1

1 A pielfʋ daar a 'lɔ ban bʋɔlɔ a 'Yɛr ben be, ka a 'Yɛr be a Nãaŋmɩn sɛ̃, ka a 'Yɛr ɩ Nãaŋmɩn. 2 Wʋ dɔ̃ɔ be a Nãaŋmɩn sɛ̃ a pielfʋ daar. 3 A 'Yɛr nyã lɛ Nãaŋmɩn maal bomo a jaa. Bon jaa ba maal ka a ba tu a 'Yɛr nyã pɔ ɛ. 4 A wʋ pɔ lɛ nyɛvʋr be, a wʋ nyɛvʋr nyã lɛ kʋrɔ bomo a jaa chãa. 5 A chãa nyã lɛ chaara a libe pɔ, ka libe ba tʋ̃ɔ wʋ kpĩin ɛ. 6 Nãaŋmɩn tʋ̃n daba na di Jɔɔn. 7 'Lɔ lɛ wa di a dãasɩɛ na wʋ 'yɛr a chãa nyã 'yɛr, ka a nɩrɛ jaa na tu a wʋ sɛ̃ sɔɔ de a chãa. 8 Jɔɔn ba ɩ a chãa ɛ, tɩ wʋ wa naa ɩka wʋ wa 'yɛr a chãa 'yɛr. 9 A yelmɩ̃ɛ chãa nyã lɛ chaara 'yɔ̃ɔnɔ̃ nɩrɛ jaa na waara a wɛr pɔ. 10 A 'yɛr dɔ̃ɔ be a wɛr pɔ, ka a Nãaŋmɩn gba maal a wɛr tu a wʋ 'yɔ̃ɔ, tɩchɛ ɩ̃sʋɔ jaa ba bɔ̃ɔ wʋ ɛ. 11 Wʋ wa naa a wʋ mɩ̃ɛ paal pɔ, tɩchɛ a wʋ mɩ̃ɛ nɩbɛ ba de wʋ ɛ. 12 Tɩchɛ nɩbɛ bamɩne de wʋ naa, na ba sɔɔ de a wʋ yuor, ka wʋ kʋ ba sɔr ka ba ɩ Nãaŋmɩn bibiir. 13 Baa ɩ Nãaŋmɩn bibiir nɩrɛ dɔɔfʋ kaar ɛ, bɩɩ nɩrɛ bɔfʋ pɔ ɛ, tɩchɛ Nãaŋmɩn mɩ̃ɛ lɛ maal ba a wʋ bibiir. 14 A 'yɛr wa ɩ naa nɩrɛ na wʋ jɩ̃nɛ a sɩ sɛ̃. Sɩ nyɛ naa a wʋ tɩɩr, a tɩɩr nyã na ɩ a Sãa Bidabʋ̃'yen tɛɛ. 'Lɔ lɛ yi a Sãa sɛ̃ wa, na wʋ tara wɩ̃ɛfʋ nɩ yelmɩ̃ɛ. 15 Jɔɔn 'yɛr a wʋ 'yɛr, na wʋ tãna 'yɛrɛ, "Nyã lɛ n 'yɛr yɩ ɩka wʋn wa naa, 'lɔ na be a n puor waara gar ma naa, bojũu wʋ dɔ̃ɔ be be tɩ ba wa dɔɔ ma." 16 A wɩ̃ɛfʋ sɛɛ wʋ naa, ka a wʋ maal vɩla lʋɔr sɩ jaa bʋ̃'yen 'yen dɔɔlɔ taa waara a sɩ sɛ̃. 17 Bojũu, Mosesɩ lɛ dɔ̃ɔ waan a nɛɛ, tɩchɛ Yesu Kɩrɩsɩto mɩ lɛ waan a wɩ̃ɛfʋ nɩ yelmɩ̃ɛ. 18 Nɩbʋ̃'yen jaa ba nyɛ Nãaŋmɩn ɛ, tɩchɛ a Bidabʋ̃'yen tɛɛ 'lɔ na be a Sãa lõboor lɛ wiil sɩ a lɛ Nãaŋmɩn na be. 19 A nɩbɛrɛ na be a Jerusalɛm tʋ̃n a Juu nɩbɛ bɔɔrlorbo nɩ a Juu nɩbɛ puorfʋ jie sʋ̃sʋ̃nbɔ ka ba tɩ sʋʋr Jɔɔn, nɩbuor lɛ wʋ ɩ, 20 Ka a Jɔɔn 'yɛr ba, "N ba ɩ a Nãaŋmɩn Nɩ-iraa 'lɔ wʋn tʋ̃ ɩka wʋ wa faa a wʋ nɩbɛ ɛ." 21 Ka ba lɛ sʋʋr wʋ ɩka 'lɔ lɛ ɩ a Elaija bɩɩ? Ka wʋ 'yɛr, "N ba ɩ wʋ ɛ." Ka ba lɛ sʋʋr wʋ ka 'lɔ lɛ a Nãaŋmɩn 'yɛ'yɛrɛ ɔ? Ka wʋ ɩka, "Kai." 22 Ka ba sʋʋr wʋ, "Tɩ an lɛ fʋ pãa ɩ? A sɩn tɩ 'yɛr kʋ a bala na tʋ̃ sɩ, 'yɛr sɩ a nɩrɛ 'lɔ fʋn ɩ." 23 Jɔɔn den a lɛ a Isaiya na dɔ̃ɔ sɛb na wʋ 'yɛr, "Maa lɛ a kɔkɔr 'lɔ na tãna a dãlpʋɔ pɔ, ɩka yɩ chɔɔr a Soro sɔr." 24 A Faraseemɩne tʋ̃n nɩbɛ bamɩne a Jɔɔn sɛ̃. 25 Ba wa sʋʋr wʋ naa, "Ala ɩ fʋ̃ʋ baa ɩ a Nãaŋmɩn Nɩ-iraa ɛ, bɩɩ a Elaija ɛ, bɩɩ a Nãaŋmɩn 'yɛ'yɛrɛ ɩ̃sʋɔ ɛ, ŋmɩnɛ a fʋ suoro a nɩbɛ a Nãaŋmɩn kʋ̃ɔ?" 26 Be lɛ a Jɔɔn 'yɛr ba, "Maa den kʋ̃ɔ suoro nɩ a nɩbɛ, tɩchɛ nɩrɛ kɔ̃ɔ ben a yɩ pɔ, yɩn ba bɔ̃ɔ ɛ. 27 An ɩ maa lɛ de nie wa gba, n ba sɛɛ ɩka n for a wʋ nafɔbɔ mibe gba ɛ." 28 Jɔɔn be naa a mɔ̃tɔ̃ɔ puorfʋ jie suoro a nɩbɛ a Nãaŋmɩn kʋ̃ɔ, a Jordan man gɔ̃ɔn na be a Betanɩ, be lɛ wʋ 'yɛr a 'yɛr anyãna. 29 Wɛr na wa chaar, Jɔɔn nyɛn a Yesu na tor wʋ waara ka wʋ 'yɛr, "Nyɛ a Nãaŋmɩn Pɛraabile, 'lɔ lɛ na de a wɛr nɩbɛ yeldɛbɛ bar. 30 Wʋ ɩ naa a 'lɔ ɩn 'yɛr ɩka, 'nɩrɛ ɩ̃sʋɔ na wa naa, wʋ gar ma naa, bojũu 'lɔ dɔ̃ɔ be be tɩ ba wa dɔɔ ma.' 31 Maa ba bɔ̃ɔ a nɩnyɩnɛ wʋn ɩ ɛ, tɩ naa wa suoro yɩ nɩ kʋ̃ɔ ka bala jaa na be a Isɩral na nyɛ wʋ." 32 A Jɔɔn dãasɩɛ nɩ nyã, "N ben be nyɛ a Nãaŋmɩn Sɩɛ na yi saaju fɩka ŋmam, wa 'mar wʋ, ka a Sɩɛ be a wʋ 'yɔ̃ɔ. 33 N ba dɔ̃ɔ bɔ̃ɔ a nɩnyɩnɛ wʋn ɩ ɛ. A 'lɔ na tʋ̃ ma ɩka n wa suoro a nɩbɛ a Nãaŋmɩn kʋ̃ɔ 'yɛr kʋ ma, 'A nɩrɛ 'lɔ 'yɔ̃ɔ fʋn wa nyɛ a Sɩɛ na suu wa 'mar na waa yi ɛ, 'lɔ lɛ na suoro a nɩbɛ nɩ a Sɩɛ.' 34 N nyɛn a anyã na ɩ, 'yɛrɛ kʋrɔ yɩ ɩka 'lɔ lɛ a Nãaŋmɩn Bidabʋ̃'yen." 35 A wɛr na chaar go, Jɔɔn ara na a be nɩ a wʋ poturbo ayi. 36 Be lɛ wʋ nyɛ Yesu na tala, ka wʋ 'yɛr, "Yɩ nyɛ a Nãaŋmɩn Pɛraabile." 37 A Jɔɔn poturbo ayi bala na wõ a lɛ wʋn 'yɛr, ka ba turo a Yesu chiine. 38 Yesu na wa lɩɛb nyɛ ba, wʋ sʋʋr ba naa, "Bo yɩ bʋɔrɔ?" Ka ba 'yɛr, "Wiwile nyɩnɛ fʋ kpɩɛrɛ?" 39 Ka a Yesu 'yɛr, "Yɩ wa bɔ̃ɔ a jie." Ba jɩ̃nɛ naa a wʋ sɛ̃, bojũu mɔ̃tɔ̃ɔ bal baar a daar 'lɔ̃nɔ̃. 40 A nɩbɛ ayi bala na wõ a lɛ Jɔɔn na 'yɛr ka ba turo a Yesu, ɩ̃sʋɔ lɛ Andiru na ɩ a Simon Pita yɛbɛ. 41 Lɛ a Andiru na de nie ɩ lɛ, wʋ bɔ naa a wʋ yɛbɛ Simon 'yɛr wʋ, "Sɩ nyɛn a Nɩ-iraa 'lɔ na wa faa a wʋ nɩbɛ ban bʋɔlɔ a Kɩrɩsɩto." 42 Andiru tara naa a yɛbɛ waan a Yesu sɛ̃. Yesu na wa nyɛ wʋ, ka wʋ 'yɛr, "Jɔɔn bidaba Simon, ban bʋɔlɔ fʋ naa Sɩfasɩ." A wʋ par lɛ Pita. 43 A ber anaar daar, Yesu chiine naa a Galilee, be lɛ wʋ nyɛ Filip na wʋ bʋɔl wʋ ɩka wʋ wa turo wʋ. 44 A Filip yin Betɩsaida, Andiru nɩ Pita tẽe. 45 Filip mɩ chen tɩ nyɛ Natanɩɛl 'yɛr kʋ wʋ, "Sɩ nyɛn a 'lɔ a Mosesɩ nɩ a Nãaŋmɩn 'yɛ'yɛrbɛ na sɛb a wʋ yele, 'lɔ lɛ ɩ a Yesu na yi a Najaretɩ, Josefʋ bidaba." 46 Be lɛ a Natanɩɛl sʋʋr wʋ, "Yelsʋ̃ na tʋ̃ɔ yi a Najaretɩ tẽe ɔ?" Ka a Filip 'yɛr, "Wa kaa." 47 Yesu na wa nyɛ a Natanɩɛl na tor wʋ waara, wʋ 'yɛr naa, "Yɩ nyɛ a sɩ sãakpã Isɩral yɔ̃ɔ na ba tara bɛlfʋ ɛ." 48 Ka a Natanɩɛl sʋʋr a Yesu, "Ŋmɩnɛ fʋ ɩrɛ wa bɔ̃ɔ ma?" Ka a Yesu 'yɛr, "Filip na wa bʋɔlɔ fʋ, ka n nyɛ fʋ naa a kɔ̃kɔ̃ɔ tɩɛ pĩlem." 49 Be lɛ a Natanɩɛl 'yɛr, "Wiwile, fʋ ɩn Nãaŋmɩn Bie nɩ a Isɩral Nãa." 50 Ka a Yesu 'yɛr sɔɔ wʋ, "Fʋ sɔɔ ma naa, bojũu ɩn 'yɛr ɩka n nyɛ fʋ naa a kɔ̃kɔ̃ɔ tɩɛ pĩlem ɔ? Fʋn nyɛn yelbɛrɛ ka a gar lɛ. 51 Na wʋ 'yɛr, sɩrɛ jaa lɛ n 'yɛrɛ kʋrɔ fʋ ɩka fʋn nyɛn saaju na yuo ka a Nãaŋmɩn malakasɩ suro tɩ duoro a maa Nɩsaal Bie 'yɔ̃ɔ."

2

1 A ber a nyã puor, Yesu ma Mɛɛr be naa a pɔɔ ban kulo a tẽe na be a Galilee paal pɔ, ka ba bʋɔlɔ Keena. 2 Ba bʋɔl Yesu nɩ a wʋ poturbo ka ba mɩ be be a pɔɔ kulfʋ jie. 3 A dãa na wa baar, Mɛɛr 'yɛr kʋ Yesu, "A nɩbɛ dãa baar naa." 4 Ka a Yesu 'yɛr, "N ma, n sɔ̃ɔ ba ta ɛ, ta wiil ma a lɛ ɩn na ɩ ɛ." 5 Mɛɛr lɩɛb 'yɛr kʋ a tʋ̃tʋ̃nbɔ, "Yɩ ɩ lɛ Jaa a Yesu na wa 'yɛr ɩka yɩ ɩ." 6 Kʋsɩɛ dʋʋr ayʋɔb ben be, be lɛ a nɩbɛ ma ɔ̃ɔ a kʋ̃ɔ pɛɛ a ba mɩ̃ɛ lɛ a ba puorfʋ na ɩka ba ɩ. Yoi anaar bɩɩ anũu lɛ ma sɛɛ ɩ̃sʋɔ jaa. 7 Yesu 'yɛr a tʋ̃tʋ̃nbɔ ɩka ba ɔ̃ɔ kʋ̃ɔ sɛɛ a dʋʋr. 8 An wa sɛɛ ka wʋ 'yɛr kʋ ba, "Yɩ pãa ɔ̃ɔ a kʋ̃ɔ amɩne kʋ a nɩkpɛ̃ɛ 'lɔ na kaara a pɔɔ paalaa yele." Ka a tʋ̃tʋ̃nbɔ ɩ a lɛ a Yesu na 'yɛr ba. 9 Ka a nɩkpɛ̃ɛ 'lɔ na wa nyũ a kʋ̃ɔ ala na lɩɛb ɩ dãa, waa bɔ̃ɔ a jie a dãa na yi ɛ. A tʋ̃tʋ̃nbɔ 'lɔ bɔ̃ɔ naa. Be lɛ wʋ bʋɔl a pɔɔ paalaa sɩrɛ yin chɛ̃chɛ̃ɛ, 10 na wʋ 'yɛr, "Nɩbɛ ma den nie waan a dãnʋ̃ɔ, bala wa nyũ tɩɩ baar, ka ba pãa waan a ala na ba bɔ̃ɔ nʋ̃mɔ̃ ɛ. Tɩchɛ fʋ̃ʋ 'lɔ bin a dãnʋ̃ɔ bar wa ta a baaraa." 11 A nɛ'maa yele nyã lɛ de nie Yesu na ɩ a Keena na be a Galilee paal pɔ. Be lɛ Yesu wiil a wʋ tɩɩr, ka a wʋ poturbo sɔɔ de wʋ. 12 A nyã puor, 'lɔ naa ma nɩ a wʋ yɛbil naa poturbo 'mantaa chen Kapenahum ɩka ba tɩ jɛ̃ bɩ̃lãa. 13 A kʋ̃ lɛ kor ɛ, ka a Juu nɩbɛ Gõl Bar Difʋ ta, Yesu don a Jerusalɛm. 14 Be lɛ wʋ tɩ nyɛ nɩbɛ na daara niin, piir nɩ papar, a Juu nɩbɛ puorfʋ yir bɛchaar pɔ. Wʋ nyɛn bamɩne mɩ na jɛ̃n tɛɛbʋlsɩ tɛɛrɛ libie. 15 Wʋ den miir maal kpaara diin ba bar a puorfʋ yir bɛchaar pɔ, nɩ a ba piir nɩ a niin. Wʋ tɩɛ naa a libitɛɛrbɛ tɛɛbʋlsɩ lɔb ka a libie yɛ̃yɛl. 16 Yesu 'yɛr kʋ a bala na daara a papar, "Yɩ yin a papar a ka, na yɩ ta maal ma a Sãa yir daa difʋ jie ɛ." 17 Ka a poturbo pãa tɩɛr tɔ lɛ a Nãaŋmɩn gãn na 'yɛr, "Lɛ ɩn nʋ̃ a fʋ yir 'moro man fɩka bũu." 18 A Juu nɩbɛrɛ pãa sʋʋr a Yesu, "Jɩ̃nɛ buor lɛ fʋn maal wiil sɩ ka a ɩ fʋ tara na sɔr fʋn maal a lɛ?" 19 Ka Yesu 'yɛr, "Yɩ ŋmɛr a puorfʋ yir nyãna, tɩ ka n de ber ata mɛn wʋ go." 20 Ka a nɩbɛrɛ 'yɛr, "Yuom lɩjaayi nɩ ayʋɔb lɛ ba de mɛn a puorfʋ yir nyã, ŋmɩnɛ fʋ̃ʋ na ɩ de ber ata tɛɛ mɛn wʋ?" 21 Tɩchɛ a puorfʋ yir nyã a Yesu na 'yɛrɛ, ɩ naa a wʋ ɩ̃gãn lɛ wʋ 'yɛrɛ. 22 Yesu na wa ir a kũu pɔ, ka a wʋ poturbo tɩɛr yuo a lɛ wʋn 'yɛr, na ba pãa sɔɔ de lɛ a Nãaŋmɩn gãn na 'yɛr nɩ lɛ mɩ a Yesu na 'yɛr. 23 A be a Jerusalɛm a Gõl Bar Difʋ na wa ta, nɩyɔɔ sɔɔn de a wʋ yuor, bojũu ba nyɛn a nɛ'maa tʋ̃mɔ̃ wʋn tʋ̃. 24 Tɩchɛ Yesu na bɔ̃ɔ nɩrɛ jaa tɩɛr, waa sɔɔ de wʋ mɩ̃ɛ kʋ ba ɛ. 25 A ba ɩ nɩrɛ lɛ na 'yɛr wʋ lɛ nɩbɛ na be ɛ, bojũu wʋ bɔ̃ɔn nɩrɛ jaa tɩɛr.

3

1 Daba dɔ̃ɔ be be a Faraseemɩne pɔ, ka a wʋ yuor di Nikodimasɩ, wʋ mɩ ɩ naa a Juu nɩbɛ nɩdiere ɩ̃sʋɔ. 2 Wʋ dɔ̃ɔ chen a Yesu sɛ̃ tɩ̃sɔɔ na wʋ tɩ 'yɛr, "Wiwile, sɩ bɔ̃ɔn naa ɩka Nãaŋmɩn lɛ tʋ̃ fʋ ɩka, fʋ wa wiil sɩ. Fʋ kʋ̃ naa tʋ̃ɔ a nɛ'maa tʋ̃mɔ̃ anyãna tʋ̃ ɛ, ka Nãaŋmɩn ba be a fʋ sɛ̃ ɛ." 3 Ka a Yesu haa 'yɛr, "Yelmɩ̃ɛ lɛ n 'yɛrɛ kʋrɔ fʋ, fʋ̃ʋ ba nyɛ dɔɔ paalaa ɛ, fʋ kʋ̃ tʋ̃ɔ kpɛ a Nãaŋmɩn nãalʋ̃ʋ pɔ ɛ." 4 A Nikodimasɩ sʋʋr wʋ, "Ŋmɩnɛ lɛ ban lɛ ɩ dɔɔ nɩkoraa gbɛɛ ayi? Wʋ kʋ̃ lɛ tʋ̃ɔ kpɛ a wʋ ma pʋɔ pɔ ka wʋ lɛ bɔ̃ɔ dɔɔ wʋ go ɛ." 5 Ka a Yesu 'yɛr, "Yelmɩ̃ɛ lɛ n 'yɛrɛ kʋrɔ fʋ, fʋ̃ʋ na kpɛ a Nãaŋmɩn nãalʋ̃ʋ pɔ, ka baa dɔɔ wʋ nɩ a kʋ̃ɔ nɩ a Sɩɛ ɛ. 6 A 'lɔ a nɩrɛ na dɔɔ ɩ naa nɩrɛ bie, Nãaŋmɩn Sɩɛ mɩ lɛ na tʋ̃ɔ nɩrɛ lɩɛb ka wʋ ɩ Nãaŋmɩn bie. 7 Ta ɩ a nɛɛ 'maa fʋ ɩn 'yɛr ɩka a sɛɛ naa ka ba dɔɔfʋ dɔɔ paalaa ɛ. 8 Nãaŋmɩn Sɩɛ tɛɛ lɛ tɩrɛ a nyɛvʋr paalaa. A Sɩɛ kaar naa sɛsɛbɛ na furo chiine jie 'lɔ wʋn bʋɔrɔ, fʋn tʋ̃ɔn wõ a dɔɔn, tɩchɛ fʋ kʋ̃ tʋ̃ɔ bɔ̃ɔ a jie wʋn yi ɛ, bɩɩ a jie wʋn chiine ɛ." 9 Ka a Nikodimasɩ sʋʋr wʋ, "Ŋmɩnɛ an ɩ wa ɩ a lɛ?" 10 Ka a Yesu haa 'yɛr, "Ŋmɩnɛ fʋ ɩ a Isɩral nɩbɛ wiwile tɩ ba bɔ̃ɔ a anyãna ɛ? 11 Yelmɩ̃ɛ lɛ n 'yɛrɛ kʋrɔ fʋ, sɩ 'yɛrɛ naa ala sɩn bɔ̃ɔ, na sɩ di a ala sɩn 'yɛrɛ dãasɩɛ, tɩchɛ yɩ ɩ̃sʋɔ jaa ba de a lɛ sɩn 'yɛr ɛ. 12 Ala ɩ yaa sɔɔ de a wɛr nyã bonsɩ 'yɛr ɛ, ŋmɩnɛ yɩn ɩrɛ wa sɔɔ de ala ɩ, n 'yɛr naa saaju bonsɩ 'yɛr? 13 Nɩrɛ ba do saaju jaa ɛ, ka a Nɩsaal Bie na yi a be wa tɛɛ ba lɛ ɛ. 14 A Nɩsaal Bie na 'mɔɔn saaju nɩtãa lɛ a Mosesɩ na maal a kur jɩɛ 'mɔɔ a mɔgɔ̃ɔ pɔ. 15 Ka nɩrɛ 'lɔ jaa na pãa sɔɔ de a Nɩsaal Bie na tara na nyɛvʋr 'lɔ na ba tara baarfʋ ɛ, Nãaŋmɩn sɛ̃. 16 "Nãaŋmɩn nʋ̃ naa a nɩbɛ na be ka a wɛr pɔ yɔɔ jaa, na wʋ de a wʋ Bidabʋ̃'yen tɛɛ kʋ sɩ, nɩrɛ jaa wa sɔɔ de wʋ, wʋ kʋ̃ wɛ ɛ, tɩ tara a nyɛvʋr 'lɔ na ba tara baarfʋ ɛ, Nãaŋmɩn sɛ̃. 17 Bojũu, Nãaŋmɩn ba tʋ̃ a wʋ Bidabʋ̃'yen nyã a wɛr pɔ ɩka wʋ wa sɔ̃ɔ a nɩbɛ ɛ, tɩchɛ wʋ wa naa ɩka wʋ wa faa ba. 18 Nɩrɛ 'lɔ jaa na wa sɔɔ de a Nãaŋmɩn Bidabʋ̃'yen nyã, wʋ kʋ̃ sɔ̃ɔ wʋ ɛ, tɩchɛ nɩrɛ 'lɔ jaa na ba wa sɔɔ de wʋ ɛ, wʋn sɔ̃ɔ wʋn bar, bojũu waa sɔɔ de a Nãaŋmɩn Bidabʋ̃'yen tɛɛ nyã yuor ɛ. 19 A baaraa nɩ nyã, chãa wan ka a wɛr pɔ, tɩchɛ a nɩbɛ nʋ̃n libe gar a chãa, bojũu a ba maalfʋ ɩn bier. 20 A nɩbɛ bala na ɩrɛ a bier 'laar chãa, ba kʋ̃ sɔɔ yi chãa pɔ ɛ, bojũu a chãa na wiil naa a lɛ ban be. 21 Tɩchɛ ɩ̃sʋɔ jaa na be be nɩ yelmɩ̃ɛ ma wan chãa pɔ, bojũu ba bʋɔrɔ naa ɩka a ba taaba ba bɔ̃ɔ ɩka Nãaŋmɩn lɛ maala a lɛ ban maala." 22 A nyã puor, Yesu nɩ a wʋ poturbo 'mantaa chen Judiya be lɛ wʋ jɛ̃n ba bɩ̃lãa, na wʋ suoro nɩbɛ a Nãaŋmɩn kʋ̃ɔ. 23 Jɔɔn mɩ dɔ̃ɔ suoro a nɩbɛ a Nãaŋmɩn kʋ̃ɔ be a Ainon, a be ba jãa naa Salim ɛ, bojũu kʋ̃ɔ dɔ̃ɔ be be yɔɔ. Nɩbɛ dɔ̃ɔ chiine a wʋ sɛ̃ ka wʋ suoro ba a Nãaŋmɩn kʋ̃ɔ. 24 Baa na nyɔɔ a Jɔɔn pɔɔ sɛrɛ ɛ. 25 Jɔɔn poturbo bamɩne nɩ a Juu nɩrɛ ɩ̃sʋɔ chɩrɛ nɩ taa nɩ a ɩ̃gãn pɛɛfʋ yele. 26 Ba chen a Jɔɔn sɛ̃ tɩ 'yɛr, "Wiwile, fʋ 'yɛr a daba 'lɔ sɛ̃ fʋn dɔ̃ɔ be a Jordan man gɔ̃ɔn. Wʋ suoro na nɩbɛ a Nãaŋmɩn kʋ̃ɔ ka nɩrɛ jaa chiine a wʋ sɛ̃." 27 Ka Jɔɔn haa 'yɛr, "Nɩrɛ jaa kʋ̃ tʋ̃ɔ ɩ bon jaa ɛ, ka Nãaŋmɩn na be a saaju baa sɔɔ ɛ. 28 Yɩn mɩ̃ɛ chɛnɛ na tɩɛr a ŋmɩnɛ ɩn dɔ̃ɔ 'yɛr yɩ ɩka n ba ɩ a Nɩ-iraa ɛ. Tɩchɛ wʋ tʋ̃ ma naa ka n de a wʋ nie. 29 A 'lɔ na kulo a pɔɔ, 'lɔ lɛ ɩ a pɔɔ sʋɔ. A wʋ bɩbɩɛlɛ pʋɔ ma pɛl naa wʋn ara a be wõnõ a pɔɔ sʋɔ kɔkɔr. Ala lɛ so ka a n pʋɔ mɩ pɛl. 30 A sɛɛ naa ɩka Yesu wʋ do, tɩchɛ ka maa suu. 31 "Nãaŋmɩn Bie nyã lɛ yi a saaju, 'lɔ lɛ gar ba jaa, nɩrɛ na yi ka a tẽe ɩn a tẽe tʋɔr na wʋ ma 'yɛrɛ a tẽe bomo 'yɛr. A 'lɔ na yi a saaju wa gar a bomo a jaa. 32 Wʋ ma 'yɛr naa a lɛ wʋn nyɛ nɩ a lɛ wʋn wõ tɩ ɩ̃sʋɔ jaa maa sɔɔ de wʋ ɛ. 33 Nɩrɛ 'lɔ jaa na wa sɔɔ de, a wiil naa ɩka Nãaŋmɩn ɩ naa yelmɩ̃ɛ sʋɔ. 34 Bojũu, Nãaŋmɩn tʋ̃ naa a wʋ Bie ka wʋ wa 'yɛr a wʋ 'yɛr. Nãaŋmɩn vɛ̃ naa ka a wʋ Sɩɛ sɛɛ wʋ. 35 A Sãa nʋ̃ naa Bie na wʋ de yele a jaa 'yɔ̃ɔ a wʋ nũu pɔ. 36 Nɩrɛ jaa na sɔɔ de a Bie tara na nyɛvʋr 'lɔ na ba tara baarfʋ ɛ, Nãaŋmɩn sɛ̃, tɩchɛ nɩrɛ 'lɔ na tɔr wʋ, ba tara a nyɛvʋr nyã ɛ, tɩ Nãaŋmɩn suur be a wʋ sɛ̃."

