1

1 Nok cu ma' ja' ch'ihquinak ta wo' cho wach ac'al, re' Nsakomonic Wach rino'jbal i Dios xa wilic wo' chic cho. Re're' xa wilic wo' cok ru̱c' i Dios chi k'oric eh re' riwi̱' rinimal wach rilok'il i Dios, re' wo' re' riwi̱' ru'. 2 Je' re' ajic re' Nsakomonic Wach rino'jbal i Dios, xa wilic wo' cho ru̱c' i Dios cu pan ch'iquinbal cho reh chi'nchel, 3 eh ru'um chi re' Dios xicana̱' pan k'ab ru' ritik'injic chi'nchel, re' wo' re' xtik'inic reh nic' nimal wilic chiwach k'i̱j sakom. Ma' ta nak ru'um ru', ma'xta wo' nak bih xtik'injic. 4 Re' Nsakomonic Wach rino'jbal i Dios, re' wo' re' wilic wi̱' rira'il i nic' pa' nimal wilic quic'acharic. Chi re're' rira'il cho i c'acharic, re' wo' re' nsakomonic reh i coric chiri̱j i Dios 5 je' ricab nok jeno' sakom xa risakomej chic pa̱m i k'ekom eh chi je' re', re' wilic rajawric chi rimoysjic pa̱m quino'jbal take c'acharel, to̱b ta xa riniq'uej nak chic rik'i̱j chi ripitiric risakomsjic wach ricorquilal ribiral i Dios, ma' xiban ta canar ripitiric je' ricab nok re' k'ekom ma' xiban ta canar rimoysjic wach i sakom. 6 Nok re' Nsakomonic Wach rino'jbal i Dios chalic nak chic reh ayu' wach ac'al, re' Dios xitak'a̱' cho jenaj winak Wa̱n ribihnal 7 reh chi nariyeb chi̱' chiri̱j Aj Sakomonel Wach rino'jbal i Dios. Re' Wa̱n re're' xc'ulic riyew chi̱' reh chi re' take tinamit naquibiraj rik'orbal i Aj Sakomonel Wach rino'jbal i Dios naquicojom wach chaj bih narik'orom nac'olok lok. 8 Ru̱c' aj xiban i Wa̱n re're', ra̱j rik'orom chi til re' Nsakomonic Wach rino'jbal i Dios ma' re' ta i Wa̱n, re' la' re' xtak'abjic cho chi riye'eric chi̱' chiri̱j Aj Sakomonel Wach rino'jbal i Dios. 9 Re' til Nsakomonic Wach rino'jbal i Dios eh re' nbanic chi nsakombic pa̱m quino'jbal take tinamit, re're' xc'ulic lok ayu' wach ac'al, 10 xa re' la' q'uihal queh tinamit re're' ma' xquicoj ta rehtal chi re' xwih'ic ayu' wach ac'al, re' wo' re' xtik'inic queh. 11 Naxc'acharic chi quixilac take ra̱' ri'sil cho ma' Israhel re' chiho̱j take najtir k'i̱j ru'um i Dios chi ritinami̱t take, q'uihal queh ma' xca'n ta ric'uluric chi coric. 12 Ru'um aj re' ma' xye'eric ta k'ab queh chi narik'ormojic queh chi rac'u̱n rixk'u̱n chic i Dios take. Haj cok wilic take tinamit xicojbic wach eh xquic'ul chi coric, re' take re' xiyew k'ab queh chi xk'ormojic queh chi rac'u̱n rixk'u̱n chic i Dios take. 13 Nok k'oro̱j chic quibiral chi rac'u̱n rixk'u̱n i Dios chic take, ma' xa̱j ta rik'orom chi xiban ta nak je' ricab riban jeno' winak ch'i̱l jeno' ixok chi nquituna̱b qui̱b chi c'acharic ru'um chi nca̱j jeno' quiha'lac'u̱n, xc'uluric la' chi je' re' ru'um chi re' Dios xa̱j chi xi'oquic chi rac'u̱n rixk'u̱n chic take. 14 Je' re' ajic nanik'or chi til re' Nsakomonic Wach rino'jbal i Dios xchalic china̱ ac'al wili, nwa̱j nik'orom chi re're' xasjic wo' je' ricab asjic nka'n i hoj c'acharel. Nok c'ahchi' chic chi c'acharic chi kaxilac i hoj c'acharel, re' hoj xkilow wach rilok'il ru̱c' i c'uhtunic xiban i Dios chi xa re' wo' re' i rAc'u̱n. Je' wo' xkilow wach richak'lamil xic'uhtaj chi kana̱ eh chi xa re' wo' re' i manlic laj Aj K'orol reh coric laj k'oric. 15 Re' riteheric wach ribiral re' Nsakomonic Wach rino'jbal i Dios re' k'e̱' nimal wach rajawric wilic, re're' xa nok wo' xik'or cho ribiral i Wa̱n aj kahsem ha' nok je' wili xik'or chi quiwach i tinamit ru̱c' cow laj k'oric: «Re' aj wili i winak re' xink'oric cho chiri̱j naxnik'or aweh tak chi je' wili: ‹Nok nich'ica̱b chic nicamaj i hin chi kahsanic ha', naritok'a̱b wo' ricamaj i c'acharel re' nim wach rilok'il. Nic' wach nanirak chiri̱j chi re're' k'e̱' nimal wach rilok'il chi niwach i hin? Re' wili nirak wi̱' chiri̱j: Pan ch'iquinbal cho reh chi'nchel, nok ja' ribiral ta cho wasjic i hin Wa̱n, xa wilic wo' chic cho i c'acharel re're' quinqui aweh tak, nqui Wa̱n. 16 Je' re' k'uru' re' Aj Sakomonel Wach rino'jbal i Dios re' wo' re' ncuse'senic keh eh ma' xa junpech ta kojricuse'saj xa c'ahchi' la' wo' cho chi cuse'senic maj re're' xi̱c' na̱ richak'lamil ric'uhtaj cho chi kana̱. 17 Najtir cho k'i̱j re' Moyses xa re' ti c'uhbal xye'eric reh ru'um i Dios xicana̱' cahnok rinimjic, raj la' ru̱c' i Jesus re' Pahbamaj chi K'atal K'oric ma' xa re' ta ti ric'axbal xkac'ul, je' la' wo' i coric laj k'oric xc'ulic rik'or chiri̱j i Dios 18 re' ma' hab ta wach ilinak cho wach. Haj cok wilic til xa rilow wo' wach i Dios, re' i Jesus maj xa re' wo' re' i jenaj chi rAc'u̱n i Dios eh xa wilque̱b wo' pan c'axoj i̱b chi quibil qui̱b. Ru'um aj re', nkarak chiri̱j rino'jbal i Dios maj re' Jesus xisakomej wach chi'nchel re're'. 19 Chipam take k'i̱j nok wilic i Wa̱n chi kahsanic ha', xiponic ru̱c' ju'jun take aj k'ahsem si̱ ch'i̱l take caj to'bonel, re' xitak'abjic je take cu'um aj c'amol quibe̱h tinamit ar Jerusalen eh je' wili xquik'or reh Wa̱n: «Hab wach i hat? Re' na hat K'atal K'oric k'oro̱j chi naric'ulic lok? nqui take reh. Re' Wa̱n xisakomej wach i ricamaj xchalic riban. 20 Je' re' ajic re' Wa̱n ma' xiban ta chi ma' ta nak xc'u'lunic ru̱c' i pahkanic xbanjic reh, je' la' wili xik'or queh chi rik'ororic i coric: «Ma' re' ta hin i Pahbamaj chi K'atal K'oric k'oro̱j cho ribiral, nqui queh. 21 Naxik'or queh chi je' re', je' wo' chic wili xquibiraj reh: «Hab wach hat k'uru', on re' hat i Eli̱yas re' xc'acharic cho najtir k'i̱j eh yu'na xc'ulic lok chi pe̱t be̱h chiwach i k'atal k'oric re're'? nqui take reh. —Ma'xta, nqui Wa̱n. Chiri̱j re' xquibiraj wo' chic reh chi je' wili: «Re' on nchel hat aj k'orol riC'uhbal i Dios k'oro̱j cahnok ru'um i Moyses najtir k'i̱j chi naric'ulic lok, nqui take reh. Nok re' Wa̱n xik'or wo' chic queh chi ma' re' ta re' i aj k'orol re're', re' take aj k'ahsem si̱ re're' je' wo' chic wili xquik'or: 22 «Hab wach i hat k'uru', chak'or keh reh chi re' hoj ewo' enkak'or queh take xitak'anic cho keh. Chak'or keh coric k'uru', nqui take reh. 23 Re' Wa̱n je' wili xik'or queh: «Re' raj k'orol C'uhbal i Dios Isayi̱yas ribihnal xitz'ihmbaj cho i wili: “Re' hin xnibiraj chi je' wili xk'ormojic reh jenaj winak c'ahchi' riyuk'em take tinamit ar pan ye'a̱b chik yu̱k' re' ma'xta wi̱' patanel: ‘Chak'or queh take tinamit chi curman naquicorsam wach quic'acharic je' ricab nok jeno' winak ricorsaj wach take yocyoc laj be̱h ru'um reh riponic jeno' k'atal k'oric, nqui xk'ormojic, nqui xitz'ihmbaj cho ma' Isayi̱yas. «Re' winak xik'or cho ribiral i ma' Isayi̱yas re' hin ru', nqui Wa̱n queh take aj k'ahsem si̱ re're'. 24 Chi quixilac take c'acharel tak'amaj je take ru̱c' i Wa̱n, wilic take je' ru̱c' cow laj aj niminel reh C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses. 25 Re' take re' xquik'or reh chi je' wili: «Wi ma' re' hat i Ajabe̱s Pahbamaj chi K'atal K'oric on ma' re' hat i Eli̱yas on ma' re' ta wo' hat i raj k'orol C'uhbal i Dios k'oro̱j cahnok najtir k'i̱j ru'um i Moyses chi naric'ulic lok, ra̱j rik'orom chi ma'xta awajawric eh chaj aj wa'ric k'uru' chi c'ahchi' akahsam quiha̱' take tinamit, nqui take reh. 26 Chalic Wa̱n je' wili xik'or queh: «Re' hin wilic wo' wajawric eh ru'um re' xa ru̱c' ti ha' c'ahchi' nikahsam quiha̱' take tinamit, xa re' la' chaxilac tak wilic chic jenaj c'acharel re' ma' nacoj ta tak rehtal chi 27 til nic' wo' chic na̱ rajawric chi niwach. Je' re' nok xa ta nak re' t'uch wach camanic je' ricab resmejic lok riper xijab ajabe̱s riban jeno' aj camanom, eric'ul chi wi̱n chi eniban chiwach. Coric ru', chiri̱j chic rip'uturic nicamaj i hin chi kahsanic ha', naritok'a̱b ricamaj i c'acharel nim wach rilok'il re're', xa re' la' ru' k'e̱' wo' chic niq'uic na̱ rajawric maj cu pan ch'iquinbal cho reh chi'nchel nok ja' ribiral ta wo' cho wasjic i hin, xa wilic wo' nak chic cho ru', nqui Wa̱n. 28 Chi'nchel take k'oric wili xk'ormojic cho nok kahsanic ha' riban i Wa̱n chi juntar ha' Jortan, ar chipam i ye'a̱b Weta̱nya ribihnal. 29 Je' chic ikal naxilow chi re' Jesus c'ahchi' roquic cho ru̱c', re' Wa̱n je' wili xik'or queh tinamit: «Chacoj aj tak rehtal: Re' wili i tak'amaj cho ru'um i Dios eh ru̱c' i c'acharel re're' naric'uluric je' ricab ric'ul jeno' me̱' nanc'atjic ru'um aj k'ahsem si̱ chi cuybal mahc. 30 Chiri̱j i winak tak'amaj cho wili xink'oric cho naxnik'or aweh tak chi je' wili: ‹Coric ru', chiri̱j chic rip'uturic nicamaj i hin chi kahsanic ha', naritok'a̱b ricamaj i c'acharel nim wach rilok'il re're', xa re' la' ru' k'e̱' wo' chic nimal wach rilok'il maj cu pan ch'iquinbal cho reh chi'nchel nok ja' ribiral ta wo' cho wasjic i hin, xa wilic wo' nak chic cho ru', nqui xnik'or cho aweh tak. 31 «Je' re' k'uru' wilic chic chi kaxilac i tak'amaj cho re're', re' xink'oric cho chiri̱j awu̱c' tak. Re' hat-tak ma' aweht'alim ta nak tak wach i hab wach re're' eh je' wo' nak re' i hin. Reh chi re' hat-tak wich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel eh ch'i̱l i hin nakana'bem tak wach i winak re're', re' hin c'ahchi' nibanam nicamaj ayu' chi kahsanic ha', nqui Wa̱n. 32 Je' wo' chic, re' Wa̱n xik'or wo' queh tinamit jenaj rehtalil xilow chiri̱j nic' wach na'eht'aljok wach i tak'amaj cho ru'um i Dios. Je' aj wili k'oric xik'or queh: «Re' hin til xwilow chi re' Lok' laj rUxlabal i Dios xkajic cho chi xchalic wih'ok china̱ i winak re're' je' ricab i c'ulic riban lok jenaj rexba̱. 33 Ru'um aj re', re' hin xnirak chiri̱j hab wach i winak re're' maj to̱b ta nak ma' junpech wilom wach, re' Dios re' xtak'anic wo' cho wi̱n i hin chi kahsanic ha', rik'orom wo' chic cho wi̱n chi je' wili: ‹Hab pa' wach i na̱wilom chi narichalic wih'ok i Lok' laj wUxlabal china̱, re' aj re' i tak'amaj cho wu'um. Je' re' ajic je' ricab nok re' hat na'n chi re' take tinamit nkajic quiha̱' je' wo' re' ru' naribanam chi re' take tinamit naquiniminic reh nariye'eric queh i Lok' laj Uxlabal, nqui rik'orom cho wi̱n. 34 «Je' re' ajic ru'um chi xwilow nic' wach naxmanlajic wach i k'oro̱j cho ru'um i Dios, re' hin niyew nichi̱' chi re' winak re're', re' i rAc'u̱n i Dios, nqui Wa̱n. 35 Jenaj chic k'i̱j chiri̱j ru', ar wo' ponok chipam i ye'a̱b re're', re' Wa̱n nok rihch'ilem take quib chi aj tijem i̱b chiri̱j, 36 je' wili xik'or queh quib re're' naxilow chi re' Jesus c'ahchi' riq'uic ponok ar: «Chacoj aj tak rehtal, wulu' i winak re' tak'amaj cho ru'um i Dios eh naribanam chi chi'nchel kamahc i hoj c'acharel naricuyuric ru̱c' i quimic naric'ulum je' ricab ric'ul jenaj me̱' nanc'atjic ru'um aj k'ahsem si̱, nqui Wa̱n. 37 Naxquibiraj chaj bih xik'or i Wa̱n re' caj tijinel, re' take quib chi aj tijem i̱b chiri̱j xi'oquic je chi ritahkaljic i Jesus, 38 xa re' la' naxicoj rehtal chi c'ahchi' ritahkaljic je, re' Jesus je' wili xik'or queh: «Chaj wa'ric chi c'ahchi'qui̱n atahkem tak? Chaj bih nawa̱j tak? nqui queh. Re' take re' xquic'u'lej cok i Jesus ru̱c' jenaj k'oric re' ra̱j rik'orom Ajabe̱s aj Tijinel. Je' re' nok je' wili xquik'or cok reh: «Rabih, enariban chi ekoj-oquic chi atahkaljic cu rehtal ekojponic re' wilic wi̱' apatal? nqui take reh. 39 Re' Jesus k'uru' je' wili xik'or queh: «Tare̱t, quim tak eh chawilow tak cho haj wilqui̱n chi patanic, nqui queh. Re' take quib re're' k'uru' xi'o̱j chiri̱j eh xquilow haj c'ahchi' chi patanic. Ma' xa ta xquilow haj patanic riban i Jesus, xicahnic la' wo' ru̱c' chiwach i k'i̱j re're' ru'um nok naxiponic ar ojonak chic i k'i̱j, je' na chic quejeb o̱ra reh xik'ek. 40 Re' Tirix re' richa̱k' i Simon re' ribihnej wo' chi Luch, re're' jenaj queh quib xitahkanic je reh Jesus chiri̱j chi quibiram chic i k'oric xik'or i Wa̱n. 41 Re' Tirix naxelic cho ru̱c' Jesus, re' ti Simon xponic risihc'aj chi pe̱t eh naxirak, xik'or ribiral reh chiri̱j i Mesi̱yas, re' ra̱j rik'orom, re' Pahbamaj chi K'atal K'oric. Je' aj wili xik'or reh Simon: «Re' hin ch'i̱l jenaj chic wich'i̱l xkana'bej wach i Pahbamaj chi K'atal K'oric, nqui reh. 42 Je' aj re', re' Tirix xic'am je Simon ru̱c' i Jesus. Nok wilque̱b chic chiwach, re' Jesus xa ilo̱j chic riban reh Simon je' wili xik'or reh: «Hat Simon re' hat rac'u̱n i Jonas, re' hat na̱bihnem wo' chi hat Se̱pas, nqui reh. Re' bihnal re're' jenaj wach nelic wi̱' ch'i̱l i bihnal Luch re' ra̱j rik'orom “t'uch laj abaj”. 43 Nok iq'uinak ok chic lok i k'i̱j re're' nok je' re' xik'or reh Simon, re' Jesus xasjic cho pa ra̱mna chi narojic chipam riyuk'ul i Calile̱ya, xa re' la' pe̱t xo̱j risic' i Peh eh naxirak cho je' wili xik'or reh: «Tak chiwi̱j Peh quinatahkej, nqui reh. 44 Re' Peh re're' ch'i̱l i Tirix eh ch'i̱l wo' i Luch ar Wetsa̱yra quichalic. 45 Je' re' ajic re' Peh re're' nok ribiram chic i k'oro̱j reh ru'um Jesus, xo̱j risic' i Natanahel eh je' wili xik'or reh: «Re' hin ch'i̱l take toco̱m chic wich'i̱l xkana'bej wach i Pahbamaj chi K'atal K'oric, re' tz'ihmbimaj cho ribiral chipam C'uhbal ye'o̱j reh Moyses ru'um i Ajabe̱s Dios je' wo' cu'um take aj k'orol riC'uhbal i Dios. Re' K'atal K'oric re're', re' i Jesus re' ribihnej chi “aj Nasaret” eh rac'u̱n wo' i ma' Chep, nqui reh. 46 Chalic i Natanahel je' wili xik'or reh: «Re' Jesus re' ribihnej chi “aj Nasaret”, ma'eta riban chi ar pan tinamit Nasaret enuctic cho maj ma' jeno' uctunak cho ar chi quitobjic take tinamit, nqui xik'or. Re' Peh je' wili xic'u'lej wi̱': «Quim, tak chiwi̱j eh enacoj rehtal i ricorquil c'ahchi' nik'orom aweh, nqui reh. 47 Re' Jesus nok xilow chi re' Natanahel ponic riban ru̱c' je' wili xik'or: «Chawilow tak, ayu' c'ulic lok jenaj c'acharel re' til ric'ul chi reh chi enk'ormojic chi ra̱' ri'sil cho ma' Israhel. Je' re' nik'or maj re're' xa coric wo' wach nk'oric, nqui Jesus. 48 —Nic' wach nok re' hat aweht'alim chic nino'jbal? nqui Natanahel reh Jesus. Chalic Jesus je' wili xik'or reh c'uhtbal reh chi chi'nchel reht'alim: «Cu ja' tirik'o'rej ta wo' i Peh, re' hin xa nok wo' wilom chic cho awach. Ar nak wilca̱t chi rehquen riche'lal i̱co, nqui reh. 49 Ar ajic re' Natanahel je' wili xik'or: «Ajabe̱s aj tijinel, re' po' nchel i hat rAc'u̱n i Dios re' xpahbanic cho aweh chi kaK'atal K'oric i hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel! nqui reh. 50 Re' Jesus je' wili xik'or wo' chic reh: «Re' hat xsahchic ac'ux ru̱c' xnik'or aweh chi wilom chic cho awach chi rehquen riche'lal i̱co eh ru'um re' xacoj wach chi re' hin, hin rAc'u̱n i Dios. Til nik'or aweh je' ricab naxsahchic ac'ux ru̱c' take k'oric xnik'or re're', cu wilic wo' take bano̱j naribanaric eh nachawilow take, naribanam chi k'e̱' wo' chic narisahchic ac'ux ru'um, nqui Jesus reh Natanahel. 51 Chiri̱j chic ru' xik'or wo' take k'oric wili: «Til pan coric nik'or aweh je' ricab najtir cho k'i̱j nok re' ma' Jacow xye'eric reh chi xilow jenaj ka'a̱b nkajic cho pan taxa̱j re' xcamanic queh take raj tz'e' wa̱ch i Dios chi naquikajic quijohtic chiwach, je' wo' re' chiwach johtok take k'i̱j wili nariye'eric aweh tak ru'um i Dios chi na̱wilom tak chi re' hin Ac'unbe̱s re' wilic wajawric chi quina̱ c'acharel, wilic pa nik'ab take raj tz'e' wa̱ch i Dios, re' take quikajic quijohtic chi nitobjic, nqui Jesus.

2

1 Xib ok chic k'i̱j k'o'ronak cho Jesus ru̱c' i Natanahel, xbanaric jenaj nink'i̱j reh caxarahil ar Canah pa riyuk'ul i Calile̱ya, re' yuk'umaj ponok wi̱' i Mari̱ya re' ritu̱t i Jesus. 2 Chipam aj i nink'i̱j re're', re' xyuk'unjic wo' wi̱' i Jesus ch'i̱l take ju'jun chic raj tahkanel, 3 xc'uhlic pe' cho i chiho̱j wach ha' npuhcjic pan tak nink'i̱j eh ru'um re', re' Mari̱ya xik'or reh i Jesus chi xc'uhlic riha̱' aj ehcham nink'i̱j reh chi narito'bjic ru̱c' ric'axquilal. 4 Chi je' aj re', re' Jesus je' wili xik'or reh i ritu̱t: «Mah, re' hat aweht'alim chi ma' curman ta na̱k'orom wi̱n haj wilic i nanibanam. Charak chiri̱j chi re' ri'orahil re' narirakmajic wi̱' chiri̱j hab wach i hin ma' ja' nponic ta, nqui reh. 5 Chiri̱j re', re' ritu̱t i Jesus je' wili xik'or queh take raj tz'a'anel aj ehcham nink'i̱j re're': «Wi pa' bih so' erik'or aweh tak i Jesus chanimej tak ribanjic, nqui queh. 6 Re' aj ehcham reh nink'i̱j re're' ru'um chi rinimej take tak'anic bano̱j cho najtir k'i̱j ru'um i Moyses queh take ra̱' ri'sil cho ma' Israhel chiri̱j ritz'ajaric wach take xa pa' bih jaric ra̱j tz'ajaric wach, re're' xa wilic wo' pa ripa̱t waki̱b chi nimak tak icom abaj ye'bal ha'. Chipam ju'jun chi icom re're' ric'ul je' na junik'ob (400) culc chi ha'. 7 Je' re' ajic re' Jesus naxilow take icom re're' je' wili xik'or queh take raj tz'a'anel chi' k'a̱k' i aj ehcham reh nink'i̱j: «Chac'am tak cho ha' eh chanuksaj tak take nimak tak icom wili, nqui queh. Chiri̱j chic ru' naxquinuksaj wo' chi coric take icom re're', 8 re' Jesus je' wo' chic wili xik'or queh: «Chawesaj tak cho nech' ok i ha' wilic chipam take icom re're' eh chayew tak cho reh pahbamaj chi aj ilol reh nink'i̱j reh chi naric'ram, nqui queh. Chi je' re', re' ha' nuc'jic xc'amaric wo' je reh aj ilol reh nink'i̱j, re' cok ru' ma' xk'ormojic ta reh cu'um take aj camanom haj xchalic i ha' re're' 9 to̱b ta queht'alim wo' nak haj xchalic. Je' re' k'uru' chi ma' reht'alim ta haj xchalic i ha' re're', re' pahbamaj chi aj ilol re're' naxic'raj cok i ha' re' mikcrinak chic chi ha' npuhcjic pan tak nink'i̱j, xiyuk'ej je i ac'un c'ahchi' ribanam caxa̱ra eh xik'or reh chi tare̱t xiban chi cu xam xiyew chi uc'jic i ha' re' suk ritik'injic bano̱j. 10 Re' aj wili xik'or reh: «Re' take kich katinami̱t ocronak take chi nanca'n jeno' nink'i̱j pe̱t nquiyew je queh cula̱' i ha' re' suk ritik'injic bano̱j eh nok quiyeb chic qui̱b chi suk ru̱c' i ha' re're', re' chic i ha' ma' til ta ti suk ritik'injic nquiyew je. Raj i hat ma' je' ta re' xa'n. To̱b ta wo' pe̱t xayew i ha' re' suk ritik'injic bano̱j, xacana̱' pe' nchel riye'eric chi xam i ha' re' til k'e̱' wo' chic sukquil ritik'injic bano̱j, nqui reh ac'un re're'. 11 Je' aj re' riwi̱' ru' naxip'ut ribanaric take lok' laj nawa̱l i Jesus. Re' xiban wili chipam i tinamit Canah ar pa riyuk'ul i Calile̱ya, re're' xc'uhtunic keh hoj raj tahkanel chi re' Jesus til wilic rajawric eh ru̱c' re're', re' hoj raj tahkanel xkachop riman kac'ux chiri̱j i Jesus. 12 Chiri̱j chic riwih'ic pan tinamit Canah, re' Jesus rich'i̱l i ritu̱t rich'i̱l take richa̱k' je' wo' i hoj raj tahkanel, xoj-o̱j ar chipam i tinamit Capernahum re' xojwih'ic wi̱' quib xib k'i̱j. 13 Nok xa ma' naht ta chic wilic rik'ijil i nink'i̱j Pa̱scuwa ribihnal re' nkanink'ijej wi̱' i kelbal cho hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel chipam i ti'c'axic ar Eji̱pto, re' Jesus xo̱j ar Jerusalen chi nariwih'ic chipam i nink'i̱j re're'. 14 Naxponic ar xoquic cok chi chi̱' i Lok' laj Pa̱t re' nlok'onjic wi̱' wach i Dios eh xilow nic' wach i no'jbal c'ahchi'que̱b take tinamit c'a̱y nca'n ar je' ricab c'ayanic tak ma̱s wacax, c'ayanic tak me̱', c'ayanic tak rexba̱. Je' wo' xilow i no'jbal c'ahchi'que̱b take aj ch'akol wach rehreh wach tumi̱n tz'ukulque̱b ar chi c'ahchi' quijalam wach ru̱c' i tumi̱n ncojoric chipam i Lok' laj Pa̱t re' nlok'onjic wi̱' wach i Dios. 15 Naxilow aj chi je' re' c'ahchi'que̱b ar, re' Jesus xitik'a̱' jenaj tz'uhumbal eh xesaj take lok chi tz'uhu̱m chi'nchel take aj c'a̱y wilque̱b ar. Je' wo' xesaj je take chicop c'ahchi' ric'ayjic ar eh xihilej je quitz'a̱k take aj ch'akol wach tumi̱n naxitahch'aj je quime̱xa quiwih'ic wi̱'. 16 Chiri̱j chic re' je' wili xinak take wi̱' aj c'ayem rexba̱: «Chawesaj tak je ayu' chi'nchel pa' bih nac'ayej tak. Ma̱coj tak chi c'aybal ripa̱t i wAja̱w Dios, nqui queh. 17 Naxik'or chi je' re' i Jesus, re' take raj tahkanel xc'ulic cho pan quic'ux jenaj k'oric tz'ihmbimaj chipam riC'uhbal i Dios. Re' k'oric re're' je' wili rik'or: “Re' Lok' laj Pa̱t re' nlok'onjic wi̱' wach i wAja̱w Dios til wo' chic k'e̱' rinimal rilok'il chi wi̱n eh ru'um reh rinimal wach rilok'il chi wi̱n, naribanjic chi re' hin narisacharic niwach, nqui rik'or. 18 Je' re' ajic ru'um xiban i Jesus ar chi chi̱' i lok' laj pa̱t re're', re' take c'amol quibe̱h ra̱' ri'sil cho ma' Israhel je' wili xquik'or cok reh: «Chajaric jeno' rehtalil enac'uhtaj keh c'uhtbal reh chi re' hat wilic awajawric chi quesmejic lok take aj c'a̱y wili? nqui take reh. 19 Chalic Jesus je' wili xic'u'lej take wi̱': «Re' wili rehtalil nanic'uhtam c'uhtbal aweh tak chi re' hin wilic wajawric: Nok xib ok chic k'i̱j sahchanak wach i Lok' laj Pa̱t wili re' nlok'onjic wi̱' wach i Dios, re' hin nanijohsam wo' chic cho, nqui queh. 20 Re' take c'amol be̱h re're' naxquibiraj chi je' re', je' wili xquik'or reh Jesus: «Re' nak'or i hat chi enajohsaj i lok' laj ye'a̱b wili ma' eta riban! Chacapaj, waki̱b la' chic roxc'ahl (46) cho ha̱b p'uhtunak cho ritik'injic i lok' laj pa̱t wili eh cu yu'na chi k'i̱j ma' ja' cohlsomaj ta wo' wach! Chaj ti bih awajawric i hat k'uru' chi enajohsaj chiwach xib k'i̱j? nqui take reh. Je' re' xquik'or chi ma' xquirak ta chiri̱j xik'or i Jesus 21 maj re're' naxik'or ribiral i lok' laj ye'a̱b lok'onbal reh Dios c'ahchi' rik'oric chiri̱j i riti'jolal narucsjic wo' chic cho pa ro̱x k'i̱j. 22 Ru'um aj re' naxponic i k'i̱j chi nariquimic je i Jesus wach curu̱s eh naxuctic wo' cho pa ro̱x k'i̱j chi quixilac take camnak, re' hoj raj tahkanel xc'ulic cho pan kac'ux i k'oric rik'orom cho re're' eh xkacoj wach chi manlic i k'oro̱j cahnok chipam riC'uhbal i Dios chiri̱j rucsjic i Jesus, je' wo' xkacoj wach i k'oric ribanam cho i Jesus chiri̱j i ructic. 23 Ma' cu re' ta naxuctic cho i Jesus chi quixilac take camnak xcojoric wach i k'oro̱j ru'um, wilic la' take xquicoj wach rik'orbal chiwach i nink'i̱j Pa̱scuwa ribihnal nok wilic i Jesus ar Jerusalen. Je' re' ajic nok wilic ar i Jesus, riq'uihal take tinamit xquicoj wach chi re're' wilic rajawric ru'um nok xquilow take lok' laj nawa̱l xiban chi quiwach 24 xa re' la' Jesus ma' ru'um ta reh re', xich'ica̱' ta nak ric'ux chiqui̱j take tinamit re're' maj reht'alim i quicapew-bal wilic cho pan ca̱mna 25 eh ru'um chi reht'alim chaj bih wilic cho pan ca̱mna take c'acharel, ma' curman ta chi cu jeno' chic c'acharel enk'oric reh Jesus wi holohic on ma' holohic quino'jbal.

3

1 Wih'ic jenaj winak je' ru̱c' quicomonil take cow laj aj niminel reh C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses, Nicore̱mo ribihnal. Re' Nicore̱mo re're' nim riwa'ric chi quixilac take c'amol kabe̱h i hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel. 2 Pan jenaj aj chak'ab re' Nicore̱mo xc'ulic lok ru̱c' Jesus eh je' wili xik'or reh: «Ajabe̱s aj tijinel keh, re' hoj keht'alim chi ru'um take lok' laj nawa̱l abanam, re' hat til hat ritak'anic cho i Dios chi kac'uhbaljic. Je' re' ajic keht'alim wo' chi re' Dios wilic awu̱c' maj ma' jeno' c'acharel eriban jeno' lok' laj nawa̱l wi ma' wilic i Dios ru̱c', nqui reh. 3 Chalic Jesus je' wili xic'u'lej wi̱': «Til coric nik'or chi re' xnik'or aweh ma' ra̱j ta rik'orom chi re' c'acharel cu re' ta wo' chic i ritu̱t raja̱w nariye'bic ric'acharic, ra̱j la' rik'orom chi re' Lok' laj rUxlabal i Dios nariye'bic jenaj chic ric'acharic. Ru'um aj re' xa hab wach ra̱j oquic chi rehquen rajawric i Dios chi k'atal k'oric, curman chi enye'eric ric'acharic ru'um i Lok' laj rUxlabal i Dios, nqui reh. 4 Re' Nicore̱mo je' wili xik'or reh Jesus: «Enariban chi jeno' c'acharel re' asjanak chic eh pononak rirejbil enasjic wo' chic rica'pech? Wi eriban chi je' re', ra̱j na rik'orom chi cu ewo' chic nwih'ic cho ru̱c' ritu̱t eh enye'eric wo' chic wach sakom? nqui Nicore̱mo. 5 Re' Jesus je' wo' chic wili ric'u'ljic xiban: «Til coric nik'or chi re' xnik'or aweh ma' ra̱j ta rik'orom chi re' c'acharel cu re' ta wo' chic i ritu̱t raja̱w nariye'bic ric'acharic, ra̱j la' rik'orom chi re' Lok' laj rUxlabal i Dios nariye'bic jenaj chic ric'acharic. Ru'um aj re' xa hab wach ra̱j oquic chi rehquen rajawric i Dios chi k'atal k'oric, curman chi enye'eric ric'acharic ru'um i Lok' laj rUxlabal i Dios eh je' wo' chi narisaksjic wach i ra̱mna je' ricab nsaksjic wach riti'jolal ribakil ru'um i ha'. 6 Je' aj re' nik'or maj je' ricab chi re' hoj c'acharel, hoj cac'u̱n quixk'u̱n take katu̱t kaja̱w ru'um chi re' take re' xiye'bic kac'acharic, je' wo' re' cu̱c' take nye'eric quic'acharic ru'um i Lok' laj Uxlabal, re' take re' rac'u̱n rixk'u̱n i Dios chic take ru'um reh Lok' laj Uxlabal. 7 Je' re' ajic ma' nsahchic ac'ux ru̱c' xnik'or aweh chi je' wili: Curman chi re' take c'acharel nacasjic wo' chic rica'pech. 8 «Chiri̱j chic i wili, wilic wo' jenaj chic k'oric nanibanam aweh chiqui̱j take nye'eric quic'acharic ru'um i Lok' laj Uxlabal: Re' Lok' laj Uxlabal nancamanic cu̱c' riban je' ricab i te̱w chi ma' nilmijic ta wach nanc'ulic lok on nok xa njumic chic no̱j, nqui Jesus. 9 Re' Nicore̱mo je' wo' chic wili xik'or reh Jesus: «Nic' wach riwi̱' i asjic re're'? nqui reh. 10 Re' Jesus je' wili xik'or reh: «Nicore̱mo re' hat, hat jenaj aj tijinel k'e̱' lo̱k' awa'ric chi quiwach take kich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel, nic' wach k'uru' chi ma' narak ta chiri̱j re' xnik'or aweh? 11 Re' hin til coric i c'ahchi' nik'orom aweh xa re' la' ru' to̱b ta xa c'ahchi' nik'oric chiri̱j i ye'o̱j keh chi ilmijic je' wo' chi eht'aljic, wilic aweh tak chipam acomonil, ma' nquicoj ta wach i nik'or. 12 Ru'um aj re' nicapaj i wili: Wi ma' nacoj ta tak wach i c'ahchi' nik'orom chiri̱j i xa pa' bih wilic ayu' wach ac'al, nic' aj chic wach nachacoj tak wach i k'oric eniban wi ta nak chiri̱j i wilic cho pan taxa̱j equink'oric? nqui Jesus reh Nicore̱mo. 13 Ru'um aj take k'oric xik'or i Jesus, re' hin Wa̱n nik'or chi ma' hab ta wach neht'alanic reh re' wilic cho pan taxa̱j maj ma' hab ta wach pononak cho ilbok reh chaj bih wilic ar. Re' Jesus, re' Ac'unbe̱s re' wilic rajawric chi quina̱ c'acharel, xa re' wach re' til reht'alim i wilic cho pan taxa̱j maj ma' xa re' ta chi ar xchalic naxc'ulic wih'ok ayu' wach ac'al, ar la' wo' chic xsoljic johtok eh chi je' re' xa wilic wo' cho pan taxa̱j. 14 Naxwih'ic i Jesus ayu' wach ac'al xic'ul reh je' ricab ribiral i rehtalil a̱k' xch'ilinjic wach jenaj che̱' ru'um Moyses nok c'ahchi' ric'amam quibe̱h take kama̱m kati't ar pan ye'a̱b chik yu̱k' re' ma'xta wi̱' patanel. Je' ricab rehtalil a̱k' re're', re' Jesus re' Ac'unbe̱s re' wilic rajawric chi quina̱ c'acharel xch'ilinjic wo' wach jenaj curu̱s eh je' ricab reh chi naric'ulic wo' nak chic quic'ux take kama̱m kati't curman chi re' Moyses xich'ila̱' i rehtalil a̱k' re're', curman wo' chi re' Jesus xch'ilinjic wach curu̱s 15 reh chi xa hab wach c'acharel erich'ica̱' ric'ux chiri̱j ma' eta chic nquimic chi junpech to̱b ta la' quimok je xa naric'acharic wo' chi junelic ru̱c' i Dios. 16 Je' re' k'uru' ru'um chi re' Dios k'e̱' wo' chic kojric'ax cho chi'nchel i hoj c'acharel, re're' xitak'a̱' cho ayu' wach ac'al i xa jenaj wo' ti chi rAc'u̱n chiwach, reh chi xa hab wach i c'acharel erich'ica̱' ric'ux chiri̱j ma' eta chic nquimic chi junpech naric'acharic la' chi junelic ar ru̱c' i Dios. 17 Ru̱c' aj ritak'abjic cho i rac'u̱n, re' Dios xic'uhtaj cho ric'axbal maj ma' reh ta chi riye'eric ti'c'axic chi quina̱ c'acharel xtak'abjic cho i Jesus reh la' chi narico'lem take chiwach i ti'c'axic wilic nak chi quina̱ ru'um quimahc. 18 Ru'um aj re', re' c'acharel n-niminic reh Jesus ma'xta riye'eric pan ti'c'axic. Tz'a̱b ru' i c'acharel re' ma' rinimej ta i Jesus re' xa jenaj chi rAc'u̱n i Dios, re're' xch'ukuric chic k'oric china̱ ru'um i Dios chi naric'ulum i ti'c'axic ru'um nok re' c'acharel re're' ma' choplic ta ric'ux chiri̱j i Jesus re' xa jenaj wo' ti chi rAc'u̱n i Dios. 19 Chaj wa'ric chi nch'ukuric k'oric chi quina̱ take c'acharel ru'um i Dios? Ru'um chi xa c'ahchi' wo' que̱b chi c'ahbilal take c'acharel. Ru'um re' naxc'ulic ayu' wach ac'al i Jesus chi aj sakomonel pa̱m quino'jbal, re' take c'acharel xquic'ax wach i k'ekom wilic wi̱' i quino'jbal chiwach chi re' Jesus narisakomem nak pa̱m quino'jbal 20 eh ru̱c' re're' xc'uhtunic lok wach i c'ahbilal laj capew-bal nca'n maj re' take c'ahbil quino'jbal ma' nca̱j ta wach i sakom eh ma' qui'oquic ta wo' chipam reh chi ma' eta nsakombic lok wach i c'ahbilal nca'n, 21 raj nchel take nca'n holohic laj no'jbal je' ricab ra̱j i Dios, re' take re' qui'oquic pan sakom reh chi enc'utunic lok wach chi c'ahchi'que̱b chi c'acharic je' ricab ra̱j i Dios. 22 Chiri̱j chic i k'oric xiban ru̱c' i Nicore̱mo, re' Jesus xelic je chipam i tinamit Jerusalen ch'i̱l take raj tahkanel eh xo̱j pan tak toco̱m chic ye'a̱b aj pa riyuk'ul Jure̱ya take. Chiwach take k'i̱j naxwih'ic pan tak ye'a̱b re're' ch'i̱l take raj tahkanel, re' Jesus xikahsaj quiha̱' take tinamit xiponic ru̱c' 23 je' ricab wo' c'ahchi' ribanam cho Wa̱n ar chipam i ye'a̱b Enon ribihnal re' wilic ma' naht ta je ru̱c' i jenaj chic ye'a̱b Salim ribihnal. Je' aj re' camanic c'ahchi' ribanam i Wa̱n ru'um nok yohbal wach ha' wilic ar eh chi ma'xta pe' nak bih nk'etbic pa ribe̱h reh ricamaj xikahsaj quiha̱' take tinamit quiponic ru̱c', 24 ru'um nok ma' ja' ncojoric ta nak pan che̱' ru'um Hero̱res. 25 Chiwach wo' take cho k'i̱j re're' nok cu kahsanic ha' riban i Wa̱n wilic take queh ra̱' ri'sil cho ma' Israhel xi'oquic chi wolic cu̱c' take raj tahkanel i Wa̱n chiri̱j rikahsjic quiha̱' c'ahchi' ca'nam take ra̱' ri'sil cho ma' Israhel reh chi naquicahnic chi ma'xta chic quimahc chiwach i Dios. 26 Ru'um aj re', re' take aj tahkanel re're' xi'o̱j ru̱c' i Wa̱n eh je' wili xquik'or reh: «Kaj tijinel, wilic na pan ac'ux i winak xponic awu̱c' ar chi juntar ma' laj ha' Jortan chi rikahsjic riha̱', re' xak'or wo' i hat chi xawilow chi xye'eric reh Lok' laj rUxlabal i Dios? Re' winak re're' ma' xa ta re' c'ahchi' rikahsam quiha̱' take tinamit, yohbal la' wo' wach take nquimol qui̱b ru̱c' chi rikahsjic quiha̱', nqui take reh. 27 Re' Wa̱n je' wili xic'u'lej take wi̱': «Xa re' wach Dios ntik'inic cho wach chaj bih camanic naribanam i ju'jun chi c'acharel chiwach. Je' re' nok suk chawilow tak i chaj bih c'ahchi' ribanam i Ajabe̱s re're'. 28 Je' wo' chic re' hat-tak xabiraj wo' tak chi re' hin xnik'or cho aweh tak chi re' hin ma' re' ta hin i Ajabe̱s re' Pahbamaj chi K'atal K'oric. Re' hin xa hin la' tak'amaj cho ru'um i Dios chi rik'ormojic ribiral ric'ulic lok i Pahbamaj chi K'atal K'oric re're'. 29 Je' re' k'uru' ru̱c' i nibiram chiri̱j i Ajabe̱s Jesus, re' hin k'e̱' nsukbic nic'ux ru̱c' re're' je' ricab nok k'e̱' wo' nsukbic ric'ux jeno' ac'un pa ricaxarahil jeno' chic rich q'uijol narilow chi xiban chic caxa̱ra ru̱c' rehq'ue̱n eh je' wo' chi c'uta̱j chic riban cu̱c' take rula̱' ru̱c' sukquil c'uxlis. 30 Ru̱c' aj risukquil nic'ux chiri̱j re're', re' hin nik'or wo' aweh tak i wili: Re' Jesus curman chi k'e̱' wo' chic ye'erok rilok'il eh re' hin kajok wach nilok'il, nqui xik'or i Wa̱n aj kahsem ha'. 31 Je' re' k'uru' re' rajawric i Jesus k'e̱' wo' chic nim wach ru'um chi re're' Ajabe̱s chi kana̱ i hoj chi'nchel c'acharel. Je' wo', re' Jesus ar chalanak pan taxa̱j eh ru'um re' til toco̱m chi kawach i hoj c'acharel re' xa wilco̱j wo' ayu' wach ac'al eh xa kojk'oric wo' chiri̱j i xa chaj bih nkilow ayu' wach ac'al. Ru'um aj chi ar pan taxa̱j chalanak, 32 re' Jesus nk'oric chiri̱j chaj bih ribiraj ch'i̱l chaj bih rilow cho ar ru̱c' Ajabe̱s Dios. To̱b ta chiri̱j re' nk'oric, q'uihal take c'acharel ma' nquic'ul ta i rik'or 33 eh ru̱c' nca'n re're', ma' c'ahchi' ta quic'uhtam lok chi re' Dios xa coric wo' nk'oric je' ricab ric'uhtaj lok i c'acharel nc'ulbic reh chaj bih rik'or i Jesus. 34 Je' re' ajic re' Jesus ru'um chi re' wo' Dios xtak'anic cho reh ayu' wach ac'al, re' aj re' nk'oric reh take k'oric ye'o̱j cho reh ru'um i Dios. Reh aj chi narito'bjic i Jesus, re' Dios xiyew wo' reh chi xa nariwih'ic wo' rajawric i Lok' laj Uxlabal ru̱c'. 35 Ma' xa re' ta re' xye'eric reh, ru'um la' wo' chi til k'e̱' ti' nic'rijic ru'um i Ajabe̱s Dios, xye'eric wo' reh chi nariwih'ic rajawric china̱ chi'nchel. 36 Ru'um chi re' Jesus wilic rajawric chi naribanam chi re' take c'acharel naquic'acharic chi junelic, xa hab wach k'uru' naricojbic wach chi re're' i rAc'u̱n i Dios xa na wo' ric'acharic chi junelic to̱b ta nak quimok je. Tz'a̱b ru' xa hab wach ma' ricoj ta wach i Jesus chi re're' rAc'u̱n i Dios, xa ma' re' ta ma'xta chic riye'eric ric'acharic chi junelic naquimok je, yu'na la' wo' wilic chic rijosk'il i Dios china̱.

