Ndudo Ndah Yahn Dihvo Vo Jesucristo Che Dirun San Jua̱n
1 Cuahn che metah cuhnde iyehnse ne, a va a̱ma ihyan che duche ye Ndudo yahn Dendiohs. Ihyan min ne, nduco ye Dendiohs Chida, ne Dendiohs ye. 2 Nde na̱n che cana̱n nducuahn ne, a nduco ye Dendiohs. 3 A nduco ye Dendiohs dendah ye nducuahn. Ndendi ndendita che va ne, a nduco ye dendah ye. 4 Ihyan min ne, a va ca̱de che chi ye, ndedevahn ye ihyan iyehnse, ne anduhneca̱ dave yahn ya̱hn che ri ro dave na̱n ihyan ne, tihca̱ ihyan min, te chicuahn ye ndudo yahn Dendiohs ihyan. 5 Quechica ye va̱n ihyan nunde, chicuahn ye ihyan, ne andahre nahn nda̱hco ndiya ihyan chahn vederihquentiyon yahn ye, ate hua chicha ye, te vederihquentiyon yahn ye ne, anduhneca̱ dave yahn ya̱hn che rendihco dave na̱n che man. 6 A̱ma yune ne, tenda̱hnun Dendiohs a̱ma ihyan che duche ye Jua̱n, 7 ca̱h ye vederihquentiyon ihyan che cuahndudo ye ndudo yahn ihyan min che a va ca̱de che chi ye ndedevahn ye ihyan iyehnse, ca̱va che cahnevan nducoya̱ca ihyan, ne cotahno ye. 8 Jua̱n ne, ndiyu ma̱n ye che ndedevahn ye ihyan iyehnse, te vederihquentiyon che quenan cuma ye ne, che cuahndudo ye yahn ihyan min che a va ca̱de che chi ye. 9 Ro che quechica Jua̱n cahndudo ye ne, a cochi nino ro che cuana̱n ntiyon yahn ihyan min che cacuahn ye nducoya̱ca ihyan iyehnse nduhca̱ che nahn Dendiohs che runeca̱de cuahtechica ye. 10 Ihyan min che duche ye Ndudo yahn Dendiohs ne, nda̱ ye iyehnse, ne andahre nduco ye Dendiohs dendah ye iyehnse, ate ihyan iyehnse ne, chaconda̱h veda̱me ye ihyan. 11 Nda̱ ye muhn iyehnse cuh che dendah ma̱n ye, ate ihyan nación yahn ye ne, chaconda̱h veda̱me ye ihyan. 12 Me ihyan che nevahnecun ye ihyan, chitahno ye ihyan ne, numacuahn vederihquentiyon yahn ye, nda̱hco ye ihyan chahn ta̱h Dendiohs, nedin da̱ya ye ihyan. 13 Ihyan chahn ne, chi da̱ya Dendiohs ihyan, ndiyu ca̱va nda̱ta yahn ye, nde huane yahn che tihca̱ nahn indihte yahn ye, te ma̱n Dendiohs nedin da̱ya ye ihyan. 14 Ihyan min che duche ye Ndudo yahn Dendiohs ne, ndo ye nduhca̱ ihyan iyehnse, ne quechica ye neve nduyo va̱n nuhn. Ndihchero nuhn che a̱ma yudo vederihquentiyon quenan cuma ye, ne tumacadino nuhn che Da̱ya Dendiohs Chida ihyan. Metah nde a̱ma ihyan nduhca̱ ye. A̱ma chahte vedeyahino quenan cuma ye ma̱n, dema̱n ndudo cua̱co chicuahn ye ma̱n. 15 A̱ma yune ne, ra̱hn Jua̱n yahn ihyan min tuhca̱: ―A ihyan tih che renté yahn ye ro mena̱n me cuahn che rá̱hn rí nchuhn che cochi a̱ma ihyan che tahque chahte vederihquentiyon quenan cuma ye che co u, te a va ye nde ro che metah cuhnde iyehnse. 16 Ihyan min ne, numacuahn vederihquentiyon chahte yahn ye, redin yahino ye nducoya̱co vo. 17 Ihyan min ne, Dihvo vo Jesucristo, che dechuh Dendiohs ihyan, chicuahn ye Ndudo yahn ye ma̱n, yahn vedeyahino yahn ye ma̱n, ne chemin ne, tahque yudo che co vederihquentiyon che dirun Moisés. 18 Nde a̱ma ihyan, hua ndihche ye Dendiohs Chida. Ate Dihvo vo Jesucristo, ihyan min che Da̱ya ma̱n ye, che a̱ma yahino ye ne, a ihyan min che chicuahn ye uvo ta̱ca̱ ye.
Jua̱n Bautista ne, ra̱hn ye yahn Dihvo vo Jesucristo
19 A̱ma yune ne, sa̱hn ndina̱n yahn nación yahn Israel che vate se ya̱n Jerusalén ne, dechuh se a̱ma o chidocuya̱n ndina̱n ma̱n, sa̱hn levita che redin se cuda̱do na̱n ta ma̱n, che chahn se tumerune se Jua̱n deh vederihquentiyon quenan cuma ye. 20 Jua̱n ne, ra̱hn cua̱co ye ri ye sa̱hn chahn: ―U ne, ndiyu ihyan min che a va ca̱de che chi ye ndedevahn ye ihyan iyehnse. 21 Tumerune se ihyan: ―¿Duh ndih tuhme ne? ¿A ndih che profeta Elías ne? Ndahconan Jua̱n yahn se: ―Ndiyu u. Tumerune tun se ihyan: ―Tuhme, ¿a ndih ihyan profeta che a va ca̱de che chi ye ne? Ndahconan Jua̱n yahn se: ―Ndiyu u. 22 Ndaconan tumerune se ihyan: ―¿Deh vederihquentiyon quenan cuma ne ne? te va che neca̱h cuande nuhn ihyan ndina̱n yahn nuhn che tahve ye nuhn. ¿A hua co ca̱hma ne co ne nuhn deh ntiyon quechica ne ne? 23 Ndahconan Jua̱n yahn se: ―Ntiyon che quechicá ne, che rahndudó ya̱hn na̱n che metah duhva nduhca̱ che dirun ihyan profeta Isaías tuhca̱: “Cuihcoya̱n nchuhn chedave yahn ne ca̱va che nevahnecun ne Dihvo vo cuahn che nda̱ ye.” 24 Sa̱hn ndina̱n che dechuh se sa̱hn chahn ne, fariseo se. 25 Ra̱hn se ri se Jua̱n: ―Nducote ndiyu ndih ihyan min che a va ca̱de che chi ye ndedevahn ye ihyan iyehnse, nde huane Elías, nde huane profeta min ne, ¿deh cuande che rehdenune ne ihyan tuhme? 26 Ndahconan Jua̱n, ne ra̱hn ye ri ye sa̱hn: ―Ntiyon che quechicá ne, che rihcoyá̱n chedave yahn ihyan ca̱va che nevahnecun ye Dihvo vo, ne chemin che rehdenuné ihyan. Ihyan min ne, quechica ye nación yuhn vo, ne nde hua rendihche nchuhn ihyan. 27 A va ye nde ro che metah cuhnde iyehnse, ne a va ca̱de che chi ye tah cuahn adive che co u. U ne, nde hua rigonun chihvé ca̱va che có mare a̱ma sa̱hn deca̱hya yahn ye. 28 Ro min ne, quenan Jua̱n rehdenune ye a̱ma cua̱n na̱n che duche Betábara, chihto ico Jordán, la̱do cua̱hn na̱n che riquenda̱h ya̱hn. Min che chahn sa̱hn chahn tumerune se ihyan.
Jua̱n Bautista ne, ra̱hn ye yahn Dihvo vo Jesucristo che a ihyan min che nedihve ye nunde yahn ihyan iyehnse
29 Ta̱ma ro me ne, nda̱ nino Dihvo vo, ne cuahn che ndihchero Jua̱n ihyan ne, ra̱hn ye ri ye ihyan che chenun ye min: ―Condihche nchuhn. A ihyan tih che dechuh Dendiohs ihyan. Nduhca̱ a̱ma itecuche lihn che co te vedino ca̱va nunde yahn ihyan ne, tihca̱ ye, ca̱hco menda̱hn ye ihyan coh ye, nedihve ye nunde yahn ihyan iyehnse. 30 A ihyan tih che renté yahn ye ro min cuahn che tuhca̱ rá̱hn: “Cochi a̱ma ihyan che tahque chahte vederihquentiyon quenan cuma ye che co u, te a va ye nde ro che metah cuhnde iyehnse.” 31 Ro mena̱n me ne, nde hua devanó che a ihyan tih, ihyan che a va ca̱de che chi ye ndedevahn ye ihyan iyehnse. Ate nducote a devanó che va che chi ye ne, chemin che rehdenuné ihyan nación yuhn vo Israel, ca̱va che cuahteya̱n ye, ne nevahnecun ye ihyan. 32 Namin ra̱hn Jua̱n ri ye ihyan chahn: ―Ndihcheró Vaco Ndah yahn Dendiohs, nduhca̱ a̱ma icui, chiya, ne quenun ihyan tih. 33 Ro mena̱n me ne, nde hua devanó duh ihyan che a va ca̱de che chi ye ndedevahn ye ihyan iyehnse, ate Dendiohs, ihyan min che dechuh ye u ca̱va che cuehdenuné ihyan ya̱n ne, ra̱hn ye ri ye u: “Ihyan che ndihchero che co Vaco Ndah yáhn, conun ihyan ne, a ihyan min che din ye che conun Vaco Ndah yáhn ihyan yáhn.” 34 Ma̱n ne, a ndihché ihyan, ne rá̱hn rí nchuhn te Da̱ya Dendiohs ihyan.
Ihyan che chinduco ye Dihvo vo Jesucristo cuahn che cana̱n din ye ntiyon yahn ye
35 Ta̱ma ro me ne, a min tun quenan Jua̱n nduco o ihyan che rinduco ye ihyan. 36 Ura min ne, ndihchero ye che chuh Dihvo vo, ne ra̱hn Jua̱n ri ye ihyan chahn: ―A ihyan tih che dechuh Dendiohs. Nduhca̱ a̱ma itecuche lihn che co te vedino ca̱va nunde yahn ihyan ne, tihca̱ ye, te ca̱hco menda̱hn ye ihyan coh ye, nedihve ye nunde yahn ihyan iyehnse. 37 Chihnevan ihyan che o chahn che tihca̱ ra̱hn ye, ne cuahn ye cua̱hn na̱n cuahn Dihvo vo ca̱va che conduco ye ihyan. 38 Ndaconan Dihvo vo, ndihchero ye ihyan chahn, ne tumerune ye: ―¿Deh renuhn nchuhn? Ndahconan ihyan chahn yahn ye: ―Ihyan Ricuahn, nuhn ne, cochi nuhn, te nahn ndihchero nuhn ti va̱co ne. 39 Ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan chahn: ―Cuhn vo nduco nchuhn, ndihchero ne. Tuhme cuahn ihyan chahn nduco ye na̱n che quenan ye, ne nducote a ri tenduh na̱n rahco cun a chino ura min ne, chahtenan ye nduco vih. 40 A̱ma cha ihyan chahn ne, duche ye Andrés, dihno Simón Pedro. 41 Ihyan min ne, cuahn che nda̱ca ye min ne, dinoca chahn ye chinuhn ye dihno ye Simón, ne cuahn che nta̱ca vih ye ne, ra̱hn ye ri ye ihyan: ―Nta̱ca nuhn ihyan min che Mesías. Ihyan nación yahn Israel ne, ra̱hn ye “Mesías” yahn ihyan min che a va ca̱de che chi ye ndedevahn ye ihyan iyehnse. 42 Ndeta̱hno quenda ye dihno ye na̱n quenan Dihvo vo, ne cuahn che nda̱ ye ne, ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan: ―Di ne, doche Simón, da̱ya Jonás, ate ma̱n ne, nda̱hcó che doche Cefas ―che nahn ca̱hma Pedro.
Dihvo vo Jesucristo ne, ya̱hve ye Felipe nduco Natanael ca̱va che conduco ye ihyan
43 Cuahn che a chi cun ro min ne, ta̱hn nun Dihvo vo a̱ma ihyan che duche ye Felipe, ne ra̱hn ye ri ye ihyan: ―Cuhn vo, condoque u.Tuhme cuahn Dihvo vo nduco ihyan che rinduco ye ihyan esta̱do yahn Galilea. 44 Felipe ne, ya̱n Betsaida ya̱n va̱co ye. Da̱ma ya̱n va̱co ye nduco Andrés ma̱n, Pedro ma̱n. 45 Ura che cuahn Felipe ne, chinuhn ye a̱ma amigo yahn ye che duche ye Natanael, ne ra̱hn ye ri ye ihyan: ―Nta̱ca nuhn ihyan min che dirun Moisés ma̱n, ihyan profeta ma̱n, yahn ye. Ihyan min ne, duche ye Jesús da̱ya José. Nazaret ya̱n va̱co ye. 46 Ra̱hn Natanael ri ye Felipe: ―¿Ta̱ca̱ che ya̱n min quenda̱h a̱ma ihyan che cochihve ye? Ndahconan Felipe yahn ye: ―Cuhn vo ndoque, ne ndihchero man. 47 Cuahn che nda̱ ihyan chahn min ne, nte Dihvo vo yahn Natanael, ne ra̱hn ye: ―Ihyan cuh che cua̱co ne, redin yahn che ca̱hmo vo yahn ye che ihyan nación yahn Israel ihyan, te hua o na̱n o chende ye. 48 Cuahn ino Natanael, ne ra̱hn ye: ―¿Ta̱ca̱ che a rendihche ne u? Ndahconan Dihvo vo yahn ye: ―Ndihcheró di nde ura che metah ya̱hve Felipe di, ura che ve min ma̱n ya̱hn higo me, ne a checadinó nduhca̱ ihyan di. 49 Tuhme ra̱hn Natanael ri ye ihyan: ―Ihyan Ricuahn, ndih che Da̱ya Dendiohs, ndih che Rey yahn nación yuhn vo Israel. 50 Ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan: ―Chitehne u, yahn che rá̱hn rí di che ndihcheró di ma̱n ya̱hn higo me ma̱n, yahn che checadinó nduhca̱ ihyan di ma̱n, ate rá̱hn rí di te nde hua ca̱hn ine ca̱va chemin, te coma̱n ndihchero vederihno che tahque rahte ca. 51 Namin ra̱hn ye ri ihyan chahn: ―Cua̱co rá̱hn rí nchuhn te cuhnde ro vederihquentiyon chahte yahn Dendiohs che te ye quenan cumá, ne anduhneca̱ ndete che condah vahchetero, ndihchero ne u che rinducó nducoya̱ca ihyan, che cuahn cochi ángel yahn ye ná̱n.
Vihco che rihneva̱co ihyan ya̱n Caná, esta̱do yahn Galilea
1 Cuahn che a co ino ro che chinduco Felipe ma̱n, Natanael ma̱n, Dihvo vo ne, chihnde a̱ma vihco che rihneva̱co ihyan, a̱ma ya̱n che duche Caná, esta̱do yahn Galilea. Chaco Dihvo vo ne, a quenan ye min. 2 Namin Dihvo vo nduco ihyan che rinduco ye ihyan ne, ya̱hve ihyan che redin vihco me ihyan ca̱va che ca̱hn ye conduco ye. 3 Cade menda̱hn vihco me ne, a chihno vino, ne ra̱hn chaco Dihvo vo ri ye ihyan: ―A chihno vino yahn ihyan sih. ¿A hua conen tah ihyan? 4 Ate ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan: ―Chacó, metah deh cuande che ca̱hma ne nducó yahn vino, te metah nda̱ ura che cuhnde ro vederihquentiyon che quenan cumá. 5 Tuhme ra̱hn chaco ye ri ye sa̱hn che chenan se rinan se na̱n vihco me: ―Codinahn nchuhn nducuahn che ca̱hcantiyon ye. 6 Min vate a̱n chite rahte che dema̱n tu ndi ndah. Chite chemin chan ne, che retoh ihyan nación yahn Israel, rih ye nune che rena̱no ye dehtenduh ca̱va che co vihco nduhca̱ costumbre yahn ye. Queri a̱ma chite chemin chan ne, rahn tenduh a̱ma ciento litro nune. 7 Ra̱hn Dihvo vo ri ye sa̱hn chahn: ―Cuedecuto nchuhn nune chite che tihchan vate ta̱n.Cuahn che a chihno decuto nahn se chite chahn ne, 8 tuhme ra̱hn Dihvo vo ri ye sa̱hn: ―Ma̱n ne, cuetenda̱h nchuhn tah, ne ca̱h ne nda̱co ndihte. Dinahn sa̱hn chahn, 9 ne ca̱h se nda̱co ndihte me, dechihn ye. Nune me ne, a nta̱conda̱ vino, nde hua devano nda̱co ndihte me ti chica, atena̱n sa̱hn chahn. Tuhme cah ye sa̱hn che rihneva̱co me, 10 ne ra̱hn ye ri ye sa̱hn: ―Nducoya̱ca ihyan che redin ye vihco ne, dinoca vino ndah reca̱h ye, ne cuahn che a ya̱ ndih ihyan ne, reca̱h ye vino ndere. Me di ne, ¿dehra cuande che denderen che redin, nde ma̱n tendah vino ndah? 11 Tihca̱ chi che cana̱n din Dihvo vo vederihno, min ya̱n Caná, esta̱do yahn Galilea, chihco ro ye che a̱ma yudo vederihquentiyon che quenan cuma ye, ne ihyan che rinduco ye ihyan ne, chitahno ye ihyan. 12 Chihno min ne, cuahn Dihvo vo ya̱n Capernaum nduco chaco ye ma̱n, dihno ye ma̱n, ihyan chahn che rinduco ye ihyan ma̱n, ne min chahtenan ye nduco vih neve ro.
Dihvo vo Jesucristo ne, ndetenda̱h ye sa̱hn che rendihcue se dehtenduh, chenun se chete ya̱co
13 Cuahn che a nda̱ nino vihco ro yudo che renun va̱n ihyan nación yahn Israel ne, cuahn Dihvo vo ya̱n Jerusalén. 14 Cuahn che nda̱ ye min ne, cuahn ye chete ya̱co chahte, ne min chenun sa̱hn che rendihcue itenine ma̱n, sa̱hn che rendihcue itecuche ma̱n, sa̱hn che rendihcue icui ma̱n. Namin min chenun sa̱hn che rendahcorun tume, vate se na̱n mesa yahn se. 15 Tuhme din chine ye a̱ma ndi ihyo, ne nduco chemin ndetenda̱h ye sa̱hn chahn chete ya̱co, nde nduco itenine yahn se ma̱n, itecuche yahn se ma̱n. Me sa̱hn che rendahcorun tume chahn ne, chih muhn chih min ye mesa yahn se, chihtera ye tume me ndiya̱hn. 16 Me sa̱hn che rendihcue icui chahn ne, ra̱hn ye ri ye sa̱hn: ―¡Cuahn nchuhn cua̱hn chevah nduco dehtenduh yahn ne! ¡Hua tuma ne ya̱co yahn Chidá ca̱va che ndihcue ne dehtenduh yahn ne! 17 Ura min ne, nta̱ tin ihyan che rinduco ye ihyan nduhca̱ che a ndirun yahn ye na̱n Ndudo yahn Dendiohs tuhca̱: “¡A̱ma yahinó ya̱co yahn ne! ¡Hua cuahnecún che ndere din ihyan, cuahtenun ye chete! ” 18 Sa̱hn ndina̱n yahn nación yahn Israel che redin se cuda̱do min ne, ra̱hn se ri se Dihvo vo: ―Codin a̱ma vederihno, ndihchero nuhn, cuhnde ro deh vederihquentiyon che quenan come che tihca̱ redin. 19 Ra̱hn ye ri ye sa̱hn: ―Ndete che ndahtera nchuhn ya̱co cuh ne, cuihno ino ro ne, nedin numá. 20 Tuhme ra̱hn se ri se ihyan: ―O raco a̱n nduyo chendah ihyan, che dendah ye ya̱co cuh, ¿a rahque che nduco ino ro no nedin nome? 21 Sa̱hn chahn ne, hua chenahn se. Ra̱hco se che yahn ya̱co che nti min che tihca̱ ra̱hn ye. Ate ra̱hn ye yahn ma̱n ye, ndiyu yahn ya̱co. 22 Nda̱ ro che ndedetuhche Dendiohs ihyan va̱n tena̱hn ne, tuhme nta̱ tin ihyan apóstol yahn ye yahn che tihca̱ ra̱hn ye, ne chitahno ye Ndudo yahn Dendiohs, chenahn ye che nduco ndudo che tihca̱ ra̱hn ye ne, conahn che va che ntuche ye va̱n tena̱hn.
Dihvo vo Jesucristo ne, a devano ye deh che rendedecadino ihyan
23 Numanahn che quenan Dihvo vo ya̱n Jerusalén ro yudo me ne, a̱ma ya̱hn ihyan chitahno ye ihyan, yahn vederihno che din ye. 24 Ate Dihvo vo ne, hua chichahtino ye ihyan chahn, te a devano ye nduhchan ihyan iyehnse, rendacorun ye vederendedecadino yahn ye. 25 Hua rendotenan ye che ca̱hma ihyan nduco ye ta̱chan ye, te a ma̱n ye devano ye deh che rendedecadino queri a̱ma ihyan.
Nicodemo ne, chendihchero ye Dihvo vo Jesucristo
1 Chihnde a̱ma ihyan, partido yahn fariseo, che duche ye Nicodemo. Ihyan min ne, nduco ye va̱n ihyan ndina̱n yahn ihyan nación yahn Israel. 2 Tuma ye a̱ma vino, chahn ye chendihchero ye Dihvo vo, ne ra̱hn ye ri ye ihyan: ―Ihyan Ricuahn, a devano nuhn che Dendiohs dechuh ye ndih ca̱va che cacuahn ne nuhn, te nde a̱ma ihyan hua co din ye vederihno che redin ne, ndete che hua nduco Dendiohs ihyan. 3 Tuhme ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan: ―Cua̱co rá̱hn rí ndih te ca̱va che nedin yahn Dendiohs ihyan, ca̱hcantiyon ye ihyan ne, va che cuahteya̱n ye quenuma ra. 4 Cuahn ino Nicodemo chi, ne ra̱hn ye ri ye ihyan: ―¿Ta̱ca̱ chemin? ¿Ta̱ca̱ co ndonun a̱ma ihyan che a ndico ye chete chaco ye ca̱va che ndaconan cuhndeya̱n ye? 5 Ndahconan Dihvo vo, ne ra̱hn ye ri ye ihyan: ―Cua̱co rá̱hn rí ndih te ne, atena̱n ihyan che din Vaco Ndah yahn Dendiohs che ndacorun vederendedecadino yahn ye, ndo ye ihyan ra, cuedenune ye ne, atena̱n ihyan chahn che nedin yahn Dendiohs ihyan, ca̱hcantiyon ye ihyan. 6 Da̱ya ihyan iyehnse ne, ihyan nunde. Ate ihyan che redin Vaco Ndah yahn Dendiohs che rendacorun vederendedecadino yahn ye, rendo ye ihyan ra ne, quenun Vaco Ndah yahn Dendiohs ihyan. 7 Hua ca̱hn ino ne yahn che rá̱hn rí ndih: “Nducoya̱ca ihyan, nahn che ndacorun vederendedecadino yahn ye, ndo ye ihyan ra.” 8 Yuhne ne, rano muhn min, ne andahre rihnevan ne, ate hua devano ne ticua̱hn rechi, nde huane ticua̱hn rahn. Atihnoca̱ Vaco Ndah yahn Dendiohs, te hua devano ne ta̱ca̱ redin che rendacorun vederendedecadino yahn ihyan, rendo ye ihyan ra. 9 Tuhme tumerune Nicodemo ihyan: ―¿Ta̱ca̱ che ra̱hn ne? , te hua renáhn. 10 Ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan: ―¿Ta̱ca̱ che ihyan ricuahn yahn ihyan nación yahn Israel ndih, ne hua renahn ne che rá̱hn nduco ne? 11 Cua̱co rá̱hn rí ndih te nuhn ne, ra̱hn nuhn ri nuhn nchuhn yahn dehtenduh che devano nuhn ma̱n, che a ntihche nuhn ma̱n, ate nchuhn ne, hua ritahno ne. 12 Nducote hua ritahno nchuhn che renté nduco ne yahn dehtenduh che ri iyehnse ne, tahque hua cotahno ne ndete che nté nduco ne yahn vahchetero. 13 ’Nde a̱ma ihyan iyehnse ne, hua nahn ye vahchetero, ca̱va che co nte ye yahn. Atena̱n u che rinducó nducoya̱ca ihyan, te min chicá, ne min va che ndaconán. 14 Nduhca̱ che chaconahn Moisés cu che nta̱ve ye me tin a̱ma ya̱hn min ya̱hn na̱n che metah duhva ne, tihca̱ u che rinducó nducoya̱ca ihyan ne, va che cuaconahn ya̱h ihyan u na̱n a̱ma cruz, 15 ca̱va che ndevahn nducoya̱ca ihyan che cotahno ye u, cuahtenan ye vahchetero numacuahn ro.
Nduhca̱ che din yahino Dendiohs ihyan iyehnse
16 ’Tihca̱, te a̱ma yahino Dendiohs ihyan iyehnse, ne andahre a̱ma ndiya̱hn ra Da̱ya ye, ate chihco menda̱hn ye ihyan, ca̱va che nducoya̱ca ihyan che cotahno ye ihyan min ne, ndevahn ye, cuahtenan ye vahchetero numacuahn ro. 17 Dechuh Dendiohs Da̱ya ye muhn iyehnse cuh, ndiyu ca̱va che din ye castigo ihyan iyehnse, ate ca̱va che cotahno ihyan iyehnse ihyan min, ndedevahn ye ihyan. 18 ’Ihyan che ritahno ye Da̱ya Dendiohs ne, hua co ye castigo. Ate ihyan che hua ritahno ye ne, a vate menda̱hn ye che co ye castigo, te hua ritahno ye Da̱ya ma̱n Dendiohs. 19 Ihyan che hua ritahno ye Da̱ya Dendiohs ne, a vate menda̱hn che co ye castigo, te nda̱ ihyan min muhn iyehnse cuh, chicuahn ye Ndudo yahn Dendiohs, ate ihyan chahn ne, tahque yeno ye che quendi ye cuahtendihco ye nunde, ne chemin che hua chitahno ye. 20 Nducoya̱ca ihyan che riquendi ye rahtendihco ye nunde ne, rahcota̱hn ye yahn Ndudo yahn Dendiohs. Hua renevahnecun ye, te hua nahn ye che cuhnde ro nunde yahn ye. 21 Ate ihyan che runeca̱de vatechica ye ne, renevahnecun ye Ndudo yahn Dendiohs, ca̱va che cuhnde ro che rinduco Dendiohs ihyan na̱n dehtenduh che redin ye.
