Ingʼana eriairana riwa omuntu
1 Mu owutanikro, ingʼana riawangao. Ingʼana riawanga ni Katonda kandi ingʼana riazane erio riawanga Katonda. 2 Okuemera mu owutanikro, ingʼana rino rimiire okuwaao ni Katonda. 3 Ewintu wiona wiawaao mala ni kuwita ku ingʼana, kandi kiwulao-uwula ekintu ekiawaao ni kutawitiire ku iye. 4 Ingʼana riesana owulamu kandi owulamu owuo wuri owueru owumurikra awantu woona. 5 Owueru wuwala mu ekierema ekiri mu ekialo, ni kukawa kutio, ekierema ekio ngakiesa okuwuzimia. 6 Ario omuntu owa Katonda yatuma ku awantu. Omuntu ono yaetwanga mbwe Yowaana. 7 Yaaza okulaga awantu amangʼana aga owueru owuo kugere ku amangʼana gaae, ni kuesekana, awantu woona waganye ku owueru wuazane. 8 Iye omwene ngakawanga owueru owuo yaaya, ni yaaza mala okulaga awantu amangʼana ku owueru owuo. 9 Owueru owua kuwuene wuno, owumurikra awantu woona, wuazanga ku ekialo. 10 Yawanga ku ekialo, ni kukawa mbwe ekialo kialukwa ni kuwita ku iye, awantu awa ku ekialo ngawakamumanyirizia. 11 Yaaza ku awantu waae omwene, na awaae awo ngawakamuingizia. 12 Na awantu woona awaamuingizia kandi awaaganya ku eriina riae, yawa-aa amaani aga okuwa awaana awa Katonda. 13 Yaaya, ngʼana awaana awaaiwulwa mu engira eya amasaai, nakuwa mu okuagala okwa omuntu nakuwa omusaaza, ni na awaana awa Katonda nio ogerre ni wawa awaana waae. 14 Ingʼana riawa omuntu kandi riamenya agati iifu. Tumiire okuwona owunene wuae — owunene owua omulala engʼene owaaza na aema ku Soifu Katonda, na aizuule no owusiza no owuene. 15 Yowaana na amugamba-gambako aogerera na awoola otino, “Ono nio owa nyawanga ni ngamba-gambako olwa nyawoola mbwe, ‘Omuntu ooza enyima wange, ankirre ale aeniki yasooka okuwaao inze ni nkiari.’ ” 16 Ee, ni kuema ku owusiza wuae owungi, tumiire okutuukra ensereki enyingi okukira eya twawanga nayo enyima. 17 Kuri kutio aeniki ensikirra ziaezaniwua ni kuwitra ku Muusa, no owusiza no owuene wiaza ni kuwitra ku Yesu Kristo. 18 Awulao-uwula omuntu omiire okuwona Katonda, ogawuuke no Omuzia owa Katonda omulala engʼene, oisigikaane ni Katonda Soifu. Iye nio omiire okugera awantu ni wamanya Soifu Katonda.
Ekiagera Yowaana Omubatiisi na abatiisa awantu
19 Kino nikio ekintu ekia Yowaana yawoola olwa awakangasi awa ediini eya Awayaudi awa ku omugizi ogwa Yerusaleemu waamutumra awoozia na Awalaawi okumuwuuzia owa yawanga. 20 Yowaana ngakalowa okuwairania, ni yawoola owuigoloole geeza otino, “Inze ngʼandi Meesia yaaya.” 21 Kutio waamuwuuzia kandi watino, “Kane ori anu? Ni iwue Eliija oiraane ku ekialo?” Yowaana yawairania mbwe, “Yaaya ngʼani inze.” Waamuwuuzia kandi watino, “Kusi ni iwue Omugambi owa Katonda owa tumiire okuwa ni turindirra?” Ni Yowaana yawairania kandi na awoola mbwe, “Yaaya ngʼandi iye.” 22 Owutuukre, waamuwuuzia watino, “Katio ni iwue anu kane? Tulage kugere tutuukre ekia tugia okulaga awatutumre. Iwue, ekia okaiwoolako omwene niki?” 23 Yowaana yawairania na amangʼana aga Isaaya omugambi owa Katonda otino, “Ni inze omwoyo ogwa omuntu oetana mu ekeewa na awoola mbwe, ‘Mugolole engira eya Omwami ewe enyigolovu.’ ” 24 Awantu awaatumwa ni waema ku Awafarisaayo waria 25 waamuwuuzia watino, “Ekigera no obatiisa awantu katio niki, ni kandi ngori Eliija, namba Meesia, ni lwona ngori Omugambi?” 26 Yowaana yawairania otino, “Inze mbabatiisa na amanzi, na ario omuntu agati iinyu owa mutamanyire. 27 Oyo nio omuntu ooza enyima wange, owa ngʼasugre namba okusiwula engoe ezia ewiraato wiae.” 28 Ewintu wino wiona wiaikola Bethania, eri nyaluwega olwa ewufumanyanga eya oluuzi olwa Yordaani, aa Yowaana yabatiisanga awantu.
Yesu Ekimaatwa ekia Katonda
29 Owuire owualondako Yowaana yawona Yesu na amuuzako ampi. Yalaga awa yawanga nawo otino, “Muwoneko, ono nie Ekimaatwa ekia Katonda ekitoolao amawi aga ekialo. 30 Ni iye owa nyagamba-gambrengako olwa nyawoolanga mbwe, ‘Omuntu ooza enyima wange, ankirre ale aeniki yasooka okuwaao inze ni nkiari.’ 31 Omwene ngʼanyakawanga ni manyire mbwe ni iye Meesia, ni nyaaza okubatiisa awantu na amanzi kugere Awaisraeli wamumanye.” 32 Nikuemao, Yowaana yamuwoolako owuyanga otino, “Nyawona Omwoyo Omweru na aika okuema ku igulu mu embonekano eya iemba-emba, mala rimugwiriirako. 33 Katonda owantuma mbwe mbatiise awantu na amanzi, arekeko okundaga mbwe, ‘Omuntu owa oriwona Omwoyo Omweru ogwa Katonda na agwiriirako, oyo nio omuntu ooza okubatiisa awantu no Omwoyo Omweru ogwa Katonda,’ ngʼankamumanyiriizie mbwe ni iye Meesia. 34 Miire okuwona ekintu ekio ni kimwikolako, kandi mboola owuyanga mbwe ono nio Omuzia owa Katonda.”
Awalonzi awa Yesu awa kuluweri
35 Enkio walwo, Yowaana yawanga alala ao na awalonzi waae wawiri. 36 Olwa yawona Yesu na awita, yawoola otino, “Muwoneko, oria nio Ekimaatwa ekia Katonda!” 37 Olwa awalonzi waae wawiri wano waamuwurra na awoola otio, waatanika okulonda Yesu. 38 Yesu yawarra enyima, awona ni wamulonda mala awawuuzia otino, “Ekia muagala niki?” Waamuirania ni wamuwuuzia watino, “Rabii, omenyerei?” (‘Rabii’ rilagana mbwe ‘Omugerezi’) 39 Yesu yawairania otino, “Muuze muwone.” Kutio waagia nae wawona aa yawanga na amenyere kandi waweera ao nae owuire owuo. Waagia nae ni zigia okutuuka enyinga ine ezia kunkio. 40 Omulala ku awalonzi awa Yowaana owawurra ekia Yowaana yawoola mala atanika okulonda Yesu ono, yawanga Andereeya wamwawu Simioni Petro. 41 Ekia Andereeya yasooka okukola, no okuagala wamwawu waae Petro, kandi olwa yamutuukra yamulaga otino, “Tutuukiire Meesia!” (‘Meesia’ ne ekingʼana ekia Oluibrania ekilagana mbwe ‘Kristo, omulowole owa Katonda.’) 42 Nikuemao yatoola Petro aira ku Yesu. Olwa waamutuukra, Yesu yamuwariira aemao amulaga otino, “Iwue ni Simioni omuzia owa Yowaana. Ni, ooza okuetwa ne eriina ‘Keefa’ erigalusiwua mbwe Petro.” (‘Petro’ ne ekingʼana ekia Olugiriiki ekilagana mbwe ‘olutare.’)
Yesu aetre Piliipo ni Nathanieli
43 Enkio walwo, Yesu yawona mbwe agie Galiili. Yagia atuukra Piliipo amulaga otino, “Ndonde.” 44 Piliipo yoona yaemanga ku omugizi ogwa Bethsaida aa Petro ni Andereeya woona waaemanga. 45 Piliipo yagia atuukra Nathanieli amulaga otino, “Nathanieli, mwakuuno tutuukiire omuntu owa Muusa yajojako mu ensikirra kandi owa awagambi awa Katonda woona waajojako. Omuntu wazane aetwa Yesu, omuzia owa Yoseefu, Omunazareeti.” 46 Nathanieli yamuirania otino, “Owoola mbwe Omunazareeti? Lwona kirio ekilootu ekikaema Nazareeti?” Piliipo yamulaga otino, “Iza owone kane.” 47 Olwa Yesu yawona Nathanieli na aaza ampi, yamulaga otino, “Awiifu muwoneko Omuisraeli omwene-omwene owulamo owuweeyi.” 48 Nathanieli yawuuzia Yesu otino, “Iwue oreetere otie okummanya?” Yesu yamuirania mbwe, “Nkuwuine olwa owerenga no okiaikaale ansi ku omukuyu aaria, Piliipo na akiari okukueta.” 49 Nikuemao, Nathanieli yairania Yesu na amulaga otino, “Omugerezi, kane ori Omuzia owa Katonda kuwuene! Ni iwue Omwami owa Awaisraeli.” 50 Yesu yamulaga otino, “Owuo oweere no okuganya aeniki nkulagre mbwe nkuwuine no okiaikaale ansi ku omukuyu? Ooza okuwona ewintu ewikate-kaate okukira ago.” 51 Yagia emberi na awoola otino, “Kuwuene-kuwuene, mbalaga mbwe muuza okuwona igulu ni ri-iguka kandi ne enyankoi awa Katonda waniina kandi ni waika ku Omuzia owa Omuntu.”
Amankono aga Yesu yasooka okukola
1 Owuire owua okusatu, okuemera ao, omugomo ogwa okukwezana gwaikola ku omugizi ogwa Kaana mu ekialo ekia Galiili. Ngʼinwawu Yesu yawanga mu omugomo ogwo 2 kandi Yesu na awalonzi waae woona waaetwamo. 3 Olwa awantu waanywa edivaai wamala chwe, ngʼinwawu Yesu yamugiako amulaga otino, “Edivaai ewuere chwe, ewulao esigaale.” 4 Yesu yairania ngʼinwae otino, “Yaaya, ngʼinaifu, ngosugaane ondage ekia nsugaane nkole. Enyinga ziange zikiari okutuuka.” 5 Nikuemao ngʼinwawu Yesu yalaga awemirimo otino, “Mukole ekintu-ukintu ekia awalagre mbwe mukole.” 6 Awayaudi waawanga ne engira ezia waasawirangamo Katonda. Waawanga ne endagirra ezia kiomo omuntu yaesanga okuieruyia na amanzi. Kutio entamu ezia amanzi enkate-kaate mukaaga ziawanga ao. Entamu ki entamu yaginganga amadebe ataanu-ataanu aga amanzi. 7 Yesu yalaga awemirimo awo otino, “Muizuzie entamu zino na amanzi.” Kutio awemirimo waazi-izuzia na amanzi du. 8 Nikuemao, Yesu yawalaga otino, “Katio musene amanzi ago mutoole muirre omuntu okangatiire omugomo guno.” Awemirimo waasena amanzi, 9 aga ku enyinga ezio gaawanga ni gamiire okugaluka edivaai, mala wairra omukangasi oyo agia agusa. Ngakamanya aa edivaai eyo yawanga ne eemere. (Na awemirimo iwo waamanya aeniki niwo awaawanga ni waturre amanzi ago.) Nikuemao omukangasi oyo yaeta ngʼina owukwe amulaga 10 otino, “Kangi awantu wasooka wa-aa awageni edivaai endootu, ni, ni wamiire okunywa katio wadungʼre, nikwo waaesana edivaai etari endootu. Ni iwue ogiire owiika edivaai endootu nawuno nyingeeno!” 11 Amankono agaasooka gano Yesu yagakorra ku omugizi ogwa Kaana mu ekialo ekia Galiili. Ao otio Yesu yalagana owunene wuae kandi awalonzi waae waawa no okuganya ku iye. 12 Nikuemao, Yesu yaika agia Kapernaumu alala ni ngʼinwae, waamwawu na awalonzi waae, kandi waweera eyo ku amiire amatono.
Yesu arumuusie awaguzi mu ekaalu olwa kuluweri
13 Na amiire aga omugomo ogwa Pasaaka gaawanga ni gari ampi okutuuka, Yesu yaniina agia Yerusaleemu. 14 Mu olwanyi olwa ekaalu, yatuukra awantu ni waguzia engʼombe, amagondi na amaemba-emba, kandi awagalusi awa amasendi ni waikaale ku entewe ziawu ezia okugalusia amasendi. 15 Yesu yaluka olukowa olwa engoe atanika okurumusia nalwo awantu woona, alala na amagondi ne engʼombe, na awafumia enze eya ekaalu. Yafulukania emeesa eya awagalusi awa amasendi, amasendi gafugika ansi gataanyika. 16 Yalaga awantu awaaguzianga amaemba-emba otino, “Mutoole ano amaemba-emba giinyu gano, muire ale. Mureeta otie okugalusia enyumba eya Soifu okuwa asi aa okuguzia ewintu!” 17 Okwo kwagera awalonzi waae waingirizia kiomo kwajojwa mu ebuuki eya Zabuuri mbwe, “Olugonzi olwa ngonziizie nalwo enyumba yaao, Oo Omwami Katonda, lurinyita.” 18 Awakangasi awa Awayaudi waamugiako wamuwuuzia watino, “Ooza waakola amankonooki, kituweere ekilago mbwe ori na amaani aga okurumusia awantu wano ano?” 19 Yesu yawairania otino, “Inywe, mugemule ekaalu eno, ni ku amiire asatu nyiza okugiomboka kandi.” 20 Awakangasi awo waamuiriania watino, “Ekaalu eno yatoola emiaka amakumi ane ni mukaaga ne eombokwa, katio iwue okagiomboka otie ku amiire asatu gengʼene?” 21 Ne ekaalu eya Yesu yagamba-gambangako, yawanga omuwiri gwae omwene. 22 Lunyima, olwa yaziuka okuema ku awafu, awalonzi waae waaingirizia ekingʼana ekia yawoolanga kino. Okwo kwagera wawa no okuganya ku amangʼana agari mu endagano na amangʼana aga Yesu yawanga na awoorre gano. 23 Ni Yesu yawanga na akiari Yerusaleemu mu omugomo ogwa Pasaaka, awantu awangi waawa no okuganya ku iye, ku amankono amakate-kaate aga waawonanga na akola. 24 Ni Yesu ngakaita ku amangʼana gaawu aeniki yawanga na amanyire emioyo egia awantu wano geeza. 25 Kutio, kiawulangao ekikagerre no omuntu amulaga ekiri mu omwoyo ogwa omuntu wundi aeniki iye omwene yawanga na amanyire ekia omuntu ari.
Amangʼana amayia aga Yesu yagerera Nikodeemo 1 Yawangao Omufarisaayo kandi omulala ku awakangasi owa Awayaudi, owaetwanga mbwe Nikodeemo. 2 Nyanga yafuma owuire agia ku Yesu amulaga otino, “Omugerezi, tumanyire mbwe iwue ori omugerezi oemere ku Katonda aeniki awulao omuntu ooza yakola amankono aga okola gano, ni kutari mbwe Katonda ari nae.” 3 Yesu yamuirania otino, “Nkulaga kuwuene mbwe awulao omuntu oesa okuwona Owuami owua Katonda na ataiwuulwe okuiwulwa okwa okuwiri.” 4 Nikodeemo yamuwuuzia otino, “Omuntu akaiwulwa kawiri otie na amiire okuwa omuntu mukulu?” Yagia emberi na amulaga otino, “Kuwuene ngaesa okuingira mu enda eya ngʼinwae amuiwule kandi!” 5 Yesu yamuirania otino, “Nkulaga kuwuene mbwe awulao omuntu oesa okuingira mu Owuami owua Katonda na ataiwuulwe na amanzi kandi no Omwoyo Omweru. 6 Omuntu atuukra owulamu wuae owua mu omuwiri okuema ku awiiwuzi waae mu okuiwulwa okwa omuwiri, no owulamu owua mu omwoyo wuema ku Omwoyo Omweru ogwa Katonda, mu okuiwulwa okwa omwoyo. 7 Kutio, ngosugaane oluguule ni nkulaga mbwe, ‘Paka muiwulwe kawiri.’ 8 Kuri mala kiomo omuyaga oguwuuta ni guwariire mala aa guagala. Okuwurra ooza wawurra erioga riagwo, ni ngoesa okumanya aa guema nakuwa aa gugia. Okuiwulwa no Omwoyo Omweru ogwa Katonda kwona nintio kufwanana.” 9 Nikodeemo yamuwuuzia otino, “Kino kikaikola otie?” 10 Yesu yamuirania otino, “Amangʼana gano ngagakuingirra otie ni kandi ori omugerezi owa Awaisraeli omanyikaane? 11 Mbalaga kuwuene mbwe ifwe tugamba-gamba ku ewintu ewia tumanyire kandi tulaga awantu ewintu ewia tumiire okuwona na amiiso. Kukawa kutio, inywe ngamuganya ewintu ewia tuwalaga. 12 Ni mulowa okuganya ni mbalaga ewintu ewia ku ekialo kuno, katio muuza okuwa no okuganya otie ni mbalagre ewintu ewia ku igulu? 13 Awulao namba omuntu omulala omiire okugia ku igulu ogawuuke no Omuzia owa Omuntu owaika ansi na aema ku igulu. 14 Mala kiomo Muusa yafumuta omufwano ogwa enzoka eya ekiuma ku ekiti, agingirizia kungulu ni wari mu ekeewa, nintio lwona paka Omuzia owa Omuntu yoona aaza okugingiriziwua kungulu, 15 kugere omuntu-umuntu omuganyireko atuukre owulamu owutariwua.
Owulamu owutariwua
16 “Aeniki Katonda yagonzia ekialo ino, kugera atuma omuzia waae omulala engʼene, mbwe omuntu-umuntu omuganyireko ataaza yateeka, na atuukre owulamu owutariwua. 17 Katonda ngakatuma omuzia waae ku ekialo okuuza okukengera ekialo ekiina, ni yamutuma kugere ni kuwita ku iye, awantu awari ku ekialo watuukre owuinunuzi. 18 Omuntu-umuntu oweere no okuganya ku Omuzia owa Katonda ngarikengerwa ekiina. No olowere okuwa no okuganya ku iye, iye amiire okukengerwa ekiina ilala, aeniki alowere okuwa no okuganya ku omuzia omulala engʼene owa Katonda. 19 Nintino ekiina kirikengwa: Owueru wuaza ku ekialo, na awantu waagonzia ekierema okukira owueru aeniki enkola ziawu ziawanga embiiwi. 20 Awantu woona awakola enkola embiiwi waregere owueru kandi ngawaganya okuingira mu owueru. Ngawagala owueru aeniki watia mbwe enkola ziawu embiiwi ziiza okusanukulwa ziwe ku owueru. 21 No omuntu-umuntu okola ewintu ewiri kuwuene ewia Katonda aganyire nawio, iye aaza ku owueru kugere kuwonekane geeza mbwe ewia akola ewio, awikola okusangaazia Katonda.”
Yowaana Omubatiisi agamba-gamba ku Yesu
22 Nikuemao Yesu yafuma na awalonzi waae agia nawo mu ekialo ekia Yudeea aa yawa nawo ku amiire, na abatiisa awantu. 23 Kuno kwatuukra Yowaana oona na abatiisa awantu Aenooni, a-ampi ni Saliimi aeniki amanzi gaawanga ao amangi kandi awantu awangi waamugiangako kugere awabatiise. 24 (Okwo kwatuukra ni Yowaana yawanga na akiari okuteewua mu owusiwe.) 25 Okuikululana mu amangʼana kwawaao agati ya awalonzi awa Yowaana no Omuyaudi wundi. Ekiawanyaasianga kiawanga enkola eya okueruyia omuntu namba ewintu, ku okuwiozia na amanzi. 26 Kutio awalonzi awa Yowaana waamugiako wamulaga watino, “Omugerezi, omuntu owawanga ni iwue engereka eya oluuzi olwa Yordaani, owa nyanga wagamba-gambako geeza oria, mbwe oona nyingeeno abatiisa awantu kandi awantu woona wamugiako.” 27 Yowaana yawairania otino, “Omuntu aesa okukola mala ekintu ekia Katonda nio omueere amaani aga okukola. 28 Inywe aweene mumanyire geeza kiomo nyawalaga mbwe, ‘Inze ngʼandi Meesia yaaya. Ni nyatumwa-utumwa emberi waae.’ 29 Mu omugomo ogwa enserezi, omuzia ogia okukwa nio omwene omweya. Omwiko waae owekizia omwimeriire, atega amatwi na amurindirra kandi awa ne ekisangaalo ino na awurra omwoyo ogwa ngʼina omweya. Owusangaavu owuo niwuo owua ndi nawuo kandi nyingeeno katio omwoyo gwange guizuule du no owusangaavu. 30 Iye paka asonge okuwa no owunene okunkira, ni inze owunene wuange wuirane enyima.”
Omuntu oemere ku igulu
31 Omuntu oemere ku igulu akirre awantu woona. No omuntu oemere ku ekialo, ari owa ku ekialo kandi agamba-gamba mala kiomo oema ku ekialo kuno. Omuntu oemere ku igulu akirre woona. 32 Agamba-gamba ku ewintu ewia amiire okuwurra kandi ewia amiire okuwona. Ni kukawa kutio, awatono ino niwo awaganya amangʼana aga awoola. 33 Omuntu oganya nago alagana kuwuene mbwe Katonda ari kuwuene. 34 Ni kutio aeniki omuntu owa Katonda atumre awoola amangʼana aga Katonda kandi iye nio Katonda a-aa Omwoyo gwae Omweru kuwungi owukirre. 35 Katonda Ise agonziizie Omuzia waae kandi amiire okuta ewintu wiona mu amakono gaae. 36 Omuntu-umuntu oweere no okuganya ku Omuzia owa Katonda, ari no owulamu owutariwua. No omuntu-umuntu olowa Omuzia owa Katonda ngarituukra owulamu owuo yawa, aeniki Katonda aaza okuwaao na amuswawuka no okusu amiire goona.
