Aboedɨ hoafɨ Son ai sürü papɨmarandɨ

1

Yaŋgɨrɨ nɨŋgombo Hoafɨ ra nindoumbomefeyo

1 Horombo hondü God ai hɨfɨ nda nafɨkoate-yuambe Hoafɨ nda meŋgoro. Hoafɨ ra ai Godɨndɨ fikɨmɨ meŋgoro asu God-ane. 2 Horombo hondü Hoafɨ ra Godɨndɨ fikɨmɨ meŋgoroane. 3 God ai Hoafɨ ranɨnambo muŋgu moatükunɨ ra nafɨmarandɨ, ŋga moai ŋgorü-moatükunɨ ŋgorü nafɨ süŋgure tüküfeyo. 4 Hoafɨ ra yaŋgɨrɨ nɨŋgombo nɨmɨndühane asu yaŋgɨrɨ nɨŋgombo ra nindou-yafe si-ane. 5 Si ra nɨmbɨ ranahambo si asagado, ŋga nɨmbɨ ra ŋgɨrɨ si ranahambo gabudeandɨ. 6 Nindou mamɨ God ai koamarɨheira mahu. Ahandɨ ndürɨ Son-ani. 7 Nindou ranaheimbo si ranahambo anɨhondümbo hoafombohünda mahu. Nindou muŋgu ai hoafɨ ra hɨmborɨyei hehi anɨhondümbo-mbɨrɨhinda yehuenüŋgu mahu. 8 Son ra si ranɨyupoanɨ, ŋga si ranahambo anɨhondümbo hoafɨyu-randeimbɨ yaŋgɨr-ani. 9 Si ndanana si hond-ane asu ai hɨfɨ ndanɨhü tüküfe haya asu nindou muŋguambo si boakɨfoare arandɨ. 10 Ŋga Hoafɨ ranai hɨfɨ ndanɨhü meŋgoro. Hoafɨ ranɨnambo God ai hɨfɨ nda nafɨmarandɨ, ŋga asu nindou hɨfɨ ndanɨhü anɨboadei ranai moai ahambo fɨfɨrɨhorɨ. 11 Ai ahandɨ ŋgoafɨ hondüna hu, ŋga asu nindou ahandɨ ŋgoafɨhündɨ ai moai ahambo fihɨrɨhorɨmɨndei. 12 Ŋga dɨdɨyei ahambo anɨhondümbo-rɨhorühɨ fihɨmarɨhorambo asu ai aheimbo kamafoareandüra ai Godɨndɨ nɨmorɨ tükümehindɨ. 13 Moai hɨfɨnɨndɨ moatükunɨnambo Godɨndɨ nɨmorɨmboyahi tüküyahindɨ sɨhɨrɨ boagɨrɨ ramehindɨ nou. Wanɨ, ŋga God ai ahandɨ hohoanɨmo süŋgu ahandɨ nɨmorɨmboyahi marɨhündɨ. 14 Hoafɨ ra nindoumbofe tüküfe mburamboyo asu sɨhefɨ mbusümo manüŋguwa ai ndürɨ adükarümbɨ ra hoeimarɨhurɨ. Ndürɨ adükarümbɨ ra Godɨndɨ nɨmorɨ mamɨ yaŋgɨrɨ ranahand-ane. Ai afɨndɨ hɨpoambore-randeimb-ani asu sɨhefɨmbo Godɨmbo afɨndɨ moatükunɨ anɨhondümbo nafuimaramunɨ. 15 Son ai ahambo anɨhondümbo hoafɨmayu. Ai puküna hoafɨyundürühɨ yahuya, “Ro nindou ndanahamboyahɨ hoafɨmayahandürɨ, ‘Ro boatei tükündaheanda ai wandɨ süŋgu tükündüfimbui, ŋga aiana adükarɨ safɨ ŋgasündeandɨreimb-ani. Nɨmboe ai boateifi manüŋguwa ro tükümeheandane,’” mehu. 16 Ahandɨ afɨndɨ hɨpoambofe ranɨ-süŋgu sɨhefɨmbo afɨndɨmbo aboedɨ-aboedɨreamunɨ arandɨ. 17 Mosesɨndɨ warɨ süŋguyo ahɨnümbɨ hohoanɨmo tükümefeyo, ŋga hɨpoambofe hohoanɨmo asu anɨhondümbofe hohoanɨmo ra Sisas Kraisɨndɨ süŋguyo tükümefeyo. 18 Moai nindou mamɨ ai-amboanɨ God hoeirirɨ, ŋga Godɨndɨ nɨmorɨ mamɨ Afɨndandɨ fikɨmɨ nüŋgumbü ai God-ani asu ai yaŋgɨrɨyu Godɨmbo hoeirirɨ haya sɨhefɨmbo nafuimaramunɨ.

Son ai ro nindou God koamafoarirɨ-yahɨpoanɨ mehu

19 Suda bogorɨ ai Godɨmbo sɨhou-rundeimbɨ bɨdɨfɨrɨ Rifai sɨrɨhündɨ babɨdɨmbo koamarɨ-houpura Serusarem hɨnɨŋgɨru houmbo kosɨmo Son sowahɨ tüküyafu düduyafundowohü yahomoya, “Se dɨdɨyafa?” mehomondamboyu. 20 Ranɨyu asu Son ai moai dɨboreandɨ, ŋga weindahɨ anɨhondümbo hoafɨyuhɨ yahuya, “Roana Nindou God koamafoarirɨ Krais ranɨyahɨpoanɨ, ŋga wanɨ,” mehu. 21 Ranɨyomo asu sɨmborɨ hoafɨyomondowohü yahomoya, “Asu se dɨdɨyafa? Asu se Eraisayafɨ?” mehomondamboyu. Asu Son ai sɨmborɨ hoafɨyupurühɨ yahuya, “Wanɨ, roana ranɨyahɨpoanɨ.” Asükaiyomo düduyafundowohü yahomoya, “Ro Godɨndɨ hoafɨ hoafɨyu-randeimbɨ hɨfandarɨhurɨ, se ranɨyafɨ?” Asükaiyu ahamumbo sɨmborɨ hoafɨyupurühɨ yahuya, “Wanɨ, roana ranɨyahɨpoanɨ,” mehupurɨ. 22 Ranɨyomo asu ahambo hoafɨyomondowohü yahomoya, “Asu se dɨdɨyafɨ nɨmora? Se yɨhoefɨmbo hoafɨyafan-anɨmbo asu ro hoafɨ ra nindou yɨhoefɨmbo koamarɨ-houmunɨ ahamumbo sowana semɨndɨ homboanefɨ. Se sɨhafɨ fimbo nüŋgumambɨsafa?” mehomo. 23 Ranɨyu asu Son ai ahamumbo sɨmborɨ hoafɨyupurühɨ yahuya, “Ro rananahɨ: Nindou mamɨ ahandɨ yasɨmondɨ nɨmɨ wohɨ furɨkoate-yowohü mɨŋgɨyohü yahoya, ‘Bogorɨndɨ nafɨ aboedɨ nafɨndɨhehindɨ,’ meho, ŋga ro rananahɨ,” mehu. Horombo hoafɨ nda Godɨndɨ hoafɨ hoafɨyu-randeimbɨ Aisaia rareamboyu yahurai bukambe hoafɨmayu. 24 Farisi aiyomo nindou hoafɨ sowandümo homo-rundeimbɨ ahamumbo koamarɨ-houpura makosomo. 25 Nindou ranai Sonɨmbo hoafɨyomondowohü yahomoya, “Asu se Kraisɨyafɨpoanɨ, Eraisayafɨpoanɨ, Godɨndɨ hoafɨ hoafɨyu-randeimbɨyafɨpoanɨ, ŋga asu nɨmboeafɨ se hundürürandürɨ maranda?” mehomondamboyu. 26 Ranɨyu asu sɨmborɨ Son ai hoafɨyupurühɨ yahuya, “Roana hoenambo yaŋgɨr-ane hundürɨhɨ arɨhandɨ, ŋga sɨhamundɨ mbusümo nindou mamɨ anüŋgu, ŋga asu seana moai nindou ranahambo fɨfɨrɨhorɨ. 27 Ro boatei weindahɨ ratüpurɨya arɨhandɨ, ŋga nindou ranai anɨmbo süŋgunambo weindahɨ rande ratüpurɨndümbui. Ŋga asu roana nindou aboedɨ hamɨndɨyahɨpoanɨ ahandɨ su wofɨ hɨmondɨmaramündu ra fufurɨhefembohünda,” mehu. 28 Hoafɨ nda Betani ŋgoafɨhü Sodan hoe gogoanɨnɨ tükümefeyoane. Asu hɨfɨ ranɨhüyo Son ai nɨmorehɨ nindowenihɨ aheimbo hundürümarandürɨ.

