1

1 Ka fuɗɗoode, hari Daaluyee on no woodi, tawi Daaluyee on no wondi e Alla, tawi kadi Daaluyee on ko Alla, 2 tawi himo wondi e Alla ka fuɗɗoode. 3 Ko rewrude e Daaluyee on Alla tagiri kala huunde, hay huunde e ko tagaa kon alaa ko tagaa e ɓaawo makko. 4 Awa kadi ko e makko ngurndan ɗan woni. Ko ɗan ngurndan kadi woni ndaygu yimɓe ɓen. 5 Ndaygu ngun jalbi ka nder niɓe, laatii niɓe ɗen foolaali ngu. 6 Woodii neɗɗo mo Allaahu on nuli no wi'ee Yaayaa. 7 On ardi wa seedee fii seeditanagol ndaygu ngun, fii yo fow gomɗinir sabu makko. 8 Hinaa non kanko woni ndaygu ngun, kono ko o ardi ko fii seeditanagol ndaygu ngun, 9 ɗun ko nguu ndaygu haqiiqawu arngu e oo aduna, ndayginayngu kala neɗɗo. 10 Hari daaluyee on no e oo aduna, awa kadi aduna on ko e makko tagiraa, kono aduna on andaali mo. 11 O arii ka makko, kono ɓe makko ɓen jaɓɓaaki mo. 12 Kono kala jaɓɓiiɓe mo, gomɗini innde makko nden, ko ɓen o newnani wonugol ɓiɓɓe Alla. 13 Ɗun ko ɓen heɓaaɓe immorde e Alla, hara hinaa immorde e ƴiiƴan maa e mbeleeɗe ɓandu maa e faale neɗɗanke. 14 Daaluyee on wonti neɗɗo, o hoɗi hakkunde men, ɗun ko on heewuɗo moƴƴere e goonga. Awa-le en punnike mangu makko ngun, ngun mangu ngu Biɗɗo bajjo on heɓi e Baabaajo on. 15 Yaayaa seeditanii mo, ewnii, o wi'i: «Ko oo mi wowlunoo fii mun, mi wi'i: ‹Araynooɗo ɓaawo an on ko ɓurɗo lan mawnude, ko fii hari himo woodaa ko adii lan!› » 16 Awa en fow en heɓii moƴƴere e hoore moƴƴere immorde e ko woni e makko kon fow. 17 Ko fii Sariya on ko e Muusaa ardi, kono sulfu on e goonga on ko e Iisaa Almasiihu on ardi. 18 Haa hande hay gooto yi'aali Alla. Kono Bajjo on, on wonɗo Alla, wonduɗo e Baabaajo on, on ɓanginanii en fii makko. 19 E hino seeditoore Yaayaa nden, fewndo ko hooreeɓe Yahuudiyankeeɓe ɓen Yerusalaam immini yottinooɓe sadaka ɓen e Lewiyankeeɓe ɓen fii landagol mo, ɓe wi'i: «An ko a hombo nii?». 20 O qirritii e hoore o yeddaali, o wi'i: «Wonaa min woni Almasiihu on.» 21 Ɓe landii mo kadi, ɓe wi'i: «E hara ko a hombo non? Kaa ko an woni Iiliiya?» O jaabii ɓe, o wi'i: «Hinaa mi on.» Ɓe landii mo kadi, ɓe wi'i: «E hara ko an woni Annabaajo on?» Ɗun kadi o jaabii: «Oo'o.» 22 Onsay ɓe wi'i mo: «E hara ko a hombo non fii yo men jaabitoyo nulɓe men ɓen? Ko honɗun wi'itiɗaa an tigi?» 23 O jaabori ɓe wano annabi Isaaya wiirunoo non, o wi'i: «Ko min woni hawa ewnotooɗo ka wulaa on, wi'a: ‹Fewnee laawol Joomiraaɗo on!› » 24 Tawi ɓen imminanooɓe ko ka Fariisiyaaɓe ɓen iwri. 25 Onsay ɓe landii mo, ɓe wi'i: «Ko fii honɗun non lootantaa maande tuubuubuyee, si tawii wonaa an woni Almasiihu on maa Iiliiya maa Annabaajo on?» 26 Kanko Yaayaa o jaabii ɓe, o wi'i: «Min ko ndiyan mi woni lootirde maande tuubuubuyee. Kono goɗɗo no e hakkunde mon mo on andaa, 27 wonɗo arude ɓaawo an, mo mi hewtaa hay firtugol ɓoggi paɗe mun!» 28 Ɗun ko Betanii funnaange Yurdayniwol waɗi, ka Yaayaa lootaynoo maande tuubuubuyee ɗon. 29 Bimbi nden ɲande, Yaayaa haccii ka Iisaa arata e makko, o ewnii, o wi'i: «E hino Baalun Alla ɓooraykun junuubi aduna on kun. 30 Ko oo woni mo mi wowlannoo on fii mun fewndo ko mi wi'i: Goɗɗo aroyay ɓaawo an, on ko Ɓurɗo lan mawnude, ko fii hari himo woodanoo ko adii lan. 31 Min hari mi andaa mo, kono ko fii ɓanginangol jamaa Isra'iila on fii makko waɗi si mi ari lootirgol ndiyan.» 32 Kanko Yaayaa o seeditii kadi ɗunɗoo, o wi'i: «Mi yi'ii Ruuhu Allaahu on no iwra ka kammu tippora wa gabooru, wona e hoore makko. 33 Kono min hari mi andaa mo, kono Nuluɗo lan yo mi lootir ndiyan on daalanii lan: ‹On mo yi'uɗaa Ruuhu an on no tippoo wona e mun woo, haray on ko Ruuhu Seniiɗo on lootirta.› 34 Min non mi yi'ii, mi seeditike kadi, ko on woni Ɓiɗɗo Alla on.» 35 Bimbi nden ɲande kadi tawi Yaayaa no ɗon, himo wondi e taalibaaɓe makko ɗiɗo. 36 O yi'i ka Iisaa feƴƴata, o wi'i: «E hino Baalun Alla kun!» 37 Ɓen taalibaaɓe makko ɗiɗo nani ɗin konguɗi makko, jokki Iisaa. 38 Onsay Iisaa yeƴƴitii, o tawi hiɓe jokki mo, o wi'i ɓe: «Ko honɗun ɗaɓɓoton?» Ɓen kadi jaabii: «Rabbi», (ɗun no firi ‹Karamoko'en›) «ko honto hoɗuɗon?» 39 O jaabii ɓe, o wi'i: «Aree yi'on.» Ɓe yahi, ɓe yi'i ka o hoɗi. Nden ɲande ɓe woni takko makko ɗon, tawi ko wa ka alansaraa. 40 Tawi oo wi'eteeɗo Andaraawu, ɗun ko oo musiɗɗo Sim'uunu Petruusu, ko o goɗɗo e ɓen ɗiɗo nanuɓe konguɗi Yaayaa ɗin e jokkuɓe Iisaa ɓen. 41 Kanko Andaraawu o adii yiidude e Sim'uunu neene-gooto makko on, o wi'i mo: «Men yi'oyii Almasiihu on.» (Ɗun no firi «Toɗɗaaɗo on.») 42 Onsay o addi mo e Iisaa. Iisaa ndaari mo, wi'i: «Ko an woni Sim'uunu mo Yuunusa, jooni ko Petruusu noddeteɗaa.» (Ko woni firo ɗun ko «fetere.») 43 Bimbi nden ɲande, tawi kanko Iisaa himo faalaa yahude Jaliilu, o tawoyi Filiipu, o wi'i mo: «Jokkan.» 44 Tawi Filiipu ko mo Bayti-Sa'iida ka saare oo wi'eteeɗo Andaraawu e Petruusu. 45 Onsay Filiipu tawoyi oo wi'eteeɗo Natanayiila, o wi'i mo: «Men yi'ii on mo fii mun windii ka Sariya Muusaa e ka defte annabaaɓe ɓen, ɗun ko Iisaa oo jeyaaɗo Naasirata, ɓiɗɗo Yuusufu.» 46 Onsay Natanayiila wi'i mo: «Hara huunde moƴƴere no waawi yaltude Naasirata?» Filiipu jaabii mo wi'i: «Aru ndaaraa!» 47 Ɓay Iisaa yi'ii Natanayiila no ara e makko, o sifii fii makko, o wi'i: «E hino Isra'iilayankeejo haqiiqaajo mo aldaa e ƴoyre.» 48 Kanko Natanayiila o jaabii: «Ko honno andirɗaa mi?» Iisaa jaabii mo, wi'i: «Ko ado Filiipu noddude ma, fewndo ko wonnoɗaa ka ley ƴibbehi, hari mi yi'ii ma.» 49 Natanayiila wi'i: «Karamoko'en, ko onon woni Ɓiɗɗo Alla on e Lanɗo Isra'iila on!» 50 Onsay Iisaa jaabii mo, wi'i: «Ko fii mi wi'ii mi yi'ii ma ka ley ƴibbehi gomɗinirɗaa? A yi'ay ko ɓuri ɗunɗoo mawnude. 51 Ka haqiiqa haqiiqa mi andinii on, on yi'ay kammu ngun no udditii, malaa'ikaaɓe Alla ɓen no waɗa ƴawa jippoo e hoore Ɓii-Aaden on.»

2

1 Balɗe tati ɓawto ɗun, peera waɗi ka wi'etee Kanaa, ɗun ko e nder Jaliilu. Tawi yumma Iisaa no ton. 2 Iisaa e taalibaaɓe mun ɓen kadi saatinaa e on peera. 3 Ɓay njaram wiiɲu ɗan lellii, yumma makko kanko Iisaa wi'i mo: «Njaram ɗan lellirii ɓe.» 4 Onsay Iisaa jaabii yumma mun, wi'i: «Neene, ko honɗun faalanaɗon mi? Ko fii saa'i an on hewtaali taho!» 5 Yumma makko wi'i kurkaaɗi ɗin: «Waɗee kala ko o wi'i on.» 6 Tawi no ɗon looɗe kaaƴe jeegoo eɓɓanaaɗe fii ka Yahuudiyankeeɓe ɓen salligoo, tawi nde bee e majje no waɗa embere liitir teemedere. 7 Iisaa wi'i ɓe yo ɓe hebbin ɗen looɗe ndiyan, kamɓe kadi ɓe loowi e majje haa ɗe heewi. 8 Onsay o wi'i ɓe yo ɓe ɲeɗu, ɓe naɓana ardotooɗo fii ɲaameteeji on. Ɓe ɲeɗi, ɓe naɓani mo. 9 Ardotooɗo fii ɲaameteeji on kadi mettii ɗan ndiyan waylaaɗan njaram wiiɲu. Tawi o andaa ko honto ɗan njaram iwi, kono tawi kurkaaduuɓe ƴooguɓe ndiyan ɗan ɓen kaɲun no andi. Onsay o noddi wonɗo tiggude on, 10 o wi'i mo: «Mo kala ko njaram moƴƴan ɗan adotoo yeɗude, si yeɗoya jaasuɗan ɗan, tuma yaraa moƴƴa. Kono an, hiɗa mari njaram moƴƴan ɗan haa jooni!» 11 Ko ndee maande hawniinde o attii waɗude kanko Iisaa, ɗun ko ka wi'etee ɗon Kanaa e nder diiwal Jaliilu waɗi. Ko nii o ɓanginiri darja makko on, taalibaaɓe makko ɓen kadi gomɗini mo. 12 Ko ɓawto ɗun, o yaadi e yumma makko e neene-gootooɓe makko ɓen e taalibaaɓe makko ɓen Kafernahuum. Ɓe weeri ɗon balɗe seeɗa. 13 Tawi juldeere Yahuudiyankeeɓe ɓen, ɗun ko Juldeere Yawtaneede nden, ɓadike. Onsay Iisaa yahi Yerusalaam. 14 O tawi yeeyooɓe na'i e baali e gabooji e waɗooɓe sensa-sensita no jooɗii ka dingiral juulirde mawnde. 15 Onsay o moƴƴini paatawol ɓoggi, o raɗii ɓe fow ka dingiral juulirde mawnde wondude e baali ɗin e na'i ɗin, o saakiti kaalisiiji waɗaynooɓe sensa-sensita ɓen, o liɓi taabe ɗen. 16 O wi'i yeeyaynooɓe gabooji ɓen: «Ittee ɗu'un ɗoo! Wota on waɗu suudu Baaba an ndun suudu yeeyirdu!» 17 Onsay taalibaaɓe ɓen anditi wonde ɗunɗoo no windinoo: ‹Giggol ngol mi joganii suudu maa ndun no e an wa yiite wonge lan ɲaamude.› 18 Onsay hooreeɓe Yahuudiyankeeɓe ɓen ƴetti haala kan wi'i mo: «Ko maande hawniinde honde waawuɗaa men hollude fii ɓangingol hiɗa gasa warrude nii?» 19 Iisaa jaabii ɓe, wi'i: «Lancee ndee juulirde, mi immintinay nde e nder balɗe tati!» 20 Onsay kamɓe Yahuudiyankeeɓe ɓen ɓe wi'i: «E nder duuɓi cappanɗe nay e jeegoo ndee juulirde no darneede, an non a immintinay nde e nder balɗe tati?» 21 Kono tawi kanko juulirde nde o wonnoo wowlude fii mun nden, ko ɓandu makko ndun. 22 Ɓay wonoyii non o immintinaama e hakkunde mayɓe ɓen, taalibaaɓe makko ɓen anditoyi wonde hari o wi'uno ɗun, onsay ɓe gomɗini bindi ɗin e ngol kongol ngol Iisaa wi'unoo. 23 E nder ko Iisaa wonnoo Yerusalaam kon, ɗun ko ka Juldeere Yawtaneede, buy gomɗini innde makko nden sabu maandeeji hawniiɗi ɗi o waɗaynoo ɗin. 24 Kono Iisaa hoolanooki ɓe, ko fii hari himo andunoo yimɓe ɓen fow, 25 awa kadi o hatonjinaa e humpiteede fii yimɓe ɓen, ko fii himo andunoo ko woni ka nder ɓernde neddanke.

3

1 Tawi no e hakkunde fedde Fariisiyaaɓe ɓen hooreejo Yahuudiyankeeɓe no wi'ee Nikodiyuusu. 2 On ari jemma takko Iisaa, o wi'i: «Karamoko'en, meɗen andi ko a jannoowo iwruɗo ka Alla, ko fii hay gooto waawataa waɗude ɗii maandeeji hawniiɗi ɗi wonɗaa e waɗude, si tawii Alla aldaa e ontigi.» 3 Onsay Iisaa jaabii, wi'i: «Ka haqiiqa haqiiqa mi andinii ma, si neɗɗo jibintinaaka, o waawataa yi'ude laamu Alla ngun.» 4 Nikodiyuusu kadi jaabii, wi'i: «Ko honno goɗɗo waawetee jibintinireede e nder nayeewu mun? E hara himo waawa naatitude kadi ka dimdimol neene makko, o jibintinee?» 5 Iisaa jaabii kadi fahin, wi'i: «Ka haqiiqa haqiiqa mi andinii ma, si neɗɗo jibiniraaka ndiyan e Ruuhu Alla on, haray o waawataa naatude ka laamu Alla. 6 Ko jibiniraa ɓandu kon ko ɓandu, ko jibiniraa kadi Ruuhu Alla on kon ko ruuhu. 7 Wota a ŋalɗu fii mi wi'ii ma bee jibintineɗon kesun. 8 Ko fii hendu ndun no wifirde ka faaliraa woo, hiɗa nanude hawa kan, kono a andaa ko honto ndu iwri maa ko honto ndu fewri. Ko nii kadi fii kala heɓiraaɗo Ruuhu Alla on.» 9 Nikodiyuusu ƴettiti haala kan kadi, wi'i: «Ɗun ko honno gasirta wonirde?» 10 Iisaa jaabii, wi'i: «Ko a jannoowo Isra'iilayankeeɓe ɓen e a andaa ɗun? 11 Ka haqiiqa haqiiqa mi andinii ma, ko ko men andi men wowlata, awa kadi ko ko men yi'i men seeditotoo, kono onon on jaɓataa seeditoore amen nden. 12 Si on gomɗinaali fii piiji adunayankeeji ɗi mi yewti on fii mun ɗin, haray ko honno gomɗinirton piiji kammuyankeeji ɗi mi yewtoyta on fii mun ɗin? 13 Hay gooto ƴawaali ka kammu si hinaa Iwruɗo ka kammu on, ɗun ko Ɓii-Aaden on. 14 Wano Muusaa townirnoo mboddi ndin non ka wulaa, ko bee Ɓii-Aaden on kadi towniree non, 15 fii kala gomɗinɗo mo yo heɓu ngurndan poomayankejan. 16 «Ko fii hakkee ko Alla yiɗi aduna on, o yeɗii mo Ɓiɗɗo makko bajjo on, fii kala gomɗinɗo mo wota halko, kono yo ontigi heɓu ngurndan poomayankejan. 17 Ko fii Allaahu on addaali Ɓiɗɗo makko on e oo aduna fii ɲaawugol aduna on, kono ko fii yo aduna on dandire sabu makko. 18 On gomɗinɗo mo ɲaawetaake, kono on mo gomɗinaali mo ɲaawaama wuren, ɓayru o gomɗinaali innde Ɓiɗɗo Bajjo Alla on. 19 Awa e hino ɲaawoore nden: ndaygu ngun arii ka aduna, kono yimɓe ɓen yiɗii niwre nden ɓuri ndaygu ngun, ɓay kuuɗe maɓɓe ɗen ko bonɗe. 20 Ko fii kala waɗoowo bone haray no aɲi ndaygu ngun, ontigi arataa ka ndaygu fii wota kuuɗe makko ɗen feeɲu. 21 Kono on huutoroowo goonga on aray ka ndaygu fii yo weeɓite wonde kuuɗe makko ɗen ko e Alla huuwiraa.» 22 Ɓawto ɗun Iisaa e taalibaaɓe mun ɓen yahi e ngal diiwal Yahuuda. O ɲallidi e maɓɓe ɗon, tawi himo loota maande kisiyee. 23 Tawi Yaayaa kadi no lootude maande tuubuubuyee ka wi'etee ɗon Enuuna, ɗun ko takko Saliima, ɓay tawi ndiyan buy no ɗon. Yimɓe no yahaynoo ɗon fii yo o lootu ɓe, 24 ko fii tawi Yaayaa waɗaaka taho e kaso. 25 Kono yeddondiral immii hakkunde taalibaaɓe Yaayaa ɓen e Yahuudiyankeejo goo e telen-ma laɓɓinegol ngol. 26 Ɓen ɓadii Yaayaa, ɓe wi'i mo: «Karamoko'en, mo wondunoɗaa on gaɗa Yurdayniwol, ɗun ko on mo seeditiɗaa fii mun, himo lootude yimɓe ɓen, awa kadi fow no yaarude e makko!» 27 Onsay Yaayaa jaabii ɓe, wi'i: «Neɗɗo ko ko okkaa ka kammu kon tun waawi hendaade. 28 Onon tigi ko on seedeeɓe an wonde mi wi'ii hinaa min woni Almasiihu on, kono ko mi imminaaɗo yeeso makko. 29 Ko hombo jeyi jomba? Ko jombuɗo mo on. Ko wonani njaatigi jom-jomba ko daragol takko makko, heɗoo mo, nana hito makko, heewa weltaare, nden weltaare an-le timmii. 30 Bee on ɓeydoo, min mi ɗuytoo. 31 Ko fii on Iwruɗo dow no e hoore fow. On mo ka leydi ko mo ka leydi, o wowliray kadi wa mo ka leydi. Kono Iwruɗo ka kammu on no e hoore fow. 32 On non no seeditaade ko yi'i kon e ko nani kon, kono hay gooto jaɓataa nden seeditoore makko. 33 Kala on jaɓuɗo nden seeditoore makko, haray ɓanginii wonde Alla ko goonga. 34 Ko fii on mo Allaahu on nuli, ko daaluyeeji Alla ɗin o wowlata. Ko fii Allaahu on yeɗay mo Ruuhu mun on no heewiri. 35 Baabaajo on no yiɗi Ɓiɗɗo on, awa kadi o wattii fow e juuɗe makko. 36 Kala gomɗinɗo Ɓiɗɗo on, haray no mari ngurndan poomayankejan, kono on mo halfinaaki e Ɓiɗɗo on yi'ataa ngurndan, ko fii tikkere Alla nden wonay e hoore makko.

