1

1 Ta gügü, te enga gina, o Me o kotö ne la de, Yesu Kurisito ladü. Ah ka-ye de Ri Me. Ah ka-ye kpah Me. Wüh ngbü ta ake Me te enga gina. 3 Te Me mere kpï ake tö, ah to tima la ʼburu esaka Yesu, de ah mere tima la ʼburu me-ye. Te ah bala la, Yesu ka-ye de kpara, te mere tö ake kpï, de wü e gbü ye, ʼburu me-ye. 4 Fü Me atima engu füh kotö ne, de ah nü, ah küwa wü kpara, da elofo sü maguma ewü. 5 Angü wü kpara füh kotö ne ngbü ʼburu gbü biti. Ri Me ka-ye ba Ra-sü te ngbü esü da eliki biti la. Gara wü kpara le Ra-sü la nda-wü de, amba ah ngbü esü ka-ye fï bü asü. Wüh tï atïrï engu nda-wü de. 6 Te Yesu koro füh kotö ne, fü Me ayia atima gara kpara ka-ye de ïrï ye Yüwane Mürü Babatïza, kpa engagira nü fefe, o Yesu kpo de tima la de. 7 Me tima Yüwane, de ah mala nga Ra-sü la fü wü kpara. Fü Yüwane angbü erï dofo, gü ba, "Ah le de wü kpara ʼburu fü maguma wü, wüh le ngü ka Ra-sü la." 8 Gara wü kpara fï ta nda-wü, gü ba, Yüwane me-ye de Ra-sü la. Amba ah bala de. Yüwane ka-ye de kpara te emala nga Ra-sü la fü wü kpara. 9 Ra-sü la, ah ka-ye Yesu, te ena alofo maguma wü kpara füh kotö ʼburu. 10 Yesu o wü kpara füh kotö ne ʼburu me-ye. Amba, te engu koro füh kotö ne, wü kpara le ngü kaka nda-wü de. 11 Wüh bï engu gbü nguwa wü Yïsarayele. Amba wü Yïsarayele la le ngü kaka nda-wü kpah de. 12 Amba teka mene wü kpara ʼburu, te ewü to maguma wü eyi fü Yesu ne, Yesu fü ewü eyi ba wü di Me. 13 Mü tï afü te-mü ba ye Me de tete-mü nda-mü de. Ah ba e te wüh ngbü eyaka kpara füh kotö ne nda de. Me ena afü mü me-ye, fü ah ao mü ba ye ye. 14 Fü Ri Me la adu afü te-ye, aza küte baka nih, wü kpara füh kotö ne. Fü ah angbü esüka nih. Ah ka-ye de kpara te gü tamu züka maguma ka Me fü nih, da emala zu ngü ka Me fü wü kpara. De-a, wü mürü tima kaka, a wu engu cu de jia a. A wu kpah mere wazi kaka, gü ba, engu zu de biri Ye Me biringbö. 15 Yüwane Mürü Babatïza, wu engu kpah kpo. Fü ah angbü emala ngü kaka fü wü kpara, gü ba, "Yesu ka-ye de kpara, ta te ni mala nganga na fü wü, gü ba 'Kpara te ena akoro sidi nga ni ne, wawazi na fa nda-ni ka, angü engu ta kü ladü o wüh bï ni la de.' " Dela ngü ta te Yüwane mala teka Yesu. 16 Yesu Kurisito ka-ye de kpara te gü tamu züka maguma ka Me fü nih. Teka ngü kaka-na, nih küwa eyi. Nih ena amaka kpah mere bi wü züka ngü, teka ngü kaka. 17 Me to ta Rïrï ka-ye fü wü Yïsarayele esaka Müse. Amba züka ngü te Yesu to fü nih ne, ah fa nda Müse ka. Angü Yesu ngbü emala zu ngü ka Me fü nih fanü fanü, gü ba, "Me le nih fa sü." 18 Kpara biringbö te wu Me de jia ye nda ma. ʼDuwa Yesu Kurisito kpikpi ye, angü engu de Ye Me, te ngbü ka-ye ake Me. Ah wu Me me-ye, fü ah akoro amala ngü ka Me fü nih fanü fanü. 19 Yüwane Mürü Babatïza ngbü ta erï dofo fü wü kpara. Fü gara wü kpara angbü efï nda-wü, gü ba, engu de kpara, te Me tima teka aküwa ani ne. Fü wü angbe cögbörö kpara ka wü Yïsarayele, te ewü ngbü agbü Yerüsalema ne, ayia aje ngü la. Fü ewü atima wü kpara kpaka Yüwane. Wüh tima wü mürü gele, kpah de wü kpara te ewü ele ta-ngü te ewü, gbü nguwa wü Levi ne. Fü wü kpara la akoro kpaka Yüwane, ayi-tata, gü ba, "Ye de neh da? Ye de Kurisito, te Me gü ba, ni ena atima teka aküwa ani ne?" 20 Amba Yüwane cere nga ye nda de. Fü ah amala nga ye fü ewü mbölö, gü ba, "Aʼa. Ni de Kurisito nda-ni de." 21 Fü ewü adu kpah ayi-tata, gü ba, "Ye de neh da? Ye de mürü dofo Ïlïya?" Yüwane gü ba, "Bala de. Ni de Ïlïya nda-ni kpah de." Wüh gü ba, "Ye de mere mürü dofo, ta te wü mürü dofo ba ngüngü na ne?" Yüwane gü ba, "Aʼa. Ni de mürü dofo la nda-ni de." 22 Wüh gü ba, "Te di bala, ye ngbü erï dofo, neh baye baye? Ye di nda-ye de neh da? Ah le fü ani adu alügü zu ngü fü wü kpara, te ewü tima ani ne. Ye ena agü tüngü ye, neh fe?" 23 Yüwane gü ba, "Ma de kpara ta te mürü dofo Yïsaya ba ngüngü gbü Ngari Me, gü ba, 'Me ena atima kpara, te ena angbü etü gü, da emala ngü de mere ri ye, gü ba, "Wü reke kaje fü Mere Miri," ne.' " 24 Gara wü Farusi ta kpah ladü esüka wü kpara, te wüh tima ewü kpaka Yüwane ne. Fü wü Farusi la ayia ayi-ta Yüwane, gü ba, 25 "Te ye gü ba, 'Ni de Kurisito de, ni de Ïlïya kpah de, ni de mere mürü dofo la kpah de,' te di bala, ye ngbü eto babatïza fü wü kpara, neh baye baye?" 26 Yüwane gü ba, "Ma ngbü eto babatïza fü wü kpara ne de ngu kükürü, teka areke kaje fü Mere Miri. Angü Miri engu ne ladü esüka yi sene, amba yi wu engu nda-yi de. 27 Ah ena akpo de tima ka-ye tïtïne. Ah de mere kpara fere, angü wawazi fa nda-ra ka. Ma be te ma ena angbü ba labï kaka nda-ra la de." 28 Dela ngü ta te Yüwane mala teka Yesu, gbü lakï te engu ngbü eto babatïza fü wü kpara gbü gara kötï de ïrï ye Betanïya, te di kpa etangu mere ngu de ïrï ye Yürüdene ne. 29 Baka te kpï seke tete, o Yüwane mürü Babatïza ngbü de wü kpara ka-ye, fü ah awu Yesu te ngbü ekoro. Fü Yüwane ayia amala ngü fü wü kpara ka-ye la, gü ba, "Yi ceka komoko la, ah baka Kambiliki ka Me, te ena akpi teka afa wü kpara gbü siti ngü ka-wü. 30 Ah de kpara ta te ma mala ngüngü na fü yi, gü ba, 'Kpara te ena akoro sidi nga ra ne, ah de mere kpara, te fa ra ka, angü ah ka-ye kü ladü, o wüh bï ra la de.' 31 Ma wu engu gügü nda-ra de. Ma wu engu mba tïtïne. Amba si-ngü te ma koro ato babatïza fü yi tete de ngu ne, ah teka areke kaje fefe, kpah da egü tamu ngü kaka fü yi. 32 Ma wu engu, teka Nzïla Wazi Me, te koro agbü kpï baka mö, arü gbü nzönzö. 33 Te ah ena adi ta bala de la, de bane ma wu engu nda-ra de. Angü Me, te tima ra, de ma to babatïza fü yi de ngu ne, mala ta ngü fere me-ye, gü ba, 'Ma ena awu Nzïla Wazi ni, te ena akoro arü gbü nzö gara kpara. Kpara engu la, ah de kpara te ni tima engu, de ah koro, ah to babatïza de Nzïla Wazi ni, Me,' ne. 34 Ma wu ngü la cu de jia ra. Fü ra adu agara tatamu kpah fü yi, gü ba, 'Engu de Ye Me.' " Dela ngü ta te Yüwane mala fü wü kpara ka-ye, teka Yesu, te di baka Kambiliki ka Me. 35 Gbü gara sïkpï, fü Yüwane Mürü Babatïza adu angbü kpah kpala, de wü gara kpara ka-ye ʼbasu. 36 Fü Yüwane awu Yesu te ngbü ekoro. Fü ah amala ngü fü wü kpara ka-ye de ʼbasu ne, gü ba, "Yi ceka komoko la, ah baka Kambiliki ka Me!" 37 Te wü kpara de ʼbasu ne je ngü la, fü ewü ayia kürrrü, afa nga Yesu. 38 Fü Yesu ayia afü te-ye, aceka ewü te ewü ngbü efa nga ye ne. Fü ah amala ngü fü ewü, gü ba, "Wü ngbü egïrï, neh ene?" Fü ewü alügü ngü fefe, gü ba, "Mere kpara, ye ngbü engbü neh siye?" 39 Yesu gü ba, "Yi koro la ekoro, fü yi awu." Fü ewü anü akoro awu sü, te Yesu ngbü engbü tete. Ngü la mere te-ye gbü lö-ra bala ka tamurago. Fü ewü angbü de ewü, zalü ekoro di gbü biti. 40 Esüka wü kpara de ʼbasu la, gara de Anderïya, enga ni ye Sïmüna Petero. 41 Fü Anderïya ayia ʼduwa, anü amaka Sïmüna, amala ngü fefe, gü ba, "A maka Kurisito, te Me tima engu teka aküwa nih ne eyi!" 42 Fü Anderïya aza Sïmüna, akoro di kpaka Yesu. Fü Yesu aceka Sïmüna, amala ngü fefe, gü ba, "Mü de Sïmüna ye Yona. Ma ena afü ïrï mü la, ao Petero." (Ah ba e te ewü gü ba, kpeke kpara baka da.) Fütanga ngü la, fü wü Anderïya ake Sïmüna, bete gara kiri wü la, akpo ʼduwa da elala gbü nga Yesu. 43 Fütanga ngü te wüh mere ne, fü ewü adu ara. Fü kpï aseke. Fü Yesu afï ngü, gü ba, ni ele adu agbü Galïlaya. O wüh nü la de, fü ah ayia anü amaka gara komoko de ïrï ye Fïlïpo, te di de kpara ka Betesayïda, kpah baka wü Anderïya ake Petero. Fü ah amala ngü fefe, gü ba, "Mü koro, mü lala gbü nga ra." Fü Fïlïpo ayia ale. 45 Fütanga ngü la, fü Fïlïpo ayia anü amaka gara kiri ye, de ïrï ye Natanïyele, amala ngü fefe, gü ba, "Ani maka Kurisito eyi, kpara ta te wü Müse ba ta ngü kaka gbü Ngari Me, gü ba, 'Me ena atima engu teka aküwa ani ne.' Ïïrï na de Yesu, kpara ka Nazareta, ye Yüsefa." 46 Natanïyele gü ba, "Ho! Dene ne töndö ngü ne? Mere züka ngü tï eyi akoro gbü Nazareta?" Fïlïpo gü ba, "Ye koro la ekoro, de ye ceka cu de jia ye." Fü ewü ayia anü akoro kpaka Yesu. 47 Te Yesu wu Natanïyele te ngbü ekoro, fü ah ayia amala ngü, gü ba, "Kpara la, ah de züka enga Yïsarayele, te mani di tete ma." 48 Natanïyele gü ba, "Ye wu ni neh baye baye?" Yesu gü ba, "Ni wu ye tïne, te ye ngbü esa rü de kpane, o Fïlïpo ï ye la de ne." 49 Fü Natanïyele ayia agüka, agü ba, "Mere kpara, mü wu ngü ʼburu! Mü de Ye Me! Mü de Mere Miri ka wü Yïsarayele!" 50 Yesu gü ba, "Ye fü te-ye, le ngü ka-ni bü kere ne, teka ngü te ni mala fü ye, gü ba, 'Ni wu ye esa rü de kpala' ne? Ye ena awu wü gara kpeke ngü, te fa engu la!" 51 Fü Yesu adu amala ngü fü ewü ʼburu, gü ba, "Ngü te ma emala fü yi ne, ah de zu ngü. Te gara, ma ena agü tamu ngü ka Me agbü kpï fü yi. Fü yi awu ra, te ma di baka ʼbeʼbe te wü malayïka ka Me ngbü ekoro agbü kpï, da edu fefeh na."

2

1 Fütanga sïkpï ʼbasu, fü wü Yesu aje ngü, gü ba, gara kpara ngbü emere karama ka wofo, gbü gara kötï ka Galïlaya, de ïrï ye Kana. Fü ni ye Yesu ayia anü kpala. 2 Fü ewü aï kpah wü Yesu agbü karama la. Fü wü Yesu ayia anü akoro kpala, de wü kpara ka-ye ʼburu. 3 Te wüh ngbü kpala, fü wü kpara anzö fï anza. Fü ni ye Yesu amala ngü fü Yesu, gü ba, "Fï nza ka-ye esaka ewü eyi." 4 Yesu gü ba, "Ni ni deyï, de ni mere baye? Ni tï amere gara ngü nda-ni la de, angü lakï ka-ni koro la de." 5 Fü ni ye Yesu anü amaka wü labï, te ewü ngbü emere tima de kpala, amala ngü fü ewü, gü ba, "Te Yesu mala gara ngü fü wü la, de wü mere kpah bala." 6 Fü Yesu afü te-ye, aceka wü cögbörö bütü, maʼdiya, te wüh o kpala, da ese ngü gbügbü, teka azürü e di, tenga gele ka wü Yïsarayele. 7 Fü Yesu amala ngü fü wü labï la, gü ba dene, "Wü nü, wü se ngu, wü koro di, de wü tökö gbü wü bütü-ngu la ʼburu." Fü ewü ayia anü ase ngu, atökö gbü wü sila la ʼburu cere cere, kpah baka e te Yesu mala fü ewü la. 8 Fü Yesu adu amala fü ewü, gü ba, "Yi se ngu la mba cüküʼdaye, yi nü di kpaka kpara te ngbü egafa e la." 9 Fü ewü ase ngu la, anü di kpakaka na. Fü kpara te egafa e la ayia anzö e la, are. Ah ka-ye de fï! (Amba ah wu, gü ba, e la ka-ye de ngu ne, nda de. ʼDuwa wü labï, te ewü se ngu la, wu me-wü.) Baka te kpara te ngbü egafa e re e la, fü ah agüka, adu amala ngü fü watï würüse la, 10 gü ba, "Ata! Fï ne türü fa sü! Wü gara kpara mere ngü, baka nda-mü ne, nda-wü de. Wüh ngbü eto züka fï te enga gina. Fü ewü adu ato mene fï te türü de, tïne sidi, te wü kpara sika eyi. Amba nda-mü, mü wo züka fï te türü fa sü ne, du to sidi, neh teka ne?" 11 Dela ta gina kpeke ngü te Yesu mere, teka agara tamu wazi, te Me to fefe na ne. Ah mere ngü la ta gbü Kana. De-a, wü kpara kaka-na, a wu ngü la cu de jia a. Fü a ayia ato maguma a fefe tïne afa sü, teka ngü la. 12 Sidi nga ngü la, fü wü Yesu ayia anü agbü Kaparanama, de wü ni ye, de wü di enga ni ye, de wü kpara ka-ye ʼburu. Amba wüh ra kpala fa sü nda-wü de. 13 Gara mere sïkpï ka wü Yïsarayele ladü, te wüh ngbü eï, gü ba, Pasïka. Te mere sïkpï la koro tete gbamari, fü wü Yesu ayia de wü kpara ka-ye, anü agbü Yerüsalema. 14 Te wüh koro agbü Yerüsalema kpala, fü Yesu anü akoro etambasü Mere Kambü ka Me. Fü ah amaka mere bi wü kpara kpala, te ewü ngbü ecïnzï wü nü de wü lu ka-wü, teka fü wü kpara adi ese, eto laʼbï tete fü Mere Me. Wü gara ngbü nda-wü ekura jiase. 15 Fü ngü la asiti gbü jia Yesu, angü wüh ngbü ecïnzï e ka-wü la, ciki etambasü Mere Kambü ka Me. Fü Yesu aza ju-ku, akpo eliki ewü, de wü nü ka-wü la di. Fü ah anzinzi wü cangalï ka wü kpara, te ewü ngbü da ekura jiase fefeh la, agbofo ʼburu kötö. Fü jiase ka-ewü la angbengbe kpah ʼburu kötö sela. 16 Fü ah amala ngü fü wü kpara, te ewü ngbü ecïnzï wü e la, gü ba, "Dene neh ene ngü ne? Yi ngbü emere ngü la etambasü ka Me, neh teka ne? Yi yia de wü e ka-yi la sene asidi! Sü ne, ah de Kambü ka Wüba! Yi le afü kambü ka Wüba, ao ba sü ka se-e?" 17 Te wü kpara kaka-na wu bala, fü ewü adu awu, gü ba, ngü ka Kambü ka Me ke te Yesu kpah baka nda Davidi ta gügü. Angü Davidi ba ta ngü la gbü Ngari Me, gü ba, "Mere Me, ngü ka Kambü ka-mü ke te ra fa sü! Te wü vügü ka-mü mörö ra teka Kambü ka-mü la, ah mere e de, gümü Kambü ka-mü tï anza te ra de!" 18 Te wü mere kpara ka wü Yïsarayele je ngü te Yesu mere la, fü ngü la ake te ewü afa sü. Fü ewü akoro ayi-ta, gü ba, "De-ye deyï, ye mere ngü la, neh teka ne? Ye gü ba, Me tima ni me-ye? Te ah bala, de ye mere la mere kpeke ngü, te ena aga gbü jia ani, teka fü ani awu, gü ba, Me to wazi la fü ye me-ye fanü." 19 Yesu gü ba, "Mere kpeke ngü te ma ena amere, ah dene. Te yi mürü Kambü ka Me ne asidi la, ma ena ajï, alügü da ye gbü sïkpï ngbee bata." 20 Wü mere kpara la gü ba, "Ho! Wüh jï ta kambü la de mere bi re, ba e teke ʼbasu de füh ye maʼdiya ne, fü mü agü ba, 'Ni ena ajï alügü, gbü sïkpï ngbee bata?' " 21 Amba Yesu mala la ngü gbü mani tüngü ye. Si-ngü gbü mani la gü ba, "Küte ni, Yesu, baka Kambü ka Me. Te wüh mörö ni la, ni ena adu azükü gbü ebabata sïkpï." 22 Te koro gbü sïkpï te wüh mörö engu tete, fü ah adu azükü gbü sïkpï bata kpah ba ngü te engu mala la. Te di bala, de-a, wü kpara kaka, fü a adu afï nga ngü, ta te engu mala ne. Ngü la tï kpini de ngü, ta te wü mürü dofo ba gbü Ngari Me ta gügü, teka kpara te Me ena atima ne. Fü a adu awu, gü ba, Yesu de Ye Me fanü fanü. 23 Te Yesu ngbü ta agbü Yerüsalema teka mere Karama ka Pasïka la, fü ah angbü emere wü gara kpeke ngü kpala. Te mere bi wü kpara wu ngü la, fü ewü adu ale ngü kaka, gü ba, engu de Miri te Me tima, teka aliki wü vügü ka-ani ne. 24 Amba Yesu le ato te-ye gbü ngü ka-ewü la nda de, angü ah wu eyi, gü ba, fïngangü ka-ewü ka-ye ʼbasu ʼbasu. 25 Angü engu de kpara, te ngbü ewu ngü emaguma wü kpara ʼburu. Kpara te ena agü tamu ngü fefe nda ma.

3

1 Gara Farusi ta ladü de ïrï ye Nikodemü, te di de mere kovo ka wü Yïsarayele. 2 Gbü gara sïkpï, fü Nikodemü ayia gbü biti, anü akoro kpaka Yesu. Fü ah amala ngü fü Yesu, gü ba, "Mere kpara, ani wu eyi, gü ba, wazi ye fa sü, teka ngü ka wü mere bi wü kpeke ngü, te ye ngbü emere ne. Kpah bala, ani wu kpah kpo, gü ba, Me tima ye me-ye, teka arï ani de ngü ka-ye, ka Me. Angü kpara tï amere kpeke ngü ba e la de tete-ye nda de, ʼduwa te Me to wazi fefe me-ye la." 3 Yesu gü ba, "Ngü te ma emala fü mü ne, ah de zu ngü. Te mü le akoro kpara ka Me la, ah le de wüh yaka mü toto. Mene kpara te wüh yaka engu toto de, engu de kpara ka Me nda de." 4 Nikodemü gü ba, "Ata! Te kpara gbe tïne eyi la, wüh ena ayaka engu toto, neh baye baye? Ah ena adu arï guvu ni ye, fü ewü adu ayaka engu kpah toto?" 5 Yesu gü ba, "Ngü te ma emala fü mü ne, ah de zu ngü. Wü kpara, te wüh ngbü ebï ewü gbü küte füh kotö ne, wüh de wü kpara ka küte. Amba, te Nzïla Wazi Me yaka mü me-ye la, ah ena azürü mü, fü mü akoro kpara ka Me fanü fanü. 7 Fïngangü ka-mü ngbü ejiji faaa, teka ngü te ma mala fü mü, gü ba, ah le de wüh yaka mü toto ne? Mü fï nga ngü de. 8 Ngü ka kpara, te wüh eyaka engu toto, ah baka ngü ka wege. Mü tï eyi awu sü te wege koro tete? Anga mü tï eyi awu sü te wege ngbü enü tete? Mü tï awu de! Wege ngbü efe ka-ye baka e te engu ngbü ele. Mü eje nda-mü bü gigiri na kükürü. Mü wu küküte kpah de. Ngü ka kpara te Nzïla Wazi Me yaka engu me-ye ne, ah kpah baka ngü ka wege la." 9 Nikodemü gü ba, "Ngü la ena adi bala, neh baye baye?" 10 Yesu gü ba, "Mü di ne mere kpara te mü ngbü erï wü bu mü, wü di enga Yïsarayele, me-mü ne, mü tï awu ngü la de, neh teka ne? 11 Ngü te ma emala fü mü ne, ah de zu ngü fanü fanü. Angü ah de ngü te ma wu cu de jia ra. Amba yi le aje ngü ka-ra nda-yi de, neh teka ne? 12 Mü da la güje mü teka ngü te ma ngbü emala fü mü ne, angü ma ngbü emala ngü ka wü e de füh kotö ne fü yi, baka mani. Te yi je si-ngü la de la, ma ena amala nga wü ngü ka Me agbü kpï, fü yi aje sisi na, neh baye baye? 13 Angü kpara te nü koro kpaka Me agbü kpï nda ma. ʼDuwa de-ra, Ye Me, angü ma yia kpala, akoro sene, teka amala ngü kaka fü yi. 14 Kaje te yi ena akoro tete kpara ka Me, fü yi aküwa fï mere badi, ah kpah baka ngü ta te Müse mere fü wü kundu nih, te ewü ngbü ejiji tete agbü gü ne. Angü te siti wü kpürü ngbü ta ede ewü kpala ne, Müse mere ta neh ene? Ah za ta kuru kpürü, te wüh mï gbü se, ae ao eküte rü kpa tikpi, teka fü wü kpara adi eceka. Mene wü kpara ta te ewü ngbü eceka kpürü la, wüh kpi nda-wü de, wüh küwa ka-wü ta eyi. Kpah bala, de-ra Ye Kpara ka Kpï, wüh ena ae ra eküte rü kpa tikpi, te gara, teka fü wü kpara adi eceka. 15 Te di bala, mene kpara te ena angbü eo jia ye eküte ra, ah ena aküwa ka-ye aküwa fï badi." 16 Angü Me le ngü ka wü kpara füh kotö ne fa sü, fü ah ayia atima biri Ye ye biringbö, teka aküwa nih. Te di bala, te mü to maguma mü fü Yesu la, mü tï akpi fï de. Mü ena aküwa ka-mü aküwa fï badi. 17 Me tima Ye ye füh kotö ne, neh teka ne? Teka ato kuru te wü kpara? Ah bala de. Me tima Ye ye teka aküwa wü kpara füh kotö ne ʼburu. 18 Te mü to maguma mü fü Ye Me la, Me to kuru te mü de. Te mü to maguma mü fefe de la, Me ena ato kuru te mü ato, angü mü le ngü ka biri Yeye na nda-mü de. 19 Si-ngü te Me ena ato kuru tete di te wü kpara ne, angü engu tima ra-sü, koro di füh kotö ne, teka asere kaje ka küküwa fü ewü, amba wü kpara le ra-sü la nda-wü de. Wü kpara ngbü ele ka-wü biti, efa ra-sü di, teka lümü ka siti ngü ka-wü te ewü ngbü emere ne. 20 Angü siti kpara le ra-sü nda de. Ah ngbü ekpe ra-sü akpe, angü wüh ena awu siti ngü ka-ni, te ni ngbü emere ne. 21 Kpara te ngbü ele zu ngü ka Me de maguma ye ʼburu ʼburu ne, ah ngbü engbü ka-ye gbü ra-sü, teka fü wü kpara awu, gü ba, ngü te ni ngbü emere ne, ah de ngü te ngbü ereke gbü jia Me. 22 Sidi nga ngü la, fü Yesu ayia de wü kpara ka-ye, ace Yerüsalema, anü andoro agbü wü jürü kötï ede Yerüsalema sela. Fü ewü angbü de wü kpara ka-ye, da eto babatïza fü wü kpara de kpala. 23 Ngü la mere ta te-ye, o wüh gü Yüwane agbü ku la de. Yüwane ngbü nda-ye ta eto babatïza agbü tö ka Yudaya, kpah baka Yesu. Ah ngbü ta eto babatïza sela, agbü gara sü de ïrï ye Ayïnona, angü züka ngu ladü sela, te cu acu. Fü mere bi wü kpara angbü fï bü ekoro kpakaka na, da eza babatïza esakaka na. 25 Gbü gara ra, fü gara enga Yïsarayele akoro kpaka wü kpara ka Yüwane, akpo da ega yïkï de ewü, teka ngü ka babatïza. 26 Fü komoko la ayia amala nga Yesu fü ewü, gü ba, "Tïtïne mere bi wü kpara ngbü ekoro kpaka Yesu, efa nda Yüwane ka." Te wü kpara ka Yüwane je ngü la bala, fü ngü la ake te ewü. Fü ewü ayia anü akoro kpaka Yüwane, amala nga Yesu fefe, gü ba, "Mere kpara, ceka la! Kpara ta te ani ngbü de ewü, kpa etangu Yürüdene ne, te ye ngbü egü tatamu, gü ba, engu de Kambiliki ka Me ne, ah kpo eyi eto babatïza fü wü kpara. Bi wü kpara ngbü eyi ʼburu enü kpakaka na kpala!" 27 Yüwane gü ba, "Züka ngü. Me to wazi la fefe me-ye. Angü kpara tï amere kpeke ngü bala, de tete-ye, nda de. 28 Ma mala ta fü yi eyi, gü ba, ma de Kurisito te Me tima engu ne nda-ra de. Yi je ngü la ta eyi. Ma nda-ra mene kpara, te wüh tima ra kpa engagira nü fü Kurisito la, teka areke kaje fefe. 29 Te komoko le aza würüse, ah ena atima enga ni ye kpa engagira nü, teka areke ngü la. Kpara la, ah de watï würüse la nda de. Ah de kpara te ena areke ngü fü watï würüse la. Te kpara la wu watï würüse la te ngbü ekoro, ah ena angbü de mere tadu, gü ba, 'Mere kpara ka-ni koro eyi!' Enatikine ma ngbü eyi de mere tadu, angü mere kpara ka-ra koro eyi dela! 30 Ah le de ngü ka Yesu nü kpa engagira nü, de nda-ra ngü du kpa sidi." Dela ngü ta te Yüwane Mürü Babatïza, mala teka Yesu. 31 Yesu de kpara te koro agbü kpï. Ah wu ngü fa nda wü kpara füh kotö ne ʼburu. Baka te Yüwane di de kpara füh kotö ne, ah ngbü emala ngü ka Me baka kpara ka kotö ne. Ah tï amala ngü ka Me baka kpara te koro agbü kpï ne nda de. Amba ngü ka Yesu fa nda Yüwane ka, angü engu koro ka-ye agbü kpï. 32 Ah ngbü emala ngü ka Me ereke areke, angü engu koro ka-ye agbü kpï. Ah ngbü emala ngü te engu wu cu de jia ye, amba wü kpara le aje ngü kaka nda-wü de. 33 Te mü le ngü te Yesu gü tatamu fü mü ne eyi la, amba mü wu eyi, gü ba, Me tima engu me-ye fanü fanü. 34 Yesu ngbü emala ngari Me fü nih, angü Me tima engu me-ye. Me to wazi ka Nzïla Wazi ye eyi ʼburu fefe, de ah mere ngü di ba e te engu ngbü ele. 35 Angü Wö ye na le engu fa sü, fü ah ace wü ngü ʼburu esakaka. 36 Kpara te to maguma ye fü Yesu, Ye Me, ah ena aküwa fï mere badi. Amba mene kpara te to maguma ye fü Yesu de, ah küwa kpah de, angü Me ena asü gü fefe fï mere badi.

