Nihánj me se-na̱na̱ Jesucristó nana̱ sa̱' cachrón síí cu'na̱j Juan rihaan yanj a

1

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa guun yuvii̱ man se-na̱na̱ Diose̱ a

1 Asi̱j ataa qui'ya̱j Diose̱ chumii̱, ne̱ a̱j vaa se-na̱na̱ Diose̱, ne̱ se-na̱na̱ Diose̱ ro', canicun' so' rihaan ma'a̱n Diose̱, ne̱ Diose̱ me so' a. 2 Dan me se asi̱j ataa qui'ya̱j Diose̱ chumii̱, ne̱ canicun' se-na̱na̱ Diose̱ rihaan Diose̱, 3 ne̱ ca'ne' Diose̱ suun rihaan so' qui'ya̱j so' nu̱' rasu̱u̱n a. Ne̱ sese taj se-na̱na̱ Diose̱, ne̱ taj va̱j a̱ doj rasu̱u̱n mán nihánj cuano̱ ne gu̱un ma'. 4 So' me síí qui'yaj cunuu i'na̱' rasu̱u̱n, ne̱ che'é se cunuu i'na̱' yuvii̱ qui'yaj so', che'é dan guun nucua̱j yuvii̱ xcaj yuvii̱ cuentá a. Dan me se ase vaa ya'an chuguu̱n vaa so' rihaan yuvii̱, 5 ne̱ qui'yaj so' chuguu̱n rej rmi̱' rej ma̱n ní' si̱j ma̱n rihaan chumii̱ nihánj si̱j ataa xca̱j cuentá, ne̱ ne qui'ya̱j canaán rej rmi̱' yo' rihaan so' a̱ man ado̱nj. 6 Ne̱ curiha̱nj yo'o̱ snó'o, ne̱ dan me se síí ca'néé Diose̱ me so', ne̱ Juan cu'na̱j so', 7 ne̱ ca'na' so' cata̱j xna'anj so' che'é ya'an chuguu̱n yo', ne̱ me rá so' cuchuma̱n rá cunuda̱nj yuvii̱ ni̱'yaj nij yuvii̱ man ya'an chuguu̱n yo' a. 8 Nuveé ma'a̱n so' me ya'an chuguu̱n yo'; ma̱a̱n se ca'na' so' cata̱j xna'anj so' che'é ya'an chuguu̱n yo' a. 9 Ne̱ ya'an chuguu̱n ya̱ yo' ro', yo' me síí 'yaj chuguu̱n rihaan cunuda̱nj yuvii̱, che'é rej gu̱un nucua̱j nij yuvii̱ xca̱j nij yuvii̱ cuentá a. Ne̱ ca'na' so' rihaan chumii̱ nihánj, 10 ne̱ cayáán so' rihaan chumii̱ nihánj, ne̱ ma'a̱n so' me síí qui'yaj chumii̱ nihánj, qui'yaj Diose̱, tza̱j ne̱ ne xca̱j nij síí ma̱n rihaan chumii̱ nihánj cuentá me síí me so' a̱ ma'. 11 Nda̱a rihaan ma'a̱n nij tuvi' so' cuchi' so', tza̱j ne̱ ne ca'mi̱i̱ sa̱' nij so' ga̱ so' a̱ ma'. 12 Tza̱j ne̱ xa̱' taran' nij síí ca'mii sa̱' ga̱ so', tza̱j ne̱ síí amán rá ni'ya̱j man so' me nij so', ne̱ da̱nj na̱nj rqué so' guun nij so' ta'níí ma'a̱n ya̱ Diose̱ a. 13 Ne̱ nij síí guun ta'ni̱j Diose̱ man, tza̱j ne̱ nuveé che'e̱ se nayón nij so' rque nii nij so' me guun ta'ni̱j Diose̱ man nij so' ma'. Ne̱ nuveé che'e̱ se guun rá ma'a̱n rej nij so' nayo̱n nij so' rque nii nij so' me guun ta'ni̱j Diose̱ man nij so' ma'. Nuveé che'e̱ se guun rá rej nij so' ca'nga̱a̱ nij so' me guun ta'ni̱j Diose̱ man nij so' ma'. Ma̱a̱n se ma'a̱n Diose̱ me síí qui'yaj guun ta'ni̱j Diose̱ man nij so' ado̱nj. 14 Ga̱a ne̱ guun se-na̱na̱ Diose̱ yo' yuvii̱, ne̱ cayáán so' ga̱ ní', ne̱ quene'en núj se vaa ve'é ina̱nj qui'yaj so', ne̱ dan me se taj va̱j yo'ó ta'níí Rej so' Diose̱ ma'. Tana̱nj o̱rún' so' me síí qui'yaj nda̱a vaa qui'yaj so', ne̱ se lu̱j ndo'o qui'yaj so' che'é ní', ne̱ ina̱nj nana̱ ya̱ ca'mii so' ado̱nj. 15 Ne̱ síí cu'na̱j Juan me síí cataj xna'anj rihaan yuvii̱ che'é Jesucristó, ne̱ nucua̱j ca'mii so', cataj so': ―Síí nihánj ro', a̱j cataj xna'anj 'u̱nj rihaan soj che'é so' ga̱a rque̱ á. Dan me se cataj xna'anj 'u̱nj rihaan soj se vaa nda̱' se síí ca'na̱' rej rihanj me so', tza̱j ne̱ 'o̱ se si̱j uun chij ndo'o doj me so' rihanj na̱nj á. 'O̱ se asi̱j ataa ca'nga̱a̱ 'u̱nj, ne̱ a̱j nicun' so' na̱nj ado̱nj ―taj síí cu'na̱j Juan yo' a. 16 Da̱nj ca'mii síí cu'na̱j Juan che'é se Jesucristó me síí nica̱j nu̱' rasu̱u̱n sa̱', ne̱ so' me síí rqué se sa̱' man taran' ní', ne̱ dan me se nuveé o̱rún' se lu̱j 'yaj so' che'é ní' ma'. 'O̱ se que'e̱e̱ se lu̱j 'yaj so' che'é ní' ado̱nj. 17 'O̱ se rqué Diose̱ se-tucua̱nj Moisés rihaan xi̱i ní' ga̱a naá, tza̱j ne̱ Jesucristó me síí tacuachén nana̱ lu̱j do̱', nana̱ ya̱ do̱', rihaan ní' a. 18 Ne̱ xa̱' Diose̱, tza̱j ne̱ taj va̱j a̱ doj síí ne'en rihaan man Diose̱ ma'. Tza̱j ne̱ xa̱' Jesucristó, tza̱j ne̱ o̱rún' so' me ta'níí Diose̱, ne̱ nicu̱n' so' rihaan Diose̱, ne̱ so' me síí tihaa̱n rihaan ní' da̱j vaa Diose̱ ado̱nj.

Nihánj me se-na̱na̱ síí cu'na̱j Juan síí cuta' ne man yuvii̱ a

19 Ne̱ nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá síí ma̱n chuman' Jerusalén me se ca'néé nij so' man xrej do̱', man do̱j tuvi' síí cu'na̱j Leví síí cayáán ga̱a naá do̱', se vaa ca'a̱nj nij so' xna̱'anj nij so' man síí cu'na̱j Juan me síí me Juan a. Dan me se ca'anj nij so' xná'anj nij so' man Juan, ga̱a ne̱ Juan yo' ro', ca'mii so' nana̱ nihánj rihaan nij so' a. 20 Dan me se yo'o̱ cataj xna'anj síí cu'na̱j Juan rihaan nij so' da̱j si̱j me so', ne̱ ne ca'mi̱i̱ ne̱ so' ma'. 'O̱ se ca'mii ya̱ so', cataj so': ―Nuveé si̱j ca'néé Diose̱ ti̱nanii man yuvii̱ rihaan sayuun mé 'u̱nj ma' ―taj síí cu'na̱j Juan yo' a. 21 Ga̱a ne̱ xná'anj uún nij so' man so', cataj nij so': ―Che'é dan me síí mé so̱' ga̱. Síí cu'na̱j Elías síí nata' se-na̱na̱ Diose̱ ga̱a naá mé so̱' na' ―taj uún nij so', xná'anj nij so' man Juan a. ―Taj ma'. Nuveé so' mé 'u̱nj ma' ―taj uún síí cu'na̱j Juan yo' a. ―Ne'en núj se vaa vaa güii ca'na̱' yo'o̱ síí nata̱' se-na̱na̱ Diose̱, ne̱ si̱j nata' yo' mé so̱' na' ―taj uún nij so', xná'anj nij so' man Juan a. ―Taj ma' ―taj síí cu'na̱j Juan yo' a. 22 Che'é dan cataj nij so': ―Tza̱j ne̱ cata̱j yá so̱' me si̱j mé so̱', ga̱a ne̱ ca've̱e cata̱j xna'anj núj rihaan nij síí ca'néé man núj ca'na̱' núj da̱j si̱j mé so̱' a. Me si̱j mé so̱' ga̱. Da̱j vaa yo', rá so̱' ga̱ ―taj uún nij so', xná'anj nij so' man Juan a. 23 Ne̱ cataj síí cu'na̱j Juan: ―Síí cu'na̱j Isaías síí nata' se-na̱na̱ Diose̱ ga̱a naá ro', cataj xna'anj so' che'é suun 'yaj sunj a. Dan me se 'u̱nj me síí nucua̱j ndo'o a'mii rej tacaan, ne̱ taj 'u̱nj rihaan yuvii̱ se vaa nuchra̱n' nimán yuvii̱, ne̱ ve'é ca'mi̱i̱ nij yuvii̱ ga̱ síí 'ni̱j ra'a man ní' asa̱' ca'na' so' a ―taj síí cu'na̱j Juan yo' a. 24 Ne̱ ta'a̱j nij síí ca'na' rihaan síí cu'na̱j Juan me síí fariseo, 25 ne̱ cataj nij so' rihaan síí cu'na̱j Juan a: ―Dan me se nuveé si̱j ca'néé Diose̱ ti̱nanii man yuvii̱ rihaan sayuun mé so̱' ma'. Nuveé si̱j cu'na̱j Elías mé so̱' ma'. Nuveé si̱j nata' se-na̱na̱ Diose̱ yo' mé so̱' ma'. Che'é dan ne nó xcúún so̱' cuta̱' ne so̱' man yuvii̱ ―taj nij síí fariseo yo' rihaan síí cu'na̱j Juan a. 26 Ne̱ cataj xna'anj síí cu'na̱j Juan rihaan nij so', cataj so': ―'U̱nj me síí uta' ne u̱u̱n man yuvii̱ a. Tza̱j ne̱ vaa yo'ó síí nicu̱n' sca'núj soj, ne̱ ne ne'en soj man so' ma'. 27 Ne̱ so' me síí 'na' rej xco̱j, ne̱ si̱j sa̱' uxrá doj me so' rihanj, ne̱ daj chiha̱a̱ míj se̱ quisíj raj quiri̱j canj 'ni̱j tacóó so' ma' ―taj síí cu'na̱j Juan rihaan nij síí fariseo yo' a. 28 Da̱nj guun rej Betania rej rne̱j tu'va chráá cu'na̱j Jordán, rej va̱j síí cu'na̱j Juan ga̱a cuta' ne so' man yuvii̱ a. 29 Dan me se yo'ó güii, ne̱ quene'en síí cu'na̱j Juan se vaa ca'na' Jesucristó rihaan so', ne̱ cataj so': ―Ni̱'yaj soj ei. Ase vaa matzinj cavi̱' rihaan Diose̱ vaa síí nihánj, ne̱ dan me se síí nihánj me síí ca'ne̱e̱ cacun' tumé yuvii̱ ma̱n rihaan chumii̱ nihánj, 30 ne̱ síí nihánj ro', cataj xna'anj 'u̱nj rihaan soj che'é so' ga̱a rque̱, ne̱ cataj 'u̱nj se vaa ca've̱e se si̱j 'na' rej xco̱j me so', tza̱j ne̱ si̱j uun chij doj rihaan 'u̱nj me so' a. 'O̱ se asi̱j ataa ca'nga̱a̱ 'u̱nj, ne̱ a̱j nicun' so' na̱nj ado̱nj. 31 Dan me se ga̱a rque̱ ro', ne quene'e̱n ma̱'anj sese si̱j nihánj me so' ma'. Tza̱j ne̱ ma̱a̱n che'é se me rá 'u̱nj quene'e̱n nij yuvii̱ israelitá man so' ro', che'é dan ca'ná' 'u̱nj, ne̱ che'é dan cuta' ne 'u̱nj man yuvii̱ na̱nj á ―taj síí cu'na̱j Juan yo' a. 32 Ga̱a ne̱ cataj xna'anj ya̱ síí cu'na̱j Juan che'é se vaa quene'en ma'a̱n so', cataj so': ―Quene'én 'u̱nj se vaa nanij Nimán Diose̱ rej xta̱', ne̱ ase vaa 'o̱ cha'aa̱n vaa Nimán Diose̱ yo', ne̱ ca'na' yo', quitáá yo' raa̱ Jesucristó ei. 33 Ga̱a ne̱ nu̱' xcaj 'u̱nj cuentá se vaa ma'a̱n so' me síí ca'néé Diose̱ á. 'O̱ se síí ca'néé mán 'u̱nj cuta̱' ne 'u̱nj man yuvii̱ me se ma'a̱n so' cataj rihaan 'u̱nj se vaa sese que̱ne'én 'u̱nj nani̱j Nimán Diose̱ raa̱ yo'o̱ so', ne̱ sese quita̱j Nimán Diose̱ yo' raa̱ so', ne̱ so' me síí ca'néé Diose̱, ne̱ ca̱yáán uxrá Nimán Diose̱ ga̱ yuvii̱, qui'ya̱j so' a, taj síí ca'néé manj ado̱nj. 34 Ga̱a ne̱ quene'en ma̱'án 'u̱nj man Jesucristó nihánj, se vaa nanij Nimán Diose̱ raa̱ so', ne̱ a̱j cataj yá 'u̱nj rihaan soj se vaa ta'ni̱j Diose̱ me so' ei ―taj síí cu'na̱j Juan yo' a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa guun che'e̱ va'nu̱j nij snó'o canoco' nij so' man Jesucristó a

35 Güii a'yuj me se canicun' uún síí cu'na̱j Juan ga̱ vi̱j tuvi' nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a. 36 Ne̱ ni'ya̱j uxrá síí cu'na̱j Juan man Jesucristó ga̱a chéé Jesucristó, ne̱ cataj síí cu'na̱j Juan: ―Ni̱'yaj ro̱j so̱j ei. Ase vaa matzinj cavi̱' rihaan Diose̱ vaa síí nihánj á ―taj síí cu'na̱j Juan a. 37 Dan me se cuno ro̱j síí tucu'yón se-na̱na̱ Juan nana̱ ca'mii so', ne̱ canoco' ro̱j so' man Jesucristó a. 38 Ga̱a ne̱ canica̱j Jesucristó, ne̱ quene'en so' se vaa canoco' ro̱j so' man so', ne̱ cataj Jesucristó rihaan ro̱j so' a: ―Vaa se achiin man ro̱j so̱j na' ―taj Jesucristó, xná'anj Jesucristó man ro̱j so' a. Ga̱a ne̱ xná'anj ro̱j so', cataj ro̱j so': ―Me rej né so̱', rabbí ―cataj ro̱j so', xná'anj ro̱j so' man Jesucristó, ne̱ nana̱ “rabbí” yo' taj “maestró” a. 39 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan ro̱j so' a: ―Ca'a̱nj ní', ne̱ quene'e̱n soj á ―taj Jesucristó a. Che'é dan me ca'anj ro̱j so', ne̱ quene'en ro̱j so' rej ne̱ Jesucristó, ne̱ cunuû ro̱j so' tucuá so' cunu̱' güii yo' a. Dan me se aga' ca'a̱nj rej anoco' güii me orá ca'mii ro̱j so' ga̱ Jesucristó a. 40 Dan me se yo'o̱ tuvi' ro̱j síí cuno nana̱ ca'mii síí cu'na̱j Juan ne̱ canoco' man Jesucristó ro', me síí cu'na̱j Andrés, ne̱ tinúú síí cu'na̱j Simón Pedró me uún so' a. 41 Asino ya̱a̱n nari' síí cu'na̱j Andrés man tinúú so' síí cu'na̱j Simón, ne̱ cataj so' rihaan tinúú so': ―Nari' núj man Mesías ei ―taj so' rihaan tinúú so' a. Ne̱ nana̱ “Mesías” taj “síí ca'néé Diose̱ ti̱nanii man yuvii̱ rihaan sayuun” a. 42 Ne̱ ca'anj nica̱j so' man tinúú so' rihaan Jesucristó, ga̱a ne̱ ni'ya̱j uxrá Jesucristó man síí cu'na̱j Simón yo', ne̱ cataj so': ―Síí cu'na̱j Simón mé so̱', ne̱ ta'níí síí cu'na̱j Juan mé so̱' á. Tza̱j ne̱ nda̱a ya̱j, ne̱ Cefas cu'na̱j so̱' á ―taj Jesucristó rihaan so' a. Ne̱ nana̱ “Cefas” ro', xna'ánj hebreo me yo', ne̱ 'o̱ cuya̱a̱n vaa yo' ga̱ nana̱ “Pedró”, ne̱ taj yo' se vaa ase vaa 'o̱ yuvej vaa síí cu'na̱j Pedró, ne̱ sca̱' nimán so' a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa canacúún Jesucristó man síí cu'na̱j Felipé do̱', man síí cu'na̱j Natanael do̱', se vaa canoco̱' ro̱j so' man so' a

43 Dan me se yo'ó güii uún me rá Jesucristó cavi̱i̱ so' ca'a̱nj so' estadó Galilea, ne̱ nari' Jesucristó man síí cu'na̱j Felipé, ne̱ dan me se cataj Jesucristó rihaan so' a: ―Ca̱nocó' so̱' manj, ca'a̱nj ní' á ―taj Jesucristó rihaan so' a. 44 Ne̱ Felipé ro', me síí ne̱ chuman' Betsaida, ne̱ Betsaida me chiháán síí cu'na̱j Andrés do̱', síí cu'na̱j Pedró do̱', uún a. 45 Veé dan, ne̱ nari' síí cu'na̱j Felipé yo' man síí cu'na̱j Natanael, ne̱ cataj so': ―A̱j nari' núj man síí ca'néé Diose̱ ti̱nanii man yuvii̱ rihaan sayuun, ne̱ dan me se síí ca'mii Moisés che'é ga̱a cuchruj so' se-tucua̱nj so' me so', ne̱ nij síí nata' se-na̱na̱ Diose̱ ga̱a naá ro', nata' uún nij so' che'é so' na̱nj ado̱nj. Ne̱ dan me se Jesús ta'níí síí cu'na̱j José, síí ne̱ chuman' Nazaret me so' ei ―taj Felipé rihaan Natanael yo' a. 46 Ne̱ cataj Natanael yo': ―Taj va̱j síí sa̱' avii chuman' Nazaret ma' ―taj Natanael yo' a. Ne̱ cataj Felipé: ―Ca'a̱nj ní', que̱ne'én so̱' man so', sese me rá so̱' á ―taj Felipé rihaan so' a. 47 Veé dan, ne̱ quene'en Jesucristó se vaa ca'na' Natanael rihaan so', ne̱ ca'mii so' 'o̱ nana̱ che'é Natanael, cataj so': ―Ni̱'yaj soj ei. Ya̱ si̱j israelitá me síí 'na' cuano̱ ei. Nica̱ a'mii so', ne a'mii so' nana̱ tiha' yu'unj ma' ―taj Jesucristó ni'ya̱j so' man Natanael yo' a. 48 Ga̱a ne̱ xná'anj Natanael yo' man Jesucristó, cataj so': ―Asa̱' a'vee ne'én so̱' manj ga̱ ―taj so', xná'anj so' man Jesucristó a. Ne̱ cataj Jesucristó: ―Asi̱j ataa ca'mi̱i̱ Felipé rihaan so̱' do̱', asi̱j cayáán so̱' tacóó chruun ma̱n chruj higó raa̱ do̱', ne̱ a̱j quene'én 'u̱nj mán so̱' ei ―taj Jesucristó rihaan so' a. 49 Ga̱a ne̱ cataj Natanael: ―Ta'ni̱j Diose̱ mé so̱', maestro. Si̱j nica̱j suun rey uun chij rihaan ní' si̱j israelitá mé so̱' á ―taj Natanael a. 50 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan so': ―Che'é se cataj 'u̱nj rihaan so̱' se vaa quene'én 'u̱nj mán so̱' ga̱a cayáán so̱' tacóó chruun ma̱n chruj higó ro', ma̱a̱n che'é dan amán rá so̱' ni'ya̱j so̱' manj na'. Tza̱j ne̱ que̱ne'én so̱' que'e̱e̱ doj rasu̱u̱n noco̱o doj uún a̱ á. 51 Ya̱ ya̱ cata̱j xna'anj 'u̱nj rihaan nij soj cuano̱ se vaa quene'e̱n soj naxra̱' rej xta̱', ne̱ quene'e̱n soj man nij se-mo̱zó Diose̱, ne̱ cavi̱i̱ nij so' xta̱', ne̱ nani̱j uún nij so' rihaan 'u̱nj si̱j ca'néé Diose̱ ni̱caj yu'unj man yuvii̱ ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan taran' nij so' a.

2

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa naqui'yaj Jesucristó na vinó man na u̱u̱n ga̱a canuû cha'anj nara'a̱a chuman' Caná a

1 Cachén yavíj güii, ga̱a ne̱ canuû cha'anj nara'a̱a chuman' Caná chuman' na̱j estadó Galilea, ne̱ ca'anj nii Jesucristó cha'anj yo' a. 2 Dan me se nacúún nii man Jesucristó do̱', man nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' do̱', ca'na̱' nij so' cha'anj yo' a. 3 Veé dan, ne̱ navij na vinó man nij síí navij rá cha'anj yo', ne̱ che'é dan cataj nii Jesucristó rihaan Jesucristó a: ―Taj va̱j na vinó rihaan nij síí navij rá cha'anj ma' ―taj no' a. 4 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan nii so' a: ―Taj che'é ca'mi̱i̱ so̱' da̱nj rihanj ma'. Ni̱'yaj so̱', ne̱ ataa quisi̱j güii qui̱'yáj suun sa̱' noco̱o á ―taj so' no nii so' a. 5 Ga̱a ne̱ cataj xna'anj nii Jesucristó rihaan nij mozó a: ―Cuno̱ nij soj nu̱' se vaa cata̱j xna'anj ta'níj rihaan soj, ne̱ qui'ya̱j soj nu̱' se vaa cata̱j so' á ―taj no' rihaan nij mozó a. 6 Veé dan, ne̱ ne̱ vata̱n' xruj yahi̱j xi̱j a. Xruj nica̱j ca'a̱nj chiha̱a̱ litró na me xruj yo', ne̱ xruj araa nij yuvii̱ israelitá na rásuun nij so' na'ya̱' nij so' nda̱a vaa taj se-tucua̱nj Moisés me xruj yo' a. 7 Ne̱ ca'ne' Jesucristó suun rihaan nij mozó, cataj so': ―Cara̱a soj na rque nij xruj yahi̱j yo' á ―taj so' rihaan nij mozó yo' a. Ga̱a ne̱ caraa nij mozó na, ne̱ yo'o̱ caraa nda̱a tu'va xruj yo', qui'yaj nij so' a. 8 Ga̱a ne̱ cataj xna'anj uún Jesucristó rihaan nij mozó yo', cataj so': ―Ya̱j ro', quiri̱i̱ soj do̱j na nu̱u̱ rque xruj, ne̱ ca'a̱nj ni̱caj soj na yo' rihaan síí uun chij rihaan nij mozó anica̱j co'oo rihaan nij yuvii̱ á ―taj Jesucristó a. Ne̱ da̱nj qui'yaj nij so' a. 9 Veé dan, ne̱ síí uun chij rihaan nij mozó anica̱j co'oo rihaan yuvii̱ me se co'o so' do̱j tzin' na yo', tza̱j ne̱ nuveé na̱ u̱u̱n me yo' a̱ ma'. Nu̱' guun na yo' na vinó na̱nj ado̱nj. Ne̱ ne quene'e̱n so' me rej cavii na vinó yo' a̱ ma'. 'O̱ se ma̱a̱n ina̱nj nij mozó quirii na yo' rque xruj ro', o̱rún' nij so' me síí quene'en me rej cavii na yo' a. Veé dan, ne̱ nacúún síí uun chij yo' man síí nara'a̱a ca'na̱' síí nara'a̱a rihaan so', 10 ne̱ cataj so': ―Tucuáán 'yaj ní' ro', me se na̱nj vaa yo' na̱nj á. Asino ya̱a̱n go̱' ní' na vinó sa̱' doj co'o̱ nij síí tiha̱j 'na' cha'anj, ga̱a ne̱ nda̱a quisíj guun xno̱ yuvii̱ asuun, ga̱a ne̱ go̱' ní' na vinó nij doj co'o̱ nij so' a. Tza̱j ne̱ so̱' me se ino̱ qui'yáá so̱' chugua̱nj. Dan me se nda̱a ya̱j quirii so̱' na vinó sa̱' doj yo' asanj ―taj síí uun chij yo' rihaan síí nara'a̱a yo' a. 11 Nihánj me se guun che'e̱ Jesucristó qui'yaj Jesucristó suun sa̱' noco̱o, ne̱ nu̱' nihánj me se vaa qui'yaj so' chuman' Caná chuman' na̱j estadó Galilea a. Che'é dan xcaj nij yuvii̱ cuentá se vaa si̱j sa̱' uxrá me so', qui'yaj so', ne̱ cuchumán rá nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' ni'ya̱j nij so' man so' a. 12 Ga̱a quisíj canuû cha'anj nara'a̱a yo', ga̱a ne̱ ca'anj Jesucristó do̱', nii so' do̱', nij tinúú so' do̱', nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' do̱', chuman' Capernaum, ne̱ do̱j güii cayáán nij so' chuman' yo' a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj da̱j qui'yaj Jesucristó ga̱a quirii so' man síí chi'i̱i̱ rá nuvií noco̱o a

13 Dan me se ataa doj quisi̱j cha'anj pascuá cha'anj navij rá nij yuvii̱ israelitá, ga̱a ne̱ cavii Jesucristó ca'anj so' chuman' Jerusalén a. 14 Ga̱a ne̱ rá nuvií noco̱o ro', naj 'o̱ yu'vee noco̱o 'yaj nij yuvii̱ israelitá, ne̱ ma̱a̱n dan mán nij so' tu'véj nij so' scúj do̱', matzinj do̱', cha'aa̱n do̱' a. Ne̱ vaa síí ne̱ rihaan chruun mesá, ne̱ síí natuná sa'anj che'é yuvii̱ atúj rque nuvií me nij so' a. 15 Ga̱a ne̱ nica̱j Jesucristó ne', qui'yaj so' cuartá, go' so' man nij síí tu'véj xcuu do̱', man nij síí natuná sa'anj do̱', ne̱ quirii so' xe' man taran' nij so' a. Ne̱ rano so' man nij scúj do̱', man nij matzinj do̱', quirii so' xe' a. Ne̱ ticha'nuu̱ so' se-sa'a̱nj síí natuná sa'anj rihaan yo'óó, ne̱ tinaxru' so' nij chruun mesá a. 16 Ga̱a ne̱ cataj so' rihaan nij síí tu'véj cha'aa̱n a: ―Quiri̱i̱ soj rasu̱u̱n nihánj xe' cuaj ei. Se̱ guun qui'ya̱j soj yu'vee tucuá Réj ma' ―taj so' rihaan nij síí tu'véj cha'aa̱n ma̱n rá nuvií yo' a. 17 Ga̱a ne̱ ninuj rá nij síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó se vaa nó nana̱ nihánj rihaan danj Diose̱ a: “Che'é se 'e̱e̱ ndo'o raj ve' tucuá so̱', che'é dan ca'néé nimanj qui'ya̱j sunj che'é yo' a”. Yo' me nana̱ nó rihaan danj Diose̱ a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa ca'mii Jesucristó che'é güii cunu̱u i'na̱' uún so' a

18 Quene'en nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá se vaa qui'yaj Jesucristó rá nuvií yo', ga̱a ne̱ che'é dan cataj nij so' rihaan Jesucristó a: ―Ne nó xcúún so̱' quiri̱i̱ so̱' man síí tu'véj xcuu ma̱n rá nuvií noco̱o, rá núj ma'. Ma̱a̱n se qui̱'yáá so̱' 'o̱ suun sa̱' noco̱o quene'e̱n núj, ga̱a ne̱ gu̱un ya̱ rá núj se vaa no̱ xcúún so̱' qui̱'yáá so̱' da̱nj ei ―taj nij so' rihaan Jesucristó a. 19 Ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―Tiri̱' soj man nuvií nihánj, ne̱ rque va'nu̱j güii, ne̱ cunu̱u sa̱' uún nuvií nihánj, qui̱'yáj ei ―taj Jesucristó a. 20 Che'é dan cataj nij síí uun chij yo' rihaan Jesucristó a: ―Vi̱j chiha̱a̱ vata̱n' ya̱ yo' qui'yaj suun nij síí cune' nuvií nihánj, tza̱j ne̱ asa̱' ca've̱e naqui'ya̱j sa̱' so̱' nuvií nihánj rque va'nu̱j güii, rá so̱' ga̱ ―taj nij so' rihaan Jesucristó a. 21 Tza̱j ne̱ ne ca'mi̱i̱ Jesucristó che'é ma̱a̱n nuvií noco̱o yo' ma'. Ma̱a̱n se ca'mii so' che'é ma'a̱n yan cunu̱u i'na̱' uún so' rque va'nu̱j güii a. 22 Che'é dan, ga̱a quisíj cavi' so' ne̱ cunuu i'na̱' uún so', ga̱a ne̱ nanuj rá nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' nana̱ nihánj nana̱ a̱j ca'mii so', ne̱ cuchumán rá nij so' nana̱ no̱ rihaan danj Diose̱ nana̱ taj xna'anj da̱j quira̱n' síí ca'ne̱j Diose̱ ti̱nanii man yuvii̱ rihaan sayuun, ne̱ cuchumán rá nij so' nana̱ ca'mii ma'a̱n Jesucristó uún a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa ne'en Jesucristó da̱j vaa nimán yuvii̱ a

23 Dan me se nu̱' nihánj qui'yaj Jesucristó chuman' Jerusalén ga̱a canuû cha'anj pascuá, ne̱ che'é dan que'e̱e̱ ndo'o nij yuvii̱ cuchumán rá se vaa si̱j ca'néé Diose̱ me so' a. 'O̱ se quene'en nij yuvii̱ nij suun sa̱' noco̱o qui'yaj suun so' a. 24 Tza̱j ne̱ ma'a̱n Jesucristó, ne ga̱a̱ nucua̱j rá so' man nij yuvii̱ yo' ma'. 'O̱ se so' me síí ne'en cunuda̱nj, 25 ne̱ ne cachi̱in yo'o̱ síí cata̱j xna'anj rihaan Jesucristó da̱j vaa nimán yuvii̱ ma'. 'O̱ se ma'a̱n so' me síí quene'en da̱j vaa nimán nu̱' nij yuvii̱ ado̱nj.

3

Nana̱ nihánj taj xna'anj da̱j ca'mii Jesucristó ga̱ síí cu'na̱j Nicodemo a

1 Dan me se vaa yo'o̱ síí fariseo cu'na̱j Nicodemo, ne̱ síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá me so' a. 2 Dan me se rej nii̱ ca'na' so' rihaan Jesucristó, ne̱ cataj so': ―Ne'en núj se vaa si̱j ca'néé Diose̱ tu̱cu'yón man yuvii̱ mé so̱', maestro. 'O̱ se sese nuvi' Diose̱ racuíj mán so̱', ne̱ ne gu̱un nu̱cuáá so̱' qui̱'yáá so̱' nda̱a vaa 'yáá so̱' nihánj cuano̱ asuun ma' ―taj so' rihaan Jesucristó a. 3 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan so' a: ―Ya̱ ya̱ cata̱j xna'anj 'u̱nj rihaan so̱' cuano̱ se vaa síí se̱ ca'ngaa naca̱ uún ro', daj chiha̱a̱ míj se̱ guun nucua̱j so' quene'e̱n so' man Diose̱ asa̱' guun chij Diose̱ rihaan chumii̱ nihánj a̱ ma' ―taj Jesucristó rihaan so' a. 4 Dan me se xná'anj síí cu'na̱j Nicodemo man Jesucristó, cataj so': ―Asa̱' ca've̱e ca'nga̱a̱ uún 'o̱ síí a̱j cachij ga̱. Ca've̱e xa̱' catu̱u̱ uún so' rque nii so' ne̱ ca'nga̱a̱ naca̱ uún so' ga̱a̱ a̱ na' ―taj Nicodemo, xná'anj so' man Jesucristó a. 5 Ga̱a ne̱ cataj uún Jesucristó: ―Ya̱ ya̱ cata̱j xna'anj 'u̱nj rihaan so̱' se vaa sese se̱ ca'ngaa yo'o̱ so' qui'ya̱j na ne̱ qui'ya̱j Nimán Diose̱, ne̱ se̱ guun nucua̱j so' catu̱u̱ so' rihaan Diose̱ asa̱' guun chij Diose̱ rihaan chumii̱ nihánj ma'. 6 'O̱ se sese na̱nj yuvii̱ qui'yaj ca'ngaa ní', ne̱ na̱nj yuvii̱ ma̱n rihaan chumii̱ nihánj me ní', tza̱j ne̱ sese ca'nga̱a̱ ní' qui'ya̱j Nimán Diose̱, ne̱ ase vaa sa̱' Nimán Diose̱ ro', da̱nj ga̱a̱ sa̱' nimán ní' na̱nj ado̱nj. 7 Se̱ caráya'a̱nj tihá' so̱' se vaa cataj 'u̱nj rihaan so̱' ma'. 'O̱ se no̱ xcúún nij soj ca'nga̱a̱ ya̱ uún nij soj ado̱nj. 8 Dan me se xca̱j so̱' cuentá ni̱'yaj so̱' nana̱ a. Avii nana̱ yo', ne̱ cayu̱j 'yaj yo', tza̱j ne̱ ne ne'én so̱' me rej avii yo' 'na' yo', ne̱ ne ne'én so̱' me rej ca'anj yo' ma'. Ne̱ ase vaa nana̱ ro', da̱nj vaa Nimán Diose̱, ne̱ dan me se sese cunuu sa̱' nimán yo'o̱ so' qui'yaj Nimán Diose̱, ne̱ taj ne'én' asa̱' ca'vee cunuu sa̱' nimán so' qui'yaj Nimán Diose̱ ma' ―taj Jesucristó rihaan síí cu'na̱j Nicodemo yo' a. 9 Veé dan, ne̱ xná'anj síí cu'na̱j Nicodemo, cataj so': ―Asa̱' ca've̱e qui'ya̱j yuvii̱ da̱nj ga̱ ―taj so', xná'anj so' a. 10 Ga̱a ne̱ xná'anj uún Jesucristó man so', cataj Jesucristó: ―'O̱ se me che'é si̱j uun chij si̱j tucu'yón se-na̱na̱ Diose̱ rihaan nij yuvii̱ israelitá mé so̱', tza̱j ne̱ ne ne'én so̱' nana̱ nihánj nana̱ cataj 'u̱nj rihaan so̱' ga̱. 11 Ya̱ ya̱ cata̱j xna'anj 'u̱nj rihaan so̱' se vaa xa̱' núj, tza̱j ne̱ che'é ina̱nj se vaa ne'en núj a'mii núj ne̱ che'é se vaa quene'en núj nata' núj ado̱nj. Tza̱j ne̱ ne amán rá nij soj nana̱ a'mii núj ma'. 12 Dan me se na̱nj che'é rasu̱u̱n ma̱n rihaan chumii̱ nihánj cataj xna'anj 'u̱nj rihaan soj, tza̱j ne̱ ne cuchuma̱n rá soj ma'. Asa̱' ca've̱e cuchuma̱n rá soj sese cata̱j xna'anj 'u̱nj rihaan soj che'é rasu̱u̱n ma̱n rej xta̱' ga̱. 13 'O̱ se taj va̱j síí cavii rej xta̱' nanij rihaan yo'óó cata̱j xna'anj rihaan soj da̱j vaa nij rasu̱u̱n ma̱n rej xta̱' ma'. Ma̱a̱n o̱rún' 'u̱nj si̱j ca'néé Diose̱ ni̱caj yu'unj man yuvii̱ ro', me síí 'na' rej xta̱' nanij rihaan yo'óó nihánj, ne̱ che'é dan ma̱'anj me síí gu̱un nucua̱j cata̱j xna'anj rihaan soj che'é rej xta̱' ado̱nj. 14 Dan me se ase vaa tacavii síí cu'na̱j Moisés xcuáá aga̱' raa̱ chruun rej tacaan ro', da̱nj qui'ya̱j nii manj si̱j ca'néé Diose̱ ni̱caj yu'unj man yuvii̱, ne̱ ta̱cavii nii manj raa̱ 'o̱ chruun, 15 ne̱ nda̱a síj, ga̱a ne̱ taran' nij síí cuchuma̱n rá ni̱'yaj manj ro', ca̱yáán nij so' ga̱ Diose̱ nu̱' cavii nu̱' ca'anj na̱nj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan síí cu'na̱j Nicodemo a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj me che'é ca'na' Jesucristó rihaan chumii̱ nihánj a

16 Dan me se 'e̱e̱ uxrá rá Diose̱ ni'ya̱j Diose̱ man ní' si̱j ma̱n rihaan chumii̱ nihánj, ne̱ nda̱' se o̱rún' ta'níí Diose̱, tza̱j ne̱ rqué u̱u̱n Diose̱ ta'níí so' yo', ca'na̱' ta'níí so' rihaan chumii̱ nihánj, ne̱ cataj Diose̱ se vaa nij yuvii̱ amán rá ni'ya̱j man ta'níí so' ro', se̱ cavi' nij so' daj chiha̱a̱ míj ma'. Tana̱nj cane̱ nij so' ga̱ Diose̱ nu̱' cavii nu̱' ca'anj na̱nj ado̱nj. 17 'O̱ se ne ca'ne̱j Diose̱ ta'níí so' che'é rej cuta̱' ta'níí so' cacun' xráá nij yuvii̱ ma̱n rihaan chumii̱ nihánj ma'. Tana̱nj ca'néé Diose̱ man ta'níí so' rihaan chumii̱ nihánj che'é rej ti̱nanii ta'níí so' man nij yuvii̱ rihaan chrej chi'i̱i̱ uun chij nimán nij so' ado̱nj. 18 Ní' si̱j amán rá ni'ya̱j man ta'níí Diose̱ me se taj va̱j sayuun quira̱n' ní' ma'. Tza̱j ne̱ síí ne amán rá ni'ya̱j man so' ro', a̱j cataj Diose̱ se vaa ya̱ quira̱n' so' sayuun na̱nj á. Che'é se ne cuchuma̱n ya̱ rá so' ni'ya̱j so' o̱rún' ya̱ ta'níí Diose̱ ro', che'é dan quira̱n' ya̱ so' sayuun ado̱nj. 19 Dan me se nihánj me cacun' tumé nij síí quira̱n' sayuun yo' a. 'O̱ se a̱j ca'na' Jesucristó rihaan chumii̱ nihánj, ne̱ ase vaa 'o̱ ya'an chuguu̱n vaa so', tza̱j ne̱ caran' ina̱nj rá nij síí ma̱n rihaan chumii̱ nihánj cache̱e̱ nij so' rej rmi̱', ne̱ ne ca've̱j rá nij so' quinichru̱n' nij so' rihaan ya'an chuguu̱n yo' a. 'O̱ se chi'i̱i̱ ndo'o vaa se qui'yaj nij so' ado̱nj. 20 Dan me se nu̱' yuvii̱ 'yaj se chi'i̱i̱ ro', ta̱j ri'yunj nij so' ni'ya̱j nij so' ya'an chuguu̱n yo', ne̱ ne 'na' nij so' rihaan ya'an chuguu̱n yo' ma'. 'O̱ se na'vej rá nij so' curuvi̱' se vaa 'yaj nij so' ma'. 21 Tza̱j ne̱ nij síí me rá canoco̱' nana̱ ya̱ ro', 'na' nij so' rihaan ya'an chuguu̱n yo', ne̱ dan me se ga̱a 'yaj nij so' da̱nj, ne̱ ruvi' se vaa 'yaj nij so', ne̱ síí noco̱' man Diose̱ me nij so', ne̱ Diose̱ racuíj man nij so' nu̱' se vaa 'yaj nij so' a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa si̱j sa̱' doj rihaan síí cu'na̱j Juan me Jesucristó, taj ma'a̱n Juan yo' a

22 Dan me se ga̱a quisíj nu̱' se vaa qui'yaj Jesucristó chuman' Jerusalén, ga̱a ne̱ curiha̱nj Jesucristó do̱', nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' do̱', chuman' Jerusalén, ne̱ ca'anj nij so' ne̱ nij so' chuman' le'e̱j nii na̱j estadó Judea, ne̱ veé dan va̱j nij so' cuta' ne nij so' man yuvii̱ do̱' a. 23 Ne̱ síí cu'na̱j Juan ro', ne chuman' cu'na̱j Enón, ne̱ uta' ne so' man yuvii̱ uún a. 'O̱ se nichru̱n' naj chuman' Enón ga̱ chuman' Salim, ne̱ ma̱n uxrá na cata̱' ne yuvii̱ rej yo', ne̱ ca'na' uxrá yuvii̱, ne̱ ata' ne nij yuvii̱ ado̱nj. 24 'O̱ se ataa doj caxri̱i̱ nii taga' man síí cu'na̱j Juan yo' ga̱a̱ ei. 25 Veé dan, ne̱ guun che'e̱ nij síí tucu'yón se-na̱na̱ Juan ca'mii cunu' nij so' ga̱ 'o̱ síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá che'é nana̱ cataj xna'anj síí cu'na̱j Moisés, se vaa da̱j qui'ya̱j yuvii̱ na'ya̱' yuvii̱, ga̱a ne̱ ca've̱e gu̱un niha̱' rá Diose̱ ni̱'yaj Diose̱ man nij so' a. 26 Veé dan, ne̱ cuchi' nij síí tucu'yón se-na̱na̱ Juan rihaan ma'a̱n Juan, ne̱ cataj nij so': ―Síí chéé ga̱ so̱' ga̱a va̱j ní' rej rne̱j tu'va chráá cu'na̱j Jordán ro', síí natá' so̱' che'é ro', uta' ne so' man yuvii̱ cuano̱, ne̱ 'anj taran' nij yuvii̱ rej va̱j so', maestro ―taj nij síí tucu'yón se-na̱na̱ Juan rihaan Juan a. 27 Ga̱a ne̱ cataj Juan: ―A̱ 'ó yuvii̱ na'vee canoco̱' daj chiha̱a̱ míj man so', sese nuveé Dio̱se̱ me síí ca'vej rá ma'. 28 'O̱ se a̱j cuno ma'a̱n soj nana̱ cataj xna'anj 'u̱nj rihaan soj se vaa nuveé si̱j ca'néé Diose̱ ti̱nanii man yuvii̱ rihaan sayuun mej a. Ma̱a̱n se 'u̱nj me síí ca'néé Diose̱ ca'na̱' asino ya̱a̱n rihaan síí ti̱nanii man yuvii̱ rihaan sayuun ei. 29 Ase vaa síí xcaj man chana̱ ne̱ nara'a̱a ro', vaa so', ne̱ ase vaa tuvi' síí nara'a̱a ro', da̱nj vaa 'u̱nj, ne̱ nicún' 'u̱nj unó 'u̱nj se vaa a'mii so', ne̱ uun niha̱' uxrá raj, 'yaj nana̱ a'mii síí nara'a̱a, ne̱ che'é dan me uun niha̱' uxrá raj ado̱nj. 30 'O̱ se no̱ xcúún so' gu̱un chij so' doj, ne̱ 'u̱nj me se no̱ xcúnj gunj síí nica̱' doj rihaan so' ado̱nj ―taj síí cu'na̱j Juan yo' a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa no̱ xcúún ní' cuchuma̱n rá ní' ni̱'yaj ní' man Jesucristó a

31 Síí nanij rihaan chumii̱ nihánj ro', so' me síí uun chij rihaan cunuda̱nj rasu̱u̱n ado̱nj. Nij síí ma̱n rihaan chumii̱ nihánj, tza̱j ne̱ che'é ina̱nj rasu̱u̱n ma̱n rihaan chumii̱ nihánj a'mii nij so', ne̱ taj va̱j yo'ó rasu̱u̱n ne'en nij so' ma'. Tza̱j ne̱ síí nanij rej xta̱' ro', 32 so' me síí a'mii che'é se vaa quene'en so' rej xta̱' do̱', che'é nana̱ cuno so' rej xta̱' do̱', ne̱ taj va̱j síí amán rá uno se-na̱na̱ so' ma'. 33 Tza̱j ne̱ síí amán rá se-na̱na̱ so' ro', so' me síí taj se vaa nana̱ ya̱ me se-na̱na̱ Diose̱ ado̱nj. 34 Síí ca'néé Diose̱ man ro', me síí a'mii se-na̱na̱ Diose̱ á. 'O̱ se rqué ndo'o Diose̱ Nimán Diose̱ rihaan so' ado̱nj. 35 'E̱e̱ rá Rej so' man so', che'é yan ta'ni̱j Rej so' me so', ne̱ rqué Rej so' cunuda̱nj rasu̱u̱n man so', che'é rej gu̱un chij so' rihaan cunuda̱nj nij rasu̱u̱n yo' ado̱nj. 36 Síí amán rá ni'ya̱j man ta'níí Diose̱ ro', so' me síí ve'é ca̱yáán ga̱ Diose̱ nu̱' cavii nu̱' ca'anj, tza̱j ne̱ síí na'vej rá cuno̱ rihaan ta'níí Diose̱ ro', daj chiha̱a̱ míj se̱ cayáán so' ga̱ Diose̱ ma'. Tana̱nj yo'o̱ ca'ma̱an rá Diose̱ ni̱'yaj Diose̱ man so', ne̱ yo'o̱ quira̱n' so' sayuun, qui'ya̱j Diose̱ ado̱nj.