4

1 Yesu bɔ̃ɔn naa ɩka a Faraseemɩne wõ naa wʋn nyɛrɛ nɩbɛ suoro ba a Nãaŋmɩn kʋ̃ɔ, ka a bala na turo wʋ gar a bala na turo a Jɔɔn. 2 Tɩchɛ Yesu poturbo lɛ dɔ̃ɔ suoro a nɩbɛ a Nãaŋmɩn kʋ̃ɔ, a ba ɩ Yesu mɩ̃ɛ lɛ ɛ. 3 Yesu bar naa Judiya tɩ lɩɛb chiine a Galilee go. 4 Ka a ɩ Samariya lɛ a sɛɛ ɩka wʋ tu. 5 A sɔr 'lɔ wʋn tu tɩ yi naa a Saika tẽe pɔ, na wʋ gbʋr a wɛr 'lɔ a Jekɔb na dɔ̃ɔ de kʋ a wʋ bidaba Josefʋ a kõr jaa. 6 A lɔ-ɔ̃ɔ a Jekɔb na dɔ̃ɔ tuu chɛnɛ na be be, ka a Yesu jɛ̃ gbʋr a lɔ-ɔ̃ɔ bojũu wʋ chen bal. Mɔ̃tɔ̃tuo sɔ̃ɔ lɛ. 7 Ka a Samariya pɔɔ suu a lɔ-ɔ̃ɔ pɔ kʋ̃ɔ ɔ̃ɔfʋ jie. Ka a Yesu sʋɔr wʋ, "Pɔɔ yãayãabɩlɛ, ɔ̃ɔ a kʋ̃ɔ kʋ ma ka n nyũ." 8 A Yesu poturbo mɩ kpɛ̃n a tẽe pɔ ɩka ba tɩ da bʋ̃diir. 9 Ka a Samariya pɔɔ 'yɛr, "Fʋ̃ʋ Juu nɩrɛ, maa mɩ Samariya pɔɔ, taa ɩ ŋmɩnɛ ka fʋ ɩka n kʋ fʋ kʋ̃ɔ ka fʋ nyũ," sɩn nɩ Juu nɩbɛ na ba mʋɔrɔ taa bũu ɛ? 10 A Yesu 'yɛr wʋ, "Faa bɔ̃ɔ a bon a Nãaŋmɩn na bʋɔrɔ ɩka wʋ kʋ fʋ ɛ. Faa mɩ bɔ̃ɔ a nɩrɛ 'lɔ na sʋɔrɔ fʋ a kʋ̃ɔ ɩka wʋ nyũ ɛ, fʋ̃ʋ ta bɔ̃ɔ, fʋn taa sʋɔr man a kʋ̃ɔ 'lɔ na kʋrɔ nyɛvʋr." 11 A pɔɔ 'yɛr, "Nɩkpɛ̃ɛ, faa tara bʋ̃-ɔ̃ɔnaa ɛ, ka a lɔ-ɔ̃ɔ mɩ yulʋ̃, nyɩnɛ lɛ fʋn nyɛ a kʋ̃ɔ ala na kʋrɔ a nyɛvʋr? 12 A sɩ sãakpã Jekɔb lɛ tuu a lɔ-ɔ̃ɔ nyãna kʋ sɩ, ka wʋ yɔn nɩ a wʋ dʋ̃n nyuro. Fʋ̃ʋ bɛrma gar a Jekɔb bɩɩ?" 13 Ka Yesu 'yɛr, "Ɩ̃sʋɔ jaa na nyũ a kʋ̃ɔ nyãna, kɔ̃nyũur na kpɛ wʋ̃n go. 14 Tɩchɛ ɩ̃sʋɔ jaa na nyũ a kʋ̃ɔ ala ɩn na kʋ wʋ, kɔ̃nyũur kʋ̃ lɛ kpɛ wʋ go ɛ. A kʋ̃ɔ ala ɩn na kʋ wʋ kaara kɔ̃bulaa na yire, naa kʋrɔ nyɛvʋr na ba tara baarfʋ ɛ." 15 Ka a pɔɔ 'yɛr, "Nɩkpɛ̃ɛ yãayãabɩlɛ, kʋ ma a kʋ̃ɔ ala ka n nyũ, ka a kɔ̃nyũur ta lɛ nyɔɔ ma ka n suu a lɔ-ɔ̃ɔ nyã pɔ go ɛ." 16 A Yesu 'yɛr wʋ, "Kul tɩ tara a fʋ sɩrɛ waan." 17 Ka a pɔɔ 'yɛr, "N ma tara sɩrɛ ɛ." A Yesu 'yɛr, "Yelmɩ̃ɛ fʋ 'yɛr ɩka faa tara sɩrɛ ɛ. 18 Fʋ dɔ̃ɔ kul sɩrbɛ anũu, tɩ a daba 'lɔ sɛ̃ fʋn be a pʋ̃pãanyã ba ɩ a fʋ sɩrɛ ɛ." 19 Ka a pɔɔ 'yɛr, "Nɩkpɛ̃ɛ n nyɛ naa a fʋ ɩ Nãaŋmɩn 'yɛ'yɛrɛ. 20 A sɩ sãakpãmɩne, a tɔ̃ɔ nyã ju lɛ ba ma do tɩ puor a Nãaŋmɩn tɩchɛ a yɩn Juu nɩbɛ 'yɛr ɩka Jerusalɛm tɛɛ lɛ ɩ a puorfʋ jie." 21 Ka a Yesu 'yɛr kʋ wʋ, "Pɔɔ sɔɔ de ma, sɔ̃ɔ waara an kʋ̃ ɩ a tɔ̃ɔ nyã ju bɩɩ Jerusalɛm yɩn do tɩ puor a Sãa Nãaŋmɩn go ɛ. 22 A yɩn Samariya nɩbɛ ba bɔ̃ɔ a 'lɔ yɩn puoro ɛ, a sɩn Juu nɩbɛ bɔ̃ɔ naa a Nãaŋmɩn 'lɔ sɩn puoro. Bojũu a sɩ jie lɛ Nãaŋmɩn na tu faa nɩbɛ. 23 Tɩchɛ a sɔ̃ɔ waara, wʋ gɔr ta baar, a bala na puoro a Nãaŋmɩn sɩrɛ jaa, a sɩɛ na wiil ba naa ka ba puor a Sãa Nãaŋmɩn nɩ yelmɩ̃ɛ. Ba nyãna puorfʋ lɛ a Sãa Nãaŋmɩn bʋɔrɔ. 24 Nãaŋmɩn ɩn sɩɛ, bala na puoro wʋ a sɩɛ pɔ wʋn wiil ba naa ka ba puor wʋ nɩ yelmɩ̃ɛ pɔ." 25 Ka a pɔɔ 'yɛr, "N bɔ̃ɔ naa ɩka a Nɩ-iraa na wa naa, a 'lɔ sɩn na bʋɔlɔ a Kɩrɩsɩto. 'Lɔ wa wa, wʋn wiil sɩ naa yele a jaa par." 26 Ka a Yesu 'yɛr kʋ a pɔɔ, "Maa lɛ a nɩrɛ 'lɔ nɩ fʋ̃ʋ na 'yɛrɛ a pʋ̃pãanyã." 27 Ka a ɩ a poturbo mɩ tɔ̃ɔ ta nyɛ wʋn 'yɛrɛ nɩ a pɔɔ ka a nɛɛr 'maa ba. Tɩchɛ ba ɩ̃sʋɔ jaa ba 'la sʋʋr wʋ bo lɛ wʋ bʋɔrɔ bɩɩ bãa 'yɔ̃ɔ lɛ wʋ 'yɛrɛ nɩ a pɔɔ ɛ. 28 A jie lɛ a pɔɔ bar a yuor tɩ jo kul a tẽe pɔ tɩ 'yɛr kʋ a nɩbɛ, 29 "Yɩ wa nyɛ daba na 'yɛr ma ala a jaa n na dɔ̃ɔ maal. Kaa 'lɔ lɛ ɩ a Nɩ-iraa naa 'lɔ bɩɩ?" 30 Nɩrɛ jaa na be a tẽe pɔ yin chen na tɩ kaa a Yesu. 31 An wa ɩrɛ a lɛ ka a poturbo sʋɔr a Yesu. "Wiwile yãayãabɩlɛ, di bʋ̃diir." 32 Tɩchɛ ka a Yesu 'yɛr kʋ ba, "N tara na bʋ̃diir yɩn ba bɔ̃ɔ a yele ɛ." 33 Ka wʋ poturbo piel sʋrɔ taa, "Nɩrɛ kɔ̃ɔ lɛ tɔ̃ɔ waan bon kɔ̃ɔ wa kʋ wʋ ka wʋ di bɩɩ?" 34 A Yesu 'yɛr, "N bʋ̃diir lɛ ka n ɩ a lɛ Nãaŋmɩn na bʋɔrɔ, 'lɔ lɛ tʋ̃ ma, ka n baar a tʋ̃mɔ̃ 'lɔ wʋn kʋ ma ɩka n tʋ̃. 35 Yɩn 'lɔ 'yɛr naa ɩka a chɛn ŋmɛrsɩ anaar ka a ŋmab ta, maa 'yɛr kʋ yɩ ɩka, yɩ kaa yɩn nyɛn a por bonsɩ na mʋ̃ɔ sɛɛ ŋmab. 36 Pʋ̃pãanyã gba, a tʋ̃tʋ̃nbɔ bala na ŋmara nyɛrɛ naa a ba sãyar, ban lɔ̃ɔnɔ̃ a bʋ̃ŋmarsɩ waara nɩ nyɛvʋr na ba tara baarfʋ ɛ Nãaŋmɩn sɛ̃. Ka a bala na bʋr a bʋ̃bie nɩ a ŋmaŋmarba pãa 'mataa chɩlɛ. 37 A sʋkpa na ɩ yelmɩ̃ɛ ɩka, bamɩne lɛ bʋr ka bamɩne mɩ ŋma. 38 Maa tʋ̃nɔ̃ yɩ naa ɩka, yɩ chen tɩ ŋma a puo 'lɔ pɔ a bamɩne na tʋ̃ hãn." 39 Nɩyɔɔ na yi a Samariya tẽe pɔ sɔɔn de Yesu, bojũu a pɔɔ 'yɛr kʋ ba ɩka, "A daba nyã 'yɛr naa a lɛ jaa n na dɔ̃ɔ maal." 40 Ba wan wa sʋɔr wʋ ɩka wʋ jɩ̃nɛ a ba tẽe, ka wʋ jɛ̃ be ber ayi. 41 A Samariya tẽe dẽme yɔɔ jie mɩ lɛ sɔɔn de Yesu bojũu ba wʋn a lɛ wʋn 'yɛr. 42 Be a ba 'yɛr kʋ a pɔɔ, "A ba ɩ lɛ fʋn 'yɛr kʋ sɩ jũu sɩ sɔɔ de a Yesu ɛ, sɩn mɩ̃ɛ wõ naa a lɛ wʋn 'yɛr kʋ sɩ, ka sɩ bɔ̃ɔ ɩka 'lɔ lɛ na faa a wɛr nɩbɛ." 43 A ber ayi na po, wʋ yin a be na wʋ chen Galilee. 44 Yesu 'yɛr naa, "Nãaŋmɩn 'yɛ'yɛrbɛ nyɛrɛ na 'yɔ̃ɔfʋ jie jaa, tɩchɛ a ba tẽe dẽme ba 'yɔ̃ɔnɔ̃ ba ɛ." 45 Wʋn wa ta a Galilee, a nɩbɛ de wʋn nuur ayi a be, bojũu ba mɩ dɔ̃ɔ chen a Jerusalɛm a Gõl Bar Difʋ jie tɩ nyɛ a lɛ jaa wʋn maal. 46 Yesu na wa be a Galilee, wʋ lɩɛb chen a Keena tẽe pɔ be wʋn dɔ̃ɔ lɩɛb a kʋ̃ɔ ka a ɩ a dãa. Nɩkpɛ̃ɛ kɔ̃ɔ ben Kapenahum ka a wʋ bie bɩɛrɛ. 47 Wʋn wa wõ ɩka a Yesu yin a Galilee wa a Judiya, wʋ chen tɩ sʋɔr wʋ ɩka wʋ sãa a wʋ bie na kpire. 48 Ka a Yesu 'yɛr kʋ a nɩkpɛ̃ɛ, "Yɩn baa nyɛ jɩ̃nɛ nɩ nɛ'maa yele ɛ, yɩ kʋ̃ sɔɔ de ɛ." 49 Ka a daba 'yɛr, "Nɩkpɛ̃ɛ, yãayãabɩlɛ, wa ka a n bie ta kpi ɛ." 50 A Yesu pãa 'yɛr, "A fʋ bie sa naa, kulo a yir." A daba sɔɔn de a lɛ a Yesu na 'yɛr na wʋ lɩɛb kulo a yir. 51 Ka a tʋ̃tʋ̃nbɔ na yi a nɩkpɛ̃ɛ yir tuor wʋ a sɔr pɔ 'yɛr, "A fʋ bie sa naa." 52 A wʋ sʋʋr ba a sɔ̃ɔ buor a bie na sa, ka ba 'yɛr, "Jãa mɔ̃tɔ̃ɔ na vɩrʋ̃ lɛ a ɩ̃gãn tul bar wʋ." 53 Ka a bie sãa tɩɛr tɔ an ɩ a mɔ̃tɔ̃ɔ vɩr naa a jãa, a Yesu na 'yɛr, "A fʋ bie sa naa." A daba naa bala ba jaa na be a wʋ yir sɔɔn de a Yesu. 54 A nɛ'maa yelsɩ ayi lɛ anyã Yesu na tʋ̃ wʋn yi a Judiya na wʋ chen a Galilee.

5

1 A anyã puor, a Juu nɩbɛ tara na lɔ̃ɔ di ka a Yesu chen a be a Jerusalɛm. 2 A tẽe pɔ, gbatarbile ben be ka a jɛ̃bɛrsɩ anũu be be. A jie gbʋr a be ban bʋɔlɔ a piir dɔ̃dɔr, ka a Juu nɩbɛ kɔkɔr pɔ a ba bʋɔlɔ Betesda. 3 A jɛ̃bɛrsɩ ala pɔ baal bʋrsɩ ben be, jɔ̃n, bamɩne gbɛɛ na kpi kpi nɩ gbɛrsɩ ka ba gã kɔɔ a kʋ̃ɔ. 5 A gbatarbile 'lɔ̃nɔ̃ koor mɩ lɛ nɩbaala na bɛ yuom lɩjɛr nɩ pie nɩ aniin (38) na wʋ gã a be. 6 Yesu na wa nyɛ a daba, wʋ bɔ̃ɔn naa wʋn gbɛr kor, ka wʋ sʋʋr wʋ, "Fʋ bʋɔrɔ naa ɩka fʋ sa bɩɩ?" 7 Ka a daba 'yɛr, "Nɩkpɛ̃ɛ, n ba tara nɩrɛ na 'mɔɔ ma 'yɔ̃ɔ a kʋ̃ɔ pɔ 'lɔ wa dɔ̃ɔnɔ̃ ɛ, n ma mʋɔrɔ naa ɩka n kpɛ, tɩchɛ ka a nɩrɛ ma dɔ̃ɔ ma nie kpɛ." 8 A Yesu pãa 'yɛr wʋ, "'Mɔɔ a fʋ bʋ̃gãnaa chiine." 9 Ajienaa ka a daba sa, na wʋ 'mɔɔ a sɔ̃ɔ chiine. A Pɛ̃nfʋ Bɩbir daar lɛ a anyãna ɩ. 10 A Juu nɩbɛrɛ na wa nyɛ a daba na tuo a sɔ̃ɔ, ka ba 'yɛr kʋ wʋ, "Pɛ̃nfʋ Bɩbir lɛ, nɩrɛ jaa ba tara sɔr ɩka wʋ tuo a wʋ sɔ̃ɔ a Pɛ̃nfʋ Bɩbir ɛ." 11 Tɩchɛ ka wʋ 'yɛr, "A daba 'lɔ na sa ma lɛ 'yɛr kʋ ma ɩka n 'mɔɔ a sɔ̃ɔ chiine." 12 Ka ba sʋʋr wʋ, "Nɩbuor lɛ 'yɛr fʋ ɩka fʋ 'mɔɔ a sɔ̃ɔ tuo chiine?" 13 A daba ba dɔ̃ɔ bɔ̃ɔ a Yesu a nɩbuor wʋn ɩ ɛ, Yesu kpɛ̃n a nɩyɔɔ bala pɔ. 14 A nyã puor, a Yesu nyɛn a daba a Nãaŋmɩn puorfʋ yir pɔ na wʋ 'yɛr wʋ, "Fʋ pãa sãn pʋ̃pãanyã, taa wa ɩrɛ yeldɛɛr go ɛ, ka amɩne wa pɔɔ fʋ gar a lɛ ɛ." 15 Ka a daba chen tɩ 'yɛr kʋ a Juu nɩbɛrɛ, Yesu lɛ ɩ a nɩrɛ 'lɔ na sa ma. 16 Ba piel bʋɔrɔ sɔɩ na ɩ Yesu yele bojũu wʋ ma tʋ̃nɔ̃ naa a anyãna a Pɛ̃nfʋ Bɩbir Daar. 17 Ka a Yesu 'yɛr ba, "N Sãa ba vɛ̃ anyãna tʋ̃fʋ ɛ, ala lɛ so ka n mɩ tʋ̃nɔ̃." 18 A nɩbɛrɛ tara na yele ayi ban bʋɔrɔ ɩka ba kõn Yesu. Wʋ sɔ̃ɔ naa a Pɛ̃nfʋ Bɩbir yele, tɩchɛ a dɛɛr 'lɔ jaa lɛ wʋn 'yɛr ɩka Nãaŋmɩn ɩ naa a wʋ Sãa, na wʋ de a wʋ mɩ̃ɛ ka 'lɔ nɩ Nãaŋmɩn ɩ bʋ̃'yen. 19 A Yesu 'yɛr kʋ a nɩbɛ, "Yelmɩ̃ɛ lɛ n 'yɛrɛ kʋrɔ yɩ ɩka a Bie kʋ̃ tʋ̃ɔ maal bon jaa ɛ. Wʋn tʋ̃ɔ ɩ a lɛ tɛɛ wʋn nyɛ a Sãa na maala, bojũu a Bie ma maal naa a lɛ nɛ wʋn nyɛ a Sãa na maala. 20 A Sãa nʋ̃n a Bie na wʋ wiil wʋ a yele a jaa wʋn maal. A Sãa gba na wiil wʋn yelbɛrɛ ka yɩ nɛɛr 'maa. 21 A lɛ a Sãa na ma sɩ̃ɩ a kũu na wʋ kʋ wʋ nyɛvʋr, lɛ lɛ a Bie mɩ na kʋ a ɩ̃sʋɔ jaa wʋn bʋɔrɔ a nyɛvʋr. 22 A Sãa gba ba tɔɔrɔ nɩrɛ jaa 'yɛr ɛ, tɩchɛ wʋ ɩka a Bie wʋ tɔɔr nɩrɛ jaa 'yɛr. 23 A Sãa bʋɔrɔ naa ɩka ba 'yɔ̃ɔnɔ̃ a Bie nɩtãa lɛ ban 'yɔ̃ɔnɔ̃ wʋ. Ɩ̃sʋɔ jaa wa tɔr ba 'yɔ̃ɔ a Bie ɛ, lɛ mɩ lɛ wʋ tɔr, ba 'yɔ̃ɔ a Sãa na tʋ̃ wʋ ɛ. 24 "Yelmɩ̃ɛ lɛ n 'yɛrɛ kʋrɔ yɩ ɩka, ɩ̃sʋɔ jaa na wõ a lɛ ɩn na 'yɛr tɩ sɔɔ de a 'lɔ na tʋ̃ ma, tara na nyɛvʋr 'lɔ na ba tara baarfʋ ɛ, Nãaŋmɩn sɛ̃. Ba kʋ̃ 'yɔ̃ɔ wʋ 'yɛr ɛ. Wʋ yin kũu pɔ, tɩ kpɛ nyɛvʋr pɔ. 25 Yelmɩ̃ɛ lɛ n 'yɛrɛ kʋrɔ yɩ ɩka, sɔ̃ɔ waara, wʋ ben ta ka a kũn na wõ a Nãaŋmɩn Bie kɔkɔr. A bala na wõ naa, na ir tara nyɛvʋr. 26 Bojũu a Sãa tara na kpɛ̃ɔ kʋrɔ nyɛvʋr. Wʋ den a kpɛ̃ɔ 'lɔ kʋ a Bie ka wʋ mɩ tara nyɛvʋr. 27 Wʋ kʋ wʋn sɔr ɩka wʋ tɔɔr nɩrɛ jaa 'yɛr, bojũu wʋ ɩ naa Nɩsaal Bie. 28 "Yɩ ta vɛ̃ ka a 'maa yɩ nɛɛ ɛ. A sɔ̃ɔ na wa naa, ka a kũn wõ a Nɩsaal Bie kɔkɔr, 29 na ba yire a ba yar pɔ. Ɩ̃sʋɔ jaa na maal vɩla, na yin kpɛ nyɛvʋr pɔ, ka a ɩ̃sʋɔ jaa mɩ na maal dɛɛr na yin kpɛ sɔ̃ɔfʋ pɔ. 30 N kʋ̃ tʋ̃ɔ maal bon jaa nɩ maa mɩ̃ɛ kpɛ̃ɔ ɛ. 'Lɔ lɛ 'yɛr ma a lɛ ɩn na tɔɔrɔ ka a n tɔɔrfʋ tara sɔr bojũu n turo naa a wʋ nɛɛ, a ba ɩ n ɩrɛ na lɛ ɩn bʋɔrɔ ɛ. 31 "Maa 'yɛrɛ 'yɔ̃ɔnɔ̃ a n mɩ̃ɛ, sɔr jaa ba be be na wiil ɩka yelmɩ̃ɛ lɛ ɛ. 32 Nɩrɛ kɔ̃ɔ ben be na 'yɛrɛ 'yɔ̃ɔnɔ̃ ma, ka n mɩ bɔ̃ɔ ɩka a lɛ wʋn 'yɛrɛ ɩn yelmɩ̃ɛ. 33 "Yɩ tʋ̃n nɩbɛ a Jɔɔn sɛ̃ ka wʋ tɩ 'yɛr ba a yelmɩ̃ɛ. 34 N ba dɩɛl lɛ nɩbɛ na 'yɛrɛ a n 'yɛr ɛ, tɩchɛ n 'yɛrɛ yɩ naa anyãna ka yɩ na tʋ̃ɔ nyɛ faafʋ. 35 Jɔɔn dɔ̃ɔ ɩ fɩka fɩ̃tɩn na chaar yɔ̃ɔ ka yɩ pʋɔ pɛl, a yɩ chɩl a chãa nyã pɔ bɩ̃lãa. 36 "Bon kɔ̃ɔ na tɩrɛ gar a lɛ a Jɔɔn na dɔ̃ɔ 'yɛr a n 'yɛr, naa tʋ̃mɔ̃ ala a Sãa na kʋ ma ɩka n tʋ̃. A anyãna a jaa 'yɛrɛ na kʋrɔ ma, naa wiil ɩka a Sãa lɛ tʋ̃ ma. 37 A Sãa mɩ na tʋ̃ ma 'yɛrɛ na kʋrɔ ma, tɩchɛ yaa wõ a wʋ kɔkɔr bɩɩ nyɛ a wʋ nie jaa ɛ. 38 Yaa sɔɔ a wʋ 'yɛr ɛ, bojũu yɩ tɔr na yaa sɔɔ de a 'lɔ wʋn tʋ̃ ɛ. 39 Yɩ ma chɛ̃pɛ̃ naa a Nãaŋmɩn gãma, bojũu yɩ tɩɛr naa ɩka be lɛ yɩn nyɛ nyɛvʋr na ba tara baarfʋ ɛ. Maa 'yɛr lɛ a gãma anyãna 'yɛrɛ. 40 Tɩchɛ yɩ tɔr naa na wa a n sɛ̃ wa nyɛ nyɛvʋr 'lɔ na ba tara baarfʋ ɛ Nãaŋmɩn sɛ̃. 41 "N baka ba be nɩrɛ pɛɛfʋ pɔ ɛ. 42 Tɩchɛ n bɔ̃ɔn naa ɩka a yɩ ɩ̃sʋɔ jaa ba nʋ̃ Nãaŋmɩn ɛ. 43 Maa waan naa a n Sãa yuor, ka yaa de ma ɛ. Tɩchɛ yɩn den nɩbɛ na waan ba mɩ̃ɛ yuor. 44 Ŋmɩnɛ yɩn ɩrɛ wa sɔɔ? Yɩn na bʋɔrɔ ɩka a yɩ barmɩne ba pɛɛrɛ yɩ, ka yɩ baka ba be a pɛɛfʋ 'lɔ a Nãaŋmɩn tɛɛ na kʋ yɩ ɛ. 45 "Tɩchɛ, yɩ taa tɩɛr ɩka ɩn 'yɔ̃ɔ yɩn 'yɛr a Sãa niem ɛ. Yɩ den a yɩ tɩɛr dɔɔl Mosesɩ, 'lɔ nɩ wʋ ju lɛ na 'yɔ̃ɔ yɩ 'yɛr. 46 Maa 'yɛr lɛ a Mosesɩ na dɔ̃ɔ sɛb, ala ɩ yɩn ta sɔɔ wʋ, yɩn taa sɔɔ ma naa. 47 Tɩchɛ yɩn ba sɔɔ a lɛ a Mosesɩ na dɔ̃ɔ sɛb ɛ, ŋmɩnɛ yɩn ɩrɛ wa sɔɔ a lɛ ɩn 'yɛr?"

