге, чус шериг баштынчызы Анаа мынча деп дамчытсын дээш, эштерин чорудупкан: Дээрги, бодунарны хей-ле човатпанар, Силерни бажынымче киирип, хулээринге толеп чок кижи-дир мен. 7 Ынчангаш бодумну толептиг эвес деп санааш, Силерге бодум барбааным ол. Силер чугле дужаап корунерем, ынчан мээн чалчам экирий бээр. 8 Мен бодум чагырга адаанда кижи-дир мен, ол ышкаш мээн чагырганым шериглер база бар. Оларнын бирээзинге Бар дээримге, бар чыдар; оскезинге Бээр кел дээримге, чедип кээр; чалчамга Мону кыл дээримге, кылып каар болгай.
9 Ындыг состер дыннааш, Иисус кайгай берген болгаш Бодун эдерип чораан чонче эргилип келгеш, мынча дээн: Израильчилер аразынга безин мындыг улуг бузурелге таварышпаанымны силерге чугаалап тур мен. 10 Сос чедирип чораан улус чус шериг баштынчызынын бажынынче ээп келгеш, аарыг чалчанын экирий бергенин коруп кааннар.
Наин хоорайжыгашка дулгуэк кадайнын оглун диргискени
11 Оон соонда ур болбаанда, Иисус Наин дээр хоорайжыгашче чорупкан. Оон оореникчилери болгаш оске хой чон Ону эдерип чораан. 12 Иисус ол хоорайжыгаштын хаалгазынга чоокшулап кээрге, оон дулгуэк иенин эр чангыс оглу болур олген кижини ундуруп бар чыткан, а иени хой чон эдерип чораан. 13 Аваны коруп кааш, Дээрги-Чаяакчы ону кээргей бергеш: Ыглавайн кор - деп дилээн. 14 Иисус кылаштап баргаш, олуг мага-бот салган хааржакка дээптерге, ону кодуруп чораан улус тура душкен. Ол ынчан мынча дээн: Аныяк оол! Сенээ чугаалап тур мен: туруп кел! 15 Олуг чыткаш, дирлип келген кижи ковайгаш, чугааланып эгелээрге, Иисус ону иезинге хулээдип берген.
16 Улус шупту коргуп-суртээш, Бурганны алдаржыдып, мынча деп турган: Ондур улуг медээчи бистин аравыска чедип келди. Бурган Бодунун чонун камгалаар дээш келген-дир. 17 Иисустун дугайында ындыг медээ бугу Иудеэга база оон чоок-кавызы черлерге тарай берген.
Иоанн Медеглекчинин айбычылары Мф. 11:2 -19
18 Иоаннын оореникчилери ол бугунун дугайында анаа чугаалап чеде бергеннер. 19 Иоанн оларнын ийизин кый деп алгаш, Дээрги-Чаяакчыдан мынча деп айтырары-биле айбылапкан: Чедип кээр ужурлуг Кижи Силер бе азы оскезин манаар бис бе? 20 Олар Иисуска келгеш, мынча дээннер: Бисти Иоанн Медеглекчи Силерден: Чедип кээр ужурлуг Кижи Силер бе азы оскезин манаар бис бе? - деп айтырары-биле чорудупту. 21 Иисус ынчан хой улусту аарыг-аржыындан, аза-бугундан экиртип, арыглап каан, хой согур кижилерни каракталдырып каан турган. 22 Ол айбычыларга мынчаар харыылаан: Силер баргаш, корген, дыннаан чувенерни Иоаннга чугаалап чедине р: согурлар каракталып, аскактарнын буду бастынып, экирбес кеш аарыглыглар арыгланып, дулейлернин кулаа дыннай берип, олгеннер катап дирлип база эдыыларга Буянныг Медээни дыннадып турар-дыр денер. 23 Менээ бузурелин чидирбес кижи амыр-чыргалдыг болур.
24 Иоаннын айбычылары чоруй баарга, Иисус чонга оон дугайында чугаалап эгелээн: Кургаг куруг ховуже чуну коор дээш барып чордуна рэ Хатка чайгаткан кулузунну бе? 25 Ындыг эвес болза, чуну коруп чордунарэ аас-коэ хептиг кижини бе? Ынчалза-даа каас-коэ хеп кедер база бай-шыырак чурттап чоруур улус хааннар ордуларынга турар болгай. 26 Чуну коор бис деп бодадынар? Медээчини бе? Ийе, медээчини. Харын силерге чугаалап тур мен: ол - медээчиден-даа артык кижи-дир. 27 Кор даан, Мээн толээлекчим Сээн оруунну белеткеп берзин дээш, ону Сени мурнай чорудуп тур мен* - деп, Бижилгеде оон дугайында Бурганнын чугаалаан кижизи - Иоанн ол-дур. 28 Чер кырынга чурттап чораан бугу улустун аразында Иоанндан арта берген кижи чогун Мен силерге чугаалап тур мен, ынчалза-даа Бурганнын Чагыргазында эн чогенчиг кижи оон улуг болур. 29 Бугу чон, оон туржук, ундуруг хавырыкчылары безин Иоаннын суртаалын дыннааш, Бурганнын бодалын шын деп хулээп коргеш, анаа барып, сугга суктуруп алганнар. 30 А фарисейлер болгаш ном-хоойлу тайылбырлакчылары Бурганнын кузел-соруун хулээп албайн барып, сугга суктурарындан ойталааннар. 31 Ынчангаш бо салгалдын улузун Мен кымнын-биле домейлей корейн? андыг улузул ол? 32 Олар кудумчуга олуруп алгаш, бот-боттарынга: Бис силерге лимбилеп бердивис, а силер самнавадынар; бис силерге кажыыдал ыры ырлап бердивис, а силер ыглашпадынар - деп алгырышкан бичии уруглар олчаандырлар.
* Мал. 3:1; Хост. 23:20.
33 Иоанн Медеглекчи чедип келгеш, хлеб-даа чивес, арага-даа ишпес боорга, силер ону: Букшуураан-дыр - деп баар-дыр силер. 34 Кижи амытан Оглу чедип келгеш, чемненир, ижер боорга, силер Ону: Корунер даан, чазый, арагачы хей-дир, ундуруг хавырыкчылары болгаш бачытка борашканнарнын оннуу-дур - деп баар-дыр силер. 35 А мерген угаан бугу ажыл-херектери-биле шынзыттынар.
Иисустун буттарын чаап берген херээжен Мф. 26:6 -13; Мк. 14:3 -9; Ин. 12:1 -8
36 Фарисейлернин бирээзи Ону кады чемнениринче чалаан. Иисус фарисейнин бажынынга келгеш, холестеп чыдыпкан. 37 Ол ойде ук хоорай чурттуг бир-ле бачыттыг херээжен Иисустун фарисейнин бажынында чемненип олурарын билип алгаш, чаагай чыттыг ус куткан алебастр саваны ынаар эккелген. 38 Ол Иисустун артынга, Оон буттарынын чанынга туруп алгаш, ыглап-сыктай берген. Оон караанын чажы Иисустун буттарынче дамдылаарга, ол бажынын дугу-биле оозун чодуп, Оон буттарын ошкап база чаагай чыттыг ус-биле чаап берип турган. 39 Иисусту чалаан фарисей ону коргеш, иштинде будуу чугааланган: Бо кижи ылап-ла Бурганнын медээчизи турган болза, Анаа дээп турар херээжен - бачыттыг кижи дээрзин Ол билгей эртик.
40 Иисус анаа мынча дээн: Симон! Мен сенээ бир чуве чугаалаайн дээш. Демгизи: Чугаалап корунер, Башкы - деп харыылаан. 41 Иисус мынча дээн: Чээли бээр бир кижиге орелиг ийи кижи турган: бирээзи беш чус, оскези бежен монгун чоос орелиг чуве-дир. 42 Кайызынын-даа оре толээр харыы чок боорга, ол иелдирзинин орезин оршээген. Чугаалап корем, оларнын кайызы анаа артык ынак болурул? 43 Симон мынча деп харыылаан: Оон хой орезин оршээгени кижи деп бодаар мен. Иисус анаа: Сен шын шиитпирледин - дээн. 44 Оон Ол херээженче эргилип келгеш, Симонга мынча дээн: Бо херээженни коруп тур сен бе? Мен сээн бажынынга кирип келдим, ынчаарга сен Менээ бут чуур суг безин бербедин, а ол Мээн буттарымны караанын чажы-биле чуггаш, бажынын дугу-биле чодуп берди. 45 Сен Мени мендилеп тургаш, безин ошкавадын, а ол бо бажынга келгенимден бээр Мээн буттарымны соксаал чок ошкап келди. 46 Сен Мээн бажымны ус-биле чагбадын, а ол улуг унелиг чаагай чыттыг ус-биле Мээн буттарымны чаап берди. 47 Сенээ чугаалап тур мен: оон хой бачыттары оршээттинген болгаш, ынакшылы ындыг улуг болган-дыр. А эвээш-биче бачыттары оршээттинген кижинин ынакшылы база бичии боор.
48 Оон соонда Иисус демги херээженге мынча дээн: Бачыттарын оршээттинген-дир. 49 Оске аалчылар догерези аразында мынча дишкен: Бачыттарны безин оршээп турар бо чуу ындыг Кижил? 50 А Иисус ол херээженге мынча дээн: Бузурелин сени камгалап кагды, амыр-тайбын чоруй бар.
Иисусту эдерип чораан херээженнер
8:1 Оон соонда Иисус Бурганнын Чагыргазынын дугайында Буянныг Медээни суртаалдап, хоорай, суурларны эргий кезип чорупкан. Оон-биле кады он ийи элчин болгаш 2 Оон буктардан адырып база аарыг-аржыктан экиртип кааны элээн каш херээжен чораан: бодундан чеди букту Анаа ундур сывырткан Магдалина деп аттыг Мария, 3 Иродтун бажын эргелекчизи Хузанын кадайы Иоанна, Сусанна база оске-даа хой херээженнер ол чуве-дир. Олар хууда этхоренгизи-биле Иисуска болгаш Оон оореникчилеринге дузалажып турганнар.
Тараа чажыкчызы дугайында угаадыглыг чугаа Мф. 13:1 -9; Мк. 4:1 -9
4 Оске хоорайлардан Иисуска кээп турган хой чон чыглы бээрге, Ол оларга мындыг угаадыглыг чугаа чугаалаан: 5 Тараа чажыкчызы урезин чажып унуп келген. Урезинин чажып турда, чамдыктары орук кыдыынга кээп дужерге, оларны таптай базып каапкан база дээрнин куштары соктап чипкен. 6 Чамдыктары сай-даштыг черже кээп душкеш, шымырарып унуп келгеш-ле, кадып калган, чуге дээрге оларга ол-шык чедишпээн. 7 Оскелери тенниг хонак унер черже кээп дужерге, тенниг хонак озуп келгеш, оларны боой базырыпкан. 8 Артканнары унуш-дужуткур хорзуннуг черже кээп душкеш, мандып оскеш, чашканындан чус катап хой дужут берген. Ону чугаалап дооскаш: Дыннаар кулаа бар кижи дынназын! - деп кыйгырган.
Угаадыглыг чугаанын утказы Мф. 13:10 -23; Мк. 4:10 -25
9 Иисустун оореникчилери бо угаадыглыг чугаанын утказын Оон айтырганнар. 10 Ол мынча дээн: Силерге Бурганнын Чагыргазынын чажыттарын билип алырын хайырлаан-дыр, а оске улуска чугле угаадыглыг чугааларны хайырлаан, чуге дээрге олар: Корзе-даа, корбезин, дынназа-даа, билбезин* - дээн-дир. 11 Бо угаадыглыг чугаанын утказы мындыг: урезин дээрге Бурганнын медээзи ол-дур. 12 Орук кыдыынга кээп душкеннери дээрге, медээни дыннап турар кижилердир. Ынчалза-даа оон соонда оларга эрлик чедип келгеш, дыннаан чувезинге бузурей бербезиннер база камгалал албазыннар дээш, оларнын чуректеринден медээни алгаш баар. 13 Сай-даштыг черже кээп душкеннери дээрге медээни дыннааш, оорушку-биле хулээп алыр, ынчалза-даа дазылы чок кижилер-дир. Олар элээн уе дургузунда бузуреп-даа турза, шенелделер уези кээрге, Бургандан хаэ корну бээрлер. 14 Тенниг хонак унер черже кээп душкеннери дээрге оске улус ышкаш, медээни дыннап турар кижилер-дир. Ынчалза-даа олар ажаанзырал-човаанга, эт-хоренгизинге база амгы амыдыралынын чыргал-таалалынга элзеттиргеш, оон оспаксырай бээр, оларнын урезини дужут бербес. 15 Унуш-дужуткур хорзуннуг черже кээп душкеннери дээрге медээни дыннааш, ону боттарынын буянныг болгаш арыг чуректеринге кадагалап шыгжааш, туруштуг чоруунун ачызында дужудун бээр кижилер-дир.
* Ис. 6:9.
16 Кым-даа болза, чырыткыны кывыскаш, ону сава-биле дуй базырбас азы орун адаанга салбас, харын кирген улус чырыкты корзун дээш, колдуга салып каар. 17 Коступ келбес кандыг-даа чажыт чуве чок база ажыттынып билдине бербес кандыг-даа ажытталчак будуу чуве чок. 18 Ынчангаш канчаар дыннап турарынарже кичээнгей салынар: чуге дээрге кымда чуве барыл, анаа оон-даа хойну бээр, а кымда чуве чогул, оон бодумнуу-дур деп бодаар чувезин безин хунаай бээр.
Иисустун ёзулуг ог-булези Мф. 12:46 -50; Мк. 3:31 -35
19 Иисуска бир-ле катап иези болгаш дунмалары чедип келгеш, Ону углээн чон дыка хой болганындан Олче эртер дээш чадап кааннар. 20 Иисуска улус мынча дээн: Аванар база дунмаларынар даштын, Силерни коруксеп турлар. 21 Ол мынча деп харыылаан: Мээн авам база ха-дунмам дээрге Бурганнын айтыышкынын дынна п болгаш сагып чоруур улус ол-дур.
Иисустун чалгыгларны томаартканы Мф. 8:23 -27; Мк. 4:35 -41
22 Бир-ле хундус Иисус Бодунун оореникчилери-биле кады хемеге олурупкаш, оларга мынча дээн: Холдун ол чарыынче кеже берээли. Ынчангаш эжиндирип чорупканнар. 23 Олар эжиндирип чоруп орда, Иисус удуп калган. А холге куштуг шуурган кодурлу берген, чалгыглар ынчан хемени ажыр шаап эгелээрге, оларнын байдалы озалдыг апарган.
24 Оореникчилери Иисусту оттурупкаш, мынча дээннер: Башкы, Башкы! Дужуп олдувус-ле! Ол оттуп келгеш, шуурган биле калчаараан сугну: Соксанар! - деп хоруурга, олар оожургай бергеннер. 25 Ол ынчан оореникчилеринге мынча дээн: Силернин бузурелинер кайы чувел? Олар кайгап-магадааш база коргуп-суртээш, бот-боттарындан: Суг биле шуурганны безин дужаарга, олар Анаа чагыртып турар бо чогум Кымыл? - деп айтыржырынга ой болганнар.
Герасага букшуураан кижини экирткени Мф. 8:28 -34; Мк. 5:1 -20
26 Галилея можуга дужааш эрикте чыдар Герасанын* черинге эжиндирип келгеннер. 27 Иисус эрикче дужуп кээрге, хоорайдан Анаа уткуштур букшуураан кижи унуп келген. Ол кижи шагдан бээр кандыг-даа хеп кетпес, бажынынга эвес, а хооржудулге куйларынга чурттаар турган. 28 Иисусту коруп кааш, ол Оон баарынче донгаэ кээп душкеш, ыыткыр ун-биле: Силерге менден чуу херегил, Иисус, Дээди Оруку Бурганнын Оглуэ Силерден дилеп тур мен: мени хилинчектевейн корунер - деп алгырыпкан. 29 Чуге дээрге Иисус букка ол кижиден уне бээрин дужааган чуве-дир. Оон мурнунда ол бук ону ургулчу аайынга киирип ап келген, ынчангаш тудуп хоругдадып, илчирбе-биле холдарын, буттарын хулуттуруп шаг болган кижи чуведир. Ынчалза-даа ол илчирбени узе соп кааптарга, демги бук ону ээнзиргей черлерже дезерин албадаар турган.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Герасанын эвес, а Гадаранын азы Гергесанын деп бижээн.
30 Иисус оон: Сээн адын кымыл? - деп айтырган. Ол: Дуктумен - деп харыылаан, чуге дээрге ол кижиже дыка хой буктар кире берген болган. 31 Буктар Иисустан оларны тамыже чорутпазын дилеп эгелээннер. 32 Ол черден ырак эвес дагга кодан хаван одарлап чораан. Буктар Иисустан: Хаваннарже кире бээрин чопшээреп корунер деп дилээннер. Ол ынчаарын чопшээрепкен. 33 Буктар кижиден унгеш, хаваннарже кире бээрге, бугу кодан кадыр элден холче шурай бергеш, дужуп олуп калган.
34 Хаван кадарчылары чуу болганын коруп кааш, маннажып чоруткаш, хоорайжыгаш биле суурларга ол бугунун дугайында чугаалап четкеннер. 35 Улус чуу болганын коору-биле чыглып келген. Иисуска чоокшулап келгеш, буктарын ундур сывыртаттырып алган кижини коруп кааннар. Ол кижи Иисустун буттарынын чанында идик-хептиг база угааны орталаны берген олурар боорга, олар коргуп-суртей бергеннер. 36 Болган чуулду коргеннер букшуураан кижинин канчап экирээнин оске улуска чугаалап турганнар. 37 Герасанын* черинин бугу чону Иисусту оларнын аал-оранындан ырап чоруурун дилээн, чуге дээрге оларнын кортканы ындыг куштуг болган. Ол ынчан хемезинге олурупкаш, дедир эжиндире берген. 38 Буктары унуп чоруй барган кижи: Мени эдертип алынар - деп, Иисустан дилеп шаг болган. Ынчалза-даа Ол ону салып чорудупкаш: 39 Бажынынче чана бергеш, Бурганнын сенээ чуну кылганын бирден бирээ чокка чугаалап бер - дээн. Ол кижи чоруй баргаш, Иисустун анаа кандыг буян кылганын чугаалап, хоорайжыгашты бир кылдыр кезип чоруп берген.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Герасанын эвес, а Гадаранын азы Гергесанын деп бижээн.
Дарганын уруун диргискени болгаш аарыг херээженни экирткени Мф. 9:18 -26; Мк. 5:21 -43
40 Иисус оске эрикче кежип кээрге, моон чон Ону мендилеп уткаан, чуге дээрге олар шупту Ону манап турган бооп-тур. 41 Синагога даргазы Иаир дээр кижи чедип келгеш, Иисустун мурнунче донгая кээп душкеш, бодунун бажынынче кирерин Оон дилеп эгелээн. 42 Чуге дээрге оон он ийи хире харлыг дын чангыс уруу олурунун кырында чыткан.
Иисус ынаар бар чыдырда, моон чон Ону углеп, сынмарланчып келген. 43 Он ийи чыл дургузунда ханы токтуп аараан херээжен база анаа турган. Ол эмчилерге бугу эт-хоренгизин толевирге берипкен-даа болза, чангызынга-даа экиртир эмнедип чадашкан. 44 Ол Иисустун артынга чедип келгеш, Оон хевинин ужунга дээй кааптарга, ол-ла дораан оон ханы тогулбестей берген. 45 Иисус: Менээ кым дээпти? деп айтырган. Кым-даа Мен-дир мен дивес боорга, Пётр: Башкы, эндерик чон Силерни углеп алган, кызып-кыйып, ызыртыр суруп чоруур-дур - дээн*.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде: Пётр болгаш оон-биле кады чораан улус: Башкы, эндерик чон Силерни углеп алган, кызып-кыйып, ызыртыр суруп чоруур-дур. А Силер: Менээ кым дээпти? - деп чоорунар ол? - дээн - кылдыр бижээн.
46 Ынчалза-даа Иисус мынча дээн: Чок, бир-ле кижи Менээ дээпти, чуге дээрге кужумнун Менден уне бергенин эскерип кагдым. 47 Демги херээжен оон кылган чувези канчап-даа эскертинмейн барбазын билгеш, сири-кавы чоокшулап кээп, Оон мурнунга кээп душкеш, чуге Анаа деггенин база канчап ол дораан экирий бергенин хой улус мурнунга чугаалап берген. 48 Ол анаа мынча дээн: Кызым, бузурелин сени экиртип-камгалап кагды, амыр-тайбын чорувут.
49 Иисус ону чугаалап турар аразында, синагога даргазынын бажынындан бир кижи унуп келгеш, анаа мынча дээн: Сээн уруун олу берди, Башкыны ам хей-ле шуудетпе. 50 Ынчалза-даа Иисус ону дыннап кааш, Иаирге мынча дээн: Кортпа, чугле бузурелин ышкынма, ынчан уруун экирип, камгалал алыр. 51 Бажынга чедип келгеш, Ол Пётр, Иоанн, Иаковтан база уругнун ада-иезинден ангы улустун Оон-биле кады ынаар кирерин чопшээревээн. 52 Бажында улус шупту ол уругнун ажыын ажып ыглашкан турган, ынчалза-даа Иисус: Ыглаванар, бо уруг олбээн, а удуп чыдар кижи-дир - дээн. 53 Уругну олген деп билир болгаш, олар Ону кочулап, каттыржы бергеннер. 54 А Ол уругнун холундан тудуп алгаш, кый дээн: Туруп кел, кызыжак! 55 Уругнун амы-тыны мага-бодунче ээп кээп, ол доп-дораан тура халаан. Иисус анаа аъш-чемден бээрин дужааган. 56 Уругнун ада-иези аймай берген, а Иисус болган чуулдун дугайында кымга-даа чугаалавазын оларга чагып каан.