Jua̱n Bautista ne, quendi ye nte ye yahn Dihvo vo Jesucristo
22 Chihno min ne, cuahn Dihvo vo nduco ihyan che rinduco ye ihyan, esta̱do yahn Judea. Min chahtenan ye neve ro, ne chida̱ma ihyan, chedenune ye. 23-24 Ro min ne, metah din se preso Jua̱n, ne quenan ye a̱ma cua̱n na̱n che duche Enón, nino ya̱n Salim, rehdenune ye ihyan che renda̱ ye, te min ne, a̱ma va nune. 25 Ta̱hn min ne, nda̱ a̱ma o sa̱hn ndina̱n yahn nación yahn Israel, ne chahtecuhn chende se nduco ihyan che rinduco ye Jua̱n, nda̱hchenan se che redenune ihyan. 26 Tuhme chahn ihyan chahn chengo ye Jua̱n: ―Ihyan Ricuahn, ihyan che nduco ne cuahn che quenan ne viche la̱do ca̱h yahn ico Jordán, che nte ne yahn ye nduco nuhn ne, ma̱n ne, rehdenune ye ihyan, ne a̱ma ya̱hn ihyan rinduco ye ihyan. 27 Ra̱hn Jua̱n ri ye ihyan: ―Queri a̱ma vo ne, a ma̱n Dendiohs ndihco ye ta̱h vo ntiyon che redin vo. 28 A ra̱hn cua̱có rí nchuhn te ndiyu u, ihyan che a va ca̱de che chi ye ndedevahn ye ihyan iyehnse, te ntiyon che ndihco Dendiohs tá̱h ne, che ca̱hcoyá̱n chedave yahn ihyan ca̱va che nevahnecun ye ihyan min. 29 Na̱n vihco che rihneva̱co ihyan ne, a̱ma ri yeno nda̱co ndihte cuahn che ndihchero ye che yeno sa̱hn che cahneva̱co se, te a devano ye te nda̱hca̱ rinahn ntiyon che quenan ye. Atihnoca̱ u, te a̱ma ri yenó yahn che a̱ma ri ya̱hn ihyan rinduco ye ihyan min. 30 Ihyan min ne, a va ca̱de che co chahte ntiyon yahn ye, ne u ne, a va ca̱de che cuihno ntiyon yáhn.
Dihvo vo Jesucristo ne, a vahchetero chica ye che nda̱ ye muhn iyehnse cuh
31 Dihvo vo ne, chica ye vahchetero, ne ndina̱n ye yahn nducoya̱co vo. Ihyan iyehnse ne, rahndudo ye dema̱n yahn dehtenduh che ri iyehnse cuh. 32 Ihyan min ne, rahndudo ye yahn dehtenduh che ri vahchetero, che ndihche ye ma̱n, chihnevan ye ma̱n, ate atena̱n a̱ma o ra ihyan ritahno ye. 33 Ihyan che ritahno ye ne, reca̱h dito ye Ndudo yahn Dendiohs che rahndudo ihyan min, rihco ro ye che cua̱co. 34 A Dendiohs dechuh ye ihyan min, din ye che quenun Vaco Ndah yahn ye ihyan, quenan cuma ye nducuahn vederihquentiyon yahn. Chemin che numacuahn vederihquentiyon min rahndudo ye Ndudo yahn Dendiohs. 35 Dendiohs Chida ne, yahino ye ihyan min che Da̱ya ye, nda̱hco ye nducuahn vederihquentiyon ta̱h ye. 36 Ihyan che ritahno ye ihyan min che Da̱ya Dendiohs ne, cuahtenan ye vahchetero numacuahn ro. Ate ihyan che hua ritahno ye ihyan min ne, hua nda̱ca vahchetero cuahtenan ye. Tahque ndah ne, a̱ma yah castigo din Dendiohs ihyan.
A̱ma ta̱hn nación yahn Samaria, chitahno te Dihvo vo Jesucristo 1 Ta̱hn min ne, a̱ma ya̱hn ihyan rinduco ye Dihvo vo, redenune ye, ne checadino sa̱hn fariseo che
tahque ya̱hn ihyan rinduco ye Dihvo vo che co Jua̱n. 2 Ndiyu ma̱n Dihvo vo che rehdenune ye ihyan chahn, te ihyan apóstol yahn ye. 3 Nducote hua nahn Dihvo vo che co yudo yahn sa̱hn chahn, yahn che a̱ma ya̱hn ihyan rinduco ye ihyan ne, chica ye min esta̱do yahn Judea, cona̱hn ye esta̱do yahn Galilea. 4 Yune cua̱hn na̱n che cuahn ye ne, chuh nación yahn Samaria. 5-6 A̱ma ro, tenduh na̱n inguiya̱hn ne, nda̱ ye chihto a̱ma ya̱n yahn Samaria che duche Sicar, na̱n ya̱hn yahn Jacob che chihco ye yahn da̱ya ye José. Min va a̱ma pozo nune che duche Pozo yahn Jacob, ne nducote ndi cuno Dihvo vo ne, cuahn ye chihnde ye chihto pozo me. 7-8 Ihyan apóstol yahn ye ne, cuahn ye viya̱n me cua ye dehtenduh che cheh ye nduco vih. Ura min ne, nda̱ a̱ma ta̱hn ya̱n min na̱n pozo me tenda̱h te nune, ne ra̱hn Dihvo vo ri ye ta̱hn: ―¿A hua te tah nune, cúh? 9 Cuahn ino te, ne ra̱hn te ri te ihyan: ―¿Ta̱ca̱ che rica ne nune cuh ne u? te ndih ne, ihyan nación yahn Israel ndih, ne u ne, ihyan nación yahn Samaria u. (Tihca̱ ra̱hn te, te ihyan nación yahn Israel ne, nde hua rente ye nduco ihyan nación yahn Samaria.) 10 Tuhme ra̱hn Dihvo vo ri ye ta̱hn: ―Nde hua renehn yahn vedeyahino yahn Dendiohs, nde hua devene duh u che ricá nune di, te ndete che devene ne, man caque nune u, nune min che vedevihche yahn ihyan iyehnse. 11 Ra̱hn te ri te ihyan: ―Pozo cuh ne, a̱ma ya̱no, ne ndih ne, nde hua nda ne deh che tenda̱h nduco ne nune, ¿ti ra ngua ne nune che ra̱hn ne che te ne u? 12 Ihyan ndico yahn nuhn Jacob, chino ye pozo cuh, chichihve yahn ma̱n ye ma̱n, yahn da̱ya ye ma̱n, yahn ite nda̱ta yahn ye ma̱n, ne ma̱n ne, nuhnde ta̱h nuhn. ¿A ra̱hco ne che tahque rigonun chihve ne che co ihyan min? 13 Ra̱hn ye ri ye ta̱hn: ―Nducoya̱ca ihyan che cuh ye nune tih ne, ndaconan co ya̱ca ye. 14 Ate ihyan che cuh ye nune che cá̱h ne, ametah ndaconan co ya̱ca ye, te nune min ne, hua nda̱ ro che tihnan, ne din che cuahtenan ye vahchetero numacuahn ro. 15 Tuhme ra̱hn te ri te ihyan: ―Te ne nune che ra̱hn ne me, cúh, ca̱va che ametah ndaconan co ya̱cá, ne hua conan cuma che chí tendá̱h na̱n pozo cuh. 16 Ra̱hn ye ri ye ta̱hn: ―Cuehn ngua inchahn, tuhme cochi nduco se. 17-18 Ndahconan te yahn ye: ―Metah inchá̱hn. Tuhme ra̱hn ye ri ye ta̱hn: ―Cua̱co rahn che metah inchahn, te ro mena̱n ne, uhn inchahn nenan come, ate sa̱hn che quenan come ma̱n ne, ndere quenen nduco se. 19 Cuahn che chihnevan te che tihca̱ ra̱hn ye ne, ra̱hn te ri te ihyan: ―Che tihca̱ ra̱hn ne ri ne u ne, a ndero ndi che ihyan profeta ndih. 20 Ihyan ndico yahn nuhn ne, muhn cuete cuh rechi ye rendeva ye yavena̱n Dendiohs, ne nchuhn ihyan nación yahn Israel ne, ra̱hn ne te min ya̱n Jerusalén va che ndeva vo yavena̱n ye. ¿Cha che cua̱co ne? 21 Ndahconan ye yahn te: ―Cuedevene te ndiyu dema̱n cuete cuh, nde huane dema̱n ya̱n Jerusalén ndeva ihyan yavena̱n Dendiohs Chida, te a nda̱ ro che, adecotino che chenan ihyan ne, a min no co ndeva ye yavena̱n ye. 22 Nchuhn, ihyan nación yahn Samaria ne, nde hua devano ne ta̱ca̱ va ca̱de che ndeva ihyan yavena̱n Dendiohs. Ate nuhn ihyan nación yahn Israel ne, a devano nuhn, te a va̱n nda̱ta yahn nuhn, quenda̱h ihyan che ndedevahn ye ihyan iyehnse. 23 A nda̱ ro che ihyan che redin yahn che ca̱hmo vo che rendeva ye yavena̱n Dendiohs Chida ne, rendeva ye yavena̱n ye numacuahn chedave yahn ye ma̱n, numa cua̱co ma̱n, te ihyan min ne, nahn ye che tihca̱ ndeva ihyan yavena̱n ye. 24 Dendiohs ne, a̱ma Vaco, ne ihyan che rendeva ye yavena̱n ye ne, nahn che ndeva ye numacuahn chedave yahn ye ma̱n, numa cua̱co ma̱n. 25 Ra̱hn te ri te ihyan: ―A devanó che va che chi ihyan min che Mesías, che a va ca̱de che ndedevahn ye ihyan iyehnse, ne cuahn che nda̱ ye ne, te cuande ye uvo yahn nducuahn. 26 Ra̱hn ye ri ye ta̱hn: ―A u, ihyan min, che renté ndoque. 27 Ura min nta̱ ihyan apóstol yahn ye, ne cuahn ino ihyan chahn che rente ye nduco a̱ma nda̱hta, ate nde a̱ma ye hua chihquino ye tumerune ye ihyan deh chica ye ta̱hn ma̱n, deh yahn che rente ye nduco te ma̱n. 28 Tuhme chihco te cuhte yahn te min, cona̱hn te, ne ra̱hn te ri te ihyan viya̱n: 29 ―Cochi nchuhn ndihchero ne a̱ma ihyan che ra̱hn ye ri ye u nducuahn che nedín. Co a ihyan min che a va ca̱de che chi ye ndedevahn ye ihyan iyehnse. 30 Tuhme cuahn ihyan ya̱n quendihchero ye Dihvo vo. 31 Numanahn min ne, ra̱hn ihyan apóstol yahn ye ri ye ihyan: ―Ihyan Ricuahn, ¿a hua cheh inguiya̱hn ne? 32 Ndahconan ye, ne ra̱hn ye ri ye ihyan chahn: ―U ne, va a̱ma comida yáhn, che nde hua devano nchuhn yahn. 33 Ate hua chenahn ihyan chahn deh conahn che tihca̱ ra̱hn ye, ne rente ye va̱n ma̱n ye nduco vih: ―¿A va duh che checu che cheh ye, che tihca̱ ra̱hn ye? 34 Tuhme ra̱hn ye ri ye ihyan chahn: ―Che dináhn na̱n ntiyon yahn Dendiohs, ihyan min che dechuh ye u ne, chemin che vedeyeno yáhn, anduhneca̱ a̱ma comida yáhn. 35 Nchuhn ne, ra̱hn ne te renda ca te cun iyo ca̱va che ndeva̱hn ihyan ndute nda̱ta. Ate u ne, rá̱hn rí nchuhn te, nde meniyon ne, a̱ma ya̱hn ihyan vateya̱n ye ca̱va che ca̱hcovan ye Ndudo yahn Dendiohs che cuahndudo ne. 36 Na̱n ntiyon yahn ihyan ne, na̱hn cua̱n ne, a̱ma ye rino ye ndute nda̱ta, ne ta̱ma ye rendeva̱hn ye cuahn che a ri yahn. Atihnoca̱ na̱n ntiyon yahn Dendiohs, te na̱hn cua̱n ne, a̱ma ye rana̱n ye rahndudo ye Ndudo yahn Dendiohs, ne ta̱ma ye riquendi ye, tuhme ritahno ihyan. Ihyan che ritahno ye ne, rendevahn ye, ne cuahtenan ye vahchetero numacuahn ro. Me ihyan che redin ye ntiyon min, ihyan che rahndudo ye mena̱n ma̱n, ihyan che rahndudo ye cuahn che a ritahno ihyan ma̱n ne, rahte yeno a̱ma ta̱ma ye nduco vih. 37 Nducote tihca̱ ne, riquenda̱h cua̱co ndudo che tuhca̱ rente ihyan: “A̱ma ye rino ye ndute nda̱ta, ne ta̱ma ye rendeva̱hn ye cuahn che a ri yahn.” 38 U ne, dechúh nchuhn, cuahndudo ne Ndudo yahn Dendiohs na̱n che a vih ihyan nedin ye ntiyon, ne ndonda̱ ta̱h ne ntiyon min quendi ne. 39 A̱ma ya̱hn ihyan ya̱n min, rente ta̱hn min nduco ye yahn che ra̱hn Dihvo vo ri ye ta̱hn nducuahn che nedin te, ne chitahno ye ihyan. 40 Chemin che cuahn che nda̱ ihyan ya̱n chahn na̱n Dihvo vo ne, ya̱hve ye ihyan che conan ye min. Quenan ye ya̱n min o ro, 41 ne nde tahque ya̱hn ca ihyan chitahno ye ihyan cuahn che chihnevan ye che rahndudo ye. 42 Tuhme ra̱hn ihyan ya̱n chahn ri ye ta̱hn min: ―Chitahno nuhn ihyan min, yahn che nte yahn ye nduco nuhn. Ate ma̱n ne, tahque chichahtino nuhn ihyan, te chihnevan ma̱n nuhn che rahndudo ye. A devano cua̱co nuhn te a ihyan min che a va ca̱de che chi ye ndedevahn ye ihyan iyehnse.
Dihvo vo Jesucristo ne, din ye che ndoyahn a̱ma sa̱hn dihn, da̱ya a̱ma sa̱hn ndina̱n
43 Chihno nduh che o ro min ne, chica Dihvo vo ya̱n min cuahn ye cua̱hn esta̱do yahn Galilea. 44 Nducote ma̱n ye ra̱hn ye te atena̱n ihyan ta̱ma ya̱n che renevahnecun ye ihyan profeta, ndiyu ihyan ya̱n va̱co ye ne, chemin che cuahn ye min. 45 Cuahn che nda̱ ye ne, ihyan che vate ye min ne, a̱ma nevahnecun ye ihyan, te namin chahn ihyan chahn ya̱n Jerusalén vihco ro yudo, ne ndihchero ye vederihno che din ye min. 46-47 Cuahn che quechica ye min esta̱do yahn Galilea ne, nda̱ tun ye ya̱n Caná, ya̱n min na̱n che din ye vederihno, din ye che nda̱conda̱ vino nune me. Numanahn che quenan ye ya̱n min ne, nda̱ a̱ma sa̱hn ndina̱n che va se ya̱n Capernaum, rinuhn se ihyan. Sa̱hn min ne, a̱ma cah sa̱hn dihn yahn se, adeche coh se, ne chemin che, cuahn che checadino se che a ndaconan Dihvo vo che chahn ye esta̱do yahn Judea ne, chahn se ya̱hve se ihyan. Chica se favor ihyan che ca̱hn ye ndeva̱co se, din ye che ndoyahn da̱ya se. 48 Tuhme ra̱hn Dihvo vo ri ye sa̱hn: ―Nchuhn ne, nde hua cotahno ne ndete che hua ndihchero ne vederihno. 49 Ate ra̱hn se ri se ihyan: ―Co din favor, ne cuhn vo nduco ne, te adeche coh da̱yá. 50 Tuhme ra̱hn ye ri ye sa̱hn: ―Co ndaconen conahn, te sa̱hn daye ne, a ndoyahn se.Chitahno se che ra̱hn ye, ne cona̱hn se. 51 Ura che a nta̱ nino se ndeva̱co se ne, chahn a̱ma o mozo yahn se chendi yune se sa̱hn, ne ra̱hn se ri se sa̱hn: ―Sa̱hn dihn yahn ne, a ndoyahn se. 52 Tumerune se sa̱hn chahn deh ura cana̱n chihnde dihn yahn da̱ya se. Ndahconan sa̱hn chahn yahn se: ―Ico, na̱n rahco a̱ma a chino, chavi ihno che neta̱h sa̱hn. 53 Tuhme nta̱ tin sa̱hn ndina̱n me che a ura min ra̱hn Dihvo vo nduco se che a ndoyahn da̱ya se, ne chemin che chitahno se ihyan nduco nducoya̱ca ihyan yahn se. 54 Nduco chemin chi o yune che din Dihvo vo vederihno esta̱do yahn Galilea.
Dihvo vo Jesucristo ne, din ye che ndoyahn a̱ma sa̱hn che ndi cheche se a̱ma cua̱n na̱n che duche Betesda
1 Cuahn che quenan ca Dihvo vo esta̱do yahn Galilea ne, quenun a̱ma vihco yahn ihyan nación yahn Israel min ya̱n Jerusalén, ne cuahn Dihvo vo vihco me. 2 A̱ma chendevah yahn chete che ndacoriya ya̱n min ne, duche Chendevah yahn Itecuche. Nino chendevah min ne, va a̱ma tanque nune che duche Betesda, che deva̱co hebreo. Chihto tanque me ne, chendihco uhn corredor, 3 ne min chenun a̱ma ya̱hn ihyan che ve na̱n ye ma̱n, ihyan che neneva doh ca̱h ye ma̱n, ihyan che ndi cheche ye ma̱n, chenan rino ye ura che nuhn nune me. 4 Yahn quenun riya a̱ma ángel, rendahcheta̱hn ye nune me, ne ihyan che conun conda̱ ye va̱n nune me ura che cuihno ndahcheta̱hn ne, ndoyahn ye, adecodehno che ndi yahn ye. 5 Min quendite a̱ma sa̱hn che a ri ndico ntihyon ino nduyo che ndi cheche se. 6 Nda̱ Dihvo vo min, ne ndihchero ye sa̱hn. Checadino ye che a ra̱hn cuahn ndi cheche se, ne tumerune ye sa̱hn: ―¿A nehn che ndoyehn ne? 7 Ndaconan se yahn ye: ―Ta̱ca̱ hua. Nahn che ndoyáhn, ate metah duh ihyan che quenda ye u va̱n nune ura che nuhn. Queri a̱ma yune che redín fuerza, nahn conda̱ va̱n nune ne, ta̱ma ca ihyan rechuhnan ye u, renda̱ ye. 8 Tuhme ra̱hn Dihvo vo ri ye sa̱hn: ―Cuenecuen, condo tah yundo yehn, ne cuique. 9 A ndeta̱hno ndoyahn sa̱hn min, ndo ta̱h se yundo yahn se, ne cana̱n rica se. Ro min ne, a̱ma ro che rahtetuhno ihyan, 10 ne a̱ma o sa̱hn ndina̱n yahn nación yahn Israel ne, ra̱hn se ri se sa̱hn che ndoyahn me: ―Ma̱n ne, ro che rahtetuhno vo. Hua redin yahn che din ntiyon, quenohn yundo yehn. 11 Ndahconan sa̱hn min, ne ra̱hn se ri se sa̱hn chahn: ―Hua te, a ma̱n ihyan che din ye che ndoyáhn, chihquentiyon ye che quenúhn yundo yáhn, ne ca̱cá. 12 Tuhme tumerune sa̱hn chahn sa̱hn: ―¿Duh ihyan min che chihquentiyon ye che quenohn yundo yehn, caque ne? 13 Ate sa̱hn min ne, nde hua devano se che a Dihvo vo Jesucristo che din ye che ndoyahn se, te a̱ma ya̱hn ihyan chenun ye min, ne ndeta̱hno chenda̱ ye va̱n ihyan, cheh na̱n se ihyan. 14 Adive ne, ndihchero Dihvo vo sa̱hn, quenun se chete ya̱co, ne ra̱hn ye ri ye sa̱hn: ―Cuihcoven che ca̱hmá có di. Ma̱n che a ndoyehn ne, ametah ndaconen condihque nunde ca̱va che hua cota̱h ta̱ma cah di, din che tahque chuhrihn. 15 Tuhme chahn sa̱hn min, chengo se sa̱hn ndina̱n chahn che a Dihvo vo che din ye che ndoyahn se. 16 Nducote a ro che rahtetuhno ihyan redin Dihvo vo che rendoyahn ihyan cah ne, chemin che din ta̱n sa̱hn chahn nduco ye, nahn ca̱hno se ihyan. 17 A̱ma yune ne, ra̱hn Dihvo vo ri ye sa̱hn chahn: ―Chidá ne, cuahn da̱ma redin ye che ndah ca̱va ihyan, ne u ne, riquendí yune yahn ye. 18 Che tihca̱ ra̱hn ye ne, nde tahque chi ta̱n sa̱hn ndina̱n chahn, nahn ca̱hno se ihyan, te cuahn che ra̱hn ye te a Dendiohs che Chida ye ne, ra̱hco se te duche rino ye ihyan, nahn co ye da̱ma nduhca̱ ihyan min. Ava̱ne ne, nducote redin Dihvo vo che rendoyahn ihyan cah, andahre ro che rahtetuhno ihyan ne, ra̱hco se te rahcota̱hn ye che rihquentiyon ley nduhca̱ che rahtetuhno ihyan.
Vederihquentiyon che quenan cuma Dihvo vo Jesucristo
19 Tuhme ra̱hn Dihvo vo ri ye sa̱hn chahn: ―Cua̱co rá̱hn rí nchuhn te hua co dín nde a̱ma na̱n ntiyon che ndiyu ntiyon yahn Chidá. Nducuahn che redin ye ne, namin redín. 20 Chidá ne, yahino ye u, ne ma̱n ye nduco ye u redin ye nducuahn vederihno. Nde va ca vederihno che tahque rahte che din ye, ne a̱ma ca̱hn ino nchuhn. 21 Cuahn che má̱n náhn ne, nde ndedetuhché tena̱hn, nduhca̱ che redin Chidá. 22 Chidá ne, nda̱hco ye vederihquentiyon yahn ye tá̱h, ca̱va che techeca̱dé yahn nducoya̱ca ihyan, 23 te nahn ye che ndeva ihyan yavená̱n nduhca̱ che rendeva ihyan yavena̱n ye. Ihyan che hua rendeva ye yavená̱n ne, namin hua rendeva ye yavena̱n Chidá, ihyan min che dechuh ye u. 24 ’Cua̱co rá̱hn rí nchuhn te ihyan che rihcovan ye ndudo yáhn, ne ritahno ye ihyan min che dechuh ye u ne, cuahtenan ye vahchetero numacuahn ro. Ihyan chahn ne, hua conda ye, te ndevahn ye. 25 Cua̱co rá̱hn rí nchuhn te nducoya̱ca ihyan nunde ne, anduhneca̱ ndete che a ndih ye na̱n Dendiohs. Ma̱n ne, a nda̱ ro che cahnevan ye ndudo yáhn, ne nducoya̱ca ye che cotahno ye ne, ndevahn ye. 26 Tihca̱, te Chidá ne, quenan cuma ye vederihquentiyon ca̱va che ndedevahn ye ihyan iyehnse, ne nda̱hco ye vederihquentiyon min tá̱h. 27 Namin nda̱hco ye vederihquentiyon tá̱h ca̱va che techeca̱dé yahn ihyan iyehnse, te a u che rinducó nducoya̱ca ihyan. 28 Hua ca̱hn ino nchuhn che tihca̱ rá̱hn, te nda̱ ro che, nducoya̱ca tena̱hn ne, cahnevan ye ndudo yáhn, 29 ne ntuche ye. Ihyan che ndah din ye chahtenan ye iyehnse ne, cuahtenan ye vahchetero, ne ihyan che hua ndah din ye ne, co ye castigo.
Nduhca̱ che a ndero ndi vederihquentiyon yahn Dihvo vo Jesucristo
30 ’Che tin demá̱n ne, hua co dín nde a̱ma na̱n dehtenduh. Retecheca̱dé nduhca̱ che rihquentiyon Dendiohs Chida u, ne nducuahn che retecheca̱dé ne, numa cua̱co, te a ndudo yahn ihyan min ndiyu ndudo yahn má̱n. 31 Cuahn che rendonán vederihquentiyon che quenan cumá ne, nde hua richihve che renté, che ra̱hco nchuhn. 32 Ate che rendonan Dendiohs vederihquentiyon yáhn ne, a ndero ndi che cua̱co, te ihyan min ne, cua̱co nducuahn che ra̱hn ye. 33 Nchuhn ne, tahve ne sa̱hn che tumerune se Jua̱n, ne ndudo che ndahconan ye yahn ne yahn vederihquentiyon che quenan cumá ne, cua̱co. 34 U ne, hua rendotenan che ihyan iyehnse ca̱hma nan ye u, ate ntihyon yá̱n ndudo che ndahconan ye yahn ne, ca̱va che cotahno ne u, ne ndevahn ne. 35 Jua̱n ne, nduhca̱ a̱ma ya̱hn che din che chi ro dave na̱n ne neve ro, te chicuahn ye nchuhn yahn vederihquentiyon yáhn, ne quenan ino ne. 36 Ate vederihno che redín ne, tahque rihco ro che quenan cumá vederihquentiyon che co ndudo che ra̱hn Jua̱n yáhn, te ca̱va chemin ne, a ndero ndi che a Dendiohs Chida dechuh ye u. 37 Namin, andahre hua nihnevan nchuhn ndudo yahn Dendiohs Chida, nde hua ntihche ne ihyan, ate rihco ro ye va̱n nchuhn, che ma̱n ye dechuh ye u. 38 Me nchuhn ne, raconda̱h veda̱me ne ndudo yahn ye, te hua ritahno ne u che ma̱n ye dechuh ye. 39 Rendihchenan ne Ndudo yahn ye nduco cuda̱do, te ra̱hco ne te ndudo min din che ndevahn ne, ne cuahtenan ne vahchetero numacuahn ro. Ate nde hua retumacadino ne che a na̱n Ndudo min ndirun yahn vederihquentiyon yáhn. 40 Hua nahn cotahno ne u ca̱va che ndevahn ne, cuahtenan ne vahchetero numacuahn ro. 41 ’U ne, hua rendotenán che ndeva nchuhn yavená̱n. 42 Ava̱ne ne, a rendihché nduhchan ihyan nchuhn, ne a devanó che hua yahino ne Dendiohs. 43 U ne, ma̱n Chidá dechuh ye u, ne nchuhn ne, raconda̱h veda̱me ne u. Ate ndete che nda̱ ta̱ma sa̱hn che ricuahn se vededevano yahn ma̱n se ne, sa̱hn min che cua̱co nevahnecun ne sa̱hn. 44 ¿Ta̱ca̱ co cotahno nchuhn Dendiohs? te ndotenan che nuhn ino ne dinahn ne, ca̱va che co yeno ye nduco ne ne, renan ino ne rendeva a̱ma ta̱ma ne yavena̱n vih. 45 Ndiyu u che ca̱hco ró nunde yahn nchuhn na̱n Chidá, te a ley che dirun Moisés, che a̱ma ndichahtino nchuhn ne, a chemin che renuhnde nunde yahn ne. 46 Ndete che ritahno nchuhn che dirun Moisés ne, namin cotahno ne u, te ihyan min dirun ye yahn vederihquentiyon yáhn. 47 Ate nducote hua ritahno ne ndudo che dirun ye ne, chemin che nde hua co cotahno ne ndudo yáhn.