4

YUUHANNA 4 1 Fariisiyaaɓe ɓen nani wonde Iisaa no ɓurude Yaayaa heɓude taalibaaɓe, o loota ɓe, 2 (kono tawi wonaa kanko Iisaa tigi wonnoo lootude, kono ko taalibaaɓe makko ɓen wonnoo lootude). 3 Ɓay Iisaa humpitike ɗun, o iwi ka diiwal Yahuuda ɗon, o yiltitii ka diiwal Jaliilu. 4 Tawi-le bee o taƴitoya Samariiya. 5 E nder ɗun, o hewti e saare jeyaande e Samariiya no wi'ee Sikaara e binde ngesa mba Yaaquuba okkunoo ɓiɗɗo mun on, ɗun ko Yuusufu. 6 Tawi woyndu Yaaquuba ndun no ɗon. Iisaa jooɗii ka binde woyndu sabu ronkere yaadu ndun, ɗun ko wa tumbere ɲalorma. 7 Debbo Samariyankeejo ari ƴoogugol ndiyan. Iisaa wi'i mo: «Okkoran mi yara.» 8 (Ko fii hari taalibaaɓe makko ɓen no yahi ka saare fii soodugol ɲaametee.) 9 On debbo Samariyankeejo wi'i mo: «Ko honno an a Yahuudiyankeejo torortaa mi ko yaraa, mi Samariyankeejo?» (Ko fii huuwondiral alaa hakkunde Yahuudiyankeeɓe ɓen e Samariyankeeɓe ɓen.) 10 Iisaa jaabii mo, wi'i: «Si hiɗa andunoo dokkal Alla ngal e Wi'uɗo ma ‹okkoran mi yara› on, hanno ko an torotonoo mo ko yaraa, o okkore ndiyan wurnayɗan.» 11 Kanko debbo on o jaabii mo, o wi'i: «Koohoojo, a alaa hay huunde ko ƴoogiraa, awa-le woyndu ndun no luggi. E hara ko honto heɓaynoɗaa non ɗan ndiyan wurnayɗan? 12 E hara a ɓuru ben amen Yaaquuba mawnude, on okkuɗo men nduu woyndu, kanko tigi o yari e mayru wondude e ɓiɓɓe makko e jawle makko?» 13 Iisaa jaabii, wi'i: «Kala yaruɗo ɗan ndiyan ɗonɗoyte kadi. 14 On yaruɗo non ndiyan ɗan mi okkorta mo ɗan, ɗonɗetaake hande kadi. Kono ndiyan ɗan mi okkorta mo ɗan wontay e makko ɓundu ndiyan, ɓuloojan fii yeɗugol ngurndan poomayankejan.» 15 Debbo on jaabii mo, wi'i: «Koohoojo, okkoran ɗan ndiyan, hara mi ɗonɗetaake hande kadi, e hara mi artaali ɗoo hande kadi ƴoogugol.» 16 Onsay kanko Iisaa o wi'i mo: «Yahu noddoyaa moodi maa, araa.» 17 Debbo on jaabii mo, wi'i: «Mi alaa moodi.» Iisaa wi'i mo: «A wowlii haqiiqa, ko wi'uɗaa kon wonde a alaa moodi. 18 Ko fii a heɓii dewle jowi, awa kadi mo wonduɗaa on fewndo ɗoo wonaa moodi maa. E ɗun non a wowlii goonga.» 19 Debbo on wi'i mo: «Koohoojo, mi tawii ko a annabaajo. 20 Menen Samariyankeeɓe ɓen, baabiraaɓe amen ɓen non rewii Alla e ngoo fello. Kono onon Yahuudiyankeeɓe ɓen, hiɗon wi'i ko Yerusalaam woni nokkuure ka Alla rewetee ɗon.» 21 Iisaa wi'i mo: «Hey ko an yo debbo, hoolo lan, saa'iiji goo no aroya hara hinaa e hoore ngoo fello, hinaa Yerusalaam rewoton Baabaajo on. 22 Ko fii onon hiɗon rewude ko on andaa, menen meɗen rewude ko men andi, ko fii kisiyee mo Alla yeɗata on ko e Yahuudiyankeeɓe ɓen ardi. 23 Kono saa'i on no arude, ɗun-le wuren o hewtii, ka rewooɓe e haqiiqa ɓen rewira Baabaajo on Ruuhu e goonga, ko fii ko sifa ɓen rewirooɓe mo non, Baabaajo on woni ɗaɓɓude. 24 Alla ko Ruuhu, bee rewooɓe mo ɓen rewira mo Ruuhu e goonga.» 25 Debbo on wi'i mo kadi: «Miɗo andi wonde Almasiihu on aroyay, ɗun ko Toɗɗaaɗo on. Nde o aroyi, o yewtay men fow.» 26 Iisaa jaabii mo wi'i: «Ko min oo Wonɗo ma wowlande nii woni on.» 27 Onsay taalibaaɓe ɓen hewti, ɓe ŋalɗi ko o wonnoo e yewtidude e debbo on kon. Kono hay gooto e maɓɓe landaaki mo, wi'i: «Ko honɗun faalaɗaa?» maa «Ko honɗun yewtidantaa e makko?». 28 Debbo on kadi acci ɗon loonde nden, o yahi ka saare, o wi'i yimɓe ɓen: 29 «Aree ndaaron neɗɗo wowlanɗo lan kala ko mi waɗi. Taw si wonaa kanko woni Almasiihu on?» 30 Onsay ɓen yalti ka saare, ɓe ari e makko. 31 Wa fewndo onsay, tawi taalibaaɓe ɓen no jeejude mo, wi'a: «Karamoko'en, nafee!» 32 Kono o jaabii ɓe, o wi'i: «Miɗo mari ɲaametee ko mi ɲaama ko on andaa.» 33 Onsay taalibaaɓe ɓen wi'indiri: «E hara ko goɗɗo addani mo ko o ɲaama?» 34 Iisaa wi'i ɓe kadi: «Neema an on ko waɗugol faale Nuluɗo lan on e timmingol golle makko ɗen. 35 E on wi'aali kadi: ‹Ɗoo e baagol ngol no heddii lebbi nay?› Hey, mi wi'ii on, ɓantee gite ɗen, ndaaron gese ɗen, ɗe wojjanii baagol! 36 Jooni wa'oowo on heɓay njoddi, o mooɓa neema fii ngurndan poomayankejan ɗan, fii yo sankoowo on e wa'oowo on weltodu. 37 Ko fii ngal misal ɗoo ko goonga wonde: ‹Ko goɗɗo aawata, oya on soɲita.› 38 Mi nulii on soɲitoygol ko on remaano. Woɓɓe remiino, ko e nder yangi ɓen kin naatuɗon.» 39 Samariyankeeɓe ɗuuɗuɓe e nden saare gomɗini Iisaa sabu ngol kongol ngol oo debbo seeditanii mo, o wi'i: «O wowlanii lan kala ko mi waɗi.» 40 Ɓay Samariyankeeɓe ɓen arii e makko, ɓe torii mo wonugol takko maɓɓe, laatii o woni ɗon balɗe ɗiɗi. 41 Gomɗinɓe ɓen ɓurti ɗuuɗude kadi sabu kongol makko ngol, 42 tawi hiɓe wi'a on debbo: «Hinaa sabu kongol maa ngol hande kadi men gomɗiniri, kono ko ɓay menen tigi men heɗike mo. Meɗen andi wonde ko kanko woni Dandoowo aduna on.» 43 Ɓay ɗen balɗe ɗiɗi feƴƴii, Iisaa iwi ɗon fii yahugol Jaliilu, 44 fii kala o seeditike kanko tigi wonde annabaajo alaa teddungal ka leydi mun. 45 Ɓay wonii o hewtii Jaliilu, ɓe Jaliilu ɓen jaɓɓii mo, sabu tawde hari ɓe yi'ii ko waɗi Yerusalaam kon fow ka fewndo juldeere, ɓay kamɓe kadi ɓe yahuno juldeere nden. 46 O yiltitii kadi Kanaa, ɗun ko e nder Jaliilu, ka o waylunoo ndiyan ɗan njaram wiiɲu ɗon. Tawi ɓiɗɗo yeesoojo laamateeri ndin, wonɗo Kafernahuum, no nawni. 47 Ɓay o nanii wonde Iisaa iwii ka diiwal Yahuuda arii Jaliilu, on ari tawi mo, o torii mo yahugol ndikkinoya on ɓiɗɗo makko wonɗo e daande mayde. 48 Iisaa wi'i mo: «Onon si on yi'aali maandeeji e kaawakeeji, on gomɗintaa few!» 49 Kono on yeesoojo laamateeri ndin wi'i mo: «Koohoojo, seenee ado paykun an kun maayude!» 50 Iisaa wi'i mo: «Yahu, ɓiɗɗo maa on ndikkii.» On neɗɗo hoolii kongol ngol Iisaa wi'i mo ngol, o yahi. 51 E nder ko o yiltitotoo kon, o fotti e kurkaaɗi makko ɗin, ɓen wi'i mo wonde ɓiɗɗo makko on ndikkii. 52 O landii ɓe ko e saa'i hombo hayfani paykun kun. Ɓen jaabii mo: «Ko hanki tumbere ɲalorma nguli ɓandu kin yalti e makko.» 53 Onsay kanko baabaajo on o anditi ko e on saa'i tigi Iisaa wi'i mo «ɓiɗɗo maa on ndikkii.» Onsay o gomɗini, kanko e yimɓe suudu makko ndun fow. 54 Ko ndee maande hawniinde ɗoo woni ɗimmere nde o waɗi ɓay o iwii ka diiwal Yahuuda, o arii Jaliilu.

5

1 Ɓawto ɗun, juldeere Yahuudiyankeeɓe waɗi. Iisaa yahi Yerusalaam. 2 Tawi beelun no Yerusalaam ɗon ka binde dambugal wi'eteengal Dambugal Baali. Kun beelun no wi'ee e haala Yahuudiyanke Betesada, caaliiji jowi no hundi kun. 3-4 Nawnuɓe ɗuuɗuɓe no waalii e ley ɗin caaliiji, ɗun ko gila e bumɓe e boofooɓe e maaya-ɓanduuɓe, 5 Tawi goɗɗo no ɗon, ɲawɗo gila duuɓi cappanɗe tati e jeetati. 6 Iisaa yi'i on no waalii, o andi on no ɗon gila neeɓii. Kanko Iisaa o wi'i on: «Hiɗa faalaa hettude cellal?» 7 Ɲawɗo on jaabii mo, wi'i: «Koohoojo, mi alaa hay gooto ko yollammi ka nder beelun si ndiyan ɗan memminike. Ɗoo yo wonu mi hewtii, haray goɗɗo attike lan yollaade.» 8 Onsay Iisaa wi'i mo: «Immo, ƴettaa dankun maa kun, yahaa.» 9 Ɗon kisan on neɗɗo hetti cellal, o ƴetti dankun makko kun, o woni e jindugol. Ɗun hawrondiri e aseweere, ɗun ko ɲalaande fowteteende e mun nden. 10 Hooreeɓe Yahuudiyankeeɓe ɓen wi'i on sellinaaɗo: «Ko ɲalaande fowteteende nii! Hande daganaaki ma ƴettugol danki maa kin!» 11 Kono o jaabii ɓe, o wi'i: «Ko sellinɗo lan on wi'immi: ‹Ƴettu dankun maa kun, yahaa.› » 12 Onsay ɓen landii mo: «Ko neɗɗo hombo wi'u-maa: ‹Ƴettu, yahaa›?» 13 Kono tawi on sellinaaɗo andaa ko hombo, ko fii hari Iisaa majjitorii mo e hakkunde yimɓe wonnooɓe e nden nokkuure ɓen. 14 Ɓawto ɗun Iisaa tawti mo ka juulirde mawnde, o wi'i mo: «E hino a hettii cellal. Wota a waɗitu junuubu hande kadi, fii wota goɗɗun goo heɓe ko ɓuri ɗunɗoo bonde.» 15 Onsay on neɗɗo yiltitii, wi'i hooreeɓe Yahuudiyankeeɓe ɓen wonde ko Iisaa sellini mo. 16 Ko waɗi si hooreeɓe Yahuudiyankeeɓe ɓen cukkii Iisaa, ko sabu tawde o waɗii ɗun e aseweere. 17 Kono Iisaa jaabii ɓe, wi'i: «Ben an no gollude haa jooni. Min kadi miɗo gollude.» 18 Sabu ɗun hooreeɓe Yahuudiyankeeɓe ɓen ɓurti ɗaɓɓude no warira mo, ɗun non hinaa fii tun himo bonni Sariya on e asewe, ɗun ko ɲalaande fowteteende nden, kono ko fii himo inni kadi Alla ko Ben makko, ko nii o waɗitori himo fota e Alla. 19 Kono Iisaa jaabii ɓe, wi'i: «Ka haqiiqa haqiiqa mi andinii on, Ɓiɗɗo on waawataa waɗude hay huunde immorde e makko kanko tigi, si hinaa ko o yi'i Baabaajo on no waɗa kon. E kala ko Baabaajo on waɗi, Ɓiɗɗo on kadi waɗiray wano non. 20 Ko fii Baabaajo on no yiɗi Ɓiɗɗo on, o hollay mo kadi kala ko o waɗata. Awa kadi o hollay mo kuuɗe ɓurɗe ɗee ɗoo, fii no woniron e nder ŋalaw. 21 Ko ɗun waɗi, wano Baabaajo on immintinirta mayɓe ɓen non, o wurnita ɓe, ko wano non kadi Ɓiɗɗo on wurnitirta on mo o faalaa wurnitude. 22 Ko wattii e ɗun, Baabaajo on ɲaawataa hay gooto, kono o wattii kala ɲaawoore e juuɗe Ɓiɗɗo on, 23 fii yo fow teddin Ɓiɗɗo on wano ɓe teddiniri Baabaajo on non. On mo teddinaali Ɓiɗɗo on haray teddinaali Baabaajo on, on Nuluɗo mo. 24 «Ka haqiiqa haqiiqa mi andinii on, kala on heɗiiɗo kongol an ngol, gomɗini Nuluɗo lan on, haray on no e ngurndan poomayankejan. Awa kadi o aretaake e ɲaaweede, ko fii haray o iwii e mayde, o arii e ngurndan. 25 Ka haqiiqa haqiiqa mi andinii on, saa'i araynooɗo on ko fewndo ɗoo, nde mayɓe ɓen nani hawa Ɓiɗɗo Alla on, ɓen nanuɓe wuura. 26 Ko wano non, nde tawnoo ko Baabaajo on woni ɓundu ngurndan, ko wano non kadi o yeɗiri Ɓiɗɗo on wonugol ɓundu ngurndan, 27 o yeɗi mo kadi bawgal waɗugol ɲaawoore nden, ɓay ko kanko woni Ɓii-Aaden on. 28 Wota ɗun ŋalɗin on, ko fii saa'i no arude mo tawata wonɓe ka genaale ɓen fow nanay hawa makko kan, ɓe immitoo. 29 Waɗunooɓe ko moƴƴi ɓen immitoo ummutal ngurndan, waɗunooɓe ko boni ɓen immitoo ummutal ɲaawoore. 30 Min non, mi waawataa waɗude hay huunde immorde e an min tigi, ko ko mi naniri Alla kon mi ɲaawirta. Ɲaawoore an nden-le ko feewunde, ko fii hinaa faale an on mi woni waɗude, kono ko faale Nuluɗo lan on.» 31 «Si ko min woni seeditanaade hoore an, haray seeditoore an nden wonaa goonga. 32 Ko goɗɗo goo seeditanii lan. Miɗo andi non kon ko o seeditii fii an ko goonga. 33 Onon on nelii woɓɓe e Yaayaa, o seeditanii goonga on. 34 Min non mi hatonjinaa yo neɗɗo seeditano lan. Ko mi wowliri fii seeditoore Yaayaa nden, ko fii yo on dande. 35 Yaayaa hari ko lampu huɓɓuɗo ndayguɗo, faalaɗon weltorde ndaygu makko ngun e nder saa'ihun. 36 «Min miɗo mari seedee ɓurɗo mo Yaayaa on mawnude, ko fii kuuɗe ɗe Baabaajo on jonni lan fii laatingol ɗen, ko ɗen kuuɗe tigi woni seeditanaade lan wonde ko Baabaajo on nuli lan. 37 On non Baabaajo Nuluɗo lan, kanko tigi o seeditike fii an. Haa hande on nanaali hito makko, maa yi'on mbaadi makko, 38 awa kadi daaluyee makko on tabitaa e mon, ko fii on gomɗinaali mo o nuli on. 39 Hiɗon taskoo bindi ɗin, ɓay hiɗon sikka ko kanji heɓirton ngurndan poomayankejan, e hin-le ko ɗin seeditii fii an. 40 E hara-le on faalaaka arude e an fii heɓugol ngurndan ɗan. 41 «Min-le, mi alaa ɗaɓɓude no yimɓe ɓen mantirammi. 42 Kono miɗo andi on, on joganaaki Alla giggol. 43 Min ko e innde Ben an mi ari, kono on wernaali lan. Kono si goɗɗo arii e innde mun, on wernay mo. 44 Ko honno gomɗinirton onon, si tawii ko mantindirgol yiɗuɗon, hara hinaa ɗaɓɓugol mantoore iwrunde ka Allaahu Bajjo on nden? 45 «Wota on sikku min mi felay on yeeso Ben an. Ko Muusaa woni feloowo on on, on mo hoolorɗon. 46 Ko fii si on gomɗinno Muusaa, on gomɗinayno lan min kadi, ɓay himo windi fii an. 47 Kono si on gomɗinaa bindi makko ɗin, haray ko honno gomɗinirton konguɗi an ɗin?»

