Mbuli ya Ugima
1Baho mwanduso vinhu vose ving'hali havinalumbigwa kukala na imwe yatangigwe Mbuli. Mbuli iyo kakala kwa Mulungu, nayo kakala Mulungu. 2Kusongela mwanduso Mbuli kakala na Mulungu. 3Kufosela yeye, Mulungu kalumba vinhu vose, habule chinhu chilumbigwe bila yeye. 4Mbuli iyo kakala chandusilo cha ugima, na ugima uwo ukala bung'hulo kwa wanhu, 5bung'hulo ijo domwemwesa mudiziza, na ziza hadidahile bule kudisegeza. 6Mulungu kamtuma msenga wake, munhu iyo zina jake Yohana. 7Yohana keza kuwalongela wanhu mbuli ya bung'hulo, muladi wanhu wose waihulike na kuihuwila. 8Yeye mwenyewo hakalile bung'hulo bule, mbali keza kuwalongela wanhu mbuli ya bung'hulo ijo. 9Dino dikala bung'hulo da kweli, bung'hulo dodikalile dokwiza muna iisi yose na kuwamwemwesela wanhu wose. 10Mbuli kakala mwiisi, na ingawa Mulungu kalumba isi kufosela yeye, mbali habule munhu muna iisi yammanyile bule. 11Keza kumwake mwenyewo, mbali wanhu wake hawamuhokele bule. 12Mbali wanhu wose wowamuhokele na wowamuhuwile, kaweng'ha udaho wa kuwa wana wa Mulungu. 13Wana wowelekigwe siyo kwa udaho wa wanhu hebu kwa lukuli hebu kwa udaho wa munhu mbali kwa udaho wa Mulungu. 14Ija yoyatangigwe Mbuli kawa munhu, nayo kakala hamwe na cheye. Na cheye chiuwona utunhizo wake, utunhizo wa Mwana Nyachende yoyezile kulawa kwa Tata, kamema utunhizo na ukweli. 15Yohana kawalongela wanhu mbuli za munhu iyo. Kalandula dizi, “Ino iyo yoniwalongele, ‘Iyo yokwiza kuchisogo changu ni mkulu kufosa niye kwaviya kakala baho niye ning'hali sinakwelekigwa.’ ” 16Kwa mvunyo yake ya ubazi, cheye chose chihokela unovu umwe mchanyha ya unovu. 17Mulungu kaching'ha Malagilizo kufosela Musa, mbali unovu na kweli viza kufosela Yesu Chilisito. 18Habule munhu yoyose yoyamuwonile Mulungu. Mbali Mwana Nyachende muhala yeli Mulungu kweli, yeli habehi na Tata, iyo niiyo yoyachitendeze chimmanye Mulungu viyeli.
Usenga wa Yohana Mbatizi
19Uno uwo ukalangama wa Yohana, baho walangulizi wa Wayahudi kulawa isi ya Yelusalemu viwawatumile wakulu wa nhoselo na Walawi kuhita kwa Yohana, kumuuza kuwa yeye kakala yelihi. 20Yohana halemile bule, mbali katogola gubulagubula, “Niye sili Chilisito bule yoyasaguligwe na Mulungu kuwakombola wanhu.” 21Wamuuza, “Humbe weye kwa yelihi? Weye kwa Eliya?” Yohana kawedika, “Mbe, si niye bule.” Wamuuza kaidi, “Vino weye kwa mulotezi wa Mulungu yoyalongigwe kokwiza?” Kawedika, “Si niye bule.” 22Maabaho wamuuza, “Vino weye mwenyewo koilongaze? Lelo chilongele chikawalongele waja wowachitumile kukuuza. Vino weye mwenyewo koilongaze?” 23Yohana kedika kwa kulonga chiya chiyalongile mulotezi wa Mulungu Isaya, “Niye na dizi da munhu dotanga kudibwilingu, ‘Igoloseni nzila ya Mndewa!’ ” 24Maabaho wasenga wowatumigwe na Mafalisayo, 25wamuuza Yohana, “One weye huli Chilisito wala Eliya wala mulotezi wa Mulungu, lelo habali kobatiza?” 26Yohana kawedika, “Niye nobatiza kwa mazi, mbali mgati mmwenu kaumo imwe hamummanyile bule. 27Iyo niiyo yokwiza hachisogo changu. Niye sifaya hata kwiinama na kufungula nzabi za vilatu vake.” 28Yano yose yalawilila uko Besaniya, umwambu wa ulwanda lwa Yolodani, Yohana hoyakalile kobatiza.
Mwanang'hondolo wa Mulungu
29Siku isondelele Yohana kamuwona Yesu komwizila, kalonga, “Loleni! Mwanang'hondolo wa Mulungu yoyosegeza uhasanyi wa isi! 30Ino iyo yonilongile mbuli zake vinilongile, ‘Kokwiza munhu kuchisogo changu yeli mkulu kufosa niye kwaviya kakala baho niye ning'hali sina vumbuka.’ 31Niye mwenyewo nikala simmanyile bule, mbali niza kubatiza kwa mazi muladi wanhu wa Isilaeli wammanye.” 32Maabaho Yohana kalava ukalangama uno, “Nimuwona Muhe kohulumuka kulawa kuulanga fana nziwa na kakala uchanyha yake. 33Niye nikala simmanyile bule, mbali ija yanitumile kubatiza kwa mazi kanilongela, ‘Munhu yondaumuwone Muhe komuhulumukila na kukala mchanyha yake, iyo niiyo yondayabatize kwa Muhe Yelile.’ 34Niye nichiwona chinhu icho, na niye nowalongela kweli, ino iyo Mwana wa Mulungu.”
Yesu kosagula wanahina wa mwanduso
35Siku isondelele Yohana kakala haja kaidi hamwe na wanahina wake waidi. 36Viyamuwone Yesu kofosa, kalonga, “Loleni! Mwanang'hondolo wa Mulungu!” 37Waja wanahina waidi viwamuhulike Yohana kolonga ivo, wamuwinza Yesu. 38Yesu kahinduka, kawona womuwinza, kawauza, “Vino mwozahila choni?” Wamwidika, “Labi, vino weye kokala kulihi?” Labi fambulo jake mfundiza. 39Kawedika, “Izoni mwizawona.” Ivo wahita na wawona hanhu hayakalile kokala Yesu. Ikala yofika saa longo ichigulogulo. Nawo wakala na Yesu chigulogulo yose. 40Andeleya, ndugu yake Saimoni Petili kakala imwe wa wanhu waidi wowahulike chiya chiyalongile Yohana na kumuwinza Yesu. 41Bahobaho Andeleya kamuwona Saimoni ndugu yake, kamulongela, “Chimuwona Mulopozi yoyasaguligwe na Mulungu kuwakombola wanhu.” Munhu iyo niiyo Chilisito Mulopozi. 42Maabaho Andeleya kamsola Saimoni kamgala kwa Yesu. Yesu kamulola Saimoni, maabaho kalonga, “Weye kwa Saimoni mwana wa Yohana, mbali kwizatangigwa Kefa.” Kefa fambulo jake Petili, Petili fambulo jake luwe.
Yesu kowatanga Filipo na Nasanaeli
43Siku isondelele Yesu kailunga kuhita Galilaya. Kamuwona Filipo, kamulongela, “Niwinze!” 44Filipo kakala mkaya wa Besisaida, bululu diwakalile wokala Andeleya na Petili. 45Filipo kamuwona Nasanayeli, kamulongela, “Chimuwona ija mbuli zake zandikigwe na Musa muna ichitabu cha Malagilizo, na walotezi wa Mulungu iviya wandika mbuli zake. Niiyo Yesu wa Nazaleti, mwana wa Yosefu.” 46Nasanayeli kauza, “Vino yodahika chinhu chochose chinogile chilawe Nazaleti?” Filipo kamwidika, “Izo ulole.” 47Yesu viyamuwone Nasanayeli komwizila, kalonga, “Iyo ni Muisilaeli kweli, mgati mmwake mwabule uvwizi.” 48Nasanayeli kamuuza, “Vino weye kunimanyaze?” Yesu kamwidika, “Nikuwona viukalile hasi ya mbiki wa mtini Filipo yang'hali hanakutanga.” 49Nasanayeli kedika kalonga, “Mfundiza, weye kwa Mwana wa Mulungu! Weye kwa Mfalume wa Isilaeli!” 50Maabaho Yesu kalonga, “Kuhuwila kwaviya nikulongela kuwa nikuwona hasi hana umbiki wa mtini? Kwizawona vinhu vikulu kufosa vino!” 51Yesu kagendelela kulonga, “Nowalongela kweli, mwizawona ulanga wogubuka na wasenga wa kuulanga wokwela na kuhulumuka mchanyha mwa Mwana wa Munhu.”
Dugila da sola uko Kana
1Vizifosile siku nhatu, kukala na dugila da sola mudibululu da Kana, mwiisi ya Galilaya. Mami yake Yesu kakala uko. 2Yesu na wanahina wake iviya wakala wagonikigwa kuna didugila ijo. 3Divai viimalile, mami yake Yesu kamulongela, “Wabule divai.” 4Yesu kamwidika, “Mama, sekeunilongele cha kutenda. Lusita lwangu lung'hali halunafika bule.” 5Mami yake Yesu kawalongela wasang'hani, “Tendeni chochose chondayamulongeleni.” 6Baho hakala miziga sita ya mabwe ikigwa mazi kwa ichimu cha chihendo cha Wayahudi cha kunawa nhende. Chila ziga dodaha kumema nongo nne mbaka tano. 7Yesu kawalongela wasang'hani, “Memezeni mazi muna imiziga.” Nawo waimemeza neemhu. 8Maabaho kawalongela, “Lelo deheni yamazi na mumgalile mkulu wa didugila.” Wasang'hani watenda ivo fana viyawalongele. 9Mkulu wa didugila kayalanza yamazi, nayo yagaluke divai. Havimanyile bule kuilawile divai ija, mbali wasang'hani wowadehile yamazi wavimanya. Maabaho mkulu ija kamtanga munhu ija yosola hamgwazo, 10kamulongela, “Chila munhu teng'hu kolava divai inogile maabaho wageni wahamala kung'wa ng'hani, baho kolava divai ihile. Mbali weye kuika divai inogile mbaka sambi.” 11Yesu katenda chilaguso chino cha mauzauza cha mwanduso uko Kana, muna iisi ya Galilaya. Uko kalagusa utunhizo wake na wanahina wake wamtogola. 12Viyamalile yayo, Yesu na mami yake hamwe na ndugu zake na wanahina wake wahita Kapelinaumu. Wakala uko kwa siku ndodo.
Yesu kohita Mwiikaye ya Mulungu
13Dugila da Wayahudi da Pasaka vidikalile habehi, Yesu kahita Yelusalemu. 14Kawafika wanhu Mwiikaye ya Mulungu wochuuza ng'ombe na ng'hondolo na nziwa na wanhu wamwenga wakala muna ivigoda vawo wokwasakanya hela. 15Ivo kabota kwangwa da luzabi, kawawinga wose mwiikaye ya Mulungu, hamwe na ng'hondolo na ng'ombe. Iviya kavihindula vipango va wokwasakanya hela na kuzipwililisa hela zawo. 16Maabaho kawalongela waja wakalile wochuuza nziwa, “Segezeni vinhu vino hano! Habali moitenda kaye ya Tati yangu kuwa gulilo?” 17Wanahina wake wakumbuka kuwa yandikigwa muna Yamaandiko Yelile, “Mulungu Ulondo wangu kwa kaye yako wonikoma muumoyo wangu.” 18Maabaho wakulu wa Wayahudi wamuuza Yesu, “Vino kodaha kutenda chilaguso chaki cha mauzauza kuchilagusa kuwa kunawo udaho wa kutenda yano yose?” 19Yesu kawedika, “Ibomoleni Kaye ino ya Mulungu, na niye nizaizenga kaidi kwa siku nhatu!” 20Wayahudi wamuuza, “Kaye ino ya Mulungu izengigwa kwa miyaka malongo mane na sita! Weye kwizaizenga kwa siku nhatu?” 21Mbali kaye ya Mulungu iyakalile koilonga Yesu ikala lukuli lwake. 22Ivo viyazilibuke, wanahina wake wakumbuka chila chiyalongile. Maabaho wayatogola Maandiko Yelile na watogola mbuli ziya ziyalongile Yesu.
Yesu kaumanya unhu wawo
23Yesu viyakalile Yelusalemu muna didugila da Pasaka, wanhu wengi wamtogola kwaviya wawona mauzauza yoyatendile. 24Mbali Yesu hawiye na uhuwilo nawo bule, kwaviya kawamanya wanhu wose. 25Iviya halondile bule munhu yoyose yamulongele mbuli za munhu, kwaviya kavimanya yaja yeli mwiimizoyo.
Yesu na Nikodemo
1Kukala na mkulu imwe wa Wayahudi yoyatangigwe Nikodemo, yoyakalile mwiichibumbila cha Mafalisayo. 2Chilo chimwe, kamuhitila Yesu, kamulongela, “Mfundiza, chovimanya kuwa weye kwa mfundiza youtumigwe na Mulungu. Habule munhu yoyose yoyodaha kutenda mauzauza youtenda one Mulungu heli hamwe nayo bule.” 3Yesu kamwidika, “Nokulongela kweli, habule munhu yoyodaha kuuwona ufalume wa Mulungu one helekigwe mwanza wekaidi.” 4Nikodemo kamuuza, “Vino munhu mulala kodahaze kwelekigwa kaidi? Vino kodaha kwingila kaidi mwiinda ya mami yake na kwelekigwa?” 5Yesu kamwidika, “Nokulongela kweli, habule munhu yoyodaha kwingila muna Uufalume wa Mulungu bila kwelekigwa kwa mazi na kwa Muhe. 6Chochelekigwa na lukuli ni lukuli na chochelekigwa na Muhe ni muhe. 7Sekewazanywe kwaviya nokulongela kuwa wose mwolondeka mwelekigwe mwanza wekaidi. 8Beho dohita ubanzi wowose dodilonda. Kotegeleza dizi jake mbali hudimanya kodilawile wala kodihita. Vino ivoili kwa chila munhu yelekigwe na Muhe.” 9Nikodemo kamuuza, “Vino mbuli zino zodahikaze?” 10Yesu kamwidika, “Weye kwa mfundiza mwiisi ya Isilaeli na huzimanyile bule mbuli zino? 11Nokulongela kweli, cholonga vinhu vochivimanyile, iviya cholonga ukalangama wa vinhu vochiviwone, mbali mung'hali mwolema ukalangama wetu. 12Vinimulongeleni mbuli za vinhu va isi hamutogole bule, vino mwizatogolaze nihawalongelani mbuli za vinhu va kuulanga?” 13Habule munhu yahitile kuulanga mbali Mwana wa Munhu, yoyezile kulawa kuulanga. 14Fana viya Musa viyachinule chiya chinyago cha zoka da shaba kwa lubiki kuja kudibwilingu, iviya Mwana wa Munhu kolondeka yenuligwe 15muladi chila munhu yoyomtogola yawe na ugima wa siku zose. 16Kwaviya Mulungu kawalonda wanhu wa isi yose mbaka kamulava Mwanage nyachende, muladi chila munhu yoyomtogola sekeyadanganike, mbali yawe na ugima wa siku zose. 17Mulungu hamtumile Mwanage mwiisi yawataguse wanhu muna isi, mbali kamtuma yawakombole. 18Munhu yoyose yoyomtogola hatagusigwa bule, mbali munhu yoyose yoyolema kumtogola iyo katagusigwa kamala, kwaviya hamtogole Mwana nyachende wa Mulungu. 19Vino ivo vondamutagusigwe, bung'hulo diza muna iisi, mbali wanhu walonda ziza kufosa bung'hulo, kwaviya sang'hano zawo ziha. 20Wanhu wose wowotenda yehile wodihila bung'hulo na haweza kwiza mudibung'hulo, kwaviya hawalonda sang'hano zawo zilagusigwe. 21Mbali munhu yoyokala na kutenda yanogile kokwiza kudibung'hulo, muladi sang'hano zake ziwoneke kuwa zisang'hanigwa kwa kumuhulika Mulungu.
Yesu na Yohana Mbatizi
22Hamwande Yesu na wanahina wake wahita muna iisi ya Yudeya, uko kakala nawo na kabatiza. 23Yohana iviya kakala kobatiza wanhu uko Ainoni habehi na Salimu, kwaviya uko kukala na mazi mengi. Wanhu wamuhitila, nayo kawabatiza. 24Siku izo Yohana kakala hanakwikigwa mchifungo. 25Wanahina wamwenga wa Yohana wandusa kwiihasanya na Muyahudi imwe kwa mbuli ya kuisafya. 26Wanahina waja wamuhitila Yohana, wamulongela, “Mfundiza, komkumbuka ija munhu yoyakalile na weye umwambu wa ulwanda lwa Yolodani, ija youchilongele mbuli zake? Lelo kobatiza na wanhu wose womuhitila!” 27Yohana kawedika, “Habule munhu yoyodaha kuwa na chinhu one heng'higwe kulawa kuulanga. 28Mweye wenyewo mwa wakalangama viniwalongele, ‘Niye sili Chilisito, mbali nitumigwa nimulongolele.’ 29Yeli na msoligwa niiyo msola. Mbwiya wa mulume yosola yokwima na kugozela, nayo kodeng'helela nani yahahulika dizi da mulume yosola. Sambi na niye nodeng'helela, na ndeng'helelo yangu itimia. 30Yeye kolondeka yawe mkulu, niye nolondeka kuwa mdodo.”
