Gude Bible - Gospel of John

1 'Watəginə duuniya ma'ə matagamə, tə'i waɓənə. Ma waɓənəkii, tii da Əntaŋfə nji ka hakii. Əntaŋfə nə ci. 2 Ndzaŋənə ka 'watəginə nə waɓənəkii da Əntaŋfə. 3 Daciikii tagii Əntaŋfə patənə ŋga uushi'inə, taa rəŋwə pooshi uushi tagii Əntaŋfə yadə ciinəkii agikii. 4 Waɓənəkii ca vii əpinə. Ma əpinəkii, ci ca kira ɓərənə ka ənji shiŋkinə. 5 Ma ɓərənəkii əsə, agi təkunə nə ci ka ɓərənə, pooshi təkunə da baawəɗa ŋga ɓələgi ɓərənəkii. 6 Tə'i əndə'i əndə sləkee Əntaŋfə ka ci kaa ca slənə ka ci, ətə ɗii ləməkii Yoohana. 7 Ci shi ka seedaginə ka ənji agyanə ɓərənəkii kaa patənə ŋga ənjə a fa habarakii, təya luuvə. 8 Əntaa ci də nəkii nə ɓərənəkii, amma ma shi ci, kaa ca shi ka ɓaarənə ka ənji agyanə ɓərənəkii. 9 Ma ɓərənəkii, ci nə tantanyitə ɓərənə. Kə shi ci aa duuniya, kaa ca shii ɓərənə ka patənə ŋga ənji shiŋkinə. 10 Asəkə duuniya nji waɓənəkii. Daciikii əsə tagii Əntaŋfə duuniya, amma patə da ha'ə, pooshi duuniya shii tə ci. 11 Aagi ənjaakii shi ci, amma ma təya, pooshi tii liwə tə ci. 12 Ma ənjitə liwə tə ci, təya vii gooŋga ka ləməkii, kə vii ci ka tii baawəɗa ŋga ndzaanə ka manjeevənə ŋga Əntaŋfə. 13 Ma təya, Əntaŋfə ci saakii vii ka tii əpinə, əntaa dagi shishinə ŋga əndə shiŋkinə saakii, taa dagi aniya ŋga əndə shiŋkinə əsə. 14 Ma waɓənəkii, kə ndzaa ci ka əndə shiŋkinə, ca ndzaanə ahadaamə. Kə nee inə ka ɗuunuunaakii, waatoo, ətə vii Dii ka Uuzənaakii rəŋwə dyaŋə. Tə'i ci da pwapoonə da gooŋga ka shaŋə. 15 Ma Yoohana, kə waɓi ci agyanəkii, ca ŋgəree ka uurakii, əŋki ci: “Waatsə əndətə njii kya ba: ma əndətə na uugya ba'ə ka shinə, kə palee ci ka nyi, acii daga ka 'watəginə nə ci.” 16 Anəkii anəkii nə waɓənəkii ka ɗa kaamə pwapoonə. Agi malaŋə ŋga'əənaakii ənə cii kəya ɗa kaamə. 17 Ma vii Əntaŋfə bariya, dacii Muusa. Amma ma pwapoonə da gooŋgaanə, dacii Yeesu Aləmasiihu. 18 Ma Əntaŋfə, pooshi əndə sha nee ka ci shaŋə. Uuzənaakii rəŋwə dyaŋə ci ka nəkii, Əntaŋfə nə ci. Ka hakii nə tii da Dii, ci ɓaarəgi kaamə furəŋənə tə ndzaanə ŋga Əntaŋfə. 19 Ma ka əndə'i uusəra, wata Yahudiinə də Urusaliima a sləkee ka limanyinə da hara ənji agi slikərənə ŋga Leewi aaɓii Yoohana kaa təya ləgwa ka ci wu saŋə nə ca. Wiinə seedatə vii ci ka tii, 20 pooshi ci naanagi ka ənəpaagi ka tii də ləgwanatii, kə waɓi ci ka tii paŋgəraŋə paŋgəraŋə, əŋki ci, “Ma nyi, əntaa Aləmasiihu nə nyi.” 21 Əŋki tii ka ci, “Aa wu ɗii nə ha? Hə nə Iliya kwa?” Əŋki ci: “Pooshi.” “Aa, hə nə anabitə bii ənji na shi kwa?” Əŋki ci, “Pooshi.” 22 Əŋki tii ka ci, “Aa, bawə keenə taa wu nə ha, acii ŋga'ə keenə nə ənəpaa də waɓənəkii ka ənjitə sləkee keenə. Wu nə hə kwa?” 23 Yoohana a ənəpaagi ka tii də waɓənə asəkə ləkaləkatə ŋga anabi Isaaya, əŋki ci, “Nyi nə əndətə kaalii agi bilinə oo'i, Kəŋeemə ka rəgwa ŋga Slandana, haɗatəgimə.” 24 Ma ənjitsa, Farisanyinə sləkee ka tii. 25 Təya ba ka Yoohana, “Maɗa əntaa Aləmasiihu taa Iliya taa anabi nə hə saŋa, ka mi cii kwa ɗa ka ənji bapətisəma?” 26 Əŋki Yoohana ka tii, “Də ma'inə cii kya ɗa bapətisəma, amma ahadoonə kəŋə nə əndətə mashiimuunə. 27 Ma ca, ci na uugya ba'ə ka shinə. Taa zə'u ŋga ɓiɓinaakii mambu'umə nyi bahə pərəginə.” 28 Ma ətsə patə, də Bayitaniya slənyi, ataŋəgi gəərə ŋga Urədunə, hatə nji Yoohana a yiiɓə bapətisəma ka ənja. 29 Ma ka pukyatə hakii, kə nee Yoohana ka Yeesu ca shi aaɓiikii. Makə nee ci ka ci, əŋki ci, “Waatsə Uundzə Baga ŋga Əntaŋfə. Ci nə əndə ŋgərəgi 'waslyakəənə ŋga duuniya. 30 Waatsə əndətsə njii kya waɓə koonə agyanəkii, ətə njii kya ba, ma əndətə na uugya ba'ə ka shinə, kə palee ci ka nyi, acii daga ka 'watəginə nə ci. 31 Ma nyi, paa nyi sha shii tə ci, amma ma shinaaki, nya ɗa ka ənji bapətisəma də ma'inə, kaa nya shii ɓaariinə tə ci ka ənji Isərayiila.” 32 Wiinə seedatə vii Yoohana, kə bii ci, “Kə nee nyi ka Malaaɓa Ma'yanə ca jima dadagyə makə kurəkuta, ca kəŋaanə anəkii. 33 Ma nyi, paa nyi sha shii tə ci, amma ma Əndətə sləkee ka nyi kaa nya ɗa bapətisəma də ma'inə, ci bii ka nyi oo'i, ma əndətə nii kwa nee Malaaɓa Ma'yanə a jima, ca kəŋaanə anəkii, ci na ɗa bapətisəma də Malaaɓa Ma'yanə. 34 Kə nee nyi də ginəki. Wanyinə ka baginə paŋgəraŋə, ci nə Uuzənə ŋga Əntaŋfə.” 35 Pukyatə hakii əsə, kəŋə kəŋə nə Yoohana tii da lyawarənaakii bəra'i. 36 Makə nee ci ka Yeesu ca dzə a rəgwa, əŋki ci, “Waatsə Uundzə Baga ŋga Əntaŋfə.” 37 Wata kə fii lyawarənaakii ətə bəra'i ca ba ha'ə, wata təya palə atsaa Yeesu. 38 Yeesu a zə'ugi. Ma ca nee wata təya nə'u tə ci, ca ləgwa ka tii, “Mi cuuna ala?” Əŋki tii ka ci, “Rabbi, (makə bana maləma) da saŋə nə ha?” 39 Əŋki ci ka tii, “Shoomə ka neenə.” Wata təya palə, təya dzə ka neenə ka hatə ɗii ci davə. Ma saa'ikii, tibisə ənfwaɗə ŋga kədəwanə. Wata təya uudəpaa ka uusərakii da ci. 40 Ma ənjitə bəra'i fii waɓənə ŋga Yoohana, təya nə'unətsa tə Yeesu, Andərawəsə nə ləmə ŋga əndə'i əndə agitii, waatoo, ndzəkəŋuci Simoonə Piita. 41 Pii wata ca dzə ka alətənə tə ndzəkəŋuci, waatoo, tə Simoonə, ca ba ka ci, “Kə lapaa inə tə Aləmasiihu” (makə bana, Mataɗəkii). 42 Wata ca kərə tə Simoonə aaɓii Yeesu. Yeesu a tsaamə tə ci, əŋki ci, “Simoonə nə ləməku, uuzənə ŋga Yoohana. Ma aakəŋwa, Keefasə ndzaanə ləməku.” Ma ləmə Keefasə, uushi rəŋwə da 'wanə Piita, waatoo, pasla. 43 Ma pukyatə hakii, kə ma'i Yeesu kaa ca palə aanə hanyinə ŋga Galili. Wata ca dzə, ca lapaa tə Filibusə, ca ba ka ci, “Nyi'wawə tə nyi.” 44 Ma Filibusə, əndə Batəsayida nə ci. Waatoo manjeevə vəranə rəŋwə nə tii da i Andərawəsə da Piita. 45 Wata Filibusə a lapaa tə Nataniyalə, əŋki ci ka ci, “Ma əndətə nyaahə Muusa agyanəkii asəkə ləkaləkatə ŋga bariya, i anabiinə maa, kə nyaahə tii agyanəkii, kə lapaa inə tə ci, waatoo Yeesu uuzənə ŋga Yusufu əndə Nazaratu.” 46 Əŋki Nataniyalə ka ci, “Bahə tə'i uushi ŋunyikii ca shigi asəkə vəranə ŋga Nazaratu nii?” Əŋki Filibusə, “Shiwa nda nee ka ci.” 47 Makə nee Yeesu ka Nataniyalə ca shi aaɓiikii, kə waɓi ci agyanəkii, əŋki ci, “Waatsə tantanyitə uuzətə Isərayiila, tə'i gooŋgaanə ashikii.” 48 Nataniyalə a ləgwa ka Yeesu, əŋki ci, “Dama saŋə shii hə tə nya?” Əŋki Yeesu ka ci, “Taabu'u 'wii Filibusə tə hə, kə nee nyi ka hə atsa ənfwə uudəva.” 49 Əŋki Nataniyalə, “Maləma, hə nə Uuzənə ŋga Əntaŋfə tanyi, ŋwaŋwa ŋga ənji Isərayiila.” 50 Əŋki Yeesu, “Kə vii hə gooŋga acii bii nyi kə nee nyi ka hə atsa ənfwə uudəva tanə nii? Ka neenə nə hə ka hara madiigərə uushi'inə palee ka ətsa.” 51 Wata ca tsakə banə ka ci, əŋki ci, “Tantanyinə cii kya ba koonə, ka neenə nuunə ka dadagyə mawunəkii; malaa'ikanyinə ŋga Əntaŋfə a ndərə, təya jima aagyanəki, nyi Uuzənə ŋga ənda.”

1 Ma ka makkənə ŋga uusəra, kə ɗii ənji əndzanə ŋga da məhura asəkə vəranə ŋga Kana anə hanyinə ŋga Galili. Kə gi məci Yeesu ka əndzanəkii. 2 Ma Yeesu da lyawarənaakii əsə, kə bii ənji ka tii zəmə əndzanəkii. 3 Ma ətsə ənji agi zəmə əndzanəkii, kə uudəgi ma'i inaba. Wata məci Yeesu a shi aaɓiikii, kya ba ka ci, “Kə uudəgi ma'i inaba agyanə slanjii əndzanə.” 4 Əŋki Yeesu ka ki, “Yaayi, əntaa waɓənaaku ətsa. Ma'ə saa'yaaki mambu'umə.” 5 Məci Yeesu a ba ka ənji sləna, “Ɗamə sətə nii kəya ba koonə patə.” 6 Ma dava, tə'i gəranyinə kuwa. Taa ŋgutə rəŋwə agitii, agi luunə nə ci uuda ma'inə bahə pu'u. Ma gəriitsa, ka kuɓəginə makə sətə ɗii alə'aada ŋga Yahudiinə ka paslə də Əntaŋfə. 7 Wata əŋki Yeesu ka ənji sləna, “Naanatəmə gəriitsə də ma'inə.” Təya naanatə pyaslya'ə aa matii. 8 Wata əŋki ci ka tii, “Əgəciimə ma'iitsə asəkə gəriitsə, una kərə ka kadala.” Wata təya əgə ma'inəkii, təya kərə ka ci. 9 Ca təɓətə. Asee kə zə'ugi ma'inəkii ka ma'i inabi. Amma mashiimə ci taɗa dama shi ma'i inabikii. Ma ənji slənətə əgya ma'inəkii, kə shii tii. Wata kadala a 'wa tə dagwa maɗanə, 10 əŋki ci ka ci, “Taa wu patə, ŋunyi ma'i inaba viinəkii ka ənji zəku'i. Maɗa kə sii ənji, kə əburi ənji, ənjə a kira mahwarəkinə ha'ə. Amma ma hə naaku, maɗamə hə ha'ə. Mahwarəkinə vii hə zəku'i, ha vii ŋunyikii daaba'ə.” 11 Ətsə nə 'watəginə ŋga slənə sə ŋga hurəshishiitə ɗii Yeesu. Ma sə ŋga hurəshishiitsa, də Kana anə hanyinə ŋga Galili ɗii ci. Də ha'ə ɓaarii ci ɗuunuunaakii, wata lyawarənaakii a vii ka ci gooŋga. 12 Ma daaba'ə ətsa, wata i Yeesu da məci da i ndzəkəŋushi'inəkii da lyawarənaakii a maɗə, təya palə aa Kafarənahumə, təya banee gi'u davə. 13 Makə uugi kumənə ŋga Yahudiinə ətə ci ənjə a 'wa Pasəka mbəshanə, wata Yeesu a maɗə, ca palə aa Urusaliima, 14 ca dzə aasəkə yi ŋga Əntaŋfə. Makə gi ci, kə lapaa ci ənji ɗərə də liinə i bagiinə i bilyamasariinə, da ənji pəra kwaɓa dasə anə ha ŋga ndzaanatii. 15 Wata ca ŋgərə zə'wa, ca dzəɓatə ka uu'yanə, ca shaabagi tə tii patə asəkə yi ŋga Əntaŋfə, bagiinə da liinə patə, ca dzaadzapaa ha ŋga pəra kwaɓa, ca waa'agi kwaɓanyinatii, 16 ca ba ka ənjitə ca ɗərə də bilyamasariinə, “Fəɗəgimə uushi'iitsə patə! Goona zhi'wee ka yi ŋga Daadə ka luuma!” 17 Makə nee lyawarənaakii ha'ə, wata təya buurətə oo'i, ma bii malaaɓa ləkaləkatə, “'Ya'ə Əntaŋfə, hənənə makə gunə a ədzəməki nə uuɗəətə cii kya uuɗə tə yaaku.” 18 Ma daba'əkii ha'ə, wata gayinə ŋga Yahudiinə a shi, təya ləgwa ka ci, əŋki tii, “Ŋgutə sə ŋga hurəshishinə cii kwa ɗa ka ɓaarəginə keenə oo'i, Əntaŋfə vii ka hə baawəɗa ŋga ɗanə ha'a?” 19 Əŋki Yeesu ka tii, “Maɗa uulagyuunə yinə ŋga Əntaŋfə, agi baanə makkə nə nyi ka ənənə ka ghənətənə.” 20 Əŋki tii ka ci, “Agi baanə makkə ənənuku ka ghənətənə nii? Fəzə ənfwaɗə pu'unə aji kuwa ɗii ənji ka ghənə yinə ŋga Əntaŋfə dee.” 21 Amma, ma Yeesu, ma yitə cii kəya waɓə agyanəkii, ci nə shishinəkii. 22 Makə maɗee Əntaŋfə ka ci agi maməətə ənja, wata lyawarənaakii a buurətə oo'i, kə shi ca bii ha'ə. Davə ŋgirə tii sətə bii malaaɓa ləkaləkatə da sətə bii Yeesu ka gooŋga. 23 Ma saa'itə Yeesu də Urusaliima agi kumənə ŋga Pasəka, laŋə nə ənjitə vii ka ci gooŋga, acii kə nee tii ka sə ŋga hurəshishiitə cii kəya ɗaaɗa. 24 Amma pooshi Yeesu kii nəkii agyanətii, acii kə shii ci tə ənji patə. 25 Pooshi nafa ŋga banə ŋga əndə ka ci agyanə ənji, acii ci də naakii nə, kə shii ci patənə ŋga sətə a mooɗəfətii.

1 Tə'i əndə'i əndə ɗii ləməkii Nikoodaməsə. Ma ca, əndə'i gawə ŋga Yahudiinə nə ci, agi kurəgə ŋga Farisanyinə. 2 Ma ka əndə'i vəɗa, kə gi ci aaɓii Yeesu, əŋki ci ka ci, “Maləma, kə shii inə, ma hə, maləmə nə hə. Əntaŋfə sləkee ka hə əsə. Acii pooshi əndə ca ɗatə tsarə sə ŋga hurəshishiitsə cii kwa ɗaaɗa, maɗaamə ləɓə nə əndəkii da Əntaŋfə.” 3 Yeesu a jikə ka ci, əŋki ci. “Tantanyinə cii kya ba ka hə: Pooshi əndə ca nee ka ŋwaŋuunə ŋga Əntaŋfə maɗaamə ənji kə ənyi ka poonə tə ci.” 4 Əŋki Nikoodaməsə, “Iitə da ənə nə ənji ka poo iirə ənda? Aasəkə məci ənəgərənəkii, kya ənə ka poonə tə ci nii?” 5 Əŋki Yeesu, “Tantanyinə cii kya ba ka hə, maɗaamə əndə kə upaa poonə dagi ma'inə da Malaaɓa Ma'yanə, pooshi ci ka dəmənə aagi ŋwaŋuunə ŋga Əntaŋfə. 6 Ma əndətə pwayi əndə shiŋkinə tə ci, ŋga əndə shiŋkinə nə ci. Ma əndətə ənyi ənji ka poonə tə ci dagi Malaaɓa Ma'yanə əsə, ŋga Malaaɓa Ma'yanə nə ci. 7 Ga ca ɗa ka hə ka sə ŋga hurəshishinə makə fii hə bii nyi ka hə, tyasə see maɗa ənyi ənji ka poonə tuunə. 8 Ma məɗa, ka əgənə nə ci taa dama patə mwayi ci. Ka fanə nə hə ca həwə, amma paa hə shii taa dama njaŋə ci, taa da cii kəya dzə ka kəŋənə əsə, mashiimə hə. Ha'ə əsə nə taa wu patə ətə pwayi ənji tə ci dagi Malaaɓa Ma'yanə.” 9 Əŋki Nikoodaməsə ka ci, “Iitə daa ɗanəkii ha'ə?” 10 Yeesu a ba ka ci, “Maɗuunə maləmə nə hə də Isərayiila. Yoo, mashiimə hə ətsə nii? 11 Tantanyinə cii kya ba ka hə: sətə shii inə ciina waɓə koonə agyanəkii. Sətə nee inə, ciina seeda agyanəkii əsə. Amma ma seeda geenə, pooshi unə ka moo luuvənə. 12 Makə waɓi nyi koonə agyanə uushi'inə ŋga duuniya, pooshi unə ŋgirə ka gooŋga, iitə ɗii ŋgərə nuunə ka gooŋga, maɗa kə waɓi nyi koonə agyanə sətə dəɓəshi tii da Əntaŋfwa? 13 Acii pooshi əndə sha ŋgirə aadəgyə, maɗaamə əndətə jima dadavə, waatoo, Uuzənə ŋga ənda. 14 “Makə sətə ŋgirə Muusa tibisə, ca ŋgaɓətə uushi pusha tə rəhunə, ca maɗee aadəgyə agi bilinə, tyasə ha'ə nə ənjə a maɗee ka Uuzənə ŋga əndə aadəgyə, 15 kaa taa wu patə ətə vii ka ci gooŋga a upaa əpinə ŋga ca'ə ndəŋwə ndəŋwə.” 16 Acii kə uu'i Əntaŋfə tə duuniya ka shaŋə, ca vii Uuzənaakii rəŋwə dyaŋə. Ma ɗii ci ha'ə, kaa patənə ŋga ənjitə vii ka ci gooŋga a upaa əpinə ŋga ca'ə ndəŋwə ndəŋwə, paa tii ka zanə. 17 Pooshi Əntaŋfə sləkee ka Uuzənaakii aasəkə duuniya kaa ca la gəŋwanə ka duuniya, amma kaa duuniya a upaa luupaanə daciikii. 18 Taa wu patə vii ka ci gooŋga, ka mbəɗənə nə ci acii gəŋwanə. Amma taa wu patə naanagi ka vii ka ci gooŋga, kə uugi gəŋwanə kəsənə tə ci, acii paa ci vii gooŋga ka Uuzənə ŋga Əntaŋfə rəŋwə dyaŋə. 19 Wiinə makə sətə ci gəŋwanə a slənə: kə shi ɓərənə aasəkə duuniya, amma kə kaɗeesəkə təkunə ka ənji palee ka ɓərənə, acii bwayakii nə slənatii. 20 Taa wu patə ca ɗa bwaya sləna, kə ɓiipaa səkə ka ci nə ɓərənə, paa ci ka shinə aagi ɓərənə əsə, acii paa ci ka moonə bwaya slənaakii a shigi a babara. 21 Amma taa wu ca ɗa slənə ŋga gooŋga, ka shinə nə ci aagi ɓərənə, kaa ɓərənə a shii ɓaarəginə oo'i, agi fanə nə ci tə Əntaŋfə. 22 Ma daba'əkii, Yeesu tii da lyawarənaakii a maɗə, təya palə aanə hanyinə ŋga Yahudiya, təya ndzaanə davə gi'u, təya ɗa bapətisəma ka ənja. 23 Ma Yoohana naakii, də Ayinoonə nə ci ka ɗa bapətisəma ka ənja. Acii ma dava, tə'i ma'inə laŋə. Pooshi dzaɗə da Salimə nə hakii. Agi maɗənə nə ənji, ənjə a la tə ci davə, ca ɗa ka tii bapətisəma. 24 Ma saa'ikii, ənji ma'ə mapa'amə tə Yoohana a furəshina. 25 Ma ka əndə'i uusəra, kə ma'i mabizhinə ahada hara lyawarənə ŋga Yoohana da əndə'i əndə Yahuda. Ma mabizhinatii, agyanə ɗa bapətisəma. 26 Wata təya maɗə, təya dzə aaɓii Yoohana, əŋki tii ka ci, “Maləma, kə buurətə hə tə əndətə nji aɓiiku a taŋəgi gəərə ŋga Urədunə nii? Waatoo əndətə seedii hə agyanəkəya? Waatsə agi ɗa bapətisəma; taa wu patə agi dzənə aaɓiikii!” 27 Əŋki Yoohana, “Pooshi əndə ca upaa taa mi, maɗaamə Əntaŋfə vii ka ci səkii. 28 Unə də noonə nə nə ənji seedaaki, makə sətə bii nyi, əntaa Aləmasiihu nə nyi, amma kə sləkee ənji ka nyi zəku'i, taabu'u shinəkii. 29 Ma dagwa maɗanə, naakii nə maɗanə, amma ma guva, kəŋə nə ci aɓii dagwa maɗanə. Maɗa fii ci uura ŋga dagwa maɗanə, ka ɗanə nə ci mooɗasəka laŋə. Də ha'ə mbu'i mooɗasəkaaki ka shaŋə. 30 Tyasə see a tsakə ci ɗa məghərəvənə, naaki a ənya aaba'ə.” 31 Ma əndətə jima dadagyə, kə palee ci taa ka mi patə. Ma əndətə ghənyi ənji də hanyinə, ŋga hanyinə nə ci, agyanə uushi'inə ŋga hanyinə waɓənəkii əsə. Amma ma əndətə jima dadagyə, kə palee ci taa ka mi patə. 32 Sətə nee ci, da sətə fii ci, cii kəya seeda. Amma pooshi əndə luuvə seedaakii. 33 Taa wu luuvə seedaakii, də ətsə ha'ə ɓaarii ci oo'i, əndə gooŋga nə Əntaŋfə. 34 Ma əndətə sləkee Əntaŋfə, waɓənə ŋga Əntaŋfə cii kəya waɓə, acii kə vii Əntaŋfə ka ci Ma'yanaakii laŋə ka shaŋə. 35 Ma Əntaŋfə Dənə, kə uu'i ci Uuzənaakii, ca ba'avə patənə ŋga uushi'inə aaciikii. 36 Taa wu vii gooŋga ka Uuzənəkii, tə'i ci da əpinə ŋga ca'ə ndəŋwə ndəŋwə. Taa wu təkuree ka fanə tə Uuzənəkii, paa ci ka upaa əpinə, amma agi maɓətəsəkə ŋga Əntaŋfə ndzaanəkii.