Sisas ai Godɨndɨ sipsip nɨmor-ani

29 Ŋgorü sihɨ Son ai hɨmboyuwane Sisas ahambo sowana masünuwa hoeirirühɨ yahuya, “Godɨndɨ sipsip nɨmorɨ asüfu ra hoeirɨhorɨ. Ranahandɨ süŋgu-anɨmbo God ai nɨmorehɨ nindowenihɨ-yafe hohoanɨmo moaruwai ranahambo amboawi mbüsümbui. 30 Nindou ranahamboyahɨ ro sɨheimbo hoafɨyahandürühɨ, ‘Nindou ai ro nɨmboahanɨ wandɨ süŋgu düdümbui. Nindou ai adükarɨ bogor-ani, ŋga roana ai nahuraiyahɨpoanɨ,’ masahandürɨ. Ŋga asu ro nɨŋgokoate-yahambe ai manüŋgu. 31 Asu ro moai fɨfɨrɨhinɨ, ŋga nindou ra dɨdɨmbei, ŋga asu Israerɨhündɨ ai ahambo fɨfɨrɨmbɨrɨhora sahehea sɨnɨ hundürü-marɨhandürɨ,” mehu. 32 Son ai yare hoafɨyundürühɨ yahuya, “Ro hoeirɨheandanɨ Yɨfiafɨ Aboedɨ wupufo nahurai sünambeahɨndɨ kosɨ ahandɨwamɨ pühɨyo mamaro. 33 Awi ro moai nindou ranahambo fɨfɨrɨhinɨ, ŋga God aiyu wambo hoenambo hundürümbɨrandüra yehuenüŋgu koarɨhendɨrühɨ yahuya, ‘Se hoeindowandanɨ Yifiafɨ Aboedɨ kodɨ nindou ranahandɨwamɨ nɨmandoanɨ ana, asu ai-anɨmbo aheimbo Yifiafɨ Aboedɨnambo hundüründandürɨmbui,’ mehu. 34 Yifiafɨ Aboedɨ ahandɨwamɨ kosɨ mamaro ra hoeimarɨheandɨ asu anɨhondümboanahɨ hoafayahɨ nindou nda Godɨndɨ nɨmor-ani,” mehu.

Sisas ai ahambo süŋgururü-rundeimbɨ kamafoareapurɨ

35-36 Ŋgorü si Son ai asükai ranɨhü ahambo süŋgurɨnerɨ-rɨnandeimbɨ babɨdɨmbo nüŋgumbo Sisasɨmbo hoeirirane mahuamboyu, asu Son ai hoafɨyuhɨ yahuya, ‘Se hoeirɨne. Ndanani Godɨndɨ sipsip nɨmorayu.’ 37 Son ai ra-mehuamboyafanɨ asu hɨmborɨyafanɨ hena ai Sisasɨndɨ süŋgu mahafanɨ. 38 Ranɨyu asu Sisas ai hɨhɨrɨfi hoeireapɨrane ahandɨ süŋgu mahafandamboyu hoafɨyupɨrühɨ yahuya, “Se nɨnɨ kokomboyafana?” mehupɨramboyafanɨ, asu sɨmborɨ hoafɨyafɨnandowohü safanea, “Rabai, se nahiyafɨ nɨmbafɨ aranda?” (Ndürɨ ‘Rabai’ ahandɨ nɨmɨndɨ ra yamunde-randeimb-ane.) 39 Sisas ai hoafɨyupɨrühɨ yahuya, “Sühüfanɨ naha hoeirɨne,” mehupɨramboyafanɨ. Asu ai hüfanɨ worɨ nɨmarümbɨ ra hoeirɨne hena, asu ranɨ sihɨ ai-dɨbo mamarɨfanɨ ra ndeara nɨmbambeyo. 40 Nindou yimbu ranai Sonɨndɨ hoafɨ hɨmborɨyafanɨ hena Sisasɨndɨ süŋgu mahafandɨ ahafandɨ ndürɨ ra ŋgorü ana Andru, Saimon Pitandɨ akɨdɨyu. 41 Ai hu, ahandɨ amoŋgo Saimon kokorürɨ hoeirirɨ haya hoafɨyundühɨ yahuya, “Ro Mesaia hoeimarɨhurɨ,” mehu. (Ndürɨ Mesaia ra Grik hoafɨnambo Krais-ani.) 42 Ranɨyu Andru ai Saimonɨmbo serümündɨ Sisas sowana mahüfu-amboyu, asu Sisas ai Saimonɨmbo hübudurürühɨ hoafɨyundühɨ yahuya, “Seana Sonɨndɨ nɨmorɨ Saimon-anafɨ, ŋga sɨhafɨ ndürɨ ana Sifasɨ-mbeyowamboane,” mehu. (Ndürɨ Sifas ranana nɨmoei-ane.)