6

1 A anyã puor, Yesu gɔ̃ɔ naa a Galilee man gɔ̃ɔn be ban bʋɔlɔ a Tiberiyas. 2 Nɩyɔɔ tu wʋn chen ban nyɛ wʋn tʋ̃ nɛ'maa tʋ̃mɔ̃ na wʋ sãa baalsɩ. 3 Ka a Yesu pãa do a tɔ̃ɔ ju, na wʋ tɩ jɩ̃nɛ nɩ a wʋ poturbo. 4 Ka a Juu nɩbɛ Gõl Bar Difʋ mɩ gbʋr. 5 Yesu na wa nyɛ a nɩyɔɔ ka ba waara a wʋ sɛ̃, wʋ sʋʋr Filip, "Nyɩnɛ lɛ sɩn nyɛ bʋ̃diir kʋ a nɩbɛ banyãna?" 6 Wʋ sʋʋr a nɩtɔ̃ ɩka wʋ bɛɛr a Filip kaa, tɩ bɔ̃ɔn a lɛ wʋn na ɩ. 7 Ka a Filip 'yɛr, "Faa bɔ̃ɔ ka an den ŋmɛrsɩ aniin sãyar a fʋn dãn paanʋ̃ɔ jaa pʋʋr kʋ a nɩbɛ banyãna ɛ?" 8 Andiru na ɩ a Simon Pita yɛbɛ, a Yesu poturo ɩ̃sʋɔ lɛ, ka wʋ 'yɛr. 9 "Dabile ben ka na wʋ tara a chi jɔ̃n paanʋ̃ɔ anũu nɩ jɩ̃mɛ ayi, tɩ bo an maal a nɩyɔɔ banyãna?" 10 Mʋɔr pɔɔn a tẽe wʋ jaa, ka a Yesu 'yɛr kʋ a poturbo ka ba ɩ a nɩbɛ jɩ̃nɛ jɩ̃nɛ. A nɩbɛ bala dɔ̃ɔ ɩ tur anũu (5,000). 11 Yesu den a paanʋ̃ɔ 'yɔ̃ɔ a wʋ nũu pɔ tɩ puor Nãaŋmɩn yãan, tɩ de a paanʋ̃ɔ põ a nɩbɛ, na wʋ lɛ de a jɩ̃mɛ mɩ põ ba. 12 Ka a nɩbɛ di lɛ ban bʋɔrɔ, ka a Yesu 'yɛr kʋ a poturbo ɩka ba wob a bʋ̃ŋmaara ala na chɛ, ka a bon jaa ta wɛ ɛ. 13 Lɛ lɛ ba wob a ala na chɛ 'yɔ̃ɔ pɛr pie nɩ ayi a chi paanʋ̃ɔ anũu ala. 14 A nɩbɛ na wa nyɛ a anyã baar lɛ a Yesu na tʋ̃ a nɛ'maa tʋ̃mɔ̃, ba piel 'yɛrɛ, "A nyã lɛ tɔ̃ɔ ɩ a Nãaŋmɩn 'yɛ'yɛrɛ 'lɔ na wa a wɛr pɔ." 15 Yesu na wa bɔ̃ɔn ɩka ba bʋɔrɔ naa na fɩr wʋ ka wʋ ɩ a ba nãa, wʋ don a tɔ̃ɔ ju wʋ yõ. 16 A jãanʋɔr 'lɔ̃nɔ̃, a Yesu poturbo lɩɛb suu a man pɔ. 17 Na ba tɩ kpɛ a gboro pɔ piel gɔ̃ɔnɔ̃ a Kapenahum. A jãanɔ'maar 'lɔ̃nɔ̃ Yesu ba wa a ba sɛ̃ sɛrɛ ɛ. 18 A sɛsɛkpɛ̃ɛ furo na ka a kʋ̃ɔ dãdaala. 19 Ka a poturbo na wa mɔ̃ kpɛ sɔɔ jaa, ba nyɛn a Yesu na chiine a kʋ̃ɔ ju waara a gboro par ka dãbɩ̃ɛ kpɛ ba. 20 Tɩchɛ ka wʋ 'yɛr kʋ ba, "Maa lɛ, yɩ ta joro dãbɩ̃ɛ ɛ." 21 Ka ba ta ɩka ba de wʋ 'yɔ̃ɔ a gboro pɔ, tɩ ajienaa ka a gboro mɩ ta a gogoro nɛɛ a jie 'lɔ ban chiine. 22 A wɛr na wa chaar, a nɩyɔɔ bala na jɩ̃nɛ a man gɔ̃ɔn bɔ̃ɔn na ɩka gboro bʋ̃'yen tɛɛ lɛ dɔ̃ɔ be be. Ka Yesu naa poturbo ba 'mataa kpɛ wʋ ɛ, tɩchɛ bala tɛɛ lɛ chiine. 23 Ka gboi amɩne na yi Tiberiyas wa ara gbʋr a be a Yesu na dɔ̃ɔ puor Nãaŋmɩn yãan tɩ ka a nɩbɛ di a bʋ̃diir. 24 A nɩbɛ na wa nyɛ ka a Yesu bɩɩ a wʋ poturbo ba be be ɛ, ba kpɛ̃n a gboi ala chiine a Kapenahum na tɩ bɔ a Yesu. 25 Ban wa tɩ nyɛ wʋ a manyal gɔ̃ɔn, ba sʋʋr wʋ naa, "Wiwile, dabor fʋ wa ka?" 26 Ka a Yesu 'yɛr, "Yelmɩ̃ɛ lɛ n 'yɛrɛ kʋ̃rɔ yɩ, yɩ yʋɔrɔ na bʋɔrɔ ma a ba ɩ a nɛ 'maa tʋ̃mɔ̃ yɩn nyɛ ɩn tʋ̃ ɛ, tɩchɛ a bʋ̃diir yɩn di tɩɩ jũu. 27 Yɩ ta tʋ̃nɔ̃ bʋɔrɔ bʋ̃diir anyã na sɔ̃ɔ ɛ, tɩ yɩ tʋ̃nɔ̃ bʋɔrɔ bʋ̃diir anyã na kʋ yɩ nyɛvʋr 'lɔ na ba tara baarfʋ ɛ, ala lɛ a maa Nɩsaal Bie na kʋ yɩ. Bojũu 'lɔ lɛ a Sãa Nãaŋmɩn kʋ sɔr ɩka wʋ ɩ a lɛ." 28 Be lɛ ba sʋʋr wʋ, "Bãa lɛ sɩn na ɩ na sɩ tʋ̃ a lɛ a Nãaŋmɩn na bʋɔrɔ?" 29 Ka a Yesu 'yɛr, "Nãaŋmɩn tʋ̃mɔ̃ nɩ nyã ɩka yɩ sɔɔ de a 'lɔ wʋn tʋ̃." 30 Lɛ lɛ ba sʋʋr wʋ, "Nɛ'maa tʋ̃buor lɛ fʋn tʋ̃ ka sɩ nyɛ tɩ sɔɔ de fʋ? Bo lɛ fʋn ɩ? 31 A sɩ sãakpãmɩne din a maana a mɔgɔ̃ɔ pɔ nɩtãa lɛ an sɛb. Wʋ kʋ ba naa a bʋ̃diir na yi saaju ka ba di." 32 Ka a Yesu 'yɛr kʋ ba, "Yelmɩ̃ɛ lɛ n 'yɛrɛ kʋrɔ yɩ ɩka, a ba ɩ Mosesɩ lɛ dɔ̃ɔ kʋ yɩ a bʋ̃diir ala na yi a saaju ɛ, tɩchɛ a n Sãa lɛ dɔ̃ɔ kʋ yɩ a yelmɩ̃ɛ bʋ̃diir ala na yi a saaju. 33 A Nãaŋmɩn bʋ̃diir ɩ naa a 'lɔ na yi a saaju wa, na wʋ wa kʋrɔ a wɛr nɩbɛ nyɛvʋr." 34 Ka ba 'yɛr, "Nɩkpɛ̃ɛ, an yi a dɩna tɩ chiine, kʋrɔ sɩ a bʋ̃diir ala." 35 Be a Yesu pãa 'yɛr, "Maa lɛ a bʋ̃diir ala na kʋrɔ nyɛvʋr, 'lɔ jaa na wa n sɛ̃ kʋ̃ lɛ chiin kɔ̃ ɛ. 'Lɔ jaa mɩ na sɔɔ de ma, kɔ̃nyũur kʋ̃ lɛ kpɛ wʋ ɛ. 36 Tɩchɛ a lɛ n na 'yɛr kʋ yɩ, yɩ nyɛ ma naa tɩ yaa sɔɔ de ma ɛ. 37 Bala ba jaa a Sãa na kʋ ma, ban wan a n sɛ̃. Ɩ̃sʋɔ jaa mɩ wa wa a n sɛ̃, n kʋ̃ dii wʋ bar ɛ. 38 Bojũu, n ba yi a saaju wa ɩka n wa ɩ a n bɔfʋ ɛ, tɩ n wa naa ɩka n wa ɩ a Sãa bɔfʋ. 'Lɔ lɛ tʋ̃ ma. 39 A nyã lɛ ɩ a 'lɔ na tʋ̃ ma bɔfʋ, ka n taa ɩrɛ wa vɛ̃ ka bala jaa wʋn kʋ ma bɔr ɛ, tɩchɛ ka n sɩ̃ɩ ba, ka ba ir ɩ vʋɛ a ber baaraa daar. 40 Bojũu, a n Sãa bɔfʋ nɩ nyã ɩka, nɩrɛ jaa na kaa a Bie na wʋ sɔɔ de wʋ, ban tara naa a nyɛvʋr 'lɔ na ba tara baarfʋ ɛ, ka n sɩ̃ɩ ba, ka ba ir ɩ vʋɛ a ber baaraa daar." 41 Ka a Juu nɩbɛ piel hũhũnõ bojũu a Yesu 'yɛr ɩka, 'lɔ lɛ ɩ a bʋ̃diir 'lɔ na yi a saaju wa. 42 Ka ba 'yɛrɛ, "A ba ɩ a Yesu lɛ a nyã ɛ, a Josefʋ bidaba, a wʋ sãa nɩ a wʋ ma sɩn bɔ̃ɔ ɛ? Ŋmɩnɛ wʋ ɩrɛ wa 'yɛr ɩka saaju lɛ n yi wa?" 43 Ka a Yesu 'yɛr ba, "Yɩ bar a hũhũfʋ. 44 Nɩrɛ jaa kʋ̃ tʋ̃ɔ wa a n sɛ̃ ɛ, ka a Sãa na tʋ̃ ma baa tɔɔ wʋ waan ɛ, ka n sɩ̃ɩ wʋ ka wʋ ir ɩ vʋr a ber baaraa daar. 45 A Nãaŋmɩn 'yɛ'yɛrbɛ ɩ̃sʋɔ dɔ̃ɔ sɛb, 'Nãaŋmɩn na wiil ba jaa.' Ɩ̃sʋɔ jaa na chɛlɛ a Sãa sɛ̃, na wʋ jãn yi a wʋ sɛ̃, na wa naa a n sɛ̃. 46 Nɩrɛ jaa ba nyɛ a Sãa ɛ, a nɩrɛ 'lɔ na yi a Nãaŋmɩn sɛ̃, 'lɔ tɛɛ lɛ nyɛ a Sãa. 47 Yelmɩ̃ɛ lɛ n 'yɛrɛ kʋrɔ yɩ, nɩrɛ 'lɔ na sɔɔ de ma tara na nyɛvʋr 'lɔ na ba tara baarfʋ ɛ, Nãaŋmɩn sɛ̃. 48 Maa lɛ ɩ a bʋ̃diir ala na tara nyɛvʋr. 49 A yɩ sãakpãmɩne dɔ̃ɔ di a maana a mɔgɔ̃ɔ pɔ tɩ chɛnɛ kpi. 50 Tɩchɛ a bʋ̃diir 'lɔ na yi a saaju wa nɩ nyã, 'lɔ lɛ nɩrɛ na di na wʋ kʋ̃ kpi ɛ. 51 Maa lɛ ɩ a nyɛvʋr bʋ̃diir 'lɔ na yi a saaju wa. Ala ɩ nɩrɛ di naa a bʋ̃diir nyãna, wʋn ben be jaa kpo kpo. A bʋ̃diir nyã ɩ naa a n ɩ̃gãn ɩn de kʋrɔ a nɩbɛ na be a wɛr pɔ, ka ba na nyɛ nyɛvʋr." 52 Ka a Juu nɩbɛ piel chɩrɛ taa nɩ suur na ba 'yɛrɛ, "Ŋmɩnɛ lɛ a daba nyãna na ɩrɛ wa kʋ sɩ a wʋ ɩ̃gãn ka sɩ 'wɔb?" 53 A Yesu 'yɛr kʋ ba, "Yelmɩ̃ɛ lɛ n 'yɛrɛ kʋrɔ yɩ. Yɩn baa 'wɔb a Nɩsaal Bie ɩ̃gãn na yɩ nyũ a wʋ jɩ̃ɩ ɛ, yaa tara nyɛvʋr ɛ. 54 Nɩrɛ 'lɔ jaa na 'wɔb a n ɩ̃gãn na wʋ nyũ a n jɩ̃ɩ tara na a nyɛvʋr 'lɔ na ba tara baarfʋ ɛ, tɩ ka n sɩ̃ɩ wʋ a wʋ ir ɩ vʋr a ber baaraa daar. 55 A n ɩ̃gãn ɩ naa bʋ̃dimɩ̃ɛ, ka n jɩ̃ɩ mɩ ɩ bʋ̃nyũmɩ̃ɛ. 56 Nɩrɛ 'lɔ jaa na 'wɔb a n ɩ̃gãn na wʋ nyũ a n jɩ̃ɩ, be naa a n 'yɔ̃ɔ ka n mɩ be a wʋ 'yɔ̃ɔ. 57 Nɩtãa lɛ a Sãa na ɩ a nyɛvʋr sʋɔ na tʋ̃ ma ka n be be a Sãa jũu, nɩrɛ 'lɔ mɩ na 'wɔb ma mɩ na ben be a maa jũu. 58 A bʋ̃diir nyã lɛ yi a saaju wa. Sɩ sãakpãmɩne dɔ̃ɔ di a maana tɩ kpi, tɩchɛ nɩrɛ 'lɔ na di a bʋ̃diir nyã na ben be kpo kpo." 59 Yesu na dɔ̃ɔ wile ba a Juu nɩbɛ lɔ̃ɔfʋ yir a Kapenahum ala lɛ wʋ 'yɛr a nyãna. 60 Yesu poturbo yɔɔ na wa wõ a lɛ wʋn 'yɛr, ka ba 'yɛr, "A fʋ wiilfʋ nyã kpɛ̃mɛ na kpɛ, an lɛ na tʋ̃ɔ de?" 61 Yesu na bɔ̃ɔn a lɛ a poturbo na hũhũnõ, ka wʋ sʋʋr ba, "A nɩtɔ̃ chɛ yɩn bɩɩ? 62 Ŋmɩnɛ an pãa kaara, yɩn wa nyɛ a Nɩsaal Bie na duoro a jie 'lɔ wʋn dɔ̃ɔ be? 63 'Lɔ na kʋrɔ a nɩrɛ nyɛvʋr ɩ naa Nãaŋmɩn Sɩɛ. Nɩrɛ mɩ̃ɛ fɔ̃ɔ kʋ̃ tʋ̃ɔ maal bon jaa ɛ. A 'yɛr ala ɩn 'yɛr yɩ, ɩ naa Nãaŋmɩn Sɩɛ 'yɛr, naa ɩ Nyɛvʋr. 64 Tɩchɛ a yɩ bamɩne ba sɔɔ ɛ." Bojũu, Yesu bɔ̃ɔn naa a pielfʋ a 'lɔ na ba sɔɔ de wʋ ɛ, nɩ a 'lɔ na gar 'yɔ̃ɔ wʋ. 65 Be lɛ wʋ 'yɛr, "Nɩtɔ̃ lɛ so ka n 'yɛr ɩka ɩ̃sʋɔ jaa kʋ̃ tʋ̃ɔ wa a n sɛ̃ ɛ, ka a Sãa baa waan wʋ ɛ." 66 An yi a daar 'lɔ̃nɔ̃ a poturbo yɔɔ ŋmaan yi na baa lɛ turo wʋ go ɛ. 67 Ka a Yesu sʋʋr a Pie Nɩ Ayi bala, "A yɩn mɩ, yɩ bʋɔrɔ naa ɩka yi ŋmaa yi bɩɩ?" 68 Be a Simon Pita 'yɛr, "N Soro, an sɛ̃ lɛ sɩn chen? An ɩ fʋ̃ʋ tɛɛ lɛ tara a nyɛvʋr 'lɔ na ba tara baarfʋ ɛ. 69 Sɩ sɔɔn de na sɩ bɔ̃ɔ ɩka fʋ ɩ naa a chɛchɛ sʋɔ 'lɔ a Nãaŋmɩn na tʋ̃." 70 Ka a Yesu haa 'yɛr, "A ba ɩ maa lɛ ir a yɩ Pie Nɩ Ayi ɛ? Tɩchɛ ka a yɩ ɩ̃sʋɔ ɩ Satan tʋɔr." 71 Wʋ 'yɛrɛ naa a Judas na ɩ a Pie Nɩ Ayi ɩ̃sʋɔ na wa gar 'yɔ̃ɔ wʋ. Wʋ ɩ naa a Simon bidaba na yi Isɩkariyot.

7

1 A anyã puor, Yesu yi naa Judiya tɩ yʋɔrɔ a Galilee paal pɔ, bojũu a Juu nɩbɛ bʋɔrɔ naa a wʋ kʋfʋ. 2 Tɩchɛ a Juu nɩbɛ sɛɛr pɔ lɔ̃ɔ di bɩbir na wa gbʋrɔ, 3 a Yesu yɛbil 'yɛr wʋ naa, "Yi a ka chen a Judiya ka a fʋ poturbo mɩ tɩ nyɛ a fʋ nɛ 'maa tʋ̃mɔ̃. 4 Nɩrɛ jaa na bʋɔrɔ ɩka ba bʋɔlɔ a wʋ yuor ba sɔɔlɔ ɛ. Fʋn maala a nyãna, wiil a fʋ mɩ̃ɛ ka nɩbɛ jaa nyɛ fʋ." 5 Bojũu a wʋ mɩ̃ɛ yɛbil ba sɔɔ de wʋ gba ɛ. 6 A lɛ jũu, a Yesu 'yɛr ba, "A n bɩbir ba vɩɛ ɛ, yɩn bɩbir vɩɛ naa. 7 A wɛr nɩbɛ kʋ̃ tʋ̃ɔ 'laar yɩ ɛ, tɩchɛ ba 'laar ma naa bojũu n 'yɛr ba naa ɩka a lɛ ban ɩrɛ ɩn dɛɛr. 8 Yɩn, yɩ chiine a lɔ̃ɔ di jie. Maa ba chiine a lɔ̃ɔ di jie sɛrɛ ɛ, bojũu n bɩbir ba vɩɛ ɛ." 9 Wʋ 'yɛr naa lɛ tɩ chɛnɛ jɩ̃nɛ a Galilee. 10 A wʋ yɛbil na wa chen a lɔ̃ɔ di jie baar ka wʋ mɩ ir sɔɔl chen. 11 A lɔ̃ɔ di jie lɛ a Juu nɩbɛ jʋrɔ wʋ tɩ sʋrɔ taa, "Nyɩnɛ lɛ a daba 'lɔ̃nɔ̃ be?" 12 A nɩyɔɔ bala bʋlɔ na 'yɛrɛ kʋ̃rɔ taa, "A Yesu ɩn nɩsʋ̃." Ka bamɩne mɩ 'yɛrɛ, "Nɩbɛlɛ lɛ wʋ ɩ." 13 Tɩchɛ baa 'lara 'yɛrɛ ka a yire chãa pɔ ɛ, bojũu ba joro naa a Juu nɩbɛrɛ dãbɩ̃ɛ. 14 A lɔ̃ɔfʋ na wa põ jɩ̃taa, Yesu don kpɛ a Juu nɩbɛ puorfʋ jie na wʋ tɩ piel wile. 15 Ka a nɛɛr 'maa a Juu nɩbɛrɛ ka ba sʋrɔ taa, "Ŋmɩnɛ a daba nyã ɩrɛ wa bɔ̃ɔ a nɩtɔ̃ wʋn ba jãn ɛ?" 16 A Yesu 'yɛr kʋ ba, "A wiilfʋ nyã ba yi a n sɛ̃ ɛ, a yi naa a nɩrɛ 'lɔ na tʋ̃ ma sɛ̃. 17 Nɩrɛ 'lɔ na kaa ir ɩka wʋn ɩ naa Nãaŋmɩn bɔfʋ, wʋn bɔ̃ɔ naa ɩka a wiilfʋ nyã yin Nãaŋmɩn sɛ̃ bɩɩ n mɩ̃ɛ lɛ n wile. 18 Nɩrɛ 'lɔ na 'yɛrɛ a wʋ mɩ̃ɛ 'yɛr, bʋɔrɔ na 'yɔ̃ɔfʋ kʋrɔ a wʋ mɩ̃ɛ. Tɩchɛ nɩrɛ 'lɔ na tʋ̃nɔ̃ bʋɔrɔ 'yɔ̃ɔfʋ kʋrɔ a 'lɔ na tʋ̃ wʋ, a nɩnyɩnɛ ɩn yelmɩ̃ɛ sʋɔ ka a bɛlfʋ ba be a wʋ jie ɛ. 19 Mosesɩ baa dɔ̃ɔ bin a Nɛɛ kʋ yɩ ɛ? Tɩ yɩ ɩ̃sʋɔ jaa ba tʋ̃ɔ tu ɛ. Bo 'yɔ̃ɔ lɛ yɩ bʋɔrɔ ɩka yɩ kʋ ma?" 20 Ka a nɩyɔɔ bala 'yɛr, "Sɩdɛɛr lɛ fʋ tara, an bʋɔrɔ fʋ kʋfʋ?" 21 A Yesu 'yɛr kʋ ba, "Gbɛbʋ̃'yen tɛɛ lɛ n be tʋ̃, tɩchɛ ka a be 'maa yɩ a nɛɛ a nɩtɔ̃? 22 Mosesɩ lɛ dɔ̃ɔ wiil yɩ a yʋɔr ŋmaafʋ an ba ɩ 'lɔ sɛ̃ lɛ a dɔ̃ɔ yi ɛ, tɩ yi a sãakpãmɩne sɛ̃, ka ba ma ŋmaa yʋɔr a Pɛ̃nfʋ Bɩbir Daar. 23 Ala ɩ yɩn tʋ̃ɔ ŋmaa bibile yʋɔr a Pɛ̃nfʋ Bɩbir Daar tɩ ka a Mosesɩ nɛɛ 'lɔ wʋn bin ba sɔ̃ɔ ɛ, bo lɛ so ka yɩ nyɛ suur 'yɔ̃ɔ ma nɩrɛ ɩn sa a Pɛ̃nfʋ Bɩbir Daar? 24 Yɩ ta bʋ̃nɔ̃ tɔɔr ɛ, tɩ yɩ tɔɔrɔ a lɛ na tor." 25 Nɩbɛ bamɩne na yi Jerusalɛm piel sʋrɔ taa, "A ba ɩ a daba nyã lɛ ba bʋɔrɔ a kʋfʋ ɛ, 26 nyɛ wʋn ara 'yɛrɛ chãa pɔ, ka baa 'yɛrɛ 'yɛr ɛ? A nɩbɛrɛ bɔ̃ɔn naa ɩka 'lɔ lɛ a Nɩ-iraa bɩɩ? 27 Tɩchɛ sɩn bɔ̃ɔ naa a jie 'lɔ a daba nyãna na yi. A Nɩ-iraa 'lɔ wa wa, nɩrɛ jaa kʋ̃ bɔ̃ɔ a jie wʋn na yi ɛ." 28 Yesu chɛnɛ na wile a be a Nãaŋmɩn puorfʋ yir bɛchaar pɔ, na wʋ tãna 'yɛrɛ, "Ɔ̃ɔ yɩ bɔ̃ɔ ma naa, na yɩ lɛ bɔ̃ɔ a jie 'lɔ n na yi. N ba be ka nɩ n mɩ̃ɛ kpɛ̃ɔ ɛ, tɩchɛ a nɩrɛ 'lɔ na tʋ̃ ma ɩn yelmɩ̃ɛ sʋɔ, yɩn ba bɔ̃ɔ ɛ. 29 Tɩchɛ maa bɔ̃ɔ wʋ naa, wʋ sɛ̃ lɛ n yi, 'lɔ lɛ tʋ̃ ma." 30 A anyã lɛ ba ta bʋɔrɔ a wʋ nyɔɔfʋ, tɩchɛ nɩrɛ jaa ba lɩɛb wʋ nũu sɩɩr wʋ ɛ, bojũu a wʋ bɩbir ba vɩɛ ɛ. 31 A nɩyɔɔ bala pɔ, bamɩne chɛnɛ na sɔɔ de wʋ na ba 'yɛrɛ, "A Nɩ-iraa 'lɔ wa wa, wʋn tʋ̃n nɛ'maa tʋ̃mɔ̃ gar a daba nyã bɩɩ?" 32 Faraseemɩne wõn a lɛ a nɩyɔɔ bala na bʋlɔ 'yɛrɛ a Yesu 'yɛr, ka a bala naa Juu nɩbɛ bɔɔrlo nɩbɛrɛ tʋ̃ a puorfʋ yir kakaarba ka ba tɩ nyɔɔ wʋ waan. 33 Be a Yesu 'yɛr kʋ ba, "N be naa yɩ sɛ̃ bɩ̃lãa, tɩ naa pãa lɛ lɩɛb chen a 'lɔ na tʋ̃ ma sɛ̃. 34 Yɩn wa yʋɔrɔ na bʋɔrɔ ma, tɩchɛ yɩ kʋ̃ nyɛ ma ɛ, a be n na be yɩ kʋ̃ tʋ̃ɔ wa be ɛ." 35 Ka a Juu nɩbɛ pãa sʋrɔ taa, "Nyɩnɛ lɛ a daba nyã na pãa chen ka sɩ kʋ̃ nyɛ wʋ ɛ? Wʋn chen naa be a sɩ nɩbɛ na yaar jɛr a bala na ba ɩ a Juu nɩbɛ tɩ wile ba bɩɩ? 36 Ŋmɩnɛ lɛ wʋ 'yɛr ɩka, yɩn wa yʋɔrɔ na bʋɔrɔ ma tɩ yɩ kʋ̃ nyɛ ma ɛ, a be n na be yɩ kʋ̃ tʋ̃ɔ wa be ɛ." 37 A bɩbir baaraa daar na ɩ a lɔ̃ɔ di bɩbir kpɛ̃ɛ, Yesu ir ara tɩ tãn 'yɛr, "Kɔ̃nyũur wa kpɛ nɩrɛ, wʋ wa a n sɛ̃ wa nyũ. 38 Nɩrɛ 'lɔ jaa na sɔɔ de ma nɩtãa lɛ a Nãaŋmɩn gãn na 'yɛr, nyɛvʋr kʋ̃ɔ na joro na yire a wʋ 'yɔ̃ɔ." 39 Nãaŋmɩn Sɩɛ 'yɛr lɛ wʋ dɔ̃ɔ 'yɛrɛ, a bala na sɔɔ de wʋ ka wʋn kʋ ba. A Sɩɛ ba dɔ̃ɔ wa ɛ, an ɩ a Yesu ba nyɛ a tɩɩr sɛrɛ ɛ. 40 A nɩbɛ na wa wõ a lɛ wʋn 'yɛr, ka bamɩne 'yɛr, "A daba nyã ɩn Nãaŋmɩn 'yɛ'yɛrɛ yelmɩ̃ɛ." 41 Ka bamɩne mɩ 'yɛrɛ, "A nyã lɛ ɩ a Nãaŋmɩn Nɩ-iraa." Ka bamɩne mɩ 'yɛr, "Ŋmɩnɛ lɛ a Nɩ-iraa 'lɔ na ɩrɛ wa yi Galilee? 42 Nãaŋmɩn gãn ba 'yɛr ɩka David yɔ̃ɔ lɛ wʋn ɩ na wʋ yi Bɛtɩlɛhɛm, a tẽe 'lɔ a David na dɔ̃ɔ kpɩɛrɛ ɛ?" 43 Ka a nɩbɛ ŋma dẽ dẽ a Yesu juu. 44 Bamɩne mɩ ta bʋɔrɔ na ɩka ba nyɔɔ wʋ tɩchɛ nɩrɛ jaa ba 'la sɩɩr wʋ nɩ wʋ nũu ɛ. 45 A puorfʋ yir gugurbo lɩɛb chen a Farasee nɩ a Juu nɩbɛ bɔɔrlo nɩbɛrɛ sɛ̃, ka ba sʋʋr ba, "Ŋmɩnɛ wʋ ɩ ka yaa waan wʋ ɛ?" 46 Ka a bala ban tʋ̃, ka ba 'yɛr, "Nɩrɛ jaa ba 'yɛr 'yɛr a daba nyã kaar ɛ." 47 Ka a Faraseemɩne sʋʋr ba, "Wʋ mɩ ben bɛl yɩ wɛ? 48 Yɩ nyɛn a Faraseemɩne nɩ a nɩbɛrɛ ka ba sɔɔ de wʋ? 49 Kai, tɩchɛ a nɩyɔɔ ba nyãna ba bɔ̃ɔ a Nãaŋmɩn nɛɛ ɛ, ba ben pɔ 'yɔ̃ɔfʋ pɔ gba." 50 Nikodimasɩ na dɔ̃ɔ chen a Yesu sɛ̃ mɩ ɩ naa a ba ɩ̃sʋɔ sʋʋr ba, 51 "A nɛɛ ba kʋ sɩ sɔr ɩka sɩ 'yɔ̃ɔ nɩrɛ yele ka saa wõ a lɛ wʋn 'yɛr bɩɩ maala ɛ?" 52 Ka ba sʋʋr wʋ, "Fʋ mɩ yin Galilee bɩɩ? Jʋʋr kaa, a la ɩ fʋ nyɛn Nãaŋmɩn 'yɛ'yɛrɛ na yi Galilee." 53 Ka ba jaa yaar kul a ba yie.