Yoyolawa kuulanga ni mkulu kufosa wose
31Munhu yokwiza kulawa kuulanga mkulu kufosa wose. Munhu wa isi ni wa chiisiisi, nayo kolonga mbuli za isi. Mbali munhu yalawile kuulanga mkulu kufosa vose. 32Yeye kolonga yaja yaawone na yaahulike, mbali habule munhu yoyatogole mbuli ziyalongile. 33Munhu yoyose yotogola usenga wake, kothibitisha kuwa Mulungu iyo kweli. 34Yoyatumigwe na Mulungu kolonga mbuli za Mulungu, kwaviya Mulungu kammemeza Muhe wake. 35Tata kamulonda Mwanage na kamwing'ha chila chinhu mmakono yake. 36Munhu yoyose yoyomtogola Mwana kana ugima wa siku zose, mbali yoyose yoyomulema Mwana hezawona ugima bule, kwaviya ludoko lwa Mulungu lwizakuwa kwa munhu iyo.
Yesu na mwanamke Msamaliya
1Kwa ivo Mndewa viyahulike Mafalisayo wahulika kuwa Yesu kopata wanahina wengi na kubatiza kumfosa Yohana. 2Hata ivo Yesu mwenyewo habatize wanhu bule mbali wanahina wake muhala. 3Yesu viyahulike ivo, kasegela Yudeya na kabwela kaidi Galilaya. 4Muna umwanza wake kalondeka yafosele Samaliya. 5Kafika muna dibululu da Samaliya, hanhu hatangigwe Sikali, habehi na mgunda wa Yakobo uyamwing'hile Yosefu mwanage. 6Hanhu haja hakala na chisima cha Yakobo. Ivo Yesu kakala hasi habehi na chisima icho kwaviya kakala kalegela kwa umwanza. Lusita uwo ikala saa sita imisi. 7Mwanamke imwe wa Chisamaliya keza kudeha mazi. Yesu kamulongela, “Uning'he mazi ning'we!” 8Wanahina wake wakala wahita kudibululu kugula ndiya. 9Mwanamke ija kamwidika, “Weye kwa Muyahudi na niye na Msamaliya. Vilihi konipula mazi ya kung'wa?” Kwaviya Wayahudi hawaihanganya hamwe bule na Wasamaliya. 10Yesu kamwidika, “One uvimanyile chinhu choyolava Mulungu, na one iviya uvimanyile yelihi yokupula mazi ya kung'wa, uhampulile yeye, nayo yahakwing'hile mazi ya Ugima.” 11Mwanamke ija kalonga, “Mwenevale, weye kwabule doo da kudehela, na chisima chingila. Lelo kulihi kondaupate mazi ya Ugima? 12Vino weye kwa mkulu kufosa tati yetu Yakobo? Yeye mwenyewo na wanage hamwe na wanyama wake wang'wa mazi ya chisima chino!” 13Yesu kamwidika, “Munhu yoyose yong'wa mazi yano kezawona ng'hilu kaidi. 14Mbali munhu yoyose yonda yang'we mazi yonimwing'ha niye, hezawona ng'hilu kaidi bule. Kwaviya mazi yonimwing'ha niye yezakuwa nzasa yoilava mazi ya Ugima mgati mmwake, na yezamwing'ha ugima wa siku zose.” 15Mwanamke ija kamulongela, “Mwenevale, ning'he mazi yayo muladi sekeniwone ng'hilu na wala sekenize hano kudeha mazi.” 16Yesu kamulongela, “Hita kamtange mulumako wize nayo hano.” 17Mwanamke ija kamwidika, “Nabule mulume.” Yesu kamulongela, “Kulonga goya viulongile kwabule mulume. 18Kwaviya kusoligwa na walume watano, na mulume yuuli nayo sambi si mulumako bule. Kunilongela kweli.” 19Mwanamke ija kamulongela, “Mwenevale, nowona weye kwa mulotezi wa Mulungu. 20Wasaho zetu wamtosela Mulungu muna ulugongo luno, mbali mweye Wayahudi mwolonga chilondeka kumtosela Mulungu uko Yelusalemu.” 21Yesu kamulongela, “Mama nitogole, lusita lwokwiza wanhu hawezamtosela Tata muna ulugongo luno wala uko Yelusalemu. 22Mweye Wasamaliya mwotosela chiya hamchimanyile, mbali cheye Wayahudi chomtosela Mulungu yochimmanyile, na kwa cheye Wayahudi, Mulungu kawakombola wanhu wose muna iisi. 23Mbali chipindi chokwiza, na sambi chifika wanhu wowotosa muna ikweli wezamtosela Tata muna Umuhe na kweli, kwaviya wanhu wawo niiyo wawo Tata yoowazahila. 24Mulungu ni Muhe, wanhu wake wowomtosela wolondeka kumtosela kwa Muhe na kweli.” 25Mwanamke ija kamulongela, “Novimanya Chilisito Mulopozi kokwiza, na vondayeze kezachilongela chila chinhu.” 26Yesu kamulongela, “Niye yonilonga na weye niiyo.” 27Wanahina wake wabwela na wazanywa ng'hani kumfika Yesu kolonga na mwanamke. Mbali habule munhu yamuuzile kuwa mwanamke ija kolonda choni, hebu kumuuza Yesu habali kolonga na mwanamke. 28Maabaho mwanamke kaileka nongo yake ya mazi, kabwela kudibululu, kawalongela wanhu, 29“Izoni mumuwone munhu yoyanilongele vinhu vose vinitendile. Vino ino kodaha kuwa Chilisito?” 30Ivo wanhu walawa kudibululu, wamuhitila Yesu. 31Lusita luja luja wanahina wake wamulamba Yesu, “Mfundiza, teng'hu diya!” 32Mbali Yesu kawedika, “Niye ninayo ndiya yohamuimanyile bule.” 33Maabaho wanahina wake wandusa kwiiuzagiza wenyewo, “Vino kuna munhu wowose yoyamgalile ndiya?” 34Yesu kawalongela, “Ndiya yangu iyo ino, kutenda viyolonda Mulungu na kukomeleza sang'hano yake yoyaning'hile kuitenda. 35Vino mweye hamulonga, ‘Ing'hali miyezi mine mbaka chipindi cha kugobola chifike?’ Nowalongela, inuleni yameso yenu mulole migunda! Ndiya zikangala na zolondeka kugoboligwa. 36Munhu yogobola ndiya kumgunda kezalihigwa, na kokwika hamwe ndiya kwa ugima wa siku zose. Maabaho munhu yohanda na munhu yogobola wezadeng'helela hamwe. 37Ivo ulonzi ulonga kweli, ‘Imwe kohanda mbeyu, na imwenga kogobola ndiya.’ 38Nimtumani kugobola ndiya hamuzihandile bule. Wanhu wamwenga wasang'hana, na mweye momweda kwa sang'hano yawo.” 39Wasamaliya wengi wa dibululu diya wamuhuwila Yesu kwaviya mwanamke ija kalonga, “Kanilongela vinhu vose vonitendile.” 40Ivo Wasamaliya viwamuhitile Yesu wamulamba yakale nawo, Yesu kakala nawo siku mbili. 41Wanhu wengi wamuhuwila Yesu kwa ichimu cha mbuli yake. 42Wamulongela mwanamke ija, “Sambi chohuwila, si kwa chila chiulongile weye. Cheye wenyewo chimtegeleza, na chovimanya munhu ino kweli ni Mulopozi wa isi.”
Yesu komuhonya mwana wa mkulu
43Vizifosile siku mbili, Yesu kahita Galilaya. 44Kwaviya Yesu mwenyewo kalonga mulotezi wa Mulungu hatogoligwa bule muna iisi yake. 45Wanhu wa Galilaya wakala wahita mudidugila da Pasaka uko Yelusalemu, na wawona yose yatendigwe na Yesu muna didugila ijo. Ivo Yesu viyafikile Galilaya, wanhu wa Galilaya wamuhokela. 46Maabaho Yesu kahita kaidi Kana muna isi ya Galilaya, hanhu hayagaluse mazi kuwa divai. Baho hakala mkulu imwe yeli na mwana mtamu uko Kapelinaumu. 47Mkulu iyo viyahulike Yesu kafika muna iisi ya Galilaya kulawa Yudeya, kamulamba Yesu yahite Kapelinaumu yakamuhonye mwanage yoyakalile habehi kudanganika. 48Yesu kamulongela, “Kumwenu habule munhu yoyodaha kutogola mbaka yawone vilaguso na mauzauza.” 49Mkulu ija kamwidika, “Mwenevale, chihite sambi mwanangu yang'hali hanadanganika.” 50Yesu kamulongela, “Hita, mwanago kezahona.” Mkulu ija kahuwila mbuli za Yesu, ivo kahita. 51Viyakalile mwiinzila, kaiting'hana na watumwa wake, wamulongela, “Mwanago kahona!” 52Nayo kawauza lusita luyahonile mwanage, watumigwa wamwidika, “Utamu umulawa igolo ifosile saa saba imisi.” 53Maabaho tata iyo kakumbuka lukala lusita luja luja Yesu viyamulongele, “Mwanago kezahona.” Ivo yeye hamwe na kaye yake yose wamuhuwila Yesu. 54Chino chikala chilaguso cha mauzauza chekaidi chiyatendile Yesu viyalawile Yudeya kuhita Galilaya.
Yesu komuhonya munhu
1Hamwande Yesu kahita Yelusalemu kuna didugila da Wayahudi. 2Uko Yelusalemu, habehi na ulwivi lukulu lwa ng'hondolo kukala na lamba doditangigwa kwa Chiyebulaniya Betisaza, najo dikala na vihelengo vitano. 3Wanhu wengi wowakalile watamu wakala watambalala muvihelengo ivo. Vipofu na mbetembete na wanhu wowaholole. Wakala wogozela yamazi yatibuligwe. 4Kwaviya lusita lumwenga msenga wa kuulanga kohulumuka na kwingila muna dilamba na kuyatibula yamazi. Mtamu yokwandusa kwingila munayamazi viyatibuke, kakala kohonyigwa utamu wowose uyakalile nawo. 5Haja hakala na munhu yakalile kolumwa kwa lusita lwa miyaka malongo matatu na nane. 6Yesu viyamuwone mtamu ija katambalala haja, kavimanya kuwa kakala mtamu kwa siku nyingi. Ivo kamuuza, “Vino weye kolonda kuhona?” 7Mtamu ija kamwidika, “Mwenevale, nabule munhu wa kunika muna dilamba lusita yahatibuligwa. Chila honilonda kwingila, munhu imwenga konilongolela.” 8Maabaho Yesu kamulongela, “Inuka! Sola lili jako uhite.” 9Bahobaho mtamu ija kahonyigwa, kasola lili jake, kahita. Chinhu icho chilawilila muna Isiku ya Mhumulo, 10ivo walangulizi wa Wayahudi wamulongela munhu ija yoyahonyigwe, “Diyelo ni Isiku ya Mhumulo. Malagilizo yetu yolema munhu yoyose kupapa lili muna dizuwa dino.” 11Mbali munhu iyo kawedika, “Munhu yoyanihonyile kanilongela, ‘Sola lili jako uhite.’ ” 12Wamuuza kaidi, “Yelihi yoyakulongele usole lili jako uhite?” 13Mbali hammanyile bule munhu yoyamuhonyile kakala yelihi, kwaviya wanhu wakala wengi, na Yesu kakala yasegele. 14Hamwande Yesu kahita muna ikaye ya kumpulila Mulungu, kamuwona munhu ija, kamulongela, “Tegeleza, sambi kuhona. Leka kutenda uhasanyi hebu chinhu chihile nani chizakupata.” 15Maabaho munhu ija kasegela na kawalongela walangulizi wa Wayahudi kuwa yoyamuhonyile kakala Yesu. 16Ivo kwaviya Yesu katenda chinhu icho muna Isiku ya Mhumulo, Wayahudi wandusa kumwihila. 17Yesu kawalongela, “Tati yangu kosanana usang'hano lusita lwose, iviya niye nolondeka nisanane.” 18Wayahudi walonda wamkome Yesu kwaviya kahasanya Malagilizo ya Isiku ya Mhumulo, na kwaviya kamtanga Mulungu Tati yake, ivo kaitenda kalinga Mulungu.
Udaho wa Mwana wa Munhu
19Yesu kawalongela, “Nowalongela kweli, Mwana wa Mulungu hadaha kutenda chinhu chochose yaidumwe. Kodaha kutenda chiya muhala chiyamuwonile Tati yake kochitenda, kwaviya chochose chiyotenda Tata, iviya Mwana kochitenda. 20Kwaviya Tata komulonda Mwana na komulagusa yose yoyoyatenda. Kezamulagusa vinhu vikulu kufosa vino, na mweye wose mwizakwazanywa. 21Saviya Tata viyowazlilibula wanhu wowadanganike na kuwena ugima, iviya Mwana kowena ugima wanhu woyowalonda. 22Tata hamtagusa munhu yoyose bule, mbali kamwing'ha Mwanage udaho wa kutagusa, 23ivo wanhu wose wamuhulike Mwana fana viwomuhulika Tata. Munhu yoyose yoyolema kumuhulika Mwana, komulema Tata yoyamtumile. 24“Nowalongela kweli, munhu yoyose yohulika mbuli yangu na kumuhuwila ija yoyanitumile, kana ugima wa siku zose. Hezatagusigwa kwaviya kafosa muna iifa na kwingila muna uugima. 25Nowalongela kweli, lusita lokwiza, na sambi lufika wanhu wowadanganike vondawahulike dizi da Mwana wa Mulungu, na waja wose wondawadihulike wezakuwa wagima. 26Fana Tata mwenyewo viyeli mwanduso wa ugima, iviya kamtenda Mwana kuwa mwanduso wa ugima. 27Kamwing'ha Mwana udaho wa kutagusa kwaviya ni Mwana wa Munhu. 28Sekemwazanywe na chino, lusita lokwiza wanhu wowadanganike wezahulika dizi jake. 29Nawo wezalawa muna yamaleme yawo, waja watendile yanogile wezazilibuligwa na kukala wagima, mbali waja watendile yehile wezazilibuligwa na kutagusigwa.
Ukalangama wa Yesu
30“Niye mwenyewo sidaha bule kutenda chinhu chochose, ila notagusa fana Mulungu viyanilongele, ivo nhaguso yangu ni ya haki. Sitenda viya vinilonda niye, mbali notenda viya viyolonda ija yoyanhumile. 31“One nihalonga mbuli zangu mwenyewo, ukalangama wangu wa uvwizi. 32Kauko imwenga yoyolonga mbuli zangu, na niye novimanya chila chinhu chiyolonga ni cha kweli. 33Mweye muwatuma wanhu kwa Yohana, nayo kawalongela mbuli za kweli. 34Niye silonda ukalangama wa munhu, mbali nolonga vino muladi mweye mukomboligwe. 35Yohana kakala fana chitasa chikalile chikwaka na kulava bung'hulo, na mweye musagula lusita ludodo kudenelela bung'hulo jake. 36Mbali niye nina ukalangama mkulu kufosa ukalangama uyalavile Yohana. Kwaviya usang'hano uyaninile Tata niukomeleze, usang'hano woniutenda wolagusa kuwa Tata kanituma. 37Tata mwenyewo, iyo yanhumile kolonga mbuli zangu. Hamunawahi bule kuhulika dizi jake wala kuwona chihanga chake lusita lwolwose. 38Iviya hamuhuwila mbuli yake bule kwaviya hammuhuwile bule ija yoyamtumile. 39Moyasoma yamandiko kwaviya mogesa muna iyayo mwizapata ugima wa siku zose. Maandiko Yelile yayo yolonga mbuli zangu, 40mbali mung'hali molema kwiza kumwangu na kuwa na ugima! 41“Silonda bule wanhu wanitunhize, 42mbali nowamanya. Nomanya kuwa mwabule ulondo wa Mulungu muna imizoyo yenu. 43Niza kwa udaho wa Tati yangu, hamunihokele bule, mbali munhu imwenga yaheza kwa udaho wake, mwizamuhokela. 44Molonda kuitunhiza wenyewo, wala hamuzahila bule kutunhizigwa na Mulungu yaidumwe! Vino mwizadahaze kunihuwila? 45Sekemgese kuwa niye nizamulongelezani kwa Tata. Musa, iyo mweye mumulolela iyo yondayamulongelezeni. 46One momuhuwila Musa, muhanihuwile na niye, kwaviya yeye kazandika mbuli zangu. 47Mbali one hamuhuwila chiya choyandike Musa, mwizadahaze kuhuwila chiya chinilonga niye?”
Yesu koweng'ha ndiya wanhu wengi
1Hamwande Yesu kahita umwambu wa lamba da Galilaya, hebu lamba ditangigwa da Tibeliya. 2Lung'husesa lukulu lwa wanhu lumsondelela kwaviya wawona vilaguso viyatendile va kuwahonya watamu. 3Maabaho Yesu kakwela mchanyha kuna ulugongo, kakala hamwe na wanahina wake. 4Dugila da Pasaka ya Wayahudi dikala habehi. 5Yesu viyawonile lung'husesa lukulu lwa wanhu longendela, kamuuza Filipo, “Chigule kulihi ndiya ya kuja wanhu wano wose?” 6Yesu kalonga ivo kwa kungeza Filipo kwaviya kavimanya chiya chondayatende. 7Filipo kamwidika Yesu, “Magate ya hela magana maidi hazifaya bule hata ihawa chila imwe yahapata chihande chidodo muhala!” 8Mwanahina imwe wa Yesu yoyatangigwe Andeleya, ndugu yake Saimoni Petili kamulongela Yesu, 9“Kabahano mbwanga kanavo vigate vitano va uhemba na visomba vidi. Mbali icho choni kwa wanhu wengi fana wano!” 10Yesu kawalongela wanahina wake, “Walongeleni wanhu wakale hasi.” Hanhu haja hakala na savu dimema. Ivo wanhu wose wakala hasi. Walume muhala wowakalile muna ulung'husesa luja peta yawo ikala magana malongo matano. 11Maabaho Yesu kavisola vigate viya, kamwing'ha nhogolwa Mulungu na kaweng'ha wanhu wowakalile hasi. Iviya katenda viya viya kwa ivisomba. 12Wanhu wose viwegute, Yesu kawalongela wanahina wake, “Soleni masigavu muladi sekechage chinhu chochose.” 13Ivo wanahina wadondola na kumemeza vigelo longo na vidi va masigavu ya vigate va uhemba vovisigazigwe na wanhu wadile. 14Wanhu viwawonile mauzauza yoyatendigwe na Yesu, wandusa kulonga, “Kweli ino iyo mulotezi wa Mulungu yokwiza muna isi.” 15Yesu kavimanya wanhu wailungila kwiza wamtende mfalume kwa nguvu, kawabanga, kahita kuna ulugongo yaidumwe.
