1

1 Haho chaho kwakala neno, na iye Neno wakala kwa Mulungu, na ye Neno wakala ni Mulungu. 2 Hangu ho chaho ye Neno were a kwa Mulungu. 3 Vit'u zhosi zhaumbwa kwa kukirira kwakwe. Na k'ahana kit'u hatha kimwenga kirichoumbwa hasiho kukirira kwakwe. 4 Iye Neno were nde chaho cha uzima, na uzima uu wareha mulangaza kwa anadamu. 5 Mulangaza uu, unang'ala kizani na kiza k'akiwadimire. 6 Bai kwereko mut'u mumwenga ariyehumwa ni Mulungu, dzinare ni Johana. 7 Mut'u yuyu wakudza kwamba aambirize at'u dzulu za wo mulangaza, kwamba kukirira kwa iye Johana at'u osi madime kukuluhira. 8 Iye mwenye were siye mulangaza bule, ela wakudzaambiriza at'u dzulu za uwo mulangaza. 9 Na uwo mulangaza wa jeri ung'alirawo kila mut'u, were unadza urumwenguni. 10 Iye were a urumwenguni, na uwo urumwengu waumbwa kukirira na iye, ela kidza o at'u a urumwengu k'amamumanyire bule. 11 Mut'u iye wakudza kwa a kwakwe enye, ela o mario akwe k'amamuhokerere. 12 Ela mwero wa osi aryahu mariomuhokera na kumukuluhira waap'a wadimi wa kukala ana a Mulungu. 13 Ana aa k'amazhalirwe kwa ngira ya kibinadamu, hedu kwa mahendzo ga mut'u, ela mazhalwa ni Mulungu. 14 K'uzhona zho, Neno akikala mut'u na akitoa hamwenga naswi. Bai hukiona ngumaye. Nguma ii were ni yakwe kwa kukala were nde Mwana wa h'akeye kula kwa babaye, naye were adzere nema na ujeri. 15 Kwa vizho Johana wamboza ushahidhi dzuluze, akiluta mumiro akiamba, "Yuyu nde yuyahu niriyekala ninamwamba nirihoamba kukala, 'Iye adzaye nyuma zangu be ni mubomu kuriko mimi, kwa kukala wakalako hatha kabila mimi sidzakalako.' " 16 Bai siswi hosi fwahokera nema ya kukup'ulirwa kula kwa uthimiri wa kwakwe. 17 Kwani Sheria yalazhwa kukirira kwa Musa, ela nema na ujeri zhakudza kukirira kwa Jesu Masihi. 18 K'ahana mut'u ariyemona Mulungu, ela ye Mulungu Mwana, ariye ni Mwana wa h'akeye ariye lagani hakwe nde ariyehumanyisa iye Mulungu. 19 Bai vivi ndizho Johana arizhoamba wakathi Ayahudi marihoahuma alombi na Alawi kula Jerusalemu kwamba makamuze maambe, "U h'ani we?" 20 Marihofika kuko, Johana k'akahalire kuadzigidzya, ela waambira lwazu-lwazu akiamba, "Mimi si iye Masihi bule." 21 Marihosikira vizho makimuza kaheri makiamba, "Vikara u h'ani? U Elija?" Johana akidzigidzya akiamba, "Mimi si Elija bule." Makimuza kaheri makiamba, "We u iye nabii?" Johana akiadzigidzya akiamba, "Hatha bule." 22 Mwisho kamare makimuza makiamba, "Vikara u h'ani? Hup'e jibu hukaambire aryahu at'u madziohuhuma. Vidze unaambadze dzuluzo?" 23 Johana akidzigidzya akiamba, "Here nabii Isaya arizhonena, Mimi ni mut'u alutaye mumiro ko nyika na kuamba, 'Mutengezereni Bwana ngira ya kugoloka.' " 24 O at'u mariokwenda kwa Johana, were madzahumwa ni Mafarisayo. 25 Bai makimuza Johana makiamba, "Kala k'u Masihi na k'u Elija, hedu ye nabii humutharizaye, mbona unabat'iza at'u?" 26 Johana akiadzigidzya akiamba, "Mimi ninabat'iza at'u kwa madzi, ela kahikahi zenu haimire mut'u musiyemumanya. 27 Na iye bai ndiye adzaye nyuma yangu ambaye mimi siv̱irya hatha kumuvula virahuzhe." 28 Maut'u gaga gahendeka kuko Beth'ania, nyangamo ya hiri ya muho wa Jorodani arikokala Johana anabat'iza at'u. 29 Siku ya hiriye Johana akimona Jesu anadza na arihomona akiamba, "Lolani thiyu ye Mwana Ng'ondzi wa Mulungu ausaye dambi ya urumwengu. 30 Yuyu ndiye niriyekala ninaamba haho nirihonena nikiamba, 'Iye mut'u adzaye nyuma zangu, ni mubomu kuriko mimi, mana wakalako hatha kabila mimi sidzakalako.' 31 Mut'u mimi sidimire kumanya kala andakala h'ani, ela nakudza nibat'ize at'u na madzi kwamba adime kuonyeswa kwa Aiziraeli." 32 Gonya Johana achamboza ushahidhi akiamba, "Naona ye Roho akitserera kula mulunguni dza here giya na akimuthulama. 33 Sikamumanyire, ela ye ariyenihuma nibat'ize at'u na madzi wanambira vivi, 'Ye mut'u ambaye undaona Roho anatserera na kumuthulama, be ndiye iye andebat'iza at'u kwa Roho Mweri.' 34 Nami nidzazhona na ninamboza ushahidhi kwamba yuyu nde Mwana wa Mulungu." 35 Bai siku ya hiriye kaheri, Johana were aimire haho na anafundzie airi, 36 bai arihomona Jesu anatsembera akiamba, "Lolani thiye ye Mwana Ng'ondzi wa Mulungu." 37 O anafundzi airi makimusikira Johana ananena vivi, makimuricha na makimuthuwa Jesu. 38 Jesu akigaluka na akiaona o anafundzi airi manamuthuwa, akiauza akiamba, "Munamalani nwi?" Makidzigidzya makiamba, "Ukalahi kwani Rabi?" (Rabi manaye ni mwalimu.) 39 Jesu akiamba, "Ndzoni muhaone hedu." Kwa vizho machenda naye na makiona ho akalaho na makikala hamwenga naye siku iyo. Ganakala gaga were ni murongo wa saa kumi za dziloni. 40 Mumwenga wa aryahu airi mariomusikira Johana ananena na machenda na Jesu, were ni Anderea, nduguye Simoni P'et'ero. 41 Kit'u cha kwandza arichohenda Anderea wakwendamona nduguye Simoni na akimwambira vivi, "Hudzamona ye Masihi bewe." (Mana ya Masihi ni mut'u ariyetsagulwa ni Mulungu.) 42 Gonya Anderea akimuhirika Simoni kwa Jesu. Bai Jesu akimulola na akiamba, "Uwe u Simoni mwana wa Johana, ela dzinaro rindakala K'efa." (K'efa manaye ni P'et'ero yani iwe.) 43 Siku ya hiriye akiona baha ende Galilaya. Bai akimona Filipu, na Jesu akimwamba Filipu, "Nithuwa hedu." 44 Filipu wakala ni mut'u wa Beth'isaida, kut'u arikotoa Anderea na P'et'ero. 45 Ndo Filipu akiuka kwenda kwa Nath'anieli na achendamwamba, "Nath'anieli hudzamona iye ambaye Musa waora maut'u dzuluze kahi za cho chuwo cha Sheria, na kidza ambaye manabii maora dzuluze. Dzinare ni Jesu wa Nazareth'i, mwana wa Josefu." 46 Nath'anieli arihosikira vizho akiuza akiamba, "Vino kuna kit'u kidzo kidimacho kwambola kula Nazareth'i jeri?" Filipu akimwamba, "Ndzo ulole." 47 Jesu arihomona Nath'anieli anamudzirira akiamba, "Lolani, thiyu Muiziraeli jeri-jeri ambaye k'ana ulongo wowosi ndanimwe." 48 Nath'anieli akimuza akiamba, "Udzanimanyadze?" Jesu akidzigidzya akiamba, "Nidzakona haryahu udzihokala u ts'ini za uryahu mutini. Na hatha Filipu were k'adzakwiha." 49 Nath'anieli akimudzigidzya akiamba, "Rabi, uwe u Mwana wa Mulungu, u muthawali wa Iziraeli." 50 Jesu akiamba, "Unakuluhira kwa kukala nidzakwambira dzakona udzihokala u ts'ini za mutini? Be undaona maut'u mabomu kukira gaga." 51 Jesu akienderera kunena akiamba, "Ninamwambira ujeri, mundaona mulunguni ku lwazu na malaika a Mulungu manambuka na kutharamuka kwa Mwana wa Mudamu."

2

1 Bada ya siku mbiri kukikala na harusi kuko K'ana, mudzi wa Galilaya; na mameye Jesu akikala a kuko. 2 Jesu naye na anafundzie masungwa yo harusi. 3 Bai divai ya yo harusi irihogoma mameye Jesu akimwambira, "Divai idzaagomera kuryahu." 4 Jesu akimwamba, "Kwanoni unanambira zho m'ama? Wakathi wangu k'audzafika bule." 5 Ye mameye akiambira o ahumiki akiamba, "Tengezani rorosi andiromwambira." 6 Bai kwereko kuko mabiga mahandahu ga mawe garigoikwa kwa adha ra Ayahudi ra kuoga. Kila mwenga were rinangira geleni mirongo miri hedu mirongo mihahu za madzi. 7 Bai Jesu akiambira o ahumiki akiamba, "Dzazani mabiga gaga na madzi." Kwa vizho makigadzaza mulembelembe. 8 Gonya Jesu akiambira o ahumiki, "Vikara hekani mukamup'e ye kilongozi wa yo sherehe." Bai makiheka makimuhirikira, 9 na ye kilongozi akithatha go madzi garigokala gadzagaluka divai. K'amanyire idzambolahi, ingahokala o ahumiki mariokala madzaheka go madzi were manamanya zho vidzizhokala. Bai ye kilongozi akimuvuha k'anda ye bwana harusi, 10 na akimwamba, "Kawaida mut'u ni kumboza divai mbidzo kwandza ndo gonya kala at'u madzanwa zhomu zhenye, akamboza yo mbii-mbii, ela we vivi udzayika yo mbidzo hatha vivi ndo unayomboza." 11 Bai uu ndo muujiza wa kwandza kamare ariouhenda Jesu. Nawo wauhenda K'ana, mudzi uriwo ko Galilaya, bai akinyesa ngumaye na o anafundzie makimukuluhira. 12 Bada ya vivi Jesu na mameye na nduguze na anafundzie makitharamuka Kaperinaumu kwa siku mbiri t'ahu. 13 Gonya wakathi wa sikuk'uu ya Kiyahudi ya P'asaka urihofika hehi, Jesu wambuka kwenda Jerusalemu. 14 Bai arihokwenda kahi za ro Hekalu akiona at'u haho, managuza ng'ombe na ng'ondzi na magiya. Kidza were kuna angine mariokala manabanda p'esa, makeresi na meza zao. 15 Jesu akisuka kikotho cha nyugwe na akiainga osi mo Hekaluni hamwenga na zo ng'ombe na ng'ondzi zao. Na kidza akizipetula-petula zo meza zao, na zo p'esa zosi zikimwagika! 16 Akiadumulira o mariokala managuza magiya akiamba, "H'aya gauseni gaga mumu! Siigaluzeni nyumba ya Baba na kuihendya soko!" 17 Gonya o anafundzi marihoaza dzulu ya zho arizhohenda Jesu, makikumbukira viryahu virizhondhikwa kahi za Maoro zhaambazho, "Mulungu, hat'u ha kukuvoya ha moyoni mwangu zhomu hatha sina zha kuhenda." 18 Ndo o Ayahudi makimwamba, "Undafwanyesa muujiza wani hatha fumanye una wadimi wa kuhenda gaga?" 19 Jesu akiadzigidzya akiamba, "Ribandeni riri Hekalu, nami nindariaka kaheri kwa siku t'ahu." 20 O vilongozi makimwamba, "Hekalu riri raakwa kwa muda wa miaka mirongo mine na mihandahu, undadima jeri kuriaka kwa siku t'ahu we?" 21 Ela Jesu were ananena vivi kuhusu Hekalu ra uwo mwiriwe. 22 Bai arihofufuka, anafundzie makumbukira kukala ut'u uu were waunena kare. Ndo makikuluhira garyahu Maoro na riryahu neno arironena Jesu. 23 Bai Jesu arihokala a kuko Jerusalemu wakathi uwo wa sikuk'uu ya P'asaka, wahenda miujiza minji kwa nguvu za Mulungu. Kwa ut'u uwo at'u anji makimukuluhira. 24 Ela Jesu k'aakuluhirire, kwani waamanya at'u osi t'ot'ot'o. 25 K'akukalire na haja ya mut'u kumwambira dzulu ya at'u, mana wamanya garigokala mioyoni mwao.

3

1 Bai kwereko mut'u mumwenga aifwaye Nikodemu. Nikodemu were ni kilongozi wa Ayahudi ariyekala kahi za chama cha Mafarisayo. 2 Siku mwenga wakwenda kwa Jesu na usiku, achendamwamba, "Rabi hunamanya kukala u mwalimu ariyehumwa ni Mulungu. Mana k'akuna adimaye kuhenda ii miujiza uhendayo hasiho Mulungu kukala hamwenga naye." 3 Jesu akimwamba, "Ninakwambira ujeri wenye, mut'u asihozhalwa mara ya hiri, k'adima kuwona uthawali wa Mulungu." 4 Nikodemu akiuza akiamba, "Mut'u adimadze kuzhalwa kaheri kala adzakala muthumia? Vidze anadima kwangira kaheri ndanini mwa mameye na akazhalwa?" 5 Jesu akimwamba, "Ninakwambira ujeri wenye, mut'u asihozhalwa kwa madzi na Roho k'adima kwangira kahi za uthawali wa Mulungu. 6 Kizhalwacho ni mwiri, ni mwiri na kizhalwacho ni Roho, ni roho. 7 Usangalale kwa zho nidzizhonena kwamba, 'Suthi muzhalwe lwa hiri.' 8 Lola p'eho nikuvuma kokosi ihendzako. Unadima kuisikira ivumazho, ela k'udima kumanya ilako hedu yendako. Bai ndo virizho na kila mut'u azhalwaye ni Roho." 9 Nikodemu akiamba, "Maut'u gano ganadima kukaladze?" 10 Jesu akiamba, "U mwalimu wa Iziraeli, ela ko maut'u gaga k'ugamanya? 11 Ninakwambira ujeri, hunanena humanyago na hunamboza ushahidhi wa hurigogaona, ela hatha hamwenga na vizho ninwi at'u k'amukubali ushahidhi wehu. 12 Nidzamwambira maut'u ga urumwenguni na k'amukuluhira. Vidze, ela mundakuluhira nikimwambira maut'u ga mulunguni? 13 "K'akuna mut'u ariyekwenda mulunguni, hasihokala iye ariyethima kula mulunguni ambaye ni Mwana wa Mudamu. 14 Here Musa arizhomwanula ye nyoka wa ng'andu ko nyika, ndizho Mwana wa Mudamu arizho suthi anulwe, 15 kwamba kila mut'u amukuluhiraye akale na uzima wa kare na kare. 16 "Kwa mana Mulungu wauhendza urumwengu zhomu hatha akimulazha Mwanawe wa h'akeye ili kila amukuluhiraye asingamike, ela akale na uzima wa kare na kare. 17 Mulungu k'amuhumire Mwanawe urumwenguni ili adze auhukumu, ela uokolwe kukirira kwa iye. 18 Kila amukuluhiraye ye Mwana k'ahukumiwa, ela kila asiyemukuluhira adzahukumiwa kare, kwa kukala k'amukuluhirire Mwana wa h'akeye wa Mulungu. 19 "Bai chausa cha hatha at'u mahukumiwe ni kiki; wo mulangaza wakudza urumwenguni, ela o at'u makihendza kiza kuriko wo mulangaza kwa kukala mahendo gao ni mai. 20 Kwani kila mut'u ahendaye mai nikuutsukirirwa wo mulangaza, na k'andakudza ho mulangazani sidze mahendoge gakaoneka. 21 Ela kila mut'u ahendaye ga hachi nikudza mulangazani kwamba adzigogahenda gaoneke lwazu kukala adzagahenda kukirira kwa Mulungu." 22 Bada ya gaga, Jesu na anafundzie mambola Jerusalemu na akikala hamwenga nao kwa muda kahi za jimbo ra Judea na akibat'iza at'u. 23 Johana naye were anabat'iza at'u kuko Enoni hehi na Salimu, kwani were kuna madzi manji kuko, na at'u manadza makibat'izwa. 24 Wakathi uwo Johana were k'adzangwe kwangizwa jela bule. 25 Bai kuchambola h'uwoh'uwo kahi za anafundzi a Johana na Muyahudi mumwenga dzulu za adha ra kuoga. 26 Ndo makidza kwa Johana na makimwambira, "Rabi, unamukumbukira yuya mut'u ariyekala nawe nyangamo ya hiri ya Jorodani, yuya uriyenena dzuluze? Lola vivi anabat'iza na kila mut'u anamuthuwa!" 27 Johana akiamba, "K'akuna adimaye kukala na kit'u hasiho kukigerwa kula mulunguni. 28 Ninwi enye mu mashudhia gangu kukala naamba, 'Mimi si Masihi,' ela naamba, 'Nahumwa mbereze.' 29 Mimi ni here muhiriki wa bwana harusi. Ye bwana harusi nde mwenye bibi harusi. Muhiriki wa bwana harusi nikuima na kusirikiza, na nikufwahirwa asikiraho sauthi ya bwana harusi. Vivi ndo hatha nina raha zhomu. 30 Vinav̱irya ngumaye ingezeke na yangu ihunguke. 31 "Ye mut'u adzaye kula dzulu ni mubomu kuriko at'u osi; naye mut'u wa haha ts'i ni wa haha ts'i, na nikunena maut'u ga haha ts'i. Ela iye adzaye kula mulunguni ni mubomu kuriko osi. 32 Mut'u iye anena vizho arizhoona na kusikira, ela k'akuna akubaliye ushahidhiwe. 33 Kila akubaliye ushahidhiwe anathibitisha kukala Mulungu ni jeri. 34 Bai iye ahumwaye ni Mulungu nikunena maneno ga Mulungu, kwa kukala Mulungu nikumup'a unji wa Rohore. 35 "Iye Baba anamuhendza Mwanawe na adzazhika vit'u zhosi mikononi mwakwe. 36 Kila amukuluhiraye ye Mwana yuna uzima wa kare na kare, ela kila amukahalaye k'andawona uwo uzima uwo, ela k'oro za Mulungu zi dzuluze."