8

1 Tɩchɛ ka a Yesu mɩ do a Olive Tɩɩr Tɔ̃ɔ ju. 2 Wɛr na wa chaar bibio pipi, Yesu lɩɛb wa kpɛ a Nãaŋmɩn puorfʋ yir bɛchaar pɔ, be lɛ a nɩbɛ ŋmaa jilʋ̃ wʋ tɩ wʋ jɩ̃nɛ wile ba. 3 Be lɛ a Mosesɩ Nɛɛ wiwiilbe, nɩ a Faraseemɩne wa 'mataa waan pɔɔ ban nyɔɔ na gãn daba. Ba vɛ̃n ka a pɔɔ ir ara a ba jaa niem, 4 tɩ ba 'yɛr kʋ a Yesu, "Wiwile, a pɔɔ nyãna lɛ gãn daba ka sɩ nyɔɔ. 5 A Mosesɩ Nɛɛ 'lɔ 'yɛr ɩka sɩ lɔb wʋ nɩ kʋsɩɛ kʋ." 6 Ba 'yɛr naa a lɛ bʋɔrɔ ɩka ba bɛɛr Yesu kaa na ba tʋ̃ɔ nyɛ 'yɛr, 'yɛr a wʋ yele. Tɩchɛ ka a Yesu guun de a nubir sɛɛrɛ nɩ a tẽe. 7 Tɩ ba chɛnɛ sʋrɔ wʋ, ka wʋ dɔl 'yɛr kʋ ba, "Ala ɩ a yɩ ɩ̃sʋɔ jaa ben ka ba maal dɛɛr ɛ, a nɩnyɩnɛ wʋ de nie lɔb a pɔɔ nɩ a kʋsɩr." 8 Tɩ na wʋ lɛ guun sɛɛrɛ a tẽe go. 9 A anyãna ban wõ, ba piel yire bʋ̃'yen 'yen, a danyɔ̃n lɛ de nie. A wa tɩ chɛ naa a Yesu nɩ a pɔɔ tɛɛ na ara a be. 10 Yesu dɔl ir sʋʋr a pɔɔ, "Nyɛ ba be? Ɩ̃sʋɔ jaa ba 'yɔ̃ɔ fʋ yele ɛ?" 11 Ka a pɔɔ 'yɛr, "Kai nɩkpɛ̃ɛ." Ka Yesu mɩ pãa 'yɛr wʋ, "Maa mɩ kʋ̃ 'yɔ̃ɔ fʋ yele ɛ, chiine, taa lɛ wa maala yeldɛɛr go ɛ." 12 Yesu lɛ bɔ̃ɔ 'yɛr kʋ a nɩbɛ na wʋ 'yɛr, "Maa lɛ a wɛr nyã chãa, nɩrɛ 'lɔ jaa na turo ma kʋ̃ lɛ chen libe pɔ ɛ, tɩ wʋn tara na nyɛvʋr na ɩ chãa." 13 Ka a Faraseemɩne chɩrɛ wʋ 'yɛrɛ, "Fʋ bʋɔrɔ na yuor 'yɔ̃ɔnɔ̃ fʋ mɩ̃ɛ, ka a fʋ yobɔ ɩ pɔrɔ." 14 Ka a Yesu 'yɛr, "Ala ɩ n bʋɔrɔ naa yuor 'yɔ̃ɔnɔ̃ a n mɩ̃ɛ, a n yobɔ tara na sɔr. Bojũu n bɔ̃ɔ naa jie ɩn yi wa, naa lɛ bɔ̃ɔ a jie ɩn chiine. Tɩchɛ yɩn, yaa bɔ̃ɔ a jie ɩn yi wa ɛ, yaa lɛ bɔ̃ɔ a jie ɩn chiine ɛ. 15 Yɩ den nɩsaal tɩɛrsɩ tɔɔrɔ nɩ 'yɛr, maa ba tɔɔrɔ nɩrɛ jaa 'yɛr ɛ. 16 Tɩchɛ ala ɩ ɩn tɔɔr naa 'yɛr, a lɛ ɩn na tɔɔr na tor naa bojũu n ba ɩ n yõ ɛ, a Sãa na tʋ̃ ma pʋɔ ma naa. 17 A sɛb a yɩ nɛɛr pɔ ɩka, nɩbɛ ayi 'yɛr ɩn yelmɩ̃ɛ. 18 N 'yɛrɛ na 'yɔ̃ɔnɔ̃ a n mɩ̃ɛ, ka a Sãa mɩ na tʋ̃ ma 'yɛrɛ 'yɔ̃ɔnɔ̃ ma." 19 Ka ba sʋʋr wʋ, "Nyɩnɛ a fʋ Sãa be?" Ka Yesu 'yɛr "Yaa bɔ̃ɔ ma ɛ, bɩɩ a n Sãa ɛ, ala ɩ yɩ ta bɔ̃ɔ ma naa, yɩn taa bɔ̃ɔ naa n Sãa mɩ." 20 Yesu 'yɛr naa a 'yɛr nyã wʋn wile ba a puorfʋ yir bɛchaar pɔ gbʋr a libie lɔb fʋ jie. Tɩ nɩrɛ jaa ba nyɔɔ wʋ ɛ, an ɩ a wʋ bɩbir ba vɩɛ ɛ. 21 Yesu 'yɛr kʋ ba go, "N chiine na, yɩn wa yʋɔrɔ na bʋɔrɔ ma tɩ na yɩ kpin a yɩ yelbier. Jie ɩn chiine, yɩ kʋ̃ tʋ̃ɔ wa be ɛ." 22 Ka a Juu nɩbɛ pãa sʋrɔ taa, "Wʋn kʋn wʋ mɩ̃ɛ bɩɩ? Ala lɛ so wʋn 'yɛr ɩka, 'A jie ɩn chiine yɩ kʋ̃ tʋ̃ɔ wa be ɛ.' " 23 Tɩchɛ ka a Yesu chɛnɛ 'yɛrɛ, "Yɩn yin ka tẽe, maa yin saaju. A wɛr nyã pɔ lɛ yɩ yi, maa mɩ ba yi a wɛr nyã pɔ ɛ. 24 N 'yɛr kʋ yɩ ɩka yɩn kpin naa yɩ yelbier, ala ɩ yaa sɔɔ de ma nɩ a lɛ ɩn 'yɛr ɩka n ɩ naa ɛ, sɩrɛ jaa lɛ, yɩn kpin naa yɩ yelbier." 25 Ka a nɩbɛ sʋʋr wʋ, "An fʋ ɩ?" A Yesu 'yɛr ba, "N ɩ naa a 'lɔ ɩn 'yɛr kʋ yɩ a kõr jaa. 26 N tara na yɔɔ ɩn taa 'yɛr tɔɔr a yɩ 'yɛr, tɩchɛ a 'lɔ na tʋ̃ ma ɩn yelmɩ̃ɛ sʋɔ, ala ɩn wõ yi a wʋ sɛ̃ lɛ n 'yɛrɛ kʋrɔ a wɛr nɩbɛ." 27 Baa bɔ̃ɔ a par ɩka a wʋ Sãa 'yɛr lɛ wʋ dɔ̃ɔ 'yɛrɛ ɛ. 28 Be a Yesu 'yɛr, "Yɩn wa 'mɔɔ a Nɩsaal Bie a saaju yɩn bɔ̃ɔ naa a nɩrɛ 'lɔ ɩn ɩ, na yɩ mɩ bɔ̃ɔ ɩka n ba ɩrɛ yele nɩ maa kpɛ̃ɔ ɛ, tɩchɛ n 'yɛrɛ naa a lɛ a Sãa na wiil ma. 29 A 'lɔ na tʋ̃ ma be naa n sɛ̃, waa bar ma n yõ ɛ, bojũu n ma ɩrɛ naa lɛ na pɛlɛ a wʋ pʋɔ." 30 Wʋn 'yɛrɛ a lɛ tɩ nɩyɔɔ sɔɔn de wʋ. 31 Yesu 'yɛr kʋ a Juu nɩbɛ bala na sɔɔ de wʋ, "Ala ɩ yɩ sɔɔn turo a lɛ ɩn wiil yɩ, yɩn ɩ naa a n poturbo yelmɩ̃ɛ. 32 Yɩn bɔ̃ɔn a yelmɩ̃ɛ, ka a yelmɩ̃ɛ for yɩ bar ka yɩ so yɩ mɩ̃ɛ." 33 Ka ba 'yɛr, "Sɩn ɩ naa Abraham yɔn, na saa ɩ nɩrɛ jaa gbãgbaar ɛ, ŋmɩnɛ lɛ fʋ 'yɛr ɩka ban for sɩn bar ka sɩ so sɩ mɩ̃ɛ?" 34 A Yesu 'yɛr kʋ ba, "Yelmɩ̃ɛ lɛ n 'yɛrɛ kʋrɔ yɩ, nɩrɛ jaa na maal dɛɛr ɩn a dɛɛr gbãgbaa. 35 Gbãgbaa maa be a yir kor ɛ, a bie 'lɔ ma ben be kor. 36 Ala wa ɩ a Bie for fʋn bar, fʋn son fʋ mɩ sɩrɛ jaa. 37 N bɔ̃ɔn na yɩn ɩ Abraham yɔn tɩ bʋɔrɔ ɩka yɩ kʋ ma, bojũu yaa sɔɔ a n 'yɛr ɛ. 38 Maa 'yɛrɛ yɩ naa a lɛ ɩn nyɛ a n Sãa sɛ̃, ka yɩn mɩ ɩrɛ a lɛ yɩn wõ a yɩ sãa sɛ̃." 39 Ka ba 'yɛr, "Abraham lɛ ɩ a sɩ sãa." Be a Yesu 'yɛr, "Ala ɩ Abraham bibiir lɛ yɩ ta ɩ, yɩn taa maal a lɛ a Abraham na dɔ̃ɔ maal. 40 Yɩ ben bʋɔrɔ ɩka yɩ kʋ ma a nɩrɛ na 'yɛr yɩ a yelmɩ̃ɛ ɩn wõ a Nãaŋmɩn sɛ̃. Abraham ba dɔ̃ɔ maal lɛ ɛ. 41 Yɩ ɩrɛ naa a lɛ a yɩ sãa mɩ̃ɛ na dɔ̃ɔ ɩ." Ka ba 'yɛr, "Saa ɩ sɛ̃sɛ̃ bibiir ɛ, sɩn Sãa tɛɛ sɩn tara lɛ Nãaŋmɩn." 42 Ka a Yesu 'yɛr kʋ ba, "Ala ɩ Nãaŋmɩn lɛ ta ɩ a yɩ Sãa, yɩn taa nʋ̃ ma naa. Nãaŋmɩn sɛ̃ lɛ n yi naa be be ka a pʋ̃pãanyã. N ba waan a n mɩ̃ɛ yuor ɛ, 'lɔ lɛ tʋ̃ ma. 43 Bo lɛ so ka a lɛ ɩn 'yɛr ba chaar kʋ yɩ ɛ? Bojũu yaa tʋ̃ɔ wõ a lɛ ɩn 'yɛr ɛ. 44 A yɩ sãa ɩn tɩɩ, a yɩ bʋɔrɔ ɩka yɩ maal a lɛ wʋn bʋɔrɔ. An yi a pielfʋ jaa nɩkʋrɔ lɛ wʋ ɩ, waa tara yelmɩ̃ɛ ɛ, yelmɩ̃ɛ bɩ̃lãa jaa ba be a wʋ 'yɔ̃ɔ ɛ. 'Lɔ wa ŋmaara a jire, lɛ wʋ be, jir ŋmara lɛ wʋ ɩ, na wʋ ɩ a jie a jaa sãa. 45 Tɩchɛ maa na 'yɛrɛ a yelmɩ̃ɛ yaa sɔɔ de ma ɛ. 46 A yɩ ɩ̃sʋɔ na 'yɛr ɩka wʋ nyɛn ɩn maal dɛɛr ɔ? Ala ɩ yelmɩ̃ɛ lɛ n 'yɛrɛ, bo lɛ so ka yaa sɔɔ de ma ɛ? 47 Nɩrɛ 'lɔ na ɩ Nãaŋmɩn tʋɔr wõnõ naa a lɛ wʋn 'yɛrɛ. Yɩn ba ɩ a Nãaŋmɩn tʋɔr ɛ, yaa wõnõ a lɛ wʋn 'yɛrɛ ɛ." 48 Ka a Juu nɩbɛ 'yɛr, "Yelmɩ̃ɛ lɛ sɩ 'yɛrɛ ɩka Samariya lɛ fʋ yi na fʋ tara a sɩdɛɛr." 49 A Yesu 'yɛr, "Maa ba sɩdɛɛr ɛ, tɩchɛ n 'yɔ̃ɔnɔ̃ naa a n Sãa, tɩ yɩn ba 'yɔ̃ɔnɔ̃ ma ɛ. 50 N ba bʋɔrɔ tɩɩr kʋrɔ a n mɩ̃ɛ ɛ, tɩchɛ nɩrɛ kɔ̃ɔ bʋɔrɔ naa a lɛ. 'Lɔ Lɛ ɩ a 'yɛr tɔɔrɔ. 51 Yelmɩ̃ɛ lɛ n 'yɛrɛ kʋrɔ yɩ, ala ɩ nɩrɛ turo naa maa 'yɛr, wʋ kʋ̃ lɛ bɔ̃ɔ kũu ɛ." 52 A anyãna lɛ ka a Juu nɩbɛ pãa 'yɛrɛ, "Pʋ̃pãanyã, sɩ bɔ̃ɔn naa fʋn tara a sɩdɛɛr. Abraham kpi naa, ka a Nãaŋmɩn 'yɛ'yɛrbɛ kpi, tɩchɛ ka fʋ 'yɛr ɩka ala ɩ nɩrɛ turo naa a fʋ 'yɛr wʋ kʋ̃ bɔ̃ɔ kũu ɛ. 53 Fʋ̃ʋ bɛrma gar a sɩ sãa Abraham bɩɩ? Wʋ kpi naa, ka a Nãaŋmɩn 'yɛ'yɛrbɛ mɩ kpi. An fʋ tɩɛr ɩka fʋ pãa ɩ naa?" 54 Ka a Yesu 'yɛr, "Ala ɩ n ben 'yɔ̃ɔnɔ̃ a n mɩ̃ɛ tɩɩr, a n tɩɩr na ɩn pɔrɔ. A n Sãa 'lɔ yɩn 'yɛrɛ ɩka a yɩ Nãaŋmɩn lɛ, 'lɔ lɛ kʋrɔ ma a tɩɩr. 55 Yɩn ba bɔ̃ɔ wʋ gba ɛ, maa bɔ̃ɔ wʋ naa. Ala ɩ n 'yɛr naa ɩka n ba bɔ̃ɔ wʋ ɛ, ɩn ɩ naa jir ŋmara a yɩ kaar. Tɩchɛ maa bɔ̃ɔ wʋ naa, naa turo a wʋ 'yɛr bie. 56 A yɩ sãa Abraham dɔ̃ɔ chɩlɛ tɩɛr ɩka wʋn taa nyɛ naa a n bɩbir. Wʋ nyɛn ka nʋ̃ɔ nyɔɔ wʋ." 57 Ka a Juu nɩbɛ sʋʋr wʋ, "Faa ta yuom lɩjaayi nɩ pie (50) sɛrɛ ɛ, tɩ na fʋ nyɛ Abraham?" 58 Ka a Yesu 'yɛr, "Yelmɩ̃ɛ lɛ n 'yɛrɛ kʋrɔ yɩ, sɛrɛ tɩ ba wa dɔɔ Abraham, ka maa dɔ̃ɔ be be." 59 A nyãna, ka ba wob kʋsɩbɛ ɩka ba lɔb wʋ kʋ, tɩchɛ ka a Yesu sɔɔl fʋɔl na wʋ yi a be a ba puorfʋ yir pɔ.

9

1 Yesu na chiine a lɛ, wʋ nyɛn daba ban dɔɔ ka wʋ ɩ jɔ̃ɔ. 2 Ka a poturbo sʋʋr wʋ, "Wiwile, an lɛ maal dɛɛr, a dajɔ̃ɔ bɩɩ a wʋ sãa naa ma lɛ maal dɛɛr, a dajɔ̃ɔ bɩɩ a wʋ sãa naa ma lɛ maal a dɛɛr dɔɔn wʋ, ka wʋ ɩ a jɔ̃ɔ?" 3 A Yesu 'yɛr kʋ ba, "A daba nyã ba maal dɛɛr ɛ, a wʋ sãa naa ma mɩ ba maal dɛɛr ɛ, tɩchɛ a ɩn a lɛ ka Nãaŋmɩn tʋ̃mɔ̃ na tʋ̃ a wʋ 'yɔ̃ɔ. 4 An chɛnɛ ɩ mɔ̃tɔ̃ɔ, sɩn tʋ̃ naa a 'lɔ na tʋ̃ ma tʋ̃mɔ̃. Wɛr na sɔb naa ka nɩrɛ kʋ̃ lɛ tʋ̃ɔ tʋ̃mɔ̃ tʋ̃ ɛ. 5 Ɩn chɛnɛ be a wɛr pɔ, maa lɛ a wɛr chãa." 6 Wʋn wa 'yɛr a lɛ baar, wʋ chir nataar bun tãn a tẽe na wʋ bɛ a daba nɩbie. 7 Tɩ na wʋ 'yɛr kʋ a daba, "Chen, tɩ pɛɛ a Siloam kʋ̃ɔ pɔ." A Siloam par lɛ, Tʋ̃fʋ. Wʋ chen tɩ pɛɛ nyɛrɛ wa a yir. 8 Ka a nɩbɔ̃ɔnsɩ bala na dɔ̃ɔ ma nyɛ wʋ na sʋɔrɔ, ka ba sʋrɔ taa, "A ba ɩ a daba nyãna lɛ ma sʋɔrɔ ɛ?" 9 Bamɩne 'yɛr ɩka 'lɔ lɛ, ka bamɩne mɩ 'yɛr, "Nɩnyɛtaa lɛ." Tɩchɛ ka wʋ 'yɛr, "Maa lɛ." 10 Ka ba sʋʋr wʋ, "Ŋmɩnɛ a nɩbie ɩrɛ wa yuo fʋ?" 11 Ka a daba 'yɛr kʋ ba. "Daba ban bʋɔlɔ Yesu lɛ bu tãn bɛ ma a nɩbie tɩ 'yɛr ma ɩka n chen a Siloam tɩ pɛɛ. Lɛ lɛ n chen tɩ pɛɛ naa nyɛrɛ." 12 Ka ba sʋʋr wʋ, "Nyɩnɛ lɛ wʋ be?" Ka wʋ 'yɛr, "N ba bɔ̃ɔ ɛ." 13 Be lɛ ba tara a daba 'lɔ na dɔ̃ɔ ɩ a jɔ̃ɔ chiin a Faraseemɩne sɛ̃. 14 A bɩbir 'lɔ a Yesu na dɔ̃ɔ bu a tãn na wʋ yuon a daba nɩbie ɩn a Pɛ̃nfʋ Bɩbir Daar. 15 Ka Faraseemɩne sʋʋr a daba lɛ wʋn ɩrɛ wa nyɛrɛ. Ka wʋ 'yɛr, "Tãn lɛ wʋ bɛ ma a nɩbie ka n pɛɛ be nyɛrɛ." 16 Ka a Faraseemɩne bamɩne 'yɛr, "A daba nyã ba yi Nãaŋmɩn sɛ̃ ɛ, waa sɔ̃nɔ̃ a Pɛ̃nfʋ Bɩbir ɛ." Tɩchɛ ka a bamɩne mɩ sʋʋr, "Ŋmɩnɛ lɛ yelbe-ɩrɛ na tʋ̃ɔ tʋ̃ a nɛ'maa yele nyã?" Na ba ŋma jiir ayi. 17 Ka ba lɩɛb sʋʋr a daba, "Bo fʋ tara na 'yɛr a wʋ 'yɛr? Fʋ nɩbie ba lɛ wʋ yuo." Ka a daba 'yɛr, "Nãaŋmɩn 'yɛ'yɛrɛ lɛ wʋ ɩ." 18 Ka a Juu nɩbɛrɛ ba sɔɔ de ɛ ɩka a daba dɔ̃ɔ jɔ̃ɔ tɩ wa nyɛrɛ ɛ, ka ba bʋɔl a sãa naa ma. 19 Ba sʋʋr ba naa, "A yɩ bie lɛ a nyã ɔ? A nyã lɛ yɩ dɔɔ ka wʋ ɩ a jɔ̃ɔ? Ka ŋmɩnɛ wʋ ɩrɛ wa nyɛrɛ?" 20 Ka a sãa naa ma 'yɛr, "Sɩ bɔ̃ɔn naa ɩka sɩ bie lɛ, a sɩ dɔɔ wʋ ka wʋ ɩ jɔ̃ɔ. 21 Tɩchɛ lɛ wʋn ɩrɛ wa nyɛrɛ a pʋ̃pãanyã saa bɔ̃ɔ ɛ, bɩɩ nɩrɛ 'lɔ na yuo wʋ a nɩbie saa bɔ̃ɔ ɛ. Waa ɩ bibile ɛ, yɩ sʋʋr wʋ, wʋn 'yɛr kʋ wʋ mɩ̃ɛ." 22 A sãa naa ma 'yɛr naa nɩtɔ̃ bojũu ba joro naa a Juu nɩbɛ dãbɩ̃ɛ, ba den nie 'yɛr ɩka nɩrɛ jaa wa 'yɛr ɩka a Yesu lɛ a Nɩ-iraa 'lɔ, ka ban dii wʋn bar a ba lɔ̃ɔfʋ jie. 23 Ala lɛ so ka a sãa naa ma 'yɛr, "Waa ɩ bibile ɛ, yɩ sʋʋr wʋ." 24 A Faraseemɩne lɛ bʋɔl naa a daba 'lɔ na dɔ̃ɔ ɩ a jɔ̃ɔ a gbɛɛ ayi sʋɔ 'yɛr wʋ, "'Yɛr yelmɩ̃ɛ kʋ Nãaŋmɩn, sɩn bɔ̃ɔn naa a daba nyã na ɩ yelbe-ɩrɛ." 25 Ka a daba 'yɛr, "Ala ɩ wʋ ɩn yelbe-ɩrɛ bɩɩ waa ɩ ɛ, n ba bɔ̃ɔ ɛ, yelbʋ̃'yen ɩn bɔ̃ɔ nɩ nyã. N dɔ̃ɔ ɩ jɔ̃ɔ tɩchɛ pʋ̃pãanyã, n nyɛrɛ naa." 26 Be lɛ ba sʋʋr wʋ, "Bo lɛ wʋ ɩ fʋ? Ŋmɩnɛ lɛ wʋ ɩ yuo fʋ a nɩbie?" 27 Ka a daba 'yɛr, "N ba dɔ̃ɔ 'yɛr tɩ yaa chɛlɛ ɛ. Bo yɩ bʋɔrɔ ɩka yɩ lɛ wõ ka a ɩ go? Yɩ bʋɔrɔ naa ɩka yɩ mɩ lɩɛb a wʋ poturbo bɩɩ?" 28 A ba tʋrɔ wʋ 'yɛrɛ, "Fʋ̃ʋ lɛ ɩ a wʋ poturo, sɩn ɩ naa Mosesɩ poturbo. 29 Sɩ bɔ̃ɔn na ɩka Nãaŋmɩn 'yɛr 'yɛr kʋ Mosesɩ, tɩchɛ a daba 'lɔ saa bɔ̃ɔ jie wʋn yi gba ɛ." 30 Ka a daba 'yɛr, "A 'maa man nɛɛ yɩn ba bɔ̃ɔ jie wʋn yi ɛ, tɩ yuo ma a nɩbie. 31 Sɩ bɔ̃ɔ naa ɩka Nãaŋmɩn ba chɛlɛ a yelbe-ɩrbɛ ɛ. Wʋ ma chɛlɛ naa a bala na joro wʋ tɩ maala a lɛ wʋn bʋɔrɔ. 32 Nɩrɛ jaa ba dɔ̃ɔ wõ ɩka ba yuon nɩrɛ ban lɔ̃ɔ dɔɔn jɔ̃ɔ ɛ. 33 Ala ɩ a daba nyã ba ta yi Nãaŋmɩn sɛ̃ ɛ, wʋ kʋ̃ naa tʋ̃ɔ bon jaa maal ɛ." 34 Ka a Juu nɩbɛrɛ 'yɛr kʋ a daba, "A fʋ̃ʋ, yelbier pɔ lɛ ba dɔɔ fʋ, ŋmɩnɛ fʋn ɩrɛ wa wiil sɩ," tɩ dii wʋ bar a ba pɔ. 35 Yesu na wõ ɩka ba dii naa a daba bar, wʋ bɔ wʋn wa nyɛ wʋ, na wʋ sʋʋr wʋ, "Fʋ sɔɔn de a Nɩsaal Bie ɔ?" 36 Ka a daba sʋʋr wʋ, "Nɩkpɛ̃ɛ an lɛ, wiil ma ka n sɔɔ de wʋ." 37 A Yesu 'yɛr, "Fʋ nyɛ wʋ naa pʋ̃pãanyã, sɩrɛ jaa, 'lɔ lɛ 'yɛrɛ nɩ fʋ." 38 Ka a daba pãa 'yɛr, "N Soro n sɔɔn de," tɩ gbur dumo puor wʋ. 39 Be lɛ a Yesu 'yɛr, "'Yɛr tɔɔrfʋ jie lɛ n wa ka a wɛr pɔ. Jɔ̃n na nyɛrɛ naa ka nɩbinyɛrɛ mɩ lɩɛb ɩ jɔ̃n." 40 Ka a Faraseemɩne bamɩne na be a wʋ sɛ̃ wõ a lɛ na ba sʋʋr, "Bo ya! A sɩn mɩ ɩn a jɔ̃n ɔ?" 41 A Yesu 'yɛr ba, "Ala ɩ yɩ ta ɩn jɔ̃n, yɩ kʋ naa tara chɛfʋ a dɛɛr pɔ ɛ. Tɩchɛ, yɩn ben 'yɛr ɩka yɩ nyɛrɛ naa, yɩ chɛnɛ na be a yɩ dɛɛr pɔ."

