Yoohá̧na 1

Moo Tayɨɨ pú̵ túlí kan vágád

1 Sey Tayɨɨ ka dəŋ yɨb hȩn vu̵ máa, ı̵́ ku̵u̵ beewu̵ “Moo” máa ká dɨlı̵́. “Moo” yȩ ká dɨ Tayɨɨ woolı̵́. Ká Tayɨɨɨ á̧ḿ. 2 Sey hȩn ka dəŋ máa, dɨ Tayɨɨ woolı̵́. 3 Hȩn 'waapád kɔ́y kan wu̵ yu̵. Kan pɛ́lı̵́ tée, hȩn 'waapád ku̵u̵ kɔ́y yȩ, ka vu̵n kɔ́y né. 4 Hȩn tóó ká dɨ woolı̵́, wu̵ kɔ́ ma hȩn 'waapád vu̵ mbaa zá̧a̧d. Hȩn yȩ wu̵ túlí nánán voo. 5 Túlí dɨ túlí ya dimmí, a̧máa dim sɛ́nnɔ né. 6 Tayɨɨ ba' nán tóó yaa, yéé woo Yoohá̧na. 7 Ká yaa bi du̵ ya̧g yúú túlí yȩ woolı̵́, moo nán 'waapád u̵u̵ duu túlí yȩ yúú ya̧g du̵lı̵́ woolı̵́. 8 Yoohá̧na ká woo túlíi pɛ́lı̵́, a̧máa yaa woo bi du̵d túlí yȩ wu̵ ya̧g. 9 Túlí yȩ, ká wu̵ túlí də́ń kəd, ka yaa hágá yɛlı̵́ máa, túd nánán vu̵ 'waapád. 10 “Moo” yȩ ká mbaa dɨ hágá yɛlı̵́. Hág ká yı̵́b kan wu̵ yu̵, a̧máa nánán hágá yɛlı̵́ vu̵ ho̧ gaanɔ né. 11 Yaa nán woo voolı̵́, ma nán woo vu̵ fȩȩnɔ né. 12 A̧máa nán 'waapád ku̵u̵ fȩȩwo̧, ku̵u̵ 'yɛ́ zó̧ó̧ woolı̵́ máa, pú̵ vu̵ néélȩ́ u̵u̵ tii waa Tayɨɨ woo vu̵ yu̵. 13 Vu̵ tiin voo waa Tayɨɨ woo moo zig voo nɔ né, kóó kan hí̧í̧lí̧ fó̧ó̧ nánán tóó woo, kóó kan hí̧í̧lí̧ nánán tóó woo nɔ né á̧ḿ. A̧máa aga Tayɨɨ wu̵ ha̧a̧ vu̵. 14 “Moo” yȩ tii nánán, ya mbaa vóólı̵́ sa̧a̧mé, vɔ́ ho̧ na"ȩ́ woo. Na"ȩ́ woo yȩ man kan na"ȩ́ waa dágá 'nɛ́ŋ́ ka nuŋ ba"oo woolı̵́ má nɔ. Zó̧ó̧ nán hi̧' dɨ woolı̵́, kan moo yȩ́ń á̧ḿ. 15 Yoohá̧na pa moo, du̵ddu̵ ya̧g yúba, o̧: “Mí moo moo yúú woolı̵́ sú̵'ú̵. Mí o̧ nán tóó wú̵ń dɨ yaalı̵́ pig míílí̧, wu̵ mban, moo ká wu̵ mbaa tíŋ́ míílí̧. Máa, wu̵ yɛ nɔ.” 16 Ya vóó 'waapád vɔ́ nuŋ hȩn du̵u̵ 'waapád dɨ woolı̵́. Hȩn woo maa zó̧ó̧ nán mɛ́ń, 17 moo Tayɨɨ ká pú̵ Múúsa moo woo, a̧máa Yesu Krístu yaan woo kan zó̧ó̧ nán kan hȩn yȩ́ńne. 18 Nán tóó ho̧n Tayɨɨ né sá̧ḿ. Waa dágá 'nɛ́ŋ́ Tayɨɨ woo ka mbaa dáŋ́ Ba'á woolı̵́ yȩ, wu̵ tú'ud ba ví Tayɨɨ.

Ya̧g ba'ad Yoohá̧na ı̵́ mam Tayɨɨ wooné woo nɔ

19 Sey tóólı̵́ máa, nán Yúúda vu̵ ba' nán hȩn ha"ı̵́ tóó vu̵ kan nán Levíd tóó vu̵ u̵u̵ lúú Yerúsalemmé, u̵u̵ laa Yoohá̧na woolı̵́, u̵u̵ vigi: “Mɔ́ nɔ́nná?” Ma ya̧g du̵lı̵́ Yoohá̧na woo, wu̵ yɛ nɔ. 20 Yoohá̧na hí̧í̧ ya̧g, su̵u̵ né, o̧d vu̵ la ha̧d: “Mí ı̵́ nán sənnée pɛ́lı̵́.” 21 Ma vu̵ duu vigi: “Kɔ́ woo née? Mɔ́ Elíaa?” Hí̧i̧d vu̵: “Mí wu̵ yu̵ pɛ́lı̵́.” Ma vu̵ duu vigi: “Mɔ́ anábi pee naa?” Duu hí̧í̧: “Áá'a.” 22 Ku̵u̵ ki máa, vu̵ duu vigi: “Máa mɔ́ nɔ́nná? Oo la o̧d nán ku̵u̵ ba' vɔ́ ya yɛ vu̵ nɛ́nná? Aga mɔ́ o̧ móó bin nɔ́nná?” 23 Ma o̧d vu̵: “Mí yɛ́g nánán tóó woo ka kiy hó̧g kȩŋŋı̵́, ka o̧: ‘I zȩȩ hi̧naa ı̵́ 'yɛ́lı̵́ woo a líí ú,’ kɔ́ ı̵́ anábi Esáya ká o̧ máa wɔgɔ.” 24 Nán ku̵u̵ ba' vu̵ yȩ, tóó vu̵ nán farísa vu̵ yu̵. 25 Vu̵ duu vigi moo yɛ: “Móo ı̵́ nán sənné pɛ́lı̵́, tóó tée Elía wu̵, tóó tée anábi pee nɔ pɛ́lı̵́, ma moo ȩn mɔ́ woo nán vu̵ mam Tayɨɨlá?” 26 Ma Yoohá̧na hí̧i̧d vu̵ o̧: “Ɨ́ míí, mí woo vu̵ míí mam Tayɨɨ kan mamme. A̧máa nán tóó dɨ víílí sa̧a̧mé, ví gaanɔ né. 27 Dɨ woo yaalı̵́ míílí̧ pigim. Mí maan míí zaŋ tɛ́gɛ́ woo buuní ní á̧ḿ.” 28 Hȩn yȩ vu̵ kɔ́y kaa Bɛtaníilí̧, ka' ziŋ dən Yu̵ŕdɛnné. Yoohá̧na ká baa woo nán vu̵ mam Tayɨɨ wu̵lı̵́.

Yesu mbee waa Tayɨɨ woo nɔ

29 Ya̧g ka̧'a̧m woo máa, Yoohá̧na ho̧ Yesu dɨ yaalı̵́ woolı̵́, o̧: “Mbee waa Tayɨɨ woo ka dɨ hȩn ɓı̵́d nán voo gané luu máa, wu̵ yȩ nɔ. 30 Ká mí o̧d ví sı̵́ moo yúú woolı̵́ ú̵, mí o̧ nán tóó ban dɨ yaalı̵́ pig míílí̧, wu̵ ı̵́ nii míí, moo ká wu̵ mbaa tíŋ́ míílí̧. 31 Ká mí gaanɔ míí ní, a̧máa mí ya woo nán vu̵ mam Tayɨɨ, moo waa Izraɛ́l u̵u̵ gaawu̵ ú̵ má nɔ.” 32 Yoohá̧na duu du̵ ya̧g, o̧: “Mí ho̧ yigid Tayɨɨ woo sí zu̵u̵ be"ı̵́ kɔ́ ı̵́ gbɔkii wɔgɔ, mbaa yúú woolı̵́. 33 Ká mí gaanɔ míí ní, a̧máa Tayɨɨ ka ba'an moo a̧n ya woo nán vu̵ mam Tayɨɨɨ yɛ, wu̵ o̧n: ‘Káḿ ho̧ nán tóó, yigid Tayɨɨ woo ka sí zu̵u̵ mbaa yúú woolı̵́ tée, wú̵ńnɔ woo nán vu̵ mam Tayɨɨ kan yigid Tayɨɨ woo.’ 34 Mí ho̧, mí du̵ ya̧g sú̵'ú̵. Wu̵ Waa Tayɨɨ woo.”

Waa duulí ku̵u̵ dəŋ duu Yesu máa vu̵ yu̵

35 Ya̧g ka̧'a̧m woolı̵́ máa, Yoohá̧na duu dii kan waa duulí woo vu̵ idú, 36 ka ho̧ Yesu ka dɨ daa ya̧a̧lȩ́ máa, o̧: “Mbee waa Tayɨɨ woo wu̵ yȩ nɔ.” 37 Waa duulí ı̵́ idú Yoohá̧na woo pee ku̵u̵ ki moo yȩ máa, vu̵ lúú duu Yesu. 38 Yesu tii daa nɔ́ɔ́, ho̧ vu̵, vu̵ dugu, vi vu̵: “Ví soo ȩná?” Vu̵ hí̧i̧du̵: “Rábi! (Yéé woo tú' ‘Akaw.’) Mɔ́ń sí nóo woolı̵́lá?” 39 O̧d vu̵: “I ya ho̧ ó̧.” Ma vu̵ laa, vu̵ ho̧ ya mbaalı̵́ woo. Zá̧ga̧ woo, zamndi ka ya̧ sı̵́ ndaddú̵ ú̵ máa, vu̵ mbaa woolı̵́ há̧á̧ vid sa̧' wu̵lı̵́. 40 Nán idú yȩ ku̵u̵ ki moo Yoohá̧na ı̵́ mam Tayɨɨ wooné woolı̵́, ma ku̵u̵ duu Yesu yȩ, tóó yéé woo A̧ndɛrée, Simɔ́ŋ Piɛ́r daa sá̧ŋ́ŋɨ. 41 A̧ndɛrée ká wu̵ dəŋ soo daa nii Simɔ́ŋ, ma o̧ddu̵: “Vɔ́ nuŋ ı̵́ nán sənné sú̵'ú̵.” (Yéé yɛ tú' “Krístu.”) 42 A̧ndɛrée pa̧ŋ Simɔ́ŋ laan Yesu woolı̵́. Yesu tə́ggu̵, o̧ddu̵: “Móo Simɔ́ŋ Yoohá̧na waa. 'Ya̧'a̧ yɛ vú̵ń beem Kééfa.” (Yéé woo tú' “Piɛ́r.”)

Yesu bee Filíb vu̵ kan Natanaɛ́l

43 Ya̧g ka̧'a̧m woolı̵́ máa, Yesu hí̧í̧ bi laa hág Gáliléelı̵́, vu̵ kan kan Filíb, beewu̵: “A̧m duun ya ú̵.” 44 (Filíb ká nán kaa Bɛdsáýdaɨ, ká kaa A̧ndɛrée voo, kan Piɛ́r á̧ḿ.) 45 Filíb la soo Natanaɛ́l, o̧ddu̵: “Ɨ́ Múúsa ká bíńda moo yúú woolı̵́ debtere woolı̵́, kan anábi tóó vu̵ á̧ḿ pee, vɔ́ nuŋŋɔ sú̵'ú̵. Wu̵ Yesu, nán Naazaréddɨ, Yu̵u̵séfu waaɨ.” 46 Ma Natanaɛ́l hí̧i̧du̵: “Hȩn du̵u̵ tóó wú̵ń yaa kaa Naazaréddı̵́ áa?” Filíb duu o̧ddu̵: “A̧m yaa tée, mɔ́ń ho̧.” 47 Sey Yesu ka ho̧ Natanaɛ́l ka dɨ yaalı̵́ woolı̵́ máa, moo moo yúú woolı̵́, o̧: “Moo yȩ́ńne, nán Izraɛ́l ka kan hȩn kə̧ə̧g tóó woolı̵́ pɛ́lı̵́ máa, wu̵ yɛ nɔ.” 48 Natanaɛ́l ka ki moo Yesu woo máa, vigi: “Mɔ́ gaan tɛ́lá?” Yesu hí̧i̧du̵: “Sey Filíb ka been mɔ́ lá né, káḿ dɨ mbaalı̵́ zɔgɔb do̧o̧lȩ́ máa, mí ho̧mmɔ́.” 49 Ma Natanaɛ́l o̧ddu̵: “Akaw, móo Waa Tayɨɨ woo, móo gbanii Izraɛ́l voo.” 50 Yesu duu hí̧i̧du̵, o̧: “Moo káń o̧m: ‘Káḿ mbaa zɔgɔb do̧o̧lȩ́ máa, mí ho̧mmɔ́’ máa, mɔ́ fȩȩ moo, moo woo naa? Mɔ́ń ho̧ hȩn gbo̧o̧ tóó vu̵ mba ı̵́ yɛ vu̵ ú̵ á̧ḿ.” 51 Duu o̧ddu̵: “Mí o̧d ví moo yȩ́ńne, ı̵́ míí Tayɨɨ ka ba'an ya yɛ, víń ho̧ be' wú̵ń tú̵'ú̵, maleeka Tayɨɨ woo vú̵ń ɗáá dɔg, vú̵ń sí zu̵u̵ yúú míílí̧.”

Yoohá̧na 2

Lig pú̵lı̵́ kaa Kanáalȩ́

1 Bá' idú, ta̧a̧nɔ́ woo, pig woolı̵́ máa, vu̵ pú̵ lig kaa Kanáalȩ́, hág Gáliléelı̵́. Yesu na' woo du̵u̵lı̵́. 2 Vu̵ bee Yesu kan waa duulí woo vu̵ wu̵lı̵́ á̧ḿ. 3 Doo ka 'wáa vu̵ máa, Yesu na' woo la o̧ddu̵: “Doo 'wáa vu̵ sú̵'ú̵.” 4 A̧máa Yesu hí̧i̧du̵: “Na'á, moo móó wu̵lı̵́ pɛ́lı̵́. Sey míí ya̧n ndɛ́ né.” 5 Na' woo la o̧d nán ba'ad vu̵: “Ka o̧d ví ȩná si̧', i ká̧ŋ́ kɔ́lı̵́ɨ.” 6 Ya woo dəg gbo̧o̧ tóó ká vu̵ du̵u̵lı̵́ gúú. Vu̵ baa 'yɛ́ mam wu̵lı̵́ moo mam woolı̵́ nán Yúúda voo nɔ. Dəg yȩ vu̵ baa 'yɛ́ mam tíŋ́ voolı̵́ líitər tȩmɛre tȩmɛre. 7 Ma Yesu o̧d nán ba'ad vu̵: “I kɔ mam a hi̧' dəg yȩ vu̵ la ú̵.” Ma vu̵ kɔ mam hi̧' ság ság. 8 Yesu duu o̧d vu̵: “'Ya̧'a̧ yɛ, i yaa mam yɛ pa̧n la ı̵́ hȩn yȩ"ȩ́ȩ.” Ma vu̵ yaa pa̧nnɔ la. 9 Sey ı̵́ hȩn yȩ"ȩ́ ka fa̧' mam ba tii doo pee ho̧ máa, gaan ya doo yȩ ka yaa né (a̧máa nán ba'ad vu̵n kɔ mam pee, vu̵u̵ gaa). Ma bee ı̵́ kȩ́ȩ́ aga, 10 o̧ddu̵: “Nán 'waapád vu̵ baa dəŋ doo to̧o̧ wu̵ pú̵lı̵́ tíŋ́, ma nán ku̵u̵ kíí tée, vu̵ pú̵ doo ı̵́ ka to̧o̧n na'a né máa pig woolı̵́. A̧máa ı̵́ móó, mɔ́ tu̵ doo to̧o̧ 'yɛ́ há̧á̧ 'ya̧'a̧ yɛ máalá̧!” 11 Hȩn sa̧ga̧ Yesu ka dəŋ kɔ́ máa, wu̵ yȩ nɔ. Kɔ́ kaa Kanáalȩ́, hág Gáliléelı̵́; tú' néélȩ́ woo, ma waa duulí woo vu̵ 'yɛ́ zó̧ó̧ woolı̵́. 12 Pig woolı̵́ máa, Yesu vu̵ sí zu̵u̵ kaa Kapɛrnáhu̧mmé kan na' woo, kan daa sá̧ŋ́ vu̵, sú̵g kan waa duulí woo vu̵ á̧ḿ. Vu̵ mbaa wu̵lı̵́ bá' waaná' aga nɔ.

Yesu nɛ́ŋ́ nán hȩn gílí vu̵ lig hȩn ha"ı̵́lı̵́

13 Pig woolı̵́ máa, mam vúnní páska nán Yúúda voo dɨ bə́'; ma Yesu dɔg Yerúsalemmé. 14 Ka dɔ́ na'am gbo̧o̧ lig hȩn ha"ı̵́lı̵́ máa, nuŋ nán ndaa gílí vu̵, kan mbee vu̵, kan gbɔkii vu̵, kan nán sɨɨde pílí vu̵, vu̵ dɨ mbaalı̵́ wu̵lı̵́. 15 Yesu ə̧ə̧ loo zaŋ waa, nɛ́ŋ́ vu̵ vud 'waapád na'am gbo̧o̧ lig hȩn ha"ı̵́lı̵́ kan mbee voo vu̵, kan ndaa vu̵, á̧ sɨɨde nán sɨɨde pílí voo vu̵, ndaa táabələ voo vu̵ su' gbɔ la. 16 O̧d nán gbɔkii gílí vu̵: “I luu la hȩn yȩ vu̵ zulí. I kɔ́ lig Ba' míí woo lig lum sá.” 17 Waa duulí woo vu̵ duu taa moo debtere ká o̧: “Mí hí̧í̧ lig móó dam pɛ́lı̵́, mbaa dɨ zó̧ó̧ míílí̧ kɔ́ ı̵́ vee wɔgɔ.” 18 Ma nán Yúúda vu̵ vigi: “Káḿ kɔ́ hȩn yȩ vu̵ máa, a̧m kɔ́d vɔ́ hȩn sa̧ga̧ tóó a tú' Tayɨɨ ba wu̵ pú̵m néélȩ́ woo pȩ́ń.” 19 Yesu hí̧i̧d vu̵: “I 'wɔ lig hȩn ha"ı̵́ yɛ tée, míń duu luuwu̵ dii dɔg yúú bá' ta̧a̧nɔ́lȩ́.” 20 Nán Yúúda ku̵u̵ ki máa, vu̵ o̧ddu̵: “Vɔ́ kɔ́ ba'ad lig yɛ yo̧o̧lȩ́ woo ve' vo' ndaddú̵ zu̵u̵ gúú, ma móó mɔ́ń luuwu̵ dii dɔg yúú bá' ta̧a̧nɔ́lȩ́ȩ!” 21 A̧máa Yesu moo moo lig hȩn ha"ı̵́ yȩ yaan dɨ woolı̵́ fó̧lȩ́. 22 Sey ka níḿ nɔmmé máa, waa duulí woo vu̵ duu taa moo ká o̧ yȩ. Vu̵ fȩȩ moo debtere ka o̧ kan moo Yesu ka o̧ máa á̧ḿ.

Yesu gaa moo taalı̵́ nánán voo 'waapád

23 Sey Yesu ka dɨ lá Yerúsalemmé mam vúnní páskalı̵́ máa, nán ɓu̵u̵lı̵́ na'a vu̵ fȩȩ moo woo, moo ku̵u̵ ho̧ ka kɔ́ hȩn sa̧ga̧ vu̵ má nɔ. 24 A̧máa Yesu 'yɛ́n zó̧ó̧ voolı̵́ né, moo gaa zó̧ó̧ nánán voo 'waapád. 25 Nán tóó o̧nnɔ moo yúú moo taalı̵́ nánán voolı̵́ né á̧ḿ, moo aga gaa hȩn zó̧ó̧ nánán voolı̵́ 'waapáddú̵.

Yoohá̧na 3

Yesu vu̵ kan Níkodémmɔ

1 Nán farísa tóó yéé woo Níkodém, ká ı̵́ nii tóó nán Yúúda voolı̵́. 2 Yaa Yesu woolı̵́ viddí, o̧ddu̵: “Akaw, vɔ́ gaa mɔ́ akaw ka yaa Tayɨɨ woolı̵́ má nɔ. Tow Tayɨɨ a mbaan kan nán tóó né tée, wú̵ń kɔ́n hȩn sa̧ga̧ káḿ kɔ́n yȩ vu̵ né.” 3 Yesu ka ki máa, hí̧i̧du̵: “Mí o̧m moo yȩ́ńne, tow u̵u̵ ha̧a̧n nán ha̧a̧lȩ́ 'maŋ né tée, wú̵ń dɔ́n gbaŋ waalı̵́ Tayɨɨ woolı̵́ né.” 4 Níkodém vigi: “Nán ka gbo̧o̧ sú̵'ú̵ tée, dəŋ née ku̵u̵ duu ha̧a̧wo̧ ha̧a̧lȩ́ 'maŋŋá? Wú̵ń duu fíí dɔ́n sii na' woo woolı̵́, ma vú̵ń duu ha̧a̧nɔ né!” 5 Yesu duu hí̧i̧du̵: “Mí o̧m moo yȩ́ńne, u̵u̵ ha̧a̧n nán kan mam, kan yigid Tayɨɨ woo né tée, wú̵ń dɔ́n gbaŋ waalı̵́ Tayɨɨ woolı̵́ né. 6 Hȩn fó̧ó̧ nánán ka ha̧a̧wo̧ máa, woo nánánne. Nán ı̵́ yigid Tayɨɨ woo ka ha̧a̧wo̧ máa, woo nán yigid woo nɔ. 7 Moo káń o̧m, u̵u̵ ha̧a̧m ha̧a̧lȩ́ 'maŋŋɨ yȩ, a la'am kɛb sá. 8 Sápéém pɛ ya ka hí̧í̧ máalȩ́. Ba ki namné woo, a̧máa ba gaan ya ka yaa né, kan ya ka dɨn laalı̵́ né á̧ḿ. Nán yigid Tayɨɨ woo ka ha̧a̧wo̧ máa, dɨ ı̵́ yo̧go̧ á̧ḿ.” 9 Ma Níkodém duu vigi: “Hȩn woo wú̵ń kɔ́y nɛ́nná?” 10 Yesu duu hí̧i̧du̵: “Móo akaw nán Izraɛ́l voo, ma mɔ́ gaan hȩn yȩ vu̵ néee! 11 Mí o̧m moo yȩ́ńne, vɔ́ o̧ vóó hȩn kóó gaa, kóó ho̧ á̧ḿ má nɔ. Vɔ́ du̵ ya̧g yúú woolı̵́, a̧máa ví fȩȩn moo vóó né. 12 Káń o̧d ví moo hȩn ı̵́ hágá yɛlı̵́ vu̵, kíí fȩȩ né yɛ, víń dəŋ née fȩȩ moo ı̵́ a̧n o̧d ví yúú hȩn ı̵́ ku̵u̵ dɨ be"ı̵́ máalá̧! 13 Nán tóó ɗáan dɔg be"ı̵́ né, séý ı̵́ míí Tayɨɨ ka ba'an ya yɛ nɔ. Mí zu̵u̵ wu̵lı̵́ á̧ḿ. 14 Ɨ́ míí Tayɨɨ ka ba'an ya yɛ, séý vú̵ń gaŋ dɔgɔn mí yúba kɔ́ ı̵́ Múúsa ká ɓɛ bɨɨg do̧' sə́ə́ yúba la' tóólı̵́ hó̧g tíŋ́ máa wɔgɔ, 15 moo kóó nɔ́nná a 'yɛ́ zó̧ó̧ míílí̧ tée, wú̵ń nuŋ vágád káákáá ú̵. 16 “A̧máa Tayɨɨ hí̧í̧ nán vu̵ dam pɛ́lı̵́, ma ba' Waa dágá 'nɛ́ŋ́ woo yaa moo kóó nɔ́nná a 'yɛ́ zó̧ó̧ woolı̵́ tée, a nɔɔ sá, a̧máa a nuŋ vágád ı̵́ káákááɨ. 17 Tayɨɨ ba'an Waa woo ya hágá yɛlı̵́ moo moo sə̧"ȩ́ȩ né, a̧máa moo nánán vu̵ sənnée. 18 Nán a 'yɛ́ zó̧ó̧ woolı̵́ tée, moo woo kə̧ə̧ né, a̧máa nán ı̵́ a 'yɛ́n zó̧ó̧ woo woolı̵́ né tée, moo woo kə̧ə̧ sú̵'ú̵, moo ka 'yɛ́n zó̧ó̧ Waa dágá 'nɛ́ŋ́ Tayɨɨ woolı̵́ né má nɔ. 19 Hȩn kə̧ə̧g kɔ́lı̵́ wu̵ yɛ nɔ: Túlí yaa hágá yɛlı̵́, a̧máa nán vu̵ hí̧í̧ dim wu̵ mba túlí, moo ba'ad voo, ba'ad ɓı̵́ddɨ. 20 Kóó nɔ́nná ka kɔ́ hȩn ɓı̵́d tée, máń túlí, yaan túlí woolı̵́ né, moo ba'ad bii ba vú̵ń vúd nɔ́ɔ́ nánán voolı̵́ ú̵. 21 Nán ka kɔ́ hȩn yȩ́ń máa, yaa ya túlí woolı̵́, moo ba'ad bii u̵u̵ vúd nɔ́ɔ́ nánán voolı̵́ ú̵, moo nán yȩ kid Tayɨɨ tɔ́g sú̵'ú̵.”

Yesu vu̵ kan Yoohá̧na ı̵́ mam Tayɨɨ wooné wu̵

22 Pig woolı̵́ máa, Yesu laa hág Yúúdalı̵́ kan waa duulí woo vu̵, sú̵g mbaa kan vu̵ wu̵lı̵́, woo nán vu̵ mam Tayɨɨ wu̵lı̵́ á̧ḿ. 23 Yoohá̧na dɨd nán vu̵ mam Tayɨɨ wooné á̧ḿ, kaa Enóŋŋı̵́, bə́' kan Salím, moo mam ká ɓu̵u̵ wu̵lı̵́ ú̵. Nán vu̵ baa yaa woolı̵́, ma Yoohá̧na baa woo vu̵ mam Tayɨɨ. 24 (Ká vu̵ dɔn ná Yoohá̧na lig púúsinalȩ́ né.) 25 Sey woolı̵́ máa, waa duulí Yoohá̧na woo tóó vu̵ fan moo kan nán Yúúda tóó yúú mam woonélı̵́, 26 ma vu̵ pa̧ŋ moo woo yaan Yoohá̧na woolı̵́, vu̵ o̧ddu̵: “Akaw, nán ka mbaa kan mɔ́ ziŋ Yu̵ŕdɛn dən, káḿ du̵ddu̵ ya̧g pee, dɨd nán vu̵ mam Tayɨɨ wooné, ma nán 'waapád vu̵ dɨ laalı̵́ woolı̵́.” 27 Yoohá̧na ka ki máa, hí̧i̧d vu̵ o̧: “Tayɨɨ a pú̵n nán hȩn né tée, wú̵ń nugun hȩn tóó né. 28 Víi nán ya̧g du̵lı̵́ míí yúú moo káń o̧d ví yȩlȩ́: ‘Mí ı̵́ nán sənnée pɛ́lı̵́, a̧máa Tayɨɨ wu̵ ba'an ya tíŋ́ woolı̵́.’ 29 Nán ku̵u̵ pú̵gu̵ lig máa, wu̵ ı̵́ kȩ́ȩ́ aga, a̧máa daga gboo ka ki yɛ́g woo tée, zó̧ó̧ dȩ"o̧ mba hȩn, moo ka ki yɛ́g ı̵́ kȩ́ȩ́ aga woo má nɔ. Zó̧ó̧ dȩ"ȩ́ míí dɔ́ yagalı̵́ yȩ. 30 Na"ȩ́ woo a wu̵ laa tíŋ́, a̧máa ı̵́ míí, a̧n fíí ya pigim.”

Ɨ́ ka zu̵u̵ be"ı̵́ má nɔ

31 “Ɨ́ ka zu̵u̵ be"ı̵́ máa, wu̵ mbaa yúú nán voolı̵́ 'waapád. Nán ı̵́ ka dɨ woo hágá yɛlı̵́ máa, mbaad woo hággɨ, moo woo moo yúú hȩn ku̵u̵ dɨ hágá yɛlı̵́ máa vu̵ yu̵. A̧máa ı̵́ ka zu̵u̵ woo be"ı̵́ máa, mbaa woo yúú nánán voolı̵́ 'waapád; 32 du̵ woo ya̧g yúú hȩn ka ho̧, kan hȩn ka ki gaa máalȩ́, a̧máa nán vu̵ fȩȩn moo woo né. 33 Nán ka fȩȩ moo woo máa, hȩn woo tú' moo Tayɨɨ woo ba moo yȩ́ńne. 34 Nán Tayɨɨ ka ba"u̵ yȩ, wu̵ dɨ moo Tayɨɨ woo moolȩ́, moo Tayɨɨ pú̵gu̵ yigid woo ɓu̵u̵lı̵́ na'a. 35 Ba'á Tayɨɨ hí̧í̧ Waa woo ú̵. 'Yɛ́ hȩn 'waapád nag woolı̵́. 36 Nán a 'yɛ́ zó̧ó̧ Waa Tayɨɨ woolı̵́ tée, nuŋ vágád ı̵́ káákáá sú̵'ú̵. A̧máa nán a kin Waa Tayɨɨ woo tɔ́g né tée, wú̵ń nugun vágád ı̵́ káákáá né. Tayɨɨ kɔ́ddu̵ zó̧ó̧ yȩ́ȩ́ sú̵'ú̵.”