4

1 Bai Mafarisayo masikira kukala Jesu anapata na kubat'iza anafundzi anji kuriko Johana. (Ingahokala Jesu mwenye were k'abat'iza, isihokala anafundzie.) K'uzhona zho Jesu arihomanya kukala Mafarisayo magasikira gago, akiuka kula Judea na akiuya Galilaya. 4 Na kahi za charoche akikala k'ana budhi akire na Samaria. 5 Ndeye vivi hatha mudzi mumwenga wa Samaria uriwoifwa Sikari. Mudzi uu were u hehi na munda wa Josefu ariwogerwa ni babaye Jakobu. 6 Na haho were hana kisima cha Jakobu, bai kwa kukala were Jesu adzatsoka kwa charoche, wakelesi k'anda-k'anda ya cho kisima akioya. Na wakathi uu were ni here saa sitha za mutsana. 7 Bai Jesu arihokala a ho kisimani, kukidza mwanamuche wa Kisamaria kudzaheka madzi. Arihofika haho Jesu akimwamba, "Nisaidhia na madzi ninwe hedu." 8 Ganakala gaga were o anafundzie k'amaho, madzambola-mbola masokoni kwendagula chakurya. 9 Ye mwanamuche akimwamba, "Uwe u Muyahudi na mino ni Musamaria, kidza mwanamuche, viandzadze bai unanivoya madzi unwe?" (Mana Ayahudi na Asamaria were k'amadima kuhumira viya vimwenga zha kuririra hedu kunererwa.) 10 Jesu akimwamba ye mwanamuche, "Kala unamanya kigerwa cha Mulungu na iye akuvoyaye madzi ni h'ani, ungamuvoya iye naye angakup'a madzi ga uzima." 11 Ye mwanamuche akiamba, "Undagahekadze Bwana, na k'una kiya cha kuhekera na kisima ni kire. Undagapatahi go madzi ga uzima? 12 Vidze unamala uambe u mubomu kuriko babiyehu Jakobu ariyehup'a kisima kiki ambacho iye, anae, na mifugoye yosi manwa madzi ga kwakwe?" 13 Jesu akiamba, "Kila anwaye madzi gaga andasikira k'ihu kaheri, 14 ela iye andiyenwa go madzi nindigomup'a k'andasikira k'ihu hatha kare na kare. Go madzi nindigomup'a mimi gandakala here kidzuho ndanimwe, na kidzuho kiki kindakala kinamup'a madzi ga uzima wa kare na kare." 15 Ye mwanamuche akiamba, "Bwana, nip'a gago madzigo, ili nisisikire k'ihu kaheri, hedu hatha kudzaheka madzi kaheri haha." 16 Jesu akimwamba, "Enda ukamuhale mulumeo hedu udze naye." 17 Ye mwanamuche akiamba, "Sina mulume mino." Jesu akimwambira, "U mujeri kuamba k'una mulume. 18 Kwani uwe udzafisha alume atsano mariokuhala na mukirichana, na hatha haha ninenaho, iye mulume uriye naye si wa hilali." 19 Ye mwanamuche akiamba, "Bwana, naona uwe u nabii! 20 Babizehu a Kisamaria mamuvoya Mulungu kahi za murima uu, ela nwi Ayahudi mudzasita kuamba Jerusalemu ndo hat'u hav̱iryaho kuvoywa Mulungu." 21 Jesu akiamba, "Kuluhira gaga ninenago m'ama, wakathi unadza ambawo k'amundamuvoya Baba Mulungu kahi za murima uu hedu hatha Jerusalemu kaheri. 22 Ninwi Asamaria munavoya, ela k'amumanya kala munamuvoya h'ani, ela siswi Ayahudi bai hunamumanya ye humuvoyaye, kwa kukala wokolwi unaadzirira at'u kukirira kwa Ayahudi. 23 Ela wakathi unadza na hatha udzire kare ambaho o avoyi a jeri na jeri mandamuvoya Baba Mulungu kahi za Roho na ujeri. Na aa be ndo avoyi mamalwao ni Baba. 24 Kwani Mulungu ni roho na ao mamuvoyao manav̱irya kumuvoya kahi za Roho na ujeri." 25 Ye mwanamuche akiamba, "Namanya iye Masihi andakudza, bai haho akidza andafung'aziza gosini." 26 Jesu akiamba, "Mimi ninenaye nawe, ndimi iye." 27 Bai Jesu arihokala anasumurira na ye mwanamuche, anafundzie makiuya na machangalala kumona anasumurira na mwanamuche. Marihoona vizho, k'ahambolere hatha mumwenga ariyemuza ye mwanamuche kala anamalani hedu hatha kumuza Jesu kwanoni anasumurira naye. 28 Bai ye mwanamuche akiricha wo muthangawe na akiuya ko mudzi wa Sikari achendaambira at'u akiamba, 29 "Ndzoni mulole hedu yuno mut'u adziyenambira gosini nirigogahenda. Mut'u yuno akale nde Masihi?" 30 Bai at'u makimbola ko mudzini na makiandza kudza kwa Jesu. 31 Bai wakathi uu o anafundzi makimurenga-renga Jesu makiamba, "Rabi, rya chakurya." 32 Ela Jesu akiamba, "Mimi nina chakurya musichokimanya bule." 33 O anafundzie marihosikira vizho makiuzana-uzana makiamba, "Vidze hakale hana mut'u adziyemurehera chakurya kare be zho?" 34 Jesu akiamba, "Chakurya changu mimi ni kuhenda zho ahendzazho ye ariyenihuma na kumarigiza kaziye. 35 Ninwi munaamba, 'Vinahala miezi mine ndo huvune.' Ela namwambira muilolet'o yo minda, kwani ni myaruhe tse na i thayari kuvunwa. 36 Ye mut'u avunaye nikuhokezwa mushahara kalaho anagakusanya mavuno kahi za uzima wa kare na kare, kwamba iye mut'u alayaye na iye avunaye mafwahirwe hamwenga. 37 Bai vizho ni jeri kukala 'mut'u mumwenga ni kulaya na mungine akavuna.' 38 Namuhuma mukavune mavuno kwenye munda ambawo k'amuuhendere kazi, angine mahenda kazi kuko nanwi munafaidhi kazi yao." 39 Bai Asamaria anji kahi za wo mudzi wa Sikari mamukuluhira Jesu, kwa kukala ye mwanamuche were adzaashuhudia na kuamba, "Adzanambira kila kit'u nirichokihenda!" 40 Kwa vizho ao Asamaria marihokudza kwakwe mamuvoya akale haho hamwenga nao, naye akihenda vizho, akikala kuko siku mbiri. 41 Bai Jesu akinena na o at'u, na anji angine makimukuluhira. 42 Makimwamba ye mwanamuche, "Hunakuluhira vikara, si kwa viryahu urizhofwambira thu, ela kwa kukala siswi enye hudzamusikira na hunamanya kamare kukala ni jeri ni mwokoli wa urumwengu." 43 Bada ya kukala haho siku mbiri, Jesu wauka na achenda Galilaya. 44 Kwani Jesu mwenye were waamba, "Nabii k'aishimiwa kahi za ts'i ya kwao." 45 Ela arihofika Galilaya at'u makimuhokerat'o, mana were makwenda kwa sikuk'uu ya P'asaka ko Jerusalemu na makiona kila kit'u arichokihenda kahi za sikuk'uu iyo. 46 Ndo Jesu achenda kaheri K'ana ya Galilaya, arikokala wagaluza madzi gakikala divai. Bai kuko kwere na mubomu ariyekala ana muthanawe Kaperinaumu ariyekala ni mukongo. 47 Arihosikira kukala Jesu were adzire kula Judea hatha Galilaya, wakwenda kwakwe na akimuvoya ende Kaperinaumu akamuhoze mwanawe ariyekala k'amanyikana kuthia. 48 Jesu akiamba, "K'ahana hatha mumwenga wenu andiyekuluhira muhaka muone miujiza na maut'u ga kungalaza." 49 Iye mubomu akiamba, "Bwana, hinde kabila mwanangu k'adzamarigizika." 50 Jesu akimwamba, "Enda, mwanao andakala moyo!" Bai ye mut'u akikuluhira maneno ga Jesu na achenda. 51 Arihokala akwendani ko mudzini, ahumikie makimuthungana na uv̱oro uu, "Muthanao ni muzima!" 52 Akiuza chamba ni wakathi wani iye muthanawe arihoandza kupata baha. Makiamba, "Ramuricha dzana, murongo wa saa fungahe za mutsana." 53 Badaye ye babaye muthana akikumbukira kukala ni wakathi uryahu Jesu arihomwambira, "Muthanao andakala moyo." Kwa vizho iye na adamue osi makikuluhira. 54 Uu were ndo muujiza wa hiri ariouhenda Jesu kuko Galilaya bada ya kudza kula Judea.

5

1 Badaye Jesu wambuka Jerusalemu kwa sikuk'uu ya Kiyahudi. 2 Vikara kuko Jerusalemu hehi na Muv̱irya wa Ng'ondzi kuna birika ambaro kwa Kieburania rinaifwa Betizath'a. Birika riri were rina ukuta uriwo na miryango mitsano. 3 Bai kahi za birika riri were hana akongo anji sana mahembelele, masoona, vidende, na akuholoza. [ 4 Nao were manathariza madzi gatigwe, mana were wakathi kwa wakathi, malaika wa Bwana anatharamuka mo birikani na kugatiga go madzi. Vikara mut'u wa kwandza wa kwangira mo birikani bada ya madzi kutigwa wahozwa ukongowe ariwokala nawo.] 5 Bai haho were hana mut'u mumwenga ariyekala adzafisha miaka mirongo mihahu na minane analumwa thu. 6 Jesu arihomona na kumanya kukala adzakala haho kwa muda mure, wamuza akiamba, "Vidze unamala kuhola?" 7 Ye munyonge akiamba, "Bwana mut'u mimi, sina mut'u wa kunangiza birikani madzi gatigwaho, mana nikijeza kwangira thu, nakatw'a ni mut'u mungine." 8 Jesu akimwamba, "Uka, uhale godhororo wanende." 9 Haho henye ye mut'u akihola. Akihala godhoro ra kwakwe akinenda. Vinakala vivi were ni siku ya Sabato. 10 Bai o Ayahudi makimwamba ye ariyekala adzahozwa, "Rero ni Sabato na kulingana na sheria yehu k'uv̱irya kutsukula godhoro bule." 11 Iye mut'u akiamba, "Ye adziyenihoza adzanambira, 'Hala godhororo wende.' " 12 Bai makimuza makiamba, "Ni h'ani mut'u yuno adziyekwambira uhale godhororo na wende kwenu?" 13 Ela ye mut'u ariyehozwa k'amumanyire ye ariyekala adzamuhoza, kwa kukala hat'u haho were hana kundi ra at'u na Jesu were adzahenyeza akenda. 14 Badaye Jesu akimona kahi za ro Hekalu akimwamba, "Lola u muzima vikara. Usihende dambi kaheri, p'ore ukagwirwa ni ut'u uwi zaidhi kukira uu." 15 Ndo ye mut'u achenda na akiambira o Ayahudi kukala ni Jesu nde ariyemuhoza. 16 Kwa ut'u uu o Ayahudi makiandza kumutesa Jesu, kwa kukala were adzahenda kihendo kiki siku ya Sabato. 17 Jesu akiadzigidzya, akiamba, "Baba anahenda kazi kila wakathi, na mimi nami nav̱irya nihende kazi." 18 Neno riri raahendya o Ayahudi mazidhi kumala kumwalaga Jesu, kwa kukala were k'avundzire Sabato thu, ela were adzaamba kukala iye Mulungu be ni babaye mwenye, na kwa vivi wadzihendya kukala yu karakara na Mulungu. 19 Ndo Jesu akiadzigidzya akiamba, "Ninamwambira ujeri, Mwana k'adima kuhenda kit'u chochosi h'akeye. Mut'u iye anahenda go aonago Babaye anagahenda. Go ahendago Baba ndo ahendago Mwana. 20 Kwani Baba anamuhendza Mwanawe na anamwanyesa kila kit'u ambacho ye mwenye anakihenda. Andamwanyesa ye Mwanawe maut'u mabomu zaidhi ga kuhenda, nanwi mundangalala. 21 Here Baba afufulazho nyufu na kuzip'a uzima, Mwana naye dzazho ni kuap'a uzima aryahu amalao kuap'a uzima. 22 Ye Baba k'amuhukumu mut'u yoyosi, ela wamup'a Mwanawe wadimi kamili wa kuhukumu, 23 kwamba osi mamuheshimu Mwana here mamuheshimuzho ye Baba ariyemuhuma. 24 Ninamwambira ujeri, mut'u yoyosi asikiraye maneno gangu na kumukuluhira ye ariyenihuma, yuna uzima wa kare na kare. K'andahukumiwa, ela adzagonya kare kukira kifwani hatha uzimani. 25 Ninamwambira ujeri, wakathi unadza na udzire kare, ambaho nyufu zindasikira sauthi ya Mwana wa Mulungu na ao mandioisikira mandaishi. 26 Kwani here arizho Baba mwenye nde chaho cha uzima, dza vizho zhenye Mwanawe adzamuhendya chaho cha uzima. 27 Na adzamup'a Mwana wadimi wa kuhukumu, kwa kukala iye ni Mwana wa Mudamu. 28 "Musangalale kwa gaga, mana wakathi unadza ambawo osi mario mbirani mandasikira sauthiye, 29 na mandambola mo mbirani. Na ao mariohenda madzo mandafufuka na kukala moyo na osi mariohenda mai mandafufuka na mandahukumiwa." 30 "Mimi h'akiyangu sidima kuhenda kit'u chochosi. Mut'u mimi ninahukumu thu here Mulungu anambirazho, kwa vizho hukumu yangu ni ya ujeri, mana sihenda go nihendzago mimi, ela nahenda garyahu gamalwago ni iye ariyenihuma. 31 "Nikimboza ushahidhi dzulu yangu mwenye go ninenago si ga ujeri. 32 Ela kuna mungine anambozeraye ushahidhi hat'u hangu na ninamanya uwo ushahidhiwe dzulu yangu ni jeri. 33 "Mwahirika at'u kwa Johana, na akinena ujeri dzulu zangu. 34 Si kwa kukala nidzathumainia ushahidhi niupatao ula kwa mudamu, ela ninanena vivi kwamba mukuluhire. 35 Iye were ni taa riakaro na kung'ala, nanwi mukihendza kufurahi kwa muda kahi za mulangazawe. 36 "Ela wo ushahidhi niriwo nawo ni mubomu kuriko wa Johana, nawo ni zizo kazi arizonip'a Baba nizithimize. Bai kazi zizi zenye nizihendazo ndo zirizo zinanambozera ushahidhi kukala Baba wanihuma. 37 Na ye Baba mwenye ariyenihuma anamboza ushahidhi dzulu zangu. Ela ninwi k'amudzamusikira sauthiye hedu hatha kumona umbore, 38 na kidza nenore k'amunaro ndani mwenu, kwani k'amumukuluhira iye ariyemuhuma. 39 Munashoma Maoro kwa chadi mukiona kukala kwa gago mundapata uzima wa kare na kare. Gaga ndo Maoro ganilazhirago ushahidhi, 40 ela kidza munakahala kudza kwangu kupata uzima. 41 "Simala ishima kula kwa at'u. 42 Ela ninamanya kukala k'amuna mahendzo ga Mulungu mioyoni mwenu. 43 Mut'u mimi nakudza kahi za dzina ra Baba, ela k'amunihokerere, mut'u mungine akidza kwa dzinare mundamuhokera. 44 Munadimadze kukuluhira ikidzakala mwakubali kudzip'a nguma enye kwa enye na k'amuhenda chadi chochosi kupata nguma imbolayo kwa Mulungu h'akeye? 45 Hatha vizho musione kukala nindamushithaki kwa Baba, Musa nde andiyemushithaki ninwi. Naye ni yuyahu Musa ambaye mudzamutumainia. 46 Kala jeri mwamukuluhira Musa ngere mwanikuluhira, mana iye wandhika dzulu zangu. 47 Ela chamba k'amukuluhira zho arizhondhika Musa, munadimadze kukuluhira go ninenago?"