4

1 Gbü wü sïkpï la, mere bi wü kpara ngbü ta ekoro kpaka Yesu de ah to babatïza fü ani. Fü wü kpara ka Yesu angbü eto babatïza fü ewü me-wü, angü Yesu to babatïza nda de. Fü wü Farusi aje, gü ba, mere bi wü kpara le ngü ka Yesu eyi, fa nda Yüwane ka. Fü maguma ewü ayia asiti teka ngü la. Te Yesu wu bala, fü ah ayia ace tö ka Yudaya, anü ka-ye agbü Galïlaya. 4 Amba ah le afü ka-ye kpuru gbü tö ka wü Samarïya. Fü ah ayia de wü kpara ka-ye, atï te kaje. 5 Fü ewü anü akoro gbü gara kötï ka wü Samarïya de ïrï ye Sïkara. 6 Gara du-kpa-ngu ladü sela, te Yakobo jï gügü. Fü wü Yesu anü akoro kpa füh du-kpa-ngu la etü ra, o engu ndïrï eyi ka nü. Fü ah anü angbü efe te-ye ede du-kpa-ngu la. 7 Fü wü kpara kaka-na anü ase e-mazü agbü Sïkara. Fü gara egba Samarïya akoro teka ase ngu. Fü Yesu amala ngü fefe, gü ba, "Ye to ngu fü ni, de ni nzö." 9 Egba Samarïya la gü ba, "Ye de enga Yïsarayele de? Ah mere baye, te ye ngbü eyo ngu te ni, te ni di de egba kpara ka Samarïya ne?" Ah mala bala kükürü de, angü wü di enga Yïsarayele le te-wü de wü kpara ka Samarïya nda-wü de. 10 Yesu gü ba, "Te mü ena awu ta züka ngü, de te Me le ato fü mü ne la, anga te mü ena awu ra ta kpah kpo, baka te ma yo ngu eküte mü ne, de bane mü ena ayo ta kpah ngu te ra, fü ra ato mene ngu, de te ena aküwa fü mü fï mere badi ne." 11 Würüse la gü ba, "Ye ena ase ngu la, neh baye baye? E ka-ye de te ye ena ase ngu di kpah ma! Te du-kpa-ngu engu ne di kpah cucu de bala! Ye ena amaka nda-ye de ngu ka küküwa ne, neh kaye? 12 Ye fa kundu ani, Yakobo, ta te ce du-kpa-ngu ne fü ani ne? Yakobo jï ta du-kpa-ngu ne me-ye fü wü di ye, de wü nü ka-ye ʼburu, fü ewü angbü enzö." 13 Yesu gü ba, "Kpara te ngbü enzö ngu gbü du-kpa-ngu ne, gümü ngu ena adu kpah amere engu. 14 Amba kpara te ena anzö ngu, de te ma ena ato fefe na ne, gümü ngu du amere engu tïne de. Angü ngu te ma ena ato fefe na, ah ena angbü emamaguma baka du-kpa-ngu, te ena aküwa engu fï mere badi." 15 Würüse la gü ba, "Mere kpara, ye to ngu la eto fü ni, de ni nzö, angü gümü ngu ena adu kpah amere ni. Angü ni ena adu kpah angbü endoro te ngere kaje ne, da ese ngu." 16 Fü Yesu amala ngü fefe, gü ba, "Ye nü, ye ï watï ye, de wü du koro ake di sene." 17 Würüse la gü ba, "Watï ni nda ma." Yesu gü ba, "Ye mala eyi zu ngü! 18 Teka ne de, angü ye za ta wü komoko ʼburuve, fü ye ace ewü ʼburu. Te di bala, mene komoko te ye ngbü ake di tïtïne ne, ah de watï ye nda de. Ngü te ye mala la, ah fanü." 19 Würüse la gü ba, "Mere kpara, ma wu eyi, gü ba, mü de mürü dofo ka Me. 20 Te di bala, gara ngü ladü te ma ele amala fü mü. Wü kundu a ngbü ta egbo nga ïrï Me, kpa füh mere da ka Samarïya la. Amba de-yi, wü di enga Yïsarayele, yi gü ba, ah le de wü kpara ʼburu di egbo nga ïrï Me kpa agbü Mere Kambü ka Me agbü Yerüsalema ne. Te di bala, mene sü te wü kpara tï agbo nga ïrï Me gbügbü, ah ena adi neh engu deyï?" 21 Yesu gü ba, "Tangbase, mü da güje mü te ngü te ma ngbü emala fü mü ne. Me ka-ye biringbö. Te di bala, ah le de mü gbo nga ïïrï na de maguma mü biringbö. Ngü ka sü te wüh ngbü egbo nga ïïrï tete na, ah de mere ngü nda de. De-yi, wü kpara ka Samarïya, yi ngbü egbo nga ïrï Me te yi wu mbi mbi de. De-a, wü di enga Yïsarayele, a ngbü egbo nda-a zu nga ïrï Me, te a wu kpo. Angü Me gü tamu ngü ka küküwa eyi fü a. Amba ah ena akpo tïtïne, wü kpara ena angbü egbo nga ïrï Wüba Me, te nga wü sü ʼburu. Ah ena adi bü duu füh da sene, anga agbü Yerüsalema kpah de. Wüh ena agbo nga ïïrï na de maguma wü le ʼburu. Angü Wüba Me le eyi bala. 24 Angü Me zu de Me biringbö. Te mü le agbo nga ïïrï na la, ah le de mü gbo nga ïïrï de maguma mü biringbö." 25 Würüse la gü ba, "Mere kpara, ngü te ye mala la, ah kpekpeke. Ni wu kpo, gü ba, Me ena atima Miri te ena aküwa nih. Te engu koro eyi la, engu ena amala si wü ngü ʼburu fü ani." 26 Yesu gü ba, "De-ra, de te ma ngbü emala ngü fü mü ne, ma de Miri la me-ra." 27 Kpah bü gbü lö-ra la, fü wü kpara ka Yesu adu akoro, amaka engu da ero mö ake würüse la. Fü ngü la ayia aga gbü jia ewü afa sü. Kpara te ena ayi-ta würüse la, gü ba, "Ye le neh ene?" ne, nda ma. Kpara te ena ayi-ta Yesu, gü ba, "Ah mere baye, te ye ngbü ero mö ake würüse la?" nda kpah ma. 28 Fü würüse la ayia ace sila ka-ye ciki sela, afü nga ye, adu agbü mere kötï la, amala ngü fü wü kpara, gü ba, 29 "Yi nü la akine, yi ceka kpara, de te ma maka engu kpa füh du-kpa-ngu de kpane. Angü ah mala nga wü ngü, te ma mere, te kpara wu de ne, ʼburu gbü nzö ra. Ah ena adi dela E-küwa-nih ne de?" 30 Te wüh je ngü la bala, fü mere bi wü kpara aci anü kpaka Yesu. 31 Fü wü kpara ka Yesu angbü endaʼba te-wü fü Yesu, gü ba, "Mere kpara, ani koro de e-mazü eyi. Ye zü la e." 32 Fü engu adu amala ngü fü ewü, gü ba, "Gara e-mazü ka-ni ladü, te wü wu nda-wü de." 33 Fü wü kpara kaka-na angbü eyi-ta ngü esüka wü, gü ba, "Gara kpara koro de e-mazü la fefe me-ye?" 34 Fü Yesu amala fü ewü, gü ba, "Ma ngbü emere tima te Me tima ra di. Ngü la, ah fere baka e-mazü. Ma le fï bü amere tima la, de ah nza anza." 35 Fü Yesu adu kpah, amala ngü fü wü kpara ka-ye, gü ba, "Wü kpara ngbü emala teka ndo, egü neh fe? Wüh ngbü emala, gü ba, 'Te wüh moko ndo eyi la, ah ena amere fe bala, fü ewü adu awa.' Ah bala de? Amba yi ceka la bü bi wü kpara, te ewü ngbü ekoro kpaka nih ne. Ma emala fü yi, gü ba, wüh baka ndo te ma moko tïtïne, ah ndri kpah eyi, lakï kaka-na koro kpah eyi, teka awa, aza ao gbü kafa. 36 Angü Wüba tima ra, de ma ru ngari ni emaguma wü kpara baka ndo. Yi nda-yi baka wü kpara, te ewü ngbü ele ta-ngü te ra gbü tima la. Nih biti wü kpara ebiti gbü kafa ka Wüba, de wüh küwa fï mere badi. Te nih mere bala la, mürü ndo la ena ato takpa fü nih, fü nih angbü ʼburu de mere tadu teka ngü la. 37 Mani te wüh ngbü emala, gü ba, 'Te kpara ru ndo ka-ye la, gara kpara ena adu akoro awa me-ye ne,' ah de zu ngü! 38 Enatikine ngü la koro eyi, angü ma ngbü etima yi, teka awa nzïa ndo te yi ru me-yi de. Wü gara kpara mere ta tima la me-wü, fü ewü aï yi, akoro amaka bü nzïnzïa gbü nga ewü la." Dela ngü ta te Yesu mala fü wü kpara ka-ye, te engu wu wü kpara ka Samarïya, te ewü ngbü ekoro. 39 Angü mere bi wü kpara ka sü la le ngü ka Yesu, teka ngü te würüse la mala fü ewü, gü ba, "Yesu mala nga wü ngü ka-ni, de te ni ngbü emere ne, eyi ʼburu." 40 Te di bala, fü ewü akoro kpaka Yesu, ayi-tata teka de ah ngbü kpaka ani sela. Fü Yesu angbü kpala sïkpï ʼbasu, da arï ewü de ngari Me. 41 Fü mere bi wü kpara ayia kpah ato maguma wü fü Yesu, teka ngü te ewü je gögömö na la. 42 Fü ewü amala ngü fü würüse la, gü ba, "A le ngü ka kpara la ta teka ri mü. Amba tïtïne, a je riri na eyi cu de güje a. Te di bala, a wu eyi, gü ba, engu de kpara, te ena aküwa wü kpara füh kotö ne ʼburu, angü ah de E-küwa-nih." 43 Sidi nga sïkpï ʼbasu la, fü wü Yesu ayia de wü kpara ka-ye, adu agbü Galïlaya. 44 Yesu mala ta ngü fü wü kpara ka-ye, gü ba, "Te mü de mürü dofo la, wü kpara gbü wü gara sü ʼburu ena angbü ecu ngü mü me-wü, amba ʼduwa wü mürü mü tï acu ngü mü nda-wü de." 45 Mere bi wü kpara te ewü ngbü agbü Galïlaya nü ta agbü Yerüsalema teka Karama ka Pasïka. Fü ewü awu wü kpeke ngü ta te Yesu ngbü emere de kpala. Fü ewü adu amala nga wü ngü la fü wü bu wü, kpa ekötï. Te di bala, te wüh wu Yesu te koro tete agbü Galïlaya, fü ewü angbü de mere tadu, gü ba, engu ena amere wü kpeke ngü gba ani sene, kpah ba e te engu mere agbü Yerüsalema ne. 46 Fü engu adu akoro kpah agbü Kana, gbü sü ta te engu fü ngu, koro di vinü tete na. Gara mere kpara ka miri ta ladü agbü gara kötï de ïrï ye Kaparanama, te yeye na di de keke te-ye, ah yia ta ekpi akpi. 47 Te komoko la je ngü, gü ba, "Yesu du koro eyi, gbü Kana ne," fü ah ayia agba wü agbü Kaparanama, anü amaka Yesu agbü Kana kpala. Te engu koro kpaka Yesu, fü ah andaʼba te-ye fefe na, gü ba dene, "Mere kpara, ye koro kere, aküwa ye ni, angü ah yia eyi ekpi akpi." 48 Yesu gü ba, "De-yi, wü kpara gbü sü ne, te ma mere kpeke ngü gbü jia yi de la, yi tï ale ngü ka-ra nda-yi kpah de. Ngü ka-yi ena adi fï bü bala?" 49 Komoko la gü ba, "Mere kpara, bala de, baaa! Mü koro mba kere, mü küwa ye ra, angü ah ena akpi." 50 Yesu gü ba, "Ye mü küwa eyi. Mü du edu." Fü komoko la ale ngü te Yesu mala fü ye la. Fü ah ayia adu kpa ekötï. 51 Baka te engu ngbü edu kpa ekötï, fü ewü amaka te-wü de wü labï ka-ye te kaje. Fü ewü amala fefe, gü ba, "Mere kpara, ye mü küwa eyi!" 52 Fü engu ayi-ta ewü, gü ba, "Keke la nza eküküte gbü lö-ra fe?" Wüh gü ba, "Keke la nza esikine etü ra, ba lö-ra biringbö." 53 Fü wö ye mbarase la awu teke, gü ba, "Keke la nza gbü lö-ra te Yesu mala ngü fü ni tete, gü ba, 'Ye ni küwa eyi ne.' " Fü komoko la ayia ato maguma wü fü Yesu, de wü kpara gba ye ʼburu. 54 Dela eʼbaʼbasu kpeke ngü ta te Yesu mere agbü Kana. Ah mala ngü bü de komö ye, fü mbarase la aküwa ciki agba wü, agbü Kaparanama kpala. Yesu mere ngü la, o engu yia tete agbü Yudaya, ego agbü Galïlaya.

5

1 Sidi nga wü ngü dela, fü wü Yesu ayia anü agbü Yerüsalema, teka gara karama ka wü Yïsarayele. 2 Gara mere kara ta ladü agbü Yerüsalema kpala, te ewü gü ïïrï na, gü ba, Beteseda. 3 Mere bi wü mürü keke ngbü era esa e ede kara la. Ah de wü kpara te jia ewü ni ani, gara ewü de lö wü walawala, gara ewü te küte ewü di titiri. Wüh ngbü era kpala, da ecï nga ngu te ena akada. 4 Angü wüh gü ba, gbü gara sïkpï, malayïka ka Me ngbü ekoro, da eyiki ngu la, fü ngu la angbü ekada teka ngü la. Te di bala, mene kpara, te ena atï fi me-ye fü wü bu ye, gbü ngu la, keke kaka-na ena anza. 5 Gbü gara ra, fü wü Yesu akoro füh kara la. Fü ah awu gara komoko kpala, te di de keke te-ye teka mere bi re, baka e teke biri nzükpa de füh ye ʼbajena. Te Yesu wu komoko la, fü ah awu teke, gü ba, ah ra eyi sela fa sü. Fü ah amala ngü fefe, gü ba, "De-mü, mü ele aküwa?" 7 Mürü keke la gü ba dene, "Mere kpara, ni ena aküwa, neh baye baye? Angü enga ni ni, te ena agü ni gbü ngu la, fü ni aküwa ne, ah nda ma. Ni te egbeke te-ni enü kpala, küte ni titiri, fü wü gara kpara angbü etï ka-wü fi me-wü." 8 Fü Yesu amala ngü fefe, gü ba, "Enga wüna, ma ena ato wazi fü mü. Mü yia eyia tikpi, de mü za darara ka-mü, mü go kpa ekötï." 9 Yesu bü te emala ngü la bala, fü keke ka komoko la ayia anza. Fü engu ayia aza darara ka-ye, ago kpa ekötï. Sïkpï te Yesu küwa komoko la tete, ah de sïkpï ka Me. Angü gbü gele ka wü di enga Yïsarayele, wüh le de wü kpara mere tima gbü sïkpï ka Me ʼburu ʼburu de. 10 Te ah bala, baka te wü kovo ka wü Yïsarayele wu ngü la, gü ba, komoko la ngbü ebï darara ka-ye gbü sïkpï ka Me, fü ewü aï engu, ayi-tata, gü ba, "Ah mere neh baye, te ye ngbü ebï darara ka-ye gbü sïkpï ka Me ne? Ye wu de, gü ba, gele ka-ani le de wüh mere e abï e gbü sïkpï ka Me de?" 11 Komoko la gü ba, "Ah de ngü ka-ni nda de. Ni ngbü ta eke ka-ni ake, fü gara komoko ayia akoro aküwa ni gbü keke la. Fü ah amala ngü fü ni, gü ba, 'Ni bï darara ka-ni ebï, ni go di kpa ekötï.' Fü ni abï darara ka-ni ne tüngü la." 12 Wüh gü ba, "Kpara te küwa ye neh da?" 13 Amba komoko la je ïrï kpara te küwa ye ne nda de. Angü mere bi wü kpara ta ladü gbü sü, te Yesu küwa komoko la tete ne. Fü Yesu azi te-ye zïrrrï, anü sü ka-ye. 14 Fütanga ngü la, fü Yesu anü amaka komoko la, kpa etambasü Mere Kambü ka Me. Fü ah amala ngü fefe, gü ba, "Enga wüna, mü ceka te-mü ʼbe, angü mü küwa eyi gbü keke ka-mü la. Te di bala, ah le de mü ce da emere siti ngü. Angü gara siti ngü, te ena afa keke la, ena adu kpah amere mü." 15 Fü komoko la ayia bü kere, anü amala nga ngü la fü wü kovo ka wü Yïsarayele, gü ba, "Kpara te küwa ni ne, ah de Yesu." 16 Dela si-ngü te wü kovo la kpo da ekpü Yesu tete na, gü ba, "Engu ce gele ka-ani eyi," angü engu küwa kpara la gbü sïkpï ka Me. Wüh gü ba, ngü la, ah de tima. Ah le ta de ah mere ngü la gbü sïkpï ka Me de. 17 Te Yesu je ngü la, gü ba, wü kovo ka wü Yïsarayele ngbü ewü nga, teka ngü te ni küwa komoko la gbü sïkpï ka Me ne, fü ah adu amala ngü fü ewü, gü ba, "Ngü te ma mere ne, ah siti gbü jia yi, neh teka ne? Wüba, Me, ngbü emere kpah bala, angü engu ngbü eto züka ngü fü yi gbü wü sïkpï ʼburu. Ah ce da emere züka ngü fü yi gbü sïkpï ka Me eyi? Ah ce de! Te ah bala la, züka ngü te ma mere fü komoko la gbü sïkpï ka Me ne, ah siti gbü jia yi, neh teka ne?" 18 Fü ngü la asiti emaguma ewü ʼduwa ba-neh-ene-la. Wüh gü ba, "Yesu siti gele ka-ani, ka sïkpï ka Me ne eyi. Ah mala kpah gara siti ngü, gü ba, 'Ni de Ye Me.' Ah le ao te-ye baka Me?" Fü ewü akpo angbü egïrï kaje, teka de ni mörö engu tete. 19 Fü Yesu adu amala fü ewü, gü ba, "Ngü te ma emala fü yi ne, ah de zu ngü. Te ma mala, gü ba, ma de Ye Me ne, yi ngbü efï nda-yi, gü ba, 'Ma ngbü emere tima la de tete-ra?' Ah bala de. Ma ngbü emere ʼduwa tima te ma wu esaka Wüba. Wü ngü te Wüba ngbü emere, ma ena amere ʼburu. 20 Wüba ngbü egü tamu wü ngü ka-ye ʼburu fere, angü ah le ra fa sü. Dela si-ngü te ma ngbü eküwa wü mürü keke tete ne. Gara tima kpah ladü te Wüba gü tatamu fere, te fa engu dela, te ma ena amere, te ena aga gbü jia yi afa sü. 21 Angü Wüba ngbü ezükü wü kövö, da eküwa ewü fï mere badi. Te di bala, de-ra, te ma di de Yeye na ne, ma ena angbü kpah ezükü wü kpara gbü kpi, da eküwa ewü, baka e te ma ngbü ele. 22 Gara tima te Wüba to fere, ah de ngü ka makolo lïya. Angü Wüba gü ba, 'Ma ena akolo lïya ka wü kpara ʼburu me-ra. Ni ce tima la eyi ʼburu esaka ra.' 23 Wüba ce tima la esaka ra, teka fü wü kpara angbü ecu ngü ra, kpah baka e te wüh ngbü ecu ngüngü. Kpara te cu ngü ra de, ah cu ngü Wüba kpah de, angü engu tima ra me-ye." 24 Fü Yesu adu amala gara ngü fü wü kovo la, gü ba, "Ngü te ma emala fü yi dene, ah de zu ngü. Te mü ena aje ngü ka-ra, te mü le kpah ngü ka Wüba te tima ra ne, mü küwa eyi. Mü ena angbü de küküwa la fï badi. Wüh tï ato kuru te mü tïne de, angü mü küwa gbü kpi eyi. 25 Ngü te ma emala fü yi dene, ah de zu ngü. Amba ah ena akpo tïtïne, ma tï eyi amala ngü fü wü kövö. Mene ewü te ewü ena aje ri ra, ma ena aküwa ewü, angü ma de Ye Me. 26 Wüba to wazi la eyi fere me-ye. Wü e füh kotö ne ʼburu ngbü eküwa neh baye? Wüba ngbü eküwa ewü me-ye de? Kpah bala, ah to wazi la eyi fere, teka fü ra adi eküwa wü kpara di. 27 Ah to kpah wazi eyi fere, teka akolo lïya ka wü kpara di, angü engu tima ra, Ye Kpara ka kpï, kpa füh kotö kpakine me-ye. 28 Ngü la mere e aga gbü jia yi de. Angü adu sïkpï ladü te ena akoro. Gbü sïkpï la, ma ena aï wü kpara ʼburu, teka akolo ngü ka-ewü. Te di bala, wü kpara te ewü kpi eyi ne, wüh ena aje ri ra, 29 fü ewü azükü gbü kpi ʼburu. Mene wü kpara, te ewü mere züka ngü, wüh ena azükü, aküwa fï mere badi. Amba mene ewü, te ewü mere siti ngü ne, wüh ena azükü nda-wü teka amaka cïnga. 30 Ngü de te ma ngbü emere ne, ma mere de tete-ra nda-ra de. Lïya te ma ngbü ekolo ne, ma ekolo ba e te ma je gömö Wüba. Te di bala, ma ngbü ekolo lïya ka wü kpara reke areke, angü ngü te ma ngbü emere ne, ma ngbü emere ngü la ba e te Wüba ngbü ele, angü ah tima ra me-ye." 31 Fü Yesu adu amala kpah gara ngü fü wü kovo la, gü ba, "Yi efï nda-yi, gü ba, ngü te ma emala ne, ma ngbü ecu ngü ra de tete-ra? Ah bala de. Ta te ma ena angbü egbo nga ra de tete-ra la, de bane ngü te ma ngbü emala ne, ah ena adi de töndö ngü kükürü. 32 Wüba Me ngbü emala ngü tüngü ra ereke cu me-ye. Te di bala, fü ra awu, gü ba, ngü te engu ngbü emala tüngü ra ne, ah de zu ngü. 33 Yüwane Mürü Babatïza mala nga ra fü yi ta kpah eyi, baka te yi tima wü kpara ka-yi kpakaka na ne. Ah mala nga ra fü yi cu reke areke. 34 Yüwane ngbü ka-ye ta baka ze-wa te ngbü elofo sü, teka agü tamu züka kaje ka Me fü yi. Fü yi angbü ta de tadu teka ngü la, da ele ngü kaka. Te yi ena ale ta ngü te Yüwane mala teka ra ne eyi la, ah ena adi ta mbi. Amba yi du ce ngü kaka bü kere bala, neh teka ne? Yi mere e afï, gü ba, ma gü ïrï Yüwane dela, angü ma ngbü eo jia ra teka ngü ka kpara füh kotö ne, yi mere e afï bala de. Ma gü ïrï Yüwane gbü ngü la, teka fü yi afï nga ngü ta te engu mala ne, teka fü yi adu ale ngü ka-ra, fü yi aküwa. 36 Te yi le ngü ka Yüwane de la, de yi fï la nga wü mere kpeke ngü te ma ngbü emere ne. Angü wü ngü la, ah de ngü ka-ra de, ah ka-ye de ngü ka Wüba, te engu tima ra ne, fü ra angbü emere wü ngü la gbü wazi kaka. Te yi fï ngü la mbi mbi la, yi ena awu, gü ba, Me tima ra me-ye fanü. 37 Wayi, Wüba te tima ra ne, ah mala zu ngü tüngü ra fü yi gbü Ngari ye. Yi le ngü kaka la de, neh teka ne? Yi le de engu koro kpaka yi, teka fü yi awu engu cu de jia yi feke? 38 Amba ngü te engu mala fü yi gbü Ngari ye ne, ngü la rï gbü nzö yi de, neh teka ne? Te ngü la ena arï ta gbü nzö yi eyi la, de bane yi ena ale ngü ka-ra, gü ba, Me tima ra me-ye fanü. 39 Yi ngbü fï bü da etanga Ngari Me, da egïrï ngü gbügbü, gü ba, ani ena aküwa teka ngü la. Amba Ngari Me la ngbü emala nga ra fü yi, 40 gü ba, ah le de yi koro kpaka ra, fü ra aküwa yi. Te di bala, yi le ngü la de, neh teka ne?" 41 Fü Yesu adu amala kpah gara ngü fü wü kovo la, gü ba dene, "Yi efï nda-yi, gü ba, ma ngbü ele de wü kpara ʼburu di ecu ngü ra? Ah bala de. Ma ele de wü kpara koro kpaka ra, teka de ma küwa ewü. 42 Amba nda-yi, yi le ngü ka-ra de. Te ah bala, ma wu eyi, gü ba, yi le Me de maguma yi nda-yi kpah de. 43 Angü Me tima ra me-ye. Fü ra akoro kpaka yi de sene gbü wazi kaka. Yi le ra de, angü yi le ka-yi ʼduwa mene wü kpara te ewü ngbü ekoro, da ecu ngü wü de tete-wü ne. 44 Yi ena ato maguma yi fere, neh baye baye? Angü yi ngbü eo fïngangü ka-yi ʼburu, gbü wü ngü te ngbü ereke gbü jia wü bu yi ne. Amba yi le afï nga ngü, te ngbü reke gbü jia Me ne, nda-yi de. Te di bala, yi tï ale ngü ka-ra kpah de. 45 Yi ngbü efï nda-yi, gü ba, ma ena aï ani engagira Wüba, teka fü ah akolo ngü ka-ani, teka te ani le ngü ka-ra de ne? Ah bala de. Kpara te ena aï yi engagira Wüba, ah de Müse. Yi ngbü fï bü da etanga ngü te Müse ba, da eo fïngangü ka-yi ʼburu tete. 46 Amba te yi ena aje ta si-ngü, te Müse ba ne, eyi la, de bane yi ena ale kpah ngü ka-ra, angü Müse ba ta ngü la teka ngü ka-ra. Te di bala, yi le ngü la de, neh teka ne? 47 Te yi le ngü ta te Müse ba gbü Ngari Me ne de la, yi ena ale ngü ka-ra, neh baye baye?" Dela ngü ta te Yesu mala fü wü kovo ka wü Yïsarayele la agbü Yerüsalema. Fütanga ngü la, fü wü Yesu ayia de wü kpara ka-ye la, adu agbü Galïlaya.