Ca̱h Dihvo vo Jesucristo cheh nchuh ca uhn mil ihyan
1 Chihno min ne, cuahn Dihvo vo ta̱ma la̱do viche yahn vine yahn Galilea, na̱n che duche Tiberias. 2 Nducote rendihchero ihyan vederihno che redin ye che rendoyahn ihyan cah ne, chemin che a̱ma ya̱hn ihyan cuahn ye nduco ye. 3 Cuahn che nda̱ Dihvo vo min ne, cocha ye a̱ma tingüete chihnde ye nduco ihyan apóstol yahn ye. 4 Ro min ne, a nda̱ nino vihco ro yudo yahn ihyan nación yahn Israel. 5 Cuahn che ndihchero Dihvo vo che a̱ma ya̱hn ihyan nda̱ ye chida̱ma ye min ne, tumerune ye Felipe: ―¿Ti cuhn vo cua vo che cheh nducoya̱ca ihyan sih ne? 6 Dihvo vo ne, a dera̱hn ye tihca̱ che nahn cadino ye deh ca̱hma Felipe, te ma̱n ye ne, a devano ye ta̱ca̱ din ye che ca̱hcacheh ye ihyan chahn. 7 Ndahconan Felipe yahn ye: ―Andahre o ciento tume diya̱hngua quenda vo che cua vo pa̱n ne, nde hua tuno ca̱va che nda̱ca tahsihn, cheh queri a̱ma ihyan sih. 8 Tuhme ta̱ma ihyan apóstol, ihyan min che duche ye Andrés, dihno Simón Pedro ne, ra̱hn ye ri ye Dihvo vo: 9 ―Muhn quenun a̱ma sa̱hn dihn che nda se uhn pa̱n che ndindah nduco cebada ma̱n, o ya̱hca ma̱n. Ate ra̱hcó che dehra cochihve chemin ca̱va ihyan sih, te a̱ma ya̱hn ri ye. 10 Ra̱hn Dihvo vo: ―Ca̱hma nchuhn co ne nducoya̱ca ihyan sih che cuahte ye.A̱ma va chano ca̱hya min, ne chahte ihyan chahn na̱n chano me. Che dema̱n ihyan cha̱hn ne, ri tenduh uhn mil ye. 11 Tuhme cheta̱h Dihvo vo pa̱n me, ne neca̱h ye nundihve cuahn Dendiohs. Chihno min ne, ca̱h ye ihyan apóstol yahn ye ca̱va che ca̱h ye cheh nducoya̱ca ihyan. Namin cheta̱h ye ya̱hca me. Atihnoca̱ din ye, ne cheh nducoya̱ca ihyan nde na̱n che chito ihyan. 12 Cuahn che a chenan cheh ihyan ne, ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan apóstol: ―Cuendeva̱hn nchuhn nducuahn che nga̱va ca̱va che hua cora. 13 Ndeva̱hn ihyan chahn nducuahn, ne chito ndichio cuahte cheyahn pa̱n me che nga̱va. 14 Nducote ndihchero ihyan vederihno min che din Dihvo ne, ra̱hn ye: ―Cua̱co niyon te ihyan cuh, ihyan profeta che a va ca̱de che chi ye iyehnse. 15 Checadino Dihvo vo che nahn quenda ihyan chahn ihyan nduco fuerza, ca̱va che co ye rey yahn ye, ne chemin che ndiquenda̱h ye va̱n ye, cuahn ye dema̱n ye ta̱ma tingüete ya̱co.
Dihvo vo Jesucristo ne, rica ye na̱n nune vine
16 Cuahn che a chi da̱h ne, cuenechahn ihyan apóstol chahn cuahn chihto vine me. 17 Chahtenun ye chete a̱ma ba̱rco che va min, ne cuahn ye ta̱ma la̱do viche me, cua̱hn ya̱n Capernaum. A man, ne Dihvo vo ne, a hua renta̱ ye. 18 Ura min ne, cana̱n rano yuhne ta̱n, ne a̱ma rendedecuan nune vine me. 19 A cuahn ihyan chahn nduco ba̱rco me tenduh a̱n mil metro, cuahn che ndihchero ye Dihvo vo, che a nda̱ nino ye, rica ye na̱n nune vine me, ne a̱ma dihya ye chi. 20 Tuhme ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan: ―A u che ntá̱. ¡Condi nchuhn dihya ne co! 21 Chenda̱ Dihvo vo chete ba̱rco me, ne a̱ma yeno ihyan chahn, netumanecun ye ihyan. Nduco venchahte no nda̱ ba̱rco me na̱n che cuahn ye.
Chinuhn ihyan Dihvo vo Jesucristo
22 Me ihyan che chahtenan ye ta̱ma la̱do viche yahn vine me ne, tumacadino ye chi dave ta̱ma ro me, che ihyan apóstol chahn ne, chahtenun ye chete a̱ma ndiya̱hn ra ba̱rco che va min, cuahn ye, ne Dihvo vo ne, hua cuahn ye nduco vih. 23 Numanahn che chenan ye min ne, nda̱ neve ba̱rco che chica ya̱n Tiberias, ne chan chihto vine, nino na̱n che cheh ye pa̱n che ca̱h Dihvo vo a a̱ma ro me. 24 Nducote ndihchero ihyan chahn che ametah Dihvo vo min, nde huane ihyan apóstol yahn ye ne, chahtenun ye chete ba̱rco chahn, cuahn ye ya̱n Capernaum, quenuhn ye ihyan. 25 Cuahn che a tuche ihyan chahn vine me, nda̱ ye na̱n che quenun Dihvo vo, ne tumerune ye ihyan: ―Ihyan Ricuahn, ¿deh ura nda̱ ne muhn ne? 26 Ate ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan: ―Cua̱co rá̱hn rí nchuhn te rinuhn ne u, yahn che chihcachéh nchuhn nde na̱n che chito nchuhn, ndiyu yahn che chenahn ne yahn vederihno che dín. 27 Hua cua̱hcora̱n nchuhn dema̱n yahn dehtenduh che reh ne, te chemin ne, rihno. Tahque ndah ne ne, codinun ino ne, cuihcovan ne ndudo yáhn, ca̱va che ndevahn ne, ne cuahtenan ne vahchetero numacuahn ro. Ndudo yáhn ne, anduhneca a̱ma comida che ngu cuahn da̱ma yahn ne. Tihca̱, te u che rinducó nducoya̱ca ihyan ne, nda̱hco Dendiohs Chida vederihquentiyon tá̱h, ca̱va che ndedeváhn nchuhn. 28 Tuhme tumerune ihyan chahn Dihvo vo: ―¿A va vederihquentiyon yahn Dendiohs che va che dinahn nuhn ne? 29 Ndahconan Dihvo vo, ne ra̱hn ye ri ye ihyan chahn: ―Che nahn Dendiohs ne, che cotahno nchuhn u che ma̱n ye dechuh ye. 30 Ndaconan tumerune ihyan chahn Dihvo vo: ―¿Deh vederihno co din ne, ndihchero nuhn, ca̱va che cotahno nuhn ndih ne? ¿Deh ntiyon nda ne ne? 31 Ihyan ndico yahn nuhn ne, cheh ye pa̱n che duche maná, min ya̱hn na̱n che metah duhva nduhca̱ che ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs tuhca̱: “Ca̱h Dendiohs pa̱n che chica vahchetero, cheh ye.” 32 Ndahconan Dihvo vo, ne ra̱hn ye ri ye ihyan chahn: ―Cua̱co rá̱hn rí nchuhn: Pa̱n che chica vahchetero ne, ndiyu Moisés che ca̱h ye ihyan, te a Chidá. Namin rete ye nchuhn ta̱ma na̱n pa̱n che tahque ndah che chica vahchetero. 33 Pa̱n min che ca̱h Dendiohs ne, chica vahchetero, ne nduco chemin rendevahn ihyan iyehnse. 34 Tuhme ra̱hn ihyan chahn ri ye Dihvo vo: ―Te ne pa̱n che ra̱hn ne me nuhn ro ro. 35 Ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan chahn: ―A u che anduhneca̱ pa̱n ca̱va ihyan che ritahno ye u, te rendedeváhn ihyan, ne cuahtenan ye vahchetero. Che reh ihyan ma̱n, che rih ye ma̱n ne, hua retumanan ihyan cuahn da̱ma. Ate vedeyahino yáhn ca̱va ihyan che ritahno ye u, ne hua nda̱ ro che cuihno. 36 Ate nchuhn ne, hua ritahno ne u, andahre rendihchero ne u, nduhca̱ che a rá̱hn rí nchuhn. 37 Nducoya̱ca ihyan che retenda̱hnun Chidá ca̱va che cotahno ye u ne, ritahno ye u, ne hua raconda̱h veda̱mé ihyan. 38 Tihca̱, te u ne, chicá vahchetero, dechuh Chidá u, ca̱va che dináhn che nahn ye, ndiyu che nahn má̱n. 39 Chidá ne, dechuh ye u, ne nahn ye che ndedeváhn nducoya̱ca ihyan che ma̱n ye tenda̱hnun ye ca̱va che cotahno ye u. Namin nahn ye che ndedetuhché ihyan chahn ro che cuihno iyehnse. 40 Chidá ne, nahn ye che nducoya̱ca ihyan che ndihchero ye u che Da̱ya ye, ne cotahno ye u ne, ndedetuhché ihyan ro che cuihno iyehnse, ne cuahtenan ye vahchetero numacuahn ro. 41 Nducote ra̱hn Dihvo vo yahn ma̱n ye, che anduhneca̱ pa̱n che chica vahchetero ca̱va ihyan iyehnse ne, chemin che nda̱hchenan sa̱hn ndina̱n yahn nación yahn Israel chahn ihyan, 42 ne rente se va̱n ma̱n se nduco vih: ―Ihyan tih che Jesús, che da̱ya José me. Uvo ne, a rendihcho vo chida ye ma̱n, chaco ye ma̱n, ¿me dehco che ra̱hn ye che vahchetero chica ye? 43 Tuhme ra̱hn Dihvo vo ri ye sa̱hn chahn: ―Hua nda̱hchenan nchuhn u. 44 Cuedevano ne te nde a̱ma ihyan hua co cotahno ye u, ndete che hua ma̱n Chidá tenda̱hnun ye ihyan. Nducoya̱ca ihyan che cotahno ye u ne, ndedetuhché ihyan ro che cuihno iyehnse. 45 Na̱n libro che dirun ihyan profeta ne, tuhca̱ ra̱hn: “Dendiohs ne, din ye che conahn nducoya̱ca ihyan.” Chemin che nducoya̱ca ihyan che redinahn ye yahn Dendiohs Chida ne, ritahno ye u. 46 ’Nde a̱ma ihyan iyehnse ne, hua ntihche ye Dendiohs Chida. Atena̱n u che rendihché ihyan. 47 Cua̱co rá̱hn rí nchuhn te ihyan che ritahno ye u ne, cuahtenan ye vahchetero numacuahn ro. 48 U ne, anduhneca̱ pa̱n ca̱va ihyan iyehnse, te rendedeváhn ihyan, cuahtenan ye vahchetero numacuahn ro. 49 Ihyan ndico yahn nchuhn ne, cheh ye pa̱n che duche maná min ya̱hn na̱n che metah duhva, ate pa̱n min ne, metah vederihquentiyon yahn ca̱va che ndevahn ye, cuahtenan ye vahchetero. 50-51 Ate ihyan che cheh ye pa̱n che chica vahchetero ne, cuahtenan ye vahchetero numacuahn ro. Pa̱n min ne, redin che rendevahn ihyan. Adecoduhno ihyan che cheh ye ne, ndevahn ye, ne cuahtenan ye vahchetero numacuahn ro. Che rá̱hn yahn pa̱n min ne, rá̱hn yahn má̱n, te va che ca̱hco mendá̱hn u cóh, ca̱va che ndedeváhn ihyan iyehnse. 52 Tuhme a̱ma ndeh rente sa̱hn ndina̱n chahn va̱n ma̱n se nduco vih, ne ra̱hn se: ―¿Ta̱ca̱ che ra̱hn ihyan tih che covahn ye pa̱n, ca̱va che chuh vo ihyan? 53 Ra̱hn Dihvo vo ri ye sa̱hn: ―Cua̱co rá̱hn rí nchuhn te, u che rinducó nducoya̱ca ihyan ne, ca̱va che ndevahn ne ne, va che cotahno ne u ma̱n, cochahtino ne yun yáhn che cora ma̱n. 54 Ihyan che cotahno ye u, ne cochahtino ye yun yáhn che cora ne, ndedetuhché ihyan ro che cuihno iyehnse, cuahtenan ye vahchetero numacuahn ro. 55 Tihca̱, te ca̱va che co ndevahn ihyan ne, va che ca̱hco mendá̱hn u, cora yun yáhn ca̱va ye. 56 Ihyan che cotahno ye u, ne cochahtino yun yáhn che corá ne, conduco ye u, ne dín cuda̱do ihyan. 57 Dendiohs Chida ne, hua nda̱ ro che cuihno ye. A ihyan min che dechuh ye u, ne vedeyeno yáhn ne, che richahtinó ihyan. Me ihyan che richahtino ye u ne, ndedeváhn ihyan, cuahtenan ye vahchetero. 58 U ne, anduhnca̱ pa̱n che chica vahchetero, ca̱va ihyan iyehnse. Pa̱n che duche maná, che cheh ihyan ndico yahn nchuhn ne, metah vederihquentiyon yahn ca̱va che ndevahn ihyan, cuahtenan ye vahchetero. Ate ihyan che cochahtino ye u ne, cuahtenan ye vahchetero numacuahn ro. 59 Chete ya̱co, min ya̱n Capernaum, che tihca̱ chicuahn Dihvo vo sa̱hn chahn. 60 Chihno chicuahn Dihvo vo ndudo min ne, nde ihyan che rinducó ye ihyan ne, a̱ma ya̱hn ye ra̱hn ye: Ndudo che tihca̱ ricuahn ye ne, a̱ma va̱hche. Nde a̱ma ihyan hua co nevahnecun ye. 61 Checadino Dihvo vo che hua chahtenan ino ihyan chahn ndudo che chicuahn ye, ne ra̱hn ye ri ye ihyan: ―Nducote hua chahtenan ino nchuhn ndudo che tihca̱ ricuáhn ne, 62 nde tahque hua cuahtenan ino ne ndete che ndihchero ne u che rinducó nducoya̱ca ihyan, che ná̱hn vahchetero na̱n che chicá. 63 A Vaco Ndah yahn Dendiohs che redin che rendevahn ihyan. U ne, ca̱hco mendá̱hn u cóh, nedihvé nunde yahn ihyan iyehnse, ate a Vaco Ndah yahn Dendiohs che redin che rendevahn ye. Ndudo che renté nduco nchuhn ne, renté numacuahn vederihquentiyon yahn Vaco Ndah yahn Dendiohs, ca̱va che ndevahn ne. 64 Ate hua nducoya̱ca nchuhn ritahno ne. Tihca̱ ra̱hn Dihvo vo, te a devano ye nde ro mena̱n, duhtenduh ihyan che hua ritahno ye ihyan ma̱n, sa̱hn che va che ndihcue ndeh se ihyan ma̱n. 65 Namin ra̱hn ye: ―Rá̱hn rí nchuhn te ihyan che ma̱n Chidá tenda̱hnun ye ihyan ne, atena̱n ihyan chahn che co cotahno ye u. 66 A̱ma ya̱hn ihyan che chinduco ye Dihvo vo ro mena̱n ne, chihcoma̱n ye ihyan nde ro min, ametah chinduco ye ihyan. 67 Tuhme tumerune Dihvo vo nduh che ndichio ihyan apóstol yahn ye: ―Namin nchuhn ne, ¿a nahn ca̱hcoma̱n ne u ne? 68 Ndahconan Simón Pedro, ne ra̱hn ye: ―Dihve nuhn, metah nde ta̱ma ihyan che cochahtino nuhn ca̱va che ndevahn nuhn, atena̱n ndih. Ndudo che ricuahn ne ne, retihyon yune ihyan che ndevahn ye, cuahtenan ye vahchetero numacuahn ro. 69 Nuhn ne, a ritahno nuhn ndih, ne a devano cua̱co nuhn te ndih che Da̱ya Dendiohs, che hua nda̱ ro che cuihno vederihquentiyon yahn ye ma̱n, ndih, ihyan min che a va ca̱de che chi ye, ndedevahn ye ihyan iyehnse ma̱n. 70 Ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan chahn: ―A devano nchuhn che a má̱n tenda̱hnún nduh che ndichio ne, ate nde nduco nduh ne, rihquentiyon chundah a̱ma cha nchuhn. 71 Che tihca̱ ra̱hn Dihvo vo ne, ra̱hn ye yahn da̱ya Simón, sa̱hn min che duche se Judas Iscariote, te sa̱hn min va che ndihcue ndeh se ihyan, andahre nduco se ndi cuande se va̱n ihyan apóstol chahn.
Dihno Dihvo vo Jesucristo ne, hua ritahno ye ihyan
1 Quendi Dihvo vo quechica ye esta̱do yahn Galilea. Hua nahn conan ye esta̱do yahn Judea, te sa̱hn ndina̱n yahn nación yahn Israel che vate se min ne, nahn ca̱hno se ihyan. 2 Ro min ne, a nda̱ nino vihco yahn vah cue che redin ihyan nación yahn Israel. 3 Tuhme ra̱hn dihno Dihvo vo ri ye ihyan: ―Cuique muhn, cuehn ya̱n Jerusalén ca̱va che namin ihyan che vate ye min, che ritahno ye di ne, ndihchero ye vederihno che redin. 4 Tihca̱, te cuahn che nahn vo che cadino ihyan yahn ntiyon che redin vo ne, va che ca̱hco ro vo. Chemin che tahque ndah, cuehn min, din vederihno na̱n che tahque ya̱hn ihyan rendo da̱ma ye. 5 Tihca̱ ra̱hn dihno ye, te nde ihyan chahn ne, hua ritahno ye ihyan. 6 Ndahconan Dihvo vo, ne ra̱hn ye ri ye ihyan: ―Metah nda̱ ura che cá̱hn, ate nchuhn ne, adecodehno ura che nahn ne, co ca̱hn ne. 7 Nchuhn ne, hua ta̱n ihyan nunde nduco ne, ate u che cua̱co ne, ta̱n ye nducó, te renevíh nunde yahn ye va̱cona̱n ye. 8 Cuahn nchuhn vihco. U ne, hua cá̱hn meniyon, te metah nda̱ ura che cá̱hn.
Chahn Dihvo vo Jesucristo vihco yahn vah cue
9-10 Chihno min ne, quenan ca Dihvo vo esta̱do yahn Galilea, ne cuahn dihno ye. Adive ne, cuahn che a chihno cuahn nducoya̱ca ihyan vihco me ne, tuhme cuahn ye dema̱n ye. 11 Sa̱hn ndina̱n yahn nación yahn Israel ne, rinuhn ndudo se ti quenan Dihvo vo. 12 A̱ma ya̱hn ihyan ne, rente ye yahn Dihvo vo. Na̱hn ye ne, ra̱hn ye: “Ihyan min ne, ndah ihyan ye.” Ate na̱hn ye ne, ra̱hn ye: “Hua ndah ihyan ye, te rihncheh ye ihyan.” 13 Nducoya̱ca ihyan ne, cua̱hn ndeh rente ye yahn Dihvo vo, yahn che va̱h che cadino sa̱hn ndina̱n yahn nación yahn Israel. 14 Cuahn che a menda̱hn vihco me ne, chenda̱ Dihvo vo chete ya̱co, cana̱n ricuahn ye ihyan. 15 Me sa̱hn ndina̱n chahn ne, a̱ma rahn ino se che a̱ma nda̱hca̱ ricuahn ye, ne ra̱hn se: ―¿Ti chehua ihyan tih che tihca̱ ricuahn ye? te hua nahn ye escuela che rahn ihyan ricuahn. 16 Ra̱hn Dihvo vo ri ye sa̱hn: ―Che ricuáhn ne, ndiyu che cuande yahn má̱n, te che cuande yahn Dendiohs, ihyan min che dechuh ye u. 17 Ihyan che nahn dinahn ye che rihquentiyon Dendiohs ne, conahn ye te che ricuáhn ne, che cuande yahn Dendiohs, ihyan min che dechuh ye u, ndiyu che cuande yahn má̱n. 18 Ihyan che ricuahn ye vededevano yahn ma̱n ye ne, che nahn ye ne, che ndeva ihyan yavena̱n ye. Ate ihyan che ricuahn ye ca̱va che quenda̱h yavena̱n ihyan che dechuh ye ihyan ne, ricuahn ye numa cua̱co. 19 Moisés ne, dirun ye ley, chihco ye yahn nchuhn, ate nde a̱ma ne hua redinahn ne. Tahque ndah ne ne, nahn ca̱hno ne u. 20 Ndahconan ihyan chena̱hn, ne ra̱hn ye ri ye ihyan: ―Co quenun vaco chihnga̱ ndih, ne chemin che tihca̱ ra̱hn ne. ¿Duh nahn ca̱hno ndih? 21 Ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan chahn: ―Yahn a̱ma vederihno che dín ro che rahtetuhno ihyan ne, a̱ma rahn ino nducoya̱ca nchuhn. 22 Moisés ne, dirun ye yahn ley che renan seña nchuhn, nduhca̱ che chihquentiyon Dendiohs ihyan ndico yahn ye. Chemin che raconahn ne seña checa̱hya, andahre ro che rahtetuhno ihyan. 23 Nducote raconahn ne seña checa̱hya, andahre ro che rahtetuhno ihyan ca̱va che hua cuahcota̱hn ne yahn ley min ne, ¿me dehco che ri ta̱n ne nducó, yahn che ro che rahtetuhno ihyan dín che ndoyahn a̱ma sa̱hn che rechuhrihn se? 24 Ndotenan che nda̱hchenan nchuhn ne, cuendedecadino ndah ne, ne tumacadino ne che nda̱hca̱ redín. 25 A̱ma o ihyan che vate ye ya̱n min che a devano ye che nahn ca̱hno se Dihvo vo ne, retumerune vih ye: ―¿A ndiyu ihyan tih che rinuhn se ihyan, che nahn ca̱hno se ihyan ne? 26 Ma̱n ne, nga̱ ye, quenun ye ta̱n ricuahn ye, ne hua duhva retumaca̱h ihyan, ca̱va che co ye preso. A din ndete che, a nduco ihyan ndina̱n yuhn vo, ritahno ye che ihyan tih, che a va ca̱de che chi ye ndedevahn ye ihyan iyehnse. 27 Ate ndiyu ihyan tih chemin, te uvo ne, a devano vo ti chica ye. Cuahn che nda̱ ihyan min ne, nde a̱ma ihyan hua co devano ye ticua̱hn quenda̱h ye.
Dihvo vo Jesucristo ne, ra̱hn ye ti chica ye
28 Dihvo vo ne, chihnevan ye che tihca̱ rente ihyan chahn. Tuhme a̱ma dito ra̱hn ye: ―Nchuhn ne, ra̱hn ne che a rendihche ne u ma̱n, a devano ne ti chicá ma̱n, ate ndere ra̱hn ne chemin. Ndiyu che cuande yahn má̱n che cochí, te cochí che cuande yahn Chidá, ihyan min che quenan cuma ye vederihquentiyon che a̱ma chahte, ihyan min che nde hua rendihche ne ihyan. 29 U ne, a rendihché ihyan, te a na̱n ye quenán, ne a ma̱n ye dechuh ye u. 30 Cuahn che chihnevan sa̱hn ndina̱n chahn che tihca̱ ra̱hn ye ne, nahn din se preso ihyan, ate nde a̱ma se, hua chihquino se din se preso ihyan, te ro min ne, metah nda̱ ro yahn ye che ca̱hno se ihyan. 31 Va̱n ihyan chahn ne, a̱ma ya̱hn ihyan chitahno ye ihyan, ne ra̱hn ye: ―A ihyan cuh che a va ca̱de che chi ye ndedevahn ye ihyan iyehnse, te ¿a chi ta̱ma ye che tahque din ca ye vederihno che co ihyan cuh?
Sa̱hn fariseo ne, dechuh se policía ca̱va che din se preso Dihvo vo Jesucristo
32 Checadino sa̱hn fariseo che rendonan ihyan ya̱n Dihvo vo. Chemin che nte ca̱de se nduco chidocuya̱n ndina̱n, ne dechuh se policía yahn ya̱co, ngua se ihyan, co ye preso. 33 Cuahn che nda̱ se ne, ra̱hn Dihvo vo: ―Conan cá te neve ro nduco nchuhn, tuhme ná̱hn na̱n Ihyan che dechuh ye u. 34 Nda̱ ro min ne, nuhn nchuhn u, ate hua nta̱ca ne u, te hua co ca̱hn ne na̱n che conán. 35 Tuhme rente sa̱hn chahn va̱n ma̱n se nduco vih, ne ra̱hn se: ―¿Ti ra conan ihyan tih che ra̱hn ye che hua nta̱ca vo ihyan? ¿A ndihco ye che ca̱hn ye va̱n ihyan nación yuhn vo che chenan ye nación chena̱hn? ¿A min conan ye, cacuahn ye ihyan nación chena̱hn chahn? 36 ¿Deh conahn che tihca̱ rahn ye che nuhn vo ihyan, ne hua nta̱ca vo ihyan, te hua co cuhn vo na̱n che conan ye?
Ra̱hn Dihvo vo Jesucristo te ihyan che ritahno ye ihyan ne, conun Vaco Ndah yahn Dendiohs ihyan
37 Ro vihco chahte me ne, chandi Dihvo vo na̱n nducoya̱ca ihyan, ne cahndudo ye: ―Adecoduhno ihyan che ya̱ca ye ne, chi ye ná̱n, cá̱h nune, cuh ye. 38 Nduhca̱ che a ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs ne, ihyan che cotahno ye u ne, cuahtenan cuma ye vederihquentiyon, anduhneca̱ a̱ma nune che hua retihnan. 39 Che tihca̱ ra̱hn Dihvo vo ne, ca̱h ye, checadino ihyan, che ihyan che cotahno ye ihyan ne, conun Vaco Ndah yahn Dendiohs ihyan. Ro min ne, ametah co Vaco Ndah yahn Dendiohs, te metah na̱hn Dihvo vo vahchetero.
Ihyan ne, hua ra vih ndudo ye ca̱va Dihvo vo Jesucristo
40 Cuahn che a chihno ca̱h cuande Dihvo vo ihyan ne, na̱hn ihyan ne, ra̱hn ye: ―Cua̱co niyon che ihyan tih, ihyan profeta che a va ca̱de che chi ye. 41 Na̱hn ye ne, ra̱hn ye: ―Ihyan tih ne, a ma̱n ihyan min che a va ca̱de che chi ye ndedevahn ye ihyan iyehnse. Ate na̱hn ihyan ne, ra̱hn ye: ―Hua cua̱co chemin, te ihyan min che a va ca̱de che chi ye ne, ndiyu esta̱do yahn Galilea quenda̱h ye, 42 te na̱n Ndudo yahn Dendiohs ne, a ndirun che ihyan min ne, na̱n nda̱ta yahn rey David quenda̱h ye ma̱n, cuhndeya̱n ye ya̱n Belén, ya̱n va̱co David ma̱n. 43 Tihca̱ chi che a vih ra̱hn a̱ma, a vih ra̱hn ta̱ma ihyan chahn, yahn Dihvo vo. 44 Va̱n ihyan chahn ne, chenun a̱ma o se che nahn din se preso Dihvo vo, ate hua chihquino se.