4

1 Pan jenaj k'i̱j xponic ribiral ru̱c' Jesus chi re' take cow laj aj niminel reh C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses xquibiraj chi yohbal wach take tinamit c'ahchi' quiponic ru̱c' Jesus chi rikahsjic quiha̱' eh qui'oquic chi raj tahkanel chic take, ra̱j ru̱c' i Wa̱n ma' q'uih ta ti take quiponic chi rikahsjic quiha̱'. 2 To̱b ta wo' nak ma' re' ta i Jesus nbanic i kahsanic ha', re' la' i hoj raj tahkanel kojbanic, re' Jesus xicapaj chi tare̱t chi nakacana̱b cahnok i yuk'ul re're' ru'um i yohbal ric'am cho chi reh i ribiral nelic lok re're'. 3 Je' re' k'uru' re' Jesus xojresaj je pa riyuk'ul i Jure̱ya eh xichop wo' chic je i be̱h rimol je pa riyuk'ul i Calile̱ya. 4 Je' re' ajic ru'um chi curman chi nariq'uic ponok chipam quiyuk'ul take aj Sama̱rya 5 xiq'uic ponok chipam jenaj tinamit, Sicar ribihnal re' wilic chipam i yuk'ul re're'. Re' tinamit Sicar, ar wilic ma' naht ta ru̱c' i ye'a̱b xiyew cho i Jacow reh rac'u̱n re' Chep ribihnal. 6 Chipam i ye'a̱b re're' wilic jenaj rijulil ha' c'oto̱j cahnok najtir k'i̱j ru'um i ma' Jacow. Naxponic ar je' na cablaj o̱ra reh k'i̱j, re' Jesus xitz'uka̱' ri̱b chi chi̱' rijulil c'otoj laj ha' re're' ru'um k'e̱' xk'uhtic chi behic. 7 Nok junc'am chic ritz'uhkic ar i Jesus, xponic jenaj ixok aj Sama̱rya chi ric'amaric riha̱'. Je' re' k'uru' re' Jesus je' wili xik'or reh ixok re're': «Chacuy tu̱t chayew so' niha̱', nqui reh. 8 Naxik'or take k'oric re're' ma' wilco̱j ta nak i hoj ar maj ma' ja' kojc'ulic ta nak lok reh rilok'oric pa' bih so' keh xo̱j ka'n ar pan tinamit. 9 Je' re' ajic re' ixok re're' je' wili xik'or reh Jesus: «Re' hat, hat ra̱' ri'sil cho ma' Israhel eh re' hin, hin aj Sama̱rya. Chaj bih riwi̱' k'uru' chi napahkaj cho aha̱' wi̱n nok aweht'alim wo' nak chi ma' riban ta chi jeno' keh hoj aj Sama̱rya eriyew riha̱' jeno' ra̱' ri'sil cho ma' Israhel? nqui xik'or ixok re're'. Je' re' xik'or ru'um reht'alim nok chi kaxilac i hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel, ncojoric wach chi kojcahnic chi hoj chic aj mahc chiwach i Dios wi xkacoj jeno' quiculc take aj Sama̱rya. 10 Je' re' k'uru' re' Jesus je' wili ric'u'ljic xiban: «Til ta wo' nak aweht'alim chaj bih riyew i Dios chi si̱ eh aweht'alim ta wo' nak chi nim wach wajawric i hin re' c'ahchi' nipahkam cok so' niha̱' aweh, re' hat enak napahkaj aha̱' wi̱n eh enak niyew aweh i ha' re' riyew i c'acharic, nqui Jesus. 11 Naxibiraj ixok chi je' re' je' wili xik'or: «Ajabe̱s re' rijulil ha' c'oto̱j wili, k'e̱' chamil pa̱m eh ma'xta wo' jeno' alecbal esbal cho reh ha'. Nic' wach resmejic i ha' ena'n cho nanacapaj i hat on haj nawesan cho ha' re' nbanic chi enwih'ic nic'acharic chi junelic? 12 Ra̱j na rik'orom k'uru' chi re' hat k'e̱' wo' chic ano'jbal chiwach i kama̱m ma' Jacow chi reht'aljic haj encan kaha̱'? Je' re' nik'or maj re' kama̱m ma' Jacow xc'otbic cahnok reh rijulil ha' wili chi c'ambal riha̱' eh je' wo' chi naquic'amam quiha̱' take rac'u̱n rixk'u̱n ch'i̱l wo' nic' pa' q'uihal take quichico̱p, nqui ixok re're'. 13 Re' Jesus je' wo' chic wili xik'or reh: «Ru'um chi re' ha' wilic pan jul wili ma' eta resaj achikchi'i̱l chi junpech, re' c'acharel naruc'unic reh ha' wili xa nariwih'ic wo' richikchi'i̱l. 14 Tz'a̱b ru' i c'acharel naruq'uem reh ha' niyew i hin ma' jaruj ta chic nariwih'ic richikchi'i̱l. Je' aj re' naric'ulum maj je' ricab chi re' ha' nelic cho chipam jeno' rasbal ha' xa c'ahchi' wo' cho chi elic, je' wo' re' i ha' niyew i hin xa nariwih'ic wo' cho ru̱c' i c'acharel re're' reh chi naric'acharic chi junpech, nqui Jesus. 15 Chalic ixok re're' je' wili xik'or reh Jesus: «Chacuy Ha̱w, chayew wi̱n i ha' nak'or ribiral re're' reh chi ma' eta chic nwih'ic nichikchi'il eh xa ta wo' nak chic equinchalic c'amol ha' chipam rijulil i c'otoj ha' wili, nqui ixok re're'. 16 Re' Jesus je' wo' chic wili xik'or reh: «Yu'na hiy chak'o'rej cho abahi̱l eh chac'am cho ayu', nqui Jesus reh. 17 Re' ixok re're' je' wili xik'or: «Ay Ha̱w, chajaric nak'or i hat? Re' hin ma'xta nibahil, nqui xik'or. —Ho̱', coric xak'or chi ma'xta abahi̱l chi coric, 18 maj ho'o̱b winak iq'uinak awu̱c' eh re' wilic awu̱c' yu'na ma' re' ta wo' abahi̱l. Coric aj ru' xak'or chi ma'xta abahi̱l, nqui Jesus reh ixok re're'. 19 Ar ajic re' ixok re're' xteh so' pa̱m rino'jbal eh je' wili xik'or reh Jesus: «Re' hat, hat la' po' nchel jenaj raj k'orol riC'uhbal i Dios. 20 Chak'or wi̱n k'uru' chaj wa'ric chi re' hat-tak ra̱' ri'sil cho ma' Israhel nak'or tak chi cu ar Jerusalen curman chi narilok'onjic wach i Dios? Chaj wa'ric chi ma' eta nlok'onjic wach i Dios chipam i yu̱k' wili? Je' re' birinic niban maj re' take kama̱m kati't ayu' xca'n i lok'onic, nqui reh Jesus. 21 Re' Jesus je' wili xic'u'lej wi̱': «Tu̱t, chacoj wach chi coric i nanik'orom aweh wili: C'ulic lok reh i k'i̱j chi ma' cu re' ta chic ar pan tinamit Jerusalen naribanaric rilok'onjic wach i Dios on chi cu re' ta nak chic chipam i yu̱k' wili enbanjic chi je' re'. 22 «Cu yu'na chi k'i̱j xa re' wach hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel nkalok'ej wach i Dios chi keht'alim chi re're' i kajco'lonel. Re' hat-tak aj Sama̱rya nalok'ej wo' tak wach i Dios xa re' la' ma' aweht'alim ta tak wach i kaDios chi aj co'lonel ru'um nok xa re' wach hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel xojco'ljic ru'um. To̱b ta je' nak re' rilok'onjic wach i Dios nbanjic cu yu'na chi k'i̱j, 23 re' k'i̱j xnik'or aweh chi c'ulic lok reh, xc'ulic chic lok yu'na nok re' Lok' laj Uxlabal re' nsakomonic pa̱m quino'jbal take c'acharel reh chi naquirakam chiri̱j i coric, re' wo' re' ento'bonic queh c'acharel chi til enca'n chi coric i rilok'onjic i Dios je' ricab i lok'onic nponic chiwach chi naribanjic reh. 24 Je' re' nik'or maj re' Dios xa pan Lok' laj Uxlabal wo' wilic eh ru'um aj re', re' take quilok'onic wach curman chi enquilok'ej wach chi to'bomaj take ru'um i Lok' laj Uxlabal reh chi re're' enc'utunic reh i coric laj lok'onic, nqui Jesus. 25 Chalic ixok re're' naxk'oric chiri̱j i Mesi̱yas re' ra̱j rik'orom re' Ripahba̱b i Dios chi K'atal K'oric, je' wili xik'or reh Jesus: «Re' hin weht'alim chi naric'ulic lok i Pahbamaj chi K'atal K'oric. Nac'olok lok ru', re're' narisakomonic wach keh chi'nchel chaj bih c'ahchi' ak'orom i hat, nqui ixok re're'. 26 Re' Jesus je' wo' chic wili xik'or reh: «Re' nak'or i hat re're', re' aj hin ru' re' c'ahchi'qui̱n chi c'uta̱j awu̱c' yu'na, nqui xik'or reh. 27 Je' re' c'ahchi' rik'orom reh naxoj-o̱j c'olok i hoj raj tahkanel. Naxkilow chi c'uta̱j riban ru̱c' ixok re're', re' hoj xsahchic kac'ux chi re' kaj tijinel c'ahchi' chi c'uta̱j ru̱c' jenaj ixok, xa re' la' ru'um chi nkayohbalej wach ma' hab ta wo' wach keh xbirinic ta nak reh Jesus chi je' wili: «Chaj bih nabiraj reh ixok re're' on chaj bih nac'u'tjaj tak, ma' kojqui ta wo' reh ru'um nkayohlej wach i kAjabe̱s. 28 Je' re' ajic naxicohlaj k'oric i Jesus, re' ixok re're' xicahnaj cahnok rico̱m chi chi̱' rijulil i c'otoj ha' re're' eh xo̱j johtok pan tinamit chi rik'ormojic queh take rich ritinami̱t chi je' wili: 29 «Jenaj winak xnirak chi chi̱' rijulil i c'otoj ha' re' nkac'am wi̱' kaha̱'. Ar naxoquic chi c'uta̱j wu̱c' xik'or wi̱n nic' wach riwi̱' nic'acharic. Ma' re' ta na nchel re're' i Pahbamaj chi K'atal K'oric k'oro̱j cho ribiral chi naric'ulic lok? Tak-tak k'uru' kilow tak cho hab wach i winak re're', nqui queh. 30 Re' take c'acharel xibirinic reh xik'or ixok re're', xi'elic cho pan tinamit eh xichalic chipam i ye'a̱b re' wilic wi̱' i Jesus. 31 Nok cu ja' quiponic ta take c'acharel re're', re' hoj aj tahkanel je' wili xkak'or reh Jesus ru'um nok xkac'am chic cho i wi'c: «Ajabe̱s kaj tijinel, chacuy cha'n awa', kojqui reh. 32 Re' Jesus je' wili xik'or keh: «Re' hin xniban chic niwa', xa re' la' hat-tak ma' aweht'alim ta tak chajaric xnic'ux, nqui keh. 33 Je' re' nok re' hoj p'uht kabiram chi kawach hab wo' wach k'uru' xc'ambic cho riwa' i Jesus, 34 xa re' la' naxojribiraj chi je' re' nkak'or je' wili xik'or keh: «Naxnik'or aweh tak chi xniban chic niwa', re' wili xwa̱j nik'orom aweh tak: Je' ricab nok ncahnic chi suk niti'jolal naniban niwa' je' wo' re' sukquil quincahnic naniban i haj wilic ra̱j i kAja̱w Dios re' xtak'anic cho wi̱n ayu' wach ac'al. Je' wo' chic, k'e̱' wo' suk wi̱n ricohlsjic wach i haj wilic nicamaj xiyew wi̱n 35 chi nanibanam cu̱c' take tinamit re' je' na ricab take junseht ok chi abi̱x. Coric ru', yu'na cu wilic i ra̱j chi narijacharic cho abi̱x, cu quejeb chic poh ra̱j tiqui tak. Xa re' la' i hin nik'or aweh tak chi ma' je' ta re' cu̱c' take tinamit re' nawilow tak chi c'ahchi' quic'ulic lok re're'. Chawilow aj tak je, re' take re' c'ahchi' quic'ulic lok chi tikilque̱b chic chi rinimjic re' enak'or tak queh chiri̱j riC'uhbal i Dios. 36 Ru'um aj re' nanik'or aweh tak chi re' hat-tak je' acab tak i aj jacho̱l maj je' ricab chi re're' ric'ul ritojbal ru'um i jach riban je' wo' re' hat-tak na̱c'ulum wo' aco̱ch tak nachiyew queh c'acharel i co̱ch chi naquic'acharic chi junelic. Je' wo' chic, je' ricab i sukquil c'uxlis xwih'ic pa ra̱mna i aj tico̱l ch'i̱l aj jacho̱l naxca'n i jach, je' wo' re' hat-tak k'e̱' wo' sukquil c'uxlis nariwih'ic pan awa̱mna tak nachiyew i Dios chi re' take c'acharel naquic'acharic chi junelic. 37 «Ayu' aj no̱j elok wach ricorquil re' k'oro̱j chi jenaj nbanic i tic eh jenaj chic nbanic i jach. 38 Je' re' nik'or maj re' hin c'ahchi'ca̱t nitak'a̱b tak je chi narimanlajic wach i k'oro̱j chic cho chiwi̱j ru'um jenaj toco̱m c'acharel. Ru'um chi je' re' na̱banam tak, til nik'or aweh tak chi re' hat-tak na̱banam tak je' ricab nca'n take toco̱m chic aj camanom nok quitak'abjic je ru'um jeno' ajabe̱s chi naquijacham cho i jal re' ma' re' ta take xiticbic reh, nqui Jesus keh. 39 Je' re' xik'or keh nok ja' quiponic ta wo' take c'acharel quic'acharic chipam i tinamit Sicar ar pan quiyuk'ul aj Sama̱rya. Chi quixilac take tinamit re're' yohbal wach queh xquinimej i Jesus ru'um rik'orbal ixok xponic cu̱c' chi rik'ormojic chi re' Jesus xik'or reh chi'nchel nic' wach riwi̱' ric'acharic. 40 Naxiponic ru̱c' Jesus take tinamit re're', xquipahkaj ato'bil reh chi naricahnic pan quitinami̱t eh ru'um re', re' Jesus xcahnic wo' quib k'i̱j cu̱c'. 41 Chiwach i quib k'i̱j re're' wilic wo' chic take tinamit xquinimej i Jesus ru'um i k'oric xquibiraj ru̱c'. 42 Re' take xiniminic re're' je' wili xquik'or reh ixok re're': «Yu'na xkanimej i Jesus ma' ru'um ta i xak'or keh hat, ru'um la' chi re' hoj xkabiraj wo' rik'orbal eh yu'na keht'alim chic chi re're' i Pahbamaj chi K'atal K'oric re' nco'lonic queh c'acharel, nqui take reh. 43 Chiri̱j chic quib k'i̱j xiban ar Sama̱rya, re' Jesus xitik ju' rojic pa riyuk'ul i Calile̱ya 44 ar pan toco̱m chic tinamit re' xik'or wi̱' take k'oric wili: «Ma' jeno' aj k'orol riC'uhbal i Dios ma' ta nak ixowomaj wach pa ritinami̱t, nqui xik'or. 45 Je' re' ajic naxponic pa riyuk'ul i Calile̱ya kich'i̱l i hoj raj tahkanel, re' Jesus xc'ulmujic chi suk cu'um take tinamit ar maj re' take tinamit re're' quilom chic cho nic' wach take lok' laj nawa̱l ribanam i Jesus naxiponic chipam i nink'i̱j xbanaric ar Jerusalen. 46 Nok pa riyuk'ul chic Calile̱ya wilic, re' Jesus xo̱j wo' chic wih'ok chipam i tinamit Canah re' xic'uhtaj wi̱' i pe̱t lok' laj nawa̱l ru̱c' rimiksjic i ha' chi ri̱s u̱wa. Nok wilic i Jesus ar, jenaj winak c'acharic riban ar pan tinamit Capernahum re' wilic wi̱' jenaj nim wach ricamaj ru̱c' i k'atal k'oric, xyowabjic cho rac'u̱n. 47 Je' re' nok re' winak re're' naxibiraj chi re' Jesus xelic cho pa riyuk'ul i Jure̱ya eh xponic chipam i yuk'ul Calile̱ya, xc'ulic lok ru̱c' i Jesus ar Canah eh xa nch'uk chic ric'ux xipahkaj ato'bil reh chi naricowsam i rac'u̱n ru'um nok wilic nak chic pan quimic ru'um riya'bilal. 48 Ar ajic re' Jesus je' wili xik'or reh winak re're': «Re' hat-tak tinamit ma' ta c'ahchi' awilom tak take yohbal wach lok' laj nawa̱l rehtalil chi til hin ritak'anic cho i Dios, ma' eta nak nach'ica̱' ac'ux tak chiwi̱j, nqui Jesus. 49 Re' winak re're' je' wo' chic wili xik'or reh Jesus: «Chacuy Ha̱w, yu'na chi cu c'achlic cho wac'u̱n tak ti chiwi̱j pa nipa̱t eh chawik'omej cho wi̱n ru'um nok pan quimic chic wilic, nqui wo' chic reh. 50 Naxibiraj chi je' re' i Jesus je' wili xik'or reh: «Tisoljen je, re' awac'u̱n suk chic ric'ux natiponok, nqui reh. Re' winak re're' xicoj wach xk'ormojic reh eh xsoljic wo' chic je pa ripa̱t. 51 Nok behic chic riban je, wilic take raj camanom xichalic chi ric'uluric eh xquik'or reh chi re' rac'u̱n ma' xquimic ta suk la' chic ric'ux. 52 Je' re' k'uru' re' winak re're' xibiraj queh raj camanom nic' o̱ra xc'ulic ric'ux eh naxquik'or reh chi e̱w china̱ cablaj o̱ra c'ulunak ric'ux, 53 re' ajabe̱s re're' xc'ulic cho pa ric'ux chi je wo' re' o̱ra xik'or i Jesus chi re' rac'u̱n xc'ulic chic ric'ux. Ru̱c' xc'uluric re're', re' winak re' ch'i̱l take raj pan pa̱t xquinimej i Jesus. 54 Re' aj re' i ricab lok' laj nawa̱l xiban i Jesus chipam riyuk'ul i Calile̱ya re' xponic wi̱' naxelic je pa riyuk'ul i Jure̱ya.

5

1 Chiri̱j chic riwih'ic ar pa riyuk'ul i Calile̱ya, re' Jesus xichop cho ribe̱h ar Jerusalen re' oquic cho wi̱' reh i jenaj nink'i̱j nkic'saj i hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel. 2 Ar aj Jerusalen ma' naht ta chi chi̱' jenaj ocbal reh tinamit re're', “Re' Take Me̱'” ribihnal i ocbal re're', wilic jenaj tz'ak tuka̱b ha' Wete̱sta ribihnal pan kak'orbal i hoj aj hewre̱yo. Re' tuka̱b ha' re're' ho'o̱b k'at pa̱m bano̱j eh chi chi̱' lok tik'imaj lok rimujil. 3 Chi chi̱' i tuka̱b ha' re're' k'e̱' q'uihal take yowa'i̱b wilque̱b ar je' ricab take sot' wach, take si̱c ch'i̱l take ma'xta co̱k quik'ab. Ar uyunic nca'n chi naric'uyu'jic cho i ha' re're' 4 maj chi queh ru' wilic jenaj raj tz'e' wa̱ch i Dios cuc'lam xilac nchalic chi ric'uyu'sjic pa̱m i ha' re're'. Nok c'uyu'sumaj chic pa̱m i ha' re're', re' pe̱t yowa̱b noquic cok chipam nc'ulic ric'ux chi coric. 5 Chipam aj i ye'a̱b re're', wilic jenaj winak wahxaklaj rica'winak (38) ha̱b richopic cho ru'um jenaj ya'bilal wilic reh. 6 Nok re' Jesus xilow i winak re're' eh xeht'alij chi najtir chic richopic cho ru'um riya'bilal je' wili xik'or reh: «Nawa̱j na chi enc'ulic ac'ux? nqui reh. 7 «Ho̱' Ha̱w, nwa̱j nak xa re' la' ma' hab ta wach jeno' c'acharel ncojbic jok wi̱n chipam i tuka̱b ha' wili nanc'ulic c'uyu'sjok pa̱m ru'um raj tz'e' wa̱ch i Dios. Ru'um re' to̱b ta nak nwa̱j chi naric'ulic nic'ux, ma' niban ta canar maj nok re' hin niniq'uej nak cok oquic chipam ha' re're', wilic chic jeno' pe̱t noquic chi niwach, nqui reh Jesus. 8 Re' Jesus je' wo' chic wili xik'or reh i winak re're': «Ha̱w, yu'na echic riban chi enawihkaj je ach'aht. Tipa̱' johtok k'uru' eh tibehok, nqui reh. 9 Chipam wo' ti junc'am re're', xcowjic i winak re're' eh chi je' re' xo̱j pa ripa̱t chi c'ahchi' ric'amam je rich'aht. Ru'um chi re' winak yowa̱b nak re're' c'ahchi' ric'amam je rich'aht pan jenaj hi'lbal k'i̱j chi keh hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel, 10 re' take c'amol quibe̱h take wich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel je' wili xquik'or reh naxquilow i c'ahchi' ribanam: «Re' k'i̱j yu'na, lok' laj k'i̱j chiwach i Dios. Ru'um re', re' c'uhbal hoj tijimaj wi̱' rik'or keh chi ma' riban ta chi enac'am je ach'aht chipam i k'i̱j wili, nqui take. 11 Chalic i winak re're' je' wili xik'or queh: «Je' na nak ru', xa re' la' i winak xcowsonic wi̱n xik'or chi nanibehic eh je' wo' chi nanic'amam je nich'aht, nqui queh. 12 Re' take wich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel re're' je' wili xquik'or reh: «Hab wach i winak xk'oric aweh chi tibehok eh chi na̱c'amam je ach'aht? nqui take reh. 13 Re' winak re're' ma' xik'or ta queh ribihnal i Jesus ru'um ma' xeht'alij ta wo' wach ru' maj chiri̱j chic naxicowsaj cahnok, re' Jesus xelic je chi quixilac take c'acharel wilque̱b chipam ye'a̱b re' xcowsjic wi̱' i c'acharel re're'. 14 Chiri̱j chic chi'nchel i k'oric xca'n take c'amol quibe̱h take wich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel ru̱c' i winak re're', cu re' aj chic ru' xina'bej ribihnal i Jesus naxquirak qui̱b chi chi̱' i Lok' laj Pa̱t re' nlok'onjic wi̱' wach i Dios eh ar je' wili xk'ormojic reh ru'um i Jesus: «Yu'na xc'ulic chic ac'ux ma' timahcanic chic k'uru' maj ma' nchalic nchel chana̱ jeno' ti'c'axic nim wach chiwach i xac'ul lok, nqui xk'ormojic reh. 15 Je' re' ajic re' winak re're' xo̱j wo' chic cu̱c' take wich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel eh xik'or queh chi re' xcowsonic reh re' po' nchel i Jesus. 16 Ru'um aj chi re' Jesus pan hi'lbal k'i̱j chi keh hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel riban take lok' laj nawa̱l, re' take c'amol quibe̱h take wich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel p'uht quisiq'uim ri̱j nic' wach naca'n ti'c'axic reh cu rehtal naquicansam nak je. 17 Ru'um aj re' chi rico'ljic ri̱b chiwach quicapew-bal take re', re' Jesus je' wili xik'or queh: «Re' wAja̱w Dios cu yu'na chi k'i̱j xa camanic wo' riban chi quitobjic take c'acharel. Wi re' aj re' i camanic riban i wAja̱w chipam i k'i̱j wili, ra̱j wo' rik'orom chi re' wo' re' camanic nanibanam hin chipam i k'i̱j wili, nqui queh. 18 Ru'um reh k'oric xiban re're', re' take wich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel riman chic p'uht quisiq'uim ri̱j nic' wach ricansjic i Jesus naca'nam ru'um nok chi quiwach ru', re' Jesus c'ahchi' ribanam i ma' ye'o̱j ta k'ab chi banaric pan hi'lbal k'i̱j chi keh hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel. Ma' xa re' ta re' riban i Jesus rik'or la' wo' chi re' Dios i rAja̱w eh ru̱c' i k'oric rik'or re're', chi queh ru' c'ahchi' rijunehtem ri̱b ru̱c' i Dios. 19 Ru'um aj reh tz'akoj mahc nca̱j nak ca'nam chiri̱j i Jesus, re're' je' wili xik'or queh chi rico'ljic ri̱b: «Chabiraj tak chi coric i ricorquil nanik'orom wili: Wu̱c' hin nc'uluric je' ricab nc'uluric ru̱c' jenaj ac'unbe̱s ncamanic chi rilahk' i raja̱w chi ritijiljic ri̱b. Re' ac'unbe̱s re're' ma' xa rino'jbal ta ri̱b take camanic riban, re' la' haj wilic i camanic rilow chi riban i raja̱w re' wo' re' riban ru' eh ru'um chi quicabchel quicamanic, xa pa' bih camanic riban i raja̱w re' wo' re' riban ac'unbe̱s. 20 «Je' aj re' je' ricab nc'uluric ru̱c' jeno' ac'unbe̱s ncamanic chi rilahk' i raja̱w, re' wAja̱w Dios ric'uhtaj wi̱n chi'nchel chaj bih ricamaj ra̱j chi nanibanam eh je' re' riban wu̱c' ru'um chi k'e̱' wo' chic quiric'ax i hin rac'u̱n. Je' ricab nok re' wAja̱w Dios til re're' xc'uhtunic wi̱n chaj bih xa̱j ribanaric ru̱c' i winak xnicowsaj lok re're', til re' wo' re' naric'uhtunic johtok wi̱n chi kawach i riq'uihal nimak tak wach camanic eh nanip'ut ribanaric take re', narisahchic ac'ux nachawilow tak. 21 Je' re' nik'or maj je' ricab chi re' wAja̱w Dios riyew wo' chic quic'acharic take camnak re' rucsaj take cho, je' wo' re' nanibanam i hin rAc'u̱n cu̱c' take hab wach nwa̱j chi equic'acharic wo' chic. 22 Je' re' nanibanam ru'um nok re' wAja̱w Dios xitik'a̱' wach chi re' hin rAc'u̱n nanik'oric hab wach eniyew wo' chic ric'acharic. Je' re' k'uru' ma' re' ta chic i wAja̱w Dios enk'oric chi quina̱ take tinamit hab wach queh equic'acharic, re' la' chic i hin equink'oric queh. Re' aj re' xitak'a̱' wach i wAja̱w Dios reh chi 23 re' lok'il nye'eric reh ewo' enye'eric wi̱n hin rAc'u̱n. Chi je' re' xitik'a̱' wach i Dios, xa hab pa' wach ma'xta riye'bic nilok'il i hin Ac'unbe̱s, ma'xta wo' riyeb rilok'il i wAja̱w re' xtak'anic cho wi̱n hin. 24 «Chabiraj tak chi coric i ricorquil nanik'orom wili: Xa hab pa' wach nariniminic reh niC'uhbal eh rich'ica̱' ric'ux chiri̱j i wAja̱w Dios re' xtak'anic cho wi̱n, re're' xye'eric chic reh chi enc'acharic chi junelic eh chi je' re' naquimok je ma' eta chic nk'ormojic reh chi naric'ulum i ti'c'axic ru'um reh rimahc eh ma' xa quimic ta naribanam chi junpech, naric'acharic la' wo' chic chi junelic. 25 «Je' ricab i ricorquil xnik'or lok, chabiraj wo' tak chic i ricorquil nanik'orom wili: Wilic jenaj i k'i̱j tik'imaj wach chi re' hin rAc'u̱n i Dios nanibirmijic cu'um take c'acharel re' ma' ja' ye'o̱j ta queh chi equic'acharic chi junelic. Re' k'i̱j re're' xponic chic wach eh chi je' re', re' take naquibirinic wi̱n eh naquicojom niwach naniyeb queh chi xa naquic'acharic wo' chi junelic to̱b ta quiquimok je. 26 Je' re' nik'or maj je' ricab chi re' Dios ma' hab ta wach nye'bic ric'acharic re' la' re' riyew quic'acharic take c'acharel, re' hin wilqui̱n wo' chi aj ye'ol reh c'acharic ru'um nok re're' i camanic xiyew wi̱n i wAja̱w Dios chi nanibanam. 27 Ru'um aj chi re' hin Ac'unbe̱s re' wilic wajawric chi quina̱ c'acharel, re' wAja̱w Dios xiyew wo' wajawric chi xa hab pa' wach nwa̱j chi enc'acharic, ewo' chic niyew reh chi enc'acharic chi junelic. 28 Ru'um aj re' ma' nsahchic ac'ux tak chiri̱j i nanik'orom wili chi na wo' riponic i k'i̱j chi re' take camnak naquibiram i nik'orbal eh nacuctic cho. 29 Re' take holohic c'acharic xca'n chiwach i Dios, nacuctic wo' chic cho reh chi naquic'acharic chi junelic eh re' take ma' holohic ta c'acharic xca'n chiwach i Dios, nacuctic wo' cho chi ric'uluric i rinimal ti'c'axic. 30 «Ru'um chi re' wAja̱w xiyew wajawric chi rik'ormojic chaj bih naric'uluric cu̱c' take camnak nacuctok wo' chic cho, re' hin ma' eta nik'or xa pa' jaric nmikric cho pa nicapew-bal, re' la' hin nibiraj eh nik'or re' nic' pa' wach c'ahchi' rik'orom wi̱n i wAja̱w Dios. Ru'um aj re', re' k'oric niban chiqui̱j take hab wach naquic'acharic til coric wach, maj ma' re' ta nic' pa' wach nwa̱j i hin nik'or, re' la' je' ricab ra̱j i wAja̱w Dios re' xtak'anic cho wi̱n. 31 Wi wilic jeno' k'oric nk'oric chiri̱j jeno' c'acharel, re' k'oric re're' ma' coric ta wach wi xa re' i c'acharel re're' nk'oric, nqui nk'ormojic. Je' re' ajic ma' xa re' ta hin quink'oric chiwi̱j i hin, 32 je' la' wo' i wAja̱w Dios, re' wo' re' i jenaj chic nk'oric chiri̱j i reht'alim chiwi̱j. Re' k'oric riban i wAjaw chiwi̱j til coric wach 33 je' ricab naxitak'abjic take je c'acharel ru̱c' i Wa̱n aj kahsem ha' reh chi narik'orom queh chaj bih xeht'alij chiwi̱j i hin, til wo' coric wach take k'oric xik'or chiwi̱j i hin. 34 Wi enacoj tak wach k'oro̱j cho re're' ru'um i Wa̱n, ewo' nach'ica̱' ac'ux tak chiwi̱j reh chi na̱co'ljic tak. Re' aj re' riwi̱' naxnik'or aweh tak i k'oric re're', ma' ru'um ta nchel chi curman ta nak chi wi̱n chi cu jeno' chic c'acharel eriyew rik'orbal chiwi̱j chi coric i c'ahchi' nik'orom. 35 «Coric ru' re' Wa̱n xiban je' ricab riban jenaj sakom t'uylic johtok wa taxa̱j xa nsakomonic chic riban maj chiwach take k'i̱j re' xatric'uhbalej tak wi̱', xisakomej pa̱m ano'jbal tak. Coric aj wo' chi re' Wa̱n ru̱c' take c'uhbalanic xiban re' xye'bic risukquil ac'ux naxabiraj tak, xik'or aweh tak take chaj bih xeht'alij chiwi̱j 36 xa re' la' ru' re' take bano̱j niban i hin, til wo' chic k'e̱' nim wach i c'uhtunic riban lok chiwach take k'oric xiban i Wa̱n chiwi̱j. Je' re' k'uru' re' take bano̱j niban re' xitak'a̱' cho ribanaric wi̱n i Dios, re' take re' quik'oric chiwi̱j chi re' wo' wAja̱w Dios xtak'anic cho wi̱n ayu'. 37 «Ma' xa re' ta take bano̱j re're' quik'oric chiwi̱j, je la' wo' i wAja̱w re' xtak'anic cho wi̱n je wo' re' rik'or chiwi̱j i hin, xa re' la' hat-tak je' ricab chi ma' janc'al ta awilom tak wach i wAja̱w je' wo' re' ma' c'ahchi' ta arakam tak chiri̱j i rik'or chiwi̱j. 38 Je' re' nik'or ru'um chi ma' nac'ul ta tak pan awa̱mna take k'oric re're'. Chaj bih riwi̱' nanik'or chi je' re'? Je' re' nik'or maj re' hat-tak ma' nacoj ta tak wach nik'or i hin, re' hin tak'amaj cho ru'um i Dios 39 to̱b ta wo' nak pan Lok' laj Hu̱j re' wilic wi̱' riC'uhbal i Dios rik'or wo' nak hab wach xtak'anic cho wi̱n i hin. Re' hu̱j re're' natijej tak ri̱j ru̱c' chi'nchel awa̱mna tak ru'um nok nacapaj tak chi ru̱c' re're', nariye'eric aweh tak chi etic'acharic tak chi junelic to̱b ta wo' tiquimok tak je. Re' Lok' laj Hu̱j re're' rik'or wo' chi re' hin quinye'bic reh chi equic'acharic chi junelic take c'acharel 40 xa re' la' ru' to̱b ta je' re' rik'or, re' hat-tak ma' nawa̱j ta ac'ulum tak niC'uhbal eh chi je' re' ma' eta wo' nye'eric aweh tak chi etic'acharic tak chi junelic natiquimok tak je. 41 «Je' re' ajic ru'um chi ma' nawa̱j ta ac'ulum tak niC'uhbal ma' riban ta chi wi̱n chi enic'ul nilok'il awu̱c' hat-tak c'acharel 42 eh to̱b ta nchel nak'or tak chi nac'ax tak i Dios ma' eta nic'u'lej na̱ aweh tak i nilok'il nayew tak ru'um nok nwilow ano'jbal tak chi ma' nac'ax ta tak i Dios je' ricab xc'uhtunic lok ru̱c' nic'ulbal. 43 Je' re' nik'or maj to̱b ta xinc'ulic lok ayu' wach ac'al chi hin tak'amaj cho ru'um i wAja̱w Dios re' hat-tak ma' xac'ul ta tak niC'uhbal, tz'a̱b ru' eta nak nc'ulic lok awu̱c' tak jeno' ma' tak'amaj ta cho ru'um jeno' hab wach, enak nac'ul tak ric'uhbal. 44 «Ru̱c' i no'jbal nwilow awu̱c' tak ma' riban ta chawach tak chi enacoj tak wach i nanik'orom maj chaweh hat-tak xa ma'xta camaj re're', re' la' k'e̱' wo' chic ric'ul awach tak chi enye'eric alok'il tak cu'um take c'acharel chiwach chi enye'eric alok'il tak ru'um i Dios re' til xa re' wach re' ric'ul chi reh chi enlok'onjic wach cu'um take c'acharel. 45 Ru'um aj reh ano'jbal tak re're', nik'or aweh tak chi re' amahc tak nariteheric wach chiwach i Dios xa re' la' ru' ma̱capaj tak chi re' hin equinbanic re're'. Til la' nik'or aweh tak chi re' Moyses re' nach'ica̱' ac'ux tak chiri̱j ric'uhbal, til re're' naritehbic cok wach amahc tak chiwach i Dios 46 to̱b ta nak re' hat-tak nak'or tak chi nacoj tak wach i tz'ihmbimaj ru'um i Moyses. «Wi ta nak til coric chi nacoj tak wach re're', je' wo' nak re' na'n tak ru̱c' niC'uhbal hin maj chi quixilac take c'uhbal tz'ihmbimaj cho ru'um ru', wilic wo' take k'oric tz'ihmbimaj cho chiwi̱j i hin. 47 Je' re' k'uru' to̱b ta re' Moyses wilic take k'oric xitz'ihmbaj cho chiwi̱j i hin, re' hat-tak ma' nacoj ta tak wach i nik'or aweh tak eh xa ma' eta wo' nacoj tak wach ru'um nok ma' nacoj ta wo' tak wach i k'oro̱j cho chiwi̱j chipam i hu̱j tz'ihmbimaj ru'um i Moyses, nqui Jesus queh take c'acharel re're'.