6

1 Bada ya vivi Jesu wakwenda luhande lungine lwa ziya ra Galilaya ambaro pia ni ziya ra Tiberia. 2 Bai at'u anji makimuthuwa, mana maona yo miujiza ariyoahendera at'u mariokala ni akongo. 3 Kidza Jesu akikwera kirimani na akikelesi na anafundzie. 4 Vikara wakathi uu sikuk'uu ya Kiyahudi ya P'asaka were i hehi. 5 Bai Jesu arihonula matso waona kundi bomu ra at'u rinamudzirira. Akimuza Filipu, akiamba, "Vidze hundagulahi mikahe ya kuarisa at'u ano?" 6 Ela Jesu wamuza kumujeza thu, kwani were anamanya kare zho arizhokala andahenda ye mwenye. 7 Bai Filipu akiamba, "Hatha dinari magana mairi k'azidima kugula chakurya cha kuthosha cha kila mumwenga apate kaut'u ka kuluma-luma." 8 Ndo mwanafundziwe mumwenga Anderea, ariye ni nduguye Simoni P'et'ero akiamba, 9 "Haha hana muvulana ariye na mikahe mitsano ya shayiri na makumba mairi. Ela zho be hatha ni noni kwa at'u anji namuna ino?" 10 Jesu akiamba, "Ambireni o at'u makelesi hedu." Hat'u haho were hana nyasi nyinji. Kwa vizho kila mut'u akikeresi. Nao were ni here at'u alifu ts'ano, alume. 11 Bai Jesu akihala yo mikahe achamboza muv̱era kwa Mulungu na akiagazhira o at'u mariokala makelesi haho. Akihenda vizho pia kwa go makumba, na osi makirya hatha makivilola. 12 Marihokala osi makusi, Jesu waambira anafundzie, "Tsolani-tsolani zho visiku vidzizhosala ili husitsuhe chochosi." 13 Kwa vizho makivitsola-tsola zhosi, na makidzaza k'ahu kumi na mbiri kula kahi za yo mikahe mitsano ya shayiri iriyoriwa ni o at'u. 14 Bai at'u marihoona wo muujiza ariwohenda Jesu makiandza kuamba, "Jeri wenye yuyu nde nabii humutharizaye haha urumwenguni." 15 Kidza Jesu akimanya kukala were manamala kudzamugwira mamuhendye muthawali kwa nguvu. Kwa vizho akiachimbira achenda murimani na akikala h'akeye. 16 Bai kurihokala dziloni o anafundzie makwenda ko ziyani, 17 machangira dauni mavuke mende Kaperinaumu. Bai usiku uchangira na Jesu akikala k'adzaafikira bule. 18 Na wakathi uu luv̱utho lukali lwere lunapiga na kuvuruga go madzi. 19 Bai o anafundzie marihokala madzakwenda mwendo wa maili t'ahu hedu ne vivi mumo ziyani, mamona Jesu ananenda dzulu za madzi na anadza hehi na ro dau, bai makigoshezhwa. 20 Ela Jesu akiamba, "Sogoheni bule, ndimi." 21 Bai makikala ma thayari apande mo dauni, ela vichache zhenye riro dau rikifika yo ts'i mariyokala manenda. 22 Siku ya hiriye muthunganano uriwokala nyangamo ya ziya wakumbukira kukala ni dau mwenga h'akeye ririrokala haho. Kwa vizho makimanya kukala Jesu k'endere na anafundzie mo dauni ela makala madzamuricha. 23 Kidza madau mangine kula Tiberia gakidzaima hehi na ho hat'u ambaho at'u were marya mikahe bada ya Bwana Jesu kulazha muv̱era kwa Mulungu. 24 O at'u marihoona kukala Jesu hedu anafundzie were k'amaho, machangira madauni na machenda Kaperinaumu kumumala Jesu. 25 Na o at'u marihomona Jesu nyangamo ya ziya makimuza makiamba, "Rabi, hatha wakudza rini be kuno?" 26 Jesu akiamba, "Ninamwambira ujeri, ninwi k'amunimala kwa kukala mwaona mana ya miujiza niriyoihenda, ela kwa kukala mwarya mikahe hatha muchakuha. 27 Bai musihende kazi kwa ut'u wa chakurya kidimacho kunongeka, ela kwa ut'u wa chakurya kitoacho na kilazhacho uzima wa kare na kare, ambacho ye Mwana wa Mudamu nde andemup'a. Iye nde ariye Mulungu Baba adzamup'a wadimi wa kuhenda vizho." 28 Kudzasikira vizho makimuza makiamba, "Huhendedze ili hukale hunahenda kazi ya Mulungu?" 29 Jesu akiamba, "Ii ndo kazi ambayo Mulungu anahendza muihende, mukuluhireni iye ariyemuhuma." 30 Makiamba, "Vidze undahenda muujiza wani ili fuwone na fukukuluhire? 31 Kwani babizehu marya Mana kuko nyika, here Maoro gaambazho, 'Waap'a mukahe kula mulunguni makirya.' " 32 Jesu akiamba, "Ninamwambira ujeri, Musa k'amup'ire chakurya kula mulunguni, ela Baba nde amup'aye chakurya jeri kula mulunguni. 33 Kwani chakurya kilazhwacho ni Mulungu ni ye adzaye kula mulunguni na kulazha uzima kwa urumwengu." 34 Makiamba, "Bwana hup'e chakurya kiki kwenda-kwenda." 35 Jesu akiambira, "Mimi ndimi chakurya cha uzima. Mut'u andiyekudza kwangu k'andasikira ndzala kamare, na iye andiyenikuluhira mimi k'andasikira k'ihu ng'o. 36 Vikara here nidzizhomwambira mudzanona, ela k'amukuluhira. 37 Kila mut'u nindiyep'ewa ni Baba, andakudza ko kwangu, na iye andiyekudza kwangu sindamuinga bule. 38 Kwani sidzire kula mulunguni kudzahenda mahendzo gangu mwenye, ela nakudza ili nihende mahendzo ga iye ariyenihuma. 39 Bai iye ariyenihuma anamala nihende vivi: Kwamba niafufule o at'u osi arionip'a. K'endzi nangamize hatha mumwenga. 40 Kwani zho ahendzazho ye Baba ni vivi: Kwamba osi mamonao Mwana na kumukuluhira madime kupata uzima wa kare na kare; nami nindaafufula siku ya mwisho." 41 Ayahudi makiandza kumunung'unika kwa kukala were adzaamba, "Mimi ndimi chakurya kirichothima kula mulunguni." 42 Makiamba, "Samba yuno ni Jesu, mwana wa Josefu? Babaye na mameye samba hunaamanya! Vikara viandzadze anaamba kukala wathima kula mulunguni?" 43 Jesu akiambira, "Richani kunung'unikirana. 44 K'akuna adimaye kudza kwangu asihovufwa ni ye Baba ariyenihuma, nami nindamufufula siku ya mwisho. 45 Manabii mandhika kukala, 'At'u osi mandafundishwa ni Mulungu.' Kila mut'u amusikiraye ye Baba na kudzifundisha kula kwakwe, ni kudza kwangu. 46 Vivi k'avinyesa kukala kuna mut'u yoyosi ariyemona Baba, hasihokala iye alaye kwa Mulungu, bai iye ndiye ariyemona Baba. 47 Ninamwambira ujeri, mut'u akuluhiraye, yuna uzima wa kare na kare. 48 Mimi ndimi chakurya cha uzima. 49 Babizenu marya Mana kuko nyika, kidza makifwa vizho. 50 Ela haha hana chakurya kitharamushwacho kula mulunguni ambacho mut'u anadima kurya na kutsafwa. 51 Mimi ndimi chakurya chenye uzima kirichotharamushwa haha ts'i kula mulunguni. Kila mut'u anderya chakurya kiki andakala moyo kare na kare. Mukahe uu ni mwiri wangu, ambawo ninaulazha kwamba urumwengu upate uzima." 52 Bai o Ayahudi marihosikira vivi, makinenezana enye kwa enye na kuamba, "Vinadimikikadze yuno mut'u kuhup'a mwiriwe huurye?" 53 Jesu akiamba, "Ninamwambira ujeri. Kala k'amundarya mwiri wa Mwana wa Mudamu na kunwa milatsoye k'amundakala na uzima ndani mwenu. 54 Kwani ye aryaye mwiri wangu na kunwa milatso yangu yuna uzima wa kare na kare, na nindamufufula siku ya mwisho. 55 Kwani wo mwiri wangu ndo chakurya jeri-jeri na milatso yangu ndo kinywaji jeri-jeri. 56 Mut'u aryaye mwiri wangu na kunwa milatso yangu andakala kit'u kimwenga nami. 57 Here Baba ariye moyo arizhonihuma, nami ni moyo kwa ut'u wa Baba, kwa vizho ye aniryaye andakala moyo kwa ut'u wa mimi. 58 Bai kiki ndo chakurya kirichotharamushwa kula mulunguni. Nacho si here kiryahu marichorya babizenu na makifwa. Ela iye andiyerya chakurya kiki nindichomup'a, andakala moyo kare na kare." 59 Jesu wanena vivi arihokala anafundisha kahi za sinagogi kuko Kaperinaumu. 60 Anji kahi za anafundzie marihosikira vivi maamba, "Riri ni fundisho komu, k'akuna adimaye kurikubali bule." 61 Bai Jesu akimanya kukala o anafundzie mananung'unika dzulu ya vivi, kwa vizho akiambira, "Vidze vino vinamukwaza? 62 Vidze mundasikiradze mundihomona Mwana wa Mudamu anenda dzulu arikombola? 63 Kilazhacho uzima ni Roho wa Mulungu, nguvu za mudamu k'azina faidha bule. Gago maneno nidzigomwambira ni Roho na uzima. 64 Kidza angine enu k'amukuluhira!" Jesu wamanya hangu chaho aryahu mario were k'amandamukuluhira na iye andiyemusaliti. 65 Na achangeza kuamba, "Ndosa namwambira kukala k'akuna adimaye kudza kwangu, asihodimirwa kuhenda vizho ni Baba." 66 Kwa ut'u uu, anji kahi za anafundzie mamuricha na k'amadimire kwenda naye kila hat'u kaheri. 67 Ndo Jesu akiauza o anafundzie kumi na airi, akiamba, "Vidze munamala muniriche nanwi?" 68 Simoni P'et'ero akimudzigidzya akiamba, "Bwana fukuriche fwende kwa h'ani? Uwe una maneno ga uzima wa kare na kare, 69 na hunakuluhira na hunamanya kukala uwe ndiwe Mweri wa Mulungu." 70 Kidza Jesu akidzigidzya akiamba, "Vidze simutsagulire ninwi kumi na airi? Kidza mumwenga wenu ni Shethani!" 71 Wamanisha Juda mwana wa Simoni Isikariote ambaye vingahokala ni mumwenga kahi za o anafundzie kumi na airi, iye were andakudzamusaliti ko mbereni.

7

1 Bada ya vivi Jesu wakwenda kuno na kuno kuko Galilaya, k'ahendzere kwenda Judea, kwa kukala o Ayahudi were manamala kumwalaga. 2 Bai sikuk'uu ya Ayahudi ya Vibanda were idzafika hehi, 3 ndo nduguze Jesu makimwambira, "Mut'u uwe ungauka haha ukenda Judea ili o anafundzio madime kuona zo kazi uhendazo. 4 Kwani k'akuna adimaye kufitsa kaziye kala anahendza kumanywa t'ot'ot'o. Nawe kwa kukala unahenda maut'u gaga, richa urumwengu wosi umanye dzuluzo." 5 Zhakala vivi kwa kukala hatha nduguze enye kidza k'amamukuluhirire. 6 Kwa vizho Jesu akiambira, "Wakathi wangu wa karakara, k'audzangwe kufika, ela kwenu ninwi wakathi wowosi ni karakara. 7 Urumwengu k'audima kumumena ninwi, ela unanimena mimi, kwa kukala ninamboza ushahidhi kukala vizho uhendazho wo urumwengu ni vii. 8 Vikara ninwi h'e mbukani kwenda ko shereheni. Mimi sindakwenda kare vivi bule, kwa kukala wakathi wangu k'audzafika." 9 Bada ya kunena vivi Jesu wasala kuko Galilaya. 10 Ela bada ya o nduguze kumbuka ko shereheni, iye naye wakwenda, ela kisiri-siri. 11 Vikara haho shereheni o Ayahudi mamumala na kumuuziza-uziza na kuamba, "A hiko yuno mut'u?" 12 Kidza kahi za ro kundi mwere muna masumuriro ga kinjama-njama dzuluze. Angine were manaamba, "Ni mut'u mudzo." Ela angine makidzigidzya makiamba, "Anakenga at'u thu." 13 Ela k'ahana ariyenena lwazu-lwazu dzuluze kwa kuagoha o Ayahudi. 14 Vikara yo sherehe irihokala idzafika kahikahi, Jesu wakwenda mo Hekaluni na akiandza kufundisha. 15 K'uzhona zho Ayahudi machangalala na makiamba, "Vikaladze yuno mut'u anamanya maut'u namuna ino na hatha k'ashomerere zhamwanya?" 16 Jesu akiamba, "Go nifundishago, si mafundisho gangu, ela ni ga Mulungu ariyenihuma. 17 Mut'u akitsagula kuhenda mahendzo ga Mulungu, andamanya kukala mafundisho gangu gala kwa Mulungu hedu ninadzinenera mwenye thu. 18 Ye adzineneraye mwenye ni kuhenda vizho ili adzipatire nguma, ela ye ahendaye kazi kwa ishima ya iye ariyemuhuma ni mut'u wa ujeri, k'ana ulongo bule ndanimwe. 19 Vidze Musa k'amup'ire sheria? Kidza k'ahana hatha mumwenga wenu aithuwaye. Mbona munamala kunalaga kaheri?" 20 O at'u makimwamba, "Una p'ep'o! Ni h'ani amalaye kukwalaga bewe?" 21 Jesu akiaamba, "Nahenda muujiza mumwenga thu nanwi nyosi muchangalala. 22 Musa wamup'a amulo mungize lwembeni ahoho, nanwi munavihenda siku ya Sabato ingahokala sheria ii k'aiandzire na Musa, ela yaandza na o babizenu. 23 Na siku ya kwangizwa lwembeni ikigwa siku ya Sabato ni suthi mumwangize lwembeni vizho, ili Sheria ya Musa isibandwe. Mbona munanitsukirirwa kwa kukala namuhoza mut'u siku ya Sabato? 24 Richani kuhukumu kwa kumulola mut'u kwa uso, ela hukumuni kwa ngira ya hachi." 25 Kusikira vizho at'u angine a Jerusalemu makiamba, "Vidze yuno se mut'u aindzwaye alagwe? 26 Lola thiyu ananena wazi-wazi na k'akuna anenaye vii dzuluze. Vidze vinadimikika kukala vilongozi manamanya kukala yuno ni ye Masihi? 27 Ela hunamanya ko alako yuyu. Ye Masihi andihokudza k'akuna andiyemanya alako." 28 Bai Jesu akifundisha kahi za ro Hekalu, akiluta mumirowe akiamba, "Ee munanimanya, na munamanya ko nirikombola. Mimi si haha kitswa changu, ela ye ariyenihuma ni jeri. Ninwi k'amumumanya, 29 ela mimi ninamumanya kwa kukala nila kwakwe na iye ndiye ariyenihuma." 30 Kusikira vizho, makijeza kumugwira, ela k'akuna mut'u ariyemugut'a, kwa kukala wakathiwe were k'audzafika. 31 Ela anji ao kahi za ro kundi mamukuluhira na kuamba, "Vidze ye Masihi akidza andahenda miujiza kushinda ii ahendayo mut'u yuyu?" 32 Bai Mafarisayo makisikira kundi rinanena kinjama-njama maut'u gago dzuluze. Kwa vizho alombi abomu na Mafarisayo makiahuma arindzi a ro Hekalu makamugwire. 33 Jesu akiamba, "Nindakala nanwi kwa muda muchache na gonya nindakwenda kwa iye ariyenihuma. 34 Mundanimala na k'amundanona, kwa kukala ko nindikokala k'amudima kudza." 35 Kusikira vizho o Ayahudi makiambirana enye kwa enye na kuamba, "Yuno mut'u anapanga kwendahi ambako k'ahudima kumona? Vidze andakwenda kahi za midzi ya at'u mario si Ayahudi ambako Ayahudi andziyehu manakala? Vikale andakwendaafundisha o at'u mario si Ayahudi kuko? 36 Anaamba, 'Mundanimala, ela k'amundanona,' na 'k'amudima kudza ko nindikokala.' Vidze manaye ni noni?" 37 Siku ya mwisho ya sherehe were ndo siku bomu kukira zosi. Siku iyo Jesu akiima na akiluta mumiro akiamba, "Mwenye k'ihu naadze kwangu anwe. 38 Here Maoro gaambazho, 'Ye anikuluhiraye vidzuho zha madzi ga uzima vindathuza kula moyoni mwakwe.' " 39 Jesu waamba ut'u uu dzulu za ye Roho ariye aryahu mandiomukuluhira were mandamup'ewa. Kwani Kufikira siku ii were k'adzadza, kwa kukala Jesu were k'adzangwe kugerwa ngumaye. 40 At'u marihosikira zho arizhoamba. Makiamba, "Mut'u yuyu nde yuyahu nabii." 41 Ela angine makiamba, "Yuyu nde iye Masihi." Angine o makiamba, "Masihi k'adima kula Galilaya. 42 Go Maoro ganaamba kukala ye Masihi andambola lukolo lwa Daudi na andazhalwa Beth'elehemu, mudzi wa Daudi." 43 Kwa vizho at'u makigazhikana kwa ut'u wa Jesu. 44 Angine mamala kumugwira, ela k'ahana hatha mumwenga ariyemugut'a. 45 Bai o arindzi makiuya kwa o alombi abomu na Mafarisayo marioauza makiamba, "Mbona k'amudzire naye kaheri?" 46 O arindzi makiamba, "K'akuna mut'u anenayet'o here yuyu." 47 O Mafarisayo makiuza makiamba, "Vidze mwakengwa nanwi? 48 Mudzangwe kuona kilongozi yoyosi hedu mumwenga kahi za Mafarisayo kumukuluhira? 49 Kundi riri k'arimanya Sheria ya Musa, kwa vizho ri ts'ini ya lana ya Mulungu!" 50 Nikodemu ariyekala wakwendamona Jesu na usiku ho nyuma-nyuma, were ni mumwenga wa o vilongozi, naye akiambira vivi, 51 "Kuthuwirizana na Sheria yehu, k'ahudima kumuhukumu mut'u kabila kumusikira na kumanya adzahendadze." 52 Makimwamba, "Mwenye ula Galilaya? Shoma Maoro na undamanya kukala k'akuna nabii ambolaye Galilaya." [ 53 Gonya kila mumwenga achenda kwakwe mudzini.