10

1 Ka a Yesu 'yɛr, "Yelmɩ̃ɛ lɛ n 'yɛrɛ kʋrɔ yɩ, nɩrɛ 'lɔ jaa na maa tu a piir jɔɔ dɔ̃dɔr nɛɛ tɩ do a dachin kpɛ, ɩn nãnyie nɩ nɩfara. 2 Nɩrɛ 'lɔ na tu a dɔ̃dɔr nɛɛ kpɛ 'lɔ lɛ ɩ a pɛchinɛ. 3 A dɔ̃dɔ̃guro ma yuon a pãn kʋ a pɛchinɛ, ka a piir chɛlɛ a wʋ kɔkɔr. Wʋ maa bʋɔl naa a wʋ piir yoe, na wʋ ŋmaa ba yin. 4 'Lɔ wa ŋmaa a wʋ piir a jaa ka a yi, wʋ ma den nie ka a turo wʋ, bojũu ba bɔ̃ɔ naa a wʋ kɔkɔr. 5 Tɩchɛ ba kʋ̃ wa tu sãan jaa ɛ, ban jon yi a wʋ sɛ̃ bojũu baa bɔ̃ɔ sãan kɔkɔr ɛ." 6 Yesu lɔb a sʋkpa nyã tɩchɛ baa bɔ̃ɔ a par a lɛ wʋn 'yɛrɛ ba ɛ. 7 A lɛ jũu lɛ a Yesu 'yɛr ba go, "Yelmɩ̃ɛ lɛ n 'yɛrɛ kʋrɔ yɩ, maa lɛ a piir dɔ̃dɔr nɛɛ. 8 A bala ba jaa na dɔ̃ɔ ma nie wa ɩn nãnyisɩ nɩ nɩfarba, tɩchɛ a piir ba chɛlɛ ba ɛ. 9 Maa lɛ a dɔ̃dɔr, nɩrɛ jaa na tu ma kpɛ, wʋn nyɛn faafʋ. Wʋn ma kpɛ̃n tɩ yi na wʋ nyɛrɛ bʋ̃diir. 10 Nãnyie ma wa naa ɩka wʋ wa ju, na wʋ kʋ, tɩ sɔ̃ɔ bar. Maa wa naa ka ban nyɛ nyɛvʋr, na ba nyɛ wʋ tɩ põn bar. 11 "Maa lɛ a pɛchiin sʋ̃, a pɛchiin sʋ̃ sɔɔn kpi a wʋ piir 'yɔ̃ɔ. 12 A pɛchinɛ 'lɔ ban yara, waa so a piir ɛ. 'Lɔ wa nyɛ gbõgboro na waara, wʋ ma tɛɛn a piir bar tɩ jo, ka a gbõgboro yɛ̃yɛl a piir tɩ nyɔɔr amɩne. 13 Wʋ ma jon a lɛ an ɩ libie tʋ̃mɔ̃ lɛ wʋ tʋ̃nɔ̃, a piir yele ba bã wʋ ɛ. 14 "Maa ɩ naa a pɛchiin sʋ̃, n bɔ̃ɔ naa a n piir, ka n piir mɩ bɔ̃ɔ ma. 15 Nɩtãa lɛ a Sãa na bɔ̃ɔ ma ka n mɩ bɔ̃ɔ a Sãa, ɩn sɔɔn kpi a piir 'yɔ̃ɔ. 16 N tara na piir amɩne na ba be a jɔɔ nyã pɔ ɛ, ɩn waan ba naa, ka ba mɩ wa chɛlɛ a n kɔkɔr, ka ba ɩ pɛgbul bʋ̃'yen na ba tara pɛchiin bʋ̃'yen. 17 A n Sãa na nʋ̃ ma par nɩ nyã, n sɔɔ naa na kpi tɩ lɛ ir ɩ vʋr go. 18 Nɩrɛ baa faara wʋ ɛ, tɩchɛ maa mɩ̃ɛ lɛ sɔɔ na kpi. N tara na kpɛ̃ɔ na bar a nyɛvʋr naa lɛ tara kpɛ̃ɔ na de wʋ go. A nyã lɛ a n Sãa 'yɛr ma ɩka n ɩ." 19 A 'yɛr nyã lɛ vɛ̃ ka a Juu nɩbɛ ŋma dẽ dẽ. 20 Ka a ba yɔɔ 'yɛrɛ ɩka, "Sɩdɛɛr lɛ wʋ tara, na wʋ gele, bo 'yɔ̃ɔ yɩ chɛlɛ a lɛ wʋn 'yɛrɛ?" 21 Tɩchɛ ka a bamɩne 'yɛrɛ, "A nyãna ba ɩ nɩrɛ na tara sɩdɛɛr 'yɛr ɛ, a sɩdɛɛr na tʋ̃ɔn yuo jɔ̃ɔ nɩbie ɔ?" 22 A ɩ naa uon ka ba maala a ba puorfʋ yir Pɔlfʋ lɔ̃ɔ di be a Jerusalɛm. 23 Ka Yesu be be a Nãaŋmɩn puorfʋ yir bɛchaar ɩ̃sʋɔ pɔ, na wʋ yʋɔrɔ a be ban bʋɔlɔ a Solomon Jɛ̃bɛr. 24 Be a Juu nɩbɛrɛ bamɩne ŋmaa jilʋ̃ wʋ sʋrɔ, "A baalfʋ nyã fʋn 'yɔ̃ɔ sɩ, dabor an wa baar? Ala ɩ fʋ̃ʋ lɛ ɩ a Nɩ-iraa 'lɔ, 'yɛr kʋ sɩ chãa pɔ." 25 Ka a Yesu 'yɛr, "N dɔ̃ɔ 'yɛr yɩ, yɩn lɛ ba sɔɔ de ɛ. A nɛ'maa tʋ̃mɔ̃ ɩn tʋ̃ nɩ a n Sãa yuor, 'yɛr naa n 'yɛr. 26 Tɩchɛ yɩn lɛ ba sɔɔ de ɛ, bojũu yaa ɩ a n piir ɛ. 27 A n piir ma chɛlɛ naa a n kɔkɔr, n bɔ̃ɔ ba naa ka ba ma turo ma. 28 N kʋ ban nyɛvʋr na ba tara baarfʋ ɛ. Ba kʋ̃ wɛ ɛ, nɩrɛ jaa kʋ̃ tʋ̃ɔ ba 'loo faa a n nũu pɔ ɛ. 29 A n Sãa 'lɔ na de ba kʋ ma, wʋ gar bomo a jaa. Nɩrɛ jaa kʋ̃ tʋ̃ɔ ba 'loo faa a n Sãa nũu pɔ ɛ. 30 Maa naa n Sãa jaa ɩn bʋ̃'yen." 31 Ka a Juu nɩbɛrɛ wob kʋsɩbɛ ɩka ba lɔb wʋ go. 32 Tɩchɛ ka a Yesu sʋʋr ba, "N tʋ̃n nɛ'maa tʋ̃yɔɔ yi a Sãa sɛ̃, buor sʋɔ 'yɔ̃ɔ yɩ pãa be lɔɔrɔ ma?" 33 Ka ba 'yɛr, "Saa lɔɔrɔ fʋ a anyã ɩ̃sʋɔ jaa 'yɔ̃ɔ ɛ, tɩ fʋn fere sɔ̃ɔnɔ̃ a Nãaŋmɩn yuor, tɩ mɩ ɩ nɩsaal." 34 A Yesu 'yɛr ba, "A ba sɛb a yɩ Nɛɛ pɔ ɩka, 'N 'yɛr naa ɩka, yɩ ɩn ŋmɩmɛ ɛ?' 35 Ala ɩ Nãaŋmɩn bʋɔl naa a bala a wʋ 'yɛr, na wa a ba sɛ̃, ŋmɩmɛ, Nãaŋmɩn sɛɛr ba be na wa sɔ̃ɔ ɛ. 36 Ŋmɩnɛ lɛ a 'lɔ a Sãa na kaa ir a wʋ bɔfʋ pɔ, na wʋ tʋ̃ ka a wɛr pɔ. Bo lɛ so ka yaa bara ma ɛ, bojũu n 'yɛr ɩka Nãaŋmɩn Bie lɛ n ɩ? 37 Yɩ taa sɔɔ de ma ɛ, ala ɩ n ba maala a lɛ a Sãa na maala ɛ. 38 Tɩchɛ ala ɩ n tʋ̃ naa, yɩn gba ba sɔɔ de ma ɛ, yɩ sɔɔ de a nɛ'maa tʋ̃mɔ̃, yɩn bɔ̃ɔn a par ɩka a Sãa ben a n 'yɔ̃ɔ ka n mɩ be a Sãa 'yɔ̃ɔ." 39 Ka ba lɛ bʋɔrɔ a wʋ nyɔɔfʋ go, tɩ chɛ ka wʋ fʋɔl yi. 40 Be lɛ a Yesu lɩɛb gɔ̃ɔ a Jordan man gɔ̃ɔn, a jie 'lɔ a Jɔɔn na dɔ̃ɔ suoro a nɩbɛ a Nãaŋmɩn kʋ̃ɔ na wʋ jɛ̃ a be, 41 ka nɩyɔɔ wa a wʋ sɛ̃ wa 'yɛrɛ, "Jɔɔn gba ba dɔ̃ɔ tʋ̃ nɛ 'maa tʋ̃mɔ̃ ɛ, a ala a jaa wʋn 'yɛr a daba nyã 'yɛr, ɩn yelmɩ̃ɛ." 42 Be lɛ a nɩyɔɔ sɔɔ de wʋ.

11

1 Daba ban bʋɔlɔ Lajarusɩ dɔ̃ɔ bɩɛrɛ, wʋ ɩn Mɛɛr nɩ Mata yɛdaba na ba kpɩɛrɛ a Betanɩ tẽe pɔ. 2 A Mɛɛr nyã na dɔ̃ɔ kpaar a kãnyũu 'yɔ̃ɔ a Yesu tɩ de a wʋ jukɔɔl fɩɛl, a wʋ yɛdaba Lajarusɩ lɛ a nyã na bɩɛrɛ. 3 Ka a yɛpɔbɔ tʋ̃ 'yɛr a Yesu, "Sɩ Soro, a fʋ baraa bɩɛrɛ naa." 4 Yesu na wõ a lɛ, a wʋ 'yɛr, "A baal nyã ba ɩ kũu baal ɛ, tɩ an wiil Nãaŋmɩn tɩɩr tɩ mɩ vɛ̃ ka Nãaŋmɩn Bie yuor yi." 5 Yesu nʋ̃n Mata nɩ a wʋ yɛbɛ nɩ a ba yɛdaba Lajarusɩ. 6 Tɩchɛ wʋn wõ a Lajarusɩ baal tɩ na wʋ chɛnɛ jɩ̃nɛ a be wʋn be ber ayi. 7 Tɩ pãa 'yɛr kʋ a wʋ poturbo, "Yɩ ɩ a sɩ lɩɛb chen a Judiya." 8 Tɩchɛ ka a poturbo 'yɛr, "Wiwile, daar yɛ̃ yɛ̃ nyãna ba lɛ a Juu nɩbɛrɛ ta bʋɔrɔ ɩka ba lɔb fʋ ɛ, tɩchɛ a fʋ lɛ chiine a be go?" 9 Ka a Yesu 'yɛr kʋ ba, "A ba ɩ a bɩbir tara na a wʋ mɔ̃tɔ̃ɔ chaarfʋ sɔ̃ɔ ɛ? Nɩrɛ wa chiine a mɔ̃tɔ̃ɔ wʋ maa ŋme gbɛr ɛ, wʋ nyɛ naa a mɔ̃tɔ̃ɔ chãa. 10 Bojũu ala ɩ tɩ̃sɔɔ lɛ wʋ chiine, wʋn ŋmen gbɛr, bojũu waa tara chãa ɛ." 11 Wʋn wa 'yɛr a lɛ baar, wʋ 'yɛr kʋ ba, "A sɩ baraa Lajarusɩ gur naa, tɩchɛ ɩn chen tɩ sɩ̃ɩ wʋ." 12 Ka a wʋ poturbo 'yɛr, "Sɩ Soro, ala ɩ wʋ gur naa, wʋn ir naa." 13 Yesu 'lɔ 'yɛr naa ɩka wʋ kpi naa, tɩchɛ ka a poturbo 'lɔ tɩɛr ɩka a gʋ̃ɔ sʋ̃ɔ lɛ wʋ 'yɛrɛ. 14 Ala lɛ so a Yesu pãa 'yɛr ka a chaar ɩka, "Lajarusɩ kpi naa. 15 A yɩ jũu, a nʋ̃mɔ̃ ma naa ɩn ba be be ɛ, ka yɩ na sɔɔ de ma. Tɩchɛ, yɩ ɩ a sɩ chen a wʋ sɛ̃." 16 A wʋ poturo ɩ̃sʋɔ ban bʋɔlɔ Tomasɩ na ba lɛ bʋɔlɔ wʋ Naa 'yɛr kʋ a bala na chɛ, "Yɩ ɩ a sɩ 'mataa chiin wʋ mɩ tɩ kpi." 17 Yesu na wa ta a be, wʋ nyɛn ka a ɩ ba ũu naa Lajarusɩ maal ber anaar. 18 Betanɩ nɩ a Jerusalɛm mɩ ba jãa ɛ. 19 Ka a Juu nɩbɛ yɔɔ chen ɩka ba tɩ puor a Mata nɩ a Mɛɛr a ba yɛdaba kuor. 20 Mata na wa wõ ɩka Yesu waara naa, wʋ yin tɩ tuor wʋ, tɩchɛ kaa Mɛɛr 'lɔ jɩ̃nɛ a yir. 21 Be lɛ a Mata 'yɛr kʋ a Yesu, "N Soro, fʋ̃ʋ ta dɔ̃ɔ be ka, a n yɛdaba kʋ̃ naa kpi ɛ. 22 Tɩchɛ n bɔ̃ɔ naa pʋ̃pãanyã gba ɩka, bon jaa fʋn sʋɔr a Nãaŋmɩn sɛ̃, wʋn kʋ fʋ naa." 23 A Yesu 'yɛr kʋ wʋ, "A fʋ yɛdaba na ir naa a kũu pɔ ɩ vʋr." 24 Be lɛ a Mata 'yɛr kʋ a Yesu, "N bɔ̃ɔn na wʋn na ir a kũn irfʋ daar, a ber baaraa sɔ̃ɔ." 25 A Yesu 'yɛr kʋ wʋ, "Maa lɛ ɩ a kũu pɔ irfʋ, nɩ nyɛvʋr, nɩrɛ 'lɔ na sɔɔ de ma, 'lɔ kpi gba, tɩ wʋn tara na nyɛvʋr. 26 Nɩrɛ 'lɔ na ba kpi ɛ, tɩ na wʋ sɔɔ de ma, kʋ̃ lɛ kpi ɛ, fʋ sɔɔ naa a lɛ ɔ?" 27 Ka a Mata 'yɛr, "Ɔ̃ɔ, n Soro, n sɔɔn de ɩka fʋ̃ʋ lɛ ɩ a Nɩ-iraa na ɩ Nãaŋmɩn Bie, 'lɔn na wa ka a wɛr pɔ." 28 Wʋn wa 'yɛr a lɛ baar wʋ lɩɛb kul tɩ bʋl 'yɛr kʋ a yɛbile Mɛɛr, "A wiwile ben ka tɩ sʋrɔ fʋ." 29 A Mɛɛr na wa wõ a lɛ, ka wʋ vaa ir chen a Yesu sɛ̃. 30 Yesu ba kpɛ a tẽe pɔ sɛrɛ ɛ, tɩ chɛnɛ ara a be a Mata na tuor wʋ. 31 A Juu nɩbɛ bala na wa a kuor puorfʋ jie be a Mɛɛr sɛ̃ a yir, na nyɛ a lɛ wʋn vaa ir yire, ka ba turo wʋ tɩɛr ɩka a yaa par lɛ wʋ chiine a kõn jie. 32 Mɛɛr na tɩ ta a jie nyɛ a Yesu a be, wʋ gbur dumo a Yesu niem tɩ 'yɛr, "N Soro, fʋ̃ʋ ta dɔ̃ɔ be ka, a n yɛdaba kʋ̃ naa kpi ɛ." 33 Yesu na nyɛ a lɛ wʋn kõnõ ka a Juu nɩbɛ bala na bɩɛl wʋ mɩ kõnõ, nɩbaal kpɛ wʋ naa ka a suur nyɔɔ wʋ. 34 A wʋ sʋʋr ba, "Nyɩnɛ yɩ ũu wʋ?" Ka ba 'yɛr, "N Soro, wa nyɛ a jie." 35 Ka Yesu kõ. 36 Ka a Juu nɩbɛ pãa 'yɛrɛ kʋrɔ taa, "Nyɛ lɛ wʋn nʋ̃ a Lajarusɩ." 37 Tɩchɛ ka bamɩne pãa 'yɛr, "Wʋn dɔ̃ɔ yuo a jɔ̃ɔ nɩbie, kaa ɩ wʋ kʋ̃ naa tʋ̃ɔ vɛ̃ ka a Lajarusɩ ta kpi bɩɩ?" 38 Ka nɩbaal kpɛ a Yesu, ka wʋ tɔɔ ta a yaa par. Kʋsɩr bɔɔ lɛ, ka ba 'mɔɔ a kʋsɩr ɩ̃sʋɔ pɔɔ a nɛɛ. 39 A Yesu 'yɛr, "Yɩ bil a kʋsɩr bar." Tɩchɛ a Mata an ɩ a wʋ yɛdaba lɛ kpi, ka wʋ 'yɛr, "N Soro, wʋn nyuro naa, ber anaar nɩ dɩna ban ũu wʋ." 40 Ka Yesu 'yɛr, "N ba 'yɛr fʋ ɩka fʋ̃ʋ sɔɔ de, fʋn nyɛn Nãaŋmɩn tɩɩr ɛ?" 41 Be lɛ ba bil a kʋsɩr bar, a Yesu kaa saaju tɩ 'yɛr, "N Sãa, fʋ son puorfʋ, fʋn wõ a n sʋɔrfʋ. 42 N bɔ̃ɔn naa fʋn wõnõ a n sʋɔrfʋ, tɩchɛ n 'yɛr naa ka a na sʋ̃ʋ a nɩbɛ banyãna na ara a ka, a ba sɔɔ de ɩka, fʋ̃ʋ lɛ tʋ̃ ma." 43 Yesu na 'yɛr a nɩtɔ̃ wʋ bʋɔl kpɛ̃ɔ jaa, "Lajarusɩ, wa yi." 44 Ka a kũu yi, ka a gbɛɛ naa nuur ban vil a fɔpɩɛl pɔɔ ka a fɔbaa mɩ pɔɔ a ju. A Yesu 'yɛr kʋ ba, "Yɩ yaar a kũu fɔɔr bar wʋ ka wʋ chen." 45 Ala lɛ so ka a Juu nɩbɛ bala na wa ɩka ba wa puor a Mɛɛr, nyɛn a lɛ a Yesu na ɩ, a ba sɔɔ wʋ. 46 Tɩchɛ ka a bamɩne chen a Faraseemɩne sɛ̃ tɩ man a lɛ a Yesu na maal. 47 Be lɛ a Faraseemɩne nɩ a bɔɔrlo nɩbɛrɛ bʋɔl taa lɔ̃ɔfʋ na ba 'yɛr, "Ŋmɩnɛ sɩn ɩ, a daba nyã na ben tʋ̃nɔ̃ a nɛ'maa tʋ̃mɔ̃ a nɩtɔ̃? 48 Ala ɩ sɩn be bar wʋ ka wʋ maala lɛ, nɩrɛ jaa na sɔɔn a wʋ yele, a Worom nɩbɛ wa wõ a yele ban wa wɛl sɩ naa a jisʋ̃ nɩ a tẽe bar." 49 Ka a ba ɩ̃sʋɔ ban bʋɔlɔ Kayafasɩ na ɩ a bɔɔrlo nɩkpɛ̃ɛ a yuon 'lɔ̃nɔ̃ 'yɛr, "Yaa tara tɩɛr jaa ɛ. 50 Yaa bɔ̃ɔ ɩka a sɛɛ naa ka nɩbʋ̃'yen na kpi kʋ a nɩyɔɔ gar a nɩyɔɔ ba jaa na wɛ ɛ." 51 A nyã ba yi a wʋ mɩ̃ɛ sɛ̃ ka wʋ 'yɛr ɛ, tɩchɛ wʋn ɩ a bɔɔrlo nɩkpɛ̃ɛ a yuon 'lɔ, ala lɛ wʋ de nie dɔ̃ɔ 'yɛr ɩka a Yesu na kpin kʋ a Juu nɩbʋrɔ ba jaa. 52 A ba ɩ bala tɛɛ ɛ, tɩchɛ ka wʋ lɔ̃ɔ taa a Nãaŋmɩn bibiir bala na yɛ̃yɛl na wʋ maal ba a ba ɩ bʋ̃'yen. 53 An yi a daar 'lɔ̃nɔ̃ ba bʋɔrɔ na sɔr na kʋ a Yesu. 54 A lɛ juu Yesu ba lɛ yʋɔrɔ chãa pɔ a Juu nɩbɛ jie ɛ, tɩ chen jiyuo na gbʋr a mɔgɔ̃ɔ na wʋ tɩ kpɩɛrɛ a tẽbile ban bʋɔlɔ Eferɛm, be lɛ wʋ tɩ 'mataa jɛ̃n a wʋ poturbo. 55 A Juu nɩbɛ Gõl Bar Difʋ gbʋr naa, ka ba yɔɔ yi a tẽbil do a Jerusalɛm tɩ pɔlɔ a ba mɩ̃ɛ chɛlɛ nɩ a bɩbir. 56 Ba kaara na bʋɔrɔ a Yesu a be a Nãaŋmɩn puorfʋ yir, sʋrɔ taa, "Ŋmɩnɛ yɩ tɩɛr, wʋn wa naa a lɔ̃ɔfʋ jie bɩɩ?" 57 Tɩchɛ ka a bɔɔrlo nɩbɛrɛ nɩ a Faraseemɩne 'yɛr, "Nɩrɛ jaa wa bɔ̃ɔ a jie a Yesu na be, wʋ 'yɛr ka ba tɩ nyɔɔ wʋ."

12

1 A chɛn ber ayʋɔb ka a Gõl Bar Difʋ bɩbir ta. Yesu chen a Betanɩ na ɩ a Lajarusɩ 'lɔ na kpi ka wʋ sɩ̃ɩ kpɩɛrɛ. 2 Ba maal bʋ̃diir kʋ wʋ a be, ka a Mata põnõ a bʋ̃diir. Lajarusɩ pʋɔ naa a nɩbɛ bala na lɔ̃ɔ jɛ̃n Yesu a bʋ̃diir jie. 3 Be lɛ Mɛɛr de kãnyũu vɩla daa na ɩ tuo wa pʋr 'yɔ̃ɔ a Yesu gbɛɛ pɔ, tɩ lɩɛb a jukɔɔl fɩɛlɛ nɩ ka a nyũu de a yir wʋ jaa. 4 Tɩchɛ a wʋ poturo ɩ̃sʋɔ ban bʋɔlɔ Judas na yi a Isɩkariyot, 'lɔ lɛ na wa gar 'yɔ̃ɔ a Yesu sʋʋr, 5 "Bo lɛ so ka baa da a kãnyũu nyãna ɛ, a libie na tãn nɩrɛ yuon gbul sãyar na ba de kʋ nɔ̃n dẽme ɛ?" 6 A nɔ̃n dẽme yele ba bã wʋ ɛ, bojũu nãnyie lɛ wʋ ɩ an ɩ 'lɔ lɛ tara a ba libie wʋɔ, na wʋ ma juro a ala ban 'yɔ̃ɔ a be sʋ̃nɔ̃ nɩ wʋ mɩ̃ɛ. 7 A Yesu 'yɛr, "Bar a pɔɔ jaa jomm, wʋ bin a kãnyũu nyãna gun a n ũufʋ bɩbir. 8 A nɔ̃n dẽme na ben a yɩ sɛ̃ bɩbir jaa, tɩchɛ maa kʋ̃ be a yɩ sɛ̃ bɩbir jaa ɛ." 9 A Juu yɔɔ jie na wõ ɩka Yesu be naa a Betanɩ, ba wa naa a ba ɩ a 'lɔ tɛɛ 'yɔ̃ɔ ɛ, tɩchɛ ba bʋɔrɔ na ɩka ba nyɛ a Lajarusɩ 'lɔ wʋn sɩ̃ɩ a kũu pɔ, ka wʋ ir ɩ vʋr. 10 A lɛ 'yɔ̃ɔ, a bɔɔrlo nɩbɛrɛ mɩ guoro nɩ taa ɩka ba mɩn kʋ naa a Lajarusɩ. 11 A wʋ jũu lɛ a Juu nɩbɛ yɔɔ jie tɔr a ba nɩbɛrɛ wiilfʋ tɩ sɔɔrɔ a Yesu. 12 Wɛr na wa chaar, a nɩyɔɔ bala na wa a Gõl Bar Difʋ jie, wõ naa ɩka Yesu ben a sɔr pɔ waara a Jerusalɛm. 13 Ba 'mɛl bɛ vaɩ yi tuoro nɩ wʋ pãa chɩlɛ gɔ̃nɔ̃, "Yãan yooo, Nãaŋmɩn wʋ sʋ̃ʋ a 'lɔ wʋn tʋ̃. Nãaŋmɩn wʋ sʋ̃ʋ a 'lɔ na ɩ a Isɩral nãa." 14 Yesu nyɛn a bʋ̃pɔl na wʋ do jɩ̃nɛ nɩtãa lɛ an sɛb a Nãaŋmɩn gãn pɔ, 15 "A yɩn Jerusalɛm nɩbɛ, yɩ ta joro dãbɩ̃ɛ ɛ, Yɩ nyɛ a yɩ nãa na do bʋ̃pɔl waara nɩ." 16 A wʋ poturbo ba dɔ̃ɔ bɔ̃ɔ a anyãna a jaa par ɛ, tɩ a Yesu na wa ir ɩ vʋr, ba tɩɛr yuo ɩka anyãna lɛ ba dɔ̃ɔ sɛb a Nãaŋmɩn gãn pɔ a wʋ 'yɔ̃ɔ ka ba mɩ maal a lɛ kʋ wʋ. 17 A nɩyɔɔ bala na dɔ̃ɔ be a wʋ sɛ̃ na ba nyɛ a lɛ wʋn bʋɔl a Lajarusɩ ka wʋ yi a yaa pɔ ɩ vʋr, ba chɛnɛ na mana kʋrɔ a nɩbɛ. 18 Ala lɛ so ka a nɩyɔɔ yi tuoro wʋ, bojũu ba wõ naa ɩka wʋ tʋ̃n nɛ'maa tʋ̃mɔ̃. 19 Be lɛ ka a Faraseemɩne pãa 'yɛrɛ kʋrɔ taa, "Yɩ nyɛ, saa lɛ tʋɔrɔ bon jaa maala ɛ. Nyɛ, a nɩbɛ ba jaa ben turo wʋ." 20 A nɩbɛ bamɩne mɩ na ba ɩ a Juu nɩbɛ ɛ, pʋɔ naa bala na do a puorfʋ jie a Jerusalɛm a Gõl Bar Difʋ sɔ̃ɔ. 21 Ba chen a Filip na yi a Betɩsaida na be a Galilee wɛr pɔ sɛ̃ tɩ 'yɛr, "Nɩkpɛ̃ɛ, sɩ bʋɔrɔ naa ɩka sɩ nyɛ a Yesu." 22 Filip chen tɩ 'yɛr kʋ Andiru ka ba 'mataa chen tɩ 'yɛr a Yesu. 23 A Yesu 'yɛr ba, "A sɔ̃ɔ ta naa ka Nãaŋmɩn na kʋ a Nɩsaal Bie tɩɩr. 24 Yelmɩ̃ɛ lɛ n 'yɛrɛ kʋrɔ yɩ, chibir baa ũu tẽe ɛ, wʋn chɛnɛ na ɩ a chibir bʋ̃'yen. Tɩchɛ 'lɔ wa lo tẽe kpi, wʋ ma dɔɔn chibiyɔɔ. 25 Nɩrɛ 'lɔ na nʋ̃ a wʋ nyɛvʋr na bɔr wʋ naa, tɩchɛ 'lɔ na 'laar a wʋ nyɛvʋr a wɛr nyã pɔ, wʋn tara na a nyɛvʋr 'lɔ na ba tara baarfʋ ɛ. 26 Ala ɩ ɩ̃sʋɔ jaa bʋɔrɔ naa ɩka wʋ sʋ̃ʋ ma tʋ̃, wʋ turo ma, jie jaa ɩn be a nɩrɛ 'lɔ na sʋ̃nɔ̃ ma tʋ̃nɔ̃ mɩ na ben be. Ka a n Sãa 'yɔ̃ɔnɔ̃ a 'lɔ na sʋ̃nɔ̃ ma tʋ̃nɔ̃. 27 "Pʋ̃pãanyã, n pʋɔ sɔ̃ɔ naa, tɩ n 'yɛr bo? N 'yɛr ɩka a Sãa wʋ faa ma a sɔ̃ɔ nyãna pɔ bɩɩ? Kai, a sɔ̃ɔ nyãna 'yɔ̃ɔ lɛ n wa. 28 Sãa, kʋ a fʋ yuor tɩɩr." Be lɛ a kɔkɔr pãa 'yɛr yi saaju, "N dɔ̃ɔ kʋ wʋ a tɩɩr, ɩn lɛ kʋ wʋ naa a tɩɩr go." 29 Ka a nɩyɔɔ bala na ara a be wõ naa na ba 'yɛr, saa lɛ tãna, ka bamɩne mɩ 'yɛr malaka ɩ̃sʋɔ lɛ 'yɛrɛ nɩ wʋ. 30 A Yesu 'yɛr ba, "A ba ɩ maa 'yɔ̃ɔ lɛ a kɔkɔr 'yɛr ɛ, tɩ yɩn 'yɔ̃ɔ lɛ. 31 Pʋ̃pãanyã a sɔ̃ɔ ta naa ka a wɛr nyã 'yɛr na tɔɔr. Pʋ̃pãanyã, ban ir naa wɛr nyã nãa Satan bar. 32 Tɩchɛ maa, bala wa 'mɔɔ ma a saaju, ɩn tɔɔn nɩbɛ ba jaa waan a n sɛ̃." 33 Wʋ 'yɛr a lɛ na wʋ wiil kũu 'lɔ tɔ wʋn na kpi. 34 Ka a nɩyɔɔ bala 'yɛr, "Sɩ wõn yi a Nɛɛ pɔ ɩka, a Nɩ-iraa naa 'lɔ na ben be kpo kpo, tɩ ŋmɩnɛ a ɩ a fʋ 'yɛr ɩka ban 'mɔɔn a Nɩsaal Bie a saaju? An lɛ a Nɩsaal Bie 'lɔ?" 35 A Yesu pãa 'yɛr ba, "Ber bɩ̃lãa lɛ a chãa na be a yɩ sɛ̃, yɩ chiine a chãa pɔ wʋn chɛnɛ be be ka a libe taa pɔɔ yɩ ɛ. Nɩrɛ na be libe pɔ ba bɔ̃ɔ a jie wʋn chiine ɛ. 36 Yɩ sɔɔ de a chãa, yɩn chɛnɛ tara wʋ na yɩ tʋ̃ɔ ɩ a chãa bibiir." Yesu na wa 'yɛr a lɛ baar, wʋ yin chen a baa nyɛ wʋ ɛ. 37 Yesu gba, wʋn tʋ̃ a nɛ'maa tʋ̃mɔ̃ a ba sɛ̃, tɩ baa chɛnɛ sɔɔ de wʋ ɛ. 38 Ka a Isaiya 'yɛr ɩ yelmɩ̃ɛ. Lɛ wʋn 'yɛr a kõr jaa, "Sɩ Soro an lɛ sɔɔ de a sɩ 'yɛr, an lɛ a Soro mɩ wiil a wʋ kpɛ̃ɔ?" 39 Ban ba tʋɔrɔ sɔɔrɔ ɛ, bojũu a Isaiya 'yɛr jie ɩ̃sʋɔ, 40 "Wʋ jɔ̃ɔn a ba nɩbie bar. Na wʋ pɔɔ a ba tɩɛr bar, baa lɛ nyɛrɛ ɛ. Ba kʋ̃ mɩ lɛ bɔ̃ɔ a par a ba tɩɛr pɔ ɛ, na ba lɩɛb wa a n sɛ̃ ka n sãa ba ɛ." 41 Isaiya 'yɛr naa nɩtɔ̃, bojũu wʋ dɔ̃ɔ nyɛ a Yesu tɩɩr na wʋ 'yɛrɛ a wʋ 'yɛr. 42 An sɔɔ be a lɛ tɩ nɩbɛrɛ yɔɔ bamɩne sɔɔn de wʋ. Tɩchɛ a Faraseemɩne dãbɩ̃ɛ jũu baa 'lara 'yɛrɛ ɛ, ka ba taa dii ba bar a ba lɔ̃ɔfʋ jie ɛ. 43 Bojũu ba nʋ̃n nɩrɛ pɛɛfʋ gar Nãaŋmɩn pɛɛfʋ. 44 Be lɛ a Yesu 'yɛr kpɛ̃ɔ jaa, "Nɩrɛ 'lɔ na sɔɔ de ma a ba ɩ maa tɛɛ lɛ wʋ sɔɔ de ɛ, tɩchɛ wʋ sɔɔn de a 'lɔ na tʋ̃ ma. 45 Nɩrɛ 'lɔ na nyɛ ma mɩ nyɛn a 'lɔ na tʋ̃ ma. 46 N wan a wɛr pɔ nɩtãa chãa, ka nɩrɛ 'lɔ na sɔɔ de ma kʋ̃ lɛ be libe pɔ ɛ. 47 "A nɩrɛ 'lɔ na wõ a n 'yɛr, tɩ na waa tu ɛ, n kʋ̃ tɔɔr a wʋ 'yɛr ɛ. N ba wa ɩka n wa tɔɔr a wɛr 'yɛr ɛ, tɩ n wa faa wʋ. 48 A 'yɛr tɔɔrɔ ben be, nɩrɛ 'lɔ na tɔr ma na waa de a n 'yɛr bie ɛ, a 'yɛr 'lɔ̃nɔ̃ nɩ wʋ ju ɩn 'yɛr lɛ na 'yɔ̃ɔ wʋ a 'yɛr a ber baaraa daar. 49 N ba 'yɛrɛ n mɩ̃ɛ 'yɛr ɛ, tɩchɛ n 'yɛr naa a lɛ a Sãa na tʋ̃ ma 'yɛr ma ɩka n 'yɛr. 50 N bɔ̃ɔ naa ɩka a wʋ 'yɛr kʋrɔ na nyɛvʋr na ba tara baarfʋ ɛ. Ala lɛ so ka n 'yɛr yɩ a lɛ nɛ a Sãa na 'yɛr."