6

1 Gbü gara ra, fü wü Yesu ayia agbü Kaparanama, alï gbü zabu, akö ngu kpa etangu Galïlaya. 2 Fü mere bi wü kpara ayia afa nganga na, angü wüh wu wü mere kpeke ngü ka talara, de te engu ngbü emere, da eküwa wü mürü keke di ne. 3 Te wü Yesu kö ngu la tete na, fü ewü alï kpa füh gümba de wü kpara ka-ye. Fü Yesu angbü kötö, akpo da erï ewü. 4 Ngü la ngbü ta emere te-ye gbamari ede mere sïkpï ka wü Yïsarayele, de ïrï ye Pasïka ne. 5 Fü Yesu afü jia ye, aceka mere bi wü kpara, te ewü koro ngbü edede na, da eje ngü gögömö na ne. Fü cïnga ewü ayia arï tete, angü wüh ngbü eyi fa sü. Fü ah ayia afü te-ye, amala ngü fü Fïlïpo, gü ba dene, "Fïlïpo deyï, ye ceka la mere bi wü kpara ne. Ani ena amaka mere bi zü-e, teka ato fü wü kpara ne, neh kaye?" 6 Ah mala ngü la fü Fïlïpo bala, teka are fïngangü kaka di, angü Yesu wu ngü ka-ye, de te engu ena amere ne, kpo. 7 Fü Fïlïpo alügü ngü, gü ba, "Ni wu de. Wü kpara ne sibi fa sü. Te mü mere tima teka re biringbö, fü mü aza jiase la, anü ase ambata di la, ah tï de wü kpara la nda kpah de." 8 Fü Anderïya, enga ni ye Petero, ayia amala ngü fü Yesu, 9 gü ba dene, "Gara mbarase ladü sene, de ambata esaka ye ngbee ʼburuve, bete si ʼbasu. Mba enga e cüküʼdaye de bala, ta de e te ena atï fü mere bi wü kpara de bala?" Yesu gü ba, "Wü koro di ekoro." 10 Züka fu-gü ta ladü gbü sü la, fula fula bala. Fü Yesu amala ngü fü wü kpara ka-ye, gü ba, "Wü mala fü wü kpara la, de wüh ngbü kötö füh fu-gü la." Fü wü kpara la ayia angbü kötö. Wüh baka wü kpara kutu ʼburuve (5,000). 11 Fü Yesu aza ambata la, adu agbo nga ïrï Me tekaka. Fü ah ayia ato esaka wü kpara ka-ye la. Fü ewü akpo da egafa fü mere bi wü kpara la. Fü ambata la atï te nga wü kpara la ʼburu kpini. Fü Yesu aza wü si ʼbasu la, ato fü ewü kpah bala. Fü wü kpara la azü e la, asika di. 12 Te wüh zü e la, sika di, fü Yesu amala ngü fü wü kpara ka-ye, gü ba, "Wü nü, wü ro du e la, angü ah ena asiti." 13 Fü ewü aro du e la, abiti gbü wü kuwu, asi ba e nzükpa de füh ye ʼbasu. Dela ta bü mba ambata ʼburuve bete si ʼbasu, te wü kpara la zü, ce dudu ne. 14 Te wü kpara la wu mere kpeke ngü ka talara te Yesu mere la, fü ewü ayia afï, gü ba, "Komoko la, ah zu de mürü dofo, ta te wüh ba ngü kaka gbü Ngari Me gügü, gü ba, 'Me ena atima engu füh kotö ne.' " 15 Fü ewü angbü efï ngü la, gü ba dene, "Te komoko la ena adi ta miri gbü nzö ani la, ah ena areke afa sü." Gara ewü gü ba, "Te ah bala la, ah le de ani reke te-ani, agü gü, teka aliki wü Rüma, te ewü ngbü gbü nzö ani ne. Fü ani aza Yesu, ao miri ka-ani tete." Te Yesu wu ngü la bala, ngü la tï gbü jijia na nda de. Fü ah ayia ka-ye bü zïrrrï, adürü esüka ewü, anü alï angbü ka-ye kpa füh mere rüvü kpikpi ye. 16 Etamurago, o Yesu di la fï kpa füh rüvü kpala, fü wü kpara kaka-na ayia adu kpa esa gö, era ngu, alï gbü zabu ka-wü, edu agbü Kaparanama, baka te Yesu mala fü ewü. Fü biti ayia amaka ewü, fï da enü nü. 18 Fü mere wege akoro, angbü efe ngu. Fü ngu angbü ekada de ewü. 19 Fü ewü anü de zabu, akoro kpa etü ngu, nengete. Wüh te efü jia wü bane de, gbo! te kpara te ngbü enü kpaka ewü, de lö ye füh ngu. Fü ngü la angbü gbü jia ewü ba sirimbi. Fü cürü ayia arï te-wü. 20 Te kpara la koro gbamari, fü ewü awu, gü ba, ah de Yesu. Fü Yesu amala ngü fü ewü, gü ba, "Yi kpe cürü de, ah ka-ye de-ra." 21 Fü maguma ewü ayia agu. Fü Yesu ayia alï kpaka ewü agbü zabu. Wüh te enü mba ʼdongoni bane de, wüh koro eyi edere ngolo, gbü sü te ewü le akoro tete na ne. 22 Te kpï seke, wü kpara te Yesu to zü-e fü ewü ne, wüh ka-wü fï bü ladü gbü sü la. Fü ewü akpo da egïrï Yesu. Angü baka esikine la, zabu ka-ye ta sela ngbee biringbö. Baka te wü kpara ka Yesu lï nü sü ne, Yesu nü de ewü nda de. Wüh wu eyi, gara kaje te Yesu ena adu akö ngu tete na kpah ma. Fü ewü afï, gü ba, te ah bala la, Yesu ka-ye fï la bü ladü sela. 23 Fü ewü akpo da egïrï engu ma. Fü ewü afü jia wü, awu bi wü gara zabu te yia kpa etangu agbü Tiberïya, da ekoro sela. Fü ewü ayia alï gbügbü, anü agbü Kaparanama, teka agïrï Yesu kpala. 25 Fü ewü anü akoro kpa etangu agbü Kaparanama. Fü ewü anü amaka Yesu kpa esambü ka biti-te. Fü ewü ayi-tata na, gü ba, "Mere kpara, ani gïrï ye kpa etangu kpane ma, angü ye koro kpakine neh elaye?" 26 Yesu gü ba, "Yi ngbü egïrï ra, neh teka ne? Yi ngbü egïrï ra ne bü teka ambata, te ma to fü yi esikine, te yi sika di ne? Yi le kpah de ma to gara fü ani? Fïngangü ka-yi fï bü teka e-mazü? Ah le de yi fï nga kpeke ngü te ma ngbü emere ne, teka fü yi awu sisi na mbi mbi mbi. 27 E-mazü ena aküwa yi fï mere badi? Aʼa. Ah tï aküwa yi fï mere badi nda de. Gara züka e-mazü ladü esaka ra sene, te ena aküwa yi fï mere badi. Ah le de yi o fïngangü ka-yi eküte ra, angü ma tï eyi aküwa yi me-ra. Wüba tima ra teka ngü la." 28 Wüh gü ba, "Mere kpara, ani ena amere neh baye, fü ngü ka-ani areke gbü jia Me?" 29 Yesu gü ba, "Züka ngü te Me ngbü ele, ah le de yi to maguma yi fere, angü Me tima ra me-ye." 30 Wüh gü ba, "Te ah bala la, de ye gü la tamu wazi ye fü ani. Te ye ngbü eto zü-e fü ani gbü wü sïkpï ʼburu la, ani ena awu, gü ba, Me tima ye me-ye fanü. Te di bala, ani ena alala gbü nga ye. 31 Angü Me tima ta Müse fü wü kundu ani, te ewü ngbü ejiji agbü gü ne. Fü Müse angbü eto e-mazü fü ewü, te ngbü ekoro agbü kpï ne, te nga wü sïkpï ʼburu, ba e te wüh ba ta gbü Ngari Me. Fü ewü angbü ezü e la te nga mere bi wü re, baka wü re teke ʼbasu. Ye tï eyi amere kpah bala? Angü nda-ye, ye to zü-e fü ani bü ngbee du biringbö." 32 Yesu gü ba, "Ngü te ma emala fü yi ne, ah de zu ngü. E-mazü ta te Wüba to fü wü kundu nih esaka Müse ne, ah to teka areke bü küte ewü kükürü. Gara züka e-mazü ladü, te Wüba ngbü ele ato fü yi enatikine. 33 Angü e-mazü la koro agbü kpï, teka aküwa wü kpara füh kotö ne fï mere badi." 34 Wüh gü ba, "Wayi, mere kpara, ah le de ye di eto zü-e la fü ani, gbü wü sïkpï ʼburu, fü ani adi ezü." 35 Yesu gü ba, "E-mazü te ena aküwa wü kpara fï badi ne, ah ka-ye de-ra. Mene kpara te ena ato maguma ye fere, tala tï amere engu tïne de. Gümü ngu tï amere engu tïne kpah de. 36 Ma mala ta ngü la fü yi eyi gügü, gü ba, yi wu ra eyi cu de jia yi, amba yi le ato maguma yi fere nda-yi de. 37 Kükürü de, angü Me ngbü eto wü kpara ka-ra fere me-ye. Mene wü kpara te Wüba ngbü efe, teka fü ewü ato maguma wü fere ne, ma ena angbü eza ewü de tadu. Ma tï aliki ewü de. 38 Angü dela si-ngü te ma yia tete agbü kpï, koro füh kotö sene, teka amere ne. Angü Wüba tima ra me-ye. Ma koro teka amere ngü ka-ra de. 39 Dene ngü te Me ngbü ele de ma mere füh kotö ne. Ah le de ma di eceka kpï sidi nga wü kpara, te engu to esaka ra ne, angü süka ewü ena adürü. Ah ngbü ele kpah de ma zükü ewü gbü kpi, te gara, gbü adu sïkpï. 40 Angü Wüba Me ngbü ele de wü kpara ka-ra, te ewü ngbü eo jia wü eküte ra, da eto maguma wü fere ne, küwa aküwa fï mere badi, angü ma ena azükü ewü gbü kpi, gbü adu sïkpï." 41 Te wü kpara la je ngü te Yesu mala, gü ba, ni de e-mazü te koro agbü kpï ne, fü ewü angbü emala ngü gbü ngingiri ngü, 42 gü ba, "Komoko la mala töndö ngü de bala, neh baye baye? Engu gü ba, ni de neh da? Engu de Yesu, ye Yüsefa ne, de? Te ani wu wö ye na ake ni ye na, kpah bü kpo ne. Fü engu agü ba, 'Ni koro agbü kpï?' " 43 Yesu gü ba, "Yi ce la ngü ka yïkï ka-yi la ace, de yi da güje yi te ngü te ma emala ne. 44 Te Wüba gü tamu ngü ka-ra emaguma kpara nda de la, ngü la ena adi gbü jijia ba töndö ngü fanü. Angü kpara tï afü te-ye, akoro kpara ka-ra de tete-ye, nda de. Ah le de Wüba o ngü la emamaguma me-ye, fü engu akoro kpara ka-ra. Fü ra adu azükü engu te gara, gbü adu sïkpï. 45 Angü wü mürü dofo ba ta ngü la eyi gbü Ngari Me, gü ba, 'Me ena angbü erï wü kpara ka-ye ʼburu me-ye.' Te mü ngbü eje si-ngü, de te Wüba ngbü erï mü di ne, mü ena ato maguma mü fere fanü. 46 Kpara biringbö füh kotö ne, te wu Me de jia ye, ladü? Aʼa, ah nda ma. ʼDuwa de-ra, ma wu engu me-ra, angü ma koro kpakaka na me-ra. 47 Ngü te ma ngbü emala fü yi ne, ah de zu ngü. Te mü to maguma mü eyi fere la, mü küwa eyi fï badi. 48 Angü ma de e-mazü te ma ngbü eküwa wü kpara me-ra. 49 Wü kundu nih, ta te Me to e-mazü fü ewü esaka Müse ne, wüh dene fï ladü? Wüh kpi nza ka-wü eyi ʼburu. 50 Amba mene e-mazü te koro agbü kpï ne, ah de e-mazü te ena aküwa kpara fanü fanü. Te kpara zü e-mazü engu la, ah tï akpi de. 51 Ah ena aküwa fï mere badi. E-mazü engu te koro agbü kpï ne, ah de-ra. Ah de küte ra, te ma ena ato teka aküwa wü kpara füh kotö ne." 52 Fü wü kpara la akpo da ega yïkï esüka wü, gü ba, "Angü komoko ne ena ato küte ye fü ani azü, neh baye baye?" 53 Yesu gü ba, "Ngü te ma ngbü emala fü yi ne, ah de zu ngü. Ah le fü yi azü küte ra, da enzö ngüte ra, fü yi aküwa. Angü te yi mere bala de, yi küwa kpah de. 54 Mene kpara te ngbü ezü küte ra, da enzö ngüte ra, ah küwa eyi fï mere badi. Kpah bala, ma ena aküwa engu gbü kpi, gbü adu sïkpï te ena akoro. 55 Küte ra de züka e-mazü te ena ato küküwa fï mere badi. Kpah bala, ngüte ra kpah de züka e. Te mü nzö la, ah ena ato tadu emaguma mü, te tï anza de. 56 Te mü ngbü ezü küte ra, da enzö ngüte ra la, nih ena angbü tundu ake nih ma ba wü vüngüte. Fü nih angbü gbü mürü fï mere badi. 57 Wüba te tima ra ne, ah de kpeke mürü wazi. Ma maka wazi la kpah eyi esakaka. Kpah bala, mene kpara te ena azü küte ra, ah ena amaka kpah wazi la esaka ra, fü ah aküwa fï mere badi. 58 Dela ngü te ma mala fü yi, teka e-mazü te koro agbü kpï ne. Ah baka nda wü kundu nih, ta te ewü zü de kpala ne, nda de. Angü wüh kpi ka-wü nza eyi ʼburu. Mene kpara te ena azü e-mazü ne, ah ena aküwa fï mere badi!" 59 Dela ngü ta te Yesu mala, da erï wü kpara kpa esambü ka biti-te, agbü Kaparanama. 60 Te wüh je ngü te Yesu mala de bala, fü gara wü kpara esüka wü kpara kaka la, ayia amala ngü, gü ba, "Mene ngü dela kpekpeke. Ani le aje mene ngü de bala nda-ani de." 61 Te Yesu wu fïngangü ka-ewü bala, fü ah amala ngü fü ewü, gü ba, "Ngü ka-ra siti gbü jia yi bü gügü bala? Yi le eyi ace ra tïtïne? Te ah bala, ah mbi, yi nü enü. Gara ngü te ma ena amala fü yi nda ma, angü nzö yi kpekpeke. 62 Amba te yi ena awu ra, te ma ena ayia ago agbü kpï la, ngü la tï arï gbü nzö yi nda kpah de? 63 Yi kpe cürü teka ngü te ma mala fü yi teka küte ra ne? Ah le de yi je si-ngü la mbi mbi mbi. Angü, te yi ena aje ta si-ngü la eyi la, ngü la ena aküwa yi fï mere badi. Yi ce ngü ka cürü asidi, angü yi ena akpi. 64 Ah le de yi to maguma yi fere, angü ma wu kpo, gü ba, wü gara yi ladü te ewü to maguma wü fere la de." Yesu mala bala kükürü de, angü ah wu ngü te di emaguma wü kpara la ʼburu kpo. Ah wu mene ewü, te ewü to maguma wü fü ye de ne kpo. Ah wu mene kpara te ena agü tamu ni, fü wü vügü ne, kpah kpo. 65 Fü ah adu kpah amala gara ngü fü wü kpara ka-ye, gü ba, "Dela si-ngü te ma mala fü yi, gü ba, 'Kpara tï afü te-ye, akoro kpara ka-ra de tete-ye, nda de. Ah le de Wüba o ngü la emamaguma me-ye, fü engu akoro kpara ka-ra.' " 66 Te wü kpara la je ngü te Yesu mala la, fü wü kpara ayia abaya, ace engu. Wüh du ndoro gbü nganga na nda-wü tïne de. Wüh ce bü duu wü mürü tima kaka, nzükpa de füh ye ʼbasu ne. 67 Fü Yesu adu amala ngü fü wü kpara ka-ye, nzükpa de füh-ye ʼbasu la, gü ba, "Yi le kpah eyi ace ra, anü gbü nga wü kpara la?" 68 Fü Sïmüna Petero adu alügü ngü fefe, gü ba, "Mere kpara, a wu eyi, gü ba, mü zu de Ye Me, te koro agbü kpï. A ngbü da eje züka ngü ka Me gömö mü, de te mü ngbü emala fü a ne. Teka ngü ka-mü la, a ena aküwa fï mere badi. Gara kpara, te ena arï a baka mü, ladü? Angü a ena ayia, anü nda-a ne, gbü nga da?" 70 Yesu gü ba, "Ngü te mü mala la, ah de züka ngü." Fü ah adu afü te-ye, afï nga Yuda Keriyota, te ena ato ye fü kpi ne, gü ba, "Akoo! Ma fe yi ta nzükpa de füh ye ʼbasu, ba wü züka kpara ka-ra. Amba gara kpara esüka yi du fü te-ye eyi vügü ka-ra tete?" Copyrights ℗ 2011 Hosanna and © 2005 Wycliffe Bible Translators

7

1 Sidi nga wü ngü la, fü wü Yesu angbü ka-wü fï agbü Galïlaya, angbü endoro kpala. Yesu le anü andoro agbü Yudaya de. Angü wü kovo ka wü Yïsarayele kpala ngbü egïrï engu, teka amörö. 2 Gara karama ka wü Yïsarayele ta ladü, te wüh ngbü eï, gü ba, Karama ka Gugu. Te sïkpï ka karama la koro tete gbamari, 3 fü wü di enga ni ye Yesu ayia amala ngü fefe, gü ba, "Ah le de nih nü agbü Yerüsalema teka karama la, teka fü gara wü kpara ka-mü de kpala awu wü mere kpeke ngü ka-mü, te mü ngbü emere ne. 4 Angü, te mü le de bi wü kpara fa nga ni la, de mü mere e adi emere wü ngü la gbü zi de. Mü di emere wü ngü la gbü jia wü kpara ʼburu ngbaangba, teka fü ewü adi efa nga mü." 5 Angü gbü wü ngü la ʼburu, wü di enga ni ye Yesu to maguma wü fefe nda-wü de. 6 Fü Yesu alügü ngü fü ewü, gü ba, "Ma tï anü nda-ra la de, angü sïkpï ka-ra koro la de. Nda-yi, yi tï eyi amere ngü ka-yi gbü wü sïkpï ʼburu. 7 Angü wü kpara ka kotö ne kpü yi nda-wü de. Amba nda-ra, wüh ngbü ekpü ra, teka te ma ngbü erï ewü teka siti ngü ka-ewü, de wüh ce asidi ne. 8 Te di bala, yi nü ka-yi enü agbü karama la. Ma tï anü nda-ra la de, angü sïkpï ka-ra koro la de." 9 Te Yesu mala ngü la fü wü di enga ni ye nza tete, fü ewü ayia ka-wü, anü agbü Yerüsalema, teka karama la, ace Yesu ciki gbü Galïlaya sela. 10 Te wü di enga ni ye Yesu nü sü tete agbü karama la, fü wü Yesu ayia de wü kpara ka-ye, anü afa nga ewü sidi, gbü zi. 11 Gbü sü ka karama la, wü kovo ka wü Yïsarayele ngbü ta egïrï Yesu, teka azoro. Wüh gü ba, "Komoko la wo te-ye neh kaye?" 12 Fü mere bi wü kpara angbü emala ngü esüka wü teka Yesu. Gara ewü gü ba, "Yesu ka-ye de züka kpara." Gara ewü gü ba, "Komoko la ngbü dene efiti wü kpara de?" 13 Wüh ngbü emala ngü la gbü ngingiri ngü, angü wüh le amala ngü teka Yesu mbölö mbölö nda-wü de. Wüh ngbü ekpe cürü wü kovo, angü wü kovo la le ngü ka Yesu nda-wü kü de. 14 Te wüh mere karama la, koro di etüngba, fü Yesu ayia anü akoro agbü Yerüsalema. Fü ah anü akoro etambasü ka Mere Kambü ka Me, akpo da erï wü kpara kpala. 15 Te wü kovo je ngü te Yesu ngbü erï wü kpara di, fü ngü la aga gbü jia ewü. Fü ewü angbü eyi-ta ngü la esüka wü, gü ba, "Ata! Komoko la gü ba, ni ngbü dela kpah erï wü kpara? Engu gü ba, ni de neh da? Ah wu ngü la neh kaye? Te engu gïrï ngü fa sü kpah de ne." 16 Te Yesu wu fïngangü ka wü kovo la bala, fü ah amala ngü fü ewü, gü ba, "Ngü te ma ngbü emala ne, yi fï nda-yi, gü ba, ma ngbü emala ngü, teka agbo nga ïrï ra di? Ah bala de. Angü ah de ngü ka-ra nda de, ah ka-ye de ngü ka Wüba Me, te engu tima ra di, de ma koro, ma rï wü kpara di. 17 Te mü to te-mü teka amere tima ka Me la, mü ena awu si-ngü ka-ra mbi mbi mbi, gü ba, ngü la, ah de zu ri Me fanü. 18 Yi ngbü efï nda-yi, gü ba, ma ngbü ecu ngü ra gbü wü ngü, de te ma ngbü erï wü kpara di ne? Te ma ena angbü ta emala ngü la de tete-ra la, de bane ma ena acu ngü ra fanü. Amba ah ka-ye de zu ngü ka Me, te engu tima ra di me-ye. Fü ra angbü erï wü kpara di, teka de wüh gbo nga ïïrï na. Te di bala, ah le de yi wu si-ngü te ma ngbü emala ne, angü ah de zu ngü ka Me fanü fanü. 19 Yi gü ba, 'Müse ta de mere kpara ka-ani.' Müse to ta Rïrï ka Me fü yi de? Tïtïne yi le amere rïrï kaka mbi mbi de. Amba yi le amörö ra kükürü, neh teka ne?" 20 Wü kovo la gü ba, "Mü röfö aröfö? Kpara te le amörö mü neh da?" 21 Yesu gü ba, "Yi di ngbü ekpü ra bala, neh teka ne? Yi ngbü ekpü ra ne, teka ngü te ma mere terane, te ma küwa kpara gbü sïkpï ka Me ne? Ma wu kpo, gü ba, ngü la ke te yi eyi fa sü, angü yi gü ba, ma ce gele ka-ani eyi. 22 Yi efï nda-yi, gü ba, gele ka sïkpï ka Me fa wü gara gele ʼburu? Anga gele ka basa, te yi ngbü emere gbü sïkpï ka Me ne? Te sïkpï ka jaji komoko tï gbü sïkpï ka Me la, yi tï awa engu de? 23 Te yi ngbü ereke ngü ka wü jaji ka-yi gbü sïkpï ka Me la, ah mere baye, te yi ngbü esiti ïrï ra, teka te ma küwa komoko la gbü sïkpï ka Me ne? 24 Yi ce da ekolo ngü, de te yi wu mbi mbi de ne asidi. Ah le de yi gïrï si-ngü la feke, fü yi adu akolo ngü la mbi mbi mbi." Dela ngü ta te Yesu mala etambasü ka Mere Kambü ka Me, agbü Yerüsalema. Gbü ngü la, wüh zoro engu nda-wü de. 25 Fütanga ngü la, fü wü kpara ka Yerüsalema akpo da emala ngü esüka wü teka Yesu. Gara ewü, gü ba dene, "Ngü la neh baye? Wüh ngbü tïne egïrï komoko la, teka amörö de? 26 Yi ceka la! Amba ah mere baye, te engu ngbü emala ngü gbü jia wü kpara bü ngbaangba, te wüh le azoro engu de ne?" Gara ewü gü ba, "Yi efï nda-yi, gü ba, wü kovo ka-ani ne, wu eyi fanü fanü, gü ba, komoko la de Kurisito, te Me tima aküwa nih ne?" 27 Gara ewü gü ba, "Bala de. Ani wu sü te komoko la koro tete kpo. Amba, teka Kurisito te Me ena atima, wüh tï awu sü te engu ena akoro tete na, nda-wü de!" 28 Yesu, mü ngbü ka-mü fï da erï wü kpara, kpa etambasü Mere Kambü ka Me. Baka te mü je ngü ka wü kpara la, fü mü adu amala ngü de mere ri mü, gü ba, "Yi wu ra kpo? Mene sü te ma koro tete ne, yi wu kpo? Yi wu nda-yi de, angü ma koro sene de tete-ra nda-ra de. Wüba, te di zu Me ne, tima ra ka-ye me-ye. Yi wu engu nda-yi de. 29 Ma wu engu ka-ra me-ra, teka te ma koro kpakaka na, angü ah tima ra me-ye." 30 Te wü kovo la je ngü te Yesu mala de bala, fü ngü la ake te ewü afa sü. Fü ewü akpo angbü egïrï kaje, teka de ani zoro engu. Amba wüh gïrï kaje nda-wü ma. Angü Me tïrï kaje fü ewü me-ye, angü sïkpï ka kpi ka Yesu tï nda la de. 31 Gbü ngü te Yesu ngbü erï wü kpara di la, fü mere bi ewü adu ale ngü kaka. Fü ewü angbü emala ngü esüka wü, gü ba, "Wazi komoko la fa sü! Ceka la wü kpeke ngü, de te engu ngbü emere la! Gara kpara te tï amere mere kpeke ngü bala, ah ngbürü ladü? Ah nda ma! Te di bala, engu ka-ye zu de Kurisito te ena aküwa nih ne!" 32 Te wü Farusi je, gü ba, mere bi wü kpara ngbü eyi ʼburu ele ngü ka Yesu ne, fü ngü la ake te ewü afa sü. Fü ewü anü amala ngü la fü wü mürü gele. Fü wü mürü gele la ayia atima wü marajümïya ka-wü, de wüh nü, wüh zoro Yesu. 33 Te Yesu wu bala, fü ah amala ngü fü ewü, gü ba, "Yi efï nda-yi, gü ba, ani ena azoro ra enatikine? Aʼa. Yi tï azoro ra la de, angü du sïkpï ka-ra la ladü. Ma ena adi la ladü esüka yi sene, teka du sïkpï mba cüküʼdaye, fü ra alügü nga ra, adu kpaka kpara te tima ra ne. 34 Yi ena agïrï ra ma. Yi tï amaka ra de, angü sü te ma ena ayia anü tete ne, yi tï awu de." 35 Fü wü gara kovo ka wü Yïsarayele akpo da emala ngü esüka wü, gü ba, "Komoko ne gü neh fe? Ah gü ba, 'Ni ena anü agbü gara sü, te ani tï awu de?' Ah ena anü neh kaye? Ah ena anü kpaka wü gara wü di enga ni ani, te ewü ngbü kpa gbü sü ka wü Giriki ne? Ah ena anü arï wü ganzi kpara kpala? Si-ngü la neh baye?" Teka ngü la, wü marajümïya la tï azoro engu la de, ka cürü. 37 Gbü adu sïkpï ka mere karama la, fü Yesu ayia esüka wü kpara la, arü amala ngü fü ewü de mere ri ye, gü ba, "Te gümü ngu ngbü emere mü la, de mü koro ekoro kpaka ra, fü ra ato ngu fü mü, anzö. 38 Angü te mü to maguma mü eyi fere la, ngü la ena atï kpini de ngü, ta te wü mürü dofo ba gbü Ngari Me, gü ba, 'Nzïla Wazi Me ena angbü emaguma mü ba ngu, te ngbü ego. Fü mü angbü de tadu teka ngü la, fï mere badi.' " 39 Ngü ta te Yesu mala la, ah mala ngü la teka Nzïla Wazi Me, te Me ena atima fü wü kpara ka Yesu. Angü ta gbü sïkpï la, Me tima Nzïla Wazi ye fü wü kpara ka Yesu nda la de. Ah du tima tïne sidi nga Yesu, te go agbü kpï ne. 40 Te wü kpara je ngü te Yesu mala la, gara ewü gü ba, "Fanü, komoko la ka-ye de mürü dofo ka Me!" 41 Gara ewü gü ba, "Ah de Kurisito, te Me tima aküwa ani ne." Gara ewü gü ba, "Ape! Kurisito ena akoro agbü Galïlaya fanü? Te ah bala la, engu de Kurisito ne, nda de. 42 Angü wüh ba ta gbü Ngari Me, gü ba dene, 'E-küwa-nih la ena akoro gbü nguwa Miri Davidi. Wüh ena abï engu gbü tö ka Yudaya, agbü Beteleme, te di ta kötï ka Davidi ne.' " 43 Dela ta yïkï te wü kpara la ngbü ega esüka wü, teka ngü ka Yesu. Gara ewü le ngü kaka eyi. Gara ewü le ngü kaka nda-wü de. 44 Nda wü kovo la, wüh ngbü fï bü da egïrï kaje de ani zoro engu. Amba, gbü ngü la, gara kpara te mofo engu nda ma. 45 Fütanga ngü la, fü wü marajümïya la ayia adu kpaka wü kovo ka-wü la, de kpa wü kükürü. Fü wü kovo la ayi-ta wü marajümïya la, gü ba, "Ah mere baye? Wüh tima wü teka azoro Yesu de? Engu neh kaye? Wü du koro de kpa wü kükürü, neh teka ne?" 46 Wü marajümïya la gü ba, "Ata! Kpara baka komoko la kü ladü? Kpara te ena amala ngü bakaka, neh da?" 47 Wü Farusi gü ba, "Ah fiti wü neh baye baye? Wü ce ani de töndö ngü ka-wü la! 48 Esüka ani, wü cögbörö kpara, kpara biringbö te le ngü kaka, neh da? 49 Amba de-wü, wü kpah baka wü kükürü kpara, te wüh le gele ka-ani mbi mbi de ne? Te ah bala la, wü le acuru de ewü ʼburu agbü wa?" 50 Nikodemü, ta kpah ladü esüka wü bu ye, kovo la. Engu ta de gara Farusi, te koro kpaka Yesu gbü biti, teka aje ngü gögömö na ne. Fü Nikodemü ayia amala ngü fü wü bu ye la, gü ba, 51 "Ah mere baye, te ngü ka Yesu ke te yi de bala? Yi gu la maguma yi cüküʼdaye. Ah le fü nih aï komoko la engagira nih feke, teka aje ngü gögömö na, teka fü nih awu ngü kaka mbi mbi mbi. Angü dela ngü te di gbü rïrï ka-nih. Nih tï ato kuru te kpara kükürü kükürü bala de. Ah le agïrï si-ngü kaka feke." 52 Wü bu ye Nikodemü la gü ba, "Nikodemü deyï, ye fü te-ye kpah eyi kpara ka Galïlaya? Ye wu ngü te di gbü Ngari Me nda-ye de? Wüh ena abï mere mürü dofo ka Me engu ne gbü Galïlaya?" 53 Sidi nga ngü la, fü ewü adu abaya, ago agba wü.