8

1 Ela Jesu ye achenda kahi za Murima wa Mizeituni. 2 Na kurihocha na madzach'a maitsi sana akiuya kaheri ndani za ro Hekalu ndo at'u osini makimukundzumanyikira hamwenga, bai akikelesi na akiandza kuafundisha. 3 K'uzhona zho o alimu a Sheria na Mafarisayo makireha mwanamuche ariyekala adzagwirwa anazinga na makimuimisha mbere zao osi. 4 Makiamba, "Mwalimu, mwanamuche yuyu adzagwirwa akuzingani. 5 Vikara kahi za Sheria yehu, Musa wahulagiza kukala hualage anaache mario dza yuyu kwa kuapiga mawe. Vikara we unaambadze?" 6 Nao were mananena vivi kumuhega ili mapate ut'u wa kumushithakira. Ela Jesu akizama akiandza kuora-ora ho ts'i na chala. 7 Marihokaza kumuza-muza maswali, akidziungaraza na akiamba, "Ye asiye na dambi kahi za ninwi na akale wa kwandza kumupiga iwe." 8 Kidza akizama kaheri na akiora-ora ho ts'i na chala. 9 Marihosikira vivi, makiandza kuuka mumwenga-mumwenga, kuandzira na o akulu. Jesu akirichwa h'akeye na ye mwanamuche haho. 10 Akiima na akimuza ye mwanamuche akiamba, "M'ama, ma hiko arya at'u? Vidze hana adziyesala kukuhukumu?" 11 Akidzigidzya akiamba, "K'ahana Bwana." Jesu akiamba, "Hatha mimi sikuhukumu. Enda ela usihende dambi kaheri."] 12 Badaye Jesu akinena na o at'u kaheri akiamba, "Mimi ndimi mulangaza wa urumwengu. Anithuwaye k'andanenda kizani kamare, andakala na mulangaza wa uzima." 13 Kusikira vizho o Mafarisayo makimwambira, "Uwe unadzishuhudia we mwenye, bai wo ushahidhi wa kwako si wa ujeri." 14 Jesu akiamba, "Hatha chamba ninadzambozeza mwenye ushahidhi, be ninenazho ni jeri kwa kukala ninamanya nilako na nendako, ela ninwi k'amukumanya ko nilako na ko nendako. 15 Hukumu yenu ni ya kibinadamu. Mino si hukumu mut'u. 16 Ela hatha kala were ni nihukumu, hukumu yangu ikakala ya ujeri kwa kukala si h'akiyangu kahi za vivi. Iye Baba ariyenihuma yu hamwenga nami. 17 Zhaorwa kahi za Sheria yenu kukala ushahidhi wa at'u airi ukikubaliana, bai zho maambazho ni kukala ni vikubaliwe. 18 Ninadzambozeza ushahidhi na Baba ariyenihuma naye ananambozeza ushahidhi." 19 Makimuza makiamba, "Babayo yu hiko?" Jesu akiamba, "K'amunimanya mimi hedu Baba. Kalaho munanimanya, mukamumanya Baba naye." 20 Jesu wanena gaga arihokala anafundisha kahi za ro Hekalu, kahi za haryahu hat'u hagwagwaho sadaka na k'akuna ariyemugwira, kwa kukala wakathiwe were k'audzafika bule. 21 Jesu akiambira kaheri "Ninenda, na mundanimala, ela mundafwa kahi za dambi zenu. Kuko nendako k'amudima kudza." 22 O Ayahudi makiamba, "Anaamba kukala k'ahudima kwenda ko endako, enye vino vinaonyesa kukala andadzalaga hedu?" 23 Jesu akienderera kunena, akiamba, "Ninwi mula haha ts'i, ela mimi nila dzulu. Ninwi mu a urumwengu uu, ela mimi si wa urumwengu uu. 24 Ndosa nidzamwambira kukala mundafwa kahi za dambi zenu. Na mundafwa kahi za dambi zenu kala k'amundakuluhira kukala, 'Mimi ndimi iye.' " 25 Makimuza makiamba, "U h'ani we?" Jesu akiamba, "Ni vizho nidzizhomwambira hangu chaho. 26 Nina manji ga kunena ga kumushithaki ninwi. Ela iye ariyenihuma ni mujeri na ninawambira urumwengu zho nirizhosikira kula kwakwe." 27 Nao k'amamanyire kukala were anaambira dzulu za Baba. 28 Bai Jesu akiambira, "Mundihomwanula Mwana wa Mudamu mundamanya kukala, mimi ndimi iye kidza mundamanya kukala sihenda kit'u h'akiyangu, ela ninanena gago adzigonifundisha Baba. 29 Na iye ariyenihuma a hamwenga nami, k'adzaniricha h'akiyangu, kwa kukala ninahenda gamufwahizago kila wakathi." 30 Anji mariomusikira Jesu akinena maut'u gaga mamukuluhira. 31 Bai Jesu akiambira o Ayahudi mariomukuluhira, "Mukienderera kugwira mafundisho gangu be mu anafundzi angu jeri-jeri, 32 mundamanya ujeri na wo ujeri undamwika huru." 33 O Ayahudi makiamba, "Siswi fwazhalwa ni Burahemu na k'ahudzakala atumwa a mut'u, vikara unamanisha noni kuamba, 'Mundakala huru?' " 34 Jesu akiamba, "Ninamwambira ujeri: Kila mut'u ahendaye dambi ni mutumwa wa dambi. 35 Na mutumwa k'akala nyumbani kila wakathi, ela mwana akala nyumbani kila wakathi. 36 Bai Mwana akikwika huru undakala huru jeri-jeri. 37 Ninamanya kukala mu ana a Burahemu, ela kidza munamala kunalaga, kwa kukala k'amukubali mafundisho gangu. 38 Mimi ninanena garyahu ambago Baba wanonyesa, ela ninwi munahenda go mudzigombirwa ni babiyenu." 39 Makimudzigidzya makiamba, "Babiyehu ni Burahemu." Jesu akiamba, "Kalaho mu ana a Burahemu, mukahenda kazi arizozihenda Burahemu. 40 Nidzizhohenda mimi ni kumwambira ujeri niriwousikira kula kwa Mulungu, kidza munamala kunalaga. Burahemu k'ahendere kit'u dza kiki. 41 Ela ninwi munahenda vizho ahendazho babiyenu." Makiamba, "Mulungu h'akeye nde Babiyehu naswi hu anae." 42 Jesu akiambira, "Kalaho Mulungu nde babiyenu jeri munganihendza, kwa kukala nala kwakwe na vikara ni haha. 43 Kwanoni k'amuelewa zho nimwambirazho? Ni kwa kukala k'amudima kusikira uv̱oro wangu. 44 At'u ninwi mu a babiyenu Ibilisi na muhendzazho ni kuhenda mahendzoge. Iye were ni mwalagi hangu chaho na k'endzi kit'u chochosi kuhusu ujeri, kwa kukala k'amuna ujeri ndanimwe. Akikenga ananena here arizho, kwani ni mulongo na nde babe ulongo. 45 Ela kwa kukala ninanena ujeri k'amunikuluhira. 46 Ni h'ani kahi zenu adimaye kunamba nina dambi? H'aya ninanena ujeri, mbona k'amunikuluhira? 47 Iye ariye ni wa Mulungu ni kusikira manenoge. Ela ninwi k'amua Mulungu ndosa k'amundasikira." 48 Bai o Ayahudi makimudzigidzya Jesu makiamba, "Vidze were k'ahuajeri kuamba u Musamaria na una p'ep'o?" 49 Jesu akidzigidzya akiamba, "Sina p'ep'o. Ninamuheshimu Baba, ela ninwi k'amuniishimu bule. 50 Sidzimalira ishima, ela kuna mumwenga aimalaye na iye bai ndiye jaji. 51 Ninamwambira ujeri iye ahendaye here nilagizazho k'andafwa bule." 52 Kusikira vizho, o Ayahudi makimwambira, "Vikara hunamanya kukala jeri wenye una p'ep'o! Burahemu wafwa na o manabii nao dzazho, kidza unaamba kukala yoyosi andiyehenda go uhendzago k'andafwa bule. 53 Vidze we u mubomu kuriko babiyehu Burahemu na o manabii? Burahemu wafwa, na o manabii nao makifwa. Unadziona u h'ani we?" 54 Jesu akidzigidzya akiamba, "Nikidzip'a nguma mwenye, nguma yangu k'aina mana yoyosi. Baba ariye nanwi munaamba ni Mulungu wenu, ananipa nguma. 55 Vingahokala ninwi k'amumumanya mimi ninamumanya. Nikiamba simumanya nindakala mulongo here ninwi, ela ninamumanya na kugwira nenore. 56 Babiyenu Burahemu wafwahirwa kwamba adime kuyona siku yangu, naye akiyona na akifwahirwa." 57 O Ayahudi makimwambira, "K'udzafisha miaka mirongo mitsano na unaamba wamona Burahemu?" 58 Jesu akidzigidzya akiamba, "Ninamwambira ujeri, kabila ya Burahemu kuzhalwa mino were ni kuko kare!" 59 Ndo makitsola mawe mamukot'e, ela Jesu akizama na badaye achambola mo Hekaluni achenda ndze.

9

1 Bai Jesu arihokala yunatsembera, waona mut'u ariyekala k'aona hangu kuzhalwakwe. 2 K'uzhona zho anafundzie makimuza, makiamba, "Rabi ni dambi ya h'ani iriyomuhendya hatha azhalwe k'aona? Ni yakwe mwenye hedu ni ya azhazie?" 3 Jesu akidzigidzya akiamba, "Kutsaona kwa kwakwe k'akuhusiana na dambize hedu za azhazie. Iye avizho ili nguvu za Mulungu zidime kuoneka zikihenda kazi kwakwe. 4 Bai hunav̱irya kuenderera kuhenda kazi za iye ariyenihuma kukikala kuchere mutsana, kwani usiku unadza ambaho k'akuna adimaye kuhenda kazi. 5 Nirizho ni haha urumwenguni, mimi ni mulangaza wa urumwengu." 6 Bada ya kunena vivi Jesu watsuha mahe ts'i na akivuga-vuga ulongo na mahege na akimuhaka ye mut'u mo matsoni, 7 na akimwamba, "Enda ukaoge usowo kahi za birika ra Siloamu." (Mana ya Siloamu ni kuhumwa.) Bai ye mut'u achendaoga usowe na akiuya anaona. 8 Bai majirani a kwakwe na osini mariokala makimona anavoya-voya kabila ya vivi, mauza makiamba, "Vidze yuno se mut'u ariyekala akikelesi na kuvoya-voya?" 9 Angine maamba, "Ni iye" Ela angine makiamba, "Seye bule adzahenda kuhalana naye." Bai ye mut'u mwenye akiamba, "Ndimi iye." 10 Makimuza ye mut'u, makiamba, "Matsogo gapatadze kuona?" 11 Akiamba, "Ye mut'u aifwaye Jesu wavuga-vuga ulongo, akinihaka mo matsoni na akinambira, 'Enda Siloamu na ukaoge usowo.' Bai nichenda na nirihooga thu nikipata kuona." 12 Makimuza makiamba, "Vino a hiko ye mut'u ye?" Ye mut'u akiamba, "Simanya mino!" 13 Bai makimuhirika ye mut'u ariyezhalwa k'aona kwa Mafarisayo. 14 Vikara siku iryahu ambayo Jesu wavuga-vuga ulongo na kumuhendya matsoge gaone ye mut'u, yere ni siku ya Sabato. 15 Mafarisayo makimuza kaheri ye mut'u here arizhopata kuona. Akiambira, "Wanihaka ulongo matsoni, nichendaoga uso wangu na vikara ninaona." 16 Mafarisayo angine makiamba, "Ye mut'u ariyehenda vizho k'adima kula kwa Mulungu bule, kwa kukala k'agwira malagizo ga yo Sabato." Hatha vizho angine maamba, "Vidimikikadze mut'u ariye na dambi kuhenda kazi bomu dza zizi?" Na k'amakubalianire. 17 Bai Mafarisayo makimuza ye mut'u kaheri, "Unaamba kukala wakuhendya matsogo gaone. H'aya unaambadze dzulu ya ye?" Akiamba, "Ni nabii iye." 18 O Ayahudi k'amakuluhirire kukala were k'aona na wapata kuona muhaka marihohumiza azhazie. 19 Marihokudza makiauza makiamba, "Vidze yuno ni mwana wenu? Munaamba kukala wazhalwa k'aona, h'aya zhakaladze hatha vino anaona?" 20 Azhazie makiamba, "Hunamanya kukala yuyu ni mwana wehu, na hunamanya kukala wazhalwa k'aona. 21 Ela k'ahumanya kala zhaandzadze hatha anaona, na hatha ye ariyemuhendya aone k'ahumumanya. Muzeni iye mwenye, kwani ni mut'u muzima anadima kudzinenera mwenye!" 22 Azhazie manena vivi kwa kukala were manaogoha Ayahudi mariokala madzakubaliana kukala mut'u yoyosi andiyeamba kukala Jesu ni Masihi andaingwa mo sinagogini. 23 Vizho ndo hatha azhazie makiamba, "Ni mut'u muzima, muzeni mwenye." 24 K'uzhona zho makimwiha kaheri ye mut'u ariyezhalwa k'aona, na makimwambira, "Mup'e nguma Mulungu, mana siswi hunamanya kukala yuyu mut'u yuyu ni mwenye dambi." 25 Akidzigidzya akiamba, "Kala ni mwenye dambi hedu si mwenye dambi mino simanya. Nimanyacho ni kit'u kimwenga, were siona, ela vino ninaona." 26 Makiuza makiamba, "Wakuhenderadze? Wahendadze hatha matsogo gakiona?" 27 Akidzigidzya akiamba, "Nidzamwambira kare na k'amudimire kusikiza. Mbona munamala kusikira kaheri? Hedu hangine munamala mukale anafundzie nanwi?" 28 Makimuchemera makiamba, "Uwe ndiwe mwanafundzi wa mut'u iye, ela sino hu anafundzi a Musa. 29 Hunamanya kukala Mulungu wanena na Musa, ela kuhusu mut'u yuyu k'ahumanya hatha ko arikombola." 30 Ye mut'u akidzigidzya akiamba, "Kiki ni kit'u cha kwangalaza sana! K'amumanya arikombola, na wanihendya nione! 31 Hunamanya kukala Mulungu k'asikira enye dambi, ela iye nikusikira at'u mamuishimuo na kuhenda ahendzazho mahende. 32 Hangu wo urumwengu uumbwe, k'avidzangwe kuonewa kukala mut'u fulani wamuhendya mut'u ariyezhalwa k'aona aone. 33 Kalaho mut'u iye k'ambolere kwa Mulungu, be k'angadimire kuhenda kit'u." 34 Kusikira vizho makimudzigidzya makiamba, "Uwe wazhalwa na ukirerwa dambini na vino unamala kuhufundisha?" Bai makimuinga sinagogini. 35 K'uzhona zho Jesu akisikira kukala mamuthenga. Bai arihomona akimuza, "Vidze unamukuluhira Mwana wa Mudamu?" 36 Ye mut'u akiamba, "Nambira ni h'ani bwana ili nimukuluhire!" 37 Jesu akimwambira, "Udzamona kare na ni ye anenaye nawe vivi." 38 Ye mut'u akiamba, "Ninakuluhira Bwana," na akimuabudu Jesu. 39 Jesu akiamba, "Nakudza urumwenguni na hukumu kwamba masioona, maone na maonao makatsaona." 40 Mafarisayo angine mariokala hehi naye mavisikira vivi na makimwamba, "Vidze naswi k'ahuona?" 41 Jesu akidzigidzya akiamba, "Kala k'amuona ngere k'amuna dambi, ela kwa kukala munaamba munaona be dambi yenu i nanwi."

10

1 Bai Jesu akiamba, "Ninamwambira ujeri wenye kukala ye asiyengira chaani na muryangoni, ela anakwera na dzulu, be iye ni mwivi kidza ni jambazi. 2 Ela ye angiraye na muryangoni nde murisa wa zo ng'ondzi. 3 Ye murindzi ni kumuvugulira muryango ye murisa, na zo ng'ondzi nikusikira sauthiye kalaho anaziha na madzina na kuzilongoza ndze. 4 Akizamboza ndze, iye nikuzithangulia na zo ng'ondzi ni kumuthuwa, kwa kukala zinaimanya yo sauthiye. 5 Ng'ondzi zizo k'azidima kumuthuwa mut'u yoyosi mungine, hat'uhe zindamuchimbira ye mut'u, kwa kukala k'aziimanya iyo sauthiye." 6 Jesu waambira fumbo riri, ela k'amamanyire mana ya zho arizhokala anaambira. 7 Kwa vizho Jesu akinena nao kaheri, akiamba, "Ninamwambira ujeri wenye, mimi ndimi muryango wa zizo ng'ondzi. 8 Osini mariokudza mbere zangu were ni aivi na majambazi, ela zo ng'ondzi k'azisirikizire zizo sauthi zao bule. 9 Mimi ndimi muryango. Kila mut'u andiyengira kukirira kwangu andaokoka, andangira na kidza andambola na apate ndiso. 10 Mwivi akidza hat'u, nikukala adzire aiye, alage na anonge-nonge, ela mimi bai nakudza kwamba mupate uzima, na muupate thele kwa thele. 11 "Mimi ndimi murisa mudzo. Murisa mudzo yu thayari kufwa kwa ut'u wa zo ng'ondzi. 12 Ela mut'u wa kwandhikwa na ariye si murisa mudzo na kidza ariye zo ng'ondzi si zakwe, aonaho mbawa ni kuziricha zo ng'ondzi, na akachimbira. Bai mbawa ni kuzigwira zo ng'ondzi na nyingine zikatsamukana. 13 Ye wa kwandhikwa ni kuchimbira kwa kukala ni mwandhikwa na k'azijali bule zo ng'ondzi. 14 "Mimi ndimi murisa mudzo. Here dza Baba animanyazho mimi, nami namumanya iye, bai vizho ndo nami nimanyazho zo ng'ondzi zangu, nazo kidza zinanimanya mimi. Nami ni thayari kufwa kwa ut'u wa zizo. 16 Na kuna ng'ondzi zangu nyingine ambazo k'azi kahi za chaa kiki bule. Bai zizo nazo ninav̱irya nizirehe. Ng'ondzi zizo zindasikira sauthi yangu, na zindakala badhi mwenga na renye murisa mumwenga. 17 Iye Baba ananihendza kwa kukala ni thayari kulazha uzima wangu ili nidime kuuhokera kaheri. 18 K'akuna adimaye kuuhala kula kwangu uwo uzima wangu, ela ninahenda kuulazha kwa kuhendza mwenye. Nina wadimi wa kuulazha uzima wangu na nina wadimi wa kuuhala mwenye kaheri." 19 Marihosikira vivi o Ayahudi magazhikana kaheri. 20 Anji ao were manaamba, "Mut'u yuyu ana p'ep'o na kidza ana vilalu, munamusirikiza wani benwi?" 21 Ela angine were manaamba, "Mut'u ariye na p'ep'o k'adima kunena dza vivi. Adimadze p'ep'o kuhenda vipofu maone?" 22 Wakathi wa sikuk'uu ya Kukumbukira Kuhendywa Eri kwa ro Hekalu kuko Jerusalemu wafika. Nao wakathi uwo were ni wakathi wa mwaka. 23 Naye Jesu were anatsembera mo Hekaluni kahi za baraza riifwaro ra Selemani. 24 K'uzhona zho Ayahudi makimuzingira na makiamba, "We undahuhendya huaze-aze hatha rini? Kala ndiwe Masihi fwambire lwazu-lwazu thu." 25 Jesu akiadzigidzya akiamba, "At'u ninwi namwambira kare, ela k'amukuluhirire. Bai zo kazi zangu nihendazo kwa dzina ra Baba zinaninenera, zizo vizho zinanimanyisa kukala ni h'ani. 26 "Ela k'amukuluhira kwa kukala k'amu kahi za badhi rangu. 27 Mut'u mimi ninazimanya zo ng'ondzi zangu, nazo nikusikira sauthi yangu na zikanithuwa, 28 nami ninazigera uzima wa kare na kare, nazo k'azindafwa na k'akuna adimaye kunihoka bule. 29 Iye Baba ariyenip'a ni mubomu kuriko osi na k'akuna adimaye kuzinyagula kula mikononi mwa Baba. 30 Mimi na Baba hu kit'u kimwenga." 31 Kusikira vizho o Ayahudi makitsola mawe kaheri mamukot'e. 32 Jesu akiambira, "Nidzahenda mahendo manji madzo mbere zenu ambago Baba waniamba nigahende. Munamala kunikot'a mawe kwa hiro kahi za go?" 33 O Ayahudi makimudzigidzya makiamba, "K'ahumala kukukot'a mawe kwa mahendo madzo gogosi, ela kwa viryahu urizho unamukufuru Mulungu! Uwe u mudamu thu, ela unamala kudzihendya Mulungu." 34 Jesu akidzigidzya akiamba, "Zhaorwa kahi za Sheria yenu kukala Mulungu waambira angine, 'Ninwi mu milungu.' 35 Mulungu waaiha milungu aryahu ambao map'ewa uv̱oro na hunamanya kukala zho gaambazho go Maoro ni ujeri hatha kare na kare. 36 Vidze munamwamba iye ariyetsagulwa ni Baba na akihumwa urumwenguni, kukala anakufuru Mulungu kwa kukala naamba, 'Ni Mwana wa Mulungu'? 37 Kala sihenda kazi za Baba, k'ahana haja ya kunikuluhira. 38 Ela kala ninazihenda, ingahokala k'amunikuluhira munav̱irya kukuluhira zo kazi zangu, ili mumanye kamare-kamare kukala Baba yu ndani yangu, na mimi ni ndaniye." 39 K'uzhona zho kusikira vizho makijeza kumugwira kaheri, ela akihenyeza mikononi mwao. 40 Jesu akivuka kaheri nyangamo ya muho wa Jorodani hatha hat'u haryahu arihokala Johana wabat'iza at'u na akikala haho. 41 Na lola at'u anji makimudzirira makiamba, "Johana k'ahendere miujiza mibomu, ela gosi arigonena dzulu za mut'u yuyu were ni jeri." 42 Bai at'u anji kuko makimukuluhira Jesu.