Sa̱hn ndina̱n yahn ihyan nación yahn Israel ne, hua chitahno se Dihvo vo Jesucristo
45 Sa̱hn policía chahn ne, ndaconan se na̱n che chenun sa̱hn fariseo ma̱n, chidocuya̱n ndina̱n ma̱n. Tuhme ra̱hn se ri se sa̱hn policía chahn: ―¿Dehco che hua quenda nchuhn ihyan min? 46 Ndahconan sa̱hn policía chahn, ne ra̱hn se: ―Hua quenda nuhn ihyan, te nde a̱ma yune hua nihnevan nuhn che ricuahn ihyan nduhca̱ che ricuahn ihyan min. 47 Ra̱hn sa̱hn fariseo chahn ri se sa̱hn: ―Namin nchuhn ne, co a ca̱h yune ne che chihnecheh ye nchuhn. 48 Cuedevano ne, te nde a̱ma nuhn, hua ritahno nuhn ihyan min. 49 Sa̱hn ya̱n sih ne, hua devano se ley che dirun Moisés, ne chemin che ndinda se. 50 Va̱n sa̱hn ndina̱n chahn ne, ndi cuande a̱ma ihyan fariseo che duche ye Nicodemo. A ihyan min che chahn ye a̱ma vino, chendihchero ye Dihvo vo. Ihyan min ne, ra̱hn ye ri ye combiero yahn ye: 51 ―Ley che riquendi vo ne, rihquentiyon che hua co ca̱hmo vo che a ndinda a̱ma ihyan numanahn che metah cadino cua̱co vo deh nunde yahn ye va. 52 Ndaconan se yahn Nicodemo, ne ra̱hn se: ―¿A namin nduco di chique esta̱do yahn Galilea? Condihchenen na̱n Ndudo yahn Dendiohs, ne cadine te nde a̱ma ihyan profeta hua quenda̱h ye min. 53 Chihno min ne, cona̱hn queri a̱ma se ndeva̱co se.
A̱ma ta̱hn che ndere quechica te
1 Chihno chicuahn Dihvo vo ihyan chahn ne, cuahn ye Cuete Olivo. 2 Chi dave ta̱ma ro me ne, nda̱ tun ye, ne chenda̱ ye chete ya̱co. Ndo da̱ma nducoya̱ca ihyan na̱n ye, ne chihnde ye, ndevana̱n ricuahn ye ihyan chahn. 3 Tuhme nda̱ sa̱hn devano ley che dirun Moisés ma̱n, sa̱hn fariseo ma̱n, nda se a̱ma ta̱hn nda̱hta che va incha̱hn te, che nta̱ca ihyan ta̱hn, ura che quendite te nduco chihyo te. Chihno se ta̱hn menda̱hn, 4 ne ra̱hn se ri se Dihvo vo: ―Ihyan Ricuahn, ta̱hn tih ne, nta̱ca ihyan ta̱hn, ura che quendite te nduco chihyo te. 5 Na̱n ley che dirun Moisés ne, rihquentiyon che ca̱hno nuhn ta̱hn che tihchan sih, nduco tu. ¿Me ndih, deh ra̱hn ne ne? 6 Tihca̱ ra̱hn sa̱hn chahn, te retumarande se Dihvo vo, renuhn ino se ta̱ca̱ co ca̱ca nunde se yahn ye. Ate Dihvo vo ne, nde hua tumaca̱h ye yahn se, ne cana̱n dirun ye ndiya̱hn, nduco ndutita̱h ye. 7 Quendi se retumarune se ihyan. Na̱n mena̱n ne, ndevandi cua̱co ye, ne ra̱hn ye ri ye sa̱hn: ―Adecochano nchuhn che metah nunde yahn ne ne, ca̱h ne tu ta̱hn. 8 Chihno ra̱hn ye ne, ndaconan ndondih ye, ne quendi ye redirun ye ndiya̱hn. 9 Chi cuihna̱n sa̱hn chahn che tihca̱ ra̱hn ye ri ye sa̱hn, te a devano se te chendihco se nunde, ne cana̱n ndiquenda̱h vah ca a̱ma ca a̱ma se, cona̱hn se, mena̱n vihca sa̱hn che tahque ndico chahn. Cuahn che a chihno cona̱hn se ne, a dema̱n ta̱hn nda̱hta me, nti te min. 10 Tuhme ndevandi cua̱co Dihvo vo, ne tumerune ye ta̱hn: ―¿Tiya sa̱hn chahn che rih nunde se yehn ne? ¿A nde a̱ma se hua quendi se rih nunde se yehn ne? 11 Ndaconan te yahn ye, ne ra̱hn te: ―Hua Dihvé, nde a̱ma se.Tuhme ra̱hn ye ri ye ta̱hn: ―U ne, nchahcó nunde yehn. Ma̱n ne, conahn. Ametah ndaconan ndere cochique condihque nunde.
Ihyan che ritahno ye Dihvo vo Jesucristo ne, cuahtenan ye vahchetero
12 Ta̱ma yune ne, ricuahn Dihvo vo ihyan, ne ra̱hn ye: ―U ne, anduhneca̱ a̱ma ya̱hn che ri ro dave na̱n ihyan iyehnse. Chemin che ihyan che ritahno ye u ne, conahn ye ndudo yáhn, ne ndedeváhn ihyan, cuahtenan ye vahchetero. 13 Tuhme ra̱hn sa̱hn fariseo chahn ri se ihyan: ―Ndih ne, rendonan ma̱n ne ndih. Chemin ne, hua cochihve yahn ne. 14 Ndahconan ye, ne ra̱hn ye ri ye sa̱hn: ―Ndudo che renté ne, cua̱co, andahre ra̱hn nchuhn che rendonan má̱n u, te u ne, devanó ti chicá ma̱n, ti ná̱hn ma̱n. Ate nchuhn ne, hua devano ne ti chicá nde huane ti ná̱hn. 15 Nchuhn ne, ra cuande ne ihyan nduhca̱ costumbre yahn ne, renda̱hchenan ne ihyan. Ate u ne, hua renda̱hchenán nde a̱ma ihyan. 16 Me cuahn che retecheca̱dé ne, retecheca̱dé numa cua̱co, te retecheca̱dé da̱ma nduco Chidá, ihyan min che dechuh ye u, ndiyu demá̱n. 17 Na̱n ley che rendihchenan nchuhn ne, rihquentiyon che, cuahn che va o testigo che ra vih ndudo yahn ye, ra̱hn ye che cua̱co ne, va che cotahno vo che ra̱hn ye. 18 U ne, rá̱hn ndudo cua̱co yahn ntiyon yáhn. Me Chidá che dechuh ye u ne, namin ra̱hn ye yahn. 19 Tuhme tumerune sa̱hn chahn ihyan, ne ra̱hn se: ―¿Ti va chida ne ne? Ndahconan ye yahn se, ne ra̱hn ye: ―Nchuhn ne, hua renahn ne yahn vederihquentiyon che quenan cumá, nde hua rendihche ne Chidá. Nducote hua renahn ne yahn vederihquentiyon che quenan cumá ne, chemin che hua rendihche ne Chidá. 20 Tihca̱ chicuahn Dihvo vo chete ya̱co, na̱n che va yave yahn tume vedino. Ate nde a̱ma sa̱hn chahn, hua din se preso ihyan, yahn che metah nda̱ ura che ndihco ca̱de Dendiohs.
Dihvo vo Jesucristo ne, ra̱hn tun ye che na̱hn ye vahchetero
21 Ndaconan ra̱hn Dihvo vo ta̱ma yune nduco ihyan tuhca̱: ―U ne, ná̱hn, ne nchuhn ne, nuhn ne u, ate hua nta̱ca ne u. Conda ne, din nunde yahn ne, te na̱n che ná̱hn ne, hua co nda̱ ne. 22 Tuhme ra̱hn sa̱hn ndina̱n chahn va̱n ma̱n se nduco vih: ―¿A ca̱hno ma̱n ihyan tih ihyan, che tihca̱ ra̱hn ye che na̱n che ca̱hn ye ne, hua co nda̱ vo ne? 23 Ra̱hn Dihvo vo ri ye sa̱hn: ―Nchuhn ne, ihyan iyehnse nchuhn. Ate u ne, vahchetero chicá. 24 Chemin che rá̱hn rí nchuhn che conda ne, din nunde yahn ne. Tihca̱, te ndete che hua cotahno ne che u, ihyan min che a va ca̱de che chi ye ndedevahn ye ihyan iyehnse ne, conda ne, din nunde yahn ne. 25 Tuhme tumerune sa̱hn chahn ihyan: ―¿Duh ndih ne? Ndahconan ye, ne ra̱hn ye ri ye sa̱hn: ―A rá̱hn rí nchuhn nde a ra̱hn me. 26 A̱ma ndeh na̱n dehtenduh va che có nchuhn ma̱n, nevíh nunde yahn ne va̱cona̱n ne ma̱n. Ihyan che dechuh ye u ne, riquenda̱h cua̱co che ra̱hn ye. Me u ne, a ndudo yahn ye che ricuáhn ihyan iyehnse. 27 Ate sa̱hn chahn ne, hua chenahn se che a yahn Dendiohs Chida che tihca̱ ra̱hn ye. 28 Chemin che ra̱hn ye ri ye sa̱hn: ―Cuahn che cuaconahn ya̱h nchuhn u che rinducó nducoya̱ca ihyan ne, tuhme tumacadino ne yahn vederihquentiyon che quenan cumá. Namin tumacadino ne che hua ricuáhn che cuande yahn má̱n, te ricuáhn ndudo che a ma̱n Chidá te cuande ye u. 29 Tihca̱, te Chidá ne, dechuh ye u, ne rinduco ye u. Hua rihcoma̱n ye u, te cuahn da̱ma redináhn nducuahn che renan ino ye. 30 Cuahn che chihno ra̱hn Dihvo vo nducuahn ndudo chemin chan ne, a̱ma ya̱hn ihyan chitahno ye ihyan. 31 Tuhme ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan chahn: ―Ndete che quendi nchuhn numa ino ne cotahno ne ndudo che ricuáhn nchuhn ne, tuhme che cua̱co conduco ne u. 32 Ava̱ne ne, conahn ne ndudo yáhn, ne ndo ne libre. 33 Ndahconan ihyan chahn ne, ra̱hn ye ri ye Dihvo vo: ―Nuhn ne, nda̱ta yahn Abraham nuhn, ne nde a̱ma yune hua ntihcue ihyan nuhn. ¿Me ta̱ca̱ che ra̱hn ne che ndo nuhn libre ne? 34 Ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan chahn: ―Cua̱co rá̱hn rí nchuhn te nducoya̱ca ihyan che vatechica ye vedeyeno yahn ma̱n ye, rahtendihco ye nunde ne, anduhneca̱ ndete che hua libre ye, te hua co ca̱hcoma̱n ye nunde yahn ye. 35 Nchuhn ne, nduhca̱ sa̱hn deca̱hya yahn ihyan che hua redin cuande ye va̱n da̱ya ye ne, tihchan nchuhn na̱n Dendiohs. Ate u ne, Da̱ya ye u. 36 Chemin che, cuahn che ndedeváhn ihyan ne, ametah deh che ndedecadino ye. 37 A devanó che nda̱ta yahn Abraham nchuhn. Ate hua renevahnecun ne ndudo yáhn, ne chemin che nahn ca̱hno ne u. 38 U ne, ricuáhn nchuhn ndudo che rete cuande Chidá u, ne nchuhn ne, redin ne dehtenduh che nahn chida ne. 39 Ndahconan ihyan chahn yahn Dihvo vo, ne ra̱hn ye: ―Nuhn ne, Abraham che chida nuhn.Ate ra̱hn ye ri ye ihyan chahn: ―A ndere redin chida nchuhn Abraham, te hua riquendi ne yune yahn ye. 40 U ne, ra̱hn cua̱có rí nchuhn ndudo che a ma̱n Dendiohs rete cuande ye u, ate nchuhn ne, nahn ca̱hno ne u. Abraham ne, ndiyu chemin che din ye. 41 Nchuhn ne, cuahto redin chida ne, cuahto redin ma̱n ne.Ra̱hn ihyan chahn ri ye Dihvo vo: ―Nuhn ne, Dendiohs che Chida nuhn. 42 Ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan chahn: ―A ndere redin Chida nchuhn Dendiohs. Hua cua̱co che ra̱hn ne, ne chemin che hua ri rendihche ne u. Ndiyu che cuande yahn má̱n che cochí, te a ma̱n Dendiohs dechuh ye u. 43 Yahn che hua renevahnecun nchuhn ndudo yáhn ne, chemin che hua renahn ne. 44 Nchuhn ne, chundah che chida ne, sa̱hn min che redinahn ne yahn se. Sa̱hn min ne, rihquentiyon se sa̱hn rihno ihyan nde ro che chihnde iyehnse. Cuahn da̱ma rihncheh se, te chemin che ntiyon yahn se. 45 U ne, ricuáhn ndudo cua̱co, ate nducote ndi nino ne vederihncheh ne, chemin che hua ritahno ne che rá̱hn. 46 Nde a̱ma nchuhn ne, hua co ca̱hma ne che va nunde yáhn. Ndudo cua̱co che ricuáhn, ne redin yahn che cotahno ne. 47 A ndero ndi ihyan che yahn Dendiohs ihyan, te rihcovan ye Ndudo yahn ye. Ate nchuhn ne, ndiyu yahn Dendiohs nchuhn, ne chemin che hua nahn ca̱hcovan ne Ndudo yahn ye.
Dihvo vo Jesucristo ne, a va ye nde ro che metah cuhndeya̱n Abraham
48 Tuhme ra̱hn sa̱hn ndina̱n chahn ri se Dihvo vo: ―Ra̱hn cua̱co nuhn ri nuhn ndih che ndere ihyan ndih, nduhca̱ ihyan nación yahn Samaria ma̱n, quenun vaco chihnga̱ ndih ma̱n. 49 Ra̱hn Dihvo vo ri ye sa̱hn chahn: ―U ne, rendevá yavena̱n Chidá. Ate nchuhn ne, renda̱hchenan ne u, ne chemin che ndere ra̱hn ne che quenun vaco chihnga̱ u. 50 U ne, hua rendonan má̱n u. Ate va Chidá che rendeva ye yavená̱n, ne ihyan min che retecheca̱de ye. 51 Cua̱co rá̱hn rí nchuhn te ihyan che rihcovan ye che ricuáhn ne, cuahtenan ye cuahn da̱ma. 52 Tuhme ra̱hn se ri se Dihvo vo: ―Ma̱n ne, a devano cua̱co nuhn che quenun vaco chihnga̱ ndih, yahn che tihca̱ ra̱hn ne. Abraham ma̱n, nducoya̱ca ihyan profeta ma̱n ne, chih ye. Me ndih ne, ra̱hn ne te ihyan che ca̱hcovan ye ndudo che ricuahn ne ne, cuahtenan ye cuahn da̱ma. 53 ¿A tahque rigonun chihve ndih che co chida nuhn Abraham, che ra̱hco ne? Ihyan min ma̱n, nducoya̱ca ihyan profeta ma̱n ne, chih ye. ¿Duh ndih, che ra̱hco ne? 54 Ra̱hn Dihvo vo ri ye sa̱hn: ―Ndete che rendonan má̱n u ne, nde hua cochihve yáhn. Chidá, ihyan min che ra̱hn nchuhn che Dendiohs yahn ne ne, a ihyan min che rendeva ye yavená̱n. 55 U ne, rendihché ihyan, ate nchuhn ne, hua rendihche ne ihyan. Rendihché ihyan, ne redináhn che rihquentiyon ye. Cua̱co che rá̱hn, ndiyu nduhca̱ nchuhn che ndere ra̱hn ne che rendihche ne ihyan. 56 Ihyan ndico yahn nchuhn, Abraham ne, a̱ma chi yeno ye cua̱hn che checadino ye che va che chí iyehnse, ne nde tahque chi yeno ye cuahn che a chinahn. 57 Tuhme ra̱hn se ri se Dihvo vo: ―Nde mare o raco ndiche nduyo metah co ndih, ¿ta̱ca̱ che ndihchero ne Abraham? 58 Ra̱hn Dihvo vo ri ye sa̱hn: ―Cua̱co rá̱hn rí nchuhn te u ne, a vá nde ro che metah cuhndeya̱n Abraham. 59 Tuhme cheta̱h sa̱hn chahn tu, che ca̱h se Dihvo vo. Ate cheh na̱n se ihyan, ne ndiquenda̱h ye chete ya̱co me. Chuh ye va̱n nducoya̱ca se, cuahn ye.
Dihvo vo Jesucristo ne, din ye che chi ro na̱n a̱ma sa̱hn che ve na̱n se nde ro che chihndeya̱n se
1 A̱ma ro ne, ndihchero Dihvo vo a̱ma sa̱hn che ve na̱n se nde ro che chihndeya̱n se. 2 Ihyan apóstol yahn ye ne, tumerune ye ihyan: ―Ihyan Ricuahn, ¿dehco che ve na̱n sa̱hn tih ne? ¿A ca̱va nunde yahn indihte yahn se, o ca̱va nunde yahn ma̱n se ne? 3 Ndahconan Dihvo vo yahn ihyan chahn, ne ra̱hn ye: ―Ndiyu ca̱va nunde yahn indihte yahn se, nde huane ca̱va nunde yahn ma̱n se. Ve na̱n se ca̱va che cuhnde ro vederihquentiyon yahn Dendiohs, tumacadino ihyan. 4 U ne, va che din nun inó dináhn ntiyon yahn Ihyan che dechuh ye u numanahn che quenan cá iyehnse. 5 Numacuahn ro che quenán muhn ne, ricuáhn Ndudo yahn Dendiohs ihyan ca̱va che netah ndutina̱n ye. 6 Chihno ra̱hn ye chemin ne, din ye tah nchete nduco nunedan ye, ne chacota̱hme ye ndutina̱n sa̱hn na̱n ve me. 7 Tuhme ra̱hn ye ri ye sa̱hn: ―Cuehn conane nan na̱n nune che duche Siloé ―che tihca̱ duche nune me ne, conahn “Nune Rica.” Cuahn sa̱hn na̱n ve me, ne cuahn che na̱no se na̱n se na̱n nune me ne, chi ro na̱n se. 8 Cuahn che nta̱ se ne, ra̱hn ihyan nino ndeva̱co se ma̱n, ihyan che rendihche ye sa̱hn ma̱n: ―¿A ndiyu sa̱hn tih che rica se che din ihyan vedeva̱hino nduco se ne? 9 Na̱hn ihyan ne, ra̱hn ye: ―Sa̱hn tih chemin.Na̱hn tun ihyan ne, ra̱hn ye: ―Ndiyu sa̱hn tih chemin, ate tihca̱ ro se.Ra̱hn ma̱n se: ―A u chemin. 10 Tumerune ihyan sa̱hn: ―¿Me ta̱ca̱ chi che chi ro nan ne? 11 Ndahconan se, ne ra̱hn se: ―Ihyan min che duche ye Jesús, din ye nchete, chacota̱hme ye ndutiná̱n, ne tahve ye u, cháhn na̱nó ná̱n na̱n nune Siloé. Chihno na̱nó ná̱n ne, ndeta̱hno chi ro ná̱n. 12 Tumerune ihyan chahn sa̱hn: ―¿Ti quenan ihyan min ne? Ndahconan se, ne ra̱hn se: ―Hua devanó. 13 Tuhme quenda ihyan sa̱hn min na̱n sa̱hn fariseo. 14 Ro che din Dihvo vo che chi ro na̱n sa̱hn min ne, ro che rahtetuhno ihyan. 15 Chemin che tumerune sa̱hn fariseo chahn sa̱hn ta̱ca̱ chi che chi ro na̱n se. Ndahconan se, ne ra̱hn se ri se sa̱hn chahn: ―Chacota̱hme Jesús nchete ndutiná̱n, ne na̱nó ná̱n nduhca̱ che ra̱hn ye, ne ndeta̱hno chi ro ná̱n. 16 Tuhme ra̱hn a̱ma o sa̱hn fariseo chahn: ―Sa̱hn che tihca̱ din me ne, ametah yahn Dendiohs che tihca̱ redin se, te hua renevahnecun se ro che rahtetuhno ihyan. Ate ta̱ma te o se ne, ra̱hn se: ―Ndete che hua yahn Dendiohs sa̱hn ne, ¿ta̱ca̱ redin se vederihno tuhme? Nduco tihca̱ ne, hua cavih ndudo yahn se nduco vih, 17 ne ndaconan tumerune se sa̱hn min: ―Me di, ¿deh rahn yahn sa̱hn min che din se che chi ro nan ne? Ndahconan se, ne ra̱hn se ri se sa̱hn chahn: ―U ne rá̱hn te ihyan min ne, a̱ma ihyan profeta. 18 Ate sa̱hn chahn ne, hua nahn cotahno se che ve na̱n sa̱hn min ro mena̱n. Chemin che tahve se chehua indihte yahn sa̱hn min, 19 ne tumerune se ihyan: ―¿A nchuhn da̱ya ne sa̱hnguh ne? ¿A cua̱co che ve na̱n se cuahn che chihndeya̱n se ne? ¿Me ta̱ca̱ chi che chi ro na̱n se ne? 20 Ndahconan indihte yahn sa̱hn min: ―Sa̱hnguh che da̱ya nuhn, ne ve na̱n se cuahn che chihndeya̱n se. 21 Ate hua devano nuhn ta̱ca̱ chi che chi ro na̱n se, nde hua devano nuhn duh ihyan din ye che chi ro na̱n se. Tumerune nchuhn sa̱hn. A va nduyo yahn se, ne ma̱n se co nte cuande se nchuhn. 22 Indihte yahn sa̱hn min ne, tihca̱ ra̱hn ye, te va̱hino ye, yahn che a checadino ye te sa̱hn ndina̱n chahn ne, a ntuhno se che ndetenda̱h se adecoduhno ihyan chete ya̱co, ndete che cotahno ye che Dihvo vo ne, a ihyan min che a va ca̱de che chi ye ndedevahn ye ihyan iyehnse. 23 Chemin che ra̱hn ihyan chahn ri ye sa̱hn ndina̱n chahn che tumerune se ma̱n sa̱hn da̱ya ye te a va nduyo yahn se. 24 Tuhme ndaconan cah sa̱hn ndina̱n chahn sa̱hn min, ne ra̱hn se ri se sa̱hn: ―Codin ca̱va Dendiohs, ne cahme co nuhn cha che cua̱co, te nuhn ne, devano nuhn te sa̱hn min che din se che chi ro nan ne, sa̱hn nunde se. 25 Ndahconan sa̱hn min, ne ra̱hn se ri se sa̱hn chahn: ―U ne, hua devanó a ihyan nunde ye o hua. Ate devanó che ro mena̱n me ne, ve ná̱n, ne ihyan min din ye che chi ro ná̱n. 26 Ndaconan tumerune sa̱hn chahn sa̱hn: ―¿Ta̱ca̱ din se che chi ro nan ne? 27 Ndahconan sa̱hn min, ne ra̱hn se ri se sa̱hn chahn: ―A rá̱hn rí nchuhn, ne hua ritahno ne. ¿Deh ndah co yahn ne che ndaconán ca̱hma tún ne? ¿A nduco ne nahn cotahno ne ihyan min ne? 28 Ra̱hva sa̱hn chahn nduco sa̱hn min, ne ra̱hn se ri se sa̱hn: ―Di ne, ndichahtine sa̱hn min. Ate nuhn ne, ndichahtino nuhn Moisés. 29 A devano nuhn te Moisés ne, a ma̱n Dendiohs ca̱h ye ntiyon ihyan. Ate sa̱hn che rahn me ne, nde hua devano nuhn ti chica se. 30 Ndahconan sa̱hn min, ne ra̱hn se ri se sa̱hn chahn: ―A̱ma rahn inó yahn nchuhn, che ra̱hn ne che hua devano ne ti chica ihyan min, te u ne, din ye che chi ro ná̱n. 31 A devano cua̱co vo te Dendiohs ne, hua rihcovan ye yahn ihyan nunde, ate rihcovan ye yahn ihyan che renevahnecun ye ihyan ma̱n, redinahn ye vederihquentiyon yahn ye ma̱n. 32 Nde a̱ma yune hua nihnevan vo yahn a̱ma ihyan che co din ye che co ro na̱n ihyan na̱n ve. 33 Ihyan min ne, Dendiohs dechuh ye ihyan, ne chemin che redin ye vederihno. Ndete che hua ne, hua dehva co din ye. 34 Ra̱hn sa̱hn chahn ri se sa̱hn min: ―Di ne, a̱ma sa̱hn nunde di nde ro che chihneyan. ¿Ta̱ca̱ che nahn cacuehn nuhn ne? Chihno ra̱hn se chemin ne, ndetenda̱h se sa̱hn chete ya̱co. 35 Checadino Dihvo vo che ndetenda̱h sa̱hn ndina̱n chahn sa̱hn min chete ya̱co, ne cuahn che nta̱ca ye sa̱hn ne, tumerune ye sa̱hn: ―¿A ritehne Da̱ya Dendiohs ne? 36 Ra̱hn se ri se ihyan: ―Dihvé, ca̱hma ne co ne u duh ihyan min ca̱va che cotahnó ihyan. 37 Ndahconan Dihvo vo, ne ra̱hn ye ri ye sa̱hn: ―A u chemin, che renté ndoque. Ma̱n ne, a ndihche u. 38 Tuhme chehntihya se na̱n Dihvo vo, ne ra̱hn se ri se ihyan: ―Dihvé, ritahnó ndih. 39 Namin ra̱hn Dihvo vo: ―U ne, ndá̱ iyehnse cuh ca̱va che techeca̱dé yahn nducoya̱ca ihyan. Ihyan che hua devano ye Ndudo yahn Dendiohs ne, cacúahn ihyan, ne ihyan che devano ye che ra̱hco ye ne, cuhnde ro yahn ye che nde hua devano ye. 40 A̱ma o sa̱hn fariseo che chenun se min ne, chihnevan se che tihca̱ ra̱hn ye, ne ra̱hn se ri se ihyan: ―¿A namin nuhn, ra̱hn ne yahn nuhn che hua devano nuhn ne? 41 Ndahconan Dihvo vo, ne ra̱hn ye ri ye sa̱hn: ―Ndete che hua devano nchuhn ne, nde hua chendihco ne nunde. Ate nducote a ma̱n nchuhn ra̱hn ne te a devano ne ma̱n, nducote rahcota̱hn ne ma̱n ne, chemin che chendihco ne nunde.
Ejemplo yahn itecuche
1 Quendi Dihvo vo, ne ra̱hn ye: ―Cua̱co rá̱hn rí nchuhn te sa̱hn duco ne, hua̱ renda̱ se cua̱hn chendevah yahn chan na̱n chenun itecuche, te renda̱ se cua̱hn chihto chan. 2 Ate ihyan che redin ye cuda̱do itecuche ne, renda̱ ye cua̱hn chendevah yahn chan. 3 Sa̱hn che redin cuda̱do chendevah ne, rena̱hne se, ne renda̱ ye. Ra̱hn ye che duche queri a̱ma te, ne rah ye ite. Cuahn che rah ye ite ne, rechi te, ne retenda̱h ye ite chete chan. 4 Cuahn che a retenda̱h ye nducoya̱ca te chete chan ne, riquenda̱hna̱n ye yahn te, ne riquendi te ihyan, te ndi nino te ihyan. 5 Ate hua riquendi te sa̱hn che hua rendihche te. Tahque ndah te ne, rano te yahn se, yahn che hua rendonahn te ndudo yahn se. 6 Dihvo vo ne, nte ye ejemplo cuh ca̱va sa̱hn chahn, ate hua chenahn se.