Sisas ai Firip Natanierɨmbo fihɨmarapɨmündu

43 Ŋgorü si Sisas ai Garirinambo hafombo yahuhaya nɨmarümbo, Firipɨmbo hoeirirühɨ hoafɨyundühɨ yahuya, “Se mborai wandɨ süŋgu,” mehundo. 44 Firip, Betsaidahündɨ Andru, Pita-babɨdɨmbo mamɨ ŋgoafɨhünd-ani. 45 Ranɨyu asu Firip ai Natanierɨmbo kokorürɨ hoeirirɨ haya hoafɨyundühɨ yahuya, “Horombo Moses ai ahɨnümbɨ hoafɨ sürü papɨrandühɨ nindou kudümbui mehu ra fɨfɨro. Asu Godɨndɨ hoafɨ hoafɨyomo-rundeimbɨ amboanɨ ai mamɨ yahurai sürü papɨmarundɨ ranahambo hoeimarɨhorɨ. Nindou ranana Sisas-ani Sosepɨndɨ nɨmorɨ Nasaretɨhündɨ,” mehuamboyu. 46 Asu Natanier ai Firipɨmbo düdufinduhü yahuya, “Asu Nasaret ŋgoafɨhü ra aboedɨ moatükunɨ tükümandɨfeyo rane?” mehuamboyu. Asu Firip ai sɨmborɨ hoafɨyundühɨ yahuya, “Naha se sühüfɨ hoeirosɨ,” mehu. 47 Sisas ai Natanierɨmbo hoeiriranɨ mahüfu-amboyu hoafɨyuhɨ yahuya, “Nindou ndanana Israerɨhündɨ hond-ani, ŋga aiana anɨhondümbo yaŋgɨrɨ hoafɨyu-randeimbani,” mehu. 48 Ranɨyu asu Natanier ai Sisasɨmbo düdufindühɨ yahuya, “Se wambo nüŋguro fɨfɨro-wandɨrɨmboyafa?” mehundu-amboyu. Asu Sisas ai sɨmborɨ hoafɨyundühɨ yahuya, “Firip wambo fɨfɨrɨfe hoafɨkoate-yuambe süfurɨ afümambe manɨmbafa hoeimarɨheanɨnɨ,” mehu. 49 Ranɨyu asu Natanier ai Sisasɨmbo hoafɨyundühɨ yahuya, “Yamundo-randeimbɨ, seana Godɨndɨ nɨmor-anafɨ! Seana Israerɨhündɨ-yafe adükarɨ bogor-anafɨ!” mehundo-amboyu. 50 Asu Sisas ai sɨmborɨ hoafɨyundühɨ yahuya, “Ro sɨhambo süfurɨ afümambe hoeimarɨheanɨnɨ masahɨ ranɨmboanafɨ anɨhondümbo-arowandɨrɨ? Ŋga awi süŋguna se afɨndɨ moatükunɨ ranahambo ŋgasündeandeimbɨ tükündɨfeyoanɨ hoeindowamboyafɨ,” mehu. 51 Asükaiyu hoafɨyuhɨ yahuya, “Ro sɨhamumbo anɨhondümboanahɨ hoafayahapurɨ: Süŋgunambo ana sünü sübüdühoehü sünambeahɨndɨ nendɨ ai Nindou Hondündɨwamɨ gafomo kodomo ndundanɨ hoeindumboemo,” mehu.

2

Sisas ai boatei hepünɨfeimbɨ moatükunɨ ratüpurɨmayu

1 Yimbu nɨmbɨyomo houmbo nindowenihɨ ŋgorü ai Gariri hɨfambe Kena ŋgoafɨhü nɨmorehɨ masemündu. 2 Ranɨyo Sisasɨmbo asu ahambo süŋgururü-rundeimbɨ babɨdɨmbo ahamumbo amboanɨ nɨmorehɨ semɨndɨ sesesɨ ranambe dɨdɨmo masei. 3 Ranɨ-sɨmboanɨ wain hoe ra muŋgu masɨmɨndeiamboyo, asu Sisasɨndɨ hondɨ ai nɨmorɨmbo hoafɨyondowohü yahoya, “Nindou ai wain hoe muŋgurɨhimboanei,” mehondowamboyu. 4 Asu sɨmborɨ yare hoafɨyundühɨ yahuya, “Me, nɨmboe se wambo ranɨ-moatükunɨmbo hoafayafa? Ndanana sɨhei siane, ŋga awi ro ranɨmbofembo si ra yohoyopoanɨ.” 5 Ra-mehuamboyo asu hondɨ ai worɨ aharambürɨndɨ ratüpurɨyomo-rundeimbɨ ahamumbo hoafɨyopurühɨ yahoya, “Sisas ai nɨnɨ-moatükunɨmboyo refembo hoafɨnduanɨ ra-süŋgundundɨ,” meho. 6 Ŋgoafɨ ranɨhü nɨmoei hɨpɨrɨ 6 afɨndɨ hoe hafo tüküfe-randeimbɨ Suda ai fi aboedɨferambo hundürüyorambohünda burɨmayo. 7 Ranɨyu Sisas ai ratüpurɨyomo-rundeimbɨ ahamumbo hoafɨyupurühɨ yahuya, “Se hɨpɨrɨ ranambe hoe fuibɨdɨ-houndɨ,” mehuamboemo. Asu ai hɨpɨrɨ ranamboe hoe fuibɨdɨhoumbo tüküru-tüküru-marundɨ. 8 Ranɨyu asu Sisas ai hoafɨyupurühɨ yahuya, “Se hoe ra nɨmoamonɨndɨ kaboandundüh-anɨmbo nindou sesɨ kanɨmbo ehu ahambo sowanambo ndowandümo ŋgomo,” mehua-mboyomo asu ai rasüŋgumarundɨ. 9 Nindou sesɨ kanɨmareandɨ ai hoe ra apɨre hoeireandane, asu wain hoe apɨmayowamboyu, ai moai fɨfɨreandɨ dagüdambombai wain hoe ra. Ŋga ratüpurɨyomo-rundeimbɨ ai-yaŋgɨrɨyo hoe mafuindümo fondɨ ra fɨfɨmarundɨ. Ranɨyu asu nindou sesɨ kanɨre-randeimbɨ-mayu ranai nindou nɨmorehɨ semɨndɨmbo-mayu ranahambo mborai mehundo. 10 Ai hoafɨyundowohü yahuya, “Ndanɨ-ndanɨ hoafühɨ ana nindou wain hoe aboedɨ boatei sɨmɨndei mburühümboanei, asu süŋgunamboane moaruwai ra sɨmɨndei arɨhündɨ. Ŋga asu seana aboedɨ safɨ ra kɨkɨhandɨfɨ nɨmarɨfɨ mburamboyafɨ hapondanɨ randɨ sowandɨfɨ masɨnɨfɨ,” mehu. 11 Sisas ai Gariri hɨfambe Kena ŋgoafɨhü boatei hapünɨfeimbɨ moatükunɨ ramareandɨ. Ai ahandɨ adükarɨ ŋgɨnɨndɨ ra nafuimayu-wamboyo asu ahambo süŋgururü-rundeimbɨ ai ahambo anɨhondümbo-marüwurɨ. 12 Ranɨyo asu Sisas ai ahandɨ hondɨ, akohoandɨ asu süŋgururü-rundeimbɨ babɨdɨmbo Kena ŋgoafɨ hɨnɨŋgɨrɨhi hehi Kaperneam ŋgoafɨna hei ranɨhü yahunümbɨ si manɨmboei.