11

1 Bai kwereko mut'u mumwenga ariyeifwa Lazaro. Mut'u yuyu were anaishi na nduguze airi a kiche mario were ni Maryamu na Marith'a ko mudzi wa Beth'ania. Siku mwenga akikala mukongo. 2 (Maryamu yuyu ni yuyahu ariyemumwagira mafuha Bwana maguluni na akigahangusa na nyereze. Bai iye ndiye ariyekala nduguye Lazaro k'adima.) 3 Bai ao nduguze a kiche makihuma uv̱oro kwa Jesu kuamba, "Bwana musenao wa kurya na kuusa ni mukongo." 4 Ela Jesu arihosikira akiamba, "Ukongo uu si wa kifwa, ela ni wa kumup'a nguma Mulungu. Na kwa ut'u wa ukongo uu, Mwana wa Mulungu andaluta nguma." 5 Jesu wamuhendza Marith'a hamwenga na Maryamu na ndugu yao Lazaro. 6 Gonya ko, arihosikira uv̱oro wa ukongo wa Lazaro k'aukire kare kwenda, ela watoa haho siku mbiri nyingine zaidhi. 7 Halafu ndo akiambira o anafundzie akiamba, "Hindeni Judea kaheri." 8 O anafundzi marihosikira vizho makimudzigidzya makiamba, "Rabi, dzuzi-dzuzi Ayahudi mamala kukukot'a mawe, na vino unamala kuuya kuko kaheri mbona?" 9 Jesu akiamba, "Mutsana una masaa kumi na mairi, hedu sozho? Bai mut'u akitsembera na mutsana k'akwala, kwa kukala anaona mulangaza wa urumwengu. 10 Ela akitsembera na usiku andakwala, kwa kukala k'ana mulangaza ndanimwe." 11 Jesu bada ya kunena vivi, achangeza akiamba, "Musena wehu Lazaro arere, ela nindakwenda nikamulamuse." 12 Kusikira vizho o anafundzi makiamba, "Kala arere andauka." 13 Ela Jesu were anaamba kukala adzanongeka, ela ao maona kukala arere uts'indzizi. 14 Bai Jesu akiambira lwazu-lwazu, "Lazaro adzafwa, 15 ela kwa ut'u wenu ninafwahirwa kukala sikalireho ili mudime kukuluhira. Ela nafwende ko kwakwe." 16 T'omasi aifwaye "P'ats'a" akiambira anafundzi andziye akiamba, "Hindeni nanwi, hukafwe naye." 17 Jesu arihofika Beth'ania akithekeza kukala Lazaro were wafwa na hatha were wazikwa kare siku ne zirizokira. 18 Mudzi wa Beth'ania were u hehi na Jerusalemu, kiasi cha maili mbiri vivi. 19 Bai Ayahudi anji mere madzire kuap'a p'ore Marith'a na Maryamu kwa ut'u wa cho kifwa cha ndugu yao. 20 K'uzhona zho Marith'a arihosikira Jesu anadza wambola kumudhana, ela Maryamu ye akisala mo nyumbani. 21 Ndiho Marith'a akimwamba Jesu, "Bwana kalaho were u haha ndugu yangu k'angafwere, 22 ela hatha vizho ninamanya kukala Mulungu andakup'a chochosi undichomuvoya." 23 Jesu akimwamba, "Nduguyo andafufuka." 24 Marith'a akidzigidzya, "Ninamanya kukala andafufuka siku ya mwisho." 25 Jesu akimwamba, "Mimi ndimi ufufulo na ndimi uzima. Iye anikuluhiraye mimi hatha akafwa kidza andakala moyo kaheri, 26 na ye ariye moyo na akinikuluhira, k'andafwa bule. Unagakuluhira go?" 27 Marith'a akiamba, "Ee Bwana, ninakukuluhira kukala ndiwe Masihi Mwana wa Mulungu ariyeambwa andakudza urumwenguni." 28 Marith'a arihogonya kunena vivi, wauya na achendamwiha nduguye Maryamu k'anda. Akimwamba, "Mwalimu adzire na anakurunga." 29 Bai Maryamu arihosikira vizho, akiuka haraka na achendamudhana. 30 Jesu were k'adzafika ho mudzini, ela were achere haryahu arihothunganana na Marith'a. 31 O Ayahudi mariokala manamuhuriza Maryamu mo nyumbani, marihoona viryahu adzizhombola haraka na kwenda ndze, makimuthuwa, makiona kukala anenda akarire ko mbirani. 32 Bai Maryamu arihofika haho arihokala Jesu, na kumona thu, akigwa maguluni hakwe. Akiamba, "Bwana, kalaho were u haha ndugu yangu k'angafwere." 33 Jesu arihomona anarira na o Ayahudi mariokudza naye nao manarira, achangirwa ni mbazi na akibudzyika moyoni mwakwe zhomu. 34 Akiuza akiamba, "Mwamulazahi kwani?" Makimwamba, "Bwana, ndzo uhalole!" 35 Jesu akirira. 36 Bai o Ayahudi makiamba, "Lolani zho arizhokala anamuhendza." 37 Ela ko angine makiamba, "Vidze ye ariyemuhendya mut'u asiyeona aone, vidze were k'angadimire kumuhendya yuno akatsafwa?" 38 Jesu akidzalwa ni mbazi kaheri, achenda ko mbirani. Yo mbira were ni p'anga iriyo na iwe ririrokinganywa ho mulomoni. 39 Bai Jesu akilagiza akiamba, "Usani ro iwe hedu." Marith'a nduguye ye mufwa akidzigidzya akiamba, "Kundakala na muruk'e mui Bwana, mana rero ni ne hangu azikwe." 40 Jesu akimwambira, "Vidze sikwambirire kukala undaona nguma ya Mulungu ukikuluhira?" 41 Bai makirusa ro iwe. Jesu akilola ko dzulu na akiamba, "Ninakulazhira muv̱era Baba, kwa kukala unanisikira. 42 Ninamanya kukala unanisikira siku zosi, ela ninanena vivi kwa ut'u wa aa haha ili makuluhire kukala wanihuma." 43 Bada ya kunena vivi akiluta mumiro kuiha. Akiamba, "Lazaro mbola kuno ndze!" 44 Ye mufwa achambola ndze na zo sandzaze na usowe were udzafungwa na kithambaa. Jesu akiamba, "H'aya muvuguleni athuwe shuhulize." 45 Bai Ayahudi anji mariokala madziremutsemberera Maryamu na mariokala mazhona vizho arizhohenda Jesu mamukuluhira. 46 Ela angine ao makwenda kwa Mafarisayo na machendaambira zho Jesu arizhokala adzahenda. 47 Bai alombi abomu na o Mafarisayo makiiha mukut'ano wa Baraza ra athumia na makiuzana-uzana makiamba, "Hundahendadze? Kwani mut'u yuyu anahenda miujiza minji. 48 Hukimuricha vivi andaenderera na kila mut'u andamukuluhira, na o Arumi mandakudzanonga-nonga ro Hekalu rehu na ts'i yehu yosi." 49 Kusikira vizho mumwenga wao aifwaye Kayafa ariyekala ndiye Mulombi mubomu mwenye mwaka uwo akiamba, "K'amuna mumanyaro. 50 K'amumanya kukala baha mut'u mumwenga kufwa kwa ut'u wa o at'u kuriko ts'i yosi kwanongwa?" 51 K'anenere vivi kwa akiliye mwenye, ela ni kwa kukala were nde Mulombi mubomu mwenye mwaka uwo, naye were anatabiri kukala Jesu were andafwa kwa ut'u wa Ayahudi. 52 Hatha vizho si kwa ao thu, ela pia kwamba aakundzumanye hamwenga at'u osi a Mulungu mariotsamukana makale kit'u kimwenga. 53 Kwa vizho kula siku iyo o Ayahudi makikwatya kupanga kumwalaga Jesu. 54 Bai Jesu k'atsemberere kaheri lwazu-lwazu kuko Judea, ela wauka na achenda kut'u kurikoifwa Efuraimu hehi na nyika, ambako watoa na anafundzie. 55 Vikara sikuk'uu ya Kiyahudi ya P'asaka were i hehi na at'u anji mambuka kwenda Jerusalemu, kwendadzitsusa kabila ya yo sikuk'uu yenye. 56 O at'u mere manamumala Jesu na makiambirana kahi za ro Hekalu makiamba, "Vidze munaonadze? Jeri munaona andakudza kwenye sherehe vino virizho?" 57 Nao manena vivi kwa kukala alombi abomu na Mafarisayo were madzalazha amulo kukala mut'u yoyosi amanyaye ko Jesu ariko anav̱irya avinene makamugwire.

12

1 Siku t'andahu kabila ya sikuk'uu ya P'asaka, Jesu wakwenda Beth'ania mudzini kwa ano Lazaro ariye were wamufufula kula kifwani. 2 Bai makimuthayarishira chakurya haho, na Marith'a akikala nde muhikihiki kuno Lazaro akikala ni mumwenga wao mariokeresi mezani na Jesu. 3 Bai Maryamu akihala rathili ya mafuha masafi ga marashi ga gali sana garigotengezwa kula kwa muhi wa munadi na akimumwagira Jesu mo maguluni na gonya akigahangusa na nyereze. K'uzhona zho wo muruk'e wa go marashi ukidzala nyumba ndzima. 4 Ela Juda Isikariote, mumwenga wa anafundzi a Jesu, ariye were nde andiyemusaliti arihoona vizho, akiamba, 5 "Kwanoni marashi gano k'agaguzirwe dinari magana mahahu na makagerwa masikini?" 6 K'anenere vivi kwa kukala were ana mbazi sana na masikini, ela kwa kukala were ni mwivi na were akadzifwaha na cho changizwacho mo mukobani, mana were nde muiki wa wo mukoba wa p'esa. 7 Jesu akiamba, "Muricheni agaike kwa kuthariziza siku yangu ya mazishi. 8 Masikini munao siku zosini, ela mimi k'amundakala nami siku zosini bule." 9 Kundi bomu ra Ayahudi masikira kukala Jesu a Beth'ania, kwa vizho machenda kuko. Nao makwenda si kwa ut'u wa Jesu h'akeye, ela pia kwa kumona Lazaro ariyefufulwa ni Jesu kula kifwani. 10 Bai alombi abomu makipanga kumwalaga Lazaro naye. 11 Kwani kwa ut'u wa iye, Ayahudi anji were manaaricha vilongozi ao na kumukuluhira Jesu. 12 Siku ya hiriye ro kundi bomu ririrokala kahi za sikuk'uu ya P'asaka rikisikira kukala Jesu anadza Jerusalemu. 13 Bai makihala vitai zha mitende na machendamudhana kuno makipiga njerejere na kuamba, "Hosana! Naalikwe iye adzaye kwa dzina ra Bwana! Naalikwe iye muthawali wa Iziraeli!" 14 Jesu wapata mwana wa ndzowe na akimupanda here Maoro gaambazho, 15 "Musogohe h'enwi at'u a mudzi wa Sayuni. Lolani muthawali wenu anadza! Anadza dzulu ya mwana wa ndzowe." 16 Anafundzie k'amavielewere bule wakathi uwo vivi, ela Jesu arihokala adzafufulwa na kugerwa nguma makikumbukira kukala Maoro gaamba vivi dzuluze, na kwamba were mamuhendera vivi. 17 Ro kundi ririrokala na Jesu arihomufufula Lazaro kula kifwani rere ridzamboza ushahidhi kuhusu gago garigohendeka. 18 Bai vizho ndo virizhohenda at'u anji mamutsangire, kwa kukala masikira wahenda uu muujiza. 19 Mafarisayo machambirana makiamba, "H'aya lolani k'ahufaulu kamare. Lola urumwengu wosi unamuthuwa!" 20 Kahi za aryahu mariokwendavoya Jerusalemu wakathi wa sherehe angine were ni Ayunani. 21 Bai machenda kwa Filipu, mut'u wa Beth'isaida kuko Galilaya na makiamba, "Muzee, hunamala humone Jesu." 22 Filipu achendamwambira Anderea na osi airi machendamwambira Jesu. 23 Jesu akiamba, "Wakathi udzafika wa Mwana wa Mudamu kugerwa nguma 24 Ninamwambira ujeri, t'embe ya ngano isihogwa mutsangani ikafwa, ni kutoa h'akeye, ela ikifwa nikuzhala zhomu zhenye. 25 Mut'u aihendzaye rohoye, andayangamiza, ela kila aimenaye rohoye kahi za urumwengu uu, andaithizha hatha uzima wa kare na kare. 26 Ye amalaye kunihumikira, suthi anithuwe, ili muhumiki wangu akale ho niriho mimi. Baba andamuheshimu iye anihumikiraye." 27 "Vikara moyo wangu unasirima, vikara nineneni? Vidze niambe, 'Baba, usihende thabu ii ikanigwerera?' Hatha, vivi ndo virizhonireha kwamba niikirire thabu ii. 28 Baba rip'e nguma dzinaro." Kidza sauthi kula mulunguni ikiamba, "Nidzarip'a nguma na nindarip'a nguma kaheri." 29 Ro kundi ririrokala haho rasikira yo sauthi na rikiamba, "Kudzadoka kigwaragwara." Angine makiamba, "Ni malaika adzanena naye." 30 Jesu akiamba, "Sauthi ii k'ainenere kwa ut'u wa mimi, ela idzanena kwa ut'u wa ninwi. 31 Vikara uu ni wakathi wa urumwengu kuhukumiwa, vikara muthawali wa urumwengu uu andapenduliwa. 32 Nami nichanulwa dzulu za ts'i, nindaavuha at'u osi kwangu." 33 Wanena vivi kunyesa kifwache kindizhokala. 34 Ro kundi rikidzigidzya rikiamba, "Sheria yehu inaamba kukala Masihi andakala moyo kare na kare. Vikaladze bai unaamba, 'Mwana wa Mudamu lazima anulwe dzulu?' Yuno Mwana wa Mudamu ni h'ani?" 35 Jesu akidzigidzya akiamba, "Wo mulangaza uchere nanwi kwa wakathi muchache thu. Tsemberani kahi za mulangaza, sidze mukagit'anirwa ni kiza, kwa kukala mut'u atsemberaye k'amanya bule ko endako. 36 Kuluhirani wo mulangaza zho ucherezho nanwi ili mukale at'u a mulangaza." Bada ya Jesu kunena vivi akiahaukira na achendadzifitsa. 37 Ingahokala wahenda miujiza ii yosi mbere zao, ela k'amamukuluhirire. 38 Bai zho arizhonena nabii Isaya vikithimira. Isaya waamba, "Bwana, ni h'ani ariyekuluhira uv̱oro wehu? Bwana wanyesa nguvuze kwa h'ani?" 39 Kwa chausa kiki k'amadimire kukuluhira. Kwani Isaya waamba kaheri, 40 "Mulungu adzagahendya matso gao gasione na adzaihendya mioyo yao ikale mikomu masidze makaona na matso gao na mioyo yao ikang'alirwa, makanigalukira mimi, nikaahoza." 41 Isaya waamba vivi kwa kukala waona nguma ya Jesu na akinena dzuluze. 42 Hatha vizho anji kahi za vilongozi mamukuluhira Jesu, ela k'amanenere lwazu-lwazu kwa ut'u wa Mafarisayo, ili masiingwe kahi za masinagogi. 43 Kwani mahendza zhomu kulikwa ni at'u kuriko kulikwa ni Mulungu. 44 Jesu akiluta mumiro, akiamba, "Ye andiyenikuluhira, k'anikuluhira mimi thu, ela hatha iye ariyenihuma. 45 Na anonaye, anamona hatha iye ariyenihuma. 46 Nakudza urumwenguni dza here mulangaza kwamba kila anikuluhiraye asikale kizani. 47 Ye asikiraye uv̱oro wangu na kutsaukuluhira sindamuhukumu. Sidzire kuuhukumu urumwengu, ela nakudza kuwakola. 48 Ye anikahalaye na k'akubali uv̱oro wangu andahukumiwa ni mut'u mumwenga. Ro neno nidzironena rindakala muhukumuwe siku ya mwisho. 49 Mana sidzinenerere mwenye, ela Baba ariyenihuma adzaniamuru ninene go ambago ganav̱irya ninene. 50 Nami ninamanya kukala amuriye inareha uzima wa kare na kare. Kwa vizho go niambago ndo Baba adzigonambira ninene."