Ejemplo yahn ihyan che ndah redin ye cuda̱do itecuche
7-9 Quendi Dihvo vo, ne ra̱hn ye ri ye sa̱hn chahn: ―Cua̱co rá̱hn rí nchuhn te, nduhca̱ che richihve chendevah yahn chan ca̱va che co chuh itecuche ne, tihca̱ u ca̱va ihyan yáhn. Ihyan che ritahno ye u ne, ndevahn ye, ne cuahtenan ye vahchetero. Ihyan chahn ne, anduhneca̱ itecuche che hua ndere vatechica ma̱n te, che rendonda̱ te chete chan, ri te cuda̱do ma̱n, riquenda̱h te rahn te reh te ma̱n. Nducoya̱ca sa̱hn rihncheh che chahte se ro che metah ndá̱, redin ca̱ se che Ndudo yahn Dendiohs rahndudo se ne, anduhneca̱ sa̱hn duco, tihchan se, ne ihyan yahn Dendiohs ne, hua rihcovan ye ndudo yahn se. 10 ’Sa̱hn duco ne, renda̱ se ca̱va che ca̱hno se ihyan ma̱n, duco se ma̱n, cuihno denda se ihyan ma̱n. Ate u ne, ndá̱ ca̱va che ndedeváhn ihyan, ne a̱ma nda̱hca̱ cuahno ye, cuahtenan ye vahchetero. 11 Nduhca̱ a̱ma ihyan che ndah redin ye cuda̱do itecuche yahn ye nde ndihco menda̱hn ye ihyan ca̱va che ndedevahn ye ite ne, tihca̱ u, te ndah redín cuda̱do ihyan yáhn, nde ca̱hco mendá̱hn u cóh, ca̱va che ndedeváhn ihyan. 12 Ate nducoya̱ca sa̱hn mozo che redin se ntiyon min ne, nducote ndiyu yahn se itecuche ne, hua cuda̱do se. Cuahn che renda̱ lobo ne, rihcoma̱n se itecuche che nduco se, ne rano se. Tuhme reta̱h lobo ite, ne rihno rano ite chena̱hn. 13 Rano se, te ndiyu dihve itecuche sa̱hn, ne hua redin se cuda̱do ite numa ino se. 14-15 ’U ne, anduhneca̱ a̱ma ihyan che ndah redin ye cuda̱do itecuche yahn ye. Chidá ne, rendihche ye u, ne u ne, rendihché ihyan. U ne, nda cuandé ihyan yáhn, ne ma̱n ye ne, richahtino ye u. U ne, nde ca̱hco mendá̱hn u cóh, ca̱va che ndedeváhn ihyan. 16 Namin vate ca ihyan che nedin yáhn ihyan, ndedeváhn ihyan. Ma̱n ne, vatechica va̱ne ye, ate nevahnecun ye u, ne ndo da̱ma ye va̱n ihyan yáhn. 17 ’Chidá ne, yahino ye u, te ca̱hco mendá̱hn u cóh, ca̱va che ndedeváhn ihyan iyehnse. Cuihno min ne, va che ntuché. 18 Nde a̱ma ihyan ne, hua co ca̱hno ye u, ndete che hua má̱n ca̱hco mendá̱hn u. Va vederihquentiyon yáhn ca̱va che ca̱hco mendá̱hn u cóh. Namin va vederihquentiyon yáhn che ntuché. Vederihquentiyon min che te Chidá u. 19 Cuahn che chihno ra̱hn Dihvo vo ndudo chemin chan, chihnevan sa̱hn ndina̱n chahn ne, ndevana̱n se, a vih ra̱hn a̱ma a vih ra̱hn ta̱ma se. 20 A̱ma ya̱hn se ne, ra̱hn se: ―Nde hua tumaca̱h nchuhn che ra̱hn sa̱hn tih, te quenun vaco chihnga̱ sa̱hn, ne hua va cua̱co dave yahn se. 21 Ate na̱hn tun se ne, ra̱hn se: ―Adecoduhno ihyan che quenun vaco chihnga̱ ihyan ne, hua tihca̱ runeca̱de rente ye. Ava̱ne ne, hua co din ye che co ro na̱n ihyan na̱n ve.
Sa̱hn ndina̱n yahn nación yahn Israel ne, nahn ca̱h se tu Dihvo vo Jesucristo
22 Ro min ne, ro iche, ne ta̱hn min redin ihyan vihco yahn ya̱co, min ya̱n Jerusalén. 23 Dihvo vo ne, quechica ye ndiya̱co me ma̱n corredor che duche Corredor yahn Salomón. 24 Ndo da̱ma sa̱hn ndina̱n chahn na̱n ye, ne ra̱hn se ri se ihyan: ―Ndete che ndih, ihyan min che a va ca̱de che chi ye ndedevahn ye ihyan iyehnse ne, ca̱hma cua̱co no ne co ne nuhn. Hua nda̱hca̱ che rihco ndeh ne. 25 Ndahconan Dihvo vo, ne ra̱hn ye ri ye sa̱hn: ―A rá̱hn rí nchuhn, ne hua ritahno ne. Nduco vederihno che redín numacuahn vederihquentiyon yahn Chidá ne, a ndero ndi che a u chemin. 26 Ate nchuhn ne, hua ritahno ne, te hua ndi cuande ne va̱n ihyan yáhn, nduhca̱ che a rá̱hn rí nchuhn. 27 Ihyan yáhn ne, rihcovan ye ndudo yáhn, ne rinduco ye u. Me u ne, nda cuandé ihyan. 28 Rendedeváhn ihyan, ne cuahtenan ye vahchetero numacuahn ro. Hua duhva co din che conda ye, te u nda cuandé ihyan. 29 Ma̱n Chidá tenda̱hnun ye ihyan chahn ca̱va che cotahno ye u. Ihyan min che tahque chahte vederihquentiyon yahn ye, ne nducote namin nda cuande ye ihyan ne, chemin che hua duhva co din che conda ye. 30 U nduco Chidá ne, a̱ma no vederihquentiyon yahn nuhn ma̱n, a̱ma no vederendedecadino yahn nuhn ma̱n. 31 Cuahn che tihca̱ ra̱hn Dihvo vo ne, ndaconan cheta̱h sa̱hn ndina̱n chahn tu che ca̱h se ihyan. 32 Tuhme ra̱hn ye ri ye sa̱hn: ―Numacuahn vederihquentiyon yahn Chidá, a̱ma ndeh na̱n dehtenduh che ndah nedín na̱n nchuhn. Ate nchuhn ne, de tu nahn ca̱h ne u. 33 Ndahconan sa̱hn chahn ne, ra̱hn se ri se ihyan: ―Ndiyu yahn dehtenduh che redin ne che ca̱h nuhn tu ndih, ate yahn che duche rino ne Dendiohs che tihca̱ ra̱hn ne. A ndero ndi che ihyan iyehnse ndih, ne ra̱hn ne te a̱ma no vederihquentiyon quenan cuma ne nduco Dendiohs. 34 Tuhme ra̱hn Dihvo vo ri ye sa̱hn chahn: ―Na̱n ley che riquendi nchuhn ne, ndirun che ra̱hn Dendiohs yahn ihyan tuhca̱: “Nchuhn ne, menun Dendiohs nchuhn.” 35-36 A devano nchuhn te cha che ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs ne, hua co ca̱hmo vo che hua cua̱co. Nducote a ma̱n Dendiohs ra̱hn ye yahn ihyan che rihnde ta̱h ye Ndudo yahn ye te menun Dendiohs ihyan ne, chemin che nde tah hua nda̱hca̱ che tihca̱ ra̱hn ne che duche rinó Dendiohs, che rá̱hn che u che Da̱ya ye ma̱n, che tenda̱hnun ye u, dechuh ye u muhn iyehnse ma̱n. 37 Cuentah nchuhn ndutina̱n ne, condihchero ne. Ndete che numacuahn vederihquentiyon yahn Chidá, redín vederihno, tuhme cotahno ne u. 38 Nducote redín vederihno numacuahn vederihquentiyon yahn ye ne, cotahno ne u, andahre hua nahn cotahno ne yahn ndudo che ricuáhn. Tuhme tumacadino ne che rinduco Dendiohs Chida u. 39 Chihco da̱ma ino sa̱hn chahn ta̱ma yune che nahn din se preso ihyan, ate ndiquenda̱h ye va̱n se, ne din vi ye. 40 Tuhme cuahn ye cua̱hn chihto ico Jordán, ne min quenan ye, la̱do cua̱hn na̱n che riquenda̱h ya̱hn, cua̱hn na̱n che quenan Jua̱n Bautista chehdenune ye ihyan ro mena̱n. 41 A̱ma ya̱hn ihyan rahn ye, rendihchero ye Dihvo vo, ne ra̱hn ye: ―Jua̱n Bautista ne, andahre hua din ye nde a̱ma vederihno, ate nducuahn che ra̱hn ye yahn ihyan cuh ne, cua̱co. 42 Ihyan che chahn ye min ne, a̱ma ya̱hn ye chitahno ye ihyan.
Chih Lázaro
1-3 Ya̱n Betania ne, chihnde a̱ma ihyan che duche ye Lázaro. Ihyan min ne, chahte o cahve ye; a̱ma ye ne, duche ye María, ne ta̱ma ye ne, duche ye Marta. A ihyan che duche María me che chacota̱hme ye nuneda̱n ca̱h Dihvo vo, ne ndi cuma ye nduco yudo tin ye. A̱ma yune ne, cheta̱h cah Lázaro, ne a̱ma tahn ndi ye. Tuhme tahve nduh che o cahve ye ndudo yahn Dihvo vo, ne ra̱hn ye: ―Dihve nuhn, amigo yahn ne Lázaro ne, cheta̱h cah ihyan, ne a̱ma tahn ndi ye. 4 Cuahn che chihnevan Dihvo vo ne, ra̱hn ye: ―Cah min ne, andahre din che coh ye, ate chemin ne, ca̱va che cuhnde ro vederihquentiyon chahte yahn Dendiohs, ne ndeva ihyan yavena̱n ye ma̱n, ndeva ye yavena̱n u che Da̱ya ye ma̱n. 5 Andahre a̱ma yahino Dihvo vo ihyan chahn, Lázaro ma̱n, María ma̱n, Marta ma̱n ne, 6 cuahn che nda̱ ndudo yahn ye che cah Lázaro ne, chendah ca ye te o ro min na̱n che quenan ye. 7 Chihno min ne, ra̱hn ye ri ye ihyan apóstol yahn ye: ―Ndaconan cuhn vo nduco nchuhn esta̱do yahn Judea. 8 Tuhme ra̱hn ihyan chahn ri ye ihyan: ―Ihyan Ricuahn, cade chuh neve ro che nahn ca̱hno sa̱hn ndina̱n chahn ndih nduco tu, ne ma̱n ne, ¿a rihco ne che ca̱hn tun ne min ne? 9 Ra̱hn ye ri ye ihyan chahn: ―Ndichio ura che a̱ma ro, ne cuahn che ro vatechica vo ne, hua renda ca̱h vo, te ro na̱n vo yahn che quendihco dave yahn ya̱hn. 10 Ate ndete che vino vatechico vo ne, conda ca̱h vo yahn che man ro. 11 Chihno min ne, ra̱hn ye ri ye ihyan chahn: ―Amigo yuhn vo Lázaro ne, quiya̱do ye, ate cá̱hn ndedetuhché ihyan. 12 Ra̱hn ihyan chahn ri ye ihyan: ―Dihve nuhn, ndete che cheta̱h ya̱hnde ihyan ne, ametah nduh dito ri yahn ye. 13 Dihvo vo ne, hua ra̱hn cua̱co ye che a chih Lázaro, ne chemin che ra̱hco ihyan apóstol chahn che quiya̱do ye. 14 Tuhme ra̱hn cua̱co ye ri ye ihyan chahn: ―Lázaro ne, a chih ye. 15 Tahque nda̱hca̱ che hua quenán min ro che chih ye, te nduco tihca̱ ne, tahque ndah ro yahn nchuhn, ca̱va che cotahno ne. Ma̱n ne, cuhn vo quendihchero vo ihyan. 16 Tomás, ihyan min che nta̱hco ihyan che duche ye “Cua̱hche” ne, ra̱hn ye ri ye ihyan apóstol chena̱hn chahn: ―Cuhn vo nduco nchuhn, conduco vo Dihvo vo, andahre va che coh vo da̱ma nduco ye.
A Dihvo vo Jesucristo che rendedevahn ye ihyan iyehnse ma̱n, rendedetuhche ye tena̱hn ma̱n
17 Cuahn che nda̱ Dihvo vo ya̱n Betania ne, a cun ro che quenun Lázaro chete ya̱yan. 18 Betania ne, nino nduco ya̱n Jerusalén, ri tenduh o kilómetro quenan ma̱hn, 19 ne a̱ma ya̱hn sa̱hn ndina̱n yahn nación yahn Israel, chahn se chendihchero se Marta ma̱n, María ma̱n, ca̱va che neca̱h se vedechahtino ihyan, yahn che chih cahve ye. 20 Cuahn che checadino Marta che a nda̱ nino Dihvo vo ne, cuahn ye quendi yune ye ihyan. Numanahn min ne, quenun María vah. 21 Ura che a ta̱hn nun Marta Dihvo vo ne, ra̱hn ye ri ye ihyan: ―Dihvé, ndete che muhn quenan ne ro che chi dito yahn cahvé ne, nde hua chih ye. 22 Ate dehve din yahn, te ndih ne, adecodehno che ca̱ca ne Dendiohs ne, cuahnecun ye. 23 Ra̱hn Dihvo vo ri ye Marta: ―Quehve ne, ndaconan conan se. 24 Ra̱hn Marta ri ye Dihvo vo: ―Cua̱co che ndaconan conan ye, cuahn che ntuche tena̱hn, ro che cuihno iyehnse. 25 Tuhme ra̱hn Dihvo vo ri ye Marta: ―Che ntuche tena̱hn ma̱n, che cuahtenan ye vahchetero ma̱n ne, a u che rihquentiyón. Ihyan che ritahno ye u ne, andahre coh ye ne, ntuche ye. 26 Nducoya̱ca ihyan che ritahno ye u ne, hua conda ye, te cuahtenan ye vahchetero cuahn da̱ma. ¿A ritehne chemin ne? 27 Ra̱hn Marta ri ye Dihvo vo: ―Ta̱ca̱ hua, Dihvé. Ritahnó. Namin ritahnó che a ndih che Da̱ya Dendiohs ma̱n, a ndih che a va ca̱de che chi ne ndedevahn ne ihyan iyehnse ma̱n. 28 Chihno ra̱hn Marta ne, cuahn ye ngua ye coh ye María, ne ra̱hn ye deco deco ri ye ihyan: ―Nda̱ Ihyan Ricuahn, ne rah ye di. 29 Ndeta̱hno necuan María, ne cuahn ye na̱n che quenun Dihvo vo. 30 Dihvo vo ne, ametah conda̱ ye viya̱n, te quenan rino ye yune na̱n che nta̱ca Marta ihyan. 31 Sa̱hn ndina̱n chahn che chenan se va̱co María reneca̱h se vedechahtino ihyan ne, ndihchero se che aderano ye necuan ye cuahn ye, ne cuahn se nduco ye. Ra̱hco se te cuahn ye na̱n ya̱yan, cuaco ye ca̱va cahve ye. 32 Cuahn che nda̱ María na̱n Dihvo vo ne, chehntihya ye, ne ra̱hn ye: ―Ndete che muhn quenan ne ro che chi dito yahn cahvé ne, nde hua chih ye. 33 María ne, a̱ma raco ye. Namin sa̱hn chahn ne, raco se. Ndihchero Dihvo vo, ne a̱ma chi nda̱che ye. 34 Tumerune ye ihyan chahn: ―¿Ti chihche nchuhn tena̱hn me ne? Ra̱hn ihyan chahn ri ye ihyan: ―Dihve nuhn, cuhn vo nduco ne, ndihchero ne. 35 Namin chaco Dihvo vo. 36 Tuhme ra̱hn a̱ma o sa̱hn chahn: ―Condihche nchuhn. A ndero ndi che a̱ma yahino ye tena̱hn me. 37 Ta̱ma te o se ne, ra̱hn se: ―Ihyan tih ne, din ye che chi ro na̱n sa̱hn na̱n ve me. ¿Ta̱ca̱ che hua din ye che ndoyahn Lázaro, ne hua chih ye?
Dihvo vo Jesucristo ne, ndedetuhche ye Lázaro
38 Dihvo vo ne, a̱ma chi nda̱che ye, ne cuahn nda̱ ye na̱n ya̱yan me. Ya̱yan me ne, ndindah na̱n a̱ma ya̱va, ne a̱ma tu chahno ndi chendevah yahn. 39 Ra̱hn Dihvo vo: ―Cuehnevi nchuhn tu chende ya̱yan. Cona̱hne ne.Tuhme ra̱hn Marta ri ye Dihvo vo: ―Dihvé, co a ran tena̱hn, te a chihno cun ro che chih ye. 40 Ate ra̱hn Dihvo vo ri ye Marta: ―A rá̱hn rí di te ndete che ritehne ne, tumacadine vederihquentiyon chahte yahn Dendiohs. 41 Tuhme chehnevi ihyan chahn tu me. Chenihyon na̱n Dihvo vo na̱n ro, ne cova̱h ye tuhca̱: ―Chidá, renté nundihve cuahn ndih yahn che rihcovan ne che revá̱h. 42 A devanó te cuahn da̱ma che revá̱h ne, rihcovan ne, ate tihca̱ rá̱hn ca̱va che ndah yahn ihyan che chenun ye muhn, ca̱va che cotahno ye che a ndih dechuh ne u. 43 Chihno cova̱h ye ne, ra̱hn ye a̱ma dito: ―Lázaro, ¡cuendiquendah ta̱n! 44 Ndeta̱hno ntuche ihyan min, ndiquenda̱h ye chete ya̱yan. Deva ndacotuma ye tino, nde ta̱h nde ca̱h ye ma̱n, na̱n ye ma̱n. Ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan chahn: ―Cuenta̱hte nchuhn tino che ndacotuma ye.
Rente ca̱de sa̱hn ndina̱n chahn che din se preso Dihvo vo Jesucristo
45 Sa̱hn ndina̱n chahn che chahn se chinduco se María cuahn che chih cahve ye ne, ndihchero se vederihno che din Dihvo vo, ne a̱ma ya̱hn se chitahno se ihyan. 46 Ate na̱hn se ne, chahn se chengo se sa̱hn fariseo yahn vederihno che din ye, ndedetuhche ye Lázaro. 47 Tuhme ndo da̱ma sa̱hn fariseo chahn ma̱n, chidocuya̱n ndina̱n ma̱n, nduco nducoya̱ca sa̱hn ndina̱n yahn nación yahn Israel, nte ca̱de se, ne ra̱hn se: ―¿Ta̱ca̱ din vo? , te ihyan min ne, a̱ma redin ye vederihno. 48 Ndete che ca̱hcoma̱n vo che quendi ye ne, nducoya̱ca ihyan cotahno ye ihyan, ne dena̱n chi sa̱hn ndina̱n yahn Roma, cuihno ndahtera se ya̱co yuhn vo ma̱n, cuihno ca̱hno se ihyan nación yuhn vo ma̱n. 49 Ate Caifás, ihyan min che chidocuya̱n che tahque ndina̱n nduyo min ne, ra̱hn ye ri ye sa̱hn chahn: ―Nchuhn ne, nde hua devano ne. 50 Nde tah hua retumacadino ne, te tahque nda̱hca̱ yuhn vo, che coh a̱ma no ihyan ca̱va ihyan nación yuhn vo yudomin ca che coh nducoya̱ca ye. 51 Caifás ne, ndiyu che ndedecadino ma̱n ye che tihca̱ ra̱hn ye. Nducote ihyan min ndina̱n ye nduyo min ne, ca̱h Dendiohs, checadino ye, ne chemin che ra̱hn ye che va che coh Dihvo vo Jesucristo, ca̱va che ndedevahn ye ihyan nación yahn Israel ma̱n, 52 nducoya̱ca ihyan yahn Dendiohs che chenan ye muhn min numachahte iyehnse ma̱n. 53 Tihca̱ chi, che nde ro min, chihco ca̱de sa̱hn ndina̱n chahn che ca̱hno se Dihvo vo. 54 Chemin che ametah quechica ro Dihvo vo va̱n ihyan. Tahque ndah ye ne, chica ye esta̱do yahn Judea, ne cuahn ye a̱ma cua̱n, nino ya̱hn na̱n che metah duhva, chihto a̱ma ya̱n che duche Efraín. Min quenan ye nduco ihyan apóstol yahn ye. 55 A cochi nino vihco ro yudo yahn ihyan nación yahn Israel, ne a̱ma ya̱hn ihyan rica ye ya̱n va̱co ye, rahn ye ya̱n Jerusalén a̱ma o ro numanahn che metah cuana̱n vihco me, ca̱va che ndo dave ye nduhca̱ costumbre yahn ye. 56 Rinuhn ihyan chahn Dihvo vo, ne a̱ma retumarune vih ye ura che chenun ye chete ya̱co: ―Nchuhn, a hua devano ne, ¿a chi ye vihco ne? 57 Sa̱hn fariseo ma̱n, chidocuya̱n ndina̱n ma̱n ne, a ndihquentiyon se che adecoduhno ihyan che devano ye ti quenan Dihvo vo ne, ca̱hma ye co ye sa̱hn, ca̱va che din se preso ihyan.
A̱ma ihyan nda̱hta ne, chacota̱hme ye nuneda̱n ca̱h Dihvo vo Jesucristo
1 Te a̱n ro ca renda che nda̱ ro yudo me, ne cuahn Dihvo vo ya̱n Betania, quendihchero ye Lázaro, ihyan min che ndedetuhche ye ihyan va̱n tena̱hn. 2 Va̱co Lázaro din ihyan chahn a̱ma vihco ca̱va Dihvo vo, ne ca̱h ye, cheh vino ye. Marta ne, chihnta̱ve ye che cheh ihyan chahn, ne Lázaro ma̱n, Dihvo vo ma̱n, vate ye nduco ihyan chena̱hn na̱n mesa. 3 Ura min nda̱ María, nda ye tenduh ma̱hn litro nuneda̱n ndah, che duche nardo. Chemin ne, a̱ma yahn chihve. Chacota̱hme ye ca̱h Dihvo vo, ne nedin cuma ye nduco yudo tin ye. Numacuahn chetevah me quendihco chan da̱n. 4 Tuhme a̱ma sa̱hn che ndi cuande se va̱n ihyan apóstol chahn, che duche se Judas Iscariote, da̱ya Simón, sa̱hn min che va che ndihcue ndeh se Dihvo vo ne, ra̱hn se: 5 ―Nuneda̱n tih ne, rigonun chihve tenduh ino ciento tume diya̱hngua, ¿ta̱ca̱ che hua ndihcue ta̱hn tih, nda̱ca che conan te ihyan cheva̱h? 6 Judas ne, ndiyu che yahino se ihyan cheva̱h che tihca̱ ra̱hn se, te yahn che duco se. Nducote sa̱hn min ndi se tesorero va̱n ihyan apóstol chahn ne, renda̱ca yune che reduco se. 7 Tuhme ra̱hn Dihvo vo ri ye sa̱hn: ―Hua ca̱hca tan che tihca̱ redin te. Chehdenda̱ te nuneda̱n me u, ca̱va che cuhndeyá̱n che conún chete ya̱yan. 8 Ihyan cheva̱h ne, cuahn da̱ma chenun ye va̱n nchuhn, ne co conan ne ihyan cuahn che nahn ne. Ate u ne, hua cuahn da̱ma conán nduco ne.
Rentuhno sa̱hn ndina̱n chahn ca̱va che ca̱hno se Lázaro
9 A̱ma ya̱hn ihyan nación yahn Israel, checadino ye che ya̱n Betania quenan Dihvo vo, ne cuahn ye quendihchero ye ihyan. Namin nahn ndihchero ye Lázaro, ihyan min che ndedetuhche Dihvo vo ihyan va̱n tena̱hn. 10 Tuhme ntuhno chidocuya̱n ndina̱n chahn che namin nduco Lázaro ca̱hno se ihyan, 11 te a ca̱va Lázaro che a̱ma ya̱hn ihyan nación yahn Israel rihcoma̱n ye sa̱hn, ritahno ye Dihvo vo.
Chenda̱ Dihvo vo Jesucristo ya̱n Jerusalén
12 A̱ma ya̱hn ihyan nda̱ ye vihco ro yudo, ya̱n Jerusalén. Chi dave ta̱ma ro me ne, checadino ye che va che nda̱ Dihvo vo. 13 Tuhme chihca ye iyon, quenda ye, ne cuahn ye quendi yune ye Dihvo vo. Cuahn che ta̱hn nun ye ihyan ne, chenda̱ ye viya̱n rah yeno ye: ―¡Ndeva vo yavena̱n Dihvo vo Dendiohs! ¡Ndeva vo yavena̱n ihyan cuh che dechuh ye! ¡Ndeva vo yavena̱n ihyan cuh che Rey yahn nación yuhn vo Israel! 14 Dihvo vo ne, nda̱ca ye a̱ma burro lihn, quendudo ye ite, te a ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs tuhca̱: 15 Nchuhn ihyan ya̱n Jerusalén, hua dehva ra̱hco ne.Condihche ne. Cochi Rey yahn ne,quendudo ye a̱ma burro lihn. 16 Ro mena̱n ne, hua chenahn ihyan apóstol yahn dehtenduh che tuhchan, ate adive cuahn che a cona̱hn Dihvo vo vahchetero ne, tuhme chenahn ye che nducuahn che chahno chi Dihvo vo ne, a ndirun yahn na̱n Ndudo yahn Dendiohs. 17 Ihyan che ndihchero ye vederihno che din Dihvo vo, ndedetuhche ye Lázaro va̱n tena̱hn ne, rente ye yahn. 18 Chahn ino ihyan yahn vederihno me, ne chemin che a̱ma ya̱hn ye chahn ye chendi yune ye Dihvo vo. 19 Tuhme rente sa̱hn fariseo chahn va̱n ma̱n se nduco vih: ―Condihche nchuhn. A chihnonan yahn ntiyon yuhn vo, te nducoya̱ca ihyan ne, a chinduco ye ihyan ca̱h.
A̱ma o sa̱hn nación yahn Grecia ne, nahn ndihchero se Dihvo vo Jesucristo
20 Va̱n ihyan che chahn ye vihco min ya̱n Jerusalén, ndeva ye yavena̱n Dendiohs ne, nduco neve sa̱hn nación yahn Grecia. 21 Sa̱hn chahn ne, chahn nda̱ se na̱n a̱ma ihyan ya̱n Betsaida, esta̱do yahn Galilea, duche ye Felipe, ne ra̱hn se ri se ihyan: ―Codin ne favor, ne quenda ne nuhn na̱n Jesús, te nahn ndihchero nuhn ihyan. 22 Felipe ne, chahn ye ra̱hn ye nduco Andrés, ne cuahn nduh che o ye, ya̱hve ye Dihvo vo. 23 Tuhme ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan chahn: ―U che rinducó nducoya̱ca ihyan ne, adecodehno ura ná̱hn vahchetero. 24 Cua̱co rá̱hn rí nchuhn te ca̱va che co yahn a̱ma ndute trigo, ndo ndeh ne, va che cuehche ndiya̱hn. Ndete che hua cuehche ne, hua co ndeh. 25 Ihyan che nahn ndedevahn ma̱n ye ihyan ne, denda ye ihyan. Ate ihyan che rihco menda̱hn ye ihyan muhn iyehnse ne, cuahtenan ye vahchetero numacuahn ro. 26 Duh ihyan che nahn din ye ntiyon yáhn ne, va che ca̱hco da̱ma ino ye conduco ye u. Ihyan che redin ye ntiyon yáhn ne, cuahtenan ye vahchetero nducó, ne din Chidá che quenda̱h yavena̱n ye.