4

Nana̱ nihánj taj xna'anj che'é nana̱ ca'mii Jesucristó ga̱ 'o̱ chana̱ samaritana a

1 Dan me se xcaj Jesucristó cuentá se vaa cuchi' nana̱ rihaan nij síí fariseo se vaa doj a̱ vaa nij síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó rihaan nij síí tucu'yón se-na̱na̱ Juan, ne̱ noco̱o doj nij yuvii̱ cata' ne qui'yaj Jesucristó rihaan nij yuvii̱ cata' ne qui'yaj Juan a. 2 Tza̱j ne̱ nuveé ma'a̱n Jesucristó me síí cuta' ne man nij yuvii̱ ma'. Ma̱a̱n nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' cuta' ne man nij yuvii̱ a. 3 Dan me se xcaj Jesucristó cuentá se vaa cuchi' nana̱ yo' rihaan nij síí fariseo, ga̱a ne̱ cavii so' estadó Judea ca'anj so' estadó Galilea a. 4 'O̱ se ya̱ cache̱n so' estadó Samaria yo', 5 ne̱ cuchi' so' tu'va yo'o̱ chuman' na̱j estadó Samaria, ne̱ Sicar cu'na̱j chuman' yo' a. Dan me se nichru̱n' naj chuman' yo' tu'va yo'óó rqué síí cu'na̱j Jacob rihaan ta'níí so' síí cu'na̱j José ga̱a naá, 6 ne̱ tu'va chuman' yo' nuû yo'o̱ na yu'uj qui'yaj síí cu'na̱j Jacob ga̱a naá a. Dan me se xe' man Jesucristó che'é yan cachéé uxrá so' ca'na' so' chuman' yo', ne̱ che'é dan ca'anj cane̱ so' tu'va na yu'uj yo', ne̱ caxu̱j me yo' a. 7 Dan me se ca'na' 'o̱ chana̱ samaritana na yu'uj quiri̱i̱ no' na, ne̱ cataj Jesucristó rihaan chana̱ yo' a: ―Qui̱'yáá so̱' se ndo'o, ne̱ rque̱ so̱' do̱j na co'o̱j rugua̱nj ―taj Jesucristó no chana̱ yo' a. 8 Ne̱ taj va̱j nij síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó nicun' ga̱ so' ga̱a̱ ma'. 'O̱ se ca'anj nij so' chuman' quira̱a̱n nij so' se chá a. 9 Veé dan, ne̱ cataj chana̱ samaritana yo' rihaan Jesucristó a: ―Me che'é cachíín so̱' na rihanj, co'o̱ so̱', ne̱ ni̱'yaj so̱', ne̱ si̱j israelitá mé so̱', ne̱ cha̱na̱ samaritana mej ga̱ ―taj chana̱ yo', xná'anj no' man Jesucristó a. 'O̱ se ne a'mii sa̱' nij síí israelitá ga̱ nij síí samaritano ma'. 10 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan no' a: ―Sese xcaj so̱' cuentá che'é se lu̱j qui'ya̱j Diose̱ che'é so̱' ne̱ sese quene'én so̱' me síí achíín na mán so̱' cuano̱, ne̱ cachíín so̱' na 'yaj vaa i'na̱' yuvii̱ man so' co'o̱ so̱', ne̱ rqué so' na yo' co'o so̱' sa̱j ado̱nj ―taj Jesucristó no chana̱ yo' a. 11 Ga̱a ne̱ cataj chana̱ rihaan Jesucristó a: ―Tza̱j ne̱ taj va̱j sihuu̱ rihaan so̱' quiri̱i̱ so̱' na nihánj ma'. Ne̱ cunu̱u̱ ndo'o nuû na rá yu'uj nihánj, señor. Me rej quiri̱i̱ so̱' na 'yaj vaa i'na̱' yuvii̱ rque̱ so̱' co'o̱j ga̱. 12 Dan me se xi̱i ní' síí cu'na̱j Jacob ro', so' me síí co'o na nu̱u̱ na yu'uj nihánj, ne̱ veé dan me co'o ta'níí so' do̱', daán so' xcuu do̱', ne̱ rqué so' na nihánj co'o̱ núj a. Ne̱ si̱j sa̱' doj rihaan so' mé so̱', rá so̱' na' ―taj chana̱ yo' rihaan Jesucristó a. 13 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan no': ―Cunuda̱nj nij síí co'o̱ na nu̱u̱ rá yu'uj nihánj ro', canaco̱o̱ uún nij so' na vaa güii, ne̱ ca'na̱' uún nij so' quiri̱i̱ nij so' doj na a̱ ado̱nj. 14 Tza̱j ne̱ síí co'o̱ na rque̱ 'u̱nj nihánj me se daj chiha̱a̱ míj se̱ canacoo̱ uún so' na yo' a̱ ma'. Ase vaa rej ve'é uxrá avii na ro', da̱nj ga̱a̱ nimán so', ne̱ cu̱nuû uxrá se lu̱j nimán so', ne̱ ga̱a̱ i'na̱' so' ga̱ Diose̱ nu̱' cavii nu̱' ca'anj, qui'ya̱j na rque̱j ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan chana̱ yo' a. 15 Ne̱ cataj chana̱ rihaan so': ―Rque̱ so̱' do̱j na yo' co'o̱j, señor. Ne̱ se̱ canacoó 'u̱nj na, ne̱ se̱ ca'na' uún 'u̱nj quiri̱j na nihánj a̱ ma' ―taj chana̱ rihaan Jesucristó a. 16 Ne̱ cataj Jesucristó rihaan no' a: ―Ca'a̱nj nacu̱nj so̱' man nica̱ so̱', ne̱ ca'na̱' so̱' nihánj á ―taj so' rihaan no' a. 17 Ne̱ cataj chana̱ rihaan so': ―Taj va̱j nica̱j ma' ―taj chana̱ yo' a. Ne̱ cataj Jesucristó rihaan no' a: ―Cuna̱j uxrá ca'mii so̱', cataj so̱' se vaa taj va̱j nica̱ so̱' ei. 18 'O̱ se asi̱j rque̱ me se quisíj ya̱ 'u̱n' snó'o xcaj so̱', tza̱j ne̱ tanáj so̱' man nij so', ne̱ ya̱j nihánj me se nica̱j so̱' man 'ó so', tza̱j ne̱ nuveé ni̱ca̱ so̱' me so' ma'. Che'é dan ya̱ uxrá ca'mii so̱' ei ―taj Jesucristó no chana̱ yo' a. 19 Ne̱ cataj chana̱ rihaan so': ―Cuano̱ nihánj xcaj 'u̱nj cuentá se vaa si̱j nata' se-na̱na̱ Diose̱ mé so̱', señor. 20 Dan me se xi̱i núj ro', quina'víj nij so' xráá quij nihánj, tza̱j ne̱ soj si̱j israelitá taj se vaa o̱rún' chuman' Jerusalén me rej no̱ xcúún ní' na'vi̱j ní' rihaan Diose̱, taj soj ado̱nj ―taj chana̱ yo' rihaan Jesucristó a. 21 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan chana̱ a: ―Cuchuma̱n rá so̱' nana̱ nihánj nana̱ cata̱j xna'anj 'u̱nj rihaan so̱', nocoj. Dan me se vaa güii, ne̱ se̱ cavii nij soj raa̱ quij nihánj do̱', se̱ ca'anj nij soj chuman' Jerusalén do̱', na'vi̱j soj rihaan Rej ní' Diose̱ ma'. 22 Dan me se ne ne'en nij soj man síí na'víj soj rihaan ma'. Tza̱j ne̱ xa̱' núj si̱j israelitá, tza̱j ne̱ ne'en núj man síí na'víj núj rihaan a. 'O̱ se núj si̱j israelitá me nij síí qui'ya̱j quinani̱i̱ yuvii̱ rihaan sayuun a. 23 Tza̱j ne̱ vaa güii, ne̱ nij síí na'víj sa̱' rihaan Rej ní' Diose̱ ro', gu̱un ina̱nj rá nij so' na'vi̱j nij so' rihaan Diose̱, ne̱ me rej ma'a̱n va̱j nij so' na'vi̱j ya̱ nij so' rihaan Diose̱ na̱nj ado̱nj. Ne̱ cuano̱ nihánj me a̱j guun che'e̱ yuvii̱ qui'yaj yuvii̱ da̱nj ado̱nj. 'O̱ se me ndo'o rá Rej ní' Diose̱ na'vi̱j ya̱ yuvii̱ rihaan so' ei. 24 Dan me se me ma'a̱n rej va̱j ní' nicun' Diose̱, ne̱ che'é dan ní' si̱j na'víj rihaan Diose̱ ro', me ma'a̱n rej mán ní', ne̱ no̱ xcúún ní' gu̱un niha̱' rá ní' na'vi̱j ya̱ ní' rihaan so' ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan chana̱ yo' a. 25 Ga̱a ne̱ cataj chana̱ rihaan Jesucristó a: ―Ne'én 'u̱nj se vaa vaa güii, ne̱ ca'na̱' síí ca'ne̱j Diose̱ ti̱nanii man ní' rihaan sayuun, ne̱ asa̱' ca'na' so', ne̱ cata̱j xna'anj ma'a̱n so' che'é cunuda̱nj rasu̱u̱n rihaan ní' na̱nj á ―taj chana̱ rihaan Jesucristó a. 26 Ga̱a ne̱ canica̱j Jesucristó cataj Jesucristó rihaan no', ne̱: ―'U̱nj si̱j a'mii rihaan so̱' cuano̱ nihánj ro', me síí ca'néé Diose̱ ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan chana̱ yo' a. 27 Veé dan, ne̱ nu̱' 'na' nique nij síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó, ne̱ caráya'a̱nj nij so' se vaa ca'mii Jesucristó ga̱ chana̱ yo' a. Tza̱j ne̱ a̱ 'ó nij so' ne xna̱'anj man so' da̱j qui'yaj so' do̱', me che'é ca'mii so' ga̱ chana̱ yo' do̱' a̱ ma'. 28 Ga̱a ne̱ tanáj chana̱ se-sihu̱u̱ chana̱, ne̱ cavii chana̱ quinan' chana̱ chuman', ga̱a ne̱ cataj chana̱ rihaan nij yuvii̱ ma̱n chuman' a: 29 ―Ca'a̱nj ní', ne̱ quene'e̱n soj 'o̱ snó'o síí cataj xna'anj rihanj che'é nu̱' se vaa qui'yáj ga̱a rque̱ á. Nuveé si̱j ca'néé Diose̱ ti̱nanii man ní' rihaan sayuun me so', rá soj na' ―taj chana̱ rihaan nij snó'o ma̱n chuman' yo' a. 30 Ga̱a ne̱ curiha̱nj nij so' chuman', ne̱ ca'na' nij so' rihaan Jesucristó a. 31 Dan me se ga̱a ca'mii chana̱ ga̱ nij síí ma̱n chuman' yo', ne̱ guun che'e̱ nij síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó rquee̱ nij so' chraa man Jesucristó, cataj nij so': ―Cha̱ so̱' do̱j chraa, maestro ―taj nij so' a. 32 Tza̱j ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―Vaa se chá rihanj, tza̱j ne̱ ne ne'en soj ma' ―taj Jesucristó rihaan nij so' a. 33 Ga̱a ne̱ xná'anj nij so' man tuvi' nij so', cataj nij so': ―Vaa síí ca'na' rqué se chá so', rá soj na' ―taj nij so' rihaan tuvi' nij so' a. 34 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―Sese 'yáá 'u̱nj nda̱a vaa me rá síí ca'néé manj qui̱'yáj, ne̱ sese navij quisíj suun ca'ne' so' rihanj, ne̱ ase vaa se chá vaa yo' rihanj ado̱nj. Dan me se nuu xe̱j nimanj ga̱a 'yaj sunj suun yo' ei. 35 Se̱ guun cata̱j soj se vaa cache̱n yo'ó ca'a̱nj yavii, ga̱a ne̱ quiri̱i̱ ní' naa̱, cata̱j soj ma'. Ma̱a̱n se cuano̱ nihánj cata̱j xna'anj 'u̱nj rihaan soj se vaa na̱xcaj soj rihaan soj, ni̱'yaj soj nij yuvii̱, se vaa ase vaa naa̱ 'núú trigó vaa nij yuvii̱, ne̱ catzi̱i̱ ndo'o vaa naa̱ 'núú trigó yo', cachij yo', ne̱ cuano̱ nihánj me se no̱ xcúún ní' quiri̱i̱ ní' 'núú trigó yo' ado̱nj. Dan me se a̱j guun che'e̱ 36 Diose̱ na̱ru'vee Diose̱ rihaan nij síí rii naa̱ yo', ne̱ naqui'yaj chre̱' ndo'o nij so' man nij síí ca̱yáán ga̱ Diose̱ nu̱' cavii nu̱' ca'anj, ne̱ rej riha̱a̱n gu̱un niha̱' rá síí cunô naa̱ ga̱ síí rii naa̱ ado̱nj. 37 'O̱ se ya̱ uxrá vaa nana̱ nihánj se vaa ino̱ vaa síí cunô naa̱ ga̱ síí rii naa̱, 38 ne̱ a̱j ca'néé 'u̱nj man soj quiri̱i̱ soj naa̱ rej ne qui'ya̱j suun soj ma'. Yo'ó yuvii̱ me nij síí qui'yaj suun naa̱ yo' ga̱a rque̱, ne̱ catúj soj qui'yaj suun soj ga̱ nij so' ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a. 39 Dan me se che'é se nata' chana̱ yo' rihaan nij yuvii̱ samaritana ma̱n chuman' yo' se vaa cataj xna'anj Jesucristó rihaan no' nu̱' se vaa qui'yaj no' ga̱a rque̱ ro', che'é dan me cuchumán rá que'e̱e̱ nij yuvii̱ ma̱n chuman' yo' ni'ya̱j nij yuvii̱ man Jesucristó a. 40 Dan me se cuchi' nij síí ma̱n chuman' yo' rihaan Jesucristó, ne̱ cachíín ni'ya̱j uxrá nij so' rihaan so' se vaa cara̱n' so' do̱j tucuá nij so', ne̱ che'é dan vi̱j güii quináj so' chuman' yo' a. 41 Ne̱ guun ri̱i̱ doj nij síí cuchumán rá cuno se-na̱na̱ Jesucristó a. 42 Ne̱ nij yuvii̱ amán rá ni'ya̱j man Jesucristó ro', cataj nij so' rihaan chana̱ yo' a: ―Nuveé che'e̱ do̱j nana̱ natá' so̱' rihaan núj me cuchumán rá núj ni'ya̱j núj man so' ma'. Ma̱a̱n se cuno ma'a̱n núj se-na̱na̱ so', ne̱ xcaj núj cuentá se vaa ya̱ síí ti̱nanii man yuvii̱ ma̱n rihaan chumii̱ nihánj rihaan sayuun me síí nihánj na̱nj ado̱nj ―taj nij so' rihaan chana̱ yo' a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa nahuun sa̱' ta'níí yo'o̱ síí nica̱j suun, qui'yaj Jesucristó a

43 Dan me se quisíj vi̱j güii caran' Jesucristó chuman' yo', ga̱a ne̱ cavii so' ca'anj so' estadó Galilea a. 44 Dan me se ma'a̱n Jesucristó me síí cataj xna'anj se vaa nij síí ma̱n chiháán 'o̱ síí a'mii natáj se-na̱na̱ Diose̱ me se ne aráj cochro̱j nij síí man ma'a̱n dan rihaan so' ma'. 45 Ga̱a ca'na' Jesucristó estadó Galilea, ga̱a ne̱ ve'é uxrá ca'mii nij síí ma̱n estadó yo' che'é suun sa̱' noco̱o qui'yaj so' cha'anj canuû chuman' Jerusalén a. 'O̱ se ma'a̱n nij so' ca'anj cha'anj yo' a. 46 Dan me se ca'anj uún so' chuman' Caná chuman' na̱j estadó Galilea a. Chuman' yo' me chuman' naqui'yaj so' na vinó man na u̱u̱n ga̱a rque̱ a. Ne̱ chuman' Capernaum ro', ne yo'o̱ síí nica̱j suun rihaan rey a. Ne̱ canó chi'ii̱ man ta'níí so' 'o̱ snó'o cunii a. 47 Dan me se cuchi' nana̱ rihaan síí nica̱j suun yo' se vaa cavii Jesucristó estadó Judea ca'na' Jesucristó estadó Galilea, ga̱a ne̱ ca'anj so' cuchi' so' rihaan Jesucristó, ne̱ cachíín ni'ya̱j uxrá so' rihaan Jesucristó se vaa ca'a̱nj Jesucristó qui'ya̱j cono'ó Jesucristó man ta'níí so' a. Dan me se da̱j doj cavi̱' ta'níí so', taj so' a. 48 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan so' a: ―Sese se̱ qui'yáj suun sa̱' noco̱o quene'e̱n soj, ne̱ daj chiha̱a̱ míj se̱ cuchumán rá soj ni̱'yaj soj manj ma' ―taj Jesucristó rihaan so' a. 49 Ga̱a ne̱ cataj síí nica̱j suun yo' rihaan Jesucristó a: ―Da̱j doj cavi̱' ta'níj, na̱nj señor. Qui̱'yáá so̱' se ndo'o uxrá, ne̱ ca'a̱nj ní' do̱j rugua̱nj ―taj so', cachíín ni'ya̱j so' rihaan Jesucristó a. 50 Ne̱ cataj Jesucristó rihaan so' a: ―Ca've̱e ca'a̱nj so̱' á. 'O̱ se a̱j nahuun sa̱' ta'níí so̱' na̱nj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan so' a. Ga̱a ne̱ cuchumán rá snó'o yo' nana̱ cataj xna'anj Jesucristó rihaan so', ne̱ cavii so' ca'anj so' a. 51 Veé dan, ne̱ tiha̱j nan' so' chrej, ne̱ ca'anj cara̱n' nij se-mo̱zó so' man so', ne̱ cataj xna'anj nij yo' rihaan so' se vaa a̱j nahuun sa̱' ta'níí so' na̱nj ado̱nj. 52 Veé dan, ne̱ xná'anj so' man nij mozó yo': ―Me orá me guun che'e̱ ta'níj nahuun sa̱' yo' ga̱ ―cataj so' rihaan nij mozó yo' a. Ga̱a ne̱ cataj nij mozo yo' rihaan so': ―Quii aga' 'o̱ me na'maân cachi' man xnii na̱nj á ―taj nij mozó yo' rihaan so' a. 53 Che'é dan me xcaj snó'o yo' cuentá se vaa ma̱a̱n orá cataj xna'anj Jesucristó rihaan so' se vaa nahuun sa̱' ta'níí so' ro', ma̱a̱n orá dan me nahuun sa̱' ya̱ ta'níí so' a. Ga̱a ne̱ cuchumán rá nij tucua̱ so' se vaa si̱j ca'néé Diose̱ me Jesucristó a. 54 Dan me se quisíj vi̱j suun sa̱' noco̱o qui'yaj Jesucristó ga̱a quisíj cavii so' estadó Judea ca'anj so' estadó Galilea a.

5

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa nahuun sa̱' 'o̱ síí ninaj cunu̱' ico̱ xnu̱' va'nu̱j yo', qui'yaj Jesucristó a

1 Veé dan, ne̱ canuû cha'anj navij rá nij síí israelitá, ga̱a ne̱ cavii Jesucristó ca'anj so' chuman' Jerusalén a. 2 Dan me se chuman' Jerusalén ro', vaa 'o̱ na cu'na̱j Betesda xna'ánj a'mii nij síí israelitá a. Nichru̱n' naj na yo' ga̱ ta'yaa atúj matzinj, ne̱ vaa 'u̱n' ve' ne̱ nu̱' anica̱j tu'va na yo' a. 3 Rá ve' yo' mán ndo'o síí ninaj do̱', síí tuchri̱i do̱', síí rengo̱ do̱', síí nuu chrúnj ra'a do̱' a. 4 Dan me se nda̱a vaa orá nanij yo'o̱ se-mo̱zó síí 'ni̱j ra'a man ní' rá na yo', ne̱ tanica̱j so' na yo', taj nij yuvii̱ yo' a. Ne̱ ga̱a anica̱j na yo', ne̱ síí nanij asino ya̱a̱n rque na ro', o̱rún' so' güe̱j na̱j guun chi'ii̱ xráá, taj uún nij yuvii̱ yo' a. 5 Ne̱ na̱j yo'o̱ snó'o tu'va na yo', ne̱ síj ico̱ xnu̱' va'nu̱j ya̱ yo' ran' so' a. 6 Dan me se quene'en Jesucristó man so' se vaa na̱j so' rej yo', ne̱ a̱j quene'en Jesucristó se vaa guun que'e̱e̱ yo' ran' so', ne̱ xná'anj Jesucristó man so', cataj Jesucristó a: ―Nahu̱un sa̱' so̱', rá so̱' na' ―taj Jesucristó rihaan so' a. 7 Ne̱ cataj síí ran' yo' rihaan Jesucristó a: ―Na̱huún 'u̱nj raj, tza̱j ne̱ taj va̱j tuví' 'u̱nj síí ti̱nanij mán 'u̱nj rá na ga̱a anica̱j na, man señor. Che'é dan me ga̱a 'anj 'u̱nj tu'va na yo', ne̱ guun yucua̱n' yo'ó so', ne̱ asino so' atúj rque na rihanj na̱nj ado̱nj ―taj so' rihaan Jesucristó a. 8 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan so': ―Na̱xagaa so̱', ne̱ na̱xcaj so̱' tuvéé so̱', cache̱e̱ so̱' á ―taj Jesucristó rihaan so' a. 9 Ga̱a ne̱ nu̱' nahuun sa̱' snó'o yo', ne̱ naxca̱j so' tuvéé so', ne̱ ca'anj so' a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj me che'é no̱ xcúún Jesucristó qui'ya̱j cono'ó so' man yuvii̱ güii naránj rá nij yuvii̱ israelitá a

Ne̱ güii nahuun sa̱' snó'o yo' me güii naránj rá nij yuvii̱ israelitá a. 10 Che'é dan me nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá me se cataj nij so' rihaan síí nahuun sa̱' yo': ―Güii naránj rá ní' me nihánj á. Ne nó xcúún so̱' ca̱tá so̱' tuvéé so̱' cuan' ma' ―taj nij so' rihaan so' a. 11 Ga̱a ne̱ cataj so' rihaan nij so' a: ―Tza̱j ne̱ síí qui'yaj nahuun sa̱' 'u̱nj ro', so' me síí ca'ne' suun rihanj na̱xcaj 'u̱nj tuvéé 'u̱nj ne̱ cache̱e̱ 'u̱nj ado̱nj ―taj so' rihaan nij so' a. 12 Ga̱a ne̱ xná'anj nij so' man so', cataj nij so': ―Me síí cataj rihaan so̱' na̱xcaj so̱' tuvéé so̱' ne̱ cache̱e̱ so̱' ga̱ ―taj nij so' rihaan so' a. 13 Tza̱j ne̱ ne quene'e̱n síí nahuun sa̱' me síí qui'yaj da̱nj ma'. 'O̱ se ga̱a quisíj nahuun sa̱' so', ne̱ naxuun Jesucristó man ma'a̱n so' cachén Jesucristó sca'núj nij yuvii̱ ma̱n anica̱j ni'ya̱j man síí nahuun sa̱' yo', ca'anj so' a. 14 Veé dan, ne̱ nari' Jesucristó man síí nahuun sa̱' yo' rá nuvií noco̱o, ne̱ cataj Jesucristó rihaan so' a: ―Ya̱ nahuun sa̱' so̱' á. Ta̱náj so̱' chrej chi'i̱i̱ á. Sese taj, ne̱ ca̱nica̱j uún chi'ii̱ mán so̱', ne̱ doj a̱ qui̱rán' so̱' na̱nj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan so' a. 15 Dan me se cavii snó'o yo', ne̱ nata' so' rihaan nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá se vaa Jesucristó me síí qui'yaj nahuun sa̱' so' a. 16 Che'é dan guun rá nij síí uun chij yo' qui'ya̱j nij so' sayuun man Jesucristó, che'é se güii naránj rá nij so' me güii nahuun snó'o yo', qui'yaj Jesucristó a. 17 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―Réj me se ne anicun' so' ga̱ suun ma'. Che'é dan yo'o̱ 'yaj suun ma̱'anj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij so' a. 18 Che'é dan doj a̱ nano' nij so' da̱j qui'ya̱j nij so', ga̱a ne̱ ca've̱e cavi̱' Jesucristó a. 'O̱ se nuveé che'e̱ ina̱nj tinavij Jesucristó tucuáán noco̱' nij so' che'é güii naránj rá nij so' me guun rá nij so' cavi̱' Jesucristó ma'. 'O̱ se che'é se cataj so' se vaa Rej ma'a̱n so' me Diose̱, che'é dan guun doj rá nij so' cavi̱' Jesucristó na̱nj ado̱nj. Dan me se ase vaa Diose̱ vaa ma'a̱n so', taj so' a. 19 Che'é dan cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―Dan me se cata̱j xna'anj yá yá 'u̱nj rihaan soj a. Dan me se ase vaa xnii rihaan rej xnii ro', da̱nj vaa 'u̱nj si̱j ta'ni̱j Diose̱ nihánj rihaan Réj Diose̱, ne̱ ne uun nu̱cuáá 'u̱nj 'yáá 'u̱nj se vaa rii nimán ma̱'anj ma'. 'O̱ se ina̱nj 'yáá 'u̱nj nda̱a vaa 'yaj Réj Diose̱ ne'enj a. Ne̱ ase vaa 'yaj gue̱e̱ so' ro', veé da̱nj vaa gue̱e̱ 'yáá 'u̱nj uún ado̱nj. 20 'O̱ se 'e̱e̱ ndo'o rá Réj Diose̱ ni'ya̱j so' manj che'é se ta'ni̱j so' mej, ne̱ tihaa̱n so' manj nu̱' se vaa 'yaj so' a. Ne̱ suun sa̱' doj rihaan suun sa̱' qui'yáj quene'en soj cuano̱ ro', ti̱haa̱n so' manj a. Yo' me se doj a̱ cara̱ya'a̱nj soj ni̱'yaj soj suun sa̱' yo' ei. 21 Dan me se ase vaa nuu i'na̱' uún nij síí cavi' 'yaj Réj ro', da̱nj qui̱'yáá 'u̱nj uún ado̱nj. Dan me se cunu̱u i'na̱' uún na̱j guun yuvii̱ qui̱'yáá 'u̱nj, sese gu̱un rá 'u̱nj cunu̱u i'na̱' uún nij so' ado̱nj. 22 Dan me se ne a'ne' Réj Diose̱ cacun' che'é a̱ doj yuvii̱ ma'. 'O̱ se a̱j ca'ne' so' suun rihanj si̱j ta'ni̱j so' se vaa ca'ne̱' ma̱'anj cacun' che'é cunuda̱nj yuvii̱, 23 ne̱ ase vaa aráj cochro̱j yuvii̱ rihaan so' ro', da̱nj ga̱a̱ cara̱a̱ cochro̱j yuvii̱ rihanj ado̱nj. Dan me se síí na'vej rá cara̱a̱ cochro̱j rihanj si̱j ta'ni̱j Diose̱ me se so' me síí se̱ guun rá cara̱a̱ cochro̱j rihaan nda̱a Réj Diose̱ síí ca'néé manj a. 24 ”Ya̱ ya̱ cata̱j xna'anj 'u̱nj rihaan soj cuano̱ se vaa síí uno se-na̱na̱j ne̱ amán rá ni'ya̱j man síí ca'néé manj ro', se̱ cuta' Diose̱ cacun' xráá so' ma'. Dan me se daj chiha̱a̱ míj se̱ cavi' nu̱' so' ma'. Tana̱nj ga̱a̱ i'na̱' so' nu̱' cavii nu̱' ca'anj ga̱ Diose̱ ado̱nj. 25 Ya̱ ya̱ cata̱j xna'anj 'u̱nj rihaan soj cuano̱ se vaa vaa güii, ne̱ nij síí ma̱n rihaan chumii̱ nihánj nij síí cavi̱' vaa güii ro', ca'mi̱j si̱j ta'ni̱j Diose̱ rihaan nij so', ne̱ nu̱' nij síí cuno̱ nana̱ ca'mi̱j ro', cunu̱u i'na̱' ya̱ nimán nij so', ne̱ cuano̱ nihánj me güii a'mij rihaan nij so', sese me rá nij so' cuno̱ nij so' ado̱nj. 26 'O̱ se ase vaa vaa i'na̱' ma'a̱n Diose̱, ne̱ vaa i'na̱' taran' nij rasu̱u̱n 'yaj Diose̱ ro', da̱nj vaa vaa i'na̱' ma̱'anj si̱j ta'ni̱j Diose̱ uún, 'yaj Diose̱, ne̱ cunu̱u i'na̱' yuvii̱, qui̱'yáá 'u̱nj, 27 ne̱ 'u̱nj me síí nica̱j suun, ne̱ ca'ne̱' 'u̱nj cacun' che'é yuvii̱, che'é yan síí ca'néé Diose̱ ni̱caj yu'unj man yuvii̱ mej ado̱nj. 28 ”Se̱ caráya'a̱nj soj nana̱ nihánj ma'. 'O̱ se vaa güii cuno̱ taran' nij síí cavi' na̱j rihaan santó se-na̱na̱j, 29 ne̱ cu̱riha̱nj nij so' rque yo'óó na̱nj ado̱nj. Dan me se, nij síí qui'yaj se sa̱' ga̱a vaa i'na̱' ro', cu̱riha̱nj nij so', ne̱ cunu̱u i'na̱' uún nij so' cane̱ nij so' ga̱ Diose̱ ado̱nj. Tza̱j ne̱ nij síí qui'yaj se chi'i̱i̱ ro', cu̱riha̱nj nij so', tza̱j ne̱ 'o̱ quira̱n' ndo'o nij so' sayuun che'é cacun' tumé nij so' na̱nj ado̱nj. 30 Dan me se a̱ doj ne uun nucua̱j ma̱'anj qui'ya̱j sunj a̱ ma'. Ma̱a̱n se ase vaa taj xna'anj Réj Diose̱ rihanj ro', veé da̱nj vaa 'yáj ga̱a a'né' 'u̱nj cacun' che'é nij yuvii̱, ne̱ 'o̱ nica̱ a'né' 'u̱nj cacun' che'é nij yuvii̱ na̱nj ado̱nj. 'O̱ se ne 'yáj ina̱nj se me raj qui̱'yáj ma'. Tana̱nj ina̱nj se ataj xna'anj síí ca'néé manj me se vaa 'yáj ado̱nj. 31 ”Sese o̱rún' 'u̱nj me síí cata̱j xna'anj rihaan soj da̱j si̱j mej, ne̱ taj che'é cata̱j soj se vaa ya̱ vaa se-na̱na̱j ma'. 32 Tza̱j ne̱ vaa yo'ó síí cataj xna'anj da̱j si̱j mej, ne̱ ne'én 'u̱nj se vaa so' me síí cataj xna'anj ya̱ che'é 'u̱nj ei. 33 ”Dan me se ca'néé soj síí cuchi' rihaan síí cu'na̱j Juan che'é rej nari̱' nij so' se-na̱na̱ síí cu'na̱j Juan, ne̱ cataj xna'anj so' nana̱ ya̱ rihaan nij soj a. 34 (Dan me se ca've̱e se ca'mi̱i̱ ve'é yuvii̱ che'ej ca've̱e se se̱ ca'mii ve'é yuvii̱ che'ej, taj se 'yaj ma'. Ma̱a̱n se na̱nj taj 'u̱nj rihaan soj che'é se me raj quinani̱i̱ soj rihaan sayuun na̱nj ado̱nj.) 35 Dan me se síí cu'na̱j Juan ro', ase vaa aga' ya'an vaa so', ne̱ ase vaa ruvi' sa̱' rihaan yuvii̱ ga̱a chuguu̱n aga' ya'an yo' ro', da̱nj vaa ruvi' sa̱' tucuáán ya̱ rihaan soj qui'yaj so' na̱nj ado̱nj. Tza̱j ne̱ nij soj ro', guun rá soj cuno̱ soj se-na̱na̱ so' 'o̱ orá nii, che'é se guun rá soj gu̱un niha̱' rá soj, qui'ya̱j se-na̱na̱ so', tza̱j ne̱ qui'yaj rma'a̱n soj do̱j tzin', ne̱ tanáj uún soj se-na̱na̱ so' a. 36 ”Ne̱ xa̱' 'u̱nj nihánj, tza̱j ne̱ sa̱' doj vaa síí taj xna'anj che'é 'u̱nj rihaan síí cu'na̱j Juan a. Dan me se vaa suun ca'ne' Réj rihanj se vaa ya̱ quisi̱j suun yo' qui̱'yáj, ne̱ che'é dan me 'yaj suun 'u̱nj nij suun yo' a. Che'é ma'a̱n suun sa̱' yo' ca've̱e xca̱j soj cuentá se vaa si̱j ca'néé Réj Diose̱ mej ado̱nj. 37 Ne̱ Réj síí ca'néé manj ro', ma'a̱n so' cataj xna'anj da̱j si̱j mej, tza̱j ne̱ taj se-na̱na̱ so' cuno soj ma'. Ne̱ ne ne'en soj da̱j vaa Réj ma'. 38 Ne̱ taj se-na̱na̱ so' nayón nimán soj a̱ ma'. Da̱nj vaa soj, che'é yan ne cuchuma̱n rá soj ni̱'yaj soj manj si̱j ca'néé so' rihaan chumii̱ nihánj man ado̱nj. 39 Dan me se nayaa uxrá soj danj Diose̱, che'é se me rá soj xca̱j soj cuentá da̱j qui'ya̱j soj ne̱ ca've̱e ca̱yáán soj ga̱ Diose̱ nu̱' cavii nu̱' ca'anj ei. Ne̱ veé ma'a̱n danj Diose̱ ataj xna'anj che'é 'u̱nj a. 40 Tza̱j ne̱ na'vej rá soj ca'na̱' soj rihanj, yan ca've̱e cane̱ soj ga̱ Diose̱ nu̱' cavii nu̱' ca'anj qui̱'yáj ma'. 41 ”Taj se 'yaj sese na'vej rá yuvii̱ ca'mi̱i̱ yuvii̱ nana̱ sa̱' che'ej ma'. 42 Tza̱j ne̱ ne'én 'u̱nj da̱j vaa rá soj, se vaa ne niha̱' rá soj ni'ya̱j soj Diose̱ ma'. 43 Dan me se ca'néé Réj manj ca'na̱j rihaan chumii̱ nihánj ca'mi̱j se-na̱na̱ Réj Diose̱ rihaan soj, tza̱j ne̱ ne aran' rá soj ca'mi̱j rihaan soj ma'. Tza̱j ne̱ sese ca'na̱' me ma'a̱n yo'ó so' ca'mi̱i̱ so' nana̱ avii raa̱ ma'a̱n so', ne̱ ve'é cuno̱ soj se-na̱na̱ so' ei. 44 Daj chiha̱a̱ míj se̱ guun nucua̱j soj cuchuma̱n rá soj ni̱'yaj soj manj a̱ ma'. 'O̱ se me rá soj ve'é ca'mi̱i̱ nij tuvi' soj che'é soj, tza̱j ne̱ ne nanó rá soj da̱j qui'ya̱j soj, ne̱ ve'é ca'mi̱i̱ Diose̱ che'é soj ma'. 45 Se̱ guun rá soj se vaa 'u̱nj me síí cuta̱' cacun' xráá soj rihaan Réj Diose̱ ma'. Ma̱a̱n se vaa síí cu'na̱j Moisés, ne̱ nucua̱j ndo'o rá soj man so' se vaa ca've̱e cavi̱i̱ sa̱' soj rihaan Diose̱ qui'ya̱j so', tza̱j ne̱ ma'a̱n so' me síí cuta̱' cacun' xráá soj ado̱nj. 46 'O̱ se sese ya̱ amán rá soj ni'ya̱j soj man síí cu'na̱j Moisés, ne̱ cuchuma̱n rá uún soj ni̱'yaj soj manj, ga̱a ne̱ ca've̱e ei. 'O̱ se so' me síí cachrón nana̱ rihaan yanj nana̱ taj xna'anj che'é 'u̱nj ado̱nj. 47 Tza̱j ne̱ sese ne amán rá soj nana̱ cachrón so' rihaan yanj, ga̱a ne̱ asa̱' ca've̱e cuchuma̱n rá soj cuno̱ soj se-na̱na̱j ga̱ ―taj Jesucristó rihaan nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá a.