Nindou ai Godɨndɨ worambe kakɨ semɨndɨmbo ratüpurɨmemonda Sisas ai hemafoareapurɨ

13 God ai Israerɨmbo Isipɨhündɨ aboedambo-mareandürɨ ranɨ adükarɨ si Pasofa warɨ ra ndeara akɨmɨ tɨfɨmareandamboyu asu Sisas ai Serusarem ŋgoafɨna mahafu. 14 Hafu tüküfi haya Godɨndɨ worambe kefuai hu hoeireandane, nindou ai burmakau, sipsip, ndu pemɨyomonda asu kakɨ sɨseru sabupurɨ rundühɨ mamarɨmonda hoeimareapurɨ. 15 Ranɨyu wofɨ hoandarɨ nafɨrɨhai semündü haya ranɨnambo ahamumbo burmakau, sipsip, ndu napo ra kameihɨ bukürɨ-foareapurühɨyu, asu nindou kakɨ sɨseruründühɨ mamarɨmo ahamundɨ kakɨ ra buburamündɨ pütifihɨyu fondɨ ra hɨhɨre amoahɨmareandɨ. 16 Ranɨyu asükaiyu nindou ndu kakɨfihɨ saurundühɨ manɨŋgomo ahamumbo hoafɨyupurühɨ yahuya, “Napo ra fufuründümo houmbo moanewana ŋgorügoanɨnɨ homo. Asu se wandɨ Apendɨ worɨ ndanambe maket worɨmborɨhi hehi pemɨyei asu kakɨfihɨmbo seihü arɨhünda?” mehuamboemo. 17 Asu ahambo süŋgururü-rundeimbɨ ai hoafɨ Baibor-ambe mapenɨŋgo ra hohoanɨmomemo, ‘Ro sɨhafɨ worɨ aboedɨ mbɨfondarowa sahehea ranɨmboanahɨ afɨndɨ tɨŋɨrɨfoayahɨ,’ meho. 18 Asu Suda ai Sisasɨmbo hoafɨyomondowohü yahomoya, “Se nɨnɨ hepünɨfeimbɨ moatükunɨ ramandowandɨ yɨhoefɨmbo worɨ ranambeahɨndɨ hemoafoarowamunɨ ra ŋgɨnɨnd-ani yaho nafuimbohündamboa?” mehomondamboyu. 19 Asu Sisas ai sɨmborɨ hoafɨyupurühɨ yahuya, “Ro sɨhamumbo hoafayahɨ, Godɨndɨ worɨ nda bɨrɨboadundanɨ asu ro asükainda ŋgɨmɨ sinambo yaŋgɨrɨ worɨmbondɨ-hamboyahɨ,” mehuamboemo. 20 Ranɨyomo asu Suda ai hoafɨyomondühɨ yahomoya, “Nindou ai worɨ nda 46 hɨmbanɨ worɨmbomarund-ane asu se ŋgɨmɨ sihɨ yaŋgɨrɨ asükainda worɨmbondɨhɨ muŋgundɨheamboyahɨ asafɨ?” mehomondamboyu. 21 Sisas ai ahandɨ fimboyu Godɨndɨ worɨ süŋgunambore kafoare hoafɨmayu. 22 Ranɨyo Sisasɨmbo God ai hoŋguambeahɨndɨ botɨrirɨ sɨmboanɨ ahambo süŋgururü-rundeimbɨ ai horombo ahandɨ fimbo hoafɨmayu ra ŋgusüfoambe pumarɨndümo. Ranɨyo horombo Sisas hoafɨmayuyo Godɨndɨ bukambe sürü papɨmarundɨ ranɨyo ra anɨhondümbo-marundɨ.

Sisas ai muŋguambo nindouyei hohoanɨmo fɨfɨreandɨ

23 Sisas ai Suda-yafe adükarɨ si Pasofa ranahambohünda Serusarem ŋgoafɨhü mamaru. Ranɨyo nindou afɨndɨ ranai Sisas hepünɨfeimbɨ moatükunɨ ramareandɨ ra hoeirɨhi hehi anɨhondümbo-marɨhindɨ. 24 Ŋga asu Sisas ai nindou ranahei hohoanɨmo ra fɨfɨre hayambo-wambo moai anɨhondümbo-rearü. 25 Asu nindou amurɨ ai Sisasɨmbo nindouyei hohoanɨmo ranahambo nafuiyondürühɨ hoafɨyondopoanɨ, ŋga ai ahei ŋgusüfoambe hohoanɨmo ra muŋguambo fɨfɨreamboani.