Yesu kogenda mchanyha ya mazi
16Zua vidishwile, wanahina wake wahulumuka mbaka kuidilamba. 17Wakwela mwiingalawa wadahe kuloka dilamba kuhita Kapelinaumu. Lwiza lukala lutanda, na Yesu kakala yang'hali kuwafikila. 18Beho kulu dikala dobuma na mazi yatibuka. 19Wanahina viwakalile wahita fana ugenzi wa saa dimwe, wamuwona Yesu kogenda mchanyha ya mazi, kokwiza habehi na ingalawa. Wanahina wadumba nani. 20Mbali Yesu kawalongela, “Ni niye! Sekemudumbe!” 21Maabaho walonda kumwingiza Yesu muna ingalawa, bahobaho ngalawa ifika hanhu hana iisi inyalile.
Wanhu womzahila Yesu
22Siku isondelele, lung'husesa lwa wanhu wowakalile umwambu wa dilamba wavimanya kuja kukala na ngalawa imwe muhala. Iviya wavimanya kuwa Yesu hengile bule muna ingalawa hamwe na wanahina wake, mbali wanahina wasegela waidumwe. 23Maabaho ngalawa zimwenga zilawile Tibeliya zifika habehi na hanhu haja wanhu howadile magate Mndewa viyakomeleze kumwina hewela Mulungu. 24Viwawonile kuwa Yesu na wanahina wake wakala wasegela, wakwela ngalawa na kuhita Kapelinaumu kunzahila Yesu.
Yesu ndiya ya ugima
25Wanhu viwamuwonile Yesu umwambu wa dilamba, wamuuza, “Mfundiza, vino kufika zuwaki hano?” 26Yesu kawedika, “Nowalongela kweli, mweye monizahila siyo kwaviya muwona chilaguso, mbali kwaviya muja magate na mwiguta. 27Sekemugaiye ndiya yoiwola, mbali gaiyeni ndiya yoikala siku zose. Ndiya ino iyo Mwana wa Munhu kezawena, kwaviya Mulungu kamtogolela kutenda ivo.” 28Maabaho wamuuza Yesu, “Vino chitende choni muladi chitende chiya Mulungu choyochilonda chitende?” 29Yesu kawedika, “Chino icho choyolonda Mulungu muchitende, mumuhuwile ija yoyamtumile.” 30Wamuuza, “Vino chilaguso chilihi choudaha kuchitenda muladi chikuhuwile? Vino kwizatendaze? 31Wasaho zetu waja mana uko kudibwilingu, fana viyandikigwe muna Yamaandiko, ‘Kawena gate dodilawile kuulanga waje.’ ” 32Yesu kawalongela, “Nowalongelani kweli, siyo Musa yawinileni ndiya ija ya kuulanga. Tati yangu iyo yamwinileni ndiya ya kweli yoilawile kuulanga. 33Kwaviya ndiya yoyochina Mulungu ni munhu ija yokwiza kulawa kuulanga na kuwea ugima wanhu weli muisi.” 34Wamulongela, “Mwenevale, uchine ndiya ino siku zose.” 35Maabaho Yesu kawalongela, “Niye na ndiya ya ugima. Wanhu wowokwiza kumwangu hawezawona nzala bule, na wanhu wowonihuwila hawezawona nilu bule. 36Mbali fana vinimulongeleni, muniwona mbali hamunihuwile bule. 37Wose wowonina Tata, wezakwiza kumwangu, na yoyose yokwiza kumwangu, sizamwasa kunze bule. 38Kwaviya niye niza kulawa kuulanga siyo kutenda vinilonda niye, mbali kutenda viyolonda ija yoyanhumile. 39Nayo yoyanitumile kolonda vino, ndeke kumwagiza munhu yoyose muna iwanhu waja woyaninile, mbali niwazilibule wose muna isiku ya uhelelo. 40Kwaviya choyolonda Tati yangu icho chino, chila munhu yoyomulola Mwana na kumuhuwila yawe na ugima wa siku zose, na niye nizanzilibula muna isiku ya uhelelo.” 41Wayahudi wandusa kulongelela kwaviya Yesu kalonga, “Niye iyo ndiya yoihumuluke kulawa kuulanga.” 42Walonga, “Vino ino siyo Yesu mwanage Yosefu bule? Vino tati yake na mami yake hachiwamanyile bule? Lelo kodahaze kulonga, ‘Nihumuluka kulawa kuulanga?’ ” 43Yesu kawalongela, “Lekeni kulongelela. 44Habule munhu yoyodaha kwiza kumwangu one Tata yoyanitumile hamtendile yalonde kwiza kumwangu. Nayo yoyokwiza, nizanzilibula muna isiku ya uhelelo. 45Walotezi wa Mulungu wandika, ‘Wanhu wose wezafundizigwa na Mulungu.’ Na yoyose yoyomuhulika Tata na kuifunza kumwake kezakwiza kumwangu. 46Habule munhu yoyamuwonile Tata mbali imwe yoyalawile kwa Mulungu, yeye yaidumwe iyo yamuwonile Tata. 47Nowalongela kweli, munhu yoyose yonihuwila niye kanawo ugima wa siku zose. 48Niye ni ndiya ya ugima. 49Wasaho zenu waja mana kuja kudibwilingu, mbali wadanganika. 50Mbali ino ni ndiya yoihulumuka kulawa kuulanga, munhu yoyose yondayaije sekeyadanganike. 51Niye nandiya ya ugima yoihulumuka kulawa kuulanga. One munhu yoyose yahaja ndiya ino, kezakuwa ngima siku zose. Ndiya ino ni lukuli lwangu lunilulava kwa sama ya ugima wa wanhu wa isi yose.” 52Baho Wayahudi wandusa kuiuzagiza kwa ludoko, “Vino munhu ino kodahaze kuchigha lukuli lwake chije?” 53Yesu kawalongela, “Nowalongela kweli, one hamudile lukuli lwa Mwana wa Munhu na kuing'wa damu yake, hamwizakuwa na ugima mgati mmwenu. 54Munhu yoyose yoja lukuli lwangu na kuing'wa damu yangu, iyo kanawo ugima wa siku zose, na niye nizanzilibula muna isiku ya uhelelo. 55Kwaviya lukuli lwangu ni ndiya ya kweli na damu yangu ni ching'waji cha kweli. 56Munhu yoyose yoja lukuli lwangu na kuing'wa damu yangu, iyo kokala mgati mmwangu na niye nokala mgati mmwake. 57Fana viya Tata yeli mgima viyanitumile, na niye nina ugima kwa sama ya Tata. Ivo munhu yoyose yoja lukuli lwangu kezakala ngima kwa sama ya niye. 58Ino ni ndiya yoihumuluke kulawa kuulanga siyo fana imana iwadile wasaho zenu, maabaho wadanganika. Mbali munhu yoyose yoja ndiya ino kana ugima wa siku zose.” 59Yesu kalonga ivo viyakalile kofundiza muna ikaye ya kutosela uko Kapelinaumu.
Mbuli za ugima wa siku zose
60Wengi mwa iwanahina wake viwahulike, walonga, “Mafundizo yano madala. Vino yelihi yoyodaha kuyamanya?” 61Yesu kavimanya bila ya kulongiligwa na munhu kuwa wanahina wake wakala wolongelela. Ivo kawauza, “Mafundizo yano yowatenda muwe na mkangagile? 62Izakuwaze one mwizamuwona Mwana wa Munhu kobwela kuulanga hanhu hayakalile mwanduso? 63Muhe wa Mulungu kolava ugima, lukuli lwa munhu haludaha chinhu bule. Mbuli zoniwalongele ni mbuli za Muhe wa Mulungu yowagalila ugima. 64Mbali wamwenga wenu mung'hali mwolema kunitogola.” Yesu kalonga vino kwaviya kavimanya kusongela mwanduso welihi mwa iwawo wolema kutogola na munhu yelihi yondayambiduke. 65Yesu kagendelela kulonga, “Lekamana niwalongela habule munhu yoyodaha kwiza kumwangu mbaka Tata yamtende yadahe kwiza.” 66Kusongela siku ijo, wanahina wake wengi wabwela kuchisogo na hawamsondelele bule. 67Maabaho Yesu kawauza waja wanahina wake longo na waidi, “Vino na mweye iviya mwolonda kusegela?” 68Saimoni Petili kamwidika, “Mndewa, chihite kwa yelihi? Weye kunazo mbuli za ugima wa siku zose. 69Chohuwila na chovimanya weye kwa Yelile ulawile kwa Mulungu.” 70Yesu kawedika, “Vino simsaguleni mweye longo na waidi? Mbali imwe wenu mwihi!” 71Yesu kakala kolonga kumsonhela Yuda, mwana wa Saimoni Isikaliyoti, imwe wa wanahina longo na waidi. Hamwande Yuda iyo yoyambiduke Yesu.
Yesu na ndugu zake
1Hamwende Yesu kahita Galilaya. Halondile kuhita Yudeya kwaviya walangulizi wa Wayahudi wakala wolonda kumkoma. 2Lusita lwa dugila da Vizewe da Wayahudi dikala habehi. 3Ndugu zake wamulongela, “Kwolondeka usegele hano uhite Yudeya muladi wanahina wako wawone mauzauza youtenda. 4Habule munhu yotenda mbuli kwa kuifisa one kolonda yamanyike kwa wanhu. Ivo kwaviya na weye kotenda vinhu vino, ilaguse kwa wanhu weli muisi.” 5Kwaviya mbaka ndugu zake Yesu hawamtogole bule. 6Yesu kawalongela, “Lusita lwangu lufaya lung'hali halunafika bule, mbali kumwenu mweye chila lusita lufaya. 7Wanhu weli muna isi yose hawamwihilani, mbali wonihila niye kwaviya nogendelela kuwalongela kuwa wotenda mbuli zihile. 8Mweye hiteni kudidugila. Niye sihita bule kudidugila kwaviya lusita lwangu lufaya halunafika bule.” 9Yesu kalonga ivo, maabaho kasigala Galilaya.
Yesu kuna didugila da vizewe
10Ndugu zake viwahitile kudidugila, Yesu nayo kahita, mbali hahitile chiumwingi, kahita chinyelenyele. 11Walangulizi wa Wayahudi wakala wonzahila kuna didugila ijo. Ivo wauza, “Vino kakulihi munhu ija?” 12Kukala na minyong'onyo muna ulung'husesa lwa wanhu. Wanhu wamwenga wakala wolonga, “Munhu ino kanoga.” Wamwenga walonga, “Mbe! Kowagiza wanhu.” 13Mbali habule munhu yoyadahile kulonga mbuli zake muumwingi, kwaviya wakala wawadumba walangulizi wa Chiyahudi. 14Dugila ijo vidifikile haludonho, Yesu nayo kahita Mwiikaye ya Mulungu na kandusa kufundiza. 15Walangulizi wa Wayahudi wazanywa, wauza, “Vino munhu ino kayamaze yano yose nayo hasomile bule kuishule?” 16Yesu kawedika, “Mafundizo yonifundiza siyo yangu bule mbali yolawa kwa ija yanitumile. 17Munhu yoyose yolonda kutenda yaja yoyolonda Mulungu, kezavimanya fana mafundizo yangu yalawa kwa Mulungu hebu nolonga kwa udaho wangu mwenyewo. 18Munhu yolonga mbuli zake mwenyeo kolonda utunhizo wake. Mbali munhu yolonda ukulu kwa ija yoyamtumile, iyo ni mwaminifu, na kabule wihi mgati mmwake. 19Vino Musa hamwinileni malagilizo bule? Mbali habule hata imwe wenu yoyokwamha. Lelo habali molonda kunikoma?” 20Lung'husesa lwa wanhu lumulongela, “Weye kuna chinyamkela! Yelihi yoyolonda kukukoma?” 21Yesu kawalongela, “Nitenda mauzauza, mweye wose mukala mwazanywa. 22Musa kawalagiliza mweye mutende chihendo cha kuwengiza ulungwana wanenu wa chilume, ingawa si Musa bule, mbali wasaho zenu wawo wanduse. Ivo na mweye momwingiza ulungwana mwana wa chilume hata muna Isiku ya Mhumulo. 23One mumwingiza ulungwana mwana muna Isiku ya Mhumulo muladi sekembene Malagilizo ya Mulungu yoyamwing'hile Musa, habali monihila kwaviya nimuhonya munhu muna Isiku ya Mhumulo? 24Sekemutaguse kwa kulola kwa kunze muhala, mbali taguseni viilondeka.”
Vino ino iyo Chilisito?
25Wanhu wamwenga wa Yelusalemu wandusa kuiuzagiza, “Vino munhu wowomzahila wamkome siyo ino? 26Lola lelo! Kabahano, kolonga muumwingi na habule munhu yoyomulongela chinhu chochose. Vino walangulizi wovimanya kuwa kweli iyo ni Chilisito? 27Mbali chovimanya munhu ino kolawa kulihi. Chilisito vondayeze habule munhu yoyose yondayamanye koyolawa.” 28Yesu viyakalile kofundiza mwiikaye ya Mulungu, kalandula dizi, “Mwonimanya na mwomanya kunhu kunilawa. Sizile kwa udaho wangu mwenyewo. Ija yoyanitumile ni wa kweli. Mbali mweye hamummanyile bule. 29Niye nommanya kwaviya nilawa kumwake, nayo iyo yoyanhumile.” 30Maabaho wanhu walonda kumgwila, mbali habule munhu yoyose yagezile kumgwila kwaviya lusita lwake lukala halunafika. 31Mbali wanhu wengi muna ulung'husesa wamuhuwila, walonga, “Vino Chilisito vondayeze kezatenda mauzauza mengi kufosa munhu ino?”
Wakalizi watumigwa kumgwila Yesu
32Mafalisayo wahulika lung'husesa wonyong'onya mbuli za Yesu. Ivo wawo na wakulu wa nhambiko wawatuma wakalizi wa kaye ya Kutosela wangwile Yesu. 33Yesu kawalongela, “Ning'hali na mweye kwa lusita ludodo, maabaho nizahita kwa ija yoyanitumile. 34Mwizanizahila mbali hamwizaniwona bule, kwaviya hamwizadaha bule kwiza hanhu hanili.” 35Walangulizi wa Wayahudi wailongela, “Vino munhu ino kezahita kulihi mbaka cheye sekechimuwone? Vino kezahita muna yamabululu ya Wagiliki yowokala wanhu wetu na kuwafundiza Wagiliki? 36Kalonga kuwa, chizanzahila mbali hachizamuwona, na iviya hachidaha bule kuhita hanhu hayeli. Vino mbuli zino fambulo jake choni?”
Lwanda lwa mazi ya Ugima
37Siku ya uhelelo ya dugila ijo dodikalile siku ng'hulu ya dugila, Yesu kema, kalandula dizi, “Munhu yoyose yeli na nilu, nayeze kumwangu yang'we! 38Munhu yoyose yoyonihuwila niye, Maandiko Yelile yolonga, ‘Nyanda za mazi ya Ugima zizakilima kulawa mgati yake.’ ” 39Yesu viyakalile kolonga ivo, kakala kolonga mbuli za Muhe wa Mulungu, ija wanhu wowakalile womuhuwila wezamuhokela. Mbaka siku diya, wanhu wakala wang'hali hawanakwing'higwa Muhe wa Mulungu kwaviya Yesu kakala yang'hali kutunhizigwa bule.
Wanhu viweli woibagula
40Wanhu wamwenga muna ulung'husesa viwamuhulike kolonga ivo, walonga, “Munhu ino kweli ni ija imulotezi wa Mulungu.” 41Wanhu wamwenga walonga, “Ino iyo Chilisito!” Mbali wanhu wamwenga walonga, “Vino Chilisito kodahaze kulawa Galilaya? 42Maandiko Yelile yolonga kuwa Chilisito kezalawilila mulukolo lwa Daudi na kwelekigwa uko Betelehemu, muna dibululu dayakalile Daudi.” 43Ivo wanhu muna ulung'husesa waibagula kwaajili ya Yesu. 44Wanhu wamwenga walonda wangwile, mbali habule munhu yoyagolose mkono wake kumgwila.
Walangulizi wa Wayahudi wolema kumtogola Yesu
45Wakalizi wa Kaye ya Mulungu viwabwelile, wakulu wa nhambiko na Mafalisayo wawauza, “Habali hamumgalile?” 46Wakalizi wawedika, “Habule munhu yoyose yoyalongile fana viyolonga munhu ino!” 47Mafalisayo wawauza, “Vino na mweye iviya kamvwizilani? 48Vino mumuwona mulangulizi yoyose hebu Mfalisayo yoyose yoyomuhuwila? 49Wanhu wano hawamanyile bule Malagilizo ya Mulungu yoyamwing'hile Musa, ivo waduwiligwa na Mulungu!” 50Nikodemo, imwe wa Mafalisayo, munhu ija yoyamuhitile Yesu baho umwaka kauza, 51“Vino Malagilizo yetu yochilongela chimtaguse munhu ching'hali hachinamtegeleza teng'hu na kumanya chiyotenda?” 52Mbali wawo wamwidika, “Vino na weye iviya kolawa Galilaya? Lola muna Yamaandiko Yelile kwizavimanya kuwa habule mulotezi wa Mulungu yolawilila Galilaya bule.” 53Maabaho chila munhu kahita ukaye yake.