6

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa go' Jesucristó se chá rihaan 'u̱n' míj snó'o a

1 Veé dan, ne̱ cavii Jesucristó ca'anj Jesucristó rej xco̱ na lacuaná cu'na̱j Galilea a. Tiberias cu'na̱j yo'ó se-chuvi̱i na lacuaná yo' a. 2 Dan me se ri̱i̱ uxrá yuvii̱ canoco' rej xco̱ so', che'é yan a̱j quene'en nij yuvii̱ nu̱' nij suun sa̱' noco̱o qui'yaj suun Jesucristó, se vaa nahuun sa̱' ndo'o síí ran', qui'yaj so' a. 3 Dan me se cavii so' raa̱ quij, ne̱ ca'anj cane̱ so' rihaan yo'óó ga̱ nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so', 4 ne̱ dan me se da̱j doj güii achiin ca̱nuû cha'anj pascuá cha'anj navij rá nij yuvii̱ israelitá a. 5 Dan me se naxca̱j Jesucristó rihaan Jesucristó, ne̱ quene'en so' se vaa ca'na' ndo'o yuvii̱ rihaan so', ne̱ cataj so' rihaan síí cu'na̱j Felipé a: ―Me rej quira̱a̱n ní' rachrúún cha̱ taran' nij yuvii̱ nihánj, rá so̱' ga̱ ―taj so', xná'anj so' man síí cu'na̱j Felipé yo' a. 6 Da̱nj ca'mii so' rihaan síí cu'na̱j Felipé, che'é se me rá so' quene'e̱n so' da̱j cata̱j síí cu'na̱j Felipé a. Tza̱j ne̱ a̱j ne'en so' da̱j qui'ya̱j ma'a̱n so' na̱nj ado̱nj. 7 Dan me se cataj síí cu'na̱j Felipé rihaan Jesucristó: ―A̱' sa'anj vaa tu'vee yuvii̱ 'yaj suun tu̱nj yavii se̱ quisíj quiri̱' nij so' do̱j rachrúún cha̱ nij so' a̱ ma' ―taj so' a. 8 Dan me se 'o̱ síí tucu'yón se-na̱na̱ so' síí cu'na̱j Andrés tinúú síí cu'na̱j Simón Pedró me so' a. Cataj so' rihaan Jesucristó a: 9 ―Nihánj me nicu̱n' 'o̱ xnii, ne̱ nica̱j xnii nihánj 'u̱n' gue̱e̱ rachrúún 'núú cebada, ne̱ vi̱j gue̱e̱ xcuaj nica̱j so', tza̱j ne̱ asa̱' ca've̱e quisi̱j do̱j tzin' nihánj cha̱ taran' nij yuvii̱ nihánj ga̱ ―taj síí cu'na̱j Andrés yo' a. 10 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó: ―Ca'a̱nj cane̱ nij yuvii̱ rihaan coj chri̱n', qui'ya̱j nij soj ei ―taj Jesucristó rihaan nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a. Dan me se ma̱n uxrá coj chri̱n' rej yo', ne̱ ca'anj cane̱ nij yuvii̱ rihaan coj chri̱n' yo', ne̱ 'u̱n' míj snó'o me nij so' a. 11 Dan me se quita'aa Jesucristó rachrúún, ne̱ nago' so' graciá rihaan Diose̱, ne̱ cuxra' ta'a̱j so' rachrúún caxríj so' ston nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so', ne̱ nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' ro', rqué nij so' cha̱ taran' nij síí ne̱ rihaan coj chri̱n' yo' a. Ne̱ ase vaa qui'yaj so' ga̱ rachrúún ro', da̱nj qui'yaj uún so' ga̱ nee̱ xcuaj yo', rqué so' nu̱' se vaa me rá nij yuvii̱ cha̱ nij yuvii̱ yo' a. 12 Ga̱a quisíj caraa rque nij yuvii̱, ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a: ―Naqui'ya̱j chre̱' nij soj se quináj tu'va nij yuvii̱, ne̱ se̱ guun quiri̱' u̱u̱n yo' ma' ―taj Jesucristó rihaan nij so' a. 13 Che'é dan naqui'yaj chre̱' nij so' nu̱' se quináj tu'va nij yuvii̱, ne̱ caraa cunu̱' chuvi̱j ya̱ scaa, qui'yaj nij xco' nii rachrúún quináj tu'va nij yuvii̱ ga̱a quisíj chá nij yuvii̱ yo' 'u̱n' rachrúún yo' na̱nj ado̱nj. 14 Dan me se ga̱a quene'en nij snó'o suun sa̱' noco̱o qui'yaj suun Jesucristó, ne̱ cataj nij so': ―Síí nihánj ro', ya̱ uxrá síí nata' se-na̱na̱ Diose̱ me so', ne̱ síí na'vi̱j ní' ca'na̱' ya̱ rihaan chumii̱ nihánj me so' ei ―taj nij snó'o yo' a. 15 Tza̱j ne̱ a̱j ne'en Jesucristó se vaa ca'na̱' nij so', ne̱ qui̱ta'aa nij so' man so', ne̱ cune̱' nij so' man Jesucristó gu̱un so' síí nica̱j suun rey gu̱un chij rihaan nij so', ne̱ che'é dan naxuun so' man so', ne̱ cavii uún o̱rún' so' ca'anj so' quij a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa cachéé Jesucristó rihaan na a

16 Dan me se rej ti'nuu, ne̱ nanij nij síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó tu'va na lacuaná, 17 ga̱a ne̱ catúj nij so' rihoo, ga̱a ne̱ cavii nij so' ca'anj nij so' chuman' Capernaum a. Dan me se quisíj guun rmi̱' rihaan na lacuaná yo', ne̱ ataa nama̱n Jesucristó rihaan nij so' a. 18 Ne̱ cavii nana̱ yuva̱a̱, ne̱ uxrá nari' nucuaj ndo'o na lacuaná yo', 19 ne̱ dan me se 'u̱n' kilómetro ca'anj nij so', ga̱a ne̱ quene'en nij so' se vaa chéé Jesucristó rihaan na 'na' so', ne̱ ga̱a quinichrun' so' rihaan rihoo yo', ne̱ cuchu'vi' nij so' a. 20 Tza̱j ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―'U̱nj me yo' ei. Se̱ chu'vi' soj ma' ―taj Jesucristó a. 21 Che'é dan guun niha̱' uxrá rá nij so', ne̱ nu̱' catúj Jesucristó rá rihoo, ne̱ nu̱' cuchi' rihoo tu'va na lacuaná rej va̱j nij so' a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa cataj Jesucristó se vaa ase vaa se chá vaa Jesucristó rihaan nimán ní' a

22 Dan me se yo'ó güii me se quene'en nij yuvii̱ quináj rej xco̱ na lacuaná yo' se vaa taj va̱j yo'ó rihoo chéé rihaan na rej yo', ma̱a̱n se o̱ruun rihoo catúj nij síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó ga̱a ca'anj nij so' a. Tza̱j ne̱ ne catu̱u̱ Jesucristó rá rihoo yo' ga̱ nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so', ni'ya̱j nij yuvii̱ a. Che'é dan ne quene'e̱n uxrá nij yuvii̱ me rej ca'anj Jesucristó a. 23 Tza̱j ne̱ ca'na' do̱j rihoo cavii chuman' Tiberias tu'va na lacuaná nichru̱n' rej nago' síí 'ni̱j ra'a man ní' graciá rihaan Diose̱ che'é rachrúún ne̱ chá nij yuvii̱ rachrúún yo' a. 24 Che'é dan ga̱a quene'en nij yuvii̱ se vaa taj va̱j Jesucristó ga̱ nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' chéé ga̱ nij so', ga̱a ne̱ catúj nij yuvii̱ rque nij rihoo yo', ne̱ ca'anj nij yuvii̱ chuman' Capernaum, nano' nij yuvii̱ man Jesucristó a. 25 Dan me se nari' nij so' man Jesucristó chuman' Capernaum, ga̱a ne̱ xná'anj nij so' man so', cataj nij so': ―Me aman ca'ná' so̱' nihánj, ga̱ maestro' ―taj nij yuvii̱, xná'anj nij so' man Jesucristó a. 26 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―Ya̱ ya̱ cata̱j xna'anj 'u̱nj rihaan soj cuano̱ se vaa nuveé che'e̱ se quene'en soj nij suun sa̱' noco̱o qui'yáá 'u̱nj me nano' soj manj ma'. Ma̱a̱n che'é se chá soj rachrúún yo' ne̱ caraa rque soj ro', che'é dan nano' soj manj ei. 27 ”Se̱ guun qui'ya̱j suun soj che'é ina̱nj se cha̱ soj ma'. 'O̱ se vaa güii, ne̱ quinavi̱j nu̱' nij rasu̱u̱n yo' na̱nj ado̱nj. Che'é dan qui'ya̱j suun soj che'é se vaa qui'ya̱j cavi̱i̱ sa̱' nimán soj, ga̱a ne̱ ga̱a̱ i'na̱' ya̱ nimán soj nu̱' cavii nu̱' ca'anj ei. 'U̱nj si̱j ca'néé Diose̱ ni̱caj yu'unj man yuvii̱ me síí rque̱ se sa̱' yo' rihaan soj ei. 'O̱ se Réj Diose̱ me síí cataj se vaa ca've̱e qui̱'yáj da̱nj che'é soj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij yuvii̱ a. 28 Che'é dan cataj nij yuvii̱ rihaan so' a: ―Me suun qui'ya̱j suun núj, rá Diose̱ ga̱ ―taj nij yuvii̱ a. 29 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij yuvii̱: ―Nihánj me suun me rá Diose̱ qui'ya̱j suun soj, se vaa cuchuma̱n rá soj ni̱'yaj soj mán 'u̱nj si̱j ca'néé so' rihaan soj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij yuvii̱ a. 30 Che'é dan cataj nij yuvii̱ rihaan so' a: ―Sese da̱nj vaa, ne̱ me suun sa̱' noco̱o qui̱'yáá so̱' quene'e̱n núj, ga̱a ne̱ cuchuma̱n rá núj ni̱'yaj núj mán so̱' ga̱. 31 Dan me se qui'yaj Diose̱ suun sa̱' noco̱o ga̱a naá, ne̱ xi̱i ní' me se chá nij so' se cu'na̱j maná ga̱a chéé nij so' rej tacaan, qui'yaj Diose̱ ga̱a naá, ne̱ dan me se danj Diose̱ taj se vaa nanij se chá rihaan nij so', qui'yaj Diose̱, ne̱ chá nij so' se chá nanij rej xta̱' ado̱nj ―taj nij so' rihaan Jesucristó a. 32 Che'é dan cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―Ya̱ ya̱ cata̱j xna'anj 'u̱nj rihaan soj cuano̱, ne̱ xa̱' se rqué Moisés chá soj, tza̱j ne̱ nuveé se chá 'yaj vaa i'na̱' yuvii̱ nu̱' cavii nu̱' ca'anj me yo' ma'. Xa̱' se rqué Réj Diose̱ cha̱ soj, tza̱j ne̱ se qui'ya̱j ga̱a̱ i'na̱' soj me ya̱ yo' ado̱nj. 33 'O̱ se se chá rqué Réj Diose̱ rihaan soj mé 'u̱nj si̱j cavii rej xta̱', ne̱ 'u̱nj me síí rqué se vaa ca've̱e ga̱a̱ i'na̱' ya̱ soj si̱j ma̱n rihaan chumii̱ nihánj nu̱' cavii nu̱' ca'anj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij yuvii̱ a. 34 Che'é dan cataj nij yuvii̱ rihaan Jesucristó a: ―Rque̱ so̱' se chá yo' rihaan núj nu̱' cavii nu̱' ca'anj, señor ―taj nij yuvii̱ a. 35 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij yuvii̱ a: ―'U̱nj nihánj me se chá, ne̱ a'vee 'yáj vaa i'na̱' ya̱ yuvii̱ ei. Sese ca'na̱' soj rihanj, ne̱ yo'o̱ ga̱a̱ xe̱j nimán soj, sese ya̱ uxrá amán rá soj ni'ya̱j soj manj á. 36 Tza̱j ne̱ a̱j cataj 'u̱nj rihaan soj se vaa nda̱' se quene'en soj manj, tza̱j ne̱ ne cuchuma̱n rá soj ni̱'yaj soj manj a̱ ma'. 37 Xa̱' nij síí rqué Réj Diose̱ manj, tza̱j ne̱ ca'na̱' nij so' rihanj, ne̱ ve'é ca'mi̱i̱ 'u̱nj ga̱ nij so', ne̱ xa̱' nij síí 'na' rihanj, tza̱j ne̱ daj chiha̱a̱ míj se̱ quiri'íj yaníj 'u̱nj man nij so' ma'. 38 Dan me se ca'ná' 'u̱nj rihaan chumii̱ nihánj, tza̱j ne̱ se̱ guun qui̱'yáá 'u̱nj nda̱a vaa me rá ma̱'anj qui̱'yáj ma'. Tana̱nj che'é rej qui̱'yáá 'u̱nj se vaa me rá Diose̱ síí ca'néé mán 'u̱nj qui̱'yáá 'u̱nj ro', che'é dan nanij 'u̱nj rihaan chumii̱ nihánj ado̱nj. 39 Ne̱ nihánj me se vaa me rá Diose̱ qui̱'yáj ei. Dan me se na'vej uxrá rá Diose̱ ca'a̱nj ni'ya̱ a̱ 'ó nij síí rqué so' manj ma'. Dan me se me rá Diose̱ cunu̱u i'na̱' uún taran' nij so', qui̱'yáj, asa̱' quisíj güii ca'a̱nj ni'ya̱ chumii̱ nihánj ado̱nj. 40 'O̱ se nihánj me se vaa me rá Réj Diose̱ ei. Me rá so' yo'o̱ ga̱a̱ i'na̱' taran' nij síí amán rá ni'ya̱j manj nu̱' cavii nu̱' ca'anj ga̱ so', ne̱ 'u̱nj me síí qui'ya̱j cunu̱u i'na̱' uún nij so' asa̱' quisíj güii ca'a̱nj ni'ya̱ chumii̱ nihánj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij yuvii̱ a. 41 Dan me se, che'é se cataj Jesucristó se vaa ma'a̱n so' me se chá nanij rej xta̱' rihaan chumii̱ nihánj, ne̱ che'é dan ca'mii nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá nana̱ nij ni'ya̱j nij so' man Jesucristó, 42 cataj nij so': ―Nuveé si̱j cu'na̱j Jesús me síí nihánj na'. Nuveé ta'ni̱j síí cu'na̱j José me so' na'. Nuveé si̱j ne'en ní' me rej so' me nii so' do̱' na'. Me che'é guun rá so' cata̱j so' cuano̱ se vaa me so' síí nanij rej xta̱' rihaan chumii̱ nihánj ga̱ ―taj nij síí uun chij ni'ya̱j nij so' man Jesucristó a. 43 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―Se̱ ca'mii soj nana̱ nij ga̱ tuvi' soj ma'. 44 Dan me se ca'néé Réj Diose̱ manj, ne̱ a̱ 'ó yuvii̱ se̱ ca'vee ca'na̱' rihanj sese nuveé Réj Diose̱ qui'ya̱j ca'na̱' so' rihanj a. Ne̱ xa̱' síí 'na' rihanj, tza̱j ne̱ cunu̱u i'na̱' uún so' qui̱'yáj asa̱' quisíj güii ca'a̱nj ni'ya̱ chumii̱ nihánj ado̱nj. 45 Dan me se vaa 'o̱ síí nata' se-na̱na̱ Diose̱ cachrón nana̱ nihánj rihaan yanj ga̱a naá a: ”Ne̱ ma'a̱n Diose̱ tu̱cu'yón man taran' nij so' ado̱nj”, taj síí nata' yo' a. Dan me se taran' nij síí uno rihaan Réj ne̱ nari' se-na̱na̱ Réj me síí 'na' rihanj ei. 46 Taj va̱j yo'ó síí quene'en man Réj a̱ ma'. Tza̱j ne̱ o̱rún' 'u̱nj me síí quene'en man so', che'é se si̱j cavii rihaan so' mej ado̱nj. 47 ”Ya̱ ya̱ cata̱j xna'anj 'u̱nj rihaan soj cuano̱ se vaa síí amán rá ni'ya̱j manj me se yo'o̱ ca̱yáán so' ga̱ Diose̱ nu̱' cavii nu̱' ca'anj ei. 48 Dan me se ase vaa i'na̱' nee̱ man soj 'yaj se chá soj ro', da̱nj ga̱a̱ i'na̱' nimán soj qui̱'yáá 'u̱nj ado̱nj. 49 Xa̱' xi̱i soj síí ma̱n ga̱a naá, tza̱j ne̱ chá nij so' se cu'na̱j maná ga̱a chéé nij so' rej tacaan, ga̱a ne̱ cavi' nij so', 50 tza̱j ne̱ vaa 'u̱nj nihánj, ne̱ ase vaa se chá cu'na̱j maná cavii rej xta̱' nanij rihaan xi̱i soj vaa 'u̱nj, ne̱ sese cha̱ soj mán 'u̱nj ne̱ daj chiha̱a̱ míj se̱ cavi' nimán soj ma'. 51 Dan me se 'u̱nj me se chá vaa i'na̱' ya̱ nanij rej xta̱', ne̱ sese cha̱ yo'o̱ so' man se chá nanij rej xta̱' nihánj, ne̱ yo'o̱ ga̱a̱ i'na̱' so' ei. Tza̱j ne̱ se chá rqué 'u̱nj cha̱ yuvii̱ ro', nee̱ manj me yo' ei. Ne̱ yo' me qui'yáj, ga̱a ne̱ ca've̱e ga̱a̱ i'na̱' ya̱ cunuda̱nj soj si̱j ma̱n rihaan chumii̱ nihánj ei ―taj Jesucristó rihaan nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá a. 52 Dan me se nuchruj ra̱a̱ ndo'o nij síí uun chij yo' ga̱ tuvi' nij so', ne̱ xná'anj nij so' man tuvi' nij so', ne̱: ―Asa̱' ca've̱e rque̱ síí nihánj nee̱ man ma'a̱n so' cha̱ yuvii̱ ga̱ ―taj nij so', xná'anj nij so' man tuvi' nij so' a. 53 Che'é dan cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―Ya̱ ya̱ cata̱j xna'anj 'u̱nj rihaan soj cuano̱ se vaa sese se̱ chá soj nee̱ manj, ne̱ sese se̱ co'o soj ton manj, ne̱ se̱ ca'vee ga̱a̱ i'na̱' nimán soj a̱ ma'. 54 Tza̱j ne̱ síí chá nee̱ manj ne̱ co'o ton manj me se yo'o̱ ga̱a̱ i'na̱' so' nu̱' cavii nu̱' ca'anj, ne̱ asa̱' quisíj güii ca'a̱nj ni'ya̱ chumii̱ nihánj, ne̱ cunu̱u i'na̱' uún so', qui̱'yáj ado̱nj. 55 Xa̱' nee̱ manj, tza̱j ne̱ nee̱ chá ya̱ ya̱ me yo', ne̱ ton manj me se na co'o ya̱ me yo' ei. 56 Ne̱ síí chá nee̱ manj ne̱ co'o ton manj me se yo'o̱ ca̱yáán so' ga̱ 'u̱nj, ne̱ yo'o̱ ca̱yáán 'u̱nj ga̱ so' chugua̱nj. 57 Ase vaa vaa i'na̱' Réé 'u̱nj síí ca'néé mán 'u̱nj rihaan chumii̱ nihánj ro', da̱nj vaa vaa i'na̱' 'u̱nj, 'yaj Réé 'u̱nj a. Ne̱ xa̱' síí chá mán 'u̱nj, tza̱j ne̱ yo'o̱ ga̱a̱ i'na̱' nimán so', qui̱'yáá 'u̱nj a. 58 'U̱nj nihánj me se se chá 'na' rej xta̱' nanij rihaan yo'óó nihánj mé 'u̱nj ei. Tza̱j ne̱ ino̱ uxrá vaa 'u̱nj ga̱ se cu'na̱j maná chá xi̱i soj ga̱a naá ei. 'O̱ se cavi' cunuda̱nj nij so' na̱nj á. Tza̱j ne̱ síí chá manj me se yo'o̱ ga̱a̱ i'na̱' nimán so' nu̱' cavii nu̱' ca'anj ado̱nj. 59 ―Nana̱ nihánj me nana̱ tucu'yón Jesucristó rihaan nij yuvii̱ cunuu chre̱' rá ve' tucu'yón nij síí israelitá se-tucua̱nj Moisés ve' ne̱ chuman' Capernaum a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj da̱j ca'mii síí tanáj xco̱ man Jesucristó ne̱ da̱j ca'mii síí noco̱' raan man Jesucristó a

60 Que'e̱e̱ nij síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó cuno nana̱ nihánj nana̱ ca'mii Jesucristó, ga̱a ne̱ cataj nij so': ―Sayu̱u̱n uxrá vaa nana̱ nihánj chugua̱nj. Daj chiha̱a̱ míj se̱ cuno ní' doj nana̱ tu'va so' a̱ ma' ―taj nij so' rihaan tuvi' nij so' a. 61 Quene'en ma'a̱n Jesucristó se vaa nana̱ nij yo' ca'mii ta'a̱j nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so', ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij so': ―Guun na'a̱j soj, qui'yaj nana̱ nihánj ei. 62 Che'é dan sese quene'e̱n soj mán 'u̱nj si̱j ca'néé Diose̱ ni̱caj yu'unj man yuvii̱ se vaa cavi̱i̱ uún 'u̱nj qui̱nán' 'u̱nj rej cayáán 'u̱nj asi̱j rque̱, ne̱ da̱j gu̱un rá soj ga̱. 'O̱ se doj a̱ gu̱un na'a̱j soj che'é se ne cuno̱ soj se-na̱na̱j chugua̱nj. 63 Dan me se Nimán Diose̱ me se vaa 'yaj vaa i'na̱' nimán yuvii̱ ei. Tza̱j ne̱ taj se gún' man nee̱ man yuvii̱ qui'ya̱j yo' ga̱a̱ i'na̱' yuvii̱ a̱ ma'. Xa̱' nana̱ ca'mij rihaan soj, tza̱j ne̱ nana̱ cavii Nimán Diose̱ me nana̱ yo', ne̱ ca've̱e ga̱a̱ i'na̱' nimán soj, qui'ya̱j se-na̱na̱j ei. 64 Tza̱j ne̱ ta'a̱j soj me síí ne amán rá uno se-na̱na̱j a̱ man ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a. 'O̱ se asi̱j guun che'e̱ Jesucristó tucu'yón so' se-na̱na̱ so' man yuvii̱, ne̱ a̱j ne'en so' me síí me síí cuchumán rá ni'ya̱j man so', ne̱ a̱j ne'en so' me síí me síí ta̱cuachén man so' rihaan nij síí ta̱j ri'yunj man so' ado̱nj. 65 Ga̱a ne̱ cataj uún Jesucristó: ―Che'é se ne cuchuma̱n rá soj ro', che'é dan cataj xna'anj 'u̱nj rihaan soj se vaa a̱ 'ó síí se̱ guun nucua̱j ca'na̱' rihaan 'u̱nj, sese nuveé Réj Diose̱ me síí qui'ya̱j ca'na̱' so' rihaan 'u̱nj ma' ―taj uún Jesucristó a. 66 Che'é dan canica̱j que'e̱e̱ nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so', ne̱ ca'ne' rá nij so' ga̱ suun chéé ga̱ Jesucristó a. 67 Che'é dan xná'anj Jesucristó man chuvi̱j nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so', cataj so': ―Soj do̱' me rá ta̱náj manj na' ―taj Jesucristó, xná'anj so' man chuvi̱j nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a. 68 Ga̱a ne̱ cataj síí cu'na̱j Simón Pedró rihaan so' a: ―Taj yo'ó síí cuchi̱' núj rihaan, man Señor. 'O̱ se so̱' me síí a'mii nana̱ qui'ya̱j ga̱a̱ i'na̱' núj rihaan Diose̱ nu̱' cavii nu̱' ca'anj, 69 ne̱ amán rá núj ni'ya̱j núj mán so̱', ne̱ a̱j ne'en núj se vaa mé so̱' síí gue̱e̱ síí ca'néé ma'a̱n Diose̱ rihaan chumii̱ nihánj ado̱nj ―taj Simón Pedró rihaan Jesucristó a. 70 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan chuvi̱j nij so' a: ―Dan me se 'u̱nj me síí narii man chuvi̱j nij soj se vaa canoco̱' soj manj, tza̱j ne̱ ase vaa ma'a̱n síí chre̱e vaa yo'o̱ tuvi' soj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan chuvi̱j nij so' a. 71 Nana̱ yo' ca'mii Jesucristó ni'ya̱j Jesucristó man síí cu'na̱j Judas ta'níí síí cu'na̱j Simón Iscariote a. 'O̱ se síí cu'na̱j Judas yo', tza̱j ne̱ yo'o̱ tuvi' chuvi̱j nij síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó me so', tza̱j ne̱ me so' síí tacuachén man Jesucristó rihaan nij síí ta̱j ri'yunj man Jesucristó a.

7

Nana̱ nihánj taj xna'anj che'é nana̱ ca'mii Jesucristó ga̱ nij tinúú so' a

1 Quisíj ca'mii Jesucristó nu̱' nana̱ dan, ga̱a ne̱ cachéé Jesucristó estadó Galilea a. 'O̱ se ne ca've̱j rá so' cache̱e̱ so' estadó Judea, che'é se nano' nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá man so', ne̱ ticavi̱' nij so' man Jesucristó, rá nij so' a. 2 Dan me se da̱j doj quisi̱j cha'anj navij rá nij yuvii̱ israelitá cha'anj une' nij so' ve' yacataj a. 3 Che'é dan cataj nij tinúú Jesucristó rihaan so' a: ―Cavi̱i̱ so̱' ca'a̱nj so̱' estadó Judea, ga̱a ne̱ quene'e̱n nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so̱' nij suun sa̱' noco̱o 'yáá so̱', tinu̱j. 4 'O̱ se sese me rá so̱' qui̱'yáá so̱' suun sa̱' noco̱o, ne̱ ca'a̱nj so̱' rej quene'e̱n nij síí ma̱n rihaan chumii̱ nihánj mán so̱' á ―taj nij tinúú ma'a̱n Jesucristó rihaan so' a. 5 'O̱ se nda̱a ma'a̱n nij tinúú Jesucristó ne cuchuma̱n rá ni'ya̱j man Jesucristó a̱ ma'. 6 Che'é dan cataj Jesucristó rihaan nij so': ―Ataa quisi̱j güii no̱ xcúún 'u̱nj qui'ya̱j suun 'u̱nj á. Se-su̱u̱n ma'a̱n soj me se a̱ me ma'a̱n güii ca've̱e qui'ya̱j suun soj se-su̱u̱n soj ei. 7 Taj che'é quita̱j ri'yunj nij síí ma̱n rihaan chumii̱ nihánj man soj ma'. 'U̱nj ro', vaa che'é quita̱j ri'yunj nij so', ese 'u̱nj me síí taj xna'anj rihaan nij so' se vaa chi'i̱i̱ ndo'o vaa 'yaj nij so' ado̱nj. 8 Ca'a̱nj soj cha'anj xra̱j ei. Xa̱' 'u̱nj, tza̱j ne̱ se̱ ca'anj 'u̱nj cha'anj ma'. 'O̱ se ataa quisi̱j güii qui'ya̱j sunj na̱nj ado̱nj 9 ―taj Jesucristó rihaan nij so', ga̱a ne̱ quináj so' estadó Galilea a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj da̱j qui'yaj Jesucristó ga̱a canuû cha'anj une' nii ve' yacataj a

10 Dan me se ga̱a quisíj cavii nij tinúú Jesucristó ca'anj nij so' cha'anj, ga̱a ne̱ cavii ma'a̱n Jesucristó ca'anj so' cha'anj uún a. Tza̱j ne̱ ca'anj yuve̱ so' a. 11 Che'é dan me nano' nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá man Jesucristó rej canuû cha'anj yo' a. Ne̱ xná'anj nij so' man tuvi' nij so', cataj nij so': ―Me rej va̱j so' ga̱ ―taj nij so', xná'anj nij so' man tuvi' nij so' a. 12 Ne̱ nanó yuve̱ ndo'o nij yuvii̱ cuentó che'é Jesucristó a. Dan me se ta'a̱j nij yuvii̱ cataj: ―Síí sa̱' me so' á ―taj ta'a̱j nij yuvii̱ a. Tza̱j ne̱ yo'ó ta'a̱j nij yuvii̱ cataj: ―Taj ma'. Síí tiha' yu'unj man nij yuvii̱ me so' ei ―taj yo'ó ta'a̱j nij yuvii̱ yo' a. 13 Tza̱j ne̱ a̱ 'ó nij yuvii̱ ne ca'mi̱i̱ ranga̱' che'é Jesucristó ma'. 'O̱ se cuchu'vi' nij yuvii̱ ni'ya̱j nij yuvii̱ man nij síí uun chij rihaan nij so' a. 14 Dan me se ga̱a anuû cha'anj, ne̱ cavii Jesucristó rá nuvií noco̱o, ne̱ tucu'yón so' man nij yuvii̱ a. 15 Che'é dan caráya'a̱nj nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá, ne̱ cataj nij so': ―Nuveé si̱j tucu'yón me síí nihánj ma'. Me rej nari' so' se-na̱na̱ Diose̱ ga̱ ―taj nij síí uun chij yo' ni'ya̱j nij so' man Jesucristó a. 16 Che'é dan cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―Xa̱' se-na̱na̱j, tza̱j ne̱ nuveé na̱na̱ cavii raá 'u̱nj me nana̱ nihánj ma'. 'O̱ se se-na̱na̱ Diose̱ síí ca'néé manj me nana̱ nihánj ei. 17 Dan me se sese me rá yo'o̱ so' cuno̱ so' rihaan Diose̱, ne̱ quene'e̱n so' se vaa nuveé na̱na̱ avii raá 'u̱nj me nana̱ tucu'yón 'u̱nj ma'. 'O̱ se quene'e̱n so' se vaa se-na̱na̱ Diose̱ me nana̱ yo' a. 18 Xa̱' síí a'mii se-na̱na̱ ma'a̱n, tza̱j ne̱ ina̱nj me rá so' ca'mi̱i̱ sa̱' yuvii̱ che'é ma'a̱n so', ne̱ me rá so' cavi̱i̱ sa̱' ma'a̱n so' ei. Tza̱j ne̱ sese me rá yo'o̱ so' ca'mi̱i̱ sa̱' yuvii̱ che'é síí ca'néé man so', ne̱ ina̱nj nana̱ ya̱ che'é síí ca'néé man so' a'mii so', ne̱ ne nano' so' chrej chi'i̱i̱ ma'. 19 Ya̱ uxrá rqué síí cu'na̱j Moisés se-tucua̱nj so' rihaan soj, tza̱j ne̱ a̱ 'ó tuvi' soj na'vej rá qui'ya̱j tucuáán yo' a̱ ma'. Me che'é nano' soj da̱j qui'ya̱j soj, ne̱ cavi̱' 'u̱nj ga̱ ―taj Jesucristó rihaan nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá a. 20 Ga̱a ne̱ cataj nij yuvii̱ rihaan Jesucristó a: ―Nu̱u̱ nana̱ chre̱e nimán so̱' á. Me síí me rá ticavi̱' mán so̱', rá so̱' ga̱ ―taj nij yuvii̱ rihaan Jesucristó a. 21 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―Ga̱a rque̱ me se o̱rún' suun sa̱' noco̱o qui'yáj, ne̱ caráya'a̱nj taran' nij soj se vaa qui'yáá 'u̱nj suun sa̱' noco̱o güii naránj rá ní' a. 22 Dan me se ya̱ uxrá cataj xna'anj Moisés rihaan ní' se vaa ca'ne̱' ní' ta'nga' man snó'o che'é rej ca've̱e cunu̱u sa̱' ní' rihaan Diose̱ ado̱nj. Tza̱j ne̱ nuveé tucua̱nj cuchruj ma'a̱n Moisés me yo' ma'. 'O̱ se se-tucua̱nj xi̱i ní' nij síí ma̱n ga̱a naá me yo' ado̱nj. Ne̱ nda̱a güii naránj rá a'ne' soj ta'nga' man snó'o ei. 23 Dan me se che'é se me rá soj qui'ya̱j soj nu̱' se-tucua̱nj Moisés, che'é dan a'vej rá soj cata̱' ta'nga' man snó'o güii naránj rá soj, tza̱j ne̱ me che'é axríj yuva̱a̱ soj manj che'é yan cunuu sa̱' nu̱' nee̱ man yo'o̱ snó'o qui'yáj güii naránj rá soj ga̱. 24 Se̱ guun xca̱j soj cuentá che'é se vaa 'yaj yuvii̱ ni̱'yaj soj che'é ina̱nj tucuáán noco̱' soj ma'. 'O̱ se xca̱j soj cuentá da̱j me rá Diose̱, ne̱ cunu̱u cu̱u soj doj, qui'ya̱j soj ei ―taj Jesucristó rihaan nij yuvii̱ a. 25 Che'é dan cataj ta'a̱j nij síí ne̱ chuman' Jerusalén: ―Ne̱ si̱j nihánj, nuveé si̱j nano' nii ticavi̱' nii man me so' na'. 26 Ne̱ veé a'mii ranga̱' so' nihánj, ne̱ a̱ 'ó nana̱ ne a'mii nij so' rihaan so' man asanj. Ya̱ ya̱ síí ca'néé Diose̱ ti̱nanii man yuvii̱ rihaan sayuun me so', rá nij xrej ata̱ suun sa̱' doj na'. 27 Tza̱j ne̱ ne'en ní' me rej cavii síí nihánj ei. Tza̱j ne̱ taj síí ne'en me rej cavi̱i̱ síí ca'ne̱j Diose̱ ti̱nanii man yuvii̱ rihaan sayuun asa̱' ca'na̱' so' man asanj ―taj nij síí ne̱ chuman' Jerusalén yo' a. 28 Che'é dan sca̱' ndo'o ca'mii Jesucristó, cataj so': ―Ne'en soj manj, ne̱ ne'en soj me rej cavii 'u̱nj ei. Tza̱j ne̱ ne ca'na̱' ma̱'anj ma'. 'O̱ se ya̱ a'mii síí ca'néé manj, tza̱j ne̱ ne ne'en uxrá soj man so' a̱ ma'. 29 'U̱nj me síí ne'en man so', che'é se cavii 'u̱nj rihaan so', ne̱ so' me síí ca'néé manj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij yuvii̱ a. 30 Che'é dan nano' nij so' da̱j qui'ya̱j nij so' ne̱ qui̱ta'aa nij so' man Jesucristó, tza̱j ne̱ a̱ 'ó nij so' ne quisi̱j rá qui̱ta'aa man so' a̱ ma'. 'O̱ se ataa quisi̱j güii ca've̱e qui'ya̱j nij so' da̱nj man so' a. 31 Ne̱ que'e̱e̱ nij yuvii̱ cuchumán rá ni'ya̱j man so', ne̱ cataj nij síí cuchumán rá ni'ya̱j man so': ―Ca've̱e se ca'na̱' yo'ó so' cata̱j so' se vaa ti̱nanii so' man ní' rihaan sayuun, tza̱j ne̱ daj chiha̱a̱ míj se̱ quisíj so' qui'ya̱j so' doj suun sa̱' noco̱o rihaan suun sa̱' noco̱o qui'yaj síí nihánj a̱ ma'. Ya̱ ya̱ si̱j ti̱nanii man ní' rihaan sayuun me síí nihánj ado̱nj ―taj nij yuvii̱ ni'ya̱j nij so' man Jesucristó a. 32 Dan me se ga̱a cuno nij síí fariseo se vaa ca'mii yuve̱ nij yuvii̱ nana̱ dan che'é Jesucristó, ga̱a ne̱ ca'néé nij xrej ata̱ suun noco̱o doj ca'néé nij síí fariseo man tanuu ca'a̱nj nij tanuu qui̱ta'aa nij tanuu man Jesucristó a. 33 Che'é dan cataj Jesucristó: ―Do̱j güii ca̱yáán 'u̱nj ga̱ nij soj, ne̱ cavi̱i̱ 'u̱nj qui̱nán' 'u̱nj rihaan síí ca'néé manj 'na̱' 'u̱nj na̱nj ei. 34 Nano̱' soj manj, tza̱j ne̱ se̱ nari' soj manj a̱ ma'. Ne̱ se̱ guun nucua̱j soj cuchi̱' soj rej ca̱yáán 'u̱nj a̱ ma' ―taj Jesucristó a. 35 Che'é dan nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá cataj rihaan tuvi' nij so' a: ―Me rej ca'a̱nj síí nihánj, ne̱ se̱ nari' ní' man so' ga̱. Ca'a̱nj so' rihaan tuvi' ní' síí ne̱ chiháán nij yuvii̱ yaníj na'. Tu̱cu'yón so' se-na̱na̱ so' rihaan nij yuvii̱ yaníj na'. 36 'O̱ se cataj so' nana̱ nihánj se vaa: “Nano̱' soj manj, tza̱j ne̱ se̱ nari' soj manj a̱ ma'. Ne̱ se̱ guun nucua̱j soj cuchi̱' soj rej ca̱yáán 'u̱nj a̱ ma'”. Me che'é tu'va so' da̱nj, rá soj ga̱ ―taj nij síí uun chij yo', xná'anj nij so' man tuvi' nij so' a. 37 Dan me se da̱j yo'ó güii navi̱j cha'anj noco̱o sa̱' ndo'o yo', ne̱ güii yo' canicun' Jesucristó, ne̱ cataj so': ―Sese ase vaa síí naco̱o̱ ndo'o na vaa soj, ne̱ ca'na̱' soj rihanj, ne̱ rque̱j na achiin ya̱ man soj á. 38 Xa̱' síí amán rá ni'ya̱j manj, tza̱j ne̱ quiri̱' so' se vaa taj danj Diose̱ rihaan ní', ne̱ dan me se ase vaa 'o̱ chráá sa̱' ndo'o nu̱u̱ na sa̱' ina̱nj ro', da̱nj ga̱a̱ se sa̱' cu̱nuû nimán síí amán rá ni'ya̱j manj, ne̱ ca've̱e ga̱a̱ i'na̱' nimán so' ado̱nj. 39 ―Da̱nj taj Jesucristó, ca'mii so' che'é Nimán Diose̱ cu̱nuû nimán nij síí cuchumán rá ni'ya̱j man so' a. 'O̱ se ataa ca'na̱' Nimán Diose̱ rihaan yuvii̱, ese ataa quisi̱j güii cavi̱' so' rihaan rcutze̱ a. 40 Che'é dan ta'a̱j nij yuvii̱ cuno nana̱ nihánj cataj: ―Ya̱ ya̱ si̱j nata' se-na̱na̱ Diose̱ ga̱a naá si̱j ca'na' uún rihaan chumii̱ nihánj me síí nihánj na̱nj á ―taj ta'a̱j nij yuvii̱ a. 41 Yo'ó ta'a̱j nij yuvii̱ cataj: ―Si̱j ca'néé Diose̱ ti̱nanii man ní' rihaan sayuun me síí nihánj ei ―taj yo'ó ta'a̱j nij so' a. Tza̱j ne̱ yo'ó ta'a̱j nij yuvii̱ cataj: ―Xa̱' síí ca'ne̱j Diose̱ ti̱nanii man ní' rihaan sayuun, tza̱j ne̱ nuveé si̱j cavii estadó Galilea me so' ma'. 42 'O̱ se danj Diose̱ taj se vaa ta'níí ta'nij si'no̱ síí cu'na̱j David síí cane ga̱a naá me síí ca'ne̱j Diose̱, ne̱ si̱j cavi̱i̱ chiháán síí cu'na̱j David chuman' Belén me uún so' ado̱nj ―taj yo'ó ta'a̱j nij yuvii̱ uún a. 43 Che'é dan guun vi̱j ca'mii nij yuvii̱, ni'ya̱j nij yuvii̱ man Jesucristó a. 44 Ne̱ guun rá ta'a̱j nij so' qui̱ta'aa nij so' man Jesucristó, tza̱j ne̱ taj va̱j síí quisíj rá qui̱ta'aa man so' a̱ ma'. 45 Che'é dan canica̱j nij tanuu ca'anj uún nij tanuu rihaan nij xrej ata̱ suun noco̱o doj do̱', rihaan nij síí fariseo do̱', ga̱a ne̱ cataj nij xrej do̱', nij síí fariseo do̱', rihaan nij tanuu: ―Me che'é ne ca'na̱' Jesucristó ga̱ soj, qui'yaj soj ga̱ ―taj nij so', xná'anj nij so' man nij tanuu yo' a. 46 Ga̱a ne̱ cataj nij tanuu: ―Tza̱j ne̱ cuna̱j uxrá vaa nana̱ a'mii so', ne̱ taj va̱j yo'ó yuvii̱ ne'en ca'mi̱i̱ nana̱ a'mii so' a̱ ma' ―taj nij tanuu yo' a. 47 Che'é dan cataj nij síí fariseo rihaan nij tanuu a: ―Tiha' yu'unj so' man soj do̱' na̱nj ei. 48 'O̱ se a̱ 'ó nij síí uun chij do̱', a̱ 'ó nij síí fariseo do̱', ne cuchuma̱n rá se vaa si̱j ca'néé Diose̱ me so' a̱ ma'. 49 Ne̱ xa̱' nij yuvii̱, tza̱j ne̱ ne ne'en nij yuvii̱ se-tucua̱nj Moisés, ne̱ ina̱nj sayuun quira̱n' nij yuvii̱ yo', qui'ya̱j Diose̱ chugua̱nj ―taj nij síí fariseo rihaan nij tanuu yo' a. 50 Dan me se nicu̱n' síí cu'na̱j Nicodemo ga̱ nij so', ne̱ yo'o̱ tuvi' nij so' me so', ne̱ síí ca'anj nano̱ cuentó ga̱ Jesucristó rej nii̱ ga̱a rque̱ doj me so', ne̱ cataj so': 51 ―Tza̱j ne̱ se-tucua̱nj Moisés taj se vaa ne nó xcúún ní' ca'ne̱' ní' cacun' che'é yo'o̱ so', sese ataa cuno̱ ní' nana̱ a'mii so' ne̱ sese ataa xca̱j ní' cuentá da̱j 'yaj so' ma' ―taj síí cu'na̱j Nicodemo rihaan yo'ó nij síí fariseo yo' a. 52 Ga̱a ne̱ cataj nij so' rihaan síí cu'na̱j Nicodemo a: ―Me che'é me rá so̱' ca'mi̱i̱ sa̱' so̱' che'é Jesucristó ga̱. 'O̱ se si̱j cavii estadó Galilea mé so̱' ga̱ so' na'. Tu̱cu'yón so̱', ne̱ xca̱j so̱' cuentá se vaa a̱ 'ó síí nata' se-na̱na̱ Diose̱ ne avii estadó Galilea, 'yaj Diose̱ ma' ―taj nij síí fariseo rihaan síí cu'na̱j Nicodemo yo' a. 53 Dan me se cavii nij so', ne̱ quinan' 'o̱ 'o̱ nij so' tucuá nij so' a.

