EL SANTO EVANGELIO SEGÚN SAN JUAN

1

El Verbo hecho carne

1 Asij̱ sini ya̱n ni ̱ nne tsínj gu'̱ naj nuguan' daj. Ni ̱ nne sí' nga ̱ Yan'anj xa̱nga'. Ni ̱ huin sí' Yan'anj. 2 Ni ̱nuguan' daj nne asij̱ sini ya̱n nga ̱ Yan'anj. 3 Ni ̱ ga'nin' Yan'anj xa̱nga' sun sisi ̱ gui'̱yaj nuguan' daj daran' ni rasu̱n mán. Ni ̱ sisi ̱ nitaj nuguan' daj, ni ̱ a ̱ 'ngo̱ rasu̱n si ̱ ga'ue guim̱ an mánj. 4 Ni ̱ nuguan' daj gui'yaj sisi ̱ ga̱huin ni'̱na' ni rasu̱n. Ni ̱ xi'í si hua ni'̱na' né', gui'yaj nuguan' daj, ni ̱ xiguiṉ mán né'. 5 Ni ̱ yan'a̱n daj huin si xiguiṉ rian ru̱mi' mán né'. Ni ̱ rian ru̱mi' daj nun ga'̱ ue guiṉ a'aj yan'a̱n da mánj. 6 Ni ̱ ga'níj Yan'anj ga'̱ na' 'ngo̱ tsínj gu̱'naj Juan. 7 Ni ̱ ga'na'̱ sí' gahuin sí' 'ngo̱ tsínj nata' xi'í yan'a̱n daj. Ngaa ni ̱ gu̱xuman ruhua daran' ni ngüi ̱ ni'̱yaj ni sij yan'a̱n daj xi'í nuguan' nata' sí' huin ruhua sí' na̱ta' sí' gu̱nun ni ngüi.̱ 8 Sé Juan huin yan'a̱n xiguiṉ da mánj. Sani ̱maan si ga'na̱' sij gahuin sij tsínj nata' xi'í yan'a̱n daj. 9 Ni ̱ yan'a̱n daj huin yan'a̱n xa̱nga'. Ni ̱ ga'na'̱ yan'a̱n daj xiguiṉ rian daran' ni ngüi ̱mán chruhua xungüi ̱ nan anj. 10 Ni ̱ tsínj huin yan'a̱n daj gane chruhua xungüi.̱ Ni ̱ nu̱nj si gui'yaj sij xungüi ̱ nan, sani ̱ nun na̱ni'i ni ngüi ̱ sij mánj. 11 Ni ̱ ga'na'̱ sij rian ma̱n ni dugüi' sij, sani ̱ nun nahuin ra'a ni sí' sij mánj. 12 Sani ̱ daran' ni ngüi ̱ nahuin ra'a sij, ni ̱ gu̱xuman ruhua ni sí' ni'̱yaj ni sí' si-xugui sij, ni riqui sij sisi ga̱huin ni sí' da'níj man'an Yan'anj xa̱nga'. 13 Ni ̱ sé tun man'an nni ni sí' nga̱ chrej ni sí' ga'nga ni sí' mánj. Ni ̱ sé xi'í si huin ruhua 'ngo̱ tsínj, ni ̱ ga'nga ni sí' mánj. Sani ̱ Yan'anj gui'yaj sisi ̱ ga̱huin ni sí' da'níj man'an Yan'anj anj. 14 Ni ̱ nuguan' daj gahuin 'ngo̱ tsínj gane scanij né'. (Ni ̱ guini'i ni únj sisi ̱ hua 'ueé niṉ ' ruhua sij nej. Daj si urin sij huin da'níj chrej sij.) Ni ̱ ducu gui'yaj sij sinduj rian xi'í né'. Ni ̱ niṉ anj nuguan' xa̱nga' ga'mi sij nej. 15 Ni ̱ ga'mi sa'̱ Juan rian ni ngüi ̱ xi'í sij. Ni ̱ nucuaj ga'mi sí'. Ni ̱ gataj sí':― Hua gataj snan'ān gunun a ni é re'̱ sisi ̱ tsínj 'na'̱ da rucūj, ni ̱ gahuin achij sij rian man'ānj. Daj si asij̱ achin ga'nga man'ānj, ni ̱ hua gane sij aj. ―Daj gataj Juan gunun ni ngüi.̱ 16 Niṉ anj nuguan' sa'̱ nicaj sij ga'na'̱ sij. Ni ̱ nico'̱ huaj 'yaj sij sinduj rian daran' né'. 17 Ni ̱ ga'ui' Moisés si-ley Yan'anj rian ni ngüi.̱ Sani ̱ ga'na'̱ Jesucristo digyán sí' rian né' da̱j huin sinduj 'yaj Yan'anj nga ̱ né'. Ni ̱ digyán sí' rian né' daj̱ hua nuguan' xa̱nga' nej. 18 Ni ̱ a ̱ 'ngo̱ ni ngüi ̱ nun guiṉ i'i Yan'anj mánj. Ni ̱ nne nu̱guan'an nu̱ngüej chrej Jesús huin Yan'anj. Ni ̱ Jesús huin urin da'níj Yan'anj. Ni ̱ hué Jesús huin si digyán rian né' da̱j hua Yan'anj guiṉ i'i né'.

Testimonio de Juan el Bautista

19 Ni ̱ ga'níj ni tsínj israelita nne xuman' Jerusalén go̱'ngo chrej nga̱ go̱'ngo ni tsínj levita ga̱n'anj ni sí' rian Juan. Ni ̱ gachínj snan'anj ni sí' sij. Ni ̱ gataj ni sí': ―Ni ̱ u̱n tsínj huín re'̱ . ―Daj gataj ni sí'. Ni ̱ ga'mi Juan ni nuguan' nan rian ni sí'. 20 Ni ̱ nun gaṯ aj sij sisi ̱ Cristo huin sij. Sani ̱ gataj yya sij: ―Sēj huin Cristo mánj. ―Daj gataj Juan gunun ni tsínj daj. 21 Ngaa ni ̱ nachínj snan'anj ni tsínj daj sij. Ni ̱ gataj ni sij: ―Ngaa ni ̱ hué re'̱ huin tsínj gu'̱ naj Elías ní'. ―Daj gataj ni sij. ―Sēj huin mánj. ―Gataj Juan. ―Hué re̱' huin tsínj ga̱'na' ga̱'mi si-nu̱guan' Yan'anj ní'. ―Gataj ni sij. ―Sēj huin mánj. ―Gataj Juan. 22 Ngaa ni:̱ ―Ni ̱ u̱n tsínj huin yyá re'̱ únj. Daj si hua nia̱n na̱ta' ni únj gu̱nun ni tsínj ga'níj ga̱'na' ni únj rián re̱' aj. Ni ̱ u̱n sin huin atáj re'̱ xi'í man'án re̱' únj. ―Daj gataj ni sij gunun Juan. 23 Ngaa ni ̱ gataj Juan gunun ni sij: ―Huēj huin tsínj a'mi nucuaj quij qui'yanj nac̱ o. Ni ̱ ataj man'ānj gu̱nun ni ngüi:̱ “Nag̱ ui'yaj nic̱ a á re̱' niman án re̱' xi'í si ga̱'na' Señor rian án re̱'.” Daj si da'nga' daj gataj Isaías, tsínj ga'mi si-nu̱guan' Yan'anj asij̱ ná. ―Daj gataj Juan gunun ni tsínj daj. 24 Ni ̱ da'aj ni tsínj gan'anj ga'̱ mi nga̱ Juan huin tsínj fariseo. 25 Ni ̱ nachínj snan'anj ni sí' Juan. Ni ̱ gataj ni sí': ―Sé re'̱ huin Cristo. Ni ̱ sé re'̱ huin Elías. Ni ̱ sé re'̱ huin tsínj ga̱'na' ga̱'mi si-nu̱guan' Yan'anj rian ni ngüi.̱ Ngaa ni ̱ u̱n sin huin ni ̱ duguata' nneé re'̱ ni ngüi ̱ únj. ―Daj gataj ni tsínj daj gunun Juan. 26 Ngaa ni ̱ gataj Juan gunun ni sij: ―Duguata' nnee man'ānj ni ngüi ̱ nga ̱ nnee. Sani ̱ scanij ni é re'̱ niquin' 'ngo̱ tsínj nun ni'i ni é re̱' mánj. 27 Ni ̱ hué sij huin tsínj 'na'̱ da rucūj. Sani ̱ huin achij sij daj nga ̱ man'ānj. Ni ̱ xi'í si huin achij sij, ni ̱ na'̱ aj yānj guiṟ īj dacánj sij ngaa niṉ aj sij. ― Daj gataj Juan gunun ni sij. 28 Ni ̱ hué nan gahuin anéj chrej xinéj nnee gu̱'naj Jordán rian gu̱'naj Betábara. Daj si hué yu'uj daj duguata' nnee Juan ni ngüi.̱

El Cordero de Dios

29 Hué dan ni ̱ ango güi guini'i Juan sisi ̱ ga'na'̱ Jesús rian sij. Ni ̱ gataj Juan: ―Ni'̱yaj á re'̱ . Hué tsínj nan huin xachij 'nij̱ 'na'̱ rian Yan'anj sisi ̱ ga'̱ ne sij gaquin' da'ui ni ngüi ̱ ma̱n chruhua xungüi.̱ 30 Ni ̱ ga'mī xi'í tsínj nan. Ni ̱ gatā gunun ni é re'̱ : “Da rucūj, ni ̱ ga'̱ na' 'ngo̱ tsínj huin achij daj nga̱ man'ānj. Daj si hua nne sij asij̱ ngaa achin ga'ngā. 31 Ni ̱ nun guiṉ i'īnj u̱n tsínj huin sij. Sani ̱ga'nāj du̱guata' nnēj ni ngüi ̱sisi ̱ guiṉ i'i ni ngüi ̱ israelita daj̱ hua sij.” ―Daj gataj Juan gunun ni sij. 32 Ni ̱ gataj ru̱hua' yún Juan xi'í si guini'i sij: ―Ni ̱ guini'īnj sisi ̱ 'na'̱ guinij Espíritu Santo xata'. Ni ̱ daj̱ rún' hua 'ngo̱ xu'ma̱n hua-á' guinij-í' rian Jesús. Ni ̱ gunáj-á' nga ̱ sij. 33 Ni ̱ nun guiṉ i'īnj u̱n tsínj huin sij. Sani ̱ si ga'níj yūnj du̱guata' nnēj ni ngüi,̱ ni ̱ gataj sij gunūnj: “Ngaa guiṉ i'í re'̱ 'na'̱ guiṉ ij Espíritu Santo gu̱na nga ̱ 'ngo̱ tsínj daj, ni ̱ hué sij gui'̱yaj si ga'̱ na' Espíritu Santo rian ni ngüi ̱ aj.” Daj gataj Yan'anj gunūnj. 34 Ni ̱ hua guini'i yyāj sisi ̱ guinij Espíritu Santo chra ̱ sij. Ni ̱ huēj huin testigo sisi ̱ hué xa̱nga' sij huin da'níj Yan'anj anj.

Los primeros discípulos

35 Ni ̱ ango güi ni ̱ niquin' ru̱hua' yún Juan yu'uj daj nga ̱ huij̱ tsínj nico' sij. 36 Ni ̱ ngaa guini'i Juan gachin Jesús, ni ̱ gataj sij: ―Ni'̱yaj nu̱ngüej é re'̱ . Hué tsínj daj huin xachij 'nij̱ 'na'̱ rian Yan'anj anj. ―Daj gataj Juan. 37 Ni ̱ ngaa gunun nu̱ngüej tsínj nico' Juan si gataj sí', ni ̱ guinico' nu̱ngüej sij Jesús. 38 Ngaa ni ̱ nanicaj̱ Jesús. Ni ̱ ngaa guini'i sij sisi ̱ nico' nu̱ngüej sí' man'an sij, ni ̱ gataj sij: ―Ni ̱ u̱n sin nano' nu̱ngüej é re'̱ únj. ―Gataj Jesús. Ngaa ni ̱ gataj nu̱ngüej sij: ―Rabí, ni ̱ a ̱ nné re'̱ únj. ―Gataj nu̱ngüej sij. (Ni ̱ nuguan' Rabí huin ruhuaj gata, Maestro.) 39 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Gu̱n' guiṉ i'yaj nu̱ngüej é re'̱ aj. ―Gataj Jesús. Ngaa ni ̱ gan'anj ni'̱yaj nu̱ngüej sij rian nne Jesús. Ni ̱ gunáj nu̱ngüej sij nga̱ sí' güi daj. Daj si guisíj ga' ga̱n'anj di'ni.̱ 40 Ni ̱ tsínj gu'̱ naj Andrés huin 'ngo̱ tsínj gunun si gataj Juan. Ni ̱ hué sij huin si guinico' Jesús. Ni ̱ Andrés huin jnánj Simón Pedro. 41 Ngaa ni ̱ hua sini nari' Andrés jnánj sij Simón. Ni ̱ gataj sij: ―Hua nari' únj Mesías. ―Daj gataj Andrés. (Ni ̱ nuguan' Mesías huin ruhuaj gata, Cristo.) 42 Ngaa ni ̱ nicaj Andrés jnánj sij gan'anj sij rian nne Jesús. Ni ̱ ngaa guini'i Jesús, ni ̱ gataj sí': ―Tsínj gu̱'naj Simón huín re̱'. Ni ̱ da'níj Jonás huín re'̱ nej. Sani ̱ gu̱'naj re̱' Cefas. ―Daj gataj Jesús. (Ni ̱ nuguan' Cefas huin ruhuaj gata, Pedro.)

Jesús llama a Felipe y a Natanael

43 Ango güi ni ̱ huin ruhua Jesús ga̱n'anj sij estado Galilea. Ni ̱ nari' sij Felipe. Ni ̱ gataj sij gunun sí': ―Guiṉ icó' re'̱ man'ānj gu̱n'. ―Daj gataj Jesús gunun Felipe. 44 Ni ̱ 'na'̱ Felipe xuman' Betsaida rian huin xánj Andrés nga̱ Pedro nej. 45 Ngaa ni ̱ nari' Felipe tsínj gu'̱ naj Natanael. Ni ̱ gataj Felipe gunun sí': ―Hua nari' únj tsínj xi'̱i garun Moisés rian si-ley Yan'anj asij̱ ná. Ni ̱ hué daj garun ni tsínj ga'mi si-nu̱guan' Yan'anj asij̱ ná xi'í tsínj daj nej. Ni ̱ hué tsínj daj huin Jesús da'níj José huin tsínj 'na̱' xuman' Nazaret. ―Daj gataj Felipe gunun Natanael. 46 Ngaa ni ̱ gataj Natanael: ―Nitaj tsínj sa̱' 'na̱' xuman' Nazaret mánj. ―Gataj Natanael. Ngaa ni:̱ ―Gu̱n' guiṉ i'í re'̱ aj. ―Gataj Felipe. 47 Ni ̱ ngaa guini'i Jesús gahuin nic̱ hrun' Natanael, ni ̱ gataj sí': ―Nan 'na̱' 'ngo̱ tsínj xa̱nga' yya huin tsínj israelita. Ni ̱ nitaj tsínj digya' yun'unj huin sij mánj. ―Daj gataj Jesús. 48 Ngaa ni ̱ gataj Natanael gunun Jesús: ―Da̱j huin guini'í re̱' man'ānj únj. ―Gataj Natanael gunun Jesús. Ni ̱ gataj Jesús: ―Asij̱ achin gaq̱ uinj Felipe ga'̱ na' re'̱ riānj, ni ̱guini'īnj ngaa nné re'̱ riqui chrun ayu higo aj. ―Daj gataj Jesús. 49 Ngaa ni ̱ gataj Natanael: ―Rabí, hué re̱' huin da'níj Yan'anj. Ni ̱ hué re'̱ huin si-rey ni ngüi ̱ israelita nej. ―Daj gataj Natanael. 50 Ngaa ni ̱ gataj Jesús gunun Natanael: ―Xuman ruhuá re̱' ni'yáj re̱' yūnj urin si gatā gunún re'̱ sisi ̱ guini'īnj nné re̱' riqui chrun ayu higo ní'. Sani ̱ guiṉ i'í re'̱ si sa'̱ nico daj nga ̱ si sa̱' nan anj. ―Daj gataj Jesús. 51 Ni ̱ gataj ru̱hua' yún Jesús gunun sij: ―Xa̱nga' atā gu̱nun re'̱ sisi ̱ guiṉ i'i a ni é re'̱ sisi ̱ na̱xi'ni man'an xata'. Ni ̱ ga̱hui si-ángel Yan'anj. Ni ̱ na̱nijí ' riānj huīnj da'níj ni ngüi.̱ ―Daj gataj Jesús.

2

Las bodas de Caná

1 Ni ̱ ngaa guisíj gachin hua'̱ nij güi, ni ̱ huin 'ngo̱ gui'yanj nara'a ni ngüi ̱ xuman' Caná huin xuman' ngaj estado Galilea. Ni ̱ gan'anj nni Jesús gui'yanj daj. 2 Ni ̱ gaquínj ni sij ga̱n'anj Jesús nga̱ ni tsínj nico' sí' gui'yanj da nej. 3 Ni ̱ ngaa ganahuij vino, ni ̱ gataj nni Jesús gunun sí': ―Nitaj nnee vino rian ni sij ga̱ mánj. ―Daj gataj unj. 4 Ngaa ni ̱ gataj Jesús rian nni sij: ―Ni ̱ u̱n sin huin ni ̱ ga'mí re'̱ daj riānj únj. Achin guis̱ ij güi ga̱xi'i sisūnj anj. ―Daj gataj Jesús. 5 Ngaa ni ̱ gataj ún' rian ni tsínj ma̱n 'yaj sun daj: ―Gui'̱yaj á re'̱ daran' si gaṯ aj sij rian án re̱' aj. ―Daj gataj nni Jesús gunun ni sij. 6 Ni ̱ nne huaṯ an' gucuaj yej arasu̱n ni tsínj israelita sisi ̱ guim̱ an nnee chruhua-á' nania̱' ni sij da̱j rún' ataj si-du̱cuanj Moisés. Ni ̱ da' go'̱ ngo gucuaj nicaj ga̱n'anj xia lichru nnee aj. 7 Ngaa ni ̱ gataj Jesús gunun ni tsínj ma̱n 'yaj sun daj: ―Ga̱ra á re̱' nnee chruhua ni gucuaj nan anj. ―Daj gataj Jesús. Ngaa ni ̱ 'ngo̱ gara niṉ ' rian ni gucuaj, gui'yaj ni sij. 8 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Yyaj̱ ni ̱ guiṟ i a ni é re'̱ doj̱ nnee ga̱'ui' a ni é re̱' rian tsínj a'nin' xi'í gui'yanj. ―Daj gataj Jesús. Ngaa ni ̱ da'nga' daj gui'yaj ni sij. 9 Ni ̱ tsínj daj go'o doj̱ . Ni ̱ xacaj cuenta du'ua sij sisi ̱ hua sa'̱ nnee ganahuin vino daj. Sani ̱ nun ni'i sij ni ̱ a ̱ 'na'̱ aj. Urin ni tsínj ma̱n 'yaj sun ni'i. Daj si hué ni sij huin ni tsínj ri nnee daj. Asíj ni ̱ gaquínj tsínj a'nin' rian gui'yanj daj ga̱'na' tsínj xacaj yun'unj xa̱na. 10 Ni ̱ gataj sij gunun sí': ―Daran' ni ngüi ̱ a'ui' sini vino sa'̱ . Ni ̱ ngaa go'o nico ni tsínj 'na'̱ gui'yanj, ni ̱ a'ui' ni sij vino nitaj si hua sa'̱ . Sani ̱ so'̱ nara sa'̱ vino sa'̱ da yya̱j aj. ―Daj gataj tsínj daj. 11 Ni ̱ hué daj gaxi'̱i Jesús gui'yaj sij si sa̱' nico xuman' Caná xuman' ngaj estado Galilea. Xi'í daj ni ̱ xacaj ni ngüi ̱ cuenta sisi ̱ tsínj sa'̱ niṉ ' ruhua huin Jesús. Ni ̱ guxuman ruhua ni tsínj nico' sij guini'i ni sí' sij. 12 Asíj ni ̱ gan'anj Jesús xuman' Capernaum. Ni ̱ gan'anj nni sij nej, ni jnánj sij nej, ni tsínj nico' sij nej. Ni ̱ doj̱ güi guimán ni sij yu'uj daj.

Jesús purifica el templo

13 Ni ̱ ngaa gahuin nic̱ hrun' ga̱huin gui'yanj pascua, gui'yaj ni tsínj israelita, ngaa ni ̱ gahui Jesús gan'anj sij xuman' Jerusalén. 14 Ni ̱ chruhua nuhui nico, ni ̱ nari' Jesús ni tsínj mán du'uej sicuj nga̱ xachij nej, xu'ma̱n nej. Ni ̱ nari' sij ni tsínj naduna san'anj nne ni sí' 'yaj sun ni sí'. 15 Ngaa ni ̱ gui'yaj Jesús 'ngo̱ xuguati. Ni ̱ guiri sij daran' ni sí' ne'̱ chrej xe̱' nuhui daj nga̱ ni xachij nej, ni sicuj nej. Ni ̱ gayu si-san'anj ni tsínj naduna san'anj, gui'yaj sij. Ni ̱ guru niṯ u sij ni mesa si'yaj ni sí'. 16 Ni ̱ gataj sij gunun ni tsínj du'uej xu'ma̱n: ―Gu̱xun a ni é re'̱ si ma̱n nan. Si ̱ gui'yaj á re̱' yu'ue̱ ducuá chrē mánj. ―Daj gataj Jesús gunun ni tsínj daj. 17 Ngaa ni ̱ nanun ruhua ni tsínj nico' Jesús si garun ni tsínj ga'mi si-nu̱guan' Yan'anj asij̱ ná. Ni ̱ gataj ni sí': “Ducu huin ruhuāj si ga̱ sa̱' ducuá re̱'.” Daj garun 'ngo̱ tsínj ga'mi si-nu̱guan' Yan'anj asij̱ ná. 18 Ni ̱ ngaa guini'i ni tsínj israelita si gui'yaj Jesús, ni ̱ nachínj snan'anj ni sí' sij. Ni ̱ gataj ni sí': ―Daj̱ hua da'nga' dig̱ yán re'̱ rian ni únj guiṉ i'i únj sisi ̱ hua si-chréj re'̱ gui'yáj re̱' da únj. ―Daj gataj ni sij. 19 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Du̱guane ni é re'̱ nuhui nan, ni ̱ chra ̱ hua'̱ nij güi, ni ̱ nag̱ ui'yaj nac̱ a ru̱hua' yūnj. ―Gataj Jesús gunun ni sij. 20 Ngaa ni ̱ gataj ni tsínj israelita: ―Síj huij̱ xia huaṯ an' yya yo' gui'yaj sun ni sij nuhui nan. Ni ̱ asa'̱ ga̱'ue na̱gui'yáj re̱' nuhui nan chra̱ hua̱'nij güi, ruhuá re̱' únj. ―Daj gataj ni sij gunun Jesús. 21 Sani ̱ ga'mi Jesús xi'í nnee ̱ cúj man'an sij sisi ̱ hué-é' huin ducuá Yan'anj, ataj sij. 22 Xi'í daj ni ̱ ngaa ganá'nij Jesús scanij ni níman, ni ̱ gananun ruhua ni tsínj nico' sij sisi ̱ da'nga' daj ga'mi sij. Ngaa ni ̱ guxuman ruhua ni sij nuguan' ataj si-nu̱guan' Yan'anj. Ni ̱ guxuman ruhua ni sij nuguan' ga'mi Jesús nej.

Jesús conoce a todos los hombres

23 Ni ̱ ngaa gane Jesús xuman' Jerusalén gahuin gui'yanj pascua, ni ̱ nico ni ngüi ̱ guxuman ruhua ni'yaj man'an sij ngaa guini'i ni sí' si sa̱' gui'yaj sij. 24 Sani ̱ nun ga'̱ uej ruhua Jesús guiṉ icaj dugüi' sij nga ̱ ni sí' xi'í si hua ni'i sij da̱j hua niman ni sí'. 25 Ni ̱ nitaj si nana'ui' sij go'̱ ngo ni tsínj ga̱taj rian sij da̱j hua niman ni ngüi ̱mánj. Daj si hua ni'i sij daj̱ hua niman ni ngüi ̱ aj.

3

Jesús y Nicodemo

1 Ni ̱ hua 'ngo̱ tsínj fariseo gu'̱ naj Nicodemo huin sí' 'ngo̱ tsínj huin achij rian ni tsínj israelita. 2 Hué dan ni ̱ ne'̱ ni,̱ ni ̱ ga'na'̱ Nicodemo rian Jesús. Ni ̱ gataj sij: ―Maestro, ni'i ni únj sisi ̱ ga'níj Yan'anj ga'na̱' re̱' digyán re̱' rian ni ngüi.̱ Daj si ni ̱ a ̱ 'ngo̱ tsínj si ̱ ga'ue ga̱huin nucuaj gui'̱yaj sa'̱ daj̱ rún' 'yáj re'̱ sisi ̱ nitaj Yan'anj chracuij sij mánj. ―Daj gataj Nicodemo gunun Jesús. 3 Ngaa ni ̱ gataj Jesús gunun sí': ―Xa̱nga' yya atā gu̱nun re'̱ sisi ̱ tsínj si ̱ ga'nga nac̱ a ru̱hua' yún, ni ̱ si ̱ ga'ue ga̱huin nucuaj sij guiṉ i'i sij rian nicaj sun Yan'anj mánj. ―Daj gataj Jesús. 4 Ngaa ni ̱ nachínj snan'anj Nicodemo Jesús. Ni ̱ gataj sij: ―Sani ̱ daj̱ ga'̱ ue gui'̱yaj 'ngo̱ tsínj achij na̱nicaj ru̱hua' yún sij ga̱'nga na̱ca sij únj. Asa̱' ga̱'ue na̱tu ru̱hua' yún sij riqui nni sij, ni ̱ ga'̱ nga ru̱hua' yún sij únj. ―Gataj Nicodemo. 5 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Xa̱nga' atā gu̱nun re'̱ sisi ̱si ̱ ga'nga 'ngo ̱ tsínj daj, gui'̱yaj nnee nga ̱ Espíritu Santo, ni ̱si ̱ga'ue gaṯ u sij rian nicaj sun Yan'anj mánj. 6 Ga'nga né' nga̱ nnee̱ cúj né', gui'yaj nni né' nga ̱ chrej né'. Sani ̱sisi ̱ga'̱ nga né', gui'̱yaj Espíritu Santo, ni ̱hua ni'̱na' niman né'. 7 Si ̱garáj yan'anj ruhuá re'̱ si gatā gunún re'̱ : “Hua nia̱n ga'̱ nga nac̱ a ru̱hua' yún a ni é re'̱ .” Daj gatā gunún re'̱ . 8 Ni ̱a'ui' nane ̱ niaj diaj. Ni ̱nu̱nj si unún re'̱ a'ui' nane,̱ sani ̱ nun ni'í re'̱ ni ̱a ̱ 'naj ni ̱a ̱ huan'an mánj. Ni ̱hué daj huin nga ̱ daran' ni ngüi ̱ga'̱ nga nac̱ a ru̱hua' yún, gui'yaj Espíritu Santo aj. ―Daj gataj Jesús. 9 Ngaa ni:̱ ―Asa̱' ga̱'ue ga̱huin nan únj. ― Gataj Nicodemo. 10 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Hué re̱' huin tsínj digyán rian ni tsínj israelita, ni ̱ u̱n sin huin ni ̱ nunún re̱' nuguan' nan únj. 11 Xa̱nga' atā gu̱nun re'̱ sisi ̱ a'mi ni únj nuguan' ni'i ni únj. Ni ̱ hué ni únj nata' rian ni ngüi ̱ xi'í si guini'i únj nej. Sani ̱ nun xu̱man ruhua ni é re'̱ nuguan' a'mi ni únj mánj. 12 Ni ̱ sisi ̱ nun xu̱man ruhua á re̱' ngaa a'mī xi'í ni nuguan' hua chruhua xungüi ̱ nan, ni ̱ daj̱ ga'̱ ue gu̱xuman ruhua ni é re̱' ngaa ga̱'mī xi'í ni nuguan' 'na̱' xata' únj. 13 Ni ̱ a ̱ 'ngo̱ ni tsínj nun gahui gan'anj xata'. Urīnj huin tsínj gane xata'. Ni ̱ nanij man'ānj xata' ga'nāj chruhua xungüi ̱ nan huīnj da'níj ni ngüi.̱ Ni ̱ xānj huin xata' nej. 14 Ni ̱ daj̱ rún' gui'yaj tsínj gu̱'naj Moisés doco' sí' xucuáj chra̱ chrun quij qui'yanj nac̱ o, ni ̱ hué daj hua nia̱n gui'̱yaj ni sij do̱co' ni sij man'ānj chra̱ 'ngo̱ chrun huīnj da'níj ni ngüi.̱ 15 Ngaa ni ̱ daran' ni ngüi ̱xuman ruhua ni'yaj man'ānj, ni ̱ ga̱ne nig̱ anj ni sij nga ̱ Yan'anj. Ni ̱ si ̱ gan'anj ni'ya ni sij mánj. ―Daj gataj Jesús gunun tsínj gu̱'naj Nicodemo.

De tal manera amó Dios al mundo

16 Ni ̱ gataj ru̱hua' yún Jesús gunun Nicodemo: ―Hué dan ni ̱ ducu gahuin 'i ̱ ruhua Yan'anj ni'ya ni ngüi ̱ma̱n chruhua xungüi.̱ Ngaa ni ̱ riqui Yan'anj urin da'ni ga'na'̱ sí' chruhua xungüi ̱ nan. Ngaa ni ̱ daran' ni ngüi ̱ guxuman ruhua ni'yaj da'níj Yan'anj, ni ̱ si ̱ ga ni'ya ni sij mánj. Sani ̱ ga̱ne nig̱ anj ni sij nga̱ Yan'anj. 17 Daj si nun ga̱'nij Yan'anj da'ni ga'na̱' chruhua xungüi ̱ sisi ̱ guṯ a' sij gaquin' xiráj ni ngüi ̱mánj. Sani ̱ ga'na'̱ sí' si nac̱ aj sí' ni ngüi ̱ aj. 18 Ni ̱ ngüi ̱ guxuman ruhua ni'yaj da'níj Yan'anj, ni ̱ nitaj castigo ga̱huin ni sij mánj. Sani ̱ ni ngüi ̱ nun xu̱man ruhua ni'̱yaj sí', ni ̱ hua gahuin ni sij castigo, gui'yaj Yan'anj xi'í si nun xu̱man ruhua ni sij ni'̱yaj ni sij tsínj huin urin da'níj Yan'anj. 19 ’Ni ̱ ni ngüi ̱ nun xu̱man ruhua daj, ni ̱ ga̱huin ni sij castigo xi'í nuguan' nan: Ngaa ga'na̱' yan'a̱n huin man'ānj guixiguiṉ chruhua xungüi,̱ ni ̱ garan' ruhua ni sij gac̱ he ni sij rian ru̱mi'. Ni ̱ nun ga̱ran' ruhua ni sij ga̱huin nic̱ hrun' ni sij rian yan'a̱n xiguiṉ daj. Daj si quij 'yaj ni sij. 20 Hué dan ni ̱ daran' ni ngüi ̱ 'yaj quij, ni ̱ nun huin xa̱n' ruhua ni sij ni'yaj ni sij yan'a̱n xiguiṉ daj. Ni ̱ nun ga̱huin nic̱ hrun' ni sij rian yan'a̱n si na'uej ruhua ni sij gu̱rugüi' si quij 'yaj ni sij mánj. 21 Sani ̱ ni ngüi ̱ 'yaj xa̱nga', ni ̱ huin nic̱ hrun' ni sij rian yan'a̱n xiguiṉ daj. Ngaa ni ̱ rugüi' si 'yaj sa'̱ ni sij. Ngaa ni ̱ xacaj ango ni ngüi ̱ cuenta sisi ̱ 'yaj sa'̱ ni sij, 'yaj Yan'anj anj. ― Daj gataj Jesús.

El amigo del esposo

22 Da' síj ni ̱ gan'anj Jesús nga ̱ ni tsínj nico' sij estado Judea. Ni ̱ gane ni sij nga̱ ni tsínj mán yu'uj daj. Ni ̱ duguata' nnee ni sij ni ngüi ̱ daj. 23 Ni ̱ hué daj duguata' nnee Juan ni ngüi ̱ xuman' Enón. Ni ̱ nic̱ hrun' ngaj xuman' Esrón nga ̱ xuman' Salim. Ni ̱ hua nico nnee yu'uj daj. Ni ̱ huaj ni ngüi ̱ gata' nnee ni sij. 24 Ni ̱ hué nan gahuin ngaa nun huin gahuin garij ni sij Juan ducuaga̱'. 25 Hué dan ni ̱ gaxi'̱i ga'mi guitsi go'̱ ngo ni tsínj nico' Juan nga̱ ni tsínj israelita xi'í daj̱ ga̱huin sa'̱ ni ngüi ̱ rian Yan'anj. 26 Ngaa ni ̱ ga'na'̱ ni sij rian man'an Juan. Ni ̱ gataj ni sij: ―Rabí, ni'̱yaj re'̱ sisi ̱ tsínj gachéj nga̱ re̱' anéj chrej xinéj gu̱'naj Jordán, huin tsínj xi'̱i ga'mí re'̱ cuanj. Ni ̱ yyaj̱ ni ̱ ata' nnee sij ni ngüi.̱ Ni ̱ huaj daran' ni ngüi ̱ rian sij. ―Daj gataj ni sij gunun Juan. 27 Ngaa ni ̱ gataj Juan: ―Ni ̱ a ̱ 'ngo̱ tsínj si ̱ ga'ue na̱huin ra'a 'ngo̱ rasu̱n sisi ̱ nitaj riqui Yan'anj mánj. 28 Hua gunun a ni é re̱' nuguan' gatā gunun a ni é re̱': Sēj huin Cristo mánj. Sani ̱ ga'níj Yan'anj ga̱'na' sinīj rian sí'. 29 Ni ̱ ngaa huin 'ngo̱ gui'yanj xacaj 'ngo̱ tsínj daj 'ngo̱ yun'unj xa̱na, ni ̱ hué sí' gahuin nica ̱ ún'. Ni ̱ niquin' 'ngo̱ tsínj nicaj dugüi' nga̱ tsínj xacaj yun'unj xa̱na daj. Ni ̱ ducu huin nia'̱ ruhua sí' ngaa gunun sí' ga'mi tsínj xac̱ aj yun'unj xa̱na daj. Ni ̱ daj̱ rún' 'yaj tsínj niquin' nga ̱ dugüi' sí', ni ̱ da'nga' daj 'yaj man'ānj nej. Ni ̱ huin nia̱' ruhuāj xi'í Cristo. 30 Ni ̱ hua nia̱n si ga̱huin achij Cristo. Sani ̱man'ānj gu̱na guiṉ ico' ne'̱ ru̱cu nánj. ―Daj gataj Juan gunun ni sij.

El que viene de arriba

31 Ni ̱ gataj ru̱hua' yún Juan gunun ni sij: ―Tsínj 'na'̱ xata', ni ̱ huin rian sij rian daran' rasu̱n. Ni ̱ tsínj 'na'̱ chruhua xungüi,̱ ni ̱ niṉ anj a'mi sij nuguan' ma̱n chruhua xungüi ̱ xi'í si ga'nga sij xungüi ̱ nan. Sani ̱ tsínj 'na'̱ xata', ni ̱ huin achij sij rian daran' anj. 32 Ni ̱ a'mi sij xi'í nuguan' guini'i sij nga ̱ nuguan' gunun sij xata'. Sani ̱ na'ue gu̱xuman ruhua ni ngüi ̱ si ataj sij mánj. 33 Sani ̱ tsínj guxuman ruhua si-nu̱guan' sij, ni ̱ ataj sí' sisi ̱ xa̱nga' si-nu̱guan' Yan'anj. 34 Tsínj ga'níj Yan'anj ga'̱ na', ni ̱ a'mi sij si-nu̱guan' Yan'anj. Daj si a'ui' 'ueé Yan'anj Espíritu Santo rian sij. 35 Ni ̱ 'i ̱ ruhua Yan'anj ni'ya da'ni. Ni ̱ naga'ui' Yan'anj daran' rasu̱n rian da'ni nej. 36 Ni ̱ ngüi ̱ guxuman ruhua ni'yaj da'níj Yan'anj, ni ̱ ga̱ne nig̱ anj ni sij nga ̱ Yan'anj. Sani ̱ ni ngüi ̱ na'uej ruhua gu̱nun si ataj da'níj Yan'anj, ni ̱ si ̱ gane ni sij nga ̱ Yan'anj mánj. Sani ̱ 'ngo̱ ga'man ruhua Yan'anj ni'ya ni sij. ―Daj gataj Juan.