13

1 A kʋ̃ lɛ kor ɛ, tɩ a Gõl Bar Difʋ ta, Yesu bɔ̃ɔn naa ɩka a wʋ bɩbir vɩɛ naa ka wʋn yi ka a wɛr nyã pɔ lɩɛb chen a Sãa sɛ̃. Wʋ nʋ̃ naa bala na ɩ a wʋ tʋɔr a wɛr nyã pɔ, wʋ nʋ̃ ban tɩ tãn a wʋ kũu. 2 Ba põn a jãanʋɔr bʋ̃diir, ka a ɩ tɩɩ de nie kpɛ Judas na ɩ Simon na yi Isɩkariyot bidaba ka wʋ tɩ gar 'yɔ̃ɔ a Yesu. 3 Yesu bɔ̃ɔn naa ɩka a Sãa den bomo a jaa 'yɔ̃ɔ a wʋ nũu pɔ, an ɩ a Nãaŋmɩn sɛ̃ lɛ wʋ yi na wʋ lɛ lɩɛb chiine a wʋ sɛ̃. 4 Be lɛ wʋ bar a bʋ̃diir tɩ ir na wʋ yaa a fuu bar tɩ de fɔfɩɛlaa sɛ a sɩɛ pɔ. 5 Na wʋ pʋr kʋ̃ɔ 'yɔ̃ɔ la'yɛlma pɔ piel pɛɛrɛ a wʋ poturbo gbɛɛ tɩ ma fɩɛl a fɔfɩɛlaa 'lɔ wʋn sɛ a sɩɛ pɔ bar. 6 Wʋn wa ta a Simon Pita ka wʋ 'yɛr, "N Soro, fʋ̃ʋ lɛ na pɛɛ a maa gbɛɛ ɔ?" 7 A Yesu 'yɛr wʋ, "Faa bɔ̃ɔ a lɛ ɩn ɩrɛ a pʋ̃pãanyã ɛ, tɩchɛ fʋn wa bɔ̃ɔn daar kɔ̃ɔ." 8 Ka a Pita 'yɛr, "Kai, faa be na wa pɛɛ a n gbɛɛ ɛ." A Yesu 'yɛr kʋ wʋ, "Maa ba pɛɛ a fʋ gbɛɛ ɛ, saa lɛ be taa ɛ." 9 Ka Simon Pita pãa 'yɛr, "N Soro ala be lɛ, a ta ɩ a gbɛɛ tɛɛ ɛ, pɛɛ a nuur nɩ a ju mɩ." 10 A Yesu 'yɛr, "Nɩrɛ na so kʋ̃ɔ baar gbɛɛ tɛɛ lɛ wʋ ma wa pɛɛ, a wʋ ɩ̃gãn wʋ jaa yi naa. A yɩn mɩ yi naa an ba ɩ yɩ jaa lɛ ɛ." 11 Yesu bɔ̃ɔn a lɔn na gar 'yɔ̃ɔ wʋ, ala lɛ so ka wʋ 'yɛr ɩka a ba ɩ ba jaa lɛ yi ɛ. 12 Wʋn wa pɛɛ a ba jaa gbɛɛ baar, wʋ lɛ den a fuu su tɩ jɩ̃nɛ nɩ a wʋ jie, tɩ sʋʋr ba, "Yɩ bɔ̃ɔn a nɩtɔ̃ ɩn ɩ par ɔ? 13 Yɩ ma bʋɔl ma naa Wiwile bɩɩ Soro, yelmɩ̃ɛ yɩ 'yɛr an ɩ a lɛ n ɩ. 14 Ala ɩ maa na ɩ a yɩ Soro nɩ a yɩ Wiwile pɛɛn a yɩ gbɛɛ, yɩ mɩ pɛɛrɛ taa gbɛɛ. 15 N maal wiil yɩ ɩka yɩ maala a lɛ ɩn ɩ kʋ yɩ. 16 Yelmɩ̃ɛ lɛ n 'yɛrɛ kʋrɔ yɩ ɩka, gbãgbaa ba ɩ kpɛ̃ɛ gar a wʋ soro ɛ. Tʋ̃tʋ̃nɔ̃ mɩ ba ɩ kpɛ̃ɛ gar a 'lɔ na tʋ̃ wʋ ɛ. 17 Pʋ̃pãanyã yɩn bɔ̃ɔ a anyãna, an ɩn sʋ̃ʋfʋ ala ɩ yɩ ɩrɛ yaa naa. 18 "Yɩ jaa ba lɛ n 'yɛrɛ ɛ, n bɔ̃ɔ naa a bala ɩn ir. Tɩchɛ lɛ an sɛb a Nãaŋmɩn gãn pɔ na ɩ naa a lɛ an sɛb, 'A 'lɔ ɩn lɔ̃ɔ dire nɩ na lɩɛb ɩ ma bier.' 19 "N 'yɛr yɩn a pʋ̃pãanyã tɩchɛ ka a ba ta sɛrɛ ɛ, ala wa ta ka yɩ sɔɔ de ma ɩka Maa lɛ. 20 Yelmɩ̃ɛ lɛ n 'yɛrɛ kʋrɔ yɩ, nɩrɛ 'lɔ na sɔɔ de a 'lɔ ɩn tʋ̃, maa lɛ wʋ sɔɔ de. Nɩrɛ 'lɔ mɩ na sɔɔ de ma mɩ sɔɔn de a 'lɔ na tʋ̃ ma." 21 Yesu na 'yɛr a nɩtɔ̃ baar a wʋ pʋɔ sɔ̃ɔ naa ka wʋ 'yɛr kʋ ba, "Yelmɩ̃ɛ lɛ n 'yɛrɛ kʋrɔ yɩ, a yɩ ɩ̃sʋɔ na tɩ gar 'yɔ̃ɔ ma." 22 Ka a poturbo kaara taa bʋɔrɔ ɩka ba bɔ̃ɔ a buor sɔɔ wʋn 'yɛrɛ. 23 A Yesu poturo ɩ̃sʋɔ wʋn nʋ̃ na jɛ̃ gbɛb wʋ, 24 'lɔ lɛ a Simon Pita 'lɩɩr 'yɛr, "Sʋʋr wʋ kaa, an lɛ wʋ 'yɛrɛ?" 25 Ka a poturo 'lɔ dɩɛl a Yesu tɩ sʋʋr wʋ, "N Soro, an lɛ fʋ 'yɛrɛ?" 26 A Yesu 'yɛr, "A 'lɔ ɩn na ŋmaa a paanʋ̃ɔ suun a jɩɛr kʋ, 'lɔ lɛ." Wʋ ŋmaa naa a paanʋ̃ɔ suun a jɩɛr de kʋ a Judas na yi Isɩkariyot na ɩ Simon bie. 27 Judas na 'wɔb a paanʋ̃ɔ baar ka Satan kpɛ wʋ. Ka Yesu 'yɛr wʋ, "A lɛ fʋn bʋɔrɔ ɩka fʋ maal, pɔɔ fɔɔ maal." 28 Tɩchɛ a bala na be a bʋ̃diir jie, ɩ̃sʋɔ jaa ba bɔ̃ɔ a par a lɛ Yesu na 'yɛr kʋ wʋ ɛ. 29 An ɩ a Judas lɛ tara a ba libie wʋɔ, ka bamɩne tɩɛr ɩka Yesu tɔ̃ɔ 'yɛrɛ wʋ ɩka wʋ da bon kɔ̃ɔ waan a ba wa maal a lɔ̃ɔ di jie bɩɩ wʋ kʋ nɔ̃n dẽme bon kɔ̃ɔ. 30 A lɛ a Judas na wa de a paanʋ̃ɔ baar wʋ yi naa, tɩ̃sɔɔ mɩ lɛ. 31 Wʋn wa yi baar, Yesu 'yɛr naa, "Pʋ̃pãanyã maa Nɩsaal Bie nyɛn tɩɩr ka Nãaŋmɩn mɩ nyɛ tɩɩr tu a wʋ 'yɔ̃ɔ. 32 Ala ɩ Nãaŋmɩn nyɛn tɩɩr tu a wʋ 'yɔ̃ɔ, Nãaŋmɩn na kʋ naa a Bie tɩɩr, wʋn maal naa lɛ ajienaa. 33 "N bibiir, n kʋ̃ lɛ be a yɩ sɛ̃ kor ɛ. Yɩn wa yʋɔrɔ na bʋɔrɔ ma tɩ a lɛ ɩn 'yɛr kʋ a Juu nɩbɛ, lɛ mɩ lɛ n 'yɛr kʋ yɩ a pʋ̃pãanyã. A jie 'lɔ ɩn chiine yɩ kʋ̃ tʋ̃ɔ wa be ɛ. 34 "Bin paalaa lɛ n kʋrɔ yɩ, yɩ nʋ̃ taa nɩtãa lɛ ɩn nʋ̃ yɩ. Yɩ mɩ nʋ̃ taa. 35 Yɩn wa nʋ̃ taa, nɩbɛ ba jaa na bɔ̃ɔn naa ɩka yɩn lɛ ɩ a n poturbo." 36 Ka a Simon Pita sʋʋr wʋ, "N Soro, nyɩnɛ fʋ chiine?" A Yesu 'yɛr, "A jie ɩn chiine, fʋ kʋ̃ tʋ̃ɔ tu a pʋ̃pãanyã ɛ, tɩchɛ daar kɔ̃ɔ fʋn tu naa." 37 Ka a Pita sʋʋr wʋ, "N Soro, bo lɛ so ka n kʋ̃ tʋ̃ɔ tu fʋ a pʋ̃pãanyã ɛ? Ɩn sɔɔn kpi a fʋ jũu?" 38 A Yesu 'yɛr wʋ, "Fʋn sɔɔn kpi kʋ ma? Yelmɩ̃ɛ lɛ n 'yɛrɛ kʋrɔ fʋ ɩka nɔraa kʋ̃ kõ sɛrɛ ɛ, tɩ fʋ chiir gbɛɛ ata ɩka faa bɔ̃ɔ ma ɛ."

14

1 Yesu 'yɛr kʋ a poturbo, "Yɩ ta vɛ̃ ka a yɩ pʋtɩɛr vavire ɛ, yɩ sɔɔ de Nãaŋmɩn na yɩ mɩ sɔɔ de ma. 2 De yɔɔ be na a n Sãa yir, ala ba ta ɩ lɛ ɛ, n kʋ̃ naa 'yɛr kʋ yɩ ɛ. N chiine naa na tɩ chɔɔr a jie kʋ yɩ. 3 Maa wa chen tɩ chɔɔr a jie baar, ɩn lɩɛb wa de yɩ ka yɩ tɩ be a n sɛ̃, ka yɩ mɩ tɩ be a jie 'lɔ ɩn be. 4 Yɩ bɔ̃ɔn a jie 'lɔ ɩn chiine sɔr." 5 Ka Tomasɩ sʋʋr wʋ, "N Soro, sɩn ba bɔ̃ɔ a jie fʋn chiine ɛ, ŋmɩnɛ sɩn ɩrɛ wa bɔ̃ɔ a sɔr?" 6 A Yesu 'yɛr, "Maa lɛ a sɔr, a yelmɩ̃ɛ, nɩ a nyɛvʋr. Nɩrɛ jaa kʋ̃ tʋ̃ɔ chen a Sãa sɛ̃, na waa tu a n jie ɛ. 7 Ala ɩ yɩ bɔ̃ɔ ma naa, yɩn bɔ̃ɔn a Sãa mɩ. An be yi a dɩna yɩ bɔ̃ɔ wʋ naa, na yɩ nyɛ wʋ mɩ." 8 Ka Filip 'yɛr, "N Soro, wiil sɩ a Sãa a lɛ na sɛɛ sɩ naa." 9 A Yesu 'yɛr, "Filip, a mɔ̃ faa bɔ̃ɔ ma ɔ, a kõr jaa ɩn be a yɩ sɛ̃? Nɩrɛ 'lɔ jaa na nyɛ ma nyɛn a Sãa. Ŋmɩnɛ fʋ 'yɛr ɩka n wiil yɩ a Sãa? 10 Faa sɔɔ de ɩka n ben a Sãa 'yɔ̃ɔ ka a Sãa mɩ be a n 'yɔ̃ɔ ɛ? A 'yɛrbie ala ɩn 'yɛr kʋ yɩ a ba ɩ maa mɩ̃ɛ 'yɛr ɛ, tɩ a Sãa na be a n 'yɔ̃ɔ lɛ tʋ̃nɔ̃ a wʋ tʋ̃mɔ̃. 11 Yɩ sɔɔ de a lɛ ɩn 'yɛr ɩka n be naa a Sãa 'yɔ̃ɔ ka a Sãa mɩ be a n 'yɔ̃ɔ, bɩɩ yɩ sɔɔ de a nɛ'maa tʋ̃mɔ̃ ala. 12 Yelmɩ̃ɛ lɛ n 'yɛrɛ kʋrɔ yɩ, nɩrɛ 'lɔ jaa na sɔɔ de ma, wʋn tʋ̃nɔ̃ naa a tʋ̃mɔ̃ ala ɩn tʋ̃nɔ̃. Wʋn tʋ̃n tʋ̃bɛrɛ gar anyãna, bojũu n chiine naa a Sãa sɛ̃. 13 Bon jaa yɩn de a yuor sʋɔr, ɩn maal wʋn kʋ yɩ, ka a Sãa nyɛ tɩɩr tu a Bie 'yɔ̃ɔ. 14 Yɩ de a n yuor sʋɔr ma bon jaa, ɩn maal wʋ naa. 15 "Ala ɩ yɩ nʋ̃ ma naa, yɩn tu naa a lɛ ɩn 'yɛr. 16 Ka n sʋɔr a Sãa ka wʋ kʋ yɩ a Sʋ̃nɔ̃ ɩ̃sʋɔ, ka wʋ be a yɩ sɛ̃ jaa kpo kpo. 17 A yelmɩ̃ɛ Sɩɛ 'lɔ, a wɛr nɩbɛ na kʋ̃ tʋ̃ɔ de wʋ ɛ, bojũu baa nyɛ wʋ ɛ, bɩɩ bɔ̃ɔ wʋ ɛ. Tɩchɛ yɩn 'lɔ bɔ̃ɔ wʋ naa an ɩ wʋ kpɩɛrɛ naa a yɩ sɛ̃, na wʋn be a yɩ 'yɔ̃ɔ. 18 N kʋ̃ bar yɩ nɩtãa kpɩɩr ɛ, ɩn lɩɛb wa a yɩ sɛ̃. 19 A chɛn bɩ̃lãa a wɛr nɩbɛ kʋ̃ lɛ nyɛ ma go ɛ, tɩchɛ yɩn 'lɔ na nyɛ ma naa. Bojũu ɩn tara na nyɛvʋr ka yɩn mɩ na a nyɛvʋr. 20 A bɩbir 'lɔ wa vɩɛ, yɩn bɔ̃ɔ ɩka n be naa a n Sãa 'yɔ̃ɔ, ka yɩ mɩ be a n 'yɔ̃ɔ, ka n mɩ be a yɩ 'yɔ̃ɔ. 21 Nɩrɛ 'lɔ jaa na de a n 'yɛr na wʋ turo, 'lɔ lɛ ɩ nɩrɛ 'lɔ na nʋ̃ ma. 'Lɔ jaa mɩ na nʋ̃ ma, a n Sãa mɩ na nʋ̃ wʋ naa, ka maa mɩ nʋ̃ a nɩnyɩnɛ, naa wiil wʋ a n mɩ̃ɛ." 22 Be lɛ ka a Judas, a ba ɩ a Judas 'lɔ na yi a Isɩkariyot ɛ, 'lɔ lɛ 'yɛr, "Tɩchɛ, n Soro bo lɛ so ka fʋ wiil a fʋ mɩ̃ɛ kʋ sɩ, tɩ na faa wile a fʋ mɩ̃ɛ kʋrɔ a wɛr nɩbɛ ɛ." 23 A Yesu 'yɛr, "Ala ɩ ɩ̃sʋɔ jaa nʋ̃ ma naa, wʋn turo naa a n wiilfʋ. A n Sãa na nʋ̃ wʋ naa, ka sɩ wa be a wʋ sɛ̃. 24 Nɩrɛ 'lɔ na ba nʋ̃ ma ɛ, wʋ kʋ̃ tʋ̃ɔ tu a n wiilfʋ ɛ. A 'yɛrbie anyãna yɩn wõ ba ɩ maa mɩ̃ɛ 'yɛr ɛ, a yin a Sãa na tʋ̃ ma sɛ̃. 25 "A anyãna a jaa lɛ n 'yɛr kʋ yɩ, ɩn chɛnɛ be a yɩ sɛ̃. 26 Tɩchɛ a Sʋ̃nɔ̃ 'lɔ na ɩ a Nãaŋmɩn Sɩɛ, 'lɔ lɛ a Sãa na tʋ̃n a n yuor. Wʋn wiil yɩ naa a yele a jaa, na wʋ mɩ jɛɔ yɩ ala a jaa ɩn dɔ̃ɔ 'yɛr yɩ. 27 Nyã'maar pɔ lɛ n bar yɩ, a maa mɩ̃ɛ nyã'maar lɛ n bar kʋ yɩ. N ba kʋ yɩ nɩtãa lɛ a wɛr nɩbɛ na ma kʋ ɛ. Yɩ ta vɛ̃ ka yɩ tɩɛr vavire ɛ, ka yɩ joro dãbɩ̃ɛ ɛ. 28 "Yɩ wõn a lɛ ɩn 'yɛr ɩka n chiine naa tɩ ɩn lɩɛb wa a yɩ sɛ̃. Ala ɩ yɩ ta nʋ̃ ma naa, yɩ pʋɔ naa pɛl naa ɩn chiine a Sãa sɛ̃ an ɩ a n Sãa lɛ bɛrma gar ma. 29 N den nie 'yɛrɛ kʋrɔ yɩ, tɩchɛ ka a na wa ɩ, ala wa ɩ, yɩn sɔɔn de. 30 Maa nɩ yɩn kʋ̃ lɛ 'yɛr kor ɛ, bojũu a wɛr nyã nãa Satan waara naa, tɩ waa tara kpɛ̃ɔ a n 'yɔ̃ɔ ɛ. 31 Tɩchɛ a wɛr nɩbɛ na bɔ̃ɔn ɩka n nʋ̃ naa n Sãa naa maal a lɛ nɛ a n Sãa na 'yɔ̃ɔ ma. Yɩ ir a sɩ chen."

15

1 A Yesu 'yɛr, "Maa lɛ ɩ a tɩwɔ̃n sʋ̃ ka a n Sãa mɩ ɩ a tɩkaara. 2 Wʋ ma ŋman a wilsɩ ala na be a n 'yɔ̃ɔ tɩ ba wɔ̃nɔ̃ ɛ. A wilsɩ ala mɩ na wɔ̃nɔ̃, wʋ ma chɔɔr 'mɛl bar ka a wɔ̃ yɔɔ. 3 Yɩn 'lɔ, a 'yɛr ɩn 'yɛr kʋ yɩ chɔɔr yɩ naa. 4 Yɩ mar a n 'yɔ̃ɔ, ka n mɩ mar a yɩ 'yɔ̃ɔ. Wile jaa kʋ̃ wɔ̃ wɔ̃mɔ̃ a wʋ mɩ̃ɛ ɛ, ka waa mar a tɩwɔ̃naa 'yɔ̃ɔ ɛ. Yɩn mɩ kʋ̃ tʋ̃ɔ wɔ̃mɔ̃ wɔ̃ ɛ. Yɩn mɩ kʋ̃ tʋ̃ɔ wɔ̃mɔ̃ wɔ̃ ɛ, ka yaa mar a n 'yɔ̃ɔ ɛ. 5 "Maa lɛ ɩ a tɩɛ, yɩn mɩ lɛ a wilsɩ, ala ɩ nɩrɛ be naa a n 'yɔ̃ɔ ka n mɩ be a wʋ 'yɔ̃ɔ, wʋn wɔ̃n wɔ̃mɔ̃ yɔɔ. Maa ba be a yɩ sɛ̃ ɛ, yɩ kʋ̃ tʋ̃ɔ bon jaa ɩ ɛ. 6 Ala ɩ ɩ̃sʋɔ jaa ba be a n 'yɔ̃ɔ ɛ, wʋ nyɛntãan a wile ban lɔb bar ka wʋ ko. Ba ma wob a wilbie anyãna lɔb 'yɔ̃ɔ bũu pɔ ka a di. 7 Ala ɩ yɩ be naa a n 'yɔ̃ɔ, ka a n 'yɛr be a yɩ 'yɔ̃ɔ, yɩ sʋɔr bon jaa yɩn bʋɔrɔ, yɩn nyɛ naa. 8 A nyã lɛ ɩ a n Sãa tɩɩr yɩn wa wɔ̃nɔ̃ wɔ̃mɔ̃ yɔɔ, a mɩ nɩ wiil naa ɩka yɩ ɩ naa n poturbo. 9 "Lɛ a Sãa na nʋ̃ ma, lɛ mɩ lɛ n nʋ̃ yɩ. Yɩ ara a n nʋ̃fʋ pɔ. 10 Ala ɩ yɩ tu naa a lɛ ɩn 'yɛr, yɩn be naa a n nʋ̃fʋ pɔ, nɩtãa lɛ ɩn tu a n Sãa 'yɛr naa be a wʋ nʋ̃fʋ pɔ. 11 A anyãna lɛ n 'yɛr kʋ yɩ ka n pʋpɛl be a yɩ sɛ̃, ka a yɩ chɩlfʋ mɩ sɛɛ. 12 A n 'yɛr ɩn kʋrɔ yɩ nɩ nyã. Yɩ nʋ̃ taa nɩtãa lɛ ɩn nʋ̃ yɩ. 13 A nʋ̃fʋ 'lɔ na gar a nʋ̃fʋ a jaa lɛ nɩrɛ na sɔɔ kpi kʋ a wʋ barmɩne. 14 Yɩn lɛ ɩ a n barmɩne ala ɩ yɩ ɩrɛ naa a lɛ ɩn 'yɛr. 15 N ba lɛ bʋɔlɔ yɩ gbãgbaar go ɛ, bojũu tʋ̃tʋ̃nɔ̃ ba bɔ̃ɔ lɛ a wʋ nɩkpɛ̃ɛ na ɩrɛ ɛ. N bʋɔlɔ yɩ naa n barmɩne, bojũu n 'yɛr yɩn a lɛ jaa ɩn wõ yi a n Sãa sɛ̃. 16 Yɩn baa ir ma ɛ, tɩchɛ maa lɛ ir yɩ ɩka yɩ tɩ wɔ̃ wɔ̃mɔ̃, a wɔ̃mɔ̃ ala na kʋ̃ sɔ̃ɔ ɛ. A Sãa na pãa kʋ yɩ naa bon jaa yɩn sʋɔr a n yuor pɔ. 17 A nyãna lɛ n 'yɛr ɩka, yɩ nʋ̃ taa. 18 "Ala wa ɩ a wɛr nɩbɛ 'laar yɩ naa, yɩ bɔ̃ɔ ɩka ba dɔ̃ɔ de nie 'laar ma. 19 Ala ɩ yɩ ta ɩ naa a wɛr nɩbɛ, a wɛr nɩbɛ naa nʋ̃ yɩ naa nɩtãa a wʋ bon. Yaa ɩ a wɛr nyã tʋɔr ɛ. Tɩchɛ an ɩ n oo yɩn ir a wɛr nɩbɛ pɔ, ala lɛ so a ba 'laar yɩ. 20 Yɩ tɩɛr tɔ a 'yɛr 'lɔ ɩn 'yɛr kʋ yɩ. Gbãgbaa ba ɩ kpɛ̃ɛ gar a wʋ soro ɛ. Ala ɩ ba ge ma naa, ba mɩ na ge yɩ naa. Ala ɩ ba tu naa a n wiilfʋ, ba mɩ a n tu naa a yɩ wiilfʋ mɩ. 21 Ban maal yɩ naa a nɩtɔ̃nɔ̃ a n yuor jũu, bojũu baa bɔ̃ɔ a nɩrɛ 'lɔ na tʋ̃ ma ɛ. 22 Ala ɩ n ba ta wa 'yɛr 'yɛr kʋ ba ɛ, ba kʋ̃ naa tara yeldɛɛr ɛ, pʋ̃pãanyã baa tara a ba yeldɛɛr lɩɛb tunfʋ jie ɛ. 23 A 'lɔ na 'laar ma mɩ 'laara a n Sãa mɩ. 24 Maa ta ba tʋ̃tʋ̃mɔ̃ na ba sɔ̃ɔ nɩrɛ jaa na ba ɩ ɛ, ba kʋ̃ naa tara yeldɛɛr ɛ. Tɩchɛ pʋ̃pãanyã ba nyɛn a nɛ'maa tʋ̃mɔ̃ ɩn tʋ̃, tɩ chɛnɛ 'laar ma nɩ a n Sãa. 25 Tɩchɛ a anyã ɩ naa ka a ɩ yelmɩ̃ɛ a lɛ an sɛb a Nɛɛ pɔ, 'Ba 'laar man pɔrɔ.' 26 "A Sʋ̃nɔ̃ na wa na, a 'lɔ na yi a Sãa sɛ̃. A yelmɩ̃ɛ Sɩɛ 'lɔ wʋ yin a Sãa sɛ̃, wʋn 'yɛr yɩ naa a n 'yɛr. 27 Yɩ mɩ na 'yɛr naa a n 'yɛr bojũu yɩ ben a n sɛ̃ a pielfʋ jaa."