Yoohá̧na 4

Yesu vu̵ kan wakȩ́ȩ́ Samaríi tóó nɔ

1-2 Nán farísa vu̵ ki Yesu ba nuŋ waa duulí vu̵ mba Yoohá̧na ú̵, ba dɨd vu̵ mam Tayɨɨ woonée á̧ḿ. (A̧máa Yesu ká wu̵ woon vu̵ kan nag woo né, waa duulí woo ká vu̵u̵ woo vu̵.) Sey Yesu ka gaa nán farísa ba vu̵n ki sı̵́ ı̵́ yo̧go̧ ó̧ máa, 3 kéé hág Yúúda gbɔ, fíí la hág Gáliléelı̵́. 4 Hi̧naa woo ya̧a̧ duu la hág Samaríilí. 5 Yesu ya̧ kaa tóólı̵́ hág Samaríilí, yéé woo Sikár, bə́' kan bab tóó Yaakúbu ká pú̵ waa woo Yu̵u̵séfu máalȩ́. 6 Dəə mam Yaakúbu woo ká du̵u̵lı̵́. Yesu ka ta̧a̧ kan 'yȩ́ȩm zá̧ga̧ sa̧a̧mé máa, nəə mbaa dáŋ́ mam zɔg yȩlȩ́. 7-8 Waa duulí woo vu̵ laa voo kaalı̵́ moo hȩn lálı̵́ soolı̵́ɨ. Yesu ka dɨ mbaalı̵́ wu̵lı̵́ máa, wakȩ́ȩ́ Samaríi tóó yaa mam kɔlı̵́. Yesu vigi: “A̧m pú̵n mam mí zɔ ú̵.” 9 Ma wakȩ́ȩ́ pee hí̧i̧du̵: “A̧máa mɔ́ móó nán Yúúdaɨ. Kɔ́ née mɔ́ o̧ a̧n pú̵ bi mammelá? Mí wakȩ́ȩ́ Samaríi pɛ́láa?” (Moo nán Yúúda vu̵ sɛ́n nán Samaríi vu̵ né.) 10 Yesu hí̧i̧du̵ ya̧g o̧: “Ka mɔ́n gaa hȩn pú̵lı̵́ Tayɨɨ woo ú̵, ka mɔ́n gaa nóo ka vim mam zɔlı̵́ yɛlá tée, ka mɔ́ń ɓá'an mam, ka míń pú̵m mam dȩ"ȩ́ na'a á̧ḿ.” 11 Wakȩ́ȩ́ pee o̧ddu̵: “Ba'á, ví kan sóo pɛ́lı̵́, dəə mam yɛ sú ú á̧ḿ; mam dȩ"ȩ́ yȩ, víń nuŋŋɔ tɛ́lá? 12 Víi mba a ba ví yée Yaakúbu aa? Yaakúbu aga ká zɔ mam yɛ kan waa woo vu̵, kan hȩn buulí woo vu̵, ma ka nɔɔ gbɔd vɔ́ yɛ nɔ náa!” 13 Yesu duu hí̧i̧du̵: “Kóó nɔ́nná a zɔ mam yɛ tée, mam wú̵ń duu 'wɔddu̵ ú̵, 14 a̧máa nán a zɔ mam ı̵́ káń dɨgɨ pú̵lı̵́ yɛ tée, mam wú̵ń duu 'wɔnnɔ né sá̧ḿ. Mam a̧n pú̵gu̵ máa, wú̵ń gaddu̵ mam gaɓud zó̧ó̧lȩ́. Nán a zɔ tée, wú̵ń nuŋ vágád káákáá.” 15 Wakȩ́ȩ́ pee duu o̧ddu̵: “Ba'á, i pú̵n mam yȩ ó̧, moo mam a duu 'wɔn sá, a̧n ya duu kɔ mam yɛlı̵́ sá á̧ḿ.” 16 Ma Yesu o̧ddu̵: “A̧m la bee wə̧́ə̧́m ya ú̵.” 17 Wakȩ́ȩ́ pee hí̧i̧du̵: “Mí kan wə̧ə̧ pɛ́lı̵́.” Yesu duu o̧ddu̵: “Mɔ́ moo moo yȩ́ńne, káḿ o̧: ‘Mí kan wə̧ə̧ pɛ́lı̵́’ má nɔ; 18 moo ká mɔ́ dɨ kan wə̧ə̧ nɔ́nɔ́, a̧máa ı̵́ káḿ dɨ kannɔ yȩ, wə̧ə̧ móó nɔ pɛ́lı̵́. Moo káḿ moo yȩ, moo yȩ́ńne.” 19 Wakȩ́ȩ́ pee ka ki moo yɛ máa, o̧ddu̵: “Ba'á, mí ho̧ ví máa, ví anábiɨ. 20 A vɔ́ yée vu̵ baa ha'ad Tayɨɨ hȩn gu̵u̵ yɛlı̵́, a̧máa ı̵́ víí nán Yúúda vu̵, ví o̧ ya hȩn ha"ı̵́ ba dɨ Yerúsalemmé dágá.” 21 Yesu duu o̧ddu̵: “Wakȩ́ȩ́ yɛ mɔ́, a̧m ki du̵u̵lı̵́ na'a. Sey tóólı̵́ tée, víń ha'an Ba'á Tayɨɨ hȩn gu̵u̵ yɛlı̵́ né, kan Yerúsalemmé á̧ḿ. 22 Ɨ́ víí nán Samaríi vu̵, ví na' víí hȩn kíí gaa né má nɔ. Ɨ́ vóó nán Yúúda vu̵, vɔ́ gaa vóó hȩn kóó na"ó̧, moo hȩn nán sənné yaa dɨ nán Yúúda voolı̵́. 23 A̧máa zaa tée, nán ku̵u̵ duu Tayɨɨ yȩ́ńná máa, vú̵ń na"o̧ zó̧ó̧lȩ́ kan moo yȩ́ńne; hȩn woo dəŋ sú̵'ú̵ á̧ḿ, moo Ba'á Tayɨɨ soo woo nán ku̵u̵ na"o̧ ı̵́ yo̧go̧ máa vu̵ yu̵. 24 Tayɨɨ wu̵ pú̵ nánán vu̵ vágád. Nán u̵u̵ na"o̧ tée, séý u̵u̵ na"o̧ zó̧ó̧lȩ́ kan moo yȩ́ńne.” 25 Wakȩ́ȩ́ pee ka ki ı̵́ yo̧go̧ máa, o̧ddu̵: “Mí gaa ı̵́ nán sənné wú̵ń yaa dɨlı̵́, ı̵́ ku̵u̵ beewu̵ Krístu má nɔ. A yaa sú̵'ú̵ tée, wú̵ńnɔ tú'ud ba ví hȩn 'waapád.” 26 Ma Yesu hí̧i̧du̵: “Míi yɛ nɔ. Míi dɨ moo moolȩ́ kan mɔ́ yɛ nɔ.” 27 Sey ku̵u̵ dɨ moo yȩ mbalı̵́ máa, waa duulí Yesu woo vu̵ fíí ya, ma vu̵ ho̧go̧ dɨ moo mbalı̵́ kan wakȩ́ȩ́ tóó nɔ, la' vu̵ la fid. Kóó ı̵́ yo̧go̧ si̧', nán tóó vinnɔ moo tóó né. Vu̵ vinnɔ: “Mɔ́ vigi ȩná?” máa né. Vu̵ vinnɔ: “Moo ȩn mɔ́ mba moo kannɔlá?” máa né á̧ḿ. 28 Sey wakȩ́ȩ́ pee ka ki ı̵́ yo̧go̧ máa, gbɔ gbág mam woo zɔggı̵́ wu̵lı̵́, daa laa kaalı̵́, o̧d nán vu̵: 29 “I ya ho̧ sı̵́ nán tóó nɔ! O̧n hȩn káń kɔ́ máa 'waapád sú̵'ú̵. Tóó tée ı̵́ nán sənné wu̵.” 30 Ma vu̵ vúd kaalı̵́, vu̵ yaa Yesu woolı̵́. 31 Sey wakȩ́ȩ́ yȩ ka laa kaalı̵́ máa, waa duulí Yesu woo vu̵ o̧ddu̵: “Akaw, hȩn lálı̵́ ka yɛlá.” 32 A̧máa Yesu hí̧i̧d vu̵: “Mí dɨ kan hȩn lálı̵́ tóó, ví gaanɔ né.” 33 Waa duulí woo ku̵u̵ ki máa, vu̵ víń ya voolı̵́: “Nán tóó pa̧nnɔ ya hȩn lálı̵́ yɛlı̵́ áa?” 34 Ma Yesu o̧d vu̵: “Hȩn lálı̵́ míí wu̵ yɛ nɔ, séý míń kɔ́ hȩn hí̧í̧lí̧ ı̵́ ka ba'an ya yɛ woo, míń kɔ́ ba'ad woo 'waa pȩ́ń. 35 Ví o̧n bá' tú̵d sə̧"ȩ́ ba kéen sȩȩ ndaddú̵ náa? Mí o̧d ví, i luu dɔg lá ví nɔ́ɔ́ yúba, i ho̧ tú̵d yó̧ggɨ. Bá' tú̵d sə̧"ȩ́ ya̧ sú̵'ú̵. 36 Nán a sə̧' máa, nuŋ hȩn sú̵ú̵lı̵́ woo sú̵'ú̵, su̵g tú̵d ı̵́ a pú̵ vágád káákáá má nɔ. Moo woo nɔ nán ka ba máa u̵u̵ sú̵g dȩ' zó̧ó̧ kan nán ı̵́ ka sə̧' su̵g máa á̧ḿ. 37 Moo máa ku̵u̵ moo yȩ, moo yȩ́ńne; nán tóó ba woo, nán tóó sə̧' su̵g woo. 38 Ɨ́ míí, mí ba' ví moo hȩn su̵ggı̵́ ya ka ví kɔ́n ba'ad wu̵lı̵́ né máalȩ́. Nán tóó ká vu̵u̵ kɔ́ ba'ad woo. Ɨ́ víí, ví dɔ́ ba'ad voo yȩlȩ́ sú̵'ú̵.” 39 Wakȩ́ȩ́ pee ka du̵ ya̧g yúú Yesu woolı̵́, ka o̧: “O̧n hȩn káń kɔ́ máa 'waapád sú̵'ú̵” máa, nán Samaríi ɓu̵u̵lı̵́ na'a kaa yȩlȩ́ vu̵ fȩȩ moo Yesu woo yúú moo wakȩ́ȩ́ yȩ ba o̧d vu̵ yȩlȩ́. 40 Moo woo nɔ nán Samaríi vu̵ yaa, vu̵ nuŋ Yesu, vu̵ vigi a mbaa biilí. Ma Yesu səə wu̵lı̵́ bá' idú. 41 Sey ku̵u̵ ki moo woolı̵́ ya̧gá̧ máa, nán tóó vu̵ ɓu̵u̵lı̵́ na'a vu̵ fȩȩ, 42 ma vu̵ o̧d wakȩ́ȩ́ pee: “Vɔ́ duu fȩȩn moo woo yúú moo móólȩ́ȩ né, moo aga vɔ́ ki kan tɔ́g vóó, ma vɔ́ gaawu̵ ba ı̵́ nán sənné yȩ́ńne.”

Yesu za̧a̧ waa nán gbo̧o̧ tóó woo

43 Bá' idú yȩ ka ya̧a̧ sú̵'ú̵ máa, Yesu lúú wu̵lı̵́ laa hág Gáliléelı̵́, 44 moo aga ká o̧: “Anábi tóó nugun na"ȩ́ kaa ha̧a̧lȩ́ woolı̵́ né.” 45 Sey ka ya̧ la hág Gáliléelı̵́ máa, nán kaa vu̵ fȩȩwo̧, moo ká vu̵ laa mam vúnní páska dɨ Yerúsalemmé, vu̵ ho̧ hȩn gbo̧o̧ ka kɔ́ wu̵lı̵́ 'waapád. 46 Yesu duu daa laa kaa Kanáalȩ́, hág Gáliléelı̵́, ya ká tii mam doo peelı̵́. Nán gbo̧o̧ tóó ká du̵u̵lı̵́, nán gbanii woo nɔ. Waa yée woo ud ho̧o̧ dɨ Kapɛrnáhu̧mmé. 47 Nán gbo̧o̧ pee ki Yesu ba lúú hág Yúúdalı̵́, ba yaa dɨ hág Gáliléelı̵́, ma laa Yesu woolı̵́, dȩnnɔ nag, ba a sí zu̵u̵ la zá̧a̧d bi waaɨ, moo waa yȩ ud ho̧o̧, zaa kan nɔɔ sú̵'ú̵ á̧ḿ. 48 Ma Yesu hí̧i̧du̵: “Kíí ho̧n hȩn sa̧ga̧ gbo̧o̧ tóó vu̵ kan hȩn zálı̵́ tóó vu̵ né tée, ví fȩȩn moo né sá̧ḿ.” 49 Nán gbo̧o̧ pee duu o̧ddu̵: “Ba' naa, i sí zu̵u̵ vaŋná, waa míí kan nɔɔ ó̧!” 50 Yesu duu hí̧i̧du̵: “A̧m laa la ú̵, waa móó mbaa nánne!” Nán pee fȩȩ moo Yesu ka o̧ddu̵ yȩ, daa zu̵u̵. 51 Ka dɨ zu̵u̵ sílí máa, nán ba'ad woo vu̵ ya laawu̵ hi̧naalȩ́, vu̵ o̧ddu̵: “Waa móó mbaa nánne!” 52 Baa pee ka ki máa, vi vu̵ fó̧ó̧ ba ka̧"o̧ sey woo tɛ́lá? Vu̵ hí̧i̧du̵: “Ká bán zamndi dágá ya̧g mɛnné máa, fó̧ó̧ píím 'wáawu̵ wu̵lı̵́.” 53 Moo woo nɔ waa ba'a pee gaa Yesu ba o̧d bi moo sey woolı̵́: “Waa móó mbaa nánne!” Ma baa pee 'yɛ́ zó̧ó̧ Yesu woolı̵́ kan nán woolı̵́ kíilí vu̵ 'waapád. 54 Pig Yesu ka lúú hág Yúúdalı̵́, ka daa laa hág Gáliléelı̵́ máa, hȩn sa̧ga̧ ı̵́ idú woo ka kɔ́ máa, wu̵ yȩ nɔ.

Yoohá̧na 5

Yesu za̧a̧ nán kpee tóó

1 Pig woolı̵́ máa, mam vúnní nán Yúúda voo tóó ká dɨlı̵́, ma Yesu daa dɔg Yerúsalemmé. 2 Mam tóó ká key dɨ kaa yȩlȩ́ ya̧g dɔ́m tóólı̵́, ká ya mam woolı̵́ɨ, yéé woo “Mbee.” Vu̵ beewu̵ kan ya̧g eebərə́ə “Betésta,” dɨ kan ɗaŋ waa nɔ́nɔ́. 3 Nán ho̧o̧ vu̵ baa ud mbaa wu̵lı̵́ ɓu̵u̵lı̵́ na'a, kan nán yə̧m vu̵, kan nán gbu̵u̵g kȩ́'ȩ vu̵, kan nán kpee vu̵, vu̵ mbaa laa mam namné wu̵lı̵́, 4 moo maleeka ı̵́ 'yɛ́lı̵́ woo baa sí zu̵u̵ nam mam yȩ sey tóólı̵́, tée nán ka dəŋ dɔ́ zu̵u̵ mam yȩlȩ́ tíŋ́ pȩ́ń tée, ho̧o̧ ka̧"o̧, kóó ho̧o̧ woo ȩná si̧'. 5 Nán tóó ká du̵u̵lı̵́, ud ho̧o̧ ve' vo' ta̧a̧nɔ́ zu̵u̵ ka'andaddú̵. 6 Sey Yesu ka ho̧go̧ ka dɨ úud mbaa máa, gaa ba ud ho̧o̧ ɗii sú̵'ú̵, vigi: “Mɔ́ hí̧í̧ ho̧o̧ a ka̧' bi áa?” 7 Nán ho̧o̧ pee hí̧i̧du̵: “Ba' naa, sey mam ka dɨ namné tée, nán tóó a gaŋ pa̧ga̧n zu̵u̵ wu̵lı̵́ máa pɛ́lı̵́. Káń dɨ zu̵u̵ sílí tée, nán tóó ya̧ tíŋ́ míílí̧ ma.” 8 Ma Yesu o̧ddu̵: “A̧m lúú dɔg yúba, mɔ́ ɓɛ píg móó, mɔ́ 'yȩmma ó̧.” 9 Vaŋná ho̧o̧ ka̧"o̧ zu̵u̵ ya̧g woolı̵́, ɓɛ píg woo 'yȩm. Zá̧ga̧ woo ká zá̧ga̧ asawəɨ. 10 Nán Yúúda ku̵u̵ ho̧ nán ho̧o̧ ba ka̧"o̧ pee máa, vu̵ o̧ddu̵: “Ɓəə zá̧ga̧ asawəɨ, dooká baa ví há' ba a̧m gaŋ píg móó ɓəə sá.” 11 Ma hí̧i̧d vu̵: “Nán ka za̧a̧n ho̧o̧lȩ́ yɛ wu̵ o̧n: ‘A̧m gaŋ píg móó, mɔ́ 'yȩmma ó̧.’ ” 12 Vu̵ vigi: “Nóo o̧m: ‘A̧m gaŋ píg móó, mɔ́ 'yȩmma ó̧’ lá?” 13 A̧máa nán ho̧o̧ ba ka̧"o̧ pee, gaan sı̵́ nán pee né, moo Yesu ká lúú sı̵́ wu̵lı̵́ ú̵, moo dúú ká vu̵ ɓu̵u̵ ya yȩlȩ́ ó̧. 14 Pig woolı̵́ máa, Yesu la kan kannɔ na'am gbo̧o̧ lig hȩn ha"ı̵́lı̵́, ma o̧ddu̵: “A̧m ki sú̵m! Ho̧o̧ ka̧'a̧m sı̵́ yɔ. A̧m duu kɔ́ hȩn ɓı̵́d sá, moo hȩn tóó kan duu kɔ́m kan mba ı̵́ yȩ ó̧.” 15 Nán pee daa lúú laa, la o̧d nán Yúúda vu̵ Yesu ba wu̵ za̧a̧ bi. 16 Moo woo nɔ ma, nán Yúúda vu̵ duun Yesu kan moo, moo ká kɔ́ hȩn yȩ dɨ zá̧ga̧ asawəlı̵́. 17 A̧máa Yesu hí̧i̧d vu̵: “Ba' míí dɨ ba'ad kɔ́lı̵́ há̧á̧ ya̧ 'ya̧'a̧ yɛ yɔ. Mí á̧ḿ, mí dɨ kɔ́lı̵́ɨ.” 18 Yúú moo yȩlȩ́, nán Yúúda vu̵ duu soowu̵ soolı̵́ gbo̧o̧ mɛ́ń, moo bi nɔɔwo̧ ó̧, moo ka lı̵́d zá̧ga̧ asawəɨ má nɔ dágá pɛ́lı̵́, a̧máa moo ka o̧ Ba' bii ba Tayɨɨɨ má nɔ, moo ba tii fó̧ó̧ woo bi man kan Tayɨɨɨ.

Néélȩ́ Waa Tayɨɨ woo woo nɔ

19 Yesu duu ka moo sɔd vu̵, o̧: “Mí o̧d ví moo yȩ́ńne, Waa dɨ kan néélȩ́ kɔ́n hȩn dáń woo né sá̧ḿ, a̧máa baa kɔ́ hȩn Ba' woo ka kɔ́ má nɔ. Kóó Ba' woo a kɔ́ ȩná, Waa woo kɔ́ duu wu̵ yu̵ á̧ḿ. 20 Ba'á hí̧í̧ Waa woo, ma tú'udu̵ hȩn aga ka baa kɔ́ kan fó̧ó̧ woo máa 'waapád. Wú̵ń tú'udu̵ hȩn gbo̧o̧ tóó vu̵, vú̵ń mba ı̵́ yɛ vu̵ á̧ḿ, moo hȩn woo a la' ví la fid. 21 Ba'á nim nɔm vu̵, vu̵ mbaa zá̧a̧d, ma dɨ ı̵́ yo̧go̧ á̧ḿ, Waa woo wú̵ń nim nán ı̵́ ka hí̧í̧ bi nim vu̵ máa á̧ḿ. 22 Ba'á wú̵ń sə̧'ə̧n moo yúú nán tóó woolı̵́ né, a̧máa gbɔ moo sə̧"ȩ́ 'waapád nag Waa woo woolı̵́, 23 moo nán 'waapád u̵u̵ na' Waa woo kɔ́ ı̵́ ku̵u̵ na' Ba'á wɔgɔ á̧ḿ. Nán a na'an Waa woo né tée, na'an Ba'á ka ba'anɔ ya yɛ né á̧ḿ. 24 “Mí o̧d ví moo yȩ́ńne, nán ka fȩȩ moo míí, ka 'yɛ́ zó̧ó̧ ı̵́ ka ba'an ya yɛ woolı̵́ tée, nuŋ vágád káákáá sú̵'ú̵. Wú̵ń ya̧n ya moo sə̧"ȩ́lȩ́ né, a̧máa ya̧a̧ nɔm, nuŋ vágád káákáá sú̵'ú̵. 25 Mí o̧d ví moo yȩ́ńne, sey tóó wú̵ń yaa dɨlı̵́, sey woo ya̧ sú̵'ú̵ á̧ḿ. Nán nɔm vú̵ń ki yɛ́g Waa Tayɨɨ woo; ı̵́ u̵u̵ ki máa, vú̵ń mbaa zá̧a̧dná. 26 Ba'á wu̵ dɨ kan néélȩ́ pú̵ nán vu̵ vágád, ma pú̵ Waa woo néélȩ́ yȩ ı̵́ yo̧go̧ á̧ḿ. 27 Pú̵gu̵ néélȩ́ moo sə̧"ȩ́ sú̵'ú̵ á̧ḿ, moo Tayɨɨ wu̵ ba"u̵ ya yɛlı̵́. 28 Hȩn yɛ a la' ví kɛb sá. Sey tóó wú̵ń yaa dɨlı̵́, nán 'waapád ku̵u̵ dɨ bɛ́ɛ́gı̵́ máa, vú̵ń ki yɛ́g woo, 29 vú̵ń níḿ vúd ya. Nán ı̵́ ku̵u̵ kɔ́ hȩn du̵u̵ máa, vú̵ń níḿ, vú̵ń nuŋ vágád káákáá Tayɨɨ woolı̵́. Nán ı̵́ ku̵u̵ kɔ́ hȩn ɓı̵́d máa, vú̵ń níḿ voo moo moo si̧'i̧ní.”

Hȩn ya̧g du̵lı̵́ Yesu woo vu̵ yu̵

30 Yesu duu o̧d vu̵: “Mí dɨ kan néélȩ́ kɔ́n hȩn tóó kan fó̧ó̧ míí ní. Mí sə̧' moo kɔ́ ı̵́ káń ki Ba'á woolı̵́ máa wɔgɔ. Moo sə̧"ȩ́ míí dɨ woo tə́g tə́g, moo mí soon hȩn hí̧í̧lí̧ dáń míí nu né, a̧máa mí soo hȩn hí̧í̧lí̧ ı̵́ ka ba'an ya máa woo nɔ. 31 “Aga a̧nnɔ du̵ ya̧g yúú míílí̧ tée, ya̧g du̵lı̵́ míí yȩ́ńne pɛ́lı̵́. 32 A̧máa nán tóó dɨlı̵́, wu̵ baa du̵n ya̧g. Mí gaa ya̧g du̵lı̵́ woo yúú míílí̧ yȩ, ba moo yȩ́ńne. 33 Aga ká kíí ba' nán tóó vu̵ la Yoohá̧na woolı̵́ máa, Yoohá̧na du̵ ya̧g yȩ́ń. 34 Ɨ́ míí, mí soon míí ya̧g du̵lı̵́ nánán tóó woolı̵́ né, a̧máa mí o̧d ví moo yɛ moo i sə́ddú̵. 35 Yoohá̧na ká wu̵ mbaa kɔ́ ı̵́ lám ka má' vee, ka dɨ túlí máa wɔgɔ. Ká ví hí̧í̧ bi dȩ' zó̧ó̧ kan túlí woo waaná'. 36 Ɨ́ míí, mí dɨ kan hȩn ya̧g du̵lı̵́ gbo̧o̧ ba'a ka mba ı̵́ Yoohá̧na woo máa á̧ḿ. Ba'ad míí máa, Ba'á ka pú̵n a̧n kɔ́ vu̵ ú̵ yɛ, ba'ad sú̵u̵ vu̵u̵ tú' Ba'á aga ba wu̵ ba'an ya. 37 Ba'á ká ba'an ya sú̵u̵, aga du̵ ya̧g yúú míílí̧ á̧ḿ. Ví kin yɛ́g woo né, ví ho̧n ya̧g túń woo né á̧ḿ. 38 Ví fȩȩn moo Tayɨɨ woo vu̵ zó̧ó̧ víílí ní, moo ví 'yɛ́n zó̧ó̧ víí ı̵́ Tayɨɨ ka ba'anɔ ya yɛ woolı̵́ né á̧ḿ. 39 Ví baa kúgú moo debterelı̵́, moo ví taa ba bíń nuŋ vágád káákáá wu̵lı̵́, a̧máa debtere yȩ aga wu̵ du̵ ya̧g yúú míílí̧. 40 Kóó ı̵́ yo̧go̧ si̧', ví sɛ́n yaalı̵́ míílí̧ moo bi nugun vágád káákáá né. 41 “Mí soon na"ȩ́ nánán tóó voolı̵́ né, 42 a̧máa mí gaa ví hí̧i̧n Tayɨɨ zó̧ó̧ víílí ní. 43 Mí yaa míí kan yɛ́g Ba' míí woo nɔ, ma ví fȩȩn mí ní. Nán tóó aga a yaa kan yɛ́g dáń woo tée, víń fȩȩwo̧. 44 Ɨ́ víí aga kíí hí̧í̧ ná'ané ya víílí, kíí hí̧í̧ Tayɨɨ aga a wu̵ na' bi sá yȩ, víń dəŋ née fȩȩ moo woolá? 45 I taa ba míńnɔ doo bi Ba' míí woolı̵́ sá. Nán ka doo ví máa, wu̵ Múúsa kíí 'yɛ́ zó̧ó̧ woolı̵́ yȩ nɔ. 46 Moo ka víń fȩȩ moo Múúsa woo ú̵ tée, ka víń fȩȩ moo míí á̧ḿ, moo Múúsa ká bíńda də́ń moo yúú míílí̧ wu̵ má nɔ. 47 A̧máa i fȩȩn moo Múúsa ka bíńda yȩ vu̵ né tée, víń dəŋ née fȩȩ moo káń o̧ yȩ vu̵lá?”

Yoohá̧na 6

Yesu pú̵ nán uzinɛɛre nɔ́nɔ́ vu̵ hȩn lálı̵́

1 Pig woolı̵́ máa, Yesu daa lúú laa mam dən Gáliléelı̵́ (vu̵ bee mam yȩ “Tiberíaɨ” á̧ḿ). 2 Dúú ɓu̵u̵lı̵́ na'a vu̵ dugu, moo vu̵ ho̧ hȩn sa̧ga̧ ka kɔ́, ka za̧a̧ kan nán ho̧o̧ vu̵ máa á̧ḿ. 3 Yesu ɗáá dɔg gu̵u̵lı̵́, mbaa wu̵lı̵́ kan waa duulí woo vu̵. 4 Mam vúnní páska nán Yúúda voo ká dɨ bə́'. 5 Yesu luu dɔg nɔ́ɔ́ yúba ho̧ dúú vu̵ dɨ yaalı̵́ woolı̵́ du̵u̵n də́ń né, ma o̧d Filíb: “Báń nuŋ ví beréd téé, báń hɨ ví moo dúú yȩ u̵u̵ nuŋ hȩn lálı̵́lá?” 6 (Yesu o̧ddu̵ moo yȩ moo bi gu̵ggu̵ ú̵, moo aga gaa hȩn a dɨ kɔ́lı̵́ máa ó̧.) 7 Filíb hí̧i̧du̵: “Kóó beréd booro tȩmɛre idú moo kóó nɔ́nná a nuŋ waaná'ná' si̧', kan maan vu̵ né á̧ḿ.” 8 Waa duulí Yesu woo tóó, yéé woo A̧ndɛrée, Simɔ́ŋ Piɛ́r daa sá̧ŋ́ŋɨ, o̧ddu̵: 9 “Náásá̧ŋ́ waa tóó dɨ kan beréd yɛlı̵́ kígi nɔ́nɔ́, kan ze' waa idú. A̧máa hȩn ı̵́ yo̧go̧ yȩ wú̵ń dəŋ née maa dúú yȩ vu̵lá?” 10 Ma Yesu o̧d vu̵: “I mbɔ́g vu̵ u̵u̵ mbaa la hágá.” Ya woo hó̧d ká ɓu̵u̵ wu̵lı̵́ ú̵. Ma vu̵ mbaa hágá. Wayée zaa ka vu̵n ya̧ fó̧ó̧ uzinɛɛre nɔ́nɔ́ ó̧. 11 Yesu ɓee beréd pee vu̵ dɔg nagá, dȩn Tayɨɨ nag, yȩ'ȩ nán ku̵u̵ mbaa hágá pee vu̵. Duu pú̵ vu̵ kan ze' pee á̧ḿ, vu̵ lá kɔ́ ı̵́ ku̵u̵ hí̧í̧ wɔgɔ. 12 Ku̵u̵ ha̧' sú̵'ú̵ máa, Yesu o̧d waa duulí woo vu̵: “I su̵g kéélı̵́ woo yȩ vu̵ 'waapád, moo hȩn tóó a ti sá.” 13 Dúú yȩ ku̵u̵ lá beréd kígi nɔ́nɔ́ pee vu̵ sú̵'ú̵ máa, waa duulí woo vu̵ su̵g kéélı̵́ woo hi̧' ɓaa wa̧nɓó' zu̵u̵ idú. 14 Nán vu̵ ho̧ hȩn sa̧ga̧ Yesu ka kɔ́ yȩ, ma vu̵ o̧: “Moo yȩ́ńne, anábi ku̵u̵ o̧ ban yaa dɨlı̵́ pee, wu̵ yɛ nɔ.” 15 Yesu ka gaa ba vú̵ń dɨ yaalı̵́ ma' laan bi gbanaaɨ máa, daa lúú dɔg gu̵u̵lı̵́, wu̵ dágá.