Mwanamke yoyagwiligwe ugoni
1Mbali Yesu kahita kuna ulugongo lwa Mizaituni. 2Siku isondelele imitootondo nani, Yesu kahita kaidi muna ikaye ya Mulungu. Wanhu wose wamuhitila, nayo kakala hasi, kandusa kuwafundiza. 3Wafundiza Malagilizo na Mafalisayo wamgala mwanamke yoyagwiligwe ugoni. Maabaho wamwika mwanamke iyo hagati. 4Wamulongela Yesu, “Mfundiza, mwanamke ino kagwiligwa ugoni. 5Muna Yamalagilizo, Musa kachilongela kuwa mwanamke fana ino kolondeka yatowigwe na mabwe mbaka yadanganike. Lelo weye kwolongaze?” 6Wauza vino muladi wangeze Yesu muladi wapate chimu cha kumshitaka. Mbali Yesu kaidulika hasi, kandika muna ditimbwisi kwa chidole chake. 7Nawo viwagendelele kumuuza, kenuka, kawalongela, “Munhu yoyose yelibule uhasanyi vimwili na yawe wa mwanduso kumtowa dibwe.” 8Maabaho kaidulika hasi kaidi, kandika muna ditimbwisi. 9Wanhu waja viwahulike ivo, wasegela imwe-imwe, kwandusila walala. Yesu kasigala, na mwanamke ija kakala kema haja haja. 10Yesu kenuka, kamuuza mwanamke ija, “Wakulihi wanhu waja wowakugwilile? Habule hata imwe yoyakutaguse?” 11Mwanamke ija kamwidika, “Mndewa, habule munhu yoyanitaguse.” Yesu kamulongela, “Niye iviya sikutagusa bule. Hita na sekeukatende uhasanyi kaidi.”
Yesu bung'hulo da isi
12Yesu kawalongela kaidi Mafalisayo, “Niye ni bung'hulo da isi. Munhu yoyose yoyonisondelela niye kezakuwa na bung'hulo na hezagenda muna ulwiza.” 13Mafalisayo wamulongela, “Weye kwoilavila ukalangama wako mwenyewo, kwa ivo chiulonga siyo kweli.” 14Yesu kawedika, “Hata one nihailavila ukalangama mwenyewo, ukalangama wangu ni wa kweli, kwaviya nimanya kunilawile na kunihita. Mbali mweye hamumanyile kunilawile hebu kunihita. 15Mwotagusa fana wanhu viwotagusa. Niye simtagusa munhu yoyose. 16Mbali nahatagusa, notagusa viilondeka, kwaviya sitagusa niidumwe. Tata yanhumile kahamwe na niye. 17Yandikigwa muna Yamalagilizo yenu kuwa, ukalangama wa wanhu waidi ni wa kweli. 18Niye noilavila ukalangama mwenyewo, na Tata yoyanitumile iviya konilavila ukalangama.” 19Maabaho wamuuza, “Tati yako kakulihi?” Yesu kawedika, “Hamunimanyile niye wala Tati yangu. One muhanimanyile niye, na Tati yangu muhammanyile iviya.” 20Yesu kalonga mbuli zino zose viyakalile kofundiza mwiikaye ya Mulungu, muna ichiheleto cha ngama. Wala habule munhu yangwilile, kwaviya lusita lwake lukala lung'hali halunafika.
Hamudaha kuhita hanhu honihita
21Yesu kawalongela kaidi, “Niye nohita, na mweye mwizanizahila, na mwizadanganika muna uhasanyi wenu. Hamudaha kuhita hanhu honihita.” 22Walangulizi wa Wayahudi walonga, “Kalonga kuwa hachidaha kuhita hanhu hoyohita. Vino kolonda yaikome mwenyewo?” 23Mbali Yesu kawedika, “Mweye mwa wanhu wa isi ino yili hasi, mbali niye nilawa uchanyha. Mweye ni wa isi ino mbali niye siyo wa isi ino. 24Nimulongelani kuwa mwizadanganika muna uhasanyi wenu. One hamutogole kuwa ‘Niye Niiyo’ mwizadanganika muna uhasanyi wenu.” 25Wamuuza, “Weye iyo yelihi?” Yesu kawedika, “Niye ni ija yoniwalongele kusongela mwanduso. 26Ninayo mengi ya kulonga kusonhela mweye na kuwatagusa. Mbali ija yoyanhumile ni kweli, na niye nowalongela wanhu wa isi ino yaja yoniyahulike kumwake muhala.” 27Hawamanyile kuwa Yesu kakala kowalongela mbuli za Tati yake. 28Ivo Yesu kawalongela, “Vondamumwinule Mwana wa Munhu mumsalaba, baho mwizavimanya kuwa Niye Niiyo. Iviya mwizamanya kuwa niye sitenda chochose kwa udaho wangu, mbali nolonga chiyanifundize Tati yangu. 29Nayo yoyanhumile kahamwe na niye, hanilekile niidumwe bule kwaviya siku zose notenda yaja yoyomnogeza yeye.” 30Wanhu wengi wowamuhulike Yesu viyolonga yayo, wamtogola.
Ukweli wizawikeni wanhu kwiilegeha
31Yesu kawalongela Wayahudi wowamtogole “One muhayamha mafundizo yangu, mwizakuwa wanahina wangu kweli. 32Maabaho mwizaumanya ukweli, na ukweli wizamwikani mwiilegehe.” 33Wamwidika, “Cheye ni wazukulu wa Bulahimu. Hachinawahi kuwa watumwa kwa munhu yoyose. Vilihi kwochilongela chizailegeha?” 34Yesu kawalongela, “Nomulongelani kweli, munhu yoyose yoyotenda uhasanyi ni mtumwa wa uhasanyi. 35Mtumwa si munhu wa mwiikaye siku zose, mbali mwana ni munhu wa mwiikaye siku zose. 36One Mwana yahamtendani mwiilegehe, mwizailegeha kweli kweli. 37Novimanya mweye mwa wazukulu wa Bulahimu. Mbali mwolonda kunikoma kwaviya hamtogola mafundizo yangu. 38Nowalongela chiya Tati yangu choyanilaguse, mbali mweye mwotenda chiya tati yenu chayawalongele.” 39Wamwidika, “Tati yetu ni Bulahimu.” Yesu kawalongela, “One muwile wana wa Bulahimu, muhatendile fana Bulahimu viyatendile. 40Niye nimulongelani kweli yoniihulike kwa Mulungu, mbali lelo mwolonda kunikoma. Bulahimu hatendile ivo bule. 41Mbali mweye mwotenda vinhu ivitendigwe na tati yenu.” Wamulongela, “Mulungu yaidumwe tati yetu chilinayo. Cheye cha wanage kweli.” 42Yesu kawalongela, “One Mulungu yawile Tati yenu, muhanilondile niye kwaviya nilawa kwa Mulungu, na sambi na hano. Sizile kwa udaho wangu mbali yeye iyo yanitumile. 43Habali hamuvimanya yano yonilonga? Kwaviya mweye hamudaha kutegeleza mbuli zangu. 44Mweye mwa wana wa tati yenu Mwihi, kwa ivo mwolonda kutenda wihi fana tati yenu. Kusongela mwanduso yeye kakala mkomaji, wala hailumba na kweli, kwaviya mwabule kweli mgati mmwake. Viyovwiza koilagusa kuwa yeye ni mvwizi na ni tata wa uvwizi. 45Niye kwaviya nowalongelani kweli, hamunitogola. 46Vino kuna munhu yoyose yoyodaha kulava ukalangama kuwa niye nina uhasanyi? One nihawalongela kweli, habali mweye hamunitogola bule? 47Munhu yeli wa Mulungu kohulika chiya choyolonga Mulungu. Mweye hamumuhulika bule kwaviya siyo wa Mulungu.”
Yesu na Bulahimu
48Wayahudi wamuuza Yesu, “Vino hachilongile goya kulonga weye ni msamaliya na kuna chinyamkela?” 49Yesu kawedika, “Niye nabule chinyamkela. Nomtunhiza Tati yangu, mbali mweye hamunitunhiza bule. 50Niye siizahilila utunhizo mwenyewo. Kauko yoyouzahila, nayo niiyo msemi. 51Nowalongela kweli, munhu yoyose yokwamha mafundizo yangu, hezadanganika ng'o!” 52Maabaho Wayahudi wamulongela Yesu, “Lelo chovimanya kuwa weye kuna chinyamkela! Bulahimu kadanganika na iviya walotezi wadanganika, mbali weye koolonga munhu yokwamha mafundizo yako hezadanganika ng'o! 53Weye vino koitenda kwa mkulu kufosa tati yetu Bulahimu? Yeye na walotezi wa Mulungu wadanganika. Vino weye koitenda kwa yelihi?” 54Yesu kawedika, “Nahaitogoza mwenyewo, ukulu wangu siyo chinhu bule. Tati yangu, iyo yomulonga ni Mulungu wenu, iyo yonitunhiza. 55Mweye hamummanyile bule, mbali niye nimmanya. One nihalonga simmanyile bule, nokuwa mvwizi fana mweye. Mbali niye nimmanya na iviya noyamha mbuli yake. 56Tati yenu Bulahimu kadenelela yaniwone, nayo kaniwona, kadeng'helela.” 57Wayahudi wamulongela Yesu, “Weye ung'hali kufikiza miyaka malongo matano, vino kumuwona Bulahimu?” 58Yesu kawedika, “Nowalongela kweli, Bulahimu yang'hali hanakwelekwa, niye nabaha.” 59Baho wadondola mabwe, walonda wamtowe Yesu. Mbali Yesu kaifisa na kalawa hanze ya Mwiikaye ya Mulungu.
Yesu komuhonya munhu yoyelekigwe chipofu
1Yesu viyakalile kofosa, kamuwona munhu imwe chipofu kusongela kwelekigwa kwake. 2Wanahina wake wamuuza, “Mfundiza, yelihi yoyatendile uhasanyi hata munhu ino yelekigwe chipofu? Vino ni yeye mweneywo hebu tati yake na mami yake?” 3Yesu kawedika, “Dino hadilawilile bule kwa sama ya uhasanyi wa munhu ino wala wa tati yake na mami yake. Munhu ino kelekigwa chipofu muladi nguvu ya Mulungu ilagusigwe muna ugima wake. 4Cholondeka kumsang'hanila ija yanhumile kung'hali imisi. Kwaviya chilo chokwiza, habule munhu yoyose yondayadahe kusanana. 5Vinili ning'hali muna iisi, Niye niijo bung'hulo da isi.” 6Viyamalile kuyalonga yayo, katema mate hasi, maabaho katenda nhope na kamuhaka ija ichipofu mmeso. 7Maabaho kamulongela, “Hita ukanawe muna dilamba da Siloamu.” Siloamu fambulo jake “Yoyatumigwe”. Baho iyo chipofu kahita, kanawa chihanga chake, maabaho kabwela ukaye kuno kowona. 8Wakaya wayage na wanhu wose wowamuwonile viyakalile kopula, waiuzagiza, “Vino ino siyo munhu ija yoyakalile kopula?” 9Wanhu wamwenga walonga, “Ino iyo yeye.” Mbali wamwenga walonga, “Si yeye bule.” Ivo munhu ija mwenyewo kalonga, “Niye niiyo iyo.” 10Wamuuza, “Vino meso yako yagubukaze?” 11Kawedika, “Munhu ija yotangigwa Yesu katenda nhope, kanihaka mmeso. Maabaho kanilongela nihite Siloamu nikanawe chihanga changu. Nihita, na vininawile, bahobaho nidaha kuwona.” 12Wanahina wamuuza munhu yoyahonyigwe, “Munhu iyo kakulihi?” Kawedika, “Manye.”
Mafalisayo wompeleleza chipofu yahonile
13Maabaho wanhu wangala munhu ija yoyakalile chipofu kwa Mafalisayo. 14Siku diya Yesu viyatendile nhope na kumuhonya munhu chipofu dikala Isiku ya Mhumulo. 15Maabaho Mafalisayo wamuuza kaidi munhu ija viya viyadahile kuwona. Nayo kawedika, “Kanihaka nhope mmeso, maabaho ninawa, na sambi nowona.” Ivo waigola wawo kwa wawo. 16Walangulizi wa Mafalisayo wamwenga walonga, “Munhu iyo yoyatendile ivo halawile kwa Mulungu, kwaviya hamha bule Malagilizo ya Isiku ya Mhumulo.” Mbali wamwenga walonga, “Munhu mwene uhasanyi kodahaze kutenda vilaguso vino va mauzauza?” 17Maabaho wamuuza kaidi munhu ija, “Kulonga munhu iyo kakuhonya meso yako. Lelo weye kwolongaze kumsonhela munhu iyo?” Kawedika, “Munhu iyo ni mulotezi wa Mulungu.” 18Wayahudi wakala hawanatogola bule kuwa munhu ija kakala chipofu, maabaho kadaha kuwona. Ivo wawatanga tati yake na mami yake, 19wawauza, “Vino ino mwanenu? Mulonga kelekigwa chipofu, lelo kadahaze kuwona?” 20Tati yake na mami yake wawedika, “Cheye chivimanya ino niiyo mwanetu, na iviya kelekwa chipofu. 21Mbali viya viyadahile kuwona, hebu yelihi yoyangubule yameso hachivimanyile bule. Muuzeni mwenyewo. Yeye mkulu ngima, ivo kodaha kwidika mwenyewo!” 22Tati yake na mami yake walonga ivo kwaviya wakala wowadumba walangulizi wa Wayahudi. Walangulizi wawo walonga munhu yoyose yondayalonge kuwa Yesu niiyo Chilisito kezawingigwa mwiikaye ya Kutosela. 23Lekamana tati yake na mami yake walonga, “Muuzeni mwenyewo. Yeye ni munhu mkulu ngima!” 24Wayahudi wamtanga kaidi munhu ija yoyakalile chipofu, wamulongela, “Wilahe kwa Mulungu one kwolonga ukweli. Cheye chovimanya munhu iyo yoyakuhonyile kana uhasanyi.” 25Munhu ija kawedika, “One kana uhasanyi, niye sivimanya bule. Chinhu chimwe muhala chonimanyile, nikala nitulika yameso, sambi nowona!” 26Maabaho wamuuza kaidi, “Vino katenda choni? Katendaze kukuhonya yameso yako?” 27Nayo kawedika, “Niwalongela, mbali hamulondile kutegeleza. Lelo mwolonda kuhulika mbuli ino kaidi? Hebu na mweye mwolonda muwe wanahina wake?” 28Maabaho wamuliga na wamulongela, “Weye kwa mwanahina wake! Cheye cha wanahina wa Musa! 29Chivimanya Mulungu kalonga na Musa, mbali munhu ija hachimmanyile bule koyolawa.” 30Munhu ija yoyakalile chipofu kawalongela, “Mwonyazanya! Mweye hamuvimanyile koyolawa, mbali kanihonya meso yangu! 31Chovimanya Mulungu hawategeleza bule wanhu weli na uhasanyi, mbali komtegeleza munhu yoyose yomuhuwila na yoyotenda chiya chiyomulondile yatende. 32Kwandusila isi viilumbigwe, habule munhu yoyahulike kuwa munhu yoyose kamuhonya munhu yoyelekigwe chipofu. 33One munhu ino halawile kwa Mulungu bule, sigambe yadahe kutenda chinhu chochose.” 34Wamulongela, “Lola weye kwelekwa muna uhasanyi. Lelo weye kwodahaze kuchifundiza cheye?” Baho wamuwinga mwi ikaye ya Kutosela.
Upofu wa chimuhe
35Yesu kahulika kuwa munhu ija yoyamuhonyile kawingigwa mwiikaye ya Kutosela. Ivo viyamuwonile kamuuza, “Vino weye komuhuwila Mwana wa Munhu?” 36Munhu ija kamulongela, “Mwenevale, vino munhu iyo yelihi? Nilongele muladi na niye nimuhuwile!” 37Yesu kamulongela, “Kumuwona kumala, munhu iyo youlonga nayo sambi ni iyo!” 38Maabaho munhu ija kamulongela, “Mndewa, nohuwila.” Maabaho kumtumbalila mavindi Yesu. 39Yesu kamulongela, “Niza mwiisi ino kutagusa, vipofu wawone, na wanhu wowona wawe vipofu.” 40Mafalisayo wamwenga wowakalile hamwe na wawo wahulika mbuli izo, wamuuza, “Vino na cheye iviya cha vipofu?” 41Yesu kawedika, “One muwile vipofu, sigambemuwe na uhasanyi. Mbali sambi mwolonga mwowona, ivo mung'hali na uhasanyi.”
Simwe da mdimi
1Yesu kawalongela, “Nowalongela kweli, munhu yoyose one hengile bule muna ichikwama cha ng'hondolo kufosela muulwivi, mbali kaibebenyeka na kwingila kwa nzila zimwenga, iyo mbavi na muhokaji. 2Munhu yokwingila kwa kufosela muulwivi iyo niiyo ndimi wa ng'hondolo. 3Mkalizi wa lwivi komfungulila munhu iyo, ng'hondolo wohulika dizi jake. Nayo kowatanga ng'hondolo wake kwa mazina yawo, maabaho kowagala kunze. 4Yahawalava kunze ng'hondolo wake, kowalongolela, nawo wamuinza kwaviya wadimanya dizi jake. 5Hawamuinza munhu imwenga bule, mbali wezamulema kwaviya hawadimanyile dizi da munhu imwenga.” 6Yesu kawalongela simwe dino, mbali wawo hawavimanyile chiya chayalongile.