1 Yoo, kə fii Farisanyinə oo'i, ma ənjitə ca nə'u tə Yeesu, ca ɗa ka tii bapətisəma, kə palee ka ətə ŋga Yoohana. 2 Ma Yeesu, ma ci saakii də ciinəkii, paa ci ɗii ka ənji bapətisəma, amma lyawarənaakii ɗaaɗii ka tii. 3 Makə mbu'i aalimə Yeesu nə sətə ci ənjə a baaba ha'ə, ca maɗə anə hanyinə ŋga Yahudiya, ca ənə saakii aanə hanyinə ŋga Galili. 4 Ma taabu'u mbu'unəkii aanə hanyinə ŋga Galili, see a dzə ci danə hanyinə ŋga Samariya. 5 Makə mbu'i ci aanə hanyinə ŋga Samariya, ca dzə aasəkə vəranə ŋga Sikarə. Ma vəranəkii, pooshi dzaɗə da babaratə shi Yakubu a vii ka uuzənaakii Yusufu. 6 Tə'i gu'u ma'inə ŋga Yakubu davə. Makə zhaarə Yeesu acii wiinə, ca ndzaanə ama gu'u ma'inəkii. Ma mbu'i ci aa dəvə, uusəra takərə. 7 Wata mitə Samariya a shi ka əgə ma'inə. Əŋki Yeesu ka ki, “Ndii ka nyi ma'inə kaa nya sa.” 8 Ma saa'ikii, kə pyalə lyawarənaakii aasəkə vəranə ka ira zəma. 9 Əŋki miitə ka ci, “Əndə Yahuda nə hə, nyi boo mitə Samariya nə nyi. Iitə daa kədiinəku ma'inə aciikya?” Ma bii ki ha'ə, acii ma Yahudiinə, pooshi tii ka adə zəmə ka ha rəŋwə da ənji Samariya. 10 Wata Yeesu a ba ka ki, “Maɗa kə shii hə viinə ŋga Əntaŋfə, ha shii taa wu nə əndənə ca kədii ma'inə aciiku, kaɗa hə kədii ma'iitə ca vii əpinə aciikii, ca vii ka hə.” 11 Əŋki miita, “Maləma, pooshi sə ŋga əlya də ma'inə aciiku. Wiinə əsə kurəŋə dərəva nə gu'u ma'iina. Da saŋə shii hə hatə cii kwa upaa ma'iitə ca vii əpina? 12 Dzədzəshi'iniinə Yakubu vii keenə gu'u ma'iina. Ci saakii da manjeevənaakii da gəna əpinaakii patə, ganə njii təya sa ma'inə. Kə palee hə ka ci kwa?” 13 Yeesu a ba ka ki, “Taa wu sii ma'iitsa, ka ənənə nə meegiirənə ka ɗanə tə ci. 14 Amma taa wu sii ma'iitə nii kya vii ka ci, pooshi meegiirənə ka ɗanə tə ci ma'ə shaŋə. Ma ma'iitə nii kya vii ka ci, ka ndzaanə nə ci ashikii ka ginə ŋga ma'inə, ca vii ka ci əpinə ŋga ca'ə ndəŋwə ndəŋwə.” 15 Əŋki miita ka ci, “Maləma, vii ka nyi ma'iitsa! acii ga meegiirənə a ɗii tə nyi ma'ə, nya mbəɗə acii shinə ka əgə ma'inə aahanə.” 16 Əŋki Yeesu ka ki, “Duu ka 'wanə tə ŋgurəku, una shi da ci.” 17 Əŋki ki ka Yeesu, “Pooshi ŋgurəki.” Əŋki Yeesu ka ki, “Tə'i gooŋga ashiku makə bii hə pooshi ŋgurəku. 18 Tufə ɗii hə ŋguyirənə. Ma ŋgurətsə ɗii hə atsakii ŋga əna, əntaa ŋgurəku ŋga tantanyinə. Kə bii hə gooŋga.” 19 Əŋki miita, “Maləma, asee anabi nə hə. 20 Ma dzədzəshi'iniinə ənji Samariya, agyanə giŋuutsə njii təya paslə tə Əntaŋfə. Amma ma unə Yahudiinə, ma cuuna ba, tyasə see də Urusaliima paslə nə ənji tə ci.” 21 Yeesu a ba ka ki, “Mina, luuvə ka nyi, tə'i saa'i na shi ətə pooshi ənji na ndərə aanə giŋuutsa, taa dzənə aa Urusaliima ka paslənə tə Daadə. 22 Ma unə ənji Samariya, pooshi unə shii tə əndətə cuuna paslə tə ci. Amma ma inə Yahudiinə, kə shii inə tə əndətə ciina paslə, acii dacii Yahudiinə ci luupaanə a shi ka ənja. 23 Amma tə'i saa'i na shi, kə uugi saa'ikii mbu'yanə maa. Ma saa'ikii, ma ənji paslənə tə Daadə də gooŋga, ka paslənə nə tii tə ci də ŋgeerənə ŋga Ma'yanaakii, təya paslə tə ci də gooŋga makə sətə kaɗeesəkə ka ci. Tsarə ŋga ənjitsə ci Daadə a moo təya paslə tə ci. 24 Ma Əntaŋfə, Ma'yanə nə ci. See də ŋgeerənə ŋga Ma'yanaakii paslənə ənji tə ci, təya paslə tə ci də gooŋga.” 25 Əŋki miitə ka ci, “Kə shii nyi ka shinə nə Mataɗəkii ətə ci ənja a 'wa Aləmasiihu. Maɗa kə shi ci, kadə nii kəya ɓaarii keenə patənə ŋga uushi'inə.” 26 Yeesu a ba ka ki, “Wanyinə ca waɓə da hə.” 27 Ma ca uudəpaa waɓənə ha'ə, wata lyawarənaakii a ənya. Makə lapaa tii tə ci ka waɓənə da miita, kə ɗii ka tii ka sə ŋga hurəshishinə. Amma pooshi əndə agitii ləguyi ka mitə taɗa mi cii ta uuɗə, taa ləgwanə ka Yeesu, taɗa ka mi cii kəya waɓə da ki. 28 Wata miitə a bwasee ka uuda ma'inatə ama gu'u ma'iita, kya palə aasəkə vəranə, kya dzə ka banə ka ənji, əŋki ki, 29 “Shoomə, nda neemə ka əndə baabagi ka nyi patənə ŋga sətə shi nya ɗaaɗii. Matuu ci nə Aləmasiihu nii?” 30 Makə fii ənji ha'ə, wata təya maɗə, təya palə ka lanə tə Yeesu. 31 Ka saa'ikii ha'ə, wata lyawarənaakii a ba ka ci, əŋki tii, “Maləma, wiinə zəmə, zəmuu.” 32 Amma ca ba ka tii, “Ma nya, tə'i zəmaaki ŋga zəmənə ətə pooshi unə shii tsarəkii.” 33 Wata lyawarənaakii a waɓə ahadatii, əŋki tii, “Tə'i əndə kira ka ci zəmə kwa?” 34 Əŋki Yeesu ka tii, “Ma zəmaaki, ci nə ɗa sətə ci Əndətə sləkee ka nyi a moo nya ɗa, nya mbu'utəgi də slənaakii. 35 Pooshi unə agi banə, mbəɗaanə ləgiɗə ənfwaɗə kaa ənjə a slənə cifanə kwa? Amma wanyinə ka banə koonə, tsaaməmə ŋga'ə asəkə rə, kə uugi cifanə ɗanə. 36 Ma əndə slənə cifanə, kə uugi ci nee ka bwatya ŋga slənaakii. Agi kiranə nə ci ənji kaa təya upaa əpinə ŋga ca'ə ndəŋwə ndəŋwə. Acii ha'ə, ma əndətə sha ləgii da əndətə ca slənə cifanə, ka ɗanə nə tii maŋushinə kyakya'ə. 37 Gooŋga nə sətə ci ənjə a ba, ‘tsaŋə nə əndə ləganə, tsaŋə nə əndə slənə cifanə.’ 38 Ma nya, kə sləkee nyi koonə, koona slənə cifanə asəkə rətə pooshi unə sha slənyi davə; hara ənji slənyi davə. Ma unə, agi upaa nuunə bwatya ŋga slənatii.” 39 Ma asəkə vəraata, ənji Samariya laŋə vii gooŋga ka ci putə ŋga waɓənə ŋga miita ətə bii kya, “Kə baabagi ci ka nyi patənə ŋga uushi'iitə shi nya ɗaaɗii.” 40 Makə shi tii aaɓii Yeesu, təya kədii tə ci kaa ca banee da tii. Wata təya banee bəra'i. 41 Laŋə əsə nə hara ənji vii gooŋga putə ŋga waɓənaakii. 42 Əŋki tii ka miita, “Əntaa putə ŋga waɓənaaku ciina vii gooŋga ma'ə. Acii inə də neenə na, kə fii inə amakii, kə shii inə əsə, ci weewee nə Maluu ŋga duuniya.” 43 Ma daba'ə baneenaakii bəra'i davə, ca maɗə, ca palə aanə hanyinə ŋga Galili. 44 Acii ci saakii kə bii ci, pooshi ənji ka ɗuunətənə tə anabi gakii də vəra. 45 Makə mbu'i ci aanə hanyinə ŋga Galili, kə liwə ənji Galili tə ci, acii kə shi təya nee ka slənaakii də Urusaliima agi kumənə ŋga Pasəka. Acii tii maa, kə gi tii ka kumənəkii. 46 Wata ca ənə aa Kana anə hanyinə ŋga Galili, hatə shi ca zhi'wee ka ma'inə ka ma'i inaba. Ma ka saa'ikii, tə'i əndə'i maɗuunə əndə ŋga ŋgwaməna, ətə ɗii uuzənaakii gwakə də Kafarənahumə. 47 Makə fii ci oo'i, kə shi Yeesu daga anə hanyinə ŋga Yahudiya aanə hanyinə ŋga Galili, wata ca dzə aaɓiikii ka kədiinə tə ci kaa ca dzə ka mbəɗəpaa ka ci də uuzənaakii, acii ama wu nə uuzənəkii. 48 Əŋki Yeesu ka ci, “See maɗa nee unə ka sə ŋga hurəshishinə zəku'i, taabu'u vii nuunə gooŋga ɗii əna.” 49 Əŋki gawətə ka ci, “Maɗuuna, shiwa taabu'u əntənə uuzənaaki.” 50 Yeesu a ba ka ci, əŋki ci, “Duu saaku. Kə mbə'i uuzənaaku.” Kə luuvə əndətə oo'i, gooŋga nə sətə bii Yeesu ka ci, wata ca palə saakii. 51 Ma ci ma'ə ka dzənə a rəgwa, wata kə lapaa maviinaakii tə ci, əŋki tii ka ci, “Kə mbə'i uuzənaaku.” 52 Ca ləgwa ka tii, taɗa ŋgutə saa'i 'watəgi ci upaa mbəɗənə. Əŋki tii ka ci, ŋga mbəɗə gwaŋaanə ŋga uusəra əpigi tsəfənə ŋga shishinəkii. 53 Wata dii uuzəətə a buurətə oo'i, weewee agi saa'ikii bii Yeesu ka ci, “Kə mbə'i uuzənaaku.” Wata tii da yaakii patə, kə vii tii gooŋga ka Yeesu. 54 Ətsə nə bəra'inə ŋga slənə sə ŋga hurəshishiitə ɗii Yeesu anə hanyinə ŋga Galili ənyanaakii danə hanyinə ŋga Yahudiya.

1 Ma daba'ə ətsa, tə'i kumənə ŋga Yahudiinə də Urusaliima. Wata Yeesu a maɗə, ca palə aadəvə. 2 Ma davə asəkə vərana, tə'i ma'inə kədəhə da uura mayi ŋga vəranə ətə ci ənjə a 'wa uura mayi ŋga bagiinə. Ma ma'iitsa, Beetasəda ci ənjə a 'wa də uura Ibəraaniya. Tə'i ədzəwanyinə tufə davə. 3 Ma atsakii, tə'i maɓərəhə ənji laŋə pərəɓə pərəɓə, muurəfinə da mahurəməsə ənja, da maɓiiyi ənja. [Waatoo, ka gəra gwazənə ŋga ma'inəkii nə tii. 4 Acii anəkii anəkii nə malaa'ika ŋga Slandanə ka dzəgərənə aagi ma'inəkii ca gwazee. Maɗa kə gwazee ci, ma maɓərəhə əndətə 'watəgi dzəgərənə aagi ma'inəkii, ka mbəɗənə nə ci acii taa ŋgutə tsarə ŋga bwanea ca ɗa tə ci.] 5 Tə'i əndə'i əndə davə, fəzə makkə pu'unə aji tighəsə nə ci gwakə ka bwanea. 6 Wata Yeesu a lapaa tə ci davə pərəɓə, kə shii Yeesu laŋənə ŋga fəzətə ɗii ci makə gwakə ci ka bwanea. Wata ca ləgwa ka ci, “Ŋga'ə ka hə kaa ha mbəɗə kwa?” 7 Əŋki əndə bwaneatə ka ci, “Daada, maɗa kə gwazee ənji ka ma'inə, pooshi əndə ŋgərəgərənə tə nyi aagikii. Ma nya ɗa gazhi'waanə ŋga dzəgərənə aagikii, wata əndə'i əndə a takəŋwagərə ka nyi.” 8 Yeesu a ba ka ci, “Maɗətə, ŋgəruu ədzaaku, ha wii.” 9 Pii wata əndətə a mbəɗəgi; ca fuuɗətə ədzaakii, ca 'watəgi wiinə. Asee ma uusərakii, uusəra ŋga əpisəka. 10 Wata əŋki Yahudiinə ka əndətə, “Uusəra ŋga əpisəkə ənshinə, pooshi bariya kapaa ka hə rəgwa ŋga wiinə da i ədzaaku.” 11 Əŋki əndətə ka tii, “Əndətə mbəɗəpaa də nyi bii ka nyi, fuuɗətə ədzaaku, ha wii.” 12 Əŋki tii ka ci, “Wu saŋə nə əndətə bii ka hə, fuuɗətə ədzaaku, ha wiya?” 13 Amma ma əndətə mbəɗəpaagi Yeesu tə ci, pooshi ci shii tə Yeesu, acii kə itəgi Yeesu saakii, makə ɗii ci laŋə dərəva nə ənji davə. 14 Ma daba'ə ha'ə, wata Yeesu a lapaa tə əndətə asəkə yi ŋga Əntaŋfə, əŋki ci ka ci, “Fatə ŋga'ə, wiitsə kə mbə'i hə. Ga ha slənə 'waslyakəənə ma'ə, acii ga sətə palee ka ətsə a ɗii tə hə.” 15 Wata əndətə a palə, ca dzə ka banə ka Yahudiinə oo'i, Yeesu mbəɗəpaa də ci. 16 Makə fii tii ha'ə, wata təya ndzaŋə ɗa rəgwa ŋga ciɓənə də Yeesu. Acii agi uusəra ŋga əpisəkə mbəɗəpaa ci də əndəta. 17 Amma Yeesu a ba ka tii, “Ma Daadə, ca'ə əndzə'i nə ci agi sləna. Nyi maa, agi slənə nə nyi.” 18 Ma waɓəətsa, ci uudee ka maɗee ka haŋkala ŋga Yahudiinə, təya alə rəgwa ŋga ɓələginə tə ci. Acii əntaa wata uusəra ŋga əpisəkə taŋəgi ci tanə. Amma kə ɗeegi ci ka naakii nə mbərə mbərə da Əntaŋfə, acii kə bii ci Dii nə Əntaŋfə. 19 Wata Yeesu a ba ka tii, əŋki ci, “Tantanyinə cii kya ba koonə, pooshi Uuzənə ŋga Əntaŋfə ka ɗa uushi agi hiimaakii tanə, see sətə nee ci Dii a slənə, ci slənənəkii naakii. 20 Acii ma Dənə, kə uu'i ci tə Uuzənaakii, ca ɓaarii ka ci patənə ŋga sətə cii kəya slənə ci saakii. Slənətə palee ka ətsə maa nii kəya ɓaarii ka ci, ka ɗanə koonə ka sə ŋga hurəshishinə əsə. 21 Makə sətə ci Dənə a maɗee ka maməətə ənji, ca vii ka tii əpinə, ha'ə viinə Uuzənaakii əpinə ka ənjitə cii kəya moo təya upaa əsə. 22 Pooshi Dii ka la gəŋwanə taa ka wu ci saakii. Amma kə vii ci ka Uuzənaakii baawəɗa ka shaŋə ŋga ɗa gəŋwanə. 23 Ma ɗii ci ha'ə, kaa taa wu patə a ɗuunətə tə Uuzənaakii makə sətə ci təya ɗuunətə tə ci. Taa wu patə təkuree ka ɗuunətə tə Uuzənaakii, pooshi ci ɗuunətə tə Dii ətə sləkee ka ci ətsa. 24 “Tantanyinə cii kya ba koonə, taa wu patə fii waɓənaaki, ca vii gooŋga ka Əndətə sləkee ka nyi, ka upaanə nə ci əpinə ŋga ca'ə ndəŋwə ndəŋwə. Pooshi ənji na la ka ci gəŋwanə, amma kə pitəgi ci dagi wa, ca shi ka upaa əpinə. 25 Tantanyinə cii kya ba koonə, tə'i əndə'i saa'i na shi, kə uugi mbu'yanə maa, waatoo saa'itə nə maməətə ənjə a fa waɓənə ŋga Uuzənə ŋga Əntaŋfə. Ma ənjitə fii, təya luuvə, ka upaanə nə tii əpinə. 26 Makə sətə ɗii Daadə, ci nə rəgwa ŋga əpinə, ha'ə kavə ci tə Uuzənaakii kaa ca ndzaanə ka rəgwa ŋga əpinə əsə. 27 Ca vii ka ci baawəɗa ŋga la gəŋwanə əsə, acii Uuzənə ŋga ənda nə ci. 28 Ga ca ndzaa koonə ka sə ŋga hurəshishinə. Acii agi shinə nə saa'i ətə nə patənə ŋga maməətə ənjə a fa uurakii, 29 təya maɗə asəkə gu'unyinatii. Ma ənjitə slənyi ŋga'ə, ka shiginə nə tii, təya upaa əpinə. Ma ənjitə slənyi bwayakii əsə, ka shiginə nə tii, ənjə a vii ka tii ma'inə.” 30 “Ma nyi, pooshi nyi da baawəɗa ŋga ɗa taa mi nyi saaki. Makə sətə bii Əntaŋfə ka nyi, ha'ə cii kya la gəŋwanə. Də gooŋga nə la gəŋwanaaki, acii əntaa sətə kaɗeesəkə ka nyi cii kya ɗa, amma sətə ci Əndətə sləkee ka nyi a moo. 31 “Maci nyi ca waɓə agyanə naaki na, kaɗa pooshi unə ka ŋgərənə ka gooŋga. 32 Tə'i əndə'i əndə ca waɓə ka madəɓa maki. Kə shii nyi əsə, ma waɓəətə cii kəya waɓə agyanəki, tantanyinə. 33 Unə də nuunə maa, kə sləkee unə ka ənji aaɓiikii, waatoo aaɓii Yoohana. Kə bagi ci koonə gooŋga agyanəki. 34 “Ma nyi, mandzaamə tyasə see a waɓə əndə shiŋkinə ka madəɓa maki. Ma waɓi nyi agyanə Yoohana, koona shii upaa luupaanə. 35 Ma Yoohana, makə garəkuwa nji ci, ca hənə, ca dzə də ɓərənə. Kə kaɗeesəkə koonə nə ɓərənaakii ŋga uundzə saa'i. 36 Amma tə'i əndə'i seedaaki ətə palee ka seedanə ŋga Yoohana agyanəki. Sənə cii kya slənə nə seedaaki, waatoo slənənə vii Daadə ka nyi kaa nya mbu'utəgi, ci ca waɓə agyanəki, ca ɓaarii oo'i, Daadə sləkee ka nyi. 37 Ma Daadə ətə sləkee ka nyi əsə, agi seedanə nə ci agyanəki ci saakii. Amma pooshi unə sha nee ka ci taa fa uurakii shaŋə. 38 Pooshi unə agi ɗəkəpaa waɓənaakii a ədzəmuunə, acii pooshi unə vii gooŋga ka əndətə sləkee ci. 39 Taa guci patə nuunə agi jaŋga malaaɓa ləkaləkatə, acii kə luuvuunə oo'i, ka upaanə nuunə əpinə ŋga ca'ə ndəŋwə ndəŋwə agikii. Ma malaaɓa ləkaləkatətsa, agyanəki cii kəya waɓə. 40 Patə da ha'ə, wiinə kə naanagyuunə ka shinə aaɓiiki, koona shii upaa əpinəkii. 41 “Ma nyi, əntaa ɗuunətənə ŋga əndə shiŋkinə tə nyi cii kya alə. 42 Kə shii nyi taa ŋgutə tsarə ŋga ənji nuunə, pooshi uuɗənə tə Əntaŋfə a ədzəmuunə. 43 Ma nya, də baawəɗa ŋga Daadə shi nyi, amma pooshi unə liwə tə nyi. Amma wiinə əsə, maɗa shi əndə'i əndə də baawəɗaakii saakii, ka luunə nuunə tə ci. 44 Ma unə, agi dəlaginə nuunə də noonə nə ahadoonə səgoonə. Amma ma dəlaginə ŋga Əntaŋfə duunə, pooshi unə agi ɗa gazhi'waanə ŋga alənə. Makə ha'ə ɗii əna, iitə ɗii mbee nuunə ka vii ka nyi gooŋga? 45 “Goona ŋgərə oo'i, nyi na kərə gəŋwanə goonə aakəŋwacii Daadə. Ma ətsa, Muusa ətə kii unə noonə nə agyanəkii na kərə gəŋwanə goonə. 46 Acii maci də tantanyinə vii unə gooŋga ka Muusa, kaɗa kə vii unə ka nyi gooŋga, acii agyanəki nyaahə ci. 47 Makə ɗii ci pooshi unə luuvə sətə nyaahə ca, iitə ɗii mbee nuunə ka luuvə sənə cii kya ba?”