Yesu 'yȩm yúú mammé

16 Ya̧g mɛn ka kɔ́ máa, waa duulí Yesu woo vu̵ sí zu̵u̵ ya̧g mammé. 17 Vu̵ ɗáá nɛ́ŋ́ŋı̵́, vu̵ dɨ laalı̵́ mam dən kaa Kapɛrnáhu̧mmé. Vid sa̧' sú̵'ú̵, a̧máa Yesu ya̧n ná voolı̵́ né. 18 Ma sápéém gbo̧o̧ tóó pɛ, mam nam gbo̧o̧ ba'a á̧ḿ. 19 Sey ku̵u̵ yú̵ú̵ nɛ́ŋ́ kílomɛ́ɛtər nɔ́nɔ́, tóó tée gúú máa, vu̵ ho̧ Yesu 'yȩm ya yúú mammé, dɨ yaalı̵́ dáŋ́ nɛ́ŋ́ŋı̵́. Dú̵ú̵ kɔ́ vu̵ sú̵'ú̵. 20 A̧máa Yesu o̧d vu̵: “Míw náa! I kɔ́ dú̵ú̵ sá.” 21 Ku̵u̵ ki ná' máa, vu̵ fȩȩwo̧ dɔd dɔg nɛ́ŋ́ŋı̵́. Vaŋná vu̵ ya̧ ya̧g nɛ'ɛm hág ba vu̵n dɨ laalı̵́ wu̵lı̵́ peelı̵́.

Dúú vu̵ soo Yesu

22 Ya̧g ka̧'a̧mé dúú ı̵́ ku̵u̵ kéé ya peelı̵́ máa, vu̵ gaa nɛ́ŋ́ ká ba du̵u̵lı̵́ dágá 'nɛ́ŋ́, a̧máa Yesu ban dɔ́n wu̵lı̵́ kan waa duulí woo vu̵ á̧ḿ né, ba vu̵n laa vu̵ mɛ́ń. 23 A̧máa nɛ́ŋ́ tóó vu̵ lúú kaa Tiberíalı̵́, vu̵ ya̧ ya bə́' kan ya ı̵́ 'yɛ́lı̵́ Yesu ba bag hȩn yúú beréddı̵́, ma dúú ku̵u̵ lá yȩlȩ́. 24 Sey dúú ku̵u̵ ho̧n sı̵́ Yesu kan waa duulí woo vu̵ né á̧ḿ máa, vu̵ ɗáá nɛ́ŋ́ yȩ vu̵lı̵́, vu̵ laa kaa Kapɛrnáhu̧mmé, vu̵ soo Yesu.

Yesu wu̵ hȩn lálı̵́ ı̵́ ka pú̵ vágád káákáá má nɔ

25 Dúú ku̵u̵ nuŋ Yesu mam dən máa, vu̵ vigi: “Akaw, mɔ́ yaa yɛlı̵́ zag ndɛnná?” 26 Yesu hí̧i̧d vu̵, o̧: “Mí o̧d ví moo yȩ́ńne, ví soon moo kíí lá beréd ha̧' má nɔ, a̧máa ví soon mí moo hȩn kíí ki, kan hȩn sa̧ga̧ kíí ho̧ vu̵ má nɔ né. 27 I kɔ́ ba'ad moo hȩn lálı̵́ ı̵́ a dɨ 'wáané má nɔ sá, a̧máa i kɔ́ moo hȩn lálı̵́ ı̵́ a mbaa, a pú̵ vágád ı̵́ káákáá má nɔ. Ɨ́ míí, Tayɨɨ ka ba'an ya yɛ, míń pú̵ ví wu̵ yu̵, moo Ba'á Tayɨɨ kɔ́ hȩn a tú' ba binnɔ ba'an ya máa sú̵'ú̵.” 28 Ku̵u̵ ki máa, vu̵ duu vigi: “Oo kɔ́ ba'ad Tayɨɨ woo nɛ́nná?” 29 Yesu duu hí̧i̧d vu̵ o̧: “Ba'ad Tayɨɨ woo ka hí̧í̧ máa, wu̵ yɛ nɔ. I 'yɛ́ zó̧ó̧ míílí̧, ı̵́ míí Tayɨɨ ka ba'an ya yɛ nɔ.” 30 Ma vu̵ duu vigi: “Mɔ́ń kɔ́ hȩn sa̧ga̧ woo ȩn, oo ho̧ ma oo 'yɛ́ zó̧ó̧ móólȩ́lá? Mɔ́ń kɔ́ ba'ad gbo̧o̧ woo ȩná? 31 A ba ví yée ká vu̵ lá mána hó̧g kȩŋŋı̵́ kɔ́ ı̵́ ká vu̵ bíńda debterelı̵́ máa wɔgɔ: ‘Ká pú̵ vu̵ hȩn lálı̵́ zu̵u̵ be"ı̵́, moo u̵u̵ lá ú̵.’ ” 32 Yesu duu hí̧i̧d vu̵: “Mí o̧d ví moo yȩ́ńne, Múúsa ká pú̵n ví hȩn lálı̵́ ı̵́ ka zu̵u̵n be"ı̵́ pi má nɔ né, a̧máa Ba' míí wu̵ pú̵ ví hȩn lálı̵́ ı̵́ də́ń kəd ka zu̵u̵ be"ı̵́ má nɔ, 33 moo hȩn lálı̵́ ı̵́ Tayɨɨ ka pú̵ máa, wu̵ nán ı̵́ ka zu̵u̵ be"ı̵́ pi má nɔ. Ɨ́ woo wu̵ pú̵ nánán vu̵ vágád káákáá.” 34 Ku̵u̵ ki máa, vu̵ vigi: “Ba'á, a̧m pú̵ vɔ́ hȩn lálı̵́ máa yȩ sey 'waapád!” 35 Ma Yesu duu hí̧i̧d vu̵: “Míi hȩn lálı̵́ ı̵́ ka pú̵ vágád káákáá má nɔ. Nán a yaa míílí̧ tée, wú̵ń mbaa kɔ́ ı̵́ go̧o̧m ka duu ya̧nnɔ né máa wɔgɔ. Nán a fȩȩ moo míí tée, wú̵ń mbaa kɔ́ ı̵́ mam ka duu 'wɔnnɔ né máa wɔgɔ á̧ḿ. 36 A̧máa ba mín o̧d ví sú̵'ú̵, ví ho̧n sú̵'ú̵ á̧ḿ, ma ví 'yɛ́n zó̧ó̧ míílí̧ ní. 37 Kóó nɔ́nná Ba'á ka pú̵n kannɔ máa, wú̵ń yaa míílí̧ ó̧. Nán ı̵́ a yaa míílí̧ máa, míń nɛŋŋɔ gbɔn gɔ́ŋ́ né; 38 moo mí sí zu̵u̵ be"ı̵́ pi moo bi kɔ́n hȩn hí̧í̧lí̧ míí nu né, a̧máa moo hȩn hí̧í̧lí̧ ı̵́ ka ba'an ya máa woo nɔ. 39 Hȩn hí̧í̧lí̧ ı̵́ ka ba'an máa woo, wu̵ yɛ nɔ, o̧ nán 'waapád ba kii pú̵n kan vu̵ yɛ, kóó dágá aga ba a ti wu̵lı̵́ sá, a̧máa ba a̧n nim vu̵ nɔmmé bá' sí̧'í̧dí. 40 Hȩn hí̧í̧lí̧ Ba'á woo wu̵ yɛ nɔ, kóó nɔ́nná a ho̧ Waa Tayɨɨ woo, a 'yɛ́ zó̧ó̧ woolı̵́ tée, séý míń nimmɔ nɔmmé bá' sí̧'í̧dí á̧ḿ, wú̵ń mbaa kan Tayɨɨ káákáá.” 41 Nán Yúúda ku̵u̵ ki máa, vu̵ lágán moo yúú woolı̵́, moo ka o̧: “Míi hȩn lálı̵́ ı̵́ ka zu̵u̵ be"ı̵́ yȩ nɔ.” 42 Vu̵ o̧: “Yesu yȩ, waa Yu̵u̵séfu woo nɔ pɛ́láa? Ba gaan ví ba' woo kan na' woo á̧ḿ náa? Dəŋ née ka o̧ ba bin sí zu̵u̵ be"ı̵́lá?” 43 Ma Yesu ka moo o̧d vu̵: “I ŋguu moo ya víílí sá. 44 Nán tóó wú̵ń dɨ kan néélȩ́ yaan míílí̧ né, séý Ba'á ı̵́ ka ba'an ya yɛ, wú̵ńnɔ woowu̵ pa̧ŋ ya, tée míń nimmɔ nɔmmé bá' sí̧'í̧dí. 45 Debtere anábi voo o̧: ‘Ya voo 'waapád, Tayɨɨ wú̵ńnɔ tú'ud vu̵ hȩn.’ Kóó nɔ́nná ka ki moo Ba'á woo, ka fȩȩ moo tú"í woo máa, wú̵ń yaa míílí̧ ó̧. 46 Nán tóó ho̧n Ba'á Tayɨɨ né, séý nán ı̵́ ka vúd ya Tayɨɨ woolı̵́ máa, wu̵ ho̧go̧. 47 “Mí o̧d ví moo yȩ́ńne, nán a 'yɛ́ zó̧ó̧ míílí̧ tée, nuŋ sı̵́ vágád Tayɨɨ woolı̵́ ú̵. 48 Míi hȩn lálı̵́ ı̵́ ka pú̵ vágád káákáá má nɔ. 49 Kóó a ví yée ká u̵u̵ lá mána hó̧g kȩŋŋı̵́ si̧', vu̵ nɔɔ á̧ḿ. 50 Hȩn lálı̵́ ı̵́ ka zu̵u̵ be"ı̵́ máa, wu̵ yɛ nɔ, nán a lá tée, wú̵ń nuŋ vágád káákáá ú̵. 51 Aga míi hȩn lálı̵́ vágád ı̵́ ka zu̵u̵ be"ı̵́ má nɔ. Nán a lá tée, wú̵ń nuŋ vágád káákáá. Hȩn lálı̵́ woo, wu̵ fó̧ó̧ míí káń dɨ pú̵lı̵́ moo nánán u̵u̵ nuŋ vágád káákáá wu̵lı̵́ má nɔ.” 52 Nán Yúúda ku̵u̵ ki moo yȩ máa, vu̵ fan moo yúú moo woo yȩlȩ́, vu̵ o̧: “Dəŋ née wú̵ń pú̵ ba ví fó̧ó̧ yo̧go̧ woo, báń lá vílá?” 53 Ma Yesu hí̧i̧d vu̵: “Mí o̧d ví moo yȩ́ńne, i lán fó̧ó̧ yo̧go̧ míí, ı̵́ míí Tayɨɨ ka ba'an ya yɛ né, i zɔn mɛm míí ní tée, víń nugun vágád Tayɨɨ woolı̵́ né. 54 Nán a lá fó̧ó̧ míí, a zɔ mɛm míí á̧ḿ tée, nuŋ sı̵́ vágád Tayɨɨ woolı̵́ ú̵. Míń nimmɔ nɔmmé bá' sí̧'í̧dí á̧ḿ, 55 moo fó̧ó̧ míí wu̵ hȩn lálı̵́ də́ń kəd. Mɛm míí wu̵ hȩn zɔlı̵́ də́ń kəd á̧ḿ. 56 Nán a lá fó̧ó̧ míí, a zɔ mɛm míí tée, wú̵ń má'án kan mí fó̧ó̧ dágá; míń má'án kannɔ fó̧ó̧ dágá á̧ḿ. 57 Ba'á ka pú̵ vágád máa, wu̵ ba'an ya, ma mí nuŋ vágád moo woo. Nán a lán tée, wú̵ń nuŋ vágád moo míí á̧ḿ. 58 Hȩn lálı̵́ ka zu̵u̵ be"ı̵́ máa, wu̵ yɛ nɔ. Kɔ́n ı̵́ a ví yée kú̵u̵ lá si̧', kú̵u̵ nɔɔn máa wɔgɔ né. A̧máa nán a lá hȩn lálı̵́ ı̵́ yɛ tée, wú̵ń nuŋ vágád ı̵́ káákáá ú̵.” 59 Sey Yesu ka moo moo yɛ máa, ká dɨ hȩn tú"í lig sú̵ggı̵́ nán Yúúda voolı̵́, kaa Kapɛrnáhu̧mmé.

Moo ı̵́ ka pú̵ vágád ı̵́ káákáá má nɔ

60 Nán ɓu̵u̵lı̵́ na'a sa̧a̧m waa duulí Yesu woo voolı̵́, ku̵u̵ ki moo yȩ máa, vu̵ o̧: “Moo máa yȩ təə ú̵ náa! Nóo wú̵ń duulá?” 61 Yesu gaa zó̧ó̧ woolı̵́ waa duulí bii ba vu̵n dɨ moo ŋguuní yúú moo yȩlȩ́, ma o̧d vu̵: “Moo yȩ sa ví zó̧ó̧a̧a̧? 62 A̧máa i ho̧ ı̵́ míí Tayɨɨ ka ba'an ya yɛ, a̧n ɗáá dɔg ya mbaalı̵́ míí ká tíŋ́ peelı̵́ tée, víń o̧ nɛ́nná? 63 Yigid Tayɨɨ woo wú̵ńnɔ pú̵ nánán vu̵ vágád; nánán vu̵ kan fó̧ó̧ voo máa, vú̵ń kɔ́n hȩn tóó né. Moo káń o̧d ví yɛ vu̵, vu̵u̵ yigid Tayɨɨ woo, kan vágád káákáá á̧ḿ. 64 A̧máa nán tóó vu̵ víílí sa̧a̧mé, vu̵ 'yɛ́n zó̧ó̧ míílí̧ né.” (Yesu moo moo yȩ ná', moo ká gaa dəné woolı̵́ nóo ká ba vú̵ń fȩȩn moo bii nílá máa ó̧; ká gaa á̧ḿ nóo ba ka dɨ bi dɔnné nag nánán voolı̵́lá máa ó̧ á̧ḿ,) 65 ma duu o̧: “Moo woo nɔ mí o̧d ví Ba'á a wu̵ pú̵n nán tóó néélȩ́ né tée, wú̵ń nugun néélȩ́ yaan míílí̧ ní.” 66 Ma waa duulí woo tóó vu̵ ɓu̵u̵lı̵́ na'a vu̵ dəŋ zu̵u̵ lúuní ya̧g woolı̵́, vu̵ duunɔ sı̵́ né. 67 Moo woo nɔ Yesu vi waa duulí woo ı̵́ wa̧nɓó' zu̵u̵ idú yȩ vu̵: “Ví hí̧í̧ bi fíí la á̧ḿmaa?” 68 Simɔ́ŋ Piɛ́r hí̧i̧du̵: “Ɨ́ 'yɛ́lı̵́ vóó, vɔ́ń laa nóo woolı̵́lá? Mɔ́ dɨ kan moo ı̵́ ku̵u̵ pú̵ nánán vu̵ vágád káákáá má nɔ. 69 Vɔ́ gaa vóó mɔ́ nán gbo̧o̧ Tayɨɨ ka ba' ya má nɔ; vɔ́ 'yɛ́ zó̧ó̧ móólȩ́ sú̵'ú̵ á̧ḿ.” 70 Ma Yesu o̧d vu̵: “Aga míi yeen ví ya víí wa̧nɓó' zu̵u̵ idú á̧ḿ náa? A̧máa nán dágá víílí sa̧a̧mé, yigid ɓı̵́d tóó nɔ.” 71 Yesu moo moo yȩ yúú Yúúdas, waa Iskarió Simɔ́ŋ woolı̵́. Kóó Yúúdas ka mbaa sa̧a̧m ı̵́ wa̧nɓó' zu̵u̵ idú voolı̵́ yȩ nɔ si̧', duu dɔd Yesu nag nánán voolı̵́.

Yoohá̧na 7

Yesu daa sá̧ŋ́ vu̵ 'yɛ́n zó̧ó̧ woolı̵́ né

1 Pig woolı̵́ máa, Yesu 'yȩm kə̧́ə̧́ daa hág Gáliléelı̵́, sɛ́n səəlı̵́ hág Yúúdalı̵́ né, moo nán Yúúda vu̵ hí̧í̧ bi nɔɔwo̧ ó̧. 2 Mam vúnní nán Yúúda voo dɨ bə́', mam vúnní “ı̵́ waa kəmnée,” 3 ma Yesu daa sá̧ŋ́ vu̵ o̧ddu̵: “A̧m lúú yɛlı̵́, mɔ́ dɔg hág Yúúdalı̵́, moo waa duulí móó u̵u̵ ho̧ ba'ad móó káḿ kɔ́ má nɔ. 4 Nán tóó ka kɔ́ hȩn moo yɛ́g bii a kiyyú tée, kɔ́n ya yú̵ggı̵́lı̵́ né. Káḿ dɨ hȩn yȩ vu̵ kɔ́lı̵́ tée, a̧m kɔ́ vu̵ la ya zo"ı̵́.” 5 (Daa sá̧ŋ́ ká vu̵ 'yɛ́n zó̧ó̧ woolı̵́ né á̧ḿ.) 6 Ma Yesu hí̧i̧d vu̵: “Sey míí ya̧n ná né, a̧máa ı̵́ víí máa, hȩn tóó há'an ví ní. 7 Nánán vu̵ mán ví víí ní. Ɨ́ míí, vu̵ máń mí míí ú̧, moo mí o̧d vu̵ la ha̧d ba'ad voo yȩ ba ba'ad ɓı̵́ddɨ. 8 Ɨ́ víí, i dɔg víí mam vúnní yȩ la ú̵. Mí dɔgɔn míí ní, moo sey míí ya̧n ná né.” 9 Pig ka o̧d vu̵ moo yȩ máa, Yesu tii mbaa daa woo hág Gáliléelı̵́.

Yesu dɔg mam vúnní ı̵́ waa kəmnélı̵́ á̧ḿ

10 Sey Yesu daa sá̧ŋ́ ku̵u̵ ɗáá dɔg mam vúnní peelı̵́ máa, Yesu dɔg á̧ḿ, a̧máa vún la nɔ́ɔ́ na'alȩ́ né, yú̵g ma dɔg. 11 Nán Yúúda ku̵u̵ soowu̵ ya mam vúnnílí̧ máa, vu̵ vi: “Dɨ tɛ́lá? Dɨ tɛ́lá?” 12 Dúú vu̵ lágán moo yúú woolı̵́ ɓu̵u̵lı̵́ na'a. Nán tóó vu̵ o̧: “Nán to̧o̧ȩ náa?” Tóó vu̵ o̧ voo: “Pɛ́lı̵́, a̧máa baa zo' nán vu̵ leená té'.” 13 A̧máa nán tóó moona moo woo ha̧d né, moo vu̵ ndɔg nán Yúúda tóó vu̵ yu̵. 14 Mam vúnní pee ka ya̧ sa̧a̧m máa, Yesu daa laa lig hȩn ha"ı̵́lı̵́, dəŋ hȩn tú"í wu̵lı̵́. 15 Kɔ́ la nán Yúúda vu̵ ɓá', vu̵ o̧: “Dəŋ née nán yȩ ka kúgun hȩn né, ka gaa hȩn na'a yȩlá?” 16 Yesu ka ki máa, hí̧i̧d vu̵: “Hȩn tú"í míí yɛ, ı̵́ míí nu pɛ́lı̵́, a̧máa ı̵́ ka ba'an ya máa woo nɔ. 17 Nán a bi kɔ́ hȩn hí̧í̧lí̧ Tayɨɨ woo nɔ tée, aga wú̵ń gaa hȩn tú"í míí yɛ ba vúd ya dɨ Tayɨɨ woolı̵́, a̧máa ba moo tú"í dáń míí nu pɛ́lı̵́. 18 Nán a moo moo dáń woo tée, soo na"ȩ́ dáń woo nɔ. A̧máa nán ı̵́ ka sood nán ka ba"u̵ ya máa na"ȩ́ȩ tée, wu̵ nán yȩ́ń; kɔ́n hȩn kə̧ə̧g zó̧ó̧ woolı̵́ né. 19 Múúsa ká wu̵ pú̵n ví moo Tayɨɨ woo náa? A̧máa kóó nán dágá aga víílí sa̧a̧mé, duun moo Tayɨɨ woo né. Moo ȩn ví soo bi nɔɔnɔ́lá?” 20 Ma dúú vu̵ o̧ddu̵: “Yigid ɓı̵́d tóó kɔ́mmɔ́. Nóo soom bi nɔɔmɔ́lá?” 21 Yesu duu hí̧i̧d vu̵: “Ká mí kɔ́ ba'ad tóó dágá 'nɛ́ŋ́, ma ya víí 'waapád, ví mbaa yəbəə. 22 Múúsa ká tú'ud ví do̧ŋ dɔ́lı̵́ sú̵'ú̵ (a̧máa do̧ŋ dɔ́lı̵́ yȩ ká dəgən Múúsa woolı̵́ né; ká dəŋ ya a ba ví yée voolı̵́). Ma ví dɔd waa víí vu̵ do̧ŋ kóó zá̧ga̧ asawəlı̵́ á̧ḿ. 23 Nán a dɔ́ do̧ŋ zá̧ga̧ asawəlı̵́ moo dooká Múúsa woo a lı̵́d sá tée, káń za̧a̧ nán fó̧ó̧ woo 'waapád zá̧ga̧ asawəlı̵́ máa, moo ȩn ví kɔ́n zó̧ó̧ yȩ́ȩ́lá? 24 I sə̧' moo, moo nɔ́ɔ́ nánánne sá; a̧máa kíí sə̧' moo tée, i sə̧' moo yagalı̵́ tə́g.”

Yesu wu̵ ı̵́ nán sənnáa?

25 Nán kaa Yerúsalem tóó ku̵u̵ ki máa, vu̵ o̧: “Yesu vu̵n soo bi nɔɔwo̧ ó̧ pee, ka wo yɛ. 26 Ka dii woo moo moolȩ́ nɔ́ɔ́ na'alȩ́ yȩ, ma nán tóó ka o̧nnɔ moo né máalá̧! Tóó tée ı̵́ nii vu̵ gaa ba wu̵ ı̵́ nán sənnáa? 27 Ba gaa ví nán yȩ, ya ha̧a̧lȩ́ woo ú̵ náa? A̧máa ı̵́ nán sənné yȩ a yaa tée, vu̵ o̧ nán tóó ba wú̵ń gaan ya yaalı̵́ woo né.” 28 Sey woolı̵́ Yesu tú' moo na'am gbo̧o̧ lig hȩn ha"ı̵́lı̵́. O̧ dɔg moo yúba: “Ví gaanɔ́, ví gaa ya káń yaa á̧ḿ. A̧máa mí yaan kan yɛ́g dáń míí ní. Ɨ́ ka ba'an ya máa, moo moo yȩ́ń sú̵'ú̵. Ma ví gaanɔ víí ní. 29 Ɨ́ míí, mí gaawu̵ ú̵, moo mí yaa woolı̵́, aga wu̵ ba'an ya.” 30 Nán tóó ku̵u̵ ki moo yȩ máa, vu̵ soo hi̧naa moo bi ma"o̧ ó̧, a̧máa nán tóó yo̧o̧ nag za'anɔ né, moo sey woo ya̧n ná né. 31 A̧máa nán ɓu̵u̵lı̵́ na'a sa̧a̧m dúú yȩ voolı̵́ vu̵ 'yɛ́ zó̧ó̧ woolı̵́, vu̵ o̧: “Sey ı̵́ nán sənné a yaa tée, wú̵ń kɔ́ hȩn sa̧ga̧ tóó mba ı̵́ yɛ áa?”

Vu̵ ba' só̧ó̧ze ı̵́ lig hȩn ha"ı̵́ vu̵ u̵u̵ ma' Yesu wu̵

32 Nán farísa vu̵ ki dúú zo' vu̵ dɨ moo lágané ı̵́ yo̧go̧ yúú Yesu woolı̵́. Ma gbanaa hȩn ha"ı̵́ vu̵ kan nán farísa vu̵, vu̵ ba' só̧ó̧ze ı̵́ lig hȩn ha"ı̵́ vu̵, moo u̵u̵ la ma' Yesu wu̵. 33 Ma Yesu o̧: “Míń dɨ lá mbaalı̵́ kan ví waaná' pȩ́ń, tée míń vȩ́' la ı̵́ ka ba'an ya yɛ woolı̵́. 34 Víń soonɔ́, a̧máa víń nugun mí ní, moo víń ya̧ ya mbaalı̵́ míí mban né á̧ḿ.” 35 Nán Yúúda ku̵u̵ ki máa, vu̵ víń ya voolı̵́: “Wú̵ń laa téé báń nugunɔ ví nílá? Wú̵ń laa nán Yúúda ı̵́ ku̵u̵ hɨ'ɨ la yúkaa máa vooláa? Tóó tée wú̵ń la tú'ud nán Gɛrɛ́g vu̵ yu̵ hȩnnaa? 36 Moo woo ka o̧: ‘Víń soonɔ́, a̧máa víń nugun mí ní, moo víń ya̧ ya mbaalı̵́ míí mban né á̧ḿ’ yȩ, tú' ȩná?”

Ziŋ mam ka 'wɔ́n wu̵lı̵́ né sá̧ḿ má nɔ

37 Bá' sí̧'í̧d mam vúnní woo máa, zá̧ga̧ gbo̧o̧ȩ, ma Yesu pa moo yúba, o̧: “Mam ka 'wɔd nán tóó tée, a yaa míílí̧, a zɔ ú̵! 38 ‘Nán a 'yɛ́ zó̧ó̧ míílí̧ tée, ziŋ gbo̧o̧ tóó, nán u̵u̵ nuŋ vágád kannɔ máa, wú̵ń ga vúd zó̧ó̧ woolı̵́,’ kɔ́ ı̵́ debtere ka o̧ wɔgɔ.” 39 (Yesu moo moo yȩ yúú yigid Tayɨɨ woolı̵́; nán u̵u̵ 'yɛ́ zó̧ó̧ Yesu woolı̵́ tée, vú̵ń nuŋŋɔ. A̧máa sey yȩlȩ́ yigid Tayɨɨ woo ká yaa ná né, moo Yesu ká nugu ná na"ȩ́ Tayɨɨ woolı̵́ né á̧ḿ.)

Dúú vu̵ hı̵́'ı̵́n moo Yesu woo nɔ

40 Nán tóó vu̵ dúú voolı̵́ sa̧a̧mé, ku̵u̵ ki moo yȩ máa, vu̵ o̧: “Moo yȩ́ńne, nán yȩ anábi pee nɔ gínú.” 41 Nán tóó vu̵ o̧ voo: “Ɨ́ nán sənné wu̵.” Tóó vu̵ o̧: “A̧máa ı̵́ nán sənné sú̵u̵ wú̵ń yaa hág Gáliléeláa? 42 Debtere o̧ ban yaan zig Daavíd woolı̵́, kaa Daavíd ka mbaan wu̵lı̵́ Bɛ́tɛlɛhɛmme náa?” 43 Nán vu̵ hɨ'ɨn ya̧g moo woolı̵́. 44 Nán tóó vu̵ hí̧í̧ bi ma"o̧ ó̧, a̧máa nán tóó yo̧o̧ nag za'anɔ né á̧ḿ.

Ɨ́ nii Yúúda vu̵ faa moo

45 Só̧ó̧ze ı̵́ lig hȩn ha"ı̵́ ku̵u̵ vȩ́' laa gbanaa hȩn ha"ı̵́ voolı̵́, kan nán farísa vu̵ máa, nán farísa vu̵ vi vu̵: “Moo ȩn ví pa̧ga̧n Yesu ya nélá?” 46 Ma só̧ó̧ze pee vu̵ hí̧í̧: “Nán tóó moon moo ı̵́ yo̧go̧ tíŋ́ né sá̧ḿ!” 47 Nán farísa ku̵u̵ ki máa, vu̵ o̧d vu̵: “Ví á̧ḿ, ví bá̧a̧ hi̧naa sá'áa? 48 Nán tóó sa̧a̧m ı̵́ nii Yúúda voolı̵́, kan nán farísa tóó vu̵ fȩȩ moo woo sá'áa? 49 A̧máa dúú ı̵́ yȩ ku̵u̵ gaan voo moo Tayɨɨ woo né máa, Tayɨɨ fáá vu̵ sı̵́ voo ú̵.” 50 Nán dágá voolı̵́ sa̧a̧mé, yéé woo Níkodém; ká wu̵ laa Yesu woolı̵́ tíŋ́ má nɔ. Ma Níkodém o̧d vu̵: 51 “Tow aa kin ví ya̧g nánán tóó woo né, aa gaan ví hȩn ka kɔ́n né pȩn, tée dooká baa ví o̧ aa sə̧' ví moo yúú woolı̵́ há̧ná á̧a̧?” 52 Ma vu̵ hí̧i̧du̵: “Mɔ́ nán Gáliléelı̵́ á̧ḿma? A̧m soo ho̧ lá mɔ́ debterelı̵́. Mɔ́ń ho̧ anábi tóó yaan hág Gáliléelı̵́ né.” 53 Vaŋná vu̵ daa lúú ka la, kóó nɔ́nná laa kíi woolı̵́.