Omukazi Omusamaria aweere no okuganya ku Yesu
1 Yesu yamanya mbwe Awafarisaayo waawanga ni wamiire okuwurra mbwe yawanga na agalusia awantu awangi okuwa awalonzi waae okukira Yowaana, kandi mbwe yawabatiisanga. 2 (Kukawa kutio, Yesu omwene ngakabatiisanga, na awalonzi waae niwo awaabatiisanga awantu.) 3 Okwo kwagera Yesu afuma aema Yudeea, airana mu ekialo ekia Galiili. 4 Kugere atuuke Galiili, kwamunigirizianga mbwe paka awitre mu ekialo ekia Samaria. 5 Yagia nawuno atuuka ku omugizi ogwa Sukaar, mu ekialo ekia Samaria. Omugizi guno gwawanga a-ampi ni ilowa eria Yakoobo ya-aa omuzia waae Yoseefu. 6 Ekituko ekia Yakoobo kiawanga asi ao, kandi Yesu owawanga na amiire okugenda-genda alwire, yagia aikala kuntulo eya ekituko ekio. Ziawanga ni zimiire okuingira enyinga mukaaga ezia omuwasu. 7 Omukazi Omusamaria yaaza ao okusena amanzi. Yesu yamusawa otino, “No oganyire mpeeko amanzi nywe.” 8 (Okwo kwatuukra na awalonzi waae wagiire okugula okuria ku omugizi.) 9 Omukazi oyo yamuirania otino, “Iwue Omuyaudi oreeta otie okunsawa inze Omusamaria amanzi aga okunywa?” (Kwawanga omuziro ku Awayaudi okuizogaana na Awasamaria, nakuwa okukola ne ekintu-ukintu kiomo ewinywerwako namba ewiriirwako, ni kuri mbwe Omusamaria akiambreko.) 10 Yesu yamuirania na amulaga otino, “Mukaziiwue, kuweeko mbwe omanyire empanwa eya Katonda aezania kandi omanyeko owa ndi inze okusawa amanzi ono, kangato ni iwue onsawire kugere nku-ee amanzi agareeta owulamu.” 11 Omukazi oyo yamuirania otino, “Omukangasi, nkuwona no owula ne ewia okasenera amanzi, ne ekituko kino ne ekiliire. Amanzi agareeta owulamu aga owoola ago, ooza okugatoolai? 12 Kusi, iwue okirre guukwa iifu Yakoobo owatu-aa ekituko kino? Iye omwene na awazia waae alala ne emiandu giawu, woona ngawakanywera mu ekituko kino?” 13 Yesu yamuirania na amulaga otino, “Owurra, omuntu-umuntu onywa amanzi aga mu ekituko kino aaza okuwurra owulwo kandi, 14 no omuntu onywere amanzi aga nyesana, iye ngariwurra owulwo kandi! Amanzi aga nyesana ago gaaza okuwa ki ekisulo ekitakamiira, ekifumia amanzi agareeta owulamu owutariwua.” 15 Omukazi oyo yairania Yesu otino, “Omukangasi, okaganya ompeeko amanzi ago, ntawurra owulwo kandi. Okwo kuuza okugera ndeke okuweerako ni nyiza ano okusena amanzi kusa-kusa.” 16 Yesu yamulaga otino, “Gia oete omusaaza waao, oirane ano nae.” 17 Omukazi oyo yamuirania otino, “Inze mbula no omusaaza.” Yesu yamuirania otino, “No owoorre mbwe owula no omusaaza, ao otio owoorre kuwuene. 18 Ee, omiire okuwa na awasaaza wataanu, kandi namba omusaaza owa omenyere nae nyingeeno oona ngʼari omusaaza waao yaaya. Kutio, ao owoorre kuwuene.” 19 Omukazi oyo yamuirania otino, “Omukangasi, ni nkuwariira, mbona mbwe ori omugambi. 20 Ifwe Awasamaria, waaguukwa wiifu waasawanga Katonda ku ekigiri kino. Ni inywe Awayaudi muwoola mbwe Yerusaleemu engʼene nio asi aa awantu wasugaane wasawire Katonda.” 21 Yesu yamulaga otino, “Mukaziiwue, ganya ni inze ni nkulaga mbwe amiire gaaza aga awantu ngawarisawa Katonda Ise Yerusaleemu namba ku ekigiri kino engʼene. 22 Inywe Awasamaria musawa owa mutamanyire. Ni ifwe Awayaudi tusawa Katonda owa tumanyire aeniki omununuzi aema ku Awayaudi. 23 Amiire gaaza kandi gamiire okutuuka, aga awantu awasawa Katonda kuwuene waaza okumusawa na amaani agawaeerwe no Omwoyo Omweru kandi mu engira eri kuwuene esugre ni kiomo ari. Awo niwo awa Katonda Ise aagala mbwe wamusawe. 24 Nintio aeniki Katonda ari omwoyo omusa, kutio omuntu oagala okumusawa paka amusawe na amaani aga Omwoyo Omweru kandi mu engira eri kuwuene esugre nae.” 25 Omukazi oyo yamuirania otino, “Manyire mbwe Meesia aaza okuuza” (eriina Meesia mu omunwa gundi ni Kristo). “Na aaza okuuza, aaza okutulaga owuene owua amangʼana gano goona.” 26 Yesu yamuirania otino, “Inze ogamba-gamba ni iwue ono, ni inze iye.” 27 Ku enyinga ezio awalonzi awa Yesu waairana ni waema okugula okuria ku omugizi kandi waawa no okuluguula ino olwa waatuukra ni Yesu agamba-gamba no omukazi owa Awasamaria. Kukawa kutio, awulao owamuwuuzia ekia yamuagalangako nakuwa ekia yawoolanga nae. 28 Nikuemao, omukazi oyo yareka ao enswa yaae eya amanzi airana ku omugizi atanika okulaga awantu awa ku omugizi ogwo otino, 29 “Awiifu muuze muwoneko omuntu ondagre enkola ziange ziona ezia miire okuweerako ni nkola okuema ri! Muingirizia mbwe akawa Meesia?” 30 Awantu waafuma ku omugizi ogwo wagia aa Yesu yawanga. 31 Mu iwaga erio kwatuukra na awalonzi awa Yesu wamuisasaama ni wamulaga watino, “Omugerezi toolako okuria orie!” 32 Ni iye yawairania otino, “Ndi no okuria okwa inywe mutamanyire.” 33 Awalonzi awo waatanika okuiwuuzia agati yaawu aweene watino, “Kusi ario omuntu omiire okumu-aa okuria ariire?” 34 Yesu yawairania otino, “Inze okuria kwange no okukola okuagala okwa Katonda owantuma no okumariizia emirimo giae egia yampa mbwe nkole. 35 Awantu ngawawoola mbwe, ‘Kutoola emienzi ine okuemera mu ikomera, nikwo awantu watanike igesa?’ Mbalaga mbwe muginge amiiso giinyu muwoneko kiomo emere elawire mu omusiri kandi esugre okugeswa! 36 Omuntu ogesa aoloolwa ku emirimo giae kandi awakunza na awaira mu owulamu owutariwua. Kutio omuntu okomeere no omuntu ogesere, woona waaza okusangaala alala. 37 Kane kuri kuwuene na awantu wawoola mbwe, ‘Omuntu omulala akomera, no owundi nio ogesa.’ 38 Mbatumre okugia okugesa emisiri egia mutaarima. Awantu wandi wasaasa niwo awaakola emirimo emikalu, ni inywe nyingeeno ni inywe awatuukra emfuno okuema ku oluuya lwawu.” 39 Awasamaria awangi awa ku omugizi ogwo waawa no okuganya ku Yesu nikulondokana na amangʼana aga omukazi oyo yawoola ku Yesu mbwe, “Andagre enkola ziange ziona ezia miire okuweerako ni nkola okuemera ri.” 40 Kutio olwa Awasamaria waamuuzako, waamuiyemba mbwe aganye aweeko nawo ao ku amiire gandi kandi Yesu yaganya ma awa nawo ku amiire awiri. 41 Ku amangʼana aga Yesu yawagerera, awantu awangi okukira, waawa no okuganya ku iye. 42 Waalaga omukazi oyo watino, “Nyingeeno katio turi no okuganya ku iye, ni ngʼani ku amangʼana gaao gengʼene yaaya. Aweene tuwuriire amangʼana gaae kandi tumanyire mbwe kuwuene ari Omununuzi owa awantu woona awa ku ekialo kuno.”
Yesu alamiizie omuzia owa omukangasi
43 Ni Yesu yawanga na amiire okumala amiire awiri Samaria, yafuma ao agia Galiili. 44 Ao kwatuukra ni Yesu yawanga na amiire okuwoola mbwe omugambi ngaeerwe owunene mu ekialo kiawu. 45 Olwa yatuuka Galiili, awantu awa Galiili waamuingizia geeza. Waakola otio aeniki waawanga ni wamiire okuwona ewintu wiona ewia Yesu yakola Yerusaleemu, mu omugomo ogwa Pasaaka, ni waawanga mu omugomo ogwo. 46 Yesu yairana ku omugizi ogwa Kaana mu ekitemo ekia Galiili, aa yagalusia amanzi gawa edivaai. Yawangao omukangasi owa esirikaali owa omuzia waae yalwalanga ino ku omugizi ogwa Kapernaumu. 47 Olwa omukangasi oyo yawurra mbwe Yesu amiire okuema Yudeea airaane Galiili, yamuiyemba mbwe aganye aike agie alamie omuzia waae, aeniki yalwalanga ampi okufwa. 48 Yesu yamulaga otino, “Inywe ni mutawuine amankono ne ewintu ewikate-kaate ewiluguulwa ni wiikola, ngamuesa okuwa no okuganya.” 49 Omukangasi oyo yamuirania otino, “Awiifu ganya tuike wuangu tuuza twatuukra na amiire okufwa.” 50 Yesu yamuirania otino, “Gia-ugia, omuzia waao aaza okuwa omulamu.” Omuntu oyo yawa no okuganya ku amangʼana aga Yesu, kutio yafuma agia. 51 Ni yawanga ku engira na agia, ya-agaana awemirimo waae awaamulaga watino, “Omuzia waao ari omulamu.” 52 Omuntu oyo yawawuuzia otino, “Yataniike okuwurra geeza mu enyingaaki?” Waamulaga watino, “Yataniike okuwurra geeza izo enyinga musamvu ezia omuwasu.” 53 Omuntu oyo yagia aingirizia mbwe ezio nizio enyinga ezia Yesu yamulagramo mbwe, “Omuzia waao aaza okuwa omulamu.” Kutio iye alala na awa mu enyumba yaae woona, waawa no okuganya ku Yesu. 54 Gano nigo amankono aga okuwiri aga Yesu yakola Galiili ni yawanga na amiire okuema Yudeea.
Yesu alamiizie omuntu mu ekituko ekia Bethsaida
1 Lunyima Yesu kandi yafuma okugia Yerusaleemu mu omulala ku emigomo egia Awayaudi. 2 Yerusaleemu omwo, ampi ne ekikulo ekia amagondi gaingirra ku omugizi, kiawangao ekituko kindi ekiaetwanga mu Oluibrania mbwe Bethsaida. Ekituko kino kiawanga ni kiombookweko ensala itaanu. 3 Awalwire awatekere awangi, awagingre awawuunu, awarema na awa emiwiri giafwa engʼanzi, waagonanga kuntulo eya ekituko ekio ni warinda amanzi gakuyunziwue. 4 Aeniki gario amiire aga enyankoi owa Katonda yaazanga mu ekituko omwo okukuyunzia amanzi ago. Amanzi ni gaamala okukuyunguka, omuntu-umuntu owasooka okuingira mu ekituko, yalamanga ku owulwire-uwulwire owua yawanga nawuo. 5 Omuntu omulala owawanga na amiire okulwala ku emiaka amakumi asatu ni munaane, yoona yawanga ao. 6 Olwa Yesu yamuwona na agonere asi ao kandi amanya mbwe amiire okulwala ku emiaka emingi otio, yamulaga otino, “Iwue, mberi oagala mbwe owe omulamu?” 7 Omuntu oyo yamuirania otino, “Omukangasi, inze mbula no omuntu ooza yanyingizia mu ekituko enyinga ezia amanzi gakuyunziiwue. Inze ni ngeezaania mbwe nyingiremo, ntuukra no omuntu wundi amiire okunsookeramo.” 8 Yesu yamuirania otino, “Ema, otoole iseero riao ogende-gende.” 9 Mu enyinga ezio, omuntu oyo yalama, atoola iseero riae atanika okugenda-genda. Ekintu kino kiaikola owuire owua Sabato. 10 Kutio, awakangasi awa Awayaudi waawuuzia omuntu owalamiwua oyo watino, “Mberi omanyire mbwe reero no owuire owua Sabato kandi mbwe endagirra ngekuganyiire mbwe oginge ekintu-ukintu kugia iseero riao reero?” 11 Omuntu owalamiwua oyo yawairania otino, “Inze omuntu ondamiizie nio ondagre mbwe, ‘Ema otoole iseero riao ogende-gende.’ ” 12 Awakangasi awo waamuirania ni wamuwuuzia watino, “Naanu oyo okulagre mbwe oginge iseero riao ogende-gende?” 13 No omuntu owalamiwua oyo ngakawanga na amanyire omuntu owamulamia aeniki Yesu yawanga na amiire okumunywenkera mu awantu omwo. 14 Lunyima Yesu yaaza atuukra omuntu wazane mu ekaalu amulaga otino, “Ngowona nyingeeno no ori omulamu katio? Kutio rekana no owuoni ilala. Wusa-wusa, ekintu ekiwiiwi ino kiiza kiakuikolako!” 15 Omuntu oyo yagia alaga awakangasi awa Awayaudi mbwe Yesu nio omulamiizie.
Owulamu owua Yesu Omuzia owa Katonda atureetra
16 Okukola okwa Yesu yakorra awantu ewintu ewilootu nyanga olwa Sabato kiomo yakorra omuntu ono, kwagera Awayaudi watanika okunyaasia Yesu mu engira enyingi. 17 Ni Yesu yawalaga otino, “Soifu akola emirimo nawuno nyingeeno, kutio noona paka nkole emirimo.” 18 Amangʼana aga Yesu yawoola gano gaagera awakangasi awa Awayaudi katio waagalanga ino okumuita, ni ngʼani mbwe aeniki yakola emirimo nyanga olwa Sabato kwengʼene yaaya. Ni ino-ino ku okuwoola okwa yawoolanga mbwe ari Omuzia owa Katonda. Ku iwo, Yesu yaifwananianga ni Katonda. 19 Yesu yawairania otino, “Mbalaga kuwuene mbwe kiwulao-uwula ekintu ekia Omuzia akakola na amaani gaae omwene, ni mala ewintu ewia awona swae na akola. Wiona ewia Katonda Ise akola, niwio ewia Omuzia waae yoona akola. 20 Kuri kutio aeniki Katonda Ise agonziizie Omuzia waae kandi amulaga ewintu wiona ewia iye omwene akola. Ee kandi muuza okuluguula ino ni muwona ni nkola kugia ewintu ewikate-kaate ewikira wino, ewia aaza okundaga. 21 Mala kiomo Soifu Katonda aziusia awafu, yawa-aa owulamu, nintio lwona inze Omuzia waae noona nyesana owulamu ku awantu awa omwene nyagala oku-aa. 22 Soifu Katonda iye omwene ngakengera omuntu-umuntu ekiina yaaya. Yampeere inze, Omuzia waae, amaani goona aga okukenga ekiina. 23 Yakorre kino kugere awantu woona wampe owuti mala kiomo waeere Soifu Katonda owuti. Omuntu-umuntu otampeere owuti, omuntu oyo ngaeere Soifu Katonda owantuma owuti.” 24 Yesu yagia emberi na awalaga otino, “Kuwuene mbalaga mbwe omuntu-umuntu owuriire amangʼana gange kandi awe no okuganya ku omuntu ontumire, omuntu oyo amiire okutuukra owulamu owutariwua. Omuntu oyo ngaaza okukengerwa ekiina yaaya, na amiire okuema mu olumbe aingiire mu owulamu. 25 Mbalaga kuwuene mbwe enyinga ziiza kandi enyinga ezio zimiire mala okutuuka ezia awafu waaza okuwurra omwoyo ogwa Omuzia owa Katonda, kandi awarimuwurra woona waaza okuwa awalamu. 26 Mala kiomo Katonda Soifu omwene nio oesana owulamu, mu engira yazane eyo Katonda amiire oku-aa Omuzia waae amaani aga okuesana owulamu. 27 Kandi amiire oku-aa Omuzia amaani aga okukengera awantu ekiina aeniki ari Omuzia owa Omuntu. 28 Mutaaza mwawa no okuluguula ku amangʼana gano; amiire gaaza aga awafu woona waaza okuwurra omwoyo gwange 29 kugere waziuke waeme mu olumbe. Awantu awaakola geeza wariziuka watuukre owulamu owutariwua, na awaakola owuoni wariziuka wakengerwe ekiina.” 30 Yagia emberi na awoola otino, “Ngʼankola okuagala kwange omwene yaaya: Nyiza mala okukengera omuntu ekiina nikulondokana ni kiomo Soifu andagre mbwe nkenge. Okwo kuuza okugera nkenge ekiina mu engira endootu aeniki nyagala okukola okuagala okwa Soifu owantuma, okutari okwange inze omwene. 31 “Muuza mwalowa amangʼana gange aga mboola ku inze omwene, ni kuri mbwe ni inze engʼene nio ogawoola. 32 Ni nyingeeno paka muganye aeniki ario owundi oona omiire okugamboolako, kandi manyire mbwe ewia amiire okumboolako wiri kuwuene. 33 “Yowaana yangamba-gambako olwa mwamutumako awantu, kandi yamboolako amangʼana agari kuwuene. 34-35 Yowaana yafwananga ekimuri ekiawanga ni kikangaate okulagana engira. Mwawa no okuganya ku amangʼana gaae no owusangaavu ku amiire amatoono. Ngʼamboola otio mbwe aeniki paka mboolweko amangʼana no omuntu owa ku ekialo kuno yaaya, ni mboola otio kugere inywe mutuukre owuinunuzi. 36 “Inze owuzito owua amankono aga nkola gangamba-gambako okukira okugamba-gamba okwa Yowaana yangamba-gambako: Emirimo egia Soifu yampa okukola, alala na amankono aga nkola gano goona galagana omuntu owa ndi, kandi galagana mbwe Soifu nio owantuma. 37 Soifu owantuma amiire okuwagamba-gambra ku inze, iye omwene. Inywe mukiari okuwurra omwoyo gwae namba mukiari okuwona kiomo afwanana, 38 kandi ngamuta emioyo giinyu ku amangʼana gaae aeniki ngamuri no okuganya ku inze omuntu owa yatuma. 39 Muigerera endagano ni muingirizia mbwe muuza mwatuukra owulamu owutariwua ku okukola otio. Ni musugaane mumanye mbwe ni inze endagano egamba-gambako. 40 Inywe mulowa okuwa no okuganya ku inze. Muweeko no okuganya ku inze, mukatuukiire owulamu owutariwua. 41 “Inze ngʼanyagala owunene owua mpeewua na awantu. 42 Inze omwene mbamanyire geeza kandi manyire mbwe mu emioyo giinyu ngamugonziizie Katonda. 43 Nyizre ku eriina eria Soifu, ni ngamuingiizie amangʼana gange. Ni, no omuntu wundi musaasa aazre ku eriina riae omwene, muingizia amangʼana gaae. 44 Ni kuri mbwe muagala okutuukra owunene owuema ku awantu awiina wiinyu, no owunene owuema ku Katonda omulala engʼene ngamuagala namba wutono, mukawa no okuganya ku inze otie? 45 “Ni lwona mutaingirizia mbwe ni inze ooza okugia okuwaingirra ku Soifu Katonda, yaaya! Muusa owa muteereko emioyo giinyu oyo, nio ooza okugia okuwaingirra ku Soifu Katonda. 46 Ni kuri mbwe mwawanga no okuganya ku amangʼana aga Muusa, kangato muri no okuganya ku amangʼana gange noona aeniki amangʼana aga Muusa gangamba-gambako. 47 Ni ni kuri mbwe mwalowa okuwa no okuganya ku amangʼana gaae, mukareeta otie okuwa no okuganya ku amangʼana gange?”
Yesu aeere awantu awakirre elufu witaanu okuria
1 Nikuemao, Yesu na awalonzi waae waatoola owuato waunguka wagia nyaluwega lundi olwa enyanza eya Galiili, eetwa ne eriina rindi mbwe enyanza eya Tiberiasi. 2 Omurima ogwa awantu awangi waamulonda na agia, aeniki waawona amankono amakate-kaate aga okulamia awalwire aga yakola. 3 Nikuemao Yesu na awalonzi waae waaniina wagia waikala ku ekigiri ekitono. 4 Kuno kwatuukra na amiire aga omugomo ogwa Awayaudi ogwa Pasaaka gari ampi. 5 Nikuemao Yesu yagingirizia amiiso awona omurima ogwa awantu awangi ni wamuuzako. Kutio yawuuzia omulonzi waae oetwa Piliipo otino, “Oingirizia mbwe tukatuukra ai okuria okwa tuesa okugula okukasuga awantu wano?” 6 Yesu yawuuzianga-uwuuzia otio okumugeezaania, aeniki omwene yawanga na amanyire ekia yagianga okukola. 7 Piliipo yamuirania otino, “Okuria okwa omuntu ki omuntu ori ano aaza yairako okukono, no okutoola amasendi agakasuga edinaari mia wiwiri.” 8 Omulonzi waae owundi oetwa Andereeya, wamwawu Simioni Petro, yamulaga otino, 9 “Ario omuwuuka ori ano ne emikaati itaanu ne emvwa iwiri. Na ago gatio matono ino ku awantu wano woona!” 10 Yesu yawalaga otino, “Mute awantu wano waikale ansi.” Owusuwi wuawanga asi ao owungi ino, kutio awantu woona waaikala ansi, awasaaza wengʼene waasuganga awantu elufu witaanu. 11 Nikuemao Yesu yatoola emikaati egio, kandi olwa yamala okuiranizia Katonda otioo, yagi-aa awalonzi waae kugere wagawire awantu awaawanga ni waikaale. Nintio lwona yakola ne emvwa ziria ziona kandi woona waaria kiomo waagalanga. 12 Olwa waamala okuria waiguta, Yesu yalaga awalonzi waae otino, “Mukunze ewiokuria ewisigaale kugere ekintu kitaoneka.” 13 Kutio waawikunza wiona wiizula ewidida ikumi ni wiwiri ewia ewimega ewia emikaati itaanu ewiasigala.
Awantu wagala okuta Yesu ku entewe eya owuami na amaani
14 Olwa awantu waamala okuwona amankono aga Yesu yakola ago, waatanika okuwoola agati yaawu aweene watino, “Kuwuene ono nio Omugambi owa Katonda owagamba-gambwako mu endagano mbwe asugaane aaze ku ekialo.” 15 Yesu yagia amanya mbwe awantu wano waagalanga okumunigirizia mbwe awe Omwami waawu. Okwo kwagera awaemako mpoola, agia mu ekigiri okuwa omwene.