4

Jesús y la mujer samaritana

1 Hué dan ni ̱ xacaj Jesús cuenta sisi ̱ gunun ni tsínj fariseo sisi ̱ hua gahuin nico ni ngüi ̱ nico' Jesús daj nga ̱ Juan. Ni ̱ nico doj ni ngüi ̱ gata' nnee, gui'yaj Jesús daj nga̱ Juan nej. 2 (Sani ̱ sé Jesús huin si duguata' nnee ni ngüi ̱mánj. Maan ni tsínj nico' sij duguata' nnee ni ngüi ̱ aj.) 3 Ni ̱ ngaa xacaj Jesús cuenta sisi ̱ gunun ni tsínj fariseo nuguan' daj, ni ̱ gahui sij estado Judea. Ni ̱ gachin sij gan'anj sij estado Galilea. 4 Sani ̱ hua nia̱n si gac̱ hin sij estado Samaria ga̱n'anj sij. 5 Ni ̱ guisíj sij 'ngo̱ xuman' ngaj estado Samaria huin 'ngo̱ xuman' gu'̱ naj Sicar. Ni ̱ nic̱ hrun' ngaj xuman' daj du'ua yo'ój ga'ui' tsínj gu̱'naj Jacob rian da'níj sí' José ngaa ná. 6 Yu'uj daj nu̱n 'ngo̱ pozo nnee ganj Jacob ngaa ná. Ni ̱ guininaj Jesús huaj sij chrej. Ni ̱ gan'anj ga̱ne sij naránj ruhua sij du'ua pozo daj. Ni ̱ síj gaxuj. 7 Ngaa ni ̱ ga'na'̱ 'ngo̱ yun'unj xa̱na samaritana pozo daj guiṟ i ún' nnee. Ni ̱ gataj Jesús rian ún': ―Riq̱ ui re'̱ doj̱ nnee go'̱ ōj. ―Daj gataj Jesús. 8 Ni ̱ hua gan'anj ni tsínj nico' Jesús gan'anj guiṟ an ni sí' si xa ̱ ni sij xuman' daj. 9 Ngaa ni ̱ gataj yun'unj xa̱na samaritana daj gunun Jesús: ―Tsínj israelita huín re'̱ . Ni ̱ u̱n sin huin ni ̱ achínj re'̱ nnee go'̱ o re'̱ riānj huīnj 'ngo̱ yun'unj xa̱na samaritana únj. ―Daj gataj ún' si nitaj si nicaj dugüi' ni tsínj israelita nga̱ ni tsínj samaritana. 10 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Sisi ̱ xac̱ aj re'̱ cuenta xi'í sinduj gui'̱yaj Yan'anj xi'í re'̱ , ni ̱ sisi ̱ guiṉ i'í re̱' u̱n tsínj achínj nnee rián re̱', ngaa ni ̱ gac̱ hinj re'̱ nnee rian sij, ni ̱ riq̱ ui sij nnee 'yaj si ga ̱ ni'̱na' nig̱ anj re'̱ nga ̱ Yan'anj anj. ―Gataj Jesús gunun ún'. 11 Ngaa ni ̱ gataj yun'unj xa̱na daj: ―Ni ̱ a ̱ 'ngo̱ rasu̱n nitaj nicáj re'̱ guiṟ i re'̱ nnee mánj. Ni ̱ ducu gu̱nun pozo nan. Ni ̱ ni ̱ a ̱ guiṟ i' re'̱ riq̱ ui re'̱ nnee 'yaj si ga ̱ ni'̱nāj nig̱ anj nej únj. 12 Ni ̱ xi né' Jacob duna pozo nan rian ni únj. Ni ̱ go'o ni da'̱ nij man'an sí' nnee nu̱n chruhua pozo nan nga̱ dán sí' xucu nej. Huin achíj re̱' doj daj nga̱ sí' ruhuá re̱' ní'. ―Daj gataj yun'unj xa̱na daj gunun Jesús. 13 Ngaa ni ̱ gataj Jesús gunun ún': ―Daran' ni ngüi ̱ go'̱ o nnee nu̱n chruhua pozo nan, sani ̱ nag̱ o'o ru̱hua' yún ni sij nnee aj. 14 Sani ̱ tsínj go'̱ o nnee ga'̱ ui' man'ānj, ni ̱ nitaj a̱man na̱go'o sij nnee ga̱ mánj. Ni ̱ daj̱ rún' huin 'ngo̱ pozo rian nachi nita 'ueé nnee, ni ̱ da'nga' daj ga̱huin chruhua niman 'ngo̱ tsínj go'̱ o nnee ga'̱ ui' man'ānj. Ni ̱ ga ̱ ni'̱na' nig̱ anj tsínj daj nga ̱ Yan'anj, gui'̱yaj nnee daj. ―Daj gataj Jesús. 15 Ngaa ni ̱ gataj yun'unj xa̱na daj: ―Señor, riq̱ ui re'̱ nnee daj go'̱ ōj. Ngaa ni ̱ si ̱ nago'o ru̱hua' yūnj ga ̱ mánj. Ni ̱ si ̱ ga'na'̱ guiṟ i ru̱hua' yūnj nnee pozo nan ga̱ mánj. ―Gataj ún' gunun Jesús. 16 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Güij̱ gaq̱ uinj nica ̱ re'̱ , ni ̱ ga'̱ na' nu̱ngüej é re̱' nan. ―Gataj Jesús gunun ún'. 17 Ngaa ni:̱ ―Nitaj nicāj mánj. ―Gataj ún'. Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Dugu'naj̱ ga'mí re'̱ gatáj re'̱ sisi ̱ nitaj nica̱ re̱'. 18 Daj si síj u̱n'un' nica̱ re'̱ . Ni ̱ tsínj nne nga ̱ re'̱ acuan', ni ̱ sé nica̱ re̱' huin mánj. Xa̱nga' yya a'mí re̱' aj. ―Daj gataj Jesús. 19 Ngaa ni ̱ gataj ún': ―Señor, xacaj cuentāj sisi ̱ huín re'̱ 'ngo̱ tsínj a'mi si-nu̱guan' Yan'anj anj. 20 Ni ̱ xi ni únj ni nico' ni sí' Yan'anj xiráj quij nan. Sani ̱ ataj á re'̱ huin ni é re'̱ ni tsínj israelita sisi ̱ urin xuman' Jerusalén huin yu'uj ga'̱ ue guiṉ ico' né' Yan'anj, ataj á re'̱ . ―Gataj yun'unj xa̱na gunun Jesús. 21 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Xica'uīj, gu̱xuman ruhuá re̱' nuguan' atā nan gu̱nun re̱'. Daj si hua 'ngo̱ güi, ni ̱ si ̱ gahui a ni é re'̱ chra ̱ quij nan guiṉ ico' a ni é re'̱ chrej né'. Ni ̱ si ̱ gan'anj án re'̱ xuman' Jerusalén guiṉ ico' a ni é re̱' chrej né' mánj. 22 Nun ni'i ni é re̱' da̱j hua Yan'anj nico' a ni é re'̱ mánj. Sani ̱ ni'i ni únj daj̱ hua Yan'anj nico' ni únj. Daj si xi'í ni tsínj israelita 'na̱' na̱caj Yan'anj ni ngüi.̱ 23 Sani ̱hua 'ngo ̱ güi sisi ̱ni ngüi ̱ nico' xa̱nga' Yan'anj, ni ̱ guiṉ ico' ni sij Yan'anj 'ngo̱ ducuánj na̱ca. Ni ̱ yyaj̱ ni ̱ ga̱xi'i ni ngüi ̱ guiṉ ico' xa̱nga' ni sij Yan'anj nga̱ niman ni sij. Daj si nana'ui' chrej né' Yan'anj sisi ̱ da'nga' daj gui'̱yaj né' guiṉ ico' né' Yan'anj. 24 Ni ̱ u̱n yu'uj huaj né', ni ̱ nne Yan'anj xa̱nga' yu'uj daj. Daj si da̱j rún' huin 'ngo̱ nane̱ sa̱' huin Yan'anj. Ni ̱ ni ngüi ̱ nico' Yan'anj, ni ̱ hua nia̱n guiṉ ico' xa̱nga' ni sij Yan'anj nga̱ niman ni sij. ―Daj gataj Jesús gunun yun'unj xa̱na daj. 25 Ngaa ni ̱ gataj yun'unj xa̱na daj: ―Ni'īnj sisi ̱ ga'̱ na' tsínj ga̱nacaj ni ngüi ̱ huin tsínj gu'̱ naj Cristo. Ni ̱ ngaa ga'̱ na' sí', ni ̱ naṯ a' yya sí' daran' nuguan' rian né'. ―Gataj ún'. 26 Ngaa ni:̱ ―Hué man'ānj huin Cristo tsínj a'mi nga̱ re̱' nánj. ―Gataj Jesús. 27 Ngaa ni ̱ hora daj ni ̱ guisíj ni tsínj nico' Jesús. Ni ̱ gara yan'anj ruhua ni sij xi'í si a'mi Jesús nga̱ 'ngo̱ yun'unj xa̱na. Sani ̱ ni ̱ a ̱ 'ngo̱ ni sij nun nac̱ hínj snan'anj u̱n sin xi'̱i ga'mi sí' nga̱ ún'. 28 Ngaa ni ̱ duna yun'unj xa̱na daj si-siu̱ unj. Ni ̱ gan'anj ga̱taj unj rian ni tsínj ma̱n xuman' daj: 29 ―Ga̱n'anj né' ni ̱ guiṉ i'i né' 'ngo̱ tsínj gataj gunūnj daran' si gui'yā. Cristo huin sij, ruhua á re̱' ní'. ―Daj gataj yun'unj xa̱na daj. 30 Ngaa ni ̱ gahui ni tsínj daj gan'anj ni'̱yaj ni sij rian nne Jesús. 31 Ni ̱ ngaa achin guis̱ ij ni sij, ni ̱ gui'yaj fuerza ni tsínj nico' Jesús sisi ̱ xa ̱ sí'. Ni ̱ gataj ni sij gunun Jesús: ―Rabí, xa̱ re̱' aj. ―Daj gataj ni sij. 32 Sani ̱ gataj Jesús gunun ni sij: ―Hua si xa riānj anj. Sani ̱ nun ni'i ni é re̱' da̱j hua-á'. ―Gataj Jesús. 33 Ngaa ni ̱ gaxi'̱i ni tsínj nico' Jesús nachínj snan'anj ni sij dugüi' ni sij. Ni ̱ gataj ni sij: ―Hua 'ngo̱ ngüi ̱ ga'na'̱ nicaj xa sij, ruhua á re̱' ní'. ―Daj gataj ni sij. 34 Sani ̱ gataj Jesús: ―Daj̱ rún' chra xāj huin si gui'̱yā si huin ruhua si ga'níj ga'nāj. Ni ̱ da'nga' daj huin ruhuāj ga̱nahuij si-sūnj, gui'̱yā aj. 35 Ataj ni é re̱': “Achin yacuan'anj yahui,̱ ngaa ni ga̱'nin' né' strigo.” Daj ataj ni é re̱'. Sani ̱ atā gu̱nun a ni é re'̱ sisi ̱ nac̱ hi nicaj á re'̱ rian án re'̱ guiṉ i'yaj á re'̱ ni ngüi ̱ sisi ̱ daj̱ rún' hua nnaa ̱ strigo hua ni ngüi.̱ Daj si guisíj gamij nnaa̱ strigo ga̱'nin' né'. 36 Tsínj ri nnaa ̱ strigo daj, ni ̱ na̱huin ra'a sij du'ue ̱ sij. Ni ̱ nagui'yaj chre' sij ni ngüi ̱ ga̱ne nig̱ anj nga ̱ Yan'anj. Ngaa ni ̱ uyan ga̱huin nia'̱ ruhua tsínj unu̱n nga̱ tsínj a'nin' nej. 37 Xa̱nga' si ataj ni ngüi:̱ “Niṉ i tsínj unu̱n, ni ̱ niṉ i tsínj a'nin' nej.” Daj ataj ni ngüi.̱ 38 Ni ̱ ga'nī ga̱n'anj án re'̱ sisi ̱ ga̱'mi a ni é re̱' nuguan' sa̱' rian ni ngüi.̱ Sani ̱ ango ni tsínj hua gan'anj gui'yaj sun. Ni ̱ rian gui'yaj sun nucuaj ni sij, ni ̱ ráj xina ̱ ni ngüi ̱ 'yaj si-nu̱guan' ni é re̱'. ―Daj gataj Jesús gunun ni tsínj nico' sij. 39 Ni ̱ guxuman ruhua nico ni ngüi ̱ ma̱n xuman' Samaria ni'yaj ni sij Jesús xi'í nuguan' nata' yun'unj xa̱na daj rian ni sij. Daj si nata' unj rian ni sij: “Gataj Jesús daran' si gui'yā.” Daj nata' unj rian ni sij. 40 Hué dan ni ̱ guisíj ni tsínj samaritano rian nne Jesús. Ni ̱ gachínj jni'yaj ni sij rian sí' sisi ̱ gu̱na sí' nga ̱ ni sij. Ngaa ni ̱ gunáj sí' huij̱ güi xuman' daj. 41 Ni ̱ gahuin nico ni ngüi ̱ guxuman ruhua gunun si-nu̱guan' man'an Jesús. 42 Ni ̱ gataj ni sij gunun yun'unj xa̱na daj: ―Sé urin si nata' man'án re̱' rian ni únj 'yaj si guxuman ruhua ni únj ni'yaj únj man'an sij mánj. Sani ̱ yyaj̱ ni ̱ gunun ni únj si ga'mi sij. Ni ̱ ni'i ni únj sisi ̱ hué sij huin Cristo tsínj gui'̱yaj ga̱nani ni ngüi ̱ma̱n chruhua xungüi.̱ ―Daj gataj ni sij.

Jesús sana al hijo de un noble

43 Ni ̱ ngaa guisíj huij̱ güi, ni ̱ gahui Jesús xuman' daj gan'anj sij estado Galilea. 44 Daj si hua gataj Jesús sisi ̱ nitaj si a'mi sa'̱ ni tsínj rian 'ngo̱ tsínj a'mi si-nu̱guan' Yan'anj sisi ̱ huin ni sij ni tsínj xa̱nj mánj. 45 Ni ̱ ngaa ga'na'̱ Jesús estado Galilea, ni ̱ nahuin ra'a sa'̱ ni tsínj ma̱n estado daj man'an sí' xi'í si guini'i ni sij si sa̱' nico gui'yaj sí' xuman' Jerusalén. Daj si gan'anj ni sij gui'yanj da nej. 46 Ngaa ni ̱ ga'na'̱ ru̱hua' yún Jesús xuman' Caná huin xuman' ngaj estado Galilea nej. Ni ̱ xuman' daj huin rian ganahuin nnee vino, gui'yaj sij aj. Ni ̱ yu'uj daj nne 'ngo̱ tsínj nicaj sun rian rey. Ni ̱ a'nan' da'níj sno'o sij. 47 Ni ̱ ngaa gunun tsínj nicaj sun daj sisi ̱ gahui Jesús estado Judea ga'na̱' sij estado Galilea, ni ̱ gan'anj sij rian nne Jesús. Ni ̱ ga'mi yaco sij rian sí' sisi ̱ ga̱n'anj sí' ducuá sij. Ngaa ni ̱ jna̱huin da'níj sij, gui'̱yaj sí' si doj̱ ni ̱ ga̱hui' da'níj sí', ataj sí'. 48 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Ngaa nun guiṉ i'i a ni é re'̱ si sa'̱ nico 'yā, ni ̱ nun gu̱xuman ruhua á re'̱ ni'̱yaj á re'̱ yūnj mánj. ―Daj gataj Jesús. 49 Sani ̱ gataj tsínj nicaj sun daj: ―Señor, ga̱n'anj né' si ruhua ga̱hui' da'nī aj. ―Daj gataj sij. 50 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Güij̱ na̱n' ducuá re'̱ si nne ni'̱na' da'níj re̱' nánj. ―Daj gataj Jesús. Ni ̱ guxuman ruhua tsínj daj nuguan' gataj Jesús rian sij. Ni ̱ na̱n' sij ducuá sij. 51 Ni ̱ ngaa huaj sij nasíj sij ducuá sij, ni ̱ gahui ni tsínj 'yaj sun rian sij. Ni ̱ gataj ni sij: ―Nne ni'̱na' da'níj re'̱ nánj. ―Daj gataj ni sij. 52 Ngaa ni ̱ nachínj snan'anj tsínj daj u̱n hora gaxi'̱i nahuin da'níj sij. Ngaa ni ̱ gataj ni sij: ―Ga' 'ngo̱ di'ni ̱ guqui ganiquin' gachi'. ―Daj gataj ni sij. 53 Ngaa ni ̱ xacaj cuenta tsínj daj sisi ̱ hué gue ̱ hora daj huin si gataj Jesús gunun sij sisi ̱ nne ni'̱na' da'níj sij. Ngaa ni ̱ guxuman ruhua ni du̱cua sij ni'yaj ni sij Jesús. 54 Ni ̱ hué nan guisíj huij̱ si sa'̱ nico gui'yaj Jesús ngaa gahui sij estado Judea gan'anj sij estado Galilea.

5

El paralítico de Betesda

1 Hué dan ni ̱gahuin 'ngo̱ gui'yanj gui'yaj ni tsínj israelita. Ngaa ni ̱ gahui Jesús gan'anj sij xuman' Jerusalén. 2 Ni ̱ Jerusalén nu̱n 'ngo̱ laguna le' gu̱'naj Betesda snan'anj a'mi ni tsínj israelita. Ni ̱ ngaj nic̱ hrun' laguna daj rian atúj ni xachij xuman' Jerusalén. Ni ̱ hua u̱n'un' corredo ganica̱j laguna daj. 3 Ni ̱ yu'uj daj guimán nico ni ngüi ̱ duri nga ̱ ni ngüi ̱ yacuan nej, ni ngüi ̱ nare' dacój nej. Ni ̱ ana'uij ni sij sisi ̱ guis̱ iqui' nnee. 4 Daj si nanij 'ngo̱ ángel ga'níj Señor rian laguna daj. Ni ̱ disiqui' ángel daj nnee. Sani ̱ nun guiṉ i'i ni sij u̱n hora gu̱xuman ángel. Ni ̱ ngaa guisiqui' nnee daj, ni ̱ u̱n tsínj gaṯ u sini ya̱n chruhua nnee, ni ̱ xi'nej xi'i ̱ a'nan' sí'. 5 Ni ̱ ngaj 'ngo̱ tsínj du'ua nnee daj. Ni ̱ síj ico̱ xiṉ un' hua'̱ nij yya yo' a'nan' sij. 6 Ni ̱ ngaa guini'i Jesús sisi ̱ síj nico yo' ngaj sij a'nan' sij, ngaa ni ̱ nachínj snan'anj sí' sij. Ni ̱ gataj sí': ―Ruhuá re̱' na̱huin sa̱' re̱' ní'. ― Daj gataj Jesús. 7 Ngaa ni ̱ gataj tsínj a'nan' daj: ―Señor, nitaj ga̱nicaj yūnj chruhua nnee ngaa siqui' nnee. Ngaa huin ruhuāj ga̱tū chruhua nnee, ni ̱ hua siṉ i ango ni sij huin yoo̱ atuj. ―Daj gataj tsínj daj. 8 Ni ̱ gataj Jesús gunun sij: ―Nac̱ hica ni ̱ nac̱ aj re'̱ duhuéj re'̱ . Ni ̱ gac̱ he re'̱ aj. ―Daj gataj Jesús. 9 Ngaa ni ̱ 'ngo̱ hora ganahuin tsínj daj. Ni ̱ nacaj sij duhuéj sij. Ni ̱ gan'anj sij. Ni ̱ güi naránj ruhua ni ngüi ̱ huin. 10 Ngaa ni ̱ gataj ni tsínj israelita rian tsínj nahuin sa̱' daj: ―Yya̱j huin güi naránj ruhua né'. Nitaj chrej hua si nicáj re̱' duhuéj re̱' ga̱n'anj re̱' mánj. ―Daj gataj ni sij. 11 Ngaa ni ̱ gataj tsínj daj: ―Tsínj gui'yaj ganahuīnj gataj gunūnj: “Nac̱ aj re'̱ duhuéj re'̱ , ni ̱ ga̱che re̱'.” Gataj sij gunūnj. ―Daj gataj tsínj daj gunun ni sí'. 12 Ngaa ni ̱ nachínj snan'anj ni sí' sij. Ni ̱ gataj ni sij: ―Ni ̱ u̱n tsínj gataj sisi ̱ nac̱ aj re'̱ duhuéj re'̱ , ni ̱ gac̱ he re'̱ únj. ―Gataj ni sij. 13 Sani ̱ nun ni'i tsínj daj u̱n tsínj gui'yaj nahuin sa̱' sij. Daj si guxun Jesús man'an sí' scanij ni ngüi ̱mán yu'uj daj. 14 Da' síj da nari' Jesús tsínj daj nuhui nico. Ni ̱ gataj Jesús: ―Ni'̱yaj re'̱ . Hua ganahuin sa'̱ yyá re'̱ aj. Ni ̱ si ̱ nanicaj̱ re'̱ gui'̱yaj re'̱ gaquin', sa̱' nu̱n ga̱'na' 'ngo̱ sayun nico doj rián re̱' aj. ―Daj gataj Jesús. 15 Ngaa ni ̱ gan'anj tsínj daj. Ni ̱ nata' sij rian ni tsínj israelita sisi ̱ Jesús gui'yaj ganahuin sa'̱ sí'. 16 Xi'í daj ni ̱ chran' yun'unj ni tsínj israelita Jesús. Ni ̱ dag̱ ahui' ni sij sí', ruhua ni sij. Daj si güi naránj ruhua ni ngüi ̱ huin güi nahuin sa'̱ tsínj daj, gui'yaj Jesús. 17 Sani ̱ gataj Jesús gunun ni sij: ―Ni ̱ hua gue ̱ 'yaj sun chrē. Ni ̱ xi'í daj 'ngo̱ 'yaj sun man'ānj nej. ―Daj gataj Jesús gunun ni sij. 18 Ni ̱ xi'í 'ngo̱ daj̱ , ni ̱ naa̱ nj huin ruhua ni tsínj israelita da̱gahui' ni sij Jesús. Daj si nun dagahuin sí' si gataj ni sij xi'í güi naránj ruhua ni ngüi.̱ Ni ̱ gataj Jesús sisi ̱ Yan'anj huin chrej man'an sij nej. Ni ̱ huin ruhuaj gata sisi ̱ uyan huin man'an sij nga̱ Yan'anj anj.

La autoridad del Hijo

19 Ngaa ni ̱ gataj Jesús gunun ni sij: ―Xa̱nga' yya ataj snan'ān gu̱nun a ni é re'̱ : Na'ue gui'̱yā ni sun daj̱ rún' huin ruhua man'ānj. Maan si ni'īnj si 'yaj chrē. Ni ̱ hué daj 'yā nej. Daj si huīnj da'níj Yan'anj. Ni ̱ 'ngo̱ 'yaj nu̱ngüej chrē únj daran' anj. 20 Ni ̱ 'i ̱ ruhua chrē ni'ya-á' man'ānj xi'í si da'níj Yan'anj huīnj. Ni ̱ digyánán ' daran' si 'yaj-á' riānj. Ni ̱ ga̱ra yan'anj ruhua á re'̱ gui'̱yaj ni ango si sa'̱ nico doj achin dig̱ yán Yan'anj riānj. 21 Ni ̱ na'nij ni níman 'yaj chrē. Ni ̱ daj̱ rún' hua ni'̱na' ni sij 'yaj chrē, ni ̱ hué daj 'yā nga ̱ ni tsínj sisi ̱ huin ruhuāj ga̱huin ni'̱na' ni sij. 22 Nitaj si nagui'yaj yya Yan'anj si-ga̱quin' ni ngüi ̱mánj. Sani ̱ ga'nin' Yan'anj sun riānj sisi ̱ huēj huin si nag̱ ui'yaj yya nga ̱ si-gaq̱ uin' ni ngüi.̱ Daj si man'ānj huin da'níj Yan'anj. 23 Ngaa ni ̱ xi'í si huīnj da'níj Yan'anj, ni ̱ guiṉ un yan'anj daran' ni ngüi ̱ riānj da̱j rún' nu̱n yan'anj ni sij rian man'an Yan'anj. Ni ̱ daran' ni ngüi ̱ na'uej ruhua guiṉ un yan'anj riānj, ni ̱ nitaj si nu̱n yan'anj ni sij rian man'an Yan'anj nej. Ni ̱ Yan'anj huin si ga'níj ga'nāj. 24 ’Xa̱nga' ataj snan'ān gu̱nun a ni é re̱': Tsínj unun si-nu̱guan'ānj, ni ̱ gu̱xuman ruhua sij ni'̱yaj sij tsínj ga'níj ga'nāj, ngaa ni ̱ ga̱ne nig̱ anj sij nga ̱ Yan'anj. Ni ̱ nitaj castigo ga̱huin sij, gui'̱yaj Yan'anj mánj. Daj si rún' huin níman huin sij si hua ni'̱na' niman sij, gui'yaj Yan'anj. 25 Xa̱nga' ataj snan'ān gu̱nun a ni é re̱': 'Na̱' guis̱ ij güi ngaa gu̱nun ni níman sinu̱guan 'ānj huīnj da'níj Yan'anj. Ni ̱ yyaj̱ guisíj güi daj. Ni ̱ ni ngüi ̱ gu̱nun si-nu̱guan'ānj, ni ̱ ga ̱ ni'̱na' niman ni sij. 26 Daj si daj̱ rún' hua ni'̱na' chrē, ni ̱ da'nga' daj riqui chrē sisi ̱ hua ni'̱na' man'ānj huīnj da'níj-í'. 27 Ni ̱ riqui Yan'anj si na̱gui'yaj yyāj nga̱ si-gaq̱ uin' ni ngüi ̱ xi'í si huīnj da'níj ni ngüi.̱ 28 ’Ni ̱ si ̱ gara yan'anj ruhua á re'̱ xi'í nuguan' nan mánj. Daj si 'na̱' guis̱ ij güi ngaa gu̱nun daran' ni níman ngaj riqui yu'uj si ga̱'mī. 29 Ngaa ni ̱ ga̱na'nij daran' ni ngüi ̱ gui'yaj sa'̱ . Ni ̱ ga̱ne nig̱ anj ni sij nga ̱ Yan'anj. Ni ̱ ga̱na'nij ni ngüi ̱ gui'yaj quij. Sani ̱ ga̱huin ni sí' castigo, gui'̱yaj Yan'anj.

Testigos de Cristo

30 ’Ni ̱ na'ue ga̱huin nucuaj gui'̱yā si aran' ruhuāj. Sani ̱ daj̱ rún' a'nin' chrē sun riānj, ni ̱ da'nga' daj 'yaj yyāj rian ni ngüi.̱ Ni ̱ hua nic̱ a yya 'yaj yyāj. Ni ̱ sé güenda man'ānj 'yaj yyāj rian ni ngüi.̱ Sani ̱ 'yaj yyāj daj̱ rún' aran' ruhua chrē huin si ga'níj ga'nāj chruhua xungüi ̱ aj. 31 ’Sisi ̱ huēj huin testigo xi'í man'ānj, sani ̱ nitaj si ní'yanj sinu̱guan 'ānj mánj. 32 Sani ̱ hua ango si huin testigo xi'í man'ānj anj. Ni ̱ ni'īnj sisi ̱ a'mi xa̱nga' Yan'anj xi'īj. 33 ’Ga'níj a ni é re̱' ni tsínj ga̱n'anj nac̱ hin' snan'anj Juan. Ni ̱ xa̱nga' huin si gataj sí'. 34 Nitaj si hua nia̱n si ga'̱ mi sa'̱ ni ngüi ̱ xi'īj. Maan si atā nan rian án re̱' xi'í si huin ruhuāj sisi ̱ ga̱nacaj Yan'anj a ni é re'̱ . 35 Ni ̱ daj̱ rún' hua 'ngo̱ yan'a̱n xiguiṉ sa'̱ rian ni ngüi,̱ ni ̱ da'nga' daj rugüi' sa'̱ rian ni é re̱', gui'yaj si-du̱cuanj Juan. Ni ̱ doj̱ ni güi gahuin nia'̱ ruhua ni é re̱' nga̱ yan'a̱n daj. 36 ’Sani ̱ hua ango nuguan' nico a'mi xi'īj daj nga̱ nuguan' ga'mi Juan. Daj si ga'nin' chrē sun riānj si gui'̱yā. Ni ̱ xi'í sun 'yā daj ga'̱ ue xac̱ aj á re'̱ cuenta sisi ̱ ga'níj chrē ga'nāj chruhua xungüi ̱ nan anj. 37 Ni ̱man'an chrē huin testigo a'mi xi'īj. Sani ̱ nitaj a̱man gunun a ni é re'̱ si ga'mi chrē. Ni ̱ nitaj a̱man guini'i a ni é re̱' da̱j hua chrē nej. 38 Ni ̱ nun gaṯ u si-nu̱guan' chrē chruhua niman a ni é re̱'. Daj si nun gu̱xuman ruhua á re'̱ ni'̱yaj á re̱' man'ānj huin tsínj ga'níj chrē ga'na̱'. 39 Digui'yun 'ueé a ni é re̱' si-nu̱guan' Yan'anj sisi ̱ ga'̱ ue ga̱nari' a ni é re'̱ ga̱ne nig̱ anj ni é re'̱ nga ̱ Yan'anj anj. Sani ̱ hué si-nu̱guan' Yan'anj daj huin si a'mi xi'īj. 40 Sani ̱ na'uej ruhua á re̱' ga̱'na' á re̱' riānj sisi ̱ ga̱ne nig̱ anj án re'̱ nga ̱ Yan'anj, gui'̱yā mánj. 41 ’Nitaj si nano'ōj si ga̱'mi sa̱' ni ngüi ̱ xi'īj. 42 Sani ̱ ni'īnj daj̱ hua ruhua ni é re'̱ sisi ̱ nitaj si 'i ̱ ruhua á re̱' ni'yaj á re̱' Yan'anj mánj. 43 Ga'nāj rian án re̱' nga̱ si-xugüi chrē. Sani ̱ nun xu̱man ruhua á re'̱ ni'̱yaj á re'̱ man'ānj. Sani ̱ sisi ̱ hua ango tsínj ga̱'na' nga̱ si-xugüi man'an sij, ngaa ni ̱ gu̱xuman ruhua á re̱' si ga̱taj tsínj daj. 44 Xi'í si huin ruhua á re̱' ga̱'mi 'ueé ni dugüi' a ni é re'̱ xi'í a ni é re'̱ , ni ̱ si ̱ ga'ue gu̱xuman ruhua á re'̱ ni'̱yaj á re'̱ man'ānj. Sani ̱ nun nahuij ruhua á re̱' si ga̱'mi 'ueé Yan'anj xi'í a ni é re'̱ mánj. Ni ̱ nitaj ango Yan'anj mánj. 45 Si ̱ gahuin ruhua á re'̱ sisi ̱ man'ānj huin si ga̱'mi gaquin' rian chrē xi'í a ni é re'̱ mánj. Sani ̱ tsínj gu̱'naj Moisés huin si ga̱'mi gaquin' xi'í a ni é re'̱ . Ni ̱ ana'uij a ni é re'̱ sisi ̱ ga̱hui sa'̱ á re'̱ rian Yan'anj, gui'̱yaj sí'. 46 Sisi ̱ guxuman ruhua á re'̱ ni'yaj á re'̱ Moisés, ni ̱ gu̱xuman ruhua á re'̱ ni'̱yaj á re'̱ man'ānj nej. Daj si garun Moisés nuguan' rian yanj xi'īj. 47 Sani ̱ sisi ̱ nun xu̱man ruhua á re'̱ si garun Moisés, ni ̱ asa'̱ ga̱'ue gu̱xuman ruhua á re̱' si ataj si-nu̱guan'ānj únj. ―Daj gataj Jesús gunun ni tsínj huin achij rian ni tsínj israelita.

6

Alimentación de los cinco mil

1 Da' síj da ni ̱ gan'anj Jesús anéj chrej du'ua laguna xa̱chij gu'̱ naj Galilea. Ni ̱ gu'̱ naj laguna daj Tiberias nej. 2 Ni ̱ nico ni ngüi ̱ guinico' gan'anj sij. Daj si guini'i ni sí' si sa̱' nico gui'yaj sij xi'í si ganahuin ni ngüi ̱ a'nan', gui'yaj sij. 3 Ngaa ni ̱ gahui Jesús chra ̱ 'ngo̱ quij gan'anj sij. Ni ̱ gan'anj ga̱ne sij nga̱ ni tsínj nico' sij. 4 Ni ̱ hua gahuin nic̱ hrun' gui'yanj pascua, gui'yaj ni tsínj israelita. 5 Ngaa ni ̱ guini'yaj Jesús sisi ̱ 'na'̱ nico ni ngüi ̱ rian sij. Hué dan ni ̱ gataj sij gunun tsínj gu̱'naj Felipe: ―Ni ̱ a ̱ guiṟ un' chrachrúnj sisi ̱ xa ̱ daran' ni ngüi ̱ nan, ruhuá re'̱ únj. ― Daj gataj Jesús. 6 Sani ̱maan si huin ruhua Jesús xa̱caj sij cuenta da̱j ga̱taj Felipe. Daj si ni'i sa'̱ man'an Jesús si gui'̱yaj sij. 7 Ngaa ni ̱ gataj Felipe: ―Sisi ̱ guiṟ un' huij̱ ciento denario chrachrúnj, sani ̱ si ̱ guisíj xa ̱ daran' ni ngüi ̱ nan doj̱ mánj. ―Daj gataj Felipe gunun Jesús. 8 Ni ̱ niquin' 'ngo̱ tsínj nico' Jesús huin sí' jnánj Simón Pedro. Ni ̱ Andrés gu'̱ naj sí'. Ni ̱ gataj sí' gunun Jesús: 9 ―Nan niquin' 'ngo̱ tsin' sno'o nicaj u̱n'un' gue̱ chrachrúnj cebada nga ̱ huij̱ xucuaj le. Sani ̱ asa'̱ guis̱ ij doj̱ nan xa ̱ nico ni ngüi ̱ nan únj. ― Daj gataj sij gunun Jesús. 10 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Gui'̱yaj á re'̱ sisi ̱ ga̱ne ni sij. ― Daj gataj Jesús. Ni ̱ma̱n niṉ ' ruhua chin' yu'uj daj. Ni ̱ guisíj 'ngo̱ si u̱n'un' mil ni tsínj gan'anj guim̱ an yu'uj daj. 11 Ngaa ni ̱ guida'a Jesús chrachrúnj daj. Ni ̱ naga'ui' sij si guruhua Yan'anj. Ngaa ni ̱ da'nga' sij chrachrúnj daj rian ni tsínj nico' sij sisi ̱ nag̱ a'ui' ni sí' ra'a ni ngüi ̱ mán yu'uj daj. Ni ̱ hué daj gui'yaj sij nga ̱ xucuaj nej. Ni ̱ xa ni sij daj̱ rún' garan' ruhua ni sij. 12 Ni ̱ ngaa guisíj gara ran riqui ni sij, ni ̱ gataj Jesús gunun ni tsínj nico' sij: ―Na̱ran' ni é re̱' ni chrachrúnj xitin' gunáj da sisi ̱ si ̱ guere'ej aj. ― Daj gataj Jesús. 13 Ngaa ni ̱ naran' ni sij si gunáj daj. Ngaa ni ̱ gara xu̱huij xuguti chrachrúnj xitin' guna daj ngaa guisíj xa ni ngüi ̱ u̱n'un' chrachrúnj daj. 14 Ni ̱ ngaa guini'i ni tsínj daj si sa'̱ gui'yaj sun Jesús, ni ̱ gataj ni sij: ―Xa̱nga' ni ̱ hué tsínj nan huin tsínj ga'̱ na' chruhua xungüi ̱ huin sí' tsínj ga̱'mi si-nu̱guan' Yan'anj anj. ― Daj gataj ni sij xi'í Jesús. 15 Ngaa ni ̱ria̱ n xacaj Jesús cuenta sisi ̱huin ruhua ni sij guiḏ a'a ni sij sí' ga̱huin sí' rey rian ni sij, ni ̱guxun anéj sí' man'an sí' gan'anj ru̱hua' yún sí' chra ̱ quij sisi ̱ga̱ne urin sí' yu'uj daj.