3

Sisas ai Nikodemus-dɨbo wataporɨmefanɨ

1 Nindou mamɨ Farisi-ambeahɨndɨ manüŋgu ahandɨ ndürɨ Nikodemus ai Suda-yafe bogorɨyu. 2 Asu mamɨ nɨmbokoanɨ Nikodemus ai Sisas sowahɨ hu tüküfi hoafɨyundühɨ yahuya, “Yamundo-randeimbɨ, Ro fɨfɨrɨ-hunɨnɨmboanefɨ, seana nindou yamundo-randeimbɨ God koamarɨhenɨn-anafɨ. Nindou ŋgorü ai-amboanɨ ŋgɨrɨ hepünɨfeimbɨ moatükunɨ se Godɨndɨ ŋgɨnɨndɨnambo rawarowandɨ ra randeandɨ,” mehuamboyu. 3 Asu Sisas ai sɨmborɨ hoafɨyundühɨ yahuya, “Ro sɨhambo anɨhondümboanahɨ hoafehanɨnɨ: Nindou ai sɨmborɨ tüküfekoate-ayu ana, ai ŋgɨrɨ God hɨfandarandɨ ranambe ŋgu,” mehu. 4 Nikodemus ai sɨmborɨ hoafɨyundühɨ yahuya, “Asu nindou adükarɨhündɨ ra nüŋgunde hondɨ ai wakɨndɨrɨmɨndoanɨ asu nɨmorɨ akɨdou nahuarai tükümandɨfia? Asu ŋgɨrɨ nindou ai hondandɨ furambe daguduwanɨ asükai wakɨndɨrɨmɨndo,” mehuamboyu. 5 Asükai Sisas ai Nikodemusɨmbo hoafɨyundühɨ yahuya, “Nindou ai Yifiafɨ Aboedɨnambo asu hoenambo sɨmborɨ tükümbüfiyu-wamboane. Refekoate-ayu ana, ŋgɨrɨ God hɨfandarandɨ ranambe gafu. 6 Nindoundɨ fi ranana ahandɨ hondafɨndɨ-yafe findambo tükümefiyuani, ŋga ahandɨ yifiafɨ ranana Yifiafɨ Aboedɨndɨ ŋgɨnɨndɨnambo tükümefeyoane. 7 Ro hoafɨyahühɨ se sɨmborɨ tükündahindɨ masahɨ hoafɨ ranambo se ŋgɨrɨ hepünafoandühɨ afɨndɨ hohoanɨmondafɨ,” mehu. 8 Werɨ ranai ai hohoanɨmomayo süŋgu werɨyo hoarandɨ. Asu se werɨ fisɨhoasɨ ranɨ-yaŋgɨr-ane hɨmborayafɨ, ŋga nɨnɨ-nafɨ tüküfe hayamboyo asu nɨnɨ-nafɨyo aho ra moai fɨfɨrowandɨ. Asu nindou Yifiafɨ Aboedɨnambo sɨmborɨ tükehindɨ amboanɨ mamɨ yahurai-ane,” mehu. 9 Asu Nikodemus ai Sisasɨmbo düdufindühɨ yahuya, “Asu se hoafɨmayafɨ nda nüŋgu-nahurai tükümandɨfea?” mehundowamboyu. 10 Asu Sisas ai sɨmborɨ hoafɨyundühɨ yahuya, “Seana Israerɨ-yafe yamundo-randeimb-anafɨ, ŋga asu seana awi moai fɨfɨrowandɨyo? 11 Ro sɨhambo anɨhondümboanahɨ hoafayanɨnɨ, Ro nɨnɨ-moatükunɨyo fɨfɨrɨmarɨhundɨ ranane wataporɨmbo-rɨhu arɨhundɨ. Asu ro nɨne-moatükunɨyo hoeimarɨhundɨ ranane wataporɨmbo-arɨhundɨ. Ŋga hoafɨ ro wataporɨmbo-arɨhundɨ ranahambo se sahümündi daboadanambo-arɨhindɨ. 12 Ro sɨheimbo hɨfɨ ndanɨhündambo wataporɨmbo-marɨhandürɨ, ŋga asu moai se wambo anɨhondümbo-rɨhindɨrɨ. Asu ro sünambeahɨndɨ moatükunɨmbo wataporɨndahanɨ ra nüŋgundühi anɨhondümbo-ndɨhindühɨ fɨfɨrɨmandɨhia? 13 Moai nindou ŋgorü hɨfɨ ndanɨhündambo ana sünambe hafu, ŋga Nindou Hondü sünambeahɨndɨ makusu ai yaŋgɨrɨyu asükai mahafu. 14 Sapo horombo Moses ai amoasɨrɨ nɨmɨ wohɨ furɨkoate-reandühɨ semündü nɨmoamo botɨmareandɨ. Asu mamɨ yahurai-anɨmbo Nindou Hondümbo amboanɨ semündü nɨmoamo botɨfiamboani. 15 Rananɨmbo nindou ahambo anɨhondümbo-arɨhorɨ ranai yaŋgɨrɨ koadürümbo-koadürümbo nɨŋgo ra mbɨsahümündi-amboane. 16 God ai nɨmorɨ mamümbɨyu hayamboyu nɨmorehɨ nindowenihɨ hɨfɨ ndanɨhü anɨboadei ranaheimbo ŋgusüfo pareandürühɨyu asu ahandɨ nɨmorɨ mamɨ ra hɨfɨna koamarɨherü. Nindou muŋgu dɨdɨyei ahambo anɨhondümbo-arɨhorɨ ai ŋgɨrɨ awandɨhehindɨ, ŋga koadürümbo-koadürümbo nɨmboeimboyei. 17 God ai ahandɨ nɨmorɨ hɨfɨna koamarɨherü ra ai kosɨ nindou yɨbobore-randeimbɨ nahurai hɨfɨhündɨ nindouyei hohoanɨmo yɨbobofemboyupoanɨ. Ŋga rananɨmbo muŋguambo hɨfɨhündɨ nindou ai ahandɨ süŋgu aboedambo-mbeahinda yahu hayamboyu koamarɨheira makusu. 18 Nindou Godɨndɨ nɨmorɨmbo anɨhondümbo-areandɨ ahambo ana ŋgɨrɨ yɨbobondirühɨ papɨ-hoafɨndürɨ, ŋga nindou ahambo anɨhondümbofe-koate-ayu ranahambo-anɨmbo yɨbobondirühɨ papɨ-hoafɨndürɨmbui. 19 Yɨbobofe ranahandɨ nɨmɨndɨ ra ndahurai-ane: Sapo si aboedɨ ra sünambeahɨndɨ makosoyosɨ, ŋga asu ai moai ranahambo yifirɨyei, ŋga ai nɨmbokoanɨ nɨmbɨ afɨndɨ pɨmayo ranambe nɨŋgomboyei yifirɨmayei. Nɨmboe sapo ai moaruwai hohoanɨmo rarɨhindühɨ wamboyei ramehindɨ. 20 Muŋguambo nindou dɨdɨyei si ranahambo yɨboaruko-arɨhindɨ ana, ai moaruwai hohoanɨmo yaŋgɨrɨ rarɨhindühanei. Nindou yahurai ana ŋgɨrɨ si peyoanɨ ŋgei sapo si ranai ahei moaruwai hohoanɨmo ramarɨhindɨ ra nafuindandürɨmboe sei hehimbo wambo. 21 Ŋga nindou aboedɨ hohoanɨmo yaŋgɨrɨ semündü anüŋgu ranai-anɨmbo sihɨ tükündüfimbui. Rananɨmbo nindoundɨ ratüpurɨ ra si ranai Godɨndɨ ŋgɨnɨndɨnamboane ratüpurɨyu arandɨ mbɨsɨ nafuindɨmboe,” mehu.

Son ai Sisas tükümefiyu nɨmɨndɨ ra weindahɨ hoafɨmayu

22 Asu süŋgunambo Sisas ai ahambo süŋgururü-rundeimbɨ babɨdɨmbo randɨhünda botɨyafu houmbo Sudia hɨfɨna mahomo. Ai homo ranɨhü yahunümbɨ si nɨŋgomomboyo Sisas ai nindou hundürümarandürɨ. 23 Ainon ŋgoafɨhü Serim ŋgoafɨkɨmɨ hoe afɨndɨ mafoafusowa asu ranɨhü Son ai-amboanɨ nɨmorehɨ nindowenihɨ hundürümarandürɨ. Ranɨ-sɨmboanɨ nɨmorehɨ nindowenihɨ afɨndɨ ranai ahambo sowana hei marɨhündamboyu ai hundürümarandürɨ. 24 Son ai karabusɨfekoate nüŋguambeahɨyo aheimbo hundürümarandürɨ. 25 Ranɨyo asu Sudahündɨ mamɨ ai Sonɨndɨ süŋgururü-rundeimbɨ babɨdɨmbo Godɨndɨ hɨmboahü aboedɨ tüküfembo hundürü hohoanɨmo ranahambo hoafɨna sɨmborɨ hoafɨmemo. 26 Raoyafu mburu hɨfomo Sonɨmbo hoafɨyomondühɨ yahomoya, “Yamundo-randeimbɨ, se hohoanɨmoyafai nindou Sodan hoekɨmɨ ai-dɨbo nɨmbafanɨmbo se ahandɨ hoafɨ yɨhoefɨmbo hoafɨmefɨmunɨ. Ŋga ai haponda hundürümarandür-amboanei asu nindou ai sɨhefɨmbo sowana sɨfokoate ahambo sowanambo yaŋgɨrɨ hüraramɨndo,” mehomo. 27 Asu sɨmborɨ Son ai hoafɨyupurühɨ yahuya, “Nindou ai ŋgɨrɨ raranɨ-moatükunɨ moanɨ ndemündu, ŋga God ai dagadowan-anɨmbo ndemündümbui. 28 Horombo se hɨmborɨyomondanɨ ro sɨhamumbo hoafɨyahapurühɨ sahɨya, ‘Roana Kraisɨyahɨpoanɨ, ŋga ahandɨ nafɨ dɨdɨboado-fembohünda God ai kamafoareandɨr-anahɨ,’ masahɨ hoafɨ ra se sɨhamundɨhoarɨ hɨmborɨmemo. 29 Asu nindou ŋgorü ai nɨmorehɨ asemündu ana, nɨmorehɨ ra nindowenihɨ ranahand-ane. Asu nindowenihambo farɨherü-randeimbɨ ai ai-dɨbo nüŋgumbo nɨmorehɨ masemündu ahandɨ hoafɨ hɨmborɨyuhü ai hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨmayu. Yahurai-ane asu haponda hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨ ra wandɨ fiambe amaro. 30 Asu nindou ranai adükarɨ ndürɨmbɨ-mbiyowamboane, ŋga wandɨ ndürɨ akɨdou-mbeyowamboane. 31 Nindou nɨmoamo sünambeahɨndɨ makusu aiani muŋguambo nindou ŋgasünde haya adükarɨ hamɨndayu. Ŋga asu nindou hɨfɨ ndanɨhündamboayu ranai ana hɨfɨnɨndɨ wambo ai hɨfɨ ndanɨhündambo wataporɨ ranɨ yaŋgɨrɨ semündü nüŋgumbo wataporɨyuhani. Ŋga nindou sünambeahɨndɨ makusu ranai ana muŋguambo nindou ŋgasünde haya adükarɨ hamɨnd-ani. 32 Ranani asu ai raranɨ-moatükunɨ hoeire asu hɨmborɨyu-randeimbɨ ranahambo hoafɨyu arandɨ. Ŋga asu nindou mamɨ ai-amboanɨ moai ahandɨ hoafɨ ra anɨhondümboreandɨ. 33 Nindou düdi ahandɨ hoafɨ ranahambo kɨkɨharamündu ana, asu God ai anɨhondümboani hoafɨyu arandɨ yahuhani. 34 Nindou God koamarɨheira makusu ranai ana ahandɨ hoafɨ yaŋgɨr-ani hoafɨyu arandɨ. Sapo God ai moai ahambo Yifiafɨ Aboedɨ ra bɨdɨfɨrɨ-bɨdɨfɨrɨre sagado. 35 Afɨndɨ ai Nɨmorɨmbo afɨndɨ hamɨndɨ ŋgusüfo parirühɨ asu muŋgu moatükunɨ hɨfandɨmbo ŋgɨnɨndɨ masagado. 36 Nindou ŋgorü ai Nɨmorɨ ahambo anɨhondümbo-arirɨ ana, asu ai aboedɨ koadürümbo-koadürümbo nüŋgumbui. Ŋga asu anɨhondümbofe-koate-ayu aiana ŋgɨrɨ yaŋgɨrɨ koadürümbo-koadürümbo nüŋgu. Asu Godɨndɨ ŋgɨnɨndɨ hohoanɨmo ra ahambo-so koadürümbo-koadürümbo yagodɨmboe.”