Yesu agende-gendre ku amanzi
16 Olwa kwatuuka igulo, awalonzi awa Yesu waafuma waika ku omwalo, 17 waniina owuato kandi wasiawala waunguka enyanza ni wagia Kapernaumu. Ekierema katio kiawanga ni kimiire okuamba ekialo, ni Yesu yawanga na akiari okuwatuukako. 18 Ku owuziwa ni wagia, omuyaga omuzito gwatemuka kandi enyanza yawiiya. 19 Olwa waamala okuvuga owuliire owukasuga emaeli isatu kugia ine, waawona Yesu na agenda-genda ku amanzi na ari ampi okuwatuukako. Owuti wuawa-amba ino, 20 ni Yesu yawalaga otino, “Ono ni inze, mutawa no owuti.” 21 Awalonzi waae waasangaala okuwa nae mu owuato, kandi ku enyinga entono, owuato wuagowa ku ekialo aa waagianga. 22 Enkio walwo, omurima ogwa awantu awangi awa Yesu ya-aa okuria awaasigala engereka indi eya enyanza eya Galiili waria, waagia wamanya mbwe no owuato wulala wuengʼene niwuo owuawanga ao. Lwona waamanya mbwe awalonzi awa Yesu niwo awaawuniina, wasiawala ni wagia, Yesu iye na akiasigaale enyima. 23-24 Waamuagala asi ao oona, ni ngawakamutuukra iye namba awalonzi waae. Waawona amaato agaaemanga ku omugizi ogwa Tiberiasi ni gagowa a-ampi ni aa awantu waaria emikaati, no Omwami yamala okuikazia Katonda aria. Kutio waaganiina wagia Kapernaumu okugia okumuagala eyo.
Yesu nio omukaati ogugera na awantu wawa no owulamu
25 Olwa awantu wano waamutuukra na ari engereka indi, waamuwuuzia watino, “Omugerezi, otuukre eno enyingaaki?” 26 Yesu yawairania na awalaga otino, “Kuwuene munyagarrenga mala ku emikaati egia izo mwariire ma muiguta, ni ngʼani ku ewilago ewia amankono ewia mwamiire okuwona yaaya. 27 Mutakola emirimo okutuukra okuria okutawuuza. Ni, mukorre okuria okuwaao amiire goona, okwa Omuzia owa Omuntu aaza okuwa-aa. Iye nio owa Katonda Ise amiire okulagana mbwe aganyire nae.” 28 Nikuemao waamuwuuzia watino, “Ekia tusugaane tukole kugere tukole emirimo egia Katonda aagala niki?” 29 Yesu yawairania otino, “Emirimo egia Katonda aagala mbwe mukole ne emilala — okuwa no okuganya ku omuntu owa yatuma.” 30 Kutio waamuwuuzia watino, “Amankonooki aga oesa okutukorra gatuweere ekilago, kugere tuwe no okuganya ku iwue? Ee, ooza okutukorraki? 31 Waaguukwa wiifu waaria maana ni waawanga mu ekeewa mala kiomo kwajojwa mbwe, ‘Yawa-aa omukaati ogwaema ku igulu warie.’ ” 32 Yesu yawairania otino, “Kuwuene mbalaga mbwe ngʼani Muusa nio owawa-aa omukaati ogwaema ku igulu yawa, ni ni Soifu Katonda nio owawa-aa omukaati ogwa kuwuene okuema ku igulu. 33 Aeniki inze ni inze omukaati ogwa Katonda aezania, owaika ansi ku ekialo, na aema ku igulu kandi ni inze oesana owulamu ku awantu awa ku ekialo.” 34 Awantu awo waamuirania watino, “Omukangasi, okutanikra nyingeeno tueeko omukaati ogwo.” 35 Yesu yawairania otino, “Inze ni inze omukaati ogwa no omuntu ariire, awa no owulamu. Onyizreko kandi awe no okuganya ku inze, omuntu oyo ngaaza okuwurra enzala, lwona ngaaza okuwurra owulwo yaaya. 36 Ni mala kiomo nyawalaga, inywe mumiire okumbona, ni kukawa kutio mukiawula no okuganya ku inze. 37 Awantu woona awa Katonda Ise ampeere, waaza okunyizako. Kandi awulao namba omuntu omulala onyizreko, owa nyiza okurumusia. 38 Aeniki nyaema ku igulu nyika ansi ku ekialo okuuza okukola okuagala okwa Katonda owantuma, ni ngʼani okuuza okukola okuagala kwange omwene yaaya. 39 No okuagala okwa owantuma kuri mbwe ntaaza nyateesia namba omulala ku awa ateere mu amakono gange, ni mbwe nyize mbaziusie waeme ku awafu Owuire owua Owutuuko. 40 Ni kutio aeniki okuagala okwa Soifu Katonda kuri mbwe omuntu-umuntu oteere omwoyo gwae ku inze Omuzia waae kandi oweere no okuganya ku inze, omuntu oyo aaza okutuukra owulamu owutariwua kandi Owuire owua Owutuuko ndimuziusia awe omulamu kandi.” 41 Ingʼana eria Yesu yawoola mbwe ni iye omukaati oguema ku igulu guika ansi ku ekialo riagera awakangasi awa Awayaudi wawona uwiiwi nae. 42 Waawuuzia watino, “Ono ngʼani Yesu omuzia owa Yoseefu oria? Awiiwuzi waae ngatuwamanyire geeza? Katio nyingeeno areeta otie okuwoola mbwe yaika ansi ku ekialo na aema ku igulu?” 43 Yesu yawairania otino, “Mureke okuwona ni inze uwiiwi ku ekia mbalagre kino. 44 Awulao omuntu ooza yaanyizako ni kutari mbwe Soifu Katonda owantuma nio omukuluule na amureeta ku inze. No omuntu onyizreko, nyiza okumuziusia Owuire owua Owutuuko. 45 Omulala ku Awagambi awa Katonda yajoja otino, ‘Awantu woona warigererwa ni Katonda.’ Omuntu otegerezia amangʼana aga Soifu Katonda kandi oigerera okuema ku iye, nio onyizako. 46 Awulao omuntu omiire okuwona Katonda Ise ogawuuke ni inze owaema ku Katonda. Inze engʼene ni inze omiire okumuwona. 47 “Mbalaga kuwuene mbwe omuntu-umuntu oweere no okuganya ku inze ari no owulamu owutariwua. 48 Inze ni inze omukaati ogwa no omuntu ariire, awa no owulamu. 49 Ee, waaguukwa wiinyu waaria maana mu ekeewa, ni kukawa kutio woona waafwa. 50 No owa muri nae ano, nio omukaati oguika ansi okuema ku igulu ogwa no omuntu ariire ngafwa yaaya. 51 Inze ni inze omukaati oguri no owulamu ogwaika ansi okuema ku igulu. Omuntu-umuntu oriire omukaati guno aaza okuwa omulamu amiire goona. Omukaati ogwo, no omuwiri gwange ogwa nyesanira awantu woona ku ekialo, kugere wawe no owulamu.” 52 Nikuemao enda ezia awakangasi awa Awayaudi ziayia ni ingʼana rino mala watanika okuwoola agati yaawu aweene no owululu ino watino, “Omuntu ono aesa okutu-aa omuwiri gwae otie mbwe turie?” 53 Yesu yawairania na awoola otino, “Kuwuene mbalaga mbwe ni mutariire-uria omuwiri ogwange kandi munywe amasaai gange, inze Omuzia owa Omuntu, muwula no owulamu chee! 54 No omuntu-umuntu oriire omuwiri gwange kandi yanywa amasaai gange, iye ari no owulamu owutariwua kandi nyiza okumuziusia Owuire owua Owutuuko. 55 Aeniki omuwiri gwange no okuria kuwuene kandi amasaai gange ne ekinywewua kuwuene. 56 Oriire omuwiri gwange kandi anywe amasaai gange, aaza okuwa ni inze alala amiire goona kandi noona nyiza okuwa nae alala. 57 Mala kiomo Soifu Katonda omulamu yantuma kandi ndio omulamu ku amaani gaae, nintio lwona omuntu oriire omuwiri gwange aaza okuwa omulamu ku amaani gange. 58 Inze ni inze omukaati ogwaika ansi ni guema ku igulu. Waaguukwa wiinyu waaria maana ni waafwa, no omuntu-umuntu oriire omukaati guno iye aaza okumenya owulamu owutariwua.” 59 Amangʼana gano Yesu yagawoola na agerera awantu mu esinagoogi ku omugizi ogwa Kapernaumu.
Owungi owua awantu awaalondanga Yesu wamurekere
60 Olwa awalonzi awa Yesu waawurra amangʼana gano, waawoola watino, “Eno ne engerera enkalu efwanana etie eno? Naanu ooza yaganya nayo?” 61 Yesu yawanga na amanyire mbwe awalonzi waae wawona uwiiwi ne engerera yaae eyo. Kutio yawalaga otino, “Kuwuene amangʼana aga mboorre ago ngagasugaane gawayiisie enda? 62 Ni katio kuuza okuwa kutie ni muuza okuwona Omuzia owa Omuntu na aniina ku igulu aa yawanga ni yawanga na akiari okuika ku ekialo kuno? 63 Omwoyo Omweru ogwa Katonda nio ogera na awantu wawa awalamu; omuntu na amaani aga omuwiri omusaasa awula owuesani owua okureeta owulamu. Amangʼana aga mbalaga gagera ni mutuukra Omwoyo Omweru oreeta owulamu. 64 Kukawa kutio, wario awandi ku inywe awawula no okuganya.” Yesu yawoola otio aeniki yawanga na amiire okumanya kale okuemera yatanika okuwagerera, mbwe ni naanu agati yaawu owawulanga no okuganya kandi owaazanga okumuguzia. 65 Yesu yagia emberi na awoola otino, “Kino nikio ekiagera ni mbalaga mbwe awulao omuntu ooza yanyizako ni kutari mbwe Soifu Katonda nio omukuluule na amundeetako.” 66 Okuemera enyinga ezio, owungi owua awantu awaamulondanga, watanika okuirana enyima wareka okumulonda. 67 Yesu yawuuzia awalonzi waae ikumi ni wawiri otino, “Inywe mwona muagala okundeka mugie?” 68 Simioni Petro yamuirania otino, “Omwami, ifwe tukagia ku anu ni tukurekere? Iwue ni iwue ori na amangʼana agagera no omuntu awa no owulamu owutariwua. 69 Turi no okuganya kandi tumanyire mbwe iwue ni iwue Omweru oemere ku Katonda.” 70 Nikuemao Yesu yawairania otino, “Ngʼani inze owawalowola mwona inywe awantu ikumi ni wawiri? Ni kukawa kutio, omulala ku inywe ari ekikeeno!” 71 (Ano Yesu yagamba-gambanga ku Yudaasi omuzia owa Simioni Omuiskarioti owamuguzia lunyima, kukawa mbwe yawanga omulala ku awalonzi ikumi ni iwiri waria.)
Waamwawu Yesu wawula no okuganya ku iye
1 Nikuemao Yesu yafuma atanika okugenda-genda mu ekialo ekia Galiili. Ngakagalanga okugia Yudeea aeniki awakangasi awa Awayaudi awa Yudeea waamurindanga wamuite. 2 Omugomo ogwa Awayaudi ogwa okumenya mu ewigiti gwawanga ampi. 3 Kutio waamwawu Yesu waamulaga watino, “Ema ano, ogie oweere Yudeea kugere awalonzi waao wagie wawone amankono aga okola. 4 Awulao omuntu oagala mbwe awe omuntu omanyiike ni kandi ano akola ewintu owuiwisi. Kutio, aeniki okola ewintu ewikate-kaate wino, fuma enze awantu wakuwone, mbenanu.” 5 Waagamba-gambanga otino aeniki namba iwo waamwawu waae waawulanga no okuganya ku iye. 6 Yesu yawairania otino, “Enyinga ziange ezia nsugaane ngiiremo eyo zikiari okutuuka, ni inywe enyinga-unyinga ziwasuganiire okugia. 7 Inywe awantu awa ku ekialo kuno ngawawaregere, ni inze wandegere aeniki enyinga ziona mbalaga mbwe enkola ziawu mbiiwi. 8 Mufume mugie mu omugomo. Inze nyingeeno ngʼanyiza okugia eyo aeniki enyinga ezia nsugaane ngiiremo zikiari okutuuka.” 9 Ni yamala okuwoola otio, yasigala akola okuweera Galiili.
Okutawurizania agati ya Yesu na awakangasi awa Awayaudi
10 Kukawa kutio, olwa waamwawu waae waamala okuniina wagia mu omugomo, Yesu yoona yafuma agenda eyo. Ni ngakagia owuyanga, ni yagia owuiwisi. 11 Awakangasi awa Awayaudi awaawanga mu omugomo ogwo waamuagala mu awantu ni wawuuzia watino, “Kane omuntu oyo ariai?” 12 Mu omurima ogwa awantu omwo, awantu awangi waatanika okuimonyerezia. Awandi waawoolanga mbwe, “Omuntu oyo ari omuntu omulootu.” Na awandi woona ni walowa mbwe, “Yawa, omuntu ono asemerezia awantu.” 13 Na awulao omuntu namba omulala owaesanga okumugamba-gambako owuyanga aeniki waatianga awakangasi awa Awayaudi.
Yesu agereere mu omugomo
14 Amiire aga omugomo gaatuuka agati nikwo Yesu yagia mu olwanyi olwa ekaalu atanika okugerera awantu. 15 Awakangasi awa Awayaudi awaawanga omwo waawa no okuluguula ino kandi waaiwuuzia watino, “Omuntu ono atoorrei amaganga gano ni kandi ngakasoma?” 16 Yesu yawairania otino, “Engerera eya mbagerera eno ngʼane eyange omwene yaaya, ne eema ku Katonda owantuma. 17 Omuntu owisiizie mu omwoyo gwae okukola okuagala okwa Katonda, nio ooza okumanya ne engerera yange eema ku Katonda nakuwa ne eri eyange inze omwene. 18 Omuntu oagala okuiyama iye omwene awoola amangʼana gaae omwene. No omuntu owa Katonda yatuma, iye aagala okutondowola Katonda. Omuntu oyo ari kuwuene kandi awulamo owuoni. 19 Kane Muusa, ngayawa-aa ensikirra mbwe mulonde? Ni kukawa kutio, awulao namba omulala ku inywe ozilonda. Ekigera ni muagala okunyita niki?” 20 Omurima ogwo gwamuirania gutino, “Thuu, oriko ekikeeno! Oagala okukuita naanu?” 21 Yesu yawairania otino, “Muzinduuke kandi muwuine uwiiwi ku okukola okwa nkorre amankono aga okulamia omuntu olwa Sabato. 22 Ni aeniki Muusa yawa-aa endagirra eya okuira awaana wiinyu awekizia enyangu (ni, ni kuri kuwuene, ni waaguukwa wiifu, otari Muusa niwo awawa-aa endagirra eyo namba ni Muusa yawanga na akiari okuiwulwa), kandi muira awaana enyangu namba nyanga olwa Sabato. 23 Ni kuri mbwe muira awaana enyangu kugia nyanga olwa Sabato, mala kugere mutuusie ekia endagirra eya Muusa ewoola, katio enda ziinyu ziyia ni inze kolaki ni ndamiizie nyanga olwa Sabato? 24 Mureke okufwa okukenga-ukenga ekiina ni muwarra mala ewintu ewiwonwa na amiiso. Ni mukenge ekiina nikulondokana no owuene owua amangʼana.”
Awantu awangi waganyire mbwe Yesu ari Meesia
25 Ku enyinga ezio awandi ku awa Yerusaleemu waatanika okuwuuzia watino, “Omuntu ono ngʼanio omuntu owa awakangasi wiifu waagala mbwe aitwe oria? 26 Na mpano nyingeeno ari ano kandi agamba-gamba-ugamba-gamba na awantu owuyanga, ni kiwulao ekia wamiire okumukorra. Kusi awakangasi awa Awayaudi woona nyingeeno waganyire nae mbwe iye nio Meesia? 27 Ni ifwe tumanyire mbwe Meesia na ariiza, awulao namba omuntu omulala orimanya owaawu aa aema. No omuntu ono iye tumanyire owaawu aa aema, kutio ngaesa okuwa Meesia.” 28 Nikuemao, na akiagia emberi okugerera mu ekaalu, Yesu yawoola no omwoyo ogwa kungulu otino, “Ee, mpao muwoola mbwe mummanyire kandi mbwe mumanyire aa nyema. Ni muwe no okumanya mbwe ngʼanyakaaza ano ku amaani gange omwene yaaya. Soifu Katonda ori kuwuene nio owantuma. Inywe ngamumumanyire, 29 ni inze mumanyire aeniki nio owa nyaemereko kandi nio owantuma.” 30 Olwa awakangasi awa Awayaudi waamuwurra na awoola otio, waagalanga okumuamba. Kukawa kutio, awulao omuntu namba omulala owamutaako okukono, aeniki enyinga ezia Katonda yata mbwe aaza okuambrwamo ziawanga ni zikiari okutuuka. 31 Ni kukawa kutio, owungi owua awantu mu omurima ogwo, waawa no okuganya ku Yesu. Wawoola watino, “Kutio olwa Meesia ariiza, arikola ewintu ewikate-kaate okukira ewia omuntu ono akola?”
Awakangasi awa Awayaudi waagala okuamba Yesu
32 Awafarisaayo waawurra kiomo omurima ogwa awantu waamonyerezianga amangʼana gano ku Yesu agati yaawu. Kutio iwo alala na awakangasi awa awoozia, waatuma awarinzi awa ekaalu wagie wa-ambe Yesu. 33 Yesu yawalaga otino, “Nkiaaza okuwa ni inywe ku emienzi gindi emitoono, nikuemao nyiza okuirana ku Soifu owantuma. 34 Murinyaagala, ni ngamurintuukra; kandi aa nyiza okugia okuwa, ngamuesa okutuukao.” 35 Awakangasi awa Awayaudi waatanika okuwuuzia agati yaawu aweene watino, “Aa omuntu ono aagala okugia na ai, aa awoola mbwe ngatuuza okumutuukra? Kusi aagala okugia mu ewialo ewia awantu wiifu waatanyika wagia wamenya agati eya Awagiriiki, agie agerere Awagiriiki awari eyo? 36 Ekia atulaga niki na awoola mbwe, ‘Murinyaagala ni ngamurintuukra’ kandi mbwe, ‘Aa nyiza okuwa ngamuesa okutuukao’?”
Okuuza okwa Omwoyo Omweru ogwa Katonda
37 Owuire owutuukre owua omugomo ogwa okumenya mu ewigiti, owuawanga owunene ino, Yesu yaimerra nikwo awoola no omwoyo ogwa kungulu otino, “Na ario omuntu owurra owulwo, mureke anyizeko mu-ee amanzi anywe. 38 Endagano ewoola mbwe omuntu-umuntu oweere no okuganya ku inze, amanzi agaesana owulamu owutariwua gaaza okumufumako ni gaika ki amanzi aga mu oluuzi.” 39 Ku okuwoola otio, Yesu yagamba-gambanga ku Omwoyo Omweru ogwa Katonda owa awantu awari no okuganya ku iye waazanga okutuukra lunyima. Kutuuka enyinga ezio, Katonda yawanga na akiari okuesania Omwoyo gwae Omweru aeniki Yesu yawanga na akiari okuiraniziwua owunene owua yawanga nawuo kale.
Awantu wagawuuke ku owa Yesu ari
40 Awandi ku awantu awo, olwa waamuwurra na awoola amangʼana ago, waawoola watino, “Kuwuene omuntu ono no Omugambi owa Katonda owa tumiire okuwa ni turindirra.” 41 Na awandi woona waawoola watino, “Ari Kristo.” Na awandi woona waawanga ni wakiawuuzia watino, “Kristo aesa okuwa mbwe aema Galiili otie? 42 Kane endagano ngewoola mbwe Kristo aaza okuuza okuema mu oluganda olwa Daudi kandi mbwe aaza okuiwulwa Bethleemu, omugizi ogwa Daudi yakomeramo?” 43 Kutio amaingirizio aga awantu gaagawukana ku amangʼana aga Yesu. 44 Awandi waagalanga okumuamba, na awulao omuntu namba omulala owamutaako okukono. 45 Owutuukre, awarinzi awa ekaalu wairana ku Awafarisaayo na awakangasi awa awoozia. Olwa waatuuka, waawawuuzia watino, “Ekigera ni mutamureetere niki?” 46 Awarinzi awo waawairania watino, “Awulao-uwula omuntu omiire okugamba-gamba geeza ki omuntu oria!” 47 Awafarisaayo waairania awarinzi awo watino, “Owuo inywe mwona omuntu oyo amiire okuwasemerezia? 48 Arioko omukangasi namba Omufarisaayo omulala owa muwuine na amuganyako? 49 Awulao namba omulala! Omurima ogwa awantu awatamanyire ensikirra ezia Muusa wano, niwo awamuganyako. Iwo Katonda yamala okuwafuuwa.” 50 Nikodeemo owawanga na amiire okugiako ku Yesu owuire oria yawanga omulala ku Awafarisaayo awo. Yawuuzia awiina waae awo otino, 51 “Endagirra iifu lwona etuganyiire okukengera omuntu ekiina na akiari okuetwa awantu wawurre ekia omwene awoola?” 52 Awafarisaayo awiina waae awo waamuirania watino, “Kuwonekana mbwe iwue oona oema Galiili. Warrako mu endagano mpoola, owone na ario omugambi owa Katonda omiire okuemako Galiili okuemera ri?” 53 Nikuemao, omuntu ki omuntu yafuma ao ataao na agia engo waae.
1 Awantu ni waamala okugia mu emigizi giawu, Yesu iye yagia ku ekigiri ekia Zaituuni.
Omukazi owa-ambwa mu owusoodani
2 Enkio walwo kunkio kumagambaazi, Yesu yairana mu olwanyi olwa ekaalu. Awantu awangi ino wamuikumiako aa yawanga kandi Yesu yaikala ansi atanika okuwagerera. 3 Ni yagianga emberi no okugerera, awagerezi awa endagirra na Awafarisaayo wandi waamureetra omukazi owa-ambwa mu amiiso ngalulani na ari ku iseero no omusaaza otari owaae, mala wamuimerezia emberi wa Yesu. 4 Waalaga Yesu watino, “Omugerezi, omukazi owa owona ono ya-ambrwe mu amiiso ngalulani na ari ku iseero no omusaaza otari owaae. 5 Mu endagirra ziifu, Muusa yatusikirra mbwe omukazi ki ono, tumukube na amawaale tumuite. Ni iwue, tulageko ekia owoola ku ekingʼana kino?” 6 Waakola no okuwuuzia kuno, ki omutego kugere watuukre ekintu ekia waaesanga okumuingirra nakio. Ni Yesu yaikirra ansi atanika okujoja ne ekiala kiae ansi ku ilowa. 7 Olwa awantu wano waagia emberi okumuwuuzia ekingʼana kino, yaimerra kungulu awalaga otino, “Na ario omuntu ku inywe ao okiari okukola owuoni, oyo awe mbwe nio osooka okumukuba ni iwaale.” 8 Ni yamala okuwoola otio yaikirra kandi atanika okujoja ansi ku ilowa. 9 Olwa Awagerezi awa endagirra na Awafarisaayo wano waawurra otio, waatanika okufuma omulala-lala ni wagia, okutanikra ku awanene waawu, nawuno wawua chwe. Owasigala ao, no omukazi oyo engʼene. 10 Yesu yaimerra kungulu awuuzia omukazi oyo otino, “Mukaziiwue, awantu awakuingiriire waria wagiirei?” 11 Omukazi oyo yamuirania otino, “Wawula ano omukangasi.” Nikuemao Yesu yoona yamulaga otino, “Noona ngʼanyiza okukengera ekiina, yaaya. Gia, no oreke owuoni ilala.”