Jesús anda sobre el mar

16 Ni ̱ngaa ruhua guini,̱ ni ̱nanij ni tsínj nico' Jesús ga'na̱' ni sij du'ua laguna xa̱chij daj. 17 Ni ̱gahui ni sij chruhua 'ngo ̱ rio ̱ achéj rian nnee. Ni ̱ huaj ni sij guis̱ ij ni sij anéj chrej du'ua laguna ne'̱ xuman' gu'̱ naj Capernaum. Ni ̱huaj gahuin ru̱mi'. Ni ̱achin si nas̱ ij Jesús rian ma̱n ni sij. 18 Ni ̱ahui nane ̱ nucuaj rian nnee daj. Ni ̱naxu̱man nnee, gui'yaj nane̱ nucuaj daj. 19 Ni ̱ ngaa huaj ni sij guis̱ ij ni sij 'ngo ̱ si u̱n'un' hua̱tan' kilómetro rian laguna daj, ni ̱guini'i ni sij sisi ̱huaj 'na'̱ Jesús achéj sí' rian nnee. Ni ̱gahuin nic̱ hrun' sí' rian rio ̱ nu̱n ni sij. Ni ̱guxu'ui' ni sij. 20 Sani ̱gataj Jesús gunun ni sij: ―Si ̱ guxu'ui' ni é re'̱ si man'ānj huin. ―Daj gataj Jesús gunun ni sij. 21 Ngaa ni ̱ gahuin nia'̱ ruhua ni sij sisi ̱ ga̱hui sí' chruhua rio̱ daj. Ni ̱ hora guisíj rio̱ daj du'ua yo'ój rian huaj ni sij.

La gente busca a Jesús

22 Hué dan ni ̱ ango güi ni ̱ xacaj ni ngüi ̱ma̱n anéj du'ua laguna daj cuenta sisi ̱ gan'anj ni tsínj nico' Jesús chruhua urin rio̱ niquin' yu'uj daj. Sani ̱ guini'i ni sij sisi ̱ nun gan'anj Jesús nga̱ ni sij. 23 Sani ̱ ga'na̱' do̱j rio̱ gahui xuman' Tiberias du'ua laguna nic̱ hrun' rian xa ni ngüi ̱ chrachrúnj ngaa naga'ui' señor Jesús si guruhua Yan'anj. 24 Ni ̱ ngaa guini'i ni ngüi ̱ sisi ̱ nitaj Jesús niquin' yu'uj daj, nga̱ ni tsínj nico' sij, ni ̱ gahui ni sij chruhua rio̱ gan'anj na̱no' ni sij Jesús xuman' Capernaum.

Jesús, el pan de vida

25 Ni ̱ ngaa guisíj ni sij anéj chrej du'ua laguna daj, ni ̱ nari' ni sij Jesús. Ngaa ni ̱ nachínj snan'anj ni sij sí'. Ni ̱ gataj ni sij: ―Rabí, a̱man guisíj re̱' nan únj. ― Daj gataj ni sij. 26 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Xa̱nga' atā gu̱nun a ni é re̱' sisi ̱ sé xi'í si guini'i a ni é re'̱ si sa'̱ digyānj rian ni ngüi ̱ huin si nano' ni é re'̱ yūnj mánj. Sani ̱ nano' ni é re̱' yūnj xi'í si xa ni é re̱' chrachrúnj da' gara riqui ni é re̱' aj. 27 ’Si ̱ gui'yaj sun ni é re'̱ xi'í niṉ anj si guiṟ i' a ni é re'̱ ni rasu̱n xa ̱ á re'̱ mánj. Daj si nahuij rá'yanj ni rasu̱n daj. Sani ̱ gui'̱yaj sun a ni re'̱ sisi ̱ ga ̱ sa'̱ niman án re'̱ . Ngaa ni ̱ ga ̱ ni'̱na' nig̱ anj yya niman ni é re'̱ aj. Hué si sa̱' nan huin si riquīj rian án re̱' huīnj da'níj ni ngüi.̱ Daj si gataj Yan'anj huin chrē sisi ̱ ga'̱ ue gui'̱yā daj xi'í a ni é re̱' aj. ―Daj gataj Jesús gunun ni sij. 28 Ngaa ni ̱ gataj ni sij: ―Ni ̱ u̱n sun gui'̱yaj sun ni únj, ruhua Yan'anj únj. ―Daj gataj ni sij. 29 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Nan huin sun huin ruhua Yan'anj gui'̱yaj sun a ni é re'̱ sisi ̱ gu̱xuman ruhua á re'̱ ni'̱yaj á re'̱ man'ānj huīnj tsínj ga'níj Yan'anj ga'na̱' rian án re̱' aj. ―Gataj Jesús gunun ni sij. 30 Ngaa ni ̱ gataj ni sij: ―Ni ̱ u̱n si sa'̱ nico gui'̱yáj re'̱ guiṉ i'i ni únj, ngaa ni ̱ gu̱xuman ruhua ni únj ni'̱yaj ni únj man'án re'̱ únj. Daj hua si gui'̱yáj re'̱ únj. 31 Xa xi ni únj si gu̱'naj maná ngaa gachéj ni sij riqui quij qui'yanj na̱co, gui'yaj Yan'anj asij̱ ná. Daj si ataj si-nu̱guan' Yan'anj: “Ga'ui' Yan'anj chrachrúnj 'na̱' xata' xa ni sij.” Daj ataj si-nu̱guan' Yan'anj. ―Daj gataj ni sij gunun Jesús. 32 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Xa̱nga' atā gu̱nun a ni é re'̱ sisi ̱ sé Moisés huin si riqui chrachrúnj 'na'̱ xata' xa ni é re'̱ mánj. Sani ̱ chrē huin si riqui chrachrúnj xa̱nga' 'na̱' xata' xa̱ á re̱' aj. 33 Daj si chrachrúnj riqui Yan'anj rian án re̱' huin man'ānj, tsínj 'na'̱ xata'. Ni ̱ hua ni'̱na' nig̱ anj niman ni ngüi,̱ 'yaj man'ānj. ―Daj gataj Jesús. 34 Ngaa ni:̱ ―Nig̱ anj riq̱ ui re'̱ chrachrúnj daj xa ̱ ni únj, Señor. ―Daj gataj ni sij. 35 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Huēj huin chrachrúnj 'yaj si hua ni'̱na' ni ngüi.̱ Ni ̱ tsínj 'na'̱ riānj, ni ̱ nitaj a̱man ga̱chin xi'na̱ riqui sij mánj. Ni ̱ tsínj xuman ruhua ni'yaj man'ānj, ni ̱ nitaj a̱man nag̱ o'o sij nnee mánj. 36 Ni ̱ hua gatā gunun a ni é re'̱ sisi ̱ nu̱nj si guini'i a ni é re'̱ man'ānj, sani ̱ nun gu̱xuman ruhua á re'̱ ni'̱yaj á re'̱ man'ānj mánj. 37 Daran' ni ngüi ̱ riqui chrē riānj, ni ̱ ga'̱ na' ni sij riānj. Ni ̱ nitaj a̱man guiṟ īj xe'̱ ni sij ga ̱ mánj. 38 Sé si 'nāj xata' sisi ̱ gui'̱yā si aran' ruhua man'ānj. Sani ̱ gui'̱yā si aran' ruhua chrē si ga'níj ga'nāj. 39 Ni ̱ na'uej ruhua chrē sisi ̱ ga ̱ ni'ya ni ̱ a ̱ 'ngo̱ ni ngüi ̱ riquij riānj mánj. Sani ̱ ga̱na'nij daran' ni ngüi ̱ daj, gui'̱yā güi ga̱nahuij xungüi ̱ nan. 40 Ni ̱ nuguan' nan huin si huin ruhua chrē: Sisi ̱ ga̱ne nig̱ anj daran' ni ngüi ̱ xuman ruhua ni'yaj man'ānj huīnj da'níj Yan'anj. Ni ̱ huēj gui'̱yaj si ga̱na'nij ni sij güi ga̱nahuij xungüi ̱ aj. ―Daj gataj Jesús gunun ni ngüi.̱ 41 Hué xi'í daj ni ̱ gaxi'̱i ga'mi gaquin' ni tsínj israelita xi'í Jesús. Daj si gataj sij: “Man'ān huin chrachrúnj 'na̱' xata'.” Daj gataj sij. 42 Ngaa ni ̱ gataj ni sij: ―Nitaj da'níj José huin Jesús mí'. Ni ̱ ni'i né' chrej sij nga ̱ nni sij nej. Ni ̱ u̱n sin huin ataj sij sisi ̱ 'na'̱ sij xata' únj. ―Daj gataj ni sij. 43 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Si ̱ ga'mi gaquin' ni é re'̱ scanij a ni é re̱' xi'īj mánj. 44 Ni ̱ a ̱ 'ngo̱ ni ngüi ̱ si ̱ ga'ue ga'̱ na' riānj sisi ̱ nitaj si nicaj chrē ga̱'na' sij riānj mánj. Ni ̱ hué chrē huin si ga'níj ga'nāj. Ni ̱ huēj gui'̱yaj sisi ̱ ga̱na'nij tsínj 'na'̱ riánj güi ga̱nahuij xungüi ̱ nan. 45 Ni ̱ ni tsínj ga'mi si-nu̱guan' Yan'anj asij̱ ná, ni ̱ garun ni sij nuguan' nan rian yanj: “Yan'anj huin si dig̱ yán rian daran' ni ngüi.̱” Daj garun ni sij. Ni ̱ huin ruhuaj gata sisi ̱ daran' ni ngüi ̱ unun si ataj chrē, ni ̱ nari' si-nu̱guan' chrē, ni ̱ 'na'̱ ni sij riānj. 46 Ni ̱ a ̱ 'ngo̱ ni ngüi ̱ nun guiṉ i'i chrē. Urin man'ānj tsínj 'na̱' rian chrē huēj huin si guini'i chrē aj. 47 ’Xa̱nga' atā gu̱nun a ni é re̱': Ni ngüi ̱ xuman ruhua ni'yaj man'ānj, ni ̱ ga̱ne nig̱ anj ni sij nga ̱ Yan'anj. 48 Huēj huin chrachrúnj 'yaj si ga̱ ni'̱na' nig̱ anj niman án re'̱ aj. 49 Ni ̱ xi ni é re'̱ , sani ̱ xa ni sí' maná ngaa gachéj ni sí' riqui quij qui'yanj nac̱ o asij̱ ná. Ngaa ni ̱ gahui' ni sij nánj. 50 Sani ̱ a'mī xi'í chrachrúnj 'na̱' xata' huin man'ānj. 51 Huēj huin chrachrúnj hua ni'̱na' 'na'̱ xata'. Ni ̱ ni tsínj xa ̱ chrachrúnj da, ni ̱ ga̱ne nig̱ anj ni sij. Ni ̱ chrachrúnj riq̱ uīj daj xa ̱ á re'̱ huin nnee ̱ cū. Ni ̱ ga'̱ ue ga ̱ ni'̱na' ni ngüi ̱ma̱n chruhua xungüi,̱ gui'̱yaj nnee ̱ cū aj. ―Daj gataj Jesús gunun ni tsínj israelita. 52 Ngaa ni ̱ ga'man ruhua ni du̱güi' ni tsínj israelita. Ni ̱ gataj ni sij gunun ni dugüi' ni sij: ―Asa'̱ ga'̱ ue gui'̱yaj tsínj nan riq̱ ui sij nnee̱ cúj sij xa̱ né' únj. ―Daj gataj ni sij. 53 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Xa̱nga' ataj snan'ān gu̱nun a ni é re'̱ sisi ̱ si ̱ xa á re'̱ nnee ̱ cū, ni ̱ sisi ̱ si ̱ go'o a ni é re̱' si-tun man'ānj huīnj da'níj ni ngüi,̱ ni ̱ si ̱ ga'ue ga ̱ ni'̱na' niman ni é re̱' mánj. 54 Tsínj xa nnee ̱ cū, ni ̱ go'o sij si-tun man'ānj, ni ̱ ga̱ne nig̱ anj niman sij, gui'̱yā. Ni ̱ huēj gui'̱yā sisi ̱ ga̱na'nij sij güi ga̱nahuij xungüi ̱ nan. 55 Daj si nnee̱ cū huin chrachrúnj xa̱nga' xa̱ á re'̱ . Ni ̱ si-tun man'ānj huin nnee xa̱nga' go̱'o a ni é re̱' nej. 56 Ni ̱ tsínj xa nnee ̱ cū, ni ̱ go'o si-tun man'ānj, ni ̱ nne nu̱guan'an sij ngāj. Ni ̱ nnēj nu̱guan'an nga̱ sij nej. 57 Hua ni'̱na' chrē si ga'níj ga'nāj. Ni ̱ hua ni'̱na' man'ānj, gui'yaj chrē. Ni ̱ hué ducuánj da huin sisi ̱ ga ̱ ni'̱na' niman tsínj xa man'ānj, gui'̱yā. 58 Ni ̱ a'mī xi'í chrachrúnj 'na̱' xata' huin man'ānj: Niṉ i huin maná xa ni xi a ni é re'̱ ngaa ná. Ni ̱ gahui' ni sí'. Sé daj huin chrachrúnj nan mánj. Ni ̱ tsínj xa ̱ chrachrúnj huin man'ānj, ni ̱ ga̱ne nig̱ anj niman sij nga ̱ Yan'anj anj. ―Daj gataj Jesús gunun ni sij. 59 Ni ̱ digyán Jesús ni nuguan' nan rian ni ngüi ̱ ngaa nahuin yu' ni sij chruhua nuhui nico nne xuman' Capernaum.

Palabras de vida eterna

60 Ni ̱ ngaa gunun ni tsínj nico' Jesús nuguan' daj, ni ̱ gataj da'aj ni sij:― Cu hua nuguan' a'mi sij. Da̱j hua 'ngo̱ né' ga̱'ue gu̱nun nuguan' nan, ruhua á re̱' únj. ―Daj gataj ni sij. 61 Ngaa ni ̱ xacaj Jesús cuenta sisi ̱ a'mi hui ̱ ni sij xi'í si ga'mi sí'. Ngaa ni ̱ gataj sí': ―Chran' yun'unj nuguan' nan gatā gunun a ni é re̱' ní'. 62 Da̱j ga̱huin ruhua á re'̱ sisi ̱ guiṉ i'i a ni é re'̱ si ga̱hui man'ānj guiṉ an' man'ānj rian gane sinīj huīnj da'níj ni ngüi ̱ únj. 63 Hua ni'̱na' niman né' 'yaj Espíritu Santo. Sé nnee̱ cúj né' 'yaj si hua ni'̱na' niman né' mánj. Nuguan' ga'mī rian án re̱' huin nuguan' 'na'̱ rian Espíritu Santo. Ni ̱ ga'̱ ue ga ̱ ni'̱na' niman án re'̱ , gui'̱yaj nuguan' daj. 64 Sani ̱ hua da'aj ni é re'̱ achin gu̱xuman ruhua ni'̱yaj yūnj. ―Daj gataj Jesús. Daj si asij̱ sini ya̱n, ni ̱ hua ni'i Jesús ni tsínj nun gu̱xuman ruhua ni'̱yaj man'an sij. Ni ̱ hua ni'i sij tsínj na̱ga'ui' sij ra'a ni tsínj nicaj sun. 65 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Hué xi'í si nun gu̱xuman ruhua da'aj á re'̱ , ni ̱ hua gatā gunun a ni é re'̱ sisi ̱ ni ̱ a ̱ 'ngo̱ ni ngüi ̱ si ̱ ga'ue ga'̱ na' riānj sisi ̱ nitaj si nic̱ aj chrē ga̱'na' ni sij riānj anj. ―Daj gataj Jesús. 66 Ni ̱ asij̱ güi daj, ni ̱ duna da'aj ni tsínj nico' Jesús si gachéj ni sí' nga̱ sij. 67 Ngaa ni ̱nachínj snan'anj Jesús ni xu̱huij ni tsínj nico' sij. Ni ̱gataj sij: ―Ni ̱ hué daj huin ruhua á re'̱ du̱na á re̱' man'ānj ní'. ―Gataj Jesús gunun ni sij. 68 Ngaa ni ̱ gataj Simón Pedro: ―Ni ̱ u̱n tsínj ria̱ n ga̱n'anj ni únj únj. Si-nu̱guan' man'án re̱' 'yaj si hua ni'̱na' nig̱ anj ni únj rian Yan'anj. 69 Ni ̱ hua guxuman ruhua ni únj ni'yaj ni únj man'án re'̱ . Ni ̱ ni'i ni únj sisi ̱man'án re'̱ huin Cristo huín re̱' da'níj Yan'anj xa̱nga'. ―Daj gataj Pedro gunun Jesús. 70 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Sé si nacuīj ni xu̱huij ran' ni é re̱' a'̱ . Sani ̱ 'ngo̱ a ni é re'̱ huin sichre aj. ―Daj gataj Jesús. 71 Ni ̱ ngaa gataj Jesús nuguan' daj, ni ̱ ga'mi sij xi'í Judas da'níj tsínj gu̱'naj Simón Iscariote. Daj si Judas huin tsínj naga'ui' Jesús ra'a ni tsínj nicaj sun. Ni ̱ huin Judas 'ngo̱ ni xu̱huij ni tsínj nico' Jesús.

7

Incredulidad de los hermanos de Jesús

1 Da' síj da ni ̱ gachéj Jesús estado Galilea. Ni ̱ nun ga'̱ uej ruhua sij ga̱che sij estado Judea si nano' ni tsínj israelita man'an sij. Ni ̱ da̱gahui' ni sí' sij, ruhua ni sí'. 2 Ni ̱ gahuin nic̱ hrun' güi gui'̱yaj ni tsínj israelita gui'yanj ngaa gui'yaj ni sij hue' recoj. 3 Ngaa ni ̱ gataj ni jnánj Jesús gunun sij: ―Güij̱ so'̱ estado Judea. Ngaa ni ̱ guiṉ i'i ni tsínj nico' so'̱ si sa'̱ nico 'yaj so'̱ jnánj. 4 Sisi ̱ huin ruhua 'ngo̱ tsínj daj guiṉ i'i ni ngüi ̱ daj̱ hua man'an sij, ngaa ni ̱ nitaj si arij hui ̱ sij si 'yaj sij mánj. Sisi ̱ yya 'yáj re'̱ si sa'̱ nico, ngaa ni ̱ gui'̱yáj so'̱ sun daj rian guiṉ i'i daran' ni ngüi ̱ aj. ―Daj gataj ni jnánj Jesús gunun sij. 5 Daj si da ni jnánj Jesús nun gu̱xuman ruhua ni'̱yaj Jesús. 6 Ngaa ni ̱ gataj Jesús gunun ni sij: ―Achin si guis̱ ij güi gui'̱yaj sūnj si-sun man'ānj. Da̱j na̱nj ga̱huin güi ni ̱ ga'̱ ue gui'̱yaj sun anin' é re'̱ si-sun anin' é re̱' aj. 7 Nitaj xi'í ga̱'mi quij ni tsínj ma̱n chruhua xungüi ̱ gaquin' nan xi'í a ni é re'̱ mánj. Sani ̱ nitaj si huin xa̱n' ruhua ni sij ni'yaj ni sij man'ānj. Daj si ataj snan'ān rian ni ngüi ̱ sisi ̱ nitaj si hua sa'̱ si 'yaj ni sij. 8 Güij̱ anin' é re'̱ gui'yanj daj. Achin si ga̱n'anj man'ānj. Daj si achin guis̱ ij güi gui'̱yaj sūnj si-sun man'ānj. 9 ―Hué daj gataj Jesús gunun ni jnánj sij, ni ̱ guna sij estado Galilea.

Jesús en la fiesta de los tabernáculos

10 Sani ̱ ngaa guisíj gahui ni jnánj sij gan'anj ni sí' gui'yanj daj, ni ̱ hué daj gan'anj man'an Jesús nej. Sani ̱ nun digyán re̱nga' sij man'an sij rian ni ngüi ̱mánj. 11 Sani ̱ nano' ni tsínj israelita Jesús. Ni ̱ gataj ni sí' gunun ni dugüi' ni sí': ―Ni ̱ a ̱ huaj tsínj da únj. ―Daj gataj ni sí'. 12 Ni ̱ ducu ga'mi guitsi dugüi' ni ngüi ̱ xi'í Jesús. Ni ̱ gataj da'aj ni sij: ―Tsínj sa̱' huin sí'. ―Gataj da'aj ni sij. Sani ̱ gataj ango da'aj ni sij: ―Sé daj huin mánj. Tsínj digya' yun'unj ni ngüi ̱ huin sí'. ―Gataj ango da'aj ni sij. 13 Sani ̱ ni ̱ a ̱ 'ngo̱ ni ngüi ̱ nun ga'mi re̱nga' xi'í Jesús. Daj si xu'ui' ni sij ni'yaj ni sij ni tsínj israelita. 14 Huaj ganahuij da'aj gui'yanj, ni ̱ gatúj Jesús chruhua nuhui nico. Ni ̱ gaxi'̱i sij digyán sij rian ni ngüi.̱ 15 Ni ̱ gara yan'anj ruhua ni tsínj israelita nga ̱ si-nu̱guan' Jesús. Ni ̱ gataj ni sij gunun ni dugüi' ni sij: ―Daj̱ gui'̱yaj tsínj nan gahuin chru̱n sij, ni ̱ nun digui'yun sij mánj. ―Daj gataj ni sij. 16 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Sé si-nu̱guan'ānj huin nuguan' a'mī mánj. Sani ̱ si-nu̱guan' si ga'níj ga'nāj huin aj. 17 Sisi ̱ hua 'ngo̱ tsínj huin ruhua da̱gahuin si aran' ruhua Yan'anj, ni ̱ xac̱ aj sij cuenta sisi ̱ nuguan' a'mī nan huin nuguan' 'na̱' rian Yan'anj. Ni ̱ xac̱ aj sij cuenta sisi ̱ nitaj si a'mī güenda man'ānj mánj. 18 Ni ̱ tsínj a'mi güenda man'an sij, ni ̱ huin ruhua sij sisi ̱ ga'̱ mi sa'̱ ni ngüi ̱ xi'í man'an sij. Sani ̱ tsínj huin ruhua sisi ̱ ga'̱ mi sa'̱ ni ngüi ̱ xi'í si ga'níj ga'̱ na' sí', ni ̱ xa̱nga' si ataj sí'. Ni ̱ nitaj si 'yaj xi'̱i sí' mánj. 19 Xa̱nga' riqui Moisés si-ley Yan'anj rian án re'̱ . Sani ̱ ni ̱ a ̱ 'ngo̱ ni é re'̱ nun dagahuin ley da mánj. Ni ̱ u̱n sin huin ni ̱ dag̱ ahui' ni é re'̱ man'ānj, ruhua á re̱' únj. ―Daj gataj Jesús gunun ni sij. 20 Ngaa ni ̱ gataj ni sij: ―Nun nane ̱ xi'̱i nimán re'̱ . Ni ̱ u̱n tsínj huin ruhua da̱gahui' re̱', ruhuá re̱' únj. ―Daj gataj ni sij. 21 Ni ̱ gataj Jesús: ―Daran' ni é re̱' gara yan'anj ruhua nga̱ urin si sa̱' nico, gui'yā. 22 Ni ̱ ga'nin' Moisés sun rian án re'̱ sisi ̱ guṯ a' ni é re'̱ da'nga' ni lij sno'o. Sani ̱ sé rian Moisés gaxi'̱i gui'yaj ni sij daj. Daj si da'nga' daj gui'yaj ni xi né' asij̱ ná sno'o. Ni ̱ da' güi naránj ruhua né', ni ̱ uta' á re'̱ da'nga' ni lij sno'o. 23 Ni ̱ sisi ̱ a'uej ruhua á re'̱ sisi ̱ guṯ a' á re'̱ da'nga' ni lij sno'o güi naránj ruhua né' xi'í si huin ruhua á re̱' da̱gahuin a ni é re'̱ si-ley Moisés, ngaa ni ̱ u̱n sin huin ni ̱ a'man ruhua á re'̱ ni'yaj á re̱' man'ānj xi'í si ganahuin sa̱' 'ngo̱ tsínj, gui'yā güi naránj ruhua né' únj. 24 Si ̱ ga'mi gaquin' ni é re'̱ xi'í dugüi' ni é re̱' ngaa nun ni'i yya ni é re'̱ daj̱ hua si 'yaj sij. Sani ̱ ga'̱ mi nic̱ a yya ni é re'̱ nga ̱ xi'í si 'yaj sij aj. ―Daj gataj Jesús gunun ni sij.

¿Es éste el Cristo?

25 Xi'í daj ni ̱ gataj go'̱ ngo ni tsínj nne xuman' Jerusalén: ―Sé tsínj nan nano' ni sij da̱gahui' ni sij a̱'. 26 Niquin' sí' a'mi re̱nga' sí' rian ni ngüi.̱ Ni ̱ nitaj si chran' yun'unj ni sij man'an sí' mánj. Ani ruhua ni tsínj nicaj sun sisi ̱ hué tsínj nan huin Cristo ní'. 27 Sani ̱ ni'i né' ni ̱ a ̱ 'na'̱ tsínj nan anj. Ni ̱ ngaa ga'̱ na' Cristo, ni ̱ a ̱ 'ngo̱ ni ngüi ̱ nun guiṉ i'i ni ̱ a ̱ ga'̱ na' sí' mánj. ―Daj gataj ni tsínj nne Jerusalén. 28 Ni ̱ ngaa guiniquin' Jesús chruhua nuhui, ni ̱ ga'mi nucuaj sij digyán sij rian ni ngüi.̱ Ni ̱ gataj sij: ―Ni'i a ni é re'̱ man'ānj. Ni ̱ ni'i a ni é re'̱ ni ̱ a ̱ 'nāj nej. Sani ̱ sé si 'nāj güenda man'ānj. Yan'anj si xa̱nga' huin ga'níj ga'nāj. Sani ̱ nun ni'i a ni é re̱' Yan'anj mánj. 29 Sani ̱ ni'īnj Yan'anj. Daj si hué rian Yan'anj 'nāj. Ni ̱ Yan'anj huin si ga'níj ga'nāj nej. ―Daj gataj Jesús. 30 Ngaa ni ̱ huin ruhua ni sij guiḏ a'a ni sij Jesús. Sani ̱ ni ̱ a ̱ 'ngo̱ ni sij nun guida'a sí' si achin guis̱ ij güi ga'̱ ue guiḏ a'a ni sij sí'. 31 Ni ̱ nico ni ngüi ̱ guxuman ruhua ni'yaj Jesús. Ni ̱ gataj ni sij: ―Ni ̱ ngaa ga'̱ na' Cristo ni ̱ si ̱ ga'ue gui'̱yaj sí' si sa'̱ nico daj nga ̱ si 'yaj tsínj nan mánj. ―Gataj ni sij.

Los fariseos envían alguaciles para prender a Jesús

32 Ngaa ni ̱ gunun ni tsínj fariseo si ga'mi hui ̱ ni ngüi ̱ xi'í Jesús. Ngaa ni ̱ ga'níj ni tsínj a'nin' rian ni chrej nga̱ ni tsínj fariseo ni tsínj policía ga̱n'anj guiḏ a'a ni sí' Jesús. 33 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Do̱j ni güi ga̱nēj nga̱ á re̱'. Ngaa ni ̱ na̱nicaj nan'ānj rian si ga'níj ga'nāj. 34 Na̱no' ni é re̱' man'ānj. Sani ̱ si ̱ nari' a ni é re'̱ mánj. Daj si si ̱ ga'ue ga̱huin nucuaj á re̱' ga̱n'anj án re̱' rian ga̱n'anj ga̱nēj mánj. ―Daj gataj Jesús. 35 Ngaa ni ̱ gaxi'̱i ni tsínj israelita nachínj snan'anj ni sij ni du̱güi' man'an ni sij. Ni ̱ gataj ni sij: ―Ni ̱ a ̱ ga̱n'anj tsínj nan, ni ̱ si ̱ nari' né' sij únj. Ga̱n'anj sij rian ni dugüi' né' ni tsínj gaxa'ni ̱ scanij ni ngüi ̱ griego ní'. Ni ̱dig̱ yán sij si-nu̱guan' sij rian ni ngüi ̱ griego ní'. 36 Ni ̱ gataj sij gunun né': “Na̱no' a ni é re̱' man'ānj. Sani ̱ si ̱ nari' a ni é re'̱ mánj. Daj si si ̱ ga'ue ga̱n'anj án re'̱ rian ga̱n'anj ga̱nēj mánj.” Ni ̱ u̱n sin huin ruhuaj gata nuguan' daj, ruhua á re̱' únj. ― Daj gataj ni sij gunun ni dugüi' ni sij.

Ríos de agua viva

37 Ni ̱ ngaa huaj ganahuij gui'yanj nico, gui'yaj ni sij huin güi gara nico ni ngüi,̱ ni ̱ ganiquin' Jesús. Ni ̱ gataj sij: ―Sisi ̱ hua go'̱ ngo a ni é re'̱ nago'o nnee, ni ̱ ga'̱ na' á re'̱ riānj. Ni ̱ riq̱ uīj nnee go̱'o a ni é re̱' aj. 38 Tsínj xuman ruhua ni'yaj man'ānj, ni ̱ ga̱ra nico nuguan' sa̱' niman sij da̱j rún' 'yaj xinéj nnee chéj, ni ̱ da'nga' daj ga̱huin niman sij nga̱ nuguan' sa'̱ . Ni ̱ ga'̱ ue ga ̱ ni'̱na' niman sij, gui'̱yā. ―Daj gataj Jesús. 39 Ni ̱ hué daj ga'mi sij xi'í Espíritu Santo ga'̱ na' rian ni ngüi ̱ guxuman ruhua ni'yaj sij. Daj si achin si ga̱'na' Espíritu Santo rian ni ngüi ̱ si achin si ga̱nahuin na̱ca nnee̱ cúj sij.

División entre la gente

40 Ni ̱ ngaa gunun go'̱ ngo ni ngüi ̱ daj si-nu̱guan' Jesús, ngaa ni ̱ gataj ni sij: ―Xa̱nga' hué tsínj nan huin tsínj ga'mi si-nu̱guan' Yan'anj asij̱ ná. ― Daj gataj ni sij. 41 Ni ̱ gataj ango ni sij: ―Hué sij huin Cristo. ―Gataj ni sij.Sani ̱ gataj ángo ni sij: ―Si ̱ ga'na'̱ Cristo estado Galilea mánj. 42 Rian si-nu̱guan' Yan'anj ataj sisi ̱ Cristo ga̱huin da'ni ̱ si'ni ̱ rey David. Ni ̱ xánj sij huin xuman' Belén rian gane David asij̱ ná nej. ― Daj gataj ango ni ngüi ̱ daj. 43 Hué dan ni ̱ ga'mi guitsi ni sij xi'í Jesús. 44 Ni ̱ gahuin ruhua go'̱ ngo ni sij guiḏ a'a ni sij Jesús. Sani ̱ ni ̱ a ̱ 'ngo̱ ni sij nun guida'a ni sij mánj.

Nunca ha hablado hombre así

45 Ngaa ni ̱ nanicaj̱ ni tsínj policía ga'na̱' yu̱n ni sij rian chrej a'nin' rian ni chrej nga̱ rian ni tsínj fariseo. Ni ̱ nachínj snan'anj ni sí' ni policía. 46 Ngaa ni:̱ ―Nitaj a̱man ga'mi 'ngo̱ tsínj da̱j rún' a'mi sij mánj. ―Gataj ni policía. 47 Ngaa ni ̱ gataj ni tsínj fariseo: ―Ni ̱ ga'uej ruhua á re'̱ si digya' yun'unj sij man'an ni é re̱' ní'. 48 Daj si nun gu̱xuman ruhua ni ̱ a ̱ 'ngo̱ ni tsínj a'nin' nga ̱ ni tsínj fariseo ni'̱yaj ni sij sí' mánj. 49 Sani ̱ ni ngüi ̱ nan ni ̱ nun ni'i ni sij si-ley Moisés mánj. Ni ̱ guiṟ an' ni sij sayun, gui'̱yaj Yan'anj. ―Daj gataj ni sij gunun ni policía. 50 Hué dan ni ̱ ga'mi Nicodemo. Ni ̱ 'ngo̱ dugüi' ni sij huin sí'. Ni ̱ tsínj gan'anj ni'yaj rian nne Jesús ne'̱ ni ̱ huin sí'. 51 Ni ̱ gataj sí': ―Ataj si-ley né' sisi ̱ si ̱ ga'ue ga̱huin 'ngo̱ tsínj castigo, gui'̱yaj né' ngaa achin gu̱nun sini né' si ga̱'mi sí'. Ni ̱ si ̱ gahuin sí' castigo sisi ̱ achin xa̱caj né' cuenta u̱n sin gui'yaj sí'. ― Daj gataj Nicodemo. 52 Ngaa ni ̱ gataj ni sij: ―Tsínj 'na̱' estado Galilea huín re̱' nga ̱ sij ní'. Dig̱ ui'yún re'̱ si-nu̱guan' Yan'anj, ni ̱ xac̱ aj re'̱ cuenta sisi ̱ ni ̱ a̱ 'ngo̱ tsínj a'mi si-nu̱guan' Yan'anj nitaj 'na̱' estado Galilea mánj. ―Daj gataj ni sij. 53 Ngaa ni ̱ na̱n' da go'̱ ngo ni sij ducuá ni sij.

8

La mujer adúltera

1 Ngaa ni ̱ gahui Jesús gan'anj sij quij gu̱'naj Olivos. 2 Ni ̱ ngaa guereṉ ga' ango güi, ni ̱ gan'anj ga̱tu ru̱hua' yún sij chruhua nuhui nico. Ni ̱ ga'na'̱ daran' ni ngüi ̱ rian sij. Ngaa ni ̱ gan'anj ga̱ne sij. Ni ̱ digyán sij rian ni ngüi ̱ ga'na'̱ daj. 3 Ngaa ni ̱ nicaj ni tsínj digyán si-ley Moisés nga̱ ni tsínj fariseo 'ngo̱ yun'unj xa̱na ga'na'̱ ni sij. Ni ̱ gani ni sij unj da̱ni ni sij nga ̱ Jesús. Ni ̱ nari' ni sij yun'unj xa̱na daj hué gue̱ hora ngaa ga'mi unj nga ̱ 'ngo̱ tsínj. Ni ̱ sé nica̱ unj huin tsínj daj. 4 Ngaa ni ̱ gataj ni sij gunun Jesús: ―Maestro, yun'unj nan 'yaj squiṟ a' nga ̱ ango sij. Ni ̱ da'nga' daj 'yaj nu̱ngüej sij nari' ni únj. 5 Ni ̱ a'nin' si-ley Moisés sun sisi ̱ ga'̱ ui' né' yej yun'unj xa̱na 'yaj daj. Ngaa ni ̱ daj̱ gui'̱yaj né', ruhua man'án re'̱ únj. 6 ―Daj gataj ni sij xi'í si huin ruhua ni sij si ga̱'mi Jesús 'ngo̱ nuguan' nun hua sa̱' xi'í si-ley Moisés. Ngaa ni ̱ ga'̱ ue ga'̱ mi gaquin' ni sij xi'í Jesús, ruhua ni sij. Sani ̱ nitu Jesús, ni ̱ gaxi'̱i sij garun sij rian yo'ój nga̱ ra'a sij. 7 Ni ̱ ria̱ n nico̱' huaj nachínj snan'anj ni sí' sij, ni ̱ naxu̱man Jesús. Ni ̱ gataj sij: ―Tsínj nitaj si da'ui gaquin', ni ̱ hué sí' ga̱'ui' sini yej unj. ―Daj gataj Jesús gunun ni sí'. 8 Ngaa ni ̱ ga' nitu ru̱hua' yún Jesús. Ni ̱ garun sij rian yo'ój. 9 Ni ̱ ngaa gunun ni tsínj daj si gataj Jesús, ni ̱ gahuin na'̱ aj ni sij, gui'yaj si-nu̱guan' sí'. Ngaa ni ̱ gaxi'̱i ni sij gahui ni sij gan'anj go̱'ngo ni sij. Asij̱ sini gan'anj ni tsínj achij. Ni ̱ da ru̱cu gan'anj ni tsínj hua lij daj. 10 Ngaa ni ̱ naxu̱man Jesús, ni ̱ gataj sij gunun yun'unj daj: ―Xica'uīj, ni ̱ a ̱ gan'anj ni tsínj ga'mi gaquin' xi'í re'̱ sisi ̱ ga̱huín re'̱ castigo, ataj ni sij únj. ―Gataj Jesús rian yun'unj xa̱na daj. 11 Ngaa ni ̱ gataj yun'unj xa̱na daj: ―Ni ̱ a ̱ 'ngo̱ tsínj nitaj si a'mi da Señor. ―Daj gataj unj. Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Ni ̱ si ̱ gui'yaj man'ānj castigo man'án re'̱ mánj. Güij̱ ni ̱ si ̱ nanicaj̱ ru̱hua' yún re'̱ gui'̱yáj re'̱ gaquin' ga ̱ mánj.