Он ийи элчинни суртаал кылыры-биле чорутканы Мф. 10:5 -15; Мк. 6:7 -13
9:1 Иисус Бодунун он ийи элчинин чыып алгаш, оларга аарыг-аржыкты эмнээр кучу-кушту болгаш бугу буктарны ундур сывырар эргени берген. 2 Оон Иисус оларны Бурганнын Чагыргазын суртаалдазын дээш база аарыг кижилерни экиртсин дээш чорудупкан. 3 Ол элчиннерге мынча дээн: Орукка бодунарга чуну-даа албанар: даянгыыш-даа, хап-сава-даа, хлеб-даа, акша-монгун-даа албанар; солуп кедер хеп-даа албанар. 4 Силерни хулээп алыр кандыг-бир бажынга кирип келзинерзе, ол черден чоруур уе келгиже чедир анаа турунар. 5 А бир эвес силерни кандыг-бир черге хулээп албас болза, ол хоорайдан унуп бар чыда, оон чурттакчыларынга херечилел-сагындырыг кылдыр буттарынарнын довураан кактап кааптынар. 6 Олар суурларны дургаар кезип чорупкаш, каэа-даа баргаш, Буянныг Медээни медеглеп база улусту экиртип чорааннар.
Иродтун холзеп-дувурээни Мф. 14:1 -12; Мк. 6:14 -29
7 Галилеянын чагырыкчызы Ирод болуп турар бугу чуулдер дугайында дыннап кааш, аайын тыппайн турган, чуге дээрге чамдык улус: Бо дээрге Иоаннын олуглерден катап дирилгени ол-дур дээр болган. 8 Оскелери: Илия медээчинин келгени ол-дур, а чамдыктары: Эрте-бурунгу медээчилернин бирээзинин катап дирилгени ол-дур - деп турганнар. 9 Ирод мынча дээн: Иоаннын бажын мен кестиртип кагдым чоп. Оон дугайында ындыг чуулдер дыннап турарым ам бо ым тыптып келди? Ынчангаш ол Иисусту коор арга дилей берген.
Беш мун кижини тоттурганы Мф. 14:13 -21; Мк. 6:30 -44; Ин. 6:1 -14
10 Элчиннер ээп келгеш, оларнын кылганы бугу чуве дугайында Иисуска чугаалап бергеннер. Оон Ол элчиннерни эдертип алгаш, чугле олар-биле кады Вифсаида дээр хоорайжыгашка* чеде берген. 11 Ындыг-даа болза улус ону билип каапкаш, Оон соондан чеде берген. Иисус оларны хулээп алгаш, Бурганнын Чагыргазынын дугайында чугаалап берип, эмнээр ужурлуг кижилерни экиртип турган.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Вифсаида дээр хоорайжыгашка эвес, а Вифсаида хоорайжыгаштан ырак эвесте озалааш черге деп бижээн.
12 Кежээликтей, хун ажып турда, он ийи элчин Анаа чедип келгеш, мынча дээн: Бо улусту чорудуптунар, чоок-кавыда чурттакчылыг черлерге, суурларга баргаш, хонуп-дужуп база аъш-чем тып алзыннар, чуге дээрге бис мында ээн черде-дир бис. 13 Ынчалза-даа Ол оореникчилеринге мынча дээн: Силер оларны чемгеринер. Олар: Бисте чугле беш хлеб биле ийи балык бар-дыр, кай бо хамык улуска четчир аъш-чемден садып эккээр бис бе? - деп харыылааннар. 14 Олаага чугле эр улус безин беш мун чыгыы кижи турган чуве-дир. Ынчалза-даа Ол оореникчилеринге мынча дээн: Бо улусту беженбежен кижи кылдыр болуктей олуртуптунар. 15 Олар ынчаар кылгаш, улусту черге олуртупканнар. 16 Ол ынчан беш хлеб биле ийи балыкты алгаш, дээрже корунгеш, аъш-чем дээш, Бурганга ооруп четтирген болгаш хлеб биле балыкты кезектей узе тырткылааш, чонга улээри-биле оореникчилеринге дамчыдып берген. 17 Шупту улус ону чигеш, тода берген, а артып калган кескиндилерни чыырга, он ийи аргаан хааржак долуп турар болган.
Пётрнун Иисусту Христос деп хулээп коргени Мф. 16:13 -19; Мк. 8:27 -29
18 Бир-ле катап, Ол улус чок черге моргуп олурда, оореникчилери база Оон-биле кады турганнар. Иисус олардан: Мени улус Кым деп билип турарыл? - деп айтырган. 19 Оларнын харыызы мындыг болган: Чамдык улус Силерни Иоанн Медеглекчи-дир деп, оскелери - Илия-дыр деп, а чамдыктары - катап дирлип келген эрте-бурунгу медээчилернин бирээзи-дир деп бодап турар-дыр. 20 Ол немей айтырган: А силер Мени ым деп бодаар силер? Пётр: Силер Бурганнын шилээн Христозу-дур силер - деп харыылаан.
Иисустун хилинчектенип олурунун дугайында баш удур чугаалааны Мф. 16:20 -28; Мк. 8:30 -9:1
21 Ынчалза-даа Ол бо дугайында кымга-даа чугаалавазын дужаап кааш, 22 мынча деп немей чугаалаан: Кижи амытан Оглу хой хилинчекти коруп эртер ужурлуг-дур, баштыннарга, Бурганнын дээди бараалгакчыларынга болгаш ном-хоойлу тайылбырлакчыларынга тооп кордурбес-тир база олуртуп каар-дыр, ынчалза-даа оон ушку хунде катап дирлип кээр-дир.
23 Иисус шупту улуска мынча дээн: Мени эдерер дээн кижи бар болза, ол бодун буруну-биле оргузун, бодунун белдир-крезин хун буруде чуктезин база Мени эдерип чорупсун. 24 Бодунун амы-тынын камгалап алыр дээн кижи амы-тынын ышкынып алыр, а амы-тынын Мени дээш ышкынган кижи амы-тынын камгалап алыр. 25 Бугу делегейни холга киирип-даа алгаш, бодунун амы-тынын ышкынып алыр азы конгус херекчок чуве кылып алыр болза, ол кижиге оон ажыы чул? 26 Чуге дээрге Менден база Мээн состеримден ыэдып-човаар кижи бар болза, Кижи амытан Оглу база Бодунун, Адазынын болгаш дээрнин ыдыктыг толээлеринин алдарынга бургеткен чедип келгеш, ол кижиден ыэдып-човаар болгай. 27 Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: мында турар улустун чамдыызы, олбейн чыткаш-ла, Бурганнын Чагыргазын коруп каарлар.
Иисустун хевир-шырайынын оскерилгени Мф. 17:1 -8; Мк. 9:2 -8
28 Ол состерни чугаалаан соонда сес хире хонганда, Иисус Пётрну, Иоанны болгаш Иаковту эдерткеш, моргууру-биле дагже уне берген. 29 Моргуп тура, Оон хевир-шырайы оскерли берген, а хеви чайынналчак аккыр апарган. 30 Ийи эр кижи чедип келгеш, Оон-биле чугаалажы берген, ол дээрге Моисей биле Илия болган. 31 Олар база-ла чайынналчак чырыкка бургеткен чедип келгеш, Иисустун Иерусалимге болур деп барган олумунун дугайында чугаалап турганнар. 32 Пётр база оон кады чораан оору уйгуга алзыпкан болганнар, ынчалза-даа оттуп келгеш, Оон алдарынын чырыын база Оон-биле кады турган ийи эр кижини коруп кааннар. 33 Демги ийи эр Оон ырап бар чыдырда, Пётр Иисуска мынча дээн: Башкы, мында турарывыс эки-дир! Уш чадырдан тип берээли: бирээзин - Силерге, бирээзин - Моисейге база бирээзин - Илияга. Чуну чугаалап турарын Пётр боду-даа эки билбээн.
34 Пётр ынча деп турар аразында, булут кожуп келгеш, оларны шыва апкан. Булутче шымны бергеш, оореникчилер аажок кортканнар. 35 А булут аразындан ун дынналып: Бо дээрге Мээн шилип алган* Оглум-дур, Ону дыннап чорунар - дээн. 36 Ол ун дынналган соонда, Иисус чааскаан арткан болган. Оореникчилери аксынче суг пактаан дег апарып, корген чувезинин дугайында ол хуннерде кымга-даа чугаалавааннар.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Шилип алган эвес, а Ханы ынак деп бижээн.
Букшуураан оолду экирткени Мф. 17:14 -18; Мк. 9:14 -27
37 Дараазында хундус Иисус уш оореникчизи-биле дагдан бадып кээрге, оларны хой чон уткуп алган. 38 Хенертен чон аразындан бирле кижи алгыра берген: Башкы! Дилеп тур мен, эр чангыс оглумну коруп корунерем! 39 Бук ону бо-ла аайынга киирип алгаш, хенертен алгырты бээр-дир, аксындан ковук тогулгужеге курулдурар-дыр. Бук анаа черле амыр-дыш бербейн хилинчектеп, ат кыла берди. 40 Мен Силернин оореникчилеринерден букту ундур сывырып бээрин дил ээримге, олар чадап кагдылар.
41 Иисус мынчаар харыылаан: О, бо салгалдын бузурел чок, будалган улузу! Силер-биле чеже мынчап чоруур мен база силерни чеже шыдажып кээр мен? Оглунну бээр эккел. 42 Оол кылаштап кел чыдырда, бук ону черже ойтур октааш, курулдуруп эгелээн, ынчалза-даа Иисус букту соксаткаш, элээди оолду экирткеш, адазынга хулээдип берген. 43 Шупту улус Бурганнын ондур улуг кужун кайгап турган.
Иисустун Бодунун олумунун дугайында ийиги удаа чугаалааны Мф. 17:22 -23; Мк. 9:30 -32
Улус Иисустун кылган хамык чуулун кайгап турда, Ол Бодунун оореникчилеринге мынча дээн: 44 Мээн силерге ам чугаалаар чувемни кичээнгейлиг дыннанар: Кижи амытан Оглун удавас улус холунга тудуп бээр-дир. 45 Ынчалза-даа олар Оон чуну чугаалаанын билип чадашканнар, чуге дээрге чугаанын утказын билип шыдавас кылдыр олардан чажырып каан турган, а Иисустан ол дугайында айтырарындан дидинмээннер.
Кым эн чугулал? Мф. 18:1 -5; Мк. 9:33 -40
46 Иисустун оореникчилери оларнын кайызы эн чугула болурун аразында маргыжа бергеннер. 47 Иисус оларнын ындыг бодалын билгеш, чаш уругну ап алгаш, Бодунун чанынга тургускаш, 48 оларга мынча дээн: Бо чаш уругну Мен дээш, хулээп алыр кижи Мени база хулээп ап турар. А Мени хулээп алган кижи Мени айбылап чоруткан Бурганны база хулээп ап турар. Силернин аранарда эн бичиинер эн улуунар ол болур.
49 Иоанн мынча деп харыылаан: Башкы! Силернин адынар-биле буктарны ундур сывырып турар кижи коргеш, ону кылырын хоруп кагдывыс, чуге дээрге ол кижи бистин-биле кады чоруп турар эвес. 50 Иисус анаа мынча дээн: Ону хоруванар, чуге дээрге силерге удурланмас кижи силер-биле бир аай болур.
Самарияда суурнун Иисусту хулээп албааны
51 Иисусту бо делегейден дээрже ундуруп алгаш баар уе чоокшулап орда, Ол Иерусалимче чоруурун быжыы-биле шиитпирлеп алган. 52 Бодун мурнай айбычыларын чорудупкан. Олар чоруткаш, бугу чувени Анаа белеткеп бээри-биле Самариянын бир суурунга чедип келгеннер. 53 Ынчалза-даа анаа Ону хулээп албас бис дээннер, чуге дээрге Оон Иерусалимче бар чыдары илден болган. 54 Ындыызын коргеш, Оон оореникчилери Иаков биле Иоанн мынча дээннер: Дээрги! узээр силер бе? Дээрден душкеш, оларны узуткап каарын отка чугаалаалы бе?* 55,56 Ынчалза-даа Ол хаэ корунгеш, оларны соксадып каан. Оон олар оске суурже чорупканнар**.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состерге: Илия медээчи
ынчаар кылган болгай - деп состерни немээн.
** Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состерге: Ол мынча
дээн: Кандыг сулделиинерни билбес-тир силер. Кижи амытан Оглу
чок кылыр дээш эвес, а камгалаар дээш келген болгай - деп состерни немээн.
Иисусту эдерери берге Мф. 8:19 -22
57 Олар орукка чорда, бир кижи Анаа: Кайнаар-даа баар болзунарза, мен Силерни эдерер мен - дээн. 58 Иисус анаа: Дилгилер унгурлуг болур, дээрнин куштары уэлыг болур, а Кижи амытан Оглунга кум кыннып аар чер безин тывылбас-тыр - деп харыылаан. 59 А оске бир кижиге Ол: Мени эдерип чорувут - дээн. Ынчалза-даа ол кижи мынча дээн: Дээрги! Баштай чоруткаш, ачамны хооржудуп каарын чопшээренер. 60 Ынчалза-даа Иисус анаа: Олуглер боттарынын олуг кижилерин хооржудуп тургай аан, а сен чоруткаш, Бурганнын Чагыргазынын дугайында медегле - деп харыылаан. 61 База бир кижи мынча дээн: Дээрги, мен силерни эдерип чоруптайн! Ынчалза-даа баштай ог-булем-биле байырлажып алырын чопшээреп корунер. 62 Ынчалза-даа Иисус анаа: Андазын сывын тудуп алгаш, хаэ корнуп турар кижи Бурганнын Чагыргазынга таарышпас болур деп харыылаан.
Иисустун чеден ийи кижини чорутканы Мф. 10:7 -16
10:1 Оон соонда Дээрги-Чаяакчы баштайгыларынга немей чеден ийи* оореникчини шилип алган. Оларны ийи-ийилеп ускеш, Бодунун чедер дээни бугу хоорайлар болгаш чурттакчылыг черлерже Бодун мурнай чорудупкан. 2 Оларга мынча дээн: Ажаар дужут хой, а ажылдаар улус эвээш-тир. Ынчангаш дужут ажаалдазынын Ээзинден диленер: Ол шолдерже ажылдаар улустан ам-даа чорутсун. 3 Барынар! Мен силерни кокайлар аразынче хураганнарны дег чорудуп тур мен. 4 Шоодай, хап-сава, идик-даа албанар база орукка кымнын-биле-даа менди солчуп, чугаалашпанар. 5 Кандыг-бир бажынга кирип келгеш, баштай: Бо бажынга амыр-тайбын бактаазын! - деп чугааланар. 6 Бир эвес ында амыр-тайбынга толептиг кижи бар болза, кузээн амыр-тайбынынар анаа боттанып артар, а бир эвес чок болза, анаа кузээшкининер чогуп бутпес. 7 Ол бажынга туруп алынар, ынчангаш ээлеринде кандыг аъш-чем бар болдур, ону ижип-чинер, чуге дээрге ажылчын кижи толевир алырынга толептиг болур. Бажыннар кезип чоруп бербенер.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Чеден ийи эвес, а Чеден деп бижээн.
8 Кандыг-бир хоорайже кирип кээринерге, силерни анаа хулээп алыр болза, силерге чуну салып бээр-дир, ону чинер. 9 Ол хоорайда аарыг кижилерни экирткеш, оларга мынча деп чорунар: Бурганнын Чагыргазы силерже чоокшулап келген-дир! 10 Кандыг-бир хоорайже кирип кээринерге, силерни хулээп албас болза, ол хоорайнын кудумчуларынга мынча деп кылаштажыр силер: 11 Силернин хоорайынарга бистин будувуска чыпшынган довуракты безин силерге удурланып, кактап берип тур бис. Ындыг-даа болза Бурганнын Чагыргазы чоокшулап келгенин билип алынар! 12 Шуугу хунунде ол хоорайга коорде, Содом хоорайга безин оршээл улуг боорун силерге чугаалап тур мен.
Галилеянын бачыдын билинмээн хоорайларынга кеземче Мф. 11:20 -24
13 Хоразин, ат болур сен! Вифсаида, ат болур сен! Силерге коргускеним дег кайгамчык чуулдер Тир, Сидон хоорайларга болгулаан болза, олар шагда-ла бачыттарын миннип, самдар качыгдал хеви кедип, баштарын хул-биле бызаарлар ийик. 14 Ынчангаш шуугу хунунде силерге коорде, Тир биле Сидонга безин оршээл улуг болур. 15 Капернаум, сен база-ла дээрге чедир кодурлурун кордадын бе? Чок, тамыже дундерлип дужер сен!
16 Силерни дыннап турар кижи Мени база дыннап турары ол, силерни хулээп корбейн турар кижи Мени база хулээп корбейн турары ол, а Мени хулээп корбейн турар кижи Мени айбылап чоруткан Бурганны база хулээп корбейн турары ол.
Чеден ийи оореникчинин ээп келгени
17 Чеден ийи* оореникчи Иисуска оорушкулуг ээп келгеш: Дээрги! Силернин омунээнерден дужаарывыска, буктар безин биске чагыртып тур - дээннер. 18 Иисус оларга мынча дээн: Мен дээрден чаннык ышкаш кээп душкен эрликти кордум. 19 Мен силерге чыланнарны, хоралыг скорпион курттарны таптай базар эргени база дайзынынарнын бугу кужун чагырар эргени бердим, ол бугу силерге хора чедирбес. 20 Ындыг-даа болза буктарнын силерге чагыртып турары дээш эвес, а силернин аттарынарнын дээрде бижиттингени дээш, амыранар.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде Чеден ийи эвес, а Чеден деп бижээн.
Иисустун оорушкузу Мф. 11:25 -27; 13:16 -17
21 Ол шакта Ыдыктыг Сулде Иисусту оорушку-биле бургептерге, Ол мынча дээн: Дээр болгаш чернин Чагырыкчызы, Адам! Бо чуулдерни мерген угаанныглар болгаш эртем-билиглиглерден чажыргаш, чаштар дег бодуун улуска коргускенин дээш, Сени алдаржыдып тур мен! Ийе, Адам, Сээн буянныг кузел-соруун ындыг болган. 22 Бугу чуулду Адам Менээ бузуреп дааскан.* Оглу ым дээрзин Адазындан оске кым-даа билбес, а Адазы кым дээрзин Оглундан база Оглунун ону айтып бээрин кузээн улузундан оске кым-даа билбес. 23 Оон оореникчилеринче эргилип келгеш, чугле олар дыннаар кылдыр чугаалаан: Силернин коруп турар чувенерни корген карактар амырчыргалдыг-дыр! 24 Силерге чугаалап тур мен: дыка хой медээчилер болгаш хааннар силернин коруп турар чувенерни коруксээн-даа болза, корбээннер база силернин дыннап турар чувенерни дыннаксаан-даа болза, дыннавааннар.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде: Бугу чуулду Адам Менээ бузуреп дааскан - деп состернин мурнунда: Оореникчилеринче хаэ корнуп келгеш, Ол мынча дээн - деп состерни киирген.
Самария чурттуг буянныг кижи дугайында угаадыглыг чугаа
25 Ном-хоойлу тайылбырлакчыларынын бирээзи туруп келгеш, Ону шенээр сагыштыг: Башкы! Монге амыдыралды салгап алыр дизимзе, чуну кылзымза экил? - дээн. 26 Иисус оон мынча деп айтырган: Ыдыктыг хоойлуда чуну бижээнил? Канчаар номчуур-дур сен? 27 Демгизи мынчаар харыылаан: Дээрги-Бурган-Чаяакчынга бугу-ле чулду-чурээн-биле, бугу-ле сеткил-сагыжын-биле, бугу-ле соруккужунбиле, бугу-ле угаан-сарыылын-биле ынак бол, а оон ынай: Чанында кижиге бодунга бодун дег ынак бол.* 28 Иисус анаа мынча дээн: Сен шын харыылап турдун, ынчалдыр кылып чоруур болзунза, амыдыраар сен. 29 Ынчалза-даа демгизи, бодун агартынар дээш, Иисустан айтырган: А мээн ынак болур ужурлуум чанымда кижим деп кымыл?
* Ы. х. к. 6:5; Лев. 19:18.