Yesu nio owueru owua ekialo
12 Yesu yagia emberi okugerera awantu mu ekaalu na awoola otino, “Inze ni inze owueru owumurika awantu mu ekialo. Omuntu-umuntu onondere ngaaza okugenda-genda mu ekierema yaaya, ni aaza okuwa no owueru owureeta owulamu.” 13 Awafarisaayo waamuirania ni wamulaga watino, “Nyingeeno na mpano oigamba-gambako iwue omwene? Amangʼana aga omuntu aiwoolako iye omwene ngʼana amangʼana aga awantu wasugaane waganye nago.” 14 Yesu yawairania otino, “Namba ni kuri mbwe nyiiyamia omwene, okuiyamia kwange okwo kuri kuwuene aeniki inze manyire aa nyaema ni aa nyiza okuirana. Ni inywe ngamumanyire aa nyaema na aa nyiza okugia. 15 Inywe mukenga ekiina no omurengo ogwa awantu niwo awateereo, ni inze ngʼankengera omuntu ekiina yaaya. 16 Ni, ni nkengeere omuntu ekiina, nkikenga mu engira esugaane aeniki ngʼandi omwene yaaya, ni ndi ni Soifu owantuma. 17 Mu endagano iinyu kujojerwe mbwe awantu wawiri ni wasigiike ingʼana, ingʼana erio risugre okuganywako. 18 Inze ngʼanyiisigika inze omwene, no owundi onsigika ku ewintu ewia mboola ni Soifu owantuma.” 19 Nikuemao Awafarisaayo wano waamuwuuzia watino, “Swao oyo ariai?” Yesu yawairania mbwe, “Inywe ngamumanyire kuwuene owa ndi. Namba Soifu oona ngamumanyire. Kuweeko mbwe mumanyire owa ndi kuwuene, kangato mumanyire Soifu oona.” 20 Yesu yawoola amangʼana gano goona na agerera awantu mu ekaalu ni yawanga nyaluwaala olwa esanduuki ezia amasendi agaafumiziwuanga Katonda ziateewua. Kukawa kutio, awulao omuntu owamuamba aeniki enyinga ezia yateerwa okuuza okuambwa ziawanga ni zikiari.
Engerera eya Yesu ngeingirra Awafarisaayo
21 Yesu kandi yainuula ingʼana eria yamala okuwalaga otino, “Nyiza okuwaemako ngie ale kandi muuza okunyagala. Muuza okufwa mu owuoni wuinyu kandi aa nyiza okugia inywe ngamuesa mwagiao.” 22 Kino kiagera awakangasi awa Awayaudi awo waiwuuzia agati yaawu watino, “Kane omuntu ono aaza okuigoga? Andi ekio nikio ekigera na awoola mbwe, ‘Aa nyiza okugia inywe ngamuesa mwagiao.’?” 23 Ni Yesu yagia emberi na awoola otino, “Inywe muemere asi ku ekialo, ni inze nyaema kungulu ku igulu. Muri awantu awa ku ekialo kino, ni inze ngʼandi owa ku ekialo yaaya. 24 Nyamiire okuwalaga mbwe ni mulowere okuganya mbwe ndi owa mboola mbwe ndi, muuza okufwa mu owuoni wuinyu. Kandi ni kuwuene mbwe muuza okufwa mu owuoni wuinyu.” 25 Waamuwuuzia watino, “Iwue ori anu?” Yesu yawairania otino, “Ndi mala owa miire okuweerako ni mbalaga mbwe ndi enyinga zino ziona. 26 Ndi ne ewintu ewingi ewia nyiza nyawawoolako kandi ewia nyiza nyawakengerera nawio ekiina. Omuntu owantuma no omuntu owoola amangʼana agari kuwuene kandi ndaga awantu awa ku ekialo amangʼana aga nyawurra na awoola.” 27 Awantu wano ngawakamanya mbwe yawagamba-gambranga ku Swae owa ku igulu. 28 Kutio Yesu yawalaga otino, “Olwa murigingirizia Omuzia owa Omuntu kungulu, nikwo murimanya mbwe ndi owa mbalaga mbwe ndi. Lwona murimanya mbwe kiwulao ekintu ekia nkola omwene, ni mboola mala amangʼana aga Soifu nio owangerera. 29 Soifu owantuma oyo ari ni inze alala. Akiari okundeka nsigala omwene yaaya, aeniki inze nkola mala ewintu ewimuomerezia enyinga ziona.”
Awayaudi awangi waganyire ku Yesu
30 Ni yagamba-gambanga otio, awantu awangi waawa no okuganya ku iye. 31 Ku Awayaudi awaawanga ni wamiire okuwa no okuganya ku iye, Yesu yawalaga otino, “Ni muisimbiriire ku igerera riange nikwo muuza okuwa awalonzi wange kuwuene. 32 Nikuemao muuza okumanya owuene kandi owuene owuo wuuza okuwasiwula muwe owuyanga.”
Okugawukana okuri ku awaana awa Abraamu awa kuwuene
33 Awantu awo waamuirania watino, “Ifwe turi awiizukulu awa Abraamu, kandi okuemera ri tukiari okuwa awakurumu awa omuntu-umuntu. Katio iwue oreeta otie okuwoola mbwe tuuza okusiwulwa tuwe owuyanga?” 34 Yesu yawairania otino, “Mbalaga kuwuene mbwe omuntu okola owuoni ari omukurumu owa owuoni. 35 Omukurumu no omuntu omugenzi-genzi owula ni iwaga eria okuwa ku omugizi amiire goona. No omuzia oiwuulwe ku omugizi nio owa ku omugizi mu owulamu wuae wuona. 36 Kutio omuntu-umuntu owa Omuzia ateere owuyanga, ari owuyanga kuwuene. 37 Manyire mbwe muri awiizukulu awa Abraamu. Kukawa kutio, muitegere okunyita aeniki emioyo giinyu ngagi-ingiizie amangʼana gange. 38 Mbalaga ewintu ewia miire okuwona emberi wa Soifu, ni inywe mwona mukola ewintu ewia mumiire okuwurra ku soinyu.” 39 Awantu awo waamuirania watino, “Abraamu nio soifu.” Yesu yawalaga mbwe, “Kuweeko mbwe muri awaana awa Abraamu kuwuene, kangato mukola ewintu ewifwanana ne ewia Abraamu yakola. 40 Inywe muagala okunyita aeniki mbalagre owuene owua nyawurra ku Katonda. Mboola mbwe Abraamu ngakakola ewintu ewifwana witio yawa. 41 Inywe mukola ewintu ewia soinyu nio okola.” Awantu awo waalowa wukalu ni wawoola watino, “Ifwe Katonda engʼene nio Soifu, tuwula no owundi.” 42 Yesu yawalaga otino, “Kuweeko mbwe Katonda nio Soinyu kandi mbwe muri awaana waae, kangato mungonziizie. Aeniki inze nyaema ku Katonda kandi nyingeeno katio ndi ano ni inywe. Ngʼani inze omwene owawisia okuuza ku ekialo kuno yaaya, ni, ni Katonda owantuma. 43 Ewia mboola ngawiwaingirra kolaki? Ngawiwaingirra aeniki mulowa okuwurra amangʼana aga mbalaga. 44 Inywe muri awa soinyu Ekikeeno kandi muagala okukola mala ewia soinyu oyo aagala. Iye yawanga omwisi okuemera mu owutanikro. Ngasigika owuene aeniki owuene wumuwulamo. Ni iye ngʼina owuweeyi, owa amangʼana goona aga owuweeyi gaemako, kandi na awoola owuweeyi afwana owoola omunwa ogwa yasimuka nagwo. 45 Kutio, kukawa mbwe inze mbalaga ewintu ewiri kuwuene, mulowa okuganya ni inze. 46 Arioko omuntu ku inywe oesa okuwoola ekintu ekilagana mbwe ndi omwoni? Ni mbalaga owuene otio, ekiwalowera okuganya ni inze katio niki? 47 Omuntu owa Katonda, awurra amangʼana aga Katonda. Inywe ekigera ni ngamuwurra agaae, ni mbwe ngamuri awantu awa Katonda yaaya.” 48 Awakangasi awa Awayaudi awo waamuirania watino, “Ni tuwoorre mbwe ori Omusamaria kandi mbwe oriko ekikeeno, ao otio tukaweeya?” 49 Yesu yawairania otino, “Inze ekikeeno ngakindimo yaaya. Inze mpa Soifu owuti, ni inywe ngamumpeere owuti yaaya. 50 Inze ngʼanyiagarra okueewua owunene na awantu yaaya, ni ni Soifu Katonda omukengi owa ekiina nio onyagarra owunene. 51 Mbalaga kuwuene mbwe no omuntu-umuntu arindre amangʼana gange gano, ngarifwa yaaya.” 52 Olwa awakangasi awa Awayaudi waawurra Yesu na awoola otio, waamulaga watino, “Nyingeeno tumanyire kuwuene mbwe kane oriko ekikeeno! Abraamu na awagambi awakulu awa Katonda woona waafwa. Iwue oesa otie okutulaga mbwe omuntu-umuntu orindre amangʼana gaao ngarifwa? 53 Kusi owuo oitoola omukaate okukira guukwa iifu Abraamu? Iye yafwa mala kiomo awagambi awakulu woona waafwa. Oingirizia mbwe iwue ori anu iwue?” 54 Yesu yawairania otino, “Ni kuri mbwe nyiitaako owunene inze omwene, owunene owuo wuwula ne emirimo. Ni, ompa owunene ni Katonda Soifu, owa muwoola mbwe ari Katonda iinyu oyo. 55 Kukawa mbwe inywe ngamumumanyire, inze mumanyire geeza, aa ni nyiizukiire nyawoola mbwe ngʼamumanyire, nkawa omuweeyi ki inywe. Ee, mumanyire kandi nindre amangʼana gaae. 56 Guukwa iinyu Abraamu yasangaala ino ni yaingirizianga okuwona amiire aga okuuza kwange. Yakuwona kandi yawa ne ekisangaalo.” 57 Awakangasi awa Awayaudi awo waamuirania ni wamulaga watino, “Iwue okiari namba okutuusia emiaka amakumi ataanu, no owoola mbwe omiire okuwona Abraamu?” 58 Yesu yawairania otino, “Kuwuene mbalaga mbwe, nyawangao ni Abraamu akiari okuiwulwa.” 59 Olwa awantu wano wamuwurra na awoola otio, waatoola amawaale mbwe wamukube nago. Ni Yesu yawaiwisako aema mu olwanyi olwa ekaalu owateekako.
Yesu alamiizie omuwuunu
1 Ni Yesu yagenda-gendanga, yawona omuntu omuwuunu owaiwulwa na ari omuwuunu. 2 Awalonzi waae waamuwuuzia watino, “Omugerezi, agati ya omuntu ono na awiiwuzi waae, owakola owuoni owuagera no omuntu ono awa omuwuunu naanu?” 3 Yesu yawairania otino, “Yaaya, awulao agati yaawu owakola owuoni owuagera no omuntu ono awa omuwuuwu otino. Ni kino kiaikola kugere amaani aga Katonda gaaze gawonwe ni gakola emirimo ku omuntu ono. 4 Ne ekialo kikiari omuwasu paka tukole emirimo egia Katonda yantuma okukola aeniki ekierema kiiza aa awulao ooza okukola emirimo. 5 Ni nkiari ku ekialo kuno, ni inze owueru ku awantu awa ku ekialo.” 6 Ni yamala okuwoola otio, yafuuza amate ansi, akonya itosi na amate nikuemao atoola itosi erio awaka ku amiiso aga omuntu omuwuunu oyo. 7 Nikuemao yalaga omuntu oyo otino, “Fuma ano ogie oozie ekieni kiao mu ekituko ekietwa Siloamu.” (Eriina Siloamu rilagana mbwe okutumwa.) Kutio omuntu oyo yafuma agia aozia ekieni kiae airana na amiiso gawona. 8 Olwa awantu awaawanga ni wamenyere a-ampi nae alala na awantu awaamuwonanga na asawa-sawa awantu ewintu waamuwona na awona, waaiwuuzia aweene mbwe, “Ono ngʼanio omuntu owaweerenga na asawa-sawa awantu ewintu oria?” 9 Awandi waaganya mbwe, “Ee, ni iye.” Na awandi woona waalowa ni wawoola watino, “Yaaya, ono ngʼani iye. Okufwanana nikwo wafwanana.” No omuntu oyo yawalaga kangi otino, “Ono ni inze oyo.” 10 Olwa yawoola otio, awantu awo waamuwuuzia watino, “No owoola otio, kane amiiso gaao gataniike okuwona na ngiraaki?” 11 Omuntu ono yawairania na awoola otino, “Omuntu owa waeta mbwe Yesu nio owakonyere itosi na amate gaae, atoola itosi erio awaka ku amiiso gange nikwo andaga mbwe ngie nyozie ekieni kiange mu ekituko ekietwa mbwe Siloamu. Olwa ngiire nyozia-uozia ekieni kiange otino, amiiso gange gaiguuke ntanika okuwona.” 12 Waamuwuuzia watino, “Omuntu oyo ariai?” Ni iye yawairania otino, “Inze ngʼamanyire aa agiire.” 13 Nikuemao awantu awo waatoola omuntu owawanga omuwuunu ono wamuira ku Awafarisaayo. 14 Owuire owua Yesu yaigurrao amiiso aga omuntu ono wuawanga owuire owua Sabato. 15 Awafarisaayo wano woona waawuuzia omuntu ono kiomo amiiso gaae gataniike okuwona. Omuntu oyo yawairania otino, “Yesu nio otoorre itosi ata mu amiiso gange. Ngiire ngaozia kandi nyingeeno katio mbona.” 16 Awafarisaayo wandi waawoola watino, “Omuntu owa owoola oyo, ngʼari omuntu oemere ku Katonda yaaya, aeniki akola emirimo egitasugaane gikolwe olwa Sabato.” Kukawa kutio awandi ku iwo waawawuuzia watino, “Omuntu ono na ataemere ku Katonda, akakola amankono agafwana gatio otie?” Kutio okugawukana kwawaao agati ya Awafarisaayo wano. 17 Owutuukre, Awafarisaayo waaeta omuntu owawanga omuwuunu oria watanika okumuwuuzia kandi watino, “Iwue ekia ooza wawoola ku omuntu ono niki? Ee, ni iwue aiguuleo amiiso gaao.” Omuntu oyo yawairania otino, “Oria no omugambi owa Katonda.” 18 Awakangasi awa Awayaudi wano ngawakaganya mbwe omuntu owawanga na awona oyo yawanganga omuwuunu. Okwo kwagera waeta awiiwuzi waae waaza emberi waawu. 19 Nikuemao waawawuuzia watino, “Ono no omwana iinyu? Ni iye owa muwoola mbwe yaiwulwa na ari omuwuunu? Ni kuri kutio, kuweere kutie mbwe nyingeeno awona?” 20 Awiiwuzi awo waawairania watino, “Ifwe tumanyire mbwe ono no omwana iifu kandi mbwe twamuiwula na ari omuwuunu. 21 Ni kiomo areetere okuwona nyingeeno namba omuntu omuiguuleo amiiso, ifwe ngatumanyire! Mumuwuuzie awalage aeniki ari omuntu mukulu, oesa okuwoola ekimuikoriire iye omwene.” 22 Awiiwuzi waae waawoola watio aeniki waatianga awakangasi awa Awayaudi aeniki awakangasi wano waawanga ni wamiire okuwisia mbwe omuntu-umuntu oganyire mbwe Yesu nio Kristo omulowoole owa Katonda, arumusiwua ilala mu esinagoogi. 23 Kino nikio ekiagera awiiwuzi waae ni wawoola mbwe, “Mumuwuuzie awalage aeniki ari omuntu mukulu.” 24 Waaeta omuntu owawanga omuwuunu ono olwa okuwiri wamulaga watino, “Katonda, otari omuntu ono, nio osugaane o-ee owunene, aeniki omuntu ono iye tumanyire mbwe ari omwoni.” 25 Ni iye yawairania na awoola otino, “Inze ngʼamanyire ni kuri mbwe Yesu oyo ari omwoni nakuwa yaaya. Ne ekintu ekilala ekineene ekia manyire ni mbwe nyawanga omuwuunu, ni nyingeeno mbona!” 26 Nikuemao waamuwuuzia watino, “Yakukorraki? Yaiguulao amiiso gaao otie?” 27 Omuntu oyo yawairania otino, “Kane ngʼamiire okuwalaga kiomo yaiguulao amiiso gange ni mulowere okuganya na amangʼana gange. Ekigera ni muagala mbwe mbalage kandi niki? Kusi mwona muagala okuwa awalonzi waae?” 28 Waatanika okumurigizra amangʼana aga amanyego ni wawoola watino, “Ni iwue omulonzi waae, ifwe turi awalonzi awa Muusa! 29 Ifwe tumanyire mbwe Katonda yagamba-gamba ni Muusa. No omuntu ono, iye ngatumanyire namba aa aemere.” 30 Omuntu oyo yawairania otino, “Awiifu agiinyu ago katio makalu! Owuo muwoola mbwe ngamumanyire aa omuntu ono aemere, ni kandi muwona na aiguuleo amiiso gange! 31 Ifwe tumanyire mbwe okuemera ri Katonda ngategerezia okusawa okwa omuntu omwoni. Okusawa okwa omuntu omueere owuti kwengʼene nikwo okwa ategerezia. 32 Awulao omiire okuwurrako mbwe omuntu agerre amiiso aga omuntu owaiwulwa omuwuunu ni gawona. 33 Kuweeko mbwe omuntu ono ngakaema ku Katonda, ewulao-uwula engira eya akakorremo ekintu ekifwanana ne ekia ankoriire kino.” 34 Olwa awakangasi awa Awayaudi awo waawurra omuntu oyo na awalaga otio, waamuirania no okusu ni wawoola watino, “Wonako omuntu omwoni owaiwulwa mu owuoni ono. Owuo iwue oona oagala okutugerera!” Nikuemao waamurumusia omwo.
Okuwa omuwuunu mu amangʼana aga Katonda
35 Yesu yawurra mbwe awantu awo warumuusie omuntu owa yaigulao amiiso oyo. Olwa yamuagaana, yamuwuuzia otino, “Mberi ori no okuganya ku Omuzia owa Omuntu?” 36 Omuntu oyo yamuirania otino, “Ndage Omuzia owa Omuntu oyo kugere muganyeko.” 37 Yesu yamulaga otino, “Wamiire okumuwona, kandi nio ogamba-gamba ni iwue ono.” 38 Nikuemao yamuikirra no owuti mala amulaga otino, “Omwami, nganyire ku iwue.” 39 Owutuukre, Yesu yalaga awantu awaawanga ao otino, “Okuuza kwange kureeteere awantu ekiina, kugere awantu awa amiiso gaawu mawuunu watanike okuwona, na awaingirizia mbwe wawona, iwo wawe awawuunu.” 40 Olwa Awafarisaayo wandi awaawanga nae ao waawurra ekia yawoola ekio, waamuwuuzia watino, “Owuo owoolaki ekio? Kusi ifwe twona turi awawuunu?” 41 Yesu yawalaga otino, “Kuweeko mbwe muri awawuunu, kangato Katonda ngawa-ambira owuoni, ni aeniki aweene muieta mbwe amiiso giinyu gawona, Katonda awa-ambra owuoni owua mukola.”
Olugero olwa omwayi owa amagondi omulootu
1 Yesu yagia emberi na awalaga otino, “Mbalaga kuwuene mbwe omuntu otalonda ekikulo na aingira mu ekikaari ekia amagondi, ni iye amaala oluwago yagwa munsi, omuntu oyo no omwiwi kandi omusakuzi. 2 Omuntu oingirra mu ekikulo na aingira mu ekikaari, nio omwayi omwene amagondi. 3 Omurinzi amuigurrao ekikulo kandi amagondi gaae gamuwurra na agamba-gamba. Aeta amagondi gaae na amiina gago kandi agakangatra na agafumia enze eya ekikaari. 4 Na amiire okugafumia enze, akangata emberi wago, ni igo gamulonda enyima aeniki gamanyire omwoyo gwae. 5 Ngagaaza gaalonda omuntu owa gatamanyire. Ni gawuine omuntu omugeni owa gatamanyire, gamusomoka ni gamuemako aeniki ngagamanyire omwoyo ogwa omuntu omugeni.” 6 Yesu yagamba-gamba nawo mu olugero luno, ni ngawakawurra ekia yawalaganga. 7 Yesu yawalaga kandi otino, “Kuwuene mbalaga mbwe ni inze ekikulo ekia amagondi galonda. 8 Awantu awaansookera woona waaza ni waisemerezia mbwe waazre okurinda amagondi. Iwo waawanga awiiwi na awasakuzi, kandi amagondi gaalowa okuwategerezia. 9 Inze ni inze ekikulo. Omuntu-umuntu ombitiireko na aingira, arilama. Omuntu oyo aaza okuwa owuyanga okuingira munsi no okufuma enze kandi aaza okutuukra owuayiro. 10 Omwiwi iye aaza mala okuiwa, okuita no okuona ewintu. Ni inze nyaaza kugere awantu watuukre owulamu, owulamu owusugre owutakeeyiremo ekintu. 11 “Ni inze omwayi omulootu. Omwayi omulootu afumizia amagondi gaae owulamu wuae. 12 Omwayi omujoje, iye ngatoola amagondi ki agaae. Kutio na awuine ensisi ne eeza, asomoka yareka amagondi. Ensisi egwa ku amagondi kandi amagondi gatanyika. 13 Arumuka aeniki iye ari mala omujoje otawurra amagondi owululu. 14 “Inze ni inze omwayi omulootu. Manyire amagondi gange kandi amagondi gange goona gammanyire. 15 Soifu Katonda ammanyire kandi noona mumanyire, kandi nyifumiizie okufwira amagondi gange. 16 Ndi na amagondi gandi agatari aga ekikaari kino. Goona gaaza okuwurra omwoyo gwange kandi gaaza okuizoga ni gano gawe olwizo olulala oluri no omwayi omulala. 17 Soifu Katonda angonziizie aeniki nganyire okufumia owulamu wuange. Ni miire okufumia owulamu wuange, mbutuukra kandi nyawa omulamu. 18 Awulao omuntu oesa okuntoolako owulamu wuange. Omwene ni inze owufumia ku okuagala kwange. Ndi na amaani aga okuganya okufwa na aga okuirana nyawa omulamu kandi. Soifu Katonda nio owansikirra mbwe nyize nkole otio.” 19 Ku okuwoola otio, okugawukana kwawaao agati ya awakangasi awa Awayaudi. 20 Owungi wuawu waawoola watino, “Katio ngamuwurrako ewia awoola, omuntu ono kane ilalu rimuambre kandi ariko ewikeeno. Kiwulao ekigera ni tutegerezia amangʼana gaae.” 21 Na awandi waawoola watino, “Awiifu omuntu ori ne ewikeeno ngaaza yagamb-gamba otio, yaaya. Ekikeeno kikaiguuleo otie amiiso aga omuwuunu?”