Yesu ni mdimi yanogile
7Maabaho Yesu kawalongela kaidi, “Nowalongela kweli, niye ni ulwivi wa ng'hondolo. 8Wanhu wose wowanilongolele niye wawo wabavi na iviya wahokaji, na ng'hondolo hawawahulike bule. 9Niye ni lwivi. Munhu yoyose yoyokwingila kufosela niye kezakomboligwa. Kezakwingila na kulawa kuzahila ndiya. 10Mbavi kokwiza kwa lungilo da kubawa, kukoma na kubananga. Niye niza kwa lungilo da kuwatenda muwe na ugima, na iviya sekemuhungukiligwe na chinhu chochose muna ugima wenu. 11“Niye ni ndimi ninogile. Ndimi yanogile kolava ugima wake kwa ng'hondolo wake. 12Munhu yoyolihigwa kwa kuwadima ng'hondolo, na si mwene ng'hondolo, yahamuwona mbwizi kokwiza, kowaleka ng'hondolo na kokimbila. Ivo mbwizi kowagwila na kuwapwililisa ng'hondolo. 13Kokimbila kwaviya ni munhu wa kulihigwa muhala, na hawagesa ng'hondolo bule. 14Niye ni ndimi ninogile. Nowamanya ng'hondolo wangu, na ng'hondolo wangu wonimanya niye. 15Fana Tata viyonimanya na niye nommanya Tata, na noulava ugima wangu kwa ichimu cha ng'hondolo. 16Iviya ninawo ng'hondolo wamwenga, wawo siyo wa chikwama chino. Wawo nawo nolondeka niwagale hano iviya. Wezadihulika dizi jangu, na kwizakuwa bumbila dimwe da ng'hondolo na mdimi imwe. 17“Tati yangu konilonda kwaviya noulava ugima wangu muladi niuhokele kaidi. 18Habule munhu yonihoka ugima wangu. Noulava kwa kulonda mwenyewo. Nina udaho wa kuulava, na nina udaho wa kuusola kaidi ugima wangu. Vino ivo Tata viyanilagilize nitende.” 19Mbuli zino za Yesu ziwatenda Wayahudi waibagule kaidi. 20Wanhu wengi walonga, “Ino kana chinyamkela na iviya kana chipeyu. Vino habali mwomtegeleza?” 21Mbali wamwenga walonga, “Munhu mwene chinyamkela kodahaze kulonga vino? Vino chinyamkela kodaha kumuhonya munhu chipofu?”
Wayahudi womulema Yesu
22Uko Yelusalemu kukala na Dugila da kuika wakifu Kaye ya Mulungu, iviya ukala msimu wa chihuhwe. 23Yesu kakala muna Ikaye ya Mulungu, kogenda muna uluhelengo lwa Solomoni. 24Wayahudi wamzunguluka, wamuuza, “Vino kwizachileka muna umkangagile mbaka lini? Chilongele funhu funhu fana weye kwa Chilisito.” 25Yesu kawedika, “Nimulongelani, mbali hamuhuwile bule. Mauzauza yonitenda kwa zina da Tati yangu yoniyalagusa, 26mbali mweye hamtogola kwaviya mweye siyo ng'hondolo wangu. 27Ng'hondolo wangu wodihulika dizi jangu, nowamanya nawo woniwinza. 28Nowena ugima wa siku zose, nawo hawezadanganika bule. Habule munhu yoyodaha kuwalava mmakono yangu. 29Tati yangu yoyaninile wawo, ka mkulu kufosa wose. Habule munhu yoyodaha kuwalava mmakono ya Tati yangu. 30Niye na Tata cha wamwe.” 31Wayahudi wadondola mabwe kaidi muladi wamtowe Yesu. 32Yesu kawalongela, “Nimulagusani mauzauza mengi kulawa kwa Tata. Vino uzauza dilihi dodimtendani munitowe na mabwe?” 33Wayahudi wamwidika, “Hachikutowa na mabwe kwaviya kutenda mauzauza, mbali chikutowa kwaviya kumuliga Mulungu! Weye kwa munhu, mbali kwolonga kwa Mulungu.” 34Yesu kawedika, “Vino hayandikigwe bule muna Yamalagilizo yenu Mulungu kalonga, ‘Mweye mwa milungu’? 35Mulungu kawatanga ‘milungu’ waja wenigwe usenga wake, na cheye chivimanya Yamaandiko Yelile yolonga kweli siku zose. 36Tata kanisagula na kunituma niye muna iisi. Lelo mwolonga nimuliga Mulungu kwaviya nilonga ‘Niye na Mwana wa Mulungu’? 37One sitenda bule sang'hano za Tati yangu zoyolonda nitende sekemunihuwile. 38Mbali one notenda sang'hano zake, hata fana hamunihuwila, basi togoleni sang'hano izo, muladi mumanye na kutambula kuwa Tata kamgati mmwangu na niye namgati mmwake.” 39Maabaho walonda wangwile kaidi, mbali Yesu kawabanga. 40Maabaho Yesu kabwela kaidi mwambu wa dilamba da Yolodani, hanhu Yohana hayakalile kobatiza, na kakala uko. 41Wanhu wengi wamuhitila, walonga, “Yohana hatendile mauzauza bule, mbali chila mbuli iyamulongele munhu ino ikala kweli.” 42Wanhu wengi hanhu haja wamuhuwila Yesu.
Ifa ya Lazalo
1Munhu imwe yoyatangigwe Lazalo kakala mtamu. Munhu ino kakala mkaya wa Besaniya, chibululu chiwakalile wokala Maliya na Masa ndugu yake. 2Maliya ino iyo ija yoyabobode magulu ya Mndewa mavuta ya kunung'hila goya na kuyahangusa kwa mvili zake. Lelo Lazalo lumbu jake iyo yakalile mtamu. 3Ivo ndugu zake Lazalo wamtumila Yesu usenga, “Mndewa, mbwiyako youmulonda kolumwa.” 4Yesu viyahulike vino, kalonga, “Utamu uno hauzamkoma Lazalo bule mbali unpata kwa ichimu cha ukulu wa Mulungu muladi Mwana wa Munhu yatunhizigwe kufosela utamu uno.” 5Yesu kakala kowalonda Masa na mwali wake na Lazalo. 6Yesu viyahulike kuwa Lazalo mtamu, kongeza kukala siku mbili haja hayakalile. 7Maabaho kawalongela wanahina wake, “Chibwele Yudeya” 8Wanahina wake wamulongela, “Mfundiza! Siku ndodo zifosile Wayahudi walonda kukukoma na mabwe, habali kolonda uhite kaidi hanhu haja?” 9Yesu kawedika, “Imisi ina masaa longo na maidi. Munhu yahagenda imisi hadaha kuikwala, kwaviya kodiwona bung'hulo da isi ino. 10Mbali munhu yahagenda ichilo kezaikwala, kwaviya kabule bung'hulo.” 11Maabaho Yesu kagendelela kulonga, “Mbwiyetu Lazalo kagona, mbali niye nohita kumulamsa.” 12Wanahina wake wamwidika, “Mndewa, one kagona, kezahona.” 13Yesu kakala kolonga Lazalo kadanganika, mbali wanahina wake wagesa Lazalo kagona. 14Maabaho Yesu kawalongela funhu funhu, “Lazalo kadanganika. 15Nodenelela kwa ichimu chenu kwaviya sikalile nayo bule, muladi munitogole. Goza chihite.” 16Maabaho Tomasi, yatangigwe Mbasa, kawalongela wanahina wayage, “Goza chihite na mfundiza muladi chidanganike hamwe nayo.”
Yesu ni uzilibuko na ugima
17Yesu viyafikile uko, kalufika lukuli lwa Lazalo luwandigwa mdileme lumala siku nne zifosile. 18Chibululu cha Besaniya chikala habehi na Yelusalemu, utali wa ugenzi wa maili mbili, 19ivo Wayahudi wengi weza kwa Masa na Maliya kuwafaliji kwa ifa ya ndugu yawo. 20Masa viyahulike Yesu kokwiza, kahita kumuhokela, mbali Maliya kasigala ukaye. 21Masa kamulongela Yesu, “Mndewa, one uwile hano, lumbu jangu sigambeyadanganike bule! 22Mbali novimanya hata sambi Mulungu kezakwina chochose chondaunpule.” 23Yesu kamulongela, “Lumbu jako kezazilibuka.” 24Masa kamwidika, “Novimanya kezazilibuka muna isiku ya uhelelo.” 25Yesu kamulongela, “Niye ni uzilibuko na ugima. Munhu yoyose yoyonihuwila niye, hata yahadanganika kezakuwa ngima. 26Na munhu yoyose yeli mgima na yonihuwila niye hezadanganika ng'o!. Vino koyahuwila yayo?” 27Masa kamwidika, “Wona, Mndewa! Nohuwila weye kwa Chilisito, Mwana wa Mulungu, yezile mwii isi.”
Yesu komulilila Lazalo
28Masa viyalongile vino, kahita ukaye na kumtanga Maliya mwali wake chinyelenyele. Kamulongela, “Mfundiza kabaha, kokutanga.” 29Maliya viyahulike vino, kenuka himahima kamuhitila Yesu. 30Yesu kakala yang'hali kwingila muna dibululu, mbali kakala kema hanhu haja haja Masa hayamuhokele. 31Wayahudi wowakalile ukaye wamfaliji Maliya, viwamuwonile Maliya kenuka na kulawa kunze himahima, wagesa kohita kulila kudileme. 32Maliya viyafikile hanhu hayakalile Yesu, kamuwona, kumtumbalila mavindi, na kamulongela, “Mndewa, one uwile baha, lumbu jangu sigambeyadanganike bule.” 33Yesu viyamuwonile Maliya kolila na Wayahudi wowezile nayo nawo wolila, kapata luholozi muumoyo wake na kawona usungu. 34Maabaho Yesu kawauza, “Mumuwanda kulihi?” Wamwidika, “Mndewa, izo ulole” 35Yesu kalila. 36Maabaho Wayahudi walonga, “Loleni viyamulondile!” 37Mbali wamwenga walonga, “One kamuhonya munhu chipofu, vino kapotigwa kumtenda Lazalo sekeyadanganike?”
Yesu komzilibula Lazalo
38Yesu viyakalile kaidi na luholozi na kugazigwa muna umoyo wake, kahita mbaka kudileme. Leme ijo dikala tuka digubikigwe na dibwe. 39Yesu kawalongela, “Dibimbiliseni idibwe!” Masa, lumbu wa ija yadanganike kamulongela, “Mndewa, mbali kezanung'ha. Kakala siku nne kusongela viyadanganike.” 40Maabaho Yesu kamulongela, “Vino sikulongele one wahahuwila kwizawona utunhizo wa Mulungu?” 41Ivo wadibimbilisa idibwe. Maabaho Yesu kalola kuulanga, kalonga, “Tata, nokwina hewela kwaviya weye konhegeleza. 42Novimanya kunitegeleza siku zose, mbali nolonga vino muladi wanhu wowemile hano, watogole kuwa weye kunhuma.” 43Yesu viyalongile ivo, katanga kwa dizi kulu, “Lazalo, lawa kunze!” 44Lazalo kalawa kunze, makono yake na magulu yake yazingilizigwa sanda, na chihanga chake chigubikigwa na walo. Yesu kawalongela, “Mfunguleni na mumuleke yahite.”
Wayahudi wotenda mpango wa kumkoma Yesu
45Wayahudi wengi wowezile kumulaula Maliya wawona yoyatendile Yesu, ivo wamuhuwila. 46Mbali Wayahudi wamwenga wahita kwa Mafalisayo, wawalongela yaja yoyatendile Yesu. 47Ivo Mafalisayo na wakulu wa nhambiko waiting'hana na wanhu wa chitala cha Wayahudi, waiuzagiza, “Chitende choni? Munhu ino kotenda mauzauza mengi?” 48One chihamuleka yagendelele, wanhu wose wezamuhuwila, maabaho Waloma wezakwiza kubananga Kaye yetu ya Mulungu na isi yetu. 49Maabaho imwe wawo, yoyatangigwe Kayafa, yoyakalile Mkulu wa Nhambiko Digogogo umwaka uja, kalonga, “Mweye mwawabozi! 50Vino hammanyile bule kuwa muhavu munhu imwe kumwenu yadanganike muladi wanhu wa isi yose wakomboligwe?” 51Hamanyile chiyakalile kolonga, mbali kwaviya kakala mkulu wa nhambiko wa umwaka uja, kalagula kuwa Yesu kezadanganika kwa ichimu cha Wayahudi. 52Wala siyo kwa ichimu cha Wayahudi muhala, mbali kezadanganika muladi yaweke hamwe wana wa Mulungu wowapwililike. 53Ivo kwandusila siku diya, walangulizi wa Wayahudi wazahila nzila ya kumkoma Yesu. 54Ivo Yesu hahitile kaidi kuno kowoneka mwa Wayahudi, mbali kalawa uko na kuhita habehi na bwilingu, kuna ichibululu chitangigwe Efulaimu. Uko kakala na wanahina wake. 55Siku da Dugila da Wayahudi da Pasaka vidikalile habehi kufika, wanhu wengi wahita Yelusalemu muladi wakasafyigwe ing'hali Pasaka kufika. 56Wakala womzahila Yesu, ivo viwaiting'hane muna Ikaye ya Mulungu, waiuzagiza, “Mwowonaze? Vino hezakwiza bule muna Didugila?” 57Wakulu wa nhambiko na Mafalisayo walagiliza one munhu yoyose kovimanya kuyeli Yesu, kolondeka yalonge muladi wangwile Yesu.
Yesu kokwitililigwa mavuta uko Besaniya
1Zing'hali siku sita kufika dugila da Pasaka, Yesu kafika Besaniya, ukaye kwa Lazalo, ija yoyamzilibule. 2Wanhu wamsasalila Yesu ndiya ya ichigulogulo, Masa kakala kowasananila. Lazalo kakala imwe wa wanhu wowakalile haimeza na Yesu. 3Maabaho Maliya kasola chichupa cha mavuta yonung'hila goya yoyaguligwe kwa hela ng'hulu, kamboboda Yesu mmagulu na kumuhangusa kwa nyele zake. Kaye yose inung'ha goya. 4Yuda Isikaliyoti, imwe wa wanahina wake, ija yondayambiduke Yesu kauza, 5“Lelo habali mavuta yano sekeyachuuzigwe kwa dinali magana matatu, na hela zondazipatike wenigwe ngayengaye?” 6Halongile vino kwaviya kawawonela ubazi ngayengaye, mbali kwaviya kakala npapaji wa mkoba wa hela, na lusita lumwenga kakala yobawaga hela. 7Yesu kawedika, “Sekemungaze! Mulekeni yayeke kwa ichimu cha siku da kuwandigwa kwangu. 8Siku zose munawo ngayengaye, mbali hamwizakala na niye siku zose.”
Mpango wa kumkoma Lazalo
9Wayahudi wengi viwahulike Yesu kakala Besaniya, wahita. Hawahitile kumuwona Yesu yaidumwe, mbali iviya wahita kumuwona Lazalo, munhu yoyazilibuke. 10Ivo walangulizi wa wakulu wa nhambiko wazahila nzila ya kumkoma Lazalo iviya, 11kwaviya Wayahudi wengi wamuhitila Yesu na kumuhuwila kwa ichimu cha chiya chimulawilile Lazalo.
Yesu kokwingila Yelusalemu kwa deng'ho
12Siku isondelele wanhu wengi wowezile kuna Didugila da Pasaka, wahulika Yesu kakala kokwiza Yelusalemu. 13Ivo wasola matambi ya mitende, wahita kunze kumuhokela, walandula, “Nhogolwa Mulungu Mulopozi! Mulungu kamtemela mate yoyokwiza kwa zina da Mndewa! Mulungu kamtemela mate Mfalume wa Isilaeli!” 14Yesu kamuwona mwana chihongwe, kakala mchanyha yake, fana viyandikigwe muna Yamaandiko Yelile, 15“Sekendumbe, wanhu wa Sayuni, Mfalume wenu kokwiza, kakala uchanyha ya mwana chihongwe.” 16Mwanduso wanahina wake hawamanyile bule mbuli zino. Mbali Yesu viyatunhizigwe, wanahina wakumbuka chila chinhu. Vose vilawilila fana Maandiko Yelile viyalongile. 17Wanhu wowakalile na Yesu haja viyamtangile Lazalo kulawa muna dileme na kunzilibula, wagendelela kulonga yaja yoyalawilile. 18Ivo wanhu wengi wahita kumuhokela Yesu kwaviya wahulika Yesu katenda chilaguso chino cha mauzauza. 19Ivo Mafalisayo wailongela, “Loleni, hachidaha kutenda chochose. Wanhu wose womuwinza!”
Wagiliki wolonda kumuwona Yesu
20Kukala na Wagiliki wengi muna iwanhu wezile Yelusalemu kutosa muna Didugila da Pasaka. 21Wamuhitila Filipo, mkaya wa Besisaida yili muna iisi ya Galilaya, wamulongela, “Mwenevale, chiye cholonda kumuwona Yesu.” 22Filipo kahita na kamulongela Andeleya, na wose waidi wahita kumulongela Yesu. 23Yesu kawedika, “Chipindi cha kutunhizigwa Mwana wa Munhu sambi chifika. 24Nowalongela kweli, mhule ya uhemba one hailagale muulongo na kudanganika, izasigala imwe muhala. Mbali one ihadanganika, izakweleka mbeyu nyingi. 25Munhu yoyose yoyolonda ugima wake kezawagiza, mbali munhu yoyose yoyowihila ugima wake mwi isi ino, kezakwing'higwa ugima wa siku zose. 26Munhu yoyose yoyolonda kunisang'hanila kolondeka yaniwinze. Hohose honili, mtumigwa wangu kolondeka yawe baho iviya. One munhu yahanisang'hanila, Tati yangu kezamwing'ha nhogolwa munhu iyo.