Jesús, la luz del mundo

12 Ngaa ni ̱ gataj ru̱hua' yún Jesús gunun ni sij: ―Huēj huin 'ngo̱ yan'a̱n xiguiṉ chruhua xungüi ̱ nan. Tsínj nico' man'ānj, ni ̱ si ̱ gachej sij rian hua ru̱mi' mánj. Sani ̱ xiguiṉ sa'̱ chruhua niman sij, gui'̱yā. Ni ̱ ga̱ne nig̱ anj sij nga̱ Yan'anj. ―Daj gataj Jesús. 13 Ngaa ni ̱ gataj ni tsínj fariseo gunun Jesús: ―A'mí re̱' güenda xi'í man'án re̱'. Xi'í daj ni ̱ nitaj si ní'yanj si a'mí re'̱ mánj. ―Daj gataj ni sij. 14 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Nu̱nj si a'mī güenda xi'í man'ānj, sani ̱xa̱nga' ní'yanj nuguan' a'mī xi'īj. Daj si ni'īnj ni ̱a ̱ 'nāj, ni ̱ni'īnj ni ̱a ̱ ga̱n'ān. Sani ̱nun ni'i a ni é re'̱ ni ̱a ̱ 'nāj, ni ̱nun ni'i a ni é re'̱ ni ̱a ̱ ga̱n'ān nej. 15 Sani ̱axa'̱ ni é re'̱, ni ̱a'mi gaquin' ni é re'̱ rian ni ngüi ̱daj̱ rún' ani ruhua ni ngüi ̱ma̱n chruhua xungüi ̱gaquin' nan. Sani ̱nitaj si a'mi gaquin' man'ānj rian ni ngüi ̱mánj. 16 Ni ̱sisi ̱a'mī gaquin' rian ni ngüi,̱ ni ̱dugu'naj̱ hua si gui'yā. Daj si sé urīnj huin si gui'yā daj. Sani ̱chrē si ga'níj ga'nāj 'ngo ̱ ani ruhuaj ngāj. 17 Ni ̱ataj nic̱ a si-ley ni é re'̱ sisi ̱uyan a'mi huij̱ testigo daj, ni ̱ xa̱nga' si-nu̱guan' nu̱ngüej sí'. 18 Hué man'ānj huin testigo xi'í man'ānj. Ni ̱ chrē si ga'níj ga'nāj huin ango testigo daj. ―Daj gataj Jesús. 19 Ngaa ni ̱ nachínj snan'anj ni sij Jesús. Ni ̱ gataj ni sij: ―Ni ̱ a ̱ nne chréj re'̱ únj. ―Gataj ni sij. Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Nun ni'i a ni é re'̱ man'ānj. Ni ̱nun ni'i a ni é re'̱ chrē nej. Ni ̱sisi ̱guini'i a ni é re'̱ man'ānj, ni ̱hué daj guini'i ni é re'̱ chrē nej aj. ―Daj gataj Jesús. 20 Hué ni nuguan' nan ga'mi Jesús ngaa digyán sij rian ni ngüi ̱ma̱n chruhua nuhui nico rian a'ui' ni sij san'anj rian Yan'anj. Sani ̱ ni ̱ a ̱ 'ngo̱ ni tsínj nun guiḏ a'a sí'. Daj si achin guis̱ ij güi guiḏ a'a ni sij sí'.

A donde yo voy, vosotros no podéis ir

21 Ngaa ni ̱ gataj ru̱hua' yún Jesús rian ni tsínj israelita: ―Ga̱n'ān nánj. Ni ̱ na̱no' a ni é re'̱ man'ānj. Ni ̱ ga̱hui' a ni é re'̱ xi'í si da'ui ni é re̱' gaquin'. Rian ga̱n'ān, sani ̱ si ̱ ga'ue ga̱n'anj án re'̱ mánj. ― Daj gataj Jesús gunun ni sij. 22 Ngaa ni ̱ gataj ni tsínj israelita gunun ni dugüi' ni sij: ―Asi ̱ ani ruhua sij dag̱ ahui' sij man'an sij sisi ̱ ataj sij sisi ̱ si ̱ ga'ue ga̱n'anj né' rian ga̱n'anj sij, ataj sij ní'. ―Daj gataj ni sí'. 23 Ngaa ni ̱ gataj Jesús gunun ni sij: ―Ni tsínj ma̱n nic̱ a' nan huin a ni é re'̱ . Sani ̱man'ānj 'na'̱ xata'. Ni ̱ tsínj ma̱n chruhua xungüi ̱ huin a ni é re'̱ . Sani ̱ nitaj si huīnj chruhua xungüi ̱ nan mánj. 24 Hué xi'í daj gatā gunun a ni é re'̱ sisi ̱ ga̱hui' ni é re̱' xi'í si da'ui a ni re̱' gaquin'. Daj si sisi ̱ nun gu̱xuman ruhua ni é re'̱ sisi ̱ huēj huin Cristo, ni ̱ hua nia̱n ga̱hui' ni é re̱' ngaa ga gue̱ da'ui a ni é re̱' gaquin'. ―Daj gataj Jesús gunun ni tsínj israelita. 25 Ngaa ni ̱ nachínj snan'anj ni sij Jesús. Ni ̱ gataj ni sij: ―Ni ̱ u̱n tsínj huín re'̱ únj. ―Daj gataj ni sij. Ni ̱ gataj Jesús: ―Asij̱ sini ya̱n ni ̱ hua gatā gunun ni é re̱' u̱n tsínj huīnj. 26 Hua nico nuguan' gaṯ ā gu̱nun ni é re'̱ . Ni ̱ hua nico nuguan' natāj xi'í si-ga̱quin' ni é re̱' nej. A'mi xa̱nga' si ga'níj ga'nāj. Ni ̱ si natāj gunun ni ngüi ̱ma̱n chruhua xungüi,̱ ni ̱ hué nuguan' nan huin si unūnj rian si ga'níj ga'nāj. ―Daj gataj Jesús. 27 Sani ̱ nun gara da'nga' ruhua ni sij sisi ̱ ga'mi Jesús xi'í chrej sij. 28 Xi'í daj ni ̱ gataj Jesús gunun ni sij: ―Ngaa do̱co' a ni é re̱' xata' man'ānj huīnj da'níj ni ngüi,̱ ni ̱ guiṉ i'i ni é re'̱ sisi ̱ huēj huin Cristo aj. Ni ̱ guiṉ i'i a ni é re'̱ sisi ̱ nitaj si 'yā güenda man'ānj. Sani ̱maan si a'mī urin si digyán chrē riānj. 29 Nne si ga'níj ga'nāj ngāj. Nitaj si duna chrē urīnj mánj. Daj si ya'yoj 'yā si aran' ruhua chrē. ―Gataj Jesús. 30 Ngaa ga'mi Jesús nuguan' daj, ni ̱ guxuman ruhua nico ni tsínj daj ni'yaj ni sij sí'.

La verdad os hará libres

31 Ngaa ni ̱ gataj Jesús gunun ni tsínj israelita guxuman ruhua ni'i sij:― Sisi ̱ 'ngo̱ dag̱ ahuin ni é re'̱ sinu̱guan 'ānj, ngaa ni ̱ ga̱huin xa̱nga' a ni é re̱' ni tsínj nico' man'ānj. 32 Ni ̱ guiṉ i'i ni é re'̱ nuguan' xa̱nga'. Ngaa ni ̱ ga̱huin ní'nij rian án re'̱ , gui'̱yaj nuguan' xa̱nga' daj. ―Daj gataj Jesús. 33 Ngaa ni ̱ gataj ni sij: ―Hué ni únj huin da'ni ̱ si'ni ̱ tsínj gu'̱ naj Abraham. Ni ̱ nitaj a̱man gui'yaj sun yu̱n ni únj mánj. Da̱j huin si atáj re'̱ sisi ̱ si ̱ gui'yaj sun yu̱n únj únj. ―Daj gataj ni sij gunun Jesús. 34 Ni ̱ gataj Jesús: ―Xa̱nga' atā gu̱nun a ni é re'̱ sisi ̱ daran' ni ngüi ̱ 'yaj gaquin', ni ̱ na'ue ga̱'nin' ruhua ni sij si 'yaj ni sij gaquin'. Ni ̱ 'yaj sun yu̱n ni sij rian gaquin' daj. 35 Ni ̱ 'ngo̱ tsínj 'yaj sun yu̱n rian xuru'ue, ni ̱ na'ue ga̱ne nig̱ anj sij ducuá xuru'ue mánj. Sani ̱ tsínj huin da'níj xuru'ue daj, ni ̱ nne nig̱ anj sí' ducuá chrej sí'. 36 Hué dan ni ̱ sisi ̱ riqui da'níj Yan'anj sisi ̱ ga̱huin ní'nij ni é re̱' rian gaquin', ngaa ni ̱ hua yya xa̱nga' sisi ̱ sé tsínj 'yaj sun yu̱n rian gaquin' huin a ni é re̱' ga̱ mánj. 37 ’Ni ̱ ni'īnj sisi ̱ ni é re'̱ huin da'ni ̱ si'ni ̱ xí' Abraham. Sani ̱ huin ruhua ni é re̱' da̱gahui' ni é re̱' man'ānj xi'í si na'uej ruhua á re'̱ sisi ̱ gaṯ u si-nu̱guan'ānj chruhua niman án re̱' aj. 38 A'mi man'ānj sisi ̱ guini'īnj rian nne chrē. Sani ̱ 'yaj ni é re'̱ daj̱ rún' gataj chrej a ni é re̱' rian án re̱' aj. ―Daj gataj Jesús.

Sois de vuestro padre el diablo

39 Ngaa ni:̱ ―Xi ni únj huin tsínj gu̱'naj Abraham. ―Gataj ni sij. Sani ̱ gataj Jesús: ―Sisi ̱ huin xa̱nga' á re'̱ da'níj xí' Abraham, ngaa ni ̱ gui'̱yaj á re'̱ daj̱ rún' gui'yaj sí'. 40 Sani ̱ nu̱nj si gatā gunun ni é re̱' nuguan' xa̱nga' huin nuguan' digyán Yan'anj riānj, sani ̱ huin ruhua ni é re̱' da̱gahui' ni é re'̱ yūnj. Sani ̱ sé daj gui'yaj quij Abraham mánj. 41 Uyan 'yaj ni é re̱' da̱j rún' 'yaj chrej a ni é re̱'. ―Daj gataj Jesús gunun ni sij. Xi'í daj ni ̱ gataj ni sij: ―Sé ni únj huin da'níj gaquin' mánj. Sani ̱ hua urin chrej ni únj huin Yan'anj. ―Gataj ni sij. 42 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Sisi ̱ xa̱nga' Yan'anj huin chrej a ni é re'̱ , ni ̱ ga̱huin 'i ̱ ruhua á re'̱ ni'̱yaj á re'̱ yūnj. Daj si gahui man'ānj rian nne Yan'anj. Ni ̱ ga'nāj chruhua xungüi ̱ nan. Sé si ga'nāj güenda man'ānj. Sani ̱ ga'nāj xi'í si Yan'anj ga'níj ga'nāj. 43 ’Na'ue ga̱ra da'nga' ruhua á re̱' nuguan' a'mī xi'í si na'uej ruhua á re̱' gu̱nun a ni é re̱' nuguan' a'mī rian án re̱'. 44 Chrej ni é re̱' huin sichre. Ni ̱ huin ruhua á re'̱ gui'̱yaj á re'̱ daj̱ rún' huin ruhua gui'̱yaj chrej a ni é re'̱ . Ni ̱ asij̱ sini ya̱n 'ngo̱ huin sichre 'ngo̱ si dagahui' níman. Nitaj a̱man ga nic̱ a si-nu̱guan' sichre mánj. Ni ̱ nitaj a̱man ga'mi xa̱nga' sichre mánj. Ni ̱ngaa a'mi yya ̱ sichre, ni ̱ si-nu̱guan' man'an sichre a'mi. Daj si snan'anj sichre daj. Ni ̱ chrej ni ngüi ̱ a'mi snan'anj huin sichre aj. 45 ’Sani ̱ ria̱ n a'mi xa̱nga' man'ānj, ni ̱ nun xu̱man ruhua á re'̱ si a'mī mánj. 46 Ni ̱ a ̱ 'ngo̱ ni é re'̱ si ̱ ga'ue gaṯ aj sisi ̱ da'uīj gaquin' mánj. Ni ̱ sisi ̱ a'mi xangāj, ni ̱ u̱n sin huin ni ̱ na'ue gu̱xuman ruhua á re'̱ guiṉ i'i a ni é re̱' si-nu̱guan'ānj únj. 47 Ni ̱ tsínj nico' Yan'anj, ni ̱ unun yya sij si-nu̱guan' Yan'anj. Sani ̱ nitaj si nico' a ni é re'̱ Yan'anj mánj. Xi'í daj na'uej ruhua á re̱' gu̱nun a ni é re̱' si-nu̱guan' Yan'anj mánj. ―Daj gataj Jesús gunun ni tsínj israelita.

La preexistencia de Cristo

48 Ngaa ni ̱ gataj ni sij: ―Xa̱nga' nuguan' ga'mi ni únj sisi ̱ huín re'̱ 'ngo̱ tsínj samaritano. Ni ̱ nu̱n nane ̱ xi'̱i nimán re'̱ nej. ―Daj gataj ni sij gunun Jesús. 49 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Nitaj nane ̱ xi'̱i nu̱n nimānj mánj. Nu̱n yan'ān chrē aj. Sani ̱ nitaj si nun yan'anj án re̱' yūnj mánj. 50 Nitaj si 'yaj sūnj sisi ̱ ga'̱ mi sa'̱ ni ngüi ̱ xi'īj. Sani ̱ Yan'anj huin ruhua sisi ̱ ga'̱ mi sa'̱ ni ngüi ̱ xi'īj aj. Ni ̱ nag̱ ui'yaj yya Yan'anj xi'í ni ngüi.̱ 51 Xa̱nga' atā gu̱nun a ni é re̱' sisi ̱ tsínj gu̱nun sa'̱ si-nu̱guan'ānj, ni ̱ nitaj a̱man ga̱hui' sij mánj. ―Daj gataj Jesús. 52 Yu'uj daj gataj ni tsínj israelita gunun Jesús: ―Yyaj̱ ni ̱ hua ni'i yya ni únj sisi ̱ nu̱n nane ̱ xi'̱i chruhua nimán re'̱ . Daj si gahui' tsínj gu̱'naj Abraham nga̱ daran' ni tsínj ga'mi si-nu̱guan' Yan'anj asij̱ ná. Ni ̱ atáj re'̱ : “Sisi ̱ gu̱nun sa̱' 'ngo̱ tsínj daj si-nu̱guan' re'̱ , ni ̱ si ̱ gahui' sij mánj.” Daj atáj re̱'. 53 Asi ̱ huin achíj re'̱ daj nga ̱ xi ni únj Abraham, ruhuá re̱' ní'. Gahui' sí' ni ̱ hué daj gahui' ni tsínj ga'mi si-nu̱guan' Yan'anj. Ni ̱ u̱n tsínj huín re̱', ruhuá re̱' únj. ―Daj gataj ni sij gunun Jesús. 54 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Sisi ̱ gaṯ aj man'ānj sisi ̱ tsínj sa'̱ huīnj, ni ̱ nitaj si ní'yanj sinu̱guan 'ānj mánj. Sani ̱ a'mi sa'̱ chrē xi'īj. Ni ̱ hué man'an án re'̱ ataj sisi ̱ Dan'anj ni é re̱' huin chrē aj. 55 Sani ̱ nun ni'i a ni é re'̱ chrē mánj. Sani ̱ man'ānj ni ̱ ni'īnj chrē aj. Ni ̱ sisi ̱ gaṯ ā sisi ̱ nun ni'īnj chrē, ni ̱ huīnj 'ngo̱ tsínj nne,̱ daj̱ rún' huin ni é re'̱ . Sani ̱ xa̱nga' ni'īnj chrē. Ni ̱ 'yā daj̱ rún' ataj si-nu̱guan' chrē aj. 56 ’Gahuin nia̱' ruhua xi ni é re̱' tsínj gu̱'naj Abraham xi'í si gana'uij sí' güi ga̱'na' man'ānj chruhua xungüi ̱ nan. Ni ̱ guini'i sí' si ga'nāj. Ngaa ni ̱ gahuin nia'̱ yya ruhua sij aj. ―Daj gataj Jesús gunun ni sij. 57 Ngaa ni ̱ gataj ni sij: ―Achin guis̱ ij re'̱ huij̱ xia chi' yo'. Ni ̱asa'̱ ga'̱ ue gaṯ aj re'̱ sisi ̱hua guini'í re̱' Abraham únj. ―Gataj ni sij. 58 Ni ̱ gataj Jesús: ―Xa̱nga' atā gu̱nun a ni é re'̱ sisi ̱ ngaa achin ga'̱ nga Abraham, ni ̱ hua nnēj aj. ―Daj gataj Jesús. 59 Yu'uj daj ni ̱ guida'a ni sij yej ga̱'ui' ni sij Jesús, ruhua ni sij. Sani ̱ guixíj hui ̱ Jesús man'an sij. Ni ̱ gahui sí' nuhui nico daj. Ni ̱ gachin sí' scanij ni sij gan'anj sí'.

9

Jesús sana a un ciego de nacimiento

1 Ni ̱ ngaa gachin Jesús gan'anj sij, ni ̱ guini'i sij 'ngo̱ tsínj duri. Ni ̱ duri sí' asij̱ ga'nga sí'. 2 Ngaa ni ̱ nachínj snan'anj ni tsínj nico' Jesús gataj ni sí': ―Maestro, u̱n sin huin ni ̱ ga'nga duri tsínj nan únj. Asi ̱ si-gaq̱ uin' chrej sij gui'yaj ní'. Asi ̱ si-gaq̱ uin' man'an sij gui'yaj sa̱'. ―Daj gataj ni sij. 3 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Sé xi'í si-ga̱quin' sij huin mánj. Ni ̱ sé xi'í si-gaq̱ uin' chrej sij nga ̱ nni sij huin mánj. Maan si huin ruhua Yan'anj sisi ̱ guiṉ i'i ni ngüi ̱ daj̱ ga'̱ ue gui'̱yaj sa'̱ Yan'anj nga ̱ sij. 4 Ne̱' guní'yanjan ni ̱ hua nia̱n gui'̱yaj né' si-sun si ga'níj ga'nāj chruhua xungüi ̱ nan. Daj si ngaa 'na'̱ guiṉ i, ni ̱ na'̱ ue gui'̱yaj sun ni ̱ a ̱ 'ngo̱ né' ga ̱ mánj. 5 Ni ̱ngaa nnēj chruhua xungüi ̱ nan, ni ̱ daj̱ rún' huin 'ngo̱ yan'a̱n xiguiṉ huīnj chruhua xungüi ̱ aj. ― Daj gataj Jesús rian ni tsínj nico' sij. 6 Ni ̱ ngaa guisíj ga'mi Jesús nuguan' daj, ni ̱ garáj sta'nunj sij rian yo'ój. Ni ̱ gui'yaj sij doj̱ sige' nga ̱ dane sta'nunj sij. Ni ̱ garun sij rian tsínj duri daj. 7 Ngaa ni ̱ gataj Jesús gunun sí': ―Güij̱ na'̱ nin' re'̱ rián re'̱ pozo nnee gu̱'naj Siloé. ―Daj gataj Jesús. (Ni ̱ nuguan' Siloé huin ruhuaj gata: Nnee 'na̱' anéj chrej, gui'yaj ni sij.) Ngaa ni ̱ gan'anj na'̱ nin' tsínj duri daj rian sij chruhua nnee daj. Ni ̱ ngaa nanicaj̱ sij, ni ̱ hua ga'ue ni'yaj sij. 8 Ni ̱ hua guini'i ni ngüi ̱ huin dugüi' tsínj daj gane tsínj daj gachínj sij caridad. Ngaa ni ̱ nachínj snan'anj ni sij ni dugüi' ni sij. Ni ̱ gataj ni sij: ―Ni ̱ sé tsínj nan huin tsínj nne achínj caridad, ruhua á re̱' a̱'. ―Daj gataj ni sij. 9 Ngaa ni:̱ ―Hué sij huin. ―Gataj go̱'ngo ni sij. Ni ̱ gataj ango ni sij: ―Sé sij huin nu̱nj si hué daj hua sij. ―Gataj ango ni sij. Sani ̱ gataj man'an tsínj daj: ―Huēj huin aj. ―Gataj sí'. 10 Ngaa ni ̱ nachínj snan'anj ni sij sí'. Ni ̱ gataj ni sij: ―Daj̱ gui'yáj re'̱ ni ̱ ga'ue naxí'nij rián re̱' únj. ―Gataj ni sij. 11 Ngaa ni ̱ gataj tsínj daj: ―Tsínj gu'̱ naj Jesús ni ̱ gui'yaj sí' sige'. Ni ̱ garun sí' riānj. Ni ̱ gataj sij gunūn: “Ga̱n'anj na̱'nij re̱' pozo nnee gu̱'naj Siloé.” Daj gataj sij gunūn. Ngaa ni ̱ ngaa guisíj gan'anj na'níj riānj chruhua nnee daj, ngaa ni ̱ naxí'nij riānj aj. ―Gataj tsínj daj gunun ni sij. 12 Ngaa ni ̱ nachínj snan'anj ni sij sí'. Ni ̱ gataj ni sij: ―Ni ̱ a ̱ nne tsínj daj únj. ―Gataj ni sij. ―Nun ni'īnj ni ̱ a ̱ nne sí'. ―Gataj tsínj daj.

Los fariseos interrogan al ciego sanado

13 Hué dan ni ̱ nicaj ni sij tsínj ga duri daj gan'anj ni sij rian ni tsínj fariseo. 14 Ni ̱ güi naránj ruhua ni ngüi ̱ israelita huin ngaa gui'yaj Jesús sige', ni ̱ ganahuin tsínj duri daj. 15 Ni ̱ nachínj snan'anj ni sí' daj̱ gui'yaj sij nahuin rian sij. Ngaa ni ̱ gataj sij: ―Garun 'ngo̱ tsínj daj sige' riānj. Ni ̱ gan'anj na'̱ nij riānj. Ni ̱ yyaj̱ ni ̱ xiguiṉ ni'yā nánj. ―Daj gataj sij. 16 Ngaa ni ̱ gataj go'̱ ngo ni tsínj fariseo: ―Tsínj gui'yaj nan ni ̱ sé rian Yan'anj 'na̱' sij mánj. Daj si nitaj si ní'yanj sij nga̱ güi naránj ruhua né' mánj. ―Daj gataj go̱'ngo ni sij. Sani ̱ gataj ango ni sij: ―Si ̱ ga'ue gui'̱yaj sij si sa'̱ nico da sisi ̱ huin sij tsínj da'ui gaquin' mánj. ―Daj gataj ango ni sij. Ngaa ni ̱ ga'mi guitsi man'an ni sij xi'í Jesús. 17 Yu'uj daj gataj ru̱hua' yún ni sij rian tsínj daj: ―Da̱j ga̱taj man'án re̱' xi'í tsínj gui'yaj naxi'níj rián re̱' únj. ―Daj gataj ni sij. Ngaa ni:̱ ―Güendāj ni ̱ hué sij huin 'ngo̱ tsínj a'mi si-nu̱guan' Yan'anj, ruhuāj aj. ―Gataj tsínj daj xi'í Jesús. 18 Sani ̱ nun gu̱xuman ruhua ni tsínj israelita sisi ̱ hua yya ga duri tsínj daj, ni ̱ naxi'níj rian sij. Yu'uj daj ni ̱ gaquínj ni sí' chrej sij nej, nni sij nej, ga̱'na' nu̱ngüej nica̱ sij rian ni sí'. 19 Ni ̱ nachínj snan'anj ni sí'. Ni ̱ gataj ni sí': ―Xa̱nga' da'níj nu̱ngüej é re̱' huin tsínj nan ní'. Ni ̱ xa̱nga' ga'nga duri sij ní'. Asa'̱ ga'̱ ue ni'̱yaj sa'̱ sij, ruhua nu̱ngüej é re̱' únj. ―Daj gataj ni sí'. 20 Ngaa ni ̱ gataj nu̱ngüej nica ̱ sij: ―Ni'i yya únj sisi ̱ da'níj únj huin sí'. Ni ̱ ni'i yya únj sisi ̱ ga'nga duri sí' nej. 21 Sani ̱ nun ni'i únj u̱n sin gui'yaj, ni ̱ ni'yaj sa'̱ sij yyaj̱ . Ni ̱ nun ni'i únj u̱n tsínj gui'yaj, ni ̱ naxi'níj rian sij. Na̱chinj snan'anj ni é re̱' sij si achij sij. Ni ̱ ga'̱ mi sij xi'í man'an sij. ―Daj gataj nu̱ngüej nica̱ sij. 22 Hué daj ga'mi nu̱ngüej sij si xu'ui' sij ni'yaj sij ni tsínj israelita. Daj si uyan hua ga'mi ni tsínj israelita sisi ̱ guiṟ i ni sí' ne'̱ chrej xe̱' go̱'ngo tsínj ma̱n chruhua nuhui gaṯ aj sisi ̱ Jesús huin Cristo. 23 Xi'í daj gataj chrej sij nga̱ nni sij: ―Na̱chin' snan'anj ni é re̱' sij si hua achij sij. ―Daj gataj nu̱ngüej sij. 24 Ngaa ni ̱ naquínj ru̱hua' yún ni tsínj israelita tsínj gahuin duri daj. Ni ̱ gataj ni sij: ―Gaṯ aj nic̱ a yyá re'̱ rian Yan'anj da̱j guirán' re̱'. Daj si ni'i ni únj sisi ̱ tsínj daj huin 'ngo̱ tsínj da'ui gaquin'. ―Daj gataj ni sij. 25 Ngaa ni ̱ gataj tsínj gahuin duri daj: ―Nun ni'īnj sisi ̱ da'ui sij gaquin'. Urin si ni'īnj sisi ̱ durīj, ni ̱ hua a'ue ni'yā ruhuāj nánj. ―Daj gataj sij. 26 Ngaa ni ̱ nachínj snan'anj ru̱hua' yún ni sij. Ni ̱ gataj ni sij: ―Daj̱ gui'yaj sij, ni ̱ naxi'níj rián re̱', gui'yaj sij únj. ―Daj gataj ni sij. 27 Ni ̱ gataj sij: ―Hua gatā gunun ni é re'̱ , sani ̱ na'ue gu̱nun ni é re'̱ mánj. Ni ̱ u̱n sin huin ruhua ni é re'̱ , ni ̱ naṯ a' ru̱hua' yūnj gu̱nun a ni é re̱', ruhua á re̱' únj. Ni ̱ guiṉ ico' ni é re'̱ man'an sij, ruhua á re̱' ní'. ―Daj gataj tsínj daj. 28 Ngaa ni ̱ ga'mi quij ni sij gataj ni sij gunun tsínj daj: ―Man'án re'̱ nico' tsínj daj, sani ̱ nico' ni únj Moisés. 29 Ni'i ni únj sisi ̱ ga'mi Yan'anj nga ̱ Moisés. Sani ̱ nun ni'i ni únj ni ̱ a ̱ 'na'̱ tsínj da mánj. ― Daj gataj ni sij. 30 Ngaa ni ̱ gataj tsínj gahuin duri daj: ―Gahuin yan'anj ruhuāj ni'yā si-nu̱guan' ni é re̱'. Daj si nun ni'i ni é re'̱ ni ̱ a ̱ 'na'̱ sij. Ni ̱ hué sij gui'yaj naxi'níj riānj. 31 Ni'i sa'̱ né' sisi ̱ nitaj si unun Yan'anj nuguan' achínj jni'yaj ni ngüi ̱ da'ui gaquin' rian Yan'anj mánj. Sani ̱ sisi ̱ nu̱n yan'anj né' rian Yan'anj, ni ̱ sisi ̱ 'yaj né' si huin ruhua Yan'anj, ni ̱ unun Yan'anj si achínj jni'yaj né' rian Yan'anj anj. 32 Nitaj a̱man gunun né' nuguan' sisi ̱ naxi'níj rian 'ngo̱ tsínj ga'nga duri, gui'yaj 'ngo̱ tsínj da mánj. 33 Ni ̱ a ̱ 'ngo̱ rasu̱n sa'̱ si ̱ ga'ue gui'̱yaj tsínj daj sisi ̱ sé rian Yan'anj 'na'̱ sij mánj. ―Daj gataj tsínj ga duri daj. 34 Ngaa ni ̱ gataj ni sij: ―Asij̱ ga'ngá re'̱ , ni ̱ da'uí re'̱ gaquin' anj. Ngaa ni ̱ huin ruhuá re'̱ dig̱ yán re'̱ rian ni únj ní'. ―Daj gataj ni sij. Ngaa ni ̱ guiri ni sij sí' chruhua nuhui.

Ceguera espiritual

35 Ngaa ni ̱ gunun Jesús nuguan' sisi ̱ guiri ni sij tsínj daj chruhua nuhui. Ni ̱ ngaa nacaj dugüi' sij nga ̱ sí', ni ̱ nachínj snan'anj sij sí'. Ni ̱ gataj sij: ―Xuman ruhuá re̱' ni'yáj re̱' da'níj Yan'anj ní'. ―Daj gataj Jesús. 36 Ngaa ni ̱ gataj sí': ―Señor, ga̱taj re̱' u̱n tsínj huin da'níj Yan'anj, ngaa ni ̱ gu̱xuman ruhuāj ni'̱yā man'an sí'. ―Daj gataj tsínj daj. 37 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Hua guini'í re̱' sí' si huēj huin sí' a'mī nga̱ re̱' aj. ―Daj gataj Jesús. 38 Ngaa ni ̱ gataj tsínj daj: ―Xuman ruhuāj ni'īnj so̱', Señor. ―Daj gataj sij ni ̱ ganiquin' ráj dac̱ oj sij rian Jesús. 39 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Ga'na'̱ man'ānj chruhua xungüi ̱ nan sisi ̱ nag̱ ui'yaj yyāj si-gaq̱ uin' ni ngüi.̱ Ni ̱ xi'í ni tsínj nun ni'i, ni ̱ gui'̱yā sisi ̱ guiṉ i'i ni sij. Daj si xacaj ni sij cuenta sisi ̱ nun ni'i ni sij. Ni ̱ xi'í ni tsínj ataj sisi ̱ ni'i ni sij, sani ̱ gui'̱yā sisi ̱ ga̱ránj rian ni sij. ―Daj gataj Jesús gunun ni sij. 40 Ni ̱ ngaa gunun go'̱ ngo ni tsínj fariseo niquin' yu'uj daj si gataj Jesús, ni ̱ nachínj snan'anj ni sij sí'. Ni ̱ gataj ni sij: ―Da̱j rún' hua tsínj aránj rian hua ni únj, ruhuá re̱' ní'. ―Gataj ni sij. 41 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Sisi ̱ nun ni'i a ni é re'̱ , ni ̱ nitaj gaquin' da'ui a ni é re'̱ mánj. Sani ̱ ria̱ n ataj ni é re'̱ yyaj̱ sisi ̱ ni'i ni é re'̱ , xi'í daj 'ngo̱ da'ui ni é re̱' gaquin'. ―Daj gataj Jesús gunun ni tsínj fariseo.

10

Parábola del redil

1 Ngaa síj ni gataj Jesús: ―Xa̱nga' atā gu̱nun a ni é re'̱ : Sisi ̱ u̱n tsínj ahui ne'̱ chrej ru̱cu xingá ma̱n xachij atúj sij chruhua xingá, ni ̱ hué sij huin tsínj tu̱. Daj si na'uej ruhua sij ga̱tu sij ne̱' rian xingá rian atúj né'. 2 Sani ̱ tsínj atúj rian xingá, ni ̱ hué sij huin tsínj da̱n xachij. Ni ̱ dugumi sij. 3 Ni ̱ na'níj tsínj dugumi rian xingá ga̱tu tsínj da̱n daj. Ni ̱ a'mi sij si-xugüi go'̱ ngo xuj. Ni ̱ nani'i ni xuj si-na̱ne sij. Ni ̱ guiṟ i sij xú' chruhua xingá. 4 Ni ̱ ngaa gahui ni xachij daj, ni ̱ táj dian tsínj dugumi daj. Ni ̱ nico' ni xuj rucú sij. Daj si hua ni'i ni xuj sina̱ne sij aj. 5 Sani ̱ si ̱ guinico' ni xucu ango tsínj daj. Maan si gunánj xuj rian sí'. Daj si nun ni'i xuj si-na̱ne ango tsínj da mánj. ―Daj gataj Jesús. 6 Ni ̱ daj̱ rún' hua 'ngo̱ cuento hua nuguan' ga'mi Jesús rian ni sij. Sani ̱ nun gara da'nga' ruhua ni sij si gataj sí'.

Jesús, el buen pastor

7 Ngaa ni ̱ gataj ru̱hua' yún Jesús: ―Xa̱nga' atā gu̱nun a ni é re'̱ sisi ̱ da̱j rún' huin rian xingá rian atúj ni xachij, ni ̱ hué daj huin man'ānj. 8 Daran' ni tsínj ga'na̱' ngaa achin ga'̱ na' man'ānj, ni ̱ huin ni sij tsínj tu̱. Sani ̱ nun gunun ni xuj si ga'mi ni sí'. 9 Da̱j rún' huin rian xingá huin man'ānj. Tsínj 'na'̱ riānj, ni ̱ gaṯ u sij chruhua xingá, ni ̱ ga̱nani sij, gui'̱yā. Ni ̱ ga̱huin sij daj̱ rún' huin xachij ngaa ahui natu xuj chruhua xingá na̱ri' xuj xa̱ xuj. 10 ’Sani ̱maan si huin ruhua tsínj tu̱ daj gui'̱yaj tu̱ sí', ni ̱ dag̱ ahui' sí' nej, ni ̱ deṟ e' sí' ni xachij daj, huin ruhua sí'. Sani ̱ ga'nāj xi'í si huin ruhuāj ga ̱ ni'̱na' ni xachij. Ni ̱ ga ̱ ni'̱na' xa̱nga' ni xuj, ruhuāj aj. 11 ’Huēj huin tsínj dugumi sa̱' ni xachij. Ni ̱ ga̱huīj xi'í ni dānj. 12 Tsínj huin moso, sani ̱ sé tsínj da̱n xachij huin sij mánj. Tsínj 'yaj gana san'anj huin sij aj. Ni ̱ ngaa guiṉ i'i sij 'ngo̱ xá'yanj huee, ni ̱ du̱náj sij ni xachij. Ni ̱ gu̱nánj sij ga̱n'anj sij. Ngaa ni ̱ guiḏ a'a xá'yanj xachij daj. Ni ̱ gaxa'ni ̱ daran' ni xachij, gui'̱yaj xá'yanj da aj. 13 Ni ̱ unánj tsínj moso daj si nitaj si nahuij ruhua sij ni'yaj sij ni xachij mánj. Maan si tsínj 'yaj gana san'anj huin sij aj. 14 ’Huēj huin tsínj dugumi sa̱' xachij. Ni ̱ ni'īnj ni dānj. Ni ̱ ni'i ni dānj man'ānj nej. 15 Ni ̱ ni'i chrē man'ānj. Ni ̱ ni'īnj chrē nej. Ni ̱ daj̱ rún' hua man'ānj nga ̱ chrē, ni ̱ da'nga' daj hua ni dānj ngāj. Ni ̱ ga̱huīj xi'í ni dānj xachij nej. 16 Ni ̱ nic̱ ā ango ni dānj xachij. Ni ̱ sé si nu̱n xuj chruhua xingá nan mánj. Ni ̱ hua nia̱n guiṉ icā ango ni xú' daj ga'̱ nāj. Ngaa ni ̱ gu̱nun ni xú' sinu̱guan 'ānj. Ni ̱ guim̱ an ga̱huin chre' ni xú' nga ̱ ni xucu mán asij̱ sini. Ngaa ni ̱man'ānj du̱gumi daran' ni xachij daj. 17 ’Ni ̱ ga'uej ruhuāj ga̱huīj. Ni ̱ ga̱na'nī ru̱hua' yūnj. Ni ̱ xi'í si ga'uej ruhuāj ga̱huīj xi'í ni dānj, ni ̱ xi'í daj 'i ̱ ruhua chrē ni'ya man'ānj. 18 Nitaj si gui'̱yaj ango ni sij sisi ̱ ga̱huīj. Sani ̱ ga̱huīj güenda man'ānj. Hua sun riānj gaṯ ā sisi ̱ ga̱huīj. Ni ̱ hua sun riānj gaṯ ā sisi ̱ ga̱na'nij ru̱hua' yūnj nej aj. Nan huin sun ga'nin' chrē riānj anj. ―Daj gataj Jesús gunun ni sij. 19 Ni ̱ ngaa gunun ni tsínj israelita ni nuguan' daj, ni ̱ ga'mi guitsi ru̱hua' yún ni sij. 20 Ni ̱ gataj da'aj ni sij:― Nu̱n nane ̱ xi'̱i niman sij. Ni ̱ sinúnj sij nej. Ngaa ni ̱ u̱n sin ni ̱ unun a ni é re̱' si ataj sij únj. ―Daj gataj ni sij. 21 Sani ̱ gataj ango da'aj ni sij: ―Nitaj si a'mi 'ngo̱ tsínj nu̱n nane̱ xi'̱i niman nuguan' hua nan mánj. Ni ̱ si ̱ ga'ue na̱xi'ni rian tsínj duri, gui'̱yaj 'ngo̱ nane ̱ xi'̱i mánj. ―Daj gataj ni sij.