Ra̱hn Dihvo vo Jesucristo te va che ca̱hno se ihyan
27 ’Ma̱n ne, a̱ma rá̱n. Ate ndotenan che ca̱hmá có Chidá che ndedevahn ye u, cahnevi ye che va che chuhríhn ne, tahque ndah ca̱hco da̱ma inó, te a ca̱va che chuhríhn che cochí. 28 Chidá, ca̱hmá có ihyan: “Vá vedeyeno che dináhn nducuahn che chihquentiyon ne, ca̱va che quenda̱h yavena̱n ne.” Tuhme chenun a̱ma ndudo che chica vahchetero, che ra̱hn: ―A dín che quenda̱h yavená̱n. Ma̱n ne, dín che quenda̱h yavená̱n ta̱ma yune. 29 Chihnevan ihyan che chenun ye min, ne na̱hn ye ne, ra̱hn ye che chine da̱ve. Na̱hn tun ye ne, ra̱hn ye te co a̱ma ángel ya̱hve ye Dihvo vo. 30 Tuhme ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan chahn: ―Ndudo che chihnevan nchuhn ne, a ca̱va ma̱n ne, ndiyu ca̱va u. 31 A nda̱ ura che cuhnde ca̱de yahn ihyan iyehnse, ne chundah, sa̱hn min che rihquentiyon se iyehnse ne, nda̱hco ndiya Dendiohs sa̱hn. 32 Cuedevano nchuhn te cuahn che conan yá̱h, dín che cotahno ihyan numachahte iyehnse u. 33 Che tihca̱ ra̱hn ye ne, ra̱hn ye nduhca̱ che va che coh ye. 34 Ra̱hn ihyan chahn ri ye ihyan: ―A devano nuhn te na̱n Ndudo yahn Dendiohs ne, a ndirun che ihyan che a va ca̱de che chi ye ndedevahn ye ihyan iyehnse ne, hua nda̱ ro che cuihno vederihquentiyon yahn ye. ¿Ta̱ca̱ che ra̱hn ne che ndih che rinduco ne nducoya̱ca ihyan, conan ya̱h ne? ¿Duh ndih tuhme ne? 35 Tuhme ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan chahn: ―Conan cá te neve ro nduco nchuhn, cacuáhn nchuhn. Cuihcovan ne ndudo yáhn, ca̱va che runeca̱de cuahtechica ne, ne co ndevahn ne, te ihyan che hua runeca̱de vatechica ye ne, nde hua devano ye ti nda̱ ti tuno ye. 36 Cuitahno nchuhn u, numanahn che quenán nduco ne, ca̱va che co ne ihyan runeca̱de. Chihno ra̱hn Dihvo vo chemin ne, chihcoma̱n ye ihyan chahn, ne cuahn ye.
Deh cuande che hua ritahno ihyan nación yahn Israel Dihvo vo Jesucristo
37 Andahre a̱ma din Dihvo vo vederihno va̱n ihyan chahn ne, hua chitahno ye ihyan. 38 Hua chitahno ye, te va che conahn nduco ye, nduhca̱ che dirun ihyan profeta Isaías tuhca̱: Dihvé, neve cuahn ra ihyan che ritahno ye ndudo che rahndudo nuhn.Neve cuahn ra ihyan che tumacadino ye vederihquentiyon yahn ne. 39 Tihca̱ chi che hua chi chitahno ihyan chahn. Namin dirun ihyan profeta Isaías tuhca̱: 40 Dendiohs ne, deche ye ndutina̱n ihyan chahn ma̱n, din cheche ye chedave yahn ye ma̱n, ca̱va che hua nchana̱n ye ma̱n, hua conahn ye ma̱n,ne hua cotahno ye Dihvo vo, ndevahn ye. 41 Tihca̱ dirun ihyan profeta Isaías yahn vederihquentiyon chahte yahn Dihvo vo, te chinahn a̱ma vederihno nduco ye, ndihchero ye vederihquentiyon min. 42 Andahre tihca̱ ne, a̱ma ya̱hn ihyan nación yahn Israel chitahno ye Dihvo vo. Nde sa̱hn ndina̱n chahn, chitahno neve se. Ate hua chihco ro se che ritahno se ihyan, yahn che va̱h se che cahnevi sa̱hn fariseo chahn vederihquentiyon yahn se chete ya̱co. 43 Hua chihco ro se che ritahno se Dihvo vo, te tahque renan ino se che quenda̱h yavena̱n se na̱n ihyan iyehnse che co na̱n Dendiohs.
Ihyan che hua rihcovan ye ndudo yahn Dihvo vo Jesucristo ne, va che conda ye
44 A̱ma yune cuahn che rahndudo Dihvo vo ne, a̱ma dito ra̱hn ye: ―Ihyan che ritahno ye u ne, namin ritahno ye Dendiohs Chida, ihyan min che dechuh ye u. 45 Ihyan che rendihche ye u ne, retumacadino ye ta̱ca̱ ihyan min. 46 U ne, ndá̱ muhn iyehnse, ricuáhn Ndudo yahn Dendiohs, ca̱va che ihyan che cotahno ye u ne, ndevahn ye, ne runeca̱de cuahtenan ye. 47 Ate ihyan che rihnevan ye ndudo yáhn, ne hua redinahn ye ne, ndiyu che nahn má̱n che dín castigo ihyan, te ndá̱ ca̱va che ndedeváhn ihyan iyehnse, ndiyu dema̱n che dín castigo ihyan. 48 Ihyan che raconda̱h veda̱me ye u, ne hua rihcovan ye ndudo yáhn ne, va che co ye castigo ro che cuihno iyehnse, tunoca che hua dinahn ye ndudo che ricuáhn. 49 Tihca̱, te Dendiohs Chida, ihyan min che dechuh ye u ne, a ndudo che rihquentiyon ye che renté ma̱n, che rahndudó ma̱n, ndiyu dehtenduh che ri yeno má̱n. 50 A devanó te che rihquentiyon Chidá ne, che cuahtenan ihyan vahchetero cuahn da̱ma. Chemin che rahndudó nduhca̱ che rihquentiyon ye u.
Dihvo vo Jesucristo ne, na̱no ye ca̱h ihyan apóstol yahn ye
1 Cuahn che a ta̱ma ro ra renda che cuana̱n vihco ro yudo me ne, nducote a devano Dihvo vo che a nda̱ ro che nda̱ca ye iyehnse, ne na̱hn ye na̱n Dendiohs Chida ne, chihco ro ye nduhca̱ che a̱ma yahino ye ihyan yahn ye. 2-4 Chundah ne, a nde mena̱n ca̱hn nun se chete chedave yahn Judas Iscariote, da̱ya Simón, nduhca̱ che ndihcue ndeh se Dihvo vo. Nducote Dihvo vo ne, a devano ye che a ma̱n Dendiohs Chida nda̱hco ye nducuahn vederihquentiyon ta̱h ye ma̱n, na̱n ihyan min chica ye ma̱n, min na̱hn ye ma̱n ne, ura che chihno cheh vino ye nduco ihyan apóstol yahn ye ne, necuan ye na̱n mesa. Chehnevi ye tino tu che quenun ye, ne cheta̱h ye a̱ma toalla, chacondihco ye yutora̱n ye. 5 Namin cheta̱h ye cu che rena̱no nun ye ta̱h ye, ne chih ye nune. Tuhme cana̱n rena̱no ye ca̱h ihyan apóstol yahn ye, ne renedin cuma ye nduco toalla me. 6 Cuahn che nda̱ ye na̱n va Simón Pedro ca̱va che na̱no ye ca̱h ye ne, ra̱hn ihyan min ri ye ihyan: ―Dihvé, ¿ta̱ca̱ che ndih na̱no ne cá̱h ne? 7 Ndahconan Dihvo vo, ne ra̱hn ye ri ye ihyan: ―Ma̱n ne, hua renehn deh conahn che tihca̱ redín, ate adive ne, conehn. 8 Ate ra̱hn Simón Pedro ri ye Dihvo vo: ―U ne, hua nda̱ ro che na̱no ne cá̱h. Ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan: ―Ndete che hua na̱nó cah ne, ametah din cuandé di va̱n ihyan yáhn. 9 Ra̱hn Simón Pedro ri ye Dihvo vo: ―Dihvé, ndete che tihca̱ ne, cona̱no ne ndiyu dema̱n cá̱h, te namin cona̱no ne tá̱h ma̱n, tín ma̱n. 10 Ate ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan: ―Ihyan che a dave ye ne, a de ca̱h ye rendotenan che ntu. Nchuhn ne, a dave ne, andahre hua nducoya̱ca ne. 11 Ra̱hn ye te hua dave nducoya̱ca ihyan chahn, yahn che a devano ye te a̱ma cha sa̱hn che chi cuande se va̱n ihyan chahn ndihcue ndeh se ihyan. 12 Chihno na̱no Dihvo vo ca̱h ihyan chahn ne, ndonun ye tino tu yahn ye, ne ndaconan chihnde ye na̱n mesa. Tuhme ra̱hn ye ri ye ihyan chahn: ―¿A chenahn nchuhn deh conahn che na̱nó ca̱h ne? Ca̱hmá có nchuhn deh conahn che tihca̱ na̱nó ca̱h ne. 13 Nchuhn ne, renevahnecun ne u, ra̱hn ne te a u che Dihve ne ma̱n, Ihyan Ricuahn yahn ne ma̱n, ne cua̱co che ra̱hn ne. 14 Cua cuande nchuhn. Andahre u che Dihve ne ma̱n, Ihyan Ricuahn yahn ne ma̱n, ate na̱nó ca̱h ne. Tihca̱ quenan cuma che din yahino a̱ma ta̱ma ne vih, na̱no ne ca̱h vih. 15 Chihcó ejemplo cuh ca̱va che quendi ne. 16 Cua̱co rá̱hn rí nchuhn te nde a̱ma mozo hua tahque chahte vederihquentiyon yahn se che co patrón yahn se. Namin nde a̱ma sa̱hn che rahn ntiyon hua tahque chahte vederihquentiyon yahn se che co ihyan che redechuh ye sa̱hn. 17 Ndete che chenahn nchuhn yahn ejemplo che chihcó yahn ne, ne dinahn ne ne, a̱ma ndah ro yahn ne. 18 ’Che tuhca̱ rá̱hn ne, hua ca̱va nducoya̱ca nchuhn. U ne, ndiyu che hua tumacadinó duh nduh nchuhn che tenda̱hnún nchuhn, ate va che conahn Ndudo yahn Dendiohs che a ndirun tuhca̱: “Sa̱hn che da̱ma reh da̱ma rih se nducó ne, sa̱hn min che din ta̱n se nducó.” 19 Rá̱hn rí nchuhn ndudo cuh ma̱n che ametah conahn, ca̱va che cuahn che a conahn ne, cotahno ne te a u che a va ca̱de che chí ndedeváhn ihyan iyehnse. 20 Cua̱co rá̱hn rí nchuhn te adecoduhno ihyan che nevahnecun ye ihyan che dechúh ihyan ne, a u renevahnecun ye. Me ihyan che renevahnecun ye u ne, renevahnecun ye Dendiohs Chida, ihyan min che dechuh ye u.
Dihvo vo Jesucristo ne, ra̱hn cua̱co ye te Judas va che ndihcue ndeh se ihyan
21 Chihno ra̱hn Dihvo vo chemin ne, a̱ma chi ra̱n ye, ne ra̱hn cua̱co ye: ―Cua̱co rá̱hn rí nchuhn te a̱ma cha nchuhn ndihcue ndeh ne u. 22 Ihyan apóstol chahn ne, a ndere rendihchenun ye na̱n vih, rendedecadino ye duh yahn che ra̱hn Dihvo vo. 23 A̱ma ihyan apóstol che a̱ma yahino Dihvo vo ihyan ne, da̱ma va ye nduco vih. 24 Din ta̱h Simón Pedro yahn ye, ca̱va che tumerune ye Dihvo vo duh yahn che ra̱hn ye. 25 Tuhme cuahn nda̱ ca ye na̱n Dihvo vo, ne tumerune ye ihyan: ―Dihvé, ¿duh yahn che ra̱hn ne ne? 26 Ndahconan Dihvo vo, ne ra̱hn ye ri ye ihyan: ―Deca̱hndá a̱ma ndi pa̱n, ne sa̱hn che cá̱h, cheh se ne, a sa̱hn min. Tuhme deca̱hnda Dihvo vo a̱ma ndi pa̱n, ne ca̱h ye, cheh Judas Iscariote, da̱ya Simón. 27 Ndeta̱hno che cheta̱h Judas pa̱n me ne, quenun chundah chete chedave yahn se. Tuhme ra̱hn Dihvo vo ri ye sa̱hn: ―Cha che ndihque che din ne, codin no ndeta̱hno. 28 Nde a̱ma ihyan che vate ye na̱n mesa ne, hua chenahn ye deh cuande che tihca̱ ra̱hn Dihvo vo ri ye Judas. 29 Nducote sa̱hn min ndi se tesorero yahn ihyan chahn ne, chemin che na̱hn ye ne, ndedecadino ye, te co ra̱hn Dihvo vo nduco se che cua se dehtenduh che nahn yahn vihco, o che ca̱h se tume ihyan cheva̱h. 30 Ura min ne, a man, ne cuahn che chihno cheh Judas pa̱n me ne, quenda̱h vah se cuahn se.
A̱ma vederihquentiyon ra
31 Cuahn che a chuh Judas cuahn se ne, ra̱hn Dihvo vo: ―Ma̱n ne, u che rinducó nducoya̱ca ihyan ne, na̱n dehtenduh che cuahno có ne, cuhnde ro vederihquentiyon chahte yáhn. Namin cuhnde ro vederihquentiyon chahte yahn Dendiohs. 32 Nducote u che rinducó nducoya̱ca ihyan, ca̱hco ró vederihquentiyon chahte yahn Dendiohs ne, namin Dendiohs ne, ca̱hco ro ye vederihquentiyon chahte yáhn, ne a nun cuahn ca̱hco ro ye. 33 Da̱yá che yahinó nchuhn, a te neve ro ra che quenán nduco ne. Nchuhn ne, nuhn ne u, ate anduhneca̱ che rá̱hn nduco sa̱hn ndina̱n chahn ne, tihca̱ rá̱hn nduco ne ma̱n, te na̱n che ná̱hn ne, hua co ca̱hn ne quenuhn ne u. 34 Ca̱hcó a̱ma vederihquentiyon ra ca̱va nchuhn. Chemin ne, che din yahino a̱ma ta̱ma ne vih, nduhca̱ che yahino má̱n nchuhn. 35 Ndete che din yahino a̱ma ta̱ma ne vih ne, tumacadino nducoya̱ca ihyan che ritahno ne u.
Ra̱hn Dihvo vo Jesucristo te ca̱hma Pedro te hua rendihche ye ihyan
36 Simón Pedro ne, tumerune ye Dihvo vo: ―Dihvé, ¿ti che na̱hn ne ne? Ndahconan Dihvo vo, ne ra̱hn ye ri ye ihyan: ―Na̱n che ná̱hn ne, hua co condoque u ma̱n, ate adive ne, condoque u. 37 Tuhme ra̱hn Pedro ri ye ihyan: ―Dihvé, ¿dehco che hua co conducó ndih ma̱n? te nde vá vedeyeno che ca̱hco mendá̱hn u, andahre ca̱hno ihyan u ca̱va ne. 38 Ate ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan: ―Ndere rahn che ve vedeyeno che ca̱hco mendahn di, ca̱va u. Cua̱co rá̱hn rí di te numanahn che metah cuah tuh ne, cahme ino yune te hua rendihche u.
Atena̱n che cotahno ihyan Dihvo vo Jesucristo che co cuahtenan ye na̱n Dendiohs Chida
1 ’Hua ndeh ndedecadino nchuhn. Codin chahtino ne Dendiohs. Namin codin chahtino ne u. 2 Va̱co Chidá ne, a̱ma va na̱n che cuahtenan ihyan. Ndete che hua tihca̱ ne, a ra̱hn cá rí nchuhn. Cá̱hn ca̱hcoyá̱n na̱n che cuahtenan ne. 3 Cuahn che a cháhn chihcoyá̱n na̱n che cuahtenan nchuhn ne, chi tún ndichecuá nchuhn ca̱va che cuahtenan ne da̱ma nducó na̱n che conán. 4 Nchuhn ne, a devano ne ti ná̱hn. Namin a devano ne ta̱ca̱ tuno ne min. 5 Ra̱hn Tomás ri ye Dihvo vo: ―Dihvé, nducote hua devano nuhn ti che na̱hn ne ne, nde hua codevano nuhn ta̱ca̱ che co tuno nuhn min. 6 Ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan: ―A u che retihyon yuné ihyan, a u che ricuáhn ndudo cua̱co, a u che rendedeváhn ihyan. Atena̱n ca̱va u che co cuahtenan ihyan na̱n Dendiohs Chida. 7 Ndete che a tumacadino nchuhn yahn vederihquentiyon che quenan cumá ne, namin tumacadino ne duh che Chidá. Ma̱n ne, a tumacadino ne duh che Chidá, anduhneca̱ ndete che a ndihchero ne ihyan. 8 Tuhme ra̱hn Felipe ri ye Dihvo vo: ―Dihvé, codin ne che co ndihchero nuhn Dendiohs Chida, ne nduco chemin ne, a cochahtino nuhn. 9 Ndahconan Dihvo vo, ne ra̱hn ye: ―Felipe, ametah ro che rinducó nchuhn, me ¿ta̱ca̱ che hua retumacadine yahn vederihquentiyon yáhn? Ihyan che rendihchero ye u ne, anduhneca̱ ndete che rendihchero Dendiohs Chida. Ametah deh cuande che caque u che dín che ndihchero nchuhn ihyan. 10 Che tihca̱ rahn ne, rihque ro che hua devene che u ne, rinducó Chidá, ne rinduco ma̱n ye u. Ndudo che ricuáhn nchuhn ne, ndiyu che cuande yahn má̱n, te che cuande yahn Chidá. A ihyan min che rinduco ye u, redin ye che rinahn ntiyon yahn ye. 11 Cuitahno nchuhn che u ne, rinducó Chidá, ne ma̱n ye rinduco ye u. Me ndete che hua co cotahno ne chemin che dendudo renté nduco ne ne, cuitahno ne yahn vederihno che redín. 12 Cua̱co rá̱hn rí nchuhn te ihyan che ritahno ye u ne, namin din ye vederihno nduhca̱ che redín, nde vederihno che tahque rahte din ye. Tihca̱, te u ne, ná̱hn na̱n Dendiohs Chida, 13 ne nducuahn che ca̱ca nchuhn ihyan che cuande yáhn ne, u che Da̱ya ye ne, dín che conahn nduco ne, ca̱hco ró che a̱ma chahte vederihquentiyon yahn ye. 14 U dín che conahn nduco nchuhn adecodehno che ca̱ca ne che cuande yáhn.
Ra̱hn Dihvo vo Jesucristo che dechuh ye Vaco Ndah yahn Dendiohs
15 ’Ndete che yahino nchuhn u ne, codinahn ne che rihquentiyón. 16 Nducote va che ná̱hn ne, ca̱cá favor Chidá, ne dechuh ye Vaco Ndah yahn ye conduco nchuhn cuahn da̱ma, nda̱ca vedechahtino yahn ne. A Vaco Ndah yahn ye redin che renahn ihyan cha che cua̱co. 17 Ihyan nunde ne, hua co conduco Vaco Ndah yahn Dendiohs ihyan, te hua retumacadino ye vederihquentiyon yahn. Ate nchuhn ne, retumacadino ne, te rinduco Vaco ye nchuhn, ne conun nchuhn cuahn da̱ma. 18 Hua a̱ma yune ca̱hcomá̱n nchuhn, te ndaconan conducó nchuhn. 19 Cuihno neve ro ne, ametah ndaconan ndihchero ihyan iyehnse u, ate nchuhn ne, tumacadino ne che quendí conducó nchuhn, ne cuahtenan ne vahchetero, te u ne, vá ca̱va ne. 20 Tuhme tumacadino ne te u ne, rinducó Chidá. Me nchuhn ne, ndichahtino ne u, ne rinducó nchuhn. 21 Ihyan che renahn ye, ne redinahn ye che rihquentiyón ne, rihco ro ye che yahino ye u. Chidá ne, yahino ye ihyan che yahino ye u, ne namin u ne, yahinó ihyan, ne rinducó ihyan. 22 A̱ma ihyan apóstol che duche ye Judas, ndiyu Judas Iscariote ne, tumerune ye Dihvo vo: ―Dihvé, ¿dehco che ra̱hn ne che conduco ne nuhn, ne hua conduco ne ihyan iyehnse ne? 23 Ndahconan Dihvo vo, ne ra̱hn ye ri ye ihyan: ―Ihyan che yahino ye u ne, redinahn ye che rihquentiyón. Ihyan chahn ne, yahino Chidá ihyan ma̱n, rinduco ye ihyan ma̱n. Namin u ne, rinducó ihyan. 24 Ihyan che hua yahino ye u ne, hua redinahn ye che rihquentiyón. Ndudo che ricuáhn nchuhn ne, a ndudo yahn Chidá, ihyan min che dechuh ye u, ndiyu ndudo yahn má̱n. 25 ’Rete cuandé nchuhn nducuahn ndudo che tuhchan numanahn che quenan cá nduco ne. 26 Ava̱ne ne, Vaco Ndah yahn Dendiohs, che dechuh ye che cuande yáhn, ca̱va che nte vedechahtino nchuhn ma̱n, conan nchuhn ma̱n ne, din che conahn nchuhn nducuahn ma̱n, ntihyon ya̱n nducuahn che te cuandé nchuhn ma̱n. 27 ’Ma̱n ne, Dendiohs conduco ye nchuhn. Dín che a̱ma nda̱hca̱ cuahtenan ne, cuahte dihn chedave yahn ne, ne chemin ne, hua co din nde a̱ma ihyan iyehnse. Hua ndeh ndedecadino nchuhn, nde huane dihya ne co. 28 A chihnevan nchuhn che rá̱hn rí nchuhn che ná̱hn, ne ndaconán conducó nchuhn. Ndete che cua̱co che yahino nchuhn u ne, nde tuno chi yeno ne che rá̱hn rí nchuhn che ná̱hn na̱n Chidá, te Ihyan min ne, tahque chahte vederihquentiyon yahn ye che co u. 29 A nde ma̱n no rá̱hn rí nchuhn, ca̱va che cuahn che a conahn ne, cotahno ne che a na̱n ihyan min che ná̱hn. 30 ’Ametah tuno ura yáhn che quendi cá te cuandé nchuhn, te a cochi nino ura che conahn che nahn chundah, sa̱hn min che rihquentiyon se iyehnse cuh. Sa̱hn min ne, metah nde a̱ma vederihquentiyon yahn se ná̱n, 31 ate cuahnecún che conahn nduhca̱ che nahn se, ca̱va che codevano ihyan iyehnse che yahinó Chidá, ne redináhn che rihquentiyon ye. Ma̱n ne, ca̱co vo muhn, cuhn vo nduco nchuhn.
Ejemplo yahn dihyo uva
1 ’U ne, anduhneca̱ dihyo uva ndah. Me Chidá ne, anduhneca̱ ihyan che redin ye cuda̱do dihyo uva. 2 Dune dihyo uva che hua ri yahn ne, rihca ye. Ate dune che ri yahn ne, rihca ndudo ye ma̱n, renedin dave ye ma̱n, ca̱va che tahque co yahn. Anduhneca̱ ndete che tihca̱ redin Chidá nduco ihyan che ritahno ye u. 3 Nchuhn ne, anduhneca̱ dihyo uva che a nedin davé, tihchan ne, yahn che a chicuáhn nchuhn. 4 Cuiquendi ne cochahtino ne u, ne u ne, quendí nda cuandé nchuhn. Ndete che nda riya a̱ma dune dihyo uva ne, ametah co yahn, te ametah nda na̱n duto. Cuihco nchuhn cuda̱do ca̱va che hua cuahno co ne tihca̱. Ndete che hua quendi ne cochahtino ne u ne, co ne nduhca̱ dune dihyo uva che a metah ri ndute yahn, yahn che ametah nda na̱n duto. 5 ’U ne, anduhneca̱ duto dihyo uva. Me nchuhn ne, anduhneca̱ dune. Nchuhn che nda cuandé nchuhn, ne ndete che quendi ne cochahtino ne u ne, co ne nduhca̱ dune dihyo uva che a̱ma ri yahn. Ate che tin dema̱n nchuhn ne, hua dehva co din ne, te hua ndichahtino ne u. 6 Duh nchuhn che hua cochahtino ne u ne, cuaconda̱h veda̱mé nchuhn, co ne nduhca̱ a̱ma dune dihyo uva che a nta̱h. Dune chemin chan ne, retih, ne renedin da̱ma ihyan rihquiya̱hn ye. 7 ’Ndete che quendi nchuhn cochahtino ne u ma̱n, quendi ne dinahn ne che a chicuáhn nchuhn ma̱n ne, cuica ne deh che nahn ne, ne conahn nduco ne. 8 Chidá ne, riquenda̱h yavena̱n ye cuahn che a̱ma nda̱hca̱ redin nchuhn ntiyon. Nduco tihca̱ ne, rihco ro ne che numa cua̱co rinduco ne u. 9 Nduhca̱ che yahino Chidá u ne, tihca̱ yahinó nchuhn. Cuiquendi ne, cochahtino ne u, ne quendí din yahinó nchuhn. 10 U ne, redináhn vederihquentiyon yahn Chidá, ne cuahn da̱ma yahino ye u. Namin nchuhn ne, ndete che dinahn ne che rihquentiyón ne, quendí din yahinó nchuhn. 11 ’Tihca̱ ricuáhn nchuhn ca̱va che a̱ma co yeno ne nduhca̱ che yeno má̱n. 12 Vederihquentiyon yáhn ca̱va nchuhn ne, che din yahino a̱ma ta̱ma ne vih nduhca̱ che yahino má̱n nchuhn. 13 Vedeyahino che tahque chahte che co cuahtenan cuma ihyan ne, che ca̱hco menda̱hn ye ihyan coh ye, ndedevahn ye amigo yahn ye. 14 Nchuhn ne, amigo yáhn nchuhn, ndete che dinahn ne che rihquentiyón nchuhn. 15 Ihyan ne, hua reneca̱h cuande ye mozo yahn ye dehtenduh che redin ye. Ate nchuhn ne, amigo yáhn nchuhn. Hua rinó nchuhn nduhca̱ mozo yáhn, ne chemin che chicuáhn nchuhn nducuahn che te cuande Chidá u. 16 Ndiyu nchuhn che tenda̱hnun ne u. A má̱n che tenda̱hnún nchuhn, ne chihquentiyón nchuhn che din ne ntiyon yáhn, ntiyon min che cochihve numacuahn ro. Nduco tihca̱ ne, din Chidá che conahn nduco ne, nducuahn che ca̱ca ne ihyan che cuande yáhn. 17 Ma̱n ne, ndaconan rihquentiyón nchuhn che din yahino a̱ma ta̱ma ne vih.