Awakangasi awa Awayaudi walowere amangʼana aga Yesu
22 Nikuemao, gwawangao omugomo ogwa okuingirizia amiire aga ekaalu yaeruziwua Yerusaleemu. Ziawanga mu amiire aga entwigo 23 kandi kwatuukra Yesu ni yawanga na agenda-genda mu olwanyi olwa ekaalu, asi aetwa mbwe ekiwiidi ekia Solomooni. 24 Awakangasi awa Awayaudi waamuikumiako watanika okumuwuuzia watino, “Tuuza okuweerako ni tuiwuzia-wuuzia otino ku iwue kutuuka ri? No ori Meesia ngotulaga-ulaga kalala kugere tumanye!” 25 Yesu yawairania otino, “Miire okuwalaga ni mulowere okuwa no okuganya. Amankono aga nkola na amaani aga Soifu Katonda goona galagana owa ndi. 26 Ngamuri no okuganya aeniki ngamuri amagondi gange. 27 Amagondi gange gategerezia omwoyo gwange, gammanyire kandi gandonda. 28 Nga-aa owulamu owutariwua kandi ngagarifwa. Awulao-uwula omuntu oesa okugatoola mu amakono gange. 29 Soifu Katonda owawata mu amakono gange ari na amaani okukira ewintu wiona. Kutio awulao-uwula omuntu ooza yagatoola mu amakono aga Soifu Katonda. 30 Inze ni Soifu Katonda turi ekintu ekilala.” 31 Olwa yawoola-uwoola otio otino, awakangasi awa Awayaudi kandi waatoola amawaale mbwe wamukube nago. 32 Ni Yesu yawalaga otino, “Miire okuwakorra ewintu ewikate-kaate ewingi, na amaani aga Soifu Katonda, muwona na amiiso. Kutio mundageko ekilala ekia muagala okunkubra na amawaale?” 33 Iwo waamuirania watino, “Ngatuagala okukukuba namba ku ekilala ku ewia omiire okukola wino, ni tuagala okukukuba aeniki oona eriina eria Katonda. Iwue omuntu-umuntu ono okaifwanania ni Katonda otie?” 34 Yesu yawairania otino, “Mukawoolaki ku amangʼana agaajojwa mu Ensikirra ziinyu agawoola mbwe, ‘Inze Katonda mboorre mbwe muri katonda.’ 35 Ee ni kuwuene mbwe Katonda yaeta awantu awaya-aa endagano yaae mbwe wari katonda. Kiomo tumanyire mbwe endagano ngeonwa, 36 muingirizia mutie ku omuntu owa Katonda omwene nio owalowola amutengeka ki owaae omwene kandi amutuma ku ekialo? Katio muingirizia mbwe mukola geeza okunyingirra mbwe nyona eriina eria Katonda ni mboola mbwe, ‘Ndi Omuzia owa Katonda?’ 37 Ni kuri mbwe ngʼankola ewintu ewia Soifu Katonda akola, ao otio mulowe okuwa no okuganya ku inze. 38 Ni, ni nkola emirimo egia Soifu Katonda, namba ni mutaweere no okuganya ku inze, muwe no okuganya ku amankono ago mbenanu. Kandi ni mukorre mutio, muuza okumanya muwule ni kaoozi, mbwe Soifu Katonda andimo kandi noona murimo — turi ekintu ekilala.” 39 Awakangasi awa Awayaudi kandi waageezaania mbwe wamuambe, ni Yesu yamizuka mu amakono gaawu agia. 40 Yesu yairana enyima kandi agia a-ambuka oluuzi olwa Yordaani, agia akola okuweera asi aa Yowaana Omubatiisi yawanga na abatiisa awantu kale, 41 kandi awantu awangi waamugiako. Waawoola agati yaawu aweene watino, “Kukawa mbwe Yowaana ngakakola amankono namba kalala, na amangʼana goona aga yawoola ku omuntu ono gari kuwuene.” 42 Awantu awangi ino awaawanga ao waawa no okuganya ku Yesu.
Owulwire owua Lazaaro
1 Yawangao omuntu wundi ku omugizi ogwa Bethania owaetwanga mbwe Lazaaro. Yawanga na amenyere Bethania eyo ni waawamwawu waae awekiala Maaria ni Mariitha. Omuntu ono nyanga omuwiri gwamukuba wukalu ino. 2 Maaria wamwawu Lazaaro ono, nio owa lunyima yafuka amavuta ku amagulu aga Yesu, nikuemao atanika okugaeya ne emvwiri ziae. 3 Kutio, waamwawu Lazaaro awekiala wano waatumra Yesu amangʼana mbwe, “Omwami, Lazaaro omwiko waao owa ogonziizie ari omulwire ino.” 4 Olwa Yesu yawurra omutumwa ogwo, yalaga awalonzi waae otino, “Owulwire wuno ngawuuza okuita Lazaaro ilala, yaaya. Ni kuno kuikorre oku-aa Katonda owunene kandi kugere Omuzia owa Katonda aeewue owunene.” 5 Yesu yawanga na agonziizie Lazaaro alala ni waamwawu waae Maaria ni Mariitha. 6 Kukawa mbwe yawagonzia otio, olwa yawurra mbwe Lazaaro ari mulwire, yamala amiire awiri nikwo afuma na agia aa Lazaaro.
Okufwa okwa Lazaaro
7 Nikuemao, Yesu yalaga awalonzi waae otino, “Mutuirane Yudeea.” 8 Awalonzi waae waamuirania watino, “Omugerezi, oagala mbwe tuirane Yudeea ni izuuzi ano awakangasi awa Awayaudi waagalanga okukuba eyo na amawaale?” 9 Yesu yawairania mu olugero otino, “Omuwasu ngaguri ne enyinga ikumi ni iwiri ezia okukola emirimo? Omuntu ogenda-genda omuwasu ngaiguunya yaaya aeniki awona no owueru owumurika ekialo kino. 10 Ogenda-genda owuire iye aiguunya aeniki agenda-genda aa owueru wuwula.” 11 Ni Yesu yamala okuwalaga otio yagia emberi na awalaga otino, “Omwiko iifu Lazaaro ari mu endoolo agona. Ni ngenda eyo okumulamusia.” 12 Awalonzi waae waamuirania watino, “Omwami, ni kuri mbwe ari mu endoolo agona, kane aaza okugia geeza.” 13 Yesu iye yawanga na agamba-gamba ku okufwa okwa Lazaaro, na awalonzi waae iwo waingirizianga mbwe yagamba-gambanga ku endoolo ezia awantu wagona zino. 14 Kutio Yesu yawalaga owuigoloole otino, “Lazaaro amiire okufwa, 15 kandi nsangaarre ino mbwe okwo kuikorre ni mbula a-ampi ao, aeniki okwo kuuza okugera muwe no okuganya ku inze. Ni mutugie aa ari.” 16 Thomaasi (owalukwa eriina Mulongo) yalaga awalonzi awiina waae otino, “Mutugie no Omwami twona, aa namba na agia okuitwa, tugie tufwe nae.”
Yesu awoorre mbwe nio okuziuka kandi nio owulamu
17 Olwa Yesu na awalonzi waae waatuuka a-ampi no omugizi, yatuukra Lazaaro na amiire okumala amiire ane mu iwuuta omwa ya-awirwamo. 18 Omugizi ogwa Bethania gwawanga owuliire owukasuga emaeli iwiri okuema Yerusaleemu. 19 Kwatuukra na Awayaudi wangi ino waaza Bethania, aawu Maaria ni Mariitha okuwaoreezia emioyo ku okuteesia Lazaaro wamwawu. 20 Olwa Mariitha yawurra mbwe Yesu aaza, yafuma okugia okumuaganra, ni Maaria iye yasigala engo. 21 Mariitha yalaga Yesu otino, “Omwami, kuweeko mbwe wawerenga ano, wamwifu ngakafwire yaaya! 22 Ni manyire mbwe namba nyingeeno Katonda aaza okuku-aa ekintu-ukintu ekia omusawire.” 23 Yesu yamuirania otino, “Wamwinyu aaza okuziuka awe omulamu.” 24 Maritha yamuirania otino, “Manyire mbwe aaza okuziuka nyanga olwa owuire owua owutuuko.” 25 Yesu yamulaga otino, “Inze ni inze oziusia awantu kandi ni inze o-aa awantu owulamu. Omuntu-umuntu ori no okuganya ku inze aaza okuwa omulamu kandi, namba ni kuri mbwe amiire okufwa. 26 Kandi omuntu-umuntu ori omulamu na aweere no okuganya ku inze ngarifwa. Mberi oganyire na amangʼana ago?” 27 Mariitha yamuirania otino, “Ee Omwami, ndi no okuganya mbwe iwue ni iwue Meesia, Omuzia owa Katonda, owawanga na asugaane aaze ku ekialo.”
Amaziga aga Yesu gayookere
28 Ni Mariitha yamala okuwoola otio, yairana engo agia aeta Maaria na awantu watamanyire amulaga otino, “Omugerezi amiire okuuza ari a-ampi ano akueta.” 29 Olwa Maaria yawurra amangʼana ago yaema afuma wuangu-wuangu okugia okuaganra Yesu. 30 Yesu yawanga na akiari okuingira ku omugizi ogwa Bethania, ni yawanga na akiari mala aa Mariitha yawanga na amurekere. 31 Awayaudi awaawanga ni Maaria mu enyumba ni wamuoreezia omwoyo waafuma okumulonda olwa waamuwona na afuma enze wuangu-wuangu. Iwo waaingirizianga mbwe owuo afuma agia ku ekiwaga ekia wamwawu okurra. 32 Olwa Maaria yatuuka aa Yesu yawanga mala amuwona, yakuba ansi amasigamo atanika okuwoola otino, “Omwami, kuweeko mbwe owerenga ano, wamwifu ngakafwire yaaya!” 33 Olwa Yesu yamuwona na arra wululu, alala na Awayaudi awaaza okumuoreezia omwoyo woona ni warra wululu otio, yawurra owululu kandi yainyaasia ino mu omwoyo gwae. 34 Yawawuuzia mbwe, “Mumuawiirei?” Awantu awo waamuirania watino, “Omwami iza tugie owone aa tumuawiire.” 35 Yesu yarra amaziga gayooka. 36 Okwo kwagera Awayaudi awaawanga ao wawoola watino, “Awiifu muwoneko kiomo yawerenga na agonziizie Lazaaro!” 37 Na awandi ku iwo waawoola watino, “No omuntu ono yaiguulao amiiso aga omuntu omuwuunu, ngaeserenga okuigarra olumbe luno lureke okuita Lazaaro?”
Yesu aziuusie Lazaaro
38 Amasaasra kandi ga-amba Yesu agia ku ekiwaga aa waawanga ni wamuawiire. Ekiwaga kiawanga iwuuta eria iwaale riteerwe ku omunwa. 39 Yesu yalaga awantu awaawangao awo otino, “Mutooleo oguwaale oguri ku omunwa ao ogwo.” Ni Maritha wamwawu Lazaaro yamuirania otino, “Omwami nyingeeno katio awunya ekivundu aeniki amiire okumala amiire ane mu iwuuta.” 40 Olwa yawoola otio Yesu yamuirania otino, “Ngʼamberenga ni miire okukulaga mbwe no oweere no okuganya, ooza okuwona amaani aga Katonda?” 41 Kutio waatoolao oguwaale ogwo. Nikuemao Yesu yawarra kungulu awoola otino, “Soifu Katonda, nkuikaziizie aeniki otegerezia okuagala kwange enyinga ziona ezia nkusawire. Nyingeeno nkusawa mbwe olagane amaani gaao kugere awantu wano wagawone. 42 Manyire mbwe ompurra enyinga ziona. Ni nkusawa no omwoyo oguri kungulu otino kugere awantu awaimeriire ni inze ano wano, wawe no okuganya mbwe ni iwue owantuma.” 43 Ni yamala okuwoola otio, yaetania no omwoyo ogwa kungulu otino, “Lazaaro, fuma enze!” 44 Lazaaro yafuma enze na awasaniiwue amagulu, amakono ne ekieni ne enguwo ezia ya-awirwa nazio. Nikuemao Yesu yalaga awantu awo otino, “Mumusiwuleko enguwo ezio mumureke agie.”
Awakangasi awa Awayaudi waagala engira eya okuita Yesu
45 Owungi owua awantu awaawanga ni waazre okuwona Maaria waawona ekintu ekia Yesu yakola ekio kandi waawa no okuganya ku iye. 46 Na awantu wandi waairana ku Awafarisaayo wagia wawalaga ekia Yesu akorre. 47 Kutio Awafarisaayo na awakangasi awa awoozia waaikazia ekiina alala na awagaaka awa Awayaudi waiwuuzia watino, “Ekia tuesa okukola niki, nikulondokana na amankono amakate-kaate aga omuntu ono akola.” 48 Ni tumuganyiire agie emberi okukola amankono otino, awantu woona waaza okumuganyako. No okwo kuuza kwagera awakangasi awa Awaruumi waaza waaona ekaalu iifu eno alala ne ekialo kiifu kino kiona. 49 Omulala ku awakangasi owa awoozia awa omwaka ogwo, oetwa mbwe Kaifa yawalaga otino, “Awiifu kane kiwulao ekintu ekia mumanyire! 50 Mberi mumanyire mbwe kulootu no omuntu mulala afwiriire awantu wiifu woona, okukira ne ekialo kiifu kiona kionerwe?” 51 Olwa Kaifa yawoola otio ngaakawoola amangʼana gaae omwene yaaya. Ni, kiomo Omukangasi owa awoozia ku omwaka ogwo, yawoolanga mala owugambi owuemere ku Katonda mbwe Yesu aaza okufwira ekialo ekia Awayaudi. 52 Ni ngʼane ekialo ekio kiengʼene, ni yaazanga okufwira kugia awaana awa Katonda awatanyiike mu ewialo wiona, awakumie awate wawe ekintu ekilala. 53 Okuemera nyanga olwo awakangasi awa Awayaudi waatanika okuagala engira eya okuita Yesu. 54 Kutio Yesu yatanika okugenda-genda mu ekialo ekia Yudeea owuiwisi kugere watamuita. Nikuemao yafuma ao agia mu ekitemo kindi ekiri a-ampi ne ekeewa. Yagia ku omugizi oguetwa mbwe Ifraimu, agia akola okuweera eyo na awalonzi waae. 55 Omugomo ogwa Awayaudi ogwa Pasaaka gwawanga ni guri ampi okukolwa. Kutio Awayaudi awangi okuema mu ekialo ekia Israeli kiona, waawanga ni wamiire okuniina Yerusaleemu okugia okuieruyia no omugomo ogwo gukiari. 56 Awantu awaawanga ni waikumiizie muno wano waakubanga amiiso gaawu ku engira ni wakawona Yesu na aaza kandi waaiwuuzia agati yaawu aweene watino, “Awiifu muingirizia mutie, mberi aesa okuuza mu omugomo ogwa mwakuuno guno? Kusi ogwa mwakuuno guno gunamureka enze?” 57 Awakangasi awa awoozia na Awafarisaayo waawanga ni wateereo ensikirra mbwe omuntu-umuntu na awuine Yesu awalage kugere wamuambe.
Maaria awakre amagulu aga Yesu na amavuta
1 Na amiire mukaaga gaawanga ni gakiari kugere omugomo ogwa Pasaaka gutuuke, Yesu yairana ku omugizi ogwa Bethania aa Lazaaro yawanga na amenyere. Lazaaro ono nio owa Yesu yawanga na aziusie amutoola ku awafu. 2 Yesu yaikaziwua okuria okwa igulo kandi Mariitha nio owawanga na a-aa awageni okuria, ni Lazaaro oona yawanga omulala ku awaarianga na awageni awaawanga ni Yesu ku emeesa. 3 Nikuemao Maaria yatoola amavuta agawuya esaami aga naadi agakasuga enusu eya eliita kandi aga iguzi eria kungulu, agafuka ku amagulu aga Yesu nikwo atanika okugaeya ne emvwiri ziae omwene. Okuwunya okulootu okwa amavuta ago kwaizula enyumba eyo yoona. 4 Ni Yudaasi Iskarioti, omulala ku awalonzi waae owa lunyima yamuguzia, yawoola otino, 5 “Ekigera na amavuta ago gataguziiwue amasendi aga omusaara ogwa omuntu akaria ku omwaka omulala, kugere amasendi ago gagawirwe awataka niki?” 6 Yudaasi ngaakawoolanga otio mbwe ya-ambranga awataka amasaasra yaaya, ni yawoolanga otio aeniki yawanga omuwiiki owa amasendi kandi yaiwanga amasendi agaateewuanga mu amakono gaae mbwe awiike. 7 Ni Yesu yamuirania otino, “Mureke okunyaasia omukazi ono. Mureke awake omuwiri gwange amavuta okuguikagia ku owuire owua owuawizi wuange. 8 Awataka awo mukiaza okuwa nawo amiire goona, ni inze ngamuuza okuwa ni inze amiire goona.”
Awakangasi awa awoozia waagala engira eya okuita Lazaaro
9 Ni wino wiaikolanga, omurima ogwa awantu awangi waawurra amangʼana mbwe Yesu ari Bethania kandi waamuuzako. Ngawakaaza okuwona Yesu kwengʼene, ni waaza ino-ino okuwona Lazaaro owa Yesu yaziusia aema ku awafu. 10 Kutio awakangasi awa awoozia waatanika okuagala engira eya wakaitiramo Lazaaro yoona 11 aeniki ku amangʼana aga okuziuka kwae okwo, Awayaudi awangi waawa no okuganya ku Yesu.
Yesu aingiziiwue Yerusaleemu ne ekisangaalo
12 Enkio walwo omurima ogwa awantu awangi awaawanga ni waazre mu omugomo Yerusaleemu waawurra mbwe Yesu ari ku engira agia Yerusaleemu. 13 Kutio waavuna ensagia ezifwanana ne ezia omuti ogwa enaasi, wagia nazio okuagaanra Yesu ni waogerera watino, “Osaana! Asereekwe iye ooza ku eriina eria Omwami Katonda! Omwami owa Awaisraeli asereekwe!” 14 Yesu yatuukra entikiri ekiari embuuka aniina aikalako na agia mala kiomo endagano ewoola mbwe, 15 “Mutawa no owuti inywe awantu awa Yerusaleemu. Muwoneko Omwami iinyu aaza na aniinre entikiri ekiari embuuka.” 16 Awalonzi awa Yesu ngawakamanya ekia ekiaikola kino kialagananga. No olwa Yesu yaziusiwua aema ku awafu kandi aeewua owunene, awalonzi waae waagia wamanya mbwe yakorrwa ewintu ewia yajojwako kale mbwe arikorrwa. 17 Omurima ogwa awantu awaawanga ni Yesu olwa yaziusia Lazaaro okuema ku awafu waagia emberi okulanzia amangʼana aga okuziuka okwa Lazaaro. 18 Awantu awangi awaawurra amangʼana aga amankono aga Yesu yakola gano waagia okumuagaanra. 19 Kutio Awafarisaayo waatanika okuwoola agati yaawu aweene watino, “Muwona, ifwe kiwulao ekia tukola. Ngamuwonako kiomo ekialo kiona kigaluuke kimulonda?”
Awagiriiki wagala okuwona Yesu
20 Awandi ku awantu awaawanga ni wagiire okusawa Katonda Yerusaleemu, mu omugomo ogwa Pasaaka ogwo, waawanga Awagiriiki. 21 Awagiriiki awo waagia ku Piliipo, owawanga na aema Bethsaida mu ekialo ekia Galiili, wamusawa watino, “Omukangasi, tuagiilenga okuwona Yesu.” 22 Piliipo yagia alaga Andereeya amangʼana ago, nikwo waagia alala wairra Yesu amangʼana ago. 23 Yesu yawairania na awalaga otino, “Amiire aga oku-aa Omuzia owa Omuntu owunene gamiire okutuuka. 24 Kuwuene mbalaga mbwe ne emwo eya emere ekiari okugwa mu ilowa efwe, esigala-usigala endala otio. Ni ne efwire, efumia emwo enyingi okukira kiomo yawanga endala. 25 Omuntu ogonziizie owulamu wuae omwene aaza okuwuteesia, no omuntu oregere owulamu wuae ku ekialo kino, iye ariwutuukra mu omulamu owutariwua. 26 Omuntu onkorra paka andonde, kandi asi-uasi aa ndi, awemirimo wange woona wariwaao. Soifu Katonda aaza oku-aa awankorra emirimo owunene.”
Yesu agambe-gambre ku okufwa kwae
27 Yesu yagia emberi na awoola otino, “Nyingeeno omwoyo gwange guinyaasia kandi ngʼamanyire mbwe mboole mbwe, ‘Soifu nunule ku emidambo egiri emberi wange gino?’ Yaaya, kino nikio ekiandeeta okukola, kutio ngʼanyiza okuwoola ekintu. 28 Soifu Katonda, aa eriina riao owunene!” Nikuemao, omwoyo gwaema ku igulu ogwawoola gutino, “Miire oku-aa eriina riange owunene kandi nkiaza okuri-aa owunene.” 29 Omurima ogwawanga ao gwawurra omwoyo ogwo kandi waawoola mbwe gwaduma. Na awandi waawoola mbwe enyankoi nio owagamba-gamba ni Yesu. 30 Yesu yawalaga otino, “Ni inywe omwoyo oguemere ku igulu guno guuzre okutunzia, ni ngʼani inze yaaya. 31 Zino nizio enyinga ezia Katonda aaza okukengera ekialo kino ekiina kandi ezia Katonda aaza okurumusia Sataani omukangasi owa ekialo kino. 32 Ni, ni miire okugingiriziwua kungulu, nyiza okureeta awantu woona ku inze.” 33 Yesu yawoola otio okulagana olumbe olwa yaazanga okufwa. 34 Omurima ogwa awantu ogwo gwamuirania gutino, “Kane ngatwamiire okuwurra ni kuema ku ensikirra ezia Katonda mbwe Kristo ariwaao omulamu amiire goona? Kandi katio iwue oreeta otie okuwoola mbwe, ‘Omuzia owa Omuntu paka agingiriziwue kungulu?’ Kusi ‘Omuzia owa Omuntu’ oyo naanu?”
Yesu nio owueru owua ekialo
35 Nikuemao Yesu yawalaga otino, “Muuza okuwa no owueru mala ku amiire amatono. Mugende-gende no owueru wukiario, ekierema ni kikiari okuamba ekialo kiwasanikire. Omuntu ogenda-genda mu ekierema ngamanyire aa agia. 36 Mute okuganya kwinyu ku owueru, ni mukiari nawuo. Okwo kuuza okugera muwe awazia awa owueru.” Ni Yesu yamala okuwoola amangʼana gano goona, yawaiwisako afuma awareka ao agia. 37 Kukawa mbwe Yesu yawanga na amiire okukola amankono amangi ino emberi waawu, ni ngawakawa no okuganya ku iye. 38 Kuno kwaikola kugere amangʼana aga Isaaya omugambi owa Katonda yawoola gatuuke kuwuene, olwa yawoola mbwe: “Oo! Omwami Katonda, naanu omiire okuganya amangʼana aga tulanzia? Kusi naanu owa omiire okulaga amaani aga okukono kwao?” 39 Kutio ngawakaesanga okuwa no okuganya ku Yesu, mala kiomo Isaaya yawoola a-andi mbwe, 40 “Katonda amiire okuziwa amiiso gaawu, kandi amiire okugera emioyo giawu giwa emikalu ngʼa. Wusa-wusa, amiiso gaawu gaaza gawona kandi emioyo giawu giiza giaingizia amangʼana, mala wakagaluuke wagie ku Katonda awalamie.” 41 Isaaya yagamba-gambanga otio aeniki yawona owunene owua Yesu yaazanga okuwa nawuo. 42 Kukawa kutio, awantu awangi ino, kugia awandi ku awakangasi awa Awayaudi, waamuganyako. Ni ku okutia okwa waatia Awafarisaayo, ngawakawoolanga owuyanga mbwe woona waawanga no okuganya ku Omwami Yesu. Waatia mbwe wakarumusiiwue mu esinagoogi. 43 Kuno kulagana mbwe waagonzia okutondowolwa na awantu okukira okutondowolwa ni Katonda.
Olowere okuganya ku Yesu alowere okuganya ku Katonda
44 Nikuemao kandi, Yesu yawoola no omwoyo ogwa kungulu otino, “Omuntu oweere no okuganya ku inze, omuntu oyo ngaganyire mala ku inze nyengʼene, na aganyire kugia ku Katonda owantuma. 45 Kandi na ambarra, awona Katonda owantuma. 46 Nyizre ku ekialo kuno ki owueru, kugere omuntu-umuntu onganyireko atawa mu ekierema. 47 Owurra amangʼana gange, ni yareka okugarinda, inze ngʼamukengera ekiina. Ni kutio aeniki ngʼanyakaaza ku ekialo okukengera awantu awari ku ekialo ekiina, ni nyaaza okuwanunula. 48 Omukengi owa ekiina, ooza okukengera awantu awandowa kandi awataganya amangʼana gange, no owundi. Amangʼana aga miire okuwoola nigo agarikengra awantu awo ekiina ekia awooni, owuire owua owutuuko. 49 Nintio aeniki ngʼanyakawalaga amangʼana gange omwene yaaya. Soifu Katonda awantuma nio owansikirra amangʼana aga nsugaane mboole, ni kiomo nsugaane ngawoole. 50 Manyire ewintu ewia asikiriire ewiiza okuira awantu mu owulamu owutariwua. Kutio wiona ewia mboola wiri ewia Soifu Katonda yandaga mbwe nyize mboole.”
Yesu aoziizie amagulu aga awalonzi waae
1 Omugomo ogwa Pasaaka gwawanga ampi. Yesu yawanga na amiire okumanya mbwe enyinga ziae ezia okuema ku ekialo kuno airane ku Katonda swae ziawanga ni zimiire okutuuka. Aeniki Yesu yawanga na agonziinzie awantu waae awa yawanga nawo ku ekialo kuno ino, owuire wuno yawalaga olugonzi lwae lwona aa luaganiire. 2 Okuria okwa igulo kwawanga ni kureetwa ku emeesa. Okwo kwatuukra ne Ekikeeno kimiire okuniina Yudaasi Omuiskarioti omuzia owa Simioni, agie aguzie Yesu. 3 Yesu yawanga na amanyire mbwe Katonda Swae yawanga na amiire okuta ewintu wiona mu amakono gaae. Lwona yawanga na amanyire mbwe yawanga ampi okuirana ku Katonda owa yaemako. 4 Kutio Yesu yaema avuula enguwo yaae eya kungulu nikwo atoola etawulo asiwa mu ensinzi yaae. 5 Nikuemao yafuka amanzi mu ebeseeni atanika okuozia amagulu aga awalonzi waae, kandi na agakazia ne etawulo eya yawanga na asiwre mu ensinzi. 6 Olwa yatuuka mbwe katio agia okuozia amagulu aga Simioni Petro, Petro yamulaga otino, “Yaaya Omwami, inze ngosugaane oozie amagulu gange yawa!” 7 Yesu yawairania otino, “Ekia nkola nyingeeno kino, iwue ngokimanyire. Ne emberi eyo, ooza okukimanya.” 8 Petro yamulaga otino, “Yaaya, inze otaaza wanyozia amagulu.” Yesu yamuirania mbwe, “Ni ntaoziizie amagulu gaao, ngori omulala ku awantu wange!” 9 Simioni Petro yamuirania na awoola otino, “Omwami ni kuri kutio, otaozia amagulu gange gengʼene, ni kane nyozie namba amakono no omutwe gwange gwona!” 10 Yesu yamuirania otino, “Owurra! Omuntu omiire okuiyoga omuwiri gwae gwona guri omweru. Ekisigaale no okuozia amagulu gengʼene. Mwona muri awantu aweeru, ni mala omuntu omulala engʼene nio otari omweru.” 11 Yesu yawoola mbwe, “Omuntu omulala engʼene nio otari omweru,” aeniki yawanga na amanyire omuntu owaazanga okumuguzia. 12 Ni Yesu yawanga na amiire okuozia amagulu aga awalonzi waae, yatoola enguwo yaae eya kungulu aiwoya nikwo airana agia aikala aa yawanga na aikaale. Yalaga awalonzi waae otino, “Mberi mumanyire ekia ekintu ekia nyema okuwakorra ekio kilagana? 13 Munyeta ‘Omugerezi’ kandi ‘Omwami.’ Mukola geeza ni munyeta otio, aeniki ndi Omugerezi kandi ndi Omwami. 14 Katio ni kuri mbwe inze Omwami kandi Omugerezi iinyu, ni inze oiisiizie nyaozia amagulu giinyu, mwona musugaane muozie amagulu aga awiina wiinyu. 15 Mbaeere ekilago mbwe musugaane mukole kiomo mbakoriire. 16 Mbalaga kuwuene mbwe awulao owemirimo ori omukaate okukira omuntu owa akorra. Lwona awulao omutumwa okirre omutumre. 17 Katio aeniki mumanyire ewintu wino, Katonda aaza okuwasereka ni mulondokaane nawio.” 18 Yesu yagia emberi na awoola otino, “Ni mboorre otio, ngʼangamba-gamba ku inywe mwona, yaaya. Omwene manyire awa miire okulowola. Paka kuwe kutio kugere amangʼana agaajojwa mu endagano agawoola mbwe ‘Omuntu oria ni inze ku emeesa angaluukeko,’ gatuuke kuwuene. 19 Mbalagre amangʼana gano ni gakiari okuikola, kugere ni muuza okugawona ni gaikola, muwe no okuganya mbwe kuwuene ndi Meesia. 20 “Mbalaga kuwuene mbwe omuntu oingiizie omuntu-umuntu owa ntumre, ni inze aingiizie; kandi omuntu onyingiizie, aingiizie Katonda owantuma.”
Yesu awoorre ooza okumuguzia
21 Ni yamala okuwoola otio, Yesu yainyaasia mu omwoyo gwae mala awoola otino, “Mbalaga kuwuene mbwe omulala ku inywe aaza okunguzia.” 22 Awalonzi waae waatanika okuiwarra agati yaawu aweene ne emioyo giawu giluguula ino omuntu owa Yesu agamba-gambako mbwe yagianga okumuguzia. 23 Ku enyinga ezio, omulala ku awalonzi awa Yesu owa Yesu yawanga na agonziizie ino, yawanga na aiyegeeke ku ekifuwa ekia Yesu. 24 Simioni Petro yasimia omulonzi owa Yesu oyo otino, “Muwuuzieko mbwe owa awoola oyo naanu?” 25 Nikuemao omulonzi owa Yesu owawanga na amuiyegeekeko oyo yamuwuuzia otino, “Oyo naanu ooza okukorra otio, Omwami?” 26 Yesu yamuirania otino, “Omuntu owa nyiza oku-aa omukaati ogwa ngia okuinia mu oludaawo, niye.” Kutio ni yamala okuinia omukaati mu oludaawo, yagu-aa Yudaasi omuzia owa Simioni Omuiskarioti. 27 Olwa Yudaasi yatoola-utoola omukaati ogwo aguria otino, Sataani yamuingiramo. Nikuemao Yesu yamulaga otino, “Ekia oagala okukola ekio, kikole wuangu-wuangu.” 28 Ku awantu woona awaawanga ni waria nae ku emeesa, awulao namba omulala owamanya ekia Yesu yalaganga Yudaasi. 29 Awandi waaingirizianga mbwe andi Yesu amulaga mbwe agie agule ewintu ewia enkio waazanga okukola nawio mu omugomo nakuwa mbwe atooleko ekintu a-ee awataka, aeniki Yudaasi nio owawanga omuwiiki owa amasendi. 30 Olwa Yudaasi yamala okuria omukaati ogwo otino, yafuma enze wuangu-wuangu. Ezio ziawanga enyinga ezia owuire. 31 Ni Yudaasi yawanga na amiire okugia, Yesu yalaga awalonzi wandi awaasigala nae otino, “Nyingeeno enyinga zituukre ezia Omuzia owa Omuntu aaza okuewua owunene kandi Katonda oona atuukre owunene ni kumuwitrako. 32 Ni Katonda na atuukiire owunene ni wumuemako, omwene aaza oku-aa omuzia waae owunene wuae kandi aaza okukola otio wuangu ino. 33 Waana wange, nyiza okuwa ni inywe ku enyinga entono ino. Mala kiomo nyalaga Awayaudi, nintio mwona mbalaga nyingeeno mbwe, ‘Aa ngenda, inywe ngamuuza mwagiao.’ 34 Mba-aa ensikirra empia ewoola mbwe, Mugonzanie agati iinyu omuntu no omwina waae. Mala kiomo miire okuwagonzia, nintio mwona musugaane mugonzanie omuntu no omwina waae. 35 Ni mukorre mutio nikwo awantu waaza okumanya mbwe muri awalonzi wange kuwuene.”
Yesu awoorre mbwe Petro aaza okumulowa
36 Simioni Petro yamuwuuzia otino, “Omwami ooza okugiai?” Yesu yamuirania mbwe, “Aa ngia ngamuesa okundonda mugie eyo nyingeeno. Ni murindonda eyo nyanga.” 37 Petro yamuwuuzia otino, “Omwami, ekiiza kiandowera okukulonda nyingeeno niki? Nganyire okukufumizia owulamu wuange nkufwire.” 38 Yesu yamuirania otino, “Owoola mbwe ooza okumfumizizia owulamu wuao omfwire? Nkulaga kuwuene mbwe, engoko ngeeza okulagula no okiari okulowa kasatu mbwe ngomanyire.”
Yesu a-ambiizie awalonzi waae amaani
1 Yesu yagia emberi na awalaga otino, “Mutaaza mwawa no okuinyaasia mu emioyo giinyu. Mute okuganya kwinyu ku Katonda, kandi ku inze noona. 2 Nyagala mumanye mbwe mu enyumba eya Soifu Katonda garimo amayumba amangi kandi gawuleoko, nkawalagre otio. Ngia eyo okuwalongera owumenyo. 3 Ni ngiire male okuwalongera owumenyo, nyiza okuirana ku ekialo kuno okuwaiyukira mbiire asi aa ndi, kugere mwona mugie muwe alala ni inze aa ndi. 4 Mumanyire engira eira awantu aa ngenda.” 5 Omulala ku awalonzi waae oetwa mbwe Thomaasi yamuwuuzia otino, “Omwami, tukamanya otie engira eira awantu asi aa ogia, ni ifwe ngatumanyire aa ogia ao?” 6 Yesu yamuirania otino, “Inze ni inze engira, ni inze owuene kandi ni inze owulamu. Awulao omuntu ooza yagia ku Soifu na atambitreko. 7 Kuweeko mbwe mummanyire, mukamanyire Soifu yoona. Okuemera reero, mumumanyire kandi mumiire okumuwona.” 8 Nikuemao Piliipo yamulaga otino, “Omwami, tulage Soifu oyo kandi no omiire, okwo kuuza okutusuga.” 9 Yesu yamuirania otino, “Piliipo, miire okuwa ni inywe ku amiire amangi otino, no owoola mbwe ngommanyire? Ngomanyire mbwe omuntu ombwine, awuine Soifu? Kandi iwue oreeta otie okumbuuzia mbwe, ‘Tulageko Soifu oyo?’ 10 Iwue ngoganya ni mboola mbwe Soifu andimo kandi mbwe noona murimo — turi ekintu ekilala? Amangʼana aga mboola ngʼana agange omwene yaaya. Ni, Soifu ammenyeremo kandi nio ompa amaani aga okukola emirimo giae. 11 Muwe no okuganya ni mbalaga mbwe Soifu andimo kandi noona murimo. Ni, ni muwona owukalu okukola otio, muganye ewilago ewia amankono aga nkola gano mbenanu. 12 Mbalaga kuwuene mbwe omuntu-umuntu ori no okuganya ku inze aaza okukola ewintu ewia miire okuweerako ni nkola, namba ewikaate okukira aeniki ngia ku Soifu. 13 Ekintu-ukintu ekia musawire Katonda ku eriina riange, nyiza okuwa-aa kugere inze Omuzia owa Katonda, ndeetere Soifu owunene. 14 Musawe-usawa ekintu-ukintu ku eriina riange, kandi omwene nyiza okukikola. 15 “Ni mungonziizie, muuza okurinda ensikirra ziange.
Yesu aifuuwre okutumra awalonzi waae Omwoyo Omweru
16 “Nyiza okusawa Soifu, kandi ariwa-aa Omukengi owa Amagezi, oriwa ni inywe amiire goona. 17 Oyo no Omwoyo Omweru ori kuwuene. Awantu awa ekialo ngawaesa okumuganya aeniki ngawaesa okumuwona, lwona ngawaesa okumumanya. Ni inywe mumumanyire aeniki amiire okuwa na amenyere ni inywe, ni nyingeeno aaza okuwamenyamo.” 18 Yesu yagia emberi na awalaga otino, “Ngʼanyiza okuwareka ki awawisa yaaya, ni nyiza okuwaazako. 19 Wuangu ano awantu awa ekialo ngawaaza okumbona kandi, ni inywe muuza okumbona. Okuwa kwange omulamu kuuza okugera mwona muwe awalamu. 20 Owuire owuo murimanya mbwe inze ndi mu Soifu — turi ekintu ekilala, kandi mbwe inywe awanganyireko mbarimo kandi mwona mundimo — turi ekintu ekilala. 21 “Omanyire ensikirra ziange kandi yalondokana nazio nio omuntu ongonziizie. Ongonziizie aaza okugonziwua ni Soifu Katonda. Inze noona nyiza okumugonzia kandi nyiza okumufumira ambone.” 22 Nikuemao, omulala ku awalonzi waae oetwa mbwe Yudaasi (Yudaasi ono agawuuke ni Yudaasi Omusikarioti) yamuwuuzia otino, “Omwami, ekigera no oagala mala okuuza okutuifumira ifwe twengʼene na awantu awa ekialo ngooza okufumira niki?” 23 Yesu yamuirania otino, “Omuntu na angonziizie, aaza okurinda ensikirra ziange. Soifu Katonda aaza okumugonzia kandi inze alala ni Soifu tuuza okumuuzako tumumenyemo. 24 Omuntu otangonziizie, iye ngaaza okurinda ensikirra ziange. Amangʼana aga muwurra ni ngerera gano ngagari agange omwene yaaya, ni gari aga Soifu Katonda owantuma. 25 “Mbalagre amangʼana gano goona ni nkiari ni inywe ano. 26 Ni, olwa Omwoyo Omweru ogwa Katonda ori Omukengi owa Amagezi, owa Soifu Katonda aaza okutuma ku eriina riange aaza okuuza, aaza okuwagerera ewintu wiona. Lwona aaza okuwaizurizia ewintu wiona ewia miire okuweerao ni mbalaga. 27 “Mbarekera owuolu, muwe no owuolu wuange owua mbaeere. Ngʼamba-aa owuolu owua awa ekialo waesana yaaya. Mutaganya emioyo giinyu giinyaasie kandi mutatia ekintu. 28 “Muwuriire ni mboola mbwe, ‘Nyiza okuwareka ngie ale, nikuemao kandi mbairaneko.’ Kuweeko mbwe mungonziizie, kangato muri no owusangaavu mbwe ngia ku Soifu Katonda, aeniki Katonda mukaate okunkira inze. 29 “Muwurre! Mbalagre amangʼana gano kale ni gakiari okuikola kugere ni muuza okugawona ni gaikola, muwe no okuganya. 30 “Ngʼanyiza okugia emberi ni ngamba-gamba ni inywe ino, aeniki Sataani omukangasi owa ekialo kino ari ampi aaza. Na awula na amaani ku inze namba wutono, 31 ni nganyire gano ganyiikorre kugere awantu awa ekialo wamanye mbwe ngonziizie Soifu Katonda kandi mbwe nkola mala ewia ansikiriire okukola wiengʼene. Mueme katio, tugie tueme ano.”
Yesu nio omuzabiibu ogwa kuwuene
1 Yesu yagia emberi na alaga awalonzi waae otino, “Inze ni inze Omuzabiibu ogwa kuwuene kandi Soifu Katonda nio omurimi. 2 Aalula ensagia ziange ziona ezitaama ensaafu, ne ensagia ziona eziama ensaafu azialurra geeza kugere zisewuke zisonge okuama ensaafu enyingi ino. 3 Inywe mumiire okuwa aweeru aeniki amangʼana agamiire okuweerako ni mbalaga gamiire okuwaeruyia. 4 Mumbeeko enyinga ziona, ni noona nyiza okuwa ni inywe enyinga ziona. Luwulao-uwula olusagia oluesa lwa-ama ensaafu kulwayo ni luta-ambaane ku omuzabiibu, yaaya. Nintio mwona ngamuesa okuama ensaafu mu enkola ziinyu, ni mutaweere ku inze enyinga ziona.” 5 Yesu yasonga okuwalaga otino, “Inze ni inze omuti ogwa omuzabiibu, ni inywe muri ensagia. No omuntu aweere ku inze enyinga ziona kandi noona nyawa nae enyinga ziona, omuntu oyo aaza okuama ensaafu enyingi ino mu enkola ziae. Ni mutaweere ku inze, kiwulao-uwula ekintu namba ekilala ekisugre emberi wa Katonda ekia aweene muesa okukola. 6 Omuntu otaweere ku inze enyinga ziona, iye afwanana ne ensagia ezirigiizwe ale no omuti, ziakala no okukala. Ensagia ki ezio, zikunzwa zialuumwa mu omurro ziayia chwe. 7 Ni muweere ku inze enyinga ziona, kandi amangʼana gange gawe mu emioyo giinyu enyinga ziona, muri iwaga okusawa ekintu-ukintu ekia muwuine, kandi Katonda aaza okuwa-aa ekintu ekio. 8 Ni muamiizie ensaafu enyingi mu enkola ziinyu, kandi ni muilagana ki awalonzi wange, Soifu Katonda aaza okutuukra owunene. 9 “Kiomo Soifu amiire okungonzia, nintio noona miire okuwagonzia. Kutio muwe no olugonzi olwa miire okuwagonzia nalwo. 10 Ni murindre ensikirra ziange, nikwo muuza okuwa no olugonzi olwa mbagonziizie nalwo enyinga ziona. Kuri mala kiomo noona miire okurinda ensikirra ezia Soifu kandi ndi no olugonzi olwa angonziizie nalwo enyinga ziona. 11 Miire okuwalaga ewintu wino wiona kugere muwe no owusangaavu owua ndi nawuo kandi muizule no owusangaavu. 12 Ensikirra yange eya mba-aa ne eno: Mugonzie awiina wiinyu kiomo miire okuwagonzia. 13 Luwulao olugonzi olukaate olwa omuntu aaza yawa nalwo olukira omuntu okuganya okufwira awiiko waae. 14 Muri mala awiiko wange ni murindre ensikirra ziange. 15 Ngambaeta awakurumu wange kandi yaaya, aeniki omukurumu iye ngamanyire ewintu ewia omukangasi waae owa akorra aagala okukola. Aa okukola otio, mbaeta mbwe muri awiiko wange, aeniki miire okuwalaga ewintu ewia nyaigerera ku Soifu Katonda wiona. 16 Aweene ngamukandowola yawa, ni inze ni inze owawalowola kandi mbatuma mbwe mugie muame ensaafu. Ni ngʼane ensaafu-usaafu, ni ne ensaafu eziiza okuwaao amiire goona. Ni mukorre mutio nikwo Soifu aaza okuwa-aa ekintu-ukintu ekia mumusawire ku eriina riange. 17 Eno nie ensikirra eya mbaeere: Mugonzanie omuntu no omwina waae.
Awekialo waaza okurega awalonzi awa Yesu
18 “Na awantu awa ekialo wawaregere, muwe no okumanya mbwe inze ni inze waasooka okurega kuluweri. 19 Mufwananeko na awantu awa ku ekialo kuno, kangato awantu awa ekialo wawagonziizie ki awalala ku iwo. Ni inywe mugawuuke nawo mu enkola, aeniki nyawalowola ni mbatoola agati ya awantu awa ekialo kino. Kino nikio ekineene ekigera na awantu awa ekialo wawaregere. 20 Mutalawira amangʼana aga nyawalaga mbwe, ‘Owemirimo ngari omunene okukira omwene emirimo.’ Ni kuri mbwe ni inze owa waanyaasia wululu, mwona waaza okuwanyaasia wululu. Ni kuri mbwe waarinda amangʼana gange, waaza okurinda amangʼana giinyu mwona. 21 Waaza okuwakorra uwiiwi otio ku okuwa okwa muri awantu wange, aeniki ngawamanyire Katonda owantuma. 22 “Kuweeko mbwe omwene ngʼanyakaaza kandi ngamba-gamba nawo, ao otio ngawawaliirwe owuoni. Kutio nyingeeno wawula ne ekia wakaiyambiako ku okukola owuoni. 23 Omuntu-umuntu ondegere, iye aregere kugia Soifu oona. 24 Kuweeko mbwe ngʼankakola agati yaawu ewintu ewia awulao namba omulala owamala okukolako, kangato ngawakawaliirwa owuoni yaaya. Ni iwo kukawa mbwe wamiire okuwona amankono aga miire okukola goona, wandegere inze alala ni Soifu oona. 25 Ekia wakola kino, kituusia amangʼana agaajojwa mu Ensikirra ezia Katonda mbwe: ‘Waa-ndega wusaasa, ni wawula ne ekigera.’ 26 “Olwa Omukengi owa Amagezi owa ngia okuwatumra ni kuema ku Soifu aaza okuuza, aaza okulaga awantu amangʼana ku inze. Ee, iye nio Omwoyo Omweru ori kuwuene otumwa okuema ku Soifu Katonda. 27 Ni mwona paka mulage awantu ewintu ewia mumanyire ku inze, aeniki mumiire okuwa ni inze okuemera olwa nyatanika emirimo giange.”
1 Yesu yagia emberi na awalaga otino, “Mbalagre amangʼana goona kugere mutaaza mwareka engira yange muteeke. 2 Muwe no okumanya mbwe waaza okuwarumusia wawafumie enze eya amasinagoogi. Kuwuene amiire gaaza aga awantu awariwaita warikola otio ni waingirizia mbwe wakola geeza emberi wa Katonda. 3 Waaza okukola ewintu ewiwiiwi ki ewio aeniki ngawamanyire Soifu, ni inze noona. 4 Mbalaga amangʼana gano kale ni gakiari okuikola kugere ni muuza okuwona ni gaikola, muingirizie mbwe nyawanga ni miire okuwasiagizia. Ngʼankawalaga amangʼana gano kuluweri olwa nyawaeta aeniki nyawanga ni ndi ni inywe.
Emirimo egia Omwoyo Omweru ogwa Katonda
5 “Nyingeeno mpano ngia ku Katonda owantuma, na awulao namba omulala ku inywe ombuuzia aa ngia. 6 Muiyumbire muwula no owusangaavu aeniki mbalagre amangʼana gano. 7 Ni mbalaga kuwuene mbwe kuri kulootu ku inywe ni ngiire, aeniki ni ntagiire, Omukengi owa Amagezi ngaaza okuwaazako. Ni ni ngiire, ngia okumutuma ku inywe awaazeko. 8 Na aaza okuuza, arikira awantu awa ekialo ne ekiina mbwe wari awooni nikulondokana ne ewintu ewisatu: owuoni, owuigolovu alala no okukenga ekiina. 9 Ngawarikira ekiina nikulondokana no owuoni aeniki waalowa okuganya ku inze. 10 Ngawarikira ekiina nikulondokana no owuigolovu aeniki ngia ku Soifu aa ngamuuza okumbona kandi. 11 Lwona ngawarikira ekiina nikulondokana ni kiomo Katonda akengera awantu awa ekialo ekiina aeniki Sataani omukangasi owa ekialo kino nyingeeno amiire okukengerwa ekiina ekiwi ekia owuoni ni Katonda. 12 “Nkiari na amangʼana amangi aga nsugaane mbalage, ni gari amazito ku inywe gawakirre okuingizia nyingeeno. 13 Ni, no Omwoyo Omweru ogwa Katonda ori kuwuene aaza okuuza, ariwaira mu okumanya owuene wuona owuri ku Katonda. Ngariwoola amangʼana gaae omwene yaaya, ni mala ewia awuriire ku Katonda wiengʼene. Lwona ariwalaga ewintu ewiiza okuikola emberi eyo. 14 Aaza okumpa owunene, aeniki aaza okuntoolako amangʼana kandi agamanyisie geeza ku inywe. 15 Ewintu wiona ewia Soifu ne ewiange. Ekio nikio ekigerre ni mbalaga mbwe Omwoyo Omweru ogwa Katonda aaza okuntoolako amangʼana, kandi agamanyisie geeza ku inywe.”
Okuiyumba okwa awalonzi kurigaluka kuwe owusangaavu
16 Yesu yagia emberi na awalaga otino, “Nyiza okuwareka mbaemeko mu amiiso wuangu ano, ni kandi kuwuangu nyiza okuirana mumbone kandi.” 17 Awandi ku awalonzi waae waatanika okuiwuuzia agati yaawu aweene watino, “Na awoola mbwe, ‘Nyiza okuwareka mbaemeko mu amiiso wuangu ano, ni kandi kuwuangu nyiza okuirana mumbone kandi’ lwona mbwe, ‘Aeniki ngia ku Soifu,’ ao ekia alagana niki?” 18 Waagia emberi ni waiwuuzia mbwe, “Alaganaki na agamba-gamba ku ‘kuwuangu?’ Ifwe ngatuwurra ekia awoola.” 19 Yesu yamanya mbwe awalonzi waae waagalanga okumuwuuzia ekingʼana kino, kutio yawawuuzia otino, “Owuo muiwuuzia aweene ku ekia amangʼana aga mboorrenga mbwe, ‘Nyiza okuwareka mbaemeko mu amiiso wuangu ano, ni kandi kuwuangu nyiza okuirana mumbone kandi’ galagana?” 20 Mbalaga kuwuene mbwe muuza okuweerao ni murra wululu, na awantu awa ekialo iwo ni wari no owusangaavu. Muuza okuwona owululu, na amaziga giinyu gaaza okuwua kandi muwe awasangaavu. 21 Kuri kiomo ewisa ewiluma omukazi omuzito oagala okuigawula, enyinga ziae ni zimiire okutuuka. Ni, na amiire okuigawula-ugawula otino, owusangaavu owua okutuukra omwana oozre ku ekialo wugera yalawira emidambo egia awitiiremo. 22 Nintio kuuza okuwaweera inywe: Zino nyingeeno nizio enyinga ziinyu ezia okuwona owululu, ni muuza okumbona kandi. Kino kiiza okugera muwe awasangaavu kandi awulao oriwanyaga owusangaavu owuo. 23 Owuire owuo, ngamurimbuuzia ekintu-ukintu kandi. Mbalaga kuwuene mbwe Soifu Katonda ariwa-aa ekintu-ukintu ekia murimusawa ku eriina riange. 24 Nawuno reero kiwulao ekintu ekia mumiire okusawako Katonda ku eriina riange. Nyingeeno katio musawe kandi muuza okueewua kandi owusangaavu wuinyu wuuza okuizula. 25 Kukawa mbwe miire okuwa ni mbagamba-gambra mu engero, amiire gaaza aga nyiza okuwalaga amangʼana aga Soifu mu engira ewurikana geeza, ni ntakola ne engero. 26 Mu amiire ago, muuza okusawa Katonda ewia muagala ku eriina riange. Ngʼamboola mbwe ni inze ooza okuwasawira Soifu Katonda, yaaya. 27 Soifu Katonda omwene awagonziizie, aeniki mungonziizie kandi mumanyire mbwe nyamuemako. 28 Ee nyaema ku Soifu ni nyika ku ekialo kuno, kandi wuno nyingeeno katio ndi ampi okuirana ku Soifu. 29 Nikuemao, awalonzi waae waamulaga watino, “Nyingeeno katio ogamba-gamba mu engira ewurikana geeza kandi ngokola ne engero. 30 Nyingeeno katio tumanyire mbwe iwue omanyire ewintu wiona. Twona tukuwurra geeza ino, aa kiwulao katio ekintu ekia omuntu akawuuzia ku ewia owoola. Kino kigera ni tuganya mbwe ni kuwuene mbwe waema ku Katonda.” 31 Yesu yawairania otino, “Thoo, nyingeeno katio muganyire! 32 Enyinga ziiza, kandi zimiire mala okutuuka, ezia muuza okutanyika omuntu ki omuntu na agia engo waae, kandi ndisigala omwene. Ni ngandisigala omwene, aeniki Soifu ariwa ni inze. 33 Mbalagre amangʼana gano kugere mu okuwa kwinyu mu owulala ni inze, muwe no owuolu. Muwe no okumanya mbwe mu ekialo kino, muuza okuwona emidambo. Ni muwe no owusiani aeniki miire okukira amaani goona agakola ku ekialo kino!”
Yesu aisawira omwene
1 Ni Yesu yamala okulaga awalonzi waae amangʼana gano, yaginga amiiso gaae awarra kungulu ku igulu mala atanika okusawa Katonda otino, “Soifu Katonda, enyinga ziange katio zimiire okutuuka. Ganya o-ee Omuzia waao owunene kandi Omuzia oona aku-ee owunene. 2 Wampa amaani ku awantu woona kugere nyezanie owulamu owutariwua ku awantu woona awa wanteera mu amakono. 3 Owulamu owutariwua owuo wuema ku okukumanya iwue Katonda omulala engʼene ori kuwuene, ni inze Yesu Kristo owa iwue omwene watuma. 4 Emirimo egia wampa miire Soifu, kandi ku okukola otio awantu awangi ku ekialo kuno, wamiire okuwona owunene wuao. 5 Soifu, nyingeeno katio mpe owunene emberi waao omwene, owunene owua nyawanga nawuo ni iwue kale ne ekialo kikiari okuwaao.
Yesu asawira awalonzi waae
6 “Soifu, miire okugera awantu awa wampa, no owatoola agati ya awantu awa ekialo, wakumanya. Awantu wano waawanga awaao omwene, ni wawata mu amakono gange kandi wamiire okurinda ansikirra ziao. 7 Nyingeeno katio wamanyire mbwe ewintu ewia miire okuwa ni nkola wiona, miire okukola na amaani agakuemako. 8 Nyawa-aa amangʼana gaao aga wampa kandi waganya wagaingizia. Wamiire kumanya kuwuene mbwe nyakuemako kandi waganya mbwe ni iwue owantuma. 9 Ngansawira awantu awa ku ekialo yaaya, ni nsawira awantu awa wampa wano, aeniki wari awantu waao omwene. 10 Ewintu ewia ndi nawio wiona ne ewiao kandi ewia ori nawio wiona ne ewiange. Owulamu wuawu wulagana ku awantu owunene owua ndi nawuo. 11 Inze amiire gange aga okuwa ku ekialo kuno gawuere, ni iwo wakiaza okuwa ku ekialo. Soifu Katonda Omweru, warinde na amaani aga eriina riao, eriina eria wampa, kugere woona wawe ekintu ekilala mala kiomo iwue ni inze turi ekintu ekilala. 12 Ni nyawanga ni nkiari nawo, nyawarinda geeza na amaani agari ku eriina eria wampa. Awulao namba omulala omiire okuteeka, ni mala omulala owawaao mbwe paka ateeke okutuusia amangʼana aga endagano yawoola kale. 13 “Nyingeeno ndi ampi okukuuzako, ni mboola amangʼana gano ni nkiari ku ekialo kuno. Nkola ntino aeniki nyagala mbwe wawe no owusangaavu owungi owukirre mu emioyo giawu, kiomo noona nyizuule no owusangaavu. 14 Miire okuwa-aa amangʼana gaao kandi awantu awa ekialo wawaregere. Wawarega aeniki owulamu wuawu ngawufwanana no owua awantu awa ekialo, mala kiomo noona ngawukaane nawo. 15 Okusawa kwange ngakuri mbwe owatoole ku ekialo, yaaya. Ni nkusawa mbwe owarinde ku Omwoni. 16 Iwo owulamu wuawu ngawufwanana no owua awantu awa ekialo, mala kiomo noona ngawukaane nawo. 17 Soifu, waeruyie na amangʼana gaao agari kuwuene. Ee amangʼana gaao no owuene. 18 Kiomo wantuma ku awantu awa ku ekialo, nintio noona mbatumre ku awantu awa ku ekialo. 19 Nyaifumia okukukorra kugere woona waifumie wawe awaao kuwuene.
Yesu asawira awantu woona awaazanga okumuganyako
20 “Katonda Soifu, okusawa kwange ngakuri ku iwo wengʼene, yaaya, ni nsawira namba awantu woona awaaza okuwa no okuganya ku inze ni kuwitra ku amangʼana aga waaza okuwalanzizia. 21 Nkusawa Soifu mbwe ogere wawe ekintu ekilala, mala kiomo nkurimo ni oona ondimo. Ganya woona watuweemo kugere ekialo kiganye mbwe kuwuene ni iwue owantuma okuuza ku ekialo kuno. 22 Miire okuwa-aa owunene owua iwue oona wampa, kugere wawe ekintu ekilala kiomo iwue ni inze turi ekintu ekilala: 23 Inze mbaweemo, ni iwue ombeemo. Ganya owareete mu owulala wa-ambaane ti, kugere awantu awa ku ekialo wamanye mbwe ni iwue owantuma kandi mbwe owagonziizie mala kiomo ongonziizie. 24 “Soifu, nyagala mbwe awantu awa omiire okumpa waaze wawe ni inze aa nyiza okuwa kandi mbwe waaze wawone owunene owua ndi nawuo. Owunene owua iwue omwene wampa aeniki wangonzia namba ne ekialo kiawanga ni kikiari okulukwa. 25 “Soifu Omuigolovu, kukawa mbwe awantu awa ekialo ngawakumanyire, inze nkumanyire kandi wano woona wamiire okumanya mbwe ni iwue owantuma. 26 Miire okukumanyisia ku iwo kandi nkiaza okukumanyisia ku iwo kugere wawe no olugonzi olwa ongonziizie nalwo, kandi mbwe inze omwene mbaweemo.”
Yesu aguziiwue kandi a-ambrwe
1 Olwa Yesu yamala okusawa otio, yafuma na awalonzi waae owuire mala wa-ambuka ekiriwo ekietwa mbwe Kidrooni, wagia waingira mu omusiri ogwa zaituuni ogwawanga engereka indi. 2 Yudaasi omuguzi, yawanga na amanyire asi ao aeniki Yesu yagonzianga okugenda ao na awalonzi waae. 3 Kutio Yudaasi yatoola omurima ogwa awa-iiye awa Awaruumi na awarinzi awa ekaalu, awaatumwa na awakangasi awa awoozia na Awafarisaayo, aaza nawo ao ni wagingre ewigenga ewiema ne ewimuri, ne ewia-iiye. 4 Ni Yesu yawanga na amiire okumanya wiona ewiagianga okumuikorra. Kutio yafuma agia awawuuzia otino, “Muagala anu?” 5 Wamuirania mbwe, “Yesu Omunazareeti.” Yesu yawalaga mbwe, “Ni inze.” (Enyinga ezio Yudaasi omuguzi owaaza okumuguzia yawanga na aimereere nawo ao.) 6 Olwa Yesu yawoola-uwoola mbwe, “Ni inze,” awantu awo wairana enyima wagwa ansi. 7 Yesu yawawuuzia olwa okuwiri otino, “Muagala anu?” Wamuirania kandi mbwe, “Yesu Omunazareeti.” 8 Yesu yawairania na awoola otino, “Miire okuwalaga mbwe ni inze kutio ni kuri mbwe ni inze muagala, mureke awalonzi wange wano wagie.” 9 Kino kiaikola okutuusia amangʼana aga Yesu yamala okuwoola mbwe, “Nkiari okuteesia namba omulala ku awantu awa wampa.” 10 Nikuemao, Simioni Petro yazomola omwambe ogwa yawanga nagwo aguta ku owemirimo owa Omukangasi omunene owa awoozia, amukewa okutwi okusaaza kuwuera ansi chee. Eriina eria owemirimo oyo riawanga Malkoosi. 11 Yesu yasiagizia Petro otino, “Irania omwambe mu ensawo yagwo! Oingirizia mbwe nkalaga omugongo ekikombe ekia emidambo ekia Soifu aagala mbwe nywe?” 12 Kutio, awa-iiye awa Awaruumi, no omukangasi waawu, alala na awarinzi awa ekaalu eya Awayaudi waria, wa-amba Yesu kandi waamusiwa wukalu. 13 Owusookere, waamuira ku Anaasi, omugaaka owa Kaifa owawanga Omukangasi omunene owa awoozia omwaka ogwo. 14 Kaifa ono nio owakengera Awayaudi amagezi mbwe kwawanga kulootu no omuntu omulala afwiriire Awayaudi woona.
Petro alowa olwa kuluweri mbwe ngamanyire Yesu
15 Simioni Petro yalonda Yesu enyima alala no omulonzi wundi oona. Aeniki omulonzi wundi ono yawanga na amanyaane no Omukangasi omunene owa awoozia, iye yaingira mu olwanyi olwa Omukangasi omunene owa awoozia alala ni Yesu. 16 Ni Petro iye yasigala enze ku ekiriango. Omulonzi ono yagia agamba-gamba no omurinzi owa ekiriango owekiala owawanga mu emirimo enyinga ezio nikwo Petro aingira munsi. 17 Owemirimo owekiala owawanga na arinda ku ekiriango yawuuzia Petro otino, “Iwue oona ngori omulala ku awalonzi awa omuntu ono?” Ni Petro yamuirania otino, “Yaaya, ngandi omulala ku iwo.” 18 Awemirimo awa awakangasi awa Awayaudi alala na awarinzi awa mu ekaalu waakuma omurro kugere waote aeniki ekialo kiawanga ekiolu. Waawanga ni waimeriire ni waota omurro ogwo, kandi Petro oona yawanga na aimereere nawo oona aota omurro.
Yesu airrwe emberi wa Anaasi Omukangasi owa awoozia
19 Nikuemao, Omukangasi omunene owa awoozia yawuuzia Yesu ku awalonzi waae, alala ne engerera yaae. 20 Ni Yesu yamuirania otino, “Miire okuwa ni ngamba-ngamba owuyanga emberi wa awantu woona kandi enyinga ziona miire okuwa ni ngerera awantu mu amasinagoogi namba mu ekaalu, na asi-uasi aa Awayaudi waaikumia alala. Kiwulao ekintu ekia nyawoola owuiwisi, yaaya. 21 Kutio ngʼambona ekigera ni mumbuuzia ewintu wino. Muwuuzie awamiire okuwa ni wampurra mbenanu. Kuwuene wamanyire ewia miire okuwa ni mboola.” 22 Olwa Yesu yawoola-uwoola otio, omulala ku awarinzi awa ekaalu owawanga ampi nae yamukuba oluyu wukalu nikwo amuwuuzia wukalu otino, “Nintio oirania Omukangasi omunene owa awoozia?” 23 Yesu yamuirania na awoola otino, “Ni kuri mbwe kirio ekintu ekiwiiwi ekia mboorre oesa okukiwoola. Ni, ni mboorre ewiri kuwuene, katio onkuba kolaki?” 24 Nikuemao Anaasi yawoola mbwe airwe ku Kaifa Omukangasi owa awoozia mala kiomo Yesu yawanga na akiasiwirwe otio.
Petro alowa olwa okuwiri no olwa okusatu mbwe ngamanyire Yesu
25 Simioni Petro yawanga na aimeriire na akiaota omurro. Awaawanga ao waamuwuuzia watino, “Iwue oona ngori omulala ku awalonzi waae?” Ni iye yalowa amangʼana ago na awoola otino, “Yaaya, ngʼani inze.” 26 Omulala ku awemirimo awa Omukangasi omunene owa awoozia owawanga omuda owa omuntu owa Petro yakenga okutwi kwae, yamutangʼangʼia otino, “Otalowa, iwue ngʼanyakuwona nae mu omusiri aria?” 27 Petro kandi yalowa asiriisia mbwe ngamanyire Yesu, kandi ku enyinga ezio, engoko yalagula.
Awayaudi wairre Yesu ku Pilaato
28 Nikuemao, Awayaudi waatoola Yesu okuema aa Kaifa wamuira ku omugizi ogwa omukangasi awa Awaruumi. Ziawanga enyinga ezia kunkio ino. Aeniki waagalanga okugomera Pasaaka, Awayaudi awo ngawakaingira omwa omukangasi owa Awaruumi oyo kugere wataiwaka egaasi ekawalowera okuria Pasaaka nikulondokana ne endagirra ziawu. 29 Kutio Pilaato yafuma awaazako kandi awawuuzia otino, “Niki ekia muingiriire nakio omuntu ono?” 30 Waamuirania watino, “Kuweeko mbwe ngari omuntu omuwiiwi ino, kangato ngatukamureetere ku iwue.” 31 Pilaato yawalaga mbwe wamutoole wagie wamukengere ekiina nikulondokana ne endagirra ziawu aweene. Ni iwo waalowa ni wawoola watino, “Yaaya, ifwe tuwula na amaani aga okukengera omuntu ekiina ekia olumbe.” 32 Kino kiaikola okutuusia amangʼana aga Yesu omwene yawoola emberi ku olumbe olwa yagianga okufwa. 33 Nikuemao Pilaato yairana mu enyumba kandi alagirra mbwe Yesu areetwe emberi waae. Yamuwuuzia otino, “Mbwe iwue ni iwue omwami owa Awayaudi?” 34 Kuno kwagera Yesu amuwuuzia otino, “Okwo no okuingirizia kwao omwene, nakuwa awandi wagamba-gambre ni iwue ku inze?” 35 Pilaato yamuirania otino, “Inze ngʼandi Omuyaudi. Awiinyu na awakangasi awa awoozia wiinyu awakureetere ku inze, niwo awawoola watio. Katio nyagala ondage ekia okorre.” 36 Yesu yamulaga otino, “Owuami wuange ngʼawuri owua ku ekialo kuno, yaaya. Wuweeko owua ku ekialo, awemirimo wange wakandwaniire ntaaza nyateewua mu amakono aga Awayaudi. Ni wuri owua a-andi asaasa.” 37 Okwo kwagera Pilaato amuwuuzia otino, “Kutio ori omwami kane?” Yesu yamuirania otino, “Iwue ni iwue owoola mbwe ndi omwami. Ekio nikio ekiagera ni nyiwulwa kandi nikio ekiandeeta ku ekialo okulagana ekia owuene wuri. Omuntu-umuntu ogonziizie owuene, awurra amangʼana gange.” 38 Pilaato yamuwuuzia otino, “Owuene niki?” Nikuemao yafuma airana ku Awayaudi awalaga mbwe, “Wuwulao owuwiiwi owua ntuukiire ku omuntu ono owusugre ne ekiina. 39 Ni mumanyire mbwe turi ne endagirra enganyira mbwe mbasiwurre omusiwe omulala mu omugomo ogwa Pasaaka. Mberi mukaagala mbwe mbasiwurre Omwami owa Awayaudi ono?” 40 Awayaudi iwo waaogerera wukalu watino, “Yawa, ngʼano omuntu ono, ni tuagala otusiwurre Barabaasi!” Barabaasi yawanga omuntu owalwanianga owukangasi owua Awaruumi.
Awa-iiye wasuusia Yesu
1 Nikuemao Pilaato yaesana Yesu aswawukwe enkowa. 2 Awa-iiye waazinga engata eya amawua wateera Yesu ku omutwe ki ekigudu ekia owuyaayi, nikwo wamuingizizia enguwo endiire eya igondo enzakanyu-kanyu. 3 Waamugiako wamulaga ne ekirega watino, “Oikaziwue, Omwami owa Awayaudi!” ne eno wamukuba wukalu ku owueni.
Okusiwula Yesu kukirre Pilaato
4 Pilaato yatanika kandi airana ku Awayaudi awalaga otino, “Muwurre, mufumia awaazeko kugera mumanye mbwe kiwulao-uwula ekiwiiwi ekia mutuukiireko ekisugre ne ekiina.” 5 Olwa Yesu yafuma enze na aingiizie engata eya amawua ne enguwo endiire eya igondo ebuluu erimo owuakanyu-kanyu eria, Pilaato yawalaga otino, “Omwene nguno, mumuwone!” 6 Olwa awakangasi awa awoozia alala na awarinzi awa ekaalu waamuwona-uwona watino, waaogerera wukalu watino, “Muwambe ku omusalaaba! Muwambe!” Ni Pilaato yawairania otino, “Aweene mumutoole mugie mumuwambe ni muagala, aeniki inze ngʼankamutuukrako owuwi owua akorre owusugre ne ekiina.” 7 Ni iwo waamuirania ni wawoola watino, “Turi ne endagirra ewoola mbwe omuntu-umuntu ki iye owoola mbwe ari Omuzia owa Katonda paka aitwe.” 8 Olwa Pilaato yawuurra amangʼana ago, owuti wuamuamba ino. 9 Kutio yairana mu enyumba ni Yesu kandi amuwuuzia otino, “Oiinyu aa oemera na ai?” Ni Yesu ngakamuirania ekintu. Kuno kwagera Pilaato amuwuuzia 10 otino, “Owuo olowa okugamba-gamba ni inze? Ngomanyire mbwe ni inze ori na amaani aga okukulekula ogie, namba okukuwamba ku omusalaaba?” 11 Yesu yamuirania otino, “Kuweeko mbwe amaani ago ngagakakuemera ku igulu, iwue okatoorrei amaani ku inze? Kutio onteere mu amakono gaao nio ori no owuoni owukirre owuao.” 12 Okuemera ao Pilaato yakola wukalu ino okulekula Yesu, na Awayaudi waagia emberi okuogerera wukalu watino, “No omulekuule-ulekula agie, kane ngori omwiko owa Kaisaari aeniki omuntu-umuntu owoola mbwe ari omwami, ngatiire Kaisaari omwami owa Rooma.” 13 Olwa Pilaato yawurra otio, yafumia Yesu enze nikwo aikala ku entewe eya ewiina wikengerwa, asi aetwa mbwe Olwanyi olwa Iwaale (oluetwa mu omunwa ogwa Awayaudi mbwe Gabaata). 14 Wuawanga owuire owua okuikagra Sabato eyawanga ku omudiira ogwa omugomo ogwa Pasaaka, mu enyinga ezigia ikumi ni iwiri kunkio. Pilaato yalaga Awayaudi otino, “Omwami iinyu nguno!” 15 Ni iwo waaogerera wukalu watino, “Aitwe aemeo! Aitwe aemeo! Mumuwambe ku omusalaaba!” Pilaato yawawuuzia otino, “Muagala tuwambe omwami iinyu?” Na awakangasi awa awoozia waamuirania watino, “Ifwe tuwula no omwami wundi ogawuuke ni Kaisaari.” 16 Nikuemao Pilaato yata Yesu mu amakono gaawu wagie wamuwambe ku omusalaaba.
Okuwambwa okwa Yesu ku omusalaaba
17 Kutio, waafuma wagia ni Yesu na agingre omusalaaba ogwa yagianga okuwambrwako omwene nawuno watuuka asi aetwa mbwe asi aa Ekiyanga ekia Omutwe, ni mu Oluibrania mbwe Goligootha. 18 Ao nio waamuwambra agati ya awantu wawiri, omulala nyakukono okumosi no owundi nyakukono okusaaza. 19 Pilaato yafumia amangʼana mbwe ibaawu riteewue kungulu ku omusalaaba erijojerweko mbwe: yesu omunazareeti, omwami owa awayaudi. 20 Awayaudi awangi waarisoma aeniki aa Yesu yawambrwa yawanga a-ampi no omugizi kandi amangʼana gano gaajojwa mu Oluibrania, Olulatiini no Olugiriiki. 21 Awakangasi awa awoozia awa Awayaudi waaira amaziga gaawu ku Pilaato ni wamulaga watino, “Yaaya, otajoja mbwe ‘Omwami owa Awayaudi’ ni joja mbwe omuntu ono yawoolanga mbwe ari omwami owa Awayaudi.” 22 Ni Pilaato yawairania otino, “Ekia miire okujoja, miire okujoja!” 23 Awa-iiye waavuula Yesu enguwo nikwo wamuwamba ku omusalaaba. Ni waamala okukola otio, waatoola enguwo ziae wazigawana aa kane, kugere omulala ki omulala ku iwo atuukre. Enguwo eyasigala ne eya munsi eyawanga eya ekiraka ekilala eki-ambaane okuemera kungulu paka ansi. 24 Okukigawa kwawakira kutio waawona mbwe wakube ensiiti wawone ogitoola agati yaawu. Okwo kwaikola okutuusia endagano ewoola mbwe, “Waagawana enguwo ziange agati yaawu kandi wakubra enguwo ziange ensiiti.” Kutio kino nikio awa-iiye awo waakola. 25 Kwatuukra Maaria ngʼinwawu Yesu, ni ngʼinalaga Yesu, ni Maaria muka Kilopaasi, alala ni Maaria omwala owa Eumagidaala ni waimeriire ampi no omusalaaba ogwa Yesu yawambwako. 26 Olwa Yesu yawona ngʼinwae no omulonzi owayawanga na agonziizie ino na aemereere ampi ao, yalaga ngʼina otino, “Ngʼinoifu, omuzia waao nguno.” 27 Yairana kandi alaga omulonzi waae oyo mbwe, “Ngʼinwao nguno.” Okuemera ao omulonzi oyo yatoola ngʼinwawu Yesu amenya nae omwae.
Okufwa okwa Yesu ku omusalaaba
28 Yesu yawanga na amanyire mbwe ewintu wiona ewia yasugananga akorrwe wiawanga ni wiwuere kandi kugere endagano etuuke kuwuene, yawoola otino, “Mpurra owulwo.” 29 Awa-iiye waatoola amalwa amalulu pe agaawanga ao, waingiziamo esiponji mala eizula na amalwa ago. Nikuemao waagisiwa ku ekiti ekia omuti oguetwa mbwe Aisoopu, wairra Yesu ku omunwa mbwe anywe. 30 Olwa Yesu yamala okugagusa, yawoola otino, “Ewintu wiona wiwuere.” Nikuemao yaisia omutwe kandi omwoyo gwae gugia.
Yesu afumuutwe ni ifumo mu embavu
31 Wuawanga owuire owua okuikagra Sabato kandi enkio walwo wuagianga okuwa owuire owua Sabato owutiirwe ino. Awayaudi ngawakaagalanga mbwe emiwiri egia awafu girekwe enze nyanga olwa Sabato. Kutio waagia ku Pilaato okumusawa mbwe amagulu gaawu gavunwe, wafwe wuangu, kugere emiwiri giawu giisiziwue ansi gieme ku emisalaaba. 32 Kutio awa-iiye waagia wavuna amagulu aga awantu wawiri awaawambwa ni Yesu waria. 33 No olwa waatuuka ku Yesu, waatuukra na amiire okukewa enkolo afwire, kutio ngawakamuvuna amagulu. 34 Omulala ku awa-iiye yamufumuta ni ifumo mu embavu, amasaai na amanzi gafugika amangi kalala. 35 Owawona ewintu wino ni wiikola omwene nio ogamba-gambre ku amangʼana gano kandi ewia awoorre wiri kuwuene. Agafumiizie kugera iwue ogawurra oona oganye ku Yesu. 36 Gano gaaikola kugere amangʼana agaajojwa mu endagano mbwe, “Namba ekilala ku ewigumba wiae ngawirivunwa” gatuuke kuwuene. 37 Lwona mala kiomo endagano indi yoona ewoola mbwe, “Wariwarra owa waafumuta ni ifumo.”
Owuawizi owua Yesu mu iwuuta
38 Nikuemao Yoseefu awaemanga Arimathea kandi owawanga omulonzi owa Yesu owuiwisi, aeniki yatianga Awayaudi, yagia asawa Pilaato omuwiri ogwa Yesu agie aguawre kandi Pilaato yamuganyira. Kutio, yaaza atoola omuwiri ogwa Yesu agia nagwo. 39 Yawanga ni Nikodeemo, omuntu owa nyanga lundi yagia ku Yesu owuire oria. Nikodeemo yareeta amavuta no omuti ogwa okurinda omuwiri ogwa omufu kandi ewiwunya esaami egikasuga ekiilo amakumi asatu ni iwiri. 40 Waatoola emiti na amavuta agawunya esaami ago wafuka ku omuwiri ogwo nikwo wagutoola waguwasania mu ekitambaaya ekia enguwo, kiomo enkola eya Awayaudi eya owuawizi efwanana. 41 Asi aa Yesu yawambwa ao yawangao omusiri ogwawangamo iwuuta iyia eria omuntu wundi yawanga na akiari okuawirwamo. 42 Omwo nimwo omwa waaingizia omuwiri ogwa Yesu aeniki yawanga ampi kandi lwona wuawanga owuire owua okuikagra Sabato.
Okuziuka okwa Yesu
1 Wuawanga nyanga olwa omudiira ogwa okuwiri, kunkio ziri ku amagambaazi, Maaria omwala owa Eumagidaala yafuma agia ku ekiwaga ekia Yesu. Yatuukra no oguwaale ogwawanga ni guteerwe ku omunwa ogwa iwuuta gumiire okutoolwao. 2 Kutio yasomoka agia alaga Simioni Petro no omulonzi wundi oria, owa Yesu yawanga na agonziizie ino, otino, “Awiifu, omuwiri ogwa Omwami gutoorrwe mu iwuuta guirrwe aa tutamanyire.” 3 Nikuemao Petro alala no omulonzi wundi oyo waafuma wagia ku ekiwaga ekia Yesu. 4 Waafuma ne embiro woona wawiri, kukawa mbwe omulonzi wundi oyo yasowia Petro mu embiro mala amusookera okutuuka mu iwuuta. 5 Yaikirra mala ekengeera mu owuina munsi, kandi yawona ewitambaaya ewia enguwo ezia Yesu ya-awirwa nazio ni ziri ao wusa, ni ngakaingira mu iwuuta munsi. 6 Nikuemao Simioni Petro, owaemanga enyima, yatuuka kandi iye yaingira mu owuina munsi, awona ewitambaaya ewia enguwo ni wiri ao wusa, 7 alala ne ekitambaaya ekiawanga ni kisiwirwe ku omutwe gwae. Enguwo eno yawanga kuwuayo ne eizingre alala, ale ne ewitambaaya ewia enguwo wino. 8 Nikuemao omulonzi owawanga na asookere okutuuka ku ekiwaga oria, oona yaingira mu iwuuta omwo. Yawona ekiaikola ekio kandi yaganya. 9 Okutuuka enyinga ezio, waawanga ni wakiari okumanya ekia amangʼana agari mu endagano agawoola mbwe Kristo paka aziuke aeme ku awafu, galagana. 10 Nikuemao awalonzi wano waafuma wagia mu emigizi giawu.
Yesu afumiire Maaria owa Eumagidaala
11 Ni Maaria iye yasigala na aimerre-uimerra enze eya iwuuta na arra. Olwa yarranga otio, yaikirra okukuba amiiso gaae mu iwuuta munsi. 12 Olwa yakola otio, yawona enyankoi wawiri awaiwooye enguwo enzeru zerre ni waikaale asi aa omuwiri ogwa Yesu gwawanga ni guteerwe: omulala nyamutwe no owundi nyamagulu. 13 Enyankoi wano waamuwuuzia watino, “Mukaziiwue, orraki?” Maaria yawairania otino, “Awantu waazre muno watoola omuwiri ogwa Omwami wange, ni ngʼamanyire aa waguirre!” 14 Olwa yamala okuwairania otio, yagaluka enyima awona Yesu na aimeriire aa yawanga ao, ni ngakamanya mbwe yawanga Yesu. 15 Yesu oona yamuwuuzia otino, “Mukaziiwue, orraki? Kane omuntu owa oagala oyo naanu?” Maaria yaingirizianga mbwe omwene omusiri nio owawanga na agamba-gamba nae, kutio yamuirania otino, “Omukangasi, ni kuri mbwe ni iwue omutoorre munsi muno omuira a-andi, ni ndage aa omuirre kugere ngie mutoole.” 16 Yesu yamueta ne eriina mbwe, “Maaria.” Olwa Maaria yaria-uria omwoyo gwae otino, oona yagaluka amueta mu omunwa ogwa Awayaudi mbwe, “Rabooni!” (Okulagana mbwe ‘omugerezi.’) 17 Yesu yamulaga otino, “Otaaza wampamba aeniki nkiari okuirana ku Soifu. Ni gia ku waamwifu awalonzi wange, ogie owalage mbwe ngia ku Soifu kandi Katonda wange ori Soinyu kandi Katonda wiinyu oona.” 18 Maaria omwala owa Eumagidaala yagia alaga awalonzi awa Yesu otino, “Mbwine Omwami iifu na amiiso!” Kandi yawalaga amangʼana goona aga yamulaga.
Yesu afumiire awalonzi waae olwa kuluweri
19 Nyanga olwo igulo, owuire owulonda owua Sabato, awalonzi awa Yesu waaikumia mu enyumba alala kandi waigalao ekiriango aeniki waatia awakangasi awa Awayaudi. Waaizukira ni Yesu ari nawo omwo kandi aimeriire agati yaawu. Yawakeezia na awoola otino, “Muwe no owuolu inywe mwona.” 20 Olwa yamala okuwoola amangʼana gano, yawalaga embala ezia ku amakono gaae ni ku embavu aa yafumutwa ni ifumo. Awalonzi waae waawa no owusangaavu owuluguulwa olwa waawona Omwami waawu. 21 Yesu yawalaga kandi otino, “Muwe no owuolu! Mala kiomo Katonda Soifu yantuma ku ekialo, nintio noona mbatuma nyingeeno ku awantu woona ku ekialo.” 22 Ni yamala okuwalaga otio, yawawuutako omuuka na awoola otino, “Mutuukre Omwoyo Omweru ogwa Katonda. 23 Omuntu-umuntu owa murekiire owuoni wuae, Katonda oona amurekiire kandi omuntu-umuntu owa mutarekiire owuoni wuae, Katonda oona ngamurekiire yaaya.”
Yesu afumiire Thomaasi na awalonzi wandi
24 Omulala ku awalonzi waae oetwa mbwe Thomaasi, owaetwanga ku eriina rindi mbwe Mulongo, iye yawulangao olwa Yesu yafumira awalonzi waae. 25 Kutio olwa yaaza, awalonzi awa Yesu awiina waae wano waamulaga watino, “Ifwe tuwuine Omwami iifu.” Ni Thomaasi iye yawairania otino, “Ni ntawuine embala ezia emisumaari ku amakono gaae ne embavu ziae aa ifumo riafumuta nawuno noona ngateeko ewiala wiange wino ngawurre mbwe nigo, ngʼanyiza okuwa no okuganya ku amangʼana aga mundaga ago, yaaya.” 26 Lunyima no omudiira omulala gwamala okuwua, awalonzi awa Yesu wano kandi waawanga ni wari mu enyumba. Thomaasi yoona yawanga na ari nawo mu enyumba omwo. Kukawa mbwe ekiriango kiawanga ni kiigaalweo ti, waaizukirra ni Yesu aingiire aimeriire agati yaawu. Yesu yawalaga otino, “Muwe no owuolu.” 27 Nikuemao yalaga Thomaasi otino, “Warrako amakono gange gano. Toola ewiala wiao ote ku amakono gange ni ku embavu ziange aa nyafumutwa ifumo. Otalowa okuwa no okuganya, ni wa no okuganya mbwe ndi omulamu.” 28 Thomaasi yamuirania otino, “Ori Omwami wange kandi Katonda wange!” 29 Nikuemao Yesu yamuirania otino, “Owuo katio oweere no okuganya aeniki ombwine na amiiso? Wari awasereke, awantu awawa no okuganya namba ni watawuine na amiiso.” 30 Mu owulamu wuae wuona Yesu yakola amankono amangi ino emberi wa awalonzi waae, ni wagawona. Owungi owua amankono gano ngagakajojwa mu ebuuki eno. 31 Ni agari mu ebuuki eno gano, gajojerwe kugere muwe no okuganya mbwe Yesu nio Kristo, Omuzia owa Katonda kandi mbwe, ku okuganya okwo, mutuukre owulamu owutariwua ku eriina riae.
Yesu aeere awalonzi waae omukaati ne emvwa waria
1 Na amiire gandi gaamala okuwita, Yesu kandi yairana afumira awalonzi waae ku ensanyaata eya omwalo ogwa Galiili. 2 Awalonzi waae awaawanga ao waawanga Simioni Petro, Thomaasi oetwa ne eriina rindi mbwe Mulongo, Nathanieli oema ku omugizi ogwa Kaana mu ekialo ekia Galiili, awazia awawiri awa Zebeedi na awalonzi waae awandi wawiri woona waawanga ao. 3 Simioni Petro yalaga awalonzi awiina waae otino, “Inze mfuma ngia okuvuwa.” Awalonzi awa Yesu awiina waae waamuirania watino, “Ifwe twona tugia ni iwue.” Kutio woona waagia waniina owuato okugia okuvuwa ku owuziwa. Waavuwa owuire owulamba, ni ngawaka-amba namba emvwa endala. 4 Kunkio ziri ni wukia, Yesu yawafumira na aimeriire ku ensanyaata, na awalonzi waae ngawakamumanyirizia mbwe yawanga iye. 5 Yesu yawaeterezia na awawuuzia otino, “Waana wange, muriko ne emvwa namba endala?” Waamuirania mbwe, “Yaaya, tuwula nayo.” 6 Nikuemao Yesu yawalaga otino, “Kane mutege olugoe lwinyu nyakukono okusaaza, ni muuza okuamba.” Olwa waakola-ukola otio, okuingizia olugoe mu owuato kwawakira aeniki wa-amba emvwa enyingi ino. 7 Omulonzi owa Yesu yawanga na agonziizie ino oria yagia amanya nikwo alaga Petro otino, “Oria no Omwami!” Olwa Petro yawurra-uwurra na awoola mbwe, “Oria no Omwami,” yatoola enguwo yaae aiwasaania nayo. Kwatuukra ni yawanga na agivuurre mu owuato ni wavuwa. Nikuemao yaduuma mu amanzi. 8 Awalonzi wandi waria waaikanga no owuato, ni wakulula olugoe olwawanga ni luizuule du ne emvwa, aeniki ngawakawanga ale ino ne ensanyaata, owuliire owukasuga efuuti mia wisatu. 9 Olwa waaika wagowa ku ensanyaata, waatuukra omurro ni gukumirwe ao guema kandi emvwa eteerweko esambwa. Emikaati gindi giona giawanga ao. 10 Yesu yawalaga otino, “Mutoole emvwa zindi ezia muema okuamba nyingeeno mureete ano.” 11 Nikuemao, Petro yagia okulula olugoe olwawangamo emvwa alureeta ku ensanyaata. Emvwa enene-nene eziawangamo ziawanga mia kilala na amakumi ataanu ni isatu, ni kukawa kutio olugoe ngalukatanduka. 12 Ne emvwa ziamala okuyia, Yesu yawaeta na awalaga otino, “Muuze mutoole okuria okwa okuangula enda kuno murie.” Nyingeeno katio awalonzi waae wano waawanga ni wamumanyiriizie geeza aa awulao owamuwuuzia mbwe, “Iwue ni iwue anu?” Woona waamanya geeza mbwe yawanga Omwami Yesu. 13 Yesu yagia atoola emikaati ne emvwa awa-aa waria. 14 Kuno katio kwawanga okufuma okwa okusatu okwa Yesu yafumiranga awalonzi waae lunyima na amiire okuziuka okuema ku awafu.
Yesu a-ambiizie Petro amaani
15 Ni waamala okuria emikaati ne emvwa, Yesu yawuuzia Simioni Petro otino, “Simioni omuzia owa Yowaana, mberi ongonziizie okukira wano woona?” Simioni yamuirania otino, “Ee Omwami, omanyire geeza mbwe nkugonziizie.” Yesu yamulaga mbwe, “Rinda ewimaatwa wiange geeza.” 16 Yesu yamuwuuzia olwa okuwiri otino, “Simioni omuzia owa Yowaana, mberi ongonziizie kuwuene?” Simioni kandi yamuirania otino, “Ee Omwami, omanyire geeza mbwe nkugonziizie.” Yesu yamulaga mbwe, “Rinda amagondi gange geeza.” 17 Yesu kandi yamuwuuzia olwa okusatu otino, “Simioni omuzia owa Yowaana, mberi ongonziizie?” Simioni yawa no omwoyo omululu aeniki Yesu yamuwuuzia kasatu embuuzia endala eyo mbwe, “Mberi ongonziizie?” Yairania Yesu otino, “Omwami iwue omanyire ewintu wiona. Omanyire geeza mbwe nkugonziizie.” Yesu yamulaga otino, “Rinda amagondi gange geeza.” 18 Yesu yagia emberi na amulaga otino, “Kuwuene nkulaga mbwe ni wawanga no okiari omuwuuka wasiwanga omukanda gwao omwene nikuemao wafuma no ogia aa oagala okugia. Ni, no ooza okukiriiya ooza okugolola okukono kwao omuntu wundi musaasa akusiwre omukanda kandi akuire namba asi aa otaagala okugia.” 19 (Yesu yakola no olugero luno kugere alage Petro olumbe olwa yazanga okufwa kiomo lwazanga oku-aa Katonda owunene.) Nikuemao yalaga Petro otino, “Petro ndonde.” 20 Olwa Petro yawarra enyima, yawona omulonzi owa Yesu yawanga na agonziize ino oria na ari enyima awalonda. Omulonzi owa Yesu ono nio owawanga na aiyegeeke ku ekifuwa ekia Yesu olwa waarianga okuria okwa igulo okutuukre ni Yesu akiari okufwa. Kandi nio owawuuzia Yesu mbwe, “Omwami, naanu ooza okukuguzia?” 21 Olwa Petro yamuwona, yawuuzia Yesu otino, “Omwami, iye ekiiza okumuikorra niki?” 22 Yesu yamuirania otino, “Katio namba ni ngonziizie mbwe awe omulamu nawuno nyanga nyirane kandi, katio ekio kikuambre otie? Iwue ekia okole ni mbwe ndonde.” 23 Amangʼana aga Yesu yawoola gano gaawurikana mu amatwi aga owungi owua awantu awaalondanga Yesu mbwe, omulonzi owa Yesu ono iye ngakaazanga okufwa yaaya. Ni Yesu ngakawoola mbwe omulonzi waae oyo ngaaza okufwa, ni yawoola mala mbwe, “Katio namba ni ngonziizie mbwe awe omulamu nawuno nyanga nyirane kandi, katio ekio kikuambre otie?” 24 Omulonzi owa Yesu ono nio owajoja ebuuki eno. Yawona ewintu wino wiona ni wiikola kandi tumanyire mbwe ewia awoola wino wiri kuwuene. 25 Wirio ewintu windi ewingi ewia Yesu yakola wiona. Kuweeko mbwe wiajojwa wiona, inze ni mpingirizia, ebuuki ezia wikajojerwemo zikaizuula ekialo kiona nawuno iwaga rikeeye.