Los judíos rechazan a Jesús

22 Ni ̱ xuman' Jerusalén, ni ̱ gui'yaj ni sij gui'yanj xi'í si nasíj yo' ngaa naga'ui' ni sij nuhui nico rian Yan'anj. Ni ̱ ni yahui ̱ nuhuij huin. 23 Ni ̱ achéj Jesús chruhua nuhui chruhua 'ngo̱ corredo gu̱'naj Salomón. 24 Ngaa ni ̱ ganicaj̱ ni tsínj israelita xi'níj Jesús. Ni ̱ nachínj snan'anj ni sij sí'. Ni ̱ gataj ni sij: ―Ni ̱ a̱man guis̱ ij güi ga̱huin yya ruhua únj ni'̱yaj únj man'án re'̱ únj. Sisi ̱ hué re'̱ huin Cristo, ni ̱ 'ngo̱ yu̱n ga̱taj yyá re̱' gu̱nun únj. ―Daj gataj ni sij. 25 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Hua gatā gunun a ni é re'̱ , sani ̱ nun gu̱xuman ruhua á re̱' mánj. Ni ̱ si sa'̱ nico 'yā xi'í chrē digyán yya rian án re̱' da̱j tsínj huīnj anj. 26 Sani ̱ nun gu̱xuman ruhua á re'̱ ni'̱yaj á re'̱ man'ānj. Daj si sé dānj xachij huin ni é re'̱ mánj. Ni ̱ hua gatā gunun a ni é re̱' nuguan' nan. 27 Ni ̱ unun ni dānj xachij si-nanēj. Ni ̱ ni'īnj ni xuj. Ni ̱ nico' ni xuj rucūj. 28 Ni ̱ a'uīj si guim̱ an nig̱ anj ni xuj nga ̱ Yan'anj. Ni ̱ nitaj a̱man ga̱hui' ni xuj. Ni ̱ nitaj a ̱ 'ngo̱ ni tsínj ga'̱ ue ga̱'ne ni xuj ra'āj mánj. 29 Riqui chrē ni xuj riānj. Ni ̱ huin achij chrē daj nga ̱ daran' anj. Yu'uj daj ni ̱ a ̱ 'ngo̱ ni tsínj si ̱ gahuin nucuaj ga'̱ ne ni xuj ra'a chrē mánj. 30 Rún' hua urin tsínj hua man'ānj nga̱ chrē nánj. ― Daj gataj Jesús gunun ni sij. 31 Ngaa ni ̱ guida'a ru̱hua' yún ni tsínj israelita yej ga̱'ui' ni sij Jesús, ruhua ni sij. 32 Sani ̱ gataj Jesús: ―Guisíj gui'yā nico si sa̱' guini'i a ni é re'̱ . Ni ̱ gahuin nucuāj gui'yā daj, gui'yaj chrē. Ni ̱ xi'í u̱n si sa'̱ daj huin ruhua á re̱' ga̱'ui' a ni é re̱' yej man'ānj únj. ―Daj gataj Jesús gunun ni sij. 33 Ni ̱ gataj ni sij: ―Sé xi'í 'ngo̱ si sa̱' nico gui'yáj re'̱ ga'̱ ui' ni únj yéj re'̱ mánj. Sani ̱ ga̱'ui' únj yej man'án re̱' xi'í si a'mí re'̱ 'ngo̱ nuguan' quij xi'í Yan'anj. Ni ̱ maan si 'ngo̱ tsínj huín re'̱ . Ni ̱ 'yáj re'̱ sisi ̱ huin man'án re'̱ Yan'anj. ― Daj gataj ni sij. 34 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Hua nic̱ a si-du̱cuanj nicaj á re'̱ . Ni ̱ nuguan' ga'mi man'an Yan'anj huin nuguan' daj. Ni ̱ gataj Yan'anj: “Gataj man'ānj sisi ̱ huin ni é re̱' yan'anj.” Hué daj gataj Yan'anj gunun ni tsínj ga'mi sinu̱guan ' Yan'anj asij̱ ná. 35 Hué dan ni ̱ sisi ̱man'an Yan'anj gataj sisi ̱ ni tsínj ga'mi si-nu̱guan' Yan'anj huin yan'anj, (ni ̱ ni'i yya né' sisi ̱ nuguan' xa̱nga' huin si-nu̱guan' Yan'anj), 36 ngaa ni ̱ sisi ̱ gahuin ninīj, gui'yaj Yan'anj, ni ̱ sisi ̱ ga'níj Yan'anj ga'nāj chruhua xungüi,̱ ngaa ni ̱ asa'̱ ga'̱ ue gaṯ aj á re'̱ sisi ̱ a'mi quī xi'í Yan'anj ngaa gatā gunun a ni é re'̱ sisi ̱ da'níj Yan'anj huīnj únj. 37 Ni ̱ sisi ̱ nitaj si 'yaj sūnj si-sun chrē, ngaa ni ̱ si ̱ guxuman ruhua á re'̱ ni'̱yaj á re̱' man'ānj mánj. 38 Sani ̱ sisi ̱ yya 'yaj sūnj si-sun chrē, ngaa ni ̱ nu̱nj si nun xu̱man ruhua á re'̱ ni'̱yaj ni é re'̱ man'ānj, sani ̱ hua xi'í gu̱xuman ruhua á re̱' si sa̱' nico gui'yā aj. Da' síj, ngaa ni ̱ xac̱ aj á re'̱ cuenta, ni ̱ guiṉ i'i a ni é re'̱ sisi ̱ nne chrē ngāj, ni ̱ nnēj nga ̱ chrē nej. ―Daj gataj Jesús. 39 Ngaa ni ̱ gahuin ruhua ru̱hua' yún ni sij guiḏ a'a ni sij Jesús. Sani ̱ guinani sí' rian ni sij. 40 Ngaa ni ̱ gahui Jesús gan'anj ru̱hua' yún sij anéj chrej xinéj nnee gu'̱ naj Jordán. Ni ̱ gunáj sij yu'uj daj rian duguata' nnee sini Juan ni ngüi.̱ 41 Ni ̱ ga'na'̱ nico ni ngüi ̱ rian Jesús. Ni ̱ gataj ni sij: ―Xa̱nga' ni nun gui'̱yaj Juan si sa'̱ nico. Sani ̱ gahuin yya daran' si gataj sij xi'í Jesús. ―Gataj ni sij. 42 Ni ̱ nico ni ngüi ̱ guxuman ruhua ni'yaj Jesús yu'uj daj.

11

Muerte de Lázaro

1 Hué dan ni ̱ hua 'ngo̱ tsínj a'nan' gu'̱ naj sí' Lázaro. Ni ̱ nne sí' xuman' Betania huin xánj yun'unj gu̱'naj María nga̱ xugüij ún' Marta. 2 (Ni ̱ xica'uij Lázaro huin María. Hué ún' huin si gayanj nnee quin' daj̱ dacój Jesús. Ni ̱ naco̱ dacój sí', gui'yaj ún' nga̱ hueé chra̱ ún'.) 3 Ngaa ni ̱ ga'níj nu̱ngüej xica'uij Lázaro 'ngo̱ nuguan' rian Jesús, gataj nu̱ngüej unj: ―Axa'̱ tsínj 'i ̱ ruhuá re'̱ , sani ̱ a'nan' sij, Señor. ―Daj gataj nuguan' ga'níj nu̱ngüej unj rian Jesús. 4 Ni ̱ ngaa gunun Jesús nuguan' daj, ni ̱ gataj sí': ―Sé si ga̱hui' sij, gui'̱yaj xi'i ̱ da mánj. Sani ̱ guiran' sij sisi ̱ ga'̱ mi sa'̱ ni ngüi ̱ xi'īj huīnj da'níj Yan'anj nej. ―Daj gataj Jesús gunun ni tsínj nata' nuguan' daj rian sij. 5 Ni ̱ 'i ̱ ruhua Jesús ni'yaj sí' Marta nga̱ María nga̱ xica'uij nu̱ngüej ún' Lázaro. 6 Sani ̱ gunáj sí' yahuij güi rian nne sí' ngaa gunun sí' sisi ̱ a'nan' Lázaro. 7 Ngaa síj ni ̱ gataj Jesús gunun ni tsínj nico' sij: ―Ga̱n'anj ru̱hua' yún né' estado Judea aj. ―Daj gataj Jesús. 8 Ni ̱ gataj ni tsínj nico' Jesús: ―Rabí, cuanj ni ̱ gahuin ruhua ni tsínj israelita ma̱n yu'uj daj ga̱'ui' ni sij yej man'án re'̱ . Ni ̱ u̱n sin huin ni ̱ huin ruhuá re̱' ga̱n'anj ru̱hua' yún re̱' yu'uj daj únj. ―Daj gataj ni sij gunun Jesús. 9 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Sé si xa̱nga' sisi ̱ xu̱huij hora nicaj güi a'̱ . Ni ̱ sisi ̱ chéj né' ne'̱ guni'yanj, ni ̱ si ̱ natuj né' mánj. Daj si xiguiṉ yan'a̱n xata' aj. 10 Sani ̱ sisi ̱ chéj né' ne'̱ ni,̱ ni ̱ naṯ uj né' xi'í si nitaj yan'a̱n xiguiṉ mánj. ―Daj gataj Jesús. 11 Ngaa guisíj ga'mi Jesús daj, ni ̱ gataj ru̱hua' yún sij: ―Atoj Lázaro tsínj nicaj dugüi' nga̱ né'. Ga̱n'ān ga̱n'anj jnanun ruhuāj sij. ―Daj gataj Jesús. 12 Yu'uj daj gataj ni tsínj nico' Jesús: ―Señor, sisi ̱ atoj sij, ni ̱ ga̱nahuin sa̱' sij aj. ―Daj gataj ni sij. 13 Ni ̱ da'nga' daj gataj Jesús si hua ni'i sí' si Lázaro hua gahui'. Sani ̱ gani ruhua ni tsínj nico' Jesús sisi ̱ yya atoj Lázaro, gataj Jesús, ruhua ni sij. 14 Ngaa ni ̱ ga'mi nic̱ a Jesús rian ni sij. Ni ̱ gataj sí': ―Hua gahui' Lázaro aj. 15 Ni ̱ huin nia'̱ ruhuāj sisi ̱ nun ganēj yu'uj daj ngaa gahui' sí'. Xi'í si gahui' sí', ni ̱ gu̱xuman doj ruhua á re'̱ ni'̱yaj á re'̱ man'ānj. Sani ̱ ga̱n'anj né' rian ngaj sij aj. ―Daj gataj Jesús gunun ni sij. 16 Ngaa ni ̱ gataj tsínj gu'̱ naj Tomás, huin tsínj gu̱'naj Dídimo nej gunun ango ni tsínj nico' Jesús: ―Ga̱n'anj né' ni ̱ ga̱hui' nu̱guan'an né' nga̱ sij. ―Daj gataj Tomás.

Jesús, la resurrección y la vida

17 Ni ̱ ngaa guisíj Jesús yu'uj daj, ni ̱ gataj ni ngüi ̱ gunun sij sisi ̱ guisíj ga̱n'anj güi gachin' ni sij níman daj. 18 Ni ̱ nic̱ hrun' 'ngo̱ si hua'̱ nij kilómetro du'ua xuman' Betania ngaj xuman' Jerusalén. 19 Ni ̱ gan'anj ni'̱yaj nico ni ngüi ̱ israelita rian nne Marta nga ̱ María sisi ̱ na̱huin nia'̱ ruhua nu̱ngüej xugüi'ij unj. Daj si nani ruhua nu̱ngüej unj xi'í xica'uij unj gahui'. 20 Ni ̱ ngaa gunun Marta sisi ̱ 'na'̱ guis̱ ij Jesús, ni ̱ gahui unj na̱huin ra'a unj Jesús. Sani ̱ gunáj María chruhua hue'. 21 Ngaa ni ̱ gataj Marta gunun Jesús: ―Señor, sisi ̱ nun gané re'̱ cuanj, ni ̱ si ̱ gahui' xica'uī sa mánj. 22 Sani ̱ ni'īnj yyaj̱ sisi ̱ daran' si achínj jni'yáj re'̱ rian Yan'anj, ni ̱ riq̱ ui Yan'anj anj. ―Daj gataj Marta. 23 Ngaa ni:̱ ―Ga̱na'nij xica'uíj re̱' aj. ―Gataj Jesús. 24 Ni:̱ ―Ni'īnj sisi ̱ ga̱na'nij sij ngaa ga̱na'nij ni níman güi ga̱nahuij xungüi ̱ aj. ―Gataj Marta gunun Jesús. 25 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Huēj gui'̱yaj si ga̱na'nij ni níman. Ni ̱ ga ̱ ni'̱na' nig̱ anj ni sij nga ̱ Yan'anj, gui'̱yā. Ni ̱ nu̱nj si hua gahui' 'ngo̱ tsínj xuman ruhua ni'yaj man'ānj, sani ̱ ga̱na'nij sij, gui'̱yā aj. 26 Ni ̱ daran' ni ngüi ̱ hua ni'̱na' mán, ni ̱ nitaj a̱man ga̱hui' niman ni sij sisi ̱ xuman ruhua ni sij ni'yaj ni sij man'ānj. Xuman ruhuá re̱' nuguan' nan ní'. ―Daj gataj Jesús gunun Marta. 27 Ngaa ni ̱ gataj Marta: ―Xuman ruhuāj sisi ̱ hué re'̱ huin Cristo da'níj Yan'anj. Ni ̱ ga'ná' re'̱ chruhua xungüi ̱ nan, Señor. ―Daj gataj Marta.

Jesús llora ante la tumba de Lázaro

28 Ngaa guisíj ga'mi unj nuguan' nan, ni ̱ gan'anj gaq̱ uinj unj xugüi'ij unj, María. Ni ̱ gataj hui ̱ unj gunun María: ―Niquin' Maestro aquínj sij man'án re̱' aj. ―Daj gataj Marta gunun María. 29 Ni ̱ ngaa gunun María nuguan' daj, ni ̱ naxu̱man yoo̱ unj gan'anj ni'̱yaj unj rian niquin' Jesús. 30 Sani ̱ nun güin gahuin gatúj Jesús xuman' daj. Hua gue̱ niquin' sij rian nari' Marta sij. 31 Ngaa ni ̱ ni ngüi ̱ israelita ma̱n chruhua hue', ni ̱ ngüi ̱ a'mi nga ̱ María xi'í niman gahui', ni ̱ guini'i ni sij sisi ̱ naxu̱man yoo̱ ún' gan'anj ún'. Ni ̱ gani ruhua ni sij sisi ̱ gan'anj ún' gac̱ o ún', ruhua ni sij. Ni ̱ guinico' ni sij ru̱cu ún' gan'anj ni sij. 32 Ni ̱ ngaa guisíj María rian niquin' Jesús, ni ̱ guini'i ún' man'an sí'. Ngaa ni ganiquin' ráj da̱coj ún' rian sí'. Ni ̱ gataj ún': ―Señor, sisi ̱ nun gané re'̱ nan cuanj, ni ̱ si ̱ gahui' xica'uī sa mánj. ―Gataj María gunun Jesús. 33 Ni ̱ ngaa guini'i Jesús sisi ̱ aco María nga ̱ ni ngüi ̱ israelita ga'na'̱ nga ̱ ún', ni ̱ ducu ganani ruhua sí'. 34 Ngaa ni ̱ gataj sí': ―Ni ̱ a gachin' ni é re'̱ únj. ―Daj gataj Jesús. Ngaa ni:̱ ―Gu̱n' ni'̱yáj re'̱ , Señor. ―Gataj ni sij. 35 Ngaa ni ̱ gaco Jesús aj. 36 Yu'uj daj gataj ni ngüi ̱ israelita: ―Ni'̱yaj á re'̱ si ducu 'i ̱ ruhua sij ni'yaj sij tsínj gahui' daj. ―Daj gataj ni sij. 37 Sani ̱ gataj go'̱ ngo ni sij: ―Hué tsínj nan gui'yaj naxí'nij rian 'ngo̱ tsínj duri. Ni ̱ sisi ̱ hué daj nucuaj sij, ni ̱ u̱n sin huin ni ̱ ga'nin' ruhua sij sisi ̱ gahui' Lázaro únj. ― Daj gataj ni sij.

Resurrección de Lázaro

38 Ngaa ni ̱ ducu ganani ruhua Jesús. Ni ̱ gahuin nic̱ hrun' sij rian gachin' ni sij Lázaro huin 'ngo̱ huej. Ni ̱ hua ránj 'ngo̱ yej xac̱ hij rian yu'uj. 39 Ngaa ni:̱ ―Gu̱xun a ni é re̱' yej aj. ―Gataj Jesús. Ngaa ni ̱ gataj Marta xica'uij tsínj gahui' daj gunun Jesús: ―Señor, sani ̱ ga guin' ri'yuj sij si guisíj ga̱n'anj güi ngaj sij aj. ―Daj gataj Marta. 40 Ngaa ni ̱ gataj Jesús gunun unj: ―Hua gatā gunún re'̱ sisi ̱ gu̱xuman ruhuá re'̱ ni'̱yaj re'̱ man'ānj, ngaa ni ̱ guiṉ i'í re'̱ sisi ̱ nucuaj gui'̱yaj Yan'anj anj. ―Daj gataj Jesús. 41 Ngaa ni ̱ guxun ni sij yej rian gachin' ni sij níman. Ni ̱ guini'yaj Jesús xata', ni ̱ gataj sí': ―Tata chré', guruhuá re̱' si gunún re̱' si-nu̱guan'ānj. 42 Ni'īnj sisi ̱ nig̱ anj unún re'̱ nuguan' a'mī. Sani ̱ a'mī nuguan' nan sisi ̱ gu̱nun ni ngüi ̱mán yu'uj nan ngāj sisi ̱ gu̱xuman ruhua ni sij si hué re̱' huin si ga'níj ga'nāj chruhua xungüi ̱ nan. ―Daj gataj Jesús gunun Yan'anj. 43 Ngaa guisíj gataj Jesús nuguan' daj, ni ̱ nucuaj gaguáj sij. Ni ̱ gataj sij: ―Lázaro, ga̱hui so̱' ga̱'na' so̱' aj. ― Daj gataj Jesús gaguáj sij. 44 Ngaa ni ̱ gahui tsínj gahui' daj. Ni ̱ anumi ra'a sij nga ̱ dacój sij atsij da gahui sij. Ni ̱ hua ránj rian sij 'ngo̱ paño. Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Nac̱ hi a ni é re'̱ atsij, ni ̱ ga'̱ ue ga̱n'anj sij aj. ―Daj gataj Jesús.

El complot para matar a Jesús

45 Ni ̱ guini'i ni ngüi ̱ israelita ni ngüi ̱ ga'na'̱ nga ̱ María si gui'yaj Jesús. Xi'í daj guxuman ruhua nico ni sij guini'i ni sij Jesús. 46 Sani ̱ gan'anj na̱ta' ango da'aj ni sij rian ni tsínj fariseo si gui'yaj Jesús. 47 Ngaa ni ̱ nahuin yu' ni tsínj fariseo nga̱ ni chrej a'nin' rian ni chrej, gui'yaj ni sij 'ngo̱ junta. Ni ̱ gataj ni sij:― Ni ̱ u̱n sin gui'̱yaj né' ruhua á re̱' únj. Daj si tsínj daj 'yaj nico si sa'̱ digyán sij rian ni ngüi ̱ aj. 48 Sisi ̱ ga'̱ nin' ruhua né', ni ̱ gu̱xuman ruhua daran' ni ngüi ̱ guiṉ i'yaj ni sij sí'. Hué dan ni ̱ ga'̱ na' ni tsínj nicaj sun ni tsínj romano, ni ̱ du̱guane ni sij si-nuhui né'. Ni ̱ jna̱hui ni sij xánj né' nej. ―Daj gataj ni sij gunun ni dugüi' ni sij. 49 Sani ̱ ga'mi 'ngo̱ dugüi' ni sij huin tsínj gu̱'naj Caifás, huin sí' chrej huin rian niṉ ' yo' daj. Ni ̱ gataj sí':―Nun ni'i a ni é re̱' mánj. 50 Ni ̱ nitaj si acaj ni é re'̱ cuenta sisi ̱ sa'̱ ga̱hui' urin tsínj daj xi'í ni ngüi.̱ Ngaa ni ̱ sé daran' né' ni tsínj israelita ga̱nahuij mánj. ―Daj gataj Caifás gunun ni sij. 51 Sani ̱ nun gataj Caifás nuguan' daj güenda man'an sij. Sani ̱ ria̱ n huin sí' chrej huin rian niṉ ' yo' daj, ni ̱ ga'mi sí' si-nu̱guan' Yan'anj sisi ̱ ga̱hui' Jesús xi'í ni ngüi ̱ israelita. 52 Ni ̱ sé xi'í urin ni ngüi ̱ israelita huin ga̱hui' Jesús mánj. Sani ̱ ga̱hui' sij sisi ̱ na̱huin chre' daran' ni ngüi ̱ huin da'níj Yan'anj huin ni ngüi ̱ gaxa'ni ̱ chruhua xungüi,̱ gui'̱yaj sij. 53 Ngaa ni ̱ asij̱ güi daj, ni ̱ daga'mi dugüi' ni sij sisi ̱ dag̱ ahui' ni sij Jesús. 54 Hué dan ni ̱ nun gac̱ he reṉ ga' Jesús scanij ni ngüi ̱ israelita ga ̱ mánj. Sani ̱ gahui sij estado Judea gan'anj sij 'ngo̱ yu'uj ngaj nic̱ hrun' quij gui'yanj nac̱ o 'ngo̱ xuman' gu'̱ naj Efraín. Ni ̱ yu'uj daj gunáj sij nga̱ ni tsínj nico' sij. 55 Ngaa ni ̱gahuin nic̱ hrun' gui'yanj pascua gui'yaj ni tsínj israelita. Ni ̱ gahui ni ngüi ̱mán go'̱ ngo ni xuman' gan'anj ni sij xuman' Jerusalén. Daj si huin ruhua ni sij na̱gui'yaj sa̱' ni sij man'an ni sij rian Yan'anj da̱j rún' ataj si-ley Moisés ngaa achin ga̱huin gui'yanj pascua. 56 Ni ̱ achéj ni sij nano' ni sij Jesús. Ni ̱ nachínj snan'anj ni sij ni dugüi' ni sij mán ni sij chruhua nuhui. Ni ̱ gataj ni sij: ―Da̱j ani ruhua ni é re̱' únj. Ga̱'na' sij gui'yanj nan ní', asi ̱ si ̱ ga'na'̱ sij sa̱'. ―Daj gataj ni sij. 57 Ni ̱ hua ga'nin' ni tsínj fariseo nga ̱ ni chrej a'nin' sun rian ni ngüi.̱ Ni ̱ gataj snan'anj ni sij rian ni sí' sisi ̱ guiṉ i'i ni sí' ni ̱ a nne Jesús, ni ̱ ga̱n'anj na̱ta' ni sí' rian ni sij. Ngaa ni ga'̱ ue guiḏ a'a ni sij Jesús, ruhua ni sij.

12

Jesús es ungido en Betania

1 Ni ̱ ngaa achin yatan' güi gahuin gui'yanj pascua, ni ̱ gan'anj Jesús xuman' Betania rian nne Lázaro tsínj ganá'nij scanij ni níman, gui'yaj Jesús. 2 Ni ̱ gahuin sti'ni ̱ Jesús, gui'yaj ni sij. Ni ̱ anicaj̱ Marta si xa ni sij. Ni ̱ nne Lázaro rian mesa xa sij nga̱ Jesús. 3 Ngaa ni ̱ nicaj María 'ngo̱ gaga' nu̱n gasiti guin' da̱j gu̱'naj-á' nardo ga'na̱' ún' rian nne Jesús. Ni ̱ du'ue niṉ ' ruhuaá '. Ni ̱ garij ún' dacój Jesús. Ngaa ni ̱ naru'ui ún' nga ̱ hueé chra ̱ ún'. Ni ̱ ga guin' da̱j chruhua hue', gui'yaj gasiti daj. 4 Ngaa ni ̱ nne Judas da'níj Simón huin sí' 'ngo̱ tsínj nico' Jesús. Ni ̱ tsínj na̱ga'ui' Jesús rian ni tsínj nicaj sun huin sí'. 5 Ni ̱ gataj sí': ―Ni ̱ u̱n sin huin ni ̱ nun ga̱ne' gasiti nan sisi ̱ guiṟ i' né' hua'̱ nij ciento denario san'anj chra̱cuij né' ni ngüi ̱ niqui únj. ―Daj gataj Judas. 6 Sani ̱ nitaj si nahuij ruhua Judas ni'yaj sij ni ngüi ̱ niqui mánj. Maan si dugumi sij bolsa nu̱n si-san'anj daran' ni sij. Ni ̱ guida'a sij si-san'anj ni sí' gutin' sij. Daj si huin sij 'ngo̱ tsínj tu̱. 7 Ngaa ni ̱ gataj Jesús gunun Judas: ―Ga̱'nin' ruhuá re̱' si hué daj 'yaj ún' nga̱ gasiti nan xi'í güi ga̱chin' ni sij yūnj. 8 Ni ̱ ya'yoj nne ni ngüi ̱ niqui scanij ni é re'̱ . Sani ̱ sé si ga̱ne nig̱ anj man'ānj nga ̱ á re'̱ mánj. ― Daj gataj Jesús.

El complot contra Lázaro

9 Ngaa ni ̱ gunun nico ni ngüi ̱ israelita sisi ̱ nne Jesús xuman' Betania. Ngaa ni ̱ gan'anj ni sij xuman' daj. Ni ̱ sé urin Jesús gan'anj ni'yaj ni sij. Sani ̱ gan'anj ni'yaj ni sij Lázaro huin tsínj ganá'nij scanij ni níman, gui'yaj Jesús. 10 Sani ̱ uyan daga'mi dugüi' ni chrej a'nin' sisi ̱ da̱gahui' ni sij Lázaro nej. 11 Daj si xi'í Lázaro huin sisi ̱ gahuin niṉ i nico ni ngüi ̱ israelita sisi ̱ gu̱xuman ruhua ni sij ni'yaj ni sij Jesús.

La entrada triunfal en Jerusalén

12 Ngaa ni ̱ ango güi ni ̱ gunun daran' ni ngüi ̱ ga'na'̱ rian gahuin gui'yanj pascua sisi ̱ 'na'̱ Jesús chrej ga̱tu sí' xuman' Jerusalén. 13 Ngaa ni ̱ ga'nin' ni sij ra'a yun. Ni ̱ gahui ni sij du'ua xuman' gan'anj na̱caj ni sij Jesús. Ni ̱ gaguáj ni sij. Ni ̱ gataj ni sij: ―Ga̱ sa̱' hueé rian tsínj 'na̱' rian si-xugüi Señor. Sa̱' hueé huin si-rey ni tsínj israelita. ―Daj gataj ni sij gaguáj ni sij. 14 Ngaa ni ̱ nari' Jesús 'ngo̱ urruj. Ni ̱ guitáj sij xú'. Daj si hué daj gataj rian si-nu̱guan' Yan'anj: 15 Si ̱ guxu'ui' ni é re'̱ huin ín re'̱ ni ngüi ̱ma̱n xuman' Sión. Daj sij 'na̱' si-rey ni é re̱' táj sij 'ngo̱ urruj da'níj urruj xa̱na. Hué daj gataj si-nu̱guan' Yan'anj. 16 Asij̱ sini ni ̱ nun gara da'nga' ruhua ni tsínj nico' Jesús xi'í si guiran' sí'. Sani ̱ ngaa guisíj ganahuin 'ueé Jesús, gui'yaj Yan'anj, ni ̱ nanun ruhua ni sij sisi ̱ hua garun ni sí' nuguan' nan xi'í Jesús. Ni ̱ nanun ruhua ni sij sisi ̱ da'nga' daj gui'yaj ni ngüi ̱ nga ̱ Jesús. 17 Ni ̱ ni ngüi ̱ guini'i ngaa gaquínj Jesús Lázaro sisi ̱ ga̱hui sí' chruhua yu'uj, ni ̱ nata' ni sij rian dugüi' ni sij si guini'i ni sij ngaa ganá'nij Lázaro scanij ni níman, gui'yaj Jesús. 18 Xi'í si gunun ni ngüi ̱ sisi ̱ gui'yaj Jesús si sa'̱ nico daj, ni ̱ gan'anj na̱caj ni sij Jesús. 19 Sani ̱ gataj ni tsínj fariseo gunun ni dugüi' ni sij: ―Ni'̱yaj á re'̱ . Ni ̱ si ̱ guiri' né' yyaj̱ ga ̱ mánj si daran' ni ngüi ̱ huaj nga ̱ sij. ―Daj gataj ni sij. 20 Ni ̱ gan'anj go'̱ ngo ni tsínj griego xuman' Jerusalén rian gunu̱n gui'yanj daj. Ni ̱ ga'̱ mi sa'̱ ni sij rian Yan'anj, ruhua ni sij. 21 Ni ̱ gahuin nic̱ hrun' ni sij rian tsínj gu'̱ naj Felipe huin sí' 'ngo̱ tsínj 'na̱' xuman' Betania 'ngo̱ xuman' ngaj estado Galilea. Ni ̱ gachínj jni'yaj ni sij rian sí'. Ni ̱ gataj ni sij: ―Señor, ruhua ni únj guiṉ i'i únj Jesús. ―Daj gataj ni sij. 22 Ngaa ni ̱ gan'anj Felipe gataj sí' nuguan' daj rian tsínj gu̱'naj Andrés. Ngaa ni ̱ gan'anj nu̱ngüej sí' gan'anj na̱ta' sí' rian Jesús. 23 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Yyaj̱ guisíj güi sisi ̱ ga̱nahuin 'ueé da'níj ni ngüi ̱ huin man'ānj. 24 Xa̱nga' atā rian án re'̱ sisi ̱ daj̱ rún' hua ca̱n trigo huin né'. Ni ̱ sisi ̱ si ̱ guinij 'ngo̱ ca̱n trigo riqui yo'ój ga̱hui'-í', ni ̱ rún' hua ca̱n daj hué daj hua-á' guna-á'. Sani ̱ sisi ̱ ga̱hui'-í', ni ̱ xiṟ a'-á', ni ̱ ayu nico ca̱n chra-̱ á'. 25 Hué dan ni ̱ tsínj na'̱ uej ruhua ga̱hui' ngāj, ni ̱ ga ̱ ni'ya sij. Sani ̱ tsínj ga̱'uej ruhua ga̱hui' xi'īj chruhua xungüi ̱ nan, ni ̱ ga̱ne nig̱ anj niman sij aj. 26 Ni ̱ tsínj huin ruhua gui'̱yaj sun riānj, ni ̱ hua nia̱n guiṉ ico' sij man'ānj. Ni ̱ rian ga̱nēj, ni ̱ hué yu'uj daj ga̱ne tsínj 'yaj sun riānj nej. Ni ̱ guiṉ un yan'anj chrē tsínj 'yaj sun riānj. 27 ’Yyaj̱ ni ̱ ducu nani ruhuāj. Ni ̱ u̱n sin huin ga̱tā gu̱nun Yan'anj únj. Gaṯ ā gu̱nun Yan'anj sisi ̱ nac̱ aj Yan'anj man'ānj rian sayun, ruhua á re̱' ní'. Sé da̱j ga̱tā gu̱nun Yan'anj mánj. Daj si xi'í si guiṟ an'ānj sayun ga'nāj chruhua xungüi.̱ ―Daj gataj Jesús gunun nu̱ngüej tsínj daj. 28 Ngaa ni ̱ gataj Jesús gunun Yan'anj: ―Gui'̱yáj re'̱ sisi ̱ ga'̱ mi sa'̱ 'ueé ni ngüi ̱ xi'í si-xugüí re'̱ huín re'̱ chrē. ―Daj gataj Jesús. Ngaa ni ̱ gunun ni ngüi ̱mán nga ̱ Jesús si ga'mi Yan'anj xata'. Ni ̱ gataj Yan'anj: ―Hua nahuin 'ueé si-xugüīj. ―Daj gataj Yan'anj gunun Jesús. 29 Ni ̱ gataj ni ngüi ̱mán nga ̱ Jesús sisi ̱ gaguáj du'ui gunun ni sij. Sani ̱ gataj ango da'aj ni sij sisi ̱ ga'mi 'ngo̱ ángel rian Jesús. 30 Ngaa ni ̱ gataj Jesús gunun ni sij: ―Sé xi'īj huin si ga'mi Yan'anj nuguan' nan mánj. Sani ̱ ga'mi Yan'anj sisi ̱ ga̱ra da'nga' ruhua á re'̱ aj. 31 Yyaj̱ ni ̱ nag̱ ui'yaj yya Yan'anj nga ̱ si-gaq̱ uin' ni ngüi ̱ma̱n chruhua xungüi.̱ Ni ̱ yyaj̱ ni ̱ guiṟ i anéj Yan'anj sichre huin achij chruhua xungüi ̱ nan. 32 Sani ̱ ngaa go̱doco' ni sij man'ānj xata' rian rugutsi,̱ ngaa ni ̱ ga'̱ na' daran' ni ngüi ̱ riānj, gui'̱yā. ―Daj gataj Jesús gunun ni ngüi.̱ 33 Ni ̱ xi'í nuguan' daj digyán Jesús rian ni ngüi ̱ daj̱ ga̱hui' sí' guiṉ ico' sí' rian rugutsi.̱ 34 Ngaa ni ̱ gataj ni ngüi ̱ gunun Jesús: ―Gataj rian si-ley Yan'anj sisi ̱ ga̱ne nig̱ anj Cristo. Ngaa ni ̱ u̱n sin huin ni ̱ ataj man'án re'̱ sisi ̱ do̱co' ni sij da'níj ni ngüi ̱ xata' únj. Ni ̱ u̱n tsínj huin da'níj ni ngüi,̱ ruhua á re'̱ únj. ―Daj gataj ni sij. 35 Xi'í daj gataj Jesús: ―Doj güi ga ̱ si guix̱ iguin yan'a̱n scanij ni é re'̱ . Ngaa ni ̱ gac̱ he ni é re'̱ rian xiguiṉ hua. Ngaa ni ̱ si ̱ gachej ni é re̱' rian ru̱mi' mánj. Daj si tsínj achéj rian ru̱mi', ni ̱ nun ni'i sij ni ̱ a achéj sij mánj. 36 Ni ̱ ngaa xiguiṉ yan'a̱n rian án re'̱ , ni ̱ gu̱xuman ruhua á re'̱ ni'̱yaj á re'̱ yan'a̱n daj. Ngaa ni ̱ guix̱ iguin rian gac̱ hej a ni é re'̱ , gui'̱yaj yan'a̱n daj. ―Daj gataj Jesús.

Incredulidad de los judíos

Ni ̱ ngaa guisíj gataj Jesús ni nuguan' daj, ni ̱ gan'anj guix̱ ij hui ̱ sij rian ni ngüi.̱ 37 Ni ̱ nu̱nj si gui'yaj Jesús nico si sa'̱ guini'i ni ngüi ̱ daj, sani ̱ nun gu̱xuman ruhua ni sij guini'yaj ni sij sí'. 38 Daj si hua nia̱n ga̱huin yya si-nu̱guan' Isaías tsínj ga'mi si-nu̱guan' Yan'anj asij̱ ná. Ni ̱ gataj sí': Señor, u̱n sin huin ni ̱ doj̱ ni ngüi ̱ guxuman ruhua nuguan' nata' ni únj gunun ni sij únj. Ni ̱ u̱n sin huin ni ̱ na'ue ga̱ra da'nga' ruhua ni sij da̱j nucuaj Señor únj. Daj gataj Isaías. 39 Ni ̱ xi'í ango nuguan' gataj Isaías, ni ̱ na'ue gu̱xuman ruhua ni tsínj israelita ni'yaj ni sij Jesús. Ni ̱ gataj Isaías: 40 Ni ̱ garánj rian ni ngüi ̱ xi'í si na'uej ruhua ni sij gunun ni sij. Ngaa ni ̱ si ̱ ga'ue guiṉ i'i ni sij mánj. Ni ̱ nun ga'̱ ue gaṯ u si-nu̱guan'ānj niman ni sij mánj. Ni ̱ na'ue na̱nicaj ruhua ni sij. Ngaa ni ̱ si ̱ ga'ue na̱huin sa'̱ niman ni sij, gui'̱yā mánj. Daj gataj Yan'anj garun tsínj gu̱'naj Isaías asij̱ ná. 41 Hué daj ga'mi Isaías xi'í si guini'i sij si hua sa̱' 'ueé Jesús. Yu'uj daj ga'mi sij xi'í sí'. 42 Sani ̱ guxuman ruhua nico ni tsínj israelita ni tsínj huin achij guini'i ni sij Jesús. Sani ̱ nun ga'mi reṉ ga' ni sij sisi ̱ guxuman ruhua ni sij rian ni ngüi ̱ xi'í si xu'ui' ni sij ni'yaj ni sij ni tsínj fariseo. Daj si sisi ̱ gu̱nun ni sí', ni ̱ guiṟ i ni sí' ni sij chruhua nuhui, ruhua ni sij. 43 Daj si garan' ruhua ni sij si ga̱'mi sa̱' ni ngüi ̱ xi'í ni sij daj nga ̱ si ga'̱ mi sa'̱ Yan'anj xi'í ni sij aj.