Yesu kolonga mbuli ya ifa yake
27“Sambi moyo wangu una luholozi. Nilonge choni? Vino nilonge ‘Tata, one yahadahika, unyepule na nhungo ino ya manhesa ichipindi chino?’ Bule, niza muna iisi muladi nifosele chipindi chino cha manhesa. 28Tata, ditunhize zina jako!” Maabaho dizi kulawa kuulanga dilonga, “Niditunhiza, na nizaditunhiza kaidi.” 29Wanhu wengi wemile haja wadihulika dizi diya, wamwenga walonga dikala bumo, mbali wamwenga walonga, “Msenga wa kuulanga kalonga nayo!” 30Mbali Yesu kawalongela, “Dizi ijo hadilawile kwa ichimu changu, mbali kwa ichimu chenu. 31Suku da kutagusigwa isi ino difika, mkulu wa isi ino kezahinduligwa. 32Vondaninuligwe mchanyha ya isi, nizawatenda wanhu wose weze kumwangu.” 33Yesu kalonga vino kulagusa ni ifa ilihi yoondayadanganike. 34Lung'husesa lwa wanhu lumuuza, “Malagilizo yetu yolonga kuwa Chilisito kezakuwa ngima siku zose. Habali lelo kwolonga ‘Mwana wa Munhu kolondeka yenuligwe?’ Vino ino Mwana wa Munhu iyo yelihi?” 35Yesu kawalongela, “Mwizakala mudibung'hulo kwa lusita ludodo. Gendeni na dibung'hulo, ding'hali ziza hadinamfikani na kuwahuma. Kwaviya munhu yogenda ndiziza hamanya koyohita. 36Ditogoleni bung'hulo kwaviya munajo, muladi muwe wana wa bung'hulo.”
Wayahudi wolema kumtogola Yesu
Yesu viyalongile ivo, kasegela na kwiifisa. 37Vilemela Yesu katenda mauzauza yano yose haulongozi wawo, mbali wawo hawamtogole bule. 38Yano yose yalawilila muladi yatimie yaja yalongigwe na mulotezi wa Mulungu Isaya viyalongile, “Mndewa, munhu ilihi yoyotogola usenga wetu? Munhu yelihi Mndewa yoyangubulile nguvu zake?” 39Ivo hawadahile bule kuhuwila, kwaviya Isaya iviya kalonga, 40“Mulungu kayapofula meso yawo, kaitenda midala mizoyo yawo, muladi sekewawone kwa meso yawo, na sekewavimanye kwa nzewele zawo, na sekewanihindukile, muladi niwahonye.” 41Isaya kalonga mbuli izo kwaviya kauwona utunhizo wa Yesu na kalonga mbuli zake. 42Hata walangulizi wengi wa Wayahudi wamuhuwila Yesu. Mbali Mafalisayo hawamtogole muumwingi, kwaviya wadumba kuwingigwa mwiikaye ya kutosela, 43na kwaviya walonda kutunhizigwa na wanhu kufosa kutunhizigwa na Mulungu.
Yesu keza mwiisi kuwakombola wanhu
44Maabaho Yesu kalandula dizi, “Munhu yoyonihuwila niye, hanihuwila niye muhala, mbali iviya komuhuwila ija yanhumile. 45Munhu yoyose yoniwona niye, iviya komuwona ija yanhumile. 46Niye na bung'hulo dodizile mwiisi, muladi wanhu wose wowonihuwila sekewakale muna diziza. 47One munhu kozihulika mbuli zangu na hazamha bule, niye simtagusa. Kwaviya sizile kutagusa wanhu wa isi mbali kuwakombola. 48Munhu yoyose yondema niye na kulema mafundizo yangu kauko yondayamtaguse. Mbuli iyo yonilongile iyo yondaimtaguse muna isiku ya uhelelo. 49Kwaviya silonga kwa udaho wangu bule, mbali Tata yanhumile kanilagiliza chonilondeka kulonga.” 50Niye novimanya kuwa lagilizo jake dogala ugima wa siku zose. Ivo nolonga yaja Tata yoyanilongele niyalonge.
Yesu kowanava magulu wanahina wake
1Ding'hali hadinafika Didugila da Pasaka, Yesu kakala kovimanya saa yake ifika yondayasegele hano muiisi kuhita kwa Tati yake. Kakala kawalonda nani wanhu wake weli hano mwiisi, nayo kawalonda mbaka kuuhelelo. 2Yesu na wanahina wake wakala woja ndiya ya ichilo. Mwihi kakala kamwingila kamala Yuda Isikaliyoti, mwana wa Saimoni, muladi yambiduke Yesu. 3Yesu kakala yavimanyile Tata kamwing'ha udaho wa chila chinhu, na iviya kakala yalawile kwa Mulungu na kezabwela kwa Mulungu. 4Ivo kahasegela hana indiya, keka ngolole wake hamgwazo, maabaho kasola ngolole, kaifunga mchigudi. 5Maabaho kaguma yamazi muna ichiziga, kandusa kuwanava migulu iwanahina wake na kuhangusa na chiya ichikumbi choyaifungile mchigudi. 6Yesu kafika kwa Saimoni Petili. Saimoni kamuuza, “Mndewa, vino weye kwizaninava magulu yangu?” 7Yesu kamwidika, “Chonitenda sambi weye huchimanya bule, mbali kwizachimanya hamwande.” 8Petili kamulongela Yesu, “Bule! Weye hwizaninava magulu ng'o.” Yesu kamwidika, “One sikunavile magulu yako, hwizakuwa mwanahina wangu kaidi!” 9Saimoni Petili kamulongela, “Mndewa, sekeunave magulu muhala, mbali iviya unave makono yangu na ditwi jangu!” 10Yesu kedika, “Munhu yoyogile kela lukuli lwose na kolondigwa yanave magulu muhala. Mweye mwela, ingawa simose.” 11Yesu kamala kummanya ija yondayambiduke lekamana kalonga si wose welile. 12Yesu viyamalile kuwanava magulu yawo, kayawala ngolole wake, kabwela ha indiya, kakala hasi. Kawauza, “Vino muyamanya yoniwatendele? 13Mwonitanga mfundiza na Mndewa, mwotenda goya kwaviya ivo vinili. 14Niye, Mndewa na mfundiza wenu niwanavani mweye magulu yenu, mweye iviya mwolondeka mwinave magulu yenu mweye kwa mweye. 15Nimulagusani simwe, na mweye mwolondeka kutenda fana viniwatendele. 16Nowalongela kweli, habule mtumwa mkulu kufosa mwenevale wake, wala habule mtumigwa mkulu kufosa ija yamtumile. 17Sambi mwovimanya vinhu vino, one muhavitenda, Mulungu kezamtemelani mate. 18“Silonga mbuli zino kumwenu mose, nowamanya waja woniwasagule. Mbali Yamaandiko Yelile yolondeka yatimie, yaja yoyolonga, ‘Munhu ija yoja hamwe na niye, kezanibiduka.’ 19Nowalongela yano ivino sambi yang'hali hayana lawilila, muladi vondayalawilile, mdahe kutogola kuwa niye ‘Niye Iyo.’ 20Nowalongelani kweli! Munhu yoyose yondayamuhokele munhu yoyanitumile, konihokela niye. Na munhu yoyose yondayanihokele niye, komuhokela ija yoyanhumile.”
Yesu kolagula munhu yonda yambiduke
21Nayo Yesu viyamalile kulonga yayo, kengilwa na luholozi muumoyo, kalonga, “Nowalongela kweli, imwe wenu kezanibiduka” 22Wanahina wailola, hawavimanyile bule komulonga yelihi. 23Mwanahina imwe yoyalondigwe ng'hani na Yesu kakala yakalile habehi na Yesu. 24Saimoni Petili kamfunyiza, kamulongela, “Muuze komulonga yelihi.” 25Ivo mwanahina iyo kumkwenhukila Yesu habehi, kamuuza, “Mndewa, vino komulonga yelihi?” 26Yesu kamwidika, “Munhu ija yondanimwine gate doniditoweze mwiibakuli ni iyo.” Maabaho katoweza gate, kamwing'ha Yuda, mwana wa Saimoni Isikaliyoti. 27Bahobaho Yuda viyasolile gate, Lufyende kamwingila. Yesu kamulongela, “Tenda himahima chiulonda kutenda!” 28Mbali habule munhu mwa iwaja wowakalile wokala hana indiya yavimanyile habali Yesu kamulongela ivo Yuda. 29Kwaviya Yuda kakala kopapa mkoba wa hela, wanahina wamwenga wagesa Yesu kakala komulongela yahite yakagule ndiya ya dugila, hebu yakawene chinhu ngayengaye. 30Yuda viyahokele gate, kalawa kunze lusita ulwo ulwo. Ikala ichilo.
Amuli ya sambi
31Yuda viyasegele Yesu kalonga, “Sambi Mwana wa Munhu kezatunhizigwa, na Mulungu kezatunhizigwa kufosela Mwana wa Munhu. 32Na one ukulu wa Mulungu ugubuligwa kufosela Mwana, maabaho Mulungu mwenyewo kezaugubula ukulu wa Mwana wa Munhu mgati mmwake mwenyewo, na bahobaho kezamtunhiza. 33Wanangu, nizakala na mweye lusita ludodo. Mwizanizahila, mbali sambi nowalongela chiya choniwalongele Wayahudi, ‘Hamdaha kuhita hanhu honihita niye.’ 34Lelo nowena lagilizo da sambi, mwilonde mweye kwa mweye. Fana niye vinimulondeleni mweye, na mweye mwilonde ivo ivo. 35One muhailonda mweye kwa mweye, wanhu wose wezavimanya mweye mwa wanahina wangu.”
Yesu kolagula Petili kezambela
36Saimoni Petili kamuuza, “Mndewa, vino kohita kulihi?” Yesu kamwidika, “Hudaha bule kuniwinza hanhu honihita sambi, mbali hamwande kuzaniwinza.” 37Petili kamulongela, “Mndewa, habali sidaha kukuwinza sambi? Nizadanganika kwa ichimu chako!” 38Yesu kamulongela, “Ivo vino weye kwodaha kudanganika kwa ichimu changu? Nokulongela kweli, yang'hali nzogolo hanakwika, kwizanibela miyanza mitatu.”
Yesu ni nzila ya kuhita kwa Tata
1“Sekemwingilwe na luholozi muna imizoyo yenu. Momuhuwila Mulungu, nihuwileni na niye. 2Muna ikaye ya Tati yangu muna viheleto vingi, one siivo, nahawalongeleni. Nohita kuwasasalila hanhu henu. 3Nahahita na kuwasasalila hanhu, nizakwiza kuwasola muladi mukale haja honikala niye. 4Moimanya nzila ya hanhu haja honihita.” 5Tomasi kamulongela, “Mndewa, hachivimanyile bule kohita kulihi, lelo choimanyaze nzila?” 6Yesu kamwidika, “Niye niiyo nzila, na ukweli, na ugima. Habule munhu yodaha kuhita kwa Tata bila kufosela kumwangu.” 7“One munimanya niye, na Tati yangu iviya muhammanyile, kusongela sambi mummanya na mumuwona.” 8Filipo kamulongela, “Mndewa, uchilagusile Tata, iyo niiyo ichinzahila.” 9Yesu kamwidika, “Nikala na mweye siku nyingi, Filipo hunanimanya bule? Munhu yoyose yoyaniwone niye kamuwona Tata. Habali kolonga ‘Chilaguse Tata’? 10Weye huhuwila bule kuwa niye na mgati mwa Tata, na Tata kamgati yangu? Mbuli ziniwalongelani siyo zangu bule, mbali Tata yokala mgati yangu niiyo yozisang'hana sang'hano zake. 11Muhuwile haja haniwalongele, Niye namgati mwa Tata na Tata kamgati yangu. One hamuhuwile ivo, muhuwile kwa zisaano zinitendile. 12Nowalongela kweli, munhu yoyose yondayanihuwile niye kezatenda viya vinitendile. Kezatenda vinhu vikulu kufosa vino, kwaviya Niye nohita kwa Tata. 13Na nizamtendelani chochose chondamupule kwa zina jangu, muladi Tata yatunhizigwe mgati mwa Mwana. 14One muhapula chinhu chochose kwa zina jangu nizamtendelani.
Yesu kolonga kezachigalila Muhe Yelile
15“One muhanilonda, mwizakwamha Malagilizo yangu. 16Nizampula Tata, nayo kezamwing'hani Mtazi imwenga, nayo kezakala na mweye siku zose. 17Iyo Muhe Yelile iyogubula kweli. Wanhu wa isi ino hawadaha bule kumuhokela kwaviya hawadaha kumuwona na kummanya. Mbali mweye mwommanya, kwaviya kokala na mweye na kezakuwa mgati mmwenu. 18“Vondanisegele, sizamulekani wachiwa, nizambwelelani. 19Muna ichipindi chidodo chikwiza wanhu wa isi ino hawezaniwona kaidi bule, mbali mweye mwizaniwona, kwaviya namgima, na mweye iviya mwizakala wagima. 20Muna isiku iyo mwizavimanya kuwa Niye namgati mwa Tati yangu, na mweye mwamgati mmwangu, na Niye namgati mmwenu. 21“Wanhu waja wohokela Malagilizo yangu na kuyamha, wanhu wawo wonilonda. Tati yangu kezawalonda wanhu waja wowonilonda niye, iviya na niye nizawalonda na kuilagusa kumwawo.” 22Yuda, mbali siyo Isikaliyoti, kalonga, “Mndewa, habali kolonda kuilagusa kumwetu muhala na siyo kwa wanhu weli muna iisi yose bule?” 23Yesu kamwidika, “Munhu yoyose yonilonda niye kezayamha Malagilizo yangu, na Tati yangu kezamulonda‚ niye na Tati yangu chizakwiza kumwake na kukala nayo. 24Munhu yoyose hanilonda niye hayamha bule Malagilizo yangu. Na mafundizo yomuhulike siyo yangu bule, yolawa kwa Tata yanhumile. 25“Nimulongelani vinhu vino vinikalile ning'hali hamwe na mweye. 26Tati yangu kezangalilani Mtazi, iyo Muhe Yelile, Tata yondayamtume kwa zina jangu, kezawafundiza yose na kuwakumbusa yose yoniwalongele. 27“Nowalekelani tindiwalo, nomwinani tindiwalo jangu. Simwinani bule fana isi voitenda. Sekemwazanywe. Sekemudumbe. 28Muhulika viniwalongeleni, ‘Nosegela na nizambwelelani.’ One munilonda niye, mwizadenelela kwaviya nohita kwa Tata kwaviya yeye ni mkulu kufosa niye. 29Nimulongeleni yang'hali hayanalawilila, muladi vondayalawilile muhuwile. 30Sizalonga na mweye kaidi mbuli nyingi, kwaviya mkulu wa isi ino kokwiza. Iyo kabule nguvu kumwangu. 31Mbali chila munhu muna iisi kolondeka kuvimanya kuwa nomulonda Tata na nosanana chiya choyanilagilize niye. “Lelo izoni chihite.
Yesu ni mzabibu wa kweli
1“Niye nanzabibu wa kweli, na Tati yangu iyo mulimi. 2Chila tambi mgati mmwangu dohadikwima matunda, yeye kodikanha. Mbali kodahulila chila tambi dodikwima matunda muladi dime matunda mengi. 3Mweye mwela mumala kwa ichimu cha mbuli ija inimulongeleni. 4Kaleni mgati yangu, na niye nizakala mgati yenu. Tambi hadidaha kwima matunda diidumwe, ila one dihakala muna umbiki dodaha. Iviya na mweye hamdaha kwima matunda mbaka mkale mgati mmwangu. 5“Niye nanzabibu, mweye mwa matambi. Munhu yahakala mgati mmwangu na niye mgati mmwake, kezakweleka matunda mengi, kwaviya mwiidumwe hamdaha bule kutenda chochose. 6One munhu yoyose hakala mgati mmwangu, kokwasigwa kunze fana viya matambi viyakwasigwa na kunyala. Wanhu woyadondola matambi yayo na woyeka muumoto yalungule. 7One mwahakala mgati mmwangu na mbuli zangu zizakala mgati mmwenu, puleni chochose chimulonda mwizakwing'higwa. 8Mwahakweleka matunda mengi na kuilagusa kuwa mwawanahina wangu, Tati yangu kotunhizigwa. 9Fana viya Tata viyanilondile niye, iviya niye nomulondani mweye. Lelo kaleni muna dilondo jangu. 10One muhamha Malagilizo yangu, mwizakala muna dilondo jangu, fana niye viniyamhile Malagilizo ya Tata na kukala muna dilondo jake. 11“Nimulongelani yano yose muladi ndeng'helelo yangu ikale mgati mmwenu na ndeng'heleo yenu sekeimale. 12Ndagilizi yangu iyo ino, Mwiilonde mweye kwa mweye, fana niye vinimulondileni mweye. 13Habule ulondo mkulu kufosa ulondo wa munhu kulava ugima wake kwa ichimu cha mbwiya zake. 14Mweye mwa wambwiya zangu one muhatenda yaja yoniwalagilize. 15Sizamtangani mweye watumwa kaidi, kwaviya mtumwa hazimanya sang'hano za mwenevale wake. Mbali nowatanga mweye mbwiya zangu kwaviya nimulongelani vinhu vose vinilongiligwe na Tati yangu. 16Mweye hamunisagule niye, mbali niye nimsagulani mweye muhite mukeleke matunda, matunda yoyokala. Tata nayo kezamwig'hani chochose chondamupule kwa zina jangu. 17Lagilizo jangu ijo dino, mwiilonde mweye kwa mweye.
Isi yowehila wanahina
18“One wanhu wa isi yose wahamwihilani mweye, muvimanye kuwa mosi wanihila niye. 19One muwile wanhu wa isi ino, wanhu wake wahamulondeni. Mbali mweye siyo wanhu wa isi ino. Niye nimsagulani kulawa muna iisi ino, kwa ichimu icho wanhu wa isi ino womwihilani. 20Mukumbuke chiniwalongele, ‘Mtumwa siyo mkulu kufosa mwenevale wake.’ One wanhu wonigaza niye, iviya na mweye wezangazani. One woyamha Malagilizo yangu iviya wezayamha malagilizo yenu. 21Wezamtendelani yano yose kwa zina jangu, kwaviya hawammanyile bule ija yanhumile. 22One sizile na kulonga nawo, wahadahile kulonga wabule uhasanyi. Mbali sambi hawadaha kulonga wabule uhasanyi. 23Munhu yoyose yonihila niye komwihila Tati yangu iviya. 24One sitendile bule kumwawo sang'hano ziya habule munhu yoyose imwenga yoyazitendile, sigambe wawe na uhasanyi. Mbali lelo wayawona yanitendile, na wang'hali wonihila niye na iviya womwihila Tati yangu. 25Mbali yano yolawilila muladi Yamaandiko Yelile yandikigwe muna Yamalagilizo yawo yawe kweli, ‘Wanhu wanihila bule.’ 26“Baho mtazi vondayeze kulawa kwa tata niiyo muhe wa kweli, iyo kezalonga mbuli zangu. 27Mweye iviya mwolondeka kulonga mbuli zangu, kwaviya mukala na niye kusongela mwanduso.