8

1 Etamurago la, fü wü Yesu ayia etambasü Mere Kambü ka Me, adu anü ara ka-wü agbü gugu, kpa füh da de ïrï ye Olïve ne. 2 Gügü kpurutokokpï, fü Yesu adu akoro etambasü Mere Kambü ka Me. Fü mere bi wü kpara akoro angbü edede na. Fü engu areke te-ye, akpo da erï ewü. 3 Fü wü Farusi de wü mürü rïrï ayia aza gara würüse, te ewü maka engu da emere waza ake gara komoko, akoro di engagira Yesu, esüka wü bi wü kpara te Yesu ngbü erï ewü la. 4 Fü wü Farusi la ayi-ta Yesu, gü ba dene, "Mere kpara, a le ayi-ta mü teka ngü ka würüse ne. Angü a maka engu bü tïtïne dene, da emere waza ake gara komoko. 5 Gbü rïrï ta te Müse to fü nih, ah gü ba, 'Te kpara mere siti ngü bala la, ah le de wüh sötö engu, mörö de teme.' Teka ngü la, fü a aza engu, akoro di kpaka mü dene, teka ayi-ta mü gbü ngü la. Ah le de a mere baye? A mörö engu amörö?" 6 Wüh mala ngü la kükürü de, angü wüh ngbü egïrï kaje, teka de ani zoro Yesu gbü ngü la. Amba Yesu wu ngü ka-ewü la nda-ye kpo. Ah le alügü ngü fü ewü nda de. Ah nga ka-ye tïïï, da eba e ka-ye kötö de jikpa ye. 7 Fü ewü alala fï bü de ngü ka-wü la. Fü Yesu ae nzö ye tikpi, amala ngü fü ewü, gü ba, "Te kpara biringbö ladü esüka yi sene, te mere siti ngü füh kotö ne de la, de engu za teme fi me-ye, de ah esötö würüse la di." 8 Fü Yesu adu kpah azuru ka-ye, eba e kötö. 9 Te wü kpara la je ngü te Yesu mala la, fü lümü ayia arï te ewü, fü ewü ayia abaya bü biri biri, ago agba wü. Ah kpo te cögbörö wü kovo la, akoro di te jürü ewü. Fü ewü ace bü wü Yesu ʼbasu wü ʼbasu ake würüse la sela. 10 Baka te wü kpara la baya tete ʼburu, fü Yesu ayia ae gbüra ye tikpi, ayi-ta würüse la, gü ba dene, "Wü kpara ne, neh kaye? Kpara biringbö o kpa ye te mü de?" 11 Würüse gü ba, "Mere kpara, kpara biringbö te mere ra esiti nda ma." Yesu gü ba, "Te ah bala, mü tï eyi anü ka-mü. Ma to kuru te mü kpah de. Amba mü mere e adu amere gara siti ngü tïne de." Dela ngü ta te Yesu mere agbü Yerüsalema, te engu za ngü di esaka wü kovo ka wü Yïsarayele, te ewü ngbü egïrï kaje, teka azoro engu. 12 Gbü gara sïkpï, fü Yesu akpo da erï wü kpara, gü ba, "Ma de ra-sü, te ngbü elofo sü fü wü kpara füh kotö ne ʼburu. Te mü lala gbü nga ra, mü ena angbü gbü ra-sü, te ena aküwa mü fï mere badi, mü tï andoro gbü ngbami tïne de." 13 Fü wü Farusi adu amala ngü fefe, gü ba, "De-ye deyï, ngü te ye mala la, ye ngbü ecu ngü ye de tete-ye. Te ah bala la, ani tï ale ngü ka-ye nda-ani de." 14 Yesu gü ba, "Bala de. Mene ngü te ma ngbü emala teka ra ne, ah de zu ngü. Angü ma wu kpo, gü ba, ma koro agbü kpï. Ma wu kpah eyi, gü ba, ma ena ago kpah agbü kpï. Amba nda-yi, yi tï awu ngü la nda-yi de. 15 Yi ngbü eo siti maguma yi eküte ra ne, teka te yi ngbü eo fïngangü ka-yi fï bü gbü gele ka-yi ne? Amba nda-ra, maguma ra tï asiti eküte yi nda de. 16 Te ngü ka-yi siti gbü jia ra la, amba ngü ka-yi siti kpah eyi gbü jia Wüba. Angü ma fï ngü la de tete-ra nda de. 17 Te ri wü kpara ʼbasu tï kpini gbü ngü biringbö la, yi ngbü efï nda-yi, gü ba, 'Ah de wu?' Ah de wu nda de! Dela ka-ye zu ngü fanü fanü! Angü wüh ba ta ngü bala gbü Rïrï ka Müse. 18 Ma ngbü emala nga ra fü yi, gü ba, 'Ma koro agbü kpï.' Wüba ngbü emala nga ra fü yi kpah bala, angü ah tima ra me-ye. Ri a tï ake di gbü ngü la kpini. Te di bala, ah de wu nda de." 19 Wüh gü ba, "Hoo! Wö ye, de te ye ngbü emala nganga na ne, engu neh kaye?" Yesu gü ba, "Yi tï eyi awu Wüba? Baka te yi le ngü ka-ra de ne, yi tï awu Wüba kpah de. Ta te yi ena ale ngü ka-ra ale la, de bane yi tï eyi awu Wüba." 20 Dela ta ngü te Yesu mala fü wü Farusi, o engu ngbü erï wü kpara etambasü Mere Kambü ka Me. Wüh le ta azoro engu, amba kpara biringbö, te o kpa ye tete, nda ma, angü sïkpï kaka tï la de. 21 Fütanga ngü la, fü Yesu adu amala ngü fü wü mere kpara ka wü Yïsarayele la, gü ba dene, "Ma ena anü ka-ra te gara, agbü gara sü, fü yi agïrï ra ma, yi tï amaka ra de. Te di bala, yi ena akpi anza gbü siti ngü ka-yi, angü yi le ngü ka-ra nda-yi de." 22 Fü wü kovo la amala ngü esüka wü, gü ba, "Komoko la gü neh fe? Ah gü ba, 'Sü te ni ena anü tete, kpara biringbö tï awu de.' Ah ena anü neh kaye? Anga ah le amörö te-ye amörö?" 23 Yesu gü ba, "Ma koro ka-ra agbü kpï. Nda-yi, yi de wü kpara ka kotö ne, angü yi ngbü eo fïngangü ka-yi fï bü teka wü ngü ka kotö ne. 24 Dela si-ngü te ma ngbü emala fü yi, gü ba, 'Yi ena akpi gbü siti ngü ka-yi ne. Angü yi le ngü ka-ra de.' Ngü te ma ngbü emala fü yi, gü ba, 'Ma de kpara te Me tima ra fü yi' ne, te yi le ngü la de la, yi ena akpi gbü siti ngü ka-yi la akpi." 25 Wüh gü ba, "Mü kü de neh da?" Yesu gü ba, "Yi ngbü eyi-ta ra bala, neh teka ne? Ma mala ta ngü la fü yi gügü de? 26 Mere bi ngü ladü emaguma ra, te ma ngbü ele amala fü yi, teka siti ngü ka-yi. Ma mala ngü la kükürü de, angü ah de mene ngü te ma je gömö kpara te tima ra ne. Kpara engu ne, ah su wu nda de, ah ngbü emala ka-ye zu ngü fanü fanü. Fü ra adu angbü emala ngü ka kpara, te tima ra ne, fü wü kpara ʼburu." 27 Amba wü kpara la wu, gü ba, Yesu ngbü emala ngü la teka Wö ye agbü kpï ne, nda-wü de. 28 Fü Yesu amala ngü fü ewü, gü ba, "Ma wu eyi, gü ba, yi ngbü egïrï kaje teka amörö ra. Ah mbi, sïkpï ena akoro te yi ena ae ra, Ye Kpara ka Kpï, tete tikpi eküte rü. Gbü ra la, jia yi ena aü, fü yi awu, gü ba, Me tima ra me-ye fanü. Fü yi adu kpah awu, gü ba, wü ngü ʼburu te ma ngbü erï ani di ne, ah de wü ngü te Wüba gara tatamu fere kpah me-ye. Ma mere wü ngü la de tete-ra nda-ra de. 29 Amba Wüba de te tima ra ne, ah tï ace ra de, ah ena angbü fï bü da eto wazi fere, angü ma ngbü emere fï bü züka ngü, de te engu ngbü ele." 30 Te wü kpara la je ngü, de te Yesu ngbü emala fü ewü la, fü mere bi ewü ayia ato maguma wü fü Yesu. 31 Fütanga ngü la, fü Yesu adu amala ngü fü wü kpara, de te ewü le ngü ka-ye ne, gü ba dene, "Ah le de yi lala gbü ngü ka Me, te ma ngbü erï yi di ne, teka fü yi angbü züka wü kpara ka-ra fanü fanü. 32 Te yi lala gbü ngü ka Me la, yi ena adi eje sisi na mbi mbi mbi, fü yi aküwa gbü siti ngü ka-yi ʼburu. Yi tï adu angbü wü labï ka siti ngü tïne de." 33 Fü gara wü kovo ayia akolo ngü gömö Yesu, gü ba, "Yesu deyï, ye gü neh fe? Ye ngbü efï nda-ye gü ba dene, ani de wü di enga labï? Te ani di zu de wü kundu ye Abarayama ne. Te kpo gügü akoro dene, ani ngbü labï ka wü bu ani nda-ani de." 34 Yesu gü ba, "Ngü de te ma ngbü emala fü yi ne, ah de zu ngü. Te yi ngbü emere siti ngü la, yi ena angbü labï ka siti ngü. 35 Te di bala, ah le fü ra aküwa yi gbü siti ngü ka-yi la, angü ma de Ye Me. Te ma küwa yi me-ra la, yi tï angbü labï tïne de. Te mü de labï la, mü tï eyi angbü gba mere kpara ka-mü fï badi? Mü tï angbü bala de, angü, te mürü kötï la le acïnzï mü asidi la, ah tï eyi amere ngü la. Amba ʼduwa kpara te di zu de ye mürü kötï la, ah tï eyi angbü me-ye fï mere badi. 37 Ma wu eyi, gü ba, yi de wü kundu ye Abarayama fanü. Amba ngü te ma ngbü emala fü yi ne, yi le nda-yi kü de. Fü yi angbü egïrï kaje, teka de ani mörö ra. Dela züka ngü? 38 Amba nda-ra, ngü de te ma ngbü emala ne, ma je gömö Wüba. Nda-yi kpah bala, angü siti ngü de te yi ngbü emere ne, yi je kpah gömö wö yi." 39 Wüh gü ba, "Hoo! Yesu deyï, ye ngbü emala de bala ne töndö ngü ne? Te ani di ka-ani zu de wü di Abarayama ne!" Yesu gü ba, "Fanü fanü, yi de wü di Abarayama? Ta te yi ena adi wü di Abarayama la, de bane yi ena aje ri ra, kpah baka Abarayama, ta te ngbü eje ri Me ne. 40 Amba yi le ngü ka-ra nda-yi de. Yi ngbü egïrï kaje de ani mörö ra, teka ngari Me te ma ngbü erï yi di ne. Abarayama ngbü ta emere ngü bala? 41 Te yi le eyi amörö ra la, amba wö yi ka-ye kpikpi ye." Wüh gü ba, "Ani de ye waza nda-ani de! Ani ka-ani zu de wü di Me!" 42 Yesu gü ba, "Te yi ena adi ta zu de wü di Me fanü fanü la, de bane yi ena ale ra ba zu enga ni yi. Angü Me de Wüba, ah tima ra me-ye. Ma koro de tete-ra nda-ra de. 43 Yi le ngü ka-ra de, angü yi le ka-yi fï bü siti ngü. Yi le züka ngü nda-yi de. 44 Te di bala, yi ngbü efï gü ba, wö ani neh da? Wö yi ka-ye de Satana! Angü yi maka ngü la eyi esakaka, fü yi angbü fï bü da emere ngü, baka te engu ngbü ele. Angü Satana ngbü ele fï bü adi efiti wü kpara, kpah da emörö ewü. Ah kpo de ngü ka-ye la eyi gügü, angü ah le ngü ka Me nda de. Ah ngbü fï bü da esutu wu, angü dela tima kaka. 45 Nda-ra, ma su wu nda-ra de. Ma ngbü erï yi de zu ngü ka Me. Amba yi le ngü ka-ra la nda-yi de, angü yi ka-yi de wü di Satana. 46 Baka te ma ngbü emala zu ngü ka Me fü yi fanü fanü ne, yi le ngü ka-ra de, neh teka ne? Ma mere siti ngü eyi gbü jia Me? Kpara biringbö esüka yi sela, te ena agü tamu siti ngü ka-ra neh da? 47 Dela si-ngü te ma mala fü yi, gü ba, 'Yi de wü di Me nda-yi de ne.' Angü wü kpara ka Me ngbü engbü ka-wü fï bü da eje ngü ka Me. Yi le aje ri ra de, angü yi de wü kpara ka Me nda-yi de." 48 Fü maguma wü kovo la ayia anzu teka ngü la. Fü ewü akpo da esoko Yesu, gü ba, "Ye de ganzi kpara! Ye kpah de muruyi!" 49 Yesu gü ba, "Bala de! Yï guvu ra nda ma! Ma ngbü ecu ngü Wüba. Te yi ena adi ta wü kpara ka Me la, de bane yi tï asoko ra bala de. 50 Ma gïrï da ra, teka adi ecu ngü ra, nda-ra de. Kpara te le, de yi di ecu ngü ra ne, ah ka-ye de Wüba. Te yi le ngü ka-ra de la, Wüba ena ato kuru te yi me-ye." 51 Fü Yesu adu amala gara ngü fü ewü, gü ba, "Ngü te ma ngbü emala fü yi ne, ah de zu ngü. Te kpara ngbü emere ngü ka-ra de maguma ye biringbö la, ah kpi nda de." 52 Wü kovo gü ba, "Tïtïne ani wu eyi, gü ba, ye de muruyi fanü! Kpara ladü te tï akpi de? Amba mere kundu ani, Abarayama, de wü mürü dofo, ta te ewü kpi ne. Fü ye amala, gü ba, 'Mene kpara te ena aje ngü ka-ni ne, ah tï akpi nda de?' Ye röfö aröfö, te ye ngbü emala ngü de bala? Ye ngbü efï, gü ba, ni de neh da? 53 Ye de mere kpara, te fa kundu ani, Abarayama ne? Ye ce töndö ngü ka-ye la asidi!" 54 Yesu gü ba, "Yi ngbü efï nda-yi, gü ba, ma o te-ra ba mere kpara ne, de tete-ra? Angü, te ah ena adi ta bala, de bane ngü ka-ra ena adi de töndö ngü kükürü. Amba, kpara te o ra ba mere kpara ne, ah ka-ye de Wüba, te yi ngbü emala, gü ba, 'Ah de Wö ani ne.' 55 Yi ngbü esu ka-yi dela wu! Angü yi wu engu nda-yi de. Nda-ra ma wu engu kpo. Fü ra angbü emere riri na. Te ma ena amala, gü ba, ma wu engu de la, de bane ma ena adi kpah de mürü wu, baka yi la. 56 Abarayama ngbü ta eo jia ye teka awu ra. Te engu wu ra tete, fü ah angbü de mere tadu teka ngü ka-ra." 57 Wüh gü ba, "Apa! Te ye di la bü mbarase, te wüh bï ye tïtïne dene ne! Wü wu te-wü ake Abarayama neh elaye? Abarayama kpi ka-ye ta eyi gügü, o wüh bï wü kundu ani la de!" 58 Yesu gü ba, "Ngü de te ma ngbü emala fü yi ne, ah de zu ngü fanü fanü. O wüh bï Abarayama la de, ma ka-ra ladü!" 59 Te wüh je ngü la, fü maguma ewü ayia asiti. Fü ewü ayia aza teme, de ani sötö Yesu di. Fü Yesu ayia adürü ka-ye bü zïrï bala, afü ka-ye gbu! kpa ekere sü, awo te-ye. Dela ngü ta te Yesu ngbü erï wü kpara di, etambasü Mere Kambü ka Me agbü Yerüsalema.

9

1 Gbü gara sïkpï, fü Yesu angbü enü de wü kpara ka-ye. Fü ewü awu gara komoko te jijia na ni ani, angü wüh bï engu ta kü bala. 2 Fü wü kpara ka Yesu ayi-ta Yesu, gü ba, "Mere kpara, si-ngü de te jia komoko ne ni tete na, neh ene? Kpara te mere siti ngü la neh da? Ah de wö ye na? Anga ah cu de engu?" 3 Yesu gü ba, "Bala de. Ngü la koro teka siti ngü kaka de. Wüh bï engu bala, teka fü ra asere wazi ka Me tete fü wü kpara. 4 Angü Me tima ra füh kotö ne, teka amere tima ka-ye. Te di bala, ah le de nih mere tima ka kpara te tima ra ne emere, o sü tï la de, angü kpara tï amere tima gbü biti nda de. Angü te nih kpi eyi la, nih tï amere tima ka Me tïne de. 5 Baka te ma di la ladü füh kotö sene ne, ma de ra-sü fü wü kpara." 6 Te Yesu mala ngü la bala, fü ah ayia asü ngüsü kötö, aküʼda tö di. Fü ah ayia aza aʼbüra te jia komoko la. 7 Fü ah ayia amala ngü fü komoko la, gü ba, "Ye nü enü, ye zürü gbüra ye, kpa esa bïrï, agbü Sïlowa." Fü komoko la ayia anü azürü gbüra ye kpa esa bïrï kpala. Fü jijia na aü te-ye ciki kpala, ʼduwa raaa! Fü ah akpo da eceka kpï. 8 Te komoko la ngbü edu tete kpa ekötï, fü wü bu ye na, de wü kpara te ewü wu engu kpo ne, fü ewü akpo angbü emala ngü esüka wü, gü ba, "Apa! De bane neh ene ngü ne? Dela kpara ta te ngbü eyo e te wü kpara te kaje ne de?" 9 Gara ewü gü ba, "Ah de engu fanü." Gara ewü gü ba, "Aʼa, ah de engu nda de. Ah yia engbü ge bakaka." Fü komoko la adu alügü ngü fü ewü, gü ba, "Ah de-ra fanü." 10 Wüh gü ba, "Te ah bala la, jia ye ü te-ye neh baye baye?" 11 Komoko la gü ba, "Kpara de ïrï ye Yesu ne, ü jia ni me-ye. Ah küʼda bü tö, ʼbüra te jia ni. Fü ah amala ngü fü ni, gü ba, 'Ni nü, ni zürü gbüra ni gbü Sïlowa.' Fü ni ayia anü azürü gbüra ni kpala. Fü jia ni ayia aü te-ye dene." 12 Wüh gü ba, "Kpara engu na ne, neh siye?" Ah gü ba, "Ni wu nda-ni de." 13 Fütanga ngü la, fü ewü aza komoko, te Yesu ü jijia la, akoro di engagira wü Farusi, de wüh yi-tata teka ngü ka gele ka-wü. 14 Kükürü de, angü Yesu ü jia komoko la ta gbü sïkpï ka Me. Angü wü Farusi le de wü kpara mere tima gbü sïkpï ka Me nda-wü de. 15 Fü wü Farusi la ayia ayi-ta komoko la, gü ba, "Wüh ü jia ye, neh baye baye?" Komoko la gü ba, "Yesu küʼda bü tö, fü ah aʼbüra te jia ni. Fü ni anü azürü gbüra ni agbü ngu. Fü jia ni ayia aü te-ye dene." Te komoko la mala ngü la bala, fü ngü la ake te ewü, angü wüh gü ba, "Te kpara küʼda tö bala gbü sïkpï ka Me la, ah mere dela eyi tima." 16 Fü gara wü Farusi amala ngü, gü ba, "Te ah bala la, Yesu de kpara ka Me nda de. Ah ka-ye de siti kpara, angü ah le aje rïrï ka-ani nda de, ah ce gele ka sïkpï ka Me eyi asidi." Gara ewü gü ba, "Siti kpara tï amere kpeke ngü ba e la nda de." Fü ewü ayia angbü ega yïkï esüka wü teka ngü la. 17 Fü ewü adu ayi-ta komoko la, gü ba, "Te ye gü ba, Yesu ü jia ni me-ye la, ye ngbü efï nda-ye teka ngü kaka, egü neh fe?" Komoko la gü ba, "Yesu de mürü dofo ka Me." 18 Wü kovo ka wü Yïsarayele la le ngü la bala nda-wü de. Fü ewü akpo da emala ngü fü komoko la, gü ba, "Ye ngbü esu ka-ye wu! Jia ye ni nda de!" Fü ewü atima ngü, aï wü wö ye na, 19 ayi-ta ngü te ewü, gü ba, "Dene zu mbarase ka-wü? Wü bï engu ta kü bala, de jia ye ma? Te di bala, ah du ngbü eceka kpï tïtïne, neh baye baye?" 20 Fü wü wö ye na alügü ngü fü ewü, gü ba, "Ani wu kpo, ga, engu de mbarase ka-ani, te ani bï engu de jia ye ma. 21 Amba ani wu kpara te ü jijia na ne nda-ani de. Ah ena amala ka-ye me-ye de komö ye. Wü yi-tata na, angü ah koro eyi mere kpara." 22 Wü wö ye na ngbü emala ngü la de cürü bala, angü wü kovo la mala ngü ta, gü ba, "Mene kpara te le ngü ka Yesu, wüh ena aliki engu esambü ka biti-te ka-wü asidi." 23 Dela si-ngü te wüh mala ngü, gü ba, "Mbarase ka-ani la koro eyi mere kpara, ah ena amala ngü la cu me-ye de komö ye," ne. 24 Fü ewü adu kpah aï komoko la, gü ba, "Mü mala la zu ngü fanü fanü, gbü jia Me. Yesu ü jia mü me-ye fanü fanü? Angü a wu eyi, gü ba, Yesu ka-ye de siti kpara." 25 Komoko la gü ba, "Anga te engu di de siti kpara la, ma wu nda-ra de. Ma wu nda-ra bü, gü ba, jia ra ni ta ani. Fü Yesu ale ta-ngü te ra. Tïtïne fü ra akpo angbü eceka kpï dene. Gara ngü te ma ena amala nda ma." 26 Wüh gü ba, "Te ah bala la, Yesu ü jia ye, neh baye baye?" 27 Komoko la gü ba, "Ni mala ngü la tïne fü wü kpah eyi! Wü je ngü la fï de? Wü ngbü fï bü da eyi-ta ni de ngü la, teka ne? Wü le afü te-wü ale ngü kaka-na?" 28 Te wüh je ngü la, fü maguma ewü ayia asiti. Fü ewü ayia asoko engu, gü ba, "Mü le ngü kaka ka-mü bü me-mü! A le ka-a nda-a ngü ka Müse! 29 Angü a wu eyi, gü ba, Me mala ta ngü fü wü kundu a gömö Müse. Amba a wu sü, te Yesu maka wazi ka-ye tete na ne, nda-a de." 30 Komoko la gü ba, "Ape! Dela ne töndö ngü ne? Ah mere baye, te yi wu sü te Yesu maka wazi tete na de ne? Amba ma wu eyi, gü ba, engu ü jia ra ne me-ye, angü wüh bï ra ta de jia ra ma. 31 Ta gügü, yi wu gara kpara eyi, te ngbü eü jia kpara baka e la? Te Yesu ena amaka wazi la esaka Me de la, ah tï eyi amere ngü bala? Me tï eyi ato wazi ba e la fü siti kpara? Ah bala de, Me ngbü eto wazi fü wü kpara, te ewü ngbü ecu ngüngü na, da emere ngü kaka." 34 Wüh gü ba, "Ah mere baye, te mü le arï a, te a di de wü kovo ne? Siti ngü ka-mü, te wüh bï mü di ne, fï ladü gbü nzö mü." Fü wü kovo la ayia aliki komoko la kpa etanü. 35 Te Yesu je, gü ba, wüh liki komoko la eyi ne, fü engu ayia akoro amaka komoko la, amala ngü fefe, gü ba, "De-ye deyï, ye to maguma ye eyi fü Ye Kpara ka Kpï?" 36 Komoko la gü ba, "Mere kpara, ni ena ato maguma ni neh fü da? Ye gü tamu Ye Kpara ka Kpï engu la fü ni, angü ni wu engu nda-ni de." 37 Yesu gü ba, "Mü wu engu kpo! Angü ah de-ra, te ma ngbü emala ngü fü mü ne." 38 Te komoko la je ngü la bala, fü ah ayia ʼduwa, atï kötö eri lö Yesu, da ecu ngüngü na, gü ba dene, "Miri ka-ra, ma to maguma ra eyi fü mü." 39 Fütanga ngü la, fü Yesu ayia amala ngü fü wü kpara ka-ye, gü ba, "Dela si-ngü te ma koro tete na füh kotö ne, teka aye süka ngü ka wü kpara. Te di bala, mene wü kpara te jia wü ni ani ne, wüh angbü eceka kpï. Amba mene wü kpara te ewü ngbü ecere nga wü, gü ba, 'Jia ani mba amba' ne, jia ewü ena adu avi." 40 Fü gara wü Farusi ayia aje ngü la. Fü ewü ayi-ta Yesu, gü ba, "Ye ngbü efï, gü ba, jia ani ni kpah ani?" 41 Fü Yesu ayia alügü ngü fü ewü, gü ba, "Yi ngbü efï, gü ba, 'Jia ani ngbürü ladü?' Te di bala, yi wu ra de, neh teka ne? Te yi ena ale ta eyi, gü ba, 'Jia ani ma' la, de bane Me ena awu cïnga yi, fü ah aboro siti ngü ka-yi la. Amba, baka te yi cere nga yi eyi, gü ba, 'Jia ani ladü' ne, Me tï aboro siti ngü ka-yi nda kpah de."