1 Ma daba'əkii, Yeesu a maɗə, ca palə aa taŋəgi uunəvə ŋga Galili, waatoo uunəvə ŋga Tibeeriya makə sətə ci ənjə a 'wa uunəvəkii. 2 Daɓaala a dzə də nə'unə tə ci, acii kə nee tii ka sə ŋga hurəshishiitə cii kəya ɗaaɗa, waatoo mbəəɗəpaa də ənji bwanea. 3 Makə mbu'i Yeesu aadəvə, ca ndərəgi aanə ɗaŋgəra, ca ndzaanə dasə davə tii da lyawarənaakii. 4 Ma saa'ikii, kə uugi uusəra ŋga Pasəka mbəshanə, waatoo kumənə ŋga Yahudiinə. 5 Makə caamə Yeesu, ma ca nee, daɓaala a shi aaɓiikii, ca ləgwa ama Filibusə, “Da dzənaamə ka upaa zəmətə ca zəməma ka patənə ŋga ənjitsa?” 6 Ma bii ci ətsə ha'ə, kaa ca shii təɓətənə tə Filibusə. Acii ma Yeesu, kə shii ci sətə nii kəya ɗa. 7 Əŋki Filibusə ka ci, “Ma sətə ca əhətə tə ənjitsə patə taa gi'u gi'u, ka ɗanə nə kwaɓa ŋga zəməkii palee ka hwaslə gya'ə bəra'i.” 8 Əndə'i əndə agi lyawarənaakii, waatoo Andərawəsə ndzəkəŋuci Simoonə Piita, a jikəvə ka ci, əŋki ci: 9 “Tə'i uuzənə ganə, tə'i buroodif tufə ba'ə hərəfinə bəra'i aciikii. Amma kə shii nyi, pooshi ka mbu'unə ka ənjitsə patə.” 10 Yoo ma dava, tə'i kuzhinyinə laŋə. Əŋki Yeesu ka lyawarənaakii: “Bamə ka ənji, wa təya ndzaanə.” Wata ənjitə a ndzaanə patə. Kə mbu'i bahə dəbu'u tufə nə ŋguyirənə ahadatii. 11 Wata Yeesu a ŋgərə burooditə, ca kuyirii tə Əntaŋfə, ca ɓaatsəpaa, ənjə a təəkəpaa ka ənjitə dasə dasə gatə. Ha'ə ɗii ci də hərəfinə əsə. Wata təya adə makə sətə mwayi tii. 12 Makə agi tii, əburi tii, əŋki ci ka lyawarənaakii, “Tsəkətəmə ətsə mbaaɗaanə patə, acii gaama saawee ka zəma.” 13 Wata təya tsəkətə patə, təya naanagi ɗəvə pu'u aji bəra'i də ətə mbəɗaanə ama burooditə tufə ətə agi ənja. 14 Makə nee ənjitə davə ka sə ŋga hurəshishiitə ɗii Yeesu, əŋki tii: “Ma əndətsa, ci nə anabitə bii ənji na shi aasəkə duuniya.” 15 Amma ma Yeesu, kə shii ci oo'i, ŋga'ə ka tii nə shinə ka kəsənə tə ci, kaa təya shii ɗəkəvənə tə ci tyasə ka ŋwaŋwa. Wata ca maɗə, ca tsakə ndərənə saakii aanə ɗaŋgəra ci daanəkii. 16 Makə ɗii kədəwanə, lyawarənaakii a maɗə, təya əntsahəgərə aama uunəva, 17 təya ndərəvə aasəkə kumbawala, təya taŋə aadə Kafarənahumə. Kə uugi ha ɗanə təku təkə, amma ma'ə Yeesu mashimə aaɓiitii. 18 Ma saa'ikii, mandalə məɗə a kya, ca gwazee ka ma'inə purətə. 19 Tii kə uugi dzənə bahə kiloomeeta tufə taa kuwa, wata təya nee ka Yeesu ca wii anə ma'inə, ca dzə aaɓiitii, təya ŋgwaləgi ka shaŋə. 20 Əŋki ci ka tii, “Goona ŋgwalə, nyi əna.” 21 Makə fii tii ha'ə, kə liwə tii tə ci də mooɗasəkə aasəkə kumbawala. Pii wata kumbawalə a mbu'u aama ndzaŋa ŋga hatə njii təya dzə aadəvə. 22 Ma ka pukyatə hakii, ma ənjitə ataŋəgi uunəva, kə paaratəgi tii oo'i, rəŋwə nji kumbawalə davə, kə shii tii, ma saa'itə pyalə lyawarənaakii satii, pooshi Yeesu ŋgirə da i ci aasəkə kumbawaləkii, tii daanətii pyalətii. 23 Wata hara kumbawalənyinə a shi aahatə də Tibeeriya, waatoo hatə shi Slandanə a kuyirii tə Əntaŋfə agyanə zəma, kaa ənjə a adə. 24 Ma nee daɓaala pooshi Yeesu davə taa lyawarənaakii əsə, pooshi tii davə, təya ndərə kumbawalənyiita, təya palə aa Kafarənahumə ka alənə tə ci. 25 Makə lapaa ənji tə Yeesu a taŋəgi uunəva, əŋki tii ka ci, “Maləma, guci daa shi hə aahana?” 26 Əŋki Yeesu ka tii, “Tantanyinə cii kya ba koonə, ma cuuna alə tə nyi, acii agyuunə buroodi, una əburə, əntaa paaratəginə paaratəgyuunə də ɗa sə ŋga hurəshishinaaki. 27 Goona slənə ka upaa də zəmətə ca saawagi, amma slənəmə ka upaa də zəmətə ca mbu'u ca'ə ka əpinə ŋga ca'ə ndəŋwə ndəŋwə. Ətsə nə zəmətə nə nyi Uuzənə ŋga ənda a vii koonə, acii ma nya, Əntaŋfə Daadə ɓaarəgi paŋgəraŋə oo'i Uuzənaakii nə nyi.” 28 Təya ləgwa ka ci, əŋki tii, “Mi ɗaniinə, keena shii slənə sətə ci Əntaŋfə a moo ina sləna?” 29 Yeesu a ba ka tii, “Ma sətə mwayi Əntaŋfə una ɗa, viimə gooŋga ka əndətə sləkee ci.” 30 Əŋki tii, “Ŋgutə sə ŋga hurəshishinə ɗanəku, keena nee, ina vii ka hə gooŋga? Tə'i kwa? 31 Ma dzədzəshi'iniinə, kə agi tii mana agi bilinə, makə sətə bii malaɓa ləkaləkatə: Dadagyə vya ci ka tii zəmə kaa təya adə.” 32 Yeesu a ba ka tii, əŋki ci, “Tantanyinə cii kya ba koonə, əntaa Muusa vya koonə zəmə dadagyə. Daadə vya koonə tə tantanyitə zəmə dadagyə. 33 Acii ma zəmətə vii Əntaŋfə ka ənja, ci nə əndətə jima dagyə, ca vii əpinə ka duuniya.” 34 Wata təya kədii aciikii, əŋki tii, “Maɗuuna, vii keenə zəmətsə taa guci patə.” 35 Əŋki Yeesu ka tii, “Nyi nə zəmətə ca vii əpinə ka ənja. Ma əndətə shi aaɓiiki, pooshi maɗəfənə ka ɗanə tə ci shaŋə. Ma əndətə vii ka nyi gooŋga, pooshi meegiirənə ka ɗanə tə ci shaŋə. 36 Yoo, kə bii nyi koonə, kə nee unə ka nyi, amma pooshi unə vii ka nyi gooŋga. 37 Taa wu patə ətə vii Daadə ka nyi, ka shinə nə ci aaɓiiki. Ma əndətə shi əsə, paa nyi ka kaareenə ka ci shaŋə. 38 Acii, ma shinaaki dadagyə, əntaa ka slənə sətə mwayi maki, amma ka slənə sətə mwayi ma ŋga Əndətə sləkee ka nyi. 39 Ma sətə ci Əndətə sləkee ka nyi a moo, wa nya kəsətə təŋə təŋə ka ciinə tə ənjitə vii ci ka nyi, acii ga taa wu agitii a ŋusləgi a rəgwa, ka maɗee nə nyi ka tii da i əpinə uusəra ŋga muudinə. 40 Ma sətə ci Daadə a moo, patənə ŋga ənjitə nee ka nyi Uuzənaakii, təya vii ka nyi gooŋga, ka upaanə nə tii əpinə ŋga ca'ə ndəŋwə ndəŋwə. Ka maɗeenə nə nyi ka tii da i əpinə uusəra ŋga muudinə.” 41 Makə fii gayinə ŋga Yahudiinə bii ci oo'i, ci nə zəmətə jima dadagyə, wata təya 'watəgi ŋgəərə ma. 42 Əŋki tii, “Əntaa Yeesu uuzənə ŋga Yusufu ətsa, anii əntaa ca? Kə shii amə tə dii da məci. Aa iitə ɗii banəkii əndzə'i oo'i, dadagyə jima ca?” 43 Əŋki Yeesu ka tii, “Bwaseemə ka ŋgəərə ma ahadoonə. 44 Ma nyi, Daadə sləkee ka nyi. Pooshi əndə ca shi aaɓiiki maɗaamə ci kə kavə tə ci kaa ca shi. Ma nyi, ka maɗeenə nə nyi ka ci da i əpinə uusəra ŋga muudinə. 45 Kə nyaahə anabinyinə oo'i: ‘Taa wu patə, ka dzəgunətənə nə Əntaŋfə ka ci.’ Ci ɗii cii kya ba koonə, taa wu patə fii sətə jigunyi Daadə ka ci, ca luuvə, ci shi aaɓiiki ətsa. 46 Ma sətə cii kya moo banə, pooshi əndə sha nee ka Daadə. See əndətə shi daciikii tanə nee ka ci. 47 Tantanyinə cii kya ba koonə, ma əndətə vii gooŋga ka nyi, tə'i ci da əpinə ŋga ca'ə ndəŋwə ndəŋwə. 48 Nyi nə zəmətə ca vii əpinə. 49 Ma dzədzəshi'inuunə ətə agi mana agi bilinə, kə məətəgi tii. 50 Amma, ma zəmətə jima dadagyə, tsaŋə nə ci. Taa wu patə agi, paa ci ka əntənə. 51 Nyi nə zəmətə ca vii əpinə ətə jima dadagyə. Taɗa wu patə agi zəməna, ka ndzaanə nə ci da i əpinə ka ca'ə ndəŋwə ndəŋwə. Ma zəmətsa, luu ŋga shishinəki ətə nii kya vii kaa duuniya a upaa əpinə ŋga ca'ə ndəŋwə ndəŋwə.” 52 Ma sətə bii Yeesu, kə zhima tə gayinə ŋga Yahudiinə asəkətii ka shaŋə, wata təya ndzaŋə maɗee ka mabizhinə ahadatii, əŋki tii, “Iitiitə daa viinə əndətsə kaamə luu ŋga shishinəkii, kaama tsəɓa?” 53 Yeesu a ba ka tii, “Tantanyinə cii kya ba koonə, maɗa pooshi unə ciɓə luu ŋga shishinə ŋga Uuzənə ŋga ənda, una sa idənaakii, pooshi unə ka ndzaanə da i əpinə. 54 Taɗa wu ciɓə luu ŋga shishinəki, ca sa idənaaki, tə'i ci da əpinə ŋga ca'ə ndəŋwə ndəŋwə. Ka maɗeenə nə nyi ka ci da i əpinə uusəra ŋga muudinə. 55 Acii ma luu ŋga shishinəki, tantanyitə zəma nə ci. Tantanyitə sə ŋga sanə nə idənaaki əsə. 56 Taɗa wu ciɓə luu ŋga shishinəki, ca sa idənaaki, ləɓə nə ci da nyi, ha'ə nə nyi əsə, ləɓə nə nyi da ci. 57 Acii Daadə sləkee ka nyi. Ma ca, Əndə vii əpinə nə ci. Daciikii ɗii nyi da i əpinə amaki əsə. Ha'ə əsə, ma əndətə ciɓə luu ŋga shishinəki, ka upaanə nə ci əpinə daciiki. 58 Ətsə ɗii nə zəmətə jima dadagyə. Əntaa makə zəmətə shi dzədzəshi'inuunə a agi. Acii ma təya, kə məətəgi tii. Ma əndətə agi zəməna, ka ndzaanə nə ci da i əpinə ka ca'ə ndəŋwə ndəŋwə.” 59 Ma waɓəətsə bii Yeesu, ci agi dzəgunənə ka ənji asəkə kuvə də'wa də Kafarənahumə bii ci ha'ə. 60 Makə fii ənji nə'unə tə Yeesu sətə baabii ci, laŋə agitii bii, “Ma dzəgunəətsa, ndalə ka shaŋə, ndalə ka liminə ŋga ənda.” 61 Taa ŋgahi pooshi ənji bagi ka Yeesu aamakii, amma kə shii ci oo'i agi ŋgəərə ma nə tii agyanə ətsa. Wata əŋki ci ka tii, “Iitə daa, kə ɓiipaa koonə səkə nə ətsə kwa? 62 Iitə ɗii ba nuunə maɗa nee unə Uuzənə ŋga əndə a ndərə aadəgyə ka hatə shi ca nji dava? 63 Ma'yanə ŋga Əntaŋfə ca vii əpinə, pooshi nafalə ŋga baawəɗa ŋga əndə shiŋkinə taa gi'u. Dagi waɓəətsə waɓi nyi koonə ci ənjə a upaa əpiinə da Malaaɓa Ma'yanə. 64 Amma tə'i hara ənji ahadoonə ətə pooshi vii ka nyi gooŋga.” Ma bii ci ha'ə, acii daga ka 'watəginə shii ci tə ənjitə pooshi na luuvə waɓənaakii. Kə shii ci əndətə na vii tə ci ka kəsənə əsə. 65 Ca tsakə banə, əŋki ci, “Putə ŋga ətsə ha'ə bii nyi koonə oo'i, pooshi əndə ca shi aaɓiiki, maɗaamə Daadə kə kavə tə ci, kaa ca shi.” 66 Putə ŋga ətsə ha'ə, laŋə agi ənji nə'unə tə Yeesu bwasee ka nə'unə tə ci, təya palə satii. 67 Wata ca ləgwa ama lyawarənaakii, əŋki ci, “Ya unə əsa, ŋga'ə koonə nə palənə səgoonə kwa?” 68 Simoonə Piita a ba ka ci, “Slandana, aaɓii wu dzəniina? Amaku nə waɓənə ətə ca vii əpinə ŋga ca'ə ndəŋwə ndəŋwə. 69 Ma inə, kə vii inə ka hə gooŋga, kə shii inə əsə oo'i, hə nə malaaɓa Əndətə shi dacii Əntaŋfə.” 70 Əŋki Yeesu ka tii, “Nyi ta'i tuunə unə pu'u aji bəra'i, amma ma əndə rəŋwə ahadoonə, Seetanə nə ci.” 71 Agyanə Yahuda uuzənə ŋga Simoonə Isəkariyootə cii kəya waɓə ha'ə. Acii ma Yahuda, taa ŋgahi rəŋwə nə ci agi lyawarənə pu'u aji bəra'i, patə da ha'ə, ma uudəpaa ba'a, ci vii tə Yeesu ka kəsənə.

1 Ma daaba'ə ətsa, kə wiigi'i Yeesu anə hanyinə ŋga Galili, paa ci mwayi wiigi'inə anə hanyinə ŋga Yahudiya, acii ma Yahudiitə davə, kə aali tii rəgwa ŋga ɓələginə tə ci. 2 Ma saa'ikii, kə uugi kumənatii mbəshanə, waatoo kumənə ŋga kuvə bəlinə. 3 Wata əŋki ndzəkəŋushi'inə ŋga Yeesu ka ci, “Maɗuu, dzuu aanə hanyinə ŋga Yahudiya, kaa ənji nə'unə tə hə ətə davə a nee ka uushi'iitə cii kwa ɗaaɗa. 4 Maɗa ŋga'ə ka ənda, kaa ənjə a shii tə ci ŋga'ə, paa ci ka umbee ka sətə cii kəya ɗaaɗa. Makə agi ɗaaɗanə nə hə uushi'iitsa, wa patənə ŋga duuniya a shii tə hə!” 5 Ma bii ndzəkəŋushi'inəkii ka ci ha'ə, acii pooshi tii vii ka ci gooŋga. 6 Wata əŋki Yeesu ka tii, “Ma saa'yaaki, ma'ə mambu'yamə. Ma unə, taa ŋgutə saa'i patə matahukii koonə. 7 Acii pooshi ənji duuniya ka bərapaanə tuunə. Amma ma nyi, kə ɓiipaa nyi ka tii səka, acii agi dzənə nə nyi də seedanə agyanətii oo'i, bwayakii nə slənatii. 8 Ma unə, dzəmə ka kuməətsa. Ma nyi, paa nyi ka dzənə acii ma'ə matahu saa'ikii mashimə ka nyi.” 9 Makə bagi ci ka tii ha'ə, ca banee də Galili zəku'i. 10 Makə pyalə ndzəkəŋushi'inə ŋga Yeesu ka kumənəkii, ca maɗə, ca palə naakii ha'ə. Də itə itə gi ci, paa ci gi paŋgəraŋə paŋgəraŋə. 11 Gayinə ŋga Yahudiinə a nəəhə tə ci ka ha ŋga kumənəkii, təya ləgwa, “Maanə əndətə kwa?” 12 Kə ɗaaɗii ənji matatahinə laŋə agyanəkii ahada daɓaala. Hara ənjə a ba, “Maŋga'ə əndə nə ci.” Əŋki hara ənji, “Pooshi, agi ŋusləginə nə ci də hara ənji a rəgwa.” 13 Amma pooshi əndə ca ŋgəree ka uurakii ka waɓənə agyanəkii, acii kə ŋgwali tii acii gayinatii. 14 Ma ətsə ənji agi hadahadanə ŋga kumənəkii, wata Yeesu a maɗə, ca dzəgərə aasəkə yi ŋga Əntaŋfə, ca dzəgunə ka ənja. 15 Kə ɗii ka gayinə ŋga Yahudiinə ka sə ŋga hurəshishinə nə dzəgunənaakii, əŋki tii, “Iitə daa mbee əndənə ka uushi'inə ha'ə yoo, paa ci gi kurəŋə agi jigunyana?” 16 Wata əŋki Yeesu ka tii, “Ma sənə cii kya dzəgunə ka ənja, əntaa dzəgunənaaki saaki, amma dacii Əndətə sləkee ka nyi ca shi. 17 Taa wu patə ca moo slənə sətə ci Əntaŋfə a moo, ka taarapaaginə nə ci ahada sənə cii kya dzəgunə ka ənja, ka shiinə nə ci taa dacii Əntaŋfə ca sha, taa ŋga naaki nə cii kya waɓə. 18 Ma əndətə ca waɓə ŋga naakii na, alə ɗuunuunə cii kəya alə ka naakii na. Amma ma əndətə ca moo ɗuunuunə ka əndətə sləkee ka ca, ci nə əndə gooŋga, pooshi sə ŋga idəpaanə ashikii. 19 “Ma Muusa, ci vii koonə bariya, amma pooshi unə nə'utə bariyakii. Ci ɗii cuuna alə rəgwa ŋga ɓələginə tə nyi.” 20 Əŋki daŋkana ka ci, “Ma hə ɗiya, tə'i uushi ca ndəərə aanəku! 21 Wu saŋə ca alə rəgwa ŋga ɓələginə tə ha?” Yeesu a ba ka tii, “Kə ɗii nyi əndə'i sə ŋga hurəshishinə uusəra ŋga əpisəka, kə ɗagi koonə patə ka sə ŋga hurəshishinə. 22 Kə bii Muusa koonə, ryaminagi manjeevənə goonə. Taa agi uusəra ŋga əpisəka maa, agi ɗanə nuunə ha'ə. Shiimə əsə, əntaa Muusa 'watəgi ɗanə ha'ə, amma dzədzəshi'inuunə. 23 Yoo, maɗa kə ryaminii ənji uuzənə agi uusəra ŋga əpisəka acii ga ənjə a taŋəgi bariya ŋga Muusa, ka mi ɗii cuuna ɓəzə səkə aashiki acii mbəɗəpaa nyi də əndə uusəra ŋga əpisəka? 24 Bwaseemə ka lagi gəŋwanə də sətə cuuna nee də ginuunə. Amma lamə gəŋwanə də rəgwakii.” 25 Wata əŋki hara ənji Urusaliima, “Əntaa tə əndətsə ci gayinə a moo ɓələginə nii? 26 Tsaaməmə, waatsə ka waɓənə ahada ənji patə, amma pooshi uushi cii təya jikə ka ci. Mbu'u ma nə tii ka nəhənə, ci nə Mataɗəkii ŋga Əntaŋfə. 27 Amma ma əndətsa, kə shii amə hatə shi ci davə. Ma Mataɗəkii, pooshi əndə na shii taa da nii kəya shi.” 28 Ma Yeesu a dzə də dzəgunənə ka ənji asəkə yi ŋga Əntaŋfə, ca ŋgəree ka uurakii ka ləgwanə, əŋki ci, “Kə shii unə tə nyi kwa? da shi nya? Əntaa də ŋga naaki nə shi nyi, Əndə sləkee ka nyi. Ma ca, əndə gooŋga nə ci, pooshi unə shii tə ci. 29 Amma ma nyi, kə shii nyi tə ci, acii daciikii shi nyi. Ci sləkee ka nyi əsə.” 30 Wata təya ɗa gazhi'waanə ŋga kəsənə tə ci, amma pooshi əndə kavə ciinə aashikii, acii ma'ə saa'yaakii mambu'yamə. 31 Amma laŋə agi daɓaala vii ka ci gooŋga, əŋki tii, “Maɗa kə shi Mataɗəkii, kadə nii kəya ɗaaɗa sə ŋga hurəshishinə palee ka ətsə ŋga əndətsə nii?” 32 Kə fii Farisanyinə daɓaala a ɗaaɗa matatahinə agyanə Yeesu, wata təya maɗə, tii da matakəŋwanyinə ŋga limanyinə, təya sləkee ka soojiinə ka kəsənə tə ci. 33 Wata əŋki Yeesu, “Ma'ə nyi ka ta'aveenə doonə gi'u. Ma daba'əkii, ka palənə nə nyi aaɓii Əndətə sləkee ka nyi. 34 Ka alənə nuunə tə nyi, amma pooshi unə ka neenə ka nyi, pooshi unə na mbu'u ka hatə nii kya ndzaanə.” 35 Wata əŋki gayinə ŋga Yahudiinə ahadatii satii, “Aama daa cii kəya dzə bahə pooshi amə na nee ka ca? Aasəkə vəranyinə ŋga Gərikə hatə ɗii ənji gaamə cii kəya dzə kwa? kaa ca dzə ka dzəgunənə ka ənji Gərika? 36 Acii kə bii ci, ka alənə naamə tə ci, pooshi amə na nee ka ci, pooshi amə ka mbu'unə ka hatə nii kəya ndzaanə. Mi cii kəya moo banə saŋa?” 37 Ma ka muudinə ŋga uusəra ŋga kuməəta, waatoo maɗuunə uusəra ŋga kumənəkii, kə maɗətə Yeesu ahada daŋkana, ca ŋgəree ka uurakii, əŋki ci, “Taa wu patə ci meegiirənə a ɗa tə ci, wa ca shi aaɓiiki, ca shi ka sa ma'inə. 38 Makə sətə bii malaaɓa ləkaləkatə, ma əndətə vii ka nyi gooŋga, ka shiginə nə gəərə ŋga ma'iitə ca vii əpinə a ədzəməkii.” 39 Ma waɓi Yeesu ətsa, agyanə Ma'yanə ŋga Əntaŋfə waɓi ci. Ci nə ənji nə'unə a upaa. Ma ka saa'ita, ma'ə tii ma'upaamə zəku'i, acii ma'ə Yeesu ma'upaamə ɗuunuunə dagyə. 40 Makə fii hara ənji ahada daŋkana ca ba ha'ə, əŋki tii, “Ma əndətsa, tanyi ci nə anabi ətə bii ənji na shi.” 41 Hara ənji əsə, əŋki tii, “Mataɗəkii nə ci!” Amma ma hara ənji, kə bii tii, “Pooshi Aləmasiihu ka shinə da Galili! 42 Ma bii malaaɓa ləkaləkatə, jijinə ŋga ŋwaŋwa Dawuda na ndzaa ka Mataɗəkii. Də Bayitilaama nə ənjə a poo tə ci əsə, waatoo vəraatə nji Dawuda davə.” 43 Acii ha'ə tə'i təəkəshinə ahada daŋkana putaakii. 44 Ŋga'ə ka hara ənji kaa təya kəsə tə ci, amma pooshi əndə kavə ciinə aashikii. 45 Wata kə ənyi soojiinə satii. Makə mbu'i tii, ləguyi limanyinə da Farisanyinə ka tii, əŋki tii, “Mi pooshi unə kira tə ci kwa?” 46 Əŋki soojiinə ka tii, “Pooshi əndə sha waɓə makə ŋga əndətsa!” 47 Wata əŋki Farisanyinə ka tii, “Kə ŋusləgi ci duunə noonə əsə kwa? 48 Kə shuuna fii rəŋwə agi gayinə taa rəŋwə agi Farisanyinə a vii ka ci gooŋga nii? 49 Ma daŋkanata, ma vii tii gooŋga, acii pooshi tii shii bariya ŋga Muusa. Acii ha'ə tə'i naalanə agyanətii.” 50 Yoo, ahadatii nə Nikoodaməsə, waatoo əndətə sha gi aaɓii Yeesu. Wata əŋki ci ka tii, 51 “Maɗa nə'utə sətə bii bariya gaamə, pooshi amə ka lagi gəŋwanə ka əndə, amə ma'ə mafatəmə ŋga'ə tə sətə ɗii ci.” 52 Əŋki tii ka ci, “Əndə Galili nə hə əsə kwa? Buurətə ŋga'ə tə sətə bii malaaɓa ləkaləkatə. Davə shiinəku, ma də Galili, pooshi anabi ka shiginə.” [ 53 Wata ənjə a təəkəgi satii aasii.