6

1 Chiri̱j chic riwih'ic ar Jerusalen re' Jesus xo̱j ar chi juntar ma' laj ha' Calile̱ya ribihnal, re' ribihnej wo' chi Tiwe̱ryas 2 eh nok wilic chic ponok ar, q'uihal take tinamit xi'oquic je chi ritahkaljic ru'um reh take lok' laj nawa̱l xquilow ru̱c' maj ru̱c' take lok' laj nawa̱l re're' xicowjic take c'acharel wilic nak quiya'bilal eh re're' xc'uhtunic lok wi̱' chi re' wo' Dios xtak'anic cho reh. 3 Je' aj re', junpech re' Jesus xjohtic johtok china̱ jenaj yu̱k' eh ar xtz'uhkic cho kich'i̱l i hoj raj tahkanel 4 nok xa ma' naht ta chic wilic i nink'i̱j Pa̱scuwa ribihnej chi keh hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel. 5 Chi je' aj re' naxilow chi q'uihal take tinamit xquimol cok qui̱b ru̱c', je' wili xik'or reh Peh: «Haj wo' nak enkalok' wi'c quetbal queh chi'nchel tinamit wili? nqui reh. 6 Je' re' xik'or reh Peh chi xa pajbal ti reh chaj bih ericapaj maj re' Jesus wilic chic cho pa ric'ux nic' wach naribanan cu̱c' take tinamit re're'. 7 Je' re' k'uru' re' Peh je wili xic'u'lej wi̱': «Wi ta nak eno̱j kalok' quiwa' take tinamit wili ru̱c' ritz'akil lajc'ahl (200) ok k'i̱j chi tojbal, ma' eta nak nmahnic queh to̱b ta nak xa mahnic' ta ti enkayew queh, nqui xik'or. 8 Chiri̱j wili jenaj chic kich aj tahkanel Tirix ribihnal re' richa̱k' i Simon re' ribihnej wo' chi Luch, je wili xik'or reh Jesus: 9 «Ayu' chi kaxilac wilic jenaj q'uijol ac'un eh rich'i̱l ho'o̱b chi caxlan wi'c tik'imaj ru̱c' wach i tic sewa̱ra ribihnal eh rich'i̱l wo' quib chi joxomaj car, xa re' la' chaj ti bih eriquet re're'? nqui reh Jesus. 10 Chalic Jesus je' wili xik'or keh: «Chak'or tak queh tinamit chi quitz'uhkok, nqui xik'or keh. Je' re' ajic chiwach i ye'a̱b q'uim wach re're' xitz'uhkic chi'nchel take tinamit, xa re' ti take winak wilque̱b na cablaj ik'ob lajc'ahl (5,000) ok quiq'uihal. 11 Chiri̱j chic ru' re' Jesus xichop johtok i ho'o̱b chi caxlan wi'c xye'eric reh eh xiyew johtok ritioxjic i Dios. Chiri̱j re', re' riq'uihal caxlan wi'c xmikric cho xiyew keh hoj raj tahkanel reh chi nakapuhcam queh tinamit tz'ukulque̱b. Je' wo' re' xiban ru̱c' take car, xitioxej wo' johtok reh Dios eh chiri̱j chic ru' re' riq'uihal car xmikric cho xkapuhcaj wo' queh tinamit. Je' aj re' chi'nchel take tinamit re're' xquic'ux i caxlan wi'c ch'i̱l i car re' k'orel nic' pa' nimal xca̱j quic'uxum. 12 Nok re' take tinamit ca'nam chic quiwa' chi suk, re' Jesus je' wili xik'or keh: «Chamol tak cho i caxlan wi'c re' ma' xc'uhlic ta reh chi ma'xta bih eno̱j chi k'e̱b, nqui keh. 13 Je' re' k'uru' re' hoj xo̱j kamol take caxlan wi'c ma' xc'uhlic ta eh naxka'n re're', cu cablaj chic chacach xkamol wach reh riq'uihal wi'c xmikric cho ru̱c' i xa ho'o̱b ti chi caxlan wi'c tik'imaj ru̱c' sewa̱ra. 14 Ru'um aj reh lok' laj nawa̱l xquilow take tinamit re're', je' wili p'uht quik'orom naxikajic cho chiwach i yu̱k' re're': «Til pan coric re' po' winak wili i raj k'orol C'uhbal i Dios k'oro̱j cho ribiral chi naric'ulic lok ayu' wach ac'al, nqui take. 15 Chi je' re' quicapew-bal take tinamit, xquitik'a̱' wach cojic ru̱c' Jesus reh chi to̱b ta ra̱j on ma' ra̱j ta, naquic'amam nak cho i Jesus chiqui̱j eh chi je' re' naquipahba̱' nak chi quik'atal k'oric, xa re' la' nchel i Jesus xeht'alij pa̱m quicapew-bal take tinamit re're' eh ru'um re' xo̱j wo' chic johtok china̱ i yu̱k' re' xkajic cho wi̱'. 16 Chiwach aj i ak'ab re're' nok re' Jesus cu wilic china̱ i yu̱k' re're', re' hoj cablaj chi nahsil raj tahkanel xojkajic jok reh chi nakojic wo' chic chi chi̱' i ha' Calile̱ya. 17 Ar ajic nok c'ahchi' chic roquic cho k'ekom eh nok ja' nc'ulic ta wo' lok i Jesus chi nakarakam ki̱b ar, re' hoj xoj-oquic cok pan jenaj cano̱wa eh xkachop je kabe̱h nah ha' reh chi nakojic pan tinamit Capernahum re' wilic je chi juntar ha'. 18 Nok wilco̱j chic nah ha' xuctic aj cho jenaj rinimal te̱w eh ru'um re're' xa naht chic nponic ribohl i ha'. 19 Nok je' na chic wilic ricab le̱wa hoj oconak cok nah ha', xoquic cho jenaj rinimal yo'jic ku̱c' maj xkilow chi jenaj behic riban nah ha'. Ar nok c'ahchi' rijilim cho ri̱b ku̱c', xkacapaj chi jenaj yo'sonel c'ahchi' kilom wach eh re' po' nchel i Jesus. 20 Re're' ajic je' wili xik'or cho nok c'ahchi' roquic cho ku̱c': «Re' hin, hin i Jesus ma' tiyo'jic tak wu'um, nqui xik'or cho keh. 21 Ru̱c' aj k'oric xik'or cho keh, xkac'ul i Jesus pan cano̱wa ru̱c' sukquil kac'ux eh xkatik ju' kojic. Junc'am chic chiri̱j ru' xojponic wo' ti lok chi chi̱' i ha'. 22 Je' chic cho e̱w hoj elenak cho chi juntar ha', re' take riq'uihal tinamit xicahnic cho chi juntar ha' xa cu xi'oquic wo' chi ruyu'njic i Jesus ru'um nok pan quic'ux ru' xa cu ar la' wo' wilic cho maj nok re' hoj raj tahkanel i Jesus cu wilco̱j nak cho ar cu̱c', xquicoj rehtal chi xa jenaj ti chi cano̱wa wilic ar eh xa re' wo' re' xkac'am cho naxoj-elic cho chipam i ye'a̱b wilque̱b wi̱' take tinamit re're' chi ma' kich'i̱l ta i Jesus. 23 Ar aj ru' nok wilic take cano̱wa chalanak take pan tinamit Tiwe̱ryas, re' xi'o̱j pah'ok ma' naht ta je ru̱c' i ye'a̱b re' xitioxej wi̱' Dios i kAja̱w Jesus naxiban i rinimal wach que̱t, 24 re' take tinamit re're' naxquilow chi ma' wo' re' Jesus eh ma' wo' re' hoj raj tahkanel wilco̱j chic chipam i ye'a̱b re're', xi'oquic cho chipam take cano̱wa re're' eh xquichop cho quibe̱h nah ha' cu rehtal xi'o̱j c'olok pan tinamit Capernahum chi risiq'uiric i Jesus. 25 Chiri̱j wili ar chic lok Capernahum re' take tinamit c'ahchi' quisic'bic reh Jesus naxo̱j quirak, je' wili xquik'or reh: «Ajabe̱s aj Tijinel keh, janc'al hat c'ulunak lok ayu' eh nic' wach c'ulic xa'n lok? nqui take reh. 26 Chalic Jesus je' wili quic'u'ljic xiban keh: «Chabiraj tak chi coric i ricorquil nanik'orom wili: Re' hat-tak to̱b ta xawilow tak take lok' laj nawa̱l xniban rehtalil chi re' Dios xtak'anic cho wi̱n, re' hat-tak c'ahchi'qui̱n asiq'uim tak ma' ru'um ta nchel chi xawilow tak xniban re're', c'ahchi' la' qui̱nasiq'uim tak ru'um chi xarak awa' tak wu̱c' eh xatnujic tak chi suk. 27 Ru̱c' ano'jbal tak re're', re' hin nik'or aweh tak je' ricab nok curman chi ticamanic tak chi risiq'uiric ritz'akil i holohic laj wi'c nye'bic awansil tak eh ma' re' ta nchel chi risiq'uiric ritz'akil i ma' holohic ta laj wi'c nayew ac'ux tak, je' wo' re' curman chi cow wo' enayew ac'ux tak chi nisiq'uiric i hin maj re' hin, hin i pahbamaj ru'um i Dios chi aj ye'ol reh junelic c'acharic eh ru'um re', re' hin Ac'unbe̱s re' wilic wajawric chi quina̱ c'acharel re' hin naniye'bic aweh tak re're', nqui Jesus queh. 28 Naxquibiraj chi je' re', re' take tinamit je' wili xquik'or reh Jesus: «Chaj bih ra̱j i Dios eh nic' wach naka'n haj wilic i ra̱j? nqui take reh. 29 Re' Jesus je' wili xik'or queh: «Re' ra̱j i Dios chi naribanjic, re' chi re' hat-tak na̱cojom tak wach chi re' hin, hin i tak'amaj cho ru'um, nqui queh. 30 Re' take re' je' wo' chic wili xquik'or reh Jesus: «Chaj chic jaric jeno' lok' laj nawa̱l ena'n chi kawach reh chi enkacoj wach chi re' Dios xatritak'a̱' cho? Enariban chi enac'uhtaj keh ribanaric jeno' lok' laj nawa̱l je' ricab xiban cho Moyses chi quiwach take kama̱m kati't? 31 Je' re' nkak'or maj re' hoj keht'alim chi ru'um i Moyses re' take kama̱m kati't najtir k'i̱j xquic'ux cho i wi'c xkajic cho pan taxa̱j. Nic' wach nankeht'alij re're'? Nkeht'alij ru'um nok chipam i Lok' laj Hu̱j wilic wi̱' riC'uhbal i Dios tz'ihmbimaj cahnok i wili: “Re're' xiban chi xiwi'c cho ru̱c' i wi'c xkajic cho pan taxa̱j, nqui tz'ihmbimaj cahnok, nqui take reh Jesus. 32 Re' Jesus k'uru' je' wili xic'u'lej take wi̱': «Chabiraj tak chi coric i ricorquil nanik'orom wili: Re' wi'c xkajic cho pan taxa̱j re're' ma' re' ta nchel i Moyses xye'bic cho queh ama̱m awati't tak, re' la' i wAja̱w Dios xye'bic cho reh. Je' wo' chic, nik'or aweh tak chi jelow-bal i wi'c xkajic cho pan taxa̱j, re' wAja̱w Dios xiban chi ar pan taxa̱j xinchalic i hin re' til hin aj ye'ol reh ac'acharic tak. 33 Je' re' ajic re' hin re' xinchalic ar pan taxa̱j, til re' hin quinye'bic reh quic'acharic take c'acharel, nqui Jesus. 34 Naxquibiraj take k'oric re're' i tinamit, je' wili xquik'or reh Jesus: «Chacuy kAja̱w Jesus, xa eli̱c ok chayew keh i wi'c xak'or re're', nqui take reh. 35 Re' Jesus je' wo' chic wili xik'or queh: «Je' ricab chi re' wi'c nquic'ux take c'acharel, re're' nye'bic cansil chi naquic'acharic je' wo' re' yu'na re' wo' hin quinbanic chi re' c'acharel equic'acharic chi junelic. Ru'um aj re' nik'or wo' aweh tak je' ricab nok jeno' c'acharel ma' nc'ahric ta chic eh ma' nchikic ta wo' chic chi̱' nariban riwa' riha̱', je' wo' re' ric'ul jeno' xa hab wach c'acharel ma' jaruj ta chic eriban chi ma' ta nak eric'raj chi wilic i junelic c'acharic ru̱c' nok ricojom chic wach nik'orbal eh nok oconak wo' chi waj tahkanel chic. 36 «Je' re' k'uru' re' take k'oric chi ma' nacoj ta tak niwach to̱b ta awilom tak chic take lok' laj nawa̱l niban, nik'orom chic cho aweh tak eh yu'na nica'pechej wo' chic aweh tak rik'ormojic. 37 Wi ma' nacoj tak niwach, xa ta wo' re̱t maj ma' chi'nchel ta take c'acharel quic'ulic lok wu̱c' naca'nam chi waj tahkanel take. Wu̱c' la' hin naquichalic chi'nchel take xiyew i Dios chi naca'nam chi waj tahkanel take. Ru'um aj re' nik'or aweh tak chi xa hab wach nc'ulic lok wu̱c' chi naribanam chi waj tahkanel, re' hin ma' jaruj ta enit'erej lok i c'acharel re're', 38 maj ma' je' ta re' ra̱j i wAja̱w chi nanibanam. «Re' wAja̱w Dios, re're' xtak'anic cho wi̱n cu pan taxa̱j eh ru'um re' ma' wilqui̱n ta ayu' wach ac'al chi rinimjic i xa pa' jaric nmikric cho pan wa̱mna chi eniban, wilqui̱n la' ayu' chi rinimjic haj wilic ra̱j i wAja̱w. 39 Re' wAja̱w Dios re' xtak'anic cho wi̱n, re' wili ra̱j chi eniban: Pan cohlsbal wach take k'i̱j, re' nic' pa' q'uihal take xye'jic queh ru'um i wAja̱w Dios chi naca'nam chi waj tahkanel, nacuctic cho chi quixilac take camnak eh chi je' re' ma'xta quik'ehbic lok je' wulu' chipam i k'i̱j naqui'ucsjok take cho camnak. 40 Je' re' k'uru' re' wAja̱w Dios re' xtak'anic cho wi̱n, re're' ra̱j chi naquic'acharic chi junelic take nic' pa' q'uihal quicojbic niwach nanquilow take lok' laj nawa̱l niban i hin rAc'u̱n i Dios. Ru'um chi je' re' ra̱j i wAja̱w Dios, re' hin nawucsam wo' take cho chi quixilac camnak pan cohlsbal wach take k'i̱j, nqui Jesus queh i tinamit. 41 Naxicohlaj k'oric i Jesus, re' take kich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel xi'oquic chi ric'u'tjic i Jesus ru'um xquibiraj xik'or chi re're' ar xchalic pan taxa̱j je' ricab naxkajic cho najtir k'i̱j i wi'c xchalic ar pan taxa̱j. 42 Je' re' nok je' wili p'uht quik'orom chi quiwach: «Ma' keht'alim ta na nchel wach ritu̱t raja̱w i Jesus pa ric'ux? Nic' wach k'uru' narik'or chi ar xchalic pan taxa̱j maj re're' xa rac'u̱n wo' ti Chep, nqui take chi quiwach. 43 Chalic Jesus je' wili xik'or queh: «Chamay tak i c'uta̱j pan ja̱s k'oric. 44 Charak tak chiri̱j re' hin xnik'or chic lok aweh tak chi xa re' wach wi re' wAja̱w Dios re' xtak'anic cho wi̱n xicoj pa ra̱mna jeno' c'acharel chi naribanam chi waj tahkanel, xa re' wo' re' nc'ulic lok wu̱c' chi naroquic chi waj tahkanel eh wi je' re' xiban re' hin nawucsam cho chi quixilac camnak pan cohlsbal wach take k'i̱j. 45 Je' re' k'uru' ru'um chi re' Dios nye'bic pa ra̱mna c'acharel chi noquic chi waj tahkanel, curman chi re' wAja̱w Dios naric'uhtunic reh c'acharel re're' haj wilic i ra̱j banaric, maj je' re' tz'ihmbimaj cahnok chipam rihu̱j jenaj queh raj k'orol C'uhbal i Dios re' rik'or wi̱' chi je' wili: “Til xa re' wo' Dios til aj c'uhtunel queh chi'nchel c'acharel, nqui rik'or. «Ru'um aj re' nik'or aweh tak chi re' c'acharel nc'ulic lok wu̱c' chi naroquic chi waj tahkanel, re're' ric'amam chic na̱ i haj wilic c'uhtumaj reh ru'um i wAja̱w Dios chi naribanam. 46 Ru̱c' aj xnik'or lok re're', raj na nchel rik'orom chi wilic take xquilow chic wach i wAja̱w Dios? Ma'xta, ma' hab ta wach jeno' c'acharel rilom ta nak wach i Dios xa re' la' wo' i hin re' xinkajic cho ru̱c' ar pan taxa̱j til wilom wach. 47 «Yu'na chacoj tak rehtal i ricorquilal k'oric wili: Hab wach ncojbic niwach i hin, eniyew reh chi naric'acharic chi junelic. 48 Je' re' nik'or maj je' ricab chi re' wi'c xkajic cho pan taxa̱j, re're' xye'bic cho cansil take kama̱m kati't chi naquic'acharic je' wo' re' yu'na re' wo' hin quinye'bic queh c'acharel chi quic'acharic chi junelic. 49 «Re' wi'c re're', re' “Manah” ribihnal, xquic'ux cho take kama̱m kati't naxic'acharic cho pan ye'a̱b chik yu̱k' re' ma'xta wi̱' patanel, xa re' la' to̱b ta re' wi'c re're' xito'bej take chi xic'acharic chiwach take k'i̱j naxiwih'ic pan chik yu̱k', ma' xito'bej ta take chi xic'acharic chi junpech maj xponic i k'i̱j chi xiquimic je take. 50 Ru'um aj re' reh chi re' c'acharel re' rich'ica̱' ric'ux chiwi̱j i hin ma' eta nquimic chi junpech, re' hin xinkajic cho ar pan taxa̱j je' ricab naxkajic cho i wi'c xye'eric cho queh take kama̱m kati't reh chi xa hab wach xc'uxbic reh, ma' xquimic ta chiwach take k'i̱j naxiwih'ic pan chik yu̱k'. 51 «Je' ricab chi re' wi'c ar pan taxa̱j xkajic cho, je' wo' re' i hin ar wo' pan taxa̱j xinkajic cho eh re' hin quinbanic chi re' take c'acharel naquic'acharic chi junelic. Coric ru', re' take cho kama̱m kati't reh chi xic'acharic cho curman chi xquic'ux cho queh i wi'c re're'. Raj chic yu'na reh chi re' take tinamit naquic'acharic chi junelic, curman chi re' nic'acharic i hin naniyeb pan quimic. Ru'um aj re' nik'or chi re' hin quinye'bic junelic laj c'acharic queh tinamit eh hab wach c'acharel narich'ica̱b ric'ux chiwi̱j re' hin nanibanam chi naric'acharic chi junelic, nqui Jesus. 52 Naxquibiraj take kich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel i xik'or i Jesus, p'uht quibiram chi quiwach chi je' wili: «Ru̱c' i xik'or keh i Jesus raj na rik'orom k'uru' chi re' nakac'uxum i riti'jolal je' ricab nok re' take kama̱m kati't najtir xquic'ux cho i wi'c kajanak cho pan taxa̱j? nqui take chi quiwach. 53 Re' Jesus je' wili xik'or queh: «Chacoj tak rehtal i ricorquilal k'oric enik'or aweh tak: Je' ricab nanak'ahsaj asi̱ tak chiwach i Dios, tehtric wo' tak ru̱c' ric'uxuric ritibquilal i me̱' ch'i̱l i ri̱s u̱wa, je' wo' re' curman chi na̱wehtric tak ru̱c' i ti'c'axic nanic'ulum i hin Ac'unbe̱s re' wilic wajawric chi quina̱ c'acharel. Wi ma' je' re' na'n tak ma' eta wo' nye'eric aweh tak chi etic'acharic tak chi junelic. 54 Tz'a̱b ru', wi je' re' na'n tak enye'eric aweh tak chi etic'acharic tak chi junelic eh ma' xa re' ta re', je' la' wo' pan cohlsbal wach take k'i̱j nariye'eric wo' aweh tak chi na̱wucsjic wo' tak chic cho wu'um i hin chi quixilac take camnak 55 ru'um chi xatehtric tak ru̱c' take niti'quil re' til k'e̱' wo' chic riwa'ric chiwach chi na wehtric tak ru̱c' ric'uxuric ritibquilal jeno' me̱' on chiwach ruc'jic i ha' tik'imaj ru̱c' i ri̱s u̱wa. 56 Je' re' ajic je' ricab nok re' c'acharel re' nehtric ru̱c' ric'uxuric ritibquilal i me̱' ch'i̱l ruc'jic i ha' tik'imaj ru̱c' i ri̱s u̱wa nehtric wo' ru̱c' ricuse'sbal i Dios, je' wo' re' i c'acharel re' nehtric ru̱c' niti'quil nehtric wo' ru̱c' nic'acharic eh ru̱c' re', re' wo' hin quinc'acharic chipam ric'acharic i c'acharel re're'. 57 «Re' hin, hin tak'amaj cho ru'um i wAja̱w Dios eh je' ricab chi re're' nye'bic quic'acharic take c'acharel, re' hin niyew wo' quic'acharic take c'acharel ru'um nok re're' xiyew wajawric chi je' re' nanibanam. Ru'um aj re' je' ricab nanwih'ic ransil jeno' c'acharel nariban riwa', je' wo' re' i hab wach narehtric ru̱c' nic'acharic, naniyeb wo' reh chi enc'acharic chi junelic. 58 Je' re' nik'or maj je' ricab chi re' wi'c xkajic cho pan taxa̱j najtir k'i̱j re' xiyew cansil take c'acharel xic'uxbic reh, je' wo' re' hin ar wo' pan taxa̱j xinchalic eh re' c'acharel nehtric ru̱c' nic'acharic, naniyeb wo' reh chi enc'acharic chi junelic. Ru'um aj chi je' re' nanibanam ru̱c', re' c'acharel re're' ma' je' ta ricab take kama̱m kati't re' xa xponic wo' rik'ijil quiquimic to̱b ta xquic'ux i wi'c “Manah” ribihnal, 59 nqui xik'or i Jesus queh take kich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel c'ahchi' quibirinic reh i tijinic c'ahchi' ribanam ar Capernahum chipam i pa̱t ntijiljic wi̱' ri̱j C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses. 60 Chiri̱j wili ru'um reh k'oric chiri̱j i rehchjic riti'quil i Jesus re' xquibiraj chi xik'or, q'uihal take je ru̱c' quitahkanic reh je' wili p'uht quik'orom: «K'e̱' c'axic wach take k'oric xik'or i Jesus, re' cok wili ma' hab ta wo' wach enc'ambic na̱? nqui take chi quiwach. 61 Naxicoj rehtal i k'oric xca'n chi quiwach take c'acharel re're', re' Jesus xirak chiri̱j chaj bih wilic pan quicapew-bal. Ru'um aj re' je' wili xik'or queh: «Nkajic na nchel ac'ux tak ru'um take k'oric xnik'or? 62 Nic' nak wach enawic'raj tak k'uru' eta nak nawilow tak chi re' hin Ac'unbe̱s re' wilic wajawric chi quina̱ c'acharel, equinsoljic wo' chic johtok ar chipam ye'a̱b xinwih'ic cho wi̱' nok ja' quinchalic ta nak ayu' wach ac'al? 63 Cu yu'na chi k'i̱j ru̱c' niwih'ic chaxilac tak ayu' wach ac'al cu c'ahchi'ca̱t tak nic'uhbalem eh re' c'uhbalanic niban re're' ma' je' ta ricab riti'jolal jeno' c'acharel camnak chic je eh elenak chic i uxlabal ru̱c' re' nye'bic nak ric'acharic. Je' ricab chi re' ruxlabal jeno' c'acharel re're' nye'bic ric'acharic, je' wo' re' ru̱c' i c'uhbalanic niban maj ru̱c' rinimjic i niC'uhbal ewo' quic'acharic take c'acharel, nqui Jesus. 64 Je' re' xik'or i Jesus chiri̱j i c'uhbalanic riban xa re' la' wilic take c'acharel ma' xicojbic ta wach chi je' re'. Je' aj re' xik'or i Jesus maj cu pan p'uhtbal cho reh ricamaj reht'alim nak chic cho hab wach take ma'xta quicojbic wach eh hab wo' wach i narik'ahsanic reh pan quimic. 65 Ru'um aj re', re' Jesus rik'orom nak chic cho i k'oric wili queh take quitahkanic reh: «Xa re' wach i c'acharel re' ncojoric pa ra̱mna ru'um wAja̱w Dios chi naribanam chi waj tahkanel, xa re' wo' re' nc'ulic lok wu̱c' hin chi ribanaric chi waj tahkanel, nqui rik'orom cho. 66 Xa ru̱c' aj wo' cho k'oric re're' xik'or i Jesus, wilic take quitahkanic nak reh xquicana̱' qui̱b, ma' xquitahkej ta chic. 67 Je' aj re' ru̱c' xc'uluric re're', re' Jesus je' wili pahkanic xiban keh hoj cablaj pahbamaj chi nahsil c'amol quibe̱h take raj tahkanel: «Nawa̱j on wo' hat-tak chi na̱soljic tak chawi̱j je' ricab take tinamit re're'? nqui keh. 68 Re' Simon, re' ribihnej wo' chi Luch je' wili xik'or reh Jesus: «Ha̱w, nic' wach nachiban chi je' re'. Ma'xta chic jeno' aj tijinel je' ricab i hat chi nakatahkem. Je' re' nik'or maj re' take k'oric na'n i hat riyew kac'acharic chi junelic. 69 Je' wo' chic, re' hoj nkacoj wach chi re' hat, hat rAc'u̱n i Dios re' aj ye'ol reh c'acharic eh keht'alim wo' chi re' hat, hat i Pahbamaj chi K'atal K'oric, nqui reh. 70 Naxibiraj i Jesus chi je' re' xik'or, je' wili xik'or reh: «To̱b ta nak re' hin xinchihbic awach hat-tak cablaj, jenaj aweh hat-tak xelic chi ma' holohic ta rino'jbal chaxilac tak ru'um chi rino'jbal aj Yahm wilic ru̱c', nqui xik'or. 71 Je' aj re' k'oric xiban i Jesus nok c'ahchi' rik'oric chiri̱j i Ju̱ras aj Caryot, re' rac'u̱n jenaj winak Simon ribihnal maj re' wo' re' narik'ahsanic reh i Jesus pan quik'ab take aj Ro̱ma reh chi naquicansam to̱b ta nchel re' jenaj chi kaxilac i hoj cablaj pahbamaj chi nahsil c'amol quibe̱h take raj tahkanel.

7

1 Chiri̱j chi ribanam chic take k'oric re're', re' Jesus cu xcahnic ar Calile̱ya chi ritikiric ju' ribehsjic pa̱m take tinamit wilque̱b ar eh ma' xa̱j ta ojic ar Jure̱ya. Je' re' xiban ru'um nok re' take aj c'amol quibe̱h take kich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel c'ahchi' quisiq'uim ri̱j nic' nak wach ricansjic naca'nam. 2 Ar ajic Calile̱ya nok q'uisi̱n nak chic ma' rirak cho rik'ijil i kanink'i̱j i hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel re' nkanimej wi̱' wach i quiwih'ic take kama̱m kati't chi xa behel take chipam ye'a̱b chik yu̱k' re' ma'xta wi̱' patanel, 3 re' take ras richa̱k' je' wili xquik'or reh Jesus: «Chacana̱' cahnok riyuk'ul Calile̱ya eh hiy chipam riyuk'ul i Jure̱ya reh chi re' take c'acharel xiniminic aweh ar ewo' nquilow take lok' laj nawa̱l nac'uhtaj 4 maj hab wach ra̱j chi narelic ribiral take nic' nimal ric'uhtaj, ma' re' ta pan c'olic eriban take lok' laj nawa̱l. Je' re' k'uru' re' take lok' laj nawa̱l nac'uhtaj chipam i yuk'ul wili riban wo' chi eno̱j aban chipam toco̱m chic take yuk'ul, nqui take reh. 5 Ru̱c' take k'oric re're' nc'uhtunic lok chi xa ta nak re' take ras richa̱k' re're' nquicoj wach i Jesus chi re're' i Pahbamaj chi K'atal K'oric. 6 Chalic Jesus je' wili xic'u'lej take wi̱' i ras richa̱k': «Re' hin ja' rirak ta rik'ijil chi nawojic pan nink'i̱j ar Jure̱ya, re' cok i hat-tak xa nic' pa' nawa̱j tak ponic chipam i nink'i̱j xa ewo' riban chi eto̱j tak 7 maj ma'xta cho c'acharel ar je ru̱c' quixowonic awach tak. Wu̱c' hin ma' je' ta re', ar la' wilque̱b take cho c'acharel quixowonic niwach ru'um reh k'oric niban chiqui̱j maj re' hin xa eli̱c wo' c'ahchi' nik'orom queh chi c'ahbil i c'acharic nca'n. 8 Je' re' ajic hiy tak hat-tak chipam i nink'i̱j re're'. Re' hin ja' eta quino̱j maj ja' rirak ta rik'ijil wojic ar, nqui Jesus queh ras richa̱k' re're'. 9 Chi je' re' xa xcahnic wo' pa riyuk'ul Calile̱ya naxik'or queh k'oric re're'. 10 Wilic ok chic k'i̱j cojic pan nink'i̱j take ras richa̱k', re' Jesus xichop wo' je ribe̱h ar Jure̱ya chipam i nink'i̱j re're' xa re' la' xa pan jutzic ti xo̱j c'olok, ma' hab ta wach xeht'alanic reh. 11 Ar aj chic pan nink'i̱j re're', re' take nahsil chi kaxilac hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel p'uht quisiq'uim i Jesus chi je' wili c'ahchi' quik'orom: «Haj wo' wilic cok i Jesus? nqui nquik'or chi quiwach. 12 Ar wo' pan nink'i̱j re're' yohbal wach take k'oric nca'n chiri̱j i Jesus. Wilic wo' take nquik'or chi je' wili: «Re're' holohic rino'jbal, nqui take. Wilic wo' nquik'or chi je' wili: «Re're' ma' holohic ta rino'jbal maj nquik'or chi xa rijot'oric i tinamit riban ru̱c' take ric'uhtunic, nqui take. 13 Chi je' re' c'uta̱j nca'n take tinamit chi quiwach ma' hab ta wo' wach xk'oric cok chiri̱j i Jesus chi quiwach take nahsil chi kaxilac i hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel maj nquiyohlej chi ma' chi bih nbanaric queh ru'um take k'oric nca'n chiri̱j i Jesus. 14 Nok yejalanak ok chic i nink'i̱j re're', re' Jesus xo̱j c'olok chi chi̱' i Lok' laj Pa̱t re' nlok'onjic wi̱' wach i Dios wilic ar Jerusalen eh xip'ut c'uhbalanic cu̱c' take tinamit quimolom qui̱b chipam i nink'i̱j re're'. 15 Ar ajic naxquibiraj take nahsil chi kaxilac i hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel i c'uhbalanic riban i Jesus, xsahchic quic'ux ru'um rino'jbal chi c'uhtunic eh je' wili p'uht quik'orom chi quiwach: «Haj wo' nchalic rino'jbal i winak wili chiri̱j riC'uhbal i Dios maj re're' ma' haj ta xkilow wach chi tijinic? nqui take. 16 Re' Jesus naxibiraj nquik'or chiri̱j, je' wili xik'or queh: «Re' take c'uhtunic niban, ma' xa nmikric ta cho pa nic'ux, ar la' xchalic rik'ormojic ru̱c' i wAja̱w Dios re' xtak'anic cho wi̱n 17 eh re' ricorquilal re're', wi ar ru̱c' i Dios til xchalic i c'uhtunic niban on xa nchalic pa nic'ux rik'ormojic re' aj re' nye'eric reh xa hab wach c'acharel chi erirak chiri̱j nok raj rinimem haj wilic ra̱j i Dios. 18 «Chi je aj re' c'uhtunic niban, re' hin ma' je' ta nicab i c'acharel xa nchalic pa ric'ux i c'uhtunic riban. Re' c'acharel re're' xa c'ulbal rilok'il risi̱c ru̱c' take k'oric rik'or. Ra̱j la' hin niban je' ricab i c'acharel re' nsic'bic reh chi enye'eric rilok'il re' hab wach xtak'anic cho reh. Chi je' re' niban, re' nino'jbal i hin je' wo' ricab rino'jbal i c'acharel coric wach ric'ux eh ma' riban ta i c'ahbilal. 19 Wi je' aj re' nino'jbal chaj wa'ric k'uru' c'ahchi' asiq'uim tak ri̱j nic' wach nicansjic na̱banam tak? Ru̱c' re're' ma' c'ahchi' ta animem tak i C'uhbal ye'o̱j reh Moyses ru'um i Dios. Ma' coric ta na k'uru' chi re're' xicana̱' cahnok i c'uhbal re're' reh chi narinimjic awu'um tak? nqui Jesus queh. 20 Naxquibiraj take tinamit chi re' Jesus xik'or chi naquicansam, je' wili xquik'or reh: «Re' hat ma' suk ta pa̱m ana̱ ru'um i ma' tob laj uxlabal maj c'ahchi' ak'orom chi na̱cansjic eh ma' hab ta wo' wach c'ahchi' ribanic aweh, nqui tak reh. 21 Chalic Jesus je' wili xic'u'lej take wi̱': «Chawunchelal hat-tak sahchic ac'ux tak xa ru'um chi pan jenaj hi'lbal k'i̱j re' nalok'ej tak wi̱' wach i Dios re' hin xnicowsaj jenaj c'acharel. 22 Wi je' re' na'n tak ru'um chi chawach tak xincamanic chiwach i hi'lbal k'i̱j re' nkalok'ej wi̱' wach i Dios, chaj bih nacapaj tak chiri̱j i rik'ataric lok ritz'uhmal ric'achanbal jeno' ac'un re' ar cu̱c' take kama̱m kati't xp'uhtic cho ribanaric eh chiri̱j chic re' xitak'a̱' wo' rik'ormojic i Moyses? Re're' wilic pech nbanjic chipam take hi'lbal k'i̱j re' nkalok'ej wi̱' wach i Dios, maje'? 23 Wi chipam take hi'lbal k'i̱j nkalok'ej wi̱' wach i Dios je' re' nka'n chi c'ambal na̱ i C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses, chaj bih riwi̱' k'uru' chi xatcakric tak wu̱c' ru'um chi pan jenaj queh take k'i̱j re're', re' hin xnicowsaj i jenaj winak si̱c nak? 24 Je' re' k'uru' re' hat-tak ma̱k'or tak chic chi re' take bano̱j niban i hin ma' holohic ta take xa ru'um reh nawilow tak cha'n la' tak ri̱j chi coric wi re' nak'or tak coric on ma' coric ta, nqui Jesus. 25 Ar ajic chi quixilac take tinamit aj Jerusalen wilic take xquik'or chi je' wili: «Ma' re' ta na i Jesus wili re' c'ahchi' risiq'uiric chi naricansjic? 26 Ayu' po' nchel wilic yu'na, c'uta̱j riban chi kaxilac eh ma' hab ta wach c'ahchi' rik'etbic wach rik'orbal. Re' take kanahsil k'i̱j wo' c'ahchi' quicapam chi re're' i Pahbamaj chi K'atal K'oric, 27 xa re' la' nc'utunic chi re' Jesus wili ma' re' ta i Pahbamaj chi K'atal K'oric maj keht'alim haj wilic tinamit nchalic wi̱'. Ra̱j i Pahbamaj chi K'atal K'oric ma' keht'alim ta haj wilic tinamit narichalic wi̱', nqui xquik'or. 28 Je' re' ajic re' Jesus xa xitik wo' ju' ric'uhtunic cu̱c' i tinamit ar chi chi̱' i Lok' laj Pa̱t re' nlok'onjic wi̱' wach i Dios eh je' wili xik'or queh ru̱c' cow laj k'oric: «Re' hat-tak, til nacapaj tak chi aweht'alim tak niwach eh aweht'alim wo' tak haj quinchalic i hin. Wi til riwi̱' chi je' re' nacapaj tak chaweh aweht'alim wo' nak tak chi re' nichalic ayu' wach ac'al ma' xa ta pa nic'ux xchalic? Pa ricorquil wilic jenaj til xtak'anic cho wi̱n, re' wAja̱w Dios. Re' wAja̱w Dios wili ma' aweht'alim ta tak wach i hat-tak, 29 raj i hin til weht'alim wach i re' chi coric maj ar wo' ru̱c' xinchalic ru'um nok re' aj re' xtak'anic cho wi̱n, nqui Jesus queh. 30 Naxik'or i Jesus take k'oric re're' wilic take c'acharel xca̱j nak quichopom chi naquicansam nak, xa re' la' ma' hab ta wo' wach xchopbic reh ru'um nok ja' nponic ta rik'ijil chi naricansjic je. 31 Je' re' ajic to̱b ta wilic take ma' xquicoj ta wach i Jesus, wilic wo' take c'acharel suk xquibiraj i xik'or eh xquinimej i Jesus. Re' take c'acharel re're' je' wili nquik'or chiri̱j: «Til rik'or chi nac'olok lok i Pahbamaj chi K'atal K'oric, re're' wilic risic' take lok' laj nawa̱l naribanam xa re' la', re' na nchel i Jesus wili re' pahbamaj re're'? Til re're' maj hab chic wach jeno' enbanic take lok' laj nawa̱l je' ricab riban ru'? nqui nquik'or. 32 Je' aj re' ru' k'oric nca'n take tinamit chiri̱j i Jesus eh re' k'oric nca'n xponic pan quixiquin take cow laj aj niminel reh C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses. Ru'um aj re', re' take cow laj aj niminel reh c'uhbal re're' ch'i̱l take c'amol quibe̱h take aj k'ahsem si̱, xquitak'a̱' je take ju'jun aj cha'janel reh i Lok' laj Pa̱t re' nlok'onjic wi̱' wach i Dios reh chi naquichopom cho i Jesus. 33 Naxi'o̱j c'olok take aj chopo̱l re're', re' Jesus xa cu c'uhbalanic wo' riban cu̱c' take tinamit. Re' aj wili c'ahchi' rik'orom queh tinamit re're': «Cu naniwih'ic chic so' chaxilac tak, cu re' aj ru' nawelic je china̱ ac'al wili eh nawojic ru̱c' i wAja̱w re' xtak'anic cho wi̱n. 34 Cu re' aj ru' naqui̱n nak chic asiq'uim tak xa re' la' ma'xta chic qui̱narakam tak maj re' hin naniwih'ic pan jenaj ye'a̱b re' ma' eta riban chi etiponic tak ar, nqui Jesus queh. 35 Ru'um take k'oric xik'or i Jesus re' take nahsil chi kaxilac i hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel je' wili xquik'or: «Haj wo' nchel narojic i Jesus wili maj c'ahchi' rik'orom chi ma' eta chic nkarak? Cu̱c' on nchel take kich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel wilque̱b ponok chi nahtil yu̱k' q'uixca̱b re' quic'acharic wi̱' take aj criye̱co on cu̱c' take aj criye̱co narojic chi rik'ormojic i ric'uhbal? 36 Ta, ma' keht'alim ta pa' narojic, ma' nkarak ta chiri̱j i k'oric xiban chi je' wili: ‹Naqui̱n nak chic asiq'uim tak xa re' la' ma'xta chic qui̱narakam tak maj re' hin naniwih'ic pan jenaj ye'a̱b re' ma' eta riban chi etiponic tak ar nqui, nqui xquik'or. 37 Chipam aj chic i rinimal k'i̱j re' ncohlsjic wi̱' wach i kanink'i̱j, re' Jesus pa'lic johtok chi quiwach i tinamit je' wili xik'or ru̱c' cow laj k'oric: «Je' ricab chi re' c'acharel nok nchikic chi̱', no̱j re' wilic wi̱' i ha' chi naruq'uem reh, je wo' re' wu̱c' i hin, curman wo' chi wu̱c' i hin narichalic i c'acharel 38 re' ch'iclic chic ric'ux chiwi̱j maj re' aj i hin aj ye'ol reh c'acharic je' ricab rik'or riC'uhbal i Dios narik'or chi je' wili: «Je' ricab nok chipam rasbal ha' k'e̱' take ro̱k ha' qui'elic je, je' wo' re' wu̱c' hin xa wu̱c' wo' nchalic riye'eric c'acharic, nqui rik'or i riC'uhbal i Dios, nqui Jesus. 39 Ru̱c' aj take k'oric xiban re're' xk'oric chiri̱j i Lok' laj Uxlabal eh je' ricab xik'or ru', re' Lok' laj Uxlabal xc'ulic lok chi nariwih'ic ku̱c' i hoj xojniminic reh Jesus re' cok ru' ma' xc'ulic ta chiwach take k'i̱j re' xc'acharic wi̱' i Jesus ayu' wach ac'al ru'um nok chiwach take k'i̱j re're', re' Jesus ja' nye'eric ta nak reh i rajawric naric'ulum cu rehtal nwih'ic wo' chic johtok ar ru̱c' i rAja̱w Dios. 40 Je' re' k'uru' ru̱c' xik'or i Jesus chiri̱j richalic i Lok' laj rUxlabal, wilic take ju'jun c'acharel naxquibiraj re're', je' wili xquik'or: «Re' raj k'orol C'uhbal i Dios re' xa cuy'em chic chi naric'ulic lok, til re' po' nchel i Jesus wili, nqui take. 41 Wilic wo' take je' wili xquik'or: «Re' Jesus wili, re' i Pahbamaj chi K'atal K'oric, nqui xquik'or. Tz'a̱b ru' take toco̱m chic tinamit, ma' nquicoj ta wach. Re' take re' je' wili xquik'or: «Re' Pahbamaj chi K'atal K'oric ma' re' ta nchel pa riyuk'ul Calile̱ya narichalic je' ricab i Jesus re're'. 42 Re' la' riC'uhbal i Dios rik'or chi re' Pahbamaj chi K'atal K'oric, naructic cho ru̱c' ra̱' ri'sil cho i ma' Tawiy re' kak'atal k'oric cho najtir k'i̱j. Je' wo', rik'or chi ar Welen re' asjanak wo' cho wi̱' ru', narasjic cho i Pahbamaj chi K'atal K'oric, nqui take. 43 Je' aj re' ru'um reh quicapew-bal chiri̱j i Jesus, wilic take c'acharel coric wach quik'oric chiri̱j i Jesus eh wilic wo' take ma' coric ta k'oric xca'n chiri̱j. 44 Je' wo' chic, chi quixilac take c'acharel wilic wo' take xca̱j nak quichopom i Jesus chiwach i junc'am re're', xa re' la' ma' hab ta wo' wach queh xicowej ri̱b chi ribanaric re're'. 45 Je' re' k'uru' nok re' take ju'jun aj cha'janel xitakbajic cho chi richoporic i Jesus xisoljic wo' chic je chi ma' xquichop ta wo' je i Jesus, re' take xitak'anic je queh je' ricab take c'amol quibe̱h take aj k'ahsem si̱ ch'i̱l take cow laj aj niminel reh C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses je' wili xquik'or: «Chaj wa'ric chi ma' xachop ta tak cho i winak re're' chi na̱c'amam nak tak cho chi kawach? nqui take queh. 46 Re' take ju'jun aj cha'janel re're' je' wili xquik'or: «Re' hoj ma' xkachop ta cho i Jesus ru'um nok ma' jeno' winak rik'orom ta nak chi kaxiquin i holohic laj k'oric je' ricab rik'or take ru', nqui take. 47 Naxquibiraj chi je' re', re' take nahsil aj k'ahsem si̱ ch'i̱l take cow laj aj niminel reh C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses je' wili xquik'or: «Re' hat-tak xatjot'oric ok wo' tak cho ru'um i winak re're' ru̱c' take k'oric riban? 48 Hab wach queh take kanahsil on hab wach keh hoj cow laj aj niminel reh C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses, xcojbic wach ric'uhbal i winak re're' chi xacoj wo' tak cho wach i k'oric riban? 49 Re' take quicojbic wach rik'orbal i winak re're', xa re' take tinamit ma' queht'alim ta pa̱m i C'uhbal ye'o̱j reh Moyses ru'um i Ajabe̱s i Dios. Re' hoj nkak'or chi re' take tinamit re're' nariye'eric ti'c'axic chi quina̱ ru'um i Dios, nqui take. 50 Chi quixilac take cow laj aj niminel reh C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses, xwih'ic jenaj c'acharel Nicore̱mo ribihnal re' xchalic chi rik'o'rjic i Jesus junpech pan jenaj chak'ab. Re' c'acharel re're' je' wili xik'or queh rich'i̱l: 51 «Re' C'uhbal nchopbic kana̱ i hoj rik'or, reh chi narich'ukuric wach rimahc jeno' c'acharel curman chi pe̱t naribirmijic rik'orbal i c'acharel re're' rakbal chiri̱j wi wilic jeno' rimahc ru̱c' i c'ahchi' ribanam. Wi ma' je' re' enka'n, ma' riyew ta wo' k'ab keh i c'uhbal re're' chi enkach'uk wach ribano̱j jeno' winak, nqui queh. 52 Re' take rich'i̱l je' wili xquik'or reh Nicore̱mo: «Re' hat, hat na aj Calile̱ya chi c'ahchi' ak'oric chiri̱j i Jesus? Chawilow eh cha'n ri̱j riC'uhbal i Dios reh chi enarak chiri̱j chi ma' re' ta ar pa riyuk'ul Calile̱ya naructic cho i pahbamaj chi raj k'orol C'uhbal i Dios, nqui take reh. Ru̱c' aj k'oric re're' 53 quicohlaj quimoloj i̱b take nahsil re're' eh xquipuhcaj qui̱b chi nacojic chi quiju'junal pan quipa̱t.