10

1 Fü Yesu adu kpah amala ngü fü wü Farusi la, gü ba, "Gara kpeke ngü ladü, te ma le amala fü yi. Ah de ngü ka wü kambiliki. Mene kpara te di de kambiliki esaka ye, ah ngbü erï gbü nga wü kambiliki ka-ye, neh baye baye? Ah ngbü erï te möngïtï de? Amba te kpara mbölö görö, rï tete gbü nga wü kambiliki la, ah de mürü zi de? Mene kpara te ngbü erï gbü nga wü kambiliki ka-ye te möngïtï, ah ka-ye me-ye de mürü wü kambiliki la. 3 Kpara te ngbü efete mö nga wü kambiliki la ena aü möngïtï fefe, fü ah arï agbü ʼbaranga la, teka aï wü kambiliki ka-ye. Ah ena adi eï ewü ʼburu te ïrï ewü, fü ewü aje kpah riri na. Fü ewü akoro kpakaka na. 4 Fü ah ayia atï engagira nü fü ewü, akoro de ewü kpa etanü, teka ato e-mazü fü ewü. Wü kambiliki la ena angbü efa nganga na, angü wüh je riri na kpo. 5 Te ah ena adi ta de ganzi kpara la, wü kambiliki la tï afa nganga na nda-wü de. Wüh ena akpe engu ka-wü akpe, angü wüh wu engu nda-wü de." 6 Ngü de te Yesu mala la, ah mala ngü la gbü mani. Amba wü Farusi la je si-ngü kaka la nda-wü de. 7 Fü Yesu adu kpah amala ngü fü ewü, gü ba dene, "Ngü te ma ngbü emala fü yi ne, ah de zu ngü. Ma ka-ra baka möngïtï ka ʼbaranga ka wü kambiliki. Te wü kambiliki ka-ra rï ʼburu agbü ʼbaranga la, ma ena aküwa ewü esaka wü siti nü. Wüh ena angbü era kpala, gbü züka gu sü, zalü akoro kpurutokokpï. Fü ewü angbü ekoro kpa etanü, egïrï e-mazü ka-wü. Gara wü kpara, ta te ewü koro te enga gina fere ne, wüh gü ba, 'Ani ena aceka kpï fütanga wü kambiliki la me-ani.' Amba wüh ka-wü de wü mürü zi. Teka ngü la, wü kambiliki ka-ra le aje ri ewü nda-wü de. 10 Angü mürü zi ngbü ekoro nda-ye bü teka azi wü kambiliki, da emörö wü gara. Amba ma koro nda-ra teka aküwa ewü fï mere badi. 11 De-ra, ma de kpara te ma ngbü ecï wü kambiliki ka-ra mbi mbi mbi, ereke areke, da eto te-ra fü kpi teka ewü, angü ma de mürü ewü. 12 Kpara te ngbü ecï wü kambiliki teka jiase, ah ceka kpï sidi nga ewü mbi mbi nda de, angü ah de mürü ewü nda de. Te di bala, te engu wu siti nü te ngbü ekoro la, ah ena akpe ka-ye, ace wü kambiliki la, ao sela. Fü siti nü la akoro azoro wü gara kambiliki la, angbengbe ewü. Angü fïngangü ka kpara la teka wü kambiliki la nda ma. Ah ngbü emere tima la bü teka jiase. Te ah ena adi ta de mürü ewü la, de bane ah tï akpe nda de. 14 Amba nda-ra, ma zu de mürü wü kambiliki la. Ma angbü ecï ewü ereke areke ne, angü wüh de wü e ka-ra. Ma wu ewü kpo, wüh wu ra kpah kpo. 15 Kpah baka e de te Wüba wu ra kpo ne, ma wu Wüba kpah kpo. Ma le wü kambiliki ka-ra fa sü. Ma le eyi ato te-ra, akpi teka aküwa ewü. 16 Gara wü kambiliki ka-ra kpah ladü, te ewü ngbü kpa te gara sü nengete. Ah le fü ra anü aza ewü, adu di, adünda de wü bu ewü, teka fü ewü angbü eje ri ra, da efa nga ra. Fü ra angbü eceka kpï fütanga ewü ʼburu me-ra. 17 Wüba ngbü ele ra, teka te ma ngbü eje rïrï kaka-na. Angü ma le ato te-ra akpi, teka ngü ka wü kambiliki la. Amba ma ena adu kpah azükü gbü kpi engu la. 18 Gara kpara te di de wazi teka amörö ra nda ma. Ma ena ace te-ra fü kpi la me-ra. Ma de wazi teka ato te-ra fü kpi. Ma kpah de wazi teka azükü gbü kpi la. Angü dela ngü te Wüba mala fere, de ma mere." 19 Te wüh je ngü gömö Yesu bala, fü wü kpara la akpo kpah de yïkï esüka wü. 20 Fü mere bi ewü amala ngü, gü ba, "Yesu de muruyi. Ah röfö aröfö. Ah mere neh baye, te wü ngbü eje ngü gögömö na ne?" 21 Gara ewü gü ba, "Baye ya? Te komoko la ena adi ta de muruyi la, ah tï eyi aü jia kpara bala?" 22 Fütanga ngü la, te karanga koro tete na, fü wü di enga Yïsarayele ayia amere gara karama ka-wü agbü Yerüsalema. Fü Yesu ayia akoro, angbü endoro kpa etambasü Mere Kambü ka Me la. 24 Fü wü kovo ka wü Yïsarayele akoro abiti te-wü ede Yesu, amala ngü fefe na, gü ba, "Ah mere baye, te ye ngbü emala ngü fü ani fï bü gbü mani, da ewo awo ne? Te ye de Kurisito, de te Me tima fü ani ne la, ah mere baye, te ye le amala ngü la fü ani mbölö mbölö de ne?" 25 Yesu gü ba, "Ma kpo da emala ngü la fü yi eyi kü gügü. Yi le aje nda-yi de. Wü mere kpeke ngü, te ma ngbü emere gbü jia yi, de wazi ka Wüba ne, ah gü tamu ra fü yi nda la fï de? 26 Te yi ena adi ta de wü kambiliki ka-ra la, de bane yi ena ale ngü ka-ra de maguma yi. 27 Angü wü kambiliki ka-ra ngbü eje ri ra, da efa nga ra, angü wüh wu ra kpo. Ma wu ewü kpah kpo. 28 Ma küwa ewü eyi fï mere badi. Wüh tï akpi nda-wü tïne de. Ma zoro ewü eyi gö! de kpa ra ʼbasu. Gara kpara tï agbürü ewü esaka ra de, 29 angü Wüba to ewü fere me-ye. Kpara tï agbürü ewü esaka Wüba kpah de, angü engu de mere mürü wazi, fa wü e ʼburu. 30 A ngbü emere wü tima ka-a ake Wüba, ba kpara biringbö." 31 Te wü kovo ka wü Yïsarayele je ngü te Yesu mala, gü ba, "Ani ake Wö ni ba kpara biringbö ne," fü ngü la asiti te ewü afa sü. Fü ewü akpo akö teme, de ani sötö Yesu di. 32 Yesu gü ba, "Yi ele asötö ra de teme, teka te ma küwa mere bi wü kpara gbü jia yi sene, de wazi ka Wüba ne?" 33 Wüh gü ba, "Ah bala de! Ani le amörö ye teka wü züka ngü, de te ye ngbü emere ne, nda-ani de. Ani le amörö ye, teka siti ngü te ye mala ne. Angü ye kpah bü de kükürü kpara ba ani ne, ah mere baye te ye ngbü eo te-ye ba Me? Ye ngbü dela afala Me!" 34 Yesu gü ba, "Anga ngü ta te wüh ba gbü Ngari Me, gü ba, 'Me mala ngü fü wü kpara ka-ye, gü ba, "Ni o wü baka ni, Me, fü wü adi emere tima ka-ni füh kotö sene ne." ' Ngü la neh baye? 35 Yi tï afü Ngari Me de, angü Ngari Me de mere kpeke ngü, te ngbü fï mere badi. Ah le de yi je si-ngü ne mbi mbi mbi. Wü kpara ta te Me fe ewü teka tima ka-ye ne, Me ngbü eï ewü ta baka wü me. 36 Nda-ra ngü ka-ra kpah bala. Me fe ra me-ye. Fü ah atima ra füh kotö sene teka tima ka-ye. Te ma gü ba, 'Ma de Ye Me la,' ngü la siti te yi, neh teka ne? 37 Yi fï la nga tima, te ma ngbü emere ne. Ma ngbü emere wü ngü la, neh de wazi ka da? Te yi wu eyi, gü ba, wü kpeke tima te ma ngbü emere ne, ah de tima ka Me la, ah le de yi le ngü ka-ra. Amba, te ah de tima, te Wüba tima ra di me-ye, nda de la, de yi mere e ale ngü ka-ra kpah de. Te yi le ngü ka-ra ta gügü de la, ah le de yi le ra tïne, teka wü kpeke ngü, de te ma ngbü emere ne. Te yi le ngü ka-ra eyi la, yi ena awu, gü ba, a ka-a ake Wüba kpara biringbö." 39 Te wüh je ngü gömö Yesu bala, fü ewü ayia agïrï kaje de ani zoro engu. Fü Yesu ayia adürü ka-ye esaka ewü bü zïrrrï bala. 40 Fütanga ngü la, fü wü Yesu ayia ace sü la, adu anü sü ka-wü kpa etangu Yürüdene, angbü kpala. Wüh nü ngbü gbü sü, ta te Yüwane Mürü Babatïza ngbü eto babatïza fü wü kpara tete na ne. 41 Fü mere bi wü kpara ayia akoro kpaka Yesu, teka aje ngü gögömö na. Fü ngü la aga gbü jia ewü afa sü. Fü ewü akpo da emala ngü esüka wü, gü ba dene, "Amba Yesu ka-ye de E-küwa-ani fanü, baka ta te Yüwane mala nganga na fü ani ne. Wü ceka la, wawazi na fa sü, angü mere bi wü kpeke ngü, te engu ngbü emere ne, Yüwane mere ta bala de. Amba ngü ta te Yüwane mala tekaka na ne, ah ka-ye de zu ngü." 42 Teka ngü la, fü mere bi wü kpara adu ato maguma wü fü Yesu.

11

1 Gara komoko ta ladü de ïrï ye Lazaro, te di de wü di enga ni ye ʼbasu, Marïya ake Marata. Wüh wu te-wü de wü Yesu fa sü. Gba ewü ta agbü Betanïya. Ah de Marïya ta te tökö züka se-mü ka-ye te lö Yesu, fü ah ayia afuru de su nzö ye ne. Gbü gara ra, fü Lazaro ayia atï de keke, o wü Yesu di sela ma. 3 Fü wü di enga ni ye de ʼbasu ne atima ngü fü Yesu, gü ba, "Mere kpara deyï, züka awuba ka-ye, te ye ngbü ele engu efa sü ne, ah ngbü eke ake." 4 Te Yesu je ngü la, fü ah agü ba, "Lazaro tï akpi gbü keke la fï nda de. Keke ka Lazaro la koro, teka agü tamu wazi ka Me fü wü kpara. Fü ewü egbo nga ïrï ra gbü ngü la, angü ma de Ye Me." 5 Yesu le ta wü Lazaro ake Marata bete Marïya fa sü. 6 Amba, baka te engu je nga keke ka Lazaro tete, ah nü kpaka ewü kere nda de. Ah du ra ka-ye sïkpï ʼbasu feke. 7 Sidi nga ngü la, fü Yesu ayia amala ngü fü wü kpara ka-ye, gü ba, "Ani du la edu agbü Betanïya." 8 Wüh gü ba, "Ayï! Mere kpara, terane wü kpara gbü Yudaya ngbü egïrï kaje, teka amörö ye. Ye ele dene adu kpah kpala?" 9 Fü Yesu alügü ngü fü ewü gbü mani, agü ba, "Yi mere e afï nga ngü de. Angü te kpï seke eyi la, sü ena angbü ka-ye raaa! zalü akoro etamurago. Te di bala, te mü ngbü endoro gbü ra-sü la, mü tï ado lö mü de, angü sü lofo ka-ye alofo. 10 Amba te mü ce ra-sü, fü mü akpo da endoro gbü biti la, mü ena ado lö mü ado. Te di bala, wü vügü ka-ra tï amofo ra la de, angü sïkpï ka-ra koro la de." 11 Fü ah adu amala ngü fü ewü, gü ba, "Lazaro ngbü era ka-ye ara. Ni enü dene anü teka azükü engu gbü ra la." 12 Ah ngbü emala nga kpi ka Lazaro fü wü kpara ka-ye la gbü mani. Amba wü kpara kaka-na la wu, gü ba, Lazaro kpi eyi ne, nda-wü de. Fü ewü amala ngü fefe, ga, "Mere kpara deyï, te engu ngbü era ara la, ah de züka ngü, angü engu ena adu amaka wazi, fü sosoko alofo." 14 Fü Yesu adu amala ngü la fü ewü tïne mbölö, gü ba, "Lazaro kpi ka-ye eyi. 15 Ma ngbü de tadu teka ngü ka-yi, te Lazaro kpi, o ra di ka-ra sene ne. Angü kpi ka Lazaro la ena aü fïngangü ka-yi, fü yi ato maguma yi fere. Te di bala, nih nü enü agbü gba kaka-na la." 16 Fü Toma ayia amala ngü fü wü bu ye, gü ba dene, "Te ah bala la, ani nü enü. Te wüh le amörö mere kpara ka-ani kpala la, de ani kpi tïne de ewü." Fü ewü ayia anü agbü Betanïya. 17 Te wü Yesu nü koro tete agbü Betanïya, fü ewü aje, gü ba, wüh ti Lazaro eyi, nganga na ra eyi gbü tö sïkpï bala. 18 Betanïya de enga kötï gbamari ede Yerüsalema. 19 Teka ngü la, mere bi wü kpara koro ta agbü Yerüsalema, teka aceka cïnga te wü Marïya ake Marata, teka kpi ka enga ni ewü la. 20 Te wü Yesu koro tete gbamari ede gba wü Marata, fü wü gara kpara akpe anü amala nganga na fü wü Marata, gü ba, "Yesu te ekoro." Te Marata je ngü la tete bala, fü ah ayia bü kere, ace Marïya kpa esambü la, anü amaka te-wü ake Yesu kpa te kaje. 21 Te Marata koro tete kpaka Yesu, fü ah atï de gba, gü ba, "Mere kpara, te mü ena adi ta ladü sene la, de bane enga wüna tï akpi de. 22 Amba, ah ba ngü de, angü ma wu eyi, gü ba, Me tï eyi amere wü ngü ʼburu fü mü, te mü ena ayi-tata na la." 23 Yesu gü ba, "Marata, enga ni mü la ena azükü gbü kpi la azükü." 24 Marata gü ba, "Wayi, ah ngbürü bala. Ma wu eyi kpo, gü ba, enga wüna ena azükü gbü kpi azükü, gbü adu sïkpï te wü kpara ʼburu ena azükü tete." 25 Fü Yesu amala ngü, gü ba, "Ma de kpara te ngbü ezükü wü kpara gbü kpi, kpah da eküwa ewü. Kpara te to maguma ye fere, ngü ma, te engu kpi la, ah ena adu azükü azükü gbü kpi la. 26 Kpah bala, mene kpara te di ezükü, te ah to maguma ye fere la, ah tï akpi fï nda de. Ah ena aküwa ka-ye aküwa, fï mere badi. Marata, mü je ngü la eyi?" 27 Marata gü ba, "Wayi, mere kpara, ma wu kpo, gü ba, mü de Ye Me. Mü de E-küwa-a de te Me mala nganga, gü ba, ni ena atima füh kotö ne." 28 Te Marata mala ngü la bala, fü ah adu kpa ekötï, amala ngü fü enga ni ye gbü zi, gü ba, "Mere kpara koro eyi sene. Ah ngbü eyi-ta ye." 29 Te Marïya je ngü la bala, fü ah ayia bü kere, akoro kpa etanü, anü kpaka Yesu. 30 Angü Yesu koro ta kpa etambasü nda la de. Ah rü ta la fï bü te kaje, gbü sü te Marata nü maka engu tete na ne. 31 Gara wü kpara ta ladü kpa esambü de wü Marïya. Te ewü wu Marïya, te mü koro tete kere kpa etanü ne, fü ewü afï, gü ba, "Ah ngbü enü dela aku gba kpa füh mbükü." Fü ewü ayia kpah, anü afa nganga na. 32 Fü Marïya anü akoro kpaka Yesu kpa te kaje kpala. Fü ah atï eri lö Yesu de gba, gü ba, "Mere kpara, te mü ena adi ta ladü sene la, de bane enga wüna tï akpi de." 33 Te Yesu wu wü Marïya de wü mere bi wü kpara, te ewü ngbü eku gba de bala ne, fü ah angbü de mere cïnga emaguma ye. 34 Fü ah ayi-ta ewü, gü ba, "Wüh ti engu neh siye?" Wüh gü ba, "Mere kpara, ye koro ekoro, ye ceka mbükü la." 35 Te Yesu je ngü la bala, fü ah ayia atï de gba. 36 Fü ngü la aga gbü jia wü kpara la afa sü. Fü ewü angbü emala ngü esüka wü, gü ba, "Apa! Yi ceka la! Amba Yesu le ngü ka Lazaro neh bala?" 37 Gara ewü gü ba, "Te Yesu ena akoro ta, o Lazaro kpi la de la, de bane, Lazaro tï akpi de, angü wazi Yesu fa sü. Ah ngbü ta eü jia wü kpara, de te ni ani ne." 38 Fü cïnga wü kpara, te ewü ngbü gbü gba ka Lazaro ne, ayia arï te Yesu afa sü. Te engu ku gba tete, fü ah ayia ʼduwa, anü akoro kpa füh mbükü la. Mbükü la, ah ka-ye de gö da. Wüh wara ta gara mere ngbürükü da, o emö mbükü la. 39 Fü Yesu agü ba, "Wü nzi da emö mbükü la asidi." Marata ga, "Ape, mere kpara! Dene se kpara koro tïne eyi esiti de? Angü ah ra gbü tö eyi sïkpï bala dene." 40 Yesu gü ba, "Mü fï nga ngü tïne, te ma mala fü mü ne, gü ba, 'Te mü le ngü, de te ma ngbü emala fü mü ne eyi la, mü ena awu wazi ka Me.' " 41 Fü ewü ayia anzi ngbürükü da emö mbükü la asidi. Fü Yesu ae jia ye, aceka kpï kpa tikpi, amala ngü fü Wö ye, gü ba, "Wüba, ma ngbü egbo nga ïrï mü, angü mü ngbü eto wazi fere me-mü, teka amere züka ngü ka-mü di, gbü jia wü kpara. 42 Ma wu eyi kpo, gü ba, mü ngbü eto wazi fere te nga wü sïkpï ʼburu. Ma mala ngü ne fü mü bala, teka aü fïngangü ka wü kpara, te ewü ngbü ede ra ne, teka de wüh wu, gü ba, mü tima ra me-mü." 43 Te engu mala ngü la bala, fü ah ayia amala ngü de mere ri ye kpa tikpi, gü ba, "Lazaro, mü koro ekoro!" 44 Fü kövö la ayia azükü agbü mbükü la, akoro kpa etanü! Wüh gaga ta kpakpa na, de wü lölö, de wü küküte ʼburu de bongo. Wüh i kokomö kpah de kala bongo. Fü Yesu ayia amala ngü fü ewü, gü ba, "Yi furu wü bongo eküküte la efuru. Yi ce engu, de ah go de lö ye kpa ekötï." Fü ewü afuru bongo, te wüh gaga eküte Lazaro la. Fü ewü ayia ago de ewü ʼburu kpa ekötï. 45 Fütanga ngü la, fü mere bi wü kpara ka Yerüsalema, ta te ewü koro kpaka wü Marïya, aceka cïnga te ewü ne, ayia ato maguma wü fü Yesu, angü wüh wu ngü de te Yesu mere, te engu zükü Lazaro gbü kpi ne. 46 Amba fü gara ewü ayia anü nda-wü kpaka wü Farusi, amala nga ngü la fü ewü, gü ba, "Yesu zükü gara kpara eyi gbü kpi." 47 Te wü Farusi je ngü la, fü maguma ewü ayia asiti. Fü ewü anü amaka wü mürü gele, de wü gara wü cögbörö kovo ka wü Yïsarayele. Fü ewü ayia abiti te-wü, akpo da efï nga ngü teka Yesu, gü ba, "Ani ena amere neh baye, teka atïrï komoko la? Angü ah ngbü eyi efiti wü kpara ʼburu, de wü ngü ka-ye la. 48 Te ani ce engu fï bü bala la, wü kpara ena adu ʼburu, ale ngü kaka. Fü ewü adu aza engu, ao ba miri. Te wü mere kpara ka Rüma ena aje ngü la bala la, ngü la ena asiti te ewü afa sü. Fü ewü akoro de gü, amürü Mere Kambü ka Me ka-ani, anza ta nguwa ani ʼburu. Angü wüh ena afï, gü ba, ani le ngü kaka kpah eyi." 49 Esüka wü cögbörö kovo ka wü Yïsarayele la, gara kpara ta ladü de ïrï ye Kayafa. Ta gbü mene re engu la, engu ta me-ye de mere kpara füh kpökpö ka wü kovo. Fü Kayafa ayia amala ngü fü wü bu ye, gü ba, "Ayï! Nda-yi de bane neh ene cürü ne? 50 Ah le de Yesu kpi gbü ngü ka-ye la me-ye. Angü ah reke ta ngbürü pe te kpara biringbö ena akpi me-ye, teka aküwa mere bi wü kpara ʼburu, da engu de te nguwa nih ena anza ʼburu ne." 51 Amba Kayafa mala ngü la de siti maguma ye, teka amörö Yesu asidi. Me za ta ngü la, o me-ye gögömö na, de ah mala ngü la bala baka mürü dofo, angü ah ta de mere kpara füh kpökpö. Engu mala dela bü ngü te Me reke, o, teka te Yesu ena akpi, aküwa wü Yïsarayele, 52 ah be kpah te mene wü kpara füh kotö ne ʼburu, te ewü to maguma wü eyi fü Me ne. Angü Yesu kpi teka aküwa ewü, abiti ewü ʼburu, ao biringbö, wü di Me. 53 Te wü kovo la je ngü te Kayafa mala la, fü ewü ayia ale ngü la. Fü ewü areke te-wü, akpo ʼduwa da egïrï kaje teka amörö Yesu tete. 54 Teka ngü la, Yesu le andoro tïne gbü jia wü kovo ka wü Yïsarayele ngbaangba ne de. Fü ah ayia anü ka-ye agbü gara sü de ïrï ye Efürayïma, te di de gara kötï mba canza kpa edere sü. 55 Fütanga ngü la, te sïkpï ka Pasïka koro tete gbamari, fü mere bi wü kpara angbü egboko, enü agbü Yerüsalema, aʼbï te-wü teka karama la. 56 Wü kpara la ngbü da eo jia wü fï te kaje, da eceka Yesu, anga engu ena akoro? Anga ah ena akpe cürü wü cögbörö kovo ya? Te wüh ngbü kpa etambasü Mere Kambü ka Me la, fü ewü angbü emala ngü esüka wü, gü ba, "Wü fï nda-wü, gü ba, Yesu ena ai maguma ye, akoro gbü karama ne, te re ne fanü? Ah ngbü ta ekoro gbü wü re ʼburu. Amba gbü re ne, ah tï akoro de, angü wü kovo ka-ani to ta rïrï kpekpeke, gü ba, 'Te kpara wu sü de te Yesu ngbü engbü tete na la, de ah koro, ah mala nganga fü ani.' Angü wüh le azoro engu azoro. Te di bala, te Yesu wu ngü la eyi bala la, ah tï akoro nda de."

12

1 Te sïkpï ka mere karama la koro tete gbamari, dudu tïne ngbee maʼdiya, fü Yesu ayia anü akoro agbü Betanïya, kpa gbü sü ta te engu zükü Lazaro tete na ne. 2 Te engu koro kpala, fü ewü amere züka e-mazü fü ewü. Wü Marata ngbü ta ereke e-mazü la me-wü. Fü Lazaro angbü esüka wü kpara te ngbü ezü e de wü Yesu la. 3 Marïya ta kpah ladü sela. Fü Marïya ayia aza züka se-mü ka-ye de ïrï ye nada ne, te wüh ngbü ese de mere bï jiase, akoro di, atökö te lö Yesu. Fü ah aza mere kala su-nzö ye, afuru se-mü la di te lö Yesu. Fü se mü la ayia agba sü kpa esambü la, truuu bane. 4 Fü ngü la ayia asiti te gara mürü tima ka Yesu de ïrï ye Yuda Keriyota, te di de kpara te ena agü tamu Yesu fü wü vügü ne. Fü Keriyota amala ngü, gü ba, 5 "Apa! Ah mere baye? Züka e te wüh ngbü ese de mere bi jiase ne, wüh ena atökö, asiti bü bala? Ah reke ta pe te ewü ena aza e la, acïnzï de mere bi jiase, ale ta-ngü di te wü mürü cïnga." 6 Amba Keriyota mala ngü engu la, teka wü mürü cïnga fanü fanü, nda de. Ah mala ngü la de mani, teka jiase la, aza ka-ye fü ye, angü ah ta de kpara te ngbü eceka kpï fütanga jiase ka-ewü ʼburu me-ye. 7 Fü Yesu adu arü amala ngü fü Keriyota, gü ba, "Mü ce engu ace. Angü ah tökö mü ne eküte ra, baka e te wüh ngbü emoko se-mü eküte kövö. Kükürü de, angü sïkpï ka kpi ka-ra koro eyi gbamari. 8 Te yi le ale ta-ngü te wü mürü cïnga la, ah ngbürü mbi, yi tï eyi amere ngü la sidi nga ra. Angü yi ena adi engbü de ewü sene, te nga wü sïkpï ʼburu. Amba sïkpï ka-ra, te ma ena angbü de wü yi sene, ah mo nda tïne de. Ma ena ace yi ace tïtïne." 9 Fütanga ngü la, fü mere bi wü kpara ka Yerüsalema ayia aje, gü ba, Yesu ladü agbü Betanïya. Fü ewü aci ʼburu, anü kpala teka awu engu. Wüh le ta kpah awu Lazaro, de te Yesu zükü engu gbü kpi ne. 10 Amba teka ngü la, wü cögbörö kovo ka wü Yïsarayele ngbü nda-wü kpah ereke ngü, teka amörö Lazaro. 11 Angü mere bi wü kpara du kpo eyi ele ngü ka Yesu, teka ngü ka Lazaro, te engu zükü ne. Wüh du le ngü ka wü kovo la tïne de. 12 Kpurutokokpï la, fü wü Yesu ayia angbü enü agbü Yerüsalema. Fü Yesu anü amaka enga dongï, alï fefeh, angbü enü di. Fü mere bï wü kpara, te ewü koro gbü Yerüsalema teka karama la aje, gü ba, "Yesu te ekoro." Fü ewü aza kpa mbïra, anü amaka te-wü de wü Yesu kpa te kaje, akpo angbü ecu ngüngü, da eba rere, da emï koko, gü ba, "Wayi bala! Gbo nga e ngbü te ïrï Me! Me to wazi fü mü, angü a tima mü fü a me-ye! Angü mü de Mere Miri ka-a fanü!" 15 Ngü te Yesu lï di füh enga dongï ne, wü kpara kaka wu si-ngü gbügbü nda-wü de. Amba tïne ʼduwa sidi nga züzükü kaka gbü kpi, fü ewü adu awu, gü ba, ah gegege ba e ta te wüh ba gbü Ngari Me ta gügü, gü ba, "Me emala ngü fü wü kpara ka Yerüsalema, gü ba, 'Wü kpe cürü de. Wü ceka la, Miri te ni le atima ne, ah ena akoro kpaka wü, füh enga dongï.' " 17 Si-ngü te wü kpara la koro tete, aza Yesu kpa te kaje, arï di agbü Yerüsalema ne, ah kükürü de. Wüh mere ngü la bala, angü wüh je nga ngü ta te Yesu mere, te engu zükü Lazaro tete gbü kpi ne. Angü wü kpara ta te ewü wu ngü la de jia wü ne, wüh du ngbü emala nga ngü la fü wü bu wü me-wü. 19 Te wü Farusi je ngü la, fü ewü akpo angbü ezü komö wü, gü ba, "Ani ena amere amaka tïne sela ne ngü ne? Wü ceka la aceka! Wü kpara ci ka-wü tïne eyi ʼburu, ele ngü ka komoko la!" 20 Gara wü di enga ganzi kpara ta ladü, esüka wü kpara ta te ewü koro, agbo nga ïrï Me gbü mere karama la. 21 Fü wü ganzi kpara la ayia akoro kpaka Fïlïpo, ayi-tata, gü ba dene, "Mere kpara, ani le awu Yesu." 22 Fü Fïlïpo ayia amala ngü la fü Anderïya. Fü ewü ayia ʼbasu mini, anü amala ngü la fü Yesu. 23 Te Yesu je ngü la bala, fü ah arü amala ngü fü wü kpara ʼburu, gü ba dene, "Ah reke pe, angü sïkpï ka-ra koro eyi dene. Sïkpï engu la, ah de sïkpï te wü kpara ena awu ra tete, gü ba, ma de Ye Kpara ka Kpï fanü fanü. 24 Ngü te ma emala fü yi ne, ah de zu ngü. Ngü ka kpi ka-ra la, ah baka ngü ka jia ndo. Te jia ndo la ngbü fï bü gbü kafa la, ah tï eyi azï jia ye? Ah tï azï jia ye nda de. Ah ena angbü ka-ye fï bü kpikpi ye. Amba te wüh za jia ndo la, ru gbü tö la, küküte na la ena akpi ka-ye kpala, fü mamaguma adu akö, aga, azï jia ye ʼduwa ba-neh-ene-la. 25 Te mü le aküwa te-mü de tete-mü la, mü tï aküwa te-mü nda-mü de. Amba te mü ce te-mü, o fü kpi teka ngü ka-ra la, Me ena aküwa mü me-ye fï badi. 26 Te mü le angbü ba züka kpara ka-ra la, de mü lala fï gbü nga ra. Ngü ma, te ah de kpi la, mü mere e akpe cürü de. Te mü rü fï bü kpekpeke gbü ngü ka-ra la, mü ena akoro agbü kpï, fü nih angbü ake nih ma tundu. Te di bala, Wüba ena acu ngü mü, angü mü de züka kpara ka-ra." 27 Fü Yesu adu arü amala ngü, gü ba, "Ööö! Sïkpï ka kpi ka-ra koro eyi gbamari. Mere siti ra ngü sü eyi fere dene. Maguma ra eyi de mere cïnga ka ngü la. Ma ena amere dene neh baye? Ma tï aku gba fü Wüba, de ah küwa ra gbü ngü la nda-ra de! Angü dela si-ngü te Wüba tima ra tekaka na, teka de ma maka cïnga engu la." 28 Fü Yesu adu aku gba fü Wö ye, gü ba, "Wayi bala, Wüba, mü gü tamu wazi mü fü wü kpara, teka de wüh gbo nga ïrï mü." Te engu mala ngü la bala, fü ah aje ri Me, te wü koro agbü kpï, gü ba, "Ma gü tamu wazi ra eyi fü ewü, gbü ngü ka-mü. Ma ena adu kpah agü tamu wazi ra fü ewü toto." 29 Gara mere bi wü kpara, te ewü rü de wü Yesu ne, wüh je ri Me, te wü agbü kpï ne, mbi mbi nda-wü de. Ah wü gbü güje ewü ba giri e kükürü. Gara ewü gü ba, "Mügbara mere e la me-ye." Gara ewü gü ba, "Malayïka ka Me ngbü emala ngü fü Yesu me-ye." 30 Fü Yesu amala ngü fü ewü, gü ba dene, "Me mala ngü la me-ye. Ah mala teka ra nda de. Amba ah mala ngü la teka yi, teka ale ta-ngü te yi, fü yi adu ale ngü ka-ra. 31 Sïkpï ka-ra koro eyi gbamari. Sïkpï engu la, ah de sïkpï, te ma ena agü gü tete ake Satana, te o te-ye ba miri füh kotö ne. Ma ena afa engu gbü ngü la, fü ra aliki engu asidi. 32 Ah kpah de sïkpï, te wüh ena ae ra tete kpa tikpi eküte rü. Te di bala, ma ena abiti wü kpara gbü nga nzö sü füh kotö ne ʼburu, de wüh lala gbü nga ra." 33 Yesu mala ngü la kükürü de. Ah mala ngü la teka agü tamu ngü ka kpi ka-ye, te wüh ena agï engu di kpa tikpi ne. 34 Te mere bi wü kpara la je ngü de te Yesu mala la, fü ngü la ato mere fïngangü fü ewü. Fü ewü alügü ngü fefe, gü ba dene, "Ngü la ena amere te-ye bala, neh baye baye? Ye gü ba, wüh ena ae ni, Ye Kpara ka Kpï, kpa tikpi? Ye de Kurisito te Me tima teka aküwa ani ne de? Angü ani tanga ta ngü gbü Ngari Me, gü ba, Kurisito, te Me ena atima fü ani ne, ah tï akpi nda de. Mene Ye Kpara ka Kpï te ena akpi akpi ne, neh engu deyï?" 35 Fü Yesu alügü ngü fü ewü, gü ba, "Yi ce ngü ka yïkï asidi, de yi ceka te-yi mbi. Angü ma la fï mba ladü esüka yi sene ba ra-sü, teka du sïkpï mba cüküʼdaye. Te ah bala la, yi nü enü kere kere tenga ra-sü engu ne, angü biti ena atï amaka yi tïtïne, fü yi adürü, angü jia biti ma. 36 Baka te ma di la ladü esüka yi sene, ba ra-sü ne, ah le de yi to maguma yi eto fere, teka fü yi afü te-yi, adu akoro ba wü kpara ka ra-sü." Fütanga ngü te Yesu mala la, fü ah ayia anü awo te-ye ka-ye ede ewü nengete. 37 Yesu mere ta mere bi wü kpeke ngü, te kpara tï amere de, di bü eyi gbü jia wü kpara fa sü ne, amba wü kpara le ngü kaka nda-wü fï de. 38 Fü ngü la atï kpini ba ngü ta te mürü dofo Yïsaya ba ta gügü gbü Ngari Me, gü ba dene, "Ako, Mere Miri Me, ani mala ngü ka-ye eyi fü wü kpara, amba kpara biringbö, te le ngü te ani ngbü emala la, nda ma. Kpara te ena agbo nga ïrï ye teka mere wazi ka-ye, de te ye ngbü emere ne, nda kpah ma." 39 Kpah bala, wü kpara la le ngü ka Yesu de, angü nzö ewü kpekpeke. Yïsaya du kpah ba ngü te Me mala la, gü ba, 40 "Nzö wü kpara la koro eyi kpekpeke. Wüh ni güje wü ka-wü ani, angü wüh le aje ngü ka-ni de. Wüh ni jia wü kpah ani, angü wüh le awu si-ngü ka-ni kpah de. Te ewü ena aje ta si-ngü ka-ni, Me, mbi mbi la, de bane wüh ena ace siti ngü ka-wü, adu ale ngü ka-ni, fü ni, Me, aküwa ewü." 41 Yïsaya ba ta ngü la teka Yesu, angü Me gü tamu ngü la fefe na me-ye gügü, o wüh bï Yesu la de. Me gü tamu Yesu fü Yïsaya, te Yesu ngbü tete de mere wazi ye, agbü kpï kpala. Fü Yïsaya ayia amala nganga na fü wü kpara. 42 Esüka wü kovo ka wü Yïsarayele la, mere bi ewü ladü, te ewü ngbü ele ngü ka Yesu. Amba maguma ewü ka-ye ʼbasu ʼbasu. Wüh le asere te-wü de, ka cürü wü bu wü, wü Farusi. Angü wü Farusi mala ta ngü, gü ba, "Te kpara le ngü ka Yesu la, ah tï arï kpa esambü ka biti-te ka-ani nda de." 43 Teka ngü la, fü ewü angbü ekpe cürü wü bu wü la, efa nda Me ka. Angü wüh le de ngü ka-ani reke gbü jia wü bu ani la. Wüh fï nga ngü, teka areke ngü ka-wü gbü jia Me ne, nda-wü de. 44 Baka te Yesu ngbü tete esüka wü kpara la, ah mala ta ngü fü ewü, gü ba, "Mene kpara te le ngü ka-ni, ah le dela duu ngü ka-ni nda de, ah le ngü ka Wö ni, te tima ni ne kpah eyi. 45 Kpara te wu ni eyi, ah wu Wö ni kpah eyi. 46 Angü ni koro füh kotö ne baka ra-sü. Mene kpara te to maguma ye eyi fü ni, ah ena angbü ka-ye gbü ra-sü, ah tï angbü gbü mbiri sü nda de. 47 Wü ngü de te ni ngbü emala fü wü ne, te wü le aje de la, wüh ena amaka kuru amaka. Kuru engu la, ni to me-ni nda-ni de. Angü ni koro sene, teka ato kuru te wü kpara, nda-ni de. Ni koro ka-ni teka aküwa ewü. Te kpara le aje ngü, te ni ngbü emala, ne de la, wü ngü te ni ngbü emala la, ah ena ato kuru tete na me-ye gbü adu sïkpï, te Me ena akolo ngü ka wü kpara tete. 49 Angü wü ngü de te ni ngbü emala fü wü ne, ni so wü ngü la de tete-ni nda-ni de. Wö ni mala nga wü ngü la fü ni me-ye, fü ni angbü emala fü wü kpara dene. 50 Ni wu eyi kpo, gü ba, ngü ka Me ena aküwa mene wü kpara te ewü to maguma wü fü Me. Te di bala, wü ngü de te ni ngbü emala fü wü ne, ah de wü ngü te Wö ni, Me, mala ce o gömö ni. Fü ni angbü emala ngü la kpah bala, fü wü kpara ne." Dela ngü ta te Yesu ngbü emala fü wü kpara, te ewü le ngü ka-ye de ne.

13

1 Baka te du sïkpï ka Pasïka lakï tïne eyi ngbee biringbö ne, fü wü Yesu abiti te-wü de wü mürü tima ka-ye, angbü da ezü e de ewü. Dela tïne o Satana kpo eyi da eo siti fïngangü emaguma Yuda Keriyota, teka de ah gü tamu Yesu fü wü vügü kaka. Gbü ngü la, Yesu wu eyi kpo, gü ba, sïkpï ka-ni koro eyi gbamari, teka ace sü füh kotö ne, ago ka-ni kpaka Wö ni. Ta te Yesu di la füh kotö sene ne, ah le wü mürü tima ka-ye de maguma ye ʼburu. Teka ngü la, ah le agü tamu mere ngü mürü ka-ye fü ewü areke areke. 3 Dene kaje te Yesu gü tamu ngü mürü la di fü ewü. Yesu wu ta bü kpo, gü ba, Me de Wö ni, te tima ni, akoro füh kotö ne. Ah to wazi fü ni kpah me-ye, teka wü ngü ʼburu. Amba gbü wü ngü la ʼburu, Yesu le acu ngü ye nda de. 4 Te di bala, fü Yesu ayia gbü sü ka zü-e la, agbi züka bongo ka-ye eküte ye ne asidi. Fü ah adu aza gara kala bongo ka tima, ai etadu ye. 5 Fü ah ayia atökö ngu gbü fara sila, akpo da ezürü lö wü kpara ka-ye di, da efuru ngu la te lö ewü de kala bongo, te engu i etadu ye la. 6 Te engu koro eküte Sïmüna Petero, teka azürü lölö na ne, fü Petero ayia amala ngü fefe, gü ba, "Ata! Mere kpara! Mü ena azürü lö ra tïne cu me-mü?" 7 Fü Yesu alügü ngü fefe na, gü ba, "Ngü de te ma ngbü emere dene, mü tï awu sisi na enatikine nda-mü la de. Mü ena adu awu si-ngü la te gara." 8 Petero gü ba, "Bala de! Mü tï azürü lö ra kpo de!" Yesu gü ba, "Te ma zürü lö mü de la, mü ena adi de kpara ka-ra neh baye baye?" 9 Petero gü ba, "Te ah tïne eyi bala la, de mü zürü bü duu lö ra de. Ah le de mü zürü tïne wü kpa ra, de wü nzö ra ʼburu, teka fü ra angbü ba züka kpara ka-mü!" 10 Yesu gü ba, "Te mü zürü küte mü tïne eyi te enga gina la, libiti ena adi eküte mü tïne ma, ʼduwa te lö mü. Te di bala, ah le de ma zürü bü lö mü, teka fü küte mü ari akoro ngbala. Baka te ma zürü lö yi eyi ne, yi koro eyi ba züka wü kpara, de küte wü ngbalangbala. Amba ʼduwa kpara biringbö, te di de siti fïngangü emaguma ye eküte ra ba libiti." 11 Yesu mala ta ngü la bala, angü ah wu kpara te ena agü tamu ye fü wü vügü ne kpo. 12 Te Yesu zürü lö wü kpara ka-ye la ʼburu nza tete, fü ah adu ato züka bongo ka-ye la, alügü eküte ye, adu angbü kötö, da emala ngü fü ewü, gü ba, "Yi wu si-ngü, de te ma mere fü yi ne eyi? 13 Ma mere ngü la kükürü de. Ah le de yi mere kpah bala. Yi da güje yi reke areke te ngü ka-ra ne. Ah de züka ngü, te yi ngbü eï ra, gü ba, 'Mere kpara,' bete 'Miri,' angü ma ngbürü bala fanü. 14 Esüka wü mbarase ake mere kpara ka-ye, e-ga fa kiri ye neh da? Ngü ka mbarase tï eyi afa nda mere kpara ka-ye? Ah bala de! Yi ceka la, te ma di de miri ka-yi ne, ma yia cu me-ra, fü ra azürü lö yi baka labï, teka agü tamu lele ka-ra fü yi. Te di bala, ah le fü yi adi emere kpah bala fü wü bu yi. Yi mere e ao te-yi ba wü mere kpara de. Angü ma gü tamu ngü mürü eyi fü yi bala, teka fü yi anü amere ngü la kpah bala. 17 Tïtïne yi wu ngü te ma mere la eyi. Te yi ena angbü egü tamu lele la fü wü bu yi kpah bala la, ma ena angbü eceka yi ba züka wü kpara ka-ra." 18 Fü Yesu adu kpah amala gara ngü fü wü kpara ka-ye, gü ba, "Ngü te ma mala fü yi, gü ba, yi di ele ta-ngü te wü bu yi ne, angü ma wu eyi, gü ba, gara kpara ladü esüka yi, te le amere ngü la de. Ma wu fïngangü ka-yi eyi ʼburu, angü ma fe yi me-ra. Ma wu eyi, gü ba, kpara biringbö ladü esüka yi, te ena amere siti ngü, te ena atï kpini de ngü, ta te wüh ba gbü Ngari Me gügü, gü ba, 'Kpara te a ngbü ezü e ake di, ah ena adu afü te-ye, ato ra fü kpi.' 19 Ma ngbü emala ngü la fü yi bala, o ngü la mere te-ye la de. Te di bala, gbü sïkpï te wü ngü la ena amere te-wü tete, ba e te ma mala fü yi la, yi tï eyi awu, gü ba, ma de Ye Me fanü fanü. 20 Ngü te ma ngbü emala fü yi ne, ah de zu ngü. Mene kpara te ena ale ngü ka-yi, wü kpara ka-ra, amba ah le ngü ka-ra kpah eyi, angü ma tima yi me-ra. Kpah bala, kpara te ena ale ngü ka-ra, amba ah le ngü ka Me kpah eyi, angü engu tima ra me-ye." 21 Fütanga ngü la, fü mere cïnga adu azoro Yesu afa sü. Fü ah amala ngü, gü ba, "Öʼöö! Yi da la güje yi te ngü te ma ngbü emala fü yi ne. Angü biri kpara ladü esüka yi sene, te ena ato ra fü wü vügü." 22 Fü ngü la ayia aga gbü jia wü kpara kaka-na la afa sü. Fü ewü akpo da eceka jia wü, da efï nga ngü, gü ba dene, "Yesu mala ngü la, neh teka da?" 23 Gara biri ewü, te Yesu le engu fa sü ne, ta kpah bü ladü sela, te ngbü ka-ye gbamari ede Yesu. 24 Fü Sïmüna Petero akuru jia ye fü komoko la, de ah yi-ta Yesu, anga ah mala ngü la, neh teka da? 25 Fü komoko la aka te-ye, adu agü nzö ye mari ede Yesu, ayi-tata gbü ngingiri ngü, gü ba dene, "Mere kpara, kpara engu la neh da?" 26 Fü Yesu alügü ngü fefe gbü ngingiri ngü, gü ba, "Mene kpara te ma ena afunu kümü, ato gbü wuru, aza ato fefe na ne, ah de engu." Te di bala, fü Yesu ayia aza kümü la, ato fü Keriyota. 27 Fü Keriyota aza e la, azü. Fü Satana adu arï tïne emamaguma ʼduwa trrrö! Te di bala, fü Yesu amala ngü fefe na, gü ba dene, "Keriyota deyï, ngü te ye le amere ne, ye nü tïne enü, ye mere kere." 28 Wü bu ye Keriyota, te ewü ngbü ezü e de ewü ne, wüh wu si-ngü, de te Yesu mala ngü tete fü Keriyota de bala ne, nda-wü de. 29 Gara ewü fï nda-wü, gü ba, Yesu ngbü etima Keriyota, teka anü ase e ka karama fü ani. Gara ewü fï nda-wü, gü ba, anga ah tima engu neh, teka ato e fü wü mürü cïnga? Angü Keriyota ngbü ta emere kpa te jiase ka-ewü me-ye. 30 Fütanga ngü te Keriyota zü e la tete, fü ah ayia ʼduwa, akoro ka-ye kpa etanü, agbü mbiri sü. 31 Baka te Keriyota yia nü sü tete, fü Yesu afü te-ye, amala ngü fü du wü kpara ka-ye la, gü ba, "Tïtïne ngü kpo eyi dene. Yi ena awu gara ngü te ena agü tamu wazi ra fü yi. Yi ena awu kpah wazi Me gbü ngü la. 32 Ngü la ena amere te-ye amere tïtïne, amba Me ena ato wazi ye fere gbü ngü la. Fü yi adu awu wazi Me kpah gbü ngü la. 33 Wü di enga ra, ma ena adi la mba ladü de wü yi sene, teka du lö-ra mba cogbo. Yi ena adu angbü egïrï ra agïrï, angü sü te ma ena anü tete na, yi tï akoro kpala de, kpah baka ngü ta te ma mala fü wü kovo ne. 34 Te di bala, dene to rïrï te ma le ato fü yi. Yi di ele te-yi esüka yi ale, ba e te ma ngbü ele yi de maguma ra ʼburu ne. 35 Te yi le te-yi esüka yi bala la, wü kpara ʼburu ena awu, gü ba, yi de wü kpara ka-ra fanü." 36 Fü Petero ayi-tata, gü ba, "Mere kpara, ye yia enü neh kaye?" Yesu gü ba, "Sü te ma ena anü tete ne, mü tï afa nga ra kpala enatikine de. Mü ena adu afa nga ra te gara." 37 Petero gü ba, "Mere kpara, ah mere baye, te ni tï afa nga ye enatikine tïne kpah de ne? Amba te ah kpah de kpi la, ni ena ato te-ni akpi teka ngü ka-ye!" 38 Yesu gü ba, "Mü le ngbürü eyi akpi teka ngü ka-ra fanü? Ngü te ma ngbü emala fü mü ne, ah de zu ngü. Enatikine, gbü biti ne, o moko-ngü mï koko la de, mü ena acere nga mü du bata, gü ba, 'Ni wu ra de.' "

14

1 Fütanga ngü la, fü Yesu afü te-ye, amala ngü fü wü kpara ka-ye, gü ba, "Yi mere e afï nga ngü de. Yi to maguma yi fü Me, de yi to kpah fere. 2 Ma ngbü eyi enü kpaka Wüba, teka areke sü fü yi. Angü mere bi sü ladü kpala, teka wü kpara ʼburu. Ngü te ma ngbü emala fü yi ne, ah de zu ngü fanü fanü. 3 Te di bala, yi mere e afï nga ngü de, angü ma ena adu akoro sene, aza yi, anü de yi kpaka ra kpala. Fü nih angbü tïne de nih ma kpala tundu. 4 Sü de te ma ngbü enü tete ne, yi wu kaje engu kpo." 5 Toma gü ba, "Mere kpara, ani wu sü engu, de te ye ngbü enü tete la nda-ani de. Te di bala, ani ena awu kaje la, neh baye baye?" 6 Yesu gü ba, "Ma zu de kaje te ngbü enü kpaka Wüba. Angü ma ngbü emala fü yi zu ngü ka Wüba. Ma ngbü kpah eküwa wü kpara, te ewü to maguma wü fere. Gara kpara te tï aküwa wü kpara nda ma, ʼduwa de-ra. Gara kaje ʼburu ʼburu nda ma, duu de-ra. 7 Yi kpo eyi da ewu ra mba ce ce ce. Te di bala, yi kpo kpah eyi ewu Wüba. Akpo enatikine anü kpa engagira nü, yi ena adu awu Wüba tïne areke areke." 8 Fü Fïlïpo ayia amala ngü fü Yesu, gü ba, "Mere kpara, gara yitangü ka-ni ladü sene. Ye gü la tamu Wö ye fü ani, teka de ani wu engu de jia ani. Fü ani ace da embü ye de wü yitangü." 9 Yesu gü ba "Fïlïpo deyï, te mü wu ra eyi, mü wu Wüba kpah eyi. Ah mere baye, te mü gü ba, 'Ma gü tamu Wüba fü ani' ne? Angü ma yiri esüka yi sene eyi fa sü, zalü akoro dene, mü wu ra la fï de? 10 Ngü ta te ma mala fü yi, gü ba, 'Ma ngbü engbü guvu Wüba, Wüba ngbü kpah engbü guvu ra ne,' mü le ngü la de, neh teka ne? Ngü de te ma ngbü emala fü yi ne, ma mala de tete-ra nda-ra de. Ah de ngü ka Wüba te ngbü engbü guvu ra ne. Angü engu ngbü ereke tima ka-ye esaka ra me-ye. 11 Ngü te ma mala fü yi, gü ba, 'Ma ngbü engbü guvu Wüba, Wüba ngbü kpah engbü guvu ra ne,' ah le de ngü la rï gbü nzö yi mbi mbi mbi. Te ngü la rï gbü nzö yi mbi mbi de, anga yi je sisi na mbi mbi kpah de la, ah le de yi fï nga wü mere kpeke ngü te ma ngbü emere gbü jia yi ne, fü yi adu awu si-ngü la areke." 12 Fü Yesu adu amala gara ngü fü ewü, gü ba dene, "Ngü te ma ngbü emala fü yi ne, ah de zu ngü. Te mü to maguma mü fere la, ma ena ato wazi fü mü, teka fü mü amere wü kpeke ngü di, kpah ba e te ma ngbü emere ne. Fü ngü la aga gbü jia wü kpara, fü ewü angbü egbo nga ïrï Wüba, teka ngü ka-mü la. Tima ka-mü la ena afa nda-ra, ta te ma mere ne ka, angü ma ngbü ego ka-ra ago kpaka Wüba. Te ma nü eyi kpala la, ma ena atima wazi fü yi. 13 Mene ngü te yi ena ayi-ta Wüba di, te ïrï ra, ma ena ato ato fü yi. Te di bala, wü kpara ʼburu ena awu ngü la, fü ewü agbo nga ïrï Wüba, teka wazi te ma to fü yi la. 14 Wayi, wü e ʼburu te yi ena ayo kpaka Wüba te ïrï ra, ma ena amere wü ngü la fü yi. 15 Te yi le ra de maguma yi ʼburu la, yi ena aje wü ngü, de te ma ngbü erï yi di ne ʼburu, kpah da emere ereke areke. 16 Te ma nü koro eyi kpaka Wüba la, ma ena ayi-tata, fü engu atima gara kpara te ena akoro, angbü de wü yi da ra sene, fï mere badi. Kpara la, ah de Nzïla Wazi Me, te ena akoro ato wazi fü yi, da engbü tundu de wü yi. 17 Nzïla Wazi Me engu la ena angbü emala zu ngari Me fü yi. Yi ena awu engu areke areke, angü engu ena angbü guvu yi. Amba wü kpara te ewü le ngü ka-ra de, wüh tï awu engu kpah de, angü wüh le ngü kaka kpah de. 18 Yi fï nga ngü de, angü ma tï ace yi kpikpi yi de, ma ena adu akoro kpaka yi. 19 Ah ce du lö-ra mba cüküʼdaye, ma ena ayia teka ace sü füh kotö ne. Te di bala, wü kpara te ewü le ngü ka-ra de, wüh tï awu ra tïne de. ʼDuwa de-yi, fütanga sïkpï mba cüküʼdaye, yi ena adu awu ra me-yi. Angü ma ena adu azükü, fü yi aküwa kpah gbü ngü ka-ra la. 20 Gbü sïkpï te ma ena adu akoro tete kpaka yi, yi ena adu awu ngü la areke, gü ba, Wüba ngbü engbü guvu ra fanü. Ma ngbü engbü nda-ra guvu yi. Fü yi angbü nda-yi kpah guvu ra. 21 Te yi je rïrï ka-ra, da emere ngü la ʼburu ereke areke, ma ena awu, gü ba, yi le ra eyi de maguma yi fanü. Te di bala, Wüba ena ale ngü ka-yi, angü yi ngbü kpah ele ngü ka-ra. Ma ena ale kpah ngü ka-yi, fü ra agü tamu ra fü yi." 22 Gara mürü tima ka Yesu ta la kpala de ïrï ye Tadayo. Fü Tadayo amala ngü fü Yesu, gü ba, "Mere kpara, ni je ngü la mbi mbi de. Te ye ena adu agü tamu ye fü ani la, ah mere neh baye, te wü gara kpara tï awu ye de ne?" 23 Yesu gü ba, "Te mü le ra eyi fanü fanü la, mü ena aje rïrï ka-ra, da emere ereke areke. Te di bala, Wüba ena ale ngü ka-mü afa sü. Fü a akoro ake Wüba, angbü guvu mü. 24 Mene kpara te le ra nda de, ah le rïrï ka-ra nda kpah de. Ngü te ma emala fü yi ne, ma mala de tete-ra nda-ra de. Ah de ngü ka Wüba te tima ra ne. 25 Sidi nga ra sene, Wüba ena atima Nzïla Wazi ye fü yi, te ena angbü da ra, teka ato wazi fü yi. Nda-ra, ma mala ngü la fü yi mba ce, o ra di la ladü esüka yi sene. Te Nzïla Wazi Me engu koro eyi la, ah ena agü tamu si-ngü, de te ma mala fü yi ne, mbi mbi mbi ʼburu me-ye. Fü ngü la arï gbü nzö yi areke areke. 27 Yi ngbü engbü de cïnga ne, teka te ma yia ece yi ne? Yi fï nga ngü de, angü ma ena ato gu ngü fü yi, te ena agu maguma yi kpina. Ah ena adi baka nda wü kpara füh kotö ne nda de. Yi fï nga ngü de. Yi ngbü de cïnga kpah de. Yi rü kpekpeke. 28 Ngü te ma mala fü yi, gü ba, 'Ma ena ace yi, anü kpaka Wüba, fü ra adu akoro kpaka yi sidi ne,' ngü la ngbü eto cïnga fü yi me-ye? Ah le de ngü la to cïnga fü yi de. Te yi ena ale ra ta, de maguma yi fanü fanü la, de bane yi ena angbü de tadu, teka ngü te ma mala la. Teka ne de, angü ma nü kükürü de, ma ego kpaka Wüba, te di de mere kpara fere, teka fü engu ao ra Mere Miri gbü nzö wü ngü ʼburu. 29 Tïtïne, ma ngbü emala ngü ne fü yi, o ngü engu mere te-ye la de. Te ma ce yi eyi la, de yi fï nga ngü, de te ma mala fü yi ne, fü yi awu, gü ba, ma togo eyi kpaka Wüba fanü. 30 Ma tï arï yi de gara ngü tïne gbe de, angü lö-ra ma. Satana, te di de miri ka kotö ne, te ekoro, agü gü kpaka ra. Amba engu tï afa ra de siti ngü ka-ye la nda de. 31 Ma ena ace te-ra esasaka, ba e te Wüba mala fere, teka fü wü kpara awu, gü ba, ma le Wüba eyi, fü ra angbü emere wü ngü, ba e te engu ngbü ele. Te ah bala, nih yia gbü sü dene eyia, nih nü e ka-nih enü."

15

1 Fütanga ngü la, fü Yesu afü te-ye, amala ngü fü wü kpara ka-ye, gü ba dene, "Nih de nih ma, nih baka rü vinü. Yi nda-yi baka yakpa rü la, ma nda-ra tïne cu baka rürü na, te ngbü eto wazi fü yi. Wüba nda-ye me-ye baka kpara te ru rü vinü la. 2 Mene yakpa rü te rï de ne, Wüba ngbü ede, egü kötö. Wüba ngbü kpah ereke wü yakpa rü, te ewü ngbü erï la, teka de wüh di erï gbrirrri! ʼduwa ba-neh-ene-la. 3 Kpah bala, ngü de te ma rï yi di ne, ah reke yi eyi, yi koro eyi nzïla. 4 Yakpa rü tï eyi arï kpikpi ye? Ah bala de. Te yakpa rü lala eküte rü ye de la, ah tï arï kpah de. Kpah bala, ma le de yi lala eküte ra, baka yakpa rü te lala eküte rü ye, teka fü ra ato wazi fü yi, teka fü yi amere züka ngü di. Angü te yi lala eküte ra de la, ngü ka-yi tï areke gbü jia Me kpah de. 5 Wayi, ma de rü vinü engu la, yi baka yakpa ra. Te yi lala eküte ra, fü ra angbü eto wazi fü yi la, yi ena amere züka ngü afa sü. Angü yi tï amere ngü ka-ra de tete-yi nda-yi de. 6 Mene kpara te lala eküte ra de, ah ena adi ba yakpa rü, te wüh de ade, gü kötö. Te yakpa rü la ürü eyi la, tima kaka tïne neh ene? Wüh ena aza engu, agü agbü wa, fü ah acuru acuru. 7 Te yi lala eküte ra, fü ngari ra angbü emaguma yi la, mene ngü te yi ena ayi-tata kpaka Wüba, ah ena ato ato fü yi. 8 Te yi ngbü ba wü züka kpara ka-ra la, yi ena angbü emere wü züka ngü afa sü. Te yi mere bala la, wü kpara ena angbü egbo nga ïrï Wüba, teka ngü ka-yi la. 9 Ma le yi fa sü, kpah baka e te Wüba ngbü ele ra. Ah ele de yi lala eküte ra, teka fü nih angbü ele te-nih de nih ma. 10 Te yi je rïrï ka-ra, da emere mbi mbi mbi la, nih ena angbü ele te-nih efa sü. Kpah baka e te ma ngbü eje rïrï ka Wüba, fü a angbü ele te-a ake di ne. 11 Ma ngbü emala ngü ne fü yi, teka fü le-te ka-nih ato tadu fü yi, kpah baka te le-te ka-a ake Wüba ngbü eto tadu fere ne. 12 Dene eyi rïrï ka-ra fü yi. Ah le de yi di ele wü bu yi, kpah baka e te ma ngbü ele yi ne. 13 Yi fï la nga lele ka-ra. Lele ka-ra fa nda wü kpara füh kotö ne ʼburu. Kpara tï eyi ato te-ye, akpi teka aküwa wü di enga ni ye fanü? Ngü bala ladü? Ma wu ngü bala füh kotö sene nda-ra la kü de! 14 Te yi ngbü eyi emere wü ngü, de te ma ngbü erï yi di ne la, yi ena adi zu de wü di enga wüna fanü fanü. 15 Ma ngbü eï yi wü di enga wüna kükürü de, angü wü ngü ta te ma je gömö Wüba ne, ma mala eyi ʼburu fü yi. Yi le wü ngü la kpah eyi. Ma tï aceka yi tïne ba wü jaji de, angü jaji tï awu ngü, de te mere kpara kaka ngbü emere ne, nda de. 16 Ma fe yi, o ba wü di enga wüna me-ra. Amba yi fe ra me-yi nda-yi de. Ma fe yi, teka fü yi adi emere wü ngü, te ena angbü areke gbü jia Me. Fü yi angbü ba rü vinü, te ngbü erï gbrirrri! te nga wü re ʼburu. Angü ma ngbü ele de züka ngü ka-yi la nü kpa engagira nü. Ah mere e anza nda de. Te yi mere bala la, mene e te yi ena ayo kpaka Wüba te ïrï ra la, Wüba ena ato e la ato fü yi. 17 Dela rïrï ka-ra te ma mala fü yi, ah le fü yi adi ele te-yi ale." kpü ni 18 Fü Yesu adu amala gara ngü fü wü kpara ka-ye la, gü ba dene, "Yi rü kpekpeke, angü wü kpara, te ewü le ngü ka-ra de ne, wüh ena akpü yi, kpah ba e te ewü ngbü da ekpü ra enatikine ne. 19 Kükürü de, angü ma fe yi me-ra, teka fü yi ace da emere siti ngü baka nda wü kpara la. Te yi ena angbü ta emere siti ngü baka ewü la, de bane wüh ena ale ngü ka-yi ale. Amba nda-yi ngü ka-ye kpikpi ye. Dela eyi si-ngü te wüh ena adi ekpü yi tete na ne. 20 Yi fï la nga mene ngü, ta te ma mala fü yi ne, gü ba, 'Ngü ka mbarase tï afa nda mere kpara ka-ye de,' ne. Angü, te wüh ngbü ekpü mere kpara la, wüh ena ale wü jaji kaka? Wüh tï ale de! Te di bala, wüh ena akpü yi, kpah baka e ta te wüh kpü ra. Te wüh ena aje ta ri ra la, de bane wüh ena aje ri yi kpah aje. 21 Wüh ena amere wü ngü la ʼburu eküte yi bala, angü yi de wü kpara ka-ra. Angü wüh le ngü ka-ra nda-wü de. Wüh le, gü ba, ma de Ye Me, te Me tima ra me-ye ne, kpah de. 22 Wü kpara ngbü ekpü ra, neh teka ne? Ma koro füh kotö ne teka amala ngari Me fü ewü, amba wüh le ngü la de, neh teka ne? Dela eyi siti ngü te ena angbü gbü nzö ewü fï badi ne. Angü te ma ena akoro ta, amala nga wü ngü la fü ewü de la, de bane siti ngü tï angbü gbü nzö ewü nda de. Ma koro esüka ewü sene, fü ra amere mere bi wü kpeke ngü, te gara kpara tï amere de. Fü ewü awu wü ngü la cu de jia wü. Wüh fï nga ngü la nda-wü kpah de. Fü ewü akpo angbü ekpü a ake Wüba akpü. Angü te kpara ngbü ekpü ra la, ah ngbü dela kpah ekpü Wüba. Dela eyi mere siti lïya gbü nzö ewü. 25 Ngü la tï kpini de ngü ta te Miri Davidi ba gügü gbü Ngari Me, gü ba, 'Wüh ngbü ekpü ni kükürü, angü ni mere siti ngü fü ewü ʼburu ʼburu de.' 26 Wü di enga wüna, yi kpe cürü de, angü ma ena atima Nzïla Wazi Me, te ena akoro ale-ta ngü te-yi, sidi nga ra. Ah ena akoro kpaka Wüba, fü ah angbü de wü yi sene. Ah ena aü jia yi, teka fü yi aje si-ngü te ma ngbü emala fü yi ne mbi mbi mbi. 27 Kpah bala, ah le de yi mala nga ra fü wü kpara ʼburu, angü nih ngbü eyi de nih ma tundu.

16

1 Ma mala ngü la fü yi kükürü de, angü te wü kpara ena akpo da ekpü yi, ah le fü yi arü kpekpeke gbü ngü ka-ra. 2 Angü wüh ena amere yi sisiti. Wüh ena aliki wü gara yi esambü ka biti-te ka-wü asidi. Fü ewü amörö kpah wü gara yi, gü ba, ani ngbü dela emere züka ngü gbü jia Me. 3 Wüh ena amere wü ngü la ʼburu eküte yi bala, angü wüh le ngü ka-ra nda-wü de. Wüh le, gü ba, Ma de Ye Me ne, kpah de. 4 Ma ngbü emala ngü la fü yi bala, angü te sïkpï ka ngü la koro eyi la, wü kpara la ena amere wü siti ngü la eküte yi bala, fü yi adu afï nga ngü la, gü ba, ma mala ngü la ta fü ani eyi gügü. Te di bala, yi ena adu arü kpekpeke." Fü Yesu adu amala gara ngü fü wü kpara ka-ye la, gü ba, "Ma mala ta ngü la fü yi te enga gina nda-ra la de, angü ma la ladü de wü yi sene, da eceka kpï fütanga yi. 5 Tïtïne ma le eyi adu kpaka Wüba te tima ra ne. Ah mere baye, te yi le ayi-ta ra, teka ngü la nda-yi de ne? 6 Yi ngbü de cïnga teka ngü te ma mala fü yi ne? Aʼa. Yi mere e angbü de cïnga teka ngü la de. 7 Ngü te ma ngbü emala fü yi ne, ah de zu ngü. Ah reke ta fa sü, te ma ena anü kpaka Wüba kpala, angü te ma nü eyi la, ma ena atima Nzïla Wazi Me, te ma ngbü emala nganga na, fü yi ne. Amba, te ma nü de la, ah tï akoro kpaka yi kpah de. 8 Te Nzïla Wazi Me la koro eyi la, ah ena amala ngari Me fü wü kpara kpekpeke. Fü ngü la aü jia ewü. Ah ena amala wü ngü bata fü ewü. Gina ngü gü ba, 'Wüh ngbü emere siti ngü efa sü, angü wüh le ngü ka-ra nda-wü de.' Eʼbaʼbasu ngü gü ba, 'Ma de Ye Me, te ma ngbü emere züka ngü gbü jia Me duu me-ra. Angü ma ngbü ego kpaka Wüba te tima ra ne. Wü kpara tï awu ra nda-wü tïne de.' Ebabata ngü gü ba, 'Me ena akolo lïya gbü nzö wü kpara füh kotö ne, angü ah kolo lïya ka Satana eyi.' 12 Wü gara ngü ta ladü emaguma ra, te ma le amala fü yi ne, ma tï amala fü yi tïne de. Angü yi tï aje si-ngü la tïtïne mbi mbi la de. 13 Ah le de Nzïla Wazi Me koro kpaka yi feke, teka asere si-ngü la fü yi. Angü te engu koro eyi la, ah ena angbü emala wü ngü, de te engu ngbü eje gömö ra ne fü yi, teka fü yi adu aje sisi na mbi mbi mbi. Fü yi angbü egbo nga ïrï ra gbü wü ngü la. 15 Wü ngü ka Wüba ʼburu, ah kpah de ngü ka-ra, angü fïngangü ka-a ake di ʼburu biringbö. Teka ngü la, fü ra amala fü yi, gü ba, 'Wü ngü te Nzïla Wazi Me ena amala fü yi ne, ah ena aje gömö ra.' 16 Fütanga lö-ra mba cüküʼdaye, yi tï awu ra de. Yi fï nga ngü de, angü yi ena adu awu ra sidi nga sïkpï mba cüküʼdaye." 17 Te wüh je ngü te Yesu mala la, fü wü gara kpara kaka angbü da efï nga ngü emaguma wü, gü ba, "Ngü de te engu mala, gü ba, 'Fütanga lö-ra mba cüküʼdaye ne, ani tï awu ni de, fü ani adu awu ni sidi nga sïkpï mba cüküʼdaye' ne, si-ngü gbü ngü la gü neh fe? Baka te engu mala, gü ba 'Ni edu kpaka Wö ni,' ne, ani je si-ngü la kpah de. 18 Ngü de te engu mala, gü ba, 'Sïkpï mba cüküʼdaye,' la, ah gü neh fe? Ani wu si-ngü de te engu ngbü emala la, nda-ani ʼburu ʼburu de." 19 Te Yesu wu, gü ba, wü kpara ka-ni la le ayi-ta ni teka ngü la, fü ah amala ngü fü ewü, gü ba, "Ma mala ta ngü fü yi, gü ba, 'Fütanga lö-ra mba cüküʼdaye, yi tï awu ra de, yi ena adu awu ra sidi nga sïkpï cüküʼdaye.' Ngü la ngbü eto mere fïngangü emaguma yi, neh teka ne? 20 Ngü te ma ngbü emala fü yi ne, ah de zu ngü. Gbü wü sïkpï ne, yi ena angbü da eku gba de ngura. Amba wü kpara te ewü le ngü ka-ra de, wüh ena angbü nda-wü de tadu. Yi ena angbü nda-yi de cïnga, teka sïkpï mba cüküʼdaye. Fütanga ngü la, cïnga ka-yi ena anza, fü yi adu angbü de mere tadu. 21 Cïnga ka-yi la, ah baka cïnga ka würüse te ena abï ye. Angü, te sïkpï ka yayaka kaka koro eyi la, engu ena angbü de cïnga. Te engu yaka eyi la, ah du fï nga cïnga ka-ye la tïne de. Ah ena angbü tïne de mere tadu, teka ngü ka mbarase ka-ye la. 22 Nda-yi kpah bala. Tïtïne yi ngbü eyi de cïnga, angü ma yia eyi ece yi. Yi mere e afï nga ngü de, angü ma ena adu akoro kpaka yi, fü yi adu angbü de tadu. Tadu ka-yi la ena angbü fï badi, ah tï anza de. 23 Te sïkpï engu ena akoro, yi ena adi awu ngü ka-ra areke. Yi tï ayi-ta ra tïne de. Ngü te ma ngbü emala fü yi, ah de zu ngü. Te yi ena ayi-ta Wüba teka wü ngü ʼburu te ïrï ra la, Wüba ena ato wü ngü la fü yi ʼburu. 24 Kü baka te nih ngbü de nih ma ne, yi yo e te ïrï ra kpaka Wüba nda-yi la de. Te di bala, yi yo e eyo kpaka Wüba, ah ena ato e la fü yi ato, fü yi angbü de mere tadu. 25 Ma ngbü emala wü ngü la fü yi ʼburu gbü mani. Amba gbü sïkpï te ena akoro, ma tï amala ngü fü yi tïne gbü mani de. Ma ena amala nga Wüba fü yi tïne mbölö. 26 Gbü wü sïkpï te ena akoro la, yi ena ayi-ta wü ngü ʼburu kpaka Wüba te ïrï ra. Wüba ena amere wü ngü la amere ʼburu fü yi. Angü yi ena angbü eyo e kpaka Wüba tïne me-yi sidi nga ra, fü ah angbü eto wü ngü la fü yi, 27 angü ah le ngü ka-yi fa sü. Kükürü de, angü yi le ngü ka-ra eyi de maguma yi biringbö. Yi le kpah ngü te ma ngbü emala fü yi, gü ba, ma de Ye Me, ne eyi. 28 Wayi, ma yia ta kpaka Wüba, akoro füh kotö sene. Amba tïtïne dene ma yia eyi ece kotö ne, adu kpaka Wüba." 29 Fütanga ngü la, fü wü kpara ka Yesu adu amala ngü fefe, gü ba, "Wayi! Mü mala ngü dela fü a tïne eyi mbölö! Ah de mani gbü ye tïne de! 30 Fanü, a wu eyi kpo, gü ba, mü wu wü ngü ʼburu. Ngü tïne te a ngbü efï emaguma a afï, o a mala ngü la fü mü la de ne, mü wu ngü la, lügü kpah eyi! Teka ngü la, a wu tïne eyi kpo, gü ba, amba mü zu de Ye Me fanü." 31 Yesu gü ba, "Bala? Yi to maguma yi eyi fere fanü? Aʼa. Maguma yi ka-ye fï la bü ʼbasu ʼbasu. 32 Yi ena awu ngü la enatikine, angü yi ena akpe, abaya ʼburu, ace ra kpikpi ra. Amba ma kpikpi ra nda-ra de, angü Wüba ena ato wazi fere. 33 Dela eyi ngü te ma mala fü yi, teka fü yi angbü de gu ngü emaguma yi sidi nga ra. Füh kotö ne, wü kpara te ewü le ngü ka-ra de, wüh ena ato cïnga te-yi. Yi rü kpekpeke, yi kpe cürü de. Ma ena ale-ta ngü te yi, angü wazi ra fa nda wü kpara füh kotö ne ʼburu." Dela eyi ngü ta te Yesu mala fü wü kpara ka-ye, gbü sïkpï te wüh zoro engu tete na ne.

17

1 Fütanga ngü te Yesu mala fü wü kpara ka-ye la, fü engu ayia ae jia ye tikpi, aku gba fü Wö ye, gü ba, "Wüba, mü to wazi fere, angü sïkpï ka kpi ka-ra tï eyi dene. Mü to wazi fere, de ma rü kpekpeke gbü cïnga la, teka fü wü kpara adu awu wazi mü eküte ra, fü ewü angbü egbo nga ïrï nih gbü ngü la. 2 Ma yi-ta mü teka ngü la, angü mü o ra ta ba miri gbü nzö wü kpara füh kotö ne ʼburu, teka fü ra aküwa wü kpara te mü to ewü fere ne." 3 Yesu mala ngü la kükürü de, angü wü kpara tï eyi aküwa fï mere badi, te ewü to maguma wü eyi fü Me, te di de zu Me fanü fanü ne. Ah le kpah de wüh to maguma wü fü Yesu Kurisito, angü ah de kpara te Me tima engu teka aküwa wü kpara. 4 Yesu gü ba, "Wüba, tima ta te mü to fere amere ne, ma mere nza eyi. Ma mala ngari mü eyi fü wü kpara, kpah ba e te mü mala fere ne, fü mere bi ewü ato maguma wü fü mü. 5 Tïtïne Wüba, te ah bala la, ma ngbü eyi-ta mü, de mü to wazi fere, teka fü nih adu angbü tundu ake nih ma agbü kpï kpala, baka e ta te nih ngbü tundu ake nih ma te enga gina, o nih mere kotö ne la de ne. 6 Wüba, mü ceka wü kpara ka-ra, te mü fe ewü esüka wü bu wü, ato fere ne. Angü ma mala nga mü eyi fü ewü ʼburu, fü ewü aje ngari mü kpah eyi, da emere ereke areke. 7 Te di bala, wüh wu kpah eyi, gü ba, wü ngü ʼburu, de te ma ngbü emala fü ani ne, ma je gömö mü. 8 Angü ngari mü, ta te mü to fere ne, ma mala eyi ʼburu fü ewü. Fü ewü ale ngü la areke areke, ato maguma wü fü mü. Wüh wu kpah eyi kpo, gü ba, ma de Ye mü, te mü tima ra me-mü. 9 Wüba, ma ngbü eyi-ta mü teka wü kpara ka-ra ne, de mü le ta-ngü te ewü, da eto wazi fü ewü, angü wüh ka-wü de wü kpara ka-mü, te mü fe ewü, to fere. Ma yi-ta mü teka wü kpara ʼburu nda-ra de, ʼduwa teka wü kpara ka-ra ne. 10 Angü wü kpara ka-ra ʼburu de wü kpara ka-mü. Kpah bala, wü kpara ka-mü ʼburu de wü kpara ka-ra, angü mü fe ewü, to fere me-mü. Fü ewü awu wazi ra, gü ba, ma de Ye mü fanü. 11 Wüba, ma ngbü eyi-ta mü, de mü mere kpa te wü kpara ka-ra ne gbü wazi ka-mü, teka de wüh rü kpekpeke sidi nga ra, angü ma ena adi tïne füh kotö sene ma. Kpah bala, ah le de mü to wazi fü ewü, teka fü fïngangü ka-ewü angbü biringbö, fü ewü adi ele te-wü, baka nih ake nih ma, te fïngangü ka-nih di biringbö ne. Mü mere kpa te ewü, angü süka ewü ena adürü. 12 Baka ta te ma ngbü de ewü füh kotö sene ne, ma ngbü eceka kpï fütanga ewü me-ra, da ele ta-ngü te ewü, de wüh rü kpekpeke gbü ngü ka-mü. Kpara te dürü esüka ewü, ah ngbee biringbö, te yia ce ngü ka-mü. Ah de kpara te mü mala nganga ta gügü, gbü Ngari mü, gü ba, engu ena adürü ne. 13 Wüba, tïtïne ma le eyi adu ka-ra kpaka mü. Baka te ma ngbü de wü kpara ka-ra füh kotö sene ne, ma mala bi wü ngü eyi fü ewü, teka de wüh rü kpekpeke gbü ngü ka-ra. Teka ngü la, wüh ena angbü de mere tadu, kpah baka e te ma ngbü de tadu teka ngü ka-mü ne. 14 Ma mala ngari mü eyi fü ewü, fü ewü ayia ale ngü la. Wü kpara de te ewü le ra de ne, ngbü ekpü ewü ka ngü la, angü wü kpara ka-ra le siti ngü ka wü kpara la nda-wü de, kpah baka ra, te ma le siti ngü ka-ewü de ne. 15 Wüba, mü le ta-ngü te ewü, angü wüh tï ace sü füh kotö ne la de. Ma ngbü eyi-ta mü, de mü liki Satana eküte ewü asidi, angü ah ena afiti ewü. 16 Wüh le siti ngü ka wü bu wü füh kotö ne nda-wü de, fü ewü adu alala ka-wü gbü nga ra, angü ma le siti ngü ka wü kpara füh kotö ne kpah de. 17 Te di bala, ma ngbü eyi-ta mü, de mü fü ewü ba wü di mü, de ngari mü, angü wüh le ngari mü eyi de maguma wü. 18 Angü ma ena atima ewü, amala ngari mü fü wü kpara, kpah baka e te mü tima ra, amala ngari mü füh kotö ne. 19 Te di bala, ma to te-ra eyi akpi teka ewü, teka de wüh to kpah te-wü ʼburu ʼburu, gbü ngü ka-mü. 20 Wüba, ma ngbü eyi-ta mü teka wü kpara ka-ra, te a ngbü de ewü ne. Ma ngbü kpah eyi-ta mü fü wü gara kpara, te ewü ena ato maguma wü fere sidi, teka ngari mü, te ewü ena aje gömö ewü ne. 21 Mü to wazi fü ewü, teka fü fïngangü ka-ewü angbü ʼburu biringbö, baka e te fïngangü ka-nih di tundu ake nih ma ne. Mü to wazi fü ewü teka fü fïngangü ka-ewü angbü biringbö, fü ewü alala gbü ngü ka-nih. Te wü kpara füh kotö ne ena awu fïngangü ka-ewü biringbö bala la, wüh ena awu fanü, gü ba, ma de Ye mü, te mü tima ra me-mü. 22 Wazi ta te mü to fere ne, ma to eyi fü ewü, teka fü fïngangü ka-ewü angbü di kpah biringbö baka nda-nih. 23 Baka te fïngangü ka-mü di emaguma ra ne, ah le de nda-ra ngbü kpah emaguma ewü, teka de fïngangü ka-ewü ngbü kpah biringbö. Angü, te wü kpara füh kotö ne wu bala la, wüh ena awu fanü, gü ba, ma de Ye mü, te mü tima ra me-mü. Fü ewü awu kpah, gü ba, mü ngbü ele wü kpara ka-ra kpah baka e te mü ngbü ele ra. 24 Wüba, ma ngbü eyi-ta mü teka wü kpara ka-ra, te mü to ewü fere ne, angü ma ngbü ele de a ngbü tundu de ewü, kpaka mü agbü kpï kpala. Teka de wüh wu wazi ra, wazi ta te mü to fere agbü kpï ne, angü mü le ra ta eyi gügü, o nih reke kotö ne la de. 25 Wüba, mü de züka kpara, amba wü kpara füh kotö ne wu mü nda-wü de. Ma wu mü ka-ra bü me-ra. Wü kpara ka-ra ne wu mü kpah eyi, gü ba, mü tima ra me-mü. 26 Angü ma mala ngü ka-mü eyi fü ewü. Ma ena angbü kpah emala ngü ka-mü fü ewü bala, teka fü fïngangü ka-ra angbü emaguma ewü, teka fü mü ale ewü de maguma mü ʼburu, kpah baka e te mü ngbü ele ra ne." Dela gba ta te Yesu ku kpaka Wö ye, teka wü kpara ka-ye.

18

1 Te Yesu ku gba kpaka Wö ye nza tete, fü ah ayia de wü kpara ka-ye la, anü kpa etangu gara ngu de ïrï ye Kïdïrona. Fü ewü anü akoro gbü gara sü kpala, te wüh ru rïrü de ïrï ye Olïve gbügbü na. 2 Yuda Keriyota wu sü engu la ta kpo, angü Yesu ngbü ta enü de wü kpara ka-ye kpala. 3 Fü Yuda Keriyota ayia anü gbü mani, amala ngü la fü wü mere kovo ka wü Yïsarayele, gü ba, "Wü Yesu ladü kpikpi wü gbü gara sü kpane." Te wü kovo la je ngü la bala, fü ewü ayia bü kere, aï wü marajümïya, teka de wüh nü, wüh zoro Yesu kpala. Fü ewü atima ewü de wü Keriyota, de ah nü, ah gü tamu sü la fü ewü. Wüh ʼburu de wü mere maguruma, de wü dü esaka wü, kpah de wü ke, angü ngü la ngbü ta emere te-ye gbü biti. 4 Te Yesu wu wü marajümïya, te Keriyota ngbü ekoro de ewü la, fü ah ayia anü, amaka te-ye de ewü, angü ah wu eyi, gü ba, sïkpï ka cïnga ka-ni koro eyi dela. Fü ah ayi-ta ewü, gü ba, "Yi ngbü egïrï neh da?" Wüh gü ba, "Ani ngbü egïrï Yesu, kpara ka Nazareta." Fü Yesu alügü ngü fü ewü, gü ba, "Kpara te yi ngbü egïrï ne, ah de-ra. Ma dene." 6 Te wü kpara la je ngü te Yesu lügü fü ewü la, fü ewü aviti, adu kpa sidi ka cürü, atï ʼburu kötö, ngbele kübaka! 7 Fü Yesu adu kpah ayi-ta ewü, gü ba, "Wüh ngbü egïrï neh da ya?" Wüh gü ba, "Ani ngbü egïrï Yesu, kpara ka Nazareta ne." 8 Yesu gü ba, "Ma mala tïne fü yi, gü ba, 'Kpara de te yi ngbü egïrï ne, ah de-ra.' Te ah bala la, de yi ce wü kpara ka-ra, de wüh nü ka-wü." 9 Yesu mala ngü la bala, teka de wüh mere e azoro wü kpara ka-ni de, kpah baka ngü te engu mala tïne fü Wö ye, gü ba, "Wö ni, ni ceka kpï fütanga wü kpara, ta te ye to fü ni ne eyi reke areke. Süka ewü biringbö dürü esaka ni nda de." 10 Te Petero wu, gü ba, wü kpara la le eyi azoro Yesu ne, fü engu ayia agbi maguruma ka-ye, atï te gara kpara ka tima ka mere kpara füh kpökpö, ade gügüje na ka kokpa, akolo tuu! 11 Fü Yesu amala ngü fü Petero, gü ba, "Ayï! Mü mere bala teka ne? Mü za maguruma ka-mü, mü lügü da ye! Cïnga te Wüba le de ma zü ne, ma tï ace nda-ra de!" 12 Fütanga ngü la, fü wü marajümïya de wü mere kpara ka-wü, de wü gara kovo, ayia azoro Yesu, ai kpakpa na de ku, gö gö gö! 13 Fü ewü aza Yesu, anü di engagira gara mere kovo ka wü Yïsarayele de ïrï ye Anasï, te di de wügiri ye Kayafa, kpara te ngbü füh kpökpö ne. 14 Ah de Kayafa ta te mala ngü fü wü kovo ka wü Yïsarayele, gü ba, "Ah reke ta ngbürü pe te kpara biringbö ena akpi me-ye, teka aküwa mere bi wü kpara ʼburu," ne. 15 Te wüh ngbü enü de Yesu tete, fü Petero angbü efa nga ewü gbü zi. Fü gara kpara ka Yesu angbü kpah efa nga ewü gbü zi. Fü ewü afa nga wü Yesu, zalü akoro di emöngïtï ʼbaranga ka Anasï. Fü kiri ye Petero la ayia arï kpa gbü nga wü Yesu kpala, angü mere kpara la wu engu kpo. 16 Da Petero te ena arï kpala nda ma, angü wüh wu engu de. Ah ngbü nda-ye ciki etanü. Te kiri ye na la wu bala, fü ah adu akoro amala ngü fü würüse, te ngbü efete möngïtï ka ʼbaranga la, de ah ce kaje fü Petero, teka de engu rï kpah mini. Fü würüse la ale ngü la. Fü Petero ayia arï agbü ʼbaranga la. 17 Fü würüse la aceka Petero. Fü ah ayia ayi-tata, gü ba, "Mü de süka wü kpara ka Yesu ne de?" Petero gü ba, "Aʼa! Ma de kpara kaka nda-ra de!" 18 Gbü lakï la, wü marajümïya de wü kpara ka tima ka kötï la, deke ta wa ka-wü, eya te-wü tete ka zü. Fü Petero ayia anü arï kpah esüka ewü kpala, da eya te-ye. 19 Amba Yesu, mü ka-mü kpa esambü. Fü Anasï akpo da eyi-ta Yesu kpekpeke, gü ba dene, "Ye mala la nga wü kpara ka-ye fü ani. Wüh neh fe? Wüh ladü gbe? Ye ngbü erï ewü neh, de ne rïrï ne?" 20 Fü Yesu alügü ngü fefe na, gü ba, "Angü mü ngbü eyi-ta ra de bala, neh teka ne? Te mü le akolo lïya ka-ra la, de mü kolo mbi! Amba ah le de mü ï wü gara kpara, teka de wüh mala nga ra fü mü me-wü. Angü ma mala ngü esalakumu nda-ra de. Ma ngbü ta erï wü kpara la ngbaangba gbü jia wü kpara ʼburu. Gara kpa esambü ka biti-te ka-nih, gara kpa etambasü Mere Kambü ka Me." 22 Fü gara marajümïya ayia abe gbüra Yesu, amala ngü fefe, gü ba, "Ye ngbü elügü ngü fü mere kpara bala, teka ne?" 23 Yesu gü ba, "Mü be ra baye? Ngü ladü bala? Te ma mala siti ngü la, de mü mala nga siti ngü ka-ra la, gbü jia wü kpara. Te ma mala züka ngü ne, mü du be ra, neh teka ne?" 24 Fü Anasï ayi-ta Yesu ma, Yesu lügü ngü nda de. Fü ah ayia atima Yesu engagira Kayafa, o wüh furu ku te kpakpa na la de. 25 Petero, mü fï bü engbü de wü kpara la eküte wa sela. Fü gara süka ewü ayi-ta Petero, gü ba, "Mü de kpara ka Yesu de?" Petero gü ba, "Aʼa! Ma de kpara kaka nda-ra de!" 26 Gara kpara ka tima ka Kayafa ta kpah ladü sela, te di de mürü ye kpara ta te Petero de gügüje na ne. Fü komoko la ayia ayi-ta Petero, gü ba, "Mü de kpara, te ma wu engu de wü Yesu kpane, ne de?" 27 Fü Petero alügü ngü fefe, gü ba, "Ma de engu nda-ra de!" ʼDuwa ngbere! de gba moko-ngü mini, kpah ba e te Yesu mala fü Petero ne. 28 Baka te Kayafa yi-ta Yesu nza tete, fü ewü aza Yesu, gügü kpurutokokpï la, anü di kpa gba gara mere kpara ka wü Rüma, de ïrï ye Pïlatü, te mere miri ka wü Rüma o engu, de ah ngbü gbü nzö wü kpara ka Yudaya ne. Amba wü kovo ka wü Yïsarayele le arï kpa esambü ka Miri Pïlatü nda-wü de, angü engu de ganzi kpara. Wüh ngbü ta eʼbï te-wü teka Karama ka Pasïka. Angü gele ka-ewü gü ba, te mü rï kpa esambü ka ganzi kpara la, mü tï azü karama engu la de. Teka ngü la, fü ewü atima Yesu kpa esambü, kpaka Miri Pïlatü kpikpi ye, de wü marajümïya ka-wü. Amba wüh ngbü ka-wü ciki kpa etanü. 29 Fü Miri Pïlatü, akoro kpa etanü, ayi-ta ewü, gü ba, "Angü komoko la mere ne siti ngü ne? Te yi za bü engu, koro di kpaka ra ne." 30 Wüh gü ba, "Te komoko la ena amere ta siti ngü de la, de bane a tï aza engu akoro di kpaka mü kpah de." 31 Miri Pïlatü gü ba, "Ah mbi. Te ngü ka-yi bala la, ma tï arï gbügbü nda-ra de. Yi za engu eza, yi nü di, de yi to kuru tete, baka e te di gbü rïrï ka-yi." Wüh gü ba, "Aʼa! Ah le de wü mörö engu amörö! Amba wazi a teka amörö engu nda ma, angü rïrï ka-yi, wü Rüma, gü ba, a tï amörö kpara de tete-a nda-a de. Ah le de yi to wazi fü a me-yi." 32 Wü Yïsarayele to Yesu fü Miri Pïlatü ne, teka de engu mörö Yesu, baka te di gbü gele ka wü Rüma. Fü ngü la ayia atï kpini de ngü ta te Yesu mala, gü ba, "Te wüh mörö ni la, wüh ena ae ni eküte rü kpa tikpi." 33 Fü Miri Pïlatü adu arï kpa esambü, te wüh ngbü ekolo lïya ka wü kpara gbügbü ne. Fü ah aï Yesu engagira ye, ayi-tata, gü ba, "Mü ngbürü de mere miri ka wü Yïsarayele fanü?" 34 Yesu gü ba, "Wüh mala ngü la fü mü amala? Anga mü fï ngü la de tete-mü?" 35 Miri Pïlatü gü ba, "Mü ngbü emala ngü fere bala, ma de enga Yïsarayele? Ma ka-ra de enga Rüma! Ma wu ngü ka-yi la nda-ra de. Wü nguwa mü, wü kovo ka-yi, za mü, koro di engagira ra me-wü. Te di bala, ma le ayi-ta mü, angü mü mere fü ewü, ne siti ngü ne?" 36 Yesu gü ba, "Ngü ka-ra baka ngü ka wü miri füh kotö ne nda de. Te ma ena adi ta ba wü miri füh kotö ne la, de bane wü marajümïya ka-ra koro ta eyi, agü gü de wü marajümïya te ewü zoro ra ne, aküwa ra esaka ewü. Amba ngü ka-ra ka-ye kpikpi ye. Wazi ra teka angbü ba miri, koro ka-ye kpaka Me." 37 Miri Pïlatü gü ba, "Mü zu de miri fanü?" Yesu gü ba, "Wayi, mü mala eyi! Si-ngü te ma koro tete na füh kotö ne, ah teka amala zu ngari Me fü wü kpara. Mene kpara te di de kpara ka Me fanü fanü, ah ena aje rïrï ka-ra me-ye." 38 Miri Pïlatü gü ba, "Ho! Mü gü ba, 'Ni koro teka amala ngari Me fü wü kpara?' Dela neh lö ngari Me lö?" Fü Miri Pïlatü adu akoro kpa etanü, kpaka wü kovo ka wü Yïsarayele la, amala ngü fü ewü, gü ba, "Ma gïrï siti ngü ka komoko la eyi ma, ma maka nda-ra de. 39 Te di bala, ma du fï nga gara ngü, maka eyi. Te ma ena ace kpa tete na la, ah ena adi esiti? Angü engu de miri ka-yi. Kpah bala, enatikine, ah de mere sïkpï ka karama ka-yi." Miri Pïlatü mala ngü la bala, angü ta gbü wü re ʼburu, gbü gele ka wü Yïsarayele, ah le de mere kpara di ece kpa te gara kpara ka ku biringbö, gbü sïkpï ka Pasïka la. 40 Baka te wü kovo la je ngü te Miri Pïlatü mala fü wü, gü ba, "Ni le ace kpa te Yesu ne," fü ewü akpo amala ngü de rere, gü ba, "Yesu nda kü de! A le nda-a Baraba!" Baraba engu ne, ah ka-ye de siti kpara ka gü, te ngbü egü gü de wü Rüma, teka tö ka-wü.

19

1 Fütanga ngü la, fü Miri Pïlatü ayia amala ngü fü wü marajümïya ka-ye, de wüh süma Yesu de juru. Fü ewü ayia asüma Yesu de ka. 2 Te wüh süma Yesu tete, fü wü marajümïya akpo angbü emü engu. Fü ewü agara bïbï gbü ti, ato gbü nzö Yesu baka madudu ka wü miri. Fü ewü adu aza diri ngboro bongo ka-ewü, nzenze baka nda miri la, ato kpah eküküte. 3 Fü ewü akoro, angbü ezuru engangagira, da egü mandï fefe, gü ba, "Wayi! Mandï fü ye, mere miri ka wü Yïsarayele!" Fü ewü angbü ebe gbügbüra na. 4 Fütanga ngü la, fü wü marajümïya alügü Yesu kpaka Miri Pïlatü. Fü Miri Pïlatü ayia adu akoro kpa etanü, kpaka wü kovo la, amala ngü fü ewü, gü ba, "De-wü deyï, ni le ace kpa te komoko la, angü ni gïrï siti ngü kaka la nda-ni eyi ma, ni maka nda-ni de. Ni süma engu eyi. Ni tï ato gara kuru tete, nda-ni tïne de. Wüh ena aza engu, akoro di, fü wü awu engu cu de jia wü." 5 Fü ewü anü akoro de Yesu kpa etanü, gbü jia wü kpara la. Bïbï te wüh gara gbü ti ne, fï bü ladü gbü nzönzö, kpah fï bü de nze bongo la eküte ye. Fü Miri Pïlatü amala ngü fü ewü, gü ba, "Engu tïne eyi dela." 6 Te wü kovo, de wü marajümïya ka-wü, wu Yesu bala, wüh le awu cïcïnga na nda-wü de. Wüh ka-wü fï bü de rere ka-wü la, da emala ngü de mere ri wü kpa tikpi, gü ba, "Wüh mörö engu amörö! Wüh bere engu eküte rü!" Miri Pïlatü gü ba, "Aʼa! Ma le nda-ra de! Te yi le bala la, yi za engu, de yi nü mörö me-yi, teka de lïya la ngbü gbü nzö yi! Angü ma gïrï siti ngü kaka nda-ra eyi ma." 7 Fü wü kovo la alügü ngü fefe, gü ba, "Gbü rïrï ka-ani, ah le de engu kpi akpi, angü ah mala, gü ba, 'Ni de Ye Me.' Ah le ao te-ye ba Me!" 8 Te Miri Pïlatü je ïrï Ye Me de bala, fü cürü ayia amere engu afa sü. 9 Fü ah aza Yesu, adu di kpa esambü, ayi-tata, gü ba, "Mü de ye da?" Yesu le ngü fefe na nda-ye de. Ah nga ka-ye tïïï! 10 Miri Pïlatü gü ba, "Ah mere baye, te mü le alügü ngü fere de ne? Mü wu de, gü ba, ma de wazi amörö mü? Anga ma kpah de wazi ace kpa te mü?" 11 Yesu gü ba, "Wayi, mü de mere kpara fanü fanü, angü Me to wazi la fü mü me-ye. Te Me ena ato ta wazi la fü mü de la, de bane mü tï amere ngü fere kpah de. Te di bala, siti ngü ka wü kpara, te ewü zoro ra, akoro di engagira mü ne, ah fa nda-mü eyi ka." 12 Te Miri Pïlatü je ngü la bala, fü ah ayia akoro kpa etanü, kpaka wü kovo la, amala ngü fü ewü, gü ba, "Ni le ace kpa te Yesu." Wüh gü ba, "Te mü ce kpa te komoko la, mü ena awu ngü la me-mü! Angü ah o te-ye ba miri. Te di bala, ah ngbü ele amere gü kpaka Kayïsara, te di de mere miri ka-nih ʼburu ne. Te mü le ngü kaka la, amba mü le ngü ka Kayïsara nda-mü de. Te mü ce kpa mü tete la, a ena atima ngü la fü Kayïsara, fü mü awu ngü ka-mü!" 13 Te Pïlatü je ngü la bala, fü cürü Mere Miri Kayïsara arï tete, angü Kayïsara de mere miri ka-ewü fanü. Fü Miri Pïlatü adu amala ngü, de wüh koro de Yesu kpa etanü. Fü ah ayia angbü füh kpökpö ka-ye, te engu ngbü ekolo lïya ka wü kpara fefeh na. 14 Ngü la ngbü ta emere te-ye etü ra, gbü sïkpï te wüh ngbü ereke te-wü teka azü mere Karama ka Pasïka. Fü Miri Pïlatü ayia angbü kötö, teka akolo lïya la. Fü ah amala ngü fü wü kovo la, gü ba, "Mere miri ka-yi dela!" 15 Fü ewü amala ngü de mere ri wü kpa tikpi, gü ba, "Ye mörö engu amörö! Ye mörö engu amörö! De ye bere engu füh rü!" Pïlatü gü ba, "Ah tï eyi fü ra amörö miri ka-yi?" Wü kovo la gü ba, "Ani le ngü ka komoko la nda-ani de! Miri ka-ani ka-ye bü Kayïsara." 16 Te Miri Pïlatü wu, gü ba, ngü ka wü kpara la fa ni eyi ne, fü engu ayia ale, de wüh za Yesu, wüh nü di, wüh mörö. Angü gara ngü te engu ena amere, nda tïne ma. Fütanga ngü la, fü wü marajümïya ayia aza Yesu kpaka wü. 17 Fü ewü aza mere tiri rü, te ewü ena abere engu fefeh na ne, ao esüsügü. Fü ewü aza engu, anü di agbü sü de ïrï ye Gologota, te di ba e te wüh gü ba, sü ka biki-nzö. 18 Te wüh nü koro tete kpala, fü wü marajümïya ayia aza Yesu, abere kpakpa na de wü lölö na eküte rü gbegbete la. Fü ewü adu ae engu kpa tikpi. Fü ewü ayia aza kpah wü gara kpara ʼbasu, abere ewü füh wü rü gbegbete, ao ede Yesu sela, gara gbü kokpa, gara gbü kamisü. 19 Fü wü marajümïya aza ngü te wüh ba, gü ba, "Dene Yesu, kpara ka Nazareta, Mere Miri ka wü Yïsarayele," ne, ao eküte rü gbegbete la kpa tikpi. Angü Miri Pïlatü mala ta ngü fü wü kpara ka-ye, de wüh ba ngü la bala. Wüh ba ngü la gbü wü ngü bata, gbü ngü ka wü Rüma, gbü ngü Ebere, kpah gbü ngü Giriki, teka fü wü kpara ʼburu adi etanga. Baka te wü mere kovo ka wü Yïsarayele wu ngü te Miri Pïlatü ba la, fü ewü amala ngü fefe, gü ba, "Komoko la de miri ka-ani nda de! Ah le de wüh fü ngü la afü, gü ba, 'Engu o te-ye ba miri de tete-ye.' " Miri Pïlatü gü ba, "Wüh tï afü ngü la de. Ngü te ni ba eyi, ah ngbü fï bala." Fü wü marajümïya aza e la, ao eküte rü gbegbete ka Yesu kpa tikpi, teka fü wü kpara adi eceka. Fü mere bi wü kpara angbü etanga ngü la, angü sü engu la ta gbamari ede mere kötï. 23 Te wü marajümïya bere Yesu füh rü gbegbete nza tete, fü ewü aza mere bongo kaka ne, aye süsüka na esüka wü, angü wüh ta de wü kpara bala. Fü ewü adu kpah aza mene bongo kaka-na, te su fa sü ne. Fü ewü amala ngü esüka wü, gü ba, "Ani mere e asörö engu ne de. Angü bongo la reke fa sü. Te di bala, ah le de ani sö gümare tüngüngü. Mene kpara te ena azü la, de engu za e ka-ye fü ye." Fü ewü amere ngü la kpah bala, ba e te wüh ba gbü Ngari Me ta gügü, gü ba, "Wüh ye süka bongo ka-ni esüka wü. Gara bongo ka-ni la, wüh sö gbü gümare." 25 Baka te wü marajümïya ngbü emere wü ngü ka-wü la tete, wü gara wü kpara ʼburuve ta ladü ede rü gbegbete la. Ah de wü ni ye Yesu, ake enga ni ye, bete Marïya wara Kïlïyopa, abe kpah te Marïya Egba-Magadala, bete gara kpara ka Yesu biringbö, te Yesu le ngü kaka fa sü ne. Te Yesu wu ni ye, te ngbü de cïnga ede kpara ka-ye la, fü ah ayia amala ngü fü ni ye, gü ba dene, "Wüna, mü ceka komoko la, ah tïne eyi ba enga mü." 27 Fü ah adu kpah amala ngü fü kpara ka-ye la, gü ba, "De-mü, mü za wüna tïne ba ni mü." Te di bala, fütanga kpi ka Yesu, fü kpara la aza Marïya ni ye Yesu, adu di kpa gba ye. 28 Fütanga ngü la, fü Yesu adu angbü baaala. Fü engu ayia amala ngü, gü ba, "Gümü ngu ngbü emere ra." Ngü la tï kpini de ngü ta te wüh ba gbü Ngari Me gügü ne. Gbü sü la, gara sila ta ladü kpala de fï gbü ye. Te wü marajümïya je, gü ba, Yesu ngbü eyo ngu ne, fü gara ewü anü aza e ba lïfa, te di föʼdö föʼdö bane. Fü ewü ato eküte rü ba gala, ayia ato gbü fï la. Fü ah aza e la, ae, ato te komö Yesu, de ah ʼbü. Te Yesu nzö fï la, fü ah awu, gü ba, ngü de te Wö ni tima ni amere ne, ni mere nza eyi ʼburu. Fü ah adu amala ngü, gü ba, "Ah nza eyi!" Fü ah agü nzö ye, ace kpa te-ye, akpi. 31 Sïkpï ta te Yesu kpi tete na la, ah de sïkpï te wü kpara ngbü ereke te-wü tete na, teka mere Karama ka Pasïka. Te di bala, wü Yïsarayele le kö kpara ngbü füh rü gbegbete gbü biti la nda-wü de. Fü ewü ayia etamurago la, anü kpaka Miri Pïlatü, ayi-tata, teka akukuru lö wü kpara la, de wüh kpi kere, teka fü ewü aza kö ewü, anü di, ati. Fü Miri Pïlatü ale ngü la fü ewü bala. 32 Fü wü marajümïya ayia akuru lö wü kpara ʼbasu, de te wüh bere ewü de wü Yesu ne. 33 Wüh te ekoro te Yesu, teka de ani kuru lölö na de, amba Yesu kpi ka-ye eyi. Fü ewü ayia agüka ka ngü la. Wüh du kuru lölö na nda-wü tïne de. 34 Fü gara marajümïya ayia aza dü, asö sajikara Yesu di. Fü kpïrï ngüte akpo da ekoro gbü nga dü la, de ngu gbü ye. 35 Ma wu ngü la cu de jia ra, ah de wu nda de. Fü ra ayia aba nga ngü la, teka fü yi ato maguma yi fü Yesu fanü fanü. 36 Ngü te wü marajümïya mere la, ah tï kpini de ngü ta te wüh ba gbü Ngari Me gügü, gü ba, "Wüh kuru bibiki na biringbö nda-wü de." 37 Gara gü ba, "Te gara, wüh ena awu kpara, ta te wüh sö de dü ne." 38 Te wüh ngbü emere ngü la, fü gara kpara de ïrï ye Yüsefa, te di de kpara ka Arïmatayo ne, ayia anü kpaka Miri Pïlatü. Yüsefa ta de kpara ka Yesu, amba ah le amala nga ye mbölö nda de. Ah ngbü ele ngü ka Yesu esalakumu, angü ah ngbü ekpe cürü wü mere kovo ka wü Yïsarayele. Fü Yüsefa ayia ai maguma ye, anü kpaka Miri Pïlatü, ayi-tata teka kö Yesu, de ni za, ni ti. Fü Miri Pïlatü ale ngü la fefe. 39 Fü ewü anü aza kö Yesu ake Nikodemü. Ah de Nikodemü ta te nü kpaka Yesu gbü biti, teka aje ngü gögömö na ne. Nikodemü za ta züka mü de se ye, akoro di, teka amoko eküte kö Yesu. 40 Fü wü Yüsefa ake Nikodemü ayia ʼbasu mini, aza kö Yesu, agaga de züka bu bongo, amoko züka se-mü la te kökö, baka gele ka wü Yïsarayele, te wüh ngbü emere teka mati kpara. 41 Fü ewü aza kö Yesu, anü di, ati mba kere kere. Angü sü te wüh bere wü Yesu tete ne, ah ta gbamari ede sü, te wüh ngbü eti wü kpara tete na. Wüh reke ta gara gö da sela baka mbükü, ce o nzo. Amba wüh ti kpara gbügbü na la de. 42 Fü ewü aza kö Yesu, ati sela. Wüh mere ngü la kere kere bala, o ra tï la de, angü sïkpï ka Pasïka koro eyi gbamari. Fü ewü awara mere ngbürükü da, ao emö gö da la.

20

1 Gbü sïkpï ka biri ka wü Yïsarayele, te di de sïkpï ka Me ka-nih ne, bü gügü o kpï seke nza la de, fü Marïya Egba-Magadala ayia anü kpa füh mbükü Yesu. Ah te ekoro kpala, yïrrrï! mere da, ta te wüh o emö mbükü la, ah ka-ye eyi edere sü. Fü engu ayia agüka, angbü de cïnga teka ngü la. 2 Fü ah ayia akpe kpaka wü kpara ka Yesu, teka amala nga ngü la fü ewü. Fü ah amaka wü Petero, te ewü ngbü ake mene kpara ka Yesu, te Yesu le ngü kaka fa sü ne. Fü ah amala ngü fü ewü, gü ba, "Ö! Wü di enga ni ni, wüh zi kö Yesu eyi. Anga wüh nü di, o neh kaye? Ni wu de! Ani ena amere ngü la neh baye?" 3 Bü ʼduwa fü wü Petero ayia ake kiri ye la, akpe de mere woro, anü kpa füh mbükü la. 4 Amba fü kiri ye Petero la ayia akpe de mere woro, akoro fi me-ye. 5 Te engu koro kpala, fü ah abiki, aceka kpï gbü mbükü, yïrrrï! kö Yesu nda ma! Ah wu bü wü bongo, ta te wüh gaga kö Yesu di ne. Amba ah rï kpala nda de. 6 Petero, te mü koro nda-mü sidi ne, fü mü ayia arï ʼduwa agbü mbükü, te wüh jï gbü gö da la, teka awu ngü la mbi mbi mbi. Fü ah awu kpah bü wü bongo la, te ewü ngbü kötö kpala. Kpara gbügbü nda ma. 7 Fü ah awu kpah gara bongo, ta te wüh buka gbüra Yesu ne. Ah ngbü ka-ye edere sü, ba e te wüh gara agara. Fü ngü la aga gbü jia Petero afa sü. 8 Fü kiri ye Petero la ayia arï kpah gbü nga Petero, agbü mbükü kpala. Te engu wu wü bongo la bala, fü ah ale, gü ba, Yesu zükü eyi gbü kpi fanü fanü. 9 Te wüh wu ngü la de jia wü bala, fü ewü adu ale. Fü ngü ta te wüh ba gügü gbü Ngari Me ne, adu arï gbü nzö ewü. Angü, ta te enga gina, wüh wu si-ngü ta te wüh ba gbü Ngari Me, gü ba, "Yesu ena akpi, fü ah adu azükü," ne, nda-wü de. 10 Fü wü Petero ayia ago ʼbasu mini kpa ekötï. 11 Te wü Petero nü sü tete, fü Marïya Egba-Magadala adu kpah akoro, angbü eku gba füh mbükü la. Fü ah abiki, aceka kpï gbü mbükü la. 12 Gbo! te wü malayïka ka Me ʼbasu, te küte ewü ngbü ecï acï gbele gbele bala! Wüh ngbü gbü sanga, ta te wüh o kö Yesu gbügbü na ne, gara ngbü erïrï nzö, gara ngbü nda-ye etata lö. 13 Fü wü malayïka la amala ngü fü Marïya, gü ba, "Wüna, mü ngbü eku gba, neh teka ne?" Fü Marïya alügü ngü fü ewü, gü ba, "Wüh za kö mere kpara ne ka-wü eyi. Ma wu de, anga wüh nü di, o ne neh kaye?" 14 Baka te Marïya ngbü fï bü da endaʼba te-ye teka ngü la, fü ah ayia afü te-ye, aceka kpï ekürüfe ye bane, gbo! te gara komoko te rü ngbü ekükürüfe sela. Anga ah ka-ye de Yesu, amba Marïya wu bala nda de. 15 Ah fï nda-ye, gü ba, ah de kpara te ngbü emere tima gbü sü la. Fü Yesu ayia ayi-tata, gü ba, "Ah mere baye, te mü ngbü eku gba de bala? Mü ngbü egïrï neh da?" Fü Marïya alügü ngü fefe, gü ba, "Ööö! Mere kpara, mü za kö miri ka-a ne me-mü? Te di bala, de mü mala fere ke, fü ra anü, aza e ka-ra." 16 Fü Yesu aï engu te ïïrï na, gü ba, "Marïya." Te Marïya je ïrï ye de bala ne, fü ah awu teke, gü ba, ah de Yesu. Fü ah afü te-ye kpakaka na, amala ngü, gü ba, "Apa! Mere kpara!" 17 Fü Marïya ayia ta, de ni faka engu. Yesu gü ba, "Mü mere e afaka ra de. Mü nü enü kpaka wü di enga wüna, de mü mala fü ewü, gü ba, 'Ma zükü gbü kpi eyi. Ma ngbü eyi ereke te-ra teka ago kpaka Wüba, te di de Me agbü kpï ne. Engu kpah de Wö yi, angü yi ngbü eje rïrï kaka-na.' " 18 Te Marïya wu ngü la bala, fü engu akpe anü amala ngü la fü wü kpara ka Yesu, gü ba, "Wü di enga wüna, ma wu Miri Yesu ne eyi! Ah zükü gbü kpi eyi!" Fü Marïya akpo angbü emala nga wü ngü, de te Yesu mala fü ye ne, ʼburu fü ewü. 19 Gbü sïkpï engu la, ah te ekoro etamurago, fü wü kpara ka Yesu abiti te-wü kpa esambü. Wüh ni mö nga wü ani, angü wüh ngbü ekpe cürü, teka wü kovo ka wü Yïsarayele ena amere ani esiti. Wüh te efü jia wü bane de, gbo! te Yesu, te koro, rü esüka ewü. Fü Yesu agü mandï fü ewü, gü ba, "Me di de yi." 20 Fü ah agara tamu nga ka gbü kpa ye la fü ewü, de nga dü, te wüh sö sasajikara di ne. Te wü kpara kaka wu, gü ba, ah de Yesu fanü fanü ne, fü ewü angbü de mere tadu teka ngü la. 21 Fü ah adu kpah amala fü ewü, gü ba, "Me di de yi. Tïtïne ma ena atima yi, teka ato ngari ra fü wü kpara, kpah baka e te Wüba tima ra ne." 22 Fü ah ayia awo wazi ye gbü nzö ewü, gü ba, "Ma ngü eto wazi ka Nzïla Wazi Me fü yi, teka tima la. 23 Mene wü kpara, te ewü ena aje ngari Me gömö yi, da eto maguma wü fü Me, yi ena ayi-ta Me, de ah boro siti ngü ka-ewü. Me ena ale ngü la kpah bala. Amba mene ewü, te ewü le ato maguma wü fü Me de ne, siti ngü ka-ewü ena angbü gbü nzö ewü." Dela ngü ta te Yesu mala fü wü kpara ka-ye, gbü sïkpï te engu zükü tete gbü kpi ne. 24 Fütanga ngü la, fü wü kpara ka Yesu la adu amaka te-wü de wü Toma Dadase, te di gara kiri ewü ne. Fü ewü amala ngü fefe, gü ba, "Miri Yesu zükü eyi! Ani wu engu eyi cu de jia ani!" Toma gü ba, "Dela neh ene töndö ngü ne? Ma tï ale ngü la nda-ra de. ʼDuwa te ma wu engu eyi cu de jia ra, fü ra ato jikpa ra gbü nga ka müsümarï de gbü kpakpa la, bete nga dü, de te wüh sö sasajikara di ne la, fü ra adu ale ngü la." 26 Sidi nga sïkpï lorozi, fü wü Toma adu abiti te-wü de wü bu ye la. Wüh ngbü kpah kpa esambü, ni mö nga wü ani. Fü Yesu akoro arü esüka ewü, agü mandï fü ewü, gü ba, "Me di de yi." 27 Fü ah aï Toma, gü ba, "Toma, mü fï nda-mü, gü ba, ma zükü gbü kpi de? Mü nü akine, de mü ceka la kpa ra, de mü o jikpa mü gbü nga ka ne. De mü o kpah kpa mü gbü nga ka esajikara ra ne. Mü ngbü ega yïkï, neh teka ne? Ah le de mü to maguma mü fere." 28 Fü Toma ayia ale ngü, gü ba, "Ööö miri ka-ra, mü ngbürü de mere Me fanü fanü!" 29 Yesu gü ba, "Mü wu ra cu de jia mü feke, fü mü adu ato maguma mü fere? Ah de züka ngü. Ah esiti de. Amba gara wü kpara, te ewü ena akoro sidi nga mü, ato maguma wü fere, o wüh wu ra la de ne, züka ngü ka-ewü ena afa nda-mü ka." 30 Dela wü ngü ta te Yesu mere, o engu di ta la füh kotö sene ne. Yesu mere ta mere bi wü kpeke ngü gbü jia wü kpara ka-ye, amba wüh ba wü ngü la ʼburu gbü buku ne, nda-wü de. 31 Ma ba wü ngü la bala, teka fü yi ale, gü ba, Yesu de E-küwa-nih, ah kpah de Ye Me fanü fanü. Wü di enga wüna, ah le de yi to maguma yi fü Yesu, teka fü yi aküwa fï mere badi.

21

1 Fütanga ngü la, fü Yesu adu kpah asere te-ye fü wü kpara ka-ye, ede mere ngu Galïlaya. Amba ngü la mere te-ye ta bane. 2 Ta gbü gara ra, wü Sïmüna Petero ngbü ta de wü Toma Dadase, bete Natanïyele kpara ka Kana, bete Yakobo ake Yüwane wü di Zebedayo, kpah de gara wü kpara ka Yesu de ʼbasu ne. 3 Fü Petero amala ngü fü wü bu ye la, gü ba, "Ni le anü azoro si." Wü bu ye na la gü ba, "Ah mbi. Ani ena anü de wü." Fü ewü ayia anü, alï gbü zabu, anü akoro kpa etü ngu, akpo angbü egü yïmba ka-wü, teka azoro si. Amba gbü biti la, wüh maka se e mbele nda-wü de. 4 Baka te kpï ngbü eseke tete, bü gügü kpurutokokpï, fü ewü awu gara kpara te koro, rü kpa füh gümba la. Anga ah ka-ye de Yesu. Amba wüh wu, gü ba, ah de engu ne nda-wü de. 5 Fü Yesu ayi-ta ewü, gü ba, "Wü di enga ra, yi zoro si eyi?" Wüh gü ba dene, "Aʼa! A zoro si nda-a mbele de!" 6 Fü Yesu amala ngü fü ewü, gü ba, "Yi gü la yïmba ka-yi to gbü kokpa, yi ena amaka si." Fü ewü ayia agü yïmba ka-wü, ba e te Yesu mala la. Wüh te ga, ani gbeke yïmba ka-ani etanü bane de, gbo! te mere bi wü si te sibi gbü yïmba rudu rudu! Fü ewü egbeke yïmba ka-wü la bi ma, ka tiri wü si la. 7 Gara mürü tima, ta te Yesu le engu fa sü ne, ta ladü sela. Te engu wu ngü la bala, fü ah awu teke, gü ba, kpara la ka-ye de Yesu. Fü ah amala ngü fü Petero, gü ba, "Amba kpara la ka-ye de Miri ka-ani." Te Petero je ngü la bala, fü engu agüka, ayia ʼduwa, ato bongo ka-ye, angü ah ta ngïrïmu. Fü ah atï gbü ngu, akpo edo bojo, teka akoro kpaka Yesu, kpa füh gümba. 8 Angü gümba la, ta mba gbamari, baka süka lö kama biri (100). Fü wü bu ye na angbü ka-wü ciki gbü zabu, angbü egbeke si ka-wü gbü yïmba ne ferrre, akoro di kpa füh gümba. 9 Te wüh koro tete, fü ewü amaka Yesu kpala. Ah deke wa eyi, o si fefeh, angbü enzu. Ambata kpah ladü kpala. 10 Fü Yesu amala fü ewü, gü ba, "Yi za gara si te yi maka la, yi koro di akine." 11 Fü Petero adu anü alï agbü zabu la, agbeke yïmba de si gbü ye la, akoro di kpa füh gümba. Wü cögbörö si sibi gbü yïmba la fa sü, baka kama biri teke ʼbasu nzükpa de füh ye bata (153). Yïmba la ngbü ka-ye bü da ye, ah kolo kpah de. 12 Fü ngü la ayia aga gbü jia ewü afa sü. Wüh le ta ayi-ta Yesu, gü ba, "Ye de neh da," ne. Amba wüh du yi-tata nda-wü de, ka lümü, angü wüh wu eyi, gü ba, ah ka-ye de Yesu fanü. Fü Yesu amala ngü fü ewü, gü ba, "Yi koro akine, yi ngbü kötö, azü e." Fü ewü akoro angbü edede na. 13 Fü Yesu ayia aza ambata bete si la, agafa fü ewü. Fü ewü azü. 14 Dela ta ebabata ngü te Yesu sere te-ye di fü wü kpara ka-ye, fütanga züzükü ka-ye gbü kpi. 15 Te wüh zü e la nza tete, fü Yesu aza Petero, anü di mba canza edere sü, amala ngü fefe, gü ba, "Petero, mü le ra eyi de maguma mü ʼburu, fa nda wü bu mü?" Petero gü ba, "Wayi, mere kpara, mü wu kpo, gü ba, ma le ni eyi fanü fanü." Yesu gü ba, "Te ah bala la, ma ena ao mü ba kpara, te ena adi eceka kpï fütanga wü kpara ka-ra, te ewü di ba kambiliki ne." 16 Fü Yesu adu kpah amala ngü la fü Petero, gü ba, "Petero, mü le ra eyi de maguma mü ʼburu?" Petero gü ba, "Wayi, mere kpara, mü wu kpo, gü ba, ma le ni eyi." Yesu gü ba, "Te ah bala la, mü di eceka kpï fütanga wü kpara ka-ra." 17 Fü Yesu adu kpah, anda nga ngü la, gü ba, "Petero, mü le ra eyi fanü?" Fü Petero ayia angbü de cïnga, teka ngü te Yesu yi-ta ye di, zalü du bata ne. Fü Petero alügü ngü fü Yesu, gü ba, "Mere kpara, angü mü wu maguma ra kpo, gü ba, ma le ni eyi fanü." Yesu gü ba, "Te di bala, de mü ceka kpï fütanga wü kpara ka-ra reke areke." 18 Fü Yesu adu amala kpah gara ngü fü Petero, gü ba, "Ngü te ma ngbü emala fü mü ne, ah de zu ngü. Baka ta te mü di la kaʼdörö ne, mü ngbü ta emere wü ngü, ba e te mü ngbü ele. Mü ngbü ta ereke te-mü, ngbala ngbala, fü mü angbü enü gbü wü sü, ba e te mü ngbü ele. Amba, te mü ena agbe la, mü tï amere wü ngü la tïne de. Mü ena agbala kpa mü, fü gara kpara ai kpa mü la, angbü egbeke mü, enü di gbü sü, te mü le de." 19 Ngü de te Yesu mala la, ah le ta amala nga kpi, te Petero ena akpi di ne. Angü wüh ena amörö engu teka ngü ka-ni, teka te engu ngbü fï bü erü kpekpeke gbü ngü ka-ni. Te di bala, wü kpara ena agbo nga ïrï Me, teka ngü la. Fü Yesu adu amala ngü fü Petero, gü ba, "Mü lala gbü nga ra." 20 Fü Petero afü te-ye, aceka kpï kpa sidi, awu kpara te Yesu le engu fa sü ne. 21 Te Petero wu komoko la bala, fü ah adu ayi-ta Yesu, gü ba, "Anga komoko la? Ngü kaka ena adi baye?" 22 Fü Yesu alügü ngü fefe, gü ba, "Mü yi-ta ngü bala, neh teka ne? Te ma le fü engu angbü ka-ye bala, akoro di gbü sïkpï, te ma ena adu akoro tete na la, ah de ngü ka-mü? De-mü, ah le de mü lala gbü nga ra." 23 Fütanga ngü la, fü ngü la ayia abaya esüka wü kpara ka Yesu. Fü gara ewü akpo da efï ngü, gü ba, "Kpara la tï akpi nda de. Ah ena angbü ka-ye fï mere badi." Amba Yesu mala bala nda de. Ah mala ka-ye, gü ba, "Te ni le me-ni la, engu ena angbü ka-ye bala, akoro gbü sïkpï te ni ena adu akoro tete na. Amba ah de ngü ka Petero nda de." 24 Kpara de te ba ngü ne, ah de-ra, Yüwane, kpara de te Yesu le fa sü ne. Ma wu ngü la cu de jia ra, fü ra adu aba dene. Ngü de te ma ba ne, ah de wu de. 25 Yesu mere ta mere bi wü ngü fa sü. Te ma ena angbü ta eba nga nzö ewü biri biri ʼburu la, de bane ah ena anza mere bi wü köcökpa füh kotö ne ʼburu. Ngü te ma ba teka Yesu, ah nza bala.