1“Yesu kagendelela kulonga yano yose, muladi sekemuuleke uhuwilo wenu. 2Wanhu wezawingigwa munazikaye za kutosela, na chipindi chokwiza wezawakoma na kugesa womsang'hanila Mulungu. 3Wezawatendela vinhu vino kwaviya hawammanyile Tata wala hawanimanyile niye. 4Niwalongelani vinhu vino muladi lusita vondalufike, mwizakumbuka yaja yonimulongeleni.
Usang'hano wa Muhe Yelile
“Siwalongeleni mbuli zino kusongela mwanduso kwaviya nikala hamwe na mweye. 5Sambi nohita kwa ija yanhumile, mbali habule hata imwe vimwili yoniuza, ‘Kohita kulihi?’ 6Kwaviya niwalongela yano yose, mizoyo yenu imema usungu. 7Mbali nowalongela kweli, Muhavu nisegele. Kwaviya one sizasegela, Mtazi hezakwiza kumwenu. Mbali nihasegela nizamtuma kumwenu. 8Nayo vondayeze, kezawalagusa wanhu weli muna iisi ukweli kusonhela uhasanyi na yaja yanogile haulongozi wa Mulungu, kusonhela nhaguso ya Mulungu. 9Wakala weha kwa ichimu cha uhasanyi, kwaviya hawanihuwile niye bule, 10wabananga kwaviya hawayamanyile yalihi yanogile haulongozi ha Mulungu, kwaviya nohita kwa Tata na mweye hamwiza niwona lusita lwingi, 11iviya weha kwa iyo inhaguso, kwaviya mkulu wa isi ino katagusigwa kamala. 12“Ninazo mbuli nyingi za kuwalongela, mbali sambi zizakuwa nyingi nani kumwenu kuzimanya. 13Muhe Yelile vondayeze, kezamulongozani muna ikweli yose. Hezalonga kwa udaho wake mwenyewo, mbali kezalonga chiya chiyahulike na kezamulongelani yaja yokwiza. 14Iyo kezanitunhiza niye, kwaviya kezawalongela yose yoyapatile kumwangu. 15Vinhu vose viyelinavo Tata ni vangu. Lekamana nimulongelani kuwa Muhe kezamulongelani yaja yoyapatile kumwangu.”
Usungu na deng'ho
16Yesu kawalongela wanahina wake, “Kwa lusita ludodo hamwizaniwona, mbali hamwande chidogo mwizaniwona.” 17Wanahina wake wamwenga waiuzagiza, “Vino mbuli ino fambulo jake choni viyalongile, kwa lusita ludodo chizamuwona, mbali hamwande chidogo hachizamuwona? Vino kakala na fambulo dilihi viyalongile kwaviya kohita kwa Tata?” 18Wagendelela kuiuzagiza, “Vino ‘Lusita ludodo’ fambulo jake choni? Hachivimanyile kolonga mbuli yaki.” 19Yesu kavimanya kuwa wakala wolonda kumuuza, ivo kawalongela, “Vino mwoiuzagiza nina fambulo jaki vinilongile, ‘Kwa lusita ludodo hamwizaniwona, mbali hamwande chidogo mwizaniwona’? 20Nowalongela kweli, mwizalila na kuwona usungu muna imizoyo yenu, mbali isi izadeng'helela. Mwizakuwa na usungu, mbali usungu wenu wizagaluka ndenelelo. 21Muke viyokweleka mwana kowona usungu kwaviya saa yake ifika. Mbali yahamala kweleka mwana, kozimiza usungu, kodenelela kwaviya mwana kelekigwa muna iisi. 22Mweye iviya, sambi muna usungu, mbali nizamuwonani kaidi na mwizadenelela, na habule munhu yoyodaha kuwasegezela ndenelelo yenu. 23“Muna isiku iyo hamwizanipula chinhu chochose. Nomulongelani kweli‚ Tati yangu kezamwig'hani chochose chondamumpule kwa zina jangu. 24Mbaka sambi hampulile chochose kwa zina jangu. Puleni mwizakwing'higwa, na ndeng'helelo yenu izakuwa ng'hulu ng'hani.
Kuihuma isi yose
25“Nimulongelani mbuli zino zose kwa masimwe. Mbali lusita lukwiza sizalonga na mweye kwa masimwe mbali nizamulongelani funhu funhu mbuli za Tata. 26Siku ijo mwizapula kwa zina jangu. Simulongelani kuwa nizanpulilani kwa Tata. 27Tata mwenyewo komulondani, kwaviya mweye munonda niye na mutogola kuwa nilawa kwa Mulungu. 28Niye nilawa kwa Tata na niza muna iisi, na sambi noileka isi na kubwela kwa Tata.” 29Maabaho wanahina wake wamulongela, “Sambi kwolonga funhu funhu bila masimwe. 30Lelo chovimanya kuwa kwovimanya vinhu vose, na kwodaha kuidika mbuza yoyose hata ing'hali kuuzigwa. Icho chochitenda chitogole kuwa kulawa kwa Mulungu.” 31Yesu kawedika, “Lelo sambi mwonitogola? 32Lusita lukwiza, kai lufika lumala, vondamupwililike chila munhu ukaye yake. Mweye wose mwizanileka niidumwe. Mbali sili dumwe bule, kwaviya nahamwe na Tati yangu. 33Nimulongelani mbuli zino zose muladi mukale mgati mmwangu na muwe na tindiwalo. Muna isi ino mwizagazigwa. Mwiigangamize! Niye niihuma isi ino!”
Yesu kowatosela wanahina
1Yesu viyamalile kulonga mbuli izo, kalola kuulanga, kalonga, “Tata, Lusita lufika. Mtunhize Mwanago muladi Mwanago nayo yakutunhize weye. 2Kwaviya kumwing'ha Mwanago udaho kwa wanhu wose muladi yawene ugima wa siku zose waja wose woumwing'hile. 3Uno uwo ugima wa siku zose, wanhu wakumanye weye, Mulungu wa kweli wiidumwe, na wammanya Yesu Chilisito youmtumile. 4Niulagusa ukulu wako muna isi, niikomeleza sang'hano younhumile niisanane. 5Lelo tata uning'he utunhizo haulongozi wako, utunhizo uja woukalile nawo weye uja wonikale nawo isi ing'hali haina lumbigwa bule. 6“Nikutenda umanyike kwa wanhu waja wouninile muna iisi ino. Wanhu wawo wakala wako, weye kunina wawe wangu, na wawo wayamha mbuli yako. 7Sambi wavimanya vinhu vose vouninile volawa kumwako. 8Niwe na mbuli zouning'hile nawo wazitogola. Wavimanya kuwa kweli nolawa kumwako, na watogola weye iyo unhumile. 9“Nowatosela. Siwatosela wanhu wa isi ino bule, mbali nowatosela wanhu waja wouning'hile, kwaviya wano ni wako. 10Wanhu wose wonilinawo wako, na wose woulinawo wangu. Na ukulu wangu wowoneka muna iwawo. 11Sambi nokwiza kumwako. Sili muna iisi kaidi, mbali wawo wang'hali muna iisi. Tata Yelile, walolese goya kwa nguvu ya zina jako, zina diuninile, muladi wawe wamwe fana weye na niye vichili wamwe. 12Vinikalile nawo, niwalolesa goya kwa nguvu ya zina jako douning'hile. Niwakaliza, na habule hata munhu imwe yagile, mbali ija yoyalondeke kwaga muladi Maandiko Yelile yatimie. 13Sambi nokwiza kumwako, nilonga mbuli zino zose hanikalie muna iisi, muladi wameme ndenelelo yangu mwiimizoyo yawo. 14Niwe na mbuli yako mbali wanhu wa isi ino wawehila, kwaviya wawo siyo wanhu wa isi ino, fana Niye visili munhu wa isi ino. 15Mbali sikupula bule uwasegeze muna iisi, mbali nopula uwalolese na ija imwihi. 16Fana viya niye visili wa isi ino, iviya wawo siyo wanhu wa isi ino bule. 17Uwatende wawe wako kwa iyo ikweli, mbuli yako ni kweli. 18Niwatuma muna iisi, fana weye viunhumile niye muna iisi. 19Kwa ichimu chawo niye mwenyewo noisafya kwa weye muladi na wawo wasafyigwe haswa kwa weye. 20“Siwatosela bule wawo muhala. Nowatosela iviya wanhu waja wondawanihuwile niye kwa usenga wawo. 21Notosa wose wawe wamwe. Tata, notosa wakale mgati mmwetu, fana weye viukala mgati mmwangu na niye vinikala mgati mmwako, muladi wanhu wa isi ino watogole kuwa weye kunituma niye. 22Niwe na utunhizo uja uja wouninile, muladi wawe wamwe fana cheye vichili wamwe. 23Niye namgati mmwawo na weye kwamgati mmwangu. Nokulamba wawe wamwe kweli. Maabaho wanhu wa isi ino wavimanye weye kunituma na kuwalonda wawo fana viunilondile niye. 24“Tata, nolonda wanhu waja wouning'hile wakale na niye hanhu honikala. Wawone utunhizo wangu wouninile kwaviya kunilonda ing'hali isi kulumbigwa. 25Tata unogile, wanhu wa isi ino hawakumanya, mbali niye nokumanya, na wawo wovimanya kuwa weye kunituma. 26Nikutenda wanhu wakumanye, na nizagendelela kutenda ivo, muladi ulondo woulinawo kumwangu ukale mgati mmwawo, iviya na niye nizakala mgati mmwawo.”
Yesu kogwiligwa
1Yesu viyakomeleze kutosa, yeye na wanahina wake wahita umwambu wa chizanda cha Chidiloni. Hanhu haja hakala na mgunda wa mibiki ya Mizaituni, Yesu na wanahina wake wengila umo. 2Yuda, ija yoyambiduke Yesu, kahamanya hanhu haja kwaviya miyanza mingi Yesu kakala kohita hanhu haja na wanahina wake. 3Ivo Yuda kasola kibumbila cha wakalizi na wasang'hani kulawa kwa wakulu wa nhambiko na Mafalisayo, keza nawo baho na vitasa na mimuli na silaha. 4Yesu kavimanya yose yondayamulawilile, ivo kawalawilila, kawauza, “Vino mwonzahila yelihi?” 5Wamwidika, “Yesu wa Nazaleti,” Yesu kawalongela, “Iyo Niye.” Yuda yoyambiduke kakala kema hanhu haja hamwe nawo. 6Yesu viyawalongele, “Iyo Niye,” wabwela kuchisogo, wagwa hasi. 7Yesu kawauza kaidi, “Mwonzahila yelihi?” Wamwidika, “Yesu wa Nazaleti.” 8Kawalongela, “Nimulongelani mala kuwa iyo niye. One mwonizahila niye, walekeni wano wahite.” 9Kalonga ivo muladi yaja yayalongile yawe kweli, “Tata, wanhu waja wouning'hile simwagize hata imwe.” 10Saimoni Petili kakala na zele. Kadilava, kamtowa mbande mtumigwa wa mkulu wa nhambiko wa Mulungu, kamkanha gutwi da kulume. Mtumigwa iyo katangigwa Maliki. 11Yesu kamulongela Petili, “Bweleza zele jako muna iyala. Nolondeka ning'wile nhungo ya manhesa yoyaning'hile Tata.”
Yesu kogaligwa kwa Anasi
12Maabaho wakalizi wa Loma na mkulu wawo na Wakalizi wa Kaye ya Mulungu wa Chiyahudi wamgwila Yesu, Wamdaza nzabi, 13teng'hu wangala kwa Anasi. Anasi kakala mkoi wa chilume wa Kayafa, yoyakalile mkulu wa nhambiko mwaka uja. 14Kayafa iyo ija yoyawalongele walangulizi wa Wayahudi. Muhavu munhu imwe yadanganike kwa ichimu cha wanhu wose.
Petili kombela Yesu
15Saimoni Petili na mwanahina imwenga wamuwinza Yesu. Kwaviya ija mwanahina imwenga kamanyika na mkulu wa nhambiko digogogo, kahita hamwe na Yesu muna uluhelengo lwa ikaye ya mkulu wa nhambiko digogogo. 16Mbali Petili kasigala kunze ya ulwivi. Maabaho ija mwanahina yoyamanyike na mkulu wa nhambiko kabwela, kalonga na mwanamke ija yakalile kokaliza ulwivi. Maabaho mwanamke ija kamulongela Petili yengile mnyumba. 17Msang'hani mwanamke ija yoyokaliza ulwivi kamuuza Petili, “Vino na weye huli imwe wa wanahina wa munhu ino?” Petili kamwidika, “Aka, si niye bule.” 18Kukala na mbeho ng'hani, ivo watumigwa na wakalizi wakogha moto wa makala, wakala wokotela. Nayo Petili kakala kema hamwe nawo kokotela.
Mkulu wa Nhambiko digogogo komuuza Yesu
19Mkulu wa Nhambiko ya Mulungu kamuuza Yesu mbuli za wanahina wake, na mbuli za mafundizo yake. 20Yesu kamwidika, “Nilonga funhu funhu na wanhu wose. Siku zose mafundizo yangu yatendeka muna zikaye za Mulungu na muna Zikaye za kutosela, hanhu howoitinana Wayahudi wose. Silongile chochose kwa chifiso. 21Habali kwoniuza niye? Wauze wanhu wowanihulike. Wawo wavimanya chinilongile.” 22Yesu viyalongile yano, mkalizi imwe yoyakalile kema habehi kamtowa Yesu kofi, kamulongela, “Habali kwomwidika vino mkulu wa nhambiko digogogo?” 23Yesu kamwidika, “One nilonga chinhu chihile, lagusa wihi uwo. Mbali one nilonga kweli, habali kwonitowa?” 24Maabaho Yesu yang'hali kadazigwa nzabi, Anasi kamgala kwa Kayafa, mkulu wa nhambiko digogogo.
Petili kombela Yesu kaidi
25Saimoni Petili kakala haja kogendelela kotela moto. Munhu imwenga kamuuza, “Vino weye iviya huli imwe wa wanahina wa munhu ino?” Mbali Petili kabela na kalonga, “Aka! Si niye bule!” 26Mtumigwa imwe wa Mkulu wa Nhambiko, ndugu wa munhu ija yakanhigwe digutwi na Petili kamuuza, “Vino sikuwonile nayo bule kuna umgunda wa mibiki ya Mizaituni?” 27Petili kabela kaidi, kalonga, “Aka.” Bahobaho nzogolo keka.
Yesu kogaligwa kwa Pilato
28Imitootondo nani Yesu kasoligwa muna ikaye ya Kayafa na kugaligwa mwiimhongono ya mulangulizi wa Loma. Walangulizi wa Chiyahudi hawengile mwiimhongono, kwaviya hawalondile kwambula mwiko muladi wadahe kuja ndiya ya Pasaka. 29Ivo Pilato kalawa kunze, kawauza, “Vino mungala munhu ino kabananga choni?” 30Wamwidika, “Sigambechingale kumwako bule one habanange chochose.” 31Pilato kawalongela, “msoleni na mumtaguse kwa malagilizo yenu.” Wayahudi wamwidika, “Cheye hachilondeka kumtagusa munhu yoyose yakomigwe.” 32Ilawilila vino muladi mbuli za Yesu ziyalongile kulagusa kezadanganika vilihi zitimie. 33Maabaho Pilato kahita kaidi mwiimhongono, kamuuza Yesu, “Vino weye kwa Mfalume wa Wayahudi?” 34Yesu kamwidika, “Vino kwoniuza weye hebu wanhu wamwenga wakulongela mbuli zangu?” 35Pilato kamwidika, “Kwovimanya niye siyo Muyahudi. Wanhu wako na wakulu wako wa nhambiko wawo wakugalile kumwangu. Vino kutenda choni?” 36Yesu kamwidika, “Ufalume wangu siyo wa isi ino bule. One ufalume wangu uwile wa isi ino, wasang'hani wangu wahadahile kuwalemesa Wayahudi sekewanigwile. Mbali ufalume wangu siyo wa isi ino!” 37Pilato kamuuza, “Vino weye kwa mfalume?” Yesu kamwidika, “Weye kwolonga niye na Mfalume. Niye nyelekigwa kwa ichimu icho, na kwa ichimu icho niza mwiisi kuwalongela wanhu mbuli ya kweli. Chila munhu yeli muna ikweli konitegeleza.” 38Pilato kamuuza, “Kweli icho ichoni?”
Yesu kotagusigwa ifa
Maabaho Pilato kalawa kunze, kawalongela Wayahudi “Sipatile banango da munhu ino. 39Mbali muna ichihendo chenu, nomulekelelaga mfungwa imwe muna lusita lwa Pasaka. Mwolonda nimulekele Mfalume wa Wayahudi?” 40Walandula madizi yawo, “Bule! Chifungulile Balaba!” Ija Balaba kakala mbavi.