Yoohá̧na 8

Wakȩ́ȩ́ ɓáa kɔ́lı̵́ tóó nɔ

1 A̧máa Yesu ɗáá dɔg gu̵u̵ la' kúḿmí. 2 Ya̧g ka̧'a̧m hí̧m máa, duu laa lig hȩn ha"ı̵́lı̵́. Nán 'waapád vu̵ sú̵g ya woolı̵́, ma Yesu mbaa hágá, dən vu̵ moo tú"í. 3 Ma nán moo Tayɨɨ tú"í vu̵, kan nán farísa vu̵, vu̵ pa̧ŋ wakȩ́ȩ́ tóó ku̵u̵ ma"o̧ ya ɓáalı̵́ máa, vu̵ 'yɛ́gɛ dúú voolı̵́ sa̧a̧mé. 4 Vu̵ vi Yesu: “Akaw, vɔ́ nuŋ wakȩ́ȩ́ yɛ ya ɓáa kɔ́lı̵́lı̵́. 5 Dooká Múúsa woo o̧ wakȩ́ȩ́ ı̵́ yo̧go̧ máa, ba oo gbóo vu̵ kan 'yɛgɛ nɔɔ ó̧. Ɨ́ móó máa, mɔ́ o̧ móó nɛ́nná?” 6 Vu̵ vi moo yȩ moo bi ki moo tóó woolı̵́ ya̧gá̧, tée bi doowu̵ wu̵lı̵́. A̧máa Yesu sum zu̵u̵ nɔ́ɔ́ woo hágá, dəŋ hȩn dȩȩné hágá kan nag vbaŋ waa. 7 Vu̵ baa sȩgȩ moo yȩ vilí, ma Yesu luu dɔg nɔ́ɔ́ woo yúba, hí̧i̧d vu̵: “Nán ı̵́ ka kɔ́n ná hȩn ɓı̵́d tóó né máa, a wu̵ dəŋ gbɔgɔ.” 8 Ma duu sum zu̵u̵ nɔ́ɔ́ woo hágá, baa dȩȩ hȩn hágá. 9 Ku̵u̵ ki moo yȩ máa, vu̵ baa lúu dágá dágá, ı̵́ nii voo vu̵u̵ dəŋ lúú, há̧á̧ ya̧ sí̧'í̧d woo; kéé sı̵́ Yesu wu̵ dágá, kan wakȩ́ȩ́ vu̵n 'yɛ́gɛ sa̧a̧mé pee. 10 Ma Yesu duu luu dɔg nɔ́ɔ́ woo yúba, vigi: “Dan kȩ́ȩ́, nán pee vu̵ dɨ voo téé? Nán tóó sə̧'ə̧n moo yúú móólȩ́ náa?” 11 Wakȩ́ȩ́ pee hí̧i̧du̵: “Pɛ́lı̵́, ba' míí.” Ma Yesu o̧ddu̵: “Míń sə̧'ə̧n moo yúú móólȩ́ né á̧ḿ. A̧m laa la ú̵, a̧máa a̧m duu kɔ́ hȩn ɓı̵́d tóó sá.”

Yesu wu̵ ı̵́ ka pú̵ nánán vu̵ túlí

12 Yesu duu ka moo o̧d dúú vu̵: “Míi ı̵́ ka pú̵ nánán vu̵ túlí. Nán ı̵́ a duun tée, wú̵ń mbaan ya dimmí né sá̧ḿ, a̧máa wú̵ń nuŋ túlí ı̵́ a pú̵gu̵ vágád ı̵́ káákáá má nɔ.” 13 Nán farísa ku̵u̵ ki máa, vu̵ o̧ddu̵: “Mɔ́ du̵ ya̧g yúú fó̧ó̧ móóláa? Tée ya̧g du̵lı̵́ móó yɛ maa né.” 14 Yesu hí̧i̧d vu̵: “Kóó a̧n du̵ ya̧g yúú míílí̧ ó̧ si̧', moo míí moo yȩ́ńne, moo mí gaa ya káń yaa wu̵lı̵́ máa ó̧, kan ya a̧n dɨ laalı̵́ wu̵lı̵́ máa á̧ḿ. A̧máa ı̵́ víí, ví gaan ya káń yaa né, kan ya a̧n dɨ laalı̵́ wu̵lı̵́ né á̧ḿ. 15 Ɨ́ víí, ví sə̧' víí moo kɔ́ ı̵́ nánán ku̵u̵ sə̧' moo máa wɔgɔ, a̧máa ı̵́ míí mí sə̧'ə̧n moo yúú nánán tóó woolı̵́ né. 16 A̧n sə̧' moo ó̧ tée, moo sə̧"ȩ́ míí yagalı̵́, moo mí dágá mɛ́ń pɛ́lı̵́, a̧máa Ba'á ka ba'an ya yɛ dɨ kan míw. 17 Vu̵ bíńda debtere víílí: ‘Nán idú ku̵u̵ du̵ ya̧g tée, moo voo maa fȩȩlȩ́ sú̵'ú̵.’ 18 Mí du̵ ya̧g yúú míílí̧, ma Ba'á ka ba'an ya yɛ du̵ ya̧g yúú míílí̧ á̧ḿ.” 19 Ma vu̵ vigi: “Ba' móó sú̵u̵ dɨ tɛ́lá?” Yesu hí̧i̧d vu̵ o̧: “Ví gaan mí ní. Ví gaan Ba' míí ní á̧ḿ. Ka víń gaanɔ́ tée, ka víń gaa Ba' míí á̧ḿ.” 20 Yesu ká moo moo yȩ dáŋ́ akɔti hȩn ha"ı̵́lı̵́, sey ka dɨ moo tú"í lig hȩn ha"ı̵́lı̵́ máalȩ́. A̧máa nán tóó ma'anɔ né, moo sey woo ya̧n ná né.

“Ya a̧n dɨ laalı̵́ wu̵lı̵́ yȩ, víń dɨ kan néélȩ́ ya̧n ya woo né”

21 Yesu duu o̧d nán Yúúda vu̵: “Míń dɨ lúúlíi; víń soon, víń nɔɔ kan hȩn ɓı̵́d víí; ya a̧n dɨ laalı̵́ wu̵lı̵́ yȩ, víń dɨ kan néélȩ́ ya̧n ya woo né á̧ḿ.” 22 Ma nán Yúúda ku̵u̵ ki máa, vu̵ o̧: “Wú̵ń nɔɔ fó̧ó̧ woo naa? Moo ka o̧: ‘Ya a̧n dɨ laalı̵́ wu̵lı̵́ yȩ, víń dɨ kan néélȩ́ ya̧n ya woo né’ yȩ nɔ.” 23 Yesu duu o̧d vu̵: “Ví mbaad víí hággɨ, a̧máa ı̵́ míí mí yaa diga be"ı̵́. Ɨ́ víí, ví nán hágá yɛ vu̵ yu̵, ı̵́ míí, mí nán hágá yɛ nɔ pɛ́lı̵́. 24 Moo woo nɔ ba mín o̧d ví ba víń nɔɔ kan hȩn ɓı̵́d víí ú má nɔ. Mí, ‘Aga míw.’ I fȩȩn moo yɛ né tée, víń nɔɔ kan hȩn ɓı̵́d víí vu̵ yu̵.” 25 Ma vu̵ vigi: “Yee mɔ́ nɔ́nná?” Yesu hí̧i̧d vu̵: “Hȩn káń o̧d ví diga dəné woolı̵́. 26 Mí dɨ kan moo ɓu̵u̵lı̵́ na'a a̧n o̧d ví, a̧n sə̧' yúú víílí á̧ḿ. A̧máa ı̵́ ka ba'an ya yɛ wu̵ dɨ kan moo yȩ́ń. Ma mí o̧d ví də́ń moo káń ki woolı̵́ má nɔ.” 27 Yesu o̧d vu̵ moo yȩ yúú Ba'á Tayɨɨ woolı̵́, a̧máa vu̵ kin ní. 28 Moo woo nɔ ma, Yesu duu o̧d vu̵: “Ɨ́ míí Tayɨɨ ka ba'an ya yɛ, sey i ɓɛ dɔgɔn mí yúba tée, víń gaa sı̵́ ba min ‘Aga míw,’ ba míń kɔ́n hȩn tóó kan fó̧ó̧ míí ní. Mí moo séý moo Ba'á ka tú'un má nɔ. 29 Ɨ́ ka ba'an ya yɛ dɨ kan míw, gbɔn mí sɛ́ɛg né, moo mí baa kɔ́ hȩn ka to̧o̧du̵ máa sey 'waapád.” 30 Yesu ka moo moo yȩ máa, nán ɓu̵u̵lı̵́ na'a vu̵ 'yɛ́ zó̧ó̧ woolı̵́.

Gba'a vu̵ kan nán ku̵u̵ mbaa kan yúú voo dáńná má nɔ

31 Yesu o̧d nán Yúúda ı̵́ ku̵u̵ 'yɛ́ zó̧ó̧ woolı̵́ máa vu̵: “I duu moo míí tée, ví waa duulí míí vu̵ yu̵ gínú. 32 Tée víń gaa moo yȩ́ń; tée moo yȩ́ń wú̵ń buu ví zaŋ gba'alı̵́.” 33 Vu̵ hí̧i̧du̵: “Vɔ́ vóó zig Ibrahí̧í̧ma woo vu̵ yu̵, ká vɔ́ mbaan gba'a nán tóó woo né sá̧ḿ, kóó sey woo tɛ́lá! Moo ȩn káḿ o̧: ‘Víń vúd zaŋ gba'alı̵́’ lá?” 34 Yesu ka ki máa, o̧d vu̵: “Mí o̧d ví moo yȩ́ńne, kóó nɔ́nná ka baa kɔ́ hȩn ɓı̵́d tée, gba'a hȩn ɓı̵́d woo nɔ. 35 Gba'a mbaan woo kíilí káákáá né, a̧máa waa lig mbaa woo ú̵. 36 Tow Waa Tayɨɨ woo a vud ví nag gba'alı̵́ tée, víń mbaa kan yúú víí dáńná. 37 Mí gaa ví zig Ibrahí̧í̧ma woo vu̵ yu̵, a̧máa ví soo kɛb bi nɔɔnɔ́, moo moo míí dɔ́n zó̧ó̧ víílí ní. 38 Hȩn káń ho̧ Ba' míí woolı̵́ máa, mí o̧ wu̵ yu̵. Ví á̧ḿ, hȩn kíí ki ba' víí woolı̵́ máa, ví kɔ́ duu wu̵ yu̵.” 39 Nán Yúúda pee vu̵ hí̧i̧d Yesu: “Ba' vóó wu̵ Ibrahí̧í̧ma wu̵.” Ma Yesu duu o̧d vu̵: “Ka víń waa Ibrahí̧í̧ma woo vu̵ yu̵ gínú tée, ka víń kɔ́ ba'ad kɔ́ ı̵́ Ibrahí̧í̧ma ká kɔ́ máa wɔgɔ á̧ḿ. 40 A̧máa 'ya̧'a̧ yɛ, kóó káń o̧d ví moo yȩ́ń káń ki Tayɨɨ woolı̵́ yȩ si̧', ví soo kɛb bi nɔɔnɔ́. Ibrahí̧í̧ma ká kɔ́n ı̵́ yo̧go̧ né. 41 Ɨ́ víí, ví kɔ́ ba'ad duu ba' víí nu.” Vu̵ duu hí̧i̧du̵: “Vɔ́ waa ɓáa pɛ́lı̵́; vɔ́ dɨ kan Ba'á dágá, wu̵ Tayɨɨɨ.” 42 Yesu ka ki máa, duu o̧d vu̵: “Tayɨɨ kan Ba' víí nu gínú tée, ka víń hí̧i̧nɔ́, moo mí vúd Tayɨɨ woolı̵́, mí yaa woolı̵́. Aga mí yaan kan fó̧ó̧ míí ní, wu̵ ba'an ya. 43 Moo ȩn ví kin moo míí vu̵ nélá? Moo ví kan néélȩ́ moo míí kilí pɛ́lı̵́. 44 Ba' víí kíí vúd woolı̵́ yȩ Seeɗánne, ví hí̧í̧ bi kɔ́ hȩn hí̧í̧lí̧ ba' víí woo nɔ. Dəŋ ya dəné woolı̵́ pi nu, wu̵ nán nɔm nɔɔné. Wú̵ń mbaan woo kan moo yȩ́ń né, moo moo yȩ́ń woolı̵́ pɛ́lı̵́. Sey ka dɨ moo dáń woo moolȩ́ tée, moo də́ń moo vbáddɨ kəd, moo nán vbáddɨ, ba' ı̵́ nán vbád voo nɔ á̧ḿ. 45 Ɨ́ míí, káń o̧d ví moo yȩ́ń máa, ví fȩȩ né. 46 Nóo víílí sa̧a̧mé wú̵ń tú'un hȩn ɓı̵́d míí káń kɔ́ máalá̧? Káń o̧d ví moo yȩ́ń máa, moo ȩn ví fȩȩ nélá? 47 Nán Tayɨɨ woo baa ki woo moo Tayɨɨ woo ú̵, a̧máa ı̵́ víí, ví kin ní, moo ví nán Tayɨɨ woo nɔ pɛ́lı̵́.”

Yesu ká dɨ tíŋ́ Ibrahí̧í̧ma woolı̵́

48 Nán Yúúda vu̵ hí̧i̧d Yesu ya̧g, vu̵ o̧: “Náá vɔ́ o̧ moo yȩ́ń sú̵'ú̵ ná! Mɔ́ nán Samaríii; yigid ɓı̵́d kɔ́m á̧ḿ!” 49 Ma Yesu hí̧i̧d vu̵: “Yigid ɓı̵́d kɔ́n mí míí ní, a̧máa mí na' Ba' míí nu; a̧máa ví vun fó̧ó̧ kan du̵g. 50 Mí soon míí na"ȩ́ dáń míí nu né. Ɨ́ ka hí̧í̧ na"ȩ́ míí máa dɨlı̵́, wu̵ sə̧' moo woo á̧ḿ. 51 Mí o̧d ví moo yȩ́ńne, nán tóó a duu moo míí tée, wú̵ń nɔɔ né sá̧ḿ.” 52 Nán Yúúda ku̵u̵ ki moo yȩ máa, vu̵ o̧ddu̵: “'Ya̧'a̧ yɛ máa, vɔ́ gaa sú̵'ú̵, yigid ɓı̵́d kɔ́mmɔ́. Ibrahí̧í̧ma vu̵ kan anábi vu̵, vu̵ nɔɔ sú̵'ú̵, a̧máa mɔ́ o̧ móó: ‘Nán tóó a duu moo míí tée, wú̵ń nɔɔ né sá̧ḿma?’ 53 Ba' vóó Ibrahí̧í̧ma nɔɔ sú̵'ú̵; mɔ́ na' mbaga áa? Anábi vu̵ nɔɔ sú̵'ú̵ á̧ḿ. Mɔ́ taa móó ba bin nɔ́nná?” 54 Yesu hí̧í̧: “A̧n na' yúú míí nu tée, hȩn leene. Ba' míí wú̵ńnɔ na'an, ı̵́ víí kíí dɨ o̧lȩ́ ba wu̵ Tayɨɨ bii máa á̧ḿ, 55 a̧máa ví gaanɔ né. Mí gaawu̵ míí ú̧. A̧n o̧: ‘Mí gaanɔ né’ tée, míń mbaa nán vbád kɔ́ ı̵́ ví wɔgɔ á̧ḿ. A̧máa mí gaawu̵ ú̵, mí duu moo woo á̧ḿ. 56 A ví yée Ibrahí̧í̧ma ká dȩ' zó̧ó̧ ba bíń ho̧ zá̧ga̧ míí yɛ ú̵. Ka ho̧ máa, zó̧ó̧ woo dȩ'.” 57 Nán Yúúda ku̵u̵ ki máa, vu̵ o̧ddu̵: “Ve' móó ya̧n ná vo' nɔ́nɔ́ né á̧ḿ, ma mɔ́ o̧ ba bin ho̧ Ibrahí̧í̧ma á̧a̧!” 58 Ma Yesu duu hí̧i̧d vu̵: “Mí o̧d ví moo yȩ́ńne, sey ku̵u̵ ha̧a̧ ná Ibrahí̧í̧ma né á̧ḿ, ‘Aga míw’ dɨlı̵́.” 59 Nán ku̵u̵ ki ná' máa, vu̵ fá̧á̧ 'yɛgɛ moo bi gbóowu̵ wu̵lı̵́, a̧máa Yesu kɨ zu̵u̵ vbı̵́d, daa vúd lig hȩn ha"ı̵́lı̵́.

Yoohá̧na 9

Yesu za̧a̧ nán tóó ká vu̵ ha̧a̧wo̧ yə̧mná

1 Sey Yesu ka dɨ daa ya̧a̧lȩ́ máa, ho̧ nán tóó ká vu̵ ha̧a̧wo̧ yə̧mná; 2 waa duulí Yesu woo vu̵ vi Yesu moo yɛ: “Akaw, nán yȩ aga wu̵ kɔ́ hȩn ɓı̵́ddaa? Tóó tée, ı̵́ ha̧a̧lȩ́ woo vu̵ yu̵, ma vu̵ ha̧a̧wo̧ yə̧mnáa?” 3 Yesu hí̧í̧: “Wu̵ yu̵ pɛ́lı̵́, kóó ı̵́ ha̧a̧lȩ́ woo vu̵, vu̵u̵ kɔ́n hȩn ɓı̵́d né, a̧máa hȩn yȩ kɔ́y moo nán u̵u̵ ho̧ ba'ad Tayɨɨ woo gaa wu̵lı̵́. 4 Sey zá̧ga̧ ka dɨ lálı̵́ máa, séý báń kɔ́ ví ba'ad ı̵́ ka ba' ba ví ya yɛ woo ú̵. Vid wú̵ń dɨ sa̧"ȩ́ȩ, nán tóó wú̵ń duu kɔ́n sı̵́ ba'ad wu̵lı̵́ né. 5 Káń dɨ lá mbaalı̵́ hágá yɛlı̵́ yɛ, míi ı̵́ ka pú̵ nánán vu̵ túlí.” 6 Sey Yesu ka moo moo yȩ 'waa máa, tu̵'u̵d su̵d hágá, 'yá̧á̧ hád kan su̵d woo, ma so̧'o̧d nán yə̧m pee nɔ́lȩ́, 7 o̧ddu̵: “A̧m la úd nɔ́ɔ́ móó mam Silówalı̵́.” (Yéé woo tú' “Vu̵ ba"u̵.”) Ma daa laa, la úd nɔ́ɔ́ woo. Daa fíí ya, ho̧ nɔ́ɔ́ kə́lə́ŋ́. 8 Daga ka' kíi vu̵, kan nán ku̵u̵ baa ho̧go̧ ya hȩn ɓá"ı̵́lı̵́ máa, vu̵ o̧: “Nán ká mbaa, ká baa ɓá' hȩn ya yɛlı̵́ pee, wu̵ yȩ nɔ náa?” 9 Nán tóó vu̵ o̧: “Wu̵ yu̵.” Tóó vu̵ o̧: “Wu̵ yu̵ pɛ́lı̵́, a̧máa vu̵ man mannée.” A̧máa aga o̧d vu̵: “Aga míw.” 10 Ku̵u̵ ki máa, vu̵ vigi: “Dəŋ née káḿ ho̧ nɔ́ɔ́ yɛlá?” 11 Hí̧i̧d vu̵ o̧: “Nán ku̵u̵ beewu̵ Yesu máa, wu̵ 'yá̧á̧ hád, so̧'o̧n nɔ́lȩ́, ma o̧n: ‘A̧m la úd nɔ́ɔ́ móó Silówalı̵́.’ Mí la úd, ma mí bé' nɔ́ɔ́ ho̧lȩ́ yɔ.” 12 Ma vu̵ duu vigi: “Nán sú̵u̵ dɨ tɛ́lá?” Hí̧i̧d vu̵: “Mí gaa né.”

Nán farísa vu̵ ví nán yə̧m ka ho̧ nɔ́ɔ́ pee moo

13 Vu̵ pa̧ŋ nán yə̧m pee laan nán farísa voolı̵́. 14 A̧máa zá̧ga̧ Yesu ká 'yá̧á̧ hád, ma ka kɔ́ nán yȩ ka ho̧ nɔ́ɔ́ wu̵lı̵́ máa, ká zá̧ga̧ asawəɨ. 15 Moo woo nɔ nán pee ka ya̧ nán farísa voolı̵́ máa, vu̵ duu vigi: “Dəŋ née káḿ ho̧ nɔ́ɔ́ yɛlá?” Ma o̧d vu̵: “Yesu wu̵ so̧'o̧n hád nɔ́lȩ́, mí la úd nɔ́ɔ́, ma mí bé' nɔ́ɔ́ ho̧lȩ́.” 16 Nán tóó vu̵ sa̧a̧m nán farísa voolı̵́ ku̵u̵ ki máa, vu̵ o̧: “Yesu yȩ yaan Tayɨɨ woolı̵́ né, moo na'an woo zá̧ga̧ asawə né.” A̧máa nán tóó vu̵ o̧ voo: “Dəŋ née nán hȩn ɓı̵́d kɔ́lı̵́ ka kɔ́ hȩn sa̧ga̧ vu̵ ı̵́ yo̧go̧lá?” Ma vu̵ mbaa ya̧g kə́dkə́d. 17 Pig woo máa, vu̵ duu vi nán yə̧m pee: “Ka kɔ́m káḿ ho̧ nɔ́ɔ́ yȩ, mɔ́ o̧ móó née yúú woolı̵́lá?” Hí̧i̧d vu̵: “Anábiɨ náa?” 18 A̧máa nán Yúúda vu̵ fȩȩn moo ká ba nán yə̧mme, ma ba ho̧n nɔ́ɔ́ yȩ nɔ né, há̧á̧ vu̵ la bee ı̵́ ha̧a̧lȩ́ woo vu̵, 19 vu̵ vi vu̵: “Nán yɛ waa víí naa? Víi ha̧a̧wo̧ yə̧mnáa? Dəŋ née ka ho̧ nɔ́ɔ́ 'ya̧'a̧ yɛlá?” 20 Ɨ́ ha̧a̧lȩ́ woo vu̵ hí̧í̧ ya̧g, vu̵ o̧: “Vɔ́ gaa, waa vóó nɔ. Vóo ha̧a̧wo̧ yə̧mná gínú. 21 A̧máa dəŋ née ka ho̧ nɔ́ɔ́ 'ya̧'a̧ yɛlá, vɔ́ gaa né. Nóo a kɔ́ pȩ́ń ka ho̧ nɔ́ɔ́ yɛláa, vɔ́ gaa né á̧ḿ. Na' sú̵'ú̵ náa? Aga i vigi ví ú. Aga wú̵ń hí̧í̧ ya̧ggú̵.” 22 Ɨ́ ha̧a̧lȩ́ woo vu̵ hí̧í̧ ya̧g ı̵́ yo̧go̧ moo vu̵ ndɔg nán Yúúda vu̵ yu̵, moo nán Yúúda vu̵ mbɔ́g moo, vu̵ o̧ nán a o̧ Yesu ba wu̵ ı̵́ nán sənné tée, bíń vuddu̵ lig sú̵ggı̵́ biilí. 23 Moo woo nɔ ma, ı̵́ ha̧a̧lȩ́ woo vu̵ o̧: “Na' sú̵'ú̵ náa; aga i vigi ví ú.” 24 Pig woo máa, nán farísa vu̵ duu bee nán yə̧m pee do' idú woo, vu̵ o̧ddu̵: “A̧m ndɔg Tayɨɨɨ; vɔ́ gaa nán yȩ, nán hȩn ɓı̵́d kɔ́lı̵́ɨ.” 25 Nán yə̧m pee hí̧i̧d vu̵: “A dɨ nán hȩn ɓı̵́d kɔ́láa, mí gaa né. Hȩn káń gaa máa, ká mí yə̧mme, 'ya̧'a̧ yɛ mí ho̧ nɔ́ɔ́ sú̵'ú̵.” 26 Vu̵ duu vigi: “Kɔ́m nɛ́nná? Dəŋ née ka kɔ́ ma káḿ ho̧ nɔ́ɔ́lá?” 27 Ma duu hí̧i̧d vu̵: “Mí o̧d ví sú̵'ú̵, ma ví kin mí ní. Ví hí̧í̧ bi duu ki sı̵́ tóó ȩná? Ví hí̧í̧ bi tiin waa duulí woo vu̵ né á̧ḿmaa?” 28 Ku̵u̵ ki ná' máa, vu̵ haawu̵, vu̵ o̧: “Aga móo waa duulí woo. Ɨ́ vóó, vɔ́ waa duulí Múúsa woo vu̵ yu̵. 29 Vɔ́ gaa Tayɨɨ ká wu̵ o̧d Múúsa moo, a̧máa Yesu yȩ, vɔ́ gaan ya yaalı̵́ woo né.” 30 Nán pee ka ki máa, hí̧i̧d vu̵: “Hȩn yɛ la'an míí ú̧. Ví gaan ya yaalı̵́ woo né, a̧máa wu̵ kɔ́n, ma káń ho̧ nɔ́ɔ́ yɛ nɔ. 31 Ba gaa ví Tayɨɨ kin moo nán hȩn ɓı̵́d kɔ́lı̵́ voo né; a̧máa nán tóó ka duuwu̵, ka kɔ́ hȩn hí̧í̧lí̧ woo tée, Tayɨɨ kid wu̵ yu̵ moo. 32 Diga sey Tayɨɨ ka yɨb hȩnné máa, ví ki nán tóó vu̵n ha̧a̧wo̧ yə̧mná, ma ba duu ho̧ nɔ́ɔ́ máa áa? 33 Yesu yȩ, kan yaan Tayɨɨ woolı̵́ né tée, kan dɨ kan néélȩ́ kɔ́n hȩn tóó né.” 34 Ku̵u̵ ki moo yȩ máa, vu̵ hí̧i̧du̵: “Vu̵ ha̧a̧m də́ń kəd nán hȩn ɓı̵́d kɔ́lı̵́ɨ; ma mɔ́ hí̧í̧ bi tú'ud vɔ́ moo Tayɨɨa?” Ma vu̵ daa nɛŋŋɔ vud gbɔ la lig sú̵ggı̵́ nán Yúúda voolı̵́ gɔ́ŋ́.

Nán yə̧m tíŋ́ Tayɨɨ woolı̵́

35 Sey Yesu ka ki ba vu̵n nɛŋ nán yə̧m pee vud gbɔ ú̵ máa, la soowu̵, o̧ddu̵: “Mɔ́ 'yɛ́ sı̵́ zó̧ó̧ móó nán Tayɨɨ ka ba"u̵ ya yɛ woolı̵́ áa?” 36 Nán pee hí̧i̧du̵ ya̧g o̧: “Ɨ́ 'yɛ́lı̵́ míí, wu̵ nóo ma míń 'yɛ́ zó̧ó̧ míí woolı̵́lá?” 37 Yesu hí̧i̧du̵: “Mɔ́ ho̧go̧ sú̵'ú̵; mɔ́ dɨ moo mbalı̵́ kan wu̵ yu̵ yɛ nɔ.” 38 Nán pee o̧: “Ee, ı̵́ 'yɛ́lı̵́ míí, mí 'yɛ́ sú̵'ú̵,” ma gu doo núug tíŋ́ Yesu woolı̵́. 39 Pig woolı̵́ máa, Yesu o̧: “Mí yaa moo wu̵ sə̧"ȩ́ hágá yɛlı̵́, moo nán oo hı̵́'ı̵́n hú' idú, moo nán yə̧m u̵u̵ ho̧ nɔ́ɔ́, moo nán nɔ́ɔ́ u̵u̵ tii yə̧m.” 40 Nán farísa tóó ku̵u̵ mbaa kannɔ, ku̵u̵ ki moo yȩ máa, vu̵ o̧: “Ɨ́ vóó, vɔ́ nán yə̧m vu̵ yu̵ pɛ́lı̵́ náa?” 41 Yesu hí̧i̧d vu̵: “Ka víń yə̧mme tée, hȩn ɓı̵́d kan víílí pɛ́lı̵́. A̧máa 'ya̧'a̧ yɛ ví o̧: ‘Vɔ́ ho̧ nɔ́ɔ́ ó̧,’ ma hȩn ɓı̵́d víí dɨ lá mbaalı̵́ yɔ.”

Yoohá̧na 10

Ya̧g zílí yúú waa tu̵ mbee woolı̵́ kan mbee vu̵ yu̵

1 Yesu duu o̧: “Mí o̧d ví moo yȩ́ńne, nán ka dɔ́n ya̧g dɔ́m ság mbeelı̵́ né, a̧máa ka ɗáá duu ya tóólı̵́ tée, nán líwwi, kɛmme á̧ḿ. 2 A̧máa nán ka dɔ́ ya̧g dɔ́m ság mbeelı̵́ tée, waa tu̵ mbeeɨ. 3 Nán ya̧g dɔ́m tu̵lı̵́ tú̵'u̵du̵, tée mbee vu̵ ki yɛ́g woo gaa, bee mbee dáń woo vu̵ kan yéé, kan yéé, pa̧ŋ vu̵ laan gɔ́ŋ́. 4 Ka vud mbee dáń woo vu̵ gɔ́ŋ́ 'waapád sú̵'ú̵ tée, ɓə́əd vu̵ tíŋ́, vu̵ dugu, moo vu̵ ki yɛ́g woo gaa ú̵. 5 Vu̵ duun gáá né sá̧ḿ, a̧máa vú̵ń lúú ɗug gbɔgɔ, moo vu̵ ki yɛ́g woo gaa né.” 6 Yesu ka zíd vu̵ ya̧g yȩ máa, vu̵ kin moo ka hí̧í̧ bi o̧n vu̵ yȩ né.

