The New Testament of our Lord and Saviour Jesus Christ
1 Nin ye Yesu Krisita buruju sɛbɛn ye. Yesu bɔra Dawuda bɔnsɔn na, Dawuda bɔra Ibrahima bɔnsɔn na. 2 Ibrahima ye Isaka bange. Isaka ye Yakuba bange. Yakuba ye Juda ni a balimakɛw bange. 3 Juda ye Farɛs ni Zara bange. Tamar tun ye olu ba ye. Farɛs ye Esrɔm bange. Esrɔm ye Aram bange. 4 Aram ye Aminadab bange. Aminadab ye Nasɔn bange. Nasɔn ye Salmɔn bange. 5 Salmɔn ye Boaz bange. Rahab tun ye o ba ye. Boaz ye Obɛd bange. Ruti tun ye o ba ye. Obɛd ye Isayi bange. 6 Isayi ye masakɛ Dawuda bange. Masakɛ Dawuda ye Solomani bange. Ale ba tun ye Uri muso ye fɔlɔ. 7 Solomani ye Roboam bange. Roboam ye Abiya bange. Abiya ye Asaf bange. 8 Asaf ye Josafat bange. Josafat ye Joram bange. Joram ye Oziyasi bange. 9 Oziyasi ye Joatam bange. Joatam ye Akaz bange. Akaz ye Ezekiyasi bange. 10 Ezekiyasi ye Manase bange. Manase ye Amɔn bange. Amɔn ye Josiyasi bange. 11 Josiyasi ye Jekoniyasi ni a balimakɛw bange. O tuma la Israɛl mɔgɔw cɛra ka taa Babilonɛ jamana la. 12 O mɔgɔ cɛli kɛlen kɔ ka taa Babilonɛ, Jekoniyasi ye Salatiɛl bange. Salatiɛl ye Zorobabɛl bange. 13 Zorobabɛl ye Abiudi bange. Abiudi ye Eliyakim bange. Eliyakim ye Azɔr bange. 14 Azɔr ye Sadɔk bange. Sadɔk ye Akim bange. Akim ye Eliudi bange. 15 Eliudi ye Eleazar bange. Eleazar ye Matan bange. Matan ye Yakuba bange. 16 Yakuba ye Yusufu bange. Yusufu kɛra Mariyama cɛ ye. Yesu min bɛ wele Krisita, Mariyama ye o bange. 17 Bɔnsɔn yɛlɛma ko tan ni naani kɛra Ibrahima ni Dawuda cɛ. O kɔ, bɔnsɔn yɛlɛma ko tan ni naani kɛra Dawuda ni Israɛl mɔgɔw cɛli waati cɛ ka taa Babilonɛ. Bɔnsɔn yɛlɛma ko tan ni naani kɛra o tuma ni Krisita bange tuma cɛ. 18 Yesu Krisita bange cogo filɛ. A ba Mariyama maminɛlen tun bɛ Yusufu fɛ. Sani u ka jɛ, Mariyama y'a sɔrɔ ko a ye kɔnɔ ta Ni Senu ka sebaaya la. 19 A cɛ Yusufu tun ye mɔgɔ tilennen ye, a tun t'a fɛ ka Mariyama tɔgɔ tiɲɛ. A y'a latigɛ a yɛrɛ kɔnɔ ko a na o furu ko dabila dogo la. 20 Ka Yusufu to o miirili la, Matigi ka mɛlɛkɛ dɔ y'i jira a la sugo la k'a fɔ a ye ko: «Dawuda bɔnsɔn Yusufu, i kana siran ka Mariyama furu, k'a masɔrɔ a ye kɔnɔ ta Ni Senu ka sebaaya la. 21 A na denkɛ bange, i na o tɔgɔ da Yesu, katuguni ale na a ka mɔgɔw kisi u ka jurumuw ma.» 22 O kow bɛɛ kɛra ten walisa Matigi tun ye min fɔ kira dɔ da la, o ka dafa, ko: 23 «A filɛ, npogotigi cɛ dɔnbali na kɔnɔ ta ka denkɛ bange, o tɔgɔ na da ko Emanuɛl,» o kɔrɔ ko Ala bɛ an cɛma. 24 Yusufu wulila ka bɔ sunɔgɔ la, a y'a kɛ ka kɛɲɛ ni Matigi ka mɛlɛkɛ ka kuma fɔlen ye. A ye Mariyama furu siri, 25 nka u ma jɛ sani Mariyama ka jigin a denkɛ fɔlɔ la. Yusufu ye den tɔgɔ da Yesu.
1 Yesu bangera Jude jamana la Bɛtilɛhɛm, masakɛ Hɛrɔde tile la. A bangelen kɔ, dɔnbaa dɔw nana ka bɔ kɔrɔn fɛ ka se Jerusalɛm. 2 U ye ɲininkali kɛ ko: «Yahutuw ka masakɛ min bangera sisan, o bɛ min? An ye a ka dolo ye k'an to kɔrɔn fɛ, an nana a bato.» 3 Masakɛ Hɛrɔde y'o mɛn minkɛ, a ni Jerusalɛmkaw bɛɛ kɔnɔnafilila o kuma kosɔn. 4 Hɛrɔde ye sarakalasebaaw kuntigiw ni a ka mɔgɔw ka sariya karamɔgɔw bɛɛ lajɛ ka u ɲininka ko: «Krisita ka kan ka bange min?» 5 U y'a jaabi ko: «Jude jamana Bɛtilɛhɛm katuguni a sɛbɛnnen bɛ kira dɔ fɛ ko: 6 `E Bɛtilɛhɛm min bɛ Jude jamana la, i tɛ Jude faamaduguw bɛɛ la dɔgɔmannin ye dɛ, k'a masɔrɔ kuntigi dɔ na bɔ i la, o na ne ka siya Israɛl mara.' » 7 O kɔ, Hɛrɔde ye o dɔnbaaw wele dogo la ka u ɲininka kosɛbɛ o dolo ye waati ko la. 8 O kɛlen, a ye u ci ka taa Bɛtilɛhɛm. A ko: «A' ye taa o denyɛnin ɲini kosɛbɛ. Aw mana a ye, a' ye na o fɔ ne ye, walisa ne fana ka taa a bato.» 9 Dɔnbaaw ye masakɛ ka kuma mɛn minkɛ, u taara. U tun ye dolo min ye k'u to kɔrɔn fɛ, o filɛ, o taara u ɲɛ fo ka se denyɛnin yɔrɔ la, a y'i jɔ o yɔrɔ kun na. 10 Dɔnbaaw ye o dolo ye tuma min na, u ɲagalila kosɛbɛ. 11 U donnen so kɔnɔ, u ye denyɛnin ni a ba Mariyama ye. U y'u bi duguma ka denyɛnin bato. U ye u ka minɛnw dayɛlɛ ka denyɛnin sɔn ni sanu ni suma diyalan mana ani fɛn suma duman dɔ ye, min tɔgɔ ko mirɛ. 12 O kɔ, dɔnbaaw lasɔminen Ala fɛ sugo la ko u kana kɔsegin Hɛrɔde yɔrɔ, u taara u ka jamana la sira wɛrɛ fɛ. 13 Dɔnbaaw taalen kɔ, Matigi ka mɛlɛkɛ dɔ y'i jira Yusufu la sugo la k'a fɔ a ye ko: «Wuli ka boli ka taa ni den ni a ba ye Misira, ka to yen fo ne ka kuma i fɛ tuma min na, katuguni Hɛrɔde na den ɲini ko a b'a faga.» 14 Yusufu wulila o su yɛrɛ la ka boli ka taa ni den ni a ba ye Misira. 15 U tora yen fo ka taa Hɛrɔde sa. O kow kɛra walisa min fɔra Matigi fɛ a ka kira dɔ da la, o ka dafa, ko: «Ne ye ne denkɛ wele ka bɔ Misira.» 16 Hɛrɔde y'a ye ko dɔnbaaw y'a janfa minkɛ, a diminna kosɛbɛ. A ye mɔgɔw ci ka taa Bɛtilɛhɛm ni a dafɛ duguw denmisɛn cɛmanw bɛɛ faga, minnu si ma tɛmɛn san fila kan, ka kɛɲɛ ni dɔnbaaw ka waati fɔlen ye. 17 Kira Jeremi ye min fɔ, o dafara ten. A tun ko: 18 «Mɔgɔw ye kasikan mɛn ka bɔ Rama, kulo ni kasikanba. Rasɛl bɛ a ka denmisɛnw su kasi. A tɛ sɔn a dusu ka saalo, k'a sɔrɔ u sara ka ban.» 19 Hɛrɔde salen kɔ, Matigi ka mɛlɛkɛ dɔ y'i jira Yusufu la sugo la k'a to Misira. 20 O mɛlɛkɛ ko: «Wuli ka kɔsegin ni den ni a ba ye Israɛl jamana la, sabu minnu tun b'a fɛ ka den faga, olu sara.» 21 Yusufu wulila ka kɔsegin ni den ni a ba ye Israɛl jamana la. 22 A y'a mɛn minkɛ ko Arkɛlaus sigira a fa Hɛrɔde nɔ na ka kɛ Jude jamana masakɛ ye, Yusufu siranna, a ma sɔn ka taa yen. A lasɔminen Ala fɛ sugo la, a taara Galile jamana la. 23 A sigira dugu dɔ la yen min tɔgɔ ko Nazarɛti, walisa kiraw tun ye min fɔ ko Yesu na wele Nazarɛtika, o ka dafa.
1 O donw na, Yuhana Batiselikɛla nana Jude kungokolon kɔnɔ ka waajuli daminɛ. 2 A tun bɛ welewele da ko: «A' ye nimisa aw ka jurumuw la, katuguni sankolo masaya surunyara.» 3 Kira Esayi tun kumana mɔgɔ min ko la, Yuhana don. Esayi ko: «Pɛrɛnkan bɛ bɔ kungokolon kɔnɔ ko: `A' ye Matigi ka sira labɛn, ka a ka sira misɛnw latilen.' » 4 Yuhana ka fini tun dilara ni ɲaamɛ si ye, a ka cɛsirilan tun ye wolo ye. A ka dumuni tun ye ntɔn ni wo kɔnɔ di ye. 5 Mɔgɔw tun bɛ taa Yuhana sɛgɛrɛ ka bɔ Jerusalɛm ni Jurdɛn ba da la ani Jude jamana bɛɛ la. 6 U tun bɛ u jɔ u ka jurumuw la. Yuhana tun bɛ u batise Jurdɛn baji la. 7 Yuhana y'a ye tuma min na ko Farisiɛn caman ni Saduseɛn caman nana a fɛ ka batise, a y'a fɔ u ye ko: «Fɔnfɔnnindenw, jɔni ye aw lasɔmi ko aw ka boli Ala ka diminya nata ɲɛ? 8 Kɛwale minnu b'a jira ko aw nimisara aw ka jurumuw la, a' ye olu kɛ. 9 Aw kana a fɔ aw yɛrɛw kɔnɔ ko Ibrahima ye aw fa ye. Tiɲɛ la ne b 'a fɔ aw ye ko Ala bɛ se ka nin kabakurunw yɛlɛma ka u kɛ Ibrahima bɔnsɔnw ye. 10 Hali sisan, jele talen bɛ jiriw dili tigɛli kama ka ban. Jiri o jiri tɛ den ɲuman kɛ o bɛ tigɛ ka fili tasuma la. 11 Ne kɔni bɛ aw batise ji la k'a jira ko aw nimisara aw ka jurumuw la, nka dɔ bɛ na ne kɔ, o fanga ka bon ni ne ta ye, hali ne man kan ni a ka sabara bɔli yɛrɛ ye a sen na, o na aw batise Ni Senu ni tasuma la. 12 A ka ɲɔfyɛ minɛn bɛ a bolo. A na a ka ɲɔ gosilen fyɛ ka bɔ ɲaga la. A na a ka ɲɔkisɛ kɛ jiginɛ kɔnɔ ka a ɛɛɲɛ jeni tasuma sabali la.» 13 O tuma la Yesu bɔra Galile jamana la ka taa Yuhana sɛgɛrɛ Jurdɛn ba da la ko Yuhana ka a batise. 14 Ale tun b'a fɛ ka ban, a y'a fɔ Yesu ye ko: «Ne ka kan ka batise e fɛ, i bɛ na ne ma wa?» 15 Yesu y'a jaabi ko: «A to a ka kɛ sisan. A ka ɲi an ka Ala sago dafa ten.» Ayiwa Yuhana sɔnna. 16 Yesu batiselen kɔ, a bɔra ji la. O yɔrɔnin kelen, sankolo dayɛlɛla. A ye Ala Ni jigintɔ ye i ko jɛnɛntuban, ka na sigi a kan. 17 Kumakan dɔ bɔra sankolo la ko: «Nin ye ne Denkɛ kanulen ye, a ko ka di ne ye haali.»
1 O kɔ, Ni Senu ye Yesu ɲɛminɛ ka taa kungokolon kɔnɔ walisa Sitanɛ k'a kɔrɔbɔ. 2 Yesu ye tile binaani ni su binaani kɛ sun na, a ma dumuni kɛ, o kɔ, kɔngɔ y'a minɛ. 3 Kɔrɔbɔlikɛla gɛrɛla a la k'a fɔ a ye ko: «Ni i ye Ala Denkɛ ye, a fɔ ko nin kabakurunw ka yɛlɛma ka kɛ nbuurukunw ye.» 4 Yesu y'a jaabi ko: «A sɛbɛnnen bɛ ko: `Dumunifɛn dama tɛ mɔgɔ balo, nka kuma minnu bɛɛ bɛ bɔ Ala da la, a bɛ balo olu de la.' » 5 O kɔ, Sitanɛ taara ni Yesu ye dugu senuma kɔnɔ k'a bila Alabatosoba kuncɛ ma, 6 k'a fɔ a ye ko: «Ni i ye Ala Denkɛ ye, i cun duguma, katuguni a sɛbɛnnen bɛ ko: `Ala na i ko fɔ a ka mɛlɛkɛw ye, u na i minɛ u bolow la, walisa i sen kana na gosi kabakurun si la.' » 7 Yesu y'a fɔ a ye ko: «A sɛbɛnnen bɛ fana ko: `I kana i Matigi Ala kɔrɔbɔ.' » 8 Sitanɛ taara ni Yesu ye ko kura ka taa kulu jamanjan kan ka diɲɛ masayaw ni u bonya bɛɛ jira a la, 9 k'a fɔ a ye ko: «Ni i b'i ɲɔngiri ne kɔrɔ ka ne bato, ne na ninnu bɛɛ di i ma.» 10 Nka Yesu ko: «Taa ka bɔ yan, Sitanɛ, katuguni a sɛbɛnnen bɛ ko: `I ka i Matigi Ala bato ka baara kɛ o kelenpe ye.' » 11 O kɔ, Sitanɛ taara. Mɛlɛkɛ dɔw nana Yesu mago ɲɛ. 12 Yesu y'a mɛn tuma min na ko Yuhana bilara kaso la, a bɔra yen ka taa Galile jamana la. 13 A bɔra Nazarɛti dugu la, a taara i sigi Kapɛrnaum, o tun ye Galile ba da la dugu dɔ ye, Zabulɔn ni Nefitali jamana la. 14 O kɛra walisa kira Esayi ye min fɔ, o ka dafa, a ko: 15 «Zabulɔn jamana ni Nefitali jamana, baji da la, Jurdɛn ba kɔfɛ, siya wɛrɛw ka Galile. 16 Minnu sigilen tun bɛ dibi la, olu ye kɛnɛyeelenba ye. Minnu sigilen tun bɛ dibi la saya yɔrɔ la, kɛnɛyeelen bɔra olu ye.» 17 Kabini o tuma la Yesu ye waajuli daminɛ. A tun b'a fɔ ko: «A' ye nimisa aw ka jurumuw la katuguni sankolo masaya surunyara.» 18 Yesu taamatɔ Galile ba kɛrɛ fɛ, a ye balimakɛ fila ye minnu tun ye mɔnnikɛlaw ye, Simɔn min bɛ wele Piɛrɛ ani a balimakɛ Andre. U tun bɛ jɔ fili la baji la. 19 Yesu y'a fɔ u ye ko: «A' ye tugu ne la, ne na aw kɛ mɔgɔ ɲininaw ye.» 20 U sinna ka u ka jɔw to yen ka tugu Yesu la. 21 A taara ɲɛfɛ tun ka balimakɛ fila wɛrɛ ye. Olu tun ye Zebede denkɛw Yakuba ni Yuhana ye. U ni u fa Zebede tun bɛ kurun kɔnɔ ka u ka jɔw kala. Yesu ye u wele. 22 U sinna ka kurun ni u fa to yen ka tugu Yesu la. 23 Yesu tun bɛ yaala Galile jamana yɔrɔ bɛɛ la ka mɔgɔw kalan u ka Alabatosow kɔnɔ. A tun bɛ sankolo masaya Kibaru Duman fɔ. A tun bɛ bana sifa bɛɛ kɛnɛya ani mɔgɔw ka barikantanya bɛɛ. 24 Yesu tɔgɔ tun bɛ fɔ Siri jamana yɔrɔ bɛɛ la, o de la, mɔgɔw nana Yesu sɛgɛrɛ ni u ka banabaatɔw ye. Mɔgɔ minnu tɔɔrɔla bana sifa caman ni dimin caman fɛ, jinɛtɔw, kirikirimashyɛntɔw ani mɔgɔ fan fila salenw, u nana ni olu bɛɛ ye. Yesu ye u bɛɛ kɛnɛya. 25 Jamaba tugura a nɔfɛ ka bɔ Galile jamana ni Dekapole ni Jerusalɛm ni Jude jamana ani Jurdɛn ba kɔfɛ.
1 Yesu ye jama ye tuma min na, a yɛlɛnna kulu kan k'i sigi. A ka kalandenw gɛrɛla a la, 2 a y'a daminɛ ka u kalan ko: 3 «Minnu y'a dɔn ko u ye faantanw ye Ala ta fan fɛ, olu ye dubadenw ye, katuguni sankolo masaya ye u ta ye. 4 «Minnu dusu kasilen don, olu ye dubadenw ye, katuguni u dusuw na saalo. 5 «Minnu sabalilen don, olu ye dubadenw ye, katuguni u na dugukolo sɔrɔ ciyɛn ye. 6 «Tilennenya nege bɛ minnu na i n'a fɔ kɔngɔ ni minnɔgɔ, olu ye dubadenw ye, katuguni u na wasa. 7 «Makarikɛlaw ye dubadenw ye, katuguni makari na kɛ u la. 8 «Minnu dusukunw jɛlen don, olu ye dubadenw ye, katuguni u na Ala ye. 9 «Minnu b'a ɲini hɛrɛ ka to mɔgɔw ni ɲɔgɔn cɛ, olu ye dubadenw ye, katuguni u na wele Ala denw. 10 «Minnu tɔɔrɔla tilennenya kosɔn, olu ye dubadenw ye, katuguni sankolo masaya ye u ta ye. 11 «Ni mɔgɔw bɛ aw neni, ka tugu aw nɔfɛ ka aw tɔɔrɔ, ka ko jugu caman nkalon da aw la ne kosɔn, o tuma la aw ye dubadenw ye. 12 Aw ka ɲagali ka nisɔndiya kosɛbɛ haali, katuguni aw ka baraji ka bon sankolo la. Kira minnu tun bɛ aw ɲɛ, mɔgɔw ye olu fana tɔɔrɔ ten. 13 «Aw ye kɔgɔ ye diɲɛ la, nka ni kɔgɔ timiya bɔra a la, mun na a timiya tun? A tɛ foyi ɲɛ tun fɔ ka fili kɛnɛma, mɔgɔw bɛ taama a kan. 14 «Aw ye kɛnɛyeelen ye diɲɛ la. Dugu min sigilen bɛ kulu kan, o tɛ se ka dogo. 15 Mɔgɔ tɛ lanpa mana ka minɛn dɔ biri a da la, nka a b'a sigi fɛn dɔ kan, walisa a ka yeelen bɔ so kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ ye. 16 Aw ka yeelen ka bɔ mɔgɔw ɲɛ na o cogo la, walisa u ka aw ka kɛwale ɲumanw ye ka aw sankolola Fa bonya. 17 «Aw kana miiri ko ne nana sariya ni kiraw ka kalan ban. Ne ma na u ban, ne nana olu de dafa. 18 Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko, ka sankolo ni dugukolo to yen, hali sariya sɛbɛnden ncinin wala a ko misɛnmannin, o si tɛna ban, fo ka se fɛn bɛɛ laban tuma ma. 19 O de kosɔn, mɔgɔ o mɔgɔ bɛ nin sariyaw bɛɛ la dɔgɔmannin kelen tiɲɛ ka mɔgɔw kalan ten, o na kɛ sankolo masaya la mɔgɔw bɛɛ la dɔgɔmannin ye. Nka min bɛ nin sariyaw mara ka mɔgɔw kalan ten, o na kɛ sankolo masaya la mɔgɔba ye. 20 Ne b'a fɔ aw ye ko ni aw ka tilennenya ma tɛmɛn sariya karamɔgɔw ni Farisiɛnw ta kan, aw tɛ se ka don sankolo masaya la fewu. 21 «Aw y'a mɛn ko a fɔra aw bɛnbaw ye ko: `I kana mɔgɔ faga. Ko mɔgɔ o mɔgɔ bɛ a mɔgɔ ɲɔgɔn faga, o ka kan ni kiri ye.' 22 Nka ne kɔni b'a fɔ aw ye ko mɔgɔ o mɔgɔ diminna a balima kɔrɔ, o ka kan ni kiri ye. Min bɛ a balima wele nalonma, kiritigɛ jamakulu ka kan ka kiri tigɛ o kan. Min b'a wele fatɔ, o ka kan ni jahanama tasuma ye. 23 I nalen saraka bɔ yɔrɔ la ka i ka saraka bɔ Ala ye, ni i hakili jiginna a la yen ko i ye i balima hakɛ ta, 24 ayiwa, i ka i ka saraka fɛn to saraka bɔ yɔrɔ la ka taa i ni i balima cɛ bɛn fɔlɔ. O kɔ, i ka kɔsegin ka i ka saraka bɔ Ala ye. 25 «Ni mɔgɔ dɔ bɛ taa ni i ye kiri la, i k'i teliya ka i ni ale cɛ bɛn k'aw to sira kan, walisa i kiriɲɔgɔn kana na i don kiritigɛla bolo, o kana na i don garadikɛ bolo ka i bila kaso la. 26 Tiɲɛ la ne b'a fɔ i ye ko i tɛna bɔ yen sani i ka o juru bɛɛ sara, hali wari misɛn kelen tɛna to. 27 «Aw y'a mɛn ko a fɔra ko: `I kana jatɔya kɛ.' 28 Nka ne kɔni b'a fɔ aw ye ko mɔgɔ o mɔgɔ bɛ muso filɛ ka ɲɛbɔ a fɛ, o tigi ye jatɔya kɛ a fɛ a dusukun na ka ban. 29 Ayiwa ni i kinin fɛ ɲɛ bɛ kɛ sababu ye ka jurumu lase i ma, a wɔgɔbɛ k'a fili. Ka bɔnɛ i farikolo yɔrɔ kelen na, o ka fisa i ma ni a bɛɛ fililen ye jahanama kɔnɔ. 30 Ni i kininbolo bɛ kɛ sababu ye ka jurumu lase i ma, a tigɛ k'a fili. Ka bɔnɛ i farikolo yɔrɔ kelen na, o ka fisa i ma ni a bɛɛ fililen ye jahanama kɔnɔ. 31 «A fɔra fana ko: `Min bɛ a muso furu sa, o ka furu sa sɛbɛn di a ma.' 32 Nka ne kɔni b'a fɔ aw ye ko mɔgɔ o mɔgɔ bɛ a muso furu sa ni jatɔya sababu tɛ, o bɛ a muso bila jatɔya la. Cɛ min bɛ muso furu salen furu, o fana bɛ jatɔya kɛ. 33 «Aw y'a mɛn fana ko a fɔra aw bɛnbaw ye ko: `I kana i kalikan tiɲɛ, nka i ye kalili fɛn o fɛn kɛ Matigi ɲɛ kɔrɔ, i ka o bɛɛ dafa.' 34 Nka ne kɔni b'a fɔ aw ye ko aw kana kalili kɛ fewu. Aw kana aw kali sankolo la, k'a masɔrɔ o ye Ala ka masasigilan ye. 35 Aw kana aw kali dugukolo la, k'a masɔrɔ o ye Ala senkɔrɔ dalan de ye. Aw kana aw kali Jerusalɛm la, k'a masɔrɔ masaba ka dugu don. 36 I kana i kali i yɛrɛ kunkolo fana la, k'a masɔrɔ i tɛ se ka i kunsigi kelen jɛya wala k'a fin. 37 Aw ka kuma ka kɛ ɔwɔ, ɔwɔ, wala ayi, ayi. Ni dɔ farala o kan, o bɛ bɔ Sitanɛ de la. 38 «Aw y'a mɛn ko a fɔra ko: ` Ɲɛ ye ɲɛ sara ye, ɲin ye ɲin sara ye.' 39 Ne kɔni b'a fɔ aw ye ko aw kana aw yɛrɛw bila mɔgɔ jugu fɛ. Ni mɔgɔ dɔ ye tɛgɛ ci i kinin fɛ taman na, i ka fan dɔ jɔ a ye. 40 Ni mɔgɔ dɔ b'a fɛ ka i wele fanga la ka i ka dulɔki ta, i ka i ka dulɔkiba fana di a ma. 41 Ni fangatigi dɔ ye i karaba ka a ka doni ta ka kilomɛtɛrɛ kelen ɲɔgɔn kɛ, i ka a ta ka kilomɛtɛrɛ fila kɛ. 42 Min ye fɛn dɔ deli i fɛ, i ka o sɔn. Min bɛ juru ɲini i fɛ, i kana ban o ma. 43 «Aw y'a mɛn ko a fɔra ko: `I ka i ɲinw kanu ka i juguw koniya'. 44 Ne kɔni b'a fɔ aw ye ko aw ka aw juguw kanu. Minnu bɛ tugu aw nɔfɛ ka aw tɔɔrɔ, aw ka Ala deli olu ye. 45 Aw ka o kɛ walisa aw ka kɛ aw sankolola Fa denw ye. Ale bɛ a ka tile bɔ mɔgɔ juguw ni mɔgɔ ɲumanw bɛɛ ye. A bɛ sanji di mɔgɔ tilennenw ni mɔgɔ tilenbaliw bɛɛ ma. 46 Ni aw bɛ aw kanubaaw dɔrɔn kanu, aw ka kan ni mun baraji ye? Hali faama wari minɛbaaw tɛ o kɛ wa? 47 Ni aw bɛ aw balimaw dɔrɔn fo, o ye koba ye wa? Ala dɔnbaliw fana tɛ o kɛ wa? 48 Aw kɔni ka kɛ mɔgɔ dafalenw ye i ko aw sankolola Fa dafalen bɛ cogo min na.
1 «A' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi. Aw kana aw ka Ala sira taama kow kɛ ka aw yɛrɛw jira mɔgɔw la. Ni aw y'o kɛ, aw tɛna baraji sɔrɔ aw sankolola Fa fɛ. 2 «N'i bɛ fɛn dɔ di faantanw ma, i kana buru fyɛ i ɲɛ walisa mɔgɔw k'i ye ka lasaa. Filankafow b'a kɛ ten Alabatosow kɔnɔ ani nbɛdaw la. U bɛ o kɛ walisa u ka tanuli sɔrɔ mɔgɔw fɛ. Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko u ye u ka bonya sɔrɔ ka ban. 3 Nka ni e bɛ fɛn dɔ di faantanw ma, i numanbolo kana i kininbolo ka kɛta dɔn, 4 walisa o ka kɛ nili dogolen ye. N'i y'a kɛ ten, i Fa min bɛ ko dogolenw ye, o de na i baraji. 5 «Ni aw bɛ Ala deli, aw kana kɛ filankafow bɔɲɔgɔnko ye. A ka di olu ye ka jɔ ka Ala deli Alabatosow kɔnɔ ani nbɛdaw la, walisa mɔgɔw bɛɛ ka u ye. Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko u ye u ka bonya sɔrɔ ka ban. 6 Nka ni i bɛ delili kɛ, don i ka bon kɔnɔ ka da tugu i da la. I Fa min bɛ yɔrɔ dogolen na, o deli yen. I Fa min bɛ ko dogolenw ye, o na i baraji. 7 «Ni aw bɛ Ala deli tuma min na, aw kana segin kumaw kan ko caman fu, i ko Ala dɔnbaliw b'a kɛcogo min na. Olu b'a bisigi ko u ka kuma caman b'a to Ala ka u lamɛn. 8 Aw kana kɛ olu bɔɲɔgɔnkow ye, katuguni aw Fa bɛ aw mago fɛnw bɛɛ dɔn sani aw ka u deli a fɛ. 9 Aw ka kan ka Ala deli tan ko: `An Fa min bɛ sankolo la, i tɔgɔ ka saniya. 10 I ka masaya ka na. I sago ka kɛ dugukolo kan i ko a bɛ kɛ sankolo la cogo min na. 11 An ka bi dumuni di an ma. 12 An ka hakɛw yafa an ma, i ko an fana bɛ yafa an hakɛ tabaaw ma cogo min na. 13 I kana an don kɔrɔbɔli la, nka an kisi Sitanɛ ma. Katuguni masaya ni sebaaya ni nɔɔrɔ ye e de ta ye badaa-badaa. Amiina.' 14 «Ni aw bɛ mɔgɔ tɔw ka hakɛw yafa u ma, aw sankolola Fa na yafa aw ma fana. 15 Nka ni aw tɛ mɔgɔ tɔw ka hakɛw yafa u ma, aw sankolola Fa tɛna aw ka hakɛw yafa aw ma fana. 16 «Ni aw bɛ sun tuma min na, aw kana aw ɲɛ kumu i ko filankafow b'a kɛcogo min na. Olu bɛ u ɲɛda cogo yɛlɛma, walisa mɔgɔw k'a dɔn ko u sunnen don. Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko u ye u ka bonya sɔrɔ ka ban. 17 E kɔni, n'i bɛ sun tuma min na, i ɲɛ ko ka tulu suma duman kɛ i kun na ka a saalo, 18 walisa mɔgɔw kana a dɔn ko i sunnen don, fɔ i Fa min bɛ yɔrɔ dogolen na. I Fa min bɛ ko dogolenw ye, o na i baraji. 19 «Aw kana nafolo lajɛ k'a mara aw yɛrɛw ye nin diɲɛ la yan, ntumuw ni nson bɛ tiɲɛni kɛ, sonyalikɛlaw fana bɛ daw kari ka tali kɛ. 20 Nka a' ye nafolo lajɛ aw yɛrɛw ye sankolo la. Ntumuw ni nson tɛ se ka tiɲɛni kɛ yen, sonyalikɛlaw tɛ se ka daw kari ka tali kɛ yen fana. 21 K'a masɔrɔ i ka nafolo bɛ yɔrɔ min na, i dusukun miirili fana bɛ yen. 22 «Mɔgɔ ɲɛw ye a farikolo lanpa ye. Ni i ɲɛkisɛw ka kɛnɛ, i farikolo bɛɛ bɛ yeelen na. 23 Nka ni i ɲɛw man ɲi, i farikolo bɛɛ bɛ dibi la. Ayiwa ni i kɔnɔna yeelen kɛra dibi ye, o dibi ka bon dɛ. 24 «Mɔgɔ si tɛ se ka baara kɛ kuntigi fila ye, katuguni a na dɔ koniya k'a tɔ kelen kanu, wala a na i nɔrɔ kelen na k'i mago bɔ dɔ la. Aw tɛ se ka baara kɛ Ala ye k'a kɛ nafolo fana ye. 25 «O de kosɔn ne b'a fɔ aw ye ko: Aw kana hami aw balo ko la, ko aw na mun dun ka mun min? Aw kana hami aw fɛɛrɛbɔ ko la, ko aw na mun fini don? Ni man girin dumuni ma wa? Farikolo man girin fini ma wa? 26 A' ye sanfɛ kɔnɔw filɛ, olu tɛ danni kɛ, u tɛ suman tigɛ, u tɛ suman lajɛ jiginɛ kɔnɔ, o bɛɛ n'a ta aw sankolola Fa bɛ u balo. Aw man fisa ni kɔnɔw ye kosɛbɛ wa? 27 Aw la mɔgɔ jumɛn bɛ se ka hali dɔɔnin fara a yɛrɛ si dama kan ni hami ye? 28 «Sababu jumɛn b'a to aw bɛ hami aw fɛɛrɛbɔ ko la? A' ye miiri kungo kɔnɔ bagaw fɛɛrɛbɔ cogo la. U tɛ baara kɛ, u tɛ paratali kɛ. 29 O bɛɛ n'a ta, ne b'a fɔ aw ye ko masa Solomani ni a ka faamaya bɛɛ, a ka finiw ma o baga feerew la kelen bɔ cɛɲɛ la. 30 Bin min bɛ kungo kɔnɔ bi, k'a sɔrɔ tasuma na a jeni sini, ni Ala bɛ o fɛɛrɛ bɔ ten, a tɛna aw fɛɛrɛ bɔ ka tɛmɛn o kan kosɛbɛ wa? Aw ka dannaya ka dɔgɔ. 31 O de kosɔn aw kana hami ko aw na mun dun ka mun min? Ko aw ka fɛɛrɛbɔ ko na kɛ di? 32 Ala dɔnbaliw bɛ o fɛnw bɛɛ ɲini. Aw sankolola Fa kɔni b'a dɔn ko aw mago bɛ u bɛɛ la. 33 A' ye Ala ka masaya ni a ka tilennenya ɲini fɔlɔ. O mana kɛ, Ala na o fɛnw bɛɛ di aw ma ka fara olu kan. 34 Aw kana hami sini kow la, sini ni a ka hamina kow don. Degun min bɛ don kelen kɔnɔ, o bɛ labɔli kɛ o don na.
1 «Aw kana mɔgɔ tɔw jalaki, walisa aw kana jalaki. 2 K'a masɔrɔ aw bɛ tɔw jalaki cogo min na, aw na jalaki o cogo yɛrɛ de la. Aw bɛ tɔw ta suma ni minɛn min ye, aw ta na suma ni o minɛn yɛrɛ de ye. 3 Kalanin min bɛ i balima ɲɛ kan, mun na i bɛ o filɛ? K'a sɔrɔ so cɛtigɛ jiri bɛ i yɛrɛ ɲɛ kan, i ma o ye. 4 So cɛtigɛ jiri bɛ e min ɲɛ kan, i bɛ se k'a fɔ i balima ye cogo di ko: `Kalanin min bɛ i ɲɛ kan, a to ne ka o bɔ'? 5 Filankafo, so cɛtigɛ jiri bɔ i yɛrɛ ɲɛ kan fɔlɔ. Ni o kɛra, i na se ka yeli kɛ koɲuman ka kalanin bɔ i balima ɲɛ kan. 6 «Aw kana fɛn senumaw fili wuluw kɔrɔ, u kana na yɛlɛma aw kama ka aw farafara. Aw kana aw ka kɔnɔnkisɛ sɔngɔ gɛlɛnw fili lɛw kɔrɔ, u kana na u cɔngɔ u senw kɔrɔ. 7 «A' ye delili kɛ, aw na sɔrɔli kɛ. A' ye ɲinili kɛ, aw na yeli kɛ. A' ye da kɔnkɔn, da na yɛlɛ aw ye. 8 Mɔgɔ o mɔgɔ bɛ delili kɛ, o bɛ sɔrɔli kɛ. Min bɛ ɲinili kɛ, o bɛ yeli kɛ. Min bɛ da kɔnkɔn, da na yɛlɛ o ye. 9 Ni aw fɛn o fɛn denkɛ bɛ nbuuru deli a fɛ, mɔgɔ bɛ aw la min bɛ sɔn ka kabakurun di a den ma nbuuru nɔ na wa? 10 Walima ni aw dɔ den ye jɛgɛ deli, o bɛ sɔn ka sa di a den ma jɛgɛ nɔ na wa? 11 Aw minnu ka jugu, ni aw bɛ fɛn ɲumanw di cogo dɔn aw denw ma, aw sankolola Fa tɛna fɛn ɲumanw di a delibaaw ma ka tɛmɛn aw ta di cogo kan kosɛbɛ wa? 12 «Aw b'a fɛ mɔgɔw ka fɛn o fɛn kɛ aw ye, aw ka o ɲɔgɔn kɛ u ye, sabu o ye sariya ni kiraw ka kalan de ye. 13 «A' ye don da dɔgɔmannin fɛ, katuguni sira min bɛ taa halaki yɔrɔ la, o donda ni a kɔnɔ bɛɛ ka bon, a taabaaw ka ca. 14 Nka sira min bɛ taa ɲɛnamaya la, o donda ni a kɔnɔ bɛɛ ka dɔgɔ, a sɔrɔbaaw man ca. 15 «A' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi kira nkalontigɛlaw la. U bɛ na aw ma i n'a fɔ sagaw, nka u kɔnɔna la u ye wara juguw de ye. 16 Aw na u dɔn u ka kɛwalew de fɛ. Rezɛn mɔ bɛ kari ɛɔni sunw la wa? Toro mɔ fana bɛ kari ɲaamɛ ɛɔni sunw la wa? 17 Jiri ɲuman bɛ den ɲumanw kɛ, nka jiri jugu bɛ den juguw de kɛ. 18 Jiri ɲuman tɛ se ka den juguw kɛ, jiri jugu tɛ se ka den ɲumanw kɛ. 19 Jiri o jiri tɛ den ɲuman kɛ, o bɛ tigɛ ka fili tasuma la. 20 O cogo de la, aw na o kira nkalontigɛlaw dɔn u ka kɛwalew fɛ. 21 «Mɔgɔ minnu b'a fɔ ne ma, `Matigi, Matigi,' olu bɛɛ tɛna don sankolo masaya la, fɔ ne sankolola Fa sago kɛbaaw. 22 O don mana se, mɔgɔ caman n'a fɔ ne ye ko: `Matigi, Matigi, a fɔ, anw ma kiraya kɛ i tɔgɔ la, ka jinɛw gɛn ka bɔ mɔgɔw la, ka kabako caman kɛ i tɔgɔ la wa?' 23 O la, ne n'a fɔ u ye ko: Ne ma aw dɔn fewu. A' ye bɔ ne kɔrɔ, aw kojugukɛlaw. 24 «O cogo la, mɔgɔ o mɔgɔ bɛ ne ka kuma ninnu lamɛn ka u kɛ, o tigi bɛ se ka kɛɲɛ ni mɔgɔ hakilitigi dɔ ye, min ye a ka so jɔ farakolo kan. 25 Sanjiba nana, baw karila, fiɲɛba cira, olu bɛɛ ye o so gosi, nka a ma bin, katuguni a ju sigira farakolo kan. 26 Nka ni mɔgɔ o mɔgɔ bɛ ne ka kuma ninnu lamɛn, ni a ma u kɛ, o bɛ se ka kɛɲɛ ni hakilintan dɔ ye min ye a ka so jɔ cɛncɛn kan. 27 Sanjiba nana, baw karila, fiɲɛba cira, olu bɛɛ ye o so gosi. A binna, a tiɲɛ ko juguyara.» 28 Yesu tilara nin mɔgɔ kalanni la tuma min na, jama kabakoyara a ka mɔgɔ kalan cogo la, 29 k'a masɔrɔ ale tun tɛ u kalan i ko u ka sariya karamɔgɔw, nka a tun bɛ u kalan ni fanga ye.
1 Yesu jiginnen ka bɔ kulu kan, jamaba tugura a nɔfɛ. 2 Kunatɔ dɔ gɛrɛla k'i ɲɔngiri Yesu ɲɛ kɔrɔ k'a fɔ ko: «Matigi, ni i bɛ sɔn, i bɛ se ka ne saniya.» 3 Yesu y'a bolo mɔɔnɔbɔ ka maga o la k'a fɔ ko: «Ne sɔnna, i ka saniya.» O cɛ saniyara o yɔrɔnin kelen na, kuna banna. 4 O kɔ, Yesu y'a fɔ a ye ko: «A filɛ, i kana o ko fɔ mɔgɔ si ye, nka taa i yɛrɛ jira sarakalasebaa la. Musa ye saraka ko min fɔ, i ka o bɔ, o na kɛ seereya ye i kɛnɛyali ko la.» 5 Yesu donna Kapɛrnaum minkɛ, jalasabatigi dɔ gɛrɛla a la k'a deli, 6 ko: «Matigi, ne ka baaraden dalen bɛ so kɔnɔ, a fanfilasalen don, a tɔɔrɔlen bɛ kosɛbɛ.» 7 Yesu ko: «Ne bɛ taa a kɛnɛya.» 8 Nka o jalasabatigi ko: «Matigi, e ka don ne ka so, ne man kan n'o ye. Nka kuma kelen fɔ dɔrɔn, o na ne ka baaraden kɛnɛya. 9 Kuntigi dɔw bɛ ne kun na, sɔrɔdasi dɔw fana bɛ ne bolo. Ne b'a fɔ u dɔ ye ko `Taa', o bɛ taa. Ne b'a fɔ dɔ wɛrɛ ye ko `Na', o bɛ na, k'a fɔ ne ka baaraden ye ko `Nin kɛ', a bɛ o kɛ.» 10 O kuma mɛnnen Yesu fɛ, a kabakoyara. A y'a fɔ a nɔfɛ mɔgɔw ye ko: «Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko ne ma nin bɔɲɔgɔnko dannaya ye mɔgɔ si fɛ, hali Israɛl cɛma. 11 Ne b'a fɔ aw ye ko mɔgɔ caman bɛ na ka bɔ kɔrɔn ni tilebin fɛ, olu ni Ibrahima ni Isaka ani Yakuba na u sigi dumuni la sankolo masaya kɔnɔ. 12 Nka sankolo masaya denw na fili kɛnɛma dibi la. Kasi ni ɲin ɲimi na kɛ yen.» 13 O kɔ, Yesu y'a fɔ jalasabatigi ye ko: «Taa i ka so, a ka kɛ i ye ka kɛɲɛ ni i ka dannaya ye.» Jalasabatigi ka baaraden kɛnɛyara o waati yɛrɛ la. 14 Yesu taara Piɛrɛ ka so. A ye Piɛrɛ muso bange ba dalen sɔrɔ farigan bolo. 15 Yesu magara o bolo la, farigan y'a bila, a wulila ka baara daminɛ ka Yesu mago ɲɛ. 16 Wula da selen, mɔgɔw nana Yesu sɛgɛrɛ ni jinɛtɔ caman ye. Yesu ye o jinɛw gɛn ka bɔ u la a ka kuma fɛ, ka banabaatɔw bɛɛ kɛnɛya. 17 A ye o kɛ walisa kira Esayi tun ye min fɔ, o ka dafa, ko: «A ye a kun don an ka barikantanyaw kɔrɔ, ka an ka banaw ta.» 18 Yesu y'a lamininen ye jama fɛ minkɛ, a y'a fɔ ko: «An ka taa ba kɔ.» 19 Sariya karamɔgɔ dɔ y'i madon Yesu la k'a fɔ ko: «Karamɔgɔ, i taara yɔrɔ o yɔrɔ, ne na tugu i la.» 20 Yesu y'o jaabi ko: «Wow bɛ kungo wuluw fɛ, ɲaaw bɛ sanfɛ kɔnɔw fɛ, nka da yɔrɔ tɛ Mɔgɔ Denkɛ fɛ min ye a yɛrɛ ta ye.» 21 A ka kalanden dɔ fana y'a fɔ a ye ko: «Matigi, a to ne ka taa ne fa su don fɔlɔ.» 22 Yesu y'o jaabi ko: «A to mɔgɔ salenw ka u ka mɔgɔw su don, e kɔni ka tugu ne la.» 23 Yesu ni a ka kalandenw donna kurun dɔ kɔnɔ. 24 Fiɲɛba sinna ka wuli baji kan, fo jikuruw tun bɛ ɲini ka kurun datugu. Yesu tun bɛ sunɔgɔ. 25 A ka kalandenw gɛrɛla a la ka a lakunun ko: «Matigi, anw tɔ to filɛ ji la, an kisi!» 26 Yesu y'u jaabi ko: «Mun na aw siranna? Aw ka dannaya ka dɔgɔ.» O kɔ, a wulila ka fiɲɛ ni ji kɔrɔfɔ, u madara. 27 O mɔgɔw kabakoyara k'a fɔ ko: «Mɔgɔ sifa jumɛn ye nin ye, fo fiɲɛ ni ji b'a kan minɛ?» 28 Yesu selen ba kɔ Gadarakaw ka jamana la, cɛ jinɛtɔ fila bɔra kaburudo dɔ la ka na a kunbɛn. U tun ka farin kosɛbɛ, fo mɔgɔ si tun tɛ sɔn ka tɛmɛn o sira fɛ tun. 29 O jinɛtɔw y'a daminɛ ka pɛrɛn ko: «Ala Denkɛ, i bɛ mun ɲini anw fɛ? I nana ka an tɔɔrɔ sani a tuma latigɛlen ka se wa?» 30 Lɛkuluba dɔ tun bɛ dumuni ɲinili la fanan fɛ yen. 31 Jinɛw ye Yesu deli ko: «Ni i bɛ an gɛn ka bɔ nin cɛw la, an bila ka taa don nin lɛkulu la.» 32 Yesu ko: «A' ye taa.» U bɔra o cɛw la ka taa don lɛw la. A filɛ, o lɛkulu bɛɛ girinna ka jigin kulu jiginjigin jugu fɛ ka don baji la ka sa yen. 33 O lɛgɛnnaw bolila ka taa don dugu kɔnɔ ka o ko kɛlenw bɛɛ lakali, ani min kɛra jinɛtɔw la. 34 O kɛlen, dugu mɔgɔw bɛɛ bɔra ka taa Yesu kunbɛn. U y'a ye minkɛ, u y'a deli ko a ka taa ka bɔ u ka jamana la.
1 Yesu donna kurun dɔ kɔnɔ ka ba tigɛ ka segin a yɛrɛ ka dugu la. 2 Mɔgɔw nana a sɛgɛrɛ ni cɛ fanfilasalen dɔ ye dalan kan. Yesu ye o mɔgɔw ka dannaya ye minkɛ, a y'a fɔ o cɛ fanfilasalen ye ko: «Ne denkɛ, i ja gɛlɛya, i ka jurumuw yafara i ma.» 3 O de la, sariya karamɔgɔ dɔw y'a fɔ u yɛrɛw kɔnɔ ko: «Nin cɛ bɛ Ala tɔgɔ tiɲɛ dɛ.» 4 U tun bɛ miiri min na, Yesu ye o dɔn, a ko: «Mun y'a to miirili juguw bɛ aw kɔnɔ? 5 Nin kuma fila la, jumɛn fɔli ka nɔgɔn? K'a fɔ ko: `I ka jurumuw yafara i ma,' wala k'a fɔ ko: `Wuli ka taama'? 6 Nka walisa aw k'a dɔn ko fanga bɛ Mɔgɔ Denkɛ fɛ k'a to dugukolo kan ka jurumuw yafa,» a y'a fɔ o cɛ fanfilasalen ye ko: «Wuli ka i ka dalan ta ka taa so.» 7 O cɛ wulila ka a ka dalan ta ka taa so. 8 Jama y'o ye minkɛ, u siranna kosɛbɛ. U ye Ala bonya ko a ye o ɲɔgɔn fanga di mɔgɔw ma. 9 Yesu taara ka bɔ yen, a tɛmɛntɔ ye cɛ dɔ sigilen ye faama wari minɛ yɔrɔ la, o tɔgɔ ko Matiyu. A y'a fɔ o ye ko: «Tugu ne la.» Matiyu wulila ka tugu a nɔfɛ. 10 Yesu taara i sigi dumuni la so kɔnɔ minkɛ, faama wari minɛbaaw ni jurumutɔ caman donna ka u sigi a ni a ka kalandenw fɛ dumuni la. 11 Farisiɛnw y'o ye minkɛ, u y'a fɔ Yesu ka kalandenw ye ko: «Mun y'a to aw karamɔgɔ ni faama wari minɛbaaw ni jurumutɔw bɛ dumuni kɛ ɲɔgɔn fɛ?» 12 Yesu ye o kuma mɛn minkɛ, a ko: «Mɔgɔ minnu ka kɛnɛ, olu mago tɛ furakɛla la, banabaatɔw de mago b'a la. 13 A' ye taa aw miiri nin kuma kɔrɔ la ko: `Ne bɛ min fɛ, makari don, saraka tɛ.' Katuguni ne ma na mɔgɔ tilennenw wele, fɔ jurumukɛlaw.» 14 O la, Yuhana Batiselikɛla ka kalandenw y'u madon Yesu la k'a ɲininka ko: «Mun na anw ni Farisiɛnw bɛ sun ko caman, k'a sɔrɔ i ka kalandenw tɛ sun?» 15 Yesu y'u jaabi ko: «Kɔɲɔcɛ tɔɲɔgɔnw bɛ se ka ɲɛnasisi ka u ni kɔɲɔcɛ to ɲɔgɔn fɛ wa? Nka waati bɛ na, kɔɲɔcɛ na bɔsi u la, o mana kɛ, u na sun. 16 «Mɔgɔ si tɛ fini kunkurun kura bari fini kɔrɔlen na. Ni o kɛra, kunkurun kura na fini yɔrɔ dɔ sama ka o fara, o fara ko bɛna juguya dɛ. 17 Diwɛn kɛnɛ fana tɛ kɛ foroko kɔrɔw kɔnɔ. Ni o kɛra, forokow na fara, diwɛn na bɔn, forokow fana na tiɲɛ. Diwɛn kɛnɛ kɔni bɛ kɛ foroko kuraw de kɔnɔ, u bɛɛ bɛ mara koɲuman ten.» 18 Ka Yesu to o kuma la, Yahutuw ka kuntigi dɔ nana i ɲɔngiri a ɲɛ kɔrɔ k'a fɔ a ye ko: «Ne denmuso sara sisan-sisan, nka na i bolo da a kan, a na ɲɛnamaya tun.» 19 Yesu ni a ka kalandenw wulila ka tugu o kuntigi nɔfɛ. 20 Muso dɔ tɔɔrɔlen tun bɛ jolibɔbana fɛ kabini san tan ni fila. O gɛrɛla Yesu la a kɔfɛ ka maga a ka fini dawolo la. 21 O muso tun b'a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko: «Ni ne bɛ se ka maga a ka fini la dɔrɔn, ne na kɛnɛya.» 22 Yesu y'i yɛlɛma ka o muso ye k'a fɔ a ye ko: «I ja gɛlɛya, ne denmuso, i ka dannaya ye i kɛnɛya.» O yɔrɔnin kelen, muso kɛnɛyara. 23 Yesu sera o kuntigi ka so ka buru fyɛlaw ye ka jama ye mankan na minkɛ, 24 a ko: «A' ye bɔ yan, k'a masɔrɔ dennin ma sa, a bɛ sunɔgɔ.» U ye yɛlɛ bɔ a ma. 25 Jama bɔlen kɔ, Yesu donna bon kɔnɔ, a ye dennin ta a bolo ma, dennin wulila. 26 O kibaru jɛnsɛnna o jamana yɔrɔw bɛɛ la. 27 Yesu taara ka bɔ yen, a tɛmɛntɔ, fiyentɔ fila y'a nɔ minɛ ka pɛrɛn ko: «Dawuda Bɔnsɔn, makari anw na.» 28 Yesu selen so, o fiyentɔw gɛrɛla a la, a ye u ɲininka ko: «Aw dara a la ko ne bɛ se ka aw ɲɛw yɛlɛ wa?» U ko: «Ɔwɔ, Matigi.» 29 O kɛlen kɔ, Yesu magara u ɲɛw la k'a fɔ ko: «A ka kɛ aw ye ka kɛɲɛ ni aw ka dannaya ye.» 30 U ɲɛw yɛlɛla. Yesu y'a gɛlɛya u ma ko: «A filɛ, aw kana a to mɔgɔ si ka nin dɔn.» 31 Nka u taara ka kuma Yesu ko la o jamana yɔrɔw bɛɛ la. 32 U tun bɛ taa tuma min na, mɔgɔw nana Yesu yɔrɔ ni cɛ jinɛtɔ bobo dɔ ye. 33 Kabini Yesu ye o jinɛ gɛn, o cɛ y'a daminɛ ka kuma. Jama bɛɛ kabakoyara k'a fɔ ko: «Nin bɔɲɔgɔnko ma ye Israɛl la fɔlɔ dɛ.» 34 Nka Farisiɛnw tun b'a fɔ ko: «A bɛ jinɛw gɛn ka bɔ mɔgɔw la jinɛw kuntigi de barika la.» 35 Yesu tun bɛ dugubaw ni dugu misɛnw bɛɛ yaala ka mɔgɔw kalan u ka Alabatosow kɔnɔ. A tun bɛ sankolo masaya Kibaru Duman waajuli kɛ, ka mɔgɔw ka banaw ni u ka barikantanya bɛɛ kɛnɛya. 36 A ye jama ye minkɛ, u hinɛ donna a la, k'a masɔrɔ u sɛgɛnnen jigi tigɛlen tun bɛ, i ko gɛnbaa tɛ saga minnu la. 37 A y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «Suman tigɛta ka ca, nka baarakɛlaw ka dɔgɔ. 38 O de kosɔn aw ka Sumantigi deli ko a ka baarakɛlaw ci ka taa a ka suman tigɛ.»
1 Yesu ye a ka kalanden tan ni fila wele ka fanga di u ma ka jinɛw gɛn ka bɔ mɔgɔw la ani ka banaw ni barikantanya bɛɛ kɛnɛya. 2 Yesu ka ciden tan ni fila tɔgɔw filɛ: Fɔlɔ, Simɔn, o bɛ wele Piɛrɛ, ani o balimakɛ Andre ani Zebede denkɛw Yakuba ni Yuhana, 3 Filipe ni Bartɛlɛmi, Tɔma ni Matiyu min tun ye faama wari minɛbaa ye fɔlɔ, Alifɛ denkɛ Yakuba ni Tade 4 ani Simɔn Zelote, ani Juda Isikariɔti, o de ye Yesu don bolo la. 5 Yesu ye a fɛ taw fɔ a ka tan ni fila ye ka u ci, a ko: «Siya minnu tɛ Yahutuw ye, aw kana taa olu fan fɛ, aw kana don Samarikaw ka duguw si kɔnɔ fana. 6 A' ye taa Israɛl mɔgɔw fan fɛ, olu minnu kɛra i ko saga tununnenw. 7 Aw taatɔ ka to ka waajuli kɛ ko sankolo masaya surunyara. 8 A' ye banabaatɔw kɛnɛya ka suw lakunun. A' ye kunatɔw saniya ka jinɛw gɛn ka bɔ mɔgɔw la. Aw y'a sɔrɔ gansan, aw fana k'a di gansan. 9 Aw kana sanu wala warijɛ wala wari misɛn bila aw kun. 10 Aw kana dugutaa minɛn ta fana, wala dulɔki fila wala sabara wala bere. Baarakɛla kɔni ka kan ni a ka dumuni ye. 11 «Aw mana se dugu o dugu la, duguba wala dugu misɛn, aw ka mɔgɔ sɛbɛ ɲini ka jigin o fɛ fo aw taa tuma ka se. 12 Aw dontɔ o du kɔnɔ, aw ka foli kɛ. 13 Ni o du kɔnɔ mɔgɔw ka kan ni o hɛrɛ ye, o ka to u fɛ, nka ni u man kan n'a ye, aw ka hɛrɛ ka kɔsegin aw ma. 14 Ni u ma sɔn ka aw ladon wala ka aw ka kuma lamɛn, du o du kɔnɔ, wala dugu dɔ kɔnɔ, aw bɔtɔ, a' ye aw senna buguri yuguyugu yen ka taa. 15 Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko Sodɔmɛ ni Gomɔrɛ jamana mɔgɔw ka tɔɔrɔ tɛna o dugu mɔgɔw ta bɔ kiritigɛ don na. 16 «A filɛ, ne bɛ aw ci ka taa i n'a fɔ sagaw bɛ taa waraw cɛma. A' ye keguya i ko saw, ka kɛ mɔgɔ jɛlenw ye i ko jɛnɛntubanw. 17 A' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi mɔgɔw la dɛ, k'a masɔrɔ u na aw don kiritigɛ jamaw bolo ka aw gosi ni gɛɲɛw ye u ka Alabatosow kɔnɔ. 18 U na taa ni aw ye gɔfɛrɛnɛrɛw ni masakɛw ɲɛ kɔrɔ ne tɔgɔ kosɔn. O n'a to aw ka seereya kɛ olu ni siya tɔw ɲɛ kɔrɔ. 19 Ni u bɛ aw don bolo la tuma min na, aw hakili kana ɲaami aw ka fɔta wala aw ka kuma cogo la. Aw na kuma minnu fɔ, olu na jigin aw hakili la o waati yɛrɛ de la, 20 katuguni aw yɛrɛw tɛna kɛ kumabaaw ye, nka aw Fa Ala Ni de na kuma aw da la. 21 «Balima na a balima don bolo la, walisa a ka faga. Fa na o ɲɔgɔn kɛ a den na. Denw fana na wuli u bangebaaw kama walisa u ka faga. 22 Mɔgɔw bɛɛ na aw koniya ne tɔgɔ kosɔn, nka min bɛ muɲuli kɛ fo a laban na, o na kisi. 23 Ni u ye aw tɔɔrɔ dugu dɔ la, a' ye boli ka taa dugu wɛrɛ la. Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko aw tɛna tɛmɛn Israɛl duguw bɛɛ kɔnɔ sani Mɔgɔ Denkɛ ka na. 24 «Kalanden man bon ni a karamɔgɔ ye. Baaraden man bon ni a ka baara kuntigi ye. 25 Kalanden dan ye ka kɛ i ko a karamɔgɔ. Baaraden fana dan ye ka kɛ i ko a ka baara kuntigi. Ni gatigi welela Bɛlzebul, tɔgɔ min na fɔ a ka so mɔgɔw ma, o na juguya ni Bɛlzebul ye dɛ. 26 «Aw kana siran mɔgɔw ɲɛ, sabu foyi dogolen tɛ min tɛna bɔ kɛnɛ kan, gundo si tɛ ni a tɛna dɔn. 27 Ne bɛ min fɔ aw ye dibi la, a' ye o fɔ kɛnɛ kan. Aw bɛ dogodogonin kuma min mɛn, a' ye o welewele da so san fɛ. 28 Minnu bɛ farikolo faga k'a sɔrɔ u tɛ se ka foyi kɛ ni la, aw kana siran olu ɲɛ. Min bɛ se ka farikolo ani ni halaki jahanama kɔnɔ, aw ka siran o de ɲɛ. 29 Cɔrɔnin fila tɛ feere wari misɛn kelen na wa? O bɛɛ n'a ta, hali u kelen tɛ bin duguma ni aw Fa Ala ma sɔn. 30 Aw kɔni, hali aw kunsigi bɛɛ dama dɔnnen don. 31 O la, aw kana siran, aw ka fisa ni cɔrɔnin caman ye. 32 «Mɔgɔ o mɔgɔ mana jɔ a la mɔgɔw ɲɛ na ko a ye ne ta ye, ne fana na jɔ a la ne sankolola Fa ɲɛ kɔrɔ ko o tigi ye ne ta ye. 33 Nka min bɛ i dalacɛ ne la mɔgɔw ɲɛ na, ne fana na ne dalacɛ o tigi la ne sankolola Fa ɲɛ kɔrɔ. 34 «Aw kana miiri ko ne nana hɛrɛ kɛ dugukolo kan dɛ, ne ma na hɛrɛ kɛ fɔ npan. 35 Ne nana bɛnbaliya don cɛ ni a fa cɛ, ani denmuso ni a ba, ani furumuso ni a biranmuso. 36 Mɔgɔ so mɔgɔw yɛrɛ na kɛ a juguw ye. 37 «Mɔgɔ min bɛ a fa wala a ba kanu ka tɛmɛn ne kan, o man kan ni ne ye. Mɔgɔ min bɛ a denkɛ wala a denmuso kanu ka tɛmɛn ne kan, o man kan ni ne ye. 38 Mɔgɔ min tɛ a gengenjiri ta ka tugu ne la, o man kan ni ne ye. 39 Mɔgɔ min bɛ a yɛrɛ ni mara, o na bɔnɛ a ni la, nka min bɛ bɔnɛ a ni la ne kosɔn, o de na a ni sɔrɔ. 40 «Mɔgɔ min bɛ aw ladon, o bɛ ne ladon. Mɔgɔ min bɛ ne ladon, o bɛ ne cibaa ladon. 41 Mɔgɔ min bɛ kira dɔ ladon k'a masɔrɔ Ala ka kira don, o na kira ka baraji ɲɔgɔn sɔrɔ. Min bɛ mɔgɔ tilennen ladon a ka tilennenya kosɔn, o na mɔgɔ tilennen ka baraji ɲɔgɔn sɔrɔ. 42 Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko: Mɔgɔ o mɔgɔ mana hali jifilen ɲɛ kelen ji suma dama di nin denmisɛnw dɔ ma k'a masɔrɔ a ye ne ka kalanden ye, o tigi tɛna dɛsɛ o baraji la.»
1 Yesu ye nin ciw fɔ a ka kalanden tan ni fila ye ka ban tuma min na, a bɔra yen ka taa u ka dugubaw la ka mɔgɔw kalan ka u waaju yen. 2 Ka Yuhana Batiselikɛla to kaso la, a ye Krisita ka ko kɛtaw kibaru mɛn. O tuma la a ye a ka kalanden dɔw ci Yesu ma 3 ka o ɲininka ko: «A fɔra ko min bɛ na, e don wa, wala an ka dɔ wɛrɛ ɲɛnafilɛ?» 4 Yesu y'u jaabi ko: «Aw bɛ min mɛn ka min ye, a' ye taa o fɔ Yuhana ye ko, 5 fiyentɔw bɛ yeli kɛ, nabaraw bɛ taama, kunatɔw bɛ saniya, tulogerenw bɛ mɛnni kɛ, suw bɛ kunun, Kibaru Duman bɛ fɔ faantanw ye. 6 Mɔgɔ min kunna ma tiɲɛ ne kosɔn, o tigi ye dubaden ye.» 7 Yuhana ka cidenw taalen kɔ, Yesu y'a daminɛ ka kuma jama fɛ Yuhana ko la ko: «Aw taara mun de filɛ kungokolon kɔnɔ? Fiɲɛ bɛ kala min lamaga wa? 8 Ayiwa aw dun taara mun filɛ? Finisaramatigi don wa? Nka minnu bɛ fini saramaw don, olu bɛ sɔrɔ masakɛw ka sow de kɔnɔ. 9 Aw dun taara mun filɛ? Kira don wa? Ɔwɔ, ne b'a fɔ aw ye ko a ka bon ni kira ye. A filɛ, ne bɛ ne ka ciden ci i ɲɛ, ka i ka sira labɛn i ɲɛ,' o ye Yuhana de ye. 11 Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko mɔgɔ si ma bange Hadamadenw cɛma min ka bon ni Yuhana Batiselikɛla ye. O bɛɛ n'a ta sankolo masaya la mɔgɔw bɛɛ la dɔgɔmannin ka bon ni Yuhana ye. 12 Kabini Yuhana Batiselikɛla ka waajuli tuma fo sisan, sankolo masaya bɛ sɔrɔ ni jijali ye, mɔgɔ jijalenw de b'a sɔrɔ. 13 Kiraw bɛɛ ni sariya ye kiraya kɛ fo ka na se Yuhana ka waati ma. 14 Ni aw bɛ sɔn ka da nin na, Eli min nali ko tun fɔra, o ye Yuhana de ye. 15 Tulo bɛ min fɛ ka lamɛnni kɛ, o ka lamɛnni kɛ dɛ. 16 «Ne bɛ se ka bi mɔgɔw ni jɔnw de kɛɲɛ? U bɔlen bɛ denmisɛnw sigilen fɛ fɛrɛkɛnɛ la ka u kan lase ɲɔgɔn ma, k'a fɔ ko: 17 `Anw ye dunun fɔ aw kun, aw ma dɔn kɛ. Anw ye sangabon da la dɔnkili da aw ye, aw ma kasi.' 18 Katuguni Yuhana nana, a tɛ dumuni kɛ, a tɛ minni kɛ, u ko jinɛ b'a la. 19 Mɔgɔ Denkɛ nana, a bɛ dumuni kɛ ka minni kɛ, u ko: `Nin cɛ ye nuguma ni minnikɛla ye, faama wari minɛbaaw ni jurumutɔw teri don.' Nka jo bɛ di Ala ka hakilitigiya ma a ka kɛtaw fɛ.» 20 O tuma la, Yesu y'a ka kabakobaw kɛ dugu minnu kɔnɔ, a y'a daminɛ ka olu kɔrɔfɔ, k'a masɔrɔ o duguw mɔgɔw ma sɔn ka nimisa u ka jurumuw la. A ko: 21 «Bɔnɛ bɛ i ye, Kɔrazɛn! Bɔnɛ bɛ i ye, Bɛtisayida! K'a masɔrɔ kabako minnu kɛra aw kɔnɔ, ni olu tun kɛra Tir ni Sidɔn kɔnɔ, sisan tun b'a sɔrɔ olu nimisara u ka jurumuw la a mɛnna. U tun na cafu fini don u la ka bugurijɛ kɛ u kun na. 22 O de la, ne b'a fɔ aw ye ko Tir ni Sidɔn tɔɔrɔ ko na nɔgɔya kiritigɛ don na ka tɛmɛn aw ta kan. 23 E dun, Kapɛrnaum? I bɛ miiri ko i na kɔrɔta fo sankolo la wa? Ayi, i na jigin fo jahanama kɔnɔ, k'a masɔrɔ kabako minnu kɛra i kɔnɔ, ni olu tun kɛra Sodɔmɛ dugu kɔnɔ, a tun na to yen fo bi. 24 O de la, ne b'a fɔ aw ye ko Sodɔmɛ tɔɔrɔ ko na nɔgɔya kiritigɛ don na ka tɛmɛn e ta kan.» 25 O waati la Yesu ko: «Ne Fa, sankolo ni dugukolo Matigi, ne bɛ barika da i ye, k'a masɔrɔ i ye nin kow dogo hakilitigiw ni mɔgɔ kalannenbaw la, ka u jira denmisɛnw la. 26 Ɔwɔ, ne Fa, katuguni o de diyara i ye. 27 «Fɛn bɛɛ donna ne bolo ne Fa fɛ. Mɔgɔ si tɛ Ala Denkɛ dɔn fɔ a Fa Ala kelenpe. Mɔgɔ si fana tɛ Fa Ala dɔn fɔ a Denkɛ kelenpe, ani a Denkɛ b'a fɛ ka a Fa jira mɔgɔ min na. 28 «A' ye na ne ma, aw minnu bɛɛ sɛgɛnnen bɛ, ni aw doninen bɛ, ne na lafiya di aw ma. 29 A' ye ne ka tɔnna jiri da aw kan na, ka ne cogo ta, k'a masɔrɔ ne sabalilen bɛ, ne dusu majiginlen bɛ, aw dusuw na lafiya sɔrɔ. 30 Ne ka tɔnna jiri man gɛlɛn, ne ka doni ka fiɲɛ.»
1 O tuma la Yesu tɛmɛnna ɲɔforo dɔw fɛ lafiɲɛ don dɔ la. Kɔngɔ tun bɛ a ka kalandenw la, u ye ɲɔtinsan dɔw tigɛ ka olu kisɛ ɲimi. 2 Farisiɛnw y'o ye tuma min na, olu y'a fɔ Yesu ye ko: «A filɛ, ko min dagalen tɛ lafiɲɛ don na, i ka kalandenw bɛ o kɛ.» 3 Yesu y'u jaabi ko: «Kɔngɔ ye Dawuda ni a nɔfɛ mɔgɔw minɛ tuma min na, a ye min kɛ, aw ma o kalan wa? 4 A donna Ala ka so kɔnɔ ka jirali nbuurukunw dun. O dumuni dagalen tun tɛ ale ni a fɛ mɔgɔw si ye, fɔ sarakalasebaaw dama. 5 Walima aw ma a kalan o sariya la ko sarakalasebaaw bɛ lafiɲɛ don sariya tiɲɛ Alabatosoba baara la lafiɲɛ don o don, k'a sɔrɔ u tɛ jalaki wa? 6 Ne b'a fɔ aw ye ko dɔ bɛ yan min ka bon Alabatosoba ye. 7 `Ne bɛ min fɛ, makari don, saraka tɛ,' ni aw tun ye o kumaw kɔrɔ dɔn, aw tun tɛna mɔgɔ jalakibaliw jalaki. 8 K'a masɔrɔ Mɔgɔ Denkɛ ye lafiɲɛ don Matigi de ye.» 9 Yesu bɔra yen ka taa don u ka Alabatoso dɔ kɔnɔ. 10 Cɛ bolojalen dɔ tun bɛ yen. Mɔgɔw ye Yesu ɲininka ko: «A dagalen bɛ ka mɔgɔ kɛnɛya lafiɲɛ don na wa?» U ye o fɔ, katuguni u tun b'a fɛ ka sendon sababu sɔrɔ Yesu la. 11 Yesu ye u jaabi ko: «Ni saga kelenpe bɛ aw dɔ fɛ, ni o saga binna dingɛ kɔnɔ lafiɲɛ don na, o tigi tɛna taa ka o labɔ wa? 12 Mɔgɔ dun ka fisa saga ye kosɛbɛ. Ayiwa a dagalen bɛ ka ko ɲuman kɛ lafiɲɛ don na.» 13 O la, Yesu y'a fɔ o cɛ ye ko: «I bolo mɔɔnɔbɔ.» Cɛ y'a mɔɔnɔbɔ, a kɛnɛyara i ko dɔ. 14 Farisiɛnw bɔra ka taa ɲɔgɔn ye ka cogo ɲini Yesu fagali ko la. 15 Yesu y'o mɛn minkɛ, a bɔra o yɔrɔ la. Mɔgɔ caman tugura a nɔfɛ. Yesu ye u bɛɛ kɛnɛya, 16 nka ale yɛrɛ ye min ye, a y'a gɛlɛya u ma ko u kana o fɔ mɔgɔ si ye. 17 A kɛra ten, walisa Ala ye min fɔ kira Esayi da la, o ka dafa ko: 18 «Ne ye ne ka baaraden min ɲɛnatɔmɔ, o filɛ. Ne b'a kanu, a ko ka di ne ye haali. Ne na ne Ni da a kan. A na kiri kow fɔ siyaw ye. 19 A tɛna sɔsɔli kɛ, a tɛna pɛrɛn. Mɔgɔ si tɛna a kan mɛn nbɛdaw la. 20 A tɛna kala kurulen kari. A tɛna fitinɛ mana satɔ dufa. A n'a kɛ ten fo tilennenya ka se sɔrɔ. 21 Siyaw na u jigi da a kan.» 22 O la, mɔgɔw taara Yesu sɛgɛrɛ ni cɛ jinɛtɔ fiyennen dɔ ye. Bobo tun don fana. Yesu y'o kɛnɛya, a sera ka kuma ka yeli kɛ. 23 Jama bɛɛ kabakoyara k'a fɔ ko: «Nin tɛ Dawuda Bɔnsɔn ye wa?» 24 Farisiɛnw ye o kuma mɛn tuma min na, u ko: «Nin cɛ bɛ jinɛw gɛn ka bɔ mɔgɔw la jinɛw kuntigi Bɛlzebul de barika la.» 25 Yesu tun bɛ u ka miirili dɔn, a y'a fɔ u ye ko: «Masaya o masaya, ni a fan kelen wulila a fan dɔ kama, o masaya bɛ tiɲɛ. Dugu o dugu, wala du o du, ni a ka mɔgɔw wulila ɲɔgɔn kama, o bɛ tiɲɛ. 26 Ni Sitanɛ bɛ a yɛrɛ taw gɛn, a bɛ a yɛrɛ kɛlɛ, a ka masaya na sigi cogo di? 27 Ni ne bɛ jinɛw gɛn ka bɔ mɔgɔw la Bɛlzebul barika la, aw ka mɔgɔ dun bɛ u gɛn jɔni barika la? Olu yɛrɛw na kiri tigɛ aw kan. 28 Ni ne bɛ jinɛw gɛn Ala Ni barika la, o b'a jira ko Ala ka masaya sera aw ma! 29 «Mɔgɔ bɛ se ka don cɛ barikama ka so kɔnɔ ka a bolo fɛnw cɛ cogo di, ni a ma o cɛ barikama siri fɔlɔ? O sirilen kɔ, a bɛ se ka o cɛ ka so kɔnɔ fɛnw cɛ. 30 «Min tɛ ne ɲin ye, o ye ne jugu de ye. Min tɛ ne dɛmɛ ka ɲɛni kɛ, o bɛ tiɲɛni de kɛ. 31 O de y'a to ne b'a fɔ aw ye ko jurumuw bɛɛ ani Ala tɔgɔ tiɲɛni kow bɛɛ na yafa mɔgɔw ma, nka Ni Senu tɔgɔ tiɲɛni tɛna yafa abada. 32 Min bɛ kuma jugu fɔ Mɔgɔ Denkɛ ma, o na yafali sɔrɔ, nka min bɛ kuma jugu fɔ Ni Senu ma, o tɛna yafali sɔrɔ nin diɲɛ la, a tɛna a sɔrɔ lahara fana. 33 «A' y'a fɔ jiri ka ɲi, a den fana ka ɲi, walima a' y'a fɔ jiri man ɲi, a den fana man ɲi, k'a masɔrɔ jiri bɛ dɔn a den de fɛ. 34 Fɔnfɔnnindenw, aw minnu ka jugu, aw bɛ se ka ko ɲuman fɔ cogo di? Mɔgɔ dusukun falen bɛ min na, a da bɛ o de fɔ. 35 Mɔgɔ ɲuman bɛ fɛn ɲumanw bɔ a ka nafolo ɲuman na. Nka mɔgɔ jugu bɛ fɛn juguw bɔ a ka nafolo jugu la. 36 Ne b'a fɔ aw ye ko mɔgɔw ye kuma lankolon fɛn o fɛn fɔ, u na ɲininka olu la kiritigɛ don na. 37 I na jo sɔrɔ wala i na jalaki ka kɛɲɛ ni i ka kumaw ye.» 38 Ayiwa, sariya karamɔgɔ dɔw ni Farisiɛn dɔw y'a fɔ Yesu ye ko: «Karamɔgɔ, an b'a fɛ i ka taamashyɛn kabakoma dɔ kɛ an ɲɛ na.» 39 Yesu y'u jaabi tan ko: «Bi mɔgɔ juguw jatɔw bɛ taamashyɛn ɲini, nka taamashyɛn si tɛna jira u la ni kira Jonasi ta tɛ. 40 Jonasi ye tile saba ni su saba kɛ jɛgɛba kɔnɔ cogo min na, o cogo la Mɔgɔ Denkɛ na tile saba ni su saba kɛ dugukolo kɔnɔ. 41 Kiritigɛ don na Ninivɛkaw na wuli ka bi mɔgɔw jalaki, k'a masɔrɔ Ninivɛkaw nimisara u ka jurumuw la Jonasi ka waajuli kosɔn. Dɔ bɛ yan min ka bon ni Jonasi ye. 42 Kiritigɛ don na, worodugu yanfan masa musoman na wuli ka bi mɔgɔw jalaki, katuguni ale nana ka bɔ dugukolo dan na walisa ka Solomani ka hakilitigiya kumaw lamɛn. Dɔ bɛ yan min ka bon ni Solomani ye. 43 «Ni jinɛ bɔra mɔgɔ la tuma min na, a bɛ yaala yɔrɔ jintanw la ka lafiya yɔrɔ ɲini, a t'a sɔrɔ. 44 O tuma la a b'a fɔ ko: `Ne bɔra ne ka so min kɔnɔ, ne na kɔsegin ka taa yen.' A bɛ kɔsegin ka o so lankolon furalen labɛnnen sɔrɔ. 45 O tuma la a bɛ taa ka na ni jinɛ woloɛula wɛrɛw ye minnu ka jugu ni a yɛrɛ ye, a ni olu bɛ don o so kɔnɔ k'u sigi yen. O cogo la o mɔgɔ laban ko na juguya ka tɛmɛn fɔlɔ ta kan. A na kɛ ten fana bi mɔgɔ juguw ta fan fɛ.» 46 Ka Yesu to kuma la jama fɛ, a ba ni a balimakɛw jɔlen tun bɛ kɛnɛma, u tun b'a fɛ ka kuma a fɛ. 47 Mɔgɔ dɔ y'a fɔ Yesu ye ko: «I ba ni i balimakɛw jɔlen filɛ kɛnɛma, u b'a fɛ ka kuma i fɛ.» 48 Yesu y'o jaabi ko: «Jɔn ni jɔn ye ne ba ni ne balimakɛw ye?» 49 A ye a bolo sin a ka kalandenw na ko: «Ne ba ni ne balimakɛw filɛ yan. 50 Mɔgɔ o mɔgɔ bɛ ne sankolola Fa sago kɛ, o de ye ne balimakɛ ni ne balimamuso ani ne ba ye.»
1 O don yɛrɛ la Yesu bɔra so kɔnɔ ka taa i sigi ba da la. 2 Jamaba y'a lamini fo k'a degun, a donna kurun dɔ kɔnɔ k'i sigi. Jama bɛɛ jɔlen tora ba da la. 3 A tun bɛ fɛn caman fɔ u ye ntalenw la, a ko: «Cɛ dɔ bɔra ka taa serili kɛ. 4 K'a to serili la, a ka kisɛ dɔw binna sira da la, kɔnɔw nana olu sogin. 5 Kisɛ dɔw binna farama yɔrɔ la, bɔgɔ mugu bɛrɛ tun tɛ yen. Olu falenna joona, katuguni bɔgɔ tun man ca yen. 6 Tile gannen, u fɔsɔnfɔsɔnna ka ja, k'a masɔrɔ dili bɛrɛ tun tɛ u la. 7 Kisɛ dɔw binna ɛɔniw cɛma. Íɔniw wulila ka u degun, u ma den. 8 Kisɛ dɔw binna dugukolo ɲuman na, u denna. Dɔw ye kisɛ kɛmɛ kɛ, dɔw biwɔɔrɔ, dɔw bisaba. 9 Tulo bɛ min fɛ ka lamɛnni kɛ, o ka lamɛnni kɛ dɛ.» 10 Yesu ka kalandenw gɛrɛla a la k'a ɲininka ko: «Mun y'a to i bɛ ntalenw da u ye?» 11 Yesu ye u jaabi ko: «Sankolo masaya gundow dɔnniya dira aw de ma, a ma di olu ma. 12 Fɛn bɛ min bolo, dɔ na di o ma ka fara a ta kan, nka fɛn tɛ min bolo, hali o dɔɔnin min b'a bolo, o na bɔsi a la. 13 O de y'a to ne bɛ ntalenw da u ye, sabu u bɛ filɛli kɛ, u tɛ foyi ye. U bɛ u tulow majɔ ka mɛnni kɛ, nka u tɛ foyi faamu. 14 Esayi ye kiraya kuma min fɔ, o dafara ninnu ta fan fɛ, ko: `Aw tulow majɔlen na mɛnni kɛ, nka aw tɛna faamuli kɛ. Aw ɲɛw jɔlen na filɛli kɛ, nka aw tɛna yeli kɛ. 15 K'a masɔrɔ nin mɔgɔw hakili goyara. U ye u tulow tugu, u ye u ɲɛw tugu, walisa u ɲɛw kana na yeli kɛ, u tulow kana na mɛnni kɛ, u hakili kana na faamuli kɛ, u kana na u yɛlɛma ne fan fɛ, walisa ne ka u kɛnɛya.' 16 Aw kɔni, aw ye dubadenw ye, k'a masɔrɔ aw ɲɛw bɛ yeli kɛ, aw tulow bɛ mɛnni kɛ. 17 Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko kira caman ni mɔgɔ tilennen caman tun b'a fɛ ka aw ka yetaw ye, nka u ma u ye, ka aw ka mɛntaw mɛn, nka u ma u mɛn. 18 «A' ye aw tulo majɔ serilikɛla ko ntalen kɔrɔ la. 19 Ni mɔgɔ dɔ bɛ Ala ka masaya kuma mɛn, nka a t'a faamu, Sitanɛ bɛ na ka o kuma mɛnnen bɔ a kɔnɔ. O tigi ta ye serilifɛn bilen ye sira da la. 20 Farama yɔrɔ ta ye min ye, o tigi bɛ o kuma mɛn k'a minɛ joona ni ɲagali ye. 21 Nka dili tɛ a la, a tɛ mɛn o la. Ni a degunna wala ni mɔgɔw bɛ tugu a nɔfɛ k'a tɔɔrɔ o kuma kosɔn, a bɛ sin ka kunnatiɲɛ. 22 Íɔni cɛma ta ye min ye, o tigi bɛ o kuma mɛn, nka nin diɲɛ hami kow ni nafolo lafilibanciya bɛ o kuma degun, fo a tɛ den. 23 Dugukolo ɲuman ta ye min ye, o tigi bɛ o kuma mɛn k'a faamu, a bɛ den caman kɛ. Kisɛ dɔ bɛ a ɲɔgɔn kɛmɛ kɛ, dɔ biwɔɔrɔ, dɔ bisaba.» 24 Yesu ye ntalen wɛrɛ da u ye ko: «Sankolo masaya bɔlen bɛ min fɛ, o filɛ. Cɛ dɔ ye kisɛ ɲuman seri a ka foro la. 25 Su fɛ, ka mɔgɔw to sunɔgɔ la, bin min bɔlen bɛ alikama fɛ, o cɛ jugu dɔ nana ka o bin jugu kisɛ seri alikama cɛma ka taa. 26 Alikama falenna ka tinsan bɔ, o bin jugu fana dɔnna. 27 Forotigi ka baaradenw nana k'a fɔ a ye ko: `Kuntigi, i ma kisɛ ɲuman seri i ka foro la wa? Nin bin jugu dun bɔra min?' 28 A y'u jaabi ko: `Ne jugu dɔ y'a kɛ.' Baaradenw y'a ɲininka ko: `I b'a fɛ an ka taa o bin jugu bɔbɔ wa?' 29 A ko: `Ayi, ne bɛ siran ko bin bɔtɔ, aw na alikama fana bɔ. 30 A' y'a to yen, u ka kɔgɔ ɲɔgɔn fɛ fo suman tigɛ tuma ka se. O tuma la, ne n'a fɔ sumantigɛlaw ye ko u ka bin bɔ fɔlɔ k'a siri, a ka jeni, o kɔ, ka alikama lajɛ ne ka jiginɛ kɔnɔ.' » 31 Yesu ye ntalen wɛrɛ da u ye ko: «Sankolo masaya bɔlen bɛ mutarde kisɛ fɛ. Cɛ dɔ ye o seri a ka foro la. 32 Kisɛ seritaw bɛɛ la dɔgɔmannin don, nka ni a falenna tuma min na, a bɛ bonya ka tɛmɛn nakɔ ɲugu tɔw bɛɛ kan. A bɛ kɛ jiri ye, fo kɔnɔw bɛ u ka ɲaaw da a bolow la.» 33 Yesu ye ntalen wɛrɛ da u ye tun ko: «Sankolo masaya bɔlen bɛ buurufunun fɛn dɔ fɛ. Muso dɔ ye o kɛ farinimugu kilo mugan ni duuru la ka u nɔɔni fo a bɛɛ fununna.» 34 Yesu ye o kow bɛɛ fɔ jama ye ntalenw de la. A ma kuma u fɛ ni ntalenw tɛ. 35 A ye o kɛ walisa kira ye min fɔ, o ka dafa, ko: «Ne na kuma u fɛ ntalenw la. Ko minnu dogolen tun bɛ kabini diɲɛ da tuma, ne na olu fɔ u ye.» 36 Ayiwa Yesu ye jama to yen ka taa so kɔnɔ. A ka kalandenw nana a sɛgɛrɛ k'a fɔ a ye ko: «Ntalen min dara foro la bin jugu ko la, o kɔrɔ fɔ an ye.» 37 Yesu ko: «Min ye kisɛ ɲuman seri, o ye Mɔgɔ Denkɛ ye. 38 Foro, o ye diɲɛ ye. Kisɛ ɲuman, o ye sankolo masaya denw ye. Bin jugu, o ye Sitanɛ denw ye. 39 O jugu min ye bin jugu kisɛ seri, o ye Sitanɛ yɛrɛ ye. Suman tigɛ tuma, o ye diɲɛ laban ye. Sumantigɛlaw, olu ye mɛlɛkɛw de ye. 40 Mɔgɔ bɛ bin jugu bɔ k'a fili tasuma la cogo min na, a na kɛ ten diɲɛ laban tuma la. 41 Mɔgɔ Denkɛ na a ka mɛlɛkɛw ci. Fɛn o fɛn bɛ mɔgɔ kunnatiɲɛ ani minnu bɛ ko juguw kɛ, mɛlɛkɛw na olu labɔ a ka masaya la. 42 U na olu fili gantugu tasuma la, u na kasi k'u ɲinw ɲimi yen. 43 Nka mɔgɔ tilennenw na manamana u Fa ka masaya la i n'a fɔ tile. Tulo bɛ min fɛ ka lamɛnni kɛ, o ka lamɛnni kɛ dɛ. 44 «Sankolo masaya bɔlen bɛ nafoloba dogolen fɛ foro la. Cɛ dɔ y'a ye, a y'a dogo tun, a ɲagalilen taara a bolofɛnw bɛɛ feere ka na o foro san. 45 «Sankolo masaya bɔlen bɛ kɔnɔnkisɛ jagokɛla dɔ fana fɛ min bɛ kɔnɔnkisɛ ɲumanw ɲini. 46 A ye kɔnɔnkisɛ sɔngɔ gɛlɛn dɔ ye minkɛ, a ye a bolofɛnw bɛɛ feere ka o kɔnɔnkisɛ san. 47 «Sankolo masaya bɔlen bɛ jɛgɛminɛ jɔ fɛ fana, mɔgɔw bɛ a fili baji la ka jɛgɛ sifa bɛɛ minɛ. 48 Jɔ mana fa, mɔnnikɛlaw b'a sama k'a da ba da la k'u sigi ka jɛgɛw tɔmɔ. U bɛ jɛgɛ ɲumanw kɛ u ka minɛnw kɔnɔ ka jugumanw fili. 49 A na kɛ ten diɲɛ laban tuma la. Mɛlɛkɛw bɛna mɔgɔ juguw fara ka bɔ mɔgɔ tilennenw la, 50 ka mɔgɔ juguw fili gantugu tasuma la. U na kasi ka u ɲinw ɲimi yen.» 51 Yesu ye u ɲininka ko: «Aw ye o kow bɛɛ faamu wa?» U ko: «Ɔwɔ.» 52 A y'a fɔ u ye tun ko: «O cogo la sariya karamɔgɔ fɛn o fɛn kalannen bɛ sankolo masaya ko la, o bɔlen bɛ sotigi dɔ fɛ min bɛ fɛn kuraw ni fɛn kɔrɔw sɔrɔ ka bɔ a ka nafolo mara yɔrɔ la.» 53 Yesu tilalen kɔ a ka ntalen dali la, a bɔra o yɔrɔ la. 54 A mɔna dugu min na, a taara yen ka mɔgɔ kalanni daminɛ u ka Alabatoso kɔnɔ. O mɔgɔw kabakoyara. U ko: «A ye nin hakilitigiya sɔrɔ min? A bɛ se ka nin kabakow kɛcogo di? 55 Jiridɛsɛla denkɛ tɛ wa? Mariyama tɛ a ba ye wa? A balimakɛw tɛ Yakuba ni Yusufu ni Simɔn ani Juda ye wa? 56 A balimamusow bɛɛ tɛ sigi an cɛma yan wa? A dun ye nin fanga bɛɛ sɔrɔ min?» 57 O miirili de y'a to u ma da a la. Ayiwa Yesu y'a fɔ u ye ko: «Kira bɛ bonya yɔrɔ bɛɛ, fɔ a yɛrɛ ka dugu kɔnɔ ani a yɛrɛ ka so.» 58 Yesu ma kabako caman kɛ yen u ka dannabaliya kosɔn.
1 O tuma la gɔfɛrɛnɛrɛ Hɛrɔde ye Yesu kibaru mɛn. 2 Hɛrɔde y'a fɔ a ka baaradenw ye ko: «Yuhana Batiselikɛla don, a kununna ka bɔ suw cɛma. O de y'a to a bɛ se ka o kabakow kɛ.» 3 Ayiwa, Hɛrɔde tun ye Yuhana minɛ k'a siri k'a bila kaso la. A ye o kɛ a balimakɛ Filipe muso Hɛrɔdiyas kosɔn. 4 Katuguni Yuhana tun y'a fɔ Hɛrɔde ye ko: «A dagalen tɛ i ye ka o muso furu.» 5 Hɛrɔde tun b'a fɛ ka Yuhana faga, nka a siranna jama ɲɛ, k'a masɔrɔ olu tun bɛ Yuhana jate kira ye. 6 Hɛrɔde bangedon kunbɛn na, Hɛrɔdiyas denmuso ye dɔn kɛ mɔgɔ welelenw ɲɛ kɔrɔ. O diyara Hɛrɔde ye, 7 fo a y'i kali o denmuso ye ko a mana fɛn o fɛn deli a fɛ, a na o di a ma. 8 O denmuso ba ka kɔnɔnasuli kosɔn, a y'a fɔ Hɛrɔde ye ko: «I ka Yuhana Batiselikɛla kunkolo di ne ma minɛn dɔ kɔnɔ yan.» 9 Masakɛ ɲɛnasisira, nka a ka kalili kosɔn a ka mɔgɔ welelenw ɲɛ na, a ko Yuhana kunkolo ka di a ma. 10 A ye mɔgɔ ci ka taa ka Yuhana kunkolo tigɛ kasobon kɔnɔ. 11 U nana n'o ye minɛn dɔ kɔnɔ k'a di denmuso ma, ale taara o di a ba ma. 12 Yuhana ka kalandenw nana a su don. O kɔ, u taara o kibaru fɔ Yesu ye. 13 Yesu ye o mɛn tuma min na, a donna kurun dɔ kɔnɔ ka bɔ yen ka taa kungokolon yɔrɔ dɔ la a dan na, nka jama y'o dɔn. U bɔra dugu kɔnɔ ka taa Yesu nɔfɛ u sen na. 14 Yesu bɔtɔ kurun kɔnɔ, a ye o jamaba ye. U hinɛ donna a la, a ye u ka banabaatɔw kɛnɛya. 15 Wula selen, Yesu ka kalandenw gɛrɛla a la k'a fɔ a ye ko: «Su bɛ ɲini ka ko, an bɛ kungokolon la yan. Jama labila walisa u ka taa an dafɛ duguw la ka dumuni san.» 16 Yesu y'u jaabi ko: «U man kan ka taa, aw yɛrɛw ka dumuni di u ma.» 17 Nka u y'a fɔ a ye ko: «Nbuurukun duuru ni jɛgɛ fila dɔrɔn de bɛ an bolo.» 18 Yesu ko: «A' ye na ni olu ye yan.» 19 O kɔ Yesu y'a fɔ ko mɔgɔw k'u sigi bin kan. A ye o nbuurukun duuru ni jɛgɛ fila ta, k'a ɲɛ kɔrɔta san fɛ ka barika da Ala ye. O kɛlen, a ye o nbuurukunw karikari k'u di a ka kalandenw ma, olu y'u di jama ma. 20 U bɛɛ ye dumuni kɛ k'u fa. Dumuni kunkurun minnu tora, kalandenw ye olu cɛ ka segi tan ni fila fa. 21 O dumunikɛlaw tun ye cɛ waa duuru ɲɔgɔn ye, musow ni denmisɛnw sen t'o la. 22 O yɔrɔnin bɛɛ, Yesu y'a fɔ a ka kalandenw ye k'a gɛlɛya ko u ka don kurun kɔnɔ ka ba tigɛ a ɲɛ, sani a ka jama labila. 23 U labilalen kɔ, Yesu yɛlɛnna kulu kan a kelen na ka Ala deli. Su kora k'a kelen to yen. 24 Kurun yɔrɔ janyara dankan na, jikuruw y'a gosi, katuguni fiɲɛ tun bɛ u kunbɛn. 25 Dononkasi tuma la Yesu taamana ji kan ka taa a ka kalandenw yɔrɔ. 26 U ye Yesu taamatɔ ye ji kan minkɛ, u ja wulila kosɛbɛ, u ko: «Mɔgɔ ja don!» U siranna fo u bɛ kulo. 27 O yɔrɔnin kelen, Yesu kumana u fɛ ko: «A' ye aw ja gɛlɛya, ne don, aw kana siran.» 28 Piɛrɛ ko: «Matigi, ni e don, a fɔ ko ne ka taa i fɛ ji kan.» 29 Yesu y'a jaabi ko: «Na.» Piɛrɛ bɔra kurun kɔnɔ ka taama ji kan ko a bɛ taa Yesu yɔrɔ. 30 Nka a y'a ye tuma min na ko fiɲɛ ka bon, a siranna. A daminɛna ka jigin ji la, a pɛrɛnna ko: «Matigi, ne kisi!» 31 O yɔrɔnin bɛɛ, Yesu y'a bolo mɔɔnɔbɔ k'a minɛ k'a fɔ a ye ko: «I ka dannaya ka dɔgɔ dɛ. Mun na i sigara?» 32 U yɛlɛnna kurun kɔnɔ, fiɲɛ jɔra. 33 Ayiwa minnu tun bɛ kurun kɔnɔ, olu y'u ɲɔngiri Yesu kɔrɔ k'a fɔ a ye ko: «Tiɲɛ la, i ye Ala Denkɛ ye!» 34 Yesu ni a ka kalandenw ye ba tigɛ ka se gele ma Jenɛsarɛti jamana la. 35 O yɔrɔ la mɔgɔw ye Yesu dɔn. U y'a kibaru jɛnsɛn o yɔrɔw bɛɛ la, fo mɔgɔw nana ni u ka banabaatɔw ye. 36 U ye Yesu deli ko a k'a to u ka maga a ka fini dawolo la dɔrɔn. Mɔgɔ minnu magara a la, olu bɛɛ kɛnɛyara.
1 Farisiɛn dɔw ni sariya karamɔgɔ dɔw bɔra Jerusalɛm ka taa Yesu sɛgɛrɛ. U y'a ɲininka ko: 2 «Mun y'a to i ka kalandenw bɛ an bɛnbaw ka laadaw tiɲɛ? U tɛ u tɛgɛw ko sani u ka dumuni kɛ.» 3 Yesu y'u jaabi ko: «Aw dun? Mun y'a to aw bɛ Ala ka ci fɔlen tiɲɛ aw ka laadaw kosɔn? 4 Ala ko i ka i fa ni i ba bonya. A ko fana ko min bɛ kuma jugu fɔ a fa wala a ba ma, o tigi ka kan ka faga. 5 Nka aw kɔni, aw ko ni mɔgɔ dɔ y'a fɔ a fa wala a ba ye ko a tun bɛ se ka u dɛmɛ ni a ka nafolo min ye, ko o dira Ala ma, 6 o tuma la wajibi tɛ ko a ka a fa dɛmɛ tun. O cogo la aw bɛ Ala ka kuma kɛ fu ye ka tugu aw yɛrɛw ka laadaw la. 7 Filankafow. Esayi ye kiraya min kɛ aw ko la, o bɛnna kosɛbɛ, ko: 8 `Nin mɔgɔw bɛ ne bonya u da la dɔrɔn, k'a sɔrɔ u dusukunw ka jan ne la haali. 9 U bɛ ne bato fu. U ka kalan ye mɔgɔw ka ci fɔlenw dama ye.' » 9 U bɛ ne bato fu. U ka kalan ye mɔgɔw ka ci fɔlenw dama ye.' » 10 Yesu ye jama wele k'a fɔ u ye ko: «A' ye aw tulow majɔ ka nin faamu. 11 Fɛn min bɛ don mɔgɔ da la ka taa a kɔnɔ, o tɛ a nɔgɔ. Nka min bɛ bɔ mɔgɔ da la, o de b'a nɔgɔ.» 12 Yesu ka kalandenw gɛrɛla a la k'a fɔ ko: «I y'a dɔn ko i ka kuma digira Farisiɛnw la wa?» 13 A y'u jaabi ko: «Sun o sun ma turu ne sankolola Fa fɛ, o bɛɛ na bɔ ka bɔ yen. 14 A' ye u to yen. Bereminɛbaa fiyennenw don. Ni fiyentɔ bɛ fiyentɔ ka bere minɛ, u fila bɛɛ na bin dingɛ kɔnɔ.» 15 Piɛrɛ ko: «I ka o ntalen kɔrɔ fɔ an ye.» 16 Yesu ko: «Aw fana, halisa aw ma hakili sɔrɔ wa? 17 Aw m'a faamu ko fɛn o fɛn bɛ don mɔgɔ da la, o bɛ taa a kɔnɔbara la, o kɔ, a bɛ taa banakɔ. 18 Nka min bɛ bɔ mɔgɔ da la, o bɛ bɔ a dusukun de la, o de bɛ mɔgɔ nɔgɔ. 19 Min bɛ bɔ mɔgɔ dusukun na, o ye miirili juguw ye, ani mɔgɔ faga ni jatɔya ni kakalaya ni sonyali ni nkalon ani tɔgɔ tiɲɛni. 20 O kow de bɛ mɔgɔ nɔgɔ, nka ka dumuni kɛ ni tɛgɛ kobali ye, o tɛ mɔgɔ nɔgɔ.» 21 Yesu bɔra yen ka taa Tir ni Sidɔn jamana la. 22 Kananka muso dɔ sigilen tun bɛ o yɔrɔ la, o nana Yesu sɛgɛrɛ ka pɛrɛn ni kanba ye ko: «Matigi, Dawuda Bɔnsɔn, makari ne la. Jinɛ bɛ ne denmuso la, a b'a tɔɔrɔ kosɛbɛ.» 23 Nka Yesu ma a jaabi hali kuma kelen na. A ka kalandenw gɛrɛla a la k'a deli ko a ka o muso labila, a kana to ka pɛrɛn u nɔfɛ. 24 Yesu y'u jaabi ko: «Ne ma ci mɔgɔ si ma, fɔ Israɛl mɔgɔw, olu minnu tununna i ko sagaw.» 25 O muso nana i ɲɔngiri Yesu kɔrɔ k'a deli ko: «Matigi, ne dɛmɛ.» 26 Yesu y'a jaabi ko: «Ka denw ka dumuni fili wuludenw kɔrɔ, o tɛ bɛn.» 27 Muso ko: «Tiɲɛ don, Matigi, o bɛɛ n'a ta, dumuni murumuru minnu bɛ bin ka bɔ u tigiw ka tabali kan, wuludenw bɛ olu dun.» 28 Ayiwa Yesu y'a jaabi ko: «Muso, i ka dannaya ka bon dɛ. A ka kɛ i ye ka kɛɲɛ ni i sago ye.» A denmuso kɛnɛyara o yɔrɔnin kelen. 29 Yesu bɔra yen ka taa Galile ba da la. A yɛlɛnna kulu dɔ kan k'i sigi yen. 30 Jama kulubaw tun bɛ na ni u ka banabaatɔ sifa bɛɛ ye, mɔgɔ senkelenw, fiyentɔw, mɔgɔ fiɲɛmaw, bobow, ani banabaatɔ caman wɛrɛw. U ye o banabaatɔw bila Yesu sen kɔrɔ, a ye u kɛnɛya. 31 Jama y'a ye tuma min na ko bobow bɛ kuma, mɔgɔ fiɲɛmaw bɛ kɛnɛya, senkelenw bɛ taama, fiyentɔw bɛ yeli kɛ, u kabakoyara ka Israɛl ka Ala tanu. 32 Yesu ye a ka kalandenw wele k'a fɔ u ye ko: «Nin mɔgɔw hinɛ bɛ ne la, k'a masɔrɔ bi ye u tile saba ye ne fɛ yan, dumunifɛn si tɛ u fɛ tun. Ne t'a fɛ ka u kɔngɔtɔ labila ka taa, u barika kana na dɛsɛ sira la.» 33 A ka kalandenw y'a ɲininka ko: «An bɛ se ka dumuni sɔrɔ yɔrɔ jumɛn kungokolon kɔnɔ yan ka nin jamaba fa?» 34 Yesu ko: «Nbuurukun joli bɛ aw fɛ?» U y'a jaabi ko: «Woloɛula ani jɛgɛ misɛn dɔw.» 35 Ayiwa a ko jama k'u sigi duguma. 36 O kɔ, a ye o nbuurukun woloɛula ni jɛgɛ misɛnw ta, a ye barika da Ala ye ka u karikari ka u di a ka kalandenw ma. Olu y'u di jama ma. 37 Mɔgɔw bɛɛ ye dumuni kɛ k'u fa. Kalandenw ye segi woloɛula fa dumuni kunkurun tɔ tolenw la. 38 Minnu ye dumuni kɛ, olu tun ye cɛ waa naani ye, musow ni denmisɛnw sen t'o la. 39 Yesu ye jama labila, o kɔ, a donna kurun kɔnɔ ka taa Magadan jamana la.
1 Farisiɛn dɔw ni Saduseɛn dɔw gɛrɛla Yesu la. U tun b'a fɛ ka a kɔrɔbɔ. U y'a fɔ a ye ko a ka taamashyɛn kabakoma dɔ kɛ u ɲɛ na ka bɔ sankolo la. 2 Yesu y'u jaabi ko: «Tilebin tuma, aw b'a fɔ ko sanji tɛna na, k'a masɔrɔ sankolo bilenyalen don. 3 Dugujɛ da fɛ, aw b'a fɔ ko san fiɲɛba bɛ wuli bi, k'a masɔrɔ sankolo bilenna fo ka fin. Aw bɛ sankolo ɲɛ faranfasi dɔn, nka aw tɛ se ka nin waati taamashyɛnw kɔrɔ dɔn! 4 Bi mɔgɔ jugu jatɔw bɛ taamashyɛn ɲini, nka taamashyɛn si tɛna jira u la ni kira Jonasi ta tɛ.» O la, a ye u to yen ka taa. 5 Yesu ka kalandenw taara ba kɔ tuma min na, u tun ɲinɛna, u ma nbuuru ta. 6 Yesu y'a fɔ u ye ko: «A' ye hakili sɔrɔ ka aw yɛrɛw kɔlɔsi Farisiɛnw ni Saduseɛnw ka buurufunun fɛn na.» 7 A ka kalandenw y'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «A bɛ o fɔ k'a masɔrɔ an ma nbuuru ta an bolo.» 8 U tun bɛ min fɔ, Yesu ye o dɔn, a ko: «Mun na aw bɛ kuma ɲɔgɔn fɛ ko aw ma nbuuru ta? Aw ka dannaya ka dɔgɔ dɛ. 9 Hakili tɛ aw fɛ fɔlɔ wa? Ne ye nbuurukun duuru karikari mɔgɔ waa duuru cɛ, aw ye segi dama min fa ni o kunkurun tɔ tolenw ye, o bɔra aw kɔnɔ wa? 10 Ne ye nbuurukun woloɛula karikari mɔgɔ waa naani cɛ, aw ye segi dama min fa, aw ɲinɛna o kɔ wa? 11 Mun na aw m'a faamu ko ne ma kuma nbuuru ko la? A' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi Farisiɛnw ni Saduseɛnw ka buurufunun fɛn na.» 12 O la, a ka kalandenw y'a faamu ko a tun m'a fɔ ko u ka u yɛrɛw kɔlɔsi buurufunun fɛn na, nka u ka u yɛrɛw kɔlɔsi Farisiɛnw ni Saduseɛnw ka kalan na. 13 Yesu selen Sesare Filipe jamana la, a ye a ka kalandenw ɲininka ko: «Mɔgɔw b'a fɔ ko Mɔgɔ Denkɛ ye jɔn ye?» 14 U y'a jaabi ko: «Dɔw b'a fɔ ko i ye Yuhana Batiselikɛla ye, dɔw ko Eli, dɔ wɛrɛw ko Jeremi wala kira dɔ wɛrɛ.» 15 Yesu y'u ɲininka tun ko: «Nka aw dun, aw yɛrɛw ɲɛ na ne ye jɔni yɛ?» 16 Simɔn Piɛrɛ y'a jaabi ko: «I ye Krisita, Ala ɲɛnama Denkɛ de ye.» 17 O de la Yesu y'a fɔ a ye ko: «Jonasi denkɛ Simɔn, i ye dubaden ye, k'a masɔrɔ min ye o tiɲɛ jira i la, o tɛ Hadamaden ye, fɔ ne Fa min bɛ sankolo la. 18 Ne b'a fɔ i ye ko i ye Piɛrɛ ye, o kɔrɔ, farakurun. Ne na ne ka egilisi jɔ nin fara kan. Hadɛsi dondaw tɛna se sɔrɔ a kan fewu. 19 Ne na sankolo masaya konnɛgɛw di i ma. Ni i ma jɛn ni fɛn o fɛn ye dugukolo kan, jɛn tɛna kɛ ni o ye sankolo la. I mana jɛn ni fɛn o fɛn ye dugukolo kan, jɛn na kɛ ni o ye sankolo la.» 20 O kɔ, Yesu y'a gɛlɛya a ka kalandenw ma ko u kana fɔ mɔgɔ si ye ko ale ye Krisita ye. 21 Kabini o tuma la, Yesu y'a daminɛ ka kuma a ka kalandenw fɛ k'a jɛya ko wajibi don a ka taa Jerusalɛm ka tɔɔrɔ kosɛbɛ cɛkɔrɔbaw ni sarakalasebaaw kuntigiw ani sariya karamɔgɔw fɛ yen, ko a na faga, nka o tile sabanan don a na kunun tun. 22 Piɛrɛ taara n'a ye kɛrɛ fɛ ka daminɛ k'a kɔrɔfɔ ko: «Ayi, Matigi, o tɛna kɛ i la dɛ! Ala ma i kisira o ma.» 23 Nka Yesu y'i yɛlɛma k'a fɔ Piɛrɛ ye ko: «Taa ka bɔ ne kɔrɔ, Sitanɛ. I ye ne kunnatiɲɛni fɛn ye, katuguni i ka miiriliw tɛ Ala ka kow la, fɔ mɔgɔw ka kow.» 24 O kɔ, Yesu y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «Ni mɔgɔ dɔ b'a fɛ ka ne nɔ minɛ, o ka ban a yɛrɛ la ka a gengenjiri ta ka tugu ne la. 25 Mɔgɔ min b'a fɛ k'a yɛrɛ ni kisi, o na bɔnɛ a la, nka min bɛ bɔnɛ a ni la ne kosɔn, o de na a ni sɔrɔ. 26 A bɛ mun ɲɛ mɔgɔ ye ka diɲɛ bɛɛ sɔrɔ, ni a bɛ bɔnɛ a yɛrɛ ni la? Mɔgɔ bɛ se k'a yɛrɛ ni kunmabɔ ni mun ye? 27 Mɔgɔ Denkɛ kɔni bɛna na a Fa nɔɔrɔ la, a ni a ka mɛlɛkɛw. O mana kɛ, a na mɔgɔw bɛɛ kelen-kelen sara ka kɛɲɛ ni u ka kɛwalew ye. 28 Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko mɔgɔ minnu bɛ yan, olu dɔw tɛna sa sani u ka Mɔgɔ Denkɛ ni a ka masaya natɔ ye.»
1 O kɔ tile wɔɔrɔ, Yesu taara ni Piɛrɛ ni Yakuba ni Yakuba balimakɛ Yuhana ye kulu jan dɔ kan u dan na. 2 A cogo yɛlɛmana u ɲɛ na, a ɲɛda manamanana i ko tile. A ka finiw fana jɛyara i ko kɛnɛyeelen. 3 A filɛ, u ye Musa ni Eli ye, olu tun bɛ kuma Yesu fɛ. 4 O la, Piɛrɛ y'a fɔ Yesu ye ko: «Matigi, an bɛ yan, o ka ɲi. Ni i b'a fɛ, ne na bugu saba jɔ, e ta kelen, Musa ta kelen, Eli ta kelen.» 5 Ka a to o kuma la, sankaba manamanatɔ dɔ nana u datugu. Kumakan dɔ bɔra o sankaba la ko: «Nin ye ne Denkɛ kanulen ye, a ko ka di ne ye haali. A' ye a lamɛn.» 6 Kalandenw y'o kuma mɛn minkɛ, u siranna fo ka bin duguma u ɲɛdaw kan. 7 Yesu gɛrɛla ka maga u la k'a fɔ ko: «Aw kana siran, a' ye wuli.» 8 U ye u ɲɛw kɔrɔta, nka u ma mɔgɔ si ye Yesu kelen kɔ. 9 U jigintɔ ka bɔ kulu kan, Yesu y'a gɛlɛya u ma ko: «Aw kana nin jiralifɛn ɲɛfɔ mɔgɔ si ye sani Mɔgɔ Denkɛ ka kunun ka bɔ suw cɛma.» 10 O kɔ, kalandenw ye Yesu ɲininka ko: «Mun na sariya karamɔgɔw b'a fɔ ko Eli ka kan ka na fɔlɔ?» 11 A y'u jaabi ko: «Ɔwɔ, Eli ka kan ka na fɔlɔ ka fɛn bɛɛ labɛn ko kura. 12 Nka ne b'a fɔ aw ye ko Eli nana ka ban, mɔgɔw de m'a dɔn. U y'a kɛ u yɛrɛw sago ye. U na Mɔgɔ Denkɛ fana tɔɔrɔ o cogo la.» 13 O kɔ, kalandenw y'a faamu ko a tun bɛ kuma Yuhana Batiselikɛla ko la. 14 U nalen jama la, cɛ dɔ gɛrɛla Yesu la k'i ɲɔngiri a kɔrɔ 15 k'a fɔ ko: «Matigi, makari ne denkɛ la, katuguni kirikirimashyɛn b'a la, a tɔɔrɔlen bɛ kosɛbɛ. O bɛ to ka wuli a fɛ k'a bin tasuma la wala ji la. 16 Ne nana n'a ye i ka kalandenw sɛgɛrɛ, nka olu ma se ka a kɛnɛya.» 17 Yesu ye jaabili kɛ ko: «E, aw kɔni, siya dannabali, mɔgɔ dulenw, ne na to aw fɛ yan fo tuma jumɛn? Ne na aw ka ko muɲu fo tuma jumɛn? Na ni i den ye yan.» 18 Yesu ye jinɛ kɔrɔfɔ, o bɔra cɛnin na, den kɛnɛyara o yɔrɔnin kelen na. 19 Kalandenw gɛrɛla Yesu la u dan na k'a fɔ ko: «Mun na anw ma se ka o jinɛ gɛn ka bɔ den na?» 20 Yesu y'u jaabi ko: «Katuguni aw ka dannaya ka dɔgɔ kojugu. Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko ni aw ka dannaya bɛ hali mutarde kisɛ bɔ bonya la, aw n'a fɔ nin kulu ye ko a ka bɔ yan ka taa yen fɛ, a na taa. Aw tɛna kɛɲɛ foyi la. 21 Nka nin jinɛ sifa tɛ bɔ ni sun ni Ala delili tɛ.» 22 Don dɔ la, ka kalandenw lajɛlen to ɲɔgɔn fɛ Galile, Yesu y'a fɔ u ye ko: «Mɔgɔ Denkɛ bɛna don mɔgɔw bolo. 23 U na a faga, nka a fagali tile sabanan don, a na kunun tun.» Kalandenw ɲɛnasisira kosɛbɛ haali. 24 Yesu ni a ka kalandenw sera Kapɛrnaum tuma min na, Alabatosoba la wari minɛlaw gɛrɛla Piɛrɛ la ka o ɲininka ko: «Aw karamɔgɔ tɛ Alabatosoba wari sikle tila sara wa?» 25 Piɛrɛ y'a jaabi ko: «Ɔwɔ, a b'a sara.» Piɛrɛ donna so kɔnɔ tuma min na, Yesu fɔlɔ ye kuma ta ko: «Simɔn, e bɛ miiri cogo di? Jɔni de ka kan ka nisɔngɔ ni faama wari sara nin diɲɛ masakɛw ye? Jamanadenw wa, wala dunanw?» 26 Piɛrɛ y'a jaabi ko: «Dunanw.» Yesu y'a fɔ ko: «O nasira la, jamanadenw sen t'a la dɛ. 27 O bɛɛ n'a ta, walisa an kana nin mɔgɔ ninnu dusu kasi, taa dolen fili baji la. Jɛgɛ fɔlɔ min mana i ka dolen ta, o sama ka bɔ ka o da yɛlɛ. I na wari sikle kelen sɔrɔ a da la. O wari ta, ka i ta ni ne ta sara.»
1 Kalandenw gɛrɛla Yesu la o tuma la ka a ɲininka ko: «Jɔni de ka bon bɛɛ ye sankolo masaya la?» 2 Yesu ye denmisɛn dɔ wele k'a jɔ u cɛma, 3 k'a fɔ ko: «Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye, ni aw ma yɛlɛma ka kɛ i ko denmisɛnw, aw tɛna don sankolo masaya la fewu. 4 Min b'a yɛrɛ majigin ka kɛ i ko nin denmisɛn, o de ka bon bɛɛ ye sankolo masaya la. 5 Mɔgɔ o mɔgɔ bɛ nin ɲɔgɔn denmisɛn minɛ koɲuman ne kosɔn, o bɛ ne minɛ koɲuman. 6 «Nin denmisɛn minnu bɛ da ne la, mɔgɔ o mɔgɔ bɛ olu dɔ kunnatiɲɛ, a tun ka fisa o tigi ma kabakurun belebele ka siri a kan na ka a fili kɔgɔji dun na. 7 Bɔnɛ bɛ diɲɛ ye mɔgɔw kunnatiɲɛni kosɔn. Kunnatiɲɛni kɔni tɛ to kɛbali ye, nka bɔnɛ bɛ u kɛbaaw ye. 8 «Ni i bolo wala i sen bɛ kɛ sababu ye ka jurumu lase i ma, a tigɛ ka a fili. I senkelen tigi wala i bolo kelen tigi ka don ɲɛnamaya la, o ka fisa i ma i sen fila tigi ni i bolo fila tigi fililen ye tasuma banbali la. 9 Ni i ɲɛ fana bɛ kɛ sababu ye ka jurumu lase i ma, a wɔgɔbɛ ka a fili. I ɲɛ kelen tigi ka don ɲɛnamaya la, o ka fisa i ma i ɲɛ fila tigi fililen ye jahanama tasuma la. 10 «A' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi, aw kana nin denmisɛnw si mangoya. Ne b'a fɔ aw ye ko u ka mɛlɛkɛw jɔlen bɛ ne Fa ɲɛ kɔrɔ sankolo la tuma bɛɛ. 11 Min tununna, Mɔgɔ Denkɛ nana ka o kisi. 12 «Aw b'a miiri cogo di? Ni saga kɛmɛ bɛ mɔgɔ dɔ fɛ, ni olu la kelen tununna, a fɔ, a tɛna a tɔ bikɔnɔntɔn ni kɔnɔntɔn to kulu kan ka taa o tununnen ɲini wa? 13 Ni a y'a ye, ne b'a fɔ aw ye k'a jɛya ko a na ɲagali o saga yelen ko la ka tɛmɛn o bikɔnɔntɔn ni kɔnɔntɔn kan, olu minnu ma tunun. 14 O cogo la aw sankolola Fa sago tɛ nin denmisɛnw si ka tunun. 15 «Ni i balima ye i hakɛ ta, taa a fɔ a ye i kelen ni a kelen. Ni a ye i lamɛn, aw na kɛ ɲɔgɔn ka mɔgɔ ye tun. 16 Nka ni a banna ka i lamɛn, mɔgɔ kelen wala fila wɛrɛ wele ka fara i kan, walisa kuma bɛɛ ka kɛ seere fila wala seere saba ɲɛ na. 17 Nka ni a banna ka olu lamɛn tun, a fɔ egilisi ye. Ni a banna ka egilisi lamɛn, a jate i ko jurumutɔ wala faama wari minɛbaa dɔ. 18 «Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko ni aw ma jɛn ni fɛn o fɛn ye dugukolo kan, jɛn tɛna kɛ ni o ye sankolo la. Aw mana jɛn ni fɛn o fɛn ye dugukolo kan, jɛn na kɛ ni o ye sankolo la. 19 «Ne b'a fɔ aw ye fana ko ni aw la fila bɛnna fɛn o fɛn na dugukolo kan yan, ka o deli ne sankolola Fa fɛ, a na o di aw ma, 20 k'a masɔrɔ mɔgɔ fila wala saba mana u lajɛ ne tɔgɔ la yɔrɔ min na, ne bɛ u cɛma yen.» 21 O la, Piɛrɛ gɛrɛla Yesu la ka a ɲininka ko: «Matigi, ni ne balimakɛ tɛ ne hakɛ tali dabila, ne ka kan ka yafa a ma ka se siɲɛ joli ma? Fo siɲɛ woloɛula wa?» 22 Yesu y'a jaabi ko: «Ne t'a fɔ i ye fo siɲɛ woloɛula, nka fo siɲɛ woloɛula sigiyɔrɔma biwoloɛula. 23 O de la, sankolo masaya bɔlen bɛ min fɛ, o filɛ: Masakɛ dɔ y'a latigɛ ka a ka wari ko jate ɲɛnabɔ a ka jɔnw fɛ. 24 A ye jate daminɛ. U nana ni dɔ ye, masakɛ ka wari talan waa tan juru tun bɛ o la. 25 O juru sara fɛn tun tɛ o cɛ fɛ. Masakɛ ko a ni a muso ni a denw ni a bolofɛnw bɛɛ ka feere ka kɛ ka o wari sara. 26 O jɔn y'i ɲɔngiri a kuntigi kɔrɔ k'a deli ko: `I muɲu ne ye, ne bɛna a bɛɛ sara.' 27 O jɔn makari ye kuntigi minɛ, a ye a bila ka o juru bɛɛ yafa a ma. 28 «O jɔn bɔlen yen, a ni a jɔnɲɔgɔn dɔ kunbɛnna, a ka wari dɛɲɛ kɛmɛ juru tun bɛ o la. A ye o minɛ ka a kan cɔrin, a ko: `Ne ka juru sara.' 29 A tɔɲɔgɔn y'i bin a sen kɔrɔ ka a deli ko: `I muɲu ne ye, ne bɛna a bɛɛ sara.' 30 Nka a ma sɔn. A ye a bila kaso la fo a ka o wari sara tuma min na. 31 Jɔn tɔw y'o ye minkɛ, o ye u ɲɛnasisi kosɛbɛ haali. U taara ka o ɲɛfɔ u kuntigi ye. 32 O la, kuntigi ye o cɛ wele k'a fɔ a ye ko: `Jɔn jugu, ne ye i ka juru bɛɛ bila i ye, katuguni i ye ne deli kosɛbɛ. 33 E fana tun man kan ka makari i tɔɲɔgɔn na i ko ne makarila i la cogo min na wa?' 34 Kuntigi tun diminna kosɛbɛ, a ye o jɔn ci k'a bila kaso la, a ka tɔɔrɔ kosɛbɛ yen fo a ka kuntigi ka juru bɛɛ sara. 35 O cogo la, ni aw bɛɛ kelen-kelen ma yafa aw balima ma ni aw dusukun bɛɛ ye, ne sankolola Fa na aw kɛ ten.»
1 Yesu tilalen kɔ o mɔgɔ kalanni la, a bɔra Galile ka taa Jude jamana yɔrɔ dɔ la min bɛ Jurdɛn ba kɔfɛ. 2 Jamaba tugura a nɔfɛ yen, a ye u ka banabaatɔw kɛnɛya. 3 Farisiɛn dɔw gɛrɛla a la k'a ɲininka walisa k'a dakɔrɔbɔ. U ko: «A dagalen bɛ cɛ ka a muso furu sa sababu bɛɛ la wa?» 4 Yesu ye u jaabi ko: «Aw ma a kalan wa ko: `Min ye u da, o ye u kɛ cɛ ni muso ye kabini fɔlɔfɔlɔ?' 5 Ko: `O de kosɔn, cɛ na a fa ni a ba bila ka nɔrɔ a muso la, u fila na kɛ farisogo kelen ye.' 6 O cogo la u tɛ fila ye tun, fɔ kelen. Ala ye min kɛ kelen ye, mɔgɔ kana o fara.» 7 Farisiɛnw y'a ɲininka ko: «Mun na Musa ye ci fɔ ko cɛ ka furu sa sɛbɛn di a muso ma ka a bila?» 8 Yesu ko: «Musa ye o ci fɔ aw ka dusukun gɛlɛya kosɔn, nka a tun tɛ kɛ ten a daminɛ tuma la. 9 Ne kɔni b'a fɔ aw ye ko mɔgɔ o mɔgɔ bɛ a muso furu sa, ni jatɔya sababu tɛ, ka muso wɛrɛ furu, o cɛ bɛ jatɔya kɛ.» 10 A ka kalandenw y'a fɔ a ye ko: «Ni cɛ ka kɛta ye nin ye muso ta fan fɛ, o tuma la furu kɛbaliya de ka fisa.» 11 Yesu y'u jaabi ko: «Se tɛ mɔgɔ bɛɛ ye ka nin kalan minɛ, fɔ Ala y'o se di minnu ma. 12 Nasira caman bɛ yen minnu bɛ cɛ bali ka furu kɛ. Dɔw ta, kabini u bange tuma u tɛ cɛya la. Dɔw kɔbɔlen bɛ mɔgɔw fɛ. Dɔw y'a ɲini u ka kɛ ten sankolo masaya kosɔn. Nin kalan minɛli se bɛ mɔgɔ min ye, o k'a minɛ.» 13 Mɔgɔw nana Yesu yɔrɔ ni denmisɛn dɔw ye walisa a ka a bolo da u kan ka Ala deli u ye, nka kalandenw ye u kɔrɔfɔ. 14 Nka Yesu ko: «A' y'a to denmisɛnw ka na ne ma, aw kana u bali, katuguni sankolo masaya ye olu bɔɲɔgɔnkow de ta ye.» 15 A y'a bolow da o denmisɛnw kan, o kɔ, a taara ka bɔ yen. 16 Cɛ dɔ gɛrɛla ka Yesu ɲininka ko: «Karamɔgɔ, ne ka kan ka ko ɲuman jumɛn kɛ walisa ne ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ?» 17 Yesu y'a fɔ a ye ko: «Mun na i bɛ ne ɲininka ɲuman ko la? Kelen dɔrɔn de ka ɲi. Ni i b'a fɛ ka ɲɛnamaya sɔrɔ, i ka ci fɔlenw mara.» 18 O cɛ ye ɲininkali kɛ ko: «Ci fɔlen jumɛnw de?» Yesu y'a jaabi ko: «I kana mɔgɔ faga, i kana jatɔya kɛ, i kana sonyali kɛ, i kana nkalon da i mɔgɔ ɲɔgɔn na. 19 I ka i fa ni i ba bonya, ka i mɔgɔ ɲɔgɔn kanu i ko i yɛrɛ.» 20 O kamalen ko: «Ne ye o ci fɔlenw bɛɛ mara. Mun bɛ ne jɛ tun?» 21 Yesu y'a fɔ a ye ko: «Ni i b'a fɛ ka dafa, taa i bolo fɛn bɛɛ feere ka o wari di faantanw ma. O tuma la, i na nafoloba sɔrɔ sankolo la. O kɔ, na tugu ne la.» 22 O kamalen ye nin kumaw mɛn tuma min na, a ɲɛnasisilen taara, k'a masɔrɔ nafoloba tun b'a fɛ. 23 O la, Yesu y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko nafolobatigi donni ka gɛlɛn sankolo masaya la. 24 Ne bɛ nin fɔ aw ye fana, ko ɲaamɛ donni ka nɔgɔn miseli wo fɛ ka tɛmɛn nafolobatigi donni kan Ala ka masaya la.» 25 Kalandenw ye o kuma mɛn minkɛ, u kabakoyara kosɛbɛ fo u y'a fɔ ko: «A. O tuma la jɔni dun bɛ se ka kisi?» 26 Yesu ye u mafilɛ k'a fɔ u ye ko: «O tɛ se ka kɛ mɔgɔw fɛ, nka Ala bɛ se ka fɛn bɛɛ kɛ.» 27 O tuma la Piɛrɛ ye kuma ta, a ko: «A filɛ, an jɛnna fɛn bɛɛ kɔ ka tugu i la. Mun de bɛna kɛ anw ye?» 28 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko, ni Mɔgɔ Denkɛ sigira a ka masasigilan nɔɔrɔma kan diɲɛ kura la tuma min na, aw mɔgɔ tan ni fila minnu tugura ne nɔfɛ, aw fana na sigi masasigilan tan ni fila kan ka kiri tigɛ Israɛl siya tan ni fila kan. 29 Mɔgɔ minnu bɛɛ jɛnna u ka sow kɔ, wala u balimakɛw, wala u balimamusow, wala u fa, wala u ba, wala u denw, wala u ka forow, ne kosɔn, olu na o fɛnw ɲɔgɔn kɛmɛ sɔrɔ, ka u niyɔrɔ fana sɔrɔ ɲɛnamaya banbali la. 30 Nka ɲɛ mɔgɔ caman na kɛ kɔmɔgɔw ye, kɔmɔgɔ caman na kɛ ɲɛ mɔgɔw ye.
1 «A filɛ, sankolo masaya bɔlen bɛ fɛntigi dɔ fɛ. O bɔra sɔgɔma da joona fɛ ka baaraden dɔw ta ka bila a ka rezɛn nakɔ la. 2 A ni u bɛnna a la ko tile kelen sara na kɛ wari dɛɲɛ kelen ye don o don. A ye u ci ka taa baara kɛ a ka nakɔ la. 3 A bɔra ko kura tile yɛlɛnnen dɔɔnin, ka mɔgɔ dɔw jɔlen sɔrɔ fɛrɛkɛnɛ la, olu tun tɛ foyi la. 4 A y'a fɔ olu ye ko: `Aw fana ka taa baara kɛ ne ka rezɛn nakɔ la, ne na sara bɛnnen di aw ma.' 5 Olu taara a ka nakɔ la. Tile selen kuncɛ, nakɔtigi bɔra ko kura ka o ɲɔgɔn kɛ, ka bɔ wula tile fɛ k'a kɛ ten fana. 6 A bɔra ko kura wula da nin fɛ ka dɔ wɛrɛw ye minnu jɔlen tun bɛ fɛrɛkɛnɛ la yen dɔrɔn. A ye olu ɲininka ko: `Mun na aw ma baara kɛ, fɔ ka jɔ yan ka tile bɛɛ kɛ ten?' 7 Olu y'a jaabi ko: `Sabu mɔgɔ si ma anw ta baara la.' A y'a fɔ olu ye ko: `Aw fana ka taa baara kɛ ne ka rezɛn nakɔ la.' 8 «Wula fɛ baara jigin selen, nakɔtigi y'a fɔ a ka ko ɲɛnabɔla ye ko: `Baaradenw wele ka u sara k'a daminɛ kosafɛ taw la fo ka se fɔlɔ taw ma.' 9 Minnu ye baara daminɛ wula da nin fɛ, olu fɔlɔ gɛrɛla, u bɛɛ ye wari dɛɲɛ kelen sɔrɔ. 10 Fɔlɔ taw nalen, a tun bɛ olu kɔnɔ ko u ta na caya wari dɛɲɛ kelen ye, nka wari dɛɲɛ kelen-kelen dira olu fana ma. 11 O wari dɛɲɛ kelen-kelen dira u ma minkɛ, u ye dajukɔrɔ kumaw fɔ nakɔtigi kama. U ko: 12 `Ninnu minnu taara kɔfɛ, olu ma baaraba kɛ fɔ lɛrɛ kelen dama, i ye olu sara ni anw ta kɛɲɛ, k'a sɔrɔ anw ye baara kɛ tile bɛɛ la, anw ye sɛgɛn ni tile muɲu.' 13 Nka nakɔtigi ye u la kelen jaabi ko: `Ne teri, ne ma ko bɛnbali si kɛ i la. Yala e ni ne ma bɛn a la ko tile kelen sara na kɛ wari dɛɲɛ kelen ye wa? Ko di? 14 Ayiwa, i ka sara ta, i ka taa. Nin min tara kɔfɛ, ni a diyara ne ye ka o sara ni e ta kɛɲɛ, 15 yala jo tɛ ne fɛ ka ne yɛrɛ sago kɛ ni ne ka wari ye wa? I bɛ ne filɛ ni ɲɛ jugu ye ne ka ɲumaya kosɔn wa?' 16 O cogo la minnu ye kɔmɔgɔw ye, olu na kɛ ɲɛ mɔgɔw ye. Minnu ye ɲɛ mɔgɔw ye, olu na kɛ kɔmɔgɔw ye.» 17 Yesu tun bɛna taa Jerusalɛm minkɛ, a taara ni a ka kalanden tan ni fila ye u dan na. U taamatɔ, a y'a fɔ u ye ko: 18 «A filɛ, an bɛ taa Jerusalɛm. Mɔgɔ Denkɛ na don sarakalasebaaw kuntigiw ni sariya karamɔgɔw bolo yen. U n'a jalaki ko a ka kan ni saya ye, 19 k'a don Ala dɔnbaliw bolo, olu na yɛlɛ bɔ a ma. U na a bugɔ ni gɛɲɛ ye ka a gengen jiri kan. Tile saba o kɔ, a na kunun.» 20 O la, Zebede muso gɛrɛla Yesu la ni a denkɛw ye. O muso y'i ɲɔngiri Yesu kɔrɔ ka a deli ko o ka ɲɛ a ma. 21 Yesu y'a ɲininka ko a bɛ mun de fɛ? A y'a fɔ Yesu ye ko: «Ne denkɛ fila minnu filɛ ninnu ye, a latigɛ ko kelen ka sigi i kinin fɛ, ko dɔ ka sigi i numan fɛ i ka masaya nata la.» 22 Yesu y'a jaabi ko: «Aw bɛ fɛn min deli, aw tɛ o dɔn. Ne bɛna minni kɛ tɔɔrɔ jifilen min na, aw na se ka minni kɛ o la wa?» U y'a jaabi ko: «An bɛ se.» 23 Yesu ko: «Ɔwɔ, aw na minni kɛ ne ka jifilen na. Nka ka sigi ne kinin ni ne numan fɛ, ne tɛ o latigɛbaa ye. Ne Fa ye o yɔrɔw labɛn minnu ye, u na di olu de ma.» 24 Kalanden tɔ tan y'o mɛn minkɛ, olu diminna o balimakɛ fila kɔrɔ. 25 O la, Yesu ye u bɛɛ wele k'a fɔ u ye ko: «Aw y'a dɔn ko siyaw kuntigiw bɛ u mara ni kuntigiya ye. Mɔgɔbaw bɛ u fanga jira u la. 26 Nka a tɛna kɛ ten aw cɛma. Ni aw dɔ b'a fɛ ka kɛ mɔgɔba ye aw cɛma, o ka kɛ tɔw ka baaraden ye. 27 Ni dɔ b'a fɛ ka kɛ aw cɛma ɲɛ mɔgɔ ye, o ka kɛ tɔw ka jɔn ye. 28 O cogo de la, Mɔgɔ Denkɛ ma na mɔgɔw ka baara kɛ a ye, nka a nana baara kɛ mɔgɔw ye, ka a yɛrɛ ni di ka kɛ mɔgɔ caman kunmabɔ sara ye.» 29 U bɔtɔ Jeriko, jamaba tugura Yesu nɔfɛ. 30 Fiyentɔ fila sigilen tun bɛ sira da la. U y'a mɛn ko Yesu bɛ tɛmɛn, u pɛrɛnna ko: «Matigi, Dawuda Bɔnsɔn, makari an na!» 31 Jama tun bɛ u kɔrɔfɔ k'a fɔ ko u ka u makun, nka u pɛrɛnna ka tɛmɛn fɔlɔ kan ko: «Matigi, Dawuda Bɔnsɔn, makari an na!» 32 Yesu y'i jɔ ka u wele ka u ɲininka ko: «Aw b'a fɛ ne ka mun de kɛ aw ye?» 33 U ko: «Matigi, an ɲɛw ka yeli kɛ.» 34 U hinɛ donna Yesu la, a magara u ɲɛw la, o yɔrɔnin bɛɛ u ye yeli kɛ. U tugura Yesu nɔfɛ.
1 U surunyalen Jerusalɛm la ka se Bɛtɛfajɛ, Oliviye kulu kɛrɛ fɛ, Yesu ye a ka kalandenw la fila ci ka taa u ɲɛ, 2 a ko: «A' ye taa aw ɲɛfɛ dugu la. Ni aw sera dɔrɔn, aw na falimuso dɔ sirilen sɔrɔ yen, den b'a fɛ. A'ye o foni ka na n'u ye ne fɛ yan. 3 Ni mɔgɔ dɔ ye fɛn fɔ aw ye, aw k'a fɔ o ye ko Matigi mago bɛ u la. O mana kɛ, u na a to aw ka na n'u ye.» 4 O kɛra walisa kira ka nin kumaw ka dafa ko: 5 «A' y'a fɔ Sion denmuso ye ko: A filɛ, i ka masakɛ bɛ na i sɛgɛrɛ. A sabalilen bɛ haali, a sigilen bɛ fali kan, faliden kan, falimusoden kɔni.» 6 Kalandenw taara k'a kɛ i ko Yesu y'a fɔ u ye cogo min na. 7 U nana ni falimuso ni a den ye. U ye u ka finiw da olu kan, Yesu yɛlɛnna. 8 Jamaba la mɔgɔ caman ye u ka finiw fɛnsɛ sira kan. Dɔw fana ye fura kɛnɛw tigɛ ka olu fɛnsɛ sira kan. 9 U taatɔ, Yesu ɲɛfɛ mɔgɔw ani a kɔfɛ mɔgɔw tun bɛ pɛrɛn ko: «Tanuli ka kɛ Dawuda Bɔnsɔn ye. Min natɔ filɛ Matigi tɔgɔ la, o ye dubaden ye. Tanuli ka kɛ Ala ye sanfɛ yɔrɔ kɔrɔtalenbaw la.» 10 Yesu donna Jerusalɛm minkɛ, dugu bɛɛ lamagara. U tun bɛ ɲininkali kɛ ko: « Nin cɛ in ye jɔni ye?» 11 Jama ko: «Kira Yesu, Galile Nazarɛtika don.» 12 Yesu donna Alabatosoba kɔnɔ. Mɔgɔ minnu tun bɛ sannifeere kɛ yen, a ye olu bɛɛ gɛn ka bɔ yen. A ye wari falennaw ka tabaliw ni ntubanni feerelaw ka sigilanw dabiri, 13 k'a fɔ u ye ko: «A sɛbɛnnen bɛ ko: `Ne ka so na wele Aladeliso,' nka aw kɔni y'a kɛ binkannikɛlaw dogo yɔrɔ ye.» 14 Fiyentɔ dɔw ni sensalen dɔw gɛrɛla Yesu la Alabatosoba kɔnɔ, a ye u kɛnɛya. 15 Yesu ye kabako minnu kɛ, sarakalasebaaw kuntigiw ni sariya karamɔgɔw ye olu ye minkɛ, ka denmisɛnw pɛrɛnkan mɛn Alabatosoba kɔnɔ ko: «Tanuli ka kɛ Dawuda Bɔnsɔn ye,» u diminna. 16 O la, u y'a fɔ Yesu ye ko: «Ninnu bɛ min fɔ, i tulo tɛ o la wa?» Yesu y'u jaabi ko: «Ɔwɔ. Aw ma nin kumaw kalan wa ko: `I ye tanuli labɛnnen bɔ denmisɛnw ni sinminnaw da la'?» 17 O fɔlen kɔ, a bɔra dugu kɔnɔ ka u to yen ka taa Bɛtani ka si yen. 18 O dugusajɛ sɔgɔma fɛ, Yesu kɔsegintɔ ka na dugu kɔnɔ, kɔngɔ y'a minɛ. 19 A ye torosun dɔ ye sira kɛrɛ fɛ, a gɛrɛla o la, nka a ma foyi ye o la fura kɔ. O la, a y'a fɔ o torosun ma ko: «I tɛna den tun abada.» O torosun sinna ka ja. 20 Kalandenw y'o ye minkɛ, u kabakoyara kosɛbɛ. U ye Yesu ɲininka ko: «Nin torosun sinna ka ja ten cogo di?» 21 Yesu y'u jaabi ko: «Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye, ni dannaya bɛ aw fɛ, ni aw tɛ sigasiga fewu, ne ye min kɛ nin torosun na, aw tɛna dan o ma, nka aw na se k'a fɔ nin kulu ye ko: `Bɔ yan ka taa i fili kɔgɔji la,' o na kɛ. 22 Aw mana fɛn o fɛn ɲini Ala delili la ni dannaya ye, aw na o sɔrɔ.» 23 Yesu donna Alabatosoba kɔnɔ ka mɔgɔ kalanni daminɛ. K'a to o kalanni la, sarakalasebaaw kuntigiw ni Yahutu cɛkɔrɔbaw gɛrɛla a la k'a ɲininka ko: «Sebaaya jumɛn b'a to i bɛ nin kow kɛ? Jɔni ye o fanga di i ma?» 24 Yesu ye u jaabi ko: «Ne fana bɛ aw ɲininka ko kelen na. Ni aw ye ne jaabi, o tuma la sebaaya min b'a to ne bɛ nin kow kɛ, ne fana na o fɔ aw ye. 25 Jɔni de ye Yuhana ci ko a ka batiseli kɛ, Ala wa, wala mɔgɔw?» O tuma la, u kumana ɲɔgɔn fɛ ko: «Ni an ko Ala y'a ci, a n'a fɔ ko mun y'a to an ma da a la? 26 Nka ni an ko mɔgɔw y'a ci, an bɛ siran jama ɲɛ, katuguni mɔgɔw bɛɛ bɛ Yuhana jate kira ye.» 27 O de kosɔn u ye Yesu jaabi ko: «Anw ma o dɔn.» Yesu y'a fɔ u ye ko: «Ayiwa, sebaaya min b'a to ne bɛ nin kow kɛ, ne fana tɛna o fɔ aw ye.» 28 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Mun bɛ aw kɔnɔ nin ko la? Denkɛ fila tun bɛ cɛ dɔ fɛ. A y'a fɔ fɔlɔ ye ko: `Ne denkɛ, taa baara kɛ ne ka rezɛn nakɔ la bi.' 29 O y'a jaabi ko: `Ne tɛna taa.' Nka a y'i miiri minkɛ, a taara. 30 Fa ye o ci kelen fɔ denkɛ filanan ye. O y'a jaabi ko: `Ne bɛ taa, baba.' Nka a ma taa. 31 Olu fila la jumɛn de ye u fa sago kɛ?» U ko: «Fɔlɔ.» O la, Yesu y'a fɔ u ye ko: «Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko faama wari minɛbaaw ni jatɔmusow bɛ don Ala ka masaya la aw ɲɛ. 32 Sabu Yuhana nana aw fɛ ka sira tilennen jira aw la, aw ma da ale la, nka faama wari minɛbaaw ni jatɔmusow dara a la. Aw y'o ye, hali o, aw ma sɔn ka nimisa ka da a la. 33 «A' ye ntalen wɛrɛ lamɛn: Dutigi dɔ ye rezɛn nakɔ bi ka sinsan kɛ ka o lamini. A ye dingɛ sen ka rezɛn ji bɔ yɔrɔ dila a kɔnɔ yen, ka sankanso jɔ kɔlɔsili kama. O kɔ, a ye o nakɔ kalifa rezɛn sɛnɛkɛla dɔw ma ka taa jamana wɛrɛ la. 34 Rezɛn mɔ tuma surunyalen, a y'a ka baaraden dɔw ci o rezɛn sɛnɛkɛlaw ma ko olu ka rezɛn mɔ minɛ u fɛ. 35 Nka rezɛn sɛnɛkɛlaw ye a ka baaradenw minɛ ka dɔ bugɔ ka dɔ faga, ka a sabanan bon ni kabakurunw ye. 36 Nakɔtigi ye baaraden dɔ wɛrɛw ci minnu ka ca ni fɔlɔ taw ye. U ye olu minɛ i ko fɔlɔ taw. 37 O bɛɛ kɛlen kɔ, nakɔtigi ye a yɛrɛ denkɛ ci, a ko: `U na ne denkɛ kɔni bonya.' 38 Nka kabini rezɛn sɛnɛkɛlaw ɲɛ dara nakɔtigi denkɛ kan, u y'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: `A ciyɛntala filɛ. A' ye na, an ka o faga. O mana kɛ, a ciyɛn na kɛ an ta ye.' 39 U ye a denkɛ minɛ ka o fili nakɔ kɔfɛ k'a faga. 40 «Ni rezɛn nakɔtigi nana, a na mun de kɛ nin rezɛn sɛnɛkɛlaw la sa?» 41 U y'a jaabi ko: «A na o mɔgɔ juguw faga cogo juguya kosɛbɛ, ka rezɛn nakɔ kalifa mɔgɔ wɛrɛw ma, minnu na a ka rezɛn mɔ di a ma a waati la.» 42 O kɔ, Yesu y'a fɔ u ye ko: «Aw ma nin kalan Kitabu la wa, ko: `Sojɔlaw banna kabakurun min na, o kɛra so selekela kabakurun lakika ye. A filɛ, Matigi de ye o kɛ. Kabako don an ɲɛ na.' » 43 Yesu ko: «O de y'a to ne b'a fɔ aw ye ko Ala ka masaya na bɔsi aw la ka di siya wɛrɛ ma min na den bɛnnen kɛ o masaya ye. 44 Mɔgɔ min mana bin o kabakurun kan, o tigi na karikari. O kabakurun mana bin min kan, a na o tigi ɲɔɲɔ.» 45 Sarakalasebaaw kuntigiw ni Farisiɛnw ye Yesu ka ntalen mɛn minkɛ, olu y'a faamu ko a kan bɛ u ma. 46 O la, u tun bɛ a minɛ cogo ɲini, nka u siranna jama ɲɛ, katuguni olu tun bɛ Yesu jate kira ye.
1 Yesu ye ntalen dɔw da a lamɛnbaaw ye ko kura ko: 2 «Sankolo masaya bɔlen bɛ min fɛ, o filɛ. Masakɛ dɔ ye kɔɲɔ dumuni labɛn a denkɛ ye. 3 A ye a ka jɔnw ci k'a fɔ mɔgɔ welelenw ye ko u ka na kɔɲɔ dumuni la, olu ma sɔn ka na. 4 A ye jɔn wɛrɛw ci k'a fɔ olu ye ko: `A' y'a fɔ mɔgɔ welelenw ye ko ne ka dumuni labɛnna sisan ka ban. Ne ka nturaw ni ne ka bagan tɔlɔlenw fagara. Fɛn bɛɛ labɛnna. A' ye na kɔɲɔ dumuni la.' 5 Nka mɔgɔ welelenw ma o si jate, u taara u magow la. Dɔ taara a ka foro la, dɔ taara a ka jago la. 6 U tɔw ye masakɛ ka jɔnw minɛ ka u tɔɔrɔ fo ka u faga. 7 O kɛlen, masakɛ diminna, a ye a ka sɔrɔdasiw ci ka taa o mɔgɔfagalaw faga ka u ka dugu jeni. 8 O kɔ, a y'a fɔ a ka jɔnw ye ko: `Kɔɲɔ dumuni labɛnna, nka welelenw man kan n'a ye. 9 A' ye taa bɔlɔn kunbɛn yɔrɔw la. Aw mana mɔgɔ o mɔgɔ sɔrɔ, a' ye na ni olu bɛɛ ye dumuni la.' 10 Jɔnw taara bɔlɔn kunbɛn yɔrɔw la. U ye mɔgɔ minnu sɔrɔ, ɲuman fara juguman kan, u ye olu bɛɛ lajɛ fo kɔɲɔ so fara dumunikɛlaw la. 11 «O kɛlen, masakɛ donna ka o mɔgɔw filɛ, a ye cɛ dɔ sɔrɔ yen min ma kɔɲɔ fini don. 12 A ko: `Ne teri, i donna yan cogo di k'a sɔrɔ kɔɲɔ fini tɛ i kan na?' O cɛ ma jaabili si kɛ. 13 O la, masakɛ y'a fɔ a ka baaradenw ye ko: `A' ye a senw ni a bolow siri ka a fili kɛnɛma dibi la. Kasi ni ɲin ɲimi na kɛ yen.' 14 Caman welelen bɛ, nka ɲɛnatɔmɔlenw man ca.» 15 O la, Farisiɛnw taara ɲɔgɔn ye ka cogo ɲini ko u bɛ Yesu minɛ a yɛrɛ da la kuma fɛ. 16 U ye u ka kalanden dɔw ni Hɛrɔde ka mɔgɔ dɔw ci k'a fɔ Yesu ye ko: «Karamɔgɔ, an y'a dɔn ko i ye tiɲɛtigi ye. I bɛ mɔgɔw kalan Ala sira la k'a jɛya. I tɛ siran mɔgɔ si ɲɛ, katuguni mɔgɔw bɛɛ ka kan i ɲɛ na. 17 I bɛ mun miiri nin ko la? A dagalen bɛ an ka nisɔngɔ sara Romɛ masakɛ ye wa, wala o dagalen tɛ?» 18 Yesu tun bɛ u ka juguya dɔn, a y'a fɔ u ye ko: «Filankafow, mun y'a to aw bɛ ne dakɔrɔbɔ? 19 Aw bɛ wari min kɛ ka nisɔngɔ sara, a' ye o dɔ jira ne la.» U ye wari dɛɲɛ kelen jira a la. 20 Yesu ye u ɲininka ko: «Jɔni ja ni a ka sɛbɛnni bɛ nin kan?» 21 U y'a jaabi ko: «Romɛ masakɛ.» O tuma la, Yesu y'a fɔ u ye ko: «A' ye masakɛ ta sara masakɛ ye, ka Ala ta di Ala ma.» 22 U ye o jaabili mɛn minkɛ, u kabakoyara kosɛbɛ. U y'a to yen ka taa. 23 Saduseɛnw tun b'a fɔ ko su kununli tɛna kɛ. O don yɛrɛ, u dɔw taara Yesu sɛgɛrɛ k'a ɲininka 24 ko: «Karamɔgɔ, Musa ko ni cɛ dɔ sara k'a sɔrɔ a ma den sɔrɔ, a balimakɛ ka o muso furu ka bɔnsɔn sɔrɔ o cɛ salen ye. 25 Ayiwa, balimakɛ woloɛula tun bɛ an fɛ yan. Fɔlɔ ye muso furu, o denntan sara ka o muso to a dɔgɔkɛ ye. 26 Balimakɛ filanan ni a sabanan ta kɛra ten, fo ka taa se u woloɛulanan ma. 27 U bɛɛ salen kɔ, o muso fana sara. 28 Su kununli don na, o muso na kɛ u woloɛula la jumɛn ta ye, k'a sɔrɔ u bɛɛ y'a furu?» 29 Yesu y'u jaabi ko: «Aw filila, k'a masɔrɔ aw ma Kitabu kuma faamu, aw ma Ala ka sebaaya fana dɔn. 30 Suw mana kunun, cɛw tɛna musow furu, musow tɛna di cɛw ma, nka u na kɛ i ko sankolola mɛlɛkɛw. 31 Su kununli ko ta fan fɛ, Ala ye min fɔ, aw ma o kalan wa? A ko: 32 `Ne ye Ibrahima ka Ala ye, ani Isaka ka Ala ani Yakuba ka Ala.' Ala tɛ suw ka Ala ye, ɲɛnamaw ta don.» 33 Jama ye o kuma mɛn minkɛ, u kabakoyara a ka kalan na. 34 Farisiɛnw y'a mɛn tuma min na ko Yesu ye kuma ban Saduseɛnw da la, u ye ɲɔgɔn lajɛ tun. 35 U la kelen, sariya karamɔgɔ don, o tun b'a fɛ ka Yesu dakɔrɔbɔ, a y'a ɲininka ko: 36 «Karamɔgɔ, sariya la ci fɔlenw jumɛn ka bon tɔw ye?» 37 Yesu y'a jaabi ko: «I ka i Matigi Ala kanu ni i dusukun bɛɛ ye, ani i ni bɛɛ ni i hakili bɛɛ. 38 O ye ci fɔlen fɔlɔfɔlɔ ni ciw bɛɛ la belebele de ye. 39 A filanan bɔlen bɛ o fɛ ko, i ka i mɔgɔ ɲɔgɔn kanu i ko i yɛrɛ. 40 Sariya bɛɛ ni kiraw ka kalan bɛɛ dulonnen bɛ o ci fɔlen fila de la.» 41 Ka Farisiɛnw lajɛlen to ɲɔgɔn fɛ, Yesu ye u ɲininka ko: 42 «Aw bɛ mun miiri Krisita ko la? Jɔni bɔnsɔn don?» U y'a jaabi ko: «Dawuda Bɔnsɔn don.» 43 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Ayiwa, mun na Dawuda y'a wele Ni Senu barika la ko Matigi? K'a masɔrɔ Dawuda ko: 44 `Matigi y'a fɔ ne Matigi ye ko: I sigi ne kinin fɛ fo ne ka i juguw kɛ i senkɔrɔ dalan ye.' 45 Ni Dawuda bɛ Krisita wele Matigi, ale dun ye Dawuda Bɔnsɔn ye cogo di?» 46 U si ma se ka Yesu jaabi hali ni kuma kelen ye. Ka bɔ o don na, mɔgɔ si m'a ja gɛlɛya ka Yesu ɲininka foyi la tun.
1 Ayiwa, Yesu kumana a ka kalandenw ni jama fɛ. 2 A ko: «Ka mɔgɔw kalan Musa ka sariya la, o ye sariya karamɔgɔw ni Farisiɛnw ka baara de ye. 3 O de kosɔn, u bɛ fɛn o fɛn fɔ aw ye, aw ka u kan minɛ o la ka o kɛ. Nka aw kana u ka kɛtaw ladege, katuguni u bɛ mɔgɔw kalan cogo min na, u yɛrɛw tɛ o kɛ. 4 U bɛ donibaw siri ka da mɔgɔw kun, nka u tɛ sɔn ka u bolonkɔni kelen kɛ ka olu dɛmɛ o doniw tali la. 5 U ka kɛtaw bɛɛ bɛ kɛ walisa mɔgɔw ka u ye ka lasaa. O de y'a to u bɛ u tenna sɛbɛnw ni u bolola sɛbɛnw bonya ka u ka finiw bunsanw janya. 6 Dumunibaw la sigi yɔrɔ ɲumanw ani Alabatosow kɔnɔ ɲɛfɛ sigiyɔrɔw de ka di u ye. 7 Mɔgɔw ka u fo fɛrɛkɛnɛw la ka u wele karamɔgɔ, o fana ka di u ye kosɛbɛ. 8 Aw kɔni, aw kana wele karamɔgɔ, k'a masɔrɔ Karamɔgɔ kelenpe bɛ aw kun na, aw bɛɛ ye balimaw ye. 9 Aw kana dugukolo kan mɔgɔ si wele aw fa, k'a masɔrɔ Fa kelenpe bɛ aw fɛ, o min bɛ sankolo la. 10 Aw kana wele kuntigi, k'a masɔrɔ Kuntigi kelenpe bɛ aw fɛ, o ye Krisita de ye. 11 Aw la mɔgɔba ka kɛ tɔw ka baaraden ye. 12 Min bɛ a yɛrɛ kɔrɔta, o na majigin. Min bɛ a yɛrɛ majigin, o na kɔrɔta. 13 «Bɔnɛ bɛ aw sariya karamɔgɔw ni Farisiɛnw ye, filankafow, k'a masɔrɔ aw bɛ sankolo masaya datugu mɔgɔw ɲɛ. Aw yɛrɛw tɛ don, minnu b'a fɛ ka don, aw bɛ olu bali. 14 «Bɔnɛ bɛ aw sariya karamɔgɔw ni Farisiɛnw ye, filankafow, k'a masɔrɔ aw bɛ muso cɛ salenw bolofɛnw bɛɛ minɛ u la, o kɔ, ka taa mɛn Ala delili la walisa ka aw yɛrɛw mɔgɔ sɛbɛ jira. O de y'a to aw jalaki tɔɔrɔ na juguya. 15 «Bɔnɛ bɛ aw sariya karamɔgɔw ni Farisiɛnw ye, filankafow, k'a masɔrɔ aw bɛ dugukolo ni kɔgɔji yaala walisa aw ka tuubiden kelen sɔrɔ. Aw mana o sɔrɔ, aw b'a juguya, fo a ka kan ni jahanama ye ka tɛmɛn aw yɛrɛw kan siɲɛ fila. 16 «Bɔnɛ bɛ aw ye, ɲɛminɛbaa fiyennenw, k'a masɔrɔ aw b'a fɔ ko ni mɔgɔ b'i kali Alabatosoba la, o kalili tɛ jate, nka ni a b'i kali Alabatosoba sanu la, o kalili bɛ minɛ. 17 Hakilintanw, fiyentɔw. Jumɛn ka bon, sanu, walima Alabatosoba min bɛ sanu kɛ fɛn senuma ye? 18 Aw b'a fɔ fana ko ni mɔgɔ b'i kali saraka bɔlan na, o kalili tɛ jate, nka ni a b'i kali saraka bɔlan kan saraka la, o kalili bɛ minɛ. 19 Fiyentɔw. Jumɛn ka bon, saraka, walima saraka bɔlan min bɛ saraka kɛ fɛn senuma ye? 20 Ayiwa, min b'i kali saraka bɔlan na, o b'i kali saraka bɔlan ni a kan fɛn bɛɛ la. 21 Min b'i kali Alabatosoba la, o b'i kali Alabatosoba ni Ala la, o min bɛ sigi a kɔnɔ. 22 Min b'i kali sankolo la, o b'i kali Ala ka masasigilan ni a kan sigibaa yɛrɛ la. 23 «Bɔnɛ bɛ aw sariya karamɔgɔw ni Farisiɛnw ye, filankafow, k'a masɔrɔ aw bɛ nakɔlafɛn misɛnw jaka bɔ, nanaye, fɛnɛlɛ, ani kumɛn, nka ciw bɛɛ la belebelebaw, tilennenya, makari, dannamɔgɔya, aw bɛ olu to yen. Aw tun ka kan ka nin belebelebaw kɛ, ka o fɛn misɛnw fana fara u kan. 24 Ɲɛminɛbaa fiyennenw. Aw bɛ aw ka minniji sɛnsɛn ka dimɔgɔ bɔ a la, nka aw bɛ ɲaamɛ kunun! 25 «Bɔnɛ bɛ aw sariya karamɔgɔw ni Farisiɛnw ye, filankafow. Aw bɛ jifilenw ni tasaw kɔkannaw ko ka u jɛ, k'a sɔrɔ u kɔnɔnaw falen bɛ ni aw ka ko kɛtaw ye, sonyaliw ni aw nege juguw. 26 Farisiɛn fiyentɔ, i ka minɛn kɔnɔna ko fɔlɔ. O mana kɛ, a kɔkanna fana na saniya. 27 «Bɔnɛ bɛ aw sariya karamɔgɔw ni Farisiɛnw ye, filankafow. Aw bɔlen bɛ kaburu jɛyalenw fɛ. U kɛnɛmalaw cɛ ka ɲi, nka suw kolow ni fɛn tolilen sifa bɛɛ bɛ u kɔnɔ. 28 Aw fana bɛ ten. Aw kɔkanna la aw ye mɔgɔ sɛbɛw ye mɔgɔw ɲɛ na, nka aw dusukunw falen bɛ filankafoya ni juguya la. 29 «Bɔnɛ bɛ aw sariya karamɔgɔw ni Farisiɛnw ye, filankafow. Aw bɛ kaburu ɲumanw dila kiraw ye. Aw bɛ mɔgɔ tilennenw ka kaburuw cɛɲɛ. 30 Aw b'a fɔ ko ni aw tun bɛ aw bɛnbaw tilew la, aw tun tɛna u dɛmɛ kiraw fagali la. 31 O la, aw bɛ seereya kɛ aw yɛrɛw kama ko aw ye kiraw fagabaaw bɔnsɔnw ye. 32 Ayiwa, aw ka taa ɲɛ. Aw bɛnbaw ye min daminɛ, aw ka o dafa. 33 Saw, fɔnfɔnnindenw, aw bɛ se ka aw tanga jahanama ma cogo di? 34 O de y'a to ne na kiraw ni mɔgɔ hakilimanw ni mɔgɔ kalannenw ci aw ma. Aw na u dɔw faga ka u dɔw gengen jiri la, ka dɔw gosi ni gɛɲɛ ye aw ka Alabatosow kɔnɔ, ka tugu u nɔfɛ ka u tɔɔrɔ dugu ni dugu, 35 walisa mɔgɔ tilennenw joli min bɔnna dugukolo kan, o hakɛ ka bin aw kan, kabini Abɛl tilennen joli fo ka se Baraki denkɛ Zakari joli ma, aw ye o min faga Alabatosoba ni saraka bɔlan cɛ. 36 Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye, o fagali kow bɛɛ ka kan ka sara ni tɔɔrɔ min ye, o na bin sisan mɔgɔw kan. 37 «Jerusalɛm, Jerusalɛm, e min bɛ kiraw faga, ka Ala ka cidenw bon ni kabakurunw ye ka u faga, ne tun b'a fɛ siɲɛ caman ka i ka mɔgɔw lajɛ i ko shɛ bɛ a denw lajɛ a kaman kɔrɔ cogo min na, nka aw ma sɔn. 38 A filɛ, aw ka so lankolon na to aw ye. Min natɔ filɛ Matigi tɔgɔ la, o ye dubaden ye.' »
1 Yesu bɔra Alabatosoba kɔnɔ. A taatɔ, a ka kalandenw gɛrɛla a la ka o so ni a jɔ cogo jira a la. 2 Yesu y'i kan to ko: «Aw ɲɛ bɛ o bɛɛ la wa? Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko kabakurun si tɛna to ɲɔgɔn kan yan, u bɛɛ na bin.» 3 Ka Yesu sigilen to Oliviye kulu kan, a ka kalandenw gɛrɛla a la u dan na, k'a fɔ a ye ko: «I tɛ o kow kɛ tuma fɔ an ye wa, ani min na kɛ i nali taamashyɛn ye, ani diɲɛ laban taamashyɛn?» 4 Yesu y'u jaabi ko: «A' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi, mɔgɔ si kana aw lafili. 5 Mɔgɔ caman bɛna na ne tɔgɔ la k'a fɔ ko u yɛrɛw ye Krisita de ye. U na mɔgɔ caman lafili. 6 Aw na kɛlɛ kow kibaru mɛn ka kɛlɛ kow ɛunuɛunukan mɛn. Aw hakili kana ɲaami. Wajibi don o kow ka kɛ, nka o tɛ a laban ye fɔlɔ. 7 Siya dɔ na wuli siya dɔ wɛrɛ kama. Masaya dɔ na wuli masaya dɔ wɛrɛ kama. Kɔngɔba ni dugukolo yɛrɛyɛrɛw na kɛ yɔrɔ caman na. 8 O kow bɛɛ ye tɔɔrɔ kow daminɛ dama ye, i n'a fɔ muso ka tin wulitɔ. 9 «O la, mɔgɔw na aw don bolo la ka aw tɔɔrɔ ka aw faga. Siyaw bɛɛ na aw koniya ne tɔgɔ kosɔn. 10 O tuma la mɔgɔ caman na u ka dannaya bila, u na ɲɔgɔn koniya ka ɲɔgɔn janfa. 11 Kira nkalontigɛla caman na wuli, u na mɔgɔ caman lafili. 12 Juguya na caya yɔrɔ bɛɛ, fo mɔgɔ caman ka kanuya na sumaya. 13 Nka min bɛ muɲuli kɛ fo a laban na, o na kisi. 14 Nin Kibaru Duman waajuli na kɛ diɲɛ yɔrɔw bɛɛ la sankolo masaya ko la ka kɛ siyaw bɛɛ seere ye. O kɔ, a laban na se. 15 «Fɛn haramulen min bɛ tiɲɛni kɛ, kira Daniɛl ye min ko fɔ kɔni, aw na o jɔlen ye yɔrɔ senuma la. (Min bɛ nin kalan, o k'a faamu.) 16 O tuma la, Jude jamana mɔgɔw ka boli ka taa kuluma yɔrɔw la. 17 Min bɛ a ka so kun na, o kana jigin ka don so kɔnɔ ka a ka minɛnw ta. 18 Min bɛ foro la, o kana kɔsegin ka a ka dulɔki ta. 19 Muso kɔnɔmaw ani minnu bɛ sin di denw ma, olu na tɔɔrɔ o donw la kosɛbɛ! 20 A' ye Ala deli ko aw ka boli kana kɛ fonɛnɛ tuma la wala lafiɲɛ don na, 21 katuguni o waati tɔɔrɔ na bonya ka tɛmɛn tɔɔrɔ bɛɛ kan kabini diɲɛ da tuma fo ka na se bi ma. O bɔɲɔgɔnko tɔɔrɔ tɛna kɛ tun abada. 22 Ni Ala tun ma dɔ bɔ o donw dama la, mɔgɔ si tun tɛna kisi. Nka a ye dɔ bɔ u la a ka mɔgɔ ɲɛnatɔmɔlenw kosɔn. 23 «Ni mɔgɔ dɔ b'a fɔ aw ye o tuma la ko: `A filɛ, Krisita bɛ yan,' wala `A bɛ yen,' aw kana da o la. 24 Sabu Krisita nkalontigɛlaw ni kira nkalontigɛlaw na wuli. U na taamashyɛnbaw ni kabakow kɛ walisa ka mɔgɔw lafili. Ni u tun bɛ se ka hali Ala ka ɲɛnatɔmɔlenw lafili, u tun na o kɛ. 25 Ne kɔni y'a suda aw la. 26 «Ayiwa, ni mɔgɔ dɔ b'a fɔ aw ye ko: `A filɛ, a bɛ kungo kɔnɔ,' aw kana taa. Wala ni dɔ b'a fɔ aw ye ko: `A filɛ, a bɛ soɲɛkɔnɔ la yan,' aw kana da o la. 27 San yɛgɛyɛgɛ bɛ ye ka bɔ kɔrɔn fɛ fo tilebin fɛ cogo min na, Mɔgɔ Denkɛ nali fana na kɛ ten. 28 Fɛn su mana kɛ yɔrɔ min na, dugaw na u lajɛ yen. 29 «O donw tɔɔrɔ tɛmɛnnen kɔ, o yɔrɔnin bɛɛ tile na dibi, kalo tɛna yeelen bɔ, dolow na bin ka bɔ sankolo la, sankolo sebaayaw na yɛrɛyɛrɛ. 30 O tuma la Mɔgɔ Denkɛ ka taamashyɛn na ye sankolo la. Dugukolo kan siyaw bɛɛ na kasi. U na Mɔgɔ Denkɛ natɔ ye sankabaw kan ni fanga ni nɔɔrɔba ye. 31 Mɔgɔ Denkɛ na a ka mɛlɛkɛw ci ni burukanba ye, olu na a ka ɲɛnatɔmɔlenw lajɛ yɔrɔ kelen na ka bɔ diɲɛ fan naani la k'a daminɛ diɲɛ fan kelen na ka taa bila diɲɛ fan dɔ la. 32 « Ɲɛjirali dɔ filɛ nin ye torosun ko la. Ni a bolow bɛ daminɛ ka nugu, aw b'a dɔn ko samiyɛ surunyara. 33 O cogo la, aw mana o kow bɛɛ ye tuma min na, aw k'a dɔn ko a surunyara, a sera da la yɛrɛ. 34 Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko mɔgɔ minnu ɲɛnama don sisan, olu bɛɛ tɛna sa sani o kow bɛɛ ka dafa. 35 Sankolo ni dugukolo na tɛmɛn, nka ne ka kumaw tɛna tɛmɛn abada. 36 «Nka mɔgɔ si tɛ o don ni o waati dɔn, hali sankolola mɛlɛkɛw t'a dɔn, Ala Denkɛ fana t'a dɔn, Fa Ala kelenpe de b'a dɔn. 37 Ko minnu tun bɛ kɛ Nuhun tile la, olu na kɛ Mɔgɔ Denkɛ na donw fana la. 38 Sani sanjiba ka na, mɔgɔw tun bɛ dumuni kɛ, ka minni kɛ, ka musow furu, ka u denw di furu la, fo Nuhun donna kurun kɔnɔ don min na. 39 U tun tɛ miiri foyi la fo sanjiba nana don min na ka taa n'u bɛɛ ye. Mɔgɔ Denkɛ bɛ na don min na, a na kɛ o cogo la. 40 O tuma la, cɛ fila na kɛ foro la, kelen na minɛ ka kelen to. 41 Muso fila na kɛ sili la ɲɔgɔn fɛ, kelen na minɛ ka kelen to. 42 O de la, a' ye to aw ɲɛ na, k'a masɔrɔ Matigi bɛ na don min na, aw t'o dɔn. 43 Aw k'a dɔn ko ni sotigi tun ye sonyalikɛla na tuma dɔn su fɛ, a tun na to a ɲɛ na, walisa a ka so da kana kari. 44 O de kosɔn aw fana labɛnnen ka to, k'a masɔrɔ aw tɛ miiri ko Mɔgɔ Denkɛ bɛ na waati min na, a bɛ na o waati yɛrɛ de la. 45 «Jɔnkɛ dannamɔgɔ hakiliman min makɛ bɛ a bila jɔn tɔw kun na ka u ka dumuni ko ɲɛnabɔ a waati latigɛlen na, o ye jɔni ye? 46 O jɔnkɛ min makɛ nalen y'a sɔrɔ a b'a kɛ a cogo la, o ye dubaden ye. 47 Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko o makɛ na o jɔnkɛ sigi a bolo fɛn bɛɛ kun na. 48 Nka ni o jɔnkɛ ka jugu, a na miiri a yɛrɛ kɔnɔ ko a makɛ na mɛn yen. 49 A n'a daminɛ ka a jɔnɲɔgɔnw gosi, ka dumuni kɛ ka minni kɛ dɔlɔtɔw fɛ. 50 Ayiwa, o jɔnkɛ tɛ a ɲɛnafilɛ don min na, a tɛ waati min dɔn, a makɛ bɛ na o waati la. 51 A na o jɔnkɛ halaki ka a niyɔrɔ di a ma filankafow fɛ. Kasi ni ɲin ɲimi na kɛ yen.
1 «Sankolo masaya na bɔ npogotigi tan fɛ. U ye u ka fitinɛw ta ka taa kɔɲɔcɛ kunbɛn. 2 U la duuru tun ye hakilintanw ye, duuru tun ye hakilimanw ye. 3 Hakilintanw ye u ka fitinɛw ta, nka u ma tulu ta u fɛ minɛnw kɔnɔ. 4 Hakilimanw ye fitinɛw ta ka tulu fana ta tulu minɛnw kɔnɔ. 5 Kɔɲɔcɛ mɛnna, a ma na, u bɛɛ jingɔnna ka sunɔgɔ. 6 «Dugutila fɛ, pɛrɛnkanba bɔra ko: `Kɔɲɔcɛ nalen filɛ, a' ye taa a kunbɛn.' 7 O la, npogotigi tan wulila ka u ka fitinɛw dabɔ. 8 Hakilintanw y'a fɔ hakilimanw ye ko: `A' ye tulu dɔɔnin di an ma, an ka fitinɛw bɛ ɲini ka sa.' 9 Hakilimanw y'u jaabi ko: `Ayi. Min bɛ an bolo, o tɛ anw ni aw bɔ. A' ye taa tulu feerebaaw yɔrɔ ka dɔ san aw yɛrɛw ye.' 10 Hakilintanw taalen kɔ tulu san yɔrɔ la, kɔɲɔcɛ nana. Npogotigi duuru minnu labɛnnen tun bɛ, olu donna kɔɲɔso kɔnɔ a fɛ, da sɔgɔra. 11 O kɔ, npogotigi tɔw nana ka pɛrɛn ko: `Matigi, matigi, da yɛlɛ an ye!' 12 Nka kɔɲɔcɛ y'u jaabi ko: `Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko ne tɛ aw dɔn.' 13 «O de la, a' ye to aw ɲɛ na, k'a masɔrɔ aw tɛ o don ni o waati dɔn. 14 «A na kɛ i ko cɛ dɔ taatɔ dugu la min ye a ka jɔnkɛw wele ka a bolofɛnw kalifa u ma. 15 A ye wari talan duuru di dɔ ma, ka talan fila di dɔ ma, ka talan kelen di a sabanan ma. U bɛɛ ta dira ka kɛɲɛ ni u se ko ye. O kɔ, a taara. 16 O yɔrɔnin bɛɛ talan duuru tigi taara jago kɛ ni a ka wari ye ka talan duuru wɛrɛ sɔrɔ a la. 17 O cogo la talan fila tigi fana ye jago kɛ ka talan fila wɛrɛ sɔrɔ. 18 Talan kelen tigi taara dingɛ sen duguma ka a makɛ ka wari dogo yen. 19 «O tuma mɛnnen kɔ, u makɛ nana. A ni a ka jɔnw ye jate kɛ. 20 Talan duuru tigi gɛrɛla a la ni a ka talanw ye, a ko: `Ne makɛ, i ye talan duuru kalifa ne ma, ne ye talan duuru wɛrɛ sɔrɔ tɔnɔ ye, u filɛ.' 21 A makɛ y'a fɔ a ye ko: `A ɲɛ na, jɔn ɲuman, dannamɔgɔ. I kɛra dannamɔgɔ ye ko fitinin na, ne na kobaw kalifa i ma. Na, an ka ɲagali ɲɔgɔn fɛ.' 22 Talan fila tigi fana gɛrɛla a la k'a fɔ a ye ko: `Ne makɛ, i ye talan fila kalifa ne ma. Ne ye talan fila wɛrɛ sɔrɔ tɔnɔ ye, u filɛ.' 23 A makɛ ko: `A ɲɛ na, jɔn ɲuman, dannamɔgɔ. I kɛra dannamɔgɔ ye ko fitinin na, ne na kobaw kalifa i ma. Na, an ka ɲagali ɲɔgɔn fɛ.' 24 Ayiwa, o bɛɛ kɔ, talan kelen tigi gɛrɛla a la k'a fɔ a ye ko: `Ne makɛ, ne tun y'a dɔn ko i ye mɔgɔ gɛlɛn ye. I ma danni kɛ yɔrɔ min na, i bɛ suman tigɛ yen. I ma serili kɛ yɔrɔ min na, i bɛ suman kan yen. 25 Ne sirannen taara i ka wari dogo dugukolo la. I ka wari filɛ.' 26 A makɛ y'a jaabi ko: `Jɔn jugu, salabaatɔ. I tun y'a dɔn ko ne ma danni kɛ yɔrɔ min na, ne bɛ suman tigɛ yen. Ko ne ma serili kɛ yɔrɔ min na, ne bɛ suman kan yen. 27 Ayiwa, i tun ka kan ka ne ka wari bila banki la. Ne kɔseginnen tun na a ni a tɔnɔ sɔrɔ. 28 A' ye o talan kelen bɔsi a la k'a di talan tan tigi ma. 29 Fɛn bɛ min bolo, dɔ na di o ma ka fara a ta kan, a na jiidi. Nka fɛn tɛ min bolo, hali fɛn fitinin min b'a bolo, o na bɔsi a la. 30 Nin jɔn jugu kɔni, a' ye o fili kɛnɛma dibi la. Kasi ni ɲin ɲimi na kɛ yen.' 31 «Mɔgɔ Denkɛ mana na ni a nɔɔrɔ ni a ka mɛlɛkɛw bɛɛ ye, a na sigi a ka masasigilan nɔɔrɔma kan. 32 Siyaw bɛɛ na lajɛ a ɲɛ kɔrɔ. A na u fara ka bɔ ɲɔgɔn na, i ko bagangɛnna bɛ a ka sagaw ni a ka baw fara ka u bɔ ɲɔgɔn na cogo min na. 33 A na sagaw bila a kinin fɛ ka baw bila a numan fɛ. 34 O la, masakɛ n'a fɔ a kinin fɛ mɔgɔw ye ko: `A' ye na, ne Fa ka dubadenw. Masaya min labɛnnen bɛ aw ye kabini diɲɛ da tuma, a' ye don o la k'a kɛ aw ta ye. 35 K'a masɔrɔ kɔngɔ tun bɛ ne la tuma min na, aw ye dumuni di ne ma. Minnɔgɔ tun bɛ ne la, aw ye ji di ne ma. Ne tun ye dunan ye, aw ye ne ladon. 36 Ne fɛɛrɛtɔ tun don, aw ye ne fɛɛrɛ bɔ. Ne banabaatɔ tun don, aw ye ne mago ɲɛ. Ne tun bɛ kaso la, aw nana bɔ ne ye.' 37 O mɔgɔ tilennenw na a jaabi ko: `Matigi, an ye i kɔngɔtɔ ye tuma jumɛn, ka dumuni di i ma, walima i minnɔgɔtɔ, ni an ye ji di i ma? 38 An ye i dunanman ye tuma jumɛn, ka i ladon? Walima ka i fɛɛrɛtɔ ye, ka i fɛɛrɛ bɔ? 39 An ye i banabaatɔ wala kasolama ye tuma jumɛn, ni an taara bɔ i ye?' 40 Masakɛ na u jaabi ko: `Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko ni aw ye o kɛ hali ne balima ninnu la dɔgɔmannin kelen ye, aw ye o kɛ ne yɛrɛ de ye.' 41 «O kɛlen kɔ, masakɛ n'a fɔ a numan fɛ mɔgɔw ye ko: `A' ye aw mabɔ ne la, dangalenw. A' ye taa tasuma banbali la, o min labɛnnen bɛ Sitanɛ ni a ka mɛlɛkɛw kama. 42 Sabu kɔngɔ tun bɛ ne la, aw ma dumuni di ne ma. Minnɔgɔ tun bɛ ne la, aw ma ji di ne ma. 43 Ne dunanman tun don, aw ma ne ladon. Ne fɛɛrɛtɔ tun don, aw ma ne fɛɛrɛ bɔ. Ne banabaatɔ tun don, ne tun bɛ kaso la, aw ma ne mago ɲɛ.' 44 U n'a jaabi ko: `Matigi, an ye i kɔngɔtɔ ye tuma jumɛn, wala i minnɔgɔtɔ, wala i dunanman, wala i fɛɛrɛtɔ, wala i banabaatɔ, wala i kasolama, ni an ma i dɛmɛ?' 45 Masakɛ na u jaabi ko: `Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko ni aw ma o kɛ hali ne balima ninnu la dɔgɔmannin kelen ye, aw ma o kɛ ne ye.' 46 Olu na taa tɔɔrɔ banbali la, mɔgɔ tilennenw na taa ɲɛnamaya banbali la.»
1 Yesu tilalen kɔ o kuma bɛɛ la, a y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: 2 « Aw y'a dɔn ko tile fila bɛ an ni Tɛmɛnkan seli cɛ, ko Mɔgɔ Denkɛ na don bolo la ka gengen jiri la.» 3 O tuma la sarakalasebaaw kuntigiw ni Yahutuw cɛkɔrɔbaw ye ɲɔgɔn lajɛ sarakalasebaaw kuntigiba Kayifɛ ka du kɔnɔ. 4 U y'a latigɛ ko u na Yesu minɛ keguya la ka a faga. 5 Nka u ko: «An kana a minɛ seli la, walisa balawu kana wuli mɔgɔw cɛma.» 6 Ka Yesu to Simɔn kunatɔ ka so kɔnɔ Bɛtani, 7 muso dɔ gɛrɛla a la ni daganin dɔ ye, o tun dilara ni kabakurun sɔngɔ gɛlɛn ye. O falen tun bɛ tulu suma duman sɔngɔ gɛlɛn na. O muso ye o tulu kɛ Yesu kun na ka a to dumuni la. 8 Yesu ka kalandenw y'o ye minkɛ, u diminna. U y'a fɔ ko: «O tiɲɛni bɛ mun ɲɛ? 9 O tulu sɔngɔ gɛlɛn tun bɛ se ka feere wari caman na ka o di faantanw ma.» 10 Yesu ye o dɔn minkɛ, a ko: «Mun na aw bɛ nin muso dusu kasi? A ye min kɛ, o ka ɲi dɛ. 11 Faantanw bɛ aw cɛma tuma bɛɛ, nka ne kɔni tɛna kɛ aw cɛma tuma bɛɛ. 12 Muso ye nin tulu suma duman kɛ ne kun na ne kasankɛli kama. 13 Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko: Kibaru Duman mana fɔ diɲɛ yɔrɔ o yɔrɔ la, nin muso ye min kɛ, o fana na lakali yen ka mɔgɔw hakili jigin a ko la.» 14 Yesu ka kalanden tan ni fila la kelen min bɛ wele Juda Isikariɔti, o taara sarakalasebaaw kuntigiw sɛgɛrɛ 15 k'a fɔ u ye ko: «Aw bɛ sɔn ka mun di ne ma, ne ka Yesu don aw bolo?» U ye warijɛ bisaba jate ka o di a ma. 16 Kabini o tuma, Juda ye cogo bɛnnen ɲini ka Yesu don u bolo. 17 Nbuuru fununbali seli don fɔlɔ, Yesu ka kalandenw gɛrɛla a la k'a ɲininka ko: «I b'a fɛ an ka Tɛmɛnkan seli dumuni labɛn i ye yɔrɔ jumɛn?» 18 Yesu y'u jaabi ko: «A' ye taa cɛ dɔ fɛ dugu kɔnɔ k'a fɔ a ye ko: `Karisa, Karamɔgɔ ko ale ka waati sera, a ni a ka kalandenw na Tɛmɛnkan seli kɛ i ka so.' » 19 Kalandenw ye Yesu ka ko fɔlen kɛ ka Tɛmɛnkan seli dumuni labɛn. 20 Su kolen, Yesu ni a ka kalanden tan ni fila y'u sigi tabali la. 21 K'u to dumuni la, Yesu y'a fɔ u ye ko: «Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko aw la kelen na ne don bolo la.» 22 Kalandenw ɲɛnasisira kosɛbɛ, u bɛɛ kelen-kelen y'a daminɛ ka Yesu ɲininka ko: «Matigi, ne don wa?» 23 Yesu y'u jaabi ko: «Min ye a bolo don minɛn kɔnɔ ne fɛ, o de na ne don bolo la. 24 Mɔgɔ Denkɛ na sa i ko a sɛbɛnnen bɛ a ko la cogo min na, nka min bɛ Mɔgɔ Denkɛ don bolo la, bɔnɛ bɛ o tigi ye. Ni o cɛ tun ma bange yɛrɛ, o tun ka fisa a ma.» 25 Juda, ale min tun bɛna a don bolo la, o y'i kan to ko: «Karamɔgɔ, ne don wa?» Yesu y'a jaabi ko: «E yɛrɛ de y'a fɔ.» 26 Ka u to dumuni la, Yesu ye nbuuru ta ka barika da Ala ye, ka o karikari k'a di a ka kalandenw ma. A y'a fɔ u ye ko: «A' ye dɔ ta ka a dun, nin ye ne farikolo ye.» 27 O kɔ, a ye jifilen ta ka barika da Ala ye k'a di u ma, a ko: «Aw bɛɛ ka dɔ min nin na, 28 sabu nin ye ne joli ye, Ala ka layidu sigili joli. A bɔnna mɔgɔ caman ka jurumuw yafa kama. 29 Ne b'a fɔ aw ye ko kabini sisan, ne tɛna nin rezɛn ji min tun, fo ne ka a kɛnɛ min aw fɛ ne Fa ka masaya la don min na.» 30 Ala tanuli dɔnkili dalen kɔ, u bɔra yen ka taa Oliviye kulu la. 31 O la, Yesu y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «Bi su in na yɛrɛ, aw bɛɛ na boli ka ne kelen to, katuguni a sɛbɛnnen bɛ ko: `Ne na sagagɛnna faga, sagaw bɛɛ na jɛnsɛn.' 32 Nka ne mana kunun ka bɔ suw cɛma, ne na taa aw ɲɛ Galile jamana la.» 33 Piɛrɛ ye kuma ta ko: «Hali ni tɔw bɛɛ bolila k'i to, ne tɛna i bila abada.» 34 Yesu y'a jaabi ko: «Tiɲɛ la ne b'a fɔ i ye ko bi su in na yɛrɛ, sani donon ka kasi, i na i dalacɛ ne la siɲɛ saba ko i tɛ ne dɔn.» 35 Piɛrɛ y'a fɔ a ye ko: «Hali ni ne bɛ sa i fɛ, ne tɛna ne dalacɛ i la fewu!» Kalanden tɔw bɛɛ fana ye o kuma kelen fɔ. 36 O kɔ, Yesu ni a ka kalandenw taara yɔrɔ dɔ la min tɔgɔ ko Jetisɛmanɛ. A y'a fɔ u ye ko: «A' ye aw sigi yan, sani ne ka taa yen fɛ ka Ala deli.» 37 A taara ɲɛ ni Piɛrɛ ni Zebede denkɛ fila ye. Ɲɛnasisi y'a sɔrɔ, a dusu kasilen tun don kosɛbɛ. 38 A y'a fɔ u ye ko: «Ne dusu tɔɔrɔlen bɛ, fo ne bɛ ɲini ka sa. A' ye to yan ka to aw ɲɛ na nefɛ.» 39 A taara ɲɛfɛ dɔɔnin ka i bin duguma ka Ala deli ko: «Ne Fa, ni a bɛ se ka kɛ, nin tɔɔrɔ jifilen ka mabɔ ne la. O bɛɛ n'a ta, ne sago kana kɛ, fɔ e sago.» 40 Yesu kɔseginna a ka kalanden saba yɔrɔ ka u sunɔgɔlen sɔrɔ. A y'a fɔ Piɛrɛ ye ko: «Aw ma se ka to aw ɲɛ na ne fɛ hali ka lɛrɛ kelen kɛ wa? 41 A' ye to aw ɲɛ na ka Ala deli walisa aw ka tanga kɔrɔbɔli ma. Mɔgɔ ni sɔnnen bɛ, nka a farisogo barika ka dɔgɔ.» 42 Yesu bɔra u kɔrɔ a siɲɛ filanan ka taa Ala deli tun ko: «Ne Fa, ni nin jifilen tɛ se ka mabɔ ne la fɔ ne ka minni kɛ a la, e sago de ka kɛ.» 43 O kɔ, a kɔseginna a ka kalandenw yɔrɔ ka u sunɔgɔlen sɔrɔ ko kura, sabu sunɔgɔ tun bɛ u la. 44 Yesu ye u to yen ka taa k'i mabɔ u la a siɲɛ sabanan na ka Ala deli ka segin o kuma kelen kan. 45 O kɔ, a kɔseginna a ka kalandenw yɔrɔ k'a fɔ u ye ko: «Aw bɛ sunɔgɔ halisa ka aw lafiya wa? A filɛ, waati sera. Mɔgɔ Denkɛ bɛna don jurumukɛlaw bolo. 46 A' ye wuli, an ka taa. Min bɛ ne don bolo la, o selen filɛ.» 47 Ka Yesu to o kuma la, Juda sera. Kalanden tan ni fila la kelen don. A nana ni jamaba ye, npanw ni berew tun bɛ olu bolo. U cilen tun bɛ sarakalasebaaw kuntigiw ni Yahutuw cɛkɔrɔbaw fɛ. 48 Juda min tun bɛna Yesu don bolo la, o tun ye taamashyɛn jira jama la, ko: «Ne mana cɛ min da susu, o don. A' ye o minɛ.» 49 Juda sinna Yesu la, k'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ, i ni se.» O kɔ, a ye Yesu da susu. 50 Yesu y'a jaabi ko: «Ne teri, i nana min kama, o kɛ.» O la, u tɔw gɛrɛla Yesu la ka a minɛ. 51 Yesu nɔfɛ mɔgɔ dɔ ye a ka npan foosi ka sarakalasebaaw kuntigi ka jɔnkɛ tulo caron. 52 Yesu y'a fɔ o kalanden ye ko: «I ka npan don a tan na, k'a masɔrɔ minnu bɛ npan ta, olu na halaki npan fɛ. 53 I m'a dɔn wa ko ne tun bɛ se ka ne Fa deli, a tun na mɛlɛkɛ waa tan sigiyɔrɔma tan ni fila ci ne ma sisan, ka dɔ fara olu kan yɛrɛ? 54 Nka ni o kɛra, Kitabu kumaw tun na dafa cogo di, olu minnu y'a jira ko wajibi don nin kow ka kɛ?» 55 O kɔ, Yesu y'a fɔ jama ye ko: «Aw nana ni npanw ni berew ye ne minɛli kama, i n'a fɔ ne ye binkannikɛla ye wa? Ne tun bɛ sigi Alabatosoba kɔnɔ don o don ka mɔgɔw kalan yen, aw dun ma ne minɛ. 56 Nka nin kow bɛɛ kɛra walisa kiraw ye min sɛbɛn Kitabu la, o bɛɛ ka dafa.» O la, Yesu ka kalandenw bɛɛ bolila k'a to yen. 57 Minnu ye Yesu minɛ, olu taara n'a ye sarakalasebaaw kuntigi Kayifɛ ka so. Sariya karamɔgɔw ni cɛkɔrɔbaw lajɛlen tun bɛ yen. 58 Piɛrɛ y'i to yɔrɔ jan ka tugu Yesu nɔfɛ fo ka se sarakalasebaaw kuntigi ka so. A donna du kɔnɔ k'i sigi garadiw fɛ walisa a ka o ko laban ye. 59 Sarakalasebaaw kuntigiw ni kiritigɛ jamakulu tun bɛ nkalon seereya ɲini Yesu kama, walisa u ka a faga. 60 Nka u ma a sɔrɔ, hali k'a sɔrɔ seere nkalontigɛla caman nana ka u ta fɔ. A laban, seere nkalontigɛla fila wɛrɛ gɛrɛla, 61 olu ko: «Nin cɛ y'a fɔ ko a bɛ se ka Alabatosoba ci k'a jɔ ko kura tile saba kɔnɔ.» 62 Sarakalasebaaw kuntigi wulila k'i jɔ k'a fɔ Yesu ye ko: «Nin mɔgɔw bɛ seereya min kɛ i kama, o bɛ di? I tɛ o si jaabi wa?» 63 Yesu ma kuma. Sarakalasebaaw kuntigi ko: «Ne b'i ɲininka Ala ɲɛnama tɔgɔ kosɔn, ni i ye Krisita, Ala Denkɛ ye, o fɔ an ye.» 64 Yesu y'a jaabi ko: «I ye min fɔ, o don, nka ne b'a fɔ aw ye ko nin kɔ, aw na Mɔgɔ Denkɛ sigilen ye Ala Sebaayabɛɛtigi kinin fɛ. Aw na a natɔ ye fana sankabaw kan.» 65 O la, sarakalasebaaw kuntigi ye a yɛrɛ ka finiw fara k'a fɔ ko: «A ye Ala tɔgɔ tiɲɛ dɛ. An mago bɛ mun na seerew fɛ tun? Aw tulo bɛ a ka Ala tɔgɔ tiɲɛni kuma la. 66 Aw bɛ mun miiri?» U y'a jaabi ko: «A ka kan ni saya ye.» 67 O kɔ, u ye daji tu Yesu ɲɛda la k'a bugɔ ni u bolokurunw ye. Dɔw ye tɛgɛ ci a ɲɛ kan, 68 u ko: «Krisita, kiraya kɛ. I bugɔbaa tɔgɔ fɔ an ye!» 69 Piɛrɛ sigilen tun bɛ kɛnɛma du kɔnɔ. Baarakɛ muso dɔ gɛrɛla a la k'a fɔ a ye ko: «E fana tun bɛ Yesu Galileka fɛ.» 70 Nka Piɛrɛ y'i dalacɛ a la mɔgɔw bɛɛ ɲɛ na, a ko: «I bɛ min fɔ, ne ma o dɔn.» 71 O kɔ, Piɛrɛ taara du donda la. Baarakɛ muso dɔ wɛrɛ y'a ye k'a fɔ o yɔrɔ mɔgɔw ye ko: «Nin cɛ tun bɛ Yesu Nazarɛtika fɛ.» 72 Piɛrɛ y'i dalacɛ a la ko kura k'i kali, a ko: «Ne tɛ o cɛ dɔn.» 73 O kɔ dɔɔnin, mɔgɔ minnu tun bɛ yen, olu gɛrɛla Piɛrɛ la k'a fɔ a ye ko: «Siga t'a la, i ye u dɔ ye, i kuma cogo bɛ i bɔ yɔrɔ jira.» 74 Nka Piɛrɛ y'i kali k'a yɛrɛ danga ko: «Ne tɛ o cɛ dɔn.» O yɔrɔnin kelen, donon kasira. 75 O tuma la Yesu tun ye min fɔ a ye, a hakili jiginna o la. Yesu tun ko: «Sani donon ka kasi, i na i dalacɛ ne la siɲɛ saba ko i tɛ ne dɔn.» Piɛrɛ bɔra ka taa kɛnɛma ka kasi kosɛbɛ.
1 Sɔgɔma da joona fɛ, sarakalasebaaw kuntigiw ni Yahutuw cɛkɔrɔbaw bɛɛ bɛnna a la ko Yesu ka faga. 2 U y'a siri ka taa n'a ye ka a don gɔfɛrɛnɛrɛ Pilate bolo. 3 Juda min ye Yesu don bolo la, o y'a ye tuma min na ko Yesu fagali ko latigɛra, a nimisara ka o warijɛ bisaba ta, ko a b'a kɔsegin sarakalasebaaw kuntigiw ni cɛkɔrɔbaw ma. 4 A y'a fɔ u ye ko: «Ne ye jurumu kɛ ka mɔgɔ jalakibali lase fagali ma.» Nka olu y'a jaabi ko: «An ka mun bɛ o la? O ye e de kun ko ye.» 5 Juda ye o wari fili duguma Alabatosoba kɔnɔ ka bɔ yen ka taa a yɛrɛ dulon. 6 Sarakalasebaaw kuntigiw ye o wari cɛ, u ko: «A dagalen tɛ ka nin wari don Alabatosoba kɛsu kɔnɔ, sabu joli sɔngɔ don.» 7 U bɛnna a la ko u ka o wari kɛ ka daga dilala ka foro san k'a kɛ dunanw sudon yɔrɔ ye. 8 O de y'a to o foro bɛ wele joli foro fo bi. 9 Kira Jeremi tun ye kuma min fɔ, o dafara ten, ko: «U ye o warijɛ bisaba minɛ, Israɛl bɔnsɔn tun bɛnna ale sɔngɔ min na kɔni. 10 U ye o wari kɛ ka daga dilala ka foro san i ko Matigi y'a fɔ ne ye cogo min na.» 11 Ayiwa, u ye Yesu lajɔ gɔfɛrɛnɛrɛ Pilate ɲɛ kɔrɔ, o y'a ɲininka ko: «I ye Yahutuw ka masakɛ ye wa?» Yesu y'a jaabi ko: «Ɔwɔ, ne ye o ye.» 12 Sarakalasebaaw kuntigiw ni cɛkɔrɔbaw y'a sendon tuma min na, Yesu ma jaabili si kɛ. 13 Ayiwa Pilate y'a fɔ a ye ko: «U bɛ i sendon ko minnu la, i tulo tɛ olu la wa?» 14 Nka Yesu ma a jaabi o si la, fo gɔfɛrɛnɛrɛ kabakoyara kosɛbɛ. 15 Laada tun bɛ gɔfɛrɛnɛrɛ fɛ ka kasolamɔgɔ kelen bila Tɛmɛnkan seli tuma la san o san, ka kɛɲɛ ni jama ka ɲɛnatɔmɔli ye. 16 Ayiwa o waati la, kasolamɔgɔ tɔgɔ bɔlen dɔ tun bɛ yen min tɔgɔ ko Barabasi. 17 Pilate ye jama ɲininka ko: «Aw b'a fɛ ne ka jumɛn bila? Barabasi, walima Yesu min bɛ wele Krisita?» 18 Pilate tun y'a dɔn ko Yesu keleya de y'a to u y'a don bolo la. 19 Ka Pilate sigilen to kiritigɛ yɔrɔ la, a muso ye ci bila a ma ko: «I kana i sen don o cɛ jalakibali ko la, sabu surɔ ne tɔɔrɔla kosɛbɛ sugo la a ko la.» 20 O bɛɛ n'a ta sarakalasebaaw kuntigiw ni cɛkɔrɔbaw ye jama lasu ko u ka Pilate deli a ka Barabasi bila ka Yesu faga. 21 Gɔfɛrɛnɛrɛ ye u ɲininka ko kura ko: «Aw b'a fɛ ne ka jumɛn bila?» U y'a jaabi ko: «Barabasi.» 22 Pilate ye u ɲininka ko: «Yesu min bɛ wele Krisita, ne ka mun kɛ o la?» U bɛɛ y'a jaabi ko: «A gengen jiri la!» 23 Pilate ko: «A ye mun ko jugu kɛ?» Nka u pɛrɛnna kosɛbɛ ka tɛmɛn fɔlɔ ta kan ko: «A gengen jiri la!» 24 Pilate y'a ye tuma min na ko a tɛ se ka foyi ɲɛ, ko murutili bɛ juguya, a ye ji ta ka a tɛgɛ ko jama ɲɛ na, a ko: «Ne sen tɛ nin mɔgɔ tilennen joli bɔnni la, o bɛ aw yɛrɛw ma.» 25 Mɔgɔw bɛɛ y'a jaabi ko: «A joli hakɛ ka bin an ni an denw kan.» 26 O la, Pilate ye Barabasi bila, a y'a to Yesu ka bugɔ ni gɛɲɛ ye ka a don u bolo, a ka gengen jiri la. 27 Gɔfɛrɛnɛrɛ ka sɔrɔdasiw taara ni Yesu ye a ka du kɔnɔ, ka u ka kulu mɔgɔw bɛɛ lajɛ ka a lamini. 28 U ye Yesu ka finiw bɔ a la ka dulɔki jan bilenman don a kan na. 29 U ye ɛɔni dɛfɛ k'o kɛ jalamugu ye ka a don Yesu kun na. U ye kala don a kininbolo la. O kɔ, u y'u ɲɔngiri a kɔrɔ ka yɛlɛ bɔ a ma, u ko: «I ni se, Yahutuw ka masakɛ!» 30 U ye daji tu Yesu kan ka kala ta ka a gosi a kunkolo la. 31 U tilalen yɛlɛ bɔli la a ma, u ye o dulɔki jan bilenman bɔ a kan na ka a yɛrɛ ka finiw don a la ka taa n'a ye, ka a gengen jiri la. 32 U bɔtɔ, u ni Sirɛnɛka dɔ kunbɛnna, o tɔgɔ ko Simɔn. U y'o karaba ka Yesu gengenjiri ta. 33 U sera yɔrɔ dɔ la min tɔgɔ ko Golgota, o kɔrɔ, kunkolo yɔrɔ. 34 U ye diwɛn ni fyɛ ɲaaminen di a ma ko a ka o min. A y'o nɛnɛ minkɛ, a ma sɔn ka o min. 35 U ye Yesu gengen jiri la. O kɔ, u ye kala da ka a ka finiw tilatila u cɛ ka kɛɲɛ n'o ye. 36 O kɔ, u y'u sigi ka a kɔlɔsi. 37 Yesu jalaki kun sɛbɛnna ka dulon a kun na ko: «Nin ye Yesu ye, Yahutuw ka masakɛ.» 38 Binkannikɛla fila gengenna jiri la Yesu kɛrɛ fɛ, kelen tun bɛ a kinin fɛ, a dɔ tun bɛ a numan fɛ. 39 Tɛmɛnbaaw tun bɛ u kun kɔmi ka Yesu neni, 40 k'a fɔ ko: «E min ko i bɛ Alabatosoba ci ka a jɔ ko kura tile saba kɔnɔ, i yɛrɛ kisi sa. Ni i ye Ala Denkɛ ye, jigin ka bɔ jiri la.» 41 O cogo la sarakalasebaaw kuntigiw ni sariya karamɔgɔw ni cɛkɔrɔbaw tun bɛ yɛlɛ bɔ Yesu ma k'a fɔ ko: 42 «A ye mɔgɔ wɛrɛw kisi, nka a tɛ se ka a yɛrɛ kisi. A ye Israɛl ka masakɛ ye wa? A ka jigin ka bɔ jiri la, an na da a la. 43 A ye a jigi da Ala kan. Ni a ko ka di Ala ye, Ala ka a tila sa, k'a masɔrɔ a ko a ye Ala Denkɛ ye.» 44 Binkannikɛla minnu gengenna jiri la a kɛrɛ fɛ, olu fana tun b'a neni o cogo yɛrɛ la. 45 Kabini tile bɛ kuncɛ, dibi donna jamana yɔrɔ bɛɛ la fo ka lɛrɛ saba kɛ. 46 Lɛrɛ sabanan surunyalen, Yesu pɛrɛnna ni kanba ye ko: «Eli, Eli, lama sabakatani?» O kɔrɔ ko: «Ne ka Ala, ne ka Ala, mun na i ye ne bila?» 47 Minnu jɔlen tun bɛ yen, olu dɔw ye o pɛrɛnkan mɛn minkɛ, u ko: «A bɛ Eli wele.» 48 O yɔrɔnin kelen, u la kelen bolila ka fukuru ta ka o su diwɛn kumu la k'a kɛ bere jan dɔ kun na ka o di Yesu ma, a ka a susu. 49 Nka u tɔw ko: «I jɔ, an k'a filɛ yala ni Eli bɛ na ka a kisi.» 50 Yesu pɛrɛnna ko kura ka kulokanba ci ka a yɛrɛ ni bɔ. 51 O waati yɛrɛ la, Alabatosoba kɔnɔ cɛtigɛfini farala fila ye k'a daminɛ san fɛ fo duguma. Dugukolo yɛrɛyɛrɛla, faraw cira. 52 Kaburuw dayɛlɛla, Ala ka mɔgɔ salen caman kununna. 53 U bɔra kaburuw la. Yesu kununlen kɔ, u donna dugu senuma kɔnɔ ka u jira mɔgɔ caman na. 54 Jalasabatigi ani sɔrɔdasi minnu tun bɛ Yesu kɔlɔsi, olu ye dugukolo yɛrɛyɛrɛ ni o ko kɛlenw bɛɛ ye minkɛ, u ja tigɛra kosɛbɛ, u ko: «Tiɲɛ la, nin tun ye Ala Denkɛ yɛrɛ de ye.» 55 Muso caman jɔlen tun bɛ yɔrɔ jan ka o kow filɛ. U tun tugura Yesu nɔfɛ ka bɔ Galile ka a mago ɲɛ. 56 U dɔw tun ye ninnu ye: Magadala Mariyama, Yakuba ni Yusufu ba Mariyama, ani Zebede denkɛw ba. 57 Wula da selen, Arimateka nafolotigi dɔ nana, o tɔgɔ ko Yusufu, a fana tun ye Yesu ka kalandenw dɔ ye. 58 Ale taara Pilate sɛgɛrɛ ka Yesu su deli a fɛ. Pilate ko u ka a di. 59 Yusufu ye Yesu su ta ka lenfu fini kura meleke a la, 60 ka taa a don a yɛrɛ ka kaburu kura kɔnɔ, o sennen tun bɛ fara la. O kɔ, a ye kabakurun belebeleba dɔ kolonkolon ka kaburu datugu n'o ye ka taa. 61 Magadala Mariyama ni Mariyama dɔ sigilen tun bɛ yen kaburu kuntilenna la. 62 O dugusajɛ, lafiɲɛ don ɲɛsigi don dugusajɛ kɔni, sarakalasebaaw kuntigi ni Farisiɛn dɔw taara ɲɔgɔn fɛ Pilate yɔrɔ 63 k'a fɔ a ye ko: «Kuntigi, an hakili tora a la ko ka o mɔgɔ lafilibaa ɲɛnama to, a y'a fɔ ko a salen kɔ tile saba, a na kunun. 64 O de kosɔn, an b'a fɛ i ka ci fɔ ko garadiw ka bila kaburu da la fo ka o tile saba dafa, walisa a ka kalandenw kana na a su sonya k'a fɔ mɔgɔw ye ko a kununna ka bɔ suw cɛma. O mɔgɔ lafilili ko laban na juguya ka tɛmɛn fɔlɔ ta kan.» 65 Pilate y'a fɔ u ye ko: «Sɔrɔdasiw filɛ aw kɔrɔ ka kɛ kɔlɔsibaaw ye. A' ye taa ka aw se ko kɛ ka kaburu kɔlɔsi.» 66 O la, u taara. U ye kaburu datugulan labɛn ka taamashyɛn da o kan, ka sɔrɔdasiw bila yen ka a kɔlɔsi.