1 Yeesu a ndərə saakii aanə giŋwə ŋga Zayitunə. 2 Ma pukyatə hakii tsəɗakə, kə ənyi Yeesu aasəkə yi ŋga Əntaŋfə. Ca dzə ka ndzaanə dasə ka dzəgunənə ka ənja. Patənə ŋga ənjə a dzə aaɓiikii. 3 Wata maliminə ŋga bariya da Farisanyinə a kira ka ci əndə'i minə ətə kəshi ənji tə ki ka aləhiinə, təya kəŋee ka ki akəŋwaciitii patə. 4 Əŋki tii ka Yeesu, “Maləma, ma miina, kə kəshi ənji tə ki, kya aləhiinə. 5 Ma agi bariya, kə bii Muusa, ma tsarə ŋga miitsa, see ɓələginə tə ki də kaalanə də faariinə. Ya əna, ya ha, iitə bii hə naaku agyanəkəya?” 6 Ma bii tii ha'ə, kaa təya shii təɓənə tə ci, təya shii upaa sə ŋga kəsənə də ci. Amma Yeesu a gwaŋaanə, ca naahətə uushi də ciinəkii a panə. 7 Təya dzə aakəŋwa də laagwa ka ci uushi'inə, wata ca maɗətə, əŋki ci ka tii, “Ma əndətə pooshi sha slənyi 'waslyakəənə, wa ca 'watəgi kaalanə tə ki.” 8 Wata ca ənə ka gwaŋaanənə ka naahənə a panə. 9 Makə fii tii ha'ə, təya palə satii patə də rəŋwə rəŋwə. Iirə ənji 'watəgi palənə satii. Kə bwasee tii ka Yeesu ci daanəkii tii da miita. 10 Wata ca maɗətə, ca ba ka ki, “Mina, maatiinə da? Pooshi əndə mbəɗaanə bahə vii ka hə ma'inə kwa?” 11 Əŋki ki, “Pooshi əndə ɗii Slandana.” Əŋki Yeesu ka ki, “Nyi maa, paa nyi ka vii ka hə ma'inə. Duu saaku, amma ga ha slənə 'waslyakəənə ma'ə.”] 12 Yeesu a ənə ka waɓənə ka ənji, əŋki ci, “Nyi nə ɓərənə ka duuniya. Ma əndətə ca nə'u tə nyi, paa ci ka wiinə agi təkunə, amma ka upaanə nə ci ɓərənə ətə ca vii əpinə ka ənja.” 13 Wata əŋki Farisanyinə ka ci, “Hə saaku ca seeda agyanə naaku na. Pooshi gooŋga agi waɓənaaku.” 14 Əŋki Yeesu ka tii, “Taa nyi saaki ca seeda agyanə naaki na, amma gooŋga nə waɓənaaki, acii kə shii nyi hatə shi nyi davə, kə shii nyi hatə nii kya dzə aadəvə əsə. Ma una, pooshi unə shii hatə shi nyi davə, pooshi unə shii hatə nii kya dzə əsə. 15 Agi lanə nuunə gəŋwanə makə sətə kaɗeesəkə koonə, amma ma nyi, pooshi əndətə cii kya la ka ci. 16 Taa ka lanə nə nyi maa, gooŋga nə la gəŋwanaaki, acii əntaa nyi daanəki ca la gəŋwanə, amma inə da Daadə. Ci sləkee ka nyi. 17 Ma agi bariya goonə, tə'i manaahəkii oo'i, maɗa kə shigi seedawanyinə bəra'i, maɗa uushi rəŋwə nə waɓənatii, ma sətə bii tii, gooŋga. 18 Ma nyi, agi seedanə nə nyi agyanə naaki na. Ha'ə nə Daadə ətə sləkee ka nyi əsə, agi seedanə nə ci agyanəki.” 19 Əŋki tii ka ci, “Maanə Dəwa?” Əŋki Yeesu ka tii, “Pooshi unə shii tə nyi taa tə Daadə. Maci kə shii unə tə nyi, kaɗa ka shiinə nuunə tə Daadə əsə.” 20 Ma waɓəətsə baabii Yeesu, ca dzəgunə ka ənji asəkə yi ŋga Əntaŋfə baabii ci ha'ə. Waatoo a kumu ka hatə ci ənjə a ɗa viinə. Amma pooshi ənji kəshi tə ci, acii ma'ə saa'yaakii mambu'yamə. 21 Yeesu a ənə ka waɓənə ka tii, əŋki ci, “Ka palənə nə nyi saaki, ka alənə nuunə tə nyi, amma agi 'waslyakəənə goonə nuuna məətə. Pooshi unə ka dzənə ka hatə nii kya dzə aadəvə.” 22 Wata əŋki gayinə ŋga Yahudiinə, “Kə bii ci, pooshi amə ka dzənə ka hatə nii kəya dzə aadəvə. Ya saŋə banə cii kəya moo banə oo'i, ka ɓələginə nə ci naakii nə nii?” 23 Əŋki Yeesu ka tii, “Ma unə, ŋga duuniyanə nuunə, amma ma nyi, dadagyə shi nyi. Agi duuniyanə shigi unə, amma ma nyi, əntaa agi duuniyanə shigi nyi. 24 Ci fii unə bii nyi koonə ka məətənə nuunə agi 'waslyakəənə goonə. Maɗa pooshi unə vii gooŋga oo'i nyi nə əndə daga ŋukə, weewee ka məətənə nuunə agi 'waslyakəənə goonə.” 25 Wata əŋki tii ka ci, “Wu daa nə ha?” Yeesu a ba ka tii, “Nyi nə əndətə njii kya ba koonə daga ka 'watəginə. 26 Tə'i uushi'inə laŋə ətə idəpaa nyi ashuunə, ətə bahə nya lagi koonə gəŋwanə agyanəkii. Amma, ma Əndətə sləkee ka nyi, əndə gooŋga nə ci. Ma nya, see sətə fii nyi da makii banəki ka duuniya.” 27 Pooshi tii paaratəgi oo'i agyanə Dii nə Yeesu ka waɓənə ka tii. 28 Wata əŋki ci ka tii, “Maɗa kə maɗee unə ka Uuzənə ŋga ənda, ka shiinə nuunə oo'i, nyi nə əndə daga ŋukə. Davə shiinuunə oo'i, pooshi uushi cii kya ɗa də baawəɗaaki, amma see sətə bii Daadə banəki ka ənja. 29 Ləɓə niinə da Əndətə sləkee ka nyi əsə, pooshi ci bwasee ka nyi daanəki, acii ma nya, taa guci patə ha'ə nə nyi ka slənə sətə ca kaɗeesəkə ka ci.” 30 Makə fii ənji uushi'iitə baabii Yeesu, laŋə nə ənjitə vii ka ci gooŋga. 31 Wata əŋki Yeesu ka ənjitə vii ka ci gooŋga, “Maɗa kə nə'utə unə dzəgunənaaki, ka ndzaanə nuunə ka lyawarənaaki ŋga tantanyinə. 32 Ka shiinə nuunə gooŋga. Gooŋgakii əsə na kavə tuunə ka ndzaanə ka dimuyinə.” 33 Əŋki tii ka ci, “Ma inə, jijinyinə ŋga Ibərahiima niinə, pooshi inə sha ɗii mavaanə ka əndə shaŋə. Mi saŋə ɗii cii kwa moo banə oo'i, ka upaanə niinə ndzaanə ka dimuyina?” 34 Əŋki Yeesu ka tii, “Tantanyinə cii kya ba koonə, taa wu patə slənyi 'waslyakəənə, mava ŋga 'waslyakəənə nə ci ətsa. 35 Ma mava, paa ci ndzaanə ka ŋga ənji yikii ha'ə uudənə əpinaakii. Amma ma uuzənə, kə ndzaa ci ŋga yikii ha'ə uudənə əpinaakii. 36 Maɗa kə kavə Uuzənə ŋga Əntaŋfə tuunə ka ndzaanə ka dimuyinə, ka ndzaanə nuunə ka dimuyinə tanyi. 37 Kə shii nyi jijinyinə ŋga Ibərahiima nuunə. Amma wanuunə ka moo ɓələginə tə nyi, acii pooshi unə ka luuvə dzəgunənaaki. 38 Ma nyi, agyanə sətə ɓaarii Daadə ka nyi cii kya waɓə. Amma ma unə, sətə bii dəsənuunə koonə cuuna slənə.” 39 Əŋki tii ka ci, “Ibərahiima nə dəsəniinə.” Əŋki Yeesu ka tii, “Maci manjeevənə ŋga Ibərahiima nuunə tanyi, kaɗa sətə njii kəya slənə cuuna slənə. 40 Ma nyi, gooŋgatə fii nyi acii Əntaŋfə cii kya ba koonə. Amma wanuunə ka moo ɓələginə tə nyi. Pooshi Ibərahiima sha ɗii ha'ə makə ətsa! 41 Ma unə, sətə ci dəsənuunə a slənə cuuna slənə.” Wata əŋki tii ka ci, “Ma ina, Əntaŋfə ci saakii nə Dəsəniinə rəŋwə dyaŋə. Əntaa mazaguyinə niinə.” 42 Əŋki Yeesu ka tii, “Maci Əntaŋfə nə Dəsənuunə tanyi, kaɗa ka uuɗənə nuunə tə nyi, acii daciikii shi nyi, wanyinə ganə əsə. Pooshi nyi shi də baawəɗaaki saaki, amma ci sləkee ka nyi. 43 Mi pooshi unə agi paaratəginə də sənə cii kya ba koonə kwa? Ma ɗii ha'ə, acii pooshi unə agi sə'watənə una fatə waɓənaaki. 44 Ma unə, manjeevənə ŋga dəsənuunə nuunə, waatoo Seetanə. Nə'u sətə ci dəsənuunə a moo kaɗeesəkə koonə əsə. Maɓəələhiinə nə ci daga ka 'watəginə, paa ci sha slənyi gooŋgaanə, acii pooshi gooŋga ashikii. Ndilə ndilə tə sətə ashikii nə patənə ŋga jirakənaakii, acii majirakə nə ci, mapoo tə patənə ŋga jirakənə. 45 Amma ma nyi, gooŋga cii kya ba, ci ɗii pooshi unə vii ka nyi gooŋga. 46 Wu saŋə agyuunə ca ɓaarii oo'i, kə ɗii nyi 'waslyakəəna? Makə gooŋga waɓi nyi koonə, mi ɗii pooshi unə agi vii ka nyi gooŋga? 47 Ma əndə ŋga Əntaŋfə, waɓənə ŋga Əntaŋfə cii kəya luuvə. Ma unə, əntaa ənji ŋga Əntaŋfə nuunə, ci ɗii pooshi unə agi luuvənə əsə.” 48 Wata gayinə ŋga Yahudiinə a jikə ka Yeesu, əŋki tii, “Makə bii inə, ma hə, əndə Samariya nə hə, əndə ginaaja, əntaa gooŋga bii inə kwa?” 49 Əŋki Yeesu ka tii, “Ma nyi, pooshi ginaaji ashiki. Agi ɗuunətənə nə nyi tə Daadə, amma ma unə, pooshi unə agi ɗuunətənə tə nyi. 50 Ma nyi, pooshi nyi agi alə ɗuunətənə goonə tə nyi, amma tə'i əndə ca alə ka nyi. Aashiki aashiki cii kəya la gəŋwanə əsə. 51 Tantanyinə cii kya ba koonə, ma əndətə nə'utə dzəgunənaaki, paa ci ka əntənə shaŋə.” 52 Əŋki tii ka ci, “Ma ənə ɗii əna, kə shii inə tanyi, tə'i ginaaji ashiku. Kə əntəgi Ibərahiima, kə məətəgi anabiinə əsə, amma wahənə ka banə, taa wu patə nə'utə dzəgunənaaku, paa ci ka əntənə shaŋə. 53 Ma dəsəniinə Ibərahiima, kə əntəgi ci. Ma nə hə ka banə, kə palee hə ka Ibərahiima kwa? Kə məətəgi anabiinə əsə. Wu saŋə nə hə naakwa?” 54 Əŋki Yeesu ka tii, “Maci ɗuunətənə cii kya ɗuunətə naaki na, kaɗa ka ndzaanə ka uushi zaɓə. Ma əndətə ca ɗuunətə tə nyi, ci nə Daadə, əndətə bii unə ci nə Əntaŋfə goonə. 55 Pooshi unə shii tə ci, amma ma nyi, kə shii nyi tə ci. Maci ma bii nyi mashiimə nyi tə ci, kaɗa majirakə nə nyi makə noonə. Amma kə shii nyi tə ci, agi nə'utənə nə nyi waɓənaakii əsə. 56 Ma dəsənuunə Ibərahiima, kə ɗii ci mooɗasəkə oo'i, ka neenə nə ci ka shinaaki. Kə nee ci boo, kə ɗii ci mooɗasəkə əsə.” 57 Wata əŋki tii ka ci, “Wiitsə paa hə mbu'i taa fəzə tufə pu'unə! Iitiitə saŋə mbee hə ka neenə ka Ibərahiima?” 58 Yeesu a ba ka tii, “Tantanyinə cii kya ba koonə, tə'i nyi taabu'u pwayi ənji tə Ibərahiima.” 59 Makə fii tii ha'ə, wata təya ɗəmə faariinə kaa təya kaala tə ci, amma wata Yeesu a rarə'igi ahada ənja, ca dəməgi saakii asəkə yi ŋga Əntaŋfə.

1 Ma Yeesu a dzə də wiigi'inə, wata ca lapaa muurəfa. Ma ca, daga poonə tə ci nə ci moorəfəkii. 2 Wata lyawarənaakii a ləgwa ka ci, əŋki tii, “Maləma, ya əndətsə pwayi ənji tə ci moorəfəkəya, wu saŋə ɗii 'waslyakəəna? Ci saŋə nii, anii ənjitə pwayi tə ca?” 3 Yeesu a ba ka tii, “Ma uurəfənaakii, əntaa putə ŋga 'waslyakəənaakii taa ŋga ənjitə pwayi tə ci. Ma ɗii ci moorəfəkii, kaa ənjə a shii neenə ka ŋgeerənə ŋga Əntaŋfə ca slənə ashikii. 4 Ma amə, makə ɗii ci doosərə, tyasə see a ɗaamə slənə ŋga Əndətə sləkee ka nyi. Maɗa kə shi vəɗa, pooshi əndə ca slənə. 5 Ma nyi ma'ə a duuniya, ɓərənə ka duuniya nə nyi.” 6 Makə bagi Yeesu ha'ə, wata ca gwaŋaanə, ca tifəvə giirənə aa panə, ca hwaɗətə də hanyinə, ca ŋgərə, ca lərəɓəvə aagi muurəfəta, 7 ca ba ka muurəfəta, “Duu aama ma'inə ŋga Siiloomə, ha yiɓəgi ginəku davə.” (Ma Siiloomə, makə bana, ‘Sləkeenə’). Wata əndətə a palə, ca dzə ka yiɓəgi ginəkii, ca ənya saakii, ca dzə də nee ka ha. 8 Ma guvayinaakii da patənə ŋga ənjitə sha nee ka ci ca kədii, kə laaguyi tii ahadatii, əŋki tii, “Əntaa əndətsə izee ka ndzaanə ka kədiinə ətsə nii?” 9 Əŋki hara ənji, “Ci ətsa.” Amma əŋki hara ənji, “Pooshi, əntaa ci ətsa, pushashinə pushashi tii.” Wata əŋki əndəkii ci saakii, “Nyi əna.” 10 Wata təya ləgwa amakii, əŋki tii, “Iitə ɗii daa cii kwa nee ka ha əndzə'ya?” 11 Əŋki ci ka tii, “Əndətə ɗii ləməkii Yeesu hwaɗətə hanyinə; ca lərəɓəvə aagiki, əŋki ci ka nyi, wa nya dzə ka yiɓəgi ginəki agi ma'inə ŋga Siiloomə. Wata nya palə, pii makə yiɓəgi nyi, wata nya nee ka ha.” 12 Təya ləgwa ka ci, əŋki tii, “Maana?” Ca ba ka tii, “Mashiimə nyi.” 13 Wata təya ŋgərə tə əndətə nji moorəfəkii, təya kərə tə ci aaɓii Farisanyinə. 14 Ma uusəratə hwaɗətə Yeesu hanyinə, ca wunəgi də ginə ŋga muurəfəta, uusəra ŋga əpisəka. 15 Wata Farisanyinə a ənə ka ləgwanə ka əndətə taa iitə ɗii upaa ci nee ka ha. Ca ba ka tii, “Hanyinə hwaɗətə ci, ca lərəɓəvə aagiki, nya yiɓəgi ginəki, wanyinə ka neenə ka ha əndzə'i əna.” 16 Wata əŋki hara Farisanyinə, “Ma əndətsa, əntaa dacii Əntaŋfə shi ci, acii paa ci agi nə'utə bariya ŋga uusəra ŋga əpisəka.” Amma əŋki hara ənji natii, “Iitiitə daa mbeenə ma'waslyakə əndə ka slənə tsarə ŋga hurəshishiitsa?” Kə ɗii təəkənə ŋga ma ahadatii. 17 Wata təya ənə ka ləgwanə ka əndətə nji moorəfəkii, əŋki tii, “Makə kə bii hə, kə wunəgi ci ka hə ginəku, wu nə ci banəkwa?” Ca ba ka tii, “Ma ca, anabi nə ci.” 18 Amma pooshi Yahudiinə luuvə oo'i, moorəfəkii shi ca nji, see də makə 'wii tii tə ənjitə pwayi tə ci. 19 Təya ləgwa ka tii, əŋki tii, “Ya əndətsa, uuzənə goonə nii? Ma bii unə, moorəfəkii pwayi unə tə ci. Iitə ɗii cii kəya nee ka ha?” 20 Wata təya ba ka tii, “Kə shii inə uuzənə geenə ətsa, moorəfəkii pwayi inə tə ci əsə. 21 Amma taa iitə ɗii cii kəya nee ka ha ŋga ənəna, pooshi inə shii. Pooshi inə shii əndətə wunəgi ka ci ginəkii əsə. Ləgwamə amakii. Amə matanə nə ca, ka mbeenə nə ci ka batənə koona ci saakii.” 22 Ma waɓi tii ha'ə, ŋgwalii tii acii gayinə ŋga Yahudiinə, acii ma Yahudiinə, kə bii tii oo'i, taa wu patə bii, Mataɗəkii ŋga Əntaŋfə nə Yeesu, ka laakəginə nə ənji tə ci asəkə kuvə də'wa. 23 Ci ɗii bii tii, matanə nə ci, ləgwamə amakii. 24 Wata Farisanyinə a ənə ka 'wanə ka bəra'inə tə əndətə nji moorəfəkii, təya ba ka ci, əŋki tii, “Waɓuu keenə ahadoonə da Əntaŋfə tə sətə ɗii. Ma inə, kə shii inə, ma əndətsa, ma'waslyakə əndə nə ci.” 25 Ca ba ka tii, “Taɗa ma'waslyakə əndə nə ci, paa nyi shii. Uushi rəŋwə shii nyi, ma ŋga ŋukə, moorəfəkii nji nyi, amma wanyinə ka neenə ka ha ŋga əna.” 26 Wata təya ləgwa ka ci, əŋki tii, “Iitə saŋə ɗii ca? Iitə ɗii ci wunəgi ci ka hə ginəkwa?” 27 Əŋki ci ka tii, “Kə bagi nyi koonə kə dzəgi, amma kə təkuree unə ka luuvənə. Ka mi ɗii cuuna ənə ka ləgwana? Mbu'u ŋga'ə koonə noonə nə ndzaanə ka lyawarənaakii kwa?” 28 Wata təya wazə agyanəkii, əŋki tii ka ci, “Hə nə lawarə ŋga əndətsa, amma ma inə, lyawarənə ŋga Muusa niinə. 29 Ma Muusa, kə shii inə kə waɓi Əntaŋfə ka ci, amma ma əndətsa, taa hatə shi ci davə mashiimiinə!” 30 Əŋki əndəta, “Una! kə ɗii sənə ka sə ŋga hurəshishinə! Iitə ɗii daa mashiimuunə hatə shi ci dava? Yoo, waanə kə wunəgi ginəkya? 31 Kə shii amə oo'i, ma Əntaŋfə, paa ci ka fanə tə ma'waslyakə ənda, see tə ənjitə ca fa tə ci, təya slənə sətə cii kəya moo. 32 Makə tagii Əntaŋfə duuniya dəŋə ka əndzə'i, pooshi əndə sha fii kə wunəgi ənji ginə ŋga muurəfa. 33 Maci ma əndətsa, əntaa dacii Əntaŋfə shi ca, kaɗa pooshi uushi cii kəya mbee ka ɗanə.” 34 Əŋki tii ka ci, “Agi 'waslyakəənə pwayi ənji tə hə, agikii girə hə əsə, amma wahənə ka moo dzəgunənə keenə nii?” Wata təya laakəgi tə ci asəkə kuvə də'wa. 35 Makə fii Yeesu, kə lyaakagi ənji tə əndətə asəkə kuvə də'wa, ca alətə tə əndəta, ca ləgwa ka ci, əŋki ci, “Kə vii hə gooŋga ka Uuzənə ŋga əndə kwa?” 36 Əŋki əndəta, “Wu nə ci daa, Daada? Bawə ka nyi, kaa nya shii vii ka ci gooŋga.” 37 Yeesu a ba ka ci, “Kə nee hə ka ci. Ci ca waɓə da hə əndzə'i.” 38 Əŋki əndətə ka Yeesu, “'Ya'ə Slandana, kə vii nyi ka hə gooŋga.” Wata ca gərə'waanə akəŋwacii Yeesu. 39 Əŋki Yeesu, “Ma shi nyi aasəkə duuniyana, ka ɗa gəŋwanə, kaa muurəfinə a mbee ka neenə, ma ənjitə da ginə əsə, təya uurəfəgi.” 40 Tə'i hara Farisanyinə aɓiikii fii ca ba ha'ə. Wata əŋki tii ka ci, “Kə ndzaa ci muurəfinə niinə ətsə kwa?” 41 Yeesu a ba ka tii, “Maci muurəfinə nuunə, kaɗa pooshi 'waslyakəənə ashuunə. Amma makə agi banə nuunə oo'i, ka neenə nuunə ka ha, tə'i 'waslyakəənə ashuunə.”