8

1 Tza̱j ne̱ cavii Jesucristó xráá quij cu'na̱j Quij ma̱n Chruun Olivó a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj da̱j ca'mii Jesucristó ga̱ nij síí me rá go̱' yahij man chana̱ tumé cacun' a

2 Dan me se rej síj güii me se ca'anj uún Jesucristó rá nuvií noco̱o a. Ga̱a ne̱ cuchi' cunuda̱nj nij yuvii̱ rihaan so', ne̱ ca'anj quita̱j so' chruun xlá, ne̱ tucu'yón so' man nij yuvii̱ yo' a. 3 Veé dan, ne̱ ca'na' nij síí naqui'yaj cu̱u se-tucua̱nj Moisés rihaan yuvii̱ ca'na' nij síí fariseo do̱', ne̱ nica̱j nij so' man 'o̱ chana̱ a. Ne̱ chana̱ nica̱j nij so' me se a̱j nari' nii man chana̱ yo' ga̱a cotoj no' ga̱ snó'o, tza̱j ne̱ nuveé ni̱ca̱ no' me snó'o cotoj ga̱ no' a. Che'é dan quita'aa nij so' man no', ne̱ nica̱j nij so' man no' ca'na' nij so' rihaan Jesucristó, ne̱ cachrón nij so' man chana̱ tanu̱u̱ ma'a̱n nij so' ga̱ Jesucristó a. 4 Ga̱a ne̱ cataj nij so' rihaan Jesucristó a: ―Chana̱ nihánj me se ma̱a̱n orá cotoj no' ga̱ yo'ó snó'o, ne̱ nari' nii man no', ne̱ quita'aa nii man no', maestro. 5 Dan me se se-tucua̱nj Moisés taj se vaa no̱ xcúún ní' go̱' ní' yahij man chana̱ vaa da̱nj nda̱a se cavi̱' no', taj tucuáán yo' na̱nj á. Che'é dan me, da̱j qui'ya̱j ní', rá so̱' ga̱ ―taj nij so', xná'anj nij so' man Jesucristó a. 6 'O̱ se guun rá nij so' ca'mi̱i̱ Jesucristó yo'o̱ nana̱ vaa nij che'é se-tucua̱nj Moisés, ga̱a ne̱ ca've̱e cuta̱' nij so' cacun' xráá Jesucristó che'é nana̱ ca'mi̱i̱ so' a. Dan me se ca'anj cane̱ ru̱j Jesucristó, ne̱ cachrón ra'a so' letrá rihaan yo'óó a. 7 Tza̱j ne̱ yo'o̱ tirquee̱ nij so' xná'anj nij so' man so' a. Che'é dan canicun' caya̱ uún so', ne̱ cataj so' rihaan nij so' a: ―Sese da̱nj me rá soj, ne̱ ca've̱e, tza̱j ne̱ a̱ me ma'a̱n 'o̱ soj taj a̱ doj cacun' tumé ro', ca've̱e go̱' yahij man no' asino ya̱a̱n ei ―taj Jesucristó rihaan nij so', tza̱j ne̱ a̱j ne'en Jesucristó se vaa taran' nij so' ata̱ cacun' a. 8 Ga̱a ne̱ ca'anj cane̱ ru̱j uún Jesucristó, ne̱ cachrón uún so' letrá rihaan yo'óó yo' a. 9 Veé dan, ga̱a ne̱ guun na'a̱j nij so' ga̱a cuno nij so' se-na̱na̱ Jesucristó, ne̱ nayón nij so' chrej, ne̱ ca'anj nij so' a. Dan me se nda̱a 'o̱ 'o̱ nij so' nayón chrej, ne̱ asino ya̱a̱n ca'anj nij síí cachij doj, ga̱a ne̱ canoco' nij síí tachru̱u̱ doj xcó nij so', ne̱ ca'anj cunuda̱nj nij so' na̱nj ado̱nj. Nda̱a síj, ga̱a ne̱ quináj u̱u̱n Jesucristó, ne̱ nicu̱n' o̱rún' chana̱ yo' rihaan so' a. 10 Ga̱a ne̱ canicun' caya̱ uún Jesucristó, ne̱ cataj so' rihaan chana̱ yo': ―Ca'anj taran' nij so', na̱nj nocoj. Me rej vaj nij síí cuta' cacun' xráá so̱' ga̱. A̱ 'ó nij so' ne quisi̱j rá cavi̱' so̱' a̱ na' ―taj Jesucristó, xná'anj so' man chana̱ yo' a. 11 Ga̱a ne̱ cataj chana̱ yo': ―Taj va̱j a̱ 'ó síí me rá ca'mi̱i̱ da̱nj, a̱ man Señor ―taj chana̱ yo' rihaan Jesucristó a. Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan no' a: ―A̱ 'u̱nj se̱ cataj se vaa qui'ya̱j nii sayuun mán so̱' a̱ ma'. Dan me se ca'a̱nj so̱', ne̱ se̱ qui'yáá so̱' a̱ doj cacun' rej rihaan so̱' a̱ ma' ―taj Jesucristó rihaan chana̱ yo' a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa cataj Jesucristó se vaa ya̱ vaa se-na̱na̱ so' a

12 Ga̱a ne̱ cataj uún Jesucristó rihaan nij xrej ata̱ suun noco̱o doj do̱', rihaan nij síí fariseo do̱' a: ―Ase vaa ya'an chuguu̱n vaa 'u̱nj rihaan soj si̱j ma̱n rihaan chumii̱ nihánj ado̱nj. Dan me se síí noco̱' manj ro', se̱ cachéé so' rej rmi̱' ma'. 'U̱nj ro', me ya'an chuguu̱n cache̱e̱ ga̱ so', ne̱ xca̱j so' cuentá me rej vaj so', qui̱'yáj, ne̱ che'é dan ga̱a̱ i'na̱' ya̱ nimán so' nu̱' cavii nu̱' ca'anj ado̱nj ―taj Jesucristó no nij so' a. 13 Che'é dan cataj nij síí fariseo rihaan so' a: ―Tza̱j ne̱ ina̱nj ma̱'án so̱' me síí taj xna'anj che'é ma̱'án so̱' á. Nuveé na̱na̱ ya̱ me nana̱ a'mii so̱' che'é ma̱'án so̱' a̱ ma' ―taj nij síí fariseo rihaan Jesucristó a. 14 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―Nda̱' se ma̱'anj me síí a'mii che'ej, tza̱j ne̱ ya̱ vaa se-na̱na̱j ei. 'O̱ se 'u̱nj me síí ne'en me rej cavij, ne̱ 'u̱nj me síí ne'en me rej ca'a̱nj 'u̱nj ei. Ne̱ xa̱' soj, tza̱j ne̱ ne ne'en soj me rej cavij ne ne'en soj me rej ca'a̱nj 'u̱nj a̱ ma'. 15 Xa̱' soj, tza̱j ne̱ ina̱nj uta' soj cacun' xráá yuvii̱ che'é ina̱nj se vaa ruvi' rihaan soj na̱nj ei. Tza̱j ne̱ 'u̱nj me se ne utá' 'u̱nj cacun' xráá a̱ 'ó yuvii̱ ma'. 16 Tza̱j ne̱ ca've̱e se xca̱j 'u̱nj cuentá che'é yuvii̱ da̱j vaa yuvii̱, tza̱j ne̱ ya̱ xcaj 'u̱nj cuentá che'é yuvii̱ ei. Dan me se nuveé o̱rún' 'u̱nj me síí xcaj cuentá che'é yuvii̱ ma'. 'O̱ se vaa Réj síí ca'néé manj rihaan chumii̱ nihánj, ne̱ so' me síí racuíj manj ado̱nj. 17 Ne̱ se-tucua̱nj Moisés tucuáán noco̱' soj me se nana̱ yo' taj se vaa sese cuya̱a̱n vaa nana̱ a'mii vi̱j ro̱j so', ne̱ ya̱ vaa se-na̱na̱ ro̱j so', taj nana̱ yo' ei. 18 Dan me se 'u̱nj me síí taj xna'anj che'é ma̱'anj, ne̱ taj xna'anj Réj síí ca'néé manj uún ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij so' a. 19 Che'é dan xná'anj nij so' man Jesucristó, cataj nij so': ―Me rej ne réé so̱' ga̱ ―taj nij so' a. Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó: ―Ne ne'en uxrá soj manj do̱', man Réj do̱' ma'. 'O̱ se sese ne'en ya̱ soj manj, ne̱ ne'en soj man Réj uún ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij so' a. 20 Nu̱' nihánj me nana̱ tucu'yón Jesucristó ga̱a canicun' so' rá nuvií noco̱o rej rqué yuvii̱ sa'anj rihaan Diose̱ a. Ne̱ taj va̱j yuvii̱ quita'aa man so' a̱ ma'. 'O̱ se ataa quisi̱j güii ca've̱e qui'ya̱j nii sayuun man Jesucristó na̱nj ado̱nj.

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa cataj Jesucristó se vaa daj chiha̱a̱ míj se̱ guun nucua̱j nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá cuchi̱' nij so' rihaan so' a̱ ma'

21 Che'é dan cataj uún Jesucristó rihaan nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá a: ―'U̱nj nihánj me se cavi̱i̱ 'u̱nj ca'a̱nj 'u̱nj, ga̱a ne̱ nano̱' soj manj, tza̱j ne̱ asa̱' cavi' soj, ne̱ yo'o̱ quita̱j nu̱' cacun' tumé soj xráá soj, ne̱ se̱ guun nucua̱j soj cuchi̱' soj rej ca'a̱nj 'u̱nj ma' ―taj Jesucristó rihaan nij so' a. 22 Che'é dan xná'anj nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá man tuvi' nij so', cataj nij so': ―Ticavi̱' so' man ma'a̱n so', rá soj na'. Che'é dan cataj so' se vaa se̱ guun nucua̱j ní' cuchi̱' ní' rej ca'a̱nj so', rá soj na' ―taj nij so', xná'anj nij so' man tuvi' nij so' a. 23 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij so': ―Dan me se xa̱' soj, tza̱j ne̱ na̱nj si̱j ma̱n rihaan chumii̱ nihánj me soj, ne̱ 'u̱nj, tza̱j ne̱ si̱j cavii rej xta̱' mej na̱nj á. 24 Che'é dan cataj xna'anj 'u̱nj rihaan soj se vaa asa̱' cavi' soj, ne̱ yo'o̱ quita̱j nu̱' cacun' tumé soj xráá soj na̱nj ei. 'O̱ se sese se̱ cuchumán rá soj se vaa Diose̱ mé 'u̱nj, ne̱ asa̱' cavi' soj, ne̱ yo'o̱ quita̱j nu̱' cacun' tumé soj xráá soj na̱nj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij so' a. 25 Che'é dan xná'anj nij so' man Jesucristó, cataj nij so': ―Me síí mé so̱' ga̱ ―taj nij so', xná'anj nij so' man Jesucristó a. Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―A̱j cataj xna'anj 'u̱nj rihaan soj asino ya̱a̱n me si̱j mej ei. 26 Vaa ndo'o nana̱ no̱ xcúnj ca'mi̱j che'é soj, ne̱ no̱ xcúún uxraj ya̱ ca'ne̱' 'u̱nj cacun' che'é soj ei. Dan me se síí ca'néé manj, tza̱j ne̱ so' me síí a'mii ya̱ uxrá, ne̱ ina̱nj nana̱ ca'mii so' cunoj me nana̱ taj xna'anj 'u̱nj rihaan soj si̱j ma̱n rihaan chumii̱ nihánj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij so' a. 27 Tza̱j ne̱ ne quene'e̱n nij so' se vaa ca'mii Jesucristó che'é Rej so' Diose̱ síí ca'néé man Jesucristó a̱ ma'. 28 Che'é dan cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―Asa̱' quisíj cavii 'u̱nj xta̱' qui'yaj soj, ga̱a ne̱ xca̱j ya̱ soj cuentá se vaa ya̱ ya̱ si̱j ca'néé Diose̱ ni̱caj yu'unj man yuvii̱ mej ei. Ne̱ ne 'yáá 'u̱nj se vaa avii ina̱nj raa̱ ma̱'anj ma'. 'O̱ se a'mii 'u̱nj nda̱a vaa tucu'yón Réj manj ado̱nj. 29 Ne̱ so' me síí ca'néé manj rihaan soj, ne̱ yo'o̱ nicun' so' ga̱ 'u̱nj, ne̱ a̱ doj ne ta̱náj yaníj so' manj a̱ ma'. 'O̱ se 'yáá 'u̱nj se ina̱nj me rá ma'a̱n so' qui̱'yáj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij so' a. 30 Ga̱a quisíj ca'mii Jesucristó nana̱ vaa da̱nj, ga̱a ne̱ cuchumán rá que'e̱e̱ nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá ni'ya̱j nij so' man Jesucristó a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj da̱j ca'mii Jesucristó ga̱ nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá síí cuchumán rá ni'ya̱j man so' a

31 Che'é dan cataj Jesucristó rihaan nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá síí cuchumán rá ni'ya̱j man so' a: ―Sese yo'o̱ canoco̱' soj se-na̱na̱j, ne̱ si̱j ya̱ ya̱ tucu'yón se-na̱na̱j me soj, 32 ne̱ quene'e̱n soj nu̱' nana̱ ya̱, ne̱ quinani̱i̱ soj rihaan suun uun mozó, qui'ya̱j nana̱ ya̱ yo' chugua̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij so' a. 33 Ga̱a ne̱ cataj nij so' rihaan Jesucristó: ―'O̱ se ta'níí ta'nij si'no̱ síí cu'na̱j Abraham síí cane ga̱a naá me núj, ne̱ daj chiha̱a̱ míj ne gu̱un núj mozó a̱ ma'. Me che'é cataj so̱' se vaa quinani̱i̱ núj rihaan suun uun mozó ga̱ ―taj nij so', xná'anj nij so' man Jesucristó a. 34 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―Ya̱ ya̱ cata̱j xna'anj 'u̱nj rihaan soj cuano̱ se vaa síí 'yaj cacun' ro', me síí uun mozó rihaan cacun' yo' ei. 35 Ne̱ xa̱' mozó, tza̱j ne̱ se̱ ca'vee gu̱un chij mozó, ne̱ se̱ ca'vee cane̱ so' nu̱' cavii nu̱' ca'anj ma'. Ne̱ xa̱' ta'níí síí tucua̱ ve', tza̱j ne̱ so' me síí ca've̱e cane̱ rá ve' nu̱' cavii nu̱' ca'anj ado̱nj. 36 Che'é dan me sese ti̱nanii ta'níí Diose̱ man soj rihaan suun uun mozó, ne̱ ya̱ ya̱ nuveé si̱j uun mozó me soj a̱ ma'. 37 ”A̱j ne'enj se vaa ta'níí ta'nij si'no̱ síí cu'na̱j Abraham me soj á. Tza̱j ne̱ nano' uxrá soj da̱j qui'ya̱j soj ne̱ cavi̱' 'u̱nj ei. Da̱nj 'yaj soj che'é rej na'vej rá soj nari̱' soj canoco̱' soj se-na̱na̱j ei. 38 Dan me se a'mii 'u̱nj ina̱nj se vaa quene'enj qui'yaj Réj a. Tza̱j ne̱ nij soj me síí 'yaj nda̱a vaa cataj rej soj rihaan soj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij so' a. 39 Ga̱a ne̱ cataj nij so' rihaan Jesucristó a: ―Xi̱i núj me síí cu'na̱j Abraham ga̱a naá ado̱nj ―taj nij so' a. Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―Sese ya̱ ya̱ ta'níí ta'nij si'no̱ síí cu'na̱j Abraham me soj, ne̱ qui'yaj soj nda̱a vaa qui'yaj síí cu'na̱j Abraham yo' asuun tza̱j a. 40 Tza̱j ne̱ cuano̱ nihánj me se nano' soj da̱j qui'ya̱j soj ne̱ cavi̱' 'u̱nj, ne̱ 'u̱nj me síí cataj xna'anj rihaan soj nu̱' nana̱ ya̱ cataj xna'anj Réj Diose̱ rihanj ado̱nj. Dan me se ino̱ uxrá vaa 'yaj soj ga̱ síí cu'na̱j Abraham ado̱nj. 41 Ma̱a̱n se 'yaj soj ina̱nj se vaa 'yaj rej soj na̱nj á ―taj Jesucristó rihaan nij so' a. Che'é dan cataj nij so' rihaan Jesucristó a: ―Nuveé ta'ni̱j cacun' me núj ma'. 'O̱ se o̱ruun Rej núj, ne̱ Diose̱ me so' na̱nj á ―taj nij so' a. 42 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―Sese Diose̱ me Rej soj, ne̱ cunuu 'e̱e̱ rá soj manj se da̱nj ei. 'O̱ se 'u̱nj me síí cavii rej nicu̱n' Diose̱, ne̱ ca'ná' 'u̱nj nihánj chugua̱nj. Dan me se ne ca'na̱' ma̱'anj nihánj ma'. 'O̱ se so' me síí ca'néé manj ca'naj nihánj ado̱nj. 43 ”Che'é se na'vej rá soj cuno̱ soj se-na̱na̱j, che'é dan sayu̱u̱n uxrá vaa nana̱ a'mij rihaan soj ado̱nj. 44 'O̱ se ta'níí síí chre̱e me soj, ne̱ me rá soj qui'ya̱j soj ina̱nj nda̱a vaa me rá rej soj síí chre̱e qui'ya̱j soj ado̱nj. Ne̱ xa̱' so', tza̱j ne̱ síí ticavi' man yuvii̱ me so' asi̱j guun che'e̱ chumii̱ nihánj, ne̱ daj chiha̱a̱ míj ne ne'en so' ca'mi̱i̱ nica̱ so' nana̱ ya̱ ma'. 'O̱ se ne aran' rá so' ca'mi̱i̱ so' nana̱ ya̱ a̱ man ado̱nj. Da̱nj ina̱nj vaa so', a'mii ne̱ so', che'é se síí ne̱ ina̱nj me so', ne̱ síí tucu'yón man yuvii̱ ca'mi̱i̱ ne̱ yuvii̱ me uún so' ado̱nj. 45 ”Ne̱ xa̱' 'u̱nj, tza̱j ne̱ che'é se nana̱ ya̱ a'mij rihaan soj, che'é dan ne amán rá soj uno soj se-na̱na̱j a̱ ma'. 46 A̱ 'ó tuvi' soj se̱ ca'vee quiri̱i̱ cacun' cuta̱' xráj a̱ ma'. Ina̱nj nana̱ ya̱ a'mij rihaan soj ei. Me che'é ne cuchuma̱n rá soj cuno̱ soj se-na̱na̱j ga̱. 47 'O̱ se síí noco̱' ya̱ man Diose̱ me síí uno se-na̱na̱ Diose̱ ado̱nj. Tza̱j ne̱ nuveé si̱j noco̱' man Diose̱ me soj a̱ ma'. Che'é dan ne uno soj a̱ man ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá a. 48 Ga̱a ne̱ cataj nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá a: ―Ya̱ uxrá vaa nana̱ ca'mii núj se vaa nuveé tuvi̱' núj mé so̱' a̱ ma'. 'O̱ se síí cavii estadó Samaria mé so̱' chugua̱nj. Nu̱u̱ nana̱ chre̱e nimán so̱' ei ―taj nij so' rihaan Jesucristó a. 49 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó: ―Taj va̱j nana̱ chre̱e nuû nimanj ma'. 'O̱ se aráj co̱chróó 'u̱nj rihaan Réj Diose̱, tza̱j ne̱ ne aráj cochro̱j soj rihanj a̱ ma'. 50 Ne 'yaj suun 'u̱nj che'é yan cata̱j yuvii̱ se vaa si̱j sa̱' mej ma'. Tza̱j ne̱ vaa Diose̱, ne̱ so' me síí me rá cata̱j yuvii̱ se vaa si̱j sa̱' mé 'u̱nj, ne̱ so' me síí ca'ne̱' cacun' che'é yuvii̱ ado̱nj. 51 Ya̱ ya̱ cata̱j xna'anj 'u̱nj rihaan soj cuano̱ se vaa sese cuno̱ soj se-na̱na̱j, ne̱ daj chiha̱a̱ míj se̱ cavi' soj a̱ ma' ―taj Jesucristó a. 52 Che'é dan nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá cataj rihaan so' a: ―Cuano̱ nihánj me se ne'en ya̱ núj se vaa nu̱u̱ nana̱ chre̱e nimán so̱' á. 'O̱ se cavi' síí cu'na̱j Abraham cavi' nij síí nata' se-na̱na̱ Diose̱ ga̱a naá cavi', ne̱ nihánj me taj so̱' se vaa sese cuno̱ núj se-na̱na̱ so̱', ne̱ daj chiha̱a̱ míj se̱ cavi' núj, taj so̱' man asanj. 53 Dan me se ga̱a naá me se cavi' xi̱i núj síí cu'na̱j Abraham, ne̱ si̱j sa̱' doj mé so̱' rihaan so', rá so̱' na'. Ne̱ cavi' nij síí nata' se-na̱na̱ Diose̱ uún a. Da̱j si̱j mé so̱', rá so̱' ga̱ ―taj nij so' rihaan Jesucristó a. 54 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―Sese cata̱j 'u̱nj se vaa si̱j sa̱' me ma̱'anj, ne̱ taj yu'vee nó se-na̱na̱j a̱ ma'. Tza̱j ne̱ vaa Réj, ne̱ so' me síí taj se vaa sa̱' 'yáj ado̱nj. Dan me se Diose̱ me Réj, ne̱ nij soj me síí taj se vaa noco̱' soj man so', 55 tza̱j ne̱ ne ne'en uxrá soj man so' a̱ ma'. Tza̱j ne̱ 'u̱nj me síí ne'en man so' ado̱nj. Dan me se sese cata̱j 'u̱nj se vaa ne ne'enj man so', ne̱ tuvi' soj síí ne̱ mej na̱nj á. Tza̱j ne̱ ya̱ ya̱ ne'enj man so', ne̱ nocó' 'u̱nj se-na̱na̱ so' chugua̱nj. 56 ”Dan me se guun niha̱' uxrá rá xi̱i soj síí cu'na̱j Abraham che'é se quene'en so' se vaa vaa güii quene'e̱n so' se vaa ca'na̱' 'u̱nj rihaan chumii̱ nihánj a. Dan me se quene'en so' se vaa ca'ná' 'u̱nj, ga̱a ne̱ guun niha̱' ya̱ uxrá rá so' ei ―taj Jesucristó rihaan nij so' a. 57 Che'é dan nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá cataj rihaan Jesucristó a: ―Ataa quisi̱j so̱' vi̱j chiha̱a̱ chi̱' yo' a. Asa̱' a'vee taj so̱' se vaa quene'én so̱' man Abraham ga̱ ―taj nij so', xná'anj nij so' man Jesucristó a. 58 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―Ya̱ ya̱ cata̱j xna'anj 'u̱nj rihaan soj cuano̱ se vaa asi̱j ataa ca'nga̱a̱ síí cu'na̱j Abraham, ne̱ a̱j nej na̱nj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij so' a. 59 Che'é dan quita'aa nij so' yahij, ne̱ go̱' nij so' man Jesucristó, rá nij so' a. Tza̱j ne̱ curiha̱nj yuve̱ so' rá nuvií noco̱o yo', ne̱ ca'anj so' a. Dan me se ma̱a̱n tanu̱u̱ sca'núj nij so' cachén Jesucristó, ca'anj so' a.

9

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa naxra' rihaan 'o̱ síí tuchri̱i, qui'yaj Jesucristó a

1 Dan me se cavii Jesucristó ca'anj so', ga̱a ne̱ quene'en so' 'o̱ síí tuchri̱i a. Dan me se síí tuchri̱i yo' me se tuchri̱i so' asi̱j ca'ngaa so' a. 2 Ga̱a ne̱ xná'anj nij síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó man Jesucristó, cataj nij so': ―Me che'é tuchri̱i síí nihánj, ga̱ man maestro'. Ma'a̱n so' qui'yaj cacun' na'. Ase rej so' qui'yaj cacun' xa̱' ―taj nij so', xná'anj nij so' man Jesucristó a. 3 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó: ―Nuveé ma'a̱n so', nuveé re̱j so' ga̱ nii so' do̱', me síí tumé cacun' ma'. Ma̱a̱n se Diose̱ me rá quene'e̱n ní' da̱j qui'ya̱j Diose̱ che'é so' ado̱nj. 4 'O̱ se no̱ xcúún ní' qui'ya̱j suun ní' se-su̱u̱n síí ca'néé manj rihaan chumii̱ nihánj ado̱nj. Ase vaa rej ranga̱' vaa yo' ya̱j, ne̱ ca've̱e qui'ya̱j suun ní' ya̱j ei. Tza̱j ne̱ quisi̱j güii ca'ne̱' rá ní', ne̱ ase vaa rej nii̱ ro', ga̱a̱ güii yo', ne̱ se̱ ca'vee qui'ya̱j suun ní' doj a̱ ma'. 5 Tza̱j ne̱ cuano̱ nihánj me se va̱j 'u̱nj rihaan chumii̱ nihánj, ne̱ ase vaa ya'an chuguu̱n ro', da̱nj vaa 'u̱nj rihaan chumii̱ nihánj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a. 6 Quisíj ca'mii so' da̱nj, ga̱a ne̱ quirii talúj so' rihaan yo'óó, ga̱a ne̱ qui'yaj so' do̱j sigui' man yo'óó yo', ne̱ caxríj so' sigui' yo' rihaan síí tuchri̱i yo' a. 7 Ga̱a ne̱ cataj so' rihaan síí tuchri̱i yo' a: ―Ca'a̱nj so̱' na'nu̱' so̱' rihaan so̱' rá na Siloé á ―taj Jesucristó rihaan so' a. Dan me se cuya̱a̱n vaa nana̱ “Siloé” yo' ga̱ nana̱ “rasu̱u̱n ca'néé nii man” a. Veé dan me se ca'anj síí tuchri̱i yo', ne̱ na'nu' so' rihaan so' rá na yo', ga̱a ne̱ canica̱j so' ca'na' uún so', ne̱ curuvi' rihaan so' a. 8 Dan me se nij síí ya̱nj nichru̱n' yan ya̱nj so' do̱', nij síí a̱j ne'en man so' ga̱a tuchri̱i so' do̱', cataj nij so': ―Ne̱ síí nihánj me síí cane cachíín caridad ga̱a rque̱, rá soj na' ―taj nij so' ni'ya̱j nij so' man síí naxra' rihaan yo' a. 9 ―Da̱nj asanj. Veé ya̱ so' ei ―taj ta'a̱j nij so' a. Ne̱ yo'ó ta'a̱j nij so' cataj: ―Taj ma'. Ma̱a̱n se ase ni'ya̱j gue̱e̱ síí cachíín caridad ro', da̱nj ni'ya̱j gue̱e̱ síí nihánj, tza̱j ne̱ nuveé so' ma' ―taj yo'ó ta'a̱j nij so' a. Tza̱j ne̱ ma'a̱n síí naxra' rihaan yo' cataj: ―'U̱nj me síí cachíín caridad yo' ei ―taj so' a. 10 Che'é dan xná'anj nij yuvii̱ man so', cataj nij yuvii̱: ―Da̱j qui'yáá so̱', ne̱ ca'vee naxra' rihaan so̱' ga̱ ―taj nij yuvii̱, xná'anj nij so' man síí tuchri̱i yo' a. 11 Ga̱a ne̱ cataj so': ―Síí cu'na̱j Jesucristó ro', qui'yaj sigui', ne̱ caxríj so' sigui' rihanj, ga̱a ne̱ cataj xna'anj so' rihanj se vaa ca'a̱nj 'u̱nj na'nu̱' 'u̱nj rihanj rá na Siloé a. Ga̱a ne̱ ga̱a quisíj ca'anj na'nu̱' 'u̱nj rihanj rá na yo', ne̱ naruvi' rihanj na̱nj á ―taj síí naxra' rihaan yo' rihaan nij yuvii̱ a. 12 Ga̱a ne̱ xná'anj nij yuvii̱ man so', cataj nij yuvii̱: ―Me rej vaj so' cuano̱ ga̱ ―taj nij yuvii̱, xná'anj nij yuvii̱ man síí tuchri̱i yo' a. ―Ne ne'enj me rej vaj so' cuano̱ a̱ ma' ―taj síí tuchri̱i yo' rihaan nij yuvii̱ a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa ca'maan rá nij síí fariseo ni'ya̱j nij so' man síí naxra' rihaan yo' a

13 Dan me se ca'anj nica̱j nii man síí naxra' rihaan yo' rihaan nij síí fariseo a. 14 Dan me se güii naránj rá nij yuvii̱ israelitá me güii qui'yaj Jesucristó sigui' ne̱ naxra' rihaan síí tuchri̱i yo' qui'yaj Jesucristó a. 15 Che'é dan xná'anj uún nij síí fariseo man síí naxra' rihaan yo' da̱j qui'yaj so' ne̱ naxra' rihaan so' a. Ga̱a ne̱ cataj síí naxra' rihaan yo': ―Qui'yaj so' sigui', ne̱ caxríj so' rihanj, ga̱a ne̱ na'nuj rihanj, ne̱ cuano̱ nihánj ruvi' rihanj na̱nj á ―taj so' rihaan nij síí fariseo a. 16 Che'é dan cataj ta'a̱j nij síí fariseo: ―Nuveé si̱j ca'néé Diose̱ rihaan ní' me síí qui'yaj naxra' rihaan síí nihánj a̱ ma'. 'O̱ se 'yaj suun so' güii no̱ xcúún ní' nara̱a̱n rá ní' ado̱nj ―taj ta'a̱j nij síí fariseo yo' a. Tza̱j ne̱ yo'ó ta'a̱j nij so' cataj: ―Tza̱j ne̱ nuveé si̱j tumé cacun' me so' a̱ ma'. 'O̱ se nij síí tumé cacun' me se daj chiha̱a̱ míj se̱ guun nucua̱j nij síí tumé cacun' qui'ya̱j nij so' suun sa̱' noco̱o nda̱a vaa qui'yaj síí qui'yaj naxra' rihaan síí nihánj a̱ ado̱nj ―taj yo'ó ta'a̱j nij síí fariseo yo' a. Dan me se cuxra' ta'a̱j nij síí fariseo man nij so', ne̱ ino̱ guun rá nij so' ga̱ tuvi' nij so' ni'ya̱j nij so' man Jesucristó a. 17 Che'é dan cataj uún nij so' rihaan síí naxra' rihaan yo' a: ―Da̱j uun rá ma̱'án so̱' che'é síí qui'yaj naxra' rihaan so̱' ga̱ ―taj nij síí fariseo, xná'anj nij so' man síí naxra' rihaan yo' a. Ne̱ cataj so': ―Si̱j nata' se-na̱na̱ Diose̱ me so', rá yá 'u̱nj ado̱nj ―taj síí naxra' rihaan yo' che'é Jesucristó a. 18 Tza̱j ne̱ ne cuchuma̱n rá nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá se vaa ya̱ ya̱ tuchrii me so' ga̱a rque̱ ne̱ naxra' rihaan so' a. Che'é dan ca'néé nij so' nana̱ se vaa ca'na̱' rej so' do̱', nii so' do̱', ga̱ síí naxra' rihaan yo' rihaan nij so' a. 19 Veé dan cuchi' ro̱j so', ga̱a ne̱ xná'anj nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá man ro̱j so', cataj nij so': ―Ya̱ ya̱ ta'níí ro̱j so̱j me síí nihánj na'. Ya̱ ya̱ tuchrii me so' ga̱a ca'ngaa so' na'. Asa̱' ca'vee naxra' rihaan so' cuano̱, rá ro̱j so̱j ga̱ ―taj nij so', xná'anj nij so' man ro̱j ni̱ca̱ so' a. 20 Ga̱a ne̱ cataj ro̱j so': ―Ta'ni̱j ya̱ rój me síí nihánj, ne̱ tuchrii ya̱ me so' asi̱j ca'ngaa so', 21 tza̱j ne̱ ne ne'en uxrá rój asa̱' ca'vee naxra' rihaan so' cuano̱ a̱ ma'. Ne̱ ne ne'en uxrá rój me síí qui'yaj naxra' rihaan so' a̱ ma'. Xna̱'anj soj man so' á. 'O̱ se síí a̱j noco̱o me so', ca'mi̱i̱ so' che'é ma'a̱n so' na̱nj á ―taj ro̱j so' a. 22 Da̱nj ca'mii ro̱j ni̱ca̱ rej síí naxra' rihaan yo' do̱', nii so' do̱', che'é se cuchu'vi' ro̱j so' ni'ya̱j ro̱j so' man nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá a. Dan me se a̱j guun ya̱ ca'mii nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá se vaa sese cata̱j yo'o̱ so' se vaa si̱j ca'néé Diose̱ ti̱nanii man yuvii̱ rihaan sayuun me Jesucristó, ne̱ quiri̱i̱ nij so' xe' man síí a'mii da̱nj sca'núj nij yuvii̱ israelitá a. 23 Che'é dan cataj rej síí naxra' rihaan do̱', nii so' do̱', se vaa síí a̱j noco̱o me so', ne̱ xna̱'anj nij so' man ma'a̱n so' a. 24 Che'é dan nacúún uún nij so' man síí naxra' rihaan yo', ne̱ cataj nij so' rihaan so' a: ―Ve'é cata̱j yá so̱' rihaan Diose̱ da̱j quirán' so̱' á. 'O̱ se a̱j ne'en núj se vaa xa̱' snó'o ca'mii ga̱ so̱', tza̱j ne̱ si̱j tumé cacun' me so' ei ―taj nij so' rihaan síí naxra' rihaan yo' a. 25 Che'é dan cataj síí naxra' rihaan yo': ―Ne ne'en uxraj sese si̱j tumé cacun' me so' ma'. Ma̱a̱n se o̱rún' rasu̱u̱n ne'én 'u̱nj se vaa ga̱a rque̱, ne̱ síí tuchri̱i mej, tza̱j ne̱ cuano̱ nihánj me se ruvi' rihanj ado̱nj ―taj síí naxra' rihaan yo' a. 26 Che'é dan xná'anj nij so' man so', cataj nij so': ―Ne̱ xa̱' síí ca'mii ga̱ so̱', tza̱j ne̱ da̱j qui'yaj so', ga̱a ne̱ naxra' rihaan so̱' qui'yaj so' ga̱ ―taj nij so', xná'anj nij so' man so' a. 27 Ga̱a ne̱ cataj síí naxra' rihaan yo' rihaan nij so' a: ―A̱j cataj xna'anj 'u̱nj rihaan soj, tza̱j ne̱ ne cuno̱ soj a̱ ma'. Me che'é me rá soj cata̱j xna'anj uún 'u̱nj rihaan soj ga̱. Gu̱un ma'a̱n soj síí tucu'yón se-na̱na̱ so', rá soj na' ―taj síí naxra' rihaan yo' rihaan nij so' a. 28 Ga̱a ne̱ nij ca'mii nij so' ga̱ síí naxra' rihaan yo', ne̱ cataj nij so': ―Ma̱'án so̱' me síí tucu'yón se-na̱na̱ so', ne̱ xa̱' núj, tza̱j ne̱ si̱j tucu'yón se-na̱na̱ Moisés me núj ei. 29 Ne'en núj se vaa ca'mii ma'a̱n Diose̱ ga̱ síí cu'na̱j Moisés, tza̱j ne̱ ne ne'en núj me rej cavii síí ca'mii ga̱ so̱' a̱ ma' ―taj nij so' rihaan síí naxra' rihaan yo' a. 30 Ga̱a ne̱ cataj so' rihaan nij so' a: ―Niha̱' uxrá vaa se-na̱na̱ soj chiha̱'. Ne ne'en soj me rej cavii so', tza̱j ne̱ síí nacuchra' rihanj me so' na̱nj ado̱nj. 31 'O̱ se ne'en ní' se vaa ne uno Diose̱ rihaan nij síí tumé cacun' a̱ ma'. Tza̱j ne̱ sese aráj cochro̱j ní' rihaan Diose̱, ne̱ sese 'yaj ní' se vaa me rá Diose̱, ne̱ qui'ya̱j Diose̱ se vaa achíín ni'ya̱j ní' rihaan Diose̱ na̱nj á. 32 Dan me se síí tuchri̱i mej ga̱a ca'ngaj, ne̱ nu̱' ca'na' me se ne ca'na̱' nana̱ rihaan ní' se vaa nacuchra' yo'o̱ so' rihaan síí vaa da̱nj a̱ ma'. Tana̱nj o̱rún' so' me síí qui'yaj da̱nj ei. 33 Dan me se sese nuveé si̱j ca'néé Diose̱ rihaan ní' me so', ne̱ daj chiha̱a̱ míj se̱ guun nucua̱j so' qui'ya̱j so' da̱nj ma' ―taj síí naxra' rihaan yo' rihaan nij so' a. 34 Ga̱a ne̱ cataj nij so' rihaan so' a: ―Na̱nj síí tumé cacun' mé so̱' asi̱j ca'ngaa so̱' ei. Ne nó xcúún so̱' tu̱cu'yón so̱' a̱ 'ó nana̱ rihaan núj a̱ ma' ―taj nij so' rihaan so' a. Ga̱a ne̱ quirii nij so' man so' xe' a. 35 Dan me se cuchi' nana̱ rihaan Jesucristó se vaa quirii nij so' man síí naxra' rihaan yo' xe' a. Che'é dan nano' Jesucristó man so', ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan so' a: ―So̱' me síí amán rá ni'ya̱j man síí ca'néé Diose̱ ni̱caj yu'unj man yuvii̱ na' ―taj Jesucristó rihaan síí naxra' rihaan yo' a. 36 Ga̱a ne̱ cataj so': ―Ne̱ me síí me síí ca'néé Diose̱ ni̱caj yu'unj man yuvii̱, señor'. Cata̱j xna'anj so̱' noj, ga̱a ne̱ cuchuma̱n raj ni̱'yaj man so' ei ―taj síí naxra' rihaan yo' rihaan Jesucristó a. 37 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan so': ―A̱j quene'én so̱' man so', ne̱ 'u̱nj si̱j a'mii ga̱ so̱' cuano̱ me so' ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan so' a. 38 Ga̱a ne̱ cataj so': ―Cuano̱ nihánj me se chumán raj ni'ya̱j mán so̱', Señor ―taj so' a. Ga̱a ne̱ canicun' ru̱j so' rihaan Jesucristó a. 39 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó: ―Ca'ná' 'u̱nj rihaan chumii̱ nihánj che'é se no̱ xcúún 'u̱nj ca'ne̱' 'u̱nj cacun' che'é yuvii̱ ado̱nj. Dan me se xa̱' nij síí ne ne'en, tza̱j ne̱ quene'e̱n nij so', qui̱'yáj, ne̱ xa̱' nij síí guun rá se vaa a̱j quisíj xcaj nij so' cuentá, tza̱j ne̱ ase vaa síí aráán rihaan ro', da̱nj ga̱a̱ nij so' se vaa se̱ ca'vee xca̱j nij so' cuentá ma' ―taj Jesucristó a. 40 Dan me se cachéé ta'a̱j nij síí fariseo ga̱ Jesucristó, ne̱ cuno nij so' nana̱ ca'mii Jesucristó a. Che'é dan xná'anj nij so' man Jesucristó, cataj nij so': ―Ne̱ ase vaa síí aráán rihaan vaa núj, rá so̱' na' ―taj nij so', xná'anj nij so' man Jesucristó a. 41 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―Sese si̱j ne ne'en me soj, ne̱ taj va̱j cacun' tumé soj ma'. Tza̱j ne̱ cuano̱ nihánj me se cataj soj se vaa a̱j ne'en soj a. Che'é dan yo'o̱ tumé soj cacun' ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij síí fariseo yo' a.