4

Sisas ai Sameriahündɨ nɨmorehɨ-dɨbo wataporɨmefe

1 Ranɨ-sɨmboanɨ Farisi ai yaru hɨmborɨyomondane, “Sisas-ani Sonɨmbo ŋgasündirɨ haya afɨndɨ nindou hundürandürɨ arandɨ,” masei. 2 (Ŋga moai Sisas ahandɨhoarɨ ana ŋgorümbo hundürandürɨ, ŋga ahandɨ süŋgururü-rundeimbɨ ai yaŋgɨrɨyomo ramarundɨ.) Sisasɨndɨ süŋgufembo nindou afɨndɨ hundürümayei hoafɨ Farisi ai hɨmborɨmemo ra Sisas ai fɨfɨreandɨ. 3 Ranɨyu asu ai ranɨ hoafɨ ra hɨmborɨyu haya Sudia hɨfɨ hɨnɨŋgɨre haya Garirinambo mahu. 4 Garirinambo hombo nafɨ ra Sisas ai Samaria-yafe hɨfɨ mbusümo nafɨyu mahu. 5 Ranɨyu hafu adükarɨ ŋgoafɨ Samaria-yafe hɨfambe ahandɨ ndürɨ Sikar ranɨhü tükümefiyu. Ŋgoafɨ ranɨkɨmɨyo Sekob ai ahandɨ nɨmorɨ Sosepɨmbo hɨfɨ kɨkɨre hɨnɨŋgɨmareando. 6 Horombo Sekob ai hoe rambohünda kakɨra pumareandɨ ra ranɨhü puiaroane, asu Sisas ai ndeara hüfɨnɨmbo nafɨ gebuai ra süfu süfumbo tɨŋambofihɨyu asu foeamoŋgo ranɨkɨmɨ mamaru. 7-8 Ranɨyo asu ahambo süŋgururü-rundeimbɨ ranai boatei sesɨ pemɨmbo ŋgoafɨ ranambo mahafomo. Asu nɨmorehɨ mamɨ Samariahündɨ ranai hoe ra fuimɨndɨmbo makosowamboyu, Sisas ai hoafɨyundowohü yahuya, “Hoe ra wambo fuisao, ŋga ro sɨmɨndɨmbo samboanahɨ,” mehuamboyo. 9 Asu nɨmorehɨ ranai hoafɨyondowohü yahoya, “Seana Sudahünd-anafɨ, asu ro Samariahünd-anahɨ, ŋga asu se nɨmboe wambo hoe fuisao safɨ hawa düduwefoandɨra?” mehoamboyu. 10 Asu Sisas ai sɨmborɨ hoafɨyundowohü yahuya, “Nɨne-moatükunɨ God ai sɨhambo saimbo mehu ranahambo fɨfɨrɨworühɨ, hoafɨmbefɨndo-mbonana, asu hoe sɨmɨndɨwanɨ yaŋgɨrɨ gedühɨ nɨŋgombo saganɨnɨ,” mehuamboyo. 11 Asu nɨmorehɨ ranai hoafɨyondohü yahoya, “Adükarɨ, hoe fuigonɨnɨmbo hɨpɨrɨ wanɨ, ŋga foeamoŋgo hoe ndanana ambeambe aŋgunɨ ragu-ane. Asu hoe sɨmɨndɨwanɨ yaŋgɨrɨ gedühɨ nɨŋgombo ra naha dagüda mafuindandɨfa? 12 Sɨhefɨ amoao Sekob ai foeamoŋgo ra hɨnɨŋgɨ-mareamunane. Hoe ra ai ahandɨ nɨmorɨ asu burmakau, sipsip ra-babɨdɨmbo sümündɨ marandane. Ŋga asu se kosɨrɨhefe adükarɨmbofe nɨŋgombo safomboyafɨ?” meho. 13 Asu Sisas ai sɨmborɨ ahambo hoafɨyundowohü yahuya, “Nindou hoe nda asɨmɨndei ranai ana asükaindei nɨmai amɨndanɨŋombo-ndeimboyei. 14 Ŋga nindou dɨdɨyei ro hoe aheimbo asahandürɨ ranai ana ŋgɨrɨ asükaindei amɨndanɨŋombonde, ŋga wanɨ. Hoe ro aheimbo saimbo saheheamboayahɨ ranana, ahei fiambe apoandɨhorɨ hoe nahurai fondɨhoai-fondɨhoaindandanɨ asu nindou ranai yaŋgɨrɨ koadürümbo-koadürümbo nɨmboeimboyei,” mehuamboyo. 15 Asu nɨmorehɨ ranai düdufendowohü yahoya, “Adükarɨ, se wambo hoe ra sawandɨrɨ. Rananɨmbo ro ŋgɨrɨ asükainda süŋguna hoembo amɨndanɨŋombondahühɨ hoe nda fuimɨndɨmbo dɨdɨhɨ,” mehoamboyu. 16 Asu Sisas ai hoafɨyundowohü yahuya, “Se ŋgüfɨ sɨhafɨ nindowenihambo hoafɨndafɨndo mbundambo-anɨmbo asükaindafɨ ndühɨ dɨdɨfɨ,” mehundowamboyo. 17 Asu ai hoafɨyondowohü yahoya, “Roana anamɨndeimbɨ-yahɨpoanɨ, ŋga anamɨndɨkoate-anahɨ,” mehondowamboyu. Asükaiyu Sisas ai hoafɨyundowohü yahundoya, “Se ‘Roana anamɨndɨkoate-anahɨ,’ asafɨ ra wambo anɨhondümbo-anafɨ hoafayafɨndɨrɨ. 18 Ŋga se nindowenihɨ hondahüyafundeimbɨ masowapundɨfɨ, ŋga se haponda nindowenihɨ-dɨbo anɨmbafɨ ra sɨhafɨ anamɨndɨ hondüyupoanɨ. Ŋga se wambo haponda anɨhondümbo-anafɨ hoafayafɨndɨrɨ,” mehu. 19 Nɨmorehɨ ranai hoafɨyondowohü yahoya, “Adükarɨ, seana ro hoeirɨheanɨna Godɨndɨ hoafɨ hoafɨyafɨ-randeimb-anafɨ. 20 Yɨhoefɨ amoao mamɨ ana hɨfɨ wafu ndanɨ-wamɨyomo rotuyomo marundɨ, ŋga asu Suda se-anemo Serusarem ŋgoafɨ ranɨhü yaŋgɨrɨ rotuyomboane ehomo,” mehoamboyu. 21 Sisas ai yahuya, “Nɨmorehɨ, se wambo anɨhondümbo-rowandɨrɨ, ŋga se ŋgɨrɨ amɨtata Apembo hɨfɨ wafu ranɨwamɨ asu Serusaremɨhü ra rotuyo ra-koate-ndei. 22 Samariahündɨ seana Godɨmbo ndorɨhorɨ fɨfɨrɨ-horühɨyeipoanɨ ahambo rotuyei arɨhündɨ. Ŋga ro Suda ana God ranahambo ndorɨhurɨ fɨfɨrɨ-hurɨmboanefɨ. Ŋga asu sapo Godɨndɨ nendɨ aboedambofembo ratüpurɨ ra Suda yɨhoefɨmbo sowahɨ tükümefeyoane. 