Ihyan iyehnse ne, rendihche ta̱n ye Dihvo vo Jesucristo ma̱n, ihyan yahn ye ma̱n
18 ’Nchuhn ne, a devano ne che din ta̱n ihyan iyehnse nducó. Chemin che nde hua ca̱hn ino ne cuahn che din ta̱n ye nduco ne. 19 Nchuhn ne, hua da̱ma ri ne nduco ihyan nunde. Chemin che hua yahino ye nchuhn nduhca̱ che yahino ye combiero yahn ye. U ne, a tenda̱hnún nchuhn va̱n ye, ne redin ta̱n ye nduco ne, yahn che ametah da̱ma ri ne nduco ye. 20 Cueneca̱hco nchuhn ndudo che a rá̱hn rí nchuhn tuhca̱: “Nde a̱ma mozo yahn ihyan ne, hua tahque yudo se che co ma̱n ye.” Ihyan che redin ta̱n ye nducó ne, namin din ta̱n ye nduco nchuhn. Me ihyan che redinahn ye yahn ndudo che ricuáhn ne, namin nevahnecun ye ndudo che cacuahn nchuhn. 21 Va che chuhrihn nchuhn nducuahn vedeta̱n yahn ihyan, yahn che rinduco ne u. Din ta̱n ye nduco ne, te hua rendihche ye Chidá, ihyan min che dechuh ye u. 22 ’Nducote ndá̱, chicuáhn ihyan, ne hua chitahno ye ne, chemin che tahque chihta nunde yahn ye, nde na̱n che ca̱hma ye metah. 23 Ihyan che hua ri rendihche ye u ne, namin hua ri rendihche ye Chidá. 24 Vederihno che nde a̱ma ihyan hua nedin ye ne, dín va̱n ye, ate nde nduco nduh ne, rendihche ta̱n ye u ma̱n, rendihche ta̱n ye Chidá ma̱n, ne chemin che nde tahque chihta nunde yahn ye. 25 Tihca̱ va che co ca̱va che conahn ndudo yahn Dendiohs che a ndirun tuhca̱: “Andahre nde a̱ma nunde yáhn metah, ate din ta̱n ihyan nducó.” 26 ’A Vaco Ndah yahn Dendiohs che rete vedechahtino nchuhn ma̱n, che rete duto ndudo yahn ndudo ndah yahn ye ma̱n. Dechúh, ne cuahn che nda̱ ne, te duto ndudo yahn ndudo yáhn. 27 Namin nchuhn ne, ca̱h ne duto ndudo yahn ndudo yáhn, te chinduco ne u nde ro che cana̱n ntiyon yáhn.
1 ’Rete cuandé nchuhn yahn dehtenduh che cuahno co ne, ca̱va che hua nda̱ca da̱ma ne. 2 Sa̱hn ta̱n chahn ne, ndetenda̱h se nchuhn chete ya̱co, ne nda̱ ura che adecoduhno sa̱hn che ca̱hno se nchuhn ne, nde tuno ndedecadino se che a ntiyon yahn Dendiohs che redin se. 3 Tihca̱ din se, te hua rendihche se Chidá ma̱n, u ma̱n. 4 Cuahn che nda̱ ura che conahn nduco nchuhn tihca̱ ne, cueneca̱hco ne te a rá̱hn rí nchuhn.
Vederihquentiyon yahn Vaco Ndah yahn Dendiohs
’Ro mena̱n ne, hua te cuandé nchuhn yahn ndudo cuh, yahn che quenan cá muhn iyehnse nduco ne. 5 Ate ma̱n ne, ná̱hn na̱n Ihyan che dechuh ye u, ne nde a̱ma nchuhn hua retumarune ne u ti che ná̱hn. 6 Tahque ndah ne, a̱ma chi ra̱n ne che tihca̱ rá̱hn nduco ne. 7 Ra̱hn cua̱có rí nchuhn te ta̱hque ndah ca̱va ne che ná̱hn, te atena̱n nduco tihca̱ co dechúh Vaco Ndah Yahn Dendiohs, nte vedechahtino nchuhn. 8 Cuahn che nda̱ ne, din che conahn ihyan che chendihco ye nunde ma̱n, din che conahn ye che runeca̱de u ma̱n, din che conahn ye che Dendiohs ne, techeca̱de ye yahn ye, din ye castigo ihyan ma̱n. 9 Conahn ye che chendihco ye nunde yahn che hua ritahno ye u. 10 Conahn ye che runeca̱de u, te ná̱hn na̱n Chidá, nda̱cá va̱n nchuhn. 11 Conahn ye che Dendiohs ne, techeca̱de ye yahn ye, din ye castigo ihyan, te chundah, sa̱hn min che quenan cuma se vederihquentiyon muhn iyehnse ne, a techeca̱de ye yahn se, ne va che din ye castigo sa̱hn. 12 ’A̱ma va ca ndudo che cacuáhn nchuhn ate meniyon ne, hua tuno vederendedecadino yahn ne che conahn ne. 13 A Vaco Ndah yahn Dendiohs che reca̱h duto ndudo yahn ndudo ndah yahn ye. Cuahn che nda̱ ne, te cuande nchuhn yahn ndudo min. Ndiyu tin dema̱n che tihca̱ din, te a Dendiohs che rihquentiyon che tihca̱ din. Namin te cuande nchuhn nde yahn dehtenduh che coma̱n cochi che co. 14 Ndeva yavená̱n, te a vederihquentiyon yáhn che te cuande nchuhn. 15 Tihca̱, te nducuahn vederihquentiyon yahn Chidá ne, va tá̱h. Chemin che rá̱hn che Vaco Ndah yahn ye ne, a vederihquentiyon yáhn che te cuande nchuhn.
Ihyan apóstol ne, co ra̱n ye, ate adive ne, cuavi vedera̱n yahn ye, ne co yeno ye
16 ’A tah ra che quenán nduco nchuhn, te ná̱hn na̱n Dendiohs Chida. Ate adive tah cuahn ne, ndaconan ndihchero ne u. 17 Tuhme retumerune vih na̱hn ihyan apóstol chahn va̱n ma̱n ye nduco vih: ―Ra̱hn ye che cuihno neve ro ne, ametah ndihchero vo ihyan ma̱n, che adive tah cuahn ne, ndaconan ndihchero vo ihyan ma̱n, che a na̱hn ye na̱n Dendiohs Chida ma̱n. ¿Dehra conahn ne? 18 ¿Dehra conahn che ra̱hn ye che cuihno neve ro me ne? Hua renahn vo deh conahn che tihca̱ ra̱hn ye. 19 Dihvo vo ne, checadino che hua chenahn ihyan chahn, ne nahn tumerune ye ihyan. Tuhme ra̱hn ye ri ye ihyan: ―U ne, rá̱hn rí nchuhn che cuihno neve ro ne, ametah ndihchero ne u, ne adive tah cuahn ne, ndaconan ndihchero ne u. ¿A yahn chemin che a̱ma retumerune vih ne ne? 20 Cua̱co rá̱hn rí nchuhn che a̱ma co nda̱che ne, nde a̱ma cuaco ne. Numanahn min ne, ihyan nunde ne, a̱ma co yeno ye. Ate cuavi vedera̱n yahn ne, ne co yeno ne. 21 A̱ma nda̱hta, cuahn che a nda̱ ura yahn te che cuacoya̱hn te ne, ri ra̱n te, yahn che ra yah chete te. Ate cuahn che a chacoya̱hn te decua̱h yahn te ne, nde metah reneca̱hco te yahn vedeyah me, yahn che a̱ma yeno te che a va decua̱h yahn te. 22 Nduhca̱ vedera̱n min che hua rengu ne, tihca̱ vedera̱n yahn nchuhn, te cuahn che ndaconan conducó nchuhn ne, a̱ma co yeno ne, nde hua duhva co din che co ra̱n ne. 23 ’Nda̱ ro min ne, nde a̱ma na̱n dehtenduh ametah ndotenan che ca̱ca ne u che te cuandé nchuhn. Cua̱co rá̱hn rí nchuhn te nducuahn dehtenduh che nahn ne ne, co ca̱ca ne Chidá che cuande yáhn, ne din ye che conahn nduco ne. 24 Nde meniyon ne, nde a̱ma na̱n dehtenduh hua rica nchuhn Ihyan che cuande yáhn. Ma̱n ne, cuica ne nducuahn dehtenduh che nahn ne, ne din ye che conahn nduco ne, ca̱va che a̱ma co yeno ne.
Dihvo vo Jesucristo ne, nda̱hco ndiya ye ihyan nunde
25 ’Ricuáhn nchuhn dema̱n nduco ejemplo, ate nda̱ ro che ametah cacuáhn nchuhn nduco ejemplo, te tahque ndah ne, ca̱hma cua̱có có nchuhn yahn vederihquentiyon yahn Chidá. 26 Ro min ne, nducuahn dehtenduh che ca̱ca ne Dendiohs Chida che cuande yáhn ne, metah ndotenan che u ca̱cá favor ihyan che conahn nduco ne, 27 te yahino ye nchuhn, ne ma̱n ye din ye che conahn nduco ne. Yahino ye nchuhn yahn che yahino ne u ma̱n, yahn che ritahno ne che ma̱n ye dechuh ye u ma̱n. 28 U ne, chicá na̱n Dendiohs Chida, ndá̱ muhn iyehnse. Ma̱n ne, a nun nda̱cá muhn, ne na̱hn tún na̱n ye. 29 Tuhme ra̱hn ihyan apóstol yahn ye ri ye ihyan: ―Ma̱n che cua̱co ne, ra̱hn cua̱co ne nduco nuhn. Ametah nduco ejemplo rete cuande ne. 30 A ndero ndi che devano ne nducuahn dehtenduh nde hua rendotenan che ca̱ca ihyan ndih che ca̱h cuande ne ihyan. Chemin che ritahno nuhn che Dendiohs dechuh ye ndih. 31 Ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan chahn: ―Ma̱n ne, a ritahno nchuhn u numa ino ne. 32 Ate a cochi nino ura che ca̱no ne, ca̱hn muhn ca̱hn min ne, ca̱hcoma̱n ne u. Ate hua demá̱n, te nduco Dendiohs Chida u. 33 Nducuahn dehtenduh chemin chan ne, rete cuandé nchuhn ca̱va che cochahtino ne u, ne cuahte dihn chedave yahn ne. Cuedevano ne te va che chuhrihn ne, din ta̱n ihyan nunde nduco ne, ate hua dehva ra̱hco ne, te va che nda̱hco ndiyá chundah nduco ihyan yahn se.
Dihvo vo Jesucristo ne, cova̱h ye ca̱va ihyan apóstol yahn ye
1 Chihno che tihca̱ ra̱hn Dihvo vo nduco ihyan apóstol yahn ye ne, chenihyon na̱n ye na̱n ro, ne cova̱h ye tuhca̱: ―Chidá, nda̱ nino ura che va che chuhríhn. Cuendeva ne yavená̱n ca̱va che namin u ne, ndevá yavena̱n ne. 2 Tihca̱, te ndih ne, chihco ne vederihquentiyon tá̱h che ca̱hcantiyón nducoya̱ca ihyan iyehnse ma̱n, che ndedeváhn nducoya̱ca ihyan che tenda̱hnun ne che cotahno ye u, ne cuahtenan ye vahchetero numacuahn ro ma̱n. 3 Atena̱n ndih che Dendiohs, ne ihyan che nevahnecun ye ndih ma̱n, u che dechuh ne ma̱n ne, atena̱n ihyan chahn che cuahtenan ye vahchetero numacuahn ro. 4 ’U ne, ndevá yavena̱n ne muhn iyehnse. Namin dináhn ntiyon che chihquentiyon ne che dín. 5 Chidá, ma̱n ne, cuendeva ne u, ne codin ne che cuhnde ro vederihquentiyon yuhn vo nduhca̱ ro mena̱n cuahn che metah cuhnde iyehnse. 6 ’Ihyan che tenda̱hnun ne va̱n ihyan nunde ca̱va che cotahno ye u ne, a ca̱h cuandé ihyan che Dendiohs ndih. Ihyan chahn ne, ihyan yahn ne, ne din ne che chitahno ye u, nevahnecun ye ndudo ndah yahn ne. 7 Ma̱n ne, a devano ye te nducuahn vederihquentiyon che quenan cumá ne, a ndih te ne u. 8 Chicuáhn ihyan ndudo yahn ne che nda̱hco ne tá̱h, ne nevahnecun ye. A checadino ndah ye, ne chitahno ye che a ma̱n ne dechuh ne u. 9 ’Ricá ndih ca̱va ihyan chuhn che tenda̱hnun ne che cotahno ye u, te ihyan yahn ne ihyan. Ndiyu ca̱va ihyan nunde che ricá. 10 Nducoya̱ca ihyan yáhn ne, yahn ne ihyan. Namin nducoya̱ca ihyan yahn ne ne, yáhn ihyan, ne a ca̱va ihyan chahn che ndeva ihyan yavená̱n. 11 ’U ne, nda̱cá muhn iyehnse, ne nchí ca̱va che conán nduco ne. Ate ihyan chuhn ne, cuahtenan ca ye iyehnse. Chidá che va ne vahchetero, numacuahn vederihquentiyon yahn ne, codin ne cuda̱do ihyan che tenda̱hnun ne che cotahno ye u, ca̱va che a̱ma ndudo co no ye nduhca̱ uvo. 12 Numanahn che quenán muhn iyehnse nduco ihyan chuhn che tenda̱hnun ne che cotahno ye u ne, numacuahn vederihquentiyon yahn ne, dín cuda̱do ihyan. Hua chinda nde a̱ma ye, atena̱n a̱ma sa̱hn che a ndinda se, ca̱va che conahn nduhca̱ che a ndirun na̱n Ndudo yahn ne. 13 ’Ma̱n ne, nchí na̱n ne. Ate numanahn che quenan cá muhn ihyense ne, tihca̱ ricá ndih ca̱va che co yeno ihyan chuhn, nduhca̱ che yeno má̱n. 14 Chicuáhn ndudo yahn ne ihyan chuhn, ne ihyan nunde ne, rendihche ta̱n ye ihyan yahn che ametah da̱ma ri ye nduco ye, nduhca̱ che u ne, hua da̱ma rí nduco ihyan nunde. 15 Ricá ndih ca̱va ihyan chuhn. Ndiyu ca̱va che ndeta̱hno ndeva ne ihyan, ate che ndedevahn ne ihyan ta̱h chundah. 16 Nduhca̱ che ndiyu ihyan nunde u ne, namin ihyan chuhn ne, ametah da̱ma ri ye nduco ihyan nunde. 17 Numacuahn vederihquentiyon yahn Ndudo yahn ne, Ndudo min che redin che renahn ihyan cha che cua̱co ne, cuihco vih ne ihyan chuhn ca̱va ma̱n ne. 18 Nduhca̱ che te ne ntiyon u, dechuh ne u va̱n ihyan nunde ne, tihca̱ cá̱h ntiyon ihyan chuhn, dechúh ihyan va̱n ihyan nunde. 19 A ca̱va ihyan chuhn che ca̱hco mendá̱hn u cóh, ca̱va che cotahno ye ndudo ndah yahn ne, ne runeca̱de cuahtenan ye. 20 ’Ricá ndih, ndiyu dema̱n ca̱va ihyan chuhn, te namin ca̱va ihyan che cotahno ye u adive, yahn che cahnevan ye ndudo che cuahndudo ihyan chuhn. 21 Chidá, nduhca̱ u nduco ne ne, a̱ma no vederendedecadino yuhn vo ne, ricá ndih che din ne che a̱ma ndudo no co nducoya̱ca ye, cochahtino ye uvo. Nahn che a̱ma ndudo no co nducoya̱ca ye, ca̱va che cotahno ihyan iyehnse che ndih dechuh ne u. 22 Vederihquentiyon che te ne u ne, namin cá̱h ihyan chuhn, ca̱va che a̱ma ndudo no co ye, nduhca̱ che u nduco ndih ne, a̱ma no vederendedecadino yuhn vo. 23 Ndih ne, rinduco ne u, ne u ne, rinducó ihyan chuhn, ca̱va che a̱ma ndudo no co ye. Nduco tihca̱ ne, tumacadino ihyan nunde che dechuh ne u ma̱n, yahino ne ihyan chuhn nduhca̱ che yahino ne u ma̱n. 24 ’Chidá, ihyan chuhn che tenda̱hnun ne ca̱va che co nduco ye u ne, náhn che cuahtenan ye nducó na̱n che conán, ca̱va che tumacadino ye yahn vederihquentiyon che numacuahn vedeyahino yahn ne nda̱hco ne tá̱h nde ro che metah cuhnde iyehnse. 25 Chidá che va ne vahchetero, ihyan nunde ne, hua rendihche ye ndih, ate u ne, rendihché ndih. Me ihyan chuhn ne, a devano ye che ndih dechuh ne u. 26 A ca̱h cuandé ihyan chuhn yahn vederihquentiyon yahn ne, ne conduco cá ihyan, quendí ca̱h cuandé ihyan, ca̱va che, nduhca̱ che yahino ne u ne, tihca̱ din yahino ne ihyan.
Din se preso Dihvo vo Jesucristo
1 Chihno ra̱hn Dihvo vo dehtenduh che tuhchan ne, chica ye min nduco ihyan apóstol yahn ye, cuahn ye ta̱ma la̱do viche a̱ma ya che duche Cedrón. A̱ma cua̱n min ne, va ya̱hn nda̱ta, ne min chenda̱ ye nduco vih. 2 Judas, sa̱hn min che a rihco ca̱de se che ndihcue ndeh se Dihvo vo ne, namin a rendihche se min, te a̱ma ndeh yune chahn Dihvo vo nduco ihyan apóstol yahn ye. 3 Nducote a rendihche se min ne, hua chi va̱hche yahn se, ne chahn cua̱co no se na̱n che quenun Dihvo vo. Nduco se a̱ma ya̱hn sanda̱do ma̱n, policía yahn ya̱co ma̱n, che dechuh chidocuya̱n ndina̱n nduco sa̱hn fariseo. Sanda̱do chahn ma̱n, policía ma̱n ne, nda se espa̱da ma̱n, linterna ma̱n. Cuahn che a nda̱ nino sa̱hn chahn ne, 4 nducote a devano Dihvo vo nducuahn che va che cuahno co ye ne, quenda̱h ye va̱n ihyan apóstol yahn ye ne, tumerune ye sa̱hn: ―¿Duh rinuhn nchuhn ne? 5 Ndahconan sa̱hn chahn, ne ra̱hn se ri se ihyan: ―Jesús yahn ya̱n Nazaret, rinuhn nuhn.Ra̱hn ye ri ye sa̱hn: ―A u che rá̱hn nduco nchuhn. Judas, sa̱hn min che ndihcue ndeh se Dihvo vo ne, min quenun se va̱n sa̱hn chahn. 6 Cuahn che ra̱hn Dihvo vo ri ye sa̱hn chahn che a ihyan min che rinuhn se ne, chica da̱ma nducoya̱ca se, ne chera se nde ndiya̱hn. 7 Tuhme ndaconan tumerune Dihvo vo sa̱hn: ―¿Duh rinuhn nchuhn ne? Ra̱hn se ri se ihyan: ―Jesús yahn ya̱n Nazaret rinuhn nuhn. 8 Ra̱hn ye ri ye sa̱hn: ―A rá̱hn rí nchuhn te a u che rá̱hn nduco ne. Nducote u che rinuhn ne ne, cuahnecun ne che na̱hn ihyan chuhn. 9 Tihca̱ chi ca̱va che conahn nduhca̱ che ra̱hn ma̱n Dihvo vo tuhca̱: “Ihyan che tenda̱hnun Dendiohs Chida ca̱va che conduco ye u ne, hua chinda nde a̱ma ye.” 10 Simón Pedro ne, nda ye a̱ma espa̱da. Ndetenda̱h ye, ne chahn ye a̱ma sa̱hn deca̱hya yahn chidocuya̱n che tahque ndina̱n che duche se Malco, ne chaconda̱h ye revan se la̱do ta̱h cua̱co se. 11 Ate ra̱hn Dihvo vo ri ye Pedro: ―Cuentihyen ndah espa̱da tih chete va̱co. Va che chuhríhn nducuahn che a ndihco ca̱de Dendiohs Chida.
Quenda se Dihvo vo Jesucristo na̱n chidocuya̱n che tahque ndina̱n
12 Sanda̱do chahn nduco sa̱hn ndina̱n yahn se ma̱n, sa̱hn policía yahn ya̱co ma̱n ne, chi ihyo se Dihvo vo, din se preso ihyan. 13 Quenda se ihyan ndeva̱co Anás, incha̱hn ndico Caifás, chidocuya̱n che tahque ndina̱n ye nduyo min. 14 Caifás ne, a ihyan min che ra̱hn ye ri ye sa̱hn ndina̱n yahn nación yahn Israel, che tahque nda̱hca̱ che a̱ma no ihyan coh ye ca̱va nducoya̱ca ihyan nación yahn ye.
Pedro ne, ra̱hn ye te hua rendihche ye Dihvo vo Jesucristo
15 Simón Pedro nduco ta̱ma ihyan apóstol ne, cuahn ye diyahn diyahn cua̱hn na̱n cuahn Dihvo vo. Ihyan apóstol che ta̱ma me ne, a rendihche chidocuya̱n ndina̱n me ihyan, ne chemin che chi chenda̱ ye ura che nda̱ Dihvo vo, quenun ye na̱n che ri chevah va̱co chidocuya̱n ndina̱n me. 16 Ate Pedro ne, chandi ye cua̱hn chevah me. Tuhme quenda̱h ihyan apóstol che ta̱ma me, ne ya̱hve ye ta̱hn che redin cuda̱do chendevah me, ne quenda ye Pedro cua̱hn chete me. 17 Ta̱hn che redin cuda̱do chendevah me ne, tumerume te Pedro: ―¿A ndiyu nduco di rindoque ihyan ca̱h ne? Ndahconan Pedro ne, ra̱hn ye ri ye ta̱hn: ―Hua. Hua rinducó ihyan. 18 Nducote a̱ma iche vino min ne, sa̱hn deca̱hya yahn chidocuya̱n ma̱n, sa̱hn policía ma̱n, ndihco se a̱ma va̱coya̱hn, ne vatendi se reca̱h ihno se sa̱hn. Namin Pedro ne, nduco ye sa̱hn chahn, nti ye chihto va̱coya̱hn me, reca̱h ihno ye ihyan.
Chihnde ca̱de yahn Dihvo vo Jesucristo na̱n chidocuya̱n che tahque ndina̱n
19 Chicarune chidocuya̱n che tahque ndina̱n me Dihvo vo, duh nduh ihyan che rinduco ye ihyan ma̱n, deh che ricuahn ye ma̱n. 20 Ra̱hn Dihvo vo ri ye chidocuya̱n me: ―U ne, cuahn da̱ma chicuáhn va̱n nducoya̱ca ihyan, chete ya̱co chahte ma̱n, ya̱co ca̱hya ma̱n, na̱n che rendo da̱ma nducoya̱ca ihyan nación yahn Israel. Dehve chicuáhn cua̱hn ma̱n cua̱hn ndeh. 21 Ndotenan che u ca̱carune ne ne, cuicarune ne ihyan che chicuáhn. Ihyan chahn ca̱hma ye co ye ndih deh che chicuáhn ihyan. 22 Cuahn che tihca̱ ra̱hn Dihvo ne, chahn a̱ma sa̱hn policía yahn ya̱co va̱cona̱n ye, ne ra̱hn se ri se ihyan: ―¿Dehco che tihca̱ ndahconen yahn chidocuya̱n ndina̱n? 23 Ra̱hn Dihvo vo ri ye sa̱hn: ―Ndete che hua tihca̱ che rá̱hn ne, cahme ti quenan che hua nda̱hca̱ rá̱hn. Ate ndete che nda̱hca̱ rá̱hn ne, hua nda̱hca̱ din che chehn u. 24 Tuhme ndedechuh Anás Dihvo vo, nchiche ihyo ye, ta̱h Caifás, chidocuya̱n che tahque ndina̱n.
Ndaconan ra̱hn Pedro che hua rendihche ye Dihvo vo Jesucristo
25 Numanahn min ne, nti Pedro reca̱h ihno ye ihyan chihto va̱coya̱hn, ne tumerune sa̱hn che chenun min ihyan: ―¿A ndiyu nduco di rindoque ihyan ca̱h ne? Ndahconan Pedro yahn se: ―Hua. Hua rinducó ihyan. 26 Tuhme a̱ma sa̱hn deca̱hya yahn chidocuya̱n che tahque ndina̱n, sa̱hn vih sa̱hn che chaconda̱h Pedro revan me ne, ra̱hn se ri se Pedro: ―¿Ta̱ca̱ hua? te u ne, ndihcheró di nduco ye min va̱n ya̱hn nda̱ta me. 27 Ndaconan ra̱hn Pedro che hua rendihche ye Dihvo vo, ne ura min cah tuh.
Quenda se Dihvo vo Jesucristo na̱n Pila̱to
28 Tuhme quenda sa̱hn ndina̱n chahn Dihvo vo, chica se va̱co Caifás, ne nda̱ se nduco ye na̱n pala̱cio yahn gobernador. Ura min ne, a chi dave. Sa̱hn chahn ne, hua chenda̱ se chete pala̱cio me, te ra̱hco se te ca̱hnda yahn se, ne hua co conduco se, ro yudo me. 29 Nducote hua chenda̱ se ne, quenda̱h Pila̱to, ne tumerune se sa̱hn: ―¿Deh yahn che rica nunde nchuhn yahn ihyan cuh ne? 30 Ndahconan sa̱hn chahn, ne ra̱hn se: ―A che a duhtuno ihyan sa̱hn tih, ne chemin che checu nuhn sa̱hn ta̱h ne. 31 Tuhme ra̱hn Pila̱to ri se sa̱hn chahn: ―Cuiquenda nchuhn ihyan, cotecheca̱de ma̱n ne yahn ye nduhca̱ che rihquentiyon ley yahn ne.Ndahconan sa̱hn chahn, ne ra̱hn se: ―Ate nuhn ihyan nación yahn Israel ne, metah vederihquentiyon yahn nuhn ca̱va che ca̱hno nuhn ihyan. 32 Nduco tihca̱ ne, cana̱n chinahn che ra̱hn Dihvo vo nduhca̱ che va che ca̱hno se ihyan. 33 Ndaconan ndonda̱ Pila̱to chete pala̱cio, ne cah se Dihvo vo, tumerune se ihyan: ―¿A ndih che Rey yahn ihyan nación yahn Israel ne? 34 Ra̱hn Dihvo vo ri ye sa̱hn: ―¿A che rendedecadine man che tihca̱ retumerone, o a ihyan ra̱hn ye ri ye di ne? 35 Ndahconan Pila̱to, ne ra̱hn se: ―U ne, ndiyu ihyan nación yahn Israel u. Sa̱hn nación yahn ne ma̱n, chidocuya̱n ndina̱n ma̱n, checu se ndih tá̱h. ¿Deh din ne ne? 36 Tuhme ra̱hn Dihvo vo ri ye sa̱hn: ―Ndiyu iyehnse cuh che rihquentiyón. Chemin che ihyan che rinduco ye u ne, hua cuhn ye ca̱va che ndedevahn ye u ta̱h sa̱hn sih. 37 Ra̱hn Pila̱to ri se ihyan: ―¿A Rey ndih tuhme ne? Ndahconan ye, ne ra̱hn ye ri ye sa̱hn: ―Rey u, nduhca̱ che rahn. U ne, ndá̱ iyehnse cuh, chihndeyá̱n, ca̱va che cuahndudó ndudo cua̱co. Nducoya̱ca ihyan che renevahnecun ye ndudo cua̱co ne, rihcovan ye che rahndudó. 38 Ra̱hn Pila̱to ri se ihyan: ―¿Deh ndudo cua̱co che tihca̱ ra̱hn ne yahn ne?
Chihco ca̱de se che ca̱hno se Dihvo vo Jesucristo
Chihno ra̱hn Pila̱to chemin ne, quenda̱h se ta̱ma yune, ne ra̱hn se ri se sa̱hn ndina̱n chahn: ―Ihyan cuh ne, nde a̱ma nunde yahn ye metah. 39 Nchuhn ne, va costumbre yahn ne che nta̱hté adecoduhno preso che nahn ne vihco ro yudo. ¿A nahn ne che nta̱hté ihyan cuh che Rey yahn ne ne? 40 Tuhme ndaconan cah sa̱hn chahn: ―¡Sa̱hn tih ne, hua! ¡Cuenta̱hte ne Barrabás! Me Barrabás ne, a̱ma sa̱hn duco.
1 Tuhme chihquentiyon Pila̱to che chahn sanda̱do Dihvo vo. 2 Sanda̱do chahn ne, dendah se a̱ma corona ya̱n, tihyon se tin Dihvo vo, ne tihyon se a̱ma tino mora̱do ihyan, nduhca̱ tino che rahtenun rey. 3 Chihno min ne, ndo da̱ma se na̱n ye, ne redin ca̱ se che rendeva se yavena̱n ye. Rah se: ―¡Ndeva vo yavena̱n Rey yahn ihyan nación yahn Israel! Namin chahn se va̱cona̱n ye. 4 Quenda̱h tun Pila̱to, ne ra̱hn se ri se sa̱hn ndina̱n chahn: ―Condihche nchuhn. Ndetendá̱h ihyan meniyon ca̱va che codevano ne te metah nde a̱ma nunde yahn ye. 5 Quenda̱h Dihvo vo, quenun tin ye corona ya̱n me ma̱n, quenun ye tino mora̱do me ma̱n. Tuhme ra̱hn Pila̱to ri se sa̱hn chahn: ―¡Nga̱ ye! ¡Condihchero nchuhn ihyan! 6 Cuahn che ndihchero chidocuya̱n ndina̱n chahn ma̱n, sa̱hn policía ma̱n, Dihvo vo ne, numacuahn vedeta̱n cah se: ―¡Cuaconahn ya̱h ne sa̱hn! ¡Cuaconahn ya̱h ne sa̱hn! Ra̱hn Pila̱to ri se sa̱hn: ―Cuiquenda ma̱n nchuhn ihyan, cuaconahn ya̱h ne ihyan, te u ne, a techeca̱dé yahn ye, ne a devanó te metah nde a̱ma nunde yahn ye. 7 Ndahconan sa̱hn chahn, ne ra̱hn se ri se Pila̱to: ―Sa̱hn tih ne, va che coh se, te tihca̱ rihquentiyon ley yahn nuhn yahn che ra̱hn se che Da̱ya Dendiohs sa̱hn. 8 Cuahn chihnevan Pila̱to che tihca̱ ra̱hn sa̱hn chahn ne, nde tahque dihya se chi. 9 Ndaconan ndonda̱ se chete pala̱cio yahn se, ne tumerune se Dihvo vo: ―¿Ti ya̱n va̱co ne ne? Ate Dihvo vo ne, nde hua ndahconan ye yahn se. 10 Tuhme ra̱hn se ri se ihyan: ―¿Dehco che hua rendahconan ne yáhn? ¿A hua devano ne te va vederihquentiyon yáhn? Co nda̱hcó libre ndih ndete che náhn. Namin co ca̱hcantiyón che conan ya̱h ne. 11 Ndahconan Dihvo vo, ne ra̱hn ye ri ye sa̱hn: ―Nde a̱ma vederihquentiyon, hua co conan come ná̱n, ndete che Dendiohs hua te ye di. Chemin che sa̱hn che checu se u tah ne, tahque chendihco se nunde che co di. 12 A nde ura min rinuhn ino Pila̱to ta̱ca̱ co nda̱hco se libre Dihvo vo, ate sa̱hn ndina̱n chahn ne, cah se yahn se: ―Ndete che nda̱hco ne libre sa̱hn tih ne, ¡hua amigo yahn ne emperador ndih! te adecoduhno ihyan che nahn co ye rey ne, redin va̱hche ye yahn ye. 13 Cuahn che chihnevan Pila̱to che tihca̱ ra̱hn sa̱hn chahn ne, chihquentiyon se che ndiquenda̱h Dihvo vo, ne chihnde se na̱n che retecheca̱de se, na̱n che duche Gabata che deva̱co hebreo, che conahn tuhca̱: “Na̱n Che Chenun Tu.” 14 Ura min ne, ri tenduh na̱n ma̱hn ya̱hn, ne a ta̱ma ro me che ro yudo. Tuhme ra̱hn Pila̱to ri se sa̱hn ndina̱n chahn: ―¡Nga̱ Rey yahn nchuhn! 15 Ate sa̱hn chahn ne, rah se: ―¡Cuedecuihno ne sa̱hn! ¡Cuedecuihno ne sa̱hn! ¡Cuaconahn ya̱h ne sa̱hn! Ra̱hn Pila̱to ri se sa̱hn chahn: ―¿Ta̱ca̱ che cuaconahn yá̱h Rey yahn ne? Ate sa̱hn chicocuya̱n ndina̱n chahn ne, ndahconan se, ne ra̱hn se ri se Pila̱to: ―Nuhn ne, atena̱n emperador che rey yahn nuhn. 16 Nduco ndudo che tihca̱ ra̱hn se ne, nda̱hco Pila̱to Dihvo vo ta̱h se ca̱va che conan ya̱h ye, ne quenda se ihyan.
Chaconahn ya̱h se Dihvo vo Jesuchristo
17 Quenda se Dihvo vo, ne quenda ye cruz na̱n che va che conan ya̱h ye, cuahn ye a̱ma cua̱n na̱n che duche Cuete Ine Tin Tena̱hn, ne che deva̱co hebreo ne, duche Gólgota. 18 Min chaconahn ya̱h se Dihvo vo da̱ma nduco o se, a̱ma se a̱ma a̱ma la̱do chihto na̱n ye. 19 Dirun Pila̱to a̱ma letrero, ne chihquentiyon se che quenan tin cruz. Ndirun tuhca̱: “Ihyan cuh che Jesús yahn ya̱n Nazaret, Rey yahn ihyan nación yahn Israel.” 20 A̱ma ya̱hn sa̱hn nación yahn Israel ndihchenan se che tihca̱ ndirun, te na̱n che chaconahn ya̱h se Dihvo vo ne, nino viya̱n me. Letrero me ne, ndirun deva̱co hebreo ma̱n, griego ma̱n, latín ma̱n. 21 Chidocuya̱n ndina̱n chahn ne, ra̱hn se ri se Pila̱to: ―Hua nda̱hca̱ che dirun ne “Rey yahn ihyan nación yahn Israel.” Tahque ndah ne, codirun ne “Ihyan cuh ne, ra̱hn ye che ma̱n ye che Rey yahn ihyan nación yahn Israel.” 22 Ate Pila̱to ne, ra̱hn se ri se sa̱hn: ―Che dirún ne, a tihca̱ conan, ametah nda̱hcorún. 23 Cuahn che a chihno chaconahn ya̱h sanda̱do chahn Dihvo vo ne, cahn ma̱hn se tino yahn ye va̱n cun se. Namin cheta̱h se cahteca tu yahn ye, ne nducote chemin ne, hua nta̱hyon te ndiya ne, 24-25 chemin che ra̱hn se nduco vih: ―Tahque ndah ne, hua ndeh vo, ne tenda̱h vo suerte yuhn vo ca̱va che cadino vo cha uvo che quenda̱h yuhn vo che co yuhn vo.Tihca̱ din se, ne chinahn nduhca̱ che ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs tuhca̱: “Cahn ma̱hn se tino yáhn nduco vih, ne tenda̱h se suerte cha sa̱hn quenda̱h yahn se che co yahn se tino tu yáhn.” Chihto cruz na̱n che quenan ya̱h Dihvo vo ne, nti chaco ye ma̱n, coh chaco ye María, nda̱hta yahn Cleofas ma̱n, María yahn ya̱n Magdala ma̱n. 26 Cuahn che ndihchero Dihvo vo chaco ye ma̱n, a̱ma ihyan apóstol, ihyan min che a̱ma din yahino ye ma̱n, che vatendi ye min ne, ra̱hn ye ri ye chaco ye: ―Chacó, nga̱ da̱ya ne, nti se ta̱n. 27 Namin ra̱hn ye ri ye ihyan apóstol me: ―Nga̱ cheque, nti ye ta̱n.Nde ro min ndeva ihyan apóstol min chaco Dihvo vo ndeva̱co ye.
Chih Dihvo vo Jesucristo
28 Chihno min ne, nducote a devano Dihvo vo che a chinahn nducuahn ne, ca̱va che conan conahn nduhca̱ che a ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs ne, ra̱hn ye: ―Ya̱ca rí. 29 Va a̱ma ja̱rro min ndito vino. Tuhme chaconahn sa̱hn chahn a̱ma esponja tin a̱ma nduco che duche hisopo, ne deca̱hnda se esponja me nduco vino me, chaconahn se chende Dihvo vo. 30 Tihve ye vino me, ne ra̱hn ye: ―Ma̱n ne, a chinahn nducuahn.Tuhme chendih ye, ne chih ye.
A̱ma sanda̱do ne, terun se la̱nza ticua Dihvo vo Jesucristo
31 A ta̱ma ro me che vihco ro yudo, ne chemin che hua nahn chidocuya̱n ndina̱n chahn che cuahtendihco tena̱hn na̱n cruz ro che rahtetuhno ihyan, te a̱ma yudo ro min. Chemin che chica se Pila̱to che dechuh se sanda̱do che ca̱hn se, ndeh se ine dihma ihyan che chenan ya̱h chahn, ne ndedevah se ihyan. 32 Tuhme tahve Pila̱to sanda̱do, chahn se, ndeh se ine dihma a̱ma sa̱hn che quenan ya̱h chihto na̱n Dihvo vo. Chihno min ne, ndeh se ine dihma sa̱hn che ta̱ma me. 33 Me cuahn che chahn nda̱ se na̱n che quenan ya̱h Dihvo vo ne, ndihchero se che a ndih ye. Chemin che ametah ndeh se ine dihma ye. 34 Ate nde nduco nduh ne, ca̱h a̱ma sanda̱do la̱nza ticua ye nino van chete ye, ne quenda̱h yun ma̱n, nune ma̱n. 35 U che dirún ca̱ca cuh ne, cua̱co ndudo che dirún, te má̱n ndihcheró che tihca̱ chi. Dirún yahn ca̱va che namin nchuhn ne, cotahno ne. 36 Tihca̱ chahno chi Dihvo vo ca̱va che conahn nduhca̱ che a ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs tuhca̱: “Hua ndeh se nde a̱ma ine yahn ye.” 37 Namin chinahn nduhca̱ che a ndirun ta̱ma cua̱n na̱n Ndudo yahn Dendiohs tuhca̱: “Cuahtendi se, ndihchero se ihyan che ca̱h se la̱nza.”
Quenun Dihvo vo Jesucristo chete ya̱yan
38 Chihno min ne, a̱ma ihyan ya̱n Arimatea che duche ye José, che chitahno ye Dihvo vo cua̱hn ndeh yahn che va̱h ye chidocuya̱n ndina̱n chahn ne, chica ye Pila̱to ca̱va che ca̱h yune se che ndedevah ye Dihvo vo, quenda ye ihyan, cuhche ye ihyan. Ca̱h yune Pila̱to, ne chahn José quenda ye Dihvo vo. 39 Nicodemo, ihyan min che chahn ye vino chendihchero ye Dihvo vo ne, namin chahn ye nduco José, ne quenda ye ndico ndiche kilo nuneda̱n che ndindah nduco mirra ma̱n, áloes ma̱n. 40 Ndedevah ihyan chahn Dihvo vo, ne chacota̱hme ye nuneda̱n me tino, chahcotuma ye Dihvo vo nduhca̱ costumbre yahn ihyan nación yahn Israel che rihche ye tena̱hn. 41 Nino na̱n che nahn ya̱h se Dihvo vo ne, va a̱ma cua̱n na̱n che va ya̱hn nda̱ta. Min va a̱ma ya̱yan ra na̱n che nde a̱ma tena̱hn metah conun ye. 42 Min chaconuhn ihyan chahn Dihvo vo yahn che nino ri, te a cuana̱n ro che rahtetuhno ihyan.
Ntuche Dihvo vo Jesucristo va̱n tena̱hn
1 Ro che ndeva ndate ne, chahn María yahn ya̱n Magdala vateya̱n da̱hca, na̱n ya̱yan na̱n che quenun Dihvo vo, ne cuahn che nda̱ ye ne, a ndavi tu chahno che ndechendih chende ya̱yan me. 2 Tuhme cona̱hn ye rano ye na̱n che quenun Simón Pedro nduco ta̱ma ihyan apóstol, ihyan min che a̱ma din yahino Dihvo vo, ne ra̱hn ye ri ye ihyan chahn: ―Ndetenda̱h ihyan Dihvo vo chete ya̱yan, ne hua devano nuhn ti quenda ye ihyan. 3 Ndeta̱hno cuahn Pedro nduco ihyan apóstol che ta̱ma me na̱n ya̱yan. 4 A̱ma rano nduh che o ye cuahn ye, ate ihyan che ta̱ma me ne, tahque dito chano ye che co Pedro, ne tahque mena̱n ca nda̱ ye na̱n ya̱yan me. 5 Ndihchenun ye chete ya̱yan me, ne ndihchero ye tino che chahcotuma ihyan Dihvo vo che cheta̱ve min, ate hua chenda̱ ye. 6 Numanahn min ne, nda̱ Simón Pedro, ne chenda̱ ye chete ya̱yan me. Namin ndihchero ye tino chahn che cheta̱ve min. 7 Ava̱ne ne, tino che chacotuma tin Dihvo vo ne, ndechetive, quendite a̱ma la̱do. 8 Tuhme chenda̱ ihyan apóstol che ta̱ma me chete ya̱yan, ne ndihchero ye nduhca̱ che chi, ne chitahno ye. 9 Ro min ne, metah conahn ihyan chahn che a ndirun na̱n Ndudo yahn Dendiohs nduhca̱ che va che ntuche Dihvo vo va̱n tena̱hn. 10 Chihno min ne, ndaconan ihyan apóstol chahn na̱n che chenun ye.
Dihvo vo Jesucristo ne, chihnde ro ye na̱n María yahn ya̱n Magdala
11 Numanahn min ne, ndaconan María, ne chihnde ye chihto ya̱yan me, raco ye. Ura che raco ye ne, ndihchenun ye chete ya̱yan me, 12 ne ndihchero ye o ángel chenun ye tino cua, vate ye na̱n che chacondihte ihyan Dihvo vo. A̱ma ye cua̱hn na̱n che chi nihno tin Dihvo vo, ne ta̱ma ye ne, cua̱hn ndiya ca̱h ye. 13 Tumerune ángel chahn ihyan: ―¿Deh cuande che reque ne? Ndahconan María, ne ra̱hn ye ri ye ángel chahn: ―Racó yahn che quenda ihyan Dihvé, ne hua devanó ti chengu ye ihyan. 14 Cade chihno ra̱hn ye chemin cuahn che ndaconan ye, ne ndihchero ye Dihvo vo che nti ye min, ate hua devano ye che ihyan min. 15 Tuhme tumerune Dihvo vo ihyan, ne ra̱hn ye: ―¿Deh cuande che reque ne? ¿Duh rinohn ne? María ne, ra̱hco ye te co sa̱hn che redin cuda̱do ya̱hn nda̱ta me, ne ra̱hn ye: ―Ndete che ndih quenda ne Dihvé ne, ca̱hma ne co ne u ti chengu ne ihyan, ca̱va che cá̱hn quenguá ihyan. 16 Tuhme ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan: ―¡María! Ndaconan María, ne ra̱hn ye deva̱co yahn ye, hebreo, ri ye Dihvo vo: ―¡Raboni! ―che nahn ca̱hma Ihyan Ricuahn. 17 Ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan: ―Hua nahn tah u, te metah na̱hn na̱n va Chidá. Tahque ndah ne, cuehn ngo ihyan apóstol yáhn che ná̱hn na̱n va Chidá, ihyan min che Chida nchuhn ma̱n, Dendiohs yáhn ma̱n, Dendiohs yahn ne ma̱n. 18 Tuhme chahn María chego ye ihyan apóstol chahn che ndihchero ye Dihvo vo ma̱n, nduhca̱ che ra̱hn ye ri ye ihyan ma̱n.
Chihnde ro Dihvo vo Jesucristo na̱n ihyan apóstol yahn ye
19 A ro min no cuahn che a chi man ne, ndi da̱ma ihyan apóstol chahn, ne neneca̱hde ye vah na̱n che chenun ye yahn che va̱h ye sa̱hn ndina̱n yahn ihyan nación yahn Israel. Ura min ne, adena̱n chenda̱ Dihvo vo vah, chandi ye menda̱hn, ne ra̱hn ye: ―Dendiohs din yahino ye nchuhn. Hua dehve ra̱hco ne. 20 Chihno ra̱hn Dihvo vo chemin ne, na̱hme ye ta̱h ye na̱n che nchuh cla̱vo ma̱n, ticua ye ma̱n, ihyan chahn, ne a̱ma chi yeno ye ndihchero ye ihyan. 21 Ndaconan ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan chahn: ―Dendiohs din yahino ye nchuhn. Hua dehve ra̱hco ne. Namin ra̱hn ye ri ye ihyan chahn: ―Nduhca̱ che dechuh Chidá u ne, namin dechúh nchuhn. 22 Tuhme tivenan ye ihyan chahn, ne ra̱hn ye ri ye ihyan: ―Conun Vaco Ndah yahn Dendiohs nchuhn. 23 Ndete che nchahco ne nunde yahn adecoduhno ihyan ne, a nda̱ca ye vederenchahco. Me ndete che hua ne, a hua nda̱ca ye.
Tomás ne, chitahno ye che ntuche Dihvo vo Jesucristo cuahn che ndihchero ma̱n ye ihyan
24 A̱ma ihyan apóstol chahn che duche ye Tomás, ihyan min che nta̱hco ihyan che duche ye “Cua̱hche” ne, metah ye ro che nda̱ Dihvo vo. 25 Cuahn che nta̱ ye ne, ra̱hn ihyan chena̱hn chahn ri ye ihyan: ―A ntuche Dihvo vo. A ndihchero nuhn ihyan.Ate ra̱hn Tomás ri ye ihyan chahn: ―Atena̱n che terún ndutitá̱h ya̱hveta̱h ye na̱n che nchuh cla̱vo ma̱n, ticua ye na̱n che nchuh la̱nza ma̱n, tuhme cotahnó che a ntuche ye. 26 Chihno nine ro ne, nto da̱ma tun ihyan apóstol chahn chete a̱ma vah, ne ro min ne, nduco Tomás quenun ye min. Andahre ntude chendevah ne, chenda̱ Dihvo vo chandi ye menda̱hn, ne ra̱hn ye: ―Dendiohs din yahino ye nchuhn. Hua dehve ra̱hco ne. 27 Tuhme ra̱hn ye ri ye Tomás: ―Condihchero ya̱hvetá̱h, ne cueteron ndutitah. Namin cueteron ndutitah ticuá. Cuitehne, che a ntuché. Hua o ndedecadine. 28 Tuhme ra̱hn Tomás ri ye Dihvo vo: ―¡Ndih che Dihvé ma̱n, Dendiohs yáhn ma̱n! 29 Ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan: ―Tomás, ma̱n ne, ritehne yahn che ndihchero u. Ndah ro yahn ihyan che andahre hua rendihchero ye u, ate ritahno ye u.
Chirun ca̱ca cuh ca̱va che cotahno ihyan Dihvo vo Jesucristo
30 Dihvo vo Jesucristo ne, a̱ma ndeh na̱n ca vederihno din ye na̱n ihyan apóstol yahn ye che hua ndirun na̱n ca̱ca cuh. 31 Me nducuahn che ndirun ne, ca̱va che cotahno nchuhn che Dihvo vo Jesucristo ne, a ihyan min che a va ca̱de che chi ye ndedevahn ye ihyan iyehnse ma̱n, a ihyan min che Da̱ya Dendiohs ma̱n, ne nduco che cotahno ne ihyan ne, ndevahn ne, cuahtenan ne vahchetero numacuahn ro.
Dihvo vo Jesucristo ne, nda̱ ye na̱n chenun ndache ihyan apóstol yahn ye
1 Chihno min ne, nda̱ Dihvo vo na̱n che chenun ihyan apóstol yahn ye, chihto vine yahn Galilea nino ya̱n Tiberias. Tuhca̱ chi: 2 Nto da̱ma ihyan apóstol chahn, Simón Pedro ma̱n, Tomás, ihyan min che nta̱hco ihyan che duche ye “Cua̱hche” ma̱n, Natanael yahn ya̱n Caná, esta̱do yahn Galilea ma̱n, nduh che o sa̱hn da̱ya Zebedéo ma̱n, nduco te o ihyan apóstol ma̱n. 3 Ra̱hn Simón Pedro ri ye ihyan chahn: ―Cá̱hn cotá̱h ya̱hca.Ra̱hn ihyan chahn ri ye ihyan: ―Namin nuhn ne, ca̱hn nuhn nduco ne.Tuhme cuahn ye, ne chahtenun ye a̱ma ba̱rco che va na̱n vine me, ate numa ya̱n min ne, nde a̱ma ya̱hca hua cheta̱h ye. 4 Cuahn che a cochi ri dave ne, nda̱ Dihvo vo chihto vine me, ate ihyan apóstol chahn ne, hua nchana̱n ye che ihyan min. 5 Tuhme ra̱hn ye ri ye ihyan chahn: ―Nchuhn sa̱hn ca̱hya, ¿a hua nda̱ca ne nde a̱ma ya̱hca ne? Ndahconan ihyan chahn, ne ra̱hn ye ri ye ihyan: ―Nde a̱ma te hua nda̱ca nuhn. 6 Ra̱hn ye ri ye ihyan chahn: ―Cotihyon nchuhn ya̱na yahn ne la̱do ta̱h cua̱co ba̱rco, ne nda̱ca ne ite. Tihca̱ din ihyan chahn, ne cuahn che ndetenda̱h ye ya̱na me ne, nde hua richa ye che a̱ma ndito ya̱hca. 7 Tuhme a̱ma ihyan apóstol, ihyan min che a̱ma din yahino Dihvo vo ihyan ne, ra̱hn ye ri ye Pedro: ―¡A Dihvo vo che nda̱ ye ta̱n! Ndeta̱hno che chihnevan Simón Pedro yahn Dihvo vo ne, ndonun ye tino mena̱n yahn ye, ne ca̱ nun ye va̱n nune che ca̱hn ye na̱n che va ye. 8 Na̱n chenun ihyan apóstol chena̱hn chahn nduco chihto vine ne, ri tenduh a̱ma ciento metro. Chica̱hca ye ba̱rco me nde min, chihnda̱ ye ya̱na me, ndito ya̱hca. 9 Cuahn che ndiquenda̱h ye chete ba̱rco me ne, ndihchero ye che va a̱ma va̱coya̱hn, a̱ma chenun nducoya̱hn, ne quendudo a̱ma ya̱hca na̱n nducoya̱hn me, riyuche te. Namin va pa̱n. 10 Ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan chahn: ―Te nchuhn neve ya̱hca che cade cheta̱h ne. 11 Chenda̱ Simón Pedro chete ba̱rco me, ne chihnda̱ ye ya̱na me, ndetenda̱h ye va̱n nune. Chenun dema̱n ya̱hca rahte, ri a̱ma ciento quenan o raco ndiche ino te. Andahre a̱ma ya̱hn te, ate hua chendan ya̱na me. 12 Tuhme ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan chahn: ―Cochi nchuhn, cahdino ne. Ihyan apóstol chahn ne, a devano ye che Dihvo vo, ne chemin che nde hua chihquino ye tumerune ye ihyan duh ihyan ye. 13 Chahn nda̱ Dihvo vo, ne cheta̱h ye pa̱n me ma̱n, ya̱hca me ma̱n, ne ca̱h ye, cheh ihyan chahn. 14 A ro min chi ino yune che chendihchero Dihvo vo ihyan apóstol yahn ye cuahn che a ntuche ye va̱n tena̱hn.
Dihvo vo Jesucristo ne, ya̱hve ye Simón Pedro
15 Cuahn che a chihno cahdino ihyan chahn ne, tumerune Dihvo vo Pedro: ―Simón, da̱ya Jonás, ¿a tahque yahine u che co ihyan chuhn ne? Ndahconan Simón Pedro yahn ye: ―Ta̱ca̱ hua, Dihvé. Yahinó ndih. A ma̱n ne devano ne. Ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan: ―Tuhme ne, codin cuda̱do ihyan yáhn. 16 Ndaconan tumerune ye ihyan, chi o yune: ―Simón, da̱ya Jonás, ¿a yahine u ne? Ndahconan Pedro yahn ye: ―Ta̱ca̱ hua, Dihvé. Yahinó ndih. A ma̱n ne devano ne. Ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan: ―Tuhme ne, codin cuda̱do ihyan yáhn. 17 Ndaconan tumerune ye ihyan, chi ino yune: ―Simón, da̱ya Jonás, ¿a yahine u ne? Nducote a nde ino yune che tumerune ye Pedro ndete che a yahino ye ihyan ne, chi nda̱che ye, ne ra̱hn ye: ―Dihvé, a ma̱n ne devano ne nducuahn. A devano ne che yahinó ndih. Ra̱hn Dihvo vo ri ye ihyan: ―Tuhme ne, codin cuda̱do ihyan yáhn. 18 Cua̱co rá̱hn rí di te cuahn che deca̱hya di ne, rendonon man tino yehn, ne rehn ti che nahn cahn. Ate cuahn che a co ndico di ne, ntah reche, ne ta̱ma ca ihyan ntihyon ye tino yehn di, ne quenda ye di na̱n che hua nahn cahn. 19 Che tihca̱ ra̱hn Dihvo vo ri ye Pedro ne, conahn nduhca̱ che va che ca̱hco menda̱hn ye ihyan na̱n ntiyon yahn Dendiohs, ca̱hno se ihyan. Tuhme ra̱hn Dihvo vo ri ye Pedro: ―¡Cuindoque u! 20 Ura che cuahn ye ne, ndaconan Pedro, ne ndihchero ye che cuahn nduco ihyan apóstol min che a̱ma din yahino Dihvo vo, ihyan min che da̱ma chihnde ye nduco Dihvo vo cuahn che cheh vino ye me, ne tumerune ye duh che ndihcue ndeh ihyan. 21 Tuhme tumerune Pedro Dihvo vo: ―Dihvé, me ihyan tih ne, ¿deh co yahn ye ne? 22 Ndahconan Dihvo vo, ne ra̱hn ye ri ye ihyan: ―Ndete che u náhn che conan ye iyehnse nde ro che ndaconan chí ne, di ne, hua cuande yehn chemin. Cuindoque u. 23 Chemin che chihnde ndudo va̱n dihno vo che ihyan apóstol min ne, hua nda̱ ro che coh ye. Ate Dihvo vo ne, ndiyu che ra̱hn ye che hua coh ihyan min, te ra̱hn ye te ndete che nahn ye che conan ihyan min nde ro che chi tun ye ne, hua cuande yahn Pedro chemin. 24 A ihyan apóstol min che dirun ye ca̱ca cuh, ne a devano vo che nducuahn che dirun ye ne, cua̱co. 25 A̱ma ndeh na̱n ca dehtenduh che din Dihvo vo Jesucristo. Ndete che corun queri a̱ma na̱n dehtenduh che din ye ne, ra̱hcó te cuto libro numachahte iyehnse, nde hua tuno na̱n che conun. Tihca̱ chi.