6

1 Ɓawto ɗun Iisaa yahi, wontiri gaɗa Weendu Jaliilu ndun. (Ndun weendu no wi'ee kadi Tiberiyaada.) 2 Tawi jamaa ɗuuɗuɗo no jokki mo sabu maandeeji hawniiɗi ɗi ɓe yi'aynoo himo waɗa ɗin e hoore nawnuɓe ɓen. 3 Kanko Iisaa o ƴawi ɗon e hoore fello, o jooɗodi ɗon e taalibaaɓe makko ɓen. 4 Tawi juldeere Yahuudiyankeeɓe ɓen, ɗun ko Juldeere Yawtaneede nden, ɓadike. 5 Onsay Iisaa ɓanti gite ɗen, yi'i on jamaa ɗuuɗuɗo no ara e makko. O wi'i Filiipu: «Ko honto soodeten ɗoo ɲaametee fii ko ɓee yimɓe ɲaama?» 6 (Ko o wiirunoo ɗun ko fii ndarndagol mo, ko fii hari himo andunoo ko honɗun o waɗata.) 7 Filiipu jaabii mo, wi'i: «Hay dinaruuji teemeɗɗe ɗiɗi yonataa ko soodee bireedi haa ɗun yona fii yo mo kala heɓu seeɗa!» 8 Goɗɗo e taalibaaɓe makko ɓen no wi'ee Andaraawu, ɗun ko oo miɲɲiraawo Sim'uunu Petruusu, wi'i mo: 9 «Suka no ɗoo marɗo bireediije jowi e liƴƴi ɗiɗi. Kono ko honɗun ɗun nafata oo jamaa ɗoo fow?» 10 Onsay Iisaa wi'i: «Joɗɗinee yimɓe ɓen.» Tawi huɗo buy no e nden nokkuure. Ɓen jooɗii, tawi ko wa ɓe worɓe guluuje njowo. 11 Ɓawto ɗun Iisaa ƴetti bireedi on, o jarni Alla, o senditani wonɓe ɗon ɓen. O waɗiri liƴƴi ɗin kadi wano non haa mo ɓee heɓi yeru faale mun on. 12 Ɓay wonii ɓe haarii, o wi'i taalibaaɓe makko ɓen: «Mooɓitee kunte luttuɗe ɗen fii wota hay huunde bonu.» 13 Ɓen hocci ɗe, ɓe hebbini debeeje sappoo e ɗiɗi ko ɲaamaa luttinaa ko iwi e ɗen bireediije jowi. 14 Ɓay ɓen yimɓe yi'ii nden maande hawniinde nde Iisaa waɗi, ɓe wi'i: «Ko oo tigi woni Annabaajo haanuɗo arude ka aduna on!» 15 Ɓay Iisaa andii wonde ɓe faandanike ƴettugol mo lammina, o sortii e hakkunde maɓɓe, o woni feere ka fello ton. 16 Ɓay wonii niɓɓii, taalibaaɓe makko ɓen tippori ka weendu. 17 Ɓe bakii e laakun fii yahugol e ngoya sengo weendu ndun, ɗun ko Kafernahuum, tawi niwre nden waɗii, ɓe yiitidaali e Iisaa taho. 18 Onsay hendu dolnundu wifi, ndiyan weendu ndun yeƴii. 19 Ɓay wonii ɓe awƴinii laakun kun wa kilomeeterji jowi maa jeegoo, ɓe haccii Iisaa no seppa ara ka hoore ndiyan, himo ɓadaade laakun kun, onsay ɓe huli. 20 Kono Iisaa wi'i ɓe: «Ko min nii! Wota on hulu!» 21 Tawi hiɓe faalaa mo ƴettude tumba ka nder laakun, tun laakun kun hewti leydi ka ɓe yahaynoo ɗon. 22 Bimbi nden ɲande, jamaa wonnooɗo e ngoya sengo weendu ndun ndaari tawi ko laakun gootun wonnoo ɗon, awa kadi Iisaa bakodaano e taalibaaɓe mun ɓen e kun laakun, kono ko taalibaaɓe ɓen tun yahi. 23 Onsay laakoy goo iwroyi Tiberiyaada, ɓe ari e binde ndee nokkuure nde ɓen ɲaamunoo bireedi e mun ɓawto Koohoojo on jarnude. 24 Ɓay ɓen yimɓe ndaarii tawii Iisaa woo, taalibaaɓe mun ɓen woo alaa ɗon, ɓe bakii kamɓe tigi e koy laakoy, ɓe yahi Kafernahuum fii ɗaɓɓitoygol Iisaa. 25 Ɓen yimɓe tawtiroyi Iisaa ka gaɗa weendu, ɓe wi'i mo: «Karamoko'en, nde hewtuɗon ɗoo?» 26 Iisaa jaabii ɓe, wi'i: «Ka haqiiqa haqiiqa mi andinii on, hinaa fii on yi'ii maandeeji hawniiɗi wonɗon mi ɗaɓɓitirde, kono ko fii on ɲaamii haa on haarii. 27 Wota on yangano ɲaametee lannoowo on, kono yanganee ɲaametee luttoowo fii ngurndan poomayankejan ɗan on, ɗun ko on mo Ɓii-Aaden on yeɗata on, ko fii ko e makko Alla Baabaajo on noti maande mun nden.» 28 Ɓen kadi wi'i mo: «Ko honɗun men waɗata fii yo men huuwu kuuɗe ɗe Alla faalaa ɗen?» 29 Iisaa jaabii ɓe, wi'i: «Ko woni kuugal ngal Alla faalaa ngal, ko yo on gomɗin on mo o nuli.» 30 Ɓe wi'i mo kadi: «Ko maande hawniinde honde waɗataa jooni, men yi'a, men gomɗine? Ko kuugal hongal waɗataa? 31 Baabiraaɓe men ɓen ɲaamuno ‹manna› ka wulaa, wano windori non: ‹O okkori ɓe bireedi immorde ka kammu.› » 32 Onsay Iisaa jaabii ɓe, wi'i: «Ka haqiiqa haqiiqa mi andinii on, hinaa Muusaa okkori on bireedi immorde ka kammu, kono ko Ben an okkori on bireedi tigi-tigiijo iwrude ka kammu. 33 Ko fii bireedi Alla on ko on Iwroowo ka kammu, yeɗa yimɓe ɓen ngurndan.» 34 Onsay ɓe wi'i mo: «Koohoojo, awa okkor men saa'i kala on bireedi.» 35 Iisaa wi'i ɓe kadi: «Ko min woni Bireedi Wurnoowo on: kala arɗo e an weeletaake hande kadi, e kala on gomɗinɗo lan ɗonɗetaake hande kadi. 36 Kono mi andinii on, on yi'ii lan, kono on gomɗinaali. 37 Kono ɓe Baabaajo on yeɗi lan ɓen fow aray e an, kala non on arɗo e an mi raɗotaako mo. 38 Ko fii hinaa waɗugol faale an on tippinimmi iwrude ka kammu, kono ko waɗugol faale Nuluɗo lan on. 39 Ko fii e hino faale on Nuluɗo lan: ko wota hay gooto e ɓe o yeɗimmi ɓen hayru, kono ko yo mi immintin ɓe ka ɲalaande sakkitorde. 40 Ko woni faale Ben an on kon, ko kala yi'uɗo Ɓiɗɗo on, gomɗini mo, yo heɓu ngurndan poomayankejan, awa kadi mi immintina mo ka ɲalaande sakkitorde.» 41 Onsay Yahuudiyankeeɓe ɓen fuɗɗii ŋunude fii makko, ɓay hari o wi'ii ko kanko woni Bireedi Iwruɗo ka kammu on. 42 Tawi hiɓe wi'a: «E hara hinaa oo woni Iisaa, ɓiɗɗo Yuusufu on, on mo anduɗen yumma mun e ben mun? Ko honno non on wi'irta ko ka kammu o iwri?» 43 Onsay Iisaa jaabii ɓe, wi'i: «Wota on ŋunu hakkunde mon. 44 Hay gooto waawataa arude e an si hinaa hara ko Baabaajo Nuluɗo lan on pooɗi mo, mi immintinoya mo ka ɲalaande sakkitorde. 45 No windii ka defte annabaaɓe ɓen wonde: ‹Alla jannay ɓe fow.› Kala on nananɗo Baabaajo on, jaɓi gandal iwrungal ka makko ngal, aray e an. 46 Hay gooto yi'aali Baabaajo on, si hinaa on Iwruɗo ka Alla, on kaɲun yi'ii Baabaajo on. 47 Ka haqiiqa haqiiqa mi andinii on, kala gomɗinɗo haray heɓii ngurndan poomayankejan ɗan. 48 Ko min woni Bireedi Wurnoowo on. 49 Baabiraaɓe mon ɓen ɲaamuno ‹manna› ka wulaa, kono ɓe maayuno. 50 E hino ɗoo Bireedi tippiiɗo iwrude ka kammu on, fii kala ɲaamuɗo mo wota maayu. 51 Ko min woni Bireedi Wurɗo tippiiɗo iwruɗo ka kammu on, kala ɲaamuɗo oo bireedi, ontigi wuuray haa poomaa. Ko ɓandu an ndun woni on bireedi mo mi okkitirta, fii no aduna on wuurira.» 52 Onsay Yahuudiyankeeɓe ɓen sonki hakkunde maɓɓe, ɓe wi'i: «Ko honno oo waawirta okkude en teewu mun ngun, yo en ɲaamu?» 53 Onsay Iisaa wi'i ɓe: «Ka haqiiqa haqiiqa mi andinii on, si on ɲaamaali teewu Ɓii-Aaden on, yaron ƴiiƴan makko ɗan, haray on heɓataa ngurndan. 54 Ko fii kala ɲaamuɗo teewu an ngun, yari ƴiiƴan an ɗan, haray heɓii ngurndan poomayankejan, awa kadi mi immintinay mo ka ɲalaande sakkitorde. 55 Ko fii teewu an ngun ko neema tigi, awa kadi ƴiiƴan an ɗan ko njaram tigi. 56 Ko fii kala ɲaamuɗo teewu an ngun, yari ƴiiƴan an ɗan, haray o humondirii e an, min kadi mi humondirii e makko. 57 Ɓay Baabaajo Wurɗo on nulii lan, awa kadi miɗo wuuriri Baabaajo on, ko non kadi kala on ɲaamuɗo lan wuurirta sabu an. 58 Ko oo ɗoo woni Bireedi tippiiɗo iwri ka kammu on. O wa'aa wa mo baabiraaɓe mon ɓen ɲaami on, ɓe maayi. Kala on ɲaamuɗo oo bireedi ɗoo wuuray haa poomaa.» 59 Ko ɗun Iisaa wi'unoo wa fewndo ko o jannaynoo ka juulirde Kafernahuum. 60 Ɓay ɓe nanii ɗun, buy e hakkunde taalibaaɓe makko ɓen wi'i: «Ngol kongol no satti. Ko hombo waawi jaɓude ngol?» 61 Ɓay Iisaa andanii hoore mun wonde taalibaaɓe makko ɓen no ŋunude fii ɗun, o wi'i ɓe: «E hara ɗun feggin on? 62 E si on yi'ii non Ɓii-Aaden on no ƴenta ka wonnoo ton? 63 Awa, ko Ruuhu Alla on wurnata, ɓandu ndun nafataa huunde. Ɗii konguɗi, ɗi mi yewtata on, ko iwruɗi e Ruuhu Allaahu yeɗoowo ngurndan on. 64 Kono woɓɓe no e hakkunde mon ɓe gomɗinaa.» (Ko Iisaa wi'irnoo ɗun, ko fii hari himo andi gila ka fuɗɗoode ko hombo woni mo gomɗinaa, e ko hombo janfoytoo mo.) 65 O ɓeyditi kadi, o wi'i: «Ko ɗun waɗi si mi wi'ii on: Hay gooto waawataa arude e an si hinaa taw hara ko Baabaajo on yeɗi ontigi.» 66 Gila nden ɲande ɓuy e taalibaaɓe makko ɓen yiltii, ɓe acciti yaadugol e makko. 67 Onsay Iisaa wi'i sappoo e ɗiɗooɓe ɓen: «E onon-le, on faalaaka yahude?» 68 Onsay Sim'uunu Petruusu jaabii mo, wi'i: «Koohoojo, men jokka hombo? Ko onon jogii konguɗi ngurndan poomayankejan ɗan. 69 Awa men gomɗinii, men andii kadi wonde ko onon woni Seniiɗo mo Alla!» 70 Onsay Iisaa jaabii ɓe, wi'i: «E wonaa ko min suɓii on, onon sappoo e ɗiɗooɓe ɓen? Kono goɗɗo e mon ko mo Ibuliisa.» 71 Tawi ko Yudaasi mo Sim'uunu Iskariiyu o woni wowlude fii mun, ko fii ko on janfoytoo mo, on ko goɗɗo e sappoo e ɗiɗooɓe ɓen.

7

1 Ɓawto ɗun Iisaa woni e jindugol e nder diiwal Jaliilu ngal, tawi o yiɗaa jindude few e nder diiwal Yahuuda ngal, ko fii hari hooreeɓe Yahuudiyankeeɓe ɓen no ɗaɓɓude no warira mo. 2 Hawrondiri juldeere Yahuudiyankeeɓe, wi'eteende nden Juldeere Togooji, ɓadike. 3 Onsay neene-gootooɓe makko ɓen wi'i mo: «Iwu ɗoo, yahaa ka diiwal Yahuuda, fii yo taalibaaɓe maa ɓen yi'u kuuɗe ɗe wonɗaa waɗude ɗen. 4 Ko fii hay gooto waɗataa huunde e nder gundoo si tawii himo ɗaɓɓude andeede e kene. Si a waɗay ɗii piiji, hollito e aduna on.» 5 Tawi ɓen neene-gootooɓe makko tigi gomɗinaa mo kanko Iisaa. 6 Onsay Iisaa jaabii ɓe, wi'i: «Saa'i on hewtanaali lan taho, kono onon saa'i kala no moƴƴani on. 7 Ko fii aduna on waawataa on aɲude, min non, himo joganii lan ngayngu, ɓay miɗo seeditaade e hoore makko wonde kuuɗe makko ɗen ko bonɗe. 8 Onon yahee ka juldeere. Min mi alaa yahude taho e nden juldeere, ko fii saa'i an on hewtaali taho.» 9 Ɓay wonii o wi'ii ɓe ɗun, o wonti Jaliilu ɗon. 10 Ɓay wonii neene-gootooɓe makko ɓen yahii ka juldeere, kanko kadi o yahi, kono e nder gundoo e ɓaawo hollitagol. 11 Tawi hooreeɓe Yahuudiyankeeɓe ɓen no ɗaɓɓa mo, wi'a: «Ko honto o woni?» 12 Tawi ŋunu-ŋunu fii makko on no ɗuuɗi e hakkunde yimɓe ɓen. Woɓɓe e maɓɓe no wi'a: «Ko o neɗɗo moƴƴo», ɓeya ɓen kadi no wi'a: «Oo'o, o majjinay woni jamaa on.» 13 Kono tawi hay gooto alaa wowlude fii makko e kene sabu kulol hooreeɓe Yahuudiyankeeɓe ɓen. 14 Wa fewndo ko juldeere nden feccii e hakkunde, Iisaa yahi ka juulirde mawnde woni e jannugol. 15 Onsay Yahuudiyankeeɓe ɓen ŋalɗi, ɓe wi'i: «Ko honno oo andiri bindi ɗin, o jangaali!» 16 Onsay Iisaa jaabii ɓe, wi'i: «Gandal an ngal hinaa e an iwi, kono ko e Nuluɗo lan on. 17 Kala faalaaɗo waɗude faale Alla on anday si ko e makko ndee jannde iwri, e si tawii ɗii konguɗi an ko e immorde e an min. 18 On mo no wowlude konguɗi iwruɗi e mun, haray ko hoore mun woni ɗaɓɓande darja, kono on mo no ɗaɓɓude darja nuluɗo ɗun on, haray on ko goongaajo, haray angal peewal alaa e makko. 19 E hara Muusaa jonnaano on Sariya on? Kono hay gooto e mon jokkaali on Sariya. E ko fii honɗun non eɓɓanton warugol lan?» 20 Yimɓe ɓen jaabii mo, wi'i: «An, jinnaaru no e maa! Ko hombo woni ɗaɓɓude no warire?» 21 Onsay Iisaa jaabii ɓe, wi'i: «Mi waɗii kuugal gootal, on fow on ŋalɗii. 22 Muusaa yamirii on sunningol, hay si tawii non ɗun wonaa e makko iwri, kono ko e maamaaɓe mon ɓen. Kono onon hiɗon waɗude ɗun e ɲalaande fowteteende nden. 23 Si goɗɗo sunninaama e asewe, fii tun wota Sariya Muusaa on bonne, haray ko fii honɗun seytinanton mi fii miɗo sellini goɗɗo o fow makko e asewe, ɗun ko ɲalaande fowteteende e mun nden? 24 Awa accee ɲaawirgol ko sikkuɗon kon tun, kono ɲaawee ɲaawoore feewunde.» 25 Tun, woɓɓe e hoɗuɓe Yerusalaam ɓen woni e wi'ugol: «E hara hinaa oo wonaa ɗaɓɓeede fii waregol? 26 E hino ka o woni wowlude e kene, o alaaka wi'eede hay huunde. E taw si hara yeesooɓe ɓen fottii wonde ko oo woni Almasiihu on? 27 E hin-le hiɗen andi oo ɗoo ko mo o honto, kono nde Almasiihu on ari, hay gooto andataa ko mo o honto.» 28 Onsay Iisaa ewnii fewndo ko o jannata ka juulirde mawnde, o wi'i: «Hiɗon andi lan, hiɗon andi kadi ko mo mi honto. E hara-le wonaa hoore an mi arani, kono Imminɗo lan on ko o goonga, onon-le on andaa mo. 29 Min non miɗo andi mo, ɓay ko ka makko mi iwri, ko kanko nulimmi.» 30 Onsay ɓe woni e ɗaɓɓugol no ɓe nangira mo, kono laatii hay gooto fawaali mo jungo, ko fii hari saa'i makko on hewtaali. 31 Buy e hakkunde jamaa on gomɗini mo, ɓe wi'i: «E hara, nde Almasiihu on aroyi, taw si o waɗoyay maandeeji hawniiɗi ɓurɗi ɗi oo ɗoo waɗi ɗin?» 32 Ɓay Fariisiyaaɓe ɓen nanii ko jamaa on woni sowndaade fii makko kon, onsay hooreeɓe yottinooɓe sadaka ɓen e Fariisiyaaɓe ɓen immini suufaaɓe ko nanga mo. 33 Kono Iisaa wi'i: «Miɗo wondi e mon taho seeɗa si mi yiltitoo ka Nuluɗo lan on. 34 Onsay on ɗaɓɓitay lan, on yi'ataa lan, e ka mi wonoyta ɗon, on waawoytaa yahoyde ɗon.» 35 Onsay hooreeɓe Yahuudiyankeeɓe ɓen wi'indiri: «E hara ko honto o yahoyta fii wota en tawoy mo? E hara o yahay e jamaa men saakitiiɗo e hakkunde Gereekiyankeeɓe ɓen, o janna ɓen Gereekiyankeeɓe? 36 Ko honɗun woni ngol kongol ngol o wi'i wonde: ‹On ɗaɓɓay lan, on yi'ataa lan, e ka mi yahata ɗon on waawataa hewtoyde ɗon?› » 37 Ɲalaande sakkitorde juldeere nden, ɗun ko ɲalaande ɓurnde mawnude nden, Iisaa immii, o ewnii, o wi'i: «On mo no ɗonɗaa yo aru e an, o yara! 38 Ko fii kala on gomɗinɗo lan, canɗi ndiyan wurnayɗan ɓulay e ontigi, wano bindi ɗin wi'iri non.» 39 Tawi ko Iisaa woni wowlude fii mun ko Ruuhu Allaahu mo gomɗinɓe mo ɓen yeɗoytee on, ko fii hari Ruuhu Allaahu on yeɗaaka taho, ɓay hari kanko Iisaa o ƴentinaaka taho ka mangural. 40 Ɓay woɓɓe goo e hakkunde jamaa on nanii ɗin konguɗi, ɓe wi'i: «Sikke woo alaa, ko oo woni Annabaajo habbanooɗo on!» 41 Tawi ɓeya no wi'a: «Ko oo woni Almasiihu on!» Ɓeya kadi no wi'a: «E hara ko diiwal Jaliilu Almasiihu on feeɲirta? 42 E hara defte ɗen wi'aali wonde Almasiihu on ko e jurriya Daawuuda on iwata, e hoore ɗun ko e koɗolun no wi'ee Bayti-Lahiimi, ɗun ko ka Daawuuda wonnoo ɗon, o feeɲata?» 43 Ɗun waɗi haa jamaa on yeddondiri sabu makko. 44 Woɓɓe e hakkunde maɓɓe faalaa mo nangude, kono hay gooto fawaali mo juuɗe. 45 Onsay suufaaɓe ɓen yiltitii ka hooreeɓe yottinooɓe sadaka ɓen e ka Fariisiyaaɓe ɓen, ɓen wi'i suufaaɓe ɓen: «Fii honɗun on addaali mo?» 46 Suufaaɓe ɓen jaabii ɓe, wi'i: «Hay gooto yewtiraali wano oo neɗɗo yewtirta nii!» 47 Fariisiyaaɓe ɓen jaabii ɓe kaɲun kadi, wi'i: «E hara onon kadi, ɗun faljinii on? 48 Kaa hara no woodi goɗɗo e yeesooɓe ɓen maa goɗɗo e Fariisiyaaɓe ɓen gomɗinɗo mo? 49 Kono oo jamaa mo andaa Sariya ko huɗaaɗo!» 50 Onsay Nikodiyuusu jeydaaɗo e maɓɓe kamɓe Fariisiyaaɓe ɓen, ɗun ko yiidoynooɗo e Iisaa e saa'i goo, wi'i ɓe: 51 «E hara Sariya men on no waawi ɲaawude sifa oo neɗɗo ado jentaade mo, anden ko honɗun o waɗi?» 52 Kamɓe kadi ɓe jaabii mo, ɓe wi'i: «E hara an kadi, ko mo a Jaliilu? Tasko moƴƴa, a taway annabaajo feeɲirtaa Jaliilu.» 53 Onsay mo kala e maɓɓe yiltitii ka suudu mun.