23 Sapo ranɨ si tüküfembo meho ra, ndeara haponda tüküfemboane, ŋga asu nindou ai anɨhondümbo rotuyei arɨhündɨ ranai-anɨmbo Godɨmbo ŋgusüfoambe anɨhondümbo-ndɨhindühɨ Yifiafɨ Aboedɨndɨ ŋgɨnɨndɨnambo rotundeimboyei. Rananɨmbo asu Ape ai nindou yahurai ranɨmboani ahambo rotuyondombo hohoanɨmoayu. 24 Ŋga God ana yifiafɨ-ani. Ranɨmboanɨmbo nindou ai Godɨmbo rotuyei arɨhündɨ ra ŋgusüfoambe anɨhondümbo-ndɨhorühɨ Yifiafɨ Aboedɨndɨ ŋgɨnɨndɨnambo rotumbeyei-amboane,” mehuamboyo. 25 Asu nɨmorehɨ ranai sɨmborɨ hoafɨyondowohü yahoya, “Ro fɨfɨrɨhinɨmboanahɨ nindou God kamafoarirɨ ra ahandɨ ndürɨ Krais ai-anɨmbo kudümbui. Asu ai kusü sɨmboanɨ sɨhefɨmbo muŋgu moatükunɨ ranahambo hoafɨndümunɨmbui,” mehoamboyu. 26 Asu Sisas ai sɨmborɨ hoafɨyundowohü yahuya, “Ro ai-anahɨsɨ haponda se-dɨbo wataporayahɨ nda,” mehu. 27 Sisas ai raoyahuambe ahambo süŋgururü-rundeimbɨ ai sesɨ pemɨnɨpoedɨ sümburɨndümo tükümefundɨ. Asu ai hoeirundane Sisas ai nɨmorehɨ-dɨbo wataporɨmefea hepünɨmefundɨ, ŋga nindou mamɨ ai-amboanɨ moai düdufinduhɨya, “Se nɨmboeafa?” yahundo asu “Nɨmboe se nɨmorehɨ ra-dɨbo wataporefea?” yahundo, ŋga wanɨ. 28-29 Ranɨyo asu nɨmorehɨ ranai hoe fuimɨndɨ hɨpɨrɨ ra ranɨhü sɨhai haya hɨfo nindou ranɨ ŋgoafɨhündɨ ranaheimbo hoafɨyondürühɨ yahoya, “Se naha sɨnei nindou geba anüŋgu ra hoeirɨhorɨ. Ai wambo ro muŋgu moatükunɨ ratüpurɨya marɨhandɨ ra muŋgu ai weindahɨ hoafɨmayundɨrɨ. Ŋga awi ai Krais anɨmbombei?” mehoamboyei. 30 Ranɨyei asu ai ŋgoafɨ ra hɨnɨŋgɨrɨhi hehimbo Sisas sowana muŋgu mahanei. 31 Ranɨyomo asu ahambo süŋgururü-rundeimbɨ ai Sisasɨmbo hüti-hoafɨrurühɨ yahomoya, “Yamundo-randeimbɨ, sesɨ akɨdounambo ŋgusüfo narɨworɨ hawambo-anɨmbo,” mehomondo. 32 Ŋga asu Sisas ai hoafɨyupurühɨ yahuya, “Sesɨ ro sesɨmbo asahɨ ra seana moai fɨfɨrundɨ,” mehupuramboemo. 33 Asu ahamundɨhoarɨ sɨmborɨ düduyomondühɨ yahomoya, “Nindou ŋgorü ai ahambo sesɨ ra semündü sünɨ sagadomboyu?” mehomondamboyu. 34 Asu Sisas ai hoafɨyupurühɨ yahuya, “Wandɨ sesɨ ranana ndahurai-ane: God ai koamarɨhendɨra makosahane ro ahandɨ hoafɨ süŋguferambo. Wandɨ sesɨ ana ahandɨ yifɨrɨ süŋgufe asu ahandɨ ratüpurɨyora ho moendɨfembo makosahane. 35 Se yaru hoafɨyomondühɨya, ‘Awi nümbürambeahɨndɨ sesɨ yimuŋgu-remɨndɨmboana, yimbuyimbu amoamo-ane anɨŋgomo,’ mehomo, ŋga asu ro hoafayahɨ ra se hɨmborɨyomo, naha se ndoru nümbürɨ ra samoŋgorɨyomo hoeiru, nɨnɨmɨndɨ ana ndeara ŋgɨnɨndɨ yaŋgɨr-ane. 36 Nindou nümbürambeahɨndɨ sesɨ yimuŋgurɨra-randeimbɨ-mayu ranai ndeara ranɨ takɨnɨ ahandɨ kakɨ semündü haya, asu ai sesɨ aboedɨ koadürümbo-koadürümbo nɨŋgombo safɨyorambo-mayo gugurareandɨ. Rananɨmbo nindou sesɨ hɨfɨre-randeimbɨ asu yimuŋgurɨra-randeimbɨ ai hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨndamboyafanɨ. 37 Asu hoafɨ ndanana anɨhond-ane ‘Nindou ŋgorü ai hɨfɨreandühani, ŋga nindou ŋgorü ai yimuŋgurandühani.’ 38 Ro sɨhamumbo sesɨ nümbürɨ ranambe homo yimuŋgurɨ mbɨrunda sahehea koamarɨheheapurɨ. Asu se moai hɨfɨrundɨ, ŋga amurɨ ai tɨŋamboyeihɨ hɨfɨmarɨhindɨ ranɨ-fihɨndɨ asarɨmbo yahomo houmbo asowandümo,” mehu. 39 Nɨmorehɨ Samariahündɨ ranai ranɨ ŋgoafɨhündɨ ranaheimbo nɨne-moatükunɨ ai ramareandɨ ranɨmbo Sisas ai hoafɨmayundo ranahambo ho wataporɨmbo-marandɨ. Ranɨyo asu muŋguambo nindou ranai Sisasɨmbo anɨhondümbo-marɨhorɨ. 40 Ranɨyei asu Samariahündɨ ranai hei Sisasɨmbo apombo hüti-hoafɨmehündoa ranɨhü ai-babɨdɨmbo yimbu apomayu. 41 Ranühɨ Sisas ai wataporɨmbo-maranda asükai nindou afɨndɨ safɨ ranai hɨmborɨyei hehi anɨhondümbo-marɨhindɨ. 42 Asu nɨmorehɨ ranahambo hoafɨyahündowohü seiya, “Boatei ro se wataporɨmbo-maranda anɨhondümbo-marɨhundɨ, ŋga se hoafɨmayafɨmunɨ ranɨmbo. Ŋga ro-amboanɨ yɨhoefɨhoarɨ ahandɨ hoafɨ hɨmborɨyahundo hohumboanefɨ asu anɨhondümbo-arɨhurɨ. Ŋga ranɨmboane nindou ndananɨmbo awi hɨfɨ ndanɨhü muŋguambo nindou aboedambo-ndeandürümbui asefɨ,” masei.