Yesu wu̵ waa tu̵ mbee du̵u̵

7 Yesu duu o̧d vu̵: “Mí o̧d ví moo yȩ́ńne, mí mbaa kɔ́ ı̵́ ya̧g dɔ́m ság mbee wɔgɔ. 8 Nán 'waapád kú̵u̵ yaa tíŋ́ míílí̧ yȩ, vu̵ nán líw kan kɛm vu̵ yu̵. A̧máa mbee vu̵ ki yɛ́g voo gaa né. 9 Mí mbaa kɔ́ ı̵́ ya̧g dɔ́m wɔgɔ; nán a dɔ́ duu míílí̧ tée, wú̵ń sə́ddú̵. Wú̵ń dɔ́, wú̵ń vúd, wú̵ń nuŋ hȩn lálı̵́ á̧ḿ. 10 Nán líw yaa woo də́ń moo líwwi, kan moo mbee vu̵ sə̧'ə̧né lı̵́nnée. A̧máa ı̵́ míí, mí yaa moo nán u̵u̵ nuŋ vágád káákáá, u̵u̵ nuŋŋɔ ɓu̵u̵lı̵́ na'a á̧ḿ. 11 Mí waa tu̵ mbee du̵u̵ɨ. Waa tu̵ mbee du̵u̵ pú̵ fó̧ó̧ woo moo mbee voolı̵́. 12 A̧máa nán ba'ad sɨɨde, ka waa tu̵ mbee pɛ́lı̵́, mbee ku̵u̵ woo nɔ pɛ́lı̵́ á̧ḿ máa, ka ho̧ zág ya̧'a̧d ka yaa tée, kéé mbee vu̵ gbɔ, bé' ɗug mɛ́ń. Zág ya̧'a̧d má'a vu̵, hɨ'ɨ vu̵. 13 Nán ba'ad lúú ɗug, moo woo nán ba'ad sɨɨdeɨ; hȩn tóó kannɔ moo mbee voo né. 14 Míi waa tu̵ mbee du̵u̵. Mí gaa mbee míí vu̵ ú̵, mbee míí vu̵ gaan á̧ḿ, 15 kɔ́ ı̵́ Ba' míí ka gaan, ma káń gaawu̵ máa wɔgɔ á̧ḿ. Ma mí pú̵ fó̧ó̧ míí moo mbee míí voo. 16 Mí dɨ kan mbee tóó vu̵ á̧ḿ, vu̵ ság yɛlı̵́ pɛ́lı̵́; séý míń tu̵ vu̵ á̧ḿ. Vú̵ń ki yɛ́g míí, tée hú' woo wú̵ń mbaa dágá, waa tu̵ mbee wú̵ń dágá á̧ḿ. 17 Ba'á hí̧i̧n moo káń pú̵ fó̧ó̧ míí má nɔ, ma míń duu ɓɛgɛ. 18 Nán tóó wú̵ń vbinnɔ né, a̧máa aga míńnɔ pú̵ kan nag míí. Mí dɨ kan néélȩ́ pú̵lı̵́ woo ú̵, mí dɨ kan néélȩ́ duu ɓɛgɛ á̧ḿ. Hȩn Ba'á ka mbɔ́g, ka o̧n máa, wu̵ yȩ nɔ.” 19 Nán Yúúda ku̵u̵ ki máa, vu̵ duu moo moo ya̧g kə́dkə́d yúú moo yȩlȩ́. 20 Nán ɓu̵u̵lı̵́ na'a vu̵ o̧: “Yigid ɓı̵́d kɔ́gɔ ú̵; yı̵́gı̵́d sú̵'ú̵ náa? Moo ȩn ví ki moo woolá?” 21 A̧máa nán tóó vu̵ o̧ voo: “Moo yȩ moo nán yigid ɓı̵́d woo nɔ pɛ́lı̵́. Yigid ɓı̵́d tóó kɔ́n nán yə̧m vu̵ ho̧n nɔ́ɔ́ né náa?”

Nán Yúúda vu̵ ma Yesu

22 Mam vúnní nán Yúúda voo tóó ká du̵u̵lı̵́ sey ho̧o̧mé, vu̵ mbɔ́g lig hȩn ha"ı̵́ Yerúsalemmé wu̵lı̵́. 23 Yesu 'yȩm daa lig hȩn ha"ı̵́lı̵́, ɗaŋ waa ı̵́ Súlemáánu woolı̵́. 24 Nán Yúúda vu̵ gbɔ daa kan Yesu, vu̵ vigi: “Vɔ́ń laam há̧á̧ sey woo téé? Móo ı̵́ nán sənnáa? A̧m o̧d vɔ́ ya ha̧d.” 25 Yesu hí̧i̧d vu̵: “Mí o̧d ví sú̵'ú̵, ma ví fȩȩn moo míí ní; ba'ad káń dɨ kɔ́lı̵́ kan yɛ́g Ba'á woo yɛ, vú̵ńnɔ du̵ ya̧g yúú míílí̧. 26 A̧máa ví 'yɛ́n zó̧ó̧ woolı̵́ né, moo ví sa̧a̧m mbee míí voolı̵́ pɛ́lı̵́. 27 Mbee míí vu̵ ki yɛ́g míí, mí gaa vu̵, vu̵ dɨn duulíi á̧ḿ. 28 Ma mí pú̵ vu̵ vágád káákáá; vú̵ń tin ní sá̧ḿ há̧á̧ káákáá. Nán tóó wú̵ń vbin vu̵ míílí̧ nagá né á̧ḿ. 29 Ba' míí ka pú̵n vu̵ máa, wu̵ mba hȩn 'waapád. Nán tóó wú̵ń vbid vu̵ nag woolı̵́ mban né. 30 Vɔ́ kan Ba'á máa, vɔ́ dágá.” 31 Nán Yúúda vu̵ duu fá̧á̧ 'yɛgɛ moo bi gbóowu̵ wu̵lı̵́. 32 Ma Yesu o̧d vu̵: “Ba'á pú̵n néélȩ́ ba'ad du̵u̵ kɔ́lı̵́ ɓu̵u̵lı̵́ na'a, ma víi bi gbóon kan 'yɛgɛ nɔɔ moo ba'ad ı̵́ téé dágálá?” 33 Nán Yúúda vu̵ hí̧i̧du̵: “Vɔ́ bi gbóon mɔ́ kan 'yɛgɛ nɔɔn moo ba'ad du̵u̵ tóó nɔ né, a̧máa moo káḿ haa Tayɨɨ má nɔ. Mɔ́ nánánne, a̧máa mɔ́ tii fó̧ó̧ móó Tayɨɨɨ.” 34 Yesu duu hí̧i̧d vu̵: “Ká vu̵ bíńda debtere víílí, Tayɨɨ ba o̧: ‘Ví tayɨɨ vu̵ yu̵.’ Ɨ́ yo̧go̧ pɛ́láa? 35 Hȩn debtere Tayɨɨ woo ka o̧ máa, moo yȩ́ńne. Máa nán ı̵́ moo Tayɨɨ ka yaa voolı̵́ máa, debtere bee vu̵ ‘tayɨɨ vu̵ yu̵.’ 36 Ɨ́ míí, Ba'á yeen, ba'an ya hágá yɛlı̵́. Dəŋ née ví o̧ ba mín haa Tayɨɨɨlá? Moo káń o̧ ba bin Waa Tayɨɨ woo nɔ má naa? 37 Ba'ad káń kɔ́ vu̵ yɛ, a ba'ad Ba'á Tayɨɨ woo nɔ pɛ́lı̵́ tée, i 'yɛ́ zó̧ó̧ míílí̧ sá. 38 A̧máa a̧n kɔ́ ba'ad woo nɔ tée, kóó i fȩȩn moo míí ní si̧', i 'yɛ́ zó̧ó̧ yúú ba'ad yȩ vu̵lı̵́, tée víń ho̧ Ba'á gaa kan fó̧ó̧ míí, vɔ́n dágá.” 39 Nán vu̵ duu soo kɛb bi ma"o̧ ó̧, a̧máa Yesu sɔ́d voolı̵́ nagá. 40 Pig woolı̵́ máa, Yesu daa la mbaa ziŋ Yu̵ŕdɛn dən, ya Yoohá̧na ı̵́ mam Tayɨɨ wooné ká dəŋ kɔ́ ba'ad wu̵lı̵́ peelı̵́. 41 Nán ɓu̵u̵lı̵́ na'a vu̵ yaa woolı̵́, vu̵ o̧: “Yoohá̧na ká kɔ́n hȩn sa̧ga̧ tóó né, a̧máa hȩn 'waapád ka o̧ yúú nán yɛ woolı̵́ máa, moo yȩ́ńne.” 42 Ya yȩlȩ́ nán tóó vu̵ ɓu̵u̵lı̵́ na'a vu̵ 'yɛ́ zó̧ó̧ Yesu woolı̵́.

Yoohá̧na 11

Nɔm Laazáar woo nɔ

1-2 Kaa Bɛtaníi, ká kaa Maaríi woo kan daa nii Máŕta wu̵. Maaríi sú̵u̵ ká wu̵ túud ı̵́ 'yɛ́lı̵́ Yesu kúḿ dɔlı̵́, ka na'ad kan yúú hú̧' woo má nɔ. Ma Maaríi daa yée Laazáar ká du̵u̵lı̵́, ud ho̧o̧. 3 Maaríi vu̵ kan Máŕta vu̵ ba' o̧d Yesu: “Ɨ́ 'yɛ́lı̵́ vóó, hȩn ho̧o̧ dam gboo ú̵.” 4 Sey Yesu ka ki moo yȩ máa, o̧: “Ho̧o̧ woo, ho̧o̧ nɔmme pɛ́lı̵́; a̧máa moo nán u̵u̵ na' Tayɨɨ wu̵lı̵́, Waa Tayɨɨ woo a nuŋ na"ȩ́ wu̵lı̵́ á̧ḿ.” 5 Yesu hí̧í̧ Máŕta vu̵ kan daa sá̧ŋ́ kan Laazáar á̧ḿ. 6 Ka ki hȩn ba ho̧o̧ Laazáar ú̵ máa, duu səə mbaa bá' idú ya vu̵n mbaa peelı̵́. 7 Pig woolı̵́ máa, o̧d waa duulí woo vu̵: “Ba fíí ví la hág Yúúdalı̵́.” 8 Waa duulí woo vu̵ vigi: “Akaw, nán Yúúda kú̵u̵ dɨm soolı̵́ bi gbóom kan 'yɛgɛ nɔɔ wu̵lı̵́ máa, mɔ́ duu laa wu̵láa?” 9 Yesu hí̧í̧, o̧: “Bá' 'waapád zá̧ga̧ dɨ túlí zamndi wa̧nɓó' zu̵u̵ idú woolı̵́ ú̵ náa? Nán tóó a 'yȩm zá̧ga̧lȩ́ tée, wú̵ń fə́n né, moo dɨ ya túlí hágá yɛ ho̧lȩ́ȩ. 10 A̧máa nán tóó a 'yȩm viddí tée, wú̵ń fə́ń, moo ya túlí woolı̵́ pɛ́lı̵́.” 11 Pig moo yȩlȩ́ máa, o̧d vu̵: “Da ba ví gboo Laazáar nə sú̵'ú̵, a̧máa míń la nimmɔ ó̧.” 12 Ma waa duulí woo vu̵ duu vigi: “Ba'á, a nə nəmme tée, wú̵ń níḿmɔ́ náa?” 13 Yesu ká moo moo yȩ yúú nɔm Laazáar woolı̵́, a̧máa waa duulí woo vu̵ taa voo ba moo moo nəmme gínú. 14 Moo woo nɔ Yesu o̧d vu̵ la ha̧d: “Laazáar nɔɔ sú̵'ú̵. 15 Zó̧ó̧ míí dȩ', moo ba ví wu̵lı̵́ pɛ́lı̵́, tée víń 'yɛ́ zó̧ó̧ yúú míílí̧. A̧máa ba laa ví woolı̵́.” 16 Tomás ı̵́ ku̵u̵ beewu̵ Baasa̧m máa, o̧d daga waa duulí vu̵: “Ba sú̵g dɔg ví á̧ḿ, moo ba la nɔɔ ví kannɔ á̧ḿ.”

Yesu wu̵ ı̵́ nɔm nimní, wu̵ ı̵́ ka pú̵ nánán vu̵ vágád káákáá máa á̧ḿ

17 Yesu ka ya̧ la máa, ho̧ vu̵ dɔd Laazáar bɛ́ɛ́gı̵́ kɔ́ sı̵́ bá' ndaddú̵ ú̵. 18 Kaa Bɛtaníi dɨ bə́' kan Yerúsalem kɔ́ ı̵́ kílomɛ́ɛtər ta̧a̧nɔ́ wɔgɔ. 19 Nán Yúúda vu̵ ɓu̵u̵lı̵́ na'a vu̵ yaa Máŕta voolı̵́ kan Maaríi, moo bi ka̧' vu̵ zó̧ó̧ moo nɔm daa yée voo yȩ nɔ. 20 Sey Máŕta ka ki Yesu ba ya̧ sú̵'ú̵ máa, vúd laa woolı̵́, a̧máa Maaríi mbaa dɨ woo ligí. 21 Ma Máŕta o̧d Yesu: “Ɨ́ 'yɛ́lı̵́ míí, ka mɔ́n dɨ yɛlı̵́ tée, dan yee kan nɔɔ né. 22 A̧máa kóó 'ya̧'a̧ yɛ si̧', mí gaa hȩn a̧m ɓá' Tayɨɨ 'waapád máa, wú̵ń pú̵mmɔ́.” 23 Yesu hí̧i̧du̵: “Dam yée wú̵ń níḿ nɔmmé ó̧.” 24 Máŕta duu o̧ddu̵: “Mí gaa sey nán u̵u̵ níḿ nɔmmé bá' sí̧'í̧dí tée, wú̵ń níḿ á̧ḿ.” 25 Yesu duu hí̧i̧du̵: “Míi ı̵́ nɔm nimní; míi ı̵́ ka pú̵ nánán vu̵ vágád káákáá máa á̧ḿ. Nán a 'yɛ́ zó̧ó̧ míílí̧ tée, kóó a nɔɔ ó̧ si̧', wú̵ń nuŋ vágádú̵. 26 Kóó nɔ́nná a nuŋ vágád, a 'yɛ́ zó̧ó̧ míílí̧ tée, wú̵ń nɔɔ né sá̧ḿ. Mɔ́ fȩȩ moo yȩ sá'áa?” 27 Máŕta duu o̧ddu̵: “Ee, ı̵́ 'yɛ́lı̵́ míí, mí gaa móo ı̵́ nán sənné, mɔ́ Waa Tayɨɨ woo a dɨ yaalı̵́ hágá yɛlı̵́ má nɔ.”

Yesu ká̧ŋ́ zó̧ó̧lȩ́

28 Sey Máŕta ka o̧ moo yȩ ná' máa, la yú̵g, bee daa sá̧ŋ́ Maaríi o̧ddu̵: “Akaw dɨ yȩlȩ́, vimmɔ́.” 29 Sey Maaríi ka ki la ná' máa, lúú dɔg vaŋná daa laa Yesu woolı̵́. 30 Yesu dɔ́n ná kaalı̵́ né, dɨ lá ya ba vu̵n kan kan Máŕta peelı̵́. 31 Nán Yúúda vu̵n mbaa kan Maaríi moo bi ka̧"o̧ zó̧ó̧ȩ pee, vu̵ ho̧ Maaríi lúú yúba vúd vaŋná, vu̵ dugu, moo vu̵ taa ba laa ká̧ń yúú bɛ́ɛ́gı̵́. 32 Sey Maaríi ka ya̧ ya Yesu ba dii wu̵lı̵́ pee máa, ho̧go̧, kə̧ə̧du̵ la tíŋ́, o̧: “Ɨ́ 'yɛ́lı̵́ míí, ka mɔ́n dɨ yɛlı̵́ tée, dan yee kan nɔɔ né.” 33 Yesu ka ho̧ Maaríi ka ká̧ŋ́, nán Yúúda vu̵n yaa kannɔ á̧ḿ pee ku̵u̵ ká̧ŋ́ á̧ḿ máa, dɔ́gɔ zó̧ó̧, zó̧ó̧ woo ví̧i̧ wa̧a̧níi, 34 vi vu̵: “Ví 'yɛ́gɛ dɨ tɛ́lá?” Vu̵ hí̧i̧du̵: “A̧m ya ho̧ sı̵́nná, ba'á!” 35 Yesu ká̧ŋ́ zó̧ó̧lȩ́. 36 Ma nán Yúúda vu̵ o̧: “Ho̧ sı̵́ɨ, Yesu hí̧í̧wo̧ wa̧a̧níi.” 37 A̧máa nán tóó vu̵ o̧: “Yesu ka kɔ́ yə̧m ka ho̧ nɔ́ɔ́ yȩ, a kɔ́ Laazáar a nɔɔ né á̧ḿ máa, mbaga áa?”

Yesu nim Laazáar nɔmmé

38 Moo yȩ duu dɔ́ Yesu zó̧ó̧, ma daa laa bɛ́ɛ́gı̵́. Ká ndɔ́g tóó nɔ, ma vu̵ tú̵' kan 'yɛgɛ. 39 Yesu o̧: “I kuu 'yɛgɛ yȩ la ú̵.” Máŕta, ı̵́ nɔm pee daa kȩ́ȩ́, o̧ddu̵: “Ɨ́ 'yɛ́lı̵́ míí, bá' ndaddú̵ woo wu̵ yɛ nɔ, dəŋ sa̧"ȩ́ sú̵'ú̵ náa?” 40 Yesu hí̧i̧du̵: “Ba mín o̧m ba a̧m 'yɛ́ zó̧ó̧ míílí̧ ó̧ tée, ba mɔ́ń ho̧ nag néélȩ́ Tayɨɨ woo ú̵ náa?” 41 Ma vu̵ vbii 'yɛgɛ pee. Pig woo máa, Yesu luu dɔg nɔ́ɔ́ yúba, o̧: “Ba'á, mí dȩm nag moo káḿ ki hȩn ɓá"ı̵́ míí yɛ nɔ. 42 Ɨ́ míí, mí gaa mɔ́ baa ki moo míí sey 'waapád, a̧máa mí o̧ moo yɛ moo nán ku̵u̵ gbɔ kan mí yɛ voo nɔ, moo u̵u̵ gaa ba mɔ́nnɔ ba'an ya má nɔ.” 43 Ka o̧ moo yȩ vu̵ 'waa máa, moo moo dɔg yúba o̧: “Laazáar, a̧m vúd dɔggú̵!” 44 Nán nɔm pee vúd ya zá̧a̧dná, nag woo kan doo á̧ḿ vu̵ tay kan sa̧a̧m nɛ́'ɛm; ya̧g túń woo go̧y kan sa̧a̧m. Yesu o̧d vu̵: “I buuwu̵ gbɔ, a laa la ú̵.”

Nán Yúúda vu̵ yá̧ḿ Yesu bi ma"o̧ ó̧

45 Nán Yúúda ɓu̵u̵lı̵́ na'a vu̵n yaa Maaríi voolı̵́ pee, ku̵u̵ ho̧ hȩn Yesu ka kɔ́ yȩ máa, vu̵ 'yɛ́ zó̧ó̧ woolı̵́. 46 A̧máa nán tóó vu̵ voolı̵́ sa̧a̧mé vu̵ la maa nán farísa vu̵, vu̵ o̧d vu̵ hȩn Yesu ka kɔ́ yȩ. 47 Gbanaa hȩn ha"ı̵́ vu̵ kan nán farísa vu̵ ku̵u̵ ki máa, vu̵ su̵g ı̵́ nii moo sə̧"ȩ́ vu̵, vu̵ o̧: “Yee báń kɔ́ ví nɛ́nná? Yesu yȩ baa kɔ́ hȩn sa̧ga̧ vu̵ ɓu̵u̵lı̵́ na'a. 48 Aa gbɔgɔ ví a baa kɔ́ ı̵́ yo̧go̧ tée, nán 'waapád vú̵ń dugu, tée nán Róma ka vu̵n ya lı̵́d lig hȩn ha"ı̵́ baa ví yɛ, ka vu̵n tud fó̧ó̧ baa ví, kan zig baa ví á̧ḿ.” 49 Nán dágá voolı̵́ sa̧a̧mé, yéé woo Káýfa, wu̵ ı̵́ nii hȩn ha"ı̵́ ve' woolı̵́, o̧d vu̵: “Ɨ́ víí, ví kin moo né! 50 Wú̵ń du̵u̵d ví moo nán dágá a pí nɔm zig baa ví yɛ woo má nɔ. A pɛ́lı̵́ tée, zig baa ví yɛ wú̵ń tú 'waa ú̵.” 51 (Káýfa aga o̧n moo yȩ kan hí̧í̧lí̧ woo nɔ né, a̧máa moo ká wu̵ ı̵́ nii hȩn ha"ı̵́ ve' woolı̵́, ma moo moo anábi, o̧ Yesu ban pí nɔm zig nán Yúúda voo ú̵. 52 A̧máa moo zig nán Yúúda voo nɔ dágá pɛ́lı̵́, moo a su̵g waa Tayɨɨ woo ku̵u̵ hɨ'ɨ máa vu̵ ya dágá.) 53 Dəŋ sı̵́ bá' yȩlȩ́ vu̵ dɨ Yesu yá̧mné moo bi nɔɔwo̧ ó̧. 54 Moo woo nɔ Yesu tú'un daa fó̧ó̧ woo sa̧a̧m nán Yúúda voolı̵́ né, a̧máa lúú laa kaa tóólı̵́ dáŋ́ hó̧g kȩŋŋı̵́, yéé kaa woo Ɛfrɛ́m. Mbaa wu̵lı̵́ kan waa duulí woo vu̵. 55 Mam vúnní páska nán Yúúda voo zaa wú̵ń ya̧ sú̵'ú̵ máa; nán ɓu̵u̵lı̵́ na'a hág yȩlȩ́ vu̵ dɔg Yerúsalemmé, moo bi la woo mam tíŋ́ mam vúnnílí̧. 56 Vu̵ baa soo Yesu, vu̵ víń ya voolı̵́ ya ku̵u̵ dii na'am gbo̧o̧ lig hȩn ha"ı̵́lı̵́ máalȩ́: “Ví taa Yesu ban yaa mam vúnnílí̧ á̧a̧? Kóó pɛ́láa?” 57 A̧máa gbanaa hȩn ha"ı̵́ vu̵ kan nán farísa vu̵, vu̵ pa moo nán ba ka ho̧ ya mbaalı̵́ Yesu woo tée, ba a ya o̧, moo vu̵ hí̧í̧ bi la ma"o̧ ó̧.

Yoohá̧na 12

Maaríi túud Yesu duusá̧n dɔlı̵́

1 Bá' gúú tíŋ́ mam vúnní páskalı̵́ máa, Yesu ya̧ kaa Bɛtaníilí̧. Laazáar Yesu ká nimmɔ nɔmmé pee, du̵u̵lı̵́ á̧ḿ. 2 Vu̵ kɔ́d Yesu hȩn lálı̵́ wu̵lı̵́. Máŕta baa pa̧n vu̵ ya hȩn lálı̵́. Laazáar mbaa woo ya hȩn lálı̵́lı̵́. 3 Ma Maaríi ɓɛ duusá̧n tóó dȩ"ȩ́ na'a ku̵u̵ beewu̵ nárdə rééta líitər, ku̵u̵ hɨ sɨɨde na'a máa, túud Yesu dɔlı̵́, na'ad doo woo vu̵ kan yúú hú̧' woo. Lig hi̧' kan sa̧g woo. 4 Waa duulí Yesu woo tóó dágá, yéé woo Yúúdas Iskarió, ı̵́ a dɔd Yesu nag nánán voolı̵́ má nɔ, o̧: 5 “Moo ȩn vu̵ gín kúḿ yȩ mba booro tȩmɛre ta̧a̧nɔ́ á̧ḿ, pú̵n nán gíḿ vu̵ nélá?” 6 Yúúdas ká o̧n moo nán gíḿ voo nɔ né, a̧máa moo ká wu̵ tu̵ kə́ə sɨɨde voo, baa ɓee sɨɨde wu̵lı̵́ líwná. 7 Ma Yesu o̧: “A̧m gbɔgɔ, a kéé duusá̧n yȩ 'yɛ́ moo dɔnné míí bɛ́ɛ́gı̵́ɨ. 8 Ví dɨ víí kan nán gíḿ vu̵ sey 'waapád, a̧máa ı̵́ míí máa, míń mbaan kan ví sey 'waapád né.”

Nán vu̵ yá̧ḿ Laazáar bi nɔɔwo̧ ó̧

9 Nán Yúúda ɓu̵u̵lı̵́ na'a vu̵ ki Yesu ba dɨ kaa Bɛtaníilí̧; vu̵ yaa wu̵lı̵́, a̧máa moo Yesu woo nɔ dágá pɛ́lı̵́, moo vu̵ hí̧í̧ bi ho̧ Laazáar Yesu ká nimmɔ nɔmmé yȩ á̧ḿ. 10 A̧máa gbanaa hȩn ha"ı̵́ vu̵ dɨ Laazáar yá̧mné moo bi nɔɔwo̧ á̧ḿ, 11 moo nán Yúúda ɓu̵u̵lı̵́ na'a vu̵n 'yɛ́ zó̧ó̧ Yesu woolı̵́ moo woo nɔ.

Yesu dɔ́ kaa Yerúsalemmé

12 Ya̧g ka̧'a̧m woolı̵́, dúú ɓu̵u̵lı̵́ na'a ku̵u̵ yaa mam vúnní páskalı̵́ máa, vu̵ ki Yesu ba dɨ yaalı̵́ Yerúsalemmé. 13 Vu̵ du̵ kpag balí vu̵, vu̵ vúd laawu̵ hi̧naalȩ́, vu̵ lɛ́g, vu̵ o̧: “Tayɨɨ a gbɔm nánne! Ɨ́ 'yɛ́lı̵́ Tayɨɨ a bagam hȩnne, ı̵́ káḿ yaa kan yɛ́g woo yȩ nɔ, Tayɨɨ a bag gbanii Izraɛ́l voo hȩnne.” 14 Yesu la nuŋ wamnde waa, ɗáá mbaa yúú woolı̵́ kɔ́ ı̵́ debtere ká o̧ wɔgɔ: 15 “Nán kaa Sió̧ŋ vu̵, i kɔ́ dú̵ú̵ sá. I ho̧ ó̧, gbanaa gbo̧o̧ dɨ yaalı̵́ víílí, ɗáá wamnde waaɨ.” 16 Waa duulí woo ká vu̵ kin ná hȩn yȩ vu̵ né á̧ḿ. A̧máa sey Yesu ka dɔg Tayɨɨ woolı̵́ máa, vu̵ duu taa moo debtere ká o̧ yúú woolı̵́, kan hȩn ku̵u̵ kɔ́ddu̵ yȩ á̧ḿ. 17 Dúú kú̵u̵ mbaa ya Yesu ká bee Laazáar nim bɛ́ɛ́gı̵́ wu̵lı̵́ yȩ máa, vu̵u̵ baa du̵ ya̧g. 18 Moo woo nɔ ma, dúú yȩ vu̵ vúd laawu̵, moo ku̵u̵ ki ba kɔ́ hȩn sa̧ga̧ yȩ ó̧ má nɔ. 19 Ma nán farísa vu̵ ó̧ń ya voolı̵́: “Ví ho̧ báń kɔ́n ví hȩn tóó né, nán 'waapád vu̵ dɨgɨ duulíi.”

Nán Gɛrɛ́g tóó vu̵ soo Yesu

20 Nán Gɛrɛ́g tóó vu̵ dɨ sa̧a̧m nán ku̵u̵ dɔg mam vúnní moo Tayɨɨ na"ȩ́ yȩ voolı̵́. 21 Vu̵ laa Filíb woolı̵́ (ká nán Bɛdsáýdaɨ, hág Gáliléelı̵́), vu̵ vigi: “Ba'á, vɔ́ hí̧í̧ bi ho̧ Yesu wu̵.” 22 Filíb la o̧d A̧ndɛrée moo yȩ, A̧ndɛrée vu̵ sú̵g kan Filíb á̧ḿ, vu̵ la o̧d Yesu. 23 Yesu hí̧i̧d vu̵ o̧: “Ɨ́ míí Tayɨɨ ka ba'an ya yɛ, sey a̧n nuŋ na"ȩ́ wu̵lı̵́ máa, ya̧ sú̵'ú̵. 24 Mí o̧d ví moo yȩ́ńne, tú̵d yȩ́ń ka pɛ hágá, ka bugu ní tée, mbaa yȩ́ń dágá yagalı̵́, a̧máa ka buŋ sú̵'ú̵ tée, kɔ́ yȩ́ń ɓu̵u̵lı̵́ na'a. 25 Nán a hí̧í̧ fó̧ó̧ woo tée, wú̵ń tiddu̵ ú̵. A̧máa nán a ma fó̧ó̧ woo hágá yɛlı̵́ tée, wú̵ń mbaa kannɔ káákáá. 26 Nán tóó a bi kɔ́n ba'adɨ tée, a duun á̧ḿ. Ya a̧n mbaa wu̵lı̵́ máa, nán ba'ad míí wú̵ń mbaa wu̵lı̵́ á̧ḿ. Nán a kɔ́n ba'ad tée, Ba'á wú̵ń na"o̧ á̧ḿ.” Yesu moo moo yúú nɔm woolı̵́ 27 Yesu duu o̧d vu̵: “'Ya̧'a̧ yɛ zó̧ó̧ tó̧'o̧nɔ́. Yee míń o̧ nɛ́nná? Ba'á, yee tée míń o̧ a̧m há' hȩn ndɔ́gɔné yȩ la áa? A̧máa mí yaa də́ń moo hȩn ndɔ́gɔné yȩ nɔ. 28 Ba'á, a̧m kɔ́ yɛ́g móó a mbaa hȩn gbo̧o̧ȩ.” Ma yɛ́g tóó kiy zu̵u̵ be"ı̵́, o̧: “Ká mí kɔ́ sú̵'ú̵. Míń duu kɔ́ tóó.” 29 Dúú ku̵u̵ ki moo yȩ máa, vu̵ o̧: “Bó̧ó̧ȩ.” Tóó vu̵ o̧: “Maleeka tóó wu̵ o̧ddu̵ moo.” 30 A̧máa Yesu hí̧i̧d vu̵ o̧: “Yɛ́g yȩ kiyn moo míí nu né, a̧máa moo víí nu. 31 'Ya̧'a̧ yɛ bá' moo sə̧"ȩ́ nán hágá yɛ voo ya̧ sú̵'ú̵. 'Ya̧'a̧ yɛ vú̵ń vud gbanii hágá yɛ gbɔ gɔ́ŋ́. 32 Ɨ́ míí, sey u̵u̵ dɔgɔn mí yúba tée, míń woo nán vu̵ 'waapád yaan míílí̧.” 33 Yesu o̧ moo yɛ tú' nɛ́nná ba vú̵ń nɔɔ bi lá má nɔ. 34 Ma dúú vu̵ vigi: “Vɔ́ ki debtere Tayɨɨlı̵́ ı̵́ nán sənné ban mbaa káákáá náa? Kɔ́ née mɔ́ o̧ ba vú̵ń dɔgɔn ı̵́ Tayɨɨ ka ba"u̵ ya yɛlı̵́ yɛ yúba pȩ́ń máalá̧? Ɨ́ Tayɨɨ ka ba"u̵ ya yɛlı̵́ sú̵u̵, nɔ́nná?” 35 Yesu hí̧i̧d vu̵: “Túlí dɨ lá sa̧a̧m víílí waaná'. Kíí dɨ lá kan túlí yɛ, i 'yȩm wu̵lı̵́, moo vid a sa̧'a̧d ví sá. Nán ka dɨ 'yȩmné ya dimmí tée, gaan ya a dɨn laalı̵́ né. 36 Kíí dɨ lá kan ya túlí yɛ, i 'yɛ́ zó̧ó̧ túlílí, moo i tii nán ku̵u̵ mbaa ya túlílí máa vu̵ yu̵.”