1 Əŋki Yeesu ka tii, “Tantanyinə cii kya ba koonə, taa wu patə gimə aasəkə kuvə bagiinə,f maɗa əntaa da makuvə gimə ci, mahərə nə ci, taa əndə ɗa maabə nə ci ətsa. 2 Ma əndətə gimə da makuvə, ci nə magəra ŋga bagiinə. 3 Ma ca, ka wunəginə nə əndə nəhə makuvə ka ci makuva, ka fanə nə bagiinaakii uurakii, ca 'wa tə tii ka ləmə ka ləma, ca gimagi də tii agyə. 4 Maa kə gimagi ci də tii patə, ka tanə nə ci ka tii kəŋwanə, təya dzə də nə'unə tə ci, acii kə shii tii uurakii. 5 Ma əndə'i əndə pamə, pooshi tii ka nə'unə. Huyinə huyinətii aciikii, acii pooshi tii shii uura ŋga hara ənja.” 6 Kə bii Yeesu ka tii ətsə misaali, amma ma təya, pooshi tii paaratəgi də sətə cii kəya moo banə. 7 Wata Yeesu a ənə ka banə ka tii, əŋki ci, “Tantanyinə cii kya ba koonə, ma nyi, makə makuvə ŋga bagiinə nə nyi. 8 Patənə ŋga ənjitə shi taabu'u shinaaki, mahiirənə taa ənji ɗa maabə nə tii, pooshi bagiinə fii tə tii. 9 Makə makuvə nə nyi. Taa wu patə shi daɓiiki, ka upaanə nə ci luupaanə. Ka gimagərənə nə ci, ca ənə ka dəməginə makə sətə kaɗeesəkə ka ci, ka upaanə nə ci zəmə əsə. 10 Ma shinə ŋga mahəra, kaa ca shii hərənə, ca ɓələgi slanda uushi, ca saawee ka səkii. Ma shi nyi, kaa ənjə a shii upaa əpinə. Waatoo, patənə ŋga əpiitə dəɓee təya upaa ka shaŋə. 11 “Ma nyi, ŋunyi magəra nə nyi. Ma ŋunyi magəra, matasəkakii nə ci ka əntəginə ka putə ŋga bagiinə. 12 Ma magəra zala, əntaa naakii nə bagiinə. Maɗa kə nee ci ka furətsoofa ca shi aagi bagiinə, ka bwaseenə nə ci ka tii, ca huyi saakii. Wata furətsoofa a kəəsə bagiinə, ca taakee ka tii. 13 Ma huyipaa magəratə saakii, acii əntaa naakii nə bagiinə. Pa ca ka nəkii ka tii shaŋə. 14 Nyi nə ŋunyi magəra. Makə sətə shii Daadə tə nyi, nya shii tə ci, ha'ə əsə shii nyi tə bagiinaaki, təya shii tə nyi. Matasəkakii nə nyi ka əntənə ka putatii. 16 Tə'i hara bagiinaaki ətə pooshi asəkə kuva. Ma təya, tyasə see a aalyatə nyi tə tii aasəkə kuva əsə. Ka fatənə nə tii uuraki, təya ndzaa ahada harakii, magəra rəŋwə a gəra tə tii. 17 “Putə ŋga ətsə ha'ə uu'i Daadə tə nyi, acii matasəkakii nə nyi ka vigi əpinaaki, aa nya shii ənənə ka luunə saaki. 18 Pooshi əndə ŋgərəgi əpinaaki, nyi saaki mwayi viginə. Tə'i nyi da baawəɗa ŋga viginə, tə'i nyi da baawəɗa ŋga ənənə ka ŋgərətənə əsə. Ətsə nə sətə kavə Daadə tə nyi ka ɗanə!” 19 Putə ŋga waɓəətsə əsə, kə shigi təəkəshinə ahada Yahudiinə. 20 Laŋə ahadatii bii, “Əndə ginaaji nə əndətsa, maba nə ci. Ka mi cuuna fa sətsə cii kəya ba koona?” 21 Amma kə bii hara ənji, “Ma əndətə da i ginaaji ashikii, paa ci ka waɓənə makə ətsa. Iitiitə saŋə mbeenə ginaaji ka wunəgi ginə ŋga muurəfa?” 22 Ma ətsə də məgəviinə, kə mbu'ya kumənə ŋga buurətənə də uusəratə ənyi ənji ka haɗatəginə də yi ŋga Əntaŋfə də Urusaliima əsə. 23 Yeesu a wiigi'i atsaa malaɓa ŋga Sulayimaanu asəkə yi ŋga Əntaŋfə. 24 Wata ənjə a dzatə də nə aɓiikii, təya ləgwa amakii, əŋki tii, “Ca'ə guci ndzaaniinə ka gəranə a maku, kaa ha ba keenə taa wu nə hə kwa? Bagi keenə paŋgəraŋə, hə nə Mataɗəkii ŋga Əntaŋfə nii?” 25 Yeesu a ba ka tii, “Kə bagi nyi koonə daga ŋukə, amma pooshi unə luuvə. Ma uushi'iinə cii kya slənə də baawəɗa ŋga Daadə, ci ca waɓə ka madəɓa maki. 26 Amma ma unə, pooshi unə vii ka nyi gooŋga, acii əntaa bagiinaaki nuunə. 27 Ma bagiinaaki, agi fanə nə tii uuraki, kə shii nyi tə tii, təya nə'u tə nyi əsə. 28 Ka viinə nə nyi ka tii əpinə ŋga ca'ə ndəŋwə ndəŋwə, paa tii ka zanə shaŋə, pooshi əndə luutənə tə tii aciiki. 29 Ma Daadə ətə vii tə tii ka nyi, kə palee ci ka patənə ŋga uushi'inə. Pooshi əndə luutənə tə tii acii Daadə. 30 Ma inə da Daadə, uushi rəŋwə niinə.” 31 Makə fii ənji waɓi Yeesu ha'ə, wata təya fəɗə faariinə kaa təya kaala tə ci. 32 Əŋki ci ka tii, “Ŋunyi uushi'inə laŋə slənyii akəŋwacii unə. Ma uushi'iitsa, Daadə vii ka nyi baawəɗa ŋga ɗanə. Putə ŋga ŋgutə rəŋwə agi uushi'iitsə ɗii cuuna moo kaalanə tə nya?” 33 Əŋki tii ka ci, “Əntaa putə ŋga ŋunyi slənənyinaaku ciina moo kaalanə tə hə, amma putə ŋga bərapaanaaku tə Əntaŋfə. Əndə shiŋkinə nə hə tanə, amma wahənə ka moo geeginə ka naaku nə makə Əntaŋfə!” 34 Əŋki Yeesu ka tii, “Tə'i manaahəkii asəkə ləkaləkatə ŋga bariya goonə oo'i, ma bii Əntaŋfə, ma unə, əntaŋfənyinə nuunə. 35 Yoo, kə shii amə oo'i, ma sətə bii malaaɓa ləkaləkatə, gooŋga ka ca'ə ndəŋwə ndəŋwə. Makə kə bii Əntaŋfə ka ənjitə luuvə waɓənaakii oo'i əntaŋfənyinə nə təya, 36 iitə ɗii ba nuunə, agi waɓənə nə nyi bwayakii aashi Əntaŋfə, makə bii nyi oo'i Uuzənə ŋga Əntaŋfə nə nya? Acii ma nyi, Daadə ta'i tə nyi, ca sləkee ka nyi aasəkə duuniya. 37 Maɗa pooshi nyi agi slənə uushi'iitə mwayi Daadə nya slənə, goona vii ka nyi gooŋga. 38 Amma makə agi slənə nə nyi uushi'iitsa, taa ŋgahi pooshi unə vii ka nyi gooŋga, kə dəɓee una vii gooŋga ka slənənyinaaki, koona shii mbee ka paaratəginə oo'i, ashiki nə Daadə, nyi əsə, ashikii nə nyi.” 39 Makə fii tii waɓi ci ha'ə, wata təya ənə ka ɗa gazhi'waanə ŋga kəsənə tə ci, amma wata ca itəgi saakii ahada ənja. 40 Ca ənə ka taŋəginə aataŋəgi gəərə ŋga Urədunə, hatə nji Yoohana a ɗa bapətisəma ka ənja. Ca ndzaa davə. 41 Ənji laŋə gi aaɓiikii. Əŋki tii ahadatii, “Ma Yoohana, pooshi ci ɗii sə ŋga hurəshishinə, amma patənə ŋga sətə baabii ci agyanə əndətsa, gooŋga.” 42 Ənji laŋə əsə vii ka ci gooŋga gatə.

1 Tə'i əndə'i əndə ɗii ləməkii Lazarusə, gwakə ka bwanea nə ci. Ma ca, əndə vəranə ŋga Bayitaniya nə ci. Davə də vəra nə ci tii da cikəŋushi'inəkii, waatoo Mariyaama tii da Marəta. 2 Ma Mariyaama, ki sha əjivə urədya ŋga malaŋə kwaɓa aaba'ə səɗə Yeesu, kya taaɗəgi də shiŋkinə ŋga nətə. Ndzəkəŋuci nə əndə gwakə, waatoo, Lazarusə. 3 Wata cikəŋushi'iitə bəra'i a sləkee ka waɓənə ka Yeesu də banə oo'i, “Slandana, gwakə nə kaɗashinaaku.” 4 Makə fii Yeesu ha'ə, wata əŋki ci, “Ma muudinə ŋga gwakənə ŋga Lazarusə, əntaa əntənə nii kəya əntə. Ma gwakəətsa, ka vii də ɗuunuunə ka Əntaŋfə. Də ha'ə əsə nə Uuzənə ŋga Əntaŋfə a upaa ɗuunuunə.” 5 Kə uu'i Yeesu tə i Marəta tii da cikəŋuci ba'ə Lazarusə. 6 Patə da ha'ə, makə fii ci habara ŋga gwakənaakii, kə baa ci bəra'i zəku'i. 7 Ma daba'əkii wata əŋki ci ka lyawarənaakii, “Ənaamə aa Yahudiya.” 8 Əŋki lyawarənaakii ka ci, “Maləma, ma'ə mata'avəmə makə mwayi ənjitə davə kaalanə tə hə də faariinə. Yoo, wahənə ka moo ənənə aadəvə nii?” 9 Əŋki Yeesu ka tii, “Tə'i tibisənyinə pu'u aji bəra'i agi ka uusəra. Taa wu patə ca wii doosərə, paa ci ka kulanə, acii agi ɓərənə nə uusəra ka ci a rəgwa. 10 Amma maɗa kə wii ci davəɗə, ka kulanə nə ci acii pooshi ɓərənə aciikii.” 11 Makə bagi Yeesu ətsa, ca tsakə waɓənə, əŋki ci, “Ma guvaamə Lazarusə, kə kulii ci aa ŋunyi. Amma ka dzənə nə nyi ka maɗeenə ka ci.” 12 Əŋki lyawarənaakii ka ci, “Slandana, maɗa ka ŋunyinə nə ci, ka mbəɗənə nə ci.” 13 Ma Yeesu, ma mwayi ci banə ka tii, kə əŋki Lazarusə, amma ma nə tii ka nəhənə, ŋunyinə saakii cifə ci. 14 Wata Yeesu a bagi ka tii paŋgəraŋə, əŋki ci, “Ma Lazarusə, kə əŋki ci. 15 Amma kə ɗii nyi mooɗasəkə ka putə goonə makə pooshi nyi aɓiikii, koona shii vii gooŋga ka nyi. Dzaamə aahakii.” 16 Tooma ətə ci ənjə a 'wa tə ci “Huyirənə” a ba ka hara lyawarənə makə ci, “Palaamə da i maləma kaama shii əntənə da i ci!” 17 Mbu'unə ŋga Yeesu aadəvə, ma gi ci ka lanə, kə uugi Lazarusə baanə ənfwaɗə makə ŋgəɗəgi ənji tə ci. 18 Ma vəranə ŋga Bayitaniya, kə mbu'i bahə kiloomeeta makkə ahadatii da Urusaliima. 19 Laŋə əsə nə Yahudiinə ətə shi ka nəhəpaanə tə i Marəta tii da Mariyaama putə ŋga əntənə ŋga ndzəkəŋushi'inətii. 20 Makə fii Marəta oo'i, agi shinə nə Yeesu, kə dəməgi ki agyə ka guŋyanə da ci a rəgwa. Amma ma Mariyaama, kə ənəgi ki asii. 21 Gəŋunatə da ci, wata əŋki ki ka ci, “Slandana, maci ganə nji hə ɗii, kaɗa pooshi ndzəkəŋunəki əŋki! 22 Amma kə shii nyi, taa əndzə'i ka ɗanə nə Əntaŋfə ka hə taa mi patə kədii hə aciikii.” 23 Əŋki Yeesu ka ki, “Ka maɗənə nə ndzəkəŋu da i əpinə.” 24 Əŋki ki ka ci, “Kə shii nyi, ka maɗənə nə ci da i əpinə uusəra ŋga muudinə ŋga duuniya.” 25 Əŋki Yeesu ka ki, “Nyi nə əndə maɗeenə ka ənjə a gu'u, nyi nə əndə vii ka tii əpinə əsə. Taa wu patə vii ka nyi gooŋga, ka upaanə nə ci əpinə taa kə əŋki ci. 26 Taa wu əsə nə əndə da i əpinə, ca vii ka nyi gooŋga, paa ci ka əntənə shaŋə. Kə vii hə gooŋga oo'i, ka ɗanə ha'ə kwa?” 27 Əŋki ki ka ci, “Awa Slandana. Kə vii nyi gooŋga oo'i, hə nə Mataɗəkii, Uuzənə ŋga Əntaŋfə ətə bii Əntaŋfə kadə na shi aa duuniya.” 28 Makə uugi Marəta baginə ha'ə, wata kya ənəgərə aasii, kya dzə ka 'waginə tə Mariyaama cikəŋuci aa taŋgala, əŋki ki ka ki, “Kə shi Maləma, agi ləgwanə nə ci tə hə.” 29 Makə fii Mariyaama ha'ə, wata kya maɗə, kya palə də kwasənə ka dzənə ka lanə tə ci. 30 Ma ka saa'ita, ma'ə Yeesu mambu'umə aasəkə vəranəkii, ma'ə ci ka hatə lii Marəta tə ci. 31 Ənjitə gi ka nəhəpaanə tə Mariyaama asii, makə nee tii maɗətə ki, kya palə də kwasənə, wata təya nə'u tə ki. Ma nə tii ka nəhənə, taa aanə gu'u nə ki ka palənə ka tuunə davə. 32 Wata Mariyaama a mbu'u ka hatə ɗii Yeesu davə. Makə nee ki ka ci, wata kya kulagi atsaa səɗəkii, əŋki ki, “Slandana, maci ganə nji hə, kaɗa pooshi ndzəkəŋunəki əŋki.” 33 Makə nee Yeesu ka Mariyaama kya tuu, ca nee makə sətə ci hara ənjitə aɓitə a tuu əsə, kə kulii aasəkəkii ka shaŋə. 34 Ca ləgwa ka tii, əŋki ci, “Da saŋə ŋgəɗəgyuunə tə ca?” Əŋki tii ka ci, “Shiwa nda nee Slandana.” 35 Kə kiwə Yeesu əsə. 36 Wata əŋki ənji, “Neemə makə sətə uu'i ci tə ci.” 37 Amma ma hara ənji, kə bii tii, “Kə mbee ci ka wunəgi ginə ŋga muurəfinə. Aa mi ɗii paa ci təŋagi tə Lazarusə ka əntəna?” 38 Fanaakii ha'ə, kə ənyi ka kulagərənə aasəkəkii əsə, wata ca palə aanə gu'ukii. Ma gu'ukəya, ɓurəha da i faara amakii. 39 Əŋki Yeesu ka tii, “Ŋgərəgimə faaratsə amakii.” Əŋki Marəta cikəŋuci mantə əndətsa, “Slandana, kadə na zənə, acii kə uugi ci baanə ənfwaɗə ənə makə ŋgəɗəgi ənji!” 40 Əŋki Yeesu ka ki, “Paa nyi bii ka hə oo'i, maɗa vii hə gooŋga, ka neenə nə hə ka ɗuunuunə ŋga Əntaŋfə kwa?” 41 Wata təya ŋgərəgi faarakii. Yeesu a tsaamə aadəgyə, əŋki ci, “Daada, kə kuyirii nyi tə hə acii agi fanə nə hə tə nyi. 42 Ma nyi, kə shii nyi, agi fanə nə hə tə nyi taa guci patə. Amma ma cii kya ba əna, ka putə ŋga ənjinə ganə, kaa təya shii vii gooŋga oo'i, hə sləkee ka nyi.” 43 Makə uugi ci baginə ha'ə, wata ca maɗee ka uurakii ka 'wanə, əŋki ci, “Lazarusə gimagi!” 44 Wata ca gimagi. Mafuuɗəkii nə ciinəkii da səɗəkii patə da i dara wa agikii. Əŋki Yeesu ka tii, “Pərəgimə tə ci, kaa ca mbee ka wiinə.” 45 Ma ənjitə shi ka nəhəpaanə tə Mariyaama, kə nee tii ka sətə ɗii Yeesu, laŋə ahadatii vii ka ci gooŋga əsə. 46 Amma ma hara ənji, kə ənyi tii aaɓii Farisanyinə, təya dzə ka ba ka tii sətə ɗii Yeesu. 47 Wata Farisanyinə da madiigərə limanyinə a ɗa mətərəkinə, əŋki tii, “Iitə ɗanaama? Tsaaməmə ka sə ŋga hurəshishiitsə ci əndətsə a ɗaaɗa! 48 Maɗa kə bwasee amə ka ci ca ɗaaɗa ha'ə, ka viinə nə patənə ŋga ənji ka ci gooŋga. Maɗa kə fii gayinə ŋga ənji Rooma əsə, ka shinə nə tii, təya waalagi yi ŋga Əntaŋfə gaamə, təya saawee ka hanyinə gaamə!” 49 Tə'i əndə'i əndə agitii ɗii ləməkii Kayafasə, ci nə gawə ŋga limanyinə agi ətə fəza. Əŋki ci ka tii, “Ya saŋə mabiinə nuunə kwa? 50 Pooshi unə paaratəgi oo'i, gəɗə əntənə ŋga əndə rəŋwə putə ŋga ənji patə, acii zamaginə də patənə ŋga hanyinə kwa?” 51 Weewee ma sətə cii kəya ba, əntaa ŋga ənfunəkii, amma makə ɗii ci ka gawə ŋga limanyinə agi ətə fəza, anabaakwaanə cii kəya ɗa oo'i, ka əntənə nə Yeesu ka putə ŋga Yahudiinə. 52 Əntaa wata ŋga Yahudiinə tanə, amma ka putə ŋga ənji ŋga Əntaŋfə taa da patə, kaa təya ndzaanə ka ədzəmə rəŋwə. 53 Uusərakii 'watəgi gayinə ŋga Yahudiinə alə rəgwa ŋga ɓələnə tə Yeesu. 54 Acii ha'ə, ma Yeesu, paa ci ənyi ka wiinə paŋgəraŋə ma'ə anə hanyinə ŋga Yahudiya, amma ca maɗə, ca palə saakii ka əndə'i ha kədəhə da bilinə, waatoo əndə'i vəranə ətə ci ənjə a 'wa Ifərami. Davə ndzaa tii da lyawarənaakii. 55 Mbəshanə ŋga kumənə ŋga Pasəka, kə ma'i ənji laŋə anə hanyinatii, təya palə aa Urusaliima ka laaɓagi natii na, taabu'u mbu'yanə kumənəkii. 56 Təya dzə də alənə tə Yeesu. Ma təya dza də nə asəkə yi ŋga Əntaŋfə əsə, kə laaguyi tii ahadatii, əŋki tii, “Iitə nee unə noona? Weewee paa ci ka shinə ka kuməəna, anii ka shinə nə ca?” 57 Ma ləguyi tii ha'ə, acii kə baabagi madiigərə limanyinə da Farisanyinə oo'i, taa wu patə shii hatə ɗii Yeesu davə, wa ca shi ka banə, kaa ənjə a shii dzənə ka kəsənə tə ci.

1 Ma ətsə mbəɗaanə baanə kuwa kaa ənjə a ɗa kumənə ŋga Pasəka, kə gi Yeesu aa Bayitaniya, vəranə ŋga Lazarusə əndətə shi ca maɗee ka ci agi maməətə ənja. 2 Makə mbu'i ci aadəvə, kə jigə ənji ka ci zəmə ŋga kədəwanə. Ma Marəta, kə cakə ki tə tii agi təkə zəməkii. Ma Lazarusə, rəŋwə nə ci agi ənjitə ndzaanə ka ha rəŋwə da Yeesu. 3 Wata Mariyaama a ŋgərə əbwə urədya. Ma urəditsa, ŋga malaŋə kwaɓa acii də ba ŋga “narədi” dii ənji. Kya əjivə aaba'ə səɗə Yeesu, kya taaɗəgi də shiŋkinə ŋga nətə. Wata mədədəranə ŋga urədyakii a nagi yikii də zənənə. 4 Tə'i əndə'i lawarə ŋga Yeesu, waatoo Yahuda Isəkariyoota ətə ma uudəpaa ba'a, ci vii tə Yeesu ka kəsənə. Kə bii ci, 5 “Maci ɗərəmaginə ci ənjə a ɗərəmagi də urəditsa, kaɗa ka ɗanə nə kwaɓakii hwaslə gya'ə makkə, ənjə a təkəpaa ka maaghiinə.” 6 Ma bii ci ətsə ha'ə, əntaa hakilanə cii kəya hakila tə maaghiinə, amma acii ɗii ci ka mahəra, makə ɗii ci, ci ca nəhə mbuurə kwaɓatii, ka tanə nə ci, ca tsakə də naakii na. 7 Amma əŋki Yeesu, “Bwasee ka ki. Wa kya kapaa sətə aciitə ka uusəra ŋga ŋgəɗənə tə nyi. 8 Ma maaghiinə, taa guci patə nə tii aɓii unə, amma ma nyi, pooshi amə ka ndzaanə doonə taa guci.” 9 Makə fii daŋkana oo'i, də Bayitaniya nə Yeesu, wata təya dzə aadəvə. Əntaa wata ka alənə tə Yeesu, amma i ka neenə ka Lazarusə ətə maɗee Yeesu agi maməətə ənja. 10 Wata madiigərə limanyinə a ɗa rəgwa ŋga ɓələginə tə Lazarusə əsə. 11 Acii da tsa uurakii shigi kaareenə ŋga hara Yahudiinə laŋə ka tii, təya vii gooŋga ka Yeesu. 12 Pukyatə hakii, ma daŋkanatə shi ka kumənə ŋga Pasəka, kə fii tii oo'i, ka shinə nə Yeesu aa Urusaliima. 13 Wata təya fəɗə banyinə ŋga dibənuuja, təya palə aaba'ə vəranə ka guŋyanə də ci. Təya ka vurənə, təya ba, “Dəlanə də Əntaŋfə! Wa Əntaŋfə a ɗa barəkaanə ka əndətə shi agi ləmə ŋga Slandana. Wa Əntaŋfə a ɗa barəkaanə ka ŋwaŋwə ŋga Isərayiila!” 14 Ma Yeesu, kə lapaa ci vamənda, ca ndərəvə aaba'əkii, makə sətə bii malaaɓa ləkaləkatə oo'i, 15 “Vəranə ŋga Sihiyoona ga ha ŋgwalə! Waatsə ŋwaŋwaaku ka shinə aba'ə uundzə vamənda.” 16 Ma lyawarənaakii, pooshi tii paaratəgi də ətsə daga ka saa'ikii, amma makə maɗee Əntaŋfə ka ci agi maməətə ənja, ca vii ka ci ɗuunuunə, kə buurətə tii oo'i, kə waɓi malaaɓa ləkaləkatə ətsa agyanəkii, ha'ə əsə ɗii tii ka ci. 17 Ma ənjitə nji da i Yeesu saa'itə 'wii ci tə Lazarusə asəkə gu'u, ca maɗee ka ci agi maməətə ənja, kə baabii tii ka ənji sətə slənyi. 18 Ci ɗii gi daŋkana ka gəŋunə də ci, acii kə fii tii oo'i, ci sha ɗii sə ŋga hurəshishiitsa. 19 Wata Farisanyinə a ba ahadatii, əŋki tii, “Kə nee unə ɗii, pooshi amə agi jaalanə shaŋə! Tsaaməmə duuniya patə ca nə'u tə ci!” 20 Ma ahada ənjitə gi ka paslənə tə Əntaŋfə agi kuməəta, tə'i hara ənji Gərikə. 21 Wata təya shi aaɓii Filibusə, əndə Batəsayida anə hanyinə ŋga Galili, əŋki tii ka ci, “Maləma, ŋga'ə keenə nə neenə ka Yeesu.” 22 Filibusə a maɗə, ca dzə ka banə ka Andərawəsə, təya maɗə, təya dzə ka banə ka Yeesu. 23 Əŋki Yeesu ka tii, “Kə uugi saa'i mbu'yanə kaa Uuzənə ŋga əndə a upaa ɗuunətənə. 24 Tantanyinə cii kya ba koonə, maɗa ləgagərə ənji slikərənə aagi hanyi, ka ɓəsləginə nə ci. Ma daaba'əkii, ca givagi, ca vii hi'u laŋə. 25 Ma əndətə uu'i əpinaakii, ka əteenə nə ci ka əpinaakii. Ma əndətə kaaree ka əpinaakii əsə ganə a duuniya, ka kapaanə nə ci əpinəkii ka ca'ə ndəŋwə ndəŋwə. 26 Taa wu patə ca moo paslənə tə nyi, tyasə see a nə'u ci tə nyi. Ma əndətə ca paslə tə nyi, taa da ndzaa nyi patə, ka ndzaanə nə ci davə. Taa wu patə ca paslə tə nyi, ka ɗuunətənə nə Daadə tə ci.” 27 “Ma nyi, agi mabuurənə nə nyi, mashiimə nyi sə ŋga banə. Maɗa bii nyi, Daada, kasa'əgi ka nyi saa'itsa, pooshi ka ɗanə, acii ka putakii shi nyi, kaa nya shii sa ciɓa. 28 Daada, ɓaarii ɗuunuunə ŋga ləməku ka ənja!” Wata əndə'i uura ŋga əndə a waɓya dadagyə, əŋki ci, “Kə uugi nyi ɓaarii ɗuunuunə ŋga ləməki. Ka ənənə nə nyi ka ɓaariinə əsə.” 29 Ma daŋkanatə davə, kə fii tii uura ŋga ənda, wata əŋki hara ənji ahadatii, “Dzanə ŋga vənə ɗii ha'ə.” Əŋki hara ənji natii, “Malaa'ika waɓi da ci!” 30 Amma əŋki Yeesu ka tii, “Əntaa ka putaaki də uura ŋga əndətsə fii unə, amma ka putə goonə, kaa ca shii tsakənə tuunə. 31 Kə uugi saa'i mbu'yanə ka ɗa gəŋwanə ka duuniyana. Ka ləwutənə nə ənji ŋwaŋuunə acii ŋwaŋwə ŋga duuniya. 32 Ma nyi, maɗa kə maɗee ənji ka nyi aadəgyə, ka tə'yatənə nə nyi patənə ŋga ənji aaɓiiki.” 33 Kə bii ci ha'ə kaa ca ɓaarii tsarə ŋga əntəətə nii kəya əntə. 34 Əŋki daŋkana, “Ma bariya geenə, kə bii ci keenə, ma Aləmasiihu, ka ndzaanə nə ci da i əpinə ka ca'ə ndəŋwə ndəŋwə. Iitə ɗii banəku oo'i, tyasə ka maɗeenə nə ənji ka Uuzənə ŋga əndə aadəgya? Wu saŋə nə Uuzənə ŋga ənda?” 35 Wata əŋki Yeesu ka tii, “Ka ta'aveenə nə ɓərənə ahadoonə gi'u. Dəmə aakəŋwa də wiigi'inə goonə agi ɓərənəkii, acii ga təkunə a lapaa tuunə a rəgwa. Acii ma əndətə ca wii agi təkunə, paa ci ka shii hatə cii kəya dzə aadəvə. 36 Makə wiitsə ɓərənəkii ahadoonə, viimə ka ci gooŋga koona shii ndzaanə ka ənji ŋga ɓərənə.” Makə bagi Yeesu waɓəətsa, wata ca maɗə, ca dzə ka umbəginə saakii aciitii. 37 Taa ŋgahi ka ginətii ɗaaɗii Yeesu patənə ŋga sə ŋga hurəshishinaakii, amma paa tii vii ka ci gooŋga. 38 Ma təkuree tii ka vii gooŋga, kaa sətə shi anabi Isaaya bii a ndzaa ka gooŋga, ətə bii cii, “Slandana, wu saŋə vii gooŋga ka waɓəətə bii ina? Tə'i əndə nee ka ŋgeerənaaku kwa?” 39 Acii ha'ə kə təkuree tii ka vii gooŋga, acii kə bii Isaaya əsə, əŋki ci, 40 “Kə uurəfəgi Əntaŋfə tə tii, acii ga təya nee ka uushi'inə. Ca pa'əgi hiimatii acii ga təya paaratəgi də uushi'inə əsə. Əŋki Əntaŋfə, ma ɗii nyi ha'ə, acii ga təya zhi'wagi aaɓiiki, nya mbəɗəpaa də tii.” 41 Ma bii Isaaya ətsa, acii kə nee ci ka ɗuunuunə ŋga Yeesu, ca waɓə agyanəkii əsə. 42 Taa ŋgahi ha'ə, laŋə agi gayinə ŋga Yahudiinə vii gooŋga ka Yeesu, amma putə ŋga ŋgwalənə acii Farisanyinə, pooshi tii nja waɓəgi paŋgəraŋə agyanə Yeesu, acii ga ənjə a lyaakagi tə tii asəkə kuvə də'wa. 43 Ma təya, gəɗə dəlanə ŋga ənji shiŋkinə kaɗeesəkə ka tii acii dəlanə ŋga Əntaŋfə. 44 Kə maɗee Yeesu ka uurakii ka banə, əŋki ci, “Taa wu patə vii ka nyi gooŋga, əntaa wata ka nyi vii ci gooŋga, amma da i ka Əndətə sləkee ka nyi. 45 Taa wu patə nee ka nyi, kə nee ci ka Əndətə sləkee ka nyi ətsa. 46 Ma nya, makə ɓərənə shi nyi aa duuniya, acii ga taa wu patə ətə vii ka nyi gooŋga, a ndzaanə agi təkunə. 47 Maɗa kə fii əndə waɓənaaki, amma paa ci nə'utə waɓənəkii, paa nyi ka ɗa ka ci gəŋwanə də nəki. Ka luupaa ənji shi nyi aa duuniya, əntaa ka ɗa gəŋwanə ka tii. 48 Ma əndətə kaaree ka nyi, ca təkuree ka fa waɓənaaki, tə'i əndətə na ɗa ka ci gəŋwanə. Waɓəənə waɓi nyi na ndzaa ka mala gəŋwanaakii uusəra ŋga muudinə! 49 Ma ətsa, gooŋga. Acii əntaa də baawəɗaaki cii kya waɓə, amma Daadə ətə sləkee ka nyi bii ka nyi sətə banəki tyasə. 50 Kə shii nyi əsə, ma waɓənaakii, ci ca vii əpinə ŋga ca'ə ndəŋwə ndəŋwə ka ənja. Ma sənə bii nyi əsə, ci nə sətə bii Daadə ka nyi kaa nya ba.”