10

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa ase vaa síí tumé matzinj ro', da̱nj vaa Jesucristó, tumé so' man ní' a

1 Ga̱a ne̱ cataj uún Jesucristó rihaan nij so' a: ―Ya̱ ya̱ cata̱j xna'anj 'u̱nj rihaan soj cuano̱ se vaa xa̱' síí ne atúj ta'yaa rej nu̱u̱ nij matzinj ne̱ avii raa̱ chingá rej nu̱u̱ nij xo', tza̱j ne̱ síí itu̱u̱ me so' ado̱nj. 2 Tza̱j ne̱ síí atúj ta'yaa ro', so' me síí da̱a̱n matzinj yo' ado̱nj. 3 Dan me se x'núj ta'yaa rihaan so', 'yaj síí tumé ta'yaa, ga̱a ne̱ uno nij matzinj se-na̱na̱ so', ga̱a ne̱ nacúún so' man nij matzinj a'mii so' se-chuvi̱i 'o̱ 'o̱ nij xo', ga̱a ne̱ 'anj nica̱j so' man nij xo' xe' ado̱nj. 4 Ga̱a quisíj quirii so' man nij xo' xe', ne̱ noco̱' nij matzinj xcó so', che'é se u'yón nij xo' se-na̱na̱ so' ei. 5 Tza̱j ne̱ yo'ó yuvii̱ me se se̱ canoco' nij xo' man yo'ó so', ma̱a̱n se cuna̱nj nij xo' rihaan yo'ó so', che'é se ino̱ ca'mi̱i̱ yo'ó so' xréé nij xo', ne̱ se̱ cu'yón uxrá nij xo' se-na̱na̱ yo'ó so' a̱ ma' ―taj Jesucristó a. 6 Dan me se ase vaa 'o̱ cuentó vaa nana̱ nihánj nana̱ ca'mii Jesucristó rihaan nij so', tza̱j ne̱ ne xca̱j nij so' cuentá me taj nana̱ nihánj a̱ ma'. 7 Che'é dan cataj uún Jesucristó: ―Ya̱ ya̱ cata̱j xna'anj 'u̱nj rihaan soj cuano̱ se vaa ase vaa ta'yaa rej atúj nij matzinj ro', da̱nj vaa 'u̱nj a. 8 Dan me se xa̱' taran' nij síí ca'na' ga̱a rque̱ doj, tza̱j ne̱ ase vaa síí itu̱u̱ vaa nij so' a. Tza̱j ne̱ ne cuno̱ nij matzinj rihaan nij so' a̱ ma'. 9 Dan me se ase vaa ta'yaa yo' vaa 'u̱nj, ne̱ síí atúj rej nicu̱n' 'u̱nj ro', so' me síí amán rá ni'ya̱j manj, ne̱ quinani̱i̱ so' rihaan sayuun, ne̱ ve'é catu̱u̱ so', ne̱ ve'é cu̱riha̱nj so', ne̱ nari̱' so' coj chri̱n' cha̱ so' na̱nj ado̱nj. 10 ”Xa̱' síí itu̱u̱, tza̱j ne̱ me ina̱nj rá so' qui'ya̱j itu̱u̱ so' matzinj do̱', ticavi̱' so' matzinj do̱', tinavi̱j so' matzinj do̱' ei. Che'é dan atúj so' rej nu̱u̱ nij matzinj a. Tza̱j ne̱ 'u̱nj me se ca'ná' 'u̱nj che'é se me rá 'u̱nj yo'o̱ ga̱a̱ i'na̱' nij xo', ne̱ ve'é uxrá ca̱yáán nij xo', qui̱'yáj chugua̱nj. 11 ”Ne̱ 'u̱nj ro', me síí da̱a̱n ya̱ ya̱ nij matzinj, ne̱ tumé sa̱' yá 'u̱nj man nij matzinj, ne̱ ca'ne̱j nimanj cavi̱j che'é nij xo' ado̱nj. 12 Xa̱' mozó, tza̱j ne̱ nuveé si̱j da̱a̱n matzinj me so' ma'. Si̱j 'yaj canaán sa'anj u̱u̱n me so', ne̱ che'é dan sese ne'en so' xcuu ca'yánj ca'nu̱', ne̱ chu'vi' so', ne̱ tanáj so' matzinj yo', ne̱ unánj so' a. Ga̱a ne̱ tanáj ma'a̱n so' man nij matzinj, ga̱a ne̱ qui̱ta'aa ca'yánj yo' man nij matzinj, ne̱ ti̱cha'nuu̱ ca'yánj yo' man nij xo' na̱nj ado̱nj. 13 Da̱nj 'yaj mozó yo', che'é se mozó u̱u̱n me so', ne̱ ne rihuun rá so' sese quira̱n' nij matzinj sayuun ma'. 14 ”Ne̱ xa̱' 'u̱nj, tza̱j ne̱ si̱j tumé sa̱' man nij matzinj mej, ne̱ ne'enj man nij matzinj noco̱' manj, ne̱ ne'en nij xo' manj ei. 15 Dan me se ne'en Réj Diose̱ manj, ne̱ ne'enj man Réj, ne̱ ase vaa 'u̱nj ga̱ Réj ro', da̱nj vaa daán 'u̱nj matzinj ga̱j chugua̱nj. Ne̱ a'néé nimanj cavi̱j che'é nij xo' ado̱nj. 16 Ne̱ vaa doj daán 'u̱nj matzinj uún, tza̱j ne̱ nuvi' nij xo' rej nu̱u̱ matzinj nihánj ma'. Ne̱ vaa che'é ca'na̱' yo'ó matzinj yo' uún, qui̱'yáj, ne̱ cuno̱ nij xo' se-na̱na̱j, ga̱a ne̱ cunu̱u chre̱' nij xo' ga̱ matzinj nihánj, ga̱a ne̱ cu̱tumé 'u̱nj man cunuda̱nj nij xo' ado̱nj. 17 ”Dan me se ca'néé nimanj cavi̱j, ne̱ cunu̱u i'na̱' uún 'u̱nj, ne̱ che'é dan 'e̱e̱ rá Réj Diose̱ manj ado̱nj. 18 Taj va̱j síí 'yaj fuerzá manj cavi̱j ma'. 'O̱ se ma̱'anj a'néé nimanj cavi̱j na̱nj á. Dan me se no̱ xcúnj ca'ne̱j nimanj cavi̱j, ne̱ no̱ xcúnj cunu̱u i'na̱' uún 'u̱nj ado̱nj. Nihánj me suun ca'ne' Réj Diose̱ rihanj na̱nj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij so' a. 19 Ga̱a ne̱ cuxra' ta'a̱j uún nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá man nij so', ga̱a cuno nij so' nana̱ yo' a. 20 Dan me se ta'a̱j nij so' cataj: ―Nu̱u̱ nana̱ chre̱e nimán so', ne̱ snúú so' na̱nj á. Taj che'é cuno̱ soj se-na̱na̱ so' ma' ―taj ta'a̱j nij so' rihaan tuvi' nij so', ni'ya̱j nij so' man Jesucristó a. 21 Ga̱a ne̱ yo'ó ta'a̱j nij so' cataj: ―Nuveé na̱na̱ chre̱e nuû nimán síí nihánj a̱ ma'. 'O̱ se se̱ guun nucua̱j síí nu̱u̱ nana̱ chre̱e nimán nacuchra̱' so' rihaan síí tuchri̱i a̱ ma' ―taj yo'ó ta'a̱j nij so' a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa guun rá nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá go̱' nij so' yahij man Jesucristó a

22 Güii dan me se canuû cha'anj che'é nuvií noco̱o chuman' Jerusalén, ne̱ yavii ayuu yu've' me yo' a. 23 Ga̱a ne̱ chéé Jesucristó rá chingá cu'na̱j Corredor Salomón rá nuvií noco̱o yo', 24 ne̱ che'é dan cunuu chre̱' nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá, ne̱ yo'o̱ tucuachriin nij so' nu̱' anica̱j man Jesucristó a. Ga̱a ne̱ cataj nij so': ―Nda̱a aman me quisi̱j güii gu̱un ya̱ ya̱ rá núj ni̱'yaj núj mán so̱' ga̱. 'O̱ se cata̱j xna'anj yá yá so̱' rihaan núj sese ya̱ si̱j ca'néé Diose̱ ti̱nanii man yuvii̱ rihaan sayuun me yá so̱' ei ―taj nij so' rihaan Jesucristó a. 25 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―A̱j cataj xna'anj 'u̱nj rihaan soj, tza̱j ne̱ na'vej rá soj cuchuma̱n rá soj a̱ ma'. Ne̱ xa̱' suun sa̱' noco̱o 'yáá 'u̱nj che'é Réj Diose̱, tza̱j ne̱ ma'a̱n nij suun sa̱' noco̱o yo' taj xna'anj da̱j si̱j mej ado̱nj. 26 Tza̱j ne̱ ne cuchuma̱n rá soj ni̱'yaj soj manj man asanj. 'O̱ se nuveé da̱a̱n 'u̱nj matzinj me soj a̱ ma'. 27 Xa̱' daán 'u̱nj matzinj, tza̱j ne̱ uno nij xo' se-na̱na̱j, ne̱ ne'enj man nij xo', ne̱ noco̱' nij xo' xcoj a. 28 Ga̱a ne̱ cunu̱u i'na̱' nij xo' ca̱yáán nij xo' ga̱ Diose̱ nu̱' cavii nu̱' ca'anj, qui̱'yáá 'u̱nj, ne̱ daj chiha̱a̱ míj se̱ cavi' nij xo' a̱ ma'. Ne̱ taj va̱j síí ca'ne̱e̱ man nij xo' ra'aj ma'. 29 'O̱ se Réj Diose̱ me síí rqué man nij xo' rihanj, ne̱ si̱j uun chij ya̱ me so' rihaan cunuda̱nj, ne̱ che'é dan taj va̱j síí gu̱un nucua̱j ca'ne̱e̱ man nij xo' ra'a Réj Diose̱ a̱ ma'. 30 'O̱ se ase vaa o̱rún' yuvii̱ vaa 'u̱nj ga̱ Réj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij so' a. 31 Ga̱a ne̱ quita'aa uún nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá yahij go̱' nij so' man Jesucristó a. 32 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―Quisíj qui'yaj uxraj suun sa̱' noco̱o quene'en nij soj, ne̱ guun nu̱cuáj qui'yáj da̱nj, qui'yaj Réj Diose̱, ne̱ che'é me suun sa̱' noco̱o me rá soj go̱' soj yahij manj ga̱ ―taj Jesucristó, xná'anj so' man nij so' a. 33 Ga̱a ne̱ cataj nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá: ―Se̱ go' núj yahij mán so̱' che'é suun sa̱' noco̱o qui'yáá so̱' a̱ ma'. 'O̱ se go̱' núj yahij mán so̱' che'é se ca'mii so̱' nana̱ nij che'é Diose̱ ado̱nj. Dan me se na̱nj yuvii̱ u̱u̱n mé so̱', ne̱ me che'é cataj so̱' se vaa Diose̱ mé so̱' ga̱ ―taj nij so' rihaan Jesucristó a. 34 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó: ―Ma̱a̱n se vaa nana̱ no̱ rihaan yanj no̱ tucuáán noco̱' soj, ne̱ nana̱ ca'mii ma'a̱n Diose̱ me nana̱ yo', ne̱ dan me se cataj Diose̱: “'U̱nj me síí cataj xna'anj se vaa diose̱ me soj á”, taj Diose̱ rihaan nij síí ca'mii se-na̱na̱ so' ga̱a naá a. 35 Dan me se sese ma'a̱n Diose̱ cataj se vaa nij síí ca'mii se-na̱na̱ so' me ma'a̱n uún diose̱, ga̱a ne̱ daj chiha̱a̱ míj se̱ ca'vee ta̱náj xco̱ ní' se-na̱na̱ Diose̱ nana̱ no̱ rihaan yanj ga̱a̱ ma'. 36 Ne̱ veé dan me ca'ne' Diose̱ suun gue̱e̱ rihanj, ne̱ ca'néé so' manj rihaan chumii̱ nihánj ne̱ ma̱a̱n che'é se cataj 'u̱nj se vaa ta'ni̱j Diose̱ mej, che'é dan cataj soj se vaa nana̱ nij ca'mij che'é Diose̱ á. Taj che'é ca'mii nij soj da̱nj, raj ma'. 37 'O̱ se sese ne 'yaj suun 'u̱nj se-su̱u̱n Réj Diose̱, ne̱ ca've̱e ca'ne̱' rá soj ga̱ suun amán rá ni'ya̱j manj chugua̱nj. 38 Tza̱j ne̱ sese ya̱ 'yaj suun 'u̱nj se-su̱u̱n Réj Diose̱, ne̱ ca've̱e se ne amán rá soj ni'ya̱j soj man ma̱'anj, tza̱j ne̱ vaa che'é cuchuma̱n rá soj ni̱'yaj soj man nij suun sa̱' noco̱o qui'yáj ei. Nda̱a síj, ga̱a ne̱ xca̱j soj cuentá, ga̱a ne̱ yo'o̱ quene'e̱n soj se vaa ne̱ Réj Diose̱ ga̱j, ne̱ nej ga̱ Réj Diose̱ uún ado̱nj ―taj Jesucristó a. 39 Che'é dan guun rá uún nij so' qui̱ta'aa nij so' man so' a. Tza̱j ne̱ quinanii so' rihaan nij so' a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj da̱j guun rá nij síí cuchumán rá ni'ya̱j man Jesucristó a

40 Ga̱a ne̱ cavii uún Jesucristó ca'anj so' rej rne̱j tu'va chráá cu'na̱j Jordán nda̱a rej cuta' ne síí cu'na̱j Juan man yuvii̱ ga̱a chéé so' a. Ga̱a ne̱ guun ra̱a̱n so' rej yo' a. 41 Ga̱a ne̱ cuchi' uxrá yuvii̱ rihaan so', ne̱ cataj nij yuvii̱ se vaa síí cu'na̱j Juan síí cuta' ne man yuvii̱ me se a̱ doj suun sa̱' noco̱o ne qui'ya̱j so', tza̱j ne̱ quisíj ya̱ nu̱' nana̱ cataj xna'anj síí cu'na̱j Juan che'é Jesucristó a. Da̱nj cataj nij yuvii̱, ni'ya̱j nij yuvii̱ nij suun sa̱' noco̱o qui'yaj Jesucristó a. 42 Ga̱a ne̱ cuchumán rá que'e̱e̱ nij so' ni'ya̱j nij so' man Jesucristó ga̱a va̱j so' rej yo' a.

11

Nana̱ nihánj taj xna'anj che'é se vaa guun ga̱a cavi' síí cu'na̱j Lázaro ga̱a ne̱ cunuu i'na̱' uún so', qui'yaj Jesucristó a

1 Dan me se vaa 'o̱ síí ran', ne̱ síí cu'na̱j Lázaro me so', ne̱ síí ne̱ chuman' Betania me so' a. Ne̱ chuman' Betania yo' me se chiháán chana̱ cu'na̱j Mariá ga̱ chu'vij Mariá chana̱ cu'na̱j Marta me chuman' Betania yo' a. 2 Ne̱ chana̱ cu'na̱j Mariá yo' me se no' me chana̱ caxríj casté gun' da̱j tacóó síí 'ni̱j ra'a man ní', ne̱ yuvé raa̱ ma'a̱n no' tanacoo̱ no' tacóó so' a. Dan me se ra'vij no' me síí cu'na̱j Lázaro síí ran' yo' a. 3 Dan me se ca'néé ro̱j ra'vij síí cu'na̱j Lázaro yo' nana̱ rihaan Jesucristó, cataj ro̱j no': “Xa̱' síí 'e̱e̱ rá so̱' man, tza̱j ne̱ ran' so', a̱ Señor”, vaa nana̱ ca'néé ro̱j no' rihaan Jesucristó a. 4 Dan me se cuchi' nana̱ yo' rihaan Jesucristó, ga̱a ne̱ cataj so': ―Nuveé che'e̱ rej yo'o̱ cavi̱' síí cu'na̱j Lázaro me quiran' so' a̱ ma'. 'O̱ se quiran' so' che'é rej ve'é doj xca̱j yuvii̱ cuentá che'é Diose̱ ado̱nj. Dan me se ve'é doj xca̱j yuvii̱ cuentá che'é ma̱'anj ta'ni̱j Diose̱, che'é se quiran' síí cu'na̱j Lázaro yo' na̱nj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij síí nata' nana̱ yo' rihaan so' a. 5 Ne̱ Jesucristó me se 'e̱e̱ ndo'o rá Jesucristó man chana̱ cu'na̱j Marta do̱', man chu'vij no' chana̱ cu'na̱j Mariá do̱', man síí cu'na̱j Lázaro do̱' a. 6 Dan me se ga̱a cuno Jesucristó nana̱ se vaa ran' síí cu'na̱j Lázaro, ne̱ ne cavi̱i̱ ra'ya̱nj so' ca'a̱nj so' a̱ ma'. 'O̱ se guun ra̱a̱n so' yavíj güii rej va̱j so' a. 7 Dan me se cachén yavíj güii yo', ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a: ―Cavi̱i̱ ní' ca'a̱nj uún ní' estadó Judea ei ―taj so' rihaan nij so' a. 8 Ga̱a ne̱ cataj nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' rihaan so' a: ―Cuano̱ nihánj me se guun ndo'o rá nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá go̱' nij so' yahij mán so̱' ne̱ cavi̱' so̱' á. Se̱ guun ca'a̱nj so̱' yo' ma' ―taj nij so' rihaan Jesucristó a. 9 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó: ―Ne'en soj se vaa chuvi̱j orá ranga̱' rihaan chumii̱ nihánj 'o̱ 'o̱ güii, ne̱ dan me se sese cache̱e̱ yo'o̱ so' rej ranga̱', ne̱ se̱ naxru' so' ma'. 'O̱ se curuvi̱' sa̱' rihaan so', qui'ya̱j güii chuguu̱n rihaan chumii̱ nihánj ado̱nj. 10 Tza̱j ne̱ sese cache̱e̱ yo'o̱ so' rej nii̱, ne̱ naxru̱' so', che'é se taj va̱j ya'an chuguu̱n ni̱caj so' ado̱nj ―taj Jesucristó a. 11 Dan me se quisíj ca'mii so' da̱nj, ga̱a ne̱ cataj uún so'― Ne̱ xa̱' tuvi' ní' síí cu'na̱j Lázaro, tza̱j ne̱ otoj so' ei. Tza̱j ne̱ ca'a̱nj yaj, che'é rej nari̱i̱ 'u̱nj nej rihaan so' a ―taj Jesucristó rihaan nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a. 12 Che'é dan cataj nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' rihaan so': ―'O̱ se sese otoj so', ne̱ cunu̱u sa̱' ma'a̱n so', Señor ―taj nij so' rihaan Jesucristó a. 13 Dan me se nana̱ dan ca'mii Jesucristó che'é se a̱j cavi' síí cu'na̱j Lázaro, tza̱j ne̱ nij síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó me se guun rá nij so' se vaa ya̱ ya̱ otoj u̱u̱n Lázaro, taj Jesucristó, rá nij so' a. 14 Che'é dan ca'mii nica̱ Jesucristó rihaan nij so', cataj so': ―A̱j cavi' síí cu'na̱j Lázaro, 15 ne̱ guun niha̱' rá 'u̱nj se vaa nuví' 'u̱nj ne ga̱ so' ga̱a cavi' so' a. 'O̱ se che'é se cavi' so' ro', che'é dan cuchuma̱n doj rá soj ni̱'yaj soj manj ado̱nj. Tza̱j ne̱ cavi̱i̱ ní' ca'a̱nj ní' rej na̱j so' ei ―taj Jesucristó rihaan nij so' a. 16 Che'é dan cataj síí cu'na̱j Tomás Dídimo rihaan yo'ó nij síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó: ―Cavi̱i̱ ní' ca'a̱nj ní' ga̱ so', ga̱a ne̱ cavi̱' ní' ga̱ so' á ―taj so' ni'ya̱j so' man Jesucristó a. 17 Veé dan me se cuchi' Jesucristó chuman' Betania, ga̱a ne̱ cataj xna'anj nii rihaan so' se vaa a̱j quisíj ca'a̱nj güii cachin' nii man síí cu'na̱j Lázaro rque yu'uj yuvej a. 18 Dan me se nichru̱n' naj chuman' Betania ga̱ chuman' Jerusalén, ne̱ o̱rún' va'nu̱j kilómetro naj chuman' Jerusalén yo' a. 19 Ne̱ a̱j cavii que'e̱e̱ nij yuvii̱ israelitá chuman' Jerusalén, ne̱ cuchi' nij so' rihaan chana̱ cu'na̱j Marta do̱', rihaan chana̱ cu'na̱j Mariá do̱', che'é rej se̱ nanó rá ro̱j no', che'é se a̱j cavi' ra'vij ro̱j no' a. 20 Dan me se ga̱a cuno chana̱ cu'na̱j Marta se vaa ca'na' Jesucristó, ne̱ curiha̱nj no' nari̱' tuvi' no' ga̱ Jesucristó, tza̱j ne̱ chana̱ cu'na̱j Mariá me se quináj no' rá ve' yo' a. 21 Ga̱a ne̱ cataj chana̱ cu'na̱j Marta rihaan Jesucristó a: ―Sese cané so̱' nihánj, ne̱ ne cavi̱' ra'vij asuun sa̱j, man Señor. 22 Tza̱j ne̱ cuano̱ nihánj me se ne'enj se vaa me ma'a̱n rasu̱u̱n cachi̱nj so̱' rihaan Diose̱, ne̱ qui'ya̱j so' na̱nj á ―taj chana̱ cu'na̱j Marta rihaan Jesucristó a. 23 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan no' a: ―Cunu̱u i'na̱' uún ra'vij so̱' ―taj so' rihaan no' a. 24 Ga̱a ne̱ cataj chana̱ cu'na̱j Marta rihaan so': ―A̱j ne'enj se vaa asa̱' quisíj güii ca'a̱nj ni'ya̱ chumii̱ nihánj, ne̱ cunu̱u i'na̱' uún so' ga̱ yo'ó nij yuvii̱ cunu̱u i'na̱' uún ei ―taj no' rihaan Jesucristó a. 25 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan no' a: ―Xa̱' 'u̱nj, tza̱j ne̱ si̱j 'yaj nuu i'na̱' uún yuvii̱ mej, ne̱ 'u̱nj me síí qui'ya̱j ga̱a̱ i'na̱' yuvii̱ ca̱yáán yuvii̱ ga̱ Diose̱ nu̱' cavii nu̱' ca'anj ado̱nj. Ne̱ xa̱' síí amán rá ni'ya̱j manj, tza̱j ne̱ ca've̱e se cavi̱' so', tza̱j ne̱ yo'o̱ ga̱a̱ i'na̱' nimán so' chugua̱nj. 26 Che'é se amán rá so' ni'ya̱j so' manj, ne̱ che'é dan vaa i'na̱' nimán so', ne̱ daj chiha̱a̱ míj se̱ cavi' nimán so' a̱ ma'. Amán rá so̱' nana̱ nihánj na' ―taj Jesucristó, xná'anj so' man chana̱ cu'na̱j Marta yo' a. 27 Ga̱a ne̱ cataj no': ―Chumán raj, Señor. Dan me se a̱j cuchumán raj se vaa si̱j ca'néé Diose̱ ti̱nanii man núj rihaan sayuun mé so̱', ne̱ ta'ni̱j Diose̱ mé so̱', ne̱ ca'ná' so̱' rihaan chumii̱ nihánj a ―taj no' rihaan Jesucristó a. 28 Dan me se quisíj ca'mii no' da̱nj, ga̱a ne̱ ca'anj no', ne̱ canacúún yuve̱ no' man chu'vij no' chana̱ cu'na̱j Mariá, cataj no': ―A̱j ca'na' maestró, ne̱ nacúún so' mán so̱' a ―taj no' rihaan chana̱ cu'na̱j Mariá a. 29 Ne̱ ga̱a cuno chana̱ cu'na̱j Mariá nana̱ yo', ga̱a ne̱ ra'ya̱nj cavii no', ne̱ ca'anj no' rej nicu̱n' Jesucristó a. 30 Dan me se ataa catu̱u̱ Jesucristó rque chuman' yo', ne̱ nicu̱n' so' rej nari' tuvi' chana̱ cu'na̱j Marta ga̱ so' a. 31 Dan me se nij yuvii̱ israelitá yuvii̱ cane rá ve' nanó cuentó ga̱ chana̱ cu'na̱j Mariá me se quene'en nij so' se vaa ra'ya̱nj canicun' no' ne̱ curiha̱nj no' xe', ne̱ canoco' nij so' xcó no', ne̱ curiha̱nj nij so' xe' a. 'O̱ se guun rá nij so' se vaa ca'a̱nj chana̱ cu'na̱j Mariá rihaan yu'uj yuvej che'é rej ta've̱e no', rá nij so' a. 32 Dan me se ga̱a cuchi' chana̱ cu'na̱j Mariá rej nicu̱n' Jesucristó, ga̱a ne̱ quene'en no' man so', ga̱a ne̱ canicun' ru̱j no' rihaan Jesucristó, ga̱a ne̱ cataj no': ―Sese cané so̱' nihánj, ne̱ ne cavi̱' ra'vij asuun sa̱j, man Señor ―taj no' rihaan Jesucristó a. 33 Dan me se quene'en Jesucristó se vaa ta'vee no', se vaa ta'vee nij yuvii̱ israelitá ca'na' ga̱ no' do̱', ga̱a ne̱ quinanó ndo'o rá so', 34 ga̱a ne̱ cataj so': ―Me rej cachin' soj man so' ga̱ ―taj so', xná'anj so' man nij so' a. Ga̱a ne̱ cataj nij so' rihaan so' a: ―Ca'a̱nj ní', ga̱a ne̱ que̱ne'én so̱' á ―taj nij so' rihaan so' a. 35 Ga̱a ne̱ ta'vee Jesucristó a. 36 Che'é dan cataj nij yuvii̱ israelitá rihaan tuvi' nij so' a: ―Ni̱'yaj soj ei. 'O̱ se ta'vee so', che'é se 'e̱e̱ uxrá rá so' ni'ya̱j so' man síí cavi' yo' a ―taj nij yuvii̱ ni'ya̱j nij yuvii̱ man Jesucristó a. 37 Ga̱a ne̱ ta'a̱j nij yuvii̱ cataj: ―'O̱ se si̱j ne'en nacuchra' rihaan síí tuchri̱i me síí nihánj á. Che'é dan uun nucua̱j so' naqui'yaj sa̱' so' man síí cu'na̱j Lázaro, ne̱ sese cane so' nihánj, ne̱ ne cavi̱' síí cu'na̱j Lázaro asuun sa̱j ma' ―taj ta'a̱j nij yuvii̱ yo' a. 38 Dan me se quinanó uún rá Jesucristó, ne̱ cuchi' so' rej cachin' nii man síí cu'na̱j Lázaro yo' a. Dan me se yu'uj yuvej me yo', ne̱ caráán yahij rihaan yu'uj yo' a. 39 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó: ―Naxu̱u̱n soj yahij rihaan yu'uj á ―taj Jesucristó a. Ga̱a ne̱ cataj ra'vij síí cavi' chana̱ cu'na̱j Marta rihaan so': ―Tza̱j ne̱ gun' ri'yu̱j man so' ya̱j, Señor. 'O̱ se quisíj ca'a̱nj ya̱ güii naj so' na̱nj ado̱nj ―taj no' rihaan so' a. 40 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan no' a: ―A̱j cataj xna'anj 'u̱nj rihaan so̱' se vaa sese cuchuma̱n rá so̱' ni̱'yaj so̱' manj, ga̱a ne̱ que̱ne'én so̱' se vaa nucua̱j uxrá Diose̱ á ―taj Jesucristó rihaan chana̱ cu'na̱j Marta yo' a. 41 Che'é dan naxuun nij so' yahij yo' a. Ga̱a ne̱ naxca̱j Jesucristó rihaan so', ne̱ cataj so': ―Guun ni'ya̱j ní' se vaa cunó so̱' se-na̱na̱j, Ata̱j Chij. 42 A̱j ne'enj se vaa niga̱nj unó so̱' se-na̱na̱j, tza̱j ne̱ a'mij nana̱ nihánj che'é rej cuno̱ nij yuvii̱ nicu̱n' nihánj ga̱j a. 'O̱ se me raj cuchuma̱n rá nij yuvii̱ se vaa so̱' me síí ca'néé manj rihaan chumii̱ nihánj na̱nj ado̱nj ―taj Jesucristó, cachíín ni'ya̱j so' rihaan Diose̱ a. 43 Quisíj cataj so' da̱nj, ga̱a ne̱ nucua̱j ndo'o caguáj so', cataj so': ―Lázaro. Cavi̱i̱ so̱' ca'na̱' so̱' nihánj ei ―taj so', caguáj so' rihaan síí cu'na̱j Lázaro yo' a. 44 Ga̱a ne̱ curiha̱nj síí cavi' yo' rque yu'uj, ne̱ nacutáj yatzíj nu̱' man so', ne̱ caráán yatzíj rihaan so' uún a. Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij yuvii̱ a: ―Nache̱ soj man so', ne̱ cache̱e̱ so' ca'a̱nj so' á ―taj Jesucristó rihaan nij yuvii̱ a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa guun ndo'o rá nij xrej ata̱ suun noco̱o doj do̱', nij síí fariseo do̱', cavi̱' Jesucristó a

45 Dan me se ca'na' nij yuvii̱ israelitá ga̱ chana̱ cu'na̱j Mariá yo', ne̱ quene'en nij so' da̱j qui'yaj Jesucristó a. Che'é dan cuchumán rá que'e̱e̱ nij yuvii̱ se vaa síí ca'néé Diose̱ me Jesucristó a. 46 Tza̱j ne̱ cavii yo'ó ta'a̱j nij so' ca'anj nij so' rihaan nij síí fariseo, ga̱a ne̱ cataj xna'anj nij so' rihaan nij síí fariseo nu̱' se vaa qui'yaj Jesucristó a. 47 Che'é dan cunuu chre̱' nij xrej ata̱ suun noco̱o doj do̱', nij síí fariseo do̱', qui'yaj nij so' juntá, ga̱a ne̱ cataj nij so': ―Da̱j qui'yaj ní', rá soj ga̱. 'O̱ se xa̱' snó'o nihánj, tza̱j ne̱ 'yaj suun uxrá so' suun sa̱' noco̱o ado̱nj. 48 Sese yo'o̱ ta̱náj ní' man so' qui'ya̱j so' da̱nj, ne̱ cuchuma̱n rá cunuda̱nj nij yuvii̱ ni̱'yaj nij yuvii̱ man so', ga̱a ne̱ ca'na̱' nij tanuu 'yaj suun rihaan gobiernó ma̱n Romá, ga̱a ne̱ tiri̱' nij tanuu man ní' do̱', man chiháán ní' do̱', man nu̱' tuvi' ní' do̱' á ―taj nij so' rihaan tuvi' nij so' a. 49 Ga̱a ne̱ ca'mii yo'ó tuvi' nij so', síí cu'na̱j Caifás, ne̱ so' me xrej ata̱ suun noco̱o doj yo' yo' a. Dan me se cataj so' rihaan nij so' a: ―Ne ne'en uxrá nij soj a̱ ma'. 50 'O̱ se ataa xca̱j soj cuentá se vaa xa̱' soj, tza̱j ne̱ cavi̱i̱ sa̱' doj soj sese cavi̱' o̱rún' snó'o che'é nij yuvii̱, ga̱a ne̱ veé da̱nj me se̱ quiri' nu̱' ní' si̱j israelitá ma' ―taj síí cu'na̱j Caifás rihaan yo'ó nij so' a. 51 Dan me se nuveé ina̱nj nana̱ cavii raa̱ ma'a̱n síí cu'na̱j Caifás me nana̱ nihánj ma'. 'O̱ se xrej ata̱ suun noco̱o doj me so' yo' yo', ne̱ che'é dan ma'a̱n Diose̱ me síí rqué nana̱ ca'mii so', ne̱ che'é dan me ya̱ vaa se-na̱na̱ so' ga̱a cataj so' se vaa cavi̱' Jesucristó che'é taran' nij yuvii̱ israelitá yo' a. 52 Ne̱ nuveé ina̱nj che'é nij yuvii̱ israelitá me cavi' Jesucristó ma'. 'O̱ se cavi' so' che'é rej naqui'ya̱j chre̱' so' man cunuda̱nj nij ta'níí Diose̱ nij síí ma̱n nu̱' rihaan chumii̱ nihánj, ga̱a ne̱ cunu̱u tuvi̱' cunuda̱nj nij so' ado̱nj. 53 Dan me se ma̱a̱n güii dan me se guun che'e̱ nij síí fariseo do̱', nij xrej ata̱ suun noco̱o doj do̱', nuchruj ra̱a̱ nij so' da̱j qui'ya̱j nij so', ga̱a ne̱ cavi̱' Jesucristó a. 54 Che'é dan me ne ca've̱e cache̱e̱ ranga̱' so' estadó Judea ma'. Ga̱a ne̱ cavii so' ca'anj so' tu'va rej taj va̱j yuvii̱ mán, ga̱a ne̱ catúj so' yo'o̱ chuman' cu'na̱j Efraín, ga̱a ne̱ caran' so' chuman' yo' ga̱ nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a. 55 Dan me se da̱j doj quisi̱j cha'anj pascuá cha'anj navij rá nij yuvii̱ israelitá, ne̱ che'é dan cavii nij yuvii̱ ne̱ chuman' le'e̱j, ne̱ ca'anj nij so' chuman' Jerusalén, che'é rej qui'ya̱j nij so' tucuáán noco̱' nij so' ne̱ cunu̱u gue̱e̱ nij so' rihaan Diose̱ a. 56 Ga̱a ne̱ nano' ndo'o nij yuvii̱ man Jesucristó a. Dan me se canicun' nij yuvii̱ rá nuvií noco̱o, ne̱ xná'anj nij yuvii̱ man tuvi' yuvii̱, cataj nij yuvii̱: ―Da̱j uun rá soj ga̱. Ca'na̱' so' rej ca̱nuû cha'anj, rá soj na' ―cataj nij yuvii̱, xná'anj nij yuvii̱ man tuvi' yuvii̱ yo' a. 57 Ne̱ xa̱' nij xrej ata̱ suun noco̱o doj do̱', nij síí fariseo do̱', tza̱j ne̱ cataj xna'anj nij so' se vaa sese quene'e̱n nij yuvii̱ me rej va̱j Jesucristó, ga̱a ne̱ cata̱j xna'anj nij yuvii̱ rihaan ma'a̱n nij so' a. 'O̱ se guun rá nij so' qui̱ta'aa nij so' man Jesucristó ado̱nj.

12

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa caxríj chana̱ cu'na̱j Mariá casté tacóó Jesucristó a

1 Dan me se achiin yatan' güii ca̱nuû cha'anj pascuá, ne̱ ca'anj Jesucristó chuman' Betania a. Chuman' Betania ro', ne síí cu'na̱j Lázaro síí cunuu i'na̱' uún qui'yaj Jesucristó a. 2 Dan me se qui'yaj chuvi̱i nii cha̱ ni'yánj Jesucristó, ne̱ chana̱ cu'na̱j Marta me chana̱ rqué chá ni'yánj nij síí 'na', ne̱ ne̱ síí cu'na̱j Lázaro rihaan mesá ga̱ Jesucristó ga̱a chá so' chraa a. 3 Dan me se nica̱j chana̱ cu'na̱j Mariá yo'o̱ aga' xi̱j casté gun' da̱j tu've̱e̱ ndo'o, ne̱ caxríj no' tacóó Jesucristó, ga̱a ne̱ yuvé raa̱ ma'a̱n no' tanacoo̱ no' tacóó Jesucristó a. Ga̱a ne̱ nasíj toto' nu̱' rá ve' yo', qui'yaj casté caxríj chana̱ cu'na̱j Mariá tacóó Jesucristó a. 4 Dan me se ne̱ síí cu'na̱j Judas Iscariote, ne̱ yo'o̱ síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó me so', ne̱ síí tacuachén man Jesucristó rihaan nij síí ta̱j ri'yunj man Jesucristó me so' a. Dan me se cataj so': 5 ―Me che'é ne cutu've̱e̱ nii casté nihánj ne̱ quiri̱' uxrá nii sa'anj ga̱. 'O̱ se ase vaa sa'anj 'yaj canaán yuvii̱ rque 'o̱ yo' nó casté nihánj, ne̱ vaa che'é rque̱ ní' sa'anj yo' rihaan nij síí nique̱ na̱nj á ―taj síí cu'na̱j Judas yo' a. 6 Dan me se da̱nj tu'va ma'a̱n síí cu'na̱j Judas yo', tza̱j ne̱ a̱ doj ne nanó rá Judas yo' che'é nij síí nique̱ a̱ ma'. Ma̱a̱n se si̱j tumé se-chru̱nj nij tuvi̱' Jesucristó chrúún sa'anj me so', tza̱j ne̱ síí itu̱u̱ me so', ne̱ qui'yaj itu̱u̱ ndo'o so' sa'anj ma̱n rque chrúún yo', ne̱ che'é dan ca'mii so' da̱nj na̱nj ei. 7 Dan me se cataj Jesucristó rihaan so' a: ―Ca'ne̱' rá so̱' qui'ya̱j ma'a̱n no' ei. Che'é yan quisi̱j güii cachi̱n' nii manj ro', che'é dan caxríj no' casté tu've̱e̱ ndo'o manj na̱nj á. 8 Xa̱' nij síí nique̱, tza̱j ne̱ nu̱' güii mán nij síí nique̱ ga̱ soj, ne̱ xa̱' ma̱'anj, tza̱j ne̱ se̱ canicún' 'u̱nj rihaan soj nu̱' cavii nu̱' ca'anj ni̱'yaj soj ma' ―taj Jesucristó rihaan síí cu'na̱j Judas yo' a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa guun rá nij xrej ata̱ suun noco̱o doj se vaa cavi̱' uún síí cu'na̱j Lázaro yo' a

9 Dan me se xcaj ndo'o nij yuvii̱ israelitá cuentá se vaa ne̱ Jesucristó chuman' Betania, ne̱ che'é dan ca'anj uxrá nij so' chuman' yo' a. Dan me se nuveé ina̱nj che'é ma'a̱n Jesucristó me ca'anj nij so' ma'. 'O̱ se me rá nij so' quene'e̱n nij so' man síí cu'na̱j Lázaro síí cunuu i'na̱' uún qui'yaj Jesucristó a. 10 Ga̱a ne̱ guun 'o̱ rá nij xrej ata̱ suun noco̱o doj se vaa cavi̱' síí cu'na̱j Lázaro uún, qui'ya̱j nij so' a. 11 'O̱ se che'é síí cu'na̱j Lázaro me se cavii ndo'o nij yuvii̱ israelitá canoco' nij so' man Jesucristó, ne̱ cuchumán rá nij yuvii̱ israelitá ni'ya̱j nij so' man Jesucristó a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj da̱j qui'yaj nij yuvii̱ ga̱a canica̱j uún Jesucristó ca'anj so' chuman' Jerusalén a

12 Ga̱a ne̱ güii a'yuj me se cuchi' nana̱ rihaan taran' nij yuvii̱ israelitá navi̱j rá cha'anj pascuá se vaa catu̱u̱ Jesucristó chuman' Jerusalén a. 13 Che'é dan me cuta nij yuvii̱ ra'a chruun yu̱un, ne̱ curiha̱nj nij yuvii̱ tu'va chuman' nari̱' tuvi' nij so' ga̱ Jesucristó a. Ga̱a ne̱ caguáj nij yuvii̱, cataj nij yuvii̱: ―Cara̱a̱ gue̱e̱ ní' rihaan Diose̱ ei. Cuna̱j ndo'o vaa ca'na' síí ca'néé síí 'ni̱j ra'a man ní' ado̱nj. Síí uun chij rihaan ní' si̱j israelitá me so' chugua̱nj ―taj nij yuvii̱, caguáj nij yuvii̱ a. 14 Ga̱a ne̱ nari' Jesucristó yo'o̱ burró, ga̱a ne̱ cavii so' xráá burró a. Dan me se cuya̱a̱n qui'yaj so' ga̱ nana̱ nihánj nana̱ no̱ rihaan danj Diose̱ a: 15 “Soj si̱j ma̱n chuman' Jerusalén me se se̱ cuchu'vi' soj ma'. 'O̱ se xca̱j soj cuentá se vaa 'na' síí gu̱un chij rihaan soj na̱nj ado̱nj. Dan me se síí nica̱' nimán me so', ne̱ táá so' xráá burró le'e̱j ta'níí xcuu burró cha̱na̱ ado̱nj”, taj nana̱ no̱ rihaan danj Diose̱ yo' a. 16 Dan me se nij síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó me se ga̱a güii catúj Jesucristó chuman' Jerusalén, ne̱ ne xca̱j nij so' cuentá, ne̱ ne caxri̱i̱ rá nij so' se vaa qui'yaj so' nda̱a vaa cataj nana̱ no̱ rihaan yanj yo' ma'. Tza̱j ne̱ nda̱a quisíj cavii sa̱' Jesucristó qui'yaj Diose̱, ga̱a ne̱ ninuj rá nij so' nana̱ no̱ rihaan danj Diose̱, ne̱ ninuj rá nij so' se vaa guun che'é Jesucristó a. 17 Dan me se nij yuvii̱ cumán ga̱ Jesucristó me se cataj xna'anj nij so' nu̱' se vaa guun ga̱a canacúún Jesucristó man síí cu'na̱j Lázaro se vaa cu̱riha̱nj so' yu'uj yuvej ne̱ cunuu i'na̱' uún ya̱ síí cu'na̱j Lázaro qui'yaj Jesucristó a. 18 Ga̱a ne̱ che'é se cuno nij yuvii̱ ma̱n chuman' Jerusalén se vaa qui'yaj so' suun sa̱' noco̱o yo', ga̱a ne̱ che'é dan ca'na' nari̱' nij so' man Jesucristó a. 19 Che'é dan cataj nij síí fariseo rihaan tuvi' nij so' a: ―Ni̱'yaj soj ei. 'O̱ se ne qui'ya̱j canaán uxrá ní', qui'yaj soj a̱ ma'. 'O̱ se veé da̱nj ya̱ canoco' cunuda̱nj nij yuvii̱ ma̱n rihaan chumii̱ se-na̱na̱ so' na̱nj ado̱nj ―taj nij so' rihaan tuvi' nij so' ni'ya̱j nij so' man Jesucristó a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa ca'na' do̱j síí a'mii xna'ánj griego ca'mi̱i̱ nij so' ga̱ Jesucristó a

20 Dan me se mán ta'a̱j nij síí a'mii xna'ánj griego, ne̱ si̱j cuchi' chuman' Jerusalén ga̱a anuû cha'anj pascuá me nij so', ne̱ cuchi' nij so' na'vi̱j nij so' rihaan Diose̱ a. 21 Dan me se cuchi' nij so' rihaan síí cu'na̱j Felipé síí cavii chuman' Betsaida chuman' na̱j estadó Galilea, ga̱a ne̱ xná'anj nij so' man so', ne̱ cataj nij so': ―Me rá núj ca'mi̱i̱ núj do̱j ga̱ Jesucristó, señor ―taj nij so' rihaan síí cu'na̱j Felipé yo' a. 22 Ga̱a ne̱ ca'anj síí cu'na̱j Felipé cata̱j xna'anj so' rihaan síí cu'na̱j Andrés se vaa cataj nij síí a'mii xna'ánj griego yo' rihaan so' a. Ga̱a ne̱ ca'anj cata̱j xna'anj ro̱j so' rihaan Jesucristó, ne̱ cataj ro̱j so' rihaan Jesucristó se vaa ca'na' nij síí a'mii xna'ánj griego ne̱ me rá nij so' ca'mi̱i̱ nij so' ga̱ Jesucristó a. 23 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan ro̱j so' a: ―'U̱nj si̱j ca'néé Diose̱ ni̱caj yu'unj man yuvii̱, tza̱j ne̱ cuano̱ nihánj me se quisíj güii cavi̱i̱ sa̱' 'u̱nj, ne̱ gu̱un chij 'u̱nj, qui'ya̱j Diose̱ ei. 24 Ya̱ ya̱ cata̱j xna'anj 'u̱nj rihaan soj cuano̱ se vaa ase vaa 'núú vaa ní', ne̱ sese se̱ quinij 'núú ya̱a̱n rihaan yo'óó ne̱ cavi̱' ma'a̱n 'núú ya̱a̱n yo', ne̱ quinavi̱j u̱u̱n 'núú ya̱a̱n, tza̱j ne̱ sese cavi̱' 'núú ya̱a̱n yo', ne̱ quisi̱j que'e̱e̱ doj 'núú qui'ya̱j yo' na̱nj ado̱nj. 25 Dan me se xa̱' síí me rá ga̱a̱ i'na̱' rihaan chumii̱ nihánj, tza̱j ne̱ yo'o̱ cavi̱' so', ne̱ xa̱' síí a'vej rá cavi̱' rihaan chumii̱ nihánj che'é se me so' síí noco̱' manj, tza̱j ne̱ yo'o̱ ga̱a̱ i'na̱' nimán so' nu̱' cavii nu̱' ca'anj ado̱nj. 26 Che'é dan me sese vaa 'o̱ so' nu̱u̱ rihanj 'yaj suun rihanj, ne̱ canoco̱' so' manj cuaj ei. Ne̱ me rej ma'a̱n canicu̱n' ma̱'anj ro', ma̱a̱n dan canicu̱n' síí nu̱u̱ rihanj uún na̱nj ei. Ga̱a ne̱ cavi̱i̱ sa̱' uxrá síí 'yaj suun rihanj, qui'ya̱j Réj ado̱nj. 27 “Cuano̱ nihánj me se nanó ndo'o raj chugua̱nj. Ne̱ da̱j qui̱'yáj a̱ ranj a. Cachi̱nj ni̱'yáj rihaan Réj se vaa ti̱nanii so' manj rihaan sayuun qui̱ranj cuano̱, rá soj na'. Taj che'é qui̱'yáj da̱nj ma'. Che'e̱ yan qui̱rán' 'u̱nj sayuun ca'naj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan ro̱j so' a. 28 Ga̱a ne̱ cachíín ni'ya̱j Jesucristó rihaan Diose̱, cataj so': ―Cavi̱i̱ sa̱' doj ma̱'án so̱' rihaan chumii̱ nihánj, qui̱'yáá so̱', Ata̱j ―taj Jesucristó, cachíín ni'ya̱j so' a. Ga̱a ne̱ cavii 'o̱ nana̱ rej xta̱' ca'mii Diose̱ cuno nij so', ne̱ nana̱ cavii rej xta̱' me: ―A̱j cavii sa̱' 'u̱nj, qui'yáj, tza̱j ne̱ cavi̱i̱ sa̱' 'u̱nj doj, qui̱'yáj ado̱nj ―taj nana̱ yo' nana̱ cavii rej xta̱' ca'mii Diose̱ cuno nij so' a. 29 Dan me se nicu̱n' uxrá yuvii̱ ga̱ Jesucristó, ne̱ cuno nij so' nana̱ yo', ne̱ cataj nij so' se vaa caguáj tu'vii rej xta̱' a. Ne̱ yo'ó ta'a̱j nij so' cataj se vaa ca'mii yo'o̱ se-mo̱zó Diose̱ nana̱ yo' rihaan Jesucristó a. 30 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij yuvii̱: ―Nuveé che'e̱ o̱rún' 'u̱nj me ca'mii Diose̱ nana̱ yo' ma'. 'O̱ se ca'mii Diose̱ nana̱ yo', che'é rej xca̱j soj cuentá ei. 31 Che'é se vaa qui̱ranj cuano̱ ca'ne̱' Diose̱ cacun' che'é nij yuvii̱ ma̱n rihaan chumii̱ nihánj, ne̱ quiri̱i̱ yaníj Diose̱ man síí chre̱e síí uun chij rihaan chumii̱ nihánj chugua̱nj. 32 Ga̱a ne̱ asa̱' quisíj naxca̱j nii manj rihaan chumii̱ nihánj cachro̱n nii manj rihaan rcutze̱, ga̱a ne̱ gu̱un rá cunuda̱nj nij yuvii̱ canoco̱' nij yuvii̱ manj, qui̱'yáj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij yuvii̱ a. 33 Ne̱ ma'a̱n nana̱ nihánj nana̱ ca'mii Jesucristó ro', taj xna'anj da̱j qui'ya̱j nii man so' ne̱ cavi̱' so' a. 34 Ga̱a ne̱ cataj nij yuvii̱ rihaan Jesucristó a: ―A̱j ne'en núj nana̱ no̱ rihaan danj Diose̱ se vaa síí ca'ne̱j Diose̱ ti̱nanii man yuvii̱ rihaan sayuun me se si̱j ca̱yáán nu̱' cavii nu̱' ca'anj me so' a. Ne̱ me che'é cataj so̱' nihánj se vaa na̱xcaj nii man síí ca'néé Diose̱ ni̱caj yu'unj man yuvii̱ rihaan chumii̱ nihánj ga̱. Me che'é cavi̱' so' ga̱. Da̱j si̱j me síí ca'ne̱j Diose̱ ni̱caj yu'unj man yuvii̱, rá so̱' ga̱ ―taj nij yuvii̱, xná'anj nij yuvii̱ man Jesucristó a. 35 Che'é dan cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―Cuano̱ nihánj me se va̱j soj rej chuguu̱n sa̱' ya'an, tza̱j ne̱ da̱j doj quisi̱j orá quina'a̱j ya'an yo', ne̱ se̱ guun nucua̱j soj xca̱j soj cuentá ma'. Che'é dan vaa che'é xca̱j soj cuentá nda̱a vaa 'yaj nij síí va̱j rej chuguu̱n ya'an ei. Sese taj, ne̱ gu̱un soj síí chéé rej rmi̱', ne̱ xa̱' síí chéé rej rmi̱', tza̱j ne̱ ne ne'en so' me rej va̱j so' ma'. 36 Dan me se va̱j soj rej chuguu̱n ya'an, ne̱ che'é dan cuchuma̱n rá soj ni̱'yaj soj ya'an sa̱' ei. Quisi̱j qui'ya̱j soj da̱nj, ga̱a ne̱ gu̱un soj ta'níí ya'an chuguu̱n, ne̱ si̱j xcaj cuentá gu̱un soj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij yuvii̱ a. Quisíj ca'mii Jesucristó nana̱ nihánj, ga̱a ne̱ ca'anj Jesucristó, ne̱ caxríj yuve̱ so' man so', che'é se na'vej rá so' quene'e̱n nij yuvii̱ man so' a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa ne cuchuma̱n rá nij síí israelitá ni̱'yaj nij so' man Jesucristó ma'

37 Nda̱' se uxrá qui'yaj Jesucristó suun sa̱' noco̱o ni'ya̱j nij yuvii̱, qui'yaj Diose̱, tza̱j ne̱ ne cuchuma̱n rá nij yuvii̱ se vaa si̱j ca'néé Diose̱ me so' a̱ ma'. 38 Ne̱ veé da̱nj quisíj ya̱ nu̱' se-na̱na̱ síí cu'na̱j Isaías síí nata' se-na̱na̱ Diose̱ ga̱a naá a. Dan me se cataj síí cu'na̱j Isaías: ―Ata̱j síí chij. Do̱j yuvii̱ cuchumán rá cuno nana̱ ca'mii núj, ne̱ do̱j yuvii̱ xcaj cuentá se vaa nucua̱j ndo'o so̱' si̱j 'ni̱j ra'a man núj ei ―taj síí cu'na̱j Isaías yo' a. 39 Ne̱ vaa doj nana̱ nihánj nana̱ ca'mii Diose̱ ne̱ cachrón síí cu'na̱j Isaías rihaan yanj, ne̱ dan me se cataj xna'anj Diose̱ me che'é ne gu̱un nucua̱j nij yuvii̱ israelitá cuchuma̱n rá nij so' ni̱'yaj nij so' man Jesucristó a: 40 ―Síí ca'néé 'u̱nj me se nata' uxrá so' se-na̱na̱j rihaan yuvii̱ nihánj nda̱a se caráán rihaan nij yuvii̱, ne̱ se̱ ca'vee quene'e̱n nij so' doj ma'. Ne̱ ne ca've̱e catu̱u̱ doj se-na̱na̱j nimán nij so' ma'. 'O̱ se na'vej uxrá rá nij so' xca̱j nij so' cuentá ne̱ ca̱nica̱j nimán nij so' ne̱ nahu̱un sa̱' nij so' qui̱'yáá 'u̱nj ma' ―taj Diose̱ ne̱ cachrón síí cu'na̱j Isaías rihaan yanj ga̱a naá a. 41 Da̱nj ca'mii Isaías che'é se a̱j quene'en so' se vaa sa̱' uxrá qui'ya̱j Jesucristó, ne̱ che'é dan ca'mii so' da̱nj che'é Jesucristó a. 42 Tza̱j ne̱ cuchumán rá que'e̱e̱ nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá ni'ya̱j nij so' man Jesucristó a. Tza̱j ne̱ ne cata̱j xna'anj nij so' se vaa cuchumán rá nij so' ma'. 'O̱ se cuchu'vi' nij so' ni'ya̱j nij so' man nij síí fariseo, se vaa cuta̱' nij síí fariseo cacun' xráá nij so', ga̱a ne̱ quiri̱i̱ yaníj nij síí fariseo man nij so' rque nij yuvii̱ israelitá yo' a. 43 Dan me se niha̱' rá nij so' doj cuno̱ nij so' ca'mi̱i̱ sa̱' yuvii̱ che'é nij so', ne̱ ne cara̱ya'a̱nj nij so' se vaa ve'é ca'mi̱i̱ Diose̱ che'é nij so' a̱ ma'.

Nana̱ nihánj taj xna'anj che'é cacun' tumé síí na'vej rá cuno̱ se-na̱na̱ Jesucristó a

44 Ne̱ sca̱' ndo'o ca'mii Jesucristó, cataj so': ―Xa̱' síí amán rá ni'ya̱j manj, tza̱j ne̱ nuveé ina̱nj ma̱'anj me síí amán rá so' ni'ya̱j so' man ma'. 'O̱ se amán rá so' ni'ya̱j so' man síí ca'néé manj rihaan chumii̱ nihánj ado̱nj. 45 Ne̱ xa̱' síí acaj cuentá che'ej, tza̱j ne̱ so' me síí acaj cuentá che'é síí ca'néé manj rihaan chumii̱ nihánj ado̱nj. 46 Xa̱' ma̱'anj, tza̱j ne̱ chuguu̱n ya'an rihaan chumii̱ nihánj qui'yáj ga̱a ca'naj rihaan chumii̱ nihánj, che'é rej se̱ quináj nij síí amán rá ni'ya̱j manj rej rmi̱' man chugua̱nj. 47 “Ne̱ ca've̱e se se̱ ca'vej rá yo'o̱ so' cuno̱ so' se-na̱na̱j nana̱ catúj xréé so', tza̱j ne̱ nuveé 'u̱nj me síí cuta̱' cacun' xráá so' a̱ ma'. 'O̱ se nuveé che'e̱ se cuta̱' 'u̱nj cacun' xráá yuvii̱ me ca'ná' 'u̱nj rihaan chumii̱ nihánj ma'. Tana̱nj ca'ná' 'u̱nj rihaan chumii̱ nihánj che'é rej ti̱nanii 'u̱nj man nij yuvii̱ ma̱n rihaan chumii̱ nihánj rihaan chrej chi'i̱i̱ uun chij nimán nij so' ado̱nj. 48 Dan me se síí tanáj xco̱ manj ne̱ na'vej rá cuno̱ se-na̱na̱j me se quita̱j cacun' xráá so' ei. 'O̱ se che'é se ne cuno̱ so' nana̱ ca'mij rihaan so' ro', che'é dan quita̱j cacun' xráá so' asa̱' quisíj güii ca'ne̱' Diose̱ cacun' che'é yuvii̱ chugua̱nj. 49 Ne̱ 'u̱nj nihánj me se nuveé ina̱nj nana̱ cavii raj me nana̱ ca'mij ma'. 'O̱ se Réj síí ca'néé manj me síí cataj xna'anj rihanj da̱j ca'mi̱j ei. 50 Ne̱ a̱j ne'enj se vaa sese cuno̱ ní' se vaa cataj xna'anj so' rihaan ní', ne̱ ca̱yáán ní' ga̱ so' nu̱' cavii nu̱' ca'anj a. Che'é dan nana̱ a'mij me se ma'a̱n nana̱ ca'mii Réj rihanj me nij nana̱ a'mij ado̱nj. ―Da̱nj cataj Jesucristó a.

13

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa na'nu' Jesucristó tacóó nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a

1 Dan me se ga̱a ataa quisi̱j cha'anj pascuá, ne̱ quene'en Jesucristó se vaa nichru̱n' quisi̱j orá ta̱náj so' chumii̱ nihánj ne̱ quina̱n' so' rihaan Rej so' Diose̱ a. Dan me se 'e̱e̱ rá so' man nij síí cachéé ga̱ so' rihaan chumii̱ nihánj, ne̱ yo'o̱ 'e̱e̱ rá so' man nij so' nda̱a se cavi' so' a. 2 Dan me se quisíj orá chá xti'no̱ nij so', ne̱ a̱j guun rá síí chre̱e se vaa síí cu'na̱j Judas Iscariote ta'níí Simón me síí ta̱cuachén man Jesucristó rihaan nij síí ta̱j ri'yunj man Jesucristó a. 3 Ne̱ a̱j quene'en Jesucristó se vaa quisíj guun chij ma'a̱n so' rihaan cunuda̱nj rasu̱u̱n, qui'yaj Diose̱, ne̱ a̱j quene'en so' se vaa si̱j cavii rej ya̱nj Diose̱ me so' ne̱ quina̱n' uún so' rihaan Diose̱ a. 4 Dan me se ga̱a quisíj chá xti'no̱ nij so', ne̱ quirii Jesucristó cotoó nu̱u̱ so', ne̱ cata'aa so' 'o̱ yatzíj toalla, ne̱ tumíj so' catuu̱n so' a. 5 Veé dan, ga̱a ne̱ caraa so' na rque rco'o̱o, ga̱a ne̱ guun che'e̱ so' na'nu' so' tacóó nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so', ne̱ nachen so' yatzíj toalla numi̱i catuu̱n so', ne̱ tinacoo̱ so' tacóó nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a. 6 Dan me se cuchi' so' rihaan síí cu'na̱j Simón Pedró, ne̱ cataj Pedró rihaan so' a: ―Señor. Ma̱'án so̱' na'nu̱' tacój a̱j na' ―taj Pedró, xná'anj so' man Jesucristó a. 7 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan so' a: ―Ne ne'én so̱' me che'é 'yáj da̱nj cuano̱ ma'. Tza̱j ne̱ vaa güii, ne̱ xca̱j so̱' cuentá ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan Pedró a. 8 ―Daj chiha̱a̱ míj se̱ guun na'nu̱' so̱' tacój a̱ ma' ―taj Pedró rihaan Jesucristó a. Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan so' a: ―Tza̱j ne̱ sese se̱ na'nú' 'u̱nj tacóó so̱', ne̱ se̱ ca'vee guún so̱' tuví' 'u̱nj ma' ―taj Jesucristó rihaan Pedró a. 9 Ga̱a ne̱ cataj Simón Pedró rihaan Jesucristó a: ―Se̱ na'nú' so̱' ina̱nj tacój, man Señor. Nda̱a nu̱' ra'aj do̱', nu̱' raj do̱', na'nu̱' so̱' ei ―taj Pedró rihaan Jesucristó a. 10 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan so' a: ―Xa̱' síí a̱j cane, tza̱j ne̱ taj che'é na'nu̱' nii man nu̱' nee̱ man so' ma'. 'O̱ se a̱j vaa cu̱j man so' na̱nj á. Ma̱a̱n se ina̱nj tacóó so' na'nu̱' nii na̱nj ado̱nj. Ne̱ nda̱' se a̱j vaa cu̱j man ta'a̱j soj, tza̱j ne̱ nuveé taran' soj me síí vaa cu̱j man ma' ―taj Jesucristó a. 11 'O̱ se a̱j quene'en Jesucristó se vaa ta̱cuachén yo'o̱ tuvi' nij so' man so' rihaan nij síí ta̱j ri'yunj man so', ne̱ che'é dan cataj so' se vaa nuveé cunuda̱nj nij so' me síí vaa cu̱j man a. 12 Dan me se ga̱a quisíj na'nu' Jesucristó tacóó nij so', ne̱ nanuû so' se-co̱toó so', ne̱ ca'anj cane̱ uún so' rej ne̱ nij so', ga̱a ne̱ xná'anj so' man nij so', cataj so': ―Ne'en soj me che'é qui'yáj da̱nj man soj na'. 13 Xa̱' soj, tza̱j ne̱ ve'é a'mii soj rihanj, taj soj se vaa si̱j tucu'yón man soj mej, ne̱ si̱j uun chij rihaan soj mej, ne̱ cuna̱j uxrá a'mii soj ei. 'O̱ se veé yá 'u̱nj na̱nj á. 14 Dan me se 'u̱nj me síí tucu'yón man soj ne̱ 'u̱nj me síí uun chij rihaan soj, tza̱j ne̱ guún 'u̱nj mozó rihaan soj ne̱ na'nú' 'u̱nj tacóó soj ei. Che'é dan xca̱j soj cuentá se vaa no̱ xcúún soj cunu̱u nica̱' nimán soj ne̱ gu̱un soj mozó rihaan tuvi' soj ne̱ na'nu̱' soj tacóó tuvi' soj na̱nj ado̱nj. 15 Da̱nj ina̱nj qui'yáj, che'é rej me raj quene'e̱n soj manj, ne̱ xca̱j soj cuentá da̱j qui'ya̱j ma'a̱n soj uún ado̱nj. 16 Cuano̱ nihánj me cata̱j xna'anj yá 'u̱nj rihaan soj se vaa nuveé si̱j uun chij doj me mozó rihaan se-ru've̱e̱ mozó ma'. Ne̱ nuveé si̱j uun chij doj me síí ca'anj suun rihaan síí ca'néé man so' ma'. Ne̱ ase vaa mozó do̱', ase vaa síí ca'anj suun do̱', vaa soj rihanj a. Che'é dan da̱j se qui'yáá 'u̱nj ro', da̱nj ga̱a̱ qui'ya̱j soj, qui'ya̱j suun soj che'é tuvi' soj ei. 17 Ne̱ a̱j cuno soj nana̱ nihánj, ne̱ sese qui'ya̱j soj nu̱' nana̱ nihánj, ne̱ vaa che'é gu̱un niha̱' rá soj, ne̱ ya̱ cavi̱i̱ sa̱' soj ado̱nj. 18 Tza̱j ne̱ ne ca'mi̱j nana̱ nihánj che'é taran' nij soj ma'. Dan me se a̱j ne'enj man soj si̱j narii 'u̱nj canoco̱' manj, tza̱j ne̱ vaa che'é quisi̱j gue̱e̱ nana̱ nihánj nana̱ no̱ rihaan danj Diose̱ ado̱nj: “Síí chá rachrúún ga̱j ro', me síí guun rá ti̱guíj che'é manj ado̱nj”, me nana̱ no̱ rihaan danj Diose̱ a. 19 “Asi̱j cuano̱ nihánj nu̱' rej riha̱a̱n cata̱j xna'anj 'u̱nj rihaan soj da̱j gu̱un rej riha̱a̱n, ne̱ cuano̱ nihánj me se ataa qui̱ranj se vaa qui̱ranj, tza̱j ne̱ asa̱' quisíj quiranj yo', ga̱a ne̱ cuchuma̱n rá soj da̱j si̱j mej ei. 20 Ya̱ ya̱ cata̱j xna'anj 'u̱nj rihaan soj se vaa xa̱' síí ve'é nica̱j tuvi' ga̱ síí ca'ne̱j 'u̱nj rihaan chumii̱ nihánj, tza̱j ne̱ so' me síí ve'é nica̱j tuvi' ga̱ ma̱'anj, ne̱ xa̱' síí ve'é nica̱j tuvi' ga̱ ma̱'anj, tza̱j ne̱ so' me síí ve'é nica̱j tuvi' ga̱ síí ca'néé manj na̱nj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa cataj xna'anj Jesucristó che'é síí ta̱cuachén man so' rihaan nij síí ta̱j ri'yunj man so' a

21 Síj ca'mii Jesucristó nana̱ nihánj, ga̱a ne̱ quinanó ndo'o rá so', ga̱a ne̱ guun che'e̱ so' cataj xna'anj so' da̱j qui'ya̱j yo'o̱ so' man so', cataj so': ―Cuano̱ nihánj me se cata̱j yá 'u̱nj rihaan soj se vaa yo'o̱ tuvi' nij soj me síí ta̱cuachén manj rihaan nij síí ta̱j ri'yunj manj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a. 22 Ga̱a ne̱ ni'ya̱j taran' nij so' man tuvi' nij so' a. 'O̱ se ne quene'e̱n nij so' me che'é ca'mii Jesucristó nana̱ vaa da̱nj a̱ ma'. 23 Dan me se ya̱nj yo'o̱ so' x'núú Jesucristó, ne̱ nichru̱n' uxrá ne so' ga̱ Jesucristó, ne̱ síí 'e̱e̱ rá Jesucristó man me so' a. 24 Che'é dan ticun' Simón Pedró raa̱ Simón Pedró rihaan so', che'é rej xna̱'anj so' man Jesucristó me síí che'e̱ a'mii Jesucristó a. 25 Che'é dan xná'anj tuvi' so' man Jesucristó, cataj so': ―Me síí qui'ya̱j da̱nj, ga̱ Señor' ―taj so', xná'anj so' man Jesucristó a. 26 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó: ―Ti̱guíj 'u̱nj do̱j rachrúún candó nu̱u̱ rque co'oo, ne̱ rque̱j man síí qui'ya̱j da̱nj manj a ―taj Jesucristó a. Ga̱a ne̱ tiguíj Jesucristó yo'o̱ xco' rachrúún rque candó nu̱u̱ rque co'oo, ne̱ go' so' man síí cu'na̱j Judas ta'níí síí cu'na̱j Simón Iscariote a. 27 Ne̱ ga̱a quisíj quita'aa síí cu'na̱j Judas rachrúún yo', ga̱a ne̱ catúj Satanás nimán so' a. Che'é dan cataj Jesucristó rihaan so' a: ―Cavi̱i̱ so̱' ca'a̱nj so̱' cuaj qui̱'yáá so̱' nda̱a vaa me rá so̱' á ―taj Jesucristó rihaan Judas yo' a. 28 Tza̱j ne̱ a̱ 'ó nij so' ne quene'e̱n me che'é ca'mii Jesucristó nana̱ vaa da̱nj rihaan síí cu'na̱j Judas a̱ ma'. 29 Dan me se che'é se si̱j tumé chrúún sa'anj me síí cu'na̱j Judas, che'é dan guun rá ta'a̱j nij so' se vaa ca'ne' Jesucristó suun rihaan so' quira̱a̱n so' se vaa cachi̱in rihaan nij so' che'é cha'anj do̱', se vaa go̱' so' do̱j sa'anj rihaan nij síí nique̱ do̱' a. 30 Dan me se nica̱j Judas rachrúún yo', ne̱ nu̱' quita'aa so' nu̱' curiha̱nj so' xe', ne̱ rej nii̱ me yo' a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj che'é suun ca'ne' Jesucristó rihaan ní' a

31 Che'é dan ga̱a quisíj curiha̱nj Judas, ne̱ cataj Jesucristó rihaan yo'ó nij so' a: ―Da̱j doj quene'e̱n yuvii̱ se vaa si̱j sa̱' uxrá mej si̱j ca'néé Diose̱ ni̱caj yu'unj man yuvii̱, ne̱ che'é dan quene'e̱n nij yuvii̱ se vaa si̱j sa̱' uxrá me ma'a̱n Diose̱ ado̱nj. 32 Ne̱ che'é dan que̱ne'én' se vaa si̱j sa̱' me ma̱'anj, qui'ya̱j Diose̱, ne̱ nichru̱n' qui'ya̱j so' da̱nj na̱nj ado̱nj. 33 Nichru̱n' quinavi̱j orá chéé 'u̱nj ga̱ soj, na̱nj rej. Dan me se a̱j cataj 'u̱nj rihaan nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá se vaa cavi̱i̱ 'u̱nj ca'a̱nj 'u̱nj, ne̱ se̱ guun nucua̱j nij so' cuchi̱' nij so' rej ca'a̱nj 'u̱nj ma'. Ne̱ xa̱' ma'a̱n soj, tza̱j ne̱ nano̱' ma'a̱n soj manj, ne̱ nihánj me cata̱j xna'anj 'u̱nj rihaan soj se vaa se̱ guun nucua̱j ma'a̱n soj cuchi̱' ma'a̱n soj rej ca'a̱nj 'u̱nj a̱ ma'. 34 Ne̱ nihánj me suun naca̱ a'nej rihaan soj, se vaa yo'o̱ ga̱a̱ 'e̱e̱ rá soj man tuvi' soj ei. Dan me se da̱j se cunuu 'e̱e̱ raj ni'ya̱j man soj ro', da̱nj ga̱a̱ qui'ya̱j soj, ga̱a̱ 'e̱e̱ rá soj man tuvi' soj a. 35 Sese ga̱a̱ 'e̱e̱ rá soj man tuvi' soj, ne̱ quene'e̱n nu̱' yuvii̱ ma̱n rihaan chumii̱ se vaa si̱j tucu'yón se-na̱na̱j me soj na̱nj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj che'é nana̱ nij ca'mi̱i̱ Pedró che'é Jesucristó a

36 Ga̱a ne̱ cataj Simón Pedró rihaan Jesucristó a: ―Me rej ca'a̱nj so̱', ga̱ Señor' ―taj Pedró, xná'anj so' man Jesucristó a. Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó: ―Xa̱' rej ca'a̱nj 'u̱nj, tza̱j ne̱ se̱ guun nu̱cuáá so̱' ca̱nocó' so̱' manj cuano̱ ma'. Tza̱j ne̱ vaa güii, ne̱ ca̱nocó' so̱' manj ado̱nj ―taj so' rihaan Pedró a. 37 Ga̱a ne̱ cataj Pedró rihaan so' a: ―Me che'é se̱ guun nu̱cuáj ca̱nocoj mán so̱' cuano̱, Señor'. 'O̱ se ca'ne̱j nimanj cavi̱j che'é so̱' á ―taj Pedró rihaan Jesucristó a. 38 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan so' a: ―Ya̱ ya̱ ca'ne̱j nimán so̱' cavi̱' so̱' che'ej, rá so̱' na'. Cuano̱ nihánj me se cata̱j yá 'u̱nj rihaan so̱' se vaa ga̱a ataa cagua̱j to'loo, ne̱ va'nu̱j ya̱ cata̱j so̱' se vaa ne ne'én so̱' manj chugua̱nj ―taj Jesucristó rihaan Pedró a.

14

Nana̱ nihánj taj xna'anj che'é nu̱' se vaa qui'ya̱j Jesucristó che'é ní' a

1 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan taran' nij so' a: ―Ca'ne̱' rá soj ga̱ suun guun vi̱j rá á. Cuchuma̱n rá soj ni̱'yaj soj Diose̱, ne̱ cuchuma̱n rá soj ni̱'yaj soj manj ei. 2 Tucuá Réj me se vaa ndo'o rej cane̱ yuvii̱ ei. Sese ne vaa da̱nj, ne̱ me che'é cataj xna'anj 'u̱nj rihaan soj se vaa ca'a̱nj 'u̱nj naqui'ya̱j sa̱' 'u̱nj rej cane̱ ma'a̱n soj, rá soj ga̱. 3 Ne̱ che'é se ca'a̱nj 'u̱nj naqui'ya̱j sa̱' 'u̱nj rej cane̱ soj, che'é dan ne'en soj se vaa ca'na̱' uún 'u̱nj rihaan soj, ne̱ naca̱j 'u̱nj man soj; nda̱a síj, ga̱a ne̱ cane̱ rcua'a̱a̱n taran' ní' yo' ei. 4 Ne̱ a̱j ne'en soj chrej uchi' nda̱a rej ca'a̱nj 'u̱nj na̱nj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a. 5 Ga̱a ne̱ cataj síí cu'na̱j Tomás rihaan Jesucristó a: ―Ne ne'en núj rej ca'a̱nj so̱', man Señor. Asa̱' ca've̱e quene'e̱n núj chrej uchi' nda̱a rej ca'a̱nj so̱' ga̱ ―taj síí cu'na̱j Tomás, xná'anj so' man Jesucristó a. 6 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan so' a: ―Ma̱'anj me guun chrej rihaan soj, ne̱ ma̱'anj me nana̱ ya̱ cuno̱ soj, ne̱ ma̱'anj me síí qui'ya̱j ga̱a̱ i'na̱' nimán soj ado̱nj. Sese se̱ ca'vej rá yo'o̱ so' canoco̱' so' manj, ne̱ daj chiha̱a̱ míj se̱ cuchi' so' rihaan Réj Diose̱ a̱ ma'. 7 Sese ne'en ya̱ soj manj, ne̱ a̱j ne'en soj man Réj Diose̱ ado̱nj. Dan me se asi̱j cuano̱ ro', ne'en soj man so' na̱nj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan Tomás a. 8 Ga̱a ne̱ cataj síí cu'na̱j Felipé: ―Ti̱haán so̱' man Réé so̱' rihaan núj, ne̱ gu̱un ya̱ rá núj, Señor ―taj Felipé rihaan Jesucristó a. 9 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan Felipé a: ―Síj que'e̱e̱ ndo'o güii cachéé 'u̱nj ga̱ nij soj, ne̱ me che'é ne que̱ne'én so̱' manj, ga̱ Felipé'. Xa̱' síí ne'en manj, tza̱j ne̱ so' me síí ne'en Réj Diose̱ ado̱nj. Asa̱' ca'vee cataj so̱' se vaa me rá so̱' ti̱haán 'u̱nj man Réj Diose̱ rihaan so̱' ga̱. 10 Ne̱ cuchumán ya̱ rá so̱' se vaa cuya̱a̱n vaa rá 'u̱nj ga̱ Réj Diose̱ a. 'O̱ se xa̱' nana̱ a'mij, tza̱j ne̱ nuveé na̱na̱ avii raa̱ ma̱'anj me nana̱ yo' ma'. 'O̱ se nu̱u̱ Réj Diose̱ nimanj, ne̱ so' me síí 'yaj suun nu̱' suun 'yaj sunj ado̱nj. 11 Cuchuma̱n rá soj se vaa cuya̱a̱n vaa rá 'u̱nj ga̱ Réj ei. Ca've̱e se ne amán rá soj ni'ya̱j soj man ma̱'anj, tza̱j ne̱ cuchuma̱n rá soj se-na̱na̱j che'é suun 'yaj sunj ei. 12 Ne̱ cuano̱ nihánj me se cata̱j yá 'u̱nj rihaan soj se vaa síí amán rá ni'ya̱j manj me se ase vaa suun 'yaj suun ma̱'anj ro', da̱nj ga̱a̱ suun qui'ya̱j suun ma'a̱n so' uún na̱nj ado̱nj. Tza̱j ne̱ suun sa̱' doj qui'ya̱j suun so', che'é se nucui̱' 'u̱nj rihaan Réj Diose̱ ei. 13 Ne̱ me ma'a̱n rasu̱u̱n cachi̱nj soj rihanj che'é se me soj síí noco̱' manj, ne̱ nu̱' yo' qui̱'yáj che'é soj ado̱nj. Nda̱a síj, ga̱a ne̱ ve'é ca'mi̱i̱ nii che'é Réj Diose̱, qui̱'yáj ei. 14 Sese cachi̱nj soj yo'o̱ rasu̱u̱n rihanj che'é se me soj síí noco̱' manj, ne̱ veé da̱nj qui̱'yáj ado̱nj. 15 ”Sese ya̱ aráj cochro̱j soj rihanj, ne̱ cuno̱ soj nij nana̱ cataj xna'anj 'u̱nj rihaan soj a. 16 Ga̱a ne̱ cachi̱nj ni'ya̱j ma̱'anj rihaan Réj Diose̱, ga̱a ne̱ ca'ne̱j so' yo'ó síí cuchi̱' rihaan soj, ne̱ ra̱cuíj ndo'o so' man soj, ne̱ cane̱ so' ga̱ soj nu̱' cavii nu̱' ca'anj a. 17 Dan me se Nimán Diose̱ me síí cuchi̱' rihaan soj, ne̱ ina̱nj nana̱ ya̱ rque̱ so' man soj a. Tza̱j ne̱ se̱ guun nucua̱j nij yuvii̱ ma̱n rihaan chumii̱ nihánj naca̱j nij so' man Nimán Diose̱ a̱ ma'. 'O̱ se ne ne'en nij so' man so' ma'. Tza̱j ne̱ soj me se ne'en soj man so', che'é se ne̱ so' ga̱ soj, ne̱ yo'o̱ cane̱ so' nimán soj ado̱nj. 18 Se̱ quináj ma'a̱n soj ma'. 'O̱ se ca'na̱' uún 'u̱nj rihaan soj ei. 19 Nichru̱n' ca'a̱nj 'u̱nj, ne̱ se̱ quene'en uún nij síí ma̱n rihaan chumii̱ nihánj manj ma'. Tza̱j ne̱ quene'e̱n ma'a̱n soj manj, che'é se yo'o̱ vaa i'na̱' 'u̱nj ga̱ Diose̱, ne̱ ga̱a̱ i'na̱' nimán soj ga̱ Diose̱ ado̱nj. 20 Asa̱' quene'en soj manj ne̱ quene'e̱n soj se vaa cuya̱a̱n vaa rá 'u̱nj ga̱ Réj, ne̱ cuya̱a̱n ga̱a̱ rá soj ga̱ 'u̱nj na̱nj ado̱nj. 21 Síí nari' se-na̱na̱j ne̱ uno nana̱ yo' ro', síí yo' me síí ya̱ ya̱ aráj cochro̱j rihanj chugua̱nj. Ne̱ cunu̱u 'e̱e̱ rá Réj Diose̱ man síí aráj cochro̱j rihanj, ne̱ ga̱a̱ 'e̱e̱ rá ma̱'anj man so', ne̱ quene'e̱n so' manj, qui̱'yáj ei ―taj Jesucristó rihaan nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a. 22 Dan me se ca'mii síí cu'na̱j Judas rihaan so' a. Tza̱j ne̱ nuveé si̱j cu'na̱j Judas Iscariote me so' ma'. Yo'ó síí cu'na̱j Judas me a. Dan me se xná'anj so' man Jesucristó, cataj so': ―Me che'é cataj so̱' cuano̱ nihánj se vaa quene'e̱n núj mán so̱' qui̱'yáá so̱', tza̱j ne̱ se̱ quene'en nij síí ma̱n rihaan chumii̱ nihánj mán so̱' ga̱. Me che'é ca'mii so̱' da̱nj ga̱ ―taj Judas, xná'anj so' man Jesucristó a. 23 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan so' a: ―Sese aráj cochro̱j yo'o̱ so' rihanj, ne̱ sese cuno̱ so' se-na̱na̱j, ga̱a ne̱ cunu̱u 'e̱e̱ rá Réj Diose̱ man so', ga̱a ne̱ cuchi̱' núj rihaan so', ne̱ yo'o̱ ca̱yáán núj ga̱ so' ado̱nj. 24 Xa̱' síí ne aráj cochro̱j rihanj, tza̱j ne̱ ne uno so' se-na̱na̱j ma'. Ne̱ nana̱ ca'mij cuno soj me se nuveé ina̱nj se-na̱na̱j me nana̱ yo' ma'. Se-na̱na̱ Réj síí ca'néé manj rihaan chumii̱ nihánj me nana̱ ca'mij cuno soj na̱nj ado̱nj. 25 ”Dan me se cuano̱ ya̱j ne ma̱'anj ga̱ soj, ne̱ ca'mij nu̱' nana̱ nihánj rihaan soj ado̱nj. 26 Tza̱j ne̱ vaa güii ca'ne̱j Réj Diose̱ man Nimán so' cuchi̱' Nimán so' rihaan soj, ne̱ ra̱cuíj ndo'o Nimán so' man soj, ga̱a ne̱ tu̱cu'yón Nimán so' nu̱' nana̱ man soj, ne̱ ninu̱j rá soj nu̱' nana̱ ca'mij rihaan soj, qui'ya̱j Nimán Diose̱ yo' ei. 27 ”Dan me se se xe̱j nu̱u̱ nimán 'u̱nj ta̱náj 'u̱nj rihaan soj, ne̱ se xe̱j nu̱u̱ nimán 'u̱nj rque̱j man soj, ne̱ se̱ tiha' yu'unj 'u̱nj man soj, nda̱a vaa 'yaj nij síí ma̱n rihaan chumii̱ nihánj ma'. Ya̱ ya̱ ga̱a̱ xe̱j nimán soj, qui'ya̱j yá 'u̱nj ado̱nj. Taj che'é quinano̱ rá soj ma'. Se̱ cuchu'vi' nimán soj ma'. 28 A̱j cuno soj nana̱ ca'mij, se vaa cavi̱i̱ 'u̱nj qui̱nán' 'u̱nj, tza̱j ne̱ ca'na̱' uún 'u̱nj rihaan soj ado̱nj. Sese si̱j aráj cochro̱j rihanj me soj, ne̱ guun niha̱' rá soj cuno soj nana̱ se vaa cavi̱i̱ 'u̱nj qui̱nán' 'u̱nj yan ya̱nj Réj Diose̱ ei. Uun chij doj Réj rihanj na̱nj ado̱nj. 29 ”Cuano̱ nihánj me se cataj xna'anj 'u̱nj rihaan soj da̱j qui̱rán' 'u̱nj rej rihaan ní', ne̱ asa̱' quisíj quirán' 'u̱nj da̱nj, ga̱a ne̱ me rá 'u̱nj cuchuma̱n rá soj ni̱'yaj soj manj chugua̱nj. 30 Se̱ ca'mij que'e̱e̱ doj nana̱ rihaan soj a̱ ma'. 'O̱ se da̱j doj ca'na̱' síí chre̱e síí guun chij rihaan chumii̱ nihánj, ne̱ a̱ doj se̱ ca'vee gu̱un chij so' rihanj a̱ ma'. 31 Tza̱j ne̱ me rá 'u̱nj quene'e̱n nij síí ma̱n rihaan chumii̱ nihánj se vaa aráj co̱chróó 'u̱nj rihaan Réj Diose̱, ne̱ che'é dan qui̱'yáj nda̱a vaa cataj xna'anj so' rihanj ado̱nj. Canicu̱n' caya̱ soj, ne̱ cavi̱i̱ ní' ca'a̱nj ní' ei ―taj Jesucristó rihaan nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a.

15

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa ase vaa yo'o̱ ya'aa coj chruj uvá ro', da̱nj vaa Jesucristó, ne̱ ase vaa ya'aa ra'a̱ avii xráá ya'aa ma̱nj ro', da̱nj vaa ní' a

1 Ga̱a ne̱ cataj uún Jesucristó a: ―Ase vaa yo'o̱ ra'a ma̱nj chruun uvá ro', da̱nj vaa yá 'u̱nj, ne̱ Réj Diose̱ me síí tumé chruun uvá yo' chugua̱nj. 2 Ne̱ a̱ me ma'a̱n 'o̱ ra'a chruun yo' ne rii chruj uvá, ne̱ a'néj so' man ra'a yo' na̱nj ado̱nj. Tza̱j ne̱ ra'a chruun ma̱n chruj uvá raa̱ me se ve'é a'ne' so' man yo', ga̱a ne̱ cuma̱n doj chruj uvá raa̱ yo' uún ei. 3 Dan me se ra'a chruun cachij sa̱' me soj, che'é se a̱j cuno soj nana̱ ca'mij rihaan soj ei. 4 'O̱ nuû rá soj manj, ne̱ 'o̱ nuû 'u̱nj nimán soj a. Dan me se xa̱' ra'a chruun uvá, tza̱j ne̱ se̱ ca'vee cuma̱n chruj raa̱ yo' sese ma'a̱n ina̱nj yo' a̱ ma'. Ne̱ ase vaa ra'a chruun chruj uvá ro', da̱nj vaa soj, ne̱ sese se̱ cuno sa̱' soj rihanj, ne̱ sese ca'a̱nj yaníj soj rihanj, ne̱ se̱ ca'vee qui'ya̱j soj nda̱a vaa me rá Réj Diose̱ qui'ya̱j soj ma'. 5 ”Dan me se 'u̱nj nihánj me ma'a̱n ra'a ma̱nj coj chruj uvá, ne̱ soj me ra'a catu̱u̱n avii xráá ra'a ma̱nj ei. Ne̱ sese yo'o̱ cuno̱ soj rihanj, ne̱ sese yo'o̱ cu̱nuû 'u̱nj nimán soj, ne̱ qui'ya̱j uxrá soj se vaa me rá Diose̱ qui'ya̱j soj chugua̱nj. 'O̱ se sese se̱ racuíj 'u̱nj man soj, ne̱ se̱ guun nucua̱j soj qui'ya̱j suun soj a̱ doj suun sa̱' ma'. 6 Sese se̱ ca'vej rá yo'o̱ so' quina̱j so' ga̱ 'u̱nj, ne̱ quiri'i̱j nii man so', nda̱a vaa 'yaj nii man ra'a chruun yo', ne̱ canaco̱o̱ yo', ne̱ naqui'ya̱j chre̱' nii man nij ra'a chruun yo', ne̱ quiri'i̱j nii man nij yo' rihaan ya'an ei. Dan me se caca̱a̱ nu̱' nij síí vaa da̱nj na̱nj ado̱nj. 7 ”Tza̱j ne̱ sese yo'o̱ cuno̱ soj rihanj, ne̱ sese yo'o̱ cu̱nuû se-na̱na̱j nimán soj, ne̱ ca've̱e se me ma'a̱n rasu̱u̱n gu̱un rá soj cachi̱nj soj rihanj, ne̱ rque̱j man soj chugua̱nj. 8 Che'é se uno soj rihanj, che'é dan a'mii sa̱' yuvii̱ che'é Réj Diose̱, ne̱ che'é dan gu̱un nucua̱j soj qui'ya̱j suun ndo'o soj suun sa̱', ne̱ sese cuno̱ sa̱' soj rihanj, ne̱ síí tucu'yón se-na̱na̱j me soj ado̱nj. 9 Dan me se da̱j se 'e̱e̱ rá Réj manj ro', da̱nj vaa 'e̱e̱ raj man soj chugua̱nj. Ne̱ yo'o̱ ga̱a̱ 'e̱e̱ raj ni̱'yaj 'u̱nj man soj, qui'ya̱j soj ei. 10 Sese a'néé sa̱' soj suun a'nej rihaan soj, ne̱ yo'o̱ ga̱a̱ 'e̱e̱ raj man soj a. Veé da̱nj 'yáá 'u̱nj, ne̱ a'néé sa̱' 'u̱nj suun a'ne' Réj Diose̱ rihanj, ne̱ yo'o̱ 'e̱e̱ rá so' manj ado̱nj. 11 ”Nu̱' nana̱ nihánj cataj xna'anj 'u̱nj rihaan soj che'é se me raj ga̱a̱ niha̱' uxrá raj ni̱'yaj 'u̱nj man soj, ne̱ me raj ga̱a̱ niha̱' uxrá rá ma'a̱n soj uún a. 12 Nihánj me suun sa̱' ya̱ a'nej rihaan soj cuno̱ soj ei. Nda̱' rá se vaa 'e̱e̱ raj ni'ya̱j 'u̱nj man soj ro', da̱nj ga̱a̱ 'e̱e̱ rá soj ni̱'yaj soj tuvi' soj ei. 13 Dan me se sese ca've̱j rá yo'o̱ so' nayo̱n so' rihaan tuvi' so' cavi̱' so' che'é tuvi' so', ne̱ si̱j 'e̱e̱ ya̱ rá man tuvi' me so', ne̱ taj va̱j a̱ doj síí 'e̱e̱ doj rá man tuvi' rihaan síí ca've̱j cavi̱' che'é tuvi' a̱ ma'. 14 Ne̱ nij soj me se tuvij me soj sese qui'ya̱j soj nda̱a vaa cataj xna'anj 'u̱nj rihaan soj na̱nj ado̱nj. 15 Rej rihaan ní' me se se̱ cataj 'u̱nj se vaa se-mo̱zó 'u̱nj me soj a̱ ma'. 'O̱ se mozó me se ne ne'en so' da̱j 'yaj síí uun chij rihaan so' ma'. Xa̱' soj, tza̱j ne̱ a̱j cataj 'u̱nj se vaa tuvij me soj, che'é se a̱j cataj xna'anj 'u̱nj rihaan soj nu̱' se vaa cataj Réj Diose̱ rihanj ado̱nj. 16 Ne quinari̱i̱ soj manj a̱ ma'. Tana̱nj ma̱'án 'u̱nj nihánj quinarii man soj ne̱ cuné' 'u̱nj man soj, yan cavi̱i̱ soj qui'ya̱j ndo'o soj se vaa me rá Diose̱ qui'ya̱j soj, ne̱ se̱ quinavij suun sa̱' 'yaj suun soj daj chiha̱a̱ míj ma'. Ne̱ che'é se cuné' 'u̱nj man soj, che'é dan me ma'a̱n rasu̱u̱n cachi̱nj soj rihaan Réj Diose̱ che'é se me soj síí noco̱' manj, ne̱ rque̱ so' rasu̱u̱n yo' man soj ado̱nj. 17 Nihánj me se vaa cata̱j xna'anj 'u̱nj rihaan soj, se vaa ga̱a̱ 'e̱e̱ rá soj man tuvi' soj ei ―taj Jesucristó rihaan nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a.

Nana̱ nihánj me taj xna'anj Jesucristó se vaa nij ndo'o qui'ya̱j nij síí ma̱n rihaan chumii̱ nihánj man ní' a

18 Ga̱a ne̱ cataj uún Jesucristó a: ―Sese quita̱j ri'yunj nij síí ma̱n rihaan chumii̱ nihánj ni̱'yaj nij so' man soj, ne̱ xca̱j soj cuentá se vaa asino ya̱a̱n quitáá ri'yunj nij so' man ma̱'anj a. 19 Sese si̱j ma̱n rihaan chumii̱ nihánj u̱u̱n me ma'a̱n soj, ne̱ gaa niha̱' rá yo'ó nij síí ma̱n rihaan chumii̱ nihánj ni'ya̱j nij so' man soj asuun, tza̱j ne̱ narii 'u̱nj man soj se vaa ta̱náj soj chumii̱ nihánj ne̱ canoco̱' soj manj, ne̱ che'é dan nuveé si̱j ma̱n rihaan chumii̱ nihánj me soj cuano̱ ma'. Che'é dan táá ri'yunj nij síí ma̱n rihaan chumii̱ nihánj ni'ya̱j nij so' man soj ei. 20 ”Yo'o̱ cu̱nuû rá soj nana̱ nihánj nana̱ cataj xna'anj 'u̱nj rihaan soj se vaa nuveé si̱j uun chij doj me mozó rihaan se-ru've̱e̱ mozó ma'. Che'é se canoco' nij síí ta̱j ri'yunj manj qui'ya̱j nij so' sayuun manj ro', che'é dan ne'en soj se vaa nda̱a ma'a̱n soj do̱', canoco̱' nij so' qui'ya̱j nij so' sayuun na̱nj ado̱nj. Ne̱ che'é se ne cuno̱ nij so' se-na̱na̱j, ne̱ che'é dan ne'en soj se vaa se̱ cuno nij so' se-na̱na̱ soj a̱ man ado̱nj. 21 Dan me se qui'ya̱j nij so' nu̱' se nij yo' man soj, che'é se me soj síí noco̱' manj, che'é se ne ne'en nij so' man síí ca'néé manj chugua̱nj. 22 Sese ne ca'na̱' 'u̱nj, ne̱ sese ne ca'mi̱j ga̱ nij so', ne̱ taj va̱j cacun' tumé nij so' sa̱j ma'. Tza̱j ne̱ cuano̱ nihánj me se natá' 'u̱nj se-na̱na̱ Diose̱ rihaan nij so', ne̱ se̱ ca'vee cata̱j nij so' se vaa nuveé si̱j ta̱j ri'yunj man Diose̱ me nij so' ma'. 23 'O̱ se síí ta̱j ri'yunj manj ro', so' me síí ta̱j ri'yunj man Réj Diose̱ ei. 24 Ne̱ suun sa̱' noco̱o qui'yaj sunj quene'en nij so' me se ne qui'ya̱j a̱ yo'ó yuvii̱ suun sa̱' noco̱o vaa da̱nj ma'. Ne̱ sese ne qui̱'yáj suun sa̱' noco̱o yo' quene'e̱n nij so', ne̱ ne tumé nij so' cacun' sa̱j ma'. Tza̱j ne̱ ya̱j me se a̱j quene'en nij so' nij suun sa̱' noco̱o qui'yaj sunj, ne̱ quitáá ri'yunj nij so' mán 'u̱nj, man Réj Diose̱ do̱', na̱nj ado̱nj. 25 Tza̱j ne̱ nihánj me se quisi̱j ya̱ nu̱' nana̱ nihánj nana̱ no̱ rihaan se-tucua̱nj Moisés nana̱ nayaa ma'a̱n nij so' se vaa, “Quitáá ri'yunj rma'a̱n nij so' manj”, taj se-tucua̱nj Moisés yo', ne̱ veé da̱nj qui'yaj gue̱e̱ nij so' na̱nj ado̱nj. 26 “Dan me se ca'ne̱j 'u̱nj Nimán Diose̱ cavi̱i̱ so' rej ne̱ Diose̱ ca'na̱' so' rihaan soj, ne̱ ra̱cuíj so' man soj, ne̱ ina̱nj nana̱ ya̱ rque̱ so' man soj, ne̱ asa̱' ca'na' Nimán Diose̱ rihaan soj, ga̱a ne̱ cata̱j xna'anj so' rihaan soj che'ej ei. 27 Ne̱ cata̱j xna'anj ma'a̱n soj che'ej, che'é rej asi̱j guun che'e̱j cachéé 'u̱nj rihaan chumii̱ nihánj, cachéé soj ga̱j ei.

16

1 “Nihánj me quisíj cataj xna'anj 'u̱nj nu̱' nana̱ nihánj rihaan soj, che'é rej na'vej raj gu̱un na'a̱j soj che'é se vaa quira̱n' soj a. 2 'O̱ se se̱ ca'vej rá nij síí israelitá cunu̱u chre̱' soj ga̱ nij so' rá ve' tucu'yón nij so' se-tucua̱nj Moisés ma'. Ne̱ quisi̱j güii gu̱un rá nij so' se vaa nuveé si̱j noco̱' man Diose̱ me soj, ne̱ gu̱un rá síí ticavi' man soj se vaa ve'é uxrá 'yaj suun so' rihaan Diose̱ ga̱a ticavi' so' man soj a. 3 Da̱nj qui'ya̱j nii, che'é rej ne ne'en uxrá nii man Réj Diose̱ do̱', man ma̱'anj do̱' a. 4 Tza̱j ne̱ nihánj me cataj xna'anj 'u̱nj nu̱' nana̱ nihánj rihaan soj, che'é rej asa̱' quiran' soj nu̱' sayuun nihánj, ne̱ ninu̱j rá soj se vaa a̱j cataj xna'anj 'u̱nj rihaan soj che'é nu̱' nihánj na̱nj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a.

Nana̱ nihánj me taj xna'anj Jesucristó se vaa ca'a̱nj so' ne̱ ca'na̱' Nimán Diose̱ rihaan ní' a

Ga̱a ne̱ cataj uún Jesucristó a: ―Ne cata̱j xna'anj 'u̱nj nu̱' nana̱ nihánj rihaan soj ga̱a guun che'e̱ soj cachéé soj ga̱j, che'é se cachéé ma̱'anj ga̱ soj, ne̱ che'é dan ne cachi̱in nana̱ vaa da̱nj rihaan soj ma'. 5 Tza̱j ne̱ cuano̱ nihánj me se quina̱n' uún 'u̱nj rihaan síí ca'néé manj rihaan chumii̱ nihánj, ne̱ me che'é ne xná'anj soj manj me rej ca'a̱nj 'u̱nj ga̱. 6 Tza̱j ne̱ che'é se cataj xna'anj 'u̱nj rihaan soj se vaa ca'a̱nj 'u̱nj ro', che'é dan nanó ndo'o rá soj ne̱ nu̱u̱ xru' rá soj chugua̱nj. 7 Tza̱j ne̱ ya̱ vaa nana̱ nihánj nana̱ cata̱j xna'anj 'u̱nj rihaan soj, se vaa cavi̱i̱ sa̱' soj doj che'é se ca'a̱nj 'u̱nj ado̱nj. 'O̱ se sese se̱ ca'anj 'u̱nj, ne̱ se̱ ca'na' Nimán Diose̱ rihaan soj ma'. Tza̱j ne̱ sese ca'a̱nj 'u̱nj, ne̱ ca'ne̱j 'u̱nj man so' rihaan soj ado̱nj. 8 Ne̱ asa̱' quisíj ca'na' so', ne̱ cuta̱' so' cacun' xráá nij síí ma̱n rihaan chumii̱ nihánj se vaa tumé nij so' cacun' do̱', se vaa ataa cunu̱u sa̱' nij so' rihaan Diose̱ do̱', se vaa ca'ne̱' ya̱ Diose̱ cacun' che'é nij so' do̱' a. 9 Dan me se che'é se ne cuchuma̱n rá nij yuvii̱ ni̱'yaj nij so' manj ro', che'é dan cata̱j Nimán Diose̱ se vaa tumé nij so' cacun' a. 10 Che'é se cavi̱i̱ 'u̱nj qui̱nán' 'u̱nj rej ya̱nj Réj Diose̱ ne̱ se̱ quene'en soj doj manj ro', che'é dan cata̱j Nimán Diose̱ se vaa ataa cunu̱u sa̱' nij yuvii̱ rihaan Diose̱ a. 11 Che'é se a̱j ca'ne' Diose̱ cacun' che'é síí chre̱e síí uun chij rihaan chumii̱ nihánj ro', che'é dan cata̱j Nimán Diose̱ se vaa ca'ne̱' Diose̱ cacun' che'é ma'a̱n nij yuvii̱ uún ado̱nj. 12 ”Dan me se vaa uxrá doj nana̱ me raj cata̱j xna'anj 'u̱nj rihaan soj, tza̱j ne̱ se̱ guun nucua̱j soj cuno̱ soj nana̱ yo' cuano̱ a̱ ma'. 13 Tza̱j ne̱ asa̱' quisíj ca'na' Nimán Diose̱ yo', ne̱ tu̱cu'yón so' nu̱' nana̱ ya̱ rihaan soj na̱nj ei. 'O̱ se si̱j a'mii ina̱nj nana̱ ya̱ me so' ado̱nj. 'O̱ se se̱ ca'mii so' nana̱ cavi̱i̱ raa̱ so' ma'. Tana̱nj ca'mi̱i̱ so' ina̱nj nana̱ cata̱j xna'anj Diose̱ cuno̱ so', ne̱ dan me se cata̱j xna'anj so' che'é se vaa ca'na̱' rihaan soj rej rihaan soj na̱nj ado̱nj. 14 Ca'mi̱i̱ sa̱' so' che'é 'u̱nj, che'é se ni̱caj so' se-na̱na̱j, ne̱ ni̱caj so' nu̱' si'yáj, ne̱ cata̱j xna'anj so' nana̱ yo' rihaan soj chugua̱nj. 15 Nu̱' se nica̱j Réj Diose̱ me se si'yáj me yo' ei. Che'é dan cataj 'u̱nj se vaa ni̱caj so' si'yáj, ne̱ ti̱haa̱n so' rihaan soj a ―taj Jesucristó rihaan nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a.

Nana̱ nihánj me taj xna'anj Jesucristó che'é güii gu̱un niha̱' rá nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a

16 Ga̱a ne̱ cataj uún Jesucristó: ―Cache̱n doj, ga̱a ne̱ se̱ quene'en soj manj ma'. Ga̱a ne̱ cache̱n doj uún, ga̱a ne̱ quene'e̱n uún soj manj chugua̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a. 17 Che'é dan xná'anj nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' man tuvi' nij so', cataj nij so': ―Me che'é ca'mii so' nana̱ vaa da̱nj se vaa, “Cache̱n doj, ga̱a ne̱ se̱ quene'en soj manj, ne̱ cache̱n doj uún, ga̱a ne̱ quene'e̱n uún soj manj, che'é se cavi̱i̱ 'u̱nj qui̱nán' 'u̱nj rej ya̱nj Réj Diose̱ a”. Me che'é tu'va so' da̱nj, rá soj ga̱ ―taj nij síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó, xná'anj nij so' man tuvi' nij so' a. 18 Che'é dan xná'anj uún nij so', cataj nij so': ―Me che'é ca'mii so' nana̱ “cache̱n doj” ga̱. 'O̱ se ne ne'en uxrá núj da̱j taj so' a̱ ma' ―taj nij so' rihaan tuvi' nij so' a. 19 Quene'en Jesucristó se vaa me rá nij so' xna̱'anj nij so' man so', ne̱ che'é dan xná'anj ma'a̱n so' man nij so', cataj so': ―Me che'é xná'anj ndo'o soj man tuvi' soj che'é nana̱ ca'mij, se vaa cache̱n doj, ga̱a ne̱ se̱ quene'en uún soj manj, ga̱a ne̱ cache̱n doj uún, ga̱a ne̱ quene'e̱n uún soj manj ga̱. 20 Cuano̱ nihánj me cata̱j yá yá 'u̱nj rihaan soj se vaa ta've̱e soj ne̱ quinano̱ ndo'o rá soj, tza̱j ne̱ gu̱un niha̱' rá nij síí ma̱n rihaan chumii̱ nihánj ado̱nj. Nda̱' se quinano̱ ndo'o rá soj, tza̱j ne̱ cache̱n doj, ga̱a ne̱ gu̱un niha̱' uxrá nimán soj na̱nj ei. 21 Dan me se chana̱ uchruj ne'ej me se nanó ndo'o rá no', che'é se da̱j doj quisi̱j orá cuchru̱j no' ne'ej, tza̱j ne̱ ga̱a quisíj ca'ngaa ne'ej, ne̱ ni'yón no' nu̱' sayuun quiran' no' na̱nj ei. 'O̱ se uun niha̱' ndo'o rá no' che'é se ca'ngaa yuvii̱ rihaan chumii̱ na̱nj ado̱nj. 22 Ne̱ xa̱' soj, tza̱j ne̱ cuano̱ nihánj me se nanó rá soj, tza̱j ne̱ vaa güii quene'e̱n uún 'u̱nj man soj, ga̱a ne̱ gu̱un niha̱' uxrá rá soj, ne̱ taj va̱j a̱ doj síí ca'ne̱e̱ se niha̱' nimán soj a̱ ma'. 23 Ne̱ güii dan me se se̱ xná'anj soj a̱ doj nana̱ manj a̱ ma'. Ya̱ ya̱ cata̱j xna'anj 'u̱nj rihaan soj cuano̱ se vaa me ma'a̱n rasu̱u̱n cachi̱nj ni'ya̱j soj rihaan Réj Diose̱ ne̱ cata̱' tu'va soj se-chu̱vij, ne̱ rque̱ so' nu̱' yo' man soj ado̱nj. 24 Dan me se nda̱' se si̱j noco̱' manj me soj, tza̱j ne̱ ga̱a rque̱ me se ne cachi̱nj ni'ya̱j soj a̱ doj rasu̱u̱n rihaan Diose̱ ma'. Cachi̱nj ni'ya̱j soj, ne̱ quiri̱' soj ei. Nda̱a síj, ga̱a ne̱ ga̱a̱ niha̱' uxrá rá soj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a.

Nana̱ nihánj me taj xna'anj Jesucristó se vaa quina̱n' so' rihaan Rej so' Diose̱ ne̱ ca'na̱' uún so' rihaan chumii̱ a

25 Ga̱a ne̱ cataj uún Jesucristó a: ―Dan me se a̱j ca'mii cachrón ndo'oj rihaan soj che'é rasu̱u̱n nihánj, tza̱j ne̱ vaa güii, ne̱ se̱ ca'mii cachronj doj rihaan soj a̱ ma'. Tana̱nj nana̱ nica̱ nata̱' 'u̱nj rihaan soj che'é Réj Diose̱ a. 26 Ne̱ güii dan me se cachi̱nj ni'ya̱j soj rasu̱u̱n rihaan Réj Diose̱, ne̱ cata̱' tu'va soj se-chu̱vij, ne̱ taj che'é cata̱j 'u̱nj rihaan soj se vaa ma̱'anj cachi̱nj ni'ya̱j rihaan Réj che'é soj a̱ ma'. 27 'O̱ se ma'a̱n Réj Diose̱ 'e̱e̱ rá man soj, che'é se si̱j aráj cochro̱j rihanj me soj, ne̱ amán rá soj se vaa cavii 'u̱nj rihaan Réj Diose̱ na̱nj á. 28 Dan me se cavii 'u̱nj rihaan Réj Diose̱, ne̱ ca'ná' 'u̱nj rihaan chumii̱ nihánj, ga̱a ne̱ cavi̱i̱ uún 'u̱nj rihaan chumii̱ nihánj, ne̱ nucui̱' uún 'u̱nj rihaan Réj Diose̱ ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a. 29 Ga̱a ne̱ cataj nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a: ―Cuano̱ nihánj me se nana̱ nica̱ a'mii so̱' no núj, ne̱ a̱ doj ne ca'mi̱i̱ cachrón so̱' ma'. 30 Nihánj me se ne'en núj se vaa ne'én so̱' cunuda̱nj, ne̱ nda̱a ne'én so̱' me nana̱ uun rá yuvii̱ xna̱'anj yuvii̱ mán so̱' a. Che'é dan amán rá núj se vaa cavii so̱' rihaan Diose̱ na̱nj á ―taj nij síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó a. 31 Ga̱a ne̱ xná'anj Jesucristó man nij so', cataj so': ―Nda̱a ya̱j cuchumán ya̱ rá soj na'. 32 Dan me se quisi̱j güii, ne̱ veé a̱j quisíj güii yo', ne̱ cha'nu̱u̱ soj, ne̱ ino̱ rej cuna̱nj 'o̱ 'o̱ soj, ca'a̱nj soj, ne̱ ta̱náj soj man o̱rún' 'u̱nj na̱nj á. Tza̱j ne̱ se̱ quináj o̱rún' 'u̱nj ma'. 'O̱ se nicu̱n' Réj Diose̱ ga̱j ado̱nj. 33 Nu̱' nana̱ nihánj ca'mij rihaan soj, che'é se me raj ga̱a̱ xe̱j nimán soj che'é rej noco̱' soj manj, tza̱j ne̱ quira̱n' soj sayuun rihaan chumii̱ nihánj, tza̱j ne̱ vaa che'é gu̱un niha̱' rá soj, ne̱ gu̱un ya̱ ya̱ rá soj se vaa 'u̱nj nihánj qui'yaj canaán ya̱ rihaan chumii̱ nihánj ei ―taj Jesucristó rihaan nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a.

17

Nana̱ nihánj taj xna'anj da̱j ca'mii Jesucristó ga̱a cachíín ni'ya̱j so' rihaan Rej so' Diose̱ a

1 Quisíj ca'mii Jesucristó nana̱ dan rihaan nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so', ga̱a ne̱ naxca̱j rihaan so', ni'ya̱j so' rej xta̱', ne̱ cataj so': ―A̱j quisíj orá yo', Ata̱j. Ve'é cavi̱i̱ 'u̱nj si̱j ta'ni̱j so̱', qui̱'yáá so̱', ga̱a ne̱ ve'é ca'mi̱i̱ yuvii̱ che'é so̱', qui̱'yáj, 2 che'é se guun chij 'u̱nj rihaan cunuda̱nj yuvii̱, qui'yáá so̱' a. Ne̱ che'é dan nu̱' nij síí rqué so̱' manj me se ga̱a̱ i'na̱' nij so' nu̱' cavii nu̱' ca'anj, qui̱'yáj a. 3 Ne̱ síí ga̱a̱ i'na̱' nu̱' cavii nu̱' ca'anj me se so' me síí ne'en mán so̱' do̱', mán 'u̱nj do̱' a. Dan me se o̱rún' so̱' me Diose̱ ya̱, ne̱ 'u̱nj Jesucristó me síí ca'néé so̱' rihaan chumii̱ nihánj ado̱nj. 4 Dan me se a̱j qui'yaj sunj nu̱' suun ca'né' so̱' rihanj, ne̱ che'é dan a̱j ca'mii sa̱' nij yuvii̱ ma̱n rihaan chumii̱ nihánj che'é so̱' na̱nj ado̱nj. 5 Ne̱ cuano̱ nihánj me se qui̱'yáá so̱' cavi̱i̱ sa̱' 'u̱nj ga̱ ma̱'án so̱', Ata̱j Chij, nda̱a vaa cavii sa̱' 'u̱nj ga̱ so̱' asi̱j ataa gu̱un chumii̱ nihánj a. 6 ”Ne̱ xa̱' nij síí rqué so̱' manj síí cavii rihaan chumii̱ nihánj, tza̱j ne̱ cataj xna'anj 'u̱nj se-na̱na̱ so̱' rihaan nij so', ne̱ si̱j cuno rihaan so̱' me nij so', ne̱ rqué so̱' man nij so' rihanj, ne̱ a̱j canoco' nij so' se-na̱na̱ so̱' na̱nj á. 7 Nihánj me se ne'en nij so' se vaa nij rasu̱u̱n nica̱j 'u̱nj me se ma̱'án so̱' me síí rqué nu̱' rasu̱u̱n yo' manj na̱nj ado̱nj. 8 'O̱ se cataj xna'anj 'u̱nj nu̱' nana̱ rqué so̱' manj rihaan nij so', ne̱ cuno nij so', ne̱ ne'en ya̱ nij so' se vaa cavii 'u̱nj rihaan so̱', ne̱ amán rá nij so' se vaa ca'néé so̱' manj rihaan chumii̱ nihánj a. 9 ”Nihánj me se achíín ni̱'yáá 'u̱nj rihaan so̱' che'é nij so' a. Ne̱ xa̱' che'é nij síí ma̱n rihaan chumii̱ nihánj, tza̱j ne̱ se̱ cachíín ni̱'yáá 'u̱nj che'é cunuda̱nj nij so' ma'. Ma̱a̱n ina̱nj che'é nij síí rqué so̱' manj me cachi̱nj ni̱'yáá 'u̱nj rihaan so̱' ado̱nj. 'O̱ se si̱j uno rihaan so̱' me nij so' na̱nj á. 10 Ne̱ nij síí noco̱' manj me se noco̱' nij so' mán so̱', ne̱ nij síí noco̱' mán so̱' ro', noco' manj, ne̱ a̱j cavii sa̱' 'u̱nj, qui'yaj nij so' na̱nj á. 11 Ne̱ nihánj me se nuví' 'u̱nj yáán rihaan chumii̱ nihánj a̱ ma'. 'O̱ se nij síí nihánj yáán rihaan chumii̱ nihánj ado̱nj. 'U̱nj me se qui̱nán' 'u̱nj rej ya̱nj so̱' na̱nj ado̱nj. Dan me se nij síí rqué so̱' manj me se qui̱'yáá so̱' se ndo'o, ne̱ cu̱tumé so̱' man nij so', che'é rej yo'o̱ cuno̱ nij so' rihaan so̱', Ata̱j Chij. Ne̱ cuya̱a̱n ga̱a̱ rá nij so' ga̱ ní' ei. 12 Ga̱a cayáán 'u̱nj ga̱ nij so' me se tumej man nij so' cuno̱ nij so' rihaan so̱' a. Che'é se rqué so̱' man nij so' rihanj ro', che'é dan ve'é tumej man nij so' a. Ne̱ cuna̱j cutumej man nij so' ado̱nj. Ne̱ a̱ 'ó nij so' ne ca'a̱nj ni'ya̱, qui'yáj ma'. Tza̱j ne̱ quene'én so̱' se vaa ca'a̱nj ni'ya̱ yo'o̱ tuvi' nij so', ne̱ o̱rún' so' ca'anj ni'ya̱, ne̱ dan me se quisi̱j ya̱ nu̱' nana̱ no̱ rihaan dáán so̱' ado̱nj. 13 ”Nihánj me se qui̱nán' 'u̱nj rej ya̱nj so̱', ne̱ a'mii 'u̱nj nu̱' nana̱ nihánj ga̱a va̱j 'u̱nj rihaan chumii̱ nihánj, che'é se me raj ga̱a̱ niha̱' uxrá rá nij so' nda̱a se vaa niha̱' rá ma̱'anj ado̱nj. 14 A̱j rquej se-na̱na̱ so̱' rihaan nij so', ne̱ che'é dan táá ri'yunj nij síí ma̱n rihaan chumii̱ nihánj ni'ya̱j nij so' man nij síí rqué so̱' manj a. 'O̱ se ase vaa 'u̱nj ro', da̱nj vaa nij síí rqué so̱' manj, ne̱ nuveé si̱j ma̱n rihaan chumii̱ nihánj me nij so' a̱ ma'. 15 ”'O̱ se se̱ cachíín ni̱'yáá 'u̱nj se vaa ca'ne̱e̱ so̱' man nij so' rihaan chumii̱ nihánj ma'. 'O̱ se me rá 'u̱nj cu̱tumé so̱' man nij so' se̱ cunuu chi'i̱i̱ nimán nij so' a̱ man ado̱nj. 16 Dan me se ase vaa 'u̱nj vaa nij so', ne̱ nuveé si̱j ma̱n rihaan chumii̱ nihánj me nij so' ma'. 17 Ina̱nj nana̱ ya̱ cuno̱ nij so', qui̱'yáá so̱', ga̱a ne̱ sa̱' ina̱nj ga̱a̱ nij so' rihaan so̱' á. Ne̱ se-na̱na̱ ma̱'án so̱' me nana̱ ya̱ yo' ei. 18 Dan me se ca'néé 'u̱nj man nij so' rihaan chumii̱ nihánj, nda̱a vaa ca'néé so̱' man ma̱'anj rihaan chumii̱ nihánj a. 19 Ne̱ nihánj me se ina̱nj qui'ya̱j sunj rihaan so̱' cavi̱' 'u̱nj che'é nij so', che'é rej cunu̱u sa̱' ya̱ nij so' rihaan so̱' ado̱nj. 20 ”Ne̱ nuveé ina̱nj che'é nij síí nihánj me achíín ni̱'yáj rihaan so̱' a̱ ma'. Tana̱nj achíín ni̱'yáá 'u̱nj che'é nij síí cuno̱ se-na̱na̱ so̱' ne̱ cuchuma̱n rá ni̱'yaj manj vaa güii, qui'ya̱j nij síí nihánj síí nata̱' se-na̱na̱ so̱' na̱nj ado̱nj. 21 Dan me se, né so̱' ga̱ 'u̱nj, Ata̱j Chij, ne̱ né 'u̱nj ga̱ so̱' a. Ne̱ 'o̱ rcua'a̱a̱n ní', ne̱ dan me se achíín ni̱'yáá 'u̱nj che'é taran' nij so' se vaa cuya̱a̱n ga̱a̱ rá taran' nij so' uún, ne̱ yo'o̱ noco̱' nij so' man ní', ne̱ che'é dan cuchuma̱n rá nij síí ma̱n rihaan chumii̱ nihánj se vaa ca'néé so̱' manj rihaan chumii̱ nihánj a. 22 Ne̱ ase vaa cavii sa̱' 'u̱nj qui'yáá so̱' ro', da̱nj cavii sa̱' nij so', qui'yáj, che'é se me rá 'u̱nj cuya̱a̱n ga̱a̱ rá nij so' nda̱a rá se vaa 'yaj ma'a̱n ní' a. 23 Dan me se ca̱yáán 'u̱nj ga̱ nij so' nda̱a vaa yáán so̱' ga̱ 'u̱nj, ga̱a ne̱ quisi̱j nij so' nari̱' nij so' nu̱' nana̱ ya̱, ne̱ ase vaa o̱rún' yuvii̱ ro', da̱nj ga̱a̱ nij so' a. Nda̱a síj, ga̱a ne̱ quene'e̱n nij síí ma̱n rihaan chumii̱ nihánj se vaa ca'néé so̱' manj ne̱ 'e̱e̱ rá so̱' man nij síí rqué so̱' manj nda̱a vaa 'e̱e̱ rá so̱' manj ado̱nj. 24 ”Ne̱ xa̱' nij síí rqué so̱' manj, tza̱j ne̱ me rá 'u̱nj ca̱yáán nij so' ga̱ 'u̱nj rej ca̱yáán 'u̱nj, Ata̱j. 'O̱ se me rá 'u̱nj quene'e̱n nij so' se vaa cavii sa̱' 'u̱nj qui'yáá so̱' á. 'O̱ se asi̱j ataa qui̱'yáá so̱' chumii̱ nihánj me se a̱j 'e̱e̱ rá so̱' manj, ne̱ cavii sa̱' 'u̱nj, qui'yáá so̱' ei. 25 Ata̱j Chij, sa̱' ina̱nj 'yáá so̱' ei. Tza̱j ne̱ ne ne'en nij síí ma̱n rihaan chumii̱ nihánj mán so̱' ma'. Tza̱j ne̱ 'u̱nj me se quene'enj mán so̱', ne̱ quene'en nij síí nihánj se vaa ca'néé so̱' manj rihaan chumii̱ nihánj a. 26 Ne̱ cataj xna'anj 'u̱nj rihaan nij so' da̱j si̱j mé so̱', ne̱ cata̱j 'u̱nj doj rihaan nij so', che'é rej ga̱a̱ 'e̱e̱ rá so̱' man nij so' nda̱a vaa 'e̱e̱ rá so̱' manj, ne̱ ca̱yáán 'u̱nj ga̱ nij so' a ―taj Jesucristó, cachíín ni'ya̱j so' rihaan Diose̱ a.

18

Nana̱ nihánj taj xna'anj da̱j guun ga̱a quita'aa nij tanuu man Jesucristó a

1 Ga̱a quisíj ca'mii Jesucristó nu̱' nana̱ vaa da̱nj, ga̱a ne̱ cavii so' ga̱ nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so', ne̱ ca'anj nij so' rej xco̱ chráá cu'na̱j Cedrón, ne̱ cuchi' nij so' 'o̱ naa̱ chruun, ne̱ catúj taran' nij so' a. 2 Ne̱ síí cu'na̱j Judas síí ta̱cuachén man Jesucristó rihaan nij síí ta̱j ri'yunj man Jesucristó me se a̱j quene'en so' rej yo' a. 'O̱ se a̱j guun que'e̱e̱ ndo'o cunuu chre̱' Jesucristó rej yo' ga̱ nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a. 3 Dan me se nica̱j Judas man nij tanuu do̱', man nij se-mo̱zó nij xrej ata̱ suun noco̱o doj do̱', man nij se-mo̱zó nij síí fariseo do̱', ca'anj so' rej yo' a. Ne̱ nica̱j nij so' aga' ya'an do̱', ca' acaa do̱', neê espadá do̱', nica̱j nij so' va̱j nij so' rej ya̱nj Jesucristó ga̱ nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a. 4 Dan me se quene'en Jesucristó nu̱' se vaa quira̱n' so', tza̱j ne̱ curiha̱nj so', ne̱ cataj so' rihaan nij so' a: ―Me síí nano' soj ga̱ ―taj so', xná'anj so' man nij so' a. 5 Ga̱a ne̱ cataj nij so' rihaan so' a: ―Nano' núj man Jesús síí cavii chuman' Nazaret a ―taj nij so' rihaan Jesucristó a. ―'U̱nj me so' ei ―taj Jesucristó rihaan nij so' a. Dan me se canicun' síí cu'na̱j Judas ga̱ nij so' 'na' so' ga̱ nij so' a. 6 Dan me se ga̱a cataj Jesucristó se vaa ma'a̱n so' me síí nano' nij so', ga̱a ne̱ nu̱' naxuun nij so' man nij so', ne̱ naxru' nij so' rihaan yo'óó a. 7 Ga̱a ne̱ xná'anj uún Jesucristó man nij so', cataj so': ―Me síí nano' soj ga̱ ―taj uún Jesucristó a. Ga̱a ne̱ cataj uún nij so': ―Jesús síí cavii chuman' Nazaret a ―taj uún nij so' a. 8 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó: ―A̱j cataj xna'anj 'u̱nj rihaan soj se vaa 'u̱nj me so' ei. Sese 'u̱nj me síí nano' soj, ne̱ ca'ne̱' rá soj ca'a̱nj nij síí nihánj á ―taj Jesucristó rihaan nij so' a. 9 Da̱nj ca'mii so' rihaan nij tanuu che'é rej ca've̱e quisi̱j ya̱ nu̱' nana̱ ca'mii so' rihaan Diose̱ se vaa ne ca'a̱nj ni'ya̱ a̱ 'ó nij síí rqué Diose̱ man so' a. 10 Dan me se nica̱j síí cu'na̱j Simón Pedró neê espadá, ne̱ quirii so' taneê so', ne̱ go' so' raa̱ se-mo̱zó xrej ata̱ suun noco̱o doj, ne̱ veé da̱nj güéj nuj xréé so' rej nuva̱' so', qui'yaj Pedró a. Ne̱ mozó yo' ro', cu'na̱j Malco a. 11 Dan me se cataj Jesucristó rihaan Pedró a: ―Na'ne̱j sa̱' so̱' taneê so̱' rque nuj á. Dan me se ase vaa 'o̱ tazá nu̱u̱ na vinó rqué Réj Diose̱ manj co'o̱j ro', da̱nj vaa sayuun nihánj rihanj, ne̱ me che'é na'vej rá so̱' co'o̱j man yo' ga̱ ―taj Jesucristó, xná'anj so' man Pedró a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa ca'anj nica̱j nii man Jesucristó rihaan síí cu'na̱j Anás a

12 Dan me se quita'aa nij tanuu do̱', síí uun chij rihaan nij tanuu do̱', nij se-mo̱zó nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá do̱', man Jesucristó, ne̱ numíj nij so' ra'a so', 13 ne̱ asino ya̱a̱n ca'anj nica̱j nij so' man so' rihaan síí cu'na̱j Anás a. Dan me se síí cu'na̱j Anás yo' me se rej che̱j síí cu'na̱j Caifás me so', ne̱ Caifás me síí guun xrej ata̱ suun noco̱o doj yo' yo' a. 14 Ma'a̱n síí cu'na̱j Caifás me síí narqué chrej rihaan nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá se vaa vaa che'é cavi̱' 'o̱ snó'o che'é cunuda̱nj nij yuvii̱ israelitá yo' a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa cataj síí cu'na̱j Pedró se vaa nuveé si̱j noco̱' man Jesucristó me so' a

15 Dan me se canoco' Simón Pedró do̱', yo'ó síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó do̱', rej xco̱ Jesucristó a. Ne̱ yo'ó so' me se si̱j ne'en xrej ata̱ suun noco̱o doj man me so', ne̱ catúj so' ga̱ Jesucristó ta'yaa tucuá xrej ata̱ suun noco̱o doj a. 16 Ne̱ Pedró me se quináj so' xe' rej nichru̱n' ta'yaa a. Che'é dan curiha̱nj yo'ó síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó yo', ne̱ ca'mii so' ga̱ chana̱ tumé ta'yaa, ne̱ catúj Pedró uún, qui'yaj so' a. 17 Dan me se xná'anj chana̱ tumé ta'yaa man Pedró, cataj no': ―Ne̱ nuvé so̱' me síí tucu'yón se-na̱na̱ síí nihánj na' ―taj no', xná'anj no' man Pedró a. Ne̱ cataj so': ―Taj ma' ―taj Pedró yo' a. 18 Ne̱ nicu̱n' nij mozó do̱', nij tanuu do̱', rej nachráj nii ya'an a. 'O̱ se acoj tiha' rej ma̱n nij so', ne̱ cunuu gu̱u̱n nij so' ya'an a. Ne̱ ca'anj Pedró uún cunu̱u gu̱u̱n ma'a̱n so' ya'an a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj da̱j ca'mii Jesucristó rihaan síí cu'na̱j Anás a

19 Dan me se síí cu'na̱j Anás síí cayáán xrej ata̱ suun noco̱o doj asi̱j rque̱ doj ro', xná'anj so' man Jesucristó che'é nij síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó do̱', che'é ma'a̱n nana̱ tucu'yón Jesucristó man nij so' do̱' a. 20 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―'U̱nj ro', ca'mii ranga̱' rihaan cunuda̱nj nij yuvii̱ a. Nu̱' güii tucu'yón 'u̱nj se-na̱na̱j rá ve' tucu'yón ní' se-tucua̱nj Moisés do̱', rá nuvií noco̱o do̱', ne̱ yo' me rej nuu chre̱' taran' soj si̱j uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá a. Ne̱ taj va̱j nana̱ ne ca'mi̱i̱ yuve̱ 'u̱nj ma'. 21 Me che'é xná'anj soj manj ga̱. Xna̱'anj soj man nij yuvii̱ cuno nana̱ ca'mij á. Veé nij so' ne'en ya̱ da̱j ca'mii 'u̱nj na̱nj ei ―taj Jesucristó rihaan síí cu'na̱j Anás yo' a. 22 Quisíj ca'mii Jesucristó da̱nj, ga̱a ne̱ coxro yo'o̱ mozó nicu̱n' rej yo' xruu̱ Jesucristó, ne̱ cataj so': ―Me che'é ca'mii so̱' da̱nj rihaan xrej ata̱ suun noco̱o doj ―taj so', guun yuva̱a̱ so' man Jesucristó a. 23 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan so' a: ―Sese ca'mii chi'i̱i̱ 'u̱nj, ne̱ cata̱j so̱' me nana̱ chi'i̱i̱ ca'mij á. Tza̱j ne̱ sese ca'mii sa̱' 'u̱nj, ne̱ me che'é coxro so̱' manj ga̱ ―taj Jesucristó rihaan mozó coxro man so' a. 24 Veé yo', ga̱a ne̱ ca'néé síí cu'na̱j Anás man Jesucristó rihaan síí cu'na̱j Caifás síí cayáán xrej ata̱ suun noco̱o doj, ne̱ veé 'o̱ da̱nj numi̱i so' ca'anj so' a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa yavíj cataj Pedró se vaa nuveé si̱j noco̱' man Jesucristó me so' ma'

25 Dan me se nicu̱n' Simón Pedró cunuu gu̱u̱n so' ya'an a. Ga̱a ne̱ cataj 'o̱ yuvii̱ rihaan so': ―Nuveé yo'o̱ síí noco̱' man so' mé so̱' na' ―taj yuvii̱, xná'anj yuvii̱ man so' a. Ne̱ cataj Pedró: ―Taj ma' ―taj so' a. 26 Ga̱a ne̱ xná'anj yo'o̱ se-mo̱zó xrej ata̱ suun noco̱o doj man so', ne̱ tuvi' síí güéj xréé qui'yaj Pedró me so', ne̱ cataj so': ―Nuveé so̱' me síí va̱j ga̱ Jesucristó rque naa̱ chruun quene'enj na' ―taj so', xná'anj so' man Pedró a. 27 Ga̱a ne̱ cataj uún Pedró se vaa nuveé tuvi̱' Jesucristó me so' a. Ne̱ nu̱' ca'mii so' da̱nj, ga̱a ne̱ nu̱' caguáj to'loo a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj che'é nana̱ ca'mii Jesucristó ga̱ síí cu'na̱j Pilato a

28 Dan me se nica̱j nij mozó do̱', nij tanuu do̱', man Jesucristó curiha̱nj nij so' rej ne̱ síí cu'na̱j Caifás, ne̱ ca'anj nij so' tucuá suun a. Na'ya̱a̱n uxrá me yo' a. Ne̱ ne catu̱u̱ nij síí israelitá rá tucuá suun a̱ ma'. 'O̱ se me rá nij so' cha̱ nij so' cha'anj pascuá, ne̱ che'é dan ne ca've̱j rá nij so' gu̱un chi'i̱i̱ nij so' rihaan Diose̱ qui'ya̱j tucuá suun yo' a. 29 Che'é dan curiha̱nj ma'a̱n síí cu'na̱j Pilato rej nicu̱n' nij so' a. Ne̱ xná'anj síí cu'na̱j Pilato man nij so', cataj so': ―Me cacun' cuta̱' soj xráá snó'o nihánj, rá soj ga̱ ―taj so' rihaan nij yuvii̱ ca'na' ga̱ Jesucristó a. 30 Ga̱a ne̱ cataj nij so' rihaan síí cu'na̱j Pilato a: ―Sese nuveé si̱j 'yaj chi'i̱i̱ me síí nihánj, ne̱ ne ta̱cuachén núj man so' nda̱a rihaan so̱' tza̱j ma' ―taj nij yuvii̱ rihaan síí cu'na̱j Pilato a. 31 Che'é dan cataj síí cu'na̱j Pilato rihaan nij so' a: ―Ni̱caj soj man so', ne̱ ca'ne̱' soj cacun' che'é so', qui'ya̱j soj nda̱a vaa tucuáán noco̱' ma'a̱n soj á ―taj síí cu'na̱j Pilato rihaan nij so' a. ―Tza̱j ne̱ no̱ xcúún so' cavi̱' so', rá núj, tza̱j ne̱ na'vej rá soj si̱j cavii chuman' Romá ticavi̱' núj man a̱ 'ó yuvii̱ a̱ ma' ―taj nij so' rihaan Pilato a. 32 Che'é se ca'mii nij so' da̱nj ro', che'é dan quisíj ya̱ nu̱' se-na̱na̱ Jesucristó nana̱ a'mii che'é da̱j qui'ya̱j nii man so' ticavi̱' nii man so' a. 'O̱ se o̱rún' nij yuvii̱ ma̱n chuman' Romá cachrón rihaan rcutze̱ man yuvii̱ tumé cacun' a. 33 Dan me se catúj uún síí cu'na̱j Pilato tucuá suun, ne̱ canacúún so' ca'na̱' Jesucristó, ne̱ xná'anj so' man Jesucristó, cataj so': ―Ma̱'án so̱' me síí nica̱j suun rey uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá na' ―taj síí cu'na̱j Pilato rihaan Jesucristó a. 34 Ga̱a ne̱ xná'anj Jesucristó man so', cataj Jesucristó: ―Ma̱'án so̱' cavii raa̱ nana̱ vaa da̱nj ca'mii so̱' na'. Ase yo'ó yuvii̱ cataj xna'anj rihaan so̱' che'ej xa̱' ―taj Jesucristó, xná'anj so' man síí cu'na̱j Pilato a. 35 Ga̱a ne̱ xná'anj síí cu'na̱j Pilato man so', cataj so': ―Si̱j israelitá mé 'u̱nj, rá so̱' na'. Ne'én 'u̱nj se-tucua̱nj soj, rá so̱' na'. 'O̱ se nij tuví' so̱' do̱', ma'a̱n nij xrej ata̱ suun noco̱o doj do̱', tacuachén mán so̱' rihanj á. Me cacun' tumé so̱' ga̱ ―taj síí cu'na̱j Pilato, xná'anj so' man Jesucristó a. 36 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó: ―'O̱ se nuveé riha̱a̱n chumii̱ nihánj me rej uun chij 'u̱nj ma'. Sese rihaan chumii̱ nihánj me rej uun chij 'u̱nj, ne̱ gaa tanuu 'yaj suun rihanj, ne̱ cavii nij tanuu, cunu' nij tanuu, che'é rej se̱ cata'aa nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá manj tza̱j ado̱nj. Tza̱j ne̱ nuveé riha̱a̱n chumii̱ nihánj me rej gu̱un chij 'u̱nj ma' ―taj Jesucristó a. 37 Ga̱a ne̱ xná'anj síí cu'na̱j Pilato man so', cataj so': ―Che'é dan síí nica̱j suun rey mé so̱' na'. Ya̱ na' ―taj Pilato, xná'anj so' man Jesucristó a. Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan so' a: ―Ya̱ uxrá vaa nana̱ ca'mii ma̱'án so̱' se vaa si̱j nica̱j suun rey mej á. Ne̱ nihánj me cata̱j xna'anj 'u̱nj rihaan so̱' me che'é ca'ngaa 'u̱nj ne̱ me che'é ca'ná' 'u̱nj rihaan chumii̱ nihánj ei. Dan me se ca'ná' 'u̱nj cata̱j xna'anj 'u̱nj nana̱ ya̱ rihaan yuvii̱ a. Ne̱ cunuda̱nj nij síí ya̱ ro', uno nana̱ ya̱ a'mij ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan Pilato a. 38 Ne̱ cataj Pilato rihaan so': ―A̱ me nana̱ cu'na̱j nana̱ ya̱ ga̱ ―taj Pilato, xná'anj Pilato man Jesucristó a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj da̱j qui'yaj síí cu'na̱j Pilato ga̱a ca'ne' so' cacun' che'é Jesucristó a

Ne̱ ga̱a quisíj ca'mii síí cu'na̱j Pilato nana̱ vaa da̱nj ga̱ Jesucristó, ne̱ curiha̱nj uún so' rej nicu̱n' nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá, ne̱ cataj so' rihaan nij so' a: ―Taj va̱j a̱ doj cacun' tumé so' narí' 'u̱nj a̱ ma'. 39 Tza̱j ne̱ vaa yo'o̱ tucuáán noco̱' ní' se vaa rii 'u̱nj 'o̱ tuvi' soj síí 'ni̱j taga' 'o̱ 'o̱ cha'anj pascuá a. Ne̱ me rá soj quiri̱i̱ 'u̱nj man ma'a̱n síí nihánj síí nica̱j suun rey uun chij rihaan soj si̱j israelitá na' ―taj síí cu'na̱j Pilato, xná'anj so' man nij yuvii̱ a. 40 Che'é dan caguáj uún nij yuvii̱, cataj nij so': ―Se̱ quirii so̱' man síí nihánj a̱ ma'. Tana̱nj síí cu'na̱j Barrabás quiri̱i̱ so̱' ei ―taj nij yuvii̱, caguáj nij yuvii̱ a. Ne̱ síí cu'na̱j Barrabás me se si̱j guun rá cunu̱' ga̱ gobiernó me so' a.

19

1 Dan me se nica̱j síí cu'na̱j Pilato man Jesucristó, ne̱ go' nij tanuu cuartá xráá so', qui'yaj Pilato yo' a. 2 Ne̱ qui'yaj nij tanuu cachriin tanj, ne̱ cuta' nij so' raa̱ Jesucristó, ne̱ na'néé nij so' yatzíj tintá sa̱' ndo'o man Jesucristó a. 3 Ga̱a ne̱ cuchi' ndo'o nij so' rihaan Jesucristó, ne̱ cataj nij so': ―Veé síí nica̱j suun rey uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá mé so̱' á ―taj nij so', ca'mii tico nij so', ne̱ coxro nij so' xruu̱ Jesucristó a. 4 Ga̱a ne̱ curiha̱nj uún síí cu'na̱j Pilato xe', ne̱ cataj so' rihaan nij yuvii̱ a: ―Ni̱'yaj soj ei. Cu̱riha̱nj uún so' rihaan soj, qui̱'yáj, che'é rej xca̱j soj cuentá se vaa taj va̱j cacun' tumé so' narí' 'u̱nj a̱ man chugua̱nj ―taj Pilato rihaan nij yuvii̱ a. 5 Ga̱a ne̱ curiha̱nj Jesucristó xe', ne̱ 'ni̱j raa̱ so' cachriin tanj, ne̱ nu̱u̱ so' yatzíj tintá sa̱' yo' a. Ne̱ cataj Pilato rihaan nij yuvii̱ a: ―Ni̱'yaj soj man snó'o nihánj vij ―taj Pilato rihaan nij yuvii̱ a. 6 Dan me se ga̱a quene'en nij xrej ata̱ suun noco̱o doj do̱', nij se-mo̱zó nij so' do̱', man Jesucristó, ne̱ caguáj nij so', cataj nij so': ―Cavi̱' so' rihaan rcutze̱, qui̱'yáá so̱' ei ―taj nij so', caguáj nij so' a. Ga̱a ne̱ cataj Pilato rihaan nij so' a: ―Ni̱caj ma'a̱n soj man so' cachro̱n soj man so' rihaan rcutze̱, sese me rá soj ei. Xa̱' 'u̱nj, tza̱j ne̱ taj va̱j a̱ doj cacun' tumé so' narí' 'u̱nj a̱ ma' ―taj Pilato rihaan nij so' a. 7 Ga̱a ne̱ cataj nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá no síí cu'na̱j Pilato: ―Vaa tucuáán noco̱' núj, ne̱ tucuáán noco̱' núj taj se vaa no̱ xcúún so' cavi̱' so', che'é rej cataj so' se vaa ta'ni̱j Diose̱ me so' ado̱nj ―taj nij so' rihaan Pilato a. 8 Dan me se ga̱a cuno síí cu'na̱j Pilato nana̱ vaa da̱nj, ga̱a ne̱ doj a̱ cuchu'vi' so', 9 ga̱a ne̱ catúj uún so' tucuá suun, ne̱ xná'anj so' man Jesucristó, cataj so': ―Me rej cavii so̱' ga̱ ―taj so', xná'anj so' man Jesucristó a. Tza̱j ne̱ ne ca'mi̱i̱ Jesucristó a̱ 'ó nana̱ rihaan so' a. 10 Che'é dan cataj Pilato rihaan so' a: ―Me che'é ne a'mii so̱' ga̱. Ne ne'én so̱' sese 'u̱nj ro', me síí no̱ xcúún quiri̱i̱ mán so̱' taga', ne̱ vej nó xcúún qui'ya̱j cachro̱n nij tanuu mán so̱' rihaan rcutze̱ á. Me che'é ne acaj so̱' cuentá ga̱ ―taj Pilato, xná'anj so' man Jesucristó a. 11 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan so' a: ―Sese nuveé Dio̱se̱ me síí cune' mán so̱' ca̱tá so̱' suun nihánj, ne̱ ne gu̱un nu̱cuáá so̱' qui̱'yáá so̱' a̱ doj rasu̱u̱n asuun tza̱j ma'. Che'é dan síí tacuachén manj rihaan so̱' me síí tumé doj cacun' rihaan so̱' ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan Pilato yo' a. 12 Quisíj cuno Pilato nana̱ dan, ga̱a ne̱ nano' so' da̱j qui'ya̱j so', ga̱a ne̱ ca've̱e ti̱nanii so' man Jesucristó a. Tza̱j ne̱ doj a̱ caguáj nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá, cataj nij so': ―Sese ca'a̱nj u̱u̱n síí nihánj, qui̱'yáá so̱', ne̱ nuveé tuvi̱' síí nica̱j suun cu'na̱j César mé so̱' ma'. 'O̱ se síí nihánj me se si̱j me rá gu̱un síí nica̱j suun rey me so', ne̱ dan me se ca'ne̱e̱ so' suun man síí cu'na̱j César, rá so', ne̱ si̱j ta̱j ri'yunj man síí cu'na̱j César me so' ado̱nj ―taj nij so', caguáj nij so' a. 13 Dan me se ga̱a cuno Pilato nana̱ vaa da̱nj, ga̱a ne̱ ca'anj nica̱j so' man Jesucristó xe', ne̱ ca'anj ca̱yáán so' rihaan xrúún so' chruun xlá rej ca'ne' so' cacun' che'é yuvii̱ a. Ne̱ rej ne̱ chruun xlá yo' ro', me rej cu'na̱j Litóstratos xna'ánj griego, ne̱ Gabata cu'na̱j rej yo' xna'ánj hebreo a. 14 Dan me se güii 'yaj chuvi̱i nii che'é cha'anj pascuá me yo', ne̱ rej caxu̱j me yo' a. Ne̱ cataj Pilato rihaan nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá a: ―Ni̱'yaj soj ei. Nihánj me síí nica̱j suun rey uun chij rihaan soj chugua̱nj ―taj so' rihaan nij yuvii̱ a. 15 Ga̱a ne̱ caguáj nij yuvii̱, cataj nij so': ―Ni̱caj so̱' man so', ne̱ ca'a̱nj tanuu cachro̱n nij tanuu man so' rihaan rcutze̱, qui̱'yáá so̱' cuaj ei ―taj nij so' rihaan Pilato a. Ne̱ xná'anj Pilato man nij so', cataj so': ―Ma'a̱n síí nica̱j suun rey uun chij rihaan soj cachro̱nj rihaan rcutze̱, rá soj a̱ na' ―taj so', xná'anj so' man nij so' a. ―Taj va̱j 'ó rey ma'. O̱rún' síí cu'na̱j César me síí uun chij rihaan núj ei ―taj nij xrej ata̱ suun noco̱o doj a. 16 Ga̱a ne̱ tacuachén Pilato man Jesucristó rihaan nij so' cachro̱n nij so' man so' rihaan rcutze̱ a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj da̱j guun ga̱a cachrón nij tanuu man Jesucristó rihaan rcutze̱ a

Dan me se ca'anj nica̱j nij so' man Jesucristó, 17 ne̱ ma'a̱n so' cata̱ rcutze̱, ne̱ cavii so' ca'anj so' rej cu'na̱j tacaan cúú yave̱, ne̱ rej yo' ro', cu'na̱j Gólgota xna'ánj hebreo a. 18 Ne̱ ga̱a cuchi' nij so' rej yo', ga̱a ne̱ cachrón nij tanuu man so' rihaan rcutze̱, ne̱ yavíj ro̱j so' cachrón uún nij tanuu rihaan yavíj rcutze̱ uún, ne̱ yo'o̱ so' ro', nicu̱n' rej nuva̱' Jesucristó, ne̱ yo'ó so' ro', nicu̱n' rej nichru̱un Jesucristó, ne̱ tanu̱u̱ nicun' ma'a̱n Jesucristó a. 19 Ne̱ ca'ne' síí cu'na̱j Pilato suun, se vaa cano̱ letrá rihaan 'o̱ rcuchra̱', ne̱ cano̱ rcuchra̱' yo' raa̱ rcutze̱, ne̱ letrá yo' taj xna'anj me che'é cavi̱' Jesucristó a. Ne̱ nihánj me se taj letrá no̱ rihaan rcuchra̱' yo', se vaa “Síí nihánj me Jesucristó síí cavii chuman' Nazaret, ne̱ síí nica̱j suun rey me so', uun chij so' rihaan nij yuvii̱ israelitá”, taj letrá yo' a. 20 Dan me se nayaa que'e̱e̱ nij síí israelitá nana̱ yo' a. 'O̱ se nichru̱n' naj rej cachrón nii man Jesucristó rihaan rcutze̱ ga̱ ma'a̱n chuman' Jerusalén yo' a. Ne̱ cachrón nii nana̱ yo' xna'ánj hebreo do̱', xna'ánj latín do̱', xna'ánj griego do̱' a. 21 Che'é dan nij xrej ata̱ suun noco̱o doj che'é nij yuvii̱ israelitá ro', cataj nij ro' rihaan síí cu'na̱j Pilato a: ―Se̱ guun cano̱ letrá se vaa síí nica̱j suun rey uun chij rihaan núj si̱j israelitá me so' ma'. Ma̱a̱n se cata̱j letrá se vaa ma'a̱n so' cataj se vaa síí nica̱j suun rey uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá me so' á ―taj nij so' rihaan síí cu'na̱j Pilato a. 22 ―A̱j quisíj cachrón 'u̱nj nana̱ cachronj na̱nj á ―taj Pilato rihaan nij so' a. 23 Dan me se ga̱a quisíj cachrón nij tanuu man Jesucristó rihaan rcutze̱, ne̱ nica̱j nij so' saga̱n' Jesucristó, ne̱ cuxra' ta'a̱j nij so' saga̱n' Jesucristó, ne̱ nica̱j 'o̱ 'o̱ tanuu ta'a̱j saga̱n' Jesucristó yo' a. Ne̱ vaa se-co̱toó Jesucristó uún a. Ne̱ xa̱' se-co̱toó so', tza̱j ne̱ taj rej nuva̱ nii se-co̱toó so' ma'. Ma̱a̱n se o̱rún' yatzíj me yo' ga̱a canánj nii man yo' a. 24 Che'é dan cataj nij tanuu rihaan tuvi' nij so' a: ―Se̱ cuxra' ta'a̱j ní' man cotoó nihánj ma'. Ma̱a̱n se tico̱ tixaj ní' se-sue̱rté ní' che'é nihánj, ne̱ quene'e̱n ní' me síí naca̱j man cotoó yo' ei ―taj nij so' a. Da̱nj qui'yaj nij so', ne̱ quisíj ya̱ nu̱' nana̱ nihánj nana̱ no̱ rihaan danj Diose̱ a: “Cuxra' ta'a̱j nii saga̱n' 'u̱nj, ne̱ tico tixaj nii che'é se-co̱toó 'u̱nj a”, taj danj Diose̱ a. Dan me se nij tanuu me nij síí qui'yaj da̱nj ado̱nj. 25 Ne̱ nichru̱n' nicun' nii Jesucristó do̱', chu'vij nii so' do̱', chana̱ cu'na̱j Mariá nica̱ síí cu'na̱j Cleofas do̱', chana̱ cu'na̱j Mariá Magdalena do̱', rihaan rcutze̱ no̱ Jesucristó a. 26 Dan me se quene'en Jesucristó man nii so' do̱', man síí tucu'yón se-na̱na̱ so' síí 'e̱e̱ rá so' man do̱', se vaa nicun' rcua'a̱a̱n ro̱j so' rihaan so', ne̱ cataj so' rihaan nii so': ―Síí nihánj gu̱un ta'níí so̱', nahiin ―taj Jesucristó no nii so' a. 27 Ga̱a ne̱ cataj so' rihaan síí tucu'yón se-na̱na̱ so' yo' a: ―Chana̱ nihánj gu̱un nií so̱' á ―taj so' rihaan síí tucu'yón se-na̱na̱ so' yo' a. Ne̱ ma̱a̱n orá dan guun ni̱i síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó yo' man nii Jesucristó, ne̱ ca'anj nica̱j so' man no' ve' tucuá ma'a̱n so' a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj da̱j guun ga̱a cavi' Jesucristó a

28 Quisíj qui'yaj nij so' da̱nj, ga̱a ne̱ quene'en Jesucristó se vaa a̱j quisíj ya̱ nu̱' se vaa taj danj Diose̱ che'é so' a. Che'é dan cataj so': ―Nacoó 'u̱nj na na̱nj á ―taj so' a. 29 Ya̱nj 'o̱ xruj nu̱u̱ na vinó yu̱u̱ rihaan yo'óó, ne̱ nica̱j nij so' 'o̱ yataa̱n esponja, ne̱ tucua'anj nij so' yataa̱n rque na vinó yu̱u̱ yo', ne̱ cuta' nij so' raa̱ 'o̱ coj hisopo, ne̱ cachrón nij so' yataa̱n yo' tu'va Jesucristó a. 30 Ne̱ ga̱a quisíj co'o Jesucristó na vinó yu̱u̱ nu̱u̱ rque yataa̱n yo', ne̱ cataj so': ―Veé da̱nj navij suun, qui'yáj a ―taj so', ne̱ ni'naa raa̱ so', ne̱ ca'ne' rá so', ne̱ cavi' so' a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa cho'oj 'o̱ tanuu chruun lanzá x'núú Jesucristó a

31 Dan me se güii 'yaj chuvi̱i nij síí israelitá cha̱ nij so' cha'anj pascuá me yo', ne̱ güii gue̱e̱ ndo'o me cueta̱n' a'yuj, 'yaj nij yuvii̱ israelitá, ne̱ ne ca've̱j rá nij yuvii̱ yo' canoco̱' xnangá rihaan rcutze̱ güii gue̱e̱ yo' a. Che'é dan me cachíín ni'ya̱j nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá rihaan síí cu'na̱j Pilato se vaa ca'ne̱' so' suun tucuachra̱n' nii tacóó nij síí noco̱' rihaan rcutze̱ yo' che'é rej ra'ya̱nj doj cavi̱' nij so', ga̱a ne̱ quiri̱i̱ yaníj nii man nij síí cavi' yo' a. 32 Qui'yaj Pilato nda̱a vaa cachíín ni'ya̱j nij so' rihaan so', ne̱ ca'anj nij tanuu, ne̱ asino tucuachran' nij tanuu tacóó yo'o̱ síí noco̱' rej x'nu̱j Jesucristó, ga̱a ne̱ tucuachran' uún nij tanuu tacóó síí noco̱' níchrej x'núú Jesucristó uún a. 33 Tza̱j ne̱ ga̱a cuchi' nij so' rej noco̱' ma'a̱n Jesucristó, ga̱a ne̱ xcaj nij so' cuentá se vaa a̱j cavi' so', ne̱ che'é dan ne tucuachra̱n' nij so' tacóó so' ma'. 34 Tza̱j ne̱ yo'o̱ tuvi' nij tanuu nica̱j xrúún so' chruun ta̱j aga' siha̱a̱ raa̱, ne̱ cho'oj so' x'núú Jesucristó, ne̱ nu̱' qui'yaj so' da̱nj, ne̱ nu̱' cavii ndo'o ton do̱', na do̱', rej catúj aga' siha̱a̱ yo' a. 35 Ne̱ síí taj xna'anj nana̱ nihánj me se si̱j quene'en nu̱' se vaa guun me so', ne̱ ya̱ vaa se-na̱na̱ so', ne̱ ne'en so' se vaa ya̱ a'mii so', ne̱ taj xna'anj so' nu̱' nana̱ nihánj che'é rej cuchuma̱n rá soj si̱j naya̱a̱ nana̱ nihánj ni̱'yaj soj Jesucristó a. 36 'O̱ se guun nu̱' nihánj che'é rej quisi̱j ya̱ nu̱' nana̱ nihánj nana̱ no̱ rihaan danj Diose̱, se vaa taj yo': “Se̱ cachran' a̱ 'ó cúú man so' ma'”, taj nana̱ no̱ rihaan danj Diose̱ a. 37 Ne̱ yo'ó nana̱ ro', taj: “Ni̱'yaj nij so' man síí cho'oj ma'a̱n nij so' aga' man a”, taj yo'ó nana̱ no̱ uún rihaan danj Diose̱ a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj da̱j guun ga̱a cachin' nii man Jesucristó rque yu'uj yuvej a

38 Quisíj qui'yaj nij tanuu da̱nj, ga̱a ne̱ cachíín ni'ya̱j síí cu'na̱j José síí cavii chuman' Arimatea rihaan síí cu'na̱j Pilato se vaa ca've̱j rá síí cu'na̱j Pilato quiri̱i̱ yaníj so' man Jesucristó a. Ne̱ xa̱' síí cu'na̱j José yo', tza̱j ne̱ si̱j tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó me so', tza̱j ne̱ ma̱a̱n se noco' yuve̱ so' man Jesucristó, che'é se cuchu'vi' so' ni'ya̱j so' man nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá a. Dan me se ca'vej rá síí cu'na̱j Pilato, ne̱ che'é dan quirii yaníj síí cu'na̱j José man Jesucristó a. 39 Ne̱ vaa síí cu'na̱j Nicodemo uún, ne̱ si̱j cuchi' rihaan Jesucristó rej nii̱ asi̱j rque̱ doj me so', ne̱ ca'anj so' ga̱ síí cu'na̱j José yo', ne̱ cata̱ so' ico̱ chi̱' kiló ta̱j doj squíí cu'na̱j mirra nachej ga̱ se cu'na̱j áloe a. 40 Dan me se tananij ro̱j so' man Jesucristó, ne̱ nucutáj ro̱j so' mantá sa̱' man nu̱' nee̱ man Jesucristó, ne̱ caraa ro̱j so' mirra do̱', áloe do̱', rque mantá yo' a. Dan me se tucuáán noco̱' nij yuvii̱ israelitá ga̱a achin' nij so' man nij síí cavi' qui'yaj ro̱j so' a. 41 Dan me se nichru̱n' rej cachrón nii man Jesucristó rihaan rcutze̱ ro', naj 'o̱ naa̱ chruun, ne̱ rque naa̱ yo' ro', táá yu'uj rque yuvej rej achin' nii xnangá a. Tza̱j ne̱ yu'uj naca̱ me yo', ne̱ a̱ 'ó xnangá ne cachi̱n' nii rque yu'uj yo' ma'. 42 Dan me se güii 'yaj chuvi̱i nij síí israelitá cha̱ nij so' cha'anj pascuá me yo', ne̱ nichru̱n' naj rej ta̱j yu'uj yo' ga̱ rej nicu̱n' rcutze̱ yo', ne̱ che'é dan cachin' ro̱j so' man Jesucristó rque yu'uj yo' a.

20

Nana̱ nihánj taj xna'anj da̱j guun ga̱a quisíj cunuu i'na̱' uún Jesucristó a

1 Dan me se taxre̱j cotungó vaa rmi̱' do̱j, ne̱ ca'anj chana̱ cu'na̱j Mariá Magdalena rej ta̱j yu'uj rque yuvej yo', ne̱ quene'en no' se vaa ta̱j yaníj yuvej aráán rihaan yu'uj yo' a. 2 Che'é dan cunánj no', ne̱ cuchi' no' rihaan síí cu'na̱j Simón Pedró do̱', rihaan yo'ó síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó síí 'e̱e̱ rá Jesucristó man do̱' a. Ne̱ cataj no' rihaan ro̱j so': ―Quirii nii man síí 'ni̱j ra'a man ní' rque yu'uj na̱nj á. Ne̱ ne me rej ca'anj nica̱j nii man so' a̱ ma' ―taj no' rihaan ro̱j so' a. 3 Che'é dan cavii síí cu'na̱j Pedró ga̱ yo'ó síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó yo', ne̱ ca'anj ro̱j so' rej ta̱j yu'uj yo', 4 ne̱ cunánj ro̱j so', ne̱ ra'ya̱nj doj cunánj yo'ó so' rihaan síí cu'na̱j Pedró, ne̱ so' me síí cuchi' asino ya̱a̱n do̱j tu'va yu'uj yo' a. 5 Ga̱a ne̱ ni'ya̱j so' rque yu'uj yo', ne̱ quene'en so' rej na̱j nij yatzíj, tza̱j ne̱ ne catu̱u̱ so' ma'. 6 Dan me se cuchi' síí cu'na̱j Pedró síí noco̱' xcó so', ga̱a ne̱ catúj ma'a̱n Pedró rque yu'uj yo', ne̱ quene'en so' rej na̱j nij yatzíj, 7 ne̱ quene'en so' vitó aráán raa̱ Jesucristó, tza̱j ne̱ nuvi' yo' naj rcua'a̱a̱n ga̱ yo'ó nij yatzíj a̱ ma'. Tana̱nj rej yaníj quinaj o̱rún' yo', ne̱ nacu'lu' yo' a. 8 Dan me se catúj uún yo'ó síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó síí cuchi' asino ya̱a̱n, ne̱ quene'en so' nij yatzíj yo', ga̱a ne̱ cuchumán rá so' se-na̱na̱ chana̱ cu'na̱j Mariá Magdalena yo' a. 9 'O̱ se ataa nari̱' ro̱j so' nana̱ no̱ rihaan danj Diose̱ se vaa cavi̱' Jesucristó ga̱a ne̱ cunu̱u i'na̱' uún so' a. 10 Dan me se cavii uún ro̱j síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó yo', quinan' ro̱j so' a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa quene'en chana̱ cu'na̱j Mariá Magdalena man Jesucristó a

11 Ne̱ canicun' chana̱ cu'na̱j Mariá nichru̱n' tu'va yu'uj yo', ne̱ ta'vee ndo'o no' a. 12 Ne̱ quene'en no' vi̱j se-mo̱zó Diose̱ nu̱u̱ yatzíj catzi̱i̱, ne̱ ne̱ ro̱j so' rej cachin' nii man Jesucristó a. Yo'o̱ so' ne̱ rej ra̱a̱ Jesucristó, ne̱ yo'ó so' ne̱ rej taco̱j Jesucristó a. 13 Ga̱a ne̱ xná'anj ro̱j so' man chana̱ cu'na̱j Mariá, cataj ro̱j so': ―Me che'é ta'veé so̱', ga̱ man nocoj ―taj ro̱j so' no no' a. ―Ta'veé 'u̱nj che'é se quirii nii man cúú man síí 'ni̱j ra'a manj, ne̱ ne me rej ca'anj nica̱j nii man so' a̱ ma' ―taj no' rihaan ro̱j so' a. 14 Síj ca'mii no' da̱nj, ga̱a ne̱ canica̱j no' rej xco̱ no', ne̱ quene'en no' man Jesucristó, nicu̱n' so' rihaan no' a. Tza̱j ne̱ ne cunu̱u ya̱a̱n no' man Jesucristó a. 15 Ga̱a ne̱ xná'anj Jesucristó man no', cataj so': ―Me che'é ta'veé so̱', ga̱ man nocoj. Me síí nanó' so̱' ga̱ ―taj Jesucristó no no' a. Dan me se guun rá no' se vaa si̱j tumé naa̱ na̱j yo' me síí ca'mii ga̱ no', rá no', ne̱ che'é dan cataj no': ―Sese quirii yaníj so̱' man so', ne̱ cata̱j xna'anj so̱' rihanj me rej ca'anj nica̱j so̱' man so', ne̱ ni̱caj 'u̱nj man so' ca'a̱nj 'u̱nj á ―taj no' rihaan síí nicu̱n' rihaan no' a. 16 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó: ―Mariá ―taj so' a. Canica̱j no', cataj no': ―Raboni ―taj no' rihaan so' xna'ánj hebreo, ne̱ dan me se “maestró” me se taj nana̱ ca'mii no' rihaan so' a. 17 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan no' a: ―Ca'ne̱' rá so̱', se̱ catzíí so̱' doj manj ma'. 'O̱ se ataa cavi̱i̱ uún 'u̱nj qui̱nán' 'u̱nj rihaan Réj Diose̱, ne̱ me rá 'u̱nj ca'a̱nj so̱' rihaan nij tinúú 'u̱nj ne̱ cata̱j xna'anj so̱' rihaan nij so' se vaa cavi̱i̱ 'u̱nj qui̱nán' 'u̱nj rihaan Réj, ne̱ so' me se Rej soj me uún so', ne̱ Diose̱ síí noco̱' 'u̱nj me so', ne̱ Diose̱ síí noco̱' soj me uún so' ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan chana̱ cu'na̱j Mariá a. 18 Dan me se ca'anj chana̱ cu'na̱j Mariá Magdalena, ne̱ nata' no' rihaan nij síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó se vaa quene'en no' man síí 'ni̱j ra'a man ní', ne̱ nata' no' nij nana̱ cataj Jesucristó rihaan no' a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj da̱j guun ga̱a cuchi' Jesucristó rihaan nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a

19 Dan me se rej ti'nuu ma'a̱n güii cotungó yo' me se caráán nij síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó ta'yaa rihaan ve' ma̱n nij so', che'é se cuchu'vi' nij so' ni'ya̱j nij so' nij síí uun chij rihaan nij yuvii̱ israelitá a. Ga̱a ne̱ ca'na' Jesucristó, ne̱ canicun' so' tanu̱u̱ rej ma̱n nij so', ne̱ cataj so': ―Ga̱a̱ dínj nimán soj ei ―taj Jesucristó rihaan nij so' a. 20 Quisíj ca'mii so' da̱nj, ga̱a ne̱ tihaa̱n so' ra'a so' tihaa̱n so' x'núú so' tihaa̱n so' rihaan nij so' a. Ga̱a quene'en nij so' nu̱' yo', ga̱a ne̱ guun niha̱' uxrá rá nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' ni'ya̱j nij so' man síí 'ni̱j ra'a man ní' a. 21 Dan me se yuún ca'mii Jesucristó rihaan nij so', cataj so': ―Ga̱a̱ dínj nimán soj ei. Ase vaa ca'néé Réj manj ro', da̱nj ga̱a̱ ca'ne̱j 'u̱nj man soj nu̱' rihaan chumii̱ nihánj ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan nij so' a. 22 Quisíj ca'mii Jesucristó da̱nj, ga̱a ne̱ ca'yánj Jesucristó rihaan nij so', ne̱ cataj so': ―Ni̱caj soj Nimán Diose̱ nihánj á. 23 Ne̱ sese cata̱j soj se vaa navij cacun' tumé me ma'a̱n yuvii̱, ne̱ quinavi̱j nu̱' cacun' tumé so' a. Ne̱ sese cata̱j soj se vaa se̱ quinavij cacun' tumé me ma'a̱n yuvii̱, ne̱ veé da̱nj ga̱a̱ quita̱j nu̱' cacun' tumé so' xráá so' nu̱' cavii nu̱' ca'anj uún a ―taj Jesucristó rihaan nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj da̱j guun ga̱a quene'en síí cu'na̱j Tomás man Jesucristó a

24 Dan me se yo'o̱ tuvi' chuvi̱j nij síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó me síí cu'na̱j Tomás, ne̱ yo'ó se-chuvi̱i so' me Dídimo a. Ne̱ nuvi' so' ne ga̱ yo'ó nij so' ga̱a cuchi' Jesucristó rihaan yo'ó nij so' ma'. 25 Che'é dan cataj xna'anj yo'ó nij síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó rihaan Tomás se vaa quene'en nij so' man síí 'ni̱j ra'a man ní' a. Tza̱j ne̱ cataj Tomás rihaan nij so' a: ―Sese se̱ quene'en ma̱'anj rej catúj caquíí ra'a so', ne̱ sese se̱ cutaj ra'aj rej catúj caquíí ra'a so' do̱', sese se̱ cutaj ra'aj rej quiran' chi'ii̱ x'núú so' do̱', ne̱ daj chiha̱a̱ míj se̱ cuchumán raj se vaa cunuu i'na̱' uún so' ma' ―taj síí cu'na̱j Tomás rihaan nij so' a. 26 Dan me se cachén tu̱nj güii, ne̱ mán uún nij síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó, ne̱ ne̱ síí cu'na̱j Tomás ga̱ nij so', ne̱ dan me se raan nij ta'yaa, tza̱j ne̱ taj ni'yón, ne̱ naruvi' Jesucristó tanu̱u̱ yan ma̱n nij so' a. Ne̱ cataj so': ―Ga̱a̱ dínj nimán soj ei ―taj so' rihaan nij so' a. 27 Ga̱a ne̱ cataj so' rihaan síí cu'na̱j Tomás a: ―Tu̱cua'anj so̱' ra'á so̱' nihánj, ga̱a ne̱ xca̱j so̱' cuentá da̱j vaa ra'aj, ne̱ cuta̱' so̱' ra'á so̱' x'núú 'u̱nj nihánj rej catúj chruun lanzá, ga̱a ne̱ gu̱un ya̱ ya̱ rá so̱' se vaa cunuu i'na̱' uún 'u̱nj á. Cuchuma̱n rá so̱', ni̱'yaj so̱' manj á ―taj so' rihaan síí cu'na̱j Tomás a. 28 Ga̱a ne̱ cataj síí cu'na̱j Tomás rihaan so' a: ―So̱' me síí 'ni̱j ra'a manj, ne̱ so̱' me Diose̱ síí noco̱j ado̱nj ―taj so' rihaan Jesucristó a. 29 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan so' a: ―Uun da̱j quene'en yá so̱' manj, ga̱a ne̱ amán rá so̱' ni'ya̱j so̱' manj na̱nj á. Tza̱j ne̱ vaa che'é gu̱un niha̱' rá nij síí ne quene'e̱n manj ne̱ amán rá ni'ya̱j manj ei. 'O̱ se cavi̱i̱ sa̱' ya̱ nij so' ado̱nj ―taj Jesucristó rihaan síí cu'na̱j Tomás a.

Nana̱ nihánj taj xna'anj me che'é cachrón síí cu'na̱j Juan yanj nihánj a

30 Dan me se vaa uxrá yo'ó nij suun sa̱' noco̱o qui'yaj suun Jesucristó quene'en nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so', tza̱j ne̱ taj va̱j nana̱ che'é yo'ó nij suun sa̱' noco̱o yo' nó rihaan yanj nihánj, 31 tza̱j ne̱ no̱ nana̱ nihánj rihaan yanj nihánj che'é rej yo'o̱ cuchuma̱n rá soj si̱j naya̱a̱ nana̱ nihánj se vaa Jesucristó ro', me síí ca'néé Diose̱ ti̱nanii man yuvii̱ rihaan sayuun, ne̱ ta'ni̱j Diose̱ me ya̱ uún so' ei. Ne̱ che'é se amán rá soj ni'ya̱j soj man so' ro', che'é dan ga̱a̱ i'na̱' nimán soj rihaan Diose̱ nu̱' cavii nu̱' ca'anj che'é ma'a̱n Jesucristó chugua̱nj.

21

Nana̱ nihánj taj xna'anj se vaa nari' tuvi' uún Jesucristó ga̱ chi̱j nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' a

1 Cachén do̱j, ga̱a ne̱ cuchi' uún Jesucristó rihaan nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' rej nu̱u̱ na lacuaná cu'na̱j Tiberias a. Ne̱ nihánj me se vaa qui'yaj so' a. 2 A̱j cunuu chre̱' síí cu'na̱j Simón Pedró do̱', síí cu'na̱j Tomás Dídimo do̱', Natanael síí cavii chuman' Caná chuman' na̱j estadó Galilea do̱', ro̱j ta'níí síí cu'na̱j Zebedeo do̱', yavíj síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó do̱' a. 3 Ga̱a ne̱ cataj Simón Pedró rihaan yo'ó nij so' a: ―Ca'a̱nj 'u̱nj ti̱guíj 'u̱nj nanj rque na quiri̱j xcuaj, raj chugua̱nj ―taj so' rihaan nij so' a. ―Ca'a̱nj ní' chiha̱' ―taj yo'ó nij so' rihaan Simón Pedró a. Ga̱a ne̱ cavii nij so' catúj nij so' rque rihoo chéé rihaan na, ne̱ niga̱n' qui'yaj suun nij so', tza̱j ne̱ a̱ 'ó xcuaj ne quiri̱' nij so' a̱ ma'. 4 Dan me se taxre̱j yo'ó güii me se nicu̱n' Jesucristó tu'va na lacuaná yo' a. Tza̱j ne̱ ne quene'e̱n nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' se vaa ma'a̱n so' me yo' a̱ ma'. 5 Dan me se cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―Vaa do̱j se chá rihaan soj na' ―taj Jesucristó, xná'anj so' man nij so' a. Taj ma' ―taj nij so' a. 6 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―Ti̱guíj soj nanj rque na rej x'nu̱j rihoo rej nuva̱' rihoo, ne̱ quiri̱' soj xcuaj ei ―taj Jesucristó rihaan nij so' a. Che'é dan tiguíj nij so' nanj nda̱a vaa cataj Jesucristó, ne̱ caraa nu̱' nanj, qui'yaj xcuaj, ne̱ ne gu̱un nucua̱j nij so' cuxu̱u̱n nij so' nanj a̱ ma'. 7 Che'é dan ca'mii 'o̱ síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó síí 'e̱e̱ rá Jesucristó man rihaan Pedró, cataj so': ―Síí 'ni̱j ra'a man ní' me yo' ei ―taj so' a. Dan me se cuno Simón Pedró nana̱ se vaa síí 'ni̱j ra'a man ní' me yo', ga̱a ne̱ che'é se a̱j quirii so' se-co̱toó so', che'é dan nanuû ra'ya̱nj so' se-co̱toó so', ga̱a ne̱ tagüéj so' man so' rihaan na yo' a. 8 Tza̱j ne̱ yo'ó nij so' ro', quináj rque rihoo yo', ne̱ tiguíj nij so' chruun man rihoo yo', ne̱ nica̱j nij so' rihoo ca'anj nij so' nda̱a tu'va na lacuaná yo', ne̱ o̱rún' cientó metró tiguíj ra'a nij so' man rihoo rque na, ne̱ cuxuun nij so' nanj caraa xcuaj yo' rej tu'va na a. 9 Ne̱ nu̱' cuchi' nij so' rihaan yo'óó, ne̱ quene'en nij so' 'o̱ ya'an nachráj Jesucristó, ne̱ táá nee̱ xcuaj do̱', rachrúún do̱', ruvaj yo' a. 10 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―Ni̱caj soj do̱j xcuaj quirii soj ca'na̱' soj ei ―taj Jesucristó rihaan nij so' a. 11 Che'é dan cavii Simón Pedró, ne̱ cuxuun so' nanj yo' rihaan yo'óó a. Ne̱ caraa 'o̱ cientó táá yavíj chiha̱a̱ cha'nu̱j xcuaj rque nanj yo' a. Ne̱ nda̱' se 'e̱e̱ ndo'o nij xcuaj, tza̱j ne̱ ne si̱n' nanj ma'. 12 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan nij so' a: ―Cuva̱' soj, cha̱ ruvá soj ei ―taj so' rihaan nij so' a. Ne̱ a̱ 'ó nij síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó ne quisi̱j rá xna̱'anj man so' me síí me so' a. 'O̱ se a̱j quene'en nij so' se vaa síí 'ni̱j ra'a man ní' me yo' a. 13 Ga̱a ne̱ ca'na' Jesucristó, ne̱ nica̱j so' rachrúún do̱', nee̱ xcuaj do̱', rqué so' man nij so' a. 14 Dan me se quisíj va'nu̱j nari' tuvi' Jesucristó ga̱ nij síí tucu'yón se-na̱na̱ so' ga̱a cunuu i'na̱' uún so' a. 15 Dan me se ga̱a quisíj chá ruvá nij so', ne̱ xná'anj Jesucristó man Simón Pedró, cataj so': ―Cu̱nó so̱' ca'mi̱j, Simón ta'níí Jonás. Doj a̱ 'e̱e̱ rá so̱' manj rihaan nij síí nihánj na' ―taj Jesucristó, xná'anj so' man Pedró a. ―Ne'en ma̱'án so̱' se vaa 'e̱e̱ raj mán so̱', Señor ―taj Pedró rihaan Jesucristó a. ―Ve'é rque̱ so̱' cha̱ daán 'u̱nj matzinj á ―taj Jesucristó ni'ya̱j Jesucristó nu̱' nij síí noco̱' man so' a. 16 Ga̱a ne̱ xná'anj uún Jesucristó man Pedró, cataj so': ―Cu̱nó so̱' ca'mi̱j, Simón ta'níí Jonás. 'E̱e̱ rá so̱' manj na' ―taj uún Jesucristó rihaan Pedró a. ―Ne'en ma̱'án so̱' se vaa 'e̱e̱ raj mán so̱', Señor ―taj uún Pedró rihaan Jesucristó a. ―Ve'é tu̱mé so̱' man daán 'u̱nj matzinj á ―taj uún Jesucristó, ni'ya̱j so' nu̱' nij síí noco̱' man so' a. 17 Ga̱a ne̱ cataj uún Jesucristó rihaan Pedró: ―Cu̱nó so̱' ca'mi̱j, Simón ta'níí Jonás. 'E̱e̱ rá so̱' manj na' ―taj uún Jesucristó, ne̱ veé da̱nj quisíj va'nu̱j xná'anj so' da̱nj man Pedró a. Dan me se quinanó rá Pedró che'é se quisíj va'nu̱j xná'anj Jesucristó da̱nj man so' a. Ga̱a ne̱ cataj uún so' rihaan Jesucristó a: ―Ne'én so̱' cunuda̱nj, Señor. Ma̱'án so̱' ne'en se vaa 'e̱e̱ raj mán so̱' ei ―taj Pedró rihaan Jesucristó a. ―Ve'é rque̱ so̱' cha̱ daán 'u̱nj matzinj á. 18 Cuano̱ nihánj me se cata̱j yá yá 'u̱nj rihaan so̱' se vaa ga̱a mé so̱' síí tachru̱u̱, ne̱ numíj ma̱'án so̱' yatzíj catuún so̱', ne̱ chéé so̱' me rej me ma'a̱n guun rá so̱', tza̱j ne̱ asa̱' guun chij so̱', ne̱ ti̱cún' so̱' ra'á so̱', ne̱ yo'ó so' nu̱míj catuún so̱', ne̱ ni̱caj so' mán so̱' ca'a̱nj so' me rej me ma'a̱n rá so' ca'a̱nj so', ne̱ nda̱' se na'vej rá so̱' ca'a̱nj so̱', tza̱j ne̱ va̱j so̱' ei ―taj Jesucristó rihaan Pedró a. 19 Ne̱ nana̱ cataj Jesucristó rihaan Pedró, tza̱j ne̱ nana̱ yo' taj xna'anj se vaa ticavi̱' nii man so', ne̱ ca'mi̱i̱ sa̱' yuvii̱ che'é Diose̱, qui'ya̱j so' a. Ga̱a ne̱ cataj uún Jesucristó rihaan Pedró a: ―Yo'o̱ ca̱nocó' so̱' manj ei ―taj Jesucristó rihaan so' a. 20 Ga̱a ne̱ canica̱j Pedró, ne̱ quene'en so' man yo'ó síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó síí 'e̱e̱ rá Jesucristó man a. So' ro', me síí cayáán rej x'nu̱j Jesucristó ga̱a chá xti'no̱ nij so' ga̱a rque̱, ne̱ so' me síí xná'anj man Jesucristó me síí ta̱cuachén man Jesucristó rihaan nij síí ta̱j ri'yunj man Jesucristó ga̱a chá xti'no̱ nij so' ga̱a rque̱ a. 21 Dan me se ga̱a quene'en Pedró man síí 'e̱e̱ rá Jesucristó man yo', ne̱ xná'anj so' man Jesucristó, cataj so': ―Da̱j quira̱n' síí nihánj ga̱, Señor' ―taj so' rihaan Jesucristó a. 22 Ga̱a ne̱ cataj Jesucristó rihaan so' a: ―Ne̱ sese me rá 'u̱nj yo'o̱ ga̱a̱ i'na̱' so' rihaan chumii̱ nda̱a se ca'na̱' uún 'u̱nj rihaan chumii̱ nihánj, ne̱ nuveé se-su̱u̱n ma̱'án so̱' me yo' ma'. Yo'o̱ canoco̱' ma̱'án so̱' manj ei ―taj Jesucristó rihaan Pedró a. 23 Che'é dan cha'nuu̱ nana̱ nihánj sca'núj nij tinu̱j nij so', ne̱ guun rá nij so' se vaa daj chiha̱a̱ míj se̱ cavi' síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó yo' a. Tza̱j ne̱ ne cata̱j Jesucristó se vaa ya̱ ya̱ se̱ cavi' so' ma'. Ma̱a̱n se cataj u̱u̱n so' nana̱: “Sese me rá 'u̱nj yo'o̱ ga̱a̱ i'na̱' so' rihaan chumii̱ nda̱a se ca'na̱' uún 'u̱nj rihaan chumii̱ nihánj”, me nana̱ ca'mii Jesucristó a. 24 Dan me se síí tucu'yón se-na̱na̱ Jesucristó nihánj me se so' me síí cataj xna'anj che'é nu̱' rasu̱u̱n no̱ rihaan yanj nihánj, ne̱ so' me síí cachrón nana̱ rihaan yanj che'é rasu̱u̱n nihánj, ne̱ ne'en núj se vaa ya̱ uxrá nu̱' vaa nana̱ cataj xna'anj so' ei. 25 Ne̱ vaa que'e̱e̱ doj rasu̱u̱n qui'yaj uún Jesucristó, tza̱j ne̱ sese cachrón nii nu̱' nana̱ che'é 'o̱ 'o̱ nij rasu̱u̱n rihaan yanj nihánj, ne̱ se̱ quisíj chumii̱ nihánj cuma̱n cunuda̱nj nij yanj libró yo' rihaan chumii̱ nihánj, rá 'u̱nj a̱ ma'.