30 Харыызынга Иисус мынча дээн: Бир кижи Иерусалимден Иерихонче бар чыткаш, орук ара дээрбечилер холунга кире берген. Олар оон идик-хевин уштуп алгаш, эттеп-эттеп, ишти тынныг чыттырзын каапкаш барганнар. 31 Таварылга бооп, ол орук-биле Бурганнын бир бараалгакчызы кел чыткаш, демги кижини коруп кааш, оруктун оске кыдыы-биле оэп эрте берген. 32 Бир левит кижи база-ла ол черге чедип келгеш, ону коруп кааш, оруктун оске кыдыы-биле оэп эрте берген. 33 А Самария чурттуг бир кижи* чорук кылып чорааш, чыткан кижиге база таваржы берген. Ол ону коруп кааш, кээргей берип, 34 анаа чеде бергеш, балыгларын ус болгаш арага-биле чуггаш, шарып берген. Оон бодунун элчигенинге олурткаш, аалчылар бажынынга эккеп, ону анаа ажаап-карактап турган. 35 А даартазында чоруп тура, аалчылар бажынынын эргелекчизинге ийи монгун чоос бергеш, мынча дээн: Бо кижини ажаап-карактап туруп корем, бир эвес чарыгдалын моон ковудей берзе, дедир кел чыткаш, сенээ толеп бээр мен. 36 Чуу деп бодаар сен, бо уш кижинин кайызы дээрбечилер холунга кирген кижинин эн ынак, чанында кижизи болганыл? 37 Ном-хоойлу тайылбырлакчызы: Анаа оршээлин коргускен кижи - деп харыылаан. Иисус ынчан анаа: Сен база ынчаар кылып чор - дээн.
* Самария чурттуг кижи - Самария чурттуг улус иудейлерге ожээннешкек, олар-биле харылзашпас турган.
Мария биле Марфанын бажынында
38 Оореникчилери-биле кады оруун уламчылап чорупкаш, Ол бир-ле суурга чедип келген. Анаа Марфа деп аттыг херээжен Ону бажынынче чалап алган. 39 Марфа Мария деп дунмалыг турган. Ол Дээрги-Чаэакчынын буттарынын чанынга олуруп алгаш, Оон чугаазын дыннап эгелээн. 40 А Марфа аъш-чемин салып, дувуреп турган болгаш, Анаа чоокшулай бергеш, мынча дээн: Дээрги! Дунмамнын хамык ажылды менче чууй каапкаш олурары Силерге сагыш чованчыг эвес-тир бе? Менээ дузалажырын анаа чугаалап корунерем. 41 Дээрги-Чаяакчы мынча деп харыылаан: Марфа, Марфа! Сен хой-ле чуве дээш сагыш човап, дувурээр-дир сен. 42 А херектиг чуве чугле чангыс. Мария эки чуулду шын шилип алган-дыр, ону ам оон хунаап аары болдунмас.
Моргуурунун дугайында ооредиг Мф. 6:9 -15; 7:7 -11
11:1 Бир-ле катап Иисус бир черге моргуп олурган. Оон Ол моргулун тондурерге, оореникчилеринин бирээзи Анаа мынча дээн: Дээрги! Иоаннын бодунун оореникчилерин моргул кылырынга оореткени дег, бисти база моргуп билир кылдыр ооредип канарам. 2 Ол оореникчилеринге чугаалаан: Мынча деп моргуур силер: Адавыс!* Сээн адын алдаржызын, Сээн Чагырган чедип келзин. 3 Амыдыраар хлеб-тараавысты хун буру биске хайырла. 4 Биске буруулуг кижи бурузун оршээривис дег, бачыттарывысты база биске оршээ! Ол ышкаш куткулгеге алыспас кылып кор.*
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде 2-ги шулукте: Адавыс эвес, а Дээрде Адавыс деп бижээн база Дээрге дег, черге база Сээн кузел-соруун чогуп бутсун деп состерни немээн. 4-ку шулукке: Бузуттугдан бисти адырып кор - деп состерни немээн.
5 Оон Иисус оларга мынча дээн: Силернин кым-бирээнер оннуктуг дижик. Ол оннуунге дун ортузунда чеде бергеш, анаа мынча дээн дижик: Оннук! Менээ уш хлебтен чегдирип кор, 6 чуге дээрге оруксуу рга чораан эжим кирип келди, а менде ону чемгерери-биле салып бээр чуу-даа чок-тур. 7 А демгизи бажынындан мынча деп харыылаан-дыр: Мени холзетпейн кор, эжик-хаалгам дукчуп алдым, ажытолум-биле кады удуп чыдыптывыс. Мен туруп кээп, сенээ хлеб ап берип шыдавас мен. 8 Силерге чугаалап тур мен: бир эвес ол чугле оннуу-биле найыралы дээш, туруп кээп, хлевин бербес-даа болза, оннуу оон салдынмайн, дилеп туруп берзе,* чежени дилээн болдур, ынчаны анаа бээр апаар.
* Оннуу оон салдынмайн, дилеп туруп берзе деп состернин оске утказы: Оода-ла бодунга ыэдынчыг апаар орта, оннуу - бооп чадавас.
9 Ынчангаш Мен силерге чугаалап тур мен: диленинер, силерге бээр; диленер, тып аар силер; эжикти соктанар, силерге ажыдып бээр. 10 Диленген кижи бурузу алыр, дилээн кижи бурузу тывар, эжикти соктаан кижи бурузунге ажыдып бээр. 11 Силернин аранарда балык айтырган оглунче балык орнунга чылан сунар ада бар бе?* 12 Азы чуурга айтырган оглунче скорпион сунар ада бар бе? 13 Бир-тээ, каржы-бак-даа тургаш, ажы-толунерге буянныг белек берип шыдаар болзунарза, силернин дээрде Аданар Оон диленгеннерге Ыдыктыг Сулдени чуге бербес деп?
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состерге: Хлеб айтырган оглунче даш сунар ада бар бе? - деп состерни немээн.
Иисус азы Веельзевул бе? Мф. 12:22 -30, 43 -45; Мк. 3:20 -27
14 Бир-ле катап Иисус уну чок болурунун бугун бир кижиден ундур сывырыпкан. Ол бук уне бээрге, уну чок кижи чугаалап эгелээн, а анаа турган чон кайгап-харай берген. 15 Чамдык улус мынча дээн: Ол буктарнын чагырыкчызы Веельзевулдун кужу-биле оларны ундур сывырып турар-дыр. 16 А оскелери, Иисусту куткудер сагыштыг, дээрден бадыткал демдээн коргузерин Оон дилээннер. 17 Ынчалза-даа Иисус ол улустун сагыжын оттур билгеш, оларга мынча дээн: Иштинден ангыланып эгелээн куруне бурузу сандарап-буураар, ол ышкаш ангыланчып, кырышкан ог-буле будун турбас. 18 Бир эвес эрлик база бодунга удур боду демисежир болза, оон курунези будун туруп шыдаар бе? А силер Мени Веельзевулдун кужу-биле буктарны ундур сывырып турар дээр-дир силер. 19 Мен Веельзевулдун кужу-биле букта рны ундур сывырып турар болзумза, силернин оореникчилеринерге буктарны ундур сывырар кушту кым берип турарыл? Ынчангаш оореникчилеринер силерни шииткей аан. 20 Бир эвес Мен Бурганнын кужу-биле буктарны ундур сывырып турар болзумза, Бурганнын Чагыргазы силерге ылап-ла келген-дир.
21 Моге-шыырак кижи чепсегленгеш, бодунун бажынын камгалаар болза, оон эт-хоренгизи будун-бурун артар. 22 А оон артык куштуг кижи олче халдап келгеш, ону тиилеп унзе, оон идегеп органы чепсээн хунаагаш, эт-хоренгизин олчалап аппаар.
23 Мээн-биле кады эвес кижи Менээ удур болур база Мээн-биле кады чыгбас кижи тотчеглеп турар.
24 Бук кижиден уне бергенде, амыр-дыш дилеп, суг чок ээн черлерге тояап-тояап, дилээн чувезин тыппайн баар. Ол ынчан мынча дээр: Каапканым эрги бажынымче дедир чана берейн. 25 Оон демги кижиже дедир ээп келгеш, чурттап турган черин аштап-ширбип, эдип-чазап каанын эскерер. 26 Бук ынчан чоруткаш, бодундан артык каржы чеди букту эдертип эккээр, оон олар демги кижиже кирип, анаа чурттай бээрлер. Ынчан ол кижинин соолгу байдалы мурнунда турганындан-даа дора апаар.
27 Ол ону чугаалап турда, бир-ле херээжен чон аразындан унун бедидип, Анаа мынча дээн: Силерни божааш, эмзирип остурген ава амыр-чыргалдыг! 28 Иисус: Бурганнын медээзин дыннап турар база ону сагып чоруур улус оон-даа амыр-чыргалдыг! - деп харыылаан.
Бадыткал демдээн негээни Мф. 12:38 -42; Мк. 8:12
29 Чон эндере чыглып кээрге, Ол чугаалап эгелээн: Ам чурттаан салгалдын будалганы кончуг-дур. Олар бадыткал демдээн негеп-даа турза, оларга Иона медээчинин бергенинден оске бадыткал демдээ турбас. 30 Ниневия чурттугларга Иона боду бадыткал демдээ апарганы дег, бо салгалдын улузунга Кижи амытан Оглу база ындыг болур. 31 Мурнуу чуктун кадыны* шуугу хунунде бо салгалдын улузу-биле кады турупкаш, оларны буруудады бээр, чуге дээрге ол кадын Соломон хааннын мерген угаанныг ооредиин дыннаар дээш чернин оске кыдыындан кээп чораан-дыр. А ам мында Соломондан-даа артык улуг Кижи бар-дыр. 32 Ниневиянын чурттакчылары бо салгалдын улузу-биле шуугу хунунде чаргылдажып туруп келгеш, оларны шиидип каарлар, чуге дээрге олар Ионанын суртаалын дыннааш, бачыдын билингеннер-дир, а ам мында Ионадан-даа артык улуг Кижи бар-дыр.
* Мурнуу чуктун кадыны - Израильдин эн ат-сураглыг, угаанныг хааны дирткен Соломондан Бурганнын мерген угаанын шингээдип алыр дээш, дыка ырак черден чедип келген Шебанын кадыны 3 Хаан. 10:1-13 кор.
Мага-боттун чырыткызы Мф. 5:15; 6:22 -23; Лк. 8:16
33 Чырыткыны кывыскаш, кым-даа ону улус корбес черже чажыра салбас азы сава-биле дуй базырбас, харын бажынче кирген улус чырыкты корзун дээш, колдуга салып каар. 34 Мага-бодуннун чырыткызы - карактарын ол-дур. арактарын кадык болза, бугу мага-бодунну база чырык долган болур; а карактарын четпестээн болза, мага-бодунну база карангы бургээр. 35 Ынчангаш бодунда бар чырык карангыже шилчий бербезин дээш, таптыг кор. 36 Бугу мага-бодунну чырык долган база ында чангыс-даа карангы кезек чок болза, чырыткынын сени херелдендир чырытканы дег, бугу бодун херелдендир чырый бээр.
Фарисейлер болгаш ном-хоойлу тайылбырлакчыларын буруу шапканы Мф. 23:1 -36; Мк. 12:38 -40; Лк. 20:45 -47
37 Иисус ону чугаалап доозупканда, бир фарисей Ону бодунче душтеки чем чиири-биле чалаан. Ол чедип келгеш, холестеп чыдыпкан. 38 Иисустун чемненир бетинде холдарын чуп албаанын коргеш, фарисей кайгай берген. 39 Ынчалза-даа Дээрги-Чаяакчы анаа мынча дээн: Ийе, силер, фарисейлер, аэк-таваанарнын даштын аштап-арыглап-даа турзунарза, ишти-хоннунерни чазый-харам чорук болгаш бузут долган-дыр. 40 Сарыыл чоктар! Даштын чаэаган Бурган иштин база чаэаган болбас чуве бе? 41 Аяк-саванарда бар хамык чувени ядыыларга улеп бериптинер, ынчан бугу бодунар арыгланы бээр.
42 Фарисейлер, ат болур силер, чуге дээрге рута, мята болгаш оскедаа силерде бар унуштер дужудунун оннун бир кезиин Бурганга берип-даа турзунарза, Бурганга ынакшылды болгаш чоптуг чорукту тооп корбес-тир силер. Баштайгызын кылыр ужурлуу шын, ынчалза-даа соолгузун кылыры эн чугула. 43 Фарисейлер, ат болур силер, чуге дээрге синагогалар дорунде хундуткелдиг черлерге олурарынга болгаш улус чыглыр шолдерге мактал-хунду алырынга ынак-тыр силер. 44 Ат болур силер, чуге дээрге демдектеп кагбаанындан улустун билбейн таптай базып, бужартадып турары чевеглерге домей-дир силер.
45 Ол ынча дээрге, ном-хоойлу тайылбырлакчыларынын бирээзи: Башкы! Ону чугаалааш, Силер бисти база хомудадыптынар - деп чугаалаан. 46 Ынчалза-даа Иисус мынча дээн: Ном-хоойлу тайылбырлакчылары, силер база ат болур силер, чуге дээрге кижилерге угдунмас аар чуэкту чуктедип кааш, оларга дузалаары-биле чангыс салаанар безин шимчетпес-тир силер. 47 Ат болур силер: медээчилернин чевеглеринге тураскаалдар тургузуп турар-дыр силер, а оларны силернин ада-огбелеринер олуруп кааннар болгай. 48 Силер оон-биле ада-огбенернин уулгеткен херектерин чуулзунгенинерни херечил ээнинер ол-дур: олар медээчилерни олуруп кааннар, а силер медээчилернин чевеглеринге тураскаалдар тургузуп турар-дыр силер. 49 Ынчангаш Бурганнын мерген угааны чугаалаан болгай: Оларже медээчилерим болгаш элчиннеримни чорудуп берейн; ынчан олар чамдыызын олуруп каарлар, а оскелерин истеп суре бээрлер.
50,51 Бо салгалдын улузун бугу медээчилернин делегейни чаэаганындан бээр тогулген ханы дээш: Авельдин олумунден эгелээш, оргул салыр бедигээш биле Бурганнын оргээзинин аразынга олурткен Захариянын олумунге чедир - кеземчеге онааштырар. Ийе, бо салгалдын улузу, ол бугу дээш, кеземчеге онаажырынарны чугаалап тур мен. 52 Ном-хоойлу тайылбырлакчылары, ат болур силер, чуге дээрге билиглерден дулгуурну холгаарлап, хунаап алгаш, боттарынар-даа билиг чедип албаан, оскелернин-даа ону чедип алырынга шаптыктаан-дыр силер. 53 Иисус доозупкаш, чоруп турда, ном-хоойлу тайылбырлакчылары болгаш фарисейлер Анаа аажок ажынып-хорадап, хой-ле айтырыглар салып, 54 Оон аксындан унген состер дозуп шаг болганнар.
Ийи арынныг чорукка удур сагындырыг
12:1 Ол аразында хой мун чон чыглып келгеш, унмерлежип, ботботтарын иткилежип турган. Иисус баштай Бодунун оореникчилеринге чугаалап эгелээн: Фарисей ажыткыдан азы ийи арынныг чоруктан кичээнип чорунар. 2 Косту бербес хире чажыт чуу-даа чок база илерей бербес хире будуу чуу-даа чок. 3 Ындыг болганда, силернин карангыда чугаалаан чувенер хун чырыында дынналы бээр, а чажыт орээлге сымыранган чувенер дээвиир кырындан чарлаттына бээр.
Улустан кортпанар Мф. 10:19 -20, 28 -33; 12:32
4 Мээн оннуктерим, силерге чугаалап тур мен: мага-ботту олуруп каардан башка, оон ынай чуну-даа кылып шыдавас улустан кортпанар. 5 Кымдан коргар ужурлуунарны силерге чугаалаайн: мага-бодунарны олургеш, оон тамыже киир октаптар эрге-чагыргалыг Бургандан коргуп чорунар. Ийе, Оон коргар ужурлуунарны силерге чугаалап тур мен. 6 Беш бора-хокпешти ийи чес чоос-биле садып албас ийикпе? Ынчалза-даа оларнын чангызын-даа Бурган утпаан болдур ийин. 7 А Бурган силернин бажынарда дуктерни безин санап каан деп билинер. Хей черге кортпанар, силер эндерик хой бора-хокпештерден унелиг силер.
8 Силерге чугаалап тур мен: Мени улус мурнунга ажыы-биле хулээп коор кижини Кижи амытан Оглу Бурганнын толээлеринин мурнунга база ажыы-биле хулээп коор. 9 А Менден улус мурнунга ойталаар кижиден Мен база Бурганнын толээлеринин мурнунга ойталаар мен. 10 Кижи амытан Оглунга удур сос соглээн кижи бурузу оршээлди алыр, а Ыдыктыг Сулдени бак соглээр кижиге оршээл турбас. 11 Силе рни синагогаларже, чагырыкчылар болгаш эрге-чагырга ээлээн кижилер мурнунче эккелзе, чуну чугаалаарыл база канчаар камгаланырыл деп сагыш човаванар. 12 Ыдыктыг Сулде ол ойде чуну чугаалаарын силерге ооредип каар.
Эт-хоренги дугайында сагыш човаашкын Мф. 6:19 -21, 25 -34
13 Чон аразындан бир кижи Иисуска мынча дээн: Башкы! Салгап алган ончувусту мээн-биле улежир кылдыр акымга чугаалап корунерем. 14 А Ол демги кижиге мынча дээн: Оннук, силерни шиидер азы ончунер улээр эргени Менээ кым берген чувел? 15 Оон соонда улуска мынча дээн: Кордунер бе, алыксак-чиксек чоруктан кичээнип чорунар, кижинин эки чурттаары оон эт-хоренгизинин элбээнден хамаарышпас болгай.
16 Оон Ол оларга угаадыглыг чугаа чугаалап берген: Бир бай кижинин шолунге чаагай дужут унген. 17 Ол ынчан иштинде будуу боданган: Канчаар кижи боор мен? Дужудум шыгжаар черим чок болгай. 18 Оон шиитпирлеп ап-тыр: Мынчаар кылыптайн адырам: бодумнун бар-ла анмаарларымны бускаш, чаа, алгыг анмаа рлардан тудуп алгаш, олче бугу тараамны база эт-хоренгимни чыып алыйн. 19 Ынчангаш бодумга мынча дээйн: Сенде хой чылдарда узуп-тотпес эндерик эртине-байлак шыгжаттынган-дыр чыргап-таала, ижип-чи база хогле. 20 Ынчалза-даа Бурган анаа мынча дээн: Сээденмей! Бо дуне-ле амы-тынынны сенден алгаш баар-дыр; чыып-шыгжап алган ол чувен кымга дуза чедирерил? 21 Эртине-байлакты чугле бодунга чыып ап чоруур кижи ындыг салымга таваржыр, оон Бурганнын мурнунга байыыргаар чувези чок болур.
22 А оореникчилеринге Иисус мынча дээн: Ынчангаш Мен силерге чугаалап тур мен: амыдыраар дизе - чуну чиирил деп; мага-бодунарга-даа - чуну кедерил деп сагыш човаванар. 23 Амыдырал чугле аъш-чемден хамаарышпас, а мага-боттун чаагай чоруу чугле хептен хамаарышпас. 24 Каарганнарже коруп корунерден: олар тараа-даа тарывас, дужудун-даа ажаавас-тыр, оларда анмаарлар-даа, тараа урар черлер-даа чок-тур, ындыг-даа болза Бурган оларны ашкарып-чемгерип турар-дыр. А силер куштардан оранчок унелиг болгай силер. 25 Силернин аранардан кайынар ол бугу дээш сагыш човааш, назынын оода-ла бир шак хире узадып шыдааныл?* 26 Бир-тээ, ыя ол-даа хирени кылып шыдавас болзунарза, арткан хамык чуве дугайында сагыш човаан херээнер чул?
* Бо шулуктун оске утказы: Силернин аранардан кайынар, сагыш човааш, дурт-сынын оода-ла бир кыры дурту хире узадып шыдааныл? - бооп чадавас.
27 Лилия чечектернин канчаар озерин бодап корунерден: ажылдавас, аргыттынмас ышкажыктар, ынчалза-даа Соломон хаан безин бодунун бугу ондур чаагайы-биле ол чечектернин оода кайы-бирээзи дег кеттинип корбээнин силерге чугаалап тур мен. 28 Шолде богун бар, а даарта суугуже киир октаттына бээр оэт-сигенни безин Бурган ынчаар хепкерип турар болганда, а силерни кайы хире хепкерер деп бодаар силер, чегей бузурелдиглер! 29 Ынчангаш силер: Чуну чиир азы чуну ижер улус боор бис? - деп сагыш човаванар, ол дээш ажаанзыраванар. 30 Бо делегейнин улузу ол бугу дээш холзеп чоруур. А Дээрде Аданар ол бугу силерге херек дээрзин билир. 31 Ынчангаш силер Оон Чагыргазынга башкартырын кызынар, а Ол силерге бо бугуну бээр. 32 Кортпайн кор, бичежек кодан суруум! Чуге дээрге силернин Аданар Чагырганы силерге бээрин кузеп турар болгай. 33 Этхоренгинерни саткылапкаш, ядыыларга улеп бериптинер. Боттарынарга эргижиреп-элевес барба-савалардан кылынар, эвээжеп тонмес эртине-байлакты дээрлерге чыып алынар, анаа олче оор-даа чоокшулавас, узут-ховаган-даа ону угдередип чивес. 34 Чуге дээрге силернин эртине-байлаанар кайда болдур, чуректеринер база ында болур.