Nán Yúúda vu̵ 'yɛ́n zó̧ó̧ Yesu woolı̵́ né

Yesu ka moo moo yȩ máa, daa la yú̵g vu̵. 37 Kóó Yesu a kɔ́ hȩn sa̧ga̧ vu̵ ɓu̵u̵lı̵́ na'a sa̧a̧m nán yȩ voolı̵́ ú̵ si̧', vu̵ fȩȩn moo woo né. 38 Anábi Esáya ká moo moo yȩ, ma hȩn yȩ kɔ́y ı̵́ yo̧go̧, ká o̧: “Ɨ́ 'yɛ́lı̵́ vóó, nóo fȩȩ moo vóó ya̧gá̧lá? Nóo ho̧ nag néélȩ́ ı̵́ 'yɛ́lı̵́ Tayɨɨ woolá?” 39 Hȩn woo há' vu̵ zó̧ó̧ 'yɛ́lı̵́, moo Esáya duu o̧: 40 “Tayɨɨ yə̧ə̧ nɔ́ɔ́ voo, big zó̧ó̧ voo, u̵u̵ ho̧ gaa sá, zó̧ó̧ voo u̵u̵ ki sá, moo ka vu̵n tii zó̧ó̧ tée, ba kan za̧a̧ vu̵ ú̵.” 41 Esáya ká moo moo yȩ ı̵́ yo̧go̧, moo ká ho̧ na"ȩ́ Yesu woo, ma ka moo moo yȩ yúú woolı̵́ yȩ nɔ. 42 Kóó ı̵́ yo̧go̧ si̧', ı̵́ nii Yúúda tóó vu̵ ɓu̵u̵lı̵́ na'a vu̵ 'yɛ́ zó̧ó̧ Yesu woolı̵́ á̧ḿ, a̧máa vu̵ vud o̧n né, moo nán farísa ba ka vu̵n vud bi lig sú̵ggı̵́ voolı̵́. 43 Vu̵ hí̧í̧ na"ȩ́ nánán voo wu̵ mba na"ȩ́ Tayɨɨ woo.

Yesu moo moo, sə̧' moo yúú nánán voolı̵́ ná'

44 Yesu moo moo dɔg yúba, o̧: “Nán a 'yɛ́ zó̧ó̧ míílí̧ tée, 'yɛ́n zó̧ó̧ míílí̧ dágá né, a̧máa 'yɛ́ zó̧ó̧ woo dɨ ı̵́ ka ba'an ya máa woolı̵́ á̧ḿ. 45 Nán a ho̧n tée, ho̧ ı̵́ ka ba'an ya máa sú̵'ú̵ á̧ḿ. 46 Míi túlí, mí yaa hágá yɛlı̵́ moo kóó nɔ́nná a 'yɛ́ zó̧ó̧ míílí̧ tée, a mbaa ya dimmí sá. 47 Nán tóó a ki moo míí ma, a duu ní tée, míńnɔ sə̧'ə̧n moo yúú woolı̵́ né, moo mí yaan moo wu̵ sə̧"ȩ́ yúú nán voolı̵́ né, a̧máa moo bi səd vu̵ ú̵. 48 Nán a ɓéen, a fȩȩn moo míí ní tée, ı̵́ moo sə̧"ȩ́ woo dɨlı̵́. Moo káń moo yɛ wú̵ńnɔ sə̧' moo yúú woolı̵́ bá' sí̧'í̧dí, 49 moo aga míi moon moo yɛ kan dáń míí ní, a̧máa Ba'á ka ba'an ya yɛ, wu̵ 'yɛ́n moo 'waapád ya̧gá̧ ma, káń moo yɛ nɔ. 50 Mí gaa moo Tayɨɨ woo yɛ wú̵ń pú̵ nánán vu̵ vágád káákáá ú̵. Moo woo nɔ, moo káń o̧d ví yɛ, mí o̧ kɔ́ ı̵́ Ba'á ka o̧n máa wɔgɔ.”

Yoohá̧na 13

Yesu tɛ waa duulí woo vu̵ dooɨ

1 Yesu dəŋ gaa bá' lúúlí bii hágá yɛlı̵́ moo laalı̵́ Ba'á woolı̵́, ba ya̧ sú̵'ú̵. Ma zá̧ga̧ mam vúnní páska ya̧ sú̵'ú̵. Yesu baa hí̧í̧ nán woo hágá yȩlȩ́ vu̵ há̧á̧ ya̧ bá' sí̧'í̧d woolı̵́. 2 Sey kú̵u̵ dɨ hȩn lálı̵́ mɛn woolı̵́ máa, Seeɗán ká dɔ́ sı̵́ zó̧ó̧ Yúúdas waa Iskarió Simɔ́ŋ woolı̵́ zó̧ó̧lȩ́ ó̧, moo Yúúdas ba a dɔd Yesu nag nánán voolı̵́. 3 Yesu gaa Ba' bii Tayɨɨ ba 'yɛ́ hȩn 'waapád nag biilí sú̵'ú̵, ba bin yaa woolı̵́, ba bíń duu fíí la woolı̵́ á̧ḿ. 4 Ma lúú dɔg yúba ya hȩn lálı̵́lı̵́, sid sa̧a̧m woo, ɓɛ sa̧a̧m fó̧ó̧ na'ané tan sii wu̵lı̵́. 5 Túú mam tasawwı̵́, bé' waa duulí woo vu̵ doo tɛlı̵́, ma na'ad kan sa̧a̧m pee. 6 Yesu ya̧ Simɔ́ŋ Piɛ́r woolı̵́, ma Piɛ́r o̧ddu̵: “Ɨ́ 'yɛ́lı̵́ míí, mɔ́ńnɔ tɛn dooa?” 7 Yesu hí̧i̧du̵ o̧: “Hȩn káń dɨ kɔ́lı̵́ yɛ, mɔ́ń gaanɔ 'ya̧'a̧ yɛ né. A̧máa mɔ́ń dɨgɨ gaalı̵́ sey tóólı̵́.” 8 Piɛ́r duu o̧ddu̵: “Mɔ́ń tɛn doo míí ní sá̧ḿ!” Ma Yesu hí̧i̧du̵: “A̧n tɛn doo móó né tée, mɔ́ń duu mbaan ka' míílí̧ né á̧ḿ.” 9 Simɔ́ŋ Piɛ́r ka ki ná' máa, o̧ddu̵: “Ɨ́ 'yɛ́lı̵́ míí, a̧m tɛn dooɨ dágá sá, a̧máa nag kan yúú á̧ḿ.” 10 A̧máa Yesu o̧ddu̵: “Nán ka woo mam sú̵'ú̵ tée, maa ba tɛ woo dooɨ, moo dȩ' 'waa sú̵'ú̵. Ɨ́ víí, ví dȩ' sú̵'ú̵, a̧máa ya víí 'waapáddɨ pɛ́lı̵́.” 11 (Yesu gaa sı̵́ ı̵́ ba a dɔd bi nag nánán voolı̵́ máa ó̧, moo woo nɔ ma o̧: “Ví dȩ'ȩn ya víí 'waapád á̧ḿ né.”) 12 Sey ka tɛ vu̵ doo 'waa máa, duu dɔ́ sa̧a̧m woo mbaa daa ya hȩn lálı̵́lı̵́, vi vu̵: “Ví ki hȩn máa káń kɔ́d ví yɛ áa? 13 Kíí been ‘akaw’ kan ‘ı̵́ 'yɛ́lı̵́’ máa, ví been yagalı̵́. Mí wu̵ yu̵ gínú. 14 Míí káńnɔ ı̵́ 'yɛ́lı̵́ víí, kan akaw víí, ma káń tɛ ví doo yɛ, i tɛ́ń doo ya víílí á̧ḿ. 15 Mí tú'ud ví hȩn i kɔ́ duu wu̵lı̵́ má nɔ. 16 Mí o̧d ví moo yȩ́ńne, gba'a tóó mban ı̵́ buulí woo né. Waa ba'ad mban ı̵́ ka ba'anɔ máa né á̧ḿ. 17 I gaa hȩn yȩ vu̵, i kɔ́ vu̵ duu ú tée, du̵u̵d víw. 18 Mí o̧n moo yɛ yúú víílí 'waapád né, moo míi gaa nán ı̵́ káń yee vu̵ máa vu̵. A̧máa hȩn ku̵u̵ bíńda debterelı̵́ máa a kɔ́yyú̵, vu̵ bíńda: ‘Nán a dɨ hȩn lálı̵́ kan mí máa, wu̵ dɨn doolı̵́.’ 19 Mí dəŋ o̧d ví 'ya̧'a̧ yɛ pȩ́ń, hȩn woo a kɔ́y, moo hȩn woo a ya̧ tée, víń gaa ba ‘Aga míw.’ 20 Mí o̧d ví moo yȩ́ńne, nán a fȩȩ waa ba'ad míí tée, fȩȩ míw á̧ḿ; nán a fȩȩn tée, fȩȩ ı̵́ ka ba'an ya má nɔ á̧ḿ.”

Yesu o̧ Yúúdas ban dɔd bi nag kúḿ nánánné

21 Sey Yesu ka moo moo yȩ 'waa máa, zó̧ó̧ tó̧"o̧, o̧d vu̵ la moo yúba: “Mí o̧d ví moo yȩ́ńne, nán dágá víílí sa̧a̧mé wú̵ń dɔn nag kúḿ nánánné ó̧.” 22 Waa duulí woo vu̵ tii nɔ́ɔ́ tú̵ń, vu̵ gaan nán ka o̧n moo yúú woolı̵́ yȩ né. 23 Waa duulí woo dágá, Yesu ka hí̧í̧wo̧ na'a máa, ká mbaa dɨ Yesu woolı̵́ ka'adı̵́ bə́'. 24 Simɔ́ŋ Piɛ́r yȩ́d waa duulí yȩ nɔ́ɔ́, moo ba a vi Yesu ba moo moo yȩ yúú nóo woolı̵́lá? 25 Ma ɓəgga yúú Yesu woolı̵́ haalı̵́, vigi: “Ba'á, nán woo nɔ́nná?” 26 Ma Yesu hí̧í̧: “Nán a̧n yoo nan wi"í pú̵gu̵ tée, wu̵ yu̵.” Ma yoo nan wi"í pú̵ Yúúdas waa Iskarió Simɔ́ŋ woo. 27 Yúúdas ka fȩȩ nan yȩ máa, Seeɗán dɔ́ zó̧ó̧ woolı̵́ sú̵'ú̵. Ma Yesu o̧ddu̵: “Hȩn káḿ dɨ kɔ́lı̵́ yȩ, a̧m kɔ́ háá ú̵.” 28 Nán ku̵u̵ mbaa wu̵lı̵́ yȩ, nán tóó ba gaa moo ȩn Yesu ba o̧ddu̵ moo yȩlá máa pɛ́lı̵́. 29 Yúúdas ká ka wu̵ tu̵ kə́ə sɨɨde voo máa, waa duulí tóó vu̵ taa Yesu ba o̧ddu̵ ba a la fȩȩ hȩn mam vúnní tóó nɔ, tóó tée, ba a la pú̵ nán gíḿ vu̵ yu̵ hȩn. 30 A̧máa Yúúdas ka ɓɛ nan pee sú̵'ú̵ máa, vúd vaŋná. Sey woo, vid sa̧' sú̵'ú̵ á̧ḿ.

Dooká 'maŋŋɨ

31 Pig Yúúdas ka daa vúd máa, Yesu o̧: “'Ya̧'a̧ yɛ, ı̵́ míí Tayɨɨ ka ba'an ya yɛ, mí nuŋ na"ȩ́ sú̵'ú̵. Tayɨɨ nuŋ na"ȩ́ yúú míílí̧ á̧ḿ. 32 Tayɨɨ a nuŋ na"ȩ́ yúú míílí̧ tée, aga wú̵ń na'an woolı̵́ á̧ḿ. Wú̵ń na'an zu̵u̵ vaŋná á̧ḿ. 33 Waa míí vu̵, mí dɨ lá mbaalı̵́ kan ví waaná'; víń soonɔ́, a̧máa ya a̧n dɨ laalı̵́ wu̵lı̵́ yȩ, víń dɨ kan néélȩ́ ya̧n ya woo né. Hȩn káń o̧d nán Yúúda vu̵ máa, 'ya̧'a̧ yɛ mí duu o̧d ví wu̵ yu̵ á̧ḿ. 34 Mí pú̵ ví dooká 'maŋ wu̵ yɛ nɔ: I hí̧í̧n ya víílí. I hí̧í̧n ya víílí kɔ́ ı̵́ káń hí̧í̧ ví yɛ wɔgɔ. 35 Tow i hí̧í̧n ya víílí tée, nán 'waapád vú̵ń gaa ba vín waa duulí míí vu̵ yu̵.”

Yesu o̧ Piɛ́r ban su̵u̵ bi ú

36 Simɔ́ŋ Piɛ́r vi Yesu: “Ɨ́ 'yɛ́lı̵́ vóó, mɔ́ń dɨ laalı̵́ tɛ́lá?” Yesu hí̧i̧du̵: “Ya a̧n dɨ laalı̵́ wu̵lı̵́ yȩ, mɔ́ń dɨ kan néélȩ́ duun mí 'ya̧'a̧ yɛ né. A̧máa sey tóólı̵́ tée, mɔ́ń duun.” 37 Ma Piɛ́r o̧ddu̵: “Ɨ́ 'yɛ́lı̵́ míí, ȩn wú̵ń há'an 'ya̧'a̧ yɛlá? Míń pú̵ fó̧ó̧ míí moo móólȩ́.” 38 Yesu duu hí̧i̧du̵: “Ɨ́ yo̧ga̧a̧? Mɔ́ń pú̵ fó̧ó̧ móó moo míílí̧ á̧a̧? Mí o̧m moo yȩ́ńne, nɔ́g va̧a̧ wú̵ń hȩ́ȩ ná né, mɔ́ń su̵u̵n do' ta̧a̧nɔ́.”

Yoohá̧na 14

Yesu wu̵ hi̧naa laalı̵́ Ba'á Tayɨɨ woolı̵́

1 Yesu o̧d waa duulí woo vu̵: “Zó̧ó̧ a tó̧' ví sá. I 'yɛ́ zó̧ó̧ Tayɨɨ woolı̵́, i 'yɛ́ zó̧ó̧ míílí̧ á̧ḿ. 2 Ya mbaalı̵́ dɨ kíi Ba' míí woolı̵́ ɓu̵u̵lı̵́ na'a. Kan ı̵́ yo̧go̧ pɛ́lı̵́ tée, ka míń o̧d ví bin laad ví ya mbaalı̵́ mbɔ́ggáa? 3 A̧n la mbɔ́g 'waa sú̵'ú̵ tée, míń fíí ya ɓɛ ví laan míílí̧, moo ya a̧n mbaa wu̵lı̵́ máa, víń mbaa wu̵lı̵́ á̧ḿ. 4 Ya káń dɨ laalı̵́ wu̵lı̵́ yȩ, ví gaa hi̧naa woo ú̵.” 5 Ma Tomás vigi: “Ba'á, vɔ́ gaan ya a̧m laan wu̵lı̵́ yȩ né, tée vɔ́ń dəŋ née gaa hi̧naa woolá?” 6 Yesu hí̧i̧du̵: “Mí mbaa kɔ́ ı̵́ hi̧naa laalı̵́ Tayɨɨ woolı̵́ wɔgɔ. Míi tú' moo yȩ́ń yúú Tayɨɨ woolı̵́. Míi pú̵ nán vu̵ vágád káákáá á̧ḿ. Nán tóó wú̵ń ya̧n Ba'á woolı̵́ né, séý wú̵ń ya̧a̧ duu míílí̧ pȩ́ń. 7 Tow i gaan sú̵'ú̵ tée, víń gaa Ba' míí á̧ḿ. Ví gaawu̵ sı̵́ 'ya̧'a̧ yɛ ú̵, ví ho̧go̧ sú̵'ú̵ á̧ḿ.” 8 Filíb duu o̧ddu̵: “Ba'á, a̧m tú'ud vɔ́ Ba'á sú̵u̵ tée, 'wáa yȩ.” 9 Yesu ka ki máa, o̧ddu̵: “Filíb, mí mbaa kan ví gbó̧ŋ́ na'a, mɔ́ gaan mí lá náa? Nán ka ho̧n sú̵'ú̵ tée, ho̧ sı̵́ Ba'á ú̵. Kɔ́ née mɔ́ o̧: ‘A̧m tú'ud vɔ́ Ba'á sú̵ nɔ’ máalá̧? 10 Mɔ́ taan ba mín kan Ba'á vɔ́n dágá 'nɛ́ŋ́ máa náa? Moo káń dɨd ví o̧lȩ́ yɛ, mí o̧n kan néélȩ́ míí dáńne né, a̧máa Ba'á ka má'án kan mí yɛ, wu̵ kɔ́ ba'ad woo vu̵. 11 I fȩȩ moo míí yɛ la ú̵. Mí kan Ba'á, vɔ́ dágá. I 'yɛ́n zó̧ó̧ yúú moo míílí̧ ní si̧', i 'yɛ́ zó̧ó̧ ba'ad míí vu̵lı̵́ la ú̵. 12 “Mí o̧d ví moo yȩ́ńne, nán a 'yɛ́ zó̧ó̧ míílí̧ tée, wú̵ń kɔ́ hȩn sa̧ga̧ káń kɔ́ vu̵ yɛ á̧ḿ. Wú̵ń kɔ́ hȩn gbo̧o̧ vu̵ mba ı̵́ míí yɛ vu̵ á̧ḿ, moo mí dɨ laalı̵́ Ba'á woolı̵́. 13 Hȩn i ɓá' kan yɛ́g míí máa, míń pú̵ ví ú, moo Ba'á a nuŋ na"ȩ́ yúú míílí̧. Mí Waa woo nɔ. 14 Tow i ɓá' hȩn tóó kan yɛ́g míí tée, míńnɔ pú̵ ví.”

Yesu ta ya̧g ba bíń ba'ad vu̵ yigid Tayɨɨ woo ú̵

15 Yesu duu o̧d vu̵: “I hí̧i̧nɔ́ tée, víń duu dooká míí yɛ vu̵ á̧ḿ. 16 Tée míń ɓá' Ba'á, wú̵ń pú̵ ví ı̵́ a maa ví yúú mbaalı̵́ víílí máa á̧ḿ, wú̵ń mbaa kan ví káákáá. 17 Wu̵ yigid Tayɨɨ woo; wú̵ńnɔ tú'ud ví moo yȩ́ń. Nán ı̵́ tóó vú̵ń nugunɔ né, moo vu̵ ho̧nnɔ né, vu̵ gaanɔ né á̧ḿ. A̧máa ı̵́ víí máa, ví gaawu̵ sú̵'ú̵, moo mbaa dɨ bə́' kan ví, wú̵ń dɔ́ mbaa zó̧ó̧ víílí. 18 Míń gbɔn ví sɛ́ɛgná né, míń yaa víílí dɨlı̵́. 19 Zaa tée, nán ı̵́ tóó vú̵ń duu ho̧n mí sı̵́ ní. A̧máa ı̵́ víí, víń dɨn ho̧lȩ́ȩ, moo ı̵́ míí mí mbaa zá̧a̧dɨ, ví á̧ḿ, víń mbaa kan vágád káákáá ú̵. 20 Zá̧ga̧ woo, víń gaa ba mín kan Ba'á, vɔ́n dágá. Ví kan mí á̧ḿ, ba ví dágá. 21 Nán a ki dooká míí vu̵, a duu vu̵ tée, aga hí̧i̧n sú̵'ú̵. Nán a hí̧i̧n tée, Ba'á wú̵ń hí̧í̧wo̧ á̧ḿ. Ɨ́ míí míń hí̧í̧wo̧, míń yaa woolı̵́ á̧ḿ.” 22 Yúúdas (ı̵́ Iskarióɨ pɛ́lı̵́) o̧ddu̵: “Ba'á, moo ȩn mɔ́ hí̧í̧ aga oo wu̵ ho̧ bi, nán tóó u̵u̵ ho̧ bi sálá?” 23 Yesu hí̧i̧du̵ o̧: “Nán a hí̧i̧nɔ́ tée, wú̵ń duu dooká míí yɛ vu̵ ú̵. Ba' míí wú̵ń hí̧í̧wo̧, vɔ́ń yaa woolı̵́, vɔ́ń dɔ́ mbaa zó̧ó̧ woolı̵́. 24 Nán a hí̧i̧n mí ní tée, wú̵ń duun moo míí ní á̧ḿ. Moo kíí dɨ kilí yɛ, moo míí vu̵ yu̵ pɛ́lı̵́, a̧máa moo Ba'á ka ba'an ya máa woo nɔ. 25 “Káń dɨ lá mbaalı̵́ kan ví yɛ, mí o̧d ví sı̵́ hȩn yȩ vu̵ yɔ. 26 A̧máa yigid Tayɨɨ woo, ı̵́ a maa ví yúú mbaalı̵́ víílí, Ba'á a ba' kan yɛ́g míí máa, wú̵ńnɔ tú'ud ví hȩn 'waapád. Wú̵ń duu ta'ad moo káń o̧d ví máa vu̵ 'waapád á̧ḿ. 27 Mí pú̵ ví ká̧'a̧d, ká̧'a̧d ı̵́ míí yɔ. Mí pú̵n ví kɔ́ ı̵́ nánán ku̵u̵ pú̵n daga vu̵ wɔgɔ né. Zó̧ó̧ a tó̧' ví sá, i gbɔ́ dam sá á̧ḿ. 28 Ví ki sú̵'ú̵. Mí o̧d ví: ‘Míń dɨ lúúlíi, ma míń duu fíí ya víílí dɨlı̵́.’ Ka víń hí̧i̧nɔ́ tée, zó̧ó̧ víí kan dȩ' ba míń dɨ laalı̵́ Ba'á woolı̵́, moo Ba'á wu̵ mban. 29 Mí dəŋ o̧d ví hȩn yȩ vu̵ 'ya̧'a̧ yɛ pȩ́ń, u̵u̵ ya̧, moo sey u̵u̵ ya̧ sú̵'ú̵ tée, víń fȩȩ moo míí á̧ḿ. 30 Míń duu o̧n ví sı̵́ moo ɓu̵u̵lı̵́ na'a né, moo Seeɗán dɨ sı̵́ yaalı̵́ɨ. 'Yɛ́n néélȩ́ tóó dágá aga yúú míílí̧ né, 31 a̧máa hȩn yȩ vú̵ń kɔ́y moo nánán u̵u̵ gaa ba mín hí̧í̧ Ba'á ú̵, ba mín kɔ́ hȩn Ba'á ka o̧n máa sú̵'ú̵ á̧ḿ. “I lúú dɔg, ba laa ví zulí.”

Yoohá̧na 15

La' kan waa hȩȩné woo vu̵ yu̵

1 Yesu duu o̧d vu̵: “Mí man kan la' ka lii də́ń kəd má nɔ; Ba' míí wu̵ ı̵́ bab aga ka dɨ baalı̵́ má nɔ. 2 La' waa 'waapád ka hȩȩ míílí̧ máa, a lii ní tée, wú̵ń heewu̵ gbɔ. La' waa 'waapád ı̵́ ka lii máa, wú̵ń mbɔ́ggu̵ moo a duu lii mba hȩnne. 3 Tayɨɨ mbɔ́g zó̧ó̧ víí yúú moo káń o̧d ví yɛlı̵́ sú̵'ú̵. 4 I má'án kan mí tée, míń má'án kan ví á̧ḿ. Tow i má'án kan mí ní tée, víń kɔ́n hȩn yȩ́ń tóó né, kɔ́ ı̵́ la' waa ka liin kan fó̧ó̧ woo né máa wɔgɔ. Séý wú̵ń bé'én kan la' na'a pȩ́ń. 5 “Mí man kan la"ɨ; ví man víí kan waa hȩȩné woo vu̵ yu̵. Nán a má'án kan mí, a̧n má'án kannɔ á̧ḿ tée, wú̵ń kɔ́ hȩn yȩ́ń ɓu̵u̵lı̵́ na'a. Tow i hı̵́'ı̵́n kan mí tée, víń kɔ́n hȩn yȩ́ń tóó né sá̧ḿ. 6 Nán a má'án kan mí ní tée, vú̵ń gbɔgɔ gɔ́ŋ́ kɔ́ ı̵́ la' waa wɔgɔ. Wú̵ń 'wɔ́, tée vú̵ń fá̧á̧ gbɔgɔ vɛlı̵́, wú̵ń a̧n. 7 Tow i má'án kan mí, moo míí u̵u̵ mbaa zó̧ó̧ víílí á̧ḿ tée, i ɓá' hȩn kíí hí̧í̧ máa tée, víń nuŋŋɔ́. 8 I kɔ́ hȩn yȩ́ń vu̵ ɓu̵u̵lı̵́ na'a tée, Ba' míí wú̵ń nuŋ na"ȩ́ wu̵lı̵́; víń mbaa waa duulí míí vu̵ ı̵́ yo̧go̧ á̧ḿ.” 9 Yesu duu o̧: “Mí hí̧í̧ ví kɔ́ ı̵́ Ba'á ka hí̧i̧n yɛ wɔgɔ á̧ḿ. I mbaa kan hí̧í̧lí̧ míí yɛ ú̵. 10 I duu moo míí káń pa yɛ vu̵ ú̵ tée, víń mbaa kan hí̧í̧lí̧ míí yɛ kɔ́ ı̵́ káń duu dooká Ba'á woo, ma káń mbaa kan hí̧í̧lí̧ woo yɛ wɔgɔ á̧ḿ. 11 “Mí o̧d ví hȩn yȩ vu̵ sú̵'ú̵, moo zó̧ó̧ dȩ"ȩ́ míí a mbaa kan víw, moo zó̧ó̧ dȩ"ȩ́ víí a dȩ' sí̧' la gbug á̧ḿ. 12 Dooká míí wu̵ yɛ nɔ. I hí̧í̧n ya víílí kɔ́ ı̵́ káń hí̧í̧ ví yɛ wɔgɔ. 13 Hí̧í̧lí̧ gbo̧o̧ tóó mban nán ka pú̵n fó̧ó̧ woo moo daga gboo voo máa né. 14 I kɔ́ hȩn káń o̧d ví yɛ vu̵ tée, ví dan gboo vu̵ yu̵. 15 Míń duu been ví sı̵́ nán ba'ad vu̵ né, moo nán ba'ad gaan hȩn baa lig woo ka kɔ́n né. Ɨ́ víí, mí bee ví dan gboo vu̵, moo mí tú'ud ví hȩn 'waapád káń ki Ba'á woolı̵́ máa sú̵'ú̵. 16 Víi yeen mí ní, a̧máa míi yee 'yɛ́ ví, moo i la kɔ́ hȩn yȩ́ńne, ba'ad víí a lı̵́d sá á̧ḿ. Moo woo nɔ, i ɓá' Ba'á hȩn kan yɛ́g míí tée, wú̵ń pú̵ ví ú. 17 Hȩn káń bi o̧d ví máa, wu̵ yɛ nɔ: I hí̧í̧n ya víílí ú.”

Nán vu̵ máń Yesu kan nán woo vu̵ á̧ḿ

18 Yesu duu o̧d vu̵: “Nán hágá yɛ u̵u̵ máń ví tée, i gaa ba vu̵n dəŋ máń míw tíŋ́. 19 Ka víń nán hágá yɛ vu̵ yu̵ á̧ḿ tée, ka vu̵n hí̧í̧ ví ú, moo ví nán voo vu̵ yu̵. A̧máa ví nán hágá yɛ vu̵ yu̵ pɛ́lı̵́, mí yee ví sı̵́ sa̧a̧m voolı̵́ ú̵, moo woo nɔ ma, vu̵ máń ví. 20 I duu taa moo káń o̧d ví yȩ nɔ: ‘Gba'a tóó mban ı̵́ buulí woo né.’ Ku̵u̵ duun mí kan hȩn ɓı̵́d yɛ, vú̵ń duun ví kannɔ á̧ḿ. Ku̵u̵ duu moo míí yɛ, vú̵ń duu moo víí á̧ḿ. 21 A̧máa vú̵ń kɔ́d ví hȩn yȩ vu̵ 'waapád moo míí nu, moo vu̵ gaan ı̵́ ka ba'an mí ya yɛ né. 22 Ka míń ya o̧n vu̵ moo yɛ né tée, ka vu̵n kan hȩn ɓı̵́d tóó pɛ́lı̵́. A̧máa vu̵ kan hȩn tóó u̵u̵ o̧n yúú hȩn ɓı̵́d kɔ́lı̵́ voolı̵́ né. 23 Nán a máń mí tée, máń Ba' míí nu á̧ḿ. 24 Ka míń kɔ́n ba'ad ku̵u̵ kin ná see né yɛ voolı̵́ sa̧a̧mé né tée, ka vu̵n kan hȩn ɓı̵́d pɛ́lı̵́. A̧máa 'ya̧'a̧ yɛ vu̵ ho̧ sú̵'ú̵, vu̵ máń vɔ́ kan Ba'á á̧ḿ. 25 A̧máa hȩn ku̵u̵ bíńda debtere moo Tayɨɨ voolı̵́ máa, a kɔ́yyú̵; vu̵ bíńda: ‘Vu̵ máń mí té'.’ 26 “Míń ba'ad ví ı̵́ zó̧ó̧ ka̧"ȩ́, yigid moo yȩ́ń ka vúd ya Ba'á woolı̵́ má nɔ. A yaa tée, wú̵ń moo moo yúú míílí̧. 27 Ví á̧ḿ, víń du̵n ya̧g, moo ká ví mbaa ya kan mí, ya dəné woolı̵́ pi nu.”