1 Lafiɲɛ don tɛmɛnnen kɔ, dɔgɔkun don fɔlɔ kɛnɛ tigɛlen, Magadala Mariyama ni Mariyama dɔ taara ka kaburu filɛ. 2 O yɔrɔnin kelen, dugukolo yɛrɛyɛrɛba kɛra. Matigi ka mɛlɛkɛ dɔ jiginna ka bɔ sankolo la ka kabakurun kolonkolon ka bɔ kaburu da la k'i sigi a kan. 3 Mɛlɛkɛ ɲɛda manamanana i n'a fɔ san yɛgɛyɛgɛ, a ka finiw jɛlen tun bɛ i n'a fɔ kɔɔrimugu. 4 Kɔlɔsibaaw ja tigɛra, u yɛrɛyɛrɛla ka kirin ka kɛ i n'a fɔ suw. 5 Mɛlɛkɛ y'a fɔ musow ye ko: «Aw kɔni, aw kana siran. Ne y'a dɔn ko Yesu min gengenna jiri la, aw bɛ o de ɲini. 6 A tɛ yan, a kununna, i ko a y'a fɔ aw ye cogo min na. A' ye na Matigi da yɔrɔ filɛ. 7 O kɔ, aw ka teliya ka taa a fɔ a ka kalandenw ye ko Yesu kununna ka bɔ suw cɛma, ko a bɛ taa aw ɲɛ Galile, aw na a ye yen. Min tun bɛ ne fɛ k'a fɔ aw ye, o don.» 8 Musow tɛliyara ka bɔ kaburu yɔrɔ la, u dusu falen tun bɛ siran ni ɲagali fila bɛɛ la. U bolila ka taa o kibaru fɔ kalandenw ye. 9 A filɛ, Yesu y'u kunbɛn ka foli di u ma, a ko: «Aw ni se.» Musow gɛrɛla Yesu la ka a senw minɛ k'a bato. 10 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Aw kana siran. A' ye taa a fɔ ne balimaw ye ko u ka taa Galile, u na ne ye yen.» 11 Ka musow to sira la, sɔrɔdasi minnu tun bɛ kaburu kɔlɔsi, olu dɔw taara dugu kɔnɔ ka o ko kɛlen bɛɛ lakali sarakalasebaaw kuntigiw ye. 12 O sarakalasebaaw kuntigiw ni cɛkɔrɔbaw ye ɲɔgɔn lajɛ, u bɛnnen a la, u ye wariba di sɔrɔdasiw ma. 13 U ko: «Aw k'a fɔ ko Yesu ka kalandenw nana su fɛ k'aw to sunɔgɔ la ka a su sonya. 14 Ni gɔfɛrɛnɛrɛ ye o ko mɛn, anw na o ko ɲɛnabɔ ale fɛ k'a nɛgɛn walisa foyi kana kɛ aw la.» 15 Kɔlɔsibaaw ye o wari ta ka taa k'a kɛ ka kɛɲɛ ni o kuma ye. O kuma jɛnsɛnna Yahutuw cɛma fo ka na se bi ma. 16 Kalanden tan ni kelen taara Galile, Yesu tun ye kulu min ko fɔ u ye, u sera yen. 17 U ye Yesu ye tuma min na, u y'a bato, nka u dɔw sigasigara. 18 Yesu gɛrɛla u la k'a fɔ u ye ko: «Fanga bɛɛ dira ne ma sankolo la ani dugukolo kan. 19 O de kosɔn a' ye taa siyaw bɛɛ la ka u kɛ ne ka kalandenw ye, ka u batise Fa ni Denkɛ ani Ni Senu tɔgɔ la. 20 Ne ye ci minnu fɔ aw ye, aw ka u kalan ko u ka tugu o kow bɛɛ la. A filɛ, ne bɛ to aw fɛ don o don fo nin diɲɛ ka ban.»
1 Kibaru Duman min bɛ Ala Denkɛ Yesu Krisita ko fɔ, o daminɛ filɛ nin ye. 2 A sɛbɛnnen bɛ kira Esayi ka kitabu la ko: «A filɛ, ne bɛ ne ka ciden ci i ɲɛ, ka i ka sira labɛn. 3 Pɛrɛnkan bɛ bɔ kungokolon kɔnɔ ko: `A' ye Matigi ka sira labɛn, ka a ka sira misɛnw latilen.' » 4 O cogo la Yuhana y'i jira kungokolon kɔnɔ. A tun bɛ batiseli kɛ ka mɔgɔw waaju ko u ka nimisa u ka jurumu la ka batise, walisa u ka jurumuw yafa sɔrɔ, 5 Jerusalɛmkaw ani Jude jamana mɔgɔw bɛɛ tun bɛ taa a sɛgɛrɛ. U tun bɛ u jɔ u ka jurumuw la. Yuhana tun bɛ u batise Jurdɛn baji la. 6 Yuhana ka fini tun dilara ni ɲaamɛ si ye, a cɛsirilan tun ye wolo ye. A ka dumuni tun ye ntɔn ni wo kɔnɔ di ye. 7 A tun bɛ waajuli kɛ ko: «Min bɛ na ne kɔ, o fanga ka bon ni ne ta ye. Hali ka ne majigin ka a ka sabara juruw foni, ne man kan ni o ye. 8 Ne ye aw batise ji la, nka ale kɔni na aw batise Ni Senu de la.» 9 O tuma la Yesu nana ka bɔ Galile Nazarɛti, Yuhana y'a batise Jurdɛn baji la. 10 Yesu bɔtɔ ji la, o yɔrɔnin kelen a ye sankolo dayɛlɛlen ye ka Ni Senu jigintɔ ye a kan i ko jɛnɛntuban. 11 Kumakan dɔ bɔra sankolo la ko: «I ye ne Denkɛ kanulen ye, i ko ka di ne ye haali.» 12 O yɔrɔnin bɛɛ Ni Senu ye Yesu ɲɔni ka taa kungokolon kɔnɔ. 13 A ye tile binaani kɛ kungokolon kɔnɔ. A tun bɛ kɔrɔbɔ Sitanɛ fɛ yen. A tun bɛ waraw cɛma, mɛlɛkɛw tun bɛ a mago ɲɛ. 14 Yuhana bilalen kɔ kaso la, Yesu taara Galile jamana la. A tun bɛ Ala ka Kibaru Duman waajuli kɛ. 15 A tun b'a fɔ ko: «Waati dafara sa, Ala ka masaya surunyara. A' ye nimisa aw ka jurumuw la ka da Kibaru Duman la.» 16 Yesu taamatɔ Galile ba kɛrɛ fɛ, a ye mɔnnikɛla fila ye, olu tun ye Simɔn ni a balimakɛ Andre ye, u tun bɛ jɔ filifili la baji la. 17 Yesu y'a fɔ u ye ko: «A' ye tugu ne la, ne na aw kɛ mɔgɔ ɲininaw ye.» 18 U sinna ka u ka jɔw to yen ka tugu Yesu nɔfɛ. 19 A taara ɲɛfɛ dɔɔnin, a ye Zebede denkɛ fila Yakuba ni Yuhana ye. U tun bɛ kurun kɔnɔ ka u ka jɔw kala. 20 O yɔrɔnin bɛɛ Yesu ye u wele. U ye u fa Zebede ni baarakɛlaw to kurun kɔnɔ yen ka tugu a la. 21 Yesu ni a ka kalandenw taara Kapɛrnaum. Yesu donna Alabatoso kɔnɔ lafiɲɛ don na ka mɔgɔw kalan. 22 U kabakoyara a ka mɔgɔ kalan cogo la, k'a masɔrɔ a tun tɛ u kalan i ko sariya karamɔgɔw, nka a tun bɛ u kalan ni fanga ye. 23 O waati yɛrɛ la cɛ jinɛtɔ dɔ tun bɛ Alabatoso kɔnɔ. O pɛrɛnna ko: 24 «I bɛ mun ɲini an fɛ, Yesu Nazarɛtika? I nana an halaki wa? I ye min ye, ne bɛ o dɔn, Ala ka senuma!» 25 Yesu ye jinɛ kɔrɔfɔ ko: «I makun ka bɔ nin cɛ la.» 26 Jinɛ ye cɛ yigiyigi kosɛbɛ, ka kulokanba ci ka bɔ a la. 27 Mɔgɔw bɛɛ kabakoyara fo u ye ɲɔgɔn ɲininka ko: «Nin ye mun ye? Nin ye kalan kura ye dɛ! A bɛ kuma jinɛw fɛ ni fanga ye, olu b'a kan minɛ.» 28 O yɔrɔnin bɛɛ Yesu tɔgɔ bɔra Galile jamana yɔrɔ bɛɛ la. 29 Yesu bɔlen kɔ Alabatoso kɔnɔ, a ni Yakuba ni Yuhana taara Simɔn ni Andre ka so. 30 Simɔn muso bange ba dalen tun bɛ farigan bolo. Yesu selen, u ye o ko fɔ a ye. 31 A y'i madon o la ka a bolo minɛ k'a lawuli. Farigan y'a bila. A wulila ka u mago ɲɛ. 32 Wula fɛ, tile bilen kɔ, mɔgɔw taara Yesu sɛgɛrɛ ni banabaatɔw bɛɛ ye ani jinɛtɔw. 33 Dugu kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ lajɛlen tun bɛ so da la. 34 Minnu tɔɔrɔlen tun don bana sifa caman fɛ, Yesu ye olu kɛnɛya, ka jinɛw gɛn ka bɔ mɔgɔ caman na. A ma sɔn jinɛw ka kuma, katuguni u y'a dɔn. 35 Sɔgɔma da joona fɛ sani kɛnɛ ka tigɛ, Yesu wulila. A bɔra ka taa kungo kɔnɔ yɔrɔ dɔ la ka Ala deli. 36 Simɔn ni a tɔɲɔgɔnw taara a ɲini. 37 U y'a ye tuma min na, u y'a fɔ a ye ko: «Mɔgɔw bɛɛ b'i ɲini.» 38 Yesu y'a fɔ u ye ko: «An ka taa yan dafɛ duguw la, walisa ne ka waajuli kɛ o yɔrɔw la fana, k'a masɔrɔ o de ye ne nakun ye.» 39 A tun bɛ waajuli kɛ u ka Alabatosow kɔnɔ Galile jamana yɔrɔ bɛɛ, ka jinɛw gɛn ka bɔ mɔgɔw la. 40 Kunatɔ dɔ taara Yesu sɛgɛrɛ k'i ɲɔngiri a kɔrɔ k'a deli ko: «Ni i bɛ sɔn, i bɛ se ka ne saniya.» 41 A hinɛ donna Yesu la, a y'a bolo mɔɔnɔbɔ ka maga o cɛ la k'a fɔ a ye ko: «Ne sɔnna. I ka saniya.» 42 O yɔrɔnin bɛɛ kuna ye o cɛ bila, a saniyara. 43 O kɔ, Yesu y'a bila ka taa, k'a gɛlɛya a ma kosɛbɛ ko: 44 «A filɛ, i kana o ko fɔ mɔgɔ si ye, nka taa i yɛrɛ jira sarakalasebaa la. Musa ye saraka min ko fɔ, i ka o bɔ i saniyali kosɔn. O na kɛ seereya ye i kɛnɛyali ko la.» 45 Nka o cɛ taara ka bin o welewele dali la, fo Yesu tun tɛ se k'a yɛrɛ jira mɔgɔw la dugu si kɔnɔ tun, nka a tora kɛnɛma kungo kɔnɔ. Mɔgɔw bɔra yɔrɔ bɛɛ la ka taa a sɛgɛrɛ yen.
1 Tile dama tɛmɛnnen kɔ, Yesu taara Kapɛrnaum ko kura. Mɔgɔw y'a mɛn ko a bɛ so kɔnɔ. 2 Mɔgɔ caman y'u lajɛ fo u ma jɔ yɔrɔ sɔrɔ, hali so da la. Yesu ye Ala ka kuma fɔ u ye. 3 O tuma la mɔgɔ dɔw nana ni cɛ fanfilasalen dɔ ye, o tun bɛ cɛ naani bolo. 4 U ma se ka gɛrɛ Yesu la jama kosɔn minkɛ, Yesu tun bɛ bon min kɔnɔ, u ye o so sanfɛla wɔrɔn ka cɛ fanfilasalen ni a ka dalan lajigin o wo fɛ. 5 Yesu ye o mɔgɔw ka dannaya ye minkɛ, a y'a fɔ cɛ fanfilasalen ye ko: «Ne denkɛ, i ka jurumuw yafara i ma.» 6 Sariya karamɔgɔ minnu sigilen tun bɛ yen, olu tun bɛ miiri u yɛrɛw kɔnɔw ko: 7 «Mun na nin cɛ bɛ kuma ten? A bɛ Ala tɔgɔ tiɲɛ. Jɔn bɛ se ka jurumuw yafa Ala kelen kɔ?» 8 O yɔrɔnin bɛɛ Yesu ye u ka miirili dɔn, a ko: «Mun y'a to aw bɛ o kow miiri aw kɔnɔ? 9 Nin kuma fila la, jumɛn fɔli ka nɔgɔn? K'a fɔ cɛ fanfilasalen ye ko: `I ka jurumuw yafara i ma,' wala k'a fɔ ko: `Wuli ka i ka dalan ta ka taama'? 10 Nka walisa aw k'a dɔn ko fanga bɛ Mɔgɔ Denkɛ fɛ k'a to dugukolo kan ka jurumuw yafa,» a y'a fɔ o cɛ fanfilasalen ye ko: 11 «Ne b'a fɔ i ye, wuli ka i ka dalan ta ka taa so.» 12 O cɛ wulila ka a ka dalan ta ka bɔ yen ka taa u bɛɛ ɲɛ na. U bɛɛ kabakoyara kosɛbɛ ka Ala bonya k'a fɔ ko: «An ma nin bɔɲɔgɔnko ye abada.» 13 Yesu bɔra yen ka taa Galile ba da la ko kura. Jamaba taara a sɛgɛrɛ, a ye u kalan. 14 A tɛmɛntɔ, a ye Alifɛ denkɛ Levi sigilen ye faama wari minɛ yɔrɔ la. Yesu y'a fɔ a ye ko: «Tugu ne la.» Levi wulila ka tugu a nɔfɛ. 15 Ka Yesu to dumuni la Levi ka so, faama wari minɛbaa caman ni jurumutɔ caman fana ye u sigi dumuni la Yesu ni a ka kalandenw fɛ, sabu u tun ka ca, u tugulen tun bɛ Yesu nɔfɛ. 16 Farisiɛnw ka sariya karamɔgɔ dɔw y'a ye ko Yesu ni faama wari minɛbaaw ni jurumutɔw bɛ dumuni kɛ ɲɔgɔn fɛ minkɛ, u y'a fɔ Yesu ka kalandenw ye ko: «Mun y'a to a ni faama wari minɛbaaw ni jurumutɔw bɛ dumuni kɛ ɲɔgɔn fɛ?» 17 Yesu ye o kuma mɛn minkɛ, a ko: «Mɔgɔ minnu ka kɛnɛ, olu mago tɛ furakɛla la, banabaatɔw de mago b'a la. Ne ma na mɔgɔ tilennenw wele, fɔ jurumukɛlaw.» 18 Yuhana Batiselikɛla ka kalandenw ni Farisiɛnw tun bɛ sun. Mɔgɔ dɔw nana ka Yesu ɲininka ko: «Mun na Yuhana ka kalandenw ni Farisiɛnw ka kalandenw bɛ sun, k'a sɔrɔ e ka kalandenw tɛ sun?» 19 Yesu ye u jaabi ko: «Kɔɲɔcɛ tɔɲɔgɔnw bɛ se ka sun ka u ni kɔɲɔcɛ to ɲɔgɔn fɛ wa? Ka u ni kɔɲɔcɛ to ɲɔgɔn fɛ, u tɛ se ka sun. 20 Nka donw bɛ na, kɔɲɔcɛ na bɔsi u la. Ni o donw sera, u na sun. 21 «Mɔgɔ si tɛ fini kunkurun kura bari fini kɔrɔlen na. Ni o kɛra, kunkurun kura bɛ fini kɔrɔ sama k'a fara. A fara da bɛ bonya kosɛbɛ. 22 Mɔgɔ si tɛ diwɛn kɛnɛ kɛ foroko kɔrɔw kɔnɔ. Ni o kɛra, diwɛn na forokow fara. Diwɛn ni forokow fila bɛɛ na tiɲɛ. Nka diwɛn kɛnɛ bɛ kɛ foroko kuraw de kɔnɔ.» 23 Lafiɲɛ don dɔ la Yesu tɛmɛnna ɲɔforo dɔw fɛ. A ka kalandenw taamatɔ ye sira da la ɲɔtinsan dɔw tigɛ. 24 Farisiɛnw y'a fɔ Yesu ye ko: «A filɛ, ko min dagalen tɛ lafiɲɛ don na, mun na i ka kalandenw bɛ o kɛ?» 25 Yesu ye u jaabi ko: «Kɔngɔ ye Dawuda ni a nɔfɛ mɔgɔw minɛ tuma min na, k'a sɔrɔ dumunifɛn tun tɛ u fɛ, a ye min kɛ, aw ma o kalan wa? 26 A donna Ala ka so kɔnɔ sarakalasebaaw kuntigi Abiyatar tile la ka jirali nbuurukun dɔw dun, ka dɔ di a nɔfɛ mɔgɔw fana ma. O dumuni dagalen tun tɛ mɔgɔ si ye, fɔ sarakalasebaaw dama.» 27 O kɔ, Yesu y'a fɔ u ye ko: «Lafiɲɛ don kɛra mɔgɔ de kosɔn, mɔgɔ ma kɛ lafiɲɛ don kosɔn. 28 O de kosɔn, Mɔgɔ Denkɛ ye lafiɲɛ don fana Matigi ye.»
1 Yesu donna Alabatoso kɔnɔ ko kura. Cɛ bolojalen dɔ tun bɛ yen. 2 Minnu tun bɛ yen, u tun bɛ Yesu kɔlɔsi k'a filɛ ni a na o cɛ kɛnɛya lafiɲɛ don na, walisa u k'a sendon sababu sɔrɔ. 3 Yesu y'a fɔ o cɛ bolojalen ye ko: «Wuli k'i jɔ mɔgɔw cɛma.» 4 O kɔ, a y'a fɔ u ye ko: «A dagalen bɛ ka ko ɲuman kɛ lafiɲɛ don na wa, wala ka ko jugu kɛ? Ka mɔgɔ kisi wa, wala ka mɔgɔ faga?» U ye u makun. 5 Yesu diminnen ye a ɲɛ yaala ka u filɛ, a ɲɛnasisilen tun don u ka dusukun gɛlɛya kosɔn. A y'a fɔ o cɛ ye ko: «I bolo mɔɔnɔbɔ.» A y'a mɔɔnɔbɔ, a bolo kɛnɛyara. 6 O yɔrɔnin bɛɛ Farisiɛnw bɔra ka taa, u ni Hɛrɔde ka mɔgɔw ye ɲɔgɔn ye ka cogo ɲini Yesu fagali ko la. 7 Yesu ni a ka kalandenw bɔra yen ka taa Galile ba da la. Jamaba tugura a nɔfɛ. Dɔw bɔra Galile jamana ni Jude jamana la, 8 ani Jerusalɛm ni Idumɛ jamana ni Jurdɛn ba kɔfɛ jamanaw ani Tir ni Sidɔn kɛrɛfɛ duguw. O jamaba taara Yesu sɛgɛrɛ, katuguni u tun ye a ka ko kɛlenw kibaru mɛn. 9 Yesu y'a fɔ a ka kalandenw ye ko u ka kurun misɛn bila a ye walisa jama kana a ɲɔni k'a degun. 10 A ye mɔgɔ caman kɛnɛya. O de kosɔn banabaatɔw bɛɛ tun bɛ girin a nɔfɛ walisa u ka maga a la. 11 Jinɛw y'a ye tuma min na, u tun bɛ bin a sen kɔrɔ ka pɛrɛn ko: «I ye Ala Denkɛ ye!» 12 Nka ale yɛrɛ ye min ye, a y'a gɛlɛya u ma ko u kana o fɔ mɔgɔ si ye. 13 O kɔ, Yesu yɛlɛnna kulu kan ka a sagola mɔgɔw wele. U taara a fɛ. 14 A ye tan ni fila ɲɛnatɔmɔ ka to a fɛ ani ka u ci ka taa waajuli kɛ. 15 A ye fanga di u ma ka jinɛw gɛn ka bɔ mɔgɔw la. 16 A ye tan ni fila minnu ɲɛnatɔmɔ, olu filɛ ninnu ye: 17 Simɔn (Yesu ye o wele Piɛrɛ), ani Zebede denkɛ fila Yakuba ni Yuhana (Yesu ye olu wele Boanɛrjɛs, o kɔrɔ, u ka fari i ko sanpɛrɛn), 18 ani Andre, ni Filipe ani Bartɛlɛmi ni Matiyu ani Tɔma ni Alifɛ denkɛ Yakuba, ani Tade ni Simɔn Zelote 19 ani Juda Isikariɔti, o de ye Yesu don bolo la. 20 O kɛlen kɔ, Yesu jiginna so dɔ kɔnɔ. Jamaba y'u lajɛ ko kura fo a ni a ka kalandenw ma se ka dumuni kɛ yɛrɛ. 21 A so mɔgɔw ye o kibaru mɛn minkɛ, u ye sira minɛ ko u bɛ taa a minɛ. U ko: «A hakili wulila.» 22 Sariya karamɔgɔ minnu nana ka bɔ Jerusalɛm, olu ko: «Bɛlzebul b'a la, a bɛ jinɛw gɛn ka bɔ mɔgɔw la jinɛw kuntigi de barika la.» 23 O fɔlen, Yesu ye u wele ka ntalen da u ye ko: «Sitanɛ bɛ se ka Sitanɛ gɛn cogo di? 24 Masaya o masaya, ni a fan kelen wulila a fan dɔ kama, o masaya bɛ tiɲɛ. 25 So o so, ni a ka mɔgɔw wulila ɲɔgɔn kama, o so tɛna se ka sigi. 26 Ayiwa, ni Sitanɛ wulila a yɛrɛ kama, a ka masaya tilalen don, a tɛ se ka sigi, nka o masaya na ban. 27 «Mɔgɔ si tɛ se ka don cɛ barikama ka so kɔnɔ ka a bolofɛnw cɛ, ni a ma o cɛ barikama siri fɔlɔ. Nka n'a y'a siri tuma min na, a bɛ se ka so kɔnɔ fɛnw bɛɛ cɛ. 28 «Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye, mɔgɔw ka jurumuw ani u ka Ala tɔgɔ tiɲɛni kow bɛɛ bɛ se ka yafa u ma. 29 Nka mɔgɔ min mana Ni Senu tɔgɔ tiɲɛ, o tɛna yafa a ma, a ka jurumu bɛ to a kun badaa-badaa.» 30 Yesu y'o fɔ katuguni u ko: «Jinɛ b'a la.» 31 Yesu ba ni a balimakɛw nana ka u jɔ kɛnɛma, ka mɔgɔ bila ka Yesu wele. 32 Mɔgɔ caman sigilen tun bɛ Yesu kɔrɔ ka a lamini. Dɔw y'a fɔ a ye ko: «I ba ni i balimakɛw filɛ kɛnɛma. U b'i ɲini.» 33 Yesu y'u jaabi ko: «Jɔn ni jɔn ye ne ba ni ne balimakɛw ye?» 34 O kɔ, a ye a lamini mɔgɔ sigilenw filɛ, a ko: «Ne ba ni ne balimakɛw filɛ yan. 35 Mɔgɔ o mɔgɔ bɛ Ala sago kɛ, o de ye ne balimakɛ ni ne balimamuso ani ne ba ye.»
1 Yesu ye mɔgɔ kalan daminɛ ko kura Galile ba da la. Jamaba y'u lajɛ a fɛ, fo a donna kurun dɔ kɔnɔ k'i sigi. Kurun tun bɛ ji kan, jama bɛɛ tun bɛ gele kan ba da la. 2 A tun bɛ u kalan fɛn caman na ni ntalenw ye. A y'a fɔ u ye a ka kalan na ko: 3 «A' ye lamɛnni kɛ. Cɛ dɔ bɔra ka taa serili kɛ. 4 Ka a to serili la, a ka kisɛ dɔw binna sira da la, kɔnɔw nana olu sogin. 5 Kisɛ dɔw binna farama yɔrɔ la, bɔgɔ mugu bɛrɛ tun tɛ yen. Olu falenna joona, katuguni bɔgɔ tun man ca yen. 6 Tile gannen, u fɔsɔnfɔsɔnna ka ja, k'a masɔrɔ dili bɛrɛ tun tɛ u la. 7 Kisɛ dɔw binna ɛɔniw cɛma. Íɔniw wulila ka u degun, u ma den. 8 Kisɛ dɔw binna dugukolo ɲuman la, olu falenna ka bonya ka kisɛ caman kɛ. Dɔ ye a ɲɔgɔn bisaba kɛ, dɔ biwɔɔrɔ, dɔ kɛmɛ.» 9 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Tulo bɛ min fɛ ka lamɛnni kɛ, o ka lamɛnni kɛ dɛ.» 10 Yesu mabɔlen jama la, a kɛrɛfɛ mɔgɔw ni kalanden tan ni fila y'a ɲininka o ntalen kɔrɔ la. 11 A y'u jaabi ko: «Ala ka masaya gundow dɔnniya dira aw de ma, nka minnu bɛ kɛnɛma, fɛn bɛɛ bɛ fɔ olu ye ntalenw de la, 12 walisa `U filɛli kɛtɔ k'a filɛ, nka u kana a ye. U mɛnni kɛtɔ k'a mɛn, nka u kana a faamu. N'o tɛ, u na u cogo yɛlɛma ka u ɲɛ sin Ala ma, Ala na yafa u ma.' » 13 O kɔ, Yesu ye u ɲininka ko: «Aw ma nin ntalen faamu wa? Aw dun na ntalen tɔw bɛɛ faamu cogo di? 14 Serilikɛla bɛ Ala ka kuma de seri. 15 Dɔw ye sira da yɔrɔ ye, kuma serila yɔrɔ min na. O mɔgɔw ye o kuma mɛn minkɛ, o yɔrɔnin bɛɛ, Sitanɛ bɛ na ka o kuma serilen bɔ u kɔnɔ. 16 O cogo la farama yɔrɔ taw ye minnu ye, olu bɛ o kuma mɛn k'a minɛ joona ni ɲagali ye. 17 Nka dili tɛ u la, u tɛ mɛn a la. Ni u degunna, wala ni mɔgɔw bɛ tugu u nɔfɛ ka u tɔɔrɔ o kuma kosɔn, u bɛ sin ka kunnatiɲɛ. 18 Íɔniw cɛma taw ye minnu ye, olu bɛ o kuma mɛn, 19 nka nin diɲɛ hami kow ni nafolo lafilibanciya ani fɛn wɛrɛw nege bɛ o kuma degun, fo a tɛ den. 20 Dugukolo ɲuman taw ye minnu ye, olu bɛ o kuma mɛn k'a minɛ ka den. Dɔ bɛ a ɲɔgɔn bisaba kɛ, dɔ biwɔɔrɔ, dɔ kɛmɛ.» 21 O kɔ, Yesu y'a fɔ u ye ko: «Mɔgɔ bɛ lanpa mana ka minɛn dɔ biri a da la wala k'a bila dalan dɔ jukɔrɔ wa? A t'a sigi fɛn dɔ kan wa? 22 Foyi dogolen tɛ min tɛna bɔ kɛnɛ kan. Gundo si tɛ ni a tɛna dɔn. 23 Tulo bɛ min fɛ ka lamɛnni kɛ, o ka lamɛnni kɛ dɛ.» 24 Yesu y'a fɔ u ye ko kura ko: «Aw bɛ ko min mɛn, a' ye aw cogo dɔn o la. Aw bɛ tɔw ta suma ni minɛn min ye, aw ta na suma ni o minɛn yɛrɛ de ye, dɔ na fara aw ta kan. 25 Fɛn bɛ min bolo, dɔ na di o ma ka fara a ta kan, nka fɛn tɛ min bolo, hali o dɔɔnin min b'a bolo, o na bɔsi a la.» 26 Yesu y'a fɔ tun ko: «Ala ka masaya bɔlen bɛ ko min fɛ, o filɛ. Cɛ dɔ bɛ serili kɛ a ka foro la. 27 Ka a to sunɔgɔ la su fɛ ka wuli tile fɛ don o don, kisɛw bɛ falen ka bonya k'a sɔrɔ a ma a cogo dɔn. 28 Kisɛ bɛ falen ka bɔ duguma ka sun sɔrɔ, tinsan bɛ bɔ sun na ka kisɛ kosɛbɛ. 29 A mana kɔgɔ, cɛ bɛ a kan ni a ka wɔlɔsɔ ye, k'a masɔrɔ suman tigɛ tuma sera.» 30 Yesu y'a fɔ tun ko: «An bɛ se ka Ala ka masaya kɛɲɛ ni mun ye? An na ntalen jumɛn da ka a ko jira? 31 A bɔlen bɛ mutarde kisɛ fɛ. Ni i bɛ a seri duguma, a ka dɔgɔ ni dugukolo kan kisɛ serita tɔw bɛɛ ye. 32 Nka a serilen kɔ, a bɛ falen ka bonya ka tɛmɛn nakɔ ɲugu tɔw bɛɛ kan. A bolow bɛ bonya fo kɔnɔw bɛ se ka u ka ɲaaw da a suma la.» 33 Yesu ye mɔgɔw kalan ni o bɔɲɔgɔnko ntalen caman ye. A lamɛnbaaw tun bɛ se ka min faamu, a tun bɛ u kalan ka kɛɲɛ ni o ye. 34 A tun tɛ kuma u fɛ ni ntalenw tɛ. Ni a ni a ka kalandenw tun bɛ u dan na, a tun bɛ o ntalenw bɛɛ kɔrɔ fɔ olu ye. 35 O don yɛrɛ wula da fɛ, Yesu y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «An ka taa ba kɔ.» 36 U ye jama labila. Yesu tun bɛ kurun min kɔnɔ, a ka kalandenw taara n'a ye o kɔnɔ. Kurun dɔw fana taara a fɛ. 37 Fiɲɛba wulila, jikuruw tun bɛ bin kurun kɔnɔ fo kurun tun bɛ ɲini ka fa ji la. 38 Yesu tun bɛ sunɔgɔ kurun kɔfɛla la, a kun dalen tun bɛ kunkɔrɔ dalan kan. A ka kalandenw y'a kunun k'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ, an tɔ to filɛ ji la, i tɛ o jate fɛn ye wa?» 39 Yesu kununna ka fiɲɛ kɔrɔfɔ k'a fɔ baji ye ko: «I mada ka sumaya.» O fɔlen, fiɲɛ jɔra, ji madara. 40 O kɔ, Yesu y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «Mun na aw siranna? Mun y'a to dannaya tɛ aw fɛ?» 41 Nka u siranna kosɛbɛ k'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «Nin cɛ ye jɔn ye, fo fiɲɛ ni ji b'a kan minɛ?»
1 O kɔ, Yesu ni a ka kalandenw sera Galile ba kɔ, Gadarakaw ka jamana la. 2 Yesu bɔlen kɔ kurun kɔnɔ, o yɔrɔnin bɛɛ, cɛ jinɛtɔ dɔ bɔra kaburudo dɔ la ka na a kunbɛn. 3 O cɛ sigi yɔrɔ tun ye kaburudo de ye. Mɔgɔ si tun tɛ se ka a siri, hali ni nɛgɛjɔlɔkɔ ye. 4 A tun bɛ don nɛgɛ la siɲɛ caman ka siri ni nɛgɛjɔlɔkɔw ye, nka a tun bɛ o jɔlɔkɔw tigɛ ka a sennanɛgɛw kari. Mɔgɔ si tun ma se k'a kolo. 5 A tun bɛ yaalayaala kaburudo la ani kuluw kan su fara tile kan. A tun bɛ pɛrɛn ka a yɛrɛ jogin ni kabakurunw ye. 6 A ye Yesu ye k'a to yɔrɔ jan minkɛ, a bolila ka taa i ɲɔngiri a kɔrɔ, 7 ka pɛrɛn kosɛbɛ ko: «I bɛ mun ɲini ne fɛ, Yesu, Ala Kɔrɔtalenba Denkɛ? Ne b'i deli Ala kosɔn, i kana ne tɔɔrɔ.» 8 A ye o kuma fɔ katuguni Yesu tun y'a fɔ ko jinɛ ka bɔ o cɛ la. 9 O tuma la Yesu y'a ɲininka ko: «I tɔgɔ bɛ di?» A y'a jaabi ko: «Ne tɔgɔ ko jamaba, sabu an ka ca.» 10 A y'a deli kosɛbɛ ko a kana u gɛn ka bɔ o jamana la. 11 Ayiwa, lɛkuluba tun bɛ dumuni la kulu kɛrɛ la. 12 O tuma la jinɛw ye Yesu deli ko: «An bila ka taa don nin lɛw la.» 13 Yesu sɔnna. O yɔrɔnin bɛɛ, jinɛw bɔra o cɛ la ka taa don lɛw la. Lɛkulu bɛɛ girinna ka jigin kulu jiginjigin jugu fɛ ka don baji la, u sara. O lɛw tun bɛ waa fila ɲɔgɔn bɔ. 14 O lɛgɛnnaw bolila ka taa o kibaru fɔ dugu kɔnɔ ani a dafɛ bugufyɛw la. Mɔgɔw bɔra ka taa o ko kɛlenw filɛ. 15 U selen Yesu yɔrɔ, u ye o jinɛtɔ sigilen ye, finiw tun b'a kan na, a hakili sigilen tun don. Jinɛ caman tun bɛ cɛ min na, o yɛrɛ tun don. U siranna. 16 Ko min kɛra jinɛtɔ ni o lɛw ko la, o yebaaw ye o lakali o mɔgɔw ye. 17 O tuma la u binna Yesu delili la ko a ka taa ka bɔ u ka jamana la. 18 Yesu dontɔ kurun kɔnɔ, o jinɛtɔ kɔrɔ y'a deli ko a b'a fɛ ka to a fɛ. 19 Yesu ma sɔn, nka a y'a fɔ a ye ko: «I ka taa so. Matigi makarila i la ka koba minnu kɛ i ye, i ka olu bɛɛ lakali i so mɔgɔw ye.» 20 Yesu ye koba minnu kɛ o cɛ ye, a taara ka o kow lakali Dekapole kɔnɔ. O ko mɛnbaaw bɛɛ kabakoyara. 21 Yesu kɔseginna kurun kɔnɔ. K'a to ba da la, jamaba y'u lajɛ k'a lamini. 22 Alabatoso kuntigi dɔ nana, o tɔgɔ ko Jayirus. A ye Yesu ye tuma min na, a y'i bin a sen kɔrɔ 23 k'a deli kosɛbɛ ko: «Ne denmuso bɛ ɲini ka sa. Ne b'i deli, i ka na ka i bolo da a kan walisa a ka kɛnɛya ka ɲɛnamaya.» 24 Yesu taara a fɛ. Jamaba tugura Yesu nɔfɛ k'a degun. 25 Muso dɔ tun bɛ yen, jolibɔbana tun b'a la kabini san tan ni fila. 26 A tɔɔrɔla kosɛbɛ furakɛla caman fɛ. A bolofɛnw bɛɛ banna. A ka bana ma nɔgɔya, nka a tun bɛ juguya ka ta'a fɛ. 27 A ye Yesu kibaru mɛn. A nana jama cɛma Yesu kɔfɛ ka maga a ka finiw la. 28 A tun bɛ miiri ko: «Ni ne bɛ se ka maga a ka fini la dɔrɔn, ne na kɛnɛya.» 29 O yɔrɔnin bɛɛ a ka jolibɔ jɔra. A y'a dɔn a fari la ko a kɛnɛyara. 30 O yɔrɔnin bɛɛ Yesu y'a dɔn a yɛrɛma ko sebaaya dɔ bɔra a la. A y'i yɛlɛma jama cɛma k'a fɔ ko: «Jɔn magara ne ka finiw la?» 31 A ka kalandenw y'a jaabi ko: «I ɲɛ b'a la ko jama b'i degun, e dun b'a fɔ cogo di ko jɔni magara i la?» 32 Nka Yesu tun bɛ a lamini mɔgɔw filɛ, walisa a ka o kɛbaa ye. 33 Ko min kɛra o muso la, a yɛrɛ ye o dɔn. A sirannen yɛrɛyɛrɛtɔ nana i bin Yesu sen kɔrɔ ka o ko bɛɛ fɔ a ye k'a jɛya. 34 Yesu y'a fɔ a ye ko: «Ne denmuso, i ka dannaya ye i kɛnɛya. I ka taa hɛrɛ la, i kɛnɛyalen ka to.» 35 Ka Yesu to o kuma la, mɔgɔ dɔw nana ka bɔ Alabatoso kuntigi ka so, u ko: «I denmuso sara. Mun na i bɛ karamɔgɔ sɛgɛn tun?» 36 Nka Yesu ma a tulo majɔ u ka kumaw la. A y'a fɔ Jayirus ye ko: «I kana siran, dannaya kɛ dɔrɔn.» 37 A ma sɔn mɔgɔ si ka taa a fɛ fɔ Piɛrɛ ani Yakuba ni Yakuba balimakɛ Yuhana. 38 U selen Alabatoso kuntigi ka so, Yesu ye jamaba ye yen, u tun bɛ mankan ci ka kasi ka kulo. 39 A donna so kɔnɔ k'a fɔ u ye ko: «Mun na aw bɛ kasi ten ka mankanba ci? Den ma sa, a bɛ sunɔgɔ.» 40 U ye yɛlɛ bɔ a ma. O tuma la a ye u bɛɛ labɔ kɛnɛma. Denmuso tun bɛ bon min kɔnɔ, a donna yen ni den fa ni a ba ani a ka kalanden saba ye. 41 A ye dennin ta a bolo ma k'a fɔ a ye ko: «Talita, kumi,» o kɔrɔ, «Dennin, ne b'a fɔ i ye, wuli.» 42 O yɔrɔnin bɛɛ, dennin wulila ka taama. A si tun ye san tan ni fila de ye. U kabakoyara kosɛbɛ haali. 43 Nka Yesu y'a fɔ u ye k'a gɛlɛya u ma ko mɔgɔ si kana o dɔn. O kɔ, a y'a fɔ u ye ko u ka dumuni di a ma.
1 Yesu bɔra o yɔrɔ la, a mɔna dugu min na, a taara yen. A ka kalandenw taara a fɛ. 2 A donna Alabatoso kɔnɔ lafiɲɛ don na k'a daminɛ ka mɔgɔw kalan. Mɔgɔ caman y'a lamɛn, u kabakoyara. U tun b'a fɔ ko: «A ye nin kow sɔrɔ min? Nin hakilitigiya min dira a ma, o ye mun ye? Nin kabakow bɛ kɛ a fɛ cogo di? 3 Mariyama denkɛ jiridɛsɛla tɛ nin ye wa? A balimakɛw tɛ Yakuba ni Jose ni Jude ani Simɔn ye wa? A balimamusow tɛ an fɛ yan wa?» O miirili de y'a to u ma da a la. 4 Nka Yesu y'a fɔ u ye ko: «Kira bɛ bonya yɔrɔ bɛɛ, fɔ a yɛrɛ ka dugu kɔnɔ ani a balimaw cɛma ani a yɛrɛ ka so.» 5 Yesu ma se ka kabako si kɛ yen nin kɔ, a y'a bolow da banabaatɔ dɔw kan ka u kɛnɛya. 6 U ka dannabaliya ye Yesu kabakoya. O kɔ, Yesu taara mɔgɔw kalan dafɛ duguw la. 7 A ye a ka kalanden tan ni fila wele ka u ci fila-fila. A ye fanga di u ma jinɛw kan. 8 A ye nin ci fɔ u ye ko: «Aw kana foyi ta fɔ bere dama. Aw kana sirafana ta, wala dugutaa minɛn. Aw kana wari bila aw kun. 9 Aw ka sabara don aw senw na, nka aw kana dulɔki fila don.» 10 A y'a fɔ u ye ko: «Ni aw ye jatigila sɔrɔ yɔrɔ o yɔrɔ, a' ye to yen fo aw taa tuma ka se. 11 Ni yɔrɔ dɔ mɔgɔw ma sɔn ka aw ladon, wala ka aw lamɛn, aw bɔtɔ ka aw senna buguri yuguyugu yen. O na kɛ seereya ye ka u lasɔmi.» 12 Kalandenw taara ka waajuli kɛ ko mɔgɔw ka nimisa u ka jurumuw la. 13 U ye jinɛ caman gɛn ka bɔ mɔgɔw la, ka tulu mun banabaatɔ caman la ka u kɛnɛya. 14 Masakɛ Hɛrɔde ye Yesu ko mɛn, katuguni Yesu tɔgɔ tun bɔra yɔrɔ bɛɛ la. Mɔgɔ dɔw tun b'a fɔ ko: «Yuhana Batiselikɛla kununna ka bɔ suw cɛma. O de y'a to a bɛ se ka o kabakow kɛ.» 15 Dɔw tun b'a fɔ ko Eli don. Dɔw fana ko kira dɔ don, i ko fɔlɔ kiraw la kelen. 16 Hɛrɔde ye o mɛn tuma min na, a ko: «Ne ye Yuhana min kunkolo tigɛ, o don. A kununna ka bɔ suw cɛma.» 17 Hɛrɔde yɛrɛ tun ye ci bila ka Yuhana minɛ k'a siri k'a bila kaso la, katuguni Yuhana tun ye a kɔrɔfɔ ko: «A dagalen tɛ i ye ka i balimakɛ muso furu.» 18 Yuhana tun y'o fɔ, katuguni Hɛrɔde ye a yɛrɛ balimakɛ Filipe muso Hɛrɔdiyas furu. 19 Hɛrɔdiyas diminna Yuhana kɔrɔ kosɛbɛ, a tun b'a fɛ k'a faga, nka a tun tɛ se Hɛrɔde kosɔn. 20 Hɛrɔde tun bɛ siran Yuhana ɲɛ, k'a masɔrɔ a y'a dɔn ko mɔgɔ ɲuman senuma don. A y'a mara koɲuman. Ka Yuhana to kuma la, Hɛrɔde hakili tun bɛ ɲaami, nka a tun ka di a ye ka Yuhana lamɛn. 21 Nka Hɛrɔdiyas ye don bɛnnen sɔrɔ. Hɛrɔde bangedon kunbɛn na, Hɛrɔde ye dumuniba dila a ka gɔfɛrɛnaman mɔgɔw ye, ani a ka sɔrɔdasi kuntigiw ani Galile mɔgɔbaw ye. 22 Hɛrɔdiyas denmuso donna u yɔrɔ ka dɔn kɛ. O diyara Hɛrɔde ni a ka mɔgɔ welelenw ye. O kɛlen, masakɛ y'a fɔ o denmuso ye ko: «I bɛ fɛn o fɛn fɛ, o fɔ ne ye, ne na o di i ma.» 23 A y'i kali ko: «Ni i ye fɛn o fɛn ɲini ne fɛ, ne na o di i ma, hali ne ka masaya tilancɛ.» 24 Denmuso bɔra ka taa a ba ɲininka ko: «Ne ka mun deli?» A y'a jaabi ko: «Yuhana Batiselikɛla kunkolo.» 25 O yɔrɔnin bɛɛ denmuso y'i teliya ka kɔsegin masakɛ yɔrɔ k'a fɔ a ye ko: «Ne b'a fɛ i ka Yuhana Batiselikɛla kunkolo di ne ma minɛn dɔ kɔnɔ sisan.» 26 Masakɛ ɲɛnasisira kosɛbɛ, nka a ma sɔn k'i ban a ma a ka kalilikan kosɔn a ka mɔgɔ welelenw ɲɛ na. 27 O yɔrɔnin bɛɛ a ye sɔrɔdasi kelen ci ko a ka na ni Yuhana kunkolo ye. Sɔrɔdasi bɔra ka taa kaso la ka Yuhana kunkolo tigɛ. 28 A nana n'o ye minɛn dɔ kɔnɔ k'a di denmuso ma. O taara a di a ba ma. 29 Yuhana ka kalandenw ye o ko mɛn minkɛ, u taara ka a su ta k'a don kaburu kɔnɔ. 30 Cidenw ye mɔgɔw kalan ka ko minnu kɛ, u kɔseginna ka o kow bɛɛ lakali Yesu ye. 31 Nabaaw ni taabaaw tun ka ca, fo Yesu ni a ka kalandenw ma waati sɔrɔ ka dumuni kɛ. O de kosɔn a y'a fɔ u ye ko: «A' ye na an ka taa kungo kɔnɔ yɔrɔ dɔ la an dan na walisa aw ka lafiya dɔɔnin.» 32 U donna kurun dɔ kɔnɔ ka taa kungokolon yɔrɔ dɔ la u dan na. 33 Nka mɔgɔ caman ye u taatɔ ye ka u dɔn. Olu bolila ka taa yen u sen na ka bɔ duguw bɛɛ la, ka kɔn Yesu ni a ka kalandenw ɲɛ yen. 34 Yesu bɔra kurun kɔnɔ tuma min na, a ye o jamaba ye. U hinɛ donna a la, k'a masɔrɔ o mɔgɔw tun bɛ i ko gɛnbaa tɛ saga minnu la. A y'a daminɛ ka u kalan fɛn caman na. 35 Tile jiginnen kɔ, Yesu ka kalandenw gɛrɛla a la k'a fɔ a ye ko: «Tile bɛ ɲini ka ban. An bɛ kungokolon la yan. 36 Mɔgɔw labila walisa u ka taa an dafɛ bugufyɛw la ani duguw kɔnɔ ka dumunifɛn san.» 37 Yesu ye u jaabi ko: «Aw yɛrɛw ka dumuni di u ma.» U y'a fɔ a ye ko: «An ka taa nbuuru san ni wari dɛɲɛ kɛmɛ fila ye k'a di u ma wa?» 38 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Nbuurukun joli bɛ aw fɛ? A' ye taa a lajɛ.» U taara a filɛ minkɛ, u y'a fɔ a ye ko: «Nbuurukun duuru ani jɛgɛ fila.» 39 O kɔ, Yesu y'a fɔ u ye ko u ka jama lasigi kulu-kulu bin kɛnɛ kan. 40 U ye u sigi kɛmɛ-kɛmɛ ni biduuru-duuru. 41 O kɔ, Yesu ye o nbuurukun duuru ni jɛgɛ fila ta ka a ɲɛ kɔrɔta san fɛ ka barika da Ala ye. O kɛlen, a ye o nbuurukunw karikari ka u di a ka kalandenw ma ko u ka u sigi mɔgɔw kɔrɔ. A ye jɛgɛ fila fana tila u bɛɛ cɛ. 42 U bɛɛ ye dumuni kɛ k'u fa. 43 Nbuuru kunkurunw ni jɛgɛ minnu tora, kalandenw ye o cɛ ka segi tan ni fila fa. 44 O nbuuru dunbaaw tun ye cɛ waa duuru de ye. 45 O yɔrɔnin bɛɛ, Yesu y'a fɔ a ka kalandenw ye k'a gɛlɛya ko u ka don kurun kɔnɔ ka ba tigɛ a ɲɛ ka taa Bɛtisayida, sani a yɛrɛ ka jama labila. 46 A ye u labila minkɛ, a taara ka Ala deli kulu dɔ kan. 47 Su kolen, kurun tun sera ba cɛmancɛ la, Yesu kelen tun bɛ gele kan. 48 A y'a ye ko a ka kalandenw tɔɔrɔlen tun bɛ jufa bere fɛ, katuguni fiɲɛ tun bɛ u kunbɛn. Donon kasi tuma la, Yesu taamana ji kan ka taa a ka kalandenw yɔrɔ. A tun bɛna tɛmɛn u kan. 49 U y'a taamatɔ ye ji kan minkɛ, a tun bɛ u kɔnɔ ko mɔgɔ ja dɔ don. U kulola, 50 k'a masɔrɔ u bɛɛ ɲɛ tun b'a la, u ja tigɛra. O yɔrɔnin kelen Yesu kumana u fɛ ko: «A' ye aw ja gɛlɛya, ne don. Aw kana siran.» 51 O kɔ, a donna kurun kɔnɔ u fɛ, fiɲɛ jɔra. A ka kalandenw kabakoyara kosɛbɛ haali, 52 katuguni kabako min kɛra nbuurukunw ko la, u ma o faamu. U hakili gerennen tun don. 53 Yesu ni a ka kalandenw ye ba tigɛ ka se gele ma Jenɛsarɛti jamana la ka u ka kurun bɛlɛn yen. 54 U bɔlen kurun kɔnɔ, o yɔrɔnin bɛɛ mɔgɔw ye Yesu dɔn. 55 U ye o jamana bɛɛ boliboli. Ni u y'a mɛn ko a bɛ yɔrɔ o yɔrɔ, u ye banabaatɔw ni u ka dalanw ta ka taa a sɛgɛrɛ yen. 56 Yesu taara yɔrɔ o yɔrɔ, dugubaw wo, dugu misɛnw wo, bugufyɛw wo, mɔgɔw tun bɛ na ni banabaatɔw ye sugufyɛw la, k'a deli ko a k'a to u ka maga a ka fini dawolo dama la. Mɔgɔ minnu magara a la, olu bɛɛ kɛnɛyara.
1 Farisiɛnw ni sariya karamɔgɔ dɔw nana ka bɔ Jerusalɛm k'u lajɛ Yesu yɔrɔ. 2 U y'a kɔlɔsi ko a ka kalanden dɔw tun bɛ dumuni kɛ ni u tɛgɛ nɔgɔlen ye, o kɔrɔ, u ma u tɛgɛ ko. 3 Farisiɛnw ni Yahutu tɔw kɔni tun tɛ dumuni kɛ ni u ma u tɛgɛ ko kosɛbɛ ka kɛɲɛ ni u bɛnbaw ka laadaw ye. 4 Ni u kɔseginna ka bɔ sugu la, u tun tɛ dumuni kɛ ni u ma ko fɔlɔ. U tun bɛ laada ko caman wɛrɛw kɛ, i n'a fɔ jifilen koli ni daga ni nsiranɛgɛ minɛnw ani kalaka koli. 5 Farisiɛnw ni sariya karamɔgɔw ye Yesu ɲininka ko: «Mun na i ka kalandenw tɛ sɔn an bɛnbaw ka laadaw ma, nka u bɛ dumuni kɛ ni u bolo nɔgɔlen ye?» 6 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Esayi ye kiraya min kɛ aw filankafow ko la, o bɛnna kosɛbɛ. A y'a sɛbɛn ko: `Nin mɔgɔw bɛ ne bonya u da la dɔrɔn, nka u dusukun ka jan ne la haali. 7 U bɛ ne bato fu. U ka kalan ye mɔgɔw ka ci fɔlenw dama ye.' 8 Aw bɛ Ala ka ci fɔlenw bila ka mɔgɔw ka laadaw kɛ.» 9 O kɔ, Yesu y'a fɔ ko: «Cogo kɔni bɛ aw bolo ka ban Ala ka ci fɔlenw ma walisa ka aw faw ka laada kow kɛ! 10 Musa ko: `I ka i fa ni i ba bonya.' A ko fana: `Min ye kuma jugu fɔ a fa wala a ba ma, o tigi ka kan ka faga.' 11 Nka aw kɔni b'a fɔ ko ni mɔgɔ dɔ b'a fɔ a fa wala a ba ye ko a tun bɛ se ka u dɛmɛ ni a ka nafolo min ye, o ye kɔrban ye, (o kɔrɔ, a dira Ala ma), 12 aw t'a to a ka a fa ni a ba dɛmɛ tun. 13 O cogo la aw bɛ Ala ka kuma kɛ fu ye ni aw ka laadaw ye. Aw bɛ o bɔɲɔgɔnko caman kɛ.» 14 Yesu ye jama wele ko kura k'a fɔ u ye ko: «Aw bɛɛ ka ne lamɛn ka faamuli kɛ. 15 Fɛn o fɛn bɛ don mɔgɔ kɔnɔ, o si tɛ se k'a nɔgɔ. Nka min bɛ bɔ a dusu la, o de b'a nɔgɔ. 16 Tulo bɛ min fɛ ka lamɛnni kɛ, o ka lamɛnni kɛ dɛ.» 17 Yesu bɔra jama kɔrɔ ka don so kɔnɔ. A ka kalandenw y'a ɲininka o ntalen kɔrɔ la. 18 A y'a fɔ u ye ko: «Aw fana, aw ma hakili sɔrɔ wa? Aw m'a faamu ko min bɛ don mɔgɔ kɔnɔ, o tɛ se k'a nɔgɔ, 19 k'a masɔrɔ o tɛ don a dusu la, nka a bɛ don a kɔnɔbara la, o kɔ, a bɛ taa banakɔ?» O kuma de fɛ Yesu y'a jira ko dumunifɛn bɛɛ jɛlen don. 20 A y'a fɔ fana ko: «Min bɛ bɔ mɔgɔ kɔnɔ, o de b'a nɔgɔ. 21 Mɔgɔ kɔnɔ, o kɔrɔ, a dusukun, miirili juguw bɛɛ bɛ bɔ yen, ani kakalaya ni sonyali ni mɔgɔfaga 22 ni jatɔya ni wasabaliya ni juguya ni mɔgɔ lafilili ni janburuya ni keleya ni tɔgɔ tiɲɛni ni yɛrɛjiranciya ani hakilintanya. 23 O fɛn juguw bɛɛ bɛ bɔ mɔgɔ kɔnɔ, olu de b'a nɔgɔ.» 24 O kɔ, Yesu wulila ka bɔ o yɔrɔ la ka taa Tir dugu da fɛ. A donna so dɔ kɔnɔ. A tun t'a fɛ mɔgɔ si k'a dɔn ko a bɛ yen, nka a ma se ka dogo. 25 Muso dɔ y'a kibaru mɛn, jinɛ tun bɛ o denmuso la. O muso nana ka i bin Yesu sen kɔrɔ. 26 O muso tun ye dunan ye, a bangera Sirɔ-Fenisi jamana la. A ye Yesu deli ko a ka jinɛ gɛn ka bɔ a denmuso la. 27 Nka Yesu y'a fɔ a ye ko: «A to denw ka dumuni kɛ k'u fa fɔlɔ, katuguni a tɛ bɛn ka denw ka dumuni fili wuludenw kɔrɔ.» 28 Muso y'a jaabi ko: «Tiɲɛ don, Matigi, nka wuluden minnu bɛ tabali kɔrɔ, olu bɛ denw ka dumuni murumuru dɔw dun.» 29 O la Yesu y'a fɔ a ye ko: «O kuma kosɔn i ka kɔsegin so, jinɛ bɔra i denmuso la.» 30 A kɔseginna so ka a den dalen ye kalaka kan, jinɛ tun bɔra a la. 31 Yesu bɔra Tir da fɛ ka tɛmɛn Sidɔn fɛ ka Dekapole jamana cɛtigɛ ka se Galile ba da la. 32 Mɔgɔ dɔw taara Yesu sɛgɛrɛ ni cɛ sigisigitɔ tulogeren dɔ ye ka a deli ko a ka a bolo da o kan. 33 O tuma la Yesu taara ni o cɛ ye a dan na ka i mabɔ jama la. A ye a bolonkɔniw don o cɛ tulow rɔ ka daji tu ka maga a nɛnkun na. 34 O kɔ, Yesu ye a ɲɛ kɔrɔta san fɛ ka a ninakili sama k'a fɔ o cɛ ye ko: «Efata,» o kɔrɔ ko, «Da yɛlɛ.» 35 O yɔrɔnin bɛɛ, cɛ tulow da yɛlɛla, a nɛnjuru fonina, a kumana k'a jɛya. 36 Yesu y'a fɔ u bɛɛ ye k'a gɛlɛya ko u kana o ko fɔ mɔgɔ si ye, nka a y'a gɛlɛya u ma cogo o cogo, u ye dɔ fara u ka welewele dali kan. 37 Mɔgɔw kabakoyara kosɛbɛ, u tun b'a fɔ ko: «A ka ko kɛlenw bɛɛ ka ɲi haali. A b'a to tulogerenw bɛ mɛnni kɛ, bobow bɛ kuma.»
1 O donw la, jamaba y'u lajɛ ko kura. Dumunifɛn tun tɛ u fɛ. Yesu ye a ka kalandenw wele k'a fɔ u ye ko: 2 «Nin mɔgɔw hinɛ bɛ ne la, k'a masɔrɔ bi ye u tile saba ye ne fɛ yan, dumunifɛn si tɛ u fɛ tun. 3 Ni ne bɛ u dumunikɛbali labila ka taa, u barika na dɛsɛ sira la, k'a masɔrɔ u dɔw bɔ yɔrɔ ka jan.» 4 A ka kalandenw y'a jaabi ko: «An bɛ se ka dumuni sɔrɔ yɔrɔ jumɛn ka ninnu bɛɛ fa kungokolon kɔnɔ yan?» 5 Yesu ye u ɲininka ko: «Nbuurukun joli bɛ aw fɛ?» U y'a jaabi ko: «Woloɛula.» 6 Ayiwa, a ko jama k'i sigi duguma. A ye o nbuurukun woloɛula ta ka barika da Ala ye k'u karikari k'u di a ka kalandenw ma, olu k'u tila jama cɛ. Kalandenw y'u tila jama cɛ. 7 Jɛgɛ misɛn dɔw tun bɛ u fɛ fana. Yesu ye barika da Ala ye olu kosɔn k'a fɔ a ka kalandenw ye ko u ka olu fana tila u cɛ. 8 Bɛɛ ye dumuni kɛ k'u fa. Kalandenw ye segi woloɛula fa dumuni kunkurun tɔ tolenw la. 9 O dumunikɛlaw tun ye mɔgɔ waa naani ɲɔgɔn ye. O kɔ, Yesu ye u labila. 10 O yɔrɔnin bɛɛ, a ni a ka kalandenw donna kurun dɔ kɔnɔ ka taa Dalmanuta jamana la. 11 Farisiɛnw taara ka sɔsɔli daminɛ Yesu fɛ. U ko Yesu ka taamashyɛn kabakoma dɔ jira ka bɔ sankolo la. U ye o fɔ walisa u ka a kɔrɔbɔ. 12 Yesu ye a ninakili sama kosɛbɛ k'a fɔ ko: «Mun na bi mɔgɔw bɛ kabako ɲini? Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye, kabako si tɛna jira u la.» 13 O kɔ, a bɔra u kɔrɔ ka don kurun kɔnɔ ko kura ka taa ba kɔ. 14 Kalandenw tun ɲinɛna, u ma dumunifɛn ta. Foyi tun tɛ u fɛ kurun kɔnɔ fɔ nbuurukun kelenpe. 15 Yesu y'a fɔ a ka kalandenw ye k'a gɛlɛya ko: «A' ye hakili sɔrɔ ka aw yɛrɛw kɔlɔsi Farisiɛnw ka buurufunun fɛn ni Hɛrɔde ka buurufunun fɛn na.» 16 U y'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «A y'o fɔ k'a masɔrɔ nbuuru tɛ an fɛ.» 17 U tun bɛ min fɔ, Yesu ye o dɔn. A ye u ɲininka ko: «Mun y'a to aw bɛ kuma ɲɔgɔn fɛ ko nbuuru tɛ aw fɛ? Hakili tɛ aw fɛ ka faamuli kɛ fɔlɔ wa? Aw hakili gerennen don wa? 18 Ɲɛ bɛ aw fɛ, aw tɛ yeli kɛ wa? Tulo bɛ aw fɛ, aw tɛ mɛnni kɛ wa? Aw hakili tɛ to fɛn na wa? 19 Ne ye nbuurukun duuru karikari k'u di mɔgɔ waa duuru ma tuma min na, aw ye segi joli fa ni o nbuuru kunkurun tɔ tolenw ye?» U y'a jaabi ko: «Tan ni fila.» 20 «Ne ye nbuurukun woloɛula karikari k'u di mɔgɔ waa naani ma tuma min na, aw ye segi joli fa ni o nbuuru kunkurun tɔ tolenw ye?» U y'a jaabi ko: «Woloɛula.» 21 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Aw dun tɛ faamuli kɛ halibi wa?» 22 U selen Bɛtisayida, o yɔrɔ la mɔgɔ dɔw taara Yesu sɛgɛrɛ ni fiyentɔ dɔ ye k'a deli ko a ka maga o la. 23 Yesu ye fiyentɔ minɛ a bolo ma, ka taa n'a ye dugu kɔfɛ. A ye daji kɛ o cɛ ɲɛw la k'a bolo da a kan k'a ɲininka ko: «I bɛ fɛn ye wa?» 24 Fiyentɔ ye a ɲɛ kɔrɔta k'a fɔ ko: «Ne bɛ mɔgɔw ye i n'a fɔ jirisunw taamatɔ.» 25 Yesu ye a bolow da o cɛ ɲɛ kan ko kura, a ye filɛli kɛ kosɛbɛ. A kɛnɛyara, a ye fɛn bɛɛ ye ka lasaa. 26 Yesu y'a bila ka taa so k'a fɔ a ye ko: «I kana don dugu kɔnɔ.» 27 Yesu ni a ka kalandenw taara Sesare Filipe dafɛ dugu la. Ka u to sira kan, Yesu ye a ka kalandenw ɲininka ko: «Mɔgɔw b'a fɔ ko ne ye jɔn ye?» 28 U y'a jaabi ko: «Dɔw ko Yuhana Batiselikɛla. Dɔ wɛrɛw ko Eli. Dɔ wɛrɛw fana ko kiraw la kelen.» 29 Yesu ye u ɲininka ko: «Nka aw dun, aw yɛrɛw ɲɛ na ne ye jɔni ye?» Piɛrɛ y'a jaabi ko: «I ye Krisita de ye.» 30 Yesu y'a gɛlɛya u ma ko u kana o ko fɔ mɔgɔ si ye. 31 O kɔ, Yesu y'a daminɛ ka a ka kalandenw kalan k'a fɔ u ye ko: «Wajibi don Mɔgɔ Denkɛ ka tɔɔrɔ kosɛbɛ. Cɛkɔrɔbaw ni sarakalasebaaw kuntigiw ani sariya karamɔgɔw ka ban a la. A na faga, tile saba tɛmɛnnen kɔ, a na kunun.» 32 A ye o fɔ u ye k'a jɛya. Piɛrɛ taara n'a ye kɛrɛ fɛ k'a daminɛ k'a kɔrɔfɔ. 33 Nka Yesu y'i yɛlɛma ka a ka kalandenw filɛ ka Piɛrɛ kɔrɔfɔ ko: «Taa ka bɔ ne kɔrɔ, Sitanɛ, katuguni i ka miiriliw tɛ Ala ka kow la, fɔ mɔgɔw ka kow.» 34 O kɔ, Yesu ye jama ni a ka kalandenw wele k'a fɔ u ye ko: «Ni mɔgɔ dɔ b'a fɛ ka ne nɔ minɛ, o ka ban a yɛrɛ la ka a gengenjiri ta ka tugu ne la. 35 Mɔgɔ min b'a fɛ ka a yɛrɛ ni kisi, o na bɔnɛ a la, nka min bɛ bɔnɛ a ni la ne kosɔn ani Kibaru Duman kosɔn, o de na a ni kisi. 36 A bɛ mun ɲɛ mɔgɔ ye ka diɲɛ bɛɛ sɔrɔ, ni a bɛ bɔnɛ a yɛrɛ ni la? 37 Mɔgɔ bɛ se ka a yɛrɛ ni kunmabɔ ni mun ye? 38 Ni mɔgɔ min ye ne ni ne ka kuma maloya kɛ a la bi mɔgɔ jatɔw jurumutɔw cɛma, Mɔgɔ Denkɛ fana na o tigi maloya kɛ a la ni a nana a Fa nɔɔrɔ la ni a ka mɛlɛkɛ senumaw ye.»
1 Yesu y'a fɔ u ye tun ko: «Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko mɔgɔ minnu bɛ yan, u dɔw tɛna sa sani u ka Ala ka masaya natɔ ye ni sebaaya ye.» 2 O kɔ tile wɔɔrɔ, Yesu taara ni Piɛrɛ ni Yakuba ani Yuhana ye kulu jan dɔ kan u dan na. A cogo yɛlɛmana u ɲɛ na. 3 A ka finiw manamanana ka jɛya cogo min na, mɔgɔ si tɛ dugukolo kan min bɛ se ka fɛn jɛya ka o bɔ. 4 Kalandenw ye Eli ni Musa ye, olu tun bɛ kuma Yesu fɛ. 5 O la, Piɛrɛ kumana k'a fɔ Yesu ye ko: «Karamɔgɔ, an bɛ yan, o ka ɲi. An ka bugu saba jɔ, e ta kelen, Musa ta kelen, Eli ta kelen.» 6 A tun ka kan ka min fɔ, a ma o dɔn, katuguni u tun siranna kosɛbɛ. 7 Sankaba dɔ nana u datugu. Kumakan dɔ bɔra o sankaba la ko: «Nin ye ne Denkɛ kanulen ye, a' ye a lamɛn.» 8 O yɔrɔnin bɛɛ, kalandenw ye u kɛrɛfɛlaw filɛ, nka u ma mɔgɔ si ye tun Yesu kelen kɔ. 9 U jigintɔ ka bɔ kulu kan, Yesu y'a fɔ u ye k'a gɛlɛya ko: «Aw ye ko min ye, aw kana o fɔ mɔgɔ si ye sani Mɔgɔ Denkɛ ka kunun ka bɔ suw cɛma tuma min na.» 10 O kuma tora u kɔnɔ, u ye ɲɔgɔn ɲininka ko: «Ka kunun ka bɔ suw cɛma, o kɔrɔ ye mun ye?» 11 Kalandenw ye Yesu ɲininka ko: «Mun y'a to sariya karamɔgɔw b'a fɔ ko Eli ka kan ka na fɔlɔ?» 12 A ye u jaabi ko: «Tiɲɛ don, Eli ka kan ka na fɔlɔ ka fɛn bɛɛ labɛn ko kura. Nka mun na a sɛbɛnnen bɛ ko Mɔgɔ Denkɛ na tɔɔrɔ kosɛbɛ, ko u na ban a la? 13 O bɛɛ n'a ta ne b'a fɔ aw ye ko Eli nana ka ban, mɔgɔw y'a kɛ u yɛrɛw sago ye, i ko a sɛbɛnnen bɛ a ko la cogo min na.» 14 U nalen kɔ kalanden tɔw kɔrɔ, u ye u lamininen ye jamaba fɛ. Sariya karamɔgɔw tun b'a la ka sɔsɔli kɛ kalandenw fɛ. 15 Mɔgɔw ye Yesu ye minkɛ, u kabakoyara, u bolila ka taa a fo. 16 Yesu ye a ka kalandenw ɲininka ko: «Aw ni u bɛ sɔsɔli kɛ mun ko la?» 17 Jama la cɛ kelen y'a jaabi ko: «Karamɔgɔ, ne nana i sɛgɛrɛ ni ne denkɛ ye, katuguni jinɛ bobo b'a la. 18 Jinɛ mana a minɛ yɔrɔ o yɔrɔ, a b'a fili duguma, kanga bɛ bɔ den da la. A b'a ɲinw ɲimi, a fari bɛ ja. Ne y'a fɔ i ka kalandenw ye ko u ka jinɛ gɛn ka bɔ a la, nka u ma se.» 19 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Aw kɔni, siya dannabali, ne na to aw fɛ yan fo tuma jumɛn? Ne na aw ka ko muɲu fo tuma jumɛn? Na ni i den ye yan.» 20 U taara n'a ye a yɔrɔ. Jinɛ ye Yesu ye minkɛ, a ye den yigiyigi kosɛbɛ. A binna duguma ka kolonkolon, kanga bɔra a da la. 21 Yesu ye den fa ɲininka ko: «Nin y'a sɔrɔ kabini tuma jumɛn?» Den fa y'a jaabi ko: «Kabini a denmisɛnma. 22 Ko caman jinɛ y'a bin tasuma la ani ji la walisa a ka a faga. Ni i bɛ se fɛn na, hinɛ an na ka an dɛmɛ.» 23 Yesu y'a fɔ a ye ko: «Ni i bɛ se. Fɛn bɛɛ bɛ se ka kɛ dannabaa ye.» 24 O yɔrɔnin bɛɛ, cɛnin fa pɛrɛnna ko: «Ne bɛ dannaya kɛ. Na ne dɛmɛ, ka dannabaliya bɔ ne kɔnɔ.» 25 Yesu y'a ye ko jama girinna ka na u kɔrɔ minkɛ, a ye jinɛ kɔrɔfɔ ko: «Jinɛ bobo tulogeren, ne b'a fɔ i ye, bɔ a la. I kana don a la tun abada.» 26 Jinɛ ye mankan ci ka cɛnin yigiyigi kosɛbɛ ka bɔ a la. Cɛnin tun bɛ i n'a fɔ a salen don, fo mɔgɔ caman tun ko: «A sara.» 27 Nka Yesu ye cɛnin bolo minɛ k'a lawuli. A wulila ka i jɔ. 28 Yesu donnen so kɔnɔ, ka a ni a ka kalandenw to u dan na, u y'a ɲininka ko: «Mun na anw ma se ka o jinɛ gɛn ka bɔ den na?» 29 Yesu ye u jaabi ko: «Nin jinɛ sifa tɛ se ka bɔ cogo si ni Ala delili tɛ.» 30 U wulila ka bɔ yen ka Galile jamana cɛtigɛ. Yesu tun t'a fɛ a yɔrɔ ka dɔn, 31 katuguni a tun bɛ a ka kalandenw kalan k'a fɔ u ye ko: «Mɔgɔ Denkɛ na don mɔgɔw bolo, u n'a faga. A fagali tile sabanan don, a na kunun.» 32 Nka kalandenw ma o kuma kɔrɔ dɔn, u sirannen ma se k'a ɲininka o ko la. 33 U sera Kapɛrnaum. Yesu donnen kɔ so kɔnɔ, a ye a ka kalandenw ɲininka ko: «Aw tun bɛ mun kuma la sira kan?» 34 Nka u ye u makun, sabu u tun bɛ ɲɔgɔn ɲininka sira kan ko u la jumɛn ka bon tɔw bɛɛ ye. 35 O tuma la Yesu y'i sigi ka a ka kalanden tan ni fila wele k'a fɔ u ye ko: «Ni dɔ b'a fɛ ka kɛ ɲɛ mɔgɔ ye, o ka kan ka kɛ bɛɛ kɔmɔgɔ ani bɛɛ ka baaraden ye.» 36 A ye denmisɛn dɔ ta k'a jɔ u cɛma, k'a ta a kɔnkɔn na, k'a fɔ u ye ko: 37 «Mɔgɔ o mɔgɔ mana nin ɲɔgɔn denmisɛn minɛ koɲuman ne kosɔn, o bɛ ne minɛ koɲuman. Min bɛ ne minɛ koɲuman, o tɛ ne minɛ koɲuman, nka a bɛ ne cibaa de minɛ koɲuman.» 38 Yuhana y'a fɔ Yesu ye ko: «Karamɔgɔ, an ye cɛ dɔ ye, a bɛ jinɛw gɛn ka bɔ mɔgɔw la i tɔgɔ la. An y'a fɔ a ye ko a kana o kɛ, katuguni a ma kɛ an dɔ ye.» 39 Yesu y'a jaabi ko: «Aw kana a bali, katuguni mɔgɔ si tɛ se ka kabako kɛ ne tɔgɔ la, o kɔ, ka taa kuma jugu fɔ ne ma joona. 40 Min tɛ an jugu ye, o ye an ɲin ye. 41 Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko mɔgɔ o mɔgɔ mana jifilen ɲɛ kelen ji di aw ma k'a min, katuguni aw ye Krisita ta ye, o tigi tɛna dɛsɛ o baraji la. 42 «Nin denmisɛn minnu bɛ da ne la, mɔgɔ o mɔgɔ bɛ olu dɔ kunnatiɲɛ, a tun ka fisa o ma ni kabakurun belebeleba sirila a kan na, k'a fili kɔgɔji la. 43 Ni i bolo bɛ kɛ sababu ye ka jurumu lase i ma, a tigɛ. I bolo kelen tigi ka don ɲɛnamaya la, o ka fisa i ma i bolo fila tigi ka taa bila jahanama kɔnɔ tasuma dufabali la. 44 O yɔrɔ la, `u ntumu tɛ sa, o tasuma tɛ dufa.' 45 Ni i sen bɛ kɛ sababu ye ka jurumu lase i ma, a tigɛ. I senkelen tigi ka don ɲɛnamaya la, o ka fisa i ma i sen fila tigi fililen ye jahanama kɔnɔ. 46 O yɔrɔ la, `u ntumu tɛ sa, o tasuma tɛ dufa.' 47 Ni i ɲɛ bɛ kɛ sababu ye ka jurumu lase i ma, a wɔgɔbɛ. I ɲɛ kelen tigi ka don Ala ka masaya la, o ka fisa i ma i ɲɛ fila tigi fililen ye jahanama kɔnɔ. 48 O yɔrɔ la, `u ntumu tɛ sa, o tasuma tɛ dufa.' 49 Mɔgɔw bɛɛ na kɔrɔbɔ tasuma fɛ, i ko kɔgɔ bɛ kɛ sarakaw bɛɛ la cogo min na. 50 «Kɔgɔ ka ɲi, nka ni a timiya bɔra a la, i na mun kɛ ka a timiya tun? Kɔgɔ ka kɛ aw yɛrɛw la, hɛrɛ ka kɛ aw ni ɲɔgɔn cɛ.»
1 Yesu wulila ka bɔ yen ka taa Jude jamana la ani Jurdɛn ba kɔfɛ. Jama nana u lajɛ a kɔrɔ tun. A ye u kalan i ko a delila ka a kɛcogo min na. 2 Farisiɛn dɔw gɛrɛla a la k'a ɲininka walisa u ka a dakɔrɔbɔ, u ko: «A dagalen bɛ cɛ ka a muso furu sa wa?» 3 Yesu ye u jaabi ko: «Musa ye mun ci fɔ aw ye?» 4 U ko: «Musa sɔnna an ka furu sa sɛbɛn kɛ, o kɔ ka muso bila.» 5 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Musa ye o ci sɛbɛn aw ye aw ka dusukun gɛlɛya de kosɔn. 6 Nka kabini diɲɛ daminɛ, Ala ye u kɛ cɛ ni muso ye, 7 o de kosɔn cɛ na a fa ni a ba bila ka nɔrɔ a muso la. 8 U fila na kɛ farisogo kelen ye. O cogo la u tɛ fila ye tun, fɔ kelen. 9 Ala ye min kɛ kelen ye, mɔgɔ si kana o fara.» 10 U donnen so kɔnɔ, kalandenw ye Yesu ɲininka furu sa ko la tun. 11 A y'a fɔ u ye ko: «Mɔgɔ o mɔgɔ bɛ a muso furu sa ka dɔ wɛrɛ furu, o bɛ jatɔya kɛ. 12 O cogo la ni muso bɛ a cɛ bila ka furu cɛ wɛrɛ ma, o bɛ jatɔya kɛ.» 13 Mɔgɔw nana Yesu yɔrɔ ni denmisɛn dɔw ye walisa a ka maga u la, nka kalandenw ye u kɔrɔfɔ. 14 Yesu ye o ye minkɛ, a diminna. A y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «A' y'a to denmisɛnw ka na ne ma, aw kana u bali, katuguni Ala ka masaya ye olu bɔɲɔgɔnkow de ta ye. 15 Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye, mɔgɔ min tɛ Ala ka masaya minɛ i ko denmisɛn, o tɛna don a la fewu.» 16 O kɔ, a ye denmisɛnw ta a kɔnkɔn na, ka a bolow da u kan ka dubaw kɛ u ye. 17 Yesu taatɔ sira fɛ, cɛ dɔ bolila ka i ɲɔngiri a kɔrɔ, k'a ɲininka ko: «Karamɔgɔ ɲuman, ne ka kan ka mun kɛ walisa ne ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ?» 18 Yesu y'a fɔ a ye ko: «Mun na i bɛ ne wele ɲuman? Ɲuman si tɛ, Ala kelen kɔ. 19 I bɛ ci fɔlenw dɔn ko: `I kana mɔgɔ faga. I kana jatɔya kɛ. I kana sonyali kɛ. I kana nkalon da i mɔgɔ ɲɔgɔn na. I kana mɔgɔ si tɔɲɔ. I ka i fa ni i ba bonya.' » 20 O cɛ ko: «Karamɔgɔ, ne ye o ci fɔlenw bɛɛ mara kabini ne denmisɛnma.» 21 Yesu y'a mafilɛ ni kanuya ye k'a fɔ a ye ko: «Fɛn kelen b'i jɛ. Taa i bolofɛnw bɛɛ feere ka o wari di faantanw ma. O tuma la, i na nafoloba sɔrɔ sankolo la. O kɔ, na tugu ne la.» 22 O cɛ ɲɛ kumuna o kuma kosɔn. A ɲɛnasisilen taara, k'a masɔrɔ nafoloba tun b'a fɛ. 23 Yesu ye a kɛrɛw filɛ, k'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «Nafolobatigi donni ka gɛlɛn Ala ka masaya la kosɛbɛ.» 24 Kalandenw kabakoyara o kuma kosɔn, nka Yesu y'a fɔ u ye tun ko: «Ne denw, a ka gɛlɛn kosɛbɛ ka don Ala ka masaya la. 25 Ɲaamɛ donni ka nɔgɔn miseli wo fɛ ka tɛmɛn nafolobatigi donni kan Ala ka masaya la.» 26 Kalandenw kabakoyara fo ka dama tɛmɛn. U tun b'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «A. O tuma la jɔni dun bɛ se ka kisi?» 27 Yesu ye u filɛ k'a fɔ u ye ko: «O tɛ se ka kɛ mɔgɔw fɛ, nka o bɛ se ka kɛ Ala fɛ, katuguni Ala tɛ kɛɲɛ foyi la.» 28 Piɛrɛ y'a fɔ a ye ko: «A filɛ, an jɛna fɛn bɛɛ kɔ ka tugu i la.» 29 Yesu y'a jaabi ko: «Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko mɔgɔ o mɔgɔ jɛna a ka so kɔ, wala a balimakɛw, wala a balimamusow, wala a ba, wala a fa, wala a denw, wala a ka forow kɔ, ne ni Kibaru Duman kosɔn, 30 o tigi na olu bɛɛ ɲɔgɔn kɛmɛ-kɛmɛ sɔrɔ nin diɲɛ la, sow ni balimakɛw ni balimamusow ni baw ni denw ani forow, ka tɔɔrɔ fana sɔrɔ. A na ɲɛnamaya banbali sɔrɔ sini. 31 Nka ɲɛ mɔgɔ caman na kɛ kɔmɔgɔw ye, kɔmɔgɔ caman na kɛ ɲɛ mɔgɔw ye.» 32 U tun bɛ sira kan ka taa Jerusalɛm. Yesu tun bɛ a ka kalandenw ɲɛfɛ, kalandenw hakili ɲaaminen tun don. U nɔfɛ mɔgɔw sirannen tun don. Yesu taara ni a ka tan ni fila ye u dan na ko kura. Ko min bɛna kɛ a la, a y'a daminɛ ka o fɔ u ye. 33 A y'a fɔ u ye ko: «An taatɔ filɛ Jerusalɛm, Mɔgɔ Denkɛ na don sarakalasebaaw kuntigiw ani sariya karamɔgɔw bolo yen. U na a jalaki ko a ka kan ni saya ye k'a don Ala dɔnbaliw bolo. 34 Olu na yɛlɛ bɔ a ma ka daji tu a kan k'a bugɔ ni gɛɲɛ ye k'a faga. A tile sabanan don, a na kunun.» 35 Zebede denkɛw Yakuba ni Yuhana gɛrɛla Yesu la k'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ, an bɛna fɛn min deli i fɛ, an b'a fɛ i ka o kɛ an ye.» 36 Yesu ye u ɲininka ko: «Aw b'a fɛ ne ka mun kɛ aw ye?» 37 U y'a jaabi ko: «I ka sɔn an kelen ka sigi i kinin fɛ, kelen ka sigi i numan fɛ i ka masaya nɔɔrɔma la.» 38 Nka Yesu y'a fɔ u ye ko: «Aw bɛ fɛn min deli, aw tɛ o dɔn. Ne bɛna minni kɛ tɔɔrɔ jifilen min na, aw bɛ se ka minni kɛ o la wa? Ne bɛna batise cogo min na, aw bɛ se ka batise ten wa?» 39 U y'a jaabi ko: «An bɛ se.» Yesu y'a fɔ u ye ko: «Ne na minni kɛ jifilen min na, tiɲɛ don, aw na minni kɛ o la. Ne na batise cogo min na, aw fana na batise ten, 40 nka ka sigi ne kinin ni ne numan fɛ, ne tɛ o dibaa ye. Ala ye o yɔrɔw labɛn minnu ye, u na di olu de ma.» 41 Kalanden tɔ tan y'o mɛn minkɛ, olu diminna Yakuba ni Yuhana kɔrɔ. 42 O la, Yesu ye u bɛɛ wele k'a fɔ u ye ko: «Aw y'a dɔn ko minnu bɛ jate kuntigiw ye siyaw kun na, olu bɛ u mara ni kuntigiya ye. Mɔgɔbaw bɛ u fanga jira u la. 43 Nka a tɛna kɛ ten aw cɛma. Ni dɔ b'a fɛ ka kɛ mɔgɔba ye aw cɛma, o ka kɛ tɔw ka baaraden ye. 44 Ni dɔ b'a fɛ ka kɛ aw cɛma ɲɛ mɔgɔ ye, o ka kɛ tɔw ka jɔn ye. 45 Katuguni Mɔgɔ Denkɛ ma na mɔgɔw ka baara kɛ a ye, nka a nana ka baara kɛ mɔgɔw ye, ka a yɛrɛ ni di ka kɛ mɔgɔ caman kunmabɔ sara ye.» 46 U sera Jeriko. Yesu ni a ka kalandenw ani jamaba bɔtɔ Jeriko, fiyentɔ dɔ sigilen tun bɛ sira da la ka saraka deli. O tun ye Timɛ denkɛ Bartimɛ ye. 47 A y'a mɛn ko Yesu Nazarɛtika don minkɛ, a pɛrɛnna k'a fɔ ko: «Dawuda Bɔnsɔn Yesu, makari ne la.» 48 Mɔgɔ caman y'a kɔrɔfɔ ko a ka i makun, nka a tun bɛ dɔ fara a ka pɛrɛnni kan ko: «Dawuda Bɔnsɔn, makari ne la.» 49 Yesu y'i jɔ ko u ka a wele. U ye fiyentɔ wele k'a fɔ a ye ko: «I hakili sigi. Wuli, a b'i wele.» 50 A y'a ka dulɔki fili k'i pan ka gɛrɛ Yesu la. 51 Yesu y'a ɲininka ko: «I b'a fɛ ne ka mun kɛ i ye?» Fiyentɔ y'a jaabi ko: «Karamɔgɔ, ne ka yeli kɛ.» 52 Yesu y'a fɔ a ye ko: «Taa, i ka dannaya ye i kɛnɛya.» O yɔrɔnin bɛɛ a ye yeli kɛ, a tugura Yesu nɔfɛ sira la.
1 U surunyalen Jerusalɛm ka se Bɛtɛfajɛ ni Bɛtani, Oliviye kulu kɛrɛ fɛ, Yesu ye a ka kalandenw la fila ci ka taa u ɲɛ, 2 k'a fɔ olu ye ko: «A' ye taa aw ɲɛfɛ dugu la. Aw dontɔ dugu kɔnɔ, aw na faliden dɔ sirilen sɔrɔ yen, mɔgɔ si ma yɛlɛn min kan fɔlɔ. A' ye o foni ka na n'a ye yan. 3 Ni mɔgɔ dɔ ye aw ɲininka ko mun na aw b'a foni, aw k'a fɔ o ye ko, `Matigi mago b'a la, ko a n'a kɔsegin i ma sisan.' » 4 U taara ka faliden sirilen ye bɔlɔn da la, u y'a foni. 5 Mɔgɔ minnu tun bɛ yen, olu dɔw ye u ɲininka ko: «Mun y'a to aw bɛ nin faliden foni?» 6 Yesu tun ye min fɔ u ye, u ye olu jaabi ni o ye. O mɔgɔw sɔnna u ka taa n'a ye. 7 U taara ni faliden ye Yesu yɔrɔ. U ye u ka finiw da a kan, Yesu yɛlɛnna a kan. 8 Mɔgɔ caman ye u ka finiw fɛnsɛ sira kan. Dɔw fana ye fura kɛnɛw tigɛ ka olu fɛnsɛ sira kan. 9 U taatɔ, Yesu ɲɛfɛ mɔgɔw ani a kɔfɛ mɔgɔw tun bɛ pɛrɛn ko: «Ala tanu! Min natɔ filɛ Matigi tɔgɔ la, o ye dubaden ye! 10 An fa Dawuda ka masaya min natɔ don, Ala ka duba o ye. Tanuli ka kɛ Ala ye sanfɛ yɔrɔ kɔrɔtalenbaw la.» 11 Yesu donna Jerusalɛm ka taa Alabatosoba kɔnɔ k'a fan bɛɛ filɛ. O kɔ, a ni a ka kalandenw bɔra ka taa Bɛtani, katuguni fitiri donda tun sera ka ban. 12 O dugusajɛ, u bɔtɔ Bɛtani, kɔngɔ ye Yesu minɛ. 13 K'a to yɔrɔ jan, a ye torosun dɔ ye, fura tun b'a la. A taara a filɛ yala ni a bɛ den sɔrɔ o la, nka a selen jirisun kɔrɔ, a ma foyi ye o la fura kɔ, k'a masɔrɔ toro den tuma tun ma se fɔlɔ. 14 O la, Yesu y'a fɔ torosun ye ko: «Mɔgɔ si tɛna i den dun tun abada.» A ka kalandenw y'o mɛn. 15 U sera Jerusalɛm tuma min na, Yesu donna Alabatosoba kɔnɔ. Minnu tun bɛ sannifeere kɛ yen, a y'a daminɛ ka olu gɛn ka bɔ yen. A ye wari falennaw ka tabaliw ni ntubanni feerelaw ka sigilanw dabiri. 16 A ma sɔn minɛntigi si ka tɛmɛn Alabatosoba kɔnɔ. 17 A ye mɔgɔw kalan ko: «A sɛbɛnnen tɛ wa ko: `Ne ka so na wele siyaw ka Aladeliso'? Nka aw kɔni y'a kɛ binkannikɛlaw dogo yɔrɔ ye.» 18 Sarakalasebaaw kuntigiw ani sariya karamɔgɔw ye o mɛn, o de kosɔn u ye cogo ɲini ka Yesu faga. U siranna a ɲɛ k'a masɔrɔ a ka kalan tun ye mɔgɔw kun minɛ kosɛbɛ. 19 Wula selen, Yesu ni a ka kalandenw bɔra dugu kɔnɔ. 20 O dugusajɛ sɔgɔma da joona fɛ, u tɛmɛntɔ sira kan, u ye o torosun jalen ye fo ka se a dili ma. 21 Ko min tun kɛra, Piɛrɛ hakili jiginna o la, a y'a fɔ Yesu ye ko: «Karamɔgɔ, i ye torosun min danga, o jalen filɛ.» 22 Yesu y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «A' ye da Ala la. 23 Tiɲɛ la, ne b'a fɔ aw ye ko mɔgɔ o mɔgɔ mana a fɔ nin kulu ye ko: `Bɔ yan ka taa i fili kɔgɔji la', ni a ma sigasiga a dusukun na, ni a dara a la ko a bɛ min fɔ, o na kɛ, o na kɛ a ye. 24 O de kosɔn ne b'a fɔ aw ye ko aw mana Ala deli fɛn o fɛn na, a' ye da a la ko aw ye o sɔrɔ, o na kɛ. 25 Aw mana jɔ ka Ala deli, k'a sɔrɔ dɔ ye aw hakɛ ta, a' ye yafa o ma, walisa aw sankolola Fa ka aw ka hakɛw yafa aw ma fana. 26 Ni aw ma yafa tɔw ma, aw sankolola Fa tɛna aw ka hakɛw yafa aw ma fana.» 27 U taara Jerusalɛm ko kura. Ka Yesu to yaalayaala la Alabatosoba kɔnɔ, sarakalasebaaw kuntigiw ni sariya karamɔgɔw ani cɛkɔrɔbaw taara Yesu sɛgɛrɛ. 28 U y'a ɲininka ko: «Sebaaya jumɛn b'a to i bɛ nin kow kɛ? Jɔni ye o fanga di i ma?» 29 Yesu ye u jaabi ko: «Ne bɛ aw ɲininka ko kelen na. Ni aw ye ne jaabi, o tuma la sebaaya min b'a to ne bɛ nin kow kɛ, ne na o fɔ aw ye. 30 Jɔni de ye Yuhana ci ko a ka batiseli kɛ, Ala wa, wala mɔgɔw? A' ye ne jaabi.» 31 O tuma la, u kumana ɲɔgɔn fɛ ko: «Ni an ko Ala y'a ci, a n'a fɔ ko mun y'a to an ma da a la? 32 Nka ni an ko mɔgɔw y'a ci» U tun bɛ siran jama ɲɛ, katuguni mɔgɔw bɛɛ tun bɛ Yuhana jate kira yɛrɛ de ye. 33 O de kosɔn u ye Yesu jaabi ko: «Anw ma o dɔn.» Yesu y'a fɔ u ye ko: «Ayiwa, sebaaya min b'a to ne bɛ nin kow kɛ, ne fana tɛna o fɔ aw ye.»
1 O kɔ, Yesu y'a daminɛ ka ntalen da u ye ko: «Cɛ dɔ ye rezɛn nakɔ bin ka sinsan kɛ ka o lamini. A ye dingɛ sen ka rezɛn ji bɔ yɔrɔ dila, ka sankanso jan jɔ kɔlɔsili kama. O kɔ, a ye o nakɔ kalifa rezɛn sɛnɛkɛla dɔw ma ka taa jamana wɛrɛ la. 2 Rezɛn mɔ tuma selen, a ye baaraden dɔ ci o rezɛn sɛnɛkɛlaw ma, ko o ka rezɛn mɔ minɛ u fɛ. 3 U ye baaraden minɛ k'a bugɔ k'a bolo lankolon bila ka taa. 4 Nakɔtigi ye baaraden wɛrɛ ci ka taa. U ye o kunkolo jogin k'a minɛ ko juguya. 5 Nakɔtigi ye dɔ wɛrɛ ci, u y'o faga. O kɔ, a ye baaraden caman wɛrɛw ci. U ye dɔw bugɔ ka dɔw faga. U na ne denkɛ kɔni bonya.' A ciyɛntala filɛ nin ye. A' ye na an ka a faga, a ciyɛn na kɛ an ta ye.' 8 U ye a denkɛ minɛ k'a faga k'a fili nakɔ kɔfɛ. 9 «Ayiwa, rezɛn nakɔtigi na mun de kɛ sa? A na na ka o rezɛn sɛnɛkɛlaw bɛɛ faga, ka rezɛn nakɔ kalifa mɔgɔ wɛrɛw ma. 10 Aw ma nin kalan Kitabu la wa, ko: `Sojɔlaw banna kabakurun min na, o kɛra so selekela kabakurun lakika ye. 11 A filɛ, Matigi de ye o kɛ, kabako don an ɲɛ na.' » 12 Yahutuw kuntigiw ye Yesu minɛ cogo ɲini, k'a masɔrɔ u y'a dɔn ko Yesu ye o ntalen da u yɛrɛw de kama, nka u siranna jama ɲɛ. O tuma la u y'a to yen ka taa. 13 U ye Farisiɛn dɔw ni Hɛrɔde ka mɔgɔ dɔw ci Yesu ma, walisa ka a minɛ a yɛrɛ da la kuma fɛ. 14 U nana k'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ, an y'a dɔn ko i ye tiɲɛtigi ye, ko i tɛ siran mɔgɔ si ɲɛ, katuguni mɔgɔw bɛɛ ka kan i ɲɛ na, ko i bɛ mɔgɔw kalan Ala sira la k'a jɛya. A dagalen bɛ an ka nisɔngɔ sara Romɛ masakɛ ye wa, wala o dagalen tɛ? An ka kan k'a sara wa, wala an man kan k'a sara?» 15 Nka Yesu ye u ka filankafoya dɔn, a y'a fɔ u ye ko: «Mun y'a to aw bɛ ne dakɔrɔbɔ? A' ye na ni wari dɛɲɛ kelen ye, ne k'a filɛ.» 16 U ye kelen jira a la. Yesu ye u ɲininka ko: «Jɔni ja ni a ka sɛbɛnni bɛ nin kan?» U y'a jaabi ko: «Romɛ masakɛ.» 17 O tuma la Yesu y'a fɔ u ye ko: «A' ye masakɛ ta sara masakɛ ye, ka Ala ta di Ala ma.» U kabakoyara o la kosɛbɛ. 18 Saduseɛnw tun b'a fɔ ko su kununli tɛna kɛ. U dɔw taara Yesu sɛgɛrɛ k'a ɲininka ko: 19 «Karamɔgɔ, Musa ye nin ci sɛbɛn k'a di an ma ko: `Ni cɛ dɔ sara k'a sɔrɔ a muso ma den sɔrɔ, a balimakɛ ka o muso furu ka bɔnsɔn sɔrɔ o cɛ salen ye.' 20 Ayiwa, balimakɛ woloɛula tun bɛ yen. Fɔlɔ ye muso furu, o sara k'a sɔrɔ a ma den sɔrɔ. 21 A filanan ye o muso kelen furu, a sara, a ma den to. A sabanan fana kɛra ten. 22 U woloɛula bɛɛ ye o muso furu, u bɛɛ denntan sara. O kɔ, o muso fana sara. 23 Ayiwa su kununli don na, o muso na kɛ u la jumɛn kelen ta ye? K'a sɔrɔ u woloɛula bɛɛ y'a furu.» 24 Yesu ye u jaabi ko: «Aw ka filili sababu tɛ nin ye wa, ko aw ma Kitabu kuma faamu, aw ma Ala ka sebaaya fana dɔn. 25 Suw mana kunun, cɛw tɛna musow furu, musow tɛna di cɛw ma, nka u na kɛ i ko sankolola mɛlɛkɛw. 26 Su kununli ko ta fan fɛ, aw ma a kalan Musa ka Kitabu la jirinin ko la wa, ko Ala y'a fɔ Musa ye ko: `Ne ye Ibrahima ka Ala ye, ani Isaka ka Ala ani Yakuba ka Ala.' 27 Ala tɛ suw ka Ala ye, ɲɛnamaw ta don. Aw fililen bɛ kosɛbɛ.» 28 Sariya karamɔgɔ dɔ ye o sɔsɔli kuma mɛn. A y'a ye ko Yesu ye Saduseɛnw jaabi koɲuman. A gɛrɛla a la k'a ɲininka ko: «Ci fɔlenw bɛɛ la fɔlɔfɔlɔ ye jumɛn ye?» 29 Yesu y'a jaabi ko: «Ci fɔlenw fɔlɔfɔlɔ filɛ nin ye ko: `Israɛl, lamɛnni kɛ. Matigi an ka Ala ye Matigi kelenpe de ye. 30 I ka i Matigi Ala kanu ni i dusukun bɛɛ ye, ani i ni bɛɛ, ni i hakili bɛɛ ni i barika bɛɛ.' 31 A filanan filɛ nin ye: `I ka i mɔgɔ ɲɔgɔn kanu i ko i yɛrɛ.' Ci fɔlen si man bon ni olu ye.» 32 O sariya karamɔgɔ y'a fɔ Yesu ye ko: «Tiɲɛ don, karamɔgɔ. I ye min fɔ, o ye tiɲɛ ye, katuguni Ala kelenpe bɛ yen, dɔ wɛrɛ si tɛ ale kɔ. 33 Ka Ala kanu ni i dusukun bɛɛ ye, ni i hakili bɛɛ, ani i barika bɛɛ, ka i mɔgɔ ɲɔgɔn kanu i ko i yɛrɛ, o ka bon ni saraka jenitaw ani saraka sifa bɛɛ ye.» 34 Yesu y'a ye ko a ye jaabili kɛ ni hakilitigiya ye. A y'a fɔ a ye ko: «I ni Ala ka masaya cɛ man jan.» O kɔ, mɔgɔ si ma a ja gɛlɛya k'a ɲininka foyi la tun. 35 Ka Yesu to mɔgɔ kalan na Alabatosoba kɔnɔ, a ye u ɲininka ko: «Sariya karamɔgɔw b'a fɔ cogo di ko Krisita ye Dawuda Bɔnsɔn ye? 36 Dawuda yɛrɛ y'a fɔ Ni Senu barika la ko: `Matigi y'a fɔ ne Matigi ye: I sigi ne kinin fɛ, fo ne ka i juguw kɛ i senkɔrɔ dalan ye.' 37 Dawuda yɛrɛ bɛ Krisita wele Matigi. Ale dun ye Dawuda Bɔnsɔn ye cogo di?» Yesu ka kuma lamɛnni diyara jama bɛɛ ye kosɛbɛ. 38 A y'a fɔ u ye a ka kalan na ko: «A' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi sariya karamɔgɔw la. Ka dulɔki janw don ka yaala ani mɔgɔw ka u mɔgɔba fo fɛrɛkɛnɛw la, o de ka di u ye. 39 Alabatoso kɔnɔ ɲɛfɛ sigiyɔrɔw ani dumunibaw la sigi yɔrɔ ɲumanw fana ka di u ye. 40 U bɛ muso cɛ salenw bolofɛnw bɛɛ minɛ u la, o kɔ, ka taa mɛn Ala delili la, walisa ka u yɛrɛw mɔgɔ sɛbɛ jira. U jalaki tɔɔrɔ na juguya.» 41 Yesu y'i sigi Alabatosoba kɔnɔ, nilifɛnw bila kɛsu kuntilenna la. A tun bɛ mɔgɔw ka wari bila cogo filɛ. Nafolotigi caman tun bɛ wari caman bila kɛsu kɔnɔ. 42 Muso faantan cɛ salen dɔ nana ka wari misɛn fila bila kɛsu kɔnɔ. O wari tun tɛ tɛmɛn tama kelen ɲɔgɔn kan. 43 O tuma la Yesu ye a ka kalandenw wele k'a fɔ u ye ko: «Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko nin muso faantan cɛ salen ye min bila kɛsu kɔnɔ, o ka ca u tɔw bɛɛ ta ye, 44 k'a masɔrɔ olu bɛɛ ye dɔ di ka bɔ u ka nafolow la. Ale kɔni ni a ka faantanya, a ye a balo fɛn bɛɛ di. Balo wari si ma to a bolo.»
1 Yesu bɔtɔ Alabatosoba kɔnɔ, a ka kalandenw la kelen y'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ, nin kabakurunbaw ni nin sow jɔ cogo filɛ dɛ!» 2 Yesu y'a jaabi ko: «I ɲɛ bɛ nin sobaw la wa? Kabakurun si tɛna to ɲɔgɔn kan yan, u bɛɛ na bin.» 3 Ka Yesu sigilen to Oliviye kulu kan Alabatosoba kuntilenna la, Piɛrɛ ni Yakuba ni Yuhana ani Andre nana ka a ɲininka u dan na. 4 U ko: «I tɛ o kow kɛ tuma fɔ an ye wa? Ni o kow kɛ tuma sera, mun taamashyɛn na kɛ fɔlɔ?» 5 O tuma la Yesu ye kuma daminɛ k'a fɔ u ye ko: «A' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi, mɔgɔw si kana aw lafili. 6 Mɔgɔ caman bɛna na ne tɔgɔ la k'a fɔ ko u yɛrɛw ye Krisita de ye. U na mɔgɔ caman lafili. 7 Ni aw ye kɛlɛ kow kibaru mɛn, ka kɛlɛ kow ɛunuɛunukan mɛn tuma min na, aw hakili kana ɲaami. Wajibi don o kow ka kɛ, nka o tɛ a laban ye fɔlɔ. 8 Siya dɔ na wuli siya dɔ wɛrɛ kama. Masaya dɔ na wuli masaya dɔ wɛrɛ kama. Dugukolo yɛrɛyɛrɛw na kɛ yɔrɔ caman na. Kɔngɔbaw na kɛ. Olu ye tɔɔrɔ kow daminɛ dama ye. 9 «Nka a' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi, katuguni mɔgɔw na aw don kiritigɛ jama bolo. U na aw bugɔ Alabatosow kɔnɔ. U na taa ni aw ye gɔfɛrɛnɛrɛw ni masakɛw ɲɛ kɔrɔ ne tɔgɔ kosɔn. O n'a to aw ka seereya kɛ u ɲɛ kɔrɔ. 10 Sani o kow ka kɛ, wajibi don Kibaru Duman waajuli ka kɛ siyaw bɛɛ ye. 11 Ni u bɛ aw minɛ ka aw don bolo la tuma min na, aw kana kɔnɔgan aw ka fɔta la, nka kuma min mana jigin aw hakili la o waati yɛrɛ la, aw ka o fɔ, katuguni aw yɛrɛw tɛna kɛ kumabaaw ye, fɔ Ni Senu. 12 Balima na a balima don bolo la walisa a ka faga. Fa na o ɲɔgɔn kɛ a den na. Denw fana na wuli u bangebaaw kama walisa u ka faga. 13 Mɔgɔw bɛɛ na aw koniya ne tɔgɔ kosɔn. Nka min bɛ muɲuli kɛ fo a laban na, o na kisi. 14 «Fɛn haramulen min bɛ tiɲɛni kɛ, o man kan ka kɛ yɔrɔ min na, aw na o jɔlen ye yen. (Min bɛ nin kalan, o k'a faamu.) O tuma la, Jude jamana mɔgɔw ka boli ka taa kuluma yɔrɔw la. 15 Min bɛ a ka so kun na, o kana jigin ka don so kɔnɔ ka fɛn ta. 16 Min bɛ foro la, o kana kɔsegin ka a ka dulɔki ta. 17 Muso kɔnɔmaw ani minnu bɛ sin di den ma, olu na tɔɔrɔ o donw la kosɛbɛ! 18 A' ye Ala deli ko o kow kana kɛ fonɛnɛ tuma la, 19 katuguni tɔɔrɔ kow na bonya o donw la, o bɔɲɔgɔnko tɔɔrɔ ma kɛ kabini Ala ye diɲɛ da fo ka na se bi ma! O bɔɲɔgɔnko tɔɔrɔ tɛna kɛ tun abada. 20 Ni Matigi tun ma dɔ bɔ o donw dama la, mɔgɔ si tun tɛna kisi, nka a ye dɔ bɔ u la a ka mɔgɔ ɲɛnatɔmɔlenw kosɔn. 21 «Ni mɔgɔ dɔ b'a fɔ aw ye o tuma la ko: `A filɛ, Krisita bɛ yan,' wala `a bɛ yen,' aw kana da o la. 22 Sabu Krisita nkalontigɛlaw ni kira nkalontigɛlaw na wuli. U na taamashyɛnw ni kabakow kɛ walisa ka mɔgɔw lafili. Ni u tun bɛ se ka Ala ka ɲɛnatɔmɔlenw lafili, u tun na o kɛ. 23 Aw kɔni ka aw yɛrɛw kɔlɔsi dɛ. Ne ye o kow bɛɛ suda aw la. 24 «O donw na, o tɔɔrɔ tɛmɛnnen kɔ, tile na dibi, kalo tɛna yeelen bɔ. 25 Dolow na bin ka bɔ sankolo la, sankolola sebaayaw na yɛrɛyɛrɛ. 26 O tuma la, u na Mɔgɔ Denkɛ natɔ ye sankabaw kan ni fangaba ni nɔɔrɔ ye. 27 A na mɛlɛkɛw ci ka a ka ɲɛnatɔmɔlenw lajɛ ka bɔ diɲɛ fan naani la, k'a daminɛ dugukolo dan na ka taa bila sankolo dan na. 28 « Ɲɛjirali dɔ filɛ nin ye torosun ko la: Ni a bolow bɛ daminɛ ka nugu, aw b'a dɔn ko samiyɛ surunyara. 29 O cogo la, aw mana o kow kɛtɔ ye tuma min na, aw k'a dɔn ko a surunyara, a sera da la yɛrɛ. 30 Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko mɔgɔ minnu ɲɛnama don sisan, olu bɛɛ tɛna sa sani o kow bɛɛ ka dafa. 31 Sankolo ni dugukolo na tɛmɛn, nka ne ka kumaw tɛna tɛmɛn abada. 32 «Nka mɔgɔ si tɛ o don ni o waati dɔn, hali sankolola mɛlɛkɛw t'a dɔn. Ala Denkɛ fana t'a dɔn, Fa Ala kelenpe de b'a dɔn. 33 A' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi ka to aw ɲɛ na, k'a masɔrɔ aw tɛ o ko se tuma dɔn. 34 A na kɛ i ko cɛ dɔ taatɔ dugu la, o bɔtɔ ye a ka fɛn bɛɛ kalifa a ka jɔnw ma. A ye bɛɛ kelen-kelen ka baara jira u la k'a fɔ so da kɔlɔsibaa ye ko a ka to a ɲɛ na. 35 O de la a' ye to aw ɲɛ na, k'a masɔrɔ sotigi bɛ na wula fɛ wala dugutila fɛ, wala donon kasi tuma, wala sɔgɔma fɛ, aw ma o dɔn. 36 A kana na bala aw la ka aw sunɔgɔlen sɔrɔ dɛ. 37 Ne bɛ min fɔ aw ye, ne bɛ o fɔ mɔgɔw bɛɛ ye: A' ye to aw ɲɛ na.»
1 Tile fila tun bɛ u ni Tɛmɛnkan ni nbuuru fununbali seli cɛ. Sarakalasebaaw kuntigiw ni sariya karamɔgɔw tun bɛ cogo ɲini ka Yesu minɛ keguya la k'a faga. 2 U ko: «An kana a minɛ seli la, walisa balawu kana wuli mɔgɔw cɛma.» 3 Ka Yesu to dumuni la Simɔn kunatɔ ka so kɔnɔ Bɛtani, muso dɔ nana ni daganin dɔ ye, o tun dilara ni kabakurun sɔngɔ gɛlɛn ye. O falen tun bɛ tulu suma duman yɛrɛwolo dɔ la min tɔgɔ ko nar, o sɔngɔ tun ka gɛlɛn kosɛbɛ. A ye o daga da walon ka a kɔnɔ tulu kɛ Yesu kun na. 4 Mɔgɔ minnu tun bɛ yen, olu dɔw diminna k'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «Nin tulu suma duman tiɲɛ kun ye mun ye? 5 O tulu suma duman tun bɛ se ka feere wari dɛɲɛ kɛmɛ saba la ka o di faantanw ma.» U ye o muso kɔrɔfɔ kosɛbɛ. 6 Nka Yesu ko: «A' y'a to yen. Mun y'a to aw b'a dusu kasi? A ye min kɛ, o ka ɲi dɛ. 7 Faantanw bɛ aw cɛma tuma bɛɛ. Tuma min ka di aw ye, aw bɛ se ka ko ɲuman kɛ u ye. Nka ne kɔni tɛna kɛ aw cɛma tuma bɛɛ. 8 A ye a se ko de kɛ. A ye ne kasanke tulu suma duman kɛ ne kan sani ne ka sa. 9 Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko: Kibaru Duman mana fɔ diɲɛ yɔrɔ o yɔrɔ la, nin muso ye min kɛ, o fana na lakali yen, ka mɔgɔw hakili jigin a ko la.» 10 Juda Isikariɔti min tun ye a ka tan ni fila la kelen ye, o taara sarakalasebaaw kuntigiw sɛgɛrɛ, ko a bɛ Yesu don u bolo. 11 U ye a ka kuma mɛn minkɛ, o diyara u ye kosɛbɛ. U y'a latigɛ ko u na wari di a ma. Juda tun bɛ cogo bɛnnen ɲini ka Yesu don u bolo. 12 Nbuuru fununbali seli don fɔlɔ, Tɛmɛnkan saraka sagaden bɛna faga don min na, Yesu ka kalandenw y'a ɲininka ko: «I b'a fɛ an ka Tɛmɛnkan seli dumuni labɛn i ye yɔrɔ jumɛn?» 13 Yesu ye a ka kalandenw la fila ci, k'a fɔ u ye ko: «A' ye taa dugu kɔnɔ. Aw ni cɛ dɔ na bɛn, daga jima b'a kun. Aw ka tugu o nɔfɛ. 14 A mana don yɔrɔ min na, aw k'a fɔ o sotigi ye ko Karamɔgɔ ko, a ni a ka kalandenw bɛna Tɛmɛnkan seli dumuni kɛ bon min kɔnɔ, ko o bɛ min? 15 A na bonba dɔ jira aw la sankanso la, minɛnw b'a kɔnɔ, a labɛnnen bɛ. Aw ka Tɛmɛnkan seli dumuni labɛn an ye yen.» 16 O kalandenw taara ka don dugu kɔnɔ, u y'a sɔrɔ i ko a tun y'a fɔ u ye cogo min na. U ye Tɛmɛnkan seli dumuni labɛn yen. 17 Su kolen, Yesu ni a ka kalanden tan ni fila nana. 18 Ka u sigilen to dumuni la, Yesu y'a fɔ ko: «Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko aw la kelen min bɛ dumuni la ne fɛ, o na ne don bolo la.» 19 Kalandenw ɲɛnasisilen, u bɛɛ kelen-kelen y'a ɲininka ko: «Ne don wa?» 20 Yesu ye u jaabi ko: «Aw tan ni fila la kelen don, min bɛ a bolo don ne fɛ minɛn kɔnɔ, o don. 21 Mɔgɔ Denkɛ na sa i ko a sɛbɛnnen bɛ a ko la cogo min na, nka min bɛ Mɔgɔ Denkɛ don bolo la, bɔnɛ bɛ o tigi ye. Ni o cɛ tun ma bange yɛrɛ, o tun ka fisa a ma.» 22 Ka u to dumuni la, Yesu ye nbuuru ta ka barika da Ala ye, ka o karikari k'a di a ka kalandenw ma. A y'a fɔ u ye ko: «A' ye nin dɔ ta. Nin ye ne farikolo ye.» 23 O kɔ, a ye jifilen ta ka barika da Ala ye k'a di u ma, u bɛɛ ye dɔ min. 24 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Nin ye ne joli ye, Ala ka layidu sigili joli. A bɔnna mɔgɔ caman kosɔn. 25 Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko ne tɛna rezɛn ji min tun, fo ne ka a kɛnɛ min Ala ka masaya la don min na.» 26 Ala tanuli dɔnkili dalen kɔ, u bɔra yen ka taa Oliviye kulu la. 27 Yesu y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «Aw bɛɛ na boli ka ne kelen to, katuguni a sɛbɛnnen bɛ ko: `Ne na sagagɛnna faga, sagaw bɛɛ na jɛnsɛn.' 28 Nka ne mana kunun ka bɔ suw cɛma, ne na taa aw ɲɛ Galile jamana la.» 29 Piɛrɛ y'a fɔ a ye ko: «Hali ni tɔw bɛɛ bolila k'i to, ne tɛna i bila abada.» 30 Yesu y'a jaabi ko: «Tiɲɛ la ne b'a fɔ i ye ko bi su in na, sani donon ka kasi siɲɛ fila, i na i dalacɛ ne la siɲɛ saba ko i tɛ ne dɔn.» 31 Nka Piɛrɛ y'a fɔ a ye tun k'a gɛlɛya kosɛbɛ ko: «Ne bɛ sa i fɛ dɛ, ne tɛna ne dalacɛ i la fewu.» U tɔw bɛɛ fana ko ten. 32 O kɔ, u taara yɔrɔ dɔ la min tɔgɔ ko Jetisɛmanɛ. Yesu y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «A' ye aw sigi yan, sani ne ka taa Ala deli.» 33 A taara ɲɛ ni Piɛrɛ ni Yakuba ani Yuhana ye. Hakili ɲaami y'a sɔrɔ, a dusu kasilen tun don kosɛbɛ. 34 A y'a fɔ u ye ko: «Ne dusu tɔɔrɔlen bɛ, fo ne bɛ ɲini ka sa. A' ye to yan ka to aw ɲɛ na.» 35 A taara ɲɛfɛ dɔɔnin ka i bin duguma ka Ala deli ko ni a bɛ se ka kɛ, o waati tɔɔrɔ ka tɛmɛn a kan. 36 A y'a fɔ ko: «Ne Fa, i tɛ kɛɲɛ foyi la. I ka nin tɔɔrɔ jifilen mabɔ ne la. O bɛɛ n'a ta, ne sago kana kɛ, fɔ e sago.» 37 A kɔseginna ka na kalandenw yɔrɔ ka u sunɔgɔlen sɔrɔ. A y'a fɔ Piɛrɛ ye ko: «Simɔn, i bɛ sunɔgɔ wa? I ma se ka to i ɲɛ na, hali ka lɛrɛ kelen kɛ wa? 38 A' ye to aw ɲɛ na ka Ala deli walisa aw ka tanga kɔrɔbɔli ma. Mɔgɔ ni sɔnnen bɛ, nka a farisogo barika ka dɔgɔ.» 39 A bɔra u kɔrɔ tun ka Ala deli ka segin o kuma kelen kan. 40 O kɔ, a kɔseginna a ka kalandenw yɔrɔ ka u sunɔgɔlen sɔrɔ ko kura, sabu sunɔgɔ tun bɛ u la kosɛbɛ. U ma a jaabi cogo dɔn. 41 A nana a siɲɛ sabanan la k'a fɔ u ye ko: «Aw bɛ sunɔgɔ halisa ka aw lafiya wa? O b'a bɔ. Waati sera. A filɛ, Mɔgɔ Denkɛ bɛna don jurumukɛlaw bolo. 42 A' ye wuli, an ka taa. Min bɛ ne don bolo la, o selen filɛ.» 43 Ka Yesu to o kuma la, o yɔrɔnin bɛɛ Juda sera. Kalanden tan ni fila la kelen don. A nana ni jamaba ye. Npanw ni berew tun bɛ u bolo. Olu cilen tun bɛ sarakalasebaaw kuntigiw ni sariya karamɔgɔw ani cɛkɔrɔbaw fɛ. 44 Juda min tun bɛna Yesu don bolo la, o tun ye taamashyɛn jira jama la, ko: «Ne mana cɛ min da susu, o don. A' ye o minɛ k'a kɔlɔsi kosɛbɛ ka taa n'a ye.» 45 Juda selen, a sinna Yesu la k'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ.» O kɔ, a ye Yesu da susu. 46 O kɛlen, u ye Yesu minɛ. 47 Yesu fɛ mɔgɔw la kelen ye a ka npan foosi ka sarakalasebaaw kuntigi ka jɔnkɛ tulo caron. 48 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Aw nana ni npan ni berew ye ne minɛli kama, i n'a fɔ ne ye binkannikɛla ye wa? 49 Ne tun bɛ aw fɛ don o don ka mɔgɔw kalan Alabatosoba kɔnɔ. Aw dun ma ne minɛ. Nka o kɛra walisa Kitabuw kuma ka dafa.» 50 A ka kalandenw bɛɛ bolila ka a to yen. 51 Kamalen dɔ tugulen tun bɛ Yesu nɔfɛ, birifini dɔrɔn melekelen tun b'a la. Jama la mɔgɔ dɔw y'a minɛ. 52 A ye a ka birifini to u bolo, a lankolon bolila ka taa. 53 U taara ni Yesu ye sarakalasebaaw kuntigi ka so. Sarakalasebaaw kuntigiw ni cɛkɔrɔbaw ani sariya karamɔgɔw bɛɛ ye u lajɛ yen. 54 Piɛrɛ y'i to yɔrɔ jan ka tugu Yesu nɔfɛ fo ka don sarakalasebaaw kuntigi ka du kɔnɔ. A y'i sigi garadiw kɛrɛ fɛ ka i laja tasuma la. 55 Sarakalasebaaw kuntigiw ani kiritigɛ jamakulu tun bɛ seereya ɲini Yesu kama walisa ka a faga, nka u ma a sɔrɔ. 56 Mɔgɔ caman ye nkalon seereya kɛ Yesu kama, nka u ka kumaw tun bɛ ɲɔgɔn sɔsɔ. 57 Mɔgɔ dɔw wulila ka nkalon da Yesu la ko: 58 «A y'a fɔ an ɲɛ na ko: `Mɔgɔw ye nin Alabatosoba min jɔ, ne na o ci ka dɔ wɛrɛ jɔ tile saba kɔnɔ, mɔgɔw bolo ma min jɔ.' » 59 O bɛɛ n'a ta u ka seereya kuma ma kɛ kelen ye. 60 O tuma la sarakalasebaaw kuntigi wulila k'i jɔ jama cɛma ka Yesu ɲininka ko: «Nin mɔgɔw bɛ seereya min kɛ i kama, o bɛ di? I tɛ o si jaabi wa?» 61 Nka Yesu y'i makun, a ma jaabili si kɛ. Sarakalasebaaw kuntigi y'a ɲininka ko kura ko: «E de ye Krisita, Dubatigi Ala Denkɛ ye wa?» 62 Yesu y'a jaabi ko: «Ɔwɔ, ne ye o ye. Aw na Mɔgɔ Denkɛ sigilen ye Ala Sebaayabɛɛtigi kinin fɛ. Aw na a natɔ ye fana sankabaw kan ka bɔ sankolo la.» 63 O la, sarakalasebaaw kuntigi ye a yɛrɛ ka finiw fara k'a fɔ ko: «An mago bɛ mun na seerew fɛ tun? 64 Aw tulo bɛ a ka Ala tɔgɔ tiɲɛni kuma la. Mun bɛ aw kɔnɔ?» U bɛɛ y'a jalaki ko a ka kan ni saya ye. 65 Dɔw ye daji tu Yesu kan. U ye a ɲɛ siri k'a bugɔ ni u bolokurunw ye k'a fɔ a ye ko: «I bugɔbaa tɔgɔ fɔ an ye.» Garadiw fana ye Yesu bugɔ ni u bolow ye. 66 Ka Piɛrɛ to sarakalasebaaw kuntigi ka dukɛnɛ la duguma, sarakalasebaaw kuntigi ka baarakɛ muso dɔ nana. 67 A ye Piɛrɛ ye, a tun b'i laja tasuma la, a y'a mafilɛ kosɛbɛ k'a fɔ a ye ko: «E fana tun bɛ Yesu Nazarɛtika fɛ.» 68 Nka a y'i dalacɛ a la ko: «I bɛ min fɔ, ne ma o dɔn, ne ma a kɔrɔ dɔn.» O kɔ, a bɔra ka taa so da la. Donon kasira. 69 Baarakɛ muso y'a ye ko kura k'a fɔ o yɔrɔ mɔgɔw ye ko: «Nin cɛ in ye u dɔ ye.» 70 Piɛrɛ y'i dalacɛ a la ko kura. Waati dɔɔnin tɛmɛnnen kɔ, mɔgɔ minnu tun bɛ yen, olu y'a fɔ Piɛrɛ ye fana ko: «Siga t'a la, i ye u dɔ ye, katuguni e fana ye Galileka ye.» 71 Nka Piɛrɛ y'i kali k'a yɛrɛ danga ko: «Aw bɛ kuma cɛ min ko la, ne tɛ o dɔn.» 72 O yɔrɔnin kelen donon kasira a siɲɛ filanan la. Piɛrɛ hakili jiginna Yesu ka kuma fɔlen na ko: «Sani donon ka kasi siɲɛ fila, i na i dalacɛ ne la siɲɛ saba ko i tɛ ne dɔn.» A miirila o la ka kasi.
1 Sɔgɔma da joona fɛ, sarakalasebaaw kuntigiw ni cɛkɔrɔbaw ni sariya karamɔgɔw ani kiritigɛ jamakulu y'u lajɛ ka ɲɔgɔn ye. U ye Yesu siri ka taa n'a ye k'a don gɔfɛrɛnɛrɛ Pilate bolo. 2 Pilate y'a ɲininka ko: «I ye Yahutuw ka masakɛ ye wa?» Yesu y'a jaabi ko: «Ɔwɔ, ne ye o ye.» 3 Sarakalasebaaw kuntigiw y'a sendon ni kuma caman ye. 4 Pilate y'a ɲininka ko kura ko: «I tɛ jaabili si kɛ wa? U bɛ i sendon ko minnu na, i tulo tɛ olu la wa?» 5 Nka Yesu ma jaabili si kɛ tun, o ye Pilate kabakoya. 6 Tɛmɛnkan seli o seli, Yahutuw mana kasolamɔgɔ min ɲini Pilate fɛ, a tun bɛ o bila. 7 Cɛ min tɔgɔ ko Barabasi, o ni a murutiɲɔgɔnw tun bɛ kaso la o waati la. Olu tun ye mɔgɔ faga u ka murutili sen fɛ. 8 Jama taara Pilate yɔrɔ k'a deli ko a delila ka ko min kɛ u ye, a ka o kɛ. 9 Pilate ye u jaabi ko: «Aw b'a fɛ ne ka Yahutuw ka masakɛ bila wa?» 10 Pilate tun y'a dɔn ko Yesu keleya de y'a to sarakalasebaaw kuntigiw y'a don bolo la. 11 Nka sarakalasebaaw kuntigiw ye jama kɔnɔnasu, ko u ka Pilate deli ko a ka Barabasi bila. 12 Pilate kumana jama fɛ ko kura k'a fɔ ko: «Aw bɛ min wele Yahutuw ka masakɛ, ne ka mun kɛ o la?» 13 U pɛrɛnna ko kura ko: «A gengen jiri la!» 14 Pilate ye u ɲininka ko: «A ye mun ko jugu kɛ?» Nka u pɛrɛnna kosɛbɛ ka tɛmɛn fɔlɔ kan ko: «A gengen jiri la!» 15 Pilate tun b'a fɛ ka jama sago kɛ. O de kosɔn a ye Barabasi bila ka Yesu bugɔ ni gɛɲɛ ye, ka a don sɔrɔdasiw bolo, a ka gengen jiri la. 16 Sɔrɔdasiw taara ni Yesu ye gɔfɛrɛnɛrɛ ka du kɔnɔ ka u ka kulu mɔgɔw bɛɛ lajɛ yen. 17 U ye lomaasa fini don Yesu kan na ka ɛɔni dɛfɛ k'o kɛ jalamugu ye k'a don Yesu kun na. 18 U ye foli di a ma ko: «I ni se, Yahutuw ka masakɛ!» 19 U tun bɛ a bugɔ a kun na ni bere ye, ka daji tu a kan, k'u biri a kɔrɔ i n'a fɔ u b'a bonya. 20 Yɛlɛ bɔlen kɔ a ma, u ye o lomaasa fini bɔ a kan na, ka a yɛrɛ ka finiw don a la. U bɔra ka taa n'a ye, a ka gengen jiri la. 21 Sirɛnɛka dɔ bɔtɔ a ka foro la, sɔrɔdasiw y'o karaba ka Yesu gengenjiri ta. O cɛ tɔgɔ ko Simɔn, Alɛkisandre ni Rufus fa don. 22 U taara ni Yesu ye yɔrɔ dɔ la min tɔgɔ ko Golgota, o kɔrɔ, kunkolo yɔrɔ. 23 U ye diwɛn ni mirɛ kolonsolen di a ma ko a k'o min, nka Yesu ma sɔn k'a min. 24 O kɔ, u y'a gengen jiri la, ka kala da, ka a ka finiw tilatila u cɛ ka kɛɲɛ n'o ye, walisa u bɛɛ kelen-kelen ka u ka sɔrɔta dɔn. 25 U y'a gengen jiri la tuma min na, o kɛra sani tile ka gan kosɛbɛ. 26 U y'a jalaki kun min na, u ye o sɛbɛn ko: «Yahutuw ka masakɛ.» 27 U ye binkannikɛla fila gengen jiri la Yesu kɛrɛ fɛ. Kelen tun bɛ a kinin fɛ, dɔ tun bɛ a numan fɛ. 28 O cogo la Kitabu ye min fɔ, ko a jatera kojugukɛlaw dɔ ye, o dafara. 29 Tɛmɛnbaaw tun bɛ u kun kɔmi ka Yesu neni, k'a fɔ ko: «Ɔnhɔn, e min ko i bɛ Alabatosoba ci ka a jɔ ko kura tile saba kɔnɔ, 30 i yɛrɛ kisi sa. Jigin ka bɔ jiri la!» 31 O cogo la, sarakalasebaaw kuntigiw ni sariya karamɔgɔw fana tun bɛ yɛlɛ bɔ Yesu ma k'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «A ye mɔgɔ wɛrɛw kisi, nka a tɛ se ka a yɛrɛ kisi. 32 Krisita, Israɛl ka masakɛ ka jigin ka bɔ jiri la, walisa an k'a ye ka da a la.» Cɛ fila minnu gengenna jiri la a kɛrɛ fɛ, olu fana tun b'a neni. 33 Tile selen kuncɛ, dibi donna jamana yɔrɔ bɛɛ la ka lɛrɛ saba kɛ. 34 O lɛrɛ saba dafara tuma min na, Yesu pɛrɛnna ni kanba ye ko: «Eloi, Eloi, lama sabakatani?» O kɔrɔ, «Ne ka Ala, ne ka Ala, mun na i ye ne bila?» 35 Minnu jɔlen tun bɛ yen, olu dɔw ye o pɛrɛnkan mɛn minkɛ, u ko: «A filɛ, a bɛ Eli wele.» 36 U la kelen bolila ka fukuru ta ka o su diwɛn kumu la ka a don bere jan dɔ kun na, ka o di Yesu ma a k'a susu. O cɛ ko: «A' y'a jɔ, an k'a filɛ yala ni Eli bɛ na a lajigin.» 37 Nka Yesu ye kulokanba ci ka sa. 38 Alabatosoba cɛtigɛfini farala fila ye k'a daminɛ san fɛ fo duguma. 39 Jalasabatigi min jɔlen tun bɛ Yesu kuntilenna la, o y'a ye minkɛ ko a pɛrɛnna ka sa ten, o ko: «Tiɲɛ la, nin cɛ tun ye Ala Denkɛ yɛrɛ de ye.» 40 Muso dɔw fana jɔlen tun bɛ yɔrɔ jan ka o kow filɛ. U dɔw tun ye ninnu ye: Magadala Mariyama, Yakuba dɔgɔmannin ni Jose ba Mariyama, ani Salomɛ. 41 Ka Yesu to Galile jamana la, o musow tun tugura a nɔfɛ ka a dɛmɛ. U ni muso caman wɛrɛw fana tun bɛ yen minnu taara a fɛ Jerusalɛm. 42 Wula da sera. O don tun ye ɲɛsigi don ye, o kɔrɔ, o dugusajɛ tun ye lafiɲɛ don de ye. 43 Arimate Yusufu nana, kiritigɛ jamakulu la mɔgɔba dɔ tun don. Ale yɛrɛ fana tun bɛ Ala ka masaya makɔnɔ. A y'i ja gɛlɛya ka taa Pilate sɛgɛrɛ ka Yesu su deli a fɛ. 44 Pilate kabakoyara k'a mɛn ko Yesu sara joona ten. A ye jalasabatigi wele k'a ɲininka yala ni Yesu sa tuma mɛnna. 45 A ye jaabili sɔrɔ ka bɔ jalasabatigi fɛ minkɛ, a sɔnna Yusufu ka Yesu su ta. 46 Yusufu ye lenfu fini dɔ san, ka Yesu su lajigin ka o fini meleke a la k'a don kaburu dɔ kɔnɔ, o sennen tun bɛ fara la. O kɔ, a ye kabakurunba dɔ kolonkolon ka kaburu da tugu n'o ye. 47 Magadala Mariyama ani Jose ba Mariyama tun bɛ yen ka Yesu su don yɔrɔ filɛ.
1 Lafiɲɛ don tɛmɛnnen, Magadala Mariyama ni Yakuba ba Mariyama ani Salomɛ ye suma diyalanw san ko u bɛ taa Yesu su mun ni olu ye. 2 U taara kaburu la dɔgɔkun don fɔlɔ sɔgɔma da joona fɛ, tile bɔ tuma la. 3 U tun b'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «Jɔn na kabakurun kolonkolon an ye ka bɔ kaburu da la?» 4 U ye u ɲɛw kɔrɔta k'a ye ko o kabakurun belebeleba tun kolonkolonna ka bɔ kaburu da la. 5 U donna kaburu kɔnɔ, u ye kamalen dɔ ye yen, a sigilen tun bɛ kinin yanfan fɛ, dulɔki jamanjan jɛman tun bɛ a kan na. U sirannen kabakoyara kosɛbɛ. 6 Nka a y'a fɔ u ye ko: «Aw kana siran. Yesu Nazarɛtika min gengenna jiri la, aw bɛ o de ɲini. A tɛ yan, a kununna. U y'a da yɔrɔ min na, a' ye o filɛ. 7 Aw ka taa a fɔ a ka kalandenw ye ani Piɛrɛ fana ko a bɛ taa aw ɲɛ Galile. Aw na a ye yen i ko a tun y'a fɔ aw ye cogo min na.» 8 U sirantɔ yɛrɛyɛrɛtɔ bɔra kaburu kɔnɔ ka boli. U ma foyi fɔ mɔgɔ si ye, k'a masɔrɔ u tun siranna. 9 Yesu kununlen kɔ ka bɔ suw cɛma, dɔgɔkun don fɔlɔ sɔgɔma da joona fɛ, a y'i jira Magadala Mariyama fɔlɔ la. A tun ye jinɛ woloɛula gɛn ka bɔ o de la. 10 Mariyama taara o kibaru fɔ Yesu taamaɲɔgɔn kɔrɔw ye. Olu ɲɛnasisilen tun bɛ kosɛbɛ, u tun bɛ kasi. 11 U y'a mɛn minkɛ ko Yesu ɲɛnama don, ko Mariyama y'a ye, u ma da a la fewu. 12 O kɔ, u la mɔgɔ fila dugu taatɔ, Yesu cogo yɛlɛmalen y'i jira u la. 13 U kɔseginna ka o fɔ kalanden tɔw ye, olu fana ma da a la. 14 O kɔ, Yesu y'i jira a ka kalanden tan ni kelen na, u dumuni kɛtɔ. A ye u kɔrɔfɔ u ka dannabaliya ni u dusukun gɛlɛya kosɔn, k'a masɔrɔ minnu y'a ye a kununlen kɔ, u ma da olu la. 15 A y'a fɔ u ye ko: «A' ye taa diɲɛ yɔrɔ bɛɛ ka Kibaru Duman waajuli kɛ mɔgɔw bɛɛ ye. 16 Ni mɔgɔ min dara a la ka batise, o na kisi, nka ni min ma da a la, o na jalaki. 17 Minnu bɛ dannaya kɛ, olu na nin taamashyɛnw kɛ: U na jinɛw gɛn ka bɔ mɔgɔw la ne tɔgɔ la. U na kan wɛrɛw fɔ. 18 U na saw minɛ u bolow la. Ni u ye mɔgɔfagafɛn min, o tɛna foyi kɛ u la. U na u bolow da banabaatɔw kan, olu na kɛnɛya.» 19 Matigi Yesu tilalen kɔ kuma la u fɛ, a kɔrɔtara ka taa sankolo kɔnɔ k'i sigi Ala kinin fɛ. 20 Olu kɔni taara ka waajuli kɛ yɔrɔ bɛɛ. Matigi tun bɛ u fɛ u ka baara bɛɛ la ka taamashyɛnw kɛ minnu y'a jira ko u ka waajuli kumaw ye tiɲɛ ye.
1 Ko minnu kɛra an cɛma, mɔgɔ caman y'a daminɛ ka olu kibaru sɛbɛn. 2 O kow kɛra minnu ɲɛ na kabini u daminɛ tuma, nin ci dira u ma ka Ala ka kuma fɔ, olu ye o kow kibaru fɔ an ye. U sɛbɛnbaaw ye u sɛbɛn ka kɛɲɛ ni olu ka seereya ye. 3 Ko minnu bɛɛ kɛra kabini u daminɛ tuma, ne fana ye sɛgɛsɛgɛli kɛ olu ko la kosɛbɛ. O de kosɔn, a jɛlen don ko ne ka kan ka o kow sɛbɛn ka u tugutugu ɲɔgɔn na e ye, Teofile, 4 walisa i kalanna ko minnu na, i k'a dɔn ko olu ye tiɲɛ yɛrɛ de ye. 5 Ka Hɛrɔde to masaya la Jude kun na, sarakalasebaa dɔ tun bɛ yen, a tɔgɔ ko Zakari. Abiya ka jamakulu sarakalasebaa dɔ tun don. A muso tun ye sarakalasebaaw kuntigi Aron bɔnsɔn dɔ ye, o tɔgɔ ko Elisabɛti. 6 U fila bɛɛ tilennen tun bɛ Ala ɲɛ kɔrɔ, u jalakibali tun don Matigi ka sariyaw ni a ka ci fɔlenw bɛɛ ta fan fɛ. 7 Nka den si tun tɛ u fɛ, k'a masɔrɔ Elisabɛti tun ye kɔna ye, u fila bɛɛ tun kɔrɔla. 8 Don dɔ la, ka Zakari to sarakalasebaaya baara la Ala ɲɛ kɔrɔ a ka jamakulu ka waati la, 9 a ka kala tara, ka kɛɲɛ ni sarakalasebaaw ka laada ye, ko a ka don Alabatosoba kɔnɔ ka wusulan suma duman wusu. 10 Jama bɛɛ tun bɛ Ala delili la kɛnɛma wusuli kɛ tuma la. 11 Matigi ka mɛlɛkɛ dɔ y'i jira Zakari la, o mɛlɛkɛ jɔlen tun bɛ wusulan suma duman saraka bɔlan kinin yanfan fɛ. 12 Zakari y'o ye tuma min na, a hakili ɲaamina, a siranna. 13 Nka mɛlɛkɛ y'a fɔ a ye ko: «Zakari, i kana siran, katuguni i ka Ala delili minɛna. I muso Elisabɛti na denkɛ bange i ye, i na o tɔgɔ da Yuhana. 14 I na ɲagali ka nisɔndiya, mɔgɔ caman na ɲagali a bangeli kosɔn. 15 A na kɛ mɔgɔba ye Matigi ɲɛ kɔrɔ. A tɛna diwɛn wala minnifɛn farinma si min, a na fa Ni Senu la kabini a bange tuma. 16 A na Israɛl mɔgɔ caman yɛlɛma u Matigi Ala fan fɛ. 17 A na taama Ala ɲɛ kɔrɔ kira Eli ni la ani a ka sebaaya la, walisa ka faw ni u denw cɛ labɛn, ka kan minɛbaliw yɛlɛma fo u ka mɔgɔ tilennenw hakili ɲɔgɔn sɔrɔ, walisa a ka siya labɛn k'a bila Matigi ye.» 18 Nka Zakari y'a fɔ mɛlɛkɛ ye ko: «Ne na o dɔn k'a jɛya cogo di? Katuguni ne kɔrɔla, ne muso fana ye si caman sɔrɔ.» 19 Mɛlɛkɛ y'a jaabi ko: «Ne ye Gabriɛl ye. Ne bɛ jɔ Ala ɲɛ kɔrɔ. Ne cira ka na kuma i fɛ ka nin kibaru duman fɔ i ye. 20 A filɛ, i na kɛ bobo ye, i tɛna se ka kuma, fo nin kow ka dafa don min na, katuguni ne ka kuma minnu bɛna dafa u waati latigɛlen na, i ma da olu la.» 21 Mɔgɔw bɛɛ tun bɛ Zakari makɔnɔ, u kabakoyara ko a mɛnna Alabatosoba kɔnɔ. 22 A bɔra tuma min na, a ma se ka kuma u fɛ. U y'a faamu ko a ye jiralifɛn dɔ ye k'a to Alabatosoba kɔnɔ. A ye taamashyɛnw jira ni a bolow ye, k'a to boboya la. 23 Zakari ka baarakɛ donw dafalen kɔ, a kɔseginna a ka so. 24 O donw tɛmɛnnen kɔ, a muso Elisabɛti ye kɔnɔ ta, a y'i dogo kalo duuru, a ko: 25 «Matigi y'a kɛ ne ye ten, ni a y'a ɲɛ da ne kan tuma min na ka ne mafiɲɛyali ko bɔ ne kun mɔgɔw cɛma.» 26 O kalo wɔɔrɔnan la, mɛlɛkɛ Gabriɛl cira Ala fɛ ka taa Galile dugu dɔ la, o tɔgɔ ko Nazarɛti, 27 ka se npogotigi dɔ yɔrɔ, o maminɛlen tun bɛ cɛ dɔ fɛ min tɔgɔ ko Yusufu, Dawuda bɔnsɔn dɔ don. Npogotigi tɔgɔ ko Mariyama. 28 Mɛlɛkɛ donna a yɔrɔ k'a fɔ a ye ko: «I ni hɛrɛ, e min ye nɛɛma sɔrɔ. Matigi b'i fɛ.» 29 Mariyama hakili ɲaamina o kuma kosɔn, a tun bɛ miiri ko o foli kɔrɔ bɛ se ka kɛ mun ye? 30 Mɛlɛkɛ y'a fɔ a ye ko: «I kana siran, Mariyama, katuguni i ye nɛɛma sɔrɔ Ala fɛ. 31 A filɛ, i na kɔnɔ ta ka denkɛ bange, i na o tɔgɔ da Yesu. 32 A na kɛ mɔgɔba ye, a na wele Ala Kɔrɔtalenba Denkɛ. Matigi Ala na a bɛnba Dawuda ka masasigilan di a ma. 33 A na kɛ masakɛ ye Yakuba bɔnsɔn kun na badaa-badaa. A ka masaya tɛna ban.» 34 Mariyama y'a fɔ mɛlɛkɛ ye ko: «O na kɛcogo di, k'a masɔrɔ ne ma cɛ si dɔn fɔlɔ?» 35 Mɛlɛkɛ y'a jaabi ko: «Ni Senu bɛ na i kan, Ala Kɔrɔtalenba ka sebaaya na biri i kun na. O de kosɔn i bɛna den senuma min bange, o na wele Ala Denkɛ. 36 A filɛ, i balimamuso Elisabɛti min kɔrɔla, o fana ye kɔnɔ ta, a na denkɛ bange. Ale min tun bɛ wele kɔna, nin kalo ye a kɔnɔ ta kalo wɔɔrɔnan de ye. 37 Katuguni foyi tɛ Ala kɛɲɛ.» 38 Mariyama ko: «Matigi ka jɔnmuso filɛ ne ye. Ala m'a kɛra ne ye i ko i y'a fɔ cogo min na.» O kɔ, mɛlɛkɛ taara ka bɔ a kɔrɔ. 39 O waati la, Mariyama wulila ka teliya ka taa kuluw jamana la ka se Jude dugu dɔ la. 40 A donna Zakari ka so kɔnɔ ka Elisabɛti fo. 41 Elisabɛti ye Mariyama ka folikan mɛn tuma min na, den lamagara a kɔnɔ. Elisabɛti fara Ni Senu la. 42 A pɛrɛnna ni kanba ye ko: «I ye dubaden ye ka tɛmɛn musow bɛɛ kan! I bɛna den min bange, o ye dubaden ye! 43 Ne ye jɔni ye, fo ne Matigi yɛrɛ ba ka na bɔ ne ye? 44 A filɛ, ne ye i ka folikan mɛn tuma min na, den ɲagalilen lamagara ne kɔnɔ. 45 Muso min dara a la ko min fɔra a ye Matigi fɛ, ko o na dafa, o ye dubaden ye!» 46 Mariyama ko: «Ne bɛ Matigi bonya ne dusukun na, 47 ne ɲagalilen don ne Kisibaa Ala la, 48 k'a masɔrɔ a ye a ɲɛ da a ka jɔnmuso majiginlen kan. A filɛ, kabini sisan, bɔnsɔn nataw bɛɛ n'a fɔ ko ne ye dubaden ye. 49 Katuguni Sebaayabɛɛtigi ye kobaw kɛ ne ye, a tɔgɔ ka senu. 50 A bɛ makari a ɲɛsiranbaaw la fo ka se u bɔnsɔn nataw bɛɛ ma. 51 A ye sebaaya kow kɛ ni a bolo ye, a ye kuncɛbaya miirilitigiw jɛnsɛn, 52 a ye faamaw lajigin ka bɔ u ka masasigilanw kan, ka mɔgɔ majiginlenw kɔrɔta. 53 A ye kɔngɔtɔw fa dumunifɛn ɲumanw la, a ye fɛntigiw bolo lankolon bila ka taab 54 A ye a ka baaraden Israɛl dɛmɛ, a hakili tora a yɛrɛ ka makari kow la 55 Ibrahima ni a bɔnsɔnw ta fan fɛ badaa-badaa, i ko a tun y'a fɔ an bɛnbaw ye cogo min na.» 56 Mariyama tora Elisabɛti fɛ ka kalo saba ɲɔgɔn kɛ. O kɔ, a kɔseginna a ka so. 57 Elisabɛti jigin tuma selen, a ye denkɛ bange. 58 A sigiɲɔgɔnw ani a balimaw y'a mɛn ko Matigi ye a ka makari bonya a ta fan fɛ minkɛ, u ɲagalila a fɛ. 59 Den bange tile seginnan, u nana a bolokoli la. U tun b'a fɛ k'a tɔgɔ da a fa Zakari tɔgɔ la, 60 nka den ba y'a fɔ ko: «Ayi, a tɔgɔ bɛ da Yuhana.» 61 U y'a fɔ a ye ko: «Nka i ka mɔgɔ si tɔgɔ tɛ ten.» 62 U ye den fa ɲininka ni taamashyɛnw ye ko a b'a fɛ ka tɔgɔ jumɛn da den na. 63 Zakari ye walaha ɲini u fɛ, a y'a sɛbɛn a kan ko: «A tɔgɔ ko Yuhana.» U bɛɛ kabakoyara. 64 O yɔrɔnin kelen, Zakari da yɛlɛla, a nɛnjuru fonina, a kumana ka Ala tanu. 65 U sigiɲɔgɔnw bɛɛ siranna. Mɔgɔw tun bɛ kuma o ko kɛlenw la Jude kuluw jamana yɔrɔ bɛɛ la. 66 U mɛnbaaw bɛɛ tun bɛ o kow miiri u kɔnɔ, u ko: «Nin den na kɛ mun ye?» Katuguni Matigi ka sebaaya tun b'a kan. 67 O tuma la den fa Zakari fara Ni Senu la, a ye kiraya kɛ ko: 68 «Matigi Israɛl ka Ala ka tanu, k'a masɔrɔ a ye a ɲɛ da a ka mɔgɔw kan ka u kunmabɔ. A ye Kisibaa barikama lawuli an ye ka bɔ a ka baaraden Dawuda bɔnsɔn na. 69 A ye Kisibaa barikama lawuli an ye ka baaraden Dawuda bɔnsɔn ma. 70 A tun ye o ko fɔ kabini tuma jan a ka kira senumaw da la, 71 ko a na an kisi an juguw ma, ka an tila ka bɔ an koniyabaaw bɛɛ bolo, 72 ka a ka makari ko dafa an bɛnbaw ye, k'a hakili to a ka layidu senuma la. 73 A tun y'i kali an bɛnba Ibrahima ye 74 ko a na an tila ka bɔ an juguw bolo, walisa an ja gɛlɛyalen ka baara kɛ ale ye, 75 walisa an ka kɛ senumaw tilennenw ye a ɲɛ kɔrɔ an si tilew bɛɛ la. 76 E fana, ne den, i na wele Ala Kɔrɔtalenba ka kira, katuguni i na taama Matigi ɲɛ kɔrɔ k'a ka siraw labɛn. 77 I na a ka mɔgɔw ladɔnniya ko a na u ka jurumuw yafa ka u kisi, 78 an ka Ala ka makari ni a ka ɲumaya barika la. Olu de barika la dugujɛ sera an ma ka bɔ san fɛ. 79 Minnu sigilen bɛ dibi la ani saya suma kɔrɔ, a ye kɛnɛ bɔ olu ye, ka an senw bila hɛrɛ sira kan.» 80 Ayiwa, o denmisɛn tun bɛ bonya ka taa ɲɛ hakilitigiya la. A tora kungokolon kɔnɔ fo k'a jira tuma se Israɛl la.
1 O waati la, Romɛ masakɛ Oguste ye ci fɔ ko a ka mɔgɔw bɛɛ tɔgɔ ka sɛbɛn. 2 O sɛbɛnni fɔlɔ y'a sɔrɔ Kirinius tun ye Siri jamana gɔfɛrɛnɛrɛ ye. 3 Mɔgɔw bɛɛ taara u yɛrɛw ka dugu la, walisa u tɔgɔ ka sɛbɛn yen. 4 Yusufu fana bɔra Galile Nazarɛti, ka taa Jude dugu dɔ la, o tɔgɔ ko Bɛtilɛhɛm, masakɛ Dawuda bangera yen, katuguni Dawuda bɔnsɔn dɔ don. 5 A taara yen walisa a ni a muso maminɛlen Mariyama tɔgɔw ka sɛbɛn. Mariyama kɔnɔma tun don. 6 Ka u to Bɛtilɛhɛm, Mariyama jigin tuma sera. 7 A ye a denkɛ fɔlɔ bange, ka fini meleke a la k'a da so waaro kɔnɔ, katuguni u ma yɔrɔ sɔrɔ dunanjiginso kɔnɔ. 8 Sagagɛnna dɔw tun bɛ o jamana la, u tun bɛ si ɲɛ na kungo kɔnɔ ka u ka sagaw kɔlɔsi. 9 A filɛ, Matigi ka mɛlɛkɛ dɔ y'i jɔ u da fɛ, Matigi nɔɔrɔ manamanana u fan bɛɛ la, u siranna kosɛbɛ. 10 Mɛlɛkɛ y'a fɔ u ye ko: «Aw kana siran, k'a masɔrɔ ne bɛ ɲagaliba kibaru duman fɔ aw ye, o na kɛ mɔgɔw bɛɛ ta ye. 11 A filɛ, Kisibaa bangera aw ye bi Dawuda ka dugu la, o ye Matigi ni Krisita ye. 12 A taamashyɛn filɛ nin ye: Aw na denyɛnin dɔ ye, fini melekelen bɛ o la, k'a da so waaro kɔnɔ.» 13 O yɔrɔnin kelen, mɛlɛkɛkulu caman kɛra o mɛlɛkɛ kɛrɛ fɛ ka bɔ sankolo la, u tun bɛ Ala tanu, u ko: 14 «Ala ka tanu sanfɛ yɔrɔ kɔrɔtalenbaw la, hɛrɛ ka kɛ dugukolo kan a diyaɲe mɔgɔw cɛma!» 15 O mɛlɛkɛw bɔlen kɔ sagagɛnnaw kɔrɔ ka taa sankolo kɔnɔ, u y'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «A' ye na, an ka taa Bɛtilɛhɛm. Matigi ye nin ko kɛlen min kibaru fɔ an ye, an ka taa o filɛ.» 16 U y'u teliya ka taa. U ye Mariyama ni Yusufu sɔrɔ yen, ani denyɛnin, o dalen tun bɛ so waaro kɔnɔ. 17 U ye denyɛnin ye minkɛ, kuma min fɔra u ye o den ta fan fɛ, u y'o lakali. 18 Sagagɛnnaw ka kuma mɛnbaaw bɛɛ kabakoyara. 19 Nka Mariyama ye o kow bɛɛ to a hakili la ka miiri u la. 20 O kɔ, sagagɛnnaw seginna ka taa u ka yɔrɔ la. U tun bɛ Ala bonya k'a tanu u ka ko mɛnnenw ni u ka ko yelenw bɛɛ kosɔn. O bɛɛ kɛra ka kɛɲɛ ni mɛlɛkɛ ka kibaru fɔlen ye u ye. 21 Deɲɛni bange tile segin dafalen, u y'a boloko k'a tɔgɔ da Yesu. O tɔgɔ tun dara a la mɛlɛkɛ fɛ sani a ba k'a kɔnɔ ta. 22 Saniyali donw dafalen kɔ, ka kɛɲɛ ni Musa ka sariya ye, Yusufu ni Mariyama taara ni den ye Jerusalɛm k'a di Matigi ma, 23 i ko a sɛbɛnnen bɛ Matigi ka sariya la ko: «Den fɔlɔw bɛɛ ka kɛ Matigi ta ye.» 24 U ye saraka bɔ fana ka kɛɲɛ ni Matigi ka sariya ye ko «ntubanni fila wala jɛnɛntubanden fila.» 25 Cɛ dɔ tun bɛ Jerusalɛm, o tɔgɔ ko Simeɔn. Mɔgɔ tilennen Ala ɲɛsiranbaa tun don. A tun bɛ Israɛl ɲɛsumali makɔnɔ, Ni Senu tun b'a kan. 26 Ala tun y'a jira a la Ni Senu fɛ ko a tɛna sa sani a k'a ɲɛ da Matigi ka Krisita kan. 27 Ni Senu y'a ɲɛminɛ ka don Alabatosoba kɔnɔ. Yesu bangebaaw donna n'a ye sariya ko dafali kama tuma min na, 28 Simeɔn ye denyɛnin ta a bolo ka Ala tanu k'a fɔ ko: 29 «Matigi, sisan i bɛ se ka i ka jɔnkɛ bila ka taa hɛrɛ la ka kɛɲɛ ni i ka kuma fɔlen ye, 30 katuguni ne ɲɛ ye i ka kisili ko ye, 31 i ye o kisili min labɛn mɔgɔw bɛɛ ye. 32 O na kɛ kɛnɛ ye ka kɛnɛ bɔ siyaw ye, ka nɔɔrɔ da i ka mɔgɔw Israɛl kan.» 33 Kuma minnu fɔra Simeɔn fɛ Yesu ko la, den fa ni a ba kabakoyara olu la. 34 Simeɔn ye dubaw kɛ u ye k'a fɔ Yesu ba Mariyama ye ko: «A filɛ, nin den nana Israɛl mɔgɔ caman binni ni u lawulili kama. A na kɛ taamashyɛn ye, sɔsɔli na kɛ min ko la, 35 walisa mɔgɔ caman ka miiriliw ka bɔ kɛnɛ kan. E kɔni, npan dɔ na i dusu jogin.» 36 Kira musoman dɔ tun bɛ yen, o tɔgɔ ko Anɛ. Fanuɛl denmuso dɔ tun don, a bɔra Asɛr siya la. A tun ye si caman sɔrɔ. A npogotigilama furula cɛ ma ka san woloɛula kɛ, o kɔ, a cɛ sara. 37 A tora ten. A si san bɛɛ lajɛlen tun bɛ san bisegin ni naani ɲɔgɔn bɔ. A tun tɛ bɔ Alabatosoba kɔnɔ, nka a tun bɛ baara kɛ Ala ye ni sun ni delili ye su fara tile kan. 38 Ale sera u yɔrɔ o waati yɛrɛ la ka barika da Ala ye. A kumana o den ko la kunmabɔli makɔnɔbaaw bɛɛ fɛ Jerusalɛm. 39 Matigi ye sariya minnu fɔ den dili ko la Ala ma, Yesu bangebaaw ye olu bɛɛ dafa tuma min na, u kɔseginna Galile jamana la ka taa u yɛrɛw ka dugu la Nazarɛti. 40 Den tun bɛ bonya ka barika sɔrɔ. A fara hakilitigiya la, Ala ka nɛɛma tun b'a kan. 41 Yesu bangebaaw tun bɛ taa Jerusalɛm Tɛmɛnkan seli la san o san. 42 Yesu ye san tan ni fila sɔrɔ tuma min na, u taara Jerusalɛm ka kɛɲɛ ni seli laada cogo ye. 43 Seli donw dafalen kɔ, u ye sira minɛ ka taa so, nka denmisɛn Yesu tora u kɔ Jerusalɛm, a bangebaaw tun ma o dɔn. 44 U y'a bisigi ko Yesu tun bɛ sɔrɔ u taamaɲɔgɔnw fɛ. U ye tile kelen taama kɛ k'a ɲini u balimaw ni u dɔnbaaw cɛma. 45 U m'a ye minkɛ, u kɔseginna ka taa a ɲini Jerusalɛm. 46 Tile saba tɛmɛnnen kɔ, u y'a sɔrɔ Alabatosoba kɔnɔ, a sigilen tun bɛ karamɔgɔw cɛma ka olu lamɛn ani ka u ɲininka. 47 Minnu tun b'a lamɛn, olu bɛɛ kabakoyara a ka hakilitigiya ni a ka jaabili cogo la. 48 A bangebaaw y'a ye tuma min na, u kabakoyara. A ba y'a fɔ a ye ko: «Ne den, mun y'a to i ye nin ko kɛ an na? A filɛ, ne ni i fa hakili ɲaaminen tun b'i ɲini.» 49 A y'a fɔ u ye ko: «Mun y'a to aw tun bɛ ne ɲini? Aw m'a dɔn ko ne ka kan ka sɔrɔ ne Fa ka so kɔnɔ wa?» 50 Nka a ye kuma min fɔ u ye, u ma o faamu. 51 Ayiwa Yesu taara u fɛ Nazarɛti, a kolola u ye. A ba kɔni ye o kow bɛɛ to a hakili la. 52 Yesu tun bɛ bonya hakili ni farikolo la, a ko diyara Ala ni mɔgɔw bɛɛ ye.
1 Romɛ masakɛ Tibɛrɛ ka masaya san tan ni duurunan la, o y'a sɔrɔ Pɔnse Pilate tun ye gɔfɛrɛnɛrɛ ye Jude kun na, Hɛrɔde tun bɛ Galile jamana kun na. A balimakɛ Filipe tun bɛ Iturɛ ni Trakonite jamanaw kun na. Lisaniyas tun bɛ Abilɛnɛ jamana kun na. 2 Anɛ ni Kayifɛ tun ye sarakalasebaaw kuntigiw ye. O tuma la Ala ka kuma sera Zakari denkɛ Yuhana ma k'a to kungokolon kɔnɔ. 3 Yuhana taara Jurdɛn ba da la jamanaw bɛɛ la. A tun bɛ mɔgɔw waaju ko u ka nimisa u ka jurumuw la ka batise, walisa u ka jurumuw yafa sɔrɔ, 4 i ko a sɛbɛnnen bɛ kira Esayi ka kitabu la ko: «Pɛrɛnkan bɛ bɔ kungokolon kɔnɔ ko: A' ye Matigi ka sira labɛn, ka a ka sira misɛnw latilen. 5 Kuluw furancɛw bɛɛ na lafa, kuluw ni tintinw bɛɛ na majigin ka dalakɛɲɛ. Sira dulenw na latilen, yɔrɔ dakɛɲɛbaliw na dakɛɲɛ. 6 Hadamadenw bɛɛ na Ala ka kisili ye.» 7 Jama minnu tun bɛ na ka batise Yuhana fɛ, a tun b'a fɔ olu ye ko: «Fɔnfɔnnindenw, jɔni ye aw lasɔmi ko aw ka boli Ala ka diminya nata ɲɛ? 8 Kɛwale minnu b'a jira ko aw nimisara aw ka jurumuw la, a' ye olu kɛ. Aw kana fɔ aw yɛrɛw kɔnɔ ko Ibrahima ye aw fa ye, katuguni ne b'a fɔ aw ye ko, Ala bɛ se ka nin kabakurunw yɛlɛma ka u kɛ Ibrahima bɔnsɔnw ye. 9 Hali sisan, jele tara jiriw dili tigɛli kama ka ban. Jiri o jiri tɛ den ɲuman kɛ, o bɛ tigɛ ka fili tasuma la.» 10 Jama tun b'a ɲininka ko: «O tuma la an ka kan ka mun kɛ?» 11 A y'u jaabi ko: «Dulɔki fila bɛ min fɛ, o ka kelen di fɛɛrɛtɔ ma. Dumunifɛn bɛ min fɛ, o fana k'a kɛ ten.» 12 Faama wari minɛbaa dɔw fana nana walisa u ka batise, olu y'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ, an ka kan ka mun kɛ?» 13 A y'u jaabi ko: «Dama min fɔra aw ye, aw kana fɛn minɛ ka tɛmɛn o kan.» 14 Sɔrɔdasi dɔw y'a ɲininka ko: «Anw dun, an ka kan ka mun kɛ?» A y'a fɔ u ye ko: «Aw kana mɔgɔ si ka wari minɛ ni diyagoya ye. Aw kana mɔgɔ si sendon ni nkalon ye. Aw ka sara ka aw wasa.» 15 Mɔgɔw tun bɛ ɲɛnafilɛli la, u bɛɛ tun bɛ miirili kɛ Yuhana ta fan fɛ, yala ni ale tɛ Krisita ye. 16 Yuhana ye u bɛɛ jaabi ko: «Ne kɔni bɛ aw batise ji la, nka dɔ bɛ na, o fanga ka bon ni ne ta ye. Ne man kan ni a ka sabara juru fonili ye. Ale de na aw batise Ni Senu ni tasuma la. 17 A ka ɲɔfyɛ minɛn b'a bolo ka a ka ɲɔ gosilen fyɛ ka bɔ ɲaga la. A na ɲɔkisɛ kɛ a ka jiginɛ kɔnɔ, nka a na ɛɛɲɛ jeni tasuma sabali la.» 18 Yuhana tun bɛ kuma wɛrɛ caman kɛ ka mɔgɔw waaju ka Kibaru Duman fɔ u ye. 19 Nka Yuhana ye gɔfɛrɛnɛrɛ Hɛrɔde kɔrɔfɔ a balimakɛ muso Hɛrɔdiyas furuli kosɔn, k'a kɔrɔfɔ fana a ka ko jugu kɛlenw bɛɛ kosɔn. 20 O tuma la Hɛrɔde ye ko jugu wɛrɛ kɛ tun, a ye Yuhana bila kaso la. 21 Mɔgɔw bɛɛ batiselen kɔ, Yesu fana batisera. K'a to Ala delili la, sankolo dayɛlɛla, 22 Ni Senu farikoloma jiginna a kan i ko jɛnɛntuban. Kumakan dɔ bɔra sankolo la, ko: «I ye ne Denkɛ kanulen de ye, i ko ka di ne ye haali.» 23 Yesu y'a ka baara daminɛ tuma min na, a si tun bɛ san bisaba ɲɔgɔn bɔ. Mɔgɔw tun bɛ miiri ko Yusufu den don. Yusufu tun ye Eli denkɛ ye. 24 Eli bɔra Matat la. Matat bɔra Levi la. Levi bɔra Mɛlki la. Mɛlki bɔra Janayi la. Janayi bɔra Yusufu la. 25 Yusufu bɔra Matitiya la. Matitiya bɔra Amɔs la. Amɔs bɔra Nahum la. Nahum bɔra Esili la. Esili bɔra Nagayi la. 26 Nagayi bɔra Makati la. Makati bɔra Matitiya la. Matitiya bɔra Simɛyi la. Simɛyi bɔra Josɛk la. Josɛk bɔra Joda la. 27 Joda bɔra Jokanan la. Jokanan bɔra Rɛsa la. Rɛsa bɔra Zorobabɛl la. Zorobabɛl bɔra Sealtiɛl la. Sealtiɛl bɔra Nɛr la. 28 Nɛr bɔra Mɛlki la. Mɛlki bɔra Adi la. Adi bɔra Kɔsam la. Kɔsam bɔra Elmadam la. Elmadam bɔra Er la. 29 Er bɔra Josue la. Josue bɔra Eliezɛr la. Eliezɛr bɔra Jorim la. Jorim bɔra Matati la. Matati bɔra Levi la. 30 Levi bɔra Simeɔn la. Simeɔn bɔra Juda la. Juda bɔra Yusufu la. Yusufu bɔra Jɔnam la. Jɔnam bɔra Eliyakim la. 31 Eliyakim bɔra Mɛlɛa la. Mɛlɛa bɔra Mɛna la. Mɛna bɔra Matata la. Matata bɔra Natan la. Natan bɔra Dawuda la. 32 Dawuda bɔra Isayi la. Isayi bɔra Obɛd la. Obɛd bɔra Boaz la. Boaz bɔra Salmɔn la. Salmɔn bɔra Nakisɔn la. 33 Nakisɔn bɔra Aminadab la. Aminadab bɔra Adamin la. Adamin bɔra Ram la. Ram bɔra Hɛzrɔn la. Hɛzrɔn bɔra Perɛz la. Perɛz bɔra Juda la. 34 Juda bɔra Yakuba la. Yakuba bɔra Isaka la. Isaka bɔra Ibrahima la. Ibrahima bɔra Tɛrak la. Tɛrak bɔra Nakɔr la. Nakɔr bɔra Sɛrug la. 35 Sɛrug bɔra Rehu la. Rehu bɔra Pelɛg la. Pelɛg bɔra Hebɛr la. Hebɛr bɔra Selak la. 36 Selak bɔra Kainam la. Kainam bɔra Arpakisad la. Arpakisad bɔra Sɛm la. Sɛm bɔra Nuhun la. Nuhun bɔra Lemɛk la. 37 Lemɛk bɔra Mɛtusela la. Mɛtusela bɔra Henɔk la. Henɔk bɔra Jerɛd la. Jerɛd bɔra Mahalaleɛl la. Mahalaleɛl bɔra Kenan la. 38 Kenan bɔra Enɔs la. Enɔs bɔra Sɛti la. Sɛti bɔra Hadama la. Hadama bɔra Ala la.
1 Yesu falen Ni Senu la, a kɔseginna ka bɔ Jurdɛn ba da la. Ni Senu y'a ɲɛminɛ ka taa kungokolon kɔnɔ, 2 ka tile binaani kɛ. A tun bɛ kɔrɔbɔ Sitanɛ fɛ. A ma dumuni si kɛ o donw la. O donw tɛmɛnnen kɔ, kɔngɔ y'a minɛ. 3 O tuma la Sitanɛ y'a fɔ a ye ko: «Ni i ye Ala Denkɛ ye, a fɔ ko nin kabakurun ka yɛlɛma ka kɛ nbuuru ye.» 4 Yesu y'a jaabi ko: «A sɛbɛnnen bɛ Kitabu la ko: `Dumunifɛn dama tɛ mɔgɔ balo.' » 5 O kɔ, Sitanɛ taara n'a ye san fɛ ka diɲɛ masayaw bɛɛ jira a la yɔrɔnin kelen na. 6 Sitanɛ y'a fɔ a ye ko: «Ne bɛ nin kuntigiya ni a nɔɔrɔ bɛɛ di i ma, katuguni a donna ne bolo. Ne b'a fɛ k'a di min ma, ne b'a di o ma. 7 N'i dun bɛ i biri ne kɔrɔ ka ne bato, o bɛɛ na kɛ i ta ye.» 8 Yesu y'a jaabi ko: «A sɛbɛnnen bɛ ko: `I ka i Matigi Ala bato, ka baara kɛ o kelenpe ye.' » 9 Sitanɛ y'a ɲɛminɛ ko kura ka taa Jerusalɛm, k'a bila Alabatosoba kuncɛ ma, k'a fɔ a ye ko: «Ni i ye Ala Denkɛ ye, i cun duguma, 10 k'a masɔrɔ a sɛbɛnnen bɛ ko: `Ala n'a fɔ a ka mɛlɛkɛw ye ko u ka i mara. 11 U na i minɛ u bolow la walisa i sen kana na gosi kabakurun si la.' » I kana i Matigi Ala kɔrɔbɔ.' » 13 Sitanɛ tilalen kɔ o kɔrɔbɔliw bɛɛ la, a taara k'a to yen fɔlɔ. 14 Yesu kɔseginna ka taa Galile jamana la Ni Senu barika la. A tɔgɔ bɔra jamana yɔrɔ bɛɛ la. 15 A tun bɛ mɔgɔw kalan u ka Alabatosow kɔnɔ, mɔgɔw bɛɛ tun b'a bonya. 16 Yesu sera Nazarɛti, a lamɔna yɔrɔ min na. A donna Alabatoso kɔnɔ lafiɲɛ don na, i ko a tun delila k'a kɛcogo min na. A wulila k'i jɔ walisa ka Kitabu kalan. 17 Kira Esayi ka Kitabu dira a ma. A ye Kitabu dayɛlɛ ka yɔrɔ dɔ sɔrɔ, a sɛbɛnnen bɛ yen ko: 18 «Matigi Ni bɛ ne kan, katuguni a ye ne mun, walisa ne ka Kibaru Duman fɔ faantanw ye. A ye ne ci ko ne ka jɔnw ni kasolamɔgɔw hɔrɔnyali ani fiyentɔw ɲɛw yɛlɛli ko welewele da, ka mɔgɔ degunnenw bɔ tɔɔrɔ la ka u bila hɛrɛ sira kan, 19 ka Matigi ka nɛɛma san ko welewele da.» 20 O kɔ, Yesu ye Kitabu datugu k'a di baaraden ma ka i sigi. Alabatoso kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ ɲɛw jɔlen tora a la. 21 O tuma la Yesu ye kuma daminɛ k'a fɔ u ye ko: «Bi kɔni, aw ye nin Kitabu kuma minnu mɛn, olu dafara.» 22 U bɛɛ tun b'a tɔgɔ ɲuman fɔ. Kuma ɲuman minnu fɔra a fɛ, u tun bɛ kabakoya olu la. U tun b'a fɔ ko: «Yusufu denkɛ tɛ nin ye wa?» 23 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Siga t'a la, aw bɛna nin ntalen da ko: `Furakɛla, i yɛrɛ kɛnɛya.' Aw n'a fɔ ko: `An y'a mɛn ko i ye ko minnu kɛ Kapɛrnaum, i ka o bɔɲɔgɔnkow kɛ i yɛrɛ ka dugu la yan fana.' » 24 A ko fana: «Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko, kira si tɛ minɛ koɲuman a yɛrɛ ka dugu la. 25 Nka ne b'a fɔ aw ye tiɲɛ la ko muso cɛ salen caman tun bɛ Israɛl jamana la kira Eli tile la, sanji ma na san saba ni kalo wɔɔrɔ kɔnɔ tuma min na. Kɔngɔba tun bɛ o jamana yɔrɔ bɛɛ la. 26 O bɛɛ n'a ta, Eli ma ci ka taa olu si sɛgɛrɛ, fɔ muso cɛ salen dɔ, o tun bɛ Sidɔn jamana dugu dɔ la, o tɔgɔ ko Sarɛpita. 27 Kunatɔ caman tun bɛ Israɛl jamana la kira Elise tile la, o bɛɛ n'a ta u si ma kɛnɛya fɔ Siri jamana mɔgɔ dɔ min tɔgɔ ko Naaman.» 28 Alabatoso kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ y'o kumaw mɛn minkɛ, u dusu bɔra kosɛbɛ. 29 U wulila ka Yesu sama ka bɔ dugu kɔnɔ. U ka dugu jɔlen tun bɛ kulu min kan, u taara n'a ye o kun na, ko u b'a ɲɔni ka bin kulu dingɛ kɔnɔ. 30 Nka ale kɔni tɛmɛnna u cɛmancɛ la ka taa. 31 Yesu taara Galile dugu dɔ la, o tɔgɔ ko Kapɛrnaum. A tun bɛ mɔgɔw kalan lafiɲɛdonw la yen. 32 Olu kabakoyara a ka mɔgɔ kalan cogo la, k'a masɔrɔ a tun bɛ kuma ni fanga ye. 33 Cɛ jinɛtɔ dɔ tun bɛ Alabatoso kɔnɔ, o pɛrɛnna ni kanba ye ko: 34 «E! I bɛ mun ɲini an fɛ, Yesu Nazarɛtika? I nana ka an halaki wa? I ye min ye, ne bɛ o dɔn, Ala ka Senuma.» 35 Yesu ye jinɛ kɔrɔfɔ ko: «I makun ka bɔ nin cɛ la.» Jinɛ y'a labin duguma u cɛma ka bɔ a la, a ma foyi kɛ a la. 36 Mɔgɔw bɛɛ kabakoyara, u tun bɛ kuma ɲɔgɔn fɛ ko: «Nin ye mun kuma ye? A bɛ kuma jinɛw fɛ ni fanga ni sebaaya ye, u bɛ bɔ mɔgɔw la!» 37 O kosɔn, Yesu tɔgɔ bɔra o jamana yɔrɔ bɛɛ la. 38 Yesu bɔlen kɔ Alabatoso kɔnɔ, a taara Simɔn ka so. A y'a sɔrɔ Simɔn muso ba tɔɔrɔlen tun bɛ farigan bolo. U ye Yesu deli ko a k'a kɛnɛya. 39 Yesu taara i biri a kun na ka farigan kɔrɔfɔ. Farigan y'a bila. O yɔrɔnin bɛɛ, a wulila ka baara daminɛ k'u mago ɲɛ. 40 Tilebin tuma la, mɔgɔw taara a sɛgɛrɛ ni u ka banabaatɔw bɛɛ ye. A y'a bolow da u bɛɛ kelen-kelen kan ka u kɛnɛya. 41 Jinɛw fana bɔra mɔgɔ caman na, u tun bɛ pɛrɛn ko: «I ye Ala Denkɛ ye!» Nka Yesu ye u kɔrɔfɔ, a ma sɔn u ka kuma, katuguni u y'a dɔn ko ale ye Krisita ye. 42 Dugu jɛlen, Yesu bɔra ka taa kungo kɔnɔ yɔrɔ dɔ la. Jama tun b'a ɲini. U sera a yɔrɔ ka a koori walisa a kana taa ka u to yen. 43 Nka a y'a fɔ u ye ko: «Wajibi don ne ka Ala ka masaya Kibaru Duman fɔ dugu tɔw fana la, k'a masɔrɔ ne cira o de kosɔn.» 44 A tun bɛ waajuli kɛ Alabatosow kɔnɔ Jude jamana la.
1 Don dɔ, ka Yesu to Jenɛsarɛti ba da la, jama tun y'a degun walisa u ka Ala ka kuma lamɛn. 2 A ye kurun fila ye ba da la, mɔnnikɛlaw tun bɔra u kɔnɔ, u tun bɛ u ka jɔw ko. 3 A donna o kurunw la kelen kɔnɔ, o tun ye Simɔn ta ye, k'a ɲini Simɔn fɛ ko o ka kurun terun ka mabɔ dankan na dɔɔnin. O kɛlen, a y'i sigi kurun kɔnɔ ka jama kalan. 4 Yesu tilalen kɔ kuma la, a y'a fɔ Simɔn ye ko: «I ka kurun madon dun na, ka aw ka jɔw fili ji la ka mɔnni kɛ.» 5 Simɔn y'a jaabi ko: «Karamɔgɔ, an sira baara la, an ma foyi minɛ, nka i ka kuma kosɔn, ne na jɔw fili ji la.» 6 O kɛlen kɔ u fɛ, u ye jɛgɛ caman minɛ, fo u ka jɔw binna tigɛli la. 7 U ye u bolow fili u tɔɲɔgɔnw ma kurun wɛrɛ kɔnɔ, ko olu ka na u dɛmɛ. Olu nana, u ye kurun fila bɛɛ fa, fo kurunw tun bɛ ɲini ka tunun ji la. 8 Simɔn Piɛrɛ y'o ye minkɛ, a y'i bin Yesu sen kɔrɔ k'a fɔ ko: «Matigi, i mabɔ ne la, katuguni ne ye jurumutɔ de ye.» 9 Ale ni a tɔɲɔgɔnw bɛɛ kabakoyara u ka jɛgɛ caman minɛlenw la. 10 Zebede denkɛw Yakuba ni Yuhana minnu tun ye Simɔn jɛɲɔgɔnw ye, olu fana kabakoyalen tun don. Yesu y'a fɔ Simɔn ye ko: «I kana siran. Kabini sisan, i na kɛ mɔgɔw ɲinina ye.» 11 O tuma la u nana u ka kurunw jɔ dankan na, ka fɛn bɛɛ to yen ka tugu Yesu nɔfɛ. 12 Ka Yesu to dugu dɔ la, cɛ dɔ tun bɛ yen, kuna tun b'a fari yɔrɔ bɛɛ la. O ye Yesu ye tuma min na, a y'i bin k'a ɲɛ biri duguma, k'a deli ko: «Matigi, ni i bɛ sɔn, i bɛ se ka ne saniya.» 13 Yesu y'a bolo mɔɔnɔbɔ ka maga a la, a ko: «Ne sɔnna, i ka saniya.» O yɔrɔnin bɛɛ a ka kuna kɛnɛyara. 14 Yesu y'a gɛlɛya a ma ko: «I kana o ko fɔ mɔgɔ si ye, nka taa i yɛrɛ jira sarakalasebaa la ka saraka bɔ i saniyali kosɔn i ko Musa y'a fɔ cogo min na, o na kɛ seereya ye i kɛnɛyali ko la.» 15 O bɛɛ n'a ta, Yesu tɔgɔ bɔra ka ta'a fɛ, fo jamaba tun bɛ u lajɛ a fɛ walisa k'a lamɛn ani u ka banaw ka kɛnɛya. 16 Nka Yesu tun bɛ to ka taa kungo kɔnɔ a kelen na ka Ala deli. 17 Don dɔ la ka Yesu to mɔgɔw kalan na, Farisiɛnw ni sariya karamɔgɔ dɔw sigilen tun bɛ yen. U tun nana ka bɔ Galile ani Jude duguw bɛɛ la, ani Jerusalɛm. Matigi ka sebaaya tun bɛ Yesu la ka banabaatɔw kɛnɛya. 18 Mɔgɔ dɔw nana ni cɛ fanfilasalen dɔ ye dalan kan. U ye cogo ɲini k'a ladon so kɔnɔ k'a da Yesu sen kɔrɔ. 19 U ma cogo sɔrɔ k'a ladon jama kosɔn minkɛ, u yɛlɛnna so san fɛ k'a sanfɛla dɔ wɔrɔn ka o cɛ ni a ka dalan lajigin o wo fɛ Yesu ɲɛ kɔrɔ jama cɛma. 20 Yesu ye o mɔgɔw ka dannaya ye minkɛ, a ko: «Cɛ, i ka jurumuw yafara i ma.» 21 Sariya karamɔgɔw ni Farisiɛnw y'u miiri ko: «Nin cɛ ye jɔn ye, fo a bɛ Ala tɔgɔ tiɲɛ? Jɔn bɛ se ka jurumuw yafa, Ala kelen kɔ?» 22 Yesu ye u ka miiriliw dɔn, a y'a fɔ u ye ko: «Mun y'a to aw bɛ o kow miiri aw kɔnɔ? 23 Nin kuma fila la jumɛn fɔli ka nɔgɔn? K'a fɔ ko: I ka jurumuw yafara i ma, wala k'a fɔ ko: Wuli ka taama? 24 Nka walisa aw k'a dɔn ko fanga bɛ Mɔgɔ Denkɛ fɛ k'a to dugukolo kan ka jurumuw yafa,» a y'a fɔ o cɛ fanfilasalen ye ko: «Ne b'a fɔ i ye, wuli ka i ka dalan ta ka taa so.» 25 O yɔrɔnin bɛɛ, a wulila u bɛɛ ɲɛ na k'a ka dalan ta ka taa so, a tun bɛ Ala bonya. 26 U bɛɛ kabakoyara ka Ala bonya. U siranna kosɛbɛ k'a fɔ ko: «An ye kabakow ye bi.» 27 O kow kɔ, Yesu bɔra yen, a ye faama wari minɛbaa dɔ ye, o tɔgɔ ko Levi. O sigilen tun bɛ faama wari minɛ yɔrɔ la. Yesu y'a fɔ a ye ko: «Tugu ne la.» 28 Levi ye fɛn bɛɛ to yen ka wuli ka tugu a nɔfɛ. 29 Levi ye dumuniba labɛn Yesu ye a ka so. Faama wari minɛbaa caman ni mɔgɔ caman wɛrɛw sigilen tun bɛ dumuni la. 30 Farisiɛnw ni sariya karamɔgɔw tun bɛ dajukɔrɔ kuma la, u y'a fɔ Yesu ka kalandenw ye ko: «Mun y'a to aw bɛ dumuni kɛ ka minni kɛ faama wari minɛbaaw ani jurumutɔw fɛ?» 31 Yesu ye u jaabi ko: «Mɔgɔ minnu ka kɛnɛ, olu mago tɛ furakɛla la, banabaatɔw de mago b'a la. 32 Ne ma na mɔgɔ tilennenw wele ko u ka nimisa u ka jurumuw la, fɔ jurumukɛlaw.» 33 Mɔgɔ dɔw kumana Yesu fɛ, ko: «Yuhana ka kalandenw ni Farisiɛnw ka kalandenw bɛ sun ko caman ka Ala deli, k'a sɔrɔ e ka kalandenw bɛ dumuni kɛ ka minni kɛ.» 34 Yesu ye u jaabi ko: «Aw bɛ se ka kɔɲɔcɛ tɔɲɔgɔnw wajibiya ka sun, ka u ni kɔɲɔcɛ to ɲɔgɔn fɛ wa? 35 Nka waati bɛ na, kɔɲɔcɛ na bɔsi u la, u na sun o donw la.» 36 Yesu ye nin ntalen fana da u ye ko: «Mɔgɔ si tɛ fini kunkurun fara ka bɔ fini kura la ka fini kɔrɔ bari. Ni o kɛra, fini kura faralen na to, fini kunkurun fana tɛna bɛn fini kɔrɔ ma. 37 Mɔgɔ si tɛ diwɛn kɛnɛ kɛ foroko kɔrɔw kɔnɔ. Ni o kɛra, diwɛn kɛnɛ na forokow fara ka bɔn, forokow na tiɲɛ. 38 Nka diwɛn kɛnɛ ka kan ka kɛ foroko kuraw de kɔnɔ. Kɔrɔlen de ka ɲi.' »
1 Lafiɲɛ don dɔ la, Yesu tun bɛ tɛmɛn ɲɔforo dɔw fɛ. A ka kalandenw ye ɲɔtinsan dɔw tigɛ ka u cɔngɔ u tɛgɛw kɔnɔ ka olu kisɛ ɲimi. 2 Farisiɛn dɔw y'a fɔ u ye ko: «Ko min dagalen tɛ lafiɲɛ don na, mun na aw bɛ o kɛ?» 3 Yesu y'u jaabi ko: «Kɔngɔ ye Dawuda ni a nɔfɛ mɔgɔw minɛ tuma min na, a ye min kɛ, aw ma o kalan wa? 4 A donna Ala ka so kɔnɔ ka jirali nbuurukun dɔw ta ka u dun, ka dɔ di a nɔfɛ mɔgɔw fana ma. O dumuni dagalen tun tɛ mɔgɔ si ye fɔ sarakalasebaaw dama.» 5 Yesu y'a fɔ u ye fana ko: «Mɔgɔ Denkɛ ye lafiɲɛ don Matigi de ye.» 6 Yesu donna Alabatoso dɔ kɔnɔ lafiɲɛ don dɔ wɛrɛ la, ka mɔgɔw kalan. Cɛ dɔ tun bɛ yen, a kininbolo jalen tun don. 7 Sariya karamɔgɔw ni Farisiɛnw tun bɛ Yesu kɔlɔsi k'a filɛ yala ni a na mɔgɔ dɔ kɛnɛya lafiɲɛ don na, walisa u k'a sendon sababu sɔrɔ. 8 Nka Yesu tun bɛ u ka miiriliw dɔn. O tuma la a y'a fɔ cɛ bolojalen ye ko: «Wuli k'i jɔ mɔgɔw cɛma.» A wulila k'i jɔ. 9 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Ne bɛ aw ɲininka yala a dagalen bɛ lafiɲɛ don na ka ko ɲuman kɛ wa, wala ka ko jugu kɛ? Ka mɔgɔ kisi wa, wala ka mɔgɔ faga?» 10 A y'a ɲɛ yaala ka mɔgɔw bɛɛ filɛ, o kɔ, a y'a fɔ o cɛ ye ko: «I bolo mɔɔnɔbɔ.» A y'a bolo mɔɔnɔbɔ, a kɛnɛyara. 11 U dusu bɔra kosɛbɛ. U tun bɛ kuma ɲɔgɔn fɛ ko u bɛ se ka mun kɛ Yesu la. 12 O kɔ, Yesu taara kulu kan don dɔ la ka Ala deli, a sira Ala delili la. 13 Dugu jɛlen, a ye a ka kalandenw wele, ka tan ni fila ɲɛnatɔmɔ u la, ka olu wele cidenw. 14 Olu filɛ ninnu ye: Simɔn, (a ye o tɔgɔ da Piɛrɛ), ani a balimakɛ Andre, Yakuba ni Yuhana, Filipe ni Bartɛlɛmi, 15 Matiyu ni Tɔma, Alifɛ denkɛ Yakuba ni Simɔn Zelote, 16 Yakuba denkɛ Jude ni Juda Isikariɔti, o de ye Yesu don bolo la. 17 Yesu ni a ka kalandenw jiginna ka bɔ kulu kan ka se kɛnɛba dɔ ma, a ka kalandenw caman tun bɛ yen ani jamaba. Olu tun nana ka bɔ Jude jamana bɛɛ la ani Jerusalɛm ni kɔgɔji da la jamana dugubaw Tir ni Sidɔn. 18 U tun nana walisa k'a ka kuma lamɛn ani a ka u kɛnɛya. Minnu tɔɔrɔlen tun bɛ jinɛw fɛ, olu fana kɛnɛyara. 19 Jama bɛɛ tun bɛ u jija ka maga a la, katuguni sebaaya tun bɛ bɔ a la ka u bɛɛ kɛnɛya. 20 O tuma la Yesu y'a ɲɛ kɔrɔta ka a ka kalandenw filɛ, a ko: «Aw minnu ye faantanw ye, aw ye dubadenw ye, katuguni Ala ka masaya ye aw ta ye. 21 «Kɔngɔ bɛ aw minnu na sisan, aw ye dubadenw ye, katuguni aw na fa! «Aw minnu bɛ kasi sisan, aw ye dubadenw ye, katuguni aw na yɛlɛ ɲagali fɛ! 22 «Ni mɔgɔw bɛ aw koniya ka u mago bɔ aw la, ka aw neni, ka aw tɔgɔ jugu fɔ Mɔgɔ Denkɛ kosɔn, o tuma la aw ye dubadenw ye. 23 O don na, aw na nisɔndiya ka ɲagali kosɛbɛ, katuguni aw ka baraji ka bon sankolo la. U bɛnbaw fana ye kiraw tɔɔrɔ ten. 24 «Nka aw nafolobatigiw, bɔnɛ bɛ aw ye, katuguni aw ye aw ka ɲɛsuma sɔrɔ ka ban! 25 «Aw minnu falen bɛ dumuni ɲumanw la sisan, bɔnɛ bɛ aw ye, katuguni kɔngɔ na aw minɛ! «Aw minnu bɛ yɛlɛ sisan, bɔnɛ bɛ aw ye, katuguni aw na ɲɛnasisi ka kasi! 26 «Ni mɔgɔw bɛɛ bɛ aw tɔgɔ ɲuman fɔ tuma min na, bɔnɛ bɛ aw ye, katuguni u bɛnbaw ye kira nkalontigɛlaw bonya o cogo la! 27 «Nka aw minnu bɛ ne lamɛn, ne b'a fɔ aw ye ko: A' ye aw juguw kanu, ka ko ɲuman kɛ aw koniyabaaw ye. 28 A' ye dubaw kɛ aw dangabaaw ye. Minnu bɛ aw tɔɲɔ, a' ye Ala deli olu ye. 29 Ni mɔgɔ dɔ y'a tɛgɛ ci i taman kelen na, i ka fan dɔ jɔ a ye. Ni dɔ ye i ka dulɔkiba ta, i kana a bali ka i ka dulɔki misɛn fana ta. 30 Mɔgɔ o mɔgɔ ye fɛn dɔ deli i fɛ, i ka o sɔn. Ni dɔ ye i ka fɛn dɔ ta, i kana a fɔ ko o tigi ka o kɔsegin. 31 Aw b'a fɛ mɔgɔw ka ko min kɛ aw ye, aw ka o ɲɔgɔn kɛ u ye. 32 «Ni aw bɛ aw kanubaaw kanu, aw na mun tanuli sɔrɔ o la? Hali jurumutɔw fana bɛ u kanubaaw kanu. 33 Minnu bɛ ko ɲuman kɛ aw ye, ni aw bɛ ko ɲuman kɛ olu dama ye, aw na mun tanuli sɔrɔ o la? Hali jurumutɔw fana bɛ o de kɛ. 34 Aw jigi b'a la ko aw nafɛn dɔ sɔrɔ minnu fɛ, ni aw bɛ juru don olu dama la, aw na mun tanuli sɔrɔ o la? Jurumutɔw fana bɛ juru don u tɔɲɔgɔnw la walisa u ka u ta ɲɔgɔn sɔrɔ ko kura. 35 Nka a' ye aw juguw kanu ka ko ɲuman kɛ u ye ka juru don u la, aw kana aw jigi da fɛn sɔrɔ kan. Aw na barajiba sɔrɔ, aw na kɛ Ala Kɔrɔtalenba denw ye, katuguni ale ka ɲi fitiriwalew ni mɔgɔ juguw ma. 36 Aw ka kɛ makarikɛlaw ye i ko aw Fa ye makarikɛla ye cogo min na. 37 «Aw kana kiri tigɛ tɔw kan, kiri tɛna tigɛ aw kan. Aw kana tɔw jalaki, aw tɛna jalaki. Aw ka yafali kɛ, yafa na kɛ aw ma. 38 A' ye mɔgɔw sɔn, mɔgɔw na aw sɔn. U na mure ta ka aw ta suma k'a digidigi k'a yigiyigi ka dɔ fara a kan fo a bɛ bɔn, ka o yɛlɛma aw ka dulɔki jufabaw kɔnɔ, k'a masɔrɔ aw bɛ tɔw ta suma ni minɛn min ye, aw ta na suma ni o minɛn yɛrɛ de ye.» 39 Yesu ye ntalen da u ye fana, a ko: «Fiyentɔ bɛ se ka fiyentɔ ka bere minɛ wa? N'o kɛra, u fila bɛɛ tɛna bin dingɛ kɔnɔ wa? 40 Kalanden man bon ni a karamɔgɔ ye, nka kalanden o kalanden kalanna ka se, o na kɛ i ko a karamɔgɔ. 41 «Kalanin min bɛ i balima ɲɛ kan, mun na i bɛ o filɛ? k'a sɔrɔ so cɛtigɛ jiri bɛ i yɛrɛ ɲɛ kan, i ma o ye. 42 E min tɛ so cɛtigɛ jiri ye i yɛrɛ ɲɛ kan, i bɛ se k'a fɔ i balima ye cogo di ko: `Ne balima, kalanin min bɛ i ɲɛ kan, a to ne ka o bɔ?' Filankafo, so cɛtigɛ jiri bɔ i yɛrɛ ɲɛ kan fɔlɔ. Ni o kɛra, i na se ka yeli kɛ koɲuman ka kalanin bɔ i balima ɲɛ kan. 43 «Jiri ɲuman tɛ den jugu kɛ, jiri jugu tɛ den ɲuman kɛ. 44 Jiriw bɛɛ bɛ dɔn u den de fɛ, o kɔrɔ: Mɔgɔ tɛ toroden kari ɛɔnisun na, mɔgɔ tɛ rezɛn mɔ kari ɲaamɛɛɔni na. 45 Mɔgɔ ɲuman bɛ fɛn ɲumanw bɔ a ka fɛn ɲuman mara yɔrɔ la, o min ye a dusukun ye. Mɔgɔ jugu bɛ fɛn juguw bɔ a ka fɛn jugu mara yɔrɔ la. Mɔgɔ dusukun falen bɛ min na, a da bɛ o de fɔ. 46 «Mun y'a to aw bɛ ne wele `Matigi, Matigi,' k'a sɔrɔ ne bɛ min fɔ aw tɛ o kɛ? 47 Mɔgɔ o mɔgɔ bɛ na ne ma, ka ne ka kumaw lamɛn ka u kɛ, o bɔlen bɛ min fɛ, ne bɛ o jira aw la. 48 O bɔlen bɛ sojɔla dɔ fɛ min ye dugukolo sen k'a dunya, ka so ju sigi farakolo kan, ka so jɔ o kan. Ji cayara tuma min na, ba karila, a woyo ye o so gosi, nka a ma se k'a lamaga, katuguni a jɔlen tun bɛ koɲuman. 49 Nka min bɛ ne ka kumaw mɛn, ni a ma u kɛ, o bɔlen bɛ cɛ dɔ fɛ min y'a ka so jɔ duguma, ni a ma jusigilan kɛ a kɔrɔ. Baji sera o so ma tuma min na, a binna o yɔrɔnin kelen, o so tiɲɛ ko juguyara.»
1 Yesu tilalen kɔ o kumaw bɛɛ la mɔgɔw fɛ, a donna Kapɛrnaum. 2 Jalasabatigi dɔ tun bɛ yen, o ka baaraden min ko tun ka di a ye kosɛbɛ, o tun man kɛnɛ, a tun bɛ ɲini ka sa. 3 O kuntigi ye Yesu kibaru mɛn minkɛ, a ye Yahutu cɛkɔrɔba dɔw ci ka taa Yesu deli ko a ka na a ka baaraden kɛnɛya. 4 Olu sera Yesu yɔrɔ k'a deli kosɛbɛ, u ko: «N'i bɛ o kɛ jalasabatigi ye, a ka kan n'a ye, 5 katuguni an siya ko ka di a ye, ale de ye an ka Alabatoso jɔ.» 6 Ayiwa Yesu taara u fɛ. A surunyalen jalasabatigi ka so la, o ye a teri dɔw ci ka taa a fɔ a ye ko: «Matigi, i kana i yɛrɛ sɛgɛn, k'a masɔrɔ e ka don ne ka so kɔnɔ, ne man kan n'o ye. 7 O de kosɔn, ne ka taa i sɛgɛrɛ, ne y'a jate fana ko ne ka dɔgɔ o ma. Nka i ka kuma kelen fɔ, o na ne ka baaraden kɛnɛya. 8 Kuntigi dɔw bɛ ne kun na, sɔrɔdasi dɔw fana bɛ ne bolo. Ne b'a fɔ u dɔ ye ko `Taa', o bɛ taa. Ne b'a fɔ dɔ wɛrɛ ye ko `Na', o bɛ na, k'a fɔ ne ka baaraden ye ko `Nin kɛ', a b'a kɛ.» 9 Yesu ye o kuma mɛn tuma min na, a kabakoyara o cɛ ko la. A y'i yɛlɛma a nɔfɛ jama fan fɛ k'a fɔ olu ye ko: «Ne b'a fɔ aw ye ko ne ma nin bɔɲɔgɔnko dannaya ye mɔgɔ si fɛ, hali Israɛl cɛma.» 10 Cidenw kɔseginnen o kuntigi ka so, u ye o baaraden kɛnɛyalen sɔrɔ yen. 11 O kɛlen kɔ, Yesu taara dugu dɔ la, o tɔgɔ ko Nayin. A ka kalandenw ni jamaba taara a fɛ. 12 U surunyalen dugu donda la, u ni mɔgɔ dɔw bɛnna, olu tun bɛ taa ni cɛ dɔ su ye. O kelenpe tun bɛ a ba fɛ. A ba fana tun ye muso cɛ salen ye. Dugu kɔnɔ mɔgɔ caman taatɔ tun don o muso fɛ. 13 Matigi ye o muso ye tuma min na, a hinɛ donna a la. A y'a fɔ a ye ko: «I kana kasi!» 14 A gɛrɛla u la k'a bolo da su talan kan, su tabaaw y'u jɔ. Yesu ko: «Kamalen, ne b'a fɔ i ye, wuli!» 15 A wulila k'i sigi ka kuma daminɛ. Yesu y'a di a ba ma. 16 Mɔgɔw bɛɛ siranna ka kabakoya, u ye Ala tanu k'a fɔ ko: «Kiraba y'i jira an cɛma. Ala nana a ka mɔgɔw dɛmɛ.» 17 Yesu ye min kɛ, o kibaru jɛnsɛnna Jude jamana ni a dafɛ duguw bɛɛ la. 18 Yuhana ka kalandenw ye o kow bɛɛ lakali a ye. Yuhana ye a ka kalandenw la fila wele 19 ka u ci ka taa Matigi sɛgɛrɛ k'a ɲininka ko: «A fɔra ko min bɛ na, e don wa, wala an ka dɔ wɛrɛ ɲɛnafilɛ?» 20 O cɛw sera Yesu yɔrɔ tuma min na, u y'a fɔ a ye ko: «Yuhana Batiselikɛla ye an ci ka na i ɲininka ko: `A fɔra ko min bɛ na, e don wa wala an ka dɔ wɛrɛ ɲɛnafilɛ?' » 21 O waati yɛrɛ la, Yesu ye mɔgɔ caman ka banaw ni u ka tɔɔrɔ kow kɛnɛya, ka jinɛw gɛn ka bɔ u la, ka fiyentɔ caman ɲɛw yɛlɛ. 22 O kɔ, a ye Yuhana ka cidenw jaabi ko: «Aw ye min ye ka min mɛn, a' ye taa o lakali Yuhana ye ko: Fiyentɔw bɛ yeli kɛ, nabaraw bɛ taama, kunatɔw bɛ saniya, tulogerenw bɛ mɛnni kɛ, suw bɛ kunun, Kibaru Duman bɛ fɔ faantanw ye. 23 Mɔgɔ min kunna ma tiɲɛ ne kosɔn, o tigi ye dubaden ye!» 24 Yuhana ka cidenw taalen kɔ, Yesu y'a daminɛ ka kuma jama fɛ Yuhana ko la ko: «Aw taara mun de filɛ kungokolon kɔnɔ? Fiɲɛ bɛ kala min lamaga wa? 25 Ayiwa aw dun taara mun filɛ? Finisaramatigi don wa? Nka minnu bɛ fini saramaw don ka faama dumuni kɛ, olu bɛ sɔrɔ masakɛw ka sow kɔnɔ. 26 Aw dun taara mun filɛ? Kira don wa? Ɔwɔ, ne b'a fɔ aw ye ko a ka bon ni kira ye. 27 A sɛbɛnnen bɛ Kitabu la min ko la ko: `A filɛ, ne bɛ ne ka ciden ci i ɲɛ ka i ka sira labɛn i ɲɛ,' o ye Yuhana de ye. 28 Ne b'a fɔ aw ye ko: Mɔgɔ si ma bange Hadamadenw cɛma min ka bon ni Yuhana ye. O bɛɛ n'a ta, Ala ka masaya la mɔgɔw bɛɛ la dɔgɔmannin ka bon ni Yuhana ye.» 29 Mɔgɔ minnu bɛɛ y'a lamɛn ani faama wari minɛbaaw, olu y'a jira k'a jɛya ko Ala tilennen don, u tun batisera Yuhana fɛ. 30 Nka Farisiɛnw ni sariya karamɔgɔw banna Ala ka ko latigɛlenw ma u yɛrɛw ta fan fɛ, u tun ma sɔn ka batise Yuhana fɛ. 31 Yesu ko fana: «Ne bɛ se ka bi mɔgɔw ni jɔnw kɛɲɛ? U bɔlen bɛ jɔnw fɛ? 32 U bɔlen bɛ denmisɛnw sigilen fɛ fɛrɛkɛnɛ la ka u kan lase ɲɔgɔn ma ko: `Anw ye dunun fɔ aw kun, aw ma dɔn kɛ. Anw ye sangabon da la dɔnkili da aw ye, aw ma kasi.' 33 Katuguni Yuhana Batiselikɛla nana, a tɛ dumuni kɛ, a tɛ diwɛn min, aw ko jinɛ b'a la. 34 Mɔgɔ Denkɛ nalen, a bɛ dumuni kɛ ka minni kɛ, aw ko: `Nin cɛ ye nuguma ni minnikɛla ye, faama wari minɛbaaw ni jurumutɔw teri don.' 35 Nka jo bɛ di Ala ka hakilitigiya ma a sira taamabaaw bɛɛ fɛ.» 36 Farisiɛn dɔ ye Yesu deli ko a ka taa dumuni kɛ a fɛ. Yesu taara o ka so k'i sigi dumuni la. 37 Jatɔmuso dɔ tun bɛ o dugu kɔnɔ. A y'a mɛn tuma min na ko Yesu tun bɛ dumuni la o Farisiɛn ka so, a nana ni daganin dɔ ye, o tun dilara ni kabakurun sɔngɔ gɛlɛn ye, o falen tun bɛ tulu suma duman la. 38 A kasitɔ y'i jɔ Yesu kɔfɛ a sen yanfan fɛ. A ye Yesu senw ɲigin ni a ɲɛji ye, ka u jɔsi ni a kunsigi ye, ka a senw susu, ka tulu suma duman yɛlɛma u kan. 39 Farisiɛn min ye Yesu wele dumuni la, o y'o ye minkɛ, o y'a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko: «Ni nin cɛ tun ye kira ye, nin muso min magara a la, a tun n'a dɔn ko o ye jatɔmuso ye.» 40 O tuma la, Yesu ye kuma ta k'a fɔ a ye ko: «Simɔn, fɛn dɔ bɛ ne fɛ k'a fɔ i ye.» Simɔn y'a jaabi ko: «Karamɔgɔ, a fɔ.» 41 Yesu ko: «Juru donna dɔ ka juru tun bɛ mɔgɔ fila la. A ka wari dɛɲɛ kɛmɛ duuru tun bɛ dɔ la, dɛɲɛ biduuru tun bɛ tɔ kelen na. 42 Cogo tun tɛ u si fɛ ka o sara, o tuma la a ye u fila bɛɛ ka juruw yafa u ma. A fɔ, o cɛ ko na diya jumɛn ye ka tɛmɛn jumɛn kan?» 43 Simɔn y'a jaabi ko: «Ne bɛ miiri ko a ye caman yafa min ma.» Yesu y'a fɔ a ye ko: «I ye tiɲɛ fɔ.» 44 O kɔ, Yesu y'i yɛlɛma muso fan fɛ k'a fɔ Simɔn ye ko: «I ɲɛ bɛ nin muso la wa? Ne donna i ka so kɔnɔ, i ma senko ji di ne ma, nka ale kɔni ye ne senw ɲigin ni a ɲɛji ye ka u jɔsi ni a kunsigi ye. 45 I ma ne ladon ni da susuli ye, nka kabini ne donna so kɔnɔ, ale ma ne senw susuli dabila. 46 I ma tulu yɛlɛma ne kun na, nka ale ye tulu suma duman yɛlɛma ne senw kan. 47 O de y'a to ne b'a fɔ i ye ko: Nin muso ka kanuyaba b'a jira ko a ka jurumuw ni u caya bɛɛ yafara a ma. Nka dɔɔnin yafara min ma, o ka kanuya ka dɔgɔ.» 48 O tuma la Yesu y'a fɔ o muso ye ko: «I ka jurumuw yafara i ma.» 49 A dumunikɛɲɔgɔnw y'a daminɛ k'a fɔ u yɛrɛw kɔnɔ ko: «Nin ye jɔni ye, ni a bɛ jurumuw yafa fana?» 50 Yesu y'a fɔ o muso ye ko: «I ka dannaya ye i kisi. I ka taa hɛrɛ la.»
1 O kow kɔ, Yesu tun bɛ dugubaw ni dugu misɛnw yaala, a tun bɛ waajuli kɛ ka Ala ka masaya Kibaru Duman fɔ. A ka kalanden tan ni fila taara a fɛ, 2 ani muso dɔw fana. A tun ye o musow ka banaw kɛnɛya ka jinɛw gɛn ka bɔ u la. Muso kelen tɔgɔ ko Mariyama, o tun bɛ wele Magadala Mariyama. Jinɛ woloɛula tun bɔra o la. 3 Dɔ tɔgɔ ko Janɛ, o tun ye Hɛrɔde ka sokunnasigibaa Kuza muso ye. Susanɛ ni muso caman wɛrɛw tun bɛ yen. Olu bɛɛ tun bɛ Yesu ni a ka kalandenw dɛmɛ ni u bolofɛnw ye. 4 Mɔgɔw tun bɛ bɔ duguw bɛɛ la ka taa Yesu sɛgɛrɛ. Jamaba y'u lajɛ a fɛ yen tuma min na, Yesu ye nin ntalen da u ye ko: 5 «Cɛ dɔ bɔra ka taa a ka serilifɛnw seri. K'a to serili la, a ka kisɛ dɔw binna sira da la. Mɔgɔw taamana u kan, kɔnɔw ye olu sogin. 6 Kisɛ dɔw binna farakolo kan. U falennen kɔ, u jara, katuguni sumaya tun tɛ yen. 7 Kisɛ dɔw binna ɛɔniw cɛma. U ni ɛɔniw wulila ɲɔgɔn fɛ, ɛɔniw y'u degun. 8 Kisɛ dɔw binna dugukolo ɲuman na. U falenna ka bonya ka kisɛ, ka u ɲɔgɔn kɛmɛ kɛ.» O kumaw fɔlen kɔ, Yesu pɛrɛnna ko: «Tulo bɛ min fɛ ka lamɛnni kɛ, o ka lamɛnni kɛ dɛ!» 9 Yesu ka kalandenw y'a ɲininka ko: «O ntalen kɔrɔ ye mun ye?» 10 A y'u jaabi ko: «Ala ka masaya gundow dɔnniya dira aw de ma, nka a ko bɛ fɔ mɔgɔ wɛrɛw ye ntalenw de la, walisa `u filɛli kɛtɔ kana a ye, u mɛnni kɛtɔ kana a faamu.' 11 «O ntalen kɔrɔ filɛ nin ye: Kisɛ minnu serila, olu ye Ala ka kuma de ye. 12 Dɔw ye sira da la taw ye. O mɔgɔw ye o kuma mɛn minkɛ, Sitanɛ bɛ na o kuma bɔ u kɔnɔ, walisa u kana na dannaya kɛ ka kisi. 13 Farakolo kan taw ye minnu ye, olu bɛ o kuma mɛn k'a minɛ ni ɲagali ye. Nka dili tɛ u la, u bɛ dannaya kɛ ka waati dɔɔnin dɔrɔn kɛ. Kɔrɔbɔli mana u sɔrɔ, u bɛ dannaya bila. 14 Íɔniw cɛma taw ye minnu ye, olu bɛ o kuma mɛn, nka u taatɔ, nin diɲɛ hami kow ni nafolo kow ni ɲɛnajɛ kow bɛ u degun, fo u den tɛ kɔgɔ. 15 Dugukolo ɲuman taw ye minnu ye, olu bɛ o kuma mɛn k'a minɛ sɛbɛ la ni dusu ɲuman ye, ka to o kuma kan fo u bɛ den. 16 «Mɔgɔ si tɛ lanpa mana ka minɛn dɔ kɛ k'a datugu wala k'a bila dalan dɔ jukɔrɔ, nka a b'a sigi fɛn dɔ kan, walisa a ka yeelen bɔ so kɔnɔ donbaaw ye. 17 Fɛn si dogolen tɛ min tɛna bɔ kɛnɛ kan. Gundo si tɛ ni a tɛna dɔn. 18 «A' ye aw ka lamɛnni cogo dɔn k'a masɔrɔ fɛn bɛ min bolo, dɔ na di o ma ka fara a ta kan, nka fɛn tɛ min bolo, a miirili bɛ a bolo ta min na, o na bɔsi a la.» 19 Yesu ba ni a balimakɛw taara a yɔrɔ, nka u ma se ka gɛrɛ a la jama kosɔn. 20 Mɔgɔ dɔ y'a fɔ Yesu ye ko: «I ba ni i balimakɛw jɔlen filɛ kɛnɛma, u b'a fɛ ka i ye.» 21 Nka Yesu ko: «Minnu bɛ Ala ka kuma lamɛn k'a kɛ, olu de ye ne ba ni ne balimakɛw ye.» 22 Don dɔ la, Yesu y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «An ka taa ba kɔ.» U donna kurun dɔ kɔnɔ ka ba tigɛ daminɛ. 23 Ka u to ji kan, Yesu sunɔgɔra. Fiɲɛba wulila baji kan, kurun tun bɛ ɲini ka fa ji la, fo u tun bɛ ɲini ka tunun. 24 O tuma la kalandenw gɛrɛla Yesu la, k'a lakunun k'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ, Karamɔgɔ, an tɔ to filɛ ji la!» Yesu wulila ka fiɲɛ ni jikuruw kɔrɔfɔ, fiɲɛ jɔra, ji madara. 25 Yesu y'a fɔ kalandenw ye ko: «Aw ka dannaya bɛ min?» U sirannen kabakoyalen tun b'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «Nin cɛ ye jɔn ye? fo a bɛ kuma fɔ fiɲɛ ni ji ye, u b'a kan minɛ!» 26 U sera Gadarakaw ka jamana la, o bɛ ba kɔ, Galile kuntilenna la. 27 Yesu bɔlen kurun kɔnɔ, dugu kɔnɔ cɛ dɔ nana a kunbɛn, jinɛw tun b'a la. Kabini tuma jan, a tun tɛ sɔn ka fini don, a tun tɛ sɔn ka to so kɔnɔ. A sigi yɔrɔ tun ye kaburudo de ye. 28 A ye Yesu ye minkɛ, a ye kulokanba ci ka i bin Yesu sen kɔrɔ k'a fɔ ni kanba ye ko: «I bɛ mun ɲini ne fɛ, Yesu, Ala Kɔrɔtalenba Denkɛ? Ne b'i deli, i kana ne tɔɔrɔ!» 29 A ye o fɔ katuguni Yesu tun y'a fɔ jinɛ ye ko a ka bɔ o cɛ la. O jinɛ tun b'a bin ko caman na. Mɔgɔw tun b'a siri ni nɛgɛjɔlɔkɔw ye, k'a senw don nɛgɛ la walisa k'a kɔlɔsi, nka a tun bɛ o sirilanw tigɛ. Jinɛ tun b'a gɛn ka taa n'a ye kungokolon kɔnɔ. 30 Yesu y'a ɲininka ko: «I tɔgɔ bɛ di?» A ko: «Jamaba.» A y'o fɔ katuguni jinɛ caman tun donna a la. 31 O jinɛw ye Yesu deli ko a kana u ci ka taa halaki dingɛ kɔnɔ. 32 Lɛkuluba tun bɛ dumuni la kulu kɛrɛ la. O jinɛw ye Yesu deli ko a ka sɔn u ka taa don o lɛw la. A sɔnna. 33 O tuma la jinɛw bɔra cɛ la ka taa don o lɛw la. Lɛkulu bɛɛ girinna ka jigin kulu jiginjigin jugu fɛ ka don baji la, u sara yen. 34 O lɛgɛnnaw ye o ko kɛlen ye minkɛ, u bolila ka taa o kibaru fɔ dugu kɔnɔ ani a dafɛ bugufyɛw la. 35 Mɔgɔw bɔra ka taa o ko kɛlen filɛ. U selen Yesu yɔrɔ, u ye o cɛ ye, jinɛw tun bɔra a la, a sigilen tun bɛ Yesu sen kɔrɔ, finiw tun b'a kan na, a hakili sigilen tun don. U siranna. 36 Cɛ jinɛtɔ kɛnɛyara minnu ɲɛ na, olu ye o kow bɛɛ lakali u ye. 37 O tuma la, Gadarakaw ka jamana mɔgɔw bɛɛ ye Yesu deli ko a ka taa ka bɔ u ka jamana la, katuguni u sirannenba tun don. Yesu donna kurun kɔnɔ, ko a bɛ taa. 38 O jinɛtɔ kɔrɔ ye Yesu deli ko a b'a fɛ ka to a fɛ. Nka Yesu y'a lasegin, a ko: 39 «Segin ka taa so. Ala ye koba minnu kɛ i ye, i ka olu bɛɛ lakali.» Yesu ye koba minnu kɛ o cɛ ye, a taara ka o kow bɛɛ lakali dugu kɔnɔ yɔrɔ bɛɛ. 40 Yesu kɔseginna ka bɔ ba kɔ tuma min na, a na ko diyara mɔgɔw bɛɛ ye, katuguni u bɛɛ tun b'a makɔnɔ. 41 O tuma la cɛ dɔ nana, o tɔgɔ ko Jayirus, Alabatoso kuntigi tun don. O y'i bin Yesu sen kɔrɔ k'a deli ko a ka taa a ka so, 42 katuguni denmuso kelenpe tun b'a bolo, o si tun bɛ san tan ni fila la, o tun bɛ ɲini ka sa. Yesu taatɔ yen, jama y'a lamini k'a degun. 43 Muso dɔ tun bɛ yen, jolibɔbana b'a la kabini san tan ni fila. A tun ye a bolofɛnw bɛɛ di furakɛlaw ma, nka u si ma se k'a kɛnɛya. 44 O muso gɛrɛla Yesu la a kɔfɛ ka maga a ka fini dawolo la. O yɔrɔnin bɛɛ, a ka jolibɔ jɔra. 45 Yesu ko: «Jɔn magara ne la?» U bɛɛ y'u dalacɛ a la tuma min na, Piɛrɛ ko: «Karamɔgɔ, jama b'i lamini k'i degun dɛ!» 46 Nka Yesu ko: «Mɔgɔ dɔ magara ne la, katuguni ne bɔra a seere ma ko sebaaya dɔ bɔra ne la.» 47 O muso y'a ye ko a tɛ se ka dogo minkɛ, a yɛrɛyɛrɛtɔ nana i bin Yesu sen kɔrɔ. Sababu min y'a to a magara Yesu la, ani a kɛnɛyara o yɔrɔnin kelen cogo min na, a y'o lakali a ye mɔgɔw bɛɛ ɲɛ na. 48 Yesu y'a fɔ a ye ko: «Ne denmuso, i ka dannaya ye i kɛnɛya. I ka taa hɛrɛ la.» 49 Ka Yesu to o kuma la, ciden dɔ nana ka bɔ Alabatoso kuntigi Jayirus ka so, k'a fɔ a ye ko: «I denmuso sara. I kana karamɔgɔ sɛgɛn tun.» 50 Nka Yesu y'o mɛn minkɛ, a y'a fɔ Jayirus ye ko: «I kana siran. Dannaya kɛ dɔrɔn, i denmuso na kɛnɛya.» 51 Yesu sera a ka so tuma min na, a ma sɔn mɔgɔ si ka don a fɛ yen, fɔ Piɛrɛ ni Yuhana ni Yakuba ani den fa ni a ba. 52 Mɔgɔw bɛɛ tun bɛ denmuso su kasi ka kulo. Yesu ko: «Aw kana kasi, k'a masɔrɔ den ma sa, a bɛ sunɔgɔ.» 53 U ye yɛlɛ bɔ a ma, katuguni u y'a dɔn ko a sara ka ban. 54 Nka Yesu y'a ta a bolo ma k'a fɔ ni kanba ye ko: «Dennin, wuli!» 55 A ni seginna a ma, o yɔrɔnin bɛɛ, a wulila. Yesu ko u ka dumuni di a ma. 56 Den bangebaaw kabakoyara haali. Yesu y'a fɔ u ye k'a gɛlɛya ko u kana o ko kɛlen fɔ mɔgɔ si ye.
1 Yesu ye a ka kalanden tan ni fila wele ka sebaaya ni fanga di u ma jinɛw bɛɛ kan, ani ka banaw kɛnɛya. 2 O kɔ, a ye u ci ka taa Ala ka masaya waajuli kɛ ani ka banabaatɔw kɛnɛya. 3 A y'a fɔ u ye ko: «Aw taatɔ kana foyi ta aw bolo, bere wo, dugutaa minɛn wo, dumunifɛn wo, wari wo. Aw si kana dulɔki fila ta. 4 Ni aw ye jatigila sɔrɔ yɔrɔ o yɔrɔ, a' ye to yen fo aw taa tuma ka se. 5 Ni mɔgɔw ma sɔn ka aw ladon yɔrɔ min na, aw bɔtɔ o dugu kɔnɔ, aw ka aw senna buguri yuguyugu yen, o na kɛ u seere ye ka u lasɔmi.» 6 Kalandenw taara. U tɛmɛnna duguw bɛɛ la ka Kibaru Duman fɔ ka banabaatɔw kɛnɛya yɔrɔw bɛɛ la. 7 Gɔfɛrɛnɛrɛ Hɛrɔde ye o ko kɛlenw bɛɛ kibaru mɛn tuma min na, a hakili ɲaamina, katuguni mɔgɔ dɔw y'a fɔ ko: «Yuhana Batiselikɛla kununna ka bɔ suw cɛma.» 8 Dɔ wɛrɛw ko: «Eli nana.» Dɔ wɛrɛw fana ko: «Fɔlɔ kiraw la kelen kununna ka bɔ suw cɛma.» 9 Nka Hɛrɔde ko: «Ne ye Yuhana kunkolo tigɛ. Ayiwa ne bɛ nin kow mɛn min ta fan fɛ, o ye jɔn ye?» A tun bɛ cogo ɲini ka Yesu ye. 10 Cidenw kɔseginna Yesu yɔrɔ ka u ka ko kɛlenw bɛɛ lakali a ye. Yesu taara n'u ye u dan na ka se dugu dɔ da fɛ, o tɔgɔ ko Bɛtisayida. 11 Jama y'o dɔn tuma min na, u tugura a nɔfɛ. Yesu y'u minɛ koɲuman ka kuma u fɛ Ala ka masaya ko la. Minnu mago tun bɛ kɛnɛyali la, a ye olu kɛnɛya. 12 Tile tun bɛ ɲini ka jigin tuma min na, kalanden tan ni fila gɛrɛla Yesu la k'a fɔ a ye ko: «Jama labila, walisa u ka taa an dafɛ duguw ni bugufyɛw la ka dumuni ni siyɔrɔ ɲini, katuguni an bɛ kungokolon la yan.» 13 Nka Yesu y'a fɔ u ye ko: «Aw yɛrɛw ka dumuni di u ma.» U y'a jaabi ko: «Foyi tɛ an bolo nbuurukun duuru ni jɛgɛ fila kɔ, fo n'i b'a fɛ an ka taa dumuni san nin mɔgɔw bɛɛ ye.» 14 U tun bɛ cɛ waa duuru ɲɔgɔn bɔ. Yesu y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «A' ye nin mɔgɔw lasigi biduuru-duuru ɲɔgɔn.» 15 Kalandenw ye jama bɛɛ lasigi o cogo la. 16 Yesu ye o nbuurukun duuru ni jɛgɛ fila ta k'a ɲɛ kɔrɔta san fɛ ka barika da Ala ye u kosɔn. O kɔ, a y'u karikari ka u di kalandenw ma, ko kalandenw k'u sigi jama kɔrɔ. 17 U bɛɛ ye dumuni kɛ k'u fa. U ye segi tan ni fila fa dumuni kunkurunw tɔ tolenw la. 18 Don dɔ la, ka Yesu to Ala delili la a dan na, a ka kalandenw tun bɛ a kɛrɛ fɛ. Yesu ye u ɲininka ko: «Mɔgɔw b'a fɔ ko ne ye jɔn ye?» 19 U y'a jaabi ko: «Dɔw ko Yuhana Batiselikɛla, dɔ wɛrɛw ko Eli, dɔ wɛrɛw fana ko fɔlɔ kiraw la kelen kununna ka bɔ suw cɛma.» 20 Yesu ye u ɲininka ko: «Nka aw dun, aw yɛrɛw ɲɛ na, ne ye jɔni ye?» Piɛrɛ y'a jaabi ko: «Ala ka Krisita.» 21 Yesu y'a gɛlɛya u ma ko u kana o fɔ mɔgɔ si ye. 22 Yesu y'a fɔ fana ko: «Wajibi don Mɔgɔ Denkɛ ka tɔɔrɔ kosɛbɛ, cɛkɔrɔbaw ni sarakalasebaaw kuntigiw ani sariya karamɔgɔw ka ban a la. A na faga, a saya tile sabanan don, a na kunun.» 23 O kɔ, a y'a fɔ u bɛɛ ye ko: «Ni mɔgɔ dɔ b'a fɛ ka ne nɔ minɛ, o ka ban a yɛrɛ la, ka a gengenjiri ta don o don, ka tugu ne la. 24 Mɔgɔ min b'a fɛ ka a yɛrɛ ni kisi, o na bɔnɛ a la, nka min bɛ bɔnɛ a ni la ne kosɔn, o de na a ni kisi. 25 A bɛ mun ɲɛ mɔgɔ ye ka diɲɛ bɛɛ sɔrɔ, ni a bɛ bɔnɛ a yɛrɛ ni la ka halaki? 26 Ni mɔgɔ min maloyara ne ni ne ka kumaw ma, Mɔgɔ Denkɛ na maloya o tigi ma, ni a nana ni a yɛrɛ nɔɔrɔ ye tuma min na, ani a Fa nɔɔrɔ, ani mɛlɛkɛ senumaw nɔɔrɔ. 27 Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko, minnu bɛ yan, olu dɔw tɛna sa fewu, sani u ka Ala ka masaya ye.» 28 O kumaw fɔ tile segin ɲɔgɔn, Yesu taara ni Piɛrɛ ni Yuhana ni Yakuba ye kulu kan walisa ka Ala deli. 29 K'a to delili la, a ɲɛda cogo yɛlɛmana, a ka finiw jɛyara ka manamana. 30 O yɔrɔnin bɛɛ, cɛ fila kɛra yen ka kuma Yesu fɛ, olu tun ye Musa ni Eli ye. 31 U y'u jira ni nɔɔrɔba ye. Yesu bɛna a ka baara dafa sɔɔni ka sa cogo min na Jerusalɛm, u tun bɛ kuma a fɛ o kow la. 32 Sunɔgɔba tun bɛ Piɛrɛ ni a fɛ mɔgɔw ɲɛ la, nka u kununlen ye Yesu nɔɔrɔma ye, ka o cɛ fila jɔlen ye a kɛrɛ fɛ. 33 O cɛw taatɔ ka bɔ Yesu kɔrɔ, Piɛrɛ y'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ, an bɛ yan, o ka ɲi. An ka bugu saba jɔ, e ta kelen, Musa ta kelen, Eli ta kelen.» A tun ka kan ka min fɔ, a ma o dɔn. 34 K'a to o kuma la, sankaba nana ka u datugu. Kalandenw dontɔ sankaba kɔrɔ, u siranna. 35 Kumakan dɔ bɔra o sankaba la ko: «Nin ye ne Denkɛ ɲɛnatɔmɔlen de ye. A' ye a lamɛn.» 36 O kumakan bɔlen kɔ, u ma mɔgɔ si ye Yesu kelen kɔ. Kalandenw ye u makun, u ma u ka ko yelenw lakali mɔgɔ si ye o waati la. 37 O dugusajɛ, u jiginnen ka bɔ kulu kan, jamaba taara Yesu kunbɛn. 38 Cɛ dɔ tun bɛ jama la, o pɛrɛnna ko: «Karamɔgɔ, ne b'i deli, i ka ne denkɛ filɛ, ne denkɛ kelenpe don. 39 Jinɛ dɔ b'a minɛ, o yɔrɔnin bɛɛ a bɛ kulo, jinɛ b'a yigiyigi, fo kanga bɛ bɔ a da la. O jinɛ bɔ ko ka gɛlɛn a la, a bɔtɔ b'a fari birindi kosɛbɛ. 40 Ne ye i ka kalandenw deli ko u k'a gɛn, nka u ma se.» 41 Yesu y'a jaabi ko: «Aw kɔni, siya dannabali, mɔgɔ dulenw, ne na to aw fɛ yan ka aw ko muɲu fo tuma jumɛn? Na ni i denkɛ ye yan.» 42 Den gɛrɛla a la tuma min na, jinɛ y'a bin duguma k'a yigiyigi kosɛbɛ. Nka Yesu ye jinɛ kɔrɔfɔ ka cɛnin kɛnɛya k'a segin a fa ma. 43 Ala ka sebaayaba ye mɔgɔw bɛɛ kabokoya. Ka u bɛɛ kabakoyalen to Yesu ka ko kɛlenw bɛɛ la, a y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: 44 «A' ye aw tulo majɔ ka nin kuma lamɛn: Mɔgɔ Denkɛ bɛna don mɔgɔw bolo.» 45 Nka u ma o kuma kɔrɔ dɔn. O dogolen tun bɛ u la walisa u kana o kɔrɔ faamu. U sirannen ma se k'a ɲininka o ko la. 46 Kalandenw tun bɛ ɲɔgɔn ɲininka ko u la jumɛn ka bon tɔw bɛɛ ye. 47 Yesu ye u ka miirili dɔn. A ye denmisɛn dɔ ta k'a jɔ a kɛrɛ fɛ, 48 k'a fɔ u ye ko: «Min bɛ nin denmisɛn minɛ koɲuman ne kosɔn, o bɛ ne minɛ koɲuman. Min bɛ ne minɛ koɲuman, o bɛ ne cibaa de minɛ koɲuman. Min ye aw bɛɛ la dɔgɔmannin ye, o de ye aw la mɔgɔba ye.» 49 Yuhana ye kuma ta, a ko: «Karamɔgɔ, an ye cɛ dɔ ye, o tun bɛ jinɛw gɛn i tɔgɔ la, an y'a bali k'a kɛ, katuguni a tɛ an dɔ ye.» 50 Yesu y'a fɔ a ye ko: «Aw kana a bali, katuguni min tɛ aw jugu ye, o ye aw ɲin ye.» 51 Yesu tun ka kan ka bɔ diɲɛ la ka taa sankolo la waati min na, o surunyalen, a y'i kun da Jerusalɛm kan. 52 A ye cidenw bila ka taa a ɲɛ. Olu taatɔ, u donna Samari dugu dɔ kɔnɔ ko u bɛ jatigila ɲini a ye. 53 Nka o dugu mɔgɔw ma sɔn k'a ladon, k'a masɔrɔ a kun dalen tun bɛ Jerusalɛm kan. 54 Kalanden Yakuba ni Yuhana y'o ye minkɛ, u ko: «Matigi, i b'a fɛ an k'a fɔ ko tasuma ka jigin ka bɔ sankolo la ka u halaki wa?» 55 Nka Yesu y'i yɛlɛma u fan fɛ ka u kɔrɔfɔ kosɛbɛ. 56 O kɔ, u taara dugu wɛrɛ la. 57 Ka u to sira kan ka taa, cɛ dɔ y'a fɔ Yesu ye ko: «I taara yɔrɔ o yɔrɔ, ne na tugu i la.» 58 Yesu y'a jaabi ko: «Wow bɛ kungo wuluw fɛ, ɲaaw bɛ sanfɛ kɔnɔw fɛ, nka yɔrɔ tɛ Mɔgɔ Denkɛ fɛ min ye a yɛrɛ ta ye.» 59 A y'a fɔ mɔgɔ wɛrɛ ye ko: «Tugu ne la.» Nka o cɛ ko: «Matigi, a to ne ka taa ne fa su don fɔlɔ.» 60 Yesu y'a jaabi ko: «A to mɔgɔ salenw ka u ka mɔgɔw suw don, e kɔni ka taa ka Ala ka masaya kibaru fɔ.» 61 Cɛ dɔ wɛrɛ fana y'a fɔ ko: «Matigi, ne na tugu i la, nka i ka sɔn ne ka taa ne sara ne so mɔgɔw la fɔlɔ.» 62 Yesu y'a jaabi ko: «Mɔgɔ o mɔgɔ bɛ misidaba minɛ k'a kɔ filɛ, o man kan ni Ala ka masaya ye.»
1 O kow kɔ, Matigi ye mɔgɔ biwoloɛula ni fila wɛrɛw ɲɛnatɔmɔ. A yɛrɛ tun bɛna se dugubaw ni yɔrɔ minnu bɛɛ la, a ye u fila-fila ci ka taa a ɲɛ o yɔrɔw la. 2 A y'a fɔ u ye ko: «Suman tigɛta ka ca, nka baarakɛlaw ka dɔgɔ. O de kosɔn aw ka Sumantigi deli ko a ka baarakɛlaw ci ka taa a ka suman tigɛ. 3 A' ye taa! Ne bɛ aw ci ka taa i n'a fɔ sagadenw bɛ taa waraw cɛma. 4 Aw kana wari bilalan ta, wala dugutaa minɛn wala sabara. Aw kana jɔ ka mɔgɔ si fo sira la. 5 Ni aw donna so min kɔnɔ, aw k'a fɔ fɔlɔ ko: `Hɛrɛ ka kɛ nin so kɔnɔ.' 6 Ni hɛrɛden dɔ sɔrɔla yen, aw ka hɛrɛ na to a kan, n'o tɛ, aw ka hɛrɛ na segin aw ma. 7 Aw ka to o so kɔnɔ. U mana min di aw ma, a' ye o dun ka o min, katuguni baarakɛla ka kan ni a sara ye. Aw kana yɛlɛma sow ni ɲɔgɔn cɛ. 8 Ni aw donna dugu dɔ kɔnɔ, ni olu ye aw minɛ koɲuman, u bɛ dumuni minnu sigi aw kɔrɔ, a' ye olu dun. 9 A' ye o dugu kɔnɔ banabaatɔw kɛnɛya, k'a fɔ o dugu mɔgɔw ye ko Ala ka masaya surunyalen bɛ u la. 10 Nka ni aw donna dugu dɔ kɔnɔ, ni olu ma aw minɛ koɲuman, aw ka taa u ka nbɛdaw la k'a fɔ ko, 11 hali u ka dugu buguri min nɔrɔla aw senw la, aw bɛ o furafura u kama. O bɛɛ n'a ta, u ka nin dɔn ko Ala ka masaya surunyalen bɛ u la. 12 Ne b'a fɔ aw ye ko: Sodɔmɛ tɔɔrɔ ko na nɔgɔya ka tɛmɛn o dugu ta kan kiritigɛ don na. 13 «Bɔnɛ bɛ i ye, Kɔrazɛn! Bɔnɛ bɛ i ye, Bɛtisayida! K'a masɔrɔ kabako minnu kɛra aw kɔnɔ, ni olu tun kɛra Tir ni Sidɔn kɔnɔ, sisan tun b'a sɔrɔ olu nimisara u ka jurumuw la a mɛnna, ka cafu fini don u la ka bugurijɛ kɛ u kun na. 14 O de la, Tir ni Sidɔn tɔɔrɔ ko na nɔgɔya ka tɛmɛn aw ta kan kiritigɛ don na. 15 E dun, Kapɛrnaum, i bɛ miiri ko i na kɔrɔta fo sankolo la wa? Ayi, i na jigin fo jahanama kɔnɔ.» 16 A y'a fɔ a ka kalandenw ye fana ko: «Min bɛ aw lamɛn, o bɛ ne lamɛn. Min banna aw la, o banna ne la. Min banna ne la, o banna ne cibaa la.» 17 O ciden biwoloɛula ni fila ɲagalilen kɔseginna, u ko: «Matigi, hali jinɛw bɛ kolo an ye i tɔgɔ barika la!» 18 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Ne ye Sitanɛ bintɔ ye ka bɔ sankolo la, i n'a fɔ san yɛgɛyɛgɛ. 19 A filɛ, ne ye se di aw ma ka taama saw ni bunteniw kan, ani ka an juguba ka sebaayaw bɛɛ cɔngɔ aw senw kɔrɔ. Foyi tɛna se ka ko jugu kɛ aw la. 20 O bɛɛ n'a ta, aw kana ɲagali ko jinɛw kolola aw ye, nka a' ye ɲagali katuguni aw tɔgɔw sɛbɛnnen bɛ sankolo la.» 21 O waati la, Yesu ɲagalila kosɛbɛ Ni Senu barika la, a ko: «Ne Fa, sankolo ni dugukolo Matigi, ne bɛ barika da i ye, k'a masɔrɔ i ye nin kow dogo hakilitigiw ni mɔgɔ kalannenbaw la, ka u jira denmisɛnw na. Ɔwɔ, ne Fa, katuguni o de diyara i ye. 22 «Fɛnw bɛɛ donna ne bolo ne Fa fɛ. Ala Denkɛ ye min ye, mɔgɔ si tɛ o dɔn, fɔ ne Fa kelenpe. Ne Fa ye min ye, mɔgɔ si tɛ o dɔn, fɔ a Denkɛ kelenpe, ani a Denkɛ b'a fɛ k'a Fa jira mɔgɔ min na.» 23 O kɔ, Yesu y'i yɛlɛma a ka kalandenw fan fɛ k'a fɔ olu dama ye ko: «Aw ye dubadenw ye aw ka fɛn yetaw kosɔn. 24 Katuguni ne b'a fɔ aw ye ko, kira caman ni masakɛ caman tun b'a fɛ ka aw ka yetaw ye, nka u ma u ye, ka aw ka mɛntaw mɛn, nka u ma u mɛn.» 25 O tuma la sariya karamɔgɔ dɔ wulila k'i jɔ ka Yesu dakɔrɔbɔ, ko: «Karamɔgɔ, ne ka mun kɛ walisa ne ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ?» 26 Yesu y'a jaabi ko: «Mun sɛbɛnnen bɛ sariya la? I bɛ mun kalan a la?» 27 O cɛ y'a jaabi ko: « `I ka i Matigi Ala kanu ni i dusukun bɛɛ ye, ni i ni bɛɛ, ni i barika bɛɛ, ni i hakili bɛɛ ye,' ani: `I ka i mɔgɔ ɲɔgɔn kanu i ko i yɛrɛ.' » 28 Yesu y'a fɔ a ye ko: «I ka jaabili ɲɛ na. I ka o kɛ, i na ɲɛnamaya.» 29 Nka o sariya karamɔgɔ tun b'a fɛ ka jo di a yɛrɛ ma. A ye Yesu ɲininka ko: «Jɔn dun ye ne mɔgɔ ɲɔgɔn ye?» 30 Yesu y'a jaabi ko: «Cɛ dɔ bɔra Jerusalɛm, ko a bɛ jigin ka taa Jeriko. Binkannikɛlaw binna o kan k'a wɔrɔn k'a jogin haali, k'a kirinnen to yen ka taa. 31 O tuma la sarakalasebaa dɔ tɛmɛnna o sira fɛ. A y'o cɛ ye tuma min na, a tɛmɛnna sira fan dɔ fɛ. 32 O cogo la fana, Levite dɔ sera o yɔrɔ la k'a ye, o fana tɛmɛnna sira fan dɔ fɛ. 33 Nka Samarika dɔ dugu taatɔ sera a ma k'a ye, a hinɛ donna o la. 34 O gɛrɛla a la ka tulu ni diwɛn kɛ a jogindaw la ka u siri. O kɔ, a y'a layɛlɛn a yɛrɛ ka bagan kan ka taa n'a ye dunanjigin yɔrɔ dɔ la, k'i janto a la. 35 O dugusajɛ, o Samarika ye wari dɛɲɛ fila bɔ ka u di jatigikɛ ma k'a fɔ a ye ko: `I janto o cɛ la. Ni i ye min kɛ a ye ka tɛmɛn o kan, ne kɔsegintɔ na o sara.' 36 E ɲɛ na, binkannikɛlaw binna cɛ min kan, o cɛ saba la jumɛn kɛra a mɔgɔ ɲɔgɔn ye?» 37 Sariya karamɔgɔ y'a jaabi ko: «Min makarila a la.» Yesu y'a fɔ a ye ko: «I yɛrɛ ka taa o ɲɔgɔn kɛ.» 38 Ka Yesu ni a ka kalandenw to sira kan, a donna dugu dɔ kɔnɔ. Muso dɔ y'a ladon a ka so, o tɔgɔ ko Marte. 39 Balimamuso dɔ tun bɛ Marte fɛ, ko Mariyama. O y'i sigi Matigi sen kɔrɔ k'a ka kumaw lamɛn. 40 Marte hakili ɲaaminen tun don a ka so kɔnɔ baara caman kosɔn. A taara k'a fɔ Yesu ye ko: «Matigi, ne balimamuso ye ne kelenpe to baara la, o tɛ i ɲɛnafɛn ye wa? A fɔ a ye ko a ka ne dɛmɛ.» 41 Matigi y'a jaabi ko: «Marte, Marte, i b'i yɛrɛ sɛgɛn k'i kɔnɔgan fɛn caman na. 42 Mɔgɔ mago bɛ fɛn kelenpe de la. Mariyama ye niyɔrɔ ɲuman de ɲɛnatɔmɔ, o tɛna bɔsi a la.»
1 Don dɔ la, Yesu tun bɛ Ala deli yɔrɔ dɔ la. A tilalen kɔ, a ka kalanden dɔ y'a fɔ a ye ko: «Matigi, an dege Ala delili la, i ko Yuhana fana ye a ka kalandenw dege cogo min na.» 2 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Ni aw bɛ Ala deli tuma min na, aw k'a fɔ ko: `An Fa, i tɔgɔ ka saniya, i ka masaya ka na. 3 An ka don o don dumuni di an ma. 4 An ka jurumuw yafa an ma, katuguni an fana bɛ yafa an hakɛ tabaaw ma. I kana an don kɔrɔbɔli la.' » 5 Yesu y'a fɔ u ye fana ko: «Aw la mɔgɔ jumɛn, ni teri dɔ b'a fɛ, ni a taara o sɛgɛrɛ dugutila fɛ k'a fɔ a ye ko: `Ne teri, i ka nbuurukun saba juru don ne la, 6 katuguni ne teri dɔ nana sisan ka bɔ taama la, foyi tɛ ne bolo ka di a ma.' 7 Ni o y'i to so kɔnɔ k'a jaabi ko: `I kana ne sɛgɛn. Da sɔgɔra, ne ni ne denw dalen don. Ne tɛ se ka wuli ka nbuuru di i ma.' 8 Ne b'a fɔ aw ye ko, ni a ma wuli ka u di a ma teriya kosɔn, a na wuli k'a mago nbuuru bɛɛ di a ma a ka misɛnya kɔni kosɔn. 9 Ne kɔni b'a fɔ aw ye ko: A' ye delili kɛ, aw na sɔrɔli kɛ. A' ye ɲinili kɛ, aw na yeli kɛ. A' ye da kɔnkɔn, da na yɛlɛ aw ye. 10 Mɔgɔ o mɔgɔ bɛ delili kɛ, o bɛ sɔrɔli kɛ. Min bɛ ɲinili kɛ, o bɛ yeli kɛ. Min bɛ da kɔnkɔn, da na yɛlɛ o ye. 11 Ni aw fɛn o fɛn denkɛ bɛ jɛgɛ deli a fɛ, mɔgɔ bɛ aw la min bɛ sɔn ka sa di a den ma jɛgɛ nɔ na wa? 12 Walima ni aw dɔ den ye shɛfan deli, o bɛ sɔn ka bunteni di a den ma shɛfan nɔ na wa? 13 Aw minnu ka jugu, ni aw bɛ fɛn ɲumanw di cogo dɔn aw denw ma, aw sankolola Fa tɛna Ni Senu di a delibaaw ma ka tɛmɛn aw ta di cogo kan kosɛbɛ wa?» 14 Yesu tun bɛ jinɛ bobo gɛn ka bɔ cɛ dɔ la. Jinɛ bɔlen kɔ, o cɛ sera ka kuma. Jama bɛɛ kabakoyara. 15 Nka u dɔw ko: «A bɛ jinɛw gɛn ka bɔ mɔgɔw la jinɛw kuntigi Bɛlzebul de barika la.» 16 Dɔ wɛrɛw tun b'a fɛ k'a kɔrɔbɔ, olu ye taamashyɛn kabakoma dɔ deli a fɛ ka bɔ sankolo la. 17 Nka Yesu ye u ka miiriliw dɔn, a y'a fɔ u ye ko: «Masaya o masaya, ni a fan kelen wulila a fan dɔ kama, o bɛ tiɲɛ. So o so, ni a ka mɔgɔw wulila ɲɔgɔn kama, o bɛ tiɲɛ. 18 Sitanɛ fana, ni a wulila a yɛrɛ kama, a ka masaya na sigi cogo di? K'a masɔrɔ aw ko ne bɛ jinɛw gɛn Bɛlzebul barika la. 19 Ni ne bɛ jinɛw gɛn ka bɔ mɔgɔw la Bɛlzebul barika la, aw ka mɔgɔw dun bɛ u gɛn jɔn barika la? Olu yɛrɛw na kiri tigɛ aw kan. 20 Nka ni ne bɛ jinɛw gɛn ni Ala bolo ye, o b'a jira ko Ala ka masaya sera aw ma. 21 «Ni cɛ barikama dɔ bɛ a ka so kɔlɔsi, kɛlɛkɛ minɛnw b'a bolo, a ka fɛnw bɛɛ maralen bɛ koɲuman. 22 Nka cɛ min barika ka bon ni a ta ye, ni o nana ka se sɔrɔ a kan, a jigi tun bɛ a ka minɛn minnu kan, a na olu bɔsi a la ka a bolofɛnw bɛɛ cɛ. 23 «Min tɛ ne ɲin ye, o ye ne jugu de ye. Min tɛ ne dɛmɛ ka ɲɛni kɛ, o bɛ tiɲɛni de kɛ. 24 «Ni jinɛ bɔra mɔgɔ la tuma min na, a bɛ yaala yɔrɔ jintanw la ka lafiya yɔrɔ ɲini. Ni a m'a sɔrɔ, a b'a fɔ a yɛrɛ ye ko: `Ne bɔra ne ka so min kɔnɔ, ne na kɔsegin ka taa yen.' 25 A kɔseginnen b'a sɔrɔ o so furalen labɛnnen don. 26 O tuma la a bɛ taa ka na ni jinɛ woloɛula wɛrɛw ye minnu ka jugu ni a yɛrɛ ye, a ni olu bɛ don o so kɔnɔ k'u sigi yen. O cogo la o mɔgɔ laban ko na juguya ka tɛmɛn a fɔlɔ ta kan.» 27 Ka Yesu to o kuma la, muso dɔ y'i to jama cɛma ka pɛrɛn ko: «Muso min ye i kɔnɔ ta ka sin di i ma, o ye dubaden ye!» 28 Yesu ko: «Ɔwɔ, nka minnu bɛ Ala ka kuma lamɛn k'a kɛ, olu ye dubadenw de ye!» 29 Ka Yesu lamininen to jama fɛ fo k'a degun, a ye kuma daminɛ, a ko: «Bi mɔgɔw ka jugu. U bɛ taamashyɛn kabakoma dɔ ɲini, nka taamashyɛn si tɛna jira u la ni kira Jonasi ta tɛ. 30 Jonasi kɛra taamashyɛn ye ka jira Ninivɛkaw la cogo min na, o cogo la Mɔgɔ Denkɛ fana na kɛ taamashyɛn ye ka jira bi mɔgɔw la. 31 Kiritigɛ don na worodugu yanfan masa musoman na wuli ka bi mɔgɔw jalaki, katuguni ale nana ka bɔ dugukolo dan na walisa ka Solomani ka hakilitigiya kumaw lamɛn. Dɔ bɛ yan min ka bon ni Solomani ye! 32 Kiritigɛ don na, Ninivɛkaw na wuli ka bi mɔgɔw jalaki, k'a masɔrɔ Ninivɛkaw nimisara u ka jurumuw la Jonasi ka waajuli kosɔn. Dɔ bɛ yan min ka bon ni Jonasi ye! 33 «Mɔgɔ si tɛ lanpa mana k'a dogo wala ka minɛn dɔ biri a da la, nka a b'a sigi so kɔnɔ, walisa so kɔnɔ donbaaw ka a yeelen ye. 34 Mɔgɔ ɲɛw ye a farikolo lanpa ye. Ni i ɲɛkisɛw ka kɛnɛ, i farikolo bɛɛ bɛ yeelen na, nka n'i ɲɛw man ɲi, i farikolo bɛɛ bɛ dibi la. 35 I yɛrɛ kɔlɔsi, walisa i kɔnɔna yeelen kana kɛ dibi ye. 36 O cogo la, ni i farikolo bɛɛ bɛ kɛnɛ la, ni dibi tɛ a yɔrɔ si la, a yɔrɔw bɛɛ na kɛnɛ bɔ, i ko lanpa yeelen bɛ kɛnɛ bɔ i ye cogo min na.» 37 Ka Yesu to o kuma la, Farisiɛn dɔ y'a deli ko a ka na tilerɔfana dun ale ka so. Yesu donna o ka so kɔnɔ k'i sigi dumuni la. 38 O Farisiɛn y'a ye ko Yesu ma a tɛgɛ ko sani a ka dumuni kɛ minkɛ, a kabakoyara. 39 Nka Matigi y'a fɔ a ye ko: «Aw Farisiɛnw kɔni bɛ jifilenw ni tasaw kɔkanna ko ka u jɛ, k'a sɔrɔ aw kɔnɔw falen bɛ binkanni kow ni juguya sifa bɛɛ la. 40 Hakilintanw! Ala min ye fɛnw kɔkanna dila, o ma u kɔnɔ fana dila wa? 41 Nka aw ka u kɔnɔ fɛnw di faantanw ma, o cogo la fɛnw bɛɛ na saniya aw ye. 42 «Bɔnɛ bɛ aw Farisiɛnw ye, k'a masɔrɔ aw bɛ nanaye ni nafɛnw ani nakɔfɛn tɔw bɛɛ jaka bɔ, nka aw bɛ tilennenya kow ni Ala kanuya to yen. Aw tun ka kan ka nin belebelebaw kɛ, ka o fɛn misɛnw fana fara u kan. 43 «Bɔnɛ bɛ aw Farisiɛnw ye, k'a masɔrɔ Alabatoso kɔnɔ sigi yɔrɔ fɔlɔw ani mɔgɔw ka aw fo fɛrɛkɛnɛw la, olu de ka di aw ye. 44 Bɔnɛ bɛ aw ye, k'a masɔrɔ aw bɔlen bɛ kaburu dogolenw fɛ, mɔgɔw bɛ taama u kan k'a sɔrɔ u m'a dɔn.» 45 Sariya karamɔgɔ dɔ y'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ, o kumaw fɔtɔ, i bɛ an fana lagosi.» 46 Yesu y'a jaabi ko: «Bɔnɛ bɛ aw sariya karamɔgɔw fana ye, k'a masɔrɔ doni minnu tali ka gɛlɛn, aw bɛ olu da mɔgɔw kun, aw tɛ sɔn ka aw bolonkɔni kelen kɛ ka u dɛmɛ. 47 Bɔnɛ bɛ aw ye, katuguni aw bɛ kiraw ka kaburuw dila koɲuman, k'a sɔrɔ aw bɛnbaw de ye u faga. 48 O b'a jira ko aw sɔnna aw bɛnbaw ka kɛwalew ma, katuguni olu de ye kiraw faga, aw kɔni ye u ka kaburuw dila. 49 O de kosɔn fana Ala ka hakilitigiya ko: `Ne na kiraw ni cidenw ci u ma. U na u dɔw faga, ka tugu dɔ wɛrɛw nɔfɛ ka u tɔɔrɔ.' 50 O bɛɛ na kɛ walisa kira minnu fagara kabini diɲɛ da tuma, olu joli ɲininkali ka kɛ bi mɔgɔw la, 51 k'a daminɛ Abɛl joli la fo ka taa bila Zakari joli ma, o min fagara saraka bɔlan ni Alabatosoba cɛ. Ɔwɔ, ne b'a fɔ aw ye, o joliw bɛɛ ɲininkali na kɛ bi mɔgɔw la. 52 «Bɔnɛ bɛ aw sariya karamɔgɔw ye, k'a masɔrɔ aw ye dɔnniya konnɛgɛ ta. Aw yɛrɛw ma don. Minnu tun b'a fɛ ka don, aw ye olu bali.» 53 Yesu bɔlen kɔ o yɔrɔ la, sariya karamɔgɔw ni Farisiɛnw y'a daminɛ ka digi a la k'a dalaɲini cogo bɛɛ la. 54 U tun b'a kɔlɔsi, walisa u k'a sendon sababu sɔrɔ ka bɔ a yɛrɛ da la kumaw la.
1 O waati la, jamaba y'u lajɛ, u tun bɛ mɔgɔ waa caman bɔ, fo u tun bɛ yɛlɛn ɲɔgɔn senw kan. Yesu ye kuma daminɛ a ka kalandenw fɛ fɔlɔ, a ko: «A' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi Farisiɛnw ka buurufunun fɛn na, o kɔrɔ, u ka filankafoya. 2 Foyi dogolen tɛ min tɛna bɔ kɛnɛ kan. Gundo si tɛ ni a tɛna dɔn. 3 O de kosɔn aw ye fɛn o fɛn fɔ su fɛ dibi la, o na mɛn kɛnɛ kan tile fɛ. Ni aw ye fɛn o fɛn fɔ mɔgɔ tulo kɔrɔ soɲɛkɔnɔ na, o welewele na da sow san fɛ. 4 «Ne teriw, ne b'a fɔ aw ye ko, minnu bɛ mɔgɔ farikolo faga ni u tɛ se ka foyi kɛ o kɔ, aw kana siran olu ɲɛ. 5 Aw ka kan ka siran min ɲɛ, ne bɛ o jira aw la. Fanga bɛ Ala min fɛ ka mɔgɔ faga, o kɔ, k'a ni fili jahanama kɔnɔ, a' ye siran o de ɲɛ. Ɔwɔ, ne b'a fɔ aw ye, a' ye siran o de ɲɛ. 6 «Cɔrɔnin duuru tɛ feere wari misɛn fila la wa? O bɛɛ n'a ta, Ala tɛ ɲinɛ hali u kelen kɔ. 7 Aw kɔni, hali aw kunsigi bɛɛ dama dɔnnen don. Aw kana siran, aw ka fisa cɔrɔnin caman ye! 8 «Ne b'a fɔ aw ye ko, mɔgɔ o mɔgɔ mana jɔ a la mɔgɔw ɲɛ na ko a ye ne ta ye, Mɔgɔ Denkɛ fana na jɔ a la Ala ka mɛlɛkɛw ɲɛ kɔrɔ ko o tigi ye ale ta ye. 9 Nka min bɛ i dalacɛ ne la mɔgɔw ɲɛ na, Mɔgɔ Denkɛ fana na i dalacɛ o la Ala ka mɛlɛkɛw ɲɛ kɔrɔ. 10 «Mɔgɔ o mɔgɔ bɛ kuma jugu fɔ Mɔgɔ Denkɛ ma, o na yafa a ma, nka ni min ye Ni Senu tɔgɔ tiɲɛ, yafa tɛna kɛ o ma. 11 «Ni mɔgɔw taara ni aw ye Alabatosow kɔnɔ ani kiritigɛlaw ni fangatigiw ɲɛ kɔrɔ, aw hakili kana ɲaami aw ka jaabili ni aw ka fɔta la, 12 k'a masɔrɔ aw ka kan ka kuma minnu fɔ, Ni Senu na aw kalan olu la o waati yɛrɛ la.» 13 Cɛ dɔ y'i to jama la k'a fɔ Yesu ye ko: «Karamɔgɔ, a fɔ ne balimakɛ ye ko a ka an fa ciyɛn tila an cɛ.» 14 Yesu y'a jaabi ko: «Ne teri, jɔn ye ne sigi ka kɛ aw ka kiritigɛla wala aw ka ciyɛntilabaa ye?» 15 A y'a fɔ u bɛɛ ye ko: «A' ye aw janto aw yɛrɛw la ka aw yɛrɛw kɔlɔsi wasabaliya bɛɛ ma, katuguni mɔgɔ ka nafolo caya o caya, a ka ɲɛnamaya tɛ bɔ o la dɛ.» 16 O tuma la a ye nin ntalen da u ye, ko: «Cɛ nafolotigi dɔ ka sɛnɛ diyara kosɛbɛ. 17 A y'i miiri ko: `Ne na mun kɛ sa, katuguni ne ka suman bɛɛ lasagon yɔrɔ tɛ yen?' 18 A ko: `A filɛ, ne na nin de kɛ. Ne na ne ka jiginɛw ci ka dɔ wɛrɛw jɔ ka u bonya fɔlɔ taw ye. Ne na ne ka suman ni ne bolofɛnw bɛɛ lajɛ u kɔnɔ. 19 O kɔ, ne n'a fɔ ne yɛrɛ ye ko fɛn caman maralen bɛ ne ye san caman ɲɛ. Ne na ne lafiya, ka dumuni kɛ ka minni kɛ ka n'ɲɛnajɛ.' 20 Nka Ala y'a fɔ a ye ko: `Nalonma! Bi su fɛ i ni na minɛ i la. O tuma la, i ye nin fɛn minnu lajɛ, olu dun na kɛ jɔn ta ye?' 21 Ayiwa mɔgɔ o mɔgɔ bɛ nafoloba lajɛ a yɛrɛ diyaɲekow kama, k'a sɔrɔ a tɛ nafolotigi ye Ala ta fan fɛ, o bɛ ten.» 22 O tuma la Yesu y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «O de kosɔn ne b'a fɔ aw ye ko: Aw kana hami aw balo ko la, ko aw na mun dun? Aw kana hami aw fɛɛrɛbɔ ko la ko aw na mun fini don? 23 K'a masɔrɔ mɔgɔ ni ka girin dumuni ma, farikolo ka girin fini ma. 24 A' ye miiri nkankan kɔnɔw ko la. U tɛ danni kɛ, u tɛ suman tigɛ. Fɛn mara yɔrɔ wala jiginɛ yɛrɛ tɛ u fɛ, o bɛɛ n'a ta, Ala bɛ u balo. Aw man fisa kɔnɔw ye kosɛbɛ wa? 25 Aw la mɔgɔ jumɛn bɛ se ka hali dɔɔnin fara a yɛrɛ si dama kan ni hami ye? 26 O de kosɔn, ni aw tɛ se ka o fɛn fitinin kɛ, mun y'a to aw bɛ hami ko tɔw la? 27 A' ye miiri kungo kɔnɔ bagaw falen cogo la. U tɛ baara kɛ, u tɛ paratali kɛ, o bɛɛ n'a ta ne b'a fɔ aw ye ko masa Solomani ni a ka faamaya bɛɛ, a ka finiw si ma o baga feerew la kelen bɔ cɛɲɛ la. 28 Bin min bɛ kungo kɔnɔ bi, k'a sɔrɔ tasuma na a jeni sini, ni Ala bɛ o fɛɛrɛ bɔ ten, a tɛna aw fɛɛrɛ bɔ ka tɛmɛn o kan kosɛbɛ wa? Aw ka dannaya ka dɔgɔ. 29 Aw na min dun ka min min, aw kana hami olu ɲinili la, aw kana sigasiga u sɔrɔli la. 30 Siya minnu tɛ Ala dɔn, olu bɛɛ bɛ o fɛnw bɛɛ ɲini, nka aw Fa b'a dɔn ko aw mago bɛ olu la. 31 Aw kɔni ka Ala ka masaya de ɲini. O kɔ, Ala na o fɛnw bɛɛ di aw ma ka fara o kan. 32 «Aw kana siran, sagakuluninn, k'a masɔrɔ a diyara aw Fa ye ka a ka masaya di aw ma. 33 A' ye aw bolofɛnw feere ka o wari di faantanw ma. A' ye foroko kɔrɔbaliw dila aw yɛrɛw ye ka nafolo banbali lajɛ sankolo la, nson tɛ se yen, ntumu tɛ se ka a tiɲɛ. 34 K'a masɔrɔ i ka nafolo bɛ yɔrɔ min na, i dusukun miirili fana bɛ yen. 35 «Aw cɛsirilen ni aw ka lanpa manalenw ka to. 36 Aw ka kɛ i ko baaraden minnu bɛ u kuntigi makɔnɔ, ni a bɛ na ka bɔ kɔɲɔ yɔrɔ la tuma min na, walisa ni a nana ka da kɔnkɔn, u ka da yɛlɛ a ye joona. 37 Ni kuntigi nana ka baaraden minnu sɔrɔ a ɲɛnafilɛli la, olu ye dubadenw ye. Ne b'a fɔ aw ye tiɲɛ la ko a na a cɛsiri ka u lasigi dumuni la ka dumuni tilatila u cɛ. 38 Ni a nana dugutila fɛ wala dugujɛ da fɛ ka u sɔrɔ a ɲɛnafilɛli la, olu ye dubadenw ye. 39 Aw k'a dɔn ko ni sotigi tun ye nson na tuma dɔn, a tun na to a ɲɛ na walisa a ka so daw kana kari. 40 Aw fana labɛnnen ka to, k'a masɔrɔ aw tɛ miiri ko Mɔgɔ Denkɛ bɛ na waati min na, a bɛ na o waati yɛrɛ de la.» 41 Piɛrɛ y'a fɔ a ye ko: «Matigi, i bɛ nin ntalen da an dama kosɔn wa, wala mɔgɔw bɛɛ kosɔn?» 42 Matigi y'a jaabi ko: «Sokunnasigibaa dannamɔgɔ hakiliman min kuntigi b'a bila a ka jɔn tɔw kun na ka u ka dumuni ko ɲɛnabɔ a waati latigɛlen na, o ye jɔni ye? 43 O jɔnkɛ min makɛ nalen y'a sɔrɔ a b'a kɛ a cogo la, o ye dubaden ye. 44 Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko o makɛ na o jɔnkɛ sigi a bolo fɛn bɛɛ kun na. 45 Nka ni o jɔnkɛ y'i miiri a yɛrɛ kɔnɔ ko a makɛ na mɛn yen, ni a y'a daminɛ ka a jɔnɲɔgɔn cɛmanw ni musomanw gosi, ka dumuni kɛ ka minni kɛ k'i fa dɔlɔ la, 46 ayiwa o jɔnkɛ tɛ a ɲɛnafilɛ don min na, a tɛ waati min dɔn, a makɛ bɛ na o waati yɛrɛ de la. A na o jɔnkɛ halaki ka a niyɔrɔ di a ma dannabaliw fɛ. 47 «Jɔnkɛ min ye a makɛ sago dɔn, ni a ma labɛnni kɛ ka baara kɛ ka kɛɲɛ ni o sago ye, o na gosi kosɛbɛ. 48 Nka jɔnkɛ min ma a makɛ sago dɔn, ni a ye ko dɔw kɛ minnu ka kan ni gosili ye, o na gosi dɔɔnin. Fɛn caman dira min ma, fɛn caman na ɲini o fɛ. Fɛn caman kalifara min ma, fɛn caman ɲininkali na kɛ o tigi la ka tɛmɛn o kan. 49 «Ne nana tasuma kerun dugukolo kan. Ni sisan tun y'a sɔrɔ a manana ka ban, o tun na diya ne ye. 50 Batiseli dɔ bɛ yen, wajibi don ne ka tɛmɛn o fɛ. Ne kɔrɔtɔlen bɛ kosɛbɛ sani o ka kɛ ka dafa. 51 Aw bɛ miiri ko ne nana hɛrɛ kɛ dugukolo kan wa? Ayi dɛrɛ, ne b'a fɔ aw ye, fɔ tilali. 52 Kabini sisan, mɔgɔ duuru na sɔrɔ so kelen kɔnɔ, u na tila. Mɔgɔ saba na kɛ mɔgɔ fila kama, mɔgɔ fila na kɛ mɔgɔ saba kama. 53 Fa na kɛ a denkɛ kama, denkɛ na kɛ a fa kama. Ba na kɛ a denmuso kama, denmuso na kɛ a ba kama. Muso na kɛ a denkɛ muso kama, furumuso na kɛ a biranmuso kama.» 54 Yesu y'a fɔ jama ye fana ko: «Ni aw bɛ sankaba wulitɔ ye tilebin yanfan fɛ tuma min na, aw b'a fɔ o yɔrɔnin bɛɛ ko sanji bɛ na, a bɛ kɛ ten. 55 Ni fiɲɛ bɛ ci ka bɔ worodugu yanfan fɛ, aw b'a fɔ ko funteni na kɛ, a bɛ kɛ ten. 56 Filankafow! Aw bɛ dugukolo ni sankolo ɲɛ faranfasi dɔn, mun y'a to aw tɛ nin waati kow faranfasi? 57 «Mun y'a to aw tɛ sira tilennen faranfasi aw yɛrɛw ma? 58 Ka i ni i kiriɲɔgɔn taatɔ to kiri yɔrɔ la, i jija i ka tila a la ka aw to sira kan, walisa a kana taa ni i ye kiritigɛla ɲɛ kɔrɔ, kiritigɛla kana na i don garadikɛ bolo, garadikɛ kana na i bila kaso la. 59 Ne b'a fɔ i ye ko i tɛna bɔ yen fewu sani i ka o juru bɛɛ sara, hali dɔrɔmɛ kelen tɛna to.»
1 O waati la, Pilate tun ye Galileka minnu faga ka u to saraka baganw fagali la, ka u joli ni u ka saraka baganw joli ɲaami ɲɔgɔn na, mɔgɔ dɔw taara o kow kibaru fɔ Yesu ye. 2 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Aw bɛ miiri ko o Galilekaw tun ye jurumukɛlaw ye ka tɛmɛn Galileka tɔw bɛɛ kan, ko o de kosɔn u tɔɔrɔla ten wa? 3 Ne b'a fɔ aw ye ko ayi dɛrɛ, nka ni aw ma nimisa aw ka jurumuw la, aw bɛɛ na halaki ten. 4 Siloɛ sankanso jan binna mɔgɔ tan ni segin minnu kan ka u faga, aw bɛ miiri ko olu tun ye kojugukɛlaw ye ka tɛmɛn Jerusalɛmka tɔw bɛɛ kan wa? 5 Ne b'a fɔ aw ye ko ayi dɛrɛ, nka ni aw ma nimisa aw ka jurumuw la, aw bɛɛ na halaki ten.» 6 Yesu ye nin ntalen da ko: «Torosun dɔ turulen tun bɛ cɛ dɔ ka rezɛn nakɔ la. A taara den ɲini a la, nka a ma den sɔrɔ. 7 O tuma la a y'a fɔ a sɛnɛkɛla ye ko: `Ne san saba filɛ nin ye, ne bɛ den ɲini nin torosun na, ne ma dɔ sɔrɔ. A tigɛ. Mun y'a to a bɛ dugukolo la ten fu?' 8 Nka sɛnɛkɛla y'a jaabi ko: `Ne kuntigi, a to yan ka san kelen kɛ fɔlɔ. Ne na dingɛ sen k'a lamini ka nɔgɔ don a la. 9 Ni a denna, o na ɲɛ. N'o tɛ, i n'a tigɛ.' » 10 Lafiɲɛ don dɔ la, Yesu tun bɛ mɔgɔ kalan na Alabatoso dɔ kɔnɔ. 11 Muso dɔ tun bɛ yen, jinɛbana tun b'a la kabini san tan ni segin. A kurulen tun bɛ o fɛ, a tun tɛ se k'i latilen. 12 Yesu y'a ye minkɛ, a y'a wele k'a fɔ a ye ko: «Muso, i tilara ka bɔ i ka bana bolo bi.» 13 Yesu y'a bolow da a kan. O yɔrɔnin bɛɛ, a latilenna, a ye Ala bonya. 14 Nka Alabatoso kuntigi diminna katuguni Yesu ye banabaatɔ dɔ kɛnɛya lafiɲɛ don na. A y'a fɔ jama ye ko: «Baara ka kan ka kɛ tile wɔɔrɔ de kɔnɔ. Aw ka na o donw la walisa aw ka kɛnɛya. Aw kana na lafiɲɛ don na.» 15 Matigi y'a jaabi ko: «Filankafow! Aw bɛɛ kelen-kelen tɛ aw ka misi wala aw ka fali foni lafiɲɛ don na ka taa a lamin wa? 16 Nin muso min ye Ibrahima bɔnsɔn dɔ ye, ni a sirilen tun bɛ Sitanɛ fɛ kabini san tan ni segin, o tun man kan ka hɔrɔnya lafiɲɛ don na wa?» 17 Yesu y'o fɔ tuma min na, a juguw bɛɛ maloyara, nka jama bɛɛ ɲagalila a ka koba kɛlenw kosɔn. 18 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Ala ka masaya ni mun bɔlen bɛ ɲɔgɔn fɛ? Ne bɛ a ni mun kɛɲɛ? 19 A bɔlen bɛ mutarde kisɛ fɛ. Mɔgɔ dɔ y'a ta k'a seri a ka nakɔ la. A bonyara ka kɛ jirisunba ye. Kɔnɔw nana ka u ka ɲaaw da a bolow la.» 20 Yesu y'a fɔ fana ko: «Ne bɛ Ala ka masaya ni mun kɛɲɛ? 21 A bɔlen bɛ buurufunun fɛn dɔ fɛ. Muso dɔ y'o kɛ farinimugu kilo mugan ni duuru la k'a nɔɔni fo a bɛɛ fununna.» 22 Yesu tun bɛ dugubaw ni dugu misɛnw yaala, a kun dalen tun bɛ Jerusalɛm kan. A taatɔ tun bɛ mɔgɔw kalan. 23 Mɔgɔ dɔ y'a ɲininka ko: «Matigi, mɔgɔ minnu na kisi, olu dama ka dɔgɔ wa?» Yesu y'a jaabi ko: 24 «A' y'a jija ka don da dɔgɔmannin fɛ, katuguni ne b'a fɔ aw ye ko mɔgɔ caman na cogo ɲini ka don, nka u tɛna se. 25 «Ni dutigi wulila ka da sɔgɔ tuma min na, ka aw to kɛnɛma, aw n'a daminɛ ka jɔ da la ka da kɔnkɔn k'a fɔ ko: `Matigi, da yɛlɛ an ye.' A na aw jaabi ko a ma aw bɔ yɔrɔ dɔn. 26 O tuma la aw n'a daminɛ k'a fɔ a ye ko: `An ye dumuni kɛ ka minni kɛ i ɲɛ na, i ye an kalan an ka duguw bɔlɔnw la.' 27 Ale na aw jaabi ko a ma aw bɔ yɔrɔ dɔn, ko aw ka bɔ a kɔrɔ, aw kojugukɛlaw bɛɛ. 28 O yɔrɔ la aw na kasi ka aw ɲinw ɲimi yen, ni aw ye Ibrahima ni Isaka ni Yakuba ani kiraw bɛɛ ye Ala ka masaya la tuma min na, k'a sɔrɔ aw fililen bɛ kɛnɛma. 29 Mɔgɔ dɔw bɛ na ka bɔ kɔrɔn ni tilebin ani saheli ni worodugu yanfan fɛ, ka u sigi dumuni la Ala ka masaya la. 30 O tuma la, kɔmɔgɔ dɔw na kɛ ɲɛ mɔgɔw ye. Ɲɛmɔgɔ dɔw na kɛ kɔmɔgɔw ye.» 31 O tuma la, Farisiɛn dɔw gɛrɛla Yesu la k'a fɔ a ye ko: «Taa ka bɔ yan, katuguni Hɛrɔde b'a fɛ ka i faga.» 32 Yesu ye u jaabi ko: «A' ye taa a fɔ o waraninkalan ye ko: Bi ani sini, ne bɛ jinɛw gɛn ka bɔ mɔgɔw la, ka banabaatɔw kɛnɛya. A tile sabanan don, ne na tila o la. 33 O bɛɛ n'a ta, wajibi don ne ka to sira kan ka taa, bi ani sini ani sinikɛnɛ, katuguni a bɛnnen tɛ kira dɔ ka faga yɔrɔ wɛrɛ ni Jerusalɛm tɛ. 34 «Jerusalɛm, Jerusalɛm, e min bɛ kiraw faga, ka Ala ka cidenw bon ni kabakurunw ye ka u faga, ne tun b'a fɛ siɲɛ caman ka i ka mɔgɔw lajɛ ne fɛ i ko shɛ bɛ a denw lajɛ a kaman kɔrɔ cogo min na, nka aw ma sɔn! Min natɔ filɛ Matigi tɔgɔ la, o ye dubaden ye!' »
1 Lafiɲɛ don dɔ la, Yesu taara Farisiɛnw la mɔgɔba dɔ ka so ka dumuni kɛ yen. Farisiɛn minnu tun bɛ yen, olu tun b'a kɔlɔsi. 2 Cɛ dɔ tun bɛ yen, farikolo fununbana tun b'a la. 3 Yesu ye kuma ta ka sariya karamɔgɔw ni Farisiɛnw ɲininka ko: «Ka kɛɲɛ ni sariya ye, a dagalen bɛ ka banabaatɔ kɛnɛya lafiɲɛ don na wa, wala a dagalen tɛ?» 4 Nka u m'a jaabi. O tuma la, Yesu ye o banabaatɔ ta k'a kɛnɛya k'a bila ka taa. 5 O kɔ, a y'a fɔ u ye ko: «Ni aw dɔ denkɛ wala a ka misi binna kɔlɔn kɔnɔ, a tɛna teliya ka o labɔ, hali lafiɲɛ don na wa?» 6 U ma se k'a jaabi o ko la. 7 Mɔgɔ minnu welela dumuni la, Yesu ye ntalen da olu ye, katuguni a y'a kɔlɔsi ko u tun bɛ ɲɛfɛ sigiyɔrɔw ɲɛnatɔmɔ. A y'a fɔ u ye ko: 8 «Ni mɔgɔ dɔ y'i wele kɔɲɔ dumuni la, i kana taa i sigi ɲɛfɛ sigi yɔrɔ la. I t'a dɔn yala ni mɔgɔ min jɔyɔrɔ ka bon ni i ta ye, ko o fana welelen bɛ. 9 Min ye aw fila bɛɛ wele, ni o nana k'a fɔ i ye ko i ka sigi yɔrɔ di nin cɛ ma, o tuma la i maloyalen na taa i sigi kɔfɛ sigi yɔrɔ la. 10 Nka ni i welela, taa i sigi kɔfɛ sigi yɔrɔ la, walisa i welebaa mana na, a k'a fɔ i ye ko: `Ne teri, taa i sigi ɲɛfɛ sigi yɔrɔ la.' O tuma la i na bonyali sɔrɔ i dumunikɛɲɔgɔnw ɲɛ na. 11 Mɔgɔ o mɔgɔ bɛ a yɛrɛ kɔrɔta, o na majigin. Mɔgɔ o mɔgɔ bɛ a yɛrɛ majigin, o na kɔrɔta.» 12 Min ye Yesu wele dumuni la, a y'a fɔ o fana ye ko: «Ni i bɛ dumuniba labɛn tile fɛ wala su fɛ, i kana i teriw wele, wala i badenw, wala i balimaw, wala i sigiɲɔgɔn nafolotigiw. Olu fana bɛ se ka i wele dumuni la ka i ka weleli juru sara. 13 Nka n'i bɛ dumuniba labɛn, i ka faantanw ni mɔgɔ fiɲɛmaw ni nabaraw ani fiyentɔw wele. 14 I na duba sɔrɔ, katuguni olu tɛna se ka i ka weleli juru sara. I na o sara sɔrɔ mɔgɔ tilennenw suw kununli don na.» 15 O dumunikɛlaw la kelen ye o kuma mɛn minkɛ, a ko: «Min na dumuni kɛ Ala ka masaya la, o ye dubaden ye.» 16 Nka Yesu y'a fɔ a ye ko: «Cɛ dɔ ye sula fanaba labɛn ka mɔgɔ caman wele. 17 Dumuni waati selen, a ye a ka baaraden ci ka taa a fɔ mɔgɔ welelenw ye ko: `A' ye na, katuguni fɛn bɛɛ labɛnna ka ban.' 18 U bɛɛ kelen-kelen binna yafa ɲini na ni dusu kelen ye. Fɔlɔ y'a fɔ a ye ko: `Ne ye foro dɔ san, ne ka kan ka taa o filɛ. Ne b'i deli, i ka yafa ne ma.' 19 Dɔ wɛrɛ y'a fɔ a ye ko: `Ne ye ntura tan san, ne bɛ taa u kɔrɔbɔ. Ne b'i deli, i ka yafa ne ma.' 20 Dɔ wɛrɛ fana y'a fɔ ko: `Ne ye muso furu sisan, o de y'a to ne tɛ se ka taa.' 21 Baaraden seginna ka taa o kuntigi fɛ ka o kow bɛɛ lakali a ye. Dutigi diminna, a y'a fɔ a ka baaraden ye ko: `I teliya ka taa dugu fɛrɛkɛnɛw ni nbɛdaw la ka faantanw ni mɔgɔ fiɲɛmaw ni fiyentɔw ani nabaraw wele ka na n'u ye yan.' 22 O kɛlen, baaraden y'a fɔ a ye ko: `Ne kuntigi, i ye min fɔ, o kɛra, nka hali o, so ma fa.' 23 Kuntigi y'a fɔ baaraden ye ko: `Taa sirabaw ani sinsan kɛrɛfɛlaw la ka mɔgɔw karaba ka na, walisa ne ka so ka fa. 24 Ne b'a fɔ aw ye ko, mɔgɔ minnu tun welela, olu si tɛna ne ka surɔfana nɛnɛ!' » 25 Jamaba tugulen tun bɛ Yesu nɔfɛ. A y'i yɛlɛma u fan fɛ k'a fɔ u ye ko: 26 «Ni mɔgɔ dɔ nana ne nɔfɛ, ni o ma a fa koniya, ani a ba, ni a muso ni a denw, ni a balimakɛw ni a balimamusow, ani a yɛrɛkun fana, a tɛ se ka kɛ ne ka kalanden ye. 27 Min tɛ a gengenjiri ta ka tugu ne la, o tɛ se ka kɛ ne ka kalanden ye. 28 Aw la jumɛn, ni a b'a fɛ ka sankanso jan jɔ, a tɛna i sigi fɔlɔ k'a jɔ sɔngɔ jate k'a filɛ ni fɛn b'a bolo k'a laban wa? 29 A bɛ siran ko ni a y'a ju bɔ, n'a ma se k'a tɔ laban, o yebaaw bɛɛ n'a daminɛ ka yɛlɛ bɔ a ma, 30 k'a fɔ ko: `Nin cɛ ye so jɔli daminɛ, nka a ma se k'a laban.' 31 Wala masakɛ jumɛn, n'a bɛ taa masakɛ wɛrɛ kɛlɛ, a tɛna i sigi fɔlɔ k'i miiri ni a ni cɛ waa tan bɛ se ka masakɛ wɛrɛ ni cɛ waa mugan kunbɛn wa? 32 Ni a tɛ se, ka masakɛ dɔ to yɔrɔ jan, a na cidenw bila ka taa u cɛ labɛn cogo ɲini. 33 O cogo la, aw la mɔgɔ o mɔgɔ tɛ jɛn a bolofɛnw bɛɛ kɔ, o tɛ se ka kɛ ne ka kalanden ye. 34 «Kɔgɔ ka ɲi, nka ni a timiya bɔra a la, mun na a timiya tun? 35 A tɛ foyi ɲɛ dugukolo la, a tɛ se ka kɛ nɔgɔ ye foro la fana, mɔgɔ b'a fili kɛnɛma. Tulo bɛ min fɛ ka lamɛnni kɛ, o ka lamɛnni kɛ dɛ!»
1 Faama wari minɛbaaw ni jurumutɔw bɛɛ gɛrɛla Yesu la k'a ka kuma lamɛn. 2 Farisiɛnw ni sariya karamɔgɔw tun bɛ dajukɔrɔ kuma fɔ, u ko: «Nin cɛ bɛ jurumutɔw minɛ koɲuman, a ni u bɛ dumuni kɛ ɲɔgɔn fɛ.» 3 Yesu ye nin ntalen da u ye ko: 4 «Aw la mɔgɔ jumɛn, ni saga kɛmɛ b'a fɛ, ni olu la kelen tununna, a tɛna a tɔ bikɔnɔntɔn ni kɔnɔntɔn to kungokolon kɔnɔ, ka taa o tununnen ɲini, fo ka a ye wa? 5 Ni a y'a ye tuma min na, a ɲagalitɔ b'a da a kamankun kan. 6 A selen so, a bɛ a teriw ni a sigiɲɔgɔnw wele k'a fɔ u ye ko: `An ka ɲagali ɲɔgɔn fɛ, k'a masɔrɔ ne ye ne ka saga tununnen ye.' 7 O cogo la, ne b'a fɔ aw ye, ni jurumukɛla kelen nimisara a ka jurumuw la, ɲagali bɛ kɛ sankolo kɔnɔ o tigi kosɔn ka tɛmɛn mɔgɔ tilennen bikɔnɔntɔn ni kɔnɔntɔn kan, minnu mago tɛ nimisali la. 8 «Muso jumɛn, ni warijɛ tan b'a fɛ, ni o kelen tununna, a tɛna lanpa mana ka so furan k'a ɲini kosɛbɛ, fo k'a ye wa? 9 Ni a y'a ye tuma min na, a b'a terimusow ni a sigiɲɔgɔn musow wele k'a fɔ u ye ko: `An ka ɲagali ɲɔgɔn fɛ, k'a masɔrɔ ne ye ne ka warijɛ tununnen ye.' 10 O cogo la ne b'a fɔ aw ye, ni jurumukɛla kelen nimisara a ka jurumuw la, ɲagali bɛ kɛ Ala ka mɛlɛkɛw cɛma o tigi kosɔn.» 11 Yesu y'a fɔ fana ko: «Denkɛ fila tun bɛ cɛ dɔ fɛ. 12 Denkɛ dɔgɔmannin y'a fɔ a fa ye ko: `Ne fa, i ka ne niyɔrɔ di ne ma ka bɔ i ka nafolo la.' O tuma la fa ye a ka nafolo tila a denkɛ fila cɛ. 13 Tile dama dɔ tɛmɛnnen kɔ, denkɛ dɔgɔmannin y'a niyɔrɔ wari bɛɛ lajɛ ka taa jamana jan dɔ la, k'a bɛɛ tiɲɛ yen kakalaya la. 14 A ka wari bɛɛ bannen kɔ, kɔngɔba donna o jamana la, a ka balo dɛsɛra. 15 A taara don baara la o jamana mɔgɔ dɔ fɛ, o y'a bila ka taa a ka forow la ka lɛw kɔlɔsi. 16 Lɛw tun bɛ jiriden minnu dun, a tun b'a fɛ ka a yɛrɛ kɔnɔ fa ni olu ye, nka mɔgɔ si ma foyi di a ma. 17 A ye hakili sɔrɔ minkɛ, a ko: `Baaraden caman bɛ ne fa ka so, u bɛ dumuni kɛ fo k'a tɔ to, ne kɔni bɛ sa kɔngɔ bolo yan. 18 Ne na wuli ka taa ne fa ka so, k'a fɔ a ye ko: Ne fa, ne ye Ala hakɛ ta, ne ye e fana hakɛ ta. 19 Ne man kan ka wele i denkɛ tun. I ka ne minɛ i ko i ka baaraden dɔ.' 20 A wulila ka taa a fa ka so. K'a to yɔrɔ jan, a fa y'a natɔ ye, a hinɛ donna a la. A bolila ka taa i meleke a denkɛ kan na k'a da susu. 21 Denkɛ y'a fɔ a fa ye ko: `Ne fa, ne ye Ala hakɛ ta, ne ye e fana hakɛ ta, ne man kan ka wele i denkɛ tun.' 22 Nka a fa y'a fɔ a ka baaradenw ye ko: `A' y'aw teliya ka na ni dulɔki bɛɛ la ɲuman ye, ka o don a kan na, ka bololanɛgɛ don a bolo la, ka sabara don a sen na. 23 A' ye na ni misiden tɔlɔlen ye k'a faga. An ka dumuni kɛ ka ɲagali, 24 k'a masɔrɔ ne denkɛ min filɛ nin ye, o salen tun bɛ, a ɲɛnamayara. A tun tununna, a yera.' U ye ɲɛnajɛ daminɛ. 25 «A denkɛ fɔlɔ tun bɛ foro la. O surunyalen so la, a ye fɔlikan ni dɔnkɛkan mɛn. 26 A ye baaraden dɔ wele ka o ɲininka o ɲɛnajɛkan sababu la. 27 O y'a jaabi ko: `I dɔgɔkɛ nana, i fa ye misiden tɔlɔlen faga a ye, katuguni a y'a kɛnɛma sɔrɔ.' 28 Denkɛ fɔlɔ diminna, a ma sɔn ka don so kɔnɔ. A fa bɔra ka taa a deli. 29 Nka a y'a fɔ a fa ye ko: `Ne san caman filɛ nin ye, ne bɛ baara kɛ i ye. Ne ma i kan bila tuma si. O bɛɛ n'a ta, i ma hali baden kelen di ne ma, walisa ne ni ne teriw ka ɲagali ɲɔgɔn fɛ. 30 Nka i denkɛ min filɛ nin ye, a ye i ka nafolo bɛɛ tiɲɛ jatɔmusow la. A nalen, i ye misiden tɔlɔlen faga a ye!' 31 A fa y'a jaabi ko: `Ne den, i bɛ ne fɛ yan tuma bɛɛ, ne ka fɛnw bɛɛ ye i ta ye. 32 Nka an ka kan ka ɲagali ka an ɲɛnajɛ, k'a masɔrɔ i dɔgɔkɛ min filɛ nin ye, o salen tun bɛ, a ɲɛnamayara. A tun tununna, a yera.' »
1 Yesu y'a fɔ a ka kalandenw ye fana ko: «Cɛ nafolobatigi dɔ tun bɛ yen, kunnasigibaa dɔ tun b'a fɛ, mɔgɔw ye o sendon ko o bɛ a kuntigi ka nafolo tiɲɛ. 2 Kuntigi ye o kunnasigibaa wele k'a fɔ a ye ko: `Ne bɛ min mɛn i ko la, o ye mun ye? An ka jate minɛ, katuguni i tɛ se ka to ne ka nafolo kun na tun.' 3 O tuma la, kunnasigibaa y'a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko: `Ne na mun kɛ sa? Ne kuntigi bɛ ne bɔ a ka nafolo kun na. Ne tɛ se ka sɛnɛ kɛ. Delili maloya bɛ ne la. 4 Ɔnhɔn! Ne na min kɛ, ne bɛ o dɔn, walisa ni ne bɔra nafolo kun na, mɔgɔ dɔw ka ne ladon u ka so.' 5 O tuma la minnu ye juru ta a kuntigi fɛ, a ye u kelen-kelen wele. A y'a fɔ fɔlɔ ye ko: `Ne kuntigi ka joli b'i la?' 6 O y'a jaabi ko: `Tulu bidon kɛmɛ.' A y'a fɔ a ye ko: `I ka sɛbɛn ta k'i sigi joona ka tulu bidon biduuru sɛbɛn.' 7 O kɔ, a y'a fɔ dɔ wɛrɛ ye ko: `E dun, i ta ye joli ye?' O y'a jaabi ko: ` Ɲɔ bɔrɛ kɛmɛ.' A y'a fɔ o ye ko: `I ka sɛbɛn ta ka ɲɔ bɔrɛ bisegin sɛbɛn.' 8 Kuntigi ye o kunnasigibaa tilenbali tanu a ka keguya kosɔn, k'a masɔrɔ nin diɲɛ mɔgɔw bɛ kow kɛ ni keguya ye u ni ɲɔgɔn cɛ, ka tɛmɛn kɛnɛyeelendenw kan. 9 «Ne kɔni b'a fɔ aw ye ko: A' ye teriw sɔrɔ aw yɛrɛw ye ni tilenbaliya nafolo ye, walisa ni o banna, u ka aw ladon sigi yɔrɔ banbaliw la. 10 Min ye dannamɔgɔ ye ko fitininw ko la, o ye dannamɔgɔ ye kobaw fana ko la. Min ye tilenbali ye ko fitininw ko la, o ye tilenbali ye kobaw fana ko la. 11 O de kosɔn, ni aw tɛ dannamɔgɔw ye nin tilenbaliya nafolo kow la, jɔni na nafolo sɛbɛ kalifa aw ma? 12 Ni aw ma kɛ dannamɔgɔw ye mɔgɔ wɛrɛw ka nafolo ko la, jɔni na aw yɛrɛw ta di aw ma? 13 «Baaraden si tɛ se ka baara kɛ kuntigi fila ye, katuguni a na dɔ koniya k'a tɔ kelen kanu, wala a na i nɔrɔ kelen na k'i mago bɔ dɔ la. Aw tɛ se ka baara kɛ Ala ye k'a kɛ nafolo fana ye.» 14 Farisiɛnw fana ye o kumaw bɛɛ mɛn minkɛ, u ye yɛlɛ bɔ Yesu ma, k'a masɔrɔ nafolo ko tun ka di u ye. 15 A y'a fɔ u ye ko: «Minnu bɛ u yɛrɛw jate tilennenw ye mɔgɔw ɲɛ na, o ye aw de ye, nka Ala bɛ aw dusukunw dɔn, katuguni ko min bɛ bonya Hadamadenw fɛ, o haramulen bɛ Ala fɛ. 16 «Sariya ni kiraw ka kitabuw tun bɛ yen fo ka na se Yuhana Batiselikɛla ka waati ma. Kabini o tuma la, Ala ka masaya Kibaru Duman bɛ fɔ, mɔgɔw bɛɛ bɛ u jija ka don a la. 17 Sankolo ni dugukolo bɛ se ka tɛmɛn, nka sariya sɛbɛnden si tɛna bɔ a la. 18 «Mɔgɔ o mɔgɔ bɛ a muso furu sa ka dɔ wɛrɛ furu, o bɛ jatɔya kɛ. Min bɛ muso furu salen furu, o bɛ jatɔya kɛ. 19 «Cɛ nafolobatigi dɔ tun bɛ yen, a tun bɛ lomaasa fini don ka faama dumuni kɛ k'i ɲɛnajɛ don o don. 20 Cɛ sɛgɛnbaatɔ dɔ dalen tun bɛ o ka so da la, o tɔgɔ ko Lazarɛ. Joliw tun bɛ a fari yɔrɔ bɛɛ la. 21 Dumuni murumuru minnu tun bɛ bin ka bɔ nafolobatigi ka tabali la, a tun b'a fɛ ka olu dun. Wuluw tun bɛ na ka a ka joliw lanɔ. 22 Ayiwa o sɛgɛnbaatɔ sara, mɛlɛkɛw y'a ta k'a bila Ibrahima kɛrɛ fɛ. Nafolobatigi fana sara, a su donna. 23 «K'a tɔɔrɔlen to Hadɛsi kɔnɔ, a y'a ɲɛ kɔrɔta ka Ibrahima ye yɔrɔ jan, ka Lazarɛ fana ye o kɛrɛ fɛ. 24 O tuma la a pɛrɛnna ko: `Ne fa Ibrahima, makari ne la! I ka Lazarɛ bila ka taa a bolonkɔni nun su ji la ka na ne nɛnkun sumaya, katuguni ne tɔɔrɔlen bɛ nin tasuma kɔnɔ kosɛbɛ.' 25 Ibrahima y'a jaabi ko: `Ne den, i hakili jigin a la ko i ye i ka fɛn ɲumanw bɛɛ sɔrɔ k'i to diɲɛ la, o cogo la Lazarɛ ye ko jugu de sɔrɔ. Sisan ale bɛ ɲɛsuma na, e kɔni bɛ ɲɛgan na. 26 Ka fara o bɛɛ kan, folon dingɛba bɛ an ni aw cɛ, fo minnu b'a fɛ ka bɔ yan ka taa aw fɛ yen, olu tɛ se. Minnu b'a fɛ ka bɔ yen ka na yan, olu fana tɛ se.' 27 O tuma la nafolobatigi ko: `Ne fa, ne b'i deli, i ka Lazarɛ bila ka taa ne fa ka so, 28 katuguni ne balimakɛ duuru bɛ yen. A ka taa u lasɔmi, walisa u fana kana na nin tɔɔrɔ yɔrɔ la.' 29 Ibrahima y'a jaabi ko: `Musa ni kiraw ka kumaw bɛ u bolo, u ka olu lamɛn.' 30 Nka a ko: `Ayi, ne fa Ibrahima, nka ni mɔgɔ kelen su kununna ka taa u fɛ yen, u na nimisa u ka jurumuw la.' 31 Ibrahima y'a fɔ a ye ko: `Ni u tɛ Musa ni kiraw ka kumaw lamɛn, hali ni mɔgɔ dɔ kununna ka bɔ suw cɛma, u tɛna dannaya kɛ.' »
1 Yesu y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «Kunnatiɲɛni kow tɛ se ka to kɛbali ye, nka mɔgɔ min bɛ olu kɛ, bɔnɛ bɛ o tigi ye. 2 Min bɛ nin denmisɛnw la kelen kunnatiɲɛ, ni kabakurunba tun sirila o kan na ka a fili kɔgɔji la, o tun ka fisa a ma ni o kɛli ye. 3 A' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi o kow ma. «Ni i balima ye jurumu kɛ, a kɔrɔfɔ. Ni a nimisara, yafa a ma. 4 Ni a ye i hakɛ ta siɲɛ woloɛula tile kelen kɔnɔ, ni a seginna i ma siɲɛ woloɛula k'a fɔ ko i ka hakɛ to, i ka yafa a ma.» 5 Cidenw y'a fɔ Matigi ye ko: «Dɔ fara an ka dannaya kan.» 6 Matigi y'a fɔ ko: «Ni aw ka dannaya tun bɛ hali mutarde kisɛ bɔ bonya la, aw tun n'a fɔ nin torosun ye ko a ni a diliw bɛɛ ka bɔ ka taa turu kɔgɔji la, o tun na aw kan minɛ. 7 «Ni baaraden bɛ aw dɔ fɛ, ni o bɛ sɛnɛ kɛ wala ka baganw kɔlɔsi, ni o nana ka bɔ kungo la tuma min na, a n'a fɔ o baaraden ye ko o ka na i sigi dumuni la wa? 8 Nka a tɛna a fɔ o baaraden ye ko a ka dumuni dila ka a cɛsiri ka ale mago ɲɛ, fo ni ale tilara dumuni ni minni la tuma min na wa, o kɔ, o na sɔrɔ ka dumuni kɛ ka minni kɛ. 9 A bɛ barika da o baaraden ye k'a masɔrɔ o ye a ka ko fɔlenw kɛ wa? 10 O cogo la aw fana, ci minnu fɔra aw ye, ni aw ye olu bɛɛ kɛ ka dafa, aw k'a fɔ ko, aw ye baaraden gansanw ye, ko aw ye aw niyɔrɔ baara dama de kɛ.» 11 Ka Yesu to sira kan ka taa Jerusalɛm, a tɛmɛnna Samari jamana ni Galile jamana cɛ. 12 A dontɔ dugu dɔ kɔnɔ, kunatɔ cɛ tan nana a kunbɛn. U ye u jɔ yɔrɔ jan 13 ka pɛrɛn ko: «Karamɔgɔ Yesu, makari an na!» 14 A y'u ye minkɛ, a y'a fɔ u ye ko: «A' ye taa aw yɛrɛw jira sarakalasebaaw la.» Ka u to sira kan ka taa, u saniyara. 15 U la kelen y'a ye ko a kɛnɛyara minkɛ, o kɔseginna ka Ala bonya ni kanba ye. 16 A y'i bin Yesu sen kɔrɔ k'a ɲɛ biri duguma ka barika da a ye. Samarika tun don. 17 Yesu ko: «Mɔgɔ tan ma saniya wa? U tɔ kɔnɔntɔn bɛ mini? 18 U si ma kɔsegin ka Ala bonya, nin dunankɛ kelen kɔ wa?» 19 O tuma la Yesu y'a fɔ a ye ko: «Wuli ka taa. I ka dannaya ye i kisi.» 20 Farisiɛnw ye Yesu ɲininka ko: «Ala ka masaya bɛ na tuma jumɛn?» A y'u jaabi ko: «Ala ka masaya tɛna na ka kɛɲɛ ni mɔgɔw ka kɔlɔsili ye. 21 U tɛna fɔ fana ko: `A filɛ yan,' wala `A filɛ yen fɛ,' katuguni Ala ka masaya bɛ aw cɛma.» 22 O kɔ, a y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «Donw bɛ na, a tun na diya aw ye ka Mɔgɔ Denkɛ ka donw la kelen ye, nka aw tɛna a ye. 23 Mɔgɔw n'a fɔ aw ye ko: `A filɛ, a bɛ yan,' wala `A filɛ, a bɛ yen,' nka aw kana taa yen, aw kana tugu u nɔfɛ. 24 San yɛgɛyɛgɛ bɛ kɛnɛ bɔ sankolo fan kelen na ka se sankolo fan dɔ ma cogo min na, Mɔgɔ Denkɛ fana na kɛ ten a na don na. 25 Nka sani o don ka se, wajibi don a ka tɔɔrɔ kosɛbɛ, bi mɔgɔw ka ban a la. 26 Ko minnu tun bɛ kɛ Nuhun tile la, olu na kɛ Mɔgɔ Denkɛ ka donw fana la. 27 Mɔgɔw tun bɛ dumuni kɛ ka minni kɛ, ka musow furu ka u denw di furu la, fo Nuhun donna kurunba kɔnɔ don min na. O tuma la jiba nana ka u bɛɛ halaki. 28 Lɔti ka waati kɛra cogo min na, a na kɛ ten fana. Mɔgɔw tun bɛ dumuni kɛ ka minni kɛ, ka sanni kɛ ka fɛnw feere, ka sɛnɛ kɛ, ka sow jɔ, 29 nka Lɔti bɔra Sodɔmɛ dugu kɔnɔ don min na, o don na, tasuma ni kiribi binna ka bɔ sankolo la i ko sanji, ka u bɛɛ halaki. 30 Mɔgɔ Denkɛ na i jira don min na, a na kɛ ten o don na. 31 «O don na, min bɛ a ka so kun na, ni a bolofɛnw bɛ so kɔnɔ, o kana jigin ka olu ta. Min bɛ foro la, o kana kɔsegin a ka ton bila yɔrɔ la. 32 A' ye aw hakili jigin Lɔti muso ko la! 33 Ni min b'a fɛ k'a ni kisi, o na bɔnɛ a la. Min bɔnɛna a ni la, o na a ni kisi. 34 Ne b'a fɔ aw ye ko, o don su fɛ, mɔgɔ fila na kɛ dalan kelen kan, kelen na minɛ ka kelen to. 35 Muso fila na kɛ sili la ɲɔgɔn fɛ, kelen na minɛ ka kelen to. 36 Cɛ fila na kɛ foro la, kelen na minɛ ka kelen to.» 37 Kalandenw y'a ɲininka ko: «Matigi, o na kɛ yɔrɔ jumɛn?» A y'u jaabi ko: «Fɛn su mana kɛ yɔrɔ min na, dugaw na u lajɛ yen.»
1 Yesu ye ntalen dɔ da u ye k'a jira u la ko mɔgɔw ka kan ka Ala deli tuma bɛɛ la, u kana sɛgɛn. 2 A ko: «Kiritigɛla dɔ tun bɛ dugu dɔ la, o tun tɛ siran Ala ɲɛ, a tun tɛ mɔgɔ si jate. 3 Muso cɛ salen dɔ tun bɛ o dugu la, o tun bɛ to ka taa a fɛ k'a fɔ a ye ko a ka ale hakɛ bɔ a jugu la. 4 A mɛnna, kiritigɛla tun ma sɔn. O kɔ, a y'a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko: `Hali ni ne tɛ siran Ala ɲɛ, hali ni ne tɛ mɔgɔ si jate, 5 o bɛɛ n'a ta nin muso cɛ salen bɛ ne sɛgɛn, o de kosɔn ne na a hakɛ bɔ a jugu la, walisa a kana to ka na ne tɔɔrɔ tuma bɛɛ.' » 6 Matigi ko: «Kiritigɛla tilenbali bɛ min fɔ, a' ye o lamɛn. 7 Ala ka ɲɛnatɔmɔlen minnu bɛ kasi a nɔfɛ su fara tile kan, a tɛna u hakɛ bɔ u juguw la, hali k'a sɔrɔ a bɛ muɲuli kɛ u ta fan fɛ wa? 8 Ne b'a fɔ aw ye ko a na u hakɛ bɔ joona. Nka ni Mɔgɔ Denkɛ nana tuma min na, a na dannaya sɔrɔ dugukolo kan wa?» 9 Mɔgɔ minnu jigi tun bɛ u yɛrɛw kan ko u tilennen don, k'a sɔrɔ u tun bɛ tɔw jate ko u tɛ foyi ye, Yesu ye nin ntalen da olu ta fan fɛ, a ko: 10 «Cɛ fila taara Alabatosoba kɔnɔ ka Ala deli. Kelen tun ye Farisiɛn ye, a tɔ kelen tun ye faama wari minɛbaa ye. 11 Farisiɛn y'i jɔ a dan na ka Ala deli a yɛrɛ kɔnɔ tan, ko: `Ala, ne bɛ barika da i ye, k'a masɔrɔ ne ni mɔgɔ tɔw tɛ kelen ye, binkannikɛlaw, kojugukɛlaw, jatɔw. Ne tɛ i ko hali nin faama wari minɛbaa. 12 Dɔgɔkun o dɔgɔkun, ne bɛ tile fila sun. Ne bɛ tɔnɔ min sɔrɔ, ne bɛ o bɛɛ jaka bɔ.' 13 Faama wari minɛbaa kɔni jɔlen tora yɔrɔ jan. A ma sɔn hali k'a ɲɛ kɔrɔta san fɛ, nka a ɲɛnasisilen y'a disi gosigosi k'a fɔ ko: `Ala, makari ne la, ne ye jurumukɛla ye.' 14 Ne b'a fɔ aw ye ko: Nin cɛ jo sɔrɔlen taara so, nka Farisiɛn m'a sɔrɔ, katuguni mɔgɔ o mɔgɔ bɛ a yɛrɛ kɔrɔta, o na majigin. Mɔgɔ o mɔgɔ bɛ a yɛrɛ majigin, o na kɔrɔta.» 15 Mɔgɔw nana Yesu yɔrɔ ni denmisɛn dɔw ye, walisa a ka maga u la. A ka kalandenw y'o ye minkɛ, u ye u kɔrɔfɔ. 16 Nka Yesu ye o denmisɛnw madon a la, a ko: «A' y'a to denmisɛnw ka na ne ma, aw kana u bali, katuguni Ala ka masaya ye olu bɔɲɔgɔnkow de ta ye. 17 Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko: Mɔgɔ o mɔgɔ ma Ala ka masaya minɛ i ko denmisɛn, o tɛna don a la fewu.» 18 Yahutuw ka kuntigi dɔ ye Yesu ɲininka ko: «Karamɔgɔ ɲuman, ne ka kan ka mun kɛ walisa ne ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ?» 19 Yesu y'a fɔ a ye ko: «Mun na i bɛ ne wele ɲuman? Ɲuman si tɛ, Ala kelen kɔ. 20 I bɛ ci fɔlenw dɔn: `I kana jatɔya kɛ, i kana mɔgɔ faga, i kana sonyali kɛ, i kana nkalon da i mɔgɔ ɲɔgɔn na, i ka i fa ni i ba bonya.' » 21 O cɛ ko: «Ne ye o ci fɔlenw bɛɛ mara kabini ne denmisɛnma.» 22 Yesu y'o mɛn minkɛ, a y'a fɔ a ye ko: «Fɛn kelen b'i jɛ fɔlɔ. I ka i bolofɛnw bɛɛ feere ka o wari tilatila faantanw cɛ. O tuma la, i na nafoloba sɔrɔ sankolo la. O kɔ, na tugu ne la.» 23 O cɛ y'o mɛn minkɛ, a ɲɛnasisira kosɛbɛ, k'a masɔrɔ nafoloba tun b'a fɛ. 24 Yesu y'a ɲɛnasisilen ye minkɛ, a ko: «Nafolobatigi donni ka gɛlɛn Ala ka masaya la kosɛbɛ. 25 Ɲaamɛ donni ka nɔgɔn miseli wo fɛ ka tɛmɛn nafolobatigi donni kan Ala ka masaya la.» 26 O kuma lamɛnbaaw ko: «A. O tuma la, jɔni dun bɛ se ka kisi?» 27 Yesu y'u jaabi ko: «Min bɛ mɔgɔw kɛɲɛ, o tɛ Ala kɛɲɛ.» 28 O tuma la Piɛrɛ ko: «A filɛ, an jɛna fɛn bɛɛ kɔ ka tugu i la.» 29 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko: Mɔgɔ o mɔgɔ jɛna a ka so kɔ, wala a muso wala a balimaw, wala a bangebaaw wala a denw, Ala ka masaya kosɔn 30 o tigi na o ɲɔgɔn caman sɔrɔ k'a to diɲɛ la, a na ɲɛnamaya banbali sɔrɔ sini.» 31 Yesu ye a ka ciden tan ni fila wele k'a fɔ u ye ko: «An taatɔ filɛ Jerusalɛm. Fɛn minnu sɛbɛnna kiraw fɛ Mɔgɔ Denkɛ ko la, olu bɛɛ na kɛ ka dafa. 32 A na don Ala dɔnbaliw bolo, u na yɛlɛ bɔ a ma k'a neni, ka daji tu a kan, 33 ka a bugɔ ni gɛɲɛ ye, o kɔ, u n'a faga. A fagali tile sabanan don, a na kunun.» 34 Nka cidenw ma foyi faamu o kow la. O kuma kɔrɔ dogolen tun don u la. Min fɔra u ye, u ma o si kɔrɔ dɔn. 35 Yesu surunyalen Jeriko la, o y'a sɔrɔ fiyentɔ dɔ sigilen tun bɛ sira da la ka saraka deli. 36 O ye jama tɛmɛntɔ mankan mɛn minkɛ, a ye ɲininkali kɛ ko: «O ye mun ye?» 37 U y'a fɔ a ye ko: «Yesu Nazarɛtika tɛmɛntɔ don.» 38 O tuma la a pɛrɛnna ko: «Dawuda Bɔnsɔn Yesu, makari ne la!» 39 Jama ɲɛfɛ mɔgɔw y'a kɔrɔfɔ ko a k'i makun, nka a ye dɔ fara pɛrɛnni kan ko: «Dawuda Bɔnsɔn, makari ne la!» 40 Yesu y'i jɔ k'a fɔ ko u ka na n'a ye. Fiyentɔ gɛrɛla a la minkɛ, Yesu y'a ɲininka ko: 41 «I b'a fɛ ne ka mun kɛ i ye?» A y'a jaabi ko: «Matigi, ne ka yeli kɛ.» 42 Yesu y'a fɔ a ye ko: «I ka yeli kɛ. I ka dannaya ye i kɛnɛya.» 43 O yɔrɔnin bɛɛ, a ye yeli kɛ. A tugura Yesu nɔfɛ, a tun bɛ Ala bonya. Mɔgɔw bɛɛ y'o ye tuma min na, u ye Ala tanu.
1 Yesu donna Jeriko ka tɛmɛn dugu kɔnɔ. 2 Cɛ dɔ tun bɛ yen, o tɔgɔ ko Zankɛ. O tun ye faama wari minɛbaaw kuntigi nafolobatigi dɔ ye. 3 A tun b'a fɛ ka Yesu ye ka a dɔn, nka a ma se k'a ye jama kosɔn, katuguni a tun ka surun. 4 O tuma la a bolila ka taa ɲɛfɛ ka yɛlɛn torosun na, walisa a ka Yesu ye, k'a masɔrɔ a bɛna tɛmɛn yen. 5 Yesu selen o yɔrɔ la, a y'a ɲɛ kɔrɔta ka sanfɛla filɛ ka Zankɛ ye k'a fɔ a ye ko: «Zankɛ, i teliya ka jigin. Wajibi don ne ka jigin i ka so kɔnɔ bi.» 6 Zankɛ jiginna joona, a ɲagalilen taara n'a ye a ka so. 7 Mɔgɔw bɛɛ y'o ye minkɛ, u binna dajukɔrɔ kuma la, ko: «Nin cɛ taara jigin jurumutɔ ka so!» 8 Nka Zankɛ wulila k'i jɔ k'a fɔ Matigi ye ko: «Matigi, a filɛ, ne bɛ ne ka nafolo tilancɛ di faantanw ma. Ni ne ye mɔgɔ dɔ ka fɛn dɔ nanbara, ne na o ɲɔgɔn naani segin o tigi ma.» 9 Yesu y'a fɔ a ye ko: «Kisili sera nin so kɔnɔ bi, k'a masɔrɔ nin cɛ fana ye Ibrahima bɔnsɔn dɔ ye. 10 Min tununna, Mɔgɔ Denkɛ nana o ɲini k'a kisi.» 11 Ka mɔgɔw to o kumaw lamɛnni la, Yesu ye nin ntalen da u ye, katuguni a surunyalen Jerusalɛm la, u tun b'a miiri ko Ala ka masaya na i jira o yɔrɔnin kelen. 12 A ko: «Masakɛden dɔ taara jamana jan na, ko a bɛ taa masaya ɲini a yɛrɛ ye ka kɔsegin. 13 A taatɔ, a ye a ka jɔn tan wele ka wari manɛ kelen-kelen di u bɛɛ kelen-kelen ma k'a fɔ u ye ko: `A' ye jago kɛ ni ninnu ye sani ne ka kɔsegin.' 14 Nka a ka siya mɔgɔw y'a koniya, u ye ci bila a nɔfɛ k'a fɔ ko: `An t'a fɛ nin cɛ ka sigi an kun na.' 15 «A ka masaya sɔrɔlen kɔ, a kɔseginna. A tun ye wari di jɔn minnu ma, a ye olu wele walisa u ye tɔnɔ min sɔrɔ jago la, a ka o dɔn. 16 Fɔlɔ nana k'a fɔ ko: `Ne kuntigi, i ka wari manɛ ye a ɲɔgɔn tan tɔnɔ sɔrɔ.' 17 Masakɛ y'a fɔ o ye ko: `A ɲɛ na, jɔn ɲuman. I kɛra dannamɔgɔ ye ko fitinin la, o de kosɔn ne bɛ i sigi dugu tan kun na.' 18 Jɔnkɛ filanan nana k'a fɔ ko: `Ne kuntigi, i ka wari manɛ ye a ɲɔgɔn duuru tɔnɔ sɔrɔ.' 19 Masakɛ y'a fɔ o fana ye ko: `Ne bɛ i sigi dugu duuru kun na.' 20 O kɔ, jɔn dɔ wɛrɛ nana k'a fɔ ko: `Ne kuntigi, i ka wari manɛ filɛ nin ye. Ne ye fini meleke a la ka a mara. 21 Ne siranna i ɲɛ, katuguni i ye mɔgɔ gɛlɛn ye. I ma fɛn min bila, i bɛ o ta. I ma suman min dan, i bɛ o tigɛ.' 22 Masakɛ y'a fɔ a ye ko: `Jɔn jugu, ne bɛ i ka kiri tigɛ ka kɛɲɛ n'i yɛrɛ da la kumaw ye. I tun b'a dɔn ko ne ye mɔgɔ gɛlɛn ye, ko ne ma fɛn min bila, ne bɛ o ta, ko ne ma suman min dan, ne bɛ o tigɛ. 23 Mun y'a to i ma ne ka wari bila banki la, walisa ne kɔseginnen ka o wari ni a tɔnɔ sɔrɔ?' 24 Minnu jɔlen tun bɛ yen, a y'a fɔ olu ye ko: `A' ye a ka wari bɔsi a la k'a di wari manɛ tan tigi ma.' 25 U y'a fɔ a ye ko: `An kuntigi, wari tan b'a bolo ka ban!' 26 A y'u jaabi ko: `Ne b'a fɔ aw ye ko: Fɛn bɛ min bolo, dɔ na di o ma, nka fɛn tɛ min bolo, hali fɛn fitinin min b'a bolo, o na bɔsi a la. 27 Ne juguw kɔni, minnu tun t'a fɛ ne ka sigi u kun na, a' ye na n'u ye yan, ka u faga ne ɲɛ kɔrɔ.' » 28 Yesu tilalen kɔ o kumaw la, a ye u ɲɛminɛ ka taa Jerusalɛm. 29 A surunyara Bɛtɛfajɛ ni Bɛtani la tuma min na, ka se kulu dɔ kɛrɛ fɛ, o tɔgɔ ko Oliviye kulu, a ye a ka kalandenw la fila ci ka taa u ɲɛ, 30 a ko: «A' ye taa aw ɲɛfɛ dugu la. Ni aw donna dugu kɔnɔ tuma min na, aw na faliden dɔ sirilen sɔrɔ yen, mɔgɔ si ma yɛlɛn min kan fɔlɔ. A' ye o foni ka na n'a ye yan. 31 Ni mɔgɔ dɔ ye aw ɲininka ko: `Mun na aw b'a foni,' aw k'a fɔ o ye ko: `Matigi mago b'a la.' » 32 Cidenw taalen, Yesu y'a fɔ u ye cogo min na, u y'a sɔrɔ ten. 33 Ka u to faliden fonili la, falitigiw y'a fɔ u ye ko: «Mun y'a to aw bɛ nin faliden foni?» 34 U ko: «Matigi mago b'a la.» 35 O kɔ, u taara ni faliden ye Yesu yɔrɔ. U ye u ka finiw da a kan ka Yesu layɛlɛn a kan. 36 A taatɔ, mɔgɔw ye u ka finiw fɛnsɛ sira kan. 37 Yesu surunyalen Jerusalɛm la, Oliviye kulu jigin sira fɛ, a ka kalandenw jamakulu bɛɛ ɲagalitɔ binna Ala tanuli la ni kanba ye, u ka kabako yelenw bɛɛ kosɔn. 38 U ko: «Masakɛ min natɔ filɛ Matigi tɔgɔ la, o ye dubaden ye! Hɛrɛ ka kɛ sankolo la, tanuli ka kɛ Ala ye sanfɛ yɔrɔ kɔrɔtalenbaw la!» 39 Farisiɛn dɔw tun bɛ jama la, olu y'a fɔ Yesu ye ko: «Karamɔgɔ, i ka kalandenw kɔrɔfɔ.» 40 A y'u jaabi ko: «Ne b'a fɔ aw ye ko, ni ninnu ye u makun, hali kabakurunw na pɛrɛnkan bɔ!» 41 Yesu surunyalen Jerusalɛm la, a ye dugu filɛ ka kasi a kosɔn. 42 A ko: «E kɔni, n'i tun ye hɛrɛ sɔrɔ sira dɔn bi don na! Nka sisan o dogora i la, i ɲɛw tɛ se ka o ye! 43 Katuguni donw bɛ na, i juguw na folon dingɛba sen k'i lamini, k'i degun i fan bɛɛ la. 44 U na i ci, ka i kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ halaki, u tɛna kabakurun si to ɲɔgɔn kan, katuguni Ala nana i dɛmɛni kama tuma min na, i ma o dɔn!» 45 Yesu donna Alabatosoba kɔnɔ ka jagokɛlaw gɛn ka bɔ yen. Ne ka so na kɛ Aladeliso ye,' nka aw kɔni y'a kɛ binkannikɛlaw dogo yɔrɔ ye!» 47 Yesu tun bɛ mɔgɔw kalan don o don Alabatosoba kɔnɔ. Sarakalasebaaw kuntigiw ni sariya karamɔgɔw ani dugu mɔgɔbaw tun bɛ cogo ɲini k'a faga, 48 nka u m'a sɔrɔ ka foyi kɛ a la, katuguni a ka kumaw ye mɔgɔw bɛɛ kun minɛ.
1 Don dɔ la Yesu tun bɛ mɔgɔw kalan Alabatosoba kɔnɔ, ka Kibaru Duman waajuli kɛ. O tuma la sarakalasebaaw kuntigiw ni sariya karamɔgɔw ani Yahutu cɛkɔrɔbaw taara a sɛgɛrɛ, 2 k'a ɲininka ko: «Sebaaya min b'a to i bɛ nin kow kɛ, i ka o fɔ an ye. Jɔni ye o fanga di i ma?» 3 Yesu ye u jaabi ko: «Ne fana bɛ aw ɲininka ko kelen na. 4 Jɔni ye Yuhana ci ka batiseli kɛ, Ala wa, wala mɔgɔw?» 5 O tuma la, u kumana ɲɔgɔn fɛ ko: «Ni an ko Ala y'a ci, a n'a fɔ ko mun y'a to an ma da a la? 6 Nka ni an ko mɔgɔw y'a ci, mɔgɔw bɛɛ na an bon ni kabakurunw ye ka an faga, katuguni u dalen b'a la kosɛbɛ ko Yuhana tun ye kira ye.» 7 O de kosɔn u y'a jaabi ko u ma o dɔn. 8 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Ayiwa, sebaaya min b'a to ne bɛ nin kow kɛ, ne fana tɛna o fɔ aw ye.» 9 O tuma la, Yesu ye nin ntalen da mɔgɔw ye, a ko: «Cɛ dɔ ye rezɛn nakɔ bin k'a kalifa rezɛn sɛnɛkɛla dɔw ma, ka taa jamana wɛrɛ la ka mɛn yen. 10 Rezɛn mɔ tuma selen, a y'a ka baaraden dɔ ci o rezɛn sɛnɛkɛlaw ma ko olu ka rezɛn mɔ di a ma. Nka rezɛn sɛnɛkɛlaw ye a ka baaraden bugɔ, k'a bolo lankolon bila ka taa. 11 Dutigi ye baaraden dɔ wɛrɛ ci, nka u ye o fana bugɔ, k'a minɛ ko juguya kosɛbɛ, k'a bolo lankolon bila ka taa. 12 A ye baaraden sabanan ci, u ye o fana jogin k'a gɛn ka taa. 13 Rezɛn nakɔtigi y'a fɔ ko: `Ne na mun kɛ? Ne na ne denkɛ kanulen ci. A dɔrɔ u na o bonya.' 14 Nka kabini rezɛn sɛnɛkɛlaw ɲɛ dara o kan, u y'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: `A ciyɛntala filɛ nin ye. A' ye na an k'a faga, walisa an k'a ciyɛn sɔrɔ.' 15 U ye a denkɛ fili rezɛn nakɔ kɔfɛ k'a faga. «Ayiwa, rezɛn nakɔtigi na mun de kɛ u la sa? 16 A na na ka o rezɛn senɛkɛlaw faga, ka a ka rezɛn nakɔ kalifa mɔgɔ wɛrɛw ma.» Mɔgɔw ye o kuma mɛn minkɛ, u y'a fɔ ko: «Ala m'an kisira o ma!» 17 Nka Yesu ye u filɛ k'a fɔ ko: «Min sɛbɛnnen bɛ ko: `Sojɔlaw banna kabakurun min na, o kɛra so selekela kabakurun lakika ye, o kuma kɔrɔ ye mun ye? 18 Ni mɔgɔ o mɔgɔ binna o kabakurun kan, o tigi na karikari. O kabakurun mana bin mɔgɔ min kan, a na o tigi ɲɔɲɔ.» 19 Sariya karamɔgɔw ni sarakalasebaaw kuntigiw ye Yesu minɛ cogo ɲini o waati yɛrɛ la, k'a masɔrɔ u y'a dɔn ko Yesu ye o ntalen da u yɛrɛw de kama, nka u siranna jama ɲɛ. 20 O tuma la u ye Yesu kɔlɔsili daminɛ. U ye naafigi dɔw ci ko u ka u yɛrɛw kɛ mɔgɔ tilennenw ye, fo ka Yesu minɛ a yɛrɛ da la kuma la, walisa u k'a don fangatigiw ni gɔfɛrɛnɛrɛ bolo. 21 O mɔgɔw y'a ɲininka ko: «Karamɔgɔ, an y'a dɔn ko i bɛ kuma ka mɔgɔw kalan ko minnu na, olu tilennen don, ko i tɛ mɔgɔ bɔ mɔgɔ la, nka i bɛ mɔgɔw kalan Ala sira la k'a jɛya. 22 A dagalen bɛ an ka nisɔngɔ sara Romɛ masakɛ ye wa, wala o dagalen tɛ?» 23 Nka Yesu ye u ka keguya dɔn, a y'a fɔ u ye ko: 24 «A' ye wari dɛɲɛ kelen jira ne la. Jɔni ja ni a ka sɛbɛnni bɛ nin kan?» U ko: «Romɛ masakɛ.» 25 O tuma la a y'a fɔ u ye ko: «A' ye masakɛ ta sara masakɛ ye, ka Ala ta di Ala ma.» 26 U ma se k'a minɛ a da la kumaw la mɔgɔw ɲɛ na, nka a ka jaabili ye u kabakoya, u ye u makun. 27 Saduseɛnw tun b'a fɔ ko su kununli tɛna kɛ. U dɔw taara Yesu sɛgɛrɛ k'a ɲininka ko: 28 «Karamɔgɔ, Musa ye nin ci sɛbɛn k'a di an ma ko: `Ni cɛ dɔ sara k'a sɔrɔ a muso ma den sɔrɔ, a balimakɛ ka o muso furu ka bɔnsɔn sɔrɔ o cɛ salen ye.' 29 Ayiwa, balimakɛ woloɛula tun bɛ yen, fɔlɔ ye muso furu, o sara k'a sɔrɔ a ma den sɔrɔ. 30 Filanan ye o muso furu, 31 o kɔ, sabanan y'a furu. O cogo la, o cɛ woloɛula bɛɛ ye o muso furu, u bɛɛ denntan sara. 32 O kɔ, o muso fana sara. 33 Su kununli don na, o muso na kɛ u la jumɛn ta ye? K'a sɔrɔ u woloɛula bɛɛ y'a furu!» 34 Yesu ye u jaabi ko: «Nin diɲɛ la, cɛw bɛ furu kɛ, musow bɛ di furu la. 35 Nka cɛw ni musow minnu ka kan ni o diɲɛ nata sɔrɔli ani su kununli ye, o don na, cɛ tɛna muso furu, muso tɛna di cɛ ma. 36 U tɛna sa tun, nka u bɛ kɛ i ko mɛlɛkɛw. U ye Ala denw ye, katuguni u ye su kununli denw ye. 37 Musa yɛrɛ y'a jira ko mɔgɔw suw na kunun, katuguni jirinin ko bɛ fɔ yɔrɔ min na, o yɔrɔ la a ye Matigi wele Ibrahima ka Ala ani Isaka ka Ala ani Yakuba ka Ala. 38 Ala tɛ suw ka Ala ye, mɔgɔ ɲɛnamaw ta don, k'a masɔrɔ Ala fɛ, bɛɛ ɲɛnama don.» 39 Sariya karamɔgɔ dɔw y'a jaabi ko: «Karamɔgɔ, i kumana koɲuman.» 40 O kɔ, u ma u ja gɛlɛya k'a ɲininka foyi la tun. 41 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Mun kosɔn mɔgɔw b'a fɔ ko Krisita ye Dawuda Bɔnsɔn ye? 42 K'a masɔrɔ Dawuda yɛrɛ y'a fɔ Zaburuw Kitabu la ko: Matigi y'a fɔ ne Matigi ye ko: `I sigi ne kinin fɛ, 43 fo ne ka i juguw kɛ i senkɔrɔ dalan ye.' 44 O tuma la, Dawuda bɛ Krisita wele Matigi, ale dun ye a bɔnsɔn ye cogo di?» 45 Yesu y'a fɔ a ka kalandenw ye u bɛɛ ɲɛ na ko: 46 «A' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi sariya karamɔgɔw la. U bɛ dulɔki janw don ka yaala. A ka di u ye mɔgɔw ka u mɔgɔba fo fɛrɛkɛnɛw la. Alabatoso kɔnɔ ɲɛfɛ sigiyɔrɔw ni dumuniba la sigi yɔrɔ ɲumanw fana ka di u ye. 47 U bɛ muso cɛ salenw bolofɛnw bɛɛ minɛ u la, o kɔ, ka taa mɛn Ala delili la walisa k'u yɛrɛw mɔgɔ sɛbɛ jira. U jalaki tɔɔrɔ na juguya.»
1 Yesu y'a ɲɛ kɔrɔta ka nafolotigiw ye. Nilifɛnw tun bɛ bila kɛsu min kɔnɔ Alabatosoba kɔnɔ, u tun bɛ u ka nilifɛnw bila o kɔnɔ. 2 A ye muso faantan cɛ salen dɔ ye, o ye wari misɛn fila bila o kɔnɔ. 3 Yesu ko: «Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko: Nin muso faantan cɛ salen ye wari min bila kɛsu kɔnɔ, o ka ca u tɔw bɛɛ ta ye, 4 katuguni olu bɛɛ ye dɔ di ka bɔ u ka nafolow la, nka nin muso ni a ka faantanya bɛɛ, a ye a balofɛn bɛɛ di.» 5 Mɔgɔ dɔw tun bɛ kuma Alabatosoba ko la ko a masirilen bɛ ni kabakurun ɲumanw ye, ani fɛn sɔngɔ gɛlɛn minnu tun dira Ala ma. O tuma la Yesu ko: 6 «Aw ɲɛ bɛ nin fɛn minnu na, donw bɛ na, kabakurun si tɛna to ɲɔgɔn kan yan, u bɛɛ na bin.» 7 U y'a ɲininka ko: «Karamɔgɔ, o kow na kɛ tuma jumɛn? Ni o kow kɛ tuma sera, mun taamashyɛn na kɛ fɔlɔ?» 8 Yesu ye u jaabi ko: «A' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi, aw kana lafili, katuguni mɔgɔ caman bɛna na ne tɔgɔ la k'a fɔ ko u yɛrɛw ye Krisita de ye, ko waati sera. Aw kana tugu u nɔfɛ. 9 Ni aw ye kɛlɛw ni murutiliw kibaru mɛn tuma min na, aw kana siran. Wajibi don o kow ka kɛ fɔlɔ, nka a laban tɛna se o yɔrɔnin kelen.» 10 O kɔ, a y'a fɔ u ye ko: «Siya dɔ na wuli siya dɔ wɛrɛ kama. Masaya dɔ na wuli masaya dɔ wɛrɛ kama. 11 Dugukolo yɛrɛyɛrɛbaw na kɛ yɔrɔ dɔw la, fiɲɛbanaw ni kɔngɔbaw na kɛ yɔrɔ caman na. Siran kobaw ni taamashyɛnbaw na ye ka bɔ sankolo la. 12 «Nka sani o kow bɛɛ ka se, u na aw minɛ ka aw tɔɔrɔ kosɛbɛ. U na aw don Alabatoso kuntigiw bolo ka aw bila kaso la. U na taa ni aw ye masakɛw ni gɔfɛrɛnɛrɛw ɲɛ kɔrɔ ne tɔgɔ kosɔn. 13 O na cogo di aw ma ka seereya kɛ. 14 Aw kɔni ka a latigɛ ko aw tɛna aw yɛrɛw lafasali kuma labɛn sani o tuma ka se, 15 katuguni ne na da ni hakilitigiya di aw ma, fo aw juguw si tɛna se ka aw sɔsɔ wala ka aw ka kumaw kɔ kari. 16 Hali aw bangebaaw ni aw fadenmaw ni aw balimaw ni aw teriw na aw don bolo la, u na aw dɔw faga. 17 Mɔgɔw bɛɛ na aw koniya ne tɔgɔ kosɔn, 18 nka hali aw kunsigi kelen tɛna tunun. 19 Aw ka muɲuli de n'a to aw ka aw yɛrɛw niw sɔrɔ. 20 «Ni aw y'a ye ko kɛlɛbolow ye Jerusalɛm lamini tuma min na, a' y'a dɔn ko a ci tuma sera. 21 O tuma la, Jude jamana mɔgɔw ka boli ka taa kuluma yɔrɔw la. Minnu bɛ Jerusalɛm dugu kɔnɔ, olu ka bɔ yen. Minnu bɛ kungo la, olu kana don dugu kɔnɔ, 22 katuguni o donw na kɛ hakɛ bɔ donw ye, walisa kuma sɛbɛnnenw bɛɛ ka dafa. 23 Muso kɔnɔmaw ani minnu bɛ sin di denw ma, olu na tɔɔrɔ o donw la kosɛbɛ, katuguni tɔɔrɔba na kɛ dugukolo kan, Ala ka diminya kow na bin nin siya mɔgɔw kan. 24 U na faga ni npan ye, u na minɛ jɔnya la ka jɛnsɛn siya wɛrɛw cɛma. Siya wɛrɛw na Jerusalɛm cɔngɔ u sen kɔrɔ, fo o siyaw ka waati ka dafa. 25 «Taamashyɛnw na ye tile ni kalo ni dolow la. Ɲɛgan na siyaw sɔrɔ dugukolo kan, u na kɔnɔnafili kɔgɔji ni a jikurubaw mankan kosɔn. 26 Mɔgɔw na kirin siranba ni dugukolo kan ko nataw ɲɛnafilɛli kosɔn, katuguni sankolo sebaayaw na yɛrɛyɛrɛ. 27 O tuma la u na Mɔgɔ Denkɛ natɔ ye sankaba kan ni fangaba ni nɔɔrɔba ye. 28 Ni o kow daminɛna tuma min na, a' ye aw kɔ lawuli ka aw kun kɔrɔta, katuguni aw kunmabɔli surunyara.» 29 Yesu ye ntalen dɔ da u ye ko: «A' ye torosun ni jiri tɔw bɛɛ lajɛ. 30 Ni aw b'a ye ko u daminɛna ka nugu tuma min na, aw yɛrɛw b'a dɔn ko samiyɛ surunyara. 31 O cogo la, aw mana o kow kɛtɔ ye tuma min na, aw k'a dɔn ko Ala ka masaya surunyara. 32 Tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko mɔgɔ minnu ɲɛnama don sisan, olu bɛɛ tɛna sa sani o kow bɛɛ ka dafa. 33 Sankolo ni dugukolo na tɛmɛn, nka ne ka kumaw tɛna tɛmɛn abada. 34 «A' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi, walisa aw dusuw kana degun ni nugumaya ni dɔlɔtɔya ani nin diɲɛ hami kow ye, fo o don bɛna bala aw la, i n'a fɔ sogo bɛ minɛ jan na cogo min na, 35 katuguni o don na dugukolo kan mɔgɔw bɛɛ sɔrɔ. 36 Nka a' ye to aw ɲɛ na ka Ala deli tuma bɛɛ la, walisa aw ka barika sɔrɔ ka kisi o ko nataw bɛɛ ma, ani aw ka se ka jɔ Mɔgɔ Denkɛ ɲɛ kɔrɔ.» 37 Yesu tun bɛ mɔgɔw kalan Alabatosoba kɔnɔ don o don tile fɛ. A tun bɛ taa si Oliviye kulu kan. 38 Kɛnɛbɔda fɛ mɔgɔ bɛɛ tun bɛ taa a sɛgɛrɛ Alabatosoba kɔnɔ k'a lamɛn.
1 Nbuuru fununbali seli min bɛ wele Tɛmɛnkan, o surunyalen, 2 sarakalasebaaw kuntigiw ni sariya karamɔgɔw tun bɛ cogo ɲini ka Yesu faga, nka u siranna jama ɲɛ. 3 O tuma la Juda min bɛ wele Isikariɔti, Sitanɛ donna o kɔnɔ, ciden tan ni fila la kelen tun don. 4 Juda taara sarakalasebaaw kuntigiw ni garadiw kuntigiw sɛgɛrɛ. A bɛ se ka Yesu don u bolo cogo min na, a kumana u fɛ o ko la. 5 O diyara u ye kosɛbɛ, u bɛnna a la ko u na wari di a ma. 6 Juda ye a kan di u ma, o kɔ, a ye cogo bɛnnen ɲini ka Yesu don u bolo jama kɔ. 7 Nbuuru fununbali don sera. Tɛmɛnkan saraka sagaden ka kan ka faga o don na. 8 Yesu ye Piɛrɛ ni Yuhana ci k'a fɔ u ye ko: «A' ye taa Tɛmɛnkan dumuni labɛn an ye, walisa an ka dumuni kɛ.» 9 U y'a ɲininka ko: «I b'a fɛ an ka o labɛn yɔrɔ jumɛn?» 10 A y'a fɔ u ye ko: «A filɛ, aw dontɔ dugu kɔnɔ, aw ni cɛ dɔ na bɛn, daga jima b'a kun. Aw ka tugu o nɔfɛ. Ni a donna du min kɔnɔ, aw ka don yen. 11 Aw k'a fɔ o sotigi ye ko: `Karamɔgɔ ko, a ni a ka kalandenw bɛna Tɛmɛnkan seli dumuni kɛ bon min kɔnɔ, ko o bɛ min?' 12 O cɛ na sankanso bonba dɔ jira aw la, minɛnw b'a kɔnɔ. A' ye labɛnni kɛ yen.» 13 U taara k'a sɔrɔ i ko a y'a fɔ u ye cogo min na. U ye Tɛmɛnkan seli dumuni labɛn yen. 14 Dumuni waati selen, Yesu n'a ka ciden tan ni fila y'u sigi tabali la. 15 A y'a fɔ u ye ko: «Ne b'a fɛ kosɛbɛ ka nin Tɛmɛnkan seli dumuni kɛ aw fɛ sani ne ka tɔɔrɔ, 16 katuguni ne b'a fɔ aw ye ko ne tɛna o dumuni kɛ tun fo o ko ka dafa Ala ka masaya la.» 17 O tuma la a ye jifilen ta ka barika da Ala ye k'a fɔ ko: «A' ye nin minɛ k'a tila aw cɛ. 18 Ne b'a fɔ aw ye ko ne tɛna rezɛn ji min tun, fo Ala ka masaya ka na.» 19 O kɔ, a ye nbuuru ta ka barika da Ala ye, ka o karikari k'a di u ma, a ko: «Nin ye ne farikolo ye, a dira aw kosɔn. A' ye nin kɛ walisa ka aw hakili to ne la.» 20 Dumuni kɛlen kɔ, a ye jifilen fana ta k'a di u ma k'a fɔ ko: «Nin jifilen ye Ala ka layidu kura ye, o layidu tara ne joli la, o bɔnna aw kosɔn. 21 «Nka min bɛna ne don bolo la, o bolo filɛ ne fɛ minɛn kɔnɔ dumuni la! 22 Tiɲɛ don, Mɔgɔ Denkɛ bɛ taa i ko a latigɛra cogo min na, nka min b'a don bolo la, bɔnɛ bɛ o tigi ye!» 23 U y'a daminɛ ka ɲɔgɔn ɲininka ko u la jumɛn bɛna o kɛ. 24 Sɔsɔli donna u ni ɲɔgɔn cɛ ko u la jumɛn bɛ jate u bɛɛ la mɔgɔba ye. 25 Yesu ko: «Siyaw ka masakɛw bɛ u mara ni kuntigiya ye. U ka kuntigiw b'a to mɔgɔw ka u wele `Koɲumankɛlaw.' 26 A kana kɛ ten aw fɛ, nka aw la mɔgɔba ka kɛ i n'a fɔ bɛɛ la dɔgɔmannin. Min bɛ kuntigiya la, o ka kɛ i n'a fɔ baaraden. 27 Jumɛn ka bon? Min sigilen bɛ dumuni na wa, wala min bɛ baara kɛ? Min sigilen bɛ dumuni na, o tɛ wa? O bɛɛ n'a ta, ne bɛ aw cɛma i n'a fɔ baaraden! 28 «Minnu tora ne fɛ ne ka kɔrɔbɔliw la, o ye aw de ye. 29 Ne Fa ye ne sigi masaya kun na cogo min na, ne fana bɛ aw sigi masaya kun na o cogo la, 30 walisa aw ka dumuni kɛ ka minni kɛ ne ka tabali la ne ka masaya la, ka sigi masasigilanw kan ka kiri tigɛ Israɛl siya tan ni fila kan.» 31 Matigi ko: «Simɔn, Simɔn, a filɛ, Sitanɛ y'a ɲini kosɛbɛ ko a bɛ aw tɛntɛn i n'a fɔ ɲɔ bɛ tɛntɛn cogo min na, 32 nka ne ye Ala deli i ye walisa i ka dannaya kana dɛsɛ. Ni i yɛlɛmana tuma min na, i ka i balimaw sabati.» 33 Piɛrɛ y'a fɔ a ye ko: «Matigi, ne labɛnnen bɛ ka taa kaso ni saya fila bɛɛ la i fɛ!» 34 Nka Yesu ko: «Piɛrɛ, ne b'a fɔ i ye ko: Donon tɛna kasi bi, sani i ka i dalacɛ ne la siɲɛ saba ko i ma ne dɔn.» 35 O kɔ, Yesu y'a fɔ u ye ko: «Ne ye aw ci ka taa k'a sɔrɔ wari bilalan ni dugutaa minɛn ni sabara tun tɛ aw bolo tuma min na, fɛn dɔ dɛsɛra aw la wa?» U ko: «Foyi ma dɛsɛ.» 36 A y'a fɔ u ye ko: «Nka sisan, wari bilalan bɛ min fɛ, o ka o ta, ani dugutaa minɛn fana. Npan tɛ min fɛ, o ka a ka dulɔki feere ka dɔ san. 37 Ne b'a fɔ aw ye ko kuma min sɛbɛnnen bɛ ko: `A jatera kojugukɛlaw dɔ ye,' wajibi don o ka dafa ne ko la, k'a masɔrɔ ko minnu fɔra ne ko la, olu dafa waati surunyara.» 38 Kalandenw ko: «Matigi, npan fila filɛ nin ye.» A y'u jaabi ko: «O b'a bɔ.» 39 Yesu bɔra ka taa Oliviye kulu la i ko a tun delila k'a kɛcogo min na. A ka kalandenw tugura a nɔfɛ. 40 A selen o yɔrɔ la, a y'a fɔ u ye ko: «A' ye Ala deli ko aw kana don kɔrɔbɔli la.» 41 O kɔ, a y'i mabɔ u la ka u furancɛ kɛ gɔngɔrɔ kerun ko kelen janya ye, ka i ɲɔngiri ka Ala deli 42 k'a fɔ ko: «Ne Fa, ni i bɛ sɔn, i ka nin tɔɔrɔ jifilen mabɔ ne la, nka ne sago kana kɛ, fɔ e sago.» 43 O tuma la sankolola mɛlɛkɛ dɔ y'i jira a la, ka barika don a la. 44 Yesu dusu tɔɔrɔlenba tun don, a ye dɔ fara Ala delili kan. A wɔsijiw kɛra i n'a fɔ joli tonitɔ duguma. 45 A wulila ka bɔ Ala delili la ka taa kalandenw yɔrɔ, a ye u sunɔgɔlen sɔrɔ sɛgɛn kosɔn, ɲɛnasisi bolo. 46 A y'a fɔ u ye ko: «Mun y'a to aw bɛ sunɔgɔ? A' ye wuli ka Ala deli, walisa aw ka tanga kɔrɔbɔli ma.» 47 Ka Yesu to o kuma la, jama sera a yɔrɔ, Juda tun ye u ɲɛminɛbaa ye, a ka ciden tan ni fila la kelen tun don. O gɛrɛla Yesu la ko a b'a da susu. 48 Nka Yesu y'a fɔ a ye ko: «Juda, i bɛ Mɔgɔ Denkɛ don bolo la ni da susuli ye wa?» 49 Ko min bɛna kɛ, Yesu nɔfɛ mɔgɔw y'o ye minkɛ, u ko: «Matigi, an ka npanw ta u kama wa?» 50 U la kelen ye sarakalasebaaw kuntigi ka jɔnkɛ gosi k'a kinin fɛ tulo caron. 51 Nka Yesu ko: «A' y'a to ten.» A magara o cɛ tulo la k'a kɛnɛya. 52 O kɔ, sarakalasebaaw kuntigiw ni Alabatosoba garadiw kuntigiw ni cɛkɔrɔba minnu tun nana a minɛli kama, Yesu y'a fɔ olu ye ko: «Aw nana ne nɔfɛ ni npanw ni berew ye, i n'a fɔ ne ye binkannikɛla ye wa? 53 Ne tun bɛ aw fɛ Alabatosoba kɔnɔ don o don, aw dun ma aw bolo da ne kan ko aw bɛ ne minɛ, nka nin ye aw ka waati ye, ani dibi fanga waati.» 54 O kɔ, u ye Yesu minɛ ka taa n'a ye k'a ladon sarakalasebaaw kuntigi ka so kɔnɔ. Piɛrɛ y'i to yɔrɔ jan ka tugu a nɔfɛ. 55 Mɔgɔw tun ye tasuma mana du cɛmancɛ la k'u sigi o kɔrɔ. Piɛrɛ y'i sigi u fɛ. 56 Baarakɛ muso dɔ y'a sigilen ye tasuma kɛrɛ fɛ. A y'a ɲɛ jɔ a la k'a fɔ ko: «Nin cɛ fana tun bɛ a fɛ.» 57 Nka Piɛrɛ y'i dalacɛ a la ko: «Muso, ne tɛ o cɛ dɔn.» 58 O mɛnnen kɔ dɔɔnin, dɔ wɛrɛ y'a ye k'a fɔ ko: «E fana ye u dɔ ye.» Nka Piɛrɛ ko: «Cɛ, ne tɛ o ye.» 59 Lɛrɛ kelen ɲɔgɔn tɛmɛnnen kɔ, cɛ dɔ wɛrɛ y'a fɔ k'a gɛlɛya ko: «Siga t'a la, nin cɛ fana tun b'a fɛ, katuguni Galileka don.» 60 Nka Piɛrɛ y'a jaabi ko: «Cɛ, i bɛ min fɔ, ne tɛ o dɔn.» K'a to o kuma la, o yɔrɔnin kelen donon kasira. 61 Matigi y'i yɛlɛma ka a ɲɛ jɔ Piɛrɛ la. Piɛrɛ hakili jiginna Matigi ka kuma fɔlen na a ye ko: «Sani donon ka kasi bi su in na, i na i dalacɛ ne la siɲɛ saba ko i tɛ ne dɔn.» 62 Piɛrɛ bɔra kɛnɛma ka kasi kosɛbɛ. 63 Yesu tun bɛ cɛ minnu bolo, olu ye yɛlɛ bɔ a ma k'a bugɔ. 64 U ye fini siri a ɲɛ la k'a fɔ ko: «Kiraya kɛ. I bugɔbaa tɔgɔ fɔ an ye.» 65 U ye kuma jugu caman wɛrɛw fɔ a ma k'a lakari. 66 Dugu jɛlen, cɛkɔrɔbaw ni sarakalasebaaw kuntigiw ni sariya karamɔgɔw y'u lajɛ ka taa ni Yesu ye u ka kiritigɛ jamakulu ɲɛ kɔrɔ 67 k'a fɔ a ye ko: «Ni i ye Krisita ye, o fɔ an ye.» A y'u jaabi ko: «Ni ne y'o fɔ aw ye, aw tɛna da a la. 68 Ni ne bɛ aw ɲininka, aw tɛna ne jaabi. 69 Nka kabini sisan, Mɔgɔ Denkɛ na sigi Ala Sebaayabɛɛtigi kinin fɛ.» 70 U bɛɛ ko: «O tuma la i ye Ala Denkɛ ye wa?» A y'u jaabi ko: «Aw ye min fɔ, ne y'o ye.» 71 U ko: «An mago bɛ mun seereya la tun? An yɛrɛw y'a mɛn a da la.»
1 Jama bɛɛ wulila ka taa ni Yesu ye gɔfɛrɛnɛrɛ Pilate ɲɛ kɔrɔ. 2 U binna a sendonni la ko: «An y'a sɔrɔ nin cɛ bɛ an ka siya lamuruti, ka u bali ko u kana nisɔngɔ sara Romɛ masakɛ ye, ko ale yɛrɛ ye Krisita ye, ko masakɛ don.» 3 Pilate y'a ɲininka ko: «I ye Yahutuw ka masakɛ ye wa?» A y'a jaabi ko: «Ne ye o ye.» 4 Pilate y'a fɔ sarakalasebaaw kuntigiw ni jama ye ko: «Ne ma jalaki yɔrɔ si ye nin cɛ la.» 5 Nka u tora a kan k'a fɔ ko: «A bɛ mɔgɔw kɔnɔnasu n'a ka kalan ye Jude jamana yɔrɔ bɛɛ la, k'a daminɛ Galile fo ka na se yan.» 6 Pilate ye Galile tɔgɔ mɛn minkɛ, a ye ɲininkali kɛ yala ni a ye Galileka ye. 7 A y'a mɛn ko a bɛ Hɛrɔde ka mara la tuma min na, a ye mɔgɔw bila ka taa n'a ye Hɛrɔde yɔrɔ. O y'a sɔrɔ Hɛrɔde fana tun bɛ Jerusalɛm o donw la. 8 Hɛrɔde ye Yesu ye minkɛ, o diyara a ye kosɛbɛ. A tun y'a ko mɛn, a tun b'a fɛ k'a ye kabini tuma jan, katuguni a jigi tun b'a kan ko a na kabako dɔ kɛtɔ ye a fɛ. 9 A y'a sɛgɛsɛgɛ ni kuma caman ye, nka Yesu m'a jaabi foyi la. 10 Sarakalasebaaw kuntigiw ni sariya karamɔgɔw jɔlen tun bɛ yen k'a sendon ni kuma caman ye. 11 Hɛrɔde ni a ka sɔrɔdasiw y'a dɔgɔya ka yɛlɛ bɔ a ma, ka fini ɲuman don a kan na, k'a kɔsegin ka taa Pilate yɔrɔ. 12 O don na, Hɛrɔde ni Pilate kɛra teriw ye, katuguni u tun ye ɲɔgɔn juguw ye fɔlɔ. 13 Pilate ye sarakalasebaaw kuntigiw ni fangatigiw ni mɔgɔw wele 14 k'a fɔ u ye ko: «Aw nana ni nin cɛ ye ne yɔrɔ, ko a bɛ mɔgɔw lamuruti. O bɛɛ n'a ta, ne y'a sɛgɛsɛgɛ aw ɲɛ na. Aw y'a sendon ko jugu minnu na, ne ma o si sɔrɔ a la. 15 Hɛrɔde fana ma fɛn sɔrɔ a la, katuguni a y'a kɔsegin an ma. Ko min ka kan ni saya ye, a ma o si kɛ. 16 O de kosɔn ne n'a bugɔ k'a bila.» 17 Pilate tun bɛ kasolamɔgɔ kelen bila Tɛmɛnkan seli la san o san. 18 Nka u bɛɛ pɛrɛnna ɲɔgɔn fɛ ko: «Nin cɛ faga, ka Barabasi bila.» 19 Barabasi tun bilara kaso la murutili dɔ kosɔn dugu kɔnɔ ani mɔgɔ fagali. 20 Pilate tun b'a fɛ ka Yesu bila, a kumana jama fɛ ko kura. 21 Nka u pɛrɛnna ko: «A gengen jiri la! A gengen jiri la!» 22 Pilate kumana u fɛ a siɲɛ sabanan la k'a fɔ u ye ko: «A ye mun ko jugu kɛ? Ne ma fagali sababu si ye a la, o de kosɔn ne n'a bugɔ k'a bila.» 23 Nka u tora k'a fɔ ni kanba ye ko a ka gengen jiri la. U ka pɛrɛnkan ye Pilate sago kɛɲɛ. 24 O tuma la Pilate y'a latigɛ ko u bɛ min ɲini, o ka kɛ. 25 Min tun bilara kaso la murutili ni mɔgɔ fagali kosɔn, u ye o min ɲini, a y'o bila, ka Yesu kɛ u sago ye. 26 U taatɔ ni Yesu ye, Sirɛnɛka dɔ tun bɛ bɔ a ka foro la, o tɔgɔ ko Simɔn. U y'a minɛ ka Yesu gengenjiri da a kun, ko a ka taa n'a ye Yesu nɔfɛ. 27 Jamaba tugura a nɔfɛ, ani muso caman minnu tun bɛ ɲɛnasisi ka kasi a kosɔn. 28 Yesu y'i yɛlɛma u fan fɛ k'a fɔ u ye ko: «Jerusalɛm musow, aw kana kasi ne kosɔn. A' ye kasi aw yɛrɛw ni aw denw kosɔn, 29 katuguni donw bɛ na, mɔgɔw n'a fɔ ko: `Muso minnu tɛ se ka bange kɛ, ani minnu ma denw bange fɔlɔ ani minnu ma sin di denw ma, olu ye dubadenw ye.' 30 O tuma la mɔgɔw n'a daminɛ k'a fɔ kuluw ye ko: `A' ye bin an kan!' k'a fɔ tintinw ye ko: `A' ye an datugu!' 31 Ni u ye nin kow kɛ jiri kɛnɛ la, mun na kɛ jiri jalen na?» 32 U taara ni kojugukɛla cɛ fila fana ye, olu ni Yesu ka faga ɲɔgɔn fɛ. 33 U selen yɔrɔ dɔ la min tɔgɔ ko Kunkolo Yɔrɔ, u y'a gengen jiri la yen, ani o kojugukɛla fila. Kelen tun b'a kinin yanfan fɛ, dɔ tun b'a numan yanfan fɛ. 34 O tuma la Yesu ko: «Ne Fa, yafa u ma. U bɛ min kɛ, u ma o dɔn.» U ye kala da ka a ka finiw tilatila u cɛ ka kɛɲɛ n'o ye. 35 Mɔgɔw bɛɛ jɔlen tun bɛ yen ka filɛli kɛ. U ni kuntigiw tun bɛ yɛlɛ bɔ a ma k'a fɔ ko: «A ye mɔgɔ dɔw kisi, a k'a yɛrɛ kisi, ni a ye Krisita, Ala ka ɲɛnatɔmɔlen ye.» 36 Sɔrɔdasiw fana ye yɛlɛ bɔ a ma. U gɛrɛla a la ka diwɛn kumu di a ma 37 k'a fɔ ko: «Ni i ye Yahutuw ka masakɛ ye, i yɛrɛ kisi!» 38 A sɛbɛnnen tun bɛ a kun na tan ko: «Nin ye Yahutuw ka masakɛ ye.» 39 Kojugukɛla gengennenw la kelen tun b'a lagosi ko: «I tɛ Krisita ye wa? I yɛrɛ kisi, ka an fana kisi.» 40 Nka kojugukɛla tɔ kelen y'o kɔrɔfɔ, ko: «E min bɛ o ɲɔgɔn tɔɔrɔ la, i tɛ siran Ala ɲɛ wa? 41 An kɔni ka kan ni nin tɔɔrɔ ye, katuguni an bɛ an ka ko jugu kɛlenw tɔɔrɔ de la, nka nin cɛ ma ko jugu si kɛ.» 42 O kɔ, a y'a fɔ Yesu ye ko: «Yesu, i hakili to ne la, ni i nana i ka masaya la tuma min na.» 43 Yesu y'a jaabi ko: «Tiɲɛ la ne b'a fɔ i ye, bi i na kɛ ne fɛ alijɛnɛ la.» 44 Tile selen kuncɛ, dibi donna jamana yɔrɔ bɛɛ la ka lɛrɛ saba ɲɔgɔn kɛ. 45 Tile ma kɛnɛ bɔ. Alabatosoba cɛtigɛfini farala fila ye a cɛmancɛ la. 46 Yesu pɛrɛnna ni kanba ye ko: «Ne Fa, ne bɛ ne ni bila i bolo.» O fɔlen kɔ, a sara. 47 Jalasabatigi y'o ye minkɛ, a ye Ala bonya, a ko: «Tiɲɛ la, nin cɛ tun ye mɔgɔ tilennen ye.» 48 Jama minnu bɛɛ lajɛlen tun bɛ ka o filɛ, u ye o ko kɛlenw ye minkɛ, u kɔseginna, u ɲɛnasisilen tun bɛ u disi gosigosi. 49 Yesu dɔnbaaw bɛɛ jɔlen tora yɔrɔ jan ka o kow filɛ, ani muso minnu tun tugura a nɔfɛ ka bɔ Galile jamana la. 50 Kiritigɛ jamakulu la mɔgɔ dɔ tun bɛ yen, o tɔgɔ ko Yusufu. Mɔgɔ ɲuman tilennen tun don, 51 a tun ma sɔn mɔgɔ tɔw ka kuma ni u ka kɛwalew ma. A bɔra Yahutuw ka dugu dɔ la, o tɔgɔ ko Arimate. A tun bɛ Ala ka masaya makɔnɔ. 52 O cɛ taara Pilate sɛgɛrɛ ka Yesu su deli a fɛ. 53 O kɔ, a ye a su lajigin ka bɔ gengenjiri la ka lenfu fini meleke a la k'a don kaburu dɔ kɔnɔ, o sennen tun bɛ fara la. Mɔgɔ si su tun ma don yen fɔlɔ. 54 Lafiɲɛ don ɲɛsigi don tun don, lafiɲɛ don tun bɛ ɲini ka daminɛ. 55 Muso minnu tun tugura Yesu nɔfɛ ka bɔ Galile jamana la, olu taara Yusufu fɛ ka kaburu filɛ, ani Yesu su donna cogo min na. 56 O kɔ, u kɔseginna u ka so ka suma diyalanw ni tulu suma dumanw labɛn. U ye u lafiya lafiɲɛ don na ka kɛɲɛ ni Ala ka ci fɔlen ye.
1 Dɔgɔkun don fɔlɔ, sɔgɔma da joona fɛ, o musow taara ni u ka suma diyalan labɛnnenw ye kaburu la. 2 U y'a sɔrɔ o kabakurunba tun kolonkolonna ka bɔ kaburu da la. 3 U donna kaburu kɔnɔ, nka u ma Matigi Yesu su ye. 4 Ka u hakili ɲaaminen to o ko la, a filɛ, cɛ fila fini manamanalen tigiw y'u jɔ u da fɛ. 5 Musow siranna ka u ɲɛ biri duguma. Cɛw y'a fɔ u ye ko: «Mun y'a to aw bɛ mɔgɔ ɲɛnama ɲini suw cɛma? 6 A tɛ yan, a kununna. A ye min fɔ aw ye k'a to Galile, a' ye aw hakili jigin o la. 7 A ko: `Wajibi don Mɔgɔ Denkɛ ka don mɔgɔ juguw bolo, ka gengen jiri la, ka kunun a tile sabanan don.' » 8 U hakili jiginna a ka kumaw la. 9 U kɔseginna ka bɔ kaburu yɔrɔ la ka o kibaru bɛɛ fɔ ciden tan ni kelen ani mɔgɔ tɔw bɛɛ ye. 10 Minnu ye o fɔ cidenw ye, olu tun ye Magadala Mariyama ni Janɛ ni Yakuba ba Mariyama ye, ani muso tɔw. 11 Nka u ka kumaw kɛra cidenw ɲɛ na i n'a fɔ nsiirinw, olu ma da a la. 12 Piɛrɛ kɔni wulila ka boli ka taa kaburu la. A y'i biri ka lenfu finiw dɔrɔn ye. O kɔ, a kɔseginna so, a kabakoyalen tun don o ko kɛlenw na. 13 O don yɛrɛ, u la mɔgɔ fila taatɔ tun don dugu dɔ la, o tɔgɔ ko Emayus. O dugu ni Jerusalɛm cɛ tun ye kilomɛtɛrɛ tan ni fila ɲɔgɔn ye. 14 U tun bɛ o ko kɛlenw bɛɛ baro la ɲɔgɔn fɛ. 15 Ka u to kuma la ɲɔgɔn fɛ, Yesu yɛrɛ gɛrɛla u la ka taama u fɛ, 16 nka a kɛra i n'a fɔ fɛn dɔ tun bɛ u bali ka Yesu dɔn. 17 A y'u ɲininka ko: «Aw taamatɔ bɛ mun kuma fɔ ɲɔgɔn ye?» U ɲɛnasisilen ye u jɔ. 18 U la kelen min tun bɛ wele Klopasi, o y'a jaabi ko: «E ye dunan ye i dan ma Jerusalɛm, fo ko minnu kɛra yen nin tile dama kɔnɔ, i ma olu dɔn wa?» 19 A y'u ɲininka ko: «Mun kow?» U y'a jaabi ko: «Yesu Nazarɛtika kow. O tun ye kira barikama ye kɛwalew ni kuma la Ala ni mɔgɔw bɛɛ ɲɛ kɔrɔ. 20 Sarakalasebaaw kuntigiw ni an ka fangatigiw y'a don bolo la k'a jalaki kɛ saya ye, k'a gengen jiri la. 21 Nka an jigi dalen tun b'a kan ko ale de na Israɛl kunmabɔ. Ka fara o kan, nin kow kɛli tile sabanan ye bi ye. 22 O bɛɛ n'a ta, an ka muso dɔw ye an kabakoya, u tun taara kaburu la sɔgɔma joona fɛ. 23 U ma a su sɔrɔ yen minkɛ, u nana k'a fɔ ko mɛlɛkɛ dɔw y'u jira u la k'a fɔ ko a ɲɛnama don. 24 An dɔw taara kaburu la. U y'a sɔrɔ i ko musow tun y'a fɔ cogo min na, nka u ma a yɛrɛ ye.» 25 O tuma la Yesu y'a fɔ u ye ko: «Mɔgɔ hakilintanw, aw kɔni tɛ da kiraw ka kumaw bɛɛ la joona! 26 Wajibi tun tɛ Krisita ka tɔɔrɔ o cogo la, ka don a nɔɔrɔ la wa?» 27 O kɔ, fɛn minnu sɛbɛnnen bɛ a ko la Kitabuw bɛɛ la, a ye o kɔrɔ jira u la, k'a daminɛ Musa ka kitabuw la ka se kiraw bɛɛ taw ma. 28 U surunyara u taa yɔrɔ la minkɛ, Yesu y'a kɛ i n'a fɔ a bɛ tɛmɛn ka taa ɲɛ. 29 Nka u y'a deli ko: «To an fɛ, katuguni tile jiginnen don, su bɛ ɲini ka ko.» A donna so kɔnɔ ka jigin u fɛ. 30 A ni u sigira dumuni la tuma min na, a ye nbuuru dɔ ta, ka barika da Ala ye, k'a karikari k'a di u ma. 31 O tuma la u ɲɛw yɛlɛla, u y'a dɔn, nka a tununna ka bɔ u ɲɛ kɔrɔ. 32 U y'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «A kumana an fɛ sira la ka Kitabuw kɔrɔw jira an na tuma min na, an dusukun ɲagalilenba tun tɛ wa?» 33 O yɔrɔnin kelen, u wulila ka kɔsegin Jerusalɛm ka ciden tan ni kelen ni u fɛ mɔgɔw lajɛlen sɔrɔ. 34 Olu ko: «Tiɲɛ la Matigi kununna! A y'i jira Simɔn na!» 35 Min kɛra u la sira la, ani u ye Yesu dɔn nbuuru karikarili fɛ cogo min na, o mɔgɔ fila ye o lakali u ye. 36 Ka u to o kuma la, Yesu yɛrɛ y'i jɔ u cɛma k'a fɔ u ye ko: «Hɛrɛ ka kɛ aw ye.» 37 Nka u hakili ɲaamina, u sirannen tun bɛ miiri ko u ye ja dɔ ye. 38 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Mun y'a to aw hakili ɲaamina? Mun y'a to filanfilan bɛ aw la? 39 A' ye ne bolow ni ne senw filɛ k'a dɔn ko ne yɛrɛ don. A' ye maga ne la k'a filɛ, k'a masɔrɔ sogo ni kolow tɛ ja la, i ko aw b'a ye ne la cogo min na.» 40 O fɔlen kɔ, a y'a bolow ni a senw jira u la. 41 Ɲagali ni kabakoya de y'a to u ma dannaya kɛ fɔlɔ, o de kosɔn a y'a fɔ u ye ko: «Dumuni dɔ bɛ aw fɛ yan wa?» 42 U ye jɛgɛ wusulen kunkurun dɔ di a ma. 43 A y'a ta k'a dun u ɲɛ na. 44 O kɔ, a y'a fɔ u ye ko: «Ne ye kuma minnu fɔ aw ye ka ne to aw fɛ, olu filɛ ninnu ye ko: Ko minnu sɛbɛnna ne ko la Musa ka sariya ni kiraw ka kitabuw ni Zaburuw la, wajibi don olu bɛɛ ka dafa.» 45 O tuma la a ye u hakili diya walisa u ka Kitabuw kumaw faamu. 46 A y'a fɔ u ye ko: «A sɛbɛnnen bɛ ten ko Krisita na tɔɔrɔ ka faga, ka kunun ka bɔ suw cɛma a saya tile sabanan don, 47 ko waajuli na kɛ a tɔgɔ la siyaw bɛɛ cɛma k'a daminɛ Jerusalɛm, ko mɔgɔw ka nimisa u ka jurumuw la walisa u ka jurumu yafa sɔrɔ. 48 Aw ye o kow seerew ye. 49 A filɛ, ne Fa ye layidu ta min ko la, ne bɛna o ci ka na aw kan, nka a' ye to nin dugu kɔnɔ fo aw ka sebaaya sɔrɔ ka bɔ sankolo la.» 50 O kɔ, Yesu taara ni u ye dugu kɔfɛ fo ka se Bɛtani da fɛ. A y'a bolow kɔrɔta ka duba ta u ye. 51 K'a to duba tali la u ye, a farala u la ka kɔrɔta ka taa sankolo kɔnɔ. 52 U y'a bato. U ɲagalilenba kɔseginna Jerusalɛm. 53 U tun bɛ Alabatosoba kɔnɔ tuma bɛɛ, ka Ala bato.
1 Fɔlɔfɔlɔ, sani diɲɛ ka da, min bɛ wele Kuma, o tun bɛ yen. O Kuma tun bɛ Ala da fɛ, o Kuma tun ye Ala de ye. 2 O tun bɛ Ala da fɛ kabini fɔlɔfɔlɔ. 3 Fɛn bɛɛ dara ale de fɛ. Fɛn o fɛn dara, o si ma da ni ale nɔ tɛ. 4 Ɲɛnamaya tun bɛ ale de la, o ɲɛnamaya tun ye mɔgɔw ka kɛnɛ ye. 5 O kɛnɛ bɛ yeelen bɔ dibi la, nka dibi ma sɔn a ma. 6 Ala ye cɛ dɔ ci, o tɔgɔ ko Yuhana. 7 O de nana ka kɛ seere ye ka o kɛnɛ seereya kɛ, walisa mɔgɔw bɛɛ ka dannaya kɛ a ka seereya barika la. 8 Ale yɛrɛ tun tɛ o kɛnɛ ye, nka a nakun tun ye o kɛnɛ seereya de ye. 9 O kɛnɛ tun ye kɛnɛ sɛbɛ ye, a nana diɲɛ la, a bɛ yeelen bɔ mɔgɔw bɛɛ ye. 10 O Kuma tun bɛ diɲɛ la. Diɲɛ dara a fɛ, nka diɲɛ ma ale dɔn. 11 A nana a yɛrɛ ka siya ma, nka a yɛrɛ ka mɔgɔw ma sɔn a ma. 12 O bɛɛ n'a ta, minnu sɔnna a ma ka da a la, a ye fanga di olu bɛɛ ma ka kɛ Ala denw ye. 13 U ma bange mɔgɔ bange cogo la, wala Hadamaden sago barika la, wala cɛ sago barika la, Ala de ye u bange. 14 O Kuma kɛra mɔgɔ ye ka sigi an cɛma. An y'a nɔɔrɔ lajɛ, o nɔɔrɔ bɛ i ko Denkɛ kelenpe ta min bɔra a Fa Ala la, a falen bɛ nɛɛma ni tiɲɛ la. 15 Yuhana y'a seereya kɛ, a pɛrɛnna ko: «Ne kumana cɛ min ko la ko min bɛ na ne kɔ, o kɛra ne ɲɛ, katuguni a tun bɛ yen sani ne ka bange, nin don.» 16 A falen bɛ min na, an bɛɛ ye o dɔ sɔrɔ, ani duba faralen duba kan. 17 Ala ye sariya di an ma Musa barika la, nka nɛɛma ni tiɲɛ nana Yesu Krisita de barika la. 18 Mɔgɔ si ma Ala ye abada. Denkɛ kelenpe min bɛ a Fa Ala la, ni Ala yɛrɛ don, o de y'a cogo jira. 19 Yuhana ka seereya filɛ nin ye, Jerusalɛm Yahutuw ye sarakalasebaa dɔw ni Levite dɔw ci a ma tuma min na k'a ɲininka ko: «I ye jɔni ye?» 20 A ye tiɲɛ fɔ, a ma i dalacɛ a la, nka a y'a jira k'a jɛya u bɛɛ ɲɛ na, a ko: «Ne tɛ Krisita ye.» 21 U y'a ɲininka ko: «Ayiwa, a bɛ di? I ye Eli ye wa?» Yuhana ko: «Ayi, ne tɛ o ye.» U ko: «I ye o kira ye wa?» A ye u jaabi ko: «Ayi.» 22 U y'a fɔ a ye ko: «Ayiwa, i ye min ye, o fɔ an ye, walisa an ka jaabili lase an cibaaw ma. I bɛ mun fɔ i yɛrɛ ko la?» 23 Yuhana ye u jaabi ko: « `Cɛ min bɛ pɛrɛn kungokolon kɔnɔ ko: A' ye Matigi ka sira latilen!' ne ye o tigi kan de ye,» i ko kira Esayi y'a fɔ cogo min na. 24 Minnu cira ka taa Yuhana fɛ, Farisiɛn dɔw tun don, 25 olu y'a ɲininka ko: «Ni i tɛ Krisita ye, wala Eli, wala o kira, mun y'a to i bɛ batiseli kɛ?» 26 Yuhana ye u jaabi ko: «Ne kɔni bɛ batiseli kɛ ji la, nka dɔ bɛ aw cɛma, aw tɛ o tigi dɔn. 27 Ale bɛ na ne kɔ, nka ne man kan ni a ka sabara juru fonili ye.» 28 O kow bɛɛ kɛra Bɛtani, Jurdɛn ba kɔfɛ, Yuhana tun bɛ batiseli kɛ yɔrɔ min na. 29 O dugusajɛ, Yuhana ye Yesu natɔ ye a ma, a ko: «Ala ka Sagaden min bɛ diɲɛ ka jurumu ta k'a bɔ yen, o filɛ. 30 Ne kumana cɛ min ko la ko min bɛ na ne kɔ, o kɛra ne ɲɛ, katuguni a tun bɛ yen sani ne ka bange, nin don. 31 Ne kɔni tun ma ale dɔn, nka ne nana batiseli kɛ ji la walisa a ka jira Israɛl la.» 32 Yuhana ye seereya kɛ ko: «Ne ye Ni Senu jigintɔ ye ka bɔ sankolo la i ko jɛnɛntuban, o nana sigi a kan. 33 Ne kɔni tun ma ale dɔn, nka Ala, o min ye ne ci ko ne ka batiseli kɛ ji la, o y'a fɔ ko, ne mana Ni Senu jigintɔ ye ka sigi cɛ min kan, o de bɛ batiseli kɛ Ni Senu la. 34 Ne y'a ye ka seereya kɛ ko, nin ye Ala Denkɛ de ye.» 35 O dugusajɛ, Yuhana ni a ka kalandenw la fila jɔlen tun bɛ yen ko kura, 36 a ye Yesu tɛmɛntɔ ye. A ko: «Ala ka Sagaden filɛ!» 37 Yuhana ka o kalanden fila y'a ka kuma mɛn minkɛ, u tugura Yesu nɔfɛ. 38 Yesu y'i yɛlɛma ka u tugulen ye a nɔfɛ, a y'u ɲininka ko: «Aw bɛ mun de ɲini?» U y'a fɔ a ye ko: «Rabi, (o kɔrɔ, Karamɔgɔ,) i jiginnen bɛ min?» 39 A ye u jaabi ko: «A' ye na a filɛ.» U taara a fɛ, u y'a jiginyɔrɔ ye, ka tile tɔ kɛ a fɛ yen. O y'a sɔrɔ tile suma tuma tun don. 40 O kalanden fila minnu ye Yuhana ka kuma mɛn ka tugu Yesu nɔfɛ, u la kelen tun ye Andre ye, Simɔn Pierɛ balimakɛ don. 41 Andre fɔlɔ taara Simɔn sɛgɛrɛ k'a fɔ a ye ko: «An ye Masiya ye.» (O kɔrɔ, Krisita.) 42 A ye Simɔn ɲɛminɛ ka taa Yesu yɔrɔ. Yesu ye Simɔn mafilɛ, a ko: «I ye Yuhana denkɛ Simɔn ye, i tɔgɔ na da Sefas.» (O kɔrɔ, Pierɛ wala farakurun.) 43 O dugusajɛ, Yesu y'a latigɛ ko a bɛ taa Galile jamana la. A ni Filipe bɛnna, a y'a fɔ o ye ko: «Tugu ne nɔfɛ!» 44 (Filipe tun ye Bɛtisayidaka ye, Andre ni Pierɛ fana bɔra o dugu la.) 45 O kɔ, Filipe ye Natanaɛl ye k'a fɔ a ye ko: «Musa ye sɛbɛnni kɛ min ko la sariya la, ni kiraw fana ye sɛbɛnni kɛ a ko la, an y'o ye. Yusufu denkɛ Yesu don, ka bɔ Nazarɛti.» 46 Natanaɛl y'a fɔ a ye ko: «Fɛn ɲuman bɛ se ka bɔ Nazarɛti wa?» Filipe y'a jaabi ko: «Na a filɛ.» 47 Yesu ye Natanaɛl natɔ ye a ma tuma min na, a ko: «Israɛl mɔgɔ sɛbɛ dɔ filɛ, nanbara si t'a la!» 48 Natanaɛl y'a ɲininka ko: «I ye ne dɔn yɔrɔ jumɛn?» Yesu y'a jaabi ko: «Ne ɲɛ tun b'i la k'i to torosun kɔrɔ, sani Filipe ka i wele.» 49 Natanaɛl y'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ, i ye Ala Denkɛ ye, i ye Israɛl ka masakɛ ye!» 50 Yesu y'a jaabi ko: «Ne y'a fɔ i ye ko ne ɲɛ tun b'i la k'i to torosun kɔrɔ, o de kosɔn i ye dannaya kɛ wa? I na kobaw ye ka tɛmɛn ninnu kan!» 51 A ko fana: «Tiɲɛ tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko: Aw na sankolo dayɛlɛlen ye, ka Ala ka mɛlɛkɛw yɛlɛntɔ ni u jigintɔ ye Mɔgɔ Denkɛ kan!»
1 O kow kɛli tile sabanan don, kɔɲɔ dɔ kɛra Kana, o ye Galile dugu dɔ ye. Yesu ba tun bɛ yen. 2 Yesu ni a ka kalandenw fana welelen tun bɛ o kɔɲɔ la. 3 Diwɛn dɛsɛra tuma min na, Yesu ba y'a fɔ a ye ko: «Diwɛn tɛ u fɛ.» 4 Nka Yesu y'a jaabi ko: «Muso, i bɛ mun de ɲini ne fɛ? Ne ka waati ma se fɔlɔ.» 5 Yesu ba y'a fɔ baaradenw ye ko: «A mana fɛn o fɛn fɔ aw ye, a' ye o bɛɛ kɛ.» 6 Ayiwa, kaba daga wɔɔrɔ tun bɛ yen Yahutuw ka koli kama, ka kɛɲɛ ni u ka saniyali laadaw ye. Filenba ɲɛ duuru wala wɔɔrɔ ji tun bɛ kɛ o dagaw bɛɛ kelen-kelen kɔnɔ. 7 Yesu y'a fɔ baaradenw ye ko: «A' ye nin dagaw fa ji la.» Olu ye u fa fo u da la. 8 Yesu y'a fɔ u ye ko: «A' ye dɔ soli sisan, ka taa a di dumuni tilabaaw kuntigi ma.» U taara n'a ye. 9 Ji min yɛlɛmana ka kɛ diwɛn ye, dumuni tilabaaw kuntigi y'o nɛnɛ. A ma o diwɛn bɔ yɔrɔ dɔn, nka baaraden minnu ye ji soli, olu kɔni tun b'a bɔ yɔrɔ dɔn. Dumuni tilabaaw kuntigi ye kɔɲɔcɛ wele 10 k'a fɔ a ye ko: «Mɔgɔw bɛɛ delila ka diwɛn bɛɛ la ɲuman di mɔgɔw ma fɔlɔ. Ni u ye caman min, o kɔ, diwɛn min ka ɲi dɔɔnin, o bɛ sɔrɔ ka di u ma. E dun ye diwɛn bɛɛ la ɲuman mara fo sisan!» 11 O kɛra Yesu ka taamashyɛn kɛlenw fɔlɔ ye, a y'o kɛ Galile Kana k'a nɔɔrɔ jira. A ka kalandenw dara a la. 12 O kɛlen kɔ, a taara Kapɛrnaum, a ni a ba ni a balimakɛw ani a ka kalandenw. U ye tile dama dɔ kɛ yen. 13 Yahutuw ka Tɛmɛnkan seli surunyalen, Yesu taara Jerusalɛm. 14 Mɔgɔ minnu tun bɛ misiw ni sagaw ani jɛnɛntubanw feere, a ye olu sɔrɔ Alabatosoba kɔnɔ, ani wari falennaw, u sigilen tun bɛ u ka tabaliw kɔrɔ. 15 A ye jurukisɛw kɛ gɛɲɛ ye ka u bɛɛ gɛn ka bɔ Alabatosoba kɔnɔ, ani u ka sagaw ni u ka misiw. A ye wari falennaw ka wari fili duguma ka u ka tabaliw dabiri. 16 A y'a fɔ jɛnɛntuban feerebaaw ye ko: «A' ye nin fɛnw bɔ yan! Aw kana ne Fa ka so kɛ jagokɛ yɔrɔ ye!» 17 A ka kalandenw hakili jiginna Kitabu kuma la min b'a fɔ ko: «I ka so ko ka di ne ye haali, a hami bɛ ne la kosɛbɛ.» 18 Yahutuw y'a ɲininka ko: «I bɛ se ka taamashyɛn jumɛn kɛ k'a jira an na ko jo bɛ i fɛ ka nin kow kɛ?» 19 Yesu ye u jaabi ko: «A' ye nin Alabatosoba ci, ne n'a jɔ ko kura tile saba kɔnɔ.» 20 Yahutuw y'a fɔ a ye ko: «San binaani ni wɔɔrɔ de kɛra nin Alabatosoba jɔli la, e dun bɛna a jɔ ko kura tile saba kɔnɔ cogo di?» 21 Nka Yesu kan tun bɛ Alabatosoba min ma, o tun ye a yɛrɛ farikolo de ye. 22 Yesu kununlen kɔ ka bɔ suw cɛma, a ka kalandenw hakili jiginna a la ko a tun ye o kow fɔ, u dara Kitabu ni Yesu ka kuma fɔlenw la. 23 Ka Yesu to Jerusalɛm, Tɛmɛnkan seli waati la, mɔgɔ caman y'a ka taamashyɛn kɛlenw ye minkɛ, u dara a la. 24 Nka Yesu m'a yɛrɛ to u bolo, katuguni a ye u bɛɛ dɔn. 25 A mago tun tɛ ka ɲininkali kɛ mɔgɔ si ka koɲɛw la, katuguni a yɛrɛ bɛ mɔgɔ kɔnɔna kow bɛɛ dɔn.
1 Farisiɛn dɔ tun bɛ yen, ko Nikodɛmɛ, Yahutuw ka faama dɔ tun don. 2 O taara Yesu sɛgɛrɛ don dɔ su fɛ k'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ, an y'a dɔn ko i ye karamɔgɔ ye min nana ka bɔ Ala la, katuguni i bɛ nin taamashyɛn minnu kɛ, mɔgɔ si tɛ se ka olu kɛ, ni Ala tɛ o tigi fɛ.» 3 Yesu y'a jaabi ko: «Tiɲɛ tiɲɛ la ne b'a fɔ i ye ko: Ni mɔgɔ ma bange ko kura, a tɛ se ka Ala ka masaya ye.» 4 Nikodɛmɛ y'a ɲininka ko: «Mɔgɔ min kɔrɔla ka ban, o bɛ se ka bange ko kura cogo di? Mɔgɔ tɛ se ka kɔsegin a ba kɔnɔ ko kura ka bange!» 5 Yesu y'a jaabi ko: «Tiɲɛ tiɲɛ la ne b'a fɔ i ye ko: Ni mɔgɔ ma bange ji ani Ni la, a tɛ se ka don Ala ka masaya la. 6 Min bangera farisogo la, o ye farisogo de ye. Min bangera Ni Senu la, o ye ni de ye. 7 I kana kabakoya a la ko ne y'a fɔ i ye ko, wajibi don aw ka bange ko kura. 8 Fiɲɛ bɛ ci yɔrɔ min ka di a ye. I b'a mankan mɛn, nka i m'a bɔ yɔrɔ dɔn, i m'a taa yɔrɔ dɔn. Mɔgɔ o mɔgɔ bangera Ni la, o bɛ ten.» 9 Nikodɛmɛ y'a ɲininka ko: «O kow bɛ se ka kɛcogo di?» 10 Yesu y'a jaabi ko: «E min ye Israɛl ka karamɔgɔ ye, i tɛ o kow dɔn wa? 11 Tiɲɛ tiɲɛ la ne b'a fɔ i ye ko: An bɛ min dɔn, an bɛ kuma o de ko la. An ye min ye, an bɛ o de seereya kɛ, nka aw tɛ sɔn an ka seereya ma. 12 Ni ne bɛ kuma aw fɛ dugukolo kan kow la, aw tɛ da olu la. Ni ne bɛ sankolo kow fɔ aw ye, aw na da olu la cogo di? 13 Mɔgɔ si ma yɛlɛn ka taa sankolo la, fɔ Mɔgɔ Denkɛ min jiginna ka bɔ sankolo la. 14 «Musa ye nsiranɛgɛ sa kɔrɔta jiri la kungokolon kɔnɔ cogo min na, wajibi don Mɔgɔ Denkɛ ka kɔrɔta ten dɛ, 15 walisa mɔgɔ o mɔgɔ dara a la, o ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ. 16 K'a masɔrɔ Ala ye diɲɛ kanu haali, fo a ye a Denkɛ kelenpe di, walisa mɔgɔ o mɔgɔ dara a Denkɛ la, o kana halaki, nka o ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ. 17 Ala ma a Denkɛ ci ka na diɲɛ la ka kiri tigɛ diɲɛ kan, nka a y'a ci walisa diɲɛ ka kisili sɔrɔ a barika la. 18 «Mɔgɔ min dara Ala Denkɛ la, o sen tɛ kiri la, nka min ma da a la, kiri tigɛra o kan ka ban, katuguni a ma da Ala Denkɛ kelenpe tɔgɔ la. 19 O kiri sababu filɛ nin ye ko, kɛnɛ nana diɲɛ la, nka dibi diyara mɔgɔw ye ka tɛmɛn kɛnɛ kan, katuguni u ka kɛwalew ka jugu. 20 Mɔgɔ o mɔgɔ bɛ ko jugu kɛ, kɛnɛ man di o tigi ye fewu, o tɛ sɔn ka na kɛnɛ la fana, walisa a ka kɛwale juguw kana jira kɛnɛ kan. 21 Nka mɔgɔ min bɛ tiɲɛ kow kɛ, o bɛ na kɛnɛ la, walisa a ka kɛwalew k'a jira ko u kɛra ka kɛɲɛ ni Ala sago ye.» 22 O kɔ, Yesu ni a ka kalandenw taara Jude jamana la. A tora u fɛ yen ka waatinin kɛ, a tun bɛ batiseli kɛ. 23 Yuhana fana tun bɛ batiseli kɛ Enɔn, Salim kɛrɛ fɛ, k'a masɔrɔ ji caman tun bɛ o yɔrɔ la. Mɔgɔw tun bɛ taa a sɛgɛrɛ, a tun bɛ u batise. 24 O y'a sɔrɔ Yuhana tun ma bila kaso la fɔlɔ. 25 Ayiwa, Yuhana ka kalandenw ni Yahutu dɔ ye ɲɔgɔn sɔsɔ u ka saniyali laada ko la. 26 U taara Yuhana yɔrɔ k'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ, cɛ min tun bɛ i fɛ Jurdɛn ba kɔfɛ, i ye o min seereya kɛ, a filɛ, o bɛ batiseli kɛ sisan, mɔgɔw bɛɛ bɛ taa a sɛgɛrɛ!» 27 Yuhana ye u jaabi ko: «Mɔgɔ tɛ se ka foyi sɔrɔ ni Ala ma o di a ma. 28 Aw yɛrɛw bɛ ne seereya kɛ ko ne y'a fɔ ko ne tɛ Krisita ye, nka ne cilen bɛ a ɲɛ. 29 Kɔɲɔmuso ye min ta ye, o de ye kɔɲɔcɛ ye, nka kɔɲɔcɛ terikɛ min jɔlen bɛ a kɛrɛ fɛ k'a lamɛn, o bɛ ɲagali kosɛbɛ kɔɲɔcɛ kumakan kosɔn. Ne ka ɲagali ye o ɲɔgɔn ye, a dafalen bɛ sisan. 30 Dɔ ka kan ka fara ale boɲali kan, dɔ ka kan ka bɔ ne ta la.» 31 Min nana ka bɔ san fɛ, o bɛ bɛɛ kun na. Min bɔra dugukolo la, o ye duguma ta ye, o bɛ kuma dugukolo cogo de la. Min nana ka bɔ sankolo la, o bɛ bɛɛ kun na. 32 A ye min ye ka min mɛn, a bɛ o de seereya kɛ, nka mɔgɔ si tɛ sɔn a ka seereya ma. 33 Min bɛ sɔn a ka seereya ma, o b'a jira ka jɛya ko Ala ye tiɲɛ de ye, 34 katuguni Ala ye min ci, o bɛ Ala ka kumaw fɔ, k'a masɔrɔ Ala ye a fa Ni Senu la. 35 Fa Ala bɛ a Denkɛ kanu, a ye fɛn bɛɛ don a bolo. 36 Min dara a Denkɛ la, ɲɛnamaya banbali bɛ o tigi fɛ. Min tɛ sɔn ka Denkɛ kan minɛ, o tɛna ɲɛnamaya sɔrɔ, nka Ala ka diminya tolen bɛ o kan.
1 Farisiɛnw y'a mɛn ko Yesu bɛ kalandenw sɔrɔ ka u batise ka tɛmɛn Yuhana kan. 2 O bɛɛ n'a ta, Yesu yɛrɛ tun tɛ mɔgɔ si batise, a ka kalandenw de tun bɛ batiseli kɛ. 3 Yesu ye o dɔn tuma min na, a bɔra Jude jamana la ka kɔsegin Galile jamana la. 4 A taatɔ, wajibi tun don a ka Samari jamana cɛtigɛ. 5 A sera Samari dugu dɔ la, o tɔgɔ ko Sikar. Yakuba ye foro min di a denkɛ Yusufu ma, a ka surun o la. 6 Yakuba ka kɔlɔn tun bɛ yen. Yesu sɛgɛnnen taama la, a y'i sigi o kɔlɔn da la. Tilegan tun don. 7 Samarika muso dɔ nana ji bɔ. Yesu y'a fɔ a ye ko: «Ji dɔ di ne ma, ne k'a min.» 8 O y'a sɔrɔ a ka kalandenw tun taara dugu kɔnɔ ka dumuni san. 9 O Samarika muso y'a fɔ Yesu ye ko: «E Yahututɔ bɛ ne deli ji minta la cogo di? ne min ye Samarika muso ye.» (Katuguni Yahutuw tun tɛ sɔn u ni Samarikaw ka jɛ foyi la.) 10 Yesu y'a jaabi ko: «Ni i tun ye Ala ka nilifɛn dɔn, ani min bɛ ji ɲini i fɛ k'a min, i yɛrɛ tun na o deli, a tun na ji ɲɛnama di i ma.» 11 Muso y'a fɔ a ye ko: «Matigi, jurufilen tɛ i fɛ, kɔlɔn ka dun fana. I dun bɛ o ji ɲɛnama bɔ min? 12 An bɛnba Yakuba ye nin kɔlɔn di an ma. A yɛrɛ ni a denw ni a ka baganw y'a ji min. E ka bon ni Yakuba ye wa?» 13 Yesu y'a jaabi ko: «Mɔgɔ o mɔgɔ bɛ nin kɔlɔn ji min, minnɔgɔ na o minɛ tun, 14 nka ne na ji min di mɔgɔ ma, ni a y'o min, minnɔgɔ tɛna a minɛ abada, katuguni ne na ji min di, o na kɛ ji boyi ye a kɔnɔ min bɛ woyo fo ka taa bila ɲɛnamaya banbali la.» 15 Muso y'a fɔ a ye ko: «Matigi, o ji di ne ma, walisa minnɔgɔ kana ne minɛ, ne kana na ji ta yan tun.» 16 Yesu ko: «Taa i cɛ wele ka na.» 17 Muso y'a jaabi ko: «Cɛ tɛ ne fɛ.» Yesu y'a fɔ a ye ko: «I ye tiɲɛ fɔ ko cɛ tɛ i fɛ, 18 katuguni i sigira cɛ duuru kun. I bɛ min fɛ sisan, o tɛ i cɛ ye. I ye tiɲɛ fɔ.» 19 Muso y'a fɔ a ye ko: «Matigi, ne y'a kɔlɔsi ko e ye kira ye. 20 An Samarikaw, an bɛnbaw ye Ala bato nin kulu kan, nka aw Yahutuw b'a fɔ ko mɔgɔ ka kan ka Ala bato yɔrɔ min na, ko o ye Jerusalɛm de ye.» 21 Yesu y'a jaabi ko: «Da ne la, muso, waati bɛ na, aw na Fa Ala bato ni nin kulu tɛ, ni Jerusalɛm fana tɛ. 22 Aw Samarikaw, aw bɛ min bato, aw ma o dɔn. An Yahutuw bɛ min bato, an bɛ o dɔn, katuguni kisili bɔra Yahutuw de la. 23 Nka waati bɛ na, o waati sera ka ban, batobaa sɛbɛw na Fa Ala bato ni la ani tiɲɛ la, k'a masɔrɔ Fa Ala bɛ o ɲɔgɔn batobaaw de ɲini. 24 Ala ye Ni de ye. Minnu b'a bato, wajibi don olu k'a bato ni la ani tiɲɛ la.» 25 Muso y'a fɔ a ye ko: «Ne y'a dɔn ko Masiya bɛ na, (o kɔrɔ, Krisita). Ni ale nana tuma min na, a nafɛn bɛɛ fɔ an ye.» 26 Yesu y'a jaabi ko: «O ye ne de ye, ne min bɛ kuma i fɛ.» 27 O tuma la Yesu ka kalandenw kɔseginna ka na a yɔrɔ, u y'a ye ko a bɛ kuma muso dɔ fɛ, u kabakoyara, nka u si ma se k'a ɲininka ko: «I bɛ mun ɲini o fɛ, wala mun y'a to i bɛ kuma o muso fɛ?» 28 Muso kɔni y'a ka jidaga to yen ka kɔsegin dugu kɔnɔ k'a fɔ mɔgɔw ye ko: 29 «A' ye na cɛ dɔ filɛ, a ye ne ka ko kɛlenw bɛɛ fɔ ne ye. Nin tɛ Krisita ye wa?» 30 Mɔgɔw bɔra dugu kɔnɔ ka taa Yesu sɛgɛrɛ. 31 O waati la kalandenw tun bɛ Yesu deli ko: «Karamɔgɔ, dumuni kɛ.» 32 Nka Yesu ye u jaabi ko: «Dumuni dɔ bɛ ne fɛ k'a dun, aw tɛ o dɔn.» 33 O de y'a to kalandenw tun bɛ ɲɔgɔn ɲininka yala ni mɔgɔ dɔ nana ka dumuni di a ma. 34 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Ka ne cibaa sago kɛ, a ye baara min di ne ma, ka o kɛ k'a dafa, o de ye ne ka dumunifɛn ye. 35 Aw t'a fɔ ko kalo naani bɛ an ni suman tigɛ cɛ wa? Nka ne b'a fɔ aw ye ko aw ka aw ɲɛw kɔrɔta ka forow filɛ. Suman kɔgɔra, a tigɛ tuma sera ka ban. 36 Min bɛ suman tigɛ, o bɛ a ka sara sɔrɔ, a bɛ sumankisɛw lajɛ ɲɛnamaya banbali kama, walisa min bɛ danni kɛ ani min bɛ suman tigɛ, olu ka ɲagali ɲɔgɔn fɛ. 37 Nin kuma ye tiɲɛ ye min b'a fɔ ko: `Mɔgɔ dɔ bɛ danni kɛ, mɔgɔ wɛrɛ bɛ a suman tigɛ.' 38 Aw ma foro min sɛnɛ, ne ye aw ci ka taa o suman tigɛ. Dɔ wɛrɛw ye o sɛnɛ, aw ye nafa sɔrɔ u ka baara la.» 39 O dugu la Samarikaw caman dara Yesu la o muso ka seereya kosɔn, a ko Yesu ye ale ka ko kɛlenw bɛɛ fɔ a ye. 40 Samarikaw taara Yesu sɛgɛrɛ tuma min na, u y'a deli ko a ka to u fɛ. A tora yen ka tile fila kɛ. 41 Mɔgɔ caman wɛrɛw dara Yesu la a yɛrɛ ka kuma kosɔn. 42 U y'a fɔ muso ye ko: «Sisan kɔni, an ma da a la i ka kuma dɔrɔn kosɔn, nka an yɛrɛw y'a lamɛn, an y'a dɔn ko nin ye diɲɛ Kisibaa yɛrɛ de ye.» 43 Tile fila tɛmɛnnen kɔ, Yesu bɔra yen ka taa Galile, 44 k'a masɔrɔ Yesu yɛrɛ y'a fɔ ko: «Kira si tɛ bonya a yɛrɛ ka jamana la.» 45 A sera Galile tuma min na, o jamana mɔgɔw y'a minɛ koɲuman, katuguni olu fana tun taara seli la Jerusalɛm. A ye ko minnu kɛ o tuma la, u ye olu bɛɛ ye. 46 Yesu taara Galile Kana tun, a ye ji yɛlɛma ka kɛ diwɛn ye dugu min na. Gɔfɛrɛnaman ka kuntigi dɔ tun bɛ yen, a denkɛ banalen tun bɛ u ka so Kapɛrnaum. 47 O cɛ y'a mɛn ko Yesu bɔra Jude jamana la ka se Galile jamana la, a taara a sɛgɛrɛ k'a deli ko a ka na Kapɛrnaum k'a denkɛ kɛnɛya, katuguni o tun bɛ ɲini ka sa. 48 Yesu y'a fɔ a ye ko: «Ni aw ma taamashyɛnw ni kabakow ye, aw tɛ sɔn ka dannaya kɛ fewu!» 49 Kuntigi y'a jaabi ko: «Matigi, na ne ka so, sani ne den ka sa.» 50 Yesu y'a fɔ a ye ko: «Taa, i denkɛ ɲɛnama don.» O cɛ dara Yesu ka kuma la, a taara. 51 A taatɔ, a ka jɔnw nana a kunbɛn k'a fɔ a ye ko: «I denkɛ ɲɛnama don!» 52 A y'u ɲininka ko a denkɛ fisayara waati jumɛn, u y'a jaabi ko: «Kunuɛo tile jɛngɛnen dɔɔnin, farigan y'a bila.» 53 A fa y'a dɔn ko o waati yɛrɛ la Yesu y'a fɔ a ye ko a denkɛ ɲɛnama don. A yɛrɛ ni a ka so mɔgɔw bɛɛ ye dannaya kɛ Yesu la. 54 O kɛra Yesu ka taamashyɛn filanan ye, a ye min kɛ kabini a bɔra Jude jamana la ka taa Galile jamana la.
1 O kɔ, Yahutuw ka seli dɔ kɛra, Yesu taara Jerusalɛm. 2 Dingɛ jimaba dɔ tun bɛ Jerusalɛm, sagaw ka donda kɛrɛ fɛ, heburukan na o tɔgɔ ko Bɛtɛseda. Ga duuru tun bɛ yen. 3 Banabaatɔ caman dalen tun bɛ o gaw kɔrɔ, fiyentɔw ni senkelenw ni nabaraw. U tun bɛ ji lamagali makɔnɔ, 4 k'a masɔrɔ Matigi ka mɛlɛkɛ dɔ tun bɛ jigin o dingɛ jimaba kɔnɔ tuma dɔw la ka ji lamaga. Banabaatɔ min fɔlɔ tun bɛ jigin ji la o ji lamagalen kɔ, bana sifa o sifa b'a la, o tun bɛ kɛnɛya. 5 Cɛ dɔ tun bɛ yen, bana tun b'a la kabini san bisaba ni segin. 6 Yesu y'o dalen ye k'a dɔn ko kabini tuma jan a man kɛnɛ, a y'o ɲininka ko: «I b'a fɛ ka kɛnɛya wa?» 7 Banabaatɔ y'a jaabi ko: «Matigi, mɔgɔ si tɛ ne fɛ ka ne lajigin ji la a lamaga tuma la. Ni ne bɛ ne jija ko ne bɛ jigin tuma min na, mɔgɔ wɛrɛ bɛ kɔn ka jigin ne ɲɛ.» 8 Yesu y'a fɔ a ye ko: «Wuli ka i ka dalan ta ka taama.» 9 O yɔrɔnin bɛɛ, o cɛ kɛnɛyara. A ye a ka dalan ta ka taama. O kɛra lafiɲɛ don na, 10 o de y'a to Yahutuw y'a fɔ o cɛ kɛnɛyalen ye ko: «Bi ye lafiɲɛ don ye, a ma daga i ye ka i ka dalan ta.» 11 A y'u jaabi ko: «Min ye ne kɛnɛya, ale de y'a fɔ ne ye ko ne ka n'ka dalan ta ka taama.» 12 U y'a ɲininka ko: «Mɔgɔ jumɛn y'a fɔ i ye ko i ka i ka dalan ta ka taama?» 13 Nka cɛ min kɛnɛyara, o ma a kɛnɛyabaa dɔn, katuguni jama kosɔn Yesu tun bɔra yen ka ban. 14 O kɔ, Yesu ye o cɛ sɔrɔ Alabatosoba kɔnɔ k'a fɔ a ye ko: «I kɛnɛyalen filɛ sisan. I kana jurumu kɛ tun, walisa fɛn min ka jugu ni bana ye, o kana i sɔrɔ.» 15 O cɛ taara k'a fɔ Yahutuw ye ko Yesu de ye ale kɛnɛya. 16 O de kosɔn Yahutuw y'a daminɛ ka Yesu tɔɔrɔ, katuguni a ye o kow kɛ lafiɲɛ don na. 17 Nka Yesu ye u jaabi ko: «Ne Fa bɛ baara kɛ tuma bɛɛ, ne fana bɛ baara kɛ.» 18 O kuma kosɔn, Yahutuw tun bɛ cogo ɲini k'a faga ka tɛmɛn fɔlɔ kan, lafiɲɛ don tiɲɛni dama dɔrɔn tɛ, nka a ko fana ko Ala ye ale Fa ye, o fɛ, u ko, a bɛ a yɛrɛ ni Ala kɛɲɛ. 19 O tuma la Yesu ye u jaabi ko: «Tiɲɛ tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko: Ala Denkɛ tɛ foyi kɛ a yɛrɛ barika la, fɔ a bɛ min kɛtɔ ye a Fa fɛ. Fa bɛ fɛn o fɛn kɛ, a Denkɛ fana bɛ o yɛrɛ de kɛ. 20 Fa Ala bɛ a Denkɛ kanu, a yɛrɛ bɛ fɛn o fɛn kɛ, a bɛ o bɛɛ jira a Denkɛ la. A na kɛwalew fana jira a la minnu ka bon ni olu ye, walisa aw ka kabakoya. 21 Fa Ala bɛ mɔgɔ suw lakunun ka ɲɛnamaya di u ma cogo min na, o cogo la a Denkɛ b'a fɛ ka ɲɛnamaya di minnu ma, a b'a di olu ma. 22 Fa Ala tɛ kiri tigɛ mɔgɔ si kan, nka a ye kiri ko bɛɛ di a Denkɛ ma, 23 walisa mɔgɔw bɛɛ ka Denkɛ bonya i ko u bɛ Fa bonya cogo min na. Min tɛ Denkɛ bonya, o tɛ a cibaa Fa Ala bonya. 24 «Tiɲɛ tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko: Min ye ne ka kumaw lamɛn ka da ne cibaa la, ɲɛnamaya banbali bɛ o tigi fɛ. O sen tɛ kiri la, nka a bɔra saya la ka don ɲɛnamaya la. 25 Tiɲɛ tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko: Waati bɛ na, o waati ye sisan de ye, mɔgɔ salenw na Ala Denkɛ kan mɛn, a mɛnbaaw na ɲɛnamaya. 26 Katuguni Fa Ala ɲɛnama don a yɛrɛ ma cogo min na, o cogo la a y'a di a Denkɛ ma a ka ɲɛnamaya a yɛrɛ ma. 27 A ye fanga di a Denkɛ ma fana ka kiri tigɛ katuguni Mɔgɔ Denkɛ don. 28 Aw kana kabakoya o la, katuguni waati bɛ na, mɔgɔ salen minnu bɛ kaburuw kɔnɔ, olu n'a kan mɛn. 29 U na bɔ yen. Koɲumankɛlaw na kunun ɲɛnamaya kama, kojugukɛlaw na kunun kiri kama. 30 «Ne tɛ se ka foyi kɛ ne yɛrɛ barika la. Ne bɛ kiri tigɛ ka kɛɲɛ ni ne ka ko mɛnnen ye Ala fɛ. Ne ka kiri tilennen don, katuguni ne tɛ ne yɛrɛ sago ɲini, fɔ ne cibaa sago. 31 Ni ne bɛ ne yɛrɛ seereya kɛ, ne ka seereya tɛ tiɲɛ ye. 32 Nka dɔ wɛrɛ bɛ ne seereya kɛ, o bɛ ne seereya min kɛ, ne y'a dɔn ko o ye tiɲɛ de ye. 33 Aw ye cidenw bila ka taa Yuhana fɛ, a ye tiɲɛ seereya kɛ. 34 Ne t'a ɲini mɔgɔ ka ne seereya kɛ, nka ne bɛ nin kow fɔ walisa aw ka kisi. 35 Yuhana kɛra lanpa manalen ye min bɛ yeelen bɔ, a diyara aw ye ka waatinin kɛ ka ɲagali o kɛnɛyeelen na. 36 Nka seereya dɔ bɛ ne fɛ min ka bon ni Yuhana ta ye. Ne Fa ye kɛwale minnu di ne ma ko ne ka u kɛ ka dafa, ne bɛ o minnu kɛ, o kɛwalew de bɛ ne seereya kɛ ko ne Fa ye ne ci. 37 Ne Fa min ye ne ci, o yɛrɛ ye ne seereya kɛ. Aw m'a kumakan mɛn tuma si, aw m'a cogo ye. 38 A ka kuma tolen tɛ aw kɔnɔ, katuguni a ye min ci, aw ma da o la. 39 Aw bɛ aw ɲɛw jɔ Kitabu kumaw la, katuguni a bɛ aw kɔnɔ ko ɲɛnamaya banbali bɛ sɔrɔ olu la. Olu de bɛ ne seereya kɛ! 40 Hali o, aw tɛ sɔn ka na ne ma walisa aw ka ɲɛnamaya sɔrɔ. 41 «Ne tɛ boɲali ɲini ka bɔ mɔgɔw fɛ. 42 Nka ne bɛ aw dɔn, ne y'a dɔn ko Ala kanuya tɛ aw kɔnɔ. 43 Ne nana ne Fa tɔgɔ la, aw ma sɔn ne ma. Ni mɔgɔ dɔ nana a yɛrɛ tɔgɔ la, aw na sɔn o de ma. 44 aw bɛ se ka dannaya kɛcogo di? Aw minnu bɛ ɲɔgɔn ka boɲali ɲini, k'a sɔrɔ boɲali min bɛ bɔ Ala kelenpe la, aw tɛ o ɲini. 45 A kana kɛ aw kɔnɔ ko ne na aw sendon ne Fa ɲɛ kɔrɔ dɛ. Aw jigi bɛ Musa min kan, o de na kɛ aw sendonbaa ye. 46 Ni aw tun dara Musa la, aw tun na da ne fana la, katuguni ale ye sɛbɛnni kɛ ne ko la. 47 Nka ni aw ma da ale ka Kitabu sɛbɛnnenw la, aw na da ne ka kumaw la cogo di?»
1 O kɔ, Yesu taara Galile ba kɔ, o ye Tibɛriyade ba ye. 2 Jamaba tugura a nɔfɛ, katuguni a tun bɛ banabaatɔw kɛnɛya cogo min na, u tun bɛ o kabakow ye. 3 Yesu yɛlɛnna kulu kan, a ni a ka kalandenw y'u sigi yen. 4 Yahutuw ka Tɛmɛnkan seli surunyalen tun don. 5 Yesu y'a ɲɛ kɔrɔta ka jamaba natɔ ye a yɔrɔ. A y'a fɔ Filipe ye ko: «An bɛ nbuuru san min, walisa nin mɔgɔw ka dumuni kɛ?» 6 A ye o fɔ ka Filipe dakɔrɔbɔ, katuguni a tun bɛna min kɛ, a yɛrɛ ye o dɔn ka ban. 7 Filipe y'a jaabi ko: «Hali ni wari dɛɲɛ kɛmɛ fila nbuuru sanna ka dɔɔnin-dɔɔnin di u ma, u bɛɛ tɛna dɔ sɔrɔ o la.» 8 Simɔn Pierɛ balimakɛ Andre, min tun ye a ka kalanden dɔ ye, o y'a fɔ a ye ko: 9 «Nbuurukun duuru ni jɛgɛ fila bɛ cɛnin dɔ bolo yan, nka o bɛ mun ɲɛ nin mɔgɔ caman ɲɛ?» 10 Yesu y'a fɔ u ye ko: «A' ye jama lasigi.» Bin caman tun bɛ o yɔrɔ la. U y'u sigi, u tun bɛ cɛ waa duuru ɲɔgɔn bɔ. 11 Yesu ye o nbuuru ta ka barika da Ala ye ka o nbuurukunw tilatila o mɔgɔ sigilenw cɛ. A ye jɛgɛ fana di u ma ten, bɛɛ kelen-kelen ye u sagola ta sɔrɔ. 12 U bɛɛ falen kɔ dumuni la, Yesu y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «A' ye nbuuru kunkurun tɔ tolenw cɛ walisa u si kana tiɲɛ.» 13 U ye o nbuurukun duuru tɔ tolenw cɛ ka segi tan ni fila fa, minnu tora dumunikɛlaw kɔ. 14 Mɔgɔw ye Yesu ka taamashyɛn kɛlen ye tuma min na, u ko: «kira min ka kan ka na diɲɛ la, nin cɛ yɛrɛ don!» 15 Yesu y'a dɔn ko u tun b'a fɛ k'a minɛ diyagoya la k'a kɛ masakɛ ye, o de y'a to a y'i mabɔ u la ka taa kulu kan ko kura a dan na. 16 Tilebin tuma la, Yesu ka kalandenw jiginna ka taa ba da la. 17 U donna kurun dɔ kɔnɔ ka ba tigɛ daminɛ ka taa Kapɛrnaum fan fɛ. Dibi donna k'a sɔrɔ Yesu tun ma na u fɛ fɔlɔ. 18 Fiɲɛba wulila baji kan fo ka ji lamaga kosɛbɛ. 19 U taara ɲɛfɛ ni kurun ye baji kan ka kilomɛtɛrɛ duuru wala wɔɔrɔ ɲɔgɔn kɛ. O tuma la u ye Yesu ye, a tun bɛ taama ji kan ka gɛrɛ kurun la, u siranna. 20 Nka Yesu y'a fɔ u ye ko: «Ne don, aw kana siran.» 21 O tuma la a diyara u ye a ka don u fɛ kurun kɔnɔ. O yɔrɔnin bɛɛ, kurun sera u taa yɔrɔ dankan na. 22 O dugusajɛ, jama min tora ba kɔfɛ, olu y'a kɔlɔsi ko kurun kelenpe tun bɛ yen. U y'a dɔn ko Yesu ma don o kurun kɔnɔ a ka kalandenw fɛ, nka kalandenw dama tun bɔra yen. 23 O y'a sɔrɔ Matigi ye barika da Ala ye ka nbuuru di u ma u k'a dun yɔrɔ min na, kurun dɔ wɛrɛw sera o yɔrɔ la ka bɔ Tibɛriyade dugu la. 24 Jama y'a ye ko Yesu ni a ka kalandenw si tɛ yen, u donna o kurunw kɔnɔ ka taa Kapɛrnaum ka Yesu ɲini. 25 U ye Yesu sɔrɔ ba kɔ minkɛ, u y'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ, i sera yan tuma jumɛn?» 26 Yesu ye u jaabi ko: «Tiɲɛ tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko: Aw ye taamashyɛn minnu ye, aw tɛ ne ɲini olu kosɔn dɛ. Aw bɛ ne ɲini katuguni aw ye dumuni kɛ ka aw fa. 27 Dumuni min bɛ ban, aw kana baara kɛ o sɔrɔli dɔrɔn kosɔn, fɔ dumuni min bɛ to badaa ka ɲɛnamaya banbali di. Mɔgɔ Denkɛ na o dumuni di aw ma, katuguni Fa Ala y'a ka taamashyɛn da ale kan.» 28 U y'a ɲininka ko: «An ka kan ka mun kɛ walisa ka Ala sago kɛ?» 29 Yesu ye u jaabi ko: «Ala sago ye nin de ye, ko Ala ye min ci, aw ka da o la.» 30 U y'a ɲininka ko: «I bɛ se ka taamashyɛn jumɛn jira an na, walisa an ka da i la? I na kɛwale jumɛn kɛ? 31 An bɛnbaw ye manɛ dun kongokolon kɔnɔ, i ko a sɛbɛnnen bɛ Kitabu la cogo min na ko: `A ye dumunifɛn di u ma ka bɔ sankolo la.' » 32 Yesu ye u jaabi ko: «Tiɲɛ tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko: Musa ma dumunifɛn di aw ma ka bɔ sankolo la, nka ne Fa bɛ dumunifɛn sɛbɛ di aw ma ka bɔ sankolo la. 33 Katuguni min jiginna ka bɔ sankolo la ka ɲɛnamaya di diɲɛ ma, o ye Ala ka dumunifɛn ye.» 34 U y'a fɔ a ye ko: «Matigi, i ka o dumunifɛn di an ma tuma bɛɛ.» 35 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Ne de ye ɲɛnamaya dumunifɛn ye. Mɔgɔ min nana ne ma, kɔngɔ tɛna o minɛ fewu. Min dara ne la, minnɔgɔ tɛna o minɛ abada. 36 Nka ne y'a fɔ aw ye ka ban ko, aw ye ne ye, hali o, aw ma dannaya kɛ. 37 Ne Fa bɛ minnu di ne ma, olu bɛɛ bɛ na ne ma. Min mana na ne ma, ne tɛna o tigi gɛn ka bɔ kɛnɛma fewu. 38 Katuguni ne ma jigin ka bɔ sankolo la ne yɛrɛ sago kɛli kama, fɔ ne cibaa sago. 39 Ne cibaa sago filɛ nin ye ko, a ye minnu di ne ma, olu si kana tunun ne ma, nka ne ka u lakunun ɲɛnamaya kama laban don na. 40 Ne Fa sago filɛ nin ye ko, mɔgɔ minnu ye a Denkɛ lajɛ ka da a la, olu ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ, ne na u lakunun laban don na.» 41 Yahutuw ye dajukɔrɔ kuma fɔ Yesu kama, katuguni ale tun y'a fɔ ko a ye dumunifɛn ye min jiginna ka bɔ sankolo la. 42 U ko: «Nin tɛ Yusufu denkɛ Yesu ye wa, an bɛ min fa ni a ba dɔn? Sisan a b'a fɔ cogo di ko a jiginna ka bɔ sankolo la?» 43 Yesu ye u jaabi ko: «A' ye dajukɔrɔ kuma dabila. 44 Mɔgɔ si tɛ se ka na ne ma ni ne Fa min ye ne ci, ni o m'a sama. Ne na a lakunun laban don na. 45 Kiraw ye nin kuma sɛbɛn ko: `U bɛɛ na kalan Ala fɛ.' Mɔgɔ o mɔgɔ ye ne Fa lamɛn ka kalan a fɛ, o bɛ na ne ma. 46 A tɛ i ko mɔgɔ ɲɛ dara ne Fa kan. Min nana ka bɔ Ala la, o kelenpe ɲɛ dara ne Fa kan. 47 «Tiɲɛ tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko: Min dara ne la, ɲɛnamaya banbali bɛ o tigi fɛ. 48 Ne de ye ɲɛnamaya dumunifɛn ye. 49 Ka aw bɛnbaw to kungokolon kɔnɔ, u ye manɛ dun, u sara. 50 Nka dumunifɛn min bɛ jigin ka bɔ sankolo la, nin don. Ni min ye o dun, o tɛna sa. 51 Ne ye dumunifɛn ɲɛnama ye min jiginna ka bɔ sankolo la, walisa ni mɔgɔ dɔ ye o dumunifɛn dun, o ɲɛnama ka to badaa. Ne na dumunifɛn min di, o ye ne farisogo ye, ne na o di walisa diɲɛ ka ɲɛnamaya.» 52 O kuma kosɔn, sɔsɔliba wulila Yahutuw cɛma. U tun b'a fɔ ko: «Nin cɛ bɛ se k'a farisogo di an ma cogo di, an k'a dun?» 53 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Tiɲɛ tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko: Ni aw ma Mɔgɔ Denkɛ farisogo dun k'a joli min, ɲɛnamaya tɛ aw kɔnɔ fewu. 54 Min bɛ ne farisogo dun ka ne joli min, ɲɛnamaya banbali bɛ o tigi fɛ, ne n'a lakunun laban don na. 55 Katuguni ne farisogo ye dumunifɛn sɛbɛ ye, ne joli ye minnifɛn sɛbɛ ye. 56 Min bɛ ne farisogo dun ka ne joli min, o tolen bɛ ne la, ne tolen bɛ o la. 57 Ne Fa min ye ne ci, o ɲɛnama don cogo min na, ne bɛ ɲɛnamaya ale la, o cogo la min bɛ ne dun, o bɛ ɲɛnamaya ne la. 58 Dumunifɛn min jiginna ka bɔ sankolo la, nin don. Aw bɛnbaw ye manɛ min dun ka sɔrɔ ka sa, a ni o tɛ kelen ye. Min bɛ nin dumunifɛn dun, o ɲɛnama na to badaa.» 59 Ka Yesu to Alabatoso kɔnɔ Kapɛrnaum mɔgɔw kalanni la, a ye o kumaw fɔ. 60 Yesu ka kalanden caman y'a ka kumaw mɛn minkɛ, u ko: «Nin kuma ka gɛlɛn dɛ. Mɔgɔ jumɛn bɛ se ka o minɛ?» 61 Yesu y'a dɔn a yɛrɛma ko a ka kalandenw bɛ dajukɔrɔ kuma fɔ o ko la, a y'a fɔ u ye ko: «O bɛ aw kunnatiɲɛ wa? 62 Mɔgɔ Denkɛ tun bɛ yɔrɔ min na fɔlɔ, ni aw ye a yɛlɛntɔ ye ka taa yen dun? 63 Ni de bɛ mɔgɔ ɲɛnamaya, farisogo tɛ foyi ɲɛ. Ne bɛ kuma minnu fɔ aw ye, olu ye Ni ni ɲɛnamaya de ye. 64 Nka dɔw bɛ aw cɛma minnu ma dannaya kɛ.» Mɔgɔ minnu ma dannaya kɛ ani min bɛ a don bolo la, Yesu ye olu bɛɛ dɔn kabini fɔlɔ la. 65 A ye nin fana fɔ ko: «O de y'a to ne y'a fɔ aw ye ko, mɔgɔ si tɛ se ka na ne ma ni ne Fa ma o se di a ma.» 66 Kabini o tuma la, a ka kalanden caman seginna kɔ, u ma taama a fɛ tun. 67 Yesu y'a fɔ a ka kalanden tan ni fila ye ko: «Aw fana b'a fɛ ka segin wa?» 68 Simɔn Pierɛ y'a jaabi ko: «Matigi, an na taa jɔni yɔrɔ? Ɲɛnamaya banbali kumaw bɛ sɔrɔ e de fɛ. 69 Sisan an dara a la k'a dɔn ko i ye Ala ka Senuma ye.» 70 Yesu ye u jaabi ko: «Ne ma aw tan ni fila ɲɛnatɔmɔ wa? O bɛɛ n'a ta, aw la kelen ye Sitanɛ ye!» 71 A tun bɛ kuma Simɔn Isikariɔti denkɛ Juda ko la, o de tun bɛna Yesu don bolo la, a ka kalanden tan ni fila la kelen tun don.
1 O kɔ, Yesu tun bɛ yaalayaala Galile. A tun t'a fɛ ka yaala Jude, katuguni Yahutuw tun bɛ cogo ɲini k'a faga. 2 Yahutuw ka Gakɔrɔsigi seli tun surunyara. 3 Yesu balimakɛw y'a fɔ a ye ko: «I ka bɔ yan ka taa Jude, walisa i ka kalandenw fana ka i ka kɛwale kɛtaw filɛ. 4 Mɔgɔ si tɛ i dogo ka ko kɛ, ni a b'a fɛ a ko ka dɔn. Ni i bɛ nin kow kɛ, i ka u kɛ kɛnɛ kan k'i yɛrɛ jira diɲɛ la.» 5 A balimakɛw yɛrɛ tun ma da a la. 6 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Ne taa tuma ma se fɔlɔ. Aw fɛ, tuma bɛɛ ka ɲi. 7 Diɲɛ tɛ se ka aw koniya, nka a bɛ ne koniya, katuguni ne bɛ a seereya kɛ ko a ka kɛwalew ka jugu. 8 Aw yɛrɛw ka taa nin seli la. Ne tɛna taa nin seli la, katuguni ne taa tuma ma se fɔlɔ.» 9 A ye o kow fɔ u ye, a tora Galile. 10 Yesu balimakɛw taalen kɔ seli la, a yɛrɛ fana taara, nka a ma i jira kɛnɛ kan, a taara mɔgɔw ɲinɛma. 11 Yahutuw tun b'a ɲini seli la, u tun bɛ ɲininkali kɛ ko: «A bɛ min?» 12 Dajukɔrɔ kuma cayara jama cɛma a ko la. Dɔw ko: «Mɔgɔ ɲuman don.» Dɔ wɛrɛw ko: «Ayi, a bɛ jama lafili dɛ.» 13 O bɛɛ n'a ta, mɔgɔ si ma kuma kɛnɛ kan a ta fan fɛ, katuguni u tun bɛ siran Yahutuw ɲɛ. 14 Seli tun bɛ a cɛmancɛ la tuma min na, Yesu taara Alabatosoba kɔnɔ ka mɔgɔw kalan. 15 Yahutuw kabakoyara, u y'a fɔ ko: «Nin cɛ bɛ Kitabu dɔn cogo di? k'a sɔrɔ a ma o kalan kɛ.» 16 Yesu ye u jaabi ko: «Ne bɛ mɔgɔ kalan min na, o tɛ ne ta ye, ne cibaa ta don. 17 Min b'a fɛ ka Ala sago kɛ, o n'a dɔn yala ni o kalan bɔra Ala la, wala ni ne bɛ kuma ne yɛrɛ barika la. 18 Mɔgɔ min bɛ kuma a yɛrɛ barika la, o bɛ a yɛrɛbonyali ɲini. Nka min bɛ a cibaa boɲali ɲini, o de ye tiɲɛtigi ye, tilenbaliya si tɛ a kɔnɔ. 19 Musa ma sariya di aw ma wa? Nka aw si tɛ taama ka kɛɲɛ ni o sariya ye. Mun y'a to aw bɛ cogo ɲini ka ne faga?» 20 Jama y'a jaabi ko: «Jinɛ b'i la. Jɔni bɛ cogo ɲini ka i faga?» 21 Yesu ye u jaabi ko: «Ne ye kɛwale kelen de kɛ, aw bɛɛ kabakoyara o la. 22 Musa ye bolokoli sariya di aw ma, o bɛɛ n'a ta Musa ma o kɛli daminɛ, a daminɛna aw bɛnbaw fɛ, o sariya de kosɔn aw bɛ sɔn ka mɔgɔ boloko hali lafiɲɛ don na. 23 Ni aw bɛ denkɛ boloko lafiɲɛ don na walisa Musa ka sariya kana tiɲɛ, mun y'a to aw diminnen bɛ ne kɔrɔ ko ne ye cɛ dɔ farikolo mumɛ bɛɛ kɛnɛya lafiɲɛ don na? 24 Aw kana kiri tigɛ ka kɛɲɛ ni fɛnw kɔkanna ye cogo ye. Aw ka kiri tilennen tigɛ.» 25 Jerusalɛmka dɔw y'a fɔ ko: «U b'a fɛ ka cɛ min faga, o tɛ nin ye wa? 26 A filɛ, a bɛ kuma jama ɲɛ na, u tɛ foyi fɔ a ye! An ka faamaw y'a dɔn k'a jɛya ko nin ye Krisita ye wa? 27 Nka ni Krisita nana tuma min na, mɔgɔ si tɛna a bɔ yɔrɔ dɔn, k'a sɔrɔ an ye nin cɛ bɔ yɔrɔ dɔn.» 28 Ka Yesu to mɔgɔ kalanni la Alabatosoba kɔnɔ, a pɛrɛnna ko: «Aw ko aw bɛ ne dɔn ka ne bɔ yɔrɔ dɔn! O bɛɛ n'a ta, ne ma na ne yɛrɛ barika la, nka ne cibaa ye sɛbɛma ye. Aw ma ale dɔn. 29 Ne kɔni b'a dɔn katuguni ne nana ka bɔ ale la, ale de ye ne ci.» 30 O de y'a to u ye cogo ɲini ko u b'a minɛ, nka mɔgɔ si ma se k'a bolo da a kan, katuguni a ka waati tun ma se ban. 31 O bɛɛ n'a ta, jama la mɔgɔ caman dara a la. U ko: «Ni Krisita nana tuma min na, a na taamashyɛn caman kɛ ka tɛmɛn nin cɛ kan wa?» 32 Farisiɛnw ye jama ka dajukɔrɔ kuma fɔlenw mɛn Yesu ta fan fɛ, o de kosɔn, sarakalasebaaw kuntigiw ni Farisiɛnw ye garadiw bila ko u ka taa a minɛ. 33 Yesu y'a fɔ ko: «Ne bɛ aw fɛ ka waatinin kɛ fɔlɔ, o kɔ, ne na taa ne cibaa ma. 34 Aw na ne ɲini, nka aw tɛna ne ye, katuguni ne na kɛ yɔrɔ min na, aw tɛ se ka taa yen.» 35 Yahutuw ye ɲɔgɔn ɲininka ko: «Ale bɛ se ka taa yɔrɔ jumɛn, ni an tɛna se ka a ye? Yahutu minnu jɛnsɛnnen bɛ Grɛkiw cɛma, a bɛ taa olu yɔrɔ ka Grɛkiw kalan wa? 36 A ye kuma minnu fɔ ko an n'a ɲini, nka an tɛna a ye, katuguni a na kɛ yɔrɔ min na, an tɛ se ka taa yen, o kɔrɔ ye mun ye?» 37 Seli laban don na, seli donba kɔni, Yesu y'i jɔ jama cɛma ka pɛrɛn ko: «Minnɔgɔ bɛ min na, o ka na ne ma k'i min. 38 Mɔgɔ min dara ne la, baji ɲɛnamaw na woyo ka bɔ o dusukun na, i ko Kitabu y'a fɔ cogo min na.» 39 (Yesu tun bɛ kuma Ni ko la, a dannabaaw bɛna min sɔrɔ. O waati la Ni Senu tun ma di fɔlɔ, katuguni nɔɔrɔ tun ma da Yesu kan fɔlɔ.) 40 Jama la mɔgɔ dɔw ye Yesu ka kumaw mɛn, u ko: «Tiɲɛ la, nin cɛ ye o kira yɛrɛ de ye!» 41 Dɔw ko: «Krisita don!» Dɔ wɛrɛw ko: «Nka Krisita bɛ se ka bɔ Galile wa? 42 Kitabu m'a fɔ wa ko Krisita na bɔ Dawuda bɔnsɔn na, ko a na bɔ Bɛtilɛhɛm, Dawuda tun sigira dugu min na?» 43 O de y'a to jamakan tilara Yesu ko la. 44 U dɔw tun b'a fɛ k'a minɛ, nka mɔgɔ si ma se k'a bolo da a kan. 45 Garadiw kɔseginna ka taa sarakalasebaaw kuntigiw ni Farisiɛnw yɔrɔ, olu ye u ɲininka ko: «Mun y'a to aw ma na n'a ye?» 46 Garadiw ye u jaabi ko: «Mɔgɔ si ma kuma i ko nin cɛ abada!» 47 Farisiɛnw y'u ɲininka ko: «A ye aw fana lafili wa? 48 An ka faama kelen wala Farisiɛn kelen dara a la wa? 49 Nka nin jama tɛ sariya dɔn, u dangalen bɛ.» 50 Nikodɛmɛ min tun taara Yesu sɛgɛrɛ, Farisiɛnw la kelen tun don, o y'a fɔ u ye ko: 51 «Ka kɛɲɛ ni an ka sariya ye, an bɛ se ka kiri tigɛ mɔgɔ kan n'an m'a lamɛn k'a ka ko kɛlenw dɔn wa?» 52 U y'a jaabi ko: «E fana bɛ bɔ Galile wa? I ka Kitabuw lajɛ, i n'a ye ko kira si ma deli ka bɔ Galile.» 53 O kɔ, u bɛɛ kelen-kelen taara u ka so.
1 Nka Yesu taara Oliviye kulu kan. 2 O dugusajɛ sɔgɔma da joona fɛ, a kɔseginna Alabatosoba kɔnɔ, jama bɛɛ gɛrɛla a la. A y'i sigi ka u kalan. 3 Sariya karamɔgɔw ani Farisiɛnw nana ni muso dɔ ye a yɔrɔ, u tun ye o minɛ jatɔya la. U ye o muso jɔ jama bɛɛ ɲɛ kɔrɔ 4 k'a fɔ Yesu ye ko: «Karamɔgɔ, nin muso minɛna jatɔya yɛrɛ la. 5 Musa y'a fɔ sariya la ko o ɲɔgɔn musow ka bon ni kabakurunw ye ka u faga. E dun bɛ mun fɔ o ko la?» 6 U ye o fɔ k'a dakɔrɔbɔ, walisa k'a sendon sababu sɔrɔ. Nka Yesu y'i biri ka sɛbɛnni kɛ duguma ni a bolonkɔni ye. 7 U tora k'a ɲininka, Yesu wulila k'i jɔ k'a fɔ u ye ko: «Aw la mɔgɔ min ma jurumu kɛ, o fɔlɔ k'a bon ni kabakurun ye.» 8 A y'i biri ko kura ka sɛbɛnni kɛ duguma. 9 O kuma mɛnnen kɔ, u dusukun ye u kɔrɔfɔ, u bɛɛ taara kelen-kelen, k'a daminɛ cɛkɔrɔbaw la fo ka taa bila u kɔmɔgɔw la. Yesu kelen tora yen ani o muso, min jɔlen tun bɛ a ɲɛ kɔrɔ. 10 Yesu wulila k'i jɔ k'a fɔ a ye ko: «Muso, i sendonbaaw bɛ min? Mɔgɔ si ma i jalaki wa?» 11 Muso y'a jaabi ko: «Matigi, mɔgɔ si.» Yesu ko: «Ne fana tɛ i jalaki. Taa, i kana jurumu kɛ tun.» 12 Yesu kumana jama fɛ ko kura ko: «Ne ye diɲɛ ka kɛnɛ de ye. Mɔgɔ min tugura ne nɔfɛ, o tɛna taama dibi la, nka o na ɲɛnamaya kɛnɛ sɔrɔ.» 13 Farisiɛnw y'a fɔ a ye ko: «I bɛ i yɛrɛ seereya kɛ, i ka seereya tɛ tiɲɛ ye.» 14 Yesu ye u jaabi ko: «Hali ni ne bɛ ne yɛrɛ seereya kɛ, ne ka seereya ye tiɲɛ ye, katuguni ne bɛ ne bɔ yɔrɔ dɔn, ne bɛ ne taa yɔrɔ dɔn. Aw kɔni tɛ ne bɔ yɔrɔ dɔn, aw tɛ ne taa yɔrɔ dɔn. 15 Aw bɛ kiri tigɛ Hadamadenya cogo la, ne kɔni tɛ kiri tigɛ mɔgɔ si kan. 16 O bɛɛ n'a ta, hali ni ne bɛ kiri tigɛ, ne ka kiri tilennen don, katuguni ne kelen tɛ o kiri tigɛli la, nka min ye ne ci, o bɛ ne fɛ. 17 A sɛbɛnnen bɛ aw ka sariya la ko: Ni mɔgɔ fila bɛnna seereya kelen na, o seereya ye tiɲɛ ye. 18 Ne bɛ ne yɛrɛ seereya kɛ, ne Fa min ye ne ci, o fana bɛ ne seereya kɛ.» 19 U y'a ɲininka ko: «I Fa bɛ min?» Yesu ye u jaabi ko: «Aw ma ne dɔn, aw ma ne Fa dɔn. Ni aw tun ye ne dɔn, aw tun na ne Fa fana dɔn.» 20 Yesu ye o kumaw fɔ k'a to mɔgɔw kalanni la Alabatosoba kɔnɔ, nilifɛnw tun bɛ bila minɛn minnu kɔnɔ, a tun bɛ olu da fɛ. Mɔgɔ si m'a minɛ, katuguni a ka waati tun ma se fɔlɔ. 21 Yesu y'a fɔ u ye tun ko: «Ne bɛna taa. Aw na ne ɲini, nka aw na sa ka aw to aw ka jurumu la. Ne bɛ taa yɔrɔ min na, aw tɛ se ka taa yen.» 22 Yahutuw y'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «A bɛ a yɛrɛ faga wa? K'a masɔrɔ a ko a bɛ taa yɔrɔ min na, an tɛ se ka taa yen.» 23 Yesu ye u jaabi ko: «Aw ye duguma taw ye, ne kɔni ye sanfɛ ta ye. Aw ye nin diɲɛ taw ye, nka ne tɛ nin diɲɛ ta ye. 24 O de y'a to ne y'a fɔ aw ye ko, aw na sa ka aw to aw ka jurumuw la. Ɔwɔ, ni aw ma da a la ko: `Ne ye ale de ye', aw na sa ka aw to aw ka jurumuw la.» 25 U y'a ɲininka ko: «I ye jɔni ye?» Yesu ye u jaabi ko: «Ne ye o min fɔ aw ye kabini fɔlɔ la. 26 Fɛn caman bɛ ne fɛ k'a fɔ aw ye ani ka kiri tigɛ aw ko la. Nka min ye ne ci, o bɛ tiɲɛ fɔ. Ne ye min mɛn ale fɛ, ne bɛ o de fɔ diɲɛ ye.» 27 U m'a faamu ko a tun bɛ kuma u fɛ a Fa ko la. 28 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Ni aw ye Mɔgɔ Denkɛ kɔrɔta tuma min na, aw n'a dɔn ko `ne ye ale de ye'. Aw n'a dɔn ko ne tɛ foyi kɛ ne yɛrɛ barika la. Ne Fa ye ne kalan cogo min na, ne bɛ nin kow fɔ ka kɛɲɛ ni o de ye. 29 Min ye ne ci, o bɛ ne fɛ. A ma ne to ne kelen na, katuguni ne b'a diyaɲeko kɛ tuma bɛɛ.» 30 Yesu ye o kow fɔ tuma min na, mɔgɔ caman dara a la. 31 Yahutu minnu dara Yesu la, a y'a fɔ olu ye ko: «Ni aw ye ne ka kumakan minɛ ka to a kan, aw na kɛ ne ka kalandenw ye sɛbɛ la. 32 Aw na tiɲɛ dɔn, tiɲɛ na aw hɔrɔnya.» 33 U y'a jaabi ko: «An ye Ibrahima bɔnsɔnw ye, an ma kɛ mɔgɔ si ka jɔnw ye abada. I b'a fɔ cogo di ko an na hɔrɔnya?» 34 Yesu ye u jaabi ko: «Tiɲɛ tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko: Mɔgɔ o mɔgɔ bɛ jurumu kɛ, o ye jurumu ka jɔn de ye. 35 Jɔn tɛ so mɔgɔ ye tuma bɛɛ, nka denkɛ kɔni ye so mɔgɔ ye tuma bɛɛ. 36 Ni Ala Denkɛ ye aw hɔrɔnya, aw na kɛ hɔrɔnw yɛrɛ de ye. 37 Ne y'a dɔn ko aw ye Ibrahima bɔnsɔnw ye, o bɛɛ n'a ta aw bɛ cogo ɲini ka ne faga, katuguni aw ma sɔn ne ka kuma ka sigi yɔrɔ sɔrɔ aw kɔnɔ. 38 Ne ye ko minnu ye ne Fa fɛ, ne bɛ kuma o kow la. Aw fana bɛ ko minnu mɛn aw fa fɛ, aw bɛ olu de kɛ.» 39 U y'a jaabi ko: «An fa ye Ibrahima de ye.» Yesu y'a fɔ u ye ko: «Ni aw ye Ibrahima bɔnsɔnw ye, aw ka Ibrahima ka kɛwalew kɛ. 40 Nka sisan, ne min ye tiɲɛ mɛn Ala fɛ, ka o fɔ aw ye, aw bɛ cogo ɲini ka ne faga. Ibrahima ma o kɛ dɛ! 41 Aw bɛ aw fa ka kɛwale ɲɔgɔnw kɛ.» U y'a jaabi ko: «An kɔni ma bange jatɔya la. Fa kelenpe de bɛ an fɛ, o ye Ala de ye.» 42 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Ni Ala tun ye aw Fa ye, aw tun na ne kanu, katuguni ne bɔra Ala la ka na. Ne ma na ne yɛrɛ barika la, nka ale de ye ne ci. 43 Mun y'a to aw tɛ ne ka kuma faamu? Katuguni aw tɛ se ka ne ka kumaw lamɛn. 44 Aw fa ye min ye, Sitanɛ don. Aw b'a fɛ ka aw fa diyaɲekow de kɛ. Ale kɛra mɔgɔfagala ye kabini fɔlɔfɔlɔ. A ma to tiɲɛ kan, katuguni tiɲɛ si t'a kɔnɔ. Ni a bɛ nkalon tigɛ tuma min na, a bɛ kuma ka kɛɲɛ ni a yɛrɛ cogo ye, katuguni nkalontigɛla don, nkalon fa yɛrɛ don. 45 Ne kɔni bɛ tiɲɛ fɔ, o de y'a to aw ma da ne la. 46 Aw la mɔgɔ jumɛn bɛ jurumu sɔrɔ ne la? Ni ne ka kumaw ye tiɲɛ ye, mun y'a to aw tɛ da ne la? 47 Min bɔra Ala la, o bɛ Ala ka kumaw lamɛn. Aw tɛ u lamɛn, katuguni aw ma bɔ Ala la.» 48 Yahutuw y'a jaabi ko: «Jo tɛ an fɛ k'a fɔ ko i ye Samarika ye, ko jinɛ b'i la wa?» 49 Yesu ye u jaabi ko: «Jinɛ tɛ ne la dɛ, nka ne bɛ ne Fa bonya, aw dun bɛ ne dɔgɔya. 50 Ne tɛ boɲali ɲini ne yɛrɛ ye. Dɔ bɛ yen min b'a ɲini ne ye, o de bɛ kiri tigɛ. 51 Tiɲɛ tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko: Min bɛ ne ka kumaw mara, o tɛna sa abada.» 52 Yahutuw y'a fɔ a ye ko: «Sisan an b'a dɔn k'a jɛya ko jinɛ b'i la! Ibrahima sara, kiraw fana sara, e dun b'a fɔ ko, min bɛ i ka kuma mara, o tɛna sa abada. 53 An fa Ibrahima sara, e ka bon o ye wa? Kiraw fana sara. I b'i yɛrɛ kɛ jɔni ye?» 54 Yesu ye u jaabi ko: «Ni ne bɛ ne yɛrɛ bonya, o boɲali tɛ foyi ye. Min bɛ ne bonya, o ye ne Fa ye, aw b'a fɔ min ma ko o ye aw ka Ala ye, 55 nka aw m'a dɔn. Ne kɔni b'a dɔn. Ni ne y'a fɔ ko ne m'a dɔn, ne bɛ kɛ nkalontigɛla ye i ko aw. Nka ne b'a dɔn, ani ne bɛ a ka kumaw mara. 56 Aw fa Ibrahima ɲagalila ko a na ne ka tile ye. A y'a ye, a nisɔndiyara.» 57 Yahutuw y'a fɔ a ye ko: «I ma hali san biduuru sɔrɔ fɔlɔ, i ko i ɲɛ dara Ibrahima kan wa?» 58 Yesu ye u jaabi ko: «Tiɲɛ tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko: Sani Ibrahima ka bange, o y'a sɔrɔ ne bɛ yen.» 59 O kuma kosɔn u ye kabakurunw ta ko u bɛ olu kɛ k'a bon, nka Yesu y'i dogo ka bɔ Alabatosoba kɔnɔ.
1 Yesu tɛmɛntɔ yɔrɔ dɔ la, a ye cɛ dɔ ye, o fiyennen bangera. 2 Yesu ka kalandenw y'a ɲininka ko: «Karamɔgɔ, jɔni ye jurumu kɛ, nin cɛ wa, wala a bangebaaw, fo a fiyennen bangera?» 3 Yesu y'u jaabi ko: «Nin cɛ ka jurumu nɔ tɛ, a bangebaaw ka jurumu nɔ tɛ. Nka o kɛra walisa Ala ka sebaaya ka jira a ko la. 4 Wajibi don an ka ne cibaa ka kɛwalew kɛ tile fɛ. Su bɛ ko. Ni su kora, mɔgɔ si tɛ se ka baara kɛ o tuma la. 5 Ka ne to diɲɛ la, ne ye diɲɛ ka kɛnɛ de ye.» 6 O kuma fɔlen kɔ, Yesu ye daji tu duguma ka o bɔgɔ cɛ ka o mun fiyentɔ ɲɛw la, 7 k'a fɔ a ye ko: «Taa i ɲɛ ko Siloɛ dingɛ jimaba la.» (Siloɛ kɔrɔ ko ciden.) Fiyentɔ taara yen k'a ɲɛ ko. A ɲɛ yɛlɛlen kɔseginna. 8 A kɛrɛfɛ mɔgɔw ani minnu tun delila k'a ye saraka delili la ka kɔrɔ, olu y'a daminɛ k'a fɔ ko: «Cɛ min sigilen tun bɛ saraka delili la, nin tɛ o ye wa?» 9 Dɔw ko: «Ale don.» Dɔ wɛrɛw ko: «Ayi, ale tɛ, nka a bɔlen bɛ o fɛ.» Nka cɛ yɛrɛ ko: «Ne don.» 10 U y'a ɲininka ko: «I ɲɛ yɛlɛla cogo di?» 11 A y'u jaabi ko: «Cɛ min tɔgɔ ko Yesu, o ye bɔgɔ kɛ k'a mun ne ɲɛw la, k'a fɔ ne ye ko ne ka taa Siloɛ la ka ne ɲɛ ko. Ne dun taara ka ne ɲɛ ko, ne ye yeli kɛ.» 12 U y'a ɲininka ko: «O cɛ bɛ min?» A y'u jaabi ko: «Ne m'a dɔn.» 13 U taara ni o fiyentɔ kɔrɔ ye Farisiɛnw yɔrɔ. 14 Yesu ye bɔgɔ kɛ k'a ɲɛ yɛlɛ don min na, o tun ye lafiɲɛ don de ye. 15 O de kosɔn Farisiɛnw fana y'a ɲininka a ɲɛ yɛlɛ cogo la. A y'a fɔ olu ye ko: «A ye bɔgɔ kɛ ne ɲɛw la, ne ye ne ɲɛ ko, ne bɛ yeli kɛ sisan.» 16 Farisiɛn dɔw ko: «O cɛ ma bɔ Ala la, katuguni a tɛ lafiɲɛ don bila.» Nka dɔ wɛrɛw ko: «Ni o cɛ ye jurumutɔ ye, a bɛ se ka nin ɲɔgɔn kabakow kɛcogo di?» U kan tilara. 17 Farisiɛnw ye fiyentɔ kɔrɔ ɲininka tun ko: «Min ye i ɲɛ yɛlɛ, e bɛ mun fɔ o ta fan fɛ?» A ko: «Kira don.» 18 Nka Yahutuw tun ma da a la ko o cɛ tun ye fiyentɔ ye, ko a ɲɛ yɛlɛla, fo u ye a bangebaaw wele 19 ka u ɲininka ko: «Aw b'a fɔ ko aw denkɛ min fiyennen bangera, nin don wa? Ayiwa a bɛ yeli kɛ sisan cogo di?» 20 A bangebaaw ye u jaabi ko: «An y'a dɔn ko an denkɛ don, ko a fiyennen bangera. 21 Nka a bɛ yeli kɛ sisan cogo min na, an ma o dɔn. An tɛ a ɲɛ yɛlɛbaa fana dɔn. Denmisɛn tɛ tun, aw ka a yɛrɛ ɲininka, a bɛ se ka o kow jɛya aw ye.» 22 A bangebaaw kumana o cogo la, katuguni u siranna Yahutuw ɲɛ, k'a masɔrɔ Yahutuw tun bɛnna a la ka ban ko, ni mɔgɔ min b'a fɔ ko Yesu ye Krisita ye, ko o na gɛn ka bɔ Alabatoso jɛ la. 23 O de y'a to a bangebaaw y'a fɔ ko: «Denmisɛn tɛ tun, aw ka a yɛrɛ ɲininka.» 24 Farisiɛnw ye o fiyentɔ kɔrɔ wele a siɲɛ filanan la k'a fɔ a ye ko: «I ka Ala bonya. An y'a dɔn ko o cɛ ye jurumutɔ de ye.» 25 A y'u jaabi ko: «Ni jurumutɔ don wala ni jurumutɔ tɛ, ne ma o dɔn. Ne bɛ ko kelenpe de dɔn. Ne tun ye fiyentɔ ye, sisan ne bɛ yeli kɛ.» 26 U y'a ɲininka ko: «A ye mun kɛ i la? A ye i ɲɛ yɛlɛ cogo di?» 27 A y'u jaabi ko: «Ne ye o fɔ aw ye ka ban, nka aw ma ne lamɛn. Mun y'a to aw b'a fɛ k'a mɛn tun? Aw fana b'a fɛ ka kɛ a ka kalandenw ye wa?» 28 U y'a neni k'a fɔ ko: «E de ye o cɛ ka kalanden ye. An kɔni ye Musa ka kalandenw ye. 29 An b'a dɔn ko Ala kumana Musa fɛ, nka o cɛ kɔni, an t'a bɔ yɔrɔ dɔn.» 30 Fiyentɔ kɔrɔ ye u jaabi ko: «Nin ye kabako ye dɛ. Aw m'a bɔ yɔrɔ dɔn, k'a sɔrɔ a ye ne ɲɛ yɛlɛ! 31 An y'a dɔn ko Ala tɛ jurumutɔw lamɛn, nka mɔgɔ min bɛ siran a ɲɛ k'a sago kɛ, a bɛ o de lamɛn. 32 A ma mɛn abada ko mɔgɔ dɔ ye mɔgɔ fiyennen bangelen ɲɛ yɛlɛ. 33 Ni nin cɛ tun ma bɔ Ala la, a tun tɛ se ka foyi kɛ.» 34 U ye o cɛ jaabi ko: «I jurumutɔ yɛrɛ de bangera, i b'a fɛ ka an kalan wa?» O fɔlen kɔ, u y'a gɛn ka bɔ Alabatoso kɔnɔ. 35 Yesu y'a mɛn k'u ye o fiyentɔ kɔrɔ gɛn. Yesu y'a kunbɛn k'a fɔ a ye ko: «I dara Mɔgɔ Denkɛ la wa?» 36 A y'a jaabi ko: «Jɔni don, Matigi, walisa ne ka da a la?» 37 Yesu y'a fɔ a ye ko: «I ɲɛ bɛ min na, ni a bɛ kuma i fɛ, o don.» 38 Cɛ ko: «Ne dara a la, Matigi.» A y'i biri a kɔrɔ k'a bato. 39 O tuma la Yesu ko: «Ne nana nin diɲɛ la kiri de kama, walisa fiyentɔw ka yeli kɛ, ani minnu bɛ yeli kɛ, olu ɲɛw ka fiyen.» 40 Farisiɛn minnu tun bɛ Yesu fɛ yen, olu ye o kuma mɛn minkɛ, u y'a ɲininka ko: «Ayiwa, an fana ye fiyentɔw ye wa?» 41 Yesu y'u jaabi ko: «Ni aw tun ye fiyentɔw ye, jurumu tun tɛna ye aw la, nka aw ko aw bɛ yeli kɛ sisan, o de y'a to aw ka jurumuw tolen bɛ aw kun.
1 «Tiɲɛ tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko: Min tɛ don sagabon da fɛ, nka a bɛ yɛlɛn fan wɛrɛ fɛ ka don, nson don, binkannikɛla don. 2 Nka min bɛ don sagabon da fɛ, o ye sagagɛnna de ye. 3 Dakɔlɔsibaa bɛ da yɛlɛ o sagagɛnna ye. Sagaw b'a kan mɛn. A bɛ a yɛrɛ ka sagaw wele u tɔgɔw la ka u labɔ kɛnɛma. 4 Ni a ye u labɔ tuma min na, a bɛ taama u ɲɛ, sagaw bɛ tugu a nɔfɛ, katuguni u b'a kan dɔn. 5 U tɛ tugu dunan nɔfɛ, u bɛ boli a ɲɛ yɛrɛ, k'a masɔrɔ u tɛ dunanw kan dɔn.» 6 Yesu ye nin ntalen da u ye, nka a kumana ko min na, u ma o faamu. 7 Yesu y'a fɔ ko kura ko: «Tiɲɛ tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko: Ne ye sagabon da ye. 8 Minnu bɛɛ nana ne ɲɛ, olu ye nsonw ni binkannikɛlaw de ye, nka sagaw ma u lamɛn. 9 Ne de ye da ye. Ni min donna ne fɛ, o na kisi. A na don ka bɔ ka dumunikɛ yɔrɔ sɔrɔ. 10 Nson tɛ na foyi kama fɔ sonyali ni fagali ni tiɲɛni. Ne kɔni nana walisa ne ka sagaw ka ɲɛnamaya sɔrɔ, o ka caya u la ka ta'a fɛ. 11 «Ne ye sagagɛnna ɲuman de ye. Sagagɛnna ɲuman b'a ni di a ka sagaw kosɔn. 12 Nka sara ɲinina, ni o tɛ sagagɛnna sɛbɛ ye, ni sagaw tɛ a ta ye, o bɛ wara natɔ ye, a bɛ sagaw to yen ka boli. Wara bɛ saga dɔw minɛ, u bɛ jɛnsɛn. 13 O sara ɲinina bɛ boli katuguni sara ɲinina don, sagaw hami t'a la. 14 Ne ye sagagɛnna ɲuman de ye. Ne Fa bɛ ne dɔn, ani ne bɛ ne Fa dɔn cogo min na, o cogo la ne bɛ ne ka sagaw dɔn, ani ne ka sagaw bɛ ne dɔn. Ne bɛ ne ni di ne ka sagaw kosɔn. 16 Saga wɛrɛw bɛ ne fɛ minnu tɛ nin sagabon kɔnɔ. Wajibi don ne ka na ni olu fana ye. U na ne kan mɛn. U na kɛ kulu kelen ye, ani sagagɛnna kelen. 17 «Ne Fa bɛ ne kanu, katuguni ne bɛ ne ni di walisa k'a ta ko kura. 18 Mɔgɔ si tɛ ne ni minɛ ne la, nka ne yɛrɛ b'a di. Se bɛ ne ye ka ne ni di, se bɛ ne ye ka a ta ko kura. O ci de fɔra ne ye ne Fa fɛ.» 19 Yahutuw kan tilara ko kura a ka kuma fɔlenw kosɔn. 20 U caman ko: «Jinɛ b'a la, fa b'a la. Mun na aw b'a lamɛn?» 21 Dɔ wɛrɛw ko: «Jinɛtɔ tɛ kuma tan dɛ. Jinɛ bɛ se ka fiyentɔw ɲɛ yɛlɛ wa?» 22 Yahutuw ka seli dɔ kɛra Jerusalɛm fonɛnɛ tuma la, o tɔgɔ ko Dedikase. 23 Yesu tun bɛ yaalayaala Solomani ka ga kɔrɔ Alabatosoba du kɔnɔ. 24 Yahutuw y'a lamini k'a fɔ a ye ko: «I bɛ an hakili dulonnen to fo tuma jumɛn? Ni i ye Krisita ye, o fɔ an ye k'a jɛya.» 25 Yesu ye u jaabi ko: «Ne y'a fɔ aw ye ka ban, nka aw ma da a la. Ne bɛ kɛwale minnu kɛ ne Fa tɔgɔ la, olu de bɛ ne seereya kɛ. 26 Nka aw ma dannaya kɛ, katuguni aw tɛ ne ka saga dɔw ye. 27 Ne ka sagaw bɛ ne kan mɛn, ne bɛ u dɔn, u bɛ tugu ne nɔfɛ. 28 Ne bɛ ɲɛnamaya banbali di u ma, u tɛna halaki abada. Mɔgɔ si tɛna u bɔsi ka bɔ ne bolo. 29 Ne Fa min ye u di ne ma, o ka bon ni fɛn bɛɛ ye, mɔgɔ si tɛ se ka u bɔsi ka bɔ ne Fa bolo. 30 Ne ni ne Fa ye kelen de ye.» 31 O tuma la Yahutuw ye kabakurunw ta ko kura ko u bɛ olu kɛ k'a bon ka a faga. 32 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Ne ye kɛwale ɲuman caman kɛ aw ɲɛ na ka bɔ ne Fa la. O kɛwalew la jumɛn kelen de b'a to aw bɛ kabakurunw kɛ ka ne bon ka ne faga?» 33 Yahutuw y'a jaabi ko: «Kɛwale ɲuman kɛli m'a to an bɛ kabakurunw kɛ ka i bon ka i faga, fɔ Ala tɔgɔ tiɲɛni, ani e Hadamaden gansan bɛ i yɛrɛ kɛ Ala ye!» 34 Yesu ye u jaabi ko: «A sɛbɛnnen tɛ aw ka sariya la wa ko, `Ala ko: Aw ye alaw ye'? 35 An y'a dɔn ko min fɔra Kitabu la, o tɛ se ka yɛlɛma. Ala ka kuma sera minnu ma, a ye olu wele alaw. 36 O tuma la Ala ye min bila a yɛrɛ ye k'a saniya ka a ci ka na diɲɛ la, ni o ye ne ye, aw dun b'a fɔ ne ma cogo di ko ne bɛ Ala tɔgɔ tiɲɛ, k'a masɔrɔ ne y'a fɔ ko ne ye Ala Denkɛ ye? 37 Ni ne tɛ ne Fa ka kɛwalew kɛ, aw kana da ne la. 38 Nka ni ne bɛ olu kɛ, hali ni aw ma da ne la, aw ka da o kɛwalew la, walisa aw k'a dɔn k'a jɛya ko ne Fa bɛ ne la, ani ne bɛ ne Fa la.» 39 U y'a ɲini ko kura ko u b'a minɛ, nka u ma cogo sɔrɔ a la, a taara. 40 Yesu taara Jurdɛn ba kɔfɛ ko kura, Yuhana tun bɛ batiseli kɛ yɔrɔ min na fɔlɔfɔlɔ, a y'i sigi yen. 41 Mɔgɔ caman taara a sɛgɛrɛ. U ko: «Yuhana ma taamashyɛn si kɛ, nka a ye ko minnu fɔ nin cɛ ta fan fɛ, o bɛɛ ye tiɲɛ ye.» 42 Mɔgɔ caman dara Yesu la yen.
1 Cɛ dɔ tun bɛ Bɛtani, o tɔgɔ ko Lazarɛ, o banana. Bɛtani tun ye Mariyama ni Marte ka dugu ye. 2 (O Mariyama ye tulu suma duman yɛlɛma Yesu senw kan ka u jɔsi ni a kunsigi ye. Lazarɛ min banana, o tun ye Mariyama balimakɛ ye.) 3 Balimamusow ye ci bila Yesu ma k'a fɔ a ye ko: «Matigi, i terikɛ banana.» 4 Yesu ye o kibaru mɛn tuma min na, a ko: «Lazarɛ ka bana tɛ a faga bana ye, a kɛra Ala boɲali kama, walisa Ala Denkɛ ka bonya o bana kosɔn.» 5 Yesu tun bɛ Marte ni a balimamuso ani Lazarɛ kanu. 6 Kabini a y'a mɛn ko Lazarɛ man kɛnɛ, a tun bɛ yɔrɔ min na, a tora yen ka tile fila kɛ. 7 O kɔ, a y'a fɔ a ka kalandenw ye ko: «An ka kɔsegin Jude jamana la.» 8 Kalandenw y'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ, a ma mɛn, Yahutuw tun b'a fɛ ka i bon ni kabakurunw ye ka i faga, i bɛ segin ka taa yen tun wa?» 9 Yesu ye u jaabi ko: «Lɛrɛ tan ni fila tɛ tile kɔnɔ wa? Mɔgɔ min bɛ taama tile fɛ, o sen tɛ talon, k'a masɔrɔ a bɛ nin diɲɛ kɛnɛ ye. 10 Nka min bɛ taama su fɛ, o sen bɛ talon, k'a masɔrɔ yeelen t'a kɔnɔ.» 11 O kumaw fɔlen kɔ, a y'a fɔ u ye ko: «An terikɛ Lazarɛ sunɔgɔra, nka ne bɛ taa a lakunun.» 12 Kalandenw y'a fɔ a ye ko: «Matigi, ni a sunɔgɔra, a na kɛnɛya.» 13 Yesu tun kumana a saya ko la, nka kalandenw hakili la, a kumana sunɔgɔ yɛrɛ ko la. 14 O tuma la Yesu y'a fɔ u ye k'a jɛya ko: «Lazarɛ sara. 15 Ne tun tɛ yen, o diyara ne ye aw kosɔn, walisa aw ka dannaya kɛ, nka a' ye na, an ka taa a yɔrɔ.» 16 O tuma la Tɔma min bɛ wele Filanin, o y'a fɔ kalanden tɔw ye ko: «A' ye na, an fana ka taa walisa an ni a ka sa ɲɔgɔn fɛ.» 17 Yesu sera yen tuma min na, a y'a sɔrɔ Lazarɛ ye tile naani kɛ kaburu kɔnɔ ka ban. 18 Bɛtani ni Jerusalɛm cɛ tun man jan, dɔɔnin tun b'a jɛ kilomɛtɛrɛ saba la, 19 o de kosɔn Yahutuw caman tun taara Marte ni Mariyama ka so ka u balimakɛ sanga fo. 20 Marte y'a mɛn tuma min na ko Yesu natɔ don, a bɔra ka taa a kunbɛn, nka Mariyama sigilen tora so kɔnɔ. 21 Marte y'a fɔ Yesu ye ko: «Matigi, n'i tun bɛ yan, ne balimakɛ tun tɛ sa. 22 Nka ne y'a dɔn ko hali sisan, i mana min ɲini Ala fɛ, a na o di i ma.» 23 Yesu y'a fɔ a ye ko: «I balimakɛ na kunun.» 24 Marte y'a fɔ a ye ko: «Ɔwɔ, ne y'a dɔn ko a na kunun su kununli don na, laban don.» 25 Yesu y'a fɔ a ye ko: «Ne de ye su kununli ni ɲɛnamaya ye. Min dara ne la, hali ni o sara, a na ɲɛnamaya. 26 Min ɲɛnama don ni o dara ne la, o tɛna sa abada. I dara o la wa?» 27 A y'a jaabi ko: «Ɔwɔ, Matigi, ne dara a la ko i ye Krisita ye, Ala Denkɛ, min bɛ na diɲɛ la.» 28 O kuma fɔlen kɔ, Marte y'i dogo ka taa a balimamuso Mariyama wele k'a fɔ a ye ko: «Karamɔgɔ bɛ yen, a b'i wele.» 29 Mariyama ye o mɛn minkɛ, a wulila joona ka bɔ ka taa Yesu yɔrɔ la. 30 Yesu tun ma don dugu kɔnɔ fɔlɔ, nka Marte y'a kunbɛn yɔrɔ min na, a tun bɛ yen. 31 Yahutu minnu tun bɛ Mariyama fɛ so kɔnɔ sanga fo la, olu y'a ye tuma min na ko a wulila joona ka bɔ, u tugura a nɔfɛ. A tun bɛ u kɔnɔ ko a bɛ taa kaburu yɔrɔ la ka kasi yen. 32 Mariyama sera Yesu yɔrɔ la k'a ye tuma min na, a y'i bi Yesu sen kɔrɔ k'a fɔ a ye ko: «Matigi, n'i tun bɛ yan, ne balimakɛ tun tɛ sa.» 33 Yesu ye Mariyama kasitɔ ye, Yahutu minnu nana a fɛ, a ye olu fana kasitɔ ye minkɛ, a dusu kasira kosɛbɛ, a ɲɛnasisira. 34 A ko: «A su donna min?» U y'a jaabi ko: «Matigi, na a filɛ.» 35 Yesu kasira. 36 Yahutuw ko: «A' y'a filɛ dɛ, a tun b'a kanu koyi.» 37 Nka u dɔw ko: «Ale min ye fiyentɔ ɲɛ yɛlɛ, a tun tɛ se k'a to Lazarɛ fana kana sa wa?» 38 Yesu dusu kasilen ko kura, a sera kaburu ma. Kuluwo tun don, a da tugulen tun bɛ ni kabakurun ye. 39 Yesu ko: «A' ye kabakurun bɔ yen.» Su balimamuso Marte y'a fɔ a ye ko: «Matigi, i b'a sɔrɔ a suma bɔra sa. Bi ye a tile naani de ye kaburu kɔnɔ.» 40 Yesu y'a fɔ a ye ko: «Ne m'a fɔ i ye ko, ni i bɛ dannaya kɛ, i na Ala ka sebaaya ye wa?» 41 U ye kabakurun bɔ yen. Yesu ye a ɲɛ kɔrɔta san fɛ k'a fɔ ko: «Ne Fa, ne bɛ barika da i ye ko i ye ne lamɛn. 42 Ne y'a dɔn ko i bɛ ne lamɛn tuma bɛɛ, nka ne ye o fɔ ne laminijama kosɔn, walisa u ka da a la ko e de ye ne ci.» 43 O kumaw fɔlen kɔ, a pɛrɛnna ni kanba ye ko: «Lazarɛ, bɔ kɛnɛma.» 44 Su bɔra, a senw ni a bolow melekelen tun don ni fini ye, kunnasiri tun bɛ a ɲɛda la. Yesu y'a fɔ u ye ko: «A' y'a foni, k'a bila ka taa.» 45 Yahutu minnu taara Mariyama ka so ka Yesu ka ko kɛlenw ye, u caman dara a la. 46 Nka u dɔw taara Farisiɛnw sɛgɛrɛ ka Yesu ka ko kɛlenw lakali olu ye. 47 O tuma la Farisiɛnw ni sarakalasebaaw kuntigiw ye u ka kiritigɛ jamakulu bɛɛ lajɛ k'a fɔ olu ye ko: «An na mun kɛ? k'a masɔrɔ nin cɛ bɛ kabako caman kɛ. 48 Ni an y'a to ten, mɔgɔw bɛɛ na da a la, Romɛ fangatigiw bɛ na ka an ka Alabatosoba tiɲɛ, ka an siya halaki.» 49 U la kelen min tun bɛ wele Kayifɛ, o tun ye sarakalasebaaw kuntigi ye o san na, o y'a fɔ u ye ko: «Aw tɛ foyi dɔn. 50 Aw m'a dɔn ko a ka fisa aw ma cɛ kelen ka sa mɔgɔw bɛɛ nɔ na, walisa siya bɛɛ kana halaki wa?» 51 (A ma o kuma fɔ a yɛrɛ barika la, nka sarakalasebaaw kuntigi tun don o san na, o de y'a to a ye kiraya kuma fɔ ko Yesu bɛna sa Yahutu siya kosɔn. 52 O siya dama tɛ, nka walisa Ala den minnu jɛnsɛnna, a ka olu bɛɛ lajɛ ka kɛ kelen ye.) 53 Kabini o don, Yahutuw ka kuntigiw bɛnna a la ko u bɛ Yesu faga. 54 O de y'a to Yesu ma to ka yaala Yahutu jama cɛma tun. A taara kungokolon dafɛ dugu dɔ la, o tɔgɔ ko Efrayim, a ni a ka kalandenw y'u sigi yen. 55 Yahutuw ka Tɛmɛnkan seli surunyalen, jamana mɔgɔ caman taara Jerusalɛm sani Tɛmɛnkan ka se, walisa u ka u saniya ka kɛɲɛ ni u ka laada ye. 56 U tun bɛ Yesu ɲini. Ka u lajɛlen to Alabatosoba kɔnɔ, u tun bɛ ɲɔgɔn ɲininka ko: «Mun bɛ aw kɔnɔ? A bɛ na seli la wa, wala a tɛ na?» 57 Sarakalasebaaw kuntigiw ni Farisiɛnw ye ci fɔ mɔgɔw ye ko mɔgɔ min bɛ Yesu yɔrɔ dɔn, o k'a fɔ u ye, walisa u ka a minɛ.
1 Tile wɔɔrɔ sani Tɛmɛnkan seli ka se, Yesu taara Bɛtani. Yesu ye Lazarɛ min lakunun ka bɔ suw cɛma, o sigilen tun bɛ yen. 2 U ye surɔfana labɛn Yesu ye yen. Marte tun bɛ dumuni tilatila u cɛ. Lazarɛ fana tun ye u dumunikɛɲɔgɔnw la kelen ye. 3 Mariyama ye tulu suma duman litiri tilancɛ ta, nar tulu sɛbɛ tun don, o sɔngɔ tun ka gɛlɛn kosɛbɛ, a ye o yɛlɛma Yesu senw kan ka a senw jɔsi ni a kunsigi ye. So kɔnɔla bɛɛ fara o tulu suma duman suma la. 4 Yesu ka kalandenw la kelen, Juda Isikariɔti, min bɛna Yesu don bolo la, o y'a fɔ ko: 5 «Mun y'a to nin tulu suma duman ma feere wari dɛɲɛ kɛmɛ saba la ka o wari di faantanw ma?» 6 Juda tun tɛ o fɔ faantanw hami kosɔn, nka a ye o fɔ katuguni nson tun don. Wari bilalan tun b'a bolo. Min tun bɛ bila o kɔnɔ, a tun bɛ o ta. 7 Nka Yesu ko: «A to yen. A ka o mara ne kasanke don ɲɛ. 8 Faantanw bɛ aw cɛma tuma bɛɛ, nka ne kɔni tɛna kɛ aw cɛma tuma bɛɛ.» 9 Yahutuw y'a mɛn ko Yesu bɛ Bɛtani tuma min na, u jamaba taara yen, Yesu yeli dɔrɔn tɛ, nka walisa u ka Lazarɛ fana ye, Yesu ye min lakunun ka bɔ suw cɛma. 10 O de kosɔn sarakalasebaaw kuntigiw y'a latigɛ ko u bɛ Lazarɛ fana faga, 11 katuguni ale de kosɔn Yahutuw caman taara ka da Yesu la. 12 O dugusajɛ, jamaba min tun nana Tɛmɛnkan seli la, olu y'a mɛn ko Yesu natɔ don Jerusalɛm. 13 U ye ntamaro bolow ta ka taa a kunbɛn, u tun bɛ pɛrɛn ko: «Tanuli ka kɛ Ala ye! Min natɔ don Matigi tɔgɔ la, Israɛl ka masakɛ, o ye dubaden ye.» 14 Yesu ye faliden dɔ sɔrɔ ka yɛlɛn o kan, i ko a sɛbɛnnen bɛ Kitabu la cogo min na ko: 15 «Sion denmuso, i kana siran! I ka masakɛ natɔ filɛ, a sigilen bɛ faliden kan.» 16 A ka kalandenw ma o kow faamu u kɛ tuma la, nka Yesu donna a nɔɔrɔ la tuma min na, u hakili jiginna a la ko o kow tun sɛbɛnna Kitabu la a ta fan fɛ, ko mɔgɔw ye o kow kɛ a ye k'a bonya o cogo la. 17 Jama min tun bɛ Yesu fɛ, a ye Lazarɛ wele ka bɔ kaburu kɔnɔ k'a lakunun ka bɔ suw cɛma tuma min na, olu tun bɛ o kow seereya bɔ. 18 O de y'a to jamaba bɔra ka taa Yesu kunbɛn, katuguni u y'a mɛn ko Yesu ye o kabako kɛ. 19 Farisiɛnw y'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «Aw tɛ se foyi la. A filɛ, diɲɛ bɛɛ taalen filɛ a nɔfɛ!» 20 Mɔgɔ minnu taara Jerusalɛm walisa u ka batoli kɛ seli tuma la, Grɛki dɔw tun bɛ olu cɛma. 21 Filipe min bɔra Galile Bɛtisayida, u gɛrɛla o la k'a fɔ a ye ko: «Cɛmɔgɔ, an b'a fɛ ka Yesu ye.» 22 Filipe taara o fɔ Andre ye, o kɔ, u fila bɛɛ taara o fɔ Yesu ye. 23 Yesu ye u jaabi ko: «Nɔɔrɔ bɛ da Mɔgɔ Denkɛ kan waati min na, o sera. 24 Tiɲɛ tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko: Ni ɲɔkisɛ ma dan dugukolo la ka sa, a bɛ to a kelen na, nka ni a sara, a bɛ ɲɔkisɛ caman kɛ. 25 Mɔgɔ min bɛ a ni kanu, o na bɔnɛ a la, nka min bɛ a ni koniya k'a to nin diɲɛ la, o na a mara ɲɛnamaya banbali kama. 26 Mɔgɔ min b'a fɛ ka baara kɛ ne ye, o ka tugu ne nɔfɛ. O cogo la ne bɛ yɔrɔ min na, ne ka baaraden fana na kɛ yen. Min bɛ baara kɛ ne ye, ne Fa na o tigi bonya. 27 «Ne dusu tɔɔrɔlen don sisan. Ne na mun fɔ? Ne n'a fɔ ko, ne Fa, ne kisi nin waati tɔɔrɔ ma wa? Nka ne nana nin waati la o yɛrɛ de kosɔn. 28 Ne Fa, i tɔgɔ bonya.» O tuma la kumakan dɔ bɔra sankolo la k'a fɔ ko: «Ne y'a bonya, ne n'a bonya ko kura.» 29 Jama min tun bɛ yen, ni u ye o kan mɛn, olu ko: «San kulula.» Dɔ wɛrɛw ko: «Mɛlɛkɛ dɔ kumana a fɛ.» 30 Nka Yesu y'a fɔ u ye ko: «O kumakan ma bɔ ne kosɔn, a bɔra aw kosɔn. 31 Kiri bɛ tigɛ nin diɲɛ kan sisan. Nin diɲɛ kuntigi na gɛn ka bɔ kɛnɛma sisan. 32 Ne kɔni, ni ne kɔrɔtara ka bɔ duguma tuma min na, ne na mɔgɔw bɛɛ sama ka na ne ma.» 33 A ye o kumaw fɔ, walisa a yɛrɛ bɛna sa cogo min na, a ka o jira. 34 Jama y'a jaabi ko: «An y'a kalan an ka sariya sɛbɛnnenw la ko Krisita ɲɛnama bɛ to badaa. Ayiwa, i b'a fɔ cogo di ko wajibi don Mɔgɔ Denkɛ ka kɔrɔta? O Mɔgɔ Denkɛ ye jɔni ye?» 35 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Kɛnɛyeelen bɛ aw cɛma fɔlɔ, nka a tɛna mɛn. Kɛnɛyeelen bɛ aw fɛ tuma min na, aw ka taama o tuma la, walisa dibi kana don aw la, katuguni min bɛ taama dibi la, o tɛ a taa yɔrɔ dɔn. 36 Kɛnɛyeelen bɛ aw fɛ tuma min na, aw ka da o la, walisa aw ka kɛ kɛnɛyeelendenw ye.» O kumaw fɔlen kɔ, Yesu taara ka i dogo u la. 37 Hali k'a sɔrɔ a ye taamashyɛn caman kɛ u ɲɛ na, u ma dannaya kɛ a la, 38 o kɛra walisa kira Esayi ka kuma ka dafa ko: «Matigi, jɔni dara an ka kibaru fɔlen na? Matigi ye a ka sebaaya jira jɔni la?» 39 O de kosɔn u tun tɛ se ka dannaya kɛ, katuguni Esayi y'a fɔ fana ko: 40 «Ala ye u ɲɛw fiyen, a ye u hakili goya, walisa u ɲɛw kana na yeli kɛ, u hakili kana na faamuli kɛ, u kana na u yɛlɛma a fan fɛ, ani ale kana na u kɛnɛya.» 41 Esayi ye o fɔ, katuguni a ye Yesu nɔɔrɔ ye ka kuma a ko la. 42 O bɛɛ n'a ta, Yahutuw ka kuntigiw caman dara Yesu la, nka u tun tɛ jɔ a la Farisiɛnw ɲɛsiran kosɔn, walisa u kana gɛn ka bɔ Alabatoso jɛ la. 43 U tun bɛ mɔgɔw ka boɲali fɛ ka tɛmɛn Ala ta kan. 44 Yesu pɛrɛnna k'a fɔ ko: «Mɔgɔ min dara ne la, o ma dannaya kɛ ne dama la, nka o dara ne cibaa fana la. 45 Min ɲɛ dara ne kan, o ɲɛ dara ne cibaa fana kan. 46 Ne kɔni nana diɲɛ la i ko kɛnɛyeelen, walisa mɔgɔ o mɔgɔ dara ne la o kana to dibi la. 47 Ni mɔgɔ dɔ ye ne ka kumaw mɛn, ni a tɛ u mara, ne tɛna kiri tigɛ o kan, katuguni ne ma na kiri tigɛ diɲɛ kan, ne nana walisa diɲɛ ka kisi. 48 Min b'i ban ne la, ni a tɛ sɔn ne ka kumaw ma, o ka kiritigɛla bɛ yen. Ne ye kuma min fɔ, o de na kiri tigɛ o tigi kan laban don na. 49 Katuguni ne ma kuma ne yɛrɛ barika la, nka ne ka kan ka min fɔ, ne Fa min ye ne ci, ne ye o sɔrɔ ale fɛ. 50 Ne y'a dɔn ko ci min bɔra ne Fa fɛ, o ye ɲɛnamaya banbali de ye. O de y'a to ne bɛ min fɔ, ne bɛ o fɔ ka kɛɲɛ ni ne Fa ka ci fɔlen ye ne ye.»
1 Tɛmɛnkan seli surunyalen, Yesu y'a dɔn ko a ka waati sera ka bɔ nin diɲɛ la ka taa a Fa fɛ. Ayiwa, a yɛrɛ ka mɔgɔ minnu bɛ diɲɛ la, a tun ye minnu kanu, a ye olu kanu fo a laban. 2 Yesu ni a ka kalandenw tun bɛ surɔfana dumuni la. Sitanɛ tun ye miirili don Simɔn Isikariɔti denkɛ Juda dusukun na ko a ka Yesu don bolo la. 3 Yesu y'a dɔn ko Ala ye se di a ma fɛn bɛɛ kan, ko a nana ka bɔ Ala la, ko a bɛ kɔsegin ka taa Ala fɛ. 4 A wulila ka bɔ tabali kɔrɔ k'a ka dulɔkiw bɔ, ka fini dɔ ta k'a cɛsiri. 5 O kɔ, a ye ji kɛ minɛn dɔ kɔnɔ k'a ka kalandenw sen koli daminɛ, ka u jɔsi ni a cɛsiri fini ye. 6 A sera Simɔn Pierɛ ma tuma min na, o y'a fɔ a ye ko: «Matigi, e de bɛ ne senw ko wa?» 7 Yesu y'a jaabi ko: «Ne bɛ min kɛ, i tɛ o dɔn sisan, nka i na o faamu kɔfɛ.» 8 Pierɛ y'a fɔ a ye ko: «Ayi, i tɛna ne senw ko abada!» Yesu y'a jaabi ko: «Ni ne ma u ko, i tɛna niyɔrɔ si sɔrɔ ne la tun.» 9 Simɔn Pierɛ y'a fɔ a ye ko: «Matigi, ne sen dama tɛ, nka ne bolo ni ne kunkolo fana!» 10 Yesu y'a fɔ a ye ko: «Mɔgɔ min kora ka ban, o mago tɛ koli wɛrɛ la fɔ ka a sen ko, k'a masɔrɔ a saniyalen don. Aw kɔni saniyalen bɛ, nka aw bɛɛ tɛ.» 11 (Min tun bɛna Yesu don bolo la, a ye o dɔn, o de y'a to a ko: «Aw bɛɛ saniyalen tɛ.») 12 Yesu ye u sen ko ka ban tuma min na, a ye a ka dulɔkiw don k'i sigi tabali kɔrɔ k'a fɔ u ye ko: «Ne ye min kɛ aw la, aw ye o faamu wa? 13 Aw bɛ ne wele Karamɔgɔ ani Matigi, aw ye tiɲɛ fɔ, katuguni ne y'o ye. 14 Ne min ye Matigi ni Karamɔgɔ ye, ni ne ye aw sen ko, aw fana ka kan ka ɲɔgɔn sen ko. 15 Ne ye cogo jira aw la walisa ne ye min kɛ aw la, aw fana ka o ɲɔgɔn kɛ. 16 Tiɲɛ tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko: Baaraden si man bon ni a kuntigi ye, ciden si man bon ni a cibaa ye. 17 Sisan aw bɛ o kow dɔn. Ni aw ye o kow kɛ, aw na kɛ dubadenw ye. 18 «Ne tɛ kuma aw bɛɛ ta fan fɛ. Ne ye minnu ɲɛnatɔmɔ, ne bɛ olu dɔn. Nka wajibi don Kitabu kuma fɔlen ka dafa ko: `Mɔgɔ min tun bɛ dumuni kɛ ne fɛ, o ye ne tan ni a sen ye.' 19 Kabini sisan ne bɛ o fɔ aw ye sani a ka se, walisa ni a sera tuma min na, aw ka da a la ko `ne ye ale de ye'. 20 Tiɲɛ tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko: Mɔgɔ min bɛ ne ka ciden minɛ koɲuman, o bɛ ne minɛ koɲuman. Min bɛ ne minɛ koɲuman, o bɛ ne cibaa minɛ koɲuman.» 21 O kumaw fɔlen kɔ, Yesu dusu tɔɔrɔla kosɛbɛ, a ye seereya kɛ ko: «Tiɲɛ tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko: Aw la mɔgɔ kelen na ne don bolo la.» 22 Kalandenw ye ɲɔgɔn mafilɛ. A tun bɛ kuma kalanden min ko la, u kɔnɔnafililen tun bɛ o la, katuguni u tun tɛ o tigi dɔn. 23 Kalandenw la kelen, Yesu tun bɛ min kanu, o sigilen tun bɛ Yesu kɛrɛ fɛ. 24 Simɔn Pierɛ y'a kun kɔmi o ye ko a ka Yesu ɲininka yala ni a bɛ kuma min ko la. 25 O kalanden y'i jɛngɛ Yesu fan fɛ k'a ɲininka ko: «Matigi, jɔni don?» 26 Yesu y'a jaabi ko: «Ne bɛ lɔgɔma su k'a di min ma, o don.» Yesu ye lɔgɔma ta k'a su k'a di Simɔn Isikariɔti denkɛ Juda ma. 27 Kabini Juda ye lɔgɔma minɛ, Sitanɛ donna a la. Yesu y'a fɔ Juda ye ko: «I b'a fɛ ka min kɛ, o kɛ joona!» 28 (Yesu ye o fɔ sababu min na, mɔgɔ minnu tun bɛ dumuni la, u si ma o dɔn. 29 Wari bilalan tun bɛ Juda bolo, o de y'a to a tun bɛ u caman kɔnɔ ko Yesu y'a fɔ ko, a ka u mago fɛnw san seli kama, wala a ka fɛn dɔ di faantanw ma.) 30 Juda kɔni ye lɔgɔma minɛ, o yɔrɔnin bɛɛ a bɔra. O y'a sɔrɔ su kora. 31 Juda bɔlen kɔ, Yesu y'a fɔ ko: «Sisan, nɔɔrɔ dara Mɔgɔ Denkɛ kan, nɔɔrɔ dara Ala fana kan a ko la. 32 Ayiwa, ni nɔɔrɔ dara Ala kan a ko la, Ala na nɔɔrɔ da a Denkɛ kan a yɛrɛ ko la, a na o kɛ sɔɔni. 33 Ne ka denmisɛnw, ne bɛ dɔɔnin kɛ aw fɛ yan fɔlɔ. Aw na ne ɲini, nka ne ye min fɔ Yahutuw ye, ne bɛ o fɔ aw ye sisan ko, ne bɛ taa yɔrɔ min na, aw tɛ se ka taa yen. 34 Ne bɛ ci kura fɔ aw ye ko, aw ka ɲɔgɔn kanu. A' ye ɲɔgɔn kanu i ko ne ye aw kanu cogo min na. 35 Ni aw bɛ ɲɔgɔn kanu, mɔgɔw bɛɛ n'a dɔn o de fɛ ko aw ye ne ka kalandenw ye.» 36 Simɔn Pierɛ y'a ɲininka ko: «Matigi, i bɛ taa min?» Yesu y'a jaabi ko: «Ne bɛ taa yɔrɔ min na, i tɛ se ka tugu ne nɔfɛ ka taa yen sisan, nka nin kɔ, i na tugu ne nɔfɛ.» 37 Pierɛ y'a fɔ a ye ko: «Matigi, mun b'a to ne tɛ se ka tugu i nɔfɛ sisan? Ne labɛnnen don ka ne ni di i kosɔn!» 38 Yesu y'a jaabi ko: «Sɛbɛ la, i labɛnnen bɛ ka i ni di ne kosɔn wa? Tiɲɛ tiɲɛ la ne b'a fɔ i ye ko: Sani donon ka kasi, i na i dalacɛ ne la siɲɛ saba ko i ma ne dɔn.»
1 Yesu ko: «Aw hakili kana ɲaami. A' ye da Ala la, a' ye da ne fana la. 2 Sigi yɔrɔ caman bɛ ne Fa ka du kɔnɔ. Ni o tun tɛ tiɲɛ ye, ne tun tɛna o fɔ aw ye. Ne bɛ taa yɔrɔ labɛn aw ye yen. 3 Ni ne taara yɔrɔ labɛn aw ye, ne bɛ na ko kura ka aw ta, walisa ne bɛ yɔrɔ min na, aw fana ka kɛ yen. 4 Ne bɛ taa yɔrɔ min na, aw bɛ o sira dɔn.» 5 Tɔma y'a fɔ a ye ko: «Matigi, an ma i taa yɔrɔ dɔn. An dun b'a sira dɔn cogo di?» 6 Yesu y'a jaabi ko: «Ne de ye sira ye, ani tiɲɛ, ani ɲɛnamaya. Mɔgɔ si tɛ na ne Fa ma, ni a ma tɛmɛn ne fɛ. 7 Ni aw tun ye ne dɔn, aw tun na ne Fa fana dɔn. Kabini sisan, aw b'a dɔn, aw y'a ye.» 8 Filipe y'a fɔ a ye ko: «Matigi, i Fa jira an na, o na an bɔ.» 9 Yesu y'a jaabi ko: «Filipe, bi ma ne ni aw bila ɲɔgɔn fɛ, halibi i ma ne dɔn wa? Min ɲɛ dara ne kan, o ɲɛ dara ne Fa kan. I dun b'a fɔ cogo di ko ne ka ne Fa jira aw la? 10 I ma da a la ko ne bɛ ne Fa la, ko ne Fa bɛ ne la wa? Ne bɛ kuma minnu fɔ aw ye, ne tɛ olu fɔ ne yɛrɛ ma, nka ne Fa min bɛ ne la, o de bɛ a ka kɛwalew kɛ. 11 A' ye da ne la, ko ne bɛ ne Fa la, ko ne Fa bɛ ne la, wala a' ye dannaya kɛ o kɛwalew yɛrɛ de kosɔn. 12 Tiɲɛ tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko: Min bɛ da ne la, ne bɛ kɛwale minnu kɛ, o fana na olu ɲɔgɔn kɛ, ka kɛwale dɔw kɛ minnu ka bon ni olu ye, katuguni ne bɛ taa ne Fa ma. 13 O cogo la, aw mana fɛn o fɛn deli ne tɔgɔ la, ne na o kɛ, walisa nɔɔrɔ ka da ne Fa kan a Denkɛ ko la. 14 Ni aw bɛ fɛn dɔ deli ne tɔgɔ la, ne na o di aw ma. 15 «Ni aw bɛ ne kanu, aw na ne ka ci fɔlenw mara. 16 Ne na ne Fa deli, a na Dɛmɛbaa wɛrɛ di aw ma, walisa o ka to aw fɛ tuma bɛɛ. 17 O ye tiɲɛ Ni ye. Diɲɛ tɛ se ka o sɔrɔ, katuguni u t'a ye, u t'a dɔn. Aw kɔni b'a dɔn, katuguni a sigilen bɛ aw fɛ, ani a na kɛ aw kɔnɔ. 18 «Ne tɛna aw to falatɔw ye, ne bɛ na aw yɔrɔ. 19 Sɔɔni diɲɛ tɛ ne ye tun, nka aw kɔni na ne ye. Ne ɲɛnama don, o de kosɔn aw fana na ɲɛnamaya. 20 Ni o don sera tuma min na, aw n'a dɔn ko ne bɛ ne Fa la, ko aw bɛ ne la, ko ne bɛ aw la. 21 «Ne ka ci fɔlenw bɛ min kɔnɔ, ni a bɛ u kɛ, o de bɛ ne kanu. Min bɛ ne kanu, ne Fa na o kanu, ne fana na o kanu, ka ne yɛrɛ jira a la.» 22 Jude, (min tɛ Juda Isikariɔti ye,) o y'a fɔ a ye ko: «Matigi, mun kosɔn i na i jira an na, k'a sɔrɔ i tɛ i yɛrɛ jira diɲɛ la?» 23 Yesu y'a jaabi ko: «Min bɛ ne kanu, o na ne ka kuma mara. Ne Fa na o kanu, ne ni ne Fa bɛ na o ma ka sigi o fɛ. 24 Min tɛ ne kanu, o tɛ ne ka kuma mara. Aw bɛ kuma min mɛn ne da la, o ma bɔ ne la. Ne Fa min ye ne ci, a bɔra o de la. 25 «Ne ye nin kow fɔ aw ye ka ne to aw cɛma. 26 Nka ne Fa na Dɛmɛbaa min ci ne tɔgɔ la, Ni Senu kɔni, o na aw kalan fɛn bɛɛ la. Ne ye ko minnu fɔ aw ye, o na aw hakili jigin olu bɛɛ la. 27 «Ne bɛ dusu suma to aw fɛ. Ne bɛ ne yɛrɛ ka dusu suma di aw ma. Diɲɛ b'a di cogo min na, ne t'a di aw ma ten dɛ. Aw hakili kana ɲaami, aw kana siran. 28 Aw y'a mɛn ko ne y'a fɔ aw ye ko, ne bɛ taa, nka ne bɛ kɔsegin ka na aw yɔrɔ. Ni aw tun bɛ ne kanu, aw tun na ɲagali ko ne bɛ taa ne Fa ma, katuguni ne Fa ka bon ni ne ye. 29 Ne ye o fɔ aw ye sisan, sani o kow ka se, walisa ni u sera tuma min na, aw ka dannaya kɛ. 30 Ne tɛna kuma caman fɔ aw ye tun, katuguni nin diɲɛ kuntigi bɛ na, se si t'a ye ne kan, 31 nka nin diɲɛ ka kan k'a dɔn ko ne bɛ ne Fa kanu, ani ne Fa ye ci min fɔ ne ye, ne bɛ o de kɛ. A' ye wuli, an ka taa ka bɔ yan.
1 «Ne ye rezɛnsun sɛbɛ de ye, ne Fa ye a sɛnɛkɛla ye. 2 Bolo o bolo bɛ ne la, ni o tɛ den, a bɛ o tigɛ. Bolo o bolo bɛ den, a bɛ o kɛrɛlabolow tigɛ walisa a ka den ka tɛmɛn fɔlɔ ta kan. 3 Ne ye kuma min fɔ aw ye, aw saniyalen bɛ ka ban o de barika la. 4 A' ye to ne la, ne ka to aw la. Jiribolo tɛ se ka den a yɛrɛ ma ni a ma to a sun na, o cogo la aw tɛ se ka den, ni aw ma to ne la. 5 «Ne ye rezɛnsun de ye, aw ye a bolow ye. Min tolen bɛ ne la, ni ne tolen bɛ o la, o bɛ den caman kɛ, katuguni aw tɛ se ka foyi kɛ ne kɔ. 6 Min tɛ to ne la, o bɛ fili kɛnɛma i ko jiribolo, a bɛ ja. O bolo jalenw bɛ cɛ ka u fili tasuma la, u bɛ jeni. 7 Ni aw bɛ to ne la, ni ne ka kumaw bɛ to aw kɔnɔ, aw bɛ fɛn o fɛn fɛ, a' ye o deli, aw na o sɔrɔ. 8 Ni aw bɛ den caman kɛ, nɔɔrɔ bɛ da ne Fa kan o de la. O cogo la aw n'a jira ko aw kɛra ne ka kalandenw ye. 9 Ne Fa ye ne kanu cogo min na, ne ye aw kanu ten dɛ. A' ye to ne ka kanuya la. 10 Ni aw bɛ ne ka ci fɔlenw kɛ, aw na to ne ka kanuya la, i ko ne ye ne Fa ka ci fɔlenw kɛcogo min na, ka to a ka kanuya la. 11 «Ne ye o kow fɔ aw ye walisa ne ka ɲagali ka kɛ aw kɔnɔ, ani aw ka ɲagali ka dafa. 12 Ne ka ci fɔlen filɛ nin ye ko: Aw ka ɲɔgɔn kanu i ko ne ye aw kanu cogo min na. 13 Kanuya si tɛ yen min ka bon ka tɛmɛn nin kan ko, mɔgɔ ka a ni di a teriw kosɔn. 14 Ni aw bɛ ne ka ci fɔlenw kɛ, aw ye ne teriw ye. 15 Ne tɛ aw wele jɔnw tun, katuguni jɔn tɛ a makɛ ka kɛta dɔn. Ne bɛ aw wele ne teriw, katuguni ne ye fɛn o fɛn mɛn ne Fa fɛ, ne ye o bɛɛ jira aw la. 16 Aw ma ne ɲɛnatɔmɔ, nka ne de ye aw ɲɛnatɔmɔ, k'a fɔ ko aw ka taa ka den, ani aw den ka to. O cogo la ni aw ye fɛn o fɛn deli ne Fa fɛ ne tɔgɔ la, a na o di aw ma. 17 Ne bɛ ci min fɔ aw ye, o filɛ nin ye ko, aw ka ɲɔgɔn kanu. 18 «Ni diɲɛ ye aw koniya, aw k'a dɔn ko a ye ne koniya aw ɲɛ dɛ. 19 Ni aw tun ye diɲɛ taw ye, diɲɛ tun na aw kanu, i n'a fɔ a yɛrɛ taw. Nka ne ye aw ɲɛnatɔmɔ ka bɔ diɲɛ la, aw tɛ diɲɛ taw ye, o de y'a to diɲɛ bɛ aw koniya. 20 Ne ye kuma min fɔ aw ye, aw ka aw hakili jigin o la ko: Jɔn man bon ni a makɛ ye. Ni u ye ne tɔɔrɔ, u na aw fana tɔɔrɔ. Ni u ye ne ka kuma mara, u na aw fana ta mara. 21 Nka u na o kow bɛɛ kɛ aw la ne tɔgɔ kosɔn, katuguni u tɛ ne cibaa dɔn. 22 Ni ne tun ma na ka kuma u fɛ, jurumu tun tɛna sɔrɔ u la. Nka sisan, jo si tɛ u fɛ u ka jurumu ko la. 23 Mɔgɔ min bɛ ne koniya, o bɛ ne Fa fana koniya. 24 Mɔgɔ wɛrɛ si ma kɛwale minnu kɛ, ni ne tun ma olu kɛ u cɛma, jurumu tun tɛna sɔrɔ u la. Nka sisan, u ye ne ka kɛwalew ye, u ye ne koniya ka ne Fa fana koniya. 25 Nka o kɛra walisa kuma min sɛbɛnnen bɛ u ka sariya la, o ka dafa, ko: `U ye ne koniya, sababu t'a la.' 26 «Dɛmɛbaa bɛ na, o ye tiɲɛ Ni ye, min bɛ bɔ ne Fa la. Ne na o ci aw ma ka bɔ ne Fa fɛ. O Dɛmɛbaa mana na, a na ne seereya kɛ. 27 Aw fana na ne seereya kɛ, katuguni aw kɛra ne fɛ kabini fɔlɔ la.
1 «Ne ye o kow suda aw la walisa u mana se, u kana kɛ aw kunnatiɲɛni sababu ye. 2 U na aw gɛn ka bɔ Alabatoso jɛ la. Waati bɛ na, mɔgɔ minnu bɛ aw faga, a na kɛ olu kɔnɔ ko u bɛ baara kɛ Ala ye. 3 U na o kɛ katuguni u ma ne Fa dɔn, u ma ne dɔn. 4 Nka ne ye o fɔ aw ye walisa ni o waati sera, aw hakili ka jigin a la ko ne tun ye o suda aw la. «Ne ma nin kow fɔ aw ye kabini fɔlɔ la, katuguni ne tun bɛ aw fɛ yan. 5 Sisan ne bɛ taa ne cibaa ma, aw si ma ne ɲininka ko ne bɛ taa min? 6 Nka aw ɲɛnasisira kosɛbɛ, katuguni ne ye o fɔ aw ye. 7 O bɛɛ n'a ta, ne bɛ tiɲɛ fɔ aw ye ko, a ka fisa aw ma ne ka taa, katuguni ni ne ma taa, Dɛmɛbaa tɛna na aw ma. Nka ni ne taara, ne na o ci aw ma. 8 Ni o nana tuma min na, a na diɲɛ mɔgɔw ka jurumu jira u la, ani tilennenya ko, ni Ala ka kiri ko. 9 A na u ka jurumu jira u la, katuguni u ma da ne la. 10 A na tilennenya ko jira u la, katuguni ne bɛ taa ne Fa ma, ani aw tɛ ne ye tun. 11 A na Ala ka kiri ko jira u la, katuguni kiri tigɛra nin diɲɛ kuntigi kan ka ban. 12 «Fɛn caman bɛ ne fɛ k'a fɔ aw ye, nka aw tɛ se olu kɔrɔ sisan. 13 Ni tiɲɛ Ni nana tuma min na, o na aw ɲɛminɛ tiɲɛ sira bɛɛ la. A tɛna kuma a yɛrɛ barika la, nka a na min bɛɛ mɛn, a na o fɔ, ani a na ko nataw fɔ aw ye. 14 A na nɔɔrɔ da ne kan, katuguni a na ne taw ta ka olu fɔ aw ye. 15 Ne Fa ta bɛɛ ye ne ta ye, o de y'a to ne y'a fɔ ko Ni Senu na ne taw ta ka olu fɔ aw ye. 16 «Sɔɔni aw tɛna ne ye, o kɔ sɔɔni, aw na ne ye tun.» 17 A ka kalanden dɔw y'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «O kɔrɔ ye mun ye? A b'a fɔ an ye ko, sɔɔni an tɛna a ye, o kɔ sɔɔni, an na a ye tun, ani a ko katuguni a bɛ taa a Fa fɛ.» 18 U ko: «A bɛ sɔɔni min ko fɔ, o kɔrɔ ye mun ye? A bɛ kuma min fɔ, an tɛ o kɔrɔ dɔn.» 19 Yesu y'a dɔn ko u tun b'a fɛ ka a ɲininka, a ko: «Ne y'a fɔ aw ye ko, sɔɔni aw tɛna ne ye, o kɔ sɔɔni, aw na ne ye tun. Aw bɛ ɲɔgɔn ɲininka o la wa? 20 Tiɲɛ tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko: Aw na kasi ka kulo, nka diɲɛ na ɲagali. Aw na ɲɛnasisi, nka aw ka ɲɛnasisi na yɛlɛma ka kɛ ɲagali ye. 21 Ni muso bɛ tin na tuma min na, a bɛ ɲɛnasisi, katuguni o waati sera, nka ni den bangera tuma min na, a hakili tɛ to o tɔɔrɔ la tun, katuguni a bɛ ɲagali ko mɔgɔ bangera diɲɛ la. 22 O cogo la, aw fana ɲɛnasisilen bɛ sisan, nka ne na aw ye tun, ani aw dusu na ɲagali. Mɔgɔ si tɛna se ka aw ka ɲagali bɔ aw kɔnɔ. 23 «Ni o don sera tuma min na, aw tɛna ne ɲininka foyi la tun. Tiɲɛ tiɲɛ la ne b'a fɔ aw ye ko: Aw mana min deli ne Fa fɛ ne tɔgɔ la, a na o di aw ma. 24 Fo ka na se sisan ma, aw ma foyi deli ne tɔgɔ la. A' ye delili kɛ, aw na sɔrɔli kɛ, o cogo la aw ka ɲagali na dafa. 25 «Ne ye o kow fɔ aw ye ntalenw de la, nka waati bɛ na, ne tɛna kuma aw fɛ ntalenw la tun, nka ne na ne Fa ko fɔ aw ye k'a jɛya. 26 Ni o don sera, aw na ne Fa deli ne tɔgɔ la. Ne t'a fɔ aw ye ko ne na a deli aw ye, 27 k'a masɔrɔ ne Fa yɛrɛ bɛ aw kanu. A bɛ aw kanu, katuguni aw ye ne kanu, ani aw dara a la ko ne nana ka bɔ Ala la. 28 Ne bɔra ne Fa la ka na diɲɛ la. Sisan ne bɛna bɔ diɲɛ la ka taa ne Fa fɛ.» 29 A ka kalandenw y'a fɔ a ye ko: «Sisan kɔni, i tɛ ntalen si fɔ, nka i bɛ kuma k'a jɛya. 30 An y'a dɔn sisan ko i bɛ fɛn bɛɛ dɔn, ani i mago t'a la mɔgɔ ka i ɲininka. O de y'a to an dara a la ko i nana ka bɔ Ala la.» 31 Yesu ye u jaabi ko: «Aw ye dannaya kɛ sisan wa? 32 A filɛ, waati bɛ na, o waati sera yɛrɛ, ko aw bɛɛ na jɛnsɛn ka taa aw ka yɔrɔw la, aw na ne to ne kelen na. Nka ne tɛ ne kelen na, katuguni ne Fa bɛ ne fɛ. 33 Ne ye o kow fɔ aw ye walisa aw ka hɛrɛ sɔrɔ ne fɛ. Aw na tɔɔrɔ sɔrɔ diɲɛ la, nka a' ye aw ja gɛlɛya, ne ye se sɔrɔ diɲɛ kan!»
1 O kumaw fɔlen kɔ, Yesu y'a ɲɛ kɔrɔta san fɛ k'a fɔ ko: «Ne Fa, waati sera. Nɔɔrɔ da i Denkɛ kan, walisa i Denkɛ fana ka nɔɔrɔ da i kan, 2 k'a masɔrɔ i ye fanga di a ma Hadamadenw bɛɛ kan, walisa i ye minnu di a ma, a ka ɲɛnamaya banbali di olu bɛɛ ma. 3 Ɲɛnamaya banbali ye nin de ye ko, u bɛ e dɔn ko i ye Ala sɛbɛ kelenpe ye, ka Yesu Krisita dɔn, i ye o min ci. 4 Ne ye nɔɔrɔ da i kan ka ne to dugukolo kan. I ye baara min di ne ma ko ne k'a kɛ, ne y'o kɛ k'a dafa. 5 Sisan, ne Fa, nɔɔrɔ min tun bɛ ne kan i fɛ sani diɲɛ ka da, o nɔɔrɔ da ne kan i yɛrɛ da fɛ. 6 «I ye mɔgɔ minnu di ne ma ka bɔ diɲɛ la, ne ye i tɔgɔ jira olu la, walisa u ka i dɔn. E taw tun don, i ye u di ne ma, u ye i ka kuma mara. 7 Sisan u y'a dɔn ko i ye fɛn minnu di ne ma, olu bɛɛ bɔra e de la, 8 katuguni i ye kuma minnu fɔ ne ye, ne ye olu bɛɛ fɔ u ye, u sɔnna olu ma. U y'a dɔn k'a jɛya ko ne bɔra e de la, u dara a la ko i ye ne ci. 9 «Ne bɛ i deli olu de ye. Ne tɛ i deli diɲɛ ye, nka i ye minnu di ne ma, ne bɛ i deli olu ye, katuguni olu ye i taw ye. 10 Ne ta bɛɛ ye i ta ye, i ta bɛɛ ye ne ta ye, nɔɔrɔ dara ne kan u ko la. 11 Ne tɛ to diɲɛ la tun, nka ninnu kɔni bɛ diɲɛ la, ne bɛ taa i fɛ. Ne Fa senuma, i ye tɔgɔ min di ne ma, ne ye u mara o barika la, walisa u ka kɛ kelen ye, i ko e ni ne ye kelen ye cogo min na. 12 Ka ne to u fɛ, i ye tɔgɔ min di ne ma, ne ye u mara o barika la. Ne ye u mara, u si ma halaki, fɔ halakiden, o kɛra walisa Kitabu kuma ka dafa. 13 Nka sisan, ne bɛ taa i fɛ, ne bɛ nin kow fɔ ka ne to diɲɛ la fɔlɔ, walisa ne ka ɲagali dafalen ka sɔrɔ u kɔnɔ. 14 Ne ye i ka kuma fɔ u ye, diɲɛ ye u koniya, katuguni u tɛ diɲɛ taw ye, i ko ne tɛ diɲɛ ta ye cogo min na. 15 Ne tɛ i deli ko i ka u bɔ diɲɛ la, nka i ka u tanga Sitanɛ ma. 16 U tɛ diɲɛ taw ye i ko ne tɛ diɲɛ ta ye cogo min na. 17 U bila i yɛrɛ ye ka u saniya tiɲɛ sira la. I ka kuma ye tiɲɛ ye. 18 Ne ye u ci diɲɛ la, i ko i ye ne ci diɲɛ la cogo min na. 19 Ne bɛ ne yɛrɛ bila i ye ka ne saniya u kosɔn, walisa u fana ka bila i ye ka saniya tiɲɛ la. 20 «Ne tɛ i deli ninnu dama ye. Minnu na da ne la u ka kuma kosɔn, ne bɛ i deli olu fana ye, 21 walisa u bɛɛ ka kɛ kelen ye, ne Fa, i ko e bɛ ne la ani ne bɛ i la cogo min na, u fana ka kɛ an na, walisa diɲɛ ka da a la ko i ye ne ci. 22 I ye nɔɔrɔ min di ne ma, ne ye o di u ma, walisa u ka kɛ kelen ye i ko e ni ne ye kelen ye cogo min na. 23 Ne bɛ u la, i bɛ ne la, walisa u ka dafa kelenya la, walisa diɲɛ k'a dɔn ko i ye ne ci, ani i ye u kanu i ko i ye ne kanu cogo min na. 24 «Ne Fa, i ye minnu di ne ma, ne bɛ yɔrɔ min na, ne b'a fɛ olu fana ka kɛ ne fɛ yen, walisa i ye nɔɔrɔ min di ne ma, u ka o ye, katuguni i ye ne kanu sani diɲɛ ka da. 25 Ne Fa tilennen, diɲɛ ma i dɔn, nka ne ye i dɔn, ninnu fana y'a dɔn ko i ye ne ci. 26 Ne ye i tɔgɔ jira u la, walisa u ka i dɔn. Ne n'a jira u la tun, walisa i ye ne kanu kanuya min na, o ka kɛ u la, ani ne fana ka kɛ u la.»
1 Yesu tilalen kɔ o kumaw la, a ni a ka kalandenw taara ka Sedrɔn kɔ tigɛ. Nakɔ dɔ tun bɛ yen, Yesu ni a ka kalandenw donna o kɔnɔ. 2 Juda min tun bɛna a don bolo la, o fana tun bɛ o nakɔ yɔrɔ dɔn, katuguni Yesu ni a ka kalandenw tun delila ka taa yen. 3 O de kosɔn Juda taara o nakɔ la, ani sɔrɔdasikulu ni garadi minnu cilen tun don sarakalasebaaw kuntigiw ni Farisiɛnw fɛ. U labɛnnen tun bɛ ni kɛlɛkɛ minɛnw ni lanpaw ani kalamɔɲɔnw ye. 4 Ko min bɛna kɛ Yesu la, a yɛrɛ ye o bɛɛ dɔn, a taara u kunbɛn ka u ɲininka ko: «Aw bɛ jɔni ɲini?» 5 U y'a jaabi ko: «Yesu Nazarɛtika.» Yesu y'a fɔ u ye ko: «Ne don.» Juda min b'a don bolo la, o jɔlen tun bɛ u fɛ. 6 Yesu y'a fɔ u ye tuma min na ko: «Ne don,» u seginna kɔfɛ ka bi duguma. 7 Yesu ye u ɲininka ko kura ko: «Aw bɛ jɔni ɲini?» U y'a jaabi ko: «Yesu Nazarɛtika.» 8 Yesu ye u jaabi ko: «Ne y'a fɔ aw ye ko ne don. Ni aw bɛ ne ɲini, a' y'a to ninnu ka taa.» 9 O kɛra walisa o kuma ka dafa, a tun ye min fɔ ko: «Ne Fa, i ye minnu di ne ma, olu si ma tunun ne bolo.» 10 Npan dɔ tun bɛ Simɔn Pierɛ fɛ, o y'o foosi ka sarakalasebaaw kuntigi ka jɔnkɛ kinin fɛ tulo caron. (O jɔnkɛ tɔgɔ ko Malkus.) 11 Nka Yesu y'a fɔ Pierɛ ye ko: «I ka npan don a tan la. Ne Fa ye tɔɔrɔ jifilen min di ne ma, ne man kan ka minni kɛ o la wa?» 12 O tuma la sɔrɔdasikulu ni u ka kuntigi ani Yahutuw ka garadiw ye Yesu minɛ k'a siri. 13 U taara n'a ye Anɛ fɛ fɔlɔ. Kayifɛ min tun ye sarakalasebaaw kuntigi ye o san na, Anɛ tun ye o birankɛ ye. 14 Ayiwa Kayifɛ min tun ye Yahutuw laadi ko: «A ka fisa cɛ kelen ka sa mɔgɔw bɛɛ nɔ na,» o Kayifɛ tun don. 15 Simɔn Pierɛ ni Yesu ka kalanden dɔ wɛrɛ tugulen tun bɛ Yesu nɔfɛ. O kalanden tun ye sarakalasebaaw kuntigi dɔnbaa ye. Yesu donna sarakalasebaaw kuntigi ka du kɔnɔ tuma min na, ale fana donna. 16 Nka Pierɛ jɔlen tora kɛnɛma donda kɛrɛ fɛ. Kalanden min tun ye sarakalasebaaw kuntigi dɔnbaa ye, o bɔra. Muso min tun bɛ da kɔlɔsi, a kumana o fɛ ka Pierɛ ladon. 17 Baarakɛmuso min tun bɛ da kɔlɔsi, o y'a fɔ Pierɛ ye ko: «E fana tɛ nin cɛ ka kalanden dɔ ye wa?» A y'a jaabi ko: «Ayi, ne tɛ o ye.» 18 Nɛnɛ tun bɛ, o de kosɔn baaradenw ni garadiw tun ye tasuma mana ni finfin ye, u jɔlen tun bɛ o kɔrɔ ka u laja. Pierɛ fana jɔlen tun bɛ u kɛrɛ fɛ k'i laja. 19 Sarakalasebaaw kuntigi ye Yesu ɲininka a ka kalandenw ni a ka kalan ko la. 20 Yesu y'a jaabi ko: «Ne kumana diɲɛ bɛɛ ɲɛ na kɛnɛ kan. Tuma bɛɛ ne ye mɔgɔw kalan Alabatosow ani Alabatosoba kɔnɔ, Yahutuw bɛɛ bɛ lajɛ yɔrɔ minnu na. Ne ma foyi fɔ dogo la. 21 Mun y'a to i bɛ ne ɲininka? Minnu ye ne lamɛn, olu ɲininka ne ka fɔlenw la. Ne ye min fɔ, olu bɛ o dɔn.» 22 Yesu ye o kumaw fɔ tuma min na, garadiw la kelen min jɔlen tun bɛ a kɛrɛ fɛ, o ye tɛgɛ ci a ɲɛ kan k'a fɔ ko: «I bɛ sarakalasebaaw kuntigi jaabi ten wa?» 23 Yesu y'a jaabi ko: «Ni ne ye kuma jugu fɔ, o kuma jugu seereya kɛ, nka ni ne ye kuma ɲuman fɔ, mun y'a to i bɛ ne gosi?» 24 O tuma la Anɛ ye Yesu sirilen bila ka taa sarakalasebaaw kuntigi Kayifɛ fɛ. 25 O waati la Simɔn Pierɛ jɔlen tun bɛ yen k'i laja. U y'a ɲininka ko: «E fana tɛ nin cɛ ka kalanden dɔ ye wa?» Nka Pierɛ y'i dalacɛ a la ko: «Ayi, ne tɛ o ye.» 26 Pierɛ ye cɛ min tulo caron, o balimakɛ tun ye sarakalasebaaw kuntigi ka baaraden dɔ ye, o y'a fɔ Pierɛ ye ko: «Ne ma i ye a fɛ nakɔ la wa?» 27 Nka Pierɛ y'i dalacɛ a la ko kura, o yɔrɔnin bɛɛ, donon kasira. 28 O kɔ, u taara ni Yesu ye ka bɔ Kayifɛ ka so, ka taa gɔfɛrɛnɛrɛ ka so. Sɔgɔma da tun don. Nka Yahutuw ma don gɔfɛrɛnɛrɛ ka so kɔnɔ, walisa u nɔgɔbali ka se ka Tɛmɛnkan seli dumuni kɛ. 29 O de kosɔn gɔfɛrɛnɛrɛ Pilate bɔra ka taa u yɔrɔ. A y'u ɲininka ko: «Aw bɛ nin cɛ sendon mun kosɔn?» 30 U y'a jaabi ko: «Ni nin cɛ tun tɛ kojugukɛla ye, an tun tɛna a don i bolo.» 31 Pilate y'a fɔ u ye ko: «Aw yɛrɛw k'a ta ka kiri tigɛ a kan ka kɛɲɛ ni aw ka sariya ye.» Yahutuw y'a jaabi ko: «A ma daga an ye ka mɔgɔ si faga.» 32 O kɛra walisa Yesu tun ye kuma min fɔ k'a saya cogo jira, o ka dafa. 33 O tuma la Pilate donna so kɔnɔ ka Yesu wele k'a ɲininka ko: «I ye Yahutuw ka masakɛ ye wa?» 34 Yesu y'a jaabi ko: «I bɛ o fɔ i yɛrɛ ma wa, wala dɔ wɛrɛw y'a fɔ i ye ne ko la?» 35 Pilate y'a jaabi ko: «Ne ye Yahutu ye wa? I yɛrɛ ka siya mɔgɔw ani sarakalasebaaw kuntigiw de ye i don ne bolo. I ye mun kɛ sa?» 36 Yesu y'a jaabi ko: «Ne ka masaya tɛ nin diɲɛ ta ye. Ni ne ka masaya tun ye nin diɲɛ ta ye, ne ka baarakɛlaw tun na kɛlɛ kɛ walisa ne kana don Yahutuw bolo, nka sisan, ne ka masaya tɛ nin diɲɛ ta ye.» 37 Pilate y'a fɔ a ye ko: «Ayiwa, i ye masakɛ ye wa?» Yesu y'a jaabi ko: «Ne ye masakɛ ye. Ne bange kun ani ne nakun diɲɛ la, o ye tiɲɛ seereya kɛli de ye. Mɔgɔ o mɔgɔ ye tiɲɛ ta ye, o bɛ ne ka kuma lamɛn.» 38 Pilate y'a fɔ a ye ko: «Tiɲɛ ye mun ye?» O kumaw fɔlen kɔ, Pilate bɔra ko kura ka taa Yuhutuw yɔrɔ, k'a fɔ u ye ko: «Ne ma jalaki yɔrɔ si ye nin cɛ la. 39 Nka ka kɛɲɛ ni aw ka laada ye, ne bɛ kasolamɔgɔ kelen bila Tɛmɛnkan seli waati la san o san. Aw b'a fɛ ne ka Yahutuw ka masakɛ bila wa?» 40 O tuma la u pɛrɛnna ko kura ko: «Ayi, nin cɛ tɛ! Barabasi de ka bila.» K'a sɔrɔ Barabasi tun ye binkannikɛla de ye.
1 O tuma la Pilate ko u ka Yesu minɛ k'a gosi ni gɛɲɛ ye. 2 Sɔrɔdasiw ye ɛɔni dɛfɛ ka o kɛ jalamugu ye k'a don Yesu kun na, ka lomaasa fini don a kan na. 3 U gɛrɛla a la k'a fɔ a ye ko: «I ni sɛ, Yahutuw ka masakɛ!» U ye u tɛgɛw ci a tulo kɔrɔ. 4 Pilate bɔra ko kura k'a fɔ jama ye ko: «A filɛ, ne n'a labɔ aw ye kɛnɛma, walisa aw k'a dɔn ko ne ma jalaki yɔrɔ si ye nin cɛ la.» 5 Yesu bɔra kɛnɛma, ɛɔni melekelen tun bɛ a kun na, lomaasa fini tun b'a kan na. Pilate y'a fɔ u ye ko: «O cɛ filɛ!» 6 Sarakalasebaaw kuntigiw ni garadiw y'a ye tuma min na, u pɛrɛnna ko: «A gengen jiri la! A gengen jiri la!» Pilate y'a fɔ u ye ko: «Aw yɛrɛw k'a ta k'a gengen jiri la, katuguni ne ma jalaki yɔrɔ si ye a la.» 7 Yahutuw y'a jaabi ko: «Sariya dɔ bɛ an fɛ, ka kɛɲɛ ni o sariya ye, a ka kan ka faga, katuguni a y'a fɔ ko ale ye Ala Denkɛ ye.» 8 Pilate y'o mɛn tuma min na, a siranna ka tɛmɛn fɔlɔ kan. 9 A donna so kɔnɔ ko kura ka Yesu ɲininka ko: «I bɔra min?» Nka Yesu m'a jaabi. 10 O tuma la Pilate y'a fɔ a ye ko: «I tɛ kuma ne fɛ wa? I m'a dɔn ko se bɛ ne ye ka i bila, ani se bɛ ne ye ka i gengen jiri la wa?» 11 Yesu y'a jaabi ko: «Se si tɛ i ye ne kan, fɔ ni Ala ye min di i ma ka bɔ san fɛ. O de y'a to min ye ne don i bolo, o ka jurumu ka bon i ta ye.» 12 Kabini o tuma la, Pilate tun bɛ cogo ɲini ka Yesu bila, nka Yahutuw pɛrɛnna ko: «N'i ye nin cɛ bila, i tɛ Romɛ masakɛ terikɛ ye. Mɔgɔ o mɔgɔ b'a yɛrɛ kɛ masakɛ ye, o ye Romɛ masakɛ jugu de ye!» 13 Pilate y'o mɛn tuma min na, a ye Yesu labɔ kɛnɛma. A y'i sigi kiritigɛ yɔrɔ la min tɔgɔ ko Pave, o kɔrɔ, Yɔrɔ dilalen, (heburukan na, a tɔgɔ ko Gabata). 14 O kɛra Tɛmɛnkan seli ɲɛsigi don na, tilegan fɛ. Pilate y'a fɔ Yahutuw ye ko: «Aw ka masakɛ filɛ!» 15 U pɛrɛnna ko: «A bɔ yan! A bɔ yan! A gengen jiri la!» Pilate y'a fɔ u ye ko: «Ne ka aw ka masakɛ gengen jiri la wa?» Sarakalasebaaw kuntigiw y'a jaabi ko: «Masakɛ wɛrɛ tɛ an fɛ Romɛ masakɛ kɔ.» 16 O tuma la Pilate ye Yesu don u bolo, a ka gengen jiri la. U ye Yesu minɛ ka taa n'a ye. 17 Yesu y'a gengenjiri ta ka bɔ dugu kɔnɔ ka taa yɔrɔ dɔ la, o tɔgɔ ko Kunkolo yɔrɔ, (heburukan na, a tɔgɔ ko Golgota). 18 Sɔrɔdasiw ye Yesu gengen jiri la o yɔrɔ la, ani mɔgɔ fila wɛrɛw, kelen tun bɛ Yesu kɛrɛ la, kelen tun bɛ a kɛrɛ dɔ la, Yesu tun bɛ u cɛmancɛ la. 19 Pilate ye sɛbɛnni dɔ kɛ k'a nɔrɔ Yesu gengenjiri la. Min tun sɛbɛnna a kan, o filɛ nin ye: «Yesu Nazarɛtika, Yahutuw ka masakɛ.» 20 Yahutuw caman ye o sɛbɛn kalan, katuguni u ye Yesu gengen jiri la yɔrɔ min na, o yɔrɔ tun ka surun dugu la, o sɛbɛn tun kɛra heburukan na ani Romɛkan na ani grɛkikan na. 21 Yahutuw ka sarakalasebaaw kuntigiw y'a fɔ Pilate ye ko: «I kana a sɛbɛn ko: `Yahutuw ka masakɛ,' nka i k'a sɛbɛn ko, `A ko ale ye Yahutuw ka masakɛ ye.' » 22 Pilate ye u jaabi ko: «Ne ye min sɛbɛn, o sɛbɛnna ka ban.» 23 Sɔrɔdasiw ye Yesu gengen jiri la minkɛ, u ye a ka finiw ta ka u tila naani ye, sɔrɔdasi kelen, tila kelen. U y'a ka forokiya ta, kalasira tun tɛ o la, nka a dara ka kɛ kɔnɔ kelen ye k'a daminɛ san fɛ fo ka se duguma. 24 Sɔrɔdasiw y'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «An kana o forokiya fara, nka an ka kala da a kan ka a sɔrɔbaa dɔn.» O kɛra walisa Kitabu kuma ka dafa min y'a fɔ ko: «U ye ne ka finiw tila u cɛ, ka kala da ne ka dulɔki kan.» Sɔrɔdasiw de ye o kow kɛ. 25 Yesu ba ni a ba balimamuso ani Klopasi muso Mariyama ni Magadala Mariyama, olu jɔlen tun bɛ Yesu gengenjiri da fɛ. 26 Yesu ye a ba ye ani a tun bɛ kalanden min kanu, a ye o fana jɔlen ye a ba kɛrɛ fɛ. A y'a fɔ a ba ye ko: «Muso, i denkɛ filɛ.» 27 O kɔ, a y'a fɔ o kalanden ye ko: «I ba filɛ.» Kabini o tuma la, o kalanden taara ni Yesu ba ye a yɛrɛ ka so. 28 O kɔ, Yesu y'a dɔn ko fɛnw bɛɛ kɛra ka dafa tuma min na, a ko: «Minnɔgɔ bɛ ne la.» A y'o fɔ walisa Kitabu kuma ka dafa. 29 Minɛn dɔ tun bɛ yen, o falen tun bɛ diwɛn kumu la. Sɔrɔdasiw ye fu dɔ su o diwɛn kumu la k'a siri hisopɛ jiribolo kun na, k'a da Yesu da la. 30 Yesu ye diwɛn kumu sɔrɔ tuma min na, a ko: «A dafara!» O kɔ, a y'a kun majigin k'a ni bila. 31 Tɛmɛnkan seli ɲɛsigi don tun don. Yahutuw tun t'a fɛ mɔgɔw suw ka to gengenjiriw la ka lafiɲɛ don kɛ, katuguni o lafiɲɛ don tun ye donba ye. O de kosɔn u ye Pilate deli ko mɔgɔ gengennenw senkalaw ka kari, u suw ka bɔ jiriw la. 32 Sɔrɔdasiw sera Yesu gengenɲɔgɔn dɔ ma fɔlɔ, ka o senkalaw kari, o kɔ, ka se dɔ fana ma, ka o taw kari. 33 U sera Yesu ma tuma min na, u y'a ye ko a sara ka ban, o de kosɔn u ma ale senkalaw kari. 34 Nka sɔrɔdasiw la kelen y'a kɛrɛ sɔgɔ ni tama ye, o yɔrɔnin bɛɛ joli ni ji bɔra. 35 Min y'a ye, o yɛrɛ ye seereya kɛ, a ka seereya ye tiɲɛ ye. O y'a dɔn ko a bɛ tiɲɛ fɔ, walisa aw fana ka dannaya kɛ. 36 O kow kɛra ten walisa Kitabu kuma ka dafa ko: «A kolo si tɛna kari.» 37 Kitabu kuma wɛrɛ b'a fɔ ko: «U ye min sɔgɔ, u ɲɛw na da o kan.» 38 O kɔ, Arimate Yusufu ye Pilate deli ko a bɛ Yesu su ta. (Yusufu tun ye Yesu ka kalanden dɔ ye, nka a y'o ko dogo Yahutuw ɲɛsiran kosɔn.) Pilate sɔnna. Yusufu taara ka Yesu su ta. 39 Nikodɛmɛ min tun taara Yesu sɛgɛrɛ don dɔ su fɛ, o fana nana ni mirɛ ni aloɛs tulu suma duman kolonsolen kilo bisaba ɲɔgɔn ye. 40 O mɔgɔ fila ye Yesu su ta ka lenfu fini meleke a la, ka o tulu suma dumanw kɛ a la, ka kɛɲɛ ni Yahutuw ka sudon cogo ye. 41 Yesu gengenna jiri la yɔrɔ min na, nakɔ dɔ tun bɛ yen, kaburu kura dɔ tun bɛ o nakɔ kɔnɔ, mɔgɔ si su tun ma don o kɔnɔ fɔlɔ. 42 U ye Yesu su don yen, k'a masɔrɔ Yahutuw ka lafiɲɛ don ɲɛsigi don tun don, o kaburu tun ka surun yen na.
1 Dɔgɔkun don fɔlɔ sɔgɔma da joona fɛ, k'a sɔrɔ kɛnɛ ma tigɛ, Magadala Mariyama taara kaburu la. A y'a ye ko kabakurun bɔlen tun bɛ kaburu da la. 2 A bolila ka taa Simɔn Pierɛ fɛ ani Yesu tun bɛ kalanden min kanu, k'a fɔ olu ye ko: «U ye Matigi bɔ kaburu kɔnɔ, an m'a bila yɔrɔ dɔn u fɛ.» 3 Pierɛ ani o kalanden ye sira minɛ ka taa kaburu la. 4 U fila bɛɛ tun bɛ boli ɲɔgɔn fɛ, nka o kalanden bolila ka Pierɛ dan, a fɔlɔ sera kaburu la. 5 A y'i biri k'a filɛ, a ye lenfu finiw dalen ye duguma, nka a ma don. 6 Simɔn Pierɛ min tugulen tun bɛ a kɔ, o selen, o donna kaburu kɔnɔ. A ye lenfu finiw dalen ye duguma, 7 ani kunnasiri min tun bɛ Yesu kun na. Kunnasiri ani lenfu fini tun tɛ ɲɔgɔn na, nka kunnasiri kurulen tun bɛ ka bila a dan na. 8 O tuma la, kalanden min fɔlɔ tun sera kaburu la, o fana donna. A ye o fɛnw ye ka dannaya kɛ. 9 (O y'a sɔrɔ kalandenw tun ma Kitabu kuma dɔn fɔlɔ, min b'a fɔ ko Yesu ka kan ka kunun ka bɔ suw cɛma.) 10 O kɔ, o kalandenw kɔseginna u ka so. 11 Mariyama kɔni jɔlen tun bɛ kaburu da fɛ kɛnɛma, a tun bɛ kasi. K'a to kasi la, a y'i biri ka kaburu kɔnɔ lajɛ. 12 A ye mɛlɛkɛ finijɛtigi fila ye. Yesu su tun dara yɔrɔ min na, u sigilen tun bɛ yen, kelen tun bɛ a kun yanfan fɛ, dɔ tun bɛ a sen yanfan fɛ. 13 Mɛlɛkɛw ye Mariyama ɲininka ko: «Muso, mun na i bɛ kasi?» A y'u jaabi ko: «U ye ne Matigi ta, ne m'a bila yɔrɔ dɔn u fɛ.» 14 O kumaw fɔlen kɔ, a y'i yɛlɛma k'a kɔ filɛ, a ye Yesu jɔlen ye yen, nka a tun m'a dɔn ko Yesu don. 15 Yesu y'a ɲininka ko: «Muso, mun na i bɛ kasi? I bɛ jɔn ɲini?» A tun bɛ Mariyama kɔnɔ ko nakɔtigi don, o de kosɔn a y'a fɔ a ye ko: «Cɛmɔgɔ, ni e de y'a ta, i k'a bila yɔrɔ fɔ ne ye, ne na taa k'a ta.» 16 Yesu ko: «Mariyama!» Mariyama y'i yɛlɛma a fan fɛ k'a fɔ a ye heburukan na ko: «Raboni!» (O kɔrɔ, Karamɔgɔ.) 17 Yesu y'a fɔ a ye ko: «Ne bila fɔlɔ, katuguni ne ma yɛlɛn ka taa ne Fa yɔrɔ fɔlɔ. Nka taa ne balimaw yɔrɔ k'a fɔ u ye ko ne bɛ yɛlɛn ka taa ne Fa ni aw Fa fɛ, ka taa ne ka Ala ni aw ka Ala fɛ.» 18 Magadala Mariyama taara k'a fɔ kalandenw ye ko a ye Matigi ye. Yesu ye min fɔ a ye, a ye o lakali u ye. 19 O don yɛrɛ, dɔgɔkun don fɔlɔ wula da fɛ, kalandenw lajɛlen tun bɛ so dɔ kɔnɔ ka so daw sɔgɔ Yahutuw ɲɛsiran kosɔn. Yesu nana k'i jɔ u cɛma k'a fɔ u ye ko: «Hɛrɛ ka kɛ aw ye!» 20 O fɔlen kɔ, a y'a tɛgɛw ni a kɛrɛ jira u la. Kalandenw ye Yesu ye minkɛ, u ɲagalila kosɛbɛ. 21 Yesu y'a fɔ u ye ko kura ko: «Hɛrɛ ka kɛ aw ye! Ne Fa ye ne ci cogo min na, ne fana bɛ aw ci ten dɛ.» 22 O kumaw fɔlen kɔ, a y'a da fiɲɛ kɛ u kan k'a fɔ u ye ko: «A' ye Ni Senu minɛ! 23 Aw mana mɔgɔ o mɔgɔ ka jurumuw yafa a ma, o na yafali sɔrɔ. Ni aw ma sɔn ka minnu ka jurumuw yafa u ma, olu tɛna yafali sɔrɔ.» 24 O y'a sɔrɔ Tɔma min bɛ wele Filanin, ni Yesu ka kalanden tan ni fila la kelen tun don, o tun tɛ u fɛ yen Yesu na tuma la. 25 Kalanden tɔw y'a fɔ Tɔma ye ko: «An ye Matigi ye!» Nka Tɔma y'u jaabi ko: «Ni ne ma gengen nɛgɛw nɔ ye a tɛgɛw la, ka ne bolonkɔni don o nɛgɛw nɔ la, ka ne bolo da a kɛrɛ la, ne tɛna dannaya kɛ fewu.» 26 O don kunɲɔgɔn, Yesu ka kalandenw lajɛlen tun bɛ so kɔnɔ ko kura, Tɔma tun bɛ u fɛ yen. So daw sɔgɔlen tun don, nka Yesu nana k'i jɔ u cɛma k'a fɔ ko: «Hɛrɛ ka kɛ aw ye!» 27 O kɔ, a y'a fɔ Tɔma ye ko: «I bolonkɔni don yan ka ne tɛgɛw filɛ, i bolo mɔɔnɔbɔ k'a da ne kɛrɛ la. I ka fara dannabaliya la ka dannaya kɛ.» 28 Tɔma y'a jaabi ko: «Ne Matigi ni ne ka Ala!» 29 Yesu y'a fɔ a ye ko: «I ye ne ye, o de kosɔn i ye dannaya kɛ wa? Minnu bɛ dannaya kɛ k'a sɔrɔ u ma ne ye, olu ye dubadenw ye!» 30 Yesu ye taamashyɛn caman wɛrɛw kɛ a ka kalandenw ɲɛ na minnu ma sɛbɛn nin kitabu kɔnɔ. 31 Nka nin kow sɛbɛnna walisa aw ka da a la ko Yesu ye Krisita ye, Ala Denkɛ, ani walisa aw ka ɲɛnamaya sɔrɔ ale tɔgɔ la o dannaya fɛ.
1 O kɔ, Yesu y'i jira a ka kalandenw la ko kura, o kɛra Tibɛriyade ba da la. A y'i jira nin cogo la. 2 Simɔn Pierɛ ni Tɔma min bɛ wele Filanin, ani Natanaɛl ka bɔ Galile Kana ani Zebede denkɛw, ani Yesu ka kalanden fila wɛrɛw, olu tun bɛ ɲɔgɔn fɛ. 3 Simɔn Pierɛ y'a fɔ tɔw ye ko: «Ne bɛ taa mɔnni kɛ.» U y'a fɔ a ye ko: «An fana bɛ taa i fɛ.» O tuma la u wulila ka taa ka don kurun kɔnɔ. U ma foyi minɛ o su fɛ. 4 Dugujɛ da fɛ, Yesu jɔlen tun bɛ ba da la, nka kalandenw tun m'a dɔn ko Yesu don. 5 Yesu y'a fɔ u ye ko: «Denmisɛnw, aw ye jɛgɛ sɔrɔ wa?» U y'a jaabi ko: «Ayi.» 6 A y'a fɔ u ye ko: «A' ye jɔ fili kurun kinin yanfan fɛ, aw na dɔ sɔrɔ.» U ye jɔ fili, jɔ fara jɛgɛ la fo u ma se ka a sama ka bɔ ji la. 7 O tuma la Yesu tun bɛ kalanden min kanu, o y'a fɔ Pierɛ ye ko: «Matigi don!» Simɔn Pierɛ y'a mɛn tuma min na ko Matigi don, a y'a ka dulɔki don k'a cɛsiri, katuguni a tun ye a ka finiw bɔ, a ye i fili ji la. 8 Kalanden tɔw nana kurun kɔnɔ. Jɔ min falen tun bɛ jɛgɛ la, u tun bɛ o sama. O yɔrɔ tun man jan dankan na, mɛtɛrɛ kɛmɛ ɲɔgɔn tun don. 9 U sera dankan na tuma min na, u ye takami ye yen ka jɛgɛ dalen ye a kan ani nbuuru dɔ. 10 Yesu y'a fɔ u ye ko: «A' ye na ni aw ka jɛgɛ minɛlen dɔw ye.» 11 Simɔn Pierɛ donna kurun kɔnɔ ka jɔ sama ka taa gele kan, o falen tun bɛ jɛgɛ kunbabaw la, u bɛɛ lajɛlen kɛra jɛgɛ kɛmɛ ni biduuru ni saba ye. Jɛgɛ n'a caya bɛɛ, jɔ ma fara. 12 Yesu y'a fɔ u ye ko: «A' ye na dumuni kɛ.» Kalanden si ma se k'a ɲininka ko: «I ye jɔn ye?» katuguni u y'a dɔn ko Matigi don. 13 Yesu gɛrɛla ka nbuuru ta k'a di u ma, ka jɛgɛ fana di u ma. 14 Nin tun ye Yesu jirali siɲɛ sabanan de ye a ka kalandenw la, a kununlen kɔ ka bɔ suw cɛma. 15 Dumuni kɛlen kɔ, Yesu y'a fɔ Simɔn Pierɛ ye ko: «Yuhana denkɛ Simɔn, ne kanuya bɛ i kɔnɔ ka tɛmɛn ninnu kan wa?» A ko: «Ɔwɔ, Matigi, i y'a dɔn ko ne b'i kanu.» Yesu y'a fɔ a ye ko: «Dumuni di ne ka sagadenw ma.» 16 A y'a fɔ a ye a siɲɛ filanan la ko: «Yuhana denkɛ Simɔn, i bɛ ne kanu wa?» Pierɛ y'a jaabi ko: «Ɔwɔ, Matigi, i y'a dɔn ko ne b'i kanu.» Yesu y'a fɔ a ye ko: «Ne ka sagaw kɔlɔsi.» 17 Yesu y'a fɔ a ye a siɲɛ sabanan la ko: «Yuhana denkɛ Simɔn, i bɛ ne kanu wa?» Pierɛ ɲɛnasisira katuguni Yesu y'a ɲininka a siɲɛ sabanan la yala ni a b'a kanu. A y'a jaabi ko: «Matigi, i bɛ fɛn bɛɛ dɔn, i b'a dɔn ko ne b'i kanu!» Yesu y'a fɔ a ye ko: «Dumuni di ne ka sagaw ma. 18 Tiɲɛ tiɲɛ la ne b'a fɔ i ye ko: K'i to denmisɛnya la, i yɛrɛ tun bɛ i cɛsiri ka taa i sagola yɔrɔw la, nka n'i kɔrɔla tuma min na, i na i bolo kɔrɔta, mɔgɔ wɛrɛ na i cɛsiri ka taa n'i ye i goyaɲe yɔrɔ la.» 19 (Pierɛ na sa cogo min na ka nɔɔrɔ da Ala kan, Yesu tun bɛ o jira o kumaw de fɛ.) O kɔ, Yesu y'a fɔ a ye ko: «Tugu ne nɔfɛ!» 20 Pierɛ y'i yɛlɛma, Yesu tun bɛ kalanden min kanu, a ye o natɔ ye u kɔfɛ, o kalanden tun y'i jɛngɛ Yesu fan fɛ surɔfana dun tuma la k'a ɲininka ko: «Matigi, min bɛna i don bolo la, jɔni don?» 21 Pierɛ ye o kalanden ye k'a fɔ Yesu ye ko: «Matigi, nin dun, mun bɛna kɛ o la?» 22 Yesu y'a jaabi ko: «Ni ne b'a fɛ a ɲɛnama ka to fo ne ka na tun, i ka mun bɛ o la? E kɔni ka tugu ne nɔfɛ.» 23 O de y'a to o kuma jɛnsɛnna balimaw cɛma ko o kalanden tɛna sa. O bɛɛ n'a ta, Yesu m'a fɔ Pierɛ ye ko a tɛna sa, nka a y'a fɔ ko: «Ni ne b'a fɛ a ɲɛnama ka to fo ne ka na tun, i ka mun bɛ o la?» 24 O kalanden bɛ o kow seereya kɛ, a ye u sɛbɛn, an y'a dɔn ko a ka seereya ye tiɲɛ de ye. 25 Yesu ye ko caman wɛrɛw kɛ. Ni u bɛɛ kelen-kelen tun sɛbɛnna, a bɛ ne kɔnɔ ko o kitabu sɛbɛnnenw tun tɛna kun diɲɛ yɛrɛ la.
1 Teofilɛ, Yesu ye ko minnu ni mɔgɔ kalanni minnu kɛ kabini a ka baara daminɛ tuma fo ka taa se a kɔrɔta don ma ka taa sankolo kɔnɔ, ne ye olu bɛɛ lakali e ye ne ka sɛbɛn fɔlɔ la. 2 Sani a ka kɔrɔta, a ye ciw fɔ Ni Senu barika la a ka ciden ɲɛnatɔmɔlenw ye. 3 Yesu tɔɔrɔlen kɔ, a ɲɛnama y'i jira o cidenw la ni taamashyɛn jɛlen caman ye. A tun bɛ to k'i jira u la tile binaani kɔnɔ, a tun bɛ Ala ka masaya kow fɔ u ye. 4 Ka Yesu ni a ka kalandenw lajɛlen to ɲɔgɔn fɛ, a y'a fɔ k'a gɛlɛya u ma ko u kana u yɔrɔ janya Jerusalɛm la. A ko: «Ne ye ne Fa ka layidu min ko fɔ aw ye, aw ka o makɔnɔ. 5 Yuhana ye mɔgɔw batise ji la, nka bi kɔ tile dama dɔ, aw na batise Ni Senu de la.» 6 Ayiwa ka u lajɛlen to, u ye Yesu ɲininka ko: «Matigi, a fɔ, i na masaya segin Israɛl ma nin waati de la wa?» 7 A y'u jaabi ko: «Ne Fa ye don ni waati minnu latigɛ ni a yɛrɛ fanga ye, aw man kan ka kɛ olu dɔnbaaw ye. 8 Nka aw na sebaaya sɔrɔ ni Ni Senu jiginna ka na aw kan tuma min na, aw na kɛ ne seerew ye, Jerusalɛm ani Jude jamana bɛɛ la ani Samari jamana, fo ka taa se dugukolo dan bɛɛ ma.» 9 A tilalen kɔ o kuma la, a kɔrɔtara, u y'a taatɔ filɛ, a donna sankaba la, u m'a ye tun. 10 Ka cidenw ɲɛw jɔlen to san fɛ k'a taatɔ filɛ, cɛ finijɛtigi fila y'u jɔ u kɛrɛ fɛ. 11 O cɛw ko: «Galilekaw, mun y'a to aw jɔlen bɛ yan ka sankolo filɛ? Nin Yesu min kɔrɔtara ka bɔ aw cɛma ka taa sankolo kɔnɔ, ale yɛrɛ bɛ na ten, i ko aw y'a taatɔ ye sankolo kɔnɔ cogo min na.» 12 O kɔ, cidenw kɔseginna ka taa Jerusalɛm ka bɔ Oliviye kulu kan. O ni Jerusalɛm cɛ man jan, kilomɛtɛrɛ kelen ɲɔgɔn don. 13 U donnen dugu kɔnɔ, u yɛlɛnna ka don sankanso kɔnɔ, u tun delila ka jiginyɔrɔ min na. Ninnu tun don: Pierɛ ni Yuhana, Yakuba ni Andre, Filipe ni Tɔma, Bartɛlɛmi ni Matiyu, Alifɛ denkɛ Yakuba ani Simɔn Zelote ani Yakuba denkɛ Jude. 14 Olu bɛɛ tora Ala delili la ni miirili kelen ye. Muso dɔw ani Yesu ba Mariyama ani Yesu balimakɛw fana tun bɛ u fɛ yen. 15 O donw la mɔgɔ kɛmɛ ni mugan ɲɔgɔn lajɛlen tun bɛ yen. Pierɛ wulila k'i jɔ o balimaw cɛma. A ko: 16 «Balimaw, Ni Senu ye min fɔ Kitabu la ka kɔrɔ Dawuda da la Yesu minɛbaaw ɲɛminɛbaa Juda ko la, wajibi tun don o kuma ka dafa. 17 Ale tun jatera an dɔ ye, a tun ye niyɔrɔ sɔrɔ nin baara la.» 18 (Ayiwa, nin cɛ ye foro dɔ san ni a ka ko jugu sara ye. O kɔ, a binna a kun kan, a kɔnɔ farala ka a nugu yɛrɛkɛ. 19 Jerusalɛmkaw bɛɛ y'o dɔn. U ye o foro tɔgɔ da Hakɛldama u yɛrɛw ka kan na, o kɔrɔ Joli Foro.) 20 «A sɛbɛnnen bɛ Zaburuw kitabu la ko: `A ka so ka kɛ tomon ye, Mɔgɔ si kana sigi a kɔnɔ tun.' Ani: `Mɔgɔ wɛrɛ ka a nɔ ta baara la.' 21 «O de kosɔn cɛ minnu tun bɛ taama an fɛ ka Matigi Yesu to an cɛma, 22 kabini Yuhana ka batiseli tuma la fo ka taa se Yesu kɔrɔta don ma, a kɛra wajibi ye ko olu la kelen ka fara an kan, anw ni o ka kɛ Yesu kununli seerew ye ɲɔgɔn fɛ.» 23 U ye cɛ fila jira, Yusufu ni Matiyasi. Yusufu tɔgɔ dɔ tun ye Barsabasi de ye. A tun bɛ wele fana Jusitus. 24 O kɔ, u ye Ala deli ko: «E Matigi, mɔgɔw bɛɛ dusukun Dɔnbaa, i ye min ɲɛnatɔmɔ nin mɔgɔ fila la, i ka o jira, 25 walisa o ka don nin baara ani nin cidenya la Juda nɔ na, o min bɔra a la ka taa a yɛrɛ ka yɔrɔ la.» 26 U ye kalaw da. Matiyasi ka kala tara, o farala ciden tan ni kelen kan.
1 Pantekɔte don selen, dannabaaw bɛɛ lajɛlen tun bɛ yɔrɔ kelen na. 2 O yɔrɔnin kelen, mankan dɔ bɔra sankolo la i ko fiɲɛba mankan. U sigilen tun bɛ so min kɔnɔ, a ye o bɛɛ fa. 3 U ye nɛnkun dɔw ye i ko tasuma manaw, olu tilatilara ka sigi dannabaaw bɛɛ kelen-kelen kun. 4 U bɛɛ fara Ni Senu la, u ye kan wɛrɛw fɔli daminɛ i ko Ni Senu y'a bila u da la cogo min na. 5 Yahutuw Ala ɲɛsiranbaa dɔw sigilen tun bɛ Jerusalɛm, u nana ka bɔ sankolo jukɔrɔ siyaw bɛɛ cɛma. 6 O mankanba bɔra tuma min na, jama lajɛra. U hakili ɲaamina, katuguni u bɛɛ kelen-kelen ye u yɛrɛw ka kan mɛn dannabaaw da la. 7 U kabakoyalen fo ka u kɔnɔnafili, u y'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «Nin mɔgɔ minnu bɛ kuma, olu bɛɛ tɛ Galilekaw ye wa? 8 An bɛɛ kelen-kelen dun bɛ an yɛrɛw bara kan mɛn ninnu da la cogo di? 9 Partikaw ni Mɛdikaw ni Elamkaw ani minnu bɔra Mɛsopotami ni Jude ni Kapadose ni Pon ani Asi jamanaw la, 10 ni Friji ni Panfili ni Misira jamanaw ani Libi jamana min bɛ Sirɛnɛ da fɛ ani Romɛ siginfɛw, 11 Yahutuw ani minnu donna Yahutuya la, Krɛtɛkaw ani Arabuw, an bɛɛ bɛ Ala ka kobaw fɔtɔ mɛn u fɛ an yɛrɛw ka kan na.» 12 U kabakoyalen hakili ɲaaminen tora ka ɲɔgɔn ɲininka ko: «Nin kɔrɔ ye mun yɛ?» 13 Nka dɔw ye yɛlɛ bɔ dannabaaw ma, ko: «U falen bɛ diwɛn duman la.» 14 O tuma la Pierɛ ni a tɔ tan ni kelen y'u jɔ, Pierɛ y'a kan bonya k'a fɔ jama ye ko: «Aw Yahutuw ani minnu bɛɛ sigilen bɛ Jerusalɛm, a' ye aw tulow majɔ ne ka kuma la ka a dɔn 15 ko nin cɛw ma fa diwɛn na i ko aw bɛ miiri cogo min na, k'a masɔrɔ tile ma gan fɔlɔ. 16 Nka kira Joɛl tun kumana ko min na, nin don. A y'a fɔ ko Ala ko: 17 `Laban donw na, ne na ne Ni dɔ jigin Hadamadenw bɛɛ kan k'a caya. Aw denkɛw ni aw denmusow na kiraya kɛ. Aw ka kamalenw na jirali fɛnw ye. Aw ka cɛkɔrɔbaw na sugow kɛ. 18 O donw na, ne na ne Ni dɔ jigin ne ka jɔnkɛw ni ne ka jɔnmusow kan k'a caya, u na kiraya kɛ. 19 Ne na kabakow jira san fɛ sankolo la, ka taamashyɛnw kɛ duguma dugukolo kan, joli ni tasuma ani bugun sisima. 20 Tile na yɛlɛma ka kɛ dibi ye. Kalo na bilen i ko joli, sani Matigi ka donba ka se, o donba nɔɔrɔma. 21 O tuma la mɔgɔ o mɔgɔ mana Matigi tɔgɔ wele, o na kisi.' 22 «Israɛl mɔgɔw, a' ye aw tulow majɔ nin kumaw la. Ala ye Yesu Nazarɛtika jira aw la ni kobaw ni kabakow ani taamashyɛnw ye ko a sɔnna a ma. Ala ye olu kɛ a bolo aw cɛma, i ko aw yɛrɛw ye o dɔn cogo min na. 23 Ale donnen bolo la ka kɛɲɛ ni Ala ka ko latigɛlenw ni a ka ko nata dɔnniya ye, aw y'a gengen jiri la Ala ɲɛsiranbaliw bolo k'a faga. 24 Nka Ala y'a lakunun k'a tila saya tɔɔrɔ la, sabu se tun tɛ saya ye ka a mara, 25 k'a masɔrɔ Dawuda y'a fɔ a ko la ko: `Ne tun bɛ Matigi ye ne ɲɛ kɔrɔ tuma bɛɛ, katuguni a bɛ ne kinin fɛ, walisa fɛn si kana ne lamaga. 26 O de y'a to ne nisɔndiyalen bɛ ani ne nɛnkun bɛ tanuli kuma fɔ. Hali ni ne ye farisogo ye, ne jigi sigilen na to. 27 Katuguni e Ala tɛna ne ni to Hadɛsi kɔnɔ, i tɛna sɔn i ka Senuma ka toli. 28 I ye ɲɛnamaya siraw jira ne la. I na ne fa ɲagali la i ɲɛ kɔrɔ.' 29 «N'balimaw, ne b'a fɔ aw ye k'a jɛya an bɛnba Dawuda ko la, ko a sara, a su donna, a kaburu bɛ an cɛma halibi. 30 Dawuda tun ye kira ye, a y'a dɔn ko Ala y'i kali a ye ko a na ale bɔnsɔn dɔ sigi a ka masasigilan kan. 31 O de kosɔn Dawuda kumana Krisita kununli ko la, k'a masɔrɔ a ye o ye sani a ka kɛ, ko a ni tɛna to Hadɛsi kɔnɔ, ko a farisogo tɛna toli. 32 Nin Yesu kɔni, Ala y'a lakunun, an bɛɛ ye o seerew ye. 33 O de y'a to a kɔrɔtalen kɔ ka taa Ala kinin fɛ, a ye Ni Senu sɔrɔ ka kɛɲɛ ni a Fa ka layidu talen ye a ye. Aw bɛ min ye k'a mɛn, o don, a ye o jigin an kan k'a caya. 34 Dawuda yɛrɛ ma yɛlɛn ka taa sankolo kɔnɔ, nka a y'a fɔ ko: `Matigi y'a fɔ ne Matigi ye ko: I sigi ne kinin fɛ, 35 fo ne ka i juguw kɛ i sen kɔrɔ dalan ye.' 35 fo ne ka i juguw kɛ i sen kɔrɔ dalan ye.' 36 «O de y'a to Israɛl bɛɛ k'a dɔn k'a jɛya ko aw ye nin Yesu min gengen jiri la, Ala ye o kɛ Matigi ni Krisita ye.» 37 O kuma mɛnnen kɔ u fɛ, u dusuw lamagara, u y'a fɔ Pierɛ ni ciden tɔw ye ko: «An balimaw, an ka kan ka mun kɛ?» 38 Pierɛ y'a fɔ u ye ko: «A' ye nimisa aw ka jurumuw la, aw bɛɛ kelen-kelen ka batise Yesu Krisita tɔgɔ la, walisa aw ka jurumuw yafa sɔrɔ. Ala na Ni Senu di aw ma. 39 Katuguni o layidu tara aw ni aw bɔnsɔn ye, ani minnu bɛɛ bɛ yɔrɔ jan, Matigi an ka Ala na minnu bɛɛ wele ka na a yɛrɛ ma.» 40 Pierɛ ye u waaju ni kuma caman wɛrɛw ye k'a jɛya ko: «A' ye aw tanga bi mɔgɔ juguw ka kɛtaw ma.» 41 Minnu sɔnna a ka kuma ma, olu batisera. Mɔgɔ waa saba ɲɔgɔn farala u kan o don na. 42 U tora cidenw ka kalan ni u ka balimaya jɛɲɔgɔnya ni nbuuru karikarili ani Ala delili la. 43 Mɔgɔw bɛɛ tun bɛ siran. Kabakow ni taamashyɛn caman tun bɛ kɛ cidenw bolo. 44 Minnu ye dannaya kɛ, olu bɛɛ tun bɛ ɲɔgɔn fɛ ka u ka fɛnw bɛɛ kɛ u foroba ye. 45 U tun bɛ u ka dugukolow ni u bolofɛnw feere ka o wari tila u cɛ ka kɛɲɛ ni u bɛɛ kelen-kelen mago ye. 46 U tun bɛ to ka taa Alabatosoba kɔnɔ don o don ni miirili kelen ye, ka nbuuru karikari ka dumuni kɛ ɲɔgɔn fɛ u ka sow kɔnɔ ni ɲagali ni dusu jɛlenw ye, 47 ka to ka Ala tanu. U ko diyara mɔgɔw bɛɛ ye. Minnu tun bɛ kisi, Matigi ye olu fara u kan don o don.
1 Ayiwa Pierɛ ni Yuhana taara ɲɔgɔn fɛ Alabatosoba kɔnɔ wula da fɛ Ala deli tuma la. 2 Cɛ dɔ tun bɛ yen. Nabara tun don, a bangera ten. Mɔgɔw tun b'a ta don o don k'a bila Alabatosoba da dɔ la, walisa a ka saraka deli o so kɔnɔ donbaaw fɛ. O da tɔgɔ ko Da Cɛɲi. 3 Ale ye Pierɛ ni Yuhana dontɔ ye Alabatosoba kɔnɔ, a ye saraka deli u fɛ. 4 Pierɛ ni Yuhana ye u ɲɛw jɔ a la, Pierɛ ko: «An filɛ.» 5 A ye u lajɛ yala ni u nafɛn dɔ di a ma. 6 Nka Pierɛ y'a fɔ a ye ko: «Wari ni sanu tɛ ne fɛ, nka min bɛ ne fɛ, ne bɛ o de di i ma. Yesu Krisita Nazarɛtika tɔgɔ la, wuli ka taama.» 7 Pierɛ ye o cɛ kininbolo minɛ k'a lawuli. O yɔrɔnin kelen a senw ni a senkuruw ye barika sɔrɔ. 8 A y'i pan k'i jɔ ka taama, ka don u fɛ Alabatosoba kɔnɔ. A taamatɔ tun b'i panpan ka Ala tanu. 9 Mɔgɔw bɛɛ y'a ye ko a bɛ taama ka Ala tanu. 10 O cɛ min tun bɛ sigi ka saraka deli Alabatosoba Da Cɛɲi da la, u y'a dɔn ko o don. Ko min kɛra a la, o ye u kabakoya ka u kɔnɔnafili. 11 O cɛ tolen ka Pierɛ ni Yuhana minɛ, mɔgɔw bɛɛ kabakoyalen bolila ka taa u yɔrɔ Solomani ka ga kɔrɔ. 12 Pierɛ y'o ye tuma min na, a y'a fɔ jama ye ko: «Israɛl mɔgɔw, mun y'a to aw kabakoyalen don nin cɛ ko la? Mun y'a to aw ɲɛw jɔlen bɛ an na, i n'a fɔ an yɛrɛw ka sebaaya wala an ka Ala ɲɛsiran de y'a to nin cɛ taamana? 13 Ibrahima ni Isaka ni Yakuba ka Ala, an bɛnbaw ka Ala kɔni, o de ye a ka baaraden Yesu bonya. Aw kɔni y'a don bolo la ka aw dalacɛ a la Pilate ɲɛ kɔrɔ k'a sɔrɔ Pilate tun y'a latigɛ k'a bila ka taa. 14 Aw ye aw dalacɛ o Senuma Tilennen na ka Pilate deli ko mɔgɔfagala ka di aw ma. 15 Aw ye ɲɛnamaya kuntigi faga, nka Ala y'a lakunun ka bɔ suw cɛma, an ye o seerew de ye. 16 Aw ɲɛ bɛ nin cɛ min na ni aw b'a dɔn, o ɲɛnamaya kuntigi Yesu tɔgɔ de ye barika di nin cɛ ma a ka dannaya kosɔn o tɔgɔ la. O cɛ ka dannaya Yesu tɔgɔ la, o de ye kɛnɛyali dafalen di a ma aw bɛɛ ɲɛ na. 17 «Sisan, n'balimaw, ne y'a dɔn ko aw ni aw kuntigiw ye o kɛ dɔnbaliya kosɔn, 18 nka Ala ye ko minnu fɔ ka kɔrɔ a ka kiraw bɛɛ da la ko a ka Krisita na tɔɔrɔ, a ye olu bɛɛ dafa ten. 19 O de y'a to a' ye nimisa aw ka jurumuw la ka segin Ala ma walisa aw ka jurumuw ka jɔsi ka bɔ yen, 20 walisa Matigi ka dususuma waati di aw ma, ani a ka Krisita ci aw ma, o min latigɛra aw ye, o ye Yesu de ye. 21 Wajibi don Yesu Krisita ka to sankolo la fo fɛn bɛɛ ka dila ko kura tuma min na, Ala tun ye o ko fɔ ka kɔrɔ a ka kira senumaw da la. 22 Musa ko: `Matigi aw ka Ala na ne bɔɲɔgɔnko kira lawuli aw ye ka bɔ aw balimaw cɛma. A na kuma minnu fɔ aw ye, aw ka olu lamɛn. 23 Nka mɔgɔ o mɔgɔ tɛ sɔn ka o kira lamɛn, o tigi na halaki ka bɔ a ka mɔgɔw cɛma.' 24 Kira minnu kumana kabini Samuɛl tile la ani minnu nana a kɔ, olu bɛɛ fana ye nin donw ko fɔ. 25 Aw ye kiraw bɔnsɔnw ye, ani Ala ka layidudenw. A ye o layidu ta aw bɛnbaw ye k'a fɔ Ibrahima ye ko: `Dugukolo kan denbayaw bɛɛ na duba sɔrɔ i bɔnsɔn na.' 26 Ala ye a ka baaraden lawuli tuma min na, a y'a ci aw fɔlɔ de ma, ka duba ta aw ye. O duba ye min ye, a na aw bɛɛ kelen-kelen yɛlɛma ka bɔ aw ka kɛwale juguw la.»
1 Ka Pierɛ ni Yuhana to o kuma la mɔgɔw fɛ, sarakalasebaa dɔw ni Alabatosoba kuntigi ani Saduseɛn dɔw taara u yɔrɔ. 2 Olu diminna sabu o cidenw tun bɛ Yesu kununli ko fɔ ka mɔgɔw kalan ko suw na kunun. 3 U ye cidenw minɛ ka u bila kaso la fo o dugusajɛ, sabu su tun kora. 4 O bɛɛ n'a ta minnu ye cidenw ka waajuli kumaw mɛn, olu caman ye dannaya kɛ. Dannabaaw bɛɛ lajɛlen dama tun bɛ cɛ waa duuru ɲɔgɔn bɔ. 5 O dugusajɛ, Yahutuw kuntigiw ni u ka cɛkɔrɔbaw ani sariya karamɔgɔw ye ɲɔgɔn lajɛ Jerusalɛm. 6 Sarakalasebaaw kuntigi Anɛ fana tun bɛ yen, ani Kayifɛ ni Yuhana ni Alɛkisandre ani sarakalasebaaw kuntigi balimaw bɛɛ. 7 U ye Pierɛ ni Yuhana jɔ u cɛma ka u ɲininka ko: «Sebaaya jumɛn wala jɔn tɔgɔ y'a to aw ye nin kɛnɛyali kɛ?» 8 O tuma la Pierɛ falen Ni Senu la, a y'a fɔ u ye ko: «Israɛl kuntigiw ni cɛkɔrɔbaw, 9 ni aw bɛ an ɲininka bi cɛ nabarama ko ni a kɛnɛya cogo la, 10 aw bɛɛ k'a dɔn, Israɛl mɔgɔw bɛɛ fana k'a dɔn ko o kɛra Yesu Krisita Nazarɛtika tɔgɔ barika la, aw ye o min gengen jiri la, ni Ala y'o lakunun ka bɔ suw cɛma. Ale barika la nin cɛ kɛnɛyalen jɔlen bɛ aw ɲɛ kɔrɔ yan. 11 `Aw sojɔlaw banna kabakurun min na ni o kɛra so selekela kabakurun lakika ye,' o ye Yesu de ye. 12 Kisili tɛ sɔrɔ dɔ wɛrɛ si la Yesu kɔ, katuguni an ka kan ka kisi tɔgɔ min fɛ, o dɔ wɛrɛ ma di mɔgɔw ma sankolo jukɔrɔ ale tɔgɔ kɔ.» 13 Pierɛ ni Yuhana ka ja gɛlɛya ye kiritigɛ jamakulu kabakoya, katuguni u tun y'a dɔn ko olu tun ye mɔgɔ gansan kalanbaliw ye. O bɛɛ n'a ta u tun y'a faamu ko Pierɛ ni Yuhana ni Yesu tun bɛ ɲɔgɔn fɛ. 14 U ye o cɛ kɛnɛyalen jɔlen ye u ɲɛ kɔrɔ tuma min na, u ma foyi sɔrɔ ka u jaabi. 15 U ye Pierɛ ni Yuhana labɔ kiritigɛ yɔrɔ la. O kɔ, u y'a daminɛ ka ɲɔgɔn ɲininka 16 ko: «An na mun kɛ nin cɛw la? A jɛlen don Jerusalɛmkaw bɛɛ ɲɛ na ko kabakoba kɛra ninnu fɛ, an tɛ se ka sɔsɔli kɛ o la. 17 Nka walisa nin kibaru kana jɛnsɛn mɔgɔw cɛma ka taa ɲɛ, an ka kangari gɛlɛn da u ye ko u kana kuma mɔgɔ si fɛ tun nin tɔgɔ la.» 18 O tuma la u ye Pierɛ ni Yuhana wele ka don kiritigɛ yɔrɔ la ko kura, k'a fɔ u ye k'a gɛlɛya ko u kana kuma wala ka mɔgɔw kalan Yesu tɔgɔ la tun fewu. 19 Nka Pierɛ ni Yuhana y'u jaabi ko: «Jumɛn tilennen bɛ Ala ɲɛ kɔrɔ, ka aw kan minɛ wala ka Ala kan minɛ? Aw yɛrɛw ka o fɔ. 20 An kɔni, an ye ko minnu ye ka u mɛn, an tɛ se ka to olu fɔbali ye.» 21 Kiritigɛ jamakulu ye kangari da Pierɛ ni Yuhana ye ko kura ka u bila ka taa. U ma cogo si sɔrɔ ka Pierɛ ni Yuhana tɔɔrɔ mɔgɔw kosɔn, k'a masɔrɔ mɔgɔw bɛɛ tun bɛ Ala bonya o ko kɛlen kosɔn. 22 Nin kabako kɛnɛyali kɛra cɛ min na, o si san dama tun ka ca binaani ye. 23 Pierɛ ni Yuhana bilalen kɔ, u taara dannabaa tɔw fɛ. Sarakalasebaaw kuntigiw ni cɛkɔrɔbaw ye kuma minnu fɔ u ye, u ye olu bɛɛ lakali. 24 O dannabaaw ye Pierɛ ni Yuhana ka kuma mɛn tuma min na, u ye Ala deli ni dusu kelen ye ko: «Matigi, e min ye sankolo ni dugukolo ni kɔgɔji ani u kɔnɔ fɛnw bɛɛ da, 25 e de y'a fɔ i ka baaraden, an bɛnba Dawuda da la Ni Senu barika la ko: `Mun y'a to siyaw murutira? Mun na u ye jɛ siri fu? 26 Dugukolo kan masakɛw ye u labɛn kɛlɛ kama. U ka kuntigiw ye ɲɔgɔn lajɛ Matigi ni a ka Krisita kama.' 27 Tiɲɛ la Hɛrɔde ni Pɔnse Pilate ni Israɛl mɔgɔw ani siya wɛrɛw ye ɲɔgɔn lajɛ nin dugu kɔnɔ i ka baaraden senuma Yesu i ka Munlen kama, 28 walisa i ye min latigɛ ka kɔrɔ i ka sebaaya ni i sago barika la, u ka o kɛ. 29 Ayiwa sisan Matigi, i ka u ka kangaridakan mɛn ka ja gɛlɛya di i ka baaradenw ma ka i ka kuma fɔ. 30 I ka i bolo mɔɔnɔbɔ, walisa kɛnɛyali ni taamashyɛnw ni kabakow ka kɛ i ka baaraden senuma Yesu tɔgɔ la.» 31 U tilara Ala delili la tuma min na, u lajɛlen tun bɛ yɔrɔ min na, o yɛrɛyɛrɛla, u bɛɛ fara Ni Senu la ka Ala ka kuma fɔ ni ja gɛlɛya ye. 32 Dannabaaw jama bɛɛ kɛra kelen ye kanuya ni miirili la. Mɔgɔ si tun t'a fɔ ko a bolofɛnw ye a yɛrɛ kelen ta ye, nka u ka fɛnw bɛɛ kɛra u foroba ye. 33 Cidenw tun bɛ seereya kɛ Matigi Yesu kununli ko la ni sebaayaba ye. Nɛɛmaba tun bɛ u bɛɛ kan. 34 Bolo lankolon si tun tɛ u cɛma, k'a masɔrɔ forow ni sow tun bɛ minnu bolo, olu ye u feere ka na ni u sɔngɔ ye 35 k'a don cidenw bolo, walisa a ka tilatila ka kɛɲɛ ni mɔgɔw bɛɛ kelen-kelen mago ye. 36 Siprɛka Levite dɔ tɔgɔ ko Yusufu. Cidenw y'a wele fana Barnabasi, o kɔrɔ laadiliden. 37 Foro dɔ tun bɛ o fɛ, a y'a feere ka na ni a sɔngɔ ye k'o bila cidenw sen kɔrɔ.
1 Nka cɛ dɔ tun bɛ yen, o tɔgɔ ko Ananiyasi. O ni a muso Safira ye dugukolo dɔ feere. 2 A ye dɔ bɔ o sɔngɔ la, k'a sɔrɔ a muso ye o dɔn, o kɔ ka taa a tɔ bila cidenw sen kɔrɔ. 3 Pierɛ y'a fɔ a ye ko: «Ananiyasi, mun y'a to Sitanɛ ye i kɔnɔnasu ka nkalon tigɛ Ni Senu ye, ka dɔ bɔ o dugukolo sɔngɔ la k'a mara? 4 Ni i tun ma a feere, a tun tɛna to i taya la wa? A feerelen kɔ, a sɔngɔ tun tɛ i sago la wa? Nin miirili jugu donna i kɔnɔ cogo di? I ma nkalon tigɛ mɔgɔw ye mɛnɛ, i y'a tigɛ Ala ye.» 5 Ananiyasi ye o kuma mɛn minkɛ, a binna, a sara. O ko mɛnbaaw bɛɛ siranna haali. 6 Kamalenw wulila k'a kasanke ka taa n'a ye k'a su don. 7 Lɛrɛ saba ɲɔgɔn tɛmɛnnen kɔ, Ananiyasi muso nana. Ko min kɛra, a tun ma o dɔn. 8 Pierɛ y'a ɲininka ko: «A fɔ, aw ye dugukolo feere nin sɔngɔ de la wa?» Muso y'a jaabi ko: «Ɔwɔ, o don.» 9 O tuma la Pierɛ y'a fɔ a ye ko: «Aw bɛnna a la ka Matigi Ni kɔrɔbɔ ten cogo di? A filɛ, minnu ye i cɛ su don, olu selen filɛ so da la, u na taa ni i yɛrɛ fana ye.» 10 O yɔrɔnin bɛɛ o muso binna Pierɛ sen kɔrɔ, a sara. Kamalenw donnen y'a salen sɔrɔ yen. U taara n'a ye k'a su don a cɛ kɛrɛ fɛ. 11 Egilisi mɔgɔw ani minnu ye o ko mɛn, olu siranna kosɛbɛ haali. 12 Cidenw ye taamashyɛn ni kabako caman kɛ mɔgɔw cɛma. U bɛɛ lajɛlen tun bɛ Solomani ka ga kɔrɔ ni miirili kelen ye. 13 Mɔgɔ tɔw kɔni ma u ja gɛlɛya ka taa jɛ u fɛ, o bɛɛ n'a ta mɔgɔw bɛɛ ye u bonya haali. 14 Nka hali o, jama tun bɛ to ka da Matigi la, cɛw ni musow, ka fara dannabaa jama kan. 15 Mɔgɔw tun bɛ taa ni u ka banabaatɔw ye kalakaw ni dalanw kan ka u bila nbɛdaw kan, walisa Pierɛ tɛmɛntɔ, a ja ka da u dɔw kan. 16 Jama fana tun bɛ bɔ Jerusalɛm dafɛ duguw la ka na ni u ka banabaatɔw ni u ka jinɛtɔw ye, u bɛɛ tun bɛ kɛnɛya. 17 O la, sarakalasebaaw kuntigi ni a fɛ mɔgɔw wulila, olu tun ye Saduseɛnw ye. Cidenw keleya donnen u la, 18 u ye cidenw minɛ ka u bila kasobonba kɔnɔ. 19 Nka su fɛ, Matigi ka mɛlɛkɛ dɔ ye kasobon daw yɛlɛ ka cidenw labɔ k'a fɔ u ye ko: 20 «A' ye taa aw jɔ Alabatosoba kɔnɔ, ka nin ɲɛnamaya kura kumaw bɛɛ fɔ mɔgɔw ye.» 21 O kuma mɛnnen kɔ u fɛ, u taara don Alabatosoba kɔnɔ sɔgɔma da joona fɛ ka daminɛ ka mɔgɔw kalan. Sarakalasebaaw kuntigi ni a fɛ mɔgɔw ye kiritigɛ jamakulu ani Israɛl siya cɛkɔrɔbaw bɛɛ lajɛ yɔrɔ kelen na. U ye garadi dɔw ci ka taa kasobon kɔnɔ ko u ka na ni cidenw ye. 22 Garadiw selen kasobon kɔnɔ, u ma cidenw sɔrɔ yen. U kɔseginna ka taa o kibaru fɔ. 23 U ko: «An ye kasobon da sɔgɔlen sɔrɔ a cogo la, dakɔlɔsibaaw jɔlen tun bɛ a da la, nka an ye da yɛlɛ minkɛ, an ma mɔgɔ si sɔrɔ a kɔnɔ.» 24 O kuma mɛnnen kɔ Alabatosoba kuntigi ni sarakalasebaaw kuntigiw fɛ, u kɔnɔnafilila o ko la, u ye ɲɔgɔn ɲininka ko nin laban na kɛcogo di? 25 Mɔgɔ dɔ nana k'a fɔ u ye ko: «A filɛ, aw ye cɛ minnu bila kaso la, olu jɔlen bɛ Alabatosoba kɔnɔ ka mɔgɔw kalan.» 26 O tuma la Alabatosoba kuntigi ni garadiw taara ka na ni cidenw ye koɲuman, katuguni u siranna ko mɔgɔw kana na u yɛrɛw bon ni kabakurunw ye. 27 U nana ni cidenw ye ka u jɔ kiritigɛ jamakulu ɲɛ kɔrɔ. Sarakalasebaaw kuntigi y'a fɔ u ye ko: 28 «An m'a fɔ aw ye k'a gɛlɛya ko aw kana mɔgɔw kalan o cɛ tɔgɔ la tun wa? Nka a filɛ, aw ye Jerusalɛm bɛɛ fa aw ka kalan na. Aw kɔni b'a fɛ o cɛ joli hakɛ ka bin an kan.» 29 Pierɛ ni ciden tɔw y'a jaabi ko: «Wajibi don an ka Ala kan minɛ ka tɛmɛn mɔgɔw ta kan. 30 An bɛnbaw ka Ala ye Yesu lakunun, aw tun ye o min faga gengenjiri kan. 31 Ala y'a kɔrɔta k'a sigi a kinin fɛ ka a kɛ Masakɛ ni Kisibaa ye, walisa Israɛl ka se ka nimisa ka jurumuw yafa sɔrɔ. 32 An kɔni ye o kow seerew de ye, an ni Ni Senu fana, Ala ye o min di a kan minɛbaaw ma.» 33 U ye o kumaw mɛn minkɛ, u diminna kosɛbɛ fo u tun b'a fɛ ka cidenw faga. 34 Nka Farisiɛn dɔ tun bɛ yen, o tɔgɔ ko Gamaliɛl. Sariya karamɔgɔ dɔ tun don, mɔgɔw bɛɛ tun b'a bonya. O wulila k'i jɔ jama cɛma k'a fɔ ko u ka o cɛw labɔ yen fɔlɔ. 35 O kɔ, a y'a fɔ u ye ko: «Israɛl mɔgɔw, a' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi aw ka kɛtaw la nin cɛw la. 36 A ma mɛn fɔlɔ Tudas wulila ka a yɛrɛ kɛ mɔgɔba ye. Cɛ kɛmɛ naani ɲɔgɔn tugura a la. Nka ale fagara, mɔgɔ minnu tun tugura a la, olu bɛɛ jɛnsɛnna, o murutili banna. 37 Ale kɔ, Galile Juda wulila mɔgɔ tɔgɔ sɛbɛnni waati la. A ye mɔgɔ caman wele ka tugu a nɔfɛ. Ale fana halakira, a nɔfɛ mɔgɔw bɛɛ jɛnsɛnna. 38 Sisan, ne b'a fɔ aw ye ko aw kana sama nin cɛw ka kow nɔfɛ tun, a' ye u bila u ka taa. Ni nin ko wala nin baara bɔra mɔgɔw la, a na tiɲɛ. 39 Nka ni a bɔra Ala la, aw tɛ se k'a tiɲɛ. A' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi, a kana na sɔrɔ ko aw bɛ Ala kɛlɛ!» 40 Kiritigɛ jama sɔnna Gamaliɛl ka kuma ma. U ye cidenw wele k'a fɔ ko u ka gosi ni berew ye. U y'a gɛlɛya u ma ko u kana Yesu tɔgɔ fɔ tun. O kɔ, u ye u bila ka taa. 41 Cidenw bɔra kiritigɛ yɔrɔ la ka taa. U ɲagalila, katuguni ka maloya sɔrɔ Yesu tɔgɔ kosɔn, u y'o jate bonyali ye. 42 Don o don, ka u to Alabatosoba kɔnɔ ani mɔgɔw ka duw kɔnɔ, u ma mɔgɔw kalanni ni Krisita Yesu Kibaru Duman fɔli dabila.
1 O donw na, dannabaaw tun bɛ caya. Helenisitew ye dajukɔrɔ kuma fɔ Hɛburuw kama, katuguni u ka muso cɛ salenw tun tɛ jate don bɛɛ dumuni tilali la. 2 Cidenw tan ni fila ye dannabaaw jama bɛɛ lajɛ k'a fɔ u ye ko: «An man kan ka Ala ka kuma fɔli dabila ka kɛ dumuni ko ɲɛnabɔbaaw ye. 3 O de kosɔn balimaw, aw ka cɛ woloɛula ɲɛnatɔmɔ aw la, minnu tɔgɔ ɲuman bɛ fɔ mɔgɔw bɛɛ fɛ, ni u falen bɛ Ni Senu ani hakilitigiya la, an na olu don nin baara la. 4 Anw kɔni na to Ala delili ni Ala ka kuma fɔli la.» 5 O kuma diyara jama bɛɛ ye. U ye ninnu ɲɛnatɔmɔ: Etiɛni, ale falen tun bɛ dannaya ni Ni Senu la, ani Filipe ni Prokɔrɛ ni Nikanɔr, Timɔn ni Parmɛnasi ani Antioseka Nikolasi, ale tun donna Yahutuya la. 6 U ye olu jira cidenw la. Cidenw ye Ala deli, o kɔ, ka u bolow da u kan. 7 Ala ka kuma tun bɛ jiidi ka ta'a fɛ, dannabaaw tun bɛ caya kosɛbɛ Jerusalɛm. Sarakalasebaa caman fana sɔnna ka dannaya kɛ. 8 Etiɛni falen tun bɛ nɛɛma ni sebaaya la. A tun bɛ kabakobaw ni taamashyɛnw kɛ mɔgɔw cɛma. 9 Mɔgɔ dɔw wulila ka Etiɛni sɔsɔ. U dɔw bɔra Alabatoso jɛ dɔ la, o tun bɛ wele Hɔrɔnyalenw, u dɔw tun ye Sirɛnɛkaw ni Alɛkisandrikaw ye, dɔw bɔra Silisi ni Asi jamanaw la. 10 Nka u ma se ka Etiɛni ka kuma kɔkari, sabu a tun bɛ kuma ni hakilitigiya ye Ni Senu barika la. 11 U ye mɔgɔ dɔw lasu, walisa olu k'a fɔ ko: «A bɛ kuma ka Musa ni Ala tɔgɔ tiɲɛ, an yɛrɛw y'o mɛn a da la.» 12 U ye mɔgɔw ni cɛkɔrɔbaw ani sariya karamɔgɔw lasu Etiɛni kama. Olu taara ka bin Etiɛni kan k'a sama ka taa n'a ye kiritigɛ jamakulu ɲɛ kɔrɔ. 13 U nana ni seere nkalontigɛla dɔw ye, olu ko: «Nin cɛ tɛ kuma jugu fɔli dabila nin yɔrɔ senuma ni sariya kama, 14 k'a masɔrɔ an y'a mɛn a da la ko Yesu Nazarɛtika na nin yɔrɔ ci, ko Musa ye laada minnu di an ma, a na olu yɛlɛma.» 15 Kiritigɛ jamakulu min sigilen tun bɛ yen, olu bɛɛ ye u ɲɛw jɔ Etiɛni la, a ɲɛda kɛra u ɲɛ kɔrɔ i ko mɛlɛkɛ ɲɛda.
1 Sarakalasebaaw kuntigi ko: «O kow kɛra ten wa?» 2 Etiɛni ye jaabili kɛ ko: «Ne balimaw ni ne faw, a' ye ne lamɛn. Nɔɔrɔtigi Ala y'i jira an bɛnba Ibrahima la k'a to Mesopotami, sani a ka sigi Karan. Ala y'a fɔ a ye ko: 3 `I ka bɔ i ka jamana ni i faso la. Ne bɛna jamana min jira i la, i ka taa yen.' 4 O tuma la Ibrahima bɔra Kalde jamana la ka taa sigi Karan. A fa salen kɔ, Ala y'a ɲɛminɛ ka bɔ yen ka na nin jamana la, aw sigilen bɛ yɔrɔ min na sisan. 5 Ala ma dugukolo si di a ma nin jamana kɔnɔ, hali sen da yɔrɔ kelen. Ala tun ye layidu ta a ye ko a na nin jamana di a ni a bɔnsɔn ma a kɔ, hali k'a sɔrɔ den tun t'a fɛ fɔlɔ. 6 Ala y'a fɔ ko Ibrahima bɔnsɔn na kɛ siginfɛw ye jamana wɛrɛ la, o mɔgɔw na u kɛ jɔnw ye ka u tɔɔrɔ san kɛmɛ naani kɔnɔ. 7 Nka siya min na u kɛ jɔnw ye, Ala ko a na kiri tigɛ o kan, o kɔ, u na bɔ yen ka na ale bato nin yɔrɔ la. 8 O kɔ, Ala ye bolokoli layidu ta Ibrahima ye. O cogo la Ibrahima ye Isaka bange ka a boloko a bange tile seginnan la. Isaka ye Yakuba bange, Yakuba ye an bɛnba tan ni fila bange. 9 «An bɛnbaw ye Yusufu keleya k'a feere Misira taalaw ma. 10 Nka Ala tora a fɛ ka a bɔ a ka tɔɔrɔ kow bɛɛ la. Ala ye hakilitigiya di a ma ka a ko diya Misira masakɛ Faraon ye. Faraon ye Yusufu sigi Misira jamana ani a yɛrɛ ka so bɛɛ kun na. 11 Ayiwa kɔngɔba donna Misira jamana ani Kanan jamana bɛɛ kɔnɔ. O tɔɔrɔ bonyara kosɛbɛ fo an bɛnbaw ma dumunifɛn sɔrɔ. 12 Kabini Yakuba y'a mɛn ko suman bɛ Misira, a ye an bɛnbaw ci ka taa yen a siɲɛ fɔlɔ. 13 U taa ko filanan la, Yusufu ye a yɛrɛ jira a balimaw la. O kɛlen, Faraon sɔrɔla ka Yusufu siya dɔn. 14 O kɔ, Yusufu ye ci bila ka taa a fa Yakuba ni a ka denbaya bɛɛ wele ka na, olu tun ye mɔgɔ biwoloɛula ni duuru ye. 15 Yakuba taara Misira, ale ni an bɛnbaw sara yen. 16 Mɔgɔw ye u suw ta ka taa Sisɛm. Ibrahima tun ye sudon yɔrɔ min san wari la Hamɔr denkɛw fɛ, u suw donna yen. 17 «Ala tun ye layidu min ta Ibrahima ye, o dafa waati surunyalen, Israɛl mɔgɔw cayara ka jiidi Misira kɔnɔ, 18 fo masakɛ kura sigira Misira kun na, o tun ma Yusufu dɔn. 19 O masakɛ ye an siya janfa ka u tɔɔrɔ fo ka u wajibiya ka u ka denyɛnin fili kɛnɛma walisa u ka sa. 20 O tuma la Musa bangera, a cɛ tun ka ɲi haali. Sin dira a ma k'a to a fa ka so kɔnɔ kalo saba kɔnɔ. 21 A bilara kɛnɛma tuma min na, Faraon denmuso y'a ta ka a lamɔ ka a kɛ a yɛrɛ den ye. 22 Musa kalanna Misirakaw ka hakilitigiya bɛɛ la. Fangaba tun bɛ a ka kumaw ni a ka kɛwalew la. 23 «Musa ye san binaani sɔrɔ tuma min na, a y'i miiri ko a ka taa bɔ a balima Israɛl bɔnsɔnw ye. 24 A y'a ye ko Misiraka dɔ tun bɛ a balima dɔ tɔɲɔ, a farala a balima kan ka o mɔnɛ bɔ ka o Misiraka faga. 25 Musa tun bɛ miiri ko a balimaw n'a faamu ko Ala na u tila ale bolo, nka u m'a faamu. 26 «O dugusajɛ, a sera a balimaw cɛma k'a sɔrɔ u dɔw bɛ ɲɔgɔn kɛlɛ. A tun b'a fɛ ka u cɛ labɛn, a ko: `Cɛw, aw ye balimaw ye. Mun y'a to aw bɛ ɲɔgɔn kɛlɛ?' 27 Min ye dɔ tɔɲɔ, o ye Musa ɲɔni, a ko: `Jɔn ye i kɛ an kuntigi ni an ka kiritigɛla ye? 28 I b'a fɛ ka ne faga i ko i ye Misiraka faga kunuɛo cogo min na wa?' 29 O kuma kosɔn Musa bolila ka taa i sigi Madiyan jamana la. A ye denkɛ fila sɔrɔ yen. 30 «San binaani tɛmɛnnen kɔ, mɛlɛkɛ dɔ y'i jira Musa la Sinayi kulu kɛrɛ fɛ kungokolon kɔnɔ jirinin jenitɔ tasuma cɛmancɛ la. 31 Musa ye o jirinin jenitɔ ye tuma min na, o ye a kabakoya. A tun b'i madon k'o lajɛ tuma min na, a ye Matigi kumakan mɛn ko: 32 `Ne ye i bɛnbaw ka Ala ye, Ibrahima ni Isaka ni Yakuba ka Ala.' Musa yɛrɛyɛrɛtɔ m'a ja gɛlɛya ka a lajɛ. 33 Matigi y'a fɔ a ye ko: `I ka sabara bɔ i sen na, katuguni i jɔlen bɛ yɔrɔ min na, o ye dugukolo senuma de ye. 34 Ne ka mɔgɔ minnu bɛ Misira, ne ye olu tɔɔrɔ ko ye ka u ɛunankan mɛn. Ne jiginna ka na u tila. Na sisan walisa ne ka i ci ka taa Misira.' 35 «O Musa, u tun banna min na k'a fɔ ko: `Jɔni ye i kɛ an kuntigi ni an ka kiritigɛla ye?' Ala ye o yɛrɛ ci k'a kɛ kuntigi ni tilabaa ye mɛlɛkɛ bolo, o min tun y'i jira Musa la jirinin na. 36 O Musa ye u labɔ yen ni kabakow ni taamashyɛnw kɛli ye Misira jamana kɔnɔ ani Kɔgɔji Bilen na ani kungokolon kɔnɔ san binaani kɔnɔ. 37 O Musa y'a fɔ Israɛl bɔnsɔn ye ko: `Ala na ne bɔɲɔgɔnko kira dɔ lawuli aw balimaw cɛma.' 38 O Musa tun bɛ jamakulu cɛma kungokolon kɔnɔ, ale ni o mɛlɛkɛ min kumana a fɛ Sinayi kulu kan, ani an bɛnbaw fana. A ye kuma ɲɛnamaw sɔrɔ ka u di an ma. 39 «Nka an bɛnbaw ma sɔn ka a kan minɛ. U banna a la, u dusukunw jɛngɛna Misira fan fɛ. 40 U y'a fɔ Aron ye ko: `I ka batofɛn dɔw dila an ye, walisa olu ka an ɲɛminɛ, k'a masɔrɔ nin Musa min ye an labɔ Misira jamana la, min kɛra o la, an t'o dɔn.' 41 O donw la u ye misiden bisigi dila, ka na saraka bɔ o boli ye, ka ɲagali u bolo baara nɔ la. 42 O tuma la Ala y'a kɔ sin u ma ka u to sankolo dolow batoli la, i ko a sɛbɛnnen bɛ kiraw ka kuma la cogo min na, ko: `Israɛl mɔgɔw, aw ye baganw faga ka sarakaw bɔ ne ye san binaani kɔnɔ kungokolon kɔnɔ wa? 43 Ayi, aw ye Molɔk ka finiso ta ka taa n'a ye, ani batofɛn Ranfan ka dolo, aw ye o bisigi minnu dila walisa aw ka olu bato! O de kosɔn ne na aw cɛ ka taa Babilonɛ kɔfɛ.' 44 «Seereya finiso tun bɛ an bɛnbaw bolo ka u to kungokolon kɔnɔ. Ala tun kumana Musa fɛ k'a fɔ ko o finiso ka dila ka kɛɲɛ ni a ka bisigi yelen ye, u tun y'a dila ten. 45 O finiso sɔrɔlen kɔ an bɛnbaw fɛ, Josue ye u ɲɛminɛ ka don n'o ye nin jamana la, k'a sɔrɔ Ala tun ye siyaw gɛn ka bɔ u ɲɛ. A tora yen fo Dawuda tile la. 46 Dawuda ko tun ka di Ala ye, a ye Ala deli ko a ka sigi yɔrɔ jɔ Yakuba ka Ala ye. 47 Nka Solomani de ye o so jɔ a ye. 48 «O bɛɛ n'a ta Ala Kɔrɔtalenba tɛ sigi mɔgɔ ka so dilalen kɔnɔ, i ko kira y'a fɔ cogo min na, ko: 49 `Sankolo ye ne ka masasigilan ye. Dugukolo ye ne sen kɔrɔ dalan ye. Aw bɛ se ka mun so jɔ ne ye? 50 Ne lafiya yɔrɔ bɛ se ka kɛ min? Yala ne bolo ma o bɛɛ dila wa? Matigi ko ten.' 51 «Mɔgɔ kunkolo gɛlɛnw, dusukun ni tulo bolokobaliw, aw bɛ Ni Senu sɔsɔ tuma bɛɛ. Aw ni aw bɛnbaw ka kan. 52 Kiraw la jumɛn bɛ yen ni aw bɛnbaw ma o tɔɔrɔ? Kira minnu ye o Tilennen nali ko fɔ, aw bɛnbaw ye olu faga. Sisan kɔni, aw kɛra o Tilennen janfabaaw ni a fagabaaw ye, 53 aw minnu ye sariya sɔrɔ mɛlɛkɛw bolo, nka aw ma a mara!» 54 Kiritigɛ jamakulu ye o kuma mɛn tuma min na, o ye u sɔn jeni, u ye u ɲinw ɲimi Etiɛni kama. 55 Nka Etiɛni falen Ni Senu la, a ye a ɲɛw jɔ san fɛ ka Ala nɔɔrɔ ye ka Yesu jɔlen ye a kinin fɛ. 56 A ko: «A filɛ, ne ɲɛ bɛ sankolo dayɛlɛlen na ka Mɔgɔ Denkɛ jɔlen ye Ala kinin fɛ.» 57 O tuma la u ye kulokanba ci ka u tulow datugu. U bɛɛ girinna ka bin a kan 58 k'a sama ka taa n'a ye dugu kɔfɛ k'a bon ni kabakurunw ye. Seerew ye u ka dulɔkiw bila kamalen dɔ sen kɔrɔ, o tɔgɔ ko Saul. 59 U ye Etiɛni bon ni kabakurunw ye, a ye Ala deli ko: «Matigi Yesu, ne ni minɛ.» 60 O kɔ, a y'i ɲɔngiri ka pɛrɛnkanba bɔ ko: «Matigi, i kana nin jurumu jate u kun.» O kumaw fɔlen kɔ, a sara.
1 Saul kɔni sɔnna Etiɛni fagali ma. O don yɛrɛ la tɔɔrɔba wulila Jerusalɛm egilisi kama. Dannabaaw bɛɛ jɛnsɛnna ka taa Jude ni Samari jamanaw yɔrɔw bɛɛ la, fɔ cidenw dama. 2 Ala ɲɛsiranbaa dɔw ye Etiɛni su don, ka a su kasi kosɛbɛ. 3 Saul kɔni tun bɛ a se ko kɛ walisa a ka egilisi tiɲɛ. A donna duw bɛɛ kɔnɔ ka dannabaaw, cɛw ni musow, sama ka u bila kaso la. 4 O mɔgɔ jɛnsɛnnenw taara yɔrɔ bɛɛ ka waajuli kɛ. 5 Filipe sera Samari dugu dɔ la ka Krisita ko waajuli kɛ. 6 Jama ye Filipe ka kabako kɛlenw ye ka u mɛn minkɛ, u bɛɛ ye a lamɛn ni dusukun kelen ye. 7 Jinɛw tun bɛ pɛrɛn ka bɔ jinɛtɔ caman na. Mɔgɔ fan fila salenw ni senkelenw caman fana kɛnɛyara. 8 Ɲagaliba kɛra o dugu kɔnɔ. 9 Cɛ dɔ tun bɛ o dugu kɔnɔ kabini tuma jan, o tɔgɔ ko Simɔn. A tun bɛ dɔnbaaya kow kɛ ka Samarikaw kabakoya, ka a yɛrɛ kɛ mɔgɔba ye. 10 Mɔgɔw bɛɛ, mɔgɔ dɔgɔmanninw ni mɔgɔbaw tun bɛ a lamɛn kosɛbɛ k'a fɔ ko: «Nin cɛ ye Ala ka sebaayaba ye dɛ.» 11 U tun bɛ a lamɛn, katuguni a ye u kabakoya kabini tuma jan ni a ka dɔnbaaya kow ye. 12 Nka Filipe ye Ala ka masaya ni Yesu Krisita tɔgɔ Kibaru Duman fɔ. O mɔgɔw dara o la tuma min na, u batisera, cɛw ni musow. 13 Simɔn yɛrɛ ye dannaya kɛ ka batise. A tugulen tora Filipe la. A ye o taamashyɛnbaw ni kabakow kɛtɔ ye tuma min na, a kabakoyara. 14 Jerusalɛm cidenw y'a mɛn tuma min na ko Samarikaw sɔnna Ala ka kuma ma, u ye Pierɛ ni Yuhana ci olu ma. 15 Pierɛ ni Yuhana sera Samari tuma min na, u ye Ala deli dannabaaw ye, walisa olu ka Ni Senu sɔrɔ. 16 Ni Senu tun ma jigin u si kan fɔlɔ, u tun batisera Matigi Yesu tɔgɔ la dɔrɔn. 17 O tuma la Pierɛ ni Yuhana ye u bolow da u kan, u ye Ni Senu sɔrɔ. 18 Simɔn y'a ye ko dannabaaw ye Ni Senu sɔrɔ cidenw ka bolo dalen fɛ u kan tuma min na, a nana ni wari ye k'a fɔ Pierɛ ni Yuhana ye 19 ko: «A' ye nin sebaaya di ne fana ma, walisa ne mana ne bolow da mɔgɔ min kan, o ka Ni Senu sɔrɔ.» 20 Pierɛ y'a fɔ a ye ko: «I ni i ka wari fila bɛɛ ka halaki, k'a masɔrɔ i bɛ miiri ko Ala ka nilifɛn bɛ se ka san ni wari ye! 21 Niyɔrɔ ni jɔyɔrɔ tɛ i fɛ nin ko la, katuguni i dusukun ma tilen Ala ɲɛ kɔrɔ. 22 I ka nimisa i ka juguya la ka Matigi deli ko a ka o miirili jugu yafa i ma, ni o bɛ se ka kɛ. 23 Katuguni ne y'a ye ko i dusukun falen bɛ ɲɛngoya la. Jurumu ka jɔnya juru sirilen bɛ i kan na.» 24 Simɔn y'a fɔ Pierɛ ni Yuhana ye ko: «Aw yɛrɛw ka Matigi deli ne ye, walisa aw ye min fɔ, o si kana ne sɔrɔ.» 25 Seereya bɔlen kɔ u fɛ, ka Matigi ka kuma fɔ, o ciden fila kɔseginna Jerusalɛm. U taatɔ ye Kibaru Duman fɔ dugu caman na. 26 Matigi ka mɛlɛkɛ dɔ y'a fɔ Filipe ye ko: «Wuli ka taa worodugu yanfan fɛ. Sira min bɛ bɔ Jerusalɛm ka taa Gaza, i ka taa o sira fɛ.» O ye kungokolon sira de ye. 27 Filipe wulila ka taa. K'a to sira kan, a ye cɛ dɔ ye. Etiopi masa musoman Kandase ka kuntigiba dɔ tun don, min tun bɛ a ka nafolo bɛɛ kun na. O Etiopika tun taara Jerusalɛm ka Ala bato. 28 A kɔsegintɔ ka taa a ka so, a sigilen tun bɛ a ka wotoro kɔnɔ. A tun bɛ kira Esayi ka kitabu kalan. 29 Ni Senu y'a fɔ Filipe ye ko: «I madon nin wotoro la ka taa a fɛ.» 30 Filipe bolila ka madon wotoro la, a ye Etiopika kan mɛn, o tun bɛ kira Esayi ka kitabu kalan. Filipe y'a ɲininka ko: «I bɛ min kalan, i bɛ o faamu wa?» 31 O cɛ y'a jaabi ko: «Ne bɛ se k'a faamu cogo di, ni mɔgɔ ma a kɔrɔ fɔ ne ye?» A ye Filipe deli ko a ka don wotoro kɔnɔ ka sigi a kɛrɛ fɛ. 32 A tun bɛ Kitabu yɔrɔ min kalan, o filɛ nin ye ko: «A minɛna ka taa i ko saga min bɛ taa faga yɔrɔ la. I ko sagaden min tɛ a kan bɔ a si kanbaaw bolo, a ma a da yɛlɛ. 33 A majiginlen tun don, mɔgɔw ma sɔn ka jo di a ma. Jɔni na a bɔnsɔn ko fɔ? Katuguni a si tigɛra ka bɔ dugukolo kan.» 34 Kuntigi y'a fɔ Filipe ye ko: «Ne b'i deli, a ɲɛ fɔ ne ye yala kira bɛ kuma jɔni ko la, a yɛrɛ wa, wala mɔgɔ wɛrɛ?» 35 O tuma la Filipe ye kuma ta ka Kibaru Duman fɔ Yesu ko la ka bɔ kitabu o yɔrɔ yɛrɛ la. 36 Ka u to sira kan ka taa, u sera yɔrɔ dɔ la, ji tun bɛ yen. Kuntigi ko: «Ji filɛ, mun bɛ ne bali ka batise?» 37 Filipe y'a jaabi ko: «Ni i ye dannaya kɛ ni i dusukun bɛɛ ye, i bɛ se ka batise.» O cɛ ko: «Ne dara a la ko Yesu Krisita ye Ala Denkɛ ye.» 38 O kɔ, kuntigi y'a fɔ ko wotoro ka jɔ. U fila jiginna ka don ji la. Filipe y'a batise. 39 U bɔlen kɔ ji la, Matigi Ni ye Filipe ta ka taa. Kuntigi ma a ye tun, nka a ɲagalilen ye sira minɛ ka taa. 40 Filipe kɔni taara a yɛrɛ sɔrɔ Azɔt. O kɔ, a tun bɛ taa dugu ni dugu ka Kibaru Duman fɔ o yɔrɔw bɛɛ la fo ka taa se Sesare.
1 Ka Saul to kangari dali la Matigi ka kalandenw ye ka u fagali ko fɔ, a taara sarakalasebaaw kuntigi sɛgɛrɛ, 2 ka o deli ko a ka sɛbɛnw di a ma, a ka taa n'u ye Damasi ka u di Alabatosow mɔgɔw ma, walisa ni a ye Matigi ka sira taamabaa dɔw sɔrɔ yen, cɛ fara muso kan, a ka olu minɛ ka taa ni u sirilen ye Jerusalɛm. 3 Ka Saul to sira kan ka taa Damasi, a surunyalen o dugu la, o yɔrɔnin bɛɛ kɛnɛyeelen manamanana a fan bɛɛ la ka bɔ sankolo la. 4 A binna duguma, a ye kumakan dɔ mɛn, o y'a fɔ a ye ko: «Saul, Saul, mun na i bɛ ne tɔɔrɔ?» 5 Saul y'a ɲininka ko: «I ye jɔni ye, Matigi?» Matigi y'a jaabi ko: «Ne ye Yesu ye. I bɛ min tɔɔrɔ, ne don. A ka gɛlɛn i ma ka nɛgɛ nun bɔlen tan. 6 Nka wuli ka don dugu kɔnɔ. I ka kan ka min kɛ, o na fɔ i ye yen.» 7 Saul taamaɲɔgɔnw ja tigɛlen jɔlen tora, u ma se ka foyi fɔ. U ye o kan mɛn, nka u ma mɔgɔ si ye. 8 Saul wulila ka bɔ duguma. A ye a ɲɛ yɛlɛ, nka a ma foyi ye. U ye a bolo minɛ ka taa n'a ye Damasi. 9 Tile saba kɔnɔ a ma foyi ye, a ma dumuni kɛ, a ma ji min. 10 Dannabaa dɔ tun bɛ Damasi, o tɔgɔ ko Ananiyasi. Matigi y'i jira o la k'a fɔ a ye ko: «Ananiyasi.» Ananiyasi y'a jaabi ko: «Naamu, Matigi.» 11 Matigi y'a fɔ a ye ko: «Wuli joona ka taa. Sira min bɛ wele Tilennen, i ka taa o fɛ ka se Juda ka so, ka Tarseka dɔ ɲini, o tɔgɔ ko Saul. A bɛ Ala deli. 12 K'o to delili la, a ye cɛ dɔ ye jiralifɛn na, o tɔgɔ ko Ananiyasi. O donna Saul yɔrɔ ka a bolow da a ɲɛw kan walisa a ka yeli kɛ ko kura.» 13 Ananiyasi y'a jaabi ko: «Matigi, nin cɛ ye ko jugu minnu bɛɛ kɛ i ka mɔgɔw la Jerusalɛm, mɔgɔ caman ye olu fɔ ne ye. 14 Yan fana, fanga bɛ a bolo, a y'o sɔrɔ sarakalasebaaw kuntigiw fɛ ka i tɔgɔ welebaaw bɛɛ minɛ.» 15 Nka Matigi y'a fɔ Ananiyasi ye ko: «Taa, katuguni ne y'a ɲɛnatɔmɔ ka kɛ ne ka baarakɛ minɛn ye ka ne tɔgɔ fɔ siya wɛrɛw ni u ka masakɛw ani Israɛl mɔgɔw ye. 16 A ka kan ka tɔɔrɔba minnu muɲu ne tɔgɔ kosɔn, ne yɛrɛ na olu jira a la.» 17 Ayiwa, Ananiyasi taara ka se o so kɔnɔ. A ye a bolow da Saul kan k'a fɔ a ye ko: «Ne balimakɛ Saul, Matigi Yesu min y'i jira i la ka i to sira kan ka na yan, o ye ne ci i ma, walisa i ka yeli kɛ ko kura ka fa Ni Senu la.» 18 O yɔrɔnin kelen fɛn dɔw binna ka bɔ Saul ɲɛw kan, olu bɔlen bɛ faraw fɛ, a ye yeli kɛ ko kura. A wulila ka batise. 19 O kɔ, a ye dumuni kɛ, a ye barika sɔrɔ. Ayiwa, Saul tora dannabaaw fɛ Damasi ka tile dama dɔ kɛ. 20 O yɔrɔnin kelen, a y'a daminɛ ka waajuli kɛ Alabatosow kɔnɔ k'a fɔ ko Yesu ye Ala Denkɛ ye. 21 Minnu tun bɛ a lamɛn, olu bɛɛ kabakoyara k'a fɔ ko: «Mɔgɔ min tun bɛ Yesu tɔgɔ welebaaw tɔɔrɔ Jerusalɛm, o tɛ nin ye wa? A ma na yan fana walisa ka o mɔgɔw minɛ ka taa n'u sirilen ye sarakalasebaaw kuntigiw ɲɛ kɔrɔ wa?» 22 O bɛɛ n'a ta Saul tun bɛ barika sɔrɔ ka taa ɲɛ waajuli la, ko Yesu ye Krisita ye, fo Yahutu minnu sigilen tun bɛ Damasi, olu ma cogo sɔrɔ ka a jaabi. 23 Tile dama dɔw tɛmɛnnen kɔ, Yahutuw ye jɛ siri ka Saul faga cogo ɲini, 24 nka o ko dɔnna Saul fɛ. U ye dugu dondaw kɔlɔsi fana su fara tile kan walisa ka Saul faga. 25 Nka Saul ka kalandenw y'a ta su fɛ ka a lajigin saba kɔnɔ dugu kogo kɔfɛ. 26 Saul sera Jerusalɛm tuma min na, a tun b'a fɛ ka jɛ dannabaaw fɛ, nka u bɛɛ siranna a ɲɛ, katuguni u ma da a la ko a kɛra dannabaa ye sɛbɛ la. 27 O tuma la Barnabasi taara n'a ye cidenw yɔrɔ k'a fɔ u ye ko Saul ye Matigi ye sira la ani Matigi kumana a fɛ. Saul tun ye waajuli kɛ Yesu tɔgɔ la Damasi ni ja gɛlɛya ye cogo min na, Barnabasi ye o fana fɔ u ye. 28 O kɔ, Saul tora ka yaala u fɛ Jerusalɛm ka waajuli kɛ ni ja gɛlɛya ye Matigi tɔgɔ la. 29 A tun bɛ kuma Helenisitew fɛ, a ni olu tun bɛ sɔsɔli kɛ, nka olu tun bɛ cogo ɲini ka a faga. 30 Balimaw ye o dɔn tuma min na, u taara ni Saul ye fo Sesare, ka a bila ka taa Tarse. 31 O tuma la egilisi tun bɛ hɛrɛ la Jude ani Galile ni Samari jamanaw bɛɛ la. A tun bɛ barika sɔrɔ ka taa ɲɛ Matigi ɲɛsiran na, ka jiidi Ni Senu ka laadili barika la. 32 Ka Pierɛ to jamana yɔrɔ bɛɛ yaalali la, a sera Lide dannabaaw yɔrɔ fana. 33 A ye cɛ dɔ sɔrɔ yen, o tɔgɔ ko Ene. A dalen tun bɛ dalan kan kabini san segin, o fanfilasalen tun don. 34 Pierɛ y'a fɔ o ye ko: «Ene, Yesu Krisita bɛ i kɛnɛya. Wuli ka i ka dalan labɛn.» O yɔrɔnin bɛɛ Ene wulila. 35 Lidekaw ni Sarɔn jamana mɔgɔw bɛɛ y'a ye minkɛ, u tuubira Matigi ye. 36 Muso dɔ tun bɛ Jope, dannabaa tun don, ko Tabita, (grɛkikan na, a tɔgɔ ko Dɔrkasi). A tun bɛ ko ɲuman kɛ tuma bɛɛ ka faantanw dɛmɛ. 37 O tuma la a banana, a sara. U y'a su ko ka a da sankanso dɔ kɔnɔ. 38 Lide ni Jope cɛ tun man jan, Jope dannabaaw y'a mɛn ko Pierɛ bɛ Lide. U ye cɛ fila ci a ma k'a fɔ a ye ko: «An b'i deli i ka na an ka yɔrɔ la sisan, i kana mɛn.» 39 O yɔrɔnin bɛɛ Pierɛ wulila ka taa u fɛ. A selen, u taara n'a ye o sankanso kɔnɔ. Muso cɛ salenw y'u madon a la, u tun bɛ kasi. Dɔrkasi tun ye dulɔki misɛn ni dulɔkiba minnu kala ka a to u fɛ yen, u ye olu jira Pierɛ la. 40 Pierɛ ye o mɔgɔw bɛɛ labɔ kɛnɛma, k'i ɲɔngiri ka Ala deli. O kɔ, a y'i yɛlɛma su fan fɛ k'a fɔ ko: «Tabita, wuli.» Muso ye a ɲɛ yɛlɛ, a ye Pierɛ ye tuma min na, a wulila k'i sigi. 41 Pierɛ y'a bolow minɛ k'a lawuli. O kɔ, Pierɛ ye dannabaaw ni muso cɛ salenw wele ka Dɔrkasi ɲɛnama jira u la. 42 Jopekaw bɛɛ ye o ko dɔn, u caman dara Matigi la. 43 Pierɛ ye waati jan kɛ Jope, wolodogina Simɔn ka so.
1 Cɛ dɔ tun bɛ Sesare, o tɔgɔ ko Kɔrnɛye. Sɔrɔdasikulu min tɔgɔ ko Italikulu, o jalasabatigi tun don. 2 O cɛ tun ye Ala ɲɛsiranbaa ye, a ni a ka so mɔgɔw bɛɛ tun bɛ Ala bato ɲɔgɔn fɛ. A tun bɛ Yahutu faantan caman dɛmɛ. A tun tɛ sɛgɛn Ala delili la. 3 Don dɔ wula fɛ a ye Ala ka mɛlɛkɛ dɔ ye jiralifɛn na, o donna a ka yɔrɔ la k'a fɔ a ye ko: «Kɔrnɛye!» 4 Kɔrnɛye sirantɔ y'i ɲɛ jɔ mɛlɛkɛ la k'a fɔ a ye ko: «Mun don, Matigi?» O y'a fɔ a ye ko: «I ye delili minnu kɛ ani i ye faantanw dɛmɛ cogo min na, Ala sɔnna olu ma ka a hakili to i la. 5 Sisan kɔni, i ka mɔgɔ dɔw ci ka taa Jope ka Simɔn wele ka na i yɔrɔ, o bɛ wele fana Pierɛ. 6 A jiginnen bɛ wolodogina Simɔn ka so, o bɛ kɔgɔji da la.» 7 Mɛlɛkɛ min kumana a fɛ, o taalen kɔ, Kɔrnɛye ye a ka so kɔnɔ jɔnkɛ fila wele, ani a kɔrɔsigi sɔrɔdasi kelen, min tun bɛ siran Ala ɲɛ. 8 A ye o ko bɛɛ lakali u ye, o kɔ, ka u ci ka taa Jope. 9 O dugusajɛ, ka u to sira kan ka surunya o dugu la, Pierɛ yɛlɛnna so kun na tilegan fɛ ka Ala deli yen. 10 Kɔngɔ y'a minɛ, a tun b'a fɛ ka dumuni kɛ. Ka u to dumuni labɛnni la Pierɛ ye, a ye jiralifɛn dɔ ye. 11 A ye sankolo dayɛlɛlen ye, ka fɛn dɔ jigintɔ ye ka bɔ yen, i n'a fɔ finiba, o seleke naani sirilen tun bɛ, a sera duguma. 12 Sen naanima fɛnw ni fɛn fofotaw ani sanfɛ kɔnɔw, o fɛnw sifa bɛɛ tun bɛ o kɔnɔ. 13 Kumakan dɔ y'a fɔ a ye ko: «Wuli, Pierɛ, ka fɛn dɔ faga ka dumuni kɛ.» 14 Nka Pierɛ y'a jaabi ko: «Ayi Matigi, katuguni ne ma fɛn dagabali wala fɛn nɔgɔlen si dun abada.» 15 O kumakan y'a fɔ a ye ko kura ko: «Ala ye min saniya, i kana o jate fɛn nɔgɔlen ye.» 16 O ko kɛra siɲɛ saba tuma min na, o yɔrɔnin kelen, o fɛnw kɔseginna ka taa sankolo kɔnɔ. 17 Ka Pierɛ hakili ɲaaminen to o jiralifɛn kɔrɔ ko la, Kɔrnɛye ka cidenw tun bɛ Simɔn ka so ɲininkali kɛ ka se so da la. 18 U ye foli kɛ ka ɲininkali kɛ ko: «Simɔn min bɛ wele Pierɛ, o jiginnen bɛ yan wa?» 19 Ka Pierɛ to miirili la o jiralifɛn kɔrɔ ko la, Ni Senu y'a fɔ a ye ko: «A filɛ, mɔgɔ saba b'i ɲini. 20 Wuli ka jigin ka taa u fɛ, i kana sigasiga, k'a masɔrɔ ne de ye u ci i ma.» 21 Ayiwa Pierɛ jiginna ka taa o mɔgɔw yɔrɔ k'a fɔ u ye ko: «Aw bɛ min ɲini, ne don. Aw nakun ye mun ye?» 22 U y'a jaabi ko: «Jalasabatigi Kɔrnɛye ye an ci. Mɔgɔ sɛbɛ, Ala ɲɛsiranbaa don. Yahutuw bɛɛ bɛ a tɔgɔ ɲuman fɔ. Ala y'a jira a la mɛlɛkɛ fɛ ko a ka i wele ka taa a ka so, walisa a ka kuma dɔ mɛn i fɛ.» 23 Pierɛ ye u lajigin ka si yen. O dugusajɛ, a wulila ka taa u fɛ. Jope balima dɔw farala u kan ka taa. 24 O dugusajɛ, u sera Sesare. Kɔrnɛye tun bɛ u makɔnɔ, a tun ye a ka so mɔgɔw ni a teriw wele. 25 Pierɛ dontɔ so kɔnɔ, Kɔrnɛye nana a kunbɛn k'i bin a sen kɔrɔ k'a bato. 26 Pierɛ y'a lawuli, a ko: «Wuli, ne fana ye mɔgɔ ye.» 27 Ka u to kuma la ɲɔgɔn fɛ, u donna so kɔnɔ ka mɔgɔ caman lajɛlen sɔrɔ yen. 28 Pierɛ y'a fɔ u ye ko: «Aw y'a dɔn ko a dagalen tɛ Yahutu ye ko a ni siya wɛrɛ mɔgɔ ka jɛ, wala ka don a ka so kɔnɔ, nka Ala y'a jira ne la ko ne kana mɔgɔ si jate saniyabali wala mɔgɔ nɔgɔlen ye. 29 O de kosɔn aw ye ne wele tuma min na, ne nana, ne ma sɔsɔli don a la. Ayiwa aw ye ne wele kun min na, ne b'a fɛ ka o dɔn.» 30 Kɔrnɛye y'a jaabi ko: «Bi ye a tile naani ye, ne tun bɛ Ala delili la ne ka so kɔnɔ wula fɛ delili waati la. O yɔrɔnin bɛɛ, cɛ dɔ nana i jɔ ne ɲɛ kɔrɔ, a ka fini tun bɛ manamana. 31 O y'a fɔ ne ye ko: `Kɔrnɛye, Ala ye i ka delili jaabi. I ye faantanw dɛmɛ cogo min na, o tora a hakili la. 32 I ka mɔgɔ dɔw ci ka taa Jope ka Simɔn wele ka na, o bɛ wele fana Pierɛ. A jiginnen bɛ wolodogina Simɔn ka so kɔgɔji da la.' 33 O yɔrɔnin kelen ne ye mɔgɔ dɔw ci ka taa i wele. I na ko ɲɛ na. Sisan Ala ye fɛn minnu bɛɛ di i ma k'a fɔ an ye, an bɛɛ lajɛlen filɛ Matigi ɲɛ kɔrɔ yan ka olu lamɛn.» 34 Pierɛ ye kuma ta ko: «Tiɲɛ la, ne y'a faamu sisan ko Ala tɛ mɔgɔ bɔ mɔgɔ la, 35 nka siya o siya la, mɔgɔ min bɛ siran a ɲɛ ka ko tilennen kɛ, o de ko ka di a ye. 36 Ala ye kuma min ci Israɛl bɔnsɔn ma, o filɛ nin ye: A ye hɛrɛ ko Kibaru Duman fɔ u ye Yesu Krisita fɛ, o min ye mɔgɔw bɛɛ Matigi ye. 37 Ko min kɛra Jude jamana bɛɛ la k'a daminɛ Galile, Yuhana ka batiseli waajuli kɛlen kɔ, aw ye o dɔn. 38 Ala ye Ni Senu ni sebaaya jigin Yesu Nazarɛtika kan cogo min na, aw ye o dɔn. Aw y'a dɔn fana ko Yesu tun bɛ jamana yaala ka ko ɲuman kɛ ka Sitanɛ ka tɔɔrɔlenw bɛɛ kɛnɛya, katuguni Ala tun b'a fɛ. 39 Yesu ye ko minnu kɛ Yahutuw ka jamana la ani Jerusalɛm, an ye o kow bɛɛ seerew ye. U y'a gengen jiri kan k'a faga. 40 Ala y'a lakunun a tile sabanan don k'a to a k'i jira mɔgɔ dɔw la. 41 A ma i jira mɔgɔw bɛɛ la, fo seere minnu ɲɛnatɔmɔlen tun bɛ Ala fɛ ka kɔrɔ, anw kɔni minnu ye dumuni kɛ ka minni kɛ a fɛ a kununlen kɔ ka bɔ suw cɛma. 42 Yesu y'a fɔ an ye ko an ka mɔgɔw waaju k'a jira u la k'a jɛya ko Ala ye min sigi ka kɛ ɲɛnamaw ni suw kiritigɛla ye, o ye ale de ye. 43 Kiraw bɛɛ bɛ seereya kɛ Yesu ko la, ko mɔgɔ o mɔgɔ dara ale la, o na jurumuw yafa sɔrɔ a tɔgɔ barika la.» 44 Ka Pierɛ to kuma la, Ni Senu jiginna o kuma lamɛnbaaw bɛɛ kan. 45 Yahutu dannabaa minnu tun nana Pierɛ fɛ, olu bɛɛ kabakoyara k'a masɔrɔ Ala ye Ni Senu di siya wɛrɛw mɔgɔw ma nilifɛn ye k'a caya, 46 katuguni u y'a mɛn ko olu bɛ kan wɛrɛw fɔ ka Ala bonya. Pierɛ ko: 47 «Minnu ye Ni Senu sɔrɔ i ko an yɛrɛw, mɔgɔ dɔ bɛ se ka olu bali ji la, ko u tɛ batise wa?» 48 O tuma la Pierɛ y'a fɔ ko u ka batise Yesu Krisita tɔgɔ la. O kɔ, u ye Pierɛ deli ko a ka tile dama dɔ kɛ u fɛ yen.
1 Cidenw ni balima minnu tun bɛ Jude jamana la, olu y'a mɛn ko siya wɛrɛ mɔgɔ dɔw fana sɔnna Ala ka kuma ma. 2 Pierɛ kɔseginna Jerusalɛm tuma min na, Yahutuw dannabaaw y'a kɔrɔfɔ 3 ko: «I donna mɔgɔ bolokobaliw ka so ka dumuni kɛ u fɛ dɛ.» 4 O la Pierɛ ye o ko lakali ka a bɛɛ tugutugu ɲɔgɔn na, a ko: 5 «Ka ne to delili la Jope dugu kɔnɔ, ne ye jiralifɛn dɔ ye. O bɔlen tun bɛ finiba fɛ. A seleke naani sirilen tun bɛ. O jiginna ka bɔ sankolo la ka se ne ma. 6 Ne ye ne ɲɛ jɔ a la kosɛbɛ, ne ye sen naanima fɛnw ni kungo kɔnɔ waraw ni fɛn fofotaw ani sanfɛ kɔnɔw ye a kɔnɔ. 7 Ne ye kumakan dɔ mɛn, o y'a fɔ ne ye ko: `Wuli, Pierɛ, ka fɛn dɔ faga ka dumuni kɛ.' 8 Nka ne y'a jaabi ko: `Ayi, Matigi, katuguni fɛn dagabali wala fɛn nɔgɔlen si ma don ne da la fɔlɔ.' 9 Ne ye o kan mɛn ka bɔ sankolo la ko kura ko: `Ala ye min saniya, i kana o jate fɛn nɔgɔlen ye.' 10 O ko kɛra siɲɛ saba. O kɔ, o fɛn bɛɛ kɔseginna sankolo kɔnɔ. 11 O waati yɛrɛ la, ne tun bɛ so min kɔnɔ, cɛ saba sera yen, u tun cira ne ma ka bɔ Sesare. 12 Ni Senu ko ne ka taa u fɛ, ne kana sigasiga. Nin balimakɛ wɔɔrɔ fana taara ne fɛ Sesare, an bɛɛ donna Kɔrnɛye ka so kɔnɔ. 13 Ale y'a fɔ an ye ko a ye mɛlɛkɛ dɔ ye a ka so kɔnɔ, o y'a fɔ a ye ko a ka mɔgɔ dɔw ci Jope ka Simɔn wele, o tɔgɔ ko Pierɛ fana. 14 Ko o na kuma dɔ fɔ a ye, a ni a ka mɔgɔw bɛɛ na kisi o fɛ. 15 Ka ne to kuma la u fɛ, Ni Senu jiginna u kan, i ko a jiginna an kan fɔlɔ cogo min na. 16 Ne hakili jiginna Matigi ka kuma fɔlen na ko: `Yuhana ye batiseli kɛ ji la, nka aw na batise Ni Senu de la.' 17 An minnu dara Matigi Yesu Krisita la, Ala ye nilifɛn min di an ma, ni a ye o bɔɲɔgɔnko di olu fana ma, ne ye jɔn ye ka Ala sɔsɔ?» 18 U ye o kuma mɛn tuma min na, u dusu sumana, u ye Ala tanu, ko: «Tiɲɛ la, Ala ye nimisali dusu di siya wɛrɛw fana ma, walisa u ka ɲɛnamaya sɔrɔ.» 19 Tɔɔrɔ min wulila Etiɛni faga tuma la, minnu jɛnsɛnna o kosɔn, olu taara Fenisi ni Siprɛ ni Antiose. U ma Ala ka kuma fɔ mɔgɔ si ye Yahutuw kɔ. 20 O bɛɛ n'a ta, Siprɛ ni Sirɛnɛ dannabaa dɔw taara Antiose ka Matigi Yesu Kibaru Duman fɔ Grɛkiw fana ye. 21 Matigi ka sebaaya tun bɛ u kan, fo mɔgɔ caman ye dannaya kɛ ka tuubi Matigi ye. 22 Jerusalɛm egilisi mɔgɔw ye o kibaru mɛn, u ye Barnabasi ci ka taa Antiose. 23 Barnabasi selen Antiose ka Ala ka nɛɛma nɔ ye, a ɲagalila. A ye u bɛɛ laadi ko u nɔrɔlen ka to Matigi la ni hakili sigilen ye. 24 Barnabasi tun ye mɔgɔ sɛbɛ ye, a falen tun bɛ Ni Senu ni dannaya la. Mɔgɔ caman sɔrɔla Matigi ye. 25 O kɔ, Barnabasi taara Tarse ka Saul ɲini. 26 A y'a ye tuma min na, a taara n'a ye Antiose. U fila bɛɛ ye san kelen dafalen kɛ egilisi mɔgɔw cɛma ka mɔgɔ caman kalan. Ka dannabaaw wele kretiɛnw, o daminɛna Antiose. 27 O donw la kira dɔw bɔra Jerusalɛm ka se Antiose. 28 U la kelen, o tɔgɔ ko Agabus, o wulila k'a fɔ Ni Senu barika la ko sɔɔni kɔngɔba na kɛ dugukolo yɔrɔ bɛɛ la. (O kɛra masakɛ Klode tile la.) 29 Dannabaaw y'a latigɛ ko u na dɛmɛni dɔ ci Jude jamana balimaw ma ka kɛɲɛ ni u bɛɛ kelen-kelen se ko ye. 30 U ye nilifɛnw labɛn k'u ci Jude cɛkɔrɔbaw ma Barnabasi ni Saul bolo.
1 O waati la masakɛ Hɛrɔde ye egilisi mɔgɔ dɔw minɛ ka u tɔɔrɔ. 2 A ye Yuhana balimakɛ Yakuba faga ni npan ye. 3 A y'a ye ko o diyara Yahutuw ye tuma min na, a ye Pierɛ fana minɛ. O kɛra nbuuru fununbali seli waati la. 4 Pierɛ minɛlen kɔ, Hɛrɔde y'a bila kaso la k'a don sɔrɔdasi naani sigiyɔrɔma naani bolo, ko u ka a kɔlɔsi. Hɛrɔde tun b'a fɛ ka taa n'a ye mɔgɔw ɲɛ kɔrɔ Tɛmɛnkan seli tɛmɛnnen kɔ. 5 Ayiwa Pierɛ maralen tun bɛ kaso la, nka egilisi mɔgɔw jijalen tora Ala delili la a ye. 6 Hɛrɔde tun b'a fɛ ka taa ni Pierɛ ye mɔgɔw ɲɛ kɔrɔ don min na, o don su fɛ, Pierɛ sunɔgɔlen tun bɛ sɔrɔdasi fila furancɛ la. A sirilen tun bɛ ni nɛgɛ jɔlɔkɔ fila ye. Dakɔlɔsibaaw jɔlen tun bɛ kasobon da la. 7 A filɛ, Matigi ka mɛlɛkɛ dɔ nana, yeelenba kɛra kasobon kɔnɔ. Mɛlɛkɛ ye Pierɛ gosi a kɛrɛ la ka a lakunun, a ko: «Wuli joona.» O yɔrɔnin kelen jɔlɔkɔw binna ka bɔ Pierɛ bolow la. 8 O kɔ, mɛlɛkɛ y'a fɔ a ye ko: «I ka finiw ni i ka sabara don k'i cɛsiri.» Pierɛ ye o kɛ. O kɔ, mɛlɛkɛ y'a fɔ a ye ko: «I ka dulɔkiba don ka tugu ne nɔfɛ.» 9 Pierɛ bɔra ka tugu mɛlɛkɛ nɔfɛ. Mɛlɛkɛ ye min kɛ, Pierɛ tun m'a dɔn ko o ye ko sɛbɛ ye, nka a tun bɛ miiri ko jiralifɛn don. 10 U tɛmɛnna dakɔlɔsibaa fɔlɔ ni filanan la ka se nɛgɛ kon ma min bɛ mɔgɔ labɔ kɛnɛma ka taa dugu kɔnɔ. O kon yɛlɛla u ɲɛ a yɛrɛma. U bɔra ka taa ɲɛ sira kan dɔɔnin, o yɔrɔnin kelen mɛlɛkɛ taara ka Pierɛ to yen. 11 Pierɛ ye hakili sɔrɔ minkɛ, a ko: «Ne y'a dɔn sisan k'a jɛya ko Matigi ye a ka mɛlɛkɛ ci ka na ne tila Hɛrɔde ka fanga la, ani Yahutuw tun bɛ ne tɔɔrɔ ko minnu ɲɛnafilɛ.» 12 A y'i miiri minkɛ, a taara Mariyama ka so. Yuhana min bɛ wele Marka, o ba tun don. Mɔgɔ caman lajɛlen tun bɛ yen ka Ala deli. 13 Pierɛ ye du donda kɔnkɔn. Baarakɛmuso dɔ nana da la walisa a k'a yɛlɛ, o tɔgɔ ko Rode. 14 O ye Pierɛ kan dɔn tuma min na, a ma se ka da yɛlɛ ɲagali kosɔn, nka a bolila ka taa so kɔnɔ k'a fɔ ko Pierɛ jɔlen bɛ da la kɛnɛma. 15 U y'a fɔ a ye ko: «Fa b'i la!» Nka a y'a fɔ u ye k'a jɛya ko tiɲɛ don. U ko: «A mɛlɛkɛ don.» 16 O bɛɛ n'a ta Pierɛ tora ka da kɔnkɔn. U ye da yɛlɛ k'a ye minkɛ, u kabakoyara kosɛbɛ. 17 A y'a bolo kɔrɔta ko u ka u makun. Matigi y'a labɔ kaso la cogo min na, a y'o lakali u ye, a ko fana: «Aw ka nin kibaru fɔ Yakuba ni balima tɔw ye.» O kɔ, a bɔra yen ka taa yɔrɔ wɛrɛ la. 18 Dugu jɛlen, sɔrɔdasiw ja wulila katuguni Pierɛ kɛra cogo min na, u ma o dɔn. 19 Hɛrɔde ye Pierɛ ɲini, a ma a ye minkɛ, a ye sɔrɔdasiw sɛgɛsɛgɛ o ko la, k'a fɔ ko olu ka faga. O kɔ, Hɛrɔde bɔra Jude jamana la ka taa Sesare ka waati dɔ kɛ yen. 20 Hɛrɔde tun diminna Tirkaw ni Sidɔnkaw kɔrɔ kosɛbɛ. Olu bɛnna a la ko u ka taa Hɛrɔde ɲɛ kɔrɔ. U ye masakɛ ka sibon kuntigi Blasitus kɛ u teri ye. O kɔ, u taara hɛrɛ ɲini Hɛrɔde fɛ, katuguni u ka jamana balo tun bɛ bɔ masakɛ ka jamana la. 21 Don latigɛlen selen, Hɛrɔde ye a ka masakɛ dulɔkiba don k'i sigi a ka masasigilan kan ka kumabaw fɔ u ye. 22 Mɔgɔw bɛɛ pɛrɛnna ko: «Ala kan don, mɔgɔ kan tɛ!» 23 O yɔrɔnin bɛɛ Matigi ka mɛlɛkɛ dɔ ye Hɛrɔde gosi, katuguni a ma Ala bonya. Ntumuw donna a la, a sara. 24 O bɛɛ n'a ta Ala ka kuma tun bɛ jɛnsɛn ka ta'a fɛ. 25 Barnabasi ni Saul nana Jerusalɛm ci min kama, o dafalen kɔ, u kɔseginna. U taara ni Yuhana ye u fɛ, o bɛ wele fana Marka.
1 Kiraw ni karamɔgɔw tun bɛ Antiose egilisi la. Olu tun ye ninnu ye: Barnabasi ni Simɔn min bɛ wele Nijɛr, ani Lusius min bɔra Sirɛnɛ, ni Manahɛn ani Saul. Manahɛn ni jamana kuntigi Hɛrɔde mɔna so kelen kɔnɔ. 2 Don dɔ, ka u to Matigi batoli la ka sun don, Ni Senu y'a fɔ u ye ko: «Ne ye Barnabasi ni Saul wele baara min kama, aw ka u bila ne ye, walisa u ka o kɛ.» 3 U sunnen kɔ ka Ala deli, u ye u bolow da Barnabasi ni Saul kan ka u bila ka taa. 4 Barnabasi ni Saul cilen Ni Senu fɛ, u taara Sɛlusi. U donna kurun kɔnɔ yen ka taa Siprɛ gun na. 5 U selen Salaminɛ, u ye Ala ka kuma fɔ Yahutuw ka Alabatosow kɔnɔ. Yuhana tun bɛ u fɛ ka u dɛmɛ. 6 U ye o gun cɛtigɛ fo ka se Pafɔsi. U ye cɛ dɔnbaa dɔ ye yen, Yahutu kira nkalontigɛla dɔ tun don, o tɔgɔ ko Barjesu. 7 O tun bɛ gɔfɛrɛnɛrɛ Sɛrjius Polus fɛ yen. O gɔfɛrɛnɛrɛ tun ye mɔgɔ hakilitigi ye. A ye ci bila ka Barnabasi ni Saul wele, katuguni a tun b'a fɛ ka Ala ka kuma mɛn. 8 Nka dɔnbaa Elimas, o ye Barjesu tɔgɔ ye grɛkikan na, o ye Barnabasi ni Saul sɔsɔ. A tun bɛ cogo ɲini ka gɔfɛrɛnɛrɛ bali ka dannaya kɛ. 9 O tuma la Saul, min bɛ wele fana Paul, o falen Ni Senu la, o ye a ɲɛ jɔ o dɔnbaa la k'a fɔ ko: 10 «Mɔgɔ falen keguya ni nanbara sifa bɛɛ la, Sitanɛ den, tilennenya bɛɛ jugu, i tɛ Matigi ka sira tilennenw yɛlɛmani dabila wa? 11 Matigi bolo filɛ i kan sisan, i na kɛ fiyentɔ ye, i tɛna tile yeelen ye waati dama dɔ kɔnɔ.» O yɔrɔnin kelen Elimas ɲɛw lafinna, o kɔ, a fiyenna. A tun bɛ munumunu fan bɛɛ la, walisa ka mɔgɔ sɔrɔ ka a bolo minɛ ka taa n'a ye. 12 Gɔfɛrɛnɛrɛ ye o ko kɛlen ye tuma min na, a ye dannaya kɛ. Kalan min kɛra Matigi ko la, o y'a kabakoya kosɛbɛ. 13 Paul ni a taamaɲɔgɔnw donna kurun kɔnɔ Pafɔsi ka taa Pɛrje, o bɛ Panfili jamana la. Yuhana farala u la yen ka kɔsegin ka taa Jerusalɛm. 14 U ye u ka sira minɛ ka bɔ Pɛrje ka taa se Antiose, o bɛ Pisidi jamana la. U donna Alabatoso kɔnɔ lafiɲɛ don na, k'u sigi. 15 Sariya ni kiraw ka kitabuw kalannen kɔ, Alabatoso kuntigi ye ci lase u ma ko: «Balimaw, ni waajuli kuma dɔw bɛ aw fɛ ka jira jama la, aw bɛ se ka kuma sisan.» 16 Paul wulila ka a bolo kɔrɔta k'a fɔ ko: «Israɛl mɔgɔw, ani aw minnu bɛ siran Ala ɲɛ, a' ye aw tulow majɔ. 17 Israɛl mɔgɔw ka Ala ye an bɛnbaw ɲɛnatɔmɔ. A ye u siya caya ka u to siginfɛya la Misira. O kɔ, a ye u labɔ yen ni a ka sebaayaba ye. 18 A ye u ko muɲu kungokolon kɔnɔ san binaani kɔnɔ. 19 A ye siya woloɛula halaki Kanan jamana kɔnɔ, o kɔ, ka olu ka jamana di u ma ka kɛ u ta ye 20 san kɛmɛ naani ni biduuru ɲɔgɔn kɔnɔ. O kɔ, a ye kiritigɛlaw di an bɛnbaw ma fo ka taa se kira Samuɛl tile ma. 21 «O tuma la u ye masakɛ ɲini Ala fɛ. A ye Kis denkɛ Saul di u ma, o bɔra Benjamɛn bɔnsɔn na. O sigira u kun na san binaani kɔnɔ. 22 Ala bannen kɔ Saul la, a ye Dawuda di u ma ka kɛ masakɛ ye. A y'a fɔ o ko la ko: `Ne ye Isayi denkɛ Dawuda sɔrɔ. A ko diyara ne ye, a na ne sagola kow bɛɛ kɛ ka dafa.' 23 Ala ye Dawuda bɔnsɔn dɔ kɛ Israɛl Kisibaa ye ka kɛɲɛ ni a ka layidu ye, o ye Yesu de ye. 24 Sani o ka na, Yuhana tun bɛ Israɛl mɔgɔw bɛɛ waaju ko u ka nimisa u ka jurumuw la ka batise. 25 Yuhana ka baara dafa tuma surunyalen, a tun b'a fɔ ko: `Aw bɛ miiri ko ne ye jɔn ye? Aw bɛ min ɲɛnafilɛ, ne t'o ye. A filɛ, a bɛ na ne kɔ, ne man kan ni a ka sabara juru fonili ye.' 26 «Balimaw Ibrahima bɔnsɔnw, ani aw minnu bɛ siran Ala ɲɛ, nin kisili kuma cira anw ma. 27 Jerusalɛmkaw ni u kuntigiw ma Yesu ko faamu. Kiraw ka kuma minnu bɛ kalan lafiɲɛ donw la, u ma olu fana faamu, nka u ye o kuma dafa ni u ye Yesu jalaki tuma min na. 28 Hali k'a sɔrɔ u ma saya sababu si ye a la, u ye Pilate deli ko a ka faga. 29 Ko minnu sɛbɛnnen tun bɛ Kitabu la Yesu ko la, olu bɛɛ dafalen kɔ u fɛ, u y'a lajigin ka bɔ fagalijiri kan k'a don kaburu kɔnɔ. 30 Nka Ala y'a lakunun ka bɔ suw cɛma. 31 Yesu ni minnu tun bɔra Galile ɲɔgɔn fɛ ka taa Jerusalɛm, a y'i jira olu la tile caman kɔnɔ. Sisan olu kɛra a seerew ye ka kuma Israɛl mɔgɔw fɛ a ko la. 32 Anw bɛ nin Kibaru Duman fɔ aw ye ko Ala tun ye layidu min ta an bɛnbaw ye, 33 a y'o dafa an ye bi, anw minnu kɛra u bɔnsɔnw ye. A ye Yesu lakunun i ko a sɛbɛnnen bɛ Zaburu filanan la ko: `I ye ne Denkɛ ye, ne ye i bange bi.' 34 Ala tun y'a fɔ ko a na a lakunun ka bɔ suw cɛma walisa a kana toli. A tun y'a fɔ ten ko: `Ne ye layidu min ta Dawuda ye, ne na o duba senumaw da aw kan, u tɛ se ka wuli.' 35 O de y'a to a y'a fɔ Zaburuw yɔrɔ wɛrɛ la ko: `I tɛna sɔn i ka Senuma ka toli.' 36 Dawuda kɔni ye Ala ka ko latigɛlenw dafa a tile la, o kɔ, a sara. A su donna a bɛnbaw kɛrɛ fɛ, a tolila. 37 Nka Ala ye min lakunun ka bɔ suw cɛma, o ma toli. 38 Balimaw, aw k'a dɔn ko jurumuw yafa ko bɛ fɔ aw ye Yesu la. 39 Ko aw tɛ se ka jo sɔrɔ ko minnu na Musa ka sariya barika la, mɔgɔ minnu bɛ dannaya kɛ, olu bɛɛ bɛ se ka jo sɔrɔ o kow bɛɛ la nin Yesu de barika la. 40 Ayiwa, a' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi, walisa kiraw ye ko minnu fɔ, olu kana na aw sɔrɔ. U ko: 41 `A filɛ aw nparabɔlaw, aw ka kabakoya ka halaki, k'a masɔrɔ ne na ko dɔ kɛ aw tilew la, ni mɔgɔ dɔ ye o lakali aw ye, aw tɛna da o la.' » 42 Paul ni Barnabasi bɔtɔ Alabatoso kɔnɔ, mɔgɔw ye u deli ko lafiɲɛ don natɔ, u ka kuma u fɛ o ko la ko kura. 43 Lajɛli bannen kɔ, Yahutuw ni u ka tuubiden Ala batobaa caman tugura Paul ni Barnabasi nɔfɛ. Olu tun bɛ kuma u fɛ ka u laadi ko u nɔrɔlen ka to Ala ka nɛɛma la. 44 O lafiɲɛ don kunɲɔgɔn, dugu kɔnɔ mɔgɔw bɛɛ ye u lajɛ ko u bɛ Ala ka kuma lamɛn. 45 Yahutuw ye o jamaba ye tuma min na, u dusuw fara keleya la, u tun bɛ Paul ka kuma sɔsɔ ka a neni. 46 Paul ni Barnabasi kumana u fɛ ni ja gɛlɛya ye ko: «Wajibi tun don Ala ka kuma ka fɔ aw fɔlɔ ye. Nka aw banna a la, ka aw yɛrɛw jate ko aw man kan ni ɲɛnamaya banbali ye. Ayiwa an na taa siya wɛrɛw fan fɛ. 47 Katuguni Matigi ye min fɔ anw ye, o filɛ: `Ne ye i sigi ka kɛ siya wɛrɛw ka kɛnɛ ye, walisa i ka taa ni kisili kuma ye fo dugukolo yɔrɔ bɛɛ la.' » 48 Siyaw ye o kuma mɛn tuma min na, u ɲagalila ka Matigi ka kuma bonya. Ɲɛnamaya banbali latigɛra minnu ye, olu bɛɛ ye dannaya kɛ. 49 Matigi ka kuma jɛnsɛnna o jamana yɔrɔ bɛɛ la. 50 Nka Yahutuw ye muso tɔgɔba Ala ɲɛsiranbaa dɔw ani dugu kɔnɔ mɔgɔba dɔw kɔnɔnasu Paul ni Barnabasi kama ka u tɔɔrɔ ka u gɛn ka bɔ u ka jamana la. 51 Olu ye u senna buguri yuguyugu u kama, o kɔ, ka taa Ikonɛ. 52 Dannabaaw kɔni fara ɲagali ni Ni Senu la.
1 Paul ni Barnabasi selen Ikonɛ, u donna Yahutuw ka Alabatoso kɔnɔ. U kuma cogo de y'a to Yahutu caman ni Grɛki caman ye dannaya kɛ. 2 Nka Yahutu dannabaliw ye siya wɛrɛ mɔgɔw kɔnɔnasu ka u bila balimaw la. 3 O bɛɛ n'a ta, Paul ni Barnabasi mɛnna Ikonɛ ka kuma ni ja gɛlɛya ye, u jigi dalen Matigi kan. Ale de tun bɛ a ka nɛɛma kuma seereya kɛ ni taamashyɛnw ni kabakow kɛli ye u bolo. 4 Dugu kɔnɔ mɔgɔw kan tilara, u dɔw tun bɛ Yahutuw fɛ, dɔw tun bɛ cidenw fɛ. 5 Yahutuw ni siya wɛrɛw ni u kuntigiw tun bɛ u labɛn ka ko jugu kɛ Paul ni Barnabasi la ka u bon ni kabakurunw ye ka u faga. 6 Olu y'o dɔn tuma min na, u bolila ka taa Likaoni jamana la, ka taa dugu dɔw la, Lisitre ni Dɛrbɛ ani u dafɛ duguw. 7 U ye Kibaru Duman fɔ o yɔrɔw la. 8 Cɛ dɔ tun bɛ Lisitre. A sigilen tun bɛ tuma bɛɛ, sabu a nabarama bangera, a ma se ka taama abada. 9 A tun bɛ Paul ka kuma lamɛn. Paul y'a ɲɛ jɔ a la k'a ye ko dannaya b'a fɛ ka kɛnɛya. 10 A y'a fɔ o cɛ ye ni kanba ye ko: «Wuli k'i jɔ i senw kan.» Cɛ y'i pan k'i jɔ ka taama. 11 Jama ye Paul ka ko kɛlen ye tuma min na, u pɛrɛnna k'a fɔ Likaonikan na ko: «Batofɛnw kɛra mɔgɔw ye ka jigin an cɛma.» 12 U ye Barnabasi tɔgɔ da ko Zus, ka Paul tɔgɔ da ko Hɛrmɛs, katuguni ale de tun bɛ kuma. 13 Zus batoso dɔ tun bɛ dugu donda la. A ka sarakalasebaa nana ni ntura dɔw ye o yɔrɔ la, u masirilen tun bɛ ni jiri feerew ye. A ni jama tun b'a fɛ ka saraka bɔ Barnabasi ni Paul ye. 14 O ciden fila ye o dɔn tuma min na, u ye u ka finiw fara ka boli ka taa jama cɛma ka pɛrɛn ko: 15 «Mun na aw bɛ nin kow kɛ? An fana ye aw bɔɲɔgɔnko mɔgɔw de ye. An nana ni Kibaru Duman ye, walisa aw ka fara nin ko fufafuw la ka yɛlɛma Ala ɲɛnama fan fɛ, o min ye sankolo ni dugukolo ni kɔgɔji ani u kɔnɔ fɛnw bɛɛ da. 16 Waati tɛmɛnnenw la Ala ye siyaw to u yɛrɛw sagona siraw kan. 17 O bɛɛ n'a ta a y'a yɛrɛ cogo jira a ka ko ɲumanw fɛ. A bɛ sanji di aw ma ka bɔ sankolo la, ka suman di a waati la, ka dumunifɛn caman di aw ma ka aw dusuw fa ɲagali la.» 18 Hali k'a sɔrɔ cidenw kumana ten, u tun bɛ ɲini ka dɛsɛ ka jama bali ka saraka faga u ye. jate Zus ka ciden. 19 O kɛlen, Yahutu dɔw nana ka bɔ Pisidi Antiose ni Ikonɛ. U ye jama miirili yɛlɛma, fo u ye Paul bon ni kabakurunw ye ko u b'a faga. O kɔ, u y'a sama ka bɔ dugu kɔnɔ. A tun bɛ u kɔnɔ ko a sara. 20 Nka dannabaaw y'a lamini tuma min na, a wulila ka don dugu kɔnɔ. O dugusajɛ, a ni Barnabasi bɔra yen ka taa Dɛrbɛ. 21 Paul ni Barnabasi ye Kibaru Duman fɔ Dɛrbɛ dugu kɔnɔ. U ye dannabaa caman sɔrɔ. O kɔ, u kɔseginna Lisitre ni Ikonɛ ani Antiose. 22 U tun bɛ dannabaaw ja gɛlɛya ka u laadi ko u sabatilen ka to dannaya la, u ko: «Wajibi don tɔɔrɔ caman ka an sɔrɔ sani an ka don Ala ka masaya la.» 23 U ye ɲɛminɛbaaw sigi egilisiw bɛɛ kelen-kelen na. U tilalen kɔ sun ni delili la, u ye u kalifa Matigi ma, u tun dara o min na. 24 O kɔ, u ye Pisidi jamana cɛtigɛ ka se Panfili. 25 U ye Ala ka kuma fɔ Pɛrje, o kɔ, ka taa Atali. 26 U donna kurun dɔ kɔnɔ yen ka taa Antiose, u tun kalifara Ala ka nɛɛma ma yɔrɔ min na. O kɛra baara min kama, o dafara. 27 U sera Antiose tuma min na, Ala ye ko minnu kɛ u bolo, ani a ye da yɛlɛ siya wɛrɛw ye cogo min na, walisa olu fana ka dannaya kɛ, u ye dannabaaw lajɛ ka o kow bɛɛ lakali u ye. 28 U tora dannabaaw fɛ yen ka waati jan kɛ.
1 Mɔgɔ dɔw nana ka bɔ Jude jamana la ka balimaw kalan ko: «Ni aw ma boloko ka kɛɲɛ ni Musa ka sariya ye, aw tɛ se ka kisi.» 2 Wɔyɔ ni sɔsɔliba donnen kɔ olu ni Paul ni Barnabasi cɛ, a latigɛra ko Paul ni Barnabasi ni u dɔw ka taa Jerusalɛm ka kuma cidenw ni cɛkɔrɔbaw fɛ o ko la. 3 Egilisi ye u ci ka taa. U taatɔ, u ye Fenisi ni Samari cɛtigɛ, u tun bɛ siya wɛrɛw tuubi ko fɔ balimaw ye. O kɛra ɲagaliba ye u bɛɛ fɛ. 4 Paul ni Barnabasi selen Jerusalɛm, egilisi mɔgɔw ni cidenw ni cɛkɔrɔbaw ye u minɛ koɲuman. Ala ye ko minnu kɛ Paul ni Barnabasi bolo, u ye olu bɛɛ lakali u ye. 5 Farisiɛn minnu ye dannaya kɛ, olu dɔw wulila k'a fɔ ko: «Wajibi don siyaw la dannabaaw ka boloko ka Musa ka sariyaw bɛɛ dafa.» 6 Cidenw ni cɛkɔrɔbaw ye ɲɔgɔn lajɛ ka o ko sɛgɛsɛgɛ. 7 O kɔrɔfɔ kɛlen kɔ, Pierɛ wulila ka kuma, a ko: «Balimaw, aw y'a dɔn ko Ala ye ne ɲɛnatɔmɔ ka bɔ aw cɛma kabini tuma jan, walisa ne ka Kibaru Duman fɔ siyaw ye, walisa u ka o mɛn ka dannaya kɛ. 8 Mɔgɔw bɛɛ dusukun dɔnbaa Ala y'a jira ko a sɔnna siya wɛrɛw ma, katuguni a ye Ni Senu di olu ma, i ko a y'a di an fana ma cogo min na. 9 A ma faranfasili si kɛ an ni u cɛ. A ye u dusukunw saniya dannaya barika la. 10 Sisan kɔni, mun y'a to aw bɛ Ala kɔrɔbɔ ka doni girin da dannabaaw kan, an ni an bɛnbaw tun tɛ se min kɔrɔ? 11 O bɛɛ n'a ta an dara a la ko an bɛ kisi Matigi Yesu ka nɛɛma barika la, i ko olu fana.» 12 O tuma la jama bɛɛ ye u makun ka Barnabasi ni Paul lamɛn. Ala ye taamashyɛn ni kabako minnu kɛ u bolo siya wɛrɛ mɔgɔw cɛma, u ye olu bɛɛ lakali. 13 U tilalen kɔ o kuma la, Yakuba ye kuma ta, a ko: «Balimaw, a' ye ne lamɛn. 14 Ala y'a janto siya wɛrɛw la kabini fɔlɔfɔlɔ ka mɔgɔ dɔw ɲɛnatɔmɔ ka bɔ u la ka u kɛ a yɛrɛ taw ye cogo min na, Simɔn ye o lakali. 15 O ni kiraw ka kuma bɛnna ɲɔgɔn ma, i ko a sɛbɛnnen bɛ Kitabu la ko: 16 Matigi ko: `O kɔ, ne na kɔsegin. Dawuda ka so min binna, ne na o jɔ ko kura. Ne na a tomon jɔ ka a latilen, 17 walisa mɔgɔ tɔw ka Matigi ɲini, ani ne ye siya minnu bɛɛ wele ka kɛ ne taw ye, 18 Matigi min y'a to o kow ka dɔn kabini fɔlɔfɔlɔ, o ko ten.' 19 «O de y'a to ne bɛ miiri ko, siya wɛrɛ mɔgɔ minnu bɛ sɔn Ala ma, an kana ko gɛlɛnma da olu kan. 20 Nka an ka sɛbɛn ci u ma ko u kana bolisɔn sogo dun ka u yɛrɛw nɔgɔ. U ka u yɛrɛw tanga kakalaya ma. U kana fɛn kan cɔrinnen sogo wala joli dun. 21 Kabini tuma jan waajuli bɛ kɛ Musa ka sariya ko la duguw bɛɛ la, a bɛ kalan Alabatosow kɔnɔ lafiɲɛ donw bɛɛ la.» 22 O tuma la a diyara cidenw ni cɛkɔrɔbaw ani egilisi mɔgɔw bɛɛ ye ka mɔgɔ dɔw ɲɛnatɔmɔ u cɛma, ka u ci ka taa Antiose Paul ni Barnabasi fɛ. U ye Jude ni Silasi ɲɛnatɔmɔ. Jude bɛ wele fana Barsabasi. Balimaw la mɔgɔbaw tun don. 23 U ye sɛbɛn min di u ma ka taa, o filɛ: «Aw siya wɛrɛw la balimaw, aw minnu sigilen bɛ Antiose ani Siri ni Silisi jamanaw la, cidenw ni cɛkɔrɔbaw bɛ u ka foli lase aw ma. 24 An y'a mɛn ko dɔw bɔra an cɛma ka taa aw fɛ ka aw tɔɔrɔ ni u ka kumaw ye ka aw hakili ɲaami, k'a sɔrɔ an ma u ci. 25 O de y'a to an bɛnna a la k'a latigɛ ko an ka mɔgɔ dɔw ɲɛnatɔmɔ ka u ci aw ma. Olu ni an balima kanulenw Barnabasi ni Paul na taa ɲɔgɔn fɛ. 26 O mɔgɔw jɛna u yɛrɛw ni kɔ Matigi Yesu Krisita tɔgɔ kosɔn. 27 Ayiwa, an bɛ Jude ni Silasi ci aw ma. An ye ko minnu sɛbɛn, u yɛrɛw na olu fɔ aw ye. 28 A diyara Ni Senu ani an fana ye, ko an kana doni wɛrɛ da aw kan, fɔ nin ko wajibiyalenw: 29 Aw kana bolisɔn sogo dun, wala joli, wala fɛn kan cɔrinnen sogo. Aw ka aw yɛrɛw tanga kakalaya ma. Ni aw bɛ aw yɛrɛw kɔlɔsi o kow ma, o de ka ɲi. K'an bɛn.» 30 Cidenw labilalen kɔ, u taara Antiose ka jama lajɛ ka o sɛbɛn di u ma. 31 Olu y'o kalan tuma min na, u ɲagalila o laadili kuma kosɔn. 32 Jude ni Silasi fana tun ye kiraw ye, olu ye balimaw ja gɛlɛya ka u sabati ni kuma caman ye. 33 U ye waati dama dɔ kɛ yen. Balimaw ye foli di u ma ko u ka se hɛrɛ la, o kɔ, ka u bila ka taa u cibaaw ma. 34 O bɛɛ n'a ta, a diyara Silasi ye ka to u fɛ yen. 35 Paul ni Barnabasi tora Antiose. U ni mɔgɔ caman wɛrɛw tun bɛ mɔgɔw kalan ka Matigi ka Kibaru Duman fɔ u ye. 36 Tile dama tɛmɛnnen kɔ, Paul y'a fɔ Barnabasi ye ko: «An tun taara dugu minnu na ka Matigi ka Kibaru Duman fɔ, an ka kɔsegin olu bɛɛ la, k'a filɛ yala ni balimaw bɛ cogo min na.» 37 Barnabasi tun b'a fɛ Yuhana ka taa u fɛ, o tun bɛ wele fana Marka. 38 Nka Paul ko a man kan ka taa u fɛ, sabu a tun farala u la Panfili, a ma sɔn ka taa u fɛ baara la. 39 Sɔsɔliba donna Paul ni Barnabasi cɛ, fo u farala ɲɔgɔn na. Barnabasi taara ni Marka ye a fɛ, u donna kurun dɔ kɔnɔ ka taa Siprɛ. 40 Nka Paul ye Silasi ɲɛnatɔmɔ ka taa a fɛ, u kalifalen kɔ Matigi ka nɛɛma ma balimaw fɛ. 41 A ye Siri ni Silisi jamana bɛɛ yaala ka egilisiw sabati dannaya la.
1 O kɔ, Paul taara Dɛrbɛ ni Lisitre. Dannabaa dɔ tun bɛ yen, o tɔgɔ ko Timote. A ba tun ye Yahutu dannabaa dɔ ye, a fa tun ye Grɛki ye. 2 Lisitre ni Ikonɛ balimaw tun bɛ a tɔgɔ ɲuman fɔ. 3 Paul tun b'a fɛ Timote ka taa u fɛ. A ye Timote boloko o jamana Yahutuw kosɔn, katuguni u bɛɛ tun y'a dɔn ko a fa tun ye Grɛki ye. 4 U tɛmɛnna dugu minnu bɛɛ fɛ, cidenw ni cɛkɔrɔbaw ye ko minnu latigɛ Jerusalɛm, u tun bɛ olu fɔ dannabaaw ye ko u ka o ciw mara. 5 Egilisiw mɔgɔw tun bɛ sabati dannaya la. Dɔw tun bɛ fara u kan don o don. 6 U ye Friji ni Galasi jamanaw cɛtigɛ, katuguni Ni Senu tun ye u bali ka Ala ka kuma fɔ Asi jamana la. 7 U sera Misi da fɛ tuma min na, u tun b'a fɛ ka taa Bitini jamana la, nka Yesu Ni ma sɔn u ka taa yen. 8 U tɛmɛnna Misi kɛrɛ fɛ ka se Troas. 9 O su fɛ Paul ye jiralifɛn dɔ ye. A ye Masedwanɛ cɛ dɔ ye, o jɔlen tun bɛ ka a deli ko: «Na Masedwanɛ jamana la ka an dɛmɛ.» 10 O jiralifɛn yelen kɔ Paul fɛ, an y'an labɛn o yɔrɔnin kelen ka taa Masedwanɛ. An y'a dɔn ko Ala ye an wele ka taa Kibaru Duman fɔ o jamana mɔgɔw ye. 11 An donna kurun dɔ kɔnɔ Troas ka sin Samotrase ma. O dugusajɛ an sera Nɛapolis. 12 An bɔra yen ka taa Filipe, Masedwanɛ jamana fan kelen duguba dɔ don. Romɛkaw ka dugu tun don. An ye tile dama dɔ kɛ o dugu kɔnɔ. 13 Lafiɲɛ don na, an bɔra dugu kɔnɔ ka taa ba da la, an tun bɛ miiri ko an na Ala deli yɔrɔ dɔ sɔrɔ yen. Muso dɔw lajɛlen tun bɛ yen, an ye an sigi ka kuma olu fɛ. 14 Muso dɔ tun bɛ yen min bɔra Tiyatirɛ, o tɔgɔ ko Lidi. Lomaasa fini feerebaa tun don. A tun bɛ Ala bato. Ale de ye an ka kuma lamɛn. Matigi y'a dusu dayɛlɛ, fo a y'a tulo majɔ Paul ka kuma la. 15 A ni a so mɔgɔw batiselen kɔ, a ye an deli, a ko: «Ni aw bɛ ne jate dannabaa ye Matigi la, a' ye na jigin ne ka so.» A ye an karaba fo an sɔnna. 16 An taatɔ Ala deli yɔrɔ la, an ni jɔnmuso dɔ bɛnna. Jinɛ yelikɛla tun b'a la, a makɛw tun bɛ wari caman sɔrɔ a ka filɛli la. 17 A tugura an ni Paul nɔfɛ ka to ka pɛrɛn ko: «Nin cɛw ye Ala Kɔrɔtalenba ka jɔnw ye. U bɛ kisili cogo fɔ aw ye.» 18 A tora ka o kɛ tile caman kɔnɔ. Paul sɛgɛnnen, a y'i yɛlɛma k'a fɔ jinɛ ye ko: «Ne b'a fɔ i ye Yesu Krisita tɔgɔ la, bɔ a la.» Jinɛ bɔra o yɔrɔnin kelen. 19 O jɔnmuso makɛw y'a ye ko u tɛ wari sɔrɔ a ka filɛli la minkɛ, u ye Paul ni Silasi minɛ ka olu sama ka taa n'u ye kiritigɛlaw ɲɛ kɔrɔ fɛrɛkɛnɛ la. 20 U ye u jɔ kiritigɛlaw ɲɛ kɔrɔ k'a fɔ ko: «Nin cɛw bɛ an ka dugu ɲaami haali. 21 Yahutuw don, u bɛ laada dɔw fɔ, a dagalen tɛ an Romɛkaw ye ka sɔn olu ma wala ka u kɛ.» 22 Jama fana wulila u kama. Kiritigɛlaw ye Paul ni Silasi wɔrɔn k'a fɔ ko u ka gosi ni berew ye. 23 U gosilen kɔ kosɛbɛ, u ye u bila kaso la k'a fɔ kasotigi ye ko a ka u kɔlɔsi kosɛbɛ. 24 Kasotigi y'o mɛn minkɛ, a ye u bila kasobon dogodogo la ka u senw don jirikuru la. 25 Dugutila fɛ Paul ni Silasi tun bɛ Ala deli ka Ala tanuli dɔnkiliw da. Kasolamɔgɔ tɔw tun bɛ u lamɛn. 26 O yɔrɔnin kelen, dugukolo yɛrɛyɛrɛla kosɛbɛ. Kasobon jusigilanw yuguyugura, kasobon daw bɛɛ yɛlɛla. Kasolamɔgɔw bɛɛ ka jɔlɔkɔw fonina. 27 Kasotigi kununna. A ye kasobon daw yɛlɛlen ye tuma min na, a ye a ka npan foosi ko a bɛ a yɛrɛ faga. A tun bɛ miiri ko kasolamɔgɔw bɛɛ bolila. 28 Nka Paul pɛrɛnna ni kanba ye ko: «I kana foyi kɛ i yɛrɛ la, an bɛɛ bɛ yan.» 29 O tuma la kasotigi ko u ka na ni yeelen ye. A bolila ka don kasobon kɔnɔ, a sirantɔ yɛrɛyɛrɛtɔ y'i bin Paul ni Silasi sen kɔrɔ. 30 O kɔ, a ye u labɔ ka u ɲininka ko: «Cɛmɔgɔbaw, ne ka mun kɛ walisa ne ka kisi?» 31 U y'a jaabi ko: «Da Matigi Yesu la, i na kisi, i ni i ka denbaya.» 32 U ye Matigi ka kuma fɔ a ni a so mɔgɔw bɛɛ ye. 33 Kasotigi taara n'u ye o su waati yɛrɛ la ka u jogindaw ko. O kɔ, a batisera, a ni a so mɔgɔw bɛɛ. 34 A taara ni Paul ni Silasi ye a ka so ka dumuni di u ma. O kasotigi ni a ka denbaya bɛɛ ɲagalila, k'a masɔrɔ u dara Ala la. 35 Dugu jɛlen kɔ, kiritigɛlaw ye garadiw ci kasotigi ma ko a ka o cɛw bila. 36 Kasotigi nana k'a fɔ Paul ye ko: «Kiritigɛlaw ye ci bila k'a fɔ ko ne ka aw bila. Ayiwa, a' ye bɔ ka taa hɛrɛ la.» 37 Nka Paul y'a fɔ u ye ko: «U ye an Romɛkaw gosi mɔgɔw bɛɛ ɲɛ na k'a sɔrɔ kiri ma tigɛ, o kɔ, u ye an bila kaso la. Sisan u b'a fɛ ka an bila dogo la wa? Ayi dɛrɛ! U yɛrɛw ka na ka an labɔ.» 38 Garadiw taara ka o kuma fɔ kiritigɛlaw ye. Olu y'a mɛn ko Romɛkaw don minkɛ, u siranna. 39 U nana yafa ɲini Paul ni Silasi fɛ, o kɔ, ka u labɔ ka u deli ko u ka bɔ o dugu kɔnɔ. 40 U bɔlen kɔ kaso la, u taara Lidi ka so. U ye balimaw ye ka u laadi, o kɔ, u taara.
1 Paul ni Silasi tɛmɛnna Anfipolis ni Apoloni fɛ ka se Tesalonike. Yahutuw ka Alabatoso dɔ tun bɛ yen. 2 Paul donna o kɔnɔ i ko a delila k'a kɛcogo min na. A ye mɔgɔ minnu sɔrɔ yen, a ye lafiɲɛ don saba kɛ ka kuma olu fɛ Kitabu kɔnɔ kumaw la. 3 A y'a jira u la k'a jɛya ko wajibi tun don Krisita ka tɔɔrɔ, o kɔ, ka kunun ka bɔ suw cɛma. A ko: «Ne bɛ Yesu min ko fɔ aw ye, o de ye Krisita ye.» 4 Yahutu dɔw ni Grɛki Ala batobaa jamaba ani muso tɔgɔba caman dara a la ka nɔrɔ Paul ni Silasi la. 5 Nka keleya donna Yahutuw la. U ye dugu kɔnɔ mɔgɔ kunntan dɔw lajɛ ɲɔgɔn kan ka golobogalaba ni mankanba wuli dugu kɔnɔ. U girinna ka taa Jasɔn ka so, ko u bɛ Paul ni Silasi minɛ ka taa n'u ye jama lajɛ yɔrɔ la. 6 U ma u sɔrɔ yen minkɛ, u ye Jasɔn ni balima dɔw sama ka taa ni olu ye dugu kiritigɛlaw yɔrɔ. U pɛrɛnna ko: «Nin cɛ minnu ye diɲɛ bɛɛ ɲaami, olu nana yan fana. 7 Jasɔn ye u lajigin a ka so. U bɛɛ bɛ Romɛ masakɛ ka sariya kama, u b'a fɔ ko masakɛ wɛrɛ bɛ yen, ko o ye Yesu ye.» 8 O kuma ye jama ni kiritigɛlaw hakili ɲaami. 9 U ye seereya ɲini Jasɔn ni tɔw fɛ, o kɔ ka u bila ka taa. 10 O yɔrɔnin kelen balimaw ye Paul ni Silasi bila su fɛ ka taa Bere. U sera yen tuma min na, u donna Yahutuw ka Alabatoso kɔnɔ. 11 Olu tun ka fisa Tesalonike Yahutuw ye, u sɔnna Ala ka kuma ma ni diyaɲe ye. U tun bɛ Kitabuw kalan don o don k'a filɛ yala ni o kow ye tiɲɛ ye. 12 U caman ye dannaya kɛ, ani Grɛki faamamuso caman ani cɛ caman fana. 13 Nka Tesalonike Yahutuw y'a mɛn tuma min na ko Paul bɛ Ala ka kuma fɔ Bere, u taara yen ka jama kɔnɔnasu. 14 O tuma la balimaw ye Paul ci ka taa kɔgɔji fan fɛ, nka Silasi ni Timote tora Bere. 15 Paul bilasirabaaw taara n'a ye fo Atɛnɛ. U kɔsegintɔ, Paul ye ci bila u fɛ ko Silasi ni Timote ka teliya ka na a yɔrɔ. 16 Ka Paul to Silasi ni Timote makɔnɔni la Atɛnɛ, a dusu tɔɔrɔla katuguni a y'a ye ko o dugu fara boliw la. 17 A tun bɛ kuma Yahutuw ni siya wɛrɛw Ala batobaaw fɛ Alabatoso kɔnɔ. A tun bɛ minnu kunbɛn fɛrɛkɛnɛw la, a kumana olu fɛ don o don. 18 Mɔgɔ hakiliman minnu bɛ wele epikuriɛnw ni sitoisiɛnw, olu dɔw ye kuma daminɛ Paul fɛ. Dɔw ko: «Nin kuma fu fɔla bɛ mun fɔ?» Dɔw y'a mɛn a bɛ kuma Yesu ni su kununli ko la, u ko: «I n'a fɔ a bɛ siya wɛrɛw ka batofɛnw ko fɔ.» 19 U taara n'a ye u ka kiri yɔrɔ la, u ko: «I bɛ kalan kura min fɔ, anw bɛ se ka o dɔn wa? 20 Katuguni i bɛ ko kura minnu ko fɔ, an b'a fɛ ka olu kɔrɔ dɔn.» ( 21 Atɛnɛkaw bɛɛ ni u ka siginfɛw tun bɛ u ka waati bɛɛ tɛmɛn kalan kuraw fɔli ni u lamɛnni la.) 22 Paul y'i jɔ kiritigɛ yɔrɔ la jama cɛma k'a fɔ ko: «Atɛnɛkaw, ne y'a ye aw timinan ka di batoli kow la kosɛbɛ. 23 Ne ye aw ka dugu yaala minkɛ, ne ye aw ka batofɛn saraka bɔ yɔrɔ caman ye. Ne ye kelen ye, a sɛbɛnnen bɛ o kan ko: `Batofɛn dɔnbali ka saraka bɔlan'. Ayiwa aw bɛ min bato k'a sɔrɔ aw ma o dɔn, ne bɛ o de ko fɔ aw ye. 24 Ala, o min ye diɲɛ ni a kɔnɔ fɛnw bɛɛ da, sankolo ni dugukolo Matigi, o tɛ sigi mɔgɔw ka so dilalenw kɔnɔ. 25 Mɔgɔ bolo tɛ se ka baara kɛ a ye i n'a fɔ a mago bɛ fɛn na, katuguni ale yɛrɛ bɛ ɲɛnamaya ni ninakili ani fɛn bɛɛ di mɔgɔw bɛɛ ma. 26 A ye siyaw bɛɛ da joli kelen na, ka u sigi dugukolo fan bɛɛ la, ka u ka tumaw ni u sigi yɔrɔ danw latigɛ. 27 A b'a fɛ u ka Ala ɲini, ni u mɔmɔli kɛtɔ bɛ se ka a sɔrɔ, hali k'a sɔrɔ a yɔrɔ man jan an si la. 28 K'a masɔrɔ ale la, an bɛ ani an bɛ ɲɛnamaya ka an lamaga. Aw yɛrɛw ka dɔnkili dala dɔw y'a fɔ ko: `An ye a denw ye.' 29 K'a sɔrɔ an ye ale denw ye, an man kan ka miiri ko Alaya bɛ i ko sanu wala warijɛ wala kabakurun minnu dilalen bɛ mɔgɔw bolo fɛ ka kɛɲɛ ni mɔgɔ hakili ni a se ko ye. 30 Ala ma o ko dɔnbaliya tumaw jate, nka sisan a bɛ mɔgɔw bɛɛ wele yɔrɔw bɛɛ ko u ka nimisa u ka jurumuw la, 31 k'a masɔrɔ a ye don dɔ sigi, a na kiri tigɛ diɲɛ bɛɛ kan ni tilennenya ye a ka cɛ ɲɛnatɔmɔlen bolo. A ye taamashyɛn jɛlen kɛ o la mɔgɔw bɛɛ ye, katuguni a y'a lakunun ka bɔ suw cɛma.» 32 U ye suw kununli ko mɛn tuma min na, u dɔw ye yɛlɛ bɔ a ma. Dɔw ko: «An na i lamɛn don wɛrɛ tun.» 33 Ayiwa Paul bɔra u cɛma ka taa. 34 O bɛɛ n'a ta, dɔw farala a kan ka dannaya kɛ. U la kelen tɔgɔ ko Denisi u ka dugu kiritigɛ jamakulu mɔgɔ dɔ tun don, ani muso min tɔgɔ ko Damaris, ani mɔgɔ wɛrɛw fana.
1 O kɔ, Paul bɔra Atɛnɛ ka taa Kɔrɛnte. 2 A ye Yahutu dɔ ye yen, o tɔgɔ ko Akilas, Ponka don. A ni a muso Prisiye nalen kura tun don ka bɔ Itali, k'a masɔrɔ masakɛ Klode tun y'a fɔ ko Yahutuw bɛɛ ka wuli ka bɔ Romɛ. Paul taara olu ɲini 3 ka sigi u fɛ ka baara kɛ u fɛ, katuguni u bɛɛ tun bɛ baara sifa kelen kɛ, finiso dilabaaw tun don. 4 Paul tun bɛ waajuli kɛ Alabatoso kɔnɔ lafiɲɛ donw bɛɛ la. A tun b'a fɛ ka faamuli di Yahutuw ni Grɛkiw fila bɛɛ ma ka u kun yɛlɛma. 5 Silasi ni Timote sera yen ka bɔ Masedwanɛ jamana la tuma min na, Paul ye a ka waati bɛɛ ta ka waajuli kɛ ka seereya kɛ Yahutuw ye ko Yesu ye Krisita de ye. 6 Nka Yahutuw ye Paul sɔsɔ ni lagosili kumaw ye. O de kosɔn Paul ye a ka finiw yuguyugu u kama k'a fɔ ko: «Aw joli hakɛ ka bin aw yɛrɛw kan, jalaki tɛ ne kan tun. Kabini sisan, ne na taa siya wɛrɛw fan fɛ.» 7 Paul bɔra yen ka taa Ala batobaa dɔ ka so, o tɔgɔ ko Tite Jusitus. A ka so gunnen tun bɛ Alabatoso la. 8 Alabatoso kuntigi Krisipus ni a ka denbaya bɛɛ dara Matigi la. Kɔrɛnteka minnu ye Paul ka kuma lamɛn, olu caman fana ye dannaya kɛ ka batise. 9 Matigi y'a fɔ Paul ye jiralifɛn na su fɛ ko: «I kana siran. I ka to ka kuma, i kana i makun, 10 katuguni ne bɛ i fɛ. Mɔgɔ si tɛna se ka bin i kan ka ko jugu kɛ i la, k'a masɔrɔ ne ka mɔgɔ caman bɛ nin dugu kɔnɔ.» 11 Paul tora Kɔrɛnte ka san kelen ni kalo wɔɔrɔ kɛ ka mɔgɔw kalan Ala ka kuma la. 12 Galiɔn tun ye Romɛ gɔfɛrɛnɛrɛ ye Akayi jamana kun na tuma min na, Yahutuw ye ɲɔgɔn lajɛ Paul kama. U taara n'a ye kiritigɛlaw ɲɛ kɔrɔ. 13 U ko: «Nin cɛ bɛ mɔgɔw kun yɛlɛma ka Ala bato cogo min na, o bɛ an ka sariya tiɲɛ.» 14 Paul tun b'a fɛ ka kuma tuma min na, Galiɔn y'a fɔ Yahutuw ye ko: «Aw Yuhutuw, ni tilenbaliya wala kojuguba ko tun don, siga t'a la ne tun na aw lamɛn, 15 nka ni a kɛra kumaw wala tɔgɔw wala aw yɛrɛw ka sariya kow ye, o ɲɛnabɔli bɛ aw yɛrɛw ma. Ne tɛ sɔn ka o kow kiri tigɛ.» 16 A ye u gɛn ka bɔ kiritigɛ yɔrɔ la. 17 O tuma la u bɛɛ ye Alabatoso kuntigi Sositɛnɛ minɛ ka a gosi kiritigɛ yɔrɔ da la, nka Galiɔn ma o jate. 18 Paul tora Kɔrɛnte ka waati jan kɛ. O kɔ, a bɔra balimaw yɔrɔ, a ni Prisiye ni Akilas donna kurun dɔ kɔnɔ ɲɔgɔn fɛ ko u bɛ taa Siri jamana la. A ye a kun di Sankrɛ, k'a masɔrɔ a tun y'i dafale Ala la. 19 U selen Efese, Paul ye Prisiye ni Akilas to yen. A yɛrɛ donna Alabatoso kɔnɔ ka kuma Yahutuw fɛ. 20 Olu y'a deli ko a ka waati dɔ kɛ u fɛ, nka a ma sɔn. 21 A y'i sara u la ko: «Ne na kɔsegin aw fɛ yan, ni Ala sɔnna.» O kɔ, a donna kurun kɔnɔ Efese ka taa. 22 A sera Sesare tuma min na, a taara Jerusalɛm ka egilisi fo, o kɔ, a taara Antiose. 23 A ye waati dɔ kɛ yen, o kɔ, a taara ka Galasi ni Friji jamanaw yaala ka dannabaaw bɛɛ sabati. 24 Yahutu dɔ sera Efese, Alɛkisandrika don, o tɔgɔ ko Apolosi. A tun bɛ se kuma la kosɛbɛ, a kalannen tun don Kitabuw la. 25 O cɛ kalannen tun bɛ Matigi ka sira ko la, a dusu bɛɛ tun b'a la ka Yesu ko fɔ ka mɔgɔw kalan o la k'a jɛya. Nka a ka dɔnniya danna Yuhana ka batiseli la. 26 A ye kuma daminɛ ni ja gɛlɛya ye Alabatoso kɔnɔ. Prisiye ni Akilas y'a mɛn tuma min na, u taara n'a ye u ka so ka Ala sira jira a la k'a jɛya. 27 O kɔ, Apolosi tun b'a fɛ ka taa Akayi jamana la. Balimaw ye a ja gɛlɛya o la ka sɛbɛn ci yen dannabaaw ma ko u k'a minɛ koɲuman. A selen yen, minnu kɛra dannabaaw ye Ala ka nɛɛma barika la, a ye olu dɛmɛ kosɛbɛ, 28 katuguni a ka kuma ye se sɔrɔ Yahutuw ka kuma kan mɔgɔw bɛɛ ɲɛ na. A y'a jira ka bɔ Kitabuw la ko Yesu ye Krisita de ye.
1 Ka Apolosi to Kɔrɛnte, Paul ye Asi kulu jamana cɛtigɛ ka se Efese. A ye dannabaa dɔw sɔrɔ yen, 2 a y'a fɔ olu ye ko: «Aw ye dannaya kɛ tuma min na, aw ye Ni Senu sɔrɔ wa?» U y'a jaabi ko: «An ma a mɛn yɛrɛ ko Ni Senu bɛ yen.» 3 Paul ko: «Aw dun batisera batiseli jumɛn la?» U y'a jaabi ko: «Yuhana Batiselikɛla ta.» 4 Paul ko: «Yuhana tun bɛ batiseli min kɛ, o tun b'a jira ko mɔgɔw nimisara u ka jurumuw la. A tun b'a fɔ ko min bɛ na ale kɔ, mɔgɔw ka da o la, o ye Yesu de ye.» 5 U ye o kuma mɛn tuma min na, u batisera Matigi Yesu tɔgɔ la. 6 Paul ye a bolow da u kan, o kɛlen, Ni Senu jiginna u kan, u ye kan wɛrɛw fɔ ka kiraya kɛ. 7 Cɛ tan ni fila ɲɔgɔn tun don. 8 Paul donna Alabatoso kɔnɔ ka kuma ni ja gɛlɛya ye kalo saba kɔnɔ. A tun bɛ u waaju ka u kalan Ala ka masaya ko la. A tun b'a fɛ ka u kun yɛlɛma. 9 Nka kunkolo gɛlɛn dɔw ma sɔn ka dannaya kɛ, u tun bɛ Matigi ka sira lagosi jama ɲɛ na. O tuma la, Paul ye u to yen ka taa ni dannabaaw ye u dan na ka u kalan don o don Tiranus ka kalan yɔrɔ la. 10 A ye o kɛ san fila kɔnɔ fo Asikaw bɛɛ, Yahutuw ani Grɛkiw ye Matigi ka kuma mɛn. 11 Ala tun bɛ kabakobaw kɛ Paul bolo, 12 fo fini wala musɔrɔ minnu tun magara Paul farikolo la, mɔgɔw tun bɛ taa ni olu ye ka u bila banabaatɔw kan, olu tun bɛ kɛnɛya. Jinɛw tun bɛ bɔ jinɛtɔw la. 13 Yahutu minnu tun bɛ yaalayaala ka jinɛw gɛn ka bɔ mɔgɔw la, olu dɔw y'a kɔrɔbɔ k'a filɛ ni u bɛ se ka jinɛw gɛn Matigi Yesu tɔgɔ la. U y'a fɔ jinɛw ye ko: «Paul bɛ waajuli kɛ Yesu min ko la, an b'a fɔ o tɔgɔ kosɔn: A' ye bɔ a la.» 14 Minnu tun bɛ o kɛ, olu tun ye Yahutuw ka sarakalasebaaw kuntigi Seva denkɛ woloɛula ye. 15 Nka jinɛ y'u jaabi ko: «Ne bɛ Yesu dɔn, ne bɛ Paul fana dɔn, nka aw ye jɔnw ye?» 16 O jinɛtɔ binna u kan ka se u la fo u farilankolon joginnenw bolila ka bɔ so kɔnɔ. 17 O ko dɔnna Efesekaw bɛɛ fɛ, Yahutuw ni Grɛkiw, u bɛɛ siranna, u ye Matigi Yesu tɔgɔ bonya. 18 Minnu kɛra dannabaaw ye, olu caman tun bɛ na ka jɔ u ka ko kɛlenw la jama ɲɛ na. 19 Dɔnbaayakɛla caman nana ni u ka sɛbɛnw ye ka u jeni mɔgɔw bɛɛ ɲɛ na. O kitabuw sɔngɔ jatelen tun bɛ warijɛ waa biduuru bɔ. 20 O cogo la Matigi ka kuma jɛnsɛnna ni fanga ye ka a ka sebaaya jira. 21 O kow kɛlen kɔ, Paul y'a latigɛ ko a na Masedwanɛ ni Akayi cɛtigɛ ka taa Jerusalɛm. A ko: «Ni ne sera yen, wajibi don ne ka Romɛ fana ye.» 22 A ye a dɛmɛbaa fila, Timote ni Erasite ci ka taa Masedwanɛ jamana la, nka a yɛrɛ tora Asi jamana la fɔlɔ ka waati dɔ kɛ. 23 O waati la golobogalaba kɛra Matigi ka sira kosɔn. 24 Sanu faga numu min tɔgɔ ko Dɛmɛtrius, o tun bɛ u ka batofɛn musoman Artemis batoso bisigiw dila ni warijɛ ye ka tɔnɔ caman sɔrɔ o baarakɛlaw ye. 25 A ye olu ni o ɲɔgɔn baarakɛlaw lajɛ ɲɔgɔn fɛ k'a fɔ ko: «Cɛw, aw y'a dɔn ko an bɛ nafaba sɔrɔ nin baara de la. 26 Nin Paul ye min kɛ, aw y'o ye k'a mɛn. A ko batofɛn minnu dilara mɔgɔ bolo fɛ, ko olu tɛ batofɛn sɛbɛw ye. A sera ka mɔgɔ caman kun yɛlɛma, yan Efese dama tɛ, nka a bɛ ɲini k'a kɛ Asi jamana yɔrɔ bɛɛ la. 27 An bɛ siran an ka baara kana na tiɲɛ. O dama tɛ, an ka batofɛn musoman Artemis batoso na jate fu ye. Asikaw bɛɛ ani diɲɛ mɔgɔw bɛɛ bɛ o batofɛn musoman min bato, tanga na bɔ o kan.» 28 O mɔgɔw ye o kuma mɛn minkɛ, u diminna ka pɛrɛn ni kanba ye ko: «Efesekaw ka Artemis de ka bon!» 29 Dugu fan bɛɛ ɲaamina. Mɔgɔw bɛɛ girinna ka taa u ka ɲɔgɔnlajɛ yɔrɔ la. Olu ye Paul taamaɲɔgɔn fila Masedwanɛkaw Gayus ni Arisitarke sama ka taa n'u ye yen. 30 Paul tun b'a fɛ ka taa o yɔrɔ la, nka dannabaaw y'a bali. 31 Asi jamana kuntigi minnu tun ye Paul teriw ye, olu ye ci bila a ma ka a deli ko a kana taa o ɲɔgɔnlajɛ yɔrɔ la. 32 Mɔgɔw bɛɛ tun bɛ u ta fɔ, katuguni u ɲɛmajɔlen tun tɛ, u caman ma u lajɛ kun yɛrɛ dɔn. 33 O la Yahutuw ye Alɛkisandre ɲɔni ka taa jama ɲɛfɛ. Ale ye a bolo kɔrɔta ko a bɛ kuma fɔ jama ye. 34 Nka u y'a dɔn ko Yahutu don tuma min na, u bɛɛ pɛrɛnna ni kan kelen ye lɛrɛ fila kɔnɔ ko: «Efesekaw ka Artemis de ka bon!» 35 Dugu sɛbɛnnikɛla ye jama lamakun k'a fɔ u ye ko: «Efesekaw, mɔgɔw bɛɛ y'a dɔn ko Efese dugu ye Artemisba ka batoso marabaa ye, ani a bisigi min binna ka bɔ sankolo la. 36 Mɔgɔ si tɛ se ka o sɔsɔ. O de kosɔn aw ka aw mada, aw kana foyi kɛ sani aw ka aw miiri. 37 Aw nana ni nin cɛw ye, k'a sɔrɔ u ma foyi tiɲɛ batosow kɔnɔ, u ma an ka batofɛn musoman tɔgɔ jugu fɔ. 38 Ayiwa ni Dɛmɛtrius ni a fɛ baarakɛlaw b'a fɛ ka mɔgɔ dɔw sendon ko dɔ la, kiritigɛ donw sigira, kiritigɛlaw bɛ yen, u ka u sendon olu ɲɛ kɔrɔ. 39 Nka ni ko ɲɛnabɔta wɛrɛw bɛ yen, o ka ɲɛnabɔ kiritigɛ jama fɛ. 40 An bɛ se ka sendon ko an ye murutili kɛ nin golobogalaba kosɔn, k'a masɔrɔ lajɛ kun si tɛ nin jama la.» 41 A tilalen kɔ o kuma la, a ye jama labila.
1 Golobogalaba madalen kɔ, Paul ye dannabaaw lajɛ ka u laadi ka foli di u ma. O kɔ, a bɔra yen ka taa Masedwanɛ. 2 A ye o jamana yaala ka dannabaaw ja gɛlɛya ni waajuli kuma caman ye. O kɔ, a sera Grɛsɛ jamana la. 3 A ye kalo saba kɛ yen. A tun b'a fɛ ka don kurun kɔnɔ ka taa Siri jamana la. Nka a y'a dɔn ko Yahutuw ye jɛ siri a kama tuma min na, a ko a bɛ kɔsegin Masedwanɛ fɛ. 4 Ninnu taara a fɛ: Bereka Pirus denkɛ Sopatɛr, ani Tesalonikeka dɔw Artisitarke ni Segɔn ni Dɛrbɛka Gayus ani Timote ni Tisikɛ ni Trofimɛ, minnu bɔra Asi jamana la. 5 Olu taara an ɲɛ ka an makɔnɔ Troas. 6 Nbuuru fununbali seli tɛmɛnnen kɔ, anw kɔni donna kurun dɔ kɔnɔ Filipe ka taa. An ye tile duuru taama kɛ kɔgɔji kan ka u sɔrɔ Troas ka tile woloɛula kɛ yen. 7 Dɔgɔkun don fɔlɔ, an lajɛlen tun bɛ jɛɲɔgɔnya nbuuru karikarili la tuma min na, Paul ye dannabaaw waaju. A tun b'a fɛ ka taa o dugusajɛ, o de y'a to a mɛnna waajuli la fo ka dugu tila. 8 An lajɛlen tun bɛ sankanso min kɔnɔ, lanpa caman tun bɛ yen. 9 Kamalen dɔ sigilen tun bɛ finɛtiri la, o tɔgɔ ko Utikus. A sunɔgɔra k'a masɔrɔ Paul tun mɛnna waajuli la. O kamalen tun tɛ foyi seere ma, a binna duguma ka bɔ o sankanso sabanan la. U y'a ta minkɛ, u y'a sɔrɔ a sara. 10 Paul jiginna k'i biri k'i poron a la, a ko: «Aw hakili kana ɲaami, a ɲɛnama don.» 11 A yɛlɛnna tun ka nbuuru kari ka a dun, ka kuma u fɛ fo ka dugu jɛ. O kɔ, a taara. 12 U dusu sumalenba taara ni o kamalen ɲɛnama ye. 13 An donna kurun dɔ kɔnɔ ka taa Paul ɲɛ fo Asos, ko an bɛ ale ta yen. A yɛrɛ y'a fɔ ko a bɛ taa yen a sen na. 14 A ye an kunbɛn yen tuma min na, a donna an fɛ kurun kɔnɔ ka taa Mitilɛnɛ. 15 An bɔra yen, o dugusajɛ an sera Kios kuntilenna la. O dugusajɛ filanan, an sera Samos, o tile sabanan an sera Mile. 16 Paul tun y'a latigɛ ko an ka tɛmɛn Efese kɛrɛ fɛ, walisa a ka waati kana tɛmɛn k'a to Asi jamana la. A kɔrɔtɔlen tun don. A tun b'a fɛ Pantekɔte don ka a sɔrɔ Jerusalɛm, ni o tun bɛ se ka kɛ. 17 O bɛɛ n'a ta ka Paul to Mile, a ye ci bila ko Efese egilisi cɛkɔrɔbaw ka na a yɔrɔ. 18 U sera a yɔrɔ tuma min na, a y'a fɔ u ye ko: «Ne nana Asi jamana la tuma min na, kabini o don fɔlɔ, ne tun bɛ cogo min na aw fɛ o waatiw bɛɛ la, aw ye o dɔn. 19 Ne ye baara kɛ Matigi ye ni yɛrɛmajiginlenya ni ɲɛji ye. Tɔɔrɔw ye ne sɔrɔ Yahutuw ka jɛ sirili kosɔn. 20 Fɛn min bɛ se ka aw nafa, ne ma o si dogo aw la. Ne ma siran ka aw waaju ka aw kalan mɔgɔw bɛɛ ɲɛ na ani sow bɛɛ kelen-kelen kɔnɔ, 21 k'a fɔ Yahutuw ni Grɛkiw fila bɛɛ ye ko u ka nimisa u ka jurumuw la ka da an Matigi Yesu la. 22 Sisan ne bɛ taa Jerusalɛm, katuguni Ni Senu bɛ ne ɲɔni ka taa, k'a sɔrɔ min bɛna kɛ ne la yen, ne tɛ o dɔn. 23 Ne bɛ nin dɔrɔn de dɔn, ko ne bɛ se dugu o dugu la, Ni Senu bɛ ne lasɔmi ko kaso ni tɔɔrɔ bɛ ne ɲɛ. 24 O bɛɛ n'a ta ne tɛ ne ni jate fɛn ye, a bɛ i n'a fɔ foyi tɛ, ni ne bɛ se ka ne ka ɲɔgɔndan boli kɛ ka dafa. Matigi Yesu ye baara min kalifa ne ma ko ne ka Ala ka nɛɛma Kibaru Duman fɔ, o ko don. 25 «Ne tɛmɛnna aw minnu cɛma ka Ala ka masaya Kibaru Duman ko fɔ, ne y'a dɔn sisan ko aw si tɛna ne ɲɛda ye tun. 26 O de y'a to ne b'a fɔ k'a jɛya bi, ko mɔgɔ si joli hakɛ tɛ ne kan, 27 k'a masɔrɔ ne ye Ala sago bɛɛ fɔ aw ye, ne ma foyi dogo aw la. 28 A' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi ka sagakulu bɛɛ fana kɔlɔsi, Ni Senu ye aw kɛ olu minnu kɔlɔsibaaw ye. Aw ka Ala ka egilisi mara, a ye o min san ni a yɛrɛ joli ye. 29 Ne y'a dɔn ko ne taalen kɔ, wara farinmaw na don aw cɛma, u na bin sagaw kan. 30 Mɔgɔ dɔw fana na wuli aw cɛma ka kalan dulenw fɔ, walisa u ka mɔgɔw yɛlɛma ka u kɛ u yɛrɛw ka kalandenw ye. 31 O de kosɔn a' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi ka aw hakili to a la ko san saba kɔnɔ, su fara tile kan, ne ɲɛji bɔtɔ, ne ma aw bɛɛ kelen-kelen laadili dabila. 32 «Ayiwa sisan ne bɛ aw kalifa Ala ni a ka nɛɛma kuma ma. O de bɛ se ka aw sabati ka ciyɛn di aw ma Ala ka mɔgɔ senumaw bɛɛ cɛma. 33 Ne ɲɛ ma bɔ mɔgɔ si ka wari ni sanu ni finiw fɛ. 34 Aw yɛrɛw b'a dɔn ko ne ye baara kɛ ni ne yɛrɛ bolow ye ka ne ni ne taamaɲɔgɔnw mago ɲɛ. 35 Ne ye cogo jira aw la ko bɛɛ la, ko an ka kan ka baara kɛ walisa ka barikantanw dɛmɛ, ka an hakili to Matigi Yesu yɛrɛ ka kuma fɔlen na ko: `Duba bɛ nili la ka tɛmɛn sɔrɔli kan.' » 36 O kuma fɔlen kɔ, Paul ni olu bɛɛ ye u ɲɔngiri ka Ala deli. 37 U bɛɛ kasitɔ ye u meleke Paul la ka a da susu. 38 U ɲɛnasisi kun tun ye nin ye, ko Paul ko u tɛna a ɲɛda ye tun. O kɔ, u taara Paul bilasira kurun da la.
1 An ni u faralen kɔ ɲɔgɔn na, an donna kurun dɔ kɔnɔ ka sin ka taa Kos. O dugusajɛ an sera Rode. An bɔra yen ka taa Patara. 2 An ye kurun dɔ sɔrɔ yen min tun bɛ taa Fenisi, an donna o kɔnɔ ka taa. 3 An sera Siprɛ da fɛ ka tɛmɛn o gun ni worodugu cɛ ka taa ɲɛ Siri fan fɛ. Kurun jɔra Tir dankan na, katuguni kurun kɔnɔ doni tun bɛ labɔ yen. 4 An ye dannabaa dɔw sɔrɔ yen ka dɔgɔkun kelen kɛ olu fɛ. U tora k'a fɔ Paul ye Ni Senu barika la ko a kana taa Jerusalɛm. 5 O dɔgɔkun dafalen kɔ u fɛ yen, an ye an ka taama sira minɛ ka taa. U ni u musow ni u denw bɛɛ taara an bilasira fo dugu kɔfɛ. An ye an ɲɔngiri kɔgɔji da la ka Ala deli. 6 An ye foli di ɲɔgɔn ma tuma min na, anw donna kurun kɔnɔ, olu seginna u ka so. 7 An bɔra Tir ka taa Potolomais, an ka kɔgɔji kan taama danna yen. An ye foli di yen balimaw ma ka tile kelen kɛ u fɛ. 8 O dugusajɛ an bɔra yen ka taa Sesare. An donna Kibaru Duman fɔbaa Filipe ka so ka jigin yen. Ale tun ye o mɔgɔ woloɛula ɲɛnatɔmɔlenw la kelen ye. 9 Denmuso npogotigi naani tun bɛ o fɛ yen, olu tun bɛ kiraya kɛ. 10 An ye tile dama dɔ kɛ u fɛ. K'an to yen, kira dɔ nana ka bɔ Jude jamana la, o tɔgɔ ko Agabus. 11 O ye an sɔrɔ yen. A ye Paul ka cɛsirilan ta ka a yɛrɛ senw ni a bolow siri n'o ye. A ko: «Ni Senu ye min jira, o filɛ nin ye: Nin cɛsirilan ye cɛ min ta ye, Yahutuw na o siri nin cogo la Jerusalɛm, o kɔ, ka a don siya wɛrɛ mɔgɔw bolo.» 12 An ye o kuma mɛn tuma min na, an ni yen mɔgɔw ye Paul deli ko a kana taa Jerusalɛm. 13 Paul y'an jaabi ko: «Mun y'a to aw bɛ kasi ka ne dusu tiɲɛ? Ne labɛnnen bɛ saya kama Jerusalɛm Matigi Yesu tɔgɔ kosɔn, janko sirili.» 14 An ma se ka a bali minkɛ, an y'a to yen k'a fɔ ko: «Matigi sago ka kɛ.» 15 O donw tɛmɛnnen kɔ, an ye an ka minɛnw labɛn ka sira minɛ ka taa Jerusalɛm. 16 Sesare dannabaa dɔw ye an bilasira ka taa ni an ye Siprɛka Mnason ka so, ko an na jigin o fɛ. Dannabaa kɔrɔ tun don. 17 An selen Jerusalɛm, an na ko diyara balimaw ye. U ye an minɛ koɲuman. 18 O dugusajɛ Paul taara ni an ye Yakuba ka so. Egilisi cɛkɔrɔbaw bɛɛ fana taara yen. 19 Paul ye foli di u ma. O kɔ, Ala ye ko minnu bɛɛ kɛ a bolo siya wɛrɛw cɛma a ka baara waatiw bɛɛ la, a ye olu bɛɛ kelen-kelen lakali u ye. 20 U y'o mɛn minkɛ, u ye Ala tanu. O kɔ, u y'a fɔ Paul ye ko: «An balimakɛ, i ɲɛ b'a la ko Yahutu caman-caman kɛra dannabaaw ye, u bɛɛ dusu bɛ sariya ko la. 21 A fɔra olu ye ko Yahutu minnu bɛ sigi siya wɛrɛw cɛma, ko i bɛ olu kalan ko u ka fara Musa ka sariya la, ko i b'a fɔ u ye ko u kana u denw boloko, ko u kana tugu Yahutuw ka laadaw la. 22 An ka kan ka mun kɛ sa? Katuguni siga t'a la, u bɛɛ n'a dɔn ko i sera yan. 23 O de y'a to an bɛna min fɔ i ye, i ka o kɛ. Cɛ naani bɛ an fɛ yan minnu ye u dafale Ala la. 24 I ka taa ni olu ye ka aw saniya ɲɔgɔn fɛ. I ka u kun di wari bɔ. O cogo la mɔgɔw bɛɛ n'a dɔn ko u ye ko minnu mɛn i ko la, ko olu si tɛ tiɲɛ ye, ko i yɛrɛ bɛ taama ka kɛɲɛ ni sariya ye. 25 Siya wɛrɛw dannabaaw kɔni, an bɛnna a la ka sɛbɛn ci olu ma ko u kana bolisɔn sogo dun wala joli wala fɛn kan cɔrinnen, ko u ka u tanga kakalaya ma.» 26 Ayiwa Paul taara ni o cɛ naani ye. O dugusajɛ u saniyalen kɔ, u donna Alabatosoba kɔnɔ ka saniyali donw dafali ko fɔ, ani u bɛɛ kelen-kelen ka saraka ka kan ka bɔ don min na. 27 O tile woloɛula tun bɛ ɲini ka dafa tuma min na, Asi jamana Yahutuw ye Paul ye Alabatosoba kɔnɔ, u ye mɔgɔw kɔnɔnasu ko u k'a minɛ. 28 U pɛrɛnna ko: «Israɛl mɔgɔw, a' ye na an dɛmɛ. Cɛ min bɛ kuma yɔrɔ bɛɛ mɔgɔw bɛɛ fɛ Israɛl mɔgɔw ni sariya ani nin Alabatosoba kama, o filɛ. Ka fara o kan, a ye Grɛki mɔgɔ dɔw ladon Alabatosoba kɔnɔ ka nin yɔrɔ senuma nɔgɔ.» 29 Trofimɛ min bɔra Efese, u tun ye o ni Paul ye ɲɔgɔn fɛ dugu kɔnɔ. U tun bɛ miiri ko Paul ye o ladon Alabatosoba kɔnɔ. 30 Mankanba kɛra dugu kɔnɔ, mɔgɔw girinna ka bɔ fan bɛɛ la ka taa yen. U ye Paul minɛ k'a sama ka bɔ Alabatosoba kɔnɔ ka so daw tugu. 31 U tun b'a fɛ ka Paul faga tuma min na, o kibaru sera sɔrɔdasikulu jaladuurutigi ma ko Jerusalɛm yɔrɔ bɛɛ girinna. 32 O yɔrɔnin bɛɛ a ye sɔrɔdasi dɔw ni jalasabatigi dɔw ɲɛminɛ ka boli ka taa mɔgɔw yɔrɔ. Olu ye jaladuurutigi ni sɔrɔdasiw ye minkɛ, u ye Paul gosili dabila. 33 Jaladuurutigi gɛrɛla Paul la k'a minɛ k'a fɔ ko a ka siri ni nɛgɛ jɔlɔkɔ fila ye. A ye ɲininkali kɛ ko: «Jɔni don? A ye mun kɛ?» 34 Jama la mɔgɔ dɔw tun bɛ pɛrɛn ka ko dɔ fɔ, dɔ wɛrɛw ye ko wɛrɛ fɔ. Jaladuurutigi ma se ka ko jɛlen si sɔrɔ u ka kuma ɲaaminenw cɛma tuma min na, a ko u ka taa ni Paul ye sɔrɔdasiw ka kube kɔnɔ. 35 U sera yɛlɛnyɛlɛnnan ma tuma min na, sɔrɔdasiw ye Paul ta u bolo, jama ka fariya kosɔn, 36 k'a masɔrɔ u bɛɛ tun bɛ tugu a nɔfɛ ka pɛrɛn ko a ka faga. 37 Sɔrɔdasiw tun bɛ Paul ladon u ka kube kɔnɔ tuma min na, a y'a fɔ jaladuurutigi ye ko: «I bɛ sɔn ne ka kuma dɔ fɔ i ye wa?» Jaladuurutigi y'a ɲininka ko: «I bɛ grɛkikan dɔn wa? 38 Misiraka min murutira kosa in na ka taa ni mɔgɔfagala waa naani ye kungokolon kɔnɔ, i tɛ o ye wa?» 39 Paul y'a jaabi ko: «Ne ye Yahutu ye. Tarse min bɛ Silisi jamana la, ne ye o duguba dugulen dɔ ye. Ne b'i deli i k'a to ne ka kuma jama fɛ.» 40 Jaladuurutigi sɔnna. Ka Paul jɔlen to yɛlɛnyɛlɛnnan kan, a y'a bolo kɔrɔta mɔgɔw ye. U bɛɛ y'u makun. Paul kumana u fɛ hɛburukan na, a ko:
1 «Ne faw ni ne balimaw, ne bɛna ne yɛrɛ lafasa cogo min na sisan, a' ye o kuma lamɛn.» 2 U y'a mɛn ko a bɛ kuma u fɛ hɛburukan na tuma min na, u ye dɔ fara u makunni kan. A ko: 3 «Ne ye Yahutu ye. Tarse min bɛ Silisi jamana la, ne bangera yen. Ne mɔna Jerusalɛm yan. Ne kalanna Gamaliɛl sen kɔrɔ an bɛnbaw ka sariya kow bɛɛ la. Ne dusu bɛɛ tun bɛ Ala ko la i ko aw yɛrɛw dusu b'a la cogo min na bi. 4 Ne tugura nin sira taamabaaw la ka u tɔɔrɔ fo ka se saya ma. Ne ye cɛw ni musow siri ka u bila kaso la. 5 Sarakalasebaaw kuntigi ni cɛkɔrɔbaw jamakulu bɛɛ ye ne seerew ye o kow la. Ne ye sɛbɛnw sɔrɔ olu fɛ ka di Damasi dugu balima Yahutuw ma. Ne tun bɛ taa yen ka yen dannabaaw minɛ ka na n'u sirilen ye Jerusalɛm yan ka u tɔɔrɔ. 6 «Ka ne to sira kan ka surunya Damasi la, yɔrɔnin kelen tilegan fɛ, kɛnɛyeelenba bɔra sankolo la ka manamana ne lamini na. 7 Ne binna duguma, ne ye kan dɔ mɛn. O y'a fɔ ne ye ko: `Saul, Saul, mun y'a to i bɛ ne tɔɔrɔ?' 8 Ne ko: `I ye jɔni ye, Matigi?' A y'a fɔ ne ye ko: `Ne ye Yesu Nazarɛtika ye. I bɛ min tɔɔrɔ, ne don.' 9 Ne taamaɲɔgɔnw ye o kɛnɛyeelen ye, nka min kumana ne fɛ, u ma o kan mɛn. O tuma la ne ye ɲininkali kɛ ko: `Matigi, ne ka mun kɛ?' 10 Matigi y'a fɔ ne ye ko: `Wuli ka taa Damasi. Ala b'a fɛ i ka min kɛ, o na fɔ i ye yen.' 11 O kɛnɛyeelenba ye ne ɲɛ lafin fo ne ma se ka yeli kɛ. Ne taamaɲɔgɔnw ye ne bolo minɛ ka taa ni ne ye Damasi. 12 «Cɛ dɔ tun bɛ yen, o tɔgɔ ko Ananiyasi, a tun bɛ siran Ala ɲɛ ka sariya sira taama. Damasi Yahutuw bɛɛ tun b'a tɔgɔ ɲuman fɔ. 13 O nana ne yɔrɔ ɲini k'a ye k'i jɔ ne kɛrɛ fɛ k'a fɔ ne ye ko: `Ne balimakɛ Saul, i ɲɛw ka yɛlɛ.' O yɔrɔnin kelen ne ɲɛw yɛlɛla, ne ye Ananiyasi ye. 14 A ko: `An bɛnbaw ka Ala ye i ɲɛnatɔmɔ, walisa i ka a sago dɔn, ka Ala ka Tilennen ye, ka kuma dɔw mɛn o da la. 15 Katuguni i ye ko minnu ye ka u mɛn, i na kɛ a seere ye o kow la mɔgɔw bɛɛ ɲɛ na. 16 Sisan i bɛ mun makɔnɔ tun? Wuli ka Matigi tɔgɔ wele ka batise ka i ka jurumuw ko ka bɔ i la.' 17 «Ne kɔseginnen kɔ Jerusalɛm, ka ne to Ala delili la Alabatosoba kɔnɔ, ne ye jiralifɛn dɔ ye. 18 Ne ye Matigi ye, a ko: `I teliya ka bɔ Jerusalɛm joona, k'a masɔrɔ i bɛ seereya min bɔ ne ko la, u tɛna sɔn o ma.' 19 Ne y'a jaabi ko: `Matigi u yɛrɛw b'a dɔn ko ne donna Alabatosow kɔnɔ ka i dannabaaw minɛ walisa u ka bila kaso la ka u gosi. 20 U ye i seere Etiɛni faga tuma min na, ne yɛrɛ tun bɛ yen. Ne sɔnna u ka kɛtaw ma, ne ye a fagabaaw ka dulɔkiw kɔlɔsi.' 21 O tuma la Matigi y'a fɔ ne ye ko: `Taa, katuguni ne na i ci ka taa yɔrɔ jan siya wɛrɛw ma.' » 22 Jama ye Paul ka kuma lamɛn fo ka se o kuma ma. O tuma la u pɛrɛnna k'a fɔ ko: «A' ye nin cɛ bɔ yen, a ka faga, a ɲɛnama man kan ka to.» 23 U kulola ka u ka dulɔkiw bɔ u la ka u fili, ka buguri cɛ ka a seri san fɛ. 24 Jaladuurutigi ye ci fɔ ko Paul ka ladon sɔrɔdasiw ka kube kɔnɔ, ka bugɔ ni gɛɲɛ ye walisa kun min y'a to jama bɛ kulo a nɔfɛ, a ka o dɔn. 25 U tun b'a la ka Paul siri bugɔli kama tuma min na, jalasabatigi dɔ tun bɛ yen, Paul y'a fɔ o ye ko: «A dagalen bɛ ka Romɛka hɔrɔn bugɔ k'a sɔrɔ kiri ma tigɛ a kan wa?» 26 Jalasabatigi ye o kuma mɛn tuma na, a taara o fɔ jaladuurutigi ye ko: «I bɛna mun kɛ ten? Nin cɛ ye Romɛka hɔrɔn ye dɛ.» 27 Jaladuurutigi taara Paul yɔrɔ k'a ɲininka ko: «A fɔ ne ye, i ye Romɛka hɔrɔn ye wa?» Paul y'a jaabi ko: «Ɔwɔ.» 28 Jaladuurutigi ko: «Ne ye o hɔrɔnya sɔrɔ ni wari caman ye.» Paul ko: «Ne kɔni y'a sɔrɔ bange fɛ.» 29 O yɔrɔnin kelen, minnu tun bɛna Paul bugɔ, olu ye u mabɔ a la. Jaladuurutigi y'a dɔn ko Paul ye Romɛka hɔrɔn ye tuma min na, a siranna, katuguni a tun y'a siri. 30 Yahutuw tun bɛ Paul sendon kun min na, jaladuurutigi tun b'a fɛ ka o dɔn k'a jɛya. O de kosɔn o dugusajɛ, a ye Paul foni ka ci fɔ ko sarakalasebaaw kuntigiw ni kiritigɛ jamakulu bɛɛ ka ɲɔgɔn lajɛ. O kɔ, a taara ni Paul ye k'a jɔ u ɲɛ kɔrɔ.
1 Paul ye a ɲɛ jɔ kiritigɛ jamakulu la k'a fɔ ko: «Balimaw, ne dusu ma ne jalaki ne ka kɛta si la Ala ɲɛ kɔrɔ fo ka na se bi ma.» 2 Sarakalasebaaw kuntigi Ananiyasi y'a fɔ a kɛrɛfɛ mɔgɔw ye ko u ka Paul gosi a da la. 3 O tuma la Paul y'a fɔ a ye ko: «Ala na i gosi, e min bɔlen bɛ kogo kɔkanna jɛyalen fɛ. I sigilen bɛ yan ka kiri tigɛ ne kan ka kɛɲɛ ni sariya ye, nka i b'a fɔ ko ne ka gosi, o ye sariya tiɲɛni de ye.» 4 A kɛrɛfɛ mɔgɔw ko: «I bɛ Ala ka sarakalasebaaw kuntigi dɔgɔya dɛ!» 5 Paul y'a jaabi ko: «Balimaw, ne tun m'a dɔn ko sarakalasebaaw kuntigi don. Tiɲɛ don, a sɛbɛnnen bɛ Kitabu la ko: `I kana kuma jugu fɔ i ka mɔgɔw kuntigi ma.' » 6 Paul tun b'a dɔn ko kiritigɛ jamakulu tila kelen tun ye Saduseɛnw ye, ko a tɔw ye Farisiɛnw ye. O la, a pɛrɛnna u cɛma ko: «Balimaw, ne bangebaaw tun ye Farisiɛnw ye, ne fana ye Farisiɛn ye. An jigi b'a kan ko suw bɛ kunun, o jigi de ye ne don nin kiri la.» 7 A ye o kumaw fɔ tuma min na, sɔsɔli donna Saduseɛnw ni Farisiɛnw cɛ fo jamakan tilara. ( 8 Saduseɛnw b'a fɔ ko suw tɛna kunun, ko mɛlɛkɛ si tɛ yen, ko ni si tɛ yen, k'a sɔrɔ Farisiɛnw dara o kow bɛɛ la.) 9 A kɛra wɔyɔba ye. Farisiɛnw ka sariya karamɔgɔ dɔw wulila ka kuma ta ni fariya ye ko: «An ma ko jugu si sɔrɔ nin cɛ la. A dɔrɔ ni wala mɛlɛkɛ dɔ kumana a fɛ.» 10 Sɔsɔli bonyara kosɛbɛ, fo jaladuurutigi siranna ko Paul kana na farafara u fɛ. A ye sɔrɔdasiw bila ka jigin ka taa Paul bɔsi u bolo ka taa n'a ye sɔrɔdasiw ka kube kɔnɔ. 11 O don su fɛ Matigi y'i jira Paul la k'a fɔ a ye ko: «I ja gɛlɛya, i ye ne seereya kɛ Jerusalɛm cogo min na, wajibi don i ka o ɲɔgɔn seereya kɛ Romɛ fana.» 12 O dugusajɛ sɔgɔma, Yahutu dɔw ye jɛ siri ka u kali ka u yɛrɛw danga ko u tɛna dumuni kɛ wala ka minni kɛ sani u ka Paul faga. 13 O jɛ siribaaw tun ka ca ni mɔgɔ binaani ye. 14 U taara sarakalasebaaw kuntigiw ni cɛkɔrɔbaw sɛgɛrɛ k'a fɔ olu ye ko: «An ye an kali ka an yɛrɛw danga ko an tɛna dumuni kɛ sani an ka Paul faga. 15 Aw kɔni, ani kiritigɛ jamakulu bɛɛ k'a fɔ jaladuurutigi ye ko a ka na ni Paul ye aw yɔrɔ, i n'a fɔ aw b'a fɛ ka a ka koɲɛw dɔn ka a jɛya. An kɔni labɛnnen bɛ ka a faga sani a ka se aw ma.» 16 Nka Paul balimamuso denkɛ ye u ka jɛ sirili ko mɛn. Ale taara sɔrɔdasiw ka kube la ka o ko fɔ Paul ye. 17 Paul ye jalasabatigi dɔ wele k'a fɔ o ye ko: «Taa ni nin kamalen ye jaladuurutigi yɔrɔ, katuguni kuma dɔ b'a fɛ ka fɔ o ye.» 18 Jalasabatigi taara ni o kamalen ye jaladuurutigi yɔrɔ, a ko: «Kasolamɔgɔ Paul ye ne wele ka ne deli ko ne ka na ni nin kamalen ye i yɔrɔ, ko kuma dɔ b'a fɛ ka fɔ i ye.» 19 Jaladuurutigi ye kamalen bolo minɛ ka taa n'a ye u dan na, k'a ɲininka ko: «I b'a fɛ ka mun fɔ ne ye?» 20 A y'a jaabi ko: «Yahutuw kanbɛnna ko u bɛ Paul ɲini i fɛ ka taa kiritigɛ jamakulu ɲɛ kɔrɔ sini, ka a kɛ i n'a fɔ u b'a fɛ ka a ka koɲɛ dɔn k'a jɛya. 21 Nka i kana sɔn, katuguni minnu bɛna u dogo k'a faga, olu ka ca ni mɔgɔ binaani ye. U ye u kali ka u yɛrɛw danga, ko u tɛna dumuni kɛ wala ka minni kɛ sani u ka Paul faga. U labɛnnen bɛ sisan, u tɛ foyi makɔnɔ fo i ka jaabili.» 22 Jaladuurutigi y'a fɔ o kamalen ye ko: «I kana fɔ mɔgɔ si ye ko i ye o ko fɔ ne ye.» O kɔ, a y'a bila ka taa. 23 O tuma la jaladuurutigi ye jalasabatigi fila wele k'a fɔ u ye ko: «A' ye sɔrɔdasi kɛmɛ fila ni so kan yɛlɛnbaa biwoloɛula ani taamatigi kɛmɛ fila lajɛ ka u labɛn ka taa Sesare. Aw ka taa surɔfana dun waati tɛmɛnnen kɔ. 24 Aw ka sow labɛn, walisa Paul fana ka yɛlɛn dɔ kan ka taa se gɔfɛrɛnɛrɛ Feliksi yɔrɔ hɛrɛ la.» 25 A ye nin kuma sɛbɛn ka ci u fɛ: 26 «Klode Lisiyas bɛ nin sɛbɛn ci gɔfɛrɛnɛrɛ Feliksi ma. I ni hɛrɛ. 27 Yahutuw ye nin cɛ minɛ, u tun bɛ ɲini ka a faga. Ne ni sɔrɔdasiw taara a minɛ u la, sabu ne y'a mɛn ko Romɛka hɔrɔn don. 28 Yahutuw tun bɛ nin cɛ sendon ko min na, ne tun b'a fɛ ka o dɔn. Ne taara n'a ye u ka kiritigɛ jamakulu ɲɛ kɔrɔ. 29 Ne y'a sɔrɔ ko u y'a sendon u yɛrɛw ka sariya kow la, nka a ma foyi kɛ min ka kan ni saya wala kaso ye. 30 A fɔra ne ye tuma min na ko u dɔw ye jɛ siri a kama, o yɔrɔnin kelen ne y'a ci i ma k'a fɔ a sendonbaaw ye ko u ka taa a sendon i yɛrɛ ɲɛ kɔrɔ. K'an bɛn.» 31 Sɔrɔdasiw taara ni Paul ye su fɛ fo Antipatris, i ko a fɔra u ye cogo min na. 32 O dugusajɛ, u ye sotigiw bila ka taa ni Paul ye, u yɛrɛw kɔseginna u ka kube la. 33 Sotigiw selen Sesare, u ye o sɛbɛn di gɔfɛrɛnɛrɛ ma ka Paul jira a la. 34 Gɔfɛrɛnɛrɛ ye o sɛbɛn kalan minkɛ, a ye Paul ɲininka ko a bɔra jamana jumɛn la? A y'a mɛn tuma min na ko a bɔra Silisi, 35 a y'a fɔ a ye ko: «Ni i sendonbaaw sera yan tuma min na, ne na i ka ko ɲɛnabɔ.» A y'a fɔ ko u ka Paul mara Hɛrɔde ka kube kɔnɔ.
1 Tile duuru tɛmɛnnen kɔ, sarakalasebaaw kuntigi Ananiyasi sera Sesare, a ni cɛkɔrɔba dɔw ani kuma dɔnna dɔ, o tɔgɔ ko Tɛritule. U ye Paul sendon gɔfɛrɛnɛrɛ ɲɛ kɔrɔ. 2 Paul welelen ka na, Tɛritule y'a sendonni kuma daminɛ tan ko: «Gɔfɛrɛnɛrɛ Feliksi, an bɛ hɛrɛba min na, o bɛ bɔ e de la. I ka ko ɲɛnabɔli ye ko ɲuman caman kɛ nin siya ye. 3 O diyara an bɛɛ ye. An bɛ barika da i ye o kow la tuma bɛɛ, yɔrɔ bɛɛ. 4 Nka walisa ne kana i sɛgɛn, ne b'i deli i ka ɲumaya kosɔn, i ka an lamɛn dɔɔnin. 5 An y'a sɔrɔ ko nin cɛ bɛ an tɔɔrɔ i n'a fɔ fiɲɛbana bɛ an cɛma. A bɛ Yahutuw bɛɛ lamuruti diɲɛ yɔrɔ bɛɛ la. Nazarɛtikaw ka jɛ kuntigi don. 6 A tun b'a fɛ ka Alabatosoba nɔgɔ fana. O tuma la an y'a minɛ. An tun b'a fɛ ka kiri tigɛ a kan ka kɛɲɛ ni an ka sariya ye. 7 Nka jaladuurutigi Lisiyas nana k'a bɔsi ka bɔ an bolo ni fanga ye. 8 O kɔ, Lisiyas y'a fɔ a sendonbaaw ye ko u ka na i ɲɛ kɔrɔ. Ni i bɛ nin cɛ sɛgɛsɛgɛ, an bɛ a sendon ko minnu na, i na o kow dɔn tiɲɛ ye.» 9 Yahutuw sɔnna a sendonni kow ma, ko o kow bɛɛ kɛra ten. 10 Gɔfɛrɛnɛrɛ ye kuma di Paul ma. Paul ye kuma ta, a ko: «Ne y'a dɔn ko i ye nin siya ka kiritigɛla ye kabini san caman. O de kosɔn ne jigi sigilen bɛ ne yɛrɛ lafasa i ɲɛ kɔrɔ. 11 I yɛrɛ bɛ se k'a sɛgɛsɛgɛ k'a dɔn ko ne seli ma tɛmɛn tile tan ni fila kan Jerusalɛm ka Ala bato. 12 U ma ne sɔrɔ sɔsɔli la mɔgɔ si fɛ, wala jama lamurutili la Alabatosoba kɔnɔ, wala Alabatoso dɔw, wala dugu kɔnɔ. 13 U bɛ ne sendon ko minnu na sisan, u tɛ se ka olu fɔ k'a jɛya. 14 O bɛɛ n'a ta, ne bɛ jɔ nin de la i ɲɛ kɔrɔ, ko u b'a fɔ ko sira min tɛ tiɲɛ ye, ne bɛ baara kɛ an bɛnbaw ka Ala ye ka kɛɲɛ ni o sira ye. Ko minnu sɛbɛnna sariya ni kiraw ka kitabuw la, ne dara olu bɛɛ la. 15 Ne jigi dalen bɛ Ala kan, i ko u fana jigi b'a kan cogo min na, ko mɔgɔw bɛɛ suw na kunun, mɔgɔ tilennenw ni mɔgɔ tilenbaliw bɛɛ. 16 O de y'a to ne bɛ ne jija tuma bɛɛ ko ne dusukun jalakibali ka sɔrɔ Ala ni mɔgɔw bɛɛ ɲɛ kɔrɔ. 17 «San dama dɔ tɛmɛnna. Sisan ne nana ni dɛmɛni wari ye ka di ne ka siya mɔgɔw ma, ani ka Ala bato. 18 U ye ne saniyalen sɔrɔ Alabatosoba kɔnɔ o kɛli la, jama tun tɛ yen, wɔyɔ ma wuli. 19 Nka Asi Yahutu dɔw tun bɛ yen, olu tun ka kan ka kɛ i ɲɛ kɔrɔ yan ka ne sendon, ni a y'a sɔrɔ u ye ko jugu ye ne la. 20 Walima minnu bɛ yan, u bɛ ne jalaki kun min na, u ka o fɔ, ni a ma kɛ nin ko kelen ye, ka ne to kiritigɛ jamakulu ɲɛ kɔrɔ, 21 ne pɛrɛnna u cɛma ko: `Ne dara suw kununli ko la, o de y'a to ne bɛ kiri la aw ɲɛ kɔrɔ bi.' » 22 Feliksi ye o sira ko dɔn kosɛbɛ, a ye u labila fo waati wɛrɛ, a ko: «Jaladuurutigi Lisiyas mana na, ne na aw ka ko ɲɛnabɔ.» 23 A y'a fɔ jalasabatigi ye ko a ka Paul bila kaso la ka a kɔlɔsi, nka a kana a degun, a k'a to Paul teriw ka na a mago ɲɛ. 24 Tile dama tɛmɛnnen kɔ, Feliksi ni a muso Drusiye nana, o muso tun ye Yahutu ye. Feliksi ye ci bila ka taa Paul wele ka na. Paul ye kuma minnu fɔ Yesu Krisita dannaya ko la, a ye olu lamɛn. 25 Paul tun bɛ kuma tilennenya ni yɛrɛ minɛli ni kiri nata ko la tuma min na, Feliksi siranna haali, a ko: «I bɛ se ka taa sisan. Ni ne ye waati wɛrɛ sɔrɔ, ne na i wele tun.» 26 A jigi tun b'a kan fana ko Paul na wari dɔ di a ma. O de y'a to a y'a wele ko caman ka na ka baro kɛ a fɛ. 27 San fila tɛmɛnnen kɔ, Pɔrsius Fɛsitus sigira Feliksi nɔ na. Feliksi tun b'a fɛ ka Yahutuw diyaɲeko kɛ, a ye Paul to kaso la.
1 Fɛsitus selen o jamana la, o tile sabanan, a bɔra Sesare ka taa Jerusalɛm. 2 Sarakalasebaaw kuntigiw ni Yahutuw ka faama dɔw ye Paul sendon a ɲɛ kɔrɔ. 3 U ye Fɛsitus deli ko a ka Paul lana Jerusalɛm. U tun ye jɛ siri ko u b'a faga sira la. 4 Fɛsitus y'u jaabi ko Paul bɛ kaso la Sesare, ko ale bɛna kɔsegin yen sɔɔni. 5 A ko: «Aw ka ɲɛ mɔgɔ dɔw ka taa ne fɛ yen. Ni o cɛ ye ko jugu kɛ, u ka a sendon.» 6 Fɛsitus ma tɛmɛn tile segin wala tan kan u fɛ yen, o kɔ, a kɔseginna ka taa Sesare. O dugusajɛ a y'i sigi kiritigɛ yɔrɔ la ka ci bila ko Paul ka na. 7 Paul selen kɔ, Yahutu minnu nana ka bɔ Jerusalɛm, olu ye Paul lamini ka a sendon ni kuma jugu caman ye, nka u ma se ka o si jɛya. 8 Paul kumana a yɛrɛ ko la, a ko: «Ne ma ko jugu si kɛ Yahutuw ka sariya kama, wala Alabatosoba kama, wala Romɛ masakɛ kama.» 9 Nka Fɛsitus tun b'a fɛ ka Yahutuw diyaɲeko kɛ, a y'a fɔ Paul ye ko: «I bɛ sɔn ka taa Jerusalɛm, walisa i ka kiri ka tigɛ ne ɲɛ kɔrɔ yen nin ko la wa?» 10 Paul y'a jaabi ko: «Ne bɛ taa Romɛ masakɛ ka kiri yɔrɔ la, ne ka kiri ka kan ka ɲɛnabɔ yɔrɔ min na. Ne ma ko jugu si kɛ Yahutuw la, i yɛrɛ b'o dɔn k'a jɛya. 11 Ni ne jalaki don, ni ne ye ko jugu kɛ min ka kan ni saya ye, ne tɛ ban fagali ma. Nka ni u ka sendonni ko si tɛ tiɲɛ ye, mɔgɔ si tɛ se ka ne don u bolo. Ne bɛ ne ka koɲɛ to Romɛ masakɛ bolo.» 12 Fɛsitus kumana a kɔrɔ sigibaaw fɛ, o kɔ, a ko: «I ye i ka koɲɛ to Romɛ masakɛ bolo, i na taa Romɛ masakɛ ɲɛ kɔrɔ.» 13 Tile dama o kɔ, masakɛ Agripa ni Berenise sera Sesare ka Fɛsitus fo. 14 U ye tile dama dɔ kɛ yen minkɛ, Fɛsitus ye Paul ko fɔ masakɛ ye. A ko: «Feliksi ye cɛ dɔ to kaso la yan. 15 Ne taara Jerusalɛm tuma min na, sarakalasebaaw kuntigiw ni Yahutuw cɛkɔrɔbaw ye o cɛ sendon k'a fɔ ko ne ka a jalaki. 16 Ne ye u jaabi ko: `Romɛkaw ma deli ka mɔgɔ don bolo la sani a ni a sendonbaaw ka kɛ yɔrɔ kelen na, a ka a yɛrɛ lafasa o sendonni ko la.' 17 O tuma la u nana yan. Ne m'a bila ka mɛn, o dugusajɛ ne ye ne sigi kiri yɔrɔ la ka ci bila ka o cɛ wele. 18 A sendonbaaw selen, ne tun bɛ miiri ko u na a sendon ko jugu minnu na, ne ma o si sɔrɔ a la. 19 Fɛn wɛrɛ tun tɛ, fɔ u tun bɛ ɲɔgɔn sɔsɔ u yɛrɛw ka diinɛ sira ko la, ani cɛ dɔ ko la, o tɔgɔ ko Yesu. O sara, nka Paul ko a ɲɛnama don. 20 Ne tun ma o ɲɛnabɔ cogo dɔn, o de y'a to ne ye Paul ɲininka yala ni a bɛ sɔn ka taa Jerusalɛm, a ka kiri ka ɲɛnabɔ yen. 21 Nka Paul ye a ka koɲɛ to Romɛ masakɛ bolo. O tuma la ne ko a ka to kaso la sani ne ka a bila ka taa masakɛ yɔrɔ.» 22 Agripa y'a fɔ Fɛsitus ye ko: «Ne yɛrɛ b'a fɛ ka o cɛ ka kuma lamɛn.» Fɛsitus y'a jaabi ko: «Sini i n'a lamɛn.» 23 O dugusajɛ, Agripa ni Berenise mɔgɔbalama nana ka don ɲɔgɔnlajɛ yɔrɔ la, u ni jaladuurutigiw ni dugu mɔgɔbaw. Fɛsitus ye ci bila ka Paul wele ka na. 24 O tuma la Fɛsitus ko: «Masakɛ Agripa ani aw minnu bɛɛ bɛ an fɛ yan, aw ɲɛ bɛ nin cɛ min na, Yahutuw jama bɛɛ ye o sendon ne ɲɛ kɔrɔ Jerusalɛm, ani yan fana u bɛ pɛrɛn ko a ɲɛnama kana to. 25 Ne kɔni y'a sɔrɔ ko a ma ko jugu si kɛ min ka kan ni fagali ye. A yɛrɛ ye a ka koɲɛ to Romɛ masakɛ bolo, o de kosɔn ne y'a latigɛ ko a ka taa yen. 26 Ne ma ko jɛlen si sɔrɔ k'a sɛbɛn ka ci masakɛ ma a ko la. O de y'a to ne nana n'a ye aw ɲɛ kɔrɔ, janko e yɛrɛ ɲɛ kɔrɔ, masakɛ Agripa, walisa a sɛgɛsɛgɛlen kɔ, ne k'a fɛn dɔ sɔrɔ ka sɛbɛn. 27 Ne ɲɛ na, ka kasolamɔgɔ ci, ni fɛn jɛlen ma sɔrɔ ka sɛbɛn a ko la, o tɛ ko bɛnnen ye.»
1 Agripa y'a fɔ Paul ye ko: «I bɛ se ka i yɛrɛ ka koɲɛ fɔ.» Paul ye a bolo kɔrɔta ka a fɛ taw fɔ ko: 2 «Masakɛ Agripa, Yahutuw bɛ ne sendon ko minnu bɛɛ la, a diyara ne ye ka ne yɛrɛ sɔrɔ i ɲɛ kɔrɔ ka ne yɛrɛ lafasa o kow la, 3 k'a masɔrɔ i bɛ Yahutuw ka laadaw ni u ka sɔsɔli kow dɔn kosɛbɛ. O de kosɔn, ne b'i deli ko i ka i muɲu ka ne lamɛn. 4 «Ne tun bɛ Jerusalɛm ne yɛrɛ siya cɛma cogo min na kabini ne denmisɛnma, Yahutuw bɛɛ bɛ o dɔn. 5 U bɛ ne dɔn kabini tuma jan, ni u bɛ sɔn ka seereya kɛ, ko ne tun bɛ an ka diinɛ sira bɛɛ la gɛlɛnma taama, Farisiɛnya kɔni. 6 Ala ye layidu min ta an bɛnbaw ye, ne jigi bɛ o kan, o de y'a to ne bɛ kiri yɔrɔ la sisan. 7 An siya tan ni fila jigi b'a kan ko o layidu na dafa. U jijalen bɛ Ala batoli la ka baara kɛ a ye su fara tile kan. Masakɛ, o jigi kosɔn Yahutuw bɛ ne sendon. 8 Mun y'a to aw bɛ miiri ko mɔgɔ tɛ se ka da a la ko Ala bɛ mɔgɔw suw lakunun? 9 «Ne kɔni tun bɛ miiri ko ne tun ka kan ka ne se ko kɛ ka Yesu Nazarɛtika tɔgɔ fɔli bali. 10 Ne ye o de kɛ Jerusalɛm. Sarakalasebaaw kuntigiw ye fanga di ne ma, ne ye dannabaa caman bila kaso la. Ni u jalaki kɛra saya ye, ne sɔnna o ma. 11 Tuma caman na, ne tun bɛ u tɔɔrɔ Alabatosow bɛɛ kɔnɔ, ne tun b'a fɛ ka u karaba ka Yesu tɔgɔ tiɲɛ. Ne dusu diminnen kojugu u kɔrɔ, ne tun bɛ tugu u nɔfɛ ka u tɔɔrɔ fo jamana wɛrɛ duguw la. 12 «O cogo la sarakalasebaaw kuntigiw ye fanga ni ci di ne ma tuma min na, ne taara Damasi. 13 Ayiwa o tuma la, masakɛ, ka ne to sira la tilegan fɛ kɛnɛyeelenba bɔra sankolo la ka tɛmɛn tile yɛrɛ kɛnɛyeelen kan, o manamanana ka ne ni ne taamaɲɔgɔnw lamini. 14 An bɛɛ binna duguma. O kɛlen, ne ye kumakan dɔ mɛn, o y'a fɔ ne ye hɛburukan na ko: `Saul, Saul, mun y'a to i bɛ ne tɔɔrɔ? A ka gɛlɛn i ma ka nɛgɛ nun bɔlen tan!' 15 Ne y'a ɲininka ko: `Matigi, i ye jɔni ye?' Matigi y'a fɔ ko a ye Yesu ye, ko ne bɛ min tɔɔrɔ, ale don. 16 Ko ne ka wuli ka jɔ, katuguni a y'i jira ne la nin de kosɔn. Ko ne ye ko minnu ye, ani a na i jira ne la ko minnu na, ko a ye ne kɛ o kow baarakɛla ni u seere ye. 17 Ko a na ne tila Yahutuw la ani ko a na ne ci siya wɛrɛ minnu ma, 18 ko a na ne ci olu ma walisa u ɲɛw ka yɛlɛ ka bɔ dibi la ka na kɛnɛyeelen na. U ka bɔ Sitanɛ bolo ka na Ala ma, walisa u ka jurumuw yafa sɔrɔ ka sigi yɔrɔ sɔrɔ dannabaaw cɛma, olu minnu saniyara u ka dannaya fɛ ale la. 19 «Ayiwa masakɛ Agripa, fɛn min jirala ne la ka bɔ sankolo la, ne ma ban o ma. 20 Ne tun bɛ waajuli kɛ Damasi fɔlɔ, o kɔ, Jerusalɛm ni Jude jamana yɔrɔ bɛɛ la ani siya wɛrɛw cɛma, ko u ka nimisa u ka jurumuw la ka tuubi Ala ye. Kɛwale minnu b'a jira ko u nimisara, u ka olu kɛ. 21 O de kosɔn Yahutu dɔw ye ne minɛ Alabatosoba kɔnɔ, u tun b'a fɛ ka ne faga. 22 Nka Ala ka dɛmɛni kosɔn ne bɛ yan halibi, ka ne seereya bɔ mɔgɔw bɛɛ ye, mɔgɔ dɔgɔmanninw ni mɔgɔbaw. Ne ma fɛn fɔ ka tɛmɛn kiraw ni Musa ka ko nata fɔlenw kan, 23 ko Krisita ka kan ka tɔɔrɔ, ko ale fɔlɔ bɛna kunun ka bɔ suw cɛma ka kɛnɛyeelen ko fɔ an siya ni siya wɛrɛw ye.» 24 Ka Paul to a yɛrɛ lafasali la, Fɛsitus pɛrɛnna ni kanba ye ko: «Paul, fa b'i la! I ka kalanba ye fa bila i la!» 25 Paul y'a jaabi ko: «Fa tɛ ne la, Fɛsitus. Ne bɛ tiɲɛ kuma hakiliman de fɔ. 26 Masakɛ yɛrɛ bɛ nin kow bɛɛ dɔn. Ne bɛ se ka kuma ni ja gɛlɛya ye a ɲɛ kɔrɔ. Ne dalen bɛ a la ko ale bɛ nin kow bɛɛ dɔn, sabu u ma kɛ dogo la. 27 Masakɛ Agripa, i dara kiraw ka kumaw la wa? Ne y'a dɔn ko i dara u la.» 28 Agripa y'a fɔ Paul ye ko: «Sɔɔni i na ne yɛlɛma ka kɛ kretiɛn ye!» 29 Paul ko: «Ala m'a kɛra e kelen dama tɛ, nka mɔgɔ minnu bɛ ne ka kuma mɛn bi, cogo o cogo aw bɛɛ ka kɛ ne bɔɲɔgɔnko ye, ni nin sirilanw sen t'a la.» 30 O tuma la masakɛ wulila, ani gɔfɛrɛnɛrɛ ni Berenise ani mɔgɔ minnu bɛɛ tun bɛ u fɛ yen. 31 U bɔlen kɔ, u y'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «Nin cɛ ma ko jugu si kɛ min ka kan ni fagali wala kaso ye.» 32 Agripa y'a fɔ Fɛsitus ye ko: «Nin cɛ tun bɛ se ka bila ka taa, ni a tun ma a ka koɲɛ to Romɛ masakɛ bolo.»
1 A latigɛra ko an ka don kurun kɔnɔ ka taa Itali. U ye Paul ni kasolamɔgɔ dɔw don jalasabatigi Julius bolo, o tun ye Romɛ masakɛ ka sɔrɔdasikulu kuntigi ye. 2 Kurun dɔ tun bɛna bɔ Adramite ka taa Asi dankanw la. An donna o kɔnɔ ka taa. Masedwanɛka dɔ taara an fɛ, o tɔgɔ ko Arisitarke, Tesalonike dugu mɔgɔ dɔ don. 3 O dugusajɛ an sera Sidɔn. Julius ye ko ɲuman kɛ Paul ye, a sɔnna Paul ka taa a teriw fɛ walisa olu ka a mago ɲɛ. 4 An bɔlen kɔ yen, an taara Siprɛ gun kɛrɛ fɛ, katuguni fiɲɛ tun bɛ an kunbɛn. 5 An ye kɔgɔji cɛtigɛ ka tɛmɛn Silisi ni Panfili kɛrɛ fɛ ka se Mira, Lisi jamana la. 6 Jalasabatigi ye kurun dɔ sɔrɔ yen, o tun bɔra Alɛkisandri, a tun bɛ taa Itali. A ye an ladon o kɔnɔ. 7 An taamana ji kan nɛmɛnɛmɛ tile caman kɔnɔ, an seli gɛlɛyara Kinide dugu da fɛ. Fiɲɛ ye an bali ka taa ɲɛ o fan fɛ tuma min na, an taara Salmone ka Krete gun to an ni fiɲɛ cɛ. 8 Krete gun kɛrɛfɛ tɛmɛnni gɛlɛyara an ma. An sera yɔrɔ dɔ la, o tɔgɔ ko Dankan Ɲumanw, olu ni Lase dugu cɛ man jan. 9 Waati caman tun tɛmɛnna, ji kan taama kɛra farati ye, katuguni Sundon seli tun tɛmɛnna ka ban. O de y'a to Paul ye u lasɔmi, 10 a ko: «Cɛmɔgɔw, ne ɲɛ b'a la ko nin taama na kɛ farati ye, kurun ni a doni dɔrɔn tɛ, nka an niw fana bɛ se ka tunun.» 11 Nka jalasabatigi dara kurun ko ɲɛnabɔla ni kuruntigi ka kuma la ka tɛmɛn Paul ta kan. 12 Yen kurun dankan man ɲi fonɛnɛ tuma la, u caman ko u ka bɔ yen ka u jija ka se Fenikis, ka fonɛnɛ kɛ yen. O ye Krete dankan dɔ ye, a sinnen bɛ worodugu ni tilebin seleke ani saheli ni tilebin seleke ma. 13 Fiɲɛ dɔɔnin cira ka bɔ worodugu fan fɛ tuma min na, u tun bɛ miiri ko u ye min latigɛ, ko o na se ka kɛ. U ye banamini ta ka tɛmɛn Krete kɛrɛ fɛ. 14 Nka sɔɔni fiɲɛba cira ka bɔ gun fan fɛ, o fiɲɛ tɔgɔ ko Urakilon. 15 O ye kurun sama. An ma se k'an bɔ a bolo. O ye an bali ka taa ɲɛ, fo an ye an yɛrɛw bila fiɲɛ bolo. 16 An tɛmɛnna gun misɛn dɔ kɔrɔ, o tɔgɔ ko Kloda. An ye kurun misɛn bila kurunba kɔnɔ, o bilali gɛlɛyara. 17 U ye o ladon kurunba kɔnɔ, o kɔ, u ye kurun cɛmancɛ siri ni jurukisɛw ye walisa a kana ci. U tun bɛ siran ko kurun na yɛlɛn Sirtɛ cɛncɛnma yɔrɔ kan tuma min na, u ye kurun fini lajigin ka u yɛrɛw bila fiɲɛ bolo. 18 K'a sɔrɔ fiɲɛba tun bɛ an tɔɔrɔ kosɛbɛ, o dugusajɛ u ye kurun kɔnɔ doni dɔw fili kɔgɔji la. 19 Tile sabanan don, u yɛrɛw bolow ye kurun kɔnɔ minɛnw ta ka u fili. 20 Tile dama dɔ kɛra, tile ma bɔ, dolow fana ma bɔ, fiɲɛ sɛbɛkɔrɔ cira kosɛbɛ, fo an jigi tun tigɛra ko an tɛna se ka kisi. 21 An mɛnna an ma dumuni kɛ. O tuma la Paul wulila k'i jɔ u cɛma k'a fɔ u ye ko: «Cɛmɔgɔw, ne tun ye lasɔmili kuma min fɔ k'an to Krete, aw tun ka kan ka o lamɛn. An tun tɛna bɔ yen, nin tɔɔrɔ ni nin tiɲɛni ko tun tɛna an sɔrɔ. 22 Nka sisan ne bɛ aw laadi. Aw ka aw ja gɛlɛya, katuguni aw si tɛna tunun, fɔ kurun dɔrɔn. 23 Ne ye min ta ye, ani ne bɛ baara kɛ min ye, Ala kɔni, o ka mɛlɛkɛ dɔ y'i jira ne la surɔ. 24 A y'a fɔ ne ye ko: `Paul, i kana siran.' Ko wajibi don ne ka jɔ Romɛ masakɛ ɲɛ kɔrɔ. Ko Ala ye ne taamaɲɔgɔnw bɛɛ di ne ma. 25 O de y'a to cɛw, a' ye aw ja gɛlɛya, k'a masɔrɔ ne dara Ala ka kuma la ko a ye min fɔ, o na kɛ. 26 Nka wajibi don an ka fili gun dɔ kan.» 27 An su tan ni naaninan la, k'an to fiɲɛ bolo taa ka segin la Adriyatike kɔgɔji kan, dugutila fɛ, kurun kɔnɔ baarakɛlaw tun bɛ miiri ko an surunyara gele dɔ la. 28 U ye ji suma, u y'a sɔrɔ ko o yɔrɔ dunya tun ye mɛtɛrɛ bisaba ni woloɛula ye. U taara ɲɛ dɔɔnin k'a suma ko kura, u y'a sɔrɔ ko o yɔrɔ dunya tun ye mɛtɛrɛ mugan ni segin ye. 29 U siranna ko an ka kurun kana gosi kabakurun dɔw la, u ye kurun kɔfɛla banamini naani bila ji la. U kɔrɔtɔlen tun bɛ dugu jɛli la. 30 Kurun kɔnɔ baarakɛlaw tun b'a fɛ ka boli, u ye kurun misɛn lajigin i n'a fɔ u bɛ taa kurun ɲɛfɛla banaminiw bila. 31 Nka Paul y'a fɔ jalasabatigi ni sɔrɔdasiw ye ko: «Ni nin cɛw ma to kurun kɔnɔ, aw tɛ se ka kisi.» 32 O tuma la, sɔrɔdasiw ye kurun misɛn juruw tigɛ ka a bila. 33 Ka mɔgɔw to dugujɛ makɔnɔni la, Paul ye u bɛɛ deli ko u ka dumuni kɛ. A ko: «Bi ye aw tile tan ni naani ye, aw bɛ kɔlɔsili la, aw ma dumuni kɛ. 34 O de kosɔn ne bɛ aw deli ko aw ka dumuni kɛ, katuguni aw mago b'a la walisa aw ka kisi. Hali aw si kunsigi kelen tɛna tunun.» 35 O kuma fɔlen kɔ, Paul ye nbuuru dɔ ta ka barika da Ala ye u bɛɛ ɲɛ na, o kɔ, a y'a karikari ka dumuni daminɛ. 36 O tuma la, u bɛɛ ja gɛlɛyara, u fana ye dumuni kɛ. 37 An mɔgɔ kɛmɛ fila ni biwoloɛula ni wɔɔrɔ de tun bɛ o kurun kɔnɔ. 38 U falen dumuni la, u ye alikama fili ji la walisa kurun ka fiɲɛya. 39 Dugu jɛlen, kurun kɔnɔ mɔgɔw ma o yɔrɔ dɔn, nka u ye ji bolo fara yɔrɔ ye, cɛncɛn bɛ a da la. U ko u na kurun ladon o yɔrɔ la, ni o bɛ se ka kɛ. 40 U ye banaminiw la juruw foni ka u to ji la. U ye lɛmu siri juruw fana foni. O kɔ, u ye kurun ɲɛfɛla fini walaɛalan fiɲɛ la ka sin cɛncɛn ma ka taa. 41 Nka u sera jikuruw ɲɔgɔn kunbɛn yɔrɔ la ka balan yen cɛncɛn na. Kurun ɲɛfɛla coronna fo a ma se ka lamaga, k'a sɔrɔ a kɔfɛla tun bɛ karikari jikuruw barika fɛ. 42 Sɔrɔdasiw tun b'a fɛ ka kasolamɔgɔw bɛɛ faga walisa u kana nɔnni kɛ ka boli. 43 Nka jalasabatigi tun b'a fɛ ka Paul kisi, a ye u bali ka o kɛ. A ko minnu bɛ se nɔnni la, olu ka u bin ji kan fɔlɔ ka nɔnni kɛ ka taa gele kan. 44 U tɔw ka yɛlɛn kurun jiri fɛrɛnw wala kurun karilen kunkurunw kan ka taa. O cogo la u bɛɛ kɛnɛma sera gele kan hɛrɛ la.
1 An kisilen kɔ, an y'a sɔrɔ o gun tɔgɔ ko Malte. 2 Yen mɔgɔw ye ko ɲuman min kɛ an ye, o bɔɲɔgɔnko sɔrɔ man di. U ye tasumaba mana ka an bɛɛ wele ka na o kɔrɔ, katuguni sanji tun nana ka nɛnɛba kɛ. 3 Paul taara dɔgɔ dɔ cɛ ko a b'a bila tasuma la, fɔnfɔnnin bɔra o la funteni kosɔn ka Paul cin ka balan a bolo la. 4 O gun mɔgɔw ye sa dulonnen ye Paul bolo la minkɛ, u y'a fɔ ɲɔgɔn ye ko: «Nin cɛ ye mɔgɔfagala ye, siga t'a la, hali k'a sɔrɔ a kisira ka bɔ kɔgɔji la. Tiɲɛ ma sɔn a ka balo.» 5 Nka Paul ye a bolo seri, o sa binna tasuma la, foyi ma kɛ Paul la. 6 O mɔgɔw tun b'a filɛ yala ni Paul na funun wala ka bin ka sa o yɔrɔnin kelen. U y'a ye ko a mɛnna, foyi ma kɛ a la, u ka miiriliw yɛlɛmana, u y'a fɔ ko batofɛn dɔ don. 7 O gun na mɔgɔba min tɔgɔ ko Publius, o ka forow tun ka surun yen na. A ye an minɛ i ko a teriw. A ye an lajigin a ka so tile saba kɔnɔ. 8 An y'a sɔrɔ Publius fa dalen tun bɛ farigan ni tɔgɔtɔgɔnin bolo. Paul donna o yɔrɔ ka Ala deli k'i bolow da a kan, a kɛnɛyara. 9 O kɛlen kɔ, o gun na banabaatɔ tɔw fana nana, u kɛnɛyara. 10 Olu fana ye an bonya kosɛbɛ. An taa tuma selen, an mago tun bɛ fɛn o fɛn na, u ye o bɛɛ di an ma. 11 Kalo saba tɛmɛnnen kɔ, an donna Alɛkisandri kurun dɔ kɔnɔ ka taa, o taamashyɛn tun ye Filaninw ye, o tun ye fonɛnɛ kɛ yen. 12 An selen Sirakuse, an ye tile saba kɛ yen. 13 An bɔlen kɔ yen, an munumununa ka se Rejio. O dugusajɛ fiɲɛ cira ka bɔ worodugu yanfan fɛ, an sera Puzole tile fila kɔnɔ. 14 An ye balima dɔw ye yen, u ye an deli ko an ka dɔgɔkun kelen kɛ u fɛ yen. O cogo la an taara Romɛ. 15 Romɛ balimaw ye an kibaru mɛn ka na an kunbɛn Apius Fɔrum la ani Dunanjiginso Saba la. Paul ye u ye tuma min na, a ye barika da Ala ye ka a ja gɛlɛya. 16 An selen Romɛ, u sɔnna Paul ka to a dan na, ani sɔrɔdasi kelen min tun b'a kɔlɔsi. 17 Tile saba tɛmɛnnen kɔ, Paul ye Romɛ Yahutu mɔgɔbaw wele ka na a yɔrɔ. U ye u lajɛ tuma min na, a y'a fɔ u ye ko: «Balimaw, ne ma ko jugu si kɛ an siya la, ne ma an bɛnbaw ka laadaw fana tiɲɛ, hali o, ne minɛna Jerusalɛm ka don Romɛkaw bolo. 18 Olu ye ne ɲininka minkɛ, u tun b'a fɛ ka ne bila, sabu u ma foyi sɔrɔ ne la min b'a to ne ka kan ka faga. 19 Nka Yahutuw ma sɔn o ma, o de y'a to a tun kɛra wajibi ye ne ka ne ka koɲɛ to Romɛ masakɛ bolo, o tɛ ko ne b'a fɛ ka ne siya sendon mɛnɛ. 20 O de kosɔn ne ye aw wele ka na ne yɔrɔ walisa ne ka aw ye ka kuma aw fɛ, katuguni Israɛl jigi bɛ min kan, ne sirilen bɛ ni nin jɔlɔkɔ ye o kosɔn.» 21 U y'a fɔ a ye ko: «An ma sɛbɛn si sɔrɔ ka bɔ Jude jamana la i ko la. Balima si fana ma bɔ yen ka kibaru jugu si fɔ i ko la yan. 22 Nka an b'a fɛ ka i ka miirili dɔn nin jɛ ko la, katuguni an y'a dɔn ko sɔsɔli bɛ kɛ a la yɔrɔ bɛɛ.» 23 U ni Paul ye don dɔ sigi. O don na mɔgɔ caman nana a yɔrɔ la. Paul ye kunnafoni di u ma kabini sɔgɔma fo wula fɛ. A ye Ala ka masaya ko fɔ u ye. A tun bɛ Yesu ko fɔ u ye k'a jɛya ka bɔ Musa ka sariya ni kiraw ka kitabuw la. 24 Dɔw sɔnna Paul ka kuma ma, nka dɔw ma sɔn ka da a la. 25 U ka kuma ma bɛn ɲɔgɔn ma minkɛ, u tun bɛ daminɛ ka taa. Sani u ka taa, Paul ye nin kuma fɔ u ye ko: «Ni Senu ye min fɔ aw bɛnbaw ye kira Esayi da la, o ye tiɲɛ ye ko: 26 `Taa k'a fɔ nin siya ye ko: Aw tulow majɔlen na mɛnni kɛ, nka aw tɛna faamuli kɛ. Aw ɲɛw jɔlen na filɛli kɛ, nka aw tɛna yeli kɛ. 27 K'a masɔrɔ nin mɔgɔw hakili goyara. U ye u tulow tugu, u ye u ɲɛw tugu, walisa u ɲɛw kana na yeli kɛ, u tulow kana na mɛnni kɛ, u hakili kana na faamuli kɛ, u kana na u yɛlɛma ne fan fɛ, walisa ne ka u kɛnɛya.' 28 Aw k'a dɔn ko Ala ka kisili cira siya wɛrɛw ma, olu kɔni na o lamɛn.» 29 Paul ye o kuma fɔ tuma min na, Yahutuw taatɔ tun bɛ ɲɔgɔn sɔsɔ kosɛbɛ. 30 Paul ye san fila dafalen kɛ a yɛrɛ ka so luwanselen kɔnɔ. Mɔgɔ o mɔgɔ taara bɔ a ye, a ye olu bɛɛ ladon. 31 A tun bɛ waajuli kɛ Ala ka masaya ko la, ka mɔgɔw kalan Matigi Yesu Krisita ko la ni ja gɛlɛya ye, mɔgɔ si ma a bali.
1 Ne Paul min ye Krisita Yesu ka jɔn ye, Ala ye ne ɲɛnatɔmɔ ka ne wele ka kɛ a ka ciden ye, ka a ka Kibaru Duman fɔ. 2 Ala tun ye o Kibaru Duman ko fɔ ka kɔrɔ Kitabu Senumaw kɔnɔ a ka kiraw da la. 3 O Kibaru Duman bɛ a Denkɛ ko fɔ, o min kɛra Dawuda bɔnsɔn ye farisogo ta fan fɛ. 4 A kununli ka bɔ suw cɛma, o y'a jira ko Ala Denkɛ don ka kɛɲɛ ni senuya Ni ye, ko sebaayaba b'a fɛ, Yesu Krisita an Matigi. 5 Ne ye nɛɛma ni cidenya sɔrɔ ale fɛ, walisa mɔgɔw ka dannaya kɛ ka a kan minɛ siyaw bɛɛ cɛma a tɔgɔ kosɔn. 6 Aw minnu welelen bɛ Yesu Krisita fɛ ka kɛ a taw ye, aw fana ye olu dɔw ye. 7 Ala ka kanulen minnu bɛɛ bɛ Romɛ, Ala ye aw minnu wele ka kɛ a ka mɔgɔ senumaw ye, ne bɛ nin sɛbɛn ci aw ma. An Fa Ala ni an Matigi Yesu Krisita ka nɛɛma ni dususuma di aw ma. 8 Fɔlɔfɔlɔ ne bɛ barika da ne ka Ala ye Yesu Krisita barika la aw bɛɛ kosɔn, katuguni aw ka dannaya kibaru fɔra diɲɛ fan bɛɛ la. 9 Ne bɛ baara kɛ Ala ye ni ne dusu bɛɛ ye a Denkɛ Kibaru Duman ko la. Ala ye ne seere ye ko ne bɛ aw tɔgɔ fɔ ne ka Ala delili la tuma bɛɛ, ne tɛ o dabila. 10 Ne bɛ to ka Ala deli ko ni a sago don, sisan ne ka waati sɔrɔ ka taa bɔ aw ye. 11 Ne b'a fɛ kosɛbɛ ka aw ye, walisa ne ka Ni Senu ka nilifɛn dɔ lase aw ma, walisa aw ka sabati, 12 o kɔrɔ, an ka ɲɔgɔn jija dannaya la, aw ka dannaya ni ne ta. 13 Ne b'a fɛ aw k'a dɔn, balimaw, ko ne tun y'a latigɛ ko caman ka taa aw yɔrɔ, walisa ne ka ne ka baara nɔ dɔ sɔrɔ aw cɛma fana, i ko ne y'a sɔrɔ siya wɛrɛw cɛma cogo min na, nka halisa ne ma se ka taa. 14 Mɔgɔw bɛɛ ka juru bɛ ne la, Grɛkiw ni siya tɔw, mɔgɔ kalannenw ani mɔgɔ kalanbaliw. 15 O de kosɔn ne b'a fɛ kosɛbɛ ka Kibaru Duman fɔ aw fana ye, aw minnu sigilen bɛ Romɛ. 16 Kibaru Duman maloya tɛ ne la fewu, k'a masɔrɔ o ye Ala ka sebaaya ye ka dannabaaw bɛɛ kisi, Yahutuw fɔlɔ, o kɔ, siya tɔw. 17 Kibaru Duman bɛ Ala ka tilennenya jira, a bɛ sɔrɔ dannaya fɛ kabini a daminɛ fo a laban, i ko Kitabu y'a fɔ cogo min na ko: «Mɔgɔ tilennen na ɲɛnamaya dannaya de barika la.» 18 Ala ka diminya y'i jira ka bɔ sankolo la mɔgɔw ka Ala ɲɛsiranbaliya ni u ka tilenbaliya kow bɛɛ kama, olu minnu bɛ tiɲɛ bali ni u ka tilenbaliya kow ye. 19 Katuguni min bɛ se ka faamu Ala ko la, o jɛlen don u cɛma, Ala yɛrɛ y'a jira u la. 20 Kabini diɲɛ da tuma, Ala ka ko yebaliw bɛ ye ka lasaa, o kɔrɔ, a ka sebaaya banbali ni a ka Alaya. Olu bɛ faamu a ka fɛn danenw fɛ. O de kosɔn josɔrɔ sababu tɛ mɔgɔw fɛ. 21 Hali ni u ye Ala dɔn, u ma a bonya i ko Ala, u ma barika da a ye fana. Nka u miiriliw kɛra fu ye, dibi donna u dusukun hakilintanw na. 22 U ye u yɛrɛw jate hakilitigiw ye, nka u kɛra nalonmaw ye. 23 Ala min tɛ sa, u ye o nɔɔrɔ falen mɔgɔ sataw ni kɔnɔw ni sen naanima fɛnw ani fɛn fofotaw jaw la. 24 O de kosɔn Ala ye u to ko nɔgɔlenw kɛli la ka kɛɲɛ ni u dusukun negew ye, fo u ye tanga bɔ u yɛrɛw farikolow kan. 25 U ye Ala ka tiɲɛ falen nkalon na, ka danfɛnw bato ka baara kɛ olu ye, ka Dabaa Ala to yen, tanuli bɛ o min ye badaa-badaa. Amiina. 26 O de kosɔn Ala ye u to u farisogo nege tolilenw bolo. Ala ye cɛ ni muso ko min labɛn, u ka musow ye o yɛlɛma ka ko bɛnbaliw kɛ. 27 O cogo la cɛw fana ye musow to yen, u cɛɲɔgɔnw nege ganna u la. Cɛw ye malobaliya ko kɛ u cɛɲɔgɔnw la ka u ka juguya sara sɔrɔ u yɛrɛw farikolow la. 28 U ma sɔn ka Ala dɔnniya to u kɔnɔ, o de kosɔn Ala ye u to u hakili fililenw bolo, walisa u ka ko bɛnbaliw kɛ. 29 U dusuw falen bɛ tilenbaliya sifa bɛɛ ni kɔnɔna juguya ni wasabaliya ni ɲɛngoya la. U falen bɛ keleya ni mɔgɔ fagali ni kɛlɛ ni nanbara ni sɔnkolonya ani naafigiya la. 30 Tɔgɔ tiɲɛbaaw, Ala juguw don. U tɛ malo, kuncɛbaaw ni yɛrɛ bonyabaaw don. Ko jugu kura dabɔbaaw, bangebaa kan bilabaaw, 31 hakilintanw, kanntanw, mɔgɔ gɛlɛnw, hinɛntanw don. 32 Hali ni u bɛ Ala ka kiri ko dɔn k'a jɛya, ko o kow kɛbaaw ka kan ni saya ye, u tɛ dan o kow kɛli ma, nka o kow kɛbaaw fana ko ka di u ye.
1 O de y'a to, e mɔgɔ o mɔgɔ bɛ tɔw jalaki, josɔrɔ sababu tɛ i fɛ. Tɔw jalakitɔ, i bɛ i yɛrɛ jalaki, katuguni e min bɛ tɔw jalaki, i yɛrɛ bɛ o kow kɛ. 2 An y'a dɔn ko minnu bɛ o kow kɛ, Ala bɛ kiri tigɛ olu kan ka kɛɲɛ ni tiɲɛ ye. 3 E min bɛ o kow kɛbaaw jalaki, k'a sɔrɔ i yɛrɛ bɛ o kow kɛ, i bɛ miiri ko i na kisi Ala ka kiri ma wa? 4 I bɛ Ala ka ɲumaya ni a ka sabali ni a ka muɲuli dama dɔnbaliw mafiɲɛya wa? I m'a dɔn ko Ala ka ɲumaya bɛ i sama ko i ka nimisa i ka jurumuw la wa? 5 I ka tulo gɛlɛya ni i dusu nimisabaliya fɛ, i bɛ diminya lajɛ i yɛrɛ ye kiri don ɲɛ, Ala bɛna a ka diminya ni a ka kiri tilennen jira don min na. 6 Ala na mɔgɔw bɛɛ kelen-kelen sara ka kɛɲɛ ni u ka kɛwalew ye. 7 Minnu bɛ to ka nɔɔrɔ ni bonya ni tolibaliya ɲini ni ko ɲuman kɛli ye, a na ɲɛnamaya banbali di olu ma. 8 Nka minnu bɛ sɔsɔli kɛ ka ban tiɲɛ la ka sɔn tilenbaliya ma, diminya ni dusu bɔ na olu sɔrɔ. 9 Tɔɔrɔba ni ɲɛgan belebeleba na bin kojugukɛlaw bɛɛ kelen-kelen kan, Yahutuw fɔlɔ, o kɔ, siya tɔw. 10 Nka nɔɔrɔ ni bonya ani hɛrɛ na di koɲumankɛlaw bɛɛ kelen-kelen ma, Yahutuw fɔlɔ, o kɔ, siya tɔw. 11 Ala tɛ mɔgɔ bɔ mɔgɔ la. 12 Minnu ye jurumu kɛ k'a sɔrɔ sariya tɛ yen, olu na halaki ni sariya tɛ. Nka minnu ye jurumu kɛ ka u to sariya kɔrɔ, kiri na tigɛ olu kan ni sariya ye. 13 Sariya mɛnbaaw tilennen tɛ Ala ɲɛ kɔrɔ, sariya sira taamabaaw de na jo sɔrɔ. 14 Siya tɔw kɔni, sariya tɛ minnu fɛ, ni olu bɛ taama ka kɛɲɛ ni sariya ye u yɛrɛma, olu kɛra sariya ye u yɛrɛw ye, hali k'a sɔrɔ sariya tɛ u fɛ. 15 U b'a jira ten ko sariya bɛ min fɔ, ko o sɛbɛnna u hakili la. U dusukunw bɛ o seereya kɛ. U miiriliw bɛ u jalaki tuma dɔw la, wala u bɛ jo di u ma tuma dɔw la. 16 O na jira ni Ala bɛ mɔgɔw ka ko dogolenw kiri tigɛ Krisita Yesu bolo don min na ka kɛɲɛ ni ne ka Kibaru Duman fɔlen ye. 17 E koni, i bɛ i yɛrɛ wele Yahutu, i bɛ i jigi da sariya kan ka i yɛrɛ bonya Ala ko la. 18 I bɛ Ala sago dɔn, i bɛ ko ɲumanw faranfasi ka u dɔn, k'a masɔrɔ i kalannen bɛ sariya la. 19 I bɛ i yɛrɛ jate ko i ye fiyentɔw ka bereminɛbaa ye, ani dibila mɔgɔw ka kɛnɛyeelen. 20 I ko i ye ko dɔnbaliw kalanfa ani denmisɛnw karamɔgɔ ye, k'a masɔrɔ i ye dɔnniya ni tiɲɛ bɛɛ sɔrɔ ka bɔ sariya la. 21 E dun, e min bɛ mɔgɔ tɔw kalan, i tɛ i yɛrɛ kalan wa? E min bɛ waajuli kɛ ko sonyali kana kɛ, i bɛ sonyali kɛ wa? 22 E min b'a fɔ ko jatɔya kana kɛ, i bɛ jatɔya kɛ wa? E min bɛ boliw haramu, i bɛ u ka bato yɔrɔw ka fɛn ta wa? 23 E min bɛ i yɛrɛ bonya sariya ko la, i dun bɛ Ala dɔgɔya ni sariya tiɲɛni ye! 24 Ala tɔgɔ bɛ tiɲɛ siya tɔw cɛma aw Yahutuw de kosɔn, i ko a sɛbɛnnen bɛ cogo min na. 25 Nafa bɛ bolokoli la ni i bɛ sariya sira taama, nka ni i kɛra sariya tiɲɛnbaa ye, i ka bolokoli kɛra bolokobaliya ye. 26 Mɔgɔ min ma boloko, ni o bɛ sariya sira taama, o ka bolokobaliya tɛna jate bolokoli ye wa? 27 Min ma boloko farisogo la, nka a bɛ sariya sira taama, e min ye sariya tiɲɛnbaa ye, k'a sɔrɔ sariya sɛbɛnnen ani bolokoli bɛ e fɛ, o tɛna i jalaki wa? 28 Min ye Yahutu ye a kɔkanna kow la, o tɛ Yahutu sɛbɛ ye. Bolokoli min kɛra farisogo la, o tɛ bolokoli sɛbɛ ye. 29 Nka min ye Yahutu ye a kɔnɔna kow la, o de ye Yahutu sɛbɛ ye. Dusukun bolokoli min bɛ kɛ ni la, n'a tɛ kɛ farikolo la, o ye bolokoli sɛbɛ ye. O tanuli tɛ bɔ mɔgɔw la, a bɛ bɔ Ala de la.
1 Ayiwa Yahutuw fisaya sababu ye mun ye? Mun nafa bɛ bolokoli fana la? 2 A ka bon fan bɛɛ la. Ala ye a ka kuma kalifa Yahutuw fɔlɔ de ma. 3 A bɛ di sa? Ni mɔgɔ dɔw ma dannaya kɛ, olu ka dannabaliya bɛ Ala ka kantigiya tiɲɛ wa? 4 Ayi dɛrɛ! Ala ka sɔrɔ tiɲɛ fɔla ye, hali ni mɔgɔw bɛɛ bɛ sɔrɔ nkalontigɛlaw ye. I ko a sɛbɛnnen bɛ cogo min na ko: «Walisa i ka jo sɔrɔ i ka kumaw fɛ. I ka se sɔrɔ ni kiri tigɛra i kan tuma min na.» 5 Nka ni an ka tilenbaliya bɛ Ala ka tilennenya jira, an na mun fɔ sa? Ni Ala bɛ a ka diminya bin kojugukɛlaw kan tuma min na, yala a ye tilenbali ye wa? Ne bɛ kuma mɔgɔ cogo de la. 6 Ayi dɛrɛ! Ni Ala tun ye tilenbali ye, a tun na kiri tigɛ diɲɛ kan cogo di? 7 Ni Ala ka tiɲɛ jiidira ne ka nkalon fɔlen fɛ, fo ka nɔɔrɔ da Ala kan, mun y'a to kiri bɛ tigɛ ne kan ko ne ye jurumukɛla ye? 8 Ayiwa, o cogo la mun na an kana fɔ ko: «An ka ko jugu kɛ walisa ko ɲuman ka bɔ o la»? Mɔgɔ dɔw bɛ ne tɔgɔ tiɲɛ ko ne bɛ o fɔ. Olu jalakili bɛnna. 9 Ayiwa, a bɛ di sa? An Yahutuw ka fisa mɔgɔ tɔw ye wa? Ayi dɛrɛ! Ne y'a jira ka ban ko Yahutuw ni siya tɔw bɛɛ bɛ jurumu kɔrɔ. 10 I ko a sɛbɛnnen bɛ cogo min na ko: «Mɔgɔ tilennen si tɛ, hali kelenpe. 11 Hakilitigi si tɛ. Mɔgɔ si tɛ Ala ɲini. 12 U bɛɛ jɛngɛna. U bɛɛ kɛra nafantanw ye ɲɔgɔn fɛ. Koɲumankɛla si tɛ, hali kelenpe. 13 U ngɔnɔw bɔlen bɛ kaburu dayɛlɛlen fɛ. U bɛ mɔgɔw lafili ni u nɛnkunw ye. U dala kumaw bɛ i ko fɔnfɔnnin baga. 14 U daw falen bɛ dangali ni kuma kunamanw la. 15 U ka teli ka mɔgɔ faga. 16 Tiɲɛni ni bɔnɛ bɛ u ka siraw la. 17 U ma hɛrɛ sira dɔn fewu. 18 U tɛ taama ka kɛɲɛ ni Ala ɲɛsiran ye fewu.» 19 Ayiwa, an y'a dɔn ko sariya bɛ fɛn o fɛn fɔ, a bɛ o fɔ sariya kɔrɔ mɔgɔw de ye, walisa mɔgɔw bɛɛ da ka tugu, diɲɛ mɔgɔw bɛɛ ka jalaki Ala ɲɛ kɔrɔ. 20 O de kosɔn Hadamaden si tɛna jo sɔrɔ Ala ɲɛ kɔrɔ sariya ka kɛwalew barika la, k'a masɔrɔ mɔgɔ bɛ jurumu dɔn sariya de fɛ. 21 Nka sisan, Ala ka tilennenya jirala ni sariya tɛ. Sariya ni kiraw bɛ a seereya kɛ. 22 O ye Ala ka tilennenya ye dannaya barika la Yesu Krisita la a dannabaaw bɛɛ ye. 23 Faranfasi si tɛ, mɔgɔw bɛɛ ye jurumu kɛ, u bɛɛ dɛsɛra Ala nɔɔrɔ la. 24 Jo bɛ di u ma gansan Ala ka nɛɛma barika la, Krisita Yesu ka kunmabɔli fɛ. 25 Ala ye Yesu Krisita jira ko a joli bɔnna ka kɛ mɔgɔw ka jurumu yafa saraka ye, olu minnu dara a la. O kɛra ka a ka tilennenya jira, katuguni jurumu minnu kɛra ka kɔrɔ, a ye olu muɲu, a ma u sara. 26 O de kosɔn, a ye a ka tilennenya jira nin waati la, walisa a tilennen ka to, hali k'a sɔrɔ a bɛ jo di Yesu dannabaaw ma. 27 Yɛrɛbonya sababu bɛ min? A tɛ yen. O ye sariya jumɛn nɔ ye? Kɛwalew sariya wa? Ayi dɛrɛ! Dannaya sariya nɔ don. 28 An b'a jate ko mɔgɔ bɛ jo sɔrɔ dannaya de barika la, ni sariya kɛwalew tɛ. 29 Ala ye Yahutuw dama ka Ala ye wa? A tɛ siya tɔw fana ka Ala ye wa? Ɔwɔ, siyaw fana ka Ala don, 30 k'a masɔrɔ min bɛ jo di bolokolenw ma dannaya fɛ, ka jo di bolokobaliw fana ma dannaya barika la, o ye Ala kelenpe de ye. 31 An bɛ sariya kɛ fu ye dannaya fɛ wa? Ayi dɛrɛ! An bɛ sariya bonya.
1 Ibrahima min ye an fa ye farisogo ta fan fɛ, an n'a fɔ ko ale ye mun sɔrɔ? 2 Ni Ibrahima tun ye jo sɔrɔ kɛwalew fɛ, a tun bɛ se ka a yɛrɛ bonya, nka o tɛ kɛ Ala ɲɛ kɔrɔ dɛ. 3 Kitabu bɛ mun fɔ? A ko: «Ibrahima dara Ala ka kuma la, o dannaya jatera a ye tilennenya ye.» 4 Kɛwalekɛla sara tɛ jate nilifɛn ye, a bɛ jate juru sara de ye. 5 Nka min bɛ jo di Ala ɲɛsiranbaliw ma, ni kɛwalekɛbali dara o tigi la, a ka dannaya bɛ jate a ye tilennenya ye. 6 O cogo la, Ala ye mɔgɔ min jate tilennen ye ni kɛwalew tɛ, Dawuda kumana o tigi ka dubadenya ko la. 7 A ko: «Minnu ka tilenbaliya kow yafara, ni u ka jurumuw datugura, olu ye dubadenw ye. 8 Matigi tɛ mɔgɔ min ka jurumu jate a kun, o ye dubaden ye.» 9 O dubadenya ye bolokolenw dama ta ye wa, wala bolokobaliw fana sen b'a la? An y'a fɔ ko: «Ibrahima ka dannaya jatera a ye tilennenya ye.» 10 O kɛra tuma jumɛn? A bolokolen kɔ wa, wala sani a ka boloko? A ma kɛ a bolokolen kɔ, nka o kɛra sani a ka boloko. 11 O bolokoli kɛra taamashyɛn ye Ibrahima ye, k'a jira ko Ala y'a jate tilennen ye a ka dannaya kosɔn, sani a ka boloko. O cogo la Ibrahima ye dannabaa bolokobaliw bɛɛ fa ye, walisa olu fana ka jate tilennenw ye. 12 A ye bolokolenw fana fa ye, olu minnu ma dan bolokoli dama ma, nka u taamana dannaya sira kan i ko an fa Ibrahima, o min ye dannaya kɛ sani a ka boloko. 13 Ala ye layidu min ta Ibrahima ni a bɔnsɔn ye ko u na diɲɛ sɔrɔ ciyɛn ye, o ma sɔrɔ sariya sira taama barika la, fɔ tilennenya barika la, o min bɛ sɔrɔ dannaya fɛ. 14 Ni sariya sira taamabaaw tun bɛ o ciyɛn sɔrɔ, nafa tun tɛna kɛ dannaya la, layidu tun na kɛ fu ye. 15 Sariya bɛ diminya lawuli. Sariya tɛ yɔrɔ min na, sariya tiɲɛni fana tɛ yen. 16 O de y'a to o ciyɛn tali bɛ kɛ dannaya fɛ, walisa a ka kɛ nilifɛn ye min bɛ kɛ Ibrahima bɔnsɔnw bɛɛ ta ye. Minnu bɛ sariya sira taama, olu dama ta tɛ, fɔ minnu bɛ dannaya kɛ i ko Ibrahima. Ale ye an bɛɛ fa ye, 17 i ko a sɛbɛnnen bɛ cogo min na ko: «Ne ye i kɛ siya caman fa ye.» A ye an fa ye Ala ɲɛ kɔrɔ, a dara o min na, ko Ala bɛ suw lakunun, ko fɛn minnu ma kɛ fɔlɔ, a bɛ kuma olu ko la i n'a fɔ u kɛra ka ban. 18 Jigida yɔrɔ tun tɛ ko min na, a ye dannaya kɛ k'i jigi da o kan. O la, a kɛra siya caman fa ye, i ko a fɔra ko: «I bɔnsɔn na caya ten.» 19 Ibrahima tun bɛ miiri a yɛrɛ farikolo ko la i n'a fɔ a sara, a ka san kɛmɛ sɔrɔli kosɔn. A tun bɛ miiri Saran ka bangekɛbaliya ko la fana, hali o, a jigi ma misɛnya. 20 A ma sigasiga Ala ka layidu la dannabaliya fɛ, nka a ka dannaya barika bonyara, a ye Ala tanu. 21 Ibrahima tun y'a dɔn k'a jɛya ko Ala ye layidu ta ko min na, ko Ala bɛ se ka o kɛ. 22 O de y'a to a ka dannaya jatera a ye tilennenya ye. 23 O kuma ma sɛbɛn ale kelen kosɔn, ko a jatera a ye, 24 nka a sɛbɛnna an fana kosɔn, a na jate an ye tilennenya ye, katuguni min ye an Matigi Yesu lakunun ka bɔ suw cɛma, an dara o la. 25 Ale donna kiri la fo ka sa an ka hakɛw kosɔn, a kununna an jo sɔrɔli kosɔn.
1 Jo dira an ma dannaya barika la. O de kosɔn hɛrɛ donna an ni Ala cɛ an Matigi Yesu Krisita barika la. 2 An bɛ nɛɛma min na sisan, an donna o la dannaya fɛ ale de barika la. An bɛ ɲagali Ala nɔɔrɔ sɔrɔli jigi la. 3 O dɔrɔn tɛ, nka an bɛ ɲagali tɔɔrɔ kow la fana. An y'a dɔn ko tɔɔrɔ bɛ muɲuli di mɔgɔ ma. 4 Mɔgɔ bɛ se sɔrɔ kɔrɔbɔli la muɲuli fɛ. O se sɔrɔli bɛ mɔgɔ jigi sigi. 5 Jigi tɛ mɔgɔ maloya fewu, katuguni Ala ye a ka kanuya jigin an dusukunw na ka caya a Ni Senu barika la, a ye o min di an ma. 6 Ka an barikantan to, Krisita sara Ala ɲɛsiranbaliw ye waati bɛnnen na. 7 Mɔgɔ min bɛ sɔn ka sa mɔgɔ tilennen kosɔn, o sɔrɔ ka gɛlɛn. A dɔrɔ mɔgɔ dɔ bɛ sɔn k'a ja gɛlɛya fo ka sa mɔgɔ ɲuman kosɔn, 8 nka Ala ye an kanu cogo min na, a ye o jira nin de fɛ, ka an jurumutɔ to, Krisita sara an ye. 9 Janko jo dilen kɔ an ma Yesu joli barika la, an na kisi Ala ka diminya ma ale barika la. 10 K'an to Ala juguw ye, an ni ale cɛ bɛnna a Denkɛ saya fɛ, janko an ni Ala cɛ bɛnnen kɔ, an na kisi a Denkɛ ɲɛnamaya barika la. 11 O dɔrɔn tɛ, nka an bɛ ɲagali kosɛbɛ Ala la an Matigi Yesu Krisita barika la, o min ye an ni Ala cɛ bɛn sisan. 12 Jurumu donna diɲɛ la mɔgɔ kelen barika la, saya fana donna jurumu barika la. Saya sera Hadamadenw bɛɛ ma ten, k'a masɔrɔ u bɛɛ ye jurumu kɛ. 13 Jurumu tun bɛ diɲɛ la sani sariya ka sigi, nka jurumu tɛ jate ni sariya tɛ yen. 14 O bɛɛ n'a ta, kabini Hadama fo ka se Musa ma, saya ye se sɔrɔ mɔgɔw bɛɛ kan, hali minnu ma jurumu kɛ Hadama ka sariya tiɲɛni cogo la. Min tun ka kan ka na, Hadama kɛra o de bisigi ye. 15 Nka o hakɛ ko ni Ala ka nilifɛn tɛ cogo kelen na. Ni mɔgɔ kelen ka hakɛ y'a to mɔgɔ caman sara, a jɛlen don ko Ala ka nɛɛma ni nilifɛn min bɛ bɔ mɔgɔ kelen ka nɛɛma la, Yesu Krisita kɔni, olu jiginna mɔgɔ caman kan ka caya ka tɛmɛn o hakɛ ko kan. 16 Ala ka nilifɛn nɔ ani o mɔgɔ kelen ka hakɛ nɔ tɛ kelen ye. Jalaki bɛ sɔrɔ o hakɛ kelen kosɔn, nka hakɛ caman kɛlen kɔ, jo bɛ sɔrɔ o nilifɛn barika la. 17 Mɔgɔ kelen ka hakɛ de y'a to saya ye kuntigiya kɛ o mɔgɔ kelen barika la, janko minnu ye nɛɛmaba ni tilennenya nilifɛn sɔrɔ, olu na kuntigiya kɛ ɲɛnamaya la, mɔgɔ kelen Yesu Krisita barika la. 18 Mɔgɔw bɛɛ jalakira hakɛ kelen kosɔn cogo min na, o cogo la jo dira mɔgɔw bɛɛ ma ɲɛnamaya kama tilennenya ko kelen barika la. 19 Mɔgɔ kelenpe ka kan bilali y'a to mɔgɔ caman kɛra jurumukɛlaw ye cogo min na, o cogo la fana mɔgɔ kelenpe ka kan minɛli n'a to mɔgɔ caman ka kɛ tilennenw ye. 20 Ayiwa sariya sigira walisa hakɛw ka caya, nka hakɛw cayara yɔrɔ min na, Ala ka nɛɛma cayara yen ka tɛmɛn o kan kosɛbɛ, 21 walisa jurumu ye kuntigiya kɛ saya barika la cogo min na, o cogo la Ala ka nɛɛma ka kuntigiya kɛ tilennenya barika la ɲɛnamaya banbali kama, Yesu Krisita an Matigi barika la.
1 An na mun fɔ sa? An ka to jurumu la walisa nɛɛma ka caya wa? 2 Ayi dɛrɛ! An minnu sara jurumu ta fan fɛ, an na to ka jurumu kɛcogo di? 3 Aw m'a dɔn ko an minnu batisera Krisita Yesu la, ko an bɛɛ batisera a saya de la wa? 4 Ayiwa an ni ale su donna ɲɔgɔn fɛ batiseli fɛ saya la, walisa Krisita kununna ka bɔ suw cɛma a Fa nɔɔrɔ barika la cogo min na, o cogo la an fana ka taama ɲɛnamaya kuraya la. 5 Ni an ni ale kɛra kelen ye a saya bisigi la, a jɛlen don ko an ni ale na kɛ kelen ye a kununli fana bisigi la. 6 An y'a dɔn ko an mɔgɔ kɔrɔ ni Krisita gengenna jiri la ɲɔgɔn fɛ, walisa an mɔgɔ kɔrɔ jurumuma fanga ka ban, an kana to jurumu ka jɔnya la tun. 7 Katuguni min sara, o hɔrɔnyara jurumu ma. 8 Ni an ni Krisita sara ɲɔgɔn fɛ, an dara a la ko an ni ale na ɲɛnamaya ɲɔgɔn fɛ fana. 9 An y'a dɔn ko Krisita kununlen kɔ ka bɔ suw cɛma, a tɛna sa tun abada. Saya tɛna se sɔrɔ a kan tun. 10 A sara saya min na, a sara jurumu ta fan fɛ siɲɛ kelenpe. A bɛ ɲɛnamaya min na, a ɲɛnama don Ala ta fan fɛ. 11 O cogo la aw fana ka aw yɛrɛw jate suw ye jurumu ta fan fɛ, ka aw jate ɲɛnamaw ye Ala ta fan fɛ Krisita Yesu la. 12 Jurumu kana sigi aw farikolo sataw kun na tun, fo aw ka farikolo negew kan minɛ. 13 Aw kana to ka aw farikolo yɔrɔw bila jurumu bolo ka u kɛ tilenbaliya baarakɛ minɛnw ye. Nka aw ka aw yɛrɛw di Ala ma i ko mɔgɔ minnu ɲɛnamayara ka bɔ suw cɛma, ka aw farikolo yɔrɔw di a ma ka kɛ tilennenya baarakɛ minɛnw ye. 14 Jurumu tɛna sigi aw kun na tun, k'a masɔrɔ aw tɛ sariya kɔrɔ, aw bɛ nɛɛma de kɔrɔ. 15 A bɛ di sa? An tɛ sariya kɔrɔ fɔ nɛɛma kɔrɔ, o de kosɔn an ka jurumu kɛ wa? Ayi dɛrɛ! 16 Aw bɛ aw yɛrɛw don min bolo ka kɛ o ka jɔn ye ka o kan minɛ, aw bɛ min kan minɛ, aw m'a dɔn ko aw ye o tigi ka jɔn ye wa? Ni jurumu ka jɔnya don, o laban ye saya ye. Ni kan minɛli ta don, o laban ye tilennenya de ye. 17 Nka barika Ala ye, hali k'a sɔrɔ aw tun ye jurumu ka jɔnw ye ka kɔrɔ, aw kalanna kalan cogo min na, aw sɔnna o ma ni aw dusukunw bɛɛ ye. 18 Aw hɔrɔnyalen kɔ jurumu ma, aw kɛra tilennenya ka jɔnw ye. 19 Ne bɛ kuma ka kɛɲɛ ni mɔgɔya cogo ye aw farisogo barikantanya kosɔn. Aw tun ye aw farikolo yɔrɔw don nɔgɔlenya ni juguya ka jɔnya la ko jugu kama cogo min na, o cogo la sisan aw ka aw farikolo yɔrɔw don tilennenya ka jɔnya la saniyali kama. 20 Aw tun ye jurumu ka jɔnw ye tuma min na, aw tun ye hɔrɔnw ye tilennenya ta fan fɛ. 21 Aw bɛ maloya ko minnu na sisan aw tun bɛ mun nafa sɔrɔ o kow kɛli la? Olu laban ye saya de ye. 22 Nka sisan aw hɔrɔnyalen kɔ jurumu ma ka kɛ Ala ka jɔnw ye, aw bɛ nafa min sɔrɔ, o ye saniyali ye. O laban ye ɲɛnamaya banbali de ye. 23 Jurumu sara ye saya ye, nka Ala ka nilifɛn ye ɲɛnamaya banbali de ye Yesu Krisita an Matigi la.
1 Balimaw, ne bɛ kuma aw fɛ i ko sariya dɔnbaaw. Aw m'a dɔn wa ko ka mɔgɔ ɲɛnama to, sariya bɛ a kun na? 2 O cogo la muso min furulen don, o sirilen bɛ a cɛ la sariya fɛ k'a cɛ ɲɛnama to, nka ni a cɛ sara, a hɔrɔnyara a cɛ ka sariya ma. 3 O de kosɔn ni a kɛra cɛ wɛrɛ muso ye ka a cɛ ɲɛnama to, a na wele jatɔmuso. Nka ni a cɛ sara, a hɔrɔnyara o sariya ma. O tuma la ni a kɛra cɛ wɛrɛ muso ye, a tɛ jatɔmuso ye tun. 4 Aw fana bɛ ten, balimaw. Aw sara sariya ta fan fɛ Krisita farikolo fɛ, walisa aw ka kɛ dɔ wɛrɛ ta ye, o min kununna ka bɔ suw cɛma, walisa an ka den kɛ Ala ye. 5 Ayiwa k'an to an jogo kɔrɔ la, sariya ye nege jugu minnu lawuli an kɔnɔ, olu tun bɛ baara kɛ an farikolo yɔrɔw la ka den kɛ saya ye. 6 Sisan kɔni, an hɔrɔnyara sariya ma, katuguni an tun bɛ min ka jɔnya la, an sara o ta fan fɛ. O de kosɔn an bɛ baara kɛ Ala ye ni jogo kura ye Ni Senu la, an tɛ a kɛ an jogo kɔrɔ la sariya sɛbɛnni kɔrɔ. 7 An na mun fɔ sa? Sariya ye jurumu ye wa? Ayi dɛrɛ! Ne tun tɛna jurumu dɔn, ni sariya tun tɛ yen. Ne tun tɛna ɲɛbɔfɛnfɛli ko dɔn ni sariya tun m'a fɔ ko: «I ɲɛ kana bɔ fɛn fɛ.» 8 Jurumu ye cogo sɔrɔ ci fɔlen barika la ka ɲɛbɔfɛnfɛ ko sifa bɛɛ lawuli ne kɔnɔ, k'a masɔrɔ ni sariya tɛ yen, jurumu salen don. 9 Ne ɲɛnama tun don fɔlɔ k'a sɔrɔ sariya tɛ yen, nka kabini ci fɔlen nana, jurumu ɲɛnamayara, ne kɔni sara. 10 Ayiwa ci fɔlen min dira ɲɛnamaya kama, o kɛra ne fɛ saya sababu ye. 11 Jurumu ye cogo sɔrɔ ci fɔlen barika la ka ne lafili, ka ne faga o fɛ. 12 O cogo la sariya ka senu, ci fɔlen fana ka senu, a tilennen don, a ka ɲi. 13 Fɛn ɲuman kɛra ne faga sababu ye wa? Ayi dɛrɛ! Jurumu de y'a kɛ. A ye a yɛrɛ ka jurumuya jira ten, a ye fɛn ɲuman kɛ ka saya lase ne ma, walisa jurumu juguya ka bonya ci fɔlen barika la fo ka dama tɛmɛn. 14 An y'a dɔn ko sariya ye ni ka fɛn ye, nka ne ye farisogoma barikantan ye, ne feerelen bɛ jurumu ma. 15 Ne bɛ min kɛ, ne tɛ o faamu. Ne b'a fɛ ka min kɛ, ne tɛ o kɛ. Ko minnu man di ne ye fewu, ne bɛ olu de kɛ. 16 Ayiwa ne t'a fɛ ka min kɛ, ni ne bɛ o kɛ, ne sɔnnen bɛ sariya ma ko a ka ɲi. 17 Ne kɔni tɛ o kɛbaa ye sa. Jurumu min sigilen bɛ ne kɔnɔ, o de ye a kɛbaa ye. 18 Ne y'a dɔn ko fɛn ɲuman si sigilen tɛ ne kɔnɔ, o kɔrɔ, ne yɛrɛ la. Ne b'a fɛ ka ko ɲuman kɛ, nka o kɛli se tɛ ne ye. 19 Ne b'a fɛ ka ko ɲuman min kɛ, ne tɛ o kɛ, nka ne t'a fɛ ka ko jugu min kɛ, ne bɛ o de kɛ. 20 Ne bɛ min kɛ, ni ne t'a fɛ ka o kɛ, ne tɛ o kɛbaa ye tun. Jurumu min sigilen bɛ ne kɔnɔ, o de ye a kɛbaa ye. 21 Ne bɛ nin cogo sɔrɔ ne yɛrɛ la, ne b'a fɛ ka ko ɲuman kɛ tuma min na, ko jugu kɛ nege bɛ ne la. 22 Ala ka sariya ko ka di ne ye kosɛbɛ ne yɛrɛ kɔnɔ. 23 Nka ne bɛ cogo wɛrɛ ye ne farikolo yɔrɔw la, o bɛ ne hakili la cogo kɛlɛ, ka ne bila jurumu ka baarakɛ cogo ka jɔnya la, o jurumu min sigilen bɛ ne kɔnɔ. 24 E! Ne ɲɛnibaatɔ filɛ! Jɔni na ne tila nin saya farikolo la? 25 Barika Ala ye, Yesu Krisita an Matigi la! O cogo la, ne bɛ baara kɛ Ala ka sariya ye ne hakili la, nka ne farisogo bɛ baara kɛ jurumu ka sariya ye.
1 Sisan kɔni, minnu bɛ Krisita Yesu la, jalaki yɔrɔ si tɛ olu la tun. 2 Ɲɛnamaya min bɛ Krisita Yesu la, o ɲɛnamaya Ni ka baarakɛ cogo ye ne hɔrɔnya jurumu ni saya ka baarakɛ cogo de ma. 3 Sariya ma se ka min kɛ farisogo barikantanya kosɔn, Ala ye o kɛ. A ye a yɛrɛ Denkɛ ci ka na Hadamaden jurumuma bisigi la ka kɛ jurumu yafa saraka ye, ka jurumu jalaki farisogo la, 4 walisa sariya ka tilennenya ka dafa an na, an minnu tɛ taama nin diɲɛ kow la, fɔ Ni Senu kow de la. 5 Katuguni minnu bɛ farisogo diyaɲe siraw taama, olu bɛ miiri farisogo kow de la, nka minnu bɛ Ni Senu diyaɲe siraw taama, olu bɛ miiri Ni Senu kow de la. 6 Farisogo kow miirili ye saya de ye nka Ni Senu ko miirili ye ɲɛnamaya ni hɛrɛ de ye: 7 Farisogo kow miirili ye Ala juguya ye, sabu a kololen tɛ Ala ka sariya ye. A tɛ se ka o kɛ fana. 8 O de kosɔn, minnu bɛ farisogo diyaɲe siraw taama, olu ko tɛ se ka diya Ala ye. 9 Aw kɔni tɛ taama farisogo diyaɲekow sira fɛ, nka aw bɛ taama Ni Senu barika la, ni a y'a sɔrɔ Ala Ni sigilen bɛ aw kɔnɔ. Krisita Ni tɛ min kɔnɔ, o tigi tɛ Krisita ta ye fewu. 10 Ni Krisita bɛ aw la, hali ni aw farikolow salen don jurumu kosɔn, aw niw ɲɛnama don tilennenya kosɔn. 11 Ala min ye Yesu lakunun ka bɔ suw cɛma, ni o Ni sigilen bɛ aw kɔnɔ, ale min ye Krisita Yesu lakunun ka bɔ suw cɛma, o na aw farikolo sataw ɲɛnamaya a Ni barika la, o min sigilen bɛ aw kɔnɔ. 12 O de kosɔn balimaw, farisogo ka juru tɛ an na tun, fo an ka taama farisogo kow la. 13 Ni aw bɛ taama farisogo kow la, aw na sa. Nka ni aw bɛ farisogo ka kɛwalew faga Ni Senu barika la, aw na ɲɛnamaya. 14 Ala Ni Senu bɛ minnu ɲɛminɛ, olu bɛɛ ye Ala denw ye. 15 Aw ye Ni min sɔrɔ, o tɛ jɔnya ni ye, fo aw ka siran tun, nka aw ye denya Ni sɔrɔ. O de barika la, an bɛ pɛrɛn ko: «Aba, an Fa!» 16 Ala Ni ka seereya ani an ni ka seereya bɛ bɛn ɲɔgɔn ma ko an ye Ala denw ye. 17 Ayiwa ni an ye a denw ye, an ye ciyɛntalaw fana ye. Ala ka ciyɛntalaw ani Krisita ciyɛntaɲɔgɔnw, ni a y'a sɔrɔ an ni Krisita bɛ tɔɔrɔ ɲɔgɔn fɛ, walisa nɔɔrɔ ka da an ni Krisita kan ɲɔgɔn fɛ. 18 Ne b'a jate ko sisan tɔɔrɔ kow tɛ foyi ye ni u ni sini nɔɔrɔ bɛ suma ɲɔgɔn ma, o nɔɔrɔ min na jira an ko la. 19 Dafɛnw bɛɛ kɔrɔtɔlen bɛ ka Ala denw jirali makɔnɔ. 20 Dafɛnw bɛɛ bilara nafantanya fanga kɔrɔ. O ma kɛ u yɛrɛw sago ye, u bilabaa nɔ don. U jigi bɛ a kan, 21 ko dafɛnw bɛɛ fana na hɔrɔnya tolilenya ka jɔnya ma ka Ala denw ta hɔrɔnya nɔɔrɔ sɔrɔ. 22 An y'a dɔn ko dafɛnw bɛɛ bɛ ɛunan ɲɔgɔn fɛ ka tɔɔrɔ i n'a fɔ muso tintɔ, fo ka na se bi ma. 23 O dɔrɔn tɛ, nka an minnu ye Ni Senu ka nilifɛn fɔlɔw sɔrɔ, an fana bɛ ɛunan an yɛrɛw kɔnɔ ka an ka denya don makɔnɔ, an farikolow kunmabɔli kɔni. 24 An kisira jigi de fɛ. An jigi bɛ min kan, ni an ye o ye, o tɛ jigi ye tun, k'a masɔrɔ mɔgɔ ye min ye, mun na a b'a jigi da o sɔrɔli kan tun? 25 Nka an ma min ye, ni an jigi bɛ o kan, an bɛ o makɔnɔ ni muɲuli ye. 26 O cogo la Ni Senu bɛ an dɛmɛ an ka barikantanya kow la fana, katuguni an ka kan ka Ala deli ko min na, an tɛ o dɔn. Ni Senu yɛrɛ bɛ delili kɛ an ye ni ɛunanw ye, u tɛ se ka fɔ. 27 Min bɛ dusukunw sɛgɛsɛgɛ, o bɛ Ni ka miiriliw dɔn, k'a masɔrɔ a bɛ delili kɛ Ala ka mɔgɔ senumaw ye ka kɛɲɛ ni Ala sago ye. 28 An y'a dɔn ko fɛn bɛɛ bɛ baara kɛ ɲɔgɔn fɛ ka ko ɲuman kɛ Ala kanubaaw ye, olu minnu welela ka kɛɲɛ ni a ka ko latigɛlen ye. 29 Katuguni Ala kɔnna ka minnu dɔn, a kɔnna ka olu ko latigɛ fana, ko u ka kɛɲɛ ni a yɛrɛ Denkɛ ja ye, walisa ale ka kɛ den fɔlɔ ye balima caman cɛma. 30 Ala kɔnna ka minnu ko latigɛ, a ye olu wele. A ye minnu wele, a ye jo di olu ma fana. A ye jo di minnu ma, a ye nɔɔrɔ da olu kan fana. 31 An na mun fɔ o kow la sa? Ni Ala bɛ an fɛ, jɔn na kɛ an kama? 32 Min ma hinɛ a yɛrɛ Denkɛ la, nka a y'a don saya la an bɛɛ kosɔn, o tɛna fɛn bɛɛ di an ma a Denkɛ fɛ wa? 33 Jɔni bɛ Ala ka ɲɛnatɔmɔlenw sendon? Ala bɛ jo di. 34 Jɔni na jalakili kɛ? Krisita Yesu de sara. O dɔrɔn tɛ, a kununna ka bɔ suw cɛma. A sigilen bɛ Ala kinin fɛ. A bɛ Ala deli an ye fana. 35 Jɔni na an fara ka bɔ Krisita ka kanuya la? Bɔnɛba, wala ɲɛni, wala mɔgɔ ka tɔɔrɔ, wala kɔngɔba, wala fɛɛrɛ, wala siran kow wala fagali wa? 36 I ko Kitabu y'a fɔ cogo min na ko: «U bɛ tile ka an faga i kosɔn. An jatera saga fagataw ye.» 37 Nka o kow bɛɛ la, an tɛmɛnna se sɔrɔbaaw bɛɛ kan an kanubaa barika la. 38 Ne y'a dɔn k'a jɛya ko saya wo, ɲɛnamaya wo, mɛlɛkɛw wo, kuntigiyaw wo, sisan fɛnw wo, fɛn nataw wo, 39 sebaayaw wo, sankolola fɛnw wo, dugukolo kan fɛnw wo, wala dafɛn sifa o sifa, olu si tɛna se ka an fara ka bɔ Ala ka kanuya la min bɛ Krisita Yesu an Matigi la.
1 Ne bɛ tiɲɛ fɔ Krisita la, nkalon t'o la fewu, ne dusukun ye ne seere ye Ni Senu la, 2 ko ɲɛnasisiba ni dusukasiba bɛ ne la tuma bɛɛ. 3 Ne yɛrɛ tun b'a fɛ ka danga ka fara ka bɔ Krisita la ne balimaw kosɔn, ne siyaɲɔgɔnw kɔni farisogo ta fan fɛ. 4 Olu ye Israɛl mɔgɔw ye. Ala ye u kɛ a denw ye. A ye nɔɔrɔ da u kan ka layiduw ni sariya ni Ala bato cogo ani a ka ko fɔlenw fana kɛ u ta ye. 5 U bɔra fɔlɔ faw la, Krisita fana bɔra u la farisogo ta fan fɛ. Ale de bɛ fɛn bɛɛ kun na, Ala tanulen badaa-badaa. Amiina. 6 A tɛ ko Ala ka kuma ma foyi ɲɛ, katuguni Israɛl bɔnsɔn bɛɛ tɛ Israɛl ye. 7 Ibrahima bɔnsɔn bɛɛ tɛ a denw ye. A fɔra ko: «I bɔnsɔn na jate Isaka de la.» 8 O kɔrɔ, den minnu sɔrɔla farisogo barika la, olu tɛ jate Ala denw ye. Nka minnu ye layidudenw ye, olu bɛ jate Ibrahima bɔnsɔn sɛbɛw ye. 9 A ka layidu kuma filɛ nin ye: «San wɛrɛ ɲan tuma, ne bɛ na, Saran na denkɛ sɔrɔ.» 10 O dɔrɔn tɛ, Rebɛka fana ye kɔnɔ ta a cɛ fɛ, an bɛnba Isaka kɔni. 11 Denw tun ma bange fɔlɔ, janko u ka ko ɲuman wala ko jugu kɛ, nka a fɔra Rebɛka ye ko: «Kɔrɔkɛ na kɛ a dɔgɔnin ka jɔn ye.» O kɛra walisa Ala ka ko latigɛlen ka to ten, ka kɛɲɛ ni Ala ka ɲɛnatɔmɔli ye, o ma kɛ kɛwalew nɔ ye, fɔ a welebaa sago. 13 I ko a sɛbɛnnen bɛ cogo min na ko: «Ne ye Yakuba kanu ka Esau koniya.» 14 An na mun fɔ sa? Tilenbaliya bɛ Ala la wa? Ayi dɛrɛ! 15 K'a masɔrɔ a y'a fɔ Musa ye ko: «Ne b'a fɛ ka makari min na, ne na makari o la. Ne b'a fɛ ka hinɛ min na, ne na hinɛ o la.» 16 O de kosɔn, a tɛ kɛ ka kɛɲɛ ni mɔgɔ sago ye wala a boli cogo. A bɛ kɛ ka kɛɲɛ ni makarikɛla Ala sago ye. 17 Ala y'a fɔ Faraon ye Kitabu la ko: «Ne ye i lawuli nin yɛrɛ de kama, walisa ne ka ne ka sebaaya jira i ko la, walisa ne tɔgɔ ka bɔ dugukolo yɔrɔ bɛɛ la.» 18 O de kosɔn, Ala b'a fɛ ka makari min na, a bɛ makari o la. A b'a fɛ ka min dusukun gɛlɛya, a bɛ o dusukun gɛlɛya. 19 A dɔrɔ mɔgɔ dɔ n'a fɔ ko: «Mun y'a to a bɛ to ka kɔrɔfɔli kɛ? Jɔni banna a sago ma?» 20 E mɔgɔ, i ye jɔni ye ka Ala sɔsɔ? Daga b'a fɔ a dilabaa ye wa ko: «Mun na i ye ne dila ten?» 21 Yala daga dilabaa tɛ a sago kɛ bɔgɔ la wa? A bɛ baaraɲumankɛ minɛn ani baarajugukɛ minɛn bɔ bɔgɔkun kelen na. 22 Diminya minɛn minnu dilara halakili kama, mun na fɔ Ala ta fan fɛ ni a ye muɲuliba kɛ olu ko la, hali k'a sɔrɔ a tun b'a fɛ ka a ka diminya jira ka a ka sebaaya fana jira? 23 Ala tun ye makari minɛn minnu dila nɔɔrɔ kama ka kɔrɔ, n'a diyara a ye ka a ka nɔɔrɔ dama dɔnbali jira olu la dun? 24 Anw kɔni, a ye an minnu wele, an ma bɔ Yahutuw dama cɛma, fɔ siya wɛrɛw fana cɛma. 25 I ko Ala y'a fɔ Ose Kitabu la cogo min na ko: «Minnu tun tɛ ne ka mɔgɔw ye, ne na olu wele ne ka mɔgɔw. Ne tun ma siya min kanu, ne na o wele ne ka kanulen. 26 A fɔra u ye yɔrɔ min na ko: `Aw tɛ ne ka mɔgɔw ye,' o yɔrɔ yɛrɛ la u na wele Ala ɲɛnama denw.» 27 Esayi kɔni pɛrɛnna Israɛl ta fan fɛ ko: «Hali ni Israɛl bɔnsɔn kɛra i ko kɔgɔji dala cɛncɛn, a tɔ tolenw dama na kisi, 28 katuguni Matigi na a ka kuma fɔlen kɛ dugukolo kan k'a dafa k'a ban joona.» 29 I ko Esayi kɔnna k'a fɔ ko: «Ni kɛlɛbolow Matigi tun ma an dɔw bila si ye, an tun na kɛ i ko Sodɔmɛ, an tun na bɔ Gomɔrɛ fɛ.» 30 An na mun fɔ sa? Ko siya wɛrɛ minnu ma tilennenya ɲini, olu ye tilennenya sɔrɔ, tilennenya min bɛ sɔrɔ dannaya fɛ kɔni. 31 Nka Israɛl tun bɛ tilennenya sariya ɲini, nka u ma o sɔrɔ. 32 Mun na? Katuguni u ma a ɲini dannaya sira fɛ, fɔ kɛwalew. U talonna o sen talon kabakurun la, 33 i ko a sɛbɛnnen bɛ cogo min na ko: «A filɛ, ne bɛ sen talon kabakurun da Sion, ani mɔgɔ labin fara. Min dara o la, o tigi tɛna maloya fewu.»
1 Balimaw, ne bɛ min fɛ kosɛbɛ ne dusu la, ne bɛ min deli Ala fɛ Israɛl ko la, o ye u kisili de ye. 2 Ne ye u seere ye ko u dusu bɛɛ bɛ Ala ko la, nka u ma a cogo dɔn. 3 U ma Ala ka tilennenya faamu. U tun b'a fɛ ka u yɛrɛw kɛ tilennenw ye, u ma kolo Ala ka tilennenya ye. 4 Krisita ye sariya dafali ye, walisa a dannabaaw bɛɛ ka tilennenya sɔrɔ. 5 Tilennenya min bɛ sɔrɔ sariya la, Musa y'o cogo sɛbɛn ko: «Min bɛ sariya tilennenya sira taama, o na ɲɛnamaya o fɛ.» 6 Tilennenya min bɛ sɔrɔ dannaya la, o ko bɛ fɔ tan, ko: «I kana a fɔ i yɛrɛ kɔnɔ ko: `Jɔni na yɛlɛn ka taa sankolo kɔnɔ?' (O kɔrɔ, ka Krisita lajigin.) 7 Wala, `Jɔni na jigin o dingɛ dunba kɔnɔ?' (O kɔrɔ, ka Krisita lawuli ka bɔ suw cɛma.)» 8 Ayiwa, a bɛ mun fɔ? A ko: «O kuma ka surun i la, a bɛ i da la ani i dusu la,» o kɔrɔ, dannaya kuma, an bɛ o min waajuli kɛ. 9 Ni i bɛ i jɔ a la i da la ko Yesu ye Matigi ye, ka da a la fana i dusu la ko Ala y'a lakunun ka bɔ suw cɛma, i na kisi. 10 K'a masɔrɔ mɔgɔ bɛ dannaya kɛ a dusukun na ka tilennenya sɔrɔ, a b'i jɔ a la a da la ka kisili sɔrɔ. 11 Kitabu ko: «Mɔgɔ o mɔgɔ dara ale la, o tigi tɛna maloya fewu.» 12 Faranfasi tɛ Yahutuw ni siya tɔw cɛ. Matigi kelenpe bɛ u bɛɛ kun na. A ye fɛntigi ye ka a tɔgɔ welebaaw bɛɛ mago ɲɛ. 13 Katuguni, «Mɔgɔ o mɔgɔ mana Matigi tɔgɔ wele, o na kisi.» 14 U na a tɔgɔ wele cogo di, ni u ma da a la? U na da a la cogo di, ni u ma a ko mɛn? U na a ko mɛn cogo di, ni mɔgɔ ma u waaju? 15 U na waajuli kɛcogo di, ni u ma ci? I ko a sɛbɛnnen bɛ cogo min na ko: «Minnu bɛ na ni Kibaru Duman ye, olu senw cɛ ka ɲi.» 16 O bɛɛ n'a ta, mɔgɔw bɛɛ ma sɔn o Kibaru Duman ma. Esayi y'a fɔ ko: «Matigi, jɔni dara an ka kibaru fɔlen na?» 17 Dannaya bɛ sɔrɔ lamɛnni fɛ, lamɛnni bɛ sɔrɔ Krisita ka kuma de fɛ. 18 Nka ne ko: Yala u m'a mɛn wa? U y'a mɛn dɛ. «U kumakan bɔra ka taa dugukolo yɔrɔ bɛɛ la. U ka kuma sera fo diɲɛ dan bɛɛ ma.» 19 Nka ne b'a fɔ ko: Yala Israɛl ma o dɔn wa? Musa fɔlɔ y'a fɔ ko: «Min tɛ siya ye, ne na o keleya don aw la. Ne na siya hakilintan koniya don aw la.» 20 Esayi y'a ja gɛlɛya k'a fɔ fana ko: «Minnu tun tɛ ne ɲini, olu ye ne ye. Minnu tun tɛ ne ɲininkali kɛ, ne ye ne jira olu la.» 21 Israɛl ta fan fɛ, a ko: «Ne tilena ka ne bolo mɔɔnɔbɔ siya kan minɛbali sɔsɔlikɛlaw ye.»
1 Ne ko: Ala ye a ka mɔgɔw fili wa? Ayi dɛrɛ! Katuguni ne fana ye Israɛl mɔgɔ ye, Ibrahima bɔnsɔn, Benjamɛn siya. 2 Ala ye a ka mɔgɔ minnu dɔn kabini fɔlɔfɔlɔ, a ma olu fili. Eli ye Ala deli Israɛl kama cogo min na, Kitabu ye min fɔ o ko la, aw ma o kalan wa? 3 A ko: «Matigi, u ye i ka kiraw faga, ka i ka saraka bɔlanw ci. Ne kelenpe tora, u b'a fɛ ka ne fana faga.» 4 Nka Ala y'a jaabi cogo di? A ko: «Ne ye cɛ waa woloɛula mara ne yɛrɛ ye, olu si ma u ɲɔngiri Baal kɔrɔ.» 5 O cogo la sisan fana, u tɔ tolenw bɛ yen, Ala ye olu minnu ɲɛnatɔmɔ ka kɛɲɛ ni a ka nɛɛma ye. 6 Ni o ɲɛnatɔmɔli kɛra ka kɛɲɛ ni a ka nɛɛma ye, o ma kɛ kɛwalew nɔ ye. N'o tɛ, nɛɛma tɛ nɛɛma ye tun. 7 A bɛ di sa? Israɛl bɛ min ɲini, a ma o sɔrɔ, nka ɲɛnatɔmɔlenw y'a sɔrɔ. Mɔgɔ tɔw dusuw gɛlɛyara, 8 i ko a sɛbɛnnen bɛ cogo min na ko: «Ala ye sunɔgɔ ni di u ma, ani ɲɛ minnu tɛ yeli kɛ, ani tulo minnu tɛ mɛnni kɛ, fo ka na se bi ma.» 9 Dawuda fana y'a fɔ ko: «U ka dumunikɛ tabali ka kɛ u minɛli jan ni u minɛli juru ye, ani u kunnatiɲɛ fɛn ni u sara. 10 U ɲɛw ka lafin, u kana yeli kɛ, i ka u kɔw kuru tuma bɛɛ.» 11 Ayiwa ne ko: U talonna fo ka bin wa? Ayi dɛrɛ! Nka siya tɔw ye kisili sɔrɔ u ka filili fɛ, walisa ka olu keleya don Israɛl la. 12 Ayiwa, ni Israɛl ka filili y'a to diɲɛ ye nafaba sɔrɔ, ni u dɔgɔyali y'a to siya tɔw ye nafaba sɔrɔ, u dafali tɛna koba kɛ ka tɛmɛn o kan kosɛbɛ wa? 13 Ne bɛ kuma aw de fɛ, siya tɔw. Ne ye ciden ye ka taa siyaw ma, ne bɛ ne ka baara bonya, 14 walisa ni o bɛ se ka kɛ, ne ka olu keleya don ne siyaɲɔgɔnw la fo u dɔw ka kisi. 15 Ni u ka filili kɛra diɲɛ ni Ala cɛ labɛnni sababu ye, ni sɔn kɛra u ma, o na kɛ mun ye? O na kɛ suw ɲɛnamaya sababu ye. 16 Ni sumankun fɔlɔ dira Ala ma, a tɔw fana ka senu. Ni jiri dili dira Ala ma, a bolow fana ka senu. 17 Ni jiribolo dɔw karila ka bɔ sun na, e min tun ye kungo kɔnɔ olivesun ye, ni i nɔrɔla o bolo tɔw cɛma, i ni olu ka jɛ olu dili ni a tulu la, 18 i kana i yɛrɛ bonya o jiribolow ma. Ni i bɛ i yɛrɛ bonya, i k'a dɔn ko i tɛ dili tabaa ye, nka dili ye e de tabaa ye. 19 I n'a fɔ ko o bolow karila ka bɔ yen walisa i ka nɔrɔ u nɔ na. 20 Tiɲɛ don. U kari sababu ye u ka dannabaliya de ye, i bɛ to yen i ka dannaya kosɔn. I kana waso o la, i ka siran dɛ. 21 Ni Ala ma hinɛ olivesun yɛrɛ bolow la, a tɛna hinɛ e fana la. 22 Ala ka ɲumaya ni a ka gɛlɛya filɛ. Minnu binna, a ka gɛlɛya bɛ se olu ma. E kɔni, Ala ka ɲumaya bɛ i kan, ni i tora a ka ɲumaya la. N'o tɛ, i fana na caron. 23 Ni olu fana ma to u ka dannabaliya la, u na nɔrɔ u yɛrɛw ba sun na, katuguni Ala bɛ se ka u nɔrɔ a la ko kura. 24 E kɔni tigɛra ka bɔ kungo olivesun na ka nɔrɔ olive sɛbɛ sun na, k'a sɔrɔ e cogo ni o cogo tɛ kelen ye. Olu minnu ye olive sɛbɛ bolow ye, olu tɛna nɔrɔ u yɛrɛw ba sun na ko kura ka tɛmɛn i ta kan kosɛbɛ wa? 25 Ayiwa balimaw, ne t'a fɛ aw ka kɛ nin gundo dɔnbaliw ye, walisa aw kana aw yɛrɛw jate hakilitigiw ye, ko Israɛl mɔgɔ dɔw dusu gɛlɛyara fo siya tɔw la kisilenw dama ka dafa. 26 O cogo la Israɛl bɛɛ na kisi, i ko a sɛbɛnnen bɛ cogo min na ko: «Kisibaa bɛna na ka bɔ Sion. A na Ala ɲɛsiranbaliya bɔ Yakuba la. 27 O de ye ne ka layidu ye u ye, ne mana u ka jurumuw ta ka bɔ yen tuma min na.» 28 Kibaru Duman ta fan fɛ, u ye Ala juguw ye aw kosɔn. Ɲɛnatɔmɔli ta fan fɛ, Ala bɛ u kanu u bɛnbaw kosɔn, 29 katuguni Ala tɛ nimisa a ka nili ni a ka weleli la fewu. 30 Aw tun tɛ Ala kan minɛ fɔlɔ, nka aw ye makari sɔrɔ sisan olu ka kan bilali kosɔn. 31 O cogo la, olu kɛra Ala kan bilabaaw ye sisan, walisa aw ye makari sɔrɔ cogo min na, olu fana ka makari sɔrɔ ten sisan. 32 Ala ye mɔgɔw bɛɛ jate kan bilabaaw ye, walisa a ka makari u bɛɛ la. 33 E! Ala ka nafolotigiya ni a ka hakilitigiya ni a ka dɔnniya ka dun kosɛbɛ haali! A ka kiri kow ka bon ka tɛmɛn hakili dan bɛɛ kan. A ka siraw tɛ se ka dɔn. 34 I ko a sɛbɛnnen bɛ cogo min na ko: «Jɔni bɛ Matigi ka miirili dɔn? Jɔni kɛra ɲɛjirabaa ye a la?» 35 «Jɔni ye fɛn dɔ di a ma fɔlɔ, walisa a ka o juru sara?» 36 Fɛn bɛɛ bɔra Ala la, fɛn bɛɛ bɛ ale barika la. Fɛn bɛɛ ye ale de ta ye. Nɔɔrɔ ka da ale kan badaa-badaa. Amiina.
1 O de y'a to balimaw, ne bɛ aw deli Ala ka makari kow kosɔn, ko aw ka aw farikolo bɛɛ di Ala ma saraka ɲɛnama ye, a senuma, o ka di Ala ye. O de ye aw ka batoli hakiliman ye. 2 Aw kana aw ka ko kɛtaw kɛɲɛ ni nin diɲɛ ka ko kɛtaw ye tun, nka aw cogo ka yɛlɛma aw hakili kurayali fɛ, walisa Ala sago ɲuman, a duman, a dafalen ye min ye, aw ka o faranfasi. 3 Ka kɛɲɛ ni Ala ka nɛɛma dilen ye ne ma, ne b'a fɔ aw bɛɛ kelen-kelen ye ko aw kana aw yɛrɛw bonya ka dama tɛmɛn, nka Ala ye dannaya dama min di mɔgɔw bɛɛ kelen-kelen ma, aw ka aw yɛrɛw jate ni hakili sigilen ye ka kɛɲɛ ni o ye. 4 Farikolo yɔrɔ caman bɛ an farikolo kelen na, nka o yɔrɔw baara tɛ kelen ye. 5 O cogo la an ka ca, nka an kɛra farikolo kelen ye Krisita la, an bɛɛ kelen-kelen ye ɲɔgɔn farikolo yɔrɔ dɔw ye. 6 Nilifɛn minnu dira an ma ka kɛɲɛ ni Ala ka nɛɛma ye, olu sifa ka ca, an ka baara kɛ ni olu ye. Ni kiraya don, an ka kiraya kɛ ka kɛɲɛ ni an ka dannaya dama ye. 7 Ni baara don, an ka baara kɛ. Min bɛ mɔgɔ kalan, o ka to mɔgɔ kalanni la. 8 Min bɛ waajuli kɛ, o ka waajuli kɛ. Min bɛ nili kɛ, o ka a tɛgɛ labila. Min bɛ ɲɛminɛli kɛ, o k'i jija o la. Min bɛ makari, o k'a kɛ ni ɲagali ye. 9 Kanuya kana kɛ filankafoya kan. Aw ka ko jugu haramu ka nɔrɔ ko ɲuman de la. 10 Aw ka ɲɔgɔn kanu i n'a fɔ balimaw. Aw ka ɲɔgɔn dan ɲɔgɔn bonyali la. 11 A' ye aw jija, aw kana kɛ salabaatɔw ye. A' ye aw dusuw kalaya ka baara kɛ Matigi ye. 12 Aw ka ɲagali jigi la, ka muɲuli kɛ tɔɔrɔ la, ka timinandiya Ala delili la. 13 Aw ka balima senumaw mago ɲɛ, ka dunanw ladon. 14 Minnu bɛ tugu aw la ka aw tɔɔrɔ, aw ka duba ta olu ye. Aw ka duba ta, aw kana dangali kɛ. 15 A' ye ɲagali ɲagalitɔw fɛ, ka kasi kasitɔw fɛ. 16 Aw miirili ka kɛ kelen ye. Aw kana aw yɛrɛw bonya, nka aw ka fara mɔgɔ majiginlenw kan. Aw kana aw yɛrɛw jate hakilitigiw ye. 17 Aw kana mɔgɔ si ka ko jugu sara ni ko jugu ye. Aw ka ko tilennenw kɛ mɔgɔw bɛɛ ɲɛ na. 18 Aw yɛrɛw ta fan fɛ, hɛrɛ ka to aw ni mɔgɔw bɛɛ cɛ, ni o bɛ se ka kɛ. 19 Ne ka kanulenw, aw kana aw yɛrɛw hakɛ bɔ, nka aw ka yɔrɔ to Ala ka diminya ye, katuguni a sɛbɛnnen bɛ ko: «Hakɛ bɔ ko ye ne ta ye, ne na a sara, Matigi ko ten.» 20 «Ni kɔngɔ bɛ i jugu la, dumuni di a ma. Ni minnɔgɔ b'a la, ji di a ma. Ni i ye o kɛ, i na takami ton a kun na.» 21 I kana a to juguya ka se sɔrɔ i kan, nka i ka se sɔrɔ juguya kan ko ɲuman fɛ.
1 Mɔgɔw bɛɛ ka kolo an kunna fangaw ye, katuguni fanga si tɛ ni o tɛ Ala nɔ ye. Fanga minnu bɛ yen, olu sigira Ala de fɛ. 2 O de y'a to min tɛ kolo fanga ye, o tɛ kolo Ala ka ko latigɛlen ye. Minnu tɛ kolo a ye, olu na jalaki bin u yɛrɛw kan. 3 Kuntigi tɛ koɲumankɛlaw lasiranbaa ye, fɔ kojugukɛlaw. I t'a fɛ ka siran fanga ɲɛ wa? Ko ɲuman kɛ, i na tanuli sɔrɔ a fɛ. 4 Kuntigi ye Ala ka baarakɛla ye i nafa kama. Nka ni i bɛ ko jugu kɛ, i ka siran dɛ, k'a masɔrɔ a tɛ npan ta gansan. A ye Ala ka baarakɛla ye, hakɛ bɔbaa don, ka Ala ka diminya lase kojugukɛlaw ma. 5 O de y'a to wajibi don i ka kolo a ye, diminya ɲɛsiran dama ko tɛ, nka dusukun ɲuman kosɔn fana. 6 O de kosɔn aw bɛ nisɔngɔ sara fana, katuguni kuntigiw ye Ala ka baarakɛlaw ye, u bɛ u yɛrɛw di o baara ma. 7 Mɔgɔw bɛɛ ka kan ni min ye, aw ka o di u ma. Aw ka nisɔngɔ sara nisɔngɔ minɛlaw ye, ka sale sara sale minɛlaw ye. I ka kan ka siran min ɲɛ, i ka siran o ɲɛ. I ka kan ka min bonya, i ka o bonya. 8 Mɔgɔ si ka juru kana to aw la ɲɔgɔn kanuli kɔ. Min ye a mɔgɔ ɲɔgɔn kanu, o ye sariya dafa. 9 Katuguni ci minnu fɔra ko: «I kana jatɔya kɛ, i kana mɔgɔ faga, i kana sonyali kɛ, i ɲɛ kana bɔ walifɛn fɛ,» ani ci fɔlen tɔw bɛɛ dulonnen bɛ nin kuma de la ko: «I ka i mɔgɔ ɲɔgɔn kanu i ko i yɛrɛ.» 10 Kanuya tɛ ko jugu kɛ a mɔgɔ ɲɔgɔn na, o de y'a to kanuya ye sariya dafali de ye. 11 Aw ka o kɛ k'a sɔrɔ aw b'a dɔn ko an kunun waati sera ka bɔ sunɔgɔ la ka ban, k'a masɔrɔ an ye dannaya kɛ waati min na, an kisili surunyara sisan ka tɛmɛn o waati kan. 12 Su bɛ ɲini ka tɛmɛn, dugujɛ surunyara. O de y'a to an ka dibi kɛwalew bɔ an na ka kɛnɛ kɛlɛkɛ minɛnw don an na. 13 An ka taama sɛbɛya la i ko tilefɛla cogo. An ka an yɛrɛw tanga juguya ni dɔlɔtɔya ni jatɔya ni kakalaya ni kɛlɛw ni keleya ma. 14 Aw ka Matigi Yesu Krisita don aw kan na i ko dulɔki. Aw kana aw farisogo nege kow ɲɛsigi.
1 Mɔgɔ min ka dannaya ka dɔgɔ, aw ka o minɛ koɲuman, aw kana sɔsɔli kɛ sigasiga kow la. 2 Mɔgɔ dɔ dara a la ko a bɛ se ka fɛn bɛɛ dun, nka dɔ wɛrɛ min barika ka dɔgɔ, o bɛ sɛnɛfɛnw dama dun. 3 Dumunikɛla kana dumunikɛbali mafiɲɛya. Dumunikɛbali fana kana dumunikɛla jalaki, katuguni Ala y'a minɛ koɲuman. 4 E ye jɔn ye ka dɔ wɛrɛ ka baaraden jalaki? A jɔra wo, a binna wo, o ye a kuntigi kun ko de ye. Nka a na jɔ, katuguni se bɛ Matigi ye ka a lajɔ. 5 Mɔgɔ dɔ bɛ don dɔ bonya ka tɛmɛn don dɔ kan, k'a sɔrɔ dɔ wɛrɛ bɛ miiri ko donw bɛɛ ka kan. Bɛɛ kelen-kelen ka sɔn u yɛrɛw dusukun miirili ma. 6 Min bɛ don dɔ bonya, o bɛ a bonya Matigi ye. Min bɛ dumuni kɛ, o bɛ dumuni kɛ Matigi ye, k'a masɔrɔ a bɛ barika da Ala ye. Min tɛ dumuni kɛ, o ka dumunikɛbaliya bɛ kɛ Matigi ye, a fana bɛ barika da Ala ye. 7 An si tɛ ɲɛnamaya an yɛrɛ ye, an si tɛ sa an yɛrɛ ye. 8 Ni an ɲɛnama don, an ɲɛnama don Matigi ye. Ni an bɛ sa, an bɛ sa Matigi ye. O de kosɔn an ɲɛnama don wo, an sara wo, an ye Matigi de ta ye. 9 Nin de y'a to Krisita sara ka ɲɛnamaya ko kura, walisa a ka kɛ mɔgɔ salenw ni mɔgɔ ɲɛnamaw bɛɛ Matigi ye. 10 E kɔni, mun y'a to i bɛ i balima jalaki? E fana, mun y'a to i bɛ i balima mafiɲɛya? An bɛɛ na jɔ Ala ka kiritigɛ yɔrɔ la. 11 A sɛbɛnnen bɛ ko: «Ne ɲɛnama don, Matigi ko ten. Mɔgɔw bɛɛ na u ɲɔngiri ne ɲɛ kɔrɔ. Mɔgɔw bɛɛ na Ala tanu ni u nɛnkunw ye.» 12 O cogo la an bɛɛ kelen-kelen na an yɛrɛw ka koɲɛw jate Ala ɲɛ kɔrɔ. 13 O de kosɔn, an si kana ɲɔgɔn jalaki tun, nka aw ka a latigɛ aw yɛrɛw kɔnɔ ko aw si tɛna foyi kɛ min b'a to aw balima sen bɛ talon wala a bɛ bin. 14 Ne y'a dɔn k'a jɛya Matigi Yesu la, ko fɛn si nɔgɔlen tɛ a yɛrɛma, nka ni mɔgɔ dɔ ye fɛn dɔ jate nɔgɔlen ye, a nɔgɔlen bɛ o tigi ye. 15 Ni i balima ɲɛnasisira i ka dumunifɛn kosɔn, i tɛ kanuya sira kan tun. Krisita sara mɔgɔ min kosɔn, i kana kɛ o halaki sababu ye ni i ka dumunifɛn ye. 16 Aw kana a to aw ka ko ɲuman ka lagosi, 17 k'a masɔrɔ Ala ka masaya tɛ dumuni ni minni ko ye, fɔ tilennenya ni dususuma ni ɲagali Ni Senu barika la. 18 Min bɛ baara kɛ Krisita ye o cogo la, o ko ka di Ala ye. A bɛ tɔgɔ ɲuman sɔrɔ mɔgɔw fɛ fana. 19 O de y'a to an ka tugu hɛrɛ kow nɔfɛ, ani minnu bɛ dɔ fara an ni an mɔgɔ ɲɔgɔn barika kan. 20 I kana Ala ka baara tiɲɛ dumunifɛn kosɔn. Tiɲɛ don, fɛn bɛɛ ka senu, nka min ka dumuni bɛ mɔgɔ wɛrɛ kunnatiɲɛ, o ka jugu o tigi ma. 21 Sogo dunni ni diwɛn minni ani fɛn o fɛn b'a to i balima bɛ kunnatiɲɛ, ni i bɛ o to yen, o de ka ɲi. 22 Dannaya min bɛ i fɛ, i ka o mara i yɛrɛ ye Ala ɲɛ kɔrɔ. Mɔgɔ min bɛ fɛn jate fɛn ɲuman ye, ni a dusu tɛ a jalaki o la, o ye dubaden ye. 23 Nka min bɛ dumuni kɛ ni siga ye, o jalakira, sabu a ma o kɛ ni dannaya ye. Fɛn o fɛn ma kɛ ni dannaya ye, o ye jurumu ye.
1 An minnu barika ka bon dannaya la, mɔgɔ minnu barika ka dɔgɔ, an ka olu ka barikantanya kow doni ta. An kana an yɛrɛ diyaɲekow kɛ. 2 An bɛɛ kelen-kelen ka an mɔgɔ ɲɔgɔn diyaɲekow kɛ a nafa kama, walisa dɔ ka fara a barika kan. 3 Hali Krisita ma a yɛrɛ diyaɲekow kɛ, i ko a sɛbɛnnen bɛ cogo min na ko: «I mafiɲɛyabaaw ka mafiɲɛyali binna ne kan.» 4 Ko minnu sɛbɛnna ka kɔrɔ, olu bɛɛ sɛbɛnna an kalanni de kosɔn, walisa an jigi ka sigi muɲuli ni Kitabu ka laadili barika la. 5 Muɲuli ni dususaalotigi Ala ka miirili kelen don aw la ɲɔgɔn fɛ ka kɛɲɛ ni Krisita Yesu cogo ye, 6 walisa aw bɛɛ ka an Matigi Yesu Krisita Fa Ala bonya ni dusu kelen ni kan kelen ye. 7 Krisita ye aw minɛ koɲuman cogo min na, aw ka ɲɔgɔn minɛ koɲuman o cogo la ka Ala bonya. 8 Ayiwa, ne ko Krisita kɛra Yahutuw ka baarakɛla ye ka Ala ka kantigiya jira, walisa Ala ye layidu minnu ta an bɛnbaw ye, a ka olu sinsin, 9 ani siya tɔw fana ka Ala bonya a ka makari kosɔn, i ko a sɛbɛnnen bɛ cogo min na ko: «O de y'a to ne na i tanu siyaw cɛma. Ne na i tɔgɔ tanu dɔnkili la.» 10 A ko fana: «Siyaw, aw ni Ala ka mɔgɔw ka ɲagali ɲɔgɔn fɛ.» 11 A ko fana: «Aw siyaw bɛɛ ka Matigi tanu. Mɔgɔw bɛɛ ka a tanu.» 12 Esayi fana y'a fɔ ko: «Isayi dili na kɛ yen. O na nugu ka wuli ka sigi siyaw kun na. Siyaw na u jigi da o kan.» 13 Jigitugubaa Ala ka aw fa ɲagali ni dususuma bɛɛ la dannaya barika la, walisa aw jigi ka bonya kosɛbɛ Ni Senu ka sebaaya barika la. 14 Ne balimaw, ne y'a dɔn k'a jɛya aw ta fan fɛ ko aw falen bɛ ja gɛlɛya ani dɔnniya bɛɛ la, ko aw bɛ se ka ɲɔgɔn laadi. 15 Nka ne ye ne ja gɛlɛya ka ko dɔw sɛbɛn aw ye ka aw hakili jigin o kow la. Ne y'o kɛ, katuguni Ala ye nɛɛma di ne ma, 16 walisa ne ka kɛ Krisita Yesu ka baaraden ye siyaw cɛma, ka sarakalasebaaya baara kɛ Ala ka Kibaru Duman ko la, walisa siyaw sarakali ka diya Ala ye, u bilara Ala ye ka saniya Ni Senu fɛ. 17 O de y'a to yɛrɛbonya sababu bɛ ne fɛ Krisita Yesu la Ala ka baara kow la. 18 Ne tɛ ne ja gɛlɛya ka kuma fɛn si ko la, ni Krisita ma o kɛ ne bolo, walisa siyaw ka Ala kan minɛ. A ye o kɛ kuma ni kɛwalew fɛ, 19 ani taamashyɛnw ni kabakow fɛ Ni Senu ka sebaaya barika la. O cogo la ne ye Krisita Kibaru Duman waajuli kɛ ka a dafa, ka daminɛ Jerusalɛm ni a dafɛ jamanaw bɛɛ la, fo ka taa bila Iliri jamana la. 20 Krisita tɔgɔ ma fɔ yɔrɔ min na fɔlɔ, ne ye ne jija ka Kibaru Duman fɔ yen, walisa ne kana so jɔ mɔgɔ wɛrɛ ka ju sigilen kan, 21 nka i ko a sɛbɛnnen bɛ cogo min na ko: «A kibaru ma fɔ minnu ye, olu n'a ye. Minnu ma a ko mɛn, olu na a faamu.» 22 O de ye ne bali ko caman ka taa bɔ aw ye, 23 nka sisan, ne ye ne ka baara dafa nin jamanaw la. Kabini san dama dɔ ne tun b'a fɛ kosɛbɛ ka taa bɔ aw ye. 24 Ni ne bɛ taa Espaɲe tuma min na, ne tɛmɛntɔ, ne jigi b'a kan ka aw ye. Ni an ɲɛnafin bɔra ɲɔgɔn na tuma min na, aw na ne bilasira ka taa yen. 25 Nka sisan ne bɛ taa Jerusalɛm yen dannabaaw mago kow kosɔn, 26 katuguni a diyara Masadwanɛ ni Akayi jamanaw dannabaaw ye ka wari dɔ lajɛ ka o di dannabaa faantanw ma Jerusalɛm. 27 A diyara u ye, olu ka juru bɛ u la fana k'a masɔrɔ ni siyaw kɛra jɛɲɔgɔnw ye u ka Ala sira kow la, siyaw ka kan ka olu dɛmɛ fana ni u bolo fɛn dɔw ye. 28 Ni ne ye o ko ɲɛnabɔ ka o wari di u ma tuma min na, ne na tɛmɛn aw fɛ yen ka taa Espaɲe. 29 Ne y'a dɔn ko ni ne sera aw fɛ yen tuma min na, ne na se yen ni Krisita ka duba dafalen ye. 30 Ne bɛ aw deli, balimaw, Matigi Yesu Krisita ni Ni Senu ka kanuya kosɔn aw ka aw jija ka ne dɛmɛ ni aw ka Ala deliliw ye ne ye, 31 walisa ne ka tila Jude jamana dannabaliw la, ani ne bɛ taa ni nilifɛn minnu ye Jerusalɛm, olu ka diya yen dannabaaw ye. 32 O cogo la ne ɲagalitɔ na se aw fɛ yen ka kɛɲɛ ni Ala sago ye, ani ne na lafiya dɔ sɔrɔ aw cɛma. 33 Hɛrɛtigi Ala ka kɛ aw bɛɛ fɛ. Amiina.
1 Ne bɛ an balimamuso Fɛbɛ tɔgɔ ɲuman fɔ aw ye, Sankrɛ egilisi baarakɛla dɔ don. 2 Aw ka a minɛ koɲuman Matigi la ka kɛɲɛ ni dannabaaw cogo ye. A mago bɛ aw la o ko la, aw ka a dɛmɛ o bɛɛ la, katuguni ale ye mɔgɔ caman dɛmɛ, a ye ne yɛrɛ fana dɛmɛ. 3 A' ye Prisiye ni Akilas fo. Olu ye ne baarakɛɲɔgɔnw ye Krisita Yesu la. 4 U faratira u yɛrɛw ni la walisa u ka ne kisi. Ne kelen tɛ barika da u ye, siyaw cɛma egilisiw bɛɛ fana bɛ barika da u ye. 5 Egilisi min bɛ u ka so, aw ka o fana fo. A' ye ne ka kanulen Epayinɛtɛ fo, ale fɔlɔ ye dannaya kɛ Krisita la Asi jamana la. 6 Mariyama min ye baaraba kɛ aw ye, aw ka o fo. 7 A' ye Andronikus ni Juniyas fo, olu ye ne balimaw ye, an tun bɛ kaso la ɲɔgɔn fɛ fana. U tɔgɔw bɔra cidenw cɛma. U kɛra Krisita taw ye ne ɲɛ. 8 A' ye Anpliyas fo, ne bɛ a kanu kosɛbɛ Matigi la. 9 A' ye Urbɛn fo, o ye an baarakɛɲɔgɔn ye Krisita la. Aw ka ne ka kanulen Sitasis fana fo. 10 A' ye Apɛlɛs fo, o ye tɔgɔ ɲuman sɔrɔ Krisita la. A' ye Arisitobule so mɔgɔw fo. 11 Aw ka ne balima Hɛrɔdion fo. Narsise so mɔgɔ minnu bɛ Matigi la, aw ka olu fo. 12 Trifɛnɛ ni Trifosɛ minnu bɛ Matigi ka baara la, aw ka olu fo, ani kanulen Pɛrside, ale ye baaraba kɛ Matigi ye. 13 A' ye Matigi ka ɲɛnatɔmɔlen Rufus fo, ani a ba, ne bɛ o fana jate ne ba ye. 14 Asɛnkrite ni Flegɔn ni Hɛrmɛs ni Patrobas ni Hɛrmas ani balima tɔ minnu bɛ u fɛ, aw ka olu fo. 15 Filoloje ni Juli ani Nɛrɛ ni a balimamuso, ani Olɛnpe ani dannabaa minnu bɛ u fɛ yen, aw ka olu bɛɛ fo. 16 A' ye ɲɔgɔn fo ni da susuli senuma ye. Krisita ka egilisiw bɛɛ bɛ aw fo. 17 Mɔgɔ minnu bɛ farali kɛ ka dannabaaw lafili, ka aw ka kalan sɔrɔlen sɔsɔ, ne bɛ aw deli, balimaw, ko aw ka aw yɛrɛw kɔlɔsi olu la. A' ye fara u la, 18 k'a masɔrɔ o mɔgɔ sifaw tɛ baara kɛ an Matigi Krisita ye, fɔ u yɛrɛw kɔnɔbara. U bɛ ko dɔnbaliw dusu yɛlɛma ni kuma duman ni kuma nugulenw ye. 19 Aw bɛ Matigi kan minɛ cogo min na, o kibaru sera mɔgɔw bɛɛ ma. O de y'a to ne bɛ ɲagali aw ko la, nka ne b'a fɛ aw ka kɛ hakilitigiw ye ko ɲuman ta fan fɛ, ka kɛ mɔgɔ jɛlenw ye ko jugu ta fan fɛ. 20 Hɛrɛtigi Ala na Sitanɛ cɔngɔ aw senw kɔrɔ sɔɔni. An Matigi Yesu ka nɛɛma ka kɛ aw bɛɛ fɛ. 21 Ne baarakɛɲɔgɔn Timote bɛ aw fo, ani ne balimaw Lusius ni Jasɔn ani Sosipatɛr fana. 22 Ne Tɛrsius min ye nin lɛtɛrɛ sɛbɛn, ne fana bɛ aw fo Matigi la. 23 Ne jatigi Gayus bɛ aw fo, egilisi bɛɛ jatigi fana don. Dugu wari marabaa Erasite ani an balimakɛ Kartus bɛ aw fo. 24 An Matigi Yesu Krisita ka nɛɛma ka kɛ aw bɛɛ fɛ. Amiina. 25 An ka Ala tanu! Se bɛ ale ye ka aw banba ka kɛɲɛ ni ne ka Kibaru Duman fɔlen ye, o ye Yesu Krisita ko waajuli ye. O bɛ kɛɲɛ ni gundo jirali ye, o min dogolen tun bɛ sani diɲɛ ka da. 26 Nka a jirala sisan kiraw ka sɛbɛnw fɛ, ka kɛɲɛ ni Ala banbali ka ci fɔlen ye, ka siyaw bɛɛ ladɔnniya o ko la, walisa u bɛɛ ka da a la ka a kan minɛ. 27 Ala, o min kelenpe ye hakilitigi ye, nɔɔrɔ ka da ale kan Yesu Krisita barika la badaa-badaa. Amiina.
1 Ne Paul, Krisita Yesu ka ciden Ala sago barika la, ka kɛɲɛ ni a ka weleli ye, ani an balimakɛ Sositɛnɛ 2 bɛ nin sɛbɛn ci Ala ka egilisi ma min bɛ Kɔrɛnte, aw minnu welela ka kɛ senumaw ye ka aw bila aw dan na ka saniya Yesu Krisita la, ani minnu bɛɛ bɛ an Matigi Yesu Krisita tɔgɔ wele yɔrɔ o yɔrɔ. Ale de ye an ni olu bɛɛ Matigi ye. 3 An Fa Ala ni Matigi Yesu Krisita ka nɛɛma ni dususuma di aw ma. 4 Ne bɛ barika da ne ka Ala ye aw ko la tuma bɛɛ a ka nɛɛma kosɔn, o min dira aw ma Krisita Yesu la, 5 ko aw jiidira fɛn bɛɛ la ale la, fo ka se kuma bɛɛ ni dɔnniya bɛɛ la, 6 k'a masɔrɔ Krisita seereya sabatira aw cɛma. 7 O cogo la, ka aw to an Matigi Yesu Krisita jirali makɔnɔli la, Ala ka nilifɛn si tɛ dɛsɛ aw la. 8 Ale de na aw sabati fana fo a laban, walisa aw jalakibali ka sɔrɔ an Matigi Yesu Krisita ka don na. 9 Ala ye kantigi ye. Ale de ye aw wele ka kɛ a Denkɛ an Matigi Yesu Krisita jɛɲɔgɔnw ye. 10 Balimaw, ne bɛ aw deli an Matigi Yesu Krisita tɔgɔ kosɔn: Aw ka aw kan kɛ kelen ye. Farali kana kɛ aw cɛma. A' ye aw kɔnɔ kɛ kelen ye, o kɔrɔ, ɛaniya kelen ka kɛ aw la, ani miirili kelen. 11 Ne balimaw, a fɔra ne ye Kloe ka so mɔgɔ dɔw fɛ ko sɔsɔliw bɛ aw cɛma. 12 Ne b'a fɛ ka min fɔ, o filɛ nin ye ko: Aw dɔw b'a fɔ ko: «Ne ye Paul ta ye.» Dɔw ko: «Ne ye Apolosi ta ye.» Dɔw fana ko: «Ne ye Pierɛ ta ye.» Dɔ wɛrɛw ko: «Ne ye Krisita ta ye.» 13 Krisita tilatilalen don wa? Paul gengenna jiri la aw kosɔn wa? Aw batisera Paul tɔgɔ la wa? 14 Ne bɛ barika da Ala ye, k'a masɔrɔ ne ma aw si batise, ni Krisipus ni Gayus tɛ, 15 walisa mɔgɔ si kana a fɔ ko aw batisera ne tɔgɔ la. 16 Tiɲɛ don, ne ye Sitɛfanasi ka so kɔnɔ mɔgɔw fana batise. Ni ne ye mɔgɔ wɛrɛ batise olu kɔ, ne hakili tɛ o la. 17 Krisita ma ne ci ka batiseli kɛ, a ye ne ci ka Kibaru Duman fɔ ni mɔgɔw ka hakilitigiya kuma tɛ, walisa Krisita gengenjiri ko kana kɛ fu ye. 18 Krisita gengenjiri ko waajuli ye nalonmaya ye halakibaatɔw ɲɛ na, nka an minnu bɛ kisi, an ɲɛ na, Ala ka sebaaya de don. 19 A sɛbɛnnen bɛ ko: «Ne na hakilitigiw ka hakilitigiya tiɲɛ, ka ko dɔnnaw ka dɔnniya kɛ fu ye.» 20 O la sa, hakilitigi bɛ min? Sariya karamɔgɔ bɛ min? Nin waati sɔsɔlikɛla bɛ min? Ala m'a jira ko nin diɲɛ ka hakilitigiya ye nalonmaya ye wa? 21 Ala ka hakilitigiya min y'i jira diɲɛ la, diɲɛ ni a ka hakilitigiya ma se ka Ala dɔn o fɛ. O de kosɔn Ala y'a latigɛ ka dannabaaw kisi gengenjiri waajuli nalonmaya fɛ. 22 Yahutuw bɛ taamashyɛn kabakomaw ɲini. Grɛkiw bɛ hakilitigiya de ɲini. 23 An kɔni bɛ Krisita gengennen ko waajuli kɛ. O waajuli ye kunnatiɲɛni ye Yahutuw ɲɛ na. Siya wɛrɛw ɲɛ na, nalonmaya don. 24 Nka Ala ye minnu wele, Yahutuw ni siya wɛrɛw kɔni, olu ɲɛ na, Krisita ye Ala ka sebaaya ani Ala ka hakilitigiya de ye. 25 Katuguni hakilitigiya bɛ Ala ka nalonmaya la ka tɛmɛn mɔgɔw ka hakilitigiya kan. Barika bɛ Ala ka barikantanya la ka tɛmɛn mɔgɔw barika kan. 26 Balimaw, Ala ye aw minnu wele, a' ye miiri aw yɛrɛw ko la. Minnu bɛ jate hakilitigiw ye nin diɲɛ la, olu man ca aw cɛma. Fangatigiw man ca aw la. Mɔgɔ tɔgɔbaw man ca. 27 Nka nin diɲɛ bɛ fɛn minnu jate nalonmaw ye, Ala ye olu ɲɛnatɔmɔ walisa ka hakilitigiw lamalo. Diɲɛ bɛ fɛn minnu jate barikantanw ye, Ala ye olu ɲɛnatɔmɔ walisa ka barikamaw lamalo. 28 Diɲɛ bɛ fɛn minnu jate fɛn gansanw ye, a bɛ ɲigin fɛn minnu na, hali fɛn minnu tɛ foyi ye, Ala ye olu ɲɛnatɔmɔ, walisa fɛn minnu bɛ jate, olu ka kɛ fu ye, 29 walisa Hadamaden si kana a yɛrɛ bonya Ala ɲɛ kɔrɔ. 30 Nka Ala de barika la aw bɛ Krisita Yesu la. Ala ye Yesu kɛ an ka hakilitigiya ni an ka tilennenya ye. An bɛ saniyali ni kunmabɔli fana sɔrɔ ale la, 31 walisa «Min b'a yɛrɛ bonya, o k'a yɛrɛ bonya Matigi la,» i ko a sɛbɛnnen bɛ Kitabu la cogo min na.
1 Balimaw, ne taara aw yɔrɔ ka Ala ka kuma fɔ aw ye tuma min na, ne ma taa ni kumaba wala hakilitigiyaba ye. 2 Ne tun y'a latigɛ ko ka ne to aw cɛma, ko ne tɛna foyi dɔn Yesu Krisita kɔ, ani Yesu Krisita gengennen jiri la. 3 O de y'a to ne barikantan sirannen yɛrɛyɛrɛtɔ tun bɛ aw cɛma. 4 Ne ka kuma ani ne ka Kibaru Duman waajuli ma kɛ ni mɔgɔw ka hakilitigiya kuma nugulenw ye, nka a jirala ka jɛya ni sebaaya ye Ni Senu barika la, 5 walisa aw ka dannaya ju kana sigi mɔgɔw ka hakilitigiya kan, fɔ Ala ka sebaaya kan. 6 O bɛɛ n'a ta, an bɛ hakilitigiya kuma de fɔ dannabaa mɔlenw cɛma, nka nin diɲɛ ka hakilitigiya ko tɛ, nin diɲɛ kuntigiw ka hakilitigiya fana ko tɛ, olu bɛ tɛmɛn. 7 Nka Ala ka hakilitigiya gundo min dogolen tun bɛ, an bɛ o kuma de fɔ. Ala tun ye o latigɛ an nɔɔrɔ sɔrɔli kama sani diɲɛ ka da. 8 Nin diɲɛ kuntigiw si ma o hakilitigiya dɔn. Ni u tun y'a dɔn, u tun tɛna nɔɔrɔ Matigi gengenjiri la. 9 K'a masɔrɔ a sɛbɛnnen bɛ Kitabu la ko: «Mɔgɔ ɲɛ ma fɛn minnu ye, a tulo ma fɛn minnu mɛn, fɛn minnu ma jigin mɔgɔ hakili la, Ala ye o fɛnw dila a kanubaaw ye.» 10 O la, Ala ye o fɛnw jira an na a Ni Senu barika la, k'a masɔrɔ Ni Senu bɛ fɛn bɛɛ sɛgɛsɛgɛ, hali Ala ka ko dunbaw. 11 Hadamadenw cɛma, jɔni bɛ mɔgɔ ka kow dɔn, ni mɔgɔ ni yɛrɛ tɛ? O cogo la, mɔgɔ si tɛ Ala ka kow dɔn, fɔ Ala Ni. 12 An kɔni ye Ni min sɔrɔ, o tɛ diɲɛ ta ye, fɔ Ala Ni, walisa Ala ye fɛn minnu ni an na, an ka olu dɔn. 13 An bɛ o kow fɔ ni kuma minnu ye, olu tɛ sɔrɔ mɔgɔw ka hakilitigiya kalan fɛ, fɔ Ni Senu ka kalan de fɛ. Ni Senu sigilen bɛ minnu kɔnɔ, o kow bɛ jira olu la Ni Senu ka kuma fɛ. 14 Hadamaden gansan tɛ Ala Ni ka kow minɛ, sabu u ye nalonmaya ye a ɲɛ na. A tɛ se ka u dɔn fana, k'a masɔrɔ u bɛ faranfasi Ni Senu de barika la. 15 Ni Senu sira taamabaaw bɛ fɛn bɛɛ faranfasi, nka mɔgɔ si tɛ o tigiw ka kow faranfasi. 16 Kitabu ko: «Jɔni bɛ Matigi ka miiriliw dɔn? Jɔni bɛ se ka ale kalan?» Nka anw kɔni, Krisita ka miiriliw bɛ an kɔnɔ.
1 Tiɲɛ la balimaw, ne ma se ka kuma aw fɛ i ko Ni Senu sira taamabaaw, fɔ nin diɲɛ kow sira taamabaaw, i ko denyɛnin Krisita la. 2 Ne ye nɔnɔ di aw ma. Ne ma se ka dumuni gɛlɛnma di aw ma, sabu aw tun tɛ se o kɔrɔ. Halibi, aw tɛ se o kɔrɔ, 3 k'a masɔrɔ aw ye nin diɲɛ kow sira taamabaaw ye fɔlɔ. Keleya ni kɛlɛ ko minnu bɛ aw cɛma, olu t'a jira ko aw ye nin diɲɛ kow sira taamabaaw ye wa? Aw t'a kan ka taama Hadamadenw cogo la wa? 4 Ni aw dɔ ko: «Ne ye Paul ta ye,» ni dɔ wɛrɛ ko: «Ne ye Apolosi ta ye,» o tɛ Hadamadenw cogo ye wa? 5 O la, Apolosi ye jɔn ye? Ne Paul fana ye jɔn ye? Anw ye Ala ka baarakɛlaw dɔrɔn de ye, minnu ye aw bila dannaya sira kan ka kɛɲɛ ni Matigi ka baara dilen ye an bɛɛ kelen-kelen ma. 6 Ne ye danni kɛ, Apolosi y'a sɔn nka Ala de y'a falen. 7 O cogo la, min bɛ danni kɛ ani min b'a sɔn, olu tɛ foyi ye, fɔ Ala min b'a falen. 8 Min bɛ danni kɛ ani min b'a sɔn, olu ka kan. Ala na u bɛɛ kelen-kelen sara ka kɛɲɛ ni u ka baara kɛlenw ye. 9 Sabu an ni Ala ye baarakɛɲɔgɔnw ye. Aw ye Ala ka foro ye, ani a ka so jɔta. 10 Ne ye so ju sigi ka kɛɲɛ ni Ala ka nɛɛma dilen ye ne ma, i ko sojɔla hakiliman. Sisan, mɔgɔ wɛrɛ bɛ so jɔ o ju kan. Nka bɛɛ kelen-kelen ka u yɛrɛw kɔlɔsi u ka so jɔ cogo la o kan. 11 Ju min sigira, o ye Yesu Krisita de ye. Mɔgɔ si tɛ se ka dɔ wɛrɛ sigi o kɔ. 12 Ni mɔgɔ dɔ ye so jɔ o ju kan ni sanu ye, wala warijɛ, wala kabakurun sɔngɔ gɛlɛnw, wala jiri, wala bin jalen, wala ɲɔkalaw, 13 u bɛɛ kelen-kelen ye baara sifa min kɛ, o na jira. O na dɔn kiri don na, sabu a na jira tasuma de fɛ. Mɔgɔw bɛɛ kelen-kelen ka baara na kɔrɔbɔ tasuma fɛ k'a sifa jira. 14 Ni mɔgɔ dɔ ka baara kɛlen ma jeni, o na baraji sɔrɔ. 15 Nka ni mɔgɔ dɔ ka baara kɛlen jenina, o na bɔnɛ a ka baraji la. O bɛɛ n'a ta a yɛrɛ na kisi, i n'a fɔ a ye tasuma cɛtigɛ. 16 Aw m'a dɔn ko aw ye Alabatosoba de ye, ko Ala Ni sigilen bɛ aw kɔnɔ wa? 17 Ni mɔgɔ dɔ ye Alabatosoba tiɲɛ, Ala na o tigi tiɲɛ k'a masɔrɔ Alabatosoba ka senu, o ye aw de ye. 18 Mɔgɔ si kana a yɛrɛ lafili. Ni dɔ bɛ miiri ko a ye hakilitigi ye aw cɛma ka kɛɲɛ ni nin diɲɛ ka kow ye, o k'a yɛrɛ kɛ i n'a fɔ nalonma, walisa a ka kɛ hakilitigi ye sɛbɛ la. 19 K'a masɔrɔ nin diɲɛ ka hakilitigiya ye nalonmaya ye Ala ɲɛ na. A sɛbɛnnen bɛ Kitabu la ko: «A bɛ hakilitigiw minɛ jan na ni u yɛrɛw ka keguya ye.» 20 A sɛbɛnnen bɛ fana ko: «Matigi bɛ hakilitigiw ka miiriliw dɔn, ko olu ye fu ye.» 21 O de kosɔn mɔgɔ si kana a yɛrɛ bonya mɔgɔw ko la, katuguni fɛn bɛɛ ye aw ta ye. 22 Paul wo, Apolosi wo, Pierɛ wo, diɲɛ wo, ɲɛnamaya wo, saya wo, sisan fɛnw wo, fɛn nataw wo, fɛn bɛɛ ye aw de ta ye. 23 Aw ye Krisita ta ye. Krisita ye Ala ta ye.
1 O cogo la mɔgɔw ka an jate ko anw ye Krisita ka baarakɛlaw ani Ala ka gundo kow ɲɛjirabaaw ye. 2 Baara kalifalen bɛ minnu ma, a bɛ ɲini olu fɛ ko u ka kɛ dannamɔgɔw ye. 3 Ne kɔni ta fan fɛ, ni aw bɛ ne sɛgɛsɛgɛ, wala ni ne bɛ sɛgɛsɛgɛ mɔgɔ wɛrɛw fɛ kiri yɔrɔ la, o tɛ koba ye ne ɲɛ na. Ne tɛ ne yɛrɛ sɛgɛsɛgɛ fana, 4 k'a masɔrɔ ne dusukun ma ne jalaki foyi la, nka o tɛ ne josɔrɔ sababu ye. Min bɛ kiri tigɛ ne kan, o ye Matigi de ye. 5 O de kosɔn, aw kana kiri tigɛ mɔgɔ si kan sani a waati ka se, sani Matigi ka na. Ale de na dibila ko dogolenw bɛɛ bɔ kɛnɛ kan, ka mɔgɔw dusukunw ka miiriliw fana jira. O tuma la bɛɛ kelen-kelen ka kan ni tanuli min ye, u na o sɔrɔ Ala fɛ. 6 Balimaw, ne ye kuma kɔrɔma minnu fɔ sisan, ne ye olu fɔ ne ni Apolosi ta fan fɛ aw kalanni kosɔn, walisa aw k'a faamu an ka ɲɛjirali fɛ, ko fɛn minnu sɛbɛnna Kitabu la, mɔgɔ kana tɛmɛn olu kan. O de kosɔn aw si kana aw yɛrɛw bonya ka mɔgɔ dɔ fisaya dɔ ye. 7 O de la, jɔni ye i fisaya ka tɛmɛn dɔ wɛrɛ kan? Mun bɛ i bolo ni o ma di i ma? N'a dira i ma, mun na i b'i yɛrɛ bonya i n'a fɔ a ma di i ma? 8 Aw ye aw sagona fɛnw bɛɛ sɔrɔ kelen! Aw fɛntigiyara kelen! Aw kɛra masakɛw ye k'a sɔrɔ an sen tɛ o la! Ne b'a fɛ aw ka kɛ masakɛw ye sɛbɛ la, walisa an ni aw ka kɛ masakɛw ye ɲɔgɔn fɛ! 9 Ne bɛ miiri ko Ala ye an cidenw kɛ bɛɛ kɔmɔgɔw ye, an kɛra i ko mɔgɔ minnu jalaki ye saya ye, k'a masɔrɔ an kɛra filɛli fɛnw ye diɲɛ bɛɛ ɲɛ kɔrɔ, mɛlɛkɛw fara Hadamadenw kan. 10 An ye nalonmaw ye Krisita kosɔn, nka aw ye hakilitigiw ye Krisita la! An ye barikantanw ye, nka aw barika ka bon. Aw bɛ bonyali sɔrɔ, anw bɛ dɔgɔyali sɔrɔ. 11 Fo ka na se sisan ma, an tɔɔrɔlen don kɔngɔ ni minnɔgɔ fɛ. Anw fɛɛrɛtɔ don, an bɛ bugɔ. Sigi yɔrɔ kelen tɛ an na. 12 An bɛ baara kɛ ni an yɛrɛ bolow ye fo ka an sɛgɛn. Mɔgɔw bɛ an neni, an bɛ duba ta u ye. U bɛ tugu an nɔfɛ ka an tɔɔrɔ, an bɛ o muɲu. 13 U bɛ an tɔgɔ tiɲɛ, an bɛ kuma ɲuman fɔ u ye. An bɛ jate diɲɛ ɲamanɲaman fililenw ye, i ko fɛn korokaraw, fo ka na se sisan ma. 14 Ne tɛ nin kow sɛbɛn ka aw lamalo, nka ne bɛ aw lasɔmi i ko ne den kanulenw. 15 Hali ni karamɔgɔ waa tan tun bɛ aw fɛ Krisita la, fa caman kɔni tɛ aw fɛ, katuguni ne kɛra aw fa ye Krisita Yesu la Kibaru Duman waajuli barika la. 16 O de kosɔn ne bɛ aw deli ko aw ka kɛ ne ladegebaaw ye. 17 O de y'a to ne bɛ ne denkɛ kanulen Timote ci aw ma, dannamɔgɔ don Matigi la. Ale na aw hakili jigin ne taama cogow la Krisita la, i ko ne bɛ mɔgɔw kalan cogo min na yɔrɔ bɛɛ egilisiw bɛɛ la. 18 Aw dɔw ye kuncɛbaya kɛ ko ne tɛna taa aw yɔrɔ tun, 19 nka n'a kɛra Matigi sago ye, ne na taa aw fɛ yen sɔɔni. Ni ne sera yen, ne tɛna o kuncɛbaaw ka kumaw jate, fɔ u ka sebaaya, 20 katuguni Ala ka masaya tɛ kuma ko ye, sebaaya ko don. 21 Aw bɛ mun fɛ sa? Ne ka taa aw yɔrɔ ni gosili berew ye wa? Wala ne ka taa ni kanuya ni sumalenya de ye?
1 A mɛnna fan bɛɛ ko kakalaya bɛ aw cɛma min ɲɔgɔn tɛ kɛ hali siya wɛrɛw cɛma, o filɛ nin ye ko aw dɔ ye a fa muso ta. 2 Aw dun bɛ kuncɛbaya kɛ halibi! Aw tun ka kan ka ɲɛnasisi kosɛbɛ, walisa min ye o ko kɛ, o ka gɛn ka bɔ aw cɛma. 3 Hali ni ne tɛ aw cɛma yen farisogo la, ne ni bɛ aw cɛma yen. Min ye o ko jugu kɛ, ne ye kiri tigɛ o kan ka ban, i n'a fɔ ne tun bɛ yen. 4 Ka aw lajɛlen to Matigi Yesu tɔgɔ la ani ne ni fana, an Matigi Yesu ka sebaaya na kɛ an fɛ, 5 aw ka o cɛ don Sitanɛ bolo, a farikolo ka halaki, walisa a ni ka kisi Matigi Yesu ka don na. 6 Aw ka yɛrɛ bonyali tɛ bɛn! Aw m'a dɔn ko funun fɛn dɔɔnin bɛ mugu nɔɔninen bɛɛ funun wa? 7 A' ye o funun fɛn kɔrɔ bɔ yen, walisa aw ka kɛ mugu nɔɔninen kura ye, funun fɛn tɛ min na, sabu aw saniyalen don i ko nbuuru fununbali, k'a masɔrɔ an ka Tɛmɛnkan saraka fagara, o ye Krisita de ye. 8 O de kosɔn an ka o seli kɛ, nka o kana kɛ ni funun fɛn kɔrɔ ye, wala ni kɔnɔna juguya ni sɔnkolonya funun fɛn ye, fɔ dusukun jɛlen ni tiɲɛ nbuuru fununbali ye. 9 Ne y'a fɔ aw ye ne ka sɛbɛn la ko aw ni jatɔw kana jɛ foyi la, 10 nka nin diɲɛ la jatɔw ko tɛ. Wasabaliw ni binkannikɛlaw ni bolisɔnnaw ko tɛ. Ni olu ko tun don, a tun na kɛ wajibi ye aw ka bɔ diɲɛ la! 11 Nka sisan ne bɛ min fɔ, o filɛ nin ye ko: Mɔgɔ min bɛ wele balima, ni o ye jatɔ ye, wala wasabali, wala bolisɔnna, wala nenilikɛla, wala dɔlɔtɔ, wala binkannikɛla, aw ni o tigi kana jɛ foyi la. Aw ni o bɔɲɔgɔnko mɔgɔ kana dumuni kɛ ɲɔgɔn fɛ yɛrɛ. 12 Kɛnɛma mɔgɔw ka kiri ko ye ne kunko ye wa? Ala de na kiri tigɛ olu kan. Mɔgɔ minnu bɛ aw cɛma, aw man kan ka olu ka kiri ko ɲɛnabɔ wa? «A' ye kojugukɛla gɛn ka bɔ aw cɛma.»
1 Ni kiri ko dɔ bɛ aw dɔ ni a balima cɛ, o bɛ sɔn ka taa o ɲɛnabɔ tilenbaliw ɲɛ kɔrɔ cogo di? Yala a tɛna a ɲɛnabɔ dannabaaw ɲɛ kɔrɔ wa? 2 Aw m'a dɔn ko dannabaaw na kiri tigɛ diɲɛ kan wa? Ni aw na kiri tigɛ diɲɛ kan, aw man kan ni o ko misɛnw ɲɛnabɔli ye wa? 3 Aw m'a dɔn ko an na kiri tigɛ mɛlɛkɛw kan wa? Janko nin diɲɛ kow? 4 Ayiwa ni nin diɲɛ kiri ko dɔw bɛ aw ni ɲɔgɔn cɛ, egilisi tɛ mɔgɔ minnu jate, yala aw bɛ olu kɛ o kow kiritigɛlaw ye wa? 5 Ne bɛ o fɔ ka aw lamalo. Mɔgɔ hakilitigi si tɛ aw cɛma min bɛ se ka kiri ko ɲɛnabɔ a balimaw ni ɲɔgɔn cɛ wa? 6 Nka balima dɔ bɛ dɔ wele kiri la dannabaliw yɛrɛ ɲɛ kɔrɔ! 7 Tiɲɛ la, kiri ko ka sɔrɔ aw ni ɲɔgɔn cɛ, o ye aw jalaki de ye. Mun y'a to aw tɛ o tilenbaliya ko muɲu? Mun y'a to aw tɛ tɔɲɔli muɲu? 8 Nka minnu bɛ tilenbaliya kow kɛ ka aw tɔɲɔ, o ye aw yɛrɛw de ye. Aw bɛ o kɛ aw balimaɲɔgɔnw na! 9 Aw m'a dɔn ko kojugukɛlaw tɛna Ala ka masaya sɔrɔ wa? Aw kana aw yɛrɛw lafili. Kakalaw wo, bolisɔnnaw wo, jatɔw wo, cɛɲɔgɔn ɲininaw wo, 10 sonyalikɛlaw wo, wasabaliw wo, dɔlɔtɔw wo, nenilikɛlaw wo, bikannikɛlaw wo, olu si tɛna Ala ka masaya sɔrɔ. 11 Aw dɔw tun bɛ ten dɛ, nka aw kora, aw bilara aw dan na ka kɛ Ala ka senumaw ye, aw jatera tilennenw ye Matigi Yesu Krisita tɔgɔ la ani an ka Ala Ni barika la. 12 Fɛn bɛɛ dagalen bɛ ne ye, nka nafa tɛ fɛn bɛɛ la. Fɛn bɛɛ dagalen bɛ ne ye, nka ne tɛna sɔn ka ne yɛrɛ kɛ fɛn si ka jɔn ye. 13 Dumuni fɛnw ye kɔnɔbara ta ye. Kɔnɔbara ye dumuni fɛnw ta ye, o ye tiɲɛ ye. O bɛɛ n'a ta, Ala na u fila bɛɛ ban. Nka mɔgɔ farikolo ma kɛ jatɔya kama. Farikolo ye Matigi ta ye, Matigi ye farikolo ta ye. 14 Ala ye an Matigi lakunun ka bɔ suw cɛma. Ale na an fana lakunun ka bɔ suw cɛma a ka sebaaya barika la. 15 Aw m'a dɔn ko aw farikolow ye Krisita farikolo yɔrɔ dɔw ye wa? Ayiwa, ne na Krisita farikolo yɔrɔ dɔw ta ka olu kɛ jatɔmuso farikolo yɔrɔ dɔw ye wa? Ayi dɛrɛ! 16 Aw m'a dɔn ko cɛ min ni jatɔmuso bɛ jɛ, a ni o bɛ kɛ farisogo kelen ye wa? Katuguni Kitabu ko: «U fila na kɛ farisogo kelen ye.» 17 Nka min ni Matigi bɛ jɛ, o ni ale ye ni kelen de ye. 18 8 A' ye boli jatɔya ɲɛ. Mɔgɔ bɛ ko jugu sifa o sifa wɛrɛ kɛ, o ye farikolo kɛnɛkan ko ye, nka min bɛ jatɔya kɛ, o bɛ a yɛrɛ farikolo hakɛ ta. 19 Aw farikolow ye Ni Senu ka Alabatosoba de ye. O sigilen bɛ aw kɔnɔ, aw ye o sɔrɔ Ala fɛ. Aw tɛ aw yɛrɛw ta ye dɛ. Aw ma o dɔn wa? 20 Aw sanna sɔngɔba de la Ala fɛ. O de y'a to aw ka Ala bonya ni aw farikolow ye.
1 Aw ye sɛbɛn ci ka ne ɲininka ko minnu na, olu ta fan fɛ, a ka ɲi cɛ ma ni a ma maga muso la. 2 O bɛɛ n'a ta, walisa jatɔya kana kɛ, cɛw bɛɛ kelen-kelen ka muso furu, musow bɛɛ kelen-kelen ka kɛ a yɛrɛ cɛ kun. 3 Muso ka kan ni min ye, cɛ ka o kɛ a ye. Cɛ fana ka kan ni min ye, muso ka o kɛ a ye. 4 Muso tɛ a yɛrɛ farikolo kuntigi ye, a cɛ de b'a kun na. O cogo la fana cɛ tɛ a yɛrɛ farikolo kuntigi ye, a muso de b'a kun na. 5 Aw kana ban ɲɔgɔn na, fɔ ni aw fila bɛnna a la ka waati dɔɔnin bila Ala delili kama. O kɔ, a' ye segin ɲɔgɔn ma, walisa Sitanɛ kana aw kɔrɔbɔ aw ka yɛrɛminɛbaliya kosɔn. 6 Ne ye nin fɔ aw ye ka aw laadi, o tɛ ci fɔlen ye. 7 Ne b'a fɛ cɛw bɛɛ ka kɛ i ko ne. O bɛɛ n'a ta, Ala bɛ mɔgɔw bɛɛ ka nilifɛn di u ma. Dɔ ta bɛ cogo dɔ la, dɔ wɛrɛ ta bɛ cogo wɛrɛ la. 8 Minnu ma furu kɛ ani muso cɛ salenw, ne b'a fɔ ko a ka ɲi olu ma ka to i ko ne. 9 Nka ni u tɛ se ka u yɛrɛ minɛ, u ka furu kɛ katuguni furu ka fisa ni nege tɔɔrɔ ye. 10 Dannabaa minnu furulen don, ne b'a fɔ olu ye k'a gɛlɛya, ne kan tɛ, Matigi kan don, ko: Muso kana fara a cɛ la. 11 Ni a farala a cɛ la, a furubali ka to, wala a ka kɔsegin a cɛ ma. Cɛ fana kana a muso bila. 12 Ne bɛ min fɔ dannabaa tɔw ye, o filɛ nin ye, ne kan don, Matigi kan tɛ, ko: Ni muso dannabali bɛ balima dɔ kun, ni o sɔnna ka to a fɛ, a kana o bila. 13 O cogo la, ni muso dannabaa dɔ bɛ cɛ dannabali kun, ni o cɛ sɔnna a ka to a fɛ, a kana fara o la. 14 Cɛ dannabali bɛ saniya a muso dannabaa kosɔn. Muso dannabali bɛ saniya a cɛ dannabaa kosɔn. N'o tɛ, aw denw tun na kɛ nɔgɔlenw ye, nka tiɲɛ la, u ka senu. 15 O bɛɛ n'a ta, ni dannabali b'a fɛ ka fara dannabaa la, a ka o kɛ. Ni o kɛra, balimacɛ wala balimamuso sirilen tɛ. Ala ye an wele ka sigi hɛrɛ la. 16 Muso dannabaa, i b'a dɔn yala i na i cɛ kisi wa? Cɛ dannabaa, i b'a dɔn yala i na i muso kisi wa? 17 O bɛɛ n'a ta, Matigi ye niyɔrɔ min di mɔgɔw bɛɛ kelen-kelen ma, Ala y'u wele fana k'u to cogo min na, u ka taama ka kɛɲɛ ni o ye. Ne bɛ o ci fɔ egilisiw bɛɛ la. 18 Ni mɔgɔ dɔ welela k'a sɔrɔ a bolokolen don, a ka to o cogo la. Ni dɔ welela k'a sɔrɔ a bolokobali don, o fana kana boloko. 19 Bolokoli wo, bolokobaliya wo, u si tɛ foyi ye. Ala ka ci fɔlenw kɛli de bɛ jate. 20 Ala ye mɔgɔw bɛɛ kelen-kelen wele k'u to cogo min na, u ka to ten. 21 Ala y'i wele k'i to jɔnya la wa? I kana hami o la. O bɛɛ n'a ta, ni i bɛ se ka hɔrɔnya, i ka o kɛ, 22 katuguni jɔn min welela Matigi la, o ye Matigi ka hɔrɔn ye. O cogo la fana, hɔrɔn min welela, o ye Krisita ka jɔn ye. 23 Ala ye aw san sɔngɔ de la. Aw kana kɛ mɔgɔw ka jɔnw ye. 24 Balimaw, bɛɛ kelen-kelen welela k'u to cogo min na, u ka to ten Ala ɲɛ kɔrɔ. 25 Minnu ma furu, ne ma ci sɔrɔ Matigi fɛ olu ko la, nka Matigi makarila ne la ka ne kɛ dannamɔgɔ ye, o de kosɔn ne bɛ ne ka miiriliw jira. 26 Nin waati gɛlɛn kosɔn, min ka ɲi ne ɲɛ na, o filɛ nin ye, ko a ka ɲi mɔgɔ ma ka to a cogo la. 27 Muso bɛ i kun wa? Ayiwa, i kana furu sa cogo ɲini. I ma furu kɛ wa? Ayiwa, i kana muso furu. 28 O bɛɛ n'a ta, ni i ye furu kɛ, i ma jurumu kɛ. Ni npogotigi tara furu la, a ma jurumu kɛ. Nka a kɛbaaw na tɔɔrɔ sɔrɔ farisogo la u ka ɲɛnamaya kɔnɔ. Ne b'a fɛ ka aw tanga o ma. 29 Ayiwa balimaw, ne bɛ nin de fɔ ko: Waati surunyara. Kabini sisan muso bɛ minnu fɛ, olu ka kɛ i ko muso tɛ u fɛ. 30 Minnu bɛ kasi, olu ka kɛ i ko u tɛ kasi. Minnu ɲagalilen don, olu ka kɛ i ko u ɲagalilen tɛ. Minnu bɛ sanni kɛ, olu ka kɛ i ko fɛn tɛ u fɛ. 31 Minnu bɛ u mago ɲɛ ni nin diɲɛ fɛnw ye, olu ka kɛ i ko u tɛ u sɛbɛ don o la, k'a masɔrɔ nin diɲɛ cogo na tɛmɛn. 32 Ne t'a fɛ aw hakili ka ɲaami. Min ma furu kɛ, o b'i janto Matigi ka kow la, walisa a ko ka diya Matigi ye. 33 Min ye furu kɛ, o b'i janto diɲɛ kow la, walisa a ko ka diya a muso ye. 34 A bɛ sama o fan fila sago kɛli nɔfɛ. O cogo la fana muso min tɛ cɛ kun, wala min ma furu fɔlɔ, o b'i janto Matigi ka kow la, walisa a ka saniya a farikolo ni a ni la. Nka min furulen don, o b'i janto diɲɛ kow la, walisa a ko ka diya a cɛ ye. 35 Ne bɛ o fɔ aw yɛrɛw nafa kama. Ne tɛ o fɔ ka fɛn dɔ wajibiya aw ma. Ne b'a fɛ aw ka taama cogo bɛnnen na, walisa aw nɔrɔlen ka to Matigi ka baara la, foyi kana aw hakili ɲaami. 36 Ni cɛ dɔ y'a miiri ko a denmuso npogotigilama tɛmɛnna furu waati kan, ko o ma bɛn, ko wajibi don a ka furu, a ka a sago kɛ, o tɛ jurumu ye, a ka a di furu la. 37 Nka mɔgɔ min hakili sigilen don, ni ko wɛrɛ t'a wajibiya o la, ni se b'a ye k'a yɛrɛ sago kɛ, ni a y'a latigɛ a yɛrɛ kɔnɔ ko a tɛna a denmuso npogotigilama di furu la, o tigi bɛ ko ɲuman kɛ. 38 O de la, min ye a denmuso npogotigilama di furu la, o bɛ ko ɲuman kɛ, nka min m'a di, o ta de ka fisa. 39 Muso min furulen bɛ, o sirilen bɛ a cɛ la ka a cɛ ɲɛnama to, nka ni a cɛ sara, a hɔrɔnyara. Cɛ min ka di a ye a bɛ se ka furu o ma, nka o ka kɛ dannabaaw cɛma dɔrɔn. 40 O bɛɛ n'a ta, ne ɲɛ na, ni a tora ten, o ka fisa a ma furu ye. Ne dara a la fana ko Ala Ni bɛ ne fɛ.
1 Ayiwa, bolisɔn sogow ko ta fan fɛ, an y'a dɔn ko dɔnniya bɛ an bɛɛ fɛ. Dɔnniya bɛ mɔgɔ kuncɛ bonya, nka kanuya bɛ dɔ fara mɔgɔ wɛrɛw barika kan. 2 Ni mɔgɔ dɔ bɛ miiri ko a bɛ ko dɔn, a ma foyi dɔn fɔlɔ i ko a ka kan ka ko dɔn cogo min na. 3 Nka ni mɔgɔ dɔ bɛ Ala kanu, Ala bɛ o tigi dɔn. 4 Ayiwa, bolisɔn sogo dumuni ta fan fɛ, an y'a dɔn ko boli tɛ foyi ye diɲɛ la, ko Ala wɛrɛ si tɛ, Ala kelenpe kɔ. 5 Hali ni sankolola fɛn dɔw wala dugukolo kan fɛn dɔw bɛ wele batofɛnw, k'a masɔrɔ batofɛn caman ni matigi caman bɛ yen, 6 o bɛɛ n'a ta an kɔni fɛ, Ala kelenpe bɛ yen, o ye an Fa ye. Ale ye fɛn bɛɛ da, an bɛ yan ale kosɔn. Matigi kelenpe fana bɛ yen, o ye Yesu Krisita ye. Fɛn bɛɛ bɛ ale barika la, an fana bɛ a barika la. 7 Nka mɔgɔw bɛɛ tɛ o dɔn. Mɔgɔ dɔw tun delila boli ko la, halibi u bɛ o sogo dun ka a jate bolisɔn sogo yɛrɛ ye. U dusukun barika ka dɔgɔ, o dumuni bɛ u nɔgɔ. 8 Dumuni kɔni tɛ an ko diya Ala ye. Ni an ma dumuni kɛ, o tɛ fɛn bɔ an na. Ni an ye dumuni kɛ fana, o tɛ fɛn fara an kan. 9 O bɛɛ n'a ta, a' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi walisa aw ka hɔrɔnyali fanga kana kɛ barikantanw kunnatiɲɛni sababu ye. 10 Tiɲɛ la, dɔnniya bɛ e min fɛ, ni balima barikantan dɔ ye i ye dumuni la bolibatoso dɔ kɔnɔ, o dusukun tɛna gɛlɛya, fo k'a bila bolisɔn sogo dumuni la wa? 11 O cogo la, Krisita sara o balima barikantan min kosɔn, o na halaki i ka dɔnniya fɛ! 12 Ni aw bɛ aw balimaw hakɛ ta ten, ka u dusukun sinsinbaliw jogin, aw bɛ Krisita de hakɛ ta. 13 O de kosɔn, ni sogo bɛ ne balima kunnatiɲɛ, ne tɛna sogo dun abada, walisa ne kana kɛ ne balima kunnatiɲɛni sababu ye.
1 Ne tɛ hɔrɔn ye wa? Ne tɛ ciden ye wa? Ne ma Yesu an Matigi ye wa? Ne ka baara nɔ tɛ aw yɛrɛw ye Matigi la wa? 2 Hali ni dɔ wɛrɛw ma ne jate ciden ye, aw kɔni ka kan ka ne jate ciden ye, k'a masɔrɔ aw ye ne ka cidenya taamashyɛn ye Matigi la. 3 Ne bɛ ne sɛgɛsɛgɛbaaw jaabi cogo min na, o filɛ nin ye ko: 4 Jo tɛ an fɛ ka dumuni kɛ ka minni kɛ wa? 5 Jo tɛ an fɛ ka balimamuso dɔ furu ka taa ni o ye an fɛ, i ko ciden tɔw ni Matigi balimakɛw ani Pierɛ b'a kɛcogo min na wa? 6 Yala ne ni Barnabasi dama ka kan ka baara kɛ ka an yɛrɛw balo wa? 7 Jɔni bɛ taa sɔrɔdasiya la ka tila k'a yɛrɛ doni ta? Jɔni bɛ rezɛn nakɔ sɛnɛ ni a tɛ a mɔ dun? Jɔni fana bɛ baganw gɛn ni a tɛ u nɔnɔ dɔ min? 8 Aw kana miiri ko ne bɛ ne ka kuma ju sigi Hadamadenw ka kɛtaw dama kan. Sariya fana bɛ o ko kelen fɔ. 9 A sɛbɛnnen bɛ Musa ka sariya la ko: «Misi min bɛ ɲɔ cɔngɔ, i kana jɔ siri o da la.» Ala ye o fɔ misiw hami kosɔn wa? 10 A ma o fɔ an dama kosɔn wa? Ɔwɔ, o sɛbɛnna an de kosɔn. Sɛnɛkɛla jigi sigilen ka kan ka sɛnɛ kɛ. Ɲɔ gosibaa fana ka ɲɔ gosi k'a jigi to o dɔ sɔrɔli kan. 11 Ni anw ye Ala ka nilifɛnw dan aw cɛma, ni an bɛ aw bolo fɛn dɔw suman tigɛ, o ye koba ye wa? 12 Ni jo bɛ mɔgɔ wɛrɛw fɛ ka fɛn sɔrɔ aw bolo, jo tɛ an fɛ ka fɛn sɔrɔ aw fɛ ka tɛmɛn olu kan wa? O bɛɛ n'a ta anw ma o jo ɲini, nka an bɛ fɛn bɛɛ muɲu walisa an kana foyi kɛ ka Krisita ka Kibaru Duman bali. 13 Aw m'a dɔn ko minnu bɛ baara kɛ Alabatosoba kɔnɔ, ko olu bɛ u balo sɔrɔ ka bɔ Alabatosoba fɛnw la wa? Aw m'a dɔn ko minnu bɛ sarakaw lase saraka bɔlan kan, ko olu bɛ u niyɔrɔ sɔrɔ ka bɔ o sarakaw la wa? 14 O cogo la fana, fɛn min bɛ sɔrɔ Kibaru Duman baara la, Matigi y'a latigɛ ko Kibaru Duman fɔbaaw ka balo o la. 15 Nka ne ma tugu o fɛn si nɔfɛ. Ne tɛ nin sɛbɛn ci aw ma fana walisa aw ka o kɛ ne ye. Mɔgɔ ka ne ka nin yɛrɛbonya sababu tiɲɛ, saya ka fisa ne ma ni o ye! 16 Yɛrɛbonya sababu tɛ ne fɛ Kibaru Duman fɔli la, katuguni o wajibiyalen bɛ ne ma. Ni ne ma Kibaru Duman fɔ, bɔnɛ bɛ ne ye! 17 Ni ne tun b'a kɛ ne yɛrɛ sago la, ne tun na baraji sɔrɔ. Nka ni o baara kalifara ne ma, wajibi don ne ka o kɛ. 18 O tuma la ne bɛ mun baraji sɔrɔ o la? O ye nin ye ko ne ka Kibaru Duman fɔ ni wari ko tɛ, ani ne tun bɛ se ka nafa min ɲini ne yɛrɛ ye Kibaru Duman fɔli la, ne ka o to yen. 19 Hali ni ne ye hɔrɔn ye mɔgɔw bɛɛ ta fan fɛ, ne ye ne yɛrɛ kɛ bɛɛ ka jɔn ye, walisa ne ka mɔgɔ caman sɔrɔ. 20 Yahutuw fɛ, ne kɛra Yahutu ye, walisa ne ka Yahutuw sɔrɔ. Minnu bɛ sariya kɔrɔ, ne kɛra olu fɛ i ko ne bɛ sariya kɔrɔ, hali k'a sɔrɔ ne yɛrɛ tɛ o kɔrɔ, walisa ne ka sariya kɔrɔ mɔgɔw sɔrɔ. 21 O cogo la fana, sariya tɛ minnu kun na, ne kɛra olu fɛ i ko sariya tɛ ne kun na, walisa sariya tɛ minnu kun na, ne ka olu sɔrɔ. O bɛɛ n'a ta, a tɛ i ko Ala ka sariya tɛ ne kun na, sabu ne bɛ Krisita ka sariya kɔrɔ. 22 Minnu barika ka dɔgɔ dannaya la, ne kɛra olu fɛ i n'a fɔ ne barika ka dɔgɔ, walisa ka barika dɔgɔw sɔrɔ. Ne bɛ ne yɛrɛ kɛ fɛn bɛɛ ye bɛɛ kosɔn, walisa cogo o cogo, ne ka u dɔw kisi. 23 Ne bɛ fɛn bɛɛ kɛ Kibaru Duman kosɔn walisa ne ka niyɔrɔ sɔrɔ a nafa la tɔw fɛ. 24 Aw yɛrɛw y'a dɔn ko minnu bɛ boli ɲɔgɔndan boli yɔrɔ la, olu bɛɛ bɛ boli, nka kelenpe de bɛ sara sɔrɔ. A' ye boli walisa aw ka o sara sɔrɔ. 25 Mɔgɔ minnu bɛ don ɲɔgɔndan boli la, olu bɛ u yɛrɛw tanga ko sifa caman ma. U bɛ o kɛ walisa u ka kunnajala fɔsɔnfɔsɔnta sɔrɔ. Nka an kɔni b'a kɛ walisa ka kunnajala tiɲɛnbali sɔrɔ. 26 O de y'a to ne bɛ boli ka ne ɲɛ sinnen to ne ka boli dan yɔrɔ ma. Ne bɛ kɛlɛ kɛ i n'a fɔ bolokurun tulonkɛla, a tɛ i ko ne bɛ fiɲɛ bugɔ. 27 Ne bɛ ne yɛrɛ farikolo gosi fo ka a mugu, katuguni ne bɛ siran ko tɔw waajulen kɔ ne fɛ, ban kana kɛ ne yɛrɛ la.
1 Balimaw, ne t'a fɛ aw ka to an bɛnbaw ka kow dɔnbali ye. U bɛɛ tun bɛ taama sankaba kɔrɔ. U bɛɛ taamana ka Kɔgɔji Bilen cɛtigɛ. 2 U bɛɛ batisera Musa ye sankaba ni kɔgɔji la. 3 Ala yɛrɛ ye dumunifɛn min di, u bɛɛ ye o dɔ dun. 4 Ala yɛrɛ ye minnifɛn min di, u bɛɛ ye o dɔ min, katuguni farakurun min tugura u nɔfɛ Ala ka sebaaya fɛ, u ye ji min ka bɔ o la. O farakurun tun ye Krisita de ye. 5 Nka u caman ko tun man di Ala ye, o de kosɔn u sara kungokolon kɔnɔ. Olu dama tun ka ca u tɔ tolenw ye. 6 O kow kɛra ka ɲɛ jira an na, walisa an kana ɲɛ bɔ fɛn juguw fɛ i ko olu ɲɛ bɔra fɛn juguw fɛ cogo min na. 7 Aw kana boliw bato i ko u dɔw y'a kɛcogo min na, i ko a sɛbɛnnen bɛ Kitabu la cogo min na ko: «Mɔgɔw bɛɛ y'u sigi ka dumuni kɛ ka minni kɛ. O kɔ, u wulila ka dɔn kɛ.» 8 An kana jatɔya kɛ, i ko u dɔw y'a kɛcogo min na, fo u la mɔgɔ waa mugan ni saba sara tile kelen kɔnɔ. 9 An kana Matigi kɔrɔbɔ i ko u dɔw y'a kɔrɔbɔ cogo min na, fo saw ye olu cin ka u faga. 10 Aw fana kana dajukɔrɔ kuma fɔ, i ko u dɔw y'a kɛcogo min na. Halakilikɛla ye u faga. 11 O kow bɛɛ kɛra u la ka ɲɛ jira an na. Diɲɛ laban sera an minnu ma, u sɛbɛnna ka an lasɔmi. 12 O de kosɔn, min bɛ miiri ko a jɔlen don, o k'a yɛrɛ kɔlɔsi a kana bin. 13 Kɔrɔbɔli si ma aw sɔrɔ min ma deli ka mɔgɔ sɔrɔ. Ala ye kantigi ye. A tɛna sɔn aw kɔrɔbɔli ka tɛmɛn aw barika dan yɔrɔ kan. Nka kɔrɔbɔli mana se, a na bɔ yɔrɔ jira walisa aw ka se ka o kɔrɔbɔli muɲu. 14 O de kosɔn ne ka kanulenw, a' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi bolibatoli ma. 15 Ne bɛ kuma aw fɛ i ko hakilitigiw. Aw yɛrɛw ka ne ka kuma kɔrɔbɔ. 16 An bɛ barika da Ala ye jifilen dubama min kosɔn, o tɛ an ka jɛɲɔgɔnya taamashyɛn ye Krisita joli la wa? An bɛ nbuuru min karikari ka o dun, o tɛ an ka jɛɲɔgɔnya taamashyɛn ye Krisita farikolo la wa? 17 Nbuurukun kelenpe bɛ yen. O de kosɔn, an minnu ka ca, an ye farikolo kelen ye, katuguni an bɛɛ bɛ jɛ nbuurukun kelen de la. 18 A' ye Israɛl mɔgɔw cogo filɛ. Minnu bɛ saraka fɛnw dun, olu tɛ saraka bɔlan jɛɲɔgɔnw ye wa? 19 Ne b'a fɛ ka mun fɔ sa? Ko saraka min bɔra boli ye, wala boli yɛrɛ, yala olu ye fɛn ye wa? 20 Ayi dɛrɛ! Nka Ala dɔnbaliw bɛ sɔnni min kɛ, u bɛ jinɛw de sɔn, u tɛ Ala sɔn. O de kosɔn ne t'a fɛ aw ni jinɛw ka jɛ. 21 Aw tɛ se ka minni kɛ Matigi ka jifilen na, ka minni kɛ jinɛw ka jifilen fana la. Aw tɛ se ka dumuni kɛ Matigi ka tabali la, ka dumuni kɛ jinɛw ka tabali fana la. 22 Yala an b'a fɛ ka Matigi laɲini ka keleya don a la wa? Aw bɛ miiri ko an barika ka bon ale ta ye wa? 23 Fɛn bɛɛ dagalen bɛ an ye. Tiɲɛ don, nka nafa tɛ fɛn bɛɛ la. Fɛn bɛɛ dagalen bɛ an ye, nka fɛn bɛɛ tɛ dɔ fara mɔgɔ wɛrɛ barika kan. 24 Mɔgɔ si kana a yɛrɛ nafa ɲini, fɔ mɔgɔ wɛrɛ nafa. 25 Fɛn minnu bɛ feere sogofeere yɔrɔw la, a' ye olu dun. Aw kana ɲininkali si kɛ o ko la dusukun kosɔn, 26 katuguni «dugukolo ni a kan fɛn bɛɛ ye Matigi ta ye.» 27 Ni dannabali dɔ ye aw wele dumuni la, ni aw b'a fɛ ka taa, a mana fɛn o fɛn sigi aw kɔrɔ, aw ka o dun. Aw kana ɲininkali si kɛ o la dusukun kosɔn. 28 Nka ni mɔgɔ dɔ b'a fɔ aw ye ko: «Nin ye bolisɔn sogo ye,» aw kana o dun aw lasɔmibaa kosɔn ani dusukun fana kosɔn. 29 Ne tɛ kuma i yɛrɛ dusukun ko la, fɔ mɔgɔ wɛrɛ dusukun. O de la, mɔgɔ wɛrɛ dusukun ka kiri tigɛ ne ka hɔrɔnya kan mun kosɔn? 30 Ni ne bɛ barika da Ala ye ne ka dumuni kosɔn, mun na mɔgɔ wɛrɛ ka ne tɔgɔ tiɲɛ o dumuni ko la, k'a sɔrɔ ne ye barika da Ala ye o kosɔn? 31 O de y'a to aw bɛ dumuni kɛ wo, aw bɛ minni kɛ wo, ni aw bɛ fɛn o fɛn kɛ, a' ye o bɛɛ kɛ Ala bonyali kosɔn. 32 Yahutuw wo, siya wɛrɛ mɔgɔw wo, Ala ka egilisi wo, aw kana kɛ u si kunnatiɲɛ sababu ye, 33 i ko ne fana bɛ ne jija ka mɔgɔw bɛɛ diyaɲekow kɛ fɛn bɛɛ la cogo min na. Ne tɛ ne yɛrɛ nafa ɲini, fɔ mɔgɔ caman nafa, walisa u ka kisi.
1 Aw ka kɛ ne ladegebaaw ye, i ko ne fana ye Krisita ladegebaa ye cogo min na. 2 Ne bɛ aw fo katuguni aw bɛ aw hakili to ne la fɛn bɛɛ la, ka ne ka laadili kumaw mara i ko ne y'a jira aw la cogo min na. 3 O bɛɛ n'a ta, ne b'a fɛ aw ka a dɔn ko cɛw bɛɛ kuntigi ye Krisita ye, ko muso kuntigi y'a cɛ ye, ko Krisita kuntigi ye Ala de ye. 4 O de kosɔn cɛ o cɛ bɛ Ala deli wala ka kiraya kɛ ka a kun datugulen to, o bɛ a kuntigi dɔgɔya. 5 Nka muso o muso bɛ Ala deli wala ka kiraya kɛ k'a sɔrɔ a kun ma datugu, o bɛ a kuntigi dɔgɔya. A bɛ i ko a kun dilen don. 6 Ni muso kun ma datugu, a ka a kunsigi tigɛ. Nka ni kunsigi tigɛ wala kun di ye muso maloya ko ye, a ka kan ka a kun datugu. 7 Cɛ man kan ka a kun datugu, katuguni a ye Ala ja ni a nɔɔrɔ de ye. Muso kɔni ye cɛ nɔɔrɔ ye. 8 Tiɲɛ la, cɛ dara tuma min na, a ma bɔ muso la, nka muso bɔra cɛ de la. 9 Cɛ fana ma da muso kosɔn, nka muso dara cɛ de kosɔn. 10 O de y'a to taamashyɛn ka sɔrɔ muso kun na mɛlɛkɛw kosɔn k'a jira ko a bɛ fanga kɔrɔ. 11 O bɛɛ n'a ta Matigi la, ni cɛ tɛ, muso fana tɛ. Ni muso tɛ, cɛ fana tɛ. 12 K'a masɔrɔ muso bɔra cɛ la cogo min na, o cogo la cɛ bɛ bange muso fɛ. Fɛn bɛɛ bɛ bɔ Ala de la. 13 A' ye miiri a la, yala a bɛnnen bɛ muso ka Ala deli batoli yɔrɔ la k'a sɔrɔ a kun ma datugu wa? 14 Ni cɛ dɔ kunsigi ka jan, a fɔ, Hadamadenya cogo yɛrɛ tɛ aw kalan ko o ye a dɔgɔyali ko de ye wa? 15 Nka ni muso kunsigi ka jan, o ye a bonyali ko ye, katuguni kunsigi jan dira muso ma ka kɛ a kunna birilan ye. 16 Nka ni mɔgɔ dɔ b'a fɛ ka sɔsɔli kɛ, o k'a dɔn ko laada wɛrɛ tɛ an fɛ o ko la, a tɛ Ala ka egilisiw fana fɛ. 17 Ka ne to nin kuma fɔli la, ne bɛ aw lasɔmi ko dɔ la, ne tɛ se ka aw tanu o la fewu, o filɛ nin ye ko: Aw tɛ aw lajɛ ɲɛni kama, fɔ tiɲɛni. 18 O ko fɔlɔ filɛ nin ye: A fɔra ne ye ko aw mana aw lajɛ egilisi kow la tuma min na, farali kow bɛ aw cɛma. Fan dɔ fɛ, ne bɛ da o la. 19 Wajibi don kan tilali ka kɛ, walisa minnu ye dannabaa sɛbɛw ye aw cɛma, olu ka dɔn. 20 Aw mana aw lajɛ, o tɛ Matigi ka tabali ko ye, 21 k'a masɔrɔ ka aw to dumuni la, bɛɛ kelen-kelen bɛ kɔrɔtɔ ka a yɛrɛ ka dumuni dun. Kɔngɔ bɛ dɔw la, dɔ wɛrɛw falen bɛ dɔlɔ la. 22 Sow tɛ aw fɛ ka dumuni kɛ ka minni kɛ yen wa? Walima aw bɛ Ala ka egilisi mafiɲɛya ka bolo lankolonw lamalo wa? Aw bɛ miiri ne ka mun fɔ aw ye? Ne ka aw tanu o la wa? Ne tɛ aw tanu o la dɛ! 23 Ne ye aw kalan ko min na, ne ye o sɔrɔ Matigi fɛ ko: Matigi Yesu donna bolo la su min fɛ, a ye nbuuru ta 24 ka barika da Ala ye, o kɔ, ka o nbuuru karikari k'a fɔ ko: «Nin ye ne farikolo ye, a dira aw kosɔn. A' ye nin kɛ ka aw hakili to ne la.» 25 O cogo la, dumuni kɛlen kɔ, a ye jifilen ta, k'a fɔ ko: «Nin jifilen ye Ala ka layidu kura ye, o layidu tara ne joli la. Ni aw ye minni kɛ nin jifilen na tuma o tuma, aw ka o kɛ ka aw hakili to ne la.» 26 Aw mana nin nbuuru dun ka minni kɛ nin jifilen na tuma o tuma, aw bɛ Matigi saya ko de fɔ, fo a ka na. 27 O de y'a to, ni mɔgɔ dɔ ye Matigi ka nbuuru dun ka minni kɛ a ka jifilen na k'a sɔrɔ a cogo man ɲi, o tigi na jalaki Matigi farikolo ni a joli ta fan fɛ. 28 O de kosɔn, mɔgɔw bɛɛ kelen-kelen ka u yɛrɛw sɛgɛsɛgɛ, o kɔ, ka o nbuuru dun ka minni kɛ o jifilen na. 29 Katuguni min bɛ o nbuuru dun ka minni kɛ o jifilen na, k'a sɔrɔ a ma Matigi farikolo faranfasi, o bɛ a jalaki fɛn dun ka o min. 30 O de y'a to aw caman kɛra banabaatɔw ni barikantanw ye, aw caman fana sara. 31 Ni an tun bɛ kiri tigɛ an yɛrɛw kan, Ala tun tɛna kiri wɛrɛ tigɛ an kan. 32 Nka Matigi bɛ kiri tigɛ an kan, ka an kolo, walisa kiri kana bin an ni diɲɛ kan ɲɔgɔn fɛ. 33 O de kosɔn ne balimaw, ni aw bɛ aw lajɛ ka dumuni kɛ Matigi ka tabali la tuma min na, a' ye ɲɔgɔn makɔnɔ. 34 Ni kɔngɔ bɛ mɔgɔ dɔ la, o ka dumuni kɛ a ka so, walisa aw kana aw lajɛ ka kiri bin aw yɛrɛw kan. Ko tɔw ta fan fɛ, ni ne sera aw fɛ yen tuma min na, ne na olu ɲɛnabɔ.
1 Ayiwa balimaw, ne t'a fɛ aw ka kɛ ko dɔnbaliw ye Ni Senu ka nilifɛnw ta fan fɛ. 2 Aw y'a dɔn ko aw tun ye Ala dɔnbaliw ye tuma min na, aw tun bɛ sama boli bobow nɔfɛ, i ko aw ɲɛ tun minɛna cogo min na. 3 O de kosɔn ne b'a fɛ aw k'a faamu ko mɔgɔ o mɔgɔ bɛ kuma Ala Ni barika la, o si tɛna a fɔ ko Yesu dangalen bɛ. Mɔgɔ si tɛ se k'a fɔ fana ko Yesu ye Matigi ye, ni o ma kɛ Ni Senu barika la. 4 Nilifɛnw sifa ka ca, nka u bɛ bɔ Ni Senu kelen de la. 5 Baara sifa ka ca, nka u bɛɛ bɛ kɛ Matigi kelen de ye. 6 Baarakɛ cogow ka ca, nka Ala kelen de bɛ u bɛɛ kɛ mɔgɔw bɛɛ kɔnɔ. 7 Ala Ni b'i jira ni nilifɛn dɔ dili ye mɔgɔw bɛɛ kelen-kelen ma mɔgɔw bɛɛ nafa sɔrɔli kama. 8 Hakilitigiya kuma dira dɔ ma Ni Senu fɛ. O Ni kelen ye dɔnniya kuma di dɔ wɛrɛ ma. 9 O Ni kelen ye dannaya di dɔ ma. Banabaatɔ kɛnɛyali se dira dɔ wɛrɛ ma o Ni kelen barika la. 10 Kabakow kɛli se dira dɔ ma. Se dira dɔ wɛrɛ ma ka kiraya kɛ. Niw faranfasili dira dɔ wɛrɛ ma. Kan wɛrɛw fɔli se dira dɔ ma. Kan wɛrɛw kɔrɔ fɔli se dira dɔ wɛrɛ ma. 11 Ni Senu kelenpe de bɛ o kow bɛɛ kɛ, ka mɔgɔw bɛɛ kelen-kelen ka nilifɛn di u ma ka kɛɲɛ ni a yɛrɛ sago ye. 12 Ayiwa, mɔgɔ farikolo yɔrɔw ka ca, nka farikolo kelen don. O yɔrɔw ni u caya bɛɛ ye farikolo kelen ye cogo min na, Krisita fana bɛ ten. 13 An kɔni, Yahutuw ni siya tɔw, jɔnw ni hɔrɔnw, an bɛɛ batisera ka kɛ farikolo kelen ye Ni kelen de la. An bɛɛ minna o Ni kelen de la fana. 14 Farikolo fana tɛ farikolo yɔrɔ kelen ye, nka a yɔrɔw ka ca. 15 Ni sen b'a fɔ ko ale tɛ bolo ye, ko o de kosɔn a tɛ farikolo yɔrɔ dɔ ye, o b'a to ko a tɛ farikolo yɔrɔ dɔ ye wa? 16 Ni tulo fana b'a fɔ ko ale tɛ ɲɛ ye, ko o de kosɔn a tɛ farikolo yɔrɔ dɔ ye, o b'a to a tɛ farikolo yɔrɔ dɔ ye wa? 17 Ni farikolo yɔrɔ bɛɛ tun ye ɲɛ ye, mɔgɔ tun na mɛnni kɛcogo di? Ni a bɛɛ tun ye tulo ye, mɔgɔ tun nafɛnw suma mɛn cogo di? 18 Nka tiɲɛ la Ala ye farikolo yɔrɔw bɛɛ kelen-kelen kɛ farikolo la ka kɛɲɛ ni a yɛrɛ sago ye. 19 Ni farikolo bɛɛ lajɛlen tun ye yɔrɔ kelen ye, farikolo tun na kɛ min? 20 O de kosɔn farikolo yɔrɔw ka ca, nka farikolo ye kelenpe de ye. 21 O cogo la ɲɛ tɛ se k'a fɔ bolo ye ko: «Ne mago t'i la!» Kunkolo fana tɛ se k'a fɔ senw ye ko: «Ne mago tɛ aw la!» 22 Nka tiɲɛ la, farikolo yɔrɔ minnu bɛ i ko u barika ka dɔgɔ, an magoba bɛ olu la. 23 Farikolo yɔrɔ minnu tɛ jate bonyataw ye, an bɛ an janto olu la ka tɛmɛn yɔrɔ tɔw kan. An bɛ maloya yɔrɔ minnu ko la, an bɛ olu masiri ka tɛmɛn dɔw kan. 24 An tɛ yɔrɔ minnu jate maloya yɔrɔw ye, olu mago tɛ o la. Bonya dɛsɛra yɔrɔ minnu na, Ala ye farikolo dila ka bonyaba di olu ma, 25 walisa farali kana kɛ farikolo la, nka a yɔrɔw bɛɛ ka u janto ɲɔgɔn na cogo kelen na. 26 Ni farikolo yɔrɔ kelen tɔɔrɔla, o ni farikolo yɔrɔ tɔw bɛɛ bɛ tɔɔrɔ ɲɔgɔn fɛ. Ni yɔrɔ kelen ye bonyali sɔrɔ, o ni farikolo yɔrɔ tɔw bɛɛ bɛ ɲagali ɲɔgɔn fɛ. 27 Aw ye Krisita farikolo ye, aw bɛɛ kelen-kelen ye a farikolo yɔrɔ dɔ de ye. 28 O de la, Ala ye mɔgɔ dɔw sigi egilisiw la: Fɔlɔ, cidenw, a filanan, kiraw, a sabanan, karamɔgɔw, o kɔ, kabakow kɛli, o kɔ, banabaatɔw kɛnɛyali nilifɛnw, ani dɛmɛbaaw ni ɲɛ mɔgɔw ani kan wɛrɛ fɔbaaw. 29 Mɔgɔw bɛɛ tɛ ciden ye. Bɛɛ tɛ kira ye. Bɛɛ tɛ karamɔgɔ ye. Bɛɛ tɛ kabako kɛbaa ye. 30 Banabaatɔw kɛnɛyali se ma di bɛɛ ma. Bɛɛ tɛ se ka kan wɛrɛw fɔ. Bɛɛ tɛ se ka kan wɛrɛw kɔrɔ fɔ. 31 A' ye kɛ Ala ka nilifɛn fisamaw fɛ kosɛbɛ. O bɛɛ n'a ta, sira min ka fisa ni o bɛɛ ye, ne bɛna o jira aw la sisan.
1 Hali ni ne bɛ mɔgɔw kanw ni mɛlɛkɛw kanw fɔ, k'a sɔrɔ kanuya tɛ ne kɔnɔ, ne kumakan na kɛ i ko ntanan mankan wala weleninw. 2 Hali ni ne bɛ se ka kiraya kɛ, ka gundow bɛɛ ni fɛn bɛɛ dɔn, hali ni dannaya bɛɛ bɛ ne fɛ fo ka kuluw labɔ u nɔ na, k'a sɔrɔ kanuya tɛ ne kɔnɔ, ne tɛ foyi ye. 3 Hali ni ne ye ne bolofɛnw bɛɛ tilatila ka kɛ faantanw ka dumuni ye, ka ne farikolo di ko a ka jeni, o tɛna foyi ɲɛ ne ye ni kanuya tɛ ne kɔnɔ. 4 Muɲuli bɛ kanuya la, a falen bɛ ɲumaya la, keleya t'a la. Kanuya tɛ waso, kuncɛbaya t'a la. 5 Kanuya tɛ ko bɛnbali kɛ, a t'a yɛrɛ nafa ɲini. A tɛ dimin joona, a tɛ ko jugu miiri. 6 A tɛ ɲagali tilenbaliya ko la, a bɛ ɲagali tiɲɛ de la. 7 A bɛ sabali fɛn bɛɛ la, a bɛ da fɛn bɛɛ la, a jigi bɛ fɛn bɛɛ kan, a bɛ fɛn bɛɛ muɲu. 8 Kanuya tɛ ban abada. Kiraya kɛli na ban. Kan wɛrɛw fɔli na dabila. Dɔnniya na ban. 9 An bɛ dɔɔnin dɔrɔn de dɔn. An bɛ dɔɔnin dɔrɔn de kɛ kiraya ko fana la. 10 Nka ko dafalenw mana na, ko dafabaliw na ban. 11 Ka ne to denmisɛnya la, ne tun bɛ kuma i ko denmisɛn, ne tun bɛ miiri i ko denmisɛn, ne tun bɛ kow jate minɛ i ko denmisɛn. Kabini ne ɲɛnatigɛra ka kɛ cɛ ye, ne ye denmisɛnya kow dabila. 12 Sisan a bɛ i ko an bɛ fɛnw filɛ dubalen na, a ma jɛya, nka o tuma la an na yeli kɛ ɲɛda ni ɲɛda. Sisan ne bɛ dɔɔnin dɔrɔn de dɔn, nka o tuma la ne na ko dɔn ka dafa, i ko Ala bɛ ne dɔn cogo min na. 13 Ayiwa sisan nin fɛn saba tora, dannaya ni jigi ani kanuya, nka u bɛɛ la belebeleba ye kanuya de ye.
1 A' ye tugu kanuya nɔfɛ. A' ye Ala ka nilifɛnw fana ɲini kosɛbɛ. A' ye kɛ kiraya nilifɛn fɛ ka tɛmɛn tɔw kan. 2 Min bɛ kan wɛrɛ fɔ, o tɛ kuma mɔgɔw fɛ, o bɛ kuma Ala fɛ, k'a masɔrɔ mɔgɔ si tɛ o kɔrɔ dɔn. A bɛ gundow fɔ a dusukun na. 3 Nka min bɛ kiraya kɛ, o bɛ kuma mɔgɔw fɛ ka u nafa, ka u waaju, ani ka u dusuw saalo. 4 Min bɛ kan wɛrɛ fɔ, o nafa bɛ a yɛrɛ kan, k'a sɔrɔ min bɛ kiraya kɛ, o nafa bɛ egilisi kan. 5 Ne b'a fɛ aw bɛɛ ka kan wɛrɛw fɔ, nka ne b'a fɛ aw ka kiraya kɛ ka tɛmɛn o kan. Tiɲɛ la, min bɛ kiraya kɛ, o ka bon ni kan wɛrɛ fɔbaa ye, fɔ ni a yɛrɛ bɛ o kan wɛrɛ kɔrɔ fɔ, walisa egilisi ka nafa sɔrɔ. 6 Ayiwa balimaw, ni ne taara aw fɛ yen ka kan wɛrɛw fɔ, k'a sɔrɔ ne ma Ala ka ko jirata dɔ fɔ aw ye, wala dɔnniya ko, wala kiraya, wala ka aw kalan, ne na nafa jumɛn lase aw ma? 7 Fɔlifɛnw ta fan fɛ, i ko file wala nkɔni, ni u kan tɛ faranfasi, u bɛ min fɔ, o na faamu cogo di? 8 Ni buru fyɛta tɛ kan faranfasilen bɔ, jɔni na i labɛn kɛlɛ kama? 9 O cogo la aw fana, ni aw ka kuma ma jɛya, aw ka fɔta na faamu cogo di? K'a masɔrɔ a bɛ i ko aw bɛ kuma fiɲɛ fɛ. 10 Kan caman bɛ diɲɛ la, nka kan si tɛ ni kɔrɔ tɛ min na. 11 O cogo la kan wɛrɛ fɔbaa bɛ min fɔ, ni ne tɛ o mɛn, o tigi na kɛ jamana wɛrɛ mɔgɔ ye ne ɲɛ na, ne fana na kɛ jamana wɛrɛ mɔgɔ ye ale ɲɛ na. 12 O de y'a to, ka aw to Ni Senu ka nilifɛnw ɲinili la, minnu bɛ egilisi nafa, aw ka olu caman ɲini. 13 O de kosɔn, min bɛ kan wɛrɛ fɔ, o ka Ala deli walisa a ka se ka o kan wɛrɛ kɔrɔ fɔ. 14 Ni ne bɛ Ala deli kan wɛrɛ la, ne bɛ delili kɛ ni ne ni ye, nka ne hakili sen t'a la. 15 Ne na mun kɛ sa? Ne na Ala deli ni ne ni ye, ne na a deli ni ne hakili fana ye. Ne na tanuli dɔnkili da ni ne ni ye, ne na o da ni ne hakili fana ye. 16 Ni i bɛ barika da Ala ye ni i ni dɔrɔn de ye, mɔgɔ wɛrɛ minnu sigilen bɛ jama cɛma, olu na amiina fɔ i ka barika dali kɛlen kɔ cogo di? K'a sɔrɔ i bɛ min fɔ, olu tɛ o dɔn. 17 Tiɲɛ don, i ka barika dali ɲɛ na kosɛbɛ, nka olu ma nafa si sɔrɔ a la. 18 Ne bɛ barika da Ala ye k'a masɔrɔ ne bɛ kan wɛrɛw fɔ ka tɛmɛn aw bɛɛ kan. 19 Nka egilisi kɔnɔ, a ka di ne ye ka kuma duuru fɔ ni ne hakili ye walisa ka mɔgɔ wɛrɛw kalan, ka tɛmɛn kan wɛrɛ kuma waa tan fɔli kan. 20 Balimaw, aw kana kɛ denmisɛnw ye hakili ta fan fɛ. Juguya ta fan fɛ kɔni, aw ka kɛ denmisɛnw ye, nka hakili ta fan fɛ, aw ka kɛ mɔgɔ ɲɛnatigɛlenw ye. 21 A sɛbɛnnen bɛ sariya kitabu la ko: «Ne na kuma nin mɔgɔw fɛ kan wɛrɛ fɔbaaw da la ani siya wɛrɛ mɔgɔw da la. Hali o, u tɛna ne lamɛn, Matigi ko ten.» 22 O de kosɔn, kan wɛrɛw fɔli tɛ taamashyɛn ye dannabaaw ɲɛ na, nka taamashyɛn don dannabaliw ɲɛ na. Fan wɛrɛ fɛ, kiraya tɛ taamashyɛn ye dannabaliw ɲɛ na, nka taamashyɛn don dannabaaw ɲɛ na. 23 Ayiwa ni egilisi jama bɛɛ y'u lajɛ batoli la tuma min na, k'a sɔrɔ mɔgɔw bɛɛ bɛ kan wɛrɛw fɔ, ni dannabaa wɛrɛw wala dannabali dɔw donna aw cɛma, u tɛna a fɔ ko aw hakili wulilen don wa? 24 Nka ni dannabaa wɛrɛ wala dannabali dɔ donna aw cɛma, k'a sɔrɔ bɛɛ bɛ kiraya kɛ, a bɛ min mɛn aw bɛɛ da la, o na a kɔrɔfɔ ka kiri tigɛ a kan. 25 A ka miirili dogolenw na bɔ kɛnɛ kan. O tuma la a na i bin k'a ɲɛda biri duguma ka Ala bato k'a fɔ ko: «Tiɲɛ la, Ala bɛ aw cɛma!» 26 Balimaw, an ka mun de kɛ? Ni aw bɛ aw lajɛ batoli la tuma min na, dɔ ta ye tanuli dɔnkili dali ye, dɔ ta ye kalan ye, dɔ ta ye jirali ye, dɔ ta ye kan wɛrɛ fɔli ye, dɔ fana ta ye o kan wɛrɛ kɔrɔ fɔli ye. O kɛtaw bɛɛ ka kɛ walisa ka egilisi nafa. 27 Ni dɔw bɛ kan wɛrɛw fɔ, olu kana tɛmɛn mɔgɔ fila wala saba kan, u k'a bɔ ɲɔgɔn kɔrɔ. Mɔgɔ dɔ fana ka o kan wɛrɛw kɔrɔ fɔ. 28 Ni mɔgɔ tɛ yen min bɛ kan wɛrɛ kɔrɔ fɔ, a ka i makun egilisi kɔnɔ. A ka kuma a yɛrɛ ni Ala cɛ. 29 Minnu bɛ kiraya kɛ, olu la mɔgɔ fila wala saba ka kuma, mɔgɔ tɔw ka o kumaw sɛgɛsɛgɛ. 30 Ni Ala ye ko dɔ jira mɔgɔ sigilen dɔ la, fɔlɔ ka i makun. 31 Aw bɛɛ bɛ se ka kiraya kɛ kelen-kelen walisa bɛɛ ka kalan ka jijali sɔrɔ. 32 Kiraw niw kololen bɛ u yɛrɛw ye, 33 sabu Ala tɛ ko ferekelenw ka Ala ye, fɔ hɛrɛ ta. A bɛ kɛ Ala ka mɔgɔ senumaw ka egilisiw bɛɛ la cogo min na, 34 o cogo la musow kana kuma egilisi kɔnɔ, k'a masɔrɔ a dagalen tɛ u ka kuma. U ka kan ka kolo i ko Ala ka sariya b'a fɔ cogo min na. 35 Ni u b'a fɛ ka ko dɔ faamu, u ka u yɛrɛw cɛw ɲininka u ka so, katuguni a tɛ bɛn muso ka kuma egilisi kɔnɔ. 36 Yala Ala ka kuma bɔra aw fɛ yen wa? Wala a sera aw dama ma? 37 Ni mɔgɔ dɔ bɛ miiri ko ale ye kira ye, ko Ala ka nilifɛn dɔ b'a fɛ, o k'a dɔn ko ne ye min sɛbɛn ka ci aw ma, o ye Matigi ka ci fɔlen de ye. 38 Nka ni mɔgɔ dɔ ye ko dɔnbali ye o ko la, o tigi ka to o ko dɔnbaliya la. 39 O de y'a to balimaw, aw ka kɛ kiraya kɛli fɛ, aw kana mɔgɔ bali ka kan wɛrɛw fɔ fana. 40 Nka fɛn bɛɛ ka kɛcogo bɛnnen na, a ko ɲɛnabɔlen koɲuman.
1 Balimaw, ne ye Kibaru Duman min fɔ aw ye, aw sɔnna min ma ni aw sabatira o la fana, ne bɛ aw hakili jigin o de la. 2 Aw kisira o barika la, ni a y'a sɔrɔ aw bɛ to a kan i ko ne y'a fɔ aw ye cogo min na. N'o tɛ, aw ka dannaya na kɛ fu ye. 3 Ne ye kalan min sɔrɔ k'a lase aw ma, o koba fɔlɔ filɛ nin ye ko: Krisita sara an ka jurumuw kosɔn, ka kɛɲɛ ni Kitabuw ye. 4 A su donna, a kununna a tile sabanan don, ka kɛɲɛ ni Kitabuw ye. 5 A y'i jira Pierɛ la. O kɔ, a y'i jira ciden tan ni fila la. 6 O kɔ, a y'i jira balima dɔw la waati kelen na, olu ka ca ni mɔgɔ kɛmɛ duuru ye. U caman bɛ yen halibi, nka u dɔw sara. 7 O kɔ, a y'i jira Yakuba la. O kɔ, a y'i jira cidenw bɛɛ la. 8 O bɛɛ kɔ, a y'i jira ne yɛrɛ fana la, a bɛ i ko a yera den kɔnɔ sebali fɛ, 9 katuguni ne ye cidenw bɛɛ la dɔgɔmannin de ye, ne man kan ka wele ciden yɛrɛ, k'a masɔrɔ ne tugura Ala ka egilisi nɔfɛ k'a tɔɔrɔ. 10 Nka ne ye min ye, ne kɛra o ye Ala ka nɛɛma barika la. A ye nɛɛma min jira ne la, o ma kɛ fu, katuguni ne ye baara kɛ ka tɛmɛn u tɔw bɛɛ kan. O bɛɛ n'a ta ne yɛrɛ ma o kɛ, nka Ala ka nɛɛma min bɛ ne la, o de ye baara kɛ ne fɛ. 11 O de kosɔn, a kɛra ne bolo wo, a kɛra olu bolo wo, an bɛ min waajuli kɛ ani aw dara min na, o ko don. 12 Ayiwa, an bɛ waajuli kɛ ko Krisita kununna ka bɔ suw cɛma. O tuma la, aw dɔw bɛ se k'a fɔ cogo di ko suw tɛ kunun? 13 Ni suw tɛ kunun, Krisita fana ma kunun. 14 Ni Krisita ma kunun ka bɔ suw cɛma, an ka waajuli kɛra fu, aw ka dannaya fana ye fu ye. 15 Ka tɛmɛn o kan, an bɛ sɔrɔ seere nkalontigɛlaw ye Ala ko la, katuguni an ye seereya kɛ a ko la ko a ye Krisita lakunun ka bɔ suw cɛma. Ni suw tɛ kunun, Ala ma a lakunun. 16 K'a masɔrɔ ni suw tɛ kunun, Krisita fana ma kunun fewu. 17 Ni Krisita ma kunun, aw ka dannaya kɛra fu, aw bɛ aw ka jurumuw la halibi. 18 Minnu sara Krisita la, olu fana halakira. 19 Ni an jigi bɛ Krisita kan ka an to nin diɲɛ so kɔnɔ dama, an ye ɲɛnibaatɔw ye ka tɛmɛn mɔgɔw bɛɛ kan. 20 Nka tiɲɛ la, Krisita kununna ka bɔ suw cɛma. Minnu sara, ale ye olu la kununlen fɔlɔ de ye. 21 Saya donna diɲɛ la mɔgɔ kelen sababu la cogo min na, o cogo la fana su kununli nana mɔgɔ kelen sababu la. 22 Mɔgɔw bɛɛ bɛ sa Hadama la cogo min na, o cogo la fana, mɔgɔw bɛɛ na ɲɛnamaya Krisita la, 23 nka bɛɛ ni a ka waati don. Krisita ye fɔlɔ ye, o kɔ, minnu ye Krisita taw ye a na tuma la. 24 O tɛmɛnnen kɔ, laban na se. Krisita na kuntigiya ni sebaaya ni fangatigiya bɛɛ ban, o kɔ, ka masaya don Fa Ala bolo. 25 K'a masɔrɔ wajibi don Krisita ka sigi masaya kun na fo Ala ka a juguw bɛɛ kolo a ye. 26 An jugu min na ban fɛn bɛɛ kɔ, o ye saya de ye. 27 O de kosɔn Kitabu ko: «Ala ye fɛn bɛɛ kolo a ye.» Nka ni a y'a fɔ ko fɛn bɛɛ kolola a ye, a jɛlen don ko Ala min ye fɛn bɛɛ kolo a ye, o sen t'a la. 28 Ni Ala ye fɛn bɛɛ kolo Krisita ye tuma min na, o kɔ, Ala, o min ye fɛn bɛɛ kolo a Denkɛ ye, a Denkɛ na kolo a ye, walisa Ala ka kɛ fɛn bɛɛ ye, bɛɛ kɔnɔ. 29 N'o tɛ, minnu bɛ batise mɔgɔ salenw kosɔn, olu ta tun na kɛ di? Ni a y'a sɔrɔ tiɲɛ la ko suw tɛ kunun, mun y'a to mɔgɔw bɛ batise u kosɔn? 30 An yɛrɛw dun? Mun y'a to an bɛ don farati la tuma bɛɛ? 31 Balimaw, ne bɛ saya da fɛ don o don. Sababu min y'a to ne ye o fɔ, o filɛ nin ye, ko aw ye ne bonyali sababu ye an Matigi Yesu Krisita la. 32 N'a y'a sɔrɔ ne ye waraw kɛlɛ Efese ka kɛɲɛ ni Hadamadenw cogo dɔrɔn ye, ne bɛna mun nafa sɔrɔ o la sa? Ni suw tɛ kunun, «an ka dumuni kɛ ka minni kɛ, katuguni sini an na sa.» 33 Aw kana aw yɛrɛw lafili. Jɛɲɔgɔn juguw bɛ sɔn ɲuman tiɲɛ. 34 A' ye hakili sɔrɔ ka ko bɛnnenw kɛ ka jurumu dabila, katuguni aw la mɔgɔ dɔw ye Ala dɔnbaliw ye. Ne bɛ o fɔ ka aw lamalo. 35 Mɔgɔ dɔ na ɲininkali kɛ ko: «Suw bɛ kunun cogo di? Farikolo sifa jumɛn na kɛ u la?» 36 Hakilintanw! I bɛ si min dan, o tɛna falen ni a ma sa. 37 I bɛ si min dan, o ye kisɛ gansan dɔrɔn de ye, a dɔrɔ ɲɔkisɛ wala kisɛ sifa wɛrɛ, nka a na falen ka kɛ sun min ye, o sun ni o kisɛ tɛ cogo kelen na. 38 Ala b'a fɛ ka o kisɛ kɛ fɛn min ye, a b'a kɛ o ye. Fɛn min bɛ bɛn kisɛ bɛɛ kelen-kelen ma, a bɛ o kɛ u la. 39 Fɛn ɲɛnamaw farisogo bɛɛ tɛ sifa kelen ye. Mɔgɔ ta ye sifa dɔ ye, baganw ta ye sifa wɛrɛ ye, kɔnɔw ta ye sifa dɔ ye, jɛgɛw ta ye sifa wɛrɛ ye. 40 Sanfɛ fɛnw ni duguma fɛnw fana bɛ yen, nka sanfɛ fɛnw nɔɔrɔ ye dɔ ye, duguma fɛnw nɔɔrɔ ye dɔ wɛrɛ ye. 41 Tile nɔɔrɔ ye dɔ ye, kalo nɔɔrɔ ye dɔ wɛrɛ ye, dolow nɔɔrɔ ye dɔ wɛrɛ ye. Hali dolow bɛɛ nɔɔrɔ tɛ kelen ye. 42 Suw kununli ko fana bɛ ten. Farikolo tolita bɛ don, a tolibali bɛ kunun. 43 A cɛ jugu bɛ don, a nɔɔrɔma bɛ kunun. A barikantan bɛ don, a barikama bɛ kunun. 44 A farikoloma bɛ don, a nima bɛ kunun. Ni farikoloma bɛ yen, a jɛlen don ko nima fana bɛ yen. 45 O de kosɔn a sɛbɛnnen bɛ ko: «Mɔgɔ fɔlɔ Hadama kɛra mɔgɔ ɲɛnama ye.» Hadama kosana kɛra ni ye min bɛ ɲɛnamaya di. 46 O bɛɛ n'a ta, fɔlɔ ta tɛ nima ye, fɔ farikoloma. Nima de bɛ na kɔfɛ. 47 Mɔgɔ fɔlɔ bɔra dugukolo buguri la, dugukoloma don. Mɔgɔ filanan bɔra sankolo la. 48 O mɔgɔ dugukoloma bɛ cogo min na, dugukolomaw fana bɛ ten. O sankolo mɔgɔ bɛ cogo min na, sankolola taw fana bɛ ten. 49 O mɔgɔ dugukoloma ja bɛ an na cogo min na, o sankolo mɔgɔ fana ja na kɛ an na ten. 50 Balimaw, ne bɛ nin fɔ ko: Farisogo ni joli tɛ se ka Ala ka masaya sɔrɔ fewu. Fɛn tolita fana tɛ se ka tolibaliya sɔrɔ. 51 A filɛ, ne bɛ gundo fɔ aw ye, ko an bɛɛ tɛna sa, nka an bɛɛ na yɛlɛma 52 yɔrɔnin kelen, ɲɛkɔmi ko kelen na, buru kosana fyɛ tuma la. Buru na fyɛ, suw na kunun ka kɛ tolibaliw ye, an na yɛlɛma. 53 Wajibi don nin farikolo tolita ka tolibaliya don a kan na, nin farikolo sata ka sabaliya don a kan na. 54 Nin farikolo tolita mana tolibaliya don a kan na, nin sata mana sabaliya don a kan na, o tuma la Kitabu kuma sɛbɛnnen na dafa ko: «Se sɔrɔla saya kan ka a tunun ka a ban.» 55 «E, saya i ka se bɛ min? E, saya, i baga bɛ min?» 56 Saya baga ye jurumu ye. Jurumu ka sebaaya bɛ bɔ Ala ka sariya de la. 57 Nka barika Ala ye, a bɛ se di an ma an Matigi Yesu Krisita barika la! 58 O de kosɔn ne balima kanulenw, a' ye aw sabati ka kɛ sigasigabaliw ye. A' ye taa ɲɛ Matigi ka baara la tuma bɛɛ, k'a dɔn ko aw ka baara tɛna kɛ fu Matigi la.
1 Wari min bɛ lajɛ ka ci Ala ka mɔgɔ senumaw ma u dɛmɛni kosɔn, ne ye ci min fɔ o ko la Galasi jamana egilisiw ye, aw fana k'a kɛ ka kɛɲɛ n'o ye. 2 Ko, kari don o kari don, aw bɛɛ kelen-kelen ka wari dɔ bila a dan na aw ka so, ka kɛɲɛ ni aw ka sɔrɔta ye, walisa ne mana na, lajɛliw kana kɛ wari ko la o tuma la. 3 Ni ne sera yen tuma min na, aw ye mɔgɔ minnu ɲɛnatɔmɔ, ne na sɛbɛnw di olu ma ka u ci ka taa Jerusalɛm ni aw ka nilifɛnw ye. 4 Ni kun b'a la ne fana ka taa, u na taa ne fɛ. 5 Ni ne ye Masedwanɛ jamana cɛtigɛ tuma min na, ne na se aw fɛ yen, k'a masɔrɔ ne na tɛmɛn Masedwanɛ jamana fɛ. 6 Ne bɛ miiri ka waati dɔɔnin kɛ aw cɛma. A dɔrɔ ne na fonɛnɛ yɛrɛ kɛ yen, walisa aw ka ne bilasira ne taa yɔrɔ la. 7 Ne t'a fɛ ka aw ye nin sen in ka tɛmɛn dɔrɔn, nka ne jigi b'a kan ka waati dɔ kɛ aw fɛ yen, ni Matigi sɔnna. 8 O bɛɛ n'a ta, ne na to Efese fo Pantekɔte ka se, 9 k'a masɔrɔ daba yɛlɛla ne ɲɛ ka baara caman kɛ, an juguw fana ka ca. 10 Ni a y'a sɔrɔ Timote sera yen, aw kana to a ka siran fɛn si ɲɛ aw cɛma, katuguni a bɛ Matigi ka baara kɛ i ko ne yɛrɛ. 11 Mɔgɔ si kana a dɔgɔya, nka a' y'a dɛmɛ k'a bilasira hɛrɛ la, walisa a ka na ne yɔrɔ. Ne bɛ ale ni balimaw makɔnɔ. 12 An balimakɛ Apolosi ta fan fɛ, ne y'a deli ko caman ko ale ni balimaw ka taa bɔ aw ye, nka a sago tun tɛ ka taa sisan fewu. O bɛɛ n'a ta, ni a ye waati bɛnnen sɔrɔ, a na taa. 13 A' ye to aw ɲɛ na. Aw sinsinnen ka to dannaya la. A' ye aw ja gɛlɛya ka aw barika bonya. 14 A' ye fɛn bɛɛ kɛ aw cɛma ni kanuya ye. 15 Balimaw, aw bɛ Sitɛfanasi ni a ka so mɔgɔw dɔn, ko olu fɔlɔ ye dannaya kɛ Akayi jamana la, ko u ye u yɛrɛw di Ala ka mɔgɔw dɛmɛni kama. Ne bɛ aw deli 16 ko aw ka kolo o bɔɲɔgɔnko mɔgɔw ye, ani minnu bɛɛ bɛ u dɛmɛ baara la. 17 Sitɛfanasi ni Fɔrtunatus ani Akayikus nali diyara ne ye haali. Fɛn min dɛsɛra ne la k'a sɔrɔ aw tɛ yan, olu ye ne dɛmɛ n'o ye. 18 U ye ne dusu suma, ka aw fana dusuw suma. Aw ka o bɔɲɔgɔnko mɔgɔw bonya. 19 Asi jamana egilisiw bɛ aw fo. Akilas ni Prisiye bɛ aw fo kosɛbɛ Matigi la, ani egilisi min bɛ lajɛ u ka so. 20 Balimaw bɛɛ bɛ aw fo. A' ye ɲɔgɔn fo ni da susuli senuma ye. 21 Ne Paul yɛrɛ ye nin foli sɛbɛn. 22 Ni mɔgɔ dɔ tɛ Matigi kanu, o ka danga. Maranata, o kɔrɔ, an Matigi, i ka na! 23 Matigi Yesu ka nɛɛma ka kɛ aw fɛ. 24 Ne bɛ aw bɛɛ kanu Krisita Yesu la.
1 Ne Paul, Krisita Yesu ka ciden Ala sago barika la ani an balimakɛ Timote bɛ nin sɛbɛn ci Ala ka egilisi ma Kɔrɛnte, ani Ala ka mɔgɔ senuma minnu bɛɛ bɛ Akayi jamana yɔrɔ bɛɛ la. 2 An Fa Ala ni Matigi Yesu Krisita ka nɛɛma ni dususuma di aw ma. 3 An Matigi Yesu Krisita Fa Ala ka tanu, o min ye makari Fa ni dusu saaloli bɛɛ tigi Ala ye. 4 Ale de bɛ an dusuw saalo an ka tɔɔrɔw bɛɛ la, walisa minnu bɛ tɔɔrɔ sifa o sifa la, an yɛrɛw ye dusu saaloli min sɔrɔ Ala fɛ, an ka se ka olu dusuw saalo ni o ye. 5 An bɛ Krisita ka tɔɔrɔ bɔɲɔgɔnko caman sɔrɔ cogo min na, o cogo la fana an bɛ dusu saaloliba sɔrɔ Krisita fɛ. 6 Ni an tɔɔrɔla, o bɛ kɛ aw dusu saaloli ni aw kisili kama. Ni an dusu saalola, o bɛ kɛ aw dusu saaloli kama, walisa an bɛ tɔɔrɔ minnu sɔrɔ, aw ka se ka barika sɔrɔ ka o bɔɲɔgɔnko tɔɔrɔw muɲu. 7 An jigi sigilen don aw ta fan fɛ, k'a masɔrɔ an b'a dɔn ko aw bɛ niyɔrɔ sɔrɔ an ka tɔɔrɔw la cogo min na, aw niyɔrɔ na kɛ dusu saaloli fana la ten. 8 Ayiwa balimaw, an ye tɔɔrɔ minnu sɔrɔ k'an to Asi jamana la, an t'a fɛ aw ka to olu dɔnbaliw ye. O tɔɔrɔw doni girinyara an ma kosɛbɛ fo ka tɛmɛn an barika dan kan, fo an jigi tun tigɛra ko an tɛna balo tun. 9 An tun bɛ miiri ko an saya ko latigɛra, walisa an kana an jigi da an yɛrɛw kan, fɔ Ala kan, o min bɛ suw lakunun. 10 Ale de ye an tila o sayaba la, a na an tila, ɔwɔ, an jigi b'a kan ko a na an tila ko kura fana. 11 Aw fana bɛ an dɛmɛ ni aw ka Ala deliliw ye an ye, walisa Ala ye nilifɛn min di an ma mɔgɔ caman ka deliliw kosɔn, o k'a to mɔgɔ caman ka barika da Ala ye an kosɔn. 12 An bɛ se ka an yɛrɛw bonya ko min na, o filɛ nin ye ko: An dusukun ye an seere ye ko an ye taama cogo min kɛ diɲɛ la, janko aw ɲɛ na, o kɛra ni jɛlenya ni sɛbɛya ye ka bɔ Ala la. O ma kɛ ni mɔgɔ ka hakilitigiya ye, nka o kɛra Ala ka nɛɛma barika la. 13 An fana tɛ foyi sɛbɛn ka ci aw ma fɔ aw bɛ se ka min kalan k'a faamu. Ne jigi b'a kan fana ko aw na nin faamu ka dafa, 14 i ko aw b'a faamu dɔɔnin sisan ko Matigi Yesu ka don na, anw na kɛ aw yɛrɛbonya sababu ye, i ko aw na kɛ an yɛrɛbonya sababu ye cogo min na. 15 Ne jigi tun b'a kan kosɛbɛ, o de y'a to ne tun y'a latigɛ fɔlɔ la ka taa aw yɔrɔ walisa aw ka duba fila sɔrɔ. 16 O kɔrɔ, ne tun y'a latigɛ ko ne taatɔ Masedwanɛ jamana la, ne na tɛmɛn aw fɛ. O kɔ, ne kɔsegintɔ na se aw fɛ yen, walisa ni ne bɛ taa Jude jamana la tuma min na, aw ka taa ne bilasira. 17 Ne ye nin ko latigɛ tuma min na, yala ne hakili sigilen tun tɛ wa? Ne bɛ ko minnu latigɛ, yala ne bɛ o kɛ ka kɛɲɛ ni nin diɲɛ mɔgɔw cogo ye wa? fo ne b'a fɔ ɔwɔ, ɔwɔ, ni ayi, ayi, yɔrɔnin kelen na wa? 18 Nka Ala ye kantigi ye cogo min na, an ye kuma min fɔ aw ye, o tun tɛ ɔwɔ ni ayi ye yɔrɔnin kelen na. 19 K'a masɔrɔ Ala Denkɛ Yesu Krisita min ko fɔra aw ye ne ni Silvɛn ni Timote fɛ, o tun tɛ ɔwɔ ni ayi ye, nka ale ta ye ɔwɔ ye tuma bɛɛ. 20 Ala ka layiduw bɛɛ ye ɔwɔ ye Krisita la. O de kosɔn an bɛ amiina fɔ ale barika la fana ka Ala tanu. 21 Min bɛ anw ni aw sabati ɲɔgɔn fɛ Krisita la ka an bila an dan na a yɛrɛ ye, o ye Ala ye. 22 Ale yɛrɛ ye a ka taamashyɛn da an kan fana ka Ni Senu di an ma ka sigi an dusukunw na ka kɛ fɔlɔ fɛn ye hɛrɛ nata ko la. 23 Ne bɛna min fɔ, Ala ka kɛ ne seere ye ne ni kama ni ne ma tiɲɛ fɔ. O filɛ nin ye ko aw hinɛ de y'a to ne ye ne ka Kɔrɛnte taali dabila. 24 O tɛ ko an ye aw kuntigiw ye dannaya ta fan fɛ, k'a masɔrɔ aw ka dannaya sabatilen don, nka an bɛ baara kɛ aw fɛ aw ka ɲagali kama.
1 O de kosɔn ne y'a latigɛ ne yɛrɛ kɔnɔ ko ne ɲɛnasisilen tɛna segin ka taa aw yɔrɔ. 2 K'a masɔrɔ ni ne bɛ aw ɲɛnasisi, jɔn na kɛ ne nisɔndiyabaa ye, fɔ ne ye aw minnu ɲɛnasisi? 3 Ne ye o sɛbɛn ci, katuguni ne tun bɛ siran ko ne mana se aw fɛ yen, ne ka kan ka nisɔndiya minnu kosɔn, ne kana ɲɛnasisi olu kosɔn. Ne jigi bɛ aw bɛɛ kan ko ne nisɔndiya ko ye aw fana ta ye. 4 Ne dusu kasilenba ni ne hakili ɲaaminen ni ne ɲɛji caman bɔtɔ ye o lɛtɛrɛ sɛbɛn. Ne ma o kɛ ka aw ɲɛnasisi, nka ne ye o kɛ walisa ne bɛ aw kanu kosɛbɛ cogo min na, aw ka o dɔn. 5 Ni mɔgɔ dɔ ye ɲɛnasisi ko kɛ, o ma ne ɲɛnasisi. A ye aw bɛɛ ɲɛnasisi dɔɔnin. Ne bɛ o fɔ walisa ne kana gɛlɛya ka dama tɛmɛn. 6 Aw caman ye jalaki min bin o cɛ kan, o b'a bɔ. 7 Sisan kɔni, aw ka kan ka yafa a ma k'a dusu saalo, walisa a jigi kana tigɛ ɲɛnasisi dama tɛmɛnnen fɛ. 8 O de y'a to ne bɛ aw deli ko aw k'a jira a la ko aw b'a kanu. 9 Ne ka sɛbɛn ci kun dɔ fana tun ye nin ye, ka aw kɔrɔbɔ k'a filɛ yala ni aw bɛ ne kan minɛ ko bɛɛ la. 10 Ni aw bɛ ko dɔ yafa mɔgɔ dɔ ma, ne fana bɛ o yafa a ma. Ni ne ye ko dɔ yafa dɔ ma, ne ye o yafa aw de kosɔn Krisita ɲɛ kɔrɔ, 11 walisa Sitanɛ kana se sɔrɔ an kan, k'a masɔrɔ an bɛ a ka ko kɛtaw kala ma. 12 Ne sera Troas Krisita Kibaru Duman fɔli kama tuma min na, ne y'a sɔrɔ ko Matigi ye da yɛlɛ ne ɲɛ yen. 13 Hali o, ne dusukun ma lafiya si sɔrɔ, katuguni ne ma an balimakɛ Tite sɔrɔ yen. O de y'a to ne ye ne sara u la ka bɔ yen ka taa Masedwanɛ jamana la. 14 Barika Ala ye, ale bɛ an kɛ se sɔrɔbaaw ye tuma bɛɛ Krisita la, ka an kɛ Krisita dɔnniya jirabaaw ye yɔrɔ bɛɛ, i ko tulu suma duman suma bɛ se yɔrɔ bɛɛ la cogo min na. 15 Katuguni an kɛra Krisita suma duman ye Ala ye kisilenw ni halakibaatɔw ko la. 16 Mɔgɔ dɔw ko la, an ye saya suma ye saya kama. Dɔ wɛrɛw ko la, an ye ɲɛnamaya suma ye ɲɛnamaya kama. Jɔni bɛ se ka o kow kɛ ka dafa? 17 Mɔgɔ caman bɛ Ala ka kuma kɛ jago fɛn ye. An kɔni tɛ olu dɔw ye, nka an cilen don Ala fɛ, o de kosɔn an bɛ kuma ni jɛlenya ye Krisita la Ala ɲɛ kɔrɔ.
1 An b'a daminɛ ko kura ka an yɛrɛw tɔgɔ ɲuman fɔ wa? Yala an mago b'a la ka sɛbɛn dɔw di aw ma minnu bɛ an tɔgɔ ɲuman fɔ i ko dɔw b'a kɛcogo min na wa, wala ka o ɲɔgɔn sɛbɛn sɔrɔ ka bɔ aw fɛ yen? 2 Aw yɛrɛw ye an tɔgɔ ɲuman fɔ sɛbɛn ye min sɛbɛnnen bɛ an dusukunw la. Mɔgɔw bɛɛ bɛ o kɔnɔna ko dɔn k'a kalan. 3 Ɔwɔ, a jɛlen don ko aw ye Krisita ka lɛtɛrɛ sɛbɛnnen ye an bolo fɛ. O ma sɛbɛn ni lankiri ye, fɔ Ala ɲɛnama Ni. O ma sɛbɛn kabakurun walahaw kan, fɔ mɔgɔw dusukun walahaw kan. 4 An jigi sigilen bɛ o ko la Krisita barika la Ala ɲɛ kɔrɔ. 5 O tɛ ko an bɛ miiri ko an bɛ se ka o baara kɛ an yɛrɛw barika la, nka an ka se bɛ bɔ Ala de la. 6 Ale de ye se di an ma fana ka kɛ layidu kura baarakɛlaw ye. Sariya sɛbɛnnen ta tɛ, fɔ Ni Senu ta, k'a masɔrɔ saya bɛ bɔ sariya sɛbɛnnen na, nka Ni Senu bɛ ɲɛnamaya di. 7 Sariya min ɲɛgɛnna kabakurunw kan ni sɛbɛndenw ye, saya bɔra o la. O bɛɛ n'a ta Ala nɔɔrɔ y'i jira o waati la. Musa ɲɛda tun manamanana fo Israɛl mɔgɔw ma se ka u ɲɛw jɔ a la, nka o nɔɔrɔ tun ye nɔɔrɔ banta ye. Ni sariya ka baara jirala ni Ala nɔɔrɔ ye, hali k'a sɔrɔ saya bɔra o la, 8 Ni Senu ka baara tɛna i jira ni Ala nɔɔrɔ ye ka tɛmɛn o kan wa? 9 Baara min bɛ jalakili kɛ, ni nɔɔrɔ tun bɛ o la, baara min bɛ tilennenya di, o nɔɔrɔ na bonya ka tɛmɛn dɔ ta kan kosɛbɛ. 10 Ka kɛɲɛ n'o ye, o nɔɔrɔ tɛmɛnnen tɛ foyi ye, sabu nɔɔrɔ dɔ wɛrɛ nana min ka bon ni o ye kosɛbɛ. 11 Ni nɔɔrɔ tun bɛ fɛn banta la, fɛn banbali nɔɔrɔ na bonya o ta ye kosɛbɛ. 12 O jigi ɲuman bɛ an fɛ, o de y'a to an bɛ kuma ni ja gɛlɛya ye ka a jɛya. 13 An t'a kɛ i ko Musa. Ale ye fini biri a ɲɛda la, walisa Israɛl mɔgɔw kana a nɔɔrɔ banta laban ye, 14 nka u hakiliw gerenna. Halibi, ni u bɛ Layidu Kɔrɔ Kitabuw kalan tuma min na, o fini birilen bɛ u hakili la, a ma bɔ yen, katuguni a bɛ bɔ Krisita de barika la. 15 Halibi, ni u bɛ Musa ka Kitabuw kalan tuma o tuma, o fini birilen bɛ u hakili la. 16 Nka «Ni mɔgɔ dɔ bɛ yɛlɛma Matigi fan fɛ, o fini birilen bɛ bɔ yen.» 17 Ayiwa, Matigi min ko bɛ fɔ yan, o ye Ni Senu de ye. Matigi Ni bɛ yɔrɔ min na, hɔrɔnya fana bɛ yen. 18 Fini birilen tɛ an ɲɛda la, o de y'a to an bɛɛ bɛ Matigi nɔɔrɔ lajɛ ka o nɔɔrɔ jira i ko mɔgɔ bɛ fɛn lajɛ dubalen na cogo min na. An bɛ yɛlɛma o fɛ ka kɛ Matigi bɔɲɔgɔnko ye. An bɛ bɔ nɔɔrɔ dɔ la ka se nɔɔrɔ dɔ wɛrɛ ma, o bɛ kɛ Matigi Ni barika la.
1 Ala makarila an na ka an bila nin baara la, o de kosɔn an tɛ sɛgɛn. 2 Maloya ko minnu bɛ kɛ dogo la, an banna olu bɛɛ ma. An tɛ taama ni keguya ye. An tɛ Ala ka kuma yɛlɛma, nka an bɛ tiɲɛ fɔ k'a jɛya, walisa mɔgɔw bɛɛ kelen-kelen dusukun ka an tɔgɔ ɲuman fɔ Ala ɲɛ kɔrɔ. 3 O bɛɛ n'a ta, ni an ka Kibaru Duman dogolen bɛ, a dogolen bɛ halakibaatɔw de la. 4 Olu tɛ dannaya kɛ katuguni nin diɲɛ batofɛn ye u hakiliw fiyen, walisa Krisita min ye Ala ja ye, ale nɔɔrɔ Kibaru Duman kɛnɛ kana yeelen bɔ u ye. 5 An tɛ an yɛrɛw ko waajuli kɛ. An bɛ Krisita Yesu ko waajuli kɛ ko ale ye Matigi de ye, ko an ye aw ka baaradenw ye Yesu kosɔn. 6 Ala, o min y'a fɔ ko kɛnɛ ka bɔ dibi la, ale de ye kɛnɛ bɔ an dusukunw na, walisa Ala nɔɔrɔ min bɛ ye Krisita ɲɛda la, o dɔnniya ka di an ma ka kɛnɛ bɔ an ye. 7 An minnu ye bɔgɔ minɛnw ye, o nafoloba bɛ sɔrɔ an kɔnɔ, walisa mɔgɔw k'a ye ko o sebaaya dama dɔnbali bɛ bɔ Ala la, ko o tɛ bɔ an na. 8 An bɛ tɔɔrɔ cogo bɛɛ la, nka an ma dɛsɛ. An hakili ɲaaminen don, nka an jigi ma tigɛ. 9 Tugu kɛra an nɔfɛ ka an tɔɔrɔ, nka Ala ma an bila. An gosira ka bin duguma, nka an ma sa. 10 An bɛ Yesu saya ko jira an farikolo la tuma bɛɛ, walisa a ka ɲɛnamaya ka i jira an farikolo la fana. 11 An ka diɲɛ latigɛ la, an bɛ saya da la tuma bɛɛ Yesu kosɔn, walisa Yesu ka ɲɛnamaya fana ka i jira an farikolo sata la. 12 O cogo la, saya bɛ baara la an kɔnɔ, nka ɲɛnamaya bɛ baara la aw kɔnɔ. 13 Kitabu b'a fɔ ko: «Ne ye dannaya kɛ, o de y'a to ne kumana.» An fana ye dannaya kɛ ni o dannaya dusu kelen ye, o de kosɔn an bɛ kuma. 14 An y'a dɔn ko min ye Matigi Yesu lakunun ka bɔ suw cɛma, o na an fana lakunun Yesu fɛ ka an ni aw ladon a yɛrɛ ɲɛ kɔrɔ ɲɔgɔn fɛ. 15 O kow bɛɛ kɛra aw kosɔn, walisa Ala ka nɛɛma bɛ bonya mɔgɔ caman na ka ta'a fɛ cogo min na, o k'a to mɔgɔ caman ka barika da Ala ye ka nɔɔrɔ da a kan. 16 O de y'a to an tɛ sɛgɛn. Hali k'a sɔrɔ an farikolo bɛ tiɲɛ, an ni bɛ kuraya don o don. 17 An ka waatinin tɔɔrɔ fiɲɛma bɛ nɔɔrɔba dama dɔnbali labɛn an ye, a banbali don. 18 K'a masɔrɔ an ɲɛw jɔlen tɛ fɛn yetaw la, u jɔlen bɛ fɛn yebaliw de la. Fɛn yetaw bɛ waati dɔɔnin dɔrɔn de kɛ, nka fɛn yebaliw ye badaa fɛnw de ye.
1 An sigilen bɛ bugu min kɔnɔ dugukolo kan, an farikolo kɔni, ni o binna, Ala ye so di an ma sankolo la, mɔgɔ bolo ma min jɔ. Sigi yɔrɔ banbali don. 2 K'an to nin bugu kɔnɔ yan, an bɛ ɛunan, k'a masɔrɔ an b'a fɛ kosɛbɛ ka don o sankoloso kɔnɔ, i ko mɔgɔ bɛ fini don a kan na cogo min na. 3 Ni an ye o don an na, an fari lankolon tɛna sɔrɔ. 4 Ɔwɔ, k'an to nin bugu kɔnɔ, an bɛ ɛunan, an doninen don. A tɛ ko an b'a fɛ ka an farikolo dugukoloma bɔ an na, nka an b'a fɛ ka sankolo la ta don an na, walisa ɲɛnamaya ka fɛn sata ban. 5 Min ye an dila o ko yɛrɛ kama, o ye Ala de ye. Ale ye Ni Senu di an ma ka kɛ hɛrɛ nata fɛn fɔlɔ ye. 6 O de kosɔn an ja gɛlɛyalen don tuma bɛɛ. An b'a dɔn ko k'an to nin farikolo la, an yɔrɔ ka jan Matigi la. 7 An bɛ taama dannaya barika la, yeli barika tɛ. 8 An ja gɛlɛyalen don. An b'a fɛ ka bɔ nin farikolo la ka taa sigi Matigi fɛ, o de ka fisa. 9 Nka fɛn bɛɛ ɲɛ, ni an tora nin farikolo la wo, ni an bɔra a la wo, an b'a fɛ an ko ka diya Matigi ye. 10 Katuguni wajibi don an bɛɛ ka jɔ Krisita ɲɛ kɔrɔ a ka kiri tigɛ yɔrɔ la, walisa mɔgɔw bɛɛ kelen-kelen ye min kɛ k'a to farikolo la, ko ɲuman wo, ko jugu wo, a ka o sara sɔrɔ. 11 Siranba min ka kan ka kɛ Matigi ɲɛ, an bɛ o dɔn, o de kosɔn an bɛ mɔgɔw lasɔmi ka u deli. Ala bɛ an cogo dɔn kosɛbɛ. Ne jigi b'a kan ko aw fana bɛ an cogo dɔn aw dusukunw na. 12 An tɛ an yɛrɛw tɔgɔ ɲuman fɔ aw ye ko kura, nka an bɛ cogo di aw ma ka aw yɛrɛw bonya an ko la, walisa minnu tɛ u yɛrɛw bonya dusukun kow la, fɔ kɔkanna kow la, aw ka se ka olu jaabi. 13 Ni a y'a sɔrɔ an hakili wulila, o kɛra Ala de kosɔn. Nka ni an hakili sigilen don, o kɛra aw de kosɔn. 14 K'a masɔrɔ Krisita ka kanuya bɛ an jija. An y'a dɔn ko ni mɔgɔ kelen sara bɛɛ nɔ na, mɔgɔw bɛɛ fana sara. 15 Ale sara bɛɛ nɔ na, walisa minnu ɲɛnama don, olu kana ɲɛnamaya u yɛrɛw ye tun, nka min sara u nɔ na ka kunun, u ka ɲɛnamaya o de ye. 16 O de kosɔn, an tɛ mɔgɔ si jate ka kɛɲɛ ni mɔgɔya cogo ye tun. Hali ni an tun bɛ Krisita jate ka kɛɲɛ ni a ka mɔgɔya cogo ye, an t'a jate o cogo la sisan tun. 17 O de y'a to ni mɔgɔ dɔ bɛ Krisita la, a kɛra dafɛn kura ye. Fɛn kɔrɔw tɛmɛnna. A filɛ, fɛn bɛɛ kɛra kura ye. 18 O bɛɛ bɔra Ala de la. Ale de ye an ni a yɛrɛ cɛ bɛn Krisita barika la. A ye o cɛ labɛnni baara di an ma ale ni mɔgɔw cɛ. 19 Katuguni Ala tun bɛ baara kɛ Krisita la ka mɔgɔw ni a yɛrɛ cɛ bɛn. A ma u ka hakɛw jate u kun. A ye o cɛ labɛnni waajuli baara kalifa an ma. 20 O de kosɔn an ye Krisita ka lasigidenw ye ka kuma a nɔ na. A bɛ i ko Ala bɛ waajuli kɛ an da la. An bɛ aw deli Krisita tɔgɔ la ko aw ka sɔn aw ni Ala cɛ ka bɛn. 21 Krisita min tun ye jurumu dɔnbali ye, Ala ye o kɛ jurumu ye an kosɔn, walisa an ka kɛ Ala ka tilennenya ye ale la.
1 O de kosɔn, an minnu ye Ala baarakɛɲɔgɔnw ye, an bɛ aw deli ko aw ye Ala ka nɛɛma min sɔrɔ, aw kana sɔn o ka kɛ fu ye, 2 katuguni Ala ko: «Ne ye i ka delili lamɛn ne diyaɲe waati la. Ne ye i dɛmɛ kisili don na.» A filɛ, Ala diyaɲe waati ye sisan de ye. A filɛ, bi ye kisili don de ye. 3 An tɛ kunnatiɲɛni sababu di mɔgɔ si ma ko si la, walisa an ka baara kana jalaki. 4 Nka an b'an yɛrɛw jira ko an ye Ala ka baarakɛla ɲumanw ye fɛn bɛɛ la. An b'a jira ni muɲuliba ye tɔɔrɔ kow ni bɔnɛba ni sɛgɛn kow la. 5 An bɛ bugɔ, an bɛ bila kaso la, balawu bɛ wuli an kama. An bɛ baara gɛlɛnw kɛ, an bɛ tɔɔrɔ sunɔgɔbaliya ni kɔngɔ fɛ. 6 An b'an yɛrɛw jira Ala ka baarakɛlaw ye ni jɛlenya ye, ani dɔnniya ni sabali ni ɲumaya ye Ni Senu barika la, ni kanuya sɛbɛ ye. 7 An bɛ o jira ni tiɲɛ kuma ye, ani Ala ka sebaaya. An bɛ tilennenya kɛ an ka kɛlɛkɛ minɛnw ye an kininbolo ni an numanbolo la. 8 An bɛ bonya, an bɛ dɔgɔya fana. An tɔgɔ jugu bɛ fɔ, an tɔgɔ ɲuman bɛ fɔ fana. An bɛ jate mɔgɔ lafilibaaw ye, k'a sɔrɔ an ye tiɲɛtigiw de ye, 9 i ko an dɔnnen tɛ, k'a sɔrɔ an dɔnnen bɛ kosɛbɛ, i ko mɔgɔ satɔw, k'a sɔrɔ an ɲɛnama filɛ, i ko gosilenw, nka an ma faga, 10 i ko ɲɛnasisilenw, o bɛɛ n'a ta an bɛ ɲagali tuma bɛɛ, i ko faantanw, k'a sɔrɔ an bɛ mɔgɔ caman fɛntigiya, i ko bolo lankolonw, k'a sɔrɔ fɛn bɛɛ ye an ta ye. 11 Anw balima Kɔrɛntekaw, an bɛ tiɲɛ de fɔ aw ye. An dusu dayɛlɛlen don aw ta fan fɛ. 12 An ma aw degun, nka aw yɛrɛw ka kanuya ka dɔgɔ. 13 Ayiwa sisan, ne bɛ kuma aw fɛ i ko ne denw, aw ka an naamu laminɛ ka aw ka kanuya bonya an ta fan fɛ. 14 Aw kana don dannabaliw fɛ u ka tɔnnajiri bɛnbaliw kɔrɔ. Jɛ jumɛn bɛ tilennenya ni juguya cɛ? Kɛnɛ ni dibi fana bɛ se ka jɛ cogo di? 15 Bɛn jumɛn bɛ Krisita ni Sitanɛ cɛ? Jɛɲɔgɔnya jumɛn bɛ dannabaa ni dannabali cɛ? 16 Bɛn cogo jumɛn bɛ Alabatosoba ni boliw cɛ? Anw ye Ala ɲɛnama batosoba de ye, i ko Ala y'a fɔ cogo min na ko: «Ne na sigi u cɛma ka taama u fɛ. Ne na kɛ u ka Ala ye, u na kɛ ne ka mɔgɔw ye.» 17 O de kosɔn Matigi ko: «A' ye bɔ u cɛma ka fara u la. Aw kana maga fɛn saniyabali si la. Ni aw ye o kɛ, ne na sɔn aw ma. 18 Ne na kɛ aw fa ye, aw na kɛ ne denkɛw ni ne denmusow ye. Matigi Sebaayabɛɛtigi ye o fɔ.»
1 O layiduw tara an ye, balima kanulenw. O de y'a to an ka an saniya farisogo nɔgɔlenya ani dusukun nɔgɔlenya bɛɛ ma, ka saniyali dafa ni Ala ɲɛsiran ye. 2 A' ye sɔn an ma! An ma mɔgɔ si tɔɲɔ. An ma mɔgɔ si tiɲɛ. An ma an yɛrɛw fɛntigiya ni mɔgɔ si ka fɛn ye. 3 Ne tɛ o fɔ ka aw jalaki, k'a masɔrɔ ne y'a fɔ ka ban ko aw kanuya bɛ an na fo an ni aw bɛ ɲɛnamaya ɲɔgɔn fɛ ka sa ɲɔgɔn fɛ. 4 Ne dalen bɛ aw la kosɛbɛ. Ne bɛ aw tɔgɔ ɲuman fɔ kosɛbɛ. Ne dusu saalola fo ka ne wasa. K'an to an ka tɔɔrɔw bɛɛ la, ne ka ɲagali ka bon haali. 5 Tiɲɛ la, kabini an sera Masedwanɛ jamana la, an ma lafiya si sɔrɔ, nka an tɔɔrɔla an fan bɛɛ la. Kɛnɛma, kɛlɛ kow tun bɛ yen. An yɛrɛw dusukunw na, an tun bɛ siran. 6 Nka Ala, o min bɛ mɔgɔ degunnenw dusuw saalo, o ye an dusu saalo Tite nali fɛ. 7 Ayiwa a nali ko dama tɛ, nka aw ye Tite dusu saalo cogo min na, o fana ye an dusu saalo. A y'a fɔ an ye ko ne ɲɛnafin bɛ aw la, ko aw ɲɛnasisira ani aw timinandiyalen bɛ ne ko la. O ye dɔ fara ne ka ɲagali kan. 8 Hali ni ne ka sɛbɛn ye aw ɲɛnasisi, ne tɛ nimisa o la, hali k'a sɔrɔ ne tun nimisara o la fɔlɔ, k'a masɔrɔ ne y'a ye ko o sɛbɛn ye aw ɲɛnasisi waati dɔɔnin dɔrɔn de kɔnɔ. 9 Nka sisan ne bɛ ɲagali. Ne tɛ ɲagali aw ɲɛnasisili kosɔn, nka ne bɛ ɲagali k'a masɔrɔ o ɲɛnasisili y'a to aw kɔseginna ka aw cogo yɛlɛma. Aw kɔni ka ɲɛnasisili bɛnna Ala sago ma, fo an ma juguman si lase aw ma. 10 K'a masɔrɔ ɲɛnasisi min bɛ bɛn Ala sago ma, o de b'a to mɔgɔ bɛ kɔsegin k'a cogo yɛlɛma ka kisili sɔrɔ, a tɛ nimisa o la, nka diɲɛ ka ɲɛnasisi bɛ na ni saya ye. 11 Aw ka ɲɛnasisi min bɛnna Ala sago ma, o nana ni min ye, o filɛ: Aw ye aw sɛbɛ don o ko la. Aw ye jo ɲini kosɛbɛ. Aw diminna kosɛbɛ. Aw siranna kosɛbɛ. Aw tun b'a fɛ kosɛbɛ ka ne ye. Aw dusu bɛɛ tun bɛ o ko la. Aw ye jalakili kɛ o ko la kosɛbɛ. Aw y'a jira cogo bɛɛ la ko aw jɛlen don o ko la. 12 O de kosɔn ne ye o sɛbɛn ci aw ma. A ma ci o kojugukɛla kosɔn. O ko jugu kɛra min na, a ma ci o fana kosɔn. Nka a cira walisa an hami min bɛ aw kɔnɔ, o ka jira aw la Ala ɲɛ kɔrɔ. 13 O de y'a to an dusu saalola. Ka fara an dusu saaloli kan, an ɲagalila kosɛbɛ Tite ka ɲagali kosɔn, katuguni aw y'a nisɔndiya. 14 Ne tun ye aw tɔgɔ ɲuman fɔ a ye fɛn dɔ la, ne ma maloya o la tun. An ye fɛn bɛɛ fɔ aw ye tiɲɛ la cogo min na, o cogo la an tun ye aw tɔgɔ ɲuman min fɔ Tite ye, o fana sɔrɔla tiɲɛ ye. 15 A ka kanuya bonyara aw ta fan fɛ k'a masɔrɔ a hakili bɛ to aw bɛɛ ka kan minɛli la, ani aw y'a ladon koɲuman ni siran ni yɛrɛyɛrɛli ye cogo min na. 16 Ne bɛ ɲagali, katuguni ne bɛ se ka ne jigi da aw kan ko bɛɛ la.
1 Balimaw, Ala ka nɛɛma min dira mɔgɔw ma Masedwanɛ jamana egilisiw la, an bɛ o ko fɔ aw ye. 2 Ka yen dannabaaw to kɔrɔbɔliba la u ka tɔɔrɔw bolo, u ka ɲagaliba de y'a to u ye nili kɛ kosɛbɛ ni tɛgɛ labilali ye, hali k'a sɔrɔ u ka faantanya tun ka jugu. 3 Ne ye u seere ye ko u ye nili kɛ ka kɛɲɛ ni u se ko ye ni ɛaniya ɲuman ye, fo ka tɛmɛn u se ko kan yɛrɛ. 4 Dɛmɛni min bɛ ci Ala ka mɔgɔ senumaw ma, u y'an deli kosɛbɛ ko an ka sɔn u ka niyɔrɔ ta o la. 5 An jigi tun b'a kan ko u bɛna min kɛ, u tɛmɛnna o kan. Fɔlɔ, u ye u yɛrɛw di Matigi ma. O kɔ, u ye fɛn di an ma ka kɛɲɛ ni Ala sago ye. 6 O de kosɔn an fana ye Tite deli ko a ye baara ɲuman min daminɛ nili ko la aw fɛ yen, a ka taa aw yɔrɔ ka o dafa. 7 Aw kɛra fɛntigiw ye fɛn bɛɛ la, o kɔrɔ, dannaya la, kuma la, dɔnniya la, ani timinandiya sifa bɛɛ, ani an kanuya min bɛ aw la. An b'a fɛ aw ka kɛ fɛntigiw ye nin nili ko fana la. 8 Ne bɛ min fɔ aw ye, o tɛ ci fɔlen ye, nka ne bɛ mɔgɔ wɛrɛw ka jijali ko fɔ walisa ka aw ka kanuya kɔrɔbɔ k'a filɛ yala ni kanuya sɛbɛ don. 9 K'a masɔrɔ aw bɛ an Matigi Yesu Krisita ka nɛɛma dɔn, ko ale tun ye fɛntigi ye, nka a y'a yɛrɛ kɛ faantan ye aw kosɔn, walisa aw ka fɛntigiya a ka faantanya fɛ. 10 Ne bɛ ne ka miirili jira nin ko la ko aw ye min daminɛ kabini salon, a bɛnnen bɛ aw ka to o kan ka a dafa. Aw fɔlɔ ye o kɛli daminɛ, o dɔrɔn tɛ, aw fɔlɔ ye o ɛaniya jira fana. 11 O de kosɔn sisan, a' ye taa ɲɛ o kɛli la k'a dafa, walisa aw ye o ko latigɛ ni ɛaniya min ye, aw ka o kɛ k'a dafa ni o ɛaniya kelen ye, ka kɛɲɛ ni aw se ko ye. 12 K'a masɔrɔ ni nili ɛaniya bɛ mɔgɔ la, Ala bɛ sɔn a ma ka kɛɲɛ ni a bolo ta ye, nka fɛn min t'a bolo, o sen t'a la. 13 O kɔrɔ tɛ ko mɔgɔ wɛrɛw dɛmɛni ka aw yɛrɛw mago sa, nka walisa bɛɛ ka kɛɲɛ. 14 Sisan kɔni, aw fɛntigiyara. O de kosɔn aw bɛ se ka faantanw dɛmɛ. Ayiwa ni a y'a sɔrɔ faantanya sera aw ma, k'a sɔrɔ olu fɛntigiyara, olu na se ka aw dɛmɛ. O cogo la bɛɛ na kɛɲɛ, 15 i ko a sɛbɛnnen bɛ Kitabu la cogo min na ko: «Min ye caman cɛ, o ta tɔ ma to. Min ye dɔɔnin cɛ, o ta ma dɛsɛ.» 16 Barika Ala ye k'a masɔrɔ a y'a bila Tite dusu la ka timinandiya aw ko la, i ko an b'a kɛcogo min na. 17 An ye min ɲini a fɛ, a sɔnna o ma. A taara ɲɛ ni timinandiya ye, fo a yɛrɛ y'a latigɛ ka taa aw yɔrɔ. 18 Egilisiw bɛɛ bɛ balimakɛ min tanu a ka baara ɲuman kosɔn Kibaru Duman waajuli la, an bɛ o ci ka taa Tite fɛ. 19 O dɔrɔn tɛ, an bɛ taama min kɛ o nili ko la, egilisiw ye ale ɲɛnatɔmɔ ka taa an fɛ o la. An bɛ o taama kɛ walisa ka nɔɔrɔ da Matigi kan ani ka ɛaniya ɲuman jira mɔgɔ wɛrɛw dɛmɛni ko la. 20 An bɛ o niliba ko ɲɛnabɔ ten, an bɛ cogo bɛɛ kɛ walisa mɔgɔ kana an jalaki yɔrɔ sɔrɔ o la. 21 An b'a fɛ ka ko ɲuman kɛ Matigi ɲɛ kɔrɔ, o dama tɛ, an b'a fɛ ka o kɛ mɔgɔw fana ɲɛ na. 22 An bɛ an balimakɛ ci ka taa u fɛ. An y'a kɔrɔbɔ ko caman k'a sɔrɔ ko a jijalen don tuma bɛɛ. Nka a jijalen don sisan ka tɛmɛn fɔlɔ kan a ka dannaya kosɔn aw la. 23 Tite kɔni ta fan fɛ, ale ye ne taamaɲɔgɔn ni ne baarakɛɲɔgɔn ye aw kosɔn. Balima tɔw ye egilisi ka cidenw ye, u ye Krisita nɔɔrɔ ye. 24 O de kosɔn aw k'a jira u la ko aw bɛ u kanu sɛbɛ la, walisa egilisiw ka o ye, k'a dɔn ko jo bɛ an fɛ ka aw tɔgɔ ɲuman fɔ.
1 Tiɲɛ la, wajibi tɛ ko ne ka sɛbɛn ci aw ma Ala ka mɔgɔ senumaw dɛmɛni ko la, 2 k'a masɔrɔ ne bɛ aw sago dɔn ka ban. Ne ye aw tɔgɔ ɲuman fɔ Masedwanɛ jamana mɔgɔw ye ko: «Akayi jamana balimaw labɛnnen bɛ ka dɛmɛni di kabini salon.» Aw ka timinandiyali ye balima caman jija. 3 O bɛɛ n'a ta, ne bɛ an balimakɛw ci aw ma, walisa an ye aw tɔgɔ ɲuman min fɔ o ko la, o kana sɔrɔ fu ye. Ne b'a fɛ aw labɛnnen ka sɔrɔ, i ko ne tun y'a fɔ cogo min na. 4 N'o tɛ, ni Masedwanɛ mɔgɔ dɔw taara ne fɛ aw yɔrɔ k'a sɔrɔ aw ma labɛn, an na maloya katuguni an dalen tun bɛ aw la. O fana na kɛ aw maloya ko ye! 5 O de kosɔn, ne y'a miiri ko ne ka kan ka o balimakɛw deli ko u ka taa ne ɲɛ aw yɔrɔ, walisa aw ye nilifɛn min ko fɔ, u ka o ɲɛnabɔ sani ne ka se yen. O n'a jira ko a kɛra ni diyaɲe ye, ko o ma kɛ ni diyagoya ye. 6 Aw k'a dɔn ko min bɛ suman dɔɔnin dan, o na suman dɔɔnin tigɛ. Min bɛ suman caman dan, o na suman caman tigɛ fana. 7 Mɔgɔw bɛɛ kelen-kelen ye min latigɛ u yɛrɛw kɔnɔ, u ka nili kɛ ka kɛɲɛ n'o ye. O kɛli kana gɛlɛya u ma, a kana kɛ ni diyagoya ye, k'a masɔrɔ min bɛ nili kɛ ni diyaɲe ye, o tigi de ko ka di Ala ye. 8 Se bɛ Ala ye ka duba sifa bɛɛ kɛ aw ye k'a caya, walisa aw magoɲɛ fɛnw ka sɔrɔ aw bolo tuma bɛɛ, ko bɛɛ la, ka caya, walisa aw ka jiidi kɛwale ɲumanw bɛɛ la, 9 i ko a sɛbɛnnen bɛ Kitabu la ko: «A y'a tɛgɛ labila ka nili kɛ faantanw la, a ka ɲumaya tɛna ban abada.» 10 Ala, o min bɛ danni si di dannikɛla ma, ka dumunifɛn fana di a ma, o na danni si caman di aw ma ka o bonya walisa aw ka den caman kɛ ni aw ka ɲumaya ye. 11 A na aw jiidi ko bɛɛ la, walisa aw ka aw tɛgɛw labila tuma bɛɛ, fo mɔgɔ caman ka barika da Ala ye an ka baara fɛ. 12 K'a masɔrɔ aw bɛ dɛmɛni min di, o tɛ dan Ala ka mɔgɔ senumaw mago ɲɛli dama ma, nka o n'a to mɔgɔ caman ka barika da Ala ye ka ta'a fɛ. 13 U mana o dɛmɛni sɔrɔ, u na Ala tanu k'a masɔrɔ aw ka kɛwalew kɛɲɛna ni aw ka dannaya fɔlen ye Krisita Kibaru Duman la, ani k'a masɔrɔ aw ye aw tɛgɛ labila u yɛrɛw ani mɔgɔw bɛɛ ye. 14 Ala ye nɛɛmaba min kɛ aw ye, o n'a to u ka Ala deli aw ye ka aw kanu kosɛbɛ. 15 Barika Ala ye a ka nili fɛnba kosɔn min ɲɔgɔn tɛ!
1 Ne Paul bɛ aw deli, ne min majiginlen don ka ne to aw fɛ, nka ne ja gɛlɛyalen don aw ta fan fɛ ni ne tɛ yen tuma min na. Ne bɛ aw deli Krisita ka dusu sumalenya ni a ka sabali kosɔn ko 2 aw kana ne wajibiya ka fariya ni ne sera aw yɔrɔ tuma min na, k'a masɔrɔ minnu bɛ miiri ko an bɛ taama Hadamadenw cogo la, ne y'a dɔn ko ne ja gɛlɛyalen na fariya olu ma. 3 Tiɲɛ don, an farisogoma bɛ taama, nka an tɛ kɛlɛ kɛ farisogo cogo la. 4 An ka kɛlɛkɛ minɛnw tɛ nin diɲɛ taw ye, nka minɛn barikamaw don Ala fɛ, ka kɛlɛ kunbɛn kogow ci. 5 Bisigiw ani fɛn o fɛn bɛ wuli Ala dɔnniya kama k'a kɛlɛ, an bɛ olu dabiri. An bɛ miiriliw bɛɛ kolo, u ka Krisita kan minɛ. 6 An labɛnnen bɛ, ni aw ka kan minɛli dafara tuma min na, ka kan minɛbaliya kow bɛɛ hakɛ bɔ. 7 Aw bɛ fɛnw kɔkanna de filɛ. Ayiwa, ni mɔgɔ dɔ dara a la ko ale ye Krisita ta ye, o ka miiri a la k'a dɔn ko ale ye Krisita ta ye cogo min na, an fana ye Krisita ta ye ten. 8 K'a masɔrɔ Matigi ye fanga min di an ma, o ma di aw tiɲɛni kosɔn, nka o dira aw nafa sɔrɔli kama. Hali ni ne bɛ ne yɛrɛ bonya o fanga kosɔn ka dama tɛmɛn dɔɔnin, ne tɛna maloya. 9 Ne t'a fɛ k'a jira ne ka sɛbɛnw fɛ ko ne bɛ aw lasiran. 10 Dɔw kɔni b'a fɔ ko ne ka sɛbɛnw kɔnɔ kuma ka gɛlɛn, ko u barika ka bon, ko nka ne yɛrɛ ye barikantan ye, ko ne ka kuma tɛ foyi ɲɛ. 11 O tigiw k'a dɔn ko an ka kuma bɛ cogo min na an ka sɛbɛnw kɔnɔ k'a sɔrɔ an tɛ yen, an fana na kɛ ten kɛwalew la ni an sera aw fɛ yen tuma min na. 12 Minnu bɛ u yɛrɛw tɔgɔ ɲuman fɔ, an tɛ an ja gɛlɛya ka an yɛrɛw jate olu dɔw bɔɲɔgɔnko ye, wala ka an yɛrɛw suma ni olu ye. U bɛ u yɛrɛw suma ɲɔgɔn ma ka u yɛrɛw kɛɲɛ ɲɔgɔn ma. O de kosɔn u ye hakilintanw ye. 13 An kɔni tɛna an yɛrɛw bonya ka dama tɛmɛn, nka Ala ye dan min sigi an ye, ni aw fana bɛ o kɔnɔ, an na an yɛrɛw bonya ka kɛɲɛ n'o ye. 14 Ni an tun ma taa aw fɛ yen, an tun na tɛmɛn an dan kan, nka an tɛ tɛmɛn o kan, katuguni an sera aw yɔrɔ ni Krisita Kibaru Duman ye. 15 O cogo la, dan min sigira an ye, an tɛ tɛmɛn o kan. Mɔgɔ wɛrɛw ye baara min kɛ, an tɛ an yɛrɛw bonya o la, nka an jigi b'a kan ko ni dɔ farala aw ka dannaya kan, an ka baara yɔrɔ na bonya aw cɛma kosɛbɛ, 16 walisa an ka se ka Kibaru Duman fɔ aw kɔfɛ jamanaw la. Baara min kɛra mɔgɔ wɛrɛw ka baara yɔrɔw la ka ban, an tɛna an yɛrɛw bonya o la. 17 O bɛɛ n'a ta, «min b'a yɛrɛ bonya, o k'a yɛrɛ bonya Matigi ko la.» 18 Katuguni min b'a yɛrɛ tɔgɔ ɲuman fɔ, o tɛ tɔgɔ sɛbɛ sɔrɔ, fɔ Matigi bɛ min tɔgɔ ɲuman fɔ.
1 A! Ni aw tun bɛ sɔn ka ne ka hakilintanya muɲu dɔɔnin, o tun na diya ne ye. Ayiwa, a' ye ne muɲu! 2 Aw keleya bɛ ne la i ko a bɛ Ala la cogo min na, k'a masɔrɔ ne ye aw maminɛcɛ kelen ye, o ye Krisita de ye, walisa ka aw di a ma i ko npogotigi sɛbɛ. 3 Nka ne bɛ siran ko aw hakili kana na yɛlɛma, fɔ aw ka aw dusukun kelenya bila Krisita ta fan fɛ, i ko sa ye Hawa nɛgɛn n'a ka keguya ye cogo min na. 4 K'a masɔrɔ ni mɔgɔ dɔ nana ka Yesu dɔ wɛrɛ ko fɔ aw ye, ni an ka fɔlen kɔrɔ tɛ, aw bɛ sɔn o ma. Ni aw ye ni dɔ wɛrɛ sɔrɔ min ni aw ka sɔrɔlen tɛ kelen ye, wala ka Kibaru Duman wɛrɛ sɔrɔ, aw tun ma min sɔrɔ, aw bɛ sɔn olu fana ma. 5 Ne b'a jate ko ne man dɔgɔ ni o ciden fisamaw ye foyi la. 6 Hali ni ne ye ko dɔnbali ye kuma la, ne tɛ ko dɔnbali ye dɔnniya la. An ye o jira aw la fɛn bɛɛ la ani cogo bɛɛ la. 7 Ne ye Ala ka Kibaru Duman fɔ aw ye gansan tuma min na, ne ye ne yɛrɛ majigin walisa ka aw kɔrɔta. Yala o kɛra jurumu ye ne fɛ wa? 8 Ne ye sara minɛ egilisi wɛrɛw la, i n'a fɔ ne ye u ka nafolo bɔsi u la walisa ka aw dɛmɛ. 9 Ka ne to aw fɛ yen, ne mago tun bɛ fɛn dɔw la, nka ne ma ne doni da mɔgɔ si kan. Balima minnu nana ka bɔ Masedwanɛ jamana la, olu ye ne magoɲɛ fɛnw di ne ma. Ne ye ne yɛrɛ kɔlɔsi walisa ne kana kɛ aw si ka doni ye foyi la. Ne na ne yɛrɛ kɔlɔsi o la halibi. 10 Krisita ka tiɲɛ min bɛ ne fɛ, o kosɔn ne b'a fɔ ko mɔgɔ si tɛ se ka ne bali o yɛrɛ bonyali la Akayi jamana yɔrɔ si la. 11 Mun na ne bɛ o fɔ? Ne bɛ o fɔ katuguni ne tɛ aw kanu wa? Ala y'a dɔn ko ne bɛ aw kanu dɛ! 12 Nka ne bɛ min kɛ, ne na to o kan, walisa minnu bɛ sababu ɲini ka u yɛrɛw bonya ko u ye an bɔɲɔgɔnkow ye, an ka u bali ka o sɔrɔ. 13 O mɔgɔw ye ciden nkalontigɛlaw ye, ani baarakɛla lafilibaaw. U bɛ u yɛrɛw cogo yɛlɛma ka kɛ Krisita ka cidenw ye. 14 O tɛ kabako ye, katuguni Sitanɛ bɛ a yɛrɛ cogo yɛlɛma ka kɛ kɛnɛ mɛlɛkɛ ye. 15 O de kosɔn, ni Sitanɛ ka baarakɛlaw ye u cogo yɛlɛma ka kɛ tilennenya baarakɛlaw ye, o fana tɛ kabako ye. U laban na kɛɲɛ ni u ka kɛwalew ye. 16 Ne bɛ segin a kan tun ko mɔgɔ si kana ne jate hakilintan ye. Nka ni aw bɛ ne jate ten, a'ye ne minɛ i ko hakilintan, walisa ne fana ka ne yɛrɛ bonya dɔɔnin. 17 Ne bɛna min fɔ sisan, ne tɛ o fɔ Matigi cogo la, nka ne jo don ka ne yɛrɛ bonya. O de la ne na kuma i ko hakilintan. 18 Mɔgɔ caman bɛ u yɛrɛw bonya nin diɲɛ kow la, ne fana na ne yɛrɛ bonya. 19 Aw bɛ sɔn ka hakilintanw ka kow muɲu, katuguni aw yɛrɛw ye hakilitigiw ye! 20 Ni mɔgɔw bɛ aw kɛ jɔnw ye, walima ka aw bolofɛnw minɛ aw la, wala ka aw tɔɲɔ, wala ka waso aw la, wala ka u tɛgɛ ci aw ɲɛ kan, aw bɛ o muɲu. 21 Ne bɛ min fɔ, ne bɛ maloya o la, ko: An ye barikantanya de jira! O bɛɛ n'a ta, ni mɔgɔ dɔ b'a ja gɛlɛya k'a yɛrɛ bonya ko dɔ la, ne fana bɛ ne ja gɛlɛya ka o kɛ. Halibi, ne bɛ kuma i ko hakilintan. 22 Olu ye Hɛburuw ye wa? Ne fana y'o ye. Olu ye Israɛl siya dɔw ye wa? Ne fana ye o dɔ ye. Olu ye Ibrahima bɔnsɔn dɔw ye wa? Ne fana ye o dɔ ye. 23 Olu ye Krisita ka baarakɛlaw ye wa? Ne y'o ye ka tɛmɛn olu kan. Ne bɛ kuma i ko hakilintan. Ne ye baara kɛ ka tɛmɛn olu kan. Ne bilara kaso la ko caman ka tɛmɛn olu kan. Ne bugɔra kosɛbɛ ka tɛmɛn olu kan. Ne tun bɛ saya da la siɲɛ caman. 24 Yahutuw ye gɛɲɛ ɲɛ bisaba ni kɔnɔntɔn kɛ ne la siɲɛ duuru. 25 Ne bugɔra ni berew ye Romɛkaw fɛ siɲɛ saba. Ne bonna ni kabakurunw ye siɲɛ kelen, walisa ne ka faga. Ji kan kurun tiɲɛna ni ne ye siɲɛ saba. Ne ye tile kelen ni su kelen kɛ kɔgɔji la. 26 Ne ye dugutaa caman kɛ. Ne tun bɛ farati la bajiw kan. Ne tun bɛ farati la binkannikɛlaw cɛma. Ne tun bɛ farati la ne yɛrɛ siya cɛma ani siya wɛrɛw cɛma. Ne tun bɛ farati la dugu kɔnɔ, ani kungokolon kɔnɔ. Ne tun bɛ farati la kɔgɔji kan. Ne tun bɛ farati la balima nkalontigɛlaw cɛma. 27 Ne tun bɛ baara gɛlɛn ni sɛgɛn la. Ne sira ɲɛ na ko caman. Kɔngɔ ni minnɔgɔ ye ne minɛ. Ne tora kɔngɔ bolo ko caman. Ne tɔɔrɔla nɛnɛ ni fɛɛrɛ fɛ. 28 Ka fara o kɛnɛkan kow bɛɛ kan, egilisiw bɛɛ hami bɛ ne la don o don. 29 Ni mɔgɔ dɔ barika ka dɔgɔ, ne barika bɛ dɔgɔya o fɛ fana. Ni mɔgɔ dɔ kunnatiɲɛna, o bɛ digi ne la fana. 30 Ni ne ka kan ka ne yɛrɛ bonya, ne na ne yɛrɛ bonya ne ka barikantanya kow de la. 31 Matigi Yesu Fa Ala ka tanu badaa-badaa! Ale y'a dɔn ko ne tɛ nkalon tigɛ. 32 Ka ne to Damasi, masakɛ Arɛtasi ka gɔfɛrɛnɛrɛ ye dugu dondaw kɔlɔsi walisa a ka ne minɛ, 33 nka ne lajiginna saba kɔnɔ ni jurukisɛw ye finɛtiri fɛ dugu lamini kogo kɔfɛ. Ne kisira ka bɔ a bolo ten.
1 Yɛrɛbonyali ye wajibi ye, nka nafa t'a la. O bɛɛ n'a ta ne ye jiralifɛn minnu ye ka dɔnniya min sɔrɔ ka bɔ Matigi fɛ, ne da bɛna se olu ma sisan. 2 Ne bɛ Krisita dannabaa dɔ dɔn, o tufara ka taa sankolo sabanan la, a san tan ni naani filɛ nin ye. Ni a yɛrɛ taara yen, wala ni a ye jiralifɛn dɔ ye, ne ma o dɔn, Ala de bɛ o dɔn. 3 Ɔwɔ, ne y'a dɔn ko o mɔgɔ tufara ka taa alijɛnɛ la. Halibi ne m'a dɔn yala ni a yɛrɛ taara yen, wala ni a ye jiralifɛn dɔ ye, Ala de bɛ o dɔn. 4 A ye kumaw mɛn, mɔgɔ tɛ se ka segin u kan. A ma daga mɔgɔ ye ka u fɔ fana. 5 Ne na ne yɛrɛ bonya o ɲɔgɔn mɔgɔ ko la, nka ne tɛna ne yɛrɛ bonya ne ko la, fɔ ka ne ka barikantanya kow fɔ. 6 Hali ni ne b'a fɛ ka ne yɛrɛ bonya, ne tɛna kɛ hakilintan ye, sabu ne na tiɲɛ fɔ. Nka ne na ne yɛrɛ bonyali ko to yen, walisa mɔgɔ bɛ ne ye cogo min na, ka min mɛn ne ko la, a kana ne jate ka tɛmɛn o kan. 7 O bɛɛ n'a ta, walisa ne kana na kuncɛbaya kɛ o jiralifɛnw kosɔn, ɛɔni dɔ donna ne farikolo la, o kɛra Sitanɛ ka ciden ye ka ne tɔɔrɔ walisa ne kana na kuncɛbaya kɛ. 8 Ne ye Matigi deli o ko la siɲɛ saba ko a ka o mabɔ ne la. 9 Nka a ye ne jaabi ko a ka nɛɛma na ne bɔ, k'a masɔrɔ a ka sebaaya bɛ jira k'a jɛya barikantanya de la. Ayiwa ne bɛ sɔn kosɛbɛ ka ne yɛrɛ bonya ne ka barikantanya kow la ka tɛmɛn fɛnw bɛɛ kan, walisa Krisita ka sebaaya ka to ne kan. 10 O de kosɔn barikantanya kow ni neniliw ni mago fɛnntanya ni tɔɔrɔ ani sɛgɛn Krisita kosɔn, olu bɛɛ ka di ne ye, k'a masɔrɔ ne ye barikantan ye tuma min na, o b'a sɔrɔ ne ye barikama de ye. 11 Ne tun bɛ kuma i ko hakilintan, nka aw ye ne wajibiya o la, k'a sɔrɔ ne tɔgɔ ɲuman fɔbaaw tun ka kan ka kɛ aw de ye. Hali ni ne tɛ foyi ye, ne man dɔgɔ ni o ciden fisamaw ye cogo si la. 12 Tiɲɛ la, kɛwale minnu b'a jira ko ne ye ciden ye, olu jirala aw la ni muɲuli bɛɛ ye. Olu kɛra taamashyɛnw ni kabakow ni kɛwale barikamaw ye. 13 Egilisi wɛrɛw dun fisayara ni aw ye mun ko la, fɔ nin ko kelen, ko ne ma sɔn aw ka ne doni ta? Aw ka o ko yafa ne ma. 14 A filɛ, ne labɛnnen don sisan ka ne taa ko sabanan kɛ aw yɔrɔ. Ne tɛna kɛ aw ka doni ye nin sen in na fana, katuguni ne tɛ aw bolofɛnw ɲini, fɔ aw yɛrɛw. Denw man kan ka nafolo lajɛ u bangebaaw ye, bangebaaw de ka kan ka nafolo lajɛ u denw ye. 15 A ka di ne ye ka ne bolofɛnw bɛɛ di aw kosɔn ani ne yɛrɛ fana. Ni ne bɛ aw kanu ka ta'a fɛ, ne kanuya bɛ dogoya aw la wa? 16 Aw n'a fɔ ko ne ma kɛ aw si ka doni ye, sɔsɔli tɛ o la, nka aw dɔw n'a fɔ ko ne tun ka kegun, ko ne ye aw minɛ ni keguya ye. 17 Ne ye minnu ci ka taa aw fɛ yen, yala ne ye tɔnɔ sɔrɔ aw la olu dɔ fɛ wa? 18 Ne ye Tite deli ko a ka taa aw yɔrɔ. Ne ye an balimakɛ bila ka taa a fɛ. Yala Tite ye tɔnɔ sɔrɔ aw la wa? Ne ni ale ka kɛtaw ma kɛ ni miirili kelen ye wa? An taama cogo ma kɛ kelen ye wa? 19 Kabini tuma jan aw bɛ miiri ko an bɛ jo di an yɛrɛw ma aw ɲɛ kɔrɔ, nka o tɛ. An bɛ kuma Ala ɲɛ kɔrɔ Krisita la. Balima kanulenw, an bɛ o bɛɛ fɔ aw ka nafa sɔrɔli kama. 20 Ne bɛ siran ko, ni ne sera aw fɛ yen, ne t'a fɛ ka aw sɔrɔ cogo min na, ko ne na aw sɔrɔ ten, ani aw fana t'a fɛ ka ne sɔrɔ cogo min na, ko aw na ne sɔrɔ ten. Ne bɛ siran ko ne n'a sɔrɔ ko kɛlɛ bɛ aw cɛma, ani keleya ni dusu bɔ ni bila ɲɔgɔn na kow, ani tɔgɔ tiɲɛni ni dajukɔrɔ kumaw, ni kuncɛbaya ani wɔyɔ kow. 21 Ne bɛ siran ko ne selen aw fɛ yen, Ala kana na ne majigin aw ɲɛ kɔrɔ, ko mɔgɔ caman minnu ye jurumu kɛ ka ban, ni u ma nimisa u ka nɔgɔlenya ni u ka kakalaya ani u ka ko jugu dama tɛmɛnnenw na, ne kana na kasi olu kosɔn.
1 Nin na kɛ ne taa ko sabanan ye aw fɛ yen. «Ko bɛɛ na ɲɛnabɔ ka kɛɲɛ ni seere fila wala seere saba dala kuma ye.» 2 Minnu ye jurumu kɛ ka ban ani mɔgɔ tɔw bɛɛ, ne bɛ olu lasɔmi hali k'a sɔrɔ ne tɛ yen, i ko ne tun y'a fɔ olu ye ne taa ko filanan la cogo min na, ko: Ne bɛ kɔsegin tuma min na, ne tɛna mɔgɔ si malasa. 3 O tuma la aw bɛ taamashyɛn min ɲini ko Krisita bɛ kuma ne da la, aw na o ye. Krisita barika man dɔgɔ aw ta fan fɛ, nka a bɛ a ka sebaaya jira aw cɛma. 4 Tiɲɛ don, a gengenna jiri la a ka barikantanya la, nka a ɲɛnama don sisan Ala ka sebaaya barika la. An fana ye barikantanw ye ale la, nka an na ɲɛnamaya ale fɛ aw ta fan fɛ, Ala ka sebaaya barika la. 5 A' ye aw yɛrɛw sɛgɛsɛgɛ ka aw yɛrɛw kɔrɔbɔ k'a filɛ yala ni aw bɛ dannaya sira kan. Aw m'a dɔn aw yɛrɛw ta fan fɛ ko Yesu Krisita bɛ aw kɔnɔ wa? fɔ ni a y'a sɔrɔ ko ban kɛra aw la. 6 Nka an jigi b'a kan ko aw n'a dɔn ko ban ma kɛ an na. 7 O bɛɛ n'a ta, an bɛ Ala deli ko aw kana ko jugu kɛ. O kun tɛ ko an tɔgɔ ɲuman ka fɔ, nka walisa aw ka ko ɲuman kɛ, hali ni an kɛra i ko ban kɛra an na. 8 K'a masɔrɔ se si tɛ an ye ka tiɲɛ kɛlɛ, fɔ ka tiɲɛ dɛmɛ. 9 Ni an kɛra barikantanw ye k'a sɔrɔ aw barika ka bon tuma min na, an bɛ ɲagali o la. An bɛ min deli Ala fɛ fana, o filɛ nin ye, ko aw ka dafa. 10 O de kosɔn ne bɛ nin sɛbɛn ci k'a sɔrɔ ne tɛ aw fɛ yen, walisa ne mana se yen tuma min na, ne kana ko ɲɛnabɔ ni gɛlɛya ye, ka kɛɲɛ ni Matigi ka fanga dilen ye ne ma. O fanga di kun ye aw nafa sɔrɔli ye, o ma di tiɲɛni kama. 11 Ayiwa sisan, balimaw, ka aw ni hɛrɛ bɛn. Aw ka dafa, ka ɲɔgɔn jija, ka miirili kelen kɛ, ka to hɛrɛ la ɲɔgɔn fɛ. N'o kɛra, kanuyatigi ni hɛrɛtigi Ala na to aw fɛ. 12 A' ye ɲɔgɔn fo ni da susuli senuma ye. Ala ka mɔgɔ senumaw bɛɛ bɛ aw fo. 13 Matigi Yesu Krisita ka nɛɛma ni Ala ka kanuya ani Ni Senu ka jɛɲɔgɔnya ka kɛ aw bɛɛ fɛ.
1 Ne Paul bɛ nin sɛbɛn ci, ne min kɛra ciden ye, nka mɔgɔw ma ne ci, o cidenya fana ma bɔ mɔgɔ la, fɔ Yesu Krisita yɛrɛ ani Fa Ala, o min y'a lakunun ka bɔ suw cɛma. 2 Balima minnu bɛɛ bɛ ne fɛ yan, ne ni olu bɛ nin sɛbɛn ci Galasi jamana egilisiw ma. 3 An Fa Ala ni Matigi Yesu Krisita ka nɛɛma ni dususuma di aw ma. 4 Krisita y'a yɛrɛ di an ka jurumuw kosɔn, walisa ka an tila nin diɲɛ juguman la, ka kɛɲɛ ni an Fa Ala sago ye. 5 Nɔɔrɔ ka da ale kan badaa-badaa! Amiina. 6 Min ye aw wele Krisita ka nɛɛma barika la, aw ye o bila joona ka aw yɛlɛma Kibaru Duman sifa wɛrɛ fan fɛ, o de ye ne kabakoya haali. 7 A tɛ ko Kibaru Duman wɛrɛ bɛ yen, nka mɔgɔ dɔw b'a kan ka aw hakili ɲaami. Olu b'a fɛ ka Krisita Kibaru Duman yɛlɛma. 8 Nka ni an yɛrɛw wala sankolola mɛlɛkɛ dɔ bɛ Kibaru Duman wɛrɛ fɔ aw ye, min ni an ka fɔlɔ fɔlen tɛ kelen ye, o tigi ka danga! 9 An y'a fɔ ka ban cogo min na, ne bɛ segin o kan sisan tun ko: Ni mɔgɔ dɔ ye Kibaru Duman wɛrɛ fɔ aw ye, ni o tɛ aw ka minɛlen ye, o tigi ka danga! 10 Ayiwa, ne b'a fɛ ka ne ko diya mɔgɔw ye wa, wala Ala ye? Yala ne b'a fɛ ka mɔgɔw diyaɲekow kɛ wa? Ni ne tun b'a fɛ ka mɔgɔw diyaɲekow kɛ halibi, ne tun tɛna kɛ Krisita ka baaraden ye. 11 Balimaw, ne b'a fɔ aw ye k'a jɛya ko ne ye Kibaru Duman min fɔ aw ye, o ma bɔ mɔgɔw la. 12 Ne ma o sɔrɔ mɔgɔ fɛ. Mɔgɔ si fana ma ne kalan o la, nka a jirala ne la Yesu Krisita de fɛ. 13 Ne tun bɛ taama Yahutuw ka diinɛ sira la cogo min na fɔlɔ, aw y'o mɛn. Aw y'a dɔn ko ne tun bɛ tugu Ala ka egilisi nɔfɛ ka a tɔɔrɔ fo ka dama tɛmɛn, walisa ka a tiɲɛ. 14 Ne tun tɛmɛnna ne filaɲɔgɔn Yahutuw caman kan Yahutuw ka diinɛ kow la. Ne dusu bɛɛ tun bɛ an bɛnbaw ka laada fɔlenw na. 15 Nka Ala ye ne ɲɛnatɔmɔ sani ne ka bange, ka ne wele a ka baara kama a ka nɛɛma barika la. 16 A diyara a ye ka a Denkɛ jira ne la walisa ne ka o Kibaru Duman fɔ siya wɛrɛ mɔgɔw ye tuma min na, o yɔrɔnin bɛɛ ne ma mɔgɔ si ɲininka. 17 Minnu kɛra cidenw ye ne ɲɛ, ne ma taa olu sɛgɛrɛ Jerusalɛm, nka ne sinna ka taa Arabi jamana la. O kɔ, ne kɔseginna ka taa Damasi. 18 San saba tɛmɛnnen kɔ, ne taara Jerusalɛm walisa ne ni Piɛrɛ ka ɲɔgɔn dɔn. Ne ye tile tan ni duuru kɛ a fɛ yen. 19 Nka ne ma ciden tɔw si ye, fɔ Matigi balimakɛ Yakuba. 20 Ne b'a fɔ Ala ɲɛ kɔrɔ ko, ne bɛ nin ko minnu sɛbɛn, nkalon tɛ olu la. 21 O kɔ, ne taara Siri ni Silisi jamanaw la. 22 O waati bɛɛ la, Krisita ka egilisi minnu bɛ Jude jamanaw la, olu tun ma ne ye ka ne dɔn. 23 U tun b'a mɛn dɔrɔn ko min tun tugura u nɔfɛ ka u tɔɔrɔ, k'i gɛlɛya ka dannaya tiɲɛ, ko o bɛ o dannaya ko waajuli kɛ sisan. 24 O tuma la u tun bɛ Ala tanu ne ko la.
1 San tan ni naani tɛmɛnnen kɔ, ne ni Barnabasi kɔseginna Jerusalɛm. Ne taara ni Tite fana ye. 2 Ne taara ka kɛɲɛ ni Ala ka jirali ye ne la. Ne delila ka Kibaru Duman min waajuli kɛ siya wɛrɛ mɔgɔw cɛma, ne y'o bɛɛ jira u ɲɛ mɔgɔw la u dan na, walisa ne ye baara min kɛ ka tɛmɛn, ani ne bɛ baara min kɛ sisan, a kana na sɔrɔ ko ne ye o kɛ fu. 3 Ayiwa, ne taamaɲɔgɔn Tite min ye Grɛki ye, olu ma o wajibiya ka boloko, 4 hali k'a sɔrɔ balima nkalontigɛla dɔw tun b'a fɛ k'a wajibiya o la. Olu tun y'u dogo ka don an cɛma, walisa an ye hɔrɔnya min sɔrɔ Krisita Yesu la, u ka o tiɲɛ ka sɔrɔ ka an bila jɔnya la. 5 An ma u kan minɛ, an ma kolo u ye hali waati kunkurunnin kɔnɔ, walisa Kibaru Duman tiɲɛ ka to aw fɛ. 6 Nka minnu jatera ɲɛ mɔgɔw ye, (tiɲɛ la u tun ye o min ye, o tɛ fɛn ye ne ɲɛ na, sabu Ala tɛ mɔgɔ filɛ a kɔkanna fɛ,) minnu jatera ɲɛ mɔgɔw ye, olu kɔni ma foyi fara ne ka Kibaru Duman fɔlen kan. 7 Nka u yɛrɛw y'a ye ko Ala ye baara kalifa ne ma ko ne ka Kibaru Duman fɔ siya wɛrɛw cɛma, i ko a y'a di Piɛrɛ ma k'a fɔ Yahutuw cɛma cogo min na. 8 K'a masɔrɔ Ala ye Piɛrɛ labɛn ka kɛ Yahutuw ka ciden ye cogo min na, a ye ne labɛn ka kɛ siya wɛrɛw ka ciden ye ten. 9 Yakuba ni Piɛrɛ ni Yuhana minnu tun jatera i ko samasenw, olu y'a ye ko o baara kalifara ne ma Ala ka nɛɛma barika la tuma min na, olu ye u tɛgɛ don ne ni Barnabasi tɛgɛ k'a jira ko an kɛra jɛɲɔgɔnw ye. U sɔnna an ka taa baara kɛ siya wɛrɛ mɔgɔw cɛma, ko olu na taa Yahutuw cɛma. 10 U y'an deli dɔrɔn ko an ka an hakili to dannabaa faantanw la. Ne fana ye ne jija ka o kɛ. 11 Piɛrɛ nalen kɔ Antiose, ne y'a sɔsɔ mɔgɔw bɛɛ ɲɛ na, katuguni a jalaki tun don. 12 Sani mɔgɔ dɔw ka se yen ka bɔ Yakuba yɔrɔ, o y'a sɔrɔ a tun bɛ dumuni kɛ siya wɛrɛ balimaw fɛ. Nka olu sera yen tuma min na, a y'i mabɔ u la, a ma sɔn ka dumuni kɛ u fɛ tun, k'a masɔrɔ a siranna bolokolenw ɲɛ. 13 Balima Yahutu tɔw fana ye a ka filankafoya ɲɔgɔn kɛ, fo Barnabasi yɛrɛ lafilila u ka filankafoya fɛ. 14 Ne y'a ye ko u tun tɛ taama ka tilen ka kɛɲɛ ni Kibaru Duman tiɲɛ ye tuma min na, ne y'a fɔ Piɛrɛ ye u bɛɛ ɲɛ na ko: «E min ye Yahutu ye, ni e bɛ siya wɛrɛ mɔgɔw cogo ta, ka Yahutuw cogo bila, i bɛ se ka siya wɛrɛ mɔgɔw karaba ka Yahutuw cogo ta cogo di?» 15 An kɔni ye Yahutu bangelenw ye, an tɛ siya wɛrɛ mɔgɔw jurumukɛlaw ye. 16 O bɛɛ n'a ta, an y'a dɔn ko mɔgɔ si tɛ jo sɔrɔ Ala ɲɛ kɔrɔ sariya kɛwalew barika la, fɔ Krisita Yesu dannaya barika la. O de kosɔn an fana dara Krisita Yesu la walisa an ka jo sɔrɔ Krisita dannaya barika la, o kana kɛ sariya kɛwalew nɔ ye, k'a masɔrɔ mɔgɔ si tɛ jo sɔrɔ Ala ɲɛ kɔrɔ sariya kɛwalew barika la. 17 Ayiwa, k'an to jo ɲinili la Krisita barika la, ni an yɛrɛw sɔrɔla jurumukɛlaw ye, o kɔrɔ ko Krisita bɛ baara kɛ jurumu ye wa? Ayi dɛrɛ! 18 Nka ne tun ye fɛn minnu tiɲɛ, ni ne ye olu dila ko kura, ne bɛ ne yɛrɛ jira sariya tiɲɛbaa ye. 19 Ne kɔni salen don sariya ta fan fɛ, sariya yɛrɛ fɛ, walisa ne ka ɲɛnamaya Ala ye. 20 Ne ni Krisita gengenna jiri la ɲɔgɔn fɛ. Ne ɲɛnama don, ne yɛrɛ tɛ mɛnɛ, Krisita de bɛ ɲɛnamaya ne kɔnɔ. Ne bɛ ɲɛnamaya min na sisan, ne bɛ taama o la Ala Denkɛ dannaya barika la. Ale de ye ne kanu k'a yɛrɛ di ne kosɔn. 21 Ne tɛ ban Ala ka nɛɛma la, k'a masɔrɔ ni tilennenya bɛ sɔrɔ sariya barika la, Krisita sara fu.
1 Aw Galasika hakilintanw! Yesu Krisita gengenni jiri la, o ko jirala aw la k'a jɛya, jɔni ye aw malasa? 2 Ne b'a fɛ ka nin dɔrɔn de dɔn aw fɛ: Aw ye Ni Senu sɔrɔ sariya kɛwalew barika la wa, wala Kibaru Duman lamɛnni ni a dannaya barika la? 3 Aw dun kɛra hakilintanw ye ten cogo di? Aw y'a daminɛ Ni Senu barika la, sisan aw b'a fɛ k'a dafa aw yɛrɛw barika la wa? 4 Aw ye koba minnu sɔrɔ, aw ye olu sɔrɔ fu wa? Nka olu tɛ se ka kɛ fu. 5 Ala ye Ni Senu di aw ma ka kabakow kɛ aw cɛma tuma min na, a y'o kɛ aw ka sariya kɛwalew kɛli kosɔn wa, wala Kibaru Duman lamɛnni ni a dannaya kosɔn? 6 O cogo la Kitabu bɛ kuma Ibrahima ko la ko: «A dara Ala ka kuma la, o de jatera a ye tilennenya ye.» 7 O de y'a to aw k'a dɔn ko minnu bɛ dannaya sira kan, olu ye Ibrahima bɔnsɔn sɛbɛw ye. 8 Kitabu kɔnna k'a ye ko Ala na jo di siya tɔw ma dannaya barika la, o de kosɔn a kɔnna k'a Kibaru Duman fɔ Ibrahima ye ko: «Siyaw bɛɛ na duba sɔrɔ e de la.» 9 O de y'a to minnu bɛ dannaya sira kan, olu bɛ duba sɔrɔ i ko dannabaa Ibrahima ye duba sɔrɔ cogo min na. 10 Mɔgɔ minnu bɛɛ bɛ sariya kɛwalew sira kan, olu bɛ danga kɔrɔ, katuguni a sɛbɛnnen bɛ ko: «Mɔgɔ o mɔgɔ tɛ to ka sariya kitabu ko sɛbɛnnenw bɛɛ kɛ, o dangalen bɛ.» 11 Ayiwa a jɛlen don ko mɔgɔ si tɛ jo sɔrɔ Ala ɲɛ kɔrɔ sariya barika la, katuguni a sɛbɛnnen bɛ ko: «Mɔgɔ tilennen na ɲɛnamaya dannaya de barika la.» 12 Sariya kɔni tɛ dannaya ko ye, k'a masɔrɔ a sɛbɛnnen bɛ ko: «Min bɛ sariya ci fɔlenw kɛ, o de na ɲɛnamaya u barika la.» 13 Krisita ye an kunmabɔ sariya ka danga ma. Ale yɛrɛ kɛra danga ye an nɔ na, k'a masɔrɔ a sɛbɛnnen bɛ ko: «Mɔgɔ o mɔgɔ dulonna jiri la, o dangalen bɛ.» 14 O kɛra walisa Ibrahima ye duba min sɔrɔ, o ka lase siyaw bɛɛ ma Yesu Krisita fɛ, walisa Ni Senu min layidu tara, an ka o sɔrɔ dannaya barika la. 15 Balimaw, ne bɛna kuma ka kɛɲɛ ni Hadamadenw ka ko kɛcogo ye. Ni mɔgɔ dɔ bɛ layidu ta k'a sigi koɲuman, mɔgɔ wɛrɛ tɛ se ka o tiɲɛ wala ka fɛn wɛrɛ fara o kan. 16 Ayiwa, Ala tun ye layiduw ta Ibrahima ni a bɔnsɔn ye. Kitabu ma kuma a bɔnsɔn caman ko la, ko «bɔnsɔnw,» nka a kumana a bɔnsɔn kelen ko la, ko «a bɔnsɔn,» o ye Krisita de ye. 17 Ne b'a fɛ ka min fɔ, o filɛ nin ye ko: Ala ye layidu ta k'a sigi koɲuman. Sariya min sigira san kɛmɛ naani ni bisaba o layidu talen kɔ, o tɛ se ka o layidu yɛlɛma ka a ko fɔlen tiɲɛ. 18 K'a masɔrɔ Ala ye ciyɛn min di, ni o tun basigira sariya kan, o tun tɛna kɛ layidu nɔ ye tun, nka Ala y'a di Ibrahima ma ka kɛɲɛ ni a ka layidu ye. 19 O tuma la sariya sigi kun ye mun ye? A sigira layidu talen kɔ, sariya tiɲɛni kow de kosɔn. A tun ka kan ka to yen fo layidu tara Ibrahima bɔnsɔn min ko la, o ka na. O sariya sigira mɛlɛkɛw fɛ, a tɛmɛnna mɔgɔ bolo fɛ. 20 Min bɛ tɛmɛn mɔgɔ bolo fɛ, o tɛ mɔgɔ kelen ka ko ye, k'a sɔrɔ Ala ye kelenpe de ye. 21 Yala sariya bɛ Ala ka layiduw kama wa? Ayi dɛrɛ! Sariya min bɛ se ka ɲɛnamaya di mɔgɔw ma, ni o tun sigira, o tuma la mɔgɔw tun na tilennenya sɔrɔ sariya barika la. 22 Nka Kitabu y'a fɔ ko Hadamadenw bɛɛ bɛ jurumu fanga kɔrɔ, walisa layidu nilifɛn min bɛ sɔrɔ Yesu Krisita dannaya fɛ, o ka di a dannabaaw ma. 23 Sani dannaya waati ka se, an tun bɛ sariya ka mara la, an bilara yen ka o dannaya nata jirali makɔnɔ. 24 O de y'a to sariya kɛra an denmisɛnma bilasirabaa ye ka an lase Krisita ma, walisa an ka jo sɔrɔ Ala ɲɛ kɔrɔ dannaya barika la. 25 Dannaya waati selen, an tɛ denmisɛnma bilasirabaa bolo tun. 26 Aw bɛɛ ye Ala denw ye dannaya de barika la Krisita Yesu la. 27 Aw minnu bɛɛ batisera Krisita la, aw ye Krisita don aw kan na i ko dulɔki. 28 O de kosɔn faranfasi tɛ Yahutuw ni siya tɔw cɛ tun, wala jɔnw ni hɔrɔnw, wala cɛw ni musow, k'a masɔrɔ aw bɛɛ ye kelen ye Krisita Yesu la. 29 Ayiwa ni aw ye Krisita taw ye, aw ye Ibrahima bɔnsɔnw fana ye, ani ciyɛntalaw, ka kɛɲɛ ni Ala ka layidu ye.
1 Ne ko: Ka ciyɛntala denmisɛnma to, faranfasi si tɛ a ni jɔn cɛ, hali k'a sɔrɔ a ye fɛn bɛɛ kuntigi ye. 2 K'a denmisɛnma to, a bɛ kɔlɔsibaaw ni ko ɲɛnabɔlaw bolo fo ka se a fa ka waati latigɛlen ma. 3 An fana bɛ ten. Ka an to denmisɛnya la, an tun bɛ diɲɛ kow ka jɔnya la. 4 Nka waati dafalen selen, Ala ye a Denkɛ ci ka na. A bangera muso fɛ, a bangera sariya kɔrɔ, 5 walisa a ka sariya kɔrɔ mɔgɔw kunmabɔ walisa an ka don yɔrɔ sɔrɔ Ala denya la. 6 Aw ye Ala denkɛw ye, o de kosɔn Ala ye a Denkɛ Ni ci ka na don an dusukunw na. O Ni bɛ pɛrɛn ko: «Aba, an Fa.» 7 O de y'a to i tɛ jɔn ye tun, fɔ denkɛ. Ayiwa, ni i ye denkɛ ye, i ye ciyɛntala fana ye Ala barika la. 8 Waati tɛmɛnnen na, aw tun tɛ Ala dɔn. Aw tun bɛ minnu ka jɔnya la, olu tɛ batofɛn sɛbɛw ye. 9 Nka sisan, kabini aw ye Ala dɔn, ayi, kabini aw dɔnna Ala fɛ, aw bɛ kɔsegin o ko fu barikantanw ma cogo di? Aw b'a fɛ ka don olu ka jɔnya la ko kura cogo di? 10 Aw bɛ donw ni kalow ni waatiw ni sanw bila! 11 Ne bɛ siran aw ko la ko a kana na sɔrɔ ne ye baara kɛ aw kosɔn fu. 12 Balimaw, ne bɛ aw deli ko aw ka kɛ i ko ne, katuguni ne fana bɛ i ko aw. Aw ma ne tɔɲɔ foyi la. 13 Aw y'a dɔn ko ne taa ko fɔlɔ ka Kibaru Duman fɔ aw ye, o y'a sɔrɔ ne tun man kɛnɛ. 14 Aw ye kɔrɔbɔli sɔrɔ ne ka bana kosɔn, o bɛɛ n'a ta aw ma ne mafiɲɛya wala ka ɲigin ne la, nka aw ye ne minɛ i ko Ala ka mɛlɛkɛ dɔ, wala Krisita Yesu yɛrɛ. 15 Aw nisɔndiyalen tun don ne ko la kosɛbɛ. Nka o nisɔndiya dun bɛ min? K'a masɔrɔ ne ye aw seere ye ko ni a tun bɛ se ka kɛ, aw tun na aw yɛrɛw ɲɛw bɔ ka u di ne ma. 16 Ne ye tiɲɛ fɔ aw ye, o de kosɔn ne kɛra aw jugu ye sisan wa? 17 O mɔgɔw jijalen don aw ko la, nka u ka miiriliw man ɲi. U b'a fɛ ka an ni aw fara ka bɔ ɲɔgɔn na, walisa aw ka jija u ko la. 18 Jijali kɔni ka ɲi ko ɲuman ta fan fɛ, tuma bɛɛ. O kana kɛ ka ne to aw cɛma dɔrɔn. 19 Ne ka denmisɛnw, ne bɛ tin na aw kosɔn ko kura, fo Krisita ka kɛ aw kɔnɔ sɛbɛ la. 20 Ne tun b'a fɛ ka ne yɛrɛ sɔrɔ aw cɛma sisan, walisa ne ka se ka ne kuma cogo yɛlɛma, sabu ne sigalen don aw ko la! 21 A' y'a fɔ ne ye, aw minnu b'a fɛ ka kɛ sariya kɔrɔ, yala aw tɛ sariya kuma lamɛn wa? 22 A sɛbɛnnen bɛ ko denkɛ fila tun bɛ Ibrahima fɛ. Kelen tun ye a ka jɔnmuso den ye, a tɔ kelen tun ye a ka hɔrɔnmuso den ye. 23 Jɔnmuso denkɛ bangera farisogo barika la. Hɔrɔnmuso denkɛ bangera Ala ka layidu barika la. 24 Kɔrɔ wɛrɛ bɛ o ko la: O muso fila ye layidu fila bisigiw ye. Kelen ye Agar ye, o ye Sinayi kulu bisigi ye. A bɛ denw bange jɔnya la. 25 Agar ye Sinayi kulu ye Arabi jamana la. O bɛ kɛɲɛ ni Jerusalɛm sisanlama ye, k'a masɔrɔ a ni a denw bɛ jɔnya la. 26 Nka sanfɛ Jerusalɛm ye hɔrɔnmuso ye, o de ye an bɛɛ ba ye. 27 A sɛbɛnnen bɛ ko: «Muso bangekɛbali, i ka ɲagali! Tin ma e min minɛ, i ɲagalilenba ka kulokanba ci! K'a masɔrɔ muso min tora a dan na, o denw na caya ka tɛmɛn muso cɛtigi ta kan.» 28 Aw kɔni balimaw, aw ye layidudenw ye i ko Isaka. 29 Waati tɛmɛnnen na, den min bangera farisogo cogo la, o tugura Ala Ni ta den nɔfɛ k'a tɔɔrɔ. A bɛ ten halibi. 30 Nka Kitabu bɛ mun fɔ? A ko: «I ka jɔnmuso ni a denkɛ gɛn, k'a masɔrɔ jɔnmuso denkɛ ni hɔrɔnmuso denkɛ tɛna ciyɛn ta ɲɔgɔn fɛ.» 31 O de kosɔn balimaw, an tɛ jɔnmuso denw ye, fɔ hɔrɔnmuso denw.
1 Krisita ye an tila hɔrɔnya de kama. O de kosɔn aw sinsinnen ka to o hɔrɔnya kan, aw kana aw yɛrɛw bila jɔnya tɔnnajiri kɔrɔ tun. 2 A filɛ, ne Paul b'a fɔ aw ye ko: Ni aw bolokora, Krisita tɛna foyi ɲɛ aw ye tun. 3 Ne bɛ segin a kan tun ko: Mɔgɔ o mɔgɔ bolokora, ne b'a fɔ o tigi ye k'a jɛya ko sariya kow bɛɛ kɛli juru b'a la. 4 Aw minnu bɛ jo ɲini Ala ɲɛ kɔrɔ sariya barika la, aw farala ka bɔ Krisita la, aw binna ka bɔ Ala ka nɛɛma la. 5 An kɔni jigi b'a kan Ni Senu barika la ko an na tilennenya sɔrɔ Ala fɛ. An bɛ o de makɔnɔ ni dannaya ye. 6 K'a masɔrɔ Krisita Yesu la, bolokoli wo, bolokobaliya wo, nafa tɛ o si la. Dannaya min bɛ baara kɛ kanuya barika la, nafa bɛ o de la. 7 Aw tun bɛ boli koɲuman. Jɔni ye aw bali ka boli tiɲɛ sira kan? 8 O miirili ma bɔ aw welebaa Ala la fewu. 9 Buurufunun fɛn dɔɔnin bɛ mugu nɔɔninen bɛɛ funun. 10 O bɛɛ n'a ta, ne jigi dalen bɛ aw kan Matigi la ko aw tɛna sɔn ka miiri ko wɛrɛ la, nka mɔgɔ o mɔgɔ bɛ aw hakili ɲaami, o tigi na tɔɔrɔ dɛ. 11 Balimaw, ne kɔni ta fan fɛ, ni a y'a sɔrɔ ne bɛ bolokoli ko waajuli kɛ tun, mun y'a to tugu bɛ kɛ ne nɔfɛ ka ne tɔɔrɔ halibi? Ni ne tun y'o kɛ, Krisita gengenjiri ko tun tɛna kɛ kunnatiɲɛ ko ye tun. 12 Minnu bɛ tɔɔrɔ lawuli aw cɛma, ne tun b'a fɛ olu ka u yɛrɛw tigɛ pewu! 13 Balimaw, aw kɔni welela hɔrɔnya de kama, nka aw kana o hɔrɔnya kɛ farisogo kow kɛ sababu ye, nka aw ka ɲɔgɔn mago ɲɛ kanuya la. 14 K'a masɔrɔ sariya bɛɛ bɛ dafa ni nin kuma kelen ye ko: «I ka i mɔgɔ ɲɔgɔn kanu i ko i yɛrɛ.» 15 Nka ni aw bɛ ɲɔgɔn cin ka ɲɔgɔn ɲimi, a' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi, aw kana ɲɔgɔn ban dun na. 16 Ayiwa, min bɛ ne fɛ k'a fɔ aw ye, o filɛ nin ye ko: A' ye taama Ni Senu barika la. Ni o kɛra, aw tɛna farisogo nege kow kɛ fewu. 17 K'a masɔrɔ ko minnu man di Ni Senu ye, farisogo ɲɛ bɛ bɔ olu fɛ. Ko minnu ka di farisogo ye, Ni Senu tɛ olu fɛ fewu. U bɛ ɲɔgɔn kɛlɛ, walisa aw b'a fɛ ka ko minnu kɛ, aw kana olu kɛ. 18 Nka ni Ni Senu ye aw ɲɛminɛbaa ye, o tuma la aw tɛ sariya kɔrɔ. 19 Farisogo ka kɛwalew jirala, olu filɛ: jatɔya, nɔgɔlenya, kakalaya, 20 boli batoli, subaaya, juguya, sɔsɔli, kɛlɛ, keleya, diminya, bila ɲɔgɔn na kow, farali, kan tilali, 21 koniya, dɔlɔtɔya ni ko kolonya ani olu bɔɲɔgɔnkow. Ne bɛ aw lasɔmi i ko ne tun y'a fɔ aw ye ka ban cogo min na ko minnu bɛ o kow kɛ, olu tɛna don Ala ka masaya la fewu. 22 Nka Ni Senu den ye kanuya ye, ani ɲagali, hɛrɛ, muɲuli, hinɛ, ɲumaya, dannamɔgɔya, 23 sabali, yɛrɛminɛli. Sariya si tɛ o bɔɲɔgɔnkow kɛlɛ! 24 Minnu ye Krisita Yesu taw ye, olu ye farisogo ni a negela kow ni a sagola kow gengen jiri la ka u faga. 25 An ɲɛnama don Ni Senu barika la, o de kosɔn an ka taama Ni Senu barika la. 26 An kana an yɛrɛw bonya, ka don ɲɔgɔn dimin kow la, ka ɲɔgɔn keleya.
1 Balimaw, ni mɔgɔ dɔ minɛna hakɛma ko kɛli la, aw minnu bɛ Ni Senu sira kan, aw ka o latilen ni majiginlenya ye, ka i yɛrɛ kɔlɔsi, walisa i fana kana kɔrɔbɔ. 2 A' ye ɲɔgɔn dɛmɛ ka ɲɔgɔn ka doniw ta. Aw na Krisita ka sariya dafa ten. 3 Ni mɔgɔ dɔ bɛ miiri ko ale ye fɛn ye, k'a sɔrɔ a tɛ foyi ye, a b'a yɛrɛ lafili. 4 Mɔgɔw bɛɛ kelen-kelen ka u yɛrɛw taama cogo sɛgɛsɛgɛ. O cogo la, ni yɛrɛbonya yɔrɔ bɛ u fɛ, u na o sɔrɔ u yɛrɛw la, mɔgɔ wɛrɛ sen tɛna kɛ o la. 5 K'a masɔrɔ bɛɛ kelen-kelen na a yɛrɛ ka doni ta. 6 Mɔgɔ min bɛ kalan mɔgɔ wɛrɛ fɛ Ala ka kuma la, o tigi ka a karamɔgɔ niyɔrɔ bɔ a bolofɛnw bɛɛ la. 7 Aw kana aw yɛrɛw lafili. Mɔgɔ tɛ yɛlɛ bɔ Ala ma. Mɔgɔ mana fɛn o fɛn dan, a bɛ o de suman tigɛ. 8 Min ye danni kɛ a farisogo ye, o na tolilenya sɔrɔ ka bɔ farisogo la. Min ye danni kɛ Ni Senu ye, o na ɲɛnamaya banbali suman tigɛ ka bɔ Ni Senu fɛ. 9 An kana sɛgɛn ko ɲuman kɛ la, katuguni ni an ma sɛgɛn k'a bila, an na suman tigɛ tuma bɛnnen na. 10 O de kosɔn, ni cogo bɛ an fɛ, an ka ko ɲuman kɛ mɔgɔw bɛɛ ye, janko an balima dannabaaw. 11 A' ye nin sɛbɛnden kunbabaw filɛ. Ne yɛrɛ bolo de ye u sɛbɛn ka u ci aw ma. 12 Minnu b'a fɛ ka u ko diya mɔgɔw ye farikolo ko la, olu b'a fɛ ka aw wajibiya ka boloko. U bɛ o kɛ walisa mɔgɔw kana u tɔɔrɔ Krisita gengenjiri kosɔn. 13 Minnu bolokora, olu yɛrɛw tɛ sariya sira taama. U b'a fɛ aw ka boloko walisa u ka u yɛrɛw bonya ko o taamashyɛn bɛ aw fari la. 14 Ne kɔni tɛna ne yɛrɛ bonya foyi la ni an Matigi Yesu Krisita gengenjiri tɛ. O gengenjiri barika la, diɲɛ salen don ne ta fan fɛ, ne salen don diɲɛ ta fan fɛ. 15 Bolokoli ni bolokobaliya, o si tɛ foyi ye. Ka kɛ dafɛn kura ye, o de bɛ jate. 16 Minnu bɛɛ bɛ nin sira taama, ne b'a fɔ olu ye ko: Ala ka hɛrɛ ni a ka makari ka kɛ olu ni Ala ka Israɛl bɛɛ lajɛlen fɛ. 17 Kabini sisan mɔgɔ si kana ne tɔɔrɔ tun, k'a masɔrɔ Yesu ka taamashyɛnw bɛ ne farikolo la. 18 Balimaw, an Matigi Yesu Krisita ka nɛɛma ka kɛ aw fɛ. Amiina.
1 Ne Paul, Krisita Yesu ka ciden Ala sago barika la, ne bɛ nin sɛbɛn ci Ala ka mɔgɔ senumaw ma Efese, olu minnu ye Krisita Yesu dannabaaw ye. 2 An Fa Ala ni Matigi Yesu Krisita ka nɛɛma ni dususuma di aw ma. 3 An Matigi Yesu Krisita Fa Ala ka tanu. A ye Ni Senu ka dubaw bɛɛ da an kan sankolo yɔrɔw la Krisita la. 4 Ala ye an ɲɛnatɔmɔ Krisita la sani diɲɛ ka da, walisa an ka kɛ senumaw ni jalakibaliw ye ale ɲɛ kɔrɔ. 5 Ala ka kanuya kosɔn a kɔnna k'a latigɛ ko an ka kɛ a denw ye Yesu Krisita barika la ka kɛɲɛ ni a sago diyaɲe ye, 6 walisa a ye a ka nɛɛma min ni an na a ka Kanulen na, o nɔɔrɔ ka tanu. 7 An ye kunmabɔli sɔrɔ ale de la a joli bɔnnen barika la, hakɛw yafa kɔni, ka kɛɲɛ ni Ala ka nɛɛma dama dɔnbali ye. 8 A ye o nɛɛma caya an ye haali, ni hakilitigiya ni dɔnniya sifa bɛɛ ye. 9 A ye a sago gundo jira an na ka kɛɲɛ ni a yɛrɛ diyaɲe ye. A y'a latigɛ Krisita la, 10 ko ni waatiw dafara tuma min na, a na sankolola fɛnw ni dugukolo kan fɛnw bɛɛ lajɛ ka kɛ kelen ye Krisita la, 11 An kɛra ciyɛntalaw ye Krisita la fana, k'a masɔrɔ min bɛ fɛn bɛɛ kɛ ka kɛɲɛ ni a yɛrɛ sago ka ko latigɛli ye, o kɔnna ka an ko latigɛ ka kɛɲɛ ni a sago ye, 12 walisa an minnu kɔnna ka an jigi da Krisita kan, an ka kɛ a nɔɔrɔ tanuli sababu ye. 13 Aw fana, kabini aw ye tiɲɛ kuma mɛn, aw kisili Kibaru Duman kɔni, aw jigi dara ale kan. Aw dalen kɔ ale la, taamashyɛn dara aw kan. O ye layidu Ni Senu ye. 14 Ni Senu ye an ka ciyɛn fɔlɔ fɛn ye, k'a jira ko an na don o ciyɛn na, ni Ala ye a taw bɛɛ kunmabɔ tuma min na, walisa a nɔɔrɔ ka tanu o la. 15 O de y'a to, dannaya min bɛ aw fɛ Matigi Yesu la, ani aw ye Ala ka mɔgɔ senumaw bɛɛ kanu cogo min na, kabini ne ye o kibaru mɛn, 16 ne tɛ barika dali dabila Ala ye aw kosɔn. Ne bɛ aw tɔgɔ fɔ ne ka deliliw la fana, 17 ko an Matigi Yesu Krisita ka Ala, nɔɔrɔ Fa, o ka Ni Senu di aw ma, ka aw kɛ hakilitigiw ye ka Ala dɔnniya jira aw la, walisa aw ka ale dɔn. 18 Ne bɛ a deli ko aw dusukun ɲɛw ka yɛlɛ, walisa Ala ye aw wele jigi min na, aw ka o dɔn, ani a bɛna ciyɛn min di aw ma a ka mɔgɔ senumaw cɛma, aw ka o nɔɔrɔ fana dɔn, 19 ka a ka sebaaya dama dɔnbali fana dɔn an dannabaaw ta fan fɛ. O sebaaya bɛ kɛɲɛ ni a ka fangaba baarakɛ cogo ye. 20 A ye o fanga jira Krisita kununli fɛ ka bɔ suw cɛma ka a sigi a yɛrɛ kinin fɛ sankolo yɔrɔw la. 21 A y'a sigi kuntigiya ni sebaaya ni fanga ni masayaw bɛɛ kun na kosɛbɛ, ani tɔgɔw bɛɛ kun na, nin diɲɛ la tɔgɔw dama tɛ, hali diɲɛ nata la tɔgɔw fana. 22 Ala ye fɛn bɛɛ kolo Krisita ye k'a di ka kɛ egilisi kuntigi ye ko bɛɛ la. 23 Egilisi ye a farikolo ye. Ale min bɛ fɛn bɛɛ fa, egilisi ye o dafalenya ye.
1 Aw kɔni salen tun bɛ aw ka hakɛw ni aw ka jurumuw la. 2 Aw tun bɛ taama olu la fɔlɔ ka nin diɲɛ cogo ta ka kɛɲɛ ni fiɲɛ fanga kuntigi cogo ye, o ni min bɛ baara kɛ kan bilali denw kɔnɔ sisan. 3 Anw bɛɛ ani olu fana tun ye jɛɲɔgɔnw ye ka tugu an farisogo negew la, ka farisogo ni miirili sagow kɛ. An tun ye diminyadenw ye fana i ko tɔw, an bangera ten. 4 Nka Ala ka makari ka bon kosɛbɛ! A ye an kanu kanuyaba min na, 5 o de kosɔn, k'an salen to an ka hakɛw la, a ye an ni Krisita ɲɛnamaya ɲɔgɔn fɛ. Aw kisilen bɛ nɛɛma de barika la. 6 A ye an lakunun ɲɔgɔn fɛ fana ka an sigi ɲɔgɔn fɛ sankolo yɔrɔw la Krisita Yesu la. 7 A ye o kɛ walisa a ka a ka nɛɛma dama dɔnbali jira a ka ɲumaya fɛ an ta fan fɛ Krisita Yesu la waati nataw bɛɛ la. 8 Aw kisilen bɛ nɛɛma de barika la dannaya fɛ, o ma bɔ aw yɛrɛw la dɛ, Ala ka nilifɛn don. 9 O tɛ kɛwalew nɔ ye, walisa mɔgɔ si kana a yɛrɛ bonya. 10 Ala ka baara nɔ ye an de ye. A ye an da Krisita Yesu la kɛwale ɲumanw kama, a kɔnna ka olu labɛn walisa an ka taama u la. 11 Aw minnu ye siyaw ye farisogo ta fan fɛ, ni aw welela bolokobaliw bolokolenw fɛ, o bolokoli min kɛra u farisogo la mɔgɔ bolo fɛ, a' ye aw hakili to aw fɔlɔ cogo la, 12 ko o tuma la Krisita tun tɛ aw fɛ, aw tun tɛ Israɛl siya dɔw ye, aw tun ye dunanw ye Ala ka ko fɔlenw layiduw ta fan fɛ, jigi si tun tɛ aw fɛ. Ala tun tɛ aw fɛ diɲɛ la. 13 Nka sisan, k'a sɔrɔ aw bɛ Krisita Yesu la, aw minnu yɔrɔ tun ka jan, aw surunyalen bɛ Krisita joli barika la. 14 Ale yɛrɛ ye an ka hɛrɛ ye. Farali kogo min tun bɛ Yahutuw ni siya tɔw cɛ, o kɔrɔ, juguya min tun bɛ u cɛ, a ye o ci ka u fila kɛ kelen ye. 15 A ye sariya ni a ci fɔlenw ni a kow wuli ni a yɛrɛ saya ye, walisa a ka u fila kɛ mɔgɔ kura kelen ye a yɛrɛ la ka hɛrɛ don u cɛ, 16 ka u fila kɛ farikolo kelen ye ka u ni Ala cɛ bɛn a saya fɛ gengenjiri kan, ka o juguya ban a gengenjiri fɛ. 17 A nana ka welewele da ko: «Aw minnu yɔrɔ tun ka jan ani aw minnu yɔrɔ tun ka surun, juguya banna.» 18 K'a masɔrɔ an fila bɛɛ bɛ se ka don an Fa fɛ Ni kelen na Yesu yɛrɛ barika la. 19 Ayiwa, o de kosɔn aw tɛ dunanw ni jamana wɛrɛ mɔgɔw ye tun, nka aw ni Ala ka mɔgɔ senumaw ye jamana kelen denw ye, aw ye Ala so mɔgɔw ye. 20 Aw jɔlɛn bɛ ju min kan, o ye cidenw ni kiraw ye. Krisita Yesu yɛrɛ ye o selekela kabakurun ye. 21 So bɛɛ bɛ ɲɔgɔn minɛ ale la ka jɔ ka kɛ Alabatosoba senuma ye Matigi la. 22 Aw fana bɛ jɔ ɲɔgɔn fɛ ale la ka kɛ Ala sigi yɔrɔ ye Ni Senu barika la.
1 O de kosɔn ne Paul, Krisita Yesu ka kasolamɔgɔ aw siya wɛrɛw kosɔn, 2 baara min kalifara ne ma Ala ka nɛɛma ko la aw kosɔn, aw ma o mɛn wa? 3 Ala ye a ka gundo dɔnniya jira ne la, i ko ne y'a sɛbɛn sisan ni kuma dama dɔw ye. 4 Aw mana o kalan, aw na se ka a ye o la ko ne bɛ Krisita ka gundo faamu. 5 O gundo tun ma dɔn waati tɛmɛnnen mɔgɔw fɛ, nka Ala y'a jira sisan a ka ciden senumaw ni a ka kiraw la Ni Senu fɛ. 6 O gundo filɛ nin ye, ko Kibaru Duman barika la, siya wɛrɛw ni Yahutuw ye ciyɛntaɲɔgɔnw ni farikolo kelen ye, ani jɛɲɔgɔnw Ala ka layidu la, a ye o min ta Krisita Yesu la. 7 Ne kɛra o Kibaru Duman baarakɛla ye ka kɛɲɛ ni Ala ka nɛɛma nili ye min dira ne ma a ka sebaaya baarakɛ cogo fɛ. 8 Ne min ka dɔgɔ ka tɛmɛn Ala ka mɔgɔ senuma tɔw bɛɛ kan, nin nɛɛma dira ne ma ka Krisita ka nafolotigiya dama dɔnbali Kibaru Duman fɔ siya wɛrɛw ye. 9 O gundo min dogolen tun bɛ fɛn bɛɛ Dabaa Ala fɛ kabini fɔlɔfɔlɔ, a ko ne ka o baarakɛ cogo bɔ kɛnɛ kan, 10 walisa Ala ka hakilitigiya cogo caman ka jira sisan kuntigiyaw ni sebaayaw la sankolo yɔrɔw la egilisi fɛ. 11 A ye o kɛ ka kɛɲɛ ni a ka badaa ko latigɛlen ye, a ye o min kɛ Krisita Yesu an Matigi la. 12 Yesu de la an jigi sigilen bɛ se ka gɛrɛ Ala la ni ja gɛlɛya ye Yesu dannaya barika la. 13 O de kosɔn, ne bɛ aw deli ko tɔɔrɔ minnu bɛ se ne ma aw kosɔn, olu kana aw jigi tigɛ, k'a masɔrɔ olu ye aw nɔɔrɔ de ye. 14 O de kosɔn, ne bɛ ne ɲɔngiri Fa Ala ɲɛ kɔrɔ, 15 o min tɔgɔ dara denbayaw bɛɛ kan, sankolola taw ni dugukolo kan taw. 16 Ne b'a deli ko aw kɔnɔna mɔgɔ barika ka bonya ni sebaaya ye Ni Senu fɛ ka kɛɲɛ ni a nɔɔrɔ dama dɔnbali ye, 17 ko Krisita ka sigi aw dusuw la dannaya barika la, walisa aw dili donnen ni aw bamalen kanuya la, 18 aw ni Ala ka mɔgɔ senumaw bɛɛ ka se ka o fɛrɛ ni a janya ni a jɔ janya ni a dunya dɔn ɲɔgɔn fɛ. 19 Aw ka Krisita ka kanuya fana dɔn, o min ka bon ka tɛmɛn dɔnniya dama bɛɛ kan, walisa aw ka fa Ala ka dafali bɛɛ la. 20 Ayiwa min bɛ se ka fɛn bɛɛ kɛ ka tɛmɛn an ka delili ni an ka miirili bɛɛ kan kosɛbɛ, ka kɛɲɛ ni a ka sebaaya baarakɛ cogo ye an kɔnɔ, 21 nɔɔrɔ ka da o de kan egilisi la ani Krisita Yesu la tuma bɛɛ, badaa-badaa. Amiina.
1 O de y'a to ne min ye kasolamɔgɔ ye Matigi la, ne bɛ aw deli ko aw welela weleli min na, aw taama cogo ka bɛn o ma, 2 ni yɛrɛmajiginlenya ni sabali ani muɲuli bɛɛ ye. Aw ka ɲɔgɔn ka kow muɲu ni kanuya ye. 3 A' ye aw jija ka Ni Senu ka kelenya mara hɛrɛ sirilan na. 4 Farikolo kelen bɛ yen, ani Ni Senu kelen, i ko Ala ye aw wele jigi kelen kama cogo min na. 5 Matigi kelen bɛ yen, ani dannaya kelen, ni batiseli kelen. 6 Ala kelen bɛ yen, an bɛɛ Fa don, a bɛ bɛɛ kun na, bɛɛ cɛma, bɛɛ kɔnɔ. 7 Nɛɛma dira an bɛɛ kelen-kelen ma ka kɛɲɛ ni Krisita ka nili sumani dama ye. 8 O de y'a to a fɔra ko: «A yɛlɛnna san fɛ minkɛ, a taara ni mɔgɔ minɛlen caman ye. A ye nilifɛnw di mɔgɔw ma.» 9 K'a fɔ ko a yɛlɛnna san fɛ, o ye mun ye ni nin tɛ, ko a tun jiginna ka don dugukolo jukɔrɔ yɔrɔw la? 10 Min jiginna ani min yɛlɛnna sankolo yɔrɔw bɛɛ san fɛ, walisa a ka fɛn bɛɛ fa, o ye kelen de ye. 11 Ale ye mɔgɔ dɔw di, dɔw ka kɛ cidenw ye, dɔw ka kɛ kiraw ye, dɔw ka kɛ Kibaru Duman fɔbaaw ye, dɔw ka kɛ saga gɛnnaw ni karamɔgɔw ye, 12 walisa Ala ka mɔgɔ senumaw ka labɛn Ala ka kuma baara kama, ka to ka dɔ fara Krisita farikolo kan, 13 fo an bɛɛ ka kɛ kelen ye dannaya ni Ala Denkɛ dɔnniya la, ka kɛ mɔgɔ mɔlenw ye, fo ka se Krisita ka dafalenya jɔ kun dama ma, 14 walisa an kana to denmisɛnya la tun. An kana yigiyigi ka ɲɔni ka taa yan fɛ ani yen fɛ kalan sifa bɛɛ fiɲɛ fɛ mɔgɔw ka nanbara ni u ka mɔgɔ lafilili keguya cogo dulenw la. 15 Nka an ka tiɲɛ fɔ ni kanuya ye, ka mɔ fɛn bɛɛ la Krisita la, o ye farikolo kun ye. 16 Farikolo bɛɛ labɛnnen bɛ ale de la, a yɔrɔw bɛɛ bɛ ɲɔgɔn minɛ kolotugu yɔrɔw barika la ka kɛɲɛ ni u bɛɛ kelen-kelen ka baarakɛ cogo ye. O cogo la a bɛ jiidi ka dɔ fara a yɛrɛ barika kan kanuya la. 17 Ayiwa ne bɛ min fɔ aw ye Matigi la k'a jɛya, o filɛ nin ye, ko aw kana taama tun i ko Ala dɔnbaliw bɛ taama u ka miirili fufafuw la cogo min na. 18 U hakili dibilen bɛ. U ye dunanw ye Ala ka ɲɛnamaya ta fan fɛ u ka ko dɔnbaliya kosɔn, o min ye u dusukun gɛlɛya. 19 U dusukun tɛ se ka bɔ fɛn si seere ma tun. U ye u yɛrɛw di kakalaya ma ka ko nɔgɔlen sifa bɛɛ kɛ ka girin u kan. 20 Nka aw kɔni ma Krisita ko kalan ten dɛ, 21 ni a y'a sɔrɔ ko aw y'a mɛn ka kalan a la ka kɛɲɛ ni tiɲɛ ye min bɛ Yesu la, 22 ko aw ka aw jogo kɔrɔ bila, o min bɛ a yɛrɛ toli ka kɛɲɛ ni lafilili negew ye. 23 Aw ka kuraya aw ni ani aw hakili la, 24 ka jogo kura don aw la, o min dara Ala bisigi la, tiɲɛ ka tilennenya ni a ka senumaya la. 25 O de kosɔn, aw ka nkalon dabila, aw bɛɛ kelen-kelen ka tiɲɛ fɔ ɲɔgɔn ye, katuguni an ye ɲɔgɔn farikolo yɔrɔw de ye. 26 Ni aw diminna, aw kana jurumu kɛ. Tile kana bin ka aw diminnen to. 27 Aw kana yɔrɔ si di Sitanɛ ma. 28 Min tun bɛ sonyali kɛ, o kana sonyali kɛ tun, nka a ka jija ka baara bɛnnen kɛ ni a yɛrɛ bolow ye, walisa min mago bɛ fɛn na, a ka se ka fɛn dɔ di o ma. 29 Kuma jugu si kana bɔ aw da la, fɔ kuma bɛnnen min bɛ se ka dɔ fara mɔgɔ wɛrɛw barika kan, ka nɛɛma di a lamɛnbaaw ma. 30 Aw kana Ala Ni Senu dusu kasi, o min kɛra Ala ka taamashyɛn dalen ye aw kan kunmabɔli don ɲɛ. 31 Aw ka kunaya ni dusu bɔ ni diminya ni wɔyɔ ni nenili ani kɔnɔna juguya sifa bɛɛ dabila. 32 Nka aw ka ko ɲuman kɛ ɲɔgɔn ye, ka hinɛ ka yafa ɲɔgɔn ma, i ko Ala yafara aw ma Krisita la cogo min na.
1 O de y'a to aw ka kɛ Ala ladegebaaw ye i ko den kanulenw, 2 ka taama kanuya la, i ko Krisita fana ye an kanu ka a yɛrɛ di an kosɔn ka kɛ sɔnni fɛn ni saraka ye Ala ye, suma diyalan ɲuman. 3 Jatɔya ni nɔgɔlenya sifa bɛɛ ani wasabaliya, olu tɔgɔ yɛrɛ kana fɔ aw cɛma, o tɛ bɛn Ala ka mɔgɔ senumaw ma. 4 Malobaliya kuma ni kuma kunntan ani tulon kumaw fana bɛnnen tɛ dɛ, fɔ barika dali. 5 Aw ka nin dɔn k'a jɛya ko jatɔ ni mɔgɔ nɔgɔlen ni wasabali, o kɔrɔ, bolisɔnna, olu si niyɔrɔ tɛ Krisita ni Ala ka masaya la fewu. 6 Aw kana to mɔgɔw ka aw lafili ni kuma fu ye, k'a masɔrɔ o kow de b'a to Ala ka diminya bɛ se kan bilali denw ma. 7 O de kosɔn aw kana don u ka jɛ la. 8 Aw tun ye dibi ye ka kɔrɔ, nka sisan, aw ye kɛnɛ ye Matigi la. A' ye taama i ko kɛnɛdenw. 9 Kɛnɛ nɔ ye ɲumaya ni tilennenya ani tiɲɛ bɛɛ ye. 10 A' ye Matigi diyaɲekow faranfasi. 11 Aw ni dibi la kɛwale nafantanw kana jɛ, nka aw ka u kɔrɔfɔ yɛrɛ. 12 O mɔgɔw bɛ ko minnu kɛ dogo la, olu fɔli yɛrɛ ye maloya ko ye. 13 Ko minnu bɛɛ kɔrɔfɔra, olu jirala kɛnɛ fɛ, katuguni minnu jirala kɛnɛ kan, olu bɛɛ ye kɛnɛ de ye. 14 O de kosɔn a fɔra ko: «Kunun, sunɔgɔbaatɔ, ka wuli ka bɔ suw cɛma, Krisita na kɛnɛ bɔ i ye.» 15 A' ye aw kɔlɔsi ka aw taama cogo dɔn. Aw kana taama i ko hakilintanw, nka i ko hakilitigiw, 16 ka waati kunmabɔ; k'a masɔrɔ nin donw ka jugu. 17 O de kosɔn aw kana kɛ hakilintanw ye, nka aw ka Matigi sago dɔn. 18 Aw kana aw ɲɛnamini ni diwɛn ye, kakalaya bɛ o la dɛ, nka aw ka fa Ni Senu la. 19 Aw ka kuma ɲɔgɔn fɛ ni Zaburuw ni tanuli dɔnkiliw ani Ala sira dɔnkiliw ye. Aw ka dɔnkili da ka Matigi tanu ni aw dusukunw bɛɛ ye. 20 Aw ka barika da Fa Ala ye tuma bɛɛ fɛn bɛɛ kosɔn, an Matigi Yesu Krisita tɔgɔ la. 21 Aw ka kolo ɲɔgɔn ye Krisita ɲɛsiran na. 22 Musow, a' ye kolo aw yɛrɛw cɛw ye, i ko aw bɛ kolo Matigi ye cogo min na, 23 k'a masɔrɔ cɛ ye muso kuntigi ye, i ko Krisita ye egilisi kuntigi ye cogo min na. Ale yɛrɛ ye farikolo Kisibaa ye. 24 Egilisi kololen bɛ Krisita ye cogo min na, o cogo la musow ka kolo u yɛrɛw cɛw ye fɛn bɛɛ la. 25 Cɛw, a' ye aw musow kanu, i ko Krisita ye egilisi kanu ka a yɛrɛ di a kosɔn cogo min na, 26 walisa a k'a saniya ji la koli fɛ ni Ala ka kuma ye, ka a kɛ a yɛrɛ ta ye, 27 walisa ka egilisi jɔ a yɛrɛ ɲɛ kɔrɔ, a nɔɔrɔma, nɔgɔ yɔrɔ wala fɔsɔnfɔsɔn yɔrɔ wala o bɔɲɔgɔnko fɛn si t'a la, nka a ka kɛ senuma ni jalakibali ye. 28 O cogo la cɛw fana ka kan ka u musow kanu i ko u yɛrɛw farikolow. Min bɛ a muso kanu, o bɛ a yɛrɛkun kanu. 29 Mɔgɔ si ma a yɛrɛ farisogo koniya abada, nka a b'a balo k'i janto a la, i ko Krisita fana b'a kɛ egilisi ye cogo min na, 30 sabu an ye a farikolo yɔrɔw de ye. 31 «O de kosɔn, cɛ na a fa ni a ba bila ka nɔrɔ a muso la, u fila na kɛ farisogo kelen ye.» 32 O gundo ka bon dɛ, nka ne bɛ kuma Krisita ni egilisi de ko la. 33 O bɛɛ n'a ta, aw bɛɛ kelen-kelen ka aw musow kanu i ko aw yɛrɛ kunw. Muso fana ka a cɛ bonya.
1 Denmisɛnw, a'ye aw bangebaaw kan minɛ Matigi la, katuguni o bɛnnen bɛ. 2 Layidu tara ci fɔlen minnu fɛ, o ye u la fɔlɔ de ye, «I ka i fa ni i ba bonya.» ‹197 3 «walisa i ka to hɛrɛ la ani i ka si jan sɔrɔ dugukolo kan.» 4 Faw fana, aw kana aw denw dusu tiɲɛ nka aw ka u lamɔ ni Matigi ka kololi ni a ka laadili ye. 5 Baaradenw, aw kuntigi minnu bɛ dugukolo kan, aw ka olu kan minɛ ni siran ni yɛrɛyɛrɛ ni dusu kelen ye, i n'a fɔ aw bɛ Krisita kan minɛ. 6 Aw kana baara kɛ u ɲɛ na dama, i n'a fɔ aw b'a fɛ ka aw ko diya mɔgɔw ye, nka aw ka baara kɛ i ko Krisita ka jɔnw, ka Ala sago kɛ ni aw dusukun bɛɛ ye. 7 Aw ka baara kɛ ni diyaɲe ye, i n'a fɔ aw bɛ baara kɛ Matigi ye, aw t'a kɛ mɔgɔw ye. 8 Aw k'a dɔn ko mɔgɔw bɛɛ, jɔnw wo, hɔrɔnw wo, u bɛɛ kelen-kelen na u ka ko ɲuman kɛlenw sara sɔrɔ Matigi fɛ. 9 Kuntigiw, aw fana ka o bɔɲɔgɔnko kɛ aw ka baaradenw ye, aw kana kangari da u ye. Aw k'a dɔn ko u Kuntigi ni aw Kuntigi bɛ sankolo la, o tɛ mɔgɔ bɔ mɔgɔ la. 10 O bɛɛ kɔ, a' ye aw barika bonya Matigi ni a ka sebaaya fangama la. 11 A' ye Ala ka kɛlɛkɛ minɛnw bɛɛ don aw la, walisa aw ka se ka jɔ ka Sitanɛ ka nanbaraw kunbɛn. 12 Katuguni an ni minnu bɛ kɛlɛ kɛ, o tɛ Hadamadenw ye, nka o ye kuntigibaw ni fangatigiw ni nin diɲɛ dibima kunna sigibaaw ye, ani sankolo yɔrɔw la jinɛw. 13 O de kosɔn a' ye Ala ka kɛlɛkɛ minɛnw bɛɛ ta, walisa aw ka se ka kɛlɛ kɛ don jugu la, ani aw selen kɔ u bɛɛ la, aw jɔlen ka se ka to. 14 A' ye aw jɔ, aw cɛsirilen ni tiɲɛ ye, ka tilennenya nɛgɛdulɔki dɔn aw kan na. 15 Hɛrɛ Kibaru Duman bɛ labɛnni min di, o ka kɛ aw ka sabara ye. 16 Ka fara o bɛɛ kan, aw ka dannaya nɛgɛbɛnnan ta. Aw na se ka Sitanɛ ka biɲɛ tasumamaw bɛɛ faga n'o ye. 17 Aw ka kisili nɛgɛfugula ta ani Ni Senu ka npan, o ye Ala ka kuma de ye. 18 Aw ka Ala deli tuma bɛɛ Ni Senu barika la ni deliliw ni deliliba sifa bɛɛ ye. A' ye to aw ɲɛ na ka aw jija o la. A' ye Ala deli a ka mɔgɔ senumaw bɛɛ ye, 19 k'a deli ne fana ye, walisa ni ne bɛ kuma tuma min na, Ala ka kuma cogo di ne ma ka Kibaru Duman gundo fɔ k'a jɛya ni ja gɛlɛya ye. 20 O Kibaru Duman kosɔn ne ye lasigiden ye kaso la. A' ye Ala deli ko ne ka kuma ni ja gɛlɛya ye, i ko ne ka kan k'a kɛcogo min na. 21 Nka balimakɛ kanulen, Matigi ka baarakɛla dannamɔgɔ Tisike na ne kibaru bɛɛ fɔ aw ye ani ne ka koɲɛw. 22 Ne y'a ci ka taa aw yɔrɔ o de kosɔn, walisa aw ka an ka kow dɔn, ani a ka aw dusuw saalo. 23 An Fa Ala ni an Matigi Yesu Krisita ka dususuma ni kanuya ani dannaya di balimaw bɛɛ ma. 24 Minnu bɛ an Matigi Yesu Krisita kanu ni kanuya banbali ye, nɛɛma ka kɛ olu bɛɛ fɛ.
1 Ne Paul ani Timote, Krisita Yesu ka jɔnw, an bɛ nin sɛbɛn ci Ala ka mɔgɔ senumaw ma Filipe, minnu bɛ Krisita Yesu la, ani egilisi ɲɛminɛbaaw ni a baarakɛlaw. 2 An Fa Ala ni Matigi Yesu Krisita ka nɛɛma ni dususuma di aw ma. 3 Ni ne bɛ miiri aw ko la tuma o tuma, ne bɛ barika da ne ka Ala ye. 4 Ne nisɔndiyalen bɛ delili kɛ aw ye ne ka deliliw bɛɛ la, 5 katuguni aw kɛra ne jɛɲɔgɔnw ye Kibaru Duman fɔli la, kabini don fɔlɔ fo sisan. 6 Ne y'a dɔn k'a jɛya ko Ala min ye baara ɲuman daminɛ aw kɔnɔ, o na to a kan k'a dafa fo Krisita Yesu ka don na. 7 A bɛnnen bɛ ko ne ka miiri aw bɛɛ ko la ten, katuguni aw ko ka di ne ye kosɛbɛ. Ka ne to kaso la, wala ka ne to Kibaru Duman lafasali ni a sabatili la, aw kɛra ne jɛɲɔgɔnw ye Ala ka nɛɛma la. 8 Ala ye ne seere ye ko aw nege bɛ ne la kosɛbɛ ka kɛɲɛ ni Krisita Yesu ka kanuya ye. 9 Ne bɛ Ala deli ko aw ka kanuya ka bonya ka ta'a fɛ dɔnniya sɛbɛ ni hakilitigiya bɛɛ la, 10 walisa aw ka se ka ko ɲumanw faranfasi. O cogo la aw na kɛ mɔgɔ jɛlen jalakibaliw ye fo Krisita ka don na, 11 aw falen tilennenya nɔ la Yesu Krisita barika la. O bɛ kɛ Ala tanuli ko ye ka nɔɔrɔ da a tɔgɔ kan. 12 Ne b'a fɛ aw ka nin dɔn, balimaw, ko ko minnu kɛra ne la, olu kɛra Kibaru Duman ɲɛfɛ taali sababu ye, u ma a bali. 13 Ayiwa, kube mɔgɔw bɛɛ ani mɔgɔ tɔw bɛɛ b'a dɔn ko ne bɛ kaso la Krisita kosɔn. 14 Balima caman jigi dara Matigi kan ne ka kasola bilali kosɔn, u ja gɛlɛyara kosɛbɛ ka Ala ka kuma fɔ ni siran tɛ. 15 Tiɲɛ la, dɔw bɛ waajuli kɛ Krisita ko la ni keleya ni sɔsɔli ye, nka dɔw b'a kɛ ni diyaɲe ye. 16 Olu b'a kɛ kanuya kosɔn, u y'a dɔn ko Ala ye Kibaru Duman lafasali baara kalifa ne ma. 17 Nka dɔw bɛ Krisita ko fɔ ni sɔsɔli ye, olu t'a kɛ ni sɛbɛ ye. U bɛ miiri ko u bɛ dɔ fara ne ka tɔɔrɔ kan ka ne to kaso la. 18 Baasi tɛ! Cogo o cogo, n'a kɛra sɛbɛ la, wala n'a ma kɛ sɛbɛ la, Krisita ko bɛ fɔ. Ne ɲagalila o la. Ne bɛ to ka ɲagali, 19 k'a masɔrɔ ne b'a dɔn ko o kow bɛɛ na kɛ ne kisili sababu ye aw ka deliliw ni Yesu Krisita Ni Senu ka dɛmɛni barika la. 20 Ne kɔrɔtɔlen bɛ ɲɛnafilɛli la, ne jigi b'a kan ko ne tɛna maloya fewu, nka ne na ja gɛlɛyaba sɔrɔ sisan ani tuma bɛɛ, ɲɛnamaya la wo, saya la wo, ka Krisita ka bonyaba jira ne ko la. 21 Katuguni ne fɛ, ka ne ɲɛnama to, o ye Krisita ye, ka sa, o ye tɔnɔ ye. 22 Nka ka ne ɲɛnama to, ni o bɛ ne ka baara ɲɛ, ne ka kan ka min ɲɛnatɔmɔ, ne tɛ se ka o fɔ. 23 Ne hakili ɲaaminen bɛ ko fila la. Ne b'a fɛ ka taa to Krisita fɛ yen, o de ka fisa kosɛbɛ, 24 nka wajibi don ne ka to farisogo la aw kosɔn. 25 Ne y'a dɔn k'a jɛya ko ne na to yan, ka sigi aw bɛɛ fɛ, walisa aw ka taa ɲɛ ani aw ka ɲagali dannaya la. 26 Aw na yɛrɛbonya sababu kura sɔrɔ ne ko la Krisita Yesu la ne seginni kosɔn aw cɛma. 27 Aw taama cogo ka bɛn ni Krisita ka Kibaru Duman ye ka tɛmɛn fɛn bɛɛ kan, walisa ni ne taara ka aw ye wo, ni ne ma taa wo, ne ka aw kibaru mɛn ko aw sinsinnen bɛ miirili kelen na, ani aw bɛ ɲɔgɔn dɛmɛ kɛlɛ la Kibaru Duman dannaya kosɔn ni dusu kelen ye. 28 Aw kana a to aw juguw ka aw lasiran foyi la. O na kɛ olu halakili taamashyɛn ye, nka a na kɛ aw kisili taamashyɛn ye, o de bɛ bɔ Ala la. 29 Ala ye nin nɛɛma kɛ aw ye ko aw ka da Krisita la, o dɔrɔn tɛ, aw ka tɔɔrɔ ale kosɔn fana. 30 Aw y'a ye ko ne tun bɛ kɛlɛ min na, ni aw b'a dɔn ko ne b'a la halibi, aw fana bɛ o bɔɲɔgɔnko kɛlɛ la.
1 Ni dusu saaloli bɛ Krisita la, ni dususuma bɛ kanuya la, ni jɛɲɔgɔnya bɛ Ni Senu la, ni hinɛ ani makari bɛ yen, 2 a' ye aw miiriliw kɛ kelen ye ka ne ka ɲagali dafa. Kanuya kelen ka kɛ aw la, aw kɔnɔ ka kɛ kelen ye, aw miirili ka kɛ kelen ye. 3 Aw kana foyi kɛ ni farali dusu ye, wala yɛrɛjiranciya, nka aw bɛɛ ka aw yɛrɛw majigin, k'a jate ko aw mɔgɔɲɔgɔnw ka fisa ni aw yɛrɛw ye. 4 Aw si kana miiri aw yɛrɛw ka kow la dɔrɔn, nka aw bɛɛ kelen-kelen ka miiri aw mɔgɔɲɔgɔnw ko fana la. 5 Nin miirili min tun bɛ Krisita Yesu la, o yɛrɛ ka kɛ aw la: 6 Ale tun bɛ Ala cogo la, a yɛrɛ ni Ala ka kan, a ma o jate bɔsili fɛn ye, 7 nka a ye o mabɔ a yɛrɛ la ka jɔn cogo ta, ka kɛ Hadamaden bɔɲɔgɔnko ye. A sɔrɔlen mɔgɔ bisigi la, 8 a ye a yɛrɛ majigin ka kɛ kan minɛbaa ye, fo ka se saya ma, gengenjiri la saya yɛrɛ. 9 O de kosɔn Ala y'a kɔrɔta kosɛbɛ. Tɔgɔ min ka bon tɔgɔw bɛɛ ye, Ala y'o di a ma, 10 walisa sankolola fɛnw ni dugukolo kan fɛnw ni dugukolo jukɔrɔ fɛnw bɛɛ ka ɲɔngiri Yesu tɔgɔ la, 11 ani nɛnkunw bɛɛ ka jɔ a la ko Yesu Krisita ye Matigi ye. O na nɔɔrɔ da Fa Ala kan. 12 O cogo la ne ka kanulenw, aw ye kan minɛli kɛ tuma bɛɛ ka ne to aw cɛma, nka sisan aw ka kɛ kan minɛbaaw ye ka tɛmɛn o kan, hali k'a sɔrɔ ne tɛ yen, a' ye aw kisili ko baara kɛ ni siran ni yɛrɛyɛrɛ ye, 13 katuguni min bɛ baara kɛ aw kɔnɔ, ka se di aw ma ka sɔn a yɛrɛ diyaɲekow ma ka u kɛ, o ye Ala de ye. 14 A' ye fɛn bɛɛ kɛ ni dajukɔrɔ kuma ni sɔsɔli tɛ, 15 walisa aw ka kɛ jalakibali jɛlenw ye, Ala den jalakibaliw, mɔgɔ tulo gɛlɛnw cɛma, k'a sɔrɔ aw bɛ yeelen bɔ u cɛma i ko lanpa bɛ yeelen bɔ diɲɛ la cogo min na. 16 Aw ka taa u yɔrɔ ni ɲɛnamaya kuma ye. O na kɛ ne yɛrɛbonya sababu ye Krisita ka don na, k'a jira ko ne ma boli fu, ne ma baara kɛ fu. 17 Hali ni ne joli bɔnna, o kɔrɔ, ni ne ni bɔra, ka fara aw ka dannaya saraka ni a baara kan Ala ɲɛ kɔrɔ, ne bɛ ɲagali o la, ka ɲagali aw bɛɛ fɛ. 18 O cogo la aw fana ka ɲagali o la, ka ɲagali ne fɛ. 19 Ne jigi b'a kan Matigi Yesu la, ko sɔɔni ne na Timote ci aw ma, walisa ne mana aw kibaru dɔn tuma min na, ne ja ka gɛlɛya. 20 Ale kelen ye ne jɛɲɔgɔn ye miirili ni aw hami ko la sɛbɛ la. 21 U tɔw bɛɛ bɛ hami u yɛrɛw ka kow la, u tɛ hami Krisita Yesu ka kow la. 22 Nka aw b'a dɔn ko Timote ye a ka dannamɔgɔya jira, ko a ye baara kɛ ne fɛ Kibaru Duman baara ko la, i ko denkɛ bɛ baara kɛ a fa fɛ cogo min na. 23 O de kosɔn ne mana ne ka koɲɛ dɔn, ne jigi b'a kan k'a ci o yɔrɔnin bɛɛ. 24 Ne dara a la Matigi la ko sɔɔni ne yɛrɛ bɛ taa bɔ aw ye. 25 Ne tun bɛ miiri ko ne ka kan ka Epafrodite kɔsegin aw ma, o ye ne balimakɛ ni ne baarakɛɲɔgɔn ani ne kɛlɛkɛɲɔgɔn ye. Aw tun y'a ci ka na ni ne magoɲɛ fɛnw ye. 26 Aw bɛɛ yeli nege tun b'a la kosɛbɛ. A digira a la kosɛbɛ katuguni aw y'a mɛn ko a banana. 27 Tiɲɛ don, a tun man kɛnɛ, a tun bɛ ɲini ka sa yɛrɛ, nka Ala hinɛna a la, ale dama tɛ, a hinɛna ne fana la, walisa ɲɛnasisi wɛrɛ kana fara ne ka ɲɛnasisi kan. 28 O de kosɔn ne ye ne teliya k'a ci, walisa aw mana a ye, aw ka ɲagali ka bonya, ne ka ɲɛnasisi na dɔgɔya. 29 Ayiwa, aw k'a minɛ koɲuman Matigi la ni ɲagali sifa bɛɛ ye, ka o bɔɲɔgɔnko mɔgɔw bonya, 30 katuguni a tun bɛ ɲini ka sa Krisita ka baara kosɔn. Aw tun tɛ se ka baara min kɛ ne ye, ale faratira a yɛrɛ ni la ka na o kɛ.
1 Ayiwa sisan, ne balimaw, a' ye ɲagali Matigi la. Ka o kow sɛbɛn k'a ci aw ma, o man gɛlɛn ne ma, a bɛ se ka aw banba. 2 A' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi wuluw la, ka aw kɔlɔsi kojugukɛlaw la, ka aw kɔlɔsi bolokoli fu la, 3 k'a masɔrɔ anw ye bolokolen sɛbɛw ye, an minnu bɛ Ala bato a Ni Senu barika la, ka an yɛrɛw bonya Krisita Yesu la, nka an tɛ an jigi da farisogo kan. 4 O bɛɛ n'a ta jigi da yɔrɔ bɛ ne fɛ farisogo kow la. Ni mɔgɔ dɔ bɛ miiri ko jigi da yɔrɔ b'a fɛ farisogo kow la, a bɛ ne fɛ ka tɛmɛn o kan. 5 Ne bolokora ne bange tile seginnan la. Ne ye Israɛl siya dɔ ye, Benjamɛn bɔnsɔn don. Ne ye Hɛburu yɛrɛ ye. 6 Sariya ta fan fɛ, ne ye Farisiɛn de ye. Dusu kalaya ta fan fɛ, ne tun bɛ egilisi tɔɔrɔ. Tilennenya min bɛ sɔrɔ sariya la, ne jalakibali tun don o ta fan fɛ. 7 Nka ne tun bɛ tɔnɔ sɔrɔ ko minnu na, ne bɛ olu jate bɔnɛ ye Krisita kosɔn. 8 Tiɲɛ la, ne bɛ fɛn bɛɛ jate bɔnɛ ye nin nafaba kosɔn, Yesu Krisita ne Matigi dɔnniya kɔni. Ale kosɔn ne bɔnɛna fɛn bɛɛ la ka u bɛɛ jate ɲamanɲaman ye, walisa ne ka Krisita sɔrɔ, 9 ani ne ka sɔrɔ ale la. Ne yɛrɛ ka tilennenya min bɛ sɔrɔ sariya la, o nɔ tɛ, fɔ tilennenya min bɛ sɔrɔ dannaya fɛ Krisita la. O tilennenya bɛ bɔ Ala la, a dannaya barika la. 10 Ne bɛ min ɲini, o filɛ nin ye, ka Krisita ni a kununli sebaaya dɔn, ka ne niyɔrɔ ta a tɔɔrɔ kow la ka kɛ a bɔɲɔgɔnko ye a saya la, 11 walisa cogo o cogo ne fana ka se ka kunun ka bɔ suw cɛma. 12 A tɛ ko ne y'a sɔrɔ ka ban, wala ko ne dafalen bɛ. Nka ne bɛ boli a nɔfɛ, walisa ne ka ne jija ka o sɔrɔ, k'a sɔrɔ Krisita Yesu ye ne minɛ o kama ka ban. 13 Balimaw, ne t'a jate ko ne yɛrɛ y'a sɔrɔ ka ban, nka ne bɛ nin fɛn kelen de kɛ. Ne bɛ ne hakili bɔ ne kɔfɛ fɛnw la, ka ne yɛrɛ mɔɔnɔbɔ ne ɲɛfɛ fɛnw nɔfɛ. 14 Ne bɛ boli ka se o boli dan ma, walisa ne ka o sesɔrɔ jala sɔrɔ, o ye Ala ka sankolola weleli ye Krisita Yesu la. 15 An minnu dafara ni la, an bɛɛ ka miiri ten. Ni miirili wɛrɛ bɛ aw dɔw la, Ala na o fana jira aw la. 16 Cogo o cogo, an sera dan min ma, an ka taama ka kɛɲɛ n'o ye. 17 Balimaw, aw bɛɛ ka kɛ ne ladegebaaw ye. An ye cogo jira aw la. Minnu bɛ taama ka kɛɲɛ n'o cogo ye, a' ye olu filɛ. 18 Ne y'a fɔ aw ye ko caman, ne kasitɔ bɛ segin a kan sisan, ko mɔgɔ caman cogo b'a jira ko u ye Krisita gengenjiri juguw ye. 19 U laban ye halakili de ye. U kɔnɔbara ye u ka batofɛn ye. U bɛ u yɛrɛw bonya u maloya kow la. U bɛ miiri nin diɲɛ kow dɔrɔn de la. 20 An kɔni, an faso bɛ sankolo la. An bɛ Kisibaa Matigi Yesu Krisita makɔnɔ ka bɔ yen. 21 A na an ka majiginlenya farikolo yɛlɛma ka a kɛ a yɛrɛ farikolo nɔɔrɔma bɔɲɔgɔnko ye, ka kɛɲɛ ni a ka sebaaya baarakɛ cogo ye, a bɛ se ka fɛn bɛɛ kolo a yɛrɛ ye o sebaaya min fɛ.
1 O de y'a to ne balima kanulenw, aw sinsinnen ka to Matigi la. Aw yeli nege bɛ ne la kosɛbɛ. Kanulenw, aw ye ne nisɔndiya sababu ni ne ka kunnajala ye. 2 Ne bɛ Evodi deli ka Sɛntisɛ fana deli ko u kɔnɔ ka kɛ kelen ye Matigi la. 3 E fana, ne baarakɛɲɔgɔn kantigi, ne b'i deli ko i ka o musow dɛmɛ. Olu tun ye ne dɛmɛbaaw ye Kibaru Duman fɔli la, u ni Kleman ani ne baarakɛɲɔgɔn tɔw fana. U bɛɛ tɔgɔw sɛbɛnnen bɛ ɲɛnamaya kitabu la. 4 A' ye ɲagali Matigi la tuma bɛɛ. Ne bɛ segin a kan tun, a' ye ɲagali. 5 Aw ka dusu sumalenya ka dɔn mɔgɔw bɛɛ fɛ. Matigi bɛ an kɛrɛ fɛ. 6 Aw hakili kana ɲaami foyi la, nka fɛn o fɛn ko bɛ aw la, aw ka o ɲini Ala fɛ ni deliliw ni delilibaw ni barika dali ye. 7 N'o kɛra, Ala ka hɛrɛ min bɛ tɛmɛn mɔgɔw ka miiriliw bɛɛ kan, o na aw dusukunw ni aw ka miiriliw mara Krisita Yesu la. 8 O bɛɛ kɔ, balimaw, ko minnu ye tiɲɛ ye, ko minnu bɛ bɛn bonyali ma, ko minnu tilennen bɛ, ko minnu jɛlen don, ko minnu ka di, ko minnu tɔgɔ ɲumanw bɔra, ko minnu ka ɲi, ko minnu ka kan ni tanuli ye, aw ka miiri o kow bɛɛ la. 9 Aw ye ko minnu kalan ka u sɔrɔ, ka u mɛn ka u ye ne fɛ, a' ye olu kɛ. N'o kɛra, hɛrɛtigi Ala na kɛ aw fɛ. 10 Ne ɲagalila Matigi la kosɛbɛ k'a ye sisan ko aw bɛ aw janto ne la ko kura. O bɛɛ n'a ta, aw tun bɛ aw janto ne la, nka aw ma cogo sɔrɔ a la. 11 O fɔ kun tɛ ne fɛ ne ka faantanya ye, katuguni ne kɛra cogo o cogo, ne degena o la ka wasa. 12 Ni faantanya bɛ ne la, ne bɛ o cogo dɔn. Ni ne fɛntigiyara, ne bɛ o fana cogo dɔn. Fɛn o fɛn na, cogo o cogo, ka fa wo, ka to kɔngɔ la wo, ka fɛntigiya wo, ka koli wo, ne degena o bɛɛ la. 13 Ne bɛ se ka fɛn bɛɛ kɛ Krisita barika la, ale de bɛ ne barika bonya. 14 O bɛɛ n'a ta, aw ye ko ɲuman kɛ ka ne dɛmɛ ne ka tɔɔrɔw la. 15 Aw Filipekaw yɛrɛw b'a dɔn ko ne bɔra Masedwanɛ jamana la tuma min na, Kibaru Duman fɔli daminɛ tuma la, egilisi min kɛra ne jɛɲɔgɔn ye nili ni sɔrɔli la, o ye aw dɔrɔn de ye. 16 Hali ka ne to Tesalonike, aw ye ne magoɲɛ fɛn dɔ ci ne ma siɲɛ fila. 17 A tɛ ko ne bɛ nilifɛn dɔ ɲini, nka ne bɛ aw ka dannayaden de ɲini, o ka caya ka jate aw ye. 18 Ne ye ne mago fɛn bɛɛ sɔrɔ, o ka ca ka tɛmɛn ne mago kan. Ne fara, sabu aw ye fɛn min ci ne ma Epafrodite bolo, ne ye o bɛɛ sɔrɔ. O kɛra saraka suma duman minɛlen ye Ala fɛ, a ka di a ye. 19 Ne ka Ala na aw mago bɛɛ ɲɛ ka kɛɲɛ ni a yɛrɛ ka fɛntigiya ye nɔɔrɔ la Krisita Yesu la. 20 An Fa Ala ka tanu badaa-badaa. Amiina. 21 A' ye Ala ka mɔgɔ senumaw bɛɛ kelen-kelen fo Krisita Yesu la. Balima minnu bɛ ne fɛ yan, olu bɛɛ bɛ aw fo. 22 Ala ka mɔgɔ senumaw bɛɛ bɛ aw fo, janko minnu bɛ Romɛ masakɛ ka so. 23 Matigi Yesu Krisita ka nɛɛma ka kɛ aw bɛɛ fɛ.
1 Ne Paul, Krisita Yesu ka ciden Ala sago barika la, ani an balimakɛ Timote, 2 an bɛ nin sɛbɛn ci Ala ka mɔgɔ senumaw ma Kolose, aw minnu ye balima dannabaaw ye Krisita la. An Fa Ala ka nɛɛma ni dususuma di aw ma. 3 An bɛ barika da an Matigi Yesu Krisita Fa Ala ye tuma bɛɛ an ka deliliw la aw ye, 4 k'a masɔrɔ aw ka dannaya Krisita Yesu la, ani aw bɛ Ala ka mɔgɔ senumaw kanu cogo min na, an ye o kibaru mɛn. 5 Jigi min maralen bɛ aw ye sankolo la, Kibaru Duman tiɲɛ kuma sera aw ma ka kɔrɔ ka aw ladɔnniya o la. Aw ka dannaya ni aw ka kanuya ju sigira o jigi kan. 6 O Kibaru Duman sera aw ma, i ko a sera diɲɛ bɛɛ ma ka den ka jiidi. A bɛ o kɛ aw cɛma fana kabini aw ye Ala ka nɛɛma ko mɛn k'a dɔn tiɲɛ la. 7 An baarakɛɲɔgɔn kanulen Epafras ye aw kalan o ko la. Ale ye Krisita ka baarakɛla dannamɔgɔ ye aw kosɔn. 8 Ni Senu ye kanuya min di aw ma, a ye o fɔ an ye. 9 O de kosɔn, kabini an ye aw kibaru mɛn, an ma Ala delili dabila aw ye. An bɛ Ala deli ko a ka aw fa a sago dɔnniya la, ka Ni Senu ka dɔnniya ni hakilitigiya di aw ma, 10 walisa aw taama cogo ni Matigi cogo ka bɛn, ani aw ka a diyaɲeko kɛ tuma bɛɛ. Aw ka kɛwale ɲuman sifa bɛɛ kɛ, ka taa ɲɛ Ala dɔnniya la. 11 A fanga nɔɔrɔma ka aw barika bonya, walisa aw sabatilen ka to muɲuli la. 12 A' ye barika da Fa Ala ye ni ɲagali ye, ale min ye se di aw ma ka aw niyɔrɔ sɔrɔ a ka mɔgɔ senumaw ka ciyɛn na kɛnɛyeelen na. 13 A ye an tila ka bɔ dibi fanga la ka an ladon a Denkɛ kanulen ka masaya la. 14 An ye kunmabɔli sɔrɔ ale de la, jurumuw yafa kɔni. 15 Krisita ye Ala yebali ja ye. Dafɛn bɛɛ la fɔlɔ bangelen don, 16 k'a masɔrɔ ale de la fɛn bɛɛ dara, sankolola fɛnw ani dugukolo kan fɛnw, fɛn yetaw ni fɛn yebaliw, masayaw ni matigiyaw ni kuntigiyaw ani fangaw. U bɛɛ dara a fɛ ani a ye. 17 A bɛ fɛn bɛɛ ɲɛ, fɛn bɛɛ bɛ ɲɔgɔn minɛ ale la. 18 A ye farikolo kun ye, egilisi kuntigi kɔni. Ale ye daminɛ ye. Fɔlɔ bangelen don ka bɔ suw cɛma, walisa a ka ɲɛfɛla ta ko bɛɛ la. 19 Katuguni a diyara Fa Ala ye ko a ka dafalenya bɛɛ ka sigi ale kɔnɔ. 20 A ye hɛrɛ don a yɛrɛ ni fɛn bɛɛ cɛ a Denkɛ joli barika la gengenjiri kan, ka fɛn bɛɛ ni a yɛrɛ cɛ bɛn ale la, dugukolo kan fɛnw ni sankolola fɛnw. 21 Aw fana tun ye dunanw ni juguw ye fɔlɔ aw ka miiriliw ni aw ka kɛwale juguw kosɔn, 22 nka sisan a ye aw ni ale cɛ bɛn a Denkɛ mɔgɔya farikoloma la saya fɛ, walisa a ka aw senumaw jalakibaliw kɔrɔfɔbaliw jɔ a ɲɛ kɔrɔ. 23 O bɛɛ n'a ta, aw bamalen sabatilen ka to dannaya la. Aw kana to aw ka jɛngɛ ka mabɔ Kibaru Duman jigi la, aw ye o min mɛn. O Kibaru Duman fɔra sankolo jukɔrɔ dafɛn bɛɛ ye. Ne Paul kɛra o baarakɛla ye. 24 Sisan ne bɛ ɲagali ne ka tɔɔrɔ kow la aw kosɔn. Min dɛsɛra Krisita ka tɔɔrɔ la, ne bɛ o dafa ne yɛrɛ farisogo la, ale farikolo kosɔn, o ye egilisi de ye. 25 Ne kɛra egilisi baarakɛla ye ka kɛɲɛ ni o baara ye, Ala ye min kalifa ne ma aw kosɔn, walisa ne ka Ala ka kuma fɔ k'a foori, 26 o kɔrɔ, o gundo min dogolen tun bɛ mɔgɔw bɛɛ la kabini fɔlɔfɔlɔ, nka a jirala a ka mɔgɔ senumaw la sisan. 27 O gundo nɔɔrɔ belebeleba ye min ye siyaw cɛma, a diyara Ala ye ka o jira o mɔgɔ senumaw la, ko Krisita bɛ aw kɔnɔ, nɔɔrɔ jigi don. 28 An bɛ ale ko fɔ ka mɔgɔw bɛɛ laadi ka u bɛɛ kalan ni hakilitigiya bɛɛ ye, walisa an ka mɔgɔw bɛɛ kelen-kelen jira Ala la, u dafalen Krisita la. 29 O de kosɔn ne bɛ baara kɛ ka kɛlɛ kɛ ka kɛɲɛ ni Krisita ka baarakɛ cogo ye, o min bɛ baara kɛ ne kɔnɔ ni sebaayaba ye.
1 Ne bɛ kɛlɛba min kɛ aw kosɔn, ani Laodisekaw ni minnu bɛɛ ma ne yɛrɛ ɲɛda ye fɔlɔ, ne b'a fɛ aw ka o dɔn, 2 walisa u dusuw ka saalo, u ka kɛ kelen ye kanuya la, fo ka faamuli jɛyalen dafalen caman caman sɔrɔ, walisa u ka Ala ka gundo dɔn, o ye Krisita de ye. 3 Hakilitigiya ni dɔnniya ka nafaba bɛɛ dogolen bɛ ale de kɔnɔ. 4 Ne bɛ o fɔ walisa mɔgɔ si kana aw lafili ni kuma nugulenw ye. 5 Hali ni ne tɛ aw fɛ yen farisogo la, ne ni bɛ aw fɛ yen. Ne bɛ ɲagali k'a ye ko aw bɛ fɛn bɛɛ kɛcogo bɛnnen na, ani aw ka dannaya sinsinnen bɛ Krisita la. 6 Aw sɔnna Matigi Yesu Krisita ma cogo min na, aw ka taama ale la ten. 7 Aw ka kɛ Yesu la i ko jiri dili donnen, ka jiidi ale la, ka sabati dannaya la ka kɛɲɛ ni aw ka kalan sɔrɔlen ye. Aw ka barika dali ka caya. 8 A'ye aw yɛrɛw kɔlɔsi, walisa mɔgɔ si kana aw minɛ ni mɔgɔw ka hakilitigiya kalan ni lafilili kuma fu ye, ka kɛɲɛ ni mɔgɔw ka laadaw ni nin diɲɛ kow ye, olu tɛ kɛɲɛ ni Krisita ta ye. 9 Alaya ka dafalenya farisogoma sigilen bɛ ale la. 10 Ale bɛ kuntigiya ni fanga bɛɛ kun na, aw kɔni dafalen bɛ ale de la. 11 Aw bolokora ale la fana. O bolokoli ma kɛ mɔgɔw bolo fɛ, nka o ye farisogo kow bilali ye Krisita ka bolokoli fɛ. 12 Aw suw ni Krisita su donna ɲɔgɔn fɛ batiseli la, aw ni ale kununna ɲɔgɔn fɛ batiseli la fana, katuguni aw dara Ala ka sebaaya la, o min y'a lakunun ka bɔ suw cɛma. 13 Aw salen tun bɛ aw ka hakɛw ni aw farisogo bolokobaliya la tuma min na, Ala ye aw ni Krisita ɲɛnamaya ɲɔgɔn fɛ, k'a sɔrɔ a ye an ka hakɛw bɛɛ yafa an ma. 14 Sɛbɛn min tun bɛ an kama an ka sariya tiɲɛni kosɔn, ni a tun bɛ an kɛlɛ, Ala ye o bɔ yen, k'a gengen jiri la. 15 Ala ye fɛn bɛɛ bɔsi kuntigiw ni fangatigiw la ka u kɛ mafilɛli fɛnw ye fɛn bɛɛ ɲɛ na, k'a masɔrɔ a ye se sɔrɔ u kan Krisita gengenjiri barika la. 16 O cogo la mɔgɔ si kana aw jalaki dumuni ko la, wala minni ko la, wala seli don wala kalo kura ani lafiɲɛ donw ko la. 17 O kow bɛɛ ye fɛn nataw ja ye, nka o fɛn yɛrɛ bɛ sɔrɔ Krisita la. 18 Aw kana to mɔgɔ si ka aw bali ka aw ka sesɔrɔ jala sɔrɔ ni a ka yɛrɛmajiginlenya filankafoma ye wala a ka mɛlɛkɛw batoli. O mɔgɔ sifa bɛ a jigi da a ka yeli fɛnw kan ka a yɛrɛ bonya fu a ka Hadamadenya miiriliw la. 19 A tɛ nɔrɔ farikolo kuntigi Krisita la. Farikolo bɛɛ bɛ balo ka ɲɔgɔn minɛ kolotugu yɔrɔw ni fasaw fɛ ale de la. A bɛ bonya ni Ala ka bonyali ye. 20 Ni aw ni Krisita sara ɲɔgɔn fɛ nin diɲɛ kow ta fan fɛ, mun na aw bɛ sɔn nin ci fɔlenw ma, i n'a fɔ aw ye nin diɲɛ taw ye? 21 Ko: «I kana nin minɛ. I kana nin nɛnɛ. I kana maga nin na.» 22 O fɛnw bɛɛ bɛ ban i mago ɲɛli la. Olu ye Hadamadenw ka ci fɔlenw ni u ka kalan ye. 23 O ci fɔlenw ye hakilitigiya ye mɔgɔw ɲɛ na, u ka batoli cogo kosɔn min bɛ bɔ mɔgɔ la, ani u ka yɛrɛmajiginlenya ni u yɛrɛ farikolo tɔɔrɔ kow, nka nafa tɛ u si la. U ka di farisogo ye dɔrɔn.
1 Ayiwa, ni aw ni Krisita kununna ɲɔgɔn fɛ, aw ka to ka sanfɛ fɛnw ɲini, Krisita sigilen bɛ Ala kinin fɛ yen. 2 A' ye miiri sanfɛ fɛnw na, aw kana miiri dugukolo kan fɛnw na. 3 Aw sara, aw ka ɲɛnamaya ni Krisita dogolen bɛ ɲɔgɔn fɛ Ala fɛ. 4 Krisita ye aw ka ɲɛnamaya ye. Ni a y'i jira tuma min na, aw ni ale na jira ɲɔgɔn fɛ nɔɔrɔ la. 5 Ayiwa, a' ye aw dugukolo kan jogow faga, o kɔrɔ, kakalaya ni nɔgɔlenya ni ko jugu nege ni nege sifa bɛɛ ani wasabaliya, o ye boli batoli ye. 6 O kow de b'a to Ala ka diminya bɛ na kanbilalidenw kan. 7 Aw fana tun bɛ o kow kɛ fɔlɔfɔlɔ, ni aw tun bɛ taama u la tuma min na. 8 Nka sisan aw ka o kow bɛɛ dabila, diminya ni dusu bɔ ani kɔnɔna juguya. Nenili wala malobaliya kuma si kana bɔ aw da la. 9 Aw kana nkalon tigɛ ɲɔgɔn ye, k'a masɔrɔ aw ye aw jogo kɔrɔ ni o ka kɛwalew bɔ aw la, 10 ka jogo kura don aw la, o ye mɔgɔ kura ye min bɛ to ka kuraya dɔnniya sɛbɛ la ka kɛɲɛ ni a Dabaa ja ye. 11 O cogo la Grɛki ni Yahutu tɛ yen, bolokolen ni bolokobali fana tɛ yen, mɔgɔ kalanbali ni kungo kɔnɔ mɔgɔ tɛ yen, jɔn ni hɔrɔn tɛ yen, nka Krisita ye fɛn bɛɛ ye yen, a bɛ bɛɛ kɔnɔ. 12 Aw ye Ala ka ɲɛnatɔmɔlenw ye, senumaw, kanulenw. O de y'a to aw ka hinɛ ni ɲumaya ni yɛrɛmajiginlenya ni sabali ani muɲuli don aw la. 13 A' ye ɲɔgɔn ka kow muɲu. Ni a bɛ mɔgɔ dɔ kɔnɔ ko dɔ y'a hakɛ ta, aw ka yafa ɲɔgɔn ma. Matigi yafara aw ma cogo min na, aw fana ka yafa ɲɔgɔn ma ten dɛ. 14 Ka fara o bɛɛ kan, a' ye kanuya don aw la, o ye dafalenya sirilan ye. 15 Krisita ka dususuma ka kɛ kuntigi ye aw dusukunw na. Ala ye aw wele o kama farikolo kelen na. Aw ka kɛ ɲuman dɔnbaaw ye. 16 Krisita ka kuma ka sigi aw kɔnɔ ka caya. Aw ka ɲɔgɔn kalan ka ɲɔgɔn laadi ni hakilitigiya bɛɛ ni Zaburuw ni tanuli dɔnkiliw ani Ala sira dɔnkiliw ye. Aw ka dɔnkili da Ala ye ni aw dusukunw bɛɛ ye ni barika dali ye. 17 Aw bɛ fɛn o fɛn kɛ, kuma wo, kɛwalew wo, a' ye o bɛɛ kɛ Matigi Yesu tɔgɔ la, ka barika da Fa Ala ye ale de barika la. 18 Musow, a' ye kolo aw cɛw ye, i ko a bɛnnen bɛ Matigi la cogo min na. 19 Cɛw, a' ye aw musow kanu, aw kana juguya u ma. 20 Denw, a' ye aw bangebaaw kan minɛ ko bɛɛ la, katuguni o ka di Matigi ye. 21 Faw, aw kana digi aw denw la, walisa u dusu kana tiɲɛ. 22 Baaradenw, aw kuntigi minnu bɛ dugukolo kan, aw ka olu kan minɛ ko bɛɛ la. Aw kana baara kɛ u ɲɛ na dɔrɔn, i n'a fɔ aw b'a fɛ ka aw ko diya mɔgɔw ye, nka aw ka baara kɛ ni dusu jɛlen ye Matigi ɲɛsiran na. 23 Aw bɛ fɛn o fɛn kɛ, a' ye o kɛ ni aw dusukunw bɛɛ ye, i n'a fɔ aw b'a kɛ Matigi ye, aw t'a kɛ mɔgɔw ye, 24 k'a dɔn ko aw na ciyɛn ta Matigi fɛ aw ka baraji ye. Aw bɛ baara kɛ Matigi Krisita ye. 25 Nka min bɛ tilenbaliya kow kɛ, o na sara a ka tilenbaliya kow la, katuguni Ala tɛ mɔgɔ bɔ mɔgɔ la.
1 Kuntigiw, a' ye aw ka baaradenw minɛ koɲuman ni tilennenya ye, k'a dɔn ko Kuntigi bɛ aw fana kun na sankolo la. 2 A' ye to Ala delili la ka to aw ɲɛ na o la ni barika dali ye. 3 Aw ka Ala deli an fana ye, walisa a ka cogo di an ma ka a ka kuma fɔ, ka Krisita ka gundo fɔ. O gundo kosɔn ne bɛ kaso la sisan. 4 A' ye Ala deli ko ne ka o kuma fɔ k'a jɛya, i ko ne ka kan k'a kɛcogo min na. 5 Minnu tɛ dannabaaw ye, aw ka taama ni hakilitigiya ye olu ta fan fɛ. Aw ka waati kunmabɔ. 6 Aw ka kuma ka kɛ ni nɛɛma ye tuma bɛɛ, kɔgɔ ka kɛ a la, walisa aw ka se ka mɔgɔw bɛɛ jaabi cogo ɲuman dɔn. 7 An balimakɛ kanulen Tisike, Matigi ka baaraden dannamɔgɔ, ne baarakɛɲɔgɔn Matigi la, o na ne kibaru bɛɛ fɔ aw ye. 8 Ne bɛ a ci aw ma nin de kosɔn, walisa aw ka an ka ko bɛɛ dɔn, ani a ka aw dusuw saalo. 9 Ne bɛ balima kanulen tilennen Onɛsimɛ ci a fɛ. Aw ka mɔgɔ dɔ don. U na yan kow bɛɛ fɔ aw ye. 10 Ne kasola bilaɲɔgɔn Arisitarke bɛ aw fo. Barnabasi balima denkɛ Marka fana bɛ aw fo. Aw ye ciw sɔrɔ ale ko la ka ban. N'a sera aw fɛ yen, aw k'a minɛ koɲuman. 11 Jesu min bɛ wele Jusitus, o fana bɛ aw fo. Yahutu minnu kɛra dannabaaw ye, o mɔgɔ saba dama kɛra ne baarakɛɲɔgɔnw ye ka bɔ olu la Ala ka masaya baara la. Olu ye ne dusu saalo kosɛbɛ. 12 Krisita Yesu ka jɔn Epafras, min ye aw ka mɔgɔ dɔ ye, o bɛ aw fo. A bɛ jija Ala delili la aw ye. A tɛ o dabila, walisa aw dafalen, jigi sigilen ka to Ala sago bɛɛ la. 13 Ne ye a seere ye ko aw hami b'a la kosɛbɛ, aw ni Laodise dannabaaw ani Hierapolis dannabaaw fana. 14 Dɔgɔtɔrɔ kanulen Luka ani Demas bɛ aw fo. 15 Aw ka Laodise balimaw fo, ani Nɛnfas ni egilisi min bɛ a ka so. 16 Aw mana nin sɛbɛn kalan, aw k'a to Laodise egilisi ka a kalan. Sɛbɛn min bɛ na ka bɔ Laodise, aw fana ka o kalan. 17 Aw k'a fɔ Arsipe ye ko Matigi ka baara min kalifara a ma, a k'i janto o la ka a kɛ k'a dafa. 18 Ne Paul bɛ nin foli kuma sɛbɛn ni ne yɛrɛ bolo ye. Aw hakili kana bɔ a la ko ne bɛ kaso la. Ala ka nɛɛma ka kɛ aw fɛ.
1 Ne Paul ni Silvɛn ani Timote bɛ nin sɛbɛn ci Tesalonike egilisi ma, aw minnu bɛ Fa Ala ni Matigi Yesu Krisita la. Ala ka nɛɛma ni dususuma di aw ma. 2 An bɛ barika da Ala ye aw bɛɛ kosɔn tuma bɛɛ, ka aw ko fɔ an ka deliliw la. 3 Aw ka dannaya y'i jira ni kɛwalew ye, ka aw ka kanuya jira ni baaraba ye, ani aw jigi sigilen bɛ an Matigi Yesu Krisita kan cogo min na, an bɛ miiri o bɛɛ la an Fa Ala ɲɛ kɔrɔ tuma bɛɛ. 4 An y'a dɔn, balima kanulenw Ala fɛ, ko Ala ye aw ɲɛnatɔmɔ ka kɛ a yɛrɛ taw ye, 5 katuguni an ka Kibaru Duman ma se aw ma ni kuma dɔrɔn ye, nka a sera aw ma ni sebaaya fana ye Ni Senu barika la, an tun bɛ o dɔn k'a jɛya. An tun bɛ taama aw cɛma aw nafa kosɔn cogo min na, aw yɛrɛw bɛ o dɔn. 6 Aw kɛra an ladegebaaw ye ani Matigi ladegebaaw fana, k'a masɔrɔ aw sɔnna Ala ka kuma ma tuma min na, aw tɔɔrɔla o kosɔn kojugu. Hali o, aw nisɔndiyara kosɛbɛ Ni Senu barika la. 7 Aw kɛra ɲɛjirabaaw ye Masedwanɛ ni Akayi jamanaw dannabaaw bɛɛ la. 8 Matigi ka kuma fɔra aw fɛ k'a jɛya, Masedwanɛ ni Akayi dama tɛ, nka aw ka dannaya Ala la, o kibaru fɔra yɔrɔ bɛɛ la. O de y'a to an yɛrɛw man kan ka foyi fɔ o ko la. 9 Aw ye an minɛ cogo min na, u yɛrɛw bɛ o lakali ko aw sɔnna Ala ma ka fara boliw la ka baara kɛ Ala sɛbɛ ɲɛnama ye, 10 ka a Denkɛ Yesu makɔnɔ ka bɔ sankolo la, Ala ye o lakunun ka bɔ suw cɛma, o ye an tila Ala ka diminya nata la.
1 Aw yɛrɛw y'a dɔn, balimaw, ko an ye taali min kɛ aw fɛ yen, o ma kɛ fu. 2 Aw y'a dɔn ko an tɔɔrɔla ka lagosi Filipe, nka o kɔ, Ala ye an ja gɛlɛya ka a ka Kibaru Duman fɔ aw ye, hali k'a sɔrɔ mɔgɔw tun b'a fɛ ka an bali. 3 Filili tun tɛ an ka waajuli kuma la, nɔgɔlenya ni nanbara fana tun t'a la, 4 nka Ala y'a jate ko a bɛnnen bɛ ka Kibaru Duman kalifa an ma, o de kosɔn an bɛ kuma. An tɛ kuma ka an ko diya mɔgɔw ye, fɔ Ala, o de bɛ an dusukunw sɛgɛsɛgɛ. 5 Aw y'a dɔn ko an ma kuma nugulen fɔ tuma si. Wasabaliya dogolen tun tɛ an na fana, Ala ye o seere ye. 6 An ma bonyali ɲini mɔgɔ si fɛ, aw fɛ wala mɔgɔ wɛrɛw fɛ. O bɛɛ n'a ta, an minnu ye Krisita ka cidenw ye, an tun bɛ se ka o bonya ɲini aw fɛ. 7 Nka an sabalilen tun don aw cɛma, i ko denbatigi bɛ a yɛrɛ denw mara cogo min na. 8 O dama tɛ, an tun bɛ aw kanu kosɛbɛ, o de kosɔn an labɛnnen tun don ka Ala ka Kibaru Duman di aw ma, hali an niw yɛrɛ, katuguni aw ko diyara an ye kosɛbɛ. 9 Balimaw, aw hakili bɛ an ka baara ni an sɛgɛn cogo la, ko an ye baara kɛ su fara tile kan, walisa an kana kɛ aw si ka doni ye k'an to Ala ka Kibaru Duman fɔli la aw ye. 10 Aw ni Ala ye an seerew ye ko an taama cogo jɛlen, tilennen, jalakibali tun don aw dannabaaw ta fan fɛ. 11 Aw y'a dɔn fana ko an kɛra aw bɛɛ kelen-kelen fɛ i ko fa bɛ a denw fɛ cogo min na. 12 An ye aw waaju ka aw dusuw saalo. An ye aw jija ko aw ka taama cogo bɛnnen na Ala ɲɛ kɔrɔ, o min bɛ aw wele ka don a ka masaya ni a ka nɔɔrɔ la. 13 O de y'a to an bɛ barika da Ala ye tuma bɛɛ nin kosɔn, ko an ye Ala ka kuma fɔ aw ye tuma min na, aw y'a lamɛn, k'a minɛ i ko Ala ka kuma. Aw ma a jate mɔgɔ ka kuma ye. Tiɲɛ la Ala ka kuma yɛrɛ don. A bɛ baara kɛ aw dannabaaw kɔnɔ. 14 Balimaw, Ala ka egilisi minnu bɛ Krisita Yesu la Jude jamana la, aw kɛra olu ladegebaaw ye, katuguni Yahutuw ye yen dannabaaw tɔɔrɔ cogo min na, aw yɛrɛw siya ye aw tɔɔrɔ o cogo de la. 15 O Yahutuw ye Matigi Yesu faga, ka kiraw faga, ka tugu an fana nɔfɛ ka an tɔɔrɔ. U ko man di Ala ye, u ye mɔgɔw bɛɛ juguw ye. 16 U bɛ an bali ka Ala ka kisili kuma fɔ siya wɛrɛw ye. U bɛ to ka dɔ fara u ka jurumu dama kan tuma bɛɛ, nka Ala ka diminya dafalen binna u kan. 17 Balimaw, an kɔni farala aw la waati dɔɔnin ɲɛda la, nka an ma fara aw la dusukun na. Aw yeli nege tun bɛ an na, fo an ye an se ko bɛɛ kɛ ko an bɛ taa aw yɔrɔ. 18 An tun b'a fɛ ka kɔsegin aw fɛ yen, ne Paul yɛrɛ ye a lajɛ siɲɛ kelen dama tɛ, nka Sitanɛ ye an bali o la. 19 Jɔni ye an jigi ni an nisɔndiya sababu ani an ka kunnajala ye? O tɛ aw ye an Matigi Yesu ɲɛ kɔrɔ a na tuma la wa? 20 Ɔwɔ, aw de ye an ka kunnajala ni an nisɔndiya sababu ye.
1 An ma se ka sigi ka o makɔnɔ tun, o de y'a to an y'a latigɛ ko an ka to an dan na Atɛnɛ 2 ka Timote ci ka taa aw fɛ yen. An balimakɛ ani Ala ka baarakɛla ni an baarakɛɲɔgɔn don Krisita Kibaru Duman fɔli la. An y'a ci walisa a ka aw sabati ka aw ja gɛlɛya aw ka dannaya la, 3 walisa aw si kana yɛrɛyɛrɛ sisan tɔɔrɔw kosɔn. Aw yɛrɛw y'a dɔn ko a latigɛra ko an na o tɔɔrɔ sɔrɔ. 4 Ka an to aw fɛ yen, an tun bɛ to k'a fɔ aw ye ko an na tɔɔrɔ sɔrɔ. A fana kɛra ten, aw y'o dɔn. 5 O de y'a to ne kɔrɔtɔlen tun don fo ne ye ci bila ka taa ka aw ka dannaya cogo dɔn. Ne tun bɛ siran ko a kana na sɔrɔ ko Sitanɛ ye aw nɛgɛn, ani ko an ka baara kɛra fu. 6 Sisan kɔni, Timote kɔseginna ka bɔ aw yɔrɔ ka kibaru ɲuman fɔ an ye aw ka dannaya ni aw ka kanuya ko la. A y'a fɔ an ye ko aw ka miiriliw b'a jira ko an ko ka di aw ye ani ko aw b'a fɛ kosɛbɛ ka an ye, i ko an fana b'a fɛ ka aw ye cogo min na. 7 O cogo la balimaw, k'an to an ka sɛgɛn ni an ka tɔɔrɔ kow bɛɛ la, an dusu saalola aw ko la aw ka dannaya kosɔn. 8 Sisan, k'a sɔrɔ aw banbalen tora an Matigi la, sɛbɛ la an bɛ ɲɛnamaya. 9 An bɛ se ka barika bɛnnen da Ala ye aw ko la cogo di, an ka ɲagaliba kosɔn aw ko la an ka Ala ɲɛ kɔrɔ? 10 An bɛ to ka Ala deli ni misɛnya ye su fara tile kan, ko an ka aw ye ko kura ɲɛda ni ɲɛda, ani min dɛsɛra aw ka dannaya la, an ka o dafa. 11 An Fa Ala yɛrɛ ani an Matigi Yesu ka an ka taama ko ɲɛnabɔ ka taa aw fɛ yen. 12 Matigi ka aw ka kanuya barika bonya ka ta'a fɛ aw ni ɲɔgɔn cɛ ani aw ni mɔgɔw bɛɛ cɛ, i ko an fana bɛ aw kanu cogo min na, 13 walisa a ka aw dusukunw sabati ka u kɛ jalakibali saniyalenw ye an Fa Ala ɲɛ kɔrɔ an Matigi Yesu na tuma la ni a ka mɔgɔ senumaw bɛɛ ye.
1 Ayiwa balimaw, aw ka kan ka taama cogo min na ka aw ko diya Ala ye, an ye aw kalan o la. Tiɲɛ don, aw bɛ taama ten. Nka an bɛ aw deli ka aw laadi Matigi Yesu tɔgɔ la ko aw ka jiidi o la ka taa ɲɛ. 2 An ye ci minnu fɔ aw ye Matigi Yesu barika la, aw bɛ olu dɔn. 3 Ala sago ye aw saniyali de ye, ko aw kana jatɔya kɛ. 4 Aw bɛɛ kelen-kelen ka se ka a farikolo minɛ senuya ni bonyali la. 5 Aw kana aw yɛrɛw bila kakalaya nege ko la i ko siyaw b'a kɛcogo min na, olu kɔni tɛ Ala dɔn. 6 Mɔgɔ si kana a balima tɔɲɔ nin ko si la, katuguni Matigi de ye o kow hakɛ bɔbaa ye, i ko an kɔnna k'a fɔ aw ye k'a jɛya cogo min na. 7 Ala ma an wele nɔgɔlenya kama, fɔ saniyali. 8 O de kosɔn min banna nin kalan ma, o tɛ ban mɔgɔ la, a bɛ ban Ala de la, o min ye a Ni Senu di aw ma. 9 Mɔgɔ man kan ka sɛbɛn ci aw ma balima kanuya ko la, katuguni aw yɛrɛw kalanna Ala fɛ ko aw ka ɲɔgɔn kanu. 10 Tiɲɛ don, aw bɛ taama ten balimaw bɛɛ ta fan fɛ Masedwanɛ jamana yɔrɔ bɛɛ la. Nka an bɛ aw deli balimaw, ko aw ka jiidi o la ka taa ɲɛ. 11 Aw ka aw jija ka to hɛrɛ la ɲɔgɔn fɛ ka aw yɛrɛw ka kow ɲɛnabɔ, ka baara kɛ ni aw yɛrɛw bolow ye, i ko an tun y'a gɛlɛya aw ma cogo min na. 12 O cogo la aw taama cogo na bɛn dannabaliw ɲɛ na, aw tɛna kɛ mɔgɔ si ka doni ye. 13 Ayiwa, balimaw, minnu sunɔgɔra, an t'a fɛ aw ka kɛ ko dɔnbaliw ye olu ta fan fɛ, walisa aw kana ɲɛnasisi i ko jigi tɛ minnu fɛ. 14 Ni an bɛ da a la ko Yesu sara ka kunun, o cogo la fana an bɛ da a la ko minnu sara ka u to Yesu la, Ala na olu lana a fɛ. 15 Ayiwa an bɛ nin fɔ aw ye ka kɛɲɛ ni Matigi ka kuma ye, ko an minnu ɲɛnama tora fo Matigi na tuma la, an tɛna kɔn o mɔgɔ salenw ɲɛ fewu, 16 k'a masɔrɔ Matigi yɛrɛ na jigin ka bɔ sankolo la ni pɛrɛnkanba ni mɛlɛkɛw kuntigi kanba ani Ala ka burukan ye. Minnu sara Krisita la, olu fɔlɔ na kunun. 17 O kɔ, an minnu ɲɛnama tora, an ni olu na tufa ka taa ɲɔgɔn fɛ sankabaw la Matigi kunbɛn yɔrɔ la fiɲɛ la. O cogo la an na to Matigi fɛ badaa-badaa! 18 Aw ka ɲɔgɔn dusu saalo ni o kuma ye.
1 Balimaw, aw mago t'a la mɔgɔ ka sɛbɛn ci aw ma o tumaw ni o waatiw ko la, 2 k'a masɔrɔ aw yɛrɛw y'a dɔn ka jɛya ko Matigi ka don bɛ na i ko nson bɛ na su fɛ cogo min na. 3 Mɔgɔw mana a fɔ ko: «Hɛrɛ, tɔɔrɔ tɛ,» o tuma la halakili na cun u kan teliya la, i ko tin bɛ muso kɔnɔma minɛ cogo min na, u tɛna kisi o ma fewu. 4 Nka balimaw, aw tɛ dibi la fɔ o don ka na bala aw la i ko nson. 5 Aw bɛɛ kɔni ye kɛnɛdenw ye, tiledenw. An tɛ su ni dibi taw ye. 6 O de kosɔn an kana sunɔgɔ i ko dɔw b'a kɛcogo min na, nka an ka to an ɲɛ na, an hakili kana ɲɛnamini i ko dɔlɔtɔw. 7 Minnu bɛ sunɔgɔ, olu bɛ sunɔgɔ su fɛ. Minnu bɛ u hakili ɲɛnamini dɔlɔ la, olu bɛ o kɛ su fɛ. 8 An kɔni ye tile taw ye, an hakili kana ɲɛnamini. An ka dannaya ni kanuya kɛ an ka nɛgɛdulɔki ye. Kisili jigi ka kɛ an ka nɛgɛfugula ye. 9 Ala ma a latigɛ ko an ka diminya sɔrɔ, fɔ kisili, an Matigi Yesu Krisita barika la. 10 O de sara an kosɔn, walisa ni an ɲɛnama don, wala ni an salen don, an ni ale ka ɲɛnamaya ɲɔgɔn fɛ. 11 O de kosɔn aw ka ɲɔgɔn jija ka dɔ fara ɲɔgɔn barika kan, i ko aw b'a kɛcogo min na ka ban. 12 Balimaw, minnu bɛ baara kɛ aw cɛma ka kɛ aw kun na Matigi la ka aw laadi, an bɛ aw deli ko aw ka olu jate. 13 A' ye u bonya kosɛbɛ ka u kanu u ka baara kosɔn. Hɛrɛ ka kɛ aw ni ɲɔgɔn cɛ. 14 Minnu bɛ pirikiparaka kow kɛ, an bɛ aw deli balimaw, ko aw ka olu laadi. Minnu jigi tigɛra, a' ye olu ja gɛlɛya, ka barikantanw dɛmɛ, ka muɲuli kɛ mɔgɔw bɛɛ ta fan fɛ. 15 A' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi, mɔgɔ si kana ko jugu sara ni ko jugu ye, nka aw ka tugu ko ɲuman kɛli la aw ni ɲɔgɔn cɛ, ani aw ni mɔgɔw bɛɛ cɛ tuma bɛɛ. 16 A' ye ɲagali tuma bɛɛ. 17 Aw kana Ala delili dabila. 18 Aw ka barika da Ala ye ko bɛɛ la, katuguni o ye Ala sago ye aw ko la Krisita Yesu la. 19 Aw kana Ni Senu dufa. 20 Aw kana kiraya mafiɲɛya. 21 A' ye ko bɛɛ sɛgɛsɛgɛ. Min ka ɲi, aw ka o minɛ kosɛbɛ. 22 A' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi ko jugu sifa bɛɛ kɛli ma. 23 Hɛrɛtigi Ala yɛrɛ ka aw yɔrɔ bɛɛ saniya ka kɛ a yɛrɛ ta ye. Aw ni, ani aw dusu ni aw farikolo, u bɛɛ lajɛlen jalakibali ka mara fo an Matigi Yesu Krisita na tuma la. 24 Aw welebaa ye kantigi ye, ale de na o kɛ fana. 25 Balimaw, a' ye Ala deli an ye. 26 A' ye ɲɔgɔn fo ni da susuli senuma ye. 27 Ne bɛ aw deli kosɛbɛ Matigi kosɔn, ko nin sɛbɛn ka kalan balimaw bɛɛ ɲɛ na. 28 An Matigi Yesu Krisita ka nɛɛma ka kɛ aw fɛ.
1 Ne Paul ni Silvɛn ani Timote bɛ nin sɛbɛn ci Tesalonike egilisi ma, aw minnu bɛ an Fa Ala ni Matigi Yesu Krisita la. 2 An Fa Ala ni Matigi Yesu Krisita ka nɛɛma ni dususuma di aw ma. 3 Balimaw, an ka kan ka barika da Ala ye aw kosɔn tuma bɛɛ. O bɛnnen bɛ, katuguni aw ka dannaya bɛ bonya ani aw bɛɛ ka ɲɔgɔn kanuya fana bɛ caya ka ta'a fɛ. 4 An bɛ aw tɔgɔ ɲuman fɔ Ala ka egilisiw cɛma, katuguni hali k'a sɔrɔ tugu kɛra aw nɔfɛ ka aw tɔɔrɔ cogo bɛɛ la, aw ye o muɲu ka dannaya kɛ. 5 O b'a jira ko Ala ka kiri ko tilennen don. A na jate ko aw ka kan ni Ala ka masaya ye, aw bɛ tɔɔrɔ o min kosɔn. 6 A bɛnnen bɛ ni Ala ka tilennenya ye ka aw tɔɔrɔbaaw tɔɔrɔ, 7 ka lafiya di aw ma an fɛ, aw minnu tɔɔrɔlen bɛ. O na kɛ ni Matigi Yesu y'i jira ka bɔ sankolo la ni a ka sebaaya mɛlɛkɛw 8 ani tasuma manaba ye tuma min na, ka hakɛ bɔ Ala dɔnbaliw ni an Matigi Yesu Kibaru Duman kan minɛbaliw la. 9 Olu ka tɔɔrɔ na kɛ halakili banbali ye. U na gɛn ka bɔ Matigi ni a ka sebaaya nɔɔrɔ kɔrɔ a na tuma la. 10 O don na, Matigi bɛ na ka bonya a ka mɔgɔ senumaw ko la ka kɛ kabako ye dannabaaw bɛɛ ɲɛ na. Aw ye olu dɔw ye, k'a masɔrɔ aw dara an ka seereya la. 11 O de kosɔn an bɛ delili kɛ aw ye tuma bɛɛ ko an ka Ala k'a jate ko aw ka kan ni a ka weleli ye. An bɛ a deli ko a ka a sago ɲuman bɛɛ ni aw ka dannaya ka baara bɛɛ dafa ni a ka sebaaya ye, 12 walisa an Matigi Yesu tɔgɔ ka bonya aw ko la, aw fana ka bonya ale ko la ka kɛɲɛ ni an ka Ala ni Matigi Yesu Krisita ka nɛɛma barika ye.
1 Balimaw, an Matigi Yesu Krisita nali ko ta fan fɛ ani an lajɛli ko la ale fɛ fana, an bɛ aw deli 2 ko aw kana yɛrɛyɛrɛ joona ka aw hakili wuli kiraya kuma wala waajuli kuma fɛ ko Matigi ka don sera ka ban, wala sɛbɛn, hali ni a fɔra ko ne ye o ci. 3 Aw kana sɔn mɔgɔ si ka aw lafili cogo si la, katuguni o don tɛna se ni murutili ma kɛ Ala sira ma fɔlɔ, ani ni o mɔgɔ jugu ma i jira fɔlɔ, o halakiden kɔni. 4 Fɛn o fɛn bɛ wele Ala, fɛn o fɛn bɛ bato, a na o kɛlɛ ka a yɛrɛ bonya o kun na, fo ka i sigi Alabatosoba kɔnɔ ka a yɛrɛ jira ko ale de ye Ala ye. 5 Aw hakili t'a la ko, ka ne to aw fɛ yen, ne ye o fɔ aw ye wa? 6 Min b'a bali sisan, walisa a kana i jira sani a waati ka se, aw bɛ o dɔn. 7 O tilenbaliya gundo bɛ baara kɛ halibi, nka min b'a bali sisan, o na a bali fo o ka ta ka bɔ yen. 8 O tuma la o mɔgɔ jugu na i jira, nka Matigi Yesu na o jeni ni a yɛrɛ dafiɲɛ ye ka a halaki ni a jirali manamana ye. 9 O mɔgɔ jugu bɛ na ka kɛɲɛ ni Sitanɛ ka baarakɛ cogo ye ni kabako sifa bɛɛ kɛli ye ani taamashyɛn ni koba nkalonmaw, 10 ani tilenbaliya ka lafilili bɛɛ ye fana, mɔgɔ halakitɔw kosɔn, katuguni u ma sɔn tiɲɛ ma k'a kanu, o min tun bɛna u kisi. 11 O de kosɔn Ala bɛ lafililiba barikama ci u ma fo u ka da nkalon na, 12 walisa minnu ma da tiɲɛ la, nka tilenbaliya ko diyara u ye, kiri ka tigɛ olu bɛɛ kan. 13 Balimaw, Matigi ka kanulenw, an ka kan ka barika da Ala ye tuma bɛɛ aw kosɔn, k'a masɔrɔ Ala ye aw ɲɛnatɔmɔ kisili kama kabini fɔlɔfɔlɔ, Ni Senu ka saniyali barika la ani aw ka dannaya tiɲɛ la. 14 Ala ye aw wele o kisili kama an ka Kibaru Duman fɛ, walisa aw ka an Matigi Yesu Krisita nɔɔrɔ sɔrɔ. 15 Ayiwa balimaw, aw sinsinnen ka to. Aw ye laadili minnu sɔrɔ an ka kuma wala an ka sɛbɛn barika la, a' ye olu minɛ kosɛbɛ. 16 An Matigi Yesu Krisita yɛrɛ ani an Fa Ala min ye an kanu ka dusu saaloli banbali ni jigi ɲuman di an ma a ka nɛɛma barika la, 17 o ka aw dusu saalo ka aw barika bonya kɛwale ɲumanw bɛɛ ni kuma ɲumanw bɛɛ la.
1 O bɛɛ kɔ balimaw, a' ye Ala deli an ye, walisa Matigi ka kuma ka jɛnsɛn ka ta'a fɛ ka bonya, i ko a bɛ kɛ aw cɛma cogo min na, 2 ani walisa an ka tila mɔgɔ jugu tilenbaliw la, k'a masɔrɔ mɔgɔw bɛɛ tɛ dannaya kɛ. 3 Nka Matigi ye kantigi ye, ale na aw sabati ka aw tanga Sitanɛ ma. 4 An ye aw bila ko min na, an jɛyalen bɛ a la Matigi la ko aw bɛ o kɛ, ko aw na to ka o kɛ fana. 5 Matigi ka aw dusukun sin Ala ka kanuya ni Krisita ka muɲuli ma. 6 Balimaw, an bɛ nin fɔ aw ye k'a gɛlɛya Matigi Yesu Krisita tɔgɔ la ko balima minnu bɛ taama pirikiparaka la, ni u tɛ taama ka kɛɲɛ ni an ka laadili ye, aw ka aw mabɔ olu la. 7 Aw ka kan ka an ladege cogo min na, aw yɛrɛw y'o dɔn, katuguni an ma taama pirikiparaka la aw cɛma. 8 An ma dumuni kɛ mɔgɔ si ka so gansan, nka an tun bɛ baara kɛ ka an sɛgɛn su fara tile kan, walisa an kana kɛ aw si ka doni ye. 9 O kun tɛ ko o jo tɛ an fɛ, nka an tun b'a fɛ ka cogo jira aw la walisa aw ka an ladege. 10 K'an to aw fɛ yen, an ye nin fɔ aw ye k'a gɛlɛya ko: «Ni dɔ tɛ sɔn ka baara kɛ, o fana kana dumuni kɛ fewu.» 11 An y'a mɛn ko dɔw bɛ aw cɛma minnu bɛ taama pirikiparaka la. U tɛ baara kɛ fewu, u bɛ u da don kow bɛɛ la. 12 Minnu bɛ o cogo la kɔni, an b'a fɔ olu ye k'a gɛlɛya u ma Matigi Yesu Krisita tɔgɔ kosɔn, ko u ka baara kɛ koɲuman ka u yɛrɛw balo. 13 Aw kɔni balimaw, aw kana sɛgɛn ko ɲuman kɛli la. 14 An bɛ kalan min di aw ma nin sɛbɛn na, ni mɔgɔ dɔ ma sɔn o ma, aw ka o kɔlɔsi, aw ni o tigi kana jɛ foyi la, walisa a ka maloya. 15 O bɛɛ n'a ta aw kana a jate aw jugu ye, nka aw k'a laadi i ko balima dɔ. 16 Hɛrɛtigi Ala yɛrɛ ka hɛrɛ kɛ aw ye tuma bɛɛ cogo bɛɛ la. Matigi ka to aw bɛɛ fɛ. 17 Ne Paul yɛrɛ bolo ye aw foli kumaw sɛbɛn. Ne b'a sɛbɛn ten, o de ye taamashyɛn ye ne ka sɛbɛnw bɛɛ la. 18 An Matigi Yesu Krisita ka nɛɛma ka kɛ aw bɛɛ fɛ.
1 Ne Paul, Krisita Yesu ka ciden ka kɛɲɛ ni ci dilen ye ne ma an Kisibaa Ala ni Krisita Yesu fɛ, o min ye an jigi ye, 2 ne bɛ nin sɛbɛn ci i ma, Timote, e min ye ne den tigitigi ye dannaya la. An Fa Ala ni an Matigi Krisita Yesu ka nɛɛma ni makari ani dususuma di i ma. 3 I ka to Efese i ko ne tun y'i jija o la cogo min na ne taatɔ Masedwanɛ jamana la. Minnu bɛ mɔgɔw kalan kalan kura la, i k'a fɔ olu ye k'a gɛlɛya u ma ko u kana o kɛ, 4 ko u kana tugu nsiirinw ni buruju ko dama dɔnbaliw la. Olu bɛ sɔsɔli dɔrɔn lawuli, k'a sɔrɔ u tɛ bɛn ni Ala ka ko latigɛlen ye, o min bɛ sɔrɔ dannaya la. 5 Ayiwa ci fɔlenw dafali ye kanuya ye, o min bɛ bɔ dusukun jɛlen ni dusukun ɲuman ani dannaya sɛbɛ la. 6 Mɔgɔ dɔw jɛngɛna ka o sira ɲuman bila ka kɛ kuma fufafu fɔlaw ye. 7 U b'a fɛ ka kɛ sariya karamɔgɔw ye, o bɛɛ na ta u bɛ kuma minnu fɔ ani u bɛ u sinsin kuma minnu kan, u tɛ olu si faamu. 8 An y'a dɔn ko sariya ka ɲi ni mɔgɔ b'a kɛ a cogo la. 9 An y'a dɔn ko sariya ma sigi mɔgɔ tilennenw kama, fɔ kojugukɛlaw ni murutilenw ni Ala ɲɛsiranbaliw ni jurumukɛlaw ni Ala dɔnbaliw ani Ala sira bilabaaw, ani fa fagalaw ni ba fagalaw ni mɔgɔ fagalaw, 10 ani kakalaw ni cɛɲɔgɔn ɲininaw ani mɔgɔ sonyabaaw, ani nkalontigɛlaw ni seere jugu minnu bɛ u kali nkalon kan, ani ko wɛrɛ minnu bɛ kalan sɛbɛ sɔsɔ. 11 O sariya sigira ka kɛɲɛ ni dubatigi Ala nɔɔrɔ Kibaru Duman ye, o min kalifara ne ma. 12 Ne bɛ barika da an Matigi Krisita Yesu ye, o min ye sebaaya di ne ma, katuguni a ye ne jate dannamɔgɔ ye ka ne bila a ka baara la, 13 hali k'a sɔrɔ ne tun ye a tɔgɔ jugu fɔ ka kɔrɔ, ka kɛ mɔgɔw tɔɔrɔbaa ni mɔgɔ farinma ye. Nka Ala makarila ne la, k'a masɔrɔ ne ye o kɛ dannabaliya ni ko dɔnbaliya kosɔn. 14 An Matigi ka nɛɛma bonyara kosɛbɛ ni dannaya ni kanuya ye min bɛ Krisita Yesu la. 15 Nin kuma jɛlen don, mɔgɔw ka kan ka a minɛ, ko Krisita Yesu nana diɲɛ la walisa a ka jurumukɛlaw kisi. Ne ye olu bɛɛ la jurumukɛlaba de ye. 16 Ne min ye u bɛɛ la jurumukɛlaba ye, Ala makarila ne la nin kosɔn, walisa Yesu Krisita ka a ka muɲuli bɛɛ jira ne ko la, fo mɔgɔ minnu bɛna da a la ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ, ne ka kɛ ɲɛjirala ye olu la. 17 Badaa Masakɛ, a sabali, a yebali, Ala kelenpe, o ka bonya ka tanu badaa-badaa. Amiina. 18 Ne denkɛ Timote, ne bɛ nin ci fɔ i ye ka kɛɲɛ ni kiraya kuma fɔlenw ye i ta fan fɛ ka kɔrɔ, ko i ka kɛlɛ ɲuman kɛ ka kɛɲɛ ni olu ye, 19 ka dannaya ni dusukun ɲuman mara ten. Mɔgɔ dɔw ye u ka dusukun jɛlenya bila, u tununna dannaya ta fan fɛ, i ko ji kan kurun bɛ tunun cogo min na. 20 Himɛnɛ ni Alɛkisandre ye olu dɔw ye. Ne ye u don Sitanɛ bolo, walisa u ka dege a la ko u kana Ala tɔgɔ tiɲɛ.
1 Ne ka waajuli fɔlɔ filɛ nin ye ko mɔgɔw ka deliliba sifa bɛɛ kɛ, ka Ala deli ɲɔgɔn ye ka barika da Ala ye mɔgɔw bɛɛ kosɔn. 2 Delili ka kɛ masakɛw ni kuntigiw ye walisa an ka to lafiya la ni hakili sigilen ye, ka taama Ala ɲɛsiran na ni cogo bɛnnen ye. 3 O de ka ɲi an Kisibaa Ala ɲɛ kɔrɔ, a ka di a ye. 4 Ale b'a fɛ mɔgɔw bɛɛ ka kisi ka se ka tiɲɛ dɔn. 5 Katuguni Ala ye kelenpe de ye, Ala ni mɔgɔw cɛ sorona donna, o fana ye kelenpe ye, o ye mɔgɔ Krisita Yesu de ye. 6 Ale ye a yɛrɛ di ka kɛ mɔgɔw bɛɛ kunmabɔ sara ye. O seereya kɛra waati bɛnnen na. 7 O de kosɔn ne sigira ka kɛ waajulikɛla ni ciden ye, ka kɛ siya wɛrɛw karamɔgɔ ye dannaya ni tiɲɛ la. Ne bɛ tiɲɛ fɔ, nkalon t'a la. 8 O de kosɔn ne b'a fɛ cɛw ka Ala deli yɔrɔ bɛɛ, ka bolo senumaw kɔrɔta ni diminya ni sɔsɔli tɛ. 9 O cogo la ne b'a fɛ musow ka u masiri cogo bɛnnen na ka fini bɛnnen don minnu bɛ u sutara. U kana u yɛrɛw masiri ni kun digili sɔngɔ gɛlɛn ye, wala sanu ni kɔnɔnkisɛ sɔngɔ gɛlɛnw wala fini saramaw. 10 U ka u masiri ni kɛwale ɲumanw ye. Muso minnu ko u bɛ siran Ala ɲɛ, o bɛ bɛn ni olu cogo ye. 11 Muso makunnen ka kalan lamɛn ni kololi bɛɛ ye. 12 Ne tɛ sɔn muso ka kɛ karamɔgɔ ye wala ka kɛ cɛw kuntigi ye, nka a makunnen ka to, 13 katuguni Hadama fɔlɔ dara, o kɔ, Hawa. 14 Hadama kɔni ma nɛgɛn, muso de nɛgɛnna ka Ala ka ci fɔlen tiɲɛ. 15 O bɛɛ n'a ta, muso na kisi den bangeli ko la ni a tora dannaya ni kanuya ni senuya la ni yɛrɛ majiginni ye.
1 Nin kuma jɛlen don, ko ni mɔgɔ dɔ bɛ egilisi kɔlɔsibaaya ɲini, o tigi bɛ baara ɲuman fɛ. 2 Wajibi don egilisi kɔlɔsibaa ka kɛ jalakibali ye, muso kelen tigi, yɛrɛminɛbaa, hakiliman, a cogo bɛnnen, dunan lajiginbaa, a ka se ka mɔgɔ wɛrɛw kalan. 3 A kana kɛ minnikɛla ye, wala mɔgɔ farinma, fɔ mɔgɔ sabalilen. A kana kɛ kɛlɛtigɛla ye. A kana tugu wari nɔfɛ. 4 A ka se ka a yɛrɛ ka so mara koɲuman, ka a denw kolo cogo bɛnnen na. 5 Sabu ni mɔgɔ tɛ se ka a yɛrɛ ka so mara, a bɛ se ka a janto Ala ka egilisi la cogo di? 6 A kana kɛ tuubiden kura ye, walisa a kana fa kuncɛbaya la ka jalaki, i ko Sitanɛ jalakira cogo min na. 7 A tɔgɔ ɲuman ka fɔ dannabaliw fɛ, walisa mafiɲɛyali kana se a ma, Sitanɛ ka janw kana na a minɛ. 8 Egilisi baarakɛlaw fana ka kɛ mɔgɔ sɛbɛw ye ni filankafoya tɛ, u kana kɛ dɔlɔtɔw ye. U kana tɔnɔ jugu ɲini. 9 U ka tiɲɛ gundo mara dannaya ko la u dusukun jɛlen de la. 10 U ka kɔrɔbɔ fɔlɔ, o kɔ, ni jalaki yɔrɔ ma sɔrɔ u la, u bɛ se ka kɛ egilisi baarakɛlaw ye. 11 Musow fana ka kɛ mɔgɔ sɛbɛw ye, u kana kɛ mɔgɔ tɔgɔ tiɲɛnbaaw ye. U ka kɛ yɛrɛminɛbaaw, dannamɔgɔw ye fɛn bɛɛ la. 12 Egilisi baarakɛlaw ka kɛ muso kelen tigiw ye. U ka u denw ni u ka sow mara koɲuman. 13 Minnu bɛ egilisi ka baara kɛ koɲuman, olu bɛ ɲɛmɔgɔya ɲuman sɔrɔ ka ja gɛlɛyaba sɔrɔ dannaya la, o min bɛ Krisita Yesu la. 14 Ne jigi b'a kan ko sɔɔni ne bɛna taa i yɔrɔ nka ne bɛ nin kow sɛbɛn ka ci i ma, 15 walisa ni ne mɛnna, mɔgɔ ka kan ka ko min kɛ Ala ka jama senuma cɛma, i ka o dɔn. O ye Ala ɲɛnama ka egilisi ye, tiɲɛ samasen ni a sinsin yɔrɔ dɔn. 16 Ala ɲɛsiran gundo ka bon kosɛbɛ, sɔsɔli tɛ o la. Ala farikoloma y'i jira. Jo dira a ma Ni Senu fɛ. Mɛlɛkɛw y'a ye. Waajuli kɛra a ko la siyaw cɛma. Dannaya kɛra a la diɲɛ la. A kɔrɔtara ka taa nɔɔrɔ la.
1 Ni Senu b'a fɔ k'a jɛya ko laban donw na, mɔgɔ dɔw na muruti dannaya ma ka jinɛ lafilibaaw ni jinɛw ka kalan kow lamɛn 2 nkalontigɛlaw ka filankafoya fɛ, olu minnu dusukunw bɛ gɛlɛya, i n'a fɔ nɛgɛ bilen ka fɛn jeni da. 3 U b'a fɔ k'a gɛlɛya ko furu kana kɛ, ko dumunifɛn dɔw fana kana dun, k'a sɔrɔ Ala ye o fɛnw da walisa dannabaa minnu bɛ tiɲɛ dɔn, olu ka u dun ni barika dali ye. 4 Ala ka dafɛn bɛɛ ka ɲi. Mɔgɔw man kan ka ban u si la ni u bɛ u minɛ ni barika dali ye, 5 sabu u bɛ saniya Ala ka kuma ni Ala delili fɛ. 6 Ni i bɛ balimaw kalan o kow la, i na kɛ Krisita Yesu ka baaraden ɲuman ye, i ni balolen dannaya ni kalan tiɲɛma kuma fɛ, i tugulen bɛ o min na. 7 I ka ban nsiirin Ala ɲɛsiranbaliya kunntanw ma. I yɛrɛ dege Ala ɲɛsiran kow la. 8 Nafa bɛ farikolo degeli la ko dɔw la, nka nafa bɛ Ala ɲɛsiran degeli la fɛn bɛɛ ta fan fɛ, k'a masɔrɔ ɲɛnamaya layidu b'a la, sisan ɲɛnamaya ani sini ta. 9 O kuma jɛlen don, mɔgɔw bɛɛ ka kan ka a minɛ. 10 O de kosɔn an bɛ baara kɛ ka kɛlɛ kɛ, katuguni an ye an jigi da Ala ɲɛnama kan, o min ye mɔgɔw bɛɛ Kisibaa ye, janko dannabaaw ta. 11 I ka o kow fɔ k'a gɛlɛya ka mɔgɔw kalan u la. 12 Mɔgɔ si kana i dɔgɔya i ka denmisɛnya kosɔn, nka i ka kɛ ɲɛjirabaa ye dannabaaw la, kuma ni kɛwalew ni kanuya ni dannaya ani jɛlenya la. 13 Sani ne ka na, i ka i jija ka Ala ka kuma kalan mɔgɔw ɲɛ na, ka u waaju ka u kalan. 14 I ye Ala ka nilifɛn min sɔrɔ, o min dira i ma kiraya kuma fɛ ani cɛkɔrɔbaw jama ka bolo dali fɛ i kun na, i kana farati o la. 15 I jija o kow la ka i sɛbɛ don u la walisa mɔgɔw bɛɛ k'a ye ko i bɛ taa ɲɛ. 16 I ka i janto i yɛrɛ la ani mɔgɔw kalanni la. I sinsinnen ka to o kow la. O cogo la i na i yɛrɛ kisi ka i lamɛnbaaw fana kisi.
1 I kana cɛkɔrɔbaw kɔrɔfɔ ni gɛlɛya ye, nka i ka u laadi i ko i fa. Kamalenw laadi i ko i balimakɛw. 2 Musokɔrɔbaw laadi i ko i baw, ka muso misɛnw laadi i ko i balimamusow, cogo bɛnnen na. 3 Muso cɛ salen minnu bɛ u kelen na, i ka olu bonya. 4 Nka ni denw wala mɔdenw bɛ muso cɛ salen dɔ fɛ, olu ka dege kɛwale ɲumanw kɛli la u ka so mɔgɔw ye fɔlɔ ka kɛɲɛ ni Ala ɲɛsiran ye, ka u bangebaaw ka ko ɲuman kɛlenw ɲɔgɔn kɛ u ye, o de ka di Ala ye. 5 Nka muso cɛ salen min bɛ a kelen na, o bɛ a jigi da Ala kan ka to Ala deliliba la su fara tile kan. 6 Nka muso min tugulen bɛ ɲɛnajɛ kow nɔfɛ, o salen don k'a ɲɛnama to. 7 Ayiwa i ka o kow fɔ u ye k'a gɛlɛya, walisa u ka kɛ jalakibaliw ye. 8 Ni mɔgɔ dɔ tɛ i janto a yɛrɛ taw la, janko a yɛrɛ so mɔgɔw, o tigi ye dannaya sira bila, a ka jugu ni dannabali ye. 9 Muso cɛ salen min ye san biwɔɔrɔ sɔrɔ, ni a tun kɛra cɛ kelenpe muso ye, 10 ni a tɔgɔ ɲuman fɔra a ka kɛwale ɲumanw kosɔn, ni a ye denw lamɔ, ni a ye dunanw ladon, ni a ye Ala ka mɔgɔw senw ko, ni a ye mɔgɔ tɔɔrɔlenw dɛmɛ, ka kɛwale ɲumanw sifa bɛɛ kɛ, o tɔgɔ bɛ se ka sɛbɛn. 11 Muso cɛ salen minnu man kɔrɔ, i kana sɔn ka olu tɔgɔw sɛbɛn, k'a masɔrɔ u negew mana u sama ka Krisita bila, u na kɛ furu fɛ. 12 U na jalaki u ka layidu fɔlɔ tiɲɛni kosɔn. 13 Ka fara o kan, u bɛ kɛ salabaatɔw ye ka yaalayaala sow ni ɲɔgɔn cɛ. Salabaatɔya dɔrɔn tɛ, u bɛ u da don mɔgɔw ka kow bɛɛ la ka mɔgɔw ka gundow fɔ kɛnɛ kan, ka kuma fɔbaliw fɔ. 14 O de y'a to ne b'a fɛ muso misɛn cɛ salenw ka furu tun ka denw sɔrɔ, k'u janto u yɛrɛw ka sow la, walisa an jugu kana cogo si sɔrɔ ka an lagosi. 15 Katuguni u dɔw ye sira bila ka ban, ka tugu Sitanɛ nɔfɛ. 16 Ni muso cɛ salen dɔw bɛ dannabaa dɔ ka so, ale ka olu dɛmɛ, a kana u to egilisi kun, walisa muso cɛ salen minnu bɛ u kelen na, egilisi ka se ka olu dɛmɛ. 17 Egilisi cɛkɔrɔba minnu bɛ ɲɛminɛbaaya ɲuman kɛ, egilisi ka olu jate ko u ka kan ni bonyali fila ye, janko minnu bɛ Ala ka kuma waajuli ni mɔgɔw kalanni baara kɛ. 18 A fɔra Kitabu la ko misi min bɛ ɲɔ cɔngɔ, i kana jɔ siri o da la. A fɔra fana ko baarakɛla ka kan ni a sara ye. 19 I kana seereya jugu minɛ egilisi cɛkɔrɔba kama, fɔ ni seere fila wala saba sɔrɔla o ko la. 20 Minnu bɛ jurumu kɛ, olu kɔrɔfɔ mɔgɔw bɛɛ ɲɛ na, walisa u tɔw fana ka siran. 21 Ne b'a fɔ i ye k'a gɛlɛya Ala ni Krisita Yesu ani mɛlɛkɛ ɲɛnatɔmɔlenw ɲɛ na ko i ka o ciw bɛɛ kɛ. I kana mɔgɔ dɔ fisaya dɔ ye, i kana mɔgɔ bɔ mɔgɔ la. 22 I kana i bolo da mɔgɔ si kan joona ka a bila egilisi baara la. I kana jɛ mɔgɔ wɛrɛw fɛ u ka ko juguw la. I ka i yɛrɛ tanga jurumu bɛɛ ma. 23 I kana ji gansan min, i ka diwɛn dɔɔnin min i kɔnɔ ni i ka bana caman kosɔn. 24 Mɔgɔ dɔw ka jurumuw jirala kɛnɛ kan, u bɛ taa u ɲɛ kiri yɔrɔ la, nka dɔ wɛrɛw taw bɛ tugu u kɔ. 25 O cogo la fana, kɛwale ɲumanw bɛ u jira kɛnɛ kan. Minnu ma bɔ kɛnɛ kan joona, olu dogolen tɛna to.
1 Minnu ye jɔnw ye, olu bɛɛ ka u makɛw jate ko u ka kan ni bonya bɛɛ ye, walisa mɔgɔ si kana Ala ni an ka kalan tɔgɔ jugu fɔ. 2 Jɔn minnu makɛw ye dannabaaw ye, olu kana u makɛw dɔgɔya, sabu u ye balimaw ye, nka u ka baara kɛ u ye ka tɛmɛn fɔlɔ ta kan, sabu minnu bɛ nafa sɔrɔ u ka baara la, olu ye dannabaa kanulenw ye. I ka mɔgɔw kalan o kow la ka u waaju. 3 Ni mɔgɔ dɔ ye mɔgɔw kalan cogo wɛrɛ la, ni o kalan tɛ kɛɲɛ ni an Matigi Yesu Krista ka kuma ɲuman wala Ala ɲɛsiran kalan ye, 4 o tigi falen bɛ kuncɛbaya la, a tɛ foyi dɔn. Ɲininkali kow ni kuma misɛnw sɔsɔli ye a hakili tiɲɛ. Ko minnu bɛ bɔ olu la, olu filɛ ninnu ye: Keleya ni sɔsɔli ni neniliw ni bisigi juguw 5 ni kɔrɔfɔli kuntagalajan minnu bɛ kɛ miirili jugu tigiw ni ɲɔgɔn cɛ. Tiɲɛ tɛ o mɔgɔw fɛ fewu. U bɛ miiri ko Ala ɲɛsiran ye tɔnɔ sɔrɔ ko ye. 6 Ɔwɔ, Ala ɲɛsiran ani wasali, o de ye tɔnɔba ye. 7 An ma na ni foyi ye an bolo nin diɲɛ la, an tɛna se ka bɔ yan ni fɛn ye an bolo fana ka taa. 8 O la, ni dumuni ni fini bɛ an fɛ, o ka kan ka an wasa. 9 Nka minnu b'a fɛ ka fɛntigiya, olu na bin kɔrɔbɔli fɛ. U nege jugu kunntanw na kɛ jan ye ka u minɛ ka u bila halakili ni tiɲɛni kow la. 10 K'a masɔrɔ wari nege ye ko jugu sifa bɛɛ dili de ye. Mɔgɔ dɔw tugura a nɔfɛ ka dannaya sira bila, fo u ye tɔɔrɔ caman sɔrɔ u yɛrɛw dusuw la. 11 E kɔni, Ala ka mɔgɔ, i ka i yɛrɛ tanga o kow ma, ka tugu tilennenya ni Ala ɲɛsiran ni dannaya ni kanuya ni muɲuli ani sabali la. 12 I ka dannaya kɛlɛ ɲuman kɛ, ka ɲɛnamaya banbali minɛ kosɛbɛ, i welela o de kama. I ye seereya ɲuman kɛ seere caman ɲɛ na. 13 Ala min bɛ ɲɛnamaya di fɛn bɛɛ ma ani Krisita Yesu min ye seereya ɲuman bɔ Pɔnse Pilate ɲɛ kɔrɔ, ne b'a fɔ i ye olu ɲɛ na k'a gɛlɛya 14 ko i jalakibali ka ci fɔlenw mara ni jɛlenya ye, fo ka se an Matigi Yesu Krisita na don ma. 15 Sebaayabɛɛtigi, dubatigi kelenpe, masakɛw ka Masakɛ, matigiw ka Matigi, ale de na o jira a ka waati latigɛlen na. 16 Ale kelenpe ye sabali ye. Mɔgɔ si tɛ se ka gɛrɛ kɛnɛ min na, a sigilen bɛ o de la. Mɔgɔ si m'a ye, u si tɛ se k'a ye. Bonya ni sebaaya banbali ye ale de ta ye. Amiina. 17 I k'a fɔ nin diɲɛ nafolobatigiw ye k'a gɛlɛya ko u kana u kuncɛ bonya. Ko u kana u jigi da nafolo bantaw kan, nka u ka u jigi da Ala kan. O de bɛ fɛn bɛɛ di an ma k'a caya, walisa olu ka kɛ an diyaɲekow ye. 18 U ka ko ɲuman kɛ, u ka nafolotigiya ka kɛ kɛwale ɲumanw kɛli ye. U ka nili kɛ teliya ka u tɛgɛw labila. 19 O cogo la u na nafolo ɲuman banbali lajɛ sini ɲɛ, walisa u ka ɲɛnamaya sɛbɛ sɔrɔ. 20 Timote, ko min kalifara i ma, i ka o mara koɲuman. I ka i yɛrɛ tanga nin diɲɛ la kuma kunntanw ma, ani dɔnniya nkalonma sɔsɔli kumaw ma. 21 Mɔgɔ dɔw y'a fɔ ko u ye o dɔnniya sɔrɔ. U filila ka u mabɔ dannaya sira la. Ala ka nɛɛma ka kɛ aw fɛ.
1 Ne Paul, Krisita Yesu ka ciden Ala sago barika la, ka kɛɲɛ ni ɲɛnamaya layidu ye, o min bɛ Krisita Yesu la, 2 ne bɛ nin sɛbɛn ci i ma, ne denkɛ kanulen Timote. An Fa Ala ni an Matigi Krisita Yesu ka nɛɛma ni makari ani dususuma di i ma. 3 Ne bɛ barika da Ala ye, ne bɛ baara kɛ o min ye ni dusukun jɛlen ye, i ko ne bɛnbaw y'a kɛcogo min na. Ne tɛ i tɔgɔ fɔli fana dabila ne ka Ala delili la su fara tile kan. 4 Ne hakili bɛ i ɲɛji la, ne b'a fɛ kosɛbɛ ka i ye ko kura, walisa ne ka ɲagali kosɛbɛ. 5 Ne hakili bɛ i ka dannaya sɛbɛ la. O dannaya tun bɛ i mɔmuso Lois la fɔlɔ, ka kɛ i ba Unise la. Ne jɛyalen bɛ a la ko a bɛ i yɛrɛ fana la. 6 O de y'a to ne bɛ i hakili jigin a la ko i ye Ala ka nilifɛn min sɔrɔ ne ka bolo dali fɛ i kan, i ka o tasuma dadon. 7 K'a masɔrɔ Ala ma siran dusu di an ma, fɔ sebaaya ni kanuya ani dɔnniya dusu. 8 I kana maloya ka seereya kɛ an Matigi ko la. I kana maloya ne fana ko la, ne min ye ale ka kasolamɔgɔ ye. Nka i ka i niyɔrɔ ta tɔɔrɔ kow la Kibaru Duman kosɔn ka kɛɲɛ ni Ala ka sebaaya ye. 9 Ale de ye an kisi ka an wele ka kɛ senumaw ye. O ma kɛ an ka kɛwalew kosɔn, fɔ a yɛrɛ ka ko latigɛlen kosɔn, ani a ka nɛɛma, o min dira an ma Krisita Yesu la sani diɲɛ ka da. 10 An Kisibaa Krisita Yesu ye o nɛɛma jira sisan, katuguni ale de ye saya barika ban, ka ɲɛnamaya ni tolibaliya jira kɛnɛ kan Kibaru Duman fɛ. 11 O Kibaru Duman kosɔn, ne sigira ka kɛ waajulikɛla ni ciden ani karamɔgɔ ye. 12 O de y'a to ne bɛ tɔɔrɔ sɔrɔ o kow la, nka ne tɛ maloya o la, sabu ne dara min na, ne bɛ o dɔn. Ne ye min kalifa ale ma, ne dara a la ko se bɛ a ye ka o mara fo laban don na. 13 Ne ye kuma kɛnɛ minnu fɔ i ye, i ka o bɔɲɔgɔnko kumaw mara dannaya ni kanuya la, olu minnu bɛ Krisita Yesu la. 14 Fɛn ɲuman min kalifara i ma, i ka o mara Ni Senu barika la, o min sigilen bɛ an kɔnɔ. 15 I y'a dɔn ko Asi mɔgɔw bɛɛ ye ne bila, u dɔw ye Fijɛlɛ ni Hɛrmojɛnɛ ye. 16 Matigi ka makari Onɛsifɔrɛ ka so mɔgɔw la, sabu a ye ne dusu suma ko caman. A ma maloya ne ka kasola bilali ko la, 17 nka a sera Romɛ tuma min na, a ye ne yɔrɔ ɲini kosɛbɛ fo ka ne ye. 18 Matigi k'a to a ka makari sɔrɔ Matigi fɛ laban don na. A ye ne mago ɲɛ fɛn caman minnu na k'an to Efese, i bɛ olu dɔn ka tɛmɛn mɔgɔw bɛɛ kan.
1 O de kosɔn, e ne denkɛ, nɛɛma min bɛ Krisita Yesu la, i ka i ja gɛlɛya o la. 2 I ye ko minnu mɛn ne da la seere caman ɲɛ na, i ka olu kalifa dannamɔgɔ dɔw ma, olu minnu bɛ se ka mɔgɔ wɛrɛw kalan fana. 3 I ka i niyɔrɔ ta tɔɔrɔ kow la, i ko Krisita Yesu ka sɔrɔdasi ɲuman. 4 Mɔgɔ min bɛ taa sɔrɔdasiya la, o tɛ hami diɲɛ kow la, ni a b'a fɛ a ko ka diya a kuntigi ye. 5 Min bɛ don ɲɔgɔndan boli la, o tɛ kunnajala sɔrɔ fɔ ni a y'a kɛ a cogo la. 6 Sɛnɛkɛla min bɛ baaraba kɛ, o fɔlɔ ka kan ka a niyɔrɔ sɔrɔ suman na. 7 Ne bɛ min fɔ, i ka miiri o la, katuguni Matigi na hakili di i ma ka o bɛɛ faamu. 8 I ka i hakili to Yesu Krisita la. Dawuda bɔnsɔn don. A kununna ka bɔ suw cɛma ka kɛɲɛ ni ne ka Kibaru Duman fɔlen ye. 9 O Kibaru Duman fɔli kosɔn, ne bɛ tɔɔrɔ la fo ne sirilen bɛ ni nɛgɛ jɔlɔkɔ ye i ko kojugukɛla. Nka Ala ka kuma sirilen tɛ. 10 O de y'a to ne bɛ fɛn bɛɛ muɲu Ala ka ɲɛnatɔmɔlenw kosɔn, walisa kisili min bɛ Krisita Yesu la, u fana ka o sɔrɔ ani nɔɔrɔ banbali. 11 Nin kuma jɛlen don ko: «Ni an ni Krisita sara ɲɔgɔn fɛ, an ni ale na ɲɛnamaya ɲɔgɔn fɛ fana. 12 Ni an bɛ muɲuli kɛ fo a laban, an na sigi masaya la a fɛ. Ni an bɛ an dalacɛ a la, ale fana na i dalacɛ an na. 13 Ni an tɛ kɛ kantigiw ye, ale bɛ to kantigiya la, a tɛ se k'i dalacɛ a yɛrɛ la.» 14 I ka mɔgɔw hakili jigin o kow la k'a fɔ u ye k'a gɛlɛya Ala ɲɛ na ko u kana sɔsɔli kɛ kumaw la. O tɛ foyi ɲɛ fɔ ka u mɛnbaaw lafili. 15 I ka i jija ka i yɛrɛ jira Ala la i ko baarakɛla min ye tɔgɔ ɲuman sɔrɔ, ni maloya sababu t'o la. A bɛ tiɲɛ kuma faranfasi cogo sɛbɛ la. 16 I yɛrɛ tanga diɲɛ la kuma gansanw fɔli ma, sabu o fɔbaaw bɛ taa ɲɛ Ala ɲɛsiranbaliya la. 17 U ka kumaw bɛ ɲimini kɛ i n'a fɔ sogo su. O mɔgɔ dɔw ye Himɛnɛ ni Filɛtɛ ye. 18 Olu jɛngɛna ka mabɔ tiɲɛ la k'a fɔ ko suw kununli kɛra ka ban, u ye mɔgɔ dɔw ka dannaya tiɲɛ. 19 O bɛɛ n'a ta Ala ye jusigilan min sigi, o bamalen tora. Nin kumaw sɛbɛnna a kan ko: «Matigi bɛ a yɛrɛ taw dɔn,» ani ko: «Mɔgɔ o mɔgɔ bɛ Matigi tɔgɔ fɔ, o ka i mabɔ tilenbaliya kow la.» 20 Soba kɔnɔ minɛnw dan tɛ sanu ni warijɛ ye mɛnɛ, jiri minɛnw ni bɔgɔ minɛnw fana bɛ yen. Dɔw bɛ kɛ bonyali kama, dɔ wɛrɛw bɛ kɛ baara jugu kama. 21 Ni mɔgɔ dɔ bɛ a yɛrɛ saniya o kow ma, o na kɛ baara ɲuman kɛ minɛn ye, a bilara Ala ye ka saniya, a na kɛ magoɲɛ minɛn ye a matigi ye, a labɛnnen bɛ baara ɲuman bɛɛ kama. 22 I ka boli kamalenya negew ɲɛ. Minnu bɛ Matigi deli ni dusukun jɛlen ye, i ni olu ka tilennenya ni dannaya ni kanuya ani hɛrɛ ɲini. 23 Nka i ka ban hakilintanya sɔsɔli fuuw ma, i y'a dɔn ko olu bɛ kɛlɛ lawuli. 24 Matigi ka baaraden man kan ka kɛ kɛlɛtigɛla ye. A ka kɛ dusu sumalen ye mɔgɔw bɛɛ ye, ka mɔgɔw kalan cogo dɔn, ka muɲuli kɛ. 25 A sabalilen ka sɔsɔlikɛlaw kalan, yala ni Ala tɛna nimisali dusu di u ma, walisa u ka se ka tiɲɛ dɔn, 26 ka hakili sɔrɔ ka bɔ Sitanɛ ka jan na. Ale tun ye u minɛ ka u bila a sago kɛli la.
1 I k'a dɔn ko laban donw na, waati gɛlɛnw na kɛ. 2 Mɔgɔw na kɛ u yɛrɛw fɛ, nafolo negetɔw, tɔgɔ ɲininaw, kuncɛbaaw, Ala tɔgɔ tiɲɛnbaaw, bangebaa kan bilabaaw, fitiriwalew, Ala ɲɛsiranbaliw, 3 mɔgɔ gɛlɛnw, hinɛntanw, tɔgɔ tiɲɛnbaaw, yɛrɛminɛbaliw, farinmaw, u tɛ ko ɲuman fɛ, 4 janfanciw, yɛrɛsagokɛlaw, u falen bɛ kuncɛbaya la, ɲɛnajɛ kow ka di u ye ka tɛmɛn Ala ko kan, 5 Ala sira kɔkanna kow taamabaaw, nka u banna a ka sebaaya ma. I ka i jɛngɛ ka mabɔ o ɲɔgɔn mɔgɔw la. 6 U dɔw bɛ don sow kɔnɔ ka muso hakilintan dɔw nɛgɛn. O musow kɔni doninen bɛ ni jurumuw ye, u tugulen bɛ nege sifa caman nɔfɛ. 7 U bɛ kalan tuma bɛɛ, nka u tɛ se ka tiɲɛ faranfasi ka a dɔn. 8 Janɛs ni Janbrɛs ye Musa sɔsɔ cogo min na, o mɔgɔw bɛ tiɲɛ sɔsɔ ten dɛ. O mɔgɔw hakili dulen don, ban kɛra u la dannaya ta fan fɛ. 9 Nka u tɛna taa ɲɛ, katuguni u ka hakilintanya na jira kɛnɛ kan mɔgɔw bɛɛ ɲɛ na, i ko Janɛs ni Janbrɛs ta jirala cogo min na. 10 E koni, i tugura ne la ne ka kalan ni ne taama cogo ni ne ka ko latigɛlenw ni ne ka dannaya ni ne ka muɲuli ni ne ka kanuya ni ne ka jijali 11 ani ne ka tɔɔrɔ kow bɛɛ la. Tɔɔrɔ ni sɛgɛn minnu kɛra ne la Antiose ni Ikonɛ ani Lisitre, i ye olu dɔn. Ne ye tɔɔrɔbaw muɲu, nka Matigi ye ne tila ka bɔ u bɛɛ la. 12 Ayiwa, minnu b'a fɛ ka taama Ala ɲɛsiran na Krisita Yesu la, tugu na kɛ olu bɛɛ la ten ka u tɔɔrɔ. 13 Nka mɔgɔ juguw ni filankafow na juguya ka taa ɲɛ. U na dɔw lafili, u yɛrɛw lafililen don. 14 E kɔni, i kalanna ko minnu na ka u dɔn tiɲɛ ye, i nɔrɔlen ka to olu la. I ye i kalanbaaw dɔn o kow la. 15 I ye Kitabu senumaw dɔn kabini i denmisɛnma. Olu de bɛ se ka hakilitigiya di i ma, walisa i ka kisi dannaya fɛ, o min bɛ Krisita Yesu la. 16 Kitabu kuma bɛɛ kɛra a sɛbɛnnikɛlaw kɔnɔ Ala dafiɲɛ fɛ. Nafa b'a la kalanni ni kɔrɔfɔli ni latilenni kama, ani kololi, tilennenya ko la, 17 walisa Ala ka mɔgɔ ka dafa, a selen kɛwale ɲumanw bɛɛ la.
1 Ne b'a fɔ i ye k'a gɛlɛya Ala ni Krisita Yesu ɲɛ na, o min bɛna kiri tigɛ mɔgɔ ɲɛnamaw ni suw kan, ani Krisita nali ni a ka masaya kosɔn, 2 ko i ka Ala ka kuma fɔ ka i jija a la tuma bɛnnen ni tuma bɛnbali la. I ka u ka koɲɛw jira u la ni kɔrɔfɔli ye, ka u laadi ka u kalan ni muɲuli bɛɛ ye. 3 Sabu waati dɔ bɛ na, mɔgɔw tɛna sɔn kalan sɛbɛ ma tun, nka ka kɛɲɛ ni u yɛrɛw negew ye, u na karamɔgɔ caman ɲini u yɛrɛw ye, minnu na u tulow diyaɲekow fɔ. 4 U na u tulow mabɔ tiɲɛ la, ka tugu nsiirinw nɔfɛ. 5 E kɔni, i ka kɛ mɔgɔ sɛbɛ ye ko bɛɛ la, ka tɔɔrɔ muɲu, ka Kibaru Duman waajuli kɛ, ka i ka baara bɛɛ kɛ ka dafa. 6 Ne kɔni, ne kɛra i ko saraka bɔnta, ne taa tuma sera. 7 Ne ye kɛlɛ ɲuman kɛ, ne ye ɲɔgɔndan boli kɛ ka a ban, ne ye dannaya mara. 8 Kabini sisan, tilennenya masafugula maralen bɛ ne ye. Matigi, kiritigɛla tilennen na o di ne ma o don na. Ne kelen tɛ, minnu bɛɛ bɛ a jirali kanu, a na di olu bɛɛ fana ma. 9 I jija ka na ne fɛ yan joona. 10 Demas farala ne la, k'a masɔrɔ nin diɲɛ kow diyara a ye. A taara Tesalonike. Krɛsan taara Galasi jamana la, Tite taara Dalmasi. 11 Luka kelenpe bɛ ne fɛ yan. I natɔ ka na ni Marka ye i fɛ, k'a masɔrɔ a bɛ se ka ne dɛmɛ ne ka baara la. 12 Ne ye Tisike ci ka taa Efese. 13 Ne ye dulɔkiba min to Karpus bolo Troas, ni i bɛ na tuma min na, i ka na n'o ye, ani kitabuw. Ne bɛ kitabu wolomaw fɛ ka tɛmɛn tɔw kan. 14 Dɛɲɛfaga numu Alɛkisandre ye ko jugu caman kɛ ne la. Matigi na a sara ka kɛɲɛ ni a ka ko kɛlenw ye. 15 I fana ka i yɛrɛ kɔlɔsi a la, katuguni a ye an ka kumaw sɔsɔ kosɛbɛ. 16 Ne ye ne yɛrɛ lafasa fɔlɔfɔlɔ tuma min na, mɔgɔ si ma ne dɛmɛ o la. U bɛɛ ye ne bila. Ala kana o jate u kun. 17 Nka Matigi ye ne dɛmɛ ka ne barika bonya walisa ne ka waajuli kɛ k'a dafa, ani Ala dɔnbaliw bɛɛ k'a mɛn. Ne tilara ka bɔ waraba da la. 18 Matigi na ne tila ko juguw bɛɛ la ka ne kisi, ka ne ladon a ka sankolo masaya la. Nɔɔrɔ ka da ale kan badaa-badaa. Amiina. 19 I ka Prisiye ni Akilas fo, ani Onɛsifɔrɛ ka so mɔgɔw. 20 Erasite tora Kɔrɛnte. Ne ye Trofimɛ to Mile, sabu a tun man kɛnɛ. 21 I jija ka na sani fonɛnɛ ka se. Ubulus bɛ i fo, ani Pudans ni Linus ni Klodiya ani balima tɔw bɛɛ. 22 Matigi ka to i fɛ. Ala ka nɛɛma ka kɛ aw fɛ.
1 Ne Paul, Ala ka jɔn ni Yesu Krisita ka ciden, ne cira ka Ala ka ɲɛnatɔmɔlenw lase dannaya ma, ani tiɲɛ dɔnniya min bɛ kɛɲɛ ni Ala ɲɛsiran ye, 2 walisa ɲɛnamaya banbali jigi ka kɛ u kɔnɔ. Ala min tɛ nkalon tigɛ, o ye ɲɛnamaya banbali layidu ta sani diɲɛ ka da. 3 A ye a ka kuma jira waati bɛnnen na, ka o waajuli kalifa ne ma ka kɛɲɛ ni an Kisibaa Ala ka ci fɔlen ye. 4 Ne bɛ nin sɛbɛn ci i ma, Tite, e min ye ne den tigitigi ye an ka jɛ dannaya sira la. An Fa Ala ni an Kisibaa Krisita Yesu ka nɛɛma ni dususuma di i ma. 5 Ne ye i to Krete walisa ko minnu ɲɛnabɔbali tora, i ka olu ɲɛnabɔ koɲuman. I ka egilisi cɛkɔrɔba dɔw sigi duguw bɛɛ kelen-kelen kɔnɔ, i ko ne y'a fɔ i ye cogo min na. 6 Cɛkɔrɔba ka kɛ jalakibali ye, muso kelen tigi. A denw ka kɛ dannabaaw ye, a kana sɔrɔ ko u tɔgɔ jugu bɛ fɔ u ka kakalaya ni kan bilali kosɔn. 7 Egilisi ɲɛminɛbaa ye Ala ka sokunnasigibaa ye, o de kosɔn wajibi don a ka kɛ jalakibali ye, a kana kɛ yɛrɛsagokɛla ye, a kana dimin joona, a kana kɛ dɔlɔtɔ ye, wala mɔgɔ farinma, wala tɔnɔ jugu ɲinina. 8 A ka kɛ dunan lajiginbaa ye, ko ɲuman kanubaa. A ka kɛ hakiliman ye, tilennen, Ala ɲɛsiranbaa, yɛrɛminɛbaa. 9 A nɔrɔlen ka to kalan sɛbɛ la i ko a kalanna cogo min na, walisa a ka se ka mɔgɔw laadi ka kɛɲɛ ni tiɲɛ kuma kalan ye, ka sɔsɔlikɛlaw da la kumaw ban. 10 Ayiwa, mɔgɔ murutilen caman bɛ yen minnu bɛ mɔgɔw lafili ni u ka kuma kunntanw ye. U caman ye Yahutuw ye minnu tuubira. 11 U daw ka kan ka tugu, sabu u bɛ du dɔw mɔgɔw bɛɛ lafili, ka mɔgɔw kalan kuma fɔbaliw la wari kosɔn. 12 Kreteka dɔ, u ka kira kelen y'a fɔ ko: «Kretekaw ye nkalontigɛlaw ye tuma bɛɛ, wara juguw, salabaatɔ nugumaw.» 13 O kuma ye tiɲɛ de ye. O de y'a to i ka u kɔrɔfɔ kosɛbɛ, walisa u ka sabati dannaya la, 14 u kana tugu Yahutuw ka nsiirinw ni mɔgɔw ka ci fɔlenw la, o mɔgɔ minnu ye tiɲɛ sira bila. 15 Fɛn bɛɛ jɛlen don mɔgɔ senumaw fɛ, nka foyi jɛlen tɛ mɔgɔ nɔgɔlen dannabaliw ɲɛ na, olu hakili ni u dusukunw nɔgɔlen don. 16 U b'a fɔ ko u bɛ Ala dɔn, nka u bɛ u dalacɛ a la u ka kɛwalew fɛ. U haramulen murutilen don, u tɛ se ka kɛwale ɲuman si kɛ.
1 E kɔni, i ka mɔgɔw kalan ka kɛɲɛ ni kalan sɛbɛ ye. 2 I k'a fɔ ko cɛkɔrɔbaw ka kɛ yɛrɛminɛbaaw, mɔgɔ sɛbɛw, hakilimanw ye. U ka kɛ sabatilenw ye dannaya ni kanuya ani muɲuli la. 3 I k'a fɔ ko musokɔrɔbaw fana taama cogo ka bɛn senuya ma. U kana kɛ mɔgɔ tɔgɔ tiɲɛnbaaw ye, wala dɔlɔtɔw. U ka kɛ laadili ɲuman dibaaw ye, 4 walisa u ka muso misɛnw kalan ko u ka u cɛw ni u denw kanu, 5 ko u ka kɛ muso hakilimanw jɛlenw ye, ko u ka kɛ so kɔnɔ baarakɛlaw ye, ka kɛ hinɛmaw ye, ka kolo u yɛrɛw cɛw ye, walisa Ala ka kuma tɔgɔ kana tiɲɛ. 6 Kamalenw fana laadi ko u ka kɛ hakilimanw ye. 7 I yɛrɛ fana ka kɛ ɲɛjirabaa ye kɛwale ɲumanw bɛɛ la. I ka mɔgɔw kalan ni jɛlenya ni sɛbɛ ye. 8 I ka kuma kɛnɛw fɔ minnu tɛ se ka sɔsɔ, walisa i sɔsɔbaa ka maloya, katuguni a tɛ se ka ko jugu si sɔrɔ k'a fɔ an ma. 9 Baaradenw laadi ko u ka u kuntigiw kan minɛ ka u diyaɲekow kɛ ko bɛɛ la, ni sɔsɔli tɛ. 10 Ko u kana u kuntigiw ka fɛn si ta, nka u ka kɛ dannamɔgɔw ye fɛn bɛɛ la, walisa u ka an Kisibaa Ala ka kalan bonya ko bɛɛ la. 11 Ala ka nɛɛma y'i jira mɔgɔw bɛɛ kisili kosɔn. 12 O nɛɛma bɛ an kalan ko an ka ban Ala ɲɛsiranbaliya ni nin diɲɛ nege juguw ma, ka taama nin waati la ni hakili sigilen ni tilennenya ni Ala ɲɛsiran ye, 13 ka an ka Alaba, an Kisibaa Yesu Krisita nɔɔrɔ jirali makɔnɔ, o min ye an jigi dubama ye. 14 Yesu Krisita ye a yɛrɛ di an kosɔn, walisa a ka an kunmabɔ ko juguw bɛɛ ma, ka mɔgɔ dɔw saniya ka u kɛ a yɛrɛ kelenpe taw ye, u jijalen kɛwale ɲumanw bɛɛ kɛli la. 15 I ka mɔgɔw kalan ten ka u laadi, ka u kɔrɔfɔ ni kuntigiya fanga bɛɛ ye. Mɔgɔ si kana i dɔgɔya.
1 I ka u hakili jigin a la ko u ka kolo gɔfɛrɛnaman ni kuntigiw ye, ko u ka olu kan minɛ, ani u labɛnnen ka sɔrɔ kɛwale ɲumanw bɛɛ kɛli kama. 2 U kana kuma jugu fɔ mɔgɔ si ma. U kana kɛ kɛlɛtigɛlaw ye, nka u ka sabali ka dusu majiginlen jira mɔgɔw bɛɛ la, 3 katuguni an fana tun ye hakilintanw ye ka kɔrɔ, ani kan bilabaaw, ni mɔgɔ lafililenw. An tun ye nege sifa bɛɛ ni ɲɛnajɛ sifa bɛɛ ka jɔnw ye. An tun bɛ taama juguya ni keleya la. An tun ka kan ni koniya ye, an tun bɛ ɲɔgɔn koniya fana. 4 Nka an Kisibaa Ala ka ɲumaya ni a ka kanuya minnu bɛ mɔgɔw ta fan fɛ, olu y'u jira tuma min na, a ye an kisi. 5 An yɛrɛw ye kɛwale ɲuman minnu kɛ, olu nɔ tɛ dɛ, a yɛrɛ ka makari nɔ don, o kɛra bange ko kura koli ani Ni Senu ka kurayali fɛ. 6 A ye o Ni Senu jigin an kan ka caya an Kisibaa Yesu Krisita barika la, 7 walisa jo dilen kɔ an ma a ka nɛɛma barika la, an ka ɲɛnamaya banbali sɔrɔ, an jigi bɛ o min kan. 8 O kuma jɛlen don, ne b'a fɛ i ka o fɔ k'a gɛlɛya, walisa minnu dara Ala la, olu ka u jija kɛwale ɲumanw la. O kow ka ɲi, mɔgɔw bɛ nafa sɔrɔ u la. 9 I yɛrɛ kɔlɔsi ɲininkali kunntanw ni buruju kow ni kɛlɛw ani sariya ko sɔsɔli la, katuguni olu ye ko fufafu nafantanw ye. 10 Min bɛ farali kɛ egilisi la, i ka o lasɔmi siɲɛ kelen, siɲɛ fila, o kɔ, i ka mabɔ o tigi la. 11 I b'a dɔn ko o mɔgɔ sifa filila ka sira bila, a bɛ to jurumu kɛli la k'a yɛrɛ jalaki. 12 Ne mana Artɛmas wala Tisike ci i ma, i k'i jija ka na ne yɔrɔ Nikopolis, k'a masɔrɔ ne y'a latigɛ ko ne bɛ fonɛnɛ kɛ yen. 13 I jija ka karamɔgɔ Zɛnasi ni Apolosi dɛmɛ u ka dugutaa ko la, walisa foyi kana dɛsɛ u la. 14 An ka mɔgɔw fana ka dege kɛwale ɲuman kɛli la, walisa u ka se ka dɔw mago ɲɛ, u kana kɛ mɔgɔw ye, nafa tɛ minnu na. 15 Minnu bɛ ne fɛ yan, olu bɛɛ bɛ i fo. Minnu bɛ an kanu dannaya sira la, i ka olu fo. Ala ka nɛɛma ka kɛ aw bɛɛ fɛ.
1 Ne Paul, Krisita Yesu ka kasolamɔgɔ ani balimakɛ Timote, an bɛ nin sɛbɛn ci an ka kanulen ni an baarakɛɲɔgɔn Filemon ma, 2 ani balimamuso Afiya ni an dɛmɛbaa kɛlɛ la Arsipe ani egilisi min bɛ lajɛ i ka so. 3 An Fa Ala ni Matigi Yesu Krisita ka nɛɛma ni dususuma di aw ma. 4 Ne bɛ barika da ne ka Ala ye tuma bɛɛ, ka Ala deli i ye ne ka deliliw bɛɛ la, 5 k'a masɔrɔ i bɛ Ala ka mɔgɔ senumaw kanu cogo min na, ani i dara Matigi Yesu la cogo min na, ne ye olu kibaru mɛn. 6 Ne bɛ Ala deli ko jɛɲɔgɔnya min bɛ an ni i cɛ dannaya la, o ka taa ɲɛ ka den, walisa fɛn ɲuman o fɛn ɲuman ye an ta ye Krisita la, i ka olu dɔn ka dafa. 7 Ne balimakɛ, ne ye ɲagaliba ni dusu saaloliba sɔrɔ i ka kanuya kosɔn, katuguni i ye Ala ka mɔgɔ senumaw dusuw saalo. 8 O de kosɔn, hali k'a sɔrɔ Krisita ye se di ne ma min b'a to ne bɛ se ka i bila ko bɛnnen kɛli la, 9 o bɛɛ n'a ta ne b'a fɛ ka fɛn dɔ deli i fɛ an cɛ kanuya kosɔn. Ne Paul bɛ i deli, ne min ye cɛkɔrɔba ye, o dɔrɔn tɛ, ne ye Krisita Yesu ka kasolamɔgɔ ye sisan. 10 Ne bɛ i deli ne denkɛ Onɛsimɛ ta fan fɛ, ne ye o min bange ka ne to kaso la. 11 A ma mago si ɲɛ i ye waati tɛmɛnnen na, nka sisan a bɛ e mago ɲɛ ani ne fana. 12 Ne b'a kɔsegin i ma sisan, ale min bɛ i ko ne farikolo yɔrɔ dɔ. 13 Ne tun b'a fɛ a ka to ne fɛ ka ne to kaso la yan Kibaru Duman kosɔn, walisa a ka baara kɛ ne ye e nɔ na. 14 Nka ne tun t'a fɛ ka foyi kɛ a ko la ni e ma sɔn min ma, walisa i bɛ ko ɲuman min kɛ ne ye, o kana kɛ diyagoya ye, nka o ka kɛ ni diyaɲe ye. 15 A dɔrɔ nin de y'a to a farala i la ka waati dɔɔnin kɛ, walisa a ka kɛ i ta ye tuma bɛɛ. 16 A tɛna kɛ jɔn ye tun, nka a ka fisa ni jɔn ye. Balima kanulen don Krisita la. A ko ka di ne ye haali, nka a ko ka kan ka diya i ye ka tɛmɛn ne kan, mɔgɔya la ani Matigi la. 17 O de kosɔn ni i bɛ ne jate i jɛɲɔgɔn ye, i ka ale ladon i ko i bɛ ne ladon cogo min na. 18 Ni a ye i tɔɲɔ fɛn dɔ la, wala ni i ka juru b'a la, i ka o jate ne kun. 19 Ne Paul bɛ nin sɛbɛn ni ne yɛrɛ bolo ye, ko ne na o sara. O bɛɛ n'a ta, ne t'a fɛ k'a fɔ i ye ko ne ka juru min bɛ i la, ko o ye i yɛrɛkun ye. 20 Ɔwɔ, ne balimakɛ, ne b'i deli, i ka ne dɛmɛ nin ko la Matigi kosɔn. I ka ne dusu suma Krisita la. 21 Ne y'a dɔn k'a jɛya ko ne bɛ min ɲini i fɛ, ko i na o kɛ. O de kosɔn nɛ ye nin sɛbɛn k'a ci i ma. Ne y'a dɔn ko i n'a kɛ ka tɛmɛn ne ka fɔlen kan yɛrɛ. 22 I ka so dɔ labɛn ne ye fana, k'a masɔrɔ ne jigi b'a kan ko ne na kɔsegin aw fɛ yen aw ka Ala deliliw barika la. 23 Epafras bɛ i fo, o ye ne kasola bilaɲɔgɔn ye Krisita Yesu la. 24 Ne baarakɛɲɔgɔnw Marka ni Arisitarke ni Demas ani Luka fana bɛ i fo. 25 An Matigi Yesu Krisita ka nɛɛma ka kɛ aw fɛ.
1 Ala kumana an bɛnbaw fɛ ka kɔrɔ tuma caman na ani cogo caman na kiraw da la, 2 nka a kumana an fɛ nin laban donw na a Denkɛ da la. Ala ye o sigi ka kɛ fɛn bɛɛ ciyɛntala ye. A ye diɲɛw da fana o barika la. 3 O ye Ala nɔɔrɔ manamana ye, ani a ka Alaya ja. A b'a to fɛnw bɛɛ bɛ ɲɔgɔn minɛ a ka sebaaya kuma barika la. A tilalen kɔ jurumuw saniyali la, a y'i sigi bonyabatigi Ala kinin fɛ sankolo yɔrɔ kɔrɔtalenw la. 4 A ye tɔgɔ min sɔrɔ Ala fɛ, o ka bon mɛlɛkɛw tɔgɔw ye cogo min na, ale yɛrɛ fisayara mɛlɛkɛw ye ten dɛ. 5 Ala y'a fɔ a ka mɛlɛkɛ jumɛn ye fɔlɔ ko: «I ye ne Denkɛ ye, ne ye i bange bi»? A y'a fɔ mɛlɛkɛ jumɛn ko la fana ko: «Ne na kɛ ale Fa ye, ale na kɛ ne Denkɛ ye»? 6 Nka Ala ye a Denkɛ fɔlɔ bangelen ci diɲɛ la tuma min na, a ko: «Ala ka mɛlɛkɛw bɛɛ ka o bato.» 7 A ye min fɔ mɛlɛkɛw ko la, o filɛ nin ye ko: «A bɛ a ka mɛlɛkɛw kɛ fiɲɛw ye, ka a ka baarakɛlaw kɛ tasuma manaw ye.» 8 Nka Ala y'a fɔ a Denkɛ ko la ko: «E Ala, i ka masasigilan bɛ to badaa-badaa. I ka masaya bere ye tilennenya bere de ye. 9 Tilennenya ko ka di i ye haali, juguya ko man di i ye fewu. O de kosɔn Ala, i ka Ala kɔni, o ye ɲagaliba tulu yɛlɛma i kan, ka jɔyɔrɔ di i ma min ka bon i jɛɲɔgɔnw bɛɛ ta ye.» 10 A ko fana: «E Matigi ye dugukolo ju sigi fɔlɔfɔlɔ. I yɛrɛ bolow ye sankolow dila. 11 Olu bɛna tiɲɛ ka ban, nka e bɛ to. U bɛɛ na kɔrɔ i ko dulɔkiw. 12 I na u kuru i ko fini. U na yɛlɛma i ko dulɔkiw. Nka e bɛ to cogo kelen na, i tilew tɛna ban.» 13 Ala y'a fɔ mɛlɛkɛ jumɛn ye fɔlɔ ko: «I sigi ne kinin fɛ, fo ne ka i juguw kɛ i senkɔrɔ dalan ye?» 14 Mɛlɛkɛw ye mun ye? U bɛɛ tɛ baarakɛ niw ye wa? Minnu bɛna kisili ciyɛn ta, mɛlɛkɛw cilen bɛ ka olu de mago ɲɛ.
1 O de kosɔn an ye ko minnu mɛn, anw ka kan ka an janto olu la kosɛbɛ, walisa an kana na ɲinɛ ka u bila. 2 Kuma min tun fɔra mɛlɛkɛw fɛ, o basigilen tun don. Sariya tiɲɛni kow ni kan bilali kow bɛɛ sarala tɔɔrɔ bɛnnen na. 3 N'a kɛra ten, ni an faratira o kisiliba la, an na kisi o tɔɔrɔ ma cogo di? Matigi yɛrɛ y'a daminɛ ka o kisili ko fɔ. O kɔ, minnu y'a lamɛn, olu y'a fɔ an ye k'a jɛya. 4 Ala fana ye u ka seereyaw sinsin ni taamashyɛnw ni kobaw ani kabako sifa caman ye, ani Ni Senu ka nilifɛnw, a ye olu di ka kɛɲɛ ni a yɛrɛ diyaɲe ye. 5 Ayiwa, an bɛ kuma diɲɛ nata min ko la, Ala ma o kuntigiya di mɛlɛkɛw ma. 6 Nka mɔgɔ dɔ y'a seereya bɔ Kitabu yɔrɔ dɔ la ko: «Mɔgɔ ye mun ye, fo e Ala bɛ miiri a ko la? Hadamaden ye mun ye, fo i bɛ i janto a la? 7 I y'a dɔgɔya mɛlɛkɛw ye waati dɔɔnin. I ye nɔɔrɔ ni bonya don a kun na masafugula ye. 8 I ye fɛnw bɛɛ kolo a ye.» Ni a fɔra ko Ala ye fɛnw bɛɛ kolo a ye, o kɔrɔ ko fɛn si tɛ yen min ma kolo a ye. O bɛɛ n'a ta, an ma fɛn bɛɛ kololen ye a ye fɔlɔ. 9 Nka min dɔgɔyara mɛlɛkɛw ye waati dɔɔnin, walisa a ka sa mɔgɔw bɛɛ ye Ala ka nɛɛma barika la, Yesu kɔni, an bɛ o ye sisan. An b'a ye ko nɔɔrɔ ni bonya donna a kun na masafugula ye a ka saya muɲuli kosɔn. 10 Tiɲɛ la, min ye fɛn bɛɛ da ani fɛn bɛɛ dara min kosɔn, Ala kɔni, a bɛnna o ma ka Yesu dafa ni tɔɔrɔ kow ye, walisa ka den caman ladon a ka nɔɔrɔ la, k'a masɔrɔ Yesu de ye u kisili kuntigi ye. 11 Yesu min bɛ mɔgɔw saniya u ka jurumuw ma ani minnu bɛ saniya, ale ni olu bɛɛ bɛ Fa kelen na, o de kosɔn a ma maloya ka olu wele a balimaw. 12 A ko: «E Ala, ne na i tɔgɔ fɔ ne balimaw ye, ne na i tanuli dɔnkili da jama cɛma.» 13 A ko fana: «Ne na ne jigi da Ala kan.» A ko fana: «Ala ye den minnu di ne ma, ne ni olu filɛ.» 14 Denw ye kelen ye farisogo ni joli la cogo min na, Yesu yɛrɛ fana kɛra u bɔɲɔgɔnko ye ka niyɔrɔ ta Hadamadenya la ten. A y'o kɛ walisa saya fanga bɛ min bolo, Sitanɛ kɔni, a ka o fanga tiɲɛ ni a yɛrɛ saya ye, 15 walisa minnu tun bɛ jɔnya la u si bɛɛ la saya ɲɛsiran kosɔn, a ka olu bɛɛ tila. 16 Tiɲɛ la, a ma na ka mɛlɛkɛw dɛmɛ, nka a nana ka Ibrahima bɔnsɔnw dɛmɛ. 17 O de kosɔn wajibi tun don a ka kɛ a balimaw bɔɲɔgɔnko ye ko bɛɛ la, walisa a ka kɛ u ka sarakalasebaaw kuntigi hinɛma kantigi ye Ala ka baara la, walisa ka a ka mɔgɔw ka jurumuw juru sara. 18 A bɛ se ka kɔrɔbɔlenw dɛmɛ sisan, k'a masɔrɔ a yɛrɛ tɔɔrɔla kɔrɔbɔli fɛ.
1 O de kosɔn, balima senumaw, aw minnu ye niyɔrɔ sɔrɔ Ala ka weleli la, Ala ye Yesu min kɛ Ciden ni Sarakalasebaaw Kuntigi ye an ka dannaya ko la, aw ka miiri o la. 2 O tun ye dannamɔgɔ ye a sigibaa ka baara la, i ko Musa tun ye dannamɔgɔ ye a ka baara la Ala ka so bɛɛ kɔnɔ cogo min na. 3 Nka Yesu ka kan ni bonya ye ka tɛmɛn Musa kan, k'a masɔrɔ so jɔbaa bɛ bonya sɔrɔ ka tɛmɛn so yɛrɛ kan. 4 Sow bɛɛ bɛ jɔ mɔgɔ dɔ fɛ, nka fɛn bɛɛ jɔbaa ye Ala de ye. 5 Musa kɔni tun ye dannamɔgɔ ye Ala ka so bɛɛ kɔnɔ i ko baarakɛla, walisa Ala bɛna min fɔ, a ka o seereya kɛ. 6 Nka Krisita kɛra dannamɔgɔ ye, Ala Denkɛ don, o sigira Ala ka so kun na. A ka so ye an de ye, ni an sinsinnen bɛ to an jigi jɛlen kan ka ɲagali a ko la ni ja gɛlɛya ye. 7 O de kosɔn, aw kana aw dusuw gɛlɛya, i ko Ni Senu y'a fɔ cogo min na ko: «Ni aw bɛ Ala kumakan mɛn bi, 8 aw kana aw dusuw gɛlɛya, i ko min kɛra murutili tuma la, kɔrɔbɔli don na kungokolon kɔnɔ. 9 Ala ko: Aw bɛnbaw ye ne kɔrɔbɔ ka ne tɔɔrɔ yen, ka ne ka ko kɛlenw ye san binaani kɔnɔ. 10 O de y'a to ne diminna o waati mɔgɔw kɔrɔ. Ne ko: U dusu la kow ye filili ye tuma bɛɛ. U ma ne ka siraw dɔn. 11 Ne diminnen ye ne kali ko: U tɛna don ne ka lafiya la fewu.» 12 Balimaw, a' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi, dannabaliya dusukun jugu kana sɔrɔ aw si kɔnɔ ka Ala ɲɛnama bila. 13 Nka aw ka ɲɔgɔn laadi don o don, bi bɛ se ka fɔ don minnu bɛɛ ma, walisa aw si kana lafili jurumu fɛ ka aw dusuw gɛlɛya. 14 K'a masɔrɔ an kɛra Krisita jɛɲɔgɔnw ye, ni a y'a sɔrɔ an sinsinnen bɛ to an jigi jɛlen fɔlɔ kan fo a laban. 15 Kitabu ko: «Ni aw bɛ Ala kumakan mɛn bi, aw kana aw dusuw gɛlɛya, i ko min kɛra murutili tuma la.» 16 Minnu ye Ala dusu bɔ a ka kuma mɛnnen kɔ u fɛ, olu tun ye jɔn ni jɔn ye? Musa ye minnu bɛɛ ɲɛminɛ ka bɔ Misira jamana la, olu tun tɛ wa? 17 Ala diminnen tun bɛ jɔn ni jɔn kɔrɔ san binaani kɔnɔ? Minnu ye jurumu kɛ ni u sara kungokolon kɔnɔ, olu tun tɛ wa? 18 Ala y'i kali jɔn ni jɔn ko la ko u tɛna don a ka lafiya la? Olu tun tɛ a kan minɛbaliw ye wa? 19 O cogo la an y'a ye ko u ma se ka don o lafiya la u ka dannabaliya kosɔn.
1 Ala ka layidu tolen bɛ an ye ko an ka don a ka lafiya la, o de kosɔn an ka an yɛrɛw kɔlɔsi kosɛbɛ, walisa aw si kana dɛsɛ ka don yen. 2 K'a masɔrɔ Kibaru Duman fɔra an ye i ko a fɔra olu ye cogo min na, nka o kuma mɛnnen ma foyi ɲɛ u ye, sabu dannaya ma kolonso a la a mɛnbaaw kɔnɔ. 3 I ko Ala y'a fɔ cogo min na ko: «Ne diminnen ye ne kali ko: U tɛna don ne ka lafiya la fewu,» an minnu bɛ dannaya kɛ, an kɔni na don o lafiya la. A y'o fɔ hali k'a sɔrɔ a ka baara dafalen tun don kabini diɲɛ da tuma. 4 Katuguni a bɛ fɔ Kitabu yɔrɔ dɔ la tile woloɛulanan ta fan fɛ ko: «Ala tilara a ka baara kɛlenw bɛɛ la k'i lafiya tile woloɛulanan don.» 5 A b'a fɔ yɔrɔ wɛrɛ la o ko la ko: «U tɛna don ne ka lafiya la.» 6 Minnu fɔlɔ ye Kibaru Duman mɛn, ni olu ma don o lafiya la u ka dannabaliya kosɔn, k'a sɔrɔ dɔ wɛrɛw ka kan ka don yen, 7 o de kosɔn Ala ye don wɛrɛ sigi, o ye bi ye. Waati jan tɛmɛnnen kɔ, a y'a fɔ Dawuda da la i ko min fɔra ka ban ko: «Ni aw bɛ Ala kumakan mɛn bi, aw kana aw dusuw gɛlɛya.» 8 Ayiwa, ni Josue tun ye lafiya di o mɔgɔw ma, Ala tun tɛna kuma don wɛrɛ ko la kɔfɛ. 9 O de kosɔn Ala y'i lafiya tile woloɛulanan don na cogo min na, o lafiya ɲɔgɔn tolen bɛ Ala ka mɔgɔw ye. 10 K'a masɔrɔ min bɛ don o lafiya la, o b'i lafiya a ka baara kɛlenw la i ko Ala y'i lafiya a taw la cogo min na. 11 O de kosɔn an k'an jija ka don o lafiya la, walisa mɔgɔ si kana o kan bilali ɲɔgɔn kɛ ka bin. 12 Ayiwa, Ala ka kuma ɲɛnama don, a ka teli. A da ka di ka tɛmɛn npan da fila bɛɛ kan. A bɛ don fo ka dusukun ni ni fara ka bɔ ɲɔgɔn na, fo ka se kolotugu yɔrɔw ni sɛmɛw cɛmancɛ la. A bɛ don fo ka mɔgɔ dusu la miiriliw ni a sagona kow sɛgɛsɛgɛ ka u dɔn. 13 Dafɛn si dogolen tɛ Ala ma. An ka kan ka an ka koɲɛw fɔ min ye, fɛn bɛɛ lankolon don, u dayɛlɛlen bɛ o ɲɛ kɔrɔ. 14 Sarakalasebaaw kuntigiba bɛ an fɛ min ye sankolow cɛtigɛ, o ye Yesu Ala Denkɛ de ye. O de kosɔn anw sinsinnen ka to an ka dannaya fɔlen kan. 15 Sarakalasebaaw kuntigi min tɛ se ka hinɛ an na an ka barikantanya kow la, o tɛ an fɛ. Nka an ka sarakalasebaa kuntigi kɔrɔbɔra fɛn bɛɛ la i ko an yɛrɛw, jurumu kɔni sen t'a la. 16 O de y'a to an ja gɛlɛyalen ka gɛrɛ Ala ka nɛɛma masasigilan na, walisa ka makari sɔrɔ, ani nɛɛma min na an dɛmɛ tuma bɛnnen na.
1 Ayiwa, sarakalasebaaw kuntigi minnu ɲɛnatɔmɔna ka bɔ mɔgɔw cɛma, olu bɛɛ kelen-kelen bɛ sigi mɔgɔw kosɔn Ala ka baara kama, walisa u ka nilifɛnw ni jurumu yafa sarakaw lase. 2 A bɛ se ka hinɛ ko dɔnbaliw ni mɔgɔ lafililenw na, k'a masɔrɔ barikantanya bɛ a yɛrɛ fan bɛɛ la. 3 O barikantanya de b'a to a ka kan ka sarakaw lase a yɛrɛ ka jurumuw kosɔn, i ko a b'a kɛ mɔgɔ wɛrɛw ka jurumuw kosɔn cogo min na. 4 Ayiwa, mɔgɔ si tɛ don sarakalasebaaw kuntigiya bonya la a yɛrɛma, fɔ ni Ala ye min wele ka don o la, i ko Aron welela cogo min na. 5 O cogo la Krisita fana ma a yɛrɛ bonya ka kɛ sarakalasebaaw kuntigi ye, nka min kumana a fɛ k'a fɔ a ye ko: «I ye ne Denkɛ ye, ne ye i bange bi,» o de y'a bonya ten. 6 A y'a fɔ yɔrɔ wɛrɛ la fana ko: «I ye sarakalasebaa ye badaa-badaa Mɛlkisedɛk cogo la.» 7 Ka Yesu to a farisogo tilew la, min tun bɛ se k'a kisi saya ma, a ye o deli ni delilibaw ni kasikanba ye, ka ɲɛji bɔ. Ala ye a ka deliliw jaabi fana a ka Ala ɲɛsiran kosɔn. 8 Hali k'a sɔrɔ Ala Denkɛ don, a ye kan minɛli dege a ka tɔɔrɔ kow de fɛ. 9 A dafalen kɔ, a kɛra badaa kisili dabɔbaa ye a kan minɛbaaw bɛɛ ye. 10 A welela Ala fɛ ka kɛ sarakalasebaaw kuntigi ye Mɛlkisedɛk cogo la. 11 Fɛn caman bɛ an fɛ k'a fɔ aw ye o ko la, nka u kɔrɔ jirali ka gɛlɛn aw la, k'a masɔrɔ aw tulow gɛrɛnna, aw tɛ faamuli kɛ. 12 Sisan tun ka kan ka sɔrɔ aw kɛra karamɔgɔw ye, nka halibi aw mago bɛ karamɔgɔw la ka aw kalan Ala ka kuma ko fɔlɔw la. Aw mago bɛ nɔnɔ la, aw tɛ se ka dumuni gɛlɛnma kɛ. 13 Min bɛ balo nɔnɔ la, o ye denyɛnin ye, a tɛ se ka tilennenya kow faranfasi. 14 Nka dumuni gɛlɛnma ye mɔgɔ mɔlenw ta ye, olu minnu hakili sera ka ko ɲuman ni ko jugu faranfasi, k'a masɔrɔ u delila o la.
1 O de kosɔn, an ka Krisita ka kalan daminɛ kow to yen, ka taa ɲɛ dafalenya kalan na. Ka nimisa kɛwale salenw la, an kana kɔsegin o kalan kan, wala dannaya ko Ala la, 2 ni batiseli kow, ni bolodali kow mɔgɔw kan, ani suw kununli ni badaa kiri kow. An kana olu ju sigi ko kura. 3 Ni Ala sɔnna, an na taa ɲɛ ten. 4 Minnu ye kɛnɛ sɔrɔ siɲɛ kelen ka ban, ni u ye sankolo nilifɛn nɛnɛ, ka kɛ jɛɲɔgɔnw ye Ni Senu la, 5 ka Ala ka kuma dɔn fɛn ɲuman ye, ka waatiba nata ka sebaayaw nɛnɛ, 6 ni olu bɛ bin ka bɔ sira la, u tɛ se ka kɔsegin ka u cogo yɛlɛma tun, katuguni u bɛ Ala Denkɛ gengen jiri la ko kura u yɛrɛw ye, k'a lamalo mɔgɔw bɛɛ ɲɛ kɔrɔ. 7 Sanji bɛ bin dugukolo min na ka caya, ni o bɛ sumanfɛnw bɔ a sɛnɛkɛlaw ye, o bɛ Ala ka duba sɔrɔ. 8 Nka ni a bɛ ɛɔniw ni bin juguw bɔ, a tɛ foyi ɲɛ, nka a ni dangali cɛ man jan. A laban na, tasuma b'a jeni. 9 O bɛɛ n'a ta, balima kanulenw, hali ni an bɛ kuma ten, an jigi sigilen don aw ta fan fɛ, ko aw cogo ka fisa ni o ye, ko o ye kisili ko de ye. 10 K'a masɔrɔ Ala tɛ tilenbali ye, a tɛna ɲinɛ aw ka kɛtaw kɔ, ani aw ye kanuya min jira a tɔgɔ kosɔn, katuguni aw ye aw balima senumaw mago ɲɛ. Aw bɛ u mago ɲɛ halibi. 11 Nka an b'a fɛ kosɛbɛ aw bɛɛ kelen-kelen ka aw jija ten, walisa jigi jɛlen dafalen ka sɔrɔ aw kɔnɔ fo a laban. 12 An t'a fɛ aw ka kɛ salabaatɔw ye, nka Ala ye layidu ta ciyɛn min ko la, minnu bɛ o sɔrɔ dannaya ni muɲuli barika la, aw ka kɛ olu ladegebaaw ye. 13 Ala ye layidu ta Ibrahima ye tuma min na, a y'i kali a yɛrɛ la, katuguni a ma fɛn wɛrɛ sɔrɔ ka i kali o la min ka bon ni a yɛrɛ ye. 14 A ko: «Sɛbɛ la ne b'a fɔ i ye ko ne na duba i ye ka i bɔnsɔn jiidi kosɛbɛ.» 15 O cogo la, Ibrahima ye muɲuli kɛ, o kɔ, a ye o layidu fɛn sɔrɔ. 16 Mɔgɔw kɔni bɛ u kali fɛn min na, o ka bon ni u yɛrɛw ye. O kalili bɛ u ka kuma sigi ka sɔsɔli bɛɛ ban. 17 Ala tun b'a fɛ k'a jira layidu ciyɛntalaw la k'a jɛya ko a ka ko latigɛlen tɛna yɛlɛma, o de y'a to a y'i kali u ye. 18 O cogo la Ala tɛ se ka nkalon tigɛ ko fila yɛlɛmabali minnu ko la, an bɛ ja gɛlɛya sɔrɔ olu kosɔn ka an bolo kuru o jigi fɔlen na, an minnu ye yɛrɛkun dogo yɔrɔ sɔrɔ ale la. 19 O jigi bɛ an dusukun na i ko banamini. A sigilen sinsinnen don. O jigi fana bɛ tɛmɛn bon cɛtigɛfini kan, ka don a so ɲɛ kɔnɔna la. 20 Yesu donna yen an kosɔn, an ɲɛfɛ taamabaa don. Ale kɛra sarakalasebaaw kuntigi ye badaa-badaa Mɛlkisedɛk cogo la.
1 O Mɛlkisedɛk tun ye Salɛm masakɛ ni Ala Kɔrɔtalenba ka sarakalasebaa ye. Ibrahima kɔsegintɔ ka bɔ masakɛw faga yɔrɔ la, Mɛlkisedɛk taara a kunbɛn ka dubaw kɛ a ye. 2 Ibrahima ye a ka fɛnw bɛɛ jaka bɔ ka di a ma. Mɛlkisedɛk tun ye «tilennenya masakɛ» ye fɔlɔ. A tɔgɔ kɔrɔ y'o ye. A tun ye Salɛm masakɛ ye fana, o kɔrɔ ko «hɛrɛ masakɛ». 3 Fa t'a fɛ, ba t'a fɛ, buruju t'a la, tilew daminɛ wala si laban fana t'a la, nka a kɛra Ala Denkɛ bɔɲɔgɔnko ye, ka kɛ sarakalasebaa ye badaa-badaa. 4 Yahutuw bɛnba Ibrahima ye fɛn cɛlenw jaka bɔ k'a di min ma, aw ka o tigi bonya filɛ. 5 Levi bɔnsɔn minnu bɛ don sarakalasebaaya baara la, ci bɛ olu bolo ka jaka minɛ Israɛl mɔgɔw fɛ ka kɛɲɛ ni sariya ye. O kɔrɔ, u b'a minɛ u yɛrɛw siyaɲɔgɔnw fɛ, hali k'a sɔrɔ olu fana ye Ibrahima bɔnsɔnw ye. 6 Mɛlkisedɛk tun tɛ Levi bɔnsɔn ye, nka a ye jaka minɛ Ibrahima fɛ. Ala tun ye layidu ta mɔgɔ min ye, a ye dubaw kɛ o ye. 7 Ayiwa, duba dibaa ka bon ni a sɔrɔbaa ye, sɔsɔli tɛ o la. 8 Sarakalasebaaw ta fan fɛ, minnu tun bɛ jaka minɛ, olu tun ye mɔgɔ sataw ye, nka Mɛlkisedɛk ta fan fɛ, Kitabu bɛ seereya kɛ min ko la ko a ɲɛnama don, o de ye jaka minɛ. 9 An bɛ se k'a fɔ fana ko Ibrahima ye jaka bɔ tuma min na, Levi min bɔnsɔn bɛ jaka minɛ, o fana ye jaka bɔ o tuma la, 10 katuguni Mɛlkisedɛk taara Ibrahima kunbɛn tuma min na, o y'a sɔrɔ Levi tun bɛ a bɛnba Ibrahima solo la fɔlɔ. 11 Sariya min dira mɔgɔw ma, Levi ka sarakalasebaaya basigilen bɛ o kan. Ni dafalenya tun bɛ sɔrɔ o sarakalasebaaya barika la, kun tun t'a la sarakalasebaa wɛrɛ ka sigi, ko o ka kɛ Mɛlkisedɛk cogo la, o kana kɛ Aron cogo la. 12 K'a masɔrɔ ni sarakalasebaaya bɛ yɛlɛma, wajibi don sariya fana ka yɛlɛma. 13 O kow fɔra an Matigi min ta fan fɛ, o bɔra bɔnsɔn wɛrɛ la. O bɔnsɔn si tun tɛ baara kɛ saraka bɔlan kɔrɔ. 14 A jɛlen don ko an Matigi ye Juda bɔnsɔn ye. Musa kumana sarakalasebaaw ko la tuma min na, a ma foyi fɔ Juda bɔnsɔn ko la. 15 A jɛlen don ka tɛmɛn o kan, ko ni sarakalasebaa dɔ wɛrɛ bɛ sigi min bɔlen bɛ Mɛlkisedɛk fɛ, 16 o kɔrɔ ko o sarakalasebaa ma sigi ka kɛɲɛ ni mɔgɔw ka sariya ci fɔlenw ye, nka a bɛ sigi a yɛrɛ ka ɲɛnamaya banbali sebaaya barika la. 17 K'a masɔrɔ seereya kɛra a ko la ko: «I ye sarakalasebaa ye badaa-badaa Mɛlkisedɛk cogo la.» 18 O de kosɔn sariya ci fɔlen kɔrɔw wulila u ka barikantanya ni u ka nafantanya kosɔn, 19 k'a masɔrɔ sariya ma se ka foyi dafa. Nka fan wɛrɛ fɛ, jigi fisama sigira, an bɛ gɛrɛ Ala la o de barika la. 20 O ko ɲɛnabɔra ni Ala ka kalili ye fana. Mɔgɔ wɛrɛw kɛra sarakalasebaaw ye ni kalili tɛ. 21 Nka Yesu sigira ka kɛ sarakalasebaa ye ni kalili ye. Ala y'a fɔ a ye ko: «Matigi y'i kali, o tɛna yɛlɛma, ko: `I ye sarakalasebaa ye badaa-badaa.' » 22 O de kosɔn Yesu kɛra layidu min sanga ye, o ka fisa fɔlɔ ta ye. 23 Fan wɛrɛ fɛ, o sarakalasebaa kɔrɔw tun ka ca, katuguni saya kosɔn u tun tɛ mɛn. 24 Nka Yesu ɲɛnama bɛ to badaa-badaa, o de kosɔn a ka sarakalasebaaya tɛ yɛlɛma. 25 O de kosɔn fana, minnu bɛ gɛrɛ Ala la ale bolo, a bɛ se ka olu kisi fo a laban, k'a masɔrɔ a ɲɛnama don badaa-badaa ka delili kɛ u ye. 26 Sarakalasebaaw kuntigi min bɛ bɛn an ma, o ye ale de ye. A senuma don, kɔnɔna juguya wala nɔgɔ yɔrɔ t'a la. A faralen bɛ ka bɔ jurumukɛlaw la. A kɔrɔtara sankolow san fɛ. 27 A mago t'a la ka saraka bɔ don o don a yɛrɛ ka jurumuw kosɔn fɔlɔ, o kɔ, ka u bɔ mɔgɔ tɔw ka jurumuw kosɔn, i ko sarakalasebaaw kuntigiw tun b'a kɛcogo min na, k'a masɔrɔ a y'a yɛrɛ di ka kɛ saraka ye tuma min na, a y'o kɛ siɲɛ kelenpe. 28 Mɔgɔ minnu barika ka dɔgɔ, sariya bɛ olu sigi ka kɛ sarakalasebaaw kuntigiw ye. Nka Ala ka kalili kuma min nana sariya kɔ, o ye a Denkɛ sigi ka kɛ sarakalasebaaw kuntigi ye, o min dafalen don badaa-badaa.
1 An bɛ kuma min fɔ, o kolo filɛ nin ye ko: O sifa sarakalasebaaw kuntigi bɛ an fɛ, o sigilen bɛ nɔɔrɔtigi Ala ka masasigilan kinin fɛ sankolo la. 2 A bɛ baara kɛ Alabatosoba min kɔnɔ, o ye finiso sɛbɛ ye min jɔra Matigi fɛ, o ma jɔ mɔgɔ fɛ. 3 Sarakalasebaaw kuntigiw bɛɛ kelen-kelen bɛ sigi walisa ka nilifɛnw ni sarakaw lase. O de kosɔn wajibi don an ka sarakalasebaaw kuntigi fana ka saraka dɔ bɔ. 4 Ni a tun bɛ dugukolo kan, a tun tɛna kɛ sarakalasebaa ye, k'a masɔrɔ sarakalasebaa wɛrɛw bɛ yen minnu bɛ nilifɛn sarakaw lase ka kɛɲɛ ni sariya ye. 5 Olu ka sarakalasebaaya baara ye sankolola kow bisigi ni u ja dama de ye. O cogo la Musa tun bɛna finiso jɔ tuma min na, Ala y'a lasɔmi ko: «Bisigi min jirala i la k'i to kulu kan, i yɛrɛ kɔlɔsi k'a bɛɛ jɔ ka kɛɲɛ n'o ye.» 6 Nka sisan, Krisita ka baara ka fisa ni olu ta ye, katuguni ale ye layidu fisama sorona donna ye, o basigilen bɛ ko fɔlen fisamaw kan. 7 Ni a tun y'a sɔrɔ ko o layidu fɔlɔ dafalen tun don, kun tun tɛ filanan ɲinili la. 8 Nka Ala ye a ka mɔgɔw jalaki k'a fɔ u ye ko: «A filɛ, donw bɛ na, Matigi ko ten. Ne na layidu kura ta Israɛl ka so ni Juda ka so ye. 9 Ne ye u bɛnbaw bolo minɛ ka u labɔ Misira jamana la don min na, ne ye layidu min ta u ye o tuma la, a tɛna kɛ o layidu bɔɲɔgɔnko ye, k'a masɔrɔ u ye ne ka layidu tiɲɛ. O de kosɔn ne fana ye u bila. Matigi ye o fɔ. 10 Ne na layidu min ta Israɛl mɔgɔw ye o donw tɛmɛnnen kɔ, o filɛ nin ye. Matigi ko: Ne na ne ka sariya kɛ u hakiliw la, ka u sɛbɛn u dusukunw na. Ne na kɛ u ka Ala ye, u na kɛ ne ka mɔgɔw ye. 11 Mɔgɔ si tɛna a ka siya ni a balimaw kalan tun ko: `Aw ka Matigi dɔn'. K'a masɔrɔ u bɛɛ na ne dɔn, k'a daminɛ u la dɔgɔmanninw na ka taa bila u la mɔgɔbaw la. 12 Ne na u ka tilenbaliya kow yafa u ma. Ne tɛna ne hakili to u ka jurumuw la tun.» 13 Ala ye layidu kura ko fɔ tuma min na, o ye layidu fɔlɔ kɛ kɔrɔlen ye. Ayiwa layidu fɔlɔ min kɔrɔla ni a tile tɛmɛnna fana, o bɛ ɲini ka tunun.
1 Ci fɔlenw tun bɛ layidu fɔlɔ la Ala batoli ko la. Batoso dugukoloma fana tun b'a la. 2 Finiso tun jɔra. A bon fɔlɔ tun bɛ wele yɔrɔ senuma. Fitinɛba ni tabali ani jirali nbuurukunw, olu tun bɛ o kɔnɔ. 3 Finiso bon filanan tun bɛ bon cɛtigɛfini kɔfɛ, o tun bɛ wele yɔrɔ senuma senuma. 4 Wusulan daga min dilara ni sanu ye, o tun bɛ yen, ani layidu wagande, sanu dalen tun bɛ a yɔrɔ bɛɛ kan. Manɛ tun bɛ sanu daga min kɔnɔ, o tun bɛ o wagande kɔnɔ, ani Aron ka bere min nugura, ani layidu kuma sɛbɛnna kabakurun walaha minnu kan. 5 Serubɛn nɔɔrɔmaw tun bɛ o wagande san fɛ. Olu birilen tun bɛ jurumu kafari yɔrɔ kun na. Nka o kow bɛɛ ɲɛ fɔ waati tɛ sisan ye. 6 Finiso ni a kɔnɔ fɛnw bɛɛ labɛnnen kɔ, sarakalasebaaw bɛ don o bon fɔlɔ kɔnɔ tuma bɛɛ ka Ala batoli kow kɛ. 7 Nka sarakalasebaaw kuntigi kelenpe bɛ don bon filanan la siɲɛ kelenpe san o san. A tɛ don ni bagan joli tɛ a bolo, ka o lase Ala ma a yɛrɛ kosɔn ani mɔgɔw ka fililiw kosɔn. 8 Ni Senu b'a jira o cogo la ko ka finiso fɔlɔ to yen, yɔrɔ senuma senuma sira tun ma dayɛlɛ fɔlɔ. 9 O finiso fɔlɔ ye sisan waati kow bisigi ye, o b'a jira ko nilifɛnw ni saraka minnu bɛ lase, olu tɛ se ka u dibaa dafa dusukun ta fan fɛ. 10 O nilifɛnw ni sarakaw ni dumuni fɛnw ni minni fɛnw ni ji la koli sifa caman tun ye kɛnɛkan kow de ye, olu kɛra sariya ye ka sigi u kun na, fo ka se fɛn bɛɛ latilen tuma ma. 11 Nka Krisita nana, fɛn ɲuman nataw sarakalasebaaw kuntigi don. A ka sarakalasebaaya finiso ka bon, a dafara ka tɛmɛn dɔ kan fana. O ma jɔ mɔgɔ bolo fɛ, o tɛ nin diɲɛ ta ye. 12 A ma don yɔrɔ senuma senuma kɔnɔ bakɔrɔw ni misidenw joli barika la, nka a donna a yɛrɛ joli barika la siɲɛ kelenpe, a t'a kɛ tun, k'a masɔrɔ a ye badaa kunmabɔli sɔrɔ. 13 Ayiwa, bakɔrɔw ni nturaw joli ani misi geren jeninen bugurijɛ seriserilen mɔgɔ nɔgɔlenw kan, o bɛ u kɔkannaw saniya, 14 nka Krisita joli bɛ saniyali kɛ ka tɛmɛn o kan kosɛbɛ! A y'a yɛrɛ di Ala ma saraka fiɲɛntan ye, badaa Ni barika la. Ale joli na an dusukunw saniya kɛwale salenw ma, walisa an ka baara kɛ Ala ɲɛnama ye. 15 O de kosɔn Krisita ye layidu kura sorona donna ye. Mɔgɔw ye jurumu minnu kɛ layidu fɔlɔ waati la, ale sara olu kunmabɔli kosɔn, walisa Ala ye minnu wele, badaa ciyɛn min layidu tara olu ye, u ka o sɔrɔ. 16 Ni ciyɛntila sɛbɛn bɛ yen, a ka jira k'a jɛya ko a sɛbɛnbaa salen don, 17 katuguni o sɛbɛn ka ko fɔlenw tɛ kɛ fɔ ni a sɛbɛnbaa sara, u tɛ kɛ k'a ɲɛnama to. 18 O de kosɔn layidu fɔlɔ fana ma sigi ni joli tɛ. 19 Musa ye sariya ci fɔlenw bɛɛ kelen-kelen fɔ mɔgɔw bɛɛ ye tuma min na, a ye misidenw ni bakɔrɔw joli ta, ka ji fana ta, ani sagasi bilenman ni hisopɛ jiri fura, ka olu kɛ ka seriserili kɛ kitabu yɛrɛ ni mɔgɔw bɛɛ kan, 20 k'a fɔ ko: «Ala ye layidu min ta aw ye, o joli filɛ nin ye.» 21 O cogo kelen na Musa ye joli seriseri finiso ni Ala ka baarakɛ minɛnw bɛɛ kan. 22 Ka kɛɲɛ ni sariya ye, fɛn bɛɛ bɛ saniya ni joli ye, fɔ fɛn kelen-kelen. Ni joli ma bɔn, jurumu yafa tɛ sɔrɔ. 23 O de kosɔn wajibi tun don o sankolola fɛnw bisigiw ka saniya ni o fɛnw ye, nka wajibi don sankolo fɛnw yɛrɛw ka saniya ni saraka fisamaw ye. 24 K'a masɔrɔ yɔrɔ senuma min jɔra mɔgɔ bolo fɛ ka kɛ yɔrɔ senuma sɛbɛ bisigi ye, Krisita ma don o kɔnɔ, nka a donna sankolo yɛrɛ kɔnɔ, walisa a k'i jira Ala ɲɛ kɔrɔ sisan an kosɔn. 25 A ma don yen walisa ka a yɛrɛ kɛ saraka ye siɲɛ caman, i ko sarakalasebaaw kuntigi bɛ don yɔrɔ senuma senuma kɔnɔ san o san ni joli ye cogo min na min tɛ a yɛrɛ ta ye. 26 Ni a tun bɛ ten, Krisita tun ka kan ka tɔɔrɔ siɲɛ caman kabini diɲɛ da tuma. Nka sisan, nin waati laban na, a y'i jira siɲɛ kelenpe, walisa a ka jurumu ban ni a yɛrɛ sarakali ye. 27 A latigɛra ko mɔgɔw ka sa siɲɛ kelenpe. O kɔ, kiri na tigɛ. 28 O cogo la Krisita fana kɛra saraka ye siɲɛ kelenpe, walisa a ka mɔgɔ caman ka jurumuw doni ta. A na i jira a makɔnɔbaaw la a siɲɛ filanan la u kisili kama. Jurumu ko sen t'a la.
1 Fɛn ɲuman nataw ja tun bɛ sariya la, nka o fɛnw kolo yɛrɛ tun t'a la. O de kosɔn mɔgɔ minnu tun bɛ to ka gɛrɛ Ala la ka saraka sifa kelen lase san o san, sariya ma se ka olu dafa abada. 2 Ni u tun dafara, ni Ala batobaaw tun saniyara u ka jurumuw ma siɲɛ kelenpe ka ban, u dusukunw tun tɛna u jalaki u ka jurumu si ko la tun, u tun na saraka bɔli dabila. 3 Nka o sarakaw bɛ to ka mɔgɔw hakili jigin u ka jurumuw la san o san. 4 K'a masɔrɔ nturaw ni bakɔrɔw joli tɛ se ka jurumuw bɔ yen abada. 5 O de kosɔn Krisita nalen diɲɛ la, a y'a fɔ Ala ye ko: «I tun tɛ saraka ni nilifɛn fɛ, nka i ye farikolo dɔ dila ne ye. 6 Saraka jenitaw ni jurumu yafa sarakaw si ko man di i ye. 7 O tuma la ne ko: E Ala, ne nalen filɛ ka i sago kɛ, i ko a sɛbɛnnen bɛ Kitabu la ne ko la cogo min na.» 8 A y'a fɔ fɔlɔ ko: «I tɛ sarakaw ni nilifɛnw ni saraka jenitaw ni jurumu yafa sarakaw fɛ, ko olu man di i ye.» O bɛɛ n'a ta, u bɛ saraka ka kɛɲɛ ni sariya ye. 9 O kɔ, a ko: «Ne nalen filɛ ka i sago kɛ.» O cogo la, a bɛ batoli ko fɔlɔ wuli walisa ka filanan sigi. 10 Yesu Krisita ye Ala sago kɛ, o kosɔn a ye a yɛrɛ farikolo di ka kɛ saraka min ye, an bɛ saniya siɲɛ kelenpe o de barika la. 11 Sarakalasebaaw bɛɛ bɛ jɔ don o don ka u ka baara kɛ. U bɛ saraka sifa kelen lase ko caman, olu tɛ se ka jurumuw bɔ yen abada. 12 Nka Krisita ye badaa saraka kelenpe lase jurumuw kosɔn minkɛ, a y'i sigi Ala kinin fɛ, 13 ka makɔnɔli kɛ fo a juguw ka kɛ a senkɔrɔ dalan ye. 14 Minnu saniyalen don u ka jurumuw ma, a ye olu dafa badaa saraka kelenpe de barika la. 15 Ni Senu fana bɛ o ko seereya kɛ an ye. A y'a fɔ ko: 16 «Matigi ko: Ne na layidu min ta u ye o donw tɛmɛnnen kɔ, o filɛ nin ye: Ne na ne ka sariyaw kɛ u dusukunw na, ka u sɛbɛn u hakiliw la.» 17 O fɔlen kɔ, a ko: «Ne tɛna ne hakili to u ka jurumuw ni u ka tilenbaliya kow la tun.» 18 Ayiwa, ni olu yafara yɔrɔ min na, jurumuw yafa saraka dɔ wɛrɛ tɛ bɔ. 19 O de kosɔn balimaw, ja gɛlɛya bɛ an fɛ ka don yɔrɔ senuma senuma kɔnɔ Yesu joli bɔnnen barika la. 20 Yesu ye sira kura ɲɛnama da yɛlɛ an ye min bɛ tɛmɛn so cɛtigɛfini fɛ, o kɔrɔ, a yɛrɛ farikolo. 21 Sarakalasebaaw kuntigi bɛ an fɛ, a sigilen bɛ Ala ka so kun na. 22 O de y'a to an ka gɛrɛ Ala la ni dusukun sɛbɛ ni dannaya dafalen jɛlen ye, an dusukunw saniyalen, fo u tɛ an jalaki tun, an farikolow kolen ni ji jɛlen ye. 23 An ka to an jigi fɔlen kan ka nɔrɔ a la kosɛbɛ, k'a masɔrɔ min ye layidu ta, o ye kantigi ye ka a dafa. 24 An ka an janto ɲɔgɔn na walisa ka ɲɔgɔn jija kanuya ni kɛwale ɲumanw kɛli la. 25 An kana ɲɔgɔn lajɛli dabila i ko dɔw b'a kɛcogo min na, nka an ka ɲɔgɔn laadi, janko aw b'a ye ko Matigi ka don surunyara. 26 K'a masɔrɔ ni an b'an tugu ka jurumu kɛ k'a sɔrɔ an ye tiɲɛ dɔn ka ban, jurumu yafa saraka si tɛ yen tun, 27 fɔ kiri ni tasumaba makɔnɔli, o ye siran koba de ye, o tasumaba na Ala juguw jeni ka u ban. 28 Mɔgɔ min bɛ Musa ka sariya tiɲɛ, o bɛ faga seere fila wala saba ka kuma kosɔn, hinɛ tɛna kɛ a la. 29 Nka min bɛ Ala Denkɛ cɔngɔ a sen kɔrɔ, ka Ala ka layidu joli jate fɛn nɔgɔlen ye, a tun saniyara o min fɛ, ka yɛlɛkolon ci Ala ka nɛɛma Ni la, aw tɛ miiri ko o tigi ka kan ni tɔɔrɔba ye ka tɛmɛn o dɔ ta kan kosɛbɛ wa? 30 K'a masɔrɔ min y'a fɔ ko: «Hakɛ bɔ ko bɛ ne ma, ne na a sara,» ani «Matigi na kiri tigɛ a ka mɔgɔw kan,» an bɛ o fɔbaa dɔn. 31 Ka don Ala ɲɛnama bolo, o ye siran koba de ye! 32 Nka a' ye aw hakili jigin aw ka fɔlɔ donw la. O waati la, Ala ka kɛnɛ sɔrɔlen kɔ, aw ye kɛlɛba kɛ ka tɔɔrɔ muɲu. 33 Fan dɔ fɛ, aw kɛra filɛli fɛnw ye aw tɔgɔ jugu fɔli ni aw ka tɔɔrɔ kosɔn, ani fana, mɔgɔ wɛrɛ minnu tɔɔrɔla ten, aw kɛra olu jɛɲɔgɔnw ye. 34 Aw hinɛna kasolamɔgɔw la. Mɔgɔw ye aw bolofɛnw minɛ aw la tuma min na, aw ye o muɲu ni ɲagali ye, k'a masɔrɔ aw y'a dɔn ko nafolo banbali fisamaw bɛ aw fɛ. 35 O de kosɔn aw kana aw jigi jɛlen fili, o baraji ka bon kosɛbɛ! 36 Aw mago bɛ muɲuli la, walisa aw ka Ala sago kɛ, o kɔ, ka layidu fɛn sɔrɔ. 37 K'a masɔrɔ «Waati dɔɔnin na tɛmɛn fɔlɔ, a tuma man jan tun, min ka kan ka na, o bɛ na, a tɛna mɛn. 38 Ne ka mɔgɔ tilennen na ɲɛnamaya dannaya de barika la. Nka ni a bɛ segin kɔ, a ko tɛna diya ne dusu ye fewu.» 39 Minnu bɛ segin kɔ ka halaki, an kɔni tɛ olu dɔw ye, nka minnu bɛ dannaya kɛ ka u niw kisi, an ye olu dɔw de ye.
1 Ayiwa, an jigi bɛ fɛn minnu kan, dannaya ye olu jɛyali ye. Dannaya bɛ fɛn yebaliw seereya kɛ. 2 Seereya ɲuman kɛra fɔlɔ mɔgɔw ko la dannaya de kosɔn. 3 Dannaya b'a to an b'a dɔn ko diɲɛ dara Ala ka kuma barika la. O de y'a to an ɲɛ bɛ fɛn minnu na, olu ma dila ni fɛn yetaw ye. 4 Dannaya de y'a to Abɛl ye saraka bɔ Ala ye min ka fisa Kaɛn ta ye. Seereya kɛra a ka dannaya kosɔn ko a tilennen don, k'a masɔrɔ Ala yɛrɛ y'a seereya kɛ ko a sɔnna a ka nilifɛnw ma. A salen don, nka a bɛ kuma halibi a ka dannaya kosɔn. 5 Dannaya de y'a to Henɔk kɔrɔtara ka taa Ala fɛ k'a sɔrɔ a ma sa. A ma ye tun k'a masɔrɔ Ala y'a ta. Sani a ka ta, a seereya tun kɛra ko a ko diyara Ala ye. 6 Ni dannaya tɛ, mɔgɔ si ko tɛ se ka diya Ala ye, katuguni min bɛ gɛrɛ Ala la, wajibi don o ka da a la ko Ala bɛ yen, ko a ye a ɲinibaaw sarabaa de ye. 7 Dannaya de y'a to fɛn minnu tun ma ye fɔlɔ, Nuhun lasɔminen Ala fɛ olu ko la, a siranna Ala ɲɛ ka kurunba dila walisa a ni a ka so mɔgɔw ka kisi. A ka dannaya de y'a to a ye diɲɛ jalaki. Tilennenya min bɛ sɔrɔ dannaya fɛ, a kɛra o ciyɛntala ye. 8 Dannaya de y'a to Ala ye Ibrahima wele tuma min na, a ye kan minɛli kɛ. Ala tun bɛna jamana min di a ma ciyɛn ye, a bɔra a yɛrɛ ka jamana la ka o sira minɛ, k'a sɔrɔ a ma a taa yɔrɔ dɔn. 9 Dannaya de y'a to Ala ye layidu ta a ye jamana min ko la, a sigira yen i ko siginfɛ. A sigira finisow kɔnɔ, ale ni Isaka ni Yakuba, Ibrahima ni olu minnu kɛra o layidu kelen ciyɛntaɲɔgɔnw ye. 10 Ibrahima tun bɛ duguba makɔnɔ min ju sigira koɲuman, o dugu ko ɲɛnabɔbaa ni a jɔbaa ye Ala de ye. 11 Dannaya de y'a to Saran yɛrɛ ye sebaaya sɔrɔ ka kɔnɔ ta, hali k'a sɔrɔ a tun kɔrɔla kosɛbɛ, k'a masɔrɔ min ye layidu ta, a ye o jate kantigi ye. 12 O de y'a to cɛ kelen min tun kɛra i ko a farikolo salen don, o ye bɔnsɔn bange, u cayara i ko sankolola dolow ani kɔgɔji da la cɛncɛn dama dɔnbali. 13 Olu bɛɛ sara ka u to dannaya la. U ma o layidu fɛnw sɔrɔ fɔlɔ, nka u ye u ye yɔrɔ jan ka u fo. U jɔra a la ko u ye dunanw ni siginfɛw ye k'u to diɲɛ la. 14 Minnu bɛ kuma ten, olu b'a jira k'a jɛya ko u bɛ faso dɔ ɲini. 15 Tiɲɛ don, u bɔra faso min na, ni u tun miirila o ko la, u tun na cogo sɔrɔ ka kɔsegin ka taa yen. 16 Nka u tun bɛ faso fisama de ɲini, o kɔrɔ, a sankoloma. O de kosɔn Ala tɛ maloya u ko la, ni a welela u ka Ala, k'a masɔrɔ a ye dugu dila u ye. 17 Dannaya de y'a to Ibrahima kɔrɔbɔra tuma min na, a ye Isaka kɛ saraka ye. Layiduw tun tara min ye, o ye a denkɛ kelenpe kɛ saraka ye, 18 a tun fɔra a ye o min ko la ko: «I bɔnsɔn na wele Isaka de la.» 19 Ibrahima y'a jate ko se bɛ Ala ye ka a lakunun ka bɔ suw cɛma. O de kosɔn a y'a denkɛ sɔrɔ tun, i n'a fɔ a kununna ka bɔ suw cɛma. 20 Dannaya de y'a to Isaka ye dubaw kɛ Yakuba ni Esau ye ko nataw ko la. 21 Dannaya de y'a to Yakuba sa tuma la, a ye dubaw kɛ Yusufu denkɛw kelen-kelen ye ka Ala bato k'a sinsinnen to a ka berekun kan. 22 Dannaya de y'a to Yusufu sa tuma la, a kumana Israɛl bɔnsɔn taali ko la ka bɔ Misira jamana la, ka ci fɔ a yɛrɛ kolow ko la. 23 Dannaya de y'a to Musa bangelen kɔ, a bangebaaw y'a dogo kalo saba, k'a masɔrɔ u y'a ye ko a cɛ tun ka ɲi, u ma siran masakɛ ka ci fɔlen ɲɛ. 24 Dannaya de y'a to Musa mɔlen kɔ, a ma sɔn ka wele Faraon denmuso denkɛ. 25 A y'a ɲɛnatɔmɔ ko a ni Ala ka mɔgɔw ka tɔɔrɔ ɲɔgɔn fɛ, o ka fisa jurumu ɲɛnajɛ ye, o min tɛ mɛn. 26 A tɔgɔ ka tiɲɛ Krisita kosɔn, a y'o jate nafoloba ye ka tɛmɛn Misira jamana bolo fɛn caman caman bɛɛ kan, k'a masɔrɔ a ɲɛ tun bɛ o sara de la. 27 Dannaya de y'a to Musa bɔra Misira jamana la ka taa, a ma siran masakɛ ka diminya ɲɛ, k'a masɔrɔ a ye muɲuli kɛ, i ko a ɲɛ bɛ Ala yebali la. 28 Dannaya de y'a to a ye Tɛmɛnkan seli sigi ka joli seriseri, walisa halakilikɛla kana maga Israɛl mɔgɔw den fɔlɔw la. 29 Dannaya de y'a to Israɛl mɔgɔw ye Kɔgɔji Bilen cɛtigɛ i ko dugukolo jalan. Nka Misirakaw tun b'a fɛ ka tɛmɛn tuma min na, ji ye u bɛɛ tunun. 30 Dannaya de y'a to Israɛl mɔgɔw taamana ka Jeriko lamini tile woloɛula kɔnɔ tuma min na, a kogow binna. 31 Dannaya de y'a to jatɔmuso Rahab ma halaki kan minɛbaliw fɛ, k'a masɔrɔ a tun ye o ko lajɛbaaw minɛ koɲuman. 32 Ne na mun fɔ tun? Waati tɛ ne fɛ ka kuma Jedeɔn ni Barak ni Samsɔn ni Jɛfitɛ ni Dawuda ni Samuɛl ani kiraw ko la. 33 Dannaya de y'a to olu ye se sɔrɔ masayaw kan, ka tilennenya kow kɛ, ka layidu fɛnw sɔrɔ, ka warabaw daw tugu, 34 ka tasuma fanga ban, ka kisi npan ma. Banabaatɔw kɛnɛyara. U ye u ja gɛlɛya kɛlɛ la. U ye jamana wɛrɛw ka kɛlɛbolow gɛn. 35 Muso dɔw ka mɔgɔw suw kununna ka di u ma. Mɔgɔ dɔw tɔɔrɔla fo ka u faga. Olu ma sɔn ka u yɛrɛw tila o la, u ko u na su kununli fisama sɔrɔ. 36 Dɔw kɔrɔbɔra ni yɛlɛkolon cili ye, u dɔw bugɔra, u dɔw sirila ni nɛgɛ jɔlɔkɔw ye, u dɔw bilara kaso la. 37 Dɔw bɔnna ni kabakurunw ye ka u faga, dɔw kɔrɔbɔra, dɔw cɛ cira ni jiritigɛ si ye, dɔw fagara npan fɛ. U cerinna, sagawolow ni bawolow tun bɛ u kan na, u kɔlibaatɔ, sɛgɛnbaatɔ, tɔɔrɔlen tun don. 38 U jɛnsɛnnen tun bɛ yaala kungokolon kɔnɔ ani kuluw kan, ani kuluwow ni dingɛw kɔnɔ. Diɲɛ tun man kan ni o mɔgɔw ye! 39 Ala ye olu bɛɛ seereya ɲuman kɛ u ka dannaya kosɔn, nka u ma o layidu fɛnw sɔrɔ fɔlɔ. 40 K'a masɔrɔ Ala tun ye fɛn fisama dɔ latigɛ anw ye, a tun t'a fɛ olu ka dafa an kɔ.
1 O seere jamaba bɛ an lamini, o de kosɔn, fɛn o fɛn bɛ an bali ani jurumu min bɛ an fereke, an ka o bɛɛ to yen. Ɲɔgɔndan boli min dara an ɲɛ, an ka o boli ni jijali ye. 2 An k'an ɲɛw jɔlen to an ka dannaya dabɔbaa ni a dafabaa Yesu la. Ale de ye gengenjiri saya muɲu, a ma o maloya jate fɛn ye, k'a masɔrɔ ɲagali min dara a ɲɛ, a y'a ɲɛ to o la. O kɔ, a y'i sigi Ala ka masasigilan kinin fɛ. 3 Min ye jurumukɛlaw ka sɔsɔliba muɲu ten, a' ye miiri o ko la, walisa aw dusuw barika kana ban, aw kana sɛgɛn. 4 Aw ma jurumu kunbɛn k'a kɛlɛ fo ka se saya ma fɔlɔ. 5 Min ye aw laadi i ko a denkɛw, o ka kuma bɔra aw kɔnɔ wa? A ko: «Ne denkɛ, i kana Matigi ka kololi gosili jate fɛn fitinin ye. I dusu barika kana ban ni a bɛ i kɔrɔfɔ tuma min na. 6 Katuguni Matigi bɛ min kanu, a bɛ o gosi k'a kolo. A bɛ sɔn denkɛ minnu ma, a bɛ olu bɛɛ gosi ni gɛɲɛ ye.» 7 A' ye kololi gosili muɲu, k'a masɔrɔ Ala bɛ aw minɛ i ko a denw. Denkɛ min fa t'a gosi k'a kolo, o bɛ min? 8 Denw bɛɛ bɛ gosi ka u kolo. Ni o ma kɛ aw la, aw tɛ yɛrɛwolow ye, aw tɛ den sɛbɛw ye. 9 An ka an hakili jigin an dugukolo kan faw ko la. U ye an gosi ka an kolo, an fana ye u bonya. An tɛna kolo an sankolola Fa ye ka tɛmɛn olu kan kosɛbɛ walisa an ka ɲɛnamaya wa? 10 An dugukolo kan faw ye an gosi ka an kolo waati dɔɔnin la u yɛrɛw sago la, nka Ala bɛ an kolo an nafa kama, walisa an ka niyɔrɔ sɔrɔ a ka senumaya la. 11 Gosili si tɛ ɲagali ko ye a kɛ tuma la, fɔ ɲɛnasisi. Nka o kɔ, minnu kalanna a fɛ, a bɛ tilennenya ko hɛrɛma kɛ olu ye. 12 O de kosɔn, a' ye aw bolo barikantanw gɛlɛya, ka aw kunbere yɛrɛyɛrɛtɔw sinsin, 13 ka aw senw to sira tilennenw kan, walisa senkelenw kana sira bila, nka u ka kɛnɛya. 14 Aw ka hɛrɛ ɲini aw ni mɔgɔw bɛɛ cɛ, ka tugu senumaya nɔfɛ k'a masɔrɔ mɔgɔ si tɛna Matigi ye ni saniyali tɛ. 15 A' ye aw kɔlɔsi, mɔgɔ si kana dɛsɛ Ala ka nɛɛma sɔrɔli la, ka aw kɔlɔsi, mɔgɔ si kana kɛ i ko jiri dili kunaman min bɛ nugu ka mɔgɔ caman tɔɔrɔ ni a baga ye ka u nɔgɔ. 16 A' ye aw kɔlɔsi, mɔgɔ si kana kɛ jatɔ ye aw cɛma, ka fɛn senumaw lagosi i ko Esau, o min ye a ka kɔrɔya tɔnɔ feere tilerɔfana kelen na. 17 Aw y'a dɔn ko o kɔ, a tun b'a fɛ ka dubaw sɔrɔ tuma min na, ban kɛra a la, k'a masɔrɔ a ma cogo si sɔrɔ ka o ko yɛlɛma, hali k'a sɔrɔ a ɲɛji bɔtɔ tun b'a ɲini. 18 Mɔgɔ bɛ se ka maga kulu min na, ni tasuma tugulen tun bɛ a fan bɛɛ la, aw ma gɛrɛ o la, i ko o mɔgɔw. Aw ma gɛrɛ sanfinba ni dibi ni fiɲɛ mankanba 19 ni burufyɛkan ani kumakan na. O mɔgɔw ye o kumakan mɛn minkɛ, u y'a deli ko kuma wɛrɛ kana fara o kan tun, 20 k'a masɔrɔ ci min tun fɔra u ye ko: «Mɔgɔ o mɔgɔ magara o kulu la, hali bagan, o ka bon ni kabakurunw ye,» u ma se o kɔrɔ. 21 U ye min ye, o tun ye siran fɛnba ye kosɛbɛ, fo Musa yɛrɛ ko: «Ne sirannenba bɛ yɛrɛyɛrɛ kosɛbɛ!» 22 Nka aw gɛrɛla Sion kulu de la, ani Ala ɲɛnama ka duguba, o min ye sankolola Jerusalɛm ye, ani mɛlɛkɛ jamaba dama dɔnbali. 23 Ala ka mɔgɔ bangelen fɔlɔ minnu tɔgɔw sɛbɛnnen bɛ sankolo la, aw gɛrɛla o jamakulu lajɛlen na. Aw gɛrɛla Ala la, o min ye mɔgɔw bɛɛ kiritigɛla ye, ka gɛrɛ mɔgɔ tilennenw niw la, olu minnu dafalen don. 24 Aw gɛrɛla Yesu la, o min ye layidu kura sorona donna ye, ka gɛrɛ ale joli seriserilen na, o min ka kuma ɲuman ka fisa Abɛl ta ye. 25 A' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi! Min bɛ kuma aw fɛ, aw kana ban ka o lamɛn. Min kumana mɔgɔw fɛ dugukolo kan, minnu banna ka o lamɛn, olu ma kisi jalaki tɔɔrɔ ma. Min bɛ kuma an fɛ ka bɔ sankolo la ka an lasɔmi, ni an ma sɔn o ma, an ta na juguya ka tɛmɛn olu ta kan. 26 A kumakan ye dugukolo yɛrɛyɛrɛ o waati la, nka sisan a ye layidu ta an ye ko: «Ne na dugukolo yɛrɛyɛrɛ tun siɲɛ kelenpe, o dama tɛ, ne na sankolo fana yɛrɛyɛrɛ.» 27 O kuma «siɲɛ kelenpe» b'a jira ko fɛn yɛrɛyɛrɛlenw na tunun, k'a masɔrɔ fɛn danenw don, walisa fɛn yɛrɛyɛrɛbaliw ka to yen. 28 Masaya min tɛ se ka yɛrɛyɛrɛ, an bɛ don o la. O de kosɔn an ka barika da Ala ye, ka baara kɛ a ye ka a diyaɲekow kɛ ni Ala bonyali ni a ɲɛsiran ye, 29 k'a masɔrɔ an ka Ala ye tasuma jenili kɛtɔ de ye.
1 Aw ka to ka taa ɲɛ balima kanuya la. 2 Aw kana ɲinɛ dunan lajiginni kɔ, k'a masɔrɔ mɔgɔ dɔw ye mɛlɛkɛw lajigin ten, k'a sɔrɔ u ma o dɔn. 3 A' ye aw hakili to kasolamɔgɔw la, i ko aw yɛrɛw tun ye u ɲɔgɔn kasolamɔgɔw ye, ka aw hakili to mɔgɔ tɔɔrɔlenw la, k'a masɔrɔ aw fana bɛ farikolo la. 4 Furu ka bonya mɔgɔw bɛɛ fɛ, a dalan kana nɔgɔ, k'a masɔrɔ Ala na kiri tigɛ mɔgɔ nɔgɔlenw ni jatɔyakɛlaw kan. 5 Aw kana tugu wari nɔfɛ aw ka ko kɛtaw la, nka min bɛ aw bolo, o ka aw wasa, katuguni Ala yɛrɛ y'a fɔ ko: «Ne tɛna i to yen fewu, ne tɛna i bila abada.» 6 O de kosɔn an ja gɛlɛyalen bɛ se k'a fɔ ko: «Ne dɛmɛbaa ye Matigi de ye, ne tɛna siran. Mɔgɔ bɛ se ka mun kɛ ne la?» 7 A' ye aw hakili to aw ɲɛminɛbaaw la, olu minnu fɔlɔ ye Ala ka kuma fɔ aw ye. Aw ka miiri u taama cogo ni u saya ko la, ka u ka dannaya ladege. 8 Yesu Krisita bɛ cogo kelen na, kunuɛo ani bi ani badaa-badaa. 9 Aw kana aw yɛrɛw lafili kalan kura sifa caman fɛ, k'a masɔrɔ a bɛnnen bɛ mɔgɔ dusukun ka sabati Ala ka nɛɛma de fɛ, a kana sabati dumuni fɛnw fɛ, sabu minnu tugura olu nɔfɛ, olu ma nafa si sɔrɔ u la. 10 Saraka bɔlan bɛ an fɛ, sarakalasebaa minnu bɛ baara kɛ finiso kɔnɔ, a ma daga olu ye ka balo sɔrɔ o sarakaw la. 11 U ka sarakalasebaaw kuntigi bɛ don ni baganw joli ye yɔrɔ senuma senuma kɔnɔ, ka o kɛ saraka ye jurumuw kosɔn, nka o baganw suw bɛ jeni dugu kɔfɛ. 12 O de kosɔn Yesu fana tɔɔrɔla ka sa dugu kɔfɛ, walisa a ka mɔgɔw saniya ni a yɛrɛ joli ye. 13 O cogo la an ka taa ale fɛ dugu kɔfɛ, a mafiɲɛyali ka bin an fana kan. 14 K'a masɔrɔ dugu min bɛ to badaa-badaa, o tɛ an fɛ yan, nka an bɛ dugu nata de ɲini. 15 O de kosɔn an ka tanuli sarakaw bɔ Ala ye Yesu barika la, an kana o dabila, o kɔrɔ, an ka a tɔgɔ tanu an da la tuma bɛɛ. 16 Nka ka ko ɲuman kɛ, ka dɔ bɔ aw bolofɛnw na ka o di, aw kana ɲinɛ o kɔ, katuguni o bɔɲɔgɔnko sarakaw ka di Ala ye. 17 A' ye aw ɲɛminɛbaaw kan minɛ ka kolo u ye, k'a masɔrɔ u bɛ aw niw kɔlɔsi, sabu Ala na u ɲininka aw niw ko la. Aw k'a to u ka o dantigɛli kɛ ni ɲagali ye, u kana o kɛ ni ɲɛnasisi ye. Ni o kɛra, aw tɛna nafa sɔrɔ o la. 18 A' ye to ka Ala deli an ye. An kɔni dalen b'a la ko dusukun ɲuman bɛ an fɛ, an b'a fɛ ka taama cogo bɛnnen na ko bɛɛ la. 19 Ne b'a gɛlɛya aw ma ko aw ka Ala deli ko ne ka kɔsegin aw ma sɔɔni. 20 Hɛrɛtigi Ala, o min ye Sagagɛnnaba ani Matigi Yesu lasegin ka bɔ suw cɛma, layidu banbali joli barika la, 21 o ka aw dafa kɛwale ɲumanw bɛɛ la, walisa aw ka a sago kɛ. A ka a diyaɲeko kɛ aw kɔnɔ Yesu Krisita barika la. Nɔɔrɔ ka da o de kan badaa-badaa! Amiina. 22 Ne bɛ aw deli balimaw, ko aw ka nin laadili kumaw muɲu, k'a masɔrɔ ne ye nin sɛbɛn min ci aw ma, o man jan. 23 Aw k'a dɔn ko an balimakɛ Timote bɔra kaso la. Ni a sera yan sɔɔni, ne ni ale na taa bɔ aw ye ɲɔgɔn fɛ. 24 A' ye aw ɲɛminɛbaaw bɛɛ fo, ani Ala ka mɔgɔ senumaw bɛɛ. Balima minnu bɛ Itali jamana la, olu bɛ aw fo. 25 Ala ka nɛɛma ka kɛ aw bɛɛ fɛ.
1 Ne Yakuba, Ala ni Matigi Yesu Krisita ka jɔnkɛ, bɛ nin sɛbɛn ci Israɛl siya tan ni fila ma minnu jɛnsɛnnen bɛ. Aw ni hɛrɛ. 2 Ne balimaw, kɔrɔbɔli sifa caman mana aw sɔrɔ, aw ka o jate ɲagaliba sababu ye, 3 k'a dɔn ko muɲuli bɛ bɔ aw ka dannaya kɔrɔbɔli la. 4 A' y'a to muɲuli ka a ka baara kɛ k'a dafa, walisa aw ka dafa ka kɔgɔ, foyi kana dɛsɛ aw la. 5 Ni hakilitigiya dɛsɛra aw dɔ la, o ka a deli Ala fɛ, a na di o ma, k'a masɔrɔ Ala bɛ nili kɛ mɔgɔw bɛɛ la ka kari, a tɛ kɔrɔfɔli kɛ. 6 Nka a k'a deli ni dannaya ye, a kana sigasiga fewu, k'a masɔrɔ min bɛ sigasiga, o bɔlen bɛ kɔgɔji kuru fɛ, fiɲɛ bɛ min lamaga ka taa n'a ye fan bɛɛ fɛ. 7 O mɔgɔ sifa kɔni kana miiri ko a nafɛn dɔ sɔrɔ Matigi fɛ. 8 Dusu fila tigi don, a sabatilen tɛ a ka sira si la. 9 Balima faantan ka ɲagali a kɔrɔtali la. 10 Nafolotigi fana ka ɲagali a majiginni la, k'a masɔrɔ a na tɛmɛn i ko bin feere. 11 Ni tile bɔra ni a funteniba ye, bin bɛ ja, a feere bɛ bin, a cɛɲɛ cogo bɛ tiɲɛ. Nafolobatigi na fɔsɔnfɔsɔn k'a to a ka ko kɛtaw la ten. 12 Kɔrɔbɔli bɛ kun mɔgɔ min na, o ye dubaden ye, katuguni ni a tilennen sɔrɔla kɔrɔbɔli fɛ, Ala ye ɲɛnamaya masafugula min layidu ta a kanubaaw ye, a na o sɔrɔ. 13 Mɔgɔ mana nɛgɛn ko jugu nɔfɛ, o kana fɔ ko Ala y'a nɛgɛn, katuguni Ala tɛ se ka nɛgɛn ko jugu si nɔfɛ, a tɛ mɔgɔ si nɛgɛn ko jugu nɔfɛ fana. 14 Mɔgɔw bɛɛ kelen-kelen bɛ nɛgɛn ko jugu nɔfɛ, ni a samana a yɛrɛ nege jugu fɛ ka malasa. 15 Nege dun mana kɔnɔ ta, a bɛ jurumu bange. Ni jurumu kɔgɔra, a bɛ saya bange. 16 Ne balima kanulenw, aw kana fili. 17 Fɛn ɲuman minnu bɛ di an ma ani nilifɛn dafalenw, olu bɛɛ bɛ na ka bɔ san fɛ. U bɛ jigin ka bɔ kɛnɛ bɔlanw Fa Ala la. Ala tɛ yɛlɛma, suma yɛlɛma cogo t'a la. 18 A ye an bange tiɲɛ kuma barika la ka kɛɲɛ ni a yɛrɛ sago ye, walisa an ka kɛ fɔlɔ ta dɔw ye a ka dafɛnw cɛma. 19 Aw ka nin dɔn, ne balima kanulenw, ko mɔgɔw bɛɛ ka lamɛnni kɛ joona, nka u kana kuma joona, u kana dimin joona. 20 Katuguni mɔgɔ diminnen tɛ se ka Ala ka tilennenya ko kɛ. 21 O de kosɔn, a' ye nɔgɔlenya bɛɛ dabila, ani juguya tɔw bɛɛ. Kuma min dannen bɛ aw dusu la, a' ye sɔn o ma ni yɛrɛmajiginlenya ye, o de bɛ se ka aw kisi. 22 Aw ka kɛ Ala ka kuma kɛbaaw ye, aw kana kɛ a mɛnbaaw ye dɔrɔn, ka aw yɛrɛw lafili. 23 K'a masɔrɔ min bɛ Ala ka kuma mɛn, ni a ma taama ka kɛɲɛ n'o ye, o bɛ i ko mɔgɔ min bɛ a yɛrɛ ɲɛda filɛ dubalen na. 24 A yɛrɛ mafilɛlen kɔ, a bɛ taa, a tun bɛ cogo min na, a bɛ ɲinɛ o kɔ. 25 Nka sariya dafalen, hɔrɔnya sariya kɔni, ni mɔgɔ ye o filɛ ni kɔlɔsili ye ka to a kan, ni a ma ɲinɛ a ka kuma mɛnnen kɔ, nka a bɛ taama ka kɛɲɛ n'a ye, o tigi ye dubaden ye a ka ko kɛtaw la. 26 Ni mɔgɔ dɔ bɛ a yɛrɛ jate Ala sira taamabaa ye, k'a sɔrɔ a tɛ karafe don a da la, o tigi bɛ a yɛrɛ lafili, a ka Ala sira taama ye fu de ye. 27 Ala sira taama senuma nɔgɔbali Fa Ala ɲɛ kɔrɔ, o filɛ nin ye, ka taa bɔ falatɔw ni muso cɛ salenw ye u ka tɔɔrɔ kow la, ani ka i tanga diɲɛ ka nɔgɔlenya kow bɛɛ ma.
1 Ne balimaw, aw kana mɔgɔ bɔ mɔgɔ la nɔɔrɔtigi, an Matigi Yesu Krisita dannaya sira taama ko la. 2 Ni mɔgɔ dɔ donna aw ka Alabatoso kɔnɔ, sanu bololanɛgɛ b'a bolo la, dulɔkiba ɲuman b'a kan na, ni faantan dɔ fana donna, finikolon b'o kan na, 3 ni aw bɛ dulɔkiba ɲuman tigi bonya k'a fɔ a ye ko: «I sigi yan nin yɔrɔ ɲuman la,» k'a fɔ faantan ye ko: «E k'i jɔ yen fɛ,» wala «I sigi ne sen kɔrɔ yan,» 4 aw ma mɔgɔ bɔ mɔgɔ la ka aw yɛrɛw kɛ kiritigɛlaw ye ni aw ka miirili juguw ye wa? 5 Ne balima kanulenw, a' ye ne lamɛn sa. Ala ye nin diɲɛ la faantanw ɲɛnatɔmɔ, walisa u ka kɛ nafolotigiw ye dannaya ko la, ka don a ka masaya la. A ye o masaya layidu de ta a ka kanulenw ye. 6 Nka aw kɔni ye faantanw dɔgɔya! Minnu bɛ u fanga digi aw la ka taa ni aw ye kiritigɛlaw ɲɛ kɔrɔ, o tɛ nafolobatigiw ye wa? 7 Tɔgɔ ɲuman min dara aw kan, u tɛ o tiɲɛ wa? 8 Ni aw bɛ masaya sariya dafa i ko Kitabu b'a fɔ cogo min na ko: «I ka i mɔgɔ ɲɔgɔn kanu i ko i yɛrɛ,» aw bɛ ko ɲuman kɛ, siga t'o la. 9 Nka ni aw bɛ mɔgɔ bɔ mɔgɔ la, aw bɛ jurumu kɛ. Sariya bɛ aw jalaki, katuguni aw ye sariya tiɲɛnbaaw ye. 10 Mɔgɔ o mɔgɔ mana sariya kow bɛɛ kɛ, nka ni a ye sariya ci fɔlen kelen tiɲɛ, a jalakira a bɛɛ la. 11 K'a masɔrɔ min y'a fɔ ko: «I kana jatɔya kɛ,» o y'a fɔ fana ko: «I kana mɔgɔ faga.» Ayiwa ni i ma jatɔya kɛ, nka ni i ye mɔgɔ faga, i kɛra sariya tiɲɛnbaa ye. 12 Kiri bɛna tigɛ aw kan ka kɛɲɛ ni hɔrɔnya sariya ye, o de kosɔn aw kuma cogo ni aw taama cogo ka bɛn o ma. 13 Min ma makari dɔw la, makari tɛna kɛ o ka kiri ko la. Makari bɛ se sɔrɔ kiri kan. 14 Ne balimaw, ni mɔgɔ dɔ b'a fɔ ko dannaya b'a fɛ, k'a sɔrɔ kɛwalew t'a fɛ, o bɛ mun ɲɛ sa? O dannaya bɛ se k'a kisi wa? 15 Ni balimakɛ wala balimamuso fɛɛrɛtɔ don, ni don o don dumuni t'a fɛ, 16 ni aw dɔ y'a fɔ u ye ko: «A' ye taa hɛrɛ la, ka aw laja k'aw fa,» k'a sɔrɔ a ma u farikolo magoɲɛ fɛnw di u ma, o bɛ mun ɲɛ sa? 17 O cogo la, dannaya fana, ni kɛwalew t'a fɛ, a salen don, a bɛ a kelen na. 18 Nka mɔgɔ dɔ n'a fɔ ko: «Dannaya bɛ e fɛ, kɛwalew bɛ ne de fɛ. I ka i ka dannaya jira ne la ni kɛwalew tɛ, ne na ne ka dannaya jira i la ne ka kɛwalew fɛ.» 19 I dara a la ko Ala ye kelenpe de ye, o ka ɲi. Jinɛw fana dara o la, u bɛ yɛrɛyɛrɛ. 20 E mɔgɔ fu, i b'a fɛ ka dɔn ko dannaya ye fu ye ni kɛwalew tɛ wa? 21 An fa Ibrahima ye a denkɛ Isaka da saraka bɔlan kan tuma min na, a ma jate tilennen ye a ka kɛwalew kosɔn wa? 22 I y'a ye ko a ka dannaya ni a ka kɛwalew taara ɲɔgɔn fɛ, ko a ka dannaya dafara kɛwalew de fɛ. 23 O cogo la Kitabu kuma dafara ko: «Ibrahima dara Ala ka kuma la, o de jatera a ye tilennenya ye.» A welela Ala terikɛ. 24 Aw y'a ye sisan ko mɔgɔ bɛ jate tilennen ye a ka kɛwalew kosɔn, dannaya dama tɛ. 25 Jatɔmuso Rahab fana ma kɛ ten wa? A jatera tilennen ye a ka kɛwalew kosɔn, k'a masɔrɔ a ye o cidenw minɛ koɲuman ka u bila ka taa sira wɛrɛ fɛ. 26 Farikolo salen don ni ni t'a la cogo min na, o cogo la dannaya salen don ni kɛwalew tɛ.
1 Ne balimaw, aw caman kana kɛ karamɔgɔ ye, k'a masɔrɔ aw y'a dɔn ko an minnu ye karamɔgɔw ye, kiri na gɛlɛya an ma. 2 An bɛɛ bɛ fili cogo caman na. Mɔgɔ min tɛ fili kuma la, o tigi ye mɔgɔ dafalen ye. A bɛ se ka a farikolo bɛɛ minɛ ni karafe juru ye. 3 An bɛ karafe don sow da la, walisa u ka an sago kɛ. An bɛ se ka u farikolo bɛɛ yɛlɛma ni o ye ka taa fan bɛɛ la. 4 A' ye ji kan kurun fana filɛ. A ka bon kosɛbɛ, fiɲɛbaw bɛ a ɲɔni, nka a bɛ yɛlɛma ni lɛmunin fitinin ye ka taa kuruntigi sagona yɔrɔ la. 5 O cogo la mɔgɔ nɛnkun ye farikolo yɔrɔ fitinin ye, nka a bɛ kobaw fɔ ka a yɛrɛ bonya. Tasuma fitinin filɛ, nka a bɛ tasuma tugu tuba la dɛ! 6 Nɛnkun ye tasuma ye, diɲɛ falen juguya la, o ye nɛnkun de ye. A sigilen bɛ an farikolo yɔrɔw cɛma, a bɛ farikolo bɛɛ nɔgɔ. A bɛ tasuma tugu an ka kow bɛɛ la, a manalen bɛ ka bɔ jahanama la. 7 Kungo kɔnɔ sen naanima fɛnw bɛɛ, ani kɔnɔw ni fɛn fofotaw ani ji la fɛnw, olu bɛɛ bɛ kolo, u kolola Hadamadenw fɛ. 8 Nka nɛnkun kɔni, mɔgɔ si tɛ se ka o kolo. Fɛn jugu kolobali ye nɛnkun de ye. A falen bɛ mɔgɔfaga baga la. 9 An bɛ Matigi an Fa tanu ni nɛnkun ye. Mɔgɔ minnu dara Ala bisigi la, an bɛ olu danga ni nɛnkun ye fana. 10 Tanuli ni dangali kuma fila bɛɛ bɛ bɔ da kelen na. Ne balimaw, o tɛ bɛn dɛ! 11 Ji duman ni ji kunaman bɛ se ka woyo ka bɔ ji boyi da kelen fɛ wa? 12 Ne balimaw, torosun bɛ se ka oliveden kɛ wa? Rezɛnsun bɛ se ka toroden kɛ wa? Kɔgɔji tɛ se ka ji duman bɔ fana. 13 Aw la jumɛn hakili ka bon, ni a bɛ ko dɔn? O tigi ka a ka kɛwalew jira a taama cogo ɲuman fɛ ni sabali ni hakilitigiya ye. 14 Nka ni keleya kunaman ni farali dusu bɛ aw kɔnɔ, aw kana aw yɛrɛw bonya ka nkalon tigɛ k'a sɔrɔ tiɲɛ t'o ye. 15 Hakilitigiya min bɛ jigin ka bɔ sankolo la, o ni nin tɛ kelen ye. Nin ye dugukolo kan hakilitigiya ye. Hadamaden gansan ta don, a jinɛma don. 16 Keleya ni farali dusu bɛ yɔrɔ min na, ko ɲaaminenw ni ko jugu sifa bɛɛ bɛ yen. 17 Nka hakilitigiya min bɛ na ka bɔ sankolo la, fɔlɔ, o senuma don, o kɔ, a hɛrɛma don, a sumalen bɛ. A bɛ bɛn ɲini, a falen bɛ hinɛ ni kɛwale ɲumanw la. A tɛ mɔgɔ bɔ mɔgɔ la, filankafoya t'a la. 18 Tilennenya bɛ den min kɛ, o bɛ dan hɛrɛ la kɛlɛ bannaw fɛ.
1 Kɛlɛ ni sɔsɔli minnu bɛ aw cɛma, olu bɛ bɔ min? Negekun gɛlɛya ko minnu bɛ kɛlɛ kɛ aw farikolo yɔrɔw la, u tɛ bɔ olu la wa? 2 Fɛn caman nege bɛ aw la, o si tɛ aw bolo. Aw bɛ mɔgɔ faga, aw ɲɛ bɛ bɔ fɛn caman fɛ, nka aw tɛ se k'olu sɔrɔ. Kɛlɛ ni sɔsɔliw bɛ aw cɛma, aw bɛ min fɛ, aw tɛ o sɔrɔ, katuguni aw ma a deli. 3 Aw bɛ delili kɛ, aw tɛ foyi sɔrɔ, katuguni aw ka delili cogo man ɲi, sabu aw b'a deli walisa k'o tiɲɛ aw negekun gɛlɛya kow la. 4 Jatɔw! Aw m'a dɔn ko diɲɛ teriya ye Ala juguya de ye wa? Min b'a fɛ ka kɛ diɲɛ teri ye, o bɛ a yɛrɛ kɛ Ala jugu de ye. 5 Aw bɛ miiri ko Kitabu bɛ kuma fu wa? A ko: «Ala ye ni min don an na, keleya b'a la o ni ta fan fɛ.» 6 Nka a bɛ nɛɛma fara nɛɛma kan, k'a masɔrɔ Kitabu ko: «Ala bɛ kuncɛbaaw kɛlɛ, nka a bɛ nɛɛma di mɔgɔ majiginlenw ma.» 7 O de kosɔn, a' ye kolo Ala ye. A' ye jɔ Sitanɛ ɲɛ ka a kɛlɛ, n'o kɛra, a na boli k'i mabɔ aw la. 8 A' ye gɛrɛ Ala la, ale fana na gɛrɛ aw la. Aw jurumukɛlaw, a' ye aw tɛgɛw ko. Aw filankafow, a' ye aw dusuw saniya. 9 Aw dusuw ka kasi, aw ɲɛnasisilen ka ɲɛji bɔ. Aw ka yɛlɛ ka yɛlɛma ka kɛ kasi ye. Aw ka ɲagali ka kɛ ɲɛnasisi ye. 10 A' ye aw majigin Matigi ɲɛ kɔrɔ, n'o kɛra, ale na aw kɔrɔta. 11 Balimaw, aw kana ɲɔgɔn tɔgɔ jugu fɔ. Min bɛ a balima tɔgɔ jugu fɔ, wala ni a bɛ kiri tigɛ a balima kan, o bɛ sariya kɔrɔfɔ ka kiri tigɛ sariya kan. Ayiwa ni i bɛ kiri tigɛ sariya kan, i tɛ sariya sira taamabaa ye tun, fɔ a kiritigɛla. 12 Sariya sigibaa ni kiritigɛla ye kelenpe de ye, o de bɛ se ka kisili kɛ ka halakili kɛ. Nka e ye jɔn ye, ka kiri tigɛ i mɔgɔ ɲɔgɔn kan? 13 A' ye ne lamɛn sa, aw minnu b'a fɔ ko: «Bi wala sini an na taa duguba dɔ la ka san kelen kɛ yen, ka jago kɛ ka wari sɔrɔ,» 14 k'a sɔrɔ aw tɛ sini ko dɔn! Aw bɛ i ko bugun min bɛ ye waati dɔɔnin ka tɛmɛn. 15 O bɛɛ n'a ta aw tun ka kan k'a fɔ ko: «Ni Matigi sɔnna, ni an ɲɛnama tora, an na nin kɛ wala ka nin kɛ.» 16 Nka sisan aw bɛ aw yɛrɛw bonya ni kuncɛbaya ye. O yɛrɛbonya sifa man ɲi. 17 O de kosɔn min bɛ ko ɲuman kɛcogo dɔn, n'a t'a kɛ, o ye jurumu ye o tigi ye.
1 Aw nafolobatigiw, a' ye ne lamɛn sa. Ɲɛni koba minnu bɛna se aw ma, a' ye kasi ka kulo olu kosɔn. 2 Aw ka nafolo tolila. Aw ka finiw ɲimina ntumuw fɛ. 3 Nson wulila aw ka sanu ni aw ka wari la. O nson na kɛ seere ye aw kama ka aw farisogo dun k'a ban i ko tasuma. Aw ye aw ka nafolo lajɛ nin laban donw na. 4 Baarakɛla minnu ye aw ka foro suman tigɛ, aw ma olu sara, o sara bɛ pɛrɛn aw kama. Minnu ye aw ka suman tigɛ, olu pɛrɛnkan sera Kɛlɛbolow Matigi tulo ma. 5 Aw ye faama dumuni dama tɛmɛnnenw kɛ dugukolo kan, ka aw yɛrɛw bila ɲɛnajɛ kow la. Aw ye aw dusuw wasa fagali don na. 6 Aw ye mɔgɔ tilennen jalaki k'a faga, a ma aw kɛlɛ. 7 O de kosɔn balimaw, a' ye muɲuli kɛ sani Matigi ka na. A filɛ, sɛnɛkɛla bɛ dugukolo suman ɲuman makɔnɔ, a bɛ muɲuliba kɛ fo a ka sanji fɔlɔ ni a kosana sɔrɔ. 8 Aw fana ka muɲuli kɛ ka aw ja gɛlɛya, k'a masɔrɔ Matigi nali surunyara. 9 Aw kana dajukɔrɔ kuma fɔ ɲɔgɔn ma, balimaw, walisa aw kana jalaki. Kiritigɛla filɛ, a jɔlen bɛ da la. 10 Ne balimaw, kira minnu kumana an Matigi tɔgɔ la, aw ka olu ladege u ka tɔɔrɔ ni u ka muɲuli la. 11 A filɛ, minnu bɛ kɔrɔbɔli muɲu, an b'a fɔ ko olu ye dubadenw ye. Aw ye JOB ka muɲuli kibaru mɛn. Matigi ye min kɛ JOB ye a laban na, aw bɛ o fana dɔn, sabu Matigi ka hinɛ ni a ka ɲumaya ka bon haali. 12 O bɛɛ kɔ, ne balimaw, aw kana aw kali fewu. Aw kana aw kali sankolo la, wala dugukolo la. Aw kana kalili wɛrɛ si kɛ. Aw ka ɔwɔ ka kɛ ɔwɔ ye, aw ka ayi ka kɛ ayi ye, walisa kiri kana bin aw kan. 13 Aw ka mɔgɔ dɔ tɔɔrɔlen don wa? O ka Ala deli. Aw dɔ ɲagalilen don wa? O ka tanuli dɔnkili da. 14 Aw dɔ bananen don wa? O ka egilisi cɛkɔrɔbaw wele, olu ka Ala deli a ye ka tulu mun a la Matigi tɔgɔ la. 15 Ala delili min kɛra ni dannaya ye, o na banabaatɔ kɛnɛya, Matigi na a lawuli. Ni a ye jurumuw kɛ, olu na yafa a ma. 16 O de kosɔn, a' ye aw ka jurumuw fɔ ɲɔgɔn ye, ka Ala deli ɲɔgɔn ye, walisa aw ka kɛnɛya. Mɔgɔ tilennen ka Ala deliliba, a jijalen a la, fanga bɛ o la kosɛbɛ. 17 Eli tun ye an bɔɲɔgɔnko mɔgɔ ye, a ye Ala deli k'i jija o la ko sanji kana na. Sanji ma bin dugukolo kan san saba ni kalo wɔɔrɔ kɔnɔ. 18 O kɔ, a ye Ala deli ko kura, sanji nana, dugukolo denna. 19 Ne balimaw, ni aw dɔ filila ka tiɲɛ sira bila, ni dɔ wɛrɛ y'a lasegin, 20 aw k'a dɔn ko min ye jurumukɛla kelen lasegin ka bɔ a ka filili sira kan, o na mɔgɔ kelen kisi saya ma, ka jurumu caman caman datugu.
1 Ne Pierɛ, Yesu Krisita ka ciden bɛ nin sɛbɛn ci Ala ka ɲɛnatɔmɔlenw ma, olu minnu jɛnsɛnnen bɛ ka kɛ siginfɛw ye Pon ni Galasi ni Kapadose ni Asi ani Bitini jamanaw la. 2 Aw ɲɛnatɔmɔna ka kɛɲɛ ni Fa Ala ka ko latigɛlen ye, ka kɛ saniyalenw ye Ni Senu barika la, walisa aw ka Yesu Krisita kan minɛ ani a joli ka seriseri aw kan ka aw saniya. Nɛɛma ni dususuma ka di aw ma ka caya. 3 An Matigi Yesu Krisita Fa Ala ka tanu. A ye an bange ko kura ka kɛɲɛ ni a ka makariba ye, Yesu Krisita kununli barika la ka bɔ suw cɛma, walisa an ka jigi ɲɛnama sɔrɔ, 4 ka kɛ ciyɛntalaw ye. O ciyɛn tolibali nɔgɔbali fɔsɔnfɔsɔnbali don, a maralen bɛ aw ye sankolo la, 5 aw minnu maralen bɛ Ala ka sebaaya fɛ dannaya barika la kisili kama. O kisili labɛnnen bɛ ka i jira laban tuma la. 6 Aw ɲagalilen bɛ o kisili kosɔn, hali k'a sɔrɔ a kɛra wajibi ye aw ka ɲɛnasisi sisan waati dɔɔnin kɔrɔbɔli sifa caman fɛ 7 ka aw ka dannaya kɔrɔbɔ. Sanu ye fɛn banta ye, o bɛɛ n'a ta a bɛ kɔrɔbɔ tasuma fɛ. O cogo la aw ka dannaya min ka fisa ni sanu ye kosɛbɛ, o fana bɛ kɔrɔbɔ, walisa aw ka se ka tanuli ni nɔɔrɔ ani bonyali sɔrɔ o kosɔn Yesu Krisita jira tuma la. 8 Aw ma ale ye fɔlɔ, o bɛɛ n'a ta aw b'a kanu. Hali ni aw ɲɛw t'a la sisan, aw dalen bɛ a la. O de kosɔn aw bɛ ɲagali ni ɲagaliba nɔɔrɔma ye, o dan tɛ se ka fɔ, 9 k'a masɔrɔ aw bɛ aw ka dannaya nɔ sɔrɔ, o ye aw niw kisili ye. 10 Nɛɛma min tun bɛna di aw ma, kira minnu ye kiraya kɛ o ko la, olu ye ɲininkali ni sɛgɛsɛgɛli kɛ o kisili ko la. 11 Krisita Ni min tun bɛ u kɔnɔ, o tun bɛ Krisita ka tɔɔrɔw suda u la ani nɔɔrɔ min na da a kan olu kɔ. O Ni tun bɛ ko minnu jira kiraw la, u tun bɛ u jija ka olu kɛ waati ni u kɛcogo dɔn. 12 Ala y'a jira u la ko u tun bɛ kuma ko minnu na ka baara min kɛ, ko o kow tɛna kɛ u yɛrɛw ye, fɔ aw de ye. Kibaru Duman fɔbaaw ye o kow fɔ aw ye sisan Ni Senu barika la, o min cira ka bɔ sankolo la. Mɛlɛkɛw kɔni b'a fɛ ka o kow ye ka u dɔn. 13 O de kosɔn, a' ye aw hakili sigi ka to aw ɲɛ na. Nɛɛma min na di aw ma Yesu Krisita jira tuma la, a' ye aw jigi bɛɛ da o sɔrɔli kan. 14 Aw ka kɛ Ala kan minɛbaaw ye. Nege minnu tun bɛ aw la aw ka ko dɔnbaliya waati la, aw kana aw cogo kɛɲɛ ni olu ye. 15 Nka aw ka kɛ senumaw ye aw taama cogo bɛɛ la i ko aw welebaa Ala ka senu cogo min na, 16 k'a masɔrɔ a sɛbɛnnen bɛ Kitabu la ko: «Aw ka kɛ senumaw ye, katuguni ne ka senu.» 17 Ala, o min bɛ mɔgɔw bɛɛ kelen-kelen ka kiri tigɛ ka kɛɲɛ ni u ka kɛwalew ye ni a tɛ mɔgɔ bɔ mɔgɔ la, ni aw bɛ o wele aw Fa, o tuma la a' ye aw ka ko kɛtaw bɛɛ kɛ ni Ala ɲɛsiran ye aw ka diɲɛ latigɛ la. 18 K'a masɔrɔ aw b'a dɔn ko aw ma kunmabɔ ni fɛn tolitaw ye, i ko wari ni sanu, ka bɔ aw taama cogo fufafu la, aw kalanna o min na aw faw fɛ. 19 Nka aw kunmabɔra ni Krisita joli ye, o ka fisa fɛn bɛɛ ye. Ale kɛra i ko sagaden, nɔ si t'a la, nɔgɔ yɔrɔ t'a la. 20 A ko latigɛra Ala fɛ sani diɲɛ ka da, a jirala nin waati laban na aw kosɔn, 21 aw minnu dara Ala la ale barika la. O de y'a lakunun ka bɔ suw cɛma ka nɔɔrɔ da a kan, walisa aw ka da Ala la ka aw jigi da a kan. 22 Aw ye aw dusuw saniya tiɲɛ kan minɛli fɛ balima kanuya sɛbɛ kama. Ayiwa, a' ye ɲɔgɔn kanu kosɛbɛ ni aw dusukun bɛɛ ye. 23 K'a masɔrɔ aw bangera ko kura, nka o ma kɛ ni si tolita ye, fɔ si tolibali, Ala ka kuma ɲɛnama banbali barika la, 24 i ko Kitabu y'a fɔ cogo min na ko: «Mɔgɔw bɛɛ bɛ i ko bin, u nɔɔrɔ bɛɛ bɛ i ko bin feere. Bin bɛ ja, a feere bɛ bin, 25 nka Matigi ka kuma bɛ to badaa-badaa.» Kibaru Duman ye kuma min lase aw ma, o don.
1 O de kosɔn aw ka juguya bɛɛ dabila, ani nanbara bɛɛ ni filankafoya ni keleya ani tɔgɔ jugu fɔli bɛɛ. 2 Sin ko bɛ denyɛnin kura la cogo min na, o cogo la Ala ka kuma min bɛ i ko nɔnɔ yɛrɛwolo, o nege ka kɛ aw la, walisa aw ka bonya o fɛ ka kisili sɔrɔ, 3 k'a sɔrɔ aw y'a sifilɛ k'a dɔn ko Matigi ka ɲi. 4 A' ye gɛrɛ Matigi la, kabakurun ɲɛnama don. Mɔgɔw banna a la, nka a ɲɛnatɔmɔlen don, a sɔngɔ ka bon Ala ɲɛ na. 5 Aw fana ka gɛrɛ ale la i ko kabakurun ɲɛnamaw, walisa aw ka jɔ ka kɛ Ni Senu ka so ye, sarakalasebaa senumaw, ka saraka ɲɛnamaw lase minnu na diya Ala ye Yesu Krisita barika la. 6 K'a masɔrɔ Kitabu y'a fɔ ko: «A filɛ, ne bɛ so seleke kabakurun sigi Sion, a ɲɛnatɔmɔlen don, a sɔngɔ ka bon haali. Min dara a la, o tɛna maloya fewu.» 7 Aw minnu dara a la, a ka fisa fɛn bɛɛ ye aw ɲɛ na, nka kan minɛbaliw ta fan fɛ, «Sojɔlaw banna kabakurun min na, o kɛra so seleke jukɔrɔ kabakurun lakika ye. 8 O ye sentalon kabakurun ye, ani mɔgɔ labin fara.» U senw bɛ talon, katuguni u ma sɔn ka Ala ka kuma kan minɛ. U ko latigɛra ten fana. 9 Nka aw ye siya ɲɛnatɔmɔlen ye, ani sarakalasebaa masamaw ni siya senuma ani Ala ka mɔgɔ kunmabɔlenw, walisa min ye aw wele ka bɔ dibi la ka aw don a ka kabako kɛnɛ la, aw ka o ka ɲumaya kow fɔ. 10 Aw tun tɛ Ala ka mɔgɔw ye fɔlɔ, nka sisan aw ye a ka mɔgɔw ye. Aw tun ma makari sɔrɔ ka kɔrɔ, nka aw y'o sɔrɔ sisan. 11 Balima kanulenw, aw ye dunanw ni siginfɛw ye diɲɛ la, o de kosɔn ne bɛ aw deli ko aw ka farisogo negew to yen, olu bɛ mɔgɔ dusu kɛlɛ dɛ. 12 Aw ka taama cogo bɛnnen na Ala dɔnbaliw cɛma. O tuma la, hali ni u bɛ aw tɔgɔ jugu fɔ ko aw ye kojugukɛlaw ye, u na aw ka kɛwale ɲumanw ye ka Ala tanu olu kosɔn, ni a nana bɔ u ye don min na. 13 A' ye aw majigin mɔgɔw ka kuntigiya bɛɛ kɔrɔ Matigi kosɔn. A' ye kolo masakɛ ye, o min bɛ fɛn bɛɛ kun na. 14 Aw ka kolo gɔfɛrɛnɛrɛw ye, k'a masɔrɔ u cilen bɛ masakɛ fɛ ka kojugukɛlaw ɲɛgan, ka koɲumankɛlaw tanu. 15 Ala sago ye nin de ye ko aw ka hakilintan ko dɔnbaliw daw tugu ni aw ka kɛwale ɲumanw ye. 16 Aw ye hɔrɔnw ye, o bɛɛ n'a ta, aw ka hɔrɔnya kana kɛ juguya datugulan ye, k'a masɔrɔ aw ye Ala ka jɔnw ye. 17 A' ye mɔgɔw bɛɛ bonya, ka balimaw kanu. A' ye siran Ala ɲɛ, ka masakɛ bonya. 18 Baaradenw, a' ye kolo aw kuntigiw ye ni bonyali bɛɛ ye, kuntigi ɲumanw ni sumalenw dɔrɔn tɛ, hali jugumanw fana, 19 katuguni mɔgɔ man kan ni tɔɔrɔ min ye, ni a ye o muɲu Ala ɲɛsiran kosɔn, o ye tanuli sababu ye. 20 Ayiwa ni i gosira i ka kɛwale juguw kosɔn, mun tanuli bɛ o muɲuli la? Nka ni i tɔɔrɔla i ka kɛwale ɲumanw kosɔn, ni i ye o muɲu, o ye tanuli sababu ye Ala ɲɛ kɔrɔ. 21 Aw welela o de kama, k'a masɔrɔ Krisita yɛrɛ tɔɔrɔla aw kosɔn, a ye cogo jira aw la, walisa aw ka tugu a sen nɔ na. 22 A ma ko jugu si kɛ, nanbara si ma sɔrɔ a da la. 23 A nenina tuma min na, a ma a ta sara. A tɔɔrɔla tuma min na, a ma kangari da u ye, nka a y'a ko bɛɛ to Ala bolo, o min bɛ kiri tigɛ ni tilennenya ye. 24 Krisita yɛrɛ ye an ka jurumuw ta a farikolo la gengenjiri kan, walisa an ka kɛ salenw ye jurumu ta fan fɛ, ka ɲɛnamaya tilennenya kama. Aw kɛnɛyara a gosili nɔw fɛ. 25 Aw tun bɛ i ko saga tununnenw, nka sisan aw seginna aw niw Gɛnna ni u Kɔlɔsibaa ma.
1 Musow, a' ye kolo aw cɛw ye, walisa ni u dɔw ma Ala ka kuma kan minɛ, olu ka sɔn ka dannaya kɛ aw taama cogo kosɔn ni kuma tɛ, 2 k'a masɔrɔ aw taama cogo senuma ni bonyali ye, u bɛ o filɛ. 3 Aw ka masirili kana kɛ kɔkanna masirili ye, i n'a fɔ kun digili wala sanu masiriw ni fini saramaw donni, 4 nka aw ka masirili ka kɛ kɔnɔna masirili dogolen ye, o ye dusu sumalen sabalilen ye, o ye masiri fɛn tiɲɛnbali de ye. A sɔngɔ ka bon Ala ɲɛ na haali. 5 Fɔlɔfɔlɔ muso senuma minnu tun bɛ u jigi da Ala kan, olu tun bɛ u masiri ten. U kololen tun bɛ u cɛw ye, 6 i ko Saran ye Ibrahima kan minɛ cogo min na k'a wele «matigi.» Aw ye a denmusow ye, ni aw bɛ ko ɲuman kɛ k'a sɔrɔ aw hakili tɛ ɲaami siran ko si fɛ. 7 O cogo la fana, cɛw, aw ka aw musow minɛ ni hakilitigiya ye. Musoya cogo bɛ i n'a fɔ minɛn min barika ka dɔgɔ aw ta ye. Aw ka u bonya, k'a masɔrɔ aw ye ɲɛnamaya nilifɛn ciyɛntaɲɔgɔnw ye ka bɔ Ala fɛ, walisa aw ka Ala deliliw kana tigɛ. 8 O bɛɛ kɔ, aw bɛɛ miirili ka kɛ kelen ye. Aw ka hinɛ ɲɔgɔn na, ka ɲɔgɔn kanu i ko balimaw, ka makari mɔgɔ tɔɔrɔlenw na, ka aw yɛrɛw majigin ɲɔgɔn ye. 9 Aw kana ko jugu sara ni ko jugu ye, wala ka nenili sara ni nenili ye, nka aw ka duba ta, katuguni aw welela nin de kama, ko aw ka duba sɔrɔ ciyɛn ye. 10 Kitabu b'a fɔ ko: « Ɲɛnamaya ko ka di min ye, ni o b'a fɛ ka don ɲumanw ye, o ka a nɛnkun kɔlɔsi ko jugu fɔli ma, ka a da kɔlɔsi nanbara kuma ma. 11 O ka a kɔ sin juguya ma, ka ko ɲuman kɛ, ka hɛrɛ ɲini ka tugu a nɔfɛ. 12 Katuguni Matigi ɲɛ bɛ mɔgɔ tilennenw kan, a tulo bɛ u ka deliliw la, nka Matigi bɛ a ɲɛda yɛlɛma kojugukɛlaw kama.» 13 Ni aw timinandiyara koɲuman kɛ la, jɔni na ko jugu kɛ aw la? 14 Hali ni aw bɛ tɔɔrɔ tilennenya kosɔn, aw ye dubadenw ye. Aw kana siran u ka siran fɛnw ɲɛ, aw hakili kana ɲaami, 15 nka aw ka Krisita bonya aw dusukunw na ka kɛɲɛ ni a ka Matigiya ye. Jigi min bɛ aw kɔnɔ, mɔgɔ o mɔgɔ bɛ aw ɲininka o sababu la, aw labɛnnen ka sɔrɔ tuma bɛɛ ka o jaabi, nka o ka kɛ ni majiginlenya ni bonyali ye. 16 Dusukun ɲuman ka to aw fɛ, walisa ni u bɛ aw tɔgɔ jugu fɔ tuma min na, ko aw ye kojugukɛlaw ye, aw taama cogo ɲuman Krisita la, o k'a to aw tɔgɔ tiɲɛnbaaw ka maloya. 17 Ni Ala sago don aw ka tɔɔrɔ ko ɲuman kɛ kosɔn, o ka fisa ko jugu kosɔn tɔɔrɔ ye. 18 Krisita sara siɲɛ kelenpe jurumuw kosɔn, tilennen tɔɔrɔla tilenbaliw nɔ na, walisa a ka an lase Ala ma. A fagara farisogo ta fan fɛ, nka a ɲɛnamayara Ni ta fan fɛ. 19 A taara kasola niw waaju o Ni de la. 20 Olu tun ye Ala kan bilabaaw ye fɔlɔ la, Ala tun bɛ makɔnɔli kɛ ni muɲuli ye Nuhun ka kurun dila waati la. Mɔgɔ dɔɔnin, o kɔrɔ, mɔgɔ segin ye ji cɛtigɛ ka kisi. 21 O ji kɛra batiseli bisigi ye, o min bɛ aw kisi sisan. O tɛ farisogo nɔgɔw koli ye, nka o ye Ala jaabili ye ka bɔ dusukun ɲuman la, Yesu Krisita kununli barika la ka bɔ suw cɛma. 22 Ale yɛlɛnna ka taa sankolo kɔnɔ, a sigilen bɛ Ala kinin fɛ. Mɛlɛkɛw ni kuntigiw ani sebaayaw kololen bɛ a ye.
1 Krisita tɔɔrɔla a farisogo la, o de kosɔn a' ye o miirili kɛ aw ka kɛlɛkɛ minɛn ye, k'a masɔrɔ min tɔɔrɔla farisogo la, o farala jurumu la. 2 O de y'a to kabini sisan, aw kana aw ka diɲɛ latigɛ tɔ kɛ mɔgɔw negela kow la, nka aw ka o kɛ Ala sago la. 3 Aw ye waati min kɛ Ala dɔnbaliw sagona kow la ka kɔrɔ, ka taama kakalaya la, ani ko jugu negew ni dɔlɔtɔya ni dumuni ni minni dama tɛmɛnnenw ani boli batoli haramulenw na, o b'a bɔ. 4 Olu bɛ kabakoya ko aw tɛ jɛ u fɛ o kakalaya ko dama tɛmɛnnenw na tun. U bɛ aw tɔgɔ tiɲɛ. 5 Nka min labɛnnen bɛ ka kiri tigɛ ɲɛnamaw ni suw kan, u na u dan tigɛ o ye. 6 O de y'a to Kibaru Duman fɔra mɔgɔ salenw fana ye, kiri tun tigɛra olu minnu kan i ko Hadamadenw, ka u to diɲɛ la, walisa o kɛlen kɔ, u niw ka ɲɛnamaya Ala ta fan fɛ. 7 Fɛn bɛɛ laban waati surunyara. A' ye aw hakili sigi ka to aw ɲɛ na Ala delili la. 8 Ka tɛmɛn fɛn bɛɛ kan, aw ka ɲɔgɔn kanu kosɛbɛ, k'a masɔrɔ kanuya bɛ jurumu caman caman datugu. 9 Aw ka ɲɔgɔn lajigin ni dajukɔrɔ kuma tɛ. 10 Aw bɛɛ kelen-kelen ye nilifɛn min sɔrɔ, aw ka ɲɔgɔn mago ɲɛ ni o ye, ka kɛ Ala ka nɛɛma nilifɛn sifa caman marabaa ɲumanw ye. 11 Min bɛ waajuli kɛ, o k'a kɛ i ko Ala ka kuma fɔbaa. Min bɛ baara kɛ, o k'a kɛ ka kɛɲɛ ni Ala ka barika dilen ye a ma, walisa nɔɔrɔ ka da Ala kan ko bɛɛ la Yesu Krisita barika la. Nɔɔrɔ ni sebaaya ye o de ta ye badaa-badaa! Amiina. 12 Ne balima kanulenw, kɔrɔbɔli gɛlɛnma min bɛ aw cɛma, i n'a fɔ aw bɛ tasuma cɛtigɛ, aw kana kabakoya o la, i n'a fɔ kabako fɛn ye aw sɔrɔ, 13 nka aw ka ɲagali k'a masɔrɔ aw ye niyɔrɔ sɔrɔ Krisita ka tɔɔrɔw la, walisa ni ale nɔɔrɔ fana y'i jira tuma min na, aw ka nisɔndiya ka ɲagali kosɛbɛ. 14 Ni aw nenina Krisita tɔgɔ kosɔn, aw ye dubadenw ye, katuguni nɔɔrɔ Ni min ye Ala Ni ye, o sigilen bɛ aw kan. 15 Aw si kana tɔɔrɔ k'a masɔrɔ aw ye mɔgɔfagala ye, wala nson, wala kojugukɛla, wala min bɛ a da don walikow la. 16 Nka ni mɔgɔ dɔ bɛ tɔɔrɔ k'a masɔrɔ a ye kretiɛn ye, a kana maloya o la, nka a ka Ala bonya ni o tɔgɔ ye. 17 Kiri daminɛ waati sera Ala ka mɔgɔw ma. Ayiwa, ni anw fɔlɔ ka kiri bɛ tigɛ, Ala ka Kibaru Duman kan minɛbaliw laban na kɛ di? 18 I ko Kitabu b'a fɔ ko: «Ni mɔgɔ tilennenw kisili ka gɛlɛn, Ala ɲɛsiranbaliw ni jurumukɛlaw ta na kɛ di?» 19 O de kosɔn, minnu bɛ tɔɔrɔ ka kɛɲɛ ni Ala sago ye, olu ka u niw kalifa Dabaa Ala kantigi ma, ka to ko ɲuman kɛli la.
1 Egilisi cɛkɔrɔba minnu bɛ aw cɛma, ne bɛ ne kan lase olu ma sisan. Ne ye u bɔɲɔgɔnko cɛkɔrɔba ye, ani Krisita ka tɔɔrɔw seere. Nɔɔrɔ min bɛna jira, ne ye niyɔrɔ sɔrɔ o la fana. Ne bɛ olu jija ko: 2 Ala ka sagakulu min kalifalen bɛ aw ma, a' ye aw janto o la. Aw kana o kɛ ni diyagoya ye, nka aw ka o kɛ ni diyaɲe ye ka kɛɲɛ ni Ala sago ye. Aw kana o kɛ tɔnɔ jugu kosɔn, nka aw ka o kɛ ni ɛaniya ɲuman ye. 3 Minnu kalifara aw ma, aw kana fanga digi olu la, nka aw ka kɛ ɲɛjirabaaw ye sagakulu la. 4 O tuma la Sagagɛnnaw Kuntigi mana i jira, aw na masafugula nɔɔrɔma tiɲɛnbali sɔrɔ. 5 O cogo la kamalenw, aw ka kolo cɛkɔrɔbaw ye. Aw bɛɛ ka ɲɔgɔn mago ɲɛ ni yɛrɛmajiginlenya ye, katuguni Kitabu ko: «Ala bɛ kuncɛbaaw kɛlɛ, nka a bɛ nɛɛma di yɛrɛmajiginlenw ma.» 6 O de kosɔn a' ye aw yɛrɛw majigin Ala bolo barikama kɔrɔ, walisa a ka aw kɔrɔta tuma bɛnnen na. 7 A' ye aw hami kow bɛɛ da ale kan, katuguni a bɛ a janto aw la. 8 A' ye aw hakili sigi ka to aw ɲɛ na! K'a masɔrɔ aw jugu Sitanɛ bɛ yaalayaala i ko waraba konbotɔ. A bɛ se ka min sɔrɔ k'a dun, a bɛ o de ɲini. 9 Aw ka a kɛlɛ ka aw sinsinnen to dannaya la, k'a dɔn ko aw balima minnu bɛ diɲɛ la, o bɔɲɔgɔnko tɔɔrɔw bɛ olu fana sɔrɔ. 10 Aw tɔɔrɔlen kɔ waati dɔɔnin, nɛɛmabɛɛtigi Ala min ye aw wele a nɔɔrɔ banbali kama Krisita la, o yɛrɛ na aw dafa, ka aw sabati, ka aw barika bonya, ka aw sinsin. 11 Se bɛ ale ye badaa-badaa! Amiina. 12 Ne ye nin sɛbɛn fitinin kɛ k'a ci aw ma Silvɛn fɛ, ne bɛ ale jate an balimakɛ dannamɔgɔ ye. Ne ye o sɛbɛn ka aw jija k'a jira aw la k'a jɛya ko o nɛɛma ye Ala ka nɛɛma sɛbɛ ye. Aw nɔrɔlen ka to a la. 13 Egilisi min bɛ Babilonɛ, o bɛ aw fo, a ɲɛnatɔmɔlen don i ko aw. Ne denkɛ Marka fana bɛ aw fo. 14 A' ye ɲɔgɔn fo ni kanuya da susuli ye. Aw minnu bɛɛ ye Krisita taw ye, dususuma ka kɛ aw ye.
1 Ne Simɔn Pierɛ, Yesu Krista ka jɔn ni a ka ciden bɛ nin sɛbɛn ci an dannabaaɲɔgɔnw ma, olu minnu ye niyɔrɔ sɔrɔ dannaya sɛbɛ la an fɛ, an ka Ala, an Kisibaa Yesu Krista ka tilennenya barika la. 2 Nɛɛma ni dususuma ka di aw ma ka caya Ala ni an Matigi Yesu dɔnniya barika la. 3 Fɛn minnu b'a to an bɛ ɲɛnamaya ka taama Ala ɲɛsiranya la, a ye o bɛɛ di an ma a ka sebaaya Alama barika la, ka kɛɲɛ ni an welebaa dɔnniya ye, o min ye an wele a yɛrɛ nɔɔrɔ ni a ka ɲumaya sɔrɔli kama. 4 A nɔɔrɔ ni a ka ɲumaya barika la, a ye layidubaw ta an ye minnu ka fisa fɛn bɛɛ ye. A ye o kɛ walisa aw ka kisi diɲɛ la nege juguw ka tolilenya ma, ka niyɔrɔ sɔrɔ Alamaya la o layiduw barika la. 5 O de kosɔn a' ye aw jija kosɛbɛ ka ɲumaya fara aw ka dannaya kan, ka dɔnniya fara ɲumaya kan, 6 ka yɛrɛminɛli fara dɔnniya kan, ka muɲuli fara yɛrɛminɛli kan, ka Ala ɲɛsiran fara muɲuli kan, 7 ka balima kanuya fara Ala ɲɛsiran kan, ka kanuya fara balima kanuya kan. 8 Ni o fɛnw bɛ aw la ka caya, olu n'a to aw kana kɛ salabaatɔw ye wala nafantanw an Matigi Yesu Krisita dɔnniya la. 9 Nka o fɛnw tɛ min kɔnɔ, o tigi tɛ yɔrɔ jan fɛn ye, a fiyennen don. A ɲinɛna a ka jurumu kɔrɔw saniyali kɔ. 10 O de kosɔn balimaw, a' ye aw jija ka aw weleli ni aw ɲɛnatɔmɔli ko sabati ka ta'a fɛ. Ni aw bɛ to ka o kɛ, aw sen tɛna talon fewu. 11 O cogo la an Matigi ni an Kisibaa Yesu Krisita ka badaa masaya donni labilalen don aw ye. 12 O de y'a to ne na to ka aw hakili jigin o kow la tuma bɛɛ, hali k'a sɔrɔ aw bɛ u dɔn ka kɔrɔ. Tiɲɛ kuma min sera aw ma, aw sinsinnen bɛ o la fana. 13 Nka ne bɛ miiri ko ka ne ɲɛnama to, a ka ɲi ne ka aw jija ni ne ka hakili jigin kumaw ye ko aw ka to aw ɲɛ na. 14 K'a masɔrɔ ne y'a dɔn ko ne bɛna bɔ nin farikolo bugu kɔnɔ sɔɔni, i ko an Matigi Yesu Krisita y'a jira ne la cogo min na. 15 O de kosɔn ne na cogo bɛɛ kɛ walisa ne taalen kɔ, aw ka se ka aw hakili to o kow la tuma bɛɛ. 16 An ye an Matigi Yesu Krisita ka sebaaya ni a nali ko fɔ aw ye tuma min na, an ma tugu nsiirinw na minnu bɔra mɔgɔw hakili la ka kɛɲɛ ni u ka keguya cogo ye, nka an y'a bonyaba ye an yɛrɛw ɲɛw la. 17 A ye bonyaba ni nɔɔrɔ sɔrɔ Fa Ala fɛ tuma min na, o tuma la kan bɔra nɔɔrɔ ni bonyabatigi yɔrɔ la k'a fɔ a ye ko: «Nin ye ne Denkɛ kanulen ye, a ko ka di ne ye haali.» 18 An yɛrɛw ye o kan mɛn ka bɔ sankolo la k'an to a fɛ kulu senuma kan. 19 O kow bɛɛ y'a jira an na k'a jɛya ko kiraw ka kuma ye tiɲɛ de ye. Ni aw bɛ aw janto o la, o na kɛ ko ɲuman ye, k'a masɔrɔ o kuma bɛ i ko lanpa min bɛ yeelen bɔ dibi la, sani dugu ka jɛ, fo kɛnɛbɔda dolo ka manamana aw dusuw la. 20 Aw ka a dɔn fɔlɔ ko mɔgɔ si tɛ se ka Kitabu kiraya kumaw kɔrɔ dɔn a yɛrɛma, 21 katuguni kiraya kuma si ma na mɔgɔ sago la abada, nka Ala ye a ka kuma min di mɔgɔw ma, u kumana ka o fɔ Ni Senu de barika la.
1 Kira nkalontigɛlaw tun bɛ mɔgɔw cɛma ka kɔrɔ cogo min na, karamɔgɔ nkalontigɛlaw na kɛ aw fana cɛma ten. U na farali kow don aw cɛma dogo la minnu bɛ mɔgɔw bila halakili la. Matigi min ye u kunmabɔ, u na u dalacɛ o la ka halaki bin u yɛrɛw kan joona. 2 Mɔgɔ caman na tugu u ka kakalaya ko dama tɛmɛnnenw na, fo tiɲɛ sira tɔgɔ na tiɲɛ olu kosɔn. 3 U na aw kɛ jago kun ye ni u ka lafilili kumaw ye wasabaliya kosɔn, nka u jalakili bɛ sen na kabini tuma jan, u halakili tɛ sunɔgɔ. 4 Mɛlɛkɛ minnu ye jurumu kɛ, Ala ma hinɛ olu la, nka a ye u fili jahanama dingɛ dunba dibimaw kɔnɔ, ka u sirilen mara yen kiri don kama. 5 A ma hinɛ diɲɛ kɔrɔ fana la, ni a ye ji belebeleba lana o diɲɛ mɔgɔw Ala ɲɛsiranbaliw kan tuma min na, nka a ye mɔgɔ segin kisi, Nuhun ni a so mɔgɔw, ale tun bɛ tilennenya ko waajuli kɛ. 6 A ye Sodɔmɛ ni Gomɔrɛ duguw jeni ka u halaki ka kɛ bugurijɛ ye, ka u kɛ ɲɛjirali ye Ala ɲɛsiranbali nataw la. 7 Nka a ye Lɔti tilennen kisi, o min tun tɔɔrɔla kosɛbɛ o kojugukɛlaw ka kakalaya kosɔn, 8 k'a sɔrɔ o cɛ tilennen sigilen tun bɛ u cɛma. A tun bɛ u ka tilenbaliya ko minnu ye ka u mɛn, olu tun b'a dusukun tilennen tɔɔrɔ don o don. 9 O bɛɛ b'a jira ko Matigi bɛ se ka Ala ɲɛsiranbaaw tila kɔrɔbɔli la, ka kojugukɛlaw mara kiri don ɲɛ tɔɔrɔ kama, 10 janko minnu bɛ tugu u farisogo nɔfɛ ka kɛɲɛ ni u ka nɔgɔlenya negew ye, ka kuntigiya lagosi. O karamɔgɔ nkalontigɛlaw faratilen bɛ, yɛrɛsagokɛlaw don. U tɛ siran ka sankolo fangatigiw neni. 11 Hali mɛlɛkɛw, olu minnu barika ni u fanga ka bon ni o mɔgɔw ta ye, olu tɛ o fangatigiw jalaki ka u tɔgɔ tiɲɛ Matigi ɲɛ kɔrɔ. 12 Nka o karamɔgɔw bɔlen bɛ bagan hakilintanw fɛ, olu minnu bange kun ye u minɛli ye ka u faga. O mɔgɔw tɛ ko minnu dɔn, u bɛ olu lagosi. O de kosɔn u na halaki u yɛrɛw ka tolilenya fɛ. 13 U ye tilenbaliya ko minnu kɛ ka mɔgɔw tɔɔrɔ, u na sara o bɔɲɔgɔnko tɔɔrɔw de la. Tile fɛ kakalaya ka di u ye. Ka u to dumuni la aw fɛ, u bɛ u yɛrɛw ɲɛnajɛ u ka filili kow la, ka aw ka dumuni kow nɔgɔ ni u ka malobaliya kow ye. 14 U ɲɛw falen bɛ jatɔya la. U tɛ wasa ko jugu kɛli la. U bɛ mɔgɔ dusu sigibaliw nɛgɛn. U dusukunw tɛ miiri foyi la ni wari ko tɛ. U dangalen bɛ. 15 U ye sira tilennen bila. U filila ka tugu Bosɔr denkɛ Balam ka sira la, a diyara o min ye ka tilenbaliya ko kɛ sara kosɔn, 16 nka a kɔrɔfɔra a ka kan bilali kosɔn, fo falimuso dantan kumana ni mɔgɔkan ye ka o kira ka hakilintanya lajɔ. 17 O mɔgɔw ye ji boyi jalenw ye, ani sankaba ɲɔninenw fiɲɛba fɛ. Dibi fin maralen bɛ u ɲɛ. 18 U bɛ u yɛrɛbonya kuma fufafuw de fɔ. Minnu tilara ka bɔ filili sira taamabaaw bolo ni a ma mɛn fɔlɔ, u bɛ olu nɛgɛn ni farisogo negew ni kakalaya kow ye. 19 U b'a fɔ ko u bɛ olu hɔrɔnya, k'a sɔrɔ u yɛrɛw ye tolilenya kow ka jɔnw ye, katuguni fɛn o fɛn mana se sɔrɔ mɔgɔ kan, a ye o de ka jɔn ye. 20 Tiɲɛ la, mɔgɔ minnu tilara ka bɔ diɲɛ ka ko nɔgɔlenw bolo an Matigi ni an Kisibaa Yesu Krisita dɔnniya barika la, ni o kow ye u minɛ tun ka se sɔrɔ u kan, o tigiw laban cogo ka jugu ni u fɔlɔ ta ye. 21 Ci senuma min fɔra u ye, o dɔnnen kɔ u fɛ, ni u jɛngɛna ka o bila, tiɲɛ sira dɔnbaliya tun ka fisa u ma ni o ye. 22 Ntalen min dara ko: «Wulu seginna a fɔɔnɔ kan,» ani «Lɛmuso kolen seginna a kolonkolon bɔrɔgɔ la,» o kɛra tiɲɛ ye u ko la.
1 Ne balima kanulenw, nin ye ne ka sɛbɛn filanan ye ka ci aw ma. Ne bɛ aw hakili jigin ko dɔw la o sɛbɛn fila bɛɛ kɔnɔ, walisa aw ka miirili sɛbɛ kɛ. 2 Kuma minnu fɔra ka kɔrɔ kira senumaw fɛ, ani an Matigi ni an Kisibaa ka ci min fɔra aw ye a ka cidenw fɛ, aw ka aw hakili to olu la. 3 Aw k'a dɔn fɔlɔ ko: Nparabɔlaw bɛ na laban donw na ni u ka npara bɔliw ye. U na taama ka kɛɲɛ ni u yɛrɛw nege juguw ye. 4 U n'a fɔ ko: «A nali layidu bɛ min? Kabini an bɛnbaw sara, fɛn bɛɛ bɛ a cogo la i ko a tun bɛ cogo min na kabini diɲɛ da tuma.» 5 U t'a fɛ k'a to u kɔnɔ ko sankolow ni dugukolo minnu tun bɛ yen ka kɔrɔ, ko olu dara Ala ka kuma barika la, ko o dugukolo bɔra ji la ka dila ni ji ye, 6 ko o diɲɛ kɔrɔ halakira ji fɛ, tufane ji kɔni. 7 Nka sankolo ni dugukolo sisanlama maralen bɛ halakili kama ni tasuma ye Ala ka o kuma kelen barika la. Kiri na tigɛ Ala ɲɛsiranbaliw kan ka u halaki don min na, u maralen bɛ o don kama. 8 Nka aw kana ɲinɛ nin ko kelen kɔ, ne balima kanulenw, ko: Tile kelen bɛ Matigi ɲɛ na i ko san waa kelen. San waa kelen fana bɛ a ɲɛ na i ko tile kelen. 9 Matigi ye layidu min ta, a tɛna mɛn ni a ma o dafa, i ko dɔw bɛ miiri cogo min na, nka a bɛ muɲuli kɛ aw kosɔn. A t'a fɛ mɔgɔ si ka halaki, a b'a fɛ bɛɛ ka nimisa u ka jurumuw la. 10 O bɛɛ n'a ta, Matigi ka don bɛ na i ko nson. O don na, sankolow na tɛmɛn ka ban ni mankanba ye. Tasumaba na u kɔnɔ fɛnw minɛ ka u yeele. Dugukolo fana ni a kan fɛnw bɛɛ na jeni ka u ban. 11 Ni o fɛnw bɛɛ na yeele ten, aw ka kan ka kɛ mun sifa mɔgɔ ye taama senuma ni Ala ɲɛsiran na? 12 Aw ka Ala ka don ɲɛnafilɛ kosɛbɛ, ka aw se ko bɛɛ kɛ walisa a ka na joona. O don na, tasuma na sankolo minɛ ka a jeni, ka a kɔnɔ fɛnw fana yeele. 13 Nka an bɛ sankolo kura ni dugukolo kura makɔnɔ ka kɛɲɛ ni Ala ka layidu ye, tilennenya na sigi olu kɔnɔ. 14 O de kosɔn, ne balima kanulenw, ka aw to o kow makɔnɔli la, a' ye aw jija walisa aw jɛlen jalakibaliw ka sɔrɔ ale ɲɛ kɔrɔ hɛrɛ la. 15 A' ye aw hakili to a la ko an Matigi ka muɲuli ye aw kisili ye, i ko an balimakɛ kanulen Paul y'a fɔ aw ye a ka sɛbɛn la cogo min na, ka kɛɲɛ ni hakilitigiya dilen ye a ma Ala fɛ. 16 A bɛ o ko fɔ a ka sɛbɛnw bɛɛ kɔnɔ yɔrɔ minnu na, a b'a fɔ o cogo kelen na. A ka sɛbɛn kɔnɔ kuma dɔw faamuli ka gɛlɛn, fo mɔgɔ ko dɔnbali dusu sigibaliw bɛ u kɔrɔ tɔnɔmi, i ko u b'a kɛ Kitabu kuma tɔw la cogo min na, ka u yɛrɛw halaki. 17 Aw kɔni, balima kanulenw, aw lasɔmilen don. O de kosɔn, a' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi, mɔgɔ juguw ka fililiw kana aw sama fo ka aw senw bɔ u yɔrɔ ɲuman la. 18 Nka a' ye to ka taa ɲɛ an Matigi ni an Kisibaa Yesu Krisita ka nɛɛma ni a dɔnniya la. Nɔɔrɔ ka da ale kan sisan ni badaa-badaa. Amiina.
1 Ko min tun bɛ kabini fɔlɔfɔlɔ, an ye o min mɛn, an ye o min ye an ɲɛw la, an ye o min lajɛ, an bolow magara o min na, an bɛ o de fɔ aw ye ɲɛnamaya kuma ta fan fɛ. 2 O ɲɛnamaya y'i jira, an y'a ye ka o seereya kɛ. Ɲɛnamaya banbali min tun bɛ Fa Ala da fɛ ka i jira an na, an bɛ o ko fɔ aw ye. 3 An ye min ye ka min mɛn, an bɛ o de fɔ aw ye, walisa aw fana ka don an ka jɛ la. An kɔni donnen bɛ Fa Ala ni a Denkɛ Yesu Krisita ka jɛ la. 4 An bɛ nin kow sɛbɛn ka ci aw ma walisa an ka ɲagali ka dafa. 5 An ye kuma min mɛn ale fɛ k'a fɔ aw ye, o filɛ nin ye, ko Ala ye kɛnɛ de ye, dibi si t'a la fewu. 6 Ni an ko an bɛ Ala ka jɛ la, k'a sɔrɔ an bɛ taama dibi la, an bɛ nkalon tigɛ, an tɛ tiɲɛ kan. 7 Nka ni an bɛ taama kɛnɛ la, i ko Ala yɛrɛ bɛ kɛnɛ la cogo min na, an ye jɛɲɔgɔnw ye, a Denkɛ Yesu joli bɛ an saniya jurumuw bɛɛ ma. 8 Ni an ko jurumu tɛ an na, an bɛ an yɛrɛw lafili, tiɲɛ tɛ an kɔnɔ. 9 Ni an b'an jɔ an ka jurumuw la, ale ye kantigi ye, a tilennen bɛ ka an ka jurumuw yafa an ma, ani k'an saniya tilenbaliya bɛɛ ma. 10 Ni an ko an ma jurumu kɛ, an bɛ Ala kɛ nkalontigɛla ye, a ka kuma tɛ an kɔnɔ fewu.
1 Ne ka denmisɛnw, ne bɛ nin kow sɛbɛn k'a ci aw ma walisa aw kana jurumu kɛ. Nka ni dɔ ye jurumu kɛ, Dɛmɛbaa bɛ an fɛ an Fa kɛrɛ fɛ, o ye Yesu Krisita tilennen ye. 2 Ale de ye an ka jurumuw juru sara ye, an dama ta tɛ, fo diɲɛ bɛɛ ta. 3 Ni an bɛ a ka ci fɔlenw mara, an b'a dɔn o de la ko an bɛ ale dɔn. 4 Min b'a fɔ ko a bɛ ale dɔn, k'a sɔrɔ a tɛ a ka ci fɔlenw mara, o ye nkalontigɛla ye, tiɲɛ t'a kɔnɔ. 5 Nka min bɛ a ka kuma mara, Ala kanuya dafalen bɛ o kɔnɔ sɛbɛ la. An b'a dɔn o de la ko an bɛ ale la. 6 Min b'a fɔ ko a tolen bɛ ale la, o ka kan ka taama i ko ale yɛrɛ taamana cogo min na. 7 Kanulenw, ne tɛ ci kura sɛbɛn k'a ci aw ma fɔ ci kɔrɔ, o bɛ aw bolo kabini fɔlɔfɔlɔ. Aw ye kuma min mɛn ka ban, o de ye o ci kɔrɔ ye. 8 O bɛɛ n'a ta ne bɛ min sɛbɛn k'a ci aw ma, o ye ci kura ye. O ye tiɲɛ ye ale ni aw fɛ, k'a masɔrɔ dibi tɛmɛntɔ don, kɛnɛ sɛbɛ bɔra ka ban. 9 Min b'a fɔ ko a bɛ kɛnɛ la k'a sɔrɔ a bɛ a balima koniya, o bɛ dibi la halibi. 10 Min bɛ a balima kanu, o tolen bɛ kɛnɛ la, a tɛna kɛ mɔgɔ si ka kunnatiɲɛni sababu ye. 11 Nka min bɛ a balima koniya, o bɛ dibi la, a bɛ taama dibi la. A tɛ a taa yɔrɔ dɔn, k'a masɔrɔ dibi y'a ɲɛ lafin. 12 Ne bɛ nin sɛbɛn ci aw ma, denmisɛnw, k'a masɔrɔ aw ka jurumuw yafara aw ma ale tɔgɔ barika la. 13 Ne bɛ nin sɛbɛn ci aw ma, ne faw, katuguni min bɛ kabini fɔlɔfɔlɔ, aw bɛ o dɔn. Ne bɛ nin sɛbɛn ci aw ma, kamalenw, katuguni aw ye se sɔrɔ Sitanɛ kan. Ne ye nin sɛbɛn ci aw ma, denmisɛnw, k'a masɔrɔ aw ye Fa Ala dɔn. 14 Ne ye nin sɛbɛn ci aw ma, ne faw, katuguni min bɛ kabini fɔlɔfɔlɔ, aw ye o dɔn. Ne ye nin sɛbɛn ci aw ma, kamalenw, k'a masɔrɔ aw barika ka bon, Ala ka kuma tolen bɛ aw kɔnɔ, aw ye se sɔrɔ Sitanɛ kan. 15 Aw kana diɲɛ kanu, aw kana diɲɛ kɔnɔ fɛnw kanu. Ni mɔgɔ dɔ bɛ diɲɛ kanu, Fa Ala kanuya tɛ o tigi kɔnɔ fewu. 16 Katuguni fɛn minnu bɛɛ bɛ diɲɛ la, farisogo nege, ɲɛ nege, ani diɲɛ ka yɛrɛjiranciya, olu si tɛ bɔ Fa Ala la, u bɛ bɔ diɲɛ de la. 17 Diɲɛ kɔni bɛ tɛmɛn ani a negew fana, nka min bɛ Ala sago kɛ, o bɛ to badaa-badaa. 18 Ne ka denmisɛnw, laban tuma surunyara. Aw y'a mɛn ko Krisita kɛlɛbaa ka kan ka na. Ayiwa sisan Krisita kɛlɛbaa caman y'u jira. O de la an b'a dɔn ko laban tuma surunyara. 19 U bɔra an ka jɛ la, nka u tun tɛ an dɔw ye. Ni u tun ye an dɔw ye, u tun na to an fɛ. Nka u bɔra k'a jira ko u tun tɛ an dɔw ye. 20 Aw kɔni ye tulu munni sɔrɔ Senuma de fɛ, aw bɛɛ ye dɔnniya sɔrɔ. 21 Ne ka sɛbɛn ci kun tɛ aw ma ko aw tɛ tiɲɛ dɔn, nka ne y'a ci katuguni aw b'a dɔn, ani aw b'a dɔn fana ko nkalon si tɛ bɔ tiɲɛ la. 22 Jɔni ye nkalontigɛla ye, fɔ min b'a fɔ ko Yesu tɛ Krisita ye? O tigi ye Krisita kɛlɛbaa ye, a bɛ ban Fa Ala ni a Denkɛ la. 23 Min bɛ ban Denkɛ la, o bɛ ban a Fa fana la. Min bɛ sɔn Denkɛ ma, o bɛ sɔn a Fa fana ma. 24 Aw kɔni ye kuma min mɛn kabini fɔlɔfɔlɔ, o ka to aw kɔnɔ. Aw ye min mɛn kabini fɔlɔfɔlɔ, ni o tolen bɛ aw kɔnɔ, aw fana nɔrɔlen na to Denkɛ la ani a Fa fana la. 25 Krisita ye layidu ta ko a bɛ min di an ma, o ye ɲɛnamaya banbali de ye. 26 Minnu b'a fɛ ka aw lafili, ne bɛ nin sɛbɛn k'a ci aw ma olu ko la. 27 Aw kɔni ye Ni Senu sɔrɔ Krisita fɛ, o tolen bɛ aw kɔnɔ, aw mago tɛ mɔgɔ si la ka aw kalan. Ni Senu bɛ aw kalan ko bɛɛ la, a ka kalan ye tiɲɛ ye, nkalon tɛ. O de y'a to aw ka Ni Senu ka kalan mara ka aw to Krisita la. 28 Ayiwa, denmisɛnw, aw ka to Krisita la, walisa a mana i jira, an ja gɛlɛyalen ka sɔrɔ, an kana maloya a ɲɛ kɔrɔ a na don na. 29 Aw y'a dɔn ko Krisita tilennen don, o de kosɔn, aw ka kan k'a dɔn ko mɔgɔ o mɔgɔ bɛ tilennenya kow kɛ, o bangera ale de fɛ.
1 Fa Ala ye an kanu haali cogo min na, o filɛ nin ye, ko an ka wele Ala denw. An kɛra ten fana. O de y'a to diɲɛ tɛ an dɔn, k'a masɔrɔ a ma Ala dɔn. 2 Kanulenw, sisan an ye Ala denw ye, nka an na kɛ min ye, o ma jira fɔlɔ. An y'a dɔn ko Krisita mana i jira, an na kɛ a bɔɲɔgɔnkow ye, k'a masɔrɔ ale bɛ cogo min na, an n'a ye ten. 3 O jigi bɛ mɔgɔ o mɔgɔ fɛ Krisita kan, o bɛ a yɛrɛ saniya i ko ale ka senu cogo min na. 4 Mɔgɔ o mɔgɔ bɛ to ka jurumu kɛ, o bɛ to ka sariya fana tiɲɛ. Jurumu dun ye sariya tiɲɛni de ye. 5 Aw b'a dɔn ko Krisita y'i jira walisa ka jurumu bɔ mɔgɔw la, jurumu si tɛ ale la. 6 Mɔgɔ o mɔgɔ tolen bɛ ale la, o tɛ to ka jurumu kɛ nka min bɛ to ka jurumu kɛ, o ma ale ye, o ma ale dɔn. 7 Denmisɛnw, mɔgɔ si kana aw lafili. Min bɛ to ka tilennenya kow kɛ, o tilennen bɛ i ko Krisita yɛrɛ tilennen bɛ cogo min na. 8 Min bɛ to ka jurumu kɛ, o bɔra Sitanɛ de la, katuguni Sitanɛ bɛ jurumu kɛ kabini fɔlɔfɔlɔ. Ala Denkɛ y'i jira nin de kosɔn, walisa a ka Sitanɛ ka kɛwalew tiɲɛ. 9 Mɔgɔ o mɔgɔ bangera Ala fɛ, o tɛ to ka jurumu kɛ, katuguni Ala ka danni fɛn tolen bɛ a kɔnɔ, a tɛ se ka to ka jurumu kɛ, k'a masɔrɔ a bangera Ala fɛ. 10 Ala denw ni Sitanɛ denw bɛ dɔn ka bɔ ɲɔgɔn na nin de la: Min tɛ to ka tilennenya kow kɛ, o ma bɔ Ala la, ani min tɛ a balima kanu fana. 11 Aw ye ci min mɛn kabini fɔlɔfɔlɔ, o filɛ nin ye, ko an ka ɲɔgɔn kanu. 12 An kana kɛ i ko Kaɛn, o bɔra Sitanɛ la, ka a yɛrɛ dɔgɔkɛ faga. Mun na a y'a faga? Katuguni ale ka kɛwalew tun ka jugu, k'a sɔrɔ a dɔgɔkɛ taw tilennen tun don. 13 Balimaw, ni diɲɛ bɛ aw koniya, aw kana kabakoya o la. 14 An y'a dɔn ko an bɔra saya la ka don ɲɛnamaya la, katuguni an bɛ balimaw kanu. Min tɛ a balima kanu, o tolen bɛ saya la. 15 Mɔgɔ o mɔgɔ bɛ a balima koniya, o ye mɔgɔfagala de ye. Aw y'a dɔn ko ɲɛnamaya banbali tolen tɛ mɔgɔfagala si kɔnɔ abada. 16 An bɛ kanuya dɔn nin de la, katuguni Krisita ye a ni di an kosɔn. An fana ka kan ka an ni di balimaw kosɔn. 17 Nin diɲɛ nafolo bɛ min fɛ, ni o ye a balima kɔlilen ye, k'a sɔrɔ a ma sɔn ka hinɛ a la, Ala kanuya bɛ o tigi kɔnɔ cogo di? 18 Denmisɛnw, an ka kanuya kana kɛ da la kuma dama ye nɛnkun na, fɔ kɛwalew ni tiɲɛ la. 19 O de la an n'a dɔn ko an ye tiɲɛ ta ye. An bɛ se ka an hakili sigi ale ɲɛ kɔrɔ. 20 Ni an dusukun bɛ an jalaki, Ala ka bon ni an dusukun ye, ale bɛ fɛn bɛɛ dɔn. 21 Kanulenw, ni an dusukun ma an jalaki, an ja bɛ gɛlɛya Ala ɲɛ kɔrɔ, 22 an mana fɛn o fɛn deli fana, an bɛ o sɔrɔ ale fɛ, katuguni an bɛ a ka ci fɔlenw mara ka a diyaɲekow kɛ sɔn. 23 A ka ci fɔlen filɛ nin ye, ko an ka da a Denkɛ Yesu Krisita tɔgɔ la, ka ɲɔgɔn kanu ka kɛɲɛ ni o ka ci dilen ye an ma. 24 Min bɛ ale ka ci fɔlenw mara, o tigi tolen bɛ Ala la, Ala tolen bɛ o tigi la. An b'a dɔn ko Ala tolen bɛ an na nin de la, a ye a Ni Senu di an ma.
1 Kanulenw, aw kana da niw bɛɛ la, nka aw ka u kɔrɔbɔ yala ni u bɔra Ala de la, katuguni kira nkalontigɛla caman nana diɲɛ la. 2 Aw na Ala Ni dɔn nin de la, ni o ni b'a fɔ ko Yesu Krisita farisogoma nana, o bɔra Ala la. 3 Ni o ni m'a fɔ ko Yesu Krisita farisogoma nana, o ma bɔ Ala la, o ye Krisita kɛlɛbaa ni de ye. Aw y'a mɛn ko o bɛ na, a bɛ diɲɛ la sisan yɛrɛ. 4 Aw kɔni, denmisɛnw, aw bɔra Ala la, aw ye se sɔrɔ o kira nkalontigɛlaw kan, katuguni min bɛ aw kɔnɔ, o ka bon ni diɲɛ kɔnɔ ta ye. 5 Olu ye diɲɛ taw de ye, o de y'a to u bɛ kuma diɲɛ cogo la, diɲɛ bɛ u lamɛn. 6 Anw kɔni bɔra Ala la. Min bɛ Ala dɔn, o bɛ an lamɛn. Min ma bɔ Ala la, o tɛ an lamɛn. An bɛ tiɲɛ ni ani nkalon ni dɔn o de fɛ. 7 Kanulenw, an ka ɲɔgɔn kanu, katuguni kanuya bɔra Ala de la. Kanuya sɛbɛ bɛ min kɔnɔ, o bangera Ala fɛ, a bɛ Ala dɔn. 8 Kanuya sɛbɛ tɛ min kɔnɔ, o tɛ Ala dɔn, k'a masɔrɔ Ala ye kanuya de ye. 9 A filɛ, Ala ye a ka kanuya jira an ta fan fɛ nin de fɛ, a ye a Denkɛ kelenpe ci ka na diɲɛ la, walisa an ka ɲɛnamaya o de barika la. 10 Kanuya bɛ nin de la: A tɛ ko an ye Ala kanu mɛnɛ, nka ale de ye an kanu ka a Denkɛ ci ka na, a ka kɛ an ka jurumu juru sara ye. 11 Kanulenw, k'a sɔrɔ Ala ye an kanu ten, an fana ka kan ka ɲɔgɔn kanu dɛ! 12 Mɔgɔ si ma Ala ye abada. Ni an bɛ ɲɔgɔn kanu, Ala tolen bɛ an na, a ka kanuya dafalen bɛ an na. 13 Nin de y'a to an b'a dɔn ko an tolen bɛ ale la ani ale tolen bɛ an na, katuguni a ye a Ni dɔ di an ma. 14 An kɔni y'a ye ka seereya kɛ ko Fa Ala ye a Denkɛ ci ka na, a ka kɛ diɲɛ Kisibaa de ye. 15 Mɔgɔ o mɔgɔ b'a fɔ ko Yesu ye Ala Denkɛ ye, Ala tolen bɛ o la, o fana tolen bɛ Ala la. 16 Ala bɛ an kanu kanuya min na, an ye o dɔn, an dara o la fana. Ala ye kanuya de ye. Min tolen bɛ kanuya la, o tolen bɛ Ala la, ani Ala tolen bɛ o la. 17 Kanuya bɛ dafa an fɛ nin de la, walisa an ja ka gɛlɛya kiri tigɛ don na, katuguni ale bɛ cogo min na, an fana bɛ diɲɛ la o cogo de la. 18 Siran tɛ kanuya la, nka kanuya dafalen bɛ siran gɛn ka bɔ yen, k'a masɔrɔ tɔɔrɔ bɛ siran fɛ. Min bɛ siran, o ma dafa kanuya la. 19 An kɔni bɛ Ala kanu, katuguni ale fɔlɔ de ye an kanu. 20 Ni mɔgɔ dɔ y'a fɔ ko a bɛ Ala kanu, k'a sɔrɔ a bɛ a balima koniya, o ye nkalontigɛla ye. Katuguni a ɲɛ bɛ a balima min na, ni a tɛ o kanu, a ɲɛ tɛ Ala min na, a bɛ se ka o kanu cogo di? 21 An ye nin ci sɔrɔ a fɛ, ko min bɛ Ala kanu, o ka a balima fana kanu.
1 Mɔgɔ o mɔgɔ dara a la ko Yesu ye Krisita ye, o bangera Ala fɛ. Min bɛ fa kanu, o bɛ a den fana kanu. 2 Ni an bɛ Ala kanu ka a ka ci fɔlenw mara, an b'a dɔn o de fɛ ko an bɛ Ala denw kanu. 3 Ka Ala kanu, o ye nin de ye, ka a ka ci fɔlenw mara. A ka ci fɔlenw man gɛlɛn. 4 K'a masɔrɔ min bangera Ala fɛ, o bɛ se sɔrɔ diɲɛ kan. Se min bɛ sɔrɔ diɲɛ kan, o ye nin de ye, an ka dannaya. 5 Jɔn bɛ se sɔrɔ diɲɛ kan? Fɔ min dara a la ko Yesu ye Ala Denkɛ ye. 6 Min nana ji ni joli barika la, Yesu Krisita don. A ma na ni ji dama ye mɛnɛ, a nana ni ji ni joli ye. Ni Senu de bɛ o seereya kɛ, katuguni Ni Senu ye tiɲɛ de ye. 7 Seere saba bɛ yen, 8 Ni Senu ni ji ani joli, o saba ka seereya bɛnnen bɛ ɲɔgɔn ma. 9 Ni an bɛ mɔgɔw ka seereya minɛ, Ala ka seereya ka bon n'o ye, k'a masɔrɔ Ala ka seereya ye nin de ye, ko a ye a Denkɛ seereya kɛ. 10 Min bɛ da Ala Denkɛ la, seereya bɛ o fɛ a yɛrɛ kɔnɔ. Min ma da Ala ka kuma la, o ye Ala kɛ nkalontigɛla ye, katuguni Ala ye a Denkɛ seereya min kɛ, a ma da o la. 11 O seereya filɛ nin ye, ko Ala ye ɲɛnamaya banbali di an ma, o ɲɛnamaya bɛ sɔrɔ a Denkɛ la. 12 O Denkɛ bɛ min fɛ, ɲɛnamaya bɛ o fɛ. Ala Denkɛ tɛ min fɛ, ɲɛnamaya tɛ o fɛ fewu. 13 Aw minnu dara Ala Denkɛ tɔgɔ la, ne bɛ nin kow sɛbɛn ka ci aw ma, walisa aw k'a dɔn ko ɲɛnamaya banbali bɛ aw fɛ. 14 Ja gɛlɛya min bɛ an fɛ Ala ɲɛ kɔrɔ, o filɛ nin ye, ko ni an ye fɛn dɔ deli a fɛ ka kɛɲɛ ni a sago ye, a bɛ an lamɛn. 15 Ni an y'a dɔn ko a bɛ an lamɛn, an y'a dɔn ko an bɛ fɛn o fɛn deli a fɛ, an ye o sɔrɔ ka ban. 16 Jurumu min tɛ mɔgɔ bila saya la, ni mɔgɔ dɔ y'a ye ko a balima bɛ o jurumu kɛ, a ka Ala deli, Ala na ɲɛnamaya di o ma. Jurumu min tɛ mɔgɔ bila saya la, o ko don. Jurumu dɔ bɛ mɔgɔ bila saya la, ne t'a fɔ ko delili ka kɛ o ko la. 17 Tilenbaliya bɛɛ ye jurumu ye. Jurumu dɔ bɛ yen min tɛ mɔgɔ bila saya la. 18 An y'a dɔn ko mɔgɔ o mɔgɔ bangera Ala fɛ, o si tɛ to ka jurumu kɛ, katuguni Ala Denkɛ bɛ o mara, Sitanɛ tɛ maga a la. 19 An y'a dɔn ko an ye Ala ta ye, ko diɲɛ bɛɛ bɛ Sitanɛ fanga kɔrɔ. 20 An y'a dɔn fana ko Ala Denkɛ nana, ko a ye hakili di an ma, walisa an ka o Sɛbɛma dɔn. An bɛ o Sɛbɛma yɛrɛ la, a Denkɛ Yesu Krisita kɔni. O de ye Ala sɛbɛ yɛrɛ ye, ani ɲɛnamaya banbali. 21 Denmisɛnw, a' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi boli batoli la.
1 Ne, egilisi cɛkɔrɔba bɛ nin sɛbɛn ci muso ɲɛnatɔmɔlen ni a denw ma. Ne bɛ aw kanu tiɲɛ la, ne kelen tɛ dɛ, nka tiɲɛ dɔnbaaw bɛɛ fana. 2 Tiɲɛ min tolen bɛ an na ka kɛ an fɛ badaa-badaa, ne bɛ aw kanu o tiɲɛ kosɔn. 3 Nɛɛma ni hinɛ ani dususuma na kɛ an fɛ ka bɔ Fa Ala ni a Denkɛ Yesu Krisita la tiɲɛ ni kanuya la. 4 Ne ɲagalila kosɛbɛ k'a ye ko i den dɔw bɛ taama tiɲɛ sira kan, i ko an ye ci fɔlen sɔrɔ an Fa fɛ cogo min na. 5 Ayiwa sisan, muso, ne b'i deli ko an ka to ka ɲɔgɔn kanu. Ne bɛ min sɛbɛn, o tɛ ci fɔlen kura ye, nka an ye min sɔrɔ kabini fɔlɔfɔlɔ, o de don. 6 Kanuya ye nin de ye, ko aw ka taama ka kɛɲɛ ni a ka ci fɔlenw ye. Aw ye ci min mɛn kabini fɔlɔfɔlɔ, walisa aw ka taama a la, o don. 7 Lafilibaa caman bɔra, u bɛ diɲɛ la. U tɛ sɔn k'a fɔ ko Yesu Krisita farisogoma nana. Min bɛ ten, o ye lafilibaa ye, Krisita kɛlɛbaa don. 8 A' ye aw yɛrɛw kɔlɔsi dɛ, walisa aw ye baara min kɛ, aw kana bɔnɛ o la, nka aw ka baraji dafalen sɔrɔ. 9 Mɔgɔ o mɔgɔ bɛ taa ɲɛ k'a sɔrɔ u tɛ to Krisita ka kalan kan, Ala tɛ o tigi fɛ. Min bɛ to o kalan kan, Fa Ala ni a Denkɛ bɛ o fɛ. 10 Ni mɔgɔ dɔ nana aw ka so, k'a sɔrɔ a ma na ni nin kalan ye, aw kana o ladon aw fɛ, aw kana a fo fana. 11 K'a masɔrɔ min b'a fo, o kɛra a jɛɲɔgɔn ye a ka kɛwale juguw la. 12 Fɛn caman bɛ ne fɛ ka u fɔ aw ye, nka ne t'a fɛ ka olu kɛ ni sɛbɛnfura ni lankiri ye. Ne b'a fɛ ka taa ka kuma aw fɛ da ni da, walisa an ka ɲagali ka dafa. 13 I balimamuso, Ala ka ɲɛnatɔmɔlen kɔni, o denw bɛ i fo.
1 Ne, egilisi cɛkɔrɔba bɛ nin sɛbɛn ci ne ka kanulen Gayus ma, ne bɛ i kanu tiɲɛ la. 2 Kanulen, ne b'a fɛ i ka jija fɛn bɛɛ la ani i kɛnɛma ka to ka kɛɲɛ ni i dusu ka jiidili ye. 3 Ne ɲagalila kosɛbɛ, k'a masɔrɔ balima dɔw sera ne fɛ ka seereya kɛ ko i bɛ tiɲɛ sira kan, ani i bɛ taama tiɲɛ la. 4 Foyi tɛ ne nisɔndiya ka tɛmɛn nin kan, k'a mɛn ko ne denw bɛ taama tiɲɛ sira kan. 5 Kanulen, i bɛ fɛn o fɛn kɛ balimaw ye, hali balima dunanw, i bɛ o sɛbɛ kɛ. 6 Olu ye i ka kanuya seereya kɛ egilisi ɲɛ kɔrɔ. Ne b'i deli i ka u dɛmɛ u ka taama ko la ni dɛmɛni ye min bɛ bɛn Ala sago ma. 7 K'a masɔrɔ u bɛ taama la Matigi tɔgɔ kosɔn, u ma sɔn ka dɛmɛni minɛ Ala dɔnbaliw fɛ. 8 An kɔni ka kan ka o ɲɔgɔn mɔgɔw minɛ koɲuman, walisa an ka kɛ u jɛɲɔgɔnw ye o tiɲɛ baara la. 9 Ne ye sɛbɛn fitinin dɔ ci egilisi ma, nka Diotrɛfɛ tun b'a fɛ ka kɛ u ɲɛ mɔgɔ ye, ale tɛ an minɛ koɲuman fewu. 10 O de kosɔn ni ne taa ko bɔra aw fɛ yen, a bɛ kɛwale minnu kɛ, ka kuma cɛ jugu nkalonma caman minnu fɔ an ko la, ne na ne hakili to olu la. O si m'a wasa, nka a yɛrɛ tɛ sɔn ka balimaw ladon. Minnu b'a fɛ ka u ladon, a bɛ olu fana bali, ka u gɛn ka bɔ egilisi la. 11 Kanulen, i kana juguya dege, nka i ka ɲumaya dege. Min bɛ ko ɲuman kɛ, o bɔra Ala la. Min bɛ ko jugu kɛ, o ma Ala ye. 12 Mɔgɔ bɛɛ bɛ Dɛmɛtrius tɔgɔ ɲuman fɔ. Tiɲɛ yɛrɛ bɛ a tɔgɔ ɲuman fɔ. An fana bɛ a tɔgɔ ɲuman fɔ, i y'a dɔn ko an ka seereya ye tiɲɛ de ye. 13 Fɛn caman tun bɛ ne fɛ k'a fɔ i ye, nka ne t'a fɛ ka u sɛbɛn ni lankiri ni sɛbɛnni kala ye. 14 Ne b'a fɛ ka i ye sɔɔni, an na kuma da ni da. 15 Dususuma ka kɛ i ye. I teriw bɛ i fo. I ka an teriw bɛɛ kelen-kelen fo u tɔgɔ la.
1 Ne Jude, Yesu Krisita ka jɔn, Yakuba balimakɛ, bɛ nin sɛbɛn ci aw ma, aw minnu welela Ala fɛ, ni aw bɛ taama Fa Ala ka kanuya la, ni aw maralen bɛ Yesu Krisita ye. 2 Makari ni dususuma ni kanuya ka di aw ma ka caya. 3 Kanulenw, ne tun bɛ ne jija ka sɛbɛn ci aw ma an ka kisili ko la, aw ta ni ne ta. Ka ne to o la, ne y'a ye ko a kɛra wajibi ye ne ka nin sɛbɛn ci aw ma, walisa ne ka aw jija ka kɛlɛ kɛ dannaya kosɔn, Ala ye o dannaya min di a ka mɔgɔ senumaw ma siɲɛ kelenpe. 4 Mɔgɔ jugu dɔw y'u dogo ka don aw cɛma. U ka kiri ko fɔra Kitabu la a mɛnna. Ala ɲɛsiranbaliw don. U bɛ an ka Ala ka nɛɛma kuma yɛlɛma k'a kɛ kakalaya sababu ye. U b'u dalacɛ an kuntigi kelenpe Matigi Yesu Krisita la. 5 Hali ni aw bɛ nin kow bɛɛ dɔn ka ban, ne b'a fɛ ka aw hakili jigin a la, ko Matigi ye Israɛl mɔgɔw kisi ka bɔ Misira jamana la, nka o kɔ, a ye u la dannabaliw halaki. 6 Mɛlɛkɛw fana minnu ma to u ka kuntigiya fɔlɔ la, nka u ye u yɛrɛw sigi yɔrɔw bila, Ala ye olu siri ni nɛgɛ jɔlɔkɔ banbaliw ye dibi jukɔrɔ kiri donba kama. 7 Sodɔmɛ ni Gomɔrɛ ani u dafɛ duguw fana ye o ɲɔgɔn kɛ, u ye u yɛrɛw bila kakalaya la ka kɛ cɛɲɔgɔn ɲininaw ye. U tɔɔrɔla tasuma banbali fɛ ka kɛ lasɔmili ye bɛɛ ye. 8 O bɛɛ n'a ta o mɔgɔ sugotaw fana bɛ u yɛrɛw farisogo nɔgɔ, u bɛ kuntigiya mafiɲɛya, u bɛ sankolola mɛlɛkɛ nɔɔrɔmaw neni. 9 Hali mɛlɛkɛba Misɛl, a ni Sitanɛ tun bɛ kɛlɛ kɛ ka sɔsɔli kɛ Musa su ko la tuma min na, a m'a ja gɛlɛya k'a kiri ko fɔ ni nenili ye. A y'a fɔ dɔrɔn ko: «Matigi ka i kɔrɔfɔ.» 10 Nka o mɔgɔw kɔni tɛ ko minnu faamu, u bɛ olu lagosi. U bɛ fɛn minnu dɔn u yɛrɛw hakili la i ko dantan fɛnw, u bɛ halaki olu fɛ. 11 Bɔnɛ bɛ u ye! U ye Kaɛn ka sira taama. U ye u yɛrɛw bila filili la wari kosɔn i ko Balam. U halakira katuguni u murutira i ko Korɛ. 12 U bɛ kɛ tiɲɛnnikɛlaw ye aw ka balimaya dumuni kɛ tumaw la. U tɛ maloya dumuni la, u bɛ u yɛrɛw fali ɲini. U bɔlen bɛ sankaba jintanw fɛ, minnu taara fiɲɛ fɛ. Kawule jiri denntanw don, ani jiri salen minnu dili bɔra, u bɔlen bɛ olu fɛ. 13 U bɔlen bɛ kɔgɔji kuru barikamaw fɛ, u bɛ u maloya kow kanga bɔ. Dolo yaalayaalatɔw don, yɔrɔ labɛnnen bɛ u ye dibiba la badaa-badaa. 14 Hadama bɔnsɔn woloɛulanan Henɔk fana ye kiraya kɛ o mɔgɔ juguw ko la, a ko: «Matigi nalen filɛ ni a ka mɛlɛkɛ senuma dama dɔnbaliw ye, 15 ka kiri tigɛ mɔgɔw bɛɛ kan, ka Ala ɲɛsiranbaliw bɛɛ jalaki u ka kɛwale juguw kosɔn, u ye olu minnu kɛ Ala ɲɛsiranbaliya la, ani Ala ɲɛsiranbali jurumutɔw ye kuma gɛlɛnma minnu fɔ a kama.» 16 O mɔgɔw ye dajukɔrɔ kuma fɔlaw ye, u bɛ u yɛrɛw kuntere kasi. U bɛ taama u yɛrɛw negew la. U bɛ kuncɛbaya kumaw fɔ ka mɔgɔ bɔ mɔgɔ la nafa kosɔn. 17 Aw kɔni kanulenw, an Matigi Yesu Krisita ka cidenw ye kuma minnu fɔ ka kɔrɔ, aw ka aw hakili to olu la. 18 U y'a fɔ aw ye ko: «Laban tuma la nparabɔla dɔw na kɛ yen, u na taama Ala ɲɛsiranbaliya la ka kɛɲɛ ni u negew ye.» 19 Faralikɛlaw de don, Hadamaden gansanw, Ni Senu tɛ u fɛ. 20 Aw kɔni, kanulenw, aw ka to ka taa ɲɛ aw ka dannaya senuma la ka Ala deli Ni Senu barika la. 21 A' ye to Ala ka kanuya la, ka an Matigi Yesu Krisita ka makari makɔnɔ fo ɲɛnamaya banbali la. 22 A' ye makari sigasigatɔw la 23 ka u tufa ka bɔ tasuma la ka u kisi. A' ye makari dɔ wɛrɛw la ni siran ye, hali dulɔki min nɔgɔlen bɛ u farisogo fɛ, aw ka o koniya. 24 Min bɛ se ka aw mara walisa aw kana bin, ka aw jalakibali lase a nɔɔrɔ ɲɛ kɔrɔ ni ɲagaliba ye, 25 Ala kelenpe kɔni, an Kisibaa Yesu Krisita an Matigi barika la, tanuli ni nɔɔrɔ ni barika ani sebaaya ka da o kan kabini fɔlɔfɔlɔ ani sisan ni badaa-badaa. Amiina.
1 Nin ye Yesu Krisita ka jirali ye, Ala ye min di a ma, walisa ko minnu ka kan ka kɛ sɔɔni, a ka olu jira a ka jɔnw la. Ala ye a ka mɛlɛkɛ ci a ka jɔnkɛ Yuhana ma ka o kow jira ale la. 2 Yuhana ye ko minnu ye Ala ka kuma ni Yesu Krisita seereya ko la, a ye olu bɛɛ seereya kɛ. 3 Minnu bɛ nin kitabu kiraya kumaw kalan, ani minnu bɛ u lamɛn ka o ko sɛbɛnnenw mara, olu ye dubadenw ye! Katuguni u waati surunyara. 4 Egilisi woloɛula minnu bɛ Asi jamana la, ne Yuhana bɛ nin sɛbɛn ci olu ma. Min bɛ, ni a tun bɛ, ni a bɛ na, ani Ni woloɛula minnu bɛ o ka masasigilan ɲɛ kɔrɔ, 5 ani Yesu Krisita, Seere Tilennen, suw la kununlen fɔlɔ, dugukolo kan masakɛw ka Masakɛ, olu ka nɛɛma ni dususuma di aw ma. Min ye an kanu ka an tila an ka jurumuw la ni a yɛrɛ joli ye, 6 ka an kɛ masaya ni sarakalasebaaw ye a Fa Ala ye, nɔɔrɔ ni sebaaya ye o de ta ye badaa-badaa! Amiina. 7 A filɛ, a bɛ na sankabaw kan! Mɔgɔw bɛɛ n'a ye. Minnu y'a sɔgɔ, olu fana n'a ye. Dugukolo kan siyaw bɛɛ na kasi a kosɔn. Naamu! Amiina! 8 «Ne ye Alifa ni Omega ye.» Matigi Ala ko ten, o min bɛ, ni a tun bɛ, ni a bɛ na, Sebaayabɛɛtigi. 9 Ne Yuhana min ye aw balima ni aw jɛɲɔgɔn ye Yesu ka tɔɔrɔ ni a ka masaya ni a ka muɲuli la, ne tun bɛ Patmos gun kan Ala ka kuma fɔli ni Yesu ka seereya kosɔn. 10 Ne kɛra Ni la Matigi ka don na. Ne ye kumakanba mɛn ne kɔfɛ, i n'a fɔ burukan. 11 A ko: «I ɲɛ bɛ min na, i ka o sɛbɛn kitabu la k'a ci nin egilisi woloɛula ma, Efese ani Smirne ni Pɛrgamɛ ni Tiyatire ni Sarde ni Filadɛlfi ani Laodise.» 12 Kan min tun bɛ kuma ne fɛ, ne ye ne yɛlɛma ka o fɔbaa filɛ. Ne ye ne yɛlɛma minkɛ, ne ye sanu fitinɛ woloɛula ye. 13 Ne ye fɛn dɔ ye fitinɛ woloɛula cɛmancɛ la, o bɔlen bɛ mɔgɔ fɛ. Dulɔki jamanjan bɛ a kan na, sanu cɛsirilan sirilen bɛ a disi la. 14 A kunsigi jɛra i ko sagasi jɛman, i ko neje. A ɲɛw bɛ i ko tasuma mana. 15 A senw bɛ i ko nsiranɛgɛ mɔlen yɛrɛntɔ fan na. A kumakan bɛ i ko ji caman suruntu kan. 16 Dolo woloɛula bɛ a kininbolo la. Npan fan fila da duman bɔlen bɛ a da la. A ɲɛda bɛ i ko tile, tilegan waati la. 17 Ne y'a ye minkɛ, ne binna a sen kɔrɔ i n'a fɔ su. A ye a kininbolo da ne kan, a ko: «I kana siran. Ne ye fɔlɔ ni laban ye. 18 Ne ɲɛnama don, ne tun sara, a filɛ, ne ɲɛnama bɛ to badaa-badaa. Saya ni Hadɛsi konnɛgɛw bɛ ne bolo. 19 I ye fɛn minnu ye, ani fɛn minnu bɛ yen, ani fɛn minnu bɛna kɛ ninnu kɔ, i ka olu sɛbɛn. 20 I ye dolo woloɛula minnu ye ne kininbolo la, ani sanu fitinɛ woloɛula, olu gundo filɛ nin ye: O dolo woloɛula ye egilisi woloɛula ka mɛlɛkɛw ye, o fitinɛ woloɛula ye egilisi woloɛula de ye.
1 «Egilisi min bɛ Efese, i ka sɛbɛn ci o ka mɛlɛkɛ ma ko: «Dolo woloɛula bɛ min kininbolo la, ni o bɛ taama sanu fitinɛ woloɛula cɛmancɛ la, o ko: 2 Ne ye i ka ko kɛtaw dɔn, ani i ka baaraba ni i ka muɲuli. Ne y'a dɔn ko i tɛ se ka mɔgɔ juguw ka kow muɲu. Minnu b'a fɔ ko u ye cidenw ye, k'a sɔrɔ u tɛ o ye, i ye olu kɔrɔbɔ ka u sɔrɔ nkalontigɛlaw ye. 3 I bɛ muɲuli kɛ, i ye tɔɔrɔ muɲu ne kosɔn, i ma sɛgɛn. 4 Nka ne bɛ i jalaki, katuguni i ye i ka kanuya fɔlɔ bila. 5 I binna ka bɔ yɔrɔ min na, i hakili jigin o la ka nimisa i ka jurumuw la ka i ka kɛwale fɔlɔw kɛ. Ni i ma nimisa, ne bɛ na i yɔrɔ ka i ka fitinɛ ta ka bɔ a yɔrɔ la. 6 O bɛɛ n'a ta nin de bɛ i fɛ yen, Nikolayitew ka kɛwalew man di i ye fewu, u man di ne fana ye. 7 «Ni Senu bɛ min fɔ egilisiw ye, tulo bɛ min fɛ, o ka o lamɛn! «Min mana se sɔrɔ, ɲɛnamaya jiri min bɛ Ala ka alijɛnɛ la, ne na o den dɔ di o ma, a k'a dun. 8 «Egilisi min bɛ Smirne, i ka sɛbɛn ci o ka mɛlɛkɛ ma ko: «Min ye fɔlɔ ni laban ye, ni a tun sara ka ɲɛnamaya ko kura, o ko: 9 Ne bɛ i ka tɔɔrɔ ni i ka kɔli dɔn, nka i ye fɛntigi de ye! Minnu b'a fɔ ko u ye Yahutuw ye, k'a sɔrɔ u tɛ o ye, nka u ye Sitanɛ batoso jama ye, ne bɛ olu bɛɛ ka Ala tɔgɔ tiɲɛni dɔn. 10 Tɔɔrɔ min na i sɔrɔ, i kana siran o ɲɛ. A filɛ, Sitanɛ na aw dɔw bila kaso la ka aw kɔrɔbɔ. Aw na tɔɔrɔ tile tan kɔnɔ. I ka kɛ dannamɔgɔ ye fo ka se saya ma. Ni i ye o kɛ, ne na ɲɛnamaya masafugula di i ma. 11 «Ni Senu bɛ min fɔ egilisiw ye, tulo bɛ min fɛ, o ka o lamɛn! «Min mana se sɔrɔ, saya filanan tɛna se o ma. 12 «Egilisi min bɛ Pɛrgamɛ, i ka sɛbɛn ci o ka mɛlɛkɛ ma ko: «Npan fan fila da duman bɛ min bolo, o ko: 13 Ne bɛ i sigi yɔrɔ dɔn. O ye Sitanɛ ka masasigilan de ye. Ne ka seere tilennen Antipas fagara aw cɛma Sitanɛ sigi yɔrɔ la tuma min na, o tuma la i nɔrɔla ne la, i ma i dalacɛ ne dannaya la. 14 Nka ne bɛ i jalaki ko dɔw la. Mɔgɔ dɔw bɛ i fɛ yen, olu sɔnna Balam ka kalan ma. O de ye Balak kalan ko a ka sentalon fɛn da Israɛl bɔnsɔn ɲɛ, walisa u ka bolisɔn sogo dun, ka jatɔya kɛ. 15 Dɔw fana bɛ aw fɛ yen, olu sɔnna Nikolayitew ka kalan ma. 16 O de kosɔn i ka nimisa i ka jurumuw la. N'o tɛ, ne bɛ teliya ka na i yɔrɔ ka olu kɛlɛ ni ne da la npan ye. 17 «Ni Senu bɛ min fɔ egilisiw ye, tulo bɛ min fɛ, o ka o lamɛn! «Min mana se sɔrɔ, ne na manɛ dogolen dɔ di o ma, ka kabakurun jɛman di a ma fana. Tɔgɔ kura sɛbɛnnen bɛ a kan, mɔgɔ si tɛ o dɔn fɔ a sɔrɔbaa. 18 «Egilisi min bɛ Tiyatire, i ka sɛbɛn ci o ka mɛlɛkɛ ma ko: «Ala Denkɛ, o min ɲɛw bɛ i ko tasuma mana, ni a senw bɛ i ko nsiranɛgɛ yɛrɛntɔ, o ko: 19 Ne bɛ i ka ko kɛtaw dɔn, ani i ka kanuya ni i ka dannaya ni i ka baara ni i ka muɲuli ani i ka ko kɛtaw laban, olu ka ca fɔlɔ taw ye. 20 Nka ne bɛ i jalaki, katuguni i bɛ o muso Jɛzabɛl to i fɛ yen, o min b'a fɔ ko a yɛrɛ ye kira ye, a bɛ ne ka baaradenw kalan ka u lafili, fo u bɛ kakalaya kɛ ka bolisɔn sogo dun. 21 Ne ye waati di a ma walisa a ka nimisa, nka a ma sɔn ka nimisa a ka kakalaya la. 22 O de kosɔn ne na a bila bana dalan kan. Minnu ye jatɔya kɛ a fɛ, ne na olu fana coron tɔɔrɔba la, ni u ma nimisa u ka kɛwalew la. 23 Ne na a denw fana faga. Egilisiw bɛɛ n'a dɔn ko ne de ye mɔgɔw bɛɛ ka miiriliw ni u kɔnɔna kow bɛɛ sɛgɛsɛgɛbaa ye. Ne na aw bɛɛ kelen-kelen sara ka kɛɲɛ ni aw ka kɛwalew ye. 24 «Nka aw Tiyatireka tɔw kɔni, aw minnu ma sɔn o kalan ma, minnu ma Sitanɛ ka ko dunbaw dɔn, mɔgɔ dɔw b'a wele ten, ne b'a fɔ aw ye ko ne tɛna doni wɛrɛ da aw kun. 25 Nka min bɛ aw bolo, aw ka o minɛ kosɛbɛ sani ne ka na. 26 Min mana se sɔrɔ ka ne ka kɛwalew mara fo a laban, ne na fanga di o ma siyaw kun na. 27 A na u mara ni nɛgɛ bere ye i ko bɔgɔ dagaw bɛ ɲɔɲɔ cogo min na, i ko ne fana ye fanga sɔrɔ ne Fa fɛ cogo min na. 28 Ne na kɛnɛbɔda dolo fana di a ma. 29 «Ni Senu bɛ min fɔ egilisiw ye, tulo bɛ min fɛ, o ka o lamɛn!
1 «Egilisi min bɛ Sarde, i ka sɛbɛn ci o ka mɛlɛkɛ ma ko: «Ala Ni woloɛula ani dolo woloɛula bɛ min bolo, o ko: Ne bɛ i ka kɛwalew dɔn. Mɔgɔw b'a fɔ ko i ɲɛnama don, k'a sɔrɔ i salen don. 2 I ka kɔlɔsili kɛ, a tɔ min bɛ ɲini ka sa, i ka o sabati, katuguni ne ma i ka ko kɛtaw dafalen sɔrɔ ne ka Ala ɲɛ kɔrɔ. 3 I ye kalan min sɔrɔ, ani i y'a mɛn cogo min na, i ka i hakili jigin o la ka o mara ka nimisa i ka jurumuw la. Ni i ma kɔlɔsili kɛ, ne bɛna bala i la i ko nson. Ne bɛ na waati min na, i tɛna o dɔn. 4 O bɛɛ n'a ta mɔgɔ dɔw bɛ i fɛ yen Sarde minnu ma u ka finiw nɔgɔ. Fini jɛmanw na don u kan na, u na taama ne fɛ, sabu u ka kan n'a ye. 5 Min mana se sɔrɔ, fini jɛmanw na don o kan na. Ne tɛna a tɔgɔ jɔsi ka bɔ ɲɛnamaya kitabu la. Ne n'a fɔ ne Fa ni a ka mɛlɛkɛw ɲɛ kɔrɔ ko o tigi ye ne ta ye. 6 «Ni Senu bɛ min fɔ egilisiw ye, tulo bɛ min fɛ, o ka o lamɛn! 7 «Egilisi min bɛ Filadɛlfi, i ka sɛbɛn ci o ka mɛlɛkɛ ma ko: «Senuma, Sɛbɛma, Dawuda ka konnɛgɛ bɛ min bolo, o min bɛ da yɛlɛ, ni mɔgɔ si tɛ se ka a tugu, ni a bɛ da tugu, mɔgɔ si tɛ se ka a yɛlɛ, o ko: 8 Ne bɛ i ka ko kɛtaw dɔn. A filɛ, ne ye da yɛlɛlen bila i ɲɛ, mɔgɔ si tɛ se k'a tugu. I barika ka dɔgɔ, o bɛɛ n'a ta i ye ne ka kuma mara, i ma i dalacɛ ne tɔgɔ la. 9 Sitanɛ batoso jama minnu ko u ye Yahutuw ye, k'a sɔrɔ u tɛ o ye, u bɛ nkalon tigɛ, ne n'a to olu ka na u biri i sen kɔrɔ, k'a dɔn ko ne ye i kanu. 10 I ye ne ka muɲuli kuma mara. O de kosɔn tɔɔrɔ waati min bɛna se diɲɛ bɛɛ ma ka dugukolo kan mɔgɔw bɛɛ kɔrɔbɔ, ne fana na i mara o waati la. 11 Ne bɛ na sɔɔni. Min bɛ i bolo, o minɛ kosɛbɛ, walisa mɔgɔ si kana i ka masafugula bɔsi i la. 12 Min mana se sɔrɔ, ne na o kɛ samasen ye ne ka Ala batosoba kɔnɔ, a tɛna bɔ yen tun abada. Ne na ne ka Ala tɔgɔ sɛbɛn a kan ani ne ka Ala ka dugu Jerusalɛm kura tɔgɔ, o bɛ jigin ka bɔ sankolo la ne ka Ala yɔrɔ. Ne na ne tɔgɔ kura fana sɛbɛn a kan. 13 «Ni Senu bɛ min fɔ egilisiw ye, tulo bɛ min fɛ, o ka o lamɛn! 14 «Egilisi min bɛ Laodise, i ka sɛbɛn ci o ka mɛlɛkɛ ma ko: «Amiina, Seere Tilennen Sɛbɛma, Ala ka dafɛn bɛɛ jubɔbaa, o ko: 15 Ne bɛ i ka ko kɛtaw dɔn. I man suma, i man kala. Ni i tun ka suma wala ni i tun ka kala, o tun na diya ne ye. 16 Nka i bɛ i ko ji wɔlɔkɔlen, i man suma, i man kala, o de kosɔn ne bɛna i fɔɔnɔ ka bɔ ne da la. 17 I b'a fɔ ko i ye faama ye, ko i fɛntigiyara kosɛbɛ, ko i mago tɛ foyi la, k'a sɔrɔ i m'a dɔn ko i ye sɛgɛnbaatɔ ni ɲɛnibaatɔ ni kɔlibaatɔ ni fiyentɔ ani farilankolon ye. 18 O de y'a to ne bɛ i laadi ko i ka sanu yɛrɛwolo san ne fɛ, walisa i ka kɛ fɛntigi ye, ka fini jɛmanw san walisa ka fini don i kan na, walisa i farilankolonya kana ye ka i maloya. I ka ɲɛdimi fura san ka o mun i ɲɛw la, walisa i ka yeli kɛ. 19 Ne bɛ minnu kanu, ne bɛ olu kɔrɔfɔ ka u kolo. Ayiwa i ka i dusu bɛɛ don nimisali la. 20 Ne jɔlen filɛ da la ka da kɔnkɔn. Ni mɔgɔ dɔ ye ne kan mɛn ka da yɛlɛ ne ye, ne na don o yɔrɔ ka dumuni kɛ o fɛ, a na dumuni kɛ ne fɛ. 21 Min mana se sɔrɔ, ne na o lasigi ne fɛ ne ka masasigilan kan, i ko ne fana ye se sɔrɔ ka sigi ne Fa fɛ a ka masasigilan kan cogo min na. 22 «Ni Senu bɛ min fɔ egilisiw ye, tulo bɛ min fɛ, o ka o lamɛn!»
1 O kow kɔ, ne ye yeli kɛ, a filɛ, da yɛlɛlen bɛ sankolo la. Ne tun ye kan fɔlɔ min mɛn i ko burukan ni a kumana ne fɛ, o ko: «Yɛlɛn yan, ko minnu ka kan ka kɛ ninnu kɔ, ne na olu jira i la.» 2 O yɔrɔnin kelen ne kɛra Ni la. A filɛ, masasigilan tun bɛ sankolo la. Dɔ sigilen bɛ a kan. 3 Min sigilen bɛ, n'i y'o filɛ, i n'a fɔ jaspe ni sardwanɛ kabakurunw don. Ala ka muru ye o masasigilan lamini, n'i y'a filɛ, i n'a fɔ emerode kabakurun don. 4 Masasigilan mugan ni naani ye o masasigilan lamini. Cɛkɔrɔba mugan ni naani sigilen bɛ o masasigilanw kan, fini jɛmanw bɛ u kan na. Sanu masafugula bɛ u kun na. 5 San yɛgɛyɛgɛ ni kumakanw ni sanpɛrɛn bɛ bɔ o masasigilan na. Tamɔɲɔn manalen woloɛula bɛ masasigilan ɲɛfɛ. Olu ye Ala Ni woloɛula de ye. 6 Masasigilan ɲɛfɛla bɛ i ko wɛrɛ baji, i n'a fɔ krisital. Fɛn ɲɛnama naani bɛ u cɛmancɛ la ka masasigilan lamini. U ɲɛfɛla ni u kɔfɛla bɛɛ falen bɛ ɲɛkisɛw la. 7 O fɛn ɲɛnama fɔlɔ bɛ i ko waraba, a filanan bɛ i ko misiden, a sabanan ɲɛda bɛ i ko mɔgɔ ta, a naaninan bɛ i ko bɔn pantɔ. 8 Kamanfura wɔɔrɔ bɛ o fɛn ɲɛnama naani bɛɛ kelen-kelen na, u kɔnɔ la ni u kɛrɛw bɛɛ falen bɛ ɲɛkisɛw la. U tɛ kuma dabila su fara tile kan ko: «Senuma, senuma, senuma, Matigi Ala, Sebaayabɛɛtigi, min tun bɛ, ni a bɛ, ani a bɛ na.» 9 Ni fɛn ɲɛnama naani bɛ dɔnkili da ka masasigilan kan sigibaa bonya k'a tanu ka barika da a ye tuma o tuma, o min ɲɛnama bɛ to badaa-badaa, 10 o tuma la o cɛkɔrɔba mugan ni naani bɛ u bin duguma o masasigilan kan sigibaa ɲɛ kɔrɔ k'a bato, o min ɲɛnama bɛ to badaa-badaa. U bɛ u ka masafugulaw bila masasigilan kɔrɔ k'a fɔ ko: 11 «An Matigi ni an ka Ala, i ka kan ni nɔɔrɔ ni bonya ani sebaaya ye, katuguni e de ye fɛn bɛɛ dabaa ye, u bɛ, ani u dara ka kɛɲɛ ni i sago ye.»
1 Ne ye kitabu melekelen ye masasigilan kan sigibaa kininbolo la. A kɔnɔ ni a kɔkanna bɛɛ sɛbɛnnen bɛ. Taamashyɛn woloɛula kɛra k'a datugu. 2 Ne ye mɛlɛkɛ barikama ye, a bɛ welewele da ni kanba ye ko: «Jɔni ka kan ni o taamashyɛn woloɛula wulili ye ka o kitabu dayɛlɛ?» 3 Mɔgɔ si ma sɔrɔ sankolo la wala dugukolo kan wala dugukolo jukɔrɔ min bɛ se ka o kitabu dayɛlɛ k'a kɔnɔ filɛ. 4 Ne tun bɛ kasi kosɛbɛ, katuguni mɔgɔ si ma sɔrɔ min ka kan ni kitabu dayɛlɛli ye k'a kɔnɔ filɛ. 5 O cɛkɔrɔbaw la kelen y'a fɔ ne ye ko: «I kana kasi. A filɛ, waraba min bɔra Juda siya la, Dawuda Bɔnsɔn, o ye se sɔrɔ ka o taamashyɛn woloɛula wuli ka o kitabu dayɛlɛ.» 6 Ne ye Sagaden jɔlen ye, o masasigilan ni o fɛn ɲɛnama naani ni o cɛkɔrɔba mugan ni naani cɛmancɛ la, i n'a fɔ a tun fagara. Biɲɛkolo woloɛula ni ɲɛkisɛ woloɛula b'a la, olu ye Ala Ni woloɛula ye, u cilen bɛ ka taa dugukolo yɔrɔ bɛɛ la. 7 Sagaden y'i madon ka o kitabu minɛ ka bɔ masasigilan kan sigibaa kininbolo la. 8 A ye kitabu minɛ minkɛ, o fɛn ɲɛnama naani ni o cɛkɔrɔba mugan ni naani y'u bin duguma Sagaden ɲɛ kɔrɔ. Nkɔni bɛ u bɛɛ kelen-kelen bolo, ani sanu jifilenw, olu falen bɛ wusulan suma duman na, o ye Ala ka mɔgɔ senumaw ka Ala deliliw ye. 9 U bɛ dɔnkili kura da ko: «E de ka kan ni o kitabu minɛli ye ka a taamashyɛnw wuli, katuguni i fagara, i ye mɔgɔ dɔw kunmabɔ Ala ye ni i joli ye, ka bɔ bɔnsɔnw bɛɛ ni kanw bɛɛ ni mɔgɔw bɛɛ ani siyaw bɛɛ la. 10 I ye u kɛ masaya ye, ani sarakalasebaaw an ka Ala ye. U na sigi masaya la dugukolo kan.» 11 Ne ye yeli kɛ, ne ye mɛlɛkɛ caman kan mɛn, u bɛ masasigilan ni fɛn ɲɛnamaw ni cɛkɔrɔbaw lamini. U dama ye mɛlɛkɛ waa tan sigiyɔrɔma waa tan ye, ani mɛlɛkɛ waa kelen sigiyɔrɔma waa caman caman. 12 U b'a fɔ ni kanba ye ko: «Sagaden min fagara, o ka kan ni sebaaya ni fɛntigiya ni hakilitigiya ni fanga ni bonya ni nɔɔrɔ ani tanuli ye.» 13 Sankolola fɛnw bɛɛ ni dugukolo kan fɛnw ni dugukolo jukɔrɔ fɛnw ani kɔgɔji kan fɛnw ni a kɔnɔ fɛnw bɛɛ, ne ye olu kan mɛn, u bɛ dɔnkili da ko: «Bonya ni tanuli ni nɔɔrɔ ani sebaaya ka kɛ masasigilan kan sigibaa ni Sagaden ta ye badaa-badaa.» 14 O fɛn ɲɛnama naani ko: «Amiina!» O cɛkɔrɔbaw y'u bin duguma ka batoli kɛ.
1 Sagaden ye o taamashyɛn woloɛula la kelen wuli tuma min na, ne y'o ye. Ne ye o fɛn ɲɛnama naani la kelen kan mɛn i ko sanpɛrɛnkan, a ko: «Na!» 2 Ne ye filɛli kɛ, so dɔ bɔra, dafe jɛ don. Min yɛlɛnnen bɛ a kan, kala n'a biɲɛ b'o bolo. Masafugula dira a ma, a setigima bɔra, a na se sɔrɔ. 3 A ye o taamashyɛn filanan wuli tuma min na, ne ye fɛn ɲɛnama filanan kan mɛn, a ko: «Na!» 4 So wɛrɛ bɔra, so bilen don. Min yɛlɛnnen bɛ a kan, se dira o ma ka hɛrɛ ban dugukolo kan, walisa mɔgɔw ka ɲɔgɔn faga. Npan jan dira a ma. 5 A ye taamashyɛn sabanan wuli tuma min na, ne ye fɛn ɲɛnama sabanan kan mɛn, a ko: «Na!» Ne y'a ye, a filɛ, so fin bɔra. Min yɛlɛnnen bɛ a kan, sumanikɛ ja bɛ o bolo. 6 Ne ye kan dɔ mɛn ka bɔ o fɛn ɲɛnama naani cɛmancɛ la i ko kumakan ko: «Kilo kelen alikama bɛ kɛ tile kelen baara sara ye. Kilo saba ɲɔ bɛ kɛ tile kelen baara sara ye. I kana tulu ni diwɛn tiɲɛ.» 7 A ye taamashyɛn naaninan wuli tuma min na, ne ye fɛn ɲɛnama naaninan kan mɛn, a ko: «Na!» 8 Ne y'a ye, so dɔ bɔra, dafe mɔɲɔn don. Min yɛlɛnnen bɛ a kan, o tɔgɔ ko Saya. Hadɛsi tugura a nɔfɛ. Se dira u ma dugukolo tila naaninan kan, walisa u ka mɔgɔw faga ni npan ani kɔngɔba ni fiɲɛbana ani dugukolo kan wara juguw ye. 9 A ye taamashyɛn duurunan wuli tuma min na, mɔgɔ minnu fagara Ala ka kuma ni u ka seereya kosɔn, ne ye olu niw ye saraka bɔlan jukɔrɔ. 10 U pɛrɛnna ni kanba ye ko: «Matigi, Senuma, Sɛbɛma, i bɛna kiri tigɛ ka an joli hakɛ bɔ dugukolo kan mɔgɔw la tuma jumɛn sa?» 11 Dulɔki jan jɛman dira u bɛɛ kelen-kelen ma. A fɔra u ye ko u ka u lafiya waati dɔɔnin fɔlɔ, fo u baarakɛɲɔgɔnw ni u balimaw dama ka dafa, olu minnu ka kan ka faga i ko u yɛrɛw fagara cogo min na. 12 A ye taamashyɛn wɔɔrɔnan wuli tuma min na, ne y'a ye, dugukolo yɛrɛyɛrɛba kɛra. Tile finna i ko cafu fini fin. Kalo yɔrɔ bɛɛ bilenna i ko joli. 13 Sankolola dolow binna duguma i n'a fɔ fiɲɛba ye torosun lamaga ka a den gerenw burun. 14 Sankolo bɔra a yɔrɔ la i n'a fɔ sɛbɛnfura bɛ meleke cogo min na. Kuluw bɛɛ ni gunw bɛɛ cɛra ka bɔ u ka yɔrɔw la. 15 Dugukolo kan masakɛw ni mɔgɔbaw ni kɛlɛ kuntigiw ni nafolobatigiw ni fangatigiw ani hɔrɔnw bɛɛ ni jɔnw bɛɛ, u bɛɛ y'u dogo kuluwow kɔnɔ ani kulu kan faraw cɛma. 16 U y'a fɔ kuluw ni faraw ye ko: «A' ye bin an kan k'an dogo masasigilan kan sigibaa ɲɛda ɲɛ ani Sagaden ka diminya ɲɛ, 17 katuguni u ka diminya donba sera. Jɔni bɛ se ka jɔ?»
1 O kow kɔ, ne ye mɛlɛkɛ naani jɔlen ye dugukolo seleke naani la. U ye diɲɛ fan naani fiɲɛw minɛ walisa fiɲɛ si kana ci dugukolo kan wala kɔgɔji wala jiri si kan. 2 Ne ye mɛlɛkɛ dɔ wɛrɛ wulitɔ ye ka bɔ kɔrɔn yanfan fɛ. Ala ɲɛnama ka taamashyɛn b'a bolo. Dugukolo ni kɔgɔji tiɲɛni kow dira o mɛlɛkɛ naani minnu ma, o mɛlɛkɛ pɛrɛnna ni kanba ye k'a fɔ olu ye ko: 3 «Aw kana foyi kɛ dugukolo wala kɔgɔji wala jiriw la sani an ka taamashyɛn kɛ an ka Ala ka jɔnw tenw na.» 4 Taamashyɛn kɛra minnu tenw na, ne ye olu dama mɛn, olu ye mɔgɔ waa kɛmɛ ni binaani ni waa naani ye ka bɔ Israɛl bɔnsɔnw bɛɛ la. 5 Juda bɔnsɔn na, taamashyɛn kɛra mɔgɔ waa tan ni fila la, Rubɛn bɔnsɔn na, mɔgɔ waa tan ni fila, Gad bɔnsɔn na, mɔgɔ waa tan ni fila, 6 Asɛr bɔnsɔn na, mɔgɔ waa tan ni fila, Nefitali bɔnsɔn na, mɔgɔ waa tan ni fila, Manase bɔnsɔn na, mɔgɔ waa tan ni fila, 7 Simeɔn bɔnsɔn na, mɔgɔ waa tan ni fila, Levi bɔnsɔn na, mɔgɔ waa tan ni fila, Isakar bɔnsɔn na, mɔgɔ waa tan ni fila, 8 Zabulɔn bɔnsɔn na, mɔgɔ waa tan ni fila, Yusufu bɔnsɔn na, mɔgɔ waa tan ni fila, Benjamɛn bɔnsɔn na, mɔgɔ waa tan ni fila. Taamashyɛn kɛra olu bɛɛ la. 9 O kow kɔ, ne ye yeli kɛ, jamaba filɛ, mɔgɔ si tɛ se ka u dan. U bɔra siyaw bɛɛ ni bɔnsɔnw bɛɛ ni mɔgɔ sifaw bɛɛ ni kanw bɛɛ la. U jɔlen bɛ masasigilan ni Sagaden ɲɛ kɔrɔ. Dulɔki jan jɛmanw bɛ u kan na, ntamaro bolow bɛ u bolo. 10 U bɛ pɛrɛn ni kanba ye ko: «Kisili ye an ka masasigilan kan sigibaa Ala ani Sagaden ta ye.» 11 O mɛlɛkɛw bɛɛ jɔlen bɛ ka masasigilan ni cɛkɔrɔbaw ani fɛn ɲɛnama naani lamini. U y'u bin u ɲɛdaw kan masasigilan ɲɛ kɔrɔ ka Ala bato. 12 U ko: «Amiina! Tanuli ni nɔɔrɔ ni hakilitigiya ni barika dali ni bonya ni sebaaya ani fanga ye an ka Ala ta ye badaa-badaa. Amiina!» 13 Ayiwa o cɛkɔrɔbaw la kelen ye ne ɲininka ko: «Nin dulɔkijɛtigiw ye jɔnw ye? U bɔra min?» 14 Ne y'a jaabi ko: «Matigi, e de bɛ o dɔn.» A y'a fɔ ne ye ko: «Minnu bɔtɔ don o tɔɔrɔba la, ni u ye u ka dulɔkiw ko ka u jɛ Sagaden joli la, olu don. 15 O de kosɔn u bɛ Ala ka masasigilan ɲɛ kɔrɔ ka baara kɛ a ye a batosoba kɔnɔ su fara tile kan. Masasigilan kan sigibaa na a ka finiso biri u kun na. 16 Kɔngɔ ni minnɔgɔ tɛna u minɛ tun abada. Tile fana tɛna digi u la tun, wala funteni, 17 katuguni Sagaden min bɛ masasigilan cɛmancɛ la, o na kɛ u gɛnna ye ka taa ni u ye ɲɛnamaya ji boyi yɔrɔw la. Ala na ɲɛji bɛɛ cɛ ka bɔ u ɲɛw la.»
1 Sagaden ye taamashyɛn woloɛulanan wuli tuma min na, mankan si ma bɔ sankolo la lɛrɛ tila ɲɔgɔn kɔnɔ. 2 Mɛlɛkɛ woloɛula minnu bɛ jɔ Ala ɲɛ kɔrɔ, ne ye olu ye. Buru fyɛta woloɛula dira u ma. 3 Mɛlɛkɛ dɔ wɛrɛ nana i jɔ saraka bɔlan ɲɛfɛ. Sanu wusulan daga b'a bolo. Wusulan suma duman caman dira a ma, walisa a ka o ni Ala ka mɔgɔ senumaw bɛɛ ka Ala deliliw lase ɲɔgɔn fɛ sanu saraka bɔlan kan, o min bɛ masasigilan ɲɛfɛ. 4 O wusulan suma duman sisi ani Ala ka mɔgɔ senumaw ka deliliw yɛlɛnna ɲɔgɔn fɛ Ala ɲɛ kɔrɔ ka bɔ mɛlɛkɛ bolo. 5 O mɛlɛkɛ ye o wusulan daga ta k'a fa ni takamiw ye ka bɔ saraka bɔlan kan ka a kerun dugukolo kan. Sanpɛrɛn ni kumakanw ni san yɛgɛyɛgɛ ani dugukolo yɛrɛyɛrɛ kɛra. 6 Buru woloɛula bɛ mɛlɛkɛ woloɛula minnu bolo, olu ye u labɛn buru fyɛli kama. 7 Mɛlɛkɛ fɔlɔ ye buru fyɛ. Sanbɛlɛ ni tasuma ani joli kolonsolen kerunna dugukolo kan. Dugukolo tila sabanan jenina, jiriw tila sabanan fana jenina ani bin kɛnɛ bɛɛ jenina. 8 Mɛlɛkɛ filanan ye buru fyɛ. A kɛra i n'a fɔ kulu belebeleba tasumama kerunna kɔgɔji la. Kɔgɔji tila sabanan kɛra joli ye. 9 Kɔgɔji kɔnɔ fɛn ɲɛnamaw tila sabanan sara. Kɔgɔji kan kurunw tila sabanan tiɲɛnna. 10 Mɛlɛkɛ sabanan ye buru fyɛ. Dolo kunbaba binna ka bɔ sankolo la, a bɛ i ko tamɔɲɔn manamanatɔ. A binna bajiw tila sabanan ni ji boyiw kan. 11 O dolo tɔgɔ ko Tale. Jiw tila sabanan kɛra tale ji ye. Mɔgɔ caman sara o jiw fɛ, katuguni u kunayara. 12 Mɛlɛkɛ naaninan ye buru fyɛ. Tile tila sabanan gosira, ani kalo tila sabanan ni dolow tila sabanan, fo u yeelen tila sabanan kɛra dibi ye. Tile tila sabanan ni su tila sabanan, yeelen ma bɔ. 13 Ne ye yeli kɛ, ne ye bɔn pantɔ kan mɛn san fɛ fiɲɛ la. A y'a fɔ ni kanba ye ko: «Mɛlɛkɛ tɔ saba minnu bɛna buru fyɛ, bɔnɛ, bɔnɛ, bɔnɛ bɛ dugukolo kan mɔgɔw ye olu ka buru fyɛli kosɔn.»
1 Mɛlɛkɛ duurunan ye buru fyɛ. Ne ye dolo bilen ye duguma ka bɔ sankolo la. Dingɛ dunba dan dɔnbali konnɛgɛ dira a ma. 2 A ye o dingɛ dunba dayɛlɛ. Sisi bɔra o dingɛ dunba kɔnɔ i ko gan tugu tasumaba sisi. Tile ni fiɲɛ bɛɛ dibina o dingɛ dunba sisi fɛ. 3 Ntɔnw bɔra o sisi la ka jɛnsɛn dugukolo kan. Fanga dira u ma i n'a fɔ dugukolo kan bunteniw fanga. 4 A fɔra u ye ko u kana foyi kɛ bin na, wala fɛn kɛnɛ wala jiri si la, fɔ Ala ka taamashyɛn tɛ mɔgɔ minnu tenw na. 5 A ma daga u ye ka mɔgɔw faga, nka se dira u ma ka mɔgɔw tɔɔrɔ kalo duuru. U cin da tɔɔrɔ bɛ i ko bunteni cin da tɔɔrɔ. 6 O donw la mɔgɔw na saya ɲini, u tɛna a sɔrɔ. U na kɛ saya fɛ, saya na boli u ɲɛ. 7 O ntɔnw cogo kɛra i ko sow labɛnnen kɛlɛ kama. A bɛ i ko sanu masafugulaw bɛ u kunw na. U ɲɛdaw bɛ i ko mɔgɔ ɲɛda. 8 U kunsigi bɛ i ko muso kunsigi. U ɲinw bɛ i ko waraba ɲinw. 9 U disila fɛnw bɔlen bɛ nɛgɛ bɛnnanw fɛ. Ntɔnw kamanfuraw mankan bɔlen bɛ so wotorotigi caman bolitɔ mankan fɛ ka taa kɛlɛ la. 10 Kuw bɛ u la i ko bunteni ku ani ku nunkunw. U bɛ mɔgɔw tɔɔrɔ min kɛ kalo duuru kɔnɔ, o fanga bɛ u kuw de la. 11 Masakɛ bɛ u kun na, o dingɛ dunba dan dɔnbali mɛlɛkɛ don. Hɛburukan na a tɔgɔ ko Abadɔn. Grɛkikan na a tɔgɔ ko Apolyon (o kɔrɔ ko halakilikɛla). 12 Bɔnɛ fɔlɔ tɛmɛnna. A filɛ, bɔnɛ fila wɛrɛ bɛ na o kɔ. 13 Mɛlɛkɛ wɔɔrɔnan ye buru fyɛ. Sanu saraka bɔlan min bɛ Ala ɲɛ kɔrɔ, ne ye kumakan mɛn ka bɔ o seleke naani biɲɛkolo naani la. 14 Buru fyɛta bɛ mɛlɛkɛ wɔɔrɔnan min bolo, a y'a fɔ o ye ko: «Mɛlɛkɛ naani minnu sirilen bɛ Ufrate ba da la, i ka olu foni.» 15 O mɛlɛkɛ naani minnu labɛnnen tun bɛ nin san ni nin kalo ni nin don ani nin lɛrɛ kama, olu fonina walisa u ka mɔgɔw tila sabanan faga. 16 Kɛlɛbolo sotigiw dama tun ye miliyɔn kɛmɛ fila ye, o dama fɔra ne ye. 17 Ne ye min ye ne ka yeli fɛn na, o filɛ, sow ni u kan yɛlɛnbaaw. Nɛgɛbɛnnan minnu tun bɛ u fɛ, olu ɲɛw bilenna i ko tasuma, u ɲɛw bulama don i ko safir kabakurun, u ɲɛw bɛ i ko kiribi. Sow kunkolow bɔlen bɛ waraba kunkolo fɛ, tasuma ni sisi ni kiribi bɔra u daw la. 18 Tasuma ni sisi ani kiribi minnu bɔra o sow daw la, mɔgɔw tila sabanan fagara o tɔɔrɔ saba fɛ. 19 Olu fanga bɛ u daw ni u kuw la. U kuw bɛ i ko saw, kunkolo bɛ u kuw la, u bɛ mɔgɔw tɔɔrɔ ni olu ye. 20 Mɔgɔ tɔ minnu ma faga o tɔɔrɔw fɛ, olu ma nimisa u bolow ka kɛwalew la. Jinɛw ni boli minnu dilara ni sanu ye wala warijɛ wala nsiranɛgɛ wala kabakurun wala jiri, u ma olu batoli dabila, olu minnu tɛ se ka yeli kɛ wala ka mɛnni kɛ wala ka taama. 21 U ma nimisa u ka mɔgɔ fagaliw wala u ka subaaya kow wala u ka kakalayaw wala u ka sonyaliw la.
1 Ne ye mɛlɛkɛ barikama dɔ wɛrɛ jigintɔ ye ka bɔ sankolo la. Sankaba melekelen b'a la. Ala ka muru bɛ a kun na. A ɲɛda bɛ i ko tile. A senw bɛ i ko samasen tasumamaw. 2 Kitabu fitinin dayɛlɛlen tun bɛ a bolo. A ye a kinin sen da kɔgɔji kan ka a numan sen da dugukolo kan. 3 A pɛrɛnna ni kanba ye, i n'a fɔ waraba konbokan. A pɛrɛnna tuma min na, sankulukan woloɛula bɔra. 4 Sankulukan woloɛula bɔra tuma min na, ne tun bɛna o sɛbɛn, nka ne ye kumakan mɛn ka bɔ sankolo la ko: «Sankulukan woloɛula ye ko minnu fɔ, i ka olu dogolen to, i kana u sɛbɛn.» 5 Ne ye mɛlɛkɛ min jɔlen ye kɔgɔji ni dugukolo kan, o ye a kininbolo kɔrɔta san fɛ ka i kali. 6 Min ɲɛnama bɛ to badaa-badaa, ni a ye sankolo ni a kɔnɔ fɛnw ni dugukolo ni a kan fɛnw ani kɔgɔji ni a kɔnɔ fɛnw bɛɛ da, a y'i kali o la ko: «Waati tɛna makɔnɔ tun. 7 Nka o mɛlɛkɛ woloɛulanan bɛna buru fyɛ don minnu na, o donw la Ala ka gundo na dafa, i ko a y'a fɔ a ka jɔn kiraw ye cogo min na.» 8 Ne tun ye kan min mɛn ka bɔ sankolo la, o kumana ne fɛ tun ko: «Taa, kitabu fitinin dayɛlɛlen minɛ ka bɔ mɛlɛkɛ bolo, o min jɔlen bɛ kɔgɔji ni dugukolo kan.» 9 Ne ye ne madon o mɛlɛkɛ la k'a fɔ a ye ko a ka o kitabu fitinin di ne ma. A y'a fɔ ne ye ko: «A minɛ k'a dun. A na i kɔnɔ kunaya, nka a na timiya i da la i ko di.» 10 Ne ye o kitabu fitinin minɛ mɛlɛkɛ bolo k'a dun. A timiyara ne da la i ko di, nka ne y'a dun tuma min na, a ye ne kɔnɔ kunaya. 11 A fɔra ne ye tun ko: «Wajibi don i ka kiraya kɛ ko kura mɔgɔ sifa caman ni siya ni kan ani masakɛ caman ko la.»
1 Sumanikɛ bɔkala dira ne ma, o bɔlen bɛ bere fɛ. A fɔra ne ye ko: «Wuli ka Alabatosoba suma, ani saraka bɔlan ni minnu bɛ batoli kɛ yen. 2 Nka i ka Alabatosoba dukɛnɛ to yen, i kana o suma, katuguni o dira siya tɔw ma. U na dugu senuma kɛ u taamataama yɔrɔ ye kalo binaani ni fila kɔnɔ. 3 Ne na se di ne ka seere fila ma ka kiraya kɛ tile waa kelen ni kɛmɛ fila ni tile biwɔɔrɔ kɔnɔ ka cafu fini to u kan na.» 4 Olu ye olivesun fila ni fitinɛ fila ye, olu minnu jɔlen bɛ dugukolo Matigi ɲɛ kɔrɔ. 5 Ni mɔgɔ dɔ b'a fɛ ka ko jugu kɛ u la, tasuma bɛ bɔ u da la ka u juguw jeni. Ɔwɔ, ni mɔgɔ dɔ b'a fɛ ka ko jugu kɛ u la, wajibi don o tigi ka faga ten. 6 Se bɛ u fɛ ka sankolo datugu walisa sanji kana na u ka kiraya donw na. Se bɛ u fɛ fana ka ji yɛlɛma ka kɛ joli ye. Waati o waati ka di u ye ka dugukolo gosi ni tɔɔrɔ sifa bɛɛ ye, o se fana bɛ u fɛ. 7 U mana u ka seereya dafa tuma min na, wara jugu min bɛ yɛlɛn ka bɔ o dingɛ dunba dan dɔnbali kɔnɔ, o na u kɛlɛ ka se sɔrɔ u kan ka u faga. 8 U suw na to o duguba fɛrɛkɛnɛ la. Kuma kɔrɔma la, o dugu tɔgɔ ko Sodɔmɛ ni Misira. U Matigi gengenna jiri kan dugu min na, o don. 9 Mɔgɔ dɔw na u suw filɛ tile saba ni tila kɔnɔ, ka bɔ mɔgɔ sifaw bɛɛ ni bɔnsɔnw bɛɛ ni kanw bɛɛ ani siyaw bɛɛ la. U tɛna sɔn mɔgɔw ka u suw don. 10 Dugukolo kan mɔgɔw na ɲagali u kosɔn ka u ɲɛnajɛ, ka nilifɛnw ci ɲɔgɔn ma, katuguni o kira fila tun ye dugukolo kan mɔgɔw tɔɔrɔ kosɛbɛ haali. 11 O tile saba ni tila tɛmɛnnen kɔ, Ala ye ni don u la, u y'u jɔ u sen na. Minnu tun bɛ u filɛ, siranba ye olu sɔrɔ. 12 O seere fila ye kumakanba mɛn ka bɔ sankolo la ko: «A' ye yɛlɛn yan.» U yɛlɛnna sankolo la sankaba kɔnɔ u juguw ɲɛ na. 13 O yɔrɔnin kelen dugukolo yɛrɛyɛrɛba kɛra. Dugu tila tannan binna, mɔgɔ waa woloɛula fagara o dugukolo yɛrɛyɛrɛli fɛ. Mɔgɔ tɔw ja tigɛra kosɛbɛ, u ye sankolola Ala bonya. 14 Bɔnɛ fila tɛmɛnna, a filɛ, bɔnɛ sabanan bɛ na sɔɔni. 15 Mɛlɛkɛ woloɛulanan ye buru fyɛ. Kumakanbaw bɔra sankolo la ko: «Kabini sisan diɲɛ masaya kɛra an Matigi ni a ka Krisita ta ye. A na sigi masaya la badaa-badaa.» 16 O cɛkɔrɔba mugan ni naani minnu sigilen bɛ u ka masasigilanw kan Ala ɲɛ kɔrɔ, olu y'u bin u ɲɛda kan ka Ala bato, 17 u ko: «Matigi Ala, Sebaayabɛɛtigi, e min bɛ, ni i tun bɛ, an bɛ barika da i ye, katuguni i ye i ka sebaayaba ta ka don i ka masaya la. 18 Siyaw tun diminna, nka i ka diminya sera. Suw kiri tigɛ tuma ani i ka jɔn kiraw sara tuma sera, ani i ka mɔgɔ senumaw ni i tɔgɔ ɲɛsiranbaaw, mɔgɔ dɔgɔmanninw ni mɔgɔbaw sara tuma sera. Dugukolo tiɲɛnbaaw halaki tuma fana sera.» 19 Alabatosoba min bɛ sankolo la, o da yɛlɛla. Ala ka layidu wagande yera a batosoba kɔnɔ. San yɛgɛyɛgɛ ani kumakanw ni sanpɛrɛnw kɛra. Dugukolo yɛrɛyɛrɛ ani sanbɛlɛ kunbaba fana kɛra.
1 O kɔ, taamashyɛnba yera sankolo la. Muso dɔ filɛ, tile melekelen bɛ o la, kalo bɛ a sen kɔrɔ. Dolo tan ni fila masafugulama bɛ a kun na. 2 A kɔnɔma don. A bɛ kulo tin dimin ni a tɔɔrɔ kosɔn. 3 O kɔ, taamashyɛn wɛrɛ yera sankolo la. Dragon kunbaba bilenman filɛ. Kunkolo woloɛula ani biɲɛkolo tan b'a la. Masafugula tun bɛ o kunkolow bɛɛ kelen-kelen na. 4 A ku ye sankolola dolow tila sabanan sama ka u fili duguma. O muso min bɛ ɲini ka jigin, dragon y'i jɔ o ɲɛ kɔrɔ, walisa muso mana jigin, a ka o den dun. 5 Muso jiginna denkɛ la. O na siyaw bɛɛ mara ni nɛgɛ bere ye. O den tufara ka taa Ala ni a ka masasigilan kɛrɛ fɛ. 6 O muso bolila ka taa kungokolon kɔnɔ. Ala tun ye yɔrɔ min labɛn a ye, a taara yen, walisa a ka balo yen tile waa kelen ni kɛmɛ fila ni tile biwɔɔrɔ kɔnɔ. 7 O tuma la kɛlɛ kɛra sankolo la. Misɛl ni a ka mɛlɛkɛw ye o dragon kɛlɛ. Dragon fana ni a ka mɛlɛkɛw ye kɛlɛ kɛ, 8 nka u ma se sɔrɔ. U ma yɔrɔ sɔrɔ sankolo la tun. 9 O dragon kunbaba, sa kɔrɔ, min tɔgɔ ko sendonbaa ni Sitanɛ, o min bɛ dugukolo kan mɔgɔw bɛɛ lafili, o ni a ka mɛlɛkɛw kerunna dugukolo kan ɲɔgɔn fɛ. 10 O kɔ, ne ye kumakanba mɛn ka bɔ sankolo la ko: «An ka Ala ka kisili ni a ka sebaaya ni a ka masaya sera sisan, ani a ka Krisita ka kuntigiya, katuguni an balimaw sendonbaa kerunna dugukolo kan, o min tun bɛ Ala ɲɛ kɔrɔ ka u sendon su fara tile kan. 11 An balimaw ye se sɔrɔ a kan Sagaden joli barika la ani u ka seereya kuma barika la. U jɛna u ni kɔ fo ka se saya ma. 12 O de kosɔn, sankolow ani u kɔnɔ fɛnw, aw ka ɲagali. Bɔnɛ bɛ dugukolo ni kɔgɔji ye, k'a masɔrɔ Sitanɛ jiginna ka taa aw yɔrɔ. A diminnenba don, katuguni a y'a dɔn ko a ka waati tɔ man jan tun.» 13 Dragon y'a ye ko a kerunna dugukolo kan tuma min na, muso min jiginna denkɛ la, a tugura o nɔfɛ k'a tɔɔrɔ. 14 Nka bɔnba kamanfura fila dira muso ma, walisa a k'i pan ka taa kungokolon kɔnɔ a ka yɔrɔ la. A na balo yen san saba ni kalo wɔɔrɔ kɔnɔ a mabɔlen o sa ɲɛ kɔrɔ. 15 Sa ye ji bɔ a da la muso nɔfɛ i ko baji, walisa o ji woyo ka o muso tunun. 16 Nka dugukolo ye muso dɛmɛ. Dragon ye ji min bɔ a da la, dugukolo y'i da yɛlɛ ka o ji min. 17 Dragon diminna muso kɔrɔ kosɛbɛ. Muso bɔnsɔn minnu bɛ Ala ka ci fɔlenw ani Yesu ka seereya mara, a taara olu kɛlɛ. 18 A y'i jɔ kɔgɔji da la cɛncɛn kan.
1 O kɔ, ne ye wara jugu dɔ wulitɔ ye ka bɔ kɔgɔji la. Biɲɛkolo tan ni kunkolo woloɛula b'a la. Masafugula tan bɛ a biɲɛkolow la. Ala tɔgɔ tiɲɛni tɔgɔw sɛbɛnna a kunkolow kan. 2 Ne ye wara min ye, o bɔra waraninkalan fɛ. A senw bɛ i ko ursi wara senw. A da bɛ i ko waraba da. Dragon ye a ka sebaaya ni a ka masasigilan ni fangaba di a ma. 3 Ne ye a kunkolow la kelen ye, i n'a fɔ a joginna fo ka se saya ma. O joginda min tun bɛna a faga, o kɛnɛyara. Dugukolo kan mɔgɔw bɛɛ kabakoyara ka tugu o wara nɔfɛ. 4 U ye dragon bato, katuguni a ye fanga di o wara ma. U ye wara fana bato, u ko: «O wara ɲɔgɔn bɛ min? Jɔni bɛ se ka a kɛlɛ?» 5 Da dira o wara ma ka kuncɛbaya kumaw fɔ ani Ala tɔgɔ tiɲɛni kow. Fanga dira a ma ka kow kɛ kalo binaani ni fila kɔnɔ. 6 A y'a da yɛlɛ ka Ala mafiɲɛya ka Ala tɔgɔ ni a batoso tɔgɔ tiɲɛ ani minnu sigilen bɛ sankolo la, ka olu fana tɔgɔw tiɲɛ. 7 Fanga dira a ma ka Ala ka mɔgɔ senumaw kɛlɛ ka se sɔrɔ olu kan. Fanga dira a ma fana bɔnsɔnw bɛɛ ni mɔgɔ sifaw bɛɛ ani siyaw bɛɛ kan. 8 Dugukolo kan mɔgɔw bɛɛ n'a bato, fɔ minnu tɔgɔw tun sɛbɛnna Sagaden fagalen ka ɲɛnamaya kitabu kɔnɔ kabini diɲɛ da tuma. 9 Tulo bɛ min fɛ, o ka lamɛnni kɛ! 10 Ni mɔgɔ dɔ bɛ mɔgɔw minɛ jɔnya la, o tigi yɛrɛ na taa jɔnya la. Min bɛ mɔgɔ faga ni npan ye, wajibi don o fana ka faga ni npan ye. Ala ka mɔgɔ senumaw ka muɲuli ni u ka dannaya bɛ yan dɛ. 11 O kɔ, ne ye wara jugu wɛrɛ wulitɔ ye ka bɔ dugukolo la. Biɲɛkolo fila b'a la, i ko sagaden. A bɛ kuma i ko dragon. 12 A bɛ baara kɛ ni wara fɔlɔ fanga ye o ɲɛ kɔrɔ. O wara fɔlɔ min joginda tun bɛna a faga, ni a kɛnɛyara, a bɛ dugukolo ni a kan mɔgɔw wajibiya ka o bato. 13 Wara filanan bɛ taamashyɛnbaw kɛ fo ka tasuma jigin ka bɔ sankolo la ka na dugukolo kan mɔgɔw bɛɛ ɲɛ na. 14 Fanga dira a ma ka kabako minnu kɛ wara fɔlɔ ɲɛ kɔrɔ, a ye dugukolo kan mɔgɔw lafili ni olu ye. Wara min joginna npan fɛ, n'a kɛnɛyara, a y'a fɔ dugukolo kan mɔgɔw ye ko u ka o ja dila. 15 Wara filanan ye fanga sɔrɔ ka ni don wara fɔlɔ ja la walisa o ka kuma, ani mɔgɔ minnu ma sɔn ka o ja bato, a ka olu bɛɛ faga. 16 A bɛ mɔgɔw bɛɛ wajibiya ko taamashyɛn ka kɛ u kininbolo wala u ten na, mɔgɔ dɔgɔmanninw ni mɔgɔbaw, faamaw ni faantanw, hɔrɔnw ani jɔnw. 17 Ko mɔgɔ si tɛna se ka sanni kɛ wala ka feereli kɛ ni o taamashyɛn t'a la, o wara tɔgɔ wala a tɔgɔ nimɔrɔ kɔni. 18 Hakilitigiya bɛ yan dɛ. Hakili bɛ min fɛ, o ka o wara tɔgɔ nimɔrɔ jate, katuguni o ye mɔgɔ nimɔrɔ ye. O nimɔrɔ ye kɛmɛ wɔɔrɔ ni biwɔɔrɔ ani wɔɔrɔ ye.
1 O kɔ, ne ye filɛli kɛ ka Sagaden jɔlen ye Sion kulu kan. Mɔgɔ waa kɛmɛ ni binaani ni waa naani bɛ a fɛ. Sagaden tɔgɔ ni a Fa tɔgɔ sɛbɛnnen tun bɛ o mɔgɔw tenw na. 2 Ne ye kumakan mɛn ka bɔ sankolo la. A bɛ i ko jiba suruntukan ani sankulukanba. A kan bɛ i ko nkɔni fɔlaw ka nkɔnifɔkan. 3 U bɛ tanuli dɔnkili kura da masasigilan ɲɛ kɔrɔ ani fɛn ɲɛnamaw ani cɛkɔrɔbaw ɲɛ kɔrɔ. Mɔgɔ si ma se ka o dɔnkili dege fɔ o mɔgɔ waa kɛmɛ ni binaani ni waa naani, minnu kunmabɔra ka bɔ dugukolo kan. 4 Olu ma nɔgɔ musow fɛ, k'a masɔrɔ u ye cɛ muso dɔnbaliw ye. Sagaden bɛ taa yɔrɔ o yɔrɔ, olu bɛ tugu a nɔfɛ. U kunmabɔra ka bɔ mɔgɔw cɛma. U ye Ala ni Sagaden ka fɛn fɔlɔw de ye. 5 U ma nkalon tigɛ abada, jalakibaliw don. 6 O kɔ, ne ye mɛlɛkɛ wɛrɛ pantɔ ye san fɛ fiɲɛ la. Kibaru Duman banbali bɛ a fɛ k'a fɔ dugukolo kan mɔgɔw ye, siyaw bɛɛ ni bɔnsɔnw bɛɛ ni kanw bɛɛ ani mɔgɔ sifaw bɛɛ. 7 A y'a fɔ ni kanba ye ko: «A' ye siran Ala ɲɛ k'a bonya, k'a masɔrɔ a na kiri tigɛ mɔgɔw kan waati min na, o sera. A' ye sankolo ni dugukolo ni kɔgɔji ani ji boyiw Dabaa bato.» 8 Mɛlɛkɛ filanan tugura fɔlɔ ta kɔ, a ko: «Babilonɛ duguba! A cira, a cira! Ale y'a to siyaw ka a ka kakalaya jugu diwɛn dɔ min.» 9 Mɛlɛkɛ sabanan tugura u nɔfɛ k'a fɔ ni kanba ye ko: «Min bɛ wara ni a ja bato, ni a ka taamashyɛn bɛ kɛ o ten wala a bolo la, 10 o fana na Ala ka diminya diwɛn min, a ye min kolonsobali yɛlɛma a ka diminya jifilen kɔnɔ. O tigi na tɔɔrɔ tasuma ni kiribi la mɛlɛkɛ senumaw ani Sagaden ɲɛ kɔrɔ. 11 U tɔɔrɔ tasuma sisi na yɛlɛn san fɛ badaa-badaa. U tɛna lafiya su fara tile kan, olu minnu ye wara ni a ja bato, ani wara tɔgɔ taamashyɛn bɛ minnu na.» 12 Ala ka mɔgɔ senumaw ka muɲuli bɛ yan dɛ, olu minnu bɛ Ala ka ci fɔlenw mara ani u ka dannaya Yesu la. 13 Ne ye kumakan mɛn ka bɔ sankolo la ko: «Nin sɛbɛn: Mɔgɔ minnu bɛ sa Matigi la kabini sisan, olu ye dubadenw ye.» Ni Senu ko: «Ɔwɔ, walisa u ka lafiya u ka baarabaw la, katuguni u ka kɛwalew tugulen bɛ u nɔfɛ.» 14 Ne ye filɛli kɛ ko kura ka sankaba jɛman ye. Dɔ sigilen bɛ a kan, o bɔlen bɛ mɔgɔ fɛ. Sanu masafugula bɛ a kun na, wɔlɔsɔ da duman b'a bolo. 15 Mɛlɛkɛ wɛrɛ nana ka bɔ Alabatosoba kɔnɔ, k'a fɔ sankaba kan sigibaa ye ni kanba ye ko: «I ka i ka wɔlɔsɔ kɛ ka dugukolo suman kan, k'a masɔrɔ suman kan waati sera, dugukolo suman mɔna ka ban.» 16 Min sigilen tun bɛ sankaba kan, o ye a ka wɔlɔsɔ kerun dugukolo kan, dugukolo suman tigɛra. 17 Mɛlɛkɛ dɔ wɛrɛ bɔra Alabatosoba kɔnɔ sankolo la. Wɔlɔsɔ da duman bɛ o fana bolo. 18 Mɛlɛkɛ wɛrɛ bɔra saraka bɔlan na, fanga tun b'o fɛ tasuma kan. Wɔlɔsɔ da duman bɛ min bolo, a y'a fɔ o ye ni kanba ye ko: «I ka i ka wɔlɔsɔ da duman kɛ ka dugukolo kan rezɛnsun tusuuw tigɛ, k'a masɔrɔ u denw mɔna ka ban.» 19 Mɛlɛkɛ ye a ka wɔlɔsɔ kerun dugukolo kan ka dugukolo rezɛnsun mɔ tigɛ ka u fili Ala ka diminya rezɛn jibɔ yɔrɔba kɔnɔ. 20 U ye rezɛndenw foroki rezɛn jibɔ yɔrɔ la dugu kɔfɛ. Joli bɔra rezɛn jibɔ yɔrɔ la ka woyo ka taa se kilomɛtɛrɛ kɛmɛ saba ɲɔgɔn ma. A dunya tun bɛ bɔ duguma ka se so karafe nɛgɛ ma.
1 O kɔ, ne ye taamashyɛn wɛrɛ ye sankolo la, o ka bon, dakabana ko don. Laban tɔɔrɔ koba woloɛula bɛ mɛlɛkɛ woloɛula minnu bolo, olu bɛ Ala ka diminya ko dafa. 2 O kɔ, ne ye bajiba ye, i n'a fɔ wɛrɛ ni tasuma kolonsolen. Minnu ye se sɔrɔ wara ni a ja ani a tɔgɔ nimɔrɔ kan, ne ye olu fana jɔlen ye wɛrɛ baji kan. Ala ka nkɔniw bɛ u bolo. 3 U bɛ Ala ka baaraden Musa ka tanuli dɔnkili da ani Sagaden ka dɔnkili ko: «Matigi Ala, Sebaayabɛɛtigi, i ka ko kɛtaw ka bon, kabakow don! Siyaw bɛɛ ka Masakɛ, i ka siraw tilennen don. U ye tiɲɛ ye. 4 Matigi, jɔni tɛna siran i ɲɛ ka i tɔgɔ bonya? K'a masɔrɔ i kelenpe ka senu. Siyaw bɛɛ bɛ na ka i bato, katuguni i ka kɛwale tilennenw jirala.» 5 O kɔ, ne ye filɛli kɛ ka Ala ka seereya finiso senuma da yɛlɛlen ye sankolo la. 6 Tɔɔrɔ koba woloɛula bɛ mɛlɛkɛ woloɛula minnu bolo, olu bɔra Alabatosoba kɔnɔ. Lenfu fini saniyalen manamanatɔ bɛ u kan na. Sanu cɛsirilan bɛ u disi la. 7 Fɛn ɲɛnama naani la kelen ye sanu jifilen woloɛula di mɛlɛkɛ woloɛula ma, Ala min ɲɛnama bɛ to badaa-badaa, u falen bɛ ni o ka diminya ye. 8 Alabatosoba fara Ala ni a ka sebaaya nɔɔrɔ sisi la. Mɔgɔ si ma se ka don Alabatosoba kɔnɔ, sani o tɔɔrɔ koba woloɛula ka kɛ ka dafa, olu minnu tun bɛ o mɛlɛkɛ woloɛula bolo.
1 O kɔ, ne ye kumakanba mɛn ka bɔ Alabatosoba kɔnɔ k'a fɔ mɛlɛkɛ woloɛula ye ko: «Ala ka diminya bɛ jifilen woloɛula minnu kɔnɔ, a' ye taa olu yɛlɛma dugukolo kan.» 2 Mɛlɛkɛ fɔlɔ taara ka a ka jifilen kɔnɔ fɛn yɛlɛma dugukolo kan. Wara jugu ka taamashyɛn bɛ mɔgɔ minnu na, ani a ja batobaaw, joli juguw kɛra olu la ka u tɔɔrɔ kosɛbɛ. 3 Mɛlɛkɛ filanan ye a ka jifilen kɔnɔ fɛn yɛlɛma kɔgɔji kan, kɔgɔji kɛra joli ye, i ko mɔgɔ su joli. Kɔgɔji kɔnɔ fɛn ɲɛnamaw bɛɛ sara. 4 Mɛlɛkɛ sabanan ye a ka jifilen kɔnɔ fɛn yɛlɛma bajiw ni ji boyiw kan, olu kɛra joli ye. 5 Ne ye jiw kun na mɛlɛkɛ kan mɛn ko: «E min ka senu, ni i bɛ, ni i tun bɛ, i tilennen don, k'a masɔrɔ i ye o kiri kow kɛ ten. 6 Mɔgɔw ye Ala ka mɔgɔ senumaw ni kiraw faga ka u joli bɔn. I ye joli di u ma k'a min, u ka kan n'o ye.» 7 Ne ye saraka bɔlan kan mɛn ko: «Ɔwɔ, Matigi Ala, Sebaayabɛɛtigi, i ka kiri kow ye tiɲɛ ye, u tilennen don!» 8 Mɛlɛkɛ naaninan ye a ka jifilen kɔnɔ fɛn yɛlɛma tile kan. Fanga dira tile ma ka mɔgɔw jeni ni a tasuma ye. 9 Funteni dama tɛmɛnnen ye mɔgɔw jeni. U ye Ala tɔgɔ tiɲɛ, o tɔɔrɔ kobaw bɛ o min bolo, nka u ma sɔn ka nimisa u ka jurumuw la ka Ala bonya. 10 Mɛlɛkɛ duurunan ye a ka jifilen kɔnɔ fɛn yɛlɛma o wara jugu ka masasigilan kan. Dibi donna a ka masaya yɔrɔ bɛɛ la, mɔgɔw ye u nɛnkunw ɲimi dimin kosɔn. 11 U ye sankolotigi Ala tɔgɔ tiɲɛ u ka diminw ni u joliw kosɔn, nka u ma nimisa u ka kɛwalew la. 12 Mɛlɛkɛ wɔɔrɔnan ye a ka jifilen kɔnɔ fɛn yɛlɛma Ufrate bajiba kan. O baji jara walisa ka sira labɛn masakɛw ɲɛ, olu minnu bɛ na ka bɔ kɔrɔn fɛ. 13 Ne ye ni jugu saba ye, kelen bɔra dragon da la, kelen bɔra wara da la, kelen bɔra kira nkalontigɛla da la, u bɔlen bɛ ntoriw fɛ. 14 Olu ye jinɛw niw ye, u bɛ kabakow kɛ. U bɛ taa dugukolo kan masakɛw bɛɛ sɛgɛrɛ, walisa u ka u lajɛ Ala Sebaayabɛɛtigi ka donba kɛlɛ kama. 15 «A filɛ, ne bɛ na i ko nson! Min bɛ to a ɲɛ na ka a ka finiw mara walisa a farilankolon kana taama, mɔgɔw kana a maloya ye, o ye dubaden ye.» 16 O jinɛw ye masakɛw lajɛ yɔrɔ min na, o tɔgɔ ko Harmagedɔn hɛburukan na. 17 Mɛlɛkɛ woloɛulanan ye a ka jifilen kɔnɔ fɛn yɛlɛma fiɲɛ la. Kumakan bɔra masasigilan na Alabatosoba kɔnɔ, o ko: «A kɛra ka ban.» 18 San yɛgɛyɛgɛ ni kumakanw ni sanpɛrɛnkanw ani dugukolo yɛrɛyɛrɛba kɛra. O bɔɲɔgɔnko dugukolo yɛrɛyɛrɛba tun ma kɛ kabini mɔgɔw kɛra dugukolo kan. 19 O duguba tiɲɛnna ka kɛ tila saba ye. Siyaw ka duguw binna. Ala hakili jiginna Babilonɛba la ka a ka diminyaba diwɛn jifilen di a ma, a k'a min. 20 Gunw bolila ka taa, kuluw ma ye tun. 21 Sanbɛlɛ kunbabaw binna mɔgɔw kan ka bɔ sankolo la, u bɛɛ kelen-kelen bɛ kilo binaani ɲɔgɔn bɔ. Mɔgɔw ye Ala tɔgɔ tiɲɛ o sanbɛlɛ tɔɔrɔ kosɔn, katuguni o tɔɔrɔ ka bon fo ka dama tɛmɛn.
1 Jifilen woloɛula bɛ mɛlɛkɛ woloɛula minnu bolo, olu la kelen nana k'a fɔ ne ye ko: «Na, jatɔmusoba min sigilen bɛ jibaw kan, ne na o ka kiri ko jira i la. 2 Dugukolo kan masakɛw ye jatɔya kɛ a fɛ. Dugukolo kan mɔgɔw ɲɛnaminilen don a ka jatɔya diwɛn fɛ.» 3 O mɛlɛkɛ taara ni ne ye Ni la kungokolon yɔrɔ dɔ la. Ne ye muso dɔ sigilen ye wara bilenman kan, tɔgɔ tiɲɛni kumaw sɛbɛnnen bɛ o wara yɔrɔ bɛɛ kan, kunkolo woloɛula ni biɲɛkolo tan b'a la. 4 Lomaasa fini ni fini bilenman b'a kan na, a masirilen don ni sanu ni kabakurun sɔngɔ gɛlɛnw ani kɔnɔnkisɛ sɔngɔ gɛlɛnw ye. Sanu jifilen b'a bolo, o falen bɛ ni ko haramulenw ni a ka jatɔya nɔgɔlenya ye. 5 Gundo tɔgɔ sɛbɛnnen bɛ o muso ten na ko: «Babilonɛba, jatɔmusow ni dugukolo ka ko haramulenw woloba.» 6 Ne ye o muso ɲɛnaminilen ye ni Ala ka mɔgɔ senumaw joli ani Yesu seerew joli ye. Ne y'a ye tuma min na, ne kabakoyara. 7 Mɛlɛkɛ y'a fɔ ne ye ko: «Mun na i kabakoyara? O muso ani a sigilen bɛ wara bilenman min kan, ni kunkolo woloɛula ni biɲɛkolo tan bɛ o la, ne na olu gundo fɔ i ye. 8 I ye wara min ye, o tun bɛ, nka a tɛ tun. A bɛna yɛlɛn ka bɔ dingɛ dunba dan dɔnbali kɔnɔ ka taa halaki yɔrɔ la. Dugukolo kan mɔgɔ minnu tɔgɔw ma sɛbɛn ɲɛnamaya kitabu la kabini diɲɛ da tuma, olu na o wara ye ka kabakoya, katuguni a tun bɛ, nka a tɛ tun, a bɛna ye ko kura. 9 «Hakili bɛ sɔrɔ faamuli min na, o filɛ nin ye. O kunkolo woloɛula ye kulu woloɛula ye, o muso sigilen bɛ minnu kan. 10 Olu ye masakɛ woloɛula fana ye, u duuru binna, kelen bɛ yen, a tɔ kelen ma na fɔlɔ. O mana na, wajibi don a ka waati dɔɔnin dɔrɔn kɛ. 11 O wara min tun bɛ, ni a tɛ tun, o ye masakɛ seginnan ye. Ale ye o woloɛula la kelen ye, a bɛ taa halaki yɔrɔ la. 12 «I ye biɲɛkolo tan minnu ye, olu ye masakɛ tan ye, u ma masaya sɔrɔ fɔlɔ, nka u ni wara na masaya fanga sɔrɔ ɲɔgɔn fɛ ka waati kelen kɛ. 13 U miiriliw kɛra kelen ye, u bɛ u ka sebaaya ni u fanga di wara ma. 14 U na Sagaden kɛlɛ, Sagaden na se sɔrɔ u kan, k'a masɔrɔ a ye matigiw ka Matigi ye ani masakɛw ka Masakɛ. A ka welelen ɲɛnatɔmɔlen minnu bɛ a fɛ, ni u kɛra dannamɔgɔw ye, olu fana na se sɔrɔ.» 15 Mɛlɛkɛ y'a fɔ ne ye ko: «I ye jatɔmuso sigilen ye ji minnu kan, olu ye mɔgɔ sifaw ni jamakulubaw ni siyaw ni kanw ye. 16 I ye biɲɛkolo tan minnu ye, olu ni o wara na jatɔmuso koniya ka fɛn bɛɛ bɔsi a la ka a farilankolon bila. U na a farisogo dun ka a jeni tasuma la ka a ban pewu pewu. 17 Ala ye a yɛrɛ sago kɛ u kɔnɔ fo u jɛra ka u ka masaya fanga di wara ma, sani Ala ka ko fɔlen bɛɛ ka kɛ ka dafa. 18 «I ye muso min ye, o ye duguba ye, min bɛ sigi dugukolo kan masakɛw bɛɛ kun na.»
1 O kow kɔ, ne ye mɛlɛkɛ wɛrɛ jigintɔ ye ka bɔ sankolo la. Sebaayaba b'a fɛ, a nɔɔrɔ ye yeelen bɔ dugukolo yɔrɔ bɛɛ la. 2 A pɛrɛnna ni kanba ye ko: «Babilonɛba, a cira, a cira! A kɛra jinɛw sigi yɔrɔ ni jinɛ nɔgɔlenw bɛɛ dogo yɔrɔ ani kɔnɔ nɔgɔlen mangow bɛɛ dogo yɔrɔ ye. 3 K'a masɔrɔ siyaw bɛɛ ye a ka kakalaya dama tɛmɛnnenw diwɛn min. Dugukolo kan masakɛw ye jatɔya kɛ a fɛ, dugukolo kan jagokɛlaw fɛntigiyara a ka fɛn saramaw caya kosɔn.» 4 Ne ye kumakan wɛrɛ mɛn ka bɔ sankolo la ko: «Ne ka mɔgɔw, a' ye bɔ Babilonɛ, walisa aw kana kɛ a jɛɲɔgɔnw ye a ka jurumu kow la, ka niyɔrɔ sɔrɔ a ka tɔɔrɔbaw la. 5 Katuguni a ka jurumuw cayara fo ka se sankolo ma. Ala hakili tora a ka ko juguw la. 6 A' ye a sara ka kɛɲɛ ni a yɛrɛ ka sara cogo ye. A' ye a ka tɔɔrɔ kɛ fila ye ka kɛɲɛ ni a ka kɛwalew ye. A ye jifilen kɔnɔ fɛn min kolonso, aw ka o ɲɔgɔn fila kolonso a ye. 7 A ye a yɛrɛ bonya ka fɛn ɲuman caman caman min sɔrɔ, aw ka o dama bɔɲɔgɔnko tɔɔrɔ ni kasi ko lase a ma. K'a masɔrɔ a y'a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko: `Ne masamusoma sigilen bɛ yan. Ne tɛ muso cɛ salen ye, su kasi ko tɛna ne sɔrɔ fewu.' 8 O de kosɔn a ka tɔɔrɔ ko na bin a kan don kelen na, saya ni su kasi ani kɔngɔba. Tasuma na a jeni ka a ban, katuguni Matigi Ala min bɛ kiri tigɛ a kan, o ye sebaayabatigi de ye.» 9 Dugukolo kan masakɛ minnu ni a jɛra a ka kakalaya ni a ka saramaya kow la, olu mana a jeni sisi ye tuma min na, u na kasi ka kulo a kosɔn. 10 Olu na u jɔ yɔrɔ jan a ka tɔɔrɔ kow ɲɛsiran kosɔn, k'a fɔ ko: «Bɔnɛ! Bɔnɛ! Duguba Babilonɛ, dugu barikama! I ka kiri ko binna i kan lɛrɛ kelen na!» 11 Dugukolo kan jagokɛlaw fana bɛ kasi ka kulo ɲɛnasisi fɛ a kosɔn, k'a masɔrɔ mɔgɔ si tɛ u ka jago fɛnw san tun, o jago fɛnw filɛ ninnu ye: 12 Sanu, warijɛ, kabakurun sɔngɔ gɛlɛnw, kɔnɔnkisɛ sɔngɔ gɛlɛnw, lenfu fini ɲuman, lomaasa fini, suwa fini, suma diyalan jiri sifa bɛɛ, fɛn minnu dilara ni sama ɲinw ye, fɛn minnu dilara ni jiri sɔngɔ gɛlɛnw ye, nsiranɛgɛ, nɛgɛfin, kabakurun min tɔgɔ ko marburu, 13 namugu suma duman min tɔgɔ ko kanɛl, latikɔlɔnw, mirɛ suma duman, wusulan suma duman, diwɛn, tulu, farinimugu ɲuman, ɲɔ, misiw ni sagaw, sow, wotorow, jɔnw ani mɔgɔw niw. 14 U n'a fɔ ko: «I tun ye fɛn minnu ɲini, olu bɔra i bolo. Fɛn saramaw ni fɛn minnu cɛ ka ɲi, olu bɛɛ tununna i ma. I tɛna u sɔrɔ tun.» 15 O fɛnw jagokɛla minnu fɛntigiyara o duguba fɛ, olu na u jɔ yɔrɔ jan o ka tɔɔrɔba ɲɛsiran kosɔn, ka kasi ka kulo ɲɛnasisi fɛ. 16 U n'a fɔ ko: «Bɔnɛ! Bɔnɛ! O duguba min tun ye lenfu fini ni lomaasa fini don a kan na, ka a yɛrɛ masiri ni sanu ni kabakurun sɔngɔ gɛlɛnw ni kɔnɔnkisɛ sɔngɔ gɛlɛnw ye! O nafoloba tiɲɛnna lɛrɛ kelen na.» 17 Kɔgɔji kan kurun kuntigiw bɛɛ ani minnu bɛ ji kan taama kɛ, ni kurun kɔnɔ baarakɛlaw ani minnu bɛ u balo sɔrɔ kɔgɔji kan, olu y'u jɔ yɔrɔ jan. 18 U ye o dugu jeni sisi ye ka kulo k'a fɔ ko: «Dugu jumɛn bɛ nin duguba bɔ?» 19 U ye buguri seri u kun na, ka kasi ka kulo ɲɛnasisi fɛ ko: «Bɔnɛ! Bɔnɛ bɛ o duguba ye! Kɔgɔji kan kuruntigiw bɛɛ fɛntigiyara a ka nafolo fɛ. O kɛra yɔrɔ lankolon ye lɛrɛ kelen dama kɔnɔ!» 20 Sankolo, i ka ɲagali o ko la. Ala ka mɔgɔ senumaw ni cidenw ni kiraw, aw fana ka ɲagali, k'a masɔrɔ Ala ye kiri tigɛ a kan ka aw hakɛ bɔ a la. 21 O tuma la mɛlɛkɛ barikama ye kabakurun ta i ko wugu belebeleba, ka a kerun kɔgɔji la, k'a fɔ ko: «O duguba Babilonɛ na kerun ni fanga ye ten. A tɛna ye tun. 22 Nkɔnifɔkan ni folifɔkan ni filefyɛkan ni burufyɛkan si tɛna mɛn i kɔnɔ tun. Walekɛla sifa si tɛna sɔrɔ i kɔnɔ tun. Wugukan si tɛna mɛn i kɔnɔ tun. 23 Lanpa yeelen tɛna bɔ i kɔnɔ tun. Kɔɲɔcɛkan ni kɔɲɔmusokan tɛna mɛn i kɔnɔ tun. K'a masɔrɔ i ka jagokɛlaw tun ye dugukolo kan faamaw de ye. I ka subaaya ko tun ye siyaw bɛɛ lafili. 24 Kiraw ni Ala ka mɔgɔ senumaw ani mɔgɔ minnu bɛɛ fagara dugukolo kan, olu bɛɛ joli yera nin dugu kɔnɔ.»
1 O kɔ, ne ye mankanba mɛn ka bɔ sankolo la i ko jamaba mankan, ko: «Aleluya! Kisili ni nɔɔrɔ ani sebaaya ye an ka Ala ta ye, 2 katuguni a ka kiri kow ye tiɲɛ ye, u tilennen don, sabu o jatɔmusoba min tun bɛ diɲɛ toli ni a ka jatɔya kow ye, a ye kiri tigɛ o kan, ka a ka jɔnw fagali hakɛ bɔ o la.» 3 U y'a fɔ ko kura ko: «Aleluya! A jeni sisi bɛ yɛlɛn badaa-badaa.» 4 O cɛkɔrɔba mugan ni naani ani o fɛn ɲɛnama naani ye u bin duguma ka masasigilan kan sigibaa Ala bato ko: «Amiina. Aleluya!» 5 Kumakan bɔra masasigilan na ko: «Ala ka jɔnw bɛɛ, aw minnu bɛ siran a ɲɛ, mɔgɔ dɔgɔmanninw ni mɔgɔbaw, aw ka an ka Ala tanu!» 6 Ne ye kanba mɛn i ko jamaba mankan ni jiba suruntukan ani sankulukanba ko: «Aleluya! K'a masɔrɔ Matigi an ka Ala, Sebaayabɛɛtigi donna a ka masaya la. 7 An ka nisɔndiya ka ɲagali ka Ala bonya, k'a masɔrɔ Sagaden ka kɔɲɔ sera, a muso y'i masiri. 8 Cogo dira a ma ka lenfu fini jɛman ɲuman manamanatɔ don a kan na.» O lenfu fini ɲuman ye Ala ka mɔgɔ senumaw ka kɛwale tilennenw ye. 9 Mɛlɛkɛ y'a fɔ ne ye ko: «I ka nin sɛbɛn: Minnu welela Sagaden ka kɔɲɔ dumuniba la, olu ye dubadenw ye.» A ko fana: «O kumaw ye Ala ka kuma sɛbɛw de ye.» 10 Ne ye n'bin a sen kɔrɔ, ne tun b'a fɛ k'a bato, nka a ko ne kana o kɛ, ne ni ne balima minnu bɛ Yesu ka seereya kumaw mara, ko ale ye anw bɔɲɔgɔnko jɔn de ye, ko ne ka Ala bato. Yesu seereya ye kiraya ni de ye. 11 Ne ye sankolo dayɛlɛlen ye. So dɔ filɛ, dafe jɛ don. Min yɛlɛnnen bɛ a kan, o tɔgɔ ko Kantigi, Sɛbɛma. A bɛ kiri tigɛ ka kɛlɛ kɛ ni tilennenya ye. 12 A ɲɛw bɛ i ko tasuma manaw. Masafugula caman bɛ a kun na. Tɔgɔ dɔ sɛbɛnnen b'a la, mɔgɔ si tɛ o dɔn a kelen kɔ. 13 Fini b'a kan na, o sulen bɛ joli la. O tigi tɔgɔ ko «Ala ka Kuma». 14 Sankolola kɛlɛbolow tugura a nɔfɛ, olu yɛlɛnnen bɛ dafe jɛw kan, lenfu fini jɛman saniyalen tun bɛ u kan na. 15 Npan da duman bɔlen bɛ a da la, a na siyaw gosi n'o ye, ka u mara ni nɛgɛ bere ye. A na forokili kɛ Ala Sebaayabɛɛtigi dusu bɔlen ka diminya rezɛn jibɔ yɔrɔ la. 16 Tɔgɔ dɔ sɛbɛnnen bɛ a ka fini ni a woro kan ko «masakɛw ka Masakɛ ani matigiw ka Matigi.» 17 O kɔ, ne ye mɛlɛkɛ jɔlen ye tile kɔnɔ. A pɛrɛnna ni kanba ye k'a fɔ san fɛ kɔnɔ pantaw bɛɛ ye ko: «A' ye na aw lajɛ Ala ka dumuniba kama, 18 ka masakɛw sogo dun, ani jalasabatigiw ni kɛlɛ masaw sogo ni sow ni so kan yɛlɛnbaaw sogow ani mɔgɔw bɛɛ sogo, hɔrɔnw ni jɔnw, mɔgɔbaw ni mɔgɔ dɔgɔmanninw.» 19 O kɔ, ne ye o wara ni dugukolo kan masakɛw ni u ka kɛlɛbolow lajɛlen ye, ko u bɛ o so kan yɛlɛnbaa ni a ka kɛlɛbolo kɛlɛ. 20 O wara minɛna ani kira nkalontigɛla min ye kabakow kɛ a ɲɛ kɔrɔ. O wara ka taamashyɛn tun bɛ mɔgɔ minnu na, ni u ye a ja bato, o kabakow ye olu lafili. Wara ni kira nkalontigɛla fila bɛɛ ɲɛnama filila dingɛ belebeleba tasumama kiribima kɔnɔ. 21 Npan min bɔra so kan yɛlɛnbaa da la, o ye u tɔw faga. Kɔnɔw bɛɛ fara u sogow la.
1 O kɔ, ne ye mɛlɛkɛ dɔ jigintɔ ye ka bɔ sankolo la. Dingɛ dunba dan dɔnbali konnɛgɛ ani jɔlɔkɔba b'a bolo. 2 A ye dragon minɛ, o sa kɔrɔ, o de ye sendonbaa ye, Sitanɛ don. A y'a siri 3 k'a kerun o dingɛ dunba kɔnɔ k'a da sɔgɔ ka taamashyɛn nɔrɔ a la ka san waa kelen kɛ, walisa dragon kana na siyaw lafili tun sani o san waa kelen ka dafa. O kɔ, wajibi don a ka foni ka waati dɔɔnin kɛ. 4 Ne ye masasigilan dɔw ye, ani u kan sigibaaw, fanga dira olu ma ka kiri tigɛ. Minnu kunkolow tigɛra Yesu seereya ani Ala ka kuma kosɔn, ne ye olu niw fana ye, ani minnu ma wara ni a ja bato, ni a ka taamashyɛn ma kɛ u tenw wala u bolow la. Olu suw kununna ka sigi Krisita fɛ masaya la ka san waa kelen kɛ. 5 Su tɔw ma kunun sani o san waa kelen ka dafa. O ye suw kununli fɔlɔ de ye. 6 Minnu ye niyɔrɔ sɔrɔ suw kununli fɔlɔ la, olu ye dubadenw ye, u ka senu. Saya filanan tɛna se sɔrɔ u kan, nka u na kɛ Ala ni Krisita ka sarakalasebaaw ye. U na sigi a fɛ masaya la ka san waa kelen kɛ. 7 San waa kelen dafalen kɔ, Sitanɛ na bila ka bɔ a ka kaso la. 8 Siya minnu bɛ diɲɛ fan naani la, Gog ni Magog, a na taa olu lafili walisa a ka u lajɛ kɛlɛ kama. U na caya i ko kɔgɔji da la cɛncɛn. 9 U nana ka bɔ dugukolo yɔrɔ bɛɛ la ka Ala ka mɔgɔ senumaw ka daga ni dugu kanulen lamini, nka tasuma jiginna ka bɔ sankolo la ka u jeni. 10 Sitanɛ min tun bɛ u lafili, o kerunna dingɛ belebeleba tasumama kiribima kɔnɔ, wara ni kira nkalontigɛla bɛ yɔrɔ min na. U na tɔɔrɔ yen su fara tile kan, badaa-badaa. 11 O kɔ, ne ye masasigilan belebeleba jɛman ye, ani min sigilen bɛ a kan. Dugukolo ni sankolo bolila ka bɔ o ɲɛ kɔrɔ, u ma ye tun. 12 Ne ye suw bɛɛ ye, kunbabaw ni dɔgɔmanninw, u jɔlen bɛ masasigilan ɲɛ kɔrɔ. Kitabuw dayɛlɛla, kitabu wɛrɛ dayɛlɛla, o ye ɲɛnamaya kitabu ye. Kiri tigɛra suw kan ka kɛɲɛ ni u ka kɛwalew ye, olu minnu sɛbɛnna o kitabuw kɔnɔ. 13 Su minnu bɛ kɔgɔji kɔnɔ, o ye olu labɔ. Saya ni Hadɛsi fana ye u taw labɔ. Kiri tigɛra suw bɛɛ kelen-kelen kan ka kɛɲɛ ni u ka kɛwalew ye. 14 Saya ni Hadɛsi kerunna dingɛ belebeleba tasumama kɔnɔ. O dingɛ tasumama ye saya filanan ye. 15 Mɔgɔ o mɔgɔ tɔgɔ sɛbɛnnen ma sɔrɔ ɲɛnamaya kitabu la, o kerunna dingɛ belebeleba tasumama kɔnɔ.
1 O kɔ, ne ye sankolo kura ni dugukolo kura ye, k'a masɔrɔ sankolo fɔlɔ ni dugukolo fɔlɔ tɛmɛnna. Kɔgɔji fana tɛ yen tun. 2 Ne ye dugu senuma Jerusalɛm kura fana jigintɔ ye ka bɔ sankolo la Ala yɔrɔ. A labɛnnen bɛ i ko kɔɲɔmuso min masirilen bɛ a cɛ ye. 3 Ne ye kumakanba mɛn ka bɔ masasigilan na, ko: «Ala sigiso filɛ mɔgɔw cɛma! Ale na sigi u fɛ, u na kɛ a ka mɔgɔw ye, Ala yɛrɛ na kɛ u fɛ yen ka kɛ u ka Ala ye. 4 A na ɲɛji bɛɛ cɛ ka bɔ u ɲɛ la. Saya tɛna kɛ tun, su kasi fana tɛna kɛ tun, wala kasikan wala dimin, k'a masɔrɔ fɛn fɔlɔw tɛmɛnna.» 5 Min sigilen bɛ masasigilan kan, o ko: «A filɛ! Ne bɛ fɛn bɛɛ kɛ kura ye.» O kɔ, a y'a fɔ ko: «I ka sɛbɛnni kɛ, katuguni nin kumaw ye kuma jɛlenw ye, kuma sɛbɛw don.» 6 A y'a fɔ ne ye fana ko: «A kɛra ka ban. Ne ye Alifa ni Omega ye, daminɛ ni laban. Minnɔgɔ bɛ min na, ne na ɲɛnamaya ji boyi ji dɔ di o ma gansan. 7 Min mana se sɔrɔ, o na kɛ nin kow ciyɛntala ye. Ne na kɛ o ka Ala ye, a na kɛ ne den ye. 8 Nka siranbaatɔw ni dannabaliw ni haramulenw ni mɔgɔ fagalaw ni jatɔw ni subaaw ni bolibatobaaw ani nkalontigɛlaw bɛɛ, olu niyɔrɔ na kɛ o dingɛ belebeleba tasumama kiribima kɔnɔ. O ye saya filanan de ye.» 9 Jifilen woloɛula minnu falen bɛ laban tɔɔrɔba woloɛula la, olu tun bɛ mɛlɛkɛ woloɛula bolo. O mɛlɛkɛw la kelen nana k'a fɔ ne ye ko: «Na yan! Ne na kɔɲɔmuso jira i la, Sagaden muso.» 10 A taara ni ne ye Ni la ka yɛlɛn kuluba jamanjan dɔ kan. A ye o dugu senuma Jerusalɛm jira ne la, a jigintɔ don ka bɔ sankolo la Ala yɔrɔ. 11 Ala nɔɔrɔ b'a la, a bɛ manamana i ko kabakurun sɔngɔ gɛlɛn, i ko jaspe kabakurun, a bɔlen bɛ krisital fɛ. 12 Kogoba jamanjan kɛra ka o dugu lamini. Da tan ni fila b'a la, mɛlɛkɛ tan ni fila jɔlen bɛ o daw la. Tɔgɔw sɛbɛnnen bɛ o daw kan, olu ye Israɛl bɔnsɔn siya tan ni fila tɔgɔw de ye. 13 Da saba bɛ kɔrɔn yanfan fɛ, da saba bɛ saheli yanfan fɛ, da saba bɛ worodugu yanfan fɛ, da saba bɛ tilebin yanfan fɛ. 14 Jusigilan tan ni fila bɛ dugu kogo jukɔrɔ. Sagaden ka ciden tan ni fila tɔgɔw sɛbɛnnen bɛ o kabakurunw kan. 15 Mɛlɛkɛ min kumana ne fɛ, sanu sumanikɛ bere tun bɛ o bolo ka dugu ni a daw ani a kogo suma. 16 Dugu fan naani bɛɛ ka kan, a janya ni a fɛrɛ bɛɛ ye kelen ye. Mɛlɛkɛ ye dugu suma ni o bere ye. A janya kɛra kilomɛtɛrɛ waa fila ni kɛmɛ naani ɲɔgɔn ye. A janya ni a fɛrɛ ni a jɔ kundama bɛɛ ka kan. 17 A ye kogo fana suma, o jɔ kundama kɛra mɛtɛrɛ biwoloɛula ni fila ye ka kɛɲɛ ni mɔgɔ ka sumani fɛn ye, o kɔrɔ, mɛlɛkɛ ta. 18 A kogo jɔra ni jaspe kabakurun ye. Dugu ye sanu yɛrɛwolo ye, i ko wɛrɛ jɛman. 19 Dugu kogo ju masirilen bɛ ni kabakurun sɔngɔ gɛlɛn sifa bɛɛ ye. A bɛɛ jukɔrɔ kabakurun ye jaspe kabakurun ye, a filanan safir, a sabanan agate, a naaninan emerode, 20 a duurunan onikis, a wɔɔrɔnan sardwanɛ, a woloɛulanan krisolite, a seginnan beril, a kɔnɔntɔnnan topaz, a tannan krisoprase, a tan ni kelennan yasɛnte, a tan ni filanan amɛtisite. 21 Dugu da la kon tan ni fila ye kɔnɔnkisɛ sɔngɔ gɛlɛn tan ni fila ye, kon bɛɛ kelen-kelen ye kɔnɔnkisɛ kelen ye. Dugu fɛrɛkɛnɛ ye sanu yɛrɛwolo ye i ko wɛrɛ sɛbɛ. 22 Ne ma Alabatosoba ye o dugu kɔnɔ, katuguni Matigi Ala Sebaayabɛɛtigi ani Sagaden ye o dugu ka Alabatosoba ye. 23 O dugu mago tɛ tile wala kalo la ka yeelen bɔ a ye, k'a masɔrɔ Ala nɔɔrɔ ye a ka yeelen ye. Sagaden ye a ka lanpa ye. 24 Siyaw na taama a ka yeelen na. Dugukolo kan masakɛw na don a kɔnɔ ni u nɔɔrɔ ye. 25 O dugu dondaw tɛna tugu tile fɛ, su tɛna ko yen. 26 U bɛna don a kɔnɔ ni siyaw nɔɔrɔ ni u ka bonya ye. 27 Fɛn nɔgɔlen si tɛna don yen, wala ko haramulen kɛbaa wala nkalontigɛla, fɔ minnu tɔgɔw sɛbɛnnen bɛ Sagaden ka ɲɛnamaya kitabu la.
1 Mɛlɛkɛ ye ɲɛnamaya baji jira ne la, a bɛ yɛrɛn i ko krisital. A bɔtɔ don Ala ni Sagaden ka masasigilan na, 2 ka woyo dugu fɛrɛkɛnɛ cɛmancɛ la. Ɲɛnamaya jiri bɛ o ba fan fila la. A den bɛ kari siɲɛ tan ni fila san kɔnɔ. Kalo o kalo a bɛ den. O jiri furaw bɛ siyaw kɛnɛya. 3 Danga tɛna kɛ tun fewu. Ala ni Sagaden ka masasigilan na kɛ o dugu kɔnɔ. A ka jɔnw na a bato. 4 U na a ɲɛda ye, a tɔgɔ na kɛ u tenw na. 5 Su tɛna ko tun. U mago tɛna kɛ lanpa la tun, wala tile, katuguni Matigi Ala yɛrɛ na kɛnɛ bɔ u ye. U na kɛ masaw ye badaa-badaa. 6 O kɔ, a y'a fɔ ne ye ko: «Nin kumaw ye kuma jɛlenw ye, kuma sɛbɛw don. Ko minnu bɛna kɛ sɔɔni, kiraw niw ka Matigi Ala, o ye a ka mɛlɛkɛ ci ka na o kow jira a ka jɔnw la.» 7 «A filɛ, ne bɛ na sɔɔni. Min bɛ nin kitabu kiraya kumaw mara, o ye dubaden ye.» 8 Ne Yuhana ye o kow mɛn ka u ye. Ne ye u mɛn ka u ye minkɛ, mɛlɛkɛ min ye o kow jira ne la, ne ye n'bin o sen kɔrɔ, ne tun b'a fɛ k'a bato. 9 A y'a fɔ ko ne kana o kɛ, ko a ye ne jɔnɲɔgɔn ye, ani minnu bɛ nin kitabu kumaw mara, ko ne ka Ala bato. 10 O kɔ, a y'a fɔ ne ye ko: «I kana nin kitabu kiraya kuma datugu, katuguni a waati surunyara. 11 Min ye tilenbali ye, o ka to a ka tilenbaliya la. Min nɔgɔlen don, o ka to a ka nɔgɔlenya la. Min tilennen don, o ka to a ka tilennenya la. Min ka senu, o ka to a ka senumaya la.» 12 «A filɛ, ne bɛ na sɔɔni. Ne ka sara fɛnw bɛ ne bolo, walisa ne ka mɔgɔw bɛɛ kelen-kelen sara ka kɛɲɛ ni u ka kɛwalew ye. 13 Ne ye Alifa ni Omega ye, fɔlɔ ni kosa, daminɛ ni laban.» 14 Minnu bɛ u ka finiw ko walisa u ka se ka ɲɛnamaya jiriden dɔ sɔrɔ, ka don o dugu daw fɛ, olu ye dubadenw de ye. 15 Nka wuluw bɛ kɛnɛma, ani subaaw ni jatɔw ni mɔgɔ fagalaw ni bolibatobaaw ani nkalon ka di minnu bɛɛ ye ani minnu bɛɛ bɛ nkalon tigɛ. 16 «Ne Yesu ye ne ka mɛlɛkɛ ci ka taa o kow seereya kɛ aw ye egilisiw kɔnɔ. Ne ye Dawuda dili ni a bɔnsɔn ye, ani kɛnɛbɔda dolo manamanatɔ.» 17 Ni Senu ni kɔɲɔmuso b'a fɔ ko: «Na!» Min b'a mɛn, o k'a fɔ fana ko: «Na!» Minnɔgɔ bɛ min na, o ka na. Min b'a fɛ, o ka ɲɛnamaya ji min gansan. 18 Minnu bɛ nin kitabu kiraya kumaw mɛn, ne bɛ nin kuma fɔ olu bɛɛ ye ko: «Ni mɔgɔ min ye dɔ fara o kumaw kan, tɔɔrɔ ko minnu sɛbɛnnen bɛ nin kitabu la, Ala na olu fara o tigi ta kan. 19 Ni mɔgɔ min ye dɔ bɔ nin kitabu kiraya kumaw la, Ala na o tigi niyɔrɔ bɔ ɲɛnamaya jiri ni dugu senuma la, olu minnu ko sɛbɛnnen bɛ nin kitabu la.» 20 Min bɛ nin kow seereya kɛ, o ko: «Ɔwɔ, ne bɛ na sɔɔni.» Amiina, i ka na, Matigi Yesu. 21 Matigi Yesu ka nɛɛma ka kɛ aw bɛɛ fɛ. Amiina.