1 Ma ətsə mbəɗaanə baanə rəŋwə ka kumənə ŋga Pasəka, kə shii Yeesu oo'i, kədəhə nə ci ka bwasee ka duuniya, kaa ca ənə aaɓii Dii. Taa guci patə nə ci agi uuɗənə tə ənjitə a duuniya ətə ndzaa ka naakii, kə uu'i ci tə tii ca'ə ka muudinə. 2 Ma ətsə kədəwanə, tii agi zəmənə, kə uugi Seetanə kavənə aa ədzəmə Yahuda Isəkariyoota uuzənə ŋga Simoonə tə viinə tə ci aacii ənja. 3 Kə shii Yeesu oo'i, aaciikii ba'avə Əntaŋfə patənə ŋga uushi'inə, kə shii ci oo'i, dacii Əntaŋfə shi ci, aaɓiikii cii kəya ənə əsə. 4 Wata ca maɗətə ka ha ŋga ndzaanə, ca səɗəgi əndə'i kəjeerənə ashikii, ca ŋgərə gyara, ca ənəpaa də ŋukii. 5 Ca ŋgərə ma'inə, ca əjivə aasəkə kələra, ca ndzaŋə yiiɓə səɗə ŋga lyawarənaakii, ca dzə də taaɗəginə də gyaratə a ŋukii. 6 Ca mbu'ya aaɓii Simoonə Piita. Əŋki Piita ka ci, “Slandana, hə nə yiɓə ka nyi səɗə nii?” 7 Əŋki Yeesu ka ci, “Pooshi hə paaratəgi də sənə cii kya ɗa əndzə'i, amma kadə nii kwa paaratəgi aakəŋwa.” 8 Əŋki Piita, “Paa hə ka yiɓə səɗəki shaŋə!” Əŋki Yeesu ka ci, “Maɗa paa nyi yiɓə ka hə səɗəku, paa hə ka ndzaanə ka lawaraaki ma'ə.” 9 Əŋki Simoonə Piita ka ci, “Slandana, maɗa ha'ə ɗiya, əntaa wata səɗəki tanə yiɓəginəku, amma yiɓəgi patə da i ciinəki da nəki!” 10 Əŋki Yeesu, “Taa wu yiɓəgi shishinəkii, malaaɓakii nə ci ətsa, pooshi nafa ŋga ənənə ka yiɓənə, maɗaamə səɗəkii. Ma unə, patənə goonə malaaɓakii nuunə, maɗaamə əndə rəŋwə.” 11 Ma bii Yeesu ha'ə, acii kə shii ci tə əndətə na vii tə ci aacii ənja. Ci ɗii bii ci, “Patənə goonə malaaɓakii nuunə, maɗaamə əndə rəŋwə.” 12 Ma daaba'ə, makə uugi ci yiiɓəgi səɗətii, ca ənə ka ŋgavə kəjeerənaakii, ca ənə ka ndzaanə dasə ka ha ŋga ndzaanaakii, ca ləgwa amatii, əŋki ci, “Kə paaratəgyuunə də sətə ɗii nyi əndzə'i kwa? 13 Agi 'wanə nuunə tə nyi Maləma da Slandana. Ŋga'ə əsə makə 'wii unə tə nyi ha'ə, acii ci nə nyi. 14 Ma nyi Slandanuunə da Maləmə goonə əsə, kə yiiɓəgi nyi koonə səɗuunə. Ma unə əsə, yiiɓəshimə səɗə ahadoonə. 15 Kə ɓaarii nyi koonə ɗanə ha'ə, koona shii ɗanə makə ətsə ɗii nyi koonə. 16 Tantanyinə cii kya ba koonə, pooshi mava ka paleenə ka Slandanəkii. Ha'ə əsə, pooshi masləkee əndə ka paleenə ka əndətə sləkee ka ci. 17 Makə kə shii unə gooŋgatsa, maɗa kə gyuunə aakəŋwa də ɗanə ha'ə makə ətsa, tə'i barəkaanə ashuunə. 18 “Əntaa agyanuunə patə cii kya waɓə. Kə shii nyi ənjitə ta'i nyi. Ka ɗanə ka gooŋga nə sətə bii malaaɓa ləkaləkatə oo'i, ‘Ma əndənə ciina zəmə ka kəŋwə rəŋwə, kə zə'uunə ci ka nyi.’ 19 Ma bii nyi koonə ətsa daga ci ma'ə maslənəmə, koona shii vii gooŋga, oo'i nyi nə əndə daga ŋukə, saa'itə nə səkii a slənə. 20 Tantanyinə cii kya ba koonə, taa wu patə liwə taa tə wu ətə sləkee nyi, tə nyi liwə ci ətsa. Taa wu patə liwə tə nyi əsə, tə Əndətə sləkee ka nyi liwə ci ətsa.” 21 Makə bagi Yeesu ha'ə, kə gimə ci agi mabuurəna, wata ca bagi paŋgəraŋə, əŋki ci, “Tantanyinə cii kya ba koonə, tə'i əndə ahadoonə ətə na vii tə nyi aacii ənja.” 22 Lyawarənaakii a tsaaməshi ahadatii. Kə gwazəgi haŋkalatii ka shaŋə, acii pooshi tii shii taa agyanə wu ahadatii cii kəya waɓə. 23 Əndə'i əndə agi lyawarənaakii ətə palee ci də uuɗənə, ataŋgalakii nə ci dasə. 24 Wata Simoonə Piita a mərikətə ka ci, əŋki ci, “Ləgwatə amakii taa agyanə wu cii kəya waɓə.” 25 Wata ca əntsahətə aaɓii Yeesu, əŋki ci ka ci, “Wu daa Slandana?” 26 Əŋki Yeesu, “Ka cimwatənə nə nyi buroodi agi dzəguɗa, nya vii ka ci, ci nə əndəkii.” Wata ca əntəcii buroodi, ca ɗaanə dzəguɗa, ca vii ka Yahuda uuzənə ŋga Simoonə Isəkariyoota. 27 Pii makə liwə ci buroodikii, wata Seetanə a dəməgərə aa ədzəməkii. Əŋki Yeesu ka ci, “Duu ka ɗa sətə cii kwa ɗa pii pii!” 28 Asee, ma waɓənə ŋga Yeesu, pooshi əndə paaratəgi agitii. 29 Makə ɗii ci Yahuda nə əndə kəsə kwaɓa, ma nyihə hara lyawarənə, makə ma bii Yeesu ka ci, wa ca dzə ka ira uushi'iitə diɓə ka ɗa də kumənə, taa vii uushi ka maaghiinə. 30 Makə liwə Yahuda buroodita, wata ca maɗə, ca dəməgi dəŋwa'ə. Davəɗə nə ha saa'ikii. 31 Ma daaba'ə, makə pyalə Yahuda, əŋki Yeesu, “Ma əndzə'i ɗiya, kə uugi ɗuunuunə ŋga Uuzənə ŋga əndə shiginə aa babara, kə uugi ɗuunuunə ŋga Əntaŋfə shiginə aa babara daciikii əsə. 32 Makə kə shigi ɗuunuunə ŋga Əntaŋfə paŋgəraŋə aa babara daciikii, ka ɓaariinə nə Əntaŋfə ɗuunuunə ŋga Uuzənaakii ashikii saakii. Pii pii ɗanəkii ha'ə əsə. 33 Manjeevənaakya, ma aakəŋwa gi'u, pooshi nyi na ndzaanə ahadoonə ma'ə. Takumə kaa nya ba koonə sətə bii nyi ka gayinə ŋga Yahudiinə: ka alənə nuunə tə nyi, amma pooshi unə ka dzənə ka hatə cii kya dzə aadəvə. 34 Acii ha'ə wanyinə ka vii koonə kura bariya, waatoo, uuɗəshimə. Makə sətə uu'i nyi tuunə, tyasə see a uuɗəshuunə. 35 Maɗa kə uuɗəshuunə, ka shiinə nə patənə ŋga ənji oo'i, lyawarənaaki nuunə.” 36 Wata, Simoonə Piita a ləgwa ka Yeesu, əŋki ci, “Slandana, aama daa cii kwa dza?” Əŋki Yeesu ka ci, “Ma hatə cii kya dzə aadəvə, paa hə ka nə'unə tə nyi əndzə'i. Amma ma aakəŋwa, ka nə'unə nə hə tə nyi.” 37 Əŋki Piita ka ci, “Slandana, acii mi pa nya nə'u tə ha? Matasəkakii nə nyi kaa nya əntə ka putaaku!” 38 Əŋki Yeesu, “Matasəkakii nə hə tanyi kaa ha əntə ka putaaki kwa? Tantanyinə cii kya ba ka hə, ma taabu'u wanə gyaagya, ka jikənə nə hə makkə ka hiweenə ka shiinə tə nyi.”

1 Əŋki Yeesu ka tii, “Goona buurə taa mi. Viimə gooŋga ka Əntaŋfə, una gi'i tə nyi əsə. 2 Ma asii ga Daadə, tə'i kuvənyinə laŋə. Wanyinə ka dzənə ka haɗa koonə də ha əsə. Maci pooshi ha koonə, kaɗa pooshi nyi bii koonə ha'ə. 3 Maa kə gi nyi, kə haɗatəgi nyi koonə də ha, ka ənyanə nə nyi, nya shi ka fəɗənə tuunə aaɓiiki, koona shii ndzaanə ka hatə ɗii nyi davə. 4 Kə shii unə rəgwa ŋga hatə cii kya dzə aadəvə.” 5 Əŋki Tooma ka ci, “Slandana, mashiimiinə hatə cii kwa dzə aadəvə, iitə ɗii shiiniinə rəgwa ŋga dzəginə aadəva?” 6 Əŋki Yeesu ka ci “Nyi nə rəgwa, ashiki nə gooŋgaanə, nyi nə əndə vii əpinə əsə. Pooshi əndə ca dzə aaɓii Daadə maɗaamə daciiki. 7 Makə ɗii ci kə shii unə tə nyi, ka shiinə nuunə tə Daadə əsə. Daga əndzə'i ka dzənə aakəŋwa kə shii unə tə ci, kə nee unə ka ci əsə.” 8 Əŋki Filibusə ka ci, “Slandana, ma sətə ciina moo, ɓaarii keenə tə Duu.” 9 Yeesu a ba ka ci, əŋki ci, “Filibusə, kə ta'avə nyi ka shaŋə ahadoonə, amma ca'ə əndzə'i pooshi hə shii tə nyi nii? Taa wu patə nee ka nyi, kə nee ci ka Daadə ətsa. Iitə ɗii banəku oo'i, a ɓaarii nyi koonə tə Daada? 10 Filibusə, paa hə vii gooŋga oo'i, ashi Daadə nə nyi, ha'ə nə Daadə əsə, ashiki nə ci kwa?” Wata əŋki ci ka lyawarənaakii patə, “Ma waɓəənə ca shigi da maki koonə, əntaa ŋga naaki na. Amma Daadə ca ɗa slənaakii ashiki. 11 Ma bii nyi, ashi Daadə nə nyi, ha'ə nə ci əsə, ashiki nə ci, viimə gooŋga ka waɓənəkii. Maɗa pooshi unə ka vii gooŋga ka waɓənaaki, viimə gooŋga putə ŋga uushi'iitə cii kya slənə. 12 “Tantanyinə cii kya ba koonə, taa wu patə vii ka nyi gooŋga, ka slənənə nə ci slənətə cii kya slənə əsə palee ka ənə cii kya slənə, acii aaɓii Daadə cii kya dzə. 13 Taa mi patə kədii unə də ləməki, ka ɗanə nə nyi koonə səkii, kaa Daadə a shii upaa ɗuunətənə dashiki Uuzənaakii. 14 Maɗa kədii unə taa mi patə də ləməki, ka ɗanə nə nyi koonə.” 15 “Maɗa kə uu'i unə tə nyi, ka nə'utənə nuunə bariyaaki. 16 Ma nyi, ka kədiinə nə nyi acii Daadə, kaa ca vii koonə əndə'i əndə tsakənə tuunə. Ka ndzaanə nə ci ahadoonə ca'ə ka muudinə. 17 Ma'yanə nə ci. Ci ɓaarəgi paŋgəraŋə tə gooŋgaanə agyanə Əntaŋfə. Ma ci, pooshi duuniya liwə tə ci, acii pooshi tii nee ka ci, pooshi tii shii tə ci əsə. Amma ma unə, kə shii unə tə ci, acii ka hakii nuunə, ashuunə nii kəya ndzaanə əsə. 18 “Maa kə pyalə nyi, paa nyi ka bwaseenə koonə unə daanuunə, ka ənyanə nə nyi aaɓii unə. 19 Ma aakəŋwa gi'u, pooshi duuniya na nee ka nyi ma'ə. Amma ma unə, ka neenə nuunə ka nyi. Makə ɗii ci da i əpinə nə nyi, kaa ndzaanə nuunə da i əpinə noonə əsə. 20 Maa kə mbu'ya uusərata, ka shiinə nuunə oo'i, ashi Daadə nə nyi, unə əsə ashiki nuunə, makə sətə ɗii nyi ashuunə. 21 Taa wu patə liwə bariyanyinaaki, ca nə'utə tə tii, ci nə əndətə uu'i tə nyi. Ma əndətə uu'i tə nyi, ka uuɗənə nə Daadə tə ci. Ma nyi naaki əsə, ka uuɗənə nə nyi tə ci, nya ɓaarəgi ka ci naaki na.” 22 Əŋki Yahuda (əntaa ŋga Isəkariyoota), “Slandana, iitiitə daa ɗanəkii ɓaarəginəku naaku nə keenə tanə, amma əntaa ka duuniya?” 23 Əŋki Yeesu, “Taa wu patə uu'i tə nyi, ka nə'utənə nə ci dzəgunənaaki. Ka uuɗənə nə Daadə tə ci. Ma nyi inə da Daadə, ka shinə niinə, ina shi ka ndzaanə ashikii. 24 Ma əndətə pooshi ka nə'u dzəgunənaaki, paa ci ka uuɗənə tə nyi ətsa. Ma dzəgunəənə fii unə da maki, əntaa ŋga ənfə nəki, amma dacii Daadə ətə sləkee ka nyi shigi dzəgunənəkii. 25 “Wanyinə ka ba koonə ənə daga nyi ma'ə ahadoonə. 26 Ma əndə tsakənə tuunə, waatoo Malaaɓa Ma'yanə ətə nə Daadə a sləkee koonə də ləməki, ci na dzəgunə koonə patənə ŋga uushi'inə, ca buurətə koonə patənə ŋga uushi'iitə bii nyi koonə. 27 “Ndzaanə agi jamənə cii kya bwasee koonə. Əntaa tsarə ŋga jaməətə ci duuniya a vii, amma naaki saaki. Goona buurə taa mi, goona ŋgwalə əsə. 28 Kə fii unə nya ba, ka palənə nə nyi, amma ka ənyanə nə nyi aaɓii unə. Maɗa kə uu'i unə tə nyi, ka ɗanə nuunə mooɗasəkə ŋga dzənaaki aaɓii Daadə, acii kə palee ci ka nyi. 29 Kə bii nyi koonə ətsə əndzə'i daga ci ma'ə maslənəmə, koona shii vii gooŋga saa'itə nə səkii a slənə. 30 Paa nyi na waɓə laŋə doonə ma'ə, acii agi shinə nə ŋwaŋwə ŋga duuniyana. Əntaa ŋgeerənə paleegi ci ka nyi, 31 amma ma na ɗa ha'ə, kaa duuniya a shii oo'i, kə uu'i nyi tə Daadə. Ci ɗii cii kya slənə patənə ŋga uushi'inə makə sətə bii ci ka nyi. Kwadzaamə kaama bwasee ka hana.”

1 “Nyi nə tantanyitə ənfwə inabi, Daadə əsə nə əndə haɗa də ənfukii. 2 Agi pwaatəginə nə ci ciinə ŋga ənfwə ətə pooshi ka poonə ŋga'ə. Ma ətə ca poo ŋga'ə, ca haɗatəgi, kaa ca shii ndzaanə camə, ca poo laŋə. 3 Ma unə, camə nuunə də dzəgunəətə jigunyii koonə. 4 Ndzaamə ləɓə da nyi, nya ndzaa ləɓə doonə naaki. Pooshi baladzanə ŋga ənfwə ka poonə ci saakii maɗaamə ci ma'ə ashi diikii. Ha'ə əsə, pooshi unə ka poonə, maɗa pooshi unə ləɓə da nyi. 5 “Nyi nə ənfwa, unə nə baladzanə ŋga ənfwa. Ma əndətə ləɓə da nyi, ashikii nə nyi əsə, ci ca poo laŋə, acii maɗa pooshi nyi, pooshi uushi cuuna mbee ka ɗatənə. 6 Ma əndətə pooshi ləɓə da nyi, ka kaginə nə ənji tə ci makə baladzanə ŋga ənfwa, ca huurəgi, ənjə a dzatəgi də baladzanəkii, ənjə a kaanə gunə, ca ətsagi. 7 Maɗa kə ndzaa unə ləɓə da nyi, kə ndzaa waɓənaaki ləɓə doonə əsə, ka kədiinə nuunə patənə ŋga uushi'inə ətə cuuna moo, ka upaanə nuunə əsə. 8 Maɗa kə ndzaa unə makə ənfutə ca poo laŋə, ka kiranə nuunə ɗuunuunə ka Daadə. Ci na ɓaarii oo'i, ənji nə'unə tə nyi nuunə. 9 Kə uu'i nyi tuunə makə sətə uu'i Daadə tə nyi. Ndzaamə agi uuɗənaaki. 10 Maɗa kə nə'utuunə sətə bii nyi koonə, ka ndzaanə nuunə agi uuɗənaaki, makə sətə nə'utə nyi ndilə ndilə tə sətə bii Daadə ka nyi, nya ndzaanə agi uuɗənaakii əsə. 11 “Ma bii nyi koonə ətsa, kaa mooɗasəkaaki a ndzaanə ahadoonə, mooɗasəkə goonə a mbu'u əsə. 12 Ma bariyaaki, uuɗəshimə, makə sətə uu'i nyi tuunə. 13 Ma maɗuunə uuɗənə ətə ci əndə a uuɗə tə guviinəkii, vigi əpinaakii ka putatii. 14 Ma unə, maɗa kə nə'utuunə sətə bii nyi koonə, guviinəki nuunə. 15 Paa nyi ka 'wanə tuunə ənji slənaaki ma'ə. Acii ma əndə sləna, paa ci ka shii sətə ci Slandanəkii a ɗa. Guviinəki 'wanəki tuunə, acii kə bii nyi koonə patənə ŋga sətə fii nyi ama Daadə. 16 Əntaa unə ta'i tə nyi, amma nyi ta'i tuunə, nyi kavə tuunə koona dzə ka əji pawə laŋə, waatoo pawətə pooshi ka uudənə shaŋə. Maɗa kə ɗii unə ha'ə, ka viinə nə Daadə koonə taa mi kədii unə aciikii də ləməki. 17 Ci ɗii cii kya ba koonə, uuɗəshimə.” 18 “Maɗa kə ushapaa duuniya tuunə, buurətəmə oo'i, tə nyi 'watəgi tii ushapaanə. 19 Maci ŋga duuniya nuunə, kaɗa ka uuɗənə nə duuniya tuunə. Amma kə ta'i nyi tuunə tsaŋə agi duuniya, əntaa natii nuunə. Ci ɗii ushapaa tii tuunə. 20 Buurətəmə sətə bii nyi koonə tuu'inə, pooshi mava ca palee ka Slandanəkii. Ci ɗii, maɗa kə ciɓee tii ka nyi, ka ciɓeenə nə tii koonə noonə əsə. Maɗa kə nə'utə tii dzəgunənaaki, ka nə'utənə nə tii noonə əsə. 21 Amma ka ɗanə nə tii koonə patənə ŋga uushi'iitsa acii ɗii unə ka naaki, acii pooshi tii shii tə Əndətə sləkee ka nyi. 22 Maci pooshi nyi shi, nya waɓə ka tii, kaɗa pooshi 'waslyakəənatii kəshi tə tii. Amma makə sətsə ɗii ci ətsa, pooshi rəgwa mbərəɗənətii acii 'waslyakəənatii. 23 Taa wu patə ushapaa tə nyi, tə Daadə ushii ci ətsa. 24 Maci pooshi nyi ɗaaɗii uushi'inə ahadatii ətə pooshi əndə sha ɗii tsarəkii makə ətsa, kaɗa pooshi 'waslyakəənatii kəshi tə tii. Amma kə nee tii ka uushi'iitsə ɗii nyi, patə da ha'ə kə kaaree tii keenə inə da Daadə. 25 Ma ɗii ətsə patə, kaa sətə nyaahə ənji asəkə bariyatii a ndzaa ka tantanyinə ətə bii ci: ‘Əntaa uushi ɗii nyi ka tii kaaree tii ka nyi.’ 26 “Kadə nə Matsakə tuunə a shi dacii Daadə, waatoo Malaaɓa Ma'yanə. Ci na ɓaarəgi paŋgəraŋə tə gooŋgaanə ŋga Əntaŋfə. Dacii Daadə nii kya sləkee koonə ka ci, ca waɓə agyanəki əsə. 27 Ma unə, ka waɓənə nuunə agyanəki, acii daga saa'itə 'watəgi nyi dzəgunənə ka ənji naamə doonə.