Кезээде белен удувас чалча Мф. 24:45 -51
35 Кезээде белен болунар: кеткен хевинер куржанып алгаш олурунар база колдуда чырыткынар хып турар болзун. 36 Бодунун дээргизи куда доюндан келгеш, эжик соктаарга, дораан ажыдып бээр дээш, оон чанып кээрин манап орар чалчаларга домей болунар. 37 Дээргизи чедип кээрге, бут кырында одуг манап турар чалчалар амыр-чыргалдыг. Силерге алыс шынын чугаалап тур мен: ол дээрги чалчанын хевин кеткеш, оларны столга олуртуп алгаш, боду оларга бараан болур. 38 Дээргизи дун ортузунда азы оон-даа орай ойде чедип келгеш, оларнын одуг-сергек олурарын коруп каар чалчалар амыр-чыргалдыг. 39 Мону база билип алынар: бажын ээзи каш шакта оор кээрин билир турган болза, бодунун бажынын оорлаттырбас ийик. 40 Силер база белен болунар, чуге дээрге Кижи амытан Оглу манаваан шагынарда чедип кээр.
41 Пётр ынчан мынча деп айтырган: Дээрги! Бо угаадыглыг чугааны чугле биске чугаалап тур силер бе азы шупту улуска бе?
42 Дээрги-Чаяакчы мынча дээн: Бажын ээзи чалчаларынын бирээзин оскелеринин бажынга салгаш, оларга аъш-чемни чогуур уезинде улээр кылдыр томуйлап каарга, шынчы болгаш сарыылдыг ажыл-херек эргелекчизи кандыг болурул? 43 Ээзи чедип келгеш, оон ынчалдыр кылып турарын коруп каар болза, ол эргелекчи амыр-чыргалдыг. 44 Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: ээзи ону бугу ээлээн чувезинин бажынга олуртуп каар. 45 А бир эвес ол эргелекчи чалча бодунга: Мээн дээргим ам дораан келбес-ле болгай - деп чугаалааш, оске эр, херээжен чалчаларны эттеп-соп, ижип-чип, эзиртир арагалап эгелээн дижик. 46 Ындыг чалчанын ээзи оон манавааны хунде база бодавааны шакта чедип келгеш, ону чула кезеткеш, бузурел чок оске улус-биле домей аажылаар. 47 Дээргизинин кузел-соруун билир хирезинде-ле белен эвес болган азы дээргизинин анаа чугаалап каанын ёзугаар кылбайн барган чалча сылба шаптырар. 48 А ээзинин кузел-соруун билбейн, кеземчеге чуулдежир уулгедиг кылган чалча эвээш кеземче алыр. ымга хойну берген болдур, оон хойну айтырар база кымга хойну бузуреп дааскан болдур, оон харыысалгазы улуг болур.
Христос - ангылажыышкыннын чылдагааны Мф. 10:34 -36
49 Мен черге отту кыпсыр дээш чедип келдим, ол оттун шагда-ла ооскуй бээрин кузээрим аттыг! 50 Сугга суктурган кижи дег, хилинчээмге суктурар ужурлуг мен, оон боттанырын манааш, Мээн халаазырап турарымны кандыг дээр! 51 Силер Мени черге амыр-тайбынны бээр дээш келген деп бодадынар бе? Чок! Харын ангылажыышкынны бээр дээш чедип келдим. 52 Моон сонгаар беш кижилиг ог-буле ангыланчы бээр: ужу ийизинге удур база ийизи ужунге удур апаар. 53 Адазы оглунга удур болгаш оглу адазынга удур; иези уруунга удур болгаш уруу иезинге удур; кунчуу кеннинге удур болгаш кенни кунчуунга удур апаар.
Уенин бадыткал демдээ Мф. 5:25 -26; 16:2 -3
54 Иисус чонга мынча деп турган: Барыын чуктен кара булуттун кодурлуп кел чыдарын коргеш, силер ол дораан Чаъс чаар-дыр дээринерге, удавайн чаэс чаай бээр ийик чоп. 55 Мурнуу чуктен хат хадып келгенин эскергеш, силер Изиир-дир дээринерге, ылап ындыг болур ийик чоп. 56 Ийи арынныглар! Чер биле дээрже коргеш, агаарнын кандыызын билип каар хиренерде, бо уенин кандыызын канчап билип шыдавас силер? 57 Шын кайдаазын чуге боттарынар шиитпирлей албас силер? 58 Сээн-биле чаргылдажып, сени буруудаткан кижи-биле шуугу черинче бар чыткаш, орук ара оон-биле эптежип аарын оралдаш, оон башка ол сени шииткекчиге эккээр, а шииткекчи херектеннер танныылынга хулээдип бээр, а ол карабажынга олуртуп каар. 59 Сенээ чугаалап тур мен: соолгу уурмек чоозунну кактап тургаш, оренни толеп бербээн шаанда, оон унуп шыдавас сен.
Олбес дээш, бачыдынар миннинер
13:1 Ол ойде анаа турган чамдык улус Иисуска чедип келгеш, Пилат чагырыкчыга, Бурганга оргул кылып тура, олуртуп каан Галилея чурттуглар дугайында Анаа чугаалаан чуве-дир. 2 Иисус мынча деп харыылаан: Ынчаар когараанын бодаарга, ол Галилея чурттуглар арткан бугу Галилея чурттуглардан бачыттыг турган деп бодадынар бе? 3 Силерге чугаалап тур мен: чок! Ынчалза-даа бачыдынар миннип, Бурганче ээлбес болзунарза, шуптунар база ынчалдыр олур силер. 4 Азы Силоамнын суургазы оларнын кырынче кээп ужарга, олур бастыртып каан он сес кижи база Иерусалимнин арткан бугу чурттакчыларындан улуг буруулуг болган деп бодадынар бе? 5 Силерге чугаалап тур мен: чок! Ынчалза-даа бачыдынар миннип, Бурганче ээлбес болзунарза, шуптунар база ынчалдыр олур силер.
Чимизи чок смоква ыэжынын дугайында угаадыглыг чугаа
6 Оон Иисус мындыг угаадыглыг чугаа чугаалаан: Бир кижинин шолунге смоква ыяжы олурткан турган. Оон ол ыяжынын чимизин чыып аары-биле чеде бээрге, чуу-даа унмээн болган. 7 Ол ынчан чимистиг унуштер ажаакчызынга мынча дээн: Корем, мен бо смоква ыяжынын чимизин чыып аары-биле уш чыл улай келгеш, куруг болдум; ам ону кезип каавыт! Хей-ле чер ээлеп турган херээ чул оон? 8 Ынчалза-даа демгизи анаа мынча дээн: Дээрги! Ону ам-даа бир чылда арттырып каап кор. Мен оон черин улдурерткеш, чемишчидер мен. 9 Келир чылын чимизин бере бээри чадавас, а бербес болза, ынчан ону кезип каавыт.
Херээженни амыр-дыш хунунде экирткени
10 Иисус амыр-дыш хунунде синагогаларнын бирээзинге суртаал кылып турган. 11 Анаа аарыынга алыскаш, бушкугур апарган херээжен кижи турган. Ол херээженге аарыынын бугу он сес чыл дургузунда хондурлур арга бербээн чуве-дир. 12 Иисус ону коруп кааш, кый депкеш: Херээжен, бодуннун аарыындан адырлып тур сен - дээн. 13 Оон Ол холдарын анаа дегзирге, херээжен доп-дораан хондурлу бергеш, Бурганны алдаржыдып эгелээн.
14 Синагога даргазы ынчан Иисустун амыр-дыш хунунде экирткенинге хорадап, чонга: Ажылдазын дээн алды хун бар-дыр, эмненири-биле амыр-дыш хунунде эвес, а ол хуннерде кээп турунар - дээн.
15 Дээрги-Чаяакчы анаа мынча деп харыылаан: Ийи арынныглар! Силернин кайынар-даа бодунун шарызын азы элчигенин амыр-дыш хунунде кажаада турар черинден чежип алгаш, суггарары-биле чедип аппарбас ийик бе? 16 Ынчаарга эрликтин мырынай он сес чыл дургузунда хулуп келгени Авраам огбенин бо уруун амыр-дыш хунунде ол хулуг-бегинден хоставас турган бе? 17 Иисус ону чугаалаан соонда, Анаа удурланып турган улус шуптузу ыядып-човай берген, а бугу чон Иисустун кылып турганы кайгамчык ажыл-херектери дээш ооруп турган.
Бурганнын Чагыргазынын дугайында Мф. 13:31 -33; Мк. 4:30 -32
18 Оон Иисус мынча дээн: Бурганнын Чагыргазы чуге домейил база Ону чуу-биле домейлей коор мен? 19 Ол бир кижинин сесерлиинге тарып алганы хензиг горчии136а урезининге домей-дир, ол урезин озуп келгеш, улуг ыэш дег апаарга, дээрнин куштары безин оон будуктарынга уэ тудуп алганнар.
20 Оон улаштыр мынча дээн: Бурганнын Чагыргазын чуу-биле домейлей корейн? 21 Херээжен кижинин дыка хой далганга холааш, бугу далган хоой бергижеге булгап турары ажыткыга Ол домей-дир.
Тар эжик-хаалга Мф. 7:13 -14, 21 -23
22 Иисус хоорайлар, суурлар таварты, орук ара чонну ооретпишаан, Иерусалимче шиглей чоруп олурган. 23 Бир-ле кижи Оон мынча деп айтырган: Дээрги, чугле каш санныг кижи камгалал алыр дээришын бе кай?
24 Иисус мынча деп харыылаан: Тар эжик дамчыштыр Бурганнын Чагыргазынче эрте бээрин кызыдынар, чуге дээрге дыка хой кижи ынаар кирерин оралдажыр, ынчалза-даа шыдавас дээрзин силерге чугаалап тур мен. 25 Бажын Ээзи бир-ле туруп келгеш, эжиин хаап аарга, силер даштыгаа туруп калгаш, эжик соктап: Дээрги, биске ажыдып корунерем! - деп чанныр силер. А Ол мынча деп харыылаар: Мен боттарынарны-даа, кайыын келгенинерни-даа билбес мен. 26 Ынчан: Бис Силер-биле кады ижип-чип турдувус чоп, Силер кудумчуларывыска бисти ооредип турдунар чоп - дээр силер. 27 А Ол мынча деп харыылаар: Мен боттарынарны-даа, кайыын келгенинерни-даа билбес мен, бузуттуг херектер уулгедикчилери, догеренер Менден ырап чорунар! 28 Авраамнын, Исаактын болгаш Иаковтун база бугу медээчилернин Бурганнын Чагыргазында турарын, а силерни Оон ундур ойладып турарын коруп каар силер. Ынчан ыглап-сыктаар болгаш диштеринер кыжырадыр силер. 29 Чоон болгаш барыын чуктен, сонгу болгаш мурнуу чуктен улус чедип келгеш, Бурганнын Чагыргазынга дойга олурар олуттарын ээлеп алыр. 30 Ынчаарга амгы амыдыралда соолгулери анаа баштайгылары апаар, а ам баштайгылары соолгулери апаар.
Иисустун Иерусалим дээш кажыыдалы Мф. 23:37 -39
31 Ол ойде Иисуска элээн каш фарисей чедип келгеш: Бо черге артып калбайн, оске-бир черже чоруй барынар, чуге дээрге Ирод Силерни олурер деп тур! - дээннер. 32 Ол мынча деп харыылаан: Баргаш, ол хоралыг дилгиге Менден мындыг сос чедиринер: Мен богун болгаш даарта буктарны ундур сывырар база улусту экиртир мен, а ушку хунде ажыл-херээмни тондурер мен. 33 Ындыг-даа болза Мен богун, даарта болгаш сонгузуу хун оруум уламчылаар ужурлуг мен, чуге дээрге медээчи Иерусалимнин даштынга олур деп чуве турбас ужурлуг!
34 О, Иерусалим, Иерусалим! Медээчилерни олуруп турар база олче чорутканнарны даш-биле соккулап каар хоорай! Куштун чаш толдерин чалгынынын адаанга чыып аары дег, Мен чеже катап Иерусалимнин чурттакчыларын чыып аарын кузедим, ынчалза-даа силер ону кузевединер! 35 Кордунер бе, силернин оргээнер ээн кагдынгандыр. Дээрги-Чаяакчынын омунээзинден кел чыдар Кижи ачы-буэнныг болзун!* - деп чугаалай бээринер уе-шаг келбээн шаанда, Мени ам корбезинерни силерге чугаалап тур мен.
* Ыд. ыр. 117:26.
Иисус фарисейнин бажынында
14:1 Бир-ле катап амыр-дыш хунунде Иисус бир-ле эн ат-сураглыг дээн фарисейнин бажынынга чемненир дээш чедип келген. Фарисейлер Иисустун чуну кылырын кичээнгейлиг хайгаарап турганнар. 2 Оон мурнунга суг ыжыындан хаваннап аараан кижи олурган. 3 Иисус ынчан фарисейлер болгаш ном-хоойлу тайылбырлакчыларындан мынча деп айтырган: Амыр-дыш хунунде экиртирин ыдыктыг хоойлувус чопшээрээр бе? 4 Олар ыытташпааннар. Ол ынчан демги кижиге холун дээскеш, экиртип кааш, бажынынче чорудупкан. 5 Оон Иисус оларга мынча дээн: Силернин бирээнернин оглу азы шарызы-даа амыр-дыш хунунде кудукче кире берген болза, таанда-ла ол-ла дораан баргаш, ушта тыртып албас силер бе? 6 Олар анаа удур чугаалаптар чуве тыппааннар.
Аалчыларга болгаш бажын ээзинге угаадыг
7 Чалаткан аалчыларнын чамдыызы стол артынга эн хундулуг олуттарны шилип ап турарын эскерип кааш, Иисус оларга угаадыглыг чугаа чугаалаан: 8 Куда доэнче сени чалаар болза, эн хундулуг олут ээлеве, сенден-даа алдар-хундулуг кым-бир кижи база чалаткан туруп болур болгай. 9 Ынчан сени болгаш ол кижини чалаан ээ кижи сенээ чедип келгеш: Бо кижиге олудун чайлап бер - дээр болгай. Сен кочу-шоотка кирип, бажын ээзинден эн ырак олут ээлээр апаар сен. 10 Сени дойже чалаар болза, анаа чеде бергеш, дорден эн ырак олутту ээлеп ал, ынчан сени чалаан ээ кижи сенээ келгеш: Оннук, оон чоок черже олуруп ал - дээрге, бугу чалаткан аалчылар мурнунга алдар-хундун улгады бээр. 11 Бодун ору кордунер кижи бурузу дора кордурер, а бодун дора корген кижи бурузу ору кодуртур.
12 Оон Иисус Ону чалаан бажын ээзинге мынча дээн: Душтеки азы кежээки дойлаашкынче улус чалап тура, харыы чалаашкын кылып, сенээ орнун тургузуп берип шыдаар эш-оорунну, акы-дунманны, торелдеринни азы бай кожаларынны чалаары-биле кызыгаарланма. 13 Ынчалза-даа аалчылар чалап тура, ядыылар, бертик-бежелдер, аска к-бускектер болгаш согурларны чала. 14 Ынчан амыр-чыргалдыг болур сен: оларнын сенээ харыы тудуп, ооруп-четтиргенин илередир харыы чок, ынчангаш Бурганга шынчы кижилер катап дирлир ойде Бурган сени шаннаар.
Улуг дой дугайында угаадыглыг чугаа Мф. 22:1 -10
15 Ону дыннап кааш, Иисус-биле кады холестеп чытканнарнын бирээзи Анаа мынча дээн: Бурганнын Чагыргазынга аштанып-чемненир кижи амыр-чыргалдыг-дыр!
16 Иисус анаа мынчаар харыылаан: Бир кижи улуг дой кылгаш, дыка хой аалчы чалаан. 17 Дойлаар уе кээрге, ол чалатканнарже бодунун чалчазын: Чедип келинер, хамык чуве шагда-ла белен - деп согледири-биле чорудупкан. 18 Ынчалза-даа шупту чалаткан улус бир аай буруузун миннип эгелээн. Биргизи мынча дээн: Мен шолде чер садып алдым, барып, ону коору менээ чугула апарды, буруудатпайн корем. 19 Оскези мынча дээн: Мен беш эжеш шары садып алгаш, оларны шенеп коору-биле чоруптум, буруудатпайн корем. 20 Ушкузу мынча дээн: Мен мырынай чаа огленип алдым, ынчангаш кээп шыдавас-тыр мен. 21 Чалча ээп келгеш, ээзинге шупту чувени чугаалаан. Бажын ээзи ынчан ажына бергеш, чалчазынга мынчаар дужааган: Хоорайнын хамык улуг-биче кудумчуларын шалыпкын эргий кезээш, бугу-ле ядыы, бертик-бежел, согур болгаш аскак-бускек улусту бээр эдертип эккел. 22 Чалчазы оон: Силернин дужаалынарны куусеттим, ынчалза-даа хос олуттар амдаа бар-дыр - деп чугаалаан. 23 Дээрги чалчазынга мынча дээн: Орук-кокпаларны эргий кезээш, мээн бажынымны аалчылар дола бээр кылдыр, бугу-ле душкан улузунну албадал-биле бээр эккел. 24 Сенээ чугаалап тур мен: баштай чалааным улустун кайызы-даа ам мээн доэмга келбес.
Иисустун оореникчизи болуру Мф. 5:13; 10:37-38
25 Иисус-биле кады дыка хой чон чоруп олурган. Ол чонче эргилип келгеш, мынча дээн: 26 Мени эдерип чоруур дээн, ынчалза-даа адаиезинге, кадайынга, ажы-толунге, ха-дунмазынга болгаш харын-даа бодунун амы-тынынга ынаа Менээ ынаандан артык кижи турар болза, ол Мээн оореникчим болуп шыдавас. 27 Бодунун белдир-крезин чуктеп чорбас база Мени эдерип чорбас кижи Мээн оореникчим болуп шыдавас.
28 Силернин аранардан бир-ле кижи суурга тудуп аар дээн дижик. Ол баштай олурупкаш, тудугну тондуреринге акша-хоренгизи четчирин билип алыр дээш, бугу чарыгдалдарын санавас чуве бе? 29 Оон башка, ол кижи суурганын таваан салып алгаш, тондур тудуп шыдавайн барза, ындыызын корген бугу улус: 30 Бо кижи тудугну эгелеп кааш, тондурер харыы чок болду - дижип, ону шоодар болгай.
31 Азы бир хаан оске хаанга удур дайылдажып унер дээн дижик. Ол баштай олурупкаш, олче чээрби мун шериглиг кел чыдар удурланыкчызынга удур он мун шериглиг чаалажып шыдаар-шыдавазын боданмас чуве бе? 32 Бир эвес оон чаалажыр харыы чок болза, удурланыкчызы ам-даа ырак чорда, тайбын керээзинин негелделерин билип аары-биле элчилерин олче чорудар болгай. 33 Силер база боттарынарда бар бугу чуведен шак ынчалдыр ойталаваан болзунарза, Мээн оореникчилерим болуп шыдавас силер.
34 Дус - эки будумел, ынчалза-даа ол ажыг эвес апарза, оон дуссуун чунун-биле дедир эгидерил? 35 Ол дус черге чемишчидилге кылдыр безин ажыглаттынмас болгай, ону чугле ундур октаары артар. Дыннаар кулаа бар кижи дынназын!
Читкен хой дугайында угаадыглыг чугаа Мф. 18:12 -14
15:1 Бир-ле катап бугу ундуруг хавырыкчылары болгаш бачыттыг кижилер Иисусту дыннаар дээш чыглып келгеннер. 2 А фарисейлер болгаш ном-хоойлу тайылбырлакчылары: Ол бачыттыг кижилер-биле харылзажып, оларнын-биле кады чемненип олурардыр - деп химиренчип турганнар. 3 Ынчаарга Иисус оларга дараазында угаадыглыг чугааны чугаалап берген: 4 Силернин аранарга чус хойлуг кижи тургаш, оларнын бирээзин чидирипкен дижик. Ол тозан тозун ээн одарга арттырып кааш, чиде бергенин тып алгыжеге чедир ону дилеп чоруппас бе? 5 А тып алгаш, ону эктинче оорушку-маннайлыг салып алыр. 6 Оон бажынынче аппаргаш, эш-оору болгаш кожаларын кый деп алгаш, оларга: Оорушкумну улежинер, мен читкен хоэмну тып алдым! - дээр. 7 Силерге чугаалап тур мен: дээрлерге шак-ла ынчаар, амыдыралын оскертири албан эвес Бачыт чок мен дээр тозан тос кижиге бодаарга, бачыдын миннип, Бурганче ээлген чангыс-ла бачыттыг кижи дээш, оорушку улуг болур.
Читкен чоос дугайында угаадыглыг чугаа
8 Азы кандыг-бир херээжен он монгун чоостуг тургаш, оларнын бирээзин чидирипкен дижик. Ол чырыткызын кыпсып албас бе база ол чоозун тып алгыжеге чедир бажын иштин бир кылдыр ширбип, хынамчалыг дилей бербес бе? 9 А тып алгаш, эш-оору болгаш кожаларын кый деп алгаш, оларга: Оорушкумну улежинер, мен чидирипкен чоозумну тып алдым - дээр. 10 Силерге чугаалап тур мен: дээрлерге шак-ла ынчаар, бачыдын миннип, Бурганче ээлген чангыс-ла бачыттыг кижи дээш, Бурганнын толээлери ооруур.