13

1 Bai kabila sikuk'uu ya P'asaka kuandza, Jesu wakala anamanya kukala wakathiwe wa kuuka urumwenguni na kuuya kwa Babaye udzafika. Naye waahendza aryahu mariokala a kwakwe kahi za urumwengu uu, waahendza vivi hatha mwisho. 2 Jesu na anafundzie were manarya chakurya cha dziloni. K'uzhona zho Shethani were adzawadzala moyo wa Juda mwana wa Simoni Isikariote kwamba amusaliti Jesu. 3 Jesu wamanya kukala Baba were adzamup'a nguvu zosi. Wamanya kukala wala kwa Mulungu na anauya kwa Mulungu. 4 Bai Jesu akiuka ho mezani hakwe akivula nguwoye ya dzulu na akidzifunga kithambaa chununi. 5 Gonya achangiza madzi besenini na akiandza kugesa nyayo za o anafundzie na akizifurusha na cho kithambaa arichokala adzadzifunga chununi. 6 Arihomufikira Simoni P'et'ero amugese nyayoze, P'et'ero akikahala, akiamba, "Vidze unanagesa nyayo uwe Bwana?" 7 Jesu akiamba, "Vivi k'umanya ninahendadze, ela undamanya badaye" 8 P'et'ero akiamba, "Hatha, k'undanagesa nyayo zangu bule." Jesu akidzigidzya akimwamba, "Kala sindakwagesa be k'u mwanafundzi wangu." 9 Simoni P'et'ero akiamba, "Bwana, kala ni vizho be usagese nyayo zangu thu-thu-thu, ela nagesa hatha mikono na kitswa changu!" 10 Jesu akiamba, "Ye adziyeoga ni musafi kamare na k'ana haja ya kuoga kaheri isihokala nyayoze. Ela si nyosi murio mu asafi." 11 Jesu wamanya andiyemusaliti ndo akiamba, "Si nyosi murio asafi." 12 Jesu arihogonya kuagesa nyayo zao, wavwala valore ra ndze na akiuya hat'uhe kahi za meza na akiuza, "Vidze munaelewa zho nidzizhomuhendera? 13 Munaniha Mwalimu na Bwana na munanena jeri kwani ndo nirizho. 14 Bai kala mimi Bwana na Mwalimu wenu nidzamwagesa nyayo zenu, ninwi nanwi munav̱irya mugesane nyayo zenu. 15 Mana nidzamwanyesa mufano ili muhende here nidzizhomuhendera. 16 Ninamwambira ujeri wenye kukala, mutumwa k'adima kukala mubomu kumukira Bwanawe, hedu muhumwa kukala mubomu kuriko ye ariyemuhuma. 17 Vikara murizho mudzamanya maut'u gaga, bai mundahaswa mundihogahenda. 18 Sinena kwa ninwi nyosi. Ninamanya aryahu nidzioatsagula. Ela Maoro lazima gathimire, gaambago, 'Ye mut'u arerya chakurya nami wanigalukira.' 19 Ninamwambira kare kabila k'avidzahendeka, kwamba vikihendeka mukuluhire kukala, mimi ndimi iye. 20 Ninamwambira ujeri, mut'u amuhokeraye iye mut'u niriyemuhuma, ananihokera mimi, na iye anihokeraye mimi, anamuhokera iye ariyenihuma." 21 Bada ya kunena vivi Jesu akibudzyika zhomu na akinena lwazu-lwazu, akiamba, "Ninamwambira ujeri, mumwenga wenu andanisaliti." 22 Anafundzi makilolana na kwangalala dzulu za ni h'ani ariyekala anaambwa. 23 Bai yuyahu mwanafundzi ariyehendzwa zaidhi ni Jesu were akelesi hehi naye. 24 Simoni P'et'ero akimufinyira dzitso kuamba, "Muze kala ananena dzulu za h'ani." 25 Bai yuyahu mwanafundzi akisongera hehi na Jesu zaidhi na akiuza akiamba, "Ni h'ani Bwana?" 26 Jesu akidzigidzya akiamba, "Ye nindiyemup'a mukahe nindiokala nidzautsotsa mutsuzini ndeye." Bai akihala kisiku cha mukahe, akikitsotsesha na akimup'a Juda mwana wa Simoni Isikariote. 27 Juda arihohala wo mukahe, Shethani wamwangira. Jesu akiamba, "Kihende haraka cho umalacho kuhenda!" 28 Vikara k'ahana hatha mumwenga ho mezani ariyeelewa kwanoni Jesu wamwambira vivi Juda. 29 Juda were nde mwiki wa wo mukoba wa p'esa, kwa vizho anafundzi angine makiona kukala Jesu were adzamwambira agule zho vimalikanazho kwa sherehe, hedu aap'e chochosi akiya. 30 Juda akihala wo mukahe na achenda ndze kare. Nako kwere ni usiku. 31 Bai bada ya Juda kuuka, Jesu akiamba, "Vikara Mwana wa Mudamu andap'ewa nguma. Na kukirira kwakwe, Mulungu andagerwa nguma. 32 Na kala Mulungu andagerwa nguma kukirira kwakwe, bai Mulungu andamup'a nguma Mwana wa Mudamu ndanimwe, na andahenda vizho haraka. 33 "Anangu, mut'u mimi sindakala nanwi muda mure. Mundanimala, ela ninamwambira kare zho nirizhoambira Ayahudi kukala, 'k'amudima kudza kuko nendako.' 34 "Namup'a amuri mbisha: Hendzanani. Here nidzizhomuhendza, bai hendzanani. 35 Mukihendzana, osi mandamanya kukala ninwi mu anafundzi angu jeri." 36 Simoni P'et'ero akiuza, "Unendahi Bwana?" Jesu akidzigidzya akiamba, "K'udima kudza kare vivi ko nendako, ela undakudza badaye" 37 P'et'ero akiamba, "Bwana kwanoni sidima kukuthuwa vino kare? Ni thayari kufwa kwa ut'u wa uwe!" 38 Jesu akiamba, "Vidze u thayari jeri kufwa kwa ut'u wa mimi? Nakwambira ujeri kabila jogolo k'aridzaika, undanikana k'ana t'ahu!"

14

1 "Musikale na wasiwasi mioyoni mwenu. Mukuluhireni Mulungu na mimi nami. 2 Kuko ariko Baba kuna makalo manji, kala k'akuna ningamwambira. Mimi ninenda nikamuthayarishire hat'u, 3 na nichendamuthayarishira hat'u, nindakudza kaheri nimuhale ili ho nindihokala mimi, nanwi mukale haho. 4 Munamanya ngira ya kuko nendako." 5 Ndo T'omasi akimuza akiamba, "Bwana k'ahumanya ko wendako, hunadimadze kumanya ngira ya kufika kuko?" 6 Bai Jesu akimudzigidzya akiamba, "Mimi ndimi ngira, ndimi ujeri na ndimi uzima, k'akuna adimaye kudza kwa Baba asihokirira kwangu. 7 Bai kwa kukala unanimanya, undamumanya ye Baba naye na kuandzira vivi, unamumanya na udzamona." 8 Filipu akimwamba, "Bwana, fwanyese ye Baba naswi fundathosheka." 9 Jesu akiamba, "Nidzakala hamwenga nanwi nyosi muda wosi uu, kidza k'unimanya Filipu? Ye adziyenona mimi adzamona Baba. Kwanoni unaamba, 'Fanyese Baba?' 10 Vidze k'ukuluhira Filipu kukala mimi ni ndani ya Baba na Baba a ndani yangu? Go maneno ninenago k'agala kwangu. Ye Baba ariye ndani yangu anahenda kazize. 11 Kuluhirani kukala mimi ni ndani ya Baba na Baba a ndani yangu. Kala sozho, kuluhirani kwa ut'u wa yo miujiza nihendayo. 12 Ninamwambira ujeri ye anikuluhiraye andahenda kazi nizihendazo mimi, na andahenda hatha zaidhi ya zizi, kwa kukala ninenda kwa Baba. 13 Na nindahenda chochosi mundichomala kwa dzina rangu, ili ishima ya Baba ioneke kukirira na ye Mwana. 14 Mukivoya kit'u chochosi kwa dzina rangu nindakihenda." 15 "Mukinihendza mundagwira malagizo gangu. 16 Nami nichenda nindamuvoya Baba amurehere Mwavizi. Iye akidza andakala nanwi kare na kare. 17 Iye nde Roho aung'azaye ujeri, ambaye at'u a urumwengu k'amadima kumuhokera, kwa kukala k'amamona na k'amamumanya. Ela ninwi munamumanya kwa kukala anakala hamwenga nanwi na andakala ndani mwenu. 18 Sindamuricha h'akiyenu dza here ana k'iya, nindamudzirira. 19 Ndani za muda muchache urumwengu k'aundanona kaheri, ela ninwi mundanona, na kwa kukala nina uzima, ninwi nanwi mundakala nawo. 20 Siku iyo ikifika, mundamanya kukala mimi ni ndani ya Baba na kwamba ninwi mu ndani yangu na mimi ni ndani yenu. 21 Iye adzifundishaye malagizo gangu na kugagwira be nde anihendzaye jeri, nami nindamuhendza na nindadzimanyisa kwakwe. Na iye anihendzaye andahendzwa ni Baba." 22 Kwereko na mwanafundzi ariyeifwa Juda naye, (ela yuyu si yuyahu Isikariote). Mwanafundzi yuyu akimwamba Jesu, "Bwana unamala kudzimanyisa kwehu, ela si kwa urumwengu?" 23 Jesu akiamba, "Iye anihendzaye andagwira malagizo gangu. Naye Baba andamuhendza, na mimi na Baba hundamudzirira na kuhenda makalo naye siku zosi. 24 Iye asiyenihendza, k'agwira malagizo gangu bule. Uv̱oro mudziousikira si wangu, ela ula kwa Baba ariyenihuma. 25 "Nidzamwambira maut'u gaga gosi vivi hucherezho hosini. 26 Ela iye Mwavizi, iye Roho Mweri kidza, ambaye Baba andamureha kwa dzina rangu, andamufundisha na kumukumbukiza gosi nirigomwambira. 27 Ninamup'a dheri, na dheri rangu si here riro ra urumwengu umup'azho. Musikale na wasiwasi na musogohe. 28 Mudzanisikira nikimwambira, 'Ninenda, ela nindakudza kaheri kwenu.' Kalaho munanihendza mukafwahirwa kwa kukala ninenda kwa Baba, kwani iye ni mubomu kuriko mimi. 29 Sirikizani! Nidzamwambira kimbere kukala maut'u gaga gandahendeka, ili gakihendeka mudime kukuluhira. 30 Vikara nina wakathi muchache sana wa kunena nanwi, kwa kukala muthawali wa urumwengu uu anadza. Naye k'ana wadimi dzulu zangu, 31 ela nikwamba nahenda gosi arigonilagiza Baba ili urumwengu umanye kukala ninamuhendza Baba. Ukani fwende."

15

1 Jesu akiamba, "Mimi ndimi muzabibu wa jeri, na Baba ndiye muk'urima. 2 Kila kitai ndani mwangu kisichozhala matunda, iye ni kukitosa, na kila kitai kizhalacho matunda, ni kukitsatsulira kizidhi kuzhala zhomu. 3 Ninwi mudzagonya kukala asafi kukirira na ro neno niriromwambira. 4 Bai kalani ndani yangu nami ndani yenu. Dza here viryahu kitai kirizho k'achadima kuzhala matunda chamba kidzatoswa na ki h'akeye, vizho zhenye ninwi k'amudima kuzhala matunda musihotoa ndani mwangu. 5 "Mimi ni muzabibu na ninwi mu vitai. Mut'u akitoa ndani yangu andazhala matunda manji, kwani bila mimi, k'amwadima kuhenda chochosi. 6 Mut'u asihokala ndani yangu, a here kitai kifu. Bai vitai vifu ni kutsolwa-tsolwa na vikatsufwa mohoni. 7 Mukikala ndani yangu na maneno gangu gakikala ndani yenu, voyani rorosi mumalaro nanwi mundap'ewa. 8 Mukizhala matunda manji Baba andap'ewa nguma na kwa ut'u uu at'u mandamanya kukala mu anafundzi angu. 9 "Here Baba arizhonihendza, bai nami namuhendza ninwi dza vizho. Kalani kahi za mahendzo gangu. 10 Mukigagwira malagizo gangu, mundakala kahi za mahendzo gangu, dza viryahu nirizhogagwira malagizo ga Baba na nikikala kahi za mahendzoge. 11 Nidzamwambira vivi kwamba furaha yangu ikale ndani yenu na kidza furaha yenu ikamilike. 12 "Riri ndo lagizo rangu: Hendzanani dza here zho nirizhomuhendza. 13 K'akuna mwenye mahendzo mabomu kuriko mut'u afwaye kwa ut'u wa asenae. 14 Nanwi mukihenda here nimulagizazho mundakala asenangu. 15 Vikara simwiha ahumiki kaheri, ela namwiha asena, kwa kukala muhumiki k'amanya aazaro Bwanawe. Ela ninwi namwiha asena, kwa kukala gosi nirigosikira kwa Baba namumanyisa. 16 Ninwi k'amunitsagulire, ela mimi ndimi niriyemutsagula kwamba mukazhale matunda gandigotoa na Baba andamup'a rorosi mundiromala kwa dzina rangu. 17 Bai ninamulagiza kwamba muhendzane." 18 "Urumwengu uu ukimumena, manyani wanimena mimi chaho. 19 Bai kalaho mu a urumwengu, uwo urumwengu ungamuhendza, kwa kukala mungere mu dza uwo. Ela vikara ninwi k'amua urumwengu, mana namutsagula kumbola kwa uwo urumwengu na ndosa udzamumena. 20 Bai gakumbukireni go nirigomwambira kukala, 'Mutumwa k'adima kukala mubomu kumukira bwanawe.' Kwa vizho ninamwambira kukala, kala manitesa mimi bai mandamutesa hatha ninwi nanwi. Na kala magwira mafundisho gangu, bai mandagwira hatha go genu nago. 21 Ela mandamuhendera mai kwa ut'u wa mimi, na kwa kukala k'amamumanya iye ariyenihuma. 22 Kalaho mimi sidzire haha dhuniani kunena nao, ngere k'amadima kupigwa ulongo kwamba ni adambi. Ela vikara k'amadima kudzihehera dzulu za yo dambi yao. 23 Mut'u adziyenimena mimi adzamumena hatha Baba naye. 24 Kala k'amayonere yo miujiza niriyohenda iriyo, k'akuna mut'u mungine ariyepata kuihenda kimbere, ngere k'amadima kupigwa ulongo kwamba ni adambi. Ela hatha bada ya kuona yo miujiza niriyoihenda, manimena mimi hamwenga na Baba. 25 Vivi zhakala ili ripate kuthimira neno ririroorwa kahi za Sheria yao, riambaro, 'Manimena bila chausa!' 26 "Ela andihokudza ye Mwavizi, nindiyemuhuma mimi kula kwa Baba, ambaye ni ye Roho wa ujeri, andamboza ushahidhi dzulu zangu mimi. 27 Hatha ninwi nanwi mundakala mashahidhi angu, kwa kukala ninwi ndinwi mudziokala hamwenga nami hangu chaho.