Yoohá̧na 16

1 Yesu duu o̧d vu̵: “Mí o̧d ví hȩn yɛ vu̵ moo hȩn woo a ya̧ tée, ka víń kéé gbɔnnɔ́. 2 Vú̵ń nɛŋ vud ví lig sú̵ggı̵́ nán Yúúda voolı̵́. Sey tóó wú̵ń yaa dɨlı̵́ á̧ḿ, kóó nɔ́nná a nɔɔ ví tée, wú̵ń taa ba bin kɔ́d Tayɨɨ wu̵ ba'ad. 3 Vu̵ kɔ́ ı̵́ yo̧go̧ moo vu̵ gaan vɔ́ kan Ba'á né á̧ḿ. 4 Mí o̧d ví sı̵́ hȩn yȩ vu̵ yɔ, moo hȩn woo a ya̧ tée, víń gaa ba mín o̧d bi sı̵́ tíŋ́ŋɔ́.

Ba'ad yigid Tayɨɨ woo nɔ

“Ká mí dəŋ o̧n ví lá moo yɛ tíŋ́ né, moo ká mí dɨ lá kan víw. 5 'Ya̧'a̧ yɛ máa mí dɨ laalı̵́ ı̵́ ka ba'an ya yɛ woolı̵́. Nán tóó víílí sa̧a̧mé wú̵ń vin mí: ‘Mɔ́ dɨ laalı̵́ tɛ́lá?’ máa né. 6 Moo káń o̧d ví yɛ vi̧i̧ zó̧ó̧ víí du̵u̵n də́ń né. 7 A̧máa mí o̧d ví moo yȩ́ńne, wú̵ń du̵u̵d ví moo a̧n laa má nɔ; a̧n laa né tée, ı̵́ zó̧ó̧ ka̧"ȩ́ wú̵ń yaan víílí ní. A̧máa a̧n laa tée, míń ba"u̵ ya víílí. 8 Sey a yaa sú̵'ú̵ tée, wú̵ńnɔ tú'ud nán vu̵, ká ba vu̵n gaan hȩn ɓı̵́d kɔ́lı̵́ voo yȩ vu̵ né, ká ba vu̵n gaan hȩn hí̧í̧lí̧ Tayɨɨ woo né, ká ba vu̵n gaan moo sə̧"ȩ́ Tayɨɨ woo né á̧ḿ. 9 Wú̵ń tú'ud vu̵ hȩn ɓı̵́d voo, moo ku̵u̵ 'yɛ́n zó̧ó̧ míílí̧ né yɛ nɔ. 10 Wú̵ń tú'ud vu̵ vu̵n mbaan kɔ́ ı̵́ Tayɨɨ ba ka hí̧i̧n wɔgɔ né, moo ba káń dɨ laalı̵́ Ba'á woolı̵́ yɛ nɔ; víń duu ho̧n mí sı̵́ né á̧ḿ. 11 Wú̵ń tú'ud vu̵ ba vu̵n gaa moo sə̧"ȩ́ 'waa né, moo Tayɨɨ ba sə̧' sı̵́ moo yúú Seeɗán woolı̵́ ú̵. 12 “Mí dɨ lá kan moo ɓu̵u̵lı̵́ na'a moo bi o̧d ví ú, a̧máa víń dɨ kan néélȩ́ kin vu̵ 'ya̧'a̧ yɛ né. 13 Sey yigid moo yȩ́ń yȩ a yaa tée, wú̵ń tú'ud ví moo yȩ́ń 'waapád. Aga wú̵ń o̧n moo dáń woo nɔ né, a̧máa moo a ki máa, wú̵ń o̧ wu̵ yu̵. Hȩn tóó u̵u̵ dɨ yaalı̵́ tée, wú̵ń tú'ud ví moo yúú woolı̵́ á̧ḿ. 14 Víń ho̧ na"ȩ́ míí yúú ba'ad woolı̵́, moo wú̵ń ɓɛ hȩn míí tú'ud ví wu̵ yu̵. 15 Hȩn 'waapád Ba'á ka dɨ kannɔ máa, míí nu á̧ḿ. Moo woo nɔ mí o̧ yigid Tayɨɨ woo wú̵ń ɓɛ hȩn míí tú'ud ví wu̵ yu̵.

Zó̧ó̧ ví̧i̧ní wú̵ń tii zó̧ó̧ dȩ"ȩ́

16 “Zaa tée víń ho̧n mí sı̵́ né, a̧máa zaa tée víń duu ho̧n pig woolı̵́.” 17 Waa duulí woo tóó ku̵u̵ ki máa vu̵ víń ya voolı̵́: “Moo ka o̧d ba ví yȩ tú' nɛ́nná? ‘Zaa tée víń ho̧n mí sı̵́ né, a̧máa zaa tée víń duu ho̧n pig woolı̵́.’ Duu o̧: ‘Moo mí dɨ laalı̵́ Ba'á woolı̵́’ máalá̧?” 18 Vu̵ duu vi: “Moo ȩn ka o̧ ‘zaa tɛ́ nɔ,’ ‘zaa tɛ́ nɔ’ lá? Ba gaan ví hȩn ka o̧n yȩ né.” 19 Yesu gaa ba vu̵n hí̧í̧ bi ki moo yȩ ó̧, ma vi vu̵: “Ví víń moo ȩná? Moo káń o̧d ví: ‘Zaa tée víń ho̧n mí sı̵́ né, a̧máa zaa tée víń duu ho̧n pig woolı̵́’ yȩ naa? 20 Mí o̧d ví moo yȩ́ńne, víń ká̧ŋ́ŋɔ́, víń bee yéé ká̧ń nɔm, a̧máa nán hágá yɛ vú̵ń dȩ' voo zó̧ó̧. Ɨ́ víí, víń mbaa kan zó̧ó̧ ví̧i̧ní, a̧máa zó̧ó̧ ví̧i̧ní víí wú̵ń duu tii zó̧ó̧ dȩ"ȩ́ á̧ḿ. 21 Wakȩ́ȩ́ ka dɨ waa ha̧a̧lȩ́ tée, zó̧ó̧ ví̧i̧wo̧, moo sey woo ya̧ sú̵'ú̵. A̧máa ka síd waa woo sú̵'ú̵ tée, duu taan sı̵́ hȩn ndɔ́gɔné woo yȩ né. Zó̧ó̧ dȩ"o̧ moo ka ha̧a̧ nánán má nɔ. 22 Ví á̧ḿ, ví dɨ kan zó̧ó̧ ví̧i̧ní 'ya̧'a̧ yɛ yɔ. A̧máa míń duu ho̧ ví ú. Tée zó̧ó̧ víí wú̵ń dȩ'. Nán tóó wú̵ń vbin zó̧ó̧ dȩ"ȩ́ víí yȩ né á̧ḿ. 23 Zá̧ga̧ woo víń duu vin mí sı̵́ hȩn tóó né. Mí o̧d ví moo yȩ́ńne, i ɓá' Ba'á hȩn kan yɛ́g míí tée, wú̵ń pú̵ ví ú. 24 Há̧á̧ 'ya̧'a̧ yɛ ví ɓá'a ná hȩn kan yɛ́g míí ní. I ɓá' hȩnne, víń nuŋŋɔ, moo zó̧ó̧ víí a dȩ' sí̧' la gbug.

Yesu wu̵ mba hȩn 'waapád hágá yɛlı̵́

25 “Mí o̧d ví moo yɛ vu̵ kan ya̧g zílí sú̵'ú̵. Zá̧ga̧ tóó wú̵ń yaa dɨlı̵́, míń duu o̧n ví sı̵́ moo kan ya̧g zílí ní, a̧máa míń o̧d ví la sı̵́ moo ha̧d yúú Ba'á woolı̵́. 26 Zá̧ga̧ woo tée víń ɓá' hȩn kan yɛ́g míí. Mí o̧n ví míńnɔ o̧n Ba'á moo yúú víílí pȩ́ń né, 27 moo aga Ba'á hí̧í̧ ví á̧ḿ. Ba'á hí̧í̧ ví moo kíí hí̧i̧n, kíí fȩȩ moo míí ba mín vúd ya dɨ Tayɨɨ woolı̵́ má nɔ. 28 Mí vúd ya Ba'á woolı̵́ gínú, mí yaa hágá yɛlı̵́. Míń duu lúú hágá yɛlı̵́ moo fíiní la Ba'á woolı̵́.” 29 Ma waa duulí woo vu̵ o̧ddu̵: “'Ya̧'a̧ yɛ máa, mɔ́ o̧ sı̵́ moo ha̧d ha̧ddú̵, mɔ́ zín sı̵́ ya̧g né. 30 'Ya̧'a̧ yɛ vɔ́ gaa ba mɔ́n gaa hȩn 'waapád, mɔ́ hí̧í̧ nán tóó ba a duu vin bi sı̵́ moo né. Moo woo nɔ vɔ́ 'yɛ́ zó̧ó̧ móólȩ́, vɔ́ gaa mɔ́ vúd ya dɨ Tayɨɨ woolı̵́.” 31 Yesu hí̧i̧d vu̵: “'Ya̧'a̧ yɛ ví 'yɛ́ zó̧ó̧ míílí̧ sá'áa? 32 Sey tóó wú̵ń yaa dɨlı̵́, sey woo ya̧ sú̵'ú̵ á̧ḿ, víń hɨ'ɨ. Kóó nɔ́nná wú̵ń daa lúú ka la woolı̵́, víń kéé gbɔn mí dágá mɛ́ń. A̧máa míń mbaan mí dágá mɛ́ń né, moo Ba'á dɨ kan míw. 33 Mí o̧d ví moo yɛ vu̵ moo i nuŋ zó̧ó̧ ká̧'a̧d yúú míílí̧. Nán vú̵ń yú ví kɔɔgná hágá yɛlı̵́, a̧máa i mbi nɔ́ɔ́ la ú̵, moo mí mba hȩn hágá yɛlı̵́ vu̵ 'waa sú̵'ú̵.”

Yoohá̧na 17

Yesu ɓá' Ba' woo yúú waa duulí woo voolı̵́

1 Sey Yesu ka moo moo yȩ 'waa máa, luu dɔg nɔ́ɔ́ be"ı̵́ o̧: “Ba'á, sey ya̧ sú̵'ú̵. A̧m tú' na"ȩ́ míí, mín Waa móó nɔ, moo a̧n tú' na"ȩ́ móó á̧ḿ. 2 Mɔ́ pú̵n néélȩ́ yúú nánán voolı̵́ 'waapád, moo nán ı̵́ káḿ pú̵n vu̵ máa, a̧n pú̵ vu̵ vágád káákáá á̧ḿ. 3 Vágád káákáá sú̵u̵ wu̵ nán u̵u̵ mbaa kan ba má nɔ. Móo Tayɨɨ dágá kəd, ı̵́ yȩ́ń. Míi Yesu Krístu káḿ ba'an ya yɛ nɔ. 4 Ɨ́ míí, mí kɔ́ ba'ad káḿ pú̵n kɔ́lı̵́ hágá yɛlı̵́ máa 'waa sú̵'ú̵, ma mɔ́ nuŋ na"ȩ́ wu̵lı̵́. 5 'Ya̧'a̧ yɛ máa, Ba'á, a̧m na'an kan na"ȩ́ míí ká mí dɨ kannɔ móólȩ́, sey hág ká mbɔ́gɔy ná né máalȩ́. 6 “Mí tú'ud nán káḿ pú̵n vu̵ hágá yɛlı̵́ yɛ vu̵ kan mɔ́ sú̵'ú̵. Vu̵ nán móó vu̵ yu̵, ma mɔ́ ɓɛ vu̵ pú̵n; vu̵ duu moo móó sú̵'ú̵. 7 'Ya̧'a̧ yɛ vu̵ gaa hȩn 'waapád káń nuŋ yɛ, ba mɔ́nnɔ pú̵n, 8 moo mí o̧d vu̵ moo móó káḿ 'yɛ́n vu̵ ya̧gá̧ máa 'waa sú̵'ú̵, vu̵ fȩȩ vu̵ sú̵'ú̵ á̧ḿ. Ma vu̵ gaa du̵u̵lı̵́ na'a ba mín vúd ya dɨ móólȩ́; vu̵ fȩȩ moo ba mɔ́nnɔ ba'an ya máa á̧ḿ. 9 “Ɨ́ míí, mí ɓá'am yúú voolı̵́. Mí ɓá'an mɔ́ yúú nán tóó voolı̵́ né, a̧máa mí ɓá'am yúú nán káḿ pú̵n vu̵ máa voolı̵́, moo vu̵ móó nɔ. 10 Hȩn míí 'waapád móó nɔ; hȩn móó 'waapád míí nu á̧ḿ; nán vu̵ ho̧ na"ȩ́ míí voolı̵́ á̧ḿ. 11 Míń duu mbaan sı̵́ hágá yɛlı̵́ né, a̧máa ı̵́ voo, vú̵ń dɨ lá mbaalı̵́ hágá yɛlı̵́. Ɨ́ míí, mí dɨ laalı̵́ móólȩ́. Ba'á gbo̧o̧, a̧m tu̵ vu̵ kan yɛ́g móó káḿ 'yɛ́n vu̵ yɛ nɔ, moo u̵u̵ má'án dágá kɔ́ ı̵́ kaa dágá yɛ wɔgɔ. 12 Ká mí mbaa kan vu̵ máa, mí baa tu̵ vu̵ kan yɛ́g móó káḿ 'yɛ́n vu̵ yɛ. Mí tu̵ vu̵; nán dágá tin voolı̵́ sa̧a̧mé né, séý waa tilí yȩ nɔ moo hȩn debtere ka o̧ máa a kɔ́yyú̵. 13 A̧máa 'ya̧'a̧ yɛ mí dɨ laalı̵́ móólȩ́, ma mí o̧ ı̵́ yo̧go̧ hágá yɛlı̵́, moo u̵u̵ mbaa kan zó̧ó̧ dȩ"ȩ́ yúú míílí̧ yȩ́ńná. 14 Ɨ́ míí, mí pú̵ vu̵ moo móó sú̵'ú̵, ma nán hágá yɛ vu̵ máń vu̵, moo vu̵ sa̧a̧m voolı̵́ pɛ́lı̵́, kɔ́ ı̵́ káń sa̧a̧m voolı̵́ pɛ́lı̵́ yɛ wɔgɔ á̧ḿ. 15 Mí vin mɔ́ a̧m luun vu̵ hágá yɛlı̵́ ú̵ né, a̧máa a̧m tu̵ vu̵; hȩn ɓı̵́d a mba vu̵ kɛb sá á̧ḿ. 16 Vu̵ nán hágá yɛ vu̵ yu̵ pɛ́lı̵́, kɔ́ ı̵́ káń nán hágá yɛlı̵́ pɛ́lı̵́ yɛ wɔgɔ á̧ḿ. 17 A̧m mbɔ́g vu̵ kan moo yȩ́ń móó, u̵u̵ mbaa də́ń nán móó nɔ. Moo móó, moo yȩ́ńne. 18 Mí ba' vu̵ la nán hágá yɛ voolı̵́ kɔ́ ı̵́ káḿ ba'an ya yɛ wɔgɔ. 19 Mí kɔ́ də́ń hȩn hí̧í̧lí̧ móó, moo u̵u̵ mbaa nán móó vu̵ yu̵ yȩ́ńná á̧ḿ. 20 “Mí ɓá'an mɔ́ yúú voolı̵́ dágá né, a̧máa nán tóó vú̵ń duun yúú moo voolı̵́, mí ɓá'am yúú ı̵́ yȩ voolı̵́ á̧ḿ, 21 moo ya voo 'waapád u̵u̵ má'án dágá kɔ́ ı̵́ ba wɔgɔ. Ba'á, mɔ́ má'án kan mí, mí má'án kan mɔ́, u̵u̵ má'án kan ba á̧ḿ, moo nán hágá yɛ u̵u̵ fȩȩ moo ba mɔ́nnɔ ba'an ya. 22 Mí pú̵ vu̵ na"ȩ́ káḿ pú̵n yɛ sú̵'ú̵, moo u̵u̵ má'án dágá kɔ́ ı̵́ kaa dágá yɛ wɔgɔ á̧ḿ; 23 mí má'án kan vu̵, mɔ́ má'án kan mí, moo u̵u̵ má'án dágá kəd á̧ḿ, moo nán hágá yɛ u̵u̵ gaa ba mɔ́nnɔ ba'an ya, ba mɔ́n hí̧í̧ vu̵ kɔ́ ı̵́ káḿ hí̧i̧n yɛ wɔgɔ á̧ḿ. 24 “Ba'á, mí hí̧í̧ nán káḿ pú̵n vu̵ máa u̵u̵ mbaa ya a̧n mbaa wu̵lı̵́ máalȩ́ á̧ḿ, moo u̵u̵ ho̧ na"ȩ́ máa káḿ pú̵n yȩ nɔ, moo móo dəŋ hí̧i̧n pȩ́ń, hág mbɔ́gɔy. 25 Ba'á ı̵́ hȩn yȩ́ń kɔ́lı̵́, nán hágá yɛ vu̵ gaan mɔ́ né, a̧máa ı̵́ míí máa, mí gaamɔ́. Nán yɛ vu̵ gaa ba mɔ́nnɔ ba'an ya á̧ḿ. 26 Mí tú'ud vu̵ kan mɔ́ sú̵'ú̵, míń duu tú'ud vu̵ tóó, moo u̵u̵ sú̵g mbaa kan hí̧í̧lí̧ móó káḿ hí̧i̧n yɛ, moo a̧n má'án kan vu̵ á̧ḿ.”

Yoohá̧na 18

Vu̵ ma' Yesu

1 Sey Yesu ka moo moo yȩ 'waa máa, daa laa kan waa duulí woo vu̵ ziŋ waa Keedərɔ́ŋ dən. Bab tóó ká du̵u̵lı̵́, Yesu dɔ́ la wu̵lı̵́ kan waa duulí woo vu̵. 2 Yúúdas ı̵́ ka dɨgɨ dɔnné nag nánán voolı̵́ pee, gaa yaga á̧ḿ, moo Yesu baa sú̵g kan waa duulí woo vu̵ wu̵lı̵́ do' ɓu̵u̵lı̵́ na'a. 3 Yúúdas yaa bab yȩlȩ́ á̧ḿ, pa̧ŋ hú' só̧ó̧ze vu̵ kan só̧ó̧ze ı̵́ lig hȩn ha"ı̵́ vu̵; gbanaa hȩn ha"ı̵́ vu̵u̵ ba' vu̵, kan nán farísa vu̵ á̧ḿ; ma vu̵ yaa kan káláŋ́, kan lám, kan hȩn sɨɨ vu̵. 4 Yesu ka gaa hȩn ka dɨ yaalı̵́ yúú woolı̵́ 'waapád yȩ sú̵'ú̵ máa, séé la, vi vu̵: “Ví soo nɔ́nná?” 5 Vu̵ hí̧i̧du̵: “Yesu nán Naazaréddu̵.” Ma o̧d vu̵: “Aga míw.” Yúúdas ı̵́ ba dɨgɨ dɔnné nag voolı̵́ pee, dii dɨ dúú yȩ voolı̵́ sa̧a̧mé á̧ḿ. 6 Sey Yesu ka o̧d vu̵ dɔg: “Aga míw” máa, vu̵ vȩ́' la pigim, vu̵ wá̧a̧ hágá. 7 Yesu duu vi vu̵: “Ví soo nɔ́nná?” Ma vu̵ duu hí̧í̧: “Yesu nán Naazaréddu̵.” 8 Yesu duu o̧d vu̵: “Mín o̧d ví ba míw sú̵'ú̵. I soo míw tée, i gbɔ nán ı̵́ yȩ vu̵ la ú̵.” 9 Yesu o̧ ı̵́ yo̧go̧ moo moo woo yɛ a kɔ́yyú̵: “Ba'á, nán káḿ pú̵n vu̵ yɛ, dágá aga tin ní.” 10 Simɔ́ŋ Piɛ́r ká wu̵ dɨ kan pag naa, woowu̵, du̵ nán ba'ad ı̵́ nii hȩn ha"ı̵́ woo tɔ́g nag nán sə̧'. Yéé woo Málkus. 11 A̧máa Yesu o̧d Piɛ́r: “A̧m doo pag naa móó la fə́ə́ woolı̵́. Hȩn ndɔ́gɔné Ba'á ka pú̵n yɛ, séý míń fȩȩwo̧ ó̧ náa?”

Vu̵ pa̧ŋ Yesu laan tíŋ́ ı̵́ nii hȩn ha"ı̵́ Ána woolı̵́

12 Hú' só̧ó̧ze vu̵, kan kolonɛ́l, kan só̧ó̧ze ı̵́ lig hȩn ha"ı̵́ nán Yúúda voo vu̵, vu̵ ma' Yesu ta. 13 Vu̵ dəŋ pa̧ŋŋɔ laan Ána woolı̵́, moo ká Káýfa ag woo nɔ. Káýfa ká wu̵ mbaa ı̵́ nii hȩn ha"ı̵́ ve' woolı̵́. 14 Ká wu̵ tiŋ nán Yúúda vu̵, ká o̧: “Ndíga nán dágá a pí nɔm zig baa ví yɛ woo ú̵.”

Piɛ́r o̧ bin waa duulí Yesu woo pɛ́lı̵́

15 Simɔ́ŋ Piɛ́r vu̵ kan waa duulí Yesu woo tóó vu̵, vu̵ duu Yesu pigim. Waa duulí woo ı̵́ tóó yȩ, ı̵́ nii hȩn ha"ı̵́ ká gaawu̵ ú̵, ma sú̵g dɔ́ la kan Yesu ya̧g na'am ı̵́ nii hȩn ha"ı̵́ woolı̵́ á̧ḿ. 16 A̧máa Piɛ́r mbaa woo ya̧g dɔ́mmé gɔ́ŋ́. Waa duulí ı̵́ ı̵́ nii hȩn ha"ı̵́ ba gaawu̵ pee vúd la gɔ́ŋ́, o̧d wakȩ́ȩ́ ka tu̵ dɔ́m máa moo, ma ɓɛ Piɛ́r dɔd ya. 17 Wakȩ́ȩ́ pee ka ho̧ Piɛ́r máa, vigi: “Mɔ́ á̧ḿ, mɔ́ waa duulí Yesu woo nɔ náa?” Ma Piɛ́r hí̧i̧du̵: “Áá'a, míw pɛ́lı̵́.” 18 Gba'a vu̵ kan só̧ó̧ze ı̵́ lig hȩn ha"ı̵́ vu̵ kab vee o̧o̧, moo ho̧o̧m ká ka̧"ó̧. Piɛ́r ya dii o̧o̧ vee kan vu̵.

Ɨ́ nii hȩn ha"ı̵́ ví Yesu moo vu̵

(Matío 26 :59-66 ; Márkus 14 :55-64 ; Lúg 22 :66-71 ) 19 Ku̵u̵ pa̧ŋ Yesu laan ı̵́ nii hȩn ha"ı̵́ Ána woolı̵́ máa, vígi moo yúú waa duulí woo voolı̵́, kan moo tú"í woo á̧ḿ. 20 Yesu hí̧i̧du̵: “Mí tú' míí moo la zo"ı̵́. Mí baa tú' moo lig sú̵ggı̵́ nán Yúúda voo vu̵lı̵́, kan lig hȩn ha"ı̵́lı̵́ á̧ḿ, kan ya nán Yúúda ku̵u̵ sú̵g mbaa wu̵lı̵́ yȩlȩ́ 'waapád. Mí tú'un moo tóó ya yú̵ggı̵́lı̵́ né. 21 Mɔ́ vín moo ȩná? A̧m vi nán ku̵u̵ ki moo míí máa vu̵ yu̵, mí baa o̧d vu̵ moo nɛ́nná? Vu̵ gaa voo moo káń o̧d vu̵ máa ó̧.” 22 Sey Yesu ka moo moo yȩ máa, só̧ó̧ze tóó ká dii du̵u̵lı̵́, dȩŋŋɔ, o̧ddu̵: “Mɔ́ hí̧i̧d ı̵́ nii hȩn ha"ı̵́ moo ȩn ı̵́ yo̧go̧lá?” 23 Ma Yesu hí̧i̧du̵: “Káń moo moo ɓı̵́ddɨ tée, mɔ́ o̧n ya. A̧máa a̧n moo moo to̧o̧ȩ tée, moo ȩn káḿ dȩgȩná?” 24 Ma Ána ba' Yesu kan zaŋ waa nagá laan ı̵́ nii hȩn ha"ı̵́ Káýfa voolı̵́.

Piɛ́r duu su̵u̵ Yesu

25 Sey woolı̵́ Simɔ́ŋ Piɛ́r ká du̵u̵lı̵́, ká dɨ vee o̧o̧lȩ́ȩ. Vu̵ vigi: “Mɔ́ á̧ḿ, mɔ́ dɨ sa̧a̧m waa duulí woo voolı̵́ náa?” A̧máa Piɛ́r su̵u̵, o̧: “Áá'a, míw pɛ́lı̵́.” 26 Nán ba'ad ı̵́ nii hȩn ha"ı̵́ woo tóó, o̧o̧g nán Piɛ́r ba du̵gu̵ tɔ́g sə̧' pee woo nɔ, ka ki máa, o̧: “Mín ho̧m kan Yesu á̧ḿ babbı̵́ yȩlȩ́. Ɨ́ yo̧go̧ pɛ́láa?” 27 Moo woo nɔ Piɛ́r duu su̵u̵wu̵, ma nɔ́g va̧a̧ há̧á̧ hȩ́ȩ́.

Yesu dɨ tíŋ́ Pilád woolı̵́

28 Ɨ́ nii hȩn ha"ı̵́ Káýfa ka ví Yesu moo 'waa sú̵'ú̵ máa, vu̵ ɓɛgɛ laan ke'em guvɛrnə́ər woolı̵́ ya̧g ka̧'a̧m hí̧m. Nán Yúúda vu̵ dɔ́n voo ke'em woolı̵́ né, moo ba ka bin ví̧i̧ bii ú, ba ka bin lán hȩn lálı̵́ páska né á̧ḿ. 29 Moo woo nɔ ma, guvɛrnə́ər Pilád vúd ya voolı̵́, vi vu̵: “Dom woo ȩn kíí pa̧ŋ yaan yúú nán yɛ woolı̵́lá?” 30 Vu̵ hí̧i̧du̵ o̧: “Kan nán ɓı̵́d pɛ́lı̵́ tée, ka vɔ́n ya dɔnnɔ víílí nagá né.” 31 Ma Pilád o̧d vu̵: “Aga i ɓɛgɛ, ví sə̧' moo yúú woolı̵́ kɔ́ ı̵́ dooká víí ka o̧ wɔgɔ.” Nán Yúúda vu̵ hí̧i̧du̵: “Vɔ́ dɨ kan néélȩ́ nɔɔn vóó nánán né.” 32 Hȩn yȩ dɨ kɔ́yné duu hȩn Yesu ká tú' ba vú̵ń nɔɔ bi nɛ́nná má nɔ. 33 Ma Pilád duu dɔ́ la ya moo sə̧"ȩ́lȩ́, bee Yesu, vigi: “Mɔ́ gbanaa nán Yúúda voo naa?” 34 Yesu hí̧i̧du̵: “Aga móo o̧a̧a̧? Tóó tée nán vu̵u̵ o̧m moo yȩ yúú míílá̧a̧?” 35 Pilád duu vigi: “Mí nán Yúúdaɨ pɛ́lı̵́ náa? Aga zig móó kan gbanaa hȩn ha"ı̵́ vu̵, vu̵u̵ dɔm míílí̧ nagá. Máa mɔ́ kɔ́ ȩná?” 36 Yesu duu hí̧i̧du̵: “Ya gbaŋ waalı̵́ míí hágá yɛlı̵́ pɛ́lı̵́. Nánán ka vu̵nnɔ 'yɛ́n gbanaa tée, nán ba'ad míí ka vú̵n kɔ́ ya̧g moo míí, moo ba ka mín dɔ́ nag nán Yúúda voolı̵́. A̧máa ya gbaŋ waalı̵́ míí hágá yɛlı̵́ pɛ́lı̵́.” 37 Pilád ka ki máa, vigi: “Asée, mɔ́ gbanaaa?” Yesu duu hí̧i̧du̵: “Aga móo o̧; mí gbanaaɨ. Vu̵ ha̧a̧n moo moo yȩ́ń tú"íi; mí yaa hágá yɛlı̵́ moo woo nɔ á̧ḿ. Kóó nɔ́nná a duu moo yȩ́ń tée, wú̵ń ki moo míí ú̧.” 38 Ma Pilád duu vigi: “Moo yȩ́ń sú̵u̵ ȩná?”

Pilád sə̧' moo Yesu a nɔɔ ó̧

Sey Pilád ka moo moo yȩ 'waa máa, duu vúd laa nán Yúúda voolı̵́, o̧d vu̵: “Mí nugun moo tóó ɓı̵́dná yúú nán yȩ woolı̵́ né. 39 A̧máa mí baa vúd ví nán si̧'i̧ní dágá moo mam vúnní páskalı̵́. Máa, ví hí̧í̧ a̧n gbɔd bi gbanaa víí yɛ naa?” 40 Ku̵u̵ ki máa, vu̵ dɔ́b moo, vu̵ o̧: “Áá'a, wu̵ yu̵ pɛ́lı̵́, a̧máa vɔ́ hí̧í̧ Barábaddu̵.” A̧máa Barábas sú̵u̵, ká kɛmme.

Yoohá̧na 19

1 Pilád ka ki ná' máa, ɓɛ Yesu, o̧d vu̵ u̵u̵ gbɔ́gɔ kan looɨ. 2 Só̧ó̧ze vu̵ tȩȩ mɛɛtawəl sa̧'a̧d gbo'odu̵ yúlí; vu̵ dɔ́ddu̵ sa̧a̧m gbo̧o̧ tóó yȩ́ȩ́ná á̧ḿ. 3 Vu̵ séé ya tíŋ́ woolı̵́, vu̵ vá"u̵: “Kəə zee, gbanaa nán Yúúda voo!”