Будалып-читкен оол дугайында угаадыглыг чугаа
11 Оон Иисус мынча дээн: Ийи оолдуг бир кижи чораан чуве-дир. 12 Биче оглу ачазынга мынча дээн: Ачай! Эт-хоренгивистин менээ онаажыр кезээн узуп берип кор. Ынчаарга ачазы эт-хоренгизин оолдарынын аразынга улеп берген. 13 Ур болбаанда, биче оглу улуун догерезин садыпкаш, акшазын ап алгаш, ырак чуртче чорупкан. Ол анаа будагдалдыг чурттааш, бодунун бугу акша-хоренгизин тотчеглеп каапкан. 14 Оон хамык ончузунден чуу-даа артпаанда, ол чуртка улуг аш эгелээн болгаш, оол аштап-турей берген. 15 Оол барып, демги чернин чурттакчыларынын бирээзинге холезиленип туруп алган, а ол кижи анаа бодунун шолунде хаваннарын кадартып каан. 16 Демги оол аштаанындан хаван чеми-биле-даа хырнын долдурарынга белен турган, ынчалза-даа ону безин кым-даа анаа бербес бооп-тур. 17 Угаан кире бергеш, ол мынча дээн: Мээн ачам чеже хире холезилеттинген чалчалыг ийик, олар шупту хырын быжыы-биле чемненип турар болгай, а мен мында аштап олур четтим-не! 18 Ачамга чеде бергеш, анаа мынча дээйн: Ачай! Мен Бурганга болгаш сенээ удур бачыт уулгеттим. 19 Мен ам сээн оглун деп ададырынга толеп чок болу бердим, оода-ла чалчаларын бирээзи кылдыр мени хулээп ап кор.
20 Оон ачазынче чорупкан. Оглу чоокшулап келбээнде-ле, ачазы ону коруп кааш, кээргей берип-тир. Ачазы оглунга маннап чеде бергеш, ону кужактааш, ошкап эгелээн. 21 Оглу анаа мынча дээн: Ачай! Мен Бурганга болгаш сенээ удур бачыт уулгеттим. Мен ам сээн оглун деп ададырынга толеп чок болу бердим. 22 А ачазы бодунун чалчаларынга мынча дээн: Эки дээн хепти саадал чокка эккелгеш, ону хепкерип канар, оон холунга билзектен, а будунга идиктен кедиринер. 23 Семиртир азырап каан молдургадан эккелгеш, соп беринер: ам дой кылып, хоглээр бис. 24 Чуге дээрге мээн бо оглум олуг тургаш, ам дирлип келген-дир, чидип чорааш, ам тыптып келгендир. Ынчангаш олар байырлап-дойлап эгелээннер.
25 Улуг оглу ол ойде шолге турган, оон чанып кел чыда, бажынынга чоокшулап келгеш, ыр-шоор биле танн136ы-самнын шимээнин дыннап каан. 26 Ол чалчаларнын бирээзин кый деп алгаш: Бо чуу болуп турар чувел? - деп айтырган. 27 Оозу анаа мынча деп харыылаан: Сээн дунман чанып кээрге, ачан семиртир азырап каан молдурга соп берди, чуге дээрге оглу кан-кадык база дириг-менди ээп келген-дир. 28 Акызы хорадай бергеш, бажынче кирбес-тир деп бодап алган. Ачазы унуп келгеш: Кирип корем - деп дилей берген. 29 Ынчалза-даа ол ачазынга мынча деп харыылаан: Кор даан, ачай, мен сенээ мынча чыл дургузунда чалчан дег бараан болуп, чугаалаан созуннун аайындан эртпейн келдим, ынчалза-даа сен менээ, эш-оору-биле кады хоглеп-байырлазын дээш, кажанда-даа оскус анай безин берип корген эвес сен. 30 А сээн бо оглун самыын-садар херээженнер-биле будалып, эт-хоренгинни тотчеглеп каапкаш чедип кээрге, сен анаа семи ртир азырап каан молдурга соп бердин! 31 Ачазы ынчан анаа мынча дээн: Кужур оглум! Сен ургулчу-ле мээн-биле кады сен, менде бар бугу чуве сээнии болгай. 32 Сээн бо дунманнын олуг тургаш, ам дирлип келгени дээш база чидип чорааш, ам тыптып келгени дээш ооруп-хоглевейн, чуу дээш ооруп-хоглээр бис?!
Тывынгыр эргелекчи дугайында угаадыглыг чугаа
16:1 А Бодунун оореникчилеринге Иисус мынча дээн: Бир бай кижинин ажыл-агый эргелекчизи ээзинин эт-хоренгизин самчыгдап турар деп сойгалаткан чуве-дир. 2 Ээзи эргелекчини кыйгырткаш, анаа мынча дээн: Сээн дугайында чуу дыннап турарым ол? Бодуннун башкарылган дугайында менээ харыыдан тут, моон сонгаар бо албан-дужаалга артып каап шыдавас-тыр сен. 3 Эргелекчи ынчан мынча деп боданган: Мен ам чуну канчаайн? Ээм мени ажылымдан халаар деп барды. Чер казыптар хире куш-шыдалым бар эвес, улустан хайырлал дилээр дээрге, ыядынчыг-дыр. 4 А, ындыг эвес, мени бо ажылдан ундуруптерге, улус мени бажыннарынга хулээп алыр кылдыр чуну кылыр ужурлуумну ам-на билип кааптым! 5 Ол бодунун дээргизинге орелиг бугу улусту кыйгыртып алгаш, биргизинден айтырган: Мээн ээмге орен чежел? 6 Демгизи: Чус доскаар ус - деп харыылаан. Эргелекчи анаа: Хол ужуун алгаш, олургаш, бежен кылдыр дурген эде бижи - дээн. 7 Оон оскезинден айтырган: А сээн орен чежел? Оозу: Чус шоодай кызыл-тас - деп харыылаан. Эргелекчи анаа: Хол ужуун алгаш, сезен деп бижи - дээн. 8 Бузурукчу эргелекчини, оон тывынгыр чоруу дээш, ээзи безин мактап каан. Ийет, бо делегейнин улузу ажыл-херээн чогудуп, харылзаа тударда, чырыктын толдеринден артык тывынгыр болдур ийин.
9 Силерге чугаалап тур мен: бо делегейге чыып алган эртине-байлаа нар ажыглап, боттарынарга эш-оорден тып алынар, ынчан бо делегейнин бугу чувези тоне бээрге, олар силерни монге турар оргээлеринге хулээп алыр. 10 Хензиг чувеге шынчы кижи улуунга база шынчы болур, а хензиг чувеге шынчы эвес кижи улуунга база шынчы эвес болур. 11 Ынчангаш силерге бо делегейнин эртине-байлаан бузуреп болбас чуве болза, алыс шын эртине-байлакты кым силерге бузурээрил? 12 Ол ышкаш силерге оскенин эт-хоренгизин бузуреп болбас чуве болза, бодунарныын кым силерге бузурээрил?
13 Кандыг-даа чалча ийи дээргиге хары угда бараан бооп шыдавас: чок-ла болза бирээзин коор хонну чок, а оскезинге ынак боор азы бирээзинге кызып бараан болгаш, оскезин тоовас боор. Силер база Бурганга болгаш акша-монгунге хары угда бараан болуп шыдавас силер.
Бурганнын хоойлузу болгаш Дээрнин Чагыргазы Мф. 11:12 -13
14 Ол бугуну акша-монгунге ынак фарисейлер база дыннаан болгаш, Иисусту кочулап, каттыржып турганнар.
15 Ол фарисейлерге мынча дээн: Силер боттарынарны оске улус мурнунга Бурганга шынчы кылдыр коргузерин оралдажыр-дыр силер, ынчалза-даа Бурган чуректеринерни билир. ижилернин унелиг деп санаар чувези Бурганнын мурнунга чудек-бужар болур. 16 Ыдыктыг хоойлу болгаш медээчилернин Бижилгелери Иоаннын мурнунда-ла бар турган. Ынчаарга Иоаннын чедип келген уезинден бээр Бурганнын Чагыргазынын дугайында Буянныг Медээни суртаалдап эгелээн, а кижи бурузу Олче кирер дээш, чуткудуп турар-дыр. 17 Ындыг-даа болза ыдыктыг хоойлунун оода чангыс шыйыы кужун чидиреринин орнунга, дээр биле чер мурнай эстип хайлы бээр! 18 Бодунун кадайындан чарылгаш, оске кадай алган кижи бурузу ашак-кадайнын шынчы чоруун урээни ол. А ол ышкаш бодунун ашаандан чарылган херээженни кадайланып алган кижи база ашак-кадайнын шынчы чоруун урээни ол.
Бай кижи болгаш Лазарь
19 Иисус улаштыр мынча дээн: Бир бай кижи турган, ол эн кааскоя, улуг ортектиг хеп кедип, хуннун-не байырлап-дойлап келген. 20 А оон хаалгазынын баарынга Лазарь деп аттыг, бугу боду оюлганнап кодурлаан ядыы кижи чыдар турган. 21 Ол байнын столундан кээп душкен аъш-чем артынчызы-биле хырнын дуптээр дээш манап чыдар кужур чуве-дир. Ыттар безин келгеш, оон оюлганнаан балыгларын чылгап берип турганнар. 22 Ядыы кижи олуп каарга, дээрнин толээлери ону дээрже - Авраамнын чанында хундулуг черже алгаш барганнар. Бай кижи база олуп каарга, ону орнукшудуп кааннар.
23 Тамыга баргаш, хилинчектенип чыда, ол бай кижи карактарын ору хере корупкеш, ынаар ыракта Авраамны болгаш оон чанында олурар Лазарьны коруп каан. 24 Бай кижи ынчан кыйгы салган: Авраам, адам, мени кээргей берип, Лазарьны бээр чорудуп кор. Ол салаазынын бажын сугга оттургеш, мээн дылымны шыгытсын. Чуге дээрге мен бо чалбыыш-отка хилинчектенип, ат болдум. 25 Ынчаарга Авраам мынча деп харыылаан: Оглукум, сен чуртталганда чугле эки чуулду-ле четтирип чораанынны сактып келем, а Лазарь чугле багын четтирип келди чоп. Ам кээп, ол мында аргалалын алды, а сен хилинчек коре бердин. 26 Оон ангыда, сээн-биле бистин аравыста канчаар-даа аажок ханы онгар чыдып турар-дыр, ынчангаш кандыгбир кижи моон сенче эртер-даа дээш, эртип шыдавас-тыр, ол ышкаш оон база кым-даа бээр эртип шыдавас-тыр.
27 Бай кижи мынча дээн: Ынчаарга Лазарьны мээн ачамнын бажынынче чорударын сенден дилеп тур мен, адам. 28 Мен беш дунмалыг кижи болгай мен, оларнын кайызы-даа манаа кээп, мен ышкаш хилинчектенмезин дээш, Лазарь оларны баш бурунгаар сагындырып кагзын. 29 Авраам анаа мынча деп харыылаан: Оларда Моисей база оске-даа медээчилер бар болгай, оларны дыннап чорзуннар. 30 А бай кижи мынча дээн: Чок, Авраам ада, олгеш, катап дирилген кижилернин кайы-бирээзи оларга чеде бээр болза, олар ынчан бачыдын минни бээрлер ийик. 31 Ынча дээрге, Авраам мынчаар харыылаан: Бир эвес олар Моисейни база оске-даа медээчилерни дыннавас чуве болза, олген кижилернин кайы-бирээзи-даа катап дирлип келгеш, оларны бузуретпес-тир ийин.
Куткулгелер, оршээл бээри, бузурээри база албан-хулээлге дугайында Мф. 18:6 -7, 21 -22; Мк. 9:42
17:1 А Бодунун оореникчилеринге Иисус мынча дээн: Куткулгелернин кээри чайлаш чок, ынчалза-даа оларнын кээринин чылдагааны болган кижинин бодунун шорузу-дур! 2 Бо бичии улустун кайы-бирээзин бачытче чыгапкан кижи турар болза, оон мойнунга дээрбе дажы баглааш, далайже киир октаптары безин ол кижиге оон дээре салым болур ийик. 3 Ынчангаш кичээнгейлиг болунар! Бир эвес эжин бачыт уулгедипсе, ону чемелеп чугаала, а бир эвес бачыдын миннир болза, ону оршээ. 4 А бир эвес ол сенээ удур хунде чеди катап буруулуг херек уулгеткеш, чеди катап дедир келгеш: Буруулуг-дур мен - дээр болза, ону оршээ.
5 Дээрги-Чаяакчынын элчиннери бир-ле катап Анаа мынча дээннер: Бузуреливисти остуруп корунер. 6 Дээрги-Чаяакчы мынча деп харыылаан: Бир эвес силерде оода-ла горчица урезини хире бузурел бар болза, силер ынчан бо смоква ыяжынга: Дазылындан тура тырттылгаш, бодунну далайга солуй олуртувут - дээр болзунарза, ол силерге чагыртыр ийик.
7 Силернин бирээнер чер чарып азы хой кадарып хунзээр чалчалыг дижик. Ол шолден чанып кээрге, анаа: Дурген кир, олургаш, чемнен - деп чугаалавас болгай сен. 8 Оон байтыгай, мынча дээр болгай сен: Менээ чемден белетке, оон эде кеттингеш, ижип-чип олурумда, менээ бараан бол, а оон соонда бодун ижип-чип боор сен. 9 Айыткан аайынар-биле бараалгааны дээш, чалчанарга оон соонда ооруп-четтиргенин илеретпес-ле болгай сен. 10 Силер база шак ындыг болунар, кылынар деп айыткан бугу чуулду кылып каапкаш: Бис дээрге толеп чок чалчалар-дыр бис, чугле хулээлгевис куусеткенивис олдур - деп чугааланар.
Экирий берген кеш аарыглыг кижилер
11 Иисус Иерусалимче бар чыткаш, Самария биле Галилеянын аразында кызыгаарны дургаар чоруп олурган. 12 Ол бир-ле суурже кирип кел чыдырда, Ону экирбес кеш аарыглыг он кижи уткуп алган. Олар элээн ырадыр туруп алгаш, 13 ыыткыр ун-биле кый дей бергеннер: Иисус, Башкы, бисти кээргеп, оршээнер!
14 Оларны коруп кааш, Ол мынча дээн: Баргаш, Бурганнын бараалгакчыларынга коступ канар. Олар чорупкаш, орук ара арыгланып, экирий бергеннер. 15 Оларнын бирээзи экирий бергенин корген дораан-на, Иисуска дедир ээп келгеш, ыыткыр ун-биле Бурганны алдаржыдып эгелээн. 16 Ол Иисустун мурнунче кээп душкеш, Анаа ооруп-четтиргенин илереткен. Ол болза Самария чурттуг кижи бооптур. 17 Иисус мынча деп айтырган: Он кижи арыгланган эвес ийик бе? А арткан тозу кайыл? 18 Бо оске чер чурттуг конгус хары кижиден ангыда, оларнын чангызы-даа Бурганны алдаржыдып, ээп келбээни ол бе? 19 Оон демги кижиге мынча дээн: Тургаш, чорувут, бузурелин сени экиртип-камгалап каан-дыр.
Бурганнын Чагыргазынын чедип кээри Мф. 24:23 -28, 37 -41
20 Бир-ле катап фарисейлер Иисустан Бурганнын Чагыргазы кажан кээрин айтырарга, Ол мынчаар харыылаан: Бурганнын Чагыргазы коску кылдыр чедип келбес. 21 Кым-даа: Ол мында-дыр азы: Ол дуу ында-дыр - деп шыдавас, чуге дээрге Бурганнын Чагыргазы силернин аранарда-дыр.
22 Оон Ол Бодунун оореникчилеринге мынча дээн: Кижи амытан Оглунун оода чангыс хунун-даа болза аажок коруксей бээринер уе чедип кээр, ынчалза-даа коруп шыдавас силер. 23 Улус силерге: Ол мында-дыр азы Дуу ында-дыр - дижир, ынчалза-даа ынаар барбанар база суруп маннаванар. 24 Чуге дээрге Кижи амытан Оглу Бодунун чедип кээр хунунде, кызаш кынгаш, дээрни бир кыдыындан оске кыдыынга чедир чайынналдыр чырыдыпкан чанныкка домей болур. 25 Ынчалза-даа ол уеге чедир Ол хой хилинчекти коруп эртер база бо салгалдын улузунга тооп кордурбес ужурлуг. 26 Улуг огбе Нойнун уезинде болуп турганы дег, Кижи амытан Оглунун чедип кээр хуннеринде база-ла ындыг болур. 27 Бажын-хемезинче* Нойнун кире бергени хунге чедир улус-чон ижип-чип, кадай ап база ашакка барып келген болгай. Оон суг халавы хоме алгаш, оларнын шуптузун чок кылып каан ийик чоп. 28 Улуг огбе Лоттун уезинде база-ла шак ындыг болган. Кижилер ижип-чип, садыглап-даа, боттары-даа садыг кылып, тарып-олуртуп база тудуг кылып турганнар. 29 Ынчалза-даа Лоттун Содом хоорайны каггаш унупкен хунунде дээрден от болгаш кугурден буткен чаъс чаггаш, оларнын шуптузун чок кылып каан ийик чоп.
* Бажын-хеме - Бургандан сагындырыг алган улуг огбе Нойнун суг халавындан камгаланыры-биле тудуп алганы, улуг корабльга домейлешкек эжиндирер бажын-сава Эге дос. 6-7 эгени кор.
30 Кижи амытан Оглу чедип кээрге, база шак ындыг болур. 31 Ол хун боду бажынынын кырынга турар, а эт-севи бажын иштинде чыдар кижи оозун алыры-биле душпезин; а шолге чораан кижи база дедир ээп чанмазын. 32 Лоттун кадайын сактып келинер!* 33 Амы-тынын арттырып алыр дээш чуткээн кижи - амы-тынындан чарлыр, а амытынындан чарылган кижи - амы-тынын кадагалап алыр. 34 Силерге чугаалап тур мен: ол дуне ийи кижи кады удуп чыдырда, оларнын бирээзин алгаш баар, а оскезин арттырып каар. 35,36 Ийи херээжен кады тараа бастырып турган болза, бирээзин алгаш баар, а оскезин арттырып каар.** 37 Оореникчилери Иисустан: Ол каяа болурул, Дээрги? - деп айтырганнар. Иисус мынча деп харыылаан: Кайда олуг сек барыл, анаа сек чиир куштар чыглып кээр.
* Лоттун кадайы - Бодунун кезедир дээни хоорайдан унуп чоруй
баарын Бурган Лотка болгаш оон ог-булезинге чугаалааш, ол ойде
хая корнурун хоруп каан. Хоорайдан унуп бар чыткаш, Лоттун кадайы ында
чуу болуп турарын коор дээш хая корнурге, Бурган ону дустан
буткен адагаш кылдыр хуулдурупкан Эге дос. 19 эгени кор.
** Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бар: Ийи кижи шолге
кады чораан болза, оларнын бирээзин алгаш баар, а оскезин арттырып
каар - деп состер эн бузурелдиг грек созуглелдерде таварышпайн турар.
Дулгуяк кадай болгаш шииткекчи дугайында угаадыглыг чугаа
18:1 Оларнын ургулчу моргуур болгаш идегелин чидирбес ужурлуун коргузер дээш, Иисус оореникчилеринге угаадыглыг чугаа чугаалап берген. 2 Ол мынча дээн: Бир-ле хоорайга Бургандандаа кортпас, улустан-даа ыятпас шииткекчи турган. 3 Ол-ла хоорайга бир дулгуяк кадай чурттап чораан. Ол шииткекчиге ургулчу кээп: Чоптуг шииткел ундуруп, мени хомудаткан кижиден камгалап корунер - дилеп шаг болган чуве-дир. 4 Ынчаарга шииткекчи элээн ур ынаваан. Ынчалза-даа адак соонда ол бодунга мынча дээн: Мен Бургандан-даа кортпас, улустан-даа ыэтпас болзумзажок, 5 бо дулгуяк кадай менээ амыр-дыш бербестеди. Моон сонгаар мээн кулаам конгалап, кээп-ле турбазын дээш, оон чаргызын узуп берейн адырам.
6 Оон Дээрги-Чаяакчы мынча дээн: Арын-нуур чок шииткекчинин чуну чугаалаанын дыннап тур силер бе? 7 А Бурган Олче дун-хун дивейн кыйгы салган Бодунун шилип алган улузун канчап камгалавас чувел? Ол харыызын саададыр деп бе? 8 Бурган оларны доп-дораан камгалаарын Мен силерге чугаалап тур мен. Ындыг-даа болза Кижи амытан Оглу ээп келгеш, чер кырындан ындыг бузурелди тывар ирги бе?
Фарисейлер болгаш ундуруг хавырыкчыларынын дугайында угаадыглыг чугаа
9 Боттары Бурганга шынчы дээрзинге бузурээр, а оскелерни куду коруп чоруур чамдык улуска Иисус дараазында угаадыглыг чугааны чугаалап берген: 10 Бирээзи фарисей, а оскези ундуруг хавырыкчызы болур ийи кижи моргууру-биле Бурганнын оргээзинче кирип келген. 11 Фарисей ангы туруп алгаш, тейлеп эгелээн: Бурганым, мээн оске улус дег: дээрбечилер, арын-нуур чоктар дег, самыырааннар азы оода-ла бо ундуруг хавырыкчызы дег болбааным дээш, Сенээ ооруп четтирдим. 12 Мен чеди хонук дургузунда ийи катап шээрленип, ап турар бугу олча-ажыымнын оннун бир кезиин берип турар-дыр мен. 13 А ундуруг хавырыкчызы ырадыр туруп алгаш, дээрже карактарын кодурерин безин диттип чадаан, а чугле бодунга чогенген хевирлиг хорээн шанчып, мынча дээн: Бурганым, бачыттыг менээ оршээлин коргус. 14 Бо кижи фарисейге коорде, Бурганнын мурнунга актыг апарып, бажынынче чанганын силерге чугаалап тур мен. Бодун ору кордунер кижи бурузу дора кордурер, а бодун дора корген кижи бурузу ору кодуртур.
Иисус болгаш бичии уруглар Мф. 19:13 -15; Мк. 10:13 -16
15 Иисус оларга холу-биле дегзин дээш, улус Анаа бичии уругларны эккеп турган. А оореникчилери, ону коргеш, оларны эрттирбейн, хоруп турганнар. 16 Ынчалза-даа Иисус бичии уругларны Бодунче кый деп алгаш, мынча дээн: Чаш уруглар Менээ кээп турзуннар, оларга шаптыктап, эртерин хоруванар! Чуге дээрге Бурганнын Чагыргазы олар ышкаш улустуу боор. 17 Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: Бурганнын Чагыргазын чаш тол дег кылдыр хулээп албас кижи кажан-даа ынаар кирбес.
Иисус болгаш бай кижи Мф. 19:16 -30; Мк. 10:17 -31
18 Иудейлернин бир даргазы Оон мынча деп айтырган: Буянныг Башкы! Монге амыдыралды алыр дизимзе, мен чуну кылыйн? 19 Иисус анаа мынча дээн: Мени чуге буянныг деп адап тур сен? Чугле чангыс Бургандан оске кым-даа буянныг эвес. 20 Оон айтыышкыннарын билир болгай сен: кады чурттаан эжинге оскерилбе, олурбе, оорлава, мегелеп херечилеве, ада-иенни ханы хундуле.* 21 Демгизи: Мен ол бугуну бичиимден-не сагып келдим - дээн. 22 Ону дыннааш, Иисус анаа мынча дээн: Сенде ам-даа бир чуве четпейн турар-дыр: сенде бар бугу чувени садыпкаш, акшазын ядыыларга улеп беривит, ынчан дээрлерге эртине-байлактыг боор сен. Оон чедип келгеш, Мени эдерип чорувут.
* Хост. 20:12-16.
23 Дарга ону дыннааш, аажок мунгарай берген, чуге дээрге ол кедергей бай кижи чуве-дир. 24 Иисус оон мунгарай бергенин коргеш, мынча дээн: Бай-шыдалдыг улустун Бурганнын Чагыргазынче кирери дыка-ла берге! 25 Чуге дээрге бай кижинин Бурганнын Чагыргазынче киреринден тевенин тевене удун оттур эрте бээри белен.
26 Ону дыннаан улус: Ынчаарга камгалалды кым ап шыдаарыл? - деп айтырган. 27 Иисус: Улуска болдунмас чувени Бурган кылып шыдаар - деп харыылаан. 28 Пётр ынчан мынча дээн: Корунерден, бис хамык бар чувевисти каапкаш, Силерни эдерип чоруптувус. 29,30 Иисус оларга: Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: Бурганнын Чагыргазы дээш, бодунун ог-булезин: ада-иезин, акы-дунмазын, алган кадайын азы ажы-толун каапкаш барган кижи бо уедеги амыдыралында оон оранчок хойну, а келир уеде - монге амыдыралды алыр - деп харыылаан.
Иисустун Бодунун олумунун дугайында ушку удаа чугаалааны Мф. 20:17 -19; Мк. 10:32 -34
31 Бодунун он ийи элчинин кый деп алгаш, Иисус оларга мынча дээн: Дыннанар, Иерусалимче чоокшулап бар чыдыр бис, Кижи амытан Оглунун дугайында медээчилер дамчыштыр бижээн бугу чуве анаа боттаныр-дыр. 32 Ону оске чоннар улузунга тудуп бериптер, олар Ону дорамчылап-бастыр, бак соглээр база Олче дукпуруп-каккырар. 33 Ону эттеп-согар болгаш олуруп каар. Ынчалза-даа ушку хунде Ол катап дирлип кээр. 34 Ындыг-даа болза оореникчилери бо бугуден чуну-даа билбээннер, чуге дээрге Иисустун чугаазынын утказын олардан чажырып каан болган.
Согур эдыы кижини экирткени Мф. 20:29 -34; Мк. 10:46 -52
35 Иисус Иерихон хоорайжыгашче чоокшулап кээрге, орук кыдыынга бир согур кижи хайырлал диленип олурган чуве-дир. 36 Оон чаны-биле моон чон шуужуп эртип турарын дыннап кааш, ол чуу болуп турарын айтырган. 37 Олар анаа: Назарет чурттуг Иисус эртип бар чор - деп харыылааннар. 38 Согур кижи ынчан алгырып унген: Давидтин Оглу, Иисус! Мени кээргеп, оршээнер!
39 Мурнунга чоруп олурган улус анаа: Ыыттава! - дижип турганнар, ынчалза-даа согур кижи улам ыыткыр кышкырган: Давидтин Оглу! Мени кээргеп, оршээнер!
40 Иисус тура душкеш, ол кижини Бодунче эккээрин дужааган. Демгизи чедип кээрге, Ол оон: 41 Менден чуну кузеп тур сен? Чуну кылып берейн? - деп айтырган. Ол кижи: Дээрги, карактарым коре берген болза! - деп харыылаан. 42 Иисус анаа мынча дээн: Карактарын коре берзин! Бузурелин сени экиртип-камгалап кагды! 43 Согур кижинин карактары ол-ла дораан коре берген. Ол Бурганны алдаржытпышаан, Иисусту эдерип чорупкан. А бугу чон, ону коргеш, Бурганны алгап мактап турган.
Ундуруг хавырыкчызы Закхей
19:1 Иисус Иерихон хоорайжыгашче кирип келгеш, ону таварты эртип бар чыткан. 2 Анаа Закхей деп аттыг, ундуруг хавырыкчыларынын даргазы болур бай-шыдалдыг кижи турган. 3 Закхей оларнын кайызы Иисус боорун билип алыксаан, ынчалза-даа улус артындан Ону коруп чадап каан, чуге дээрге дурт-сыны чолдак кижи чуве-дир. 4 Закхей ынчан мурнунче эрте чугургеш, Иисусту коорубиле смоква ыяжынче уне берген, чуге дээрге Ол оон баарында орук-биле эртер ужурлуг болган. 5 Иисус ол черге чедип келгеш, ору коргеш, Закхейге мынча дээн: Закхей, дурген бээр душ, Мен богун сээн бажынынга доктаар ужурлуг мен.
6 Закхей далаш-биле дужуп келгеш, Ону бодунун бажынынга оорушку-маннайлыг уткуп-хулээп алган. 7 Ону коруп турган шупту улус таарзынмайн, химиренчип эгелээн: Ол бачыттыг кижинин бажынынга аалчы болду!
8 А Закхей туруп келгеш, Дээрги-Чаяакчыга мынча дээн: Дээрги! Аазап тур мен: эт-хоренгимнин чартыын ам ядыыларга улеп бериптейн, а бир эвес кандыг-бир кижиден артыкка мегелеп алган болзумза, оон дорт катап хойну дедир эгидип берейн! 9 Иисус мынча дээн: Камгалал богун бо бажында келген-дир, чуге дээрге бо кижи база Авраамнын оглу-дур! 10 А Кижи амытан Оглу читкен чувени тып алыр база камгалаар дээш келген болгай.
Он алдын чоос дугайында угаадыглыг чугаа Мф. 25:14 -30
11 Ону дыннап турган улуска Иисус анаа улаштыр база бир угаадыглыг чугаа чугаалап берген. Чуге дээрге Ол Иерусалимге чоокшулап келген турган боорга, улус Бурганнын Чагыргазынын удавас чедип кээрин манап турган чуве-дир.
12 Иисус мынча дээн: Бир ызыгууртан кижи ырак чурт четкеш кээр деп барган. Ол анаа бодунга хаан дужулгезин ап алгаш, оон дедир чанып кээр сорулгалыг турган. 13 Чоруур бетинде, ол бодунун он чалчазын келдирткеш, оларга он алдын чоос улеп бергеш: Бо акшаны мен келгижемге саарылгага киириштирип, ажыгланар - дээн. 14 А албаты чон ону коор хонну чок болгаш, демги ырак чуртка баргаш: Ол кижинин биске хаан болурун кузевейн тур бис - деп сос чедирзиннер дээш, оон соондан элчилер чорудупканнар.
15 Ынчалза-даа ол кижини чуртунун хааны кылып каан болгаш, ол ээп чанып келген. Оларнын кандыг ажык-орулга алганын билип алыры-биле демги акша берген чалчаларын ол келдиртип-тир. 16 Бирги чалча чедип келгеш: Дээрги, бир чоозунарны он чедир остуруп алдым - дээн. 17 Ээзи ону мактап каан: Эр хей! Эки чалчадыр сен. Бичии чувеге безин шынчы болганын дээш, ам он хоорайны эргелеп-башкарар сен. 18 Ийиги чалча чедип келгеш: Дээрги, бир чоозунарны беш чедир остуруп алдым - дээн. 19 Ээзи анаа мынча дээн: Сен база беш хоорайны эргелеп-башкарар сен. 20 Оске бир чалча чедип келгеш: Дээрги, бир чоозунар бо-дур, мен ону аржыылга ораап алгаш, шыгжап чыттым. 21 Чуге дээрге силерден корттум: каржы-хажагай кижи-ле болгай силер: салып кагбаан-даа чувенерни ап алыр, тарып кагбаан-даа чувенерни ажаап алыр - дээн. 22 Ээзи ынчан мынча дээн: Бодуннун аксы-созун аайы-биле сени шиидер мен, солгужок бак чалча! Сен мени каржы-хажагай, салып кагбаандаа чувезин ап алыр, тарып кагбаан-даа чувезин ажаап алыр кижи дээрзин билир турдун бе?! 23 Ынчаарга акшамны саарылгаже чуге киирбээнин ол? Мен чедип келгеш, орулгазын алгай эртик мен! 24 Оон чанынга турган улуска мынча дээн: Оон бир чоозун алгаш, он чоос ажылдап алган кижиге бериптинер. 25 Ынчалза-даа олар анаа: Дээрги, демги кижиде ол чокка-ла он чоос бар-дыр - дээннер. 26 Хаан мынча деп харыылаан: Силерге чугаалап тур мен: чувези бар кижиге оон-даа немей бээр, а чувези чок кижинин бичии бар чувезин безин хунаап алыр. 27 А мээн оларга хаан болурумну кузевейн турган дайзыннарымны бээр эккелгеш, коруп турумда узуткап канар.
Иисустун Иерусалимче киргени Мф. 21:1 -11; Мк. 11:1 -11; Ин. 12:12 -19
28 Ону чугаалап дооскаш, Иисус Иерусалимче оруун уламчылап, чорупкан. 29 Елеон даанын чанында турар Виффагия биле Вифания суурларга чоокшулап келгеш, Ол Бодунун ийи оореникчизин бурунгаар айбылапкаш, мынча дээн: 30 Мурнунарда чыдар суурже барынар. Ынаар кире бергеш, кымнын-даа мынчага дээр мунуп корбээни аныяк элчигенни баглап каан турарын коруп каар силер. Ону чешкеш, бээр эккелинер. 31 Бир эвес кандыг-бир кижи силерден: Элчигенни чуге чеже бердинер? - деп айтырар болза, анаа: Ол Дээргиге херек апарды - дээр силер.
32 Айбыга барганнар чорупкаш, бугу чувени Оон чугаалааны дег кылдыр тып алганнар. 33 Олар аныяк элчигенни чежип турда, оон ээлери: Элчигенни чуге чеже бердинер? - деп айтырганнар. 34 Олар: Ол Дээргиге херек апарды - деп харыылааннар. 35 Олар элчигенни эккелгеш, боттарынын хевин чонактай салгылааш, Иисусту олуртупканнар. 36 Оон Ол Иерусалимче бар чыдырда, улус хептерин орук дургаар Оон мурнунга чадып берип чораан.
37 Иисус Елеон даандан бадар кудургайга чедип кээрге, чыылган хой оореникчи коргени кайгамчык чуулдер дээш, Бурганны оорушку-маннайлыы-биле ыыткыр алдаржыдып эгелээн: 38 Дээрги-Чаяакчынын омунээзинден кел чыдар Хаан ачы-буянныг болзун! Дээрге амыр-тайбын бактаазын база ору дээрде Бурганга алдар! 39 Чон аразынга турган чамдык фарисейлер Иисуска мынча дээннер: Башкы, оореникчилеринерни соксадып корунер! 40 А Ол мынчаар харыылаан: Олар ыытташпайн баар болза, даштар алгыржып эгелээрин силерге чугаалап тур мен.
41 Хоорайга чедип келгеш, ону коруп тура, Иисус оон ажыын ажып ыглааш, 42 мынча дээн: О, сен оода-ла богун чуу чуве сенээ амыр-тайбын эккээрин билген болзунза! Ынчалза-даа ону ам сээн карактарынга ажытпаан-дыр. 43 Чуге дээрге дайзыннарыннын сени долгандыр онгуланып-быжыглангаш, сени бузээлээри база сенче бугу чуктерден халдай бээри хуннер чедип кээр. 44 Олар сени таваанга чедир уреп-бускаш, чурттакчыларынны ханаларын иштинге кырып каар. Олар сени хул-далган кылдыр чылча базар, чуге дээрге Бурганнын сенээ камгалал саналдап келген уезин билбейн эрттирипкен-дир сен.
Иисустун садыгжыларны Бурганнын оргээзинден ундур ойлатканы Мф. 21:12 -17; Мк. 11:15 -19; Ин. 2:13 -22
45 Иисус оон Бурганнын оргээзинге кирип келгеш, ында садыгнаймаа кылган улусту ундур сывыртап, оларга мынча дээн: 46 Бижилгеде Бурган: Мээн оргээм моргул оргээзи болзун - дээн болгай, а силер ону дээрбечилер уязы кылып алган-дыр силер!*
* Ис. 56:7; Иер. 7:11.
47 Бурганнын оргээзинге ол хуннун-не улусту ооредип турган. А Бурганнын дээди бараалгакчылары, ном-хоойлу тайылбырлакчылары болгаш чоннун баштыннары Ону олуруп каар эптиг ой манап турганнар. 48 Ындыг-даа болза олар ону канчаар кылыр аайын тыппааннар, чуге дээрге бугу чон Иисустун чангыс-даа созун эрттирбезин кызып, туда дыннааш турар болган.
Иисустун эрге-чагыргазынын дугайында айтырыг Мф. 21:23 -27; Мк. 11:27 -33
20:1 Оон Иисус бир-ле катап Бурганнын оргээзинге чонну ооредип, Буянныг Медээни оларга медеглеп турда, Бурганнын дээди бараалгакчылары болгаш ном-хоойлу тайылбырлакчылары баштыннар-биле кады Анаа чедип келгеш: 2 Биске чугаала! Сен бо бугуну кандыг эрге-чагырга-биле кылып тур сен? Сенээ ол эрге-чагырганы кым берди? - дээннер.
3 Ол мынчаар харыылаан: Мен база силерден бир чуве айтырайн, харыыланарам: 4 Иоаннын сугга сугар эргези Бургандан келген бе азы кижилерден бе? 5 Олар аразында сумележи бергеннер: Бир эвес бис: Бургандан - дээр болзувусса, Ол: Ынчаарга силер чуге Иоаннга бузуревээнинер ол? - дээр болгай. 6 А бир эвес: Кижилерден - дээр болзувусса, шупту улус бисти даштар-биле соккулап кааптар, чуге дээрге олар Иоанны ёзулуг медээчи деп санаар болгай. 7 Ынчангаш мынча деп харыылааннар: Кымдан дээрзин билбес бис. 8 Иисус оларга мынча дээн: Мен база бо бугуну кандыг эрге-чагырга-биле кылып турарымны силерге чугаалавас мен.
Виноград шолунун ээзинин дугайында угаадыглыг чугаа Мф. 21:33 -46; Мк. 12:1 -12
9 Оон Ол чонга мындыг угаадыглыг чугаа чугаалап эгелээн: Бир кижи виноград шолу тарып алгаш, оозун виноград ажаакчыларынга ачыладып кааш, боду ур уе дургузунда оске чуртче чоруй барган. 10 Виноград ажаап алыр уе-даа келген. Олар дужуттун анаа хамааржыр кезиин берзиннер дээш, демги ээ кижи чалчазын виноград ажаакчыларынче чорудупкан. Ынчалза-даа виноград ажаакчылары ону эттепэттеп, хол куруг дедир ойладыпканнар. 11 Ол ынчан база бир чалчазын ыткан. Ынчалза-даа олар ону база эттеп-эттеп, чуну-даа бербейн, дорамчылалдыг сывыртапканнар. 12 Оон ол кижи ушку чалчазын база ыткан. Ынчалза-даа олар ону кемдедир эттээш, виноград тараан шолден ундур октапканнар. 13 Шолдун ээзи ынчан мынча дээн: Чуну канчаар кижи боор мен? Ынак оглумну чорудуп корейн, канчап билир, оода-ла ону хундулеп коорлери чадавас. 14 Ынчалза-даа виноград ажаакчылары оон оглун коргеш, аразында мынча деп шиитпирлээннер: Бо-даа салгакчызы-дыр! Ону олуруп каапсывысса, оон ончузу бистии апаар. 15 Олар ону виноград шолунден ундуре бергеш, олуруп каапканнар. Ол бугунун соонда виноград шолунун ээзи оларны канчап кааптарыл? 16 Ол чедип келгеш, виноград ажаакчыларын олуруп кааптар, а виноград шолун оске улуска бериптер. Иисусту дыннап турган улус мынча дишкен: Ындыг чуве болбас болзун! 17 Ынчалза-даа Ол оларже корнуп келгеш, мынча дээн: Ынчаарга Бижилгеде: Тудугжуларнын херекчок дээш, октапкан дажы эн чугула даш апарган* - дээн состер чуну коргускен деп? 18 Кым ол дашче кээп ужарыл, чуурулдур ужуп аар, а кымче ол даш кээп дужерил, ону чылча базып каар.
* Ыд. ыр. 117:22.
Императорга бээр ундуруг дугайында Мф. 22:15 -22; Мк. 12:13 -17
19 Бурганнын дээди бараалгакчылары болгаш ном-хоойлу тайылбырлакчылары ол угаадыглыг чугаа оларнын дугайында дээрзин билгеш, Иисусту ол-ла дораан тудуп хоругдаар арга дилей бергеннер, ынчалза-даа чондан кортканнар. 20 Ынчангаш олар Иисусту кичээнгейлиг хайгааравышаан, Оон бир-ле созунге сылдаглап тудуп алгаш, Римден олурткан чагырыкчынын эргезинге хулээдип бээр сорулгабиле ак сеткилдиг улус болуп баажыланган авыяас кижилерни Олче ыдып турганнар. 21 Олар Оон мынча деп айтырганнар: Башкы, мынчаар билир бис: Силер чоптуг шынны чугаалап база анаа ооредип турар болгай силер. Кижилерни ылгай корбейн, харын Бурганнын алыс шын оруунга ооредир-дир силер. 22 Императорга ундуруг толээри ыдыктыг хоойлувуска дугжур бе азы чок бе? 23 Иисус оларнын кара сагыштыын билгеш: 24 Менээ монгун чоосту коргузунерем: мында кымнын чурук-дурзузу база кымнын ады бар-дыр? - деп айтырган. Олар: Императорнун - деп харыылааннар.
25 Иисус оларга мынча дээн: Ынчаарга императорга - императорнуун, а Бурганга - Бурганныын беринер. 26 Олар чон мурнунга Оон чугаалаан чувезинге сылдаглап, Ону холга киирип чадап кааннар. Оон харыызын кайгааш, оларнын аксы хак дээн.
Олуглерден катап дирлиринин дугайында Мф. 22:23 -33; Мк. 12:18 -27
27 Оон соонда Олген улус катап дирилбес дижир саддукейлернин чамдыызы Иисуска чедип келгеш, айтырыг салган: 28 Башкы! Моисей биске мынча деп бижээн болгай: Бир эвес кадайлыг кижи ажытол чок тургаш, олу бээр болза, оон дунмазы дулгуяк чаавазы-биле огленип алыр база оон-биле бодунун олген акызынын уре-садызын успес ужурлуг.* 29 Ындыг болза, чеди алышкы чораан дижик. Биргизи кадайланып алгаш, ажы-тол чок олуп калган. 30,31 Оон ол кадайын ийигизи, оон соонда ушкузу дээш-ле, улаштыр шуптузу ап келгеш, чеделээн ажы-тол арттырбайн, олу бергеннер. 32 Адак соонда кадай база олуп калган. 33 Хамык олген улус катап дирлип кээрге, ол ам кымнын кадайы боорул? Алышкылар ону чедээлээн кадайланып чорааннар болгай.
* Ы. х. к. 25:5.
34 Иисус мынчаар харыылаан: Бо делегейде ам чурттаан улус кадай ап база ашакка барып турар-дыр. 35 А келир уеде олуглерден катап дирлиринге база чаа амыдыралдыг болурунга толептиг улус кадайдаа албас база ашакка-даа барбас. 36 Ол амыдыралынга олар дээрнин толээлеринге домей апарып, олур тын чок болурлар. Олар Бурганнын ажы-толдери апаарлар, чуге дээрге олгеш, катап дирилген-дирлер. 37 Моисей хып турар чадан ыэшка Дээрги-Чаяакчыга таваржы бергеш, Ону: Авраамнын Бурганы, Исаактын Бурганы база Иаковтун Бурганы* - деп адааш, олген улустун катап дирлири ылаптыг дээрзин оон-биле коргускен болгай.** 38 Бурган - олуглернин эвес, а дириглернин Бурганы-дыр! Бурганга хамааржыр бугу улус дириг-дир!
* Хост. 3:6.
** Ол дээрге Авраам, Исаак база Иаков оларны Бурганнын чанында
ам-даа дириг хевээр деп турары ол-дур.
39 Ном-хоойлу тайылбырлакчыларынын чамдыызы мынча деп харыылаан: Башкы, Силер эки харыы бердинер! 40 Оон соонда кым-даа Оон кандыг-бир чуве айтырарындан чалданыр апарган.
Давидтин Оглунун дугайында Мф. 22:41 -46; Мк. 12:35 -37
41 Оон Иисус оларга мынча дээн: Улус чуге Бурганнын шилип алган Христозун Давидтин оглу-дур дижирил? 42,43 Давид боду Ыдыктыг ырлар номунда мынча деп турар болгай: Дээрги-Чаяакчы мээн Дээргимге мынча дээн: Мен Сээн дайзыннарынны буттарын адаанга эккеп салбаан шаамда, Мээн он таламга олур.* 44 Бир-тээ Давид Ону Дээргим деп адаан болганда, Христос канчап Давидтин оглу болурул?
* Ыд. ыр. 109:1.
45 Бугу чон дыннап турда, Ол Бодунун оореникчилеринге мынча дээн: 46 Ном-хоойлу тайылбырлакчыларындан кичээнип чорунар. Олар каас-коя тоннар кедеринге база улус чыылган шолдерге хундуледиринге ынак, синагогаларга база найыр-дойларга эн хундуткелдиг черлерге саадаарынга ынак болгайлар. 47 Олар дулгуяк херээженнернин эт-хоренгизин сыырыпкаш, оон соонда арын чаап ур моргуур улус. Ындыгларны эн-не шынгыы кеземче манап турар.
Дулгуяк кадайнын оргулу Мк. 12:41 -44
21:1 Иисус ынай-бээр корунгеш, Бурганнын оргээзинин оргул чыыр аптаразынче оргулдерин салып турган бай улусту коруп каан. 2 Ийи эн уурмек чоос салып чыткан ядыы дулгуяк кадайны база коруп каан. 3 Ол мынча дээн: Алыс шынны силерге чугаалап тур мен, бо эдыы дулгуяк херээжен шупту улустан хойну салды. 4 Чуге дээрге шупту улус боттарынын артыкшылдыг байындан Бурганга оргул салып турду, а ол, ындыг эдыы хирезинде, бодунун амыдыраарынга херек бар-ла бугу кошкулун салып кагды.
Бадыткал демдектери болгаш истеп суруушкуннер Мф. 24:1 -14; Мк. 13:1 -13
5 Оон чамдык оореникчилери Бурганнын оргээзинин дугайында, оон кайы хире чараш даштар болгаш Бурганга оргуп салган белектербиле каастаттынганын чугаалажы берген. Ынчалза-даа Иисус мынча дээн: 6 Силернин мында магадап коруп турарынар бугу чувени шуптузун урегдеп-бузуп кааптар. Манаа туружундан шимчевээн даш безин артпас - ындыг уе чедип кээр.
7 Иисустан мынча деп айтырганнар: Башкы, а ол бугу кажан болу бээрил? Ук болуушкуннар чоокшулап келгенинин кандыг бадыткал демдектери турарыл? 8 Ол мынчаар харыылаан: Силерни мегелепте ринден кичээнинер, Мээн адым тудуп: Христос - мен-дир мен деп база Ол уе келген-дир - дижип, хой кижи кээр эвеспе. Оларны эдере бербенер. 9 А дайын-чаалар болгаш уймээн-холзээзиннер дугайында дыннааш, кортпанар, баштай ол бугу болур ужурлуг, ынчалзадаа бугу чувенин чогум тончузу ындыг дораан келбес.
10 Оон Ол улаштыр мынча дээн: Чонче чон база курунеже куруне халдай бээр. 11 Куштуг чер шимчээшкиннери, чер болганга аш-чут, аарыг-аржык, коргунчуг болуушкуннар болгаш дээрден ондур улуг бадыткал демдектери болгулаар. 12 Ынчалза-даа ол бугу болур бетинде, силерни тудуп хоругдап, истеп суруп эгелээр. Мээн адым дээш, силерни хааннар болгаш чагырыкчыларнын холунга тудуп берип, синагогаларга шиидип, кара-бажыннарже киир октап эгелээр. 13 Ынчан силерге Мээн дугайымда херечилээр арга тыптып кээр. 14 Ынчангаш боттарынарны камгалаары-биле чуну чугаалаарыл деп, баш бурунгаар ажаанзыраванар. 15 Чуге дээрге Мен силерге удурланыкчыларынарнын кайызы-даа удур туржуп база чаргылдажып шыдавазы чечен дылды болгаш мерген угаанны бээр мен. 16 Ада-иенер-даа, акы-дунманар-даа, доргул-торелинер-даа, эшоорунер-даа силерге оскерли бээр, харын-даа силернин чамдыынарны олуруп каар. 17 Мээн адым ужун бугу улус силерни коор хонну чок апаар. 18 Ынчалза-даа бажынардан чангыс дук безин кээп душпес. 19 Ол бугуну шыдажып эртер болзунарза, боттарынарны камгалап алыр силер.
Иерусалимнин буурап дужеринин дугайында Мф. 24:15 -21; Мк. 13:14 -19
20 Иерусалимни аг-шериг бузээлеп алган турарын коруп кагзынарза, оон буурап дужери удавас дээрзин билип алынар. 21 Ынчан Иудеяда чурттаан улус дагларже дезипсин; а хоорайнын бодунда турар улус оон унуп чорупсун; а чоок-кавы суурларга турган улус хоорайже дедир барбазын. 22 Чуге дээрге Бижилгеде бижиттинген бугу чувенин ынчан боттаныр ужурлуу кеземче уезинин келгени ол-дур. 23 Ол уеде иштиг-сааттыг болгаш эмер чаш уруг-дарыглыг улус ат болур! Бугу чуртту улуг айыыл-халап бургээр, бо чонну Бурганнын килени таварыыр. 24 Улустун чамдыызы хылыштын чидиг бажындан калыр, а чамдыызын оске чоннарже тудуп алгаш баар. Оске чоннар улузунун уези тонгужеге, олар Иерусалимни таптай базып кээрлер.
Кижи амытан Оглунун чедип кээри Мф. 24:29 -31; Мк. 13:24 -27
25 Хунге, айга болгаш сылдыстарга бадыткал демдектери костур, а далайнын шимээргеп, холзээринден аймаараан чоннар чер кырынга сурээдеп, могудей бээрлер. 26 Чер бомбурзээнче кел чыдар айыыл-халапты манааш, корткан улустун тыны уступ эгелээр, чуге дээрге дээрнин кучу-куштери сиринейнип, божаннай бээрлер. 27 Олар ынчан кучу-кужу-биле база ондур улуг алдары-биле Булут кырлап кел чыдар Кижи амытан Оглун* коруп каарлар. 28 А ол бугу боттанып эгел ээрге, сан дорт туруп алгаш, баштарынар ору кодурунер, чуге дээрге хосталганар чоокшулап келген-дир.
* Дан. 7:13.
Смоква ыэжынын чижээ-биле кичээндириг Мф. 24:32 -35; Мк. 13:28 -31
29 Оон Иисус оларга угаадыглыг чугаа чугаалаан: Смоква ыяжынче база шупту-ла оске ыяштарже топтап корунерден: 30 оларнын бурулери частып эгелээрге, чай удавас дээрзин эндевес болгай силер. 31 Шак ынчалдыр, ол бугунун боттанып эгелээнин коруп кагзынарза, Бурганнын Чагыргазы чоокшулап келгенин билип алынар. 32 Алыс шынны силерге чугаалап тур мен: ол бугу чуве боттанмаан шаанда, бо салгалдын улузу олуп читпес. 33 Дээр биле чер эстип хайлы бээр, а Мээн состерим эстип хайлы бербес.
Удувайн, белен болунар
34,35 Силернин чуректеринер уен-балай хоглээшкинге, арагалаашкынга болгаш амыдыралдын сагышсыралдарынга алзыптып, дашталбазын дээш база ол хун хенертен, какпа дег, кырынарга келбезин дээш, оваарымчалыг болунар. Чуге дээрге ол хун чер кырын ээлей чурттаан бугу улуска чедип кээр. 36 Ынчангаш бо бугу кел чыдар айыыл-халаптардан чайлай бээр харыктыг болур дээш база Кижи амытан Оглунун мурнунга бараалгаар дээш, ургулчу белен болунар, а ол ышкаш моргунер.
37 Иисус хуннун-не Бурганнын оргээзинге ооредип турган, а кежээ дужерге, Елеон даанче чоруткаш, анаа хонуп ап турган. 38 А бугу чон Ону дыннаары-биле дан бажында-ла Бурганнын оргээзинге чыглып кээр болган.
Иисуска удур сулчээ Мф. 26:1 -5,14 -16; Мк.14:1 -2,10 -11; Ин. 11:45 -53
22:1 Хосталыышкын байырлалы деп адаар хаарган далганнар байырлалы чоокшулап олурган. 2 Бурганнын дээди бараалгакчылары болгаш ном-хоойлу тайылбырлакчылары чондан коргуп турганнар, ынчангаш Иисусту чажыды-биле олуруп каар эптиг арга дилей бергеннер.
3 Эрлик ынчан он ийи элчиннин бирээзи болур Искариот деп адаткан Иудаже кире берген. 4 Оон Иуда Иисусту оларга канчаар садыптарын дугуржуп алыр дээш, Бурганнын дээди бараалгакчылары болгаш Бурганнын оргээзинин танныылдар даргаларынга чеде берген. 5 Олар амырай берип, Иудага акша толээрин аазааннар. 6 А Иуда аксы-созун бергеш, Иисустун чанынга чон чок турда, Ону садыптар эптиг арга дилеп эгелээн.
Хосталыышкын байырлалынга белеткел Мф. 26:17 -25; Мк. 14:12 -21; Ин. 13:21 -30
7 Хосталыышкын байырлалынга чиир хураганны догерер хун болур хаарган далганнар хуну унуп келген. 8 Иисус Пётр биле Иоанны айбылап чоруткаш: Баргаш, байырлалда дойлаарывыс чемден белеткеп канар - дээн. 9 Олар Оон мынча деп айтырганнар: Силер ону бисти каэа белеткеп кагзын деп кузеп тур силер?
10 Ол мынча деп харыылаан: Силер хоорайже кирип кээринерге, суглуг донга туткан кижи уткужуп кээр эвеспе. Ол кижинин кире бээри бажынче ону эдерип чеде бергеш, 11 бажын ээзинге мынча дээр силер: Оореникчилерим-биле кады хосталыышкын байырлалынын кежээки чемин четтирерим орээл кайдал? - деп, Башкы сенден айтырып тур. 12 Оон ол силерге аайлап-белеткеп каан устуку делгем орээлди айтып бээр. Шупту чувени анаа белеткээр силер. 13 Олар чоруткаш, бугу чувени Иисустун чугаалаан аайы-биле тып алгаш, байырлалдын чемин белеткеп кааннар.
Дээрги-Чаяакчынын кежээки чеми Мф. 26:26 -30; Мк. 14:22 -26; 1 ор. 11:23 -25
14 Уе-шак кээрге, Иисус элчиннери-биле кады стол артынга олурупкан. 15 Иисус оларга мынча дээн: Хосталыышкын байырлалынын бо чемин хилинчээмнин мурнуу чарыында силер-биле кады четтирерин дыка-ла кузээн мен. 16 Силерге чугаалап тур мен: байырлал дойу Бурганнын Чагыргазынга болбаан шаанда, Мен ам ону четтирбес мен. 17 Оон Ол дашканы тудуп алгаш, Бурганга ооруп четтиргеш, мынча дээн: Мону хулээп алгаш, аранарда улуглей улежип алынар. 18 Силерге чугаалап тур мен: Бурганнын Чагыргазы келбээн шаанда, виноград чимизинин арагазын Мен ам ишпес мен.
19 Оон Ол хлебти алгаш, Бурганга ооруп четтиргеш, ону узе тырткаш, оларже сунмушаан, мынча дээн: Бо дээрге силер дээш берип турарым Мээн мага-бодум-дур. Мээн дугайымда сактыышкын кылдыр мынчаар кылып, ону чип чорунар. 20 Кежээки чем соонда, Иисус база катап дашканы алгаш, мынча дээн: Бо дашка дээрге силер дээш тогерим Мээн ханым-биле чардынар чаа дугуржулга-чагыг-дыр. 21 Ынчаарга корунер! Мени садыптар кижинин холу Мээн холум-биле кады стол кырында салдынган-дыр. 22 Кижи амытан Оглу Бодунун салымынга уткуштур баш удур айытканын ёзугаар чоруур ужурлуг, ынчалза-даа Ону садыптар кижинин бодунун шорузу-дур! 23 Оореникчилер бот-боттарындан айтыржып эгелээннер: Бистин аравыста ындыг чуве кылыптар кижи кымыл?
Кым эн чугулал?
24 Оон оореникчилер аразынга оларнын кайызы эн чугула боорул деп маргылдаа база унуп келген. 25 Иисус ынчан оларга мынча дээн: Оске чоннар улузун хааннары чагырар боор чуве, а чагырыкчылар боттарын ачы-буянныглар деп адазын дээр болгай. 26 А силер оларга домей болбанар. Харын-даа силернин аранарда эн улуунар эн биченер дег болзун, а башкарып турарынар бараан болган чалчанар дег болзун. 27 Кым чугулал? Стол артында чемненип олурар кижи бе азы бараан болуп турар кижи бе? Чемненип олурары деп бодадынар бе? А Мен силернин аранарда бараан болган чалчанар дег-дир мен.
28 Бугу шенелделеримни Мээн-биле кады ажып эрткен болгай силер. 29 Ынчангаш, Адамнын Менээ бергени дег, Мен база Чагырганы силерге берип тур мен. 30 Ындыг болганда Мээн Чагыргам кээрге, Мээн столум артынга ижип-чиир силер; дужулгелерге саадапкаш, Израильдин он ийи торел болуун шиидер силер.
Пётрнун Иисустан ойталаарын баш бурунгаар медеглээни Мф. 26:31 -35; Мк. 14:27 -31; Ин. 13:36 -38
31 Дээрги-Чаяакчы мынча дээн: Симон, Симон, кордун бе! Кызыл-тасты богундан арыглаары дег, силерни ынчаар шишкиир эргени эрлик негеп алыксап турду. 32 Ынчалза-даа Мен сен дээш, бузурелин читпези дээш, моргуп турдум. А сен оон соонда, Менче катап эглип келгеш, ха-дунмаларын быжыктырып кор.
33 Пётр мынча деп харыылаан: Дээрги, мен Силер-биле кады кара-бажынче-даа, олумче-даа баарынга белен мен. 34 Ынчаарга Иисус мынча дээн: Сенээ чугаалап тур мен, Пётр, богун аскыр-дагаа алгыргалакта, Мени билбес болуп, сен Менден уш катап ойталаардыр сен.
35 Оон Иисус оларга мынча дээн: Мен силерни шоодай, хап болгаш идик чокка чорудуп турумда, кандыг-бир чувеге чединмес турдунар бе? Олар: Чединмес чувевис чок турган - деп харыылааннар. 36 Ол оореникчилеринге мынча дээн: А ам кымда шоодай барыл, оозун ап алзын, хавынарны база бодунарга ап чорунар. А кымда хылыш чогул, хевин садыпкаш, хылыштан садып алзын. 37 Бижилгеде Мээн дугайымда: Ону бачыттыг кижилерге денней корген* - деп бижээн чуве боттаныр ужурлуун силерге чугаалап тур мен. Мээн дугайымда бижиттинген бугу чуве удавас чогуп будер ужурлуг. 38 Олар мынча дээннер: Дээрги, корунерем, бисте ийи хылыш бар-дыр. Иисус оларга: Ол четчир - деп каан.
* Ис. 53:12.
Иисустун Елеон даанга Бурганга моргул кылганы Мф. 26:36 -46; Мк. 14:32 -42
39 Иисус хоорайдан унгеш, чанчыккан аайы-биле Елеон даанче чоруп каан. Оореникчилери база Ону эдерип чорупканнар. 40 Чедер черинге келгеш, Иисус оларга: Куткулгеге алыспазы-биле моргунер - дээн. 41 А Боду олардан даш октам хире черже ырай бергеш, дискектенип олурупкаш, мынчаар моргуй берген: 42 Ачай, Сээн кузел-соруун ындыг болза, хилинчектин бо дашказын Менден чайлады берем. Ындыг-даа болза бугу чуве Мээн эвес, а Сээн кузел-соруун ёзугаар болзун! 43,44 Анаа дээрнин толээзи чедип келгеш, Ону быжыктыра берген. Хилинчээн тоде бергеш, Иисус улам куштуг моргуй берген, Оон дери, ханнын дамдылары дег, черже токтуп бадып турган.* 45 Ол моргуп алган соонда, туруп келгеш, оореникчилерин барып коорге, олар хилегдеп-мунгарааш, удуп калган болганнар. 46 Иисус оларга мынча дээн: Чуге удуп чыдыр силер? Куткулгеге алыспас дээш, турунар, моргунер!
* Ол ийи шулук эн бузурелдиг грек созуглелдерде таварышпайн турар.
Саттыныкчы чорук болгаш Иисусту тудуп хоругдааны Мф. 26:47 -56; Мк. 14:43 -50; Ин. 18:3 -11
47 Ол ону чугаалап турда, моон чон бо келген, а он ийи элчиннин бирээзи болур Иуда дээр кижи оларны баштап чораан. Оон ол Иисусту ошкап каар дээш, Анаа чеде берген.* 48 Иисус анаа: Иуда, сен Кижи амытан Оглун таанда-ла ошкаашкын-биле садарын ол бе? - дээн. 49 Херек кандыг шиглиг апарганын коргеш, Иисустун чанынга турган оореникчилери мынча дээннер: Дээрги, хылыштарывыс сегирип алыылы бе? 50 Оларнын бирээзи Бурганнын дээди бараалгакчызынын чалчазынын он талакы кулаан хылыш-биле одура шаапкан. 51 Иисус ынчан: Соксанар, ам болзун! - дээн. Оон чалчанын кулаанга холу-биле деггеш, ону экиртип каан.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состерге: Чуге дээрге ол оларга мындыг демдек айтып берген турган: Ошкап каарым кижи Ол болур эвеспе - деп состерни немээн.
52 Ону тудуп хоругдаары-биле келген Бурганнын дээди бараалгакчыларынга, Бурганнын оргээзинин танныылдар даргаларынга база баштыннарга Иисус мынча дээн: Силер чуге мени тудуп алыр дээш, хылыштарлыг, моннарлыг келгенинер ол? Кай Мен дээрбечи мен бе? 53 Мен хуннун-не силер-биле кады Бурганнын оргээзинге турдум, ынчан силер Менээ хол дегбээн болгай силер, ынчалза-даа ам - думбейге чагырткан силернин уенер келген-дир.
Пётрнун Иисустан ойталааны Мф. 26:57 -58, 69 -75; Мк. 14:53 -54, 66 -72; Ин. 18:12 -18, 25 -27
54 Олар Ону тудуп алгаш, аппарганнар болгаш Бурганнын дээди бараалгакчызынын бажынынга эккелгеннер. А Пётр ырактан эдерип чоруп орган. 55 Чыылган улус херим иштинге от салгаш, догере чыннып олуруп алырга, Пётр база оларнын аразынга олуруп алган.
56 Бир чалча херээжен от чырыынга Пётрну коруп кааш, олче топтап кайгааш: Бо кижи база Оон-биле кады чораан чуве дээн. 57 Ынчалза-даа Пётр анаа: Дунмам, мен Ону танывас мен деп чугаалааш, Иисустан ойталап каапкан. 58 Элээн болганда, оске бир кижи ону коруп кааш: Сен база оларнын бирээзи сен - дээн. Ынчалза-даа Пётр: Чок-чок, оннук! - деп харыылаан.
59 Бир шак хире уе эрткенде, база бир кижи бузурелдиг чугаалаан: Бо кижи ылап-ла Оон-биле кады чораан-дыр, чуге дээрге Галилея чурттуг кижи ышкажыл. 60 Ынчалза-даа Пётр анаа: Оннук, чуу деп турарынны билбейн-дир мен - дээн. Пётр чугаазын тондургелектеле, аскыр-дагаа алгыра берген. 61 Ол ойде Дээрги-Чаяакчы эргилип келгеш, Пётрже чиге коре каапкан. Пётр ынчан Дээрги-Чаяакчынын: Богун, аскыр-дагаа алгырар бетинде, сен Менден уш катап ойталаар-дыр сен - дээнин сактып келген. 62 Ол оон соонда унгеш, чаза ыглай берген.
Иисустун улуска дорамчылаттырганы Мф. 26:67 -68; Мк. 14:65
63 Иисусту кадарган танныылдар Ону бак соглеп, эттеп эгелээннер. 64 Олар Оон карактарын дуй шарааш: Сени кым шанчыпты? Оттур билип медегле! - деп айтырып турганнар. 65 Олар оон-даа оске хой дорамчылалды Анаа соглеп турганнар.
Дээди иудей Човулелге болган байысаалга Мф. 26:59 -66; Мк. 14:55 -64; Ин. 18:19 -24
66 Хун унуп кээрге, чоннун баштыннары, Бурганнын дээди бараалгакчылары болгаш ном-хоойлу тайылбырлакчылары чыглып келгеш, Иисусту дээди иудей Човулелче киире бергеннер. 67 Оон мынча дээннер: Сен - Христос сен бе? Биске чугаала! Ол мынчаар харыылаан: Мен силерге чугаалаарымга-даа, бузурээр эвес силер. 68 А Бодум-даа силерден айтырыг салзымза, харыылаар эвес силер*. 69 Ынчалза-даа амдыгааштан эгелээш, Кижи амытан Оглу кучу-куштуг Бурганнын он талазынга саадаптар-дыр.*
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состерге: Мени хостап
салыр эвес силер - деп состерни немээн.
* Ыд. ыр. 109:1.
70 Олар догере: Ынчаарга Сен - Бурганнын Оглу сен бе? - деп айтырганнар. Ол мынчаар харыылаан: Мени Ол дээрзин боттарынар чугаалап тур силер. 71 Олар ынчан: Биске ам кандыг херечилел херегил? Боттарывыс-ла бугу чувени Оон аксындан дыннадывыс ышкажыл! - дишкеннер.
Иисус рим чагырыкчы Пилаттын мурнунда Мф. 27:1 -2, 11 -14; Мк. 15:1 -5; Ин. 18:28 -30
23:1 Оон олар шупту туруп келгеш, Иисусту Пилатка хулээдип бергеш, 2 Ону мынчаар буруудадып эгелээннер: Бо кижи бистин чонувусту уймээнче куткуп турарын тодараттывыс. Ол Бодун Христос азы Хаан мен деп чарлап, императорга ундуруг толээн херээ чок дээр-дир. 3 Пилат ынчан Оон айтырган: Сен - иудей хаан сен бе? Ол анаа мынча деп харыылаан: Силер бодунар ынча дидинер. 4 Пилат ынчан Бурганнын дээди бараалгакчыларынга база чонга мынча дээн: Бо кижини буруудадыр кандыг-даа чылдагаан тыппастыр мен. 5 Ынчалза-даа олар негеп-ле турганнар: Ол бугу Иудеяга Бодунун ооредиин тарадып, чонну уймээнче ыдалап тур, баштай Галилеяга эгелеп алгаш, ам мында келгени бо-дур.
Иисус Иродтун мурнунда
6 Пилат ону дыннап кааш: Ол Галилея чурттуг кижи бе? - деп айтырган. 7 Оон Пилат Иисустун Иродка чагырткан девискээрден келгенин билип алгаш, ол уеде база-ла Иерусалимге келген турган Иродче Ону чорудупкан. 8 Ирод Иисусту коруп кааш, аажок оорээн, чуге дээрге шагдан бээр Ону коруксеп келген чуве-дир. Ол Иисустун дугайында хойну дыннаан база Оон кандыг-бир кайгамчык чуул кылырын коор деп идегеп турган. 9 Ирод Анаа хой-ле айтырыглар салган, ынчалза-даа Иисус чуну-даа харыылаваан. 10 Бурганнын дээди бараалгакчылары болгаш ном-хоойлу тайылбырлакчылары анаа турарын уламчылап, Ону бар шаа-биле буруудадып-ла турганнар. 11 А Ирод бодунун шериглери-биле кады Иисусту мага хандыр дорамчылап база кочулап алгаш, Анаа каас-коэ хеп кедиргеш, Пилатче дедир чорудупкан. 12 Пилат биле Ирод ол хунден эгелээш, аразында оннук-тала апарганнар, а оон мурнунда корушпес дайзыннар турган чуве-дир.
Иисустун олумге шииттиргени Мф. 27:15 -26; Мк. 15:6 -15; Ин. 18:39 -19:16
13 Пилат Бурганнын дээди бараалгакчыларын, даргаларны база чонну чыгдыргаш, 14 оларга мынча дээн: Силер менээ бо кижини чонну уймээнче куткуп турары дээш, эккелдинер. Ынчаарга мен силер бугуденин мурнунга Ону байысаагаш, Ону буруудадып турар херектеринерни бадыткапкы дег кандыг-даа барымдаа тыппадым. 15 Ирод база-ла Ону буруулуг деп санавайн, дедир чорудупкан болду. Ону олуруп шаажылаар хире кандыг-даа чувени Ол кылбаан дээрзин коруп тур силер. 16,17 Ынчангаш Ону кезеткеш, салыптарым ол-дур*.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бар: А Пилат хосталыышкын байырлалын таварыштыр бир херектенни чоннун кузели-биле хостап бээр ужурлуг турган - деп состер эн бузурелдиг грек созуглелдерде таварышпайн турар.
18 Ынчан бугу улус, чангыс кижи дег, алгыржы берген: Анаа олум! Биске Варавваны хостанар! 19 Варавва дээрге хоорайга уймээн ундурген дээш база олурукчу чорук дээш кара-бажынга суктурган кижи чуве-дир. 20 А Пилат Иисусту салып чорудуптарын кузээш, база катап унун бедидип, чугаа кылган. 21 Ындыг-даа болза олар алгыржып-ла турганнар: Ону хере шавынар! Ону хере шавынар!
22 Пилат ушку удаа оларга мынча дээн: Бо кижи кандыг кемниг херек уулгеткенил? Ону олуруп шиитки дег кандыг-даа буруу тыппадым. Мен Ону кезеткеш, салыптарым ол-дур! 23 Ынчалза-даа олар бар шаа-биле алгыржып, Иисусту хере шаварын негеп туруп бергеннер. Чыылган улустун* алгы-кышкызы чая база бээрге, 24 Пилат оларнын негелдезин кууседип бээрин шиитпирлээн. 25 Ол чыылган улустун дилээн ёзугаар уймээн ундурген дээш база олурукчу чорук дээш кара-бажыннаткан Варавваны хостап салгаш, а Иисусту оларнын кузелин ёзугаар шаажылаар кылдыр чопшээрээн.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо соске: База Бурганнын дээди бараалгакчыларынын - деп состерни немээн.
Иисустун хере шаптырганы Мф. 27:32 -44; Мк. 15:21 -32; Ин. 19:17 -27
26 Шериглер Иисусту шаажылаары-биле аппар чорааш, суурдан чанып орган Киринея чурттуг Симон дээр кижиге таварышкаш, ону тудуп алганнар. Олар анаа белдир-крести чуктеткеш, ону Иисустун соондан кодуруп чедиреринче албадапканнар. 27 Моон чон Иисусту эдерип чоруп орган. Чон аразында Ол дээш кажыыдап, ыглап-сыктаан дыка хой херээжен бар болган. 28 Иисус оларже эргилип келгеш, мынча дээн: Иерусалимнин херээженнери, Мээн ажыым ажып ыглашпанар! Оон орнунга боттарынар дээш база ажы-толдеринер дээш, ыглажынар. 29 Чуге дээрге улустун: Уре-тол чок, кажан-даа божуваан болгаш эмер чаш ажы-толу чок херээженнер амыр-чыргалдыг - деп чугаалай бээри уе кел чыдар-дыр. 30 Улус ынчан дагларга: Бисче дундерлип кээп дужунер база тейлерге: Бисти ажыттанар - дижи бээр.* 31 От кыппаанда безин ынчаар аажылап турар болганда, ол ооскуй бээр болза, канчап кааптар деп?
* Ос. 10:8.
32 Оон-биле кады шаажылаар дээш, ийи дерзии херектенни аппар чорааннар. 33 Баш соогу деп адаар улус шаажылаар черге чедип келгеш, орта Иисусту болгаш херектеннерни: бирээзин Оон он талазынга, оскезин - солагай талазынга хере шаап кааннар. 34 Иисус мынча дээн: Адам! Оларны оршээ, чуну кылып турарын билбес улус-тур.* А шериглер Оон идик-хевин, кымнын чуну алырын даштар октаар толге-биле шиитпирлээш, улежип алганнар. 35 Чыылган чон коруп турган. А оларнын даргалары Иисусту: Оскелерни камгалап турган де! Бир эвес Ол Бурганнын шилип алган Христозу болза, Бодун Боду камгалазын! - деп кочулап турганнар.
* Эн бузурелдиг грек созуглелдерде бо состер таварышпайн турар.
36 Шериглер база чедип келгеш, Анаа ажыг виноград арагазы берип, Ону дора коруп: 37 Сен - иудей хаан болзунза, Бодунну Бодун камгалап ал! - деп турганнар. 38 Оон кырынга: Бо - иудей хаан-дыр - деп бижиктиг самбыражыгаш* азып каан чуве-дир.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состерге: Мрек, латин болгаш еврей дылдарга бижээн - деп состерни немээн.
39 Хере шаптырган херектеннернин бирээзи Ону бак соглеп турган: Сен Христос болдун чоп, Бодунну база бисти камгала! 40 А оскези эжин соксадып, мынча дээн: Бургандан кортпазын ол бе? Бодун база ындыг шииткел алганынны бода! 41 Бистин шииттиргенивис чоптуг болгай, уулгеткен херээвистин кем-буруузу ол хире-дир, а Ол багай чуну-даа кылбаан-дыр. 42 Оон ол Анаа мынча дээн: Иисус, Хаан болуп, чагырып келгеш, мени база сактып корунерем. 43 Иисус анаа мынчаар харыылаан: Алыс шынны сенээ чугаалап тур мен: богун-не Мээн-биле кады дываажанга турар сен.
Иисустун олуму Мф. 27:45 -56; Мк. 15:33 -41; Ин. 19:28 -30
44 Душтекинин он ийи шактан уш шакка чедир чер кырын думбей карангы шыва апкан. 45 Хун караа козулбестей берген, Бурганнын оргээзинде Эн ыдыктыг чер деп адаар орээлди ангылаан кожеге ийи чара орлуп калган. 46 Иисус дынзыг ун-биле алгырыпкан: Адам! Сээн холдарынга амы-тынымны хулээдип тур мен. Ону чугаалааш, амытыны усту берген. 47 Чус шериг баштынчызы бугу болган чуулду коргеш, Бурганны алдаржыткаш, мынча дээн: Бо кижи ылап-ла актыг, буянныг турган-дыр!
48 Анаачыглыпкелген бугу улус база болган чуулду коргеш, Чогенчиивисти дээнзиг, хоректерин шанчып, тарап чанып эгелээн. 49 А Иисусту билир чораан шупту улус болгаш Галилеядан бээр Ону эдерип келген херээженнер ырадыр туруп алгаш, ол бугуну хайгаарап турганнар.
Иисусту орнукшутканы Мф. 27:57 -61; Мк. 15:42 -47; Ин. 19:38 -42
50,51 Ол черге Иосиф деп аттыг, Иудеянын Аримафея суурундан келген бир кижи бар турган. Ол дээди иудей Човулелдин кежигуну, ак сагыштыг база Бурганга шынчы, Оон Чагыргазынын кээрин манап чоруур кижи чуве-дир. Иосиф дээди иудей Човулелдин Иисусту олурер деп шиитпир хулээп аарынга-даа, оон херектеринге-даа киришпейн барган. 52 Ол Пилатка келгеш, Иисустун мага-бодун дилеп алган. 53 Иосиф Оон мага-бодун дужургеш, чуга пос-биле ораагаш, мынчага дээр кымны-даа орнукшутпаан, хаяда оэ каккан чевег-куйга орнукшудуп каан.
54 Ол хун пятница турган, а амыр-дыш хуну унуп орган.* 55 Галилеядан Иисус-биле кады келген херээженнер база Иосифти эдерип чеде бергеш, чевег-куйну база Оон мага-бодун канчаар салганын коруп алганнар. 56 Оон ээп чанып келгеш, чаагай чыттыг устер биле чаар чуулдерни белеткеп алганнар. Ыдыктыг хоойлунун айытканын ёзугаар амыр-дыш хунун олар дыштанып эрттиргеннер.
* Еврейлернин чыл санаашкынын ёзугаар чаа хуннун эгезин хун ашкан соонда санап эгелээр турган.
Иисустун катап дирилгени Мф. 28:1 -10; Мк. 16:1 -8; Ин. 20:1 -10
24:1 А улуг-хунде, эртен эрте, херээженнер белеткеп алганы чаагай чыттыг чуулдерин алгаш, чевег-куйга чедип келгеннер*. 2 Чевег-куйнун аксында дашты чайладыр идипкенин олар коруп кааннар! 3 Оон иштинче кирип келгеш, Дээрги-Чаяакчы Иисустун мага-бодун тыппааннар. 4 Олар аайын тыппайн турда, хенертен оларнын мурнунга карак чылчырыктаар кыланнааш хептерлиг ийи эр кижи коступ келген. 5 Херээженнер корга бергеш, донгая кээп дужерге, демгилери оларга мынча дээннер: Дириг Кижини олуглер аразындан чуге дилеп тур силер? 6 Ол мында чок: Ол катап дирли берген. Галилеяга тургаш-ла, Оон силерге мынча дээнин сактып келинерем: 7 Кижи амытан Оглун бачыттыг улус холунга хулээдип бээр база хере шаап каар, а ушку хунде Ол катап дирлип кээр. 8 Олар ынчан Иисустун ол состерин сактып келгеннер.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состерге: Олар-биле кады чамдык оске улус база чораан - деп состерни немээн.
9 Чевег-куйдан ээп чедип келгеш, олар ол бугуну он бир элчинге база арткан бугу улуска чугаалап бергеннер. 10 Ол херээженнер болза, Мария Магдалина, Иоанна болгаш Иаковтун авазы Мария база оларбиле кады турган оске-даа херээженнер чуве-дир. Олар бо бугунун дугайын элчиннерге чугаалаарга, 11 демгилерге херээженнернин чугаазы тоолзуг кылдыр сагындырган, ынчангаш оларга бузуревейн барганнар. 12 Ынчалза-даа Пётр тура халааш, чевег-куйга маннап четкеш, ээккештин, иштинче бакылап коорге, чугле пос шывыглар чыдар болган. Оон ол болган чуулду кайгап-харап, чанып келген.
Еммаусче баар орукка Мк. 16:12 -13
13 Ол-ла хун Иисустун ийи оореникчизи Иерусалимден он ийи километр хире черде турар Еммаус деп суурже базып унупкеннер. 14 Олар бугу болган чуулдер дугайында аразында чугаалажып чорааннар. 15 Оореникчилер ол бугунун дугайында чугаалажып бар чыдырда, Иисус Боду чедип келгеш, олар-биле кады чорупкан. 16 Ынчалза-даа оларнын карактарын хаптап каан дег бооп, Ону танывайн барганнар.
17 Иисус оларга мынча дээн: Силер чуу дугайында чугаалажып чоруурунар ол? Демгилери мунгаргай арын-шырайлыг доктаай бергеннер. 18 Оларнын Клеопа деп аттыг бирээзи Анаа мынча дээн: Бо хуннерде Иерусалимге чуу болуп турганын билбес кижи чангыс Силер боор силер ааэ 19 Иисус мынча деп айтырган: Чуну ынча дээринер ол?
Олар Анаа мынча дээннер: Назарет чурттуг Иисус-биле болган бугу чуул дугайында аан. Ол Бурганнын болгаш бугу чоннун мурнунга ажыл-херээ болгаш созу-биле куштуг медээчи чораан. 20 Бурганнын дээди бараалгакчылары болгаш даргаларывыс Ону олурер кылдыр тудуп берипкеш, хере шаап кааннар. 21 А бис Израильди хостаар кижи Ол боор деп идегеп турдувус. А оон ынай мындыг база болган де: бо бугунун болганындан бээр уш хун эрткенде, 22 аравыста турар херээженнернин чамдыызы бисти кайгаткан болгай. Олар богун эртен эрте чевег-куйга барып чорааш, 23 Оон мага-бодун тыппааннар-дыр. Дедир ээп келгеш, оларга дээрнин толээлери козулгеш, Ону дириг бар кылдыр чугаалаан дижир болдулар. 24 Оон бистин чамдыывыс чевег-куйга чеде бээрге, шупту чуве херээженнернин чугаалааны олчаан болган, ынчалза-даа Иисустун Бодун корбээннер.
25 Ол ынчан оларга мынча дээн: Медээчилернин чугаазынга бузурээр хире эвес, чуге ындыг мугулай база даамчыргай чуректерлиг улус боор силер! 26 Христос бо бугу хилинчекти шыдажып эрткеш, Бодунун алдарын чедип алыр ужурлуг эвес чуве бе? 27 Оон Ол Моисейнин хоойлузундан эгелеп алгаш, шупту медээчилернин номнарын эргий шууштуруп, Бижилгеде Бодунун дугайында бижээн чуулдерни оларга тайылбырлап берген.
28 Олар чедер дээн суурунга чоокшулап келгенде, Ол оруун уламчылаар аян-шинчилиин коргускен. 29 Ынчалза-даа олар Оон салдыкпайн, ээрежип эгелээннер: Бистин-биле кады артып калынар, хун ажып, кежээ дужуп орар болгай. Ол бажынга кирип келгеш, олар-биле кады артып калган.
30 Иисус олар-биле кады чемненип олурупкаш, хлебти алгаш, ол дээш, Бурганга ооруп четтиргеш, узе тырткылааш, оларже сунган. 31 Оларнын карактары ынчан ажыттынып келген болгаш, олар ам-на Иисусту танып кааннар, ынчалза-даа Ол каракка козулбес апарган. 32 Олар бот-боттарынга мынча дээннер: Ол орук ара бистин-биле чугаалажып чорда база Бижилгенин утказын биске тайылбырлап чорда, чуректеривис хып чорбажык бе?
33 Оон доп-дораан тура халышкаш, Иерусалимче дедир ээп келгеннер. Анаа он бир элчинни база олар-биле кады чораан улусту катай-хаара тып чеде бээрге, 34 олар база мынча дижип турар болган: Дээрги-Чаяакчы ылап-ла катап дирилген-дир, оон Симонга кээп козулген-дир.
35 Оон демги ийи оореникчи олар-биле орукка болган бугу чуулдун дугайын база Ол хлебти узе тыртып турда, Ону танып кааннарын чугаалап бергеннер.
Катап дирилген Иисустун оореникчилеринге козулгени Мф. 28:16 -20; Мк. 16:14 -18; Ин. 20:19 -23; Аж. -ч. 1:6 -8
36 Олар ол дугайын чугаалап турда, Иисус Боду оларнын аразынга туруп алгаш, мынча дээн: Амыргын-на бе! 37 Оореникчилер аймапсуртей бергеш, хей-сунезин коруп каан эвес бис бе деп бодааннар. 38 Ынчалза-даа Иисус оларга мынча дээн: Чуге аймаарай бердинер? Чуректеринерни чуге чигзиниг долганыл? 39 Холдарым болгаш буттарымче корунерден, бо - Мен-дир мен. Мени тудуп суйбап, топтап корунер: Менде бар деп коруп турарынар эът-бот болгаш соок-даяк хей-сунезинде бар эвес. 40 Ону чугаалааш, Ол холдарын база буттарын оларга коргускен. 41 Оореникчилер оорээн тулуу-биле ам-даа бузуреп чадап, кайгап-харап турганнар. Иисус ынчан оларга мынча дээн: Силернин мында кандыг-бир чем бар бе? 42 Олар анаа быжырган балыынын кезиин* ап бергеннер. 43 Ол ону ап алгаш, оларнын мурнунга чип алган.
* Чамдык бурунгу грек созуглелдерде бо состерге: База ары оонге турган ары-чигирин - деп состерни немээн.
44 Оон Иисус оларга мынча дээн: Моисейнин хоойлузунда, медээчилернин номнары болгаш Ыдыктыг ырларда Мээн дугайымда бижээн бугу чуве боттаныр ужурлуун силер-биле кады чоруур шаамда-ла чугаалап турдум чоп, ол чуве ам бо ышкажыл. 45 Ынчан Ол оореникчилеринин угаанын Бижилгени угаап билиптер кылдыр ажыдып берген. 46 Иисус оларга мынча дээн: Христос хилинчекти коруп эртер база ушку хунде олуглерден катап дирлир ужурлуг - деп, Ында бижээн-дир. 47 Иерусалимден эгелеп алгаш, бугу делегейнин чоннарынга бачыттары дээш, оршээл алыры-биле бачыттарын миннип, Бурганче эглирин Мээн адымдан суртаалдаан турар ужурлуг. 48 Силер ол бугунун херечилери-ле болгай силер. 49 Мен Адамнын аазаан чувезин силерге ам чорудуп бээр мен. А силер орутен кушту албаан шаанарда, Иерусалим хоорайга артып калынар.
Иисус Христостун дээрже кодурлуп унгени Мф. 16:19 -20; Аж. -ч. 1:9 -11
50 Иисус оларны Иерусалимден Вифанияга чедир ундур удепкеш, холдарын ору кодургеш, оларны алгап йорээп каан. 51 Оларны алгап йорээп тура-ла, Ол олардан ырап, дээрже кодурлуп унуп эгелээн. 52 Оореникчилери Анаа могейип, донгая кээп душкулээш, Иерусалимче аажок оорушку-маннайлыг ээп келгеннер. 53 Оон Бурганны алдаржытпышаан, Бурганнын оргээзинге доктаамал турганнар.