16

1 "Nidzamwambira maut'u gaga ili musiuye nyuma. 2 Kwani mandamuthenga kula kahi za masinagogi gao, na kidza zaidhi ya vivi kundakudza wakathi ambawo vindakala mut'u akikwalaga andaona here kwa kuhenda vizho anamuhumikira Mulungu. 3 Kidza mandahenda vizho, kwa kukala k'amamumanya Baba na k'amanimanya hatha mimi. 4 Ela nidzamwambira maut'u gaga kimbere ili wakathi wao wa kuhenda vivi ukifika mudime kukumbukira kukala namwambira kare. Simwambirire maut'u gaga hangu chaho, kwa kukala were ni hamwenga nanwi." 5 "Ela vivi ninenda kwa iye ariyenihuma, kidza k'ahana hatha mumwenga wenu anuzaye, 'Unendahi?' 6 Ela kwa kukala dzanena vivi, bai mioyo yenu idzadzalwa ni kigondzi. 7 Hatha vizho ninamwambira ujeri wenye, vindakala vidzo kwenu nichenda, mana kala sindakwenda ye Mwavizi k'andakudza kwenu, ela nichenda nindamuhuma kwenu. 8 Na andihokudza andauhenda urumwengu ung'alirwe lwazu-lwazu dzulu za dambi na ueri na hukumu. 9 Andaahendya mang'alirwe o at'u a urumwengu uu, kukala ni enye dambi kwa kukala k'amanikuluhira mimi. 10 Andaahendya mang'alirwe o at'u a urumwengu kukala ni muhachi kwa kukala ninenda kwa Baba nanwi k'amundanona kaheri. 11 Andaahendya mang'alirwe o at'u a urumwengu kukala Mulungu nde jaji kwa kukala wagonya kare kumuhukumu muthawali wa urumwengu uu. 12 "Mut'u mimi nina maut'u manji zaidhi ga kunena nanwi, ela gandakala manji nanwi zhomu kwa wakathi uu. 13 Ela ye Roho aung'azaye ujeri akidza andamulongoza kwenye ujeri wosi, mana k'andanena kwa wadimi wa kwakwe mwenye, ela andanena kila kit'u andichosikira kula kwangu na kidza andamwambira maut'u gandigokudza. 14 Iye andanip'a nguma, kwa kukala andahala go nindigonena na amwambire ninwi. 15 Gosi garigo ga Baba ni gangu, ndosa namwambira kukala Roho andahala maneno gangu na amwambire ninwi." 16 "Kwa muda muchache k'amundanona kaheri, na kidza bada ya muda muchache mundanona kaheri." 17 Bai anafundzi a kwakwe angine makiuzana-uzana, makiamba, "Ni noni vino afwambirazho kukala, 'Kwa muda muchache k'amundanona na kidza kaheri kwa muda muchache mundanona,' na gonya anaamba anenda kwa Babaye?" 18 Makienderera kuuzana-uzana, makiamba, "Mana ya kuamba, 'Muda muchache' ni noni? Siswi be hatha k'ahumanya mana ya vivi ni noni." 19 Bai Jesu akimanya cho marichokala manamala kumuza akiamba, "Vidze vino ndizho muuzanazho enye kwa enye kukala manaye ni noni kuamba, 'Kwa muda muchache k'amundanona na kaheri kwa muda muchache mundanona kaheri?' 20 Ninamwambira ujeri wenye kukala kwa muda muchache udzao mundarira na kubagarikwa ni matsozi, ela at'u a urumwengu mandafwahirwa. Mundashononeka, ela kaheri kwa muda muchache kushononeka kwenu, kundagaluka furaha. 21 Wakathi wa utsungu wa mwanamuche amalaye kuzhala ukifika, ye mwanamuche nikukala ana kigondzi. Ela agonyaho kuzhala mwanawe ni kusahau wo utsungu. Vivi ni kwa sababu ya iyo furaha ya kureha mwana dhuniani. 22 Ninwi vivi muna kigondzi, ela mimi nindamona kaheri na mioyo yenu indadzala furaha, furaha ambayo k'akuna adimaye kuyusa kwenu. 23 Siku iyo ikidza mimi k'amundanivoya kit'u, kwani ninamwambira ujeri kukala ye Baba andamup'a chochosi mundichovoya kwa dzina rangu. 24 Ninwi hatha warero k'amudzangwe kuvoya chochosi kwa dzina rangu, bai voyani nanwi mundapata ili furaha yenu ikamilike. 25 Vivi nidzanena nanwi kwa mafumbo, ela wakathi unadza ambaho nindanena nanwi, lwazu-lwazu dzulu za ye Baba. 26 Siku iyo ikidza mundavoya kwa dzina rangu, nami siamba kukala nindamuvoya Baba kwa ut'u wenu bule. 27 Kwani Baba mwenye anamuhendza, kwa kukala ninwi enye munanihendza na munakuluhira kukala nambola kwa Baba. 28 Nambola kwa Baba na nikidza haha urumwenguni na vino kaheri ninauka urumwenguni, na ninauya kwa Baba." 29 Ndo anafundzie makiamba, "K'ona zho, vikara k'unena naswi kimafumbo kaheri, ela unanena naswi lwazu-lwazu. 30 Vikara hunamanya kukala unamanya kila kit'u, na kwamba k'umala mut'u akuze maswali, kwa ut'u uu hunakuluhira kukala wala kwa Mulungu." 31 Ndo Jesu akiadzigidzya akiamba, "Vidze vikara munakuluhira? 32 Bai wakathi unadza, na hatha udzafika kare, ambawo mundatsamukana kila mut'u kwao-kwao na muniriche h'akiyangu. Ela hatha vizho si h'akiyangu bule, mana Baba a hamwenga nami. 33 Bai nidzamwambira vivi ili mukale na dheri kwa kukala kit'u kimwenga nami. Kahi za urumwengu uu, mundapata thabu, ela dzip'eni moyo mana mimi nidzaushinda urumwengu."

17

1 Bada ya Jesu kugonya kunena vivi, walola dzulu mulunguni na akivoya, "Baba wakathi udzafika. Bai mup'e nguma Mwanao, ili iye Mwanao naye akup'e nguma. 2 Mana wamup'a wadimi dzulu za at'u osi kwamba adime kuap'a uzima wa kare na kare osi uriomup'a. 3 Vikara uzima wa kare na kare ni uu, kwamba makumanye uwe Mulungu wa jeri na wa h'akeye na Jesu Masihi uriyemuhuma. 4 Mimi nidzakurehera nguma dhuniani kwa kuimarigiza yo kazi uriyonip'a niihende. 5 Vikara Baba, nip'a nguma, nip'a nguma iryahu niriyokala nayo nirihokala hamwenga nawe kabila urumwengu k'audzaumbwa." 6 "Mut'u mimi nidzaahendya ao at'u urionip'a kula kahi za urumwengu makumanye. At'u ao were ni ako nao ukinip'a nao makirigwira nenoro. 7 Vikara vivi manamanya kukala kila kit'u niricho nacho kila kwako, 8 kwani mimi naambira maneno urigonip'a na makigakubali. Kwa vizho madzamanya kwa hakika kukala nala kwako, na madzakuluhira kukala ndiwe uriyenihuma. 9 "Bai ninaavoyera. Siavoyera at'u a urumwengu, ela naavoyera aryahu urionip'a, mana ni ako. 10 Osi nirio nao ni ako na osi urio nao ni angu, nami ninap'ewa nguma kwa ao. 11 Vikara mimi si mumu urumwenguni kaheri, ninadza kwako uwe Baba uriye mueri. Ela aa machere mumu urumwenguni, bai arinde kwa nguvu za dzinaro, riryahu dzina urironip'a, ili makale kit'u kimwenga here mimi na uwe hurizho kit'u kimwenga. 12 Bai nirihokala ni hamwenga nao nakala nikiarinda kahi za dzinaro. Naarinda osi urionip'a na k'ahana ariyengamika isihokala ye ariye were suthi angamike ili Maoro gathimire. 13 Ela vikara ninadza kwako, ela ninanena maut'u gaga vivi nirizho nichere haha dhuniani, ili furaha yao ikamilike ndani mwao. 14 Nidzaap'a nenoro, na at'u a urumwengu uu, madzaamena mana ao si at'u a urumwengu kaheri here mimi nirizho si mut'u wa urumwengu. 15 Voyo rangu si kwamba uause kula haha urumwenguni, ela uarinde na ye Mui. 16 Ao si at'u a urumwengu here mimi nirizho si mut'u wa urumwengu. 17 Ahende aeri kwa wo ujeri, mana nenoro ndo ujeri. 18 Nidzaahuma kwa at'u a urumwengu here uwe urizhonihuma kwa at'u a urumwengu uu. 19 Na kwa ut'u wa aa ninadzilazha kwako ili ao nao madzilazhe kwako kamare-kamare." 20 "Mimi siavoyera aa h'akiyao, ela naavoyera na aryahu mandionikuluhira kukirira kwa neno ra aa, 21 ili ao osi makale kit'u kimwenga h'ewe Baba, here urizho uwe u ndani yangu na mimi ni ndani mwako. Bai nao makale ndani yehu ili urumwengu udime kukuluhira kukala uwe ndiwe uriyenihuma. 22 Mimi naap'a nguma dza iryahu uriyonip'a, ili makale kit'u kimwenga here siswi hurizho kit'u kimwenga. 23 Mimi ni ndani yao na uwe u ndani yangu. Bai ao nao makale kit'u kimwenga kamare, ili urumwengu udime kumanya kukala uwe ndiwe uriyenihuma. Kidza madime kumanya kukala unaahendza here unihendzazho mimi. 24 "Baba, ninahendza aryahu osi urionip'a makale hamwenga nami ho niriho na maone nguma yangu. Ii ndo nguma ambayo wanip'a kabila urumwengu k'audzaumbwa, mana wanihendza. 25 Baba uriye muhachi, idzahokala at'u a urumwengu k'amakumanya, mimi ninakumanya na o at'u angu manamanya kukala uwe ndiwe uriyenihuma. 26 Mimi nidzaamanyisa uwe, na nindaenderera kukuhendya makumanye ili go mahendzo urigo nago kwangu, gakale mioyoni mwao, na mimi nami nikale kit'u kimwenga nao."

18

1 Bai bada ya Jesu kugonya kunena maneno gaga, waahala o anafundzie na akiuka hat'u haho. Machenda na makivuka det'e ra Kidironi kurikokala kuna chunga kithithe cha mizeituni na machangira mumo. 2 Vikara Juda ariyekala andamusaliti Jesu, were anahamanya hat'u haho, mana Jesu na anafundzie makala makithunganana haho mara kwa mara. 3 Bai Juda akidza haho kuno analongoza kundi ra at'u. Kahi za kundi riro kwere kuna arindzi a ro Hekalu mariokala madzambola kwa o alombi abomu na Mafarisayo. Angine kahi zao ao mere ni shikari a Kirumi. Bai kundi riri were ridzatsukula mataa na zhenje na silaha. 4 Jesu were anagamanya kare gago gandigohendeka kwakwe. Bai akiasongerera na akiuza, "Munamumala h'ani?" 5 Makimudzigidzya makiamba, "Hunamumala Jesu wa Nazareth'i." Akiamba, "Ni mimi!" Bai Juda, musaliti were a hamwenga nao o at'u. 6 O at'u marihosikira Jesu akiamba, "Ni mimi," makiuya na nyuma na makigwa. 7 Akiuza kaheri akiamba, "Munamumala h'ani?" Makiamba, "Hunamumala Jesu wa Nazareth'i." 8 Jesu akiamba, "Nidzamwambira kare kukala ni mimi. Vikara kwa kukala munimalaye ni mimi, aricheni aa anafundzi angu mende." 9 Jesu wanena vivi kwamba Maoro gathimire kukala, "O urionip'a singamizire hatha mumwenga." 10 Simoni P'et'ero were ana mushu. Akiwamboza chowani mwakwe na akimutosa sikiro ra kurya ye muhumiki wa Mulombi mubomu mwenye. Muhumiki yuyu dzinare were ni Maliko. 11 Ela Jesu akimwambira P'et'ero, akiamba, "Wudzye chowani mwakwe wo mushuwo. Baba adzanip'a kikombe kiki cha dhiki, vidze nisikinwe?" 12 Gonya yuyahu kilongozi mubomu wa o shikari akiambira o shikarie hamwenga na o arindzi a Hekalu mamugwire Jesu. Nao makimugwira makimufunga. 13 Gonya makimuhirika kwa Anasi. Anasi were ni mutsedza wa Kayafa ariyekala ndiye Mulombi mubomu mwenye mwaka uwo. 14 Kayafa yuyu ndiye mut'u aremboza ojo kahi za mashauri ga Ayahudi kwamba vinav̱irya mut'u mumwenga afwe kwa ut'u wa anji. 15 Bai Simoni P'et'ero hamwenga na mwanafundzi mwandziwe makimuthuwa Jesu. Mwanafundzi yuyu mungine were manamanyana na ye Mulombi mubomu, kwa vizho iye achangira hamwenga na Jesu ho muhalani ha ye Mulombi mubomu mwenye. 16 Ela P'et'ero k'afikire ho muhalani, waima ko ndze muv̱iryani. Ndo yuyahu mwanafundzi mungine ariyekala anamanyana na ye Mulombi mubomu mwenye arihomona P'et'ero aimire ndze, wamuuyira na akidzanena na musichana ariyekala zamu ho muv̱iryani. Bai ndizho P'et'ero naye akiruhusiwa kwangira ho muhalani. 17 Yuyahu musichana akimulolat'o P'et'ero na akimwamba, "We k'umumwenga wa anafundzi a Jesu bule?" Ela P'et'ero akiamba, "Hatha si mwanafundzi wa mut'u yuyahu mino." 18 Bai ahumiki angine na arindzi were madzaasha makala na maimire haho kuoha wo moho, kwa kukala were kuna p'eho. P'et'ero naye akiima hehi nawo akioha. 19 Bai yuyahu Mulombi mubomu mwenye akimuza-muza Jesu maswali dzulu za mafundishoge na dzulu za anafundzie. 20 Jesu akimudzigidzya akimwamba, "Mimi nidzakala nikiafundisha at'u kila wakathi lwazu-lwazu. Nafundisha kila wakathi kahi za hat'u ambaho Ayahudi ehu kwa kawaida ni kuthunganana hasa kahi za masinagogi na kahi za mihala ya ro Hekalu. Sidzangwe kufundisha at'u kisiri. 21 Kwanoni unanuza mimi? Kala unamala umanye mafundisho nifundishago, auze ao marionisikira. Ao ndo mamanyao mafundisho gangu." 22 Jesu arihogonya kunena vivi, mumwenga wa o arindzi ariyekala aimire hehi naye wamwangiza mbalahi ya usoni, akimudumulira akiamba, "Zho ndo at'u mamudzigidzyazho Mulombi mubomu mwenye?" 23 Jesu akimwamba, "Kala dzanena neno rii, nambira, ni hiro. Ela kala sinenere rii, bai udzanipigirani?" 24 Gonya ndo Anasi akimuhirika Jesu kwa ye Kayafa, Mulombi mubomu mwenye kuno adzafungwa. 25 Ela iye Simoni P'et'ero were achere anaoha moho. Bai at'u makimuza makiamba, "We k'umumwenga wa anafundzi a yuya mut'u?" P'et'ero akikanaiza akiamba, "Hatha!" 26 Gonya mut'u mungine akinena. Naye were ni muhumiki wa ye Mulombi mubomu mwenye. Mut'u yuyu were ana umanyi wa hehi na yuyahu mut'u ariyetoswa sikiro ni P'et'ero. Akimuza naye, akiamba, "We sikonere hamwenga na Jesu kurya chungani?" 27 Ndo P'et'ero akikanaiza kaheri na haho henye jogolo rikiika. 28 Kidza dzuwa ririhokala ridzaandza kwombola makimuhala Jesu kula kahi za nyumba ya Kayafa hatha ko nyumbani kwa luwali P'ilato. O Ayahudi k'amangirire bule mo nyumbani kwa kugoha masidzangize nyenye, sidze makakosa kurya P'asaka. 29 Ndo P'ilato achambola mo nyumbani akiathuwa ho marihokala akiauza akiamba, "Vidze ni ut'u wani hasa uwi ambawo munaamba wauhenda?" 30 Ao Ayahudi makidzigidzya makiamba, "Kala mut'u yuyu k'ahendere uwi k'ahungamurehere kwako!" 31 P'ilato akiadzigidzya akiamba, "Muhaleni enye mumuhukumu kuthuwirizana na sheria yenu." Ela aryahu Ayahudi makikahala makiamba, "K'ahuna amulo ra kulagiza mut'u alagwe." 32 Vivi zhahendeka ili neno arirokala Jesu warinena dzulu za andizhofwa ripate kuthimira. 33 Kidza P'ilato achangira kaheri mo nyumbani mwakwe. Akimwiha Jesu akimuza akiamba, "Vidze we ndiwe muthawali wa Ayahudi?" 34 Jesu akimudzigidzya akiamba, "Unauza swali riri kitswacho hedu unanena kwa kukala udzambirwa ni at'u vizho?" 35 P'ilato akidzigidzya akiamba, "Unaona kukala ni Muyahudi mino? Ni o alombi abomu, na o at'u akwenu ndo madziokureha kwangu." 36 Jesu akidzigidzya akiamba, "Uthawali wangu si wa urumwengu uu. Kalaho uthawali wangu ni wa urumwengu uu, at'u angu, kwa hakika ngere madzaheha na aryahu Ayahudi ili masinigwire. Ela bai uthawali wangu si wa urumwengu." 37 Kidza P'ilato akimuza akiamba, "Kwa vizho u muthawali uwe?" Jesu akiamba, "Uwe ndiwe uriye unaamba kukala ni muthawali. Mut'u mimi nakudza urumwenguni na nikizhalwa kwamba nifundishe ujeri. Kila mut'u adzekusudhia kumanya na kuthuwa ujeri, andanisikira." 38 P'ilato akiuza akiamba, "Ujeri ni noni?" Arihogonya kunena vizho, achambola ndze, achenda kwa o Ayahudi mariokala madzamushithaki Jesu akiamba, "Mut'u yuyu simona na kosa! 39 Ela ni adha renu wakathi uu wa sikuk'uu yenu ya P'asaka humuvugulire mufungwa mumwenga yoyosi mundiyeamba. Vidze munahendza nimuvulire yuno muthawali wa Ayahudi?" 40 Ela o Ayahudi makipiga londzo na kuamba, "Si mut'u yuyu, k'ahuna v̱ata naye, hat'u ha yuyu muvugule Baraba!" Yuyahu Baraba were ni jambazi.