8

1 Chiri̱j chic re', re' Jesus xo̱j ric'saj ak'ab chipam i ye'a̱b re' ribihnej “Ye'a̱b queh take tic Oli̱wo ribihnal”. 2 Je' chic ikal xa cu wahk'ek wo' ti re' Jesus xo̱j wo' chic c'olok chi chi̱' i Lok' laj Pa̱t re' nlok'onjic wi̱' wach i Dios eh naxitz'uka̱' jok ri̱b xoquic chi c'uhtunic cu̱c' take tinamit xquimol qui̱b ar. 3 Nok c'ahchi' chi c'uhtunic i Jesus, re' take cow laj aj niminel reh C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses ch'i̱l wo' take aj tijem ri̱j c'uhbal re're' xquipahba̱' cok chiwach i jenaj ixok xiban cho c'oyomal 4 eh je' wili xquik'or cok reh: «Ajabe̱s aj tijinel keh, re' hoj xkacoj rehtal chi re' ixok wili xiban i c'oyomal. 5 Chipam i C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses rik'or chi re' take quimahcanic je' ricab riban ixok wili, naquicansjic chi abaj xa re' la' yu'na nka̱j kabiram aweh chaj bih nak'or i hat, wi tare̱t chi enkacansaj on ma'xta, nqui take reh Jesus. 6 Je' re' xquik'or maj re' nak nca̱j chiri̱j chi haj ta nak encalajic chi k'oric chi quiwach eh chi je' re' enak nquitz'ahkaj rimahc, xa re' la' Jesus naxibiraj chaj bih xquik'or ximuc'a̱' jok ri̱b, xoquic chi tz'ihm wach ac'al ru̱c' ju' k'ab. 7 Ar ajic ru'um nok re' take winak re're' ma' nquimay ta ripahkaljic reh chaj bih rik'or chiri̱j i pahkanic xca'n reh, re' Jesus xpa'lajic johtok eh je' wili xik'or queh: «Hab wach aweh tak ma' kajanak ta chipam jeno' mahc, chip'ut cho ricansjic ixok wili chi abaj, nqui queh. 8 Chiri̱j re're' ximuc'a̱' wo' chic jok ri̱b, xoquic wo' chic chi tz'ihm wach ac'al. 9 Naxquibiraj i xik'or Jesus, re' take xic'ambic cok reh ixok re're', ma' xquicansaj ta wo' chi abaj ru'um xquic'raj qui̱b chi re' take re' aj mahc wo' take. Je' re' ajic pe̱t xquip'ut je elic take rijeb tak winak cu rehtal xquicohlaj je elic cu̱c' take q'uijol eh xa rutquel chic ixok re're' xquicana̱' cahnok chi pa'lic chiwach i Jesus. 10 Nok re' Jesus xpa'lajic wo' chic johtok xilow chi xa chic re' ixok re're' pa'lic chiwach. Ru'um aj re' je' wili xibiraj reh ixok re're': «Ra̱j take winak c'ahchi' quik'oric chi wilic amahc, haj xi'o̱j? Ma' hab ta wach queh xbanic ti'c'axic aweh, maje'? nqui reh. 11 —Lok' laj Ajabe̱s Jesus, ma' hab ta wach queh xbanic ti'c'axic, nqui reh. Ar ajic re' Jesus je' wo' chic wili xik'or reh ixok re're': «Je' ricab chi re' take winak re' ma' xatquiyew ta pan ti'c'axic je wo' re' hin ma' eta wo' tiniyew pan ti'c'axic. Yu'na k'uru' hiy xa re' la' ma' timahcanic chic, nqui Jesus reh. 12 Chiri̱j chic re' naxk'oric wo' chic i Jesus cu̱c' tinamit je' wili xik'or queh: «Ru'um chi re' hin quinsakomonic reh pa̱m quicapew-bal take c'acharel, re' hin je' nicab i jenaj sakom. Je' re' k'uru' ru'um re're' nik'or aweh tak je' ricab jeno' c'acharel ric'am je risakom sakombal reh ribe̱h, ma' nsahchic ta pan k'ekom je' wo' re' i c'acharel noquic chi waj tahkanel ma' eta wo' nsahchic wach ric'acharic, na la' ric'acharic chi junelic, nqui xik'or. 13 Naxquibiraj re're' wilic take ju'jun cow laj aj niminel reh C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses je' wili xquik'or reh Jesus: «Re' c'uhtunic hoj tijimaj wi̱' rik'or chi wi wilic jeno' nk'oric chiri̱j jeno' rich c'acharel, re' rik'orbal i c'acharel re're' ma' coric ta wach wi xa re' wach re're' nk'orbic reh. Wi til aj coric rik'or i c'uhtunic re're' ra̱j rik'orom chi ma' coric ta wo' i c'ahchi' ak'orom chawi̱j maj xa hat ti c'ahchi' ak'oric, nqui take reh. 14 Chalic Jesus je' wili xic'u'lej take wi̱': «Coric, xa chiwi̱j hin c'ahchi' nik'oric xa re' la' to̱b ta je' re' niban, re' c'ahchi' nik'orom i hin coric wach maj weht'alim haj xinchalic eh weht'alim wo' haj nanisoljic je, ra̱j nchel hat-tak ma' aweht'alim ta tak re're' 15 maj re' hat-tak xa hat-tak aj ayu' wach ac'al eh ru'um re', re' riwi̱' i ch'ukuj k'oric na'n tak xa je' ricab riwi̱' i ch'ukuj k'oric nca'n take awich c'acharel tak. Ru̱c' re're' nwilow chi re' riwi̱' i ch'ukuj k'oric na'n hat-tak ma' jenaj ta wach ch'i̱l je' ricab i ch'ukuj k'oric niban i hin. 16 «Re' ch'ukuj wach k'oric niban re're' til coric wo' wach maj ma' xa wutquel ta wi̱b niban wich'i̱l la' i wAja̱w re' xtak'anic cho wi̱n. 17 Chi je' re', re' k'oric nka'n i hoj coric wo' wach maj chipam i c'uhbal nchopbic ana̱ hat-tak rik'or chi nok wilic quib ok chi c'acharel rituna̱' ri̱b quik'orbal chi xa jenaj wach nquik'or, re' take k'oric re're' cojorok wach chi til ricorquilal laj k'oric. 18 Je' aj re' to̱b ta xa re' wo' hin quinye'bic nik'orbal chiwi̱j i hin, re' wAja̱w re' xtak'anic cho wi̱n xa jenaj wo' wach k'oric riban chiwi̱j, nqui Jesus. 19 Ru'um re're', re' take cow laj aj niminel reh C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses je' wo' chic wili xquik'or reh Jesus: «Haj wilic cho awaja̱w eh chaj wa'ric ma' keht'alim ta wach? nqui take reh. Re' Jesus je' wili xik'or: «Re' hat-tak ma' aweht'alim ta tak hab wach i til wAja̱w maj ma' ana'bem ta tak pa̱m nino'jbal. Wi ta nak ana'bem tak pa̱m nino'jbal aweht'alim wo' nak tak hab wach i wAja̱w, nqui Jesus. 20 Chi'nchel aj take k'oric re're' xik'or i Jesus ar chiwach i ye'a̱b molbal tumi̱n re' wilic chi chi̱' i Lok' laj Pa̱t re' nlok'onjic wi̱' wach i Dios eh to̱b ta ar xitik ju' c'uhtunic cu̱c' take tinamit ma' hab ta wo' wach xchopbic reh ru'um nok ja' nponic ta wo' rik'ijil chi naricansjic je. 21 Chipam take c'uhtunic xiban i Jesus, re're' xik'or wo' chi je' wili: «Narirakam i k'i̱j chi nawojic wo' chic, cu re' nak chic ru' naquinasiq'uim tak xa re' la' ru'um chi ma' eta tiponic tak chipam i ye'a̱b nawojic wi̱', ma' eta wo' quinarak tak eh chi je' re' na̱quimic tak je chi ma' cuyu̱j ta wo' amahc tak, nqui Jesus. 22 Naxquibiraj chi je' re' take ju'jun queh nahsil chi kaxilac hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel wilque̱b ar, je' wili xquik'or chi quiwach: «Naricansam na nchel ri̱b i Jesus k'uru'? Je' re' nkabiraj maj chaj wa'ric naxik'or chi re' narojic wi̱' ma' eta riban chi ekojponic i hoj? nqui take chi quiwach. 23 Re' Jesus k'uru' je' wili xik'or queh: «Re' hat-tak, hat-tak reh wach ac'al wili eh re' acapew-bal tak je' wo' ricab quicapew-bal take aj ayu' wach ac'al, ra̱j i hin ma' re' ta hin reh wach ac'al ar la' xinchalic pan taxa̱j ru̱c' i wAja̱w. 24 Ar aj pan taxa̱j nawojic wo' chic johtok xa re' la' naquinojok johtok cu re' nak chic naquinasiq'uim tak, re' cok ru' ma'xta chic qui̱narakam tak eh chi je' re' na̱quimic tak je chi ma' cuyu̱j ta amahc tak. Ru'um aj re' yu'na chi cu wilqui̱n chaxilac tak, curman chi na̱cojom tak wach chi re' nibiral nik'orom aweh tak chiri̱j hab wach i hin re' wo' re' niwi̱'. Je' re' nik'or maj wi ma' na'n tak re're' na̱quimic wo' tak je chi ma' cuyu̱j ta amahc tak, nqui Jesus. 25 Re' take nahsil chi kaxilac hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel je' wili xquik'or reh: «Hab wach i hat k'uru' chi je' re' k'oric na'n keh? nqui take reh. Re' Jesus je' wili xic'u'lej take wi̱': «Re' hin xa pan ch'iquinbal wo' cho reh k'oric awu̱c' tak xnik'or cho aweh tak hab wach i hin. 26 Pan ch'iquinbal aj cho reh nik'oric awu̱c' tak, xnik'or aweh tak chi re' hin xintak'abjic cho ru'um i jenaj coric wach nk'oric. Ru'um aj re' naniban k'oric awu̱c' tak, nik'or aweh tak nic' nimal wilic chi k'ormojic chawi̱j tak eh je' wo' nic' nimal wilic chi k'ormojic chiri̱j ano'jbal tak. Chi je' re' k'oric niban awu̱c' tak, re' hin xa nik'or wo' queh take c'acharel xa pa' jaric k'oric nibiraj cho ru̱c' re' xtak'anic cho wi̱n, nqui Jesus queh winak re're'. 27 Je' re' xik'or i Jesus xa re' la' take winak re're' ma' xquirak ta chiri̱j, chi chiri̱j po' i rAja̱w c'ahchi' rik'oric. 28 Chiri̱j chic ru' re' Jesus xik'or wo' chi je' wili: «Naquinajohsaj tak wach curu̱s i hin Ac'unbe̱s re' wilic wajawric chi quina̱ c'acharel cu re' aj na̱rakam tak chiri̱j chi re' nibiral nik'orom aweh tak chiri̱j hab wach i hin re' wo' re' niwi̱'. Ma' xa re' ta re', na̱rakam wo' tak chiri̱j chi re' take pa' bih niban on nik'or i hin ma' xa ta pa nic'ux nmikric cho re' la' nic' pa' wach xik'or cho wi̱n i wAja̱w re're' xnik'or aweh tak. 29 Re' hin xiritak'a̱' cho i wAja̱w eh xa wilic wo' wu̱c', ma' jaruj ta quiricana̱' chi wutquel maj k'e̱' nponic chiwach take nibano̱j niban, nqui Jesus queh. 30 Ru̱c' take xik'or re're' q'uihal take tinamit xquicoj wach i xik'or. 31 Queh aj take kich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel xicojbic i k'oric xik'or, je' wo' wili xik'or queh: «Wi re' hat-tak xatik tak ju' ric'amaric na̱ niC'uhbal ra̱j rik'orom chi til coric xatoquic tak chi waj tahkanel. 32 Chi je' chic re' c'acharic na'n tak, na̱c'acharic wo' tak chi tehlic chic awi̱j tak ru'um reh rirakmajic chiri̱j i ricorquilal riyew i Dios chi nareht'aljic, nqui Jesus queh. 33 Re' take re' je' wili xquik'or reh: «Chaj bih riwi̱' nanak'or i hat chi nakac'acharic chi tehlic ki̱j? Ma' riwi̱' ta chi je' re' nak'or maj re' hoj, hoj ra̱' ri'sil cho ma' Awraham eh je' ricab chi naxwih'ic cho ru' ma' hab ta wo' wach xchopbic cho na̱ je' wo' re' hoj ma' choplic ta wo' kana̱ ru'um jeno' winak, nqui take reh. 34 Re' Jesus k'uru' je' wili xik'or queh: «Chabiraj tak chi coric i ricorquil nanik'orom wili: Je' ricab chi wilic take c'acharel choplic quina̱ ru'um jeno' ajabe̱s, wilic wo' take c'acharel choplic quina̱ ru'um i mahc. 35 Cu̱c' take c'acharel je' ru̱c' choplic quina̱ ru'um i mahc nc'uluric cu̱c' je' ricab nc'uluric pa ripa̱t jeno' ajabe̱s re' wilic raj camanom eh wilic wo' rac'u̱n. Je' re' nik'or maj je' ricab pa ripa̱t i ajabe̱s re're' xa re' wach i rac'u̱n wilic riye'a̱b chi junpech ar, ra̱j i aj camanom ma'xta, je' wo' re' take c'acharel re're' ma'xta wo' quiye'a̱b chi junpech chi rac'u̱n rixk'u̱n i Dios take. 36 Nic' nimal k'oro̱j cho chiqui̱j take c'acharel re're' je' wo' re' k'oro̱j cho chawi̱j tak. Ru'um aj re', re' hin nik'or aweh tak i wili: Re' hat-tak ma' c'ahchi' ta tak ac'acharic chi tehlic awi̱j tak. Til na̱c'acharic la' tak chi je' re' wi re' hin re' rAc'u̱n i Dios equinbanic chi enteh awi̱j tak. 37 «Til pan coric, re' nak'or tak chi hat-tak ra̱' ri'sil cho ma' Awraham coric aweh tak, xa re' la' re' ano'jbal tak rehreh wach ch'i̱l i no'jbal xiban cho ru'. Ru'um aj re', re' hat-tak ma' nac'ul ta tak i c'uhtunic niban i hin eh c'ahchi' asiq'uim tak ri̱j nic' wach nicansjic na̱banam tak 38 to̱b ta nchel re' c'uhbal c'ahchi' nik'orom i hin, ma' xa pa nic'ux ta xchalic re' la' haj wilic xwilow cho ru̱c' i til wAja̱w re're' nik'or aweh tak. Chi je' aj re' ano'jbal tak, re' hat-tak xa re' wach i nawilow tak ribanaric ru̱c' i til wilic chi ara'il tak, xa re' wach re' nawa̱j tak ribanaric, nqui Jesus. 39 Re' take nahsil re're' je' wili xquik'or reh Jesus: «Re' wilic cho chi kara'il i hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel, re' ma' Awraham, nqui take reh. Re' Jesus je' wili xic'u'lej take wi̱': «Wi ta nak re' ma' Awraham til ara'il tak nc'utunic wo' nak lok ano'jbal tak chi jenaj nak wach ch'i̱l i no'jbal xiban cho ru' maj re' ma' Awraham holohic xbanic cho eh je' wo' nak re' na'n tak hat-tak yu'na ru'. 40 Je' re' ajic re' ma' Awraham ma' xiban ta cho reh i no'jbal c'ahchi' abanam hat-tak yu'na maj re' hat-tak c'ahchi' asiq'uim tak ri̱j nic' wach nicansjic na̱banam tak i hin re' c'ahchi' nik'oric aweh tak i coric laj k'oric xbiraj cho ru̱c' i Dios. 41 Re' c'ahchi' abanam hat-tak k'uru', re're' i ra̱j chi na̱banam tak i til wilic chi ara'il tak, nqui queh. Re' take nahsil re're' je' wo' chic wili xquik'or reh: «Re' hoj ma' je' ta hat kacab chi xatasjic ru'um chi re' atu̱t xmahcanic ru̱c' jenaj c'acharel. Ra̱j i hoj, re' Dios wilic chi til kAja̱w, nqui take reh. 42 Re' Jesus je' wili xik'or queh: «Wi ta nak re' Dios awaja̱w tak, nc'utunic wo' nak chawach tak ru'. Quinac'ax nak tak eh hin nak suk c'ulu̱j awu'um tak maj re' hin ar wo' ru̱c' i Dios xinchalic. Ma' xa pa nic'ux ta xmikric cho chi xinchalic ayu' wach ac'al re' la' wo' wAja̱w Dios xtak'anic cho wi̱n, 43 nic' wach k'uru' nok re' hat-tak ma' narak ta tak chiri̱j take nik'or aweh tak? Enik'or aweh tak chaj wa'ric chi ma' narak ta tak chiri̱j: Ma' narak ta tak chiri̱j maj re' hat-tak ma' ric'ul ta awach tak i nik'or, 44 ru'um nok til re' aj Yahm wilic chi awaja̱w tak eh re' wo' rino'jbal ru' nawa̱j abanam aweh tak. «Re' aj Yahm xa cansanel wo' cho pan p'utbal cho reh c'acharic eh xa pan p'utbal wo' cho reh c'acharic cu yu'na chi k'i̱j, re' aj Yahm xicana̱' rik'ormojic i coric ru'um ma' coric ta wo' wach ru'. Chi je' aj re' rino'jbal, re're' xa chucuj k'oric wo' riban nank'oric, xa re' la' to̱b ta re're' i nahsil aj chucul k'oric eh ma' k'orol ta wo' reh coric, 45 re' hat-tak nacoj tak wach nic' nimal rik'or aweh tak eh raj i hin re' coric nak ti c'ahchi' nik'orom aweh tak ma' nacoj ta tak wach niC'uhbal. 46 Chaj wa'ric k'uru' chi ma' nacoj ta tak niwach i hin wi xa coric wo' quink'oric? Je' wo' chic, ma' eta riban chi enak'or tak chi ru'um reh nino'jbal i hin ma' nacoj ta tak wach niC'uhbal maj ma' jeno' aweh tak eric'uhtaj chi wilic ta nak jeno' mahc nibanam. 47 Chi je' aj re' nino'jbal eh chi coric wach i nic'uhbal, re' hin nik'or aweh tak wili: Re' hat-tak ma' nabiraj ta tak i c'ahchi' rik'orom i Dios ru̱c' niC'uhbal ru'um nok chiwach i Dios ma' re' ta hat-tak rac'u̱n rixk'u̱n. Nik'or aj i wili maj re' c'acharel rac'u̱n rixk'u̱n chic i Dios til ribiraj haj wilic i rik'or i Dios ru̱c' niC'uhbal, nqui Jesus. 48 Re' take nahsil chi kaxilac hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel je' wili xquik'or reh Jesus chi tz'ujbal reh: «Ru̱c' take k'oric na'n re're', riwi̱' chi keh chi enkak'or aweh chi hat rik'ebil laj aj Sama̱rya eh je' wo' chic, ransil jenaj ma' tob laj uxlabal nbanic aweh chi nak'or take k'oric re're', nqui take reh. 49 Chalic Jesus je' wili xic'u'lej take wi̱': «Re' hin ma' re' ta jeno' ma' tob laj uxlabal nye'bic nik'orbal, re' la' wAja̱w Dios nye'bic nik'orbal eh ru'um re', niyew johtok rilok'il ru̱c' c'uhbalanic niban xa re' la' to̱b ta je' re' niban, nitz'ujuric chic c'ahchi' abanam tak. 50 Re' cok ru' to̱b ta je re' na'n tak, re' hin nariye'eric nilok'il ma' ru'um ta chi c'ahchi' ta nak nisiq'uim chi nariye'eric wi̱n, nariye'eric la' nilok'il ru'um chi re' wAja̱w Dios re' nk'oric reh hab wach ric'ul chi reh chi enye'eric rilok'il, re're' ra̱j chi ye'erok wo' nilok'il i hin. 51 Je' aj re' ru'um chi ru̱c' i wAja̱w nibiraj take k'oric nik'or aweh tak, chabiraj tak chi coric i nanik'orom wili: Re' c'acharel nariniminic reh niC'uhbal ma' xa ta quimic naribanam je chi junpech naquimok je, nqui Jesus. 52 Naxquibiraj re're' take nahsil chi kaxilac i hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel je' wo' chic wili xquik'or reh Jesus: «Yu'na nkarak chiri̱j chi coric chi re' hat wilic ma' tob laj uxlabal awu̱c' maj c'ahchi' ak'orom chi re' take naquiniminic reh ac'uhbal ma' xa ta quimic naca'nam chi junpech naquiquimok je, xa re' la' ma' coric ta ru'um nok re' cho kama̱m ma' Awraham ch'i̱l take nic' nimal raj k'orol C'uhbal i Dios xic'acharic cho najtir k'i̱j xiquimic wo' je. 53 Ru̱c' i xak'or k'uru' nkilow chi re' hat nacapaj chi k'e̱' wo' chic awajawric chiwach i rajawric i kama̱m ma' Awraham, xa re' la' ma' coric ta nacapaj re're' maj ma' coric ta wo' i xak'or. Re' ma' Awraham ch'i̱l take nic' nimal raj k'orol C'uhbal i Dios xic'acharic cho najtir k'i̱j, xiquimic je take, nqui take reh. 54 Re' Jesus je' wili xik'or queh: «Chaj bih eritik wi̱n chi re' hin enik'or aweh tak chi k'e̱' wo' chic wajawric chiwach kama̱m ma' Awraham, xa ru'um chi nwa̱j nisiq'uim nilok'il? Re' nk'oric chi enye'eric nilok'il, xa re' wo' wAja̱w Dios re' nak'or wo' hat-tak chi awaja̱w tak 55 xa re' la' ru' til nik'or aweh tak chi re' nak'or tak ma' je' ta re', maj ma' aweht'alim ta wo' tak wach. Ra̱j cok i hin til weht'alim wach eh eta nak nik'or aweh tak chi ma' weht'alim ta wach i Dios enak quincahnic chi hin aj chucul k'oric je' ricab hat-tak, raj wili til weht'alim wach eh re' wo' ric'uhbal c'ahchi' nic'amam na̱. 56 Je' re' k'uru' ru'um chi re' wAja̱w Dios nye'bic nilok'il ma' eta nik'or wi re' wajawric i hin k'e̱' wo' chic nim wach chiwach i rajawric i kama̱m ma' Awraham. Haj cok wilic enik'or aweh tak, chi re' kama̱m ma' Awraham xsukbic cho ra̱mna ru'um xeht'alij chi nariponic rik'ijil chi nanic'ulic nak lok ayu' wach ac'al eh chi je' re' naxinc'uhtaj reh i nicamaj nanibanam chiwach take k'i̱j ru̱c' naniwih'ic ayu' wach ac'al, re're' k'e̱' wo' xsukbic cho ric'ux, nqui Jesus queh. 57 Chiri̱j wili re' take nahsil chi kaxilac hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel je' wili xquik'or reh Jesus: «Re' hat ja' lajeb roxc'ahl (50) ta wo' ahabil, nic' ti wach k'uru' chi xana'bej cho wach i kama̱m ma' Awraham? nqui take reh. 58 Re' Jesus je' wili xik'or queh: «Chabiraj tak i ricorquil nanik'orom aweh tak yu'na: Nik'or aweh tak, re' hin xa wilqui̱n wo' cho nok cu ja' nasjic ta cho ma' Awraham, nqui queh. 59 Naxquibiraj chi je' re' take nahsil re're', xo̱j quimol abaj cansbal nak reh Jesus, xa re' la' ma' xca'n ta canar ricansjic maj re' Jesus xisach ri̱b chi quixilac take tinamit wilque̱b ar eh chi je' re' xelic je chi chi̱' i Lok' laj Pa̱t re' nlok'onjic wi̱' wach i Dios.

9

1 Pan jenaj chic k'i̱j re' Jesus xiq'uic ponok chipam jenaj ye'a̱b. Ar xilow wach jenaj winak sot' cho cu pa rasbal. 2 Nok re' Jesus xa ilo̱j chic riban reh winak re're', re' hoj raj tahkanel je' wili xkabiraj reh: «Ajabe̱s aj tijinel keh, hab wach aj mahc reh chi re' winak wili xasjic chi sot', re're' on re' take ritu̱t raja̱w? kojqui reh. 3 Chalic Jesus je' wili xik'or keh: «Ma' hab ta wach queh wilic rimahc chi re' winak re're' xasjic chi sot'. Xic'ul la' chi je' re' reh chi ru̱c' chaj bih naribanaric pa ric'acharic i sot' wili, enc'utunic wach i jenaj holohic laj bano̱j tiklic wach ru'um i Dios chi naribanam. 4 Chi ribanaric aj take holohic laj bano̱j re're' xiritak'a̱' cho i Dios eh je' ricab chi wilic take camanic xa pan k'i̱j nbanaric ru'um nok wi xoquic cho rik'ekomil ak'ab ma' suk ta chic ribanaric, je' wo' re' ru̱c' take holohic laj bano̱j xiritak'a̱' cho wi̱' i Dios chi nanibanam, curman wo' chi eniban nok cu c'achalqui̱n pe maj narichalic k'i̱j chi nanicansjic je eh ar ma' eta chic niban take bano̱j re're'. 5 Je' re' k'uru' chi cu wilqui̱n pe china̱ ac'al wili, re' wili i jenaj holohic laj bano̱j hin tak'amaj cho wi̱' ru'um i Dios eh ru'um re', re' hin wilqui̱n ayu' je' ricab jeno' sakom rito'bej take c'acharel chi naquiwih'ic pan sakom, nqui Jesus. 6 Nok rik'orom chic chi je' re', re' Jesus chuhbunic jok wach ac'al tik'inbal reh mahnic' ch'uwa' eh chiri̱j chic ru' nok riyuk'um chic i ch'uwa' re're' xiyulej pan nak' wach i sot' re're' 7 eh xitak'a̱' je ar chipam i ha' cojo̱j pan tz'ak “Siloheh” ribihnal re' ra̱j rik'orom pan hewre̱yo “Re' tak'amaj je”. Chi je' re', re' sot' xo̱j wo' chi ritz'ajaric take nak' wach chipam i ha' re're' eh ilo̱j chic riban naxsoljic cho. 8 Ru'um aj re', re' take tinamit queht'alanic wach i winak re're' chi sot' nak naxquilow chi nilbic chic, wilic queh take tinamit re're' je' wili p'uht quik'orom: «Ma' re' ta na nchel i winak wili ntz'uhkic nak chi chi̱' tak be̱h chi pahkanic limo̱xna? nqui take. 9 Wilic take c'ahchi' quik'orom, re' winak wili til re' nak i sot' eh wilic wo' take c'ahchi' quik'orom xa je' nak nchel re' sot'. Nok je' re' nquik'or, re' winak sot' nak cho re're' xa nch'uk chic ric'ux xik'or queh chi til re' nak cho i sot'. 10 Re' take tinamit re're' naxquibiraj xik'or i winak re're', je' wili xquik'or reh: «Chaj bih xbanic chi tilbic chic yu'na on chaj bih xca'n aweh? nqui take reh. 11 Re' winak re're' je' wili xic'u'lej take wi̱': «Re' winak Jesus ribihnal xitik'a̱' mahnic' ch'uwa', xiyulej pan nak' niwach eh je' wili xik'or wi̱n: ‹Yu'na hiy chatz'aj take cho nak' awach chipam ha' cojo̱j pan tz'ak Siloheh ribihnal, nqui wi̱n. «Re' hin xponic nitz'aj cho nak' niwach eh ru̱c' re're' quinilbic chic, nqui queh. 12 Re' tinamit re're' je' wo' chic wili xquik'or reh: «Haj wilic cho i Jesus nak'or re're', nqui take reh. Re' winak re're', xik'or queh chi ma' reht'alim ta haj wilic. 13 Chiri̱j chic ru', re' take tinamit re're' xquic'am je i winak re' nak sot' re're' chi quiwach take cow laj aj niminel reh C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses chi naca'nam wo' pahkanic reh 14 maj naxteheric nak' wach i sot' re're' ru̱c' i mahnic' chi ch'uwa' xitik'a̱' i Jesus, pan jenaj nak hi'lbal k'i̱j re' nlok'onjic wi̱' wach i Dios. 15 Je' aj re', re' take cow laj aj niminel reh c'uhbal re're', xquibiraj wo' chic reh winak re're' nic' wach naxteh take nak' wach. Re' winak re're' je' wili xik'or queh: «Re' Jesus xa ru̱c' mahnic' chi ch'uwa' xitik'a̱', xiyulej pan nak' niwach eh chi je' re' xponic nitz'aj cho nak' niwach reh chi na̱wilbic. Ru'um aj re' yu'na quinilbic chic, nqui queh. 16 Naxquibiraj re're' wilic take ju'jun cow laj aj niminel reh c'uhbal re're', je' wili xquik'or: «Re' winak re're' ma' ru̱c' ta i Dios xchalic maj ma' riponbej ta i hi'lbal k'i̱j re' nlok'onjic wi̱' wach i Dios eh chi je' re' c'ahchi' rimahcanic chiwach i Dios, nqui take ju'jun. Wilic wo' take je' wili nquik'or: «Wi ta nak re' winak re're' c'ahchi' ta nak rimahcanic, ena nak riban take rehtalil ric'uhtaj re're'? nqui take. Je' re' ajic chi quixilac take cow laj aj niminel re're' rehreh wach quicapew-bal wilic. 17 Nok rehreh aj wach take capew-bal nk'ormojic chiri̱j i Jesus, re' take cow laj aj niminel reh C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses je' wili xquibiraj reh winak sot' nak re're': «Ra̱j hat chaj so' bih nacapaj chiri̱j i Jesus re' xtehbic reh nak' awach? nqui take reh. Re' winak re're' je' wili xik'or queh: «Re' hin nicapaj chi re' Jesus, re're' jenaj raj k'orol C'uhbal i Dios, nqui queh. 18 To̱b ta je' re' xquik'or take cow laj aj niminel re're' ch'i̱l take toco̱m chic nahsil chi kaxilac i hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel, ma' jaruj ta nquicoj wach chi re' winak re're' asjanak ta nak cho chi sot' eh yu'na nilbic chic. Ru'um aj re' xiyuk'unjic take ritu̱t raja̱w i winak cu'um take nahsil 19 eh xbirmijic queh chi je' wili: «Re' na wili awac'u̱n tak? Wi coric chi re're' sot' naxasjic cho, chaj wa'ric k'uru' yu'na nilbic chic? nqui take nahsil re're'. 20 Re' take ritu̱t raja̱w i winak re're' je' wili c'u'lunic xca'n: «Til coric, re' winak wili, til re' i kac'u̱n eh je' wo' sot' naxasjic cho. 21 Haj cok wilic ma' eta nka'n canar rik'ormojic aweh tak ru'um chi ma' keht'alim ta, re' chaj bih xbanic chi nilbic chic yu'na on wi wilic nchel jeno' winak xtehbic reh nak' wach, re' hoj ma' keht'alim ta. Ru'um aj re' chabiraj tak reh kac'u̱n, re're' erik'or aweh tak nic' wach naxteh i nak' wach maj nim laj winak chic, wilic chic rino'jbal chi rik'ormojic aweh tak chaj bih xc'ulmujic ru̱c', nqui take ritu̱t raja̱w. 22 Je' re' xquik'or ru'um chi xiyo'jic chi quiwach take nahsil re're' maj quesam chic ribiral chi xa hab wach c'acharel enk'oric chi re' Jesus, re' i Pahbamaj chi K'atal K'oric, naresmejic je on narit'ermejic je chipam i pa̱t ntijiljic wi̱' ri̱j i C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses. 23 Ru'um aj re', re' take ritu̱t raja̱w xquik'or chi naribirmijic reh cac'u̱n nic' wach naxteh take nak' wach maj nim laj winak chic chi rik'ormojic queh take aj nahsil. 24 Re' take cow laj aj niminel re're' quik'o'rej wo' chic i winak sot' nak cho re're' eh je' wili xquik'or reh: «Til nkapahkaj aweh chi chiri̱j ok i Dios chak'or take holohic laj k'oric eh ma' ok chi re' chic i Jesus enayew riman rilok'il ru̱c' i k'oric ena'n, maj re're' xa aj mahc wo' chi kawach hoj, nqui take reh. 25 Re' winak sot' nak cho re're' je' wili xik'or queh take cow laj aj niminel re're': «Re' hin ma' weht'alim ta wi re' Jesus xmahcanic on ma' xmahcanic ta, xa re' ti cok weht'alim chi re're' xiricowsaj maj re' hin ma' quinilbic ta nak raj yu'na quinilbic chic, nqui queh. 26 Re' take cow laj aj niminel re're' je' wo' chic wili xquik'or reh: «Chaj bih xiban aweh Jesus k'uru' chi tilbic chic yu'na? nqui take reh. 27 Re're' je wili xic'u'lej take wi̱': «Re' hin xnik'or chic aweh tak ricorquilal eh ma' xabiraj ta tak. Chaj wa'ric c'ahchi' wo' chic abiram tak wi̱n nic' wach naxiteh take nak' niwach i Jesus? Nawa̱j na atahkem tak chi c'ahchi' wo' chic abiram tak wi̱n chi je' re'? nqui queh. 28 Chalic take nahsil re're', k'e̱' xquitz'uj i winak re're' eh xquik'or wo' reh chi je' wili: «Re' hat xa re' ti i k'oro̱j ru'um i tabtab wach Jesus re're' nac'am na̱ re' cok hoj til re' k'oro̱j cahnok ru'um i Moyses nkac'am na̱ 29 maj keht'alim wo' chi re' Dios til k'oric cho ru̱c' i Moyses eh ru'um re', re' Moyses xchalic chi raj k'orol C'uhbal i Dios raj nchel i Jesus re're', ma' keht'alim ta hab wach xye'bic rajawric chi xc'ulic lok chi raj k'orol C'uhbal i Dios, nqui take. 30 Re' sot' nak cho re're' je' wili xik'or queh: «Re' hin k'e̱' nsahchic nic'ux awu'um tak chi ma' aweht'alim ta tak haj nchalic i rajawric i Jesus. Wi ma' re' ru̱c' i Dios nchalic, nic' aj wach naxiban i lok' laj nawa̱l wu̱c' i hin chi quinilbic chic? 31 Je' aj re', re' Jesus ma' re' ta aj mahc. Wi ta nak aj mahc, nic' wach nanbirmijic cho ru'um i Dios k'uru' nariban take lok' laj nawa̱l? Je' re' nik'or maj keht'alim chi re' Dios, ma' ribiraj ta take cho aj mahc xa re' la' wo' take aj lok'em reh eh banol reh take haj wilic i ra̱j ru'. 32 Re' lok' laj nawa̱l xiban wu̱c' hin ric'uhtaj keh chi re' Jesus nbirmijic ru'um i Dios. Chacoj tak rehtal chi kaxilac hoj ma' kabiram ta ribiral eh ma' kilom ta wo' jeno' winak xiteh ta nak nak' wach jeno' winak asjanak cho chi sot', 33 raj la' i Jesus xiteh i nak' niwach eh ru̱c' re're' nc'utunic chi ar ru̱c' i Dios xchalic maj wi ma' ta nak ru̱c' i Dios xchalic ma' eta nak riban canar i lok' laj nawa̱l xiban wu̱c', nqui xik'or queh. 34 Ar ajic re' take nahsil re're' je' wili xquik'or reh: «Ma'eta nkayew k'ab aweh chi ekojatijej i hat re' k'e̱' wo' chic hat aj mahc. Je' re' rinimal wach amahc maj re' hat xatasjic chi sot', nqui take reh. Naxquik'or reh chi je' re' ma' xquiyew ta chic k'ab reh chi junpech chi narilok'em wach i Dios chipam i pa̱t re' ntijiljic wi̱' ri̱j i C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses. 35 Naxeht'alij i Jesus chaj bih xbanjic reh winak sot' nak cho re're', xo̱j risic' eh naxponic rirak je' wili xik'or reh: «K'e̱' nak nwa̱j chi til enach'ica̱' ac'ux chiri̱j i rAc'u̱n i Dios, nqui reh. 36 —Hab wach i nak'or re're', Ha̱w? Chak'or wi̱n eh re' hin enich'ica̱' nic'ux chiri̱j, nqui winak sot' nak cho re're'. 37 Re' Jesus je' wili xik'or: «Re' hin re' c'ahchi'qui̱n chi c'uta̱j awu̱c', re' hin i rAc'u̱n i Dios. Re' hat k'uru' xawilow chic wach i rAc'u̱n i Dios, nqui Jesus. 38 Xa chiwach wo' ti junc'am re're', re' winak sot' nak cho re're' je' wili xik'or: «Ajabe̱s Jesus, re' hin tininimej yu'na, nqui xik'or reh. Chi je' re' p'uht rilok'em wach i Jesus. 39 Chiri̱j re', re' Jesus je' wili xik'or: «Re' hin xinc'ulic lok china̱ ac'al wili chi ribanaric i nicapaj wili chi tare̱t chi banaric: Re' risakomsjic pa̱m quicapew-bal take nquirak chiri̱j chi moylic pa̱m quicapew-bal eh re' rik'ekomsjic pa̱m quicapew-bal take nquik'or chi ma' moylic ta pa̱m quicapew-bal to̱b ta nchel xa moylic wo' pa̱m quino'jbal ru', nqui Jesus. 40 Ar ajic re' c'ahchi' wi̱' chi c'uta̱j i Jesus ru̱c' i winak sot' nak cho re're', wilque̱b wo' ju'jun cow laj aj niminel reh C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses. Naxquibiraj xik'or i Jesus, je' wili xquik'or reh: «Je' on nchel kacab take quik'oric chi ma' moylic ta pa̱m quicapew-bal nawilow k'uru' chi je' re' c'ahchi' ak'orom chiki̱j, nqui take reh. 41 Re' Jesus je' wili xic'u'lej take wi̱': «Je' ta nak acab tak take quik'oric chi moylic pa̱m quicapew-bal ta nak re̱t, maj raj nak rik'orom chi wi ta nak ru'um chi moylic pa̱m acapew-bal tak ma' narak ta tak chiri̱j ricorquilal c'ahchi' nik'orom, til coric nak aweh tak i nak'or tak. Chi je' re' acapew-bal tak k'uru' ma'xta nak jeno' mahc encojoric chawi̱j tak chiwach i Dios. Raj wili re' hat-tak nak'or tak chi ma' moysomaj ta pa̱m acapew-bal tak eh ru'um chi napahba̱' awi̱b tak chi je' til coric nak'or tak, re' hin nik'or aweh tak chi re' amahc acojom tak chiwach Dios, ma' ja' cuyu̱j ta take, nqui Jesus.