Las palabras de Jesús juzgarán a los hombres

44 Ngaa ni ̱ ga'mi nucuaj Jesús. Ni ̱ gataj sij: ―Tsínj guxuman ruhua ni'yaj man'ānj, ni ̱ sé urīnj guxuman ruhua sij. Sani ̱ hué daj guxuman ruhua sij ni'yaj sij chrē huin si ga'níj ga'nāj chruhua xungüi ̱ nan. 45 Tsínj ni'i man'ānj, ni ̱ hué daj ni'i sij si ga'níj ga'nāj chruhua xungüi ̱ nan nej. 46 Huēj huin yan'a̱n ga'na'̱ xiguiṉ chruhua xungüi.̱ Ngaa ni ̱ daran' ni ngüi ̱ guxuman ruhua ni'yaj man'ānj, ni ̱ si ̱ gachej ni sij rian ru̱mi' mánj. 47 ’Ni ̱ hua 'ngo̱ tsínj unun sinu̱guan 'ānj. Sani ̱ na'uej ruhua sij da̱gahuin sij si atā gu̱nun sij. Ngaa ni ̱ sēj huin tsínj guṯ a' gaquin' rian tsínj da mánj. Daj si sé si ga'nāj guṯ a' gaquin' rian ni ngüi ̱ma̱n chruhua xungüi ̱mánj. Sani ̱ ga'nāj sisi ̱ ga̱nacā ni sij aj. 48 Tsínj da̱nicaj man'ānj, ni ̱ na'uej ruhua sij gu̱nun sij si-nu̱guan'ānj, ni ̱ a ̱ hua si gui'̱yaj castigo sij. Daj si xi'í si nun gunun sij nuguan' ga'mī gunun sij, ni ̱ ga̱huin castigo sij güi na̱gui'yaj yya Yan'anj si-gaq̱ uin' ni ngüi.̱ 49 Ni ̱ sé si a'mī güenda man'ānj. Hué chrē si ga'níj ga'nāj chruhua xungüi ̱ nan huin si ga'nin' sun riānj da̱j ga̱'mī. 50 Ni ̱ ni'īnj sisi ̱ si-nu̱guan' chrē 'yaj sisi ̱ ga̱ne nig̱ anj ni ngüi.̱ Ngaa ni ̱ daj̱ rún' ga'nin' chrē sun riānj, ni ̱ hué daj a'mī nej. ―Daj gataj Jesús.

13

Jesús lava los pies a sus discípulos

1 Hué dan ni ̱ ngaa achin guis̱ ij güi ga̱huin gui'yanj pascua, ni ̱ hué ni'i Jesús sisi ̱ hua guisíj hora ga̱hui sij chruhua xungüi ̱ nan na̱n' sij rian nne chrej sij. Ni ̱ nig̱ anj 'i ̱ ruhua sij ni'yaj sij ni tsínj guinicaj dugüi' nga ̱ sij chruhua xungüi ̱ nan. Ni ̱ hué daj gui'yaj sij da güi na̱n' sij xata'. 2 Ni ̱ xa sti'ni ̱ Jesús nga ̱ ni tsínj nicaj dugüi' nga ̱ sij. Ni ̱ hua diga'mi sichre niman Judas da'níj Simón Iscariote sisi ̱ nag̱ a'ui' sí' Jesús ra'a ni tsínj nicaj sun da̱gahui' ni sí'. 3 Ni ̱ ni'i Jesús sisi ̱ ga'ui' chrej sij daran' sun rian sij. Ni ̱ ni'i sij sisi ̱ ga'na'̱ man'an sij rian Yan'anj. Ni ̱ ni'i Jesús sisi ̱ guiṉ an' sij rian Yan'anj nej. 4 Hué dan ni ̱ ngaa guisíj xa sti'ni ̱ ni sij, ni ̱ naxu̱man Jesús rian mesa. Ni ̱ guiri sij si-gató sij. Ni ̱ numij sij 'ngo̱ atsij toalla gatin sij. 5 Ngaa ni ̱ gara sij nnee chruhua guruj yo'ój. Ni ̱ gaxi'̱i sij na'nin' sij dacój ni tsínj nico' sij. Ni ̱ naru'ui sij nga ̱ toalla anumi gatin sij daj. 6 Sani ̱ ngaa huaj sij na'̱ nin' sij dacój Simón Pedro, ni ̱ gataj sí': ―Señor, ni ̱ ga̱na'nin' man'án re'̱ dacō, ruhuá re̱' ní'. ―Daj gataj Pedro. 7 Ngaa ni:̱ ―Yyaj̱ ni ̱ nun ni'í re'̱ si 'yā. Sani ̱ ne'̱ ru̱cu ni ̱ ga̱ra da'nga' ruhuá re'̱ aj. ―Daj gataj Jesús. 8 Ngaa ni: ―Nitaj a̱man na̱'nin' re̱' dacō mánj. ―Gataj Pedro. Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Sisi ̱ si ̱ na'nīj dacój re'̱ , ni ̱ si ̱ ga'ue ga̱huin re'̱ tsínj guiṉ icaj dugüi' ngāj mánj. ―Daj gataj Jesús. 9 Ngaa ni:̱ ―Sé urin dacō na'̱ nin' re'̱ , sani ̱ na̱'nin' re̱' ra'āj nga̱ chrāj nej. ―Daj gataj Pedro. 10 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Ni ̱ sisi ̱ da guisíj gane né', ni ̱ urin dacój né' huin si na'nin' né' mánj. Daj si hua sa'̱ né'. Ni ̱ hua sa'̱ niman án re'̱ . Sani ̱ sé si hua sa'̱ niman daran' ni é re̱' mánj. ―Daj gataj Jesús. 11 Ni ̱ hua ni'i Jesús u̱n tsínj huin si na̱ga'ui' sij ra'a ni tsínj nicaj sun. Xi'í daj gataj Jesús: “Nun hua sa̱' niman daran' ni é re̱'.” Daj gataj Jesús. 12 Ngaa guisíj na'nin' Jesús dacój ni tsínj nico' sij, ni ̱ nanun sij si-gató sij. Ni ̱ gan'anj ga̱ne ru̱hua' yún sij rian mesa. Ni ̱ gataj sij gunun ni sí': ―Ni'i a ni é re'̱ u̱n xi'í gui'yā daj nga ̱ ni é re'̱ ní'. 13 Dugu'naj̱ ni é re'̱ Maestro man'ānj. Ni ̱ataj ni é re'̱ sisi ̱Señor huīnj. Ni ̱dugu'naj̱ a'mi a ni é re'̱ xa̱nga' aj. 14 Ngaa ni ̱huīnj Maestro nga ̱ Señor rian án re'̱ . Sani ̱ na'nīj dacój ni é re'̱ . Ni ̱xi'í daj hua nia̱n si na'̱ nin' a ni é re'̱ dacój dugüi' ni é re'̱ aj. 15 Ni ̱hué daj huin 'ngo̱ da'nga' digyānj rian án re'̱ sisi ̱gui'̱yaj ni é re'̱ daj̱ rún' gui'yā. 16 Xa̱nga' atā gu̱nun a ni é re'̱ sisi ̱nitaj si huin achij 'ngo̱ moso rian si-xuru'ue sij. Ni ̱nitaj si huin achij tsínj gan'anj sun rian tsínj ga'níj ga̱n'anj sij. 17 Ni ̱ hua gunun a ni é re'̱ ni nuguan' nan. Ngaa ni ̱sisi ̱gui'̱yaj á re'̱ ni nuguan' nan, ni ̱ga̱huin 'ueé rian án re'̱ aj. 18 Nitaj si a'mī xi'í daran' ni é re'̱ mánj. Daj si ni'īnj u̱n si huin ganacuīj. Sani ̱hua nia̱n ga̱huin yya da̱j rún' gataj rian si-nu̱guan' Yan'anj: “Tsínj xa chrachrúnj ngāj, ni ̱nanicaj̱ sij gunun' sij ngāj.” Hué daj gataj rian si-nu̱guan' Yan'anj. 19 ’Asij̱ yyaj̱ atā gu̱nun a ni é re'̱ ngaa achin ga̱huin nuguan' daj. Ngaa ni ̱ gu̱xuman ruhua á re'̱ sisi ̱ huēj huin Cristo ngaa guiṉ i'i a ni é re'̱ si guiṟ an'ānj. 20 Xa̱nga' atā rian án re'̱ sisi ̱ tsínj na̱huin ra'a 'ngo̱ tsínj ga'nī ga̱n'anj, ni ̱ na̱huin ra'a sij man'ānj nej. Ni ̱ tsínj na̱huin ra'a man'ānj, ni ̱ na̱huin ra'a sij si ga'níj ga̱'nāj aj. ―Daj gataj Jesús.

Jesús anuncia la traición de Judas

21 Ngaa guisíj gataj Jesús nuguan' daj, ni ̱ niṉ ' ruhua ganani ruhua sij. Ni ̱ gataj sij gunun ni sí': ―Xa̱nga' atā gu̱nun a ni é re'̱ sisi ̱ 'ngo̱ ni é re̱' huin si na̱ga'ui' man'ānj ra'a ni tsínj ga'̱ na' guiḏ a'a yūnj. ― Daj gataj Jesús. 22 Ngaa ni ̱ gaxi'̱i ni tsínj nico' sij ni'yaj ni sí' rian go̱'ngo dugüi' ni sí'. Daj si nun ri' ruhua ni sij u̱n tsínj xi'̱i ga'mi Jesús. 23 Ni ̱ 'i ̱ ruhua Jesús ni'yaj sij 'ngo̱ tsínj nico' sij. Ni ̱ nne tsínj daj xi'níj Jesús. 24 Ngaa ni ̱ digyán ra'a Simón Pedro tsínj daj sisi ̱ nac̱ hin' snan'anj sí' u̱n tsínj rian a'mi Jesús. 25 Ngaa ni ̱ ngaj sí' rian xi'yanj Jesús nachin' snan'anj sí' Jesús. Ni ̱ gataj sí': ―Señor, u̱n tsínj huin únj. ―Daj gataj sí'. 26 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Jni'yā doj̱ chrachrúnj ga'̱ uij. Ni ̱ hué tsínj rian ga̱'uīj daj, hué sij huin nánj. ―Daj gataj Jesús. Hué dan ni ̱ jni'yaj Jesús doj̱ chrachrúnj. Ni ̱ ga'ui' sij rian tsínj gu̱'naj Judas da'níj Simón Iscariote. 27 Ni ̱ ngaa guisíj guida'a Judas chrachrúnj daj, ni ̱ gatúj sichre Satanás chruhua niman sij. Ngaa ni:̱ ―Rá'yanj gui'̱yáj re'̱ si huin ruhuá re'̱ gui'̱yáj re'̱ nánj. ―Gataj Jesús gunun Judas. 28 Sani ̱ ni a ̱ 'ngo̱ ni tsínj nne rian mesa daj nun guini'i u̱n sin gataj Jesús nuguan' daj rian Judas. 29 Ni ̱ Judas huin tsínj nicaj si-sa̱n'anj ni sij. Ngaa ni ̱ gani ruhua go'̱ ngo ni sij sisi ̱ huin ruhua Jesús sisi ̱ guiṟ an Judas ni rasu̱n guiṟ i' ni sij rian ga̱huin gui'yanj, asi ̱ ga'̱ ui' sí' doj̱ rian ni ngüi ̱ niqui. 30 Ngaa guisíj guida'a Judas chrachrúnj daj, ni ̱ gahui sij xe'̱ hua ni ̱ gan'anj sij. 31 Ngaa guisíj gan'anj Judas, ni ̱ gataj Jesús gunun ango ni sí': ―Yyaj̱ ni ̱ guiṉ i'i ni ngüi ̱ sisi ̱ sa'̱ niṉ ' ruhua ga̱nahuīnj huīnj da'níj ni ngüi.̱ Ni ̱ xi'í daj guiṉ i'i ni ngüi ̱ sisi ̱ sa'̱ niṉ ' ruhua huin Yan'anj. 32 Ni ̱ sisi ̱ guiṉ i'i ni ngüi ̱ sisi ̱ sa'̱ niṉ ' ruhua huin Yan'anj, gui'̱yā, ni ̱ hué daj guiṉ i'i ni ngüi ̱ sisi ̱ sa'̱ niṉ ' ruhua huin man'ānj, gui'̱yaj rá'yanj Yan'anj nej. 33 Rún' huin da'nī huin a ni é re'̱ riānj. Ni ̱ yyaj̱ ni ̱ doj̱ ga̱nēj nga ̱ á re'̱ . Ni ̱ na̱no' a ni é re'̱ yūnj. Ni ̱ daj̱ rún' gatā gunun ni tsínj israelita, ni ̱ da'nga' daj atā rian án re'̱ yyaj̱ sisi ̱ si ̱ ga'ue ga̱n'anj án re̱' rian ga̱n'ān mánj. 34 Ni ̱ a'nīj sun rian án re̱' huin 'ngo̱ nuguan' nac̱ a sisi ̱ ga̱huin 'i ̱ ruhua á re'̱ ni'̱yaj á re'̱ dugüi' a ni é re'̱ . Ni ̱ daj̱ rún' 'i ̱ ruhuāj ni'yā ni é re'̱ , ni ̱ da'nga' daj gui'̱yaj a ni é re'̱ nga ̱ dugüi' a ni é re̱' aj. 35 Sisi ̱ 'i ̱ ruhua ni du̱güi' ni man'an án re'̱ , ngaa ni ̱ guiṉ i'i daran' ni ngüi ̱ sisi ̱ hué ni é re'̱ huin ni tsínj nico' man'ānj. ―Daj gataj Jesús.

Jesús anuncia la negación de Pedro

36 Ngaa ni ̱ nachínj snan'anj Simón Pedro Jesús. Ni ̱ gataj sij: ―Señor, ni ̱ a ga̱n'anj re'̱ únj. ― Gataj Pedro. Ngaa ni:̱ ―Rian ga̱n'ān ni ̱ si ̱ gahuin nucuáj re'̱ ga̱n'anj re'̱ ngāj mánj. Sani ̱ da ru̱cu ni ̱ ga'̱ ue guiṉ ico' re'̱ man'ānj. ―Daj gataj Jesús. 37 Ngaa ni ̱ gataj Pedro: ―Señor, u̱n sin huin ni ̱ si ̱ gahuin nucuā guiṉ icōj acuan' so'̱ únj. Hua nic̱ a ruhuāj ga̱huīj xi'í re'̱ aj. ― Gataj Pedro gunun Jesús. 38 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Hua nic̱ a xa̱nga' ruhuá re'̱ ga̱hui' re̱' xi'īj ní'. Xa̱nga' atā gu̱nun re̱': Asij̱ nun gag̱ uaj do'loj du'ua xú', ni ̱ gaṯ aj re'̱ hua'̱ nij sisi ̱ nun ni'í re'̱ man'ānj. ―Daj gataj Jesús gunun Pedro.

14

Jesús, el camino al Padre

1 Ngaa ni ̱ gataj Jesús gunun ni sij: ―Si ̱ guiriun ruhua á re'̱ mánj. Gu̱xuman ruhua á re'̱ ni'̱yaj á re'̱ Yan'anj, ni ̱ hué daj gu̱xuman ruhua á re'̱ ni'̱yaj á re'̱ man'ānj nej. 2 Ducuā chrē ni ̱ hua niṉ ' ruhua rian ga̱ne a ni é re'̱ . Sisi ̱ sé daj huin, ni ̱ si ̱ gataj snan'ān gu̱nun a ni é re'̱ sisi ̱ ga̱n'ān gui'̱yaj xugüīj rian guim̱ an án re̱' mánj. 3 Ngaa guis̱ ij ga̱n'ān gui'̱yaj xugüīj rian guim̱ an án re'̱ , ni ̱ ga'̱ na' yūnj. Ni ̱ nicā ga̱n'ān ni é re'̱ sisi ̱ ga̱ne nu̱guan'an né'. 4 Ni ̱ ni'i ni é re'̱ ni a ga̱n'ān. Ni ̱ ni'i ni é re'̱ chrej nej. ―Daj gataj Jesús gunun ni tsínj nico' sij. 5 Ngaa ni ̱ gataj tsínj gu'̱ naj Tomás. ―Señor, nun ni'i ni únj ni ̱ a ga̱n'anj re'̱ . Ngaa ni ̱ asa'̱ ga'̱ ue guiṉ i'i ni únj chrej ga̱n'anj re'̱ únj. ―Gataj Tomás gunun Jesús. 6 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Huēj huin chrej daj. Ni ̱ huēj huin nuguan' xa̱nga' nej. Ni ̱ huēj 'yaj si hua ni'̱na' nig̱ anj ni ngüi.̱ Sisi ̱ si ̱ ga'uej ruhua 'ngo̱ tsínj daj guiṉ ico' sij man'ānj, ni ̱ nitaj a̱man guis̱ ij sij rian nne chrē mánj. 7 Sisi ̱ ni'i ni é re'̱ man'ānj, ni ̱ hué daj ni'i ni é re'̱ chrē nej. Asij̱ yyaj̱ ni ̱ ni'i ni é re̱' chrē. ―Daj gataj Jesús. 8 Ngaa ni ̱ gataj tsínj gu'̱ naj Felipe: ―Señor, dig̱ yán re'̱ chrej né' guiṉ i'i únj. Ngaa ni ̱ ga̱huin yya ruhua únj. ―Gataj Felipe. 9 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Felipe, u̱n sin huin ni ̱ nun ni'í re'̱ yūnj, ni ̱ hua ná nicaj dugüi' nu̱guan'an né' únj. Tsínj ni'i man'ānj, ni ̱ ni'i sij chrē nej. Asa'̱ ga'̱ ue gaṯ aj re'̱ si dig̱ yānj chrē, ni ̱ nne chrē nimānj ní'. 10 Nun ni'í re̱' sisi ̱ nnēj niman chrē, ni ̱ nne chrē nimānj ní'. Ni ̱ huin ruhuaj gata sisi ̱ urin únj huin anj. Ni ̱ ni nuguan' a'mī gunun ni é re̱' sé si a'mī güenda man'ānj. Sani ̱ chrē nne ngāj huin si 'yaj sun daran' sun 'yaj sūnj. 11 Gu̱xuman ruhua á re'̱ sisi ̱ nnēj niman chrē, ni ̱ nne chrē nimānj nej. Ni ̱ sisi ̱ nitaj, ni ̱ gu̱xuman ruhua ni é re'̱ ni'̱yaj á re'̱ man'ānj xi'í sun 'yaj sūnj anj. 12 Atā xa̱nga' rian án re̱': Tsínj xuman ruhua ni'yaj man'ānj, ni ̱ ga'̱ ue gui'̱yaj sun sij daj̱ rún' 'yaj sun man'ānj. Ni ̱ ga'̱ ue gui'̱yaj sij si sa̱' doj daj nga̱ man'ānj xi'í si na̱n'ānj rian chrē. 13 Ni ̱ gui'̱yā daran' si achínj jni'yaj ni é re̱' rian chrē xi'í si nico' ni é re̱' man'ānj. Hué dan ni ̱ ga'̱ mi sa'̱ ni ngüi ̱ xi'í Yan'anj, gui'̱yā huīnj da'níj Yan'anj. 14 Ni ̱ gui'̱yā daran' si achínj jni'yaj ni é re'̱ riānj xi'í si nico' ni é re̱' man'ānj. 15 ’Sisi ̱ xa̱nga' 'i ̱ ruhua á re'̱ ni'yaj á re'̱ yūnj, ngaa ni ̱ dag̱ ahuin a ni é re̱' ni nuguan' a'nīj sun rian án re̱' aj. 16 Ni ̱ gac̱ hinj jni'yā sisi ̱ ga̱'nij chrē ango si chra̱cuij a ni é re'̱ . Ni ̱ huej huin Espíritu Santo. Ni ̱ nig̱ anj ga̱ne Espíritu Santo nga ̱ á re̱' aj. 17 Ni ̱ niṉ anj nuguan' xa̱nga' dig̱ yán Espíritu Santo rian ni ngüi ̱ ma̱n chruhua xungüi ̱ gaquin' nan. Ni ̱ si ̱ gahuin nucuaj ni sij na̱huin ra'a ni sij Espíritu Santo si na'ue guiṉ i'i ni sij sí'. Sani ̱ ni'i ni é re'̱ sí' xi'í si nne Espíritu Santo nga̱ ni é re'̱ . Ni ̱ ga̱ne sí' niman ni é re'̱ nej. 18 Nitaj si dunā urin ni é re̱' mánj. Na̱nicaj ru̱hua' yūnj ga̱'nāj rian án re̱'. 19 Doj̱ achin ni ̱ si ̱ guini'i ni ngüi ̱ ma̱n chruhua xungüi ̱ gaquin' nan man'ānj mánj. Sani ̱ guiṉ i'i a ni é re'̱ yūnj anj. Ni ̱ ga ̱ ni'̱na' nig̱ anj án re'̱ xi'í si hua ni'̱na' nig̱ anj man'ānj. 20 Ni ̱ guiṉ i'i a ni é re'̱ man'ānj. Ni ̱ xac̱ aj a ni é re'̱ cuenta sisi ̱ nnēj niman chrē. Ni ̱ nne a ni é re'̱ niman man'ānj. Ni ̱ nnēj niman ni é re'̱ nej. 21 Tsínj nahuin ra'a si-nu̱guan'ānj, ni ̱ dag̱ ahuin sij nej, ni ̱ hué tsínj daj huin si digyán yya riānj sisi ̱ 'i ̱ ruhua sij ni'yaj sij man'ānj. Ni ̱ ga̱huin 'i ̱ ruhua chrē ni'ya tsínj 'i ̱ ruhua ni'yaj man'ānj. Ni ̱ huē daj ga ̱ 'i ̱ ruhuāj ni'yā tsínj daj. Ni ̱ dig̱ yānj man'ānj guiṉ i'i sij. ―Daj gataj Jesús gunun ni tsínj nico' sij. 22 Ngaa ni ̱ nachínj snan'anj Judas man'an Jesús. (Ni ̱ sé Judas Iscariote huin sí'.) Ni ̱ gataj sí': ―Señor, u̱n sin huin dig̱ yán re'̱ man'án re'̱ rian ni únj, ni ̱ na'ue dig̱ yán re'̱ man'án re'̱ rian ni ngüi ̱ ma̱n chruhua xungüi ̱ únj. ―Daj gataj Judas. 23 Ngaa ni ̱ gataj Jesús gunun sí': ―Tsínj 'i ̱ ruhua ni'yaj man'ānj, ni ̱ da̱gahuin sij si-nu̱guan'ānj. Ngaa ni ̱ ga̱huin 'i ̱ ruhua chrē ni'̱ya tsínj daj. Ni ̱ ga'̱ na' nu̱ngüej chrej únj ga̱ne únj nga̱ sij. 24 Ni ̱ tsínj nitaj si 'i ̱ ruhua ni'yaj man'ānj, ni ̱ nun dag̱ ahuin sij si-nu̱guan'ānj. Ni ̱ nuguan' a'mī unun ni é re'̱ , ni ̱ sé si-nu̱guan'ānj huin mánj. Sani ̱ sinu̱guan ' chrē si ga'níj ga'nāj huin nuguan' a'mī aj. 25 ’Ni ̱ ga'̱ nij chrē ga'̱ na' Espíritu Santo rian án re'̱ . Ni ̱ ga'̱ mi sí' daj̱ rún' a'mi man'ānj. Ni ̱ chrac̱ uij sí' ni é re'̱ nej. Ni ̱ dig̱ yán sí' daran' ni nuguan' rian án re'̱ . Ni ̱ gui'̱yaj sí' si ga̱nanun ruhua á re̱' daran' ni nuguan' ga'mī gunun a ni é re̱' nej. 26 Ni ̱ ga'̱ nij chrē ga'̱ na' Espíritu Santo rian án re'̱ . Ni ̱ ga'̱ mi sí' daj̱ rún' a'mi man'ānj. Ni ̱ chrac̱ uij sí' ni é re'̱ nej. Ni ̱ dig̱ yán sí' daran' ni nuguan' rian án re'̱ . Ni ̱ gui'̱yaj sí' si ga̱nunun ruhua á re̱' daran' ni nuguan' ga'mī gunun a ni é re̱' nej. 27 ’Hué dan ni ̱ ga ̱ din'inj ruhua á re'̱ , gui'̱yā. Ni ̱ riquīj sisi ̱ daj̱ rún' hua din'inj ruhua man'ānj, ni ̱ da'nga' daj ga̱ din'inj chruhua ni é re̱' nej. Sani ̱ sé si riquīj daj̱ rún' 'yaj ni ngüi ̱ ma̱n chruhua xungüi ̱ gaquin' nan mánj. Si ̱ guiriun ruhua á re'̱ , ni ̱ si ̱ guxu'ui' ni é re̱' mánj. 28 Hua gunun a ni é re'̱ nuguan' ga'mī sisi ̱ ga̱n'ān, ni ̱ na̱nicaj ru̱hua' yūnj ga'̱ nāj rian án re'̱ . Ni ̱ sisi ̱ 'i ̱ ruhua á re'̱ ni'yaj á re'̱ man'ānj, ngaa ni ̱ gahuin nia'̱ ruhua ni é re̱' gunun a ni é re̱' nuguan' gatā sisi ̱ na̱n'ānj rian nne chrē. Daj si huin achij chrē doj daj nga̱ man'ānj. 29 ’Ni ̱ gatā nuguan' nan rian án re'̱ daj̱ guiṟ an'ānj ngaa achin ga̱huin. Ngaa ni ̱ ngaa guisíj guiṟ an'ānj daj, ni ̱ ga'̱ ue gu̱xuman ruhua á re'̱ ni'̱yaj á re̱' man'ānj. 30 Si ̱ ga'mī nicōj nga ̱ ni ̱ é re'̱ ga ̱ mánj. Daj si 'na'̱ sichre, tsínj huin achij chruhua xungüi ̱ nan. Sani ̱ nitaj si nicaj-á' fuerza riānj mánj. 31 Sani ̱ hua nia̱n si gui'̱yā daj̱ rún' ga'nin' chrē sun riānj. Ngaa ni ̱ guiṉ i'i ni ngüi ̱ma̱n chruhua xungüi ̱ sisi ̱ 'i ̱ ruhuāj ni'yā chrē. Na̱xuman án re'̱ , ni ̱ ga̱n'anj né' ango yu'uj. ― Daj gataj Jesús gunun ni tsínj nico' sij.

15

Jesús, la vid verdadera

1 Ngaa ni ̱ gataj ru̱hua' yún Jesús: ―Da̱j rún' hua 'ngo̱ ya'a̱ mmanj siu̱ coj uva xa̱nga', ni ̱ da'nga' daj huin man'ānj. Ni ̱ hué chrē huin si dugumi coj uva daj. 2 Ni ̱ sisi ̱ nitaj si ayu uva chra̱ 'ngo̱ ya'a̱ ra'a coj daj, ni ̱ ga'̱ nin' chrē ya'a ̱ daj sisi ̱ gay̱ u nico uva chra̱-á'. 3 Yyaj̱ ni ̱ hua sa'̱ ni é re̱', gui'yaj nuguan' ga'mī rian án re̱'. 4 Nig̱ anj guiṉ icaj dugüi' ni é re'̱ ngāj. Ngaa ni ̱ guiṉ icaj dugüi'īj nga ̱ ni é re'̱ . Ni ̱ sisi ̱ nitaj si nic̱ aj dugüi' 'ngo̱ ya'a̱ ra'a coj uva daj nga̱ ya'a ̱ mmanj siu̱, ni ̱ si ̱ ga'ue gay̱ u uva chraj mánj. Ni ̱ hué ducuánj daj, ni ̱ na'ue gui'̱yaj á re'̱ si-sun man'ānj sisi ̱ nitaj si nicaj dugüi' ni é re̱' ngāj. 5 ’Huēj huin ya'a̱ mmanj siu̱ coj uva daj. Ni ̱ huin ni é re'̱ ya'a ̱ gatin ahui xiráj ya'a̱ mmanj daj. Tsínj 'ngo̱ nicaj dugüi' ngāj, ni ̱ ga'̱ uej ruhua sij sisi ̱ nic̱ aj dugüi'īj nga ̱ sij, ni ̱ gui'̱yaj sun sa'̱ sij disūnj. Daj si sisi ̱ nitaj si chrac̱ uij man'ānj, ni ̱ si ̱ gahuin nucuaj á re'̱ gui'̱yaj sun sa̱' á re̱' mánj. 6 Tsínj na'uej ruhua guiṉ icaj dugüi' ngāj, ni ̱ guiṟ an' sij da̱j rún' ran' ni ra'a coj ngaa nacoj aj. Ni ̱ nachránj ni sij ni ra'a coj daj guere'ej ni sij ne'̱ chrej xe'̱ . Ni ̱ gari yan'a̱n ni sij. Hué daj guiṟ an' tsínj na'uej ruhua guiṉ icaj dugüi' ngāj. 7 ’Ni ̱ sisi ̱ guiṉ icaj dugüi' ni é re'̱ ngāj, ni ̱ ga ̱ gue ̱ dag̱ ahuin ni é re'̱ si-nu̱guan'ānj, ngaa ni ̱ ga'̱ ue gac̱ hinj jni'yaj á re̱' si aran' ruhua á re̱' riānj. Ngaa ni ̱ riq̱ uīj rian án re'̱ . 8 Ni ̱ sisi ̱ 'yaj sun sa'̱ á re'̱ si-sūnj, ni ̱ a'mi sa'̱ ni ngüi ̱ xi'í chrē. Ngaa ni ̱ ga̱huin ni é re̱' ni tsínj nico' xa̱nga' man'ānj. 9 Ni ̱ daj̱ rún' 'i ̱ ruhua chrē ni'ya man'ānj, ni ̱ da'nga' daj 'i ̱ ruhuāj ni'yā ni é re̱'. 10 Ni ̱ sisi ̱ dag̱ ahuin ni é re̱' ni nuguan' a'nīj sun rian án re̱', ngaa ni ̱ nig̱ anj nig̱ ui'ij ni é re'̱ sisi ̱ 'i ̱ ruhuāj ni'yā ni é re̱'. Daj si hué daj dagahuīnj ni nuguan' a'nin' chrē sun riānj. Ni ̱ nig̱ anj nigui'īj sisi ̱ 'i ̱ ruhua chrē ni'ya man'ānj. 11 ’Nuguan' nan a'mī nga̱ ni é re'̱ sisi ̱ daj̱ rún' huin nia'̱ ruhuāj, ni ̱ da'nga' daj ga̱huin nia̱' ruhua ni é re'̱ . Ni ̱ huin ruhuāj sisi ̱ hua yya ga̱huin nia̱' ruhua ni é re̱' aj. 12 A'nīj sun nan rian án re'̱ : Ga ̱ 'i ̱ ruhua á re'̱ guiṉ i'yaj á re'̱ ni dugüi' a ni é re'̱ daj̱ rún' 'i ̱ ruhuāj ni'yā á re'̱ . 13 Ni ̱ sisi ̱ gu̱nucuaj 'ngo̱ tsínj daj ga̱hui' sij xi'í 'ngo̱ tsínj nicaj dugüi' nga̱ sij, ni ̱ 'i ̱ yya ruhua sij ni'yaj sij aj. Ni ̱ 'i ̱ ruhua sij ni'yaj sij ni dugüi' sij daj nga ̱ si 'i ̱ ruhua ango ni ngüi.̱ 14 Ni ̱ huin ni é re̱' ni tsínj nicaj dugüi' ngāj sisi ̱ dag̱ ahuin ni é re'̱ si a'nīj sun rian ni é re̱'. 15 Ngaa ni ̱ si ̱ gatā sisi ̱ huin ni é re'̱ ni tsínj 'yaj sun riānj ga̱ mánj. Daj si nun ni'i 'ngo̱ tsínj 'yaj sun u̱n sin 'yaj tsínj huin achij rian sij. Sani ̱ gaṯ ā sisi ̱ huin ni é re̱' ni tsínj nicaj dugüi' ngāj. Daj si hua digyānj rian ni é re̱' ni nuguan' gataj chrē riānj. 16 Sé ni é re̱' nacui man'ānj. Sani ̱ naa̱ nj man'ānj huin si nacui ni é re'̱ . Ni ̱ garasūnj sisi ̱ ga̱n'anj ni é re'̱ , gui'̱yaj sa'̱ ni é re'̱ si-sūnj. Ni ̱ si ̱ guere' si-sun ni é re'̱ mánj. Ngaa ni ̱ riq̱ ui chrē rian án re̱' daran' si achínj jni'yaj á re̱' xi'í si huin a ni é re̱' tsínj nico' man'ānj. 17 Hué nuguan' nan huin si a'nīj sun rian án re'̱ : Ga ̱ 'i ̱ ruhua á re'̱ nga ̱ ni dugüi' ni é re̱' aj. ―Daj gataj Jesús gunun ni sij.

El mundo os aborrecerá

18 Ngaa ni ̱ gataj ru̱hua' yún Jesús: ―Ni ̱ sisi ̱ nun huin xa̱n' ruhua ni ngüi ̱ma̱n chruhua xungüi ̱ gaquin' nan ni'yaj ni sij ni é re̱', ngaa ni ̱ xac̱ aj á re'̱ cuenta sisi ̱ hué daj gui'yaj sini ni sij nga̱ man'ānj nej. 19 Sisi ̱ xac̱ aj ni é re'̱ ducuánj ni ngüi ̱ ma̱n chruhua xungüi ̱ gaquin' nan, ni ̱ ga̱huin nia'̱ ruhua ni sij ni'̱yaj ni sij ni é re'̱ . Sani ̱ huēj huin si nacui ni é re'̱ scanij ni sij sisi ̱ du̱na á re'̱ ducuánj daj. Xi'í daj ni ̱ nun huin xa̱n' ruhua ni sij ni'yaj ni sij a ni é re̱'. 20 ’Ga̱nanun ruhua ni é re̱' nuguan' gatā gunun ni é re̱': “Tsínj 'yaj sun rian xuru'ue, ni ̱ nitaj huin achij sij da̱j rún' achij si-xuru'ue sij mánj.” Daj gatā gunun ni é re'̱ . Ni ̱ sisi ̱ chran' yun'unj ni ngüi ̱man'ānj, ni ̱ hué daj gui'̱yaj ni sij chra̱n' yun'unj ni sij ni é re'̱ nej. Ni ̱ xi'í si nun gunun ni sij si-nu̱guan'ānj, ni ̱ hué daj si ̱ gunun ni sij si-nu̱guan' ni é re̱' mánj. 21 Ni ̱ daran' nan gui'̱yaj ni sij nga̱ ni é re̱' xi'í si nico' ni é re̱' man'ānj. Daj si nun ni'i ni sij si ga'níj ga'nāj. 22 Ni ̱ sisi ̱ nitaj si ga'nāj ga'mī nuguan' sa'̱ gunun ni sij, ni ̱ nitaj gaquin' da'ui ni sij mánj. Sani ̱ yyaj̱ ni ̱ si ̱ ga'ue gaṯ aj ni sij sisi ̱ nitaj gaquin' da'ui ni sij mánj. 23 Daj si tsínj nun huin xa̱n' ruhua sij ni'yaj sij man'ānj, ni ̱ da'nga' daj nun huin xa̱n' ruhua sij ni'yaj sij chrē nej. 24 Ni ̱ huēj gui'yā si sa'̱ nico scanij ni sij. Ni ̱ nitaj a̱man guini'i ni sij daj̱ rún' gui'yā scanij ni sij. Ni ̱ sisi ̱ nun guini'i ni sij si sa̱' nico gui'yā, ngaa ni ̱ nitaj gaquin' da'ui ni sij mánj. Ni ̱ nu̱nj si guini'i ni sij si gui'yā, sani ̱ nun huin xa̱n' ruhua ni sij ni'yaj ni sij nu̱ngüej chrej únj. 25 Ni ̱ da'nga' daj gui'yaj ni sij sisi ̱ ga̱huin yya da̱j rún' gataj rian si-ley Moisés, huin nuguan' aya ni sij: “Nitaj nu̱nj gui'yā, sani ̱ nun huin xa̱n' ruhua ni sij ni'yaj ni sij man'ānj.” Daj gataj si-ley Moisés. 26 ’Ni ̱ ga'̱ nī ga'̱ na' si chrac̱ uij ni é re̱' huin Espíritu Santo tsínj a'mi nuguan' xa̱nga'. Ni ̱ Espíritu Santo daj 'na'̱ rian chrē. Ni ̱ huej huin si ga̱'mi sa̱' nga̱ á re̱' xi'īj. 27 Ni ̱ ga'̱ mi sa'̱ ni é re'̱ xi'īj nej. Daj si asij̱ sini nicaj dugüi' ni é re̱' ngāj.