19

1 Gonya P'ilato akilagiza Jesu apigwe vikotho. 2 Kidza ao shikari, makitengeza kiremba cha miya na makimuvika Jesu kitswani. Kidza makihala riguwo ra rangi ya zambarau makimuvika. 3 Na makiamba, "K'una ut'u muheshimiwa muthawali wa Ayahudi?" Na makimupiga makofi. 4 P'ilato achambola mo nyumbani kaheri na akiambira o Ayahudi akiamba, "Nindamwambozera haha ndze yuyu mut'u, mumanye kukala siona kukala adzahenda kihendo kii chochosi." 5 Bai Jesu achambola ndze kuno adzavala kirembache cha miya na riguwo ra zambarau. Gonya P'ilato akiambira o at'u, "H'aya thiyuno!" 6 Bai o alombi abomu na arindzi ao marihomona Jesu, mapiga k'ululu na kuamba, "Musulubishe! Musulubishe!" P'ilato akiadzigidzya akiamba, "Muhaleni enye, mumusulubishe. Kwani mino simona na kosa rorosi." 7 Aryahu Ayahudi makimujibu makiamba, "Siswi huna sheria, na kulingana na sheria iyo vinav̱irya afwe, kwa kukala wadziamba ni Mwana wa Mulungu." 8 Bai P'ilato arihosikira maneno gaga, wakaza kungirwa ni woga zaidhi. 9 Kidza achangira kaheri mo nyumbani mwakwe, hamwenga na Jesu. Gonya akimuza akiamba, "Kwenu ni hiko we?" Ela Jesu akinyamala zii. 10 Ndo, P'ilato akimuza akiamba, "Mbona k'unidzigidzya? Unamanya mino nina wadimi wa kukuricha huru hedu kukusulubisha?" 11 Jesu akimudzigidzya akiamba, "K'ungere na wadimi wa kuhenda kit'u chochosi kwangu, kala kup'ewerwe wadimi uwo kula dzulu mulunguni. Kwa vizho ye mut'u adziyenireha kwako adzahenda dambi bomu kuriko uwe." 12 Neno riri ra Jesu ramuhendya P'ilato alole ngira yoyosi ya kumuricha Jesu huru. Ela aryahu Ayahudi makipiga londzo kudzigidzya, "Ukimuruhusu mut'u yuyu akale huru be hundamanya kukala k'u musena wa Kaisari. Unamanya kukala mut'u akidziamba ni muthawali haha, be a kinyume cha Kaisari." 13 P'ilato arihosikira vizho akimwamboza Jesu ko ndze kaheri. Kidza akikelesi kahi za kihiche cha hukumu kiricho were ki hat'u haifwaho Muhala wa Mawe ambaho kwa luga ya Kieburania hanaifwa Gabath'a. 14 Siku ii were ni siku ya Kuthayarishira P'asaka, saa here sitha vivi. P'ilato akiambira o Ayahudi akiamba, "H'aya Muthawali wenu siye!" 15 Ela ao makipiga k'ululu makiamba, "Muse! Muse! Musulubishe!" P'ilato akiauza akiamba, "Vidze munamala nimusulubishe muthawali wenu?" O alombi abomu makimudzigidzya makiamba, "Siswi k'ahuna muthawali mungine isihokala Kaisari." 16 Kidza P'ilato akimulazha Jesu kwao mamusulubishe. 17 Bai makimuhala Jesu na machenda naye kuno adzatsukula musalabawe muhaka hat'u haifwaho Ribeshe ra Kitswa hedu kwa Kieburania Gologoth'a. 18 Haho makimusulubisha hamwenga na at'u angine airi, mumwenga kuku na mungine kuku, na Jesu akikala a ho kahikahi yao. 19 Kabila ya vivi P'ilato were adzalagiza kukala maore kibao. Kidza akilagiza kwamba cho kibao makilunganye na wo musalaba na kukiora vivi: |scJesu Wa Nazareth'i, Muthawali Wa Ayahudi.|d 20 Haryahu hat'u marihokala mamusulubisha Jesu were ni hehi na wo mudzi. Ndosa Ayahudi anji makishoma cho kibao, nacho chere chaorwa kahi za luga ya Kieburania na ya Kiyunani na ya Kilatini. 21 Kidza aryahu alombi abomu a Kiyahudi makimwamba P'ilato, "Usiore 'Muthawali wa Ayahudi,' ela ora kukala yuyu mut'u wadziamba, 'Mimi ni Muthawali wa Ayahudi.' " 22 Ela P'ilato akiamba, "Vizho nidzizhondhika ni vizho." 23 Shikari aryahu marihogonya kumusulubisha Jesu magazha mavwaloge kahi za mafungu mane, ili kila shikari apate fungu. Ela k'amatharurire valore ra ndani bule. Riryahu valo ra ndani rere k'arigwizanyirwe na ringine mana rere rashonwa rere mwenga. 24 Ndosa shikari makiambirana, "Nahusiritharure, hat'uhe nahuripigire k'ura hulole chamba rindahalwa ni h'ani." Vivi virihokala zhathimiza garyahu Maoro gaambago, "Magazha nguwo zangu na valo rangu ra ndani makiripigira k'ura." 25 Bai vizho ndizho marizhohenda o shikari. Hehi na ho musalabani were haimire mameye Jesu na nduguye iye mameye na Maryamu mukaza Kilopa, na Maryamu Magidalena. 26 Kidza Jesu arihomona mameye na ye mwanafundzi ariyemuhendza aimire hehi, akimwamba mameye, "M'ama, lola yuyu vikara nde mwanao" 27 Gonya akimwambira yuyahu mwanafundzi akiamba, "Vikara yuyu nde mameyo" Bai yuyahu mwanafundzi bada ya vivi akimuhala ye Maryamu mameye Jesu na achenda naye mudzini kwakwe. 28 Badaye Jesu kuno akimanya kukala adzagonya kaziye yosi, akiamba, "Nina k'ihu" Bai Maoro gakithimira. 29 Na haho were hana kiya kithele siki. Bai makihala buwa makirivika mo sikini, gonya makimugolozeza Jesu anyunye. 30 Bai Jesu akinyunya ro siki, na akiamba, "Vidzagoma." Gonya akizanya kitswache akitoka roho. 31 Vikara kwa kukala were ni siku ya kuthayarishira Sabato, o Ayahudi were k'amendzi yo miri isale ho misalabani kahi za yo siku ya Sabato, mana yo Sabato iyo were ni bomu. Bai machendamuvoya P'ilato kukala go magulu ga o asulubiwa gabandwe. 32 Kwa vizho shikari machendabanda magulu ga yuyahu wa kwandza na ga yuyahu wa hiri, 33 ela marihofika kwa Jesu makiona kukala adzagonya kufwa, kwa vizho k'amabandire maguluge. 34 Ela shikari mumwenga akimudunga fumo ra lwavuni. Bai vichache zhenye milatso na madzi vichambola kula kahi za ro ranga ra lwavuni. 35 Ye muori wa maut'u gaga waona gakihendeka naye adzanena dzulu ya ut'u uu ili ninwi nanwi mukuluhire. Go arigoganena ni ga ujeri naye anamanya kukala ananena ujeri. 36 Bai vivi zhathimiza go Maoro gaambago, "K'amandabanda musozawe hatha mumwenga." 37 Na kidza kuna Maoro mangine gaambago, "Mandamulola iye mariyemudunga fumo." 38 Bada ya vivi mut'u mumwenga wa mudzi wa Arimath'ea aifwaye Josefu achendamuza P'ilato, kala anadima kuuhala mwiri wa Jesu akauzike. Yuyu Josefu were ni mwanafundzi wa Jesu wa kisiri-siri, kwa kukala were anaagoha o Ayahudi. Bai P'ilato akikubali. Kwa vizho Josefu achendamuhala Jesu. 39 Kidza Nikodemu ariyekala ho chaho wamwendera Jesu na usiku wakwenda na marashi manji sana garigo uzihowe were ni here rathili gana mwenga. Marashi gaga were ni mutsanganyiko wa manemane na udhi. 40 O anaalume airi mauhala wo mwiri wa Jesu na makiulinga-linga ts'andza ya kitani na go marashi here adha ra Kiyahudi ra kuthayarisha lufu lukazikwe ririzho. 41 Vikara haho Jesu arihosulubiwa were hana munda na kahi za wo munda were hana mbira mbisha ambayo were k'aidzazikwa mut'u. 42 Bai kwa kukala were ni siku ya Kiyahudi ya Mathayarisho na kwa kukala were yo mbira i hehi, makimwika Jesu mumo.

20

1 Bai siku ya kwandza ya wiki irihofika, Maryamu Magidalena wakwenda ko mbirani arikozikwa Jesu wakathi kurihokala kuchere kimidhimidhi. Arihofika haho, akiona ro iwe ririroikwa ho mulomoni mwa yo mbira ridzauswa. 2 Arihoona kukala mwiri wa Jesu k'aumo, akiuya nyuma malo. Na achendamona P'et'ero na yuyahu mwanafundzi ariyehendzwa ni Jesu sana. Akiambira, "Madzamuhala ye Bwana wehu kula mo mbirani! K'ahumanya chamba madzakwendamwika hiko." 3 Kidza P'et'ero na yuyahu mwanafundzi mungine makiuka haraka na machenda malo kuko mbirani. 4 Osi makot'a malo, ela yuyahu mwanafundzi mungine akimukira P'et'ero. Iye nde ariyefika ho mbirani kimbere. 5 Bai akizama na akitsungurira mo mbirani. Akiona zo nguwo za ts'andza haho, ela ye mwenye k'angirire mo mbirani bule. 6 Badaye Simoni P'et'ero naye akidza. Achangira mo mbirani haraka na akizona zo nguwo za ts'andza zi haho. 7 Iryahu nguwo iriyokala yafungwa Jesu kitswani yere i haho, nayo yere k'aihamwenga na zo nguwo nyingine, ela yere idzakundzwa t'ot'ot'o na idzaikwa k'anda. 8 Kidza yuyahu mwanafundzi mungine, ariyekala adzafika haho kimbere, wangira mumo na akikuluhira. 9 Vikara kufikira wakathi uu o anafundzi were k'amadzangwe kuelewa mana ya go Maoro, kukala Jesu were suthi afufuke. 10 Gonya aryahu anafundzi makiuya kwao madzumbani. 11 Maryamu arihouya ko mbirani waungarara ko ndze, kuno anarira. Bai arihokala anarira, akizama na akitsungurira mo mbirani, 12 na akiona malaika airi. Malaika ao were madzavala nguwo nyaruhe tse. Nao mere makelesi haho harihokala haikwa mwiri wa Jesu. Mumwenga were akelesi haho harihokala kitswa cha Jesu, na ye mungine were akelesi ho harihokala magulu ga Jesu. 13 Bai makinena na Maryamu makiamba, "Unarizwa ni noni, m'ama?" Akiadzigidzya, akiamba, "Bwana wangu adzahalwa na simanya chamba madzamwikahi!" 14 Kugonya kunena vizho, akigaluka. Bai arihogaluka akimona Jesu aimire haho, ela k'amumanyire bule. 15 Ndo Jesu akinena naye akiamba, "Unarizwa ni noni m'ama? Vidze una mut'u umumalaye?" Kwa kukala Maryamu waona kukala ye mut'u ni mutsundzi wa ho hat'u akimwambira, "Bwana, kala ndiwe udziyemusa nakuvoya unambire ko udzikomwika, ili nimuhale." 16 Ndo Jesu akiamba, "Maryamu!" Maryamu arihosikira vizho akinula kitswa akihika Kieburania, "Raboni!" (Raboni manaye ni mwalimu.) 17 Jesu akiamba, "Sinigut'e bule, mana sidzangwe kwenda dzulu kwa Baba. Uwe, enda kwa o ndugu zangu ukaambire vivi, 'Mimi ni hehi na kuuya kwa Baba ariye nanwi ni Babiyenu, ninauya kwa Mulungu, ariye nanwi ni Mulungu wenu.' " 18 Bai Maryamu Magidalena achendaambira o anafundzi, akiamba, "Nidzamona Bwana benwi!" Gonya akiathalira zho arizhokala Bwana adzaamba. 19 Siku iyo yenye kurihotswa aryahu anafundzi a Jesu mere madzakundzumanyika hamwenga ndani ya nyumba. Nao mere madzafunga muryango kwa kuaogoha o Ayahudi. Bai haho henye Jesu akiambolera. Akialamusa, akiamba, "Dheri narikale kwenu." 20 Bada ya kualamusa akianyesa go magandzage na lo lwavulwe. Bai o anafundzie marihomona Bwana mafwahirwa zhomu. 21 Gonya Jesu akiambira kaheri akiamba, "Dheri narikale nanwi. Dza here Baba arizhonihuma, bai nami ninamuhuma." 22 Gonya akiasohera na akiamba, "H'aya hokerani Roho Mweri. 23 Mukimusamehe mut'u dambize, bai Mulungu andamusamehe dambize. Musihomusamehe mut'u dambize, bai Mulungu k'andamusamehe mut'u iye dambize." 24 Vikara wakathi Jesu arihoonana na anafundzie T'omasi were k'ahamwenga nao. Yuyu T'omasi were ni mumwenga wa anafundzi kumi na airi a Jesu. Dzinare ringine were anaifwa P'ats'a. 25 Badaye aryahu anafundzi angine makimwambira T'omasi, makiamba, "Hudzamona Bwana bewe!" Ela iye akiamba, "Sindakuluhira kamare muhaka mimi mwenye nione go makushu ga misumari mo magandzani na nigagut'e na chala changu, kidza niike gandza rangu dzulu za ro kushu ra lwavuni mwakwe." 26 Bada ya siku nane, anafundzi a Jesu mere madzakundzumanyika kaheri kahi za nyumba iryahu. Wakathi uu T'omasi were a hamwenga nao. Vichache zhenye Jesu akidza akiima mbere zao, ingahokala were madzafunga miryango na ndani. Akialamusa akiamba, "Dheri narikale nanwi." 27 Gonya akimwamba T'omasi, "H'aya lola gano magandza gangu hedu, gut'a hano na chalacho kidza goloza wo mukonowo hedu ugut'e lwavu lwangu. Richa mioyo miri-miri na ukuluhire." 28 Bai T'omasi akiamba, "Bwana wangu na Mulungu wangu!" 29 Jesu akimwamba, "Udzakuluhira kwa kukala udzanona, ela baha at'u aryahu makuluhirao hasiho kuona." 30 Vikara Jesu wahenda miujiza minji mingine mbere za anafundzie ambayo siihadzire kahi za chuwo kiki. 31 Ela nidzaora dzulu ya miujiza ii michache kwamba mudime kukuluhira kukala Jesu nde iye Masihi, Mwana wa Mulungu na kwa kukuluhira, mukale na uzima wa kare na kare kahi za dzinare.

21

1 Badaye Jesu waambolera anafundzie kaheri kahi za ziya ra Tiberia. Nazho zhakala kivivi: 2 Simoni P'et'ero, na T'omasi ambaye dzina ringine waifwa P'ats'a, na Nath'anieli ariye kwao were ni K'ana ya Galilaya, na ana a Zebedayo na anafundzi airi angine, were ma hamwenga. 3 Ndo Simoni P'et'ero akiambira o andziye akiamba, "Nenda nikavuhe makumba." Aryahu angine nao makiamba, "Hunakuthuwa." Kwa vizho machangira dauni. Were ni usiku ho marihokwendavuha makumba. Makichesa kuvuha makumba, ela k'amagwirire kit'u. 4 Kurihokala kunang'ala-ng'ala, Jesu waima ko ngokani, ela anafundzi k'amamanyire kukala ni Jesu. 5 Jesu akiluta mumiro akiamba, "Anangu, muna makumba ko?" Makidzigidzya, "Ii hatha!" 6 Ndo Jesu akiambira, "Tsuhani kimia chenu mukono wa kurya wa ro dau na mundagwira makumba kuko." Ndo makitsuha cho kimia mukono wa kurya wa dau. Bai makumba manji gachangira mo kimiani na gakigwirwa hatha k'amadimire kukivuha cho kimia na kuchangiza mo dauni kwa go makumba manji! 7 Bai yuyahu mwanafundzi ariyehendzwa ni Jesu arihoona kit'u kicho, akimwamba P'et'ero, "Yuyahu ni Bwana bewe." Bai Simoni arihosikira maneno gago, akidzifunga yo nguwoye ya ndze mo chununi, kwani were adzaivula. Bai P'et'ero akidzitsuha mo madzini, ela aryahu anafundzi angine makidza na ro dau, kwani were k'amakure na yo ts'i furufu, kula ho marihokala na ko ts'i furufu were ni here ure wa mikono gana. Bai o anafundzi were manakivuha cho kimia kidzichodzala makumba na ro dau. 9 K'uzhona zho marihofika k'anda-k'anda ya ro ziya makiona moho wa makala na makumba garokala ganakanjwa, na ho k'anda were hana mikahe. 10 Ndo Jesu akiambira, "Nireherani sehemu ya go makumba murigo mula kugwirani hedu." 11 Bai Simoni P'et'ero akikivuha cho kimia muhaka ko k'anda-k'anda ya ziya. Cho kimia were kithele mikumba mibomu-mibomu, gana na mirongo mitsano na mihahu; na ingahokala were ni minji namuna iyo cho kimia k'akitharukire bule. 12 Gonya Jesu akiambira, "Ndzoni mufungule hano." Na k'ahana hatha mumwenga kahi za o anafundzi ariyethatha kumwamba, "We u h'ani," kwani mamanya kukala iye ni Bwana. 13 Bai Jesu achenda ho mohoni, akihala yo mikahe akiap'a, gonya akihala makumba nago akiap'a. 14 Ii were ni k'ana ya hahu ya Jesu kuambolera anafundzie bada ya kufufukakwe. 15 Marihogonya kufungula, Jesu akierekeza manenoge kwa P'et'ero kuamba, "Simoni mwana wa Johana, vidze unanihendza kuriko aa?" P'et'ero akiamba, "Ee Bwana! Unamanya kukala ninakuhendza." Kidza Jesu akiamba, "Be risa anang'ondzi angu." 16 Kidza Jesu akimuza lwa hiri, akiamba, "Simoni mwana wa Johana, vidze unanihendza?" Akidzigidzya akiamba, "Ee Bwana, unamanya kukala ninakuhendza." Jesu akiamba lwa hiri, "Bai tsundza anang'ondzi angu." 17 Gonya Jesu akimuza lwa hahu akiamba, "Simoni mwana wa Johana, unanihendza?" Bai achangirwa ni kigondzi kwa kukala adzauzwa ni Jesu lwa hahu kala anamuhendza. Bai akiamba, "Bwana uwe, unamanya kila kit'u. Unamanya kukala ninakuhendza" Gonya Jesu akiamba, "Bai risa ng'ondzi zangu." 18 Gonya Jesu achangeza akiamba, "Ninakwambira ujeri wenye urihokala u muthana, were ukafunga ukanda mwenye na ukenda uhendzako. Ela nakwambira kukala undihothumika undagoloza mikonoyo na uhende kufungwa ukanda ni at'u na makuhirike kut'u uriko kw'endzi kwenda." 19 Jesu wanena vivi kunyesa kifwa cha P'et'ero kindizhokala na kindizhoreha nguma kwa Mulungu. Gonya akimwambira P'et'ero, "Nithuwa hedu." 20 P'et'ero akigaluka na akimona yuyahu mwanafundzi ariyehendzwa ni Jesu anaathuwa. Mwanafundzi yuyu ni yuyahu ariyekala hehi na Jesu marihokala manarya chakurya kabila kufwakwe na kidza nde ariyemuza Jesu akiamba, "Ni h'ani andiyekusaliti Bwana?" 21 P'et'ero arihomona mwanafundzi yuyahu akimwamba Jesu, "H'e yuno ye Bwana?" 22 Jesu akimudzigidzya akiamba, "Kala ninamala akale moyo hatha nindihouya kaheri, vidze zho vinakuhusu noni? Uwe h'e nithuwa." 23 Badaye, zhavuma kahi za o ndugu kukala yuyahu mwanafundzi k'andafwa bule. Ela Jesu k'amwambire kukala k'andafwa, ela waamba, "Kala ninamala akale moyo hatha nindihouya kaheri, vidze zho vinakuhusu noni?" 24 Yuyu mwanafundzi ahadzwaye nde iye ariyenena dzulu ya gaga gosi garigohendeka. Na kidza ndeye ariyegaora maut'u gaga na hunamanya kukala zho arizhonena ni ujeri. 25 Bai kuna maut'u mangine manji garigonenwa ni Jesu. Kala vinadimikika kukala at'u maore kila kimwenga arichokihenda Jesu, naona kukala yo dhunia ndzima k'aingakalire na nafasi ya kuthosha ya kuika zho zhuwo vingazhoorwa.