10

1 Chiri̱j chic ru', re' Jesus xik'or wo' chic queh nahsil chi je' wili: «Chabiraj tak chi coric i ricorquil nanik'orom wili: Wilic riwi̱' reh chi nareht'aljic hab wach i til aj ilo̱l queh me̱'. Je' ricab wi jeno' c'acharel ma' re' ta chipam ritz'ahpil i ye'a̱b c'olbal queh me̱' noquic, xa haj la' chic risic' cok rocbal, re' c'acharel re're' xa aj lek' me̱' nok wilic. 2 Je' re' nik'or maj re' til ilo̱l queh me̱' xa re' wo' i tz'ahp risic' reh chi naroquic chipam i ye'a̱b re' wilque̱b wi̱' take me̱'. 3 Je' aj re', nok ra̱j cok oquic nteheric cho reh i tz'ahp ru'um i xa hab wach wilic cok chipam quiye'a̱b take me̱'. Je' wo' chic nok raj resam lok take me̱', re' take me̱' queht'alim pa̱m rik'orbal i caj ilo̱l wi til re're' nk'o'ronic cok queh maj re're' ntak'anic chi quina̱ chi naquelic lok, narik'o'rej take ru̱c' quibihnal chi quiju'junal. 4 Ru'um aj re' nok re' til caj ilo̱l resaj take lok eh no̱j chi pe̱t chi quiwach, re' take me̱' nquitahkej je maj queht'alim pa̱m rik'orbal i caj ilo̱l. 5 Re' cok haj wilic ma' re' ta i caj ilo̱l nponic cu̱c' ma' nquitahkej ta je, qui'elic la' je chiwach ru'um chi ma' queht'alim ta pa̱m rik'orbal i c'acharel re' xa ritz'ak ri̱b chi aj ilo̱l queh, nqui Jesus. 6 Re' Jesus xik'or re're' reh nak chi re' take cow laj aj niminel reh C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses enquirak chiri̱j chi chiqui̱j ru' xk'oric i Jesus naxik'or chi re' take me̱' ma' nqueht'alij ta pa̱m quik'orbal take c'acharel ma' re' ta aj ilo̱l take me̱'. Xa re' la' ru', re' take re' ma' xquirak ta chiri̱j chaj bih xa̱j rik'orom i Jesus ru̱c' i k'oric re're'. 7 Chiri̱j chic re', re' Jesus xik'or wo' chic queh take winak re're' chi je' wili: «Chabiraj tak chi coric i ricorquil nanik'orom aweh tak wili: Je' ricab chi wilic jenaj tz'ahp re' qui'oquic wi̱' take me̱' chipam i ye'a̱b quic'oloric wi̱', je' wo' re' i hin ayu' wo' wilqui̱n chi quitobjic take c'acharel reh chi equi'oquic eh equiwih'ic pa rik'ab i Dios. 8 Nok ja' quinc'ulic ta lok hin ayu' wach ac'al, q'uihal take xic'ulic chi c'ahchi' quik'orom chi tak'amaj take cho ru'um i Dios eh chi ma' je ta wo' re'. Re' take re' xa je quicab aj lek' me̱' nok wilque̱b. Ru'um aj re' je' ricab xc'uluric cu̱c' take me̱' re're' je' wo' re' xc'uluric cu̱c' take c'acharel maj je' ricab nok re' take me̱' ma' nquitahkej ta take aj lek' nanquibiraj chi ma' re' ta rik'orbal i caj ilo̱l, re' take c'acharel naxquibiraj wo' nak i c'uhbalanic nca'n nahsil aj c'uhbalanel, ma' xquitahkej ta wo' take. 9 «Re' hin xnik'or chic lok, je' ricab chi wilic jenaj tz'ahp re' qui'oquic wi̱' take me̱' chipam i ye'a̱b quic'oloric wi̱' je' wo' re' i hin wilqui̱n wo' ayu' chi quitobjic take c'acharel reh chi equi'oquic eh equiwih'ic pa rik'ab i Dios. Xa hab wach k'uru' wilic pa rik'ab i Dios naric'acharic chi suk je' ricab nanwih'ic chi suk jeno' me̱' nanoquic cok chipam i ye'a̱b re' ye'o̱j wi̱' riwarbal on je' ricab nanwih'ic chi suk riwa' riha̱' nanesmejic wo' chic lok chipam i ye'a̱b re're' reh chi naric'amaric je chipam i ye'a̱b re' wilic wi̱' rex laj q'uim. 10 Re' hin ma' je ta nicab aj lek' me̱' maj re' aj lek' nanponic re' wilque̱b wi̱' take me̱', xa ra̱j relk'am je take on xa ra̱j ricansam take. Raj nchel i hin xinc'ulic ayu' wach ac'al reh chi re' quic'acharic take c'acharel holohic ok chic naribanam eh je' wo' chi wilic ok junelic quic'acharic. 11 Chi je' re' nichak'lamil cu̱c' take c'acharel, re' hin je' nicab i c'acharel re' ncha'janic queh take me̱' chi coric maj re' aj cha'janel queh ru', riyew pan quimic ric'acharic chi rico'ljic take rime̱' wi wilque̱b take pan yohbal chiwach jeno' josk' laj q'uiche̱' tz'i' aj c'uxul me̱', 12 ra̱j ncha'janic queh me̱' chi xa ritojbal ric'ax eh ma' re' ta wo' re' nehchenic queh, re' c'acharel re're' narilow chi nc'ulic lok i josk' laj q'uiche̱' tz'i', pe̱t nelic je eh ricana̱' cahnok take me̱' pan k'ab i chicop re're'. Chi je' re' wilic take me̱' quic'uxuric ru'um eh re' take ju'jun chic chi me̱' quicahnic xa haj nquipuhcaj qui̱b. 13 Je' aj re', re' xa chucul aj ilo̱l queh take me̱', nelic je ru'um chi xa tojo̱j chiri̱j i ricamaj eh je' wo' ru'um chi ma' re' ta reh take me̱', xa ma'xta bih raj so' queh to̱b ta pa' bih nquic'ul take me̱' chiwach. 14 Re' hin nik'orom chic aweh tak chi je' nicab i c'acharel re' ncha'janic queh me̱' chi coric. Je' ricab nok re' aj cha'janel re're' reht'alim quiwach take rime̱' chi coric je' wo' re' hin weht'alim wo' quino'jbal take c'acharel quitahkanic wi̱n. Je' wo' chic je' ricab nok re' aj cha'janel re're' eht'alamaj wach chi coric cu'um take rime̱', je' wo' hin eht'alamaj wo' nino'jbal cu'um take c'acharel quitahkanic wi̱n. 15 «Re' niwi̱' i hin ch'i̱l take c'acharel quitahkanic wi̱n je' wo' ricab niwi̱' i hin ch'i̱l i wAja̱w maj re're' reht'alim pa̱m nino'jbal chi coric eh re' hin weht'alim wo' pa̱m rino'jbal ru' chi coric eh ru'um chi re' nino'jbal je' ricab i rino'jbal i c'acharel ncha'janic queh take me̱' chi coric, re' hin niyew wo' nic'acharic pan quimic chi quico'ljic take c'acharel je' ricab riban aj cha'jem chi riyew ric'acharic chiqui̱j take rime̱' wi wilque̱b pan jeno' yohbal. 16 Re' riq'uihal chi c'acharel naniyeb nic'acharic pan quimic chiqui̱j chi co'lbal queh, ja' manlic ta ti quiwach cu̱c' take c'ahchi' chic quinquitahkem wili, cu wilic la' take toco̱m chic c'acharel cu ra̱j chi eniyuk'ej take chi naqui̱nquitahkem. Re' take re' naquic'amam wo' na̱ i yuk'unic nanibanam queh eh chi je' re' nok manlic chic wach i juntuhm chi c'acharel naniyeb nic'acharic chiqui̱j, ma' hab ta chic wach xa re' la' wo' hin equinwih'ic chi Ajabe̱s chi quina̱ je' ricab nc'uluric nok jenaj wo' c'acharel ncha'janic queh juntuhm ok chi moloj wach me̱'. 17 «Re' hin k'uru' je' nicab i c'acharel re' ncha'janic queh take me̱' chi coric eh re' wAja̱w Dios k'e̱' ti' quiric'raj maj re' hin reh chi nanic'acharic wo' chic, pe̱t naniyeb nic'acharic pan quimic 18 ru'um nok je' re' xitak'a̱' ribanaric wi̱n i wAja̱w Dios. Chi je' re' i tak'anic xiyew cho wi̱n i wAja̱w Dios, xa wi̱n wo' hin xye'eric ajawric chi enwih'ic pa nik'ab i quimic ch'i̱l i uctic nanibanam reh chi nanc'acharic wo' chic. Ru'um aj re' nik'or aweh tak chi re' hin naniquimic ru'um nwa̱j chi je' re're' enic'ul maj ma' hab ta wach wilic rajawric chi nicansjic je xa ru'um ra̱j ribanam wi̱n, nqui Jesus queh. 19 Xa re' wo' xquibiraj take k'oric re're', re' take cow laj aj niminel reh C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses xiban wo' chic rehreh wach quicapew-bal. 20 Ru'um re' wilic queh xquik'or chi je' wili chiri̱j i Jesus: «Re' winak re're' ma' tob laj uxlabal wilic ru̱c'. Chaj wa'ric nananimej tak maj ma' na'lic ta reh riban? nqui take. 21 Je' re' ru' xquik'or xa re' la' wilic wo' take je' wili nquik'or: «Jeno' winak wilic ma' tob laj uxlabal ru̱c' ma' eta rik'or holohic laj k'oric je' ricab rik'or i Jesus eh je' wo' chic, jeno' winak wilic ma' tob laj uxlabal ru̱c' ma' eta riban chi eriteh nak' wach jeno' sot', nqui take. 22 Pan jenaj chic k'i̱j chipam rik'ijil c'uxic nok ar Jerusalen c'ahchi' ric'sjic i nink'i̱j sulu̱j cho wi̱' i Lok' laj Pa̱t re' nlok'onjic wi̱' wach i Dios 23 re' Jesus xo̱j wih'ok chi chi̱' jenaj rimujil pa̱t re' bihnimaj chi Salomon. 24 Ar ajic re' take nahsil chi kana̱ hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel naxquilow chi je' re', xquimol qui̱b ru̱c' i Jesus eh je' wili xquik'or reh: «Chaj wa'ric i hat ma' nasakomej ta wach keh hab wach i hat? Wi re' hat i Pahbamaj chi K'atal K'oric k'oro̱j cho ribiral chi naric'ulic lok, chak'or wo' keh i coric, nqui take reh. 25 Chalic Jesus je' wili xic'u'lej take wi̱': «Ru̱c' i c'uhbalanic niban re' hin nik'or chic aweh tak chi re' hin, hin i K'atal K'oric Pahbamaj cho ru'um i Dios eh re' hat-tak ma' nacoj ta tak wach chi je' re'. Je' wo' chic, ru̱c' take lok' laj nawa̱l niban ru̱c' i wajawric ye'o̱j wi̱n ru'um i wAja̱w Dios, nc'utunic wo' lok hab wach i hin 26 xa re' la' chic hat-tak ma' nach'ica̱' ta ac'ux tak chiwi̱j. Je' re' na'n tak ru'um chi re' hat-tak ma' re' ta hat-tak waj tahkanel re' nik'or chi nime̱' take. Wi ta nak hat-tak waj tahkanel, nc'uluric nak awu̱c' tak je' ricab i wili re' rik'or i jalwach k'oric nik'orom chic cho aweh tak: 27 Chi je' ricab re' aj ilo̱l me̱' reht'alim quiwach take rime̱' re' hin weht'al wo' quiwach take til nquich'ica̱' quic'ux chiwi̱j. Je' wo', je' ricab chi re' take me̱' queht'al pa̱m rik'orbal i aj cha'janel queh eh nquitahkej, je' wo' re' take waj tahkanel i hin, quinquitahkej ru'um chi re' take re' queht'al wo' hab wach i hin til chi coric. 28 Re' aj take nquich'ica̱' quic'ux chiwi̱j, niyew chic queh chi naquic'acharic chi junelic eh ru'um re', naquiquimok je ma' eta quicahnic chi camnak take chi junpech maj pa nik'ab c'ololque̱b. Nok chi je' re' wilque̱b wu̱c', ma' hab ta wach jeno' wilic rajawric chi eta nak rimak' take pa nik'ab. 29 Je' ricab riwi̱' i wih'ic nca'n chi niwach i hin je' wo' re' riwi̱' i wih'ic nca'n chiwach i wAja̱w chi pa rik'ab ru' ma' hab ta wach wilic rajawric chi erimak' take. Je' re' ajic re' wAja̱w Dios re' wilic wo' rajawric chi nah chi'nchel re' aj wo' re' xk'ahsanic pa nik'ab take c'acharel re're' reh chi xnic'ol take wu̱c'. 30 Je' re' k'uru' re' riwi̱' i wih'ic nca'n take c'acharel re're', re' aj re' nc'uhtunic wi̱' chi re' hin ch'i̱l i wAja̱w xa jenaj kawi̱' wich'i̱l, nqui Jesus. 31 Naxquibiraj chi je' re' take nahsil chi kaxilac hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel, xo̱j wo' chic quimolom take abaj chi naquicansam nak i Jesus je' ricab xca'n nak cho reh pan pe̱t, 32 xa re' la' Jesus je' wili xik'or queh: «Re' hin q'uih take holohic laj bano̱j xniban ru'um rajawric i wAja̱w, xa re' la' haj ta wo' nchel wilic queh take holohic laj bano̱j re're' ma' nponic ta chawach tak eh ru'um re' nawa̱j quinacansam tak chi abaj? nqui Jesus queh. 33 Re' take nahsil chi kaxilac i hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel je' wili xquik'or reh: «Re' hoj naca̱t kayeb chi abaj ma' ru'um ta take holohic laj bano̱j i na'n, naca̱t la' kayeb chi abaj ru'um chi re' hat napahba̱' awi̱b chi hat Dios eh xa hab wach winak riban je' ricab na'n i hat riyak'abej pa ro̱k i Dios, nqui take reh. 34 Je' re' k'uru' re' Jesus je' wili xik'or queh: «Chipam i c'uhbal nchopbic ana̱ hat-tak, rik'or chi wilic take k'oric rik'orom cho i Dios. Re' take k'oric re're' je' wili nquik'or: “Re' hin, hin i Dios eh ru'um chi re' hat-tak wilca̱t tak chi wac'u̱n wixk'u̱n, nik'or wo' chi chi'nchel hat-tak je' wo' tak acab i hin, nqui take k'oric wilic chipam i c'uhbal re're'. 35 «Wi pa riC'uhbal aj i Dios wilic take k'oric re're', keht'alim chi ma' riyew ta ri̱b chi narijalaric wach i ricorquil laj k'oric re're'. Ru'um aj re' nik'or aweh tak wili: ‹Wi pa riC'uhbal i Dios rik'or chi naxk'oric cho cu̱c' take kich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel ar Sinayih, xik'or queh chi re' take re' je' wo' quicab i Dios, 36 ma' eta riban chi enak'or tak wi̱n chi c'ahchi' niyak'abem pan wo̱k i Dios xa ru'um chi re' hin ru̱c' i nipahbabjic wi̱b niban chi til hin rAc'u̱n i Dios nipahba̱' wi̱b je' ricab ripahba̱bjic ri̱b riban i Dios. Re' riwi̱' chi je' re' niban re' wo' i wili: Chi re' hin til hin richiho̱j cho chi xintak'abjic cho ayu' wach ac'al. 37 Je' re' k'uru' wi re' hin ma' c'ahchi' ta nibanam haj wilic take bano̱j re' nc'uhtunic lok wi̱' chi re' wo' re' take bano̱j riban i wAja̱w Dios, ric'ul nak chi ma' eta nacoj tak wach i haj wilic nik'or aweh tak. 38 Raj wili re' wo' take bano̱j ra̱j ru' c'ahchi' nibanam. Ru'um re' chacoj tak wach i nawilow tak ru̱c' take bano̱j niban to̱b wo' ma̱coj tak wach haj wilic take nik'or aweh tak. Je' re' nik'or maj re' hin niban take bano̱j ra̱j i wAja̱w reh chi ru̱c' re're' enana'bej tak eh enacoj tak wach chi pan kacabchelal nka'n take re're'. Ru̱c' re're' nc'uhtunic wach chi re' wAja̱w Dios wilic wu̱c' hin eh re' hin wilqui̱n wo' ru̱c' ru', nqui Jesus queh nahsil re're'. 39 Ru'um take k'oric xik'or i Jesus, re' take nahsil re're' xa xca̱j nak chic quichopom xa re' la' ma' xca'n ta canar ru'um xelic je chi quiwach. 40 Chiri̱j chic re', re' Jesus k'ahxic wo' chic je chi juntar ha' Jortan re' xiban cho wi̱' take pe̱t kahsanic ha' i Wa̱n. Naxcahnic aj ar i Jesus, 41 q'uihal take tinamit xiponic ru̱c' chi rilmijic eh je' wili nquik'or: «Re' Wa̱n aj kahsem ha' ma'xta jeno' lok' laj nawa̱l nim wach xic'uhtaj chi kaxilac, xa re' la' nic' nimal take k'oric xik'or chiri̱j i winak wili, til coric xik'or, nqui take. 42 Chi je' re' q'uihal take tinamit xquinimej i Jesus chipam i ye'a̱b re're'.

11

1 Chipam chic jenaj tinamit Weta̱nya ribihnal, re' quitinamital i Mari̱ya ch'i̱l i Ma̱rta wilic jenaj yowa̱b La̱saro ribihnal quixuba̱l wo' i Mari̱ya ch'i̱l i Ma̱rta. 2 Re' Mari̱ya, rana̱b i yowa̱b re're', re' aj wo' re' naribuch'bic take reh ro̱k i Lok' laj Ajabe̱s Jesus ru̱c' nc'ohnic laj ik'o̱m pan jenaj k'i̱j eh chi ru̱c' wo' i rismal na̱ narichiksam wo' chic take. 3 Je' re' ajic re' take quib chi anab-be̱s re're' xquitak'a̱' rik'ormojic reh Jesus chi je' wili: «K-Aja̱w Jesus chacuy, tichalok ti yu'na, re' kaxubal re' k'e̱' ti' nawic'raj xchop reh ya'bilal, nqui xquitak'a̱' je rik'ormojic reh. 4 Naxponic i k'oric re're' ru̱c' i Jesus, je' wili xik'or: «Re' ya'bilal nbanic reh La̱saro ma' re' ta cansbal reh chi junpech, naricamanic la' chi c'uhtbal reh rinimal wach rajawric i Dios je' wo' chi re' hin re' rAc'u̱n i Dios enc'utunic chi wilic wo' wajawric, nqui Jesus. 5 Je' re' k'uru' to̱b ta re' Jesus k'e̱' ti' ric'raj i Ma̱rta ch'i̱l i Mari̱ya ch'i̱l wo' i La̱saro, 6 cu xcahnic wo' chic quib k'i̱j chipam i ye'a̱b wilic wi̱' naxibiraj chi yowa̱b i La̱saro. 7 Cu chiri̱j aj chic re', re' Jesus je' wili xik'or keh hoj raj tahkanel: «Yu'na kojsoljok wo' tak chic je ar chipam riyuk'ul i Jure̱ya, nqui xik'or keh. 8 Re' hoj je' wili xkak'or reh: «Ajabe̱s aj tijinel keh, re' take nahsil chi kaxilac hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel ja' naht ta wo' xca̱j nak ca̱t quicansam chi abaj eh yu'na nawa̱j wo' chic je soljic ar? kojqui reh. 9 Chalic i Jesus je' wili kac'u'ljic xiban chi riye'eric jenaj rehtalil keh chi ja' nponic ta rik'ijil riquimic: «Re' hoj keht'alim chi re' k'i̱j wilic cablaj o̱ra risakomal eh chiwach take o̱ra re're' kojbehic chi coric. Ru'um aj re' xa hab wach nbehic pan k'i̱j ma' eta ritohxaj nah ro̱k maj rilow i ribe̱h chi coric ru'um wilic cho risakomal i k'i̱j china̱. 10 Raj i pan k'ekom naribe̱h re're' ritohxaj nah ro̱k ru'um ma'xta cho risakomal i k'i̱j china̱, nqui xik'or. 11 Nok rik'orom chic take k'oric re're', re' Jesus xik'or wo' chic keh chi je' wili: «Re' kich k'orom La̱saro, xoquic chi wiric xa re' la' yu'na nawojic nic'a'sam cho wach, nqui keh. 12 Ar ajic je' wili xkak'or i hoj raj tahkanel: «Ha̱w, wi la' xa wiric xkajic wi̱' ra̱j rik'orom chi naricowjic wo' chic, kojqui reh. 13 Naxk'oric i Jesus chi je' re', chiri̱j po' nchel riquimic i La̱saro xk'oric eh pan kac'ux i hoj xa chiri̱j la' wo' wiric c'ahchi' rik'oric. 14 Chiri̱j aj re' xisakomej wach keh chi coric i k'oric re're' eh je' wili xik'or keh: «Re' La̱saro xquimic chic 15 eh k'e̱' nsukbic nic'ux chi ma' wilqui̱n ta ponok ar nok ja' nquimic ta je. Je' re' nik'or aweh tak maj ru'um reh i chaj bih na̱wilom tak wu̱c', k'e̱' naricowjic ac'ux tak chi ninimjic. Je' re' k'uru' tak-tak, kilow tak cho, nqui keh Jesus. 16 Xa re' wo' xicohlaj k'oric re're', jenaj keh hoj raj tahkanel Ma̱x ribihnal, re' Lach wo' cojo̱j chi ricab bihnal, je' wili xik'or keh: «Tak-tak chiri̱j i Jesus. Wi xquicansaj wo' cho ru' kojquimok wo' hoj chiri̱j, nqui xik'or keh. 17 Je' re' ajic re' Jesus xichop je ribe̱h ar Weta̱nya kich'i̱l wo' i hoj raj tahkanel xa re' la' naxojponic nah muk'unbal, quejeb la' chic k'i̱j muhkunak je i La̱saro. 18 Re' tinamit Weta̱nya ma' naht ta wilic je ru̱c' tinamit Jerusalen, xa mahnic' wo' na chic ma'xta jeno' le̱wa. 19 Ru'um aj re', wilic take kich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel aj Jerusalen xiponic ar Weta̱nya chi riye'eric ricowil quic'ux i Mari̱ya ch'i̱l i Ma̱rta ru'um riquimic je i quixuba̱l. 20 Ar chic ponok Weta̱nya, naxibiraj i Ma̱rta chi re' Jesus c'ahchi' rojic c'olok ar xchalic chi ric'uluric xa re' la' Mari̱ya xa xcahnic wo' cho pan pa̱t. 21 Je' re' ajic, naxponic i Ma̱rta ru̱c' Jesus je' wili xik'or reh: «Ajabe̱s Jesus, re' nixubal xquimic chic. Wi ta nak wilca̱t ayu' ma' xquimic ta nak, cu c'achlic nak cho yu'na. 22 Xa re' la' re' hin weht'alim chi re' Dios riyew cho aweh chi'nchel nic' pa' nimal napahkaj johtok reh, nqui Ma̱rta. 23 Naxibiraj i Jesus chi je' re', je' wili xik'or reh Ma̱rta: «Re' axubal La̱saro, naructic wo' chic cho, nqui Jesus. 24 Re' Ma̱rta je' wo' chic wili xik'or: «Coric Ha̱w, re' nixubal naructic wo' chic cho maj wilic jenaj k'i̱j pan cohlsbal wach ac'al wili nok chi'nchel take camnak nacuctic wo' chic cho, nqui reh. 25 Re' Jesus je' wili xik'or reh: «Re' hin i quinye'bic quic'acharic chi'nchel c'acharel eh re' wo' hin quinucsunic cho queh camnak reh chi naquic'acharic wo' chic. Ru'um aj re' hab wach n-niminic wi̱n to̱b ta quimok je xa na ric'acharic wo' chic rica'pech. 26 Je' wo' re' nc'uluric ru̱c' i c'acharel re' ye'o̱j chic reh chi enc'acharic chi junelic ru'um chi xirinimej chic, re' c'acharel re're' ma' xa quimic naribanam je chi junpech naquimok je. Nacoj na wach wili i hat Ma̱rta? nqui Jesus reh. 27 Re' Ma̱rta je' wili xik'or: «Ho̱' Ha̱w, nicoj wach chi'nchel xak'or maj weht'alim chi re' hat i Pahbamaj chi K'atal K'oric tak'amaj cho ayu' wach ac'al eh hat wo' rAc'u̱n, nqui reh. 28 Chiri̱j chic re', re' Ma̱rta nok rik'orom chic re're' reh Jesus, xchalic rik'o'rej i Mari̱ya re' richa̱k' eh je' wili xik'or reh pan k'u̱n: «Re' aj Tijinel Jesus wilic chic cho wulu' c'ahchi'ca̱t rik'o'rem cho, nqui reh. 29 Xa re' wo' xibiraj chi je' re' i Mari̱ya xa chi yu'na ti xuctic cho eh xchalic re' wilic wi̱' i Jesus 30 chipam i ye'a̱b re' xrakmajic wi̱' ru'um i Ma̱rta, ru'um nok ja' noquic ta nak cok chipam i tinamit re're'. 31 Naxuctic aj cho rajim i Mari̱ya pa ripa̱t, re' take kich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel wilque̱b ponok ru̱c' chi riye'eric ricowil ric'ux, naxquilow chi je' re' xi'uctic wo' chic cho cajim chiri̱j i Mari̱ya maj xquicapaj chi xo̱j riban rok'im ar re' wilic wi̱' rimuk'unbal rixuba̱l. 32 Naxo̱j c'olok i Mari̱ya re' wilic wi̱' i Jesus xixuc'a̱' jok ri̱b ju' ro̱k eh je' wili xik'or reh chi ok'ic riban: «Ajabe̱s Jesus, re' nixubal xquimic chic je. Wi ta nak wilca̱t ayu' ma' xquimic ta nak, cu c'achlic nak yu'na, nqui xik'or reh. 33 Ar ajic naxilow chi re' Mari̱ya ok'ic riban eh je' wo' take tinamit xitahkanic je reh chi riye'eric nak ricowil ric'ux, re' Jesus xchalic wo' riyot'quil i ra̱mna eh ti'bic pa ric'ux chiqui̱j. 34 Ru'um aj re' xibiraj queh chi je' wili: «Haj xmuhkic i La̱saro? nqui queh. Re' take re' je' wili xquik'or reh: «Tak chiki̱j Ha̱w, enkac'uhtaj aweh haj xmuhkic, nqui take reh. 35 Ar ajic re' Jesus xiban rok'im ru'um xti'bic wo' ric'ux chiri̱j riquimic i La̱saro. 36 Je' re' ajic re' take kich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel naxquilow chi xok'ic i Jesus je' wili xquik'or: «Chawilow tak, re' Jesus xok'ic chiri̱j i La̱saro. Til c'ulwach chi k'e̱' ti' ric'raj, nqui take. 37 To̱b ta wo' wilic je' re' xquik'or, wilic wo' take je' wili xquik'or chi quiwach: «Re' Jesus wili wi xic'uhtaj chi wilic rajawric naxiteh i nak' wach i jenaj sot', ma' ta wo' nak xiban chi xesaj lok riya'bilal i La̱saro reh chi ma' xquimic ta nak? nqui take. 38 Chiri̱j wili ar chic chi chi̱' rimuk'unbal i La̱saro, re' Jesus xchalic riman riti'quil pa ric'ux. Ar aj ru' ru'um chi re' muk'unbal re're' pan abaj tik'imaj cok eh chi jenaj ma' laj abaj ntz'apbic wi̱' chi̱', 39 re' Jesus je' wili xik'or: «Chawesaj tak lok i ma' laj abaj tz'apbal chi̱' i muk'unbal re're', nqui. Re' Ma̱rta re' rana̱b i La̱saro je' wili xik'or reh: «Ajabe̱s Jesus, re' nixubal quejeb chic k'i̱j muhkunak cho, yu'na chuh chic cho riti'jolal re', nqui reh. 40 Ar aj ru' re' Jesus je' wili xik'or reh Ma̱rta: «Re' hin xnik'or chic aweh wi re' hat enach'ica̱' ac'ux chiwi̱j enawilow nic' wach riban rajawric i Dios, nqui reh. 41 Je' re' k'uru' xquesaj wo' lok abaj tz'apbal chi̱' i muk'unbal re're' eh chiri̱j chic ru' re' Jesus xilbic johtok pan taxa̱j, je' wili xik'or: «Ajabe̱s Dios, re' hin k'e̱' nitioxej aweh ru'um nok xabiraj chic cho nipahkanic niban chiri̱j i La̱saro. 42 Ha̱w, re' hin xa weht'alim wo' chi xa quinabiraj wo' cho xa re' la' cu'um take tinamit wilque̱b ayu' xnik'or i k'oric re're' reh chi enquirak chiri̱j chi re' hat xat-tak'anic cho wi̱n china̱ ac'al wili, nqui xik'or. 43 Nok rik'orom chic k'oric re're', re' Jesus je' wili k'oric xiban chi cow: «La̱saro, telok cho wach sakom, nqui xik'or. 44 Xa ru̱c' k'oric re're', re' La̱saro re' camnak nak chic, xelic cho wach sakom chi botomaj ri̱j pan tz'ih eh chi poylic wo' i na̱. Ru'um aj re', re' Jesus je' wili xik'or: «Chato'bej tak chi richejeric lok i tz'ih botomaj wi̱' ri̱j reh chi suk chic behic eriban, nqui Jesus. 45 Chi je' re' k'uru' q'uihal take kich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel je' ru̱c' wilque̱b ponok ru̱c' i Mari̱ya chi riye'eric ricowil ric'ux, xquinimej wo' i Jesus ru̱c' xquilow chi xc'uluric ru̱c' i La̱saro, 46 xa re' la' wilic wo' take toco̱m chic xi'o̱j cu̱c' take cow laj aj niminel reh C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses eh xponic quik'or chaj bih xiban i Jesus ru̱c' i La̱saro. 47 Ru'um re're', re' take cow laj aj niminel reh C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses ch'i̱l take c'amol quibe̱h take aj k'ahsem si̱ chiwach i Dios xquimol qui̱b ch'i̱l take quicomonil toco̱m chic c'acharel wilic wo' cajawric chi kana̱ i hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel eh naxquimol qui̱b je' wili xquik'or chi quiwach: «Chaj wo' bih naka'nam chi ripitiric i winak re're'? maj yohbal wach take lok' laj nawa̱l ric'uhtaj chi narinimjic cu'um take tinamit. 48 Wi xkacana̱' chi naritikim ju' ribanaric take lok' laj nawa̱l, chi'nchel tinamit nacoquic chi rinimjic eh chi je' re' k'i̱j wo' enca̱j ricojoric chi k'atal k'oric chi quina̱. Wi xquibiraj re're' take nahsil aj Ro̱ma je' ru̱c' wilic cajawric chi kana̱, enchalic quic'a̱ ku̱c' eh chi je' re' ma' xa re' ta i lok' laj Pa̱t re' nkalok'ej wi̱' wach i kaDios enc'ulic quisach wach je' la' wo' i hoj je' ru̱c' kojc'acharic chipam i tinamit wili ekojchal quicansaj, nqui take. 49 Chi quixilac take re', xk'oric cho jenaj winak Caypas ribihnal re' nahsil aj c'amol quibe̱h take aj k'ahsem si̱ chiwach cho take k'i̱j re're' eh je' wili xik'or queh: «Re' hat-tak ma'xta so' bih nacapaj tak 50 eh ru'um re' ma' nacoj ta tak rehtal i wili: Sakbih chi keh hoj chi xa re' wach i jenaj chi c'acharel re're' enquimic je, chiwach chi ekojquimic je chi'nchel i hoj c'acharel je' ru̱c' kojc'acharic chipam i tinamit wili, nqui xik'or queh. 51 Re' k'oric xik'or i Caypas ma' xa ta xchalic pa ric'ux, xik'or la' re're' ru'um xye'eric rik'orbal ru'um i Dios maj re' Caypas wilic nak chi aj nahsil c'amol quibe̱h take aj k'ahsem si̱ chiwach take k'i̱j re're'. Je' aj re' rik'orbal xye'eric chi rik'ormojic chi re' Jesus nariquimic chiki̱j chi'nchel i hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel. 52 Ma' xa re' ta chiki̱j i hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel nariquimic, je' la' wo' chiqui̱j take toco̱m chic c'acharel quipuhcam qui̱b xa haj yu̱k' q'uixca̱b reh chi nok cahnanak chic take chi xa jenaj kawi̱' kich'i̱l i hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel, equi'oquic wo' chi rac'u̱n rixk'u̱n i Dios chic take. 53 Je' re' ajic xa chiwach wo' cho i k'i̱j re're', re' chi'nchel take nahsil re're' xquimol wach quino'jbal chi naquicansam i Jesus. 54 Ru'um re're', re' Jesus ma' xic'uhtaj ta chic ri̱b chi quiwach take winak re're', xelic la' je chipam riyuk'ul i Jure̱ya eh ar chic xo̱j chipam jenaj tinamit Ewrayin ribihnal re' wilic je ma' naht ta ru̱c' jenaj chik yu̱k'. Ar chic chipam i tinamit re're', nok re' hoj raj tahkanel wilco̱j chic ru̱c' Jesus xojcahnic wo' ar. 55 Nok wilco̱j chic chipam i tinamit re're', p'uht quiponic ar Jerusalen yohbal wach take kich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel je' ru̱c' quic'acharic pan tak tinamit wilque̱b chipam i yuk'ul re' wilic wi̱' i tinamit Jerusalen. Je' re' xca'n ru'um reh nink'i̱j Pa̱scuwa ribihnal. To̱b ta ja' rirak ta nak rik'ijil chi narip'uhtic i nink'i̱j re're', re' riq'uihal take c'acharel re're' cu nok so' xi'o̱j c'olok chipam i nink'i̱j reh chi naquinimem i no'jbal tz'ihmbimaj chipam i C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses chiri̱j ritz'ajaric qui̱b. 56 Re' take c'acharel re're', p'uht quisiq'uim i Jesus eh ar chi chi̱' i Lok' laj Pa̱t re' nlok'onjic wi̱' wach i Dios nquibiraj chi quiwach chi je' wili: «Chaj bih nak'or hat-tak? Eta wo' ti nchalic i Jesus ayu'? nqui take chi quiwach xa pan k'u̱n. 57 Je' re' nkabiraj chikawach maj re' take c'amol quibe̱h take aj k'ahsem si̱ ch'i̱l take cow laj aj niminel reh C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses xquesaj lok rik'ormojic chi xa hab wach c'acharel reht'alim haj wilic i Jesus chiyew rik'ormojic, reh chi re' take re' enquitak'a̱' je richoporic.

12

1 Chiri̱j chic ru' nok xa waki̱b chic k'i̱j ra̱j chi narip'uhtic i nink'i̱j Pa̱scuwa, re' Jesus xo̱j wo' chic chipam i tinamit Weta̱nya, re' nc'acharic wi̱' i La̱saro re' camnak nak chic eh xc'a'chsjic wo' chic. 2 Ar ajic chipam jenaj pa̱t xquitik'a̱' wach jenaj nink'i̱j chi ye'bal rilok'il i Jesus eh ar xquiyuk'ej chi wi'c reh xik'ekbal. Re' aj cojol culc chipam i ni̱m re're', re' i Ma̱rta eh re' La̱saro re' rixuba̱l i Ma̱rta tz'uklic wo' cok ru̱c' i Jesus nah me̱xa. 3 Nok tz'uklic aj chic i Jesus chi wi'c, chalic i Mari̱ya re' richa̱k' i Ma̱rta xo̱j ric'ahmaj junpa̱j je' ru̱c' nc'ohnic laj ik'o̱m q'uih ritz'akil ru'um tik'imaj ru̱c' rihtz'uba̱l i tic Na̱rto ribihnal eh naxichihcaj ri̱j ro̱k i Jesus xichiksaj wo' chic ru̱c' rismal na̱. Ru'um aj ik'o̱m re're', re' pa̱m i pa̱t xiban xa nbukunic chic reh ric'ohonquil. 4 Ar ajic jenaj kich aj tahkanel re' rac'u̱n i Simon, Ju̱ras ribihnal re' aj Caryot eh re' naritik'enic wo' johtok wach cu̱c' take c'amol quibe̱h take ra̱' ri'sil cho ma' Israhel ar Jerusalen chi narik'ahsam i Jesus pan quik'ab chi cansbal je reh, naxilow chi je' re' xbanaric je' wili xik'or: 5 «Chaj wa'ric naxchihcjic nc'ohnic laj ik'o̱m wili? Re' ik'o̱m wili xiban nak chi xc'ayjic ru̱c' ritz'akil ricamaj riban jenaj c'acharel chiwach q'uisi̱n ma' jenaj ha̱b. Ru̱c' riq'uihal tumi̱n re're' xitobjic nak take c'acharel c'axic ti nca'n, nqui xik'or i Ju̱ras. 6 Je' re' ru' xik'or i Ju̱ras xa re' la' naxik'or chi je' re', ma' xik'or ta ru'um chi til ra̱j ta nak rito'bem take c'acharel re' c'axic ti nca'n eh chi til ti' ta wo' nak ric'raj take. Xik'or la' chi je' re' ru'um chi re're' aj c'olol tumi̱n chi kaxilac eh nic' pa' nimal tumi̱n nkayew chipam i c'ola̱b rihkam, resaj lok ru̱c'. Je' aj re' k'oric xik'or ru'um k'e̱' suk reh relk'jic i tumi̱n. 7 Chalic Jesus je' wili xik'or reh: «Ma̱wolej chic ixok wili Ju̱ras maj wi ma' xic'ayej ta je ik'o̱m wili chi quitobjic take c'acharel c'axic ti nca'n, xiban chi je' re' ru'um chi pa ricapew-bal wilic cho chi re' rik'o̱m re're', re' nak re' naricojom wi̱n naquinmuhkok je eh ru'um aj re' xic'ol rik'o̱m wili chi tik'inbal je wi̱n reh niquimic. 8 Coric, re' take c'acharel c'axic ti nca'n xa naquiwih'ic wo' cahnok chaxilac tak eh xa nic' pa' eriban chi ena'n tak ato'bil queh, raj nchel i hin ma' xa eli̱c ta naniwih'ic chaxilac tak maj xa ma' naht ta chic wilic je rik'ijil chi nanicansjic je, nqui reh. 9 Chiwach aj take k'i̱j nok wilic i Jesus ar Weta̱nya, q'uihal take kich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel xquina'bej chi re' Jesus wilic chipam i tinamit re're' eh ru'um re' xi'o̱j wo' ar chi rilmijic wach je' wo' chi rilmijic i La̱saro re' xc'a'chsjic wo' chic ru'um Jesus. 10 Naxquibiraj nic' wach c'ahchi' ca'nam i tinamit, re' take c'amol quibe̱h take aj k'ahsem si̱ xquitik'a̱' wach quino'jbal chi naquicansam wo' i La̱saro 11 maj ma' tare̱t ta chi queh chi re' take c'acharel enquilow i La̱saro chi c'achlic wo' chic. Ru'um reh ric'a'chsjic i La̱saro, q'uihal take kich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel c'ahchi' quicana̱b take cho c'amol be̱h re're' eh re' chic i Jesus c'ahchi' quinimem. 12 Jenaj chic k'i̱j riponic ar Weta̱nya, re' Jesus xichop je ribe̱h chi ojic ar Jerusalen. Je' re' ajic, nok re' riq'uihal take tinamit je' ru̱c' xiponic pan tinamit Jerusalen chi ric'sjic i nink'i̱j re're', xquibiraj chi re' Jesus ojic riban pa ribe̱h i Jerusalen 13 xichalic chi ric'uluric pan ocbal reh i tinamit re're'. Re' take c'acharel re're' quic'am cho nimak tak xak pac' xi'oquic chi ric'alenjic i Jesus eh je' wili nquik'or chi xa q'ueric chic quichi̱': «Kalok'ej wo' tak wach i Dios re' wilic cho ar pan taxa̱j eh kayew wo' tak rilok'il i kaK'atal K'oric i hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel re' c'ulic riban lok wili chi tak'amaj cho ru'um i Dios, nqui k'oric nca'n chiri̱j i Jesus nok c'ahchi' roquic cok Jerusalen. 14 Chi je' aj re' k'uru' chi ojic chic riban i Jesus nah be̱h xquiyew reh jenaj rac'u̱n cawa̱y eh ru̱c' ritz'uhkic je china̱ i rac'u̱n cawa̱y re're', xmanlajic wach i k'oro̱j cho chi je' wili ru'um jenaj aj k'orol cho riC'uhbal i Dios: 15 “Hat-tak aj Jerusalen re' nabihnej wo' tak chi aj Siyon, chacoj tak rehtal i wili: Chawilow tak, ar c'ahchi' ric'ulic lok i naroquic chi K'atal K'oric chana̱ tak. Ma' tiyo'jic tak! Rehtalil chi ma' pan ehtil ta naroquic cho, re're' c'ahchi' ric'ulic lok awu̱c' tak chi tz'uklic china̱ jenaj rac'u̱n cawa̱y, nqui k'oro̱j cho. 16 Je' re' k'uru' ru̱c' i Jesus xmanlajic wach i k'oro̱j cho re're' xa re' la' i hoj raj tahkanel ma' xkarak ta pe chiri̱j pan pe̱t. Cu re' chic naxuctic cho chi quixilac camnak eh xic'ul wo' chic rilok'il ar pan taxa̱j, cu re' chic xkarak chiri̱j chi chiri̱j po' i Jesus nk'oric take k'oric tz'ihmbimaj pan Lok' laj Hu̱j wilic wi̱' riC'uhbal i Dios eh je' wo' xkarak chiri̱j chi nic' pa' nimal xic'ul i Jesus k'oro̱j wo' chic cho chiri̱j. Je' re' k'uru' re' Lok' laj Hu̱j wilic wi̱' i riC'uhbal i Dios nk'oric chiri̱j i Jesus 17 eh je' wo', re' take tinamit je' ru̱c' xquilow nok re' Jesus ru̱c' chaj bih xik'or xucsaj cho i La̱saro chipam i muk'unbal, c'ahchi' wo' quesam lok ribiral i chaj bih xquilow. 18 Ru'um aj reh ribiral c'ahchi' relic lok, q'uihal take tinamit je' ru̱c' wilque̱b ponok ar Jerusalen xi'o̱j chi ric'uluric i Jesus maj queht'alim chic chaj bih xiban ru̱c' i La̱saro, 19 xa re' la' take cow laj aj niminel reh C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses nanquilow chaj bih nca'n i tinamit chiri̱j i Jesus, je' wili nquik'or chi quiwach: «Chawilow tak, q'uihal take tinamit qui'o̱j chi ritahkaljic i Jesus. Chi'nchel katok'a̱b cho ribanaric cu rehtal yu'na ma' c'ahchi' ta ricamanic so' chi re' take tinamit ma' eta chic nquitahkej, nqui take chi quiwach. 20 Chi quixilac take riq'uihal tinamit xi'o̱j c'olok ar Jerusalen chipam rik'ijil i nink'i̱j re're', wilic take ju'jun ma' re' ta ra̱' ri'sil cho ma' Israhel je' ru̱c' aj criye̱co take. Re' take aj criye̱co wili, re' xiponic lok'em reh Dios ar chipam i Lok' laj Pa̱t re' nlok'onjic wi̱' wach, 21 xquijil cok qui̱b ru̱c' i jenaj kich raj tahkanel i Jesus, Peh ribihnal re' nchalic ar pan tinamit Wetsa̱yra pa riyuk'ul i Calile̱ya eh je' wili xquik'or reh: «Chacuy ha̱w, nka̱j k'oric ru̱c' i Jesus, nqui take reh. 22 Re' Peh naxibiraj chi je' re', xo̱j rik'or reh jenaj chic kich tahkanel re' Tirix ribihnal eh chi quicabchelal chic xo̱j quik'or reh Jesus chi wilic take ju'jun aj criye̱co nca̱j k'oric ru̱c'. 23 Ar ajic re' Jesus je' wili xik'or queh take quib chi kich raj tahkanel re're': «Yu'na aj ru' ponic rik'ijil chi naric'uhtunic chi re' hin re' Ac'unbe̱s re' wilic wajawric chi quina̱ c'acharel nanic'ulum wo' chic nilok'il ar pan taxa̱j. 24 Chabiraj tak k'uru' chi coric i nanik'orom wili: Jeno' ija' reh chi nariq'uihbic wach curman chi ntiquiric jok pan ac'al maj wi ma' xtiquiric jok, re' nak' wach ija' re're' xa ewo' ncahnic chi xa jenaj ti chi nak' wach eh ma' eta nq'uihbic wach. 25 Je' wo' re' ru̱c' waj tahkanel reh chi narirakam ric'acharic chi nariwih'ic chi junelic ru̱c' i Dios ar pan taxa̱j, curman chi k'e̱' wo' chic nariyeb riwa'ric i nitahkaljic chiwach i xa suk wach c'acharic, tz'a̱b ru' wi re' chic i xa suk wach c'acharic k'e̱' wo' chic riyew riwa'ric chiwach i nitahkaljic ma'xta wo' rirakam ric'acharic chi nariwih'ic chi junelic ru̱c' i Dios. 26 Ru'um aj re' nik'or aweh tak chi hab wach ra̱j ribanam nicamaj, curman chi wih'ok chi rehquen i wajawric maj xa chi je' re', narojic wo' wih'ok ar re' nawojic wo' wih'ok wi̱' hin eh nok wilic chic ar naric'ulum wo' rilok'il nye'eric ru'um wAja̱w Dios queh take c'acharel quibanic nicamaj, nqui xik'or. 27 Chiri̱j chic re', re' Jesus je' wili xik'or: «Yu'na chi c'ahchi' nicapewenic chiri̱j niquimic, k'e̱' nyot'ic i wa̱mna riban. Ru̱c' riyot'quil i wa̱mna wili, enariban chi enik'or reh wAja̱w chi je' wili: W-Aja̱w Dios, chawic'saj chi nina̱ i nicansjic nca̱j ca'nam wi̱n take tinamit wili, nqui na enik'or reh? Ma'xta, ma' riban ta chi je' re' enik'or maj re' riwi̱' chi wilqui̱n ayu' wach ac'al reh chi nanicansjic je, nqui xik'or. 28 Chiri̱j chic ru' xoquic chi ti̱j chi je' wili: «Pah, c'uhtunok wach awajawric wu̱c', nqui johtok pa riti̱j. Xa re' wo' xicohlaj rik'ormojic re're', xbirmijic jenaj k'oric pan taxa̱j chi je' wili: «Re' hin nic'uhtam chic wajawric awu̱c' eh junpech wo' chic nanibanam re're', nqui k'oric xbirmijic. 29 Nic' pa' q'uihal take tinamit xquibiraj naxk'oric cho i Dios, wilic xik'oric chi xa jenaj cohok xk'oric cho pan taxa̱j eh wilic toco̱m chic xquik'or chi til jenaj raj tz'e' wa̱ch i Dios xk'oric cho pan taxa̱j. 30 Naxibiraj chi je' re' i Jesus je' wili xik'or queh tinamit re're': «Re' k'oric xbanjic cho re're' ma' wu'um ta wi̱n xk'ormojic cho, reh la' chi re' hat-tak equinanimej tak ru̱c' i chaj bih nik'or. 31 Chiwach take k'i̱j wili xp'uhtic chic i k'atoj k'oric chi quina̱ take tinamit china̱ ac'al wili eh re' rajawric cajawil take ma' tob laj uxlabal re' nchopbic pe na̱ ac'al wili narimak'aric reh 32 ru̱c' nijohsjic johtok naribanaric china̱ ac'al wili maj re' nijohsjic re're', naribanam chi q'uihal take c'acharel naquich'ica̱b quic'ux chiwi̱j, nqui xik'or Jesus. 33 Je' re' k'oric xiban chiri̱j nic' wach i quimic naric'ulum. 34 Naxquibiraj re're' take tinamit je' wili xquik'or: «Ru'um reh k'oric rik'or i C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses re' hoj keht'alim chi re' Pahbamaj chi K'atal K'oric ma' jaruj ta nariquimic. Nic' wach k'uru' chi re' hat c'ahchi' ak'orom chi re' Ac'unbe̱s re' wilic rajawric chi quina̱ c'acharel curman chi narijohsjic johtok china̱ ac'al? Wi coric i xak'or, hab wach i Ac'unbe̱s tik'oric chiri̱j k'uru' maj toco̱m ribiral nkabiraj awu̱c' i hat chiwach i Ac'unbe̱s kabiram ribiral i hoj chi ma' jaruj ta nariquimic? nqui take. 35 Chalic Jesus je' wili xik'or queh: «Re' behel reh chi ma' eta ncahnic pa rik'ekomil i chak'ab, richop je ribe̱h nok cu wilic risakomil i k'i̱j maj reht'alim chi re' c'acharel re' nbehic chipam rik'ekomil i chak'ab wilic c'axquilal china̱ chi ensahchic reh ribe̱h. Je' wo' re' awu̱c' hat-tak, reh chi ma' eta ticahnic tak chi k'ekom wach acapew-bal, quinatahkej tak yu'na nok cu wilqui̱n ayu' ru'um nok re' hin, hin i quinsakomonic pa̱m quino'jbal take c'acharel ru̱c' take tijinic c'ahchi' nibanam chiwach xa ma' q'uih ta chic k'i̱j wilqui̱n chaxilac tak. 36 Chi ma' naht ta chic wilqui̱n chaxilac tak, chach'ica̱' ac'ux tak chiri̱j nitijinic nok cu wilqui̱n ayu' chaxilac tak maj wi je' re' na'n tak, na̱banam tak chi hat-tak aj niminel wi̱n, nqui xik'or. Chiri̱j chi rik'orom chic take k'oric re're', re' Jesus xelic je chi quixilac take tinamit re're' eh ma' xrakmajic ta chic ar. 37 To̱b ta nak q'uihal take lok' laj nawa̱l xquilow chi xiban i Jesus, yohbal wach take c'acharel ma' xquinimej ta wo'. 38 Ru̱c' i no'jbal xquic'uhtaj take tinamit re're' xponic wach i k'oro̱j cho ru'um i raj k'orol C'uhbal i Dios Isayi̱yas ribihnal naxik'or chi je' wili: “K-Aja̱w Dios, ma' nic' ta ti q'uihal quiniminic reh c'uhbal nkak'or to̱b ta re' nak re' nc'uhtunic queh c'acharel chi re' hat, hat i kAja̱w Dios re' k'e̱' rinimal wach awajawric, nqui xik'or cho. 39 Je' ricab i k'oro̱j cho re're', re' ma' Isayi̱yas xk'oric wo' cho chiri̱j chaj wa'ric chi wilic take c'acharel ma' nquinimej ta i Jesus. Je' aj wili riwi̱' xik'or cho ma' Isayi̱yas: 40 “Je' ricab nc'uluric cu̱c' take c'acharel re' ma' qui'ilbic ta chic ru'um chi moysomaj pa̱m nak' quiwach, re' Dios xipoy wo' wach quino'jbal take c'acharel re' ma' xiniminic ta reh. Ru'um aj re', re' take c'acharel re're' naquicahnic wo' chi cuprunak take je' wo' chi sot'ronak take ru̱c' quino'jbal. Chi je' re' ma' nquirak ta wo' chiri̱j i ric'uhbal eh ma' eta wo' quico'ljic ru'um i Dios, nqui ma' Isayi̱yas. 41 Je' aj re' xik'or cho ma' Isayi̱yas ru'um nok xc'uhtjic reh rinimal rilok'il i Jesus eh ru'um re're' xk'oric wo' cho chiri̱j. 42 Je' re' k'uru' to̱b ta wo' nak k'e̱' cowil i ca̱mna take tinamit re're', wilic take toco̱m chic c'acharel xquich'ica̱' wo' quic'ux chiri̱j i Jesus je' ricab xca'n take ju'jun chi quinahsil, re' cok ru' re' take re' ma' nquihel ta lok wach chi xquinimej chic i Jesus maj quiyo'jic cu'um take cow laj aj niminel reh C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses, chi ma' eta chic quic'ulmujic chipam i pa̱t ntijiljic wi̱' ri̱j i c'uhbal re're'. 43 Ru'um chi xa pan c'olic xca'n i niminic, re' take c'acharel re're' xquic'uhtaj lok chi k'e̱' wo' chic curman chi queh chi enye'eric quilok'il cu'um take c'acharel chiwach chi re' Dios enye'bic quilok'il. 44 Chipam ye'a̱b re're', re' Jesus je' wili xik'or ru̱c' cow laj k'oric queh take c'acharel re're': «Je' ricab chi re' c'acharel re' quirinimej, re're' ma' xa chiwi̱j ta hin c'ahchi' rich'ica̱b ric'ux, rich'ica̱' la' wo' ric'ux chiri̱j i kAja̱w Dios re' xtak'anic cho wi̱n, 45 je' wo' re' c'acharel re' ricoj rehtal nic' wach nino'jbal i hin reht'alij wo' nic' wach rino'jbal i wAja̱w Dios re' xtak'anic cho wi̱n. 46 Re' hin til quinsakomonic pa̱m i quicapew-bal take c'acharel eh re' riwi̱' i nichalic ayu' wach ac'al re' wili: Chi re' take c'acharel re' nquich'ica̱' quic'ux chiwi̱j ma' eta chic quiwih'ic chi cu k'ekom pa̱m i quicapew-bal. 47 Chi je' re' camaj naxinc'ulic lok ayu' wach ac'al, wi wilic ta nak jeno' c'acharel ma' ric'am ta na̱ i niC'uhbal ribiraj wu̱c', ma' re' ta hin equink'oric reh chi re' c'acharel re're' ric'ul chi reh ric'uluric i ti'c'axic ru'um reh rino'jbal maj ma' re' ta re' riwi̱' naxinchalic ayu' wach ac'al, xinchalic la' chi quico'ljic take c'acharel chiwach i ti'c'axic. 48 Re' cok ru', ru̱c' xnik'or lok re're' ma' ra̱j ta rik'orom chi ta nak wi wilic jeno' c'acharel ma' ric'am ta na̱ i niC'uhbal ribiraj wu̱c', ma' ta nak ench'ukuric wach rimahc. Til la' nik'or chi re' wAja̱w Dios, yu'na c'ahchi' chic rich'ukum k'oric china̱ wi aj mahc on ma' aj mahc re' k'orel wi c'ahchi' on ma' c'ahchi' ric'ulum niC'uhbal eh nic' pa' wach rich'uk wach i wAja̱w yu'na china̱ i c'acharel re're', re' wo' re' narich'ukum wach china̱ pan cohlsbal wach take k'i̱j wi ma' xic'ul nic'uhbal c'ahchi' nik'orom. 49 Je' aj re' ch'ukuj k'oric naribanam i wAja̱w Dios ru'um nok re' c'uhbal c'ahchi' nik'orom ma' xa wu̱c' ta hin xasjic cho, ar la' wo' ru̱c' i wAja̱w Dios xchalic rik'ormojic maj naxiritak'a̱' cho ayu' wach ac'al xiyew wo' cho rik'ormojic wi̱n wili: ‹Re' k'oric nanitak'a̱b rik'ormojic aweh, re' wo' re' na̱banam rik'ormojic, nqui wi̱n. 50 «Je' aj re' nic' pa' nimal nik'or i hin, c'ahchi' nik'orom je' ricab rik'ormojic xiban cho wi̱n i wAja̱w Dios eh re' hin weht'alim chi xa hab wach ncojbic wach take k'oric xitak'a̱' cho rik'ormojic wi̱n, til nariwih'ic ric'acharic chi junelic, nqui Jesus.

13

1 Re' ric'axbal i Jesus chi kana̱ i hoj raj tahkanel ma' xa ta re' chiwach take k'i̱j nok cu suk pe nak c'acharic riban ayu' wach ac'al xc'uhtunic wach ku̱c' je' la' wo' re' xiban chiwach take k'i̱j pan cohlsbal chic wach ric'acharic. Chi je' aj re' ric'axbal ric'uhtaj chi kana̱, pan jenaj k'i̱j nok p'uhtic nak chic reh i nink'i̱j Pa̱scuwa ribihnal, re' Jesus ximol kawach reh chi naka'nam kawa' kaha̱' rich'i̱l ru'um nok reht'alim nak chic chi xponic chic i rik'ijil chi narelic je china̱ ac'al wili reh chi narojic wo' chic johtok ru̱c' Ajabe̱s Dios. 2 Ar ajic naxkatok'a̱' i wi'c reh xik'ekbal, re' Ju̱ras aj Caryot rac'u̱n i Simon cojo̱j nak chic pa ra̱mna i c'ahbilal ru'um i aj Yahm, chi narik'ahsam i Jesus pan quik'ab take raj cansanel 3 xa re' la' to̱b ta wo' je' re' xiban aj Yahm, re' Jesus ma'xta bih xa̱j reh ricamaj aj Yahm ru'um nok reht'alim chi pa rik'ab wilic chi'nchel ru'um i rajawric ye'o̱j reh ru'um Ajabe̱s Dios. Je' wo' re' ru'um chi reht'alim chi ar wo' xchalic ru̱c' i Dios eh yu'na ar wo' chic johtic johtok reh. 4 Je' re' ajic ru'um reht'alim chic re're', xpa'lajic johtok nok c'ahchi' chi wi'c, xesaj lok i su't rijela̱' nah teleb eh naxichop cho jenaj tz'ih juc'bal k'abis, xibac' chipam. 5 Nok ribanam chic re're', xicoj i ha' chipam jenaj tz'ajbal okis eh xoquic chi ritz'ajaric i ko̱k hoj raj tahkanel eh xichiksaj wo' chic ru̱c' i tz'ih xibac' chipam 6 xa re' la' naxoquic nak chi ritz'ajaric ro̱k i Simon re' Luch wo' bihnal je' wili xik'or reh Jesus: «Ha̱w, re' hat ma' eta riban chi enatz'aj i wo̱k, nqui reh. 7 Chalic Jesus je' wili xik'or reh: «Ma' Luch, re' hat yu'na ja' narak ta chiri̱j chaj wa'ric c'ahchi' nitz'ajam awo̱k xa re' la' nariponic i k'i̱j chi na̱rakam chiri̱j, nqui reh. 8 Re' ma' Luch je' wo' chic wili xic'u'lej wi̱' i Jesus: «Re' hin Ha̱w, ma' jaruj ta eniyew k'ab chi enatz'aj take wo̱k, nqui reh Jesus. Re' Jesus je' wo' chic wili xik'or reh: «Wi re' hat Simon ma' nawa̱j ta chi enitz'aj take awo̱k ma'xta chic awocal wu̱c' chi waj tahkanel, nqui reh. 9 Ar ajic re' Simon re' ribihnej wo' chi Luch je' wili xik'or reh: «Ha̱w, wi na̱tz'ajam take wo̱k cha'n wo' witi̱n k'uru', nqui xik'or. 10 Re' Jesus je' wili xic'u'lej wi̱': «Re' ula'anel re' ma' tz'aj ta chic riban ru'um chi xiban chic cho riti̱n, ma' curman ta chic chi ewo' chic riban rica'pech riti̱n naponok pan jeno' pa̱t k'o'romaj wi̱' chi hi'lic xa re' la' chic take ro̱k curman chi naritz'ajaric. Je' ricab nc'uluric ru̱c' i behenel re're', je' wo' re' awu̱c' hat-tak xa re' chic take awo̱k tak nanitz'ajam maj saksamaj chic awach tak, re' cok ru' to̱b ta chawunchelal tak sak chic wach ati'jolal tak, ma' chawunchelal ta tak saksamaj chic pan awa̱mna tak, nqui xik'or. 11 Je' re' xik'or maj reht'alim nak chic hab wach i narik'ahsanic reh pan quimic. Ru'um aj re' xik'or keh k'oric chi ma' kunchelal ta saksamaj chic kawach. 12 Nok ricohlam chic ritz'ajaric i ko̱k i hoj raj tahkanel, re' Jesus xijela̱' wo' chic nah teleb i risu't ricoj eh xoquic wo' chic nah me̱xa. Ar je' wili p'uht rik'orom keh: «Reh chi enarak tak chiri̱j chaj wa'ric naxnitz'aj awo̱k tak nanisakomem wach aweh tak re're' yu'na: 13 Re' hat-tak nak'or tak wi̱n chi hin awaj tijinel tak je' wo' chi hin awAjabe̱s tak. Tare̱t i nak'or tak chi je' re' maj je' wo' re'. 14 Wi re' hin xnitz'aj awo̱k hat-tak k'uru' to̱b ta hin awaj tijinel tak eh hin wo' awAjabe̱s tak, ra̱j rik'orom chi re' hat-tak cu natz'ajam wo' tak i co̱k take toco̱m chic awas acha̱k' tak wi je' re' raj ribanaric chi wilca̱t tak chi aj camanom reh awich c'acharel tak. 15 Re' hin nic'uhtaj chic aweh tak chaj bih no'jbal ra̱j banaric chi hat-tak aj camanom chi quiwach chi'nchel. Ru'um aj re', re' no'jbal re're' niban chawach tak reh chi re' wo' re', ena'n aweh tak. 16 Je' re' nik'or maj re' ano'jbal tak ma' je' ta ricab nino'jbal i hin je' ricab rik'or i k'oric nk'ormojic chi je' wili: “Re' aj camanom ma' k'e̱' ta wo' chic riwa'ric chiwach i ajabe̱s, ma' wo' re' aj tz'e' wa̱ch k'e̱' ta wo' chic riwa'ric chiwach re' xtak'anic cho reh nqui rik'or i no'jbal re're'. 17 «Re' hat-tak aweht'alim tak chic re're' yu'na eh ru'um aj re' wi xa'n tak ribanaric je' ricab xnik'or lok, na̱c'acharic tak chi suk. 18 Re' cok ru' ma' chawunchelal ta wo' na̱banam tak je' ricab xnik'or aweh tak eh je' re' nik'or ru'um nok weht'alim nic' wach quino'jbal take xnichih chi naqui̱nquitahkem. Chi quixilac take nichiho̱j re're', weht'alim chi wilic jenaj naribanam chi ma' holohic ta rino'jbal xa re' la' ru' to̱b ta weht'alim chi je' re', xa xnichih wo' i c'acharel re're' eh ru̱c' re' xo̱j elok wach i k'oro̱j cho pan c'uhbal chi je' wili: “Re' nwihch'ilej chi wi'c xoquic chi waj ixowonel chic yu'na, nqui rik'or. 19 «Chi je' re' k'oro̱j cho yu'na k'uru' re' hin c'ahchi' nik'orom aweh tak wili chi cu ja' nc'uluric ta i tz'ihmbimaj chiwi̱j maj ru̱c' re're' naponok rik'ijil chi naric'uluric, nwa̱j chi enarak tak chiri̱j chi nic' pa' nimal xnik'or aweh tak chiwi̱j i hin, til coric 20 je' ricab wo' chi til coric take k'oric nanik'orom aweh tak wili, re' curman chi na̱biram tak chi coric: Xa hab wach naric'ulbic reh pan sukquil c'uxlis i nanitak'a̱b je, re' wo' hin quiric'ul pan sukquil c'uxlis eh wi re' hin c'ahchi'qui̱n ric'ulum ra̱j wo' rik'orom chi re' wAja̱w Dios re' xtak'anic cho wi̱n c'ahchi' ric'ulum, nqui xik'or i Jesus. 21 Chiri̱j chic take rik'ormojic re're', re' Jesus xchalic jenaj riyot'quil ra̱mna ru'um ritz'irquilal ric'ux eh je' wili xik'or keh: «Til coric nik'or, jenaj aweh hat-tak naquirik'ahsam pan quik'ab take naquicansanic wi̱n, nqui xik'or keh. 22 Ru̱c' take k'oric re're', re' hoj raj tahkanel p'uht katz'ehtam ki̱b chi kawach chi ma' nkarak ta chiri̱j hab wach narik'ahsanic reh. 23 Ar ajic nok re' hin re' k'e̱' ti' quiric'raj i Jesus tz'ukulqui̱n cok ru̱c' chi wi'c, 24 re' Simon re' ribihnej wo' chi Luch, xiban je k'ab wi̱n reh chi nanibiram cok reh Jesus hab wach keh chi kaxilac narik'ahsanic reh. 25 Je' re' ajic re' hin xnijil chic cok so' wi̱b ru̱c' i Jesus eh je' wili xnibiraj cok reh pan ja̱s k'oric: «Ha̱w, chak'or ti wi̱n hab wach keh narik'ahsanic aweh? quinqui cok reh. 26 Re' Jesus k'uru' je' wili xik'or: «Hab wach eh eniyew i muhu̱j laj caxlan wi'c, chacoj tak rehtal chi re're' awich tahkanel tak narik'ahsanic wi̱n pan quik'ab take waj cansanel, nqui keh. Chi je' re' ximuh cho jenaj caxlan wi'c eh xiyew reh i Ju̱ras aj Caryot re' rac'u̱n jenaj winak Simon ribihnal. 27 Je' re' ajic nok ric'uxum chic jok i caxlan wi'c, re' Ju̱ras ru'um nok oconak nak chic aj Yahm pa ra̱mna p'uht ricapam ri̱j nic' wach nachik'ahsaj i Jesus. Ru'um aj re', re' Jesus je' wili xik'or: «Ju̱ras, re' c'ahchi' acapam ribanjic chat'oc ti awi̱b chi ribanaric, nqui reh. 28 Naxik'or i k'oric re're', re' hoj raj tahkanel tz'ukulco̱j wo' cok chi wi'c ru̱c' Jesus, ma' xkarak ta chiri̱j chaj wa'ric naxik'or reh i Ju̱ras chi je' re'. 29 Pan kac'ux i hoj ru̱c' i k'oric re're', c'ahchi' ripahkam reh Ju̱ras chi narojic lok'ol pa' jaric naricamanic keh chipam i nink'i̱j wilic chi kawach on c'ahchi' ripahkam reh chi narojic to'bonel queh take niba̱' ru̱c' riye'eric quitz'a̱k. Chaj wa'ric naxkacapaj chi je' re'? Je' re' xkacapaj ru'um chi re' tumi̱n risach i Jesus kich'i̱l hoj raj tahkanel, re' Ju̱ras nihkinic reh. 30 Je' re' ajic xa re' wo' ti xicohlaj ric'uxuric i muhu̱j laj caxlan wi'c, re' Ju̱ras xelic cho chi kaxilac nok chak'ab chic. 31 Ar aj ru' re' Jesus je' wili xik'or keh: «Ponic aj chic rik'ijil chi re' hin Ac'unbe̱s re' wilic wajawric chi quina̱ c'acharel naric'uhtunic lok wach i nilok'il eh je' wo' re' i wAja̱w Dios naric'uhtunic wo' lok rilok'il wu'um i hin. 32 Je' re' ajic wi wu'um wi̱n i hin nye'eric rilok'il i Dios, re're' nariyeb wo' cho nilok'il i hin eh ma' cu ta jaruj nariyeb cho wi̱n xa chiwach la' ti take k'i̱j wili, nqui keh. Chiri̱j re' je' wo' chic wili xik'or keh: 33 «Re' hat-tak re' je' hat-tak wac'u̱n chi niwach, chabiraj tak i wili: Re' hin ma' naht ta chic wilqui̱n chaxilac tak eh ru'um chi naquinasiq'uim tak, yu'na nik'or wo' aweh tak i wili re' xnik'or chic queh take kich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel: Re' haj c'ahchi' wojic wi̱' i hin ma' eta riban chi eto̱j tak yu'na. 34 Ru'um aj chi naric'uluric je' ricab xnik'or aweh tak, nwa̱j wo' nik'orom aweh tak i jenaj c'uhbal ru̱c' i ac' laj k'oric re' rik'or chi je' wili: Chac'ax awi̱b chi aju'junal tak. Nic' pa' wach ac'axaric tak xniban i hin je' wo' re' cha'n hat-tak cu̱c' awas acha̱k' tak 35 reh chi je' re' chi'nchel tinamit naqueht'alim chi hat-tak manlic waj tahkanel wi na'n tak i c'axoj i̱b cu̱c' take awas acha̱k' tak, nqui Jesus. 36 Chiri̱j chic ribirmijic take k'oric re're', re' Simon re' Luch wo' ribihnal je' wili xibiraj cok reh Jesus ru'um i k'oric xik'or chi narojic: «Ha̱w, haj na̱wojic chi ma'xta chic kilom awach, nqui reh. Chalic Jesus je' wili xik'or reh: «Yu'na ja' eta pe riban chi equinatahkej haj nawojic wi̱' i hin, xa re' la' nwa̱j wo' nik'orom aweh chi nachirak rik'ijil cu re' aj wo' ru' na̱wiq'uic wo' chipam take wokbal i hin, nqui reh. 37 Re' Luch k'uru' je' wili xik'or: «Ha̱w, chaj wa'ric ma' eta riban chi etinitahkej yu'na? maj wi ta la' curman chi re' hin eniyew nic'acharic pan quimic awu'um aweh hat, re' hin enak niban re're', nqui Luch. 38 Re' Jesus je' wili xic'u'lej wi̱': «Re' hat na̱yeb ac'acharic chiwi̱j? Ma' eta so' na'n nak'or re're'. Til coric nik'or aweh chi chiwach ak'ab nok wilqui̱n pan quik'ab take waj ixowonel je' wili na̱banam: Oxpech na̱k'orom chi ma' aweht'alim ta niwach eh nok ak'orom chic oxpech chi je' re', narik'oric cho i las, nqui Jesus.

14

1 Chiri̱j wili xik'or wo' chic keh chi je' wili: «Re' hin xnik'or chic aweh tak chi nawojic, xa re' la' ma' riban ntz'iric pan ac'ux tak ru'um re're'. Re' hin weht'alim chi re' hat-tak ch'iclic ac'ux tak chiri̱j i Dios, xa re' la' je' ricab rich'iquinjic ac'ux na'n tak chiri̱j ru' je' wo' re' rich'iquinjic ac'ux cha'n tak yu'na chiwi̱j i hin 2 nok chi ojic chic wi̱n. Je' re' nik'or maj je' ricab nok jeno' ajabe̱s yohbal wach riye'a̱b wilic re' naquiwih'ic wi̱' take rac'u̱n rixk'u̱n, re' hin nanitik'a̱b wo' wach ru̱c' i wAja̱w chi na̱wih'ic wu̱c' hat-tak waj tahkanel. Re' aj re', re' riwi̱' chi nawojic ar pan taxa̱j eh ma' ta nak coric chi je' re', toco̱m nak chic take k'oric c'ahchi' nik'orom aweh tak. 3 Ru'um aj coric chi je' re', re' hin nik'or wo' aweh tak nok nitik'a̱b chic cho wach awih'ic tak wu̱c', nanisoljic wo' chic cho chi acojoric tak pan jenaj wach wih'ic wu̱c' i hin, reh chi pa' naniwih'ic i hin ar wo' na̱wih'ic hat-tak. 4 Re' hat-tak aweht'alim tak chic chajaric ra̱j ribanaric chi na̱ponic tak re' nawojic wi̱' i hin, nqui Jesus keh. 5 Chalic jenaj kich'i̱l re' Ma̱x ribihnal je' wili xik'or reh Jesus: «Ha̱w, re' hoj ma' keht'alim ta haj na̱wojic i hat. Nic' wach k'uru' nakeht'alij nic' wach i ponic naka'nam ar? nqui reh. 6 Re' Jesus je' wili xik'or keh: «Re' hin re' quinye'bic quic'acharic take c'acharel re' wo' hin quinc'ambic je queh ru̱c' i Dios. Je' wo' chic, re' coric wach k'oric xa re' wach i hin quink'oric reh chi manlic eh ru'um re' ma' jeno' c'acharel riban canar i ponic ru̱c' i wAja̱w Dios wi ma' ribiraj ta i coric wach k'oric wu̱c'. 7 Ru'um chi re' rino'jbal i wAja̱w Dios eneht'aljic xa re' wach wi re' hat-tak aweht'alim tak nic' wach nino'jbal, re' hin til nik'or aweh tak chi yu'na re' hat-tak aweht'alim tak chic nic' wach rino'jbal i wAja̱w Dios ru̱c' take xnik'or aweh tak ch'i̱l i xawilow tak wu̱c' i hin, nqui keh. 8 Ar ajic jenaj chic kich'i̱l re' Peh ribihnal je' wili xik'or cok reh Jesus: «Ha̱w, chac'uhtaj keh i kAja̱w Dios eh ru̱c' re're' ench'ihquic kac'ux, nqui cok reh. 9 Re' Jesus je' wili xik'or: «Peh, re' hin xnicapaj nok chiwach rik'ijil niwih'ic chaxilac tak xaweht'alij nak chic i wili chiwi̱j i hin: Re' xilow chic niwach i hin ra̱j rik'orom chi xilow wo' chic wach i wAja̱w. Wi aweht'alim nak chic i chaj bih xnik'or lok yu'na ti, chaj wa'ric k'uru' re' hat nak'or chi cu nanic'uhtam aweh i wAja̱w? 10 Re' pahkanic xa'n re're', ma' tare̱t ta maj re' hat acojom chic wach chi re' hin xa jenaj niwi̱' ch'i̱l i wAja̱w, maje'? Ru'um aj chi xa jenaj kawi̱', re' take k'oric niban i hin ma' xa pa nic'ux ta nchalic re' la' wAja̱w xk'oric cho wi̱n eh re' wo' re' xbanic take nic' nimal i camanic xniban i hin. 11 «Je' re' k'uru' re' hat-tak chacoj tak wach chi re' hin xa jenaj niwi̱' ch'i̱l i wAja̱w. Ma' nacoj tak wach xa ru̱c' take chaj bih nik'or, chawilow tak take camanic niban eh chacoj tak wach ru̱c' re're'. 12 Chabiraj tak chi coric i nanik'orom aweh tak wili: Xa hab wach ch'iclic ric'ux chiwi̱j, chi'nchel take camanic xniban hin ewo' riban ribanaric ru' eh ma' xa re' ta take re' eriban, k'e̱' la' chic q'uihal wach lok' laj nawa̱l naribanam ru'um reh rajawric naniyeb maj re' hin johtic wo' chic johtok wi̱n ru̱c' i wAja̱w ar pan taxa̱j. 13 «Chi ar chic wilqui̱n johtok ru̱c' i wAja̱w, re' wili nanibanam chawi̱j hat-tak xa ru'um chi xach'ica̱' ac'ux tak chiwi̱j: Re' xa pa' bih na̱pahkam tak johtok reh wAja̱w Dios, re' hin naniyeb cho aweh tak reh chi re' wAja̱w enye'eric rilok'il wu'um wi̱n hin rAc'u̱n. 14 Je' re' ajic xa pa' bih enapahkaj tak johtok reh wAja̱w chi c'ahchi' ach'ica̱b ac'ux tak chiwi̱j, re' hin naniyeb cho aweh tak. 15 «Ru'um chi re' hat-tak na̱banam tak haj wilic rik'or i niC'uhbal maj ti' quinawic'raj tak, 16 re' hin nanipahkam reh wAja̱w chi naritak'a̱b cho jeno' chic awaj to'o̱l tak reh chi nariwih'ic awu̱c' tak chi junelic. 17 Re' aj to'o̱l nik'or aweh tak re're', re' i Lok' laj Uxlabal re' naric'uhtunic reh haj wilic i coric. Nok tak'amaj ok chic cho ayu' wach ac'al i Lok' laj Uxlabal re're', re' take c'acharel ma' nquinimej ta i Dios, ma' eta nquic'ul pan ca̱mna. Je' re' naca'nam maj re' ricamaj i Lok' laj Uxlabal ma' janc'al ta quilom eh ru'um re' ma' queht'alim ta wo' nic' wach riwi̱'. Ra̱j la' awu̱c' hat-tak chi'nchel waj ninimel ma' je' ta re' nc'uluric maj re' hat-tak yu'na aweht'alim tak chic i camanic riban i Lok' laj Uxlabal ru'um nok re're' nwih'ic chic awu̱c' tak eh chikawach johtok ma' xa ta chic junc'am nariwih'ic awu̱c' tak til la' naric'acharic chic pan awa̱mna tak. 18 «Nok jeno' ajabe̱s nquimic je eh ma' nilmijic ta chic wach ru'um i rac'u̱n ru'um chi re' ajabe̱s re're' ma' nsoljic ta chic cho, nk'ormojic chi re' ac'un re're' ncahnic chi niba'jel chic. Re' hin to̱b ta quinojok ma'xta ca̱t tak nicana̱b chi je' hat-tak niba'jel maj nanichalic wo' chic awu̱c' tak. 19 To̱b ta loq'uil ti nquimay riliric niwach re' take c'acharel ma' nquinimej ta i Dios, re' hat-tak waj aj niminel nawilom tak niwach maj nanic'acharic wo' chic eh ru'um chi je' re' nanibanam re' hat-tak na̱c'acharic wo' tak chiri̱j aquimic tak. 20 Chipam i k'i̱j re're' nok na̱wilom wo' tak chic niwach, na̱rakam tak chiri̱j chi re' hin wilqui̱n pan jenaj wach c'uxlis ru̱c' i wAja̱w eh re' hat-tak na̱wih'ic wo' tak pan jenaj wach c'uxlis wu̱c'. 21 «Hab wach ric'ol pa ra̱mna niC'uhbal eh rinimej haj wilic i rik'or, re're' ric'uhtaj chi til ti' quiric'raj. Re' je' re' nbanic, ti' wo' enic'rijic ru'um i wAja̱w eh ti' wo' nawic'ram i hin. Ma' xa re' ta re' naric'uluric ru̱c' maj nanic'uhtam wo' wi̱b reh, nqui Jesus. 22 Ar ajic re' Ju̱ras, ma' re' ta aj Caryot, xipahkaj reh Jesus chi je' wili: «Ha̱w, chaj wa'ric xa keh hoj na̱c'uhtam awi̱b eh queh take ma' ja' quiniminic ta aweh ma'xta ac'uhtam awi̱b? nqui reh. 23 Chalic Jesus je' wili xik'or: «Re' hin nanic'uhtam wi̱b aweh tak ru'um nok re' hat-tak ti' quinawic'raj tak eh hab wach ti' quiric'raj eh riban haj wilic rik'or i niC'uhbal, re're' ti' enic'rijic ru'um i wAja̱w. Ru'um aj re', re' hin ch'i̱l i wAja̱w nakachalic chi patanic pa ra̱mna. 24 Ra̱j i c'acharel re' ma' riban ta wo' haj wilic rik'or i niC'uhbal, re're' ma' ti' ta quiric'raj eh re' c'uhbal xnik'or aweh tak ma' xa pa nic'ux ta xchalic, ar la' xchalic ru̱c' i wAja̱w re' xtak'anic cho wi̱n. 25 «Wilic queh take k'oric wili re' c'ahchi' nik'orom aweh tak chi cu wilqui̱n pe chaxilac tak, ma'xta quicahnic pan ac'ux tak 26 xa re' la' ru' awu̱c' hat-tak nariwih'ic i Lok' laj Uxlabal re' nariye'bic sukquil quic'ux take naquiniminic wi̱n. Re' Lok' laj Uxlabal re're' naritak'abjic cho ru'um i wAja̱w Dios chi naricahnic pa nijelow-bal eh nok wilic chic awu̱c' tak, re' wo' re' narisakomonic pa̱m acapew-bal tak reh chi enc'ulic pan ac'ux tak nic' nimal take k'oric k'oro̱j wu'um i hin eh reh wo' chi enarak tak chiri̱j chi'nchel take k'oric re're'. 27 «Re' hin nik'orom chic lok aweh tak chi ma' re' ta ayu' wach ac'al nancahnic. Re' take c'acharel ayu' wach ac'al ma'xta cajawric chi riye'eric cahnok sukquil c'uxlis queh take quicahnic cahnok, raj i hin ma' je' ta nicab take c'acharel re're'. Ru'um aj re', chi cu wilqui̱n pe chaxilac tak niyew aweh tak i suk laj c'uxlis eh niyew aweh tak take tak'anic wili: Chi ma' chi bih nyot'ic wi̱' ac'ux tak eh chi ma' chi bih wo' noquic cho wi̱' ayo'jic tak. 28 Chaj wa'ric xniyew aweh tak take tak'anic re're'? Ru'um chi re' hat-tak xabiraj tak chic chi je' wili xnik'or aweh tak: Re' hin nawojic xa re' la' nanic'ulic wo' chic lok awu̱c' tak, nqui xnik'or aweh tak. «To̱b ta je' re' xnik'or aweh tak, re' hat-tak xti'bic ac'ux naxabiraj tak chi nawojic eh ru̱c' re' nc'utunic chi ma' til ta ti' quinawic'raj tak maj wi ta nak til ti' quinawic'raj tak, xsukbic nak ac'ux tak ru̱c' k'oric xniban. Re' hin ru̱c' i wAja̱w nawojic, nqui k'oric xniban aweh tak eh ru'um chi re' wAja̱w Dios wilic rajawric chi nina̱ 29 riban chi nik'or wo' chic aweh tak take k'oric re're' yu'na nok chi cu ja' quino̱j ta johtok ru̱c' i wAja̱w je' re' niban reh chi nachawilow tak chi nawojic wo' chic johtok enacoj tak wach chi coric xnik'or. 30 «Re' ntak'anic chi quina̱ take tinamit je' ru̱c' ma' quiniminic ta reh i Dios ma' naht ta chic wilic chi naric'uhtam ri̱b eh ru'um re' ma' eta chic nitik ju' k'oric awu̱c' tak chiwach i junc'am wili. Re' cok ru' nik'or aweh tak chi re're' ma'xta rajawric chi chaj bih eriban wi̱n. 31 Je' re' ajic re' xitak'a̱' wi̱n i wAja̱w Dios chi nanibanam, re' wo' re' nanibanam ru'um nwa̱j chi chi'nchel take c'acharel ayu' wach ac'al enquirak chiri̱j chi til coric chi ti' nwic'raj i wAja̱w Dios, nqui Jesus keh hoj raj tahkanel. Chiri̱j chic rik'ormojic keh chi nakuctic je eh chi nacojic, xoj-o̱j pan jenaj toco̱m chic ye'a̱b.

15

1 Pan jenaj aj chic pech, re' Jesus je' wili p'uht rik'orom keh naximol wo' chic kawach chi c'uhtunic: «Wu̱c' i hin til nariliric nic' wach nc'uluric ru̱c' ritinami̱t i Dios re' jalwachamaj ru̱c' i riche'lal u̱wa. Ru'um chi re' wAja̱w wilic chi aj ilol reh ritinami̱t je' ricab nok jeno' aj tico̱l wilic chi rilmijic riche'lal take u̱wa, 2 re' wAjaw riban wo' je' ricab riban aj tico̱l narilow chi ma' quiwachanic ta chic take k'ab riche'lal i u̱wa, riyoc' lok chi junpech take k'ab re're'. Ra̱j wi xa eli̱c wo' quiwachanic take k'ab, xa rip'ix take lok re' rilow chi chiki̱j chic take reh chi je' re' k'e̱' chic naquiwachanic take k'ab re're'. Re' camanic nbanaric queh take k'ab riche'lal i u̱wa, rijalwachej je' ricab nc'uluric awu̱c' hat-tak chi'nchel c'acharel je' ru̱c' wilca̱t tak chi waj tahkanel. 3 Je' re' ajic je' ricab chi xa holohic chic ncahnic riche'lal u̱wa nanesmejic lok take chiki̱j laj k'ab, re' hat-tak yu'na sak wo' chic wach awa̱mna tak ru'um i niC'uhbal xnik'or aweh tak. 4 Reh aj chi na̱tikim tak ju' ribanaric i holohic laj c'acharic, curman chi re' hat-tak wich'i̱l wo' i hin ekojwih'ic pan jenaj wach c'uxlis maj je' ricab chi re' jeno' k'ab u̱wa wi ma' wilic ta cok chiwach riche'lal ma' nic' ta wach na wachanok, je' wo' re' hat-tak wi ma' tic'acharic tak pan jenaj wach c'uxlis wu̱c' i hin, ma' eta riban chi holohic laj c'acharic wo' ena'n tak. 5 «Je' re' k'uru' wi coric chi wu̱c' i hin nilmijic yu'na nic' wach nc'uluric ru̱c' ritinami̱t i Dios je' ricab nilmijic ru̱c' i riche'lal i u̱wa eh je' wo' wi coric chi re' hat-tak je' acab tak take k'ab riche'lal i wacho̱m laj u̱wa, ra̱j rik'orom chi curman chi na̱c'acharic tak pan jenaj wach c'uxlis wu̱c' i hin maj xa chi je' re', re' c'acharel holohic laj c'acharic naribanam ru'um nok ma' hab ta wach aweh tak enwih'ic pan holohic laj c'acharic wi ma' c'achalca̱t tak pan jenaj wach c'uxlis wu̱c' i hin. 6 Je' re' nik'or maj re' c'acharel re' ma' nc'acharic ta pan jenaj wach c'uxlis wu̱c' i hin, naric'ulum reh je' ricab ric'ul take k'ab u̱wa re' ma' wilque̱b ta chic cok chiwach riche'lal eh ru'um re' quichikic. Nok chikinak aj chic take k'ab i u̱wa re're' nmoloric quiwach eh quic'ataric cok pan k'a̱k'. 7 Tz'a̱b ru' wi re' hat-tak tic'acharic tak pan jenaj wach c'uxlis wu̱c' hin eh wi xachop wo' ac'ux tak chi ribanaric haj wilic i c'ahchi' nic'uhtam aweh tak, tare̱t chi chapahkaj tak chiwach i wAja̱w Dios nic' pa' nimal ajwal wach chaweh tak. Re' pahkanic na̱banam tak re're' naric'u'ljic cho ru'um 8 maj ru'um reh holohic laj c'acharic c'ahchi'ca̱t tak chi hat-tak waj tahkanel re're' c'ahchi' wo' ric'ulum rilok'il. 9 «Je' re' k'uru' chatik tak ju' chi hat-tak waj tahkanel reh chi re' c'axoj i̱b riban wu̱c' i wAja̱w Dios eh re' niban wo' i hin awu̱c' tak, re' wo' re' ena'n tak chawibil awi̱b tak. 10 Reh chi xa ewo' nac'ax awi̱b tak curman chi re' hat-tak na̱c'amam tak na̱ i niC'uhbal je' ricab niban i hin chi til nic'am na̱ i pa' wilic rik'or wi̱n i wAja̱w Dios chi nanibanam. Ru'um chi je' re' niban re' ric'axbal ru' xa wilic wo' cho chi nina̱. 11 «Re' hin k'e̱' nwa̱j chi je' ricab i sukquil c'uxlis wilic pan wa̱mna i hin, wih'ok wo' pan awa̱mna hat-tak jenaj suk laj c'uxlis re' narisuksam ac'ux tak chi manlic. Ru'um aj re', re're' i tak'anic niban aweh tak 12 eh yu'na niyew wo' chic rik'ormojic aweh tak i jenaj chic tak'anic wili: K'e̱' ti' chawic'raj awi̱b tak chawach je' wo' ricab niban hin awu̱c' tak chi k'e̱' ti' tiwic'raj tak. 13 Wi jeno' c'acharel rik'or chi til ma' pajoj ta wo' chic ti'quilal ric'raj rich c'acharel chi c'uhtaj wo' lok ru̱c' i no'jbal wili: Wi ta nak curman chi reh chi eriyew ric'acharic pan quimic chiqui̱j take ti' ric'raj, chiyew ta wo' nak ric'acharic pan quimic chiqui̱j take re'. 14 «Je' re' k'uru' ti' chawic'raj awi̱b chawach tak eh wi re' hat-tak enac'ax awi̱b tak je' ricab nik'orom chic lok, re' hin nik'or aweh tak chi re' hat-tak, hat-tak wich k'orom chi ric'uhtjic i c'axoj i̱b 15 eh re're' ra̱j rik'orom chi yu'na johtok chi niwach ma' eta chic nik'or chi re' hat-tak xa hat-tak aj camanom chi niwach maj re' c'acharel re' xa aj camanom ribiral ma' wilic ta pa ricamaj chi reht'aljic chaj bih ric'ul pa ric'acharic i ajabe̱s re' ncamanic cok wi̱', ra̱j la' hin xniyew chic aweh tak chi eht'aljic chi'nchel nic' pa' wach rik'orom cho wi̱n i wAja̱w Dios eh ru'um re', re' hin xnik'or chi re' hat-tak, hat-tak wich k'orom i hin. 16 Re' cok ru' c'olok pan ac'ux tak wili: Re' hat-tak tiwih'ic tak pan jenaj wach capew-bal wu̱c' i hin ru'um chi re' wo' hin xinchihbic cho awach tak, ma' ru'um ta nak chi re' ta nak hat-tak xatchihbic tak cho niwach hin. «Chi je' aj re' awih'ic tak wu̱c' pan jenaj wach capew-bal, re' hin nitik'a̱b chic cho wach chi natojok tak k'orol reh niC'uhbal, q'uihal take c'acharel naquiniminic reh eh enquicoj qui̱b chi junpech chi waj tahkanel chic take. Je' wo' chic, re' hin nitik'a̱b chic cho wach wili: Re' xa pa' bih pahkanic na'n tak johtok reh wAja̱w Dios, nariye'eric cho aweh tak wi xa'n ati̱j tak chi c'ahchi' acojom tak wach chi wilic wajawric. 17 K'oro̱j ok chic lok re're', nipahkaj aweh tak k'uru' chi ti' chawic'raj awi̱b tak, nqui Jesus keh hoj raj tahkanel. 18 Chiri̱j chic ru' re' Jesus xik'or wo' chic queh chi je' wili: «Wi re' hat-tak narixowjic awach tak cu'um take tinamit je' ru̱c' ja' nquinimej ta i Dios, xa re' la' naca'n chi je' re' ma' nsahchic ac'ux tak maj re' hat-tak aweht'alim tak chic chi re' hin pe̱t nquixowej niwach chawach hat-tak. 19 Chaj wa'ric chi re' take tinamit je' ru̱c' ja' nquinimej ta i Dios naquixowem awach tak? Naquixowem awach tak ru'um chi re' hat-tak je' nak ricab cho quino'jbal ru' ano'jbal tak xa re' la', re' hin xatnichih tak chi naquinawihch'ilem tak chi hat-tak waj tahkanel eh chi je' re', re' hat-tak ma' jenaj ta chic awach tak cu̱c' take tinamit re're'. Nok jenaj nak cho wach ano'jbal tak quich'i̱l, k'e̱' nak ti' tiquic'raj tak xa re' la' yu'na ma'xta chic. 20 «Chi rehreh aj chic wach ano'jbal tak cu̱c' take tinamit re're', naquixowej awach tak. Nabanjok aweh tak chi je' re', nwa̱j chi c'olok cho pan ac'ux tak take k'oric nk'ormojic chi je' wili: Re' aj camanom ma' k'e̱' ta wo' chic riwa'ric chiwach i ajabe̱s, nqui nik'or aweh tak. «Ru̱c' aj take k'oric re're' cowjok ac'ux tak maj nik'or aweh tak chi je' ricab chi wilic take c'acharel enquic'ul ac'uhbal tak je' ricab nca'n ru̱c' niC'uhbal yu'na, wilic wo' take c'acharel naca̱t tak quiyeb chi ti'c'axic je' ricab xca'n wi̱n i hin. 21 Re' take c'acharel je' re' naca'nam aweh tak ru'um ma' nquic'ul ta chi re' hin wilic wajawric eh ru'um chi ma' nca̱j ta wo' queht'alim i rino'jbal i Dios re' xtak'anic cho wi̱n. 22 Je' re' k'uru' re' take c'acharel re're' pan mahc wilque̱b. Wi re' hin ma' ta nak xinc'ulic china̱ ac'al wili chi rik'ormojic queh chi aj mahc take ewo' nak riban chi re' take re' enquik'or chi ma' eta nk'ormojic chiqui̱j chi aj mahc take, xa re' la' ru' re' hin yu'na c'ahchi' nik'orom queh chi pan mahc wilque̱b eh chi je' re' ma' eta chic riban chi enquik'or chi ma' c'ahchi' ta quimahcanic 23 nanquixowej niwach. Re' cok ru' re' hin nik'or aweh tak chi xa hab wach rixowej niwach c'ahchi' ric'uhtam lok ru̱c' re're' chi k'e̱' rixowej wo' wach i wAja̱w Dios. 24 Re' aj take c'acharel re're' wilic mahc chi quina̱, re' cok ru' re' mahc re're' ma' wilic ta chi quina̱ nok ma' ja' niban ta take rinimal lok' laj nawa̱l je' ru̱c' ma' jeno' c'acharel ribanam take, ra̱j la' naxquilow chi c'ahchi' nibanam take lok' laj nawa̱l re're', cu re' aj ru' xquip'ut rixowjic niwach eh xquixowej wo' wach i wAja̱w Dios. 25 «Coric, chi'nchel wili nc'uluric reh chi narojic elok wach take k'oric wilic chipam i hu̱j re' tz'ihmbimaj wi̱' c'uhbal nchopbic quina̱ take c'acharel re're'. Re' take k'oric re're' je' wili rik'or: “Xa ma'xta bih aj ru'um nquixowej wi̱' niwach, nqui rik'or. 26 «Re' hin xnik'or chic aweh tak chi naquinwih'ok wo' chic ar re' wilic wi̱' i wAja̱w Dios re' hin nanitak'a̱b wo' cho aweh tak i Lok' laj Uxlabal. Nac'olok aj lok ayu' chi awaj to'o̱l tak, re' Lok' laj Uxlabal re're', re' xa aj k'orol wo' reh i coric, til nariyeb richi̱' chiri̱j niwi̱' chawach tak. 27 Je' ricab i k'oric naribanam i Lok' laj Uxlabal chiwi̱j i hin, nipahkaj wo' chi je' re' cha'n hat-tak maj xa re' wo' wach naxnitok'a̱' cho nicamaj pan pe̱t, re' hat-tak xinawihch'ilej tak eh chi je' re' acojom tak chic rehtal take k'oric ch'i̱l take nic' pa' nimal take xniban i hin, nqui Jesus.

16

1 Chiri̱j chic ru' re' Jesus je' wo' chic wili xik'or: «Re' hin xnik'or chic aweh tak chi narixowjic awach tak eh xnik'or re're' reh chi na̱rakam tak chiri̱j chaj bih na̱c'ulum tak. Chi je' re' ma'xta bih enyojbic ac'ux tak ru̱c' animinic tak chiwi̱j i hin. 2 Re' aj wo' wili na̱c'ulum tak ru'um chi hat-tak waj tahkanel: Re' take nahsil chipam take pa̱t ntijiljic wi̱' ri̱j i C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses ma' eta chic tiquic'ul tak chipam take moloj i̱b nca'n chipam take pa̱t re're' eh ja' re' ta ti re' maj nariponic rik'ijil chi re' take c'acharel re're' naquicapam chi c'ahchi' ca'nam jenaj holohic laj camanic chiwach i Dios wi xatquicansaj tak je. 3 Chaj wa'ric naquicapam chi je' re'? Je' re' naquicapam ru'um chi ma' quina'bem ta nino'jbal i hin on re' rino'jbal wAja̱w Dios. 4 Re' hin nik'orom chic aweh tak chi naric'ulic lok rik'ijil re' nariponic wi̱' wach nic' nimal i k'oro̱j aweh tak eh ru'um re' nwa̱j nipahkam aweh tak chi nac'olok lok i rik'ijil re're' c'olok tak pan ac'ux re' xnik'or aweh tak. «Yu'na wilic jenaj chic k'oric nwa̱j k'oric chiri̱j. Naxnip'ut cho nicamaj chaxilac tak ma' curman ta chi xink'oric chiri̱j awu̱c' tak maj cu wilqui̱n nak awu̱c' tak ayu' wach ac'al, 5 ra̱j yu'na curman chi nanik'oric chiri̱j re're' awu̱c' tak maj q'uisi̱n chic ma' quino̱j ru̱c' i wAja̱w Dios re' xtak'anic cho wi̱n awu̱c' tak ayu' wach ac'al. Yu'na chiri̱j chic i wojic nwa̱j k'oric awu̱c' tak. Re' hat-tak yu'na ma' jeno' aweh tak ripahkaj ta nak wi̱n haj nawojic, 6 re' la' chic ritz'irquil awach tak xchalic ru̱c' i xnik'or, 7 xa re' la' til coric nik'or aweh tak chi to̱b ta je' re' nawic'raj tak, curman chi enik'or aweh tak i ricorquilal wili: K'e̱' tare̱t chaweh tak chi nawojic wo' chic johtok ru̱c' i wAja̱w maj wi ma' xino̱j johtok ma'xta wo' richalic awu̱c' tak Lok' laj Uxlabal re' jenaj chic awaj to'o̱l tak, tz'a̱b ru' wi xino̱j i hin narichalic awu̱c' tak ru'um nok re' wo' hin nanitak'anic cho reh. 8 «Nac'olok lok i Lok' laj Uxlabal, re' wili no'jbal naric'uhtam: Re' take quic'acharic ayu' wach ac'al je' ru̱c' nquik'ihtaj qui̱b chiwach i Dios aj mahc take. Je' wo' naric'uhtam chi re' hin coric wach nino'jbal eh chi re' take nca'n i c'ahbilal narich'ukuric k'oric chi quina̱ ru'um i Dios. 9 Haj wilic quimahc take c'acharel nquik'ihtaj qui̱b chiwach i Dios naric'uhtam i Lok' laj Uxlabal? Re' quimahc take c'acharel re're', re' chi ma' nquicoj ta niwach. 10 Haj wilic i rehtalil nariyeb i Lok' laj Uxlabal chi ric'uhtjic lok chi coric wach nino'jbal? Re' rehtalil nariye'eric, re' i wojic ru̱c' i wAja̱w Dios eh ru'um re' ma' eta chic nawilow tak niwach. 11 Chiqui̱j aj take nca'n i c'ahbilal, haj wilic i rehtalil nariyeb i Lok' laj Uxlabal chi ric'uhtjic chi narich'ukuric k'oric chi quina̱ ru'um i Dios? Re' rehtalil nariye'eric re' chi re' Dios xich'uk chic k'oric china̱ aj Yahm re' ntak'anic chi quina̱ take tinamit. 12 Re' hin xink'oric chic awu̱c' tak chiri̱j i wojic eh wilic wo' nak toco̱m chic k'oric nwa̱j nak nik'orom aweh tak, xa re' la' ma' eta nik'or ru'um chi c'axic chaweh tak rirakmajic chiri̱j yu'na. 13 Ru'um aj re' nanicana̱b chi re' take k'oric re're' naric'ulic sakomjok wach aweh tak cu rehtal ric'ulic lok i Lok' laj Uxlabal. «Nac'olok lok i Lok' laj Uxlabal re' k'orol reh ricorquilal, re're' naribanam chi re' hat-tak na̱rakam tak chiri̱j chi coric nic' nimal take k'oric nwa̱j nak nik'orom aweh tak. Je' wo' chic, re' Lok' laj Uxlabal narik'oric aweh tak chajaric take naric'uluric chiwach take k'i̱j c'ulic lok reh chawach tak. Re' take k'oric narik'orom ru' ma' xa ru̱c' ta npok' cho, wu̱c' la' hin ribiraj eh ru'um re', na chik'or aweh tak take k'oric re're', 14 re' Lok' laj Uxlabal nariyeb wo' nilok'il i hin maj chi'nchel take k'oric narik'orom aweh tak wu̱c' wo' i hin ribiraj 15 je' ricab chi wu̱c' wo' i hin nbirmijic take nic' pa' nimal k'oric wilic ru̱c' i wAja̱w Dios chi narik'orom. Je' aj re' je' ricab xnik'or chic aweh tak chi'nchel take k'oric narik'orom aweh tak i Lok' laj Uxlabal, wu̱c' i hin ribiraj take, nqui Jesus. 16 Chiri̱j chic ru', re' Jesus xik'or wo' chic i wili keh hoj raj tahkanel: «Re' hin nawojic wo' chic ru̱c' i wAja̱w Dios eh ru'um re' wilic rik'ormojic take k'oric wili: Xa ma' naht ta chic yu'na ma'xta chic awilom tak niwach chaxilac tak eh ma' naht ta wo' chic je chiri̱j ru' na̱wilom wo' tak chic niwach, nqui Jesus. 17 Re' hoj raj tahkanel je' wili xkak'or chi kibil ki̱b: «Chaj wo' bih ra̱j rik'orom i k'oric xik'or keh chi je' wili? ‹Re' hin nawojic ru̱c' i wAja̱w Dios eh ru'um re' wilic rik'ormojic take k'oric wili: Xa ma' naht ta chic je yu'na ma'xta chic awilom tak niwach chaxilac tak eh ma' naht ta wo' chic je chiri̱j ru' na̱wilom wo' tak chic niwach, nqui xik'or, kojqui chi kawach. 18 Ru'um aj re' je' wo' chic wili xkak'or: «Re' hoj ma' nkarak ta chiri̱j i xik'or i Jesus. Chajaric ra̱j rik'orom i k'oric xik'or wili: Ma' naht ta chic je ayu'? kojqui. 19 Re' Jesus xa nok wo' ti xicoj je rehtal chi re' hoj raj tahkanel nka̱j nak kapahkam cok reh chaj bih ra̱j rik'orom i k'oric xik'or. Ru'um aj re' je' wili xik'or keh: «Re' hin xnik'or chic aweh tak chi xa ma' naht ta chic je chikawach ma'xta chic awilom tak niwach chaxilac tak eh je' wo' xa ma' naht ta wo' chic je chiri̱j ru' na̱wilom wo' tak chic junc'am ok niwach. Re' hat-tak k'uru' ru'um chi xapahkaj wo' tak chajaric ra̱j rik'orom take k'oric re're', 20 chabiraj tak chi coric i ricorquilal nanik'orom wili: Re' hin nanicansjic je eh ru'um re' naribanam chi k'e̱' ntz'iric awach tak. Raj take c'acharel je' ru̱c' nquik'ihtaj qui̱b chiwach i Dios, k'e̱' narisukbic quic'ux. To̱b ta wo' naribanam chi ntz'iric awach tak, re're' nariq'uic pan ac'ux tak maj narisukbic wo' chic pan ac'ux tak naquinucsjok wo' chic cho chi quixilac camnak. 21 Je' re' k'uru' narisukbic wo' chic pan ac'ux tak je' ricab nsukbic ric'ux jeno' ixok narilow wach riha'lac'u̱n. Re' ixok re're', pan pe̱t riban xa nyot'ic chic ric'ux ru'um riti'quil wilic wi̱' eh chiri̱j nok asjanak chic i riha'lac'u̱n xa chi yu'na ti niq'uic pa ric'ux riti'quil ru'um risukquil ric'ux nwih'ic nok rilow chic cok wach i jenaj riha'lac'u̱n asjic china̱ ac'al. 22 Je' aj wo' re' c'ahchi' ac'ulum hat-tak, yu'na k'e̱' ti'quil ac'ux tak ru'um chi nawojic. Re' cok ru' narichalic i k'i̱j nok naniwih'ic wo' chic chaxilac tak eh ru'um re' k'e̱' narichalic risukquil ac'ux tak. Re' sukquil c'uxlis re're' xa eli̱c wo' nariwih'ic pan awa̱mna tak maj ma' hab ta chic jeno' wilic rajawric chi ribanaric chi enelic lok i risukquil ac'ux tak re're'. 23 «Naponok aj i k'i̱j re're', ma' re' ta chic wi̱n na̱banam tak take pahkanic na'n tak wi̱n yu'na reh la' chic i wAja̱w na̱banam tak eh re're' naric'u'lem cho nic' pa' nimal apahkanic na'n tak johtok reh chi aweht'alim tak chic chi re' hin til wilic chic wajawric. 24 Cu yu'na tipahkanic pan ti̱j chiwach i Dios chi ma' aweht'alim ta tak chi til wilic chic wajawric, xa re' la' chikawach johtok ma' je' ta chic reh riwi̱' pahkanic na̱banam tak. Je' wo' til nik'or aweh tak chi naric'u'ljic chic cho apahkanic tak ru'um i wAja̱w Dios maj re're' til ra̱j chi re' hat-tak narisukbic ac'ux tak chi manlic ru̱c' ric'u'ljic cho apahkanic tak, nqui Jesus. 25 Chiri̱j chic ru' je' wo' chic wili xik'or keh hoj raj tahkanel: «Re' hin xink'oric chic awu̱c' tak chiri̱j i wAja̱w Dios ru̱c' jalo̱j wach k'oric eh re' take k'oric nik'orom re're' curman chi nanisakomem wach aweh tak, xa re' la' nariponic rik'ijil nok ma' re' ta chic ru̱c' jalo̱j wach k'oric nanik'oric chiri̱j i wAja̱w nanik'oric la' awu̱c' tak chi til ch'obo̱j chic ribehel take k'oric. 26 Ar ajic chipam take k'i̱j re're', ma' cu re' ta chic i hin nanibanam i pahkanic pan ajelow-bal tak maj til re' la' chic hat-tak chi awibil awi̱b tak na̱banam tak jeno' pahkanic chiwach i wAja̱w Dios chi ch'iclic ac'ux tak chi nariye'eric aweh tak apahkanic tak ru'um chi hat-tak chic waj tahkanel. 27 «Ma' xa ru'um ta re' naric'u'ljic cho apahkanic tak ru'um la' wo' chi re' wAja̱w k'e̱' ti' tiric'raj tak ru'um nok re' hat-tak k'e̱' wo' ti' quinawic'raj tak eh nacoj wo' tak wach chi re' hin ru̱c' wo' xinchalic. 28 Coric, re' hin ar xinchalic ru̱c' wAja̱w naxinc'ulic lok ayu' wach ac'al eh yu'na ponic wo' chic rik'ijil chi nanicana̱b wo' chic cahnok i wach ac'al wili reh chi nanisoljic wo' chic johtok ru̱c' wAja̱w, nqui Jesus. 29 Naxkabiraj re're', re' hoj raj tahkanel i Jesus je' wili xkak'or reh: «Cu re' yu'na c'ahchi' ach'obom ribehel rik'ormojic keh take k'oric ak'orom cho. Yu'na ma' c'axic ta chic chi rirakmajic chiri̱j haj wilic take nak'or keh. 30 Ru'um aj reh i k'oric na'n yu'na, xa chi yu'na ti nkarak chiri̱j i k'oric wili chawi̱j i hat: To̱b ta ja' kojpahkanic ta chiri̱j jeno' kacapew-bal, re' hat aweht'alim chic chi'nchel. Ru'um aj re' nkacoj wach chi ru̱c' i Dios xatchalic, kojqui reh. 31 Re' Jesus je' wili kac'u'ljic xiban: «Ha̱'! Re' cok yu'na til nacoj tak chic niwach. Til ta wo' ti coric chi je' re'? Re' hin nik'or chi re' hat-tak ma' nacoj ta tak niwach. 32 Re' hin nik'or wo' chic aweh tak chi re' wili na̱banam tak chipam take k'i̱j ma' naht ta chic wilic je chi kawach eh pa ricorquil chipam la' chic take k'i̱j re' wilco̱j: Re' hat-tak naquinc'olok quichop na̱puhcam awi̱b tak chi aju'junal eh naquinacana̱b tak chi wutquel, xa re' la' hin ma'xta wo' nicahnic chi wutquel maj wich'i̱l wo' i wAja̱w Dios. 33 «Nik'or aj aweh tak chi re' hin wich'i̱l i wAja̱w Dios reh nok chi nachalok c'axquilal chana̱ tak chaweht'alij wo' tak chi awich'i̱l wo' tak i wAja̱w Dios eh chi je' re' etiwih'ic tak pan jenaj wach c'uxlis je' ricab wilqui̱n i hin ru̱c' yu'na. Coric ru', narichalic i c'axquilal chana̱ hat-tak waj tahkanel re' na̱cahnic tak ayu' wach ac'al xa re' la' ru' chach'ica̱' ac'ux tak chiwi̱j maj re' hin xniban chic canar rik'ojoric pan ac'al i rajawric aj Yahm re' ntak'anic china̱ junsut wach ac'al, nqui Jesus.

17

1 Chiri̱j chic naxicohlaj k'oric ku̱c' i hoj raj tahkanel, re' Jesus xijohsaj johtok rilbal pan taxa̱j eh je' wili xik'or johtok reh Dios pa riti̱j: «W-Aja̱w Dios, xponic chic rik'ijil chi nanipahkam aweh i wili: Chac'uhtaj lok i nilok'il wilic chi hin awAc'u̱n reh chi ru̱c' chaj bih eniban i hin ewo' nic'uhtaj lok alok'il i hat. 2 W-Aja̱w Dios, re' hin nik'or chi wilic alok'il maj re' hat xak'ahsaj pa nik'ab chi nariwih'ic wajawric chi quina̱ chi'nchel tinamit eh chi pa nik'ab i hin wilic riye'eric quic'acharic chi junelic take c'acharel ayeb take wi̱n 3 reh chi enquitijej take ricorquilal je' ricab take wili: Reh chi equic'acharic chi junelic take c'acharel, curman chi enquina'bej i wili chawi̱j hat wAja̱w: Chi re' hat, til hat i Dios eh chi xa re' wach i hat wilca̱t chi Dios. Je' wo' curman chi enquina'bej i wili chiwi̱j i hin: Re' hin Jesus re' hin Pahbamaj chi K'atal K'oric, xinatak'a̱' cho ayu' wach ac'al hat wAja̱w Dios. 4 Je' re' k'uru' wAja̱w, yu'na c'ahchi' nicohlam i nicamaj ye'o̱j wi̱n awu'um chi nanibanam eh ru̱c' re're' xniban chic chi wilic take c'acharel ayu' wach ac'al nquiyew chic alok'il. 5 «Yu'na k'uru' nipahkaj aweh chi ar awu̱c' pan taxa̱j chayew wi̱n chi ewo' chic quinwih'ic je' ricab naxinwih'ic cho awu̱c' ar nok ja'xta nak i wach ac'al wili. 6 Queh take c'acharel je' ru̱c' nquihch'ilej nak take quixowonic awach xa re' la' yu'na xayew chic take wi̱n chi re' chic i hin naqui̱nquihch'ilem, re' hin xniyew chic chi ilmijic chi quiwach chi re' hat wilic awajawric. Re' take c'acharel re're' pan ak'ab chic wilque̱b naxayew take wi̱n chi naqui̱nquihch'ilem eh chi je' re', re' chic ak'orbal i hat xquic'am na̱. 7 Ru'um aj re' yu'na queht'alim wo' chic chi re' hat xatye'bic wi̱n i nic' pa' nimal take k'oric xayew wi̱n chi rik'ormojic queh 8 maj re' take k'oric ye'o̱j wi̱n re're' chi nanik'orom, re' wo' re' xnik'or queh. Je' aj re' ru', re' take c'acharel wili re' xayew take wi̱n chi naqui̱nquihch'ilem, xquic'ul wo' take k'oric xnik'or queh. Ru̱c' re're' xquicoj wach chi re' hat xat-tak'anic cho wi̱n eh chi je' re' yu'na queht'alim chic chi coric chi awu̱c' wo' i hat xinchalic naxinc'ulic lok china̱ ac'al wili. 9 «Chiqui̱j aj take c'acharel re're' nwa̱j nibanam johtok niti̱j chawach yu'na, ma' re' ta chiqui̱j take tinamit ma' holohic ta quibanic. Je' re' ajic chiqui̱j take c'acharel je' ru̱c' xayew take wi̱n chi naqui̱nquihch'ilem, nwa̱j nibanam niti̱j maj re' aj take re' wilque̱b pan ak'ab 10 eh ru'um chi pan ak'ab wilque̱b take, wilque̱b wo' take pa nik'ab i hin je' ricab nok re' take wilque̱b pa nik'ab i hin, wilque̱b wo' take pan ak'ab i hat. Je' wo' chic, re' take c'acharel je' ru̱c' ayeb take wi̱n chi naqui̱nquihch'ilem, quic'acharic chic chi riye'eric nilok'il. 11 «W-Aja̱w Dios, yu'na chi re' take c'acharel re're' cu naquicahnic ayu' wach ac'al eh re' hin ma'xta chic niwih'ic ayu' ru'um nok nawojic awu̱c', re' wili ti̱j niban chiqui̱j: Lok' laj wAja̱w, re' hat til wilic awajawric eh ru'um re' nipahkaj aweh chi chac'ol take c'acharel je' ru̱c' ayeb take wi̱n chi naqui̱nquihch'ilem. Cha'n k'uru' chi quiwih'ok xa pan jenaj wach c'uxlis chi niminic je' ricab nok wilco̱j i hoj chi xa jenaj wach kacapew-bal kacabchel. 12 «Cu yu'na chi k'i̱j chiwach niwih'ic ayu' wach ac'al chi quihch'iljic, re' take c'acharel re're' xnico'lej take chiwach take ti'c'axic ru'um chi xinayew chi quico'ljic eh chi je' re', re' take c'acharel re' ayeb take wi̱n chi naqui̱nquihch'ilem ma' jeno' queh xik'eb ri̱b xa jenaj la' wo' ti xk'ehbic ru'um reh rino'jbal eh ru̱c' re're' xo̱j elok wach i k'oro̱j cho chiri̱j chipam i Lok' laj Hu̱j wilic wi̱' take k'oric k'oro̱j awu'um. 13 Je' re' ajic re' hin xnico'lej take c'acharel re' ayeb take wi̱n chi naqui̱nquihch'ilem eh yu'na xnik'or wili chi cu wilqui̱n pe ayu' wach ac'al maj nwa̱j chi re' take re' enquibiraj re're'. Ru̱c' re're' ensukbic quic'ux chi manlic je' ricab nok nsukbic wo' nic'ux i hin to̱b ta q'uisi̱n chic ma' nicana̱' take cahnok ru'um chi nanisoljic wo' chic johtok awu̱c'. 14 Je' aj re' xnik'or queh reh chi enquirak chiri̱j chi re' nic' pa' nimal ak'orom wi̱n xnik'or wo' queh. Ru'um aj chi toco̱m chic quino'jbal take c'acharel re're', re' take re' ixowomaj quiwach cu'um take c'acharel je' ru̱c' quixowonic wo' awach i hat maj re' quino'jbal ru' ch'i̱l wo' nino'jbal i hin ma' je' ta ricab quino'jbal take c'acharel re' quixowonic awach i hat. 15 «Je' re' k'uru' wAja̱w Dios, ru'um chi re' take c'acharel re' ayeb take wi̱n chi waj tahkanel take ixowomaj quiwach cu'um take c'acharel quixowonic wo' awach i hat, re' wili nipahkaj aweh chiqui̱j: Chac'ol take chiwach take c'ahbilal naribanaric queh. Re' hin ma' nipahkaj ta aweh chi ma' ta nak chic naquiwih'ic ayu' wach ac'al take c'acharel re're' 16 maj je' ricab chi re' hin ma' wilqui̱n ta ayu' wach ac'al reh chi nanicahnic ta nak ayu' chi junpech, re' take c'acharel re're' ma' wilque̱b ta wo' ayu' wach ac'al chi rinimjic quitijinic take c'acharel quixowonic awach i hat. 17 «W-Aja̱w, je' wo' chic nipahkaj wo' aweh wili: Cha'n chi re' take c'acharel wili enquik'ahsaj qui̱b chi rinimjic i lok' laj camanic chi rik'ormojic queh toco̱m chic c'acharel chaj bih ricorquilal i k'oro̱j awu'um. Re' hat wAja̱w xa re' wo' ricorquilal nak'or 18 eh chi rik'ormojic ricorquilal re're' xinatak'a̱' cho ayu' wach ac'al. Yu'na re' hin c'ahchi' wo' nitak'a̱b je take c'acharel wili je' ricab xa'n wu̱c' i hat 19 eh chi to'bal queh, re' hin c'ahchi' wo' nik'ahsam wi̱b chi rinimjic i lok' laj camanic xayew wi̱n reh chi re' take c'acharel re're' ewo' nquik'ahsaj qui̱b chi rinimjic i lok' laj camanic re' naquik'orom wi̱' ricorquilal queh take toco̱m chic c'acharel. 20 «W-Aja̱w Dios ru'um reh rik'ormojic i nibiral naca'nam take c'acharel re're', wilic toco̱m chic c'acharel naquich'ica̱b quic'ux chiwi̱j i hin. Je' re' k'uru' jenaj chic i pahkanic nwa̱j nibanam aweh chiqui̱j take c'acharel naquik'oric nibiral eh je' wo' chiqui̱j take toco̱m c'acharel re' naquich'ica̱b quic'ux chiwi̱j. Re' wili pahkanic niban aweh: 21 Cha'n chi chi'nchel take c'acharel re're' quic'acharok pan jenaj sukquil c'uxlis chi quibil qui̱b. Niban i pahkanic re're' wAja̱w Dios maj je' ricab nc'uluric ku̱c' i hoj chi re' hat tic'acharic pan jenaj sukquil c'uxlis wu̱c' i hin eh re' hin quinc'acharic wo' pan jenaj sukquil c'uxlis awu̱c' i hat, re' take c'acharel re're' quic'acharok ta wo' nak je' ricab i c'acharic nka'n i hoj chi xa jenaj kawi̱'. Chi je' chic re' quic'acharic take c'acharel re're', curman wo' chi naquiwih'ic pan jenaj sukquil c'uxlis chi quibil qui̱b eh je' wo' ku̱c' i hoj reh chi naquilow re're' take tinamit je' ru̱c' ma' ja' re' ta aj niminel take, ewo' nquicoj wach chi re' hat xat-tak'anic cho wi̱n ayu' wach ac'al. 22 «W-Aja̱w Dios, reh aj chi wilque̱b ok pan jenaj sukquil c'uxlis chi quibil qui̱b je' ricab nok wilco̱j i hoj pan jenaj sukquil c'uxlis chi kibil ki̱b, re' riholonquil ano'jbal xayew wi̱n chi nabjic, xniyew wo' chi nabjic queh take c'acharel xayew take wi̱n chi naqui̱nquihch'ilem. 23 Ru'um chi je' re' xniban, re' hin quich'i̱l take c'acharel re're' wilco̱j yu'na pan jenaj sukquil c'uxlis chi kibil ki̱b je' ricab nok wilca̱t wo' i hat pan jenaj sukquil c'uxlis wich'i̱l i hin. Chi je' re' wilque̱b wu̱c' take c'acharel re're', naquiwih'ic wo' pan jenaj manlic laj sukquil c'uxlis chi quibil qui̱b eh ru̱c' re're' na̱banam chi re' take c'acharel je' ru̱c' ma' ja' re' ta aj niminel take, enquina'bej chi re' hat xat-tak'anic cho wi̱n ayu' wach ac'al. Chi je' re' enquilow wo' chi re' hin ti' nwic'raj take quiniminic wi̱n je' ricab nok ti' quinawic'raj i hat. 24 «Yu'na k'uru' wAja̱w Dios, re' chic wili nwa̱j nipahkam aweh: Re' take c'acharel re' xayew take wi̱n chi naqui̱nquihch'ilem, chayew queh chi equiwih'ic wu̱c' ar re' naniwih'ic wo' chic wi̱' i hin. Nipahkaj aj aweh re're' reh chi re' take re' enquilow i rinimal nilok'il xayew wi̱n eh chi cu pa ri'sil wo' cho nok ja' ntik'injic ta wach ac'al wili, xa ti' wo' quinawic'raj cho cu yu'na chi k'i̱j. 25 «W-Aja̱w Dios to̱b ta re' hat coric awach, re' take aj ayu' wach ac'al je' ru̱c' quixowonic awach ma' nquina'bej ta chi je' re' ano'jbal i hat. Ra̱j la' hin nina'bem chic re're' eh ru'um re' xa queh take c'acharel re' quiniminic reh chi re' hat xat-tak'anic cho wi̱n ayu' wach ac'al, 26 xniteh wach queh chi coric hab wach i hat. Queh take re' k'uru' xa cu nanisakomem wo' wach chi manlic ano'jbal reh chi re' hin ch'i̱l take re', ekojwih'ic pan jenaj sukquil c'uxlis chi kibil ki̱b. Chi je' re' c'acharic enca'n, re' c'axoj i̱b na'n wu̱c' i hat ch'i̱l wo' i c'axoj i̱b niban i hin cu̱c', re' wo' re' i c'axoj i̱b enca'n chi quibil qui̱b, nqui xik'or Jesus pa riti̱j.

18

1 Naxicohlaj cho riti̱j i Jesus, xelic je chipam i ye'a̱b wilic nak wi̱' eh chi je' re' chi kich'i̱l chic i hoj raj tahkanel xoj-o̱j jok ar wach jenaj yu̱k' cu rehtal xojponic jok chipam jenaj chiki̱j laj rokbal ha' Seyron ribihnal. Nok hoj chic iq'uinak chipam i rokbal ha' re're', xkap'ut wo' chic tok johtic wach jenaj yu̱k' cu rehtal xojponic chipam i jenaj ye'a̱b banbal wi̱' tic, 2 re' na'bamaj wo' pa̱m ru'um i Ju̱ras maj q'uih pech hoj wih'inak ar ch'i̱l i Jesus chipam i ye'a̱b re're'. Re' Ju̱ras k'uru' re' naric'ulum nak ritz'akil rik'ahsjic i Jesus naribanam pan quik'ab take raj ixowonel, 3 naxelic cho cu̱c' take nahsil c'amol quibe̱h take aj k'ahsem si̱ chiwach i Dios ch'i̱l wo' take c'acharel je' ru̱c' cow laj aj niminel reh C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses, xic'am je quibe̱h take sol aj Ro̱ma ch'i̱l take aj cha'janel reh Lok' laj Pa̱t re' nlok'onjic wi̱' wach i Dios, re' tak'amaj take je cu'um take nahsil richoporic i Jesus. Re' take riq'uihal winak tak'amaj take je re're' xquic'am je quichaj chi quisakombal eh xquic'am wo' je quimache̱t je' wo' quiche̱' chi chopbal reh Jesus. 4 Ar ajic re' Jesus ru'um reht'alim chic nic' nimal i ti'c'axic narichalic china̱, xik'ehtaj cho wach quik'orbal nok je' wili xik'or cho queh: «Hab wach xchalic asic' tak? nqui queh. 5 Je' aj wili xquik'or reh: «Re' hoj c'ahchi' kasiq'uim i Jesus re' ribihnej chi aj Nasaret, nqui take. Re' Jesus je' wili xik'or queh: «Re' aj wo' hin ru', nqui queh. Chi quixilac take xibirinic reh k'oric xik'or i Jesus re're', wilic wo' cok ar i Ju̱ras re' xc'ambic je quibe̱h take c'acharel re're' chi richoporic i Jesus. 6 Re' Jesus je' wo' chic wili xik'or queh: «Re' aj wo' hin ru', nqui queh. Re' take tinamit re're' xquijil je qui̱b chiqui̱j eh xik'ehbic wach ac'al naxquibiraj take k'oric re're'. 7 Chiri̱j i wili re' Jesus xibiraj wo' chic queh chi je' wili: «Hab wach i nasic' tak? nqui queh. —Re' Jesus re' ribihnej chi aj Nasaret nkasic', nqui take. 8 Re' Jesus xik'or wo' chic queh chi je' wili: «Xnik'or chic aweh tak chi re' hin ru', nqui queh. Nok rik'orom chic re're', je' wo' chic wili xik'or queh: «Ru'um chi re' hin c'ahchi'qui̱n asiq'uim tak, chacana̱' tak chi equi'o̱j take wili, nqui queh. 9 Ru̱c' take k'oric xiban re're' xmanlajic wach i rik'oroj cho chi je' wili: “Re' take c'acharel re' ayeb take wi̱n chi naquinquich'ihlem ma' jeno' queh xik'ehbic, nqui rik'orom cho. 10 Je' re' k'uru' chiri̱j nok re' Jesus rik'orom chic re're', re' Simon re' ribihnej wo' chi Luch naxilow chi naquichopom nak chic i Jesus xehsaj ti cho rik'as laj ch'ihch' pa ripatil wilic ru̱c' eh xicoj ti je chi ti' i winak Ma̱lco ribihnal, re' raj tz'e' wa̱ch i nahsil c'amol quibe̱h take aj k'ahsem si̱ chiwach i Dios, naxiniq'uej nak ricansjic xa re' la', xa re' wo' ti i jenaj chi xiquin xirak je riyoc'oric. 11 Naxilow chi je' re' i Jesus, je' wili xik'or reh ma' Luch: «Chac'ol wo' chic ak'as laj ch'ihch' pa ripatil. Re' wAja̱w Dios ritik'a̱b chic cho wach chi nanic'ulum i ti'c'axic. Je' ricab chi jeno' c'acharel nye'eric reh pan jeno' culc chi naruq'uem i c'ah laj ha', tok'lic wo' naruq'uem, je' aj wo' re' wu̱c' i hin xa nanic'ulum wo' i pa' bih tik'imaj cho wach ru'um i wAja̱w Dios chi nanic'ulum, nqui reh. 12 Ar ajic naxik'or re're' i Jesus, re' take juntuhm chi sol ch'i̱l i c'amol quibe̱h eh ch'i̱l wo' take cha'janel reh Lok' laj Pa̱t re' nlok'onjic wi̱' wach i Dios, xquichop i Jesus eh nok bac'lic chi k'ab, 13 xquic'am je chi pe̱t ru̱c' i ma' Anas re' raja̱w rehq'ue̱n i ma' Caypas re' wilic chi nahsil c'amol quibe̱h take aj k'ahsem si̱ chiwach i ha̱b re're'. 14 Re' ma' Caypas re're', re' wo' re' xye'bic quino'jbal take rich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel re' aj c'amol quibe̱h wo' take aj Jure̱ya naxik'or queh chi je' wili: «Sakbih chi keh chi xa re' wach i jenaj chi c'acharel enquimic je chiwach chi ekojquimic i hoj chi'nchel c'acharel wilco̱j chipam i tinamit wili, nqui rik'orom cho queh. 15 Naxc'amaric je Jesus ru̱c' i c'amol quibe̱h take aj k'ahsem si̱ chiwach i Dios, xtahkaljic je cu'um quib keh hoj raj tahkanel, re' Simon re' ribihnej wo' chi Luch ch'i̱l i jenaj chic kich aj tahkanel. Re' kich aj tahkanel re' xihch'ilej je i ma' Luch, eht'alamaj wach ru'um i c'amol quibe̱h take aj k'ahsem si̱ chiwach i Dios eh ru'um re' xye'eric k'ab reh chi xoquic cok chi' ripa̱t i c'amol be̱h re're' naxc'amaric wo' cok i Jesus ar. 16 Nok oconak aj chic cok ar i kich aj tahkanel re' eht'alamaj wach ru'um i c'amol quibe̱h take aj k'ahsem si̱ chiwach i Dios, xsoljic wo' chic cho chi chi̱' ocbal eh ru'um chi xilow chi cu wilic lok ar i ma' Luch, xipahkaj ato'bil reh aj cha'janel tz'ahp chi eriyew k'ab chi naroquic cok i ma' Luch. 17 Re' ixok aj cha'janel reh chi̱' ritz'ahpil ocbal, je' wili xik'or reh ma' Luch naxilow wach: «Ma' re' ta na nchel hat jenaj queh raj tahkanel i winak re' wilic cok chipam i pa̱t re're'? nqui reh. Re' ma' Luch je' wili xik'or reh: «Ma'xta! Ma' re' ta hin, nqui reh. 18 Chiri̱j wili re' ma' Luch xo̱j pah'ok cu̱c' take ju'jun c'acharel quicamanic chipam i pa̱t re're', re' quich'i̱l qui̱b ch'i̱l take ju'jun take aj cha'janel wo' reh pa̱t re're' eh ar xcahnic chi k'ixinic maj chi'nchel take c'acharel re're' xquic'ula̱' lok quik'a̱k' ru'um reh c'uxic c'ahchi' ribanam eh ar c'ahchi' quik'ixinsam cok qui̱b. 19 Ar chic cok chipam i pa̱t re' xc'amaric je wi̱' i Jesus re' c'amol quibe̱h take aj k'ahsem si̱ chiwach i Dios xibiraj reh Jesus hab wach take raj tahkanel eh je' wo' chaj bih take tijinic riban. 20 Chalic i Jesus je' wili xic'u'lej wi̱': «Re' hin ma'xta bih nik'orom cho xa pan c'olic, chi'nchel la' sakom wach naxniban i c'uhtunic cu̱c' take tinamit je' ricab nok xa eli̱c wo' xniban cho c'uhtunic chipam take pa̱t ntijiljic wi̱' ri̱j take C'uhbal Ye'o̱j reh Moyses on je' ricab nok chi chi̱' i Lok' laj Pa̱t re' nlok'onjic wi̱' wach i Dios xniban wo' i c'uhtunic. 21 Je' re' k'uru', chaj wa'ric nanabiraj wi̱n chi re' hin nanik'oric aweh chiri̱j i c'uhtunic niban? Chabiraj la' queh take quibiram chaj bih nik'orom cho. Re' take re' quina'bem chic chaj bih aj chiri̱j hin k'oronak cho, nqui reh. 22 Naxibiraj chaj bih xik'or i Jesus, jenaj queh take aj cha'janel wilque̱b cok ar xisec' je pan wach i Jesus chi k'abis eh xik'or reh chi je' wili: «Ma' riban ta chi je' re' ric'u'ljic xa'n i c'amol quibe̱h take aj k'ahsem si̱ chiwach i Dios, nqui reh. 23 Re' Jesus je' wili ric'u'ljic xiban: «Wi la' wilic i ma' holohic ta laj k'oric xnik'or, nwa̱j chi enak'or wi̱n haj wilic i k'oric re're' eh wi la' tare̱t take k'oric xnik'or, chaj bih riwi̱' chi c'ahchi'qui̱n ach'eyem? nqui Jesus reh. 24 Chiri̱j chic i wili re' ma' Anas xitak'a̱' je Jesus ru̱c' i ma' Caypas re' wilic wo' chi c'amol quibe̱h take aj k'ahsem si̱ chiwach i Dios eh xa cu bac'lic wo' take k'ab naxc'amaric je Jesus ru̱c'. 25 Nok re' ma' Luch xa cu k'ixinic wo' riban chi' k'a̱k', ar ajic jenaj c'acharel je' wili xibiraj reh: «Ma' re' ta na nchel hat jenaj queh take raj tahkanel i Jesus? nqui reh. Chalic ma' Luch je' wili xik'or reh: «Ma'xta! Ma' re' ta hin, nqui. 26 Chiri̱j wili jenaj queh take raj camanom i nahsil c'amol quibe̱h take aj k'ahsem si̱ chiwach i Dios, ru̱c' cho winak re' xyoc'oric i xiquin ru'um i ma' Luch, je' wili xik'or reh: «Ma' xwilow ta na cho awach k'uru' chi awich'i̱l i Jesus ar chipam i ye'a̱b re' wilic wi̱' tic mu'u̱n? nqui banol reh. 27 Naxibiraj chi je' re', re' ma' Luch xik'or wo' chic chi ma' re' ta raj tahkanel i Jesus eh xa cu re' wo' ti xicohlaj k'oric i ma' Luch, xk'oric wo' chic cho i jenaj las wilic ar. 28 Chiri̱j chic riwih'ic pa ripa̱t i ma' Caypas, re' Jesus xc'amaric je chipam i pa̱t nponic wih'ok wi̱' i raj to'o̱l i k'atal k'oric aj Ro̱ma re' pahbamaj chi rik'ataric k'oric chipam i riyuk'ul Jure̱ya. Re' take c'acharel je' ru̱c' ra̱' ri'sil cho ma' Israhel re' xic'ambic je reh Jesus chipam i pa̱t re're', cu wahk'ek wo' ti xiponic ar, xa re' la' ru' ma' xi'oquic ta cok chipam i pa̱t re're' ru'um chi re' take ra̱' ri'sil cho ma' Israhel ma' qui'oquic ta chipam quipa̱t take ma' re' ta ra̱' ri'sil cho ma' Israhel maj chi queh ru' wi nca'n re're' til c'ahchi' quimahcanic eh wi nca'n i mahc re're' ma' nye'eric ta chic k'ab queh chi enquic'saj rinimjic i nink'i̱j re' nc'uxuric wi̱' i q'uijol me̱'. 29 Je' re' ajic nok re' take ra̱' ri'sil cho ma' Israhel re' xic'ambic je reh Jesus, wilque̱b lok chi chi̱' i pa̱t re're', re' raj to'o̱l i k'atal k'oric re're', re' Po̱nsyo Pila̱to ribihnal xelic cho cu̱c' eh xik'or queh chi je' wili: «Chajaric i mahc c'ahchi' atz'akam tak chiri̱j i winak wili? nqui xik'or queh. 30 Re' take re' je' wili xquic'u'lej wi̱': «Re' winak wili mahc xiban. Wi ta nak ma' re' ru̱c' ma' holohic ta wach ribano̱j, ma' xkak'ahsaj ta nak aweh, nqui take. 31 Re' Po̱nsyo Pila̱to je' wili xik'or queh: «Wi chiwach i C'uhbal nchopbic ana̱ tak mahc xiban i winak wili, chac'am tak je eh cha'n tak ru̱c' je' ricab rik'or i c'uhbal re're', nqui queh. Naxquibiraj chi je' re' xik'or i Po̱nsyo Pila̱to re' take ra̱' ri'sil cho ma' Israhel re're' je' wili xquik'or reh: «Wi chiwach i c'uhbal nk'atbic k'oric chi kana̱ i hoj, re' winak wili tanlic chiri̱j chi naricansjic, re' hoj ma'xta kajawric chi enkacansaj je ru'um nok ma' xye'eric ta kajawric chi ribanaric re're' awu'um hat-tak aj Ro̱ma, nqui take reh. Je' re' xquik'or reh chi ripahkaljic reh chi re' Jesus naricansjic wach curu̱s 32 eh ru̱c' take k'oric xca'n re're', xo̱j elok wach i k'oro̱j chic cho ru'um i Jesus keh hoj raj tahkanel reh chi enkarak chiri̱j chaj bih riwi̱' quimic naric'ulum. 33 Chiri̱j chic quik'o'rjic take ra̱' ri'sil cho ma' Israhel xc'ambic cho reh Jesus ru̱c' Po̱nsyo Pila̱to, re' Po̱nsyo re're' xsoljic wo' chic cok chipam pa̱t re' c'ahchi' wi̱' chi wih'ic eh naxitak'a̱' rik'ormojic chi naric'amaric cho Jesus chiwach, je' wili xik'or reh nok c'amoj chic cho: «Re' na hat quik'atal k'oric take ra̱' ri'sil take cho ma' Israhel? nqui reh. 34 Chalic i Jesus je' wili c'u'lunic xiban: «Til na pan ac'ux i hat nchalic chi je' re' c'ahchi' ak'orom wi̱n on xa c'ahchi' aca'pechem i k'oro̱j cu'um take toco̱m c'acharel? nqui reh. 35 Re' Po̱nsyo Pila̱to je' wili xik'or reh chi ric'u'ljic: «Re' hat aweht'alim chi re' hin ma' re' ta hin awich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel, ru'um re' xa ma'xta bih nwa̱j reh i k'oro̱j chawi̱j cu'um take awich atinami̱t. Yu'na k'uru' chak'or wi̱n, chaj bih abanam cho maj xatk'ahsjic pa nik'ab cu'um take c'amol quibe̱h awich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel ch'i̱l take c'amol quibe̱h take aj k'ahsem si̱ chiwach i Dios, nqui reh. 36 Re' Jesus je' wili xic'u'lej wi̱': «Re' wajawric wilic chi quina̱ take c'acharel, re' hin ma' niban ta ricojoric je' ricab ricojoric cajawric nca'n take k'atal k'oric ayu' wach ac'al. Wi ta nak enicoj i wajawric re're' je' ricab nca'n take k'atal k'oric aj ayu' wach ac'al, re' hin xintak'a̱' nak rik'ormojic chi equinquico'lej take c'acharel je' ru̱c' wilic wajawric chi quina̱ eh re' take re' xinquico'lej nak chi ma'xta quink'ahsjic pan quicab take wich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel. Je' re' k'uru' to̱b ta wilic wajawric, ma' nicoj ta je' ricab nca'n take k'atal k'oric aj ayu' wach ac'al, nqui reh. 37 Re' Po̱nsyo Pila̱to je wo' chic wili xik'or reh: «Ru̱c' i xak'or nirak chiri̱j chi re' hat, hat wo' aj k'atal k'oric, maje'? nqui reh. Chalic i Jesus je' wili ric'u'ljic xiban: «Re' hat tik'oric chi re' hin, hin aj k'atal k'oric. Re're' k'oric na'n chiwi̱j, raj i hin re' wili k'oric niban aweh chiwi̱j: Re' hin xinchalic ayu' wach ac'al eh xinasjic ayu' reh chi nanik'oric chiri̱j i coric. Ru'um aj re' nik'or chi re' c'acharel coric wach rino'jbal re' aj re' ricoj rehtal chi coric i c'uhtunic niban, nqui Jesus. 38 Naxibiraj xik'or i Jesus, re' Po̱nsyo Pila̱to xik'or reh chi je' wili: «Chi wi̱n i hin re' coric ma' hab ta wach neht'alanic reh, nqui xik'or. Chiri̱j chic ru' xelic wo' chic lok rij pa̱t, xik'or queh ra̱' ri'sil cho ma' Israhel chi je' wili: «Re' hin ma' nirak ta jeno' mahc chiri̱j i winak wili, 39 re' cok ru' xa pa' bih nawa̱j tak chi eniban re' wo' re' eniban. Nawa̱j na tak k'uru' chi enwok'taj je aweh tak i winak re' nak'or tak chi xik'or chi re're' i k'atal k'oric chana̱ hat-tak ra̱' ri'sil cho ma' Israhel on nawa̱j tak chi jeno' chic enwok'taj je? C'olok pan ac'ux tak, chiwach take k'i̱j re' nawic'saj tak wi̱' i nink'i̱j wilca̱t tak wi̱' wili, hat-tak ocronak chi nwesaj je jeno' c'acharel wilic pan che̱', nqui queh. 40 Naxquibiraj re're', chi cunchelal take c'acharel re're' je' wili xquik'or chi cow: «Ma' nka̱j ta chi re' Jesus enawok'taj je, re' la' Warawas nka̱j, nqui take. Je' re' xquik'or to̱b ta queht'alim wo' nak chi re' Warawas jenaj aj lek'.

19

1 Chiri̱j aj chic i k'oric xiban cu̱c' take xc'ambic cho reh Jesus chiwach, re' Po̱nsyo Pila̱to xitak'a̱' chi naric'amaric je Jesus pan che̱' eh nok wilic chic ar, xitak'a̱' wo' rik'ormojic chi naritz'uhumjic. 2 Je' re' k'uru' re' take sol cha'jem reh Jesus naxquitz'uhumej je' ricab tak'amaj rik'ormojic queh ru'um i Po̱nsyo Pila̱to, xquipach'ej eh xquicotej wach jenaj ku̱l q'ui̱x reh chi naquicojom wach na̱ i Jesus. Chiri̱j chic re' xquicoj chiri̱j i Jesus jenaj cak moyic tz'ih je' ricab ncojoric reh jenaj k'atal k'oric eh je' re' xca'n chi xa se'lbal reh. 3 Ru'um aj re', re' take sol re're' xa ta wo' jarpech xquik'orlom reh Jesus take k'oric wili: «C'ale̱n, hat quik'atal k'oric take ra̱' ri'sil cho ma' Israhel! nqui xa nqui chic take cok reh. Chiri̱j chic rik'ormojic reh chi je' re' xa ta wo' jarpech xquisec'lom cok pan nak' wach. 4 Nok bano̱j chic reh Jesus chi je' re', re' Po̱nsyo Pila̱to xelic wo' chic lok chipam i pa̱t xponic wih'ok cho wi̱' eh je' wili xik'or queh take xic'ambic je reh Jesus: «Chacoj tak rehtal i nanik'orom wili: Re' hin xniyew chic rik'ormojic queh take niso̱l chi naquic'amam cho Jesus ayu' lok ri̱j pa̱t wili reh chi na̱wilom tak nic' wach xbanaric reh. Je' wo' chic, nwa̱j chi chana'bej tak chi re're' ma'xta jeno' mahc xnirak chiri̱j eh ru'um re' nawok'tam je, nqui queh. 5 Ar ajic naxelic cho Jesus chi cojo̱j chic jenaj cotomaj ku̱l q'ui̱x wach na̱ eh je' wo' chi cojo̱j chic jenaj cak moyic laj tz'ih chiri̱j je' ricab ncojoric reh jeno' k'atal k'oric, re' Po̱nsyo Pila̱to je' wili xik'or queh: «Chi wi̱n hin, xa coric laj c'acharel wo' i winak wili, nqui queh. 6 Re' take c'amol quibe̱h take aj k'ahsem si̱ ch'i̱l wo' take aj cha'janel c'amoj take je cu'um take c'amol be̱h re're' naxquilow chi re' Po̱nsyo Pila̱to ra̱j nak rok'tam je i Jesus, xquiq'uer quichi̱' chi je' wili: «Re' Jesus re're' chacansaj eh til chacansaj wach curu̱s! nqui take. Re' Po̱nsyo Pila̱to je' wili quic'u'ljic xiban: «Re' hin ma'xta nirak jeno' mahc quimic ri̱j chiri̱j c'acharel wili. Re' cok ru', wi ricansjic nawa̱j tak hat-tak, chac'am tak je eh re' ok hat-tak tiye'bok tak reh wach curu̱s, nqui queh. 7 Re' take ra̱' ri'sil cho ma' Israhel je' wili ric'u'ljic xca'n: «Re' c'uhbal nchopbic kana̱ i hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel riyew rehtal keh haj wilic riwi̱' chi encansjic jeno' c'acharel. Je' ricab rik'or i c'uhbal re're', re' Jesus wili curman chi nariquimic ru'um nok xik'or chi re're' rAc'u̱n i Dios, nqui take. 8 Naxibiraj i Po̱nsyo Pila̱to chi je' re' k'e̱' naxoquic cho riyo'jic. 9 Ru'um aj re' xoquic wo' chic cok chipam i pa̱t c'ahchi' wi̱' chi wih'ic eh je' wili xik'or reh Jesus: «Haj wo' tichalic i hat k'uru'? nqui reh. Re' Jesus xa ta nak xik'or jeno' k'oric. 10 Ru'um aj re', re' Po̱nsyo Pila̱to je' wili xik'or reh Jesus: «Ma' ticahnic chi me̱m quinac'u'lej cho. Re' hat aweht'alim chi coric chi wilic wajawric chi enitak'a̱' acansjic wach curu̱s eh wilic wo' wajawric chi etiwok'taj je, nqui xik'or reh. 11 Re' Jesus je' wili k'oric xiban: «Re' hat wilic awajawric chi nina̱ ru'um nok re' Dios xye'bic aweh awajawric re're'. Ru'um aj re' nik'or aweh wili: Re' rimahc i c'acharel xk'ahsanic wi̱n chi xinc'ulic tiklijok pan ak'ab, k'e̱' wo' chic xiq'uic na̱ c'ahbilal wach mahc xiban chiwach i mahc ena'n i hat, nqui reh. 12 Ribiram chic re're', re' Po̱nsyo Pila̱to p'uht risiq'uim ri̱j nic' wach nachok'taj je i Jesus, xa re' la' re' take ra̱' ri'sil cho ma' Israhel xa cow chic nquiq'uer wo' chic quichi̱' chi je' wili c'ahchi' quik'orom: «Re' hat til aweht'alim i wili chi coric: Hab wach re' rik'or ri̱b chi k'atal k'oric, ru̱c' re're' c'ahchi' rik'orom lok chi ma' ra̱j ta wach i hab wach wilic chi k'atal k'oric. Je' re' k'uru' wi re' hat nawok'tam je i Jesus wili, ra̱j rik'orom chi c'ahchi' ac'uhtam lok chi re' k'atal k'oric aj Ro̱ma ma' re' ta chic i k'atal k'oric, nqui take. 13 Nok re' Po̱nsyo Pila̱to xibiraj chi je' re', xelic je chipam i pa̱t re're', xic'am lok i Jesus chiri̱j eh xtz'uhkic chipam i ye'a̱b banbal k'atoj k'oric re' je' wili ribihnal: “Wach Ac'al Tz'ak Tik'imaj ru̱c' Abaj” eh “Cawa̱ta” ribihnal pan k'oric hewre̱yo re' kak'orbal i hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel. 14 Ar ajic re' Po̱nsyo Pila̱to je' wili xik'or queh take aj nahsil chi quina̱ take ra̱' ri'sil cho ma' Israhel quic'acharic pa riyuk'ul Jure̱ya: «Ayu' chawach tak yu'na wilic ak'atal k'oric tak, nqui queh. Re' take k'oric re're' xk'ormojic nok je' nak chic cablaj o̱ra reh k'i̱j re' nquitik'a̱' wi̱' qui̱b chi ric'sjic i nink'i̱j Pa̱scuwa. 15 Re' aj take c'acharel re're' je' wili xquik'or reh Po̱nsyo Pila̱to chi xa cow chic c'ahchi' quiq'uerem quichi̱': «Re' winak wili chacansaj eh til wo' chacansaj ar wach curu̱s! Chayew k'ab k'uru' chi encansjic! nqui take reh. Re' Po̱nsyo Pila̱to xik'or queh chi je' wili: «Re' hat-tak ma' nawa̱j ta tak chi enitak'a̱' ricansjic ak'atal k'oric tak wili wach curu̱s, maje'? nqui queh. Re' take c'amol quibe̱h take aj k'ahsem si̱ chiwach i Dios je' wili ric'u'ljic xca'n: «Re' hoj ma'xta chic jeno' toco̱m k'atal k'oric chi kana̱, xa re' la' wach i k'atal k'oric aj Ro̱ma, nqui take. 16 Naxibiraj re're' i Po̱nsyo Pila̱to xic'u'lej na̱ i pahkanic xca'n reh chi nariye'eric i Jesus wach curu̱s eh chi je' re' xik'ahsaj wo' i Jesus pan quik'ab take riso̱l. Je' re' nok re' take re' xquic'am je i Jesus reh chi naca'nam ti'c'axic reh re' k'orel pa' bih pahkamaj china̱. 17 Naxesmejic je Jesus chiwach i Po̱nsyo Pila̱to, re're' ritehlam chic je ro̱k ricuru̱s naxelic je ar reh chi narojic cansjok china̱ i yu̱k' “Ribakil Na̱ Camnak” ribihnal eh pan k'oric hewre̱yo re' jenaj queh kak'orbal i hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel, “Co̱lcota” nkabihnej. 18 Chipam i ye'a̱b re're' xcojoric wach curu̱s i Jesus, pan yejalamaj cu'um i quib chic chi c'acharel xicojoric wo' wach curu̱s. Jenaj xcanabjic je pa risec'a̱j eh jenaj chic pa ritz'e̱t. 19 Chiwach wo' i curu̱s wilic wi̱' i Jesus, re' Po̱nsyo Pila̱to xitak'a̱' ricojoric jenaj rehtalil eht'albal reh hab wach i winak wilic wach curu̱s eh chaj bih aj chiri̱j naxjap'aric chiwach. Re' rehtalil re're' je' wili rik'or chiwach: “Re' Jesus wili, re' i ribihnej chi aj Nasaret eh quik'atal k'oric wo' take ra̱' ri'sil cho ma' Israhel, nqui rik'or. 20 Q'uih aj ru' take ra̱' ri'sil cho ma' Israhel quic'acharic pan tinamit Jerusalen, xi'ilbic wach chaj bih rik'or i rehtalil re're' ru'um nok re' ye'a̱b xcojoric wi̱' i Jesus wach curu̱s, xa ma' naht ta ru̱c' Jerusalen wilic. Re' aj re' rehtalil re're' tz'ihmbimaj pan k'oric hewre̱yo re' jenaj queh kak'orbal i hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel, tz'ihmbimaj wo' pan quik'orbal take aj criye̱co eh tz'ihmbimaj wo' pan quik'orbal take aj Ro̱ma. 21 Naxquilow aj chaj bih rik'or i rehtalil re're', re' take c'amol quibe̱h take aj k'ahsem si̱ chiwach i Dios xquik'or reh Po̱nsyo Pila̱to chi je' wili: «Tare̱t chi xatak'a̱' ritz'ihmjic i ehtalil re're' chiri̱j i Jesus xa re' la', re' nak til xic'ul chi xatz'ihmbaj, re' chi re' Jesus xik'or ri̱b chi re're' i kak'atal k'oric i hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel, nqui take reh. 22 Raj la' Po̱nsyo Pila̱to je' wili xik'or: «Re' hin ma' eta chic nijal ritz'ihmjic i tak'amaj chic ritz'ihmjic wu'um, re' xnitz'ihmbaj, tz'ihmbimaj chic lok ta chic bih ra̱j, nqui queh. 23 Nok re' take sol quiyeb chic cho wach curu̱s i Jesus, xquiwek i riso', cajch'ak xquesaj reh chi ju'jun ch'ak naricahnic queh take sol wilque̱b ar. Je' aj re' xca'n reh riso' xa re' la' ma' je' ta re' xca'n reh i roxlo̱c' riso' re' ma'xta p'ojbal reh maj xa junpa'lic riquemjic bano̱j. Naxquesaj aj lok i tz'ih re're', 24 re' take sol xquik'or chi quiwach chi je' wili: «Ma' nkach'ak tak, kayew la' tak pan sa̱c eh chi je' re' enkilow hab wach enehchenic reh, nqui take. Je' re' k'uru' ru̱c' rich'akaric riso' i Jesus xca'n take sol re're', xo̱j elok wach i tz'ihmbimaj cho chi je' wili chipam i Lok' laj Hu̱j tz'ihmbimaj wi̱' riC'uhbal i Dios: “Re' take re' xquipuhcaj chi quiwach i niso' eh xquisaquej wo' ri̱j, nqui rik'or. 25 Nok wilic chic wach curu̱s i Jesus, ar wo' wilque̱b ponok take ixok wili: Re' ritu̱t i Jesus, re' richa̱k' ritu̱t i Jesus, re' Mari̱ya re' rehq'ue̱n i Quelyo̱pas eh ch'i̱l wo' i Mari̱ya aj Majta̱la. 26 Nok re' Jesus xilow je wach i ritu̱t ch'i̱l i hin raj tahkanel re' k'e̱' ti' quiric'raj je' wili xik'or reh ritu̱t reh chi ma' eta nti'bic riman ric'ux: «Mah, yu'na re' chic wili i naricahnic cahnok chi nijelow-bal i hin awac'u̱n, nqui reh ritu̱t. 27 Chiri̱j re're' je' wili xik'or wi̱n hin raj tahkanel re' k'e̱' ti' quiric'raj: «Ac'un, re' nitu̱t wili hat chic na̱wilbic reh je' ricab wo' rilmijic atu̱t na'n, nqui xik'or wi̱n. Ru'um aj re', re' hin raj tahkanel re' Wa̱n nibihnal, xa chiwach aj wo' ti junc'am re're' xcahnic pa nik'ab rilmijic i Mari̱ya je' ricab chi nitu̱t wo' chi niwach. 28 Chiri̱j chic wili re' Jesus xeht'alij chi xinimej chic lok chi manlic i nic' pa' nimal tik'imaj cho wach ru'um i Dios chi naribanaric reh. Ru'um aj re', nok wilic wach curu̱s i Jesus, xmanlajic wo' wach i jenaj chic k'oric k'oro̱j cho chiri̱j najtir k'i̱j chipam i Lok' laj Hu̱j tz'ihmbimaj wi̱' riC'uhbal i Dios. Re' k'oric re're' xmanlajic wach naxik'or chi je' wili: «Chiki̱j nichi̱', nqui xik'or. 29 Ru'um reh k'oric xik'or i Jesus, re' take sol naxquilow chi ma' naht ta cok cu̱c' wilic jenaj culc nujunak chi ch'amsamaj laj ri̱s u̱wa, xquimuhba̱' cho pan ha' re're' jenaj potzpotz laj mi̱x, xquicoj chi ju' jenaj k'ab che̱' je' caxlan a̱j “iso̱po” ribihnal eh xquiyew cok i mi̱x re're' pan chi̱' i Jesus. 30 Naxitz'ubej cok i ch'amsamaj laj ri̱s u̱wa, re' Jesus je' wili xik'or: «Ayu' aj xponic wach chi'nchel, nqui xik'or. Chiri̱j chic re', re' Jesus xiquipa̱' cho na̱ eh xelic ti ruxla̱b. 31 Chipam i k'i̱j re're' nok re' take ra̱' ri'sil cho ma' Israhel nquitik'a̱' qui̱b chi ric'sjic i nink'i̱j Pa̱scuwa, re' take ra̱' ri'sil cho ma' Israhel re' xic'ambic je reh Jesus chiwach i Po̱nsyo Pila̱to xquipahkaj wo' reh chi naritak'a̱b take riso̱l chi ritokoric cabchel quitu̱k take wilque̱b wach curu̱s, re' Jesus ch'i̱l take quib chic chi c'acharel. Je' re' xquipahkaj reh, reh chi je' re' equiquimic chi junpech chiwach i k'i̱j re're'. Je' wo' chic, ru'um chi narip'utum chic tok sawatu' k'i̱j re' k'e̱' lo̱k' chikawach i hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel, xquipahkaj wo' reh Po̱nsyo Pila̱to chi naritak'a̱b resmejic riti'jolal i Jesus ch'i̱l take quib chic c'acharel re're', reh chi ma' eta quicahnic wach curu̱s chiwach i hi'lbal k'i̱j chi keh hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel. 32 Je' re' ajic, re' take sol tak'amaj take je chi rinimjic i pahkanic bano̱j reh Po̱nsyo Pila̱to, xi'o̱j eh xquitok ritu̱k i jenaj queh quib c'acharel c'ahchi' quicansjic wach curu̱s. Chiri̱j chic ru' xca'n wo' chic reh i jenaj chic, 33 re' cok ru' naxquijil cok qui̱b ru̱c' i Jesus, ma' xquitok ta chic take ritu̱k ru'um nok xquilow chi camnak chic. 34 Je' aj re' ma' xquitok ta chic ritu̱k i Jesus xa re' la' jenaj queh take sol xihop cok pa rijojol i Jesus ru̱c' jenaj k'as ju' ch'ihch' eh naxiban chi je' re', chi junc'am ti xelic cho riquiq'ue̱l ch'i̱l i riha'quil. 35 Re' xc'uluric wili ru̱c' i Jesus til xwilow i hin c'acharel re' c'ahchi' nik'oric take k'oric wili eh ru'um re' weht'alim ricorquil ribiral i c'ahchi' nik'orom. Re' c'ahchi' nik'orom i hin, til aj wo' coric eh c'ahchi' nik'orom ribiral wili reh chi enach'ica̱' ac'ux tak chiri̱j i Jesus, 36 maj re' xic'ul i Jesus wili, xc'uluric lok reh chi xo̱j manlajok wach i tz'ihmbimaj chipam i Lok' laj Hu̱j tz'ihmbimaj wi̱' riC'uhbal i Dios. Chipam i Lok' laj Hu̱j re're' je' wili rik'or: “Ma' jeno' ribakil reh riti'jolal naritokic, nqui rik'or. 37 Je' wo' chipam i Lok' laj Hu̱j re're' rik'or wo' chi je' wili: “Pan jenaj k'i̱j narilmijic wach i c'acharel hopo̱j riti'jolal chi k'as ju' ch'ihch', nqui wo' rik'or. 38 Chiri̱j chic ricansjic i Jesus, jenaj ajabe̱s aj Arimate̱ya, Chep ribihnal, xponic ru̱c' Po̱nsyo Pila̱to eh xipahkaj chi nariye'eric k'ab reh chi naric'amam je riti'jolal i Jesus reh chi narimuk'a̱b. Re' Chep wili aj tahkanel wo' reh Jesus xa re' la' ma' rik'or ta lok chi je' re' riban ru'um nyo'jic chi re' take aj c'amol quibe̱h take rich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel enquirak chiri̱j chi je' re' riban. Je' aj re' naxye'eric k'ab reh ru'um i Po̱nsyo Pila̱to, xo̱j re' xcansjic wi̱' i Jesus eh xic'am je take raj to'o̱l chi rimuk'unjic. 39 Nok c'ahchi' chic ritik'injic riti'jolal i Jesus reh chi narimuk'unjic, xponic wo' ar jenaj ajabe̱s wilic ribiral chi xa pan chak'ab xchalic junpech chi rik'o'rjic i Jesus. Re' ajabe̱s re're' Nicore̱mo ribihnal, xic'am cho jenaj nc'ohnic laj ik'o̱m buch'bal re' je' na ho'lajuj cajwinak (75) li̱wra rahlil. Re' ik'o̱m re're' tik'imaj ru̱c' take xak che̱' “Mi̱ra” ribihnal ch'i̱l wo' ri̱j i che̱' “A̱lo” ribihnal. Re' aj re' ik'o̱m xic'am cho Nicore̱mo reh chi naricojom china̱ riti'jolal i Jesus. 40 Nok tik'imaj ok chic riti'jolal i Jesus, re' take ra̱' ri'sil cho ma' Israhel re' wilque̱b ponok chi muk'unic, xquicoj nc'ohnic laj ik'o̱m chiwach take tz'ih naquibotem wi̱' riti'jolal i Jesus eh chiri̱j chic ru' xquibotej riti'jolal chipam i tz'ih cojo̱j wi̱' re' nc'ohnic laj ik'o̱m. Je' aj re' riwi̱' xca'n reh riti'jolal i Jesus ru'um nok je' re' hoj ocronak wi̱' i hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel nankamuk'a̱' je jeno' camnak. 41 Chipam i ye'a̱b re' xquimic wi̱' i Jesus naxquiyew wach curu̱s, wilic jenaj ye'a̱b tic pa̱m eh chipam i ye'a̱b re're' wilic jenaj muk'unbal ma' ja' cojo̱j ta, re' tik'imaj ar pan jenaj ma' laj abaj. 42 Ar aj chipam i muk'unbal re're', xquiyew i riti'jolal i Jesus ru'um nok chipam roquic i k'i̱j re're' ma' manlic ta nak chic chi xquitik'a̱' jeno' toco̱m chic muk'unbal reh Jesus maj chipam i roquic k'i̱j re're', ri'orahil chic chi nquitik'a̱' qui̱b take tinamit chi naquihi'lic reh hi'lbal k'i̱j narip'uhtic johtok chiwach i roquic k'i̱j re're'. Je' re' k'uru' ru'um cajwam wach rimuk'unjic i Jesus, re' take re' xquimuk'a̱' chipam i ac' laj muk'unbal re're' ru'um chi xa ma' naht ta ti wilic je ar re' xye'jic wi̱' i Jesus wach curu̱s.

20

1 Naxsak'ic lok reh Tomincu' k'i̱j re' pe̱t k'i̱j reh xama̱na, cu wahk'ek wo' ti, re' Mari̱ya aj Majta̱la ch'i̱l take toco̱m ixok xi'o̱j chipam i ye'a̱b re' xmuhkic wi̱' i Jesus eh naxiponic ar xquilow chi c'uyu'sumaj chic lok i ma' laj abaj ntz'apbic chi̱' i muk'unbal re're'. 2 Chi je' re' xi'o̱j cajim ku̱c' i hoj quib chi aj tahkanel, re' Simon re' ribihnej wo' chi Luch, ch'i̱l i hin re' k'e̱' ti' quiric'raj i Jesus eh je' wili xik'or keh: «Re' kAja̱w Jesus xesmejic je pan muk'unbal, ma' wilic ta chic ar. Re' hoj xojponic cho ilo̱l pa rimuk'unbal eh ma' xkilow ta chic wach riti'jolal ribakil. Ma' keht'alim ta haj xye'eric je, nqui xik'or. 3 Xa chiwach wo' ti junc'am re're', re' ma' Luch ch'i̱l i hin re' kich aj tahkanel ki̱b, xoj-o̱j ilo̱l rimuk'unbal. 4 Naxoj-elic je i hoj raj tahkanel re're', xoj-o̱j chi xa kajim chic kacabchel xa re' la' pe̱t xinponic pan muk'unbal ru'um chi k'e̱' cow quinajamanic chiwach i wich aj tahkanel ma' Luch. 5 To̱b ta wo' pe̱t xinponic i hin, ma' xinoquic ta ti cok pan muk'unbal xa pan ocbal la' ti xincahnic eh cu ar xwilow cok chi xa re' chic wach take tz'ih botomaj nak wi̱' riti'jolal ribakil i Jesus wilque̱b ar. 6 Chiri̱j i wili xponic i Simon re' ribihnej wo' chi Luch. Re' cok re' xoquic cok pan muk'unbal eh ar chic chipam cok, xilow chi xa chic re' take tz'ih botomaj nak wi̱' i riti'jolal ribakil i Jesus wilque̱b ar. 7 Je' wo' chipam i ye'a̱b xyohquic wi̱' i Jesus xilow chi re' tz'ih re' xcamanic chi botbal na̱ i Jesus pa reh chic p'uslic lok wach eh je' wo' re' i tz'ih xbotjic wi̱' riti'jolal ribakil. 8 Chiri̱j chic re', re' hin rich tahkanel i ma' Luch, re' pe̱t xinponic chi chi̱' muk'unbal xinoquic wo' cok chipam eh naxwilow nic' nimal i xilow ma' Luch, xnicoj wo' wach i k'oro̱j cho chiri̱j i ructic i Jesus chi quixilac take camnak 9 maj cu ja' nkarak ta nak chiri̱j chi manlic take k'oric tz'ihmbimaj cho chipam i Lok' laj Hu̱j tz'ihmbimaj wi̱' riC'uhbal i Dios, re' rik'or wi̱' chi re' ructic i Jesus chi quixilac take camnak, curman chi xc'uluric. 10 Je' aj re', nok kilom ok chic chi ma'xta chic ar riti'jolal i Jesus chipam i muk'unbal, re' hoj quib chi aj tahkanel re're', xojsoljic wo' chic je pan pa̱t re' hoj chalanak wi̱'. 11 Chiri̱j chic wili re' Mari̱ya aj Majta̱la xponic wo' pa rimuk'unbal i Jesus xa re' la' ma' xoquic ta cok chipam, xoquic la' chi ok'ic pan ocbal reh muk'unbal re're'. Junc'am chic ribanam chi je' re', ximuc'a̱' cok ri̱b chi riliric pa̱m i muk'unbal, 12 eh ar aj ru' cu re' chic reh xilow i wili: Ar chipam i muk'unbal re' xcojoric nak wi̱' i Jesus tz'ukulque̱b chic quib chi raj tz'e' wa̱ch i Dios chalanak take pan taxa̱j. Re' jenaj queh take aj tz'e' wa̱ch re're' ar tz'uklic re' xwih'ic wi̱' na̱ i Jesus eh re' rich'i̱l ar tz'uklic re' xwih'ic wi̱' take ro̱k. Re' Mari̱ya xilow wo' chi re' take quib chi raj tz'e' wa̱ch i Dios re're' xa saksa̱k chic i quiso'. 13 Re' take aj tz'e' wa̱ch re're', naxquilow chi ok'ic riban i Mari̱ya, je' wili xquik'or reh: «Tu̱t, chaj wa'ric chi ok'ic na'n? nqui take reh. Re' Mari̱ya je' wili xik'or queh: «Ok'ic niban ru'um chi re' riti'jolal ajabe̱s re' nc'ambic nak nibe̱h, xquic'am je reh chi naquimuk'a̱b pan jeno' chic toco̱m ye'a̱b, yu'na ma' weht'alim ta haj xponic quiyew cho, nqui Mari̱ya. 14 Nok rik'orom ok chic wili Mari̱ya, xilbic je chiri̱j eh chiri̱j ru', re' po' nchel i Jesus wilic cho ar xa re' la' Mari̱ya ma' xina'bej ta wach. Naxilmijic wach ru'um i Mari̱ya, re' Jesus 15 je' wili xik'or reh: «Tu̱t, chaj bih nawok'ej eh hab wach nasic' ayu'? nqui reh. Naxibiraj i k'oric re're', re' Mari̱ya xicapaj chi re' xk'o'ronic cok reh re' i aj ilol tic chipam ye'a̱b re're'. Ru'um chi re' winak re're' aj camanom chipam i ye'a̱b re're', re' Mari̱ya xicapaj chi re' winak re're' reht'alim haj xcojoric riti'jolal i Jesus. Ru'um aj re' je' wili xik'or reh: «Ha̱w, wi re' hat xatc'ambic je reh riti'jolal i Jesus chi rimuk'unjic pan toco̱m chic ye'a̱b, chak'or wi̱n haj xponic ayew cho, reh chi je' re' enitak'a̱' ric'amjic je chi narimuk'unjic pan toco̱m chic ye'a̱b, nqui Mari̱ya. 16 Chiwach i junc'am re' k'uru' nok re' Jesus xik'o'rej cok i Mari̱ya ru̱c' ribihnal, re' Mari̱ya xisolq'uij ri̱b chi ilo̱j eh naxina'bej wach chi re' po' Jesus nk'o'ronic cok reh, je' wili xik'or reh pan hewre̱yo re' kak'orbal hoj ra̱' ri'sil cho ma' Israhel: «Rabo̱ni! nqui reh. Re' k'oric re're' ra̱j rik'orom “aj tijinel”. 17 Nok rik'orom chic re're', re' Mari̱ya xa̱j nak rik'ahchem i Jesus xa re' la' Jesus je' wili xik'or reh: «Ma' quinak'ahchej, hiy la' pe cu̱c' take xca'n chi was nicha̱k' chic take ru̱c' ninimjic eh chak'or queh chi je' wili: ‹Q'uisi̱n ma' chic quino̱j johtok ru̱c' i wAja̱w Dios re' awAja̱w wo' hat-tak eh nalok'ej tak wach, tiquirok queh ru'um nok re' hin ja' quino̱j ta johtok ru̱c' i wAja̱w, nqui Jesus reh Mari̱ya. 18 Chi je' aj re', re' Mari̱ya aj Majta̱la xo̱j chi rik'ormojic keh hoj aj tahkanel chi xilow chic wach i kAja̱w eh je' wo' chi rik'ormojic keh chi re' wo' Jesus xk'oric cho reh take k'oric c'ahchi' rik'orom keh. 19 Naxoquic i chak'ab reh Tomincu' k'i̱j re' xilow wi̱' wach Jesus i Mari̱ya aj Majta̱la, re' hoj raj tahkanel i Jesus xkamol wo' ki̱b chipam jenaj pa̱t eh ru'um chi kojyo'jic chi ekojrakmajic cu'um take c'amol quibe̱h take kich ra̱' ri'sil cho ma' Israhel cow xkach'it ri̱j i tz'ahp. Ar aj chipam i pa̱t re're' xo̱j c'olok i Jesus eh je' wili xik'or keh nok ruhmumaj chic cok chi kaxilac chi kac'alenjic: «C'ale̱n tak, re' Dios cuse'senok aweh tak, nqui keh. 20 Nok rik'orom chic re're', re' Jesus xic'uhtaj keh rik'ab ch'i̱l i rijojol c'uhtbal reh chi til re' wo' i Lok' laj Ajabe̱s Jesus wilic chi kayejal. Naxkilow chi til re' Jesus wilic ku̱c', ma' q'uisi̱n ta naxsukbic kac'ux i hoj raj tahkanel. 21 Chiri̱j chic re', re' Jesus chi ch'akbal je ri̱b chi kaxilac je' wo' chic wili xik'or keh hoj raj tahkanel: «Re' hin tinipahba̱' tak chi na̱wojic tak chi waj camanom je' ricab xiban cho wu̱c' i wAja̱w Dios, nqui keh. 22 Nok rik'orom chic re're' je' wili xiban: Xupej je wach kana̱ eh je' wili xik'or keh: «Chac'ul tak i Lok' laj rUxlabal i Dios. 23 Yu'na k'uru' wilic chic awajawric tak chi enak'or tak queh re' nquipahkaj cuybal quimahc reh Dios, chi re're' ricuy quimahc. Je' wo' wilic chic awajawric tak chi enak'or tak queh take ma' nquipahkaj ta cuybal quimahc reh Dios, chi re' quimahc ncahnic chi ma' cuyu̱j ta ru'um i Dios, nqui Jesus keh. Chiri̱j chic re' xelic je chi kaxilac. 24 Chiwach i chak'ab naxic'uhtaj ri̱b i Jesus chi kawach i hoj raj tahkanel, jenaj chic kich aj tahkanel Ma̱x ribihnal re' ribihnej wo' chi Lach, ma'xta nwih'ic ku̱c' naxponic i Jesus. 25 Je' re' nok naxponic chi kaxilac i hoj rich aj tahkanel, xkak'or reh chi je' wili: «Yu'na xkilow wach i kAja̱w Jesus chi c'achlic wo' chic, kojqui reh. Chalic i Ma̱x je' wili xik'or: «Wi la' ma' xwilow take ho̱p xquicana̱' take ju' ch'ihch' chi ralak k'ab eh wi ma' xnimin i nah nik'ab chipam take ho̱p re're', ma' eta nicoj wach chi re' Jesus xawilow tak wach. Je' wo' ma' eta nicoj wach i xak'or tak wi̱n wi ma' xnicoj i nah nik'ab chipam i rijojol xquihop, nqui Ma̱x. 26 Wahxaki̱b ok chic k'i̱j chiri̱j i wili, re' hoj raj tahkanel i Jesus xkamol wo' chic ki̱b chipam jenaj pa̱t re' til wo' cow xkalutz' ri̱j i tz'ahp eh chi kaxilac wilic wo' i Ma̱x. Ar ajic re' Jesus junpech wo' chic xponic wih'ok chi kaxilac eh je' wili xik'or keh: «Sukquil c'uxlis chaweh tak, nqui keh. 27 Chiri̱j re' je' wili xik'or reh Ma̱x: «Chacoj take nah ak'ab chipam rihopil nik'ab nawilow take cho wili. Je' wo', chajil cho ak'ab eh chacoj take nah ak'ab pa nijojol. Ru̱c' i c'ahchi' nic'uhtam aweh wili nipahkaj aweh chi ma̱ban juneht wach acapew-bal quich'i̱l take c'acharel ma' nquicoj ta wach i wuctic chi quixilac take camnak, re' la' hat chacoj wach i chaj bih xquik'or aweh take awich aj tahkanel, nqui Jesus reh. 28 Re' Ma̱x je' wili xic'u'lej wi̱' i Jesus naxibiraj re're': «Ha̱w, re' hat til hat i ajabe̱s nchopbic nina̱. Je' wo' til hat niDios re' nilok'ej awach i hin, nqui Ma̱x. 29 Re' Jesus je' wili xik'or reh: «K'e̱' ato̱b queh c'acharel re' to̱b ta ma' nquilow i c'ahchi' awilom i hat, nquicoj wach chi re' hin xinuctic chi quixilac take camnak. Re' hat k'uru' Ma̱x, chaj bih riwi̱' chi cu rehtal xawilow niwach cu re' xacoj wach re' xquik'or aweh, nqui Jesus. 30 Wilic toco̱m chic take riq'uihal lok' laj nawa̱l xiban i Jesus chi kawach i hoj raj tahkanel xa re' la' chipam i hu̱j wili ma' chi'nchel ta tz'ihmbimaj ribiral wu'um. 31 Je' re' ajic re' nic' pa' nimal xnitz'ihmbaj chiri̱j i Jesus, xniban chi je' re' ru'um nok nwa̱j chi ru̱c' re're' enacoj tak wach chi re' Jesus, re' i Pahbamaj chi K'atal K'oric eh je' wo' chi re're' i rAc'u̱n i Dios. Wi xacoj tak wach re're', re' Jesus eriyew aweh tak chi etic'acharic tak chi junelic k'i̱j sakom.

21

1 Chiri̱j chic rik'ormojic aweh tak ribiral take pe̱t ric'uhtjic ri̱b xiban i Jesus, yu'na nanik'orom wo' aweh tak ribiral nic' wach naxic'uhtaj wo' chic ri̱b chi kawach hoj raj tahkanel chi chi̱' i nim laj ha' Tiwe̱ryas ribihnal. Je' aj wili xc'uluric naxic'uhtaj ri̱b ar: 2 Junpech xquimol qui̱b take kich aj tahkanel re' je' wili quibihnal: Re' ma' Simon re' ribihnej wo' chi Luch, re' ma' Ma̱x re' ribihnej wo' chi Lach, ch'i̱l i Natanahel re' nchalic pa riyuk'ul Calile̱ya ar pan tinamit Canah. Ch'i̱l take kich aj tahkanel re're', wilco̱j wo' i hoj rac'u̱n i ma' Sewere̱yo eh ch'i̱l quib chic chi kich aj tahkanel wo' reh Jesus. 3 Re' Simon re' ribihnej wo' chi Luch, je' wili xik'or keh: «Re' hin nawojic chopol car, nqui keh. —Wi je' re' na̱banam, re' hoj nakojic wo' chawi̱j, kojqui reh. Je' re' ajic naxoj-o̱j, chi kunchelal i hoj re're' xoj-oquic cok pan jenaj ma' laj cano̱wa reh chi nakojic banol car, xa re' la' chipam ak'ab re're' ma' jeno' car xkachop. 4 Nok c'ahchi' chic risak'ic lok reh k'i̱j je' ikal, re' Jesus xic'uhtaj wo' chic ri̱b chi kawach ar lok chi chi̱' i ha', re' cok ru' naxkilow je wach, ma' xkana'bej ta chi re' po' Jesus wilic lok chi chi̱' ha'. 5 Ar ajic re' Jesus je' wili xik'or cho keh: «Bi̱l, ma' xachop ta tak aca̱r yu'na, maje'? nqui keh. —Ma'xta Ha̱w, kojqui reh. 6 Re' Jesus je' wo' chic wili xik'or keh: «Chacut tak jok aya'l pa risec'a̱j i cano̱wa eh yohbal wach car enarak tak ar, nqui keh. Je' re' ajic re' hoj raj tahkanel i Jesus xkacut wo' jok i kaya'l eh ar aj ru' nok ma' nka'n ta chic canar resmejic cho kaya'l ru'um reh riq'uihal i car xkachop, 7 re' hin aj tahkanel re' k'e̱' ti' nic'rijic ru'um Jesus xnina'bej je wach hab wach nk'oric je ku̱c' eh ru'um aj re' je' wili xnik'or reh ma' Luch: «Re' c'acharel nk'oric cho ku̱c' re' po' nchel i kAja̱w Jesus! quinqui reh. Naxibiraj i Simon re' ribihnej wo' chi Luch chi re' kAja̱w Jesus nk'o'ronic cho keh, xicohjaj wo' chic i riso' re' xesaj lok naxoquic chi chopoj car. Je' re' xiban ru'um chi xq'uix'ic chiwach i Jesus. Chiri̱j re' xicut je ri̱b chi muhx cu rehtal xelic lok re' wilic wi̱' i Jesus. 8 Raj i hoj chi ma' kich'i̱l ta chic i Simon, ru'um chi wilco̱j cok je' na wilic ro̱' c'aham chi chi̱' i ha', xkesaj lok i cano̱wa cu chi chi̱' lok i ha' chi kakerem chic i kaya'l nujunak reh car. 9 Chiri̱j wili nok re' hoj rich'i̱l i Simon wilco̱j chic lok chi chi̱' i ha', xkilow chi c'u'lumaj chic jenaj k'a̱k' wilic cok jenaj car china̱ eh ma' naht ta chi chi̱' k'a̱k' re're' wilic wo' jenaj caxlan wi'c. 10 Re' Jesus k'uru' je' wili xik'or keh: «Toque̱n tak cok pan cano̱wa eh chac'am tak cho i ya'l re' wilque̱b wi̱' take car je' ru̱c' cu re' xachop tak cho, nqui keh. 11 Naxoj-johtic johtok pan cano̱wa, re' Simon re' ribihnej wo' chi Luch xichop cho i ya'l eh xikerej lok cu wach ac'al chi nujunak chic cho reh car. Ma' xa ta wilic oxlaj riwahxak c'ahl (153) chi nimak tak car wilic chipam eh to̱b ta wo' yohbal wach q'uihal nimak tak car wilic chipam i ya'l, ma' xt'up ta wo'. 12 Ar ajic re' Jesus je' wili xik'or keh: «Quim tak, cha'n awa' tak, nqui keh hoj raj tahkanel. Ar ma' hab ta wach keh xicowej ric'ux chi ripahkaljic cok reh hab wach i c'acharel re're' xa re' xkarak wo' chiri̱j chi re' po' i kAja̱w Jesus c'ahchi' rik'oric ku̱c'. 13 Chiri̱j i wili, re' Jesus xichop cho i caxlan wi'c eh xiyew cho keh ch'i̱l i car reh chi naka'nam kawa' rich'i̱l. 14 Re' aj wili ribiral roxpech ric'uhtjic ri̱b xiban i Jesus chi kaxilac i hoj raj tahkanel chiri̱j chi uctunak chic cho chi quixilac take camnak. 15 Nok ka'nam chic kawa', re' Jesus je' wili xik'or reh Simon re' ribihnej wo' chi Luch: «Simon, rac'u̱n i Jonas, til na k'e̱' ti' quinawic'raj i hat chiwach acamaj chi banol car? nqui reh. Re' ma' Luch je' wili xik'or reh: «Ho̱', Ha̱w re' hin k'e̱' wo' chic ti' tiwic'raj eh re' hat aweht'alim chi je' re', nqui reh. Ru̱c' re're', re' Jesus je' wo' chic wili xik'or reh: «Cu̱c' take qui'oquic chi waj tahkanel cha'n queh je' ricab i quiliric take cu̱c' me̱' nbanjic ru'um jeno' aj cha'jem me̱', nqui reh. 16 Chiri̱j wili junpech wo' chic xibiraj i Jesus reh Simon chi je' wili: «Hat Simon, rac'u̱n i Jonas, til na k'e̱' ti' quinawic'raj? nqui reh. Re' ma' Luch je' wili c'u'lunic xiban reh: «Ho̱', Ha̱w re' hin ti' tiwic'raj. Re' hat aweht'alim chi je' re', nqui reh. Re' Jesus je' wo' chic wili xik'or reh Simon: «Cu̱c' take qui'oquic chi waj tahkanel cha'n cu̱c' je' ricab i quiliric take cu̱c' me̱' nbanjic ru'um jeno' aj cha'jem me̱', nqui reh. 17 Chiri̱j chic ru', re' Jesus roxpech chic pahkanic reh ru̱c' i Simon je' wo' chic wili xik'or reh: «Hat Simon, rac'u̱n i Jonas til na k'e̱' ti' quinawic'raj? nqui wo' chic reh. Ar ajic naxibiraj i roxpech pahkanic xiban i Jesus, re' ma' Luch xoquic cho ntz'iric pa ric'ux eh je' wili i c'u'lunic xiban reh: «Ha̱w, re' hat til aweht'alim chi'nchel. Ru'um aj re', re' hat aweht'alim wo' chi re' hin k'e̱' ti' tiwic'raj, nqui reh. Re' Jesus k'uru' je' wo' chic wili xik'or reh Simon: «Til nipahkaj aweh chi cu̱c' take qui'oquic chi waj tahkanel, cha'n queh je' ricab i quiliric take cu̱c' me̱' nbanjic ru'um jeno' aj cha'jem me̱', nqui reh. Chiri̱j chic re' je' wili xik'or reh: 18 «Chabiraj chi coric i ricorquilal wili: Naxatq'uijolbic cho, ma' hab ta chic wach xto'bonic aweh chi ricojoric aso' chawi̱j, xa re' la' chic i hat xatcojbic reh chawutquel. Je' wo' chic, xa pa' nak wilic i be̱h nawa̱j achopom je, ma' hab ta chic jeno' wach nk'oric aweh, xa chawutquel la' hat xachih wach i be̱h re're'. Raj nacha'n chi hat chic rijeb laj winak, ma' je' ta chic re' naric'uluric awu̱c', wilic la' chic jeno' naricojbic aso' eh re' hat xa rucsjic chic take ateleb na̱banam reh chi naricojoric aso'. Je' wo', wilic chic jenaj naric'ambic je abe̱h xa haj pa' etiric'am je to̱b ta re' ma' nawa̱j ta wi̱' ojic, nqui reh. 19 Re' aj take k'oric wili xik'or i Jesus reh chi erirak chiri̱j nic' wach naric'uluric nok re' Simon nariquimic je eh ru̱c' riquimic naribanam wo' chi re' take tinamit enquiyew rilok'il i Dios. Je' re' k'uru' nok rik'orom chic i wili, re' Jesus je' wo' chic wili xik'or reh Simon: «Quinatahkej je yu'na, nqui reh. 20 Nok ojic nak chic reh chiri̱j i Jesus, re' ma' Luch xisolq'uij je rilbal chiri̱j eh xilow chi re' hin rich aj tahkanel re' k'e̱' ti' quinic'rijic ru'um i Jesus, hin chic xam je chiqui̱j. Re' hin aj tahkanel wili, re' wo' hin re' xniban niwa' chi riche̱l i Jesus chiwach i chak'ab naxk'ahsjic pan quimic. Ru'um chi rik'orom chic ribiral keh chi re' Jesus narik'ahsjic pan quik'ab take sol aj Ro̱ma, xnibiraj reh chi je' wili: «Ha̱w, hab wach keh hoj awaj tahkanel narik'ahsanic aweh, quinqui reh. 21 Ar aj ru' naxilow i ma' Luch chi hin chic xam je chiqui̱j je' wili xik'or reh Jesus: «Ha̱w, chaj bih naricahnic wi̱' i wich aj tahkanel re' xam chiki̱j wili? nqui reh. 22 Re' Jesus je' wili xik'or reh: «Wi la' re' hin nwa̱j chi re're' cu c'achlic naquinsoljok wo' chic cho, chaj bih nawa̱j wi̱' i hat ru'? Re' hat quinatahkej eh xiban, nqui reh. 23 Ru'um aj k'oric xik'or i Jesus wili, xipuhcaj ti ri̱b i k'oric chi quixilac take i kas kacha̱k' chi re' hin aj tahkanel re're', ma'xta nak niquimic. Raj la' xik'or i Jesus ma' re' ta chi ma'xta niquimic, xa xa̱j la' rik'orom chi je' wili: Wi la' re' hin nwa̱j chi re're' cu c'achlic naquinsoljok wo' chic cho, chaj bih nawa̱j wi̱' i hat ru'? nqui xa̱j rik'orom i Jesus reh ma' Luch. 24 Re' aj take k'oric re're' til coric wo' chi xik'or i Jesus, nqui nik'or i hin aj tahkanel re' xelic lok nibiral chi ma'xta nak niquimic je eh re' hoj aj niminel reh Jesus keht'alim chi re' nik'or i hin aj tahkanel re're', til coric wo'. Re' take k'oric xnitz'ihmbaj re're' til coric wach eh ch'i̱l take k'oric re're', 25 wilic wo' take yohbal wach toco̱m chic ribiral take bano̱j xiban i Jesus, xa re' la' ma' tz'ihmbimaj ta take chi'nchel. Chi wi̱n hin, eta nak ntz'ihmjic chi chaklic chi̱' chi'nchel chaj bih xiban i Jesus, ma' eta nak nmahnic i wach ac'al wili chi ric'oloric chi'nchel hu̱j entz'ihmjic wi̱' take ribiral i bano̱j xiban. Re' aj wili ricorquilal nik'or i hin Wa̱n.