16

1 ’Ni ̱ hué nuguan' nan a'mī nga ̱ ni é re'̱ sisi ̱ si ̱ ga'nin' ruhua ni é re'̱ guiṉ ico' a ni é re'̱ man'ānj mánj. 2 Ni ̱ guiṟ i ni sij ni é re'̱ chruhua nuhui nico. Ni ̱ ga'̱ na' 'ngo̱ güi ngaa ga̱ni ruhua ni sij sisi ̱ 'yaj ni sij si-sun Yan'anj ngaa da̱gahui' ni sij ni é re̱'. 3 Ni ̱ da'nga' daj gui'̱yaj ni sij si nun ni'i ni sij nu̱ngüej chrej únj. 4 Ni ̱ hué daj atā nuguan' nan rian án re'̱ sisi ̱ ngaa guis̱ ij güi daj, ni ̱ ga̱nanun ruhua á re̱' nga̱ nuguan' hua gataj yyāj gunun a ni é re̱'. ―Daj gataj Jesús gunun ni tsínj nico' sij.

La obra del Espíritu Santo

Ngaa ni ̱ gataj ru̱hua' yún Jesús: ―Asij̱ sini ni ̱ nun gatā nuguan' nan gunun ni é re̱' xi'í si gachē nga̱ ni é re̱' aj. 5 Sani ̱ yyaj̱ ni ̱ nan'ānj rian si ga'níj ga'nāj. Ni ̱ ni ̱ a ̱ 'ngo̱ ni é re'̱ nitaj si nachínj snan'anj ni ̱ a ̱ ga̱n'ān mánj. 6 Sani ̱ nani ruhua á re̱' xi'í nuguan' gatā gunun a ni é re̱' aj. 7 Sani ̱ ataj xa̱ngāj rian án re̱': Sa̱' huin rian ni é re̱' xi'í si ga̱n'ān. Ni ̱ sisi ̱ si ̱ gan'ān ni ̱ si ̱ ga'na'̱ Espíritu Santo rian án re̱' mánj. Sani ̱ sisi ̱ ga̱n'ān ni ̱ ga'̱ nī ga'̱ na' sí' rian án re̱' aj. 8 Ni ̱ ngaa ga'̱ na' sí', ni ̱ xac̱ aj ni ngüi ̱ma̱n chruhua xungüi ̱ cuenta sisi ̱ da'ui ni sij gaquin', gui'̱yaj sí'. Ni ̱ xac̱ aj ni sij cuenta sisi ̱ achin xac̱ aj ni sij chrej nic̱ a gac̱ he ni sij. Ni ̱ xac̱ aj ni sij cuenta sisi ̱ gui'̱yaj Yan'anj castigo ni sij. Daj gui'̱yaj Espíritu Santo ngaa ga̱'na' sí'. 9 Ni ̱ xac̱ aj cuenta ni ngüi ̱ daj̱ hua si-gaq̱ uin' ni sij xi'í si nun xu̱man ruhua ni sij ni'̱yaj ni sij man'ānj, gui'̱yaj Espíritu Santo. 10 Ni ̱ xac̱ aj cuenta ni ngüi ̱ daj̱ hua 'ngo̱ chrej nic̱ a xi'í si ga̱n'ān rian nne chrē, gui'̱yaj Espíritu Santo nej. Ni ̱ si ̱ guini'i ni é re'̱ man'ānj ga ̱ mánj. 11 Ni ̱ xi'í si hua gahuin castigo sichre, gui'yaj Yan'anj, ni ̱ xac̱ aj cuenta ni ngüi ̱ daj̱ ga̱huin castigo ni sij, gui'̱yaj Espíritu Santo. Daj si hué sichre huin si a'nin' chruhua xungüi ̱ nan. 12 ’Hua nico doj nuguan' huin ruhuāj gaṯ ā gu̱nun a ni é re'̱ , sani ̱ si ̱gunucuaj á re'̱ gu̱nun a ni é re'̱ nuguan' daj acuan' mánj. 13 Sani ̱ ngaa ga'̱ na' Espíritu Santo, ni ̱dig̱ yanán ' daran' nuguan' xa̱nga' rian ni é re'̱ . Daj si urin nuguan' xa̱nga' a'mi-í'. Ni ̱si ̱ga'mi Espíritu Santo güenda man'an sí'. Sani ̱ga'̱mi sí' daran' nuguan' gaṯ aj Yan'anj gu̱nun sí'. Ni ̱ dig̱ yán sí' daj̱ ga̱huin ni güi ga'̱ na' guiṉ i'i ni é re'̱ . 14 Ni ̱ga'̱mi sa'̱ Espíritu Santo xi'īj. Ni ̱xi'í si nicaj sí' sinu̱guan 'ānj, ni ̱dig̱ yán sí' nuguan' daj rian án re'̱ . 15 Nicaj man'ānj daran' si- 'yaj chrē. Ni ̱xi'í daj gatā gunun a ni é re'̱ sisi ̱guiṉ icaj Espíritu Santo si'yā dig̱ yán sí' rian a ni é re'̱ . ―Daj gataj Jesús gunun ni tsínj nico' sij.

La tristeza se convertirá en gozo

16 Ngaa ni ̱ gataj ru̱hua' yún Jesús: ―Gac̱ hin doj̱ ni ̱ si ̱ guini'i a ni é re'̱ man'ānj mánj. Sani ̱ ngaa gac̱ hin doj̱ ru̱hua' yún, ni ̱ guiṉ i'i ru̱hua' yún ni é re̱' man'ānj. Daj si na̱n'ānj rian chrē. ―Daj gataj Jesús gunun ni sij. 17 Yu'uj daj ni ̱ nachínj snan'anj go̱'ngo ni tsínj nico' Jesús ni dugüi' ni sij. Ni ̱ gataj ni sij: ―Ni ̱ u̱n sin huin ruhuaj gata nuguan' a'mi sij rian né' únj. Ataj sij: “Gac̱ hin doj̱ , ni ̱ si ̱ guini'i né' sij. Ni ̱ ngaa gac̱ hin doj̱ ru̱hua' yún, ni ̱ guiṉ i'i ru̱hua' yún né' sij xi'í si na̱n' sij rian chrej sij”, ataj sij. ―Daj gataj ni sij. 18 Ngaa ni nachínj snan'anj ru̱hua' yún ni sij ni dugüi' ni sij: ―Ni ̱ u̱n sin huin ruhuaj gata nuguan': “Ga̱chin do̱j”, únj. Na'ue gu̱nun né' si ataj sij mánj. ―Daj gataj ni tsínj nico' Jesús. 19 Ni ̱ guini'i Jesús sisi ̱ huin ruhua ni sij na̱chinj snan'anj ni sij sí'. Yu'uj daj gataj Jesús: ―Hua gatā gunun a ni é re'̱ sisi ̱ gac̱ hin doj̱ , ni ̱ si ̱ guini'i ni é re'̱ man'ānj. Sani ̱ ngaa gac̱ hin doj̱ ru̱hua' yún, ni ̱ guiṉ i'i ru̱hua' yún ni é re̱' man'ānj ní'. 20 Xa̱nga' atā gu̱nun a ni é re'̱ sisi ̱ gac̱ o ni é re'̱ . Ni ̱ ducu ga̱nani ruhua ni é re'̱ nej. Sani ̱ ga̱huin nia'̱ ruhua ni ngüi ̱ma̱n chruhua xungüi ̱ gaquin' nan. Ni ̱ nu̱nj si ducu ga̱nani ruhua á re̱', sani ̱ na̱huin nia'̱ ru̱hua' yún ni é re'̱ aj. 21 Ngaa achin do̱j ga̱'nga da'níj 'ngo̱ yun'unj xa̱na, ni ̱ ducu a'nin' riqui unj. Sani ̱ ngaa guisíj ga'nga da'níj unj, ni ̱ guini'yun ruhua unj sayun guiran' unj. Daj si huin nia̱' ruhua unj sisi ̱ ga'nga 'ngo̱ tsin' chruhua xungüi,̱ gui'yaj unj. 22 Ni ̱ hué ducuánj daj nani ruhua ni é re̱' acuan'. Sani ̱ ga'̱ na' yūnj guiṉ i'īnj ni é re'̱ . Ngaa ni ̱ ga̱huin nia'̱ ruhua niman ni é re'̱ . Ni ̱ nitaj 'ngo̱ tsínj ga̱'ne si huin nia̱' ruhua ni é re̱' mánj. 23 Ni ̱ güi daj ni ̱ nitaj si huaj si na̱chinj snan'anj ni é re̱' man'ānj ga̱ mánj. Xa̱nga' atā gu̱nun a ni é re'̱ sisi ̱ riq̱ ui chrē rian án re'̱ daran' si ga̱chinj jni'yaj ni é re̱' nuguan' rian Yan'anj nga̱ si-xugüīj. Ga̱chinj jni'yaj á re'̱ , ni ̱ guiṟ i' ni é re'̱ . Ngaa ni ̱ ga̱huin nia'̱ xa̱nga' ruhua á re'̱ aj. 24 Da acuan' ni ̱ nitaj si gachínj jni'yaj ni é re̱' nuguan' rian Yan'anj nga̱ si-xugüīj. Ga̱chinj jni'yaj ni é re̱', ni ̱ guiṟ i' ni é re'̱ . Ngaa ni ̱ ga̱huin nia'̱ xa̱nga' ruhua á re̱' aj. ―Gataj Jesús gunun ni tsínj nico' sij.

Yo he vencido al mundo

25 Ngaa ni ̱ gataj ru̱hua' yún Jesús: ―Acuan' ni ̱ a'mi ru̱cūj gunun a ni é re'̱ xi'í ni nuguan' nan. Sani ̱ ga'̱ na' 'ngo̱ güi ngaa si ̱ ga'mi rucūj gu̱nun a ni é re'̱ mánj. Sani ̱ ga'̱ mi nic̱ a yyāj xi'í chrē gu̱nun a ni é re̱' aj. 26 Ni ̱ güi daj ni ̱ gac̱ hinj jni'yaj á re'̱ nuguan' rian Yan'anj nga̱ si-xugüīj. Ni ̱ nitaj si huaj sisi ̱ gac̱ hinj jni'yā rian chrē xi'í ni é re̱' mánj. 27 Daj si 'i ̱ ruhua man'an chrē ni'ya ni é re'̱ xi'í si 'i ̱ ruhua ni é re'̱ ni'yaj ni é re'̱ man'ānj. Ni ̱ xuman ruhua ni é re'̱ sisi ̱ 'nāj rian Yan'anj anj. 28 Gahuī rian chrē sisi ̱ ga'̱ nāj chruhua xungüi ̱ nan. Ngaa ni ̱ ga̱huī ru̱hua' yūnj chruhua xungüi ̱ nan na̱n'ānj rian chrē. ―Daj gataj Jesús gunun ni sij. 29 Ngaa ni ̱ gataj ni tsínj nico' Jesús: ―Yyaj̱ ni ̱ a'mi nic̱ a man'án re'̱ rian únj. Ni ̱ nitaj si a'mi ru̱cu re'̱ rian únj mánj. 30 Yyaj̱ ni ̱ ni'i ni únj sisi ̱ ni'í re'̱ daran' nuguan'. Ni ̱nitaj si ruhuaj sisi ̱ nac̱ hin' snan'anj ni ngüi ̱man'án re'̱ . Daj si hua ni'í re̱' da̱j ani ruhua ni sij. Xi'í daj ni ̱ xuman ruhua ni únj sisi ̱ 'na'̱ re'̱ rian Yan'anj anj. ―Daj gataj ni sij gunun Jesús. 31 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Xuman ruhua ni é re̱' yya̱j ní'. 32 Hua 'na'̱ guis̱ ij güi. Ni ̱ hué hua guisíj güi daj. Ni ̱ ga̱xa'ni daran' ni é re'̱ . Ni ̱ niṉ i yu'uj gu̱nánj go'̱ ngo ni é re'̱ ga̱n'anj án re'̱ . Ni ̱ du̱naj á re'̱ urīnj. Sani ̱ sé si gu̱naj urīnj mánj. Daj si niquin' chrē ngāj aj. 33 Ni ̱ nuguan' nan ga'mī rian án re'̱ sisi ̱ ga̱huin din'inj ruhua á re'̱ xi'í si nicaj dugüi' ni é re'̱ ngāj. Ni ̱ guiṟ an' ni é re'̱ sayun chruhua xungüi ̱ gaquin' nan. Sani ̱ ga̱huin yya ruhua á re'̱ si hua gui'yaj ganāj rian xungüi ̱ gaquin' nan anj. ―Daj gataj Jesús gunun ni tsínj nico' sij.

17

Jesús ora por sus discípulos

1 Ngaa guisíj ga'mi Jesús nuguan' daj, ni ̱ ni'yaj sij xata'. Ni ̱ gataj sij: ―Tata chré', yya̱j guisíj hora daj. Ngaa ni ̱ na̱huin 'uēj, gui'̱yáj re'̱ huīnj da'níj re'̱ . Hué dan ni ̱ ga'̱ mi sa'̱ ni ngüi ̱ xi'í re'̱ , gui'̱yā. 2 Hué re̱' riqui sisi ̱ guiṉ icaj sūnj rian daran' ni ngüi ̱ xi'í si huin ruhuá re'̱ si ga ̱ ni'̱na' nig̱ anj daran' ni ngüi ̱ riquí re'̱ riānj. 3 Tsínj ga ̱ ni'̱na' nig̱ anj huin tsínj ni'i man'án re̱' nga̱ man'ānj. Ni ̱ urín re'̱ huin Yan'anj xa̱nga'. Ni ̱ yūnj huin Jesucristo tsínj ga'níj re'̱ ga'nāj chruhua xungüi ̱ nan. 4 Ni ̱ ga'mi sa'̱ ni ngüi ̱ma̱n chruhua xungüi ̱ nan xi'í re'̱ xi'í si ganahuij gui'yaj sūnj si riquí re̱' riānj. 5 Tata chré', yyaj̱ ni ̱ riq̱ ui re'̱ si na̱huin 'uēj rián re'̱ daj̱ rún' gahuīnj nga ̱ re'̱ asij̱ ngaa achin gahuin xungüi ̱ nan. 6 ’Ni ̱ hua digyānj rian ni tsínj ganacuí re'̱ scanij ni ngüi ̱ sisi ̱ daj̱ hua man'án re'̱ . Ni ̱ gahuin ni sij nga ̱ man'án re'̱ . Ni ̱ riquí re'̱ ni sij riānj. Ni ̱ dagahuin sa'̱ ni sij si-nu̱guan' re̱'. 7 Yyaj̱ ni ̱ ni'i ni sij sisi ̱ daran' si riquí re̱' riānj 'na̱' rian man'án re̱' aj. 8 Daj si ni nuguan' riquí re̱' riānj, ni ̱ digyānj rian ni sij. Ni ̱ garáj xina ̱ ni sij. Ni ̱ xacaj cuenta ni sij sisi ̱ 'na'̱ yyāj rián re'̱ . Ni ̱ guxuman ruhua ni sij sisi ̱ ga'níj re'̱ ga'nāj chruhua xungüi.̱ 9 ’Ni ̱ achínj jni'yā rián re'̱ xi'í ni sij. Nitaj si achínj jni'yā rián re̱' xi'í ni ngüi ̱ma̱n chruhua xungüi ̱ gaquin' nan mánj. Sani ̱ achínj jni'yā rián re̱' xi'í ni tsínj riquí re̱' riānj. Daj si huin ni sij nga̱ re̱'. 10 Daran' ni tsínj huin ngāj huin nga̱ re̱' nej. Ni ̱ daran' ni tsínj huin nga ̱ re'̱ , ni ̱ hué ni sij huin ngāj nej. Ni ̱ a'mi sa'̱ ni ngüi ̱ xi'īj, 'yaj ni sij. 11 Yya̱j ni ̱ si ̱ ganēj chruhua xungüi ̱ nan ga ̱ mánj. Sani ̱ gu̱na ni sij chruhua xungüi.̱ Ni ̱ nu̱cuīj rian nné re'̱ ga̱nēj. Tata chré' sa'̱ niṉ ' huín re'̱ . Ngaa ni ̱ du̱gumi sa̱' re̱' ni tsínj riquí re̱' riānj nga ̱ si-fuerza man'án re'̱ . Ni ̱ hué daj du̱gumi re'̱ ni sij sisi ̱ uyan ga̱huin ni sij da̱j rún' huín re̱' nga̱ man'ānj. 12 Ngaa ganēj nga̱ ni sij chruhua xungüi ̱ nan, ni ̱ dugumī ni sij nga ̱ si-fuerza man'án re'̱ . Ni ̱ dugumī ni tsínj riquí re'̱ riānj. Ni ̱ a ̱ 'ngo̱ ni sij nun ga ni'ya mánj. Maan si ga ni'ya urin tsínj xi'̱i daj sisi ̱ ga̱huin yya daj̱ rún' atáj re̱' rian si-nu̱guan' re̱'. 13 ’Yyaj̱ ni ̱ nac̱ uīj rian nné re'̱ . Sani ̱ a'mī ni nuguan' nan ngaa nnēj chruhua xungüi ̱ sisi ̱ niṉ ' ruhua ga̱huin nia̱' ruhua ni sij da̱j rún' huin nia̱' ruhuāj. 14 Ni ̱ hua digyānj si-nu̱guan' re̱' rian ni sij. Sani ̱ nun huin xa̱n' ruhua ni tsínj ma̱n chruhua xungüi ̱ ni'yaj ni sí' ni sij. Daj si sé ni tsínj ma̱n chruhua xungüi ̱ nan huin ni sij. Ni ̱ sé daj huin man'ānj nej. 15 ’Sé si achínj jni'yā rián re̱' sisi ̱ guiṟ i re'̱ ni sij chruhua xungüi ̱ nan mánj. Maan si huin ruhuāj si du̱gumi re̱' ni sij rian ni nuguan' xi'̱i. 16 Nitaj si huin ni sij nga̱ ni tsínj ma̱n chruhua xungüi ̱ gaquin' nan. Ni ̱ da'nga' daj nitaj si huīnj nga ̱ ni tsínj ma̱n chruhua xungüi ̱ nan mánj. 17 Gui'̱yaj niṉ i re'̱ ni sij sisi ̱ ga̱huin sa'̱ ni sij nga ̱ si-nu̱guan' re̱' huin nuguan' xa̱nga'. 18 Ni ̱ daj̱ rún' ga'níj re'̱ ga'nāj scanij ni ngüi ̱ ma̱n chruhua xungüi,̱ ni ̱ da'nga' daj a'nī ni sij ga̱n'anj ni sij scanij ni ngüi ̱ da nej. 19 Ni ̱ ga̱huin niṉ i man'ānj gui'̱yaj sūnj si-sún re'̱ xi'í ni sij sisi ̱ ga̱huin niṉ i ni sij rian gaquin', gui'̱yaj nuguan' xa̱nga'. 20 ’Ni ̱ sé si achínj jni'yā rián re'̱ xi'í urin ni sij. Sani ̱ achínj jni'yā rián re'̱ xi'í ni ngüi ̱ gu̱xuman ruhua ni'̱yaj man'ānj xi'í nuguan' naṯ a' ni sij gunun ni sí'. 21 Tata chré', achínj jni'yā rián re'̱ sisi ̱ uyan guiṉ icaj dugüi' niṉ ' daran' ni sij. Ni ̱ huin ruhuāj sisi ̱ ga̱huin ni sij nga ̱ nu̱ngüe' daj̱ rún' huin urīnj nga ̱ re'̱ , ni ̱ daj̱ rún' huin urín re'̱ ngāj. Ni ̱ 'ngo̱ guiṉ icaj dugüi' ni sij sisi ̱ gu̱xuman ruhua ni tsínj ma̱n chruhua xungüi ̱ sisi ̱ ga'níj re'̱ ga'nāj. 22 Ni ̱ daj̱ rún' gahuin sa'̱ 'uēj, gui'yáj re'̱ , ni ̱ hué daj gahuin sa̱' 'ueé ni sij gui'yā xi'í si uyan ga̱huin ni sij da̱j rún' hua nu̱ngüe'. 23 Ni ̱ daj̱ rún' nné re'̱ nimānj, ni ̱ da'nga' daj ga̱nēj niman ni sij, ruhuāj aj. Ngaa ni ̱ guis̱ ij ni sij ga̱huin urin ni sij. Ngaa ni ̱ xac̱ aj cuenta ni tsínj ma̱n chruhua xungüi ̱ sisi ̱ ga'níj re'̱ ga'nāj. Ni ̱ xac̱ aj cuenta ni sí' sisi ̱ 'i ̱ ruhuá re'̱ ni'yáj re'̱ ni tsínj riquí re'̱ riānj, daj̱ rún' 'i ̱ ruhuá re̱' ni'yáj re̱' man'ānj. 24 ’Tata chré', huin ruhuāj sisi ̱ ga̱ne ni tsínj riquí re̱' riānj ngāj rian ga̱nēj. Ngaa ni ̱ guiṉ i'i ni sij daj̱ hua sa̱' man'ānj, gui'yáj re̱'. Daj si hua 'i ̱ ruhuá re'̱ ni'yáj re'̱ man'ānj asij̱ achin gui'yáj re'̱ xungüi ̱ nan. 25 Nic̱ a yya 'yáj re'̱ huín re'̱ chrē. Ni ̱ nun ni'i ni ngüi ̱ma̱n chruhua xungüi ̱ gaquin' nan man'án re'̱ . Sani ̱ ni'īnj man'án re'̱ . Ni ̱ ni'i ni tsínj nan sisi ̱ hué re̱' ga'níj ga'nāj. 26 Ni ̱ digyānj rian ni sij daj̱ hua man'án re'̱ . Ni ̱ da'nga' daj dig̱ yānj doj rian ni sij. Ngaa ni ̱ daj̱ rún' 'i ̱ ruhuá re'̱ ni'yáj re'̱ man'ānj, ni ̱ hué daj ga ̱ 'i ̱ ruhua ni sij guiṉ i'i ni sij ni dugüi' ni sij, gui'̱yáj re'̱ . Ni ̱ ga̱ne man'ānj niman ni sij, ruhuāj aj. ―Daj gataj Jesús gunun Yan'anj.

18

Arresto de Jesús

1 Ngaa ni ̱ guisíj ga'mi Jesús ni nuguan' daj, ni ̱ gahui sij nga̱ ni tsínj nico' sij gan'anj ni sij anéj chrej xinéj gu̱'naj Cedrón rian ma̱n 'ngo ̱ nnaa ̱ chrun. Ni ̱gatúj sij nga ̱ ni sí'. 2 Ni ̱ tsínj gu'̱ naj Judas, huin tsínj naga'ui' Jesús rian ni tsínj nicaj sun, ni ̱ guini'i sí' yu'uj daj. Daj si síj ga'i ̱ huan'anj Jesús yu'uj daj nahuin chre' sij nga̱ ni tsínj nico' sij. 3 Ngaa ni ̱ nicaj Judas 'ngo̱ xi'nin' snado nga̱ go̱'ngo policía dugumi nuhui ga'na'̱ ni sí' rian nne Jesús. Ni ̱ ga'níj ni chrej a'nin' nga̱ ni tsínj fariseo ga'̱ na' ni sí'. Ni ̱nicaj ni sí' espada nga ̱ candil nej, ca' nej, ga'na̱' ni sí'. 4 Sani ̱ ria̱ n hua ni'i Jesús daran' si guiṟ an' sij, ni ̱ gahui sij nachínj snan'anj sij ni sí'. Ni ̱ gataj sij: ―Ni ̱ u̱n tsínj nano' a ni é re'̱ únj. ―Daj gataj Jesús. 5 Ngaa ni:̱ ―Jesús nazareno nano' ni únj. ― Gataj ni sí'. Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Huēj huin Jesús. ―Gataj Jesús. Ni ̱ niquin' Judas nga ̱ ni sí' yu'uj daj. Ni ̱ huin sij tsínj naga'ui' Jesús rian ni tsínj nicaj sun. 6 Ni ̱ ngaa gataj Jesús sisi ̱ hué sij huin tsínj nano' ni sí', ni ̱ guxun ru̱cu ni sí' ni man'an ni sí'. Ni ̱ ganatúj ni sí' rian yo'ój. 7 Ngaa ni ̱ nachínj snan'anj ru̱hua' yún Jesús ni sí'. Ni ̱ gataj sij: ―Ni ̱ u̱n tsínj nano' a ni é re'̱ únj. ―Gataj Jesús. Ngaa ni: ―Jesús nazareno nano' ni únj. ― Gataj ni sí'. 8 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Hua gatā gunun a ni é re'̱ sisi ̱ huēj huin tsínj daj. Ni ̱ sisi ̱ nano' ni é re'̱ man'ānj, ngaa ni ̱ du̱na á re'̱ sisi ̱ ga̱n'anj ni tsínj nan. ―Daj gataj Jesús. 9 Ni ̱ da'nga' daj ga'mi Jesús sisi ̱ ga̱huin yya da̱j rún' hua ga'mi sij rian Yan'anj: “Nun ga ̱ ni'ya ni ̱ a ̱ 'ngo̱ ni tsínj riquí re̱' riānj.” Daj ga'mi Jesús gunun Yan'anj. 10 Ni ̱ nicaj Simón Pedro 'ngo̱ espada. Ni ̱ ga'nin' sij tsínj 'yaj sun rian chrej a'nin'. Ni ̱ güéj niṉ ' chraquij sí', gui'yaj sij huin sí' 'ngo̱ tsínj gu̱'naj Malco. 11 Ngaa ni ̱ gataj Jesús gunun Pedro: ―Na̱'nij re̱' si-espadá re̱' chruhua pena. Sisi ̱ riqui chrē si guiṟ an'ānj sayun nan, ni ̱ hua nia̱n sisi ̱ hué daj guiṟ an'ānj. ―Daj gataj Jesús gunun Pedro.

Jesús ante el sumo sacerdote

12 Ngaa ni ̱ guida'a ni snado nej, tsínj a'nin' rian ni snado nej, ni policía niquin' rian ni tsínj israelita man'an Jesús. Ni ̱ numíj ni sij sí'. 13 Ni ̱ asij̱ sini nicaj ni sij Jesús gan'anj ni sij ducuá tsínj gu̱'naj Anás. Daj si huin sí' chre che̱j Caifás. Ni ̱ Caifás huin chrej a'nin' yo' daj. 14 Ni ̱ hué Caifás daj huin tsínj gataj snan'anj rian ni tsínj israelita sisi ̱ sa'̱ huin si ga̱hui' urin tsínj daj xi'í daran' ni ngüi ̱ israelita.

Pedro en el patio de Anás

15 Ngaa ni ̱ nico' Simón Pedro nga ̱ ango tsínj nico' Jesús huaj nu̱ngüej sij nga ̱ Jesús. Ni ̱ hua ni'i chrej a'nin' ango tsínj nico' Jesús daj. Xi'í daj ni ̱ gatúj sí' rian hua ta rian hue' daj nga̱ Jesús. 16 Sani ̱ gunáj Pedro ne'̱ chrej xe̱' niquin' sij rian hue'. Ngaa ni ̱ gahui ango tsínj nico' Jesús daj tsínj ni'i chrej a'nin' gan'anj ga̱'mi sij nga̱ yun'unj dugumi rian hue'. Ni ̱ gatúj Pedro, gui'yaj sí'. 17 Ngaa ni ̱ nachínj snan'anj yun'unj dugumi rian hue' daj Pedro. Ni ̱ gataj ún': ―Sé re̱' huin 'ngo̱ tsínj nico' tsínj da a̱'. ―Daj gataj ún' gunun Pedro. Ngaa ni:̱ ―Sēj huin mánj. ―Gataj Pedro. 18 Ni ̱ niquin' ni tsínj 'yaj sun nga ̱ ni policía dugumi nuhui ne̱' naran' ni sij yan'a̱n. Daj si nuhuij. Ni ̱ma̱n ni sij nahuin guiṉ ni sij xi'níj yan'a̱n daj. Ni ̱ niquin' Pedro nga ̱ ni sij nahuin guiṉ sí' nga ̱ ni sij nej.

Anás interroga a Jesús

19 Ngaa ni ̱ gaxi'̱i chrej a'nin' daj nachínj snan'anj sí' Jesús xi'í ni tsínj nico' sij nga̱ xi'í nuguan' digyán sij rian ni ngüi ̱nej. 20 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Ga'mi rengāj rian daran' ni ngüi.̱ Ni ̱ nig̱ anj digyānj rian ni ngüi ̱ chruhua si-nuhui ni é re'̱ nga ̱ chruhua nuhui nico rian naran' ni tsínj israelita nej. Ni ̱ nitaj si garij huīj nuguan' ga'mī mánj. 21 Ni ̱ u̱n sin huin ni ̱ nachínj snan'ánj re'̱ yūnj únj. Nac̱ hin' snan'ánj re'̱ ni ngüi ̱ gunun si-nu̱guan'ānj. Hué ni sij ni'i yya u̱n nuguan' ga'mī rian ni sij. ― Daj gataj Jesús. 22 Ni ̱ ngaa gataj Jesús daj, ni ̱ ra'ui ra'a 'ngo̱ policía dugumi nuhui rian Jesús. Ni ̱ gataj sí': ―Ni ̱ hué daj ga'̱ mi re'̱ rian chrej a'nin' ní'. ―Gataj sí' ga'mi huee sí' rian Jesús. 23 Ngaa ni:̱ ―Sisi ̱ ga'mī 'ngo̱ nuguan' quij, ni ̱ ga̱taj re̱' u̱n nuguan' quij huin ga'mī aj. Sani ̱ sisi ̱ ga'mī nuguan' sa'̱ , ni ̱ u̱n sin huin ni ̱ ra'ui ra'á re'̱ riānj únj. ― Daj gataj Jesús gunun tsínj daj. 24 Ni ̱ anumi Jesús ga'níj Anás ga̱n'anj sí' rian Caifás huin sí' chrej a'nin'.

Pedro niega a Jesús

25 Ni ̱ niquin' Pedro nahuin guiṉ sí' scanij ni sij xi'níj yan'a̱n. Ngaa ni ̱ gataj ni sij gunun Pedro: ―Sé re̱' huin 'ngo̱ tsínj nico' tsínj da a̱'. ―Gataj ni sij. Ngaa ni:̱ ―Sēj huin mánj. ―Gataj Pedro. 26 Ngaa ni ̱ nachínj snan'anj 'ngo̱ tsínj 'yaj sun rian chrej huin achij niṉ ' Pedro. Ni ̱ huin sí' dugüi' tsínj ga'nin' Pedro chraquij. Ni ̱ gataj sí': ―Sé re'̱ huin si guini'īnj nga ̱ Jesús riqui ni chrun da nej a̱'. ―Daj gataj sí'. 27 Ni: ―Sēj huin mánj. ―Gataj ru̱hua' yún Pedro. Ni ̱ 'ngo̱ hora gaguáj do'loj du'ua xú'.

Jesús ante Pilato

28 Ngaa ni ̱ nicaj ni sij Jesús gahui ni sij ducuá Caifás. Ni ̱ gan'anj ni sij ducuasun. Ni ̱ nig̱ an' acuan' huin ni ̱ nun ga'̱ ue gaṯ u ni tsínj israelita chruhua ducuasun. Daj si nitaj chrej riqui si-ley ni sij sisi ̱ gaṯ u ni sij güi huin gui'yanj. Ni ̱ sisi ̱ hué daj gui'̱yaj ni sij, ni ̱ si ̱ ga'ue xa ̱ sti'ni ̱ ni sij gui'yanj pascua xi'í si ga̱huin xi'̱i ni sij rian Yan'anj, gui'̱yaj ducuasun daj, ataj si-ley ni sij. 29 Yu'uj daj ni ̱ gahui Pilato ga'mi sí' nga̱ ni tsínj daj. Ni ̱ gataj sí': ―Ni ̱ u̱n gaquin' da'ui tsínj nan, ni ̱ a'mi gaquin' ni é re̱' xi'í sij únj. ― Daj gataj Pilato. 30 Ngaa ni:̱ ―Sisi ̱ nitaj gaquin' da'ui sij, ni ̱ si ̱ nariqui ni únj rián re̱' mánj. ―Daj gataj ni tsínj israelita. 31 Ngaa ni ̱ gataj Pilato: ―Nic̱ aj ni é re'̱ sij ga̱n'anj ni é re'̱ . Ni ̱ nag̱ ui'yaj yya ni é re'̱ nga ̱ sij daj̱ rún' ataj si-ley ni é re̱' aj. ―Gataj Pilato. Ngaa ni ̱ gataj ni sij: ―Sani ̱ ni únj ni tsínj israelita, ni ̱ nitaj chrej hua sisi ̱ dag̱ ahui' ni únj a ̱ 'ngo̱ ni ngüi ̱mánj. ―Daj gataj ni sij. 32 Ni ̱ hué daj gataj ni sij sisi ̱ ga̱huin yya daj̱ rún' gataj Jesús sisi ̱ da̱j ga̱hui' sij. 33 Ngaa ni ̱ natúj ru̱hua' yún Pilato chruhua ducuasun. Ngaa ni ̱ gaquínj sij ga'̱ na' Jesús. Ni ̱ nachínj snan'anj sij sí'. Ni:̱ ―Hué re'̱ huin rey rian ni ngüi ̱ israelita ní'. ―Daj gataj Pilato. 34 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Ni ̱ hué daj atáj re'̱ güenda man'án re'̱ ní'. Asi ̱ hua ango tsínj nata' rián re̱' xi'īj sa̱'. ―Daj gataj Jesús. 35 Ngaa ni ̱ gataj Pilato: ―Asi ̱ huēj huin 'ngo̱ tsínj israelita, ruhuá re'̱ ní'. Ni ̱ dugüi' man'án re'̱ nga̱ ni chrej a'nin' hué ni sij nariqui man'án re'̱ riānj. Ni ̱ u̱n gaquin' da'uí re̱' únj. ―Daj gataj Pilato. 36 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Sé rian xungüi ̱ gaquin' nan huin rian nicaj sūnj mánj. Sisi ̱ hué daj huin ni ̱ gu̱nun' ni tsínj nico' man'ānj xi'īj. Ngaa ni ̱ si ̱ naga'ui' ni sij man'ānj rian ni tsínj israelita mánj. Sani ̱ sé rian xungüi ̱ gaquin' nan huin rian nicaj sūnj mánj. ― Daj gataj Jesús. 37 Ngaa ni:̱ ―Hué re̱' huin 'ngo̱ rey ní'. ― Gataj Pilato. Ni:̱ ―Hué man'án re'̱ ataj sisi ̱ huīnj 'ngo̱ rey aj. Xi'í nan ga'ngā chruhua xungüi.̱ Ni ̱ xi'í nan ga'nāj sisi ̱ ga'̱ mī nuguan' xa̱nga' gu̱nun ni ngüi.̱ Ni ̱ daran' ni ngüi ̱ ruhua gu̱nun nuguan' xa̱nga', ni ̱ unun ni sij nuguan' xa̱nga' a'mī. ―Daj gataj Jesús gunun Pilato. 38 Ngaa ni:̱ ―Ni ̱ u̱n sin huin nuguan' xa̱nga' ruhuá re̱' únj. ―Gataj Pilato. Ngaa ni ̱ gahui ru̱hua' yún sij ga'mi sij nga ̱ ni tsínj israelita. Ni ̱ gataj sij: ―Ni ̱ a ̱ 'ngo̱ gaquin' na'ue na̱ri'īj xi'í tsínj da mánj. 39 Sani ̱ hué 'ngo̱ ducuánj ni é re'̱ huin sisi ̱ go'̱ ngo gui'yanj pascua, ni ̱ guiṟ īj 'ngo̱ tsínj nu̱n ducuaga'̱ . Ngaa ni ̱ huin ruhua ni é re'̱ sisi ̱ guiṟ īj tsínj nan tsínj huin si-rey ni tsínj israelita ní'. ― Daj gataj Pilato. 40 Ngaa ni ̱ gaguáj ru̱hua' yún ni sij. Ni ̱ gataj ni sij: ―Si ̱ guirí re'̱ tsínj nan mánj. Sani ̱ sa'̱ huin sisi ̱ na'̱ nij naj ra'á re'̱ Barrabás ga̱n'anj sí'. ―Daj gataj ni sij gaguáj ni sij rian Pilato. Ni ̱ Barrabás huin 'ngo̱ tsínj tu̱.