16

1 A Yesu 'yɛr, "A anyãna a jaa lɛ n 'yɛrɛ kʋrɔ yɩ, ka yɩ taa bar yi a sɔɔfʋ pɔ ɛ. 2 Ban dii yɩn bar a ba lɔ̃ɔfʋ jie. Bɩbir kɔ̃ɔ na vɩɛ naa, ka ba kʋ yɩ tɩ tɩɛr ɩka Nãaŋmɩn tʋ̃mɔ̃ lɛ ba tʋ̃. 3 Ban ɩ naa anyãna, bojũu baa bɔ̃ɔ a Sãa ɛ, bɩɩ a maa ɛ. 4 N 'yɛrɛ yɩ naa anyãna ka a bɩbir wa vɩɛ yɩn tɩɛr tɔ, ɩka n dɔ̃ɔ kpãa yɩ. N ba dɔ̃ɔ 'yɛr kʋ yɩ ɛ, bojũu n be naa a yɩ sɛ̃. 5 "Pʋ̃pãanyã n chiine naa a 'lɔ na tʋ̃ ma sɛ̃, tɩchɛ a ɩ̃sʋɔ jaa ba sʋʋr ma a jie ɩn chiine ɛ. 6 A anyãna ɩn 'yɛr kʋ yɩ jũu lɛ a yɩ pʋʋr sɔ̃ɔ ɔ? 7 Tɩchɛ yelmɩ̃ɛ lɛ n 'yɛrɛ kʋrɔ yɩ ɩka, a yɩ jũu a sɛɛ naa ɩka n chen. Maa ba chen ɛ, a Sʋ̃nɔ̃ kʋ̃ wa a yɩ sɛ̃ ɛ, tɩchɛ maa chen ɩn tʋ̃ wʋn ka wʋ wa a yɩ sɛ̃. 8 'Lɔ wa wa, wʋn wiil a wɛr nɩbɛ a ba bɔ̃ɔ ɩka ba bɔr naa, lɛ a yeldɛɛr nɩ yeltorsɩ na be, nɩ lɛ wʋn na tɔɔr a ba 'yɛr. 9 Wʋn vɛ̃ naa a ba bɔ̃ɔ a ba yeldɛɛr ban ba sɔɔ de ma ɛ. 10 Ba bɔr naa nɩ a yeltorsɩ, bojũu n chiine naa a Sãa sɛ̃, yɩ kʋ̃ lɛ nyɛ ma go ɛ. 11 Ba mɩ bɔr naa nɩ a 'yɛr tɔɔrfʋ yele, bojũu a wɛr nyã nãa Satan 'yɛr tɔɔr naa. 12 "N chɛnɛ na tara 'yɛr yɔɔ nɩ taa 'yɛr yɩ tɩchɛ a pʋ̃pãanyã, yɩ kʋ̃ tʋ̃ɔ bɔ̃ɔ a par ɛ. 13 Tɩchɛ a yelmɩ̃ɛ Sɩɛ 'lɔ wa wa, wʋn wiil yɩ naa a yelmɩ̃ɛ wʋ jaa par. Wʋ kʋ̃ 'yɛr a wʋ mɩ̃ɛ 'yɛrɛ ɛ, tɩ wʋn 'yɛr naa a lɛ tɛɛ wʋn wõ, na wʋ lɛ 'yɛr yɩ a ala na wa. 14 Wʋn waan na tɩɩr wa kʋ ma, na wʋ vɛ̃ ka yɩ bɔ̃ɔ a ala na ɩ a n bon. 15 Ala a jaa a Sãa na so ɩ naa a n bon. Ala lɛ so ka n 'yɛr ɩka a Sɩɛ na vɛ̃ naa ka yɩ bɔ̃ɔ a ala na ɩ a n bon. 16 "A chɛn bɩ̃lãa yɩ kʋ̃ nyɛ ma go ɛ, ka a pãa lɛ ɩ bɩ̃lãa ka yɩ nyɛ ma go." 17 Ka a poturbo bamɩne sʋrɔ taa, "A par nɩ bo wʋn 'yɛr ɛ ɩka, 'A chɛn bɩ̃lãa yɩ kʋ̃ lɛ nyɛ ma go ɛ, ka a pãa lɛ ɩ bɩ̃lãa ka yɩ lɛ nyɛ wʋ go, nɩ wʋn lɛ 'yɛr ɩka, n chiine naa a Sãa sɛ̃?' " 18 Ba chɛnɛ na sʋrɔ taa, "A chɛn bɩ̃lãa par nɩ bo? 'Sãa bɔ̃ɔ a par a lɛ,' wʋn 'yɛrɛ ɛ." 19 Yesu bɔ̃ɔn naa ban bʋɔrɔ ɩka ba sʋʋr wʋ ka wʋ 'yɛr kʋ ba, "Yɩ sʋrɔ nɩ taa a lɛ ɩn 'yɛr ɩka, 'A chɛn bɩ̃lãa yɩ kʋ̃ nyɛ ma go ɛ, ka a lɛ ɩ bɩ̃lãa ka yɩ nyɛ ma go'? 20 Yelmɩ̃ɛ lɛ n 'yɛrɛ kʋrɔ yɩ ɩka yɩn kõnõ na ka yɩ pʋʋr sɔ̃ɔ, tɩchɛ ka a wɛr nɩbɛ chɩlɛ. Yɩ pʋʋr na sɔ̃ɔ naa, tɩchɛ ka a yɩ pʋsɔ̃ɔ na lɩɛb pʋpɛl. 21 Pɔɔ wa dɔɔrɔ ɩ̃gãn ma chɩrɛ wʋ naa ka a ɔɔrɔ wʋ bojũu a wʋ dɔɔfʋ bɩbir vɩɛ naa. Tɩchɛ 'lɔ wʋ dɔɔ baar, wʋ ma ĩin naa a wʋ dɔɔyɛ bojũu wʋ dɔɔn nɩrɛ a wɛr pɔ. 22 Lɛ nɩ wʋ ju lɛ a yɩn mɩ, yɩ pʋʋr na sɔ̃ɔ naa a pʋ̃pãanyã, tɩchɛ ɩn lɛ wa nyɛ yɩn go ka yɩ pʋʋl pɛl, ka a nɩrɛ jaa kʋ̃ tʋ̃ɔ faa wʋ ɛ. 23 A bɩbir 'lɔ wa vɩɛ, yɩ kʋ̃ lɛ sʋʋr ma bon go ɛ. Yelmɩ̃ɛ lɛ n 'yɛrɛ kʋrɔ yɩ ɩka, a n Sãa na kʋ yɩn bon jaa yɩn sʋɔr a n yuor pɔ. 24 An wa ta a pʋ̃pãanyã, yaa de a n yuor sʋɔr bon gba ɛ. Yɩ sʋɔr, yɩn nyɛ naa, ka yɩ pʋpɛl na sɛɛ. 25 "Sʋkpar lɛ n lɔɔrɔ 'yɛrɛ nɩ yɩ a anyãna, a bɩbir wa vɩɛ, n kʋ̃ lɛ lɔb sʋkpar go ɛ, tɩchɛ ɩn 'yɛr yɩ naa a n Sãa 'yɛr chãa pɔ. 26 A bɩbir 'lɔ̃nɔ̃, yɩn sʋɔr naa nɩ a n yuor. N ba 'yɛrɛ ɩka maa lɛ na sʋɔr a Sãa kʋ yɩ ɛ. 27 An ɩ a Sãa nʋ̃ yɩ naa bojũu yɩ nʋ̃ ma naa na yɩ sɔɔ de ɩka a Nãaŋmɩn sɛ̃ lɛ n yi. 28 A Sãa sɛ̃ lɛ n yi wa ka a wɛr pɔ, pʋ̃pãanyã n lɛ bara naa a wɛr tɩ lɩɛb chiine a Sãa sɛ̃." 29 Ka a Yesu poturbo pãa 'yɛr kʋ wʋ, "Pʋ̃pãanyã fʋ pãa 'yɛr ka a chaar faa lɛ lɔɔrɔ sʋkpar go ɛ. 30 Pʋ̃pãanyã sɩ nyɛn ɩka fʋ bɔ̃ɔn yele a jaa, na faa lɛ bʋɔrɔ ɩka nɩrɛ wʋ sʋʋr fʋ sʋʋrfʋsɩ ɛ. Ala lɛ so ka sɩ sɔɔ de ɩka Nãaŋmɩn sɛ̃ lɛ fʋ yi." 31 Ka a Yesu sʋʋr ba, "Yɩ pãa sɔɔn de a pʋ̃pãanyã ɔ? 32 Tɩchɛ bɩbir kɔ̃ɔ na wa vɩɛ naa, wʋ ben ta, ka yɩ jaa na yɛ̃yɛl ka ɩ̃sʋɔ jaa kul a wʋ yir tɩ chɛ ma bar a n yõ. Tɩ n ba ɩ a n yõ ɛ, a n Sãa be naa n sɛ̃. 33 "N 'yɛr yɩ naa anyãna ka yɩ na tara nyã'maar an ɩ yɩ ben a n 'yɔ̃ɔ. A wɛr nyã pɔ yɩn din dɔɔyɛ, tɩchɛ yɩ nyɔɔ nyãa, bojũu n tʋ̃ɔn a wɛr."

17

1 A Yesu na wa 'yɛr a anyãna baar, wʋ kãan saaju tɩ 'yɛr, "N Sãa, a bɩbir vɩɛ naa, kʋ a fʋ Bie a tɩɩr ka a fʋ Bie mɩ kʋ fʋ a tɩɩr. 2 Bojũu, fʋ̃ʋ lɛ kʋ wʋ sɔr ka wʋ tʋ̃ɔ a nɩbɛ ba jaa na wʋ kʋ ba a nyɛvʋr 'lɔ na ba tara baarfʋ ɛ, a bala ba jaa fʋn de kʋ wʋ. 3 A nyɛvʋr 'lɔ na ba tara baarfʋ nɩ nyã, ka ban bɔ̃ɔ a fʋ̃ʋ Nãaŋmɩn tɛɛ, na ɩ yelmɩ̃ɛ sʋɔ, nɩ a Yesu 'lɔ fʋn tʋ̃. 4 N waan na tɩɩr wa kʋ fʋ a ka a wɛr pɔ, naa baar a tʋ̃mɔ̃ ala fʋn kʋ ma ɩka n tʋ̃. 5 Pʋ̃pãanyã, n Sãa kʋ ma a tɩɩr a fʋ niem, a tɩɩr 'lɔ ɩn dɔ̃ɔ tara tɩchɛ na fʋ wa maal a wɛr. 6 "N wiil fʋn kʋ a bala fʋn de kʋ ma ka a wɛr pɔ, fʋ̃ʋ lɛ dɔ̃ɔ so ba tɩ na fʋ wa de ba kʋ ma, ba tu naa a fʋ 'yɛr. 7 Pʋ̃pãanyã ba bɔ̃ɔ naa ɩka bon jaa ɩn tara yin a fʋ sɛ̃. 8 Bojũu, a 'yɛr ala fʋn kʋ ma, n 'yɛr kʋ ba, ka ba sɔɔ de. Ba bɔ̃ɔn yelmɩ̃ɛ jaa ɩka fʋ̃ʋ sɛ̃ lɛ n yi naa wa, na ba sɔɔ de ɩka fʋ̃ʋ lɛ tʋ̃ ma. 9 Bala 'yɔ̃ɔ lɛ n sʋɔrɔ fʋ, n ba sʋɔrɔ fʋ kʋrɔ a wɛr nɩbɛ ɛ, tɩchɛ a bala fʋn kʋ ma an ɩ fʋ̃ʋ lɛ so ba. 10 Bon jaa ɩn tara ɩ naa a fʋ sofʋ, ka bon jaa fʋn mɩ na tara ɩ a n sofʋ. N nyɛn tɩɩr yi a ba jie. 11 Maa kʋ̃ lɛ be ka a wɛr pɔ go ɛ, tɩchɛ bala 'lɔ chɛnɛ na be ka a wɛr pɔ, n waara a fʋ sɛ̃. Sãa sʋ̃, gu ba nɩ a fʋ yuor kpɛ̃ɔ 'lɔ pɔ, a yuor 'lɔ fʋn kʋ ma ka ban ɩ bʋ̃'yen, nɩtãa lɛ maa nɩ fʋ̃ʋ na ɩ bʋ̃'yen. 12 Ɩn be a ba sɛ̃, n gu ban naa kpɛ̃ɔ 'lɔ fʋn kʋ ma. Ɩ̃sʋɔ jaa ba bɔr ɛ, ala ba ɩ a 'lɔ tɛɛ an sɛɛ ɩka wʋ bɔr ka a lɛ na sɛb a Nãaŋmɩn gãn pɔ na ɩ yelmɩ̃ɛ. 13 "N waara naa a fʋ sɛ̃ a pʋ̃pãanyã, tɩchɛ ɩn chɛnɛ be ka a wɛr pɔ lɛ n 'yɛrɛ a anyãna ka ban tara a n pʋpɛl wʋ jaa. 14 N kʋ ban a fʋ 'yɛr, ala lɛ so ka a wɛr nɩbɛ 'laar ba, baa lɛ chɛnɛ pʋɔ ba go ɛ, nɩtãa maa na ba pʋɔ ba ɛ. 15 N ba sʋɔrɔ fʋ ɩka fʋ ir ba yin ka a wɛr pɔ ɛ, tɩchɛ fʋ guro ba a dɛɛr sʋɔ 'yɔ̃ɔ. 16 Baa lɛ pʋɔ a wɛr nɩbɛ pɔ ɛ, nɩtãa n mɩ na ba pʋɔ ba ɛ. 17 Oo ba nɩ a fʋ yelmɩ̃ɛ, a fʋ 'yɛr ɩn yelmɩ̃ɛ. 18 Nɩtãa lɛ fʋn tʋ̃ ma a wɛr nɩbɛ sɛ̃, lɛ lɛ n mɩ tʋ̃ ba a wɛr nɩbɛ sɛ̃. 19 A ba 'yɔ̃ɔ lɛ n oo a n mɩ̃ɛ kʋ fʋ, ka ba mɩ na oo a ba mɩ̃ɛ sɩrɛ jaa kʋ fʋ. 20 "A ba ɩ bala tɛɛ 'yɔ̃ɔ lɛ n sʋɔrfʋ ɛ, n mɩ sʋɔrɔ na kʋrɔ a bala na wa sɔɔ de ma tu a ba 'yɔ̃ɔ. 21 N sʋɔrɔ fʋ naa ɩka fʋ vɛ̃ ka ba jaa ɩ bʋ̃'yen. N Sãa, nɩtãa lɛ fʋn be a n 'yɔ̃ɔ, ka n mɩ be a fʋ 'yɔ̃ɔ. Ba mɩ be a sɩ 'yɔ̃ɔ ka a wɛr nɩbɛ na sɔɔ de ɩka fʋ̃ʋ lɛ tʋ̃ ma. 22 N kʋ ban a tɩɩr 'lɔ̃nɔ̃ nɩ wʋ ju fʋn kʋ ma, ka ba na ɩ bʋ̃'yen nɩtãa maa nɩ fʋ̃ʋ na ɩ bʋ̃'yen. 23 N ben a ba 'yɔ̃ɔ, ka fʋ mɩ be a n 'yɔ̃ɔ. Ka ba jaa mɩ na 'mataa ɩ bʋ̃'yen ka a wɛr nɩbɛ bɔ̃ɔ ɩka fʋ̃ʋ lɛ tʋ̃ ma na fʋ nʋ̃ ba gba nɩtãa a lɛ fʋn nʋ̃ ma. 24 "N Sãa, n bʋɔrɔ naa ɩka a bala fʋn kʋ ma, ba mɩ be a jie 'lɔ ɩn na be, na ba nyɛ a n tɩɩr. A tɩɩr 'lɔ fʋn de nie kʋ ma, bojũu fʋ nʋ̃ ma naa tɩ na fʋ wa maal a wɛr. 25 "N Sãa, a fʋ yele tor naa, tɩ a wɛr nɩbɛ ba bɔ̃ɔ fʋ ɛ, maa bɔ̃ɔ fʋ naa, ka a n poturbo mɩ bɔ̃ɔ ɩka fʋ̃ʋ lɛ tʋ̃ ma. 26 N vɛ̃n ka ba bɔ̃ɔ fʋ, ɩn chɛnɛ na maal ba ka ba bɔ̃ɔnɔ̃ fʋ pʋɔrɔ ka a nʋ̃fʋ 'lɔ fʋn nʋ̃ ma na be a ba 'yɔ̃ɔ ka n mɩ be a ba 'yɔ̃ɔ."

18

1 Yesu na sʋɔr a Sãa a nɩtɔ̃ baar, 'lɔ naa poturbo gɔ̃ɔ naa a Kidɩrɔn kʋla gɔ̃ɔn. 'Lɔ nɩ a wʋ poturbo chen a jie a kãa tɩɩr na be. 2 Judas na gar 'yɔ̃ɔ wʋ mɩ bɔ̃ɔn a jie nyã, bojũu Yesu naa wʋ poturbo ba gala a be lɔ̃ɔfʋ ɛ. 3 Be lɛ Judas tara a Worom sojasɩ, nɩ a puorfʋ die gugurbo bala a bɔɔrlo nɩbɛrɛ nɩ a Faraseemɩne na tʋ̃ chiin a jie 'lɔ. Ba tara na bũusɩ, fɩ̃tɩnsɩ nɩ jɛɛr bomo. 4 Yesu na bɔ̃ɔ lɛ na waara a wʋ sɛ̃, wʋ tuor sʋʋr ba, "An yɩ bʋɔrɔ?" 5 Ka ba 'yɛr, "Yesu na yi Najaretɩ lɛ sɩ bʋɔrɔ." Ka a Yesu 'yɛr, "Maa lɛ." Ka a Judas 'lɔ na gar 'yɔ̃ɔ wʋ lɔ̃ɔn ba ara. 6 Yesu na wa 'yɛr ɩka, "Maa lɛ." Ba lɩɛb puor lo lo tẽe. 7 Wʋ lɛ sʋʋr ban go, "An lɛ yɩ bʋɔrɔ?" A ba 'yɛr, "Yesu na yi Najaretɩ." 8 A Yesu 'yɛr, "N ba 'yɛr yɩ ɩka 'Maa lɛ.' Ala ɩ maa lɛ yɩ bʋɔrɔ, yɩ ɩ ka a nɩbɛ banyã chiine." 9 Yesu 'yɛr a nɩtɔ̃ ka a lɛ wʋn dɔ̃ɔ 'yɛr ɩ yelmɩ̃ɛ ɩka, "A bala fʋn kʋ ma, n ba vɛ̃ ka ɩ̃sʋɔ jaa bɔr ɛ." 10 Be lɛ a Simon Pita na tara sʋɔ na wʋ vʋ̃ɔ chɛn a bɔɔrlo nɩkpɛ̃ɛ gbãgbaa nũsʋ̃ɔ toor ŋmaa. A gbãgbaa yuor din Malkusɩ. 11 A Yesu 'yɛr kʋ a Pita, "Su a sʋɔ a sʋkpa pɔ, n ta nyũn a dɔɔyɛ ŋmele 'lɔ a Sãa na kʋ ma bɩɩ?" 12 Ka a sojasɩ nɩ a ba nɩkpɛ̃ɛ 'matãan a gugurbo bala ban tʋ̃, nyɔɔ a Yesu na ba lũ. 13 Ba den nie tara wʋ chiin Anasɩ sɛ̃, wʋ ɩ naa a Kayafasɩ dɩ̃ɛ na wʋ mɩ ɩ bɔɔrlo nãa a yuon 'lɔ̃nɔ̃. 14 A Kayafasɩ nyãna lɛ dɔ̃ɔ 'yɛr kʋ a Juu nɩbɛ ɩka a ɩn sʋ̃, ka nɩbʋ̃'yen na kpi kʋ a nɩbɛ. 15 Simon Pita nɩ a poturo ɩ̃sʋɔ turo naa a Yesu, bojũu a poturo nyã bɔ̃ɔn a bɔɔrlo nãa ala lɛ so ka wʋ tu a Yesu kpɛ a bɔɔrlo nãa bɛchaar pɔ. 16 Tɩchɛ ka a Pita 'lɔ ara a yõo dɔ̃dɔr nɛɛ. A poturo nyã a bɔɔrlo nãa na bɔ̃ɔ, yin wa 'yɛr a pɔɔbile 'lɔ na kaara a dɔ̃dɔr nɛɛ tɩ tara a Pita kpɛ̃n. 17 Ka a pɔɔbile 'lɔ na kaara a dɔ̃dɔr nɛɛ, sʋʋr a Pita, "A fʋ̃ʋ, faa mɩ ɩ a daba nyã poturo ɩ̃sʋɔ ɛ?" Ka a Pita 'yɛr, "N ba ɩ a wʋ poturo ɩ̃sʋɔ ɛ." 18 Ɔɔr kʋrɔ naa ka a gbãgbaar nɩ a gugurbo bala gbɔɔ saalaa bũu ara uoro ka a Pita mɩ tɩ ara uoro. 19 A bɔɔrlo nãa sʋʋr naa a Yesu, ba boo lɛ ɩ a wʋ poturbo nɩ bo lɛ wʋ ma wile? 20 A Yesu 'yɛr kʋ wʋ, "Chãa pɔ lɛ n ma 'yɛrɛ a n 'yɛr kʋrɔ a nɩbɛ. N ma wile ba naa a ba lɔ̃ɔfʋ jie nɩ a ba Nãaŋmɩn puorfʋ jiir, be lɛ a Juu nɩbɛ ba jaa ma lɔ̃ɔ. N ba sɔɔl 'yɛr 'yɛr jaa ɛ. 21 Bo lɛ so ka fʋ sʋrɔ ma a lɛ? Sʋʋr a bala na wõ a n 'yɛr, ba bɔ̃ɔn a lɛ ɩn 'yɛr." 22 Yesu na 'yɛr a nɩtɔ̃ ka a guguro ɩ̃sʋɔ na ara gbʋr wʋ 'ma wʋ tɩ 'yɛr, "Lɛ lɛ a sɛɛ ɩka fʋ 'yɛr kʋ a bɔɔrlo nãa ɔ?" 23 A Yesu 'yɛr, "Ala ɩ a lɛ ɩn 'yɛr n bɔr naa, wiil a n bɔrfʋ jie. Tɩchɛ ala ɩ yelmɩ̃ɛ lɛ n mɩ 'yɛr, bo 'yɔ̃ɔ fʋ 'ma ma?" 24 Wʋ chɛnɛ na lũ tɩchɛ ka a Anasɩ vɛ̃ a ba tara wʋ chiin a bɔɔrlo nãa Kayafasɩ sɛ̃. 25 A Simon Pita na chɛnɛ ara uoro a bũu, ba sʋʋr wʋ naa, "A fʋ̃ʋ, fʋ ɩ naa a daba nyã poturo ɩ̃sʋɔ ɔ?" Ka Pita chiir 'yɛr, "N ba ɩ a wʋ poturo ɩ̃sʋɔ ɛ." 26 A bɔɔrlo nãa gbãgbaa ɩ̃sʋɔ, wʋ nɩrɛ ɩ̃sʋɔ toor lɛ a 'lɔ a Pita na dɔ̃ɔ chɛ ŋmaa 'yɛr, "A ba ɩ n nyɛ fʋ naa fʋn be a wʋ sɛ̃ a kãa tɩɩr jie 'lɔ ɛ?" 27 Ka a Pita lɛ chiir, ka a nɔraa mɩ tɔ̃ɔ kõ ajienaa. 28 Be lɛ ba tara a Yesu yin a Kayafasɩ yir bibio pipi na ba chiin a Worom nɩkpɛ̃ɛ yir. A Juu nɩbɛ mɩ̃ɛ ba kpɛ be ɛ, bojũu baa bʋɔrɔ ɩka ba sɔ̃ɔ ba mɩ̃ɛ na ba kʋ̃ tʋ̃ɔ di a Gõl Bar Difʋ ɛ. 29 Lɛ lɛ a Pilate yi a yõo tɩ sʋʋr ba, "Bo yelbier yɩ ɩka a daba nyã ɩ naa?" 30 Ka ba 'yɛr, "'Lɔ ba ta maal yelbier ɛ, sɩ kʋ̃ naa tara wʋ waan a fʋ sɛ̃ ɛ." 31 Ka Pilate 'yɛr kʋ ba, "Yɩn mɩ̃ɛ, yɩ de wʋ tɩ tɔɔr a wʋ 'yɛr, a lɛ a yɩn mɩ̃ɛ nɛɛ na 'yɛr bin." Tɩchɛ ka a Juu nɩbɛ 'yɛr, "Saa tara sɔr na kʋ nɩrɛ ɛ." 32 A ɩn a lɛ a Yesu na dɔ̃ɔ 'yɛr wiil a kũu 'lɔ tɔ wʋn na kpi. 33 Pilate lɩɛb kpɛ tɩ bʋɔl a Yesu sʋʋr, "Fʋ̃ʋ lɛ ɩ a Juu nɩbɛ nãa bɩɩ?" 34 A Yesu sʋʋr wʋ, "Fʋ̃ʋ lɛ tɩɛr a lɛ bɩɩ nɩbɛ lɛ 'yɛr a n 'yɛr kʋ fʋ?" 35 Ka a Pilate 'yɛr, "Fʋ tɩɛr ɩka n ɩn Juu nɩrɛ bɩɩ? A fʋ mɩ̃ɛ nɩbɛ nɩ a bɔɔrlo nɩbɛrɛ baa nyɔɔ fʋ waan a n sɛ̃, bo fʋ̃ʋ ɩ?" 36 A Yesu 'yɛr, "A n nãalʋ̃ʋ ba yi ka a wɛr pɔ ɛ, ala ɩ a wɛr pɔ lɛ wʋ dɔ̃ɔ yi, a n poturbo naa jɛb faa ma ka a Juu nɩbɛrɛ ta nyɔɔ ma ɛ. Tɩchɛ a n nãalʋ̃ʋ ba yi a ka ɛ." 37 Ka a Pilate pãa sʋʋr wʋ, "Ka ala ɩ a lɛ, nãa lɛ fʋ ɩ wɛ?" Ka Yesu 'yɛr, "Fʋ 'yɛr vɩla fʋn 'yɛr ɩka nãa lɛ n ɩ, ala 'yɔ̃ɔ lɛ ba dɔɔ ma ka n wa ka a wɛr pɔ, naa wa 'yɛr a yelmɩ̃ɛ 'yɛr. Nɩrɛ 'lɔ jaa na ɩ yelmɩ̃ɛ sʋɔ chɛlɛ naa lɛ ɩn 'yɛrɛ." 38 Ka Pilate sʋʋr wʋ, "Bo lɛ ɩ a yelmɩ̃ɛ?" Wʋn sʋʋr a nɩtɔ̃ baar, wʋ yin a yõo a Juu nɩbɛrɛ sɛ̃ tɩ 'yɛr, "N ba nyɛ yelsɔ̃ɔnaa jaa a wʋ 'yɔ̃ɔ ɛ. 39 Tɩchɛ a yɩ binfʋ lɛ ɩka n ma ir nɩrɛ a pɔɔfʋ die pɔ kʋ yɩ a Gõl Bar Difʋ daar. Yɩ bʋɔrɔ naa ɩka n yuo a yɩ nãa kʋ yɩ bɩɩ?" 40 A ba tãna 'yɛrɛ, "Kai, saa bʋɔrɔ wʋ ɛ, Barabasɩ lɛ sɩ bʋɔrɔ." Tɩchɛ a Barabasɩ mɩ ɩn nɩkʋrɔ.