8

1 Iisaa kaɲun yaari ka Fello Zaytuuni. 2 Kono no weetirnoo, o arti kadi ka juulirde mawnde. Jamaa on fow kadi ari e makko, o jooɗii, o woni e jannugol ɓe. 3 Onsay jannooɓe fii Sariya on ɓen e Fariisiyaaɓe ɓen addi debbo mo ɓe nangi no waɗa jinaa, ɓe joɗɗini mo hakkunde. 4 Ɓe wi'i Iisaa: «Karamoko, oo debbo nanga no waɗa jinaa. 5 Ko fii ka Sariya, Muusaa no yamiri fiɗugol sifa oo kaaƴe. An non, ko honɗun wi'uɗaa?» 6 Tawi ko ɓe wonnoo wi'irde ɗun, ko fii ndarndagol mo fii no ɓe heɓira feere no ɓe tooɲira mo. Kono Iisaa ugginii, o nangi windirgol hondu makko ndun ka leydi. 7 Nde tawnoo hiɓe catii e landagol mo tun, o ɓantii, o wi'i ɓe: «On mo aldaa e junuubu hakkunde mon yo ado fiɗude mo hayre.» 8 O ugginii kadi, o woni e windugol ka leydi. 9 Ɓay wonii ɓen nanii ɗun, ɓe sortori gooto gooto, gila e ɓurɓe mawnude ɓen, lutti ɗon Iisaa tun e debbo wonnooɗo on ka hakkunde. 10 Ɓawto ɗun Iisaa ɓantii, wi'i mo: «Debbo, honto tooɲuɓe ma ɓen woni? E hay gooto fawaali ma ɲaawoore?» 11 Debbo on jaabii, wi'i: «Koohoojo, hay gooto.» Iisaa kadi wi'i mo: «Min kadi men, mi faawaali ma ɲaawoore. Yahu, wota a waɗitu junuubu hande kadi.» 12 Ɓawto ɗun Iisaa yewti yimɓe ɓen, o wi'i: «Ko min woni Ndaygu aduna on. Kala on jokkuɗo lan yahataa han kadi ka nder niɓe, e hoore ɗun, ontigi heɓay ndaygu ngurndan ɗan.» 13 Sabu ɗun Fariisiyaaɓe ɓen wi'i mo: «Hiɗa seeditanaade hoore maa, awa seeditoore maa nden wonaa goonga.» 14 Iisaa kadi jaabii ɓe, wi'i: «Hay si mi seeditani hoore an, haray nden seeditoore an ko goonga, ko fii miɗo andi ko honto mi iwi e ko honto mi yahata. Kono onon on andaa ko honto mi iwi e ko honto mi yahata. 15 Onon, ko no yimɓe ɓen ɲaawirta non ɲaawirton, min non, mi ɲaawataa hay gooto. 16 Min si mi ɲaaway, haray ɲaawoore an nden ko nde goonga, ko fii haray wonaa min tun, miɗo wondi e Baabaajo on, ɗun ko on Nuluɗo lan. 17 No windii ka Sariya mon wonde seeditoore ɗiɗo ko goonga. 18 Min miɗo seeditanaade hoore an, awa kadi Baabaajo, Nuluɗo lan on, no seeditaade fii an.» 19 Onsay ɓen wi'i mo: «Ko honto non ben maa woni?» Iisaa jaabii ɓe, wi'i: «On andaa lan, min woo, Ben an woo. Si hiɗon andunoo lan, harayno hiɗon andi Ben an.» 20 Ko ka nder nokkuure ka arkawal sadaka ngal woni ɗon, Iisaa wowli ɗii konguɗi, fewndo ko o jannata ka juulirde mawnde. Laatii hay gooto nangaali mo, ko fii hari saa'i makko on hewtaali taho. 21 Iisaa wi'i ɓe fahin: «Mi yahay, kono on ɗaɓɓitay lan, maayon e nder junuubu. Onon on waawataa hewtoyde ka min mi yahata ton.» 22 Onsay hooreeɓe Yahuudiyankeeɓe ɓen wi'indiri: «E hara o wartoto, ɓay o wi'ii: ‹On waawataa hewtoyde ka mi yahata ton›?» 23 O wi'i ɓe kadi: «Onon ko on ɓe ley gaa, min ko mo mi ka dow. Ko fii onon, ko on ɓe oo aduna, min non wonaa mo mi oo aduna. 24 Ko ɗun waɗi si mi wi'ay on, on maayay e nder junuubi mon. Ko fii, si on gomɗinaali wonde ko min woni Wonɗo on, on maayay e nder junuubu mon.» 25 Onsay ɓen landii mo: «Ko hombo wonu-maa an?» Iisaa kadi jaabii ɓe, wi'i: «Ko ko mi wi'i on kon gila ka fuɗɗoode. 26 E telen-ma mon, miɗo mari buy ko mi wowla e ko mi ɲaawa. Kono Nuluɗo lan on ko o goonga, awa kadi ko mi naniri mo kon, mi hollay ɗun aduna on.» 27 Laatii ɓe faamaali ko fii Baabaajo on o yewti ɓe. 28 Iisaa wi'i ɓe fahin: «Nde yowuɗon Ɓii-Aaden on, onsay on anday ko min woni Wonɗo on, awa kadi mi alaa waɗude hay huunde immorde e an min, kono ko wano Baabaajo on jannirimmi non mi woni yewtirde. 29 Nuluɗo lan on no wondi e an, o accitaali lan min tun, ko fii min miɗo waɗude soono woo ko welata mo kon.» 30 Ɓay o wowlirii nii, ɗuuɗuɓe gomɗini mo. 31 Onsay Iisaa wi'i Yahuudiyankeeɓe gomɗinɓe mo ɓen: «Si on duumike e wuurirgol kongol an ngol, haray ka haqiiqa, ko on taalibaaɓe an. 32 Onsay on anday goonga on, goonga on watta on rinɗinaaɓe.» 33 Onsay ɓen jaabii mo, ɓe wi'i: «Menen ko men jurriya Ibraahiima, haa hande men wonaali maccuɓe hay gooto. Ko honno non wi'irtaa men wonay rinɗinaaɓe?» 34 Iisaa jaabii, wi'i: «Ka haqiiqa haqiiqa mi andinii on, kala waɗoowo junuubu haray ko o maccuɗo junuubu. 35 Maccuɗo wontataa ɓeynguure jeyɗo ɗun haa poomaa, kono ɓiɗɗo on ko ɗon jeyaa haa poomaa. 36 Ko ɗun waɗi si Ɓiɗɗo on non rinɗinii on, haray on wonii rimɓe tigi. 37 Miɗo andi wonde ko on jurriya Ibraahiima, kono hiɗon ɗaɓɓude no wariron mi, ko fii kongol an ngol heɓaali werde e mon. 38 Min non miɗo wowlude ko mi yi'i ka Ben an kon. Kono onon hiɗon waɗude ko nanirɗon baaba mon kon.» 39 Onsay ɓen jaabii mo, ɓe wi'i: «Ko Ibraahiima woni ben amen.» Iisaa kadi wi'i ɓe: «Si tawii ko on iwdi Ibraahiima, haray waɗee kuuɗe Ibraahiima ɗen. 40 Kono jooni onon, hiɗon ɗaɓɓude no wariron mi, min oo neɗɗo wowlanɗo on goonga mo mi naniri Alla, kono Ibraahiima kan waɗaali ko nandi e ɗun. 41 Ko kuuɗe baaba mon ɗen wonɗon waɗude!» Ɓen kadi wi'i mo: «Menen hinaa men ɓiɓɓe heɓiraaɓe nii, ko gooto men mari baaba, on-le ko Alla!» 42 Onsay Iisaa wi'i ɓe: «Si tawii ko Alla wonnoo Ben mon, on yiɗayno lan, ko fii ko ka Alla mi iwri, mi ari. Mi aranaa hoore an, kono ko kanko nulimmi. 43 E ko fii honɗun on alaa faamude ko mi woni on wowlande kon? Ko ɓay on waawataa heɗaade konguɗi an ɗin. 44 Ko fii, ko Ibuliisa woni baaba mon, e hin-le hiɗon faalaa waɗude faaleeji baaba mon ɗin. On-le o woniino waroowo gila ka fuɗɗoode, o jaɓaali daraade e goonga, ɓay goonga on alaa e makko. Nde o wowli fenaande nden woo, haray ɗun ko e jikku makko on iwri, ko fii ko o fenoowo, awa kadi ko o baaba penaale. 45 Min non, ɓay miɗo wowlude goonga, on hoolotaako lan. 46 Ko hombo e mon waawi hollude wonde mi waɗii junuubu? Si mi wowlii goonga, ko honɗun haɗata hooloɗon mi? 47 Ko fii, mo Alla on heɗoto daaluyeeji Alla ɗin. Kono onon, on heɗotaako, ɓay hinaa on ɓe Alla.» 48 Onsay Yahuudiyankeeɓe ɓen jaabii mo, wi'i: «Kere men alaa goonga si men wi'i ko a Samariyankeejo, awa kadi jinna no e maa?» 49 Kono Iisaa jaabii ɓe, wi'i: «Min, jinna alaa e an, kono mi teddinay woni Ben an, kono onon hiɗon hayfinde lan. 50 Min mi alaa ɗaɓɓande hoore an darja. No woodi Wonɗo lan ɗaɓɓande, ɲaawa kadi. 51 Ka haqiiqa haqiiqa mi andinii on, mo ɗoftike kongol an ngol, o maayataa few.» 52 Yahuudiyankeeɓe ɓen wi'i mo: «Jooni non men andii jinna no e maa. Ko fii Ibraahiima maayiino, annabaaɓe ɓen kadi wano non, an non hiɗa wi'ude: mo ɗoftike kongol an ngol, o maayataa few. 53 E hara a ɓuru Ibraahiima baaba amen mawnude? On-le maayii, annabaaɓe ɓen kadi maayii. Ko hombo waɗuɗaa hoore maa?» 54 Iisaa jaabii ɓe kadi, wi'i: «Si mi mawninii hoore an, haray darja an on ko fus. Ko Ben an darjintammi, on mo wi'uɗon ko Alla mon. 55 E hara-le on andaa mo, min non miɗo andi mo. Si mi wi'iino mi andaa mo, harayno mi wonii fenoowo, mi wa'ii wa mon. Kono-le miɗo andi mo, miɗo ɗoftii kongol makko ngol. 56 Ben mon Ibraahiima weltorno yi'ugol ɲalaande arugol an, ɓay o yi'ii nde, o weltii.» 57 Hooreeɓe Yahuudiyankeeɓe ɓen kadi wi'i mo: «Hay a heɓaali duuɓi cappanɗe jowi, a yi'ii Ibraahiima?» 58 Iisaa jaabii ɓe, wi'i: «Ka haqiiqa haqiiqa mi andinii on, ado Ibraahiima woodeede, hari min miɗo woodaa.» 59 Ko sabu ɗin konguɗi ɓe hocciri kaaƴe fii fiɗugol mo, kono Iisaa suuɗii, yalti ka juulirde mawnde.

9

1 E nder ko Iisaa feƴƴata kon, o yi'i neɗɗo heɓidaaɗo e mbunɗan. 2 Taalibaaɓe makko ɓen landii mo, wi'i: «Karamoko'en, e hara oo e mawɓe mun ɓen, ko hombo e maɓɓe waɗi junuubu haa si o heɓidaa e mbunɗan?» 3 Iisaa jaabii ɓe, wi'i: «Hinaa kanko, hinaa mawɓe makko ɓen waɗi junuubu, kono ko fii no kuuɗe Alla ɗen feeɲira e makko. 4 Ko ɲalorma haanuɗen gollirde golle Nuluɗo lan on. Ko fii jemma no ara mo tawata hay gooto waawataa gollude e mun. 5 Fannii miɗo ka aduna, ko min woni Ndaygu aduna on.» 6 Ɓay o gaynii wi'ude ɗun, onsay o tutti ka leydi, o waɗiri tuutaaɗe ɗen loopun, o ƴetti kun loopun, o wuji ka gite bunɗo on. 7 O wi'i mo: «Yahu sulmoyoɗaa ka beelun Siluwaama.» (Siluwaama no firi «nulaaɗo».) O yahi, o sulmoyii ɗon, tawi ko o artata ko o wuntuɗo. 8 Onsay kawtalɓe makko ɓen e woowunooɓe yi'ude himo toroo ɓen nangi e wi'ugol: «E hara hinaa oo jooɗinoo no toroo?» 9 Woɓɓe e maɓɓe wi'i: «Ko kanko.» Ɓeya kadi wi'i: «Wonaa, ɓe nandu tun.» Onsay kanko tigi o wi'i: «Ko min tigi.» 10 Ɓe wi'i mo: «Ko honno wuntirɗaa?» 11 O jaabii ɓe, o wi'i: «Ko goɗɗo no wi'ee Iisaa waɗi loopun, wuji ka gite an, wi'immi: ‹Yahu sulmoyoɗaa Siluwaama.› Min kadi mi yahi, mi sulmoyii. Awa e hino mi wuntii.» 12 Ɓe wi'i mo: «Ko honto on neɗɗo woni?» O jaabii ɓe: «Mi andaa.» 13 Onsay ɓe naɓi on wumunooɗo ka Fariisiyaaɓe ɓen. 14 (Tawi ko e ɲalaande fowteteende e mun, ɗun ko asewe, woni ko Iisaa waɗi loope ɗen ka gite makko, o wuntini mo.) 15 Ko ɗun waɗi si Fariisiyaaɓe ɓen kadi landii mo, ɓe wi'i ko honno o hettiri gite makko ɗen. O jaabii ɓe: «Ko loope o waɗi ka gite an, mi sulmii tun, mi yi'i!» 16 Ko e hoore ɗun Fariisiyaaɓe goo wi'i: «Oo neɗɗo hinaa iwruɗo ka Alla, ko fii o alaa teddinde ɲalaande fowteteende nden.» Tawi woɓɓe no wi'a: «Ko honno neɗɗo waɗoowo junuubu waawirta waɗude sifa ɗii maandeeji hawniiɗi?» Onsay yeddondiral waɗi hakkunde maɓɓe. 17 Ɓe wi'i fahin wumunooɗo on: «An ko honɗun wi'uɗaa fii on wuntinɗo ma?» O jaabii: «Ko o annabaajo.» 18 Tawi hooreeɓe Yahuudiyankeeɓe ɓen hoolanooki wonde ko wumunooɗo wunti, ado ɓe noddude mawɓe makko ɓen, ɓe landoo, 19 ɓe wi'a: «Oo mo wi'oton heɓida e mbunɗan, ko ɓiɗɗo mon? Ko honno oo woni yiirude jooni?» 20 Mawɓe makko ɓen jaabii, wi'i: «Menen, meɗen andi oo ko ɓiɗɗo amen, awa kadi o heɓida e mbunɗan. 21 Kono men andaa ko honno o yiiri jooni. Men andaa kadi ko hombo wuntini mo. Landee mo kanko, o heɓii duuɓi fii yewtangol hoore makko.» 22 Tawi ko mawɓe makko ɓen wi'iri ɗun ko fii hari hiɓe huli hooreeɓe Yahuudiyankeeɓe ɓen, ko fii hari ɓen nanondirii wonde mo qirritike Iisaa ko Almasiihu, ontigi yaltinte ka juulirde. 23 Ko ɗun waɗi si mawɓe makko ɓen wi'i: «O heɓii duuɓi, landee mo.» 24 Onsay Fariisiyaaɓe ɓen nodditi fahin on neɗɗo wumunooɗo, ɓe wi'i mo: «Woondirii Alla! Ko fii menen meɗen andi oo neɗɗo ko junuubankeejo.» 25 Kanko kadi o jaabii ɓe, o wi'i: «Si tawii on ko junuubankeejo, min mi andaa. Miɗo andi tun huunde wootere: hari ko mi bunɗo, jooni mi wuntii.» 26 Ɓen wi'i mo fahin: «Ko honɗun on waɗan-maa? Ko honno o wuntinir-maa?» 27 Kanko kadi o jaabii ɓe, o wi'i: «Hari mi wowlanii on, kono on heɗaaki. Ko honno faaliraɗon nanirde kadi? E hara onon kadi on faalaa wonude taalibaaɓe makko?» 28 Onsay ɓe yenni mo, ɓe wi'i: «Ko an woni taalibaajo makko on, menen ko men taalibaaɓe Muusaa. 29 Ko men andi, Alla yewtiino Muusaa, kono oo ɗoo, men andaa ko mo o honto.» 30 Onsay on neɗɗo jaabii ɓe, wi'i: «E hino ko ŋalɗini kon, ko ko tawi kon o wuntinii lan, e hin-le on andaa ko mo o honto. 31 Kono hiɗen andi Alla jaabinantaa junuubankeejo, kono si goɗɗo ko dewo Alla, o waɗii faale makko on, haray o jaabinanay mo. 32 Awa kadi haa hande en nanaali no wi'ee goɗɗo wuntinii heɓidaaɗo e mbunɗan. 33 Si tawiino oo neɗɗo wonaa mo Alla, o waawataano waɗude hay fus.» 34 Onsay ɓen jaabii mo, wi'i: «An, oo heɓidaaɗo a fow maa e junuubu, ko an jannata men?» Onsay ɓe bugii mo ka yaasi. 35 Iisaa humpitii wonde ɓe ferike on wumunooɗo ka yaasi. Onsay kanko Iisaa o ari, o tawi mo, o wi'i mo: «Hiɗa gomɗini Ɓii-Aaden on?» 36 On jaabii mo, wi'i: «Ko hombo woni on, yaa an Koohoojo, fii yo mi gomɗin mo?» 37 Iisaa wi'i mo: «A yi'ii ontigi. Oo wonɗo ma wowlande ko kanko.» 38 Kanko kadi o wi'i: «Koohoojo, mi gomɗinii.» Onsay o sujjani mo. 39 Iisaa wi'i fahin: «Ko fii ɲaawoore addimmi ka aduna ɗoo, fii yo ɓe yi'ataa ɓen yi'u, e yo yi'ooɓe ɓen wumu.» 40 Ɓay woɓɓe e Fariisiyaaɓe wondunooɓe e makko ɓen nanii ɗin konguɗi, ɓe wi'i mo: «Kere menen kadi, ko men bumɓe?» 41 Iisaa jaabii ɓe, wi'i: «Si tawno hara ko on bumɓe, on heɓataano junuubi, kono ɓay jooni hiɗon wi'ude hiɗon yi'a, ko non luttidirton e junuubi mon.»

10

1 «Ka haqiiqa haqiiqa mi andinii on, on mo ƴawi nokku goo, naati ka kula baali, hara hinaa ka dambugal o rewri, haray on neɗɗo ko ngujjo, jattoowo. 2 Kono on naatirɗo ka dambugal kula, ko on woni ngaynaako baali ɗin. 3 Aynoowo dambugal kula on udditanay mo, baali ɗin nana hawa makko, o noddira baali ɗi o jeyi ɗin inɗe majji, o yaltina ɗi. 4 Nde o yaltini ɗi makko ɗin fow woo, o wontay yeeso majji, ɗi jokka mo, ko fii hiɗi andi hawa makko kan. 5 Ɗi jokkataa janano few, kono ɗi dogay mo, ɗi woɗɗitoo, ko fii ɗi andaa hawa jananɓe ɓen.» 6 Ɓay Iisaa waɗanii ɓe ngal misal, laatii ɓe faamaali ko o wi'i ɓe. 7 Iisaa wi'i ɓe kadi: «Ka haqiiqa haqiiqa mi andinii on, ko min woni dambugal baali ɗin. 8 Adinooɓe lan arude ɓen fow ko wuyɓe e jattooɓe, kono baali ɗin heɗanooki ɓe. 9 Ko min woni dambugal ngal. Mo naatirii lan o dandete, o naatay, o yalta, o heɓa faggorde. 10 Ngujjo on kan ko aranta ko fii wujjugol, wara, hayrina. Min non ko mi arani ko fii yo baali ɗin heɓu ngurndan, hara ko ngurndan heewuɗan. 11 «Ko min woni Ngaynaako Moƴƴo on, ko fii ngaynaako moƴƴo on okkitiray ngurndan mun ɗan fii baali mun ɗin. 12 Kono wonaa faggiroowo fii njoddi on woni ngaynaako on, wonaa on jeyi baali ɗin. No onɗon yi'iri saafaandu no ara, o accay ɗon baali ɗin, o doga, saafaandu ndun ukkoo e majji, saakita ɗi. 13 Ko on neɗɗo waɗirta ɗun ko fii ko njoddi wonani mo e ɗen golle, o haajetaake e ɗin baali. 14 «Ko min woni Ngaynaako Moƴƴo on. Miɗo andi baali an ɗin, awa kadi baali an ɗin no andimmi, 15 wano Baabaajo on andirimmi non e wano mi andiri Baabaajo on non, awa kadi mi okkitiray ngurndan an ɗan fii baali an ɗin. 16 Miɗo mari baali goo kadi ɗi tawaaka e oo kula ɗoo. Ɗin kadi bee si mi addu ɗi, ɗi nana hawa an kan, ɗi wona wuro wooto, ɗi wona e ngaynaako gooto. 17 Baabaajo on no yiɗi lan, ko fii mi okkitiray ngurndan an ɗan, mi hettitoya ɗan kadi. 18 Hay gooto sortataa ɗan e an, kono ko min tigi okkitirta ɗan. Miɗo mari bawgal okkitirgol ɗan e bawgal hettugol ɗan. Ɗun ko yamiroore nde mi heɓiri Ben an non.» 19 Sabu ɗin konguɗi, yeddondiral waɗi hakkunde Yahuudiyankeeɓe ɓen kadi. 20 Buy e maɓɓe tawi no wi'a: «Jinna no e oo. Oo ko feetuɗo. Ko fii honɗun heɗantoɗon mo?» 21 Tawi ɓeya ɓen kadi no wi'a: «Ɗii konguɗi hinaa ɗi mo jinna. E hara jinnawii no waawi wuntinde bumɓe?» 22 Tawi juldeere fii anditugol laɓɓintineede juulirde mawnde nden no waɗude Yerusalaam, ɗun hawrondiri ko dabbunde. 23 Tawi Iisaa no jinda ka Tungarru Sulaymaana, ɗun ko ka juulirde mawnde. 24 Onsay Yahuudiyankeeɓe ɓen hundi mo, ɓe wi'i mo: «Ko haa honde tuma humpintaa men? Si tawii ko an woni Almasiihu on, laaɓan men!» 25 Iisaa kadi jaabii ɓe, wi'i: «Mi yeetike on, kono on hoolaaki. Kuuɗe ɗe mi woni waɗude ɗen e innde Ben an no seeditii fii an. 26 Kono on hoolotaako, ɓay wonaa on baali an. 27 Kono baali an ɗin kan heɗoto lan, min miɗo andi ɗi, ɗi jokkay lan kadi. 28 Mi yeɗay ɗi ngurndan poomayankejan ɗan, hara ɗi mulataa han kadi, awa kadi hay gooto ittataa ɗi e juuɗe an. 29 Ben an, on Yeɗuɗo lan ɗi, no mawni ɓuri fow, awa hay gooto waawataa ittude ɗi e juuɗe Baabaajo on. 30 Min e Baabaajo on ko men Gooto.» 31 Yahuudiyankeeɓe ɓen hocci kadi kaaƴe fii fiɗugol mo. 32 Iisaa wi'i ɓe kadi: «Mi hollii on kuuɗe moƴƴe buy iwruɗe ka Baabaajo on. E hara ko hongal e ɗen kuuɗe wonɗon mi fiɗirde kaaƴe?» 33 Onsay Yahuudiyankeeɓe ɓen jaabii mo, wi'i: «Men fiɗirtaa ma fii kuugal moƴƴal, kono ko fii ko hoynuɗaa kon, e tawde kadi an, ko a neɗɗo, hiɗa waɗitii Alla.» 34 Iisaa jaabii ɓe kadi, wi'i: «E hara windaaki ka Sariya mon: ‹Allaahu on daali: ko on allaaɓe.›? 35 Ɓay non Alla noddirii ɓee ɓe daaluyee makko on tuggaa e mun: ‹allaaɓe›, e hin-le bindi ɗin montotaako, 36 haray ko honno wi'irton on mo Baabaajo on suɓii, nuli ka aduna no hoynude, fii tun mi wi'ii ko mi Ɓiɗɗo Alla? 37 Si mi waɗaali kuuɗe Ben an ɗen, haray wota on hoolo lan. 38 Kono si mi waɗii ɗe, hay si on hoolotaako lan, hoolee ɗe kanje kuuɗe ɗen, fii no andiron faamon wonde Baabaajo on no e an, min kadi miɗo e makko.» 39 Ɓe ɗaɓɓi kadi no ɓe nangira mo, kono o laawii ɓe. 40 Ɓay Iisaa iwii ɗon, o yiltitii gaɗa Yurdayniwol ka Yaayaa lootaynoo maande tuubuubuyee ɗon aranun, o daakii ɗon. 41 Yimɓe buy ari e makko, tawi hiɓe wi'a: «Yaayaa kaɲun waɗaali maande hawniinde woo, kono ko Yaayaa wi'i e hoore oo neɗɗo kon fow ko goonga.» 42 Buy gomɗini mo ɗon.

11

1 Gorko wi'eteeɗo Laazaru nawnuno ka saare Betanii, ka Mariyatu e miɲan mun Mariyama hoɗunoo ɗon. 2 Ko Mariyama on juurunoo angiri ka koyɗe Koohoojo on, o fittiri ɗe sukundu makko ndun. Tawi ko Laazaru oo nawnunooɗo woni bandiraawo makko on. 3 Onsay ɓen bandiraaɓe Laazaru ɗiɗo immini goɗɗo haa e Iisaa ko andinoya mo, wi'a: «Koohoojo, giɗo maa on no nawni.» 4 Ɓay Iisaa humpitike ɗun, o wi'i: «Wonaa ndee nawnaare ɗoo warata mo, kono nde hollay mangural Alla ngal, fii no Ɓiɗɗo Alla on mawniniree sabu mayre.» 5 Ko fii hari Iisaa no yiɗi Mariyatu e Mariyama miɲɲiraawo mun on, kaɲun e Laazaru bandiraawo maɓɓe on. 6 Ɓay wonii o andii on no nawni, o wonti e nden nokkuure ka o wonnoo ɗon balɗe ɗiɗi. 7 Onsay o wi'i taalibaaɓe ɓen: «Yiltitoɗen ka diiwal Yahuuda.» 8 Taalibaaɓe ɓen wi'i mo: «Karamoko'en, ko neeɓaali koo, Yahuudiyankeeɓe ɓen no etaade no fiɗira on kaaƴe. E on yiltitoto ɗon?» 9 Iisaa kadi jaabii ɓe, wi'i: «E nder ɲallal ngal hinaa saa'iiji sappoo e ɗiɗi? Awa si goɗɗo yaarii ɲalorma, o feggotaako, ɓay haray himo yi'irde ndaygu oo aduna. 10 Kono si goɗɗo yaarii jemma, o feggoto, ko fii haray ndayganaa mo.» 11 Ɓawto ɗin konguɗi o wi'i ɓe: «Laazaru, giɗo men on, ɗaanike, kono miɗo yahude fii findingol mo.» 12 Taalibaaɓe ɓen wi'i mo: «Koohoojo, si tawii o ɗaani, o ndikkay.» 13 Tawi Iisaa ko yewti ko fii mayde Laazaru nden, kono kamɓe ɓe sikki ko fii ɗoyngol tun o wowli. 14 Onsay Iisaa laaɓani ɓe, o wi'i ɓe: «Laazaru maayii. 15 Kono miɗo weltii fii mon tawde hari mi alaa ton fii no gomɗiniron. Jooni yahen ka o woni ton.» 16 Onsay Tooma, jammaaɗo Siwtaaɗo on, wi'i taalibaaɓe heddiiɓe ɓen: «Mahen enen kadi, maayiden e makko!» 17 Ɓay wonii Iisaa hewtii, o tawi Laazaru heɓii balɗe nay ka yenaande. 18 Tawi hakkunde Betanii ɗon e Yerusalaam yonaa kilomeeterji tati leydi. 19 Tawi Yahuudiyankeeɓe buy no ari ka Mariyatu e Mariyama fii yarlingol ɓe mayde bandiraawo maɓɓe on. 20 Ɓay wonii Mariyatu humpitike wonde Iisaa no arude, o yahi fottugol e makko, Mariyama kaɲun lutti jooɗaade ka suudu. 21 Mariyatu wi'i Iisaa: «Koohoojo, si tawno hiɗon ɗoo, bandiraawo an on maayataano. 22 Kono haa jooni miɗo andi kala ko toriɗon Alla, Alla waɗanay on.» 23 Onsay Iisaa wi'i mo: «Bandiraawo maa on immitoto.» 24 Mariyatu jaabii mo, wi'i: «Miɗo andi o immitoyto ka ummutal, ɗun ko ka ɲalaande sakkitorde.» 25 Iisaa kadi wi'i mo: «Ko min woni Ummutal ngal e Ngurndan ɗan. Kala gomɗinɗo lan wuuray, hay si o maayii non. 26 Kala wurɗo gomɗinɗo lan maayataa han kadi. Hiɗa hoolii ɗun?» 27 Mariyatu wi'i mo: «Eyyo, yaa an Koohoojo, miɗo gomɗini ko an woni Almasiihu on, Ɓiɗɗo Alla, haanuɗo arude ka aduna on.» 28 Ɓay kanko Mariyatu o wi'ii ɗun, o yiltitii, o noddoyi Mariyama miɲɲiraawo makko on, o wi'i mo e gundoo: «Karamoko'en no ɗoo, hiɓe noddude ma.» 29 Nde Mariyama nanirnoo ɗun, o hawtii nde wootere, o yahi e makko. 30 Tawi hari Iisaa naataali taho ka nder hoɗo, himo e nden nokkuure ka Mariyatu fottunoo e makko ɗon. 31 Yahuudiyankeeɓe wondunooɓe e Mariyama ka suudu ɓen fii yarlingol mo yi'i himo hawtoo tun yalta, ɓen kadi jokki mo, ko fii hari hiɓe sikka himo yahude wulloygol ka yenaande. 32 Ɓay wonii Mariyama hewtii ka Iisaa woni ɗon, o yi'ii mo, o yani e ley koyɗe makko, o wi'i: «Koohoojo, si tawno hiɗon ɗoo, bandiraawo an on maayataano!» 33 Ɓay Iisaa yi'ii himo wulla, awa kadi Yahuudiyankeeɓe ɓe o ardi ɓen kaɲun kadi no wullude, ɗun yurmi mo ka wonkii haa ɓernde makko jiɓii. 34 Onsay kanko Iisaa o wi'i: «Ko honto surruɗon mo?» Ɓe jaabii mo: «Koohoojo, seenee tinon!» 35 Iisaa mbojji. 36 Onsay Yahuudiyankeeɓe ɓen wi'i: «Ndaaree no ɓe yiɗirnoo mo!» 37 Woɓɓe e hakkunde maɓɓe wi'i: «Kanko, oo wuntinnooɗo bumɓe, e hara o waawataano waɗude kadi hara oo neɗɗo maayaali?» 38 Ɗun yurmi Iisaa kadi, o ari ka yenaande, tawi ko fammeere ombiraande hayre. 39 Iisaa wi'i: «Pottinee hayre nden.» Mariyatu bandiraawo mayɗo on wi'i mo: «Koohoojo, o luuɓii jooni, ko fii ko balɗe nay on nii.» 40 Kono Iisaa wi'i mo: «E hinaa mi wi'iino ma, si tawii hiɗa gomɗini, a yi'ay mangural Alla ngal?» 41 Onsay ɓe pottini hayre nden. Iisaa ɓanti gite mun ɗen, fewtini dow, wi'i: «Baaba, mi weltanike ma fii ko jaabinanɗaa mi kon. 42 Min miɗo andi hiɗa jaabinande lan saa'i kala, kono ko sabu ɓee yimɓe dariiɓe ɗoo mi wowliri, fii yo ɓe gomɗin wonde ko an nulimmi.» 43 Ɓay wonii o wi'ii ɗun, o ewnii ko tiiɗi, o wi'i: «Laazaru, yaltu!» 44 Onsay mayɗo on yalti, tawi koyɗe ɗen e juuɗe ɗen no haɓɓiraa lincoy, himo buumiraa kasannge on. Onsay Iisaa wi'i ɓe: «Firtee mo, accon o yaha.» 45 Onsay ɓay buy e Yahuudiyankeeɓe arnooɓe ka Mariyama ɓen yi'ii ko Iisaa waɗi kon, ɓe gomɗini mo. 46 Kono woɓɓe e maɓɓe yahi tawoyi Fariisiyaaɓe ɓen, andini ɓen ko Iisaa waɗi kon. 47 Onsay hooreeɓe yottinooɓe sadaka ɓen e Fariisiyaaɓe ɓen mottindiri dental fewjooɓe ɓen, ɓe wi'i: «Ko honɗun waɗeten? Ko fii oo neɗɗo no waɗude maandeeji hawniiɗi buy. 48 Si en accii o jokkirii nii, fow gomɗinay mo, awa kadi Roomiyankooɓe ɓen aroyay jatta nokkuure men hormorde nden e jamaa men on.» 49 Onsay goɗɗo e maɓɓe no wi'ee Qayaafa, tawi ko on wonnoo yottinoowo mawɗo sadaka e nden hitaande ɗon, o wi'i ɓe: «Onon on faamaali huunde. 50 Onon on andaa wonde no moƴƴani yimɓe ɓen ka aaden gooto maaya fii jamaa on, hara jamaa on fow mulaali.» 51 Tawi ngol kongol hinaa e makko kanko tigi iwri, kono ko ɓay ko kanko wonnoo yottinoowo mawɗo sadaka e nder nden hitaande ɗon, o hiitii wonde Iisaa no haani maayude fii jamaa Isra'iila on. 52 Ɗun non hinaa fii oo jamaa tun, kono ko fii no fayɓe Alla saakitiiɓe ɓen mottindiriree, wona moftal gootal. 53 Gila nden ɲande ɓe fottani fii warugol mo. 54 Laatii tawi Iisaa jindataa han kadi e kene hakkunde Yahuudiyankeeɓe ɓen. O iwi ɗon, o yahi e leydi kawtirndi e ɗon ndin ka wulaa e saare no wi'ee Efrayiima, o wondi ɗon e taalibaaɓe makko ɓen. 55 Tawi juldeere Yahuudiyankeeɓe, ɗun ko Juldeere Yawtaneede nden, ɓadike. Buy e yimɓe leydi ndin yahi Yerusalaam fii yo ɓe laɓɓino ado Juldeere Yawtaneede nden hewtude. 56 Tawi mo bee e maɓɓe no ɗaɓɓa Iisaa ka juulirde mawnde, wi'a: «Ko sikkuɗon? E hara o arataa ka juldeere few?» 57 Tawi non hooreeɓe yottinooɓe sadaka ɓen e Fariisiyaaɓe ɓen yamiriino wonde, si tawii goɗɗo no andi ka o woni, yo o wowlu fii no ɓe nangira mo.

12

1 Balɗe jeegoo ado Juldeere Yawtaneede nden, Iisaa ari ka wi'etee ɗon Betanii ka Laazaru, oo mo o immintinnoo e hakkunde mayɓe ɓen. 2 Ɓe moƴƴinani mo ɗon nafakka. Tawi ko Mariyatu wonnoo ɓannude, awa kadi Laazaru ko goɗɗo e wonnooɓe ɲaamidude e makko ɓen. 3 Mariyama kadi ƴetti wa feccere liitir angiri laaɓundi, satta-cogguuri, no wi'ee ‹naar›, o juuri ka koyɗe Iisaa, o fittiri koyɗe on ɗen sukundu makko ndun, suudu ndun heewi urngol angiri ndin. 4 Onsay goɗɗo e taalibaaɓe makko ɓen, ɗun ko Yudaasi Iskariiyu, ɗun ko oo janfoytooɗo mo, wi'i: 5 «Ko fii honɗun en yeeyaali ndii angiri yeru dinaruuji teemeɗɗe tati, okken miskinɓe ɓen?» 6 Tawi o wiiraali ɗun wa si tawii himo aanannoo miskinɓe ɓen, kono ko ɓay hari ko o ngujjo, awa kadi ko kanko joginoo bonfo on, o ƴettayno ko waɗaa ton woo. 7 Kono Iisaa wi'i: «Terto mo, ko fii ɲande mi surrete o marirnoo ndii angiri. 8 Miskinɓe ɓen kan, hiɗon wondi e maɓɓe soono woo, kono min, on wondataa e an soono woo. 9 Tawi jamaa Yahuudiyankeeɓe ɗuuɗuɗo humpitike wonde himo ɗoo. Ɓe ari, tawi hinaa sabu Iisaa tun, kono ko fii yi'ugol Laazaru kadi, on mo o immintini e hakkunde mayɓe ɓen. 10 Hooreeɓe yottinooɓe sadaka ɓen aadii warugol Laazaru kadi, 11 ɓay hari ko sabu makko waɗi si Yahuudiyankeeɓe buy no sortaade e hakkunde maɓɓe, gomɗina Iisaa. 12 Bimbi nden ɲande jamaa ɗuuɗuɗo ari fii juldeere nden, ɓe humpitii kadi wonde Iisaa aray Yerusalaam. 13 Onsay ɓe ƴetti baape tugi, ɓe yalti fii jaɓɓagol mo, ɓe woni e ewnagol, wi'a: «Hosannaa! Yo barki wonan oo wonɗo arude e innde Joomiraaɗo on, ɗun ko oo lanɗo Isra'iilayanke'en!» 14 Iisaa kadi tawi mbabun, o ƴawi e hoore makkun, o jooɗii wano windori non: 15 «Wota a hulu, yo jamaa Siyuuna! E hino lanɗo maa on ka arata, himo jooɗii e hoore ɓikkun mbabba!» 16 Tawi taalibaaɓe makko ɓen faamaali fii ɗun fow taho, kono ɓay wonii Iisaa ƴentinaama ka mangural, onsay ɓe anditi wonde ɗii piiji no windinoo fii makko, awa ko ɗun tigi laatinanaa mo. 17 Tawi yimɓe wondunooɓe e Iisaa ɓen fewndo ko o noddata Laazaru ka qaburu, o immintina mo e hakkunde mayɓe ɓen, no seeditaade fii ko ɓe yi'i kon. 18 Ko sabu ɗun waɗi si jamaa on ari, jaɓɓii mo, ko fii hari ɓe nanii wonde o waɗii nden maande hawniinde. 19 Tawi Fariisiyaaɓe ɓen no wi'indirde: «On yi'ii en alaa waawude hay huunde, ɓay fow jokkii mo!» 20 Tawi Gereekiyankeeɓe goo no e hakkunde yimɓe yahunooɓe rewugol Alla ɓen ɲande juldeere nden. 21 Ɓe ɓadii oo wi'eteeɗo Filiipu mo Bayti-Sa'iida, ɗun ko e nder Jaliilu, ɓe landii mo, ɓe wi'i: «Moodibbo, meɗen faalaa yiidude e Iisaa!» 22 Filiipu kadi yahi, wowlani Andaraawu, onsay Andaraawu e Filiipu yahi, wowlani Iisaa. 23 Onsay Iisaa jaabii ɓe, wi'i: «Saa'i mo Ɓii-Aaden on mawnintee e mun on hewtii. 24 Ka haqiiqa haqiiqa mi andinii on, si abbere yanii e leydi, nde maayaali, nde wonay kayre tun, kono si nde maayii, nde rimay ɓiɓɓe buy. 25 Kala yiɗuɗo ngurndan mun ɗan, ɗan hayriray mo, kono kala non aɲuɗo ngurndan mun ɗan ka aduna ɗoo, haray ko fii ngurndan poomayankejan o marani ɗan. 26 Awa kala on kurkantooɗo lan yo jokkan, ko fii ko ka mi woni ɗon, ko ɗon kurkaadu an ndun wonata. Kala non on kurkaniiɗo lan, Baabaajo on teddinay mo. 27 «Jooni ɓernde an nden jiɓike. E ko honɗun mi wi'ata? Hara mi wi'ay: Baaba an, dandan oo saa'i? Oo'o, ɓay ko fii ɗun mi arani haa e oo saa'i. 28 Baaba an, mawnin innde maa nden!» Onsay hawa iwri ka kammu no wi'a: «Mi mawninii nde, mi mawninay nde kadi!» 29 Jamaa wonnooɗo ɗon nani ɗun on wi'i ko riggannde, woɓɓe wi'i ko malaa'ikaajo wowlani mo. 30 Iisaa wi'i kadi: «Hinaa fii an kaa hawa nanori, kono ko fii mon. 31 Ko jooni non aduna on ɲaawetee, ɓay ko jooni non lanɗo aduna on bugetee ka yaasi. 32 Min non tuma mi townaa ka hoore leydi, mi pooɗitay yimɓe ɓen fow e an.» 33 Tawi ko o wowliri ɗun, ko fii hollugol ko honno o maayirta. 34 Onsay jamaa on jaabii mo, wi'i: «Sariya on no wi'i men wonde Almasiihu on woodete haa poomaa. Haray ko honno non wi'irɗaa bee Ɓii-Aaden on townee? Ko hombo non woni on Ɓii-Aaden?» 35 Iisaa jaabii ɓe kadi, wi'i: «Ndaygu no e hakkunde mon taho seeɗa. Yahee fewndo ka marɗon ndaygu ɗon, fii wota niwre nden juhu on. Ko fii on yahoowo e niwre andaa ka yahata. 36 Awa fewndo ka marɗon ndaygu ɗon, hoolee ngu, fii no woniron fayɓe ndaygu ngun.» Ɓay Iisaa wi'ii ɗun, onsay o yahi, o suuɗii ɓe. 37 Fii kala o waɗii wa ɗii maandeeji hawniiɗi yeeso maɓɓe, kono ɓe gomɗinaano mo. 38 Ko nii kongol ngol annabi Isaaya wowlunoo ngol laatori, ɗun ko ka o wi'unoo ɗon: «Joomiraaɗo, ko hombo gomɗini waaju amen ngun? E ko hombo sookewo Joomiraaɗo on feɲɲinanaa?» 39 Ɓe waawataano hoolaade, ɓay wano Isaaya wi'irnoo non kaɗi: 40 «Allaahu on wuminii ɓe, o uddii ɓerɗe maɓɓe ɗen, fii wota ɓe yiiru gite maɓɓe ɗen, e hita ɓe faamir ɓerɗe maɓɓe ɗen, haa ɓe tuuba, o sellina ɓe.» 41 Ko ɗun woni ko Isaaya yewti, ɓay wonii o yi'ii darja Iisaa Almasiihu on, o yewti fii makko. 42 Kono e nder ɗun, hay e hakkunde yeesooɓe ɓen, buy e maɓɓe gomɗini mo, kono sabu Fariisiyaaɓe ɓen ɓe suusaali qirritaade, fii wota ɓe pottine ka juulirde, 43 ko fii hari hiɓe yiɗi weltingol yimɓe ɓen ɓuri weltingol Alla. 44 Onsay Iisaa ewnii, wi'i: «Kala on gomɗinɗo lan, haray wonaa min o gomɗini, kono ko Nuluɗo lan on! 45 E kala yi'uɗo lan, haray o yi'ii Nuluɗo lan on. 46 Ko fii wonugol Ndaygu addimmi e oo aduna, hara kala gomɗinɗo lan wonaali e nder niwre nden. 47 Kala nanuɗo konguɗi an ɗin kadi, ronki ɗi huutorde, hinaa min ɲaawoyta mo. Ko fii mi ariraali fii ɲaawugol aduna on, kono ko fii dandugol aduna on. 48 Kala non bugitiiɗo lan, salii jaɓude konguɗi an ɗin, no mari ɲaawoowo. Ko fii ko konguɗi ɗi mi yewti ɗin ɲaawoyta mo ka ɲalaande sakkitorde. 49 Ɓay konguɗi an ɗin wonaa e an iwri, kono ko Baabaajo imminɗo lan on tigi yamirimmi ko mi haala e ko mi wi'a. 50 Awa-le miɗo andi yamiroore makko nden ko nde ngurndan poomayankejan. E hin-le, ko mi wi'i kon, ko no Baabaajo on wi'irimmi non mi wowliri.»

13

1 Ɓay Juldeere Yawtaneede nden ɓadike, tawi kanko Iisaa o andii saa'i makko iwugol e oo aduna, yaha ka Baabaajo on, hewtii. Kanko Iisaa himo yiɗunoo ɓe makko ɓen e oo aduna ɗoo haa ka rawnoode. 2 E nder ko ɓe nafotoo kon, tawi Ibuliisa waɗii e ɓernde Yudaasi mo Sim'uunu Iskariiyu janfagol mo. 3 Nde tawnoo Iisaa no andi wonde Baabaajo on wattii fow e juuɗe makko, awa kadi ko ka Alla o iwi, ko ka Alla kadi o ruttotoo, 4 o immii ka ɓe ɲaamaynoo ɗon, o ɓortii burmusu makko on, o ƴetti lefol bagi, o daditii. 5 Onsay o wancini ndiyan e miran, o woni e sembugol taalibaaɓe ɓen, o fittira koyɗe maɓɓe ɗen bagi mo o daditinoo on. 6 Ɓay wonii o hewtii Sim'uunu Petruusu, on wi'i mo: «Koohoojo, ko an sembatammi?» 7 Iisaa jaabii mo, wi'i: «Ko mi woni waɗude kon a faamataa ɗun fewndo ɗoo, kono a faamoyay ɗun onsay.» 8 Kanko Petruusu o wi'i mo: «Oo'o, a sembataa lan few!» Iisaa kadi jaabii mo, wi'i: «Si mi sembaali ma, haray a alaa geɓal e an few.» 9 Onsay kanko Sim'uunu Petruusu o wi'i: «Koohoojo, awa hinaa koyɗe an ɗen tun, kono hay juuɗe ɗen e hoore nden!» 10 Iisaa wi'i mo kadi: «Lootiiɗo hatonjinaa e lootagol si wonaa sembagol, ko fii o fow ko o laaɓuɗo. E hin-le ko on laaɓuɓe, kono non hinaa on fow.» 11 Ko fii hari himo andi janfotooɗo mo on. Ko ɗun waɗi si o wi'i: ‹Hinaa on fow woni laaɓuɓe.› 12 Ɓay wonii o gaynii ɓe sembude, o ɓornii burmusu makko on, o jottii, o wi'i ɓe: «On faamii fii koo ko mi waɗani on? 13 Hiɗon noddirammi Karamoko e Koohoojo. On wowlii goonga, ko fii ko mi ɗun. 14 Si tawii non min Koohoojo on, min Karamoko mon, mi sembii on, haray onon kadi hiɗon haani sembindirde. 15 Ko fii, mi waɗanii on misal, fii no onon kadi waɗiron wano mi waɗirani on non. 16 Ka haqiiqa haqiiqa mi andinii on, kurkaadu ɓuraa jom mun teddude, nulaaɗo kadi ɓuraa nuluɗo ɗun on teddude. 17 Jooni non, ɓay on andii ɗun, si on huutorii, haray on malii. 18 «Hinaa non fii mon on fow mi wi'i ɗun, miɗo andi ɓe mi suɓii ɓen. Kono bee ko windii kon laatoo: ‹On mo mi hawtidi bireedi dartike lan.› 19 «Ko ɗun waɗi, gila jooni mi yeetoto on ado nden huunde hewtude, fii tuma nde hewtoyi yo on hooloyo ko min woni Wonɗo on. 20 Ka haqiiqa haqiiqa mi andinii on, kala jaɓuɗo mo mi nuloyta on, haray jaɓii lan, awa kadi kala jaɓuɗo lan, haray jaɓii Nuluɗo lan on.» 21 Ɓay wonii kanko Iisaa o yewtii ɗun, ɓernde makko nden aani, o holli ɗunɗoo, o wi'i: «Ka haqiiqa haqiiqa mi andinii on, goɗɗo e mon janfoto lan.» 22 Onsay taalibaaɓe ɓen ndaarindiri, ɓe jiɓii ko hombo o wi'i. 23 Tawi goɗɗo e taalibaaɓe ɓen, mo Iisaa yiɗunoo, no jooɗii ka sera taabal takko Iisaa. 24 Onsay Sim'uunu Petruusu sowndii on, wi'i: «Lando ko hombo o woni wowlude fii mun.» 25 On taalibaajo kadi ugginii ka fewndo ɓernde Iisaa, o wi'i: «Koohoojo, ko hombo woni on?» 26 Onsay Iisaa jaabii mo, wi'i: «Ko mo mi jullani kuntun bireedi ka mi ɲaamata ɗon, mi jonni woo.» Onsay o julli bireedi on, o jonni Yudaasi mo Sim'uunu Iskariiyu. 27 No Yudaasi hendornoo kun kuntun bireedi, Ibuliisa naati e ɓernde makko. Iisaa wi'i mo: «Waɗu ko waɗataa kon heɲa.» 28 Kono hay gooto e ɓe o ɲaamidaynoo ɓen faamaali ko fii honɗun o wi'irani mo ɗun. 29 Nde tawnoo ko Yudaasi jogii bonfo on, woɓɓe ɓen sikki ko Iisaa wi'i mo wonde ko yo o soodu ko ɓe handi e mun fii juldeere nden, maa okkorgol miskinɓe ɓen goɗɗun. 30 Onsay Yudaasi ƴetti kuntun bireedi kun, yalti heɲa, hari niɓɓii. 31 Ɓay wonii Yudaasi yaltii, Iisaa wi'i: «Jooni non Ɓii-Aaden on mawninaama, awa kadi Alla mawniniraama mo. 32 Si tawii non Alla mawniniraama mo, Alla kadi mawninay mo immorde e mun, o mawnina mo kisan.» 33 O wi'i kadi: «Ko onon yo fayɓe an, miɗo wondi e mon kadi seeɗa. On ɗaɓɓoyay lan, kono jooni miɗo yeetaade on onon kadi wano mi wiirunoo non hooreeɓe Yahuudiyankeeɓe ɓen: ‹Ka mi yahata ton on waawataa hewtude.› 34 «Miɗo yamirde on yamiroore heyre: Yiɗindiree. Wano mi yiɗiri on non, onon kadi yiɗindiree. 35 Si on yiɗindirii, fow anday ko on taalibaaɓe an.» 36 Onsay Sim'uunu Petruusu wi'i mo: «Koohoojo, ko honto yahataa?» Iisaa jaabii, wi'i: «Ka mi woni yahude ton a waawataa lan jokkude fewndo ɗoo, kono a jokkitoyay lan si neeɓii.» 37 Petruusu wi'i mo fahin: «Koohoojo, ko honɗun haɗata mi waawe jokkude fewndo ɗoo? Mi okkitiray ngurndan an ɗan fii maa!» 38 Onsay Iisaa jaabii mo, wi'i: «A okkitiray ngurndan maa ɗan fii an? Ka haqiiqa haqiiqa mi andinii ma, ndonto ƴoggataa few hara a yeddaali fii an haa timma laabi tati.»

14

1 «Wota ɓerɗe mon ɗen aanu. Gomɗinee Alla, gomɗinon lan, min kadi. 2 Wonundeeji buy no woodi ka galle Ben an. Si hinaano ɗun, harayno mi yeetike on, ko fii miɗo yahude parangol on wonunde. 3 Jooni si mi yahii, mi paranoyii on wonunde nden, mi aranoyay on, fii yo on wonoy onon kadi ka mi woni ton. 4 Ka mi woni yahude ɗon, hiɗon andi ngol laawol.» 5 Kono Tooma wi'i mo: «Koohoojo, men andaa ka seenotoɗon ton. Ko honno non men andirta laawol ngol?» 6 Iisaa jaabii mo, wi'i: «Ko min woni Laawol ngol e Goonga on e Ngurndan ɗan. Hay gooto waawataa yahude ka Baabaajo on si wonaa e an o rewri. 7 Si hiɗon andi lan, on andoyay kadi Ben an. Kono gila jooni hiɗon andi mo, awa kadi on yi'ii mo.» 8 Onsay Filiipu wi'i mo: «Koohoojo, hollu men Baabaajo on, ɗun haray yonii men.» 9 Iisaa wi'i mo: «Filiipu, koo ko mi neeɓi wondude e mon fow, e a andaali lan? Kala yi'uɗo lan, haray yi'ii Baabaajo on. An non, ko honno wi'irtaa: ‹Hollu men Baabaajo on›? 10 A hoolaaki wonde miɗo humondiri e Baabaajo on, kanko Baabaajo on kadi himo humondiri e an? Ɗii konguɗi ɗi mi woni on wowlande, wonaa e an ɗi iwri. Ko Baabaajo Wonɗo e an on woni waɗude kuuɗe mun ɗen. 11 Gomɗinee lan wonde miɗo humondiri e Baabaajo on, kanko Baabaajo on kadi himo humondiri e an. Si hinaa ɗun, gomɗiniron bete sabu ɗee kuuɗe ɗe mi woni waɗude. 12 Ka haqiiqa haqiiqa mi andinii on, kala on gomɗinɗo lan, kaɲun kadi waɗay kuuɗe ɗe mi waɗata ɗen, o waɗa ko ɓuri mawnude, ko fii miɗo yaarude ka Baabaajo on. 13 Awa kala ko toriɗon e innde an, mi waɗay, fii no Baabaajo on mawniniree immorde e Ɓiɗɗo on. 14 Si on torike goɗɗun e innde an, mi waɗay ɗun.» 15 «Si hiɗon yiɗi lan, on ɗoftoto yamirooje an ɗen. 16 Min kadi mi toroto Baabaajo on, o yeɗa on Ballo goo, hara ko Wondoowo e mon haa poomaa: 17 on non ko Ruuhu Wonduɗo e Goonga mo aduna on waawataa jaɓude, ɓay ɓe yi'ataa mo, ɓe andataa mo. Kono onon hiɗon andi mo, ɓay himo humondiri e mon, awa kadi o hoɗay e mon. 18 Mi accataa wonon aliyatiimaaɓe, mi aray e mon. 19 E nder seeɗa nii aduna on yiitataa lan han kadi, kono onon on yi'ay lan. Ɓay miɗo wuuri, awa onon kadi on wuuray. 20 Nden ɲande on andoyay wonde miɗo humondiri e Baaba an, onon kadi hiɗon humondiri e an, min kadi miɗo humondiri e mon. 21 Yiɗuɗo lan on ko jaɓuɗo yamirooje an ɗen, ɗoftii. Kala yiɗuɗo lan, Ben an yiɗay mo, min kadi mi yiɗay mo, mi hollitoo mo.» 22 Onsay oo wi'eteeɗo Yahuuda, (hara hinaa Yudaasi Iskariiyu), wi'i mo: «Koohoojo, ko honno hollitortaa e amen menen tun, hara hinaa e aduna on?» 23 Iisaa jaabii mo, wi'i : «Kala yiɗuɗo lan ɗoftoto kongol an ngol, Ben an yiɗa mo, men ara e makko, men daakoo ka makko. 24 Kala non on mo yiɗaa lan ɗoftotaako konguɗi an ɗin. Ngol kongol ngol wonɗon e nanude hinaa e an iwri, kono ko e Baabaajo Nuluɗo lan on. 25 «Mi yewtii on ɗun wa fewndo ko mi wondi e mon. 26 Kono on Ballo, ɗun ko Ruuhu Seniiɗo mo Baabaajo on addoyta e innde an on, ko on jannoyta on kala huunde, andintina on kala ko mi wi'unoo on. 27 Miɗo accande on ɓuttu, ko ɓuttu an ngun mi woni on okkude. Mi alaa on non okkirde wano aduna on okkirta non. Wota ɓerɗe mon ɗen jiɓo, wota ɗe hulu kadi. 28 «On nanii ko mi wi'i on kon wonde miɗo yahude, kono mi artoyay e mon. Si hiɗon yiɗunoomi, on weltorayno ko mi woni yaarude ka Baabaajo on kon, ɓay Baabaajo on no ɓuri lan mawnude. 29 Ko mi woni on wowlirande ɗii piiji jooni, ado ɗi hewtude, ko fii nde ɗi hewtoyi ko yo on gomɗin. 30 Mi yewtidoytaa e mon buy han kadi, ko fii lanɗo aduna on no arude, kono o maraa bawgal woo e hoore an. 31 Kono aduna on no haani andude wonde miɗo yiɗi Baabaajo on, ko ɗun waɗi si miɗo waɗirde wano Baabaajo on yamirimmi non. Immee, iwen ɗoo!»

15

1 O wi'i ɓe kadi: «Ko min woni daƴƴere tigi-tigiire nden, ko Baaba an woni Tutuɗo on. 2 O taƴay kala salndu wonndu e an ndu rimataa, o feppita rimooji ɗin fow haa ɗi laaɓa fii yo ɗi ɓurtu rimude. 3 Ɗun-le wuren on wonii laaɓuɓe sabu kongol ngol mi feɲɲinani on ngol. 4 Awa duumee e humagol e an, wano min kadi mi duumori e humagol e mon non. Ko fii salndu tun waawataa rimude, hara ndu siŋaaki e daƴƴere nden. Onon kadi wano non, si on humaaki e an, haray on waawataa rimude. 5 «Ko min woni daƴƴere nden, ko onon woni calɗi ɗin. Kala on humondirɗo e an, wano min kadi mi humondiri e makko non, o rimay buy. Ko fii on waawataa waɗude hay huunde e ɓaawo an. 6 Kala mo humaaki e an, ko bugorteeɗo wa salndu taƴaandu yoori, sifa ɗin calɗi ko mooɓeteeɗi, bugee ka yiite, sunnee. 7 Si on humike e an, konguɗi an ɗin kadi wonii e mon, haray toree kala ko faalaɗon, ɗun newnante on. 8 E hino no Baaba an mawninirtee: ko yo on rimu ko ɗuuɗi, wonon taalibaaɓe an. 9 «Wano Baabaajo on yiɗirimmi non, ko non min kadi mi yiɗiri on. Tabitee e giggol an ngol. 10 Si on ɗoftike yamirooje an ɗen, wano mi ɗoftori yamirooje Ben an ɗen non, haray on tabitay e giggol an ngol, wano mi tabitiri e giggol makko ngol non. 11 Ko mi yewtirani on nii ko fii yo weltaare an nden wonu e mon, e fii yo weltaare mon nden onon kadi wonu timmunde. 12 E hino yamiroore nde mi yamiri on nden: Yiɗindiree wano mi yiɗiri on non. 13 Hay gooto alaa giggol ɓurngol mawnude wa okkitirgol ngurndan mun ɗan fii yiɓɓe mu'un ɓen. 14 Si on waɗii ko mi yamiri on kon, haray ko on yiɓɓe an. 15 Mi innataa on hande kadi kurkaaɗi, ko fii kurkaadu andaa ko jom mun waɗata. Mi wi'ii on yiɓɓe, ko fii ko mi andiri Ben an kon fow mi andinii on. 16 Awa kadi hinaa onon suɓii lan, kono ko min suɓii on, toɗɗii on kadi, fii yo on yahu rimoyon, kon ko rimuɗon lutta, e yo Baabaajo on yeɗu on kala ko toriɗon mo e innde an. 17 Ko mi yamiri on, ko yo on yiɗindir.» 18 «Si aduna on non aɲii on, andee o aɲiino lan ko adii on. 19 Si tawiino ko on ɓe oo aduna, aduna on yiɗayno on, ɓay ko on ɓe makko, kono nde tawnoo hinaa on ɓe oo aduna, awa kadi mi suɓike on e hakkunde oo aduna, ko ɗun waɗi si aduna on no joganii on ngayngu. 20 Anditee ngol kongol ngol mi wi'unoo on wonde kurkaadu ɓuraa jom mun teddude. Si ɓe cukkike lan, ɓe cukkoyto on onon kadi. Si ɓe ɗoftike kongol an ngol, ɓe ɗoftoyto konguɗi mon ɗin kadi. 21 Kono ɓe waɗay on ɗun fow sabu innde an nden, ɓay ɓe andaa Nuluɗo lan on. 22 Si tawno mi araali, maa mi wowlanaano ɓe, harayno ɓe felnaaki. Kono jooni non ɓe alaa lamitorgal fii junuubaaji maɓɓe ɗin. 23 Ko fii kala aɲuɗo lan, haray aɲii Ben an. 24 Si tawno mi waɗaali e hakkunde maɓɓe ɗee kuuɗe ɗe hay gooto waɗaali, harayno ɓe felnaaki, kono jooni non ɓe yi'ii, ɓe aɲii lan, ɓe aɲii Ben an. 25 Kono bee ngol kongol windiingol ka Sariya maɓɓe laato, ɗun ko ngol wi'ungol: ‹Ɓe aɲii lan e ɓaawo hujja.› 26 «Kono tuma Ballo on ari, ɗun ko on mo mi nulata e mon immorde e Baabaajo on, ɗun ko Ruuhu Wonduɗo e Goonga, on Ruuhu mo tawata ko iwruɗo ka Baabaajo on, o seeditanto lan. 27 Awa onon kadi, on seeditanoyto lan, ko fii hiɗon wondunoo e an gila ka fuɗɗoode.»

16

1 «Ko mi wowlirani on ɗun ko fii wota on faljinoye. 2 Ko fii ɓe yaltinoyay on ka juulirɗe, hay saa'i kadi aroyay nde tawata kala warɗo on sikkay o waɗii ko Alla yiɗi. 3 Ko ɓe waɗiroyta ɗun, ko ɓay ɓe andaali Baabaajo on, ɓe andaali lan kadi. 4 Ko mi wowlirani on ɗun, ko fii nde saa'i on hewtoyi, yo on anditoy wonde mi wowlaniino on ɗun. Ko haɗi mi wowlana on ɗun gila ka fuɗɗoode, ko fii hari miɗo wondi e mon.» 5 «Jooni non miɗo yiltitorde ka Nuluɗo lan on, kono hay gooto e mon landaaki lan ko honto mi yahata. 6 Ɓay mi wowlirii nii annde heewii e ɓerɗe mon. 7 E hin-le miɗo wowlande on goonga, no moƴƴani on ka mi yaha. Ko fii si mi yahaali, Ballo on arataa e mon. Kono si mi yahii, mi nulay mo e mon. 8 Tuma o aroyi, o weeɓitanay aduna on fii junuubu e peewal e ɲaawoore: 9 ka baŋŋe junuubu, ko ɓay hari ɓe hoolaaki lan, 10 ka baŋŋe peewal, ko ɓay miɗo yaarude ka Baabaajo on, awa kadi on yiitataa lan han kadi, 11 ka baŋŋe ɲaawoore, ko ɓay lanɗo oo aduna ɲaawaama. 12 «Miɗo mari fahin piiji buy ko mi yewta on, kono on waawataa faamude ɗi fewndo ɗoo. 13 Tuma on Ruuhu Wonduɗo e Goonga ari, o ardoyto on e kala goonga, ko fii konguɗi makko ɗin wonaa e makko iwroyta, kono o yewtoyay kala ko o nani, o yewta on kadi fii piiji aroyayɗi. 14 O mawninoyay lan, ko fii o ƴettoyay e ko wonanimmi kon, o feɲɲinana on. 15 Ko fii, kala ko Baabaajo on jeyi ko min wonani. Ko ɗun waɗi si mi wi'i wonde, o ƴettay e ko an kon, o feɲɲinana on. 16 «Si ɓurii nii seeɗa, on yiitataa lan han kadi, onsay si nettii seeɗa, on yiitoyay lan kadi.» 17 Onsay woɓɓe e taalibaaɓe ɓen wi'indiri: «Ko honɗun oo woni en wi'ude: si ɓurii nii seeɗa, en yiitataa mo hande kadi, e hoore ɗun si nettii seeɗa en yiitay mo, e himo yaarude kadi ka Baabaajo on.»? 18 Tawi ko ɓe woni wi'ude: «Ko honɗun o wi'i ɗoo: ‹Si ɓurii nii seeɗa›? En andaa ko honɗun o woni wowlude.» 19 Ɓay Iisaa andii wonde hiɓe faalaa mo landaade, onsay o wi'i ɓe: «Hiɗon landondira fii koo ko mi wi'i: ‹Si ɓurii nii seeɗa on yiitataa lan han kadi, awa kadi si nettii seeɗa on yiitay lan.› 20 Ka haqiiqa haqiiqa mi andinii on, on wulloyay feson, aduna on kaɲun weltoo, wonoyon e nder annde, kono annde mon nden wattoyte weltaare. 21 Nde debbo no jibina, haray himo e annde, ko fii haray saa'i muuseendi hewtanii mo. Kono si o jibinii, haray o anditoytaa hande kadi fii ndin muuseendi makko, sabu weltaare ko o jibini boobo on kon. 22 Onon kadi hiɗon mari annde jooni, kono mi yiitidoyay e mon kadi, ɓerɗe mon ɗen weltoyto. Onsay hay gooto ittoytaa weltaare mon nden. 23 E nden ɲalaande, on landotaako lan fii hay huunde hande kadi, ko fii, ka haqiiqa haqiiqa mi andinii on, Baabaajo on okkay on kala ko toriɗon e innde an. 24 Ko fii haa jooni on toraaki hay huunde e innde an. Toree, on heɓay, fii no weltaare mon nden timmira. 25 «Ko mise mi yewtiri on ɗun fow. Saa'i no aroya mo tawata mi yewtirtaa on mise hande kadi, kono hara ko no laaɓiri poy mi yewtirta on fii Baabaajo on. 26 Nden ɲande on toroyto e innde an, kono mi wi'aali on wonde mi toranoyto on Baabaajo on, 27 ko fii haray Baabaajo on tigi no yiɗi on. Ko waɗi si kanko tigi o yiɗi on, ko ɓay hari on yiɗiino lan, awa kadi on gomɗiniino wonde ko ka makko kanko Alla mi iwi. 28 Ko ka Baabaajo on mi iwi, mi ari e oo aduna. Jooni non miɗo iwude e oo aduna, mi yaha ka Baabaajo on.» 29 Onsay taalibaaɓe makko ɓen wi'i mo: «E hino jooni non hiɗon wowlude no laaɓiri, e on alaa wowlirde mise woo. 30 Jooni non meɗen andi wonde hiɗon andi kala huunde, awa kadi jaraa ka goɗɗo landoo on. Ko ɗun waɗi si meɗen gomɗini wonde ko ka Alla iwruɗon.» 31 Iisaa kadi jaabii ɓe, wi'i: «On gomɗinii jooni? 32 Awa e hino saa'i no arude, ɗun-le wuren o hewtii, ka tawata on saakitete, mo kala yaara sengo, accon mi min tun. Kono haray mi weddaaki ko fii Baabaajo on no wondi e an. 33 «Ko mi wowlirani on nii, ko fii yo on heɓu ɓuttu e an. On heɓoyay satteendeeji e oo aduna, kono wakkilee, ko fii min mi foolii aduna on!»

17

1 Ɓay wonii o wowlirii nii, onsay Iisaa ɓanti gite ɗen, o fewti ka dow, o wi'i: «Baaba an, saa'i on hewtii. Mawnin Ɓiɗɗo maa on, fii no Ɓiɗɗo maa on mawninira fii maa, 2 wano yeɗirɗaa mo bawgal e hoore kala neɗɗo non, fii no o yeɗira kala mo okkuɗaa mo ngurndan poomayankejan. 3 Ngurndan poomayankejan ɗan ko yo ɓe ande an Alla Bajjo Goongaajo on, e Iisaa Almasiihu, mo nuluɗaa on. 4 Mi mawninii ma ka hoore leydi, mi timminii kuuɗe ɗe yamirɗaa mi waɗugol ɗen. 5 Jooni non an kadi, yo Baaba an, mawninan takko maa tigi, hara ko mangu ngu mi joginoo takko maa ngun ado aduna on woodeede. 6 «Mi feɲɲinii innde maa nden e hakkunde yimɓe ɓe okkuɗaa mi ka aduna ɗoo ɓen. Ko an ɓe wonannoo, a okkii lan ɓe, awa ɓe ɗoftike daaluyee maa on. 7 Jooni ɓe andii wonde ko yeɗuɗaa mi kon fow ko e maa iwri. 8 Ko fii, mi hewtinii ɓe daaluyeeji ɗi jonnuɗaa mi ɗin, ɓe jaɓii ɗi, awa ɓe andii ka haqiiqa wonde ko ka maa mi iwi, awa kadi ɓe gomɗinii wonde ko an nulimmi. 9 Ko ɓen mi woni toranaade. Hinaa aduna on mi woni toranaade, kono ko ɓe yeɗuɗaa mi ɓen, ɓay ko ɓe maa. 10 Wano tawiri non kala ko mi jeyi ko an jeyi, awa kadi kala ko jeyuɗaa ko min jeyi, e hoore ɗun ko e maɓɓe mangu an ngun feeɲiri. 11 Hande kadi mi alaa e oo aduna. Kamɓe hiɓe ka aduna, min miɗo yahude ka maa. Yaa Baabaajo Seniiɗo, hiwir ɓe innde maa nde okkuɗaa mi nden, fii no ɓe wonira gooto wano wonirɗen gooto non. 12 Fewndo mi wondi e maɓɓe, mi marirno ɓe innde maa nde okkuɗaa mi nden, mi hiwi ɓe. Hay gooto e maɓɓe majjaali, si hinaa muuyanaaɗo hayrugol on, fii no ko hiitanoo ka defte kon laatora. 13 «Jooni non miɗo yahude ka maa. Ko mi yewtiri ɗun ka aduna ɗoo, ko fii no weltaare an nden timmira e maɓɓe. 14 Mi hewtinii ɓe kongol maa ngol. Aduna on aɲii ɓe, ɓay ɓe jeyaaka e oo aduna, wano tawiri non min kadi mi jeyaaka e oo aduna. 15 Mi toraaki ma yo a suutu ɓe e oo aduna, kono ko yo a dandu ɓe Bonɗo on. 16 Ɓe jeyaaka e oo aduna, wano tawiri non min kadi mi jeyaaka e oo aduna. 17 Ko daaluyee maa on woni goonga on, waɗu ɓe ɓe maa rewrude e goonga on. 18 Wano nulirɗaa mi non ka aduna, min kadi mi nulirii ɓe non e oo aduna. 19 Min kadi non mi waɗitike mo maa fii maɓɓe, fii yo kamɓe kadi ɓe waɗito ɓe maa rewrude e goonga on. 20 «Hinaa non kamɓe tun mi woni toranaade, kono hay gomɗinoyooɓe lan ɓen sabu konguɗi maɓɓe ɗin, 21 fii no ɓe fow, ɓe wonira gooto wano an Baabaajo on wonirɗaa e an non, min kadi mi woniri e maa non. Kamɓe kadi, yo ɓe wonir non e men fii no aduna on gomɗinira wonde ko an nulimmi. 22 Min non mi okkii ɓe mangu ngu yeɗuɗaa mi ngun, fii no ɓe wonira gooto, wano wonirɗen gooto non. 23 Mi wona e maɓɓe, an kadi, wonaa e an, fii no ɓe wonira gooto few, e no aduna on andira wonde a nulii lan, awa kadi a yiɗii ɓe wano yiɗirɗaa mi non. 24 «Baaba an, miɗo yiɗi yo ɓe okkuɗaa mi ɓen wonu ka mi woni ɗon, fii no ɓe yi'ira mangu an ngu yeɗuɗaa mi ngun, ɓay a yiɗiino lan ado aduna on woodeede. 25 «Baaba an Feewuɗo, aduna on andaali ma, kono min, mi andii ma, awa ɓee ɗoo kadi andii ko an nulimmi. 26 Mi andinii ɓe innde maa nden, awa kadi mi andinay ɓe, fii no giggol ngol yiɗuɗaa mi ngol wonira e maɓɓe, min kadi mi wona e maɓɓe.»

18

1 Ɓay Iisaa gaynii toraade, o yaltidi e taalibaaɓe makko ɓen, ɓe yahi e gaɗa joolol no wi'ee Kidruuna ka tutateeri woni, o naatidi ɗon e taalibaaɓe makko ɓen. 2 Tawi Yudaasi, ɗun ko janfotooɗo mo on, no andunoo nden nokkuure, ko fii hari Iisaa e taalibaaɓe mun ɓen no mooɓondiraynoo ɗon soono woo. 3 Yudaasi ardi e dental suufaaɓe e yeesooɓe goo, ɓe tawata ko hooreeɓe yottinooɓe sadaka e Fariisiyaaɓe ɓen immini, ɓe yahi ka o woni ɗon, tawi hiɓe jogii lampuuji e jowli e jogaaji. 4 Nde tawnoo Iisaa no andi ko arata mo e heɓude kon fow, o ɓadii ɓe, o wi'i: «Ko hombo ɗaɓɓitoton?» 5 Ɓen jaabii mo, ɓe wi'i: «Ko Iisaa, oo jeyaaɗo Naasirata.» O wi'i ɓe kadi: «E hino lan.» Tawi Yudaasi, janfiiɗo mo on, no wondi e maɓɓe. 6 Fewndo ko Iisaa wi'i ɓe «e hino lan», ɓe yiltitori ɓawre-ɓawre, ɓe yani ka leydi. 7 O landitii ɓe, o wi'i: «Ko hombo wonɗon ɗaɓɓitude?» Ɓe wi'i fahin: «Ko Iisaa, oo jeyaaɗo Naasirata.» 8 Iisaa jaabii ɓe fahin, wi'i: «Mi innii on: e hino lan. Si tawii ko min wonɗon ɗaɓɓitude, accitee ɓee ɗoo, ɓe yaha.» 9 Ko nii kongol ngol o wi'unoo ngol laatori wonde: «Hay gooto e ɓe jonnuɗaa mi ɓen hayriraali lan.» 10 Tawi Sim'uunu Petruusu no jogii kaafa. Onsay o sorti ka, o soppi kurkaadu yottinoowo mawɗo sadaka on, o itti mo nowru ɲaamuru ndun. Tawi ndun kurkaadu no wi'ee Malkuusa. 11 Tun Iisaa wi'i mo kanko Petruusu: «Wattu kaafa maa kan ka holgo! A sikku mi yarirtaa jardukun tampere kun Baaba an yeɗimmi kun?» 12 Onsay ngal dental suufaaɓe e hooreejo mun e yeesooɓe Yahuudiyankeeɓe ɓen nangi mo kanko Iisaa, ɓe haɓɓi. 13 Ɓe naɓiri mo taho ka Hannaana, on ko esiraawo Qayaafa, yottinoowo mawɗo sadaka on e nden hitaande. 14 Awa kadi ko Qayaafa on waajinoo Yahuudiyankeeɓe ɓen wonde no ɓuri ka aaden gooto maaya fii jamaa on. 15 Sim'uunu Petruusu e taalibaajo goo jokkiti Iisaa. Tawi yottinoowo mawɗo sadaka on no andi on taalibaajo, o naatidi e Iisaa ka nder tata yottinoowo mawɗo sadaka on. 16 Kono Petruusu kaɲun wontiri ka binde baafal ka ɓaawo. Oya taalibaajo, mo yottinoowo mawɗo sadaka on andunoo on, yalti, yewti debbo aynoowo dambugal ngal, o naadi Petruusu. 17 On kurkaadu aynuɗo dambugal ngal wi'i Petruusu: «E hara an kadi, hinaa a tawdaaɗo e ɓee taalibaaɓe oo neɗɗo?» O jaabii: «Wonaa mi tawdaaɗo e maɓɓe.» 18 Tawi kurkaaɗi ɗin e aynooɓe ɓen, ɗun ko darinooɓe ɗon ɓen, no huɓɓi yiite, ko fii hari jaangol ngol no woodi, ɓe woni e iwlagol. Tawi Petruusu kadi no wondi e maɓɓe, no iwloo. 19 Onsay yottinoowo mawɗo sadaka on landii Iisaa fii taalibaaɓe mun ɓen e fii ko o jannaynoo kon. 20 Iisaa jaabii mo, wi'i: «Mi yewtayno aduna on e kene. Ko mi jannaynoo kon fow ko ka juulirɗe e ka juulirde mawnde ka Yahuudiyankeeɓe ɓen fow fottaynoo ɗon. E hoore ɗun mi wowlaali hay fus e gundoo. 21 Ko honɗun non landortaa mi? Lando nanirɓe lan ɓen ko honɗun mi wowlani ɗun. E hino hiɓe andi ko mi wi'i kon.» 22 Ɓay Iisaa wi'ii ɗun, goɗɗo e ɓen aynooɓe wonnooɓe ɗon bantii Iisaa, e hoore himo wi'a: «Ko nii jaabortaa yottinoowo mawɗo sadaka on?» 23 Iisaa jaabii, wi'i: «Si mi wowlii ko boni, hollu ko honɗun e ko boni. Si tawii non ko ko moƴƴi mi wowli, haray ko honɗun piyirtaa mi?» 24 Onsay Hannaana feƴƴini mo ka Qayaafa, ɗun ko ka yottinoowo mawɗo sadaka on, e hoore himo haɓɓii. 25 Tawi kaɲun Sim'uunu Petruusu no darii ɗon, no iwloo. Onsay ɓe wi'i mo: «An kadi, hinaa a goɗɗo e taalibaaɓe makko ɓen?» O yeddi, o wi'i: «Hinaa mi taalibaajo makko few!» 26 Onsay goɗɗo e kurkaaɗi yottinoowo mawɗo sadaka on, ɗun ko musiɗɗo oo mo Petruusu ittunoo nowru mun, wi'i: «Taw si hinaa an e makko mi yi'idi ka tutateeri?» 27 Petruusu yeddi ɗun kadi. Tun ndontoori ndin ƴoggi. 28 Ɓay ɓe iwii ka Qayaafa, ɓe naɓi Iisaa ka suudu laamu. Tawi ko ka subaka, laatii kamɓe tigi ɓe naataali ka suudu laamu fii wota ɓe tuunintino, fii no ɓe ɲaamira ka Juldeere Yawtaneede. 29 Onsay Pilaatu lanɗo on yalti, tawoyi ɓe, o wi'i ɓe: «Ko feloore honde wonɗon fawude oo neɗɗo?» 30 Ɓen jaabii, wi'i: «Si tawno o waɗaano bone, men addantaano ma mo.» 31 Ko e hoore ɗun Pilaatu wi'i ɓe: «Ƴettee mo, onon tigi, ɲaawiron mo sariya mon on.» Kono Yahuudiyankeeɓe ɓen wi'i mo: «Men newnanaaka warugol goɗɗo.» 32 (Tawi ko nii kongol ngol Iisaa wi'unoo ngol laatorta fii ɓangingol ko mayde honde o maayata.) 33 Onsay Pilaatu naatiti ka suudu laamu, o noddi Iisaa, o landii mo, o wi'i: «Hara ko an woni lanɗo Yahuudiyanke'en?» 34 Iisaa jaabii mo, wi'i: «E ko an wowlani ɗun hoore maa, kaa ko woɓɓe wowlan-maa ɗun fii an?» 35 Pilaatu kadi jaabii mo, wi'i: «E hara ko mi Yahuudiyankeejo? Ko jamaa maa on e hooreeɓe yottinooɓe sadaka ɓen wattu-maa e juuɗe an. Ko honɗun waɗuɗaa?» 36 Iisaa jaabii mo fahin, wi'i: «Laamateeri an ndin hinaa jeyaandi e oo aduna. Si tawno laamateeri an ndin ko jeyaandi e oo aduna, kurkaaɗi an ɗin haɓanayno lan fii wota mi watte nun e juuɗe Yahuudiyankeeɓe ɓen. Kono laamateeri an ndin hinaa jeyaandi ley gaa.» 37 Onsay Pilaatu wi'i mo: «Ko a lanɗo-le?» Iisaa jaabii mo, wi'i: «Ko ko wowluɗon kon onon tigi, ko mi lanɗo. Ko sabu ɗun mi heɓiraa e ko fii ɗun mi arani ka aduna: ko fii seeditanagol goonga on. Kala jeyaaɗo e goonga heɗoto kongol an ngol.» 38 Pilaatu wi'i mo fahin: «Ko honɗun woni goonga?» Ɓay wonii o wi'ii ɗun, o yalti kadi, o tawi Yahuudiyankeeɓe ɓen, o wi'i ɓe: «Min mi yi'aali hujja woo fawuɗo mo donkineede. 39 Kono Juldeere Yawtaneede kala, no woowi ka mi accitana on kasoojo gooto. Hara hiɗon yiɗi yo mi accitan on lanɗo Yahuudiyanke'en?» 40 Onsay ɓe ewnii, ɓe wi'i: «Kono hinaa non oo ɗoo, ko Barabaasi!» Tawi-le Barabaasi ko murtunooɗo.

19

1 Onsay Pilaatu yamiri yo ɓe naɓu Iisaa, ɓe focca. 2 Suufaaɓe ɓen kadi sacci katanwol bulle, ɓe waɗi ngol ka hoore Iisaa, ɓe ɓorni mo kadi dolokke boɗeejo. 3 Ɓe ɓadii mo kadi kanko Iisaa, ɓe wi'i: «Salminaango e maa, yaa an lanɗo Yahuudiyankeeɓe!» Ɓe helloo mo bante kadi. 4 Pilaatu yaltiti fahin, wi'i hooreeɓe Yahuudiyankeeɓe ɓen: «Awa miɗo yaltinande on mo fii no andiron wonde mi yi'aali hujja woo fawuɗo oo donkineede.» 5 Onsay Iisaa yalti, tawi katanwol bulle ngol no ka hoore makko, himo ɓornii kadi dolokke boɗeejo. Pilaatu wi'i ɓe: «E hino aaden on!» 6 Ɓay hooreeɓe yottinooɓe sadaka ɓen e suufaaɓe ɓen yi'ii mo, ɓe ewnii, ɓe wi'i: «Fempee mo! Fempee mo!» Pilaatu kadi wi'i ɓe: «Ƴettee mo onon tigi, fempon. Ko fii min mi yi'aali hujja fawuɗo mo donkineede.» 7 Yahuudiyankeeɓe ɓen jaabii fahin, wi'i: «Meɗen mari Sariya, tippude e on Sariya himo haani wareede, ko fii himo waɗitii Ɓiɗɗo Alla!» 8 Ɓay Pilaatu nanii ngol kongol, o ɓurti hulude. 9 Onsay o naatiti ka nder suudu laamu, o wi'i Iisaa: «Ko honto iwuɗaa?» Kono laatii Iisaa jaabaaki mo. 10 Pilaatu wi'i mo kadi fahin: «A wowlantaa lan? E a andaa miɗo mari feere accitugol ma, maa fempugol ma?» 11 Onsay Iisaa jaabii mo, wi'i: «A heɓataa feere woo e hoore an si hinaa taw hara a yeɗa immorde ka dow. Ko ɗun waɗi, on wattuɗo lan e juuɗe maa fawtike junuubu ɓurɗo mawnude.» 12 Gila e on saa'i ɗon, tawi Pilaatu no ɗaɓɓude no accitira mo, kono Yahuudiyankeeɓe ɓen woni e ewnagol wi'a: «Si a accitii mo, haray hinaa a giɗo lanɗo mawɗo Roomu on! Ko fii kala waɗitiiɗo lanɗo, haray hollitike ko o gaɲo lanɗo mawɗo Roomu on!» 13 Ɓay Pilaatu nanii ɗin konguɗi, o yaltini Iisaa ka yaasi, kanko Pilaatu o jooɗii ka ɲaawirde e nokkuure no wi'ee ‹Meltaande›, nden no wi'ee kadi e haala Yahuudiyanke ‹Gabbata›. 14 Tawi ko ɲande hebulanagol Juldeere Yawtaneede nden, wa ka tumbere ɲalorma, o wi'i Yahuudiyankeeɓe ɓen: «E hino Lanɗo mon on!» 15 Kono ɓe ewnii, ɓe wi'i: «Yo o ware! Yo o ware! Fempee mo!» Pilaatu kadi landii ɓe: «Yo mi fempu Lanɗo mon on?» Onsay hooreeɓe yottinooɓe sadaka ɓen jaabii mo, wi'i: «Menen men maraa lanɗo goo si wonaa lanɗo mawɗo Roomu on!» 16 Onsay o watti mo e juuɗe maɓɓe fii yo o fempe. Kamɓe kadi ɓe ƴetti Iisaa, ɓe naɓi. 17 Iisaa yalti e nden saare, himo rondanii hoore makko leggal altindiraangal ngal. O sutanii nokkuure wi'eteende Golgotaa e haala Yahuudiyanke, ko woni firo ɗun ko ‹Nokkuure Laalagal Hoore›. 18 Ko ɗon ɓe fempi mo wondude e yimɓe ɗiɗo goo, mo bee e maɓɓe sengo goo, kanko Iisaa o woni ka hakkunde. 19 Pilaatu windi, waɗi ka dow leggal altindiraangal: «Iisaa oo jeyaaɗo Naasirata, Lanɗo Yahuudiyanke'en.» 20 Buy e Yahuudiyankeeɓe ɓen jangi kon ko windii, ko fii nden nokkuure nde Iisaa fempaa e mun no ɓattinoo saare nden, tawi ɗin bindi ko e haala Yahuudiyanke e haala Roomiyanke e haala Gereekiyanke windii. 21 Onsay hooreeɓe diina Yahuudiyankeeɓe ɓen wi'i Pilaatu: «Wota a windu ko o lanɗo Yahuudiyankeeɓe ɓen, kono windu: O wi'ii wonde ko kanko woni lanɗo Yahuudiyankeeɓe ɓen.» 22 Kono Pilaatu jaabii ɓe, wi'i: «Ko mi windi kon mi windii.» 23 Ɓay wonii suufaaɓe ɓen fempii Iisaa, ɓe ƴetti conci makko ɗin, ɓe waɗi ɗi pecce nay, suufaajo kala heɓi feccere. Ɓe ƴetti kadi fokiya makko on, tawi on hinaa ɲo'aaɗo, ko o alluwal gootal gila dow haa ley. 24 Onsay ɓe wi'indiri: «Wota en seeku mo. Waɗen urɓa, ɗun hollay ko hombo o wonanta.» Tawi ɗun ko fii ko bindi ɗin hiitinoo kon no laatora, ɗun ko: «Ɓe senditii conci an ɗin, ɓe waɗii fokiya an on urɓa.» Ko ɗun suufaaɓe ɓen waɗi. 25 Tawi yumma makko e miɲɲiraawo yumma makko, ɗun ko Mariyama sonna oo wi'eteeɗo Kulopaasi, e Mariyama Magaduuna no darii ka binde leggal altindiraangal ngal Iisaa fempaa e mun ngal. 26 Ɓay Iisaa yi'ii yumma mun, awa kadi oo taalibaajo mo o yiɗi no darii takko yumma makko, onsay o wi'i yumma makko: «Neene, ko on ɗon woni ɓiɗɗo mon on.» 27 O wi'i taalibaajo on kadi: «E hino ɗon yumma maa.» Gila e on saa'i ɗon, taalibaajo on naɓi Mariyama neene Iisaa ka mun. 28 Ɓawto ɗun, nde tawnoo Iisaa no andi wonde fow huuɓii, o wi'i: «Miɗo ɗonɗaa!» fii ko bindi ɗin wi'i kon no laatora. 29 Tawi loonde tew njaram lammuɗan no ɗon. Ɓe waɗi linsere e salndu leggal no wi'ee hisoopu, ɓe yolli nde ka ndiyan, ɓe ɓanni ka hunduko makko. 30 Ɓay wonii o ƴettii ɗan njaram, o wi'i: «Fow laatike!» Ɓawto ɗun o liiƴi hoore nden, o timmi. 31 Nde tawnoo nden ɲande ko hebulanagol fii ɲalaande fowteteende nden e tawde kadi nden ɲalaande ko mawnde. Tawi Yahuudiyankeeɓe ɓen faalaaka yo fureeji ɗin acce ka leɗɗe altindiraaɗe. Onsay ɓe torii Pilaatu yo koyɗe fureeji ɗin hele si ɗi ittee ɗon. 32 Onsay suufaaɓe ɓen ari heli koyɗe arano on e oya kadi mo o fempidanoo e mun. 33 Ɓay wonii ɓe hewtii Iisaa, ɓe tawi o maayiino, laatii ɓe helaali mo koyɗe ɗen. 34 Kono goɗɗo e suufaaɓe ɓen tufiri mo conkenwal ka beccal, tun ndiyan e ƴiiƴan yalti. 35 Yi'uɗo mo on seeditike, awa seedee makko on ko goonga. Kanko non himo andi ko goonga o wowli, fii onon kadi no gomɗiniron. 36 Ɗun waɗiri fii ko bindi ɗin wi'i kon no laatora wonde: «Ƴi'al makko woo heletaake.» 37 Nokku goo bindi ɗin no wi'i kadi: «Ɓe ndaaray mo ɓe tufi on.» 38 Ɓawto ɗun goɗɗo no wi'ee Yuusufu jeyaaɗo Raamati, tawi on ko taalibaajo Iisaa nun, kono ko e nder gundoo sabu tawde himo hulunoo hooreeɓe Yahuudiyankeeɓe ɓen, o torii Pilaatu yo o newnan mo o ƴetta furee Iisaa on. Pilaatu newnani mo. Onsay o ari, o ƴetti furee on. 39 Nikodiyuusu oo yahunooɗo ka Iisaa ɲande goo jemma, o ari kadi, o addori wa kiloo cappanɗe tati tiiri jillaandi mirri. 40 Onsay ɓe ƴetti furee Iisaa on, ɓe tumbi e kasannge wondude e urngallooji, ɓay tawi ko ɗun woni naamu Yahuudiyankeeɓe ɓen fii surrugol. 41 Tawi tutateeri no e nden nokkuure nde o fempaa e mun, e nder ndin tutateeri kadi tawi no ton qaburu keso mo hay gooto surraaka e mun taho. 42 Nde tawnoo nden ɲande ko ɲalaande nde Yahuudiyankeeɓe ɓen woni hebulanaade fii aseweere nden, awa kadi ko on qaburu ɓuri ɓadaade, ɓe surroyi Iisaa e on qaburu.

20

1 E alat, ɗun ko ɲallal aranal e nder yontere nden, Mariyama jeyaaɗo Magaduuna dawi bimbi law ka yenaande, tawi hentaaki taho. O tawi hayre nden ittaama ka yenaande. 2 Onsay o dogi, o tawoyi Sim'uunu Petruusu e oya taalibaajo mo Iisaa yiɗunoo, o wi'i ɓe: «Ɓe ittii Koohoojo on ka yenaande, men andaa ko honto ɓe waɗi mo!» 3 Onsay Petruusu e oya taalibaajo yalti, yaari ka yenaande. 4 Ɓe ɗiɗoo non ɓe dogi, kono oya taalibaajo dogi ɓuri Petruusu, o adii hewtude ka yenaande. 5 O ugginii, o yi'i kasannge on ka waalii, kono o naataali. 6 Sim'uunu Petruusu iwtirnooɗo ɓaawo makko on kaɲun kadi hewti, o naati ka nder yenaande, o haynii kasannge on no waalii ɗon 7 e lefol waɗanoongol ka hoore Iisaa ngol, tawi ngol wondaa e kasannge on, kono tawi hingol taggaa, hingol feere. 8 Onsay oya taalibaajo, adinooɗo hewtude ka yenaande kaɲun kadi naati, o yi'i, o hoolii. 9 Tawi hari ɓe faamaali taho ko bindi ɗin wi'i kon wonde himo haani immitaade e hakkunde mayɓe ɓen. 10 Onsay kamɓe taalibaaɓe ɓen ɓe yiltitii ka maɓɓe. 11 Tawi Mariyama Magaduuna no darii ka ɓaawo yenaande no wulla. E nder ko o wullata kon, himo ugginii, himo ndaara nder yenaande nden. 12 O yi'i malaa'ikaaɓe ɗiɗo ɓorniiɓe daneeji no jooɗii ka furee Iisaa on waalinoo ɗon, goɗɗo on telen ka hoore, oya on telen ka koyɗe. 13 Ɓen wi'i mo: «Debbo ko honɗun wullataa?» Kanko debbo on o jaabii ɓe, o wi'i: «Ko fii ɓe ittii ɗoo Koohoojo an on, mi andaa ka o waɗiraa.» 14 E nder ko o wi'ata ɗun kon, o yeƴƴitii, o yi'i Iisaa no darii, kono tawi o andaa wonde ko Iisaa non. 15 Onsay Iisaa wi'i mo: «Debbo ko honɗun wullataa e ko hombo ɗaɓɓitataa?» Nde tawnoo himo sikka ko golloowo ka tutateeri, o wi'i mo: «Koohoojo si tawii ko an naɓi mo, haray yeeto lan ko honto waɗuɗaa mo, mi yahana mo.» 16 Iisaa wi'i mo kadi fahin: «Mariyama!» Debbo on fewti mo, wi'i e haala Yahuudiyanke: «Rabbunii!» (Ko woni ɗun ko «Karamoko'en».) 17 Kono Iisaa wi'i mo: «Wota a jogito lan, ko fii mi ƴentaali taho ka Ben an. Kono yahu ka musiɓɓe an ɓen, wi'aa ɓe wonde miɗo ƴentude ka Ben an e ka Ben mon, ka Alla an e ka Alla mon.» 18 Onsay kanko Mariyama Magaduuna o yahi, o wi'i taalibaaɓe ɓen wonde o yi'ii Koohoojo on, awa kadi kanko Iisaa o yewtii mo ɗun. 19 E alat kiikiiɗe, ɗun ko ɲalaande aranere e nder yontere nden, tawi taalibaaɓe ɓen sokii baafe ɗen ka ɓe woni ɗon sabu kulol ngol ɓe huli Yahuudiyankeeɓe ɓen ngol. Onsay Iisaa ari darii hakkunde maɓɓe, o wi'i ɓe: «Yo jam wonu e mon!» 20 Ɓay wonii o wi'ii ɗun, onsay o holli ɓe juuɗe makko ɗen e beccal makko ngal. Taalibaaɓe ɓen weltii fii ko ɓe yi'i Koohoojo on kon. 21 Iisaa wi'i ɓe kadi fahin: «Yo jam wonu e mon! Min kadi mi nulirii on wano Baabaajo on nulirimmi non!» 22 Ɓawto ɗin konguɗi, o wutti e hoore maɓɓe, o wi'i ɓe: «Jaɓee Ruuhu Seniiɗo on. 23 Ɓe yaafaniɗon junuubaaji mun woo, ɗi yaafante ɓe. Ɓe on yaafanaaki junuubaaji mun woo, haray ɗi yaafaaka.» 24 Tawi Tooma jammaaɗo Siwtaaɗo tawdaaɗo e sappoo e ɗiɗooɓe ɓen wondaa e maɓɓe fewndo ko Iisaa ari. 25 Onsay taalibaaɓe heddiiɓe ɓen wi'i mo: «Men yi'ii Koohoojo on!» Kono o wi'i ɓe: «Si mi yi'aali batte peŋe ɗen ka juuɗe makko, mi fawa hondu an ndun e batte ɗen peŋe, mi fawa kadi jungo an ngon ka beccal makko, haray mi hoolotaako few.» 26 Ɓay yontii, tawi taalibaaɓe Iisaa ɓen no ka suudu kadi, tawi hiɓe wondi e Tooma. Onsay Iisaa ari darii hakkunde maɓɓe, tawi baafe ɗen no sokii, o wi'i ɓe: «Yo jam wonu e mon!» 27 E hoore ɗun o wi'i Tooma: «Ɓannu ɗoo hondu maa ndun, ndaaraa juuɗe an ɗen, ɓannaa kadi jungo maa ngon, meemaa beccal an ngal. Wota a wonu mo hoolotaako, kono gomɗin!» 28 Onsay Tooma jaabii mo, wi'i: «Joomi an e Alla an!» 29 Iisaa wi'i mo kadi: «Ko ɓay a yi'ii lan si hooliɗaa. Kono maloore wonanii ɓen hooliiɓe ɓe yi'aali!» 30 Iisaa waɗii kadi maandeeji hawniiɗi goo ɗuuɗuɗi e tawnde taalibaaɓe makko ɓen, ɗi windaaki e ndee deftere. 31 Kono ɗunɗoo ko windanaa ko fii no gomɗiniron wonde ko Iisaa woni Almasiihu on e Ɓiɗɗo Alla on, e fii no heɓiron ngurndan e nder gomɗingol innde makko nden.

21

1 Ɓawto ɗun Iisaa feeɲitani kadi taalibaaɓe mun ɓen e daande nduu Weendu Tiberiyaada. E hino no o feeɲirani ɓe. 2 Tawi Sim'uunu Petruusu e Tooma jammaaɗo Siwtaaɗo e Natanayiila oo mo Kanaa, ɗun ko e nder Jaliilu, e ɓiɓɓe oo wi'eteeɗo Zabadii e taalibaaɓe makko ɗiɗo goo no wondi. 3 Sim'uunu Petruusu wi'i ɓe: «Miɗo yaade yungugol.» Kamɓe kadi ɓe wi'i mo: «Menen kadi men yaaday e maa.» Ɓe yalti, ɓe yahi, ɓe bakoyii ka laakun. Laatii e on jemma ɗon ɓe nangaali hay huunde. 4 Ɓay weetii, tawi Iisaa no darii ka daande weendu, kono tawi taalibaaɓe ɓen andaa wonde ko Iisaa. 5 Kanko Iisaa o wi'i ɓe: «Fayɓe on heɓaali hay lingii?» Ɓe jaabii mo: «Hay gootii!» 6 Onsay o wi'i ɓe: «Bugoree jalaaji ɗin ka sengo ɲaamo laakun kun, on heɓay!» Ɓe bugii ɗi, tawi hakkee ko liƴƴi ɗin ɗuuɗi, ɓe alaa feere pooɗugol jalaaji ɗin. 7 Onsay taalibaajo mo Iisaa yiɗunoo on wi'i Petruusu: «Ko Joomi on nii!» Nde Sim'uunu Petruusu nanirnoo wonde ko Joomi on nii, o ɓornii dolokke makko on, ko fii hari himo ɓortii, onsay o iwi ka laana o cikkii ka nder ndiyan. 8 Ɓeya taalibaaɓe ardi e laakun kun e nder pooɗorgol jalaaji ɗin e hoore hiɗi heewi tew liƴƴi, ko fii hari hiɓe woɗɗitori pencen on wa sogone teemeɗɗe ɗiɗi. 9 Ɓay wonii ɓe tippike ka leydi, ɓe yi'i ɗon liƴƴi no fawii e hoore yiite, wondude e bireedi. 10 Iisaa wi'i ɓe: «Addee goɗɗi e liƴƴi ɗi nanguɗon jooni ɗin.» 11 Onsay Sim'uunu Petruusu ƴawi ka laakun, o pooɗi jalaaji ɗin, o tippini ka leydi. Tawi ɗin jalaaji no heewi liƴƴi njani yonuɗi teemedere e cappanɗe jowi e tati. Fii kala non hiɗi ɗuuɗunoo, kono jalaaji ɗin seekaaki. 12 Iisaa wi'i ɓe: «Aree ɲaamon.» Laatii hay gooto e taalibaaɓe ɓen suusaali mo landaade wi'a: «Ko an hombo nii?» Ko fii hari hiɓe andi ko Joomi on. 13 Onsay Iisaa ɓadii, o ƴetti bireedi on e liƴƴi ɗin, o jonni ɓe. 14 Tawi ko tammun ɗun non Iisaa no feeɲana taalibaaɓe mun ɓen gila o immintinaa e hakkunde mayɓe ɓen. 15 Ɓay ɓe gaynii ɲaamude, Iisaa wi'i Sim'uunu Petruusu: «Ko an yo Sim'uunu mo Yuunusa, e hara hiɗa yiɗi lan ɓuri ɓee ɗoo?» O jaabii mo, o wi'i: «Hiiyii Joomi an, hiɗa andi miɗo yiɗu-maa.» Onsay Iisaa wi'i mo: «Awa danko baaloy an koy.» 16 Iisaa wi'i mo kadi: «Enee Sim'uunu mo Yuunusa, hiɗa yiɗimmi?» Kanko Sim'uunu o jaabii mo, o wi'i: «Hiiyii Joomi an, hiɗa andi miɗo yiɗu-maa.» Onsay Iisaa wi'i mo: «Awa aynu baali an ɗin.» 17 O wi'i mo kadi tammun: «Sim'uunu mo Yuunusa, e hara hiɗa yiɗi lan?» Ɗun aanini Petruusu fii ko o wi'i mo kon tammun si himo yiɗi mo. O jaabii mo, o wi'i: «Joomi an, hiɗa andi kala huunde. Hiɗa andi miɗo yiɗu-maa.» Iisaa wi'i mo kadi: «Awa danko baali an ɗin. 18 Ko fii ka haqiiqa haqiiqa mi andinii ma, wa fewndo ko wonnoɗaa suka, a daditantono hoore maa dolokke maa on, yahaa ka faalaɗaa. Kono si a nawyoyii, a fontay juuɗe maa ɗen, goɗɗo dade, o naɓe ka a faalanooka.» 19 Tawi ko o wi'iri ɗun, ko fii hollugol ko mayde honde Petruusu maayata fii mawningol Alla. Ɓay o gaynii yewtude mo ɗun, o wi'i mo: «Jokkan!» 20 Kanko Petruusu o yeƴƴitii, o yi'i oo taalibaajo mo Iisaa yiɗi ka jokkata ɓe, ɗun ko oo liiƴinooɗo ka ɓernde Iisaa fewndo ko ɓe ɲaamaynoo, o wi'i: «Koohoojo ko hombo woni wattoowo on e joge.» 21 Ɓay o yi'ii mo, kanko Petruusu, o wi'i Iisaa: «Oo ɗoo non Joomi an, ko honɗun heɓoyta mo?» 22 Iisaa jaabii mo, wi'i: «Si miɗo faalaa o wona haa nde mi artoyi, haaju maa e ɗun? An jokkan tun!» 23 E hoore ɗun, kan haala jonnondiraa e hakkunde musiɓɓe ɓen wonde on taalibaajo maayataa. E hara-le Iisaa wi'aali mo wonde on maayataa, kono ko o wi'i ko: «Si miɗo faalaa o wona haa nde mi artoyi, haaju maa e ɗun?» 24 Ko on taalibaajo seeditii fii ɗin piiji windi ɗi. Awa hiɗen andi nden seeditoore makko ko goonga. 25 Iisaa waɗuno piiji goo kadi buy. Si men winduno ɗun men fensiti, mi sikkaano si ɗen defte ɗe men windaynoo heƴayno e aduna on.