1Maabaho Pilato kamsola Yesu yalanhigwe mibalati. 2Wakalizi waluka kombelo da miwa, wamvaza Yesu muna iditwi. Maabaho wamuyawaza walo da chifalume. 3Wanhu wamuhitila na kumulongela, “Minzamwe mfalume wa wayahudi!” Maabaho wamtowa makofi. 4Pilato kalawa kunze kaidi, kawalongela Wayahudi, “Loleni, nomulava kumwenu muladi muvimanye sipatile chimu cha kumtagusa.” 5Yesu kalawa kunze, kavala kombelo da miwa na walo da chifalume. Pilato kawalongela, “Loleni! Munhu mwenyewo aino hano!” 6Wakulu wa nhambiko wa Kaye ya Mulungu na wakalizi viwamuwonile Yesu, walandula yamadizi, “Muwambe mumsalaba! Muwambe mumsalaba!” Pilato kawalongela, “msoleni mkamuwambe mumsalaba. Mbali niye sipatile chimu cha kumtagusa.” 7Wayahudi wamwidika, “Cheye china lagilizo, na kwa dilagilizo ijo. Munhu iyo kolondeka yadanganike kwaviya kaitenda yeye ni Mwana wa Mulungu.” 8Pilato viyahulike ivo, kadumba nani. 9Kengila kaidi mwiimhongono, kamuuza Yesu, “Vino weye kolawa kulihi?” Mbali Yesu hedike bule. 10Pilato kamulongela, “Vino kwolema kulonga na niye? Huvimanyile bule kuwa nina udaho wa kukulekela hebu kukuwamba mumsalaba?” 11Yesu kamwidika, “Udaho wose woulinawo kumwangu kwing'higwa na Mulungu. Nayo munhu ija yoyanigalile kumwako kana uhasanyi mkulu ng'hani.” 12Pilato viyahulike ivo, kazahila nzila ya kumulekela Yesu. Mbali Wayahudi walandula madizi yawo, “One uhamulekela, weye siyo mbwiya wa mfalume mkulu wa Loma. Munhu yoyose yoyolonga ni mfalume komulema mfalume mkulu wa Loma!” 13Pilato viyahulike mbuli izo, kangala Yesu kunze na kukala mchigoda cha nhaguso, hanhu hatangigwe “Luhelengo lwa mabwe.” Kwa Chiyebulaniya “Gabasa.” 14Ikala saa sita imisi, Isiku ya Kuyisasala kwa Pasaka. Pilato kawalongela Wayahudi, “Aino hano mfalume wenu!” 15Mbali walandula yamadizi, “Mkome! Mkome! Muwambe mumsalaba!” Pilato kawauza, “Vino mwolonda nimuwambe mumsalaba mfalume wenu?” Wakulu wa nhambiko wamwidika, “Chabule mfalume imwenga ila mfalume mkulu wa Loma muhala!”
Yesu kowambigwa mumsalaba
16Maabaho Pilato kamtula Yesu muna yamakono yawo wakamuwambe mumsalaba. Maabaho wakalizi wamsola Yesu. 17Yesu kalawa kunze kuno kaupapa msalaba wake, kahita hanhu hohatangigwe “Bombwe” Kwa Chiyebulaniya “Goligota”. 18Baho wamuwamba Yesu mumsalaba. Iviya wawawamba wanhu wamwenga waidi, imwe ubanzi wake wa kulume na imwenga ubanzi wake wa kumoso, na Yesu hagati yawo. 19Pilato kandika chilaguso, kachika uchanyha ya msalaba. Kandika vino‚ “Yesu wa Nazaleti, Mfalume wa Wayahudi.” 20Wayahudi wengi wachisoma chilaguso chino, kwaviya hanhu baho hoyawambigwe Yesu hakala habehi na bululu, na chilaguso chandikigwa kwa Chiyebulaniya na Chilumi na Chigiliki. 21Wakulu wa nhambiko wa Chiyahudi wamulongela Pilato, “Sekewandike ‘Mfalume wa Wayahudi’, ila yandika, ‘Munhu ino kalonga, niye namfalume wa Wayahudi.’ ” 22Pilato kalonga, “Chinyandike nichandika.” 23Wakalizi viwamuwambile Yesu, wasola viwalo vake, wavigola vilundi vine, chila mkalizi lundi jake. Iviya wasola ng'hanzu yake, ng'hanzu iyo ikala ilukigwe kwa chihande chimwe cha walo muhala chilibule muluko. 24Wailongela, “Sekechididege, leka chitowe mhiya chilole yelihi yondayadipate.” Ilawilila vino muladi Maandiko Yelile yatimile yoyolonga, “Waigolela viwalo vake, na ng'hanzu yake waitowela mhiya.” Vino ivo viwatendile wakalizi wawo. 25Mami yake Yesu na mami yake mkulu hamwe na Maliya, muke wa Chiliyopa, na Maliya Magidalena wakala wemile habehi na msalaba wa Yesu. 26Yesu viyamuwonile mami yake, na habehi yake kema ija mwanahina iyamulondile, kamulongela mami yake, “Mama, lola, iyo niiyo mwanago.” 27Maabaho Yesu kamulongela ija imwanahina, “Lola, iyo niiyo mami yako.” Kusongela lusita ulo mwanahina ija kamsola Maliya, kakala nayo ukaye yake.
Yesu kodanganika
28Yesu kavimanya kuwa sambi yose yamala kutimia. Muladi Maandiko Yelile yatimie, kalonga, “Nowona ng'hilu.” 29Hanhu haja hakala na nyhupa ikalile na siki. Ivo wavabika dodoki muna isiki, wadika muna ulumango lwa mbiki wa hisopo, maabaho wadika muumulomo wa Yesu. 30Yesu viyafonzile isiki, kalonga, “Chila chinhu chitimiya.” Maabaho kaidulika iditwi, kadanganika.
Yesu kohomigwa mgoha mulubavu
31Dikala Isiku ya Kuisasala na Pasaka, na siku isondelele ikala Isiku ya Mhumulo. Walangulizi wa Wayahudi hawalondile bule mitufi ikale muna imisalaba muna Isiku ya Mhumulo kwaviya Isiku iyo ikala siku ng'hulu. Ivo wanpula Pilato magulu ya wanhu wawo wowawambigwe mumsalaba ibenigwe, na mitufi yawo ihulumusigwe. 32Ivo wakalizi wahita, wabena magulu ya munhu wa mwanduso yoyawambigwe mumsalaba hamwe na Yesu, na maabaho wabena magulu ya ija munhu imwenga. 33Mbali viwafikile kwa Yesu, wamuwona kadanganika kamala, ivo hawambenile bule magulu yake. 34Mkalizi imwe kamuhoma Yesu na mgoha mulubavu. Bahobaho ilawa damu na mazi. 35Munhu ija yawonile chiya chilawilile kachilongela ukalangama muladi chitogole. Na chiya chiyachilongele cha kweli, na kovimanya kolonga kweli. 36Ilawilila vino muladi Maandiko Yelile yatimie, “Habule hata vuha jake dimwe dondadibenigwe.” 37Iviya Yamaandiko Yelile yolonga, “Wezamulola munhu ija yowamuhomile.”
Yesu kowandigwa mdileme
38Hamwande, Yosefu yoyalawile chilangulizi wa Wayahudi wa dibululu da Alimasaya kampula Pilato yamwine mtufi wa Yesu. Yosefu kakala mwanahina wa Yesu kwa chinyele kwaviya kakala kowadumba Wayahudi. Pilato kamtogolela, ivo Yosefu kausola, kahita nawo. 39Yosefu kailongoza na Nikodemo, munhu ija yoyahitile kwa Yesu ichilo baho umwaka. Nikodemo kakala yagalile mavuta vibaba malongo matatu, yatibwilizigwe na manemane na ubani. 40Walusola lukuli lwa Yesu, wauzingiliza sanda hamwe na yaja yamavuta ya kunung'hila ya ichihendo cha Wayahudi cha kuwanda. 41Hanhu haja hoyawambigwe Yesu hakala na mgunda, na muna umgunda uwo kukala na tuka da sambi, habule munhu yawandigwe muna dituka ijo. 42Kwaviya dikala Isiku ya Wayahudi Kuisasala, na kwaviya leme dikala habehi, wawika lukuli lwa Yesu umo.
Leme muhala
1Imitootondo siku ya mwanduso ya juma, kung'hali hakunakunguzuka, Maliya Magidalena kahita kuna dituka na kadiwona dibwe dibimbilisigwa kulawa kuna ulwivi lwa dituka. 2Kahita yokimbila mbaka kwa Saimoni Petili na kwa ija mwanahina imwenga yoyalondigwe na Yesu, kawalongela, “Wausola mtufi wa Mndewa kuna dileme, na hachivimanyile wawika kulihi!” 3Maabaho Petili hamwe na ija mwanahina imwenga wahita kuna dituka. 4Wose waidi wakimbila, mbali ija mwanahina imwenga kakimbila kumfosa Petili na kandusa kufika kuna dileme. 5Kainama na kusungulila mgati, kawona sanda, mbali hengile mgati bule. 6Maabaho Saimoni Petili, yakalile kuchisogo chake kafika na kwingila leme. Kawona sanda 7na chitambala chiyazingiliziligwe Yesu nditwi. Chitambala icho hachikalile na sanda bule, mbali chikala chikuigwa hamgwazo chiidumwe. 8Maabaho mwanahina ija imwenga yoyanduse kufika kuna dileme iviya kengila mgati, kawona na katogola. 9Wakala wang'hali hawanavimanya Yamaandiko Yelile viyalongile kuwa Yesu kolondeka yazilibuke. 10Maabaho wanahina waja wabwela ukaye yawo.
Yesu komulawilila Maliya Magidalena
11Maliya kakala kema kunze ya dileme kolila. Viyakalile yang'hali yolila, kainama na kusungulila mdileme, 12kawawona wasenga wa kuulanga waidi, wayawala viwalo vizelu chwee, wakala hanhu haukalile mtufi wa Yesu, imwe hadikalile iditwi na imwe hayakalile yamagulu. 13Watumigwa waja wamuuza, “Mama, habali kwolila?” Nayo kawedika, “Wamsola Mndewa wangu, na sivimanyile bule wamwika kulihi.” 14Maabaho Maliya kahiduka kuchisogo, kamuwona Yesu kema mbali havimanyile kuwa kakala Yesu. 15Yesu kamuuza, “Mama, kwolilila choni? Kwonzahila yelihi?” Maliya kagesa iyo ni mkalizi wa ichizi, ivo kamulongela, “Mwenevale, one kumsola, nongele kumwika kulihi nihite nikamsole.” 16Yesu kamulongela, “Maliya!” Maliya kamuhindukila, kamulongela kwa Chiyebulaniya, “Laboni!” Fambulo jake, “Mfundiza.” 17Yesu kamulongela, “Sekeunyamhe, kwaviya ning'hali sinahita bule kwa Tata kuulanga. Mbali hita ukawalongela ndugu zangu niye nohita kwa Tati yangu na Tati yenu, Mulungu wangu na Mulungu wenu.” 18Ivo Maliya Magidalena kahita. Viyawafikle wanahina, kawalongela, “Nimuwona Mndewa!” Iviya kawalongela chila chiyalongiligwe na Yesu.
Yesu kowalawilila wanahina wake
19Viikalile chigulogulo muna isiku ya mwanduso ya juma, wanahina wakala waiting'hana hamwe mwiikaye. Zinyivi zikala zihindigwe kwaviya wakala wowadumba vilangulizi wa Wayahudi. Maabaho Yesu keza, kema hagati yawo, kawalongela, “Mukale kwa tindiwalo!” 20Viyakomeleze kulonga yayo, kawalagusila makono yake na lubavu lwake. Wanahina wadenelela nani kwaviya wamuwona Mndewa. 21Yesu kawalongela kaidi, “Mukale kwa Tindiwalo. Fana viya Tata viyanhumile niye, na niye nomtumani mweye.” 22Maabaho kawahumulila, kawalongela, “Hokeleni Muhe Yelile. 23One muhawalekelela wanhu uhasanyi wawo, wezalekeleligwa, mbali one hamuwalekelele, hawezalekeleligwa bule.”
Yesu na Tomasi
24Mwanahina imwe mwa waja wanahina longo na waidi, Tomasi yoyatangigwe Mbasa hawile baho bule Yesu viyezile. 25Ivo wanahina wamwenga wamulongela, “Chimuwona Mndewa!” Mbali Tomasi kawedika, “One sizaziwona ng'hovu za misumali muna yamakono yake na kwika chidole changu muna zing'hovu izo, na kwika makono yangu muna ulubavu lwake, sizahuwila bule.” 26Vizifikile siku nane, wanahina waiting'hana hamwe kaidi mnyumba. Tomasi kakala nawo. Nyivi zikala zihindigwe, mbali Yesu keza, kema hagati yawo, kawalongela, “Mkale kwa Tindiwalo!” 27Maabaho Yesu kamulongela Tomasi, “Ika chidole chako hano, na ulole makono yangu. Maabaho golosa mkono wako uwike mulubavu lwangu. Sekeuleme kutogola, togola!” 28Tomasi kamwidika, “Mndewa wangu na Mulungu wangu!” 29Yesu kamulongela, “Vino kutogola kwaviya kuniwona? Wamweda waja wonitogola bila kuniwona!”
Lungilo da chitabu chino
30Yesu viyakalile na wanahina wake, katenda mauzauza mengi, mauzauza yamwenga hayandikigwe bule muna ichitabu chino. 31Mbali mbuli zino zandikigwa muladi mutogole kuwa Yesu niiyo Chilisito, Mwana wa Mulungu na kwa kumuhuwila muwe na ugima kwa zina jake.
Yesu kowalawilila wanahina saba
1Hamwande Yesu kawalawilila kaidi wanahina wake mumgwazogwazo mwa dilamba da Tibeliya. Ilawilila vino, 2Saimoni Petili, na Tomasi yoyatangigwe Mbasa, na Nasanayeli mkaya wa Kana mwi isi ya Galilaya, na wana wa Zebedayo, hamwe na wanahina wamwenga waidi wa Yesu wakala hamwe. 3Saimoni Petili kawalongela, “Nohita kuvuwa somba.” Wamulongela, “Na cheye chohita na weye.” Ivo wahita wakwela ngalawa, mbali chilo chiya chose hawapatile chinhu chochose. 4Vikwanduse kukunguzuka, Yesu kema haingema ya dilamba, mbali wanahina hawavimanyile bule kuwa kakala Yesu. 5Maabaho Yesu kawauza, “Wanike! Mwabule somba yoyose?” Wamwidika, “Ona! Chabule.” 6Maabaho Yesu kawalongela, “Yaseni lwavu lwenu ubanzi wa kulume wa ngalawa, na mwizavuwa somba.” Ivo wasa lwavu mmazi, na hawadahile kukwega lwavu kwaviya wapata somba wengi nani. 7Maabaho mwanahina ija yoyalondigwe na Yesu kamulongela Petili, “Ino Mndewa.” Bahobaho Petili viyahulike munhu ija kakala Mndewa, kayawala walo jake, kwaviya kakala kadivula diwalo, kaibwanha mmazi. 8Wanahina wamwenga weza muna ingalawa kwaviya hawakalile kutali bule na isi inyalile, mbali wakala utali wa magulu gana, wakwega lwavu lumemile somba. 9Viwafikile isi inyalile, wawona moto wa makala, somba na magate vikigwa mchanyha yake. 10Yesu kawalongela, “Galeni somba wamwenga womuwavuwile.” 11Saimoni Petili kengila mwi ingalawa, kalusola ulwavu mbaka kuna isi inyalile. Lumema somba wakulu gana dimwe malongo matano na watatu. Ingawa kukala na somba wengi, lwavu haludumuke bule. 12Yesu kawalongela, “Izoni muje.” Habule mwanahina yamuuzile, “Weye kwa yelihi?” kwaviya wammanya kakala Mndewa. 13Yesu keza, kasola gate, kaweng'ha. Iviya kasola somba, kaweng'ha. 14Ino ikala mwanza wekatatu Yesu kuwalawilila wanahina wake kusongela viyazilibuke.
Yesu na Petili
15Viwakomeleze kuja, Yesu kamuuza Saimoni Petili, “Saimoni mwana wa Yohana, vino kwonilonda niye kufosa wano?” Saimoni Petili kamwidika, “Ona, Mndewa weye kwovimanya kuwa nokulonda.” Yesu kamulongela, “Walolese wana ng'hondolo wangu.” 16Maabaho Yesu kamuuza mwanza wekaidi, “Saimoni mwana wa Yohana, vino kwonilonda?” Kamwidika, “Ona, Mndewa weye kwovimanya kuwa niye nokulonda.” Yesu kamulongela, “Walolese wana ng'hondolo wangu.” 17Yesu kamuuza kaidi lweketatu, “Saimoni mwana wa Yohana, vino kwonilonda?” Saimoni Petili kawona usungu kwaviya Yesu kamuuza lweketatu, “Vino kwonilonda?” Kamwidika, “Mndewa, kwovimanya chila chinhu, kwovimanya kuwa niye nokulonda.” Yesu kamulongela, “Walolese wana ng'hondolo wangu. 18Nokulongela kweli, viukalile mbwanga, kuiyawala mwenyewo na kuhita hanhu houlonda. Mbali vondauwe mulala, kwizayagolosa makono yako na munhu imwenga kezakufunga na kukugala hanhu huhalonda.” 19Yesu kalonga vino kulagusa Petili vondayadanganike na kumtunhiza Mulungu. Maabaho kamulongela Petili, “Niwinze!”
Yesu na ija mwanahina yoyamulondile
20Petili kahinduka, kamuwona ija mwanahina yalondigwe na Yesu kowawinza. Mwanahina ino iyo ija lusita viwakalile woja ndiya ya ichilo kakala habehi nani na Yesu na kumuuza, “Mndewa, vino yelihi yondayakubiduke?” 21Petili viyamuwonile, kamuuza Yesu, “Mndewa, vilihi munhu ino?” 22Yesu kamwidika, “One nolonda yakale mgima mbaka vondanibwele, vino na weye yokufunya choni? Weye niwinze niye!” 23Ivo mbuli izo zenela kwa wandugu kuwa mwanahina ino hezadanganika bule. Mbali Yesu halongile kuwa mwanahina ino hezadanganika bule, ila kalonga, “One nolonda yakale ngima mbaka vondanibwele, vino na weye yokufunya choni?” 24Ino iyo mwanahina yoyalongile mbuli zino zose na kuzandika, na cheye chovimanya zino zialongile ni za kweli.
Uhelelo
25Yesu katenda vinhu vingi. One chila chinhu chiyatendile chihandikigwe, isi yose sigambeiwe na hanhu ha kwika vitabu vandikigwe.