1 “Ma bii nyi koonə ətsə patə, acii goona ənyi aaba'ə agi nə'unə tə nyi. 2 Kadə nə ənjə a laakəgi tuunə asəkə kuvə də'wanyinə. Tə'i saa'i na shi əsə, taa wu ca ɓələ tuunə, ka ŋgərənə nə ci makə paslənə nə ci ka paslənə ka Əntaŋfə də ɗanə ha'ə. 3 Ma nə ənjə a ɗa koonə ətsə patə, acii pooshi tii shii tə Daadə taa tə nyi. 4 Amma ma bii nyi koonə ətsa, koona shii buurətənə oo'i, kə shi nya bii koonə ha'ə saa'itə nə səkii a ɗa.” “Ma ɗii pooshi nyi bii koonə uushi'iitsə daga ŋukə, acii ka hakii naamə. 5 Amma makə wanyinə ka palənə aaɓii Əndətə sləkee ka nyi, ci ɗii cii kya bagi koonə əndzə'i. Taa ŋgahi kə bii nyi koonə ka palənə nə nyi, amma pooshi əndə ahadoonə ləguyi ka nyi taa aama cii kya dzə. 6 Wata una ɓəzəgi səkə puta bii nyi ha'ə. 7 Tantanyinə cii kya ba koonə, gəɗə palənaaki koonə, acii maɗa pooshi nyi pyalə, pooshi Matsakə tuunə na shi koonə. Amma maa kə pyalə nyi, ka sləkeenə nə nyi koonə ka ci. 8 Maa kə shi ci əsə, ka ɓaarəginə nə ci ka duuniya taa mi nə 'waslyakəənə, da taa mi nə slənə sətə dagwakii. Ca ɓaarii əsə oo'i, kadə nə Əntaŋfə a ɗa ka tii gəŋwanə. 9 Ka ɓaariinə nə ci ka tii oo'i, kə slənyi tii 'waslyakəənə makə ɗii ci pooshi tii vii ka nyi gooŋga. 10 Ka ɓaariinə nə ci ka tii əsə oo'i, dagwakii nə slənaaki, makə ɗii ci aaɓii Daadə cii kya palə, pooshi unə ka neenə ka nyi ma'ə. 11 Ka ɓaariinə nə ci ka tii əsə oo'i, kadə nə Əntaŋfə a ɗa ka tii gəŋwanə, acii ma ŋwaŋwa ŋga duuniyana, kə uugi ci upaa naakii. 12 “Laŋə nə uushi'inə amaki ŋga banə koonə, amma ma əndzə'i, ka ɗaginə laŋə ka nuunə ka əsətənə. 13 Yoo, maa kə shi Ma'yanə ətə na ɓaarəgi gooŋgaanə agyanə Əntaŋfə, ka dzəgunətənə nə ci koonə rəgwa ŋga gooŋgaanə patə. Əntaa də baawəɗaakii saakii nii kəya waɓə, amma sətə fii ci nii kəya ba. Ka banə nə ci koonə uushi'iitə na shi. 14 Kadə nii kəya ɗuunətə tə nyi, acii uushi'iitə waɓi nyi nii kəya ŋgərə, ca ba koonə. 15 Patənə ŋga sətə marii Daadə, naaki. Ci ɗii fii unə bii nyi, ma Ma'yanəkii, ka ŋgərənə nə ci sətə vii nyi ka ci, ca ba koonə.” 16 “Ma aakəŋwa gi'u, pooshi unə na nee ka nyi. Ma ta'avənə gi'u daaba'əkii əsə, ka neenə nuunə ka nyi.” 17 Wata hara lyawarənaakii a ləgwa ahadatii, “Mi cii kəya moo banə kwa? Kə bii ci kaamə, ma aakəŋwa gi'u, pooshi amə na nee ka ci; ma ta'avənə gi'u daaba'əkii əsə, ka ənənə naamə ka neenə ka ci. Ca ba əsə, acii ɗii ci aaɓii Dii cii kəya dzə. 18 Mi saŋə ci ‘aakəŋwa gi'u’ a moo bana? Pooshi amə shii sətə cii kəya waɓə agyanəkii.” 19 Kə shii Yeesu oo'i, ŋga'ə ka tii nə ləgwanə ka ci, wata əŋki ci ka tii, “Ma aakəŋwa gi'u, pooshi unə na nee ka nyi. Ma daaba'əkii gi'u əsə, ka neenə nuunə ka nyi. Ci nə sətə cuuna laagwa ahadoonə agyanəkii kwa? 20 Tantanyinə cii kya ba koonə, ma unə, ka tuunə nuunə, una ŋgəərə ma, amma ma duuniya, ka ɗanə nə tii mooɗasəka. Ka ɓəzənə nə səkuunə, amma ka zə'unə nə maɓətəsəkə goonə ka mooɗasəka. 21 Maa kə uugi saa'i ŋga minə ɗanə kaa kya pawə, ka ɓəzənə nə səkətə acii kə mbu'ya saa'itə ŋga sa bwanea. Amma maa kə pwayi ki uuzənəkii, wata bwaneakii a zaanə ka ki, acii ka mooɗasəkə nə ki ŋga pawə uuzənə aasəkə duuniya. 22 Ha'ə ɗii nuunə. Ma əndzə'i, ka maɓətəsəkə nuunə, amma ka ənyanə nə nyi aaɓii unə, ka ɗanə nuunə mooɗasəkə ka shaŋə, waatoo tsarə ŋga mooɗasəkə ətə pooshi əndə gutsəginə acii unə. 23 “Maa kə mbu'ya uusərata, pooshi uushi cuuna kədii aciiki. Tantanyinə cii kya ba koonə, Daadə na vii koonə taa mi patə kədii unə aciikii də ləməki. 24 Ca'ə mbu'ya ka ənshinə, pooshi unə kədii taa mi də ləməki. Ma ɗanuunə, kədiimə, ka upaanə nuunə, kaa mooɗasəkə goonə a shii ndzaanə sarai yadə uushi agikii.” 25 “Kə ɗii nyi koonə waɓənə agi waɓənə ka ba koonə də uushi'iitsa. Amma tə'i saa'i na shi ətə pooshi nyi na ɗa koonə waɓənə agi waɓənə ma'ə. Paŋgəraŋə paŋgəraŋə nii kya waɓə koonə agyanə Daadə. 26 Maa kə mbu'ya uusərata, ka kədiinə nuunə aciikii də ləməki. Mabamə nyi koonə əsə, nyi na kədii aciikii ka putə goonə. 27 Acii Daadə də naakii nə maa, kə uu'i ci tuunə. Ma uu'i ci tuunə, acii unə maa, kə uu'i unə tə nyi, una vii gooŋga oo'i, daciikii shi nyi. 28 Weewee dacii Daadə shi nyi aasəkə duuniya. Ma əndzə'i əsə, aaɓii Daadə cii kya ənə, nya bwasee ka duuniyana.” 29 Wata əŋki lyawarənaakii ka ci, “Wahətsə ka waɓənə paŋgəraŋə paŋgəraŋə ha'ə ɗii, yadə waɓənə agi waɓənə agikii. 30 Kə shii inə ha'ə ɗii oo'i, kə shii hə patənə ŋga uushi'inə, kə shii hə sətə a ədzəmiinə taabu'u ləguyi inə amaku. Ətsə ha'ə kavə tiinə ka vii gooŋga oo'i, dacii Əntaŋfə shi hə.” 31 Əŋki Yeesu ka tii, “Bahə kə vii unə gooŋga nii? 32 Acii tə'i saa'i na shi, kə uugi saa'ikii mbu'yanə maa ətə nuuna təəkəgi patə, taa wu patə ca palə saakii, una bwasee ka nyi, nyi daanəki. Amma əntaa nyi daanəki tanyi, acii ma Daadə, aɓiiki nə ci. 33 Ma bii nyi koonə ətsa, koona shii ndzaanə agi jamənə agi ləɓəənə liɓuunə da nyi. Ka ciɓeenə nə duuniya koonə. Amma kəsəmə ədzəma, acii kə jaalii nyi agyanə duuniya.”

1 Makə uudəpaa Yeesu waɓə uushi'iitsa, wata ca tsaamə aadəgyə, əŋki ci, “Daadə, kə uugi saa'i mbu'yanə. Ɓaarii ɗuunuunaaki ka ənja, kaa nya ɓaarii ka tii naaku əsə. 2 Acii kə vii hə ka nyi baawəɗa agyanə patənə ŋga əndə shiŋkinə, kaa nya shii vii əpinə ŋga ca'ə ndəŋwə ndəŋwə ka ənjitə vii hə ka nyi patə. 3 Ma əpinə ŋga ca'ə ndəŋwə ndəŋwə, ci nə shiinə tə hə Əntaŋfə rəŋwə dyaŋə Əndə gooŋga da shiinə tə nyi Yeesu Aləmasiihu ətə sləkee hə. 4 Ma nya, kə ɓaarii nyi ɗuunuunaaku asəkə duuniya. Kə uudəpaa nyi slənətə vii hə ka nyi kaa nya ɗa. 5 Daada, ma əndzə'i, ɗuunətə tə nyi gatə ka hatə ɗii hə davə, makə sətə ɗuunətə hə tə nyi saa'itə duuniya ma'ə matagamə. 6 “Kə bii nyi tə hə ka ənjitə taɗəgi hə tə tii tsaŋə agi duuniya, ha vii ka nyi. Naaku nə tii, ha vii ka nyi tə tii əsə. Kə nə'utə tii waɓənaaku. 7 Ma əndzə'i, kə shii tii oo'i, patənə ŋga sətə vii hə ka nyi, daciiku ca shi. 8 Kə bii nyi ka tii waɓəətə vii hə ka nyi, kə liwə tii əsə, kə shii tii tantanyinə oo'i, daciiku shi nyi, təya vii gooŋga oo'i, hə sləkee ka nyi. 9 “Wanyinə ka ɗa də'wa ka putatii. Əntaa putə ŋga duuniya patə cii kya ɗa də'wa, amma ka putə ŋga ənjinə vii hə ka nyi, acii naaku nə tii. 10 Patənə ŋga ənjaaki naaku. Patənə ŋga ənjaaku əsə, naaki nə tii. Dashitii əsə ci ənjə a nee ka ɗuunuunaaki. 11 Wanyitsə ka dzənə aaɓiiku. Paa nyi ma'ə a duuniya. Amma ma təya, a duuniya nə tii. Malaaɓa Daada! kaka'atə tə tii də baawəɗa ŋga ləməku ətə vii hə ka nyi, kaa təya ndzaanə ka ma rəŋwə. 12 Ma saa'itə nyi ahadatii, kə kaka'atə nyi tə tii də baawəɗa ŋga ləməku ətə vii hə ka nyi, agi nəhənə nə nyi tə tii. Taa rəŋwə pooshi əndə sha zii agitii, maɗaamə əndətə rəŋwə, waatoo, əndə ŋga gunə. Ma ɗii ha'ə, kaa sətə bii malaaɓa ləkaləkatə a ndzaa ka tantanyinə. 13 “Ma əndzə'i, wanyinə ka dzənə aaɓiiku. Ma bii nyi uushi'iitsə asəkə duuniya əsə, kaa təya shii ndzaanə də mooɗasəkaaki, ca ndzaanə sarai a ədzəmətii. 14 Kə bii nyi ka tii waɓənaaku. Kə ushapaa duuniya tə tii, acii ɗii tii əntaa ŋga duuniya, makə sətə ɗii nyi əntaa ŋga duuniya əsə. 15 Ma cii kya kədii aciiku, əntaa kaa ha fəɗəgi tə tii ganə a duuniya, amma kaa ha kaka'agi tə tii acii ma'waslyakə əndətsa. 16 Makə sənə ɗii nyi əntaa ŋga duuniya, ha'ə nə tii əsə, əntaa ŋga duuniya nə tii. 17 Zhi'ee ka tii, təya ndzaa camə ka hə saaku, təya shii gooŋgaanə ŋga waɓənaaku. 18 Wanyinə ka sləkeenə ka tii aasəkə duuniya, makə sətə sləkee hə ka nyi aasəkə duuniya naaku əsə. 19 Wanyinə ka vii naaki nə ka hə ka putatii. Tii maa, kaa təya shii mbee ka vii natii nə ka hə əsə də gooŋgaanə. 20 “Əntaa wata ka putatii cii kya ɗa də'wa, amma da i ka putə ŋga ənjitə na vii ka nyi gooŋga putə ŋga fa Ŋunyi Habara amatii. 21 Agi ɗanə nə nyi də'wa kaa təya shii ndzaanə ka ma rəŋwə patə. Daadə! wa təya ləɓə daaŋwə, makə sənə ɗii aŋwə. Wa təya ndzaanə ka ma rəŋwə, kaa duuniya a shii oo'i, hə sləkee ka nyi. 22 Ma ɗuunuutə vii hə ka nyi, ci vii nyi ka tii, kaa təya shii ndzaanə ka ma rəŋwə makə sənə ɗii aŋwə rəŋwə. 23 Waatoo nya ndzaanə ashitii, hə əsə ha ndzaanə ashiki, təya ndzaanə rəŋwə ka shaŋə, kaa duuniya a shii oo'i, hə sləkee ka nyi. Ma hə əsə, kə uu'i hə tə tii makə sənə uu'i hə tə nyi. 24 “Daada! ma ənjinə vii hə ka nyi, ŋga'ə ka nyi kaa təya ndzaanə ka hatə nii kya ndzaanə, kaa təya shii neenə ka ɗuunuunaaki ətə vii hə ka nyi. Ma vii hə ka nyi, acii kə uu'i hə tə nyi daga duuniya ma'ə matagamə. 25 Daadə Əndə gooŋga, pooshi duuniya shii tə hə, amma ma nya, kə shii nyi tə hə. Ma ənjinə əsə, kə shii tii oo'i, hə sləkee ka nyi. 26 Kə bii nyi tə hə ka tii, ka dzənə nə nyi aakəŋwa də banə ka tii ha'ə əsə, kaa uuɗəətə cii kwa uuɗə tə nyi a ndzaanə ashitii, nyi maa, kaa nya shii ndzaanə ashitii.”

1 Makə uudəpaa Yeesu də'watsa, təya maɗə tii da lyawarənaakii, təya taŋəgi təhwanə ŋga Kidəroonə. Ma dava, tə'i səkətsanə. Wata Yeesu tii da lyawarənaakii a dəməgərə aasəkə tsanəkii. 2 Ma Yahuda, əndə viinə tə Yeesu ka ənja, kə shii ci hakii, acii kə izee Yeesu tii da lyawarənaakii ka dzənə aadəvə. 3 Wata Yahuda a palə aadəvə aasəkə tsanə tii da soojiinə ŋga Rooma da ənji nəhə yi ŋga Əntaŋfə. Ma təya, madiigərə limanyinə da Farisanyinə sləkee ka tii. Təya fəɗəənə uushi'inə ŋga paginatii da i tikisanyinə aciitii. 4 Ma Yeesu, kə shii ci sətə na slənə də ci patə, wata ca əntsahətə aakəŋwa, əŋki ci, “Tə wu daa cuuna ala?” 5 Əŋki tii, “Tə Yeesu əndə Nazaratu ciina alə.” Əŋki ci ka tii, “Aa wanyina.” Ma Yahuda əndə viinə tə ci aacii ənja, davə nə ci kəŋə aɓitii. 6 Makə bii Yeesu ka tii, “Aa wanyina”, wata təya ənəgi aaba'ə, təya kwaalagi aa panə acii ŋgwalənə. 7 Yeesu a ənə ka ləgwanə ka tii, “Tə wu cuuna alə kwa?” Əŋki tii ka ci, “Tə Yeesu əndə Nazaratu.” 8 Əŋki Yeesu ka tii, “Kə bii nyi koonə, wanyina. Maɗa tə nyi cuuna alə, wa hara ənjina a palə satii.” 9 Ma bii ci ha'ə, kaa sətə waɓi ci a ndzaanə ka tantanyinə, ətə bii ci, “Daada, taa rəŋwə pooshi ətə ətee nyi agi ənjitə vii hə ka nyi.” 10 Ma Piita, da i ŋgila purəŋanaakii nə ci. Wata ca də'yagi, ca patsəgi limə ciizəmanə ŋga mava ŋga gawa ŋga limanyinə. Maləcisə nə ləmə ŋga mavakii. 11 Wata əŋki Yeesu ka Piita, “Ənəgərə də ŋgila purəŋanaaku! Ma nə hə ka nəhənə, pooshi nyi ka sagi ciɓəənə vii Daadə ka nyi kwa?” 12 Wata soojiinə ŋga Rooma da gawatii da i ənji nəhə yi ŋga Əntaŋfə, təya kəsə tə Yeesu, təya anəgi tə ci. 13 Aakəŋwacii Anasə 'watəgi tii kərənə tə ci. Ma Anasə, iirə gawə ŋga limanyinə nə ci. Ci nə sərəhu ŋga Kayafasə, gawə ŋga limanyinə agi ətə fəza. 14 Ma Kayafasə, ci sha bii ka gayinə ŋga Yahudiinə oo'i, gəɗə əntənə ŋga əndə rəŋwə putə ŋga ənji patə. 15 Kəsənatii tə Yeesu, wata Piita tii da əndə'i lawara a nə'u tə ci. Ma lawarətsa, kə shii gawə ŋga limanyinə tə ci ka shaŋə, wata ənjə a bwasee ka ci, ca dəməgərə atsaa Yeesu aasii aahaakii. 16 Ma Piita, a uura mayi ənəgi ci. Wata lawarətə shii gawə ŋga limanyinə tə ci a ənya aaba'ə, ca ba ka əndə'i kadəma ətə ca nəhə uura maya, wa kya gimagərə də Piita aasəkə yi. 17 Əŋki kadəmətə ka Piita, “Əntaa rəŋwə nə hə agi lyawarənə ŋga əndətsə nii?” Əŋki Piita, “Aa'a, pooshi, əntaa nyi.” 18 Ma ka saa'ikii, tə'i əra. Acii ha'ə kə hənətə maviinə da ənji nəhə yi ŋga Əntaŋfə gunə kaa təya 'utə. Wata Piita a əntsahə aaɓiitii ka 'utətə shishinəkii. 19 Ma Anasə gawə ŋga limanyinə, kə laaguyi ci ka Yeesu uushi'inə agyanə lyawarənaakii da dzəgunənaakii. 20 Əŋki Yeesu ka ci, “Paŋgəraŋə njii kya dzəgunə ka ənja. Patənə ŋga dzəgunənaaki əsə, asəkə kuvə də'wanyinə da asəkə yi ŋga Əntaŋfə njii kya dzəgunə. Ənjə a dzatə də nə patə ka fanə, paa nyi sha waɓi taa mi ma'umbeekii. 21 Ka mi ɗii cii kwa ləgwa amakya? Ləgwatə ama ənjitə nja fa tə nyi. Ma təya, kə shii tii sətə bii nyi.” 22 Makə waɓi Yeesu ha'ə, wata əndə'i əndə nəhə yi ŋga Əntaŋfə a tsa ka ci meeciinə, əŋki ci ka ci, “Makə ətsə waɓənəku ka gawə ku?” 23 Əŋki Yeesu ka ci, “Maɗa tə'i uushi bii nyi bwayakii, bawə ka taa wu ganə tə səkii. Amma maɗa gooŋga nə sətə bii nyi, ka mi digə hə tə nya?” 24 Wata Anasə a sləkee ka kərənə tə ci ma'anəkii aakəŋwacii Kayafasə gawə ŋga limanyinə. 25 Ma Piita, ma'ə gatə kəŋə ca 'utə guna, wata əŋki hara ənji ka ci, “Əntaa rəŋwə nə hə agi lyawarənə ŋga əndətsə nii?” Amma kə hiwee ci, əŋki ci, “Pooshi, əntaa nyi.” 26 Tə'i əndə'i mava ŋga gawə ŋga limanyinə davə, waatoo duurə ŋga ətə patsəgi Piita liminəkii, kə jikəvə ci, əŋki ci, “Pooshi nyi nee ka hə aɓiikii asəkə tsanə nii?” 27 Wata Piita a tsakə hiweenə, əŋki ci, “Pooshi.” Pii wata ga'ə gyaagya a wagi. 28 Pukənə ŋga ha tsəɗakə, ənjə a ŋgərə tə Yeesu asii ga Kayafasə, ənjə a kərə tə ci aaha ŋgwaməna. Ma gayinə ŋga Yahudiinə, pooshi tii gimə da i tii aasii aaha ŋgwaməna, acii ŋga'ə ka tii nə ndzaanə malaaɓakii, kaa təya shii mbee ka adə zəmə ŋga kumənə ŋga Pasəka. 29 Wata ŋgwaməna ətə ɗii ləməkii Pilaatu a dəməgi, ca dzə ka ləgwanə amatii, əŋki ci, “Ŋgutə 'waslyakəənə ɗii əndənə koonə kwa?” 30 Ma nə uushi jikəvə tii, “Maci pooshi ci ɗii 'waslyakəənə, kaɗa pooshi inə kira tə ci aakəŋwaciiku.” 31 Əŋki Pilaatu ka tii, “Aa ŋgərəmə tə ci, una dzə ka ɗa ka ci gəŋwanə makə sətə bii bariya goona.” Əŋki tii ka ci, “Ma inə, pooshi ənji vii keenə rəgwa ŋga ɓələgi ənda.” 32 Ma slənyi ətsə patə, kaa sətə bii Yeesu a ndzaa ka tantanyinə ətə bii ci, ka maɗeenə nə ənji ka ci aadəgyə. 33 Pilaatu a ənəgərə aasii, ca 'wa tə Yeesu, əŋki ci ka ci, “Hə nə ŋwaŋwə ŋga Yahudiinə kwa?” 34 Əŋki Yeesu ka ci, “Hə saaku buurətə waɓəətsə nii, anii əndə'i əndə bii ka hə agyanəkya?” 35 Əŋki Pilaatu ka ci, “Ma nə hə ka nəhənə, əndə Yahuda nə nyi kwa? Amə ənjaaku tii da madiigərə limanyinə vii tə hə ka nya. Mi slənyi hə saŋa?” 36 Əŋki Yeesu ka ci, “Ma ŋwaŋuunaaki, əntaa ŋga duuniyana. Maci ma ɗii ŋga duuniyanə nə ŋwaŋuunaaki, kaɗa ma ənji nə'unə tə nyi, ka panə nə tii putə ŋga viinə tə nyi ka gayinə ŋga Yahudiinə. Pooshi, əntaa ŋga hanə nə ŋwaŋuunaaki.” 37 Wata Pilaatu a ləgwa ka ci, “Aa ŋwaŋwə nə hə ənə kwa?” Əŋki Yeesu, “Hə bii oo'i ŋwaŋwə nə nyi. Ma pwayi ənji tə nyi, shi nyi aa duuniya, kaa nya shi ka waɓənə agyanə rəgwa ŋga gooŋgaanə. Taa wu patə ndzaanə ka əndə gooŋga, agi fanə nə ci tə nyi.” 38 Əŋki Pilaatu ka ci, “Mi nə rəgwa ŋga gooŋga əsə ɗii?” 39 Amma makə sətə ɗii alə'aada goonə, taa guci agi kapaanə nə nyi koonə əndə furəshina agi kumənə ŋga Pasəka. Ŋga'ə koonə nya kapaa koonə tə ŋwaŋwə ŋga Yahudiinə kwa?” 40 Wata təya maɗee ka uuratii ka banə, əŋki tii, “Poosha, kapaa keenə tə Barabasə.” Ma Barabasə, əndə maabə nə ci.

1 Wata Pilaatu a ba ka ənjə a fəslə tə Yeesu də uu'yanə. 2 Soojiinə a ŋgərə dəha, təya fuuɗətə ka Yeesu makə madiŋəna, təya ŋgavə ka ci aanəkii. Təya ŋgərə madizə kəjeerənə, təya ŋgavə ka ci. 3 Təya əntsahətə aaɓiikii, əŋki tii ka ci, “Wa əpinaaku a gərə aakəŋwa, ŋwaŋwə ŋga Yahudiinə.” Təya tsəərə ka ci meeciinə. 4 Pilaatu a ənə ka gimaginə agyə, əŋki ci ka daɓaala, “Ka ŋgiraginə nə nyi koonə tə ci aahanə kaa nya ɓaarii una nee oo'i, pooshi uushi lii nyi ashikii bwayakii bahə ɓələnə tə ci.” 5 Wata Yeesu a gimagi agyə da i madiŋənə ŋga dəha da i madizə kəjeeriitə ashikii. Əŋki Pilaatu ka tii, “Tsaaməmə! Waanə əndəna!” 6 Makə nee madiigərə limanyinə da ənji nəhə yi ŋga Əntaŋfə ka ci, wata təya ba də ŋgeerənə, əŋki tii, “Wa ənjə a gwa'avə tə ci aashi ənfwa! Wa ənjə a gwa'avə tə ci aashi ənfwa!” Əŋki Pilaatu ka tii, “Aa ŋgərəmə tə ci, una dzə ka gwa'avəna. Ma nyi nə nyi, pooshi nyi nee ka bwaya uushi ashikii bahə ɓələnə tə ci.” 7 Daɓaala a ənə ka banə ka ci, əŋki tii, “Tə'i bariya geenə ətə bii tyasə see a ɓələ ənji tə ci, acii kə bii ci oo'i Uuzənə ŋga Əntaŋfə nə ci.” 8 Makə fii Pilaatu ha'ə, kə cakə ŋgwalənə kəsənə tə ci. 9 Wata ca ənəgərə aasəkə yaakii, ca dzə ka ləgwanə ama Yeesu, əŋki ci, “Da saŋə shi ha?” Amma pooshi Yeesu jikə ka ci. 10 Wata əŋki Pilaatu ka ci, “Pa ha waɓə aciiki kwa? Paa hə shi oo'i, tə'i nyi da baawəɗa ŋga kapaanə tə hə taa gwa'avənə tə hə aashi ənfwə koo?” 11 Əŋki Yeesu ka ci, “Ətə ɗii ci Əntaŋfə vii ka hə, ci ɗii nə hə da baawəɗa anəki tanə. Acii ha'ə, ma əndətə vii tə nyi ka hə, tə'i ci da 'waslyakəənə laŋə ashikii, palee ka naaku.” 12 Makə fii Pilaatu ətsə ha'ə, kə ɗii ci gazhi'waanə ŋga kapaanə tə Yeesu. Amma əŋki daɓaala də ŋgeerənə, “Maɗa kə kapaa hə tə ci, kə ndzaa ci ətsə, əntaa guva ŋga maɗuunə ŋwaŋwə ŋga ha də Rooma nə hə. Acii taa wu bii ŋwaŋwə nə ci, əndə daawaanə ŋga maɗuunə ŋwaŋwə nə ci ətsa!” 13 Makə fii Pilaatu waɓəətsa, wata ca ŋgiragi tə Yeesu agyə, ca ndzaanə asəkə dəgələ ŋga la gəŋwanə. Ma hakii, mapəra'ə faariinə ətə ci ənjə a 'wa də uura Ibəraaniya “Gabata.” 14 Ma saa'itə ci təya ɗa ha'ə, uusəra takərə, ka pukyatə ha ŋga uusəra ŋga Pasəka. Əŋki Pilaatu ka daɓaala, “Wiitsə ŋwaŋwə goonə!” 15 Təya ba də ŋgeerənə, əŋki tii, “Wa ənjə a ɓələgi tə ci, wa ənjə a ɓələgi tə ci. Wa ənjə a gwa'avə tə ci aashi ənfwa.” Pilaatu a ləgwa amatii, əŋki ci, “Ŋga'ə koonə kaa nya gwa'avə ŋwaŋwə goonə aashi ənfwə kwa?” Əŋki madiigərə limanyinə, “Maɗuunə ŋwaŋwə ŋga ha də Rooma tanə nə ŋwaŋwə geenə!” 16 Wata Pilaatu a vii tə Yeesu ka tii kaa təya gwa'avə tə ci aashi ənfwa. 17 Təya ŋgərəvə ka ci ənfwə ŋga gwa'avənə tə ci aashikii, təya palə, təya mbu'u ka hatə ci ənjə a 'wa “ha ŋga kəŋwə na.” Ma də uura Ibəraaniya, Gwaləgootə ci ənjə a 'wa hakii. 18 Makə mbu'i tii aadəvə, təya gwa'avə tə ci aashi ənfwa, təya gwa'avə da i hara ənji bəra'i əsə, rəŋwə da ciizəmakii, rəŋwə da madzənakii. 19 Pilaatu a naahətə waɓənə, ca vii ka ənjə a tsa'avə dagyanəkii ashi ənfwa. Ma sətə nyaahə ca, “Yeesu əndə Nazaratu ŋwaŋwə ŋga Yahudiinə.” 20 Ənji laŋə a jaŋga, acii ma hatə gwa'avə ənji tə ci aashi ənfwa, pooshi dzaɗə da vəranə. Də uuranyinə kama kama makkə nyaahə ci, waatoo uura Ibəraaniya, uura Latinə, da uura Gərikə. 21 Wata əŋki madiigərə limanyinə ka Pilaatu, “Ga ha naahə ‘Ŋwaŋwə ŋga Yahudiinə.’ Amma naahuu, ‘Ma əndəna, ma bii ci, ci nə ŋwaŋwə ŋga Yahudiinə.’ ” 22 Əŋki Pilaatu ka tii, “Ma sətə nyaahə nyi, ha'ə ndzaanəkii manaahəkii!” 23 Makə gwa'avə soojiinə tə Yeesu, kə ŋgirə tii kəjeerənaakii, təya təəkəpaa ahadatii ənfwaɗə. Amma tə'i əndə'i kəjeerənə. Ma kəjeerənəkii, pooshi ha ŋga gəŋuginə ashikii. 24 Wata əŋki soojiinə ahadatii, “Gaama tsapaa əna. Kurataamə, kaama nee ka əndətə ca ŋgərə ahadaamə.” Ma slənyi ətsə patə, kaa sətə bii malaɓa ləkaləkatə a ndzaanə ka tantanyinə, ətə bii ci, “Kə təəkəpaa tii kəjeerənaaki ahadatii, təya kuratə agyanə əndə'i.” Ha'ə ɗii soojiitə əsə. 25 Ma atsaa Yeesu ci tsa'a ashi ənfwa, davə nə i məci da cikəŋuci məci da Mariyaama minə ŋga Kəloopa da Mariyaama Magədalina. 26 Kə nee Yeesu ka məci tii da əndə nə'unə ətə palee ci də uuɗənə, tii kəŋə kəŋə davə. Əŋki Yeesu ka məci, “Yaayi, uuzənaaku nə ci.” 27 Wata əŋki Yeesu ka əndə nə'uuta, “Muu nə ki.” Daga ka saa'ita əndə nə'uutə a ŋgərə tə ki kaa kya ndzaanə gakii asii. 28 Makə shii Yeesu oo'i, ma ətsə ndzaa ci ətsa, kə uugi slənaakii patə, pooshi uushi mbəɗaanə, wata əŋki ci, “Meegiiriiki.” Ma bii ci ha'ə, kaa sətə bii malaaɓa ləkaləkatə a ndzaanə ka tantanyinə. 29 Tə'i əbwə davə pasə da i mahwarəkinə asəkəkii. Ənjə a ŋgərə soosa, təya shimutə agikii, təya kavə aama magərə muha, təya ka ka ci aamakii. 30 Wata Yeesu a shiɓə, əŋki ci, “Kə uugi ha'ə.” Ca gwaŋee ka nəkii, ca əntəgi. 31 Wata gayinə ŋga Yahudiinə a dzə ka ləgwanə ama Pilaatu kaa ənjə a dzə ka ɓiiyipaa səɗə ŋga ənjitə gwa'avə ənji, təya ŋgyaaragərə tə tii ashi ənfwa. Ma ləguyi tii ha'ə, acii ma pukətə ha ŋga uusərakii, uusəra ŋga əpisəka, paa tii ka moonə kaa maməətə ənjitə a ndzaanə ashi ənfwa uusəra ŋga əpisəka. Malaaɓakii dərəva əsə nə uusəra ŋga əpisəkəkii. 32 Wata soojiinə a dzə ka ɓiiyigi səɗənyinə ŋga ənjitə ataŋgala Yeesu. 33 Amma makə mbu'ya tii aaɓii Yeesu, ma nee tii, kə uugi ci əntənə, wata təya bwasee ka ɓiiyigi səɗəkii. 34 Amma wata əndə'i sooja a dzəɓəgərə uudəmaakii aashi Yeesu, wata pii idənə da ma'inə a əjagi ashikii. 35 Ma əndətə nja tsaamə sətsə a slənə ha'ə, ci bii ətsa, koona shii mbee ka luuvənə noonə əsə. Ma sətsə bii ci, gooŋga. Kə shii ci oo'i, gooŋga cii kəya waɓə. 36 Ma ɗii ətsə patə, kaa sətə bii malaaɓa ləkaləkatə a ndzaa ka tantanyinə, ətə bii ci, “Taa ilaakii rəŋwə pooshi ka əɓinə.” 37 Tə'i əndə'i ha əsə asəkə malaaɓa ləkaləkatə ətə bii, “Ka tsaamənə nə ənji tə əndətə jiɓə ənji.” 38 Ma daaba'ə ətsa, kə shi Yusufu əndə vəranə ŋga Arimatiya, ca dzə aaɓii Pilaatu, ca kədii rəgwa kaa ca dzə ka ŋgiragərə wə ŋga Yeesu. Wata Pilaatu a vii ka ci rəgwa. Fanaakii ha'ə, wata ca palə ka ŋgiragərənə. Ma ca, əndə nə'unə tə Yeesu nə ci, amma əntaa paŋgəraŋə. Ŋgwaliikii acii gayinə ŋga Yahudiinə. 39 Tə'i əndə'i əndə əsə ɗii ləməkii Nikoodaməsə, ətə sha gi aaɓii Yeesu davəɗə. Tii gi tii da Yusufu, ca ŋgərəənə kuzhikinə ŋga ɓəzənə aashi wa, ətə ci ənjə a 'wa ‘miira’ da ‘alulə’ magwazəkii. 40 Wata ənjitsə bəra'i a ŋgərə wə ŋga Yeesu, təya haɗətə də marəma da i kuzəkəta, makə sətə ɗii alə'aada ŋga Yahudiinə ŋga ŋgəəɗə ənja. 41 Tə'i əndə'i rə kədəhə da hatə ɓəli ənji tə Yeesu. Ma davə, tə'i kura gu'u ənda ətə pooshi ənji sha ŋgə'i əndə davə. 42 Makə ɗii ci, ma pukətə hakii uusəra ŋga əpisəka, kədəhə nə gu'ukii əsə, təya kagərə wə ŋga Yeesu aadəvə.

1 Ma tsəɗakə uusəra alatə, ha ma'ə mapukəmə, kə ma'i Mariyaama Magədalina, kya palə aanə gu'u. Ma gi ki, furəŋə nə gu'ukii, kə ŋgərəgi ənji faaratə nji amakii. 2 Wata kya palə də huyinə aaɓii i Simoonə Piita da əndə'i əndə nə'unə ətə palee Yeesu də uuɗənə, kya ba ka tii, əŋki ki, “Kə ŋgiragi ənji tə Slandanə a gu'u. Amma mashiimiinə hatə kapaa ənji tə ci.” 3 Wata Piita da əndə'i əndə nə'uutə a palə aama gu'ukii. 4 Tii patə bəra'i, təya palə də huyinə, amma kə huyipaa əndə nə'uutə agyanə Piita, ci 'watə mbu'unə aama gu'ukii. 5 Ca gwaŋaanə, ca nee ka marəmə davə, amma paa ci gimə aadəvə. 6 Simoonə Piita a shi daba'əkii paraŋə da dəməgərənə aasəkə gu'ukii. Ca lapaa marəmə davə dzəŋgwafə, 7 da i dara wa, amma pooshi ka hakii da marəməta, kə ɗaŋgəraŋgi ci paŋgəraŋə saakii. 8 Wata əndə nə'uutə ətə 'watəgi mbu'unə a dəməgərə aadəvə aa gu'u naakii, ca nee, ca vii gooŋga. 9 Ma təya, dəŋə ka saa'ikii, paa tii paaratəgi də sətə bii malaaɓa ləkaləkatə, oo'i tyasə ka maɗənə nə ci agi maməətə ənja. 10 Wata ənji nə'uutə a ənə satii aasii. 11 Amma ma Mariyaama, kə ənəgi ki davə ama gu'u ka tuunə. Ma kya agi tuunə, kya gwaŋaanə, kya tsaamə aadəvə aa gu'u. 12 Wata kya nee ka malaa'ikanyinə bəra'i da i kəjeerə uuɗa ashitii. Dasə dasə nə tii ka hatə nji Yeesu pərəɓə, əndə'i rəŋwə ka hatə nji nəkii, əndə'i rəŋwə əsə, ka hatə nji səɗəkii. 13 Təya ləgwa amatə, əŋki tii, “Mina, mi saŋə cii kwa təwa?” Əŋki ki ka tii, “Kə ŋgərəma ənji tə Slandanəki, pooshi nyi shii hatə kapaa ənji tə ci!” 14 Wata kya zə'ugi, kya nee ka Yeesu kəŋə, amma pooshi ki shii oo'i, Yeesu ətsa. 15 Əŋki ci ka ki, “Mina, mi saŋə cii kwa təwa? Wu saŋə nə əndətə cii kwa ala?” Ma nə ki ka nəhənə, əndə slənə asəkə rə ca waɓə da ki, əŋki ki ka ci, “Maɗuuna, maɗa hə ŋgərəgi tə ci, bawə ka nyi hatə kapaa hə tə ci, kaa nya dzə ka ŋgərəginə!” 16 Əŋki Yeesu ka ki, “Mariyaama.” Wata kya zə'ugi, kya muu də uura Ibəraaniya, əŋki ki, “Rabbi!” makə banə, Maləma. 17 Əŋki Yeesu ka ki, “Ga ha kəsə tə nyi, acii ma'ə nyi manəmə zəku'i aaɓii Daadə. Amma duu aaɓii ndzəkəŋushi'inəki, ha ba ka tii oo'i, ka ənənə nə nyi aaɓii Daadə, waatoo, Dəsənuunə, Əntaŋfwaaki, waatoo, Əntaŋfə goonə.” 18 Wata Mariyaama a dzə ka banə ka ənji nə'unə oo'i, kə nee ki ka Slandana, kya batə ka tii sətə bii ci ka ki. 19 Ma uusəra alatəkii ha'ə əsə kədəwanə, kə dzii lyawarənə də na, təya pa'əənə makuvə aanətii, ŋgwalii tii acii gayinə ŋga Yahudiinə. Wata Yeesu a dəməgərə, ca kəŋaanə ahadatii, əŋki ci ka tii, “Wa jamənə a ndzaanə ahadoonə.” 20 Makə bagi ci ka tii ha'ə, wata ca ɓaarii ka tii səkəciinəkii da taŋgalakii. Wata kə ɗii lyawarənə mooɗasəkə ka shaŋə ŋga neenə ka Slandana. 21 Yeesu a ənə ka banə ka tii, əŋki ci, “Wa jamənə a ndzaanə ahadoonə. Makə sətə sləkee Daadə ka nyi, ha'ə cii kya sləkee koonə əsə.” 22 Makə bagi ci ha'ə, wata ca ədəvə ka tii əpinaakii, əŋki ci ka tii, “Luumə Malaaɓa Ma'yanə. 23 Maɗa kə tifyagyuunə ka ənji 'waslyakəənatii, kə tifyagi Əntaŋfə ka tii. Maɗa pooshi unə tifyagi ka tii, pooshi ənji ka tifyaginə ka tii əsə.” 24 Ma rəŋwə agi lyawarənə ŋga Yeesu pu'u aji bəra'i, waatoo Tooma ətə ci ənjə a 'wa ‘Huyirənə,’ paa ci davə saa'itə shigərə Yeesu. 25 Wata hara lyawarənə a ba ka ci, əŋki tii, “Kə nee inə ka Slandana.” Amma əŋki Tooma ka tii, “Maɗaamə nyi kə nee ka baavənyinə ŋga kuusa asəkə ciikii, nya təɓətə də ciinəkii patə da i taŋgalakii, pooshi nyi ka luuvənə shaŋə.” 26 Ma daaba'ə luuma rəŋwə, kə ənyi lyawarənə ŋga Yeesu ka dza də na, təya pa'əənə makuvə aanətii. Ma saa'ikii, davə nə Tooma. Mapa'əkii nə makuva, amma wata Yeesu a dzə, ca kəŋaanə ahadatii, əŋki ci ka tii, “Wa jamənə a ndzaanə ahadoonə.” 27 Əŋki ci ka Tooma, “Kavə ciinəku aahanə, ha tsaamətə ciinəki, ha ŋgərə ciinəku, ha kavə aataŋgalaki. Bwasee ka ghatə vii gooŋgaaku ka nyi, ha vii gooŋga.” 28 Tooma a ba ka ci, “Slandanəki da Əntaŋfwaakya!” 29 Əŋki Yeesu ka ci, “Kə vii hə gooŋga ha'ə, makə nee hə ka nyi kwa? Tə'i barəkaanə ashi ənjitə vii gooŋga, tii ma'ə maneemə ka nyi.” 30 Tə'i hara sə ŋga hurəshishinyinə laŋə ətə ɗaaɗii Yeesu, lyawarənaakii a tsaamə, amma pooshi ənji nyaahə aasəkə ləkaləkatəna. 31 Amma ma ənə naahəcii ənji, koona shii vii gooŋga oo'i, Yeesu nə Mataɗəkii, ci nə Uuzənə ŋga Əntaŋfə. Dagi gi'inə goonə tə ci nuuna upaa əpinə.

1 Ma daaba'ə ətsa, kə ənyi Yeesu ka jigaginə ka lyawarənaakii. Ma ətsa, ama uunəvə ŋga Tibeeriya.f Wiinə makə sətə slənyi. 2 Ma davə, tə'i Simoonə Piita, ba'ə Tooma ətə ci ənjə a wa ‘Huyirənə’, ba'ə Nataniyalə əndə Kana ŋga hanyinə ŋga Galili, ba'ə manjeevənə ŋga Zabadiya da hara lyawarənə bəra'i davə nə tii patə. 3 Əŋki Simoonə Piita ka hara ənji, “A palə nyi ka təəmənə.” Əŋki tii ka ci, “Amə patə ca palə.” Wata təya maɗə, təya palə aasəkə kumbawala. Amma ha'ə ba'agi tii həmə, pooshi tii kəshi hərəfinə. 4 Ma ətsə uusəra a lə'ya, wata Yeesu a kəŋaanə anə ndəra, amma pooshi tii shii oo'i Yeesu ətsa. 5 Wata əŋki ci ka tii, “Uuji daguyiina, pooshi unə kəshi uushi kwa?” Əŋki tii ka ci, “Pooshi taa mi.” 6 Əŋki ci ka tii, “Kagərəmə slaaɗə goonə aadə ciizəma kumbawala, ka kəsənə nuunə hərəfinə.” Wata təya ka slaaɗatii. Makə kii tii, kə təkuree tii ka əlyaginə agi ma'inə acii kə kəshi tii hərəfinə laŋə. 7 Wata lawarətə palee Yeesu də uuɗənə a ba ka Piita, əŋki ci, “Slandanə ətsa!” Makə fii Piita oo'i Slandanə ətsa, wata ca əgətə kəjeerənaakii, acii masəɗəkii nji ci, ca ləɗəgərə aagi ma'inə. 8 Ma hara lyawarənə, kə shi tii aama ndzaŋa də kumbawala, təya əlya slaaɗatii pasə da i hərəfinə asəkəkii. Pooshi tii dzaɗə dzaɗə da ndəra, wata təɗanə gya'ə tanə. 9 Makə mbu'i tii aanə ndəra, wata təya nee ka iləgunə da i hərəfinə agikii da i buroodi. 10 Əŋki Yeesu ka tii, “Kiramə hərəfiitsə kəshuunə.” 11 Simoonə Piita a ndərə aasəkə kumbawala, ca kəsətə slaaɗa pasə da i madiigərə hərəfinə asəkəkii, kaa ca tə'yagi aanə ndəra. Ma asəkəkii, tə'i hərəfinə gya'ə da tufə pu'unə aji makkə. Taa ŋgahi laŋə nə hərəfinə asəkə slaaɗəkii, amma pooshi tsii. 12 Əŋki Yeesu ka tii, “Shoomə ka zəmənə.” Pooshi əndə ahada lyawarənə satə uuɗəfə ka ləgwanə ama Yeesu “Wu nə ha?” acii kə shii tii oo'i, Slandanə ətsa. 13 Wata Yeesu a dzə, ca ŋgərə buroodi, ca vii ka tii, ca ŋgərə hərəfinə, ca vii əsə. 14 Ətsə nə makkənə ŋga jigaginə ŋga Yeesu ka lyawarənaakii daaba'ə maɗənaakii agi maməətə ənja. 15 Ma daaba'ə makə zhimə tii, əŋki Yeesu ka Simoonə Piita, “Simoonə uuzənə ŋga Yoohana, kə uu'i hə tə nyi palee ka hara ənjinə kwa?” Əŋki Piita, “Awa Slandana, kə shii hə, kə uu'i nyi tə hə.” Əŋki Yeesu ka ci, “Nəhuu uuji bagiinaaki.” 16 Yeesu a ənə ka ləgwanə ka ci ŋga bəra'inə, əŋki ci, “Simoonə uuzənə ŋga Yoohana, kə uu'i hə tə nyi kwa?” Əŋki Piita, “Awa Slandana, kə shii hə, kə uu'i nyi tə hə.” Əŋki Yeesu ka ci, “Gəratə ka nyi bagiinaaki.” 17 Yeesu a ləgwa ka ci ŋga makkənə, əŋki ci, “Simoonə uuzənə ŋga Yoohana, kə uu'i hə tə nyi kwa?” Kə ɓəzhi səkə ŋga Piita acii kə ləguyi Yeesu amakii ŋga makkənə oo'i, kə uu'i hə tə nyi kwa? Wata əŋki ci ka ci, “Slandana, kə shii hə uushi patə, kə shii hə kə uu'i nyi tə hə.” Əŋki Yeesu ka ci “Nəhuu bagiinaaki. 18 Tantanyinə cii kya ba ka hə, ma saa'itə hə ma'ə uundzə dagwa, kə izee hə ka tasəkanə ka palənə ka hatə cii kwa moo patə. Amma maa kə iirə hə, ka kapaanə nə hə ciinəku, əndə'i əndə a tasəka tə hə, ca kərə tə hə ka hatə pooshi maku ka moonə.” 19 Ma agi waɓəətsa, agi ɓaariinə nə Yeesu makə sətə nə Piita a əntə ka ɓaarii də ɗuunuunə ŋga Əntaŋfə. Wata əŋki Yeesu ka ci, “Nə'uu tə nyi.” 20 Wata Piita zə'ugi, ca nee ka lawara ətə palee Yeesu də uuɗənə, ətə sha ləguyi ama Yeesu də banə, ‘Slandana, wu saŋə na vii tə hə ka ənja?’ Waatoo saa'itə ndzaa ci ataŋgalakii, təya zəmə əndzanə ŋga Slandana. 21 Makə nee Piita ka ci, kə ləguyi ci ka Yeesu, əŋki ci, “Slandana, ya əndənə naakəya?” 22 Əŋki Yeesu ka ci, “Ma ca, maɗa kə mwayi nyi kaa ca ndzaanə da i əpinə amakii ca'ə ka saa'itə nii kya ənya, ka mi cii kwa buura? Ma hə, nə'uu tə nyi.” 23 Wata waɓənəkii a təəkəgi ahada ənji nə'unə tə Yeesu oo'i, ma lawarəta, paa ci ka əntənə. Amma pooshi Yeesu bii oo'i, paa ci ka əntənə. Ma bii ca, “Maɗa kə mwayi nyi kaa ca ndzaanə da i əpinə amakii ca'ə ka saa'itə nii kya ənya, ka mi cii kwa buura?” 24 Ci nə lawarətə waɓi agyanə uushi'iina, ci nyaahə əsə. Kə shii inə oo'i, ma sətə bii ci, gooŋga. 25 Yoo, tə'i hara uushi'inə laŋə ətə ɗaaɗii Yeesu. Maci kə naahəpaa ənji də rəŋwə rəŋwə patə, kə shii nyi, pooshi duuniya ka ŋgərətə laŋənə ŋga ləkaləkatənyinəkii.