Ma vu̵ dȩ́ŋ́ŋɔ á̧ḿ. 4 Pilád duu vúd ya o̧d nán Yúúda vu̵: “Míń pa̧ŋ Yesu ya pú̵ ví gɔ́ŋ́ yɛlı̵́, moo i gaa ba mín nugun moo tóó woolı̵́ né.” 5 Ma Yesu vúd ya gɔ́ŋ́ kan mɛɛtawəl sa̧'a̧d pee yúlí, kan sa̧a̧m gbo̧o̧ woo pee fó̧lȩ́. Pilád o̧d vu̵: “Nán sú̵u̵ wu̵ yɛ nɔ.” 6 Sey gbanaa hȩn ha"ı̵́ ku̵u̵ ho̧go̧ kan só̧ó̧ze ı̵́ lig hȩn ha"ı̵́ vu̵ máa, vu̵ dɔ́b moo vu̵ o̧: “Ga"u̵ la la' vbagadı̵́, ga"u̵ la la' vbagadı̵́.” Pilád o̧d vu̵: “Aga i ɓɛ ga"u̵ la ví ú. Mí ho̧n míí moo tóó woolı̵́ né.” 7 Nán Yúúda vu̵ hí̧i̧du̵: “Vɔ́ dɨ vóó kan dooká tóó, o̧ ba maa nɔmme, moo tii fó̧ó̧ woo Waa Tayɨɨ woo nɔ.” 8 Sey Pilád ka ki moo yȩ máa, dú̵ú̵ duu kɔ́gɔ kɔ́lı̵́ gbo̧o̧ mɛ́ń. 9 Duu fíí dɔ́ la ke'emé, vi Yesu: “Mɔ́ yaa móó yaga tɛ́lá?” Yesu hí̧i̧n ya̧g né. 10 Ma Pilád o̧ddu̵: “Mɔ́ hí̧i̧n míw moo náa? Tóó tée míń kéé gbɔm, tóó tée míń ga'am la' vbagadı̵́ kɔ́ ı̵́ káń hí̧í̧ wɔgɔ. Mɔ́ gaa náa?” 11 Yesu hí̧i̧du̵: “Tayɨɨ kan pú̵n mɔ́ zu̵u̵ néélȩ́ be"ı̵́ né tée, mɔ́ kan néélȩ́ tóó waaná' aga yúú míílí̧ pɛ́lı̵́. Moo woo nɔ ma, nán ka dɔn móólȩ́ nagá yɛ kɔ́ hȩn ɓı̵́d mba hȩn káḿ kɔ́ yȩ á̧ḿ.” 12 Pilád ka ki moo yȩ máa, dəŋ soo kɛb bi kéé gbɔgɔ ú̵. A̧máa nán Yúúda vu̵ dɔ́b moo, vu̵ o̧: “A̧m kéé gbɔgɔ tée, mɔ́ dag gboo gbanii nán Róma voo woo nɔ pɛ́lı̵́. Moo nán aga ka tii fó̧ó̧ woo gbanii tée, kin gbanii nán Róma voo tɔ́g né.” 13 Sey Pilád ka ki moo yȩ máa, ɓɛ Yesu vud ya gɔ́ŋ́, mbaa daa láan moo sə̧"ȩ́lȩ́. Vu̵ bee ya woo “Gabáta” kan ya̧g eebərə́ə. 14 Zá̧ga̧ woo vu̵ dɨ hȩn páska vu̵ mbɔ́ggı̵́ɨ. Zá̧ga̧ ya̧ sı̵́ sa̧a̧mɔ́, ma Pilád o̧d nán Yúúda vu̵: “Gbanaa víí ka yɔ.” 15 A̧máa vu̵ dɔ́b voo moo, vu̵ o̧: “Nɔɔwo̧ la ú̵! Nɔɔwo̧ la ú̵! Ga"u̵ la la' vbagadı̵́!” Pilád vi vu̵: “A̧n ga' gbanaa víí naa?” Gbanaa hȩn ha"ı̵́ vu̵ hí̧i̧du̵: “Gbanaa vóó wu̵ gbanii nán Róma voo nɔ dágá.” 16 Pig woolı̵́ máa, Pilád ɓɛ Yesu pú̵ vu̵ u̵u̵ ga"u̵ la' vbagadı̵́.

Vu̵ ga' Yesu la' vbagadı̵́

Pilád ka ɓɛ Yesu pú̵ vu̵ sú̵'ú̵ máa, vu̵ ɓɛgɛ laan. 17 Yesu gaŋ la' vbagad woo vúdda kaalı̵́, la ya̧ ya tóó ku̵u̵ beewu̵ “gu̵u̵ dag gbágadɨ” máa. (Vu̵ bee ya woo “Golgáta” kan ya̧g eebərə́əɨ.) 18 Vu̵ ga"u̵ wu̵lı̵́ kan nán tóó vu̵ idú, kaa kan kaa; Yesu mbaa woo sa̧a̧mé. 19 Pilád bíńda moo tóó ga' yúú la' vbagad Yesu woolı̵́. Hȩn ka bíńda máa wu̵ yɛ nɔ: “Yesu nán Naazaréddu̵, gbanaa nán Yúúda voo nɔ.” 20 Nán Yúúda ɓu̵u̵lı̵́ na'a vu̵ záŋ́ga hȩn yȩ, moo ya ku̵u̵ ga' Yesu wu̵lı̵́ máa, ɗiin kan kaa né. Ká bíńda hȩn yȩ kan ya̧g eebərə́əɨ, kan ya̧g latə̧́ə̧, kan ya̧g gɛrɛ́g á̧ḿ. 21 Gbanaa hȩn ha"ı̵́ nán Yúúda voo vu̵ o̧d Pilád: “I bíńda: ‘Gbanaa nán Yúúda voo nɔ’ sá. A̧máa i bíńda: ‘Nán yɛ o̧ ba bin gbanaa nán Yúúda voo nɔ.’ ” 22 Ma Pilád hí̧i̧d vu̵: “Hȩn káń bíńda sú̵'ú̵ máa, mí bíńda míí sú̵'ú̵.” 23 Só̧ó̧ze ku̵u̵ ga' Yesu sú̵'ú̵ máa, vu̵ yȩ'ȩn sa̧a̧m woo ya ndaddú̵, kóó nɔ́nná fá̧á̧ ı̵́ woo. Vu̵ ɓɛ sa̧a̧m gbo̧o̧ woo á̧ḿ. Sa̧a̧m woo vu̵ va̧a̧ né, vu̵ tȩȩ də́ń tȩȩlȩ́ȩ kəd. 24 Moo woo nɔ, vu̵ ó̧ń ya voolı̵́: “Ba dee ví sa̧a̧m yɛ sá, a̧máa ba gbɔ ví sáásááɨ; nán a lá tée, wú̵ń ɓɛ.” Hȩn yȩ kɔ́y, moo ká vu̵ bíńda debterelı̵́, vu̵ o̧: “Vu̵ yȩ'ȩn sa̧a̧m míí vu̵ sú̵'ú̵, vu̵ gbɔ sáásáá yúú sa̧a̧m gbo̧o̧ míílí̧ á̧ḿ.” Ma só̧ó̧ze vu̵ kɔ́ ı̵́ yo̧go̧ gínú. 25 Yesu na' woo dii mbaa dáŋ́ la' vbagadı̵́, kan na"oo daa sá̧ŋ́, kan Maaríi Kelóófa kȩ́ȩ́, kan Maaríi Magdaláa á̧ḿ. 26 Yesu ho̧ na' woo kan waa duulí woo tóó ka hí̧í̧wo̧ na'a máa, vu̵ dɨ diilí wu̵lı̵́. Yesu o̧d na' woo: “Na'á, waa móó ka yɔ.” 27 Pig woolı̵́ máa, duu o̧d waa duulí woo pee: “Na' móó wu̵ yȩ nɔ.” Diga sey woolı̵́ máa, waa duulí woo pee ɓɛ Yesu na' woo laan woolı̵́, la mbaa kannɔ.

Nɔm Yesu woo nɔ

28 Pig woolı̵́ Yesu ka gaa hȩn 'waapád ba kɔ́y sú̵'ú̵ máa, o̧: “Mam 'wɔnnɔ́.” Yesu moo moo yȩ moo hȩn debtere ba ka o̧ máa, ba a dɔ́ sé' woolı̵́. 29 Tíg tóó ká du̵u̵lı̵́, doo vó̧o̧d hi̧' wu̵lı̵́, ma só̧ó̧ze vu̵ yoo sugud wu̵lı̵́, vu̵ hȩ dȩ"ȩ́ yo̧o̧ 'yɛ́ddu̵ dɔg ya̧gá̧. 30 Sey Yesu ka zɔ máa, o̧: “'Wáa sú̵'ú̵.” Gbɔ vəg, ma wə̧m woo sə̧'ə̧y.

Só̧ó̧ze dágá sa Yesu waagı̵́

31 Zá̧ga̧ woo ká zá̧ga̧ hȩn mbɔ́ggı̵́ɨ, ma nán Yúúda vu̵ sɛ́n fó̧ó̧ nánán a mbaan la' vbagadı̵́ zá̧ga̧ asawəlı̵́ né, moo asawə woo ká zá̧ga̧ gbo̧o̧ȩ á̧ḿ. Moo woo nɔ vu̵ la vi Pilád, bi la gəə nán ku̵u̵ dɨ la' vbagadı̵́ máa vu̵ doo, bi sid vu̵ á̧ḿ. 32 Moo woo nɔ ma, só̧ó̧ze vu̵ ya dəŋ gəə doo nán tóó vu̵n su̵g ga' vu̵ kan Yesu á̧ḿ pee voo. 33 Ku̵u̵ ya̧ ya Yesu woolı̵́ máa, vu̵ ho̧go̧ nɔɔ sú̵'ú̵, ma vu̵ duu gənnɔ sı̵́ doo né. 34 A̧máa só̧ó̧ze tóó saga kan táa waagı̵́, ma mɛm yɛ́d zu̵u̵, kan mam saw. 35 Nán ka ho̧ hȩn yȩ kan nɔ́ɔ́ woo máa, wu̵ du̵ ya̧g yɛ nɔ, ya̧g du̵lı̵́ yɛ moo yȩ́ńne. Aga gaa ya̧g du̵lı̵́ bii yɛ ba moo yȩ́ńne, moo i 'yɛ́ zó̧ó̧ wu̵lı̵́ á̧ḿ. 36 Hȩn yȩ kɔ́y moo hȩn ku̵u̵ bíńda debterelı̵́ máa, a kɔ́yyú̵; vu̵ bíńda: “Vu̵ gən nɛ́ŋ́ woo né.” 37 Vu̵ bíńda hȩn tóó debterelı̵́ á̧ḿ: “Vu̵ 'yɛ́ nɔ́ɔ́ nán ı̵́ ku̵u̵ saga máa woolı̵́.”

Vu̵ dɔd Yesu bɛ́ɛ́gı̵́

38 Pig woolı̵́ máa, nán kaa Arimatée tóó ká du̵u̵lı̵́, yéé woo Yu̵u̵séfu (ká yú̵g duu Yesu, moo ká ndɔg nán Yúúda vu̵ yu̵.) Yu̵u̵séfu yȩ la ɓá' Pilád fó̧ó̧ Yesu woo, bi siddu̵ ú̵. Pilád gbɔddu̵ hi̧naa. Ma la sid fó̧ó̧ Yesu woo. 39 Níkodém ká dəŋ yaa Yesu woolı̵́ viddí pee, pa̧ŋ ya duusá̧n tóó vu̵ idú, dágá vu̵ beewu̵ “míir,” vu̵ ya̧a̧n kan ı̵́ tóó ku̵u̵ beewu̵ “aloe” máa, kɔ́ kílo vo' ta̧a̧nɔ́ ó̧. 40 Vu̵ sid fó̧ó̧ Yesu woo, vu̵ túudu̵ duusá̧n pee, vu̵ go̧o̧wo̧ kan sa̧a̧m nɛ́'ɛm kɔ́ ı̵́ nán Yúúda ku̵u̵ baa kɔ́ ya nɔm dɔnnélȩ́ máa wɔgɔ. 41 Ya ku̵u̵ ga' Yesu wu̵lı̵́ máa, dɨ dáŋ́ bab tóólı̵́. Bɛ́ɛ́g 'maŋ tóó ká dɨ tíŋ́ bab yȩlȩ́, vu̵ dɔn ná nɔm wu̵lı̵́ see né. 42 Ma vu̵ dɔd Yesu wu̵lı̵́, moo bɛ́ɛ́g sú̵u̵ ká dɨ bə́', zá̧ga̧ woo ká zá̧ga̧ hȩn mbɔ́ggı̵́ nán Yúúda voo nɔ á̧ḿ.

Yoohá̧na 20

Bɛ́ɛ́g Yesu woo mbaa leená

1 Zá̧ga̧ aladdı̵́ máa, Maaríi Magdaláa daa laa bɛ́ɛ́gı̵́ ya̧g ka̧'a̧m hí̧m, ya tú 'waa ná né á̧ḿ. Ho̧ 'yɛgɛ vbíí lúú sı̵́ yúú bɛ́ɛ́gı̵́ ú̵. 2 Ma lúú ɗug laa Simɔ́ŋ Piɛ́r woolı̵́, kan waa duulí Yesu woo tóó Yesu ká hí̧í̧wo̧ na'a pee, o̧d vu̵: “Vu̵ gaŋ fó̧ó̧ ı̵́ 'yɛ́lı̵́ baa ví woo luu bɛ́ɛ́gı̵́ sú̵'ú̵; vɔ́ gaan ya ku̵u̵ 'yɛ́nnɔ né.” 3 Piɛ́r vu̵ kan waa duulí Yesu woo tóó pee vu̵ vúd laa bɛ́ɛ́gı̵́. 4 Vu̵ sú̵g kɛ ɗug ya voo idú á̧ḿ, a̧máa waa duulí ı̵́ tóó pee kɛ ɗug mba Piɛ́r, wu̵ dəŋ ya̧ bɛ́ɛ́gı̵́ tíŋ́, 5 ma nə'əy ho̧ sa̧a̧m nɛ́'ɛm pee mbaa hágá, a̧máa dɔ́n zu̵u̵ bɛ́ɛ́gı̵́ né. 6 Ma Simɔ́ŋ Piɛ́r duuwu̵ pigim, ya̧ la á̧ḿ, dɔ́ la bɛ́ɛ́g tíŋ́, ho̧ sa̧a̧m ba mbaa hágá pee. 7 Sa̧a̧m ku̵u̵ go̧o̧n Yesu yúú wu̵lı̵́ máa vu̵ sú̵g mbaan ya dágá peelı̵́ né, a̧máa go̧y woo mbaa kəd. 8 Pig woo waa duulí ı̵́ ba dəŋ ya̧ tíŋ́ pee duu dɔ́ la bɛ́ɛ́gı̵́, ho̧ hȩn yȩ vu̵, fȩȩ moo woo á̧ḿ; 9 moo waa duulí vu̵ kin ná moo debtere ká o̧n séý Yesu ban níḿ nɔmmé pȩ́ń máa né. 10 Ma vu̵ daa fíí laa voolı̵́.

Yesu tú'ud Maaríi Magdaláa fó̧ó̧

11 Maaríi dii mbaa woo gɔ́ŋ́ dáŋ́ bɛ́ɛ́gı̵́, ká̧ŋ́. Ka dɨ ká̧ń máa, nə'əy ho̧ zu̵u̵ nɔ́ɔ́ bɛ́ɛ́g tíŋ́, 12 ho̧ maleeka vu̵ idú vu̵ dɔ́ sa̧a̧m heená, vu̵ mbaa ya vu̵n hu̵u̵ Yesu peelı̵́; dágá mbaa ka' yúlí, tóó mbaa woo ka' dɔlı̵́. 13 Vu̵ vigi: “Na'á, moo ȩn mɔ́ ká̧ŋ́ŋá?” Hí̧i̧d vu̵: “Moo ku̵u̵ gaŋ ı̵́ 'yɛ́lı̵́ míí luu yɛ nɔ; mí gaan ya ku̵u̵ 'yɛ́nnɔ né.” 14 Sey ka dɨ moo yȩ moolȩ́ máa, tii daa nɔ́ɔ́ pigim, ho̧ Yesu dii mbaa yɔ, a̧máa gaan ba Yesu wu̵ né. 15 Ma Yesu vigi: “Na'á, mɔ́ ká̧ŋ́ ȩná? Mɔ́ soo nɔ́nná?” Maaríi taa woo ba nán bab baalı̵́ tóó nɔ, o̧ddu̵: “Ba'á vu̵, i wu̵ gaŋŋɔ tée, i tú'un ya kíí 'yɛ́gɛ wu̵lı̵́ má nɔ, tée míń gaŋŋɔ.” 16 Ma Yesu beewu̵: “Maaríi!” Maaríi tii daa hí̧i̧du̵ kan ya̧g eebərə́ə: “Rábuní!” (Yéé yȩ tú' “Akaw.”) 17 Yesu o̧ddu̵: “A̧m za'an sá, moo mí dɔgɔ ná Ba' míí woolı̵́ né. A̧máa a̧m la o̧d dan sá̧ŋ́ vu̵ ba míń dɨ ɗáálı̵́ dɔg Ba' míí woolı̵́, wu̵ Ba' víí á̧ḿ; míń dɔg Tayɨɨ míí woolı̵́, wu̵ Tayɨɨ víí á̧ḿ.” 18 Maaríi Magdaláa laa waa duulí voolı̵́, o̧d vu̵: “Mí ho̧ ı̵́ 'yɛ́lı̵́ baa ví sú̵'ú̵.” Ma o̧d vu̵ moo Yesu ka o̧ddu̵ máa 'waapád.

Yesu duu tú'ud waa duulí woo vu̵ fó̧ó̧

19 Zá̧ga̧ dágá yȩlȩ́ mɛn aladdı̵́, lig waa duulí Yesu woo ku̵u̵ mbaa wu̵lı̵́ máa, vu̵ kúbla, moo vu̵ ndɔg nán Yúúda vu̵ yu̵. Yesu ya dii voolı̵́ sa̧a̧mé, o̧d vu̵: “Ká̧'a̧d Tayɨɨ woo a mbaa kan ví ú.” 20 Sey ka moo moo yȩ 'waa máa, tú'ud vu̵ nag woo kan waag woo. Waa duulí woo ku̵u̵ ho̧go̧ máa, zó̧ó̧ voo dȩ'. 21 Yesu duu o̧d vu̵: “Ká̧'a̧d Tayɨɨ woo a mbaa kan ví ú. Mí ba' ví kɔ́ ı̵́ Ba'á ka ba'an ya yɛ wɔgɔ.” 22 Ka moo moo yȩ 'waa máa, pɛd vu̵, o̧d vu̵: “I fȩȩ yigid Tayɨɨ woo nɔ. 23 Tow i kéé hȩn ɓı̵́d nán voo gbɔ tée, Tayɨɨ kéé hȩn ɓı̵́d voo gbɔ sú̵'ú̵ á̧ḿ. Nán ı̵́ i kéé hȩn ɓı̵́d voo gbɔn né tée, Tayɨɨ kéé gbɔn vu̵ né á̧ḿ.”

Yesu vu̵ kan Tomásdu̵

24 A̧máa nán dágá sa̧a̧m waa duulí Yesu woo ı̵́ wa̧nɓó' zu̵u̵ idú voolı̵́, yéé woo Tomás (vu̵ beewu̵ tóó “Baasa̧m”). Sey Yesu ká maa vu̵ máa, Tomás wu̵lı̵́ pɛ́lı̵́. 25 Ma waa duulí tóó vu̵ o̧ddu̵: “Vɔ́ ho̧ ı̵́ 'yɛ́lı̵́ baa ví sú̵'ú̵.” A̧máa Tomás o̧d vu̵: “A̧n ho̧n ndɔ́g kúúsa nag woolı̵́ né, a̧n dɔn nag vbaŋ waa míí ndɔ́g kúúsa woolı̵́ né, a̧n dɔn nag míí waag woolı̵́ né tée, mí fȩȩn moo víí yȩ né sá̧ḿ.” 26 Alad dágá pig woolı̵́ máa, waa duulí woo vu̵ duu sú̵g ligí, máa Tomás du̵u̵lı̵́ á̧ḿ. Vu̵ kúbla lig, ma Yesu ya dii voolı̵́ sa̧a̧mé, o̧: “Ká̧'a̧d Tayɨɨ woo a mbaa kan ví ú.” 27 Pig woolı̵́ máa, o̧d Tomás: “A̧m yo̧o̧ nag vbaŋ waa móó ya yɛlı̵́, a̧m ho̧ nag pɛ́ɛ́g míí. A̧m yo̧o̧ nag móó, mɔ́ dɔd ya waag míílí̧. A̧m mbaa nán moo faalı̵́ sá, a̧máa a̧m fȩȩ mooɨ.” 28 Tomás hí̧i̧du̵ ya̧g o̧: “Ɨ́ 'yɛ́lı̵́ míí! Tayɨɨ míí!” 29 Yesu duu o̧ddu̵: “Moo káḿ ho̧n máa, mɔ́ 'yɛ́ zó̧ó̧ míílí̧ wu̵ yaa? A̧máa du̵u̵d nán ı̵́ ku̵u̵ ho̧n mí ní, ku̵u̵ 'yɛ́ zó̧ó̧ míílí̧ máa vu̵ yu̵.”

Moo ȩn Yoohá̧na bíńda debtere yɛlá?

30 Yesu ká kɔ́ hȩn sa̧ga̧ tóó vu̵ ɓu̵u̵lı̵́ na'a nɔ́ɔ́ waa duulí woo voolı̵́; hȩn woo mí bíńda vu̵ debtere yɛlı̵́ né. 31 A̧máa hȩn ı̵́ káń bíńda vu̵ yɛ, moo i gaa Yesu ba wu̵ ı̵́ nán sənné, wu̵ Waa Tayɨɨ woo á̧ḿ. I duuwu̵ tée, víń nuŋ vágád káákáá kan yɛ́g woo nɔ.

Yoohá̧na 21

Yesu tú'ud waa duulí ı̵́ gúndɛm vu̵ fó̧ó̧

1 Pig woolı̵́ máa, Yesu duu tú'ud waa duulí woo tóó vu̵ fó̧ó̧ ya̧g mam Tiberíalı̵́, hág Gáliléelı̵́. Fó̧ó̧ tú"í woo ká dɨ ná': 2 Simɔ́ŋ Piɛ́r kan Tomás (ı̵́ ku̵u̵ beewu̵ “Baasa̧m” máa), kan Natanaɛ́l (nán Kanáa ı̵́ hág Gáliléelı̵́ pee), kan Zebedée waa vu̵, kan waa duulí Yesu woo tóó vu̵ idú vu̵ sú̵g mbaa ya dágá. 3 Simɔ́ŋ Piɛ́r o̧d vu̵: “Mí laa ze' ma"ȩ́ yɔ.” Ma vu̵ o̧ddu̵: “Ba laa ví á̧ḿ.” Vu̵ daa ɗáa nɛ́ŋ́ŋı̵́ ka la, a̧máa vid woo vu̵ ma'an hȩn tóó né. 4 Ya̧g ka̧'a̧m ka tú máa, Yesu ya dii ya̧g nɛ'ɛmé, waa duulí woo vu̵ gaanɔ né. 5 Yesu o̧d vu̵: “Waa vu̵, ví ma' sı̵́ hȩn tóó áa?” Vu̵ hí̧i̧du̵: “Pɛ́lı̵́.” 6 Ma o̧d vu̵: “I la tú̵ú̵ kȩgȩ ka' nag nánné, tée víń ma' ze'.” Ku̵u̵ la tú̵ú̵ kȩgȩ ı̵́ yo̧go̧ máa, ze' ma'ay wu̵lı̵́ ɓu̵u̵lı̵́ na'a, vu̵ woowu̵ mban né. 7 Waa duulí Yesu woo ı̵́ ká hí̧í̧wo̧ na'a pee, ka ho̧ hȩn yȩ máa, o̧d Piɛ́r: “Ɨ́ 'yɛ́lı̵́ baa ví wu̵ yȩ nɔ.” Sey Simɔ́ŋ Piɛ́r ka ki ı̵́ 'yɛ́lı̵́ ba wu̵ yȩ nɔ máa, ɓɛ sa̧a̧m dɔ́lı̵́ woo ta daa gə́ńsə́ŋ́ŋı̵́, moo sa̧a̧m woo ká zi̧i̧ ní, ma kə̧ə̧ la mammé. 8 Waa duulí Yesu woo tóó vu̵ yaa voo kan nɛ́ŋ́, moo vu̵ ɗiin kan ya̧g nɛ'ɛm né, ká dɨ mɛ́ɛtər tȩmɛre aga nɔ. Vu̵ dɨ kȩgȩ woolı̵́ á̧ḿ, ze' vu̵ hi̧' dɨ wu̵lı̵́ á̧ḿ. 9 Sey ku̵u̵ sí la ya ɓá"ı̵́ máa, vu̵ ho̧ vee yɨg, kan ze' yúú woolı̵́, kan beréd á̧ḿ. 10 Yesu o̧d vu̵: “I gɛ ze' kíí ma' yȩ tóó vu̵ pa̧n ya ú̵.” 11 Simɔ́ŋ Piɛ́r ka ki máa, ɗáá dɔg nɛ́ŋ́ŋı̵́, woo kȩgȩ vud ya ɓá"ı̵́. Kȩgȩ hi̧' kan ze' gbo̧o̧ vu̵ tȩmɛre kan vo' nɔ́nɔ́ zu̵u̵ ta̧a̧nɔ́. Ze' ka ɓu̵u̵ na'a yȩ si̧', kȩgȩ dey né á̧ḿ. 12 Ma Yesu o̧d vu̵: “I ya lá hȩnne.” Waa duulí woo tóó ba zi̧i̧ zó̧ó̧ vigi: “Mɔ́ nɔ́nná?” máa pɛ́lı̵́, moo vu̵ gaa ı̵́ 'yɛ́lı̵́ ba wu̵ yȩ nɔ. 13 Yesu séé la ɓɛ beréd pú̵ vu̵, kan ze' pee á̧ḿ. 14 Pig Yesu ka níḿ nɔmmé máa, tú'ud waa duulí woo vu̵ fó̧ó̧ do' ta̧a̧nɔ́ woo wu̵ yȩ nɔ.

Yesu vu̵ kan Piɛ́rru̵

15 Ku̵u̵ lá hȩn 'waa máa, Yesu vi Simɔ́ŋ Piɛ́r: “Simɔ́ŋ Yoohá̧na waa, mɔ́ hí̧i̧n mba nán yɛ vu̵ áa?” Simɔ́ŋ hí̧i̧du̵: “Ɨ́ 'yɛ́lı̵́ míí, mɔ́ gaa mí hí̧i̧mɔ́.” Yesu o̧ddu̵: “A̧m baa pa̧ŋ mbee waa míí vu̵ laan ya sígidí.” 16 Duu vigi do' idú woo: “Simɔ́ŋ Yoohá̧na waa, mɔ́ hí̧i̧náa?” Piɛ́r duu hí̧i̧du̵: “Ɨ́ 'yɛ́lı̵́ míí, mɔ́ gaa mí hí̧i̧mɔ́.” Yesu duu o̧ddu̵: “A̧m tu̵ mbee míí vu̵ ú̵.” 17 Yesu duu faa vigi do' ta̧a̧nɔ́ woo: “Simɔ́ŋ Yoohá̧na waa, mɔ́ hí̧i̧náa?” Yesu ka vigi do' ta̧a̧nɔ́ “Mɔ́ hí̧i̧náa?” “Mɔ́ hí̧i̧náa?” máa, zó̧ó̧ Piɛ́r woo ví̧i̧, hí̧i̧du̵: “Ɨ́ 'yɛ́lı̵́ míí, mɔ́ gaa hȩn 'waapád; mɔ́ gaa ba mín hí̧í̧ bi ú!” Ma Yesu duu o̧ddu̵: “A̧m baa pa̧ŋ mbee míí vu̵ laan ya sígidí. 18 Mí o̧m moo yȩ́ńne, káḿ dɨ lá náásaalı̵́ máa, aga mɔ́ kaa sa̧a̧m móó ta dɔg, mɔ́ laa ya káḿ hí̧í̧ máalȩ́. A̧máa sey a̧m gbo̧o̧ sú̵'ú̵ tée, mɔ́ń yo̧o̧ nag móó, nán tóó wú̵ń tam kan zaŋ gaŋ laan mɔ́ ya káḿ sɛ́n né máalȩ́.” 19 Yesu o̧ddu̵ ı̵́ yo̧go̧ moo nɔm Piɛ́r woo a dɨ nɔɔlȩ́, ma a na' Tayɨɨ wu̵lı̵́ má nɔ. Sey Yesu ka moo moo yȩ 'waa máa, duu o̧d Piɛ́r: “A̧m duunɔ́.”

Yesu vu̵ kan waa duulí woo ı̵́ ka hí̧í̧wo̧ na'a pee nɔ

20 Sey Piɛ́r ka tii daa nɔ́ɔ́ máa, ho̧ waa duulí Yesu woo ká hí̧í̧wo̧ na'a pee dɨ vu̵ duulíi. (Ká wu̵ ɓəg Yesu haalı̵́ ya hȩn lálı̵́lı̵́, ma ka vigi: “Ba'á, nóo dɨm dɔnné nag nánán voolı̵́lá?” má nɔ.) 21 Piɛ́r ho̧go̧, ma vi Yesu: “Ɨ́ 'yɛ́lı̵́ míí, ȩn wú̵ń kɔ́ nán ı̵́ yȩ woolá?” 22 Yesu hí̧i̧du̵: “Kam móó tɛ́lá? A̧n hí̧í̧ tée, wú̵ń mbaa há̧á̧ míń fíí ya. Ɨ́ móó máa, a̧m duunɔ́.” 23 Moo woo nɔ, moo yȩ kiy nán kirtȩ́n voolı̵́ sa̧a̧mé, vu̵ o̧ waa duulí Yesu woo ı̵́ yɛ ban nɔɔ né. A̧máa Yesu o̧n Piɛ́r: “Nán yȩ wú̵ń nɔɔ né” né. A̧máa o̧: “A̧n hí̧í̧ a mbaa há̧á̧ a̧n fíí ya tée, kam móó tɛ́lá?” 24 Waa duulí yȩ wu̵ du̵ ya̧g yúú moo yȩlȩ́, aga wu̵ bíńda hȩn yɛ á̧ḿ. Vɔ́ gaa ya̧g du̵lı̵́ woo yɛ moo yȩ́ńne.

Moo sí̧'í̧di

25 Yesu kɔ́ hȩn tóó vu̵ ɓu̵u̵lı̵́ na'a á̧ḿ. Ka vu̵n bíńda vu̵ dágá dágá tée, mí taa ka vu̵n nugun ya debtere woo 'yɛ́lı̵́ hágá yɛlı̵́ né á̧ḿ.