Sisas ai adükarɨ bogorɨndɨ ratüpurɨyu-randeimbɨndɨ nɨmorɨ aboedɨmarirɨ

43 Sisas ai ranɨhü yimbu nɨmbɨ apu mbura asu ŋgoafɨ ra hɨnɨŋgɨre haya Gariri hɨfɨna mahafu. 44 Asu ai ahandɨ fimbo hoafɨyuhɨ yahuya, “Godɨndɨ hoafɨ hoafɨyu-randeimbɨ aiana ahandɨ ŋgoafɨ hondühɨ moai ndürɨ yaŋgoro,” mehu. 45 Ranɨyu asu ai Gariri hɨfɨhü hafu tüküfiyuwane, ahambo hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨmayei. Ai ramehindɨ ra moanɨyeipoanɨ, ŋga Serusarem ŋgoafɨhü Israerɨmbo God ai aboedambo-mareandürɨ Pasofa sei-arɨhündɨ ranɨ-sɨmboanɨ afɨndɨ moatükunɨ ramareanda hoeirɨhi hehimbo wamboyei tükümefiyuwa hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨmayei. 46 Asu Sisas ai asükaiyu Kena ŋgoafɨna Gariri hɨfambe mahu horombo ai hoe wain hoembore pureandühɨ. Nindou mamɨ adükarɨ bogorɨndɨ ratüpurɨyu-randeimbɨ ai Kaperneam ŋgoafɨhü nüŋgu hayamboyu, asu ahandɨ nɨmorɨ ranai aŋgünümbomayu. 47 Asu nindou ranai, Sisas Sudia hɨfɨ hɨnɨŋgɨre haya, Garirinambo sünümboani hoafɨ ra hɨmborɨyu haya, hu tüküfi Sisasɨmbo Kaperneam ŋgoafɨnambo hombo hüti-hütirürühɨ yahuya, “Wandɨ nɨmorɨ ai aŋgünümbo yɨfɨmbo yaŋgɨr-ani, ŋga se dɨdɨfɨ aboedɨndoworɨ,” mehundowamboyu. 48 Asu Sisas ai yahuya, “Se mamɨkarambo hepünɨfeimbɨ moatükunɨ ra hoeifekoate-yei-mbonana, ŋgɨrɨ anɨhondümbo-rɨhindɨrɨ,” mehu. 49 Asu sɨmborɨ Sisasɨmbo hoafɨyundowohü yahuya, “Adükarɨ, mborai se wandɨ süŋgu sühüfɨ, ŋga wandɨ nɨmorɨ ai yɨfɨmbo yaŋgɨr-ani,” mehu. 50 Asu Sisas ai sɨmborɨ hoafɨyundowohü yahuya, “Se ŋgafɨsɨ, ŋga sɨhafɨ nɨmorɨ ana asükai yaŋgɨrɨ nüŋgumbui,” mehuamboyu. Nindou ranai Sisasɨndɨ hoafɨ ra anɨhondümbore haya mahu. 51 Nindou ranai ŋgoafɨna mahuamboyu asu ahandɨ ratüpurɨyomo-rundeimbɨ ai nafɨnɨ hoeirüwurɨ houmbo hoafɨyomondowohü yahomoya, “Sɨhafɨ nɨmorɨ ana aboedɨ mbanüŋgu,” mehomondamboyu. 52 Asu ai düdufipurühɨ yahuya, “Nüŋgu-sɨmboanɨyo ai akɨdou aboedɨ safɨ mamarua?” mehuamboemo, asu hoafɨyomondühɨ yahomoya, “Hamanɨ nɨmbambeyo aŋgünɨ hüfɨ afɨndɨ ra hɨnɨŋgɨmareandɨ,” mehomo. 53 Ranɨyu asu afɨndɨ ai ŋgusüfo pumaramündu Sisas ai ahambo ra-sɨmboanɨ hoafɨyundowohüya, “Yɨnɨ, sɨhafɨ nɨmorɨ ana asükai yaŋgɨrɨ nüŋgumbui,” mehu ranɨmbo. Ranɨyu asu ai ahandɨ worambeahɨndɨ ranɨ-babɨdɨmbo anɨhondümbo-marɨhorɨ. 54 Sisas ai Sudianɨpoedɨ Gariri hɨfɨnambo sünümbo hepünɨfeimbɨ moatükunɨ ramareandɨ ra yimbu noufeimbɨyo.

5

Sisas ai nindou mamɨ foeamoŋgokɨmɨ dɨboadomarirɨ

1 Asu ra muŋgumayoambe Suda-yafe adükarɨ si ra Serusaremɨhü tükümefeyoa, Sisas ai Serusaremɨnambo mahafu. 2 Serusaremɨhü nafɨtambe adükarɨ ahandɨ ndürɨ sipsip nafɨtambe ranɨkɨmɨ foeamoŋgo hoe kakɨru pumarundɨ. Foeamoŋgo ra Hibruyei hoafɨ Betsada-ane. Hoe ranɨkɨmɨ mboasɨnɨ hondahüfeimbɨ (5) mafondarei. 3-4 Asu mboasɨnɨ ranɨ hoarehɨ nindou aŋgünümbɨ afɨndɨ ranai fondɨhü kurɨyei, hɨmboatɨharɨ, yirɨ moaruwaimbɨ, asu nindou ahei tɨŋarɨ yɨfɨyoweimbɨ ranai nɨnoumayei. 5 Mboasɨnɨ ranambe nindou mamɨ ai 38 hɨmbanɨ farasü haya aŋgünümbo yaŋguru. 6 Asu Sisas ai nindou ranahambo hoeirirane aŋgünümbo meŋguruamboyu, nindou ranana gedühɨ aŋgünümboyumboani yahuhaya hoafɨyundühɨ yahundoya, “Se haponda aboedɨ nɨmandɨ safomboyafɨ?” mehunduamboyu. 7 Asu sɨmborɨ nindou aŋgünümbɨ-mayu ranai Sisasɨmbo hoafɨyundühɨ yