1 Tengrining oghli Eysa Mesih haqqideki Xosh Xewer mundaq bashlidi.
2 Yashaya Peyghemberning kitabinda mundaq dep yézilghan:
'Men özimning elchisini, séning yolingni teyyarlash üchün aldinggha iwetimen'.
3 'Bayabanda bir kishi mundaq dep ün chiqaridu: «Rebning yolini echinglar!
Uning yollirini tuz qilinglar!»'
4 Waptist Yehya bayabanda péyda boldi. U, xeliqqa öz gunahlirining epu qilinishi üchün töbe qilishka we waptiz bolushka besharet berdi.
5 Barliq Yehudiye we Quddus'ning hemme xelqi uning aldigha chiqqili bashlidi. Ular öz gunahlirini étirap qilghach, Yehya ularni Erden deriyasida waptiz qildi.
6 Yehya töge yungigha pürküngen édi we tire belwaghi bar édi. U, chükötke bilen bayaban hesili yer édi.
7 U, mundaq dep besharet berdi: «Méningdin kéyin téximu qudretlik Birisi kélidu. Men U'ning aldida tezim qilip, keshlirining bokushlirini yéshishkimu erzimeymen.
8 Men silerni su bilen waptiz qildim. U, bolsa silerni Muqeddes Roh bilen waptiz qilghusi».
9 Mana bu künlerde Eysa, Jeliliye'ning Nasire shehiridin keldi we Yehya teripidin Erden deryasida waptiz qilindi.
10 Sudin chiqar chiqmas U, asman pelekning yérilip échilghanlighini we Rohning kepter halida Özining ustige qonghanlighini kördi.
11 Asmandin bir tawush yangrap dédi ki «Sen méning söyümluk Oghlumsen. Sénindin razi boldum».
12 U anda Roh U'ni bayabangha haydidi.
13 We sheytan teripidin sinaqtin ötküzülgiche qiriq kün bayabanda qaldi we wehshi haywanlar bilen birge boldi. Perishtiler bolsa U'ninggha xizmet qilar édi.
14 Yehya zindangha solanghandin kéyin, Eysa Jeliliye'ge bardi, we Tengrining mana bu Xosh Xewérini ulashturdi:
15 «Peyt yétip keldi. Tengrining selteneti yéqinlashti. Töbe qilinglar! Hemde Xosh Xewerge ishench keltürüngler!»
16 Eysa Jeliliye kölining qirghaqlirida aylinip yürüp, Simon bilen uning qérindishi Andérya'ning kölge tor tashlap turghanlighini kördi. Her ikkisila béliq ochisi édi.
17 Eysa ulargha xitap qilip «Manga ergishingler! Men silerni adem ochisi qilimen» dédi.
18 Her ikkisi derhal özlirining torlirini tashlap atti we Eysa'gha ergiship mangdi.
19 Bir az yürgendin kéyin U, Zebediy'ning oghli Yaqup bilen uning qérindishi Yehya'ni qéyiqta öz torlirini onglap turghan halda kördi.
20 Eysa ularni derhal yénigha qichqirdi. Ular ataliri Zebediy'ni merdikarlar bilen qéyuqqa tashlap qoyup, U'ninggha ergiship mangdi.
21 Andin kéyin ular Kapernahum'gha kirdi. Shenbe küni Eysa derhal sinagog'qa bérip telim bérgili bashlidi.
22 U'ning telimi jamaetni heyran qaldurdi. Chünki U, qanunshünaslardek emes we belki uninggha salahiyetlik bolghan shexis süpitide telim bérer édi.
23 Ularning sinagogida u anda napak rohluq bir kishi bar édi we mundaq dep waqiridi:
24 «Ey, Nasirelik Eysa! séning bilen bizning nime ishishiz bar? Sen bizlerni halak qilghili kelgensen. Séning kim ékenligingin bilimen - Tengrining Muqeddisisen!»
25 Eysa uninggha melamette bolup dedi: «Shuk bol! We ademdin qaytip chiq!»
26 Napak roh, u ademni titrekke saldi we yangraq injiq bilen uningdin ayrilip chiqti.
27 Hemmeylen heyranlkq bilen öz ara munazerege kiriship mundaq déyishti: «Bu qandaq ish? Bu yéngi telim-ghu! U, napak rohlargha emir berse, napak rohlar-mu U'ning emrige boysuniwatidu-ghu».
28 U'ning heqqidiki riwayet tizdin Jeliliye'ning etrapidiki barliq yurtlargha yéyilip ketti.
29 Sinagogdin chiqqach, ular derhal Simon we Andérya'ning öyige bardi. Yaqup bilen Yehya'mu birge édi.
30 Simon'ning qéyinanisi isitmasi tutup yataqda yatar édi. Shunglashqa ular derhal Eysa'gha bu hekte uchur berdi.
31 U, Simon'ning qéyinanisining yénigha bérip, qolini tutti we kopardi. Isitma saqiyish bilenla, u ayal ulargha xizmet qilghili bashlidi.
32 Kechqurun, kün pétish bilen xelqler barliq aghriq kishilerni we jin urghanlarni U'ning aldigha elip kélishti.
33 Pütkül sheherlikler qapqining aldigha yighildi.
34 U, her türlük aghriqlargha muptala bolghan nurghun kishilerni saqaytti, köpligen jinlarni qoghlap chiqardi, we jinlarga söz sözletmidi. Chünki jinlar U'ning kim ékenligini biler édi.
35 Eysa tang étishtin nahayti baldur qopti. Xali bir yerge ketti we u yerde dua qilip turar édi.
36 Simon we uning hemraliri Eysa'ni izlep yurdi.
37 Ular Eysa'ni tapqach dédi ki «Séni hemme helq izlewatidu».
38 U, ulargha mundaq dédi: «Etraptiki yézilargha barayli-dé u jaylardimu besharette bolay. Chünki uning üchün chiqqanmen».
39 We Jeliliye'ning her teripidiki ashagoglarda besharet berdi we jinlarni haydap chiqardi.
40 U'ning aldigha bir pise keldi we tiz chöküp mundaq dep yalwardi: «Eger xahlisang, méni pakize qilalaysen».
41 Eysa, uninggha échinip qolini uzatti we uninggha qol tekküzüp: «xahlaymen» dep «pakize bolghin!» dédi.
42 Buni der démes, ademdin pisilik chiqip ketti we u pakizilendi.
43 Eysa, uni mana qattiq agahlandurush bilzn haman yolgha saldi we uningha dédi ki:
44 «Héch kimge bir nime démeslikke diqqet qil! Biraq, kahinge barghin we özingni körset. Özingning pakizilanghanlighing üchün Musa emir qilghan kurbanliqni berip ularga shehadet qil!»
45 Amma, u kétish bilen bu hadiséni pat pat anglitip her yaqqa yaygili bashlidi. Shunlashqa Eysa ashkar rewishte sheherge kiralmas bolup qaldi we tashqirigha, xali yerlerge mökündi. Shu haldimu, her'bir' jaydin xelqler U'ning aldigha kélip turar édi.

2 Bir qanche kündin kéyin Eysa qaytidin Kapernahum'gha qaytip bardi. U'ning öyde bolghanlnghi toghrisidiki xewer ishitildi.
2 Shunchilik köp kishiler toplanghan ki hetta ishik aldidamu bosh yer qalmidi. U, Kelam'ni ulargha sözlep turar édi.
3 U'ning aldigha pelesh bolghan bir kishini tört kishi kötürüp élip kelmekchi boldn.
4 Xalayiqning zichlighidin, U'ning yénigha yéqinlashalmighach, ular U'ning töpisidiki ögüzni yardi we échilghan yériqtin pelesh yatqan zembilni peske chüshürdi.
5 Eysa, ularning imandarlighini körgech, pelesh adzmge mundaq dédi: «Oghlum! Séning gunahliring epu qilindi».
6 Amma, u yerde olturghan bezi qanunshünaslar özliriche pikir yürütüp oylashti ki:
7 «Nime üchün bu adem mundaq deydu? U, küpür qiliwatidughu! Gunahlarni peqet Tengri'din bashqa kim epu qilalaydu?»
8 Eysa, ularning özliriche nime pikir qiliwatqanliqlirini haman angqirap, ulargha mundaq dep soridi: «Nime üchün öz köngülliringlerde bu xil pikir yüritisiler?
9 Pelesh ademge 'séning gunahlingring epu qilindi' déyish asanmu we yaki 'qopup zembilingni kötürüp ket' déyish asanmu?
10 Weleykin, Insan Oghlining yer yüzide gunahlarni epu qilishqa selahiyeti bolghanlighini bilishingler üchün... pelesh ademge xitap qilip mundaq dédi:
11 «Men sanga deymen: Qop! Zembilingni al we öyüngge ket!»
12 U adem derhal ornidin qopdi we zembilini kötürüp hemmining köz aldidin chiqip ketti. Shundaq ki hemmeylen heyran qélip, Tengri'ge hemd sena eytip «Buningdek bir haletni hergiz körmigen éduq» dedi.
13 Eysa yene kölning boyigha chiqti we barche xalayiq U'ning aldigha kélghili bashlidi. U, bolsa ulargha telim bérer édi.
14 U, ötüp kétiwitip, Halfay'ning oghli Lewi'ni bajxanide olturghanlighini körüp, uninggha «Manga ergesh» dep eytti. Lewi derhal ornidin qopup, U'ninggha ergiship mangdi.
15 Shundaq boldi ki U Lewi'ning öyide dastixangha olturghanda köpligen bajgirlar we gunahkarlar Eysa we U'ning muritliri bilen bille tamaq yep olturar édi. Chünki ular nurghun édi we U'ninggha ergeshken édi.
16 Amma, qanunshünaslar we Ferisiylzr U'ning gunahkarlar we bajgirlar bilen bille tamaq yep olturghanlighini körgech, U'ning muritlirigha mana mundaq dep sual sorar édi: «U'ning bajgirlar we gunahkarlar bilen bille yémek iep olturghini qandaq?»
17 Eysa buni ishitip ulargha dédi: «Téwipke muhtaj bolghuchilar saghlam kishiler emes, belki kisellerdur. Mzn salih bolghanlarni emzs we belki gunahkarlarni töbe üchün qichqirghili kelgenmen».
18 Yehya'ning muritliri we Ferisiyler rozi tutmaqta édi. Ular kélip U'ninggha dédi: «Némishke Yehya'ning muritliri we Ferisiylerning muritliri rozi tutudu-de séning muritliring rozi tutmaydu?»
19 Eysa ulargha mundaq dédi: «Küyewning yigit bashliri, küyew özliri bilen bille bolghanda rozi tutalamdu, tutalmamdu? Ular küyew bilen bille bolghan müddetche rozi tutalmas.
20 Amma, küyewning ulardin ajrilip kétidighan küni kélgusi. Ene shu chaghda, ene shu künde ular rozi tutqusi.
21 Héch kim kohna libasqa yéngi rexdin yamaq yamalmas. Andaq qilsa, bu yamaq yamalghan jayni oyup chiqiridu we téximu yamanraq yirtiq peyda boludu.
22 Héch kim yéngi sharapni kohna tolumlargha toshqazmas. Eksi halette yéngi sharap tolumlarni yirtip tashlaydu, hem sharapning özi mu tökülüdu, tolumlar mu xarap boludu. Shunglashqimu yéngi sharap taza tolumlargha toshquzuludu».
23 Eysa bir shenbe küni ashliq itizlirini arilap kétip barar édi. U'ning muritlirimu méngip ular ashliqning danlirini üzgili bashlidi.
24 Ferisiyler U'ninggha dédi: «Qarisangchu! Nélmishke ular shenbe qüni jaiz bolmighan ishni qiliwatidu?»
25 Eysa ulargha dédi ki «Dawut özining hemraliri bilen bille muhtaj we ach qalghan chéghida nimeler qilghanlighi toghrisida hech wakt oqimighanmu siler?
26 U bash kahin Abiatar'ning waqtida Tengrining öyige kirdi we kahinlardin bashqilarning yéyishi jaiz bolmighan, Tenrige tartuq qilingan nanlarni yédi we öz yénidikiler bilen bölüshti».
27 Eysa yene ulargha dédi: «Shenbe küni insan üchündur. Amma, insan shenbe küni üchün emes.
28 Shunglashqa, Insan Oghli shenbeningmu Xojisidur».

3 Eysa yene sinagogqa kirdi. U jayda qoli qurighan bir adem bar édi.
2 Ferisiyler Eysa'gha töhmet qilmaq üchün, «Shenbe qünide kiselni saqaytalamdiken» dep mariship turar édi.
3 Eysa qoli qurighan ademge dédi: «Qop! Algha chnq!»
4 We ulargha soridi ki «Shenbe küni yaxshilik qilmaq jaizmu weyaki yamanliq qilmaq jaizmu? Bir kishining hayatini qutqazmaq jaizmu weyaki uni öltürmek jaizmu?» Ular jimjit bolup qélishti.
5 Eysa etrapdikilerge hiddet bilen qarap, ularning yüreklirining qattiqlighidin ghemkin boldi, we u ademge «Qolungni uzat» dédi. Kolini uzatqach u ademning qoli yene bir qolidek saqiyip qaldi.
6 Ferisiyler tashqirigha chiqti we derhal Hérodisiyler bilen kéngiship U'ni qaysi türde halak qilish toghrisida meslehetleshti.
7 Andin, Eysa Öz muritliri bilen kölge chékilip ketti. Jeliliye'din nurghunlighan xelq U'ninggha ergeshti.
8 Yehudiye'din, Quddus'din, Idomiya'din, Erden'ning nérisidin, Sur we Sayda terepliridin U'nin; bejiriwatqan ishliridin xewerdar bolghan nurghunlighan xelq U'ning aldigha keldi.
9 U, xelqning zichlighidin qistilip qalmasliq üchün bir kichik qéyiqning Özi üchün teyyar turghuzulishi heqqide muritlirigha boyruq berdi.
10 Chünki U köpligen kishilerni saqaytqanlighidin aghriqchanlarning hemmisi U'ninggha qol tekküzmek üchün aldirishar édi.
11 Qachan ki napak rohlar U'ni körse U'ning aldigha yiqilip yighlar we «Sen Tengrining Oghlisen» dep waqirar édi.
12 Amma, U, Özining kim ékenligini ashkara qilmasliqni ulargha qattiq jikiler édi.
13 Eysa taqqa chiqip, Özining köngli tiligenlerni yénigha qichqardi we ular U'ning yénigha keldi.
14 We U, ulardin on ikkisini Özi bilen birge bolushqa, besharat bermek üchün jaylargha iwztilishke,
15 Qisellerni saqaytmaq we jinlerni haydap chiqarmaq üchün salahiyetlik bolushqa teyinlidi.
16 U, mana bu on ikköylenni atidi: Simon'ni (ki Eysa uninggha Petrus dep isim qoyghan édi);
17 We Zebediy'ning oghli Yakup we uning qérindishi Yehya'ni (ki, Eysa bularni Boanérgés «Güldürmamaning baliliri» dep atar édi);
18 Andérya'ni, Filip'ni, Bartolomay'ni, Matta'ni, Tomas'ni, Halfai'ning oghli Yaqup'ni, Tadai'ni, Gheyur Simon'ni
19 We Yahuda Ishkeriot'ni (ki bu shexis Eysa'gha ihanet qilghuchi bolup chiqidu).
20 Ular bir öyge kirdi. Iene bu jayda shundaq zichliq toplanghan ki ular (Eysa wé U'ning yénidikilér) ashmu yéyelmidi.
21 U'ning Öz ademliri buni ishitkech «Éliship qalghan oxshaydu» dep U'ni tutup élip kétishke chiqidu.
22 Quddus'din kelgen qanunshünaslar bolsa «U'ningda Beelzebul bar. Jinlarning bashlighining yardemi bilen jinlerni haydap chiqiridu» déyishti.
23 Eysa ularni Öz yénigha qichqirip, mesel arqiliq anglitip dédi ki «Sheytan qandaq qilip sheytanni haydap chiqiralaydu?
24 Eger bir ölke öz ichide bölgüise u ölke tik turalmas.
25 Eger bir öy öz ichide bölünse u öy tik turalmas.
26 Eger sheytan özige özi zit kélip bölünse, tik turalmas we belki gum bolur.
27 Néch kim küchlük ademning put qolini baghlimastin turup, uning öyige kirip, mülkini bulang talang qilalmas. Peqetla uning put qolini baghlasa, andinla uning öyini bulang talang qilalaydu.
28 Men silerge toghrisini eytimen, insan balilirining qilghan barliq gunahliri we qanchilik köp küpür qilsun, ularning barliq küpürliri epu qilinidu.
29 Amma, kimerse ki Mukeddes Rohqa küpür qilsa u kishi hergiz epu qilinmas; ebediyen méhqumiyétke duchar bolghusi».
30 Bu sözlerni «U'ningda napak roh bar» dégenlikliri üchün sözlidi.
31 U'ning anisi we qérindashliri kélip tashqirida turghach, U'ni qichqirip élip kétish üchün kishi iwetti.
32 Eysa'ning öpchöriside olturghan jamaet «Séning anang we qérindashliring tashqirida Séni istep turushuptu» dédi.
33 U, «Méning anam we qérindashlirim kimler éken?» dep soridi.
34 We Özining öpchöriside olturghanlargha bir qur köz sélip mundaq dédi: «Mana Méning anam we qérindashlirim!
35 Kim ki Tengrining boyrighinini qilsa, u Méning buradérim, hemshirem we anamdur».

4 Eysa, yene köl boyida telim bergili bashlidi. U'ning aldigha shinchilik köp adem yighildi ki U, köldiki bir qéyiqqa chüshüp olturdi we hemme xalayiq köl boyida quruqluqta turdi.
2 We meseller arqiliq ulargha nurghun nersilerni ögütüp, Özining telimatida dédi ki:
3 «Tinglanglar! Urugh chachquchi urugh chéchish üchün chiqti.
4 Waqi boldi ki u, urugh chéchiwatqaida bezi urughlar yol yaqisigha chüshti we kushlar kélip ularni yep ketti.
5 Bezi urughlar bolsa tupisn mol bolmighan tashliq yerlerge chüshti we tizdin üsüp chiqti. Chünki bularning tupraq nigizi tiren emes édi.
6 Aftap chiqqach, ular küyüp ketti we yildiz tartmighanliqtin qurudi.
7 Bezi urughlar tikenlerning arisigha chüshti; tikenler ösup urughlarki sumurdi we urughlar unum bérmidi.
8 Bashqa urughlar bolsa yaxshn tupraqqa chüshti we ular ösup zorayghach ünüm bergili bashlidi we ottuzlap, altdmishlap we yüzlep ünüm chiqardi».
9 Eysa ulargha mundaq dédi: «Tinglashqa qulighi bolgan her kim tinglisun».
10 U yalghuz qalghach, On Ikkiler bilen U'ning chörisidikiler bu mesel heqqide sürüshtürdi.
11 U, ulargha dédi ki «Tenrining seltenetining siri silerge tapshuruldi. Leykin chettikilerge hemme nerse meseller arqiliq bildürülüdu,
12 Ki ular qarap qarap héch nersini körmigen bolsun we tinglap tinglap chüshünmigen bolsun. Andaq bolmisa, qaytip kélishidu we epu qilinidu».
13 We U, ulargha soridi: «Bu meselni uqmamsiler? Bolmisa, barliq mesellerni qandaq uqisiler?
14 Urugh chachquchi Kelam'ni chachar.
15 Yol boyida térilghan urughlar bulardur: bular ishitkech, derhal sheytan kélip ularning könglige térilghan Kelamin élip kétidu.
16 Xuddi shundaqla, tashliq jaygha chéchilghan urughlar bolsa shular ki ular Kelamni ishitish bilenla derhal xoshalliq ichide qobul qilidu.
17 Amma, ularning ching nigizi bolmighandekla, peqet ötkünchidur. Kéyinche, Kelam toghruluq müshkülat weyaki teqibat peyda bolsa ular derhal imandin qaytar.
18 Tikenlerning arilirigha térilghan urughlar bolsa shular ki ular Kelamni tinglaydu.
19 Amma, dünyaning endishiliri, bayliqning hilekarlighi we bashqa nersilerge bolghan hewesler ariliship kirip Kelamni boghudu we Kelam ünümsiz qalidu.
20 Yaxshi tupraqqa térilghan urughlar shular ki ular Kelamni tinglaydu we uni qobul qilip ottuz, altmish we yüz misli ünüm béridu».
21 Yene ulargha dédi: «Chiraq peymanining tégige weyaki yataqning astigha qoyulush üchün élip kélinemdu? Shamdanning üstige qoyush üchün chiraqni élip kélishmemdu?
22 Chünki yoshurun bir nerse yoq ki ashkara bolmisun, we mexpiy bir nerse yoq ki keshp qilinmisun.
23 Tinglashqa qulighi bolghan her kim tinglisun!»
24 Be yene ulargha dédi: «Ishitkenliringlerge agah bolunglar! Qandaq ölchem bilen ölchisengler shu ölchem bilen silerge ölchilidu we yene qoshumche qilinidu.
25 Chünki kimersining bir nersesi bar bolsa uninggha bérilidu. Leykin, kimersining bir nersesi yoq bolsa hetta uiing bari-yoqi tartip élinidu».
26 We eytti ki «Tengrining selteneti xuddi yerge urugh térighan ademge oxshash.
27 Adem kichisi uxlar kündüzi qopar. Urugh özi ünüp ösup chiqar. Adem buniq qandaq bolghanlighini bilmés.
28 Tupraq öz özidin ünüm béridu. Deslep otni, andin kéyin bashni we kéyinche bashtin chiqqan pishshiq danni östrüp chiqiridu.
29 Amma, ünüm piship yétishkende derhal oghaq qollunuludu. Chünki oma waqti yétip kélgen».
30 Yene U qoshup dédi ki «Biz Ténrining seltenetini nimege oxshatayli? Weyaki qandaq mesel bilen temsil qilayli?
31 Bu qichi urughigha oxshash ki yerge térilghanda barliq urughlargha nisbeten kichikraq.
32 Amma, térilish bilenla ünüp ösüp barche otyashlardin ozuyup kétidu we zor shaxlar chiqiridu ki uchar kushlar uning kölenggiside uwa quralaydighan boludu».
33 Eysa buninggha oxshash köpligen meseller bilen ular ishitip angliyalaydighan derijide Kelamni sözler édi.
34 Ulargha meselsiz sözlimes édi. Amma, xali bolghanda özining muritlirigha hemmini izah qilip bérer édi.
35 Eyni kün aqsham waqtida Eysa muritlirigha dédi ki: «Udulimizdiki qirghaqqa öteyli».
36 Shuning bilen ular xalayiqni yolgha sélip qoyghach, Eysa'ni Özi olturghan qéyiqta élip ketti; we bashqa qéyuqlarmu hemra boldi.
37 Mana u anda shiddetlik boran chiqip, tolqunlar qéyiqqa shundaq sedeme berdi ki qéyiq sugha tolghili bashlidi.
38 Adsha, U, qéyiqning ayaq uchida tekiyige yölünüp uxlap yatar édi. Ular U'ni oyghutup, «Ey Ustaz! Halak bolishimizdin endishe qilmamsen?» dédi.
39 We, U oyghunup, shamaldin melamet qilip, kölge «Shük bolup tinjighin!» dédi. Shamal toxtidi we köl tamamen tinjidi.
40 Eysa muritlirigha mundaq dedi: «Nimishke minchilik qorqisiler? Téxiche ishenchingler yoqmu?»
41 Ular dehshet ichide birbirige déyishti: «Bu, kim boludu? Hetta shamal we kölmu Buninggha boyun égiwatidi-ghu!»

5 Ular kölning udulidiki Gérasaliq'larning yurtigha bardi.
2 Eysa, qéyiqtin chiqish bilenla napak rohluq bir kishi, mazarlardin chnqpp U'ning aldigha keldi.
3 Bu kishi mazarlarda yashar we Héch kim uni zenjir bilen baghlashqimu qadir bolalmas édi.
4 Chünki bu kishi köpünche kishen we zenjirler bilen baghlanghan bolup, u, zenjirlerni üzüp kishenlerni sundurgan édi. Héch kim uni bésiqturushqa muqtedir bolalmigan.
5 Hemishe, kiche-kündüz, mazarlarda we taghlarda yürüp, nale-peryat qilip, özini özi tash bilen urup zeximdar qilar édi.
6 Endi, u, Eysa'ni yiraqtin körgech, U'ning aldigha yügürüp bérip, tezim qildi.
7 We ünlük awaz bilen waqirap dédi ki «Ulugh Tengrining oghli - Eysa! Sening bilen méning nime ishim bar? Ezbirayi Xuda, manga azap berme!».
8 Chünki Eysa uninggha dégen édi ki «Ey napak roh! Bu ademdin chiqip ket!»
9 Eysa uningdin soridi: «Isming nime?». Buningga jawaben u adem «Méning ismim Legiyon. Chünki biz nurghunmiz» dep eytti.
10 We bularning yurtdin haydilip chiqirilmaslighini tilep töwenchilik bilen yalwarghili bashlidi.
11 Del u jayda nurghunlighan tunguz padisi tagh baghrida otlap turar édi.
12 We, jinlar U'ninggha yalwérip dédi ki: «Bizni tunguzlargha iwetkin, biz ularning ichige kireyli».
13 Eysa izin bergech, napak rohlar chiqip tuqguzlarning ichige kirdi; sani ikki mingche bolghan tungguz padisi tik yardin kölge yumulap chüshüp gherq boldi.
14 Tunguzlarni baqquchilar qéchip kétip, sheherde we sehralarda bu heqte uchur yaydi. Netijide, xalayiq sadir bolghan waqieni körüsh üchün chiqti.
15 Ular Eysa'ning aldigha kélip, bir legiyon jin urghan ademni olturghan, kiyingen we özining hushigha kelgen halda körüp qorqunchqa chüshti.
16 Bu waqieni körgenler jin urghan ademge nime bolghanlighi toghrisida we tunguzlar heqqide izahat berdi.
17 We xalayiq Eysa'ning öz ölkeliridin chiqip kégishini ötünüp yalwardi.
18 U, qéyiqqa atlighach, héliqi jin urghan adem U'ning bilen birlikte kétishni iltimas qilip yalwardi.
19 Amma, Eysa uninggha ijazet bermey dédi ki: «Öz öyingge we xelqingning yénigha bérip, Reb'ning sanga qandaq zor ish qilghanlighidin we qanchilik merhemet körsetkenligidin uchur ber!».
20 Dégzndek, bu adem kétip Dekapolis'da Zysa'ning uninggha qandaq zor ish qilghanlighini anglatqili bashlidi we barche xelq teejjupqa tushti.
21 Eysa yene qéyiqta uduldiki sahilgha barghan waqtida U'ning öpchörisige zich xalayiq yigildi. U bolsa kölning boyida turar édi.
22 We sinagog qattaliridin Yair isimlik bir kishi kélip, U'ni körgech ayaqliri aldigha yiqildi.
23 We U'ninggha töwenchilik bilen yalwérip dédi ki «Méning kichikkine qizim axirqi nepisini éliwatidu. Kel we qolungni uning yüzige sürke ki u shipaliq tapsun we yashisun».
24 Eysa uning bilen birlikte mangdi. Nurghunlighan kishiler ergiship U'ni qisishturmaqta édi.
25 U yerde on ikki yildin béri qan éqishigha muptala bolghan bir xotun kishi bar édi.
26 Bu ayal, köpligen téwiplerning qolidin nurghun azap tartip, bari-yoqini serp qilip, her qandaq payda körmestin téximu nacharliship ketken édi.
27 Eysa heqqide riwayetler ishitkech, bu xotun kishi jamaet bilen Eysa'gha ergiship kélip U'ning libasigha qol tekküzdi.
28 Chünki «U'ning libasigha qolum bir tegse saqiyimen» dep oylighan édi.
29 Del u demde u xotun kishining qénining éqishi toxtidi we öz wujudida illettin qutulup saqayghanlighini his qildi.
30 We del u demde, Eysa Özinin, ichidin bir küchning chiqip kégiwatqanlighini bayqap, jamaet ichide etrapigha burulup soridi: «Méning libasimgha kim qol tekküzdi?»
31 Muritliri U'ninggha dédi ki: «Zich jemaetni Özüngni qisishturup turghanlighini körüp turup yene 'Manga kim qol tekküzdi' deysen!»
32 U emdi, buni qilghan kkshini körüsh üchün öpchörisige qaridi.
33 U xotun kishi özige nime bolghanlighini bayqighach, qorqqan we titrigen halda U'ning aldigha kélip yiqildi we barliq heqiqetni sözlidi.
34 Eysa u xotun kishige dédi: «Qizim! Ishenching séni saqaytti. Salamet kétip, illettin qutul!»
35 U, söz qilip turghanda, sinagog kattasining öyidin kishiler kélip dédi ki «Qizing öldi. Nimishke Ustazni bémalal qilip turisen?»
36 Amma, Eysa bérilgen bu uchurni tinglap, sinagog kattasigha dédi: «Qorqma! Peqet ishenching bolsun».
37 We, Petrus'tin, Yaqup'tin we Yakup'ning qérindishi Yehya'din bashqa héch kimning Özige ergishishige ruxset bermidi.
38 Sikagog'ning kattasining öyige yétip barghach, ünlük yégha zar ichidiki bir xalayikni kördi.
39 We ichkéri kirgech, ulargha eytti: «Nimishke ghelwe qilip yégha-zarda bolisiler? Bala ölmigenghu! Uxlap yétiptu».
40 Alsha, ular U'ni mazaq qilishti. U, hemmini tashqirigha haydap chiqirip, balining atisi we anisini we Özining hemralirini yénigha alghan halda bala yatqan hujrigha kirdi.
41 We, balining qolini tutup, uniqgha dédi: «Talita kumi!» Terjümesi: Qizchaq, sanga qopqin dep aytimen.
42 Qiz bala derhal qopup mangghili bashlidi. Bu qiz bala on ikki yashta édi. Bu halettin hemmeylen hangtang qélishti.
43 Eysa, bu haletning héch kimge bildürülmesligi üchün qetiy boyruq berdi we qiz baligha taam bérilishini jikilidi.

6 Eysa, bu yzrdin jönep Öz yurtigha qaytti. Muritliri U'ninggha ergeshti.
2 Shenbe küni U, sinagogda telim bergili bashlidi. U'ni tinglap turghan köpligen kishiler heyran qéliship dédi ki: «Bu meripetlerni bu adem qayerdin hasil qilghan? U'ninggha bérilgen danishmenlik nimedur ki U'ning qoli bilen mundaq mujizeler sadir bolup turuptu?
3 Bu kishi yaghashchi emesmu? Meryem'ning oghli we Yaqup'ning, Yosei'ning, Yahuda'ning, Simon'ning qérindishi-ghu? U'ning hemshiriliri bu yerde bizning arimizda emesmu?» Démek ki U'ni red qildilar.
4 Zysa ulargha dédi ki «Peyghember öz yurtidin, özining uruq-tuqqanlirining arisidin we öz öyidin bashqa héch yerde étibarsiz qalmas».
5 We, U, bu yerde bir qanche kisel kishining üstige qolini qoyup saqaytishtin bashqa möjize körsütalmidi.
6 Bularning ishenchsizlighighe teejjup bildürgech, U, yéza-qishlaqlarni aylinip telim berdi.
7 Eysa On Ikkilerni qichqirip, ularni jüftjüft halda jay-jaylargha iwetkili bashlidi we ulargha napak rohlar üstidin salahiyet berdi.
8 We seperde peqet hassa tayaqdin bashqa, yanlirida ne nan, ne boqcha, belwaghlirida ne tenge tushimasliqlirini tenbih qildi.
9 Biraq, ularning choruq kiyishlirini eskertip «ikki qat könglek kiymengler!» dédi.
10 We ulargha eytti ki «Qaysi jayda bir öyge kirsengler, ta ki u jaydin chiqip ketkünche u öyde qélinglar!
11 Kaysi bir yaq silerni qobul qilmisa we silerni tinglimisa, u yaqtin chiqinglar we u yerdekilerge qarshi shahadet bolsun dep choruqliringlarning chemliridiki tupiii qéqinglar. Silegre toghrisini eytimen, hüküm künide Sodom we Gomorra'ning hali o sheherningkidin asan bolghusi».
12 Ular yolgha chiqti we insanlarning töbe qilishlirining kéréklighi toghrisida besharet bérishti.
13 We, ular köpligen jinlerni haydap chiqirish bilen birlikte nurghunlighan aghriq kishilerni yagh sürkep saqaytti.
14 Padisha Hérodis bu xil riwayetlerni ishitti. Chünki Eysa'ning ismi meshhur bolup ketken édi. Hérodis mundaq dep eytar édi: «Waptist Yehya tiriliptu. Shunglashqimu, möjizilik qudretler U'ningda ishlewatidu».
15 Biraq, bashqilar «U bolsa Ilyas» déyisher édi. Yene bezi bashqilar bolsa «Ötmushtiki peyghemberlerdek u mu bir peyghember éken» déyisher édi.
16 Amma, Hérodis buni ishitkech «Men béshini kesken Yehyadur. U tiriliptu!» dédi.
17 Nérodis, özining buraderi Filip'ning refiqisi Hirodiya bilen öylengen bolup, buning sebibidin Yehya'gha adem iwetip tutqun qilip zindangha atqan édi.
18 Chünki, Yehya, Hérodis'qa: «Özingning qérindishingning refiqisi bilen öylinishing jaiz emes» dep yürer édi.
19 Shunglashqa, Hyrodiya ukinggha qarshi öch saqlap kelgen we uni öltürüshni tiligen halda bu ishta muwaffaq bolalmay turar édi.
20 Chünki Hérodis, Yehya'ning adil we muqeddes adem ékenligini bilgenligi üchün uningdin qorqar we sagh saqlar édi. Uni tinglighan chaghda nahayti teejjüplenip yene uni tinglashtin zoq tuyar édi.
21 Amma, Iérodis özining yash künini qutlash üchün üstün menseptarlirigha, serdarlirigha, Jeliliye'ning kattilirigha ziyapet bergende munasip peyt yetip kelgen édi.
22 Ene shu chaghda Hirodiya'ning öz qizi kirip usul oynap Hérodis'ning we uning mihmanlirining könglini alghan édi. We padisha qizigha dédi: «Qandaqla bir nerse xahlisang mendin telep qil. Men uni bérimen».
23 We qesemyad qilip eytti ki «Padishalighimning yérimighiche nime tiliseng uni bérimen».
24 Qiz chiqip, anisigha «Nime tiley?» dep soridi. Anisi «Waptist Yehya'ning kallasini tile!» dédi.
25 Qiz derhal padishaning aldigha yügürüp kirip «Haman Waptist Yehya'ning kallasini petnusqa sélip manga bérishingni tileymen» dédi.
26 Gerche, padisha nahayti ökünchke tüshken bolsimu, özining qilghan qesemliri we mihmanliri tüpeyli qizning tilégini yandurushni rawa körmidi.
27 Padisha derhal Yehya'ning kallasini élip kélish üchün bir jallatqa emir bzrdi.
28 U chiqip zindanda Yehya'ning kallasini kesti. We kallani petnusta élip kélip qizgha berdi. Qiz uni anisigha tapshurdi.
29 Uning muritliri bundin xewer tapqach, yétiship kélip, uning jesidini élip ketti we mazargha kömdi.
30 Resullar kélip Eysa'ning yénigha yéghildi we bejergen barliq ishliridin we bergen telimliridin U'ninggha melumat berdi.
31 U, resullargha dédi: «Özingler xali bir jaygha bérip bir az harduq élinglar». (Chünki kélip kétiwatqanlar shinchilik köp édi ki ular tamaq yéyishkimu imkan tapalmighan édi).
32 Buninggha binaen ular özliri qéyiq bilen tenha bir yerge ketti.
33 Xalayiq ularning kétiwatqanlighini kördi we nurghunlighan kishiler ularni tonup qaldi. Shunglashqa, xalayiq barliq sheherlerdin u yerge yügürüp ulardin baldur bérip U'ning yénigha yighildi.
34 Eysa qéyiqtin tüshkech zich yighilghan xalayiqni körüp ulargha ichi aghridi. Chünki ular chupansiz qalghan qoylargha oxshar édi. We, U bulargha köpligen telimatlar bérishke bashlidi.
35 Waqit xélila kech bolup qalghach, muritliri U'ning aldigha kélip «Bu jay chöl bayabanliq. Hemde kech kirip qaldi.
36 Ularni yolgha salghin-de öpchöridiki dalilargha we yézalargha barsun we özliri
yémek sétip alsun» dédi.
37 Amma, U jawaben muritlirigha mundaq dédi «Ulargha siler taam béringler!». Muritliri U'ninggha eytti ki «Biz bérip ikki yüz dinarliq nan élip de bulargha tamaq béreylimu?»
38 Eysa ulargha soridi: «Qanchilik néninglar bar? Karap kélingler!». We, qarap kelgech, ular «Besh nan bilzn ikki dane béliq bar» dédi.
39 We U, hemmeylenni chimenlikte türküm türküm bolup olturghuzushqa muritlirini boyridi.
40 Ularmu elliklik we yüzluk türküm halida olturushti.
41 Andin, U, besh nanni we ikki béliqni qoligha élip, asmangha baqti we yemekke shükür qilghach, nanlarni oshutup, xalayiqning aldigha qoyush üchün Özining muritlirigha sunup turdi. Shundaqla, ikki béliqnimu her kimge teqsim qilip berdi.
42 Ularning hemmisi yep qéniqti.
43 Andin, ular nanning we béliqning uwaqliri bilen on ikki sewetni toshqazdi.
44 Nanni yégenler diyerlik besh miq er kishidin ibaret édi.
Kwl yuzide Yurush
45 Özi jamaetni uzutup qonghanghiche, muritlirini derhal qéyiqqa olturghuzup Özidin baldur qarshi yaqtiki Beytsayda'gha jönetti.
46 Jamaetni uzutup qoyghach, dua qilish üchün taqqa chiqti.
47 Aqsham bolghanda qéyiq kölning otturisida turatti. U bolsa yapyalghuz quruqluqta édi.
48 Shamal zit tereptin urup turghanlighi üchün ularning kürek chékishte qiniliwatqanliqlirini körüp, kichining törtünchi bölügige yéqin bir waqitta, U kölning yüzide yürüp ularning yénigha bardi we guya ularning yénidin ötüp ketmekchi boldi.
49 Biraq, ular U'ning kölning yüzide yürüp kétiwatqanlighini körgech, alwasti dep perz qilip ün chiqirishti.
50 Chünki hemmeylen U'ni körgen we qorqunchqa chüshken édi. Amma, U derhal ulargha xitap qilip «Iüreklik bolunglar. Bu - men. Qorqmanglar» dep eytti.
51 We Eysa ularning yénigha bérip qéyiqqa chiqti; shamal tinjidi. Ular bu halettin nahayti heyran bolushti.
52 Chünki ular nanning möjizisidin ibret almighan we köngülliri qétip qalghan édi.
53 Ular udul terepke ötti we u sahildiki Jennesaret'ke yétip bérip u yerde qurghaqliqqa chiqti.
54 Ular qéyiqtin chüshüsh bilenla xalayiq U'ni derhal tonup aldi.
55 We bütün yurt boylap aylinip, kisellerni zembillerge sélip U'ning qayerde bolghanlighini bilgen bolsa u jaygha élip kélishti.
56 U, qayerge barsa barsun, xahi yézimu, xahi shehermu, xahi sehramu, kiseller bazar meydanlirida yatquzulup, ularning héch bolmighanda U'ning étigige qol tekküzüshlirige yol qoyulushi üchün iltimas qilinar édi. We, kimerse U'ninggha qol tekküzgen bolsa ularning hemmisi shipa tapar édi.

7 Ferisiyler we bezi qanunshünaslar Kuddus'din kelgech Eysa'nin, öpchörisige yighilishti.
2 We, U'ning muritlirining bezilerxshing napak, yeni yuyulmighan qolliri bilen tamaq yep turghanliqlirini körüp qusur tapti.
3 (Chünki Ferispyler we barliq Yehudiler atababalarning örpi-adéti boyiche qollirini tap-taza yumastin baldur ghiza yémes.
4 We bazardin kelgende, yuyunmastin baldur ghiza yémes we shundaqla, chine-qacha, qazan-tawaq we mis qachilirini yuyush oxshash nurghun resim-rusümliri bar.)
5 Ferisiyler we qanunshünaslar U'ninggha sorap dédi ki «Nime üchün Séning muritlpring atababalarning örpi-adetige riaye qilmay yuyulmighan qolliri bilen ghiza yeydu?»
6 We Eysa ulargha jzwaben dédi: «Yashaya peyghember siz riyakarlar toghrisida qandaq toghri kahanette boldi! Mundaq dep pütülgen ki 'Bu qewim Manga lewliride hörmet qilidu. Amma, ularning qelbi Méningdin yiraq.
7 Ular Mada bihude ibadet qilidu. Chünki, ularning ögütüdighan telimi insan boyruqliridur'.
8 Siler Tengrining emrini terk qilip insanlarning adetlirige ergishisiler. Qazan-tawaq we chine-qacha yuyar we buninggha oxshash nurghun ishlerni qilarsilar».
9 Eysa dewam qilip ulargha mundaq dédi: «Öz adetliringlerni saqlap qélish üchün Tengrining emrini epchillik bilen chetke qaqisiler!
10 Mesilen, Musa dégen ki 'Atanggha we ananggha éhtiram körset', we 'Kim ki atigha we anigha til uzatsa mutleq öltürülsun'.
11 Biraq, siler eytisiler 'Eger bir kishi özining atisigha weyaki anisigha «Méningdin hasil qilidighanlaring qorbai, yeni Tengrige ihsan qilinghan» dése'.
12 Uning öz atisigha weyaki öz anisigha ikramda bolishigha hergiz yol qoymaysiler.
13 Buningliq bilen özünglerning adetingler boyiche Tengrining kelamini batil qilip, yene buninggha oxshash nurghun ishlerni qilisiler.
14 We, hemme xalayiqni Öz yénigha kichqirip, ulargha mundaq dédi: «Hemmingler Méni tinglanglar we chüshününgler.
15 Insanning téshidin ichige kirip, uni kirletküchi bir nerse yoq. Biraq, insanni kirletken - uning özining ichidin chiqqan nersilerdur.
16 Tinglashqa qulighi bolghan her kim tinglisun».
17 Jamaetdin ayrilip öyge kirdi. Muritliri bu mesel heqqide U'ningdin izahat istidi.
18 Be, U ulargha dédi ki «Silermu shunchilik pehimsiz mu? Tashqiridin insanning ichige kirgen her qandaq nersining, uni kirletalmeydighanlighini uqmamsiler?
19 Chünki u nerse insanning qelbige emes, belki qarnigha kiridu we hajetxanigha chiqip kétidu». (U, buningliq bilen barliq yémeklerni pak dep élan qildi.)
20 U, dewam qilip dédi ki «Insanning ichidin chiqqan nerse insanni napak qilidu.
21 Chünki, ichtin, yeni insanlarning qelbidin chiqidighan nersiler - yaman pikirler, zinakarliq, exlaqsizliq, qatilliq,
22 oghriliq, tamahkarliq, yamanliq, hilebazliq, shehwetperestlik, qizghanchuqluq, töhmetkarliq, ghurur we hamaqetliklerdur.
23 Bu yaman nersilerning hemmisi insanning ichidin chiqip insanni napak qilidu».
24 U, bu yerdin chiqip Sur we Sayda mentiqisige jönidi. We, bir öyge kirip, héch kimning xewerdar bolmaslighini istigen bolsimu yene mökünalmidi.
25 Chünki, kichik qizi napak rohqa muptala bolghan bir ayal U'ning heqqide xewer ishitkech, U'ning yénigha kélip ayéghigha yiqildi.
26 Bu ayal Yunanliq bolup, Suriyelik Fenike irqigha mensup édi. U, jinning öz qizidin chiqirilip étilishini tilep yalwardi.
27 Amma Eysa ayalgha dédi ki «Hemmedin ewwel balilarni toyghuzush kérek. Chünki, balilarning rizqini élip itlargha tashlap bérish yaxshi emes».
28 Ayal U'ningga jawap bérip dédi ki: «Xop, teqsir. Amma, jozaning astidiki itlarmu balilardin ashqan uwaqlarni yeydu-ghu».
29 Eysa, ayalgha xitap qilip dédi: «Bu sözüng üchün chiqip ketkin. Jin qizingdin ajrilip chiqti».
30 We bu ayal öyige qaytqach, qizini yataqta yatqan halda kördi. Jin uningdin ajrilip ketken édi.
31 Eysa, Sur we Sayda tewesidin chiqip, Dékapolis mentiqisini asha Jeliliye kölige yene bardi.
32 Kishiler U 'ning aldigha gas we kikesh bir ademni élip kélip, bu ademge qol tekküzüshi üchün U'ninggha iltimas qildi.
33 Eysa, u ademni xalayiqtin chetke élip chiqip, Özining barmaqlirini uning qulaklirigha tiqti we tükürük bilen uning tilini sipadi.
34 We asmangha qarap chungqur ah tartip, uninggha «Effata» («Échil») dédi.
35 Hamanla uning qulaqliri échildi we tilining tutuqliqimu yéshilip danmu dan söz qilishqa bashlidi.
36 Eysa ulargha bu heqte héch kimge héch nime eytmasliqni boyridi. Amma, U qanchilik bu xil tenbihlerde bolsimu, xalayiq shunchilik köp uchur yayar édi.
37 Buni ishitkenler artuqche heyran bolup «U, her nersini yaxshi qildi, hetta gaslarni ishitidighan we gachchalarni sözleydighan halgha keltüridu-ghu!» dep turidighan boldi.

8 Eshu künlerde köpligen xelq toplinishqan édi. Ghizasiz qalganliqlnri üchün Eysa, Öz muritlirini yénigha qichqirip eytti ki
2 «Xeliqqe ichim aghriydu. Chünki, ular üch kündin béri mening yénimda turmaqda. Ularning yégili héch nersesi yoq.
3 Eger ularni öylirige ach qaytursam yolda halsizlinip qalar. Chünki ularning beziliri yiraqlardin kelgen».
4 Muritliri U'ninggha jawaben mundaq dédi: «Bu bayabanda bunchilik kishini toyghuzush üchün kim nedin nan tapalaydu?»
5 Eysa ulardin soridi: «Qanchilik néninglar bar?». We ular «Yetti dane» dédi.
6 We, U, jamaetni yerge olturushqa boyridi; yetti nanni qoligha élip shükran eytip oshutti we jamaetke tarqitish üchün Özining muritlirigha berdi we ular jamaetke sundi.
7 Ularning yanlirida bir qanche dane ushshaq béliqmu bar édi. U, shükran duasi qilghach bu béliqlarningmu jamaetke sunulishini boyridi.
8 Herkim bularni yep toydi we ashqan uwaqlar bilen yetti yughan sewetni toshquzup élishti.
9 Yegenlerning sani tört migha yéqin kishi édi we Eysa, ularni yolgha ozutup qoydi.
10 U özining muritliri bilen derhal qéyiqqa olturup Dalmanuta wilayitige bardi.
11 Ferisiyler chiqip kélip, Eysa'ni sinash üchün U'ningdin semadin bir alamet istep munaqishige kirishti.
12 We, U Öz rohi bilen chungqur ah tartip dédi ki «Bu nesil nime üchün alamet isteydu? Silerge toghrisini eytimen, bu nesilge héch qandaq alamet bérilmigüsi».
13 Ulardin ayrilghach, yene qéyiqqa olturup udul terepke ötti.
14 Amma, muritlar nan élishni esliridin chiqarghan édi; we qéyiqta yanlirida peqet birla nan bar édi.
15 U, tenbihte bolup ulargha eytti: «Diqqetlik bolunglar. Ferisiylerning xémir turushidin we Hérodis'ning xémir turushidin agah bolunglar!».
16 Ular bolsa nanlirining yoqlighidin öz ara behiske kirishmekte édi.
17 We, Eysa buni bilgenligi üchün ulargha dédi:
«Yéninglarda nan bolmighanlighidin nimishke behis qilip turisiler? Téxiche körmidnnglermu? Uqmidinglarmu? Yürigingler tashqa aylandimu?
18 Közüngler bar turup körmemsiler? Kulighinglar bar turup ishitmemsiler? We eslimemsiler?
19 Besh dane nanni besh ming kishnge uleshturgen waqtimda uwaqliridin kanche yughan sezetni toshquzghan édingler?». Muritlar «On ikki» dédi.
20 «Yetti nanni tért ming kishige üleshtürgen waqtimda uwaqliridin qanche yughan siwetni toshquzghan édingler?». Ular «Yetti» dep jawap berdi.
21 We U, ulargha dédi: «Téxiche uxmudunglarmu?»
22 We ular Beytsayda'gha yétip bardi. U'ning aldigha bir kör adem keltürülüp, bu ademge qol tekküzüshi iltimas qilindi.
23 U, kör ademni yétilep, yézining chétige élip chiqqach, közlirige tükürüp, özining qollirini uning üstige qoyup soridi: «Bir nime kördüngmu?»
24 We, u adem yukari qarap «Ademlerni körüwatimen. Ular méngip turghan derexlerdek körünüwatidu» dédi.
25 Andin, U, qollirini qaytidin uning közlirige qoydi; u adem tikilip qaridi we közliri tüzülüp her nersini roshen körüshke bashlidi.
26 We, Eysa uni öyige uzatqach «Yézigimu kirme we yezida hech kimgemu xewer eytma» dédi.
27 Eysa, muritliri bilen bille Filip Qayseriyesining yézalirigha chiqti we yolda muritliridin sürüshtürüp soridi: «Xelq méni kim dep ataydu?»
28 We ular jawaben «Waptist Iehya, we bashqilar Ilyas we beziliri peyghemberlerning biri dep ataydu» dédi.
29 We, U, yene ulardin soridi: «Siler méni kim dep ataysiler?» Pétrus, U'ninggha jawap bérip «Sen Mesih'sen» dédi.
30 Eysa, Özining kim ékenligini héch kimge eytmasliqlirini ulargha tapilidi.
31 We telimat bérip, Insan Oghlining köp azap tartishigha, aqsaqallar, bash kahinlar we qanunshünaslar terepidin red kilinishigha we öltürülüp üch kün kéyin qaytidin tirilishigha toghru kelgenlighini eytti.
32 U, bu meselini ochuq rewishte ipade qilmaqta édi. We Pétrus U'ni chetke tartip azarlighili bashlidi.
33 Eysa, burulup qarap Özining muritlirini körüp, Pétrus'ni azarlidi we dédi ki «Arqamgha öt, sheytan! Sen Tengrining emes we belki insanlarning oylighanlirigha köngül qoyuwatisen».
34 We jamaet bilen Özining muritlirini qichqirip ulargha mundaq dédi: «Kimerse ki Méning keynimdin yürüshni xahlisa öz nepsidin feraghet qilip, charmnxini kötürüp Manga ergeshsun.
35 Chünki, kimerse özining jénini qutkuzushni xahlisa uni utturar we kimerse Méning üchün we Xosh Xewer üchün öz jénini uttursa uni qutquzup qalar.
36 Bir adem pütkül düniyani utup öz jénini uttursa buningdin nime payda körer?
37 Bir adem özining jénnning bedilige nime bere?
38 Kimerse bu buzuq we gukahkar nesil arisida Méningdin we Méning sözlirimdin uyalsa, Insan Oghlimu Öz Atisining jalaletide muqeddes perishtiler bilen kelgen waqtida uningdin uyalghusi».

9 Eysa, ulargha dédi ki «Men silerge toghrisini eytimen. Bu yerde turghanlarning beziliri, Tengrining selteneti öz qudriti bilen kelginini körmesting ejelning tétini tétimas».
2 Eysa alti kün kéyin Pétrus, Yakup we Yehya'ni Öz yénigha élip öz aldigha igiz bir taqqa élip chiqti. Özi ularning aldida tüs almashturdi.
3 We, U'ning libasi yaltiraq we qardek, pewqüladde aq tüs aldi ki yer yüzide héch qandaq yuyuqchi uni shunchilik aqartalmas édi.
4 Muritlargha Ilyas, Musa bilen birlikte peyda boldi we ular Eysa bilen sözlüshüp turghan weziyette édi.
5 Pétrus Eysa'gha qarata dédi ki «Ustaz! Bizning bu yerde turushimiz yaxshi. Biz üch sayiwan qurayli ki bpri Sanga, biri Musa'gha we yene biri Ilias'qa tégishlik bolsun».
6 Chünki Pétrus nime déyishni bilelmey qalghan édi, chünki ularni qorqunchluq basqan édi.
7 U demde bir bulut peyda bolup, ularni külengge astigha aldi we buluttin bir awaz chiqip dédi ki: «Bu - Mening söyümlük Oghlum. U'ni tinglanglar».
8 Ular birdinla öpchörilirige qarap peqet Eysa'din bashqa héch kimning özlirining yanlirida bolmkghanlighini bayqidi.
9 Ular taghdin chüshkech, U, ta ki Insan Oghli ölüktin tirnglgengiche, bu körgenlirini héch kimge eygmasliqliri üchün ulargha boyruq berdi.
10 We, ular bu sözni öz köngüllirige pütüp, «Öluktin tirilish» dégen sözning qandaq menagha kélidighanlighi toghrisida öz arilirida muzakérege kirishti.
11 We, ular Eysa'gha mundaq dep sual qoydi: «Nimishke qanunshünaslar, deslep Ilyas'ning kélishi kérek dep eytishidu?»
12 Eysa ulargha jawaben dédi ki «Elbette, deslep Ilyas kélidu we her nersini öz pétige kéltürüdu. Amma, Insan Oghlining nurghun azap chékidighanlighi we xarzarliqqa duch kélidighanlighi toghrisida yézilghanlighi qandaq?
13 Amma, Men silerge eytimen ki Ilias heqiqeten kelgen we uning heqqide yézilghénidek, ular nime istigen bolsa uninggha rawa körgen».
14 Muritlarning yénigha qaytip barghach, nurghunlighan jamaetni ularning öpchörisige yighilghan we bezi qanunshünaslarni ular bilen munaqishege kirishken halda kördi.
15 Barliq jamaet derhal U'ni körgech heyran qaldi we U'ninggha salam bérish üchün aldigha yügürüshtn.
16 We, U soridi: «Ular bilen nime xususta munazere qilip turisiler?»
17 Jamaettin biri jawap bérip dédi ki «Ustaz! Men Sanga tilsizlkq rohigha tutqun bolghan oghlumni élip keldim.
18 Roh uni qandaq bir yerde tutsa, örüp tashlaydu; oghlumning aghzidin küpük kélidu; chishlirini ghichirditidu we qétip qalidu. Bu rohni haydap chiqirishlirini Sening muritliringdin sorudum. Biraq, ular bu rohni chiqiralmidi».
19 Buninggha muqabil, Eysa ulargha dédi: «Ey, ishenchsiz nesil! Qachanghiche siler bilen bolimen? Qachanghiche silerge taqet qilishim kérek? Balini Méning aldimgha élip kélingler».
20 We uni Eysa'ning aldigha élip kélishti. Roh, Eysa'ni körüsh bilen balini titrekke saldi; bala yerge yiqilip chüshüp yumulandi we aghzidin küpük chiqti.
21 Eysa, uning atisidin «Qachandin béri u bu halette édi?» dep soridi we u adem dédi ki «Kichiklighidin béri.
22 We uni halak qilish üchün köp waqitlarda uni hem otqa we hem sugha étip turdi. Egerche, qolungdin kelse, bizge rehim qil we medet körset».
23 Eysa uninggha dédi: «'Qolundin kelse' mu?! Ishenching bolsa her ish mumkin».
24 Balining atisi haman waqirap közige yash élip «Ishench keltürimen. Ishenchsizlighimde manga yardem qil!» dédi.
25 Özining etrapida jamaetning yügürüshüp kelip yighilghanlighini körgech, Eysa napak rohni azarlap uninggha xitaben dédi ki «Ey, tisliz we gachcha roh! Men sanga emir bérimen: U'ningdin chiq we uninggha qaytip kirme!»
26 Roh ünlük waqirap, balini qattiq titreqqe sélip chiqip ketti. Bala jesetke shunchilik oxishap qaldi ki köpchülük uni «öldi» dzp zen qildi.
27 Amma, Eysa uni qolidin tutup öre qopqasdi we bala öre turdi.
28 Eysa öyge kirgech, muritliri xilwette U'ninggha soridi; «Nimishke biz u rohni haydap chiqiralmiduq?»
29 We, U eytti ki «Bu türlügini dua we rozidin bashqa nerse bilen chiqirish mümkin emes».
30 Ular bu yerdin chingqach, celiliye asha yürüshke bashlidi. U, héch kimning bu halettin xewerdar bolushini istimes édi.
31 Chünki, U Özining muritlirigha telimat bérip eytar édi ki «Insan Oghli insaklarning qollirigha tapshurulur we insanlar U'ni öltürür. Amma ölgendin kéyin üchünchi künde qaytidin tiriler».
32 Biraq, ular bu sözni uqmidi we U'ningdin sorashqimu qorqti.
33 Eysa Kapérnahum'gha yétip bardi. We, öyde bolghach «Yolda nime toghrisida sözleshtingler?» dep ulardin soridi.
34 Amma, ular ün chiqarmidi. Chünki, ular «Qaysimiz chong» dep yolda birbiri bilen behiske kirishken édi.
35 U, olturghach, On Iikkilerni qichqirip ulargha eytti: «Kim birinchi bolushni xahlisa, u hemmining kéyinkisi we hemmining xizmetkari bolghusi».
36 We, bir balini tutup ularning arisida öre turghuzdi we u balini quchaqlap dédi ki:
37 «Kimerse Méning namim bilen buningdek bir balini qobul qilsa, Méni qobul qilghan boludu we kimerse Méni qobul qilsa, Méni emes, belki Méni iwétkuchini qobul qilghan boludu».
38 Yehya U'ninggha mundaq dédi: «Ustaz! Séning naming bilen jinlerni haydap chiqarghan bir admni körduk. U, biz yaqtikilerdin bolmaghanlighi üchün iwetuni tosimaqchi bolduq».
39 Amma, Eysa eytti ki «Uni tosimanglar! Chünki Méning namim bilen möjize yaratquchi we haman Méning heqqimde yaman söz qilghuchi héch kim yoq.
40 Chünki, bizge zit bolmighan her bir kishi bizning bilen birge.
41 Men silerge toghrisini eytimen ki Mesih'ke ergeshküchiler dep atalghanliqliringlar üchün silerge kimerse ichish üchün bir qacha su ikram qilsa, u adem öz mukapatidin quruq qalmaydu.
42 Kimerse Manga eqide baghlighan kichiklerdin birini gunahqa salsa uning boynigha yughan tügmen téshi ésilip, déngizge étilishi yaxshiraq.
43 Eger qolung seni gunahqa salsa uni késip tashla! Ikki qol bilen jehennemning öchmes otigha kirishtin köre, chulaq bolup hayatqa ulashmaq yaxshiraq.
44 U yerde ularning quruti ölmes we oti öchmes.
45 Eger ayighing seni gunahqa salsa, uni késip tashla! Ikki ayak bilen jehennemning öchmes otigha tashlinishtin köre, tukur bolup hayatqa ulashmaq yaxshiraq.
46 U yerde ularning quruti ölmes we oti öchmes.
47 Eger közüng seni gunahqa salsa, uni uyup tashla! Ikki köz bilen jehennemning otigha tashlinishtin köre, yekke köz bilen Tengrining seltenetige kirish yaxshiraq.
48 U yerde ularning quruti ölmes we oti öchmes.
49 Chünki, her kim ot bilen tuzlanghusi. We her qurban tuz bilen tuzlanghusi.
50 Tuz yaxshi. Amma, tuz özining temini yoqatsa uni nime bilen tuzlaysiler? Ichinglerde tuzni saqlanglar we birbiringler bilen téchliq ichide yashanglar!».

10 Eysa bu yerdin Yehudiye mentiqisige we Erden'ning nérisigha jönidi. Yene jamaet U'ning etrapigha yighildi. Özining adeti boyiche yene ulargha telim bergili bashlidi.
2 Bezi Ferisiyler U'ning aldigha kélip, U'ni sinap «Bpr erkekning öz ayalini talaq qilishi jaizmu?» dep sual qoyushti.
3 U, jawap bérip dédn ki: «Musa silerge nimeni emir qilghan?»
4 We ular eytti ki «Musa, erkekning talaq xetini pütkendin kéyin ayalini talaq qilishigha ruxset bergen».
5 Amma, Eysa ulargha dédi: «Silerning qelbinglerning qattiqlighidin, u silerge bu emirnameni yézip qaldurghan.
6 Biraq, xilqetning iptidasidin bashlap Tengri insanlarni er we xotun qilip yaratti.
7 Shu seweptpn, er kishi özining atisidin we anisidin ajralghusi, öz ayaligha baghlanghusi,
8 We ikköylen yekwujut bolghusi. Netijide ular ikki emes, belkn yekwujut bolghusi.
9 Shuning üchündur ki Tengrining bash qoshturghénini héch kimning ajratmaslighi kérek».
10 Öy ichide U'ning muritliri bu heqde U'ningdin qaytidin yene izahat istidi.
11 We U, muritlirigha dédi ki «Kimerse öz ayalini talaq qilip bashqa bir xotun
bilen öylense uninggha qarshi zina qilghan boludu.
12 Eger bir ayal öz éridin ajrilip bashqa bir erkek bilen öylense u mu zina qilghan boludu».
13 U'ning qoli tegsun dep U'ning aldigha kichik balilar elip keltürüldi. Biraq, muritlar balilirini élip kelgenlerni azarlidi.
14 Eysa bu haletni körgech achchighlandi we ulargha dédi ki «Balilarning Méning aldimgha kélishige yol béringler. Ularni tosmanglar! Chünki Tengrining selteneti buninggha oxshashlargha taalluqtur.
15 Silerge toghrisini eytimen ki kimerse Tengrining seltenetini bir baligha oxshash qobul qilmisa, u bu seltenetke daxil bolalmaydu».
16 We balilarni quchighigha aldi we Özining qollirini ularning üstige koyup éhsan duasi qildi.
17 Eysa seperge chiqish aldida turghanda bir kishi yügürüp kélip, tiz chöküp «Ey qedirdan Ustaz! Mengülük hayatqa waris bolush üchün nime qilishim kérek?» dep soridi.
18 Eysa uningha dédi: «Nimishke Méni qedirdan dep atayszn? Tengrining Özidin bashqa héch kim qedirdan emes.
19 Emirlerni bplisen: zina qilma; qatilliq qilma; oghriliq qilma; yalghan guwachiliq qilma; heqsizliq qilma; atanggha ze ananggha éhtiram körset!».
20 We adem dédi ki «Ustaz! Men bu nersilerning hemmisige yashlighimdin béri réaye qilip kelgenmen».
21 Eysa uning yüzige qarap söygü His qildi we dédi ki: «Séning bir ierseng kemchil. Ketkin we barliq teelluqatingin sat we kembeghellerge ber! Jennette xezine tapisen. Andgsh kel, charmixingin toshu we Manga ergesh!».
22 Bu sözlerni ishitkech u adem yözi solghan halda gemkinlik bilen uzaqlashti. Chünki, uning mal mülki köp édi.
23 Eysa öpchörisige qarap muritlirigha eytti ki «Döletmenlerning Tengrining seltenetige daxil bolushi qanchilik qiyin éken!»
24 Muritlir U'ning sözige heyran bolushti. Amma, U yene ulargha qarata mundaq dédi: «Balilar! Maligha-mülkige ishench baghlaghanlar üchün Tengrining seltenetige daxil bolush qanchilik qiyin!
25 Döletmenning Tengrining seltenetige daxil bolushidin, tögining, yingnining tüshügidin ötüshi asanraq».
26 Ular téximu köp heyran bolushup: «U halda kim nijat tapidu?» déyishti.
27 Eysa ulargha qarap dédi ki «Insanlar üchün bu imkansiz. Biraq, Tengri üchün imkansiz emes. Chünki, Tengri üchün her nerse mümkin».
28 Petrus sözge ariliship «Mana biz hemme nimini terk qilip Sanga ergeshtuq» dédi.
29 Eysa jawaben mundaq dédi: «Men silerge toghrisini eytimen, Mening üchün we Xosh Xewer üchün öyini, ya aka-ukilirini, ya acha-séngillirini, ya atisini, ya anisini, ya ayalini, ya balilirini weyaki térilghuliqlirini terk etken héch kimerse yoq ki
30 hazirqi chaghda teqibat bilen bigre yüz misli artuq bolghan halda öylerge, aka-ukilargha, acha-séngillargha, atilargha, anilargha, balilargha we térilghu yerlirige we kelechek chaghda mengülük hayatqa ége bolmighan bolsun.
31 Amma, aldinqilarning köpi kéyinki we kéyinkiler aldinqi bolghusi».
32 Ular Kuddus'qa chiqqan yolgha rawan boldi. Eysa ularning aldida kétip barar édi. Muritlar heyran qélishti we ulargha ergeshkenler qorku ichide édi. Eysa, On Ikkilerni qaytidin yénigha qichqirip, Özining béshigha nime kélidighanlighini anglatqili bashlap mundaq dédi:
33 «Mana emdi Quddus'qa kétiwatimiz. Insan Oghli bash kahinlarning we qanunshünaslarning qoligha tapshurulghusi; ular U'ni ölüm jazasigha mehkum qilip butperestlerge teslim qilghusi.
34 We, ular U'ni mesxere qilip, derelep, yüzige tükürghusi we öltürghusi. U, üchünchi künde qaytidin tirilghusi».
35 Zebediy'ning oghulliri Yaqup we Yehya Eysa'ning aldigha kélip eytti ki «Ey Ustaz! Biz Seningdin nime sorisaq, shuni bizning üchün ada qilishingni ötünimiz».
36 We U, ulargha dédi: «Siler üchün nimeni ada qilishimni isteysiler?»
37 Ular eytti ki «Sening jalaletingda birimizning ong yéqinda yene birimizning sol yékingda olturushimizgha ruxset qil!».
38 Biraq, Eysa ulargha dédi: «Nime istigenlikliringlerni özüngler bilmey turupsiler. Men ichidighin qachadin ichalamsiler? Men waptiz qilinidighan waptiz bilen waptiz qilinalamsiler?»
39 We ular «Qilinalaymiz» dédi. Eysa ulargha eytti: Men ichidighan qachadin ichisiler we Men waptiz qilinidighan waptiz bilen waptiz qilinisiler.
40 Biraq, ong weyaki sol yéqimda olturghuzush Méning ixtiyarimda emes. Bu, kimler üchün teyyarlanghan bolsa ulargha mexsus».
41 Buni ishitkech on murit Yaqup bilen Yehia'gha xapa boldi.
42 Eysa ularni Öz yénigha qichqirip eytti: «Bilemsiler ki gheyriy uluslarning hükümdarliri bolup tonulghanlar ularning üstide hakim bolar we ulughliri bolsa ularning üstide seltenet ornuturlar.
43 Biraq, silerning aranglarda bundaq bolmaslighi kérek. Silerdin qaysi biri chong bolmaqchi bolsa, uning silerge xizmetkar bolushi kérek.
44 We silerdin qaysi biri bkrinchi bolushni tilise, uning hemmige qul bolushi kérek.
45 Shu qeder ki hetta Insan Oghlimu Özige xizmet qildurush üchün emes we belki xizmet qilishqa, Özining hayatini köpligen insanlar üchün pida qilishqa kelgen».
46 Ular Érixa'gha bardi. U, muritliri we nurghun jamaet bilen Érixa'din chiqip kétip barghanda Timay'ning oghli Bartimay isimlik kör tilenchi yol boyida olturar édi.
47 U, «Nasire'lik Eysa kéliwatidu» dep ishitkech «Dawut'ning Oghli Eysa! Manga rehim qilghin!» dep waqirgili bashlidi.
48 Köpligen kishiler uni yaqimiqturush üchün qattiq undeshte bolghan bolsimu, u «Dawut'ning Oghli! Manga rehim qilghin!» dep téximu artuqcha waqirar édi.
49 Eysa toxtap U'ni qichqiringlar!» dédi. We ular qargho ademni qichqirip «Yüreklik bol! Qop! U, séni qichqiriwatidu» dep eytti.
50 Özining chapinini étip tashlap, ornidin qopti we Eysa'ning aldigha keldi.
51 Eysa u ademge qarata soridi: «Sening üchün nime qilishimni tileysen?». Qargho adem U'ninggha «Rabbuniy! Közlirimning échilishini tileymen» dédi.
52 We, Eysa uninggha eytti ki «Yolung bolsun. Ishenching sanga nijat berdi». Kör adem derhal körer halgha kélip, yolda Eysa'ga ergiship mangghili bashlidi.

11 Quddus'qa yéqinliship Zeytunluq téghining yan baghridaki Beytfaji we Beytanya'gha yétip kelgech, Eysa Öz muritlirining ikkisini aldin-ala iwetti.
2 We, ulargha dédi ki «Udulunglardiki yézigha béringlar. U yerge bérishinglar bilen baghlaqliq we texiche üstige héch kim minmigen bir texerni tapisiler. Uni yéship bu yerge élip kélingler.
3 Eger birer kim 'Nimishke andaq qilisiler' dep sorisa, Reb'ning uninggha ihtiyaji bolghanlighini we uni derhal qayturup iwetidighanlighini eytinglar».
4 We ular yolgha chiqqach, kuchida bir ishikning téshida baghlaqliq turghan bir texerni tépip uni yeshti.
5 U yerde turghan bezi kishiler «Texerni yéship nime qilisiler?» dep soridi.
6 We ular Eysa'ning boyrighinidek jawap bergech, ulargha yol qoyuldi.
7 Texerni Eysa'ning aldigha élip qélip özlirining libaslirini uning üstige saldi we U mindi.
8 Nurghun kishiler özlirining libaslirini yol üstige yaydi we bezi bashqilar derexlerdin shaxlar késip yol üstige yéyip turar édi.
9 Aldidin mangghanlar we arqisidin ergeshkenler waqirap mundaq déyishti: «Hosanna! Tengrining nami bilen kelgüchi mubarektur!
10 Atimiz Dawut'ning Tengrining nami bilen kelgüsi selteneti mubarektur. Hosanna ershi alada!»
11 Eysa Quddus'qa barghach ibadetxanige kirdi we her terepke sep salghandin kéyin kech kirip qalghach On Ikkiler bilen bille Beytanya'gha jönidi.
12 Ertisi ular Beytanya'din chiqqanda Eysa'ning qarni achti.
13 Yiraqga yupurmaqliq enjur derexini körüp uningda bir nerse barmikin dep bu derexke qarap mangdi. Derexning tüwige barghach yupurmaqlardin bashqa nerse tapalmidi. Chünki enjur mösümi emes édi.
14 Eysa, derexqe qarap xitap qilip dédi ki «Buningdin kéyin héch kim séningdin yémish yémégey». Muritliri buni ishitti.
15 Ular Quddus'qa keldi we Eysa ibadetxanige kirip uning ichide élim-sétim bilen meshghul bolghanlarni qoghlap chiqirishqa bashlidi; sarraplarning tezgahlirini we kepter satquchilarning orunduqlirini örüp tashlidi.
16 Néch kimning ibadetxanining ichidin ötüp bir nerse élip chiqip kétishige ruxset bermidi.
17 We ulargha telimat bérip eytti ki «'Méning öyüm barliq milletlerning duaxanisi dep eitilghusi' dep pütülmigenmidi? Biraq, siler bu öyni bulangchilarning gharigha aylandurdunglar».
18 Qanunshünaslar we bash kahinlar buni ishitip, Eysa'ni qaysi yol bilen yoq qilishning charisini izleshkili kirishti. Chünki barliq jamaet U'ning telimatigha heyran qalghanliqliri üchün U'ningdin qorqushqa bashlighan édi.
19 Aqsham bolghanda U, sheherdin chiqip ketti.
20 Ettigende yoldin ötüp kétiwitip, ular enjur derexining yildizliridin qurup ketkenligini kördi.
21 We Pétrus, bolghan waqieni eslep U'ninggha dédi: «Ustaz! Ene qara! Sening qarghishing tekken enjur derexi qurup kétiptu».
22 Eysa jawaben ulargha eygti ki: «Tengrige ishench keltürüngler!
23 Men silerge toghrisini eytimen ki kimerse shu taqqa 'orningdin qozghal we déngizge étil' dése we öz dilide shek keltürmestin özining eytqinining bolushigha ishench bildürse, u nime dése shu bolghusi.
24 Shunglashqa, silerge eytimen ki: dua qilip nime tilisengler, buninggha nail boludughanliqliringlargha ishiningler we bu silerge nesip bolghusi.
25 Her qachan duagha turghan chaghliringlarda her qandaq bir kishige qarshi adawetingler bar bolsa u kishini epu qilinglar. Buningliq bilen Semadiki Atanglarmu silerning qusurliringlarni epu qilar.
26 Mubada, siler epu qilmisanglar, Semadiki Atanglarmu silerning qusurlaringlarni epu qilmas».
27 Ular yene Quddus'qa keldi. U, ibadetxanining ichini aylinip yürgende, bash kahinlar, qanunshünaslar we aqsaqallar U'ning aldpgha keldi;
28 We, U'ninggha dédi: «Sen qandaq salahiyet bilen bundaq qiliwatisen? Weyaki kim Sanga mundaq qilishqa salahiyet berdi?»
29 Eysa ulargha dédi: Menmu silerdin bir sual soray we siler manga jawap béringler. Andin kéyin men qaysi salahiyet bilen mundaq qiliwatqanlighimni silerge eytimen.
30 Yehya'ning waptizi semadinmu weyaki insanlardinmu? Qéni, Manga jawap béringler».
31 We ular özara kéngiship birbirige déyishtp ki: «Eger semadin dések, U 'Andaq bolsa nimishke uninggha ishenmeysiler ?' dep sual qoyghusi.
32 Amma 'Insanlardin' disek...». Ular jamaettin qorqar édi. Chünki, jamaetning hemmisi Yehya'ni heqiqiy peyghember dep tunar édi.
33 We ular Eysa'gha jawap bérip «Biz bilmeymiz» déyishti. Eysa ulargha eytti ki «Menmu qandaq salahiyet bilen bu ishlerni qiliwatqanlighimni silerge eytmaymen».

12 Eysa, meseller arqiliq anglatqili bashlidi: «Bir adem üzüm baghi qurdi; etrapigha tam sélip, shirilik üchün quduq kolap, burch yasap baghni baghwenlerge ijarege bérip özi seperge ketti.
2 Orma waqti kelgende baghwenlerdin özümlikning biraz mehsulatini élip kélish üchün bir qulni ulargha iwetti.
3 Amma, baghwenler uni tutup élip, urup quruq yandurdi.
4 Yangliwashtin, bashqa bir qulni iwetti. Uninggha tash étip béshini yara qilip uyatsizche muamilide bolup qayturdi.
5 Yene bashqa birini iwetkende uni öltürüshti. U, bashqa nurghun ademlerni iwetti. Baghwenler bezisini urdi, bezisini öltürdi.
6 Qala qala bir kishi qaldi. U özining söyümlük oghli édi. 'Ular méning oghlumgha hörmet qilar' dep oylap ulargha eng axirida uni iwetti.
7 Biraq, baghwenler özara déyishti ki 'Bu bolsa mirasxor. Emdi, bunimu öltüreyli, miras bizge qalidu'.
8 We ular uni tutup öltürüp, baghning téshigha tashlap atti.
9 Emdi baghning igési nime qilsun? U özi kélip, baghwenlerni yoqutup, baghni bashqilargha tapshurughusi.
10 Siler mana shu Pütükni oqumighanmu?:
'Tamchilar chörüp atqan tash nigizlik bir ul téshi boldi.
11 Bu, Tengrining teripidin ki Közimizde ejep ish boldi.'»
12 We ular Eysa'ni tutushqa urundi. Amma, jamaettin qorqti. Ular bu meselning özlirige qaritip eytilghanlighini chüshüngen édi. We U'ning yénidin kétishti.
13 Ular söz bilen tozaqqa chüshürüsh üchün U'ning aldigha Ferisiylerdin we Hérodisiylerdin bezilerni iwetti.
14 Bular kélip U'ninggha dédi: «Ey Ustaz! Séning heqiqetperwer bolup héch kimge perwa qilmaydighanlighingni bilimiz. Chünki, Sen héch kimge tereptar bolmastin peqet Tengrining yolini heqqaniyet bilen telim qilisen. Qeyser'ge alwang tölesh jaizmu yaki emesmu? Alwang töleylimu yaki tölimeylimu?».
15 Amma, U, ularning riyakarlighini baykighach «Nimishke méni sinawatisiler? Manga bir dinar élip kélinglerchu karap bakay» dédi.
16 We ular bir dinar élip kelgech, U soridi: «Bu söret we xet kimningki?». We, ular «Qeyser'ningki» dep jawap berdi.
17 We, Eysa ulargha dédi ki «Qeyser'ningkini Qeyser'ge we Tengriningkini Tengrige béringler». We ular Eysa'gha heyran qélishti.
18 Qiyametni énkar qilghuchi bezi Saduqiyler U'ning aldigha keldi we U'ningdin sual sorap dédi:
19 «Ustaz! Musa bizge shu qanunni yézip ketken: 'Eger bir kishining qérindishi ölse we uning xotuni tul qélip balisi bolmighan bolsa, uning öz qérindishining xotunini élishi we qérindishi üchün nesil qaldurushi kérek.
20 Yetti qérindashning tunjisi öylünüp nesil qaldurmastin ölgen.
21 Ikkinchisi uning xotunini alghan we u mu nesil qaldurmastin ölüp ketken. Üchünchisimu shundaq bolghan.
22 Yettöylen u xotunni alghan we nesil qaldurmighan. Eng axirida u xotunmu ölgen.
23 Qiyamette ular tirilgende u ayal qaysi birining xotuni boludu? Chünki yettöylenning hemmisila u ayalni xotun qilip alghan édi-ghu».
24 Eysa ulargha eytti ki «Silerning xatalashqanliqlaringlar, hem Pütüklerni we hem Tengrining qudretini chüshünmigenlikliringler mana bu seweptin emesmu?
25 Chünki insanlar ölümdin tirilgen waqtida öylenmeydu we hemde erge tegmeydu. Ular semadiki perishtilerdek yashaydu.
26 Amma, ölüklerning tirilishi mesilisige kelgende, Musa'ning kitabidiki 'Otluq'ka dair fasilda Tengrining uninggha nime dégenligini oqimighanmu siler? Tengri uninggha dégen kn 'Men Ibrahim'ning Tengrisi, Ishaq'ning Tengrisi we Yaqup'ning Tengrisimen.'
27 U, ölüklerning emes, belki tiriklerning Tengrisi. Siler bu xususta nahayti köp xatalashqan».
28 Qanunshünaslardin biri kélip, ularning behiske kirishkenligini ishitti we Eysa'ning ulargha toghri jawap bergenligini bilip, «Barliq emirlerning qaysisi birinchi?» dep U'ningdin soridi.
29 Eysa jawap bérip dédi ki «Birinchisi: 'Ishitkin, ey Israil! Tengrimiz bolghan Reb, yekke Rebdur.
30 Tengring bolghan Reb'ni pütün qelbing bilen, pütün jening bilen, pütün chüshüncheng bilen we pütün küchüng bilen söugin'.
31 Ikkinchisi bolsa shu: Öz xoshnangni özüngin söygendek söy. Bulardin büyük bashqa bir emir yoq»
32 We qanunshünas U'ninggha dédi: «Toghri, Ustaz! Sen heqiqetni sözlep eytting ki Tengri birdur we U'ningdin bashqisi yoqtur.
33 We Tengrini pütün qelbing bilen, pütün chüshüncheng bilen, pütün jéning bilen we pütün küchüng bilen we xoshnini özingge bolghandek söygü bilen söymek - pütünley yénip yéqilghan nezirlerdin we qurbanlardin téximu üstün».
34 Eysa uning aqilane jawap bergenligini körüp eytti ki «Sen Tengrining seltenetidin uzaq emessen». Shuningdin kéyin héch kim U'ningdin sual sorashqa jesaret qilalmidi.
35 We, Eysa ibadetxanide telimat bérip sözge bashlap dédi ki «Qanunshünaslar 'Mesih, Dawut'ning Oghlidur' dégenlikleri qandaq?
36 Dawut özi Muqeddes Rohtin ilham élip mundaq dégen: 'Reb, Rebbimge eytti ki Men séning düshmenliringni ayaq astida qademgah haligha keltürgengiche Méning ong yénimda oltur'.
37 Dawut Özi U'ni 'Reb' dep atar édi. Bu halda, U qaysi türde uning oghli bolghan boludu?» We awam xepq U'ning bu sözlirini zoq bilen tinglawatatti.
38 U, özining telimatida ulargha mundaq dédi: «Uzun tonlarni kiyip aylinip yürüshni we bazarlarda salamlinip,
39 Sinagoglarda aldinki orunda we ziyapetlerde töride olturushni yaxshi körgen qanunshüsnalargha qarshi agah bolunglar.
40 Ular tul xotunlarning öy barqisini yep, zahiren uzun uzun dualarni oqughuchilardur ki ular téximu zor jazagha mehkum bolur».
41 We, Eysa xezinexanening udulida olturup, jamaetning xezinexanigha qandaq pul tashlawatqanlighini közdin köchürdi. Köpligen bay ademler nurghunlap aqcha tashlap turar édi.
42 Amma, bir kembeghel tul xotun kélip, xezinexanigha ikki dane lépton saldi. Bu, bir qodrantliq qiymetke ége édi.
43 Eysa, Özining muritlirini yénigha qichqirip mundaq dédi: «Silerge toghrisini eytimen, bu kembeghel tul xotun xezinexanigha barliq iane bergenlerdin köpraq aqcha saldi.
44 Chünki, bashqilarning hemmisi özliridin artip qalghinini salghan bolsa, bu xotun özining peqirlighidin, bari-yoqini wé tirikchiligining hemmisini saldi».

13 Ibadetxanidin chiqqach, muritliridin biri U'ningdin soridi: «Ustaz, qarighin! Qandaq ajayip tashlar we qandaq ajayip émaretler bar éken».
2 Eysa uninggha dédi ki «Sen bu katta binalarni kérdingmu? Héch bir tash tash üstide qalmaydu; barliq tashlar örülüp chüshüdu».
3 U, ibadetxanining udulida, Zeytunluq téghida olturghan mezgilde Pétrus, Yaqup, Yehya we Andérya U'ningdin xilwette soridi ki:
4 «Bizga eytkin, bu waqieler qachan bolgusi we bu waqielerning barchisi qachan toluq orunduludighan waqitta qandaq alamet bolghusi?»
5 Eysa sözge bashlap ulargha jdwaben eytti ki «Agah bolunglar! Héch kim silerni azdurmisun.
6 Köpligen kishiler Méning namim bilen kélip 'Men U'durmen' dep nurghun ademlerni azdurghusi.
7 Qachan ki urush heqqide xewerlerni we urush heqqidiki shayielerni ishitsengler, qorqmanglar. Bu xil haletlerning sadir bolushi kérek. Amma, téxi axir emes.
8 Chünki milletler milletlerge qarshi, padishahliqlar padishahliqlargha qarshi urush achqusi. Türlük yerlerde zilzililer bolghusi, acharchiliqlar we qiyinchiliqlar yüz bergüsi. Bular peqet tolghaqning bashlanghuchi.
9 Amma özünglerge agah bolunglar! Silerni kishiler ali mehkemelerge tutup bergüsi we sinagoglarda silerni urghusi we siler Méning destimdin shahitliqta bolush üchün walilarning we padishahlarning aldigha keltürülgen bolisiler.
10 Hemmidin awwal Xosh Xewerning barche milletlerge besharet qilinishi kérek.
11 Silerni tutqungha élip mehkemege keltürgen waqitta nime eytidighanliqliringlarni aldin ala oylap teshwishke tüshmengler. U demde silerge nime ilham etilse uni eytinglar. Chünki, uni eytquchi - siler emes, belki u - Muqeddes Rohdur.
12 Qérindash qérindashini, ata öz balisini ölümge tutup bergüsi. Perzendiler bolsa öz ata we anilirigha qarshi chiqip ularning ölümige sewep bolghusi.
13 Méning namim üchün hemme yaqtin nepretke uchraghan bolarsiler. Amma, kim ki adaqqi anghiche chidamliq körsetse, u kishi nijatqa erishgüsi.
14 Amma, Danyal peyghember behs qilghan xarap qilghuchi mekruhatning özige rawa körülmigen jayda bolghinini körgen waqtinglarda (ki oqughuchi chüshünüp alsun), Yehudiye'dekiler taghlargha qéchishsun.
15 Öyining ögzisidiki kishi peske chüshmisun we öyidin bir nerse élish üchün ichkiri kirmisun.
16 Étizdiki birisi, tonini élip kélish üchün qaytip kétmisun.
17 Amma, bundaq künlerde hamile bolghanlargha we bawaqlirini émizgüchilerge uwal!
18 Dua qilinglar ki qachqachqa duch kélishingler qish künlirige toghri kelmisun.
19 Chünki, andaq künler Tengri dünyani yaratqandin béri sadir bolmigan we buningdin kéyinmu sadir bolmaydighan musheqqetliq künlerdur.
20 Tengri u künlerni qisqartmighan bolsa édi, héch kim nijat tapmas édi. Leykin, Tengri Özi tallap alghanlarning heqqi üchün u künlerni qisqartqan».
21 U wakitta eger kimerse silerge 'Mesih mana bu yerde', 'Mesih ene u yerde' dése ishenmengler.
22 Chünki, saxta Mesihler, saxta peyghemberler törigüsi, we, mümkin bolsa, tallap élinghanlarni azdurush üchün alametler we kerametler körsetküsi.
23 Amma, agah bolunglar! Men silerge hemmini aldin ala bildürdüm.
24 Leykin u musheqqettin kéyinki künlerde quyash qarangghulashqusi we ay özidin yoruqluq bermigüsi.
25 Yultuzlar asmandin tökülgüsi; we asmanda möjüt bolghan quwwetler lerzige kelgüsi.
26 Ene u chaghda Insan Oghlining ulugh qudret we jalalet ichide bulutlar bilen kelgenligi körülgüsi.
27 Yene u chaghda, U, Özining perishtilirini yollap, dünyaning tört wurjigidin, yer yüzining eng chet qirghighidin, asmanning eng uzaq chékige qeder Özining tallanghan ademlirini toplighusi.
28 Emdi, enjür derixidin shu meselni ögününgler: Uning shéxi yumshap, yupurmaq chiqarghili bashlighach, yazning yéqinlashqanlighini bilisiler.
29 Xuddi shundaqla, silermu bu waqielerning sadir bolghanlighini körgech, U'ning yéqinda, hetta ishik aldida turghanlighini bayqaysiler.
30 Men silerge toghrisini eytimen ki bu hadisilerning hemmisi sadir bolmastin bu nesil ötüp ketmes.
31 Asman we yer kéter, amma, Mening eytqanlirim yoqap ketmes.
32 Biraq, u künni yaki u saetni Ata'din bashqa héch kim - ne asmandiki perishtiler we ne Oghul bilmes.
33 Agah we hushyar bolunglar! Dua qilinglar! Chünki, belgülengen waqitning qachan kélishini bilmeysiler.
34 Bu ish xuddi seperdiki bir ademning, öz öyidin chiqishtin awwal özining qullirigha salahiyet bérip herbirige özige xas wezipe tapshurup, derwazawenni hushyar turushqa boyrighinidek bir ish.
35 Shunlashqa hushyar bolunglar! Chünki, öy igisining aqshamdimu, yérim kichide mu, xoraz chillighanda mu weyaki tang seherde mu qachan qaytishini bilmeysiler.
36 U tuyutqsizdin kélip silerni uxlaq halda körmüsun.
37 Men silerge eytqanlirimni hemmige eytimen: Hushyar bolunglar».

14 Ikki kün kéyin Fisih we pitir nan meyrimi bolmaqchi édi. Bash kahinlar bilen qanunshünaslar bolsa U'ni qandaq hile bilen tutup öltürüshning charilirini izlep turar édi.
2 «Amma, meyrem esnasida bolmisun, eksi halda xelq arisida qalaymaqanchiliq chiqip qalar» dep turushar édi.
3 Eysa Beytanya'da moxo Simon'ning öyide dastixanda olturghan peytte bir xotun aq mermerdin yasalghan bir qachida köp qiymetlik saf hint sunbuli yéghi bilen yasalghan ettirni élip keldi we qachini sundurghach ettirni U'ning béshige tökti.
4 Amma, beziler achchighlinip birbirige déyishti ki, «qandaq meqset bilen bu ettir israp qilindi?
5 Bu ettir üch yüz dinardin oshughraq neq bilen sétilar we bu aqchani kembeghellerge bérgili bolar édi». We, ular u ayalgha tene qilishti.
6 Biraq, Eysa ulargha dédi: «Bu ayalgha chéqilmanglar. Nime üchün uni aramsiz qilisiler? U Manga yaxshiliq qildi.
7 Kembegheller hemishe öz yéniqlarda bolghusi we qachan ki ulargha yaxshiliq qilmaqchi bolsanglar buni qilalaysiler. Amma, Men hemishe siler bilen birge bolmaymen.
8 Bu ayal özining qolidin kelginini qildi we Méning depin qilinishim üchün aldin ala jesidimni yaghlidi.
9 Men silerge toghrisini eytimen ki pütkül dünyaning qaysi yéride bu Xosh Xewer besharet qilinsa, bu ayalning qilghan ishimu uning xatirisi üchün zikir qilinghusi».
10 On Ikkilerdin biri bolghan Yahuda Ishkeriyot, Eysa'ni tutup bérish üchün bash kahinlarning aldigha bardi.
11 Bash kahinlar uningdin bu heqte melumat alghach xoshal bolushup uninggha aqcha bérishni wede qilishti. Buningliq bilen, u U'ni tutup bérish üchün munasip peytni kütüshke bashlidi.
12 Fisih qozisi qurbanliq késilidighan Pitir nan meyrimining birinchi küni, Eysa'ning muritliri eytti ki «Bizning nege bérishimizni we nede Sanga Fisih taamini teyyarlishimizni xahlaysen?»
13 We U, Özining muritliridin ikkisini yollighach, ulargha dédi: «Sheherge kiringler. Sheherde su kozisi toshughan bir kishige yoluqusiler. Uning keynidin ménginglar.
14 We u qayerge kirse, u öyning igisige mundaq dengler ki 'Muritlirim bilen birge Fisih taamini yeydighan méhmanxanémiz qaysi dep Ustaz sürüshtürüp olturuptu'.
15 Andin u özi jabdunup hazirlanghan chong bir balixanini silerge körsütüdu. U jayda bizge hazirliq qilinglar».
16 Muritlar yolgha chiqip sheherge kirdi we her nerseni del U terip qilghandek tépip Fisih taamini teyyarlidi.
17 Aksham bolghach, U, On Ikkiler bilen yétip keldi.
18 We, ular dastixangha olturup yémek yep turghanda Eysa dédi ki «Men silerge toghrisini eytimen: Silerning aranglardin birisi Manga éhanette bolghusi. Mana u kishi Méning bilen bille tamaq yep olturuptu».
19 Ular ghemkin bolup, her biri ayrim ayrim «shu kishi menmu?» dep U'ninggha sorashkili bashlidi.
20 We, U, ulargha qarata eytti ki «Buni qilghuchi - On Ikkilerdin biri bolup, Méning bilen bir tawaqqa nan paturghan kishidur.
21 Gerche, Insan Oghli hékkide yézilghandek kétér. Amma epsus bolsun ki Insan Oghlini tutup bermekchi bolghan ademge! Eger u adem tughulmighan bolsa uninggha yaxshiraq bolar édi».
22 Ular yémek yep olturghach, Eysa bir nanni qoligha élip, shükran eytqach, sundurdi we ulargha sunup eytti ki «Buni élip yengler! Bu méning wujutum».
23 We qoligha bir china aldi we shükranda bolghach buni ulargha sundi we hemmeylen u chinidin ichishti.
24 We ulargha eytti ki «Bu - Méning köpligenler üchün tökülüdighan Yéni Ehidni teqitleydighan qénimdur.
25 Men silerge toghrisini eytimen ki Tengrining seltenetide uni yéngidin ichken küngiche talning yémishidin yene hergiz ichmesmen».
26 We ular bir ilahiy oqughach, Zeytunluq téghigha chiqti.
27 Eysa ulargha dédi: «Hemmingler bu kiche Méning destimdin tayisiler. Chünki u shundaq pütülgen ki 'Men qoychini urup yéqitimen we qoylar tarqilip ketküsi'.
28 Amma, Men tirilip qopqandin kéyin, silerdin awwal Jeliliye'ge barghaymen».
29 Pétrus U'ninggha dédi: «Bashqa hemmisi taysimu men taymaymen».
30 Eysa uninggha eytti ki: «Men toghrisini eytimen, bugün kiche xoruz ikki qétim chillashtin awwal Meni üch qétim inkar qilarsen».
31 Amma, Pétrus ching turup dédi ki «Hetta men Séning bilen bille ölüdüghan bolsammu, yene Séni inkar qilmasmen». Bashqa hemmeylenmu eyni sözni eytti.
32 Gétsémani dégen yerge yétip barghach, U özining muritlirigha «Men dua qilip bolghunche bu jayda olturup turunglar» dep eytti.
33 U, Pétrus'ni, Yaqup'ni we Yehya'ni Öz yénigha hemra qilip ghayet dehshetke we meyüslikke chüshkili bashlidi.
34 We ulargha dédi: «Jénimni ölüm derijiside meyüslik bésiwatidu. Bu yérde qélinglar. Hushyar bolunglar».
35 Ulardin biraz nérige kétip, yerge chökündi we «Mümkin bolsa bu saet Mendin ötüp ketsun» dep dua qilghili bashlap,
36 «Abba, Ata! Her nerse Séning üchün mümkindur. Bu chinani Mendin chiqirip at. Amma, Men xahish qilghandek emes, xuddi Özing xahish qilghandek bolsun!» dédi.
37 Qaytip kelgech muritlirini uxlap yatqan halda tépip Pétrus'qa dédi: «Simon! Uxlawatamsen? Bir saetche hushyar turalmidingmu?
38 Hushyar turup dua qilinglar ki sinaqqa chüshmigeysiler. Roh isteklik, amma wujut ajiz».
39 Tekrar kétip, eyni sözlerni eytqach dua qildi.
40 Qaytidin kélip ularni yene uxlap yatqan halda tapti. Chünki ularning közliri xumarlashqan édi. We ular U'ninggha nime dep jawap bérishni bilmes édi.
41 U, üchünchi qétim kélip ulargha eytti: «Téxiche uxlap dem élip yatamsiler? Emdi yéter! Saet keldi! Mana, Insan Oghli gunahkarlarning qollirigha tapshuruludu.
42 Qopunglar. Qéni, kéteyli. Manga éhanet qilghuchi kishi mana yénimizda...»
43 U henuz söz qilip turghanda On Ikkilerdin biri bolghan Yahuda, bash kahinlar, qanunshünaslar we aqsaqallar teripidin iwetilgen bolup qollirida qilich we toxmaq tutqan zor jamaet bilen birge yétip keldi.
44 Del u anda Eysa'gha éhanet qilghuchi shexis ulargha mundaq dep isharet bérgen édi: «Men kimni söysem, u U'ning özi. U'ni tutunglar we yarlap élip kétingler».
45 We yétip kélish bilenla U'ning aldigha bérip «Rabbi, rabbi!» dep U'ni söydi.
46 Andin, ular qol uzutushup U'ni tutup aldi.
47 U yerde turghanlardin biri qilichini sughurup chiqirip bash kahinning quligha chapti we qulighini uchurup atti.
48 Eysa ulargha qarap dédi ki «Guya Men bir bulangchidek, Meni tutush üchün qilich we toxmaqlar bilen keldinglermu?
49 Her küni ibadetxanide siler bilen bille bolup telim bérer édim. Méni tutmudunglar. Amma, Pütükler toghri bolup chiqsun!»
50 We bu anda muritlirining hemmisi U'ni tashlap qéchip kétishti.
51 Yalangghach bedinige chit rext yögep alghan bir yigit U'ning keynidin mangdi. Ular bu yigitni tutup aldi.
52 Biraq, yigit chitni tashlaghan péti yalangghach halda ularning yénidin qéchip ketti.
53 Ular Eysa'ni bash kahinning aldigha élip bardi we barche bash kahinlar, aqsaqallar we qanunshünaslar yighilishti.
54 Pétrus bash kahinning hoylisighiche yiraqtin Eysa'gha ergeshti we xizmetkarlarning arisida otning aldida isinip olturar édi.
55 Emdi, bash kahinlar we pütkül Kéngesh Eysa'ni ölümge mehkum qilish üchün U'ning üstide guwahliq tépishqa tirishti. Amma, tapalmidi.
56 Chünki, köpligen kishiler U'ning üstide yalghan guwahliq bérer; amma bu guwahliqlar birbirige mas kelmes édi.
57 We bir nechchöylen qopup, U'ninggha qarshi yalghan guwahliq bérishke bashlap dédi ki:
58 «Biz U'ning 'Qol bilen yasalghan bu ibadetxanini buzup tashlap, uning ornigha üch kün ichide qol bilen yasalmighan bashqa bir ibadetxanini yasaymen' dep eytqan sözini ishitken éduq».
59 Bu xusustimu ularning bergen guwahliqliri mas kelmidi.
60 Bash kahin ularning arisidin qopup kélip, Eysa'ni sualgha tutup dédi ki «Héch jawap yandurmamsen? bu kishilerning Sanga qarshi bergen guwahliqliri nime?»
61 Amma, Eysa ün chiqarmidi we héch qandaq jawap bermidi. Bash kahin yene sual qoyup U'ningdin soridi: «Sen Mübarekning Oghli Mesihmusen?»
62 Eysa dédi: «Men-men. We siler Insan Oghlining Qudretning ong yéqida olturup semaning bulutliri bilen kélishini körersiler».
63 Bash kahin özining kiyimini yirtip dédi ki «Buningdin artuq guwahlargha nime hajitimiz bar?
64 Küpürni ishittingler. Buninggha nime deysiler?» We ularning hemmisi U'ning ölümge layiq bolghanliqigha hüküm berdi.
65 We, beziler U'ninggha tükürüp, közlirini téngishqa, mushliri bilen urushqa bashlap «Peyghemberlik qil!» déyishti. Xizmetkarlar U'ni kachatlap urar édi.
66 Pétrus tüwenki hoylida turghan mezgilde bash kahinning xadimeliridin biri keldi.
67 Pétrus'ning isinip olturghanlighini körüp, uni bayqap «Senmu Nasirelik Eysa bilen birge éding» dédi.
68 Amma, Pétrus buni ret qilip «Séning nime dep turghanlighingni hem bilmidim we hemde uxmudum» dep tashki qapqigha chiqip ketti. We xoruz chillidi.
69 Amma, xadime uni teqrar körüp o yerde turghanlargha «Bu mu ularning birisi» dégili bashlidi.
70 Amma, Pétrus tekrar inkar qildi. Aridin qisqa müddet ötkech, u yerde turghanlar Pétrus'qa yene mundaq dédi: «Heqiqeten, sen ularning birisen. Chünki, senmu Jeliliyeliksen. We shiweng oxshash».
71 We, u «Siler eytqan ademni tonumaymen» dep öz öziche lenetlep qesem qilghili bashlidi.
72 U anda xoruz ikkinchi qétim chillidi. Pétrus, Eysa'ning «Xoruz ikki qétim chillashtin awwal Meni üch qetim inkar qilisen» dep eytqan sözini ésige keltürüp hüngür hüngür yighlighili bashlidi.

15 Tang etish bilen bash kahinlar, aqsaqallar we qanunshünaslar pütkül Kéngesh bilen meslehet ötküzgendin kéyin, Eysa'ni baghlap élip chiqip Pilatus'qa tapshurdi.
2 Pilatus «Sen Yehudilerning Padishasimu?» dep U'ningdin soridi. Buninggha jawaben U «Séning eytqaningdek, shundaq» dédi.
3 We bash kahinlar U'ninggha qarshi nurghun eyipleshlerde boldi.
4 Pilatus U'ningdin yene soraq sorap «Héch jawap bermemsen? Qara, Saqa qarshi ular qanchilik eyiplerni yüklewatidu!» dédi.
5 Amma, Eysa uninggha artuqche jawap bermigech, Pilatus teejjupqa chüshti.
6 Her bir meyremde xeliq qaysi mehpusni tilise uni azat qoyup bérish Pilatus'ning adéti édi.
7 Barabbas isimlik bir kishi isyan waqtida adem öltürgen bashqa asiyler bilen bir qatarda zindangha étilghan édi.
8 Xalayiq waqiriship adet boyiche özliri üchün ada qilinishini Pilatus'tin tilidi.
9 Pilatus, jawaben dédi ki «Yehudilerning padishasini siler üchün azat qilishimni tilemsiler?»
10 Chünki, u, bash kahinlarning qizghanchuqlighidin Eysa'ni tutup bérgenlighini bayqighan édi.
11 Amma, bash kahinlar jamaetni, Eysa'ning ornigha Barabbas'ni azat qilishni tileshke terghip qildi.
12 Pilatus jawaben ulargha yene dédi ki «Bu halette siler 'Yehudilerning padishahi' dep atighan Kishige nime qilishimni tileysiler ?»
13 We jamaet «U'ni charmixqa as!» dep yene waqirashti.
14 Pilatus ulargha soridi: «U nime yamanliq qildi?» Amma, jamaet «U'ni charmixqa as!» dep téxumi ünlük waqiridi.
15 Pilatus jamaetni qanaetlendürüshni istep Barabbas'ni ular üchün azat qildi we Eysa'ni dere bilen urdurghandin kéyin charmixqa ésishqa tapshurdi.
16 Chérikler U'ni Prétoriyum dep atalghan wali ordisigha élip kirdi we barliq qoshun qismini toplidi.
17 We, Eysa'ni qizil libas bilen orap, tikenlerdin bir taj örüp béshigha kiygüzdi.
18 Andin ular «Essalam, ey Yehudilerning padishasi!» dep U'ninggha salam bergili bashlidi.
19 U'ning béshini qumush bilen urap, yüzige tükürüp, U'ning aldida tiz chüküp tezim qilip turushti.
20 U'ni mesxire qilip bolghandin kéyin, üstidiki qizil libasni yéship élip, Özining libasini kiygüzdi we charmixqa ésish üchün élip mandi.
21 We ular sehradin kéliwatqan, Iskender bilen Rufus'ning atisi Kirinelik Simon dep atalghan bir kishini Eysa'ning charmixini toshushqa zorlidi.
22 Ular Eysa'ni Golgota dégen jaygha élip bardi. Golgota 'Kalla yéri' dégen menagha kélidu.
23 Ular mir bilen ebjösh qilinghan sharapni U'ninggha tenglep baqti. Amma, U qobul qilmidi.
24 Ular Eysa'ni charmixlap U'ning kiyimining parchilirini bölüp éliship, kimning qaysi parchini élishini qararlashturush üchün öz arilirida oshuq étishti.
25 U'ning charmixqa ésilishn üchünchi saette boldi.
26 U'ning eyibini bildürgen é'landa mundaq déyilgen: 'Yehudilerning Padishasi'.
27 Shundaqla, biri U'ning ong yéqida, yene biri sol yéqida bolghan halda ikki bulangchi mu U'ning bilen birge charmixqa ésildi.
28 Buningliq bilen, Pütükte «U jinayetchiler bilen bir qatargha sélindi» dep yézilghan söz toghri chiqqan boldi.
29 U yaqtin ötkenler bashlirini silkip U'ninggha haqaret qiliship der édi ki: «Ibadetxanini bozup üch künde yénge uni yasamaqchi bolghan sen-ghu!
30 Özüngni qutqazghina! Charmixtin chüshüp baqqina!»
31 Yene shundaqla, bash kahinlar qanunshünaslar bilen bille U'ni mazaq qilip déyishti ki: «U, bashqilarni qutqazghan. Emdi Özini Özi qutqazalmaydu.
32 Qéni, shu Mesih, Israil'ning padishasi charmixtin chüshsün-de biz U'ni bir köreyli we U'ninggha ishench keltüreyli!» Shundaqla, U'ning bilen bille charmixqa ésilghanlarmu U'ninggha qarshi haqarette boldi.
33 Altinchi saetke kelgeide pütkül yürtni bir qaranghuluq basti we toqkuzinchi saetkiche dawam qildi.
34 Toqquzunchi saette Eysa ünlük awaz bilen waqirap dédi ki «Elohiy, Elohiy! Lema shewaqtani?» (Terjümesi: Tengrim, Tengrim! Nimishke Méni terk qilding?)
35 U jayda turghanlarning beziliri buni ishitip: «Qaranglar! U, Ilyas'ni qichqiriwatidu» déyishti.
36 Wé ulardin biri yügürüp bérip, bir parche süngerni sirke bilen toldurup qumushning uchigha qadap, U'ninggha ichküzüsh üchün uzatti we dédi ki: «Qéni, köreyli. Ilyas U'ni charmixtin chüshürüsh üchün kélemdu?»
37 Eysa ünlük awaz bilen chiqirap axirqi nepisini berdi.
38 We ibadetxanining perdisi yuqiridin tüwigiche ikki parchigha bölünüp yirtildi.
39 Eysa'ning del udulida turghan yüzbéshi U'ning qandaq waqirap axirqi nepisini bergenligini körüp «Heqiqeten bu Adem Tengrining Oghli édi» dédi.
40 Yiraqtin bezi ayallarmu qarap turghan bolup bularning arisida Mejdel'lik Meryem, kichik Yaqup bilen Yosei'ning anisi Meryem we Shalomit bar édi.
41 Eysa Jeliliye'de bolghan waqtida bular U'ninggha ergiship xizmitide bolar édi. Bular bilen bille, U'ninggha qoshulup Kuddus'qa barghan yene bir munche ayallarmu bar édi.
42 Sham waqti kélip, teyyarliq küni, yeni Shenbe'ning eripisi bolghach,
43 Kengesh azaliridin we Tengrining seltenetige muntezir bolghan Arimatéya'liq Yüsüf ismide étibarliq bir adem keldi we jür'et qilip Pilatus'ning aldigha chiqip Eysa'ning jesidini bérishini tilidi.
44 Pilatus U'ning alla qachan ölgenligige heyran bolup yüzbeshini qichqirip «U'ning ölgénige xéli boldimu?» dep soridi.
45 U'ning ölgenligini yüzbeshidin uqqandin kéyin jesidini Yüsüf'ke atap berdi.
46 We Yüsüf daka kipen sétip élip, U'ni chüshürdi we kipenge orighandin kéyin qoramiqta uyulghan bir kebirge yatquzdi we qebirning aghzigha bir tashni yülep qoydi.
47 Mejdel'lik Meryem we Yosei'ning anisi Meryem U'ning qayerge yatquzulghanlighini körüsh üchün qarap turar édi.

16 Shenbe küni ötkech, Mejdel'lik Meryem we Yaqup'ning anisi Meryem we Shalomit bérip Eysa'ning jesidini yaghlash üchün daru-derman sétip aldi.
2 Heptining birinji küni quyash chiqish bilen bille nahayti ettigende qebirge bérip,
3 Birbirlirige «Qebirning aghzidiki tashni bizge kim yötkep bérer?» dep sorashti.
4 Amma, yoqiri qarap kördi ki nahayti zor bolghan tash ornidin yötkilip tashlanghan.
5 We ular qebirge kirgech, aq libasliq bir yigitning ong yaqta olturghanlighini körüp nahayti dehshetke chüshti.
6 Bu yigit ulargha dédi ki «Dehshetka chüshmengler! Siler charmixqa ésilghan Nasirelik Eysa'ni izleysiler. U tirildi. U, bu yerde emes. Mana, U'ning yatquzulghan yéri.
7 Amma, U'ning muritlirigha we Pétrus'qa bérip eytinglar ki 'Eysa silerdin awwal Jeliliye'ge baridu. Xuddi Özi silerge eytqandek u yerde U'ni körisiler'.
8 We ular qebirdin tizdin chiqip qachti. Chünki ularni titrek we teejjup basqan bolup, qorqunchtin héch kimgé bir nerse eytalmidi.
9 Eysa heptining birinchi küni ettigende tirilip qopqach, deslep Mejdel'lik Meryem'ge köründi ki U, bu ayaldin yetti jinni chiqirip atqan édi.
10 Mejdel'lik Meryem U'ning bilen bille bolghanlarning yanlirigha bérip buningdin uchur berdi. Ular matem ichide köz yéshi tökmekte édi.
11 We, Eysa'ning tirik ékenligini we Menjdel'lik Meryem'ning U'ni körgenligini ishitkende ular buninggha ishenmidi.
12 Kéyinche ularning ikkisi sehragha yürüp kétiwatqanda U bashqiche tüste bu ikköylenge köründi.
13 We ular bérip bu haletni bashqilargha anglatti. Amma, bashqilarmu ulargha ishenmidi.
14 Axirda, U, Onbirler dastixanda olturghan waqtida körünüp, ularni ishenchsizligi we köngüllirining qattiqlighi üchün azarlidi. Chünki, ular U'ni tirilip qopqan halda körgenlerge ishenmigen édi.
15 We, ulargha eytti: «Pütün jahangha béringlar, we barche xilqetke Xosh Xewerni besharet qilinglar.
16 Kimerse ishench keltürgen we waptiz qilinghan bolsa nijat tapqusi; amma, kimerse ishench keltürmigen bolsa mehkum bolghusi.
17 We ishengenlerge mana bu alametler hemra bolghusi: ular Méning namim bilen napak rohlarni chiqarghusi we yéngi tillar bilen sözlishkusi.
18 Ular yilanlarni kötürgüsi we eger öltürgüchi zeher ichsimu ulargha héch qandaq zerer kelmegusi. Qollirini kisellerning üstige koyghanda kiseller saqayghusi».
19 Reb Eysa ulargha sözlep bolghach semagha kötürüldi we Tengrining ong yéqida olturdi.
20 We ular qopup her terepte besharet berdi we Reb birlikte ishlep Kelamni, hemra bolghuchi alametler arqiliq tekitler édi.