19

1 Pilate vɛ̃ naa ka ba nyɔɔ a Yesu chiin tɩ fɔb. 2 Ka a sojasɩ de gʋʋr wob jupil su a Yesu, tɩ mɩ de fuu jɩ̃ ile ile na ba su wʋ. 3 Tɩ pãa ma tɔɔ ta a wʋ sɛ̃ 'yɛrɛ, "Sɩ puor fʋ naa Juu nɩbɛ nãa," tɩ ma 'ma 'ma wʋ. 4 Pilate lɛ yin wa a Juu nɩbɛrɛ sɛ̃ go wa 'yɛr kʋ ba, "Yɩ nyɛ, ɩn vɛ̃n ka ba yi waan wʋ, ka yɩn mɩ̃ɛ nyɛ ɩka, n ba nyɛ yelbier jaa a wʋ 'yɔ̃ɔ ɛ." 5 Ban wa yin a Yesu, wʋ sun a gʋʋr jupil nɩ a fuu jɩ̃ ile ile 'lɔ, ka a Pilate 'yɛr kʋ ba, "Yɩ nyɛ a daba." 6 A bɔɔrlo nɩbɛrɛ nɩ a puorfʋ yir gugurbo, ban wa nyɛ a Yesu, ka ba tãna 'yɛrɛ, "Kpa wʋ a daa ju. Kpa wʋ a daa ju." Tɩchɛ ka a Pilate 'yɛr kʋ ba, "Yɩn, yɩ de wʋ tɩ kpa wʋ a daa ju, maa 'lɔ n ba nyɛ yelbier jaa a wʋ 'yɔ̃ɔ ɛ." 7 Tɩchɛ ka a Juu nɩbɛrɛ 'yɛr, "Sɩ tara na nɛɛ, sɩn 'yɛr, ka a nɛɛ 'lɔ ɩka wʋ sɛɛn kũu, bojũu wʋ bʋɔlɔ naa wʋ mɩ̃ɛ Nãaŋmɩn Bie." 8 Pilate na wõ a nɩtɔ̃ ka dãbɩ̃ɛ gba kpɛ wʋ. 9 Ka wʋ lɩɛb kpɛ na wʋ tɩ sʋʋr a Yesu, "Nyɩnɛ fʋ yi?" Tɩchɛ Yesu ba haa nɛɛ sɔɔ wʋ ɛ. 10 A Pilate sʋʋr wʋ, "Faa haar ma nɛɛ ɛ? Faa bɔ̃ɔ ɩka n tara na sɔr na vɛ̃ ka ba kʋ fʋ, naa lɛ tara sɔr na faar fʋ bar ɛ?" 11 Be lɛ a Yesu 'yɛr wʋ, "Faa tara kpɛ̃ɔ bɩ̃lãa jaa a n jie ɛ, ala ɩ Nãaŋmɩn ba de yin saaju kʋ fʋ ɛ. A lɛ jũu nɩrɛ 'lɔ na nyɔɔ ma wa kʋ fʋ, wʋ lon yeldɛɛr pɔ gar fʋ." 12 An yi a be chiine, ka Pilate pãa mʋɔrɔ ɩka wʋ faar a Yesu, tɩchɛ ka a Juu nɩbɛrɛ tãna 'yɛrɛ, "Fʋ̃ʋ vɛ̃ ka a daba nyã chen, faa ɩ a Siisa baraa go ɛ. Nɩrɛ jaa na ɩka nãa lɛ wʋ ɩ, wʋ jɛɛrɛ nɩ naa a Siisa." 13 Pilate na wõ a nɩtɔ̃, wʋ yin naa Yesu tɩ jɩ̃nɛ nɩ a 'yɛr tɔɔrfʋ dakɔɔ ju, a jie ban bʋɔlɔ Kʋsɩpãn. Ka a Juu nɩbɛrɛ mɩ bʋɔlɔ a jie Gabata. 14 A Gõl Bar Difʋ bɩ̃nsɩ daar mɔ̃tɔ̃tuo sɔ̃ɔ, Pilate 'yɛr kʋ a Juu nɩbɛrɛ, "Yɩ nyɛ a yɩ nãa." 15 Tɩchɛ ka ba tãna 'yɛrɛ, "Kʋ wʋ. Kʋ wʋ. Kpa wʋ yɔɔl a daa ju." Ka a Pilate sʋʋr ba, "N kpa a yɩ nãa?" A ba 'yɛrɛ, "Saa tara nãa jaa ka nãa Siisa ba lɛ ɛ." 16 Ka Pilate vɛ̃ a ba nyɔɔ a Yesu chiin na tɩ kpa ka a sojasɩ tara wʋ. 17 Yesu yin tuo a wʋ mɩ̃ɛ daa chiin a jie 'lɔ ban bʋɔlɔ a Julaa Jie. Tɩchɛ ka a Juu nɩbɛ mɩ bʋɔlɔ a jie, Gɔlgɔta. 18 Be lɛ ba kpa wʋ 'matãan nɩbɛ ayi, ka bala be a lõbobo tɩchɛ ka a Yesu be a sãlsɔɔ. 19 Pilate sɛb sɛbie 'mar a daa ju ɩka, YESU NA YI NAJARETƖ, A JUU NƖBƐ NÃA. 20 Kɔkɔɛ ata lɛ wʋ sɛb, a Juu nɩbɛ kɔkɔr, Worom nɩbɛ kɔkɔr nɩ a Greek dẽme kɔkɔr. Ka a Juu nɩbɛ yɔɔ kar a sɛbie bojũu a jie ban kpa wʋ ba jãan a yir ɛ. 21 Ka a bɔɔrlo nɩbɛrɛ 'yɛr kʋ a Pilate, "Ta sɛb ɩka a Juu nɩbɛ nãa ɛ, fʋn taa sɛb ɩka a daba nyã 'yɛr ɩka 'lɔ lɛ ɩ a Juu nɩbɛ nãa." 22 Ka a Pilate 'yɛr, "A lɛ ɩn sɛb n sɛb baar." 23 A sojasɩ na wa kpa a Yesu baar, ba põn a wʋ fuusɩ jiir anaar ka ɩ̃sʋɔ jaa 'mɔɔ wʋ bon. A wa chɛn a fuu wõo 'lɔ na ba tara nɛɛ ɛ, bʋ̃bʋ̃'yen lɛ ba wob yin a saaju tɩ baar a gbɛɛ pɔ. 24 Ka ba 'yɛrɛ kʋrɔ taa, "Yɩ ta ɩ a sɩ chɩɛr a fuu nyã ɛ, yɩ ɩ a sɩ gba gbãm kaa an lɛ na di?" Ba ɩn a lɛ ka a ala na sɛb a Nãaŋmɩn gãn pɔ na ɩ yelmɩ̃ɛ, "Ba põn a n fuur tɩ de a n fuu gbãn gbãm." Lɛ lɛ a sojasɩ ɩ. 25 Yesu ma nɩ a wʋ ma yɛbɛ, Klopasɩ pɔɔ Mɛɛr nɩ a Mɛɛr 'lɔ mɩ na yi a Magdala ara naa be a wʋ daa par. 26 A Yesu na nyɛ a wʋ ma na ara, ka a poturo 'lɔ wʋn nʋ̃ mɩ ara gbʋr wʋ, ka wʋ 'yɛr kʋ a ma, "A fʋ bie lɛ a 'lɔ." 27 Na wʋ mɩ 'yɛr kʋ a poturo 'lɔ mɩ, "A fʋ ma lɛ." Ala lɛ so ka a poturo 'lɔ tara a Yesu ma kul a wʋ yir. 28 Yesu bɔ̃ɔn naa pʋ̃pãanyã ɩka yele a jaa pãa baar naa ka a lɛ na sɛb a Nãaŋmɩn gãn pɔ, na ɩ yelmɩ̃ɛ, ka wʋ 'yɛr, "Kɔ̃nyũur kpɛ ma naa." 29 Dʋʋ ben be ka a dãmiir sɛɛ ka ba de sapɔ 'lɔr ir chab urbanyũu daa pɔ tur a Yesu. 30 Wʋn wa mʋʋr a dãmiir ala baar, ka wʋ 'yɛr, "A baar naa," tɩ sur a ju na wʋ ŋmaa a vʋʋr. 31 A bɩbir chiiraa Chɔɔrfʋ Bɩbir Daar lɛ ka a wɛr na chaar ɩ Bɩbir Kpɛ̃ɛ, ala lɛ so ka a Juu nɩbɛ ba bʋɔrɔ ɩka a kũn a chɛnɛ be a daar jur ɛ. Ba sʋɔr a Pilate ɩka wʋ vɛ̃ ka ba kar a ba gbɛɛ tɩ yɔɔ ba. 32 Be lɛ a sojasɩ chen tɩ kar a bala ban lɔ̃ɔ kpan a Yesu gbɛɛ. 33 Tɩchɛ ban wa ta a Yesu sɛ̃, ba nyɛn ka a ɩ wʋ kpi naa ka baa kar a wʋ gbɛɛ ɛ. 34 Ka a sojasɩ ɩ̃sʋɔ de a pĩi wõo 'lɔ chɔr a Yesu lõboor ka jɩ̃ɩ nɩ kʋ̃ɔ yi ajienaa. 35 A nɩrɛ 'lɔ na nyɛ a anyãna lɛ di a dãasɩɛ, ka wʋ dãasɩɛ ɩ yelmɩ̃ɛ. Wʋ bɔ̃ɔ naa ɩka a lɛ wʋn 'yɛr ɩn yelmɩ̃ɛ, ka yɩ mɩ na sɔɔ de. 36 A anyãna ɩ naa ka a lɛ na sɛb a Nãaŋmɩn gãn pɔ ɩ yelmɩ̃ɛ ɩka, "A wʋ kɔɔr kʋ̃ kab ɛ." 37 Ka ba lɛ sɛb a Nãaŋmɩn gãn jie ɩ̃sʋɔ ɩka, "Ban kaa naa a 'lɔ ban chɔr." 38 A Josefʋ na yi Arimatɩya, ɩ naa a Yesu poturo, tɩ a Juu nɩbɛrɛ dãbɩ̃ɛ jũu, waa dɔ̃ɔ vɛ̃ ka ba bɔ̃ɔn ɛ. 'Lɔ lɛ sʋɔr a Yesu a Pilate sɛ̃. Pilate sɔɔ naa ka wʋ tɩ yɔɔ a Yesu. 39 A 'lɔ nɩ a Nikodimasɩ nyã na dɔ̃ɔ chen a Yesu sɛ̃ a tɩ̃sɔɔ pʋɔ wʋ naa, na wʋ mɩ waan a kãnyũur ala ban bʋɔlɔ sɩmura nɩ alosɩ. An tãn nũgbulo lɩjaata nɩ pie nɩ a nũu (75). 40 A ba jaa ayi den a Yesu vil wʋ a fɔpɩla tɩ jɛ wʋ a kãnyũu ala tu a lɛ a Juu nɩbɛ na ma ɩ tɩ ũu a nɩrɛ. 41 A jie 'lɔ ban kpa a Yesu, pobile ben be, ka yaa paalaa mɩ ban ba ũu nɩrɛ jaa ɛ, mɩ be be. 42 Bojũu an ɩ a bɩbir chiiraa Chɔɔrfʋ Bɩbir Daar lɛ, tɩchɛ ka a yaa mɩ gbʋr a be jũu, ba ũun a Yesu a be.

20

1 A daa gbul bɩbir dɔ̃ɔ daar wɛr na chaara wa la la la, Mɛɛr na yi a Magdala chen naa a yaa par tɩ nyɛ ka ɩ a kʋsɩr 'lɔ ban pɔɔ a yaa yuo naa. 2 Wʋ jon chen a Simon Pita nɩ a poturo 'lɔ a Yesu na nʋ̃ sɛ̃ tɩ 'yɛr, "Ba ir naa a Soro ɩ̃gãn a yaa pɔ, ka saa bɔ̃ɔ a jie ban bin wʋ ɛ." 3 Ka a Pita nɩ a poturo yi na chen a yaa par. 4 Ba jaa 'mantaa joro, tɩchɛ ka a poturo 'lɔ jo vɩɛ a Pita bar tɩ de nie ta a yaa par. 5 Na wʋ muul nyɛ a fɔpɩla 'lɔ na gã, tɩ waa kpɛ ɛ. 6 Be lɛ ka a Pita na turo a puor mɩ ta, na wʋ kpɛ a yaa pɔ, na wʋ nyɛ a fɔpɩla mɩ na gã. 7 Ka a fɔ-ũu naa 'lɔ ban vil a Yesu ju mɩ pil yi a fɔpɩla pɔ gã wʋ yõ. 8 A poturo 'lɔ na dɔ̃ɔ de nie ta a yaa par mɩ pãa kpɛ, na wʋ nyɛ a lɛ tɩ sɔɔ de. 9 Baa na bɔ̃ɔ a par sɛrɛ ɛ, ɩka lɛ a Nãaŋmɩn gãn na 'yɛr ɩka a Yesu na ir naa a kũu pɔ, ɩ vʋr ɛ. 10 A poturbo ayi bala lɩɛb kul a ba taaba sɛ̃. 11 Tɩchɛ ka a Mɛɛr ara a yaa par kõnõ. Wʋ kõn wa muul kaa a yaa pɔ, 12 na wʋ nyɛ a malakasɩ ayi na su fuu pɩɛl be a yaa pɔ, ka a ɩ̃sʋɔ jɩ̃nɛ a ju jie, ka a ɩ̃sʋɔ mɩ jɩ̃nɛ a gbɛɛ jie, a jie ban dɔ̃ɔ gaal a Yesu. 13 Ka ba sʋʋr wʋ, "Pɔɔ, bãa 'yɔ̃ɔ lɛ fʋ kõnõ?" A wʋ 'yɛr ba, "Ba ir naa a n Soro, ka n ba bɔ̃ɔ a jie ban bin wʋ ɛ." 14 A nɩtɔ̃ wʋn 'yɛr, tɩ lɩɛb nyɛ a Yesu na ara, tɩchɛ waa bɔ̃ɔ ɩka 'lɔ lɛ ɛ. 15 Ka Yesu sʋʋr wʋ, "Pɔɔ, bãa 'yɔ̃ɔ lɛ fʋ kõnõ? An lɛ fʋ bʋɔrɔ?" Mɛɛr tɩɛr naa ɩka a jikaara lɛ, tɩ 'yɛr, "Nɩkpɛ̃ɛ, ala ɩ fʋ̃ʋ lɛ ir wʋ, wiil ma a jie fʋn bin, ka n chen tɩ 'mɔɔ wʋ." 16 A Yesu bʋɔl, "Mɛɛr!" Ka wʋ lɩɛb 'yɛr nɩ a Juu nɩbɛ kɔkɔr, "Woroboni." A par lɛ, Wiwile. 17 A Yesu 'yɛr, "Ta gɔɔ ma ɛ, n ba chen a n Sãa sɛ̃ sɛrɛ ɛ. Chen a n poturbo sɛ̃ tɩ 'yɛr ba, n lɩɛb chiine a n Sãa Nãaŋmɩn mɩ na ɩ a yɩ Sãa Nãaŋmɩn sɛ̃." 18 Ka a Mɛɛr na yi a Magdala chen a poturbo sɛ̃ tɩ 'yɛr, "N nyɛn a Soro," na wʋ mɩ man a ala a Yesu na 'yɛr kʋ wʋ. 19 A daa gbul bɩbir dɔ̃ɔ daar jãanʋɔr, a poturbo lɔ̃ɔn taa a die pɔ, tɩ kpal a pãma a Juu nɩbɛ dãbɩ̃ɛ jũu. A Yesu tɩ kpɛ ara a ba sɛ̃ tɩ puor ba 'yɛr, "Nyã'maar wʋ be a yɩ sɛ̃." 20 Wʋn 'yɛr a nɩtɔ̃, wʋ wiil ba naa a nuur nɩ a lõboor. Nʋ̃ɔ kpɛ̃n a poturbo ban nyɛ a Soro. 21 Yesu lɛ 'yɛr kʋ ba go, "Nyã'maar wʋ be a yɩ sɛ̃, lɛ a Sãa na tʋ̃ ma, lɛ lɛ n mɩ tʋ̃nɔ̃ yɩ." 22 Tɩ pãa vʋʋr 'yɔ̃ɔ ba tɩ 'yɛr, "Yɩ de a Nãaŋmɩn Sɩɛ." 23 Ala ɩ yɩ vɛ̃n nɩrɛ yeldɛɛr bar, Nãaŋmɩn mɩ na vɛ̃n bar wʋ. Ala ɩ yaa mɩ wa vɛ̃ bar ɛ, Nãaŋmɩn mɩ kʋ̃ vɛ̃ bar ɛ. 24 Tomasɩ ban lɛ bʋɔlɔ Naa na ɩ a Poturo Pie Nɩ Ayi ɩ̃sʋɔ ba dɔ̃ɔ be be a Yesu na wa ɛ. 25 Ka a poturbo bala na be be nyɛ a Yesu 'yɛr kʋ wʋ, "Sɩ nyɛn a Soro," tɩ wʋ 'yɛr, "Maa ba nyɛ a natɩɛ a wʋ nũu pɔ ɛ, naa de a n nubir tũ a kpafʋ jie ɛ, naa mɩ lɛ de nũu tũ a lõboor bɔɔ pɔ ɛ, n kʋ̃ sɔɔ de jaa ɛ." 26 A ber aniin daar, a wʋ poturbo ba jaa lɛ lɔ̃ɔn taa a yir pɔ, ka a Tomasɩ mɩ be be. A pãma kpal naa, tɩchɛ ka a Yesu wa ara a ba sɛ̃ puor ba tɩ 'yɛr, "Nyã'maar wʋ be a yɩ sɛ̃." 27 Tɩ pãa 'yɛr kʋ a Tomasɩ, "Tur a fʋ nubir a ka, nyɛ a n nuur na fʋ tur a fʋ nũu su a n lõboor bɔɔ pɔ, na fʋ bar a baal tɩ sɔɔ de." 28 Ka a Tomasɩ 'yɛr, "N Soro nɩ n Nãaŋmɩn." 29 A Yesu pãa sʋʋr wʋ, "Fʋn nyɛ ma jũu lɛ fʋ sɔɔ de ɔ? Pʋpɛl dẽme lɛ a bala na ba nyɛ ɛ, tɩ sɔɔ de." 30 Yesu tʋ̃n nɛ'maa tʋ̃ yɔɔ a wʋ poturbo niem, ban ba sɛb 'yɔ̃ɔ a gãn nyã pɔ ɛ. 31 Tɩchɛ a anyãna sɛb naa ka yɩn sɔɔ de ɩka, a Yesu lɛ a Nɩ-iraa, na ɩ a Nãaŋmɩn Bie. Yɩn sɔɔ de jũu, yɩn tara naa nyɛvʋr yin a wʋ yuor pɔ.

21

1 A anyã puor, Yesu lɛ ir wʋ mɩ̃ɛ wiil kʋ a wʋ poturbo be a Tiberiyas man pɔ. Nɩtɔ̃ lɛ a tu. 2 Simon Pita, Tomasɩ ban bʋɔlɔ Naa, Natanɩɛl na yi Keena na be a Galilee paal pɔ, Jebedee bibiir ayi pʋɔn a poturbo ayi bamɩne 'mantaa. 3 Ka a Simon Pita 'yɛr kʋ ba, "Maa chiine naa jɩ̃mɛ nyɔɔrfʋ jie." Ka ba mɩ 'yɛr, "Sɩn 'mantaa chen!" Ba yin kpɛ a gboro chen, tɩchɛ a tɩ̃sɔɔ 'lɔ̃nɔ̃ baa nyɔɔ bon ɛ. 4 Bibio pipi Yesu ben a gogoro ju ara, tɩchɛ a poturbo ba bɔ̃ɔ ɩka 'lɔ lɛ ɛ. 5 Ka wʋ bʋɔl ba sʋʋr, "Barmɩne, yaa nyɔɔ jɩ̃m ɛ?" Ka ba 'yɛr "Kai." 6 A Yesu 'yɛr ba, "Yɩ lɔb a lɔyaar 'yɔ̃ɔ a gboro nũsʋ̃ɔ jie, yɩn nyɔɔr amɩne." Ban lɔb a lɔyaar 'yɔ̃ɔ, baa lɛ tʋ̃ɔnɔ̃ tɔɔrɔ ɛ, bojũu wʋ nyɔɔr jɩ̃yɔɔ. 7 Ka a poturo 'lɔ a Yesu na nʋ̃ 'yɛr kʋ a Simon Pita, "A sɩ Soro lɛ." A lɛ a Pita na wõ ɩka, "A sɩ Soro lɛ," wʋ sun a fuu wʋn dɔ̃ɔ yaa bar na wʋ ɔɔ lon a kʋ̃ɔ pɔ. 8 Ka a poturbo ba nyã na chɛ turo nɩ a gboro tɔɔrɔ a lɔyaar na sɛɛn a jɩ̃mɛ. Baa jãan a gogoro ɛ, an ɩn gbɛɛ kɔɔr ata (300). 9 Ban wa do a gogoro ju, ba nyɛn saalaa bũu jɩ̃mɛ na be be nɩ paanʋ̃ɔ. 10 A Yesu 'yɛr kʋ ba, "Yɩ ir a jɩ̃mɛ ala yɩn nyɔɔr a pʋ̃pãanyã amɩne waan." 11 Ka a Simon Pita kpɛ a gboro pɔ, tɩ tɔɔ a lɔyaar na sɛɛn a jɩ̃bɛrɛ don a gogoro ju. A ɩn jɩ̃mɛ kɔbaa lɩjaayi nɩ pie nɩ ata (153), an ɩ a yɔɔ a lɛ, tɩchɛ a lɔyaar ba chɩɛr ɛ. 12 A Yesu 'yɛr kʋ ba, "Yɩ wa suor nɛɛ." Tɩ a poturbo ɩ̃sʋɔ jaa ba 'la sʋʋr wʋ ɩka, "An lɛ fʋ ɩ?" Ba jaa bɔ̃ɔn naa ɩka a Soro lɛ. 13 Yesu ir a paanʋ̃ɔ na wʋ kʋ ba, tɩ lɛ ir a jɩ̃mɛ mɩ kʋ ba. 14 A nyã lɛ ɩ gbɛɛ ata Yesu na ir a wʋ mɩ̃ɛ wiil a poturbo wʋn ir a kũu pɔ ɩ vʋr. 15 Ban di baar ka Yesu sʋʋr a Simon Pita, "Simon, Jɔɔn bie, fʋ nʋ̃ man gar a banyãna ɔ?" Ka wʋ 'yɛr, "Ɔ̃ɔ, n Soro, fʋ bɔ̃ɔ naa ɩn nʋ̃ fʋ." A Yesu 'yɛr wʋ, "Kʋrɔ a n pelsɩ a bʋ̃diir." 16 Yesu lɛ sʋʋr go, "Simon, Jɔɔn bie, fʋ nʋ̃ man sɩrɛ jaa?" Ka wʋ 'yɛr, "Ɔ̃ɔ, n Soro, fʋ bɔ̃ɔn naa ɩn nʋ̃ fʋ." Ka a Yesu 'yɛr kʋ wʋ, "Bɔ̃ɔ kaara ma a piir." 17 Yesu lɛ sʋʋr wʋn gbɛɛ ata, "Simon Jɔɔn bie, fʋ nʋ̃ ma naa?" Ka a Pita pʋɔ sɔ̃ɔ bojũu gbɛɛ ata nɩ nyã a Yesu na sʋʋr wʋ, ɩka wʋ, "Nʋ̃ wʋ naa?" Tɩ 'yɛr, "N Soro fʋ bɔ̃ɔn yele a jaa, fʋ bɔ̃ɔ naa ɩn nʋ̃ fʋ." A Yesu 'yɛr kʋ wʋ, "Kʋrɔ ma a piir bʋ̃diir. 18 Yelmɩ̃ɛ lɛ n 'yɛrɛ kʋrɔ fʋ, a fʋ pɔlbile daar fʋ mɩ̃ɛ ma sun fʋ fuusɩ na fʋ chiin jie 'lɔ jaa fʋn bʋɔrɔ. Tɩchɛ fʋ̃ʋ wa kor baar, fʋ ma jãn a nuur ka nɩrɛ kɔ̃ɔ su fʋ a fuu tɩ tɔɔ fʋ chiin a jie 'lɔ fʋn ba bʋɔrɔ ɛ." 19 Yesu 'yɛr a nɩtɔ̃ na wʋ wiil a kũu 'lɔ tɔ Pita na wa kpi 'yɔ̃ɔ Nãaŋmɩn yuor tɩɩr. Tɩ pãa 'yɛr kʋ a Pita, "Turo ma." 20 Pita lɩɛb nyɛ a poturo 'lɔ a Yesu na nʋ̃ ka wʋ turo ba. A poturo nyã lɛ dɔ̃ɔ dɩɛl a Yesu lɛ ban dire a di baaraa, na dɔ̃ɔ sʋʋr a Yesu, "N Soro, an lɛ na gar 'yɔ̃ɔ fʋ?" 21 Pita na nyɛ wʋn turo ba, ka wʋ sʋʋr, "N Soro, tɩ nyã mɩ?" 22 A Yesu 'yɛr, "Maa nʋ̃ ɩka wʋ be be tɩ tãn ɩn na lɩɛb wa, a ɩ bo a fʋ sʋrɔ? Fʋ̃ʋ turo ma." 23 A anyãna jũu lɛ a poturbo 'yɛr yʋɔrɔ nɩ ɩka a poturo 'lɔ kʋ̃ kpi ɛ. Tɩchɛ Yesu ba 'yɛr ɩka wʋ kʋ̃ kpi ɛ, wʋ 'yɛr ɩka, "Maa nʋ̃ ɩka wʋ be be tɩ tãn ɩn na lɩɛb wa, a ɩ bo a fʋ sʋrɔ?" 24 A poturo nyãna lɛ di a anyãna dãasɩɛ na wʋ sɛb bin, ka sɩ bɔ̃ɔn a wʋ dãasɩɛ na ɩ yelmɩ̃ɛ. 25 Yesu tʋ̃n tʋ̃yɔɔ mɩ, ala ɩ a jaa ta sɛb bʋ̃'yen 'yen, a wɛr wʋ jaa kʋ̃ naa tara jie bin a ala na sɛb ɛ.