19

1 Hué dan ni ̱ ga'nin' Pilato sun sisi ̱ ga'̱ ui' ni sij nne' xiráj Jesús. 2 Ngaa ni ̱ run'un ni snado 'ngo̱ ya'a̱ tanj, gui'yaj ni sij 'ngo̱ corona ga'níj ni sij chra̱ Jesús. Ni ̱ ga'níj ni sij 'ngo̱ atsij rian ru̱mi' mare xá Jesús gunu̱n sí'. 3 Ngaa ni ̱ gataj ni sij gunun Jesús: ―Hua 'ueé niṉ ' si-rey ni tsínj israelita. ―Daj gaguáj ni sij ga'mi ducu ni sij ni'yaj ni sij Jesús. Ni ̱ gara'ui ra'a ni sij rian Jesús nej. 4 Ngaa ni ̱ gahui ru̱hua' yún Pilato ne'̱ chrej xe'̱ . Ni ̱ gataj sij gunun ni tsínj israelita: ―Ni'̱yaj á re'̱ . Yyaj̱ ni ̱ nic̱ ā sij 'nāj rian án re'̱ . Ngaa ni ̱ ga'̱ ue xac̱ aj á re'̱ cuenta sisi ̱ nitaj gaquin' da'ui sij nari'īj mánj. ―Daj gataj Pilato. 5 Ngaa ni ̱ gahui Jesús xe'̱ . Ni ̱ nu̱n chra ̱ sí' corona tanj. Ni ̱ nu̱n sí' atsij rian ru̱mi' mare daj. Ni ̱ gataj Pilato: ―Hué tsínj nan niquin' rian án re̱' aj. ―Gataj Pilato. 6 Ni ̱ ngaa guini'i ni chrej a'nin' nga ̱ ni policía dugumi nuhui, ni ̱ gaguáj ni sij. Ni:̱ ―Do̱co' re'̱ sij rian rugutsi.̱ Do̱co' re'̱ sij rian rugutsi ̱ aj. ―Daj gaguáj ni sij. Ngaa ni ̱ gataj Pilato: ―Nic̱ aj á re'̱ ga̱n'anj án re'̱ , ni ̱ do̱co' a ni é re'̱ rian rugutsi ̱ sij. Güendāj, sani ̱ na'ue na̱ri'īj u̱n gaquin' da'ui sij mánj. ―Daj gataj Pilato. 7 Ngaa ni ̱ gataj ni tsínj israelita: ―Nicaj ni únj 'ngo̱ ley. Ni ̱ ataj si-ley ni únj sisi ̱ hua nia̱n ga̱hui' sij. Daj si ataj sij sisi ̱ huin sij da'níj Yan'anj. 8 Ni ̱ ngaa gunun Pilato nuguan' daj, ni ̱ naa̱ nj guxu'ui' niṉ ' ruhua sij. 9 Ngaa ni ̱ gatúj ru̱hua' yún sij chruhua ducuasun. Ni ̱ nachínj snan'anj sij Jesús. Ni:̱ ―Ni ̱ a ̱ 'na'̱ re'̱ únj. ―Gataj Pilato. Sani ̱ a ̱ 'ngo̱ nuguan' nun danicaj̱ Jesús mánj. 10 Ngaa ni ̱ gataj Pilato: ―Ni ̱ si ̱ ga'mí re'̱ ngāj ga ̱ a'̱ . Nun ni'í re'̱ sisi ̱ nicaj sūnj sisi ̱ ga'̱ ue docōj rian rugutsi ̱ so'̱ ga ̱ a'̱ . Ni ̱ ga'̱ ue ga ̱ ní'nij rián so'̱ , gui'̱yā nej ga ̱ a'̱ . ― Daj gataj Pilato. 11 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Sisi ̱ nun riqui Yan'anj sun guiṉ icaj re'̱ , ni ̱ si ̱ gunucuáj re'̱ guiṉ icaj re'̱ sun riānj mánj. Xi'í daj ni ̱ tsínj nariqui man'ānj rián re'̱ , ni ̱ da'ui sij nico gaquin' daj nga ̱ man'án re̱' aj. ―Daj gataj Jesús. 12 Ngaa ni ̱ asij̱ hora daj, ni ̱ nano' Pilato daj̱ gui'̱yaj sij, ni ̱ na'̱ ni ra'a sij Jesús. Sani ̱ gaguáj ni tsínj israelita. Ni ̱ gataj ni sij: ―Sisi ̱ na'̱ nij ra'á re'̱ tsínj nan, ni ̱ nitaj si nicaj dugüí' re̱' nga̱ rey gu̱'naj César mánj. Daran' ni tsínj 'yaj rey man'an, ni ̱ unun' ni sij nga ̱ César. ―Daj gaguáj ni sij. 13 Ni ̱ ngaa gunun Pilato nuguan' daj, ni ̱ guiri sij Jesús xe'̱ . Ni ̱ gan'anj ga̱ne sij rian mesa rian nagui'yaj yya sij ni gaquin'. Ni ̱ yu'uj daj gu'̱ naj Gabata snan'anj hebreo. Ni ̱ nuguan' daj huin ruhuaj gata 'ngo̱ yu'uj ngaj yej nia̱'. 14 Ni ̱ ruhua guis̱ ij ga xu̱huij güi ngaa gui'yaj xugüi ni ngüi ̱ israelita xi'í gui'yanj pascua. Ngaa ni ̱ gataj Pilato gunun ni tsínj israelita: ―Hué si-rey ni é re̱' niquin' rian án re̱' nan. ―Daj gataj Pilato. 15 Sani ̱ gaguáj ni sij. Ni:̱ ―Nic̱ aj re'̱ sij ga̱n'anj re'̱ do̱co' re'̱ rian rugutsi ̱ aj. ―Daj gataj ni sij. Ngaa ni ̱ nachínj snan'anj Pilato ni sij, ni ̱ gataj sí': ―Asi ̱ huin ruhua á re'̱ sisi ̱ do̱cōj si-rey ni é re'̱ rian rugutsi,̱ ruhua á re̱' ní'. ―Daj gataj Pilato. Ngaa ni:̱ ―Urin rey gu̱'naj César huin rian ni únj. Nitaj ango mánj. ―Daj gataj ni chrej a'nin' gunun Pilato. 16 Ngaa ni ̱ naga'ui' Pilato Jesús ra'a ni sij sisi ̱ nic̱ aj ni sij Jesús ga̱n'anj do̱co' ni sij sí' rian rugutsi.̱ Hué dan ni ̱ nicaj ni sij Jesús gan'anj ni sij.

Crucifixión y muerte de Jesús

17 Ngaa ni ̱ gata man'an Jesús si-rugutsi ̱ sij gan'anj sij chra ̱ dacan gu'̱ naj chra ̱ cúj níman. Ni ̱ snan'anj hebreo gu̱'naj Gólgota. 18 Ni ̱ hué yu'uj daj gari ni sij gaquíj Jesús doco'̱ ni sij rian rugutsi ̱ sí'. Ni ̱ doco'̱ ni sij yahuij tsínj daj rian yahuij rugutsi.̱ Ni ̱ nico' Jesús da̱ni nu̱ngüej sí'. 19 Ngaa ni ̱ ga'nin' Pilato sun sisi ̱ ga̱run ni sij 'ngo̱ ruguechra'̱ chra ̱ rugutsi ̱ guiṉ un letra. Ni ̱ gataj letra daj: “Jesús Nazareno huin sí' Rey rian ni ngüi ̱ israelita.” Daj gataj letra daj. 20 Ni ̱ nico ni tsínj israelita gaya letra daj si nic̱ hrun' du'ua xuman' Jerusalén huin doco̱' ni sij Jesús rian rugutsi.̱ Ni ̱ hua nic̱ a garun Pilato letra daj snan'anj hebreo nga̱ snan'anj latín nej, snan'anj griego nej. 21 Xi'í daj ni ̱ gataj ni chrej a'nin' rian Pilato: ―Si ̱ garún re'̱ sisi ̱ si-rey ni ngüi ̱ israelita huin sij mánj. Maan si ga̱run re'̱ sisi ̱ ataj man'an sij sisi ̱ hué sij huin si-rey ni ngüi ̱ israelita aj. ―Daj gataj ni sij. 22 Ni:̱ ―Si hua garūnj ni ̱ hué daj gaj̱ . ― Gataj Pilato gunun ni sí'. 23 Ngaa guisíj doco̱' ni snado Jesús rian rugutsi,̱ ni ̱ nacaj ni sij si-gan' Jesús. Ni ̱ gura' da'aj ni sij ga̱n'anj mando si-gan' sí'. Ni ̱ nacaj go'̱ ngo ni snado daj da'aj atsij go'̱ ngo sij. Ni ̱ nacaj ni sij atsij manta gunun Jesús. Ni ̱ sé atsij nanuhua ni sij huin-ín'. Sani ̱ atsij anánj ni sij huin. 24 Xi'í daj ni gataj ni du̱güi' ni snado: ―Sani ̱ si ̱ gutsi' né' mánj. Sani ̱ du̱cu né' sisi ̱ daj̱ hua né' gui'̱yaj gana na̱caj atsij nan. ―Daj gataj ni sij. Ni̱ hué daj gataj ni sij sisi ̱ ga̱huin yya da̱j rún' gataj si-nu̱guan' Yan'anj: Nura' da'aj ni sij si-gan'ānj. Ni ̱ ducu ni sij sisi ̱ nac̱ aj ni sij mantāj. Hué daj gataj si-nu̱guan' Yan'anj. Ni ̱ da'nga' daj gui'yaj ni snado daj. 25 Ni ̱ niquin' nic̱ hrun' nni Jesús rian rugutsi ̱ nga ̱ xugüij unj nej, María nica̱ Cleofas nej, María Magdalena nej. 26 Ni ̱ ngaa guini'i Jesús sisi ̱ niquin' nu̱guan'an nni sij nga̱ tsínj nico' sij huin sí' tsínj 'i ̱ ruhua sij, ngaa ni ̱ gataj sij gunun nni sij: ―Nnānj, tsínj niquin' daj ga̱huin da'níj re̱' aj. ―Daj gataj Jesús. 27 Ngaa ni ̱ gataj Jesús gunun tsínj nico' sij daj: ―Yun'unj xa̱na nan ga̱huin nní re̱' aj. ―Daj gataj Jesús. Ni ̱ asij̱ hora daj ni ̱ nahuin ra'a tsínj daj nni Jesús sisi ̱ ga̱ne ún' ducuá sí' du̱gumi sí'. 28 Ni ̱ ngaa guisíj gataj Jesús nuguan' daj, ni ̱ guini'i sij sisi ̱ gahuin yya daran' si gataj sinu̱guan ' Yan'anj xi'í sij. Ngaa ni ̱ gataj sij: ―Nago'ōj nnee aj. ―Daj gataj Jesús. 29 Ni ̱ nne 'ngo̱ siu̱ nu̱n nnee vino yu̱ yu'uj daj. Ni ̱ jniyaj ni sij vino daj chra ̱ si rún' hua gachij daj. Ni ̱ guta' ni sij gachij daj chra̱ 'ngo̱ riuj. Ngaa ni ̱ dugüin' ni sij du'ua Jesús. 30 Ni ̱ ngaa guisíj go'o Jesús vino yu̱ daj, ni ̱ gataj sí': ―Ganahuij sun gui'yā. ―Daj gataj Jesús. Hué dan ni ̱ guinico' nij̱ Jesús chra ̱ sij, ni ̱ gahui' sij.

El costado de Jesús traspasado

31 Ni ̱ huin di'ni ̱ güi ngaa ga̱huin gui'yanj pascua. Ni ̱ na'uej ni tsínj israelita sisi ̱ guiṉ ico' anin' hua'̱ nij níman rian rugutsi ̱ güi naránj ruhua ni sij. (Daj si güi gue̱ huin ngaa naránj ruhua ni sij daj.) Hué daj ni ̱ gachínj jni'yaj ni sij rian Pilato sisi ̱ ga'̱ nij sí' ni snado ga̱n'anj du̱guaran' ni sí' da'ma̱n anin' hua̱'nij tsínj nico' rian ni rugutsi ̱ daj. Ni ̱ nic̱ aj ni sí' ni níman daj ga̱n'anj ni sí' ango yu'uj, ruhua ni sij. 32 Ngaa ni ̱ gan'anj ni snado duguaran' ni sij da'ma̱n 'ngo̱ tsínj daj. Ni ̱ hué daj gui'yaj ni sij nga ̱ ango tsínj nico' nu̱guan'an nga̱ Jesús. 33 Sani ̱ ngaa ga'na'̱ ni sij rian nico' Jesús, ni ̱ guini'i ni sij sisi ̱ hua gahui' sí'. Yu'uj daj ni ̱ nun duguaran' ni sij da'ma̱n sí' ga̱ mánj. 34 Sani ̱ xa'uij 'ngo̱ snado lanza gatiṉ Jesús. Ni ̱ 'ngo̱ hora gahui tun hua nnee gatiṉ sí'. 35 Ni ̱ tsínj nata' nuguan' nan, ni ̱ hué sij guini'i daran' si gahuin. Ni ̱ xa̱nga' si-nu̱guan' sij. Ni ̱ nata' sij nuguan' nan sisi ̱ gu̱xuman ruhua ni é re'̱ guiṉ i'i ni é re'̱ Jesús. 36 Ni ̱ hué daj gahuin sisi ̱ ga̱huin yya da̱j rún' gataj si-nu̱guan' Yan'anj: “Ni ̱ a ̱ 'ngo̱ cúj Jesús nun garan' mánj.” Daj gataj si-nu̱guan' Yan'anj. 37 Ni ̱ gataj ango si-nu̱guan' Yan'anj: “Guiṉ i'yaj ni sij tsínj xa'uij ni sij lanza.” Daj gataj ango sinu̱guan ' Yan'anj xi'í Jesús.

Jesús es sepultado

38 Hué dan ni ̱ da' síj ni ̱ ga'na'̱ 'ngo̱ tsínj gu'̱ naj José. Ni ̱ nne sij 'ngo̱ yu'uj gu'̱ naj Arimatea. Ni ̱ guinico' hui ̱ sij Jesús. Daj si xu'ui' sij ni'yaj sij ni tsínj israelita. Ngaa ni ̱ gachínj jni'yaj sij rian Pilato sisi ̱ ga'̱ uej sí' guiṉ icaj sij níman ga̱n'anj sij. Ngaa ni ̱ garáj xina ̱ Pilato. Hué dan ni ̱ ga'na'̱ sij ni ̱ nicaj sij níman Jesús gan'anj sij. 39 Ni ̱ hué daj ga'na'̱ tsínj gu̱'naj Nicodemo tsínj ga'mi nga ̱ Jesús ne'̱ ni ̱ asij̱ ná. Ni ̱ nicaj sí' ga'na'̱ sí' 'ngo̱ si huij̱ xia kilo si nachej dugüi' mirra nga̱ aloé huin si quin' da̱j. 40 Hué dan ni ̱ guida'a nu̱ngüej sij níman Jesús. Ni ̱ dutáj nu̱ngüej sij atsij manta sa'̱ sí'. Ni ̱ garij nu̱ngüej sij gono'o guin' da̱j riqui manta Jesús. Daj si hué daj huin ducuánj nicaj ni tsínj israelita ngaa achin' ni sij níman. 41 Ni ̱ ria̱ n doco'̱ ni sij Jesús rian rugutsi,̱ ni ̱ ngaj 'ngo̱ nnaa ̱ chrun. Ni ̱ da̱ni nnaa ̱ chrun daj táj 'ngo̱ yu'uj huej. Ni ̱ hua gaya' ni sij yu'uj huej daj sisi ̱ gac̱ hin' ni sij níman. Sani ̱ a ̱ 'ngo̱ níman nun ga̱chin' ni sij yu'uj da mánj. 42 Hué dan ni ̱ xi'í si 'yaj xugüi ni tsínj israelita sisi ̱ ga̱huin gui'yanj pascua, ni ̱ xi'í si nic̱ hrun' táj yu'uj daj, ni ̱ gan'anj ga̱chin' nu̱ngüej sij Jesús.

20

La resurrección

1 Ni ̱ ngaa ruhua guereṉ ga' nig̱ an' acuan' güi gudungu ngaa hua ru̱mi', ni ̱ gan'anj ni'̱yaj María Magdalena rian gachin' Jesús. Ni ̱ guini'i unj sisi ̱ nitaj yej hua ránj rian yu'uj daj. 2 Yu'uj daj gunánj unj gan'anj unj rian nne Simón Pedro nga̱ ango tsínj nico' Jesús huin sí' tsínj 'i ̱ ruhua Jesús. Ngaa ni ̱ gataj unj: ―Guiri ni sij Señor riqui yu'uj huej gan'anj ni sij. Sani ̱ nun ni'i únj ni ̱ a ̱ gan'anj nicaj ni sij mánj. ―Daj gataj María. 3 Ngaa ni ̱ gahui Pedro nga ̱ ango tsínj nico' Jesús gan'anj ni'̱yaj nu̱ngüej sij rian yu'uj daj. 4 Ni ̱ gunánj nu̱ngüej sij. Sani ̱ gunánj yoo̱ doj ango tsínj daj daj nga̱ Pedro. Ni ̱ guisíj sini sij rian yu'uj da guisíj Pedro. 5 Ni ̱ ga' niṯ u sij ni'yaj sij chruhua yu'uj daj. Ni ̱ guini'i sij rian ngaj atsij. Sani ̱nun gaṯ u sij mánj. 6 Ni ̱ nico' Simón Pedro guisíj sí' ru̱cu sij. Ni ̱ gatúj sí' guini'yaj sí'. Ni ̱ guini'i sí' ni atsij ngaj nej. 7 Ni ̱ hué daj guini'i Pedro atsij gani'yanj chra̱ Jesús. Sani ̱ nitaj si ngaj nu̱guan'an-án' nga ̱ ango atsij guini'i sij daj. Sani ̱ ngaj niṉ i atsij daj narumi-í' ngaj-á' aj. 8 Ngaa ni ̱ gatúj ango tsínj nico' Jesús tsínj guisíj sini daj. Ni ̱ guini'yaj sí', ni ̱ guxuman ruhua sí' sisi ̱ ganá'nij Jesús. 9 Daj si achin gara da'nga' ruhua nu̱ngüej sij si ataj si-nu̱guan' Yan'anj sisi ̱ hua nia̱n ga̱na'nij Jesús scanij ni níman. 10 Ngaa ni ̱ nanicaj̱ nu̱ngüej sij na̱n' sij rian ni dugüi' sij.

Jesús se aparece a María Magdalena

11 Ni ̱ niquin' María aco unj du'ua yu'uj daj. Ni ̱ aco María ga' niṯ u unj ni'yaj unj chruhua yu'uj rian gachin' Jesús. 12 Ni ̱ guini'i unj huij̱ ángel nu̱n atsij gaṯ si nne rian gachin' Jesús. Ni ̱ 'ngo̱ ángel nne rian guingaj chra ̱ Jesús. Ni ̱ ango-ó' nne rian guingaj dacój sí'. 13 Ngaa ni ̱ nachínj snan'anj nu̱ngüej ángel María. Ni ̱ gataj nu̱ngüej sij: ―Xica'uí', u̱n sin huin ni ̱ acó re'̱ únj. ―Daj gataj nu̱ngüej sij. Ngaa ni ̱ gataj María: ―Nicaj ni sij Señor nico' man'ānj gan'anj ni sij. Sani ̱ nun ni'īnj ni ̱ a ̱ gan'anj nicaj ni sij mánj. ―Daj gataj María gunun nu̱ngüej ángel daj. 14 Ni ̱ ngaa gataj unj nuguan' daj, ni ̱ nanicaj̱ unj ni'yaj unj. Ni ̱ guini'i unj Jesús niquin' sí' rian unj. Sani ̱ nun na̱ni'i unj sij. 15 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Xica'uīj, u̱n sin huin ni ̱ acó re'̱ únj. Ni ̱ u̱n tsínj nanó' re'̱ únj. ―Daj gataj Jesús. Ni ̱ gani ruhua unj sisi ̱ tsínj dugumi nnaa̱ chrun huin sij. Yu'uj daj gataj unj: ―Señor, sisi ̱ hué re'̱ nicaj gan'anj sij, ngaa ni ̱ gaṯ aj re'̱ sisi ̱ ni ̱ a ̱ gan'anj nicáj re'̱ sij. Ngaa ni ̱ ga̱n'anj nac̱ ā sij. ―Daj gataj María. 16 Ngaa ni:̱ ―María. ―Gataj Jesús. Ngaa ni ̱ nanicaj̱ unj gataj unj snan'anj hebreo: ―Raboni. ―Gataj María. (Ni ̱ Raboni huin ruhuaj gata Maestro). 17 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Si ̱ guida'á re'̱ man'ānj si achin ga̱hui na̱n'ānj rian chrē. Sani ̱ güij̱ naṯ a' re'̱ gu̱nun ni jnān sisi ̱ na̱n'ānj rian nne chrē huin chrē ni é re̱' nej. Dan'ān huin ni ̱Dan'anj ni é re'̱ huin nej. ―Daj gataj Jesús gunun María. 18 Ngaa ni ̱ na̱n' María Magdalena nata' unj rian ni tsínj nico' Jesús sisi ̱ guini'i unj Señor. Ni ̱ hué daj nata' unj si gataj sí' gunun unj nej.

Jesús se aparece a los discípulos

19 Ni ̱ ngaa guini ̱ güi gudungu daj, ni ̱ naránj ni tsínj nico' Jesús rian hue' mán ni sij. Daj si xu'ui' ni sij ni'yaj ni sij ni tsínj israelita. Ngaa ni ̱ gurugüi' Jesús ganiquin' sí' scanij ni sij. Ni ̱ gataj sí': ―Ga̱huin din'inj ruhua á re̱'. ―Daj gataj Jesús. 20 Ngaa guisíj ga'mi Jesús nuguan' daj, ni ̱ digyán sij ra'a sij nga ̱ gatiṉ sij rian ni sí'. Ni ̱ gahuin nia'̱ ruhua ni sí' ni'yaj sí' Señor. 21 Ngaa ni ̱ gataj ru̱hua' yún Jesús: ―Ga̱huin din'inj ruhua ni é re'̱ . Daj̱ rún' ga'níj chrē ga'nāj, ni ̱ da'nga' daj a'nī ga̱n'anj ni é re̱' chruhua xungüi ̱ nej. ―Daj gataj Jesús. 22 Guisíj ga'mi Jesús daj, ni ̱ ga'yanj sij rian ni sí'. Ni ̱ gataj sij: ―Na̱huin ra'a á re̱' Espíritu Santo nánj. 23 Sisi ̱ guiṉ icaj á re'̱ niman nico xi'í gaquin' 'yaj ni ngüi,̱ ngaa ni ̱ guiṉ icaj Yan'anj niman nico xi'í gaquin' daj. Sani ̱ sisi ̱ si ̱ guinicaj ni é re̱' niman nico xi'í gaquin' 'yaj ni ngüi,̱ ngaa ni ̱ si ̱ guinicaj Yan'anj niman nico nej mánj. ―Daj gataj Jesús.

Incredulidad de Tomás

24 Ni ̱ 'ngo̱ ni xu̱huij dugüi' ni tsínj nico' Jesús huin tsínj gu̱'naj Tomás gu'̱ naj sí' Dídimo nej. Ni ̱ nitaj Tomás nne ngaa gurugüi' Jesús rian ango ni tsínj daj. 25 Ngaa ni ̱ gataj ango ni tsínj nico' Jesús gunun Tomás: ―Guini'i ni únj, Señor. ―Daj gataj ni sij. Sani:̱ ―Ni ̱ sisi ̱ si ̱ guini'īnj rian guiran' xi'̱i ra'a sij gui'yaj gaquíj, ni ̱ sisi ̱ si ̱ diguī chra ̱ ra'āj rian guiran' xi'̱i daj nga ̱ gatiṉ sij, ni ̱ si ̱ guxuman ruhuāj sisi ̱ ganá'nij sij mánj. ―Daj gataj Tomás gunun ni sij. 26 Ni ̱ ngaa gachin ango tu̱nj güi, ni ̱ naran' ru̱hua' yún ni tsínj nico' Jesús chruhua hue'. Ni ̱ nne Tomás nga ̱ ni sij. Ni ̱ nu̱nj si hua ránj rian hue', sani ̱ narugüi' Jesús ganiquin' sí' scanij ni sij. Ni:̱ ―Ga̱huin din'inj ruhua á re̱'. ― Gataj Jesús. 27 Ngaa ni ̱ gataj Jesús gunun Tomás: ―Dig̱ uíj re'̱ chra ̱ ra'á re'̱ chruhua ra'āj nan. Ni ̱ ni'̱yaj re'̱ daj̱ hua ra'āj nánj. Ni ̱ jnu̱cuá re'̱ ra'á re'̱ , ni ̱ dig̱ uíj re'̱ ra'á re'̱ gatīnj. Ngaa ni ̱ ga̱huin yya ruhuá re'̱ sisi ̱ ganá'nij man'ānj. Ni ̱ gu̱xuman ruhuá re'̱ ni'̱yaj re'̱ man'ānj. ―Daj gataj Jesús gunun Tomás. 28 Ngaa ni:̱ ―Huín re'̱ Señor nicōj aj. Ni ̱ Dan'ān huín re̱' nej. ―Gataj Tomás gunun Jesús. 29 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Xuman ruhuá re̱' ni'yáj re̱' man'ānj xi'í si guini'í re̱' yūnj ní'. Hua 'ueé rian ni ngüi ̱ guxuman ruhua ni'i man'ānj ngaa achin guini'i ni sij yūnj. ―Daj gataj Jesús gunun Tomás.

El propósito del libro

30 Ni ̱gui'yaj Jesús ga'i ̱ango si sa'̱ nico guini'i ni tsínj nico' sij. Sani ̱nitaj si hua nic̱ a ni nuguan' daj rian libro nan mánj. 31 Sani ̱ni nuguan' nan hua nic̱ a rian libro nan sisi ̱gu̱xuman ruhua ni é re'̱ sisi ̱Jesús huin Cristo da'níj Yan'anj. Ni ̱xi'í si xuman ruhua á re'̱ ni'yaj á re'̱ sij, ni ̱ga ̱ ni'̱na' nig̱ anj niman án re'̱ , gui'̱yaj sij.

21

Jesús se aparece a siete de sus discípulos

1 Ngaa ni ̱ gachin doj̱ ni ̱ gurugüi' ru̱hua' yún Jesús rian ni tsínj nico' sij ngaa nne ni sij du'ua laguna xa̱chij gu̱'naj Tiberias. Ni ̱ nan huin si gui'yaj Jesús ngaa gurugüi' sij rian ni sí': 2 Ni ̱ nne nu̱guan'an Simón Pedro nga̱ Tomás tsínj gu̱'naj Gemelo nej, Natanael tsínj 'na̱' xuman' Caná huin xuman' ngaj estado Galilea nej, nu̱ngüej da'níj Zebedeo nej, yahuij tsínj nico' Jesús nej. 3 Ngaa ni:̱ ―Ga̱n'anj guiḏ a'ā xucuaj. ―Daj gataj Pedro. Ni:̱ ―Hué daj ga̱n'anj ni únj nga̱ re̱' nej. ―Daj gataj ni tsínj nne nga̱ sij. Hué dan ni ̱ gan'anj ni tsínj daj. Ni ̱ gahui ni sij 'ngo̱ rio̱ achéj rian nnee. Sani ̱ ni ̱ a ̱ 'ngo̱ xucuaj nun guida'a ni sij ya̱n' daj. 4 Ni ̱ ngaa ruhua guixiguiṉ , ni ̱ niquin' Jesús du'ua laguna daj. Sani ̱ nun na̱ni'i ni tsínj nico' Jesús man'an sí'. 5 Ngaa ni ̱ nachínj snan'anj Jesús ni sij. Ni ̱ gataj sí': ―Hua si xa á re̱' ní'. ―Gataj Jesús. ―Nitaj mánj. ―Gataj ni sij. 6 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Du̱nij a ni é re̱' nnánj ne̱' chrej ra'a sa'̱ rio,̱ ni ̱ guiḏ a'a á re'̱ xuj aj. ― Daj gataj Jesús. Ngaa ni ̱ gui'yaj ni sij daj̱ rún' gataj Jesús. Hué dan ni ̱ nun gahuin nucuaj ni sij guiri ni sij nnánj chruhua nnee xi'í si ducu gara xuj chruhua nnánj. 7 Ngaa ni ̱ hua 'ngo̱ tsínj nico' Jesús huin sí' tsínj 'i ̱ ruhua ni'i Jesús. Ni ̱ gataj sí' gunun Pedro: ―Hué sij huin Señor. ―Daj gataj sí'. Ni̱ ngaa gunun Pedro sisi ̱ Señor huin, ni ̱ 'ngo̱ hora gananun sij sigan ' sij. (Daj si hua guiri sij si-gan' sij.) Ni ̱ güéj sij man'an sij chruhua nnee. 8 Ni ̱ guisíj ango ni tsínj nico' Jesús du'ua laguna daj nga ̱ rio.̱ Ni ̱ anucuaj ni sij nnánj gara xucuaj daj. Daj si achin ango ciento metro guis̱ ij ni sij du'ua nnee daj. 9 Ni ̱ ngaa nanij ni sij chruhua rio,̱ ni ̱ guini'i ni sij anun yan'a̱n. Ni ̱ taj̱ 'ngo̱ xucuaj rian yan'a̱n. Ni ̱ma̱n chrachrúnj nej. 10 Ngaa ni ̱ gataj Jesús gunun ni sij: ―Nic̱ aj á re'̱ doj̱ xucuaj guiḏ a'a ni é re̱' ga̱'na' á re̱'. ―Daj gataj Jesús. 11 Ngaa ni ̱ gahui Simón Pedro. Ni ̱ ganucuaj sij nnánj gara xucuaj xxi guisíj sij rian yo'ój. Ni ̱ nu̱n 'ngo̱ ciento táj huij̱ xia xa'̱ nij xucuaj chruhua nnánj daj. Ni ̱ nu̱nj si nico xuj nu̱n, sani ̱ nun xi'nij mánj. 12 Ngaa ni:̱ ―Ga̱hua' anin' é re̱' ra̱ruhua anin' é re̱'. ―Daj gataj Jesús. Ni ̱ a ̱ 'ngo̱ ni tsínj nico' Jesús nun guis̱ ij ruhua nac̱ hinj snan'anj sí' u̱n tsínj huin sí'. Daj si hua ni'i ni sij sisi ̱ Señor huin sí'. 13 Ngaa ni ̱ gahuin nic̱ hrun' Jesús guida'a sij chrachrúnj daj ga'ui' sij rian ni sí'. Ni ̱ hué daj gui'yaj sij nga ̱ xucuaj nej. 14 Ni ̱ hué nan guisíj hua'̱ nij gurugüi' Jesús rian ni tsínj nico' sij ngaa guisíj ganá'nij sij scanij ni níman.

Apacienta mis ovejas

15 Ngaa guisíj ganahuij raruhua ni sij, ni ̱ nachínj snan'anj Jesús Simón Pedro. Ni ̱ gataj sij: ―Simón, da'níj Jonás. Ni ̱ 'i ̱ ruhuá re̱' ni'yáj re̱' doj man'ānj daj nga̱ ni tsínj nan ga̱ ní'. ―Daj gataj Jesús. Ngaa ni:̱ ―Xa̱nga' ni'í re'̱ sisi ̱ 'i ̱ ruhuāj ni'yā man'án re̱' Señor. ―Daj gataj Pedro. Ngaa ni:̱ ―Ga'̱ ui' re'̱ si xa ̱ ni dānj xachij 'nij̱. ―Gataj Jesús. 16 Ngaa ni ̱ nachínj snan'anj ru̱hua' yún Jesús Pedro. Ni ̱ gataj sij: ―Simón, da'níj Jonás. Ni ̱ 'i ̱ ruhuá re̱' ni'yáj re̱' man'ānj ní'. ―Daj gataj Jesús. ―Xa̱nga' ni'í re'̱ sisi ̱ 'i ̱ ruhuāj ni'yā man'án re̱' Señor. ―Gataj Pedro. Ngaa ni:̱ ―Du̱gumi re̱' ni dānj xachij. ― Gataj Jesús. 17 Ngaa ni ̱ síj hua'̱ nij nachínj snan'anj Jesús Pedro. Ni ̱ gataj sij: ―Simón, da'níj Jonás. Ni ̱ 'i ̱ ruhuá re̱' ni'yáj re̱' man'ānj ní'. ―Daj gataj Jesús. Ngaa ni ̱ ganani ruhua Pedro. Daj si síj hua̱'nij nachínj snan'anj Jesús sij daj. Ngaa ni ̱ gataj Pedro: ―Ni'í re'̱ daran'anj Señor. Ni ̱ ni'í re'̱ sisi ̱ 'i ̱ ruhuāj ni'yā man'án re'̱ . ― Daj gataj Pedro. Ngaa ni:̱ ―Ga̱'ui' re̱' si xa ni dānj xachij. 18 Xa̱nga' atā gu̱nun re'̱ sisi ̱ ngaa hua lí re'̱ , ni ̱ ninún re'̱ si-gán' re'̱ gan'ánj re'̱ ni ̱ a ̱ garan' ruhuá re'̱ gan'ánj re'̱ . Sani ̱ ngaa gac̱ hij re'̱ ni ̱ jnucuáj re'̱ nu̱ngüej ra'á re'̱ . Ni ̱ na'̱ nij ango sij si-gán' re'̱ xá re'̱ . Ni ̱ nic̱ aj sij man'án re'̱ ga̱n'anj sij rian na'uej ruhuá re̱' ga̱n'anj re̱'. ―Daj gataj Jesús gunun Pedro. 19 Ni ̱ nga ̱ ni nuguan' daj ni ̱ digyán Jesús rian Pedro daj̱ guiṟ an' sí' ga̱hui' sí'. Ni ̱ digyán sij daj̱ ga'̱ mi sa'̱ ni ngüi ̱ xi'í Yan'anj ngaa guiṉ i'i ni sij daj̱ ga̱hui' Pedro. Ngaa ni ̱ gataj Jesús gunun Pedro: ―Guiṉ icó' re'̱ yūnj anj. ―Daj gataj Jesús.

El discípulo amado

20 Ngaa ni ̱ nanicaj̱ Pedro. Ni ̱ guini'i sij nico' ango tsínj nico' Jesús huin sí' tsínj 'i ̱ ruhua ni'yaj Jesús. Ni ̱ hué tsínj daj huin tsínj nne xi'níj Jesús ngaa xa sti'ni ̱ ni sij ngaa riqui. Ni ̱ tsínj daj huin tsínj nachínj snan'anj Jesús u̱n tsínj huin si na̱ga'ui' Jesús rian ni tsínj nicaj sun. 21 Ni ̱ ngaa guini'i Pedro tsínj nico' daj, ni ̱ nachínj snan'anj sij Jesús. Ni ̱ gataj sij: ―Señor, daj̱ guiṟ an' tsínj nan únj. ―Daj gataj Pedro. 22 Ngaa ni ̱ gataj Jesús: ―Sisi ̱ huin ruhuāj sisi ̱ gu̱na sij da na̱nicaj ru̱hua' yūnj ga'̱ nāj, ni ̱ u̱n sin gui'̱yáj re'̱ únj. Guiṉ ico' man'án re'̱ man'ānj. ―Daj gataj Jesús gunun Pedro. 23 Ngaa ni ̱ gaxa'ni ̱ nuguan' nan scanij ni tsínj xuman ruhua ni'yaj Jesús. Ni ̱ gani ruhua ni sij sisi ̱ si ̱ gahui' tsínj nico' Jesús daj. Sani ̱ nun gataj Jesús sisi ̱ si ̱ gahui' tsínj da mánj. Maan si gataj sij nuguan' nan: “Sisi ̱ huin ruhuāj sisi ̱ gu̱na sij da na̱nicaj ru̱hua' yūnj, ni ̱ u̱n sin gui'̱yáj re'̱ únj.” Hué daj ga'mi Jesús. 24 Ni ̱ huēj huin tsínj nico' Jesús daj. Ni ̱ huēj huin tsínj natāj ni nuguan' nan rian ni ngüi.̱ Ni ̱ arūnj nuguan' nan rian yanj nej. Ni ̱ ni'i né' sisi ̱ xa̱nga' si-nu̱guan'ānj. 25 Ni ̱ hua ga'i ̱ ango ni rasu̱n gui'yaj Jesús nej. Ni ̱ sisi ̱ ga̱run ni sij go'̱ ngo ni rasu̱n gui'yaj Jesús rian yanj, ngaa ni ̱ si ̱ ga'ue gu̱nucuaj ni ngüi ̱ na̱ra sa'̱ ni sij ni libro sisi ̱ nun garun ni sij mánj.