Waama Bible - Gospel of John

1 Sa Wɛŋuro t`ɛn den ba caro yanduuya, woro bà ta booru Yaama ò den bo-di. Ò ì bona Wɛŋuro, ò muŋo ò maa i Wɛŋuro. 2 Sarina pɔpɔɔ daare ò den bona Wɛŋuro-di. 3 Oŋo-di Wɛŋuro ta basina yonda dà maasi. Yonda daa den nɔɔre ta bo, dà yonda paa daa ta basi sa ò paa mii. 4 Woro bà ta booru ǹ maa Yaama oŋo maa den-di boti fɔɔku, dà fɔɔku maa ì tɔti yirisaariba dɛɛmma. 5 Dà dɛɛmma ì dɛɛbi bitinde mii, bitinde maa ì ba ma seŋo. 6 Wɛŋuro mun ǹ tommun yirisaari yoŋo, ò beere-di Sãa. 7 Sãa ŋo den takinde sa ò maasi yiriba ma yaama-di, ò yaama ǹ maa seke yiriba bà maasi bà kurena bà yon dà dɛɛmma. 8 Sãa ŋo ò muŋo ò den ba i dɛɛmma-dan. Wɛŋuro den wò tomminde sa ò ya dɛɛmma yaama-di. 9 Dà den dɛɛmma, ma den i yoŋo-di woro ta i dɛɛmma mumma maa ta takinde yanduuya mii ma ì dɛukireti yirisaariba bà maasi. 10 Oŋo maa den-di i Yaama maa den ta bo yanduuya mii. Oŋo maa-di Wɛŋuro den ta basina yanduuya. Baa na mamma, yanduuya maa ì ba wò maŋo. 11 Ò ǹ takun ò tiŋu muŋu mii, ò demba maa ì ba wò seŋo. 12 Yontiba maa ǹ wò seŋi bà ǹ wò kurena bà yon, ò sɛki ǹ bà pɛ yuudaride sa bà wɛ̃tina Wɛŋuro bisu. 13 Bà ba wɛ̃to Wɛŋuro bisu sa maa yiro tàn ta dɔri ò bisu bà ì pati fuure-dan, arima Wɛŋuro-di bà pɛ fɔɔ caaŋu. 14 Woro den ta i Yaama ò ǹ wɛ̃ti yirisaaro ò ǹ takun ò ǹ ye ti tiire mii. Ti ǹ yɛn maa ò kpɛɛmma ta mɛ, ò kpɛɛmma maa Wɛŋuro ta tɔ ò Biyontire. Ò den boti barika-di na yaaporima kpɛɛmma. 15 Sãa ǹ yoori ò yaama ò ǹ soore ò wa: "Ò den yaama-di n ta yoote sa woro ta dɛbirinun n den ponde, oŋo-di m kpɛntɛ panto, sa maatori ò den ta bo sa mɛn paa." 16 Ti maasi ti ǹ yɛn ò pɛɛya ò ǹ ti basi barika ò ǹ tɔŋisan. 17 Mɔisi-di Wɛŋuro ta tɔɔnde ò paarikurima, oŋo mun ti ma tɔ. Yeesu Krisi maa-di tuurinun barika na yaaporima. 18 Yoŋo ba yɛn daande Wɛŋuro, ò Biyonti nde ta bo ǹ maa oŋo Kpento ò cɛ, dende-di ti wò maŋire. 19 Ceri maa Sãa den ta yoote daare dee Suifuda nunkpiikiba baa ta bo Serisadɛmu bà ta tombi patibasitiba na Defi fuure demba sa bà nɛɛ wò bibi sa ò i wan ǹ nu. 20 Ò ì ba yeero sa ò bà maasi porima, ò maa ǹ bà maasi ò wa: "N ba i Pɛnnato woro Wɛŋuro ta da tommun, woro bà ta booru Krisi." 21 Bà maa ǹ turi bà ǹ wò bibi bà wa: "O yaa i wan ǹ nu? O i Wɛŋuro yaadaaro Eri ǹ ni?" Sãa maa ǹ tuure ò wa: "Mamma-dan, n ba i Eri." Bà ǹ turi bà ǹ bibi bà wa: "O i Wɛŋuro yaadaaro woro ti ta mandi ǹ ni?" Ò ǹ tuure ò wa: "Mamma-dan, n ba i oŋo." 22 Bà sɛki wa: "O maa yaa i wan ǹ nu? Maasi ti mi woro o ta i, ti nɛɛ sooki ti yɛn maa ti ta da maasi baa ta ti tomminde. O muŋo o yaa we o i wan ǹ nu?" 23 Sãa maa ǹ bà maasi ò wa: "N den yaama-di Wɛŋuro yaadaaro Esai ta yoote sa: 'Dà i yiro dɔɔku-di kuu ta yau faranfantabu mii ku we: Mɛŋirena cɔka Yombite tori.' " 24 Baa bà ta tomminde ǹ maa bà den i Faarisiɛ̃da caafa demba-di. 25 Bà maa ǹ bibi Sãa bà wa: "O ka ba i Pɛnnato woro Wɛŋuro ta da tommun, o maa ba i Eri, o maa ba i Wɛŋuro yaadaaro, wee yaa-di seke o yɔrikiti yiriba nu?" 26 Sãa maa ǹ bà tuure ò wa: "Mɛn yɔrikiti yiriba yima mii-di. Yi tiire mii maa yoŋo bo-di woro yinyi t`ɛn ta ba maŋo, 27 ò ta dɛbirinun n den ponde. Mɛn n ba mɛɛna sa baa n i ò yombo n kpatiri ò takiti wɛ̃ɛsu." 28 Danda dà maasi dà den basiti Surdɛ̃ daŋa tɔɔre-di Betani, nɛɛ Sãa den ta yɔrikiti yiriba. 29 Dà siŋire Sãa ǹ yɛn Yeesu ta connun, ò sɛki wa: "Ceri Wɛŋuro Pesibire, dende-di ò ta da patina de yɛndi yiriba yɔ̃ɔrima. 30 Oŋo den yaama-di n dee ta yoote n wa: Yoŋo dɛbirinun-di n den ponde, ò maa m kpɛntɛ-di panto, sa maatori ò den ta bo sa mɛn paa. 31 Mɛn n muŋo n t`ɛn den ba wò maŋo, n maa ǹ takun sa yinyi n borika tɔɔba Isarayɛda yi wò maŋi n maa yɔriki yiriba yima mii." 32 Sãa ǹ turi ò ǹ yoori ò wa: "N yɛmbi-di na n nunfa Wɛŋuro Sikima cɛsuntun yuure sa kuuwekifa tɔɔma, ma mun ì bo ò yini. 33 Mɛn n muŋo n t`ɛn den ba wò maŋo. Wɛŋuro woro maa ta m tomminde sa n ì yɔrikiti yiriba na yima, oŋo-di m maasi ò wa: 'O da yɛn-di Wɛŋuro Sikima cɛsuntun yoŋo yini ma mun ì bo. Oŋo-di da yɔɔrɛ yiriba na Wɛŋuro Sikima.' 34 Danda-di n ta yɛmbi na n nunyi, porima maa-di n ta yi maasiti sa oŋo-di i Wɛŋuro Bika." 35 Dà den siŋire Sãa ǹ turi ò ǹ kpindikun dà cɛ, oŋo na ò paari yontiba bà yɛndi. 36 Dà sɛki mɛɛnde sa Yeesu miŋiti, Sãa sɛki ǹ wò ninte ò wa: "Cerina Wɛŋuro Pesibire." 37 Sãa ŋo paariba bà yɛnnɛŋa bà ǹ won maa ò ta yoote. Bà sɛki ǹ yikisi bà ǹ dɛɛbɛ Yeesu ŋo. 38 Yeesu ǹ cɛkiri ò mɛɛnde bà wò dɛbirinun, ò sɛki ǹ bà bibi ò wa: "Yi kpɛɛsiti wee ǹ nu?" Bà maa ǹ wò tuure bà wa: "Rabi," dà tɔku sa paarikuro, "o caan saa ǹ nu?" 39 Ò ǹ bà tuure ò wa: "Coomunna yi yɛn." Bà sɛki ǹ wò dɛɛbɛ bà ǹ yɛn ò caanyete. Bà ǹ santi bà ǹ tonsire ò cɛ wɛnde sari dà mun bitina. Ò den bà tiikambina sa dà bindina yaanwɛn korooka ma naasi-di. 40 Yiri mba bà yɛnnɛŋa baa den ta wombi maa Sãa ta yoote bà dɛɛbɛ Yeesu, ò yon beere den-di Antre, Simɔ̃ Piɛ kuro. 41 Antre sɛki ǹ tɔntɛ ò ǹ kpɛɛsi ò yɛ̃rika muŋa Simɔ̃, ò ǹ kà maasi ò wa: "Ti yɛmbi Mɛsi," daa ta tɔku sa Pɛnnato woro Wɛŋuro ta tomminde, dà i Krisi-di. 42 Ò sɛki ǹ muti Simɔ̃ ò ǹ takana Yeesu cɛ. Maa bà ta nɛntɛ, Yeesu ǹ ninte Simɔ̃ ò wa: "O beere-di Simɔ̃, Sonaasi bika. Bà da ì wo booru panto Kefaasi-di," daa ta tɔku sa tampɛɛku. 43 Dà siŋire Yeesu ì nɛki ò coon ò taka Karire den tinkpan bɛkɛre mii, ò sɛki ǹ tiikanna Firipu ò ǹ wò maasi ò wa: "Dɛɛmun m mi." 44 Firipu ŋo den i Bɛtisaida deŋo-di, bà tiŋu yon den-di na Antre na Piɛ. 45 Firipu maakan ǹ taka ò ǹ mɛɛ Natanayɛɛri ò ǹ wò maasi ò wa: "Tinti yɛmbi woro den yaama Mɔisi na Wɛŋuro yaadaariba bà den ta wari bà sabaya mii. Oŋo-di Yeesu Nasarɛɛti deŋo, Sosɛɛfu bika." 46 Natanayɛɛri maa ǹ wò bibi ò wa: "Nasarɛɛti deŋo? Yonda tiirida da sooki dà yerun Nasarɛɛti mii?" Firipu maa ǹ wò tuure ò wa: "Coomun o yɛn." 47 Wɛnde dee Yeesu ta yɛmbi Natanayɛɛri connun, ò sɛki ǹ yoori ò yaama ò wa: "Ceri Isarayɛ bika muŋa, kà paana dibidibi." 48 Natanayɛɛri sɛki ǹ wò bibi ò wa: "O basi sima-di o m yinina nu?" Yeesu ǹ tuure ò wa: "N mun wo ninti-di wɛnde dee o ta bo kambu bande, sa Firipu t`ɛn ba wo boondo." 49 Ò sɛki ǹ maasi Yeesu ò wa: "Paarikuro, o i Wɛŋuro Bika-di, Isarayɛda wuro!" 50 Yeesu maa ǹ wò tuure ò wa: "O tamaati maa yon tori n ta wo maasi sa n mun wo yɛmbi wɛnde dee o ta bo kambu bande-di yawe? O da yɛn yonda tɔɔda daa ta kpɛntɛ daa!" 51 Ò ǹ tɔɔsɛ ò wa: "Yaaporima-di n ta yi maasiti, yi da yɛn-di tandokpaŋa kà weeri, Wɛŋuro tonya ǹ ì dikiri ya ì cɛsuntun mɛn yirisaaro Bika n yuure yini."

1 Wɛn taarende daare peekpaama ì bo tiŋu kuu bà ta we Kana, Karire tinkpan bɛkɛre mii. Yeesu nɛɛdɔritaŋo ì bo dà cɛ. 2 Dà maa ǹ sɛkina bà maakan boo Yeesu na ò paariba dà peekpaama. 3 Wɛnde dee daama ta paaki, Yeesu nɛ maa ǹ wò maasi ò wa: "Bà kan paana daama." 4 Yeesu ǹ wò tuure ò wa: "Fɛn-di da m maasi maa n ta da basi ni? N wɛnde t`ɛn ba fako." 5 Yeesu nɛ sɛki ǹ maasi yerentiba ò wa: "Basina maa den nɔɔre ò ta da yi maasi." 6 Dà mɛɛnde sa kasiya yaa den mii Suifuda tàn ta daka yima maa bà tàn ta wobisina bà yon bà basina wɛndaari kaakun, ya bo dà cɛ ya kparun. Kasire de yon tàn sooki de ì boti ditirida kɔukpa tɔɔma. 7 Yeesu ǹ maasi yerentiba ò wa: "Seesirena kasiya yaa yima." Bà sɛki ǹ ya seesire sari ya nɔɔkpanya. 8 Ò sɛki ǹ bà pusi ò wa: "Peŋina ta panto dà yima muuti yi nɛɛ tɔ baa ta taru diima bà paarikuro ò dembi." Bà sɛki ǹ peŋi bà nɛɛ ǹ wò tɔ. 9 Ò ǹ dembi yima maa ta wɛ̃tɛ daama, ò ì mii dii ma ta borunna. Yerentiba baa ta wiiki dà yima bamba-di yini. Ò sɛki ǹ boo woro ta boti peekpaama ò wa: 10 "Baa wan ò tàn tɔntɛ ò ǹ tɔ caamba daa darima-di. Wɛnde dee bà ta da yã sa dà bà sɛki, ò maa ǹ tɔɔn dà wɛnde maa ta ba daari kpɛɛmma. Fɛn maa t`ɛn mun ì tɛŋiri daa darima sari panto!" 11 Mamma-di Yeesu den ta basi ò maari pɔpɔɔma maa ta sɔɔkiti sa Wɛŋuro wò bona, dà maa den i Kana mii-di Karire tinkpan bɛkɛre. Mamma-di ò ta sɔɔna maa ò kpɛɛmma ta mɛ, sa ò wɛnun borunna Wɛŋuro cɛɛ-di, ò paariba sɛki ǹ wò kurena bà yon. 12 Dà den ponde yini Yeesu ǹ yundi Kapɛrnaumu, oŋo na ò nɛ na ò yɛ̃risu na ò paariba, bà nɛɛ ǹ basi dà cɛ wɛnya kaarika. 13 Maa Suifuda Miŋima fɛɛti ta nuŋatuntun, Yeesu sɛki ǹ woote Serisadɛmu. 14 Maa ò ta nɛntɛ, ò ǹ yuŋi Wɛŋuro yete darika mii ò ǹ mɛɛ baa ta kɔɔsiti nanyi na saana na yipori kuuwekisu, na tɔɔba baa ta tɛkisiti dikitii bà karina bà tabirida banya. 15 Mamma-di ò ta mute wɛ̃ɛya ò ǹ basi kpancaare ò ǹ bà tɔŋɔna bà maasi, bamba na bà saana na bà nanyi. Ò ǹ yɛsi dikitii yii bà ta mun tɛkisiti ò ǹ tutisi bà tabirida. 16 Ò maa ǹ maasi baa ta kɔɔsiti yipori kuuwekina ò wa: "Yɛndina daa nɛɛ. Yi ba wɛ̃tire n Kpento yete kate!" 17 Ò paariba sɛki ǹ tɛndi maa bà ta wari Wɛŋuro yaama sabare mii sa: "N nɛki o yete kpɛɛmma, n Wɛŋuro, dà ì toru n baŋa mii sa turun tɔɔma." 18 Dà wɛnde-di Suifuda nunkpiikiba ta wò bibi bà wa: "Maari sima-di o ta da basi o sooki o ti sɔɔna sa o boti wɛnun sa o ì basitina daa borika nu?" 19 Yeesu maa ǹ bà tuure ò wa: "Mɔbina Wɛŋuro yetire dee, wɛnya ya taari mii n da turi-di n de maari." 20 Bà maa ǹ turi bà wa: "Yetire dee bà ta basi binya pisinaasi na ya kparun bà maariti, fɛn maa mun wa o da de maari wɛnya ya taari pooku ni?" 21 Yeesu maa den yau ò kpaŋa yaama-di, ò kà wirikansiretina Wɛŋuro yete. 22 Daare dee ò ta fɔɔkinde kpiiba mii, ò paariba ǹ tɛndi dà yaama. Bà sɛki ǹ tamaati yaama maa ta bo Wɛŋuro yaama sabare mii na maa Yeesu den ta yai. 23 Maa Yeesu ta bo Serisadɛmu, Miŋima fɛɛti wɛnya mii, kutibeere sɛki ǹ wò kurena de yon, maatori de den ta yɛmbi maarima maa ò ta basiti maa ta sɔɔkiti sa Wɛŋuro wò bona. 24 Yeesu maa den ì ba bà dako naarɛ, sa maa ò den ta bà yini bà maasi. 25 Ò den yini-di daa den nɔɔre ta bo yirisaariba bansu mii, dà den ba bibisiti sa yoŋo ǹ wò maasi maa bà ta wi.

1 Daasi yoŋo den-di bo, ò beere-di Nikodɛmu. Ò den bo Faarisiɛ̃da caafa mii-di ò i Suifuda paarikuri yonto yon. 2 Ò maa ǹ takun yɛ̃ɛn yonde Yeesu cɛ ò mun wa: "Paarikuro, ti yini-di sa Wɛŋuro-di wo tomminde sa o mun ti mansire, sa maa yoŋo ta ba sookiti ò basi yimma maa borika o ta basiti maa Wɛŋuro ka ba bona dà te." 3 Yeesu maa ǹ wò tuure ò wa: "Yaaporima-di n ta wo maasiti, yoŋo ba sookiti ò maŋi maa Wɛŋuro seema ta wi bà ka ba wò dɔro dɛɛmma." 4 Nikodɛmu maa ǹ wò bibi ò wa: "Sima borika-di bà ta da sooki bà turi bà dɔri yikuro dɛɛmma nu? Ò yaa da kpindi ò nɛ puuku mii-di, bà turi bà wò dɔrun yɛnnɛmma yaa?" 5 Yeesu ǹ wò tuure ò wa: "Yaaporima-di n ta wo maasiti, bà ka ba dɔro yiro na yɔɔritu yima na Wɛŋuro Sikima wɛnun, ò ba sookiti ò yuŋi Wɛŋuro seema mii. 6 Yirisaaro ka dɔri wan, ò tàn i yirisaaro-di. Wɛŋuro Sikima maa ka dɔri wan, ò tàn i Sikima deŋo-di. 7 Dà ba wo di biti maa n ta dee dà bibi sa bà yi dɔri dɛɛmma-di. 8 Faaribu tàn fukiriti dii bu ta nɛki-di. O wondi bu dambiku, o maa mii dii bu ta borunna o mii dii bu ta koru. Ma borika-di Wɛŋuro Sikima tàn ta basina woro bà ta dɔri dɛɛmma na Sikima wɛnun." 9 Nikodɛmu maa ǹ turi ò ǹ bibi ò wa: "Sima borika-di danda ta da basi nu?" 10 Yeesu ǹ wò tuure ò wa: "Fɛn ta i paarikurima mansirooti kpɛɛŋo Isarayɛda fuure mii o maa ì mii danda yaa? 11 Yaaporima-di n ta wo maasiti, ti yau daa den yaama ti ta yini-di, ti ì yau daa ti ta yɛmbi, yi maa ba nɛki yi seŋi maa ti ta yau. 12 Yi ka ba tamaato wɛnde dee n ta yi maasambina yonda daa ta bo nɛɛ tiŋa yini, yi da tamaati sima-di n ka yi maasantina yuure denda yaama nu? 13 Yoŋo ba diko daande yuure mɛn yirisaaro Bika n yon mɛn ta borunna dà weŋi ka-dan, mɛn woro den ta borun yuure n cɛsun! 14 Sa maa Mɔisi den ta pɔ caran wako daaku yini ò sɛɛsire yuure faranfantabu mii, ma tɔɔma-di dà ta bibi sa mɛn yirisaaro Bika bà m kpaambe daaku yini bà sɛɛsire yuure, 15 sa yiri woro den nɔɔre ta da m kurena ò yon ò ì boti fɔɔku kuu ta paana pooku." 16 Ceri maa borika Wɛŋuro ta nɛkɛ yanduuya: Ò tomminde ò Biteere-di sa wan ka de kurena ò yon ò ì ba peu ò maa ì boti fɔɔku kuu ta paana pooku. 17 Wɛŋuro ba tommindo ò Bika yanduuya mii sa kà boona yiriba-dan, arima ò kà tomminde sa kà seke yiriba ǹ piisi mɛɛre-di. 18 Woro ta kurena ò yon Wɛŋuro Bika, Wɛŋuro ba wò bouna. Woro maa ta ba kà kuroona ò yon, Wɛŋuro wɔ̃tɛ si-di dà te, maatori ò ta yeeri sa ò kurena ò yon Wɛŋuro Biyontire. 19 Ceri maa dà bootu ta condi: Dɛɛmma takinde yanduuya mii, yirisaariba maa ì nɛki bitinde bà ǹ yeeri dɛɛmma, maatori bà ta basiti kpantama. 20 Yiri woro den nɔɔre ta basiti kpantama ò tàn wɛ̃ru dɛɛmma-di ò ì ba yeruntun dɛɛmma mii, sa maa ò tàn ta tindi sa ò basi kpantama da foko. 21 Woro maa ta dɛbiri porima, oŋo tàn yerindena dɛɛmma mii-di sa yiriba ǹ maŋina sa ò tabina Wɛŋuro-di, dà den tori maa-di ò ta basiti ma borika. 22 Dà den ponde yini Yeesu na ò paariba bà ǹ taka Sude tinkpan bɛkɛre mii. Ò ǹ basi dà cɛ wɛnya muuti, oŋo na ò paariba ò ì yɔrikiti yiriba. 23 Enɔ̃ Sarimu bariku-di Sãa den ta yɔrikiti yiriba, maatori yima den ta kpɛn dà cɛ. Yiriba ì condi ò cɛ ò ì bà yɔrikiti. 24 Dà mɛɛnde sa bà t`ɛn ba dako Sãa yombideeka. 25 Wɛnyonde daare Sãa paariba na Suifuda paarikuri yoŋo bà maa ǹ pite bà ì ciisanti Suifuda dɛukirooma kaakun yaama. 26 Bà sɛki ǹ taka Sãa cɛ bà nɛɛ wa: "Paarikuro, na yiri woro yi daaŋo ta bo ǹ maa Surdɛ̃ daŋa tɔɔre, woro den yaama o daaŋo ta yau ǹ maa, ceri ò maakan ta yɔrikiti yiriba. Yiriba bà maasi bà maa konnantiti bà koru ò weŋi-di." 27 Sãa maa ǹ bà tuure ò wa: "Yoŋo ba sookiti ò piisi yonda Wɛŋuro ka ba wò dà pɛ. 28 Yinyi yi mumba yi wombi-di na yi tuuna n ta dee: Mɛn-dan Pɛnnato woro Wɛŋuro ta da tommun, arima Wɛŋuro-di m kpiikirinde. 29 Woro bà ta we coro, dà i woro ta se pee-di. Coro daaso maa tàn bo ò bariku-di ò ì tokiri maa ò ta yau. Daasi ŋo ka wondi pe te yau ò we dà wò daari, dà maakan tàn wò daari-di. Ma borika-di dà ta m daari kpɛɛmma. 30 Dà bibi sa ò den beere ǹ kpɛŋi-di, n dende ǹ muuki." 31 Woro ta borunna yuure ò kpɛntɛ yonda dà maasi. Woro maa ta bo tiŋa yini ò i tiŋa deŋo-di, ò maa tàn yau tiŋa denda yaama-di. Woro ta borunna yuure ò kpɛntɛ yonda dà maasi. 32 Oŋo yau daa ò ta yɛmbinde na daa ò ta wombinde-di, yoŋo maa ì ba seŋo ò yaama. 33 Woro ta seŋi ò yaama, dà te maŋi sa Wɛŋuro yau yaaporima-di. 34 Woro Wɛŋuro ta tomminde ò yau Wɛŋuro yaama-di, sa maatori Wɛŋuro ta wò tɔ ò Sikima kpɛɛmma mumma. 35 Kpento nɛki-di ò Bika, ò ǹ daka kà nɔsu mii yonda dà maasi. 36 Woro ta kurena ò yon Wɛŋuro Bika, dà te boti fɔɔku kuu ta paana pooku-di. Woro maa ta yeeri sa ò toko kà yaama, ò paana dà fɔɔku, Wɛŋuro pɛrika maa bo ò yini-di.

1 Faarisiɛ̃da ǹ won bà ta yau sa yiriba baa ta dɛbiri Yombite ò ì bà yɔrikiti bà kutite Sãa demba. 2 Yeesu maa ba yɔɔro yoŋo ò muŋo. Dà i ò paariba-di yɔrikiti. 3 Maa Yombite ta ma wombi, ò sɛki ǹ tɔti Sude tinkpan bɛkɛre ò ǹ kpindi Karire den tinkpan bɛkɛre mii. 4 Sa ò takana dà weŋi, dà maa bibi sa ò miŋina Samaari den tintɔɔn mii-di. 5 Mamma-di ò ta condi, ò sɛki ǹ nɛndi tin yoŋu bà ta we Sisaari. Ku bo Samaari tintɔɔn mii-di, ku ba feena wuure dee Sakɔɔbu den ta pɛ ò bika Sosɛɛfu. 6 Dà cɛɛ-di Sakɔɔbu dɔkɔ den ta bo. Maa Yeesu ta bindina dà cɛ, dà mɛɛnde dà wò mɛɛki, ò sɛki ǹ kare dɔkɔ ŋo bariku, sa wɛnde bo yuuya. 7 Samaari pee yoŋo sɛki ǹ takun sa ò wiiki. Yeesu maa ǹ wò yoorina ò wa: "O m pɛ yima n yã." 8 Dà mɛɛnde sa ò paariba taka tiŋu sa bà tammun diitanda. 9 Pee ŋo sɛki ǹ tuure ò wa: "Fɛn woro ta i Suifu, fɛn cɔɔsi mɛn Samaari deŋo yima ni?" Pee ŋo ka yau ǹ maa, dà i maa Suifuda na Samaari demba bà tàn ta ba diikambo-di. 10 Yeesu ǹ tuure pee ŋo ò wa: "O mun ka yini daa Wɛŋuro tàn ta pɛ, na woro ta we maa pɛ m mi yima n yã, fɛn mɔnɔ mun-di da wò cɔɔsi yima sa o yã, oŋo ǹ maa wo pɛ yima maa ta boti fɔɔku." 11 Pee ŋo ǹ tuure Yeesu ò wa: "Paarikuro, o paana dɔkɔ woŋa sa o wiikina, dɔkɔ maa cunsi, o yaa da kpa saa-di dà yima maa ta boti fɔɔku nu? 12 Fɛn-di kpɛntɛ ti yoko Sakɔɔbu woro ta ti pɛ dà dɔkɔ ni? Ò muŋo ò yãi-di dà yima, ò bisu na ò yakisu bà ǹ ma yã." 13 Yeesu ǹ tuure ò wa: "Woro ta da yã dɔkɔ woro yima, yinyɔ̃ɔnun da turi bu wò puke-di. 14 Woro maa ta da yã yima maa mɛn ta da wò tɔ, yinyɔ̃ɔnun kan ba puketi dà te daande, yima maa mɔnɔ n ta da wò tɔ mamma-di da wɛ̃ti ò fɔɔku mii faaka kaa ta da ì pobiri, kà ì boti fɔɔku kuu ta paana pooku." 15 Pee ŋo ǹ tuure ò wa: "Paarikuro, o m pɛ dà yima n yã, yinyɔ̃ɔnun ǹ kan ba m puke, maa n kan ta ba kpindikuntunna nɛɛ wiikima." 16 Yeesu ǹ wò tuure ò wa: "Taka o boon o coro o takunna nɛɛ." 17 Pee ŋo wa: "N paana coro." Yeesu maa ǹ wò tuure ò wa: "O daari-di sa o wa o paana coro, 18 o ta karena-di si coriba bà nun, woro maa o ta bona maa panto ò ba i o coro. Porima-di o ta m maasi." 19 Pee ŋo sɛki ǹ wò tuure ò wa: "Paarikuro, n maŋi sa o i Wɛŋuro yaadaaro-di. 20 Tinti Samaari demba, ti yokoda den tàn daari Wɛŋuro tambu buu yini-di. Yinyi Suifuda yi maa wa Serisadɛmu-di bà tàn ta da daari Wɛŋuro." 21 Yeesu ǹ tuure pee ŋo ò wa: "Samaari pe, seŋi n yaama, wɛnde connun-di daare dee yi kan ta ba da ì daariti Kpento tambu buu yini ya Serisadɛmu ka-di. 22 Yinyi Samaari demba yi mii daa yi ta daariti. Tinti Suifuda ti yini-di daa ti ta daariti, maatori mɛɛre ta borunna Suifuda cɛɛ-di. 23 Wɛnde maa connun-di, de mɔnɔ nɛndikinde-di, dee Wɛŋuro Sikima ta da teetena wɛndaariba mumba bà daari Wɛŋuro sa maa yaaporima ta bibisiti, dà teeda borika-di ti Kpento ta kpɛɛsiti. 24 Wɛŋuro i Sikima-di. Dà maa ǹ bibi sa baa ta wò daariti bà ì wò daariti na ò Sikima teetooma sa maa yaaporima ta bibisiti." 25 Pee ŋo ǹ tuure ò wa: "N yini-di sa Pɛnnato woro Wɛŋuro ta da tommun, woro bà ta we Krisi ò da takun. Daare dee ò ta da takun, ò da ti tɔkɔ-di yonda dà maasi." 26 Yeesu ǹ wò tuure ò wa: "Mɛn-di dà te, mɛn woro ta wo maasantina." 27 Dà wɛnde sɛki-di Yeesu paariba ta kpindikinde. Maa bà ta yɛmbi Yeesu yauna pee ŋo, dà sɛki ǹ bà di biti. Bà yoŋo maa ì ba wò bibo sa ò wa: "O wò nɛkina sima ǹ nu?" ya "O wò yauna sa wee ǹ nu?" 28 Pee ŋo sɛki ǹ nɔŋɔ dà cɛ ò suurika ò ǹ tiiki ò ǹ taka tiŋu mii ò ǹ maasun yiriba ò wa: 29 "Coomunna yi yɛn yoŋo woro ta m maasi daa den nɔɔre n ta basi n fɔɔku mii. Dà ka pa dà da i Pɛnnato woro Wɛŋuro ta da tommun." 30 Yiriba sɛki ǹ yerun tiŋu bà ǹ takun Yeesu cɛ. 31 Dà wɛnde Yeesu paariba maa ì wò yãutitina sa ò di bà ì we: "Paarikuro, wɛ̃ɛrɛ o di." 32 Yeesu maa ǹ bà tuure ò wa: "N boti-di diima maa yi ta mii." 33 Ò paariba sɛki ì bibisiti bà tɔɔba bà ì we: "Yoŋo wò pɛɛnde dii yomma yaa?" 34 Yeesu maa ǹ bà tuure ò wa: "N diima-di sa n seŋi woro ta m tomminde ò nɛkima, n maa turi n woosi yerika kaa ò ta m tɔ sa n basi." 35 Yeesu ǹ turi ò wa: "Yinyi ba we cirisu kpaari sari su naasi-dan diima maa ta bo wuuya mii ma beena yi maa ma kabiri? Mɛn maa yi maasiti sa diima bei-di. Cɔɔrina wuuya yi yɛn, ya nɛki kabirooma-di. 36 Woro ta ma kabiranti bà wò kpɛmbiti-di si, ò maa ì ma kaateti fɔɔku kuu ta paana pooku ku tori. Dà wɛnde woro ta bori na woro ta kabite dà bà dariki bà maaseŋa. 37 Maa den mii-di yaayantire dee ta we: 'Yiro tàn bori, tɔɔ ǹ kɔbi,' de ta yoote porima. 38 N yi tombi sa yi kabiri diima wuuya yaa den mii yi den ta ba puko yerika-di. Dɛɛmba den-di puke ya yerisu, yinyi maa du dà yerika cɔntun." 39 Samaari demba kutire baa ta bo tiŋ ŋu mii bà sɛki ǹ kurena bà yon Yeesu, maa pee ŋo ta bà maasi ò wa: "Ò m maasi-di daa den nɔɔre n ta basi." 40 Maa Samaari yiri mba ta takinde Yeesu cɛ, bà ǹ wò maasi sa ò wɛ̃ɛrɛ ò ì bà bona. Ò sɛki ǹ basi dà cɛ wɛnya ya yɛndi. 41 Yiriba ǹ turi bà ǹ wò kurena bà yon kutibeere munde, maa bà ta wombi maa ò ta yau ò muŋo. 42 Bà sɛki ì maasiti pee ŋo bà ì we: "Ti ka wò kurena ti yon dà kan ba i maa den yon tori o ta ti maasi-dan, dà maa i maa ti ta wombi ti mumba maa ò ta yau ò muŋo-di, ti maa ǹ maŋi sa ò i namma yanduuya Pɛnnato-di." 43 Maa Yeesu ta basi dà cɛ wɛnya ya yɛndi, ò sɛki ǹ miŋi Karire den tinkpan bɛkɛre mii. 44 Dà mɛɛnde sa ò yoote ò muŋo ò wa: "Bà tàn ba kpɛŋiro Wɛŋuro yaadaaro ò tiŋu muŋu mii." 45 Wɛnde dee ò ta nɛntɛ Karire mii, baa ta bo dà den piranfa, bà sɛki ǹ wò caantire sɔɔtima, maatori bà maakan den ta taka Serisadɛmu fɛɛti, bà ǹ yɛn daa den nɔɔre Yeesu ŋo ta basi dà fɛɛti daare. 46 Dà ponde yini ò ǹ kpindi Kana Karire mii, nɛɛ ò daaŋo ta tɛkite yima ò ǹ wɛ̃tire daama. Wuro yerenti kpɛɛn yoŋo maa ì bo Kapɛrnaumu, ò bika ì bɔɔri. 47 Ò sɛki ǹ won sa Yeesu kan paa Sude ò bo panto Karire mii-di. Maa ò ta wombi, ò sɛki ǹ taka ò ǹ maasi Yeesu ò wa: "N bika-di bɔɔri, kà nɛki kà kpi, wɛ̃ɛrɛ o takun n yete o kà fɔɔkire." 48 Yeesu ǹ wò tuure ò wa: "Yi ka ba yɛn yimma na yonda caanda daa ta sɔɔkiti sa Wɛŋuro boti wɛnun, yi ba m dakati naarɛ!" 49 Yerenti ŋo ǹ tuure ò wa: "Yombite, coomun o taka n yete sa n bika t`ɛn ba kpi!" 50 Yeesu ǹ wò tuure ò wa: "Coon o kori, o bika fɔɔki-di." Yerenti ŋo maa ǹ tamaati maa Yeesu ta wò maasi, ò sɛki ǹ coon ò ǹ kori. 51 Maa ò ta condi ò koru, ò yerentiba sɛki ǹ wò tiirun bà wa: "O bika fɔɔki-di!" 52 Ò sɛki ǹ bà bibi wɛnde dee bii ŋa kpaŋa dee ta faaki, bà maa ǹ wò maasi bà wa: "Deewo, sa wɛnde kannanti yuuya-di kà kpantuurima ta woosi." 53 Bii ŋa kpento sɛki ǹ maŋi sa dà wɛnde-di Yeesu dee ta wò maasi sa ò bika fɔɔki-di. Oŋo na ò yete demba bà sɛki ǹ kurena bà yon Yeesu. 54 Bii ŋa fɔɔkirooma den i maari yɛnnɛmma-di dà cɛ Yeesu ta basi maa ta sɔɔkiti sa Wɛŋuro wò bona, maa ò tàn ta borun Sude ò ǹ kon Karire.

1 Dà den ponde yini Suifuda fɛɛti yoŋo maa ì bo, Yeesu sɛki ǹ woote Serisadɛmu. 2 Serisadɛmu ŋo mii bun yonde maa ì bo, na Ebreda timma de beere-di Bɛtɛsida, nuntuŋu kuu bà ta we Saapesina Nuntuŋu ku cɛ. Dà bunde bariku fiina bo na nun, 3 na den mii-di bɔɔtiba kutire tàn ta daabi, wɔmbiba na dunna teeda na wɛbisu. ((Bà tàn mandi sa yima ǹ dambi-di, 4 dà i Wɛŋuro ton yonde den tàn-di cɛsinde ma yon ma yon bunde mii de mun ǹ tàn dambi yima. Yima ka dambi, bɔɔti woro ta da tɔntɛ ò curi pɔpɔɔma, oŋo den tàn-di fɔɔki, baa ò bɛɛtu ka nɛki tu ì wi sima.)) 5 Yoŋo maa ì bo dà cɛ, na maa ò ta bɔɔri dà boti bintu pisitaari na tu nɛi. 6 Wɛnde dee Yeesu ta wò yɛmbi ò daabi, ò sɛki ǹ maŋi sa ò bɔɔri dà benti-di kpɛɛmma mumma, ò maa ǹ bibi bɔɔti ŋo ò wa: "O nɛki sa o fɔɔki doo?" 7 Bɔɔti ŋo ǹ wò tuure ò wa: "Yombite, n paana yoŋo woro ta da m daka bunde mii. Wɛnde dee yima ta da dambi, n ka takiri sa n curi, bɔɔti dɛɛŋo tàn-di m yãate ò ǹ curi." 8 Yeesu ǹ wò maasi ò wa: "Yikisi o candi o datibu o coon." 9 Karika yontiŋa yiri ŋo sɛki ǹ fɔɔki, ò ǹ candi ò datibu ò ǹ pite ò ì condi. 10 Dà daare dà den i wɛnfɔɔsande-di. Suifuda nunkpiikiba maa ǹ maasi daasi ŋo bà wa: "Yuŋo wɛnfɔɔsande-di. Ti paarikurima yeeri-di sa o ì tuuri o datibu o ì condina." 11 Ò maa ǹ bà tuure ò wa: "Woro ta m fɔɔkire oŋo-di wa: Candi o datibu o coon." 12 Bà sɛki ǹ wò bibi bà wa: "Wan oŋo-di seŋi ò wa o candi o datibu o coon nu?" 13 Dà maa mɛɛnde sa Yeesu coombi ò ǹ biitena yirikutire dee den ta bo dà cɛ, daasi woro den ta fɔɔki ǹ maa ò sɛki ì ba maŋo woro ta wò fɔɔkire. 14 Maa dà ta tɔɔsɛ, Yeesu ǹ turi ò ǹ wò yɛn Wɛŋuro yete darika mii, ò maa ǹ wò maasi ò wa: "O fɔɔki-di panto. O kan ba basi yɔ̃ɔrima, yonda dɛɛnda ǹ ba mun wo nɛndikun dà kpɛndi daa." 15 Yiri ŋo sɛki ǹ taka ò ǹ maasi Suifuda nunkpiikiba ò wa Yeesu-di m fɔɔkire. 16 Danda den-di seke bà ǹ pite bà ì pɔntiti Yeesu maa ò den ta dà basi wɛnfɔɔsande daare. 17 Yeesu maa ǹ bà maasi ò wa: "N Kpento pukiri-di yerika sari panto, mɛn maakan ì pukiri." 18 Maa ò ta yoote ǹ maa, Suifuda nunkpiikiba sɛki ǹ santi bà ì kpɛɛsiti sa bà wò ko. Dà maa ba i maa yon tori ò ta basi maa bà tàn ta ba baso wɛnfɔɔsande daare-dan, dà maa i na maa ò ta dee Wɛŋuro i ò Kpento muŋo-di, ò ǹ mɛŋirena ò yon Wɛŋuro. 19 Yeesu maa ǹ bà maasi ò wa: "Yaaporima-di n ta yi maasiti, mɛn Wɛŋuro Bika n ba sookiti n basi yomma na n muŋo n cekima. N basiti maa den yon n ta ninti n Kpento basiti-di. Maa nɔɔre n ta ninti n Kpento basiti, mamma-di mɛn ò Bika n maakan ta basiti. 20 Maa n Kpento ta m nɛki, ò maa ǹ ŋo m sɔ maa nɔɔre ò ta basiti. Ò da m sɔɔ-di yonda daa ta kpɛntɛ daa, n basi, dà maa yi di biti. 21 Sa maa n Kpento tàn ta turi ò ǹ fɔɔkire kpiiba, ma borika-di mɛn ò Bika n ta da fɔɔkire woro n ta nɛki. 22 N Kpento maa tàn ba boona yoŋo. Mɛn-di ò ta tɔ wɛnun bu maaseŋa sa n boona yiriba 23 sa yiriba bà maasi bà sooki bà m suurina yuubu mɛn ò Bika sa maa bà ta suuriti n Kpento yuubu. Woro ta ba suuriti mɛn ò Bika yuubu, dà te ba suuriti n Kpento woro ta m tomminde yuubu." 24 Ò ǹ turi ò wa: "Yaaporima-di n ta yi maasiti, woro ta wondi n yaama sa ò maa kurena ò yon woro ta m tomminde, dà te boti fɔɔku kuu ta paana pooku-di. Wɛŋuro ba wò bouna, ò maa yeri kuun mii-di ò ǹ yɛn fɔɔku. 25 Yaaporima-di n ta yi maasiti, wɛnde connun-di, de mɔnɔ nɛndikinde-di, dee kpiiba ta da won mɛn Wɛŋuro Bika n dɔɔku. Baa ta da ku won bà maa fɔɔki. 26 Sa maa n Kpento ta boti wɛnun sa ò tɔna yiriba fɔɔku, ma borika-di ò ta tɔ mɛn ò Bika wɛnun sa n tɔna yiriba fɔɔku. 27 Ò maa ǹ tɔ mɛn ò Bika wɛnun sa n boona yiriba, maa den tori n ta i yirisaaro Bika. 28 Dà ba yi di biti, wɛnde connun-di daare dee kpiiba baa ta bo baanna mii bà ta da won n dɔɔku 29 bà yerun baanna mii. Baa den ta basi tiirima, bamba da yikisun Wɛŋuro ǹ bà tɔ fɔɔku-di. Baa maa den ta basi yɔ̃ɔrima, bamba ǹ yikisun Wɛŋuro ǹ bà yombe. 30 Mɛn ba sookiti n basi yomma na n muŋo n wɛnun. N bouna yiriba sa maa n Kpento ta m maasi-di. N bootu maa tiiri-di, n ba kpɛɛsiti n muŋo n nɛkima-dan, n maa kpɛɛsiti woro ta m tomminde ò den nɛkima-di." 31 Yeesu ǹ turi ò wa: "Mɛn ka-di yau n muŋo n yaama, yaama maa n ta yau ma ba i porima. 32 Yoŋo dɛɛŋo maa-di yau n tori, n maa yini sa maa ò ta yau n tori ma i porima-di. 33 Yi tombi tonya Sãa cɛ, ò maa ǹ yoori yaaporima ò ǹ yi maasi n yaama. 34 Dà ba bibisiti sa yirisaaro ǹ yoori n yaama-dan, n maa yau ǹ maa sa yi sooki yi pɛrina-di. 35 Sãa den wina sa fitira woro ta windi-di ò dɛɛbi, yi maa ǹ pɛnsi sa dà dɛɛmma ǹ yi dariki wɛnya muuti tori. 36 Yonda dɛɛnda maa bo-di daa ta yau n tori dà ǹ kpɛndi Sãa: Yerisu suu n Kpento ta m tɔ sa n basi, sunsu-di n ta basiti sa n woosi. Su maa yau-di n tori, su turi su sɔɔkiti sa n Kpento Wɛŋuro-di m tomminde. 37 N Kpento woro maa ta m tomminde ò turi ò yau-di n tori. Yi ba won daande ò dɔɔku, yi maa ba wò yɛn daande. 38 Yi ba tamaato woro ò ta tomminde, dà den tori-di yi ta ba seŋo sa yi puke ò yaama. 39 Yi mammansiti Wɛŋuro yaama sabare, maa den tori yi ta bansiti sa de den mii-di yi ta da piisi fɔɔku kuu ta paana pooku. Dende maa-di yau n yaama! 40 Yi yaa ba nɛki yi takun n cɛ yi piisi fɔɔku muŋu. 41 Dà ba bibisiti sa yirisaariba ǹ ŋo m kpɛŋire-dan. 42 N maa yi yini-di. N yini sa yi bansu mii yi ba nɛki Wɛŋuro. 43 N takinde na n Kpento beere-di, yi maa ba nɛki sa yi m kabiri. Tɔɔ dɛɛŋo maa ka takinde na ò muŋo ò beere, yi da wò kabiri-di. 44 Yi tàn nɛki sa yi ì kpɛŋireti yi tɔɔba, yi maa ba nɛki sa Wɛŋuro yon ǹ ì yi kpɛŋireti, yi maa da basi sima-di yi tamaatina nu? 45 Yi maa ba ì we mɛn son-di da yi wɔ̃ti n Kpento nuŋa mii. Mɔisi woro den yini yi ta kaariti oŋo son-di da yi wɔ̃ti. 46 Yi mun ka tamaa namma maa Mɔisi ta wari ka-di, yi maakan mun da ì m tamaa-di, n den yaama-di ò ta wari. 47 Maa yi ta ba tamaato ǹ maa maa ò ta wari, yi maa da sooki yi tamaatina sima-di n yaama nu?"

1 Dà den ponde yini Yeesu ǹ daŋi Karire faa kpɛɛŋa daŋa tɔɔre. Dà faaka bee tɔɔre-di Tiberiaadi. 2 Yiriba kutibeere sɛki ì wò dɛbiri, maatori bà ta ninti maarima maa ò ta basiti ò fɔɔkiretina bɔɔtiba, maa ta sɔɔkiti sa Wɛŋuro wò bona. 3 Yeesu sɛki ǹ diki tambu yini ò ǹ kare, oŋo na ò paariba. 4 Dà mɛɛnde sa Suifuda fɛɛti woro bà ta booru Miŋima fɛɛti ò nuŋatinde. 5 Yeesu cɔɔri maa, ò sɛki ǹ yɛn maa yirikutire ta connun de takuntun ò cɛ, ò maa ǹ bibi Firipu ò wa: "Ti da piisi saa-di diima ti tan ti bà diirena bà maasi nu?" 6 Ò yoote ǹ maa sa ò won maa Firipu ta da tuure-di, sa maa ò den ta yãate ò ì yini maa ò ta da basi. 7 Firipu ǹ wò tuure ò wa: "Baa yerento bin munde dikitii yi ba sɛku sa ti tanna dipɛ̃ɛda sa baa wan ò piisi wɛrɛfa." 8 Yeesu ŋo paariba yonto yon Antre, Simɔ̃ Piɛ kuro, oŋo wa: 9 "Bi yoŋa bo nɛɛ kà boti dipɛ̃ɛda bà nun na yɔ̃ɔsu su yɛndi. Danda maa da basi wee-di yirikutire dee borika nu?" 10 Yeesu maa wa: "Sekena bà kare bà maasi." Dà mɛɛnde sa mɔɔtu bo dà cɛ. Bà sɛki ǹ kare. Bà bo dooba tusiya nun tɔɔma. 11 Yeesu ǹ daari dipɛ̃ɛdaa mba. Maa ò ta pɛki Wɛŋuro dà tori, ò ǹ bà wɛɛsi ò ǹ tari yiriba baa den nɔɔre ta kari dà cɛ. Ò ǹ muti yɔ̃ɔ nsu maakan ò ǹ basi ma tɔɔma, ò ǹ bà tari maa nɔɔre bà ta nɛki. 12 Wɛnde dee bà ta di bà ǹ kaari, Yeesu ǹ maasi ò paariba ò wa: "Kaatena diima maa ta kpaari, yonda ǹ ba sen." 13 Dà wɛnde-di bà ta kaate daa ta kpaari, dà maa ǹ se cinna piika na na yɛndi. Dipɛ̃ɛdaa mba ta mun bo ǹ maa bà nun, bamba-di bà ta di bà ǹ kpati. 14 Wɛnde dee yiri mba ta yɛmbi yimma maa Yeesu ta basi, bà sɛki ǹ yoori bà wa: "Namma yiri woro i Wɛŋuro yaadaaro woro bà den ta yau sa ò da takun yanduuya mii-di!" 15 Yeesu sɛki ǹ maŋi sa bà da takun bà wò candi na wɛnun bà wò wɛ̃tire wuro, ò sɛki ǹ tɔti ò ǹ turi ò ǹ diki tambu yini ò yon cɛ. 16 Wɛnde dee dà ta basi yaanwɛnde, Yeesu paariba sɛki ǹ yundi faa kpɛɛŋa kuriwooŋu. 17 Bà ǹ diki yãtibu mii bà ì condi sa bà daŋi dà faa kpɛɛŋa bà ì tiitiri Kapɛrnaumu weŋi. Maa bà ta condi, yɛ̃ɛnde sɛki ǹ biti sa Yeesu t`ɛn ba bà fakindo. 18 Faaribu ì fukiriti kpɛɛmma na wɛnun bu ì tiŋasiti yima. 19 Maa bà ta coombi na yãtibu bà ì boti tantanya ya nun ka-dan ya kparun, dà wɛnde-di bà ta yɛmbi Yeesu connun yinkpambu yini, funna sɛki ǹ bà puke. 20 Yeesu maa ǹ bà maasi ò wa: "Mɛn-di, funna ǹ ba yi puke!" 21 Bà ì nɛki bà wò dikire yãtibu mii, dà maa mɛɛnde sa bà nɛntɛ nɛɛ bà ta koru, yãtibu ǹ dundi kuriwooŋu. 22 Dà siŋire, yirikutire dee ta kpaari daŋa tɔɔre de ǹ maŋi sa yãtibu dee bo bu yon-di, bà maa yini sa Yeesu dee ba dookambona ò paariba, bà dee coombi bà yon-di. 23 Dà wɛnde yãti tɔɔna naa ta borunna Tiberiaadi na ǹ nɛndikun nɛɛ Yombite dee ta pɛki Wɛŋuro dipɛ̃ɛda tori bà ǹ di. 24 Maa yirikuti nde ta maŋi sa Yeesu paa dà cɛ, baa ò paariba bà paa, bà sɛki ǹ diki yãti nna bà ǹ taka Kapɛrnaumu Yeesu kpɛɛsima. 25 Maa bà ta daŋi, bà sɛki ǹ mɛɛ Yeesu bo faa kpɛɛŋa daŋa tɔɔre. Bà maa ǹ wò bibi bà wa: "Paarikuro, na daasire-di o ta takinde nɛɛ nu?" 26 Yeesu maa ǹ bà tuure ò wa: "Yaaporima-di n ta yi maasiti, yi ba m kpɛɛsiti sa yi ta maŋi daa ta seke n basi yimma-dan. Dà maa i maa yi ta di dipɛ̃ɛda yi ǹ kaari-di. 27 Ba ì pukirina yerika diima maa ta da cɔɔri ma tori, maa ì pukirina yerika diima maa ta ba cɔɔriti ma den tori, mamma-di boti fɔɔku kuu ta paana pooku. Dà den diima, mɛn yirisaaro Bika mɛn-di da yi ma tɔ, maatori n Kpento Wɛŋuro ta sɔ maarima sa oŋo-di m tɔ wɛnun." 28 Bà maa ǹ wò bibi bà wa: "Ti maa da basi sima-di ti basina maa Wɛŋuro ta nɛki nu?" 29 Yeesu maa ǹ bà tuure ò wa: "Maa Wɛŋuro ta nɛki sa yi basi, dà i sa yi kurena yi yon woro ò ta tomminde-di." 30 Bà ǹ turi bà ǹ bibi bà wa: "O da basi maari sima-di ti sooki ti wo kurena ti yon nu? Yeri sika borika-di o ta da basi nu? 31 Faranfantabu mii ti yokoda den di diima maa bà ta booru manna, sa maa bà ta wari Wɛŋuro yaama sabare mii sa: 'Ò ǹ bà diire diima maa ta borunna Wɛŋuro cɛ.' " 32 Yeesu ǹ bà maasi ò wa: "Yaaporima-di n ta yi maasiti, Mɔisi-dan yi pɛ diima maa ta borunna Wɛŋuro cɛ, arima n Kpento-di yi pɛɛti diima mumma maa ta borunna ò cɛ. 33 Diima maa Wɛŋuro tàn ta pɛ ma i maa ta cɛsinde ò cɛɛ-di, ma maa ǹ tàn pɛ yanduuya fɔɔku." 34 Bà maa ǹ maasi Yeesu bà wa: "Paarikuro, mamma ka-di o tàn ì ti pɛɛkiti wɛnya maasi dà den diima." 35 Yeesu sɛki ǹ bà tuure ò wa: "Mɛn-di diima maa tàn ta tɔ fɔɔku. Woro ta da takun n cɛ, koon kan ba wò puketi daande. Woro maa ta da m kurena ò yon, yinyɔ̃ɔnun kan ba wò mɔkɔti daande. 36 N maa yi maasi-di si n wa: Yi yɛmbi-di n yerisu, yi maa ba m kuroona yi yon. 37 Baa den nɔɔre n Kpento ta m tɔ bà da takun-di n cɛ, n maa ba dɔkiriti woro ta da takun n cɛ. 38 N ba yikisindo yuure n cɛsun sa n basi n den nɛkima-dan, arima sa n basi woro ta m tomminde ò den nɛkima-di. 39 Ceri maa woro ta m tomminde ò ta nɛki: Ò nɛki sa n ba peesire baa den nɔɔre ò ta m tɔ bà yoŋo, bà ka kpi n maa turi n bà fɔɔkire wɛn santande daare. 40 Ceri maa n Kpento ta nɛki: Ò nɛki wan ka yɛmbi ò Bika sa ò kà kurena ò yon ò ì boti fɔɔku kuu ta paana pooku-di. Dà te ka kpi, n maa son turi n wò fɔɔkire wɛn santande daare." 41 Maa Yeesu ta yoote sa oŋo-di i diima maa ta cɛsinde Wɛŋuro cɛ, Suifuda sɛki ǹ pite bà ì wati watisiti bà ì we: 42 "Dà ba i Yeesu Sosɛɛfu bika ni? Ti yini-di ò te na ò nɛ. Dà maa ǹ basi sima oŋo wana ò cɛsinde Wɛŋuro cɛ nu?" 43 Yeesu maa ǹ bà tuure ò wa: "Ba ì wati watisitina mamma yi tiire mii. 44 Yoŋo ba sookiti ò takun n cɛ n Kpento woro ta m tomminde ò ka ba wò tɛtindo. Mɛn maa, n son da turi-di n fɔɔkire dà te wɛn santande daare. 45 Wɛŋuro yaadaariba sabare mii bà wari sa: 'Wɛŋuro-di da bà mansire bà maasi.' Yiri woro den nɔɔre ta tokiri Kpento yaama sa dà te maa seŋi maa ò ta wò mansire, dà te da takun-di n cɛ. 46 Dà ba i sa yoŋo yɛmbi Kpento-dan. Woro ta borunna Wɛŋuro cɛ oŋo den yon-di yɛmbi Kpento. 47 Yaaporima-di n ta yi maasiti, woro ta m kurena ò yon ò boti fɔɔku kuu ta paana pooku-di. 48 Mɛn-di diima maa tàn ta tɔ fɔɔku. 49 Sa yi yokoda den bo faranfantabu mii, bà den di diima maa bà ta booru manna, bà yoŋo maa kan ba fɔ. 50 Arima woro ta da di diima maa ta borunna Wɛŋuro cɛ oŋo ba kpiu daande. 51 Mɛn-di diima maa ta boti fɔɔku, maa ta cɛsinde Wɛŋuro cɛ. Wan ka di dà diima, ò da ì fɔɔ-di pooku bende. Diima maa mɛn ta da tɔ yanduuya ò sooki ò ì fɔɔna, dà i n muŋo n kpaŋa-di." 52 Maa Suifuda ta wombi dà yaama, bà sɛki ǹ yikisi bà ì ciisanti kpɛɛmma mumma bà tiire mii bà ì we: "Sima borika-di daasi woro ta da ti tɔ ò kpaŋa sa ti di nu?" 53 Yeesu maa ǹ bà tuure ò wa: "Yaaporima-di n ta yi maasiti, yi ka ba di yirisaaro Bika kpaŋa yi yã kà yɛ̃ɛma, yi da ì paana fɔɔku muŋu yi kpansu mii. 54 Woro ta da di n kpaŋa ò yã n yɛ̃ɛma, dà tee-di da ì boti fɔɔku kuu ta paana pooku. Baa ò ka kpi, n son da wò fɔɔkire-di wɛn santande daare. 55 N kpaŋa i diima mumma-di, n yɛ̃ɛma i yãatanda munda. 56 Woro ta da di n kpaŋa ò yã n yɛ̃ɛma, ò da ì m yeuna-di, mɛn ì wò yeuna. 57 N Kpento woro ta m tomminde ò fɔɔ-di, oŋo maa-di seke n fɔ. Ma borika maakan-di, woro ta da m di, n ta da seke ò ì fɔ. 58 Ceri n kpaŋa-di i diima maa ta cɛsinde Wɛŋuro cɛ. Mamma ba wina sa maa yi yokoda den ta di. Bà den ma di, bà yoŋo maa kan ba fɔ. Woro maa ta da di diima maa oŋo da ì fɔɔ-di pooku bende." 59 Yeesu den yau dà yaama sa ò mansireti Kapɛrnaumu den kaatooma deeka mii-di. 60 Maa bà ta wombi maa Yeesu ta yai, ò paariba tiire mii yiriba kutire sɛki wa: "Yaama maa ò ta mansire maa, ma kpere-di. Wan-di da sooki ò ma seŋi nu?" 61 Yeesu sɛki ǹ maŋi na ò yon sa dà yaama ba dariko ò paariba, bà ǹ pite bà ì wati watisiti. Ò maa ǹ bà bibi ò wa: "Dà yaama yi tori-di yawe? 62 Dà maa da ì yi wi sima-di yi ka da yɛn yirisaaro Bika diku dii kà den ta borun nu? 63 Wɛŋuro Sikima-di seke yiriba fɔ. Yirisaaro ba sookiti ò basi yonda na ò wɛnun. Yaama maa n ta yi maasi, mamma-di boti Wɛŋuro Sikima maa tàn ta tɔ fɔɔku. 64 Yi tiire mii yontiba maa bo baa ta ba tamaa." Yeesu den yini-di na pɔpɔɔ daare baa ta ba tamaa na woro son ta da wò kɔɔsi. 65 Ò ǹ tɔɔsɛ ò wa: "Danda-di seke n ta dee yoŋo ba sookiti ò takun n cɛ n Kpento ka ba wò pɛ dà sookima." 66 Dà wɛnde sɛki-di ò paariba baa ta mun wò dɛbiri, kutibeere sɛki ta kpinte, de kan ì ba wò dɛbiri. 67 Yeesu maa ǹ bibi ò paariba piika na bà yɛndi ò wa: "Yinyi maakan yi ba kpinnanti ǹ ni?" 68 Simɔ̃ Piɛ sɛki ǹ tuure ò wa: "Paarikuro, ti da taka wan den cɛ ǹ nu? O boti yaama maa tàn ta tɔ fɔɔku kuu ta paana pooku-di. 69 Tinti, ti ǹ wo tamaati ti ǹ maŋi sa o i woro Wɛŋuro ta tomminde-di." 70 Yeesu ǹ bà tuure ò wa: "Mɛn-dan yi tonte yinyi piika na yi yɛndi doo? Yi yonto yon maa wina wɛrɛku-di." 71 Sudaasi yaama-di ò den ta yau, Simɔ̃ Iskaario den bika, oŋo den-di da wò kɔɔsi baa maa ò den ta bo Yeesu paariba piika na bà yɛndi bà mii.

1 Dà den ponde yini Yeesu ì kpɛkiri Karire tinkpan bɛkɛre mii. Ò ì ba nɛki sa ò taka Sude tinkpan bɛkɛre, maa den tori Suifuda nunkpiikiba den ta kpɛɛsiti sa bà wò ko. 2 Dà mɛɛnde sa Suifuda fɛɛti woro bà ta booru Fiina fɛɛti ò nuŋati. 3 Yeesu ŋo yɛ̃risu maa ǹ wò maasi su wa: "Tɔti nɛɛ, o coon o taka Sude mii, o paariba ǹ maakan yɛn yerisu suu o ta basiti. 4 Yiro tàn ba basiti yonda soki sokima ò ka nɛki sa yiriba ǹ wò maŋi. Maa maa o ta basiti maa yerisu suu borika, seke yanduuya ǹ wo maŋi." 5 Baa ò yɛ̃risu su munsu su den ba wò tamaa. 6 Yeesu maa ǹ bà tuure ò wa: "Wɛn sɔɔtire t`ɛn ba nɛndikindo n tori, yinyi den cɛ maa wɛnya ya maasi ya sɔɔti-di. 7 Yanduuya woro demba ba sookiti bà ì wɛ̃ru yinyi. Mɛn maa bà m wɛ̃ru-di, maa den tori n ta yau sa bà basitanda ba sɔɔti. 8 Yinyi ǹ coon fɛɛti. Mɛn ba takiri dà fɛɛti, wɛn sɔɔtire t`ɛn ba nɛndikindo n tori." 9 Maa ò ta bà maasi dà yaama, ò sɛki ǹ kpaari Karire tinkpan bɛkɛre mii. 10 Maa Yeesu yɛ̃risu ta coombi fɛɛti ŋo, ò maakan dɛɛbɛ ò ǹ taka. Ò maa ba seŋo sa ò fokire ò yon, ò ì soki. 11 Fɛɛti ŋo wɛnya mii Suifuda nunkpiikiba maa ì wò kpɛɛsiti bà ì we: "Ò maa bo sori ǹ nu?" 12 Yiriba maa ì yau ò yaama kutire mii bà ì wati watisiti. Yontiba ì we: "Ò i yiri woro ta basiti sɔɔtima-di." Tɔɔba ì we: "Ò niisiti yiriba-di." 13 Bà den tindi Suifuda nunkpiikiba-di, dà ì seena yoŋo den ta ba sookiti ò yoori foki fokima. 14 Maa bà ta du fɛɛti, Yeesu sɛki ǹ taka Wɛŋuro yete darika mii ò ǹ pite ò ì mansireti. 15 Dà sɛki ǹ di Suifuda nunkpiikiba biti bà ì we: "Oŋo basi sima-di ò yinina yonda maa borika, baa ò ba mammanso nu?" 16 Yeesu maa ǹ bà tuure ò wa: "Yaama maa n ta mansireti dà ba i n muŋo n demma-dan. Wɛŋuro woro ta m tomminde ò den yaama-di. 17 Woro ta nɛki sa ò basi Wɛŋuro nɛkima, dà te da maŋi-di yaama maa n ta mansireti, ma ka i Wɛŋuro yaama ka-di ya n ka yau na n muŋo n wɛnun ka-di. 18 Yiri woro ta yau na ò muŋo ò wɛnun ò kpɛɛsiti sa bà wò kpɛŋire-di. Woro maa ta kpɛɛsiti sa bà kpɛŋire woro ta wò tomminde, oŋo yau porima-di. Maadɔkɔma ì paa ò nɔɔre mii. 19 Mɔisi ba yi tɔ paarikurima doo? Yi yoŋo maa ba ma dɛbiri. Wee yaa-di seke yi nɛki yi m ko nu?" 20 Yirikutire maa ǹ wò tuure de wa: "Wɛrɛna-di bo o mii! Wan-di kpɛɛsiti sa ò wo ko nu?" 21 Yeesu ǹ bà tuure ò wa: "Yimma yon-di n ta basi, dà maa yi du biti. 22 Mɔisi yi tɔ paarikurima sa yi tàn cansi yi bidoosu. Mɔisi ò muŋo oŋo maa-dan pite ò ì cansiti bisu, dà maa i yi yokodaa-di. Yi ǹ tàn seŋi yi ǹ cansi bisu baa wɛnfɔɔsande daare ka-di. 23 Yi tàn ka seŋi yi ǹ cansi bidooka wɛnfɔɔsande daare sa yi ì ba wɛ̃runa Mɔisi paarikurima, wee den tori yaa-di yi ta da m puurina pɛrika, sa n ta fɔɔkire yiro ò kpaŋa kà maasi wɛnfɔɔsande daare nu? 24 Yi tàn ba ì yauna yiriba daa yi ta ninti bà basiti dà tori. Yi tàn ka yau, tàn ì kpɛɛsitina maa ta i porima." 25 Serisadɛmu den yontiba maa ì we: "Yiri woro ti nunkpiikiba ta mun kpɛɛsiti sa bà ko, oŋo-dan nɛɛ doo? 26 Ceri ò ta yau foki fokima, bà maa ba wò yauna yomma. Bà yɛn ba maŋo sa namma ò i Pɛnnato woro Wɛŋuro ta da tommun-dan? 27 Woro ti yini-di ò fuure. Pɛnnato woro Wɛŋuro ta da tommun maa, woro bà ta booru Krisi, daare dee oŋo ta da nɛndikun, yoŋo da ì mii ò fuure." 28 Dà mɛɛnde sa Yeesu bo Wɛŋuro yete darika mii ò mansireti, ò sɛki ǹ soore ò wa: "Yi m yini? Yi yini dii n ta borunna? N ba takindo na n muŋo-dan. Yoŋo-di m tomminde, dà te maa i porima tee-di. Yi ba wò yini. 29 Mɛn wò yini-di, n borunna ò cɛɛ-di, oŋo maa-di m tomminde." 30 Bà sɛki ì kpɛɛsiti sa bà wò findi, yoŋo maa ì ba sooko sa ò wò baa, maa den tori ò wɛnde t`ɛn den ta ba nɛndikindo. 31 Yirikuti nde mii yontiba maa ǹ tamaati Yeesu, bà sɛki ì yau bà ì we: "Baa daare dee Pɛnnato woro Wɛŋuro ta da tommun ò ta da takun, ò da basi maarima ma kutiri maa yiri woro ta basi ǹ ni?" 32 Faarisiɛ̃da sɛki ǹ won maa yiriba ta wati watisiti yirikutire mii Yeesu yaama. Maa bà ta wombi ǹ maa, bà sɛki ǹ mɛɛ patibasitiba nunkpiikiba bà ǹ cookan bà ǹ ton baa ta mandi Wɛŋuro yete sa bà taka bà findi Yeesu. 33 Yeesu maa ǹ bà maasi ò wa: "N t`ɛn yi bona-di wɛnya muuti tori. Dà ponde yini n maa kpindi woro ta m tomminde ò cɛ. 34 Yi son da m kpɛɛsi-di, yi maa ì ba m piisiti, nɛɛ maa n son ta da ì bo yi ba sookiti yi takun." 35 Suifuda nunkpiikiba sɛki ì bibisiti bà yon bà tiire mii bà ì we: "Ò takiri sori-di ti maa ì ba sookiti ti wò piisina nu? Ò nɛki ò taka Suifuda cɛ baa ta yɛsi bà ì bo Krɛkida tinna mii, ò ì mansireti Krɛkida yaa? 36 Sa sima-di mamma ò ta dee: Yi son da m kpɛɛsi-di, yi maa ì ba m piisiti, nɛɛ maa n son ta da ì bo yi ba sookiti yi takun nu?" 37 Fɛɛti wɛn santande den tàn-di i wɛn kpɛɛnde de ǹ kpɛndi tɔɔya. Dà daare Yeesu maa ǹ yise yirikutire nuŋa mii ò ǹ soore ò wa: "Yinyɔ̃ɔnun ka boti wan, ò takun n cɛ ò yã, 38 sa maa bà ta wari Wɛŋuro yaama sabare mii sa: Woro ta kurena mɛn ò yon, yima maa ta boti fɔɔku ma da yeri ò baŋa mii ma ì pobiri." 39 Yeesu den yau Wɛŋuro Sikima maa baa ta wò kurena bà yon bà ta da yɛn-di. Dà daare dà den mɛɛnde sa Wɛŋuro t`ɛn ba tɔɔndo ò Sikima, maatori Yeesu t`ɛn den ta ba diko para kpɛɛnde. 40 Yirikuti nde tiire mii, maa bà ta wombi maa Yeesu ta yai, yontiba sɛki ì we: "Namma, woro i Wɛŋuro yaadaaro woro ti ta mandi-di!" 41 Tɔɔba ì we: "Pɛnnato woro Wɛŋuro ta da tommun-di!" Tɔɔba maa ì we: "Dà da seŋi sa Pɛnnato woro Wɛŋuro ta da tommun ò yerun Karire den tinkpan bɛkɛre mii? 42 Bà wari Wɛŋuro yaama sabare mii sa Pɛnnato woro Wɛŋuro ta da tommun ò da i Daafiti yaukpa-di. Ò ì borun Bɛtɛrɛsɛmu mii, tiŋu kuu Daafiti den ta bikansi." 43 Yirikuti nde sɛki ǹ tarikan Yeesu tori. 44 Bà tiire mii yontiba ì nɛki sa bà wò findi, yoŋo maa ì ba wò baa. 45 Baa ta mandi Wɛŋuro yete bà ǹ kpindi patibasitiba nunkpiikiba na Faarisiɛ̃da bà cɛ. Bà maa ǹ bibi mandiba bà wa: "Wee-di seke yi ba wò findikindo yi takunna nu?" 46 Mandiba ǹ tuure bà wa: "Yoŋo ba yooro daande sa woro den tɔɔma!" 47 Faarisiɛ̃da ǹ yoorina mandiba bà wa: "Yinyi, ò maakan yi niisi-di yawe? 48 Yikuriba mii na Faarisiɛ̃da mii yoŋo wò tamaati baa ò yon? 49 Yiriba baa ta wò tamaati, bà mii paarikurima. Sɔntɔ yiriba!" 50 Dà mɛɛnde sa Nikodɛmu, Faarisiɛ̃da yonto yon, ò bo dà cɛ. Oŋo den-di takinde yɛ̃ɛn yonde ò ǹ yɛn Yeesu. Ò sɛki ǹ yoori ò wa: 51 "Ti paarikurima ba ti pɛ nɔɔre sa ti wɔ̃ti yiro sa ti ba tɔnto ti won maa ò ta basi ti ma wɛtɛɛsi." 52 Tɔɔba ǹ wò tuure bà wa: "Fɛn o maakan borunna Karire den tinkpan bɛkɛre mii ǹ ni? Wɛtɛɛsi Wɛŋuro yaama sabare sɔɔtima. O da yɛn sa Wɛŋuro yaadaari yoŋo ba yeruntun Karire mii." 53 Dà ponde yini baa wan ò ǹ kori ò yete.

1 Yeesu maa ǹ diki Orifie tambu yini. 2 Siŋi siŋifa mii ò maa ǹ cabirikun ò ǹ kpindikun Wɛŋuro yete. Yiriba baa den nɔɔre ta bo dà cɛ bà ǹ kaatun, ò sɛki ǹ kare ò ì bà mansireti Wɛŋuro yaama. 3 Paarikurima mansirootiba na Faarisiɛ̃da bà maa ǹ findikun pee yoŋo bà ta winte ò basiti concontu. Bà ǹ wò sɛkire tiire, 4 bà maa ǹ bibi Yeesu bà wa: "Paarikuro, pee woro bà wò winte ò basiti concontu-di. 5 Paarikurima maa Mɔisi ta wari ma mii ò yoote-di sa ti tàn taasi dà pe borika tanya ti ko. Fɛn maa, o dee sima ǹ nu?" 6 Bà den wò bibi ǹ maa, dà i bà nɛki bà wò biire-di bà sooki bà wò wɔ̃tina. Yeesu maa ǹ yuure ò ǹ pite ò ì waru tiŋa na ò nɔtanfa. 7 Maa bà ta tɔkititi bà ì bibisiti Yeesu ŋo, ò sɛki ǹ sɛɛrikun ò ǹ bà maasi ò wa: "Yi tiire mii, wan ka ba baso yɔ̃ɔri yomma, dà te ǹ tɔntɛ ò taa pee ŋo tande." 8 Ò ǹ turi ò ǹ yuure ò ì waru tiŋa. 9 Maa bà ta wombi dà yaama, bà sɛki ì yɛsu bà yon bà yon. Baa ta kute bamba den-di pite, dà ì yunnantina sari bà muuba. Yeesu na pee ŋo bà mun ǹ kpaari bà yɛndi, pee ŋo ì yisi nɛɛ ò mun ta bo. 10 Mamma-di Yeesu ta turi ò ǹ sɛɛri, ò sɛki ǹ wò bibi ò wa: "Bà tii sori ǹ nu? Yoŋo ba wo wɔ̃to sa ò wo taa tande yawe?" 11 Pee ŋo ǹ tuure ò wa: "Yoŋo ba m wɔ̃to." Yeesu ǹ wò maasi ò wa: "Baa mɛn n maakan ba wo wɔ̃tanti. Coon, o maa kan ba ì basiti yɔ̃ɔrima.")) 12 Yeesu ǹ turi ò ǹ maasi yiriba ò wa: "Mɛn-di yanduuya dɛɛmma. Wan ka m dɛbiri, ò da ì condi dɛɛmma maa ta tɔti fɔɔku ma mii-di, ò ba da ì condi bitinde mii." 13 Faarisiɛ̃da maa ǹ wò tuure bà wa: "Fɛn-di yau o muŋo o yaama. Daa o ta yau dà paana kaaride." 14 Yeesu sɛki ǹ bà tuure ò wa: "Baa mɛn ka-di tɔku yiriba n muŋo n yaama, maa n ta yau ma i porima-di, n yini-di dii n ta borunna na dii n ta koru. Yinyi maa, yi mii dii n ta borunna, yi maa mii dii n ta koru. 15 Yinyi tàn yau yirisaarima-di, mɛn maa ba yauna yoŋo. 16 Baa n maa ka yau, n yaama tàn boti kaaride-di, sa maa n ta ba bo n yon, n Kpento woro ta m tomminde ò m bona-di. 17 Yi paarikurima sabare mii bà wari sa yiriba bà yɛndi ka yau yaama ma yon, dà yaama tàn boti kaaride-di. 18 Mɛn yau-di n muŋo n tori. N Kpento woro maa ta m tomminde ò maakan yau-di n yaama." 19 Bà maa ǹ wò bibi bà wa: "O Kpento bo sori ǹ nu?" Yeesu ǹ bà tuure ò wa: "Yi mii mɛn, yi maa mii n Kpento. Yi mun ka m yini, yi mun da ì yini-di n Kpento." 20 Wɛnde dee Yeesu den ta mansireti dà yaama, dà den mɛɛnde sa ò bo Wɛŋuro yete mii-di, nɛɛ bà tàn ta dakisiti dikitii. Yoŋo maa ì ba wò finto, ò wɛnde t`ɛn den ba fako. 21 Yeesu ǹ turi ò ǹ bà maasi ò wa: "N da kori-di, yi m kpɛɛsi yi maa ì ba m yɛndi, yi maa da kpiina yi yɔ̃ɔrima bo yi yuuna yini-di. Yi ba sookiti yi taka nɛɛ n ta koru." 22 Suifuda sɛki ì yau bà tiire mii bà ì we: "Ò da ko ò yon-di yaa? Ò yaa ta we yi ba sookiti yi taka nɛɛ n ta koru ta?" 23 Yeesu ǹ bà tuure ò wa: "Yinyi, yi i tiŋa demba-di, mɛn maa i yuure deŋo-di. Yinyi i yanduuya woro demba-di, mɛn maa ba i yanduuya woro deŋo. 24 Danda-di seke n ta yi maasi sa yi da kpiina yi yɔ̃ɔrima bo yi yuuna yini-di. Yi ka ba tamaa sa mɛn i Pɛnnato woro Wɛŋuro ta tomminde ka-di, woro bà ta booru Krisi, yi da kpi yi yɔ̃ɔrima mii-di." 25 Faarisiɛ̃daa mba maa ǹ bibi Yeesu bà wa: "O i wan ǹ nu?" Yeesu ǹ bà tuure ò wa: "N i woro n ta yi maasi sa n i-di sarina pɔpɔɔ daare. 26 N boti-di yaama kpɛɛmma sa n yi yaana, dà yaama maa-di da yi findi. Woro ta m tomminde ò maa boti yaaporima-di. Maa n ta wombinde ò cɛ, mamma maa-di n ta tɔku yiriba." 27 Bà maa ì ba maŋo sa ò bà yauna Kpento yaama-di. 28 Yeesu maa sɛki ǹ bà maasi ò wa: "Daare dee yi ta da sɛɛsire mɛn yirisaaro Bika yuure, dà daare yi da maŋi-di sa n i Pɛnnato woro Wɛŋuro ta tomminde. Yi turi yi maŋi sa n ba basiti yonda na n muŋo n baŋa-dan, n yau maa den yon n Kpento ta m mansire-di. 29 Woro ta m tomminde ò m bona-di. Ò t`ɛn ba m nɔŋo daande n yon, maatori n ta basiti wɛnya maasi maa ò ta nɛki." 30 Maa Yeesu ta yau ǹ maa dà yaama, yiriba kutire sɛki ǹ wò kurena bà yon. 31 Yeesu sɛki ǹ maasi Suifuda baa ta wò kurena bà yon ò wa: "Yi ka seŋiti tenten muŋo maa n ta yi mansire, yi i namma n paariba-di. 32 Yi da maŋi-di yaaporima, ma yi yiire yombitu mii." 33 Suifudaa mba maa ǹ wò tuure bà wa: "Ti i Abrasamu yausu-di, ti maa ba wɛ̃to daande yoŋo yombiba. Wee-di seke o wa ti kan ba da i yombiba nu?" 34 Yeesu ǹ bà tuure ò wa: "Yaaporima-di n ta yi maasiti, yiri woro ta basiti yɔ̃ɔrima ò i yɔ̃ɔrima yombo-di. 35 Yombo maa tàn ba tunsi ò bo yete mii, yete bika tàn-di tunsi kà bo yete mii. 36 Wɛŋuro Bika ka yi tambi, yi kan ba da i yombiba baa muuti. 37 N yini-di sa yi i Abrasamu yausu, yi maa kpɛɛsiti sa yi m ko, maa den tori yi ta pa maa n ta yi mansireti. 38 Mɛn yi maasiti daa den yaama n Kpento ta m sɔɔ-di, yinyi maa basiti daa den yaama yi kpento ta yi maasi-di." 39 Bà ǹ wò tuure bà wa: "Ti yoko-di Abrasamu." Yeesu sɛki wa: "Yi mun ka i Abrasamu yausu ka-di, yi mun da ì basiti yerisu suu Abrasamu den ta basi-di. 40 Mɛn ta yi maasi porima maa n ta wombinde Wɛŋuro cɛ, yi maa ì kpɛɛsiti sa yi m ko. Abrasamu ba baso mamma. 41 Yi pukiri yerisu suu yi kpento ta pukiri-di." Bà ǹ wò tuure bà wa: "Ti ba i bisu suu ta mii su teedaa-dan. Ti boti Kpento ò yon-di, Wɛŋuro." 42 Yeesu sɛki wa: "Wɛŋuro mun ka i yi Kpento ka-di, yi mun da ì m nɛki-di, ò den cɛɛ-di n ta borunna. N ba takindo na n yon-dan, oŋo-di m tomminde. 43 Wee-di seke yi ba maŋiti maa n ta yi yauna nu? Dà i maa den tori yi ta ba sookiti yi seŋi n yaama-di. 44 Yi i Satã demba-di, yi kpento-di dà cɛ, yi maa nɛki yi basi maa ò ta nɛki. Sarina pitooma daare oŋo i yirikooto-di. Ò maa tàn ba bo nɛɛ yaaporima ta bo, oŋo ò muŋo ò paana yaaporima. Dà tàn i ò demma-di sa ò ì dɔkisiti, maatori ò ta i maadɔkɔma te, maadɔkɔma ma maasi ma borunna ò cɛɛ-di. 45 Mɛn maa yau yaaporima-di, danda-di seke yi ba m tamaa. 46 Yi wan-di da m sɔ nɛɛ n ta wɛ̃ri nu? N ka yau yaaporima ka-di, wee yaa-di seke yi ta ba m tamaa nu? 47 Woro ta i Wɛŋuro deŋo ò tàn tokiri Wɛŋuro yaama-di. Yi maa ta ba i Wɛŋuro demba, danda-di seke yi ta ba m tokiri." 48 Suifuda maa ǹ wò tuure bà wa: "Maa ti ta dee o i Samaari deŋo o turi o boti wɛrɛna, ti yoote porima-di yawe?" 49 Yeesu maa ǹ bà tuure ò wa: "Mɛn paana wɛrɛna, n maa suuriti n Kpento-di yuubu. Yinyi maa ì m baru. 50 N ba kpɛɛsiti sa mɛn n muŋo n beere ǹ ì kpɛn-dan. Yoŋo dɛɛŋo-di m kpɛɛsitina bee kpɛɛnde, oŋo maa-di da yoori woro ta daari." 51 Yeesu ǹ tɔɔsɛ ò wa: "Yaaporima-di n ta yi maasiti, woro ta da seŋi n yaama ò ba kpiu daande." 52 Suifuda ǹ tuure bà wa: "Panto ti maŋi-di tenten sa o boti wɛrɛna! Abrasamu ta kpii-di, Wɛŋuro yaadaariba ǹ kpi, fɛn maa ì we woro ta da seŋi o yaama ò ba kpiu daande. 53 Ti yoko Abrasamu kpii-di. O tamaa sa fɛn-di kpɛntɛ oŋo ni? Wɛŋuro yaadaariba maakan ǹ kpiiran. O tamaa sa o i wan ǹ nu?" 54 Yeesu ǹ bà tuure ò wa: "Mɛn mun ka-di kpɛŋireti n muŋo n beere, dà mun da i yaŋi-di. Dà i n Kpento-di woro ta de kpɛŋireti. Oŋo maa-di yi ta we ò i yi Wɛŋuro, 55 yi yaa wò mii. Mɛn maa wò yini-di. N mun ka dee n wò mii, n mun da i maadɔkɔma tee-di sa yi tɔɔma. N maa wò yini-di n seŋiti ò yaama. 56 Dà den daari-di yi yoko Abrasamu kpɛɛmma maa ò den ta yini sa ò da yɛn-di n wɛnde daare. Ò maa den yɛmbi-di dà wɛnde, dà ǹ wò dariki waii." 57 Suifuda maa ǹ wò bibi bà wa: "Fɛn t`ɛn ta ba fako maa binya pisinun o maa wa o yɛmbi Abrasamu ni?" 58 Yeesu ǹ bà tuure ò wa: "Yaaporima-di n ta yi maasiti, sa bà t`ɛn ba dɔro Abrasamu mɛn den bo-di." 59 Bà sɛki ǹ tɔbisi tanya sa bà wò taasi, ò maa ǹ soko ò ǹ coon ò ǹ yeri Wɛŋuro yete.

1 Dà den ponde yini, maa Yeesu ta miŋiti, ò sɛki ǹ yɛn yoŋo ta i wɔmbo sarina ò dɔrima. 2 Ò paariba maa sɛki ǹ wò bibi bà wa: "Paarikuro, wee-di seke bà ta dɔri woro ò i wɔmbo nu? Ò teedaa-di wɛ̃rina Wɛŋuro yaa oŋo-di ò muŋo nu?" 3 Yeesu maa ǹ bà tuure ò wa: "Oŋo-dan wɛ̃ri, ò teeda maa-dan wɛ̃rina Wɛŋuro dà ta wò wina maa borika. Dà maa i sa yiriba ǹ sooki bà maŋina ò cɛ yerisu suu Wɛŋuro ta da sooki ò basi-di. 4 Sa dà t`ɛn dɛɛbi maa dà bibi sa n puke woro ta m tomminde ò yerisu-di. Yɛ̃ɛnde nɛki de biti-di wɛnde dee yoŋo kan ta ba sookiti ò puke yerika. 5 Sa n t`ɛn bo maa yanduuya mii n i yanduuya dɛɛmma-di." 6 Maa Yeesu ta yai dà yaama ò ǹ woosi, ò sɛki ǹ tɛɛsi nɔtɛɛma tiŋa ò ǹ basi cakana muuti na ò nɔtɛɛ mma, ò ǹ muti dà cakana ò ǹ nɛɛkɛ wɔmbi ŋo nunyi 7 ò maa ǹ maasi wɔmbo ò wa: "Taka o yuuri bunde dee bà ta we Sirowe de mii." Dà beere tɔku sa tombi-di. Wɔmbi ŋo sɛki ǹ taka dà bunde ò nɛɛ ǹ yuuri. Maa ò ta tɔtikinde bun nde cɛ, ò sɛki ǹ ninte. 8 Wɔmbi ŋo kpeetɔɔba na baa mun tàn ta wò ninti ò cɔɔsiti bà sɛki ì we: "Woro tàn-dan kari ò cɔɔsiti doo?" 9 Yontiba ì we: "Oŋo-di." Tɔɔba ì we: "Oŋo-dan, bà wi-di." Oŋo ò muŋo ò maa ì we: "Mɛn-di." 10 Bà maa ǹ wò bibi bà wa: "Dà basi sima-di o ǹ nintena nu?" 11 Ò ǹ tuure ò wa: "Daasi woro bà ta we Yeesu oŋo-di basi cakana muuti ò ǹ nɛɛkɛ n nunyi ò ǹ ŋo m maasi ò wa n taka n yuuri Sirowe bunde mii. N taka, maa n ta yuuri, n sɛki mɛɛnde n ninte!" 12 Bà ǹ turi bà ǹ wò bibi bà wa: "Ò bo saa ǹ nu?" Daasi ŋo ǹ tuure ò wa: "N mii dii ò ta bo." 13 Bà sɛki ǹ muti daasi ŋo mun ta i ǹ maa wɔmbo, bà ǹ wò takana Faarisiɛ̃da cɛ. 14 Dà maa mɛɛnde sa dà i wɛnfɔɔsande daare-di Yeesu ta basi cakana ò ǹ nintirena wɔmbi ŋo. 15 Danda-di seke Faarisiɛ̃da maakan den ta wò bibisiti maa dà ta basi ò ǹ nintena. Ò maa ǹ bà maasi ò wa: "Ò nɛɛkɛ n nunyi-di cakana. N taka n yuuri, n sɛki mɛɛnde n ninti." 16 Faarisiɛ̃ yontiba sɛki wa: "Yiri woro ba i Wɛŋuro deŋo-dan, ò pukiri yerisu wɛnfɔɔsande daare-di." Tɔɔba maa wa: "Yiro da sooki sima-di ò basi maarima maa borika ò ka i yiri yɔ̃ɔriwo nu?" Bà sɛki ǹ tarikan bà tiire mii. 17 Faarisiɛ̃da ǹ turi bà ǹ bibi woro ta fɔɔki ǹ maa bà wa: "Woro ta wo nintire ǹ maa, fɛn dee ò i wan ǹ nu?" Ò ǹ tuure ò wa: "Ò i Wɛŋuro yaadaaro-di." 18 Baa na mamma Suifuda nunkpiikiba maa ì ba nɛki bà seŋi sa daasi ŋo den i wɔmbo-di panto ò maa ǹ ninte, sari bà yaa boon ò teeda ka-dan. 19 Bà ǹ boon yiri ŋo teeda bà mun bà bibi bà wa: "Yi bika-di nɛɛ ni? Namma sarina ò dɔrima-di ò ta i wɔmbo? Dà maa basi sima-di ò nintina panto nu?" 20 Daasi ŋo teeda ǹ tuure bà wa: "Maa den yon ti ta yini, dà i ti bika-di, sarina ò dɔrima maa-di ò ta i wɔmbo. 21 Ti maa mii maa dà ta basi ò nintina panto, ti maa turi ti mii woro ta wò nintire. Bibina wò ò muŋo, ò ta ba i bika-dan, ò da sooki-di ò yi maasi dà yaama." 22 Daasi ŋo teeda den tindi Suifuda nunkpiikiba-di, dà ì seena bà ǹ yoori ǹ maa. Dà mɛɛnde sa nunkpiikiba cookambi-di sa bà dɔkiri bà kaatoore mii yiri woro den nɔɔre ta da yoori sa Yeesu i Pɛnnato woro Wɛŋuro ta da tommun-di, Krisi. 23 Danda-di seke ò teeda ta dee: "Bibina wò ò muŋo, ò ta ba i bika-dan!" 24 Faarisiɛ̃da ǹ turi bà ǹ boo daasi ŋo mun ta i ǹ maa wɔmbo yɛnnɛmma bà mun wa: "Yoori porima o soombena Wɛŋuro. Tinti yini sa ò i yiri yɔ̃ɔriwo-di." 25 Daasi ŋo ǹ tuure ò wa: "N mii ò ka i yiri yɔ̃ɔriwo ya ò ka ba i. Maa den yon mɛn ta yini, n den i wɔmbo-di, panto maa n ninti." 26 Faarisiɛ̃daa mba ǹ wò bibi bà wa: "Ò wo basi wee ǹ nu? Ò basi sima-di ò ǹ wo nintirena nu?" 27 Daasi ŋo maa ǹ bà tuure ò wa: "N ta yi maasi-di si, yi maa ba seŋo. Wee yaa-di seke yi nɛki n turi n yoori nu? Yi maakan nɛki yi wɛ̃ti ò paariba ǹ ni?" 28 Bà sɛki ǹ wò tiiran bà wa: "Fɛn-di i ò paaro, tinti ti i Mɔisi paariba-di. 29 Ti yini sa Wɛŋuro maasambina Mɔisi-di, woro maa, ti mɔnɔ mii dii oŋo ta borunna!" 30 Daasi ŋo sɛki ǹ bà tuure ò wa: "Dà m di biti-di kpɛɛmma. Yi wa yi mii dii oŋo ta borunna, oŋo maa yaa-di m nintire. 31 Ti yini sa Wɛŋuro tàn ba toko yiri yɔ̃ɔriba, arima ò tàn tokiri yiri woro ta wò suuriti yuubu-di ò turi ò basiti maa Wɛŋuro ta nɛki. 32 Yi t`ɛn ba won daande sa yoŋo nintire woro ta i wɔmbo sarina ò dɔrima. 33 Yiri ŋo mun ka ba i Wɛŋuro deŋo, ò mun ba sookiti ò basi yomma." 34 Faarisiɛ̃da ǹ tuure daasi ŋo bà wa: "Fɛn woro ta i yiri yɔ̃ɔriwo sarina o dɔrima, fɛn maa ì nɛki o ti mansire yonda!" Bà sɛki ǹ wò dɔkiri bà ǹ yiire. 35 Yeesu ǹ won sa bà wò dɔkiri, ò sɛki ì kpɛɛsiti sa ò wò tiikanna. Wɛnde dee Yeesu ta wò yɛmbi, ò ǹ wò bibi ò wa: "O kurena o yon yirisaaro Bika doo?" 36 Daasi ŋo ǹ tuure ò wa: "Yombite, maasi m mi dà te n maa sooki n wò kurena n yon." 37 Yeesu ǹ wò tuure ò wa: "Ceri o wò yɛmbi-di, oŋo-di wo yauna panto nɛɛ." 38 Daasi ŋo sɛki ǹ tuure Yeesu ò wa: "Yombite, n tamaati-di." Ò sɛki ǹ yike Yeesu bande. 39 Yeesu maa ǹ yoori ò wa: "N takinde yanduuya woro den mii sa batikande ǹ daka-di, wɔmbiba ǹ ninte, nintiba ǹ maa wɔ̃ɔmbɛ." 40 Faarisiɛ̃ yontiba baa den ta bo dà cɛ bà ǹ won maa Yeesu ta yau, bà sɛki ǹ wò bibi bà wa: "Tinti maakan ti i wɔmbiba ǹ ni?" 41 Yeesu ǹ bà tuure ò wa: "Yi mun ka i wɔmbiba, yɔ̃ɔri yomma mun da ì paa yi yuuna yini. Maa maa yi ta we maa yi ninti, danda-di seke yi yɔ̃ɔrima ta tunsi ma bo yi yuuna yini."

1 Yeesu ǹ tɔɔsɛ ò wa: "Yaaporima-di n ta yi maasiti, woro ta ba yuŋuntunna saabambu nuntuŋu nɔɔre, sa dà te maa curinde woonde, dà te i yuuto-di, ò turi ò i yirikooto. 2 Woro maa ta yuŋinde na nuntuŋu, oŋo i saana tuuro-di. 3 Woro ta mandi nuntuŋu ò ǹ bandi, dà te ǹ yuŋi, na ǹ maŋi ò dɔɔku, ò ǹ boo baa siku na ku beere ò ǹ na yerina saatire. 4 Wɛnde dee ò ta na yiire na maasi, ò ì kpiiri na nuŋa ò ì condi, na maa ì wò dɛbiri, maa den tori na ta yini ò dɔɔku. 5 Na maa ba dɛɛbɛti caaŋo, na mɔnɔ da ì wò tindi-di kpɛɛmma, sa maa na ta mii ò dɔɔku." 6 Yeesu ǹ bà yoorina dà yaayantire, bà maa ì ba maŋo daa den yaama ò ta yoote. 7 Yeesu ǹ tɔɔsɛ ò wa: "N yi maasiti yaaporima-di, mɛn-di i saabambu nuntuŋu nɔɔre. 8 Baa den nɔɔre ta m kpiikinde bà i yuutiba-di na yirikootiba, saana maa ba bà toko. 9 Mɛn-di i nuntuŋu. Woro ta da yuŋun na mɛn ò da pɛri-di. Ò tàn da yuŋun-di ò turi ò yeri, ò maa da ì piiranti-di diima. 10 Yuuto tàn takinde sa ò yuusi ò ko ò pɛti yon-di. Mɛn maa takinde sa n pɛ saana fɔɔku-di. N na pɛ fɔɔku muŋu, na ì ba kpatiri yonda. 11 Mɛn i saatuuri sɔɔtiwo-di. Saatuuri sɔɔtiwo tàn tɔ ò fɔɔku ò saana tori-di. 12 Woro maa ta tuuriti saana sa bà wò dɔɔrɛ dikitii, sa oŋo-dan na boti, ò ka yɛmbi kouto connun, ò tàn nɔŋɔ saana-di ò ǹ tiiki, kouti ŋo maa ǹ tàn na finsi ò ǹ na yɛsire. 13 Ò tàn tiiki-di, ò ì ba yau saana yaama, dikitii tori ta-di ò ta na tuuriti. 14 Mɛn maa i saatuuri sɔɔtiwo-di. N yini-di n saana, nanna m yini 15 sa maa n ta yini n Kpento, n Kpento m yini. N da tɔ n fɔɔku-di n saana tori. 16 N turi n boti-di saa tɔɔna naa t`ɛn ta paa saabambu buu den mii. Dà bibi sa n maakan peen-di nanna n na yuŋirun, na da won-di n dɔɔku. Saabambu ǹ ì bo bu yon, saatuuro ò yon. 17 N Kpento m nɛki-di, sa maatori n ta da tɔ n fɔɔku n turi n ku daari. 18 Yoŋo-dan ku fɛtanti, mɛn-di ku tɔti na n yon. N boti-di wɛnun sa n ku tɔ, n turi n boti wɛnun sa n ku daarina. Mamma-di n Kpento ta dee n basi." 19 Suifuda sɛki ǹ turi bà ǹ tarikan dà yaa mma tori. 20 Bà tiire mii yiriba kutire ì we: "Wɛrɛna-di bo ò mii, ò wirimanti-di. Wee-di seke yi ta wò tokiri nu?" 21 Tɔɔba ì we: "Yiri woro den mii wɛrɛna ta bo ò ba da ì yau maa borika. Wɛrɛna da sooki na nintire wɔmbiba?" 22 Dà wɛnya mii bà den du Wɛŋuro Yete Bandooma fɛɛti-di. Dà mɛɛnde sa dà i waatu wɛnde-di. 23 Yeesu maa ì conconsiti Wɛŋuro yete darika mii, nɛɛ bà ta we Saaromɔ̃ fiibu. 24 Suifuda sɛki ǹ kaate Yeesu bà ǹ wò cinsire, bà maa ǹ wò bibi bà wa: "Sari daasire yaa-di o ta da ti maasi porima nu? Dà benti ti ta mandi, o ka i Pɛnnato woro Wɛŋuro ta da tommun ka-di, woro bà ta booru Krisi, ba ti soko, maasi ti mi." 25 Yeesu ǹ bà tuure ò wa: "N yi maasi-di si, yi maa ba tamaato. Yerisu suu n ta puke, n su puke na n Kpento beere-di. Dà yerisu maa yi tɔku-di woro n ta i. 26 Yinyi maa, yi ba i n saana, dà den tori-di yi ta ba m tamaa. 27 N denna tàn tokiri n dɔɔku-di, n ì na yini, na tàn ì m dɛbiri. 28 N na pɛ fɔɔku kuu ta paana pooku, na kan ba kpiu daande. Yoŋo maa ba na fɛtanti n nɔka mii. 29 N Kpento woro ta m na tɔ ò kpɛntɛ yonda dà maasi, yoŋo maa ba sookiti ò fɛti yoŋu n Kpento cɛ. 30 Mɛn na n Kpento ti yon-di." 31 Suifuda sɛki ǹ turi bà ǹ tɔbisi tanya sa bà wò taasi bà ko. 32 Ò maa ǹ bà bibi ò wa: "N basi-di yeri sɔɔtisu kutire na n Kpento wɛnun. Kà sika den tori-di yi ta nɛki yi m ko na tanya nu?" 33 Suifuda maa ǹ wò tuure bà wa: "Dà ba i maa o ta basi yeri sɔɔtika-dan ti ta nɛki ti wo taasi tanya ti ko. Dà maa i maa o ta tiisi Wɛŋuro-di. Fɛn ta i yirisaaro, o maa ì nɛki o wɛ̃tire o yon Wɛŋuro ta!" 34 Yeesu maa ǹ bà maasi ò wa: "Yi pɛkititina Wɛŋuro yaama sabare, de mii bà ba waro sa Wɛŋuro wa: Yi bo Wɛŋuro fɔride doo? 35 Ti yini-di sa maa Wɛŋuro ta yoote ò sabare mii ma ba sookiti ma pɛti. Wɛŋuro den-di dee baa ò ta yauna bamba bo ò fɔride-di. 36 Mɛn maa, Wɛŋuro-di m batite ò ǹ ŋo m tommun yanduuya mii. Wee den tori maa-di yi ta wena n tiisi Wɛŋuro nu, maa n ta dee n i Wɛŋuro Bika? 37 N ka ba basiti n Kpento yerisu, yi ba m tamaati. 38 N maa ka su basiti, baa yi mun ka ba m tamaatiti, dà mɛɛna sa yi m tamaati-di dà yerisu den tori yi maŋi sa mɛn na n Kpento ti tabi-di." 39 Bà sɛki ǹ santi bà ì kpɛɛsiti maa bà ta da wò findina, ò maa ǹ pɛri. 40 Ò ǹ turi ò ǹ kpindi Surdɛ̃ daŋa tɔɔre nɛɛ Sãa den ta tɔntɛ ò yɔrikiti yiriba, ò nɛɛ ì yeu dà cɛ. 41 Yiriba kutire ì connun ò cɛ bà ì we: "Sãa ba baso yin yomma. Maa den nɔɔre maa ò ta yai yiri woro yaama ma maasi ma i porima-di." 42 Dà cɛ yiriba kutire ǹ kurena bà yon Yeesu.

1 Daasi yoŋo den-di bo, ò beere-di Daasaari, ò bo tiŋu kuu bà ta we Betani ku mii, oŋo na ò taada Maari na Maati, ò maa mun bɛ. 2 Maari, dà i pee woro den ta suure Yombite naasu yini turaare ò ǹ nɛtisi na ò yɔ̃ɔtu-di, oŋo den taawo maa den-di bɛi. 3 Pee mba bà yɛnnɛŋa bà sɛki ǹ ton yiro bà wa: "Taka o maasi Yeesu sa ò daaso yɛn bɔɔri." 4 Maa Yeesu ta wombi dà bɛɛtu yaama, ò sɛki wa: "Bɛɛtu tuu Daasaari ta bɔɔri maa tu ba wò kou-dan. Tu da seke yiriba ǹ maŋi sa Wɛŋuro kpɛn-di, tu turi tu seke Wɛŋuro Bika beere ǹ foko." 5 Yeesu maa den ì nɛki Daasaari na ò taada. 6 Maa Yeesu ta wombi sa Daasaari bɔɔri ò maa ǹ turi ò ǹ basi wɛnya ya yɛndi nɛɛ bà ta wò mɛɛnde. 7 Dà ponde yini ò ǹ maasi ò paariba ò wa: "Coonna ti kpindi Sude tinkpan bɛkɛre mii." 8 Ò paariba maa ǹ wò tuure bà wa: "Paarikuro, dà ba bento baa muuti na maa Suifuda ta kpɛɛsiti sa bà wo taasi tanya bà ko, o maa ì nɛki o kpindi dà weŋi yawe?" 9 Yeesu ǹ bà tuure ò wa: "Wɛnde de yon mii koroosu tàn ba bo piika na su yɛndi-dan doo? Wan maa ka condi wɛ̃ɛŋa, ò ba piititi, ò ta ninti dɛɛmma maa ta dɛɛbi yanduuya weena maasi ta. 10 Woro maa ta condi yɛ̃ɛnde, ò tàn piititi-di, maa den tori ò ta paana dɛɛmma ò fɔɔku mii." 11 Maa Yeesu ta yai dà yaama ò ǹ woosi, ò maa ǹ tɔɔsɛ ò wa: "Ti daaso Daasaari sumbi-di, n maa da taka-di n wò sindi." 12 Ò paariba maa ǹ wò tuure bà wa: "Paarikuro, ò ka sundi ka-di, ò da fɔɔki-di." 13 Yeesu den dee Daasaari kpii-di, ò paariba maa we ò dee Daasaari sundi sumbu mumbu-di. 14 Ò sɛki ǹ bà batiri ò wa: "Daasaari kpii-di. 15 Dà m daari-di kpɛɛmma maa dà ta mɛɛnde sa n paa dà weŋi, maa yi ta da sooki yi m tamaatina. Arima nɔŋɔna ti coon ò weŋi." 16 Toma woro bà ta booru Sika ò sɛki ǹ maasi ò tɔɔba ò wa: "Coonna ti maakan taka Sude ti nɛɛ kpi na ti paarikuro." 17 Daare dee Yeesu ta nɛntɛ dà cɛ, ò mɛɛ bà wuumbe Daasaari dà boti si wɛnya ya naasi. 18 Serisadɛmu ba feena Betani, dà da ì boti tantanya ya taari tɔɔma-di. 19 Suifuda maa ǹ yikisun kutire dà cɛ bà ǹ takun sa bà mun daari Maati na Maari bà taawo kuun tori sa bamba na waatu. 20 Maa Maati ta wombi sa Yeesu connun ò kan ba feena yete, ò sɛki ǹ wò tiiri, Maari maa ǹ kpaari yete. 21 Maati ǹ maasi Yeesu ò wa: "Paarikuro, o daaŋo mun ka bo nɛɛ n taawo mun ba kpiu. 22 N maa yini-di sa baa panto o ka bibi wee Wɛŋuro, ò da wo dà tɔ-di." 23 Yeesu ǹ maasi Maati ò wa: "O taawo da fɔɔki-di." 24 Maati ǹ tuure ò wa: "N yini-di sa wɛn santande daare, daare dee kpiiba ta da turi bà ì fɔɔkuntun, ò maakan da fɔɔkun-di." 25 Yeesu ǹ tuure ò wa: "Mɛn tàn-di fɔɔkire kpiiba, mɛn maa tàn-di tɔ fɔɔku. Wan ka m kurena ò yon, baa ò ka kpi, ò da ì fɔɔ-di. 26 Wan ka fɔ sa ò m kurena ò yon, ò ba kpiu daande. O tamaa dà yaama doo?" 27 Maati ǹ tuure ò wa: "Paarikuro, n tamaa-di sa o i Krisi, Wɛŋuro Bika, woro bà ta we ò da takun yanduuya mii." 28 Maa Maati ŋo ta yai ò ǹ woosi, ò sɛki ǹ tiiki ò ǹ boon ò yɛ̃rika Maari ò yon cɛ ò ǹ wò wɛɛkɛ ò wa: "Paarikuro nɛndikinde, ò maa wa o yɛn takun." 29 Maari wombi ǹ maa-di, ò sɛki ǹ yikisi kasima tori ò ǹ coon ò ǹ tiiri Yeesu. 30 Dà mɛɛnde sa Yeesu t`ɛn ba yuŋindo tiŋu mii, ò t`ɛn kpaari ò bo nɛɛ Maati mun ta wò tiikambina-di. 31 Suifuda baa mun ta bo yete mii bà karina Maari ŋo bà wò babasiti bà ǹ yɛn maa ò ta yikisi kasi kasima, bà sɛki ǹ wò dɛɛbɛ. Bà tamaa sa ò takiri baariku cɛɛ-di sa ò nɛɛ cere. 32 Wɛnde dee ò ta nɛntɛ Yeesu cɛ ò ǹ yɛn Yeesu, ò sɛki ǹ yike Yeesu bande ò wa: "Paarikuro, o daaŋo mun ka bo nɛɛ n taawo mun ba kpiu." 33 Maa Yeesu ta yɛmbi Maari cendi, Suifuda baa ta wò tutiri bà maakan cendi, dà sɛki ǹ wò yaasire ò baŋa ǹ bɔti, 34 ò maa ǹ bà bibi ò wa: "Saa-di yi ta wò wuumbe nu?" Bà ǹ wò tuure bà wa: "Paarikuro, coomun o yɛn." 35 Yeesu sɛki ǹ cere. 36 Suifuda sɛki wa: "Ò mun wò nɛki kpɛɛmma fa!" 37 Yontiba maa wa: "Oŋo ta nintire wɔmbo, ò mun ba sookiti ò seke Daasaari ǹ ì ba kpi doo?" 38 Dà sɛki ǹ turi dà ǹ yaasire Yeesu, ò ǹ taka baariku cɛ. Dà baariku den i tandeeku-di, bà ǹ piŋe tampɛŋa. 39 Yeesu wa: "Piŋirina tampɛŋa." Kpii ŋo taawo Maati maa wa: "Ò da ì wɔ̃ɔki-di panto maa, ceri wɛn naasende-di maa yuŋo na maa bà ta wò wuumbe." 40 Yeesu ǹ wò tuure ò wa: "N ba wo maaso sa o ka m tamaa o da yɛn maa Wɛŋuro ta kpɛn doo?" 41 Bà sɛki ǹ piŋiri tampɛŋ ŋa. Yeesu ǹ woote yuure ò wa: "N Kpento, n wo daari maa den tori o ta seŋi maa n ta wo bibi. 42 Mɛn yini sa o tàn seŋi-di maa n ta wo bibi, n maa yoote yiriba baa ta kati maa bà den tori-di, sa bamba ǹ sooki bà tamaatina sa fɛn-di m tomminde." 43 Maa ò ta yoote mamma ò ǹ woosi, ò maa ǹ soore kperi kperima ò wa: "Daasaari, yerun!" 44 Daasaari sɛki ǹ yerun, cabiya ì kpati ò naasu na ò nɔsu sarina ò nuŋa cabire ì firi. Yeesu ǹ bà maasi ò wa: "Kpatisina wò, yi wò nɔŋɔ ò coon." 45 Suifuda kutire baa ta takinde Maari yete bà ǹ yɛn daa Yeesu ta basi, bà sɛki ǹ wò kurena bà yon. 46 Yontiba maa ǹ taka bà ǹ mɛɛ Faarisiɛ̃da bà ǹ bà tɔkɔ daa Yeesu ta basi. 47 Patibasitiba nunkpiikiba na Faarisiɛ̃da bà sɛki ǹ boo kaatoo kpɛɛnde yiriba bà maasi bà wa: "Ti da basi sima ǹ nu? Ceri yiri woro basiti yimma-di kpɛɛmma mumma. 48 Ti ka nɔŋɔ ò tɔkititi, yiriba bà maasi bà da wò kurena bà yon-di, Romu demba maa da takun-di bà pɛti ti Wɛŋuro yete na ti borika." 49 Yoŋo maa ì bo bà tiire mii, ò beere-di Kaifu. Oŋo den-di i patibasiti kpɛɛŋo dà binde, ò maa ǹ yoori ò wa: "Yi mii yonda. 50 Yi mii sa oŋo ka kpi ò yon yiriba bà maasi bà tori, dà sante sa Romu demba ǹ takun bà ko tin muŋu yawe?" 51 Ò den ba yau na ò muŋo ò wɛnun-dan. Maa ò den ta i patibasiti kpɛɛŋo dà binde, dà den tori-di Wɛŋuro den ta seke ò ǹ yoori ò wa dà bibi sa Yeesu ǹ kpi Suifuda fuure tori-di. 52 Dà maa ba i Suifuda fuure yon tori-dan, dà maa i sa ò turi ò kaate Wɛŋuro bisu suu ta yɛsi su wɛ̃ti sa yiro yon-di. 53 Sarina dà daare-di Suifuda nunkpiikiba ta tonte sa bà da ko Yeesu. 54 Danda den-di seke Yeesu kan den ta ba waru foki fokima Suifuda tiire. Ò den tɔtɛ-di ò ǹ taka wee dɛɛŋu, faranfantabu weŋi, ò ǹ tii tiŋu kuu bà ta we Efaraimu ku mii. Ò ì bo dà cɛ oŋo na ò paariba. 55 Dà mɛɛnde sa Suifuda Miŋima fɛɛti nuŋatinde. Dà tintɔɔn mii yiriba kutire sɛki ǹ wootun Serisadɛmu sa fɛɛti kpaari muuti sa bà mun basi kaakun buu bà tàn ta dɛukirena bà yon. 56 Maa bà ta nɛndikinde, bà mun ì kpɛɛsiti Yeesu. Baa ta bo Wɛŋuro yete mii bà ì bibisiti bà tɔɔba bà ì we: "Yi bansiti sima ǹ nu? Ò da takun fɛɛti ya ò ba takuntun ǹ nu?" 57 Dà maa mɛɛnde sa patibasitiba nunkpiikiba na Faarisiɛ̃da bà tɔ nɔɔre sa wan ka wombi nɛɛ Yeesu ta bo, ò yoori bà wò findi.

1 Sa dà kpaari wɛnya ya kparun Miŋima fɛɛti ǹ diina, Yeesu sɛki ǹ taka Betani, nɛɛ Daasaari woro den ta kpi ò ǹ wò fɔɔkire ò ta bo. 2 Wɛnde dee Yeesu ŋo ta nɛntɛ, bà ǹ wò basi diima, Maati ǹ ma candi ò ǹ tɛŋɛ. Daasaari na tɔɔba bà ǹ kpansan bà ì duuna Yeesu parade yon. 3 Sa bà du, Maari maa ǹ kpaan turaa kootare dee den dikitii ta kpɛn namma, ò mun ǹ suure Yeesu naasu yini ò ǹ nɛtisi na ò yɔ̃ɔtu. Yete de maasi de sɛki ǹ daari turaa nde wɔ̃ɔn. Dà turaare, bà den de basina tiifa faa bà ta booru naari-di. 4 Yeesu paariba yonto yon woro bà ta booru Sudaasi Iskaario, woro den ta da kɔɔsi Yeesu ŋo, ò maa wa: 5 "Wee-di basi bà mun ta da kɔɔsi dà turaare nu? Ti mun da yɛn sɔɔma pɛtɛya sari kɔusutaari-di ti ì pɛɛkiti dà dikitii paasu." 6 Ò den yau ǹ maa dà den ba i sa ò cendina paasu-dan, ò maa den i yuuto-di. Oŋo den-di tɛŋiri bà dikitii, ò maa ì yi du. 7 Yeesu maa ǹ tuure ò wa: "Nɔŋɔ pee ŋo baarima! Ò mun tɛŋiri dà turaare n wuumboo daare tori-di. 8 Paasu sunsu da ì bo-di wɛnya maasi maasi yi ì su ninti, mɛn maa n ba da ì bo wɛnya maasi." 9 Suifuda kutire ǹ won sa Yeesu bo Betani, bà sɛki ǹ takun. Bà maa takinde dà ba i sa bà kpɛɛsiti Yeesu yon-dan, bà maakan kpɛɛsitina Daasaari woro ta kpi, Yeesu ǹ wò fɔɔkire-di. 10 Patibasitiba nunkpiikiba ǹ tondi sa bà maakan da koona Daasaari-di, 11 sa maa Daasaari fɔɔkirindooma den ta-di seke Suifuda kutire yeeriti bà yaama bà ì dɛbiri Yeesu. 12 Dà siŋire yirikutire dee ta takinde Serisadɛmu Miŋima fɛɛti de ǹ won sa Yeesu takuntun dà cɛ. 13 Bà sɛki ǹ kɔbi kaŋinan faatu bà ì wò toositina, bà ì sooriti bà ì we: "Ò beere ǹ ì sɛɛri! Wɛŋuro ǹ tɛki woro ta connun na Yombite beere, Isarayɛda wuro." 14 Yeesu ǹ yɛn dà cɛ manan soride ò ǹ diki ò ǹ kare sa maa bà den ta wari Wɛŋuro yaama sabare mii, bà den wari sa: 15 "Yinyi Siɔ̃ demba, yi saaya ǹ ba ì tindi! Yɛnna yi wuro ta connun, ò dikirina manambire!" 16 Dà wɛnde ò paariba t`ɛn den ì ba maŋo daa ta basiti. Daare dee maa Yeesu ta diki para kpɛɛnde, bà sɛki ǹ turi bà ǹ tɛndi maa bà den ta wari Wɛŋuro yaama sabare mii, bà ǹ yɛn sa maa bà ta wò basi mamma-di bà den ta wari. 17 Baa den nɔɔre den ta bo nɛɛ Yeesu ta boo Daasaari maa ò ta kpi ò bo baariku mii ò ǹ turi ò ǹ wò fɔɔkire, bà sɛki ì yau daa den nɔɔre bà ta yɛmbi. 18 Maa yirikutire den ta wombi sa Yeesu basi dà yimma borika-di, bà den ta wò toosi. 19 Faarisiɛ̃da sɛki ì maasiti bà tɔɔba bà ì we: "Yi yɛmbi yawe? Ti kan ba sookiti ti basi yomma. Cerina yiriba bà maasi bà ta wò dɛbiri!" 20 Maa Suifuda ta wootuntun Serisadɛmu fɛɛti wɛndaaribu, daasi yomba baa ta ba i Suifuda bà maa ǹ dɛɛmun. 21 Yiri mba ǹ tookun Firipu cɛ woro den tiŋu den ta bo Bɛtisaida, Karire tinkpan bɛkɛre mii, bà mun wa: "Caante, ti nɛki ti yɛn Yeesu-di." 22 Firipu sɛki ǹ taka ò ǹ maasi Antre dà yaama, bamba sɛki ǹ dookan bà yɛnnɛŋa bà nɛɛ ǹ maasi Yeesu. 23 Yeesu maa ǹ bà tuure ò wa: "Wɛnde faki-di panto dee yirisaaro Bika ta da diki para kpɛɛnde. 24 Yaaporima-di n ta yi maasiti, soobima ka ba doro tiŋa mii ma bɔti, ma tàn bo ma yon-di. Ma maa ka bɔtɛ, ma tàn dɔri-di bima kutire munde. 25 Woro ta kpɛɛsiti ò muŋo ò fɔɔku ò ku peesireti-di. Woro maa ta da ku yeeri panto den boma maa mii, ò ba ku peesireti pooku bende. 26 Woro ta nɛki sa ò ì pukiri n yerika, dà bibi sa ò ì m dɛbiri-di. N ka bo saa, dà te ǹ ì bo dà cɛ. Woro ta pukiri n yerika, n Kpento da wò suuri-di yuubu." 27 Yeesu ǹ turi ò wa: "Panto n baŋa bɔtu-di. N maa da yoori sa wee ǹ nu? N da yoorina n Kpento n wa ò ba seke n yaari dà daare ǹ ni? Dà den tori maa ta-di n ta takinde. 28 N da yoori n wa: N Kpento, sɔ yiriba sa o kpɛn-di!" Dà wɛnde-di bà ta wombi dɔɔ yoŋu ta yoorikinde yuure ku wa: "N sɔɔ-di si yiriba sa n kpɛn-di, n maa da turi n bà sɔɔ-di." 29 Yiriba baa den ta bo dà cɛ bà ǹ won. Yontiba wa: "Tando pusaka-di!" Tɔɔba wa: "Wɛŋuro tonde-di wò yootena!" 30 Yeesu maa ǹ turi ò ǹ bà maasi ò wa: "Mɛn den tori-dan Wɛŋuro ta yoorikinde, dà maa i yi den tori-di. 31 Panto wɛnde faki-di sa Wɛŋuro bootu ǹ takunna yanduuya woro mii. Panto wɛnde faki-di sa Wɛŋuro ǹ tɔŋɔna yanduuya woro den wuro. 32 Mɛn maa, daare dee bà ta da m sɛɛsire yuure, n da kpaa-di yiriba bà maasi." 33 Ò yoote dà yaama sa ò maasina kuun buu den borika ò ta da kpii-di. 34 Yiriba ǹ tuure bà wa: "Wɛŋuro yaama sabare mii bà wari sa Pɛnnato woro Wɛŋuro ta da tommun ò ba kpiu daande nu! Wee yaa-di seke fɛn wa bà da sɛɛsire yirisaaro Bika yuure nu? Dà yirisaaro Bika borika-di sika nu?" 35 Yeesu ǹ bà tuure ò wa: "Dɛɛmma t`ɛn bo-di yi tiire mii wɛnya muuti tori. Wɛnde dee dɛɛmma ta bo yi ì condina dà wɛnde, bitinde ǹ mun ba yi dusikun, yiro ka condi bitinde mii ò tàn mii dii ò ta koru. 36 Sa dɛɛmma t`ɛn bo maa yi tiire mii, kurena ma yi yon, yi sooki yi wɛ̃tina dɛɛmma demba." Maa Yeesu ta yai dà yaama ò ǹ woosi, ò sɛki ǹ coon ò ǹ feeki ò nɛɛ ǹ soko. 37 Baa maa Yeesu ta basi maarima kutire bà nunyi mii maa ta sɔɔkiti sa Wɛŋuro wò bona, bà maa ì ba wò tamaato. 38 Dà basi mamma sa maa Wɛŋuro yaadaaro Esai ta yoote ò ǹ wari ò sabare mii ma diina-di, ò wa: "Yombite, wan-di tamaati ti yaama nu? Wan maa-di o ta maŋire o wɛnun nu?" 39 Bà den ba sookiti bà tamaati, sa maa Esai den ta turi ò ǹ yoori ò wa: 40 "Yombite bà wɔmbire ò ǹ bitisire bà bansu. Bà kan ì paana simma sa bà kan ba yɛn na bà nunyi, sa bà kan ba maŋi yonda na bà bansu, sa bà bansu maa kan ba tɛkiri bà dɛɛbɛ Wɛŋuro, maa ò ta ba bà fɔɔkiretina." 41 Mamma-di Esai den ta yoote maa ò den ta yɛmbi Yeesu ŋo kpɛɛmma, dà ì seena ò den ǹ yoori ǹ maa. 42 Baa maa borika Esai ta yai ǹ maa, Suifuda nunkpiikiba tiire mii yiriba kutire tamaati-di Yeesu, bà maa ì ba seŋo sa bà fokire bà yon, bà den tindi Faarisiɛ̃daa-di bà ì dɔɔsiti sa bà bà ba dɔkiri Suifuda kaatoore mii. 43 Bà den kpɛɛsiti sa yirisaariba ǹ ì bà pɛnsiti-di dà kpɛndi maa Wɛŋuro ta da bà pɛnsi. 44 Yeesu ǹ soore kperi kperima ò wa: "Woro ta m kurena ò yon, dà ba i sa mɛn-di ò ta kurena ò yon, arima woro ta m tomminde-di. 45 Woro ta yɛmbi mɛn, ò yɛmbi-di woro ta m tomminde. 46 Mɛn takinde yanduuya mii sa maa dɛɛmma tàn ta takinde-di. N takinde sa yiri woro den nɔɔre ta da m kurena ò yon dà te ǹ kan ì ba bo bitinde mii-di. 47 Wan ka wombi yaama maa n ta yai ǹ maa sa ò maa ma yeeri, mɛn son-dan da wò boona, n ba takindo sa n boona yanduuya-dan, n maa takinde sa n wò pɛrina-di. 48 Woro ta da yeeri mɛn ò yeeri n yaama maa n ta mansire, dà te piisi woro ta da wò boona-di: Yaama maa n ta mansire mamma son-di da wò boona wɛn santande daare, 49 dà ba i sa n yau na n yoŋan wɛnun-dan, arima n Kpento woro ta m tomminde oŋo-di m tɔ ò muŋo yaama maa n ta da ya na maa borika n ta da mansire. 50 N maa yini sa n ka mansireti ma borika, dà boti fɔɔku kuu ta paana pooku-di yi tori. Danda-di seke n ta yau maa n Kpento ta dee n ya."

1 Dà den i Miŋima fɛɛti biirima-di. Yeesu ò muŋo ò ì yini sa wɛnde faki-di sa ò coon ò nɔŋɔ yanduuya woro, ò diki ò Kpento cɛ. Ò den nɛki-di ò paariba baa ò den ta bona nɛɛ, ò ì bà nɛki kpɛɛmma. 2 Dà daare yaanwɛnde oŋo na ò paariba bà maa ì du. Dà maa mɛɛnde sa Satã daka Sudaasi Simɔ̃ Iskaario bika baŋa mii sa oŋo-di da kɔɔsi Yeesu. 3 Yeesu ò muŋo ò den yini-di sa ò Kpento wò tɔ wɛnun bu maasi, ò turi ò yini sa ò den borunna Wɛŋuro cɛɛ-di, Wɛŋuro cɛ maa-di ò ta kpinnanti. 4 Maa bà ta du, Yeesu sɛki ǹ yikisi ò ǹ nɔŋɔ diima ò ǹ tɔti ò nɛɛ ǹ fobiri ò toko yuuri dende ò ǹ muti kpareebu ò ǹ sɔtɛ ò cɔka. 5 Ò ǹ muti yima ò ǹ daka suuku mii ò ǹ pite ò ì wusu ò paariba naasu ò ì nɛtisiti dà yima na kpareebu buu ò ta sɔtiri ǹ maa. 6 Wɛnde dee ò ta fakinde Simɔ̃ Piɛ cɛ, Piɛ maa ǹ maasi Yeesu ò wa: "Fɛn paarikuro fɛn wusi mɛn den naasu ni?" 7 Yeesu maa ǹ wò tuure ò wa: "Panto o t`ɛn mii daa n ta basiti. Dà maa ka tɔɔsɛ, o da maŋi-di." 8 Piɛ ǹ turi ò wa: "Fɛn maa ba wusu n den naasu daande." Yeesu ǹ wò tuure ò wa: "N ka ba wuso o naasu, ti kan ba pati." 9 Simɔ̃ Piɛ sɛki wa: "Mamma ka-di, paarikuro, o kan ba wusu n naasu yon-dan, o da wusina n nɔsu na n yuubu-di!" 10 Yeesu ǹ tuure ò wa: "Yiro ka sai, dà kan ba bibisiti sa ò sa yɛnnɛmma-dan. Ò ka wusi ò naasu dà sɛkina-di, ò kpaŋa kà maasi kà dɛɛbi-di. Yi dɛɛbi-di, yi maasi maa-dan yi ta dɛɛbi." 11 Yeesu den yini-di woro ta da wò kɔɔsi. Danda-di seke ò den ta dee bà maasi-dan bà ta dɛɛbi. 12 Wɛnde dee Yeesu ta wusi ò paariba naasu ò ǹ woosi, ò ǹ turi ò ǹ candi ò tokore ò ǹ deki ò ǹ kare ò ǹ bà maasi ò wa: "Yi maŋi daa n ta yi basi maa doo? 13 Yi m booru Paarikuro na Yombite, yi maa yau porima-di. 14 Mɛn ta i Paarikuro n turi n i Yombite, mɛn ka wusi yi den naasu, dà bibi sa yinyi ǹ maakan ì wusu yi tɔɔba densu-di. 15 N yi tɔ maarima-di dà cɛ sa yi ì basiti yi tɔɔba maa n ta yi basi. 16 Yaaporima-di n ta yi maasiti, yerenti yoŋo tàn ba kpɛnto ò paarikuro, soŋinɔɔka maa tàn ba kpɛnto woro ta kà tombi. 17 Panto yi yini-di maa yi ta da ì basiti. Yi yuuya daari-di yi ka ma basiti. 18 N ba yi yauna yi maasi-dan. N yini-di baa n ta tonte. Dà bibi sa maa bà ta wari Wɛŋuro yaama sabare mii ma dii-di, bà wari sa: 'Na woro ti ta du suuku yon mii ò wɛ̃tɛ n yiribɛrɛ.' 19 N yãate n yi maasiti dà yaama sa dà t`ɛn ba nɛndikindo. N nɛki dà son ka nɛndikinde, yi maŋi sa mɛn-di Krisi, Pɛnnato woro Wɛŋuro ta tomminde. 20 N yi maasiti yaaporima-di, wan ka kabite woro n ta tombi, dà te kabite mɛn-di. Wan maa ka m kabite, ò kabite woro ta m tomminde-di." 21 Maa Yeesu ta yai dà yaama ò ǹ woosi, ò baŋa ǹ bɔti kpɛɛmma, ò sɛki wa: "N yi maasiti yaaporima-di, yi yonto yon da m kɔɔsi-di." 22 Ò paari mba sɛki ǹ ninte ninte bà tɔɔba bà ǹ kpari woro ò ta yauna. 23 Bà yonto yon, woro ò den ta nɛki, dà mɛɛnde sa ò kari ò cɛ. 24 Simɔ̃ Piɛ maa ǹ maasi paari ŋo na nɔka sa oŋo ǹ bibi Yeesu woro ta da wò kɔɔsi. 25 Paari ŋo maa ǹ deerena Yeesu ò ǹ wò bibi ò wa: "Paarikuro, wan-di dà te nu?" 26 Yeesu ǹ tuure ò wa: "N da wɛsi dipɛ̃ n biite kuntu. N ka tɔ wan dà dipɛ̃ wɛrɛde, oŋo-di da m kɔɔsi." Ò sɛki ǹ wɛsi dipɛ̃ ò ǹ biite kuntu ò ǹ tɔ Sudaasi Simɔ̃ Iskaario bika. 27 Wɛnde dee Sudaasi ta daate dipɛ̃ wɛrɛ nde, Satã sɛki ǹ yuŋi ò mii. Yeesu ǹ wò maasi ò wa: "Maa o ta nɛki o basi, basi ma kasima!" 28 Baa den nɔɔre den ta kari dà cɛ bà du bà yoŋo ì ba maŋo daa ta seke Yeesu ì yau mamma. 29 Dà den mɛɛnde sa Sudaasi ŋo-di i bà dikitii tɛŋooto. Yontiba sɛki ì tamaa sa Yeesu dee ò taka ò tammun yonda-di fɛɛti tori. Tɔɔba ì tamaa sa ò dee Sudaasi ǹ pɛ paasu-di yonda. 30 Sudaasi ǹ daari dà dipɛ̃ wɛrɛde, ò sɛki ǹ kasire ò ǹ yeri. Dà wɛnde dà maa den i yɛ̃ɛnde-di. 31 Maa Sudaasi ta yeri, Yeesu maa ǹ yoori ò wa: "Panto mɛn yirisaaro Bika n kpɛɛmma foko-di. N maakan da sɔɔ-di yiriba Wɛŋuro kpɛɛmma. 32 Maa mɛn yirisaaro Bika n ta sɔ ǹ maa Wɛŋuro kpɛɛmma, Wɛŋuro maakan da sɔɔ-di yiriba n kpɛɛmma. Ò maa ba saareti-dan, ò da ma sɔɔ-di pɔmpɔmma maa." 33 Yeesu ǹ turi ò wa: "N bisuna, n kan ba da ì yi bona sari dà bentina-dan. Yi son da m kpɛɛsi-di. Sa maa n ta maasi Suifuda, mamma-di n ta yi maasiti. N wa yi ba sookiti yi taka nɛɛ n ta takiri. 34 N yi tɔti paarikuri caamma-di: Yi ì nɛkina yi tɔɔba. Dà bibi sa yi ì nɛki yi tɔɔba-di sa maa mɛn ta yi nɛkɛ. 35 Yi ka nɛki yi tɔɔba, dà wɛnde-di yiriba bà maasi bà ta da maŋi sa yi i n paariba-di." 36 Simɔ̃ Piɛ ǹ bibi Yeesu ò wa: "Paarikuro, o takiri son ǹ nu?" Yeesu ǹ wò tuure ò wa: "O t`ɛn ba sookiti o dɛɛbɛ panto dii n ta takiri. Arima dà ka benti, o da sooki-di o m dɛɛbɛ." 37 Piɛ ǹ wò tuure ò wa: "Paarikuro, wee-di basi n ta ba sookiti n wo dɛɛbɛ panto nu? Ceri n sɔɔru bei-di sa n kpi o tori!" 38 Yeesu ǹ wò tuure ò wa: "Namma o sɔɔru bei-di sa o kpi n tori ni? Yaaporima-di n ta wo maasiti, sa kɔɔka da cerena, o da ciisi-di sari naaka ma taari sa o m yini."

1 Yeesu ǹ bà maasi ò wa: "Yi bansu ǹ ba ì cɔɔriti, yi kurena yi yon Wɛŋuro, yi maakan kurena mɛn n muŋo yi yon. 2 Karoosu bo-di kutire n Kpento yete mii. Dà mun ka ba i porima, n mun ba yi ma maasiti. N maa takiri sa n saŋire baa wan ò karooka-di. 3 Daare dee n ta da coon, n ka saŋirinde yi karoosu, n da kpindikun-di n yi muti n yi korina nɛɛ n ta borun, yinyi maakan yi nɛɛ ì bo dà cɛ. 4 Yi mumba yi yini-di dà cɔka kaa n ta dɛɛbɛti n takirina dà weŋi." 5 Toma ǹ wò bibi ò wa: "Paarikuro, ti mii dii o ta koru, ti maa da basi sima-di ti ì yinina da cɔka nu?" 6 Yeesu ǹ tuure ò wa: "Mɛn-di cɔka, mɛn-di yaaporima, mɛn maa-di fɔɔku. Yoŋo ba sookiti ò taka n Kpento cɛ sa ò ba yerindoona n cɛ. 7 Yi mun ka yini mɛn, yi maakan mun da ì yini-di n Kpento. Panto maa yi wò maŋi-di yi ǹ wò yɛn." 8 Firipu wa: "Paarikuro, sɔ ti mi o Kpento. Danda da ti sɛkina-di." 9 Yeesu ǹ wò tuure ò wa: "Firipu, dà benti n ta yi bona. Sari panto o maa t`ɛn ba m maŋo? Woro ta m yɛmbi, ò yɛmbi n Kpento-di. Wee-di seke o ta dee n yi sɔ n Kpento nu? 10 O ba tamaa sa na n Kpento ti tabi yawe? Yaama maa n ta yi maasiti maa, n ba ma yauna n yoŋan cekima-dan. N Kpento-di bo n mii, oŋo-di ò muŋo woro ta basiti ò yerisu. 11 Tamaatina maa n ta yau sa mɛn na n Kpento ti tabi-di. Baa yi mun ka ba tamaa, tamaatina ò yerisu suu ò ta basiti su tori. 12 Namma, yaaporima-di n ta yi maasiti, woro ta da m kurena ò yon ò da basi-di yerisu suu n ta basiti maa. Ò mɔnɔ da basi-di su miŋi suu n ta basi, maatori n ta koru n Kpento cɛ. 13 N maa da basi-di daa den nɔɔre yi ta da cɔɔsi na n yuubu tori, sa n sooki n sɔɔna yiriba n Kpento kpɛɛmma. 14 Yi ka cɔɔsi yonda na n yuubu tori, n da dà basi-di." 15 Yeesu ǹ tɔɔsɛ ò wa: "Yi ka m nɛki, yi da ì seŋiti-di n paarikurima. 16 Mɛn maa cɔɔsi n Kpento sa ò yi tɔɔn dɛɛŋo, ò ì yi mansireti ò ì yi tetirina ò ì yi bona pooku bende. 17 Dà te maa, dà i Wɛŋuro Sikima-di, mamma-di da ì yi tɔku yaaporima. Yiriba baa maa ta nɛki yanduuya woro denda bende, bamba ba sookiti bà ì wò bona, sa maatori bà ta ba wò ninti, bà maa ba wò maŋiti. Yinyi maa yi wò yini-di, ò yi bona, ò maa da turi-di ò ì bo yi mii. 18 N ba yi nɔŋɔti yi ì bo yi yon sa kpiibisu tɔɔma. N da kpindikun-di n ì yi bona. 19 Na wɛnya muuti yanduuya kan ba m yɛndi. Yinyi maa yi da m yɛn-di, maatori n ta fɔ, yinyi maakan yi da ì fɔɔ-di. 20 Daare dee dà wɛnde ta da fakun, yi da maŋi-di sa mɛn na n Kpento ti tabi-di, mɛn maa tabina yinyi. 21 Woro ta tɛn n paarikurima ò seŋiti maa ma ta dee, oŋo-di m nɛki. Woro ta m nɛki, n Kpento da ì wò nɛki-di. Mɛn maakan da ì nɛki-di dà te, n maa ba wò sokotina n yon." 22 Sudaasi, dà maa ba i Sudaasi Iskaario, ò maa ǹ wò bibi ò wa: "Paarikuro, wee-di seke o ta da sɔ o yon tinti, o yaa ì ba sɔɔti o yon yanduuya nu?" 23 Yeesu ǹ wò tuure ò wa: "Woro ta m nɛki ò da ì seŋiti-di maa n ta dee, n Kpento ǹ maa ì wò nɛki, mɛn na n Kpento ti maa takun ti ì wò bona. 24 Woro ta ba m nɛki ò ba seŋiti n yaama. Yaama maa yi ta wondi maa n yau, ma ba i n muŋo n demma-dan, ma i n Kpento woro ta m tomminde ò demma-di. 25 N yi maasi dà yaama sa n t`ɛn kpaari n yi bona-di. 26 Woro ta da ì yi tetirina ò ì yi mansireti, dà i Wɛŋuro Sikima maa n Kpento ta da tommun-di na n beere. Mamma-di da yi mansire yonda dà maasi, ma yi tɛndi daa den nɔɔre n ta yai. 27 N yi nɔŋɔtina bodarima-di. Bodarima maa n ta boti mamma-di n ta yi pɛ. Mɛn tàn ba pɛ sa yanduuya tɔɔma-dan. Yi bansu ǹ ba ì bɔtu, yi saaya ǹ maa ba ì tindi. 28 Yi wombi-di n ta yi maasi n wa: N koru-di, n maa da kpindikun-di yi cɛ. Yi mun ka m nɛki, dà mun da yi dariki-di maa yi ta wombi maa sa n takiri n Kpento cɛ, maatori n Kpento ta m kpɛntɛ. 29 N ka yi maasiti panto dà yaama sa dà t`ɛn ba nɛndikindo, dà i maa n ta nɛki sa dà ka nɛndikinde daasire yi tamaati-di. 30 N kan ba yi maasantina kpɛɛmma, yanduuya woro den wuro-di connun. Ò paana wɛ̃ri yombu n yini, 31 n maa ǹ nɔŋɔ sa ò takun maa yanduuya ta da sooki ò maŋina sa n nɛki n Kpento, n basiti maa ò ta dee n basi. Yikisina ti tɔti nɛɛ."

1 Yeesu ǹ turi ò wa: "Mɛn-di i tiidɔritibu cikire, n Kpento maa-di se tiibu. 2 Biranya yaa den nɔɔre ta m tabina ya yaa ba dɔru biya, ò tàn ya coori-di. Biranya yaa maa ta dɔru, ò ǹ tàn ya saŋire sa ya santi ya dɔri sɔɔtima. 3 Yinyi maa, yaama maa n ta yi mansire ma yi dɛukire-di ma ǹ woosi. 4 Yi ì m tabina, mɛn maakan ì yi tabina. Tiibirande ba sookiti de dɔri biya de ka ba tabina tiibu cikire. Ma borika-di yi ta ba sookiti yi basi yonda tiirida yi ka ba m tabina. 5 Mɛn-di i tiibu cikire, yinyi-di biranya. Mɛn na wan ti ka tabi, dà te da ì wina birande dee ta dɔri biya kpɛɛmma-di, yi ba sookiti yi basi yonda mɛn ka paa mii. 6 Woro ta ba da ì tabina mɛn, Wɛŋuro da wò fiki-di, ò kperenti sa maa bà tàn ta kɔbite tiibirande de ǹ kperenti. De ka kperenti, bà maa ǹ de candi bà ǹ daka turun mii, de ǹ tori. 7 Yi ka m tabina sa n yaama bo yi bansu mii, cɔɔsina daa den nɔɔre yi ta nɛki, yi da dà yɛn-di. 8 Yi tàn ka basiti tiirima kpɛɛmma, mamma-di yiriba ta da maŋina sa n Kpento kpɛn, dà wɛnde yi da i n paariba mumba-di. 9 Na daande n yi nɛki-di sa maa n Kpento ta m nɛki. Nɔŋɔna ti ì tɔkititi ti ì tabi ti ì nɛki ti tɔɔba. 10 Yi ka seŋiti n yaama, ti da ì tɔkititi-di ti ì nɛki ti tɔɔba sa maa mɛn ta seŋiti n Kpento yaama, na n ciwo ti maa ì nɛki ti tɔɔba. 11 N yi maasi dà yaama sa yi bansu ǹ darikina-di, sa maa n deŋa ta daari yi densu ǹ santi su dariki tenten muŋo. 12 Ceri n paarikurima maa n ta yi tɔ: Yi ì nɛkina yi tɔɔba sa maa mɛn n muŋo n ta yi nɛki. 13 Nɛki yomma paa maa ta kpɛntɛ sa yiro ǹ kpi ò daasitɔɔba tori. 14 Yi i n daasitɔɔba-di yi ka seŋiti maa n ta dee. 15 N kan ba yi booru yerentiba, yerento tàn mii daa ò paarikuro ta basiti. N yi booru n daasitɔɔba-di, maatori n ta yi sɔ daa den nɔɔre n ta yɛmbinde n Kpento cɛ. 16 Yinyi-dan ǹ ŋo m tonte, mɛn-di yi tonte. N turi n yi maasi n wa yi coon yi ì basiti tiirima, tiirima maa yi ta da ì basiti ma ba peu daande. Yi ka basiti mamma, n Kpento tàn da yi tɔ-di daa den nɔɔre yi tàn ta da wò cɔɔsi na n yuubu tori. 17 Maa n ta yi maasiti ma bo ma yon-di: Yi ì nɛki yi tɔɔba." 18 Yeesu ǹ turi ò wa: "Yanduuya mii yiriba ka yi wɛ̃ru, yi ì yini sa mɛn-di bà ta tɔntɛ bà ǹ wɛ̃rɛ. 19 Yanduuya tàn nɛki baa ta i ò demba-di. Yi mun ka i bà demba ka-di, bà mun da ì yi nɛki-di. Mɛn maa-di yi tonte n yi yiirun yanduuya mii. Yi kan ba i yanduuya demba, danda-di seke bà ta yi wɛ̃ru. 20 Yi ì tɛn maa n ta yi maasi n wa: Yerenti yoŋo tàn ba kpɛnto ò paarikuro. Bà ka pɔnti mɛn, bà maakan da yi pɔnti-di. Bà maa ka seŋi maa n ta bà mansire, bà maakan da seŋi-di maa yinyi ta da bà mansire. 21 Bà maa ka yi pɔntiti ma borika, dà i maa yi ta i n paariba-di, bà maa mii woro ta m tomminde. 22 Yɔ̃ɔri yomma mun da ì paa bà yuuna yini, n mun ka ba takindo n bà tɔkɔ Wɛŋuro yaama. Panto maa, maa n ta takinde maa n bà tɔkɔ Wɛŋuro yaama, bà son ba yɛndi maa bà ta da yoori. 23 Woro ta m wɛ̃ru ò maakan wɛ̃ru n Kpento-di. 24 Yɔ̃ɔri yomma mun da ì paa bà yuuna yini bà mun ka ba yɛn yerisu suu n ta basi, tɔɔ dɛɛn yoŋo ba sookiti ò basi su borika. Panto maa bà yɛmbi-di yerisu suu n ta basi, bà yaa ì ti wɛ̃ru mɛn na n Kpento. 25 Ma maa basi sa maa bà ta wari bà Wɛŋuro yaama sabare mii ma sooki ma diina-di, bà wari sa: 'Bà m wɛ̃rɛ yaŋisi tori.' 26 Woro ta da yi teetena ò yi mansire ò da takun-di. Daare dee n ta da nɛndi n Kpento cɛ, n da wò tommun-di. Dà te, dà i Wɛŋuro Sikima-di, mamma tàn-di maasiti yiriba yaaporima. Ò maa i n Kpento deŋo-di. Daare dee ò ta da takun, ò da maasi yiriba maa n ta wi-di. 27 Yinyi yi m doorina sarina pɔpɔɔ daare-di, danda-di seke yi maakan ta da maasi yiriba maa n ta wi.

1 N yãate n yi maasi dà yaama, sa daare dee yaaranna ta da nɛndikun yi ba kpari naarɛ-di. 2 Bà son tàn da yi dɔkiri-di bà kaatooya mii. Wɛnyonde mɔnɔ borun-di daare dee baa ta da ì yi kooranti bà ta da ì tamaa sa bà pukiri Wɛŋuro yerika-di sɔɔtima. 3 Bà son da ì basiti mamma, maatori bà ta ba m maŋo, bà maa ba maŋo n Kpento. 4 N ka yãate n yi tɔku dà yaama, n nɛki sa, dà wɛnde son ka nɛndikinde, yi sooki yi tɛndi sa n den yi ma maasi-di." Yeesu ǹ turi ò wa: "N den ka ba yi maaso dà yaama na pɔpɔɔ daare, dà i maa n t`ɛn den ta yi bona n muŋo-di. 5 Panto maa n koru woro ta m tomminde ò cɛɛ-di, yi yoŋo maa ba m bibo sa o koru sori ǹ nu? 6 Maa n ta yi maasi, mamma-di seke yi bansu ǹ cɔɔri. 7 Dà maa i yaaporima-di n ta yi maasi sa, n ka coombi, dà da yi teetena-di. Ceri n ka ba coon, woro ta da takun ò yi teetena ò yi mansire ò ba takuntun. N maa ka coombi, n da wò tommun-di. 8 Daare dee ò ta da nɛndikun, ò da sɔ yanduuya demba sa bà bansima ba tiiri-di. Ò da bà sɔ sa bansu suu bà ta pukiri yɔ̃ɔrima yini na cɔ tiirika yini na Wɛŋuro bootu yini, dà i kpantama-di. 9 Maa bà ta bansiti yɔ̃ɔrima yini, dà ba i mamma, maa den tori bà ta ba m tamaa. 10 Maa bà ta bansiti cɔ tiirika yini, dà ba i mamma, maa den tori n Kpento cɛ ta-di n ta kpinnanti, yi kan ì ba m yɛndi. 11 Maa bà ta bansiti Wɛŋuro bootu yini, dà ba i mamma, Wɛŋuro boina-di si yanduuya woro den wuro. 12 Yonda tɔɔda bo-di kutire n mun ta da yi maasi, dà maa da yi yaasire-di panto. 13 Daare dee maa Wɛŋuro Sikima maa tàn ta tɔkɔ yiriba yaaporima ma ta da nɛndikun, mamma da yi tɔkɔ-di porima ma maasi. Ma ba da ì yau ma mumma ma wɛnun yaama-dan, arima ma da ì yau daa den yaama ma ta wombinde yuure-di, ma turi ma yi maasina daa son ta da nɛndikun. 14 Ma da ya yaama maa yiriba ta da kpɛŋirena n beere-di, maatori maa ma ta da yi tɔkɔ ma ta borunna n den cɛɛ-di. 15 Maa den nɔɔre n Kpento ta boti, mɛn-di ma boti. Danda-di seke n ta dee Wɛŋuro Sikima da yi tɔkɔ maa ta borunna n den cɛɛ-di." 16 Yeesu ǹ turi ò wa: "Dà ka tɔɔsɛ muuti, yi kan ba m yɛndi. Dà ka turi dà tɔɔsɛ muuti, yi turi yi m yɛn." 17 Ò paari yontiba sɛki ǹ pite bà ì bibisiti bà tɔɔba bà tiire mii bà ì we: "Danda tɔku sa wee ǹ nu? Ò ti maasi sa dà ka tɔɔsɛ muuti, ti kan ba wò yɛndi, dà ka turi dà tɔɔsɛ muuti, ti turi ti wò yɛn. Ò ǹ turi ò wa ò takiri ò Kpento cɛɛ-di. 18 Dà ka tɔɔsɛ muuti ŋo ò ta yau ǹ maa, danda tɔku sa wee ǹ nu? Ti ba maŋo daa ò ta yau." 19 Yeesu ǹ maŋi sa bà mun nɛki bà wò bibi yomma-di dà yaama yini, ò sɛki ǹ bà maasi ò wa: "N yi maasi n wa: Dà ka tɔɔsɛ muuti, yi kan ba m yɛndi. Dà ka turi dà tɔɔsɛ muuti, yi turi yi m yɛn. Dà den yaama-di yi ta bibisitina yi tɔɔba yaa? 20 Namma-di, yaaporima-di n ta yi maasiti, yi son da ì woori-di yi ì cerimantiti. Yanduuya demba, baa ta ba dɛbiri Wɛŋuro cɔka, dà ì bà daari. Yi bansu son da cɔɔri-di, yi bancɔɔransu ǹ maa son wɛ̃ti bandarisu. 21 Pe ka pun, daare dee wɛnde ta faki sa ò dɔri, puukaanun tàn wò yaasireti-di. Wɛnde dee maa ò ta da dɔri ò woosi, dà tàn wò dariki-di ò ǹ cuki ò yaaranna. Dà ì wò daari maa ò ta dɔri yirisaaro. 22 Ma borika maakan-di yinyi: Panto yi nunsu t`ɛn koki-di, arima n son da turi-di n yi yɛn, dà daare yi bansu ǹ dariki, yoŋo ǹ ì ba sookiti ò su saakire. 23 Dà daare yonda dà maasi dà da yi dɛuki-di, yi kan ba m bibu yomma. Yaaporima-di n ta yi maasiti, n Kpento da yi tɔ-di daa den nɔɔre yi ta da wò cɔɔsi na n yuubu tori. 24 Sari panto yi t`ɛn ba cɔɔso yonda na n yuubu. Cɔɔsina, yi da yɛn-di, yi bansu ǹ santi su dariki maa caii." 25 Yeesu ǹ turi ò wa: "Panto n yi yauna yaayantiya-di. Wɛnde maa connun-di dee n kan ta ba da ì yau na yaayantiya, n da ì yi yauna foki fokima-di n Kpento yaama, dà ì yi dɛɛbi. 26 Daare dee dà wɛnde ta da fakun, yi tàn cɔɔsi yonda n Kpento na n yuubu tori. N maa ba dee mɛn tàn-di da wò cɔɔsi yi tori. 27 N Kpento ò muŋo ò yi nɛki-di. Ò ka yi nɛki, da i maa yi ta m nɛki-di yi ì tamaa sa n borunna Wɛŋuro cɛ. 28 N borunna Wɛŋuro cɛɛ-di n takunna yanduuya mii. Panto n nɛki n yikisi yanduuya n kori n Kpento cɛ." 29 Ò paariba maa ǹ wò tuure bà wa: "Ceri panto o ta yau dà ti dɛɛbi, o ta ba yau na yaayantiya ta! 30 Panto ti maŋi-di sa o yini yonda dà maasi, o ǹ tàn maŋi maa yiriba mun ta nɛki bà wò bibi sa baa bà t`ɛn ba yooto. Danda-di seke ti ta maŋi sa o borunna Wɛŋuro cɛɛ-di." 31 Yeesu ǹ bà tuure ò wa: "Yi maŋi panto yawe? 32 Wɛnde connun-di, de mɔnɔ nɛndikinde-di, dee yi ta da yɛsi yi maasi, baa wan ò kori ò yete, yi m nɔŋɔ n kpaari n yon. N maa ba bo n yon-dan, n Kpento m bona-di. 33 N ka yãate n yi maasi dà yaama, dà i sa maa n ta nɛki sa yinyi baa ta m tabina yi ì boti darikande-di na Wɛŋuro. Yi da yaaran-di yanduuya mii. Yi kpansu ǹ maa ba mɛɛki, n kpete-di yanduuya."

1-2 Wɛnde dee Yeesu ta yai dà yaama ò ǹ woosi, ò maa ǹ woote yuure ò ǹ daari Wɛŋuro ò wa: "N Kpento, wɛnde faki-di panto. O m tɔ wɛnun sa n sooki n tɔna fɔɔku kuu ta paana pooku yiriba baa o ta m tɔ bà maasi. Dà den tori-di n ta wo bibisiti sa o seke yiriba ǹ maŋi sa mɛn o Bika n kpɛn-di, mɛn maakan ǹ bà sɔ o kpɛɛmma. 3 Fɔɔku kuu ta paana pooku maa, dà i sa bà wo maŋi-di, fɛn woro ta i Wɛŋuro muŋo, bà turi bà maŋi mɛn Yeesu Krisi woro o ta tomminde. 4 Maa n ta nɛndikinde tiŋa kaa yini, n seke-di yiriba ǹ maŋi o kpɛɛmma. N woosi yerika kaa o ta m tomminde sa n puke. 5 Panto maa, n Kpento, n ka kpinte o cɛ, o seke n turi n kpɛŋi sa maa n den ta kpɛn sa baa yanduuya t`ɛn paa. 6 N seke yiriba baa o ta tonsinde yanduuya mii o ǹ ŋo m tɔ bà ǹ wo maŋi-di. Bà maasi bà den i o demba-di, o maa ǹ ŋo m bà tɔ, bà ǹ seŋi o yaama. 7 Panto bà yini-di sa daa den nɔɔre o ta m tɔ dà borunna o cɛɛ-di, 8 sa maa den tori n ta bà tɔkɔ o yaama ma maasi, bà maa ǹ ma seŋi bà ǹ maŋi sa namma n borunna o cɛɛ-di, bà ǹ tamaati sa fɛn-di m tomminde. 9 N wo cɔɔsiti bà tori. N ba wo cɔɔsiti yanduuya demba tori-dan. N wo cɔɔsiti baa o ta m tɔ bà den tori-di, bà i o demba-di. 10 Daa den nɔɔre n ta boti, fɛn-di dà se. Daa den nɔɔre maa o ta boti, mɛn-di dà se, na bà den tori yiriba yɛmbi-di n kpɛɛmma. 11 Mɛn kan ba da ì bo yanduuya mii, bamba maa da ì kpaari-di, mɛn koru o cɛɛ-di. N Kpento, o paana kpɛtɛɛna, puke baa o ta m tɔɔnde bà kpaari bà i o demba. Puke bà, bà sooki bà i yiro ò yon sa maa mɛn na fɛn ti ta i yiro ò yon. 12 Daare dee n ta bà bona, n den bà pukiri o tori-di. N bà puke-di, yoŋo ba pee. Woro den yon ta pei, dà i peetaŋo woro den yaama bà ta wari Wɛŋuro yaama sabare mii sa ò da pee-di. Ò pei sa dà yaama ǹ diina-di. 13 Panto maa n koru o cɛɛ-di. N maa yau ǹ maa sa n t`ɛn kpaari tiŋa yini sa bà bansu ǹ maakan sooki su ì daarina-di sa n deŋa tɔɔma, su ì daari tenten muŋo. 14 N bà tɔkɔ-di o yaama. Yanduuya demba maa ǹ bà wɛ̃rɛ, maatori bà ta ba i yanduuya demba, sa maa n muŋo n ta ba i yanduuya deŋo. 15 N ba wo cɔɔsiti sa o bà yiire yanduuya mii-dan, arima sa o bà puke, Yɔ̃ɔriwo ǹ ba bà faki-di. 16 Bà ba i yanduuya demba sa maa mɛn maakan ta ba i yanduuya deŋo. 17 Nɔŋɔ yaaporima ǹ seke bà ì bo o den yon tori. O yaama-di i yaaporima. 18 N maakan bà tombi yanduuya mii sa maa o maakan ta m tomminde yanduuya mii-di. 19 N wo tɔ n yon-di caicai muŋo bà tori, sa bà sooki bà ì bona o den yon tori. 20 N ba wo cɔɔsiti bà den yon tori-dan, dà maa i na baa bà ta da tɔkɔ n yaama bà m kurena bà yon bà den tori maakan-di. 21 N wo cɔɔsiti sa o seke bà maasi bà i yiro ò yon-di. N Kpento, seke bà ì ti tabina sa maa mɛn na fɛn ti ta tabi. O seke bà i yiro ò yon, yanduuya demba ǹ sooki bà maŋina sa fɛn-di m tomminde. 22 N bà kpɛŋire-di sa maa o ta m kpɛŋire sa bà sooki bà i na yiro ò yon sa maa tinti ta i yiro ò yon, 23 mɛn ì bà tabina, fɛn ì tabina mɛn, bà sooki bà i na namma yiro ò yon, yanduuya demba ǹ maa maŋi sa fɛn-di m tomminde, o maa bà nɛki-di sa maa o ta m nɛki. 24 N Kpento, o m bà tɔ-di, n maa nɛki sa bà son ì bo nɛɛ n son ta da ì bo-di, bà sooki bà yɛnna maa n kpɛɛmma ta mɛ. O m nɛki sa baa yanduuya t`ɛn paa, danda-di seke o ǹ ŋo m kpɛŋire maa borika. 25 N Kpento, o tiiri-di, yanduuya demba maa ba wo maŋo. Mɛn maa wo yini-di, n demba ǹ maŋi sa fɛn-di m tomminde. 26 N seke-di bà ǹ wo maŋi, n maa da turi-di n seke bà turi bà wo maŋi, dà seŋi sa nɛkima maa o ta m nɛki ma ì bo bà bansu mii, mɛn n muŋo n ì bà tabina."

1 Maa Yeesu ta yai ǹ maa ò ǹ woosi, na ò paariba bà ǹ yeri bà ǹ daŋi bori yonfa bà ta booru Sedirɔ̃ fa daŋare. Dà cɛ bà den tɔmbisi tii yonna-di bà maa ǹ maari woonde bà ǹ na cinsire. Yeesu na ò paariba bà sɛki ǹ yuŋi dà tiina mii. 2 Dà maa mɛɛnde sa Sudaasi woro den ta kɔɔsiti Yeesu ò maakan yini dà cɛ, sa maa Yeesu den tàn ta dookambindena ò paariba bà maasi ò ǹ takunna dà cɛ. 3 Mamma-di Sudaasi ta takinde tii nna mii ò doorinunna soosada kutire. Patibasitiba nunkpiikiba na Faarisiɛ̃da bà ǹ tommun baa tàn ta mandi Wɛŋuro yete. Bà ì doorinun na soosadaa mba. Bà pukirinunna fitirada na turimɔɔsensu na wakiti yanya. 4 Yeesu maa ta yini yonda daa den nɔɔre ta da wò nɛndikun, ò sɛki ǹ yeri ò nɛɛ ǹ bà bibi ò wa: "Yi kpɛɛsiti wan ǹ nu?" 5 Bà maa ǹ wò tuure bà wa: "Yeesu Nasarɛɛti deŋo-di." Yeesu ǹ bà maasi ò wa: "Mɛn-di maa." Sudaasi woro den ta kɔɔsiti Yeesu ò maakan ì bo dà cɛ. 6 Wɛnde dee Yeesu ta dee "mɛn-di maa", bà sɛki ǹ kpindi pontampondima bà ǹ dori tiŋa. 7 Yeesu ǹ turi ò ǹ bà bibi ò wa: "Yi kpɛɛsiti wan ǹ nu?" Bà ǹ tuure bà wa: "Yeesu Nasarɛɛti deŋo-di." 8 Yeesu ǹ bà maasi ò wa: "N yi maasi-di sa mɛn-di maa. Mɛn ka-di yi ta kpɛɛsiti, nɔŋɔna tɔɔba ǹ coon." 9 Mamma-di yaama maa Yeesu den ta maasi ò Kpento ma ta di. Ò den yoote ò wa: "N Kpento, baa o ta m tɔɔnde bà yoŋo ba pee baa ò yon." 10 Dà mɛɛnde sa Simɔ̃ Piɛ tuuri takima, ò sɛki ǹ wò fandi ò ǹ kɔbɛ patibasiti kpɛɛŋo yerento tuu diiku ò ǹ cotiri. Dà yerento beere den-di Markiisi. 11 Yeesu sɛki ǹ maasi Piɛ ò wa: "Kpinsire o takima o taaku mii. O tamaa sa n da yeeri yaaroobu buu n Kpento ta m tɔ ǹ ni?" 12 Soosada na bà paarikuro na baa tàn ta mandi Wɛŋuro yete bà sɛki ǹ findi Yeesu bà ǹ wò kpati wɛ̃ɛya 13 bà ǹ tɔntɛ bà ǹ wò takana Annaasi cɛ. Annaasi maa den i Kaifu kpakitee-di, dà maa den mɛɛnde sa Kaifu ŋo-di i patibasiti kpɛɛŋo dà binde. 14 Kaifu ŋo maa den-di ceke Suifuda nunkpiikiba ò wa: "Dà sɔɔti sa yiro ò yon ǹ kpii-di fuu munde de maasi de tori." 15 Simɔ̃ Piɛ na Yeesu paari tɔɔ yoŋo bà ì dɛbiri Yeesu. Dà maa mɛɛnde sa patibasiti kpɛɛŋo yini tɔɔ ŋo, oŋo sɛki ǹ dɛɛbɛ Yeesu ò ǹ yuŋi sari patibasiti kpɛɛŋo darika mii. 16 Piɛ ǹ kpaari saatire nuntuŋu nɔɔre. Yeesu paari woro patibasiti kpɛɛŋo ta yini ǹ maa, oŋo sɛki ǹ takun ò mun yoorina pee woro ta mandi nuntuŋu. Dà pee ŋo sɛki ǹ seke Piɛ ǹ yuŋi. 17 Pee ŋo ǹ bibi Piɛ ò wa: "Fɛn maakan o yɛn ba i yiri woro paari yonto yon-dan?" Piɛ ǹ tuure ò wa: "Aa-a, mɛn ba i ò paaro." 18 Dà den mɛɛnde sa waatu-di bo. Yete yerentiba na baa ta mandi Wɛŋuro yete bà maa ǹ tɔɔrɛ turun bà ì wooriti. Piɛ maakan ǹ taka dà cɛ ò ì wooriti. 19 Dà mɛɛnde sa patibasiti kpɛɛŋo pite ò bibisiti Yeesu ò paariba na maa ò ta mansireti dà yaama. 20 Yeesu ǹ wò tuure ò wa: "N yai-di foki fokima, yanduuya ò maasi ò ǹ won. N tàn mansire kaatooma deesu mii na Wɛŋuro yete darika mii nɛɛ Suifuda bà maasi bà tàn ta kaate. N ba yooto yomma soki sokima. 21 Wee yaa-di seke ò m bibisiti nu? Bibi baa tàn ta wondi maa n ta yau. Bamba yini-di daa den yaama n tàn ta bà tɔkɔ." 22 Yeesu yai ǹ maa-di ò ǹ woosi, baa ta mandi bà yonto yon sɛki ǹ wò buti yaarima ò wa: "Mamma-di o ta turikiti patibasiti kpɛɛŋo ni?" 23 Yeesu ǹ wò tuure ò wa: "N ka yoote yɔ̃ɔrima ka-di, maasi m mi. N maa ka yoote sɔɔtima ka-di, wee den tori yaa-di o ta m bute nu?" 24 Annaasi ì ba wò kpatito ò ǹ seke bà ǹ wò miŋina patibasiti kpɛɛŋo Kaifu cɛ. 25 Dà wɛnde Piɛ oŋo maa ǹ kpaari ò ì wooriti turun. Bà maa ǹ wò bibi bà wa: "Fɛn o maakan yɛn ba i daasi woro paariba yonto yon-dan?" Piɛ maa ǹ ciisi ò wa: "Aa-a, mɛn ba i ò paaro." 26 Patibasiti kpɛɛŋo yerenti yoŋo bo dà cɛ. Ò den i woro den tuuku Piɛ den ta cotite ò yete deŋo-di. Yerenti ŋo ǹ yoorina Piɛ ò wa: "Dà wina sa n mun wo yɛmbi-di tii nna mii o doorina Yeesu!" 27 Piɛ ǹ turi ò ǹ ciisi ò wa yerenti ŋo dɔkite-di. Dà wɛnde sɛki-di kɔɔka ta woore. 28 Dà ponde yini siŋifa mii, Suifuda nunkpiikiba ǹ yiirun Yeesu Kaifu yete bà ǹ wò takana tinkpande nunkpiiko yete. Bà maa ì ba yuŋo dà yete mii, bà den ba nɛki sa bà baa ciran yontu maa bà ta da sooki bà diina Miŋima fɛɛti. 29 Danda-di seke tinkpande nunkpiiko Piraati ta yeri ò ǹ bà tiikanna ò ǹ bà bibi ò wa: "Daasi woro basi wee ǹ nu?" 30 Bà ǹ tuure bà wa: "Ò mun ka ba i yiri yɔ̃ɔriwo, ti mun ba wò takuntunna sa ti wo wò tɔ." 31 Piraati wa: "Mutina wò, yinyi-di da wò boona sa maa yi paarikurima ta dee." Bà ǹ tuure bà wa: "Yi den paarikurima ba ti pɛ nɔɔre sa ti tàn ko yiro." 32 Dà den basi mamma-di Yeesu ǹ kpiina kuun buu borika ò den ta yoote sa ò da kpi. 33 Piraati sɛki ǹ kpindi ò ǹ yuŋi ò wuridambu mii ò ǹ boo Yeesu ò ǹ wò bibi ò wa: "O i Suifuda wuro ǹ ni?" 34 Yeesu ǹ wò tuure ò wa: "O muŋo-di o ta ma bansi ya yomba-di wo ma maasi nu?" 35 Piraati ǹ tuure ò wa: "Mɛn i Suifu ǹ ni? O fuure demba na patibasitiba nunkpiikiba bamba-di wo findikinde bà ǹ wo m mɛɛnna. O basi wee ǹ nu?" 36 Yeesu ǹ tuure ò wa: "N wuridambu ba i yanduuya woro dembu-dan. N wuridambu mun ka i yanduuya woro dembu, n soosada mun da taa-di n tori bà ì ba seŋo sa Suifuda nunkpiikiba ǹ ŋo m findi. N wuridambu maa ba i yanduuya woro dembu." 37 Piraati sɛki ǹ wò bibi ò wa: "Mamma ka-di o i wuro-di yawe?" Yeesu ǹ wò tuure ò wa: "Sa maa o ta yoote n i wuro-di. Bà m dɔri sa n tɔkɔ yiriba-di yaaporima. Dà den tori maa-di n ta takinde yanduuya woro den mii. Yiri woro den nɔɔre ta dɛbiri yaaporima cɔka ò tàn tokiri-di maa n ta yau." 38 Piraati ǹ turi ò ǹ wò bibi ò wa: "Wee-di yaaporima nu?" Maa Piraati ta yai dà yaama ò ǹ woosi, ò sɛki ǹ turi ò ǹ yerun ò ǹ takun Suifuda cɛ ò mun bà maasi ò wa: "Mɛn ba yɛn yomma maa ta mɛɛna sa ti wa ti da ko daasi woro. 39 Arima yi boti kaaki yombu sa yi ka nɛki yi di Miŋima fɛɛti, binya maasi n tàn fiki yombita ta yon-di. Yi nɛki sa n fiki Suifuda wuro ǹ ni?" 40 Bà sɛki ǹ soore bà wa: "Ti ba nɛki o fiki oŋo. Ti nɛki o fiki Barabaasi-di." Barabaasi ŋo maa den i yiri yɔ̃ɔriwo-di ò ǹ wakina tiŋu nunkpiikiba.

1 Piraati sɛki ǹ seke bà ǹ kpaan Yeesu bà mun wò fun kpanfa. 2 Soosada ǹ tɛɛ wãan sa yuufɔkiraŋa tɔɔma bà ǹ wò fɔkire. Bà ǹ turi bà ǹ wò dekire toko kpɛɛn tɛɛride 3 bà ǹ tàn tookun ò cɛ bà mun wa: "Fɔɔ ta Suifuda wuro!" Bà ì wò fundina yaarima. 4 Piraati ǹ turi ò ǹ yerun ò mun maasi Suifuda ò wa: "N da wò yiirun-di maa yi ta da sooki yi maŋina sa mɛn ba yɛn yomma maa ta mɛɛna sa ti wò ko." 5 Mamma-di Yeesu ta yerinde ò fɔkirina wãan yuufɔkiraŋa ò dekirina toko kpɛɛn tɛɛride. Piraati ǹ bà maasi ò wa: "Cɔɔrina wò!" 6 Wɛnde dee patibasitiba nunkpiikiba na baa tàn ta mandi Wɛŋuro yete bà ta wò yɛmbi, bà sɛki ǹ soore bà wa: "Kpaambe wò daapintootaŋu yini, kpaambe wò!" Piraati maa ǹ bà maasi ò wa: "Mutina wò yi wò kpaambe daapintootaŋu yini yi mumba, mɛn ba yɛn yomma maa ta mɛɛna sa ti wò ko." 7 Suifuda ǹ tuure bà wa: "Ti boti paarikuri yomma-di, sa maa maa dà paarikurima ta dee, dà bibi sa oŋo ǹ kpii-di, maa den tori ò ta dee ò i Wɛŋuro Bika." 8 Wɛnde dee Piraati ta wombi ǹ maa mamma, ò saare sɛki ǹ santi de ǹ tiiki, 9 ò ǹ turi ò ǹ kpindi ò wuridambu mii ò nɛɛ ǹ bibi Yeesu ò wa: "O yerinde sori ǹ nu?" Yeesu maa ì ba wò tuuro yomma. 10 Piraati sɛki wa: "Mɛn-di o ta ba nɛki sa o tuure yomma ni? O mii sa n boti wɛnun sa n ka nɛki n seke bà wo fiki, n maa kan ka nɛki n seke bà wo kpaambe daapintootaŋu yini yawe?" 11 Yeesu maa ǹ wò tuure ò wa: "O mun da ì paana wɛ̃ri yombu n den yini Wɛŋuro mun ka ba wo bu tɔɔndo. Danda-di seke woro ta m kɔɔsi o cɛ ò den yɔ̃ɔrima ta kpɛntɛ o demma." 12 Na dà den wɛnde-di Piraati ta pite ò ì kpɛɛsiti maa ò ta da basi ò fikina Yeesu. Suifuda sɛki ǹ pite bà ì sooriti bà ì we: "O ka fiki yiri woro, o ba i Romu wuro daaso. Woro den nɔɔre ta da boo ò yon wuro ò i Romu wuro yiribɛrɛ-di." 13 Wɛnde dee Piraati ta wombi maa bà ta yoote, ò sɛki ǹ yiirun Yeesu saatire, oŋo ò muŋo ò maa ǹ kare tande dee bootiba tàn ta kari. Dà tande bo parade dee bà ta booru Tampɛɛ Caripɛɛmma de yini-di, na Ebreda timma bà we Kaabata. 14 Dà daare dà den i Miŋima fɛɛti biirima-di. Sa dà bindina wɛ̃ɛŋa tɔɔma, Piraati maa ǹ maasi Suifuda ò wa: "Cerina yi wuro!" 15 Bà maa ǹ soore bà wa: "Oŋo da kpii-di, oŋo da kpii-di!" Piraati maa ǹ bà bibi ò wa: "N seke bà kpaambe yi wuro daapintootaŋu yini ǹ ni?" Patibasitiba nunkpiikiba ǹ tuure bà wa: "Tinti kan paana wuro Romu wuro den ponde yini." 16 Piraati maa ǹ fɔɔsi ò ǹ bà nɔŋɔ, ò ǹ tɔ nɔɔre sa bà nɛɛ wò kpaambe daapintootaŋu yini. Bà sɛki ǹ muti Yeesu bà ǹ coonna. 17 Ò sɛki ǹ buke ò muŋo daapintootaŋu kuu den yini bà den ta da wò kpaambe ò ǹ yerina tiŋu. Ò ì koruna parade dee bà ta booru Yuukonde, na Ebreda timma bà we Korikota. 18 Dà cɛɛ-di bà ta kpaambe Yeesu daapintootaŋu yini. Bà maakan kpaambena yiri yomba bà yɛndi, ò yon Yeesu nɔcaŋama, tɔɔwo ò nɔdiima, oŋo ì sɛki tiire. 19 Piraati ǹ seke bà ǹ wari daawɛrɛde yini bà wa "Yeesu Nasarɛɛti deŋo, Suifuda wuro", bà ǹ duure daapintootaŋu yini. 20 Suifuda kutire sɛki ì kaariti dà waarii, maatori bà den ta kpaambe Yeesu tiŋu bariku-di. Bà ǹ wari dà waarii na Ebreda timma na Romu demma na Krɛkida demma. 21 Patibasitiba nunkpiikiba maa ǹ taka bà ǹ maasi Piraati bà wa: "O ba wari sa Suifuda wuro. Wari o wa woro-di dee ò yɛn i Suifuda wuro." 22 Piraati maa ǹ tuure ò wa: "Daa n ta wari danda-di n kan ba tɛkiranti dɛɛnda." 23 Wɛnde dee soosada ta kpaambe Yeesu daapintootaŋu yini bà ǹ woosi, bà sɛki ǹ muti ò niina bà ǹ tarikan. Bà den bo bà naasi-di, baa wan ò ǹ muti ò denda. Bà maakan mutina ò toko kpɛɛnde, bà den de tɛi de ì paana fɔrɔnfa yuure sarina bande. 24 Soosadaa mba ǹ cookan bà tiire mii bà wa: "Nɔŋɔna ti ba taari tokore dee. Ti da taa tɛtɛ-di ti yɛn woro ta da de kpa." Dà wɛnde-di maa bà ta wari Wɛŋuro yaama sabare mii ma ta di, bà wari sa: "Bà tarikambi n niina, bà maa ǹ taa n toko kpɛɛnde tori tɛtɛ." Mamma-di soosada den ta basi. 25 Nɛɛ bà ta kpaambe Yeesu ò nɛ den yisi-di dà cɛ na ò nɛ yɛ̃rika na Maari Kereopaasi pe na Maari Makitara deŋo. 26 Yeesu ǹ yɛn ò nɛ ta yisi dà cɛ ò ǹ turi ò ǹ yɛnna ò paari woro ò den ta nɛki. Ò maa ǹ maasi ò nɛ ò wa: "Ceri o bika." 27 Ò ǹ maasi ò paaro ò wa: "Ceri o nɛ." Sarina dà daare-di paari ŋo ta mute Yeesu nɛ Maari ò ǹ korina ò yete mii. 28 Dà den ponde yini maa Yeesu ta maŋi sa yonda dà maasi dà basi-di dà ǹ woosi panto, sa maa bà ta wari Wɛŋuro yaama sabare mii ma sooki ma diina, ò maa ǹ yoori ò wa: "Yinyɔ̃ɔnun-di m boti." 29 Dà mɛɛnde sa konti yonde tɛŋi dà cɛ, de si daa mɛɛsima. Soosada ǹ muti cɛɛwusitu bà ǹ pɛkɛ daa mɛɛsi mma mii bà ǹ pɔ yãakifa bà ǹ tantire Yeesu nɔɔre cɛ. 30 Maa ò ta dembi dà daa mɛɛsima, ò sɛki wa: "Yonda dà maasi dà basi dà ǹ woosi." Dà ponde yini ò sɛki ǹ yuure ò ǹ tɔsi. 31 Dà daare dà den i wɛnfɔɔsande biirima-di. Bà maa den ta ba nɛki sa kpiiba ǹ kpaari bà ì saki daapintootantu yini bà wɛnfɔɔsande daare, dà wɛnfɔɔsande yaa ǹ turi de ǹ sɛkina Miŋima fɛɛti. Bà sɛki ǹ taka bà ǹ cɔɔsi Piraati sa ò seke bà taka bà cinsi baa bà ta kpaambe bà dunna bà maa bà cɛsirun. 32 Piraati ǹ bà pɛ nɔɔre. Soosada sɛki ǹ taka baa den cɛ bà ta kpaambena ǹ maa Yeesu parade yon. Bà ǹ taka pɔpɔɔwo cɛ bà ǹ cinsi ò dunna, bà ǹ taka yɛnnɛŋo cɛ bà maakan ǹ cinsi ò denna. 33 Wɛnde dee bà ta nɛndikinde Yeesu cɛ, bà mɛɛnde ò kpi. Danda-di seke bà kan ta ba cinso ò den dunna. 34 Soosa yonto yon maa ǹ pɔ Yeesu piranfa tobire. Yɛ̃ɛma na yima dà sɛki ǹ yerun. 35 Woro ta yɛmbi na ò nunyi oŋo-di tɔku nɛɛ dà yaama. Maa maa ò ta tɔku ma i yaaporima-di. Oŋo ò muŋo ò maa yini sa ò yau yaaporima-di sa yinyi ǹ maakan sooki yi tamaatina. 36 Dà basi mamma sa maa bà ta wari Wɛŋuro yaama sabare mii ma sooki ma diina-di, bà wari sa: "Bà ba cinnanti ò kɔbi yonde." 37 Para tɔɔ yonde bà ǹ turi bà ǹ wari sa: "Bà son da ì ninti woro den kpaŋa bà ta pɔ." 38 Dà den ponde yini daasi yoŋo bà ta booru Sosɛɛfu Arimate deŋo ò ǹ taka ò ǹ cɔɔsun Piraati nɔɔre sa ò sakiri Yeesu ò wuumbe. Sosɛɛfu ŋo den i Yeesu paaro-di. Ò maa den ì tindi Suifu tɔɔba, dà ì seena ò den ta dɛbiri Yeesu soki sokima. Piraati ǹ wò pɛ nɔɔre, Sosɛɛfu sɛki ǹ taka ò nɛɛ ǹ wò sakiri. 39 Nikodɛmu woro den ta takinde daanyonde yɛ̃ɛnde Yeesu cɛ ò ǹ takun ò ǹ mɛɛn Sosɛɛfu. Nikodɛmu ŋo ì tuurinunna turaare. Dà turaare bà den de basi na tiina naa bà ta booru miiri na arowɛɛsi na semma-di. De sisima den bo sari cirooda pisitaari tɔɔma-di. 40 Bà sɛki ǹ candi kpii ŋo bà yɛnnɛŋa bà ǹ daka turaare bà ǹ pɔbi na kpareebu, sa maa Suifuda den tàn ta basi bà ka nɛki bà wuumbe kpiiwo. 41 Nɛɛ bà den ta kpaambe Yeesu bà den tɔmbisi tii yonna-di dà bariku bà ǹ na cinsire na woonde. Dà tiina mii yoŋo maa den dukiti tandeeku kuu den mii bà t`ɛn den ta ba dako kpii yoŋo. 42 Dà den i wɛnfɔɔsande biirima-di, dà den tandeeku cɛ maa den-di ba fee. Bà sɛki ǹ wò daka ku den mii.

1 Maa wɛnfɔɔsande ta di dà siŋire, cimaasi daare, sa dà t`ɛn kpaari dà bitiri, Maari Makitara deŋo ǹ cabiri ò ǹ taka baariku cɛ. Maa ò ta nɛntɛ, ò mɛɛ tampɛn kpɛɛŋa piŋite. 2 Ò sɛki ǹ tiiki ò ǹ taka ò ǹ mɛɛ Simɔ̃ Piɛ na Yeesu paari woro ò den ta nɛki ò ǹ bà maasi ò wa: "Bà cante ti paarikuro, ò kan paa baariku mii, ti maa mii nɛɛ bà ta wò daka." 3 Simɔ̃ Piɛ na Yeesu paari tɔɔ ŋo bà sɛki ǹ muti cɔka bà ì koru baari ŋu weŋi. 4 Bà yɛnnɛŋa bà ì tindi, tɔɔ ŋo maa ǹ tiiki ò ǹ pɛri Piɛ ò ǹ tɔntɛ ò ǹ nɛndi baariku cɛ. 5 Ò sɛki wa nɛɛ ò ǹ cɔɔri ò ǹ yɛn cabiya suri tiŋa, ò maa ì ba yuŋo. 6 Simɔ̃ Piɛ mun ǹ nɛndikun, oŋo sɛki ǹ yuŋi baariku mii. Maa ò ta yuŋi, ò ǹ yɛn cabiya suri tiŋa. 7 Ò ǹ yɛnna cabire dee bà daaŋo ta fiire Yeesu yuubu. Dà cabire den ba tabina cabi tɔɔya-dan, dende den pɔbi-di de biri de yon demma. 8 Mamma-di tɔɔ woro den ta tɔntɛ ǹ maa ò ǹ nɛndikun baariku cɛ ò maakan ta yuŋi. Ò maakan ǹ yɛn, ò sɛki ǹ tamaati. 9 Yeesu paariba t`ɛn den ba maŋo maa bà ta wari Wɛŋuro yaama sabare mii sa Yeesu den da fɔɔkun kpiiba mii. 10 Paari mba ǹ kpindi bà yɛnnɛŋa bà ǹ kori. 11 Maari Makitara deŋo maa ǹ kpaari baariku cɛ saatire ò ì cendi. Maa ò ta cendi, ò sɛki wa nɛɛ sa ò cɔɔri baariku mii. 12 Maa ò ta cɔɔri baariku mii, ò sɛki ǹ yɛn Wɛŋuro tonya ya yɛndi ya kari nɛɛ Yeesu mun ta biri, ya dekirina nii porina. De yon kari dii naasu mun ta bo, tɔɔre kari dii yuubu mun ta bo. 13 Wɛŋuro ton nya sɛki ǹ wò bibi ya wa: "Wee-di seke o ta cendi nu?" Ò ǹ ya tuure ò wa: "Bà cante n paarikuro-di, n maa mii nɛɛ bà ta wò tɛŋɛ." 14 Maa ò ta yoote ò ǹ woosi, ò cɛkite maa, ò sɛki ǹ yɛn Yeesu ta yisi, ò maa ì ba wò maŋo. 15 Yeesu ǹ wò bibi ò wa: "Wee-di seke o ta cendi nu? Wan-di o ta kpɛɛsiti nu?" Pee ŋo ì pukiri sa dà da i woro ta pukiri tii nna mii-di yerika, ò sɛki ǹ wò tuure ò wa: "Fɛn ka-di wò cante, maasi m mi nɛɛ o ta wò tɛŋɛ, n taka n nɛɛ wò candi." 16 Yeesu ǹ wò boo ò wa: "Maari!" Maari ǹ cɛkiri Yeesu weŋi ò ǹ tuure na Ebreda timma ò wa: "Rabuni," daa ta tɔku sa paarikuro. 17 Yeesu wa: "O ba m puke sa n saare, n t`ɛn ba diko n Kpento cɛ. Maa taka o nɛɛ maasi n teebitɔɔsu sa n diku mɛn na yinyi ti Kpento cɛɛ-di, mɛn na yinyi ti Wɛŋuro cɛ." 18 Maari ŋo sɛki ǹ taka ò nɛɛ ǹ tɔkɔ dà yaama Yeesu paariba ò wa: "N yɛmbi ti paarikuro!" Ò ǹ bà maasi maa Yeesu ta wò maasi. 19 Dà cimaasi ŋo daare yɛ̃ɛnde Yeesu paariba maa ì kati yeti yonde mii, maa maa bà den ta tindi ǹ maa Suifuda nunkpiikiba bà sɛki ǹ bariki nuntunna bà ǹ daaka, Yeesu sɛki ǹ takun ò mun sɛkɛ bà tiire mii ò ǹ bà daari ò wa: "Yi boma ǹ ì daari." 20 Maa ò ta bà daari ò ǹ woosi, ò ǹ bà sɔ ò nɔsu na ò piranfa. Maa bà ta yɛmbi Yombite, dà sɛki ǹ bà dariki. 21 Yeesu ǹ turi ò ǹ bà daari ò wa: "Yi boma ǹ ì daari." Ò ǹ bà maasi ò wa: "Sa maa n Kpento ta m tomminde, mɛn maakan yi tondi-di." 22 Maa ò ta yoote dà yaama ò ǹ woosi, ò maa ǹ pebiri bà yini ò wa: "Kpaana Wɛŋuro Sikima. 23 Baa den yɔ̃ɔrima yi ta da buute, Wɛŋuro-di ma buute. Yi maa ka ba buuto siba demma, Wɛŋuro-di ba ma buuto." 24 Dà wɛnde Toma, Yeesu ŋo paariba piika na bà yɛndi bà yonto yon woro bà ta booru Sika, dà mɛɛnde sa oŋo paa wɛnde dee Yeesu ta takinde. 25 Tɔɔba ǹ wò maasi bà wa: "Ti yɛmbi Yombite." Ò maa ǹ bà tuure ò wa: "Mɛn ka ba yɛn pɔntirida paraya ò nɔsu mii, n ka ba doo n nɔtanfa dà pɔntirida fonya mii, n maa ka ba doo n nɔka ò piranfa mii, n ba tamaatiti." 26 Maa dà ta basi cimaasi muŋo, Yeesu paariba ǹ turi bà ì kati yeti yonde mii, nuntunna bari na daki, Toma ŋo maa den ì bo dà daare. Yeesu kan takun ò mun sɛkɛ bà tiire mii ò ǹ bà daari ò wa: "Yi boma ǹ ì daari." 27 Ò sɛki ǹ maasi Toma ò wa: "Tookinun o nɔtanfa o doo nɛɛ. Cɔɔri n nɔsu o yɛn, turi o tantinun o nɔka o doo n piranfa. O kan ba ì dɔɔsiti, maa tamaati sa mɛn-di." 28 Toma ǹ wò tuure ò wa: "N Yombite, n Wɛŋuro!" 29 Yeesu wa: "O yɛmbi-di o maa ǹ tamaati yawe? Baa ta tamaatina bà ba m yɛn bà yuuya-di daari." 30 Yeesu turi-di ò ǹ basi maari tɔɔma kutire ò paariba nunyi mii maa bà ta ba waro sabare dee mii. 31 Maa maa bà ta wari sabare dee den mii, bà ma wari sa yi sooki yi tamaatina sa Yeesu i Pɛnnato woro Wɛŋuro ta tomminde-di, yi maŋi sa ò i Wɛŋuro Bika. Yi maa ka tamaati mamma, Wɛŋuro da yi pɛɛ-di fɔɔku na Yeesu ŋo yuubu tori.

1 Maa dà ta benti muuti, Yeesu ǹ turi ò ǹ sɔ ò yon ò paariba sa bà bo Tiberiaadi faa kpɛɛŋa kuriwooŋu. Ceri maa borika ò ta bà sɔ ò yon: 2 Simɔ̃ Piɛ na Toma woro bà ta booru Sika, na Natanayɛɛri woro den tiŋu den ta bo Kana Karire tinkpan bɛkɛre mii, na Sebede bisu na Yeesu ŋo paari tɔɔba bà yɛndi, bà ì bo parade yon. 3 Simɔ̃ Piɛ wa: "N nɛki n taka pɛɛtibu-di." Tɔɔba ǹ wò tuure bà wa: "Ti da wo dɛɛbɛ-di ti maakan taka." Bà sɛki ǹ yeri bà ǹ taka bà nɛɛ ǹ diki yãtibu. Bà ǹ sun bà ì pɛɛtiti yɛ̃ɛn munde bà ì ba finto yɔ̃ɔka baa kà yon. 4 Maa dà ta dɛukiti, Yeesu sɛki ǹ fokun yima koŋa, ò paariba maa ì ba maŋo sa oŋo-di. 5 Ò ǹ bà bibi ò wa: "N bisuna, yi paana yɔ̃ɔsu ǹ ni?" Bà ǹ tuure bà wa: "Ti paana." 6 Yeesu ǹ bà maasi ò wa: "Purena yi yɔ̃ɔyaabu yi nɔdiima weŋi, yi da piisi-di." Bà sɛki ǹ bu pure dà weŋi, yɔ̃ɔsu sɛki ǹ se bu mii kpɛn kpɛɛmma mumma, bà kan ì ba sooko sa bà bu yiirun yima mii. 7 Woro Yeesu den ta nɛki ò sɛki ǹ maasi Piɛ ò wa: "Yombitee-di." Dà mɛɛnde sa Piɛ ba dekiri tokore. Maa ò ta wombi sa Yombitee-di, ò sɛki ǹ deki ò tokore ò ǹ curi yima mii. 8 Tɔɔba ì kpaari bà ì dikiri yãtibu bà ǹ takunna kuriwooŋu Yeesu cɛ. Dà den mɛɛnde sa bà ba feena kuriwooŋu, dà den boti mɛtirida kɔukpa tɔɔma-di pooku. 9 Wɛnde dee bà ta cɛsi tiŋa, bà ǹ yɛn kaaya ta tɔri, yɔ̃ɔsu wɔ̃ri, dipɛ̃ bo dà cɛ. 10 Yeesu ǹ bà maasi ò wa: "Peŋunna yɔ̃ɔsu suu yi ta pɛɛtinde ǹ maa su mii muuti." 11 Simɔ̃ Piɛ sɛki ǹ diki yãtibu mii ò ǹ tɛtun yɔ̃ɔyaabu sari tiŋa, yɔ̃ɔ kpɛɛnsu sari kɔukpa na pisinun na su taari. Baa maa dà yɔ̃ɔyaabu ta se ǹ maa, bu maa ì ba taato. 12 Yeesu ǹ bà maasi ò wa: "Coomunna yi di." Ò paari yoŋo maa ì ba saato sa ò wò bibi sa fɛn wan ǹ nu, maatori bà den ta maŋi sa Yombitee-di. 13 Yeesu ǹ tookun ò ǹ candi dipɛ̃ ò ǹ bà tari, ò ǹ turi ò ǹ candi yɔ̃ɔsu ò ǹ bà tari. 14 Dà basi si naaka ma taari-di Yeesu ta sɔ ò yon ò paariba na maa ò ta fɔɔkinde kpiiba mii. 15 Wɛnde dee bà ta di bà ǹ woosi, Yeesu maa ǹ bibi Simɔ̃ Piɛ ò wa: "Simɔ̃, Sonaasi bika, o m nɛki dà ǹ kpɛndi maa tɔɔba baa ta m nɛki doo?" Ò ǹ tuure ò wa: "Ɛ̃ɛ, Yombite, o yini-di sa n i o daaso." Yeesu ǹ wò maasi ò wa: "Tuuri n saana." 16 Ò ǹ turi ò ǹ wò bibi yɛnnɛmma ò wa: "Simɔ̃, Sonaasi bika, o m nɛki doo?" Simɔ̃ ǹ tuure ò wa: "Ɛ̃ɛ, Yombite, o yini-di sa n i o daaso." Yeesu ǹ wò maasi ò wa: "Tuuri n saana." 17 Ò ǹ turi ò ǹ wò bibi taaremma ò wa: "Simɔ̃, Sonaasi bika, o i n daaso kuri-di?" Simɔ̃ Piɛ nuŋa sɛki ǹ kokiri maa Yeesu ta wò bibi sari naaka ma taari sa ò ka i ò daaso. Piɛ maa ǹ wò tuure ò wa: "Yombite, o yini-di yonda dà maasi, o yini-di sa n i o daaso." Yeesu maa ǹ wò maasi ò wa: "Tuuri n saana." 18 Ò ǹ turi ò ǹ maasi Piɛ ò wa: "Yaaporima-di n ta wo maasiti, sa o t`ɛn bo o cɛmbɛre wɛnde, o den tàn sɔtɛ o muŋo-di o kpande o ǹ tàn taka dii o ta nɛki. Daare dee maa o ta da kuti, o son da tandi-di o bakina, tɔɔ dɛɛn yoŋo ǹ wo sɔtɛ o kpande ò wo takana nɛɛ o ta ba nɛki." 19 Yeesu den yoote mamma sa ò tɔkɔna Piɛ kuun buu borika ò son ta da kpii-di Wɛŋuro beere ǹ kpɛŋina. Ò ǹ turi ò ǹ maasi Piɛ ò wa: "Dɛɛbɛ m mi." 20 Piɛ ǹ cɛkiri, ò sɛki ǹ yɛn Yeesu paari woro ò den ta nɛki ò ta connun ò dɛbirinun bà ponde. Oŋo den-di kari ò derina Yeesu sa bà du ò ǹ wò bibina sa wan-di da wò kɔɔsi nu? 21 Maa Piɛ ta wò yɛmbi, ò sɛki ǹ bibi Yeesu ò wa: "Yombite, woro maa ta? Wee son-di da nɛndikun oŋo nu?" 22 Yeesu maa ǹ wò tuure ò wa: "N ka nɛki sa ò ì fɔ sari n kpindikunna, dà wee-di wo ninti nu? Fɛn mɔɔ m dɛɛbɛ!" 23 Yiriba sɛki mun ì wati watisiti wɛndaari kaatooya mii sa ò paari woro ò den ta nɛki ǹ maa oŋo ba kpiu. Yeesu maa den ba maaso Piɛ sa paari ŋo ba kpiu-dan, ò maa den wa: "N ka nɛki sa ò ì fɔ sari n kpindikunna, dà wee-di wo ninti nu?" 24 Yeesu paari ŋo ò muŋo oŋo-di tɔku dà yaama, oŋo maa-di ma wari. Ti maa yini-di sa maa ò ta yai ma i porima-di. 25 Yeesu turi-di ò ǹ basi yonda tɔɔda kutire munde. Bà mun ka dà wari dà maasi dà yon dà yon sabaya mii, n ba tamaa sa yanduuya ò maasi ò mun da sooki ò daari dà sabaya.