Yesu Kristo nɛ yé Uwien ya ñɔbonl
1 Uwien ŋa laan là ñɛn' uŋɛndun ma nnɔ ki laa' Liñɔbonl te nɛ. Lì là te nin Uwien nɛ, ki yé Uwien. 2 Lì là te nin Uwien nɛ micincinm. 3 Uwien là ñɛn' tibont kɛ nin lɛn nɛ. Uwien ŋa ñɛn' bonn niba ŋɔ la te niʼñɛnm ni. 4 Lɛn nɛ yé limiɛl ya daan. Limiɛl nnɔ nɛ dienh binib kuwenwenku. 5 Kuwenwenku nnɔ wendeh licinñunl ni, nɛ licinñunl ŋa fre' ki kpiin' kù. 6 Uwien sɔn' unil uba ní, bi yih wɔ San. 7 U baa' wɔ ń kun kuwenwenku nnɔ bo imɔ̀n nɛ, ŋɔ wɔn bo binib kɛ ń teke kù kí ji. 8 Wɔn ŋa yé kuwenwenku nnɔ, ama u baa' wɔ ń kun kuʼbo imɔ̀n nɛ. 9 Kù yé kuwenwenmɔ̀nku kùa baa' uŋɛndun ni kù ń wende binib kɛ nɛ. 10 Uwien ñɛn' uŋɛndun nin Liñɔbonl nnɔ nɛ. Lì baa' uŋɛndun ni ama uŋɛndun ya nib ŋa bɛnde' lɛ̀. 11 Lì baa' liʼyaab saan, nɛ liʼyaab ŋa teke' lɛ̀. 12 Ama binib bà kɛ teke' lɛ̀ nnɔ, bi teke' lɛ̀ ki jin' nɛ, nɛ lì de' bɛ usɛn bɛ ń li yé Uwien ya bumu. 13 Bi yé Uwien ya bumu ma nnɔ, na yé u maa' bɛ tɛn unisaal maa' mubumu ma bo nɛ, Uwien nɛ yíe ki cère' bi yé uʼbumu. 14 Liñɔbonl nnɔ tien' liʼba unisaal, ki baa' ki lá kɔn' tiʼni, ki teh tinimɔ̀nt cɛɛn, ki tɔkeh tigbɛmɔ̀nt baba. Ti laa' uʼkpiɛke. Ukpiɛke wà uʼBaa Uwien de' wɔ wù, kimɛ u yé uʼbubaabk nɛ. 15 San kun' uʼbo imɔ̀n ki kpaande' ki ye: «N là lienh wɔn bo nɛ ki teh wà li paan nʼbo ní nnɔ cɛn' nni, kimɛ u là te ki laa' ba laan maa' nni.» 16 Uʼnimɔ̀nt ni nɛ u de' tiʼkɛ bupaabu, ki li liɛbe kí de tɛ bù kí pukn. 17 Imɔ̀n, Moyis nɛ là de' tɛ *yiko. Tinimɔ̀nt nin tigbɛmɔ̀nt tun wɔn, *Yesu Kristo nɛ baa' nin tù. 18 Uba ŋa kpele ki laa' Wien. Ama uʼBijɛbaab wà yé Uwien ki te nin Uwien nnɔ nɛ cère' ti bɛnde' wɔ.
San wà siih binib Uwien ya ñunm ya gbɛr
19 Sufmbɛ ya ciɛnb bà te Yerusalɛm ni nnɔ sɔn' bitɔtuɔrkaab nin Lefi yaab San saan, nɛ bi tì niire' wɔ ki ye: «A yé ŋmɛ nɛ?» 20 Nɛ San kun' imɔ̀n ki ye: «Min ŋa yé Uwien ya Nigɛndkɛ Kristo.» 21 Nɛ bi liɛbe' ki niire' wɔ ki ye: «A nín yé ŋmɛ? A yé Eli nɛ-ɛɛ?» Nɛ u ye: «Ma yé Eli.» Bi tí niire' wɔ ki ye: «A yé *Uwien ya ñɔbonsɔknl wà li baa ní nnɔ nɛ-ɛɛ?» Nɛ u ye: «Hnhn.» 22 Nɛ bi tí niire' wɔ ki ye: «A nín yé ŋmɛ nɛ? A bugbɛn tɔke tɛ a yé udaan wà, ŋɔ tí bɛnde ti li tì jiin bà sɔn' tɛ ní nnɔ kí ye bà.» 23 Nɛn saan nɛ San jiin' bɛ ki ye: «N yé wà wuureh kupenpelku ni ki teh: ‹Tùɔre mɛn kí cubn Yonbdaan ya sɛn,› nnɔ nɛ. *Uwien ya ñɔbonsɔknl Esayi là len' nnɔ nɛ.» 24 Bi sɔn' binib bà San saan nnɔ ya biba là yé *Farisiɛnmbɛ nɛ. 25 Bi liɛbe' ki niire' wɔ ki ye: «Ŋa yé Uwien ya Nigɛndkɛ Kristo, ka yé Eli, ka yé *Uwien ya ñɔbonsɔknl wà li baa ní nnɔ mɔ la, bɛ nín tien' a siih binib Uwien ya ñunm-i?» 26 Nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «Min taah miñunm nɛ ki siih binib Uwien ya ñunm. Ama uba te niʼsiik ni, na bɛn wɔ. 27 U pɛ nʼpuoli bó ní nɛ, ama ma kpɛ ń lore uʼtacɛningbɛn mɔnɔn.» 28 Niʼkɛ là tien' Betani ya du ni nɛ, Sudɛn ya kpenpuol bó. San là siih binib Uwien ya ñunm nɛn saan nɛ.
Yesu nɛ yé Uwien ya Pebuk
29 Kutaaku faa', San laa' *Yesu we ní uʼsaan, nɛ u ye: «Liike mɛn, Uwien ya *Pebuk kà ñɛndeh uŋɛndun ya nib ya biɛre nnɔ sɔ. 30 N là tɔke' wɔn ya gbɛr nɛ ki ye ujɛ uba pɛ nʼpuoli bó ní ki cɛn' nni nnɔ, kimɛ u là te ki laa' ba laan maa' nni. 31 Min mɔnɔn ŋa là bɛn udaan wà nɛ, ama n baa' ki siih binib Uwien ya ñunm ŋɔ Israyɛl yaab nɛ ń bɛnde wɔ.» 32 Nɛ San tɔke' binib ki ye: «N laa' *Mifuoñaanm ñɛn' paaki bó ki jiinh ní, ki naan unɛnjel, ki lá te uʼbo. 33 Min mɔnɔn ŋa là bɛn udaan wà nɛ, ama Uwien wà sɔn' nni ń li siih binib uʼñunm nnɔ, nɛ tɔke' nni ki ye n li lɛ *Mifuoñaanm jiire' ní ki lá te ujɛ uba bo. Wɔn nɛ li cère *Mifuoñaanm ń jiire ní binib bo. 34 N laa', nɛ ki kun' imɔ̀n ki ye wɔn nɛ yé Uwien ya Bijɛ.»
Bà kpiɛ' ki tien' Yesu ya panpaankaab
35 Kutaaku faa', nɛ San tí te niʼsaan nin uʼpanpaankaab bile. 36 U laa' *Yesu gɛ̀breh, nɛ u caan' uʼbo inun, ki ye: «Liike mɛn, Uwien ya Pebuk sɔ.» 37 San ya panpaankaab bile nnɔ cii' u len' nà, nɛ ki paan' *Yesu bo. 38 *Yesu jiɛbe', ki laa' bi pɛ uʼbo, nɛ u niire' bɛ ki ye: «Ni yíe ba?» Nɛ bi ye: «Rabi, a te lɛ saan-i?» Rabi ya tingi si: Uwɔnwɔknl bii Cɛnbaa nɛ. 39 Nɛ u ye: «Dɛn mɛn, ni li lɛ.» Nì là te kutaajuɔku tikur tunan ya yo nɛ. Bi paan' uʼbo ki tì laa' u te nà saan, nɛ ki juore' uʼsaan ki tonde' niʼdaali ya wentunl. 40 Bijɛb bile bà là cii' San ya lenm ŋɔ ki paan' *Yesu bo nnɔ, bi yih uba Andre, u yé Simɔn Piɛr ya ninjɛ. 41 U kpiɛ' ki jon' ki tì laa' uʼninjɛ Simɔn nɛ ki tɔke' wɔ ki ye: «Ti laa' Mɛsi.» Mɛsi ya tingi si: Uwien ya Nigɛndkɛ Kristo nɛ. 42 Nɛ ki taa' wɔ ki baa' *Yesu saan. *Yesu caan' Simɔn bo inun, ki tɔke' wɔ ki ye: «Bi yih ŋɛ Simɔn nɛ, San ya bijɛ. Bi ji li yih ŋɛ Sefas nɛ.» Sefas ya tingi si: Litɛnpenl nɛ. 43 Kutaaku tí faa' nɛ *Yesu yíe wɔ ń jo Galile ya tinfɛnm bó. U laa' Filip nɛ ki tɔke' wɔ ki ye: «Paan nʼbo ní.» 44 Filip nnɔ yé Bɛtsayida ya du yɔ nɛ. Andre nin Piɛr mɔ yé nɛn bó yaab nɛ. 45 Filip jon' ki tì laa' Natanayɛl nɛ ki tɔke' wɔ ki ye: «Ti laa' unil wà Moyis là kɛle' uʼgbɛr Yiko ya gbɔnku ni nnɔ. *Uwien ya ñɔbonsɔknb mɔ là len' uʼgbɛr. Wɔn si: Nasarɛt ya Yesu, Yosɛf ya bijɛ.» 46 Nɛ Natanayɛl niire' wɔ ki ye: «Nibonmɔnmɔnn li fre kí ñɛ ní Nasarɛt ya du ni-ii?» Nɛ Filip tɔke' wɔ ki ye: «Dɛn kí tì liike.» 47 *Yesu laa' Natanayɛl we ní uʼsaan, nɛ u ye: «Liike mɛn, Israyɛl ya bol ya nil tenten sɔ, u yé ugbɛmɔ̀ndaan nɛ.» 48 Nɛ Natanayɛl niire' wɔ ki ye: «A bɛn nni lɛ saan-i?» Nɛ *Yesu ye: «A bi te bukɛnkɛnbu ni ma nnɔ n kpiɛ' ki laa' ŋɛ nɛ ki yaan Filip yin' ŋɛ.» 49 Nɛ Natanayɛl ye: «Cɛnbaa, a mɔnbe ki yé Uwien ya Bijɛ nɛ. A yé Israyɛl ya bɛrciɛn nɛ.» 50 Nɛ *Yesu ye: «N tɔke' ŋɛ ki ye n laa' ŋɛ bukɛnkɛnbu ni ma nnɔ nɛ a teke' nni ki jin'. A li lɛ miyɔkm ya bont tà yɛbe ki cɛn' niɛ nɔ.» 51 Nɛ ki ye: «N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, ni li lɛ kutaaku yɛ, kí lɛ Uwien ya tondb doh kutaaku ki jiinh ní *Unil ya Bijɛ ya yul ya paaki.»
Bi tien' upiikuɔn uba Kana ya du ni
1 Wienta daali nɛ bi tien' upiikuɔn uba Kana ya du ni, Galile ya tinfɛnm ni. *Yesu ya naa mɔ là te niʼsaan. 2 Bi là yin' *Yesu nin uʼpanpaankaab mɔ upiikuɔn nnɔ. 3 Midaam là pɔre', nɛ *Yesu ya naa tɔke' wɔ ki ye: «Ba ji ŋmɔbe daam.» 4 Nɛ *Yesu jiin' wɔ ki ye: «Upii, min nin sin tu lɛ nɛ? Nʼyo ŋa laan baa'-a!» 5 Nɛ uʼnaa tɔke' bitonsɔnb ki ye: «U ye ma la, ní tien nnɔ.» 6 Tɔ, icincɛnciɛn iluob iba là se niʼsaan. Cin kɛ cin là li fre kí teke tɛn icùɔn iniin bii icùɔn piik nin ile. *Sufmbɛ là kuonh i ya cin ni nɛ miñunm ki taah ki sɔkreh biʼba, ki paakeh iyaajɛbok ye ma bo. 7 *Yesu tɔke' bitonsɔnb nnɔ ki ye: «Gbien mɛn icin yii nɔ miñunm.» Nɛ bi gbien' iʼkɛ miɛɛn. 8 Nɛ u ye: «Kon mɛn kí tì de wà likeh kunacenku ya tùon.» Nɛ bi kon' ki tì de' wɔ, 9 ki laa' miñunm nnɔ kpɛnde' midaam ŋɔ. Nɛ u wube' ki liike', ka bɛn mì ñɛn' nà saan. Ama bitonsɔnb bà kon' ki tì de' wɔ nnɔ, bɛn bɛn. Nɛ u yin' piicɛ, 10 ki tɔke' wɔ ki ye: «Wà kɛ ye wɔ ń de midaam la, u kpìɛreh ki dienh mà ŋmɛ nɛ. Binib ñun' ki tì gbo' la, nɛ u ji dienh mà ŋa ŋmɛ ki gbien'. Sin sìen' ma ŋmɛ ki tì kɛnde' nɛ ki yùɔn' ki de'-a!» 11 Nɛn nɛ yé miyɔkm ya bonn nà *Yesu cin' ki tien' nɛ̀. U là tien' miyɔkm ya bonn bugbɛn Kana ni nɛ, Galile ya tinfɛnm ni, ki cère' binib laa' u ŋmɔbe ukpiɛke ma bo. Nɛ uʼpanpaankaab teke' wɔ ki jin'. 12 Ni ya puoli bó nɛ wɔn nin uʼnaa nin uʼninjiɛb nin uʼpanpaankaab jiire' Kapɛrnawum ya du bó, ki tì tien' niʼbó iwenkàankɛ.
Yesu ŋɔre' ikpenkpend Uwien ya duku ya luo bo
13 Nì là sìen' waamu nɛ *Sufmbɛ ya Pak ń jele, nɛ *Yesu don' Yerusalɛm bó, 14 ki tì kɔn' Uwien ya duku ya luo bo, ki laa' binib te uʼbo. Biba kuɔreh inɛ nin ipe nin inɛnjel, bitɔb kpendeh ilike. 15 Nɛ u taa' iŋmi ki tien' unalɛbe yaam, ki ŋɔre' biwɛnkuɔrb nnɔ nin biʼpe nin biʼnɛ nnɔ kɛ ki ñɛn' saali, ki kpɛnkpiɛn' bilikkpendb nnɔ ya like, ki tuture' biʼteb ki gbɔ̀gbɔ̀be'. 16 Nɛ ki tɔke' binɛnjekuɔrb nnɔ ki ye: «Ñɛn mɛn niʼkɛ niɛ saan! Ni la taa nʼBaa ya duku kí tien kukpenkpendduku.» 17 Nɛ uʼpanpaankaab tiɛre' ki ye nì kɛle' *Uwien ya gbɔnku ni ki ye: «Uwien, nʼnun mɔ́n aʼduku ya gbɛr bo cɛɛn, nɛ nì siɛnh nʼfɛ̀l ni tɛn umu.» 18 Nɛ *Sufmbɛ ya ciɛnb niire' wɔ ki ye: «A li tien mi lɛ yɔkm ya bonn kí wuɔn tɛ kí ye a ŋmɔbe usɛn á tien a teh nà nɔ?» 19 Nɛ u ye: «We mɛn Uwien ya duku kuu, ŋɔ ń taa iwien ita kí liɛbe kí mɛ kù.» 20 Nɛ bi ye: «Bi taa' ibin pinan nin iluob nɛ ki mɛn' Uwien ya duku kuu nɔ, nɛ sin ye a li taa iwien ita kí liɛbe kí mɛ kù-uu?» 21 Ama *Yesu lienh Uwien ya duku kùa bó nnɔ, u niireh uʼgbɛnɛnt nɛ. 22 Uyo wà u mɛkre' bitɛnkpiib ni nnɔ, nɛ uʼpanpaankaab tiɛre' ki ye u là len' nnɔ. Nɛ ki teke' nà kɛle' *Uwien ya gbɔnku ni nnɔ nin *Yesu ya lenm ki jin'.
Yesu bɛn nà te unil ya fɛ̀l ni
23 *Yesu là te Yerusalɛm ni nɛ Pak ya nacenku nnɔ ya yo, ki tien' miyɔkm ya bont, binib laa', nɛ bà yɛbe teke' wɔ ki jin'. 24 Ama wɔn ŋa du biʼbo, kimɛ u bɛn binib kɛ ya yɛnmaale. 25 Wa nuunh uba ń tɔke wɔ unil ya gbɛr. Kimɛ wɔn bugbɛn bɛn nà te unil ya fɛ̀l ni.
Yesu nin Nikodɛm ya gbɛr
1 Ujɛ uba là te bi yih wɔ Nikodɛm, u yé *Farisiɛnmbɛ ya cɛkl ya nil nɛ, ki yé Sufmbɛ ya ciɛnb ya uba. 2 U baa' *Yesu saan kuñɔnku ki tɔke' wɔ ki ye: «Cɛnbaa, ti bɛn ki ye Uwien nɛ sɔn' ŋɛ ní á lá wɔkn tɛ, kimɛ Uwien ŋa te nin nil la, wa ń fre kí tien yɔkm ya bont tɛn a teh ma bo nɔ.» 3 Nɛ *Yesu tɔke' wɔ ki ye: «N tɔkeh ŋɛ imɔ̀n nɛ, ba maa' unil wà ki lere' la, udaan ŋa ń fre kí lɛ Uwien ya bɛl.» 4 Nɛ Nikodɛm ye: «Unil tien' uciɛn la, bi li tien mila kí maa wɔ kí lere? U li fre kí liɛbe kí kɔ uʼnaa ya benku ni ŋɔ bɛ ń maa wɔ kí lere-ee?» 5 Nɛ *Yesu ye: «N tɔkeh ŋɛ imɔ̀n nɛ, ba maa' nil wà miñunm nin *Mifuoñaanm ni la, udaan ŋa ń fre kí kɔ Uwien ya bɛl ni. 6 Unisaal maa' nà la, nì yé unisaal nɛ. *Mifuoñaanm maa' nà la, nì yé *Mifuoñaanm yaann nɛ. 7 La cère n tɔke' ŋɛ ma ki ye nì kpɛ bɛ ń maa nɛ kí lere nnɔ ń cuo ŋɛ miyɔkm. 8 Mitafaam joh mì yíe nà bó nɛ, nɛ a ciih miʼwaaku bó, ka bɛn mì ñɛn' nà, ki niireh nin mì joh nà. Unil wà kɛ *Mifuoñaanm maa' wɔ la, uʼmɔ yaam te nnɔ nɛ.» 9 Nɛ Nikodɛm niire' wɔ ki ye: «Nì li tien mila kí tien-i?» 10 Nɛ *Yesu jiin' wɔ ki ye: «A yé unil wà wɔknh Israyɛl yaab Uwien ya gbɛr, nɛ ka bɛn n len' nà nɔ ya tingi-ii? 11 N tɔkeh ŋɛ imɔ̀n nɛ, ti lienh ti bɛn nà nɛ, ki kundeh imɔ̀n tiʼnun laa' nà bo, nɛ na teknh tiʼmɔ̀nkun ki jinh. 12 N tɔkeh nɛ uŋɛndun wuu ni ya gbɛr, nɛ na teknh tù ki jinh. N tɔke' nɛ paaki bó yaar la, ni li tien mila kí teke tù kí ji? 13 Unil ya Bijɛ wà ñɛn' paaki bó ki jiire' ní ŋa ñí la, uba ŋa don' paaki bó. 14 «Bi li fin Unil ya Bijɛ paaki bó tɛn Moyis là fin' ma uwɛ udɔ bo ki caan' kupenpelku ni nnɔ nɛ, 15 ŋɔ unil wà kɛ teke' wɔ ki jin' la, wɔ ń lɛ limiɛl là ŋa ŋmɔbe gbenm.» 16 Imɔ̀n, Uwien yíe uŋɛndun ya nib ki gbien', nɛ ki taa' uʼBubaabk ki de' ŋɔ wà kɛ teke' wɔ ki jin' la, u la kpo kí juore fɛnm, ama wɔ ń lɛ *limiɛl là ŋa ŋmɔbe gbenm. 17 Kimɛ Uwien ŋa sɔn' ní uʼBijɛ uŋɛndun ni wɔ ń lá biin uŋɛndun ya nib, u sɔn' wɔ ní wɔ ń lá ŋmiɛn bɛ nɛ. 18 Wà kɛ teke' wɔ ki jin' la, Uwien ŋa ń biin wɔ. Ama wà kɛ ŋa teke' wɔ ki jin' la, Uwien biin' wɔ ŋɔ, kimɛ wa teke' wɔn Uwien ya Bubaabk ki jin'. 19 Uwien ñìikeh nà bo sɔ ki biindeh binib: kuwenwenku baa' uŋɛndun ni, nɛ binib yíe licinñunl ki cɛn' kuwenwenku, kimɛ biʼtùon bre nɛ. 20 Wà kɛ teh nà bre nɛn kuwenwenku nɛ, ka yíe wɔ ń nɛkn kù, kimɛ u jie uʼtùonbiɛrɛ nnɔ li ñɛ upaan bo nɛ. 21 Wà kɛ teh nà mɔn joh kuwenwenku ni nɛ, nɛ binib ń lɛ uʼtùon kí bɛnde kí ye u teh Uwien yíe nà nɛ.
San len' Yesu ya gbɛr ma bo
22 Ni ya puoli bó nɛ *Yesu nin uʼpanpaankaab jon' Sude ya tinfɛnm ni, ki tì te niʼbó, nɛ u siih binib Uwien ya ñunm. 23 San mɔ là siih binib Uwien ya ñunm, Ɛnɔn ya du ni nɛ, kimɛ miñunm là yɛbe niʼsaan. Udu nnɔ kpieke Salim ya du nɛ. Binib là bàareh uʼsaan, nɛ u siih bɛ Uwien ya ñunm. 24 U ya yo ki laa' ba laan là cuo' San ki tì pɛkn'. 25 San ya panpaankaab findeh nin Suf uba bi sɔkreh biʼba ki paakeh iyaajɛbok ye ma bo nnɔ bo nɛ. 26 San ya panpaankaab baa' ki lá tɔke' wɔ ki ye: «Cɛnbaa, unil wà là te aʼsaan Sudɛn ya kpenpuol bó, a tɔke' binib uʼgbɛr nnɔ, uʼmɔ ji siih binib Uwien ya ñunm nɛ, nɛ binib kɛ ji joh wɔn saan.» 27 Nɛ San tɔke' bɛ ki ye: «Nil ŋa ń fre kí li ŋmɔbe niba ŋɔ Wien ŋa de' wɔ nɛ̀. 28 Ninbi bugbɛn yé nʼmɔ̀nkunb ki ye n là len' ki ye min ŋa yé Uwien ya Nigɛndkɛ *Kristo, ama Uwien sɔn' nni ń liere wɔn nɛ usɛn. 29 Ujɛ kuɔndeh upii la, wɔn si upii. Piicɛ ya jɔ wɔn te ugbɛ nɛ ki cengeh uʼjɔ bó. U tì cii' uʼjɔ ya niɛke bó uyo wà la, nɛ uʼyɛnm ń sɔnge cɛɛn. Nʼmɔ ŋmɔbe u ya yɛnsɔnge nɛ ki tì gben'. 30 Nì kpɛ wɔn *Kristo ya yel ń li tùɔreh ki kpienh, nɛ nʼyaal ń li sondeh.»
Unil wà ñɛn' paaki bó ní ya gbɛr
31 Wɔn wà ñɛn' paaki bó ní nnɔ nɛ cɛn' nà kɛ te. Unil wà ñɛn' uŋɛndun ni yé uŋɛndun ya nil nɛ, ki lienh uŋɛndun ya lenm. Unil wà ñɛn' paaki bó ní nɛ cɛn' nà kɛ te. 32 U kundeh imɔ̀n u laa' nà nin u cii' nà bo nɛ. Ama uba mɔnɔn ŋa teke' uʼmɔ̀nkun nnɔ. 33 Wà kɛ teke' uʼmɔ̀nkun nnɔ la, u tuo' ki ye Uwien yé ugbɛmɔ̀ndaan nɛ. 34 Unil wà Uwien sɔn' wɔ ní nnɔ lienh wɔn Uwien ya gbɛr nɛ, kimɛ Uwien taa' *uʼFuoñaanm ki de' wɔ ki tì gben' nɛ. 35 Uwien Baa yíe uʼBijɛ, nɛ ki taa' nà kɛ te ki ŋukn' wɔ. 36 Wà teke' Uwien ya Bijɛ ki jin' la, u ŋmɔbe limiɛl là ŋa ŋmɔbe gbenm nɛ. Ama wà ŋa tuo' ki teke' Uwien ya Bijɛ ki jin' la, wa ń lɛ limiɛl nnɔ. Uwien ya mutuol li tuu ki te uʼbo nɛ.
Yesu nin Samari ya pii uba ya gbɛr
1 *Yesu cii' binib tɔke' *Farisiɛnmbɛ ki ye u teh binib uʼpanpaankaab ki siih bɛ Uwien ya ñunm ki cɛn' San. 2 Imɔ̀n, *Yesu bugbɛn ŋa là siih nib Uwien ya ñunm. Uʼpanpaankaab nɛ là siih bɛ. 3 *Yesu cii' bi lienh nnɔ ma nnɔ nɛ u siere' Sude ya tinfɛnm ni, ki liɛbeh Galile ya tinfɛnm bó. 4 U joh Galile la, u li ñɛ *Samari ya tinfɛnm ni nɛ. 5 U tì baa' Samari ya du uba ni, bi yih wù Sikar. Sakɔb là de' uʼbijɛ Yosɛf bukpàabu bùa nnɔ ŋa fɔke nin niʼsaan. 6 Sakɔb ya ñunbunl te nɛn saan nɛ. *Yesu cuon' ki jii', nɛ ki kɛ̀le' liñunbunl nnɔ ya ñɔgbel bo. Nì là tuo kuwensiiku ya yo nɛ. 7 Samari ya pii uba baa' wɔ ń lun miñunm, nɛ *Yesu tɔke' wɔ ki ye: «Pu nni miñunm ń ñu.» 8 U ya yo ki laa' uʼpanpaankaab jon' udu ya benku ni bɛ ń tì dɛ tijier. 9 Nɛ upii nnɔ ye: «Kí ye bɛ bo? Sin Suf mɔ lá miɛh min Samari ya pii miñunm-ii?» U len' nnɔ, kimɛ Sufmbɛ ŋa là nɛkndeh Samari yaab. 10 Nɛ *Yesu ye: «A bi bɛn Uwien ya paabu, ki tí bi bɛn wà miɛh ŋɛ miñunm nɔ la, sin nɛ bi li miɛ wɔ, nɛ u bi li de ŋɛ mifuobm ya ñunm.» 11 Nɛ upii nnɔ ye: «Cɛnbaa, ŋa ŋmɔbe bonlunkaann, liñunbunl nnɔ mɔ ñɔ, a li lɛ mifuobm ya ñunm nnɔ lɛ saan-i? 12 Tiʼyaajɛ Sakɔb nɛ là de' tɛ liñunbunl liɛ nɔ. Wɔn nin uʼbijiɛb nin uʼwɛnt kɛ là ñun' liʼñunm. Sin nɛ cɛn' wɔn-ii?» 13 Nɛ *Yesu tɔke' wɔ ki ye: «Wà kɛ ñuh miɛ ya ñunm la, uñuñun li liɛbeh ki coh wɔ nɛ. 14 Ama wà kɛ li ñu n li de wɔ miñunm mà nnɔ, ñuñun ŋa ji li cuo wɔ fiebu. N li de wɔ miñunm mà nnɔ li te tɛn liñunbunl nɛ uʼni, kí li dienh wɔ limiɛl là ŋa ŋmɔbe gbenm.» 15 Nɛ upii nnɔ ye: «Cɛnbaa, de nni mi ya ñunm, ñuñun ji la cuo nni ŋɔ n ji la bàareh niɛ saan ki luh.» 16 Nɛ *Yesu ye: «Jo kí tì yin aʼcɛ kí liɛbe ní.» 17 Nɛ u ye: «Ma ŋmɔbe cɛ.» Nɛ *Yesu jiin' wɔ ki ye: «A ye ŋa ŋmɔbe cɛ ma nɔ, nì yé imɔ̀n nɛ. 18 Kimɛ a kun' ticɛr ki tì dukn' jɛb biŋun nɛ. A ji te ujɛ wà saan fɛnfɛnnɔ nɔ ŋa yé aʼcɛ. A len' ma nɔ, a tɔke' tigbɛmɔ̀nt nɛ.» 19 Nɛ upii nnɔ ye: «Cɛnbaa, n bɛnde' ki ye a yé *Uwien ya ñɔbonsɔknl nɛ. 20 Tinbi Samari yaab ya yaajɛb puke' Uwien lijuɔl liɛ bo nɛ, nɛ ninbi *Sufmbɛ ye bi li pukeh Uwien nà saan si: Yerusalɛm ni nɛ.» 21 Nɛ *Yesu tɔke' wɔ ki ye: «Upii, teke kí ji kí ye, uyo we ní, nib ŋa ji lá li pukeh Baa Uwien lijuɔl liɛ bo, ka ji li pukeh wɔ Yerusalɛm mɔ ni. 22 Ninbi Samari yaab pukeh Uwien, nɛ ka bɛn wɔ. Tinbi *Sufmbɛ wɔn, ti bɛn wɔ, nɛ ki pukeh wɔ. Kimɛ wà li ŋmiɛn binib kɛ ñɛn' *Sufmbɛ ni nɛ. 23 Uyo we ní, nɛ nì yé fɛnfɛnnɔ nɛ, bipupukmɔ̀nb li pukeh Baa Uwien biʼfɛ̀l ni nɛ imɔ̀nmɔ̀n. Kimɛ Uwien nuunh bi ya nib ya bol nɛ bɛ ń li pukeh wɔ. 24 Uwien ŋa ŋmɔbe gbɛnɛnt, ba lɛnh wɔ. Binib bà kɛ pukeh wɔ nnɔ li pukeh wɔ biʼfɛ̀l ni nɛ imɔ̀nmɔ̀n.» 25 Nɛ upii nnɔ ye: «N bɛn ki ye Uwien ya Nigɛndkɛ, wà bi yih wɔ *Kristo nnɔ, li baa ní. U lá baa' la, u li tɔke tɛ tibont kɛ ya tingi.» 26 Nɛ *Yesu ye: «Min wà lienh ŋɛ nɔ, n yé wɔn nɛ.» 27 U ya yo nɛ uʼpanpaankaab liɛbe' ní. Bi laa' wɔn nin upii tɔkeh tigbɛr ma nnɔ nɛ nì cuo' bɛ miyɔkm, ama uba ŋa kaabe' ki niire' wɔ ki ye: «A yíe ba uʼsaan-i?» Bii «A tɔkeh wɔ bɛ ya gbɛr-i?» 28 Nɛn saan nɛ upii nnɔ taa' uʼcuɔl ki sien', ki jon' udu ya benku ni, ki tì tɔke' binib ki ye: 29 «Dɛn mɛn kí tì liike ujɛ wà tɔke' nni n tien' nà kɛ nɔ-a! Wa lii yé Uwien ya Nigɛndkɛ Kristo-oo?» 30 Nɛ bi ñɛn' udu ni ki joh *Yesu bó. 31 Upii nnɔ liɛbe' udu bó uyo wà nnɔ, nɛ *Yesu ya panpaankaab gbáanh wɔ ki teh: «Cɛnbaa, ji tijier.» 32 Nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «N ŋmɔbe tijier tuba ń ji na bɛn tù.» 33 Nɛ uʼpanpaankaab niireh tɔb ki teh: «Uba nɛ nín tuke' tijier ki lá de' wɔ bii?» 34 Nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «Nʼjier si ń tien wà sɔn' nni ní yíe nà nɛ, kí sɔn uʼtuonl kí tì gben. 35 Ninbi pɔh mikpɛnjɛnm ki teh: ‹Nì sìen' iŋmaale inan nɛ nɛ̀ ń kpaan tikpɛjier ya taanm.› Ama min tɔkeh nɛ nɛ: yaare mɛn kí liike, tikpɛjier ben' ki kpaan' mitaanm ŋɔ. 36 Wà taakeh tikpɛjier teknh uʼpaaku nɛ, ki taakeh niʼkɛ limiɛl là ŋa ŋmɔbe gbenm bo. Nɛn nɛ li cère wà buuh nin wà taakeh kɛ ń li ŋmɔbe uyɛnsɔnge. 37 Mikpɛnjɛnm mà teh: ‹Uba buuh, nɛ utɔ taakeh› nnɔ yé imɔ̀n nɛ. 38 Kimɛ n sɔn' nɛ ní tì taan tikpɛjier tà na jɛ̀nde' tuʼbo nɛ. Biba nɛ jɛ̀nde' ki sɔn', nɛ ninbi jondeh biʼtontonku bo.» 39 Upii nnɔ tɔke' Samari ya tinfɛnm yaab ki ye *Yesu tɔke' wɔ u tien' nà kɛ ma nnɔ nɛ bi teke' *Yesu ki jin' ki yɛbe, 40 ki baa' uʼsaan, ki gbáan' wɔ ki ye wɔ ń juore biʼsaan, nɛ u tien' nin bɛ iwien ile. 41 Binib teke' wɔ ki jin' wɔn bugbɛn ya lenm bo ki yɛbe ki cɛn' bà teke' wɔ ki jin' upii nnɔ ya lenm bo nnɔ. 42 Nɛ bi tɔke' upii nnɔ ki ye: «Na ji yé a ya lenm baba bo nɛ ti teke' wɔ ki jin'. Tinbi bugbɛn cii' u len' ma bo, ki bɛnde' ki ye u mɔnbe ki yé uŋɛndun ya Ŋmiɛnl nɛ.»
Yesu cère' utonsɔnciɛn uba ya buk faake'
43 Iwien ile nnɔ gɛ̀bre', nɛ *Yesu ñɛn' niʼsaan ki jon' Galile ya tinfɛnm ni. 44 Wɔn bugbɛn nɛ là len' ki ye *Uwien ya ñɔbonsɔknl kɛ ñɔbonsɔknl ya tiɛma du ni yaab nɛ ŋa boh wɔ. 45 Ama u tì baa' Galile ya tinfɛnm ni ma nnɔ, bi teke' wɔ kucɛ̀nku mɔnmɔnm nɛ, kimɛ biʼmɔ là jon' Yerusalɛm bɛ ń tì jele kunacenku ma nnɔ, bi là laa' u tien' nà kɛ kunacenku nnɔ ya yo. 46 U liɛbe' ki baa' Kana ya du ni, Galile ya tinfɛnm ni, u là cère' miñunm kpɛnde' midaam nà saan nnɔ. Gobina ya tonsɔnciɛn uba te Kapɛrnawum ya du ni uʼbijɛ bun. 47 Utonsɔnciɛn nnɔ cii' *Yesu ñɛn' Sude ya tinfɛnm bó ki baa' Galile ya tinfɛnm ni, nɛ u baa' ki gbáan' *Yesu ki ye wɔ ń jo uʼden, kí cère uʼbijɛ ń faake, kimɛ u benh wɔ ń kpo nɛ. 48 Nɛ *Yesu tɔke' wɔ ki ye: «Na laa' yɔkm ya dìɛku nin yɔkm ya bonn la, na lì li teke nni kí ji-a!» 49 Nɛ utonsɔnciɛn nnɔ tɔke' wɔ ki ye: «Yonbdaan, jo nʼden tonm! A taande' la, a li tì baa kí lɛ nʼbuk nnɔ kpo'-a.» 50 Nɛ *Yesu ye: «Li kunh, aʼbijɛ faake'-a.» Ujɛ nnɔ teke' *Yesu tɔke' wɔ nà nnɔ ki jin', nɛ ki liɛbe' ki kùnh. 51 U kùnh ma nnɔ nɛ uʼtonsɔnb tuobe' wɔ usɛn ni ki tɔke' wɔ ki ye: «Aʼbijɛ faake'-a.» 52 Nɛ u niire' bɛ ki ye: «U lɛ yo ba nɛ uʼgbɛnɛnt tunge'?» Nɛ bi tɔke' wɔ ki ye: «Wenli kutaajuɔku kukurku kuba ya yo nɛ uʼgbɛnɛnt wun sɔnge'.» 53 Nɛ ujɛ nnɔ bɛnde' ki ye u ya yo nɛ *Yesu wun tɔke' wɔ ki ye uʼbijɛ faake' ŋɔ. Nɛn saan nɛ wɔn nin uʼden yaab kɛ teke' *Yesu ki jin'. 54 Nɛn nɛ tien' miyɔkm ya bonlienn nà *Yesu tien' nɛ̀ uyo wà u ñɛn' Sude ya tinfɛnm ni, ki liɛbe' ní Galile ya tinfɛnm ni nnɔ.
Ujɛ uba ya tàan nin uʼnuɔ faan' Yesu cère' u faake'
1 Ni ya puoli bó nɛ Sufmbɛ ya nacenku kuba te Yerusalɛm ni, nɛ *Yesu don' niʼbó. 2 Bi là lùke' kujɛbieku kuba Yerusalɛm ni, kù te bi yih nà saan ipe ya nañɔbu nnɔ. *Sufmbɛ ya lenm ni, bi yih kujɛbieku nnɔ Bɛtsata nɛ. Tininbont tuŋun là se ki guɔn' kù. 3 Biwiɛnb dɔdɔ tininbont nnɔ ni ki yɛbe. Biba yé ijùɔn, bitɔb yé idiɛn, bitɔb mɔ ya nuɔ nin biʼtàan kɛ faan'. Biʼkɛ là dɔ ki gu uyo wà miñunm li jènge nɛ. 4 Kimɛ uyo uba la, Uwien ya tond uba tì ń jiire ní nɛ kí lá kɔ kujɛbieku nnɔ ni, kí kùkùre miñunm. Uyo wà u baa' ki lá kùreh uwiɛn wà kpiɛ' ki kɔn' la, u bun iwìɛn yà kɛ la, u li faake nɛ. 5 Ujɛ uba mɔ là te niʼsaan ki bun ibin pita nin iniin. 6 *Yesu laa' u dɔ, nɛ u bɛnde' ki ye u bunge' nì wuɔke'-a. Nɛ u niire' wɔ ki ye: «A yíe á faake-ee?» 7 Nɛ uwiɛn nnɔ jiin' wɔ ki ye: «Yonbdaan, miñunm lá jèngeh la, ma ŋmɔbe nil wà li taa nni kí kuɔn miʼni. N benh ń kɔ la, nɛ uba ń kpiɛ nin nni kí kɔ.» 8 Nɛ *Yesu tɔke' wɔ ki ye: «Fii, kí yuure aʼnagɛnl, kí li cuonh.» 9 Nɛ u faake' i ya tàan bo, ki yuure' uʼnagɛnl, ki cuonh. Niʼdaali là yé *Saba ya daali nɛ. 10 Nɛn bo nɛ *Sufmbɛ ya ciɛnb tɔke' ujɛ wà faake' nnɔ ki ye: «Dinnɔ yé *Saba ya daali nɛ, ŋa ŋmɔbe sɛn a yuure' aʼnagɛnl kí tuke.» 11 Nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «Ujɛ wà cère' n faake' nnɔ, wɔn nɛ ye ń yuure nʼnagɛnl kí li cuonh.» 12 Nɛ bi niire' wɔ ki ye: «U lɛ daan nɛ ye á yuure aʼnagɛnl kí li cuonh-i?» 13 Nɛ ujɛ wà faake' nnɔ ŋa bɛnde' unil wà nɛ, kimɛ linigol là te niʼsaan ma nnɔ wa bɛnde' *Yesu taa' nà bó. 14 Uyo uba nɛ *Yesu lá laa' wɔ Uwien ya duku ya luo bo, nɛ ki tɔke' wɔ ki ye: «Liike, fɛnfɛnnɔ a faake'-a! A la ji ń tien biɛre ŋɔ ijɛnd yà cɛn' yiɛ nɔ la tu ŋɛ.» 15 Nɛ ujɛ nnɔ jon' ki tì tɔke' *Sufmbɛ ya ciɛnb ki ye *Yesu nɛ cère' u faake'. 16 Nɛn bo nɛ Sufmbɛ ya ciɛnb cin' ki kɔnh nin Yesu, kimɛ u cère' unil faake' *Saba ya daali. 17 Ama *Yesu tɔke' bɛ ki ye: «NʼBaa sɔnh itùon nɛ haali nin fɛnfɛnnɔ, nɛ nʼmɔ sɔnh.» 18 *Yesu len' nnɔ ma nnɔ nɛ Sufmbɛ ya ciɛnb tùɔreh ki nuunh bɛ ń ku wɔ. Na yé u saa' *Saba ya daali ya kuɔl baba nɛ bi nuunh bɛ ń ku wɔ, kimɛ u yin' Uwien wɔn bugbɛn ya Baa ma nnɔ u taa' uʼba ki kpaan' Uwien nɛ.
Uwien de' uʼBijɛ mituɔm
19 Nɛn saan nɛ *Yesu liɛbe' ki tɔke' bɛ ki ye: «N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, Uwien ya Bijɛ ŋa ń fre kí tien niba uʼba bo. U laa' uʼBaa teh nà nnɔ, uʼmɔ teh nɛn nɛ. UʼBaa teh nà nnɔ, uʼmɔ teh nɛn nɛ, 20 kimɛ Baa yíe uʼBijɛ, nɛ ki wuɔn' wɔ u teh nà kɛ. U li wuɔn wɔ itùon yà cɛn' yiɛ nɔ, ŋɔ nɛ̀ ń tùɔre kí cuo nɛ miyɔkm. 21 Uwien Baa mɛkreh bitɛnkpiib, ki cèreh bi fuobe ma nnɔ, nnɔ nɛ uʼBijɛ mɔ li cère u yíe bà nnɔ ń li fuobe. 22 Uwien Baa ŋa buh nil uba buur, u cɛ̀be' uʼBijɛ nɛ tibuur kɛ, 23 ŋɔ binib kɛ ń kpiɛke uʼBijɛ tɛn bi kpiɛkreh uʼBaa ma bo. Unil wà kɛ ŋa kpiɛke' Uwien ya Bijɛ la, wa kpiɛke' uʼBaa wà sɔn' wɔ ní nnɔ mɔ nɛ. 24 «N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, unil wà kɛ cii' nʼgbɛr, ki teke' wà sɔn' nni ní ki jin' la, u laa' limiɛl là ŋa ŋmɔbe gbenm nɛ. Uwien ŋa ń biin udaan. U ñɛn' mikuum ni nɛ, ki kɔn' mifuobm ni. 25 N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, uyo we ní, nɛ nì yé fɛnfɛnnɔ nɛ, bitɛnkpiib li cii Uwien ya Bijɛ ya niɛke bó. Bà li cii nnɔ li lɛ limiɛl. 26 Baa yé limiɛl ya daan ma nnɔ nɛ ki cère' uʼBijɛ mɔ yé limiɛl ya daan, 27 ki de' wɔ ufaa wɔ ń bu binib tibuur, kimɛ u yé Unil ya Bijɛ nɛ. 28 La cère mɛn niɛ kɛ ń cuo nɛ miyɔkm. Uyo we ní, binib bà kɛ te ikul ni nnɔ li cii uʼniɛke bó, 29 kí ñɛ ní. Bà sɔn' lituonmɔnmɔnl nnɔ li mɛkre kí lɛ limiɛl, nɛ bà sɔn' itùonbiɛrɛ nnɔ mɔ li mɛkre ŋɔ Uwien ń bu bɛ tibuur.»
Nà wɔngeh ki teh Yesu mɔnbe ki ñɛn' ní uʼBaa Uwien saan
30 «Ma ń fre kí tien niba nʼba bo. N buh binib tibuur nʼBaa ye ma bo nɛ. Nʼbuur cuube nɛ, kimɛ ma nuunh n yíe nà, n nuunh wà sɔn' nni ní nnɔ yíe nà nɛ. 31 N kundeh nʼba bo imɔ̀n la, na ń tuo nʼmɔ̀nkun nnɔ. 32 Uba nɛ kundeh nʼbo imɔ̀n, nɛ n bɛn ki ye u lienh nʼbo nà nnɔ, yé imɔ̀n nɛ. 33 Ninbi bugbɛn là sɔn' niʼtondb San saan, nɛ u tì len' nʼbo tigbɛmɔ̀nt. 34 Na yé n nuunh unil ya mɔ̀nkun nɛ cère' n tiɛre' nɛ San ya gbɛr. N lienh nnɔ ŋɔ ní ŋmɛre nɛ. 35 San là te tɛn lifrl là bi sɛ' lɛ̀ lì wendeh nɛ. Ninbi bugbɛn là tuo' ki pokn' uʼwenwenku ni uyo uba. 36 Ama niba kundeh nʼbo imɔ̀n, ki cɛn' San ya mɔ̀nkun. Nɛn si: nʼBaa de' nni itùon yà nnɔ n sɔnh yɛn nɛ, nɛ n li sɔn yɛ̀ kí tì gben nɛ. Itùon bugbɛn nɛ wɔngeh ki teh nʼBaa nɛ sɔn' nni ní. 37 NʼBaa wà sɔn' nni ní nnɔ, wɔn bugbɛn kundeh nʼbo imɔ̀n nɛ. Ama na cii' uʼniɛke bó, ka laa' wɔ mɔ. 38 Uʼgbɛr ŋa te niʼfɛ̀l ni, kimɛ na teke' u sɔn' wà ní nnɔ ki jin'. 39 Ni tùɔreh ki fiinh *Uwien ya gbɔnku, ki maaleh ki teh, ni li lɛ kun ni nɛ limiɛl là ŋa ŋmɔbe gbenm. Kugbɔnku nnɔ nɛ kundeh nʼbo imɔ̀n. 40 Nɛ na yíe ní baa nʼsaan kí lɛ limiɛl nnɔ. 41 «Na yé n nuunh ukpiɛke binib saan nɛ. 42 Ama n bɛn nɛ, ninbi ŋa ŋmɔbe Wien ya yíem niʼfɛ̀l ni. 43 Min baa' nʼBaa ya yel bo nɛ, nɛ na teke' nni. Ama unil baa' wɔn bugbɛn ya yel bo la, ni teknh wɔ nɛ. 44 Ni yíe ní li kpiɛkreh tɔb nɛ, ka nuunh kpiɛke wà ñɛh ní Uwien baba saan nnɔ. Nɛn bo, ni li tien mila kí teke nni kí ji? 45 Ni la maaleh ki teh min nɛ li biin nɛ nʼBaa saan. Ni du Moyis wà bo nnɔ, wɔn nɛ li biin nɛ. 46 Ni bi teke' Moyis ki jin' la, ni bi li teke nʼmɔ kí ji nɛ, kimɛ Moyis là kɛle' n ya gbɛr nɛ. 47 Na teke' Moyis kɛle' nà nnɔ ki jin' ma nnɔ, ni li tien mila kí teke nʼgbɛr kí ji?»
Yesu jin' linigociɛnl liba
1 Ni ya puoli bó nɛ *Yesu puore' Galile ya ñunciɛnm mà bi liɛbe' ki yih mɛ̀ Tiberiyad ya ñunciɛnm nnɔ. 2 Binib laa' u teh miyɔkm ya bont, ki cèreh biwiɛnb faakreh ma nnɔ nɛ bi pɛ uʼbo ki yɛbe. 3 Nɛ *Yesu nin uʼpanpaankaab don' lijuɔl ki tì kɛ̀le'. 4 Nì là sìen' waamu nɛ *Sufmbɛ ya Pak ń jele. 5 *Yesu yaare' ki laa' binib we ní uʼsaan ligol, nɛ u niire' Filip ki ye: «Ti li dɛ tijier lɛ saan ŋɔ binib biɛ ń ji?» 6 Wɔn bugbɛn là bɛn u li tien ma bo, nɛ ki niire' Filip ŋɔ wɔ ń cii u li len kí ye bà. 7 Nɛ Filip jiin' wɔ ki ye: «Ti taa' iwien kobiile ya tuonl ya paaku mɔnɔn ki dɛ' tijier la, ta ń baa unil kɛ ń lɛ finfiimu kí ji.» 8 Nɛ uʼpanpaankaab ya uba, bi yih wà Andre u yé Simɔn Piɛr ya ninjɛ nnɔ tɔke' *Yesu ki ye: 9 «Kibujɛbuk kiba te niɛ saan ki ŋmɔbe kpɔnɔ uŋun nin mujɛnwawaamu mule ama binib biɛ yɛbe ki kpɛ ma nɔ, nì li tien bɛ ba?» 10 Nɛ *Yesu tɔke' bɛ ki ye: «Cère mɛn binib nnɔ kɛ ń kɛ̀le.» Timɔsɔngt là yɛbe niʼsaan, nɛ bi kɛ̀le' tuʼbo. Bijɛb là li baa tɛn itur iŋun. 11 *Yesu yuure' kpɔnɔ nnɔ, ki faare' Uwien, ki gbiire' binib nnɔ, nɛ ki tien' nnɔ mujɛnwawaamu nnɔ mɔ. U là de' biʼkɛ bi yíe ma bo nɛ. 12 Biʼkɛ ŋmɔn' ki gbo', nɛ u tɔke' uʼpanpaankaab ki ye bɛ ń tantaan tijenjent tà sìen' nnɔ ŋɔ niba la ñɛnde. 13 Bi tantaan' binib nnɔ ŋmɔn' kpɔnɔ uŋun nnɔ ki gbo' tijenjent tà sìen nnɔ, ki gbien' ikpɛncub piik nin ile. 14 Binib nnɔ laa' *Yesu tien' miyɔkm ya bonn nnɔ ma nnɔ nɛ ki ye: «Ujɛ wuɔ mɔnbe ki yé *Uwien ya ñɔbonsɔknl wà li baa uŋɛndun wuu ni nnɔ nɛ.» 15 *Yesu bɛnde' ki ye bi nuunh bɛ ń cuo wɔ kí tien biʼbɛr, nɛ ki siere' biʼsaan, ki liɛbe' ki don' lijuɔl uʼbaba.
Yesu cuonh miñunm bo
16 Kutaajuɔku juɔre' ma nnɔ nɛ uʼpanpaankaab bure' miñunciɛnm bó, 17 ki tì kɔn' buñɛrbu, ki joh miñunciɛnm ya kpenpuol, Kapɛrnawum ya du bó. Nì biire' ki laa' *Yesu ŋa laan baa' biʼsaan. 18 Kutafaaku fii' ki joh ki gbiekeh, nɛ iñungbegbel fih. 19 Bi kùre' buñɛrbu ki baa' kɔnsini uŋun bii uluob, nɛ ki laa' *Yesu cuonh miñunm bo ki nɛkndeh buñɛrbu nnɔ, nɛ bujɛwaanbu cuo' bɛ. 20 Nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «Min nɛ. La sɛn mɛn jɛwaanbu.» 21 U len' nnɔ ma nnɔ biʼyɛnm sɔnge nɛ bi taa' wɔ buñɛrbu nnɔ ni. Nɛ i ya tàan bo bi pɔk ki baa' ugbɛ, bi li ñɛ nà saan buñɛrbu ni.
Linigol nuunh Yesu
22 Kutaaku faa', nɛ linigol là juore' miñunciɛnm ya gbaatɔl nnɔ tiɛre' ki ye buñɛrbu buba nɛ wun te niʼsaan, ki bɛnde' ki ye bù wun fii' uyo wà nnɔ, *Yesu ŋa kɔn' bù, uʼpanpaankaab baba nɛ wun kɔn' bù ki bure'. 23 Ama iñɛrtɔ ñɛn' Tiberiyad ya du bó ní ki baa' nà saan Yonbdaan wun taa' kpɔnɔ ki faare' Uwien, ki de' binib bi ŋmɔn' nnɔ. 24 Linigol nnɔ laa' *Yesu nin uʼpanpaankaab ŋa ji te niʼsaan ma nnɔ nɛ bi kɔn' iñɛrde nnɔ, ki joh miñunciɛnm ya kpenpuol, Kapɛrnawum ya du bó, bɛ ń tì nuun wɔ.
Yesu nɛ yé limiɛl ya jier
25 Bi tì laa' wɔ miñunciɛnm ya kpenpuol, nɛ ki niire' wɔ ki ye: «Cɛnbaa, a baa' niɛ saan u lɛ yo ba?» 26 Nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, ni jin' tijier ki gbo' ma nnɔ, nɛn bo nɛ ni nuunh nni, na yé ni bɛnde' miyɔkm ya bont nnɔ ya tingi nɛ ki nuunh nni. 27 La sɔnh mɛn ki nuunh tijier tà saah. Ama li sɔnh mɛn ki nuunh tijier tà dienh nɛ limiɛl là ŋa ŋmɔbe gbenm. Unil ya Bijɛ nɛ li de nɛ tijier bugbɛn, kimɛ Baa Uwien bugbɛn wuɔn' ki ye u de' wɔn nɛ uʼtuɔm.» 28 Nɛ bi niire' wɔ ki ye: «Ti li tien mila kí sɔn Uwien yíe itùon yà?» 29 Nɛ *Yesu ye: «Uwien yíe lituonl là si: ní teke min wà u sɔn' nni ní nnɔ nɛ kí ji.» 30 Nɛ bi ye: «A li tien mi lɛ yɔkm ya bonn tí lɛ ŋɔ kí teke ŋɛ kí ji? A li sɔn ba? 31 Tiʼyaajɛb là jin' tijier tà bi yih tù *mann nnɔ kupenpelku ni. Nì kɛle' *Uwien ya gbɔnku ni ki ye: ‹U de' bɛ tijier tà ñɛn' paaki bó ní bɛ ń ji.› » 32 Nɛ *Yesu ye: «N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, na yé Moyis nɛ là de' nɛ tijier tà ñɛn' paaki bó ní nnɔ. Ama nʼBaa nɛ dienh nɛ tijiemɔ̀nt tà ñɛh paaki bó ní. 33 Kimɛ tijier tà Uwien dienh nɛ tù nnɔ, tun nɛ ñɛh paaki bó ní ki dienh uŋɛndun ya nib limiɛl.» 34 Nɛ bi ye: «Yonbdaan, li dienh tɛ tu ya jier uyo kɛ.» 35 Nɛ u ye: «Min nɛ yé limiɛl ya jier. Wà kɛ baa' nʼsaan la, kònm ŋa ji li cuo wɔ. Wà kɛ teke' nni ki jin' la, ñuñun ŋa ji li cuo wɔ. 36 N kpiɛ' ki tɔke' nɛ ŋɔ: ni laa' nni, ama na nín teke' nni ki jin'. 37 Binib bà kɛ nʼBaa taah bɛ ki dienh nni li baa nʼsaan. Wà kɛ baa' nʼsaan la, ma ń wiɛ wɔ. 38 Kimɛ n ñɛn' paaki bó ní ń lá tien wà sɔn' nni ní yíe nà nɛ, ma baa' ń tien nʼbugbɛn yíe nà. 39 Wà sɔn' nni ní yíe nà si: u de' nni binib bà kɛ nnɔ, n la cère biʼni uba ń bole, ama ń mɛkre biʼkɛ uwenfɔrkɛ ya daali. 40 Kimɛ nʼBaa yíe nà si: ‹Binib bà kɛ laa' min uʼBijɛ ki teke' nni ki jin' nnɔ ń lɛ limiɛl là ŋa ŋmɔbe gbenm nɛ. Nɛ n li mɛkre bɛ uwenfɔrkɛ ya daali.› » 41 U ya yo nɛ Sufmbɛ ya ciɛnb bunbeh uʼbo, kimɛ u len' ki ye: «Min nɛ yé tijier tà ñɛn' paaki bó ní.» 42 Nɛ ki tɔkeh tɔb ki teh: «Ujɛ wuɔ Yosɛf ya bijɛ *Yesu ŋa ñí-ii? Ti bɛn uʼnaa nin uʼbaa-a! Bɛ tien' u len' ki ye u ñɛn' paaki bó ní?» 43 Nɛ *Yesu liɛbe' ki tɔke' bɛ ki ye: «La bunbeh mɛn tɔb saan. 44 NʼBaa wà sɔn' nni ní nnɔ ŋa dɛ̀re' nil, ki baa' nʼsaan la, nil ŋa ń fre kí baa nʼsaan. Unil wà kɛ baa' nʼsaan la, n li mɛkre udaan uwenfɔrkɛ ya daali. 45 Uwien ya ñɔbonsɔknb là kɛle' ki ye: ‹Uwien li wɔkn biʼkɛ miwɔknm.› Unil wà kɛ cii' nʼBaa len' nà miwɔknm nnɔ ni, ki teke' nɛ̀ la, udaan li baa nʼsaan. 46 Uba ŋa laa' Baa Uwien, wà ñɛn' ní uʼsaan nnɔ baba nɛ laa' wɔ. 47 N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, unil wà teke' nni ki jin' la, u ŋmɔbe limiɛl là ŋa ŋmɔbe gbenm nɛ. 48 Min nɛ yé limiɛl ya jier. 49 Niʼyaajɛb là jin' tijier tà bi yih tù *mann nnɔ kupenpelku ni. Nin nɛn kɛ ŋɔ bi kpo'. 50 Ama tijier tà ñɛn' paaki bó ní nnɔ, unil jin' tun la, wa ń kpo. 51 Min nɛ yé tijier tà ñɛn' paaki bó ní ki dienh binib limiɛl. Unil jin' tu ya jier la, u li fuobe nɛ uyo kɛ. Nʼgbɛnɛnt nɛ yé tijier tà n li de tù uŋɛndun ya nib ŋɔ bɛ ń lɛ limiɛl.» 52 Nɛn bo nɛ *Sufmbɛ findeh biʼŋmiɛl ni ki teh: «Ujɛ wuɔ li tien mila kí de' tɛ uʼgbɛnɛnt tí ŋmɔn-i?» 53 Nɛ *Yesu ye: «N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, na ŋmɔnh Unil ya Bijɛ ya gbɛnɛnt, ka ñuh uʼsɛ̀m la, miɛl ŋa te niʼni. 54 Unil wà ŋmɔnh nʼgbɛnɛnt ki ñuh nʼsɛ̀m la, limiɛl là ŋa ŋmɔbe gbenm te uʼni, nɛ n li mɛkre wɔ uwenfɔrkɛ ya daali. 55 Kimɛ nʼgbɛnɛnt yé tijiemɔ̀nt nɛ, nɛ nʼsɛ̀m yé midɛmɔ̀nm. 56 Unil wà ŋmɔnh nʼgbɛnɛnt ki ñuh nʼsɛ̀m la, u tɛ nin nni, nɛ nʼmɔ tɛ nin wɔ. 57 NʼBaa yé limiɛl ya daan nɛ ki sɔn' nni ní, wɔn bo nɛ n fuobe. Nnɔ nɛ unil ŋmɔnh nʼgbɛnɛnt la, min bo nɛ uʼmɔ li fuobe. 58 Tijier tà ñɛn' paaki bó ní te nnɔ nɛ. Ta te tɛn niʼyaajɛb là jin' tà nnɔ. Bɛn kpo'-a. Ama unil jin' tu ya jier la, u li fuobe nɛ uyo kɛ.» 59 *Yesu là wɔknh *Sufmbɛ ya taanl ya duku kùa te Kapɛrnawum ni nnɔ nɛ ki len' nɛn kɛ.
Yesu ya panpaankaab biba siere' uʼsaan
60 Uʼpanpaankaab cii' nnɔ ma nnɔ nɛ biʼni bà yɛbe ye: «Tigbɛr tuu faa nɛ. Ŋmɛ li fre kí cenge tù?» 61 U bɛnde' uʼyɛnm ni ki ye bi bunbeh tigbɛr nnɔ bo, nɛ ki niire' bɛ ki ye: «Nì saa' niʼyɛnm nɛ-ɛɛ? 62 Ni nín ji bi laa' Unil ya Bijɛ liɛbe' ki doh paaki bó u là te nà saan nɛ le? 63 *Mifuoñaanm nɛ dienh limiɛl. Unisaal baba ŋa ń fre kí tien bonn. Tigbɛr tà n tɔke' nɛ nɔ ñɛn' *Mifuoñaanm saan nɛ ki dienh limiɛl. 64 Ama niʼni biba ŋa teke' ki jin'.» Kimɛ *Yesu là bɛn haali micincinm bà ŋa teke' wɔ ki jin', ki bɛn wà lá li kuɔre wɔ mɔ. 65 Nɛ u tí ye: «Nɛn bo nɛ n tɔke' nɛ ki ye nʼBaa ŋa cɛ̀be' wà la, wa ń fre kí baa nʼsaan.» 66 Kí ñɛ u ya yo nɛ uʼpanpaankaab ni bà yɛbe siere' uʼsaan ka ji tɔkeh nin wɔ. 67 Nɛ u niire' piik nin bile nnɔ ki ye: «Niʼmɔ yíe ní siere bi?» 68 Nɛ Simɔn Piɛr jiin' wɔ ki ye: «Yonbdaan, ti siere' la, ti li jo ŋmɛ saan-i? Sin nɛ ŋmɔbe limiɛl là ŋa ŋmɔbe gbenm ya gbɛr. 69 Ti teke' ki jin', ki bɛn ki ye sin nɛ yé Uwien ya Niñaan.» 70 Nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «Min nɛ ŋa gɛ̀nde' nɛ piik nin bile-ee? Ama niʼni uba yé usɛnpol nɛ.» 71 *Yesu len' nnɔ ma nnɔ, u niireh Simɔn Iskariyɔt ya bijɛ Sudas nɛ. Nin Sudas mɔ yé uʼpanpaankaab piik nin bile nnɔ ya uba ma kɛ nnɔ, wɔn nɛ lá li kuɔre wɔ.
Yesu ya ninjiɛb ŋa teke' wɔ ki jin'
1 Ni ya puoli bó nɛ *Yesu cuonh Galile ya tinfɛnm ni, ka yíe wɔ ń jo Sude ya tinfɛnm ni, kimɛ Sufmbɛ ya ciɛnb bà te niʼbó nnɔ nuunh bɛ ń ku wɔ nɛ. 2 Tɔ, nì là sìen' waamu nɛ *Sufmbɛ ń jele kunacenku kùa bi yih kù Ininbon ya nacenku nnɔ. 3 Nɛ uʼninjiɛb tɔke' wɔ ki ye: «Siere niɛ saan, kí li joh Sude ya tinfɛnm bó ŋɔ aʼpanpaankaab mɔ ń tì lɛ a teh miyɔkm ya bont tà. 4 Unil yíe uʼyel ń fii la, wa buɔh u sɔnh nà. A teh miyɔkm ya bont tà nnɔ, cère binib kɛ ń lɛ a teh nà.» 5 Kimɛ bɛn uʼninjiɛb mɔnɔn ŋa là teke' wɔ ki jin'. 6 Nɛ *Yesu tɔke' bɛ ki ye: «Nʼyo ŋa laan baa'. Ninbi wɔn uyo kɛ mɔn niʼbo nɛ. 7 Uŋɛndun ya nib ŋa ń fre kí li nɛn ninbi. Bi nɛn min nɛ, kimɛ n lienh ki teh biʼtùon bre nɛ. 8 Ninbi li joh mɛn kunacenku nnɔ. Min ŋa ń jo, kimɛ nʼyo ŋa laan baa'.» 9 U là tɔke' bɛ nnɔ nɛ ki juore' Galile ya tinfɛnm ni.
Yesu jon' Ininbon ya nacenku ya jelm
10 *Yesu ya ninjiɛb bure' kunacenku nnɔ ma nnɔ nɛ uʼmɔ lɔkre' ki paan'. 11 *Sufmbɛ ya ciɛnb nuunh wɔ kunacenku nnɔ ni, nɛ ki niireh ki teh: «U te lɛ sɔ?» 12 Nɛ linigol nnɔ bunbeh ki tɔkeh tɔb uʼgbɛr. Biba teh u yé unimɔ̀n, nɛ bitɔb teh wa yé nimɔ̀n, u tulndeh binib nɛ. 13 Ama uba ŋa len' uʼgbɛr paan bo, kimɛ bi fɛnge *Sufmbɛ ya ciɛnb nɛ. 14 Bi jele' kunacenku ki tì gbiire' siik ni uyo wà nnɔ, nɛ *Yesu jon' Uwien ya duku bó, ki tì wɔknh binib Uwien ya gbɛr. 15 Nì cuo' *Sufmbɛ miyɔkm, nɛ bi len' ki ye: «Ujɛ wuɔ ŋa bɛnge' gbɔnku-a! U tien' mila ki bɛn kugbɔnku miɛ ya bɛnm-i?» 16 Nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «N wɔknh binib nà nɔ, na yé min bugbɛn ya wɔknm. Nì yé wà sɔn' nni ní nnɔ ya wɔknm nɛ. 17 Unil yíe wɔ ń tien Uwien yíe nà la, u li bɛnde n wɔknh binib nà nɔ, nì yé Uwien ya wɔknm nɛ bii n lienh min bugbɛn ya yel bo nɛ. 18 Unil wà lienh wɔn bugbɛn ya yel bo la, u nuunh uʼtiɛma kpiɛke nɛ. Unil wà nuunh wà sɔn' wɔ ya kpiɛke la, wɔn nɛ yé ugbɛmɔ̀ndaan, ka ŋmɔbe tonnɛnku. 19 Moyis nɛ ŋa là de' nɛ *yiko-oo? Nin nɛn kɛ niʼni uba ŋa pɛ yiko nnɔ bo. Bɛ tien' ni nuunh ní ku nni?» 20 Nɛ linigol nnɔ tɔke' wɔ ki ye: «Usɛnpol nɛ ŋaake ŋɛ! Ŋmɛ nuunh wɔ ń ku ŋɛ?» 21 Nɛ u ye: «N tien' miyɔkm ya bonn niba kpein nɛ *Saba ya daali, nɛ nì cuo' niʼkɛ miyɔkm. 22 Moyis là ye ní li jɛh ipun. Upunjiɛ ŋa ñɛn' Moyis saan, u ñɛn' niʼyaajɛkpiɛkb saan nɛ. Nɛn bo nɛ *Saba ya daali mɔnɔn, kibuk kà kpaan' ní jiɛ kiʼpunl la, ni jɛh kɛ̀ nɛ. 23 Ni jɛh ipun *Saba ya daali ŋɔ ni la saa Moyis ya yiko nɛ. Nɛ min cère' uwiɛn ya gbɛnɛnt kɛ faake' *Saba ya daali, nɛ niʼbenku ni ben' nʼbo-oo? 24 La likeh mɛn nib ya nun bó ki buh bɛ buur. Cère mɛn niʼbuur ń li cuube.»
Binib nuunh bɛ ń bɛnde Yesu yé udaan wà
25 Yerusalɛm yaab biba lienh ki teh: «Ujɛ wà bi nuunh bɛ ń ku wɔ nnɔ ŋa sɔ-ɔɔ? 26 Wɔn nɛ lienh binib ya nun bó ba teh wɔ niba nɔ! Bii tiʼciɛnb mɔnbe ki bɛnde' ki ye u yé Uwien ya Nigɛndkɛ Kristo nɛ? 27 *Kristo lá baa' la, uba ŋa ń bɛnde u ñɛn' nà saan. Ama ujɛ wuɔ wɔn tiʼkɛ bɛn u ñɛn' nà saan.» 28 *Yesu te Uwien ya duku ya luo bo, ki wɔknh binib, nɛ ki len' ufaa bo ki ye: «Ni mɔnbe ki bɛn nni ki bɛn n ñɛn' nà saan-a! Nin nɛn kɛ ŋɔ ma baa' nʼba ya baam. Wà sɔn' nni ní nnɔ yé ugbɛmɔ̀ndaan nɛ. Ama ninbi ŋa bɛn wɔ. 29 Min wɔn, n bɛn wɔ, kimɛ n ñɛn' wɔn saan nɛ, nɛ wɔn nɛ sɔn' nni ní.» 30 Nɛn saan nɛ bi nuunh bɛ ń cuo wɔ. Ama uba ŋa tien' wɔ niba, kimɛ uʼyo ŋa laan là baa'. 31 Linigol nnɔ ni binib bà yɛbe nɛ teke' wɔ ki jin', nɛ ki len' ki ye: «Uwien ya Nigɛndkɛ Kristo lá baa' la, u li tien miyɔkm ya bont kí cɛn ujɛ wuɔ tien' ma bo nɔ-ɔɔ?»
Farisiɛnmbɛ nin bitɔtuɔrciɛnb nuunh bɛ ń cuo Yesu
32 *Farisiɛnmbɛ cii' linigol nnɔ bunbeh *Yesu bo nà kɛ nnɔ, nɛ bɛn nin bitɔtuɔrciɛnb sɔn' biguguurb bɛ ń tì cuo wɔ ní. 33 Nɛ *Yesu tɔke' linigol nnɔ ki ye: «Ma ji li wuɔke niʼsaan, n li liɛbe wà sɔn' nni ní nnɔ bó. 34 Ni lá li nuun nni ka ń lɛ nni, kimɛ na ń fre kí jo n tì li te nà saan nnɔ.» 35 Nɛ *Sufmbɛ niireh tɔb ki teh: «U li jo lɛ saan nɛ ta ń lɛ wɔ? U li jo Grɛkmbɛ ya tinfɛnm mà *Sufmbɛ yɛre' ki te miʼni nnɔ nɛ kí tì ń li wɔknh Grɛkmbɛ-ɛɛ? 36 U len' ki ye ti li nuun wɔ, ka ń lɛ wɔ, ka ń fre kí jo u tì li te nà saan nnɔ. Uʼlenm miɛ nɔ ya tingi si ba?»
Miñunm mà dienh limiɛl ya gbɛr
37 Kunacenku nnɔ ya tontonddaali là yé uwengbenge nɛ. Nɛn daali nɛ *Yesu sere' ki len' ufaa bo ki ye: «Uñuñun ŋmɔbe wà la, wɔ ń dɛn nʼsaan kí ñu. 38 Unil wà teke' nni ki jin' la, miñunm mà dienh limiɛl li puube uʼfɛ̀l ni tɛn likpenl nɛ. Nì kɛle' nnɔ nɛ *Uwien ya gbɔnku ni.» 39 U len' nnɔ ma nnɔ, u niireh *Mifuoñaanm mà Uwien lá li de mɛ̀ binib bà teke' wɔ ki jin' nnɔ nɛ. U ya yo ki laa' *Mifuoñaanm ŋa laan là jiire' ní, kimɛ Uwien ŋa laan là kpiɛke' Yesu.
Yesu bo, binib ŋa len' ki cii' tɔb bó
40 Linigol nnɔ cii' *Yesu len' nà nnɔ nɛ biba len' ki ye: «Ujɛ wuɔ mɔnbe ki yé *Uwien ya ñɔbonsɔknl wà li baa ní nnɔ nɛ.» 41 Bitɔb ye: «U yé Uwien ya Nigɛndkɛ Kristo nɛ.» Nɛ bitɔb mɔ ye: «Kristo li fre kí li yé Galile ya nil-ii? 42 Na kɛle' Uwien ya gbɔnku ni ki ye u li yé tiʼyaajɛ *Dafid ya yaabil, kí li yé *Dafid ya du Bɛtelɛm ya nil nɛ-ɛɛ?» 43 Nnɔ nɛ Yesu bo, linigol nnɔ ŋa len' ki cii' tɔb bó, nɛ ki gbiire' icɛk ile. 44 Biʼni biba là nuunh bɛ ń cuo wɔ ufaa bo nɛ, ama uba ŋa tien' wɔ niba. 45 Biguguurb bà bitɔtuɔrciɛnb nin *Farisiɛnmbɛ sɔn' bɛ bɛ ń tì cuo *Yesu nnɔ liɛbe' biʼsaan, nɛ bi niire' bɛ ki ye: «Bɛ tien' na cuo' wɔ ní?» 46 Nɛ bi ye: «Nil uba ŋa laan len' tɛn u ya jɛ.» 47 Nɛ *Farisiɛnmbɛ nnɔ ye: «Ninbi mɔ cère' u tuln' nɛ nɛ-ɛɛ? 48 Biciɛnb nin tinbi *Farisiɛnmbɛ ni, unil te ki teke' wɔ ki jin'-ii? 49 Linigol là teke' wɔ ki jin' nnɔ ŋa bɛn *yiko ya gbɛr nɛ. Bi yé binib bà Uwien wiɛ' bɛ miŋùum nɛ.» 50 Nikodɛm, *Farisiɛnmbɛ ya uba, wà là jon' *Yesu saan uyo uba nnɔ niire' bɛ ki ye: 51 «Tiʼyiko bo, ti li fre kí biin unil, ka kpiɛ' ki bun' wɔ tibuur ki bɛnde' u tien' nà-aa?» 52 Nɛ bi ye: «Sin, aʼmɔ yé Galile yɔ nɛ-ɛɛ? Tùɔre kí fìin *Uwien ya gbɔnku kí liike, a li lɛ Galile ya nil uba mɔnɔn ŋa laan ñɛn' *Wien ya ñɔbonsɔknl?»
Upiinaŋmaa uba ya gbɛr
53 Nɛ biʼkɛ kùn'.
1 *Yesu don' lijuɔl liba bo, bi yih lɛ̀ Olifi ya siin ya juɔl. 2 Nì faa' kutɛnŋɛsɔnsɔnku, nɛ u liɛbe' Uwien ya duku bó. Binib taan' uʼsaan ki yɛbe, nɛ u kɛ̀le' ki wɔknh bɛ Uwien ya gbɛr. 3 Nɛn saan nɛ *Yiko ya wɔnwɔknb nin *Farisiɛnmbɛ tuke' ní upii uba bi pìln' wɔn nin ujɛ, ki lá sien' linigol nnɔ ya nun bó, 4 nɛ ki tɔke' *Yesu ki ye: «Cɛnbaa, upii wuɔ nɔ, bi pìln' wɔn nin jɛ nɛ. 5 Moyis ya yiko ni, nì yé liwɔbl nɛ bɛ ń li yèkreh itɛn kí kuuleh ni ya piibol. Tɔ, sin ye ba?» 6 Bi là len' nnɔ ŋɔ bɛ ń dɛle *Yesu kudiɛku nɛ, kí lɛ bi li dule nà bo kí biin wɔ. Nɛ *Yesu gòn' ki ŋmɔbe uʼnɔbil ki dɛngeh tingi ni. 7 Bi ŋaake ki niireh wɔ ma nnɔ nɛ u yaare' ki tɔke' bɛ ki ye: «Niʼni wà ŋa laan tien' biɛre la, wɔn ń kpiɛ kí wiɛ wɔ litɛnl,» 8 ki liɛbe' ki gòn' ki ŋmɔbe uʼnɔbil ki dɛngeh tingi ni. 9 Bi cii' u len' nnɔ ma nnɔ nɛ biʼkɛ siereh uba uba, ki cin' biciɛnb ki tì fɔre' biwaab, ki tì dàan' *Yesu nin upii nnɔ, u se *Yesu ya nun bó. 10 Nɛ *Yesu yaare' ki niire' wɔ ki ye: «Upii, bi te lɛ saan-i? Uba ŋa biin' ŋɛ-a?» 11 Nɛ u ye: «Yonbdaan, uba ŋa biin' nni.» Nɛ *Yesu ye: «Nʼmɔ ŋa ń biin ŋɛ. Li joh, ki la ji ń li teh biɛre.»
Yesu nɛ yé uŋɛndun ya wenwenku
12 *Yesu tí tɔke' linigol ki ye: «Min nɛ yé uŋɛndun ya wenwenku. Unil wà kɛ pɛ nʼbo la, wa ń li cuonh cinñunl ni, ama u li lɛ kuwenwenku kùa dienh limiɛl. 13 «U len' nnɔ ma nnɔ nɛ *Farisiɛnmbɛ tɔke' wɔ ki ye: ‹A kundeh aʼba bo nɛ imɔ̀n. Aʼmɔ̀nkun nnɔ ŋa yé mɔ̀n.› » 14 Nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «N kundeh nʼba bo imɔ̀n mɔnɔn la, nʼmɔ̀nkun nnɔ yé imɔ̀n nɛ, kimɛ n bɛn n ñɛn' nà saan, ki bɛn n joh nà saan mɔ. Ninbi nɛ ŋa bɛn n ñɛn' nà saan, ka bɛn n joh nà saan mɔ. 15 Ni buh tibuur unisaal buh ma bo nɛ. Min ŋa buh uba buur. 16 N li buh binib tibuur mɔnɔn la, nʼbuur cuube nɛ, kimɛ na yé min baba nɛ buh binib tibuur, min nin nʼBaa wà sɔn' nni ní nnɔ nɛ buh binib tibuur. 17 Niʼyiko ni, nì kɛle' ki ye bimɔ̀nkunb bile len' tigbɛbaabt la, biʼmɔ̀nkun nnɔ yé imɔ̀n nɛ. 18 N yé nʼbugbɛn ya mɔ̀nkunl nɛ. Nɛ nʼBaa wà sɔn' nni ní nnɔ mɔ yé nʼmɔ̀nkunl.» 19 Nɛ bi niire' wɔ ki ye: «Aʼbaa te la?» Nɛ u jiin' bɛ ki ye: «Na bɛn nni, ka bɛn nʼBaa mɔ. Ni bi bɛn nni la, ni bi li bɛnde nʼBaa mɔ.» 20 U lienh nnɔ, ki laa' u te Uwien ya duku ya luo bo nɛ, bi dienh Uwien mipum nà saan nnɔ, ki wɔknh binib. Uba ŋa cuo' wɔ, kimɛ uʼyo ŋa laan baa'.
Yesu len' ki ye u ñɛn' ní paaki bó nɛ
21 *Yesu tí tɔke' bɛ ki ye: «N bureh nɛ. Ni li nuun nni, ka ń lɛ nni, kí tì kpo nin niʼbiɛre. N joh nà saan nnɔ, na ń fre kí jo niʼsaan.» 22 Nɛ Sufmbɛ niireh tɔb ki teh: «U ye wɔ ń ku uʼba nɛ bii? Kimɛ u len' ki ye u jo nà saan nnɔ, ta ń fre kí jo niʼsaan.» 23 Nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «Ninbi yé kitink bo yaab nɛ. Ama min ñɛn' ní paaki bó nɛ. Ni yé uŋɛndun wuu yaab nɛ, nɛ min ŋa yé uŋɛndun wuu yɔ. 24 Nɛn bo nɛ n tɔke' nɛ ki ye ni li kpo nin niʼbiɛre. Kimɛ na teke' ki jin' ki ye n yé n yé wà ma nnɔ ni li kpo nin niʼbiɛre nɛ.» 25 Nɛ bi niire' wɔ ki ye: «A yé ŋmɛ?» Nɛ u ye: «N tɔke' nɛ micincinm ki ye n yé wà nnɔ, n yé wɔn nɛ. 26 N ŋmɔbe tigbɛr tù yɛbe ń len niʼbo kí biin nɛ. Ama wà sɔn' nni ní nnɔ yé ugbɛmɔ̀ndaan nɛ. N cii' tigbɛr tà uʼsaan nnɔ n tɔkeh tun nɛ uŋɛndun yaab.» 27 *Yesu len' nnɔ ma nnɔ, ba bɛnde' ki ye u lienh uʼBaa ya gbɛr nɛ. 28 Nɛn saan nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «Ni li fin Unil ya Bijɛ uyo wà paaki bó nnɔ nɛ kí bɛnde kí ye ‹n yé n yé wà› nɛ. Ni li bɛnde kí ye ma sɔnh niba nʼba bo. N tɔkeh nʼBaa wɔkn' nni nà nɛ. 29 Wà sɔn' nni ní nnɔ te nin nni nɛ. Wa dàan nni nʼbaba, kimɛ n teh nà sɔnge uʼyɛnm nɛ uyo kɛ.» 30 *Yesu lienh nnɔ ma nnɔ nɛ binib teke' wɔ ki jin' ki yɛbe.
Ibiɛre coh binib tiyonbt yaam
31 Nɛ *Yesu tɔke' *Sufmbɛ bà teke' wɔ ki jin' nnɔ ki ye: «Ni pɛ nʼgbɛr bo ka dàan' tù la, ni mɔnbe ki yé nʼpanpaankaab nɛ, 32 ki li bɛnde tigbɛmɔ̀nt. Nɛ tigbɛmɔ̀nt nnɔ li ñɛn nɛ tiyonbt ni.» 33 Nɛ bi ye: «Ti yé *Abraham ya yaabii nɛ. Uba ŋa lì cuo' tɛ yonbt. Bɛ tien' a ye ti li ñɛ tiyonbt ni?» 34 Nɛ u ye: «N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, wà kɛ teh ibiɛre la, u yé ibiɛre ya yonb nɛ. 35 Uyonb ŋa ń li tuu ki yé uʼyonbdaan den yɔ. Ama unil maa' uʼbijɛ la, u li tuu ki yé uʼden yɔ uyo kɛ nɛ. 36 Nɛn bo nɛ Uwien ya Bijɛ ñɛn' nɛ tiyonbt ni la, ni li mɔnbe kí ñɛ tuʼni nɛ. 37 N bɛn ki ye ni yé *Abraham ya yaabii nɛ. Ama ni nuunh ní ku nni nɛ, kimɛ na tuo' nʼgbɛr. 38 Min tɔkeh nɛ n laa' nà nʼBaa saan nɛ. Nɛ ninbi teh ni cii' nà niʼbaa saan.» 39 Nɛ bi ye: «Tiʼbaa si *Abraham nɛ.» Nɛ u ye: «Ni bi yé *Abraham ya bumu la, ni bi li sɔnh u là sɔn' ma bo nɛ. 40 N tɔke' nɛ n cii' tigbɛmɔ̀nt tà Uwien saan nnɔ, nɛ ni nuunh ní ku nni. *Abraham ŋa là tien' nnɔ. 41 Ninbi teh tɛn niʼbaa nɛ.» Nɛ bi ye: «Tinbi ŋa yé gbaandbumu. Ti ŋmɔbe Baa uba nɛ. Wɔn si Uwien.» 42 Nɛ u ye: «Niʼbaa bi si Uwien la, ni bi li yíe nni nɛ, kimɛ n ñɛn' ní Uwien saan nɛ. Ma baa' nʼba ya baam, wɔn nɛ sɔn' nni ní. 43 Bɛ tien' na ciih n lienh ki teh bà? Kimɛ na lì yíe ní cenge nʼgbɛr nɛ. 44 Niʼbaa si usɛnpol nɛ, nɛ ni nuunh ní li teh u yíe nà. U yé unikul nɛ haali uŋɛndun ya cinm, ka tɔkeh gbɛmɔ̀nt, kimɛ gbɛmɔ̀nt ŋa te uʼni. Uʼlenm si kutonnɛnku nɛ, kimɛ u yé utonnɛndaan nɛ, ki yé kutonnɛnku ya baa. 45 Ama min tɔkeh tigbɛmɔ̀nt nɛ. Nɛn nɛ cère' na teknh nʼgbɛr ki jinh. 46 Niʼni, ŋmɛ li fre kí wuɔn kí ye n fii' ma, n tien' ibiɛre? N tɔkeh tigbɛmɔ̀nt nɛ. Bɛ tien' na teknh nʼgbɛr ki jinh-i? 47 Unil wà kɛ yé Uwien yɔ la, wɔn nɛ ciih Uwien ya gbɛr. Ninbi ŋa ciih, kimɛ na yé uʼyaab.»
Unil wà kɛ boh Yesu ya gbɛr ŋa ń kpo fiebu
48 *Sufmbɛ tɔke' wɔ ki ye: «Ta bi len'-ii? A yé Samari ya nil nɛ. Usɛnpol nɛ ŋaake ŋɛ.» 49 Nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «Sɛnpol ŋa ŋaake nni. N boh nʼBaa nɛ, nɛ ninbi ŋa boh nni. 50 Min ŋa nuunh ń kpiɛke nʼba; uba nɛ kpiɛkreh nni. Wɔn nɛ si wɔ ń liike tu ya gbɛr. 51 N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, unil boh nʼgbɛr la, wa ń kpo fiebu.» 52 Nɛ *Sufmbɛ tɔke' wɔ ki ye: «Fɛnfɛnnɔ wuɔ ti bɛnde' ki ye usɛnpol nɛ ŋaake ŋɛ. Tiʼyaajɛ *Abraham nin *Uwien ya ñɔbonsɔknb là kpo', nɛ sin len' ki ye unil boh aʼgbɛr la, wa ń kpo fiebu-a! 53 A cɛn' tiʼyaajɛ *Abraham nɛ-ɛɛ? Wɔn nin *Uwien ya ñɔbonsɔknb kɛ kpo'. Sin yé ŋmɛ nɛ?» 54 Nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «N bi kpiɛkreh nʼba nɛ la, nʼkpiɛke nnɔ bi yé fɛnm nɛ. NʼBaa nɛ kpiɛkreh nni, wɔn wà ni ye u yé niʼWien nnɔ. 55 Na bɛn wɔ, ama min bɛn wɔ. N bi ye ma bɛn wɔ la, n bi li tien utonnɛndaan tɛn ninbi nɛ. Ama min bɛn wɔ, nɛ ki boh uʼgbɛr. 56 Niʼyaajɛ *Abraham là maale' ki ye u li lɛ nʼyo, nɛ ki pokn'. U laa' nʼyo nnɔ, nɛn bo nɛ u là ŋmɔbe uyɛnsɔnge.» 57 Nɛ *Sufmbɛ ye: «Ŋa baa' ibin piŋun, nɛ ki ye a laa' *Abraham?» 58 Nɛ u ye: «N tɔke' nɛ imɔ̀n nɛ, ba laan là maa' *Abraham ma nnɔ ki laa' n te nɛ.» 59 Nɛn saan nɛ bi gɛ̀nde' itɛn bɛ ń yèke kí ku wɔ, nɛ u lɔkre' ki ñɛn' Uwien ya duku ya luo bo.
Yesu likre' ujɛ uba bi maa' wɔ ujuɔn
1 *Yesu cuonh ki joh nɛ ki tì laa' ujɛ uba, bi maa' wɔ ujuɔn. 2 Nɛ uʼpanpaankaab niire' wɔ ki ye: «Cɛnbaa, ujɛ wuɔ nɛ tien' ibiɛre bii uʼnaa nin uʼbaa nɛ tien' ŋɔ bi maa' wɔ ujuɔn-i?» 3 Nɛ *Yesu jiin' bɛ ki ye: «Na yé ujɛ bugbɛn ya biɛre bo, ka yé uʼnaa bii uʼbaa ya biɛre mɔ bo. Nì te nnɔ ŋɔ unil kɛ ń lɛ Uwien li sɔn lituonl là kí de wɔ nɛ. 4 Nì laan wien ma nɔ, nì kpɛ tí sɔn wà sɔn' nni ní nnɔ ya tuonl nɛ. Nì li biire, nɛ nil ŋa ń fre kí sɔn. 5 N laan te uŋɛndun ni ma nɔ, n yé uŋɛndun ya wenwenku nɛ.» 6 U len' nnɔ ki tì gben', nɛ ki sii' tiñinsɛnt tingi ni, ki taa' uʼnɔbil ki bunbun' titɛnt, ki fàan' ujuɔn nnɔ ya nun, 7 ki tɔke' wɔ ki ye: «Jo kí tì fɛnde kujɛbieku kùa bi yih kù Silowe nnɔ ni.» Silowe ya tingi si: Bi sɔn' wà. Ujuɔn nnɔ jon' ki tì fɛnde' ki liɛbeh ní ma nnɔ, u ji like nɛ. 8 Nɛ ukɔnkuɔnlieb nin binib bà bɛn ki ye u yé wà tì ń miɛh nnɔ niireh tɔb ki teh: «Na yé ujɛ wuɔ nɛ là tì ń kɛ ki miɛh nnɔ-ɔɔ?» 9 Biba ye wɔn nɛ. Bitɔb ye bi naan nɛ, wɔn ŋa ñí. Nɛ wɔn bugbɛn ye: «Min nɛ.» 10 Nɛ bi niire' wɔ ki ye: «Aʼnun likre' mila bo?» 11 Nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «Ujɛ wà bi yih wɔ *Yesu nnɔ, wɔn nɛ bun' titɛnt ki fàan' nʼnun, nɛ ki tɔke' nni ki ye ń li joh Silowe ya jɛbieku ni kí tì fɛnde. N jon' ki tì fɛnde', nɛ ki likre'.» 12 Nɛ bi niire' wɔ ki ye: «U te lɛ saan-i?» Nɛ u ye: «Ma bɛn.»
Farisiɛnmbɛ niire' ujuɔn wà likre' nnɔ iniire
13 Nɛ bi taa' wɔ ki jon' *Farisiɛnmbɛ saan. 14 Tɔ, lidaali là *Yesu bun' titɛnt ki likre' ujuɔn nnɔ là yé *Saba ya daali nɛ. 15 Nɛ *Farisiɛnmbɛ mɔ niire' ujɛ wà là yé ujuɔn nnɔ nì tien ma bo ŋɔ u likre'. Nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «U bun' titɛnt nɛ ki fàan' nʼnun, nɛ n fɛnde', ki likre'.» 16 Nɛ *Farisiɛnmbɛ ya biba ye: «Ujɛ bugbɛn ŋa ñɛn' ní Wien saan, kimɛ wa boh *Saba ya daali.» Nɛ bitɔb ye: «Unil yé ubiɛrdaan la, wa ń fre kí tien yɔkm ya bont tɛn u teh ma nɔ.» Bi len' ka cii' tɔb bó nɛ ki gbiire' icɛk ile. 17 Nɛ bi liɛbe' ki niire' ujɛ wà là yé ujuɔn nnɔ ki ye: «Sin wà u likre' ŋɛ nnɔ, a maaleh ki teh u yé ŋmɛ nɛ?» Nɛ u ye: «U yé *Uwien ya ñɔbonsɔknl uba nɛ.» 18 *Sufmbɛ ya ciɛnb ŋa teke' ki jin' ki ye u là yé ujuɔn, nɛ ki likre'. Nɛ ki yin' uʼnaa nin uʼbaa ní 19 ki lá niire' bɛ ki ye: «Niʼbijɛ sɔ nɔ-ɔɔ? Ni maa' wɔ ujuɔn nɛ-ɛɛ? Nì tien' mila u ji likeh fɛnfɛnnɔ wuɔ nɔ?» 20 Nɛ uʼnaa nin uʼbaa ye: «Ti bɛn ki ye tiʼbijɛ nɛ. Ti là maa' wɔ ujuɔn nɛ. 21 Ama ta bɛn nì tien' ma u likre' fɛnfɛnnɔ wuɔ nɔ, ka bɛn udaan wà likre' wɔ mɔ. Wa ji yé buk, niire wɔ mɛn. U li tɔke nɛ uʼgbɛr.» 22 Uʼnaa nin uʼbaa là fɛnge *Sufmbɛ ya ciɛnb ma nnɔ nɛ cère' bi len' nnɔ, kimɛ *Sufmbɛ ya ciɛnb là kpaan' buñɔbu ki ye wà len' ki ye *Yesu yé Uwien ya Nigɛndkɛ Kristo la, bi li ŋɔre wɔ biʼtaanl ya duku ni nɛ. 23 Nɛn bo nɛ uʼnaa nin uʼbaa len' ki ye: «Wa ji yé buk, niire wɔ mɛn.» 24 *Farisiɛnmbɛ tí yin' ujɛ wà là yé ujuɔn nnɔ, ki lá tɔke' wɔ ki ye: «Tɔke tigbɛmɔ̀nt Uwien ya nun bó. Tinbi bɛn ki ye ujɛ bugbɛn yé ubiɛrdaan nɛ.» 25 Nɛ u ye: «U yé ubiɛrdaan la, ma bɛn. N bɛn nà nnɔ nɛn si: N là yé ujuɔn nɛ, fɛnfɛnnɔ wuɔ n likre'.» 26 Nɛ bi niire' wɔ ki ye: «U tien' mila ki likre' ŋɛ?» 27 Nɛ u jiin' bɛ ki ye: «N kpiɛ' ki tɔke' nɛ, nɛ na tuo' ní cii. Bɛ bo nɛ ni nuunh ń tí ń liɛbe kí tɔke nɛ? Niʼmɔ la lii nuunh ní tien uʼpanpaankaab nɛ-a?» 28 U len' nnɔ ma nnɔ nɛ bi suke' wɔ, ki tɔke' wɔ ki ye: «Sin nɛ yé uʼpanpaankɛ. Tinbi yé Moyis ya panpaankaab nɛ. 29 Tinbi bɛn ki ye Uwien là tɔke' Moyis nɛ tigbɛr, ama ujɛ wuɔ wɔn, ta bɛn u ñɛn' nà saan.» 30 Nɛ u ye: «Liike mɛn miyɔkm ya bonn-a! U likre' nni, nɛ na bɛn u ñɛn' nà saan-a! 31 Ti bɛn ki ye Uwien ŋa cengeh biɛrdaan ya kaare. Unil boh Uwien ki teh Uwien ya yíem la, Uwien cengeh u ya kaare nɛ. 32 Uŋɛndun ya cincinyo kí lá baa dinnɔ, ta laan cii' nil likre' wà bi maa' wɔ ujuɔn. 33 Ujɛ bugbɛn ŋa bi ñɛn' ní Uwien saan la, wa bi li fre kí tien niba.» 34 Nɛ bi tɔke' wɔ ki ye: «Bi maa' sin a yé ubiɛrdaan, nɛ a yíe á wɔkn tinbi-ii?» Nɛ ki ŋɔre' wɔ ki ñɛn' litaanl ya duku ni.
Bà cinbe ki yé ijùɔn
35 *Yesu cii' bi ŋɔre' wɔ ki ñɛn' litaanl ya duku ni. Nɛ u jon' ki tì laa' wɔ, ki niire' wɔ ki ye: «Sin, a teke' Unil ya Bijɛ ki jin'-ii?» 36 Nɛ u jiin' wɔ ki ye: «Cɛnbaa, ŋmɛ nɛ yé Unil ya Bijɛ? Tɔke nni ŋɔ ń teke wɔ kí ji.» 37 Nɛ *Yesu ye: «A laa' wɔ; wɔn nɛ tɔkeh ŋɛ tigbɛr nɔ.» 38 Nɛ u ye: «Yonbdaan, n teke' ŋɛ ki jin',» nɛ ki gbaan' uʼnintuɔli ki puke' wɔ. 39 Nɛ *Yesu ye: «N baa' uŋɛndun wuu ni, ń bu tibuur nɛ, kí cère binib bà ŋa lɛnh ń likre, ŋɔ bà like ń juɔn.» 40 Farisiɛnmbɛ bà te uʼsaan nnɔ cii' u len' ma bo, nɛ ki niire' wɔ ki ye: «Tiʼmɔ yé ijùɔn nɛ-ɛɛ?» 41 Nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «Ni bi yé ijùɔn la, na bi li ŋmɔbe biɛre. Ama ni lienh ki teh ni yé binunyaanb nɛ, nɛn bo nɛ ni juore' ki te niʼbiɛre ni.»
Yesu nɛ yé upekpaamɔ̀n
1 «N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, unil wà maabe' ki kɔn' upepɛke ni, ka ñɛn' nañɔbu ki kɔn' la, u yé unasu nɛ, ki yé udukond. 2 Ama unil wà ñɛh bunañɔbu ki kɔh nnɔ, wɔn nɛ yé upekpaal. 3 Unil wà gu bunañɔbu nnɔ li pìire wɔ bù nɛ. Ipe bɛn uʼniɛke. U yih wɔn bugbɛn ya pe ya yel, nɛ ki ñɛndeh yɛ̀. 4 U tì ñɛn' uʼpe kɛ la, u le usɛn nɛ ì pɛ uʼbo, kimɛ ì bɛn uʼniɛke. 5 Ya ń paan caan bo. Ì li sɛn wɔ nɛ mɔnɔn, kimɛ ya bɛn cɛnb ya niɛke.» 6 *Yesu pɔn' bɛ mikpɛnjɛnm miɛ nɔ, ama ba cii' miʼtingi. 7 Nɛ u tí tɔke' bɛ ki ye: «N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, min nɛ yé upepɛke ya nañɔbu. 8 Binib bà kɛ kpiɛ' ki baa' nin nni nnɔ yé binasub nɛ, ki yé idukond, ama ipe ŋa cenge' biʼbó. 9 Min nɛ yé bunañɔbu. Unil ñɛn' min ki kɔn' la, u li ŋmɛre, kí li kɔh ki ñɛh, ki li lɛ u li ji bà. 10 Unasu baa' la, u nuunh wɔ ń suu ipe kí kòkòre kí sasaa nɛ. Min baa' ń lá de yɛ̀ limiɛl nɛ, ŋɔ niba la pɔre iʼfuobm ni. 11 «Min nɛ yé upekpaamɔ̀n. Upekpaamɔ̀n li tuo kí kpo uʼpe bo. 12 Unil wà ŋa cinbe ki yé pekpaal ki kpaah ipe ilike bo, ŋɔ ka yé pedaan mɔ nnɔ, laa' ukɛ̀r we ní la, u li sɛn kí cère yɛ̀ nɛ. Ukɛ̀r li cuo iba, nɛ yà sìen' ń yɛyɛre. 13 Wà kpaah ipe ilike bo nnɔ ŋa tɔnge yɛ̀. Nɛn nɛ cère u li sɛn kí dàan yɛ̀. 14 Min yé upekpaamɔ̀n nɛ, ki bɛn nʼpe, nɛ nʼpe mɔ bɛn nni, 15 tɛn nʼBaa bɛn nni ma, nʼmɔ bɛn wɔ nnɔ. Nɛ min li tuo kí kpo nʼpe bo. 16 N ŋmɔbe ipetɔ yà ŋa yé upepɛke wuu ya pe. N lì li kpaa iʼmɔ nɛ, nɛ ì li cengeh nʼniɛke bó. Iʼkɛ li taan kí tien upepɛke uba nɛ, kí li ŋmɔbe upekpaal uba. 17 NʼBaa yíe nni, kimɛ n li tuo kí kpo, ŋɔ kí liɛbe kí mɛkre. 18 Uba ŋa ń fre kí ku nni. Min nɛ tuo' bɛ ń ku nni. N ŋmɔbe mituɔm ń kpo, ki ŋmɔbe mituɔm ń mɛkre mɔ. NʼBaa nɛ cɛ̀be nni ń tien nnɔ.» 19 *Yesu len' nnɔ nɛ Sufmbɛ ya gbɛr ŋa tí cende'. 20 Biʼni bà yɛbe tɔke' ki ye: «Usɛnpol uba nɛ ŋaake wɔ. U waare' nɛ. Bɛ tien' ni cengeh uʼbó?» 21 Nɛ bitɔb ye: «Uʼlenm ŋa yé unil wà usɛnpol ŋaake wɔ ya lenm. Unil wà usɛnpol ŋaake wɔ li fre kí likre ijùɔn-ii?»
Sufmbɛ ŋa teke' Yesu ki jin'
22 Sufmbɛ là jeleh kunacenku Yerusalɛm ni ki tiɛn bi là tien' lituɔrl ki mɔnge' Uwien ya duku uyo wà nnɔ nɛ. Nì là yé tiwɔrciɛnt ya yo nɛ. 23 *Yesu là cuonh ki joh ki liɛbeh Salomɔn ya ninbonku ni Uwien ya duku ya luo bo. 24 *Sufmbɛ ya ciɛnb guɔn' wɔ, nɛ ki niire' wɔ ki ye: «A li cère tí li jie nɛ̀ ń tì wuɔke-a? A yé Uwien ya Nigɛndkɛ Kristo la, tɔke tɛ imɔ̀n.» 25 Nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «N là tɔke' nɛ, nɛ na teke' nni ki jin'. N sɔnh itùon yà nʼBaa ya yel bo nnɔ nɛ wɔngeh n yé udaan wà. 26 Ninbi ŋa yé nʼpe. Nɛn bo nɛ na teke' nni ki jin'. 27 Nʼpe cengeh nʼniɛke bó. N bɛn yɛ̀, nɛ ì pɛ nʼbo. 28 N dienh nʼpe limiɛl là ŋa ŋmɔbe gbenm. Ya ń kpo kí juore fɛnm, uba mɔ ŋa ń fre kí fie yɛ̀ nʼsaan. 29 NʼBaa nɛ de' nni yɛ̀; uʼtuɔm cɛn' mituɔm kɛ. Uba ŋa ń fre kí fie bonn wɔn nʼBaa ya nuɔ ni. 30 Min nin nʼBaa te miba nɛ.» 31 Nɛ *Sufmbɛ ya ciɛnb tí yuure' itɛn bɛ ń yèke kí ku wɔ. 32 Nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «N sɔn' niʼnun bó itùonmɔnmɔn ì yɛbe nʼBaa ya yel bo. Li lɛ tuonl bo nɛ ni nuunh ní yèke nni itɛn kí ku nni?» 33 Nɛ *Sufmbɛ ya ciɛnb ye: «Na yé tuonmɔnmɔnl bo nɛ ti nuunh tí yèke ŋɛ itɛn kí ku ŋɛ. A suke' Uwien nɛ. Sin yé unil, nɛ ki taah aʼba ki teh Uwien.» 34 Nɛ u ye: «Nì kɛle' niʼyiko ya gbɔnku ni ki ye ni yé iwien nɛ. 35 Ti bɛn ki ye uba ŋa ń fre kí ŋmire nà kɛle' *Uwien ya gbɔnku ni. Tɔ, Uwien là tɔke' binib bà uʼgbɛr nnɔ, u ye bi yé iwien nɛ. 36 Nɛ min wà Uwien gɛ̀nde' nni ki sɔn' nni ní uŋɛndun wuu ni nnɔ, n len' ki ye n yé uʼBijɛ, nɛ ni ye n suke' wɔ-ɔɔ? 37 Ma sɔnh nʼBaa ya tùon la, la teke nni mɛn kí ji. 38 Ama n sɔnh yɛ̀ la, na lì li teke nni kí ji mɔnɔn la, teke mɛn n sɔnh itùon yà nnɔ kí ji, ŋɔ kí bɛnde mɔnmɔnm kí ye nʼBaa tɛ nin nni, nɛ nʼmɔ tɛ nin wɔ.» 39 Nɛn saan nɛ bi tí nuunh bɛ ń cuo wɔ, nɛ u ŋmɛre' biʼnuɔ ni. 40 U liɛbe' ki jon' Sudɛn ya kpenpuol bó, ki tì te San là cin' ki siih binib Uwien ya ñunm nà saan nnɔ. 41 Nɛ binib baa' uʼsaan ki yɛbe, ki len' ki ye: «San ŋa là tien' yɔkm ya bonn niba, ama u là len' ujɛ wuɔ ya gbɛr tà nnɔ yé imɔ̀n nɛ.» 42 Nɛ binib teke' Yesu ki jin' niʼsaan ki yɛbe.
Lasaar ya kuum
1-2 Ujɛ uba nɛ là te ki bun, bi yih wɔ Lasaar. U yé Mari nin Mart ya ninjɛ nɛ. Wɔn nin bɛn kɛ là kɔh udu uba ni nɛ, bi yih wù Betani. Mari nnɔ yé upii wà là taa' lɛfina ki wule' Yonbdaan ya tàan bo, ki taa' uʼyur ki ŋmiŋmire' yɛ̀ nnɔ nɛ. 3 Ujɛ nnɔ ya ninsiɛb nnɔ sɔn' bi tì tɔke' *Yesu ki ye: «Yonbdaan, unil wà a yíe wɔ nnɔ bun nɛ.» 4 Yesu cii' ma nnɔ nɛ ki ye: «Iwìɛn bugbɛn ŋa yé kuum. Ama ì li cère binib ń kpiɛke Uwien ŋɔ kí kpiɛke wɔn Uwien ya Bijɛ mɔ.» 5 Yesu là yíe Mart nin uʼninsɛ nin Lasaar ya gbɛr. 6 U cii' Lasaar bun ma nnɔ nɛ u juore' ki tien' u te nà saan nnɔ iwien ile. 7 Iwien ile nnɔ gɛ̀bre' nɛ u tɔke' uʼpanpaankaab ki ye: «Cère mɛn tí liɛbe Sude ya tinfɛnm bó.» 8 Nɛ uʼpanpaankaab ye: «Cɛnbaa, na yé idɛn yiɛ nɛ Sufmbɛ là nuunh bɛ ń yèke itɛn kí ku ŋɛ niʼbó nɛ a tí liɛbeh niʼbó-oo?» 9 Nɛ u jiin' bɛ ki ye: «Uwien uba ŋa te tikur piik nin tule-ee? Unil cuonh uwien ni la, wa ń gbiɛre, kimɛ uŋɛndun wuu ya wenwenku nɛ cèreh u lɛnh. 10 Ama unil cuonh kuñɔnku la, u li gbiɛre nɛ, kimɛ na wien.» 11 Yesu len' nnɔ ki tì gben', nɛ ki tí ye: «Tiʼjɔ Lasaar gùɔn'-a, ama n li jo kí tì fìnde wɔ.» 12 Nɛ uʼpanpaankaab ye: «Yonbdaan, u gùɔn' la, u li faake-a!» 13 Yesu là yíe wɔ ń tɔke kí ye Lasaar kpo' nɛ. Ama uʼpanpaankaab bɛn maaleh ki teh u lienh migɔmɔ̀nm ya gbɛr nɛ. 14 Nɛn saan nɛ *Yesu ji tɔke' bɛ nì wien ki ye: «Lasaar kpo'-a! 15 U kpo', ma te niʼsaan ma nnɔ, ninbi bo nɛ nì tien' nni uyɛnsɔnge, kimɛ nɛn nɛ li cère ní tùɔre kí teke nni kí ji. Tí jo mɛn uʼbó.» 16 Nɛ uʼpanpaankaab ya uba, bi yih wà Toma ki liɛbe' ki yih wɔ lilebl nnɔ tɔke' bitɔb ki ye: «Cère mɛn tiʼmɔ ń jo kí tì kpo nin wɔ.»
Yesu nɛ yé mimɛkrm, ki yé limiɛl
17 *Yesu tì baa' Betani ya du ni uyo wà nnɔ, ki laa' Lasaar tien' likul ni iwien inan nínɔ. 18 Betani ŋa fɔke nin Yerusalɛm. Nì li te tɛn kɔnsini uta nɛ. 19 Nɛn nɛ cère' Sufmbɛ là baa' Mart nin Mari saan, bɛ ń lá suon bɛ biʼninjɛ ya kuum bo ki yɛbe. 20 Mart cii' *Yesu we ní, nɛ u tobreh wɔ usɛn bó. Ama Mari wɔn juore' ki kɛ iden nɛ. 21 Mart tì tɔke' *Yesu ki ye: «Yonbdaan, a bi te niɛ saan la, nʼninjɛ ŋa bi kpo'. 22 Ama n bɛn ki ye fɛnfɛnnɔ wuɔ mɔnɔn, a miɛ' Uwien nibonn nà kɛ la, u li de ŋɛ nɛ̀ nɛ.» 23 Nɛ *Yesu tɔke' wɔ ki ye: «Aʼninjɛ li mɛkre.» 24 Nɛ Mart ye: «N bɛn ki ye u lá li mɛkre uwenfɔrkɛ ya daali, lidaali là binib li mɛkre nnɔ nɛ.» 25 Nɛ Yesu ye: «Min nɛ yé mimɛkrm ki yé limiɛl. Unil teke' nni ki jin' la, u kpo' mɔnɔn la, u li fuobe nɛ. 26 Wà kɛ fuobe ki teke' nni ki jin' la, wa ń kpo fiebu. A teke' n len' nà nɔ ki jin-ii?» 27 Nɛ Mart ye: «Hnn, Yonbdaan, n teke' ki jin' ki ye a yé Uwien ya Bijɛ nɛ, ki yé Uwien ya Nigɛndkɛ Kristo wà li baa ní uŋɛndun ni nnɔ.» 28 Mart len' nnɔ, nɛ ki bure' ki tì yin' uʼninsɛ Mari, ki bunbe' ki tɔke' wɔ ki ye: «Cɛnbaa baa' ní, ki yih ŋɛ.» 29 Mari cii' nnɔ ma nnɔ nɛ ki pɔk ki fii', ki jon' uʼsaan. 30 *Yesu ŋa laan kɔn' udu ni, u laan te usɛn ni, Mart tuobe' wɔ nà saan nnɔ nɛ. 31 *Sufmbɛ bà te iden Mari saan, ki suondeh wɔ nnɔ laa' u pɔk ki fii' ki ñɛn' saali ma nnɔ nɛ biʼmɔ paan' uʼbo. Bi là maaleh ki teh u joh likul bó nɛ wɔ ń tì muɔ. 32 Mari tì baa' *Yesu te nà saan uyo wà ki laa' wɔ nnɔ, nɛ ki gbaan' uʼnintuɔli, ki tɔke' wɔ ki ye: «Yonbdaan, a bi te niɛ saan la, nʼninjɛ ŋa bi kpo'.» 33 Yesu laa' u muɔh, ki laa' *Sufmbɛ bà pɛ uʼbo nnɔ mɔ muɔh ma nnɔ, nɛ uʼyɛnm saa' ki gbien', 34 nɛ u niire' bɛ ki ye: «Ni sube' wɔ lɛ saan-i?» Nɛ bi ye: «Yonbdaan, dɛn kí tì liike-a!» 35 Nɛ saan nɛ Yesu muɔ'. 36 Nɛ *Sufmbɛ ye: «Liike mɛn u là yíe wɔ nì tì kpɛ ma.» 37 Nɛ biʼni biba ye: «Wɔn wà là likre' ujuɔn-ii? Wa bi li fre kí cère Lasaar la kpo-oo?» 38 Nɛn saan nɛ *Yesu ya yɛnm tí saa' ki gbien', nɛ u bure' likul bó. Nì là yé kujɔlulnku nɛ, nɛ litɛnl bi kuʼñɔbu. 39 Yesu ye: «Biire mɛn litɛnl nnɔ.» Ujɛ wà kpo' nnɔ ya ninsɛ Mart tɔke' wɔ ki ye: «Yonbdaan, u lii nuuke'-a! Kimɛ u tien' len iwien inan sɔ.» 40 Nɛ *Yesu ye: «Ma tɔke' ŋɛ ki ye a teke' nni ki jin' la, a li lɛ Uwien ŋmɔbe ukpiɛke ma bo-oo?» 41 Nɛn saan nɛ bi biire' litɛnl nnɔ, nɛ u yaare' ki liike' paaki ki ye: «NʼBaa, n faareh ŋɛ nin a cenge' nʼbó ma nɔ. 42 N bɛn ki ye uyo kɛ a cengeh nʼbó nɛ. Ama linigol liɛ bo nɛ cère' n len' nnɔ, ŋɔ bɛ ń teke kí ji kí ye sin nɛ sɔn' nni ní.» 43 U len' nnɔ, nɛ ki tiɛn' ufaa bo ki ye: «Lasaar, ñɛ ní!» 44 Nɛ ujɛ wà bi yé utɛnkpii nnɔ ñɛn' likul ni ní, tikpɛlcɛr biɛ ki tɛntɛn' uʼnuɔ nin uʼtàan, kutɔku piibe uʼnun bó. Nɛ Yesu tɔke' bɛ ki ye: «Ñɛnñɛn mɛn tikpɛlcɛr nnɔ, kí cère wɔ ń li joh.»
Bi kpaan' iyɛ bɛ ń ku Yesu
45 Sufmbɛ bà là baa' Mari saan ki laa' Yesu tien' nibonn nà nnɔ, biʼni bà yɛbe teke' wɔ ki jin'. 46 Ama biʼni biba mɔ jon' *Farisiɛnmbɛ saan ki tì tɔke' bɛ *Yesu tien' nà nnɔ. 47 Nɛn saan nɛ bitɔtuɔrciɛnb nin *Farisiɛnmbɛ nnɔ yin' biʼbuur ya cɛkl yaab ki taan', nɛ ki tɔke' bɛ ki ye: «Ti li tien mila? Kimɛ ujɛ bugbɛn teh miyɔkm ya bont cɛɛn nɛ. 48 Ti cère' u tuu ki teh nnɔ la, binib kɛ li teke' wɔ kí ji, nɛ Erom yaab li baa kí lá bere tiʼWien ya duku, kí gben tiʼbol ya nib kɛ.» 49 Bi yih biʼni uba Kayif, wɔn nɛ là yé bitɔtuɔrciɛnb ya ciɛn libinl nnɔ, nɛ u tɔke' bitɔb ki ye: «Na bɛn niba, 50 ka bɛn ki ye nì mɔn unibaab ń kpo tiʼdu ya nib bo ŋɔ tiʼbol kɛ la gben-ii?» 51 U len' ma nnɔ, na yé wɔn bugbɛn ya yɛnm ni nɛ u len' nnɔ. U là yé bitɔtuɔrciɛnb ya ciɛn libinl nnɔ ma nnɔ, nɛ cère' u len' tɛn uñɔbonsɔknl ki ye *Yesu li kpo biʼbol ya nib kɛ bo. 52 Na yé biʼbol ya nib baba bo nɛ u li kpo. U li kpo kí taan Uwien ya bumu mùa yɛre' niʼkɛ saan nnɔ kí tien bɛ unibaab nɛ. 53 Kí ñɛ nɛn daali nɛ bi sien' ki ye bi li ku Yesu nɛ. 54 Nɛn bo nɛ *Yesu ŋa ji cèreh *Sufmbɛ lɛnh wɔ. U siere' niʼsaan ki bure' udu uba bó, bi yih wù Efrayim, wa fɔke nin kupenpelku, nɛ wɔn nin uʼpanpaankaab tì te niʼbó. 55 Nì là sìen' waamu nɛ bɛ ń jele *Sufmbɛ ya Pak ya nacenku. Nɛ binib ñɛn' idugbaan ni ki baa' Yerusalɛm ki yɛbe, bɛ ń lá ñɛn biʼyul bo tijɔknt kí bonde kunacenku nnɔ. 56 Bi te Uwien ya duku ya luo bo ki nuunh Yesu ma nnɔ nɛ ki niireh tɔb ki teh: «Ni maaleh mila? U li baa kunacenku kuu bii wa ń baa?» 57 Bitɔtuɔrciɛnb nin *Farisiɛnmbɛ là len' ki ye unil bɛn u te nà saan la, wɔ ń wuɔn bɛ, bɛ ń jo kí tì cuo wɔ.
Mari fàan' Yesu ya tàan lɛfina
1 Nì là sìen' iwien iluob nɛ Sufmbɛ ń jele biʼPak ya nacenku, nɛ *Yesu jon' Betani ya du ni. Lasaar wà u là mɛkre' wɔ nnɔ, kɔh nɛn ni nɛ. 2 Bi tien' *Yesu tijier niʼsaan. Mart nɛ là gbiinh bɛ tijier nnɔ nɛ Lasaar mɔ yé bà jinh tijier *Yesu saan nnɔ ya uba. 3 Mari taa' lɛfina uba u te litrjenku, uʼdaaku faa cɛɛn, bi yih lɛfina nnɔ naar, ki lá fanfaan' *Yesu ya tàan, ki taa' uʼyur ki ŋmiŋmire' yɛ̀. Lɛfina nnɔ ya nu teke' kuduku kɛ. 4 Nɛ *Yesu ya panpaankaab ya uba, bi yih wà Sudas Iskariyɔt, wɔn wà lá li kuɔre Yesu nnɔ ye: 5 «Bɛ tien' ba ń taa lɛfina nnɔ kí kuɔre kí lɛ iwentun kobiita ya paaku kí taa kí de bijiinb-i?» 6 Na yé Sudas tɔngeh bijiinb nɛ. Kimɛ u là yé unasu nɛ. Wɔn nɛ ŋuuke kiliksɔrk ma nnɔ, u suh bi taah ilike yà ki kpìendeh len nnɔ nɛ. Nɛn nɛ cère' u len' nnɔ. 7 Nɛ *Yesu tɔke' Sudas ki ye: «Cère wɔ wɔ ń fuore. U taa' lɛfina wuɔ wɔ ń bonde nʼsubm nɛ. 8 Bijiinb lì li te niʼsaan uyo kɛ nɛ; ama min ŋa ń li te niʼsaan uyo kɛ.» 9 Sufmbɛ ligol cii' *Yesu te Betani ya du ni, nɛ ki baa' uʼsaan. Na yé Yesu baba bo nɛ bi baa'. Bi nuunh bɛ ń lɛ Lasaar wà *Yesu là mɛkre' wɔ bitɛnkpiib ni nnɔ mɔ nɛ. 10 Nɛn saan nɛ bitɔtuɔrciɛnb sien' ki ye bi li ku Lasaar mɔ, 11 kimɛ wɔn bo nɛ *Sufmbɛ teke' *Yesu ki jin' ki yɛbe, ka ji pɛ bɛn bitɔtuɔrciɛnb bo.
Bi kpiɛkreh Yesu u tì kɔn' Yerusalɛm ni
12 Kutaaku faa', nɛ linigociɛnl là baa' Yerusalɛm ni lɛ̀ ń jele kunacenku nnɔ cii' *Yesu we ní, 13 nɛ bi bɛre' mubiɛbisiimu ya fɛr ki tobreh wɔ usɛn bó, ki wuureh ki teh: «Osana! Uwien ya mɔnm ń li te wà we ní Yonbdaan ya yel bo nnɔ bo. Uwien ya mɔnm ń li te Israyɛl yaab ya bɛr bo.» 14 *Yesu laa' uŋuunfanfaan ki jɛ̀ke' tɛn nì kɛle' ma *Uwien ya gbɔnku ni ki ye: 15 «*Siyɔn yaabɛ, la cère mɛn nɛ̀ ń cuo nɛ jɛwaanbu. Liike mɛn, niʼbɛrciɛn we ní, ki jɛke uŋuunfanfaan.» 16 *Yesu ya panpaankaab ŋa laan là cii' niʼtingi u ya yo. Uwien kpiɛke' wɔ uyo wà nnɔ, nɛ bi tiɛre' ki ye nì kɛle' uʼbo nnɔ nɛ *Uwien ya gbɔnku ni, ki bɛnde' ki ye linigol nnɔ tien' wɔ bi bi li tien wɔ ma bo nɛ. 17 Linigol là là te *Yesu saan lidaali là u là mɛkre' Lasaar ki yin' wɔ ki ye wɔ ń ñɛ ní likul ni nnɔ, bɛn nɛ là tɔke' binib tigbɛr nnɔ. 18 Nɛn bo nɛ binib ligol tuobe' wɔ usɛn bó, kimɛ bi là cii' u tien' miyɔkm ya bonn nnɔ ma bo. 19 Nɛn saan nɛ *Farisiɛnmbɛ tɔkeh tɔb ki teh: «Ni laa'-aa? Ninbi ŋa ji li fre kí tien niba. Uŋɛndun ya nib kɛ ji pɛ wɔn bo nɛ.»
Grɛkmbɛ biba nuunh bɛ ń lɛ Yesu
20 Grɛkmbɛ biba mɔ là baa' Yerusalɛm kunacenku nnɔ ya yo bɛ ń lá puke Uwien. 21 Bi nɛkn' Filip. U yé Bɛtsayida ya du wà te Galile ya tinfɛnm ni nnɔ yɔ nɛ, nɛ ki tɔke' wɔ ki ye: «Uciɛn, ti yíe tí lɛ *Yesu nɛ.» 22 Nɛ Filip jon' ki tì tɔke' Andre. Nɛ biʼkɛ bile jon' ki tì tɔke' Yesu. 23 Nɛ *Yesu tɔke' bɛ ki ye: «Uyo wà Uwien li kpiɛke Unil ya Bijɛ nnɔ baa' ní ŋɔ. 24 N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, bi bule' mijibim ma kpo' la, mì li juore miʼbaba nɛ. Ama mì kpo' la, mì li pɔ̀re kí yɛbre nɛ. 25 Wà kɛ yíe wɔ ń fie uʼmiɛl la, wɔn nɛ li kpo kí juore fɛnm. Ama wà kɛ ŋa tɔngeh uʼmiɛl uŋɛndun wuu ni la, wɔn nɛ li lɛ limiɛl là ŋa ŋmɔbe gbenm. 26 Unil yíe wɔ ń sɔn nʼtùon la, udaan ń li pɛ nʼbo. N te nà saan la, nʼtonsɔnl mɔ li te nɛn saan nɛ. Unil sɔnh nʼtùon la, nʼBaa li kpiɛke wɔ.»
Yesu lienh uʼkuum bo
27 «Fɛnfɛnnɔ, nʼyɛnm saa' ki gbien'-a! N li len kí ye ba? N ye: ‹NʼBaa, ñɛ nni ijɛnd yà we ní nɔ ni-ii?› Ama n baa' nɛn bo nɛ ki lá tu' uyo wuu nɔ. 28 NʼBaa, wuɔn aʼkpiɛke.» Nɛn saan nɛ uniɛke uba ñɛn' paaki bó ní ki ye: «N wuɔn' nʼkpiɛke ŋɔ, ki li liɛbe kí wuɔn wù mɔ nɛ.» 29 Linigol là se niʼsaan ki cii' uniɛke nnɔ bó nnɔ, ya biba ye utaa nɛ dun', nɛ bitɔb ye Uwien ya tond uba nɛ len' wɔ. 30 Nɛ u ye: «Na yé min bo nɛ cère' udaan wà len' nɔ len', ninbi bo nɛ u len'. 31 Fɛnfɛnnɔ wuɔ nɛ Uwien li bu uŋɛndun wuu ya nib tibuur. Fɛnfɛnnɔ nɛ Uwien li ŋɔre wà yé uŋɛndun wuu ya ciɛn nnɔ. 32 Min wɔn, uyo wà bi li fin nni paaki bó nnɔ, nɛ n li dɛre binib kɛ kí nɛkn nʼba.» 33 U len' nnɔ ŋɔ wɔ ń wuɔn u li kpo mikuum mà ya bol nɛ. 34 Nɛ linigol nnɔ tɔke' wɔ ki ye: «Ti cii' *Uwien ya gbɔnku ye Uwien ya Nigɛndkɛ *Kristo li fuobe uyo kɛ nɛ. A tien' mila ki len' ki ye bi li fin Unil ya Bijɛ udɔpɔnpɔn bo paaki bó? Ŋmɛ yé Unil ya Bijɛ bugbɛn-i?» 35 Nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «Kuwenwenku ŋa ji li wuɔke' niʼni. Li cuonh mɛn uyo wà kuwenwenku laan te, ŋɔ licinñunl la pìln nɛ. Unil wà kɛ cuonh licinñunl ni la, wa bɛn u joh nà bó. 36 Kuwenwenku laan te ma nɔ, teke mɛn kù kí ji, ŋɔ kí li yé kuwenwenku yaab.» *Yesu len' nnɔ, nɛ ki ñɛn' niʼsaan ki jɛnde' ki tì bɔle'.
Sufmbɛ ŋa teke' Yesu ki jin'
37 Nin u là tien' miyɔkm ya bont tù yɛbe biʼnun ni ma kɛ nnɔ, ba teke' wɔ ki jin'. 38 Ba teke' wɔ ki jin' ŋɔ *Uwien ya ñɔbonsɔknl Esayi là len' nà nnɔ nɛ̀ ń tien nɛ. U là ye: «Yonbdaan, ŋmɛ tuo' ki teke' ti len' nà nnɔ ki jin'-i? Ŋmɛ bɛnde' a ŋmɔbe mituɔm ma bo?» 39 Esayi tí là len' nà bo cère' ba lì li fre kí teke kí ji. U là ye: 40 «Uwien juɔn biʼnun, ki libe' biʼyɛnm, ŋɔ bi la lɛnh, ki la cii' niʼtingi biʼyɛnm ni, ki la lèbre biʼtetem, ŋɔ wɔ ń buu bɛ.» 41 Esayi là len' nnɔ, kimɛ u là laa' *Yesu ya kpiɛke ma nnɔ nɛ cère' u len' uʼgbɛr. 42 Nin nɛn kɛ, *Sufmbɛ ya ciɛnb bà yɛbe mɔnɔn là teke' *Yesu ki jin'; ama *Farisiɛnmbɛ bo nɛ ba len' upaan bo ki ye bi teke' wɔ ki jin'. Bi là fɛnge' bi li ŋɔre bɛ litaanl ya duku ni nɛ. 43 Kimɛ bi yíe binib ya kpiɛkm ki cɛn' Uwien yaam.
Yesu tɔke' binib tigbɛr tà nnɔ nɛ lá li biin bɛ
44 *Yesu len' ufaa bo ki ye: «Wà kɛ teke' nni ki jin' la, na yé u teke' min baba nɛ ki jin', u teke' wà sɔn' nni ní nnɔ mɔ ki jin' nɛ. 45 Wà kɛ laa' nni la, u laa' wà sɔn' nni ní nnɔ mɔ nɛ. 46 Min yé kuwenwenku nɛ ki baa' uŋɛndun ni, ŋɔ unil wà kɛ teke' nni ki jin' la, u la juore cinñunl ni. 47 Unil cii' nʼgbɛr, ka bon' tù la, na yé min nɛ li biin wɔ, kimɛ ma baa' ń lá biin uŋɛndun ya nib, n baa' ń lá ŋmiɛn bɛ nɛ. 48 Wà kɛ wiɛ' nni, ka teke' nʼgbɛr la, u laa' nibonn nà li biin wɔ. Uwenfɔrkɛ ya daali la, nʼgbɛr nnɔ nɛ li biin wɔ, 49 kimɛ ma tɔkeh nʼbugbɛn ya gbɛr. NʼBaa wà sɔn' nni ní nnɔ, wɔn nɛ tɔke' nni n li len ma bo nin n li wɔkn ma bo. 50 N bɛn ki ye uʼgbɛr dienh binib limiɛl là ŋa ŋmɔbe gbenm nɛ. Nnɔ nɛ n tɔkeh tà kɛ nɔ n tɔkeh tù nʼBaa tɔke' nni tù ma bo nɛ.»
Yesu sɔkre' uʼpanpaankaab ya tàan
1 Nì là sìen' waamu nɛ *Sufmbɛ ya Pak ya nacenku ń jele. *Yesu bɛn ki ye uʼyo baa' wɔ ń ñɛ uŋɛndun wuu ni, kí liɛbe uʼBaa bó. U là yíe uʼnib bà te uŋɛndun ni nnɔ. U là yíe bɛ ki tì gben' nɛ. 2 *Yesu nin uʼpanpaankaab là jinh kutaajuɔku ya jier uyo wà nnɔ ki laa' usɛnpol de' Simɔn Iskariyɔt ya bijɛ Sudas iyɛnmaale ŋɔ wɔ ń kuɔre Yesu. 3 Yesu bɛn ki ye uʼBaa de' wɔ mituɔm tibont kɛ bo, ki bɛn mɔ ki ye u ñɛn' ní Uwien saan nɛ, ki tí liɛbeh Uwien saan. 4 Wɔn nin uʼpanpaankaab kɛ ki jinh, nɛ u fii' ki sere', ki gore' uʼpaaki bó ya liɛrl ki ble', ki taa' kukpɛlciɛku ki gbin' uʼciɛk ni, 5 nɛ ki taa' miñunm ki kuore' kusɛnku ni, ki cin' ki sɔkreh uʼpanpaankaab ya tàan, ki taah u gbin kukpɛlciɛku kùa nnɔ ki ŋmireh yɛ̀. 6 U tì baa' Simɔn Piɛr saan, nɛ u tɔke' wɔ ki ye: «Yonbdaan, sin ń lá sɔkre min ya tàan-ii?» 7 Nɛ *Yesu ye: «Fɛnfɛnnɔ ŋa ń cii n teh nà nɔ ya tingi, ama a lá li cii nɛ̀ uyo uba nɛ.» 8 Nɛ Piɛr ye: «Ŋa lì li sɔkre nʼtàan fiebu.» Nɛ *Yesu ye: «Ma sɔkre' aʼtàan la, ŋa ń lɛ gbiin nʼsaan.» 9 Nɛ Simɔn Piɛr ye: «Yonbdaan, nnɔ la, la sɔkre nʼtàan baba. Sɔkre nʼnuɔ nin nʼyul mɔ.» 10 Nɛ *Yesu ye: «Unil sìi' la, wa ń li nuunh wɔ ń pɔk kí sìi kí lere, u li sɔkre uʼtàan baba nɛ, kimɛ uʼgbɛnɛnt kɛ wien nɛ. Niʼmɔ wien nɛ, ama na nín yé niʼkɛ nɛ wien.» 11 Kimɛ *Yesu bɛn udaan wà li kuɔre wɔ, nɛn nɛ cère' u len' ki ye: «Na yé niʼkɛ nɛ wien.» 12 Tɔ, u sɔkre' biʼtàan ki tì gben', ki gole' uʼliɛrl nnɔ, nɛ ki liɛbe' ki tì kɛ̀le', ki niire' bɛ ki ye: «Ni cii' n tien' nɛ nà nɔ ya tingi-ii? 13 Ni yih nni niʼCɛnbaa nin niʼYonbdaan ma nɔ, ni ŋmɔbe imɔ̀n nɛ, kimɛ n yé wɔn nɛ. 14 Min niʼYonbdaan nin niʼCɛnbaa sɔkre' niʼtàan ma nɔ, niʼmɔ ń li sɔkreh niʼtɔb ya tàan nnɔ. 15 Kimɛ min wuɔn' nɛ ni li teh ma nɛ, niʼmɔ ń li teh niʼtɔb tɛn n tien' nɛ ma nɔ. 16 N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, utonsɔnl ŋa cɛn' uʼcɛnbaa, utond mɔ ŋa cɛn' wà sɔn' wɔ. 17 Ni bɛnde' n len' nà nɔ ya tingi ma nɔ, ni teh nnɔ la, Uwien ya mɔnm li te niʼbo nɛ. 18 «Ma lienh niʼkɛ bo, min n bɛn n gɛ̀nde' binib bà; ama nà kɛle' *Uwien ya gbɔnku ni nnɔ li tien nɛ. Nì kɛle' ki ye: ‹Min nin unil wà taakeh ki jinh nʼjier nɛ fii' ki sere' nʼbo.› 19 N tɔke' nɛ nibonn nà ŋa laan tien' ya gbɛr fɛnfɛnnɔ, ŋɔ nì lá tien' la, ní bɛnde kí ye ‹n yé n yé wà› nɛ. 20 N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, unil teke' n sɔn' unil wà la, u teke' min nɛ. Unil teke' nni la, u teke' wà sɔn' nni ní nnɔ nɛ.»
Yesu tɔke' uʼpanpaankaab ki ye biʼni uba li kuɔre wɔ
21 *Yesu len' nnɔ ki tì gben', uʼyɛnm saa' ki gbien', nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, niʼni uba li kuɔre nni.» 22 Nɛ uʼpanpaankaab jiɛbeh ki likeh tɔb, ka bɛn u niireh wà. 23 Bi jinh ma nnɔ, uʼpanpaankaab ni u yíe wà ki gbien' nnɔ nɛ kɛ ki buɔke wɔ. 24 Nɛ Simɔn Piɛr kɛnbe' wɔ ki ye wɔ ń niire *Yesu kí ye u niireh ŋmɛ nɛ? 25 Nɛ uʼpanpaankɛ nnɔ gbìen' *Yesu bo, ki niire' wɔ ki ye: «Yonbdaan, ŋmɛ nɛ?» 26 Nɛ *Yesu tɔke' wɔ ki ye: «N wɔ́re' kpɔnɔ ki se' ki de' wà la, wɔn nínɔ.» Nɛ ki wɔ́re' kpɔnɔ ki se', ki de' Simɔn Iskariyɔt ya bijɛ Sudas. 27 Sudas teke' kpɔnɔ nnɔ uyo wà nnɔ, nɛ *Satan kɔn' uʼfɛ̀l ni. Nɛ *Yesu tɔke' wɔ ki ye: «Tien a ye á tien nà nnɔ tonm!» 28 Binib bà kɛ ki jinh tijier nnɔ ni uba mɔnɔn ŋa bɛnde' nà cère' *Yesu tɔke' wɔ ki ye nnɔ. 29 Sudas nɛ ŋuuke kiliksɔrk ma nnɔ, biba maale' ki ye *Yesu tɔke' wɔ ki ye wɔ ń jo kí tì dɛ bɛ kunacenku ya bont nɛ, bii wɔ ń jo kí tì de bijiinb nɛ niba. 30 Sudas teke' kpɔnɔ nnɔ ma nnɔ nɛ ki pɔk ki ñɛn' i ya tàan bo. Nì là yé kuñɔnku nɛ.
Yesu gbiereh uʼpanpaankaab bɛ ń li yíe tɔb
31 Sudas ñɛn' uyo wà nnɔ nɛ *Yesu tɔke' bɛ ki ye: «Fɛnfɛnnɔ Uwien kpiɛke' Unil ya Bijɛ. Wɔn bo nɛ bi li kpiɛke Uwien mɔ. 32 Wɔn bo nɛ bi kpiɛke' Uwien la, Uwien bugbɛn mɔ li kpiɛke wɔ. U li kpiɛke wɔ fɛnfɛnnɔ nɛ. 33 Nʼbumu, ma ji li wuɔke niʼsaan. Ni li nuun nni, ama n là tɔke' *Sufmbɛ ya ciɛnb nà nnɔ, n ji li tɔke niʼmɔ nɛ̀ fɛnfɛnnɔ, kí ye: ‹Na ń fre kí jo n joh nà saan.› 34 N de' nɛ liwɔbfɛ̀nl nɛ: ‹li yíe mɛn tɔb.› N yíe nɛ ma nnɔ, niʼmɔ ń li yíe tɔb nnɔ. 35 Ni yíe tɔb la, nɛn nɛ li cère binib kɛ ń bɛnde kí ye ni yé nʼpanpaankaab.»
Yesu tɔke' ki ye Piɛr li niɛ kí ye wa bɛn wɔ
36 Nɛ Simɔn Piɛr niire' wɔ ki ye: «Yonbdaan, a joh lɛ bó?» Nɛ *Yesu jiin' wɔ ki ye: «N joh nà bó nnɔ ŋa ń fre kí paan nʼbo fɛnfɛnnɔ. A lá li paan nʼbo uyo uba nɛ.» 37 Nɛ Piɛr niire' wɔ ki ye: «Yonbdaan, bɛ bo nɛ ma ń fre kí paan aʼbo fɛnfɛnnɔ? N li tuo kí kpo aʼbo-a!» 38 Nɛ *Yesu tɔke' wɔ ki ye: «A li mɔnbe kí tuo kí kpo nʼbo-oo? N tɔkeh ŋɛ imɔ̀n nɛ, a li niɛ bolm mita kí ye ŋa bɛn nni nɛ kí yaan ukuojɛ ń muɔ.»
Yesu nɛ yé usɛn wà joh Uwien saan
1 *Yesu tɔke' uʼpanpaankaab ki ye: «La cère mɛn niʼyɛnm ń saa. Teke mɛn Uwien kí ji, kí teke nʼmɔ kí ji. 2 Mifɛnm yɛbe nʼBaa den. Ma bi yɛbe la, n bi li tɔke nɛ kí ye n joh ń tì bonde mifɛnm kí ble nɛ-ɛɛ? 3 N jon' ki tì bonde' mifɛnm ki ble' nɛ la, n li liɛbe ní, kí lá taa nɛ, ŋɔ niʼmɔ ń tì ń li te min te nà saan. 4 N joh nà bó nnɔ, ni bɛn ni bó ya sɛn.» 5 Nɛ Toma tɔke' wɔ ki ye: «Yonbdaan, ta bɛn a joh nà bó, ti li tien mila kí bɛnde niʼbó ya sɛn-i?» 6 Nɛ *Yesu tɔke' wɔ ki ye: «Min nɛ yé usɛn wà wɔngeh binib tigbɛmɔ̀nt, ki dienh bɛ limiɛl. Uba ŋa ń fre kí jo nʼBaa saan ka ñɛn' min saan. 7 Ni bi bɛn nni la, ni bi li bɛnde nʼBaa mɔ nɛ. Fɛnfɛnnɔ ni bɛn wɔ, ki laa' wɔ mɔ.» 8 Nɛ Filip tɔke' wɔ ki ye: «Yonbdaan, wuɔn tɛ aʼBaa nɛ nì li dɛ̀kre tɛ.» 9 Nɛ *Yesu tɔke' wɔ ki ye: «Filip, n te niʼsaan nì wuɔke' ki kpaan' nɔ, nɛ ŋa bɛn nni-ii! Unil wà laa' nni la, u laa' nʼBaa nɛ. Bɛ tien' a tɔke' ki ye ń wuɔn nɛ nʼBaa? 10 Ŋa teke' ki jin' ki ye n tɛ nin nʼBaa nɛ, nɛ nʼBaa mɔ tɛ nin nni-ii? N tɔkeh nɛ tigbɛr tà nɔ ŋa yé nʼbugbɛn yaar. NʼBaa wà tɛ nin nni nnɔ nɛ sɔnh uʼtùon. 11 «Teke mɛn kí ji kí ye n tɛ nin nʼBaa nɛ, nɛ nʼBaa mɔ tɛ nin nni. Na teke' nʼgbɛr ki jin' la, teke nni mɛn kí ji miyɔkm ya bont nnɔ bo. 12 N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, unil wà kɛ teke' nni ki jin' la, u li sɔn itùon yà n sɔn' yɛ̀ nɔ. U li sɔn itùon yà yɛbe nin n sɔn' yà nɔ mɔnɔn, kimɛ n joh nʼBaa bó nɛ. 13 Ni miɛ' nà kɛ nʼyel bo la, n li tien nɛ̀, ŋɔ bɛ ń kpiɛke nʼBaa min uʼbijɛ bo. 14 Ni miɛ' nni nà kɛ nʼyel bo la, n li tien nɛ̀.»
Uwien li sɔn Utotorl uba ní
15 Ni yíe nni la, ni li boh nʼwɔb nɛ, 16 nɛ n li gbáan nʼBaa wɔ ń de nɛ Utotortɔ wɔ ń li te niʼsaan uyo kɛ. 17 U yé *Mifuoñaanm nɛ, ki yé tigbɛmɔ̀nt ya daan. Uŋɛndun ya nib ŋa ń fre kí teke mɛ̀, kimɛ ba lɛnh mɛ̀, ka bɛn mɛ̀ mɔ. Ama Ninbi wɔn, ni bɛn mɛ̀; mì te niʼsaan, ki li te niʼni mɔ. 18 Ma ń cère nɛ ní li te tɛn mutɛnkpiibumu. N li liɛbe ní niʼsaan. 19 Nì sìen' waamu, uŋɛndun ya nib ŋa ji li lɛ nni, ama ninbi li lɛ nni, kimɛ n fuobe, nɛ niʼmɔ li fuobe. 20 Niʼdaali baa' la, ni li bɛnde kí ye min nin nʼBaa taan' ki yé unibaab nɛ, nɛ ninbi nin min mɔ taan' ki yé unibaab. 21 «Unil wà yíe nni si: wà bɛn nʼwɔb ki boh yɛ̀ nɛ. NʼBaa li yíe unil wà yíe nni, nɛ nʼmɔ li yíe udaan, kí cère udaan ń bɛnde nni.» 22 Nɛ Sudastɔ, wà ŋa yé Sudas Iskariyɔt nnɔ niire' wɔ ki ye: «Yonbdaan, bɛ bo nɛ a li cère tinbi ń bɛnde ŋɛ, ka ń cère uŋɛndun ya nib ń bɛnde ŋɛ?» 23 Nɛ *Yesu jiin' wɔ ki ye: «Wà yíe nni la, u li boh nʼgbɛr nɛ, nʼBaa li yíe wɔ, nɛ ti li baa uʼsaan, kí li kɔh uʼsaan. 24 Wà ŋa yíe nni la, wa ń li boh nʼgbɛr. Ni cengeh tigbɛr tà nɔ ŋa yé nʼyaar, tù yé nʼBaa wà sɔn' nni ní nnɔ yaar nɛ. 25 «N laan biɛ ki te niʼsaan ma nnɔ nɛ ki tɔke' nɛ tigbɛr tuu nɔ. 26 Ama *Mifuoñaanm mà yé Utotorl nnɔ, nʼBaa li sɔn mɛ̀ ní nʼyel bo. Mɛn nɛ li wɔkn nɛ niʼkɛ, kí tiɛre nɛ n tɔke' nɛ tigbɛr tà nnɔ. 27 «Li te mɛn uyɛnduɔn ni. N dienh nɛ n ŋmɔbe uyɛnduɔn wà nnɔ nɛ; ma dienh nɛ wù tɛn uŋɛndun ya nib dienh ma bo. La cère mɛn niʼyɛnm ń saa, ki la sɛn jɛwaanbu. 28 Ni cii' n tɔke' nɛ ki ye n li jo kí liɛbe ní niʼsaan. Ni yíe nni la, n joh nʼBaa saan ma nnɔ ni bi li ŋmɔbe uyɛnsɔnge nɛ, kimɛ nʼBaa cɛn' nni. 29 N tɔkeh nɛ nibonn nà ŋa laan tien' ya gbɛr fɛnfɛnnɔ, ŋɔ nì lá tien' la, ní teke kí ji nɛ. 30 Ma ji li tɔke nɛ tigbɛr nɛ̀ ń wuɔke, kimɛ uŋɛndun wuu ya ciɛn we ní, wa ń fre kí tien nni niba. 31 Ama nì kpɛ uŋɛndun ya nib ń bɛnde kí ye n yíe nʼBaa, nɛ ki teh u tɔke' nni ma bo. ‹Fii mɛn tí jo.› »
Yesu nɛ yé busumɔ̀nbu
1 «Min nɛ yé busumɔ̀nbu nɛ nʼBaa yé ukpaal wà tùɔreh busubu nnɔ. 2 Isigben yà kɛ te nʼbo ka lùonh nnɔ, u li gɛ yì kí wiɛ nɛ. Ama isigben yà kɛ lùonh nnɔ, u li kpɛkpɛre kí tùɔre yì, nɛ yì ń tùɔre kí lùon. 3 N tɔke' nɛ tigbɛr tà nɔ tùɔre' niʼtetem ŋɔ. 4 Li tɛ mɛn nin nni, tɛn n tɛ nin nɛ ma. Usigben te uʼba, ka tuuke busubu bo la, wà ń fre kí lùon. Nnɔ nɛ niʼmɔ ŋa tɛ nin nni la, na ń fre kí tien bonn. 5 «Min nɛ yé busubu, nɛ ninbi yé isigben. Unil wà kɛ tɛ nin nni, nʼmɔ tɛ nin udaan la, u li te tɛn usigben wà lùonh ki gbiekeh nɛ. Na tɛ nin nni la, na ń fre kí tien bonn. 6 Unil wà ŋa tɛ nin nni la, bi li jɛnde wɔ kí tì wiɛ nɛ wɔ ń kuore tɛn usigben wà ŋa tuuke subu bo. Isigben yà kuore' la, bi gɛ̀ndeh yì ki kpìendeh umu ni nɛ ì wih. 7 Ni tɛ nin nni, ki ŋmɔbe nʼgbɛr niʼfɛ̀l ni, ki miɛ' Uwien ni yíe nà la, u li de nɛ nɛ̀ nɛ. 8 Ni yé nʼpanpaakaab, ki te tɛn isigben yà lùonh ki gbiekeh la, nɛn nɛ kpiɛkreh nʼBaa. 9 NʼBaa yíe nni ma nnɔ nɛ nʼmɔ yíe nɛ. Li te mɛn nʼyíem ni. 10 N boh nʼBaa ya wɔb, nɛ ki te uʼyíem ni. Niʼmɔ boh n ya wɔb la, niʼmɔ li te nʼyíem ni nɛ. 11 «N tɔke' nɛ nɛn kɛ ŋɔ ní li ŋmɔbe uyɛnsɔnge wà n ŋmɔbe wù nnɔ nɛ; ŋɔ niʼyɛnm ń li sɔnge kí tì gben. 12 N yíe ní li teh nà si: li yíe mɛn tɔb tɛn n yíe nɛ ma bo. 13 Nil ŋa ŋmɔbe yíem ki cɛn' wà li tuo kí kpo uʼjɔtieb bo. 14 Ni teh n tɔke' nɛ nà la, ni yé nʼjɔtieb nɛ. 15 Ma ji li yih nɛ nʼtonsɔnb; n li yih nɛ nʼjɔtieb nɛ, kimɛ utonsɔnl ŋa bɛn uʼcɛnbaa ya gbɛr kɛ; ama min tɔke' nɛ tigbɛr tà kɛ n cii' tù nʼBaa saan nnɔ. 16 Na yé ninbi nɛ gɛ̀nde' nni, min nɛ gɛ̀nde' nɛ, ki de' nɛ lituonl kí ye ní li joh, kí li te tɛn isigben yà lùonh isibii yà li tuu ki te. Nɛn bo, ni miɛ' nʼBaa nibonn nà kɛ nʼyel bo la, u li de nɛ nɛ̀ nɛ. 17 N yíe ni li teh nà si: ní li yíe tɔb nɛ.»
Uŋɛndun ya nib li nɛn Yesu nin uʼyaab
18 «Uŋɛndun ya nib nɛn nɛ la, ní li bɛn kí ye bi kpiɛ' ki nɛnde' min nɛ. 19 Ni bi yé uŋɛndun yaab la, uŋɛndun yaab bi li yíe nɛ nɛ, kimɛ uŋɛndun ya nib yíe biʼyaab nɛ. Ama ninbi ŋa yé uŋɛndun yaab. N ñɛn' nɛ uŋɛndun ya nib ni ma nnɔ nɛ cère' bi nɛn nɛ. 20 Li tiɛn mɛn n là tɔke' nɛ nà ki ye: ‹Utonsɔnl ŋa cɛn' uʼcɛnbaa nnɔ.› Bi jɛ̀nde' min la, bi li jɛ̀nde niʼmɔ nɛ. Bi tuo' nʼgbɛr la, bi li tuo niʼmɔ yaar nɛ. 21 Min bo nɛ bi li tien nɛ nɛn kɛ, kimɛ ba bɛn wà sɔn' nni ní. 22 Ma bi baa' ki lá tɔke' bɛ nʼgbɛr la, uba ŋa bi li biin bɛ kí ye bi tien' ibiɛre, ama fɛnfɛnnɔ, ba ji li fre kí dule niba bo kí ye ba tien' biɛre. 23 Unil nɛn nni la, u nɛn nʼBaa mɔ nɛ. 24 Ma bi sɔn' yɔkm ya tùon yà nisaal ŋa laan sɔn' yɛ̀ bi laa' la, uba ŋa bi li biin bɛ kí ye bi tien' biɛre. Ama fɛnfɛnnɔ bi laa' yɛ̀ nɛ ki nɛn min nin nʼBaa kɛ. 25 Ama nɛn kɛ tien' ŋɔ nɛ̀ ń cère nà kɛle' biʼyiko ya gbɔnku ni nnɔ nɛ̀ ń tien nɛ. Nì kɛle' ki ye: ‹Bi nɛn nni nɛ ka ŋmɔbe bi nɛn nni bà bo.› 26 «Tɔ, nʼBaa li cère ń sɔn Utotorl ní. U yé *Mifuoñaanm nɛ, ki yé tigbɛmɔ̀nt ya daan, ki ñɛn' ní nʼBaa saan. Mì lá baa' uyo wà la, mì li kun nʼbo imɔ̀n. 27 Niʼmɔ li kun nʼbo imɔ̀n, kimɛ ni te nʼsaan haali nʼtuonl ya cincinyo nɛ.»
1 «N tɔke' nɛ nɛn kɛ ŋɔ nì lá tien' la, ni la wiɛ niʼtekjim nɛ. 2 Bi li ŋɔre nɛ itáan ya dur ni. Uyo uba mɔnɔn we ní, unil ku' nɛ la, u li maaleh ki teh u tien' lituɔrl nɛ ki de' Uwien. 3 Ba bɛnde' nʼBaa yé udaan wà, ka bɛnde' nʼmɔ yé udaan wà, nɛn nɛ li cère bɛ ń tien' nɛ nnɔ. 4 N tɔke' nɛ bi lá li tien' nɛ ma bo, ŋɔ u ya yo lá baa' la, ní li tiɛn kí ye n là tɔke' nɛ nɛ̀ ŋɔ.»
Mifuoñaanm ya tuonl
«Ma là tɔke' nɛ tù nʼtuonl ya cincinyo, kimɛ min nin ninbi nɛ là te. 5 Ama fɛnfɛnnɔ, n liɛbeh wà sɔn' nni ní nnɔ saan nɛ, nɛ niʼni uba ŋa niire' nni n joh nà bo-a?» 6 Kimɛ n len' ki ye n li bure kí cère nɛ ma nnɔ nɛ niʼyɛnm saa' ki gbien'. 7 Ama n tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, n jon' nɛ la, nì li mɔn niʼbo, kimɛ ma jon' la, Utotorl nnɔ ŋa ń baa ní. N jon' la, n li sɔn wɔ ní niʼsaan. 8 U lá baa' la, u li cère uŋɛndun ya nib ń bɛnde kí ye bi yé bibiɛrdɛnb, kí cère bɛ ń bɛnde kí ye Uwien cuube, kí bɛnde kí ye Uwien li bu bɛ tibuur. 9 U li cère bɛ ń bɛnde kí ye bi yé bibiɛrdɛnb, kimɛ ba teke' nni ki jin'. 10 U li cère bɛ ń bɛnde kí ye Uwien cuube, kimɛ n li jo nʼBaa saan, nɛ na ji li lɛ nni. 11 U li cère bɛ ń bɛnde kí ye bi li bu bɛ tibuur, kimɛ Uwien bun' uŋɛndun wuu ya ciɛn tibuur ŋɔ. 12 «N biɛ ki ŋmɔbe tigbɛr tù yɛbe ń tɔke nɛ, ama tù li kpiɛke nin nɛ fɛnfɛnnɔ. 13 Uyo wà *Mifuoñaanm lá li baa nnɔ; mɛn mà yé tigbɛmɔ̀nt ya daan nnɔ; mì li pekre nɛ tigbɛmɔ̀nt ya sɛn kɛ ni. Ma ń tɔke miʼbugbɛn ya gbɛr, ama mì cii' tà nnɔ, tun nɛ mì li tɔke nɛ. Mì li tɔke nɛ nà lá li tien' ya gbɛr mɔ. 14 Mì li kpiɛke nni, kimɛ mì li taa n ya gbɛr nɛ kí tɔke nɛ. 15 NʼBaa ya bont kɛ yé nʼyaar nɛ, nɛn nɛ cère' n ye mì li taa n ya gbɛr nɛ kí tɔke nɛ.»
Niʼyɛnsaa li kpɛnde uyɛnsɔnge
16 «Nì sìen' waamu, na ji li lɛ nni, nì pukn' waamu la, ni li lɛ nni.» 17 Nɛ uʼpanpaankaab biba niireh tɔb ki teh: «U len' nà nɔ ya tingi si ba? U ye nì sìen' waamu, ta ji li lɛ wɔ, nì pukn' waamu la, ti li lɛ wɔ, ki ye u joh uʼBaa bó! 18 Nɛ ki tí ye ‹U yih ba waamu?› Ta bɛn u ye wɔ ń ye bà?» 19 *Yesu bɛnde' bi yíe bɛ ń niire wɔ iniire, nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «Ni niireh tɔb n len' ma ki ye: ‹nì sìen' waamu, na ji li lɛ nni, nì pukn' waamu la, ni li lɛ nni nnɔ ya tingi nɛ-a?› 20 N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, ninbi li muɔ kí kpiɛnde, nɛ uŋɛndun ya nib li pokn. Ninbi ya yɛnm li saa, ama niʼyɛnsaa nnɔ lá li kpɛnde uyɛnsɔnge. 21 Upii benh nin timɛr la, u te uyɛnsaa ni nɛ uʼmɛrwiɛn bo. Ama u tì maa' ki gben' la, uyɛnsɔnge li cère wa ji li tiɛre imɛrwiɛn nnɔ bó, kimɛ unifaan kɔn' uŋɛndun ni. 22 Nì te nnɔ nɛ niʼmɔ bo; fɛnfɛnnɔ, ni te uyɛnsaa ni nɛ. Ama n lá li liɛbe kí lɛ nɛ, nɛ ní li te uyɛnsɔnge ni. Uba ŋa ń fre kí ñɛn niʼyɛnsɔnge nnɔ niʼfɛ̀l ni. 23 «Nɛn daali na ji li niire nni bonn niba bó. N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, ni miɛ' nʼBaa nibonn nʼyel bo la, u li de nɛ nɛ̀ nɛ. 24 Na laan miɛ' bonn nʼyel bo haali nin fɛnfɛnnɔ. Miɛ mɛn, ní li lɛ ŋɔ kí lɛ uyɛnsɔnge kí tì gben.»
Yesu faake' nin uŋɛndun
25 «N tɔke' nɛ niʼkɛ mikpɛnjɛnm ni nɛ. Uyo uba we ní ma ji li pɔ kpɛnjɛnm kí tɔke nɛ gbɛr. Ama n li tɔke nɛ nʼBaa ya gbɛr nɛ̀ ń li wien nɛ. 26 Niʼdaali ni li miɛ nʼBaa tibont nʼyel bo. Ma tɔkeh nɛ ki teh min nɛ li miɛ nʼBaa kí de nɛ, 27 kimɛ nʼBaa bugbɛn nɛ yíe nɛ, ni yíe nni, ki teke' ki jin' ki ye n ñɛn' ní wɔn saan ma nnɔ bo. 28 Tɔ, n ñɛn' nʼBaa saan nɛ ki baa' uŋɛndun ni, n tí li ñɛ uŋɛndun ni kí liɛbe nʼBaa bó.» 29 Nɛ uʼpanpaankaab tɔke' wɔ ki ye: «A laa'-aa! Fɛnfɛnnɔ a ji lienh nì wien nɛ, ŋa ji pɔh kpɛnjɛnm. 30 Fɛnfɛnnɔ ti bɛnde' ki ye a bɛn tibont kɛ, ŋa nuunh nil ń niire ŋɛ niire kí yaan á bɛnde u ye wɔ ń niire kí ye bà; nɛn nɛ cère' ti teke' ki jin' ki ye a ñɛn' ní Uwien saan nɛ.» 31 Nɛ *Yesu niire' bɛ ki ye: «Ni teke' ki jin' fɛnfɛnnɔ wuɔ nɔ-ɔɔ? 32 Tɔ, uyo uba we ní, ki lì baa'-a, niʼkɛ li yɛre wà kɛ ń taa u ya bó kí cère nni nʼbaba; ama ma te nʼbaba, kimɛ nʼBaa te nin nni. 33 N tɔke' nɛ tigbɛr tuu nɔ ŋɔ ni tɛ nin nni ma nnɔ, ní li te uyɛnduɔn ni nɛ. Uŋɛndun wuu ni, ni te ijɛnd ni nɛ, ama li co mɛn niʼba, kimɛ n faake' nin uŋɛndun ki gben' uʼtuɔm ŋɔ.»
Yesu kàareh Uwien
1 Tɔ, *Yesu len' nnɔ ki gben', nɛ ki yaare' ki liike' paaki bó, ki ye: «NʼBaa, uyo baa', wuɔn aʼBijɛ ya kpiɛke, ŋɔ aʼBijɛ mɔ ń wuɔn aʼkpiɛke. 2 A de' wɔ mituɔm unisaal kɛ bo ŋɔ wɔ ń taa limiɛl là ŋa ŋmɔbe gbenm kí de a de' wɔ binib bà nnɔ kɛ nɛ. 3 Limiɛl là ŋa ŋmɔbe gbenm si bɛn ń bɛnde kí ye sin baba nɛ yé Uwien imɔ̀n, kí bɛnde *Yesu Kristo wà a sɔn' wɔ ní nnɔ mɔ. 4 Min wuɔn' aʼkpiɛke kitink bo, ki sɔn' a de' nni lituonl là ń sɔn nnɔ ki gben'. 5 NʼBaa, fɛnfɛnnɔ, kpiɛke nni aʼsaan. De nni ukpiɛke wà n là ŋmɔbe wù aʼsaan ki laa' uŋɛndun ŋa laan te nnɔ. 6 «N cère' binib bà a gɛ̀nde' bɛ uŋɛndun ya nib ni, ki de' nni nnɔ bɛnde' a yé udaan wà. Bi là yé aʼyaab nɛ, nɛ a taa' bɛ ki de' nni, nɛ bi boh aʼgbɛr. 7 Fɛnfɛnnɔ, bi bɛnde' ki ye a de' nni nibonn nà kɛ nnɔ ñɛn' aʼsaan nɛ, 8 kimɛ n tɔke' bɛ a tɔke' nni tigbɛr tà nnɔ, nɛ bi teke' tù, ki mɔnbe ki bɛnde' ki ye n ñɛn' ní aʼsaan nɛ, ki teke' ki jin' ki ye sin nɛ sɔn' nni ní. 9 «N kàareh ŋɛ ki dienh bɛn nɛ. Ma kàareh ŋɛ ki dienh uŋɛndun ya nib. Ama n kàareh ŋɛ ki dienh binib bà a de' nni bɛ nnɔ nɛ, kimɛ bi yé aʼyaab nɛ. 10 Nà kɛ yé nʼyaann yé aʼyaann nɛ, nɛ nà kɛ mɔ yé aʼyaann yé nʼyaann nɛ. Bɛn nɛ cèreh binib lɛnh nʼkpiɛke. 11 Ma ji li te uŋɛndun ni, bɛn nɛ li te uŋɛndun ni; min we ní aʼsaan nɛ. NʼBaa uñaan, a de' nni aʼyel là nnɔ, cère liyel bugbɛn ya tuɔm ń li gu bɛ, bɛ ń li yé unibaab tɛn min nin sin yé unibaab ma bo. 12 N là te biʼsaan uyo wà nnɔ, n là gu bɛ nin aʼyel là a de' nni nnɔ ya tuɔm nɛ. N guure' bɛ, nɛ nì kpaan' wà ń kpo kí juore fɛnm nnɔ baba ŋa ñí la, biʼni uba ŋa kpo' ki juore' fɛnm. U kpo' ki juore' fɛnm ŋɔ nà kɛle' aʼgbɔnku ni nnɔ nɛ̀ ń tien nɛ. 13 Fɛnfɛnnɔ, n we ní aʼsaan nɛ. N laan te uŋɛndun ni ma nnɔ nɛ ki lienh nnɔ, ŋɔ bɛ ń li ŋmɔbe uyɛnsɔnge wà n ŋmɔbe wù nnɔ kí tì gben. 14 N tɔke' bɛ aʼgbɛr, nɛ ŋɛndun ya nib nɛnde' bɛ, kimɛ ba yé ŋɛndun yaab, tɛn nʼmɔ ŋa yé ŋɛndun yɔ ma. 15 Ma kàareh ŋɛ ki teh á ñɛn bɛ uŋɛndun ni, ama n kàareh ŋɛ ki teh a la cère usɛnpol ubiɛrɔ nɛ ń tien bɛ niba. 16 Ba yé ŋɛndun yaab tɛn nʼmɔ ŋa yé ŋɛndun yɔ ma. 17 Cère bɛn li cinbe ki yé aʼyaab tigbɛmɔ̀nt bo. Aʼgbɛr nɛ yé tigbɛmɔ̀nt nnɔ. 18 A sɔn' nni ní uŋɛndun ni ma nnɔ, nɛ nʼmɔ sɔn' bɛn uŋɛndun ni. 19 Bɛn bo nɛ n taa' nʼba ki de' ŋɛ, ŋɔ biʼmɔ ń li cinbe ki yé aʼyaab tigbɛmɔ̀nt bo. 20 «Ma kàareh ŋɛ ki dienh bɛn baba, n kàareh ŋɛ ki dienh binib bà bi li tɔke bɛ nʼgbɛr bɛ ń teke nni kí ji nnɔ mɔ nɛ. 21 N kàareh ŋɛ ŋɔ biʼkɛ ń taan kí li yé unibaab nɛ. Tɛn sin nʼBaa a tɛ nin nni ma nʼmɔ tɛ nin ŋɛ nnɔ, cère biʼmɔ ń li tɛ nin tɛ, ŋɔ uŋɛndun ya nib ń teke kí ji kí ye sin nɛ sɔn' nni ní. 22 A de' nni ukpiɛke wà nnɔ, nʼmɔ de' bɛ wù, ŋɔ bɛ ń taan kí li yé unibaab tɛn min nin sin yé unibaab ma, 23 kimɛ n tɛ nin bɛ, nɛ aʼmɔ tɛ nin nni. Nnɔ nɛ bi taan' ki yé unibaab ki tì gben', ŋɔ uŋɛndun ya nib ń bɛnde kí ye sin nɛ sɔn' nni ní, kí bɛnde kí ye a yíe bɛ tɛn a yíe nni ma bo. 24 NʼBaa, a de' nni binib bà nnɔ, n yíe ń te nà saan la, biʼmɔ ń li te nin nni nɛ, kí lɛ a de' nni ukpiɛke wà nnɔ, kimɛ a yíe nni ki laa' ŋa laan ñɛn' uŋɛndun. 25 NʼBaa ugbɛmɔ̀ndaan, uŋɛndun ya nib ŋa bɛn ŋɛ, ama min bɛn ŋɛ. Nɛ biɛ nɔ mɔ bɛn ki ye sin nɛ sɔn' nni ní. 26 N cère' bi bɛnde' a yé udaan wà, ki li liɛbe kí cère bɛ ń bɛnde ŋɛ, ŋɔ a yíe nni miyíem ma nnɔ ń li te biʼni, ŋɔ nʼmɔ ń li tɛ nin bɛ.»
Yesu ya cuom
1 *Yesu len' nnɔ ki tì gben', nɛ wɔn nin uʼpanpaankaab bure' ki tì puore' kubunbunku kùa bi yih kù Sedrɔn nnɔ. Isiin ya kpàabu buba te niʼsaan, nɛ wɔn nin uʼpanpaankaab kɔn' buʼni. 2 Sudas, wà kuɔre' *Yesu nnɔ, mɔ bɛn niʼsaan, kimɛ *Yesu nin uʼpanpaankaab là sɔbe ki taakeh nɛ̀ nɛ. 3 Nɛ Sudas taa' Erom ya sojacɛkl liba nin Uwien ya duku ya guguurb bà bitɔtuɔrciɛnb nin *Farisiɛnmbɛ sɔn' bɛ nnɔ, bi joh niʼsaan ki tuke ifr nin imɔnafin nin tijɛkɔnwɛnt. 4 *Yesu bɛn nà kɛ li tu wɔ ma nnɔ, nɛ ki tuobe' bɛ usɛn bó, ki niire' bɛ ki ye: «Ni nuunh ŋmɛ?» 5 Nɛ bi ye: «Ti nuunh Nasarɛt ya *Yesu nɛ.» Nɛ u ye: «Min sɔ.» Sudas wà kuɔre' wɔ nnɔ mɔ te biʼni. 6 U len' ki ye wɔn sɔ ma nnɔ, nɛ bi sulnh puoli bó ki luh. 7 *Yesu tí niire' bɛ ki ye: «Ni nuunh ŋmɛ?» Nɛ bi ye: «Ti nuunh Nasarɛt ya *Yesu nɛ.» 8 Nɛ u ye: «N tɔke' nɛ ki ye min sɔ nɔ. Ni nuunh min nɛ la, cère mɛn biɛ bɛ ń li joh.» 9 U len' nnɔ ŋɔ u là len' tigbɛr tà nnɔ tù ń tien nɛ. U là len' ki ye: «NʼBaa a de' nni binib bà nnɔ, ma cère' uba mɔnɔn bole'.» 10 Tɔ, Simɔn Piɛr ŋmɔbe kijusiek, nɛ ki nɛ̀re' ki gɛ' ki paare' bitɔtuɔrciɛnb ya ciɛn ya tonsɔnl uba ya nɔjietubl. Bi yih utonsɔnl nnɔ Malkus nɛ. 11 Nɛ *Yesu tɔke' Piɛr ki ye: «Jiin aʼjusiek kí cùɔn kiʼtuɔku ni. NʼBaa sien' ki ye ń ji ijɛnd yà nnɔ n la ji yɛ̀-ɛɛ?»
Bi tuke' Yesu ki jon' Anni saan
12 Sojacɛkl nnɔ nin liʼciɛn nin Sufmbɛ ya guguurb nnɔ cuo' *Yesu ki lòle' uʼnuɔ, 13 nɛ ki kpiɛ' ki tuke' wɔ ki jon' Anni saan. Anni yé Kayif ya cuɔjɛ nɛ. Kayif nɛ là yé bitɔtuɔrciɛnb ya ciɛn libinl nnɔ. 14 Wɔn Kayif nɛ là tɔke' *Sufmbɛ ya ciɛnb ki ye nì mɔn unibaab ń kpo biʼdu ya nib bo nnɔ.
Piɛr niɛ' ki ye wa bɛn Yesu
15 Bi tuke *Yesu ki joh ma nnɔ, nɛ Simɔn Piɛr nin *Yesu ya panpaankɛtɔ uba pɛ uʼbo. Bitɔtuɔrciɛnb ya ciɛn bɛn *Yesu ya panpaankɛtɔ bugbɛn. Nɛn bo nɛ u paan' *Yesu bo ki kɔn' bitɔtuɔrciɛnb ya ciɛn nnɔ den uluo bo. 16 Ama Piɛr wɔn juore' ki se saali nɛ bunañɔbu saan. Nɛ upanpaankɛtɔ wà bitɔtuɔrciɛnb ya ciɛn bɛn wɔ nnɔ jon' ki tì laa' upiitonsɔnl wà gu bunañɔbu nnɔ, nɛ ki cère' Piɛr kɔn'. 17 Nɛ upii nnɔ niire' Piɛr ki ye: «Sin, aʼmɔ ŋa lii yé ujɛ wuɔ ya panpaankaab ya uba-aa?» Nɛ u jiin' wɔ ki ye: «Ma yé uʼpanpaankɛ.» 18 Tiwɔr là te, nɛ bitɔtuɔrciɛnb ya ciɛn ya tonsɔnb nin biguguurb sɛ̀re' umu, ki lokreh. Nɛ Piɛr mɔ te biʼsaan ki lokreh.
Bitɔtuɔrciɛnb ya ciɛn niire' Yesu iniire
19 Bitɔtuɔrciɛnb ya ciɛn niire' *Yesu iniire uʼpanpaankaab bo nin u wɔknh miwɔknm ma nnɔ bo. 20 Nɛ *Yesu jiin' wɔ ki ye: «N len' binib kɛ ya nun bó nɛ, ki wɔkn' uyo kɛ niʼtáan ya dur ni nin Uwien ya duku ya luo bo, *Sufmbɛ kɛ taakeh nà saan. Ma len' gbɛr tuba bɔlm ni. 21 Bɛ tien' a niireh min-i? Niire binib bà cenge' nʼgbɛr n tɔke' bɛ ki ye bà. Bɛn bɛn n tɔke' bɛ ki ye bà mɔnmɔnm.» 22 *Yesu len' nnɔ ma nnɔ, ki laa' biguguurb ya uba se ki nɛke wɔ, nɛ ki kpɔ̀be' wɔ utɛnpɛ, ki niire' wɔ ki ye: «A jiindeh bitɔtuɔciɛnb ya ciɛn nɛ nɔ nnɔ-ɔɔ?» 23 Nɛ *Yesu jiin' wɔ ki ye: «N len' nì bre nɛ la, wuɔn nà cère' nì bre; nɛ n tí len' nì mɔn nɛ la, bɛ tien' a ñih nni?» 24 Nɛn saan nɛ Anni cère' bi taa' *Yesu ki jon' bitɔtuɔrciɛnb ya ciɛn Kayif saan uʼnuɔ juore' ki lùo.
Piɛr tí niɛ' ki ye wa bɛn Yesu
25 Simɔn Piɛr se ki lokreh umu, nɛ bi niire' wɔ ki ye: «Sin, aʼmɔ ŋa lii yé uʼpanpaankaab ya uba-aa?» Nɛ u niɛ' ki ye: «Ma yé uʼpanpaankɛ.» 26 Nɛ bitɔtuɔrciɛnb ya ciɛn ya tonsɔnb ya uba, wà Piɛr bi gɛ' ki paare' uʼtubl nnɔ ya den yɔ uba tɔke' Piɛr ki ye: «Ma bi laa' ŋɛ uʼsaan bukpàabu nnɔ ni-ii?» 27 Nɛ Piɛr tí niɛ' ki ye wa bɛn Yesu. Nɛ ukuojɛ pɔk ki muɔ' i ya tàan bo.
Bi taa' Yesu ki jon' Pilat saan
28 Nɛn saan nɛ bi taa' *Yesu ki ñɛn' Kayif den, ki jon' udu nnɔ ya gobina den, bi yih wɔ Pilat. Nì là yé kutɛnŋɛsɔnsɔnku nɛ. *Sufmbɛ ya ciɛnb ŋa là yíe bɛ ń kuɔn biʼba jɔknt ŋɔ kí fre kí jele biʼPak ya nacenku nɛ. Nɛn nɛ cère' ba tuo' ki kɔn' Pilat den. 29 Nɛn bo nɛ Pilat ñɛn' saali biʼsaan, ki niire' bɛ ki ye: «Ujɛ wuɔ tien' ba ni biindeh wɔ?» 30 Nɛ bi jiin' wɔ ki ye: «Wa bi yé nibiɛrɔ la, ta bi cuo' wɔ ki ŋukn' ŋɛ.» 31 Nɛ Pilat ye: «Ninbi bugbɛn, taa wɔ mɛn kí tì bu wɔ niʼyiko ye ma bo.» Nɛ bi ye: «Tinbi Sufmbɛ ŋa ŋmɔbe sɛn tí ku nil.» 32 Bi len' nà nɔ nɛ wuɔn' ki ye *Yesu là len' nà ki tɔke' binib, u li kpo mikuum mà ya bol nnɔ nɛ ń tien. 33 Pilat tí liɛbe' ki kɔn' tibuur ya duku ni, ki yin' *Yesu ki lá niire' wɔ ki ye: «Sin, a yé *Sufmbɛ ya bɛr nɛ-ɛɛ?» 34 Nɛ *Yesu jiin' wɔ ki ye: «A len' nà nɔ, a maale' aʼba nɛ bii bi tɔke' ŋɛ nɛ ki ye n yé *Sufmbɛ ya bɛr-i?» 35 Nɛ Pilat tɔke' wɔ ki ye: «Min ŋa yé Suf-a! Aʼbol ya nib nin bitɔtuɔrciɛnb nɛ taa' ŋɛ ki ŋukn' nni. A tien' bɛ nɛ?» 36 Nɛ *Yesu ye: «Nʼbɛl ŋa yé uŋɛndun wuu ni ya bɛl. Nʼbɛl bi yé uŋɛndun wuu ni ya bɛl la, nʼnib bi li kɔn tijɛr ŋɔ *Sufmbɛ ya ciɛnb la fre kí cuo nni. Ama fɛnfɛnnɔ, nʼbɛl ŋa nín te niɛ saan.» 37 Nɛ Pilat tɔke' wɔ ki ye: «Nɛn mɛn la, a yé ubɛr nɛ-a!» Nɛ *Yesu jiin' wɔ ki ye: «Sin nɛ ye n yé ubɛr. N baa' uŋɛndun wuu ni ń lá tɔke binib tigbɛmɔ̀nt nɛ. Nɛn bo nɛ bi maa' nni. Unil wà kɛ pɛ tigbɛrmɔ̀nt bo nɛ cengeh nʼbó.» 38 Nɛ Pilat niire' wɔ ki ye: «Tigbɛmɔ̀nt si ba?»
Bi bun' Yesu tibuur ki ye u kpɛ mikuum
Pilat len' nnɔ ma nnɔ nɛ ki tí ñɛn' *Sufmbɛ bó, ki tì tɔke' bɛ ki ye: «Min ŋa laa' uʼbiil. 39 Ama binl kɛ binl niʼPak ya nacenku ya yo la, n tuu ki ñɛndeh lipɛkl ya nil uba nɛ ki wiɛnh. Nɛn bo, ni yíe ń taa *Sufmbɛ ya bɛr nnɔ nɛ kí wiɛ-ɛɛ?» 40 Nɛ bi wuure' ki ye: «La wiɛ wɔn, wiɛ Barabas.» Barabas nnɔ là yé unil wà yìe' Erom yaab ya ñɔbu bó nɛ.
1 Nɛn saan nɛ Pilat cère' bi taa' *Yesu ki ñi' wɔ inalɛbe. 2 Sojambɛ taa' ikonkon ki lònlòn' uyukpɛkpiɛ ki kpɛle' uʼyul, ki taa' kuliɛrmɔ́nmɔ́nku kuba ki goln' wɔ, 3 nɛ ki nɛkndeh wɔ ki tɔkeh wɔ ki teh: «Sufmbɛ ya bɛrɔ, ti fuondeh ŋɛ-a!» Nɛ ki kpɔ̀breh wɔ itɛnpɛ. 4 Nɛ Pilat tí ñɛn' saali, ki tɔke' *Sufmbɛ ki ye: «N li taa wɔ kí ñɛn ní saali niʼsaan ŋɔ ní bɛnde kí ye ma laa' uʼbiil.» 5 Nɛn saan nɛ *Yesu ñɛn' ní saali ki kpiɛ ikonkon ya yukpɛkpiɛ, ki guo kuliɛrmɔ́nmɔ́nku nnɔ. Nɛ Pilat tɔke' bɛ ki ye: «Ujɛ bugbɛn sɔ.» 6 Ama bitɔtuɔrciɛnb nin biguguurb laa' wɔ ma nnɔ nɛ ki wuureh ki teh: «Kpɛ wɔ udɔpɔnpɔn bo! Kpɛ wɔ udɔpɔnpɔn bo!» Nɛ Pilat tɔke' bɛ ki ye: «Niʼbugbɛn ń taa wɔ kí tì kpɛ wɔ udɔpɔnpɔn bo, kimɛ min ŋa laa' u bii' nà nì kpɛ kuum.» 7 Nɛ bi tɔke' wɔ ki ye: «Tinbi ŋmɔbe yiko uba nɛ, nɛ yiko nnɔ bo, u kpɛ mikuum nɛ, kimɛ u taa' uʼba ki tien' Uwien ya Bijɛ nɛ.» 8 Pilat cii' bi ye *Yesu taa' uʼba ki tien' Uwien ya Bijɛ ma nnɔ, nɛ bujɛwaanbu tùɔre' ki cuo' wɔ cɛɛn. 9 Nɛ u tí liɛbe' ki kɔn' tibuur ya duku nnɔ ni ki tí niire' *Yesu ki ye: «Sin, a yé lɛ bó yɔ nɛ?» Ama *Yesu ŋa jiin' wɔ. 10 Nɛ Pilat tɔke' wɔ ki ye: «Ŋa gɛreh min nɛ-ɛɛ? Ŋa bɛn ki ye n ŋmɔbe mituɔm ń wiɛ ŋɛ bii ń kpɛ ŋɛ udɔpɔnpɔn bo-oo?» 11 Nɛ *Yesu tɔke' wɔ ki ye: «Uwien de' ŋɛ mituɔm mà nnɔ baba ŋa ñí la, ŋa ŋmɔbe tuɔm miba nʼbo. Nɛn bo nɛ unil wà taa' nni ki ŋukn' ŋɛ nnɔ ya biil cɛn' aʼyaal.» 12 Nɛn saan nɛ Pilat nuunh u li tien ma kí wiɛ Yesu, ama *Sufmbɛ wuureh nɛ ki teh: «A wiɛ' wɔ la, ŋa ji yé ubɛrciɛn Sesa ya jɔ, kimɛ unil wà kɛ yih uʼba ubɛr la, u yé Sesa ya nɛnnɛnd nɛ.» 13 Pilat cii' bi len' nnɔ ma nnɔ, nɛ ki tí ñɛn' *Yesu saali, nɛ ki kɛ̀le' tibuur ya biɛk bo, bi yih libùol là «Itɛn ya bɛnbɛnl nnɔ.» *Sufmbɛ ya lenm ni, bi yih niʼsaan ki teh «Gabata» nɛ. 14 Nì là yé lidaali là *Sufmbɛ bondeh biʼPak ya nacenku nnɔ nɛ, ki tuo liwenyul ya yo, nɛ Pilat tɔke' bɛ ki ye: «Niʼbɛr sɔ.» 15 Nɛ bi wuure' ki ye: «U kpɛ mikuum nɛ! U kpɛ mikuum nɛ! Kpɛ wɔ udɔpɔnpɔn bo!» Nɛ Pilat niire' bɛ ki ye: «N kpɛ niʼbɛr udɔpɔnpɔn bo-oo?» Nɛ bitɔtuɔrciɛnb jiin' wɔ ki ye: «Ta ŋmɔbe bɛrtɔ ki kɛnde' ubɛrciɛn Sesa bo.» 16 Nɛn saan nɛ Pilat taa' *Yesu ki ŋukn' bɛ bɛ ń tì kpɛ wɔ udɔpɔnpɔn bo. Nɛ bi taa' wɔ ki bure'.
Bi kpɛ' Yesu udɔpɔnpɔn bo
17 *Yesu bugbɛn tuke uʼdɔpɔnpɔn ki ñɛn' udu ni, ki joh niba saan, bi yih nɛ̀ «Kuyukpɔbku ya Bùol.» *Sufmbɛ ya lenm ni, bi yih niʼsaan «Golgota» nɛ. 18 Bi kpɛ' wɔ udɔpɔnpɔn bo nɛn saan nɛ, nɛ ki kpɛ' bijɛb bile mɔ; uba ukɛle uba, utɔ mɔ ukɛltɔ, nɛ *Yesu fo siik ni. 19 Pilat kɛle' mikɛlm miba ki ye: «Nasarɛt ya *Yesu wà yé *Sufmbɛ ya bɛr nnɔ sɔ», nɛ ki cère bi taa' ki tɛbn' uʼdɔpɔnpɔn bo. 20 Nì kɛle' *Sufmbɛ ya lenm ni nin Erom yaab ya lenm ni nin Grɛkmbɛ ya lenm ni nɛ. Bi kpɛ' *Yesu udɔpɔnpɔn bo nà saan nnɔ ŋa fɔke nin udu ni, nɛn nɛ cère' *Sufmbɛ bà yɛbe kaan' mikɛlm nnɔ. 21 Nɛ *Sufmbɛ ya tɔtuɔrciɛnb tɔke' Pilat ki ye: «Ŋa bi li kɛle kí ye *Sufmbɛ ya bɛr, a bi li kɛle kí ye: wɔn nɛ ye u yé *Sufmbɛ ya bɛr nɛ.» 22 Nɛ Pilat tɔke' bɛ ki ye: «N kɛle' nà nɔ n kɛle' nɛ.» 23 Sojambɛ kpɛ' *Yesu udɔpɔnpɔn bo ki gben', nɛ ki gbiire' uʼwɛngolkaar igbiin inan, wà kɛ ugbiin uba ki tì sìen' uʼliɛrfɔfɔkrku. Kuliɛrfɔfɔrku nnɔ ŋa ŋmɔbe ñɛñiɛ kí ñɛ paaki kí tì ci tingi, kimɛ bi là lòn' kù nɛ. 24 Nɛn saan nɛ bi tɔke' tɔb ki ye: «Ti la kɛre kù mɛn, cère mɛn tí fùɔre imúɔn, kí liike wà li ji kù.» Nɛn kɛ tien' ŋɔ nà kɛle' *Uwien ya gbɔnku ni nnɔ nɛ̀ ń tien nɛ. Nì kɛle' ki ye: «Bi gbiire' nʼwɛngolkaar, nɛ ki fùɔre' imúɔn, bɛ ń liike wà li ji nʼliɛrku.» Tɔ, sojambɛ nnɔ tien' nɛn nɛ. 25 *Yesu ya naa nin uʼnaa ya ninsɛ nin Klopas ya po Mari nin Mari Madelɛnn se uʼdɔpɔnpɔn saan. 26 *Yesu laa' uʼnaa nin uʼpanpaankɛ wà u yíe wɔ ki gbien' nnɔ se ki buɔke, nɛ u tɔke' uʼnaa ki ye: «Upii, aʼbijɛ sɔ,» 27 nɛ ki tɔke' uʼpanpaankɛ nnɔ mɔ ki ye: «Aʼnaa sɔ.» Kí ñɛ nɛn daali nɛ uʼpanpaankɛ nnɔ cère' *Yesu ya naa te uʼden.
Yesu ya kuum udɔpɔnpɔn bo
28 Ni ya puoli bó nɛ *Yesu bɛn ki ye fɛnfɛnnɔ u sɔn' uʼtùon kɛ ki gben'-a, nɛ ki len' ki ye: «Uñuñun nɛ ŋmɔbe nni,» ŋɔ nà kɛle' *Uwien ya gbɔnku ni nnɔ ń tien. 29 Licuɔl liba se niʼsaan ki gbe midɛŋmiŋmiikm miba, nɛ bi taa' ticitɔnt ki sèkn' miʼni, ki taa' ki tuun' kusiiku kùa bi yih kù isɔp nnɔ ya lɛnbɛnl bo, ki tɛnde' ki kòle' uʼñɔbu. 30 U muɔre' midaam nnɔ nɛ ki ye: «N tien' niʼkɛ ki gben' nínɔ», ki gòn', nɛ ki kpo'.
Soja uba cɔke' Yesu ya kɛle ni likpaanl
31 Nì là yé lidaali là *Sufmbɛ bondeh biʼSaba nɛ. U ya *Saba là yé uwengbenge nɛ. Nɛn bo nɛ *Sufmbɛ ya ciɛnb ŋa là yíe nikpil ń li te dɔpɔnpɔn bo, nɛ ki tɔke' Pilat ki ye wɔ ń cère uʼsojambɛ ń ñì kí kuɔ bi kpɛ' binib bà nnɔ ya tàan, kí jiin bɛ. 32 Nɛ sojambɛ nnɔ baa' ki ñi' ki kuɔ' binib bà bi kpɛ' bɛ idɔpɔnpɔn bo nin *Yesu nnɔ ya tàan. Bi ñi' ki kuɔ' ukpiɛk yɛ, ki ñi' ki kuɔ' ulie mɔ yɛ. 33 Ama bi tì baa' *Yesu saan ma nnɔ, ki laa' u kpo'-a, nɛn bo nɛ ba kuɔ' uʼyɛ. 34 Nɛ sojambɛ nnɔ ya uba taa' likpaanl ki cɔke' *Yesu ya kɛle ni. Nɛ misɛ̀m nin miñunm pɔk ki ñɛn' i ya tàan bo. 35 Unil wà laa' tibont nnɔ nɛ tɔke' u laa' nà. U len' nà nɔ yé imɔ̀n nɛ, nɛ u bɛn ki ye u tɔke' tigbɛmɔ̀nt nɛ, ŋɔ niʼmɔ ń teke kí ji. 36 Bi tien' *Yesu nnɔ ŋɔ nà kɛle' *Uwien ya gbɔnku ni nnɔ nɛ̀ ń tien nɛ. Nì kɛle' ki ye: «Ba ń kuɔ uʼkpɔbl liba mɔnɔn.» 37 Nì tì liɛbe' ki kɛle' *Uwien ya gbɔnku ni ki ye: «Bi li caan unil wà bi cɔke' wɔ likpaanl nnɔ bo inun.»
Yesu ya subm
38 Ni ya puoli bó nɛ Yosɛf wà yé Arimate ya du ya nil nnɔ baa' ki miɛ' Pilat ki ye wɔ ń cɛ̀be wɔ wɔ ń jiin' *Yesu ya gbɛnɛnt udɔpɔnpɔn bo. Pilat tuo', nɛ u jon' ki tì jiin' tù. Yosɛf bugbɛn là yé *Yesu ya panpaankɛ nɛ ka tuo' nil ń bɛnde, kimɛ u là fɛnge *Sufmbɛ ya ciɛnb nɛ. 39 Nikodɛm, wà là baa' *Yesu saan miba kuñɔnku nnɔ mɔ baa', ki tuke' lɛfina. Bi cùuke lɛfina wà bi yih wɔ *miir nnɔ nin bi yih wà alowɛs nnɔ nɛ. Lɛfina nnɔ ya kpiɛke li baa' tɛn kilo pita. 40 Yosɛf nin Nicodɛm taa' kukpɛlciɛku ki tɛntɛn' *Yesu ya gbɛnɛnt, nɛ ki taa' lɛfina nnɔ ki tien' tuʼbo, *Sufmbɛ subeh bitɛnkpiib ma bo. 41 Isiin ya kpàabu buba te bi kpɛ' *Yesu nà saan nnɔ. Bi là gbin' ufɛle uba bukpàabu nnɔ ni ka laan sube' nil len. 42 Nì là yé lidaali là *Sufmbɛ bondeh Saba nɛ, nɛ ufɛle nnɔ mɔ ŋa fɔke nin niʼsaan. Nɛn bo nɛ bi taa' *Yesu ki tì sube' uʼni.
Yesu mɛkre' bitɛnkpiib ni
1 *Saba ya daali gɛ̀bre', kutaaku kùa li faa nnɔ nɛ Mari Madelɛnn wɔre' ki fii' nì bìike, ki bure' likul nnɔ bó. U tì baa' ki laa' kutɛnku kùa bi là taa' ki bìin' likul nnɔ ŋa ji bi. 2 Nɛ u sɛn' ki jon' Simɔn Piɛr nin *Yesu ya panpaankɛtɔ wà u yíe wɔ ki gbien' nnɔ saan, ki tì tɔke' bɛ ki ye: «Bi ñɛn' Yonbdaan likul nnɔ ni ŋɔ! Ta bɛn bi taa' wɔ ki ble' nà saan!» 3 Nɛn saan nɛ Piɛr nin *Yesu ya panpaankɛtɔ nnɔ ñɛn' ki joh likul nnɔ bó. 4 Bi joh ma nnɔ biʼkɛ bile tiinh nɛ, ama upanpaankɛtɔ nnɔ sɛn' ki cɛn' Piɛr ki kpiɛ' ki baa' liʼsaan, 5 nɛ ki gbìen' ki liike', ki laa' tikpɛlcɛr nnɔ nɛ dɔ len, ama wa kɔn'. 6 Simɔn Piɛr, wà paan' puoli bó ní nnɔ, mɔ baa', nɛ ki kɔn' likul nnɔ ni, ki laa' tikpɛlcɛr nnɔ dɔ len, 7 ki laa' kukpɛlciɛku kùa bi là taa' ki pibn' *Yesu ya yul nnɔ jɛnde' ki dɔ likonkonl, kuʼba. 8 Nɛn saan nɛ upanpaankɛ wà bi kpiɛ' ki baa' likul saan nnɔ mɔ kɔn' ki laa', nɛ ki teke' ki jin'. 9 Kimɛ haali nin u ya yo ba laan là cii' nà kɛle' *Uwien ya gbɔnku ni ki ye *Yesu lá li mɛkre bitɛnkpiib ni nnɔ ya tingi. 10 Nɛ *Yesu ya panpaankaab nnɔ liɛbe' ki kùn'.
Yesu cère' Mari Madelɛnn laa' wɔ
11 Tɔ, Mari juore' ki se saali nɛ likul nnɔ saan ki muɔh. U se ki muɔh, nɛ ki lá gbìen' ki liike' liʼni, 12 ki laa' Uwien ya tondb bile bi guo tiwɛnpenpient ki kɛ *Yesu ya gbɛnɛnt là dɔ nà saan nnɔ. Uba kɛ uʼyul là kunh nà bó, nɛ utɔ mɔ kɛ uʼtàan là kunh nà bó nnɔ. 13 Nɛ bi niire' wɔ ki ye: «Upii, bɛ tien' a muɔh?» Nɛ u jiin' bɛ ki ye: «Bi ñɛn' nʼYonbdaan nɛ, ma bɛn bi taa' wɔ ki ble' nà saan.» 14 U len' nnɔ ma nnɔ nɛ ki jiɛbe' ki laa' *Yesu se, ama wa bɛnde' ki ye *Yesu nɛ. 15 Nɛ *Yesu niire' wɔ ki ye: «Upii, bɛ tien' a muɔh? A nuunh ŋmɛ?» Mari maale' ki ye ujɛ wà gu bukpàabu nnɔ nɛ, nɛ ki tɔke' wɔ ki ye: «Cɛnbaa, sin nɛ taa' wɔ la, wuɔn' nni, a ble' wɔ nà saan ń jo kí taa.» 16 Nɛ *Yesu ye: «Mari.» Nɛ u jiɛbe' ki tɔke' wɔ *Sufmbɛ ya lenm ni ki ye: «Rabuni.» Niʼtingi si «Cɛnbaa.» 17 Nɛ *Yesu ye: «La li co nni, kimɛ ma laan don' nʼBaa bó, ama jo kí tì tɔke nʼninjiɛb kí ye: n doh nʼBaa wà yé niʼmɔ ya baa nnɔ bó nɛ. U yé nʼWien nɛ, ki yé niʼmɔ ya Wien.» 18 Nɛ Mari Madelɛnn jon' ki tì tɔke' *Yesu ya panpaankaab ki ye: «N laa' Yonbdaan,» nɛ ki tɔke' bɛ *Yesu tɔke' wɔ tigbɛr tà nnɔ.
Yesu cère' uʼpanpaankaab laa' wɔ
19 Tɔ, *Saba ya daali gɛ̀bre', kutaaku kùa li faa' nnɔ ya tajuɔku, nɛ *Yesu ya panpaankaab taan' ki te kuduku kuba ni ki pìnpìin' inañuɔn, kimɛ bi là fɛnge *Sufmbɛ ya ciɛnb nɛ. Nɛ *Yesu baa' ki lá sere' biʼsiik ni, ki tɔke' bɛ ki ye: «Li te mɛn uyɛnduɔn ni.» 20 U len' nnɔ, nɛ ki wuɔn' bɛ uʼnuɔ nin uʼkɛle ni ya gbìɛn. Uʼpanpaankaab laa' wɔ ma nnɔ, nɛ biʼyɛnm sɔnge. 21 Nɛ u tí tɔke' bɛ ki ye: «Li te mɛn uyɛnduɔn ni. NʼBaa sɔn' nni ma nnɔ, nɛ nʼmɔ sɔn' ninbi.» 22 U len' nnɔ, nɛ ki piebe' biʼbo, ki tɔke' bɛ ki ye: «Teke mɛn *Mifuoñaanm. 23 Ni fère' binib bà biʼbiɛre la, Uwien mɔ li fère bɛ. Na fère' bà la, Uwien mɔ ŋa ń fère bɛ.»
Toma laa' Yesu nɛ ki teke' ki jin'
24 *Yesu ya panpaankaab piik nin bile ya uba bi yih wà Toma, ki liɛbe' ki yih wɔ lilebl nnɔ, ŋa là te nin bitɔb uyo wà *Yesu baa' biʼsaan nnɔ. 25 Bipanpaankɛtɔb tɔke' wɔ ki ye: «Ti laa' Yonbdaan.» Nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «Ma laa' bi là kpɛ' uʼnuɔ ni ipenjen nà saan ya gbìɛn, ka taa' nʼnɔbil ki tuun' igbìɛn nnɔ ni, ka taa' nʼnuɔ ki tuun' bi là cɔke' uʼkɛle ni nà saan nnɔ ya gbiɛl ni la, ma ń teke kí ji fiebu.» 26 Tɔ, iwien iniin gɛ̀bre', nɛ *Yesu ya panpaankaab tí taan' ki te kuduku ni. Toma mɔ ji te biʼni. Nin inañuɔn pipi ma kɛ nnɔ *Yesu baa' ki lá sere' biʼsiik ni ki ye: «Li te mɛn uyɛnduɔn ni.» 27 Nɛ ki tɔke' Toma ki ye: «Tɛnde aʼnɔbil kí mɛ niɛ saan, kí liike nʼnuɔ ya gbìɛn, kí tɛnde aʼnuɔ kí tuun nʼkɛle ya gbiɛl mɔ ni. Ji la maaleh tɛma, teke kí ji.» 28 Nɛ Toma ye: «A yé nʼYonbdaan nin nʼWien nɛ.» 29 Nɛ *Yesu tɔke' wɔ ki ye: «A laa' nni ma nnɔ nɛ ki teke' ki jin'. Bà ŋa laa' nni ki teke' ki jin' nnɔ, Uwien ya mɔnm te biʼbo.»
Nà cère' San kɛle' kugbɔnku kuu
30 *Yesu tien' miyɔkm ya bontɔr mɔ tù yɛbe uʼpanpaankaab ya nun ni. Ba kɛle' tù kugbɔnku kuu ni. 31 Bi kɛle' tuu nɔ ŋɔ ní teke kí ji kí ye *Yesu yé Uwien ya Nigɛndkɛ Kristo, ki yé Uwien ya Bijɛ nɛ. Ni teke' wɔ ki jin' la, wɔn bo nɛ ni li lɛ limiɛl.
Yesu tí cère' uʼpanpaankaab laa' wɔ
1 Ni ya puoli bó nɛ *Yesu tí cère' uʼpanpaankaab laa' wɔ Tiberiyad ya ñunciɛnm ya gbaal. U cère' bi laa' wɔ ma sɔ: 2 Simɔn Piɛr nin Toma wà bi liɛbe' ki yih wɔ lilebl nnɔ nin Natanayɛl wà ñɛn' ní Kana ya du wà te Galile ya tinfɛnm ni nnɔ nin Sebede ya bijiɛb nin *Yesu ya panpaankaatɔb bile nɛ là taan' ki te. 3 Nɛ Simɔn Piɛr tɔke' bɛ ki ye: «N joh lijɛnbɛl nɛ.» Nɛ bi ye: «Tiʼmɔ li paan aʼbo.» Nɛ bi ñɛn' ki bure' ki tì kɔn' buñɛrbu. Ba cuo' bonn haali kuñɔnŋmɛnku. 4 Nì tì wendeh uyo wà nnɔ, nɛ bi laa' *Yesu se miñunm ya gbaal. Ama uʼpanpaankaab nnɔ ŋa bɛnde' ki ye wɔn nɛ. 5 Nɛ u niire' bɛ ki ye: «Hee! Nacenbɛ, na laa' bonn bi?» Nɛ bi ye: «Ta laa' bonn.» 6 Nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «Wiɛ mɛn bubɛbu buñɛrbu ya jie bó, ni li lɛ.» Bi wiɛ' ki cuo' ijɛn ì yɛbe cɛɛn nɛ ka fre' ki dɛre' bubɛbu nnɔ ki jiin' ní. 7 Nɛ *Yesu ya panpaankɛ wà u yíe wɔ ki gbien' nnɔ tɔke' Piɛr ki ye: «Yonbdaan nɛ.» Simɔn Piɛr cii' Yonbdaan nɛ ma nnɔ, ki laa' u te liñil nɛ, nɛ u taa' uʼliɛrl ki gole', ki lu' miñunm ni ki joh uʼsaan. 8 Uʼpanpaankɛtɔb bà sìen' nnɔ we ní buñɛrbu ni ki diɛh bubɛbu bù gbe ijɛn. Ba là fɔke nin ñunm ya gbaal. Nì li te tɛn mɛta kobk nɛ. 9 Bi tì baa' miñunm ya gbaal ki ñɛn' buñɛrbu ni nɛ ki laa' ikuɔn ya mu uba, ujɛn puu uʼni, ki laa' kpɔnɔ mɔ. 10 Nɛ *Yesu tɔke' bɛ ki ye: «Taa ní mɛn ni cuo' ijɛn yà nɔ ya iba.» 11 Nɛn saan nɛ Simɔn Piɛr liɛbe' buñɛrbu nnɔ ni, ki tì dɛre' bubɛbu ki ñɛn' liwɛl bo, bù gbe ijɛngbengbenge kobk nin piŋun nin ita. Nin ì yɛbe ma kɛ nnɔ, bubɛbu nnɔ ŋa kɛre'. 12 Nɛ *Yesu tɔke' bɛ ki ye: «Dɛn mɛn kí ŋmɔn.» Uʼpanpaankaab ya uba mɔnɔn ŋa tɔnge wɔ ń niire wɔ kí ye: «Sin ŋmɛ nɛ?» Kimɛ bi bɛn ki ye Yonbdaan nɛ. 13 Nɛn saan nɛ *Yesu nɛkn', ki yuure' kpɔnɔ ki de' bɛ, ki taa' ujɛn nnɔ mɔ ki de' bɛ. 14 *Yesu tì mɛkre' bitɛnkpiib ni ki cère' uʼpanpaankaab laa' wɔ ma, bolmta sɔ.
Yesu ye Piɛr ń li likeh uʼnib
15 Bi jin' tijier nnɔ ki gben' uyo wà nnɔ, nɛ *Yesu niire' Simɔn Piɛr ki ye: «Simɔn, San ya bijɛ, a yíe nni ki cɛn' biɛ nɔ-ɔɔ?» Nɛ u jiin' wɔ ki ye: «Hnn, Yonbdaan, sin mɔnɔn bɛn ki ye n fɛ ŋɛ.» Nɛ *Yesu tɔke' wɔ ki ye: «Li likeh nʼpebumu». 16 Nɛ ki liɛbe' ki niire' wɔ ki lere' ki ye: «Simɔn, San ya bijɛ, a yíe nni-ii?» Nɛ u tí jiin' wɔ ki ye: «Hnn, Yonbdaan, sin mɔnɔn bɛn ki ye n fɛ ŋɛ.» Nɛ *Yesu tɔke' wɔ ki ye: «Li yé nʼpekpaal.» 17 Nɛ ki liɛbe' ki niire' wɔ nta ki ye: «Simɔn, San ya bijɛ, a fɛ nni-ii?» Nɛ Piɛr ya yɛnm saa', kimɛ *Yesu niire' wɔ bolmta sɔ ki ye: «A fɛ nni-ii?» Nɛ u jiin' wɔ ki ye: «Yonbdaan, a bɛn tibont kɛ, ki bɛn ki ye n fɛ ŋɛ.» Nɛ *Yesu tɔke' wɔ ki ye: «Li kpaah nʼpe. 18 N tɔkeh ŋɛ imɔ̀n nɛ, a là yé unacenfaan ma nnɔ, a là guoh aʼkpɛlcɛr aʼba nɛ, ki joh a yíe nà bó. Ama a tì pore' uyo wà la, a li yuon aʼnuɔ, nɛ unitɔ ń goln ŋɛ, kí taa ŋɛ kí jo ŋa yíe nà bó.» 19 U len' nnɔ ŋɔ wɔ ń wuɔn, Piɛr lá li kpo mikuum mà ya bol kí kpiɛke Uwien nɛ. U len' nnɔ ki gben', nɛ ki tɔke' wɔ ki ye: «Paan nʼbo ní.»
Piɛr niire' Yesu upanpaankɛtɔ nnɔ ya gbɛr
20 Piɛr jiɛbe', ki laa' *Yesu yíe upanpaankɛ wà ki gbien' nnɔ pɛ biʼbo. Upanpaankɛ nnɔ nɛ là gbìen' *Yesu bo, bi là jinh tijier uyo wà nnɔ, ki niire' wɔ ki ye: «Yonbdaan, ŋmɛ ye wɔ ń kuɔre ŋɛ?» 21 Piɛr laa' wɔ ma nnɔ, nɛ ki niire' *Yesu ki ye: «Yonbdaan, bɛ lá li tu wuɔ mɔ?» 22 Nɛ *Yesu jiin' wɔ ki ye: «N yíe wɔ ń li te kí tì baa uyo wà n li baa ní la, nì yé aʼgbɛr-ii? Sin, li pɛ nʼbo ní dee.» 23 Li ya ñɔbonl bo nɛ *Yesu yaab ni bi lienh ki teh uʼpanpaankɛ nnɔ ŋa ń kpo. *Yesu wɔn ŋa tɔke' ki ye wa ń kpo. Ama u tɔke' wɔ ki ye: «N yíe wɔ li te kí tì baa uyo wà n li baa ní la, nì yé aʼgbɛr-ii» nɛ? 24 Upanpaankɛ nnɔ nɛ tɔke' binib tigbɛr tuu, ki kɛle' tù kugbɔnku kuu ni. Nɛ ti bɛn ki ye uʼgbɛr nnɔ yé imɔ̀n nɛ. 25 *Yesu tien' tibont tù yɛbe. Bi bi ye bɛ ń kɛle tuʼkɛ jɛjɛ la, n maale' ki ye uŋɛndun wuu ya fɛnm ŋa ń baa bɛ ń ble bi li kɛle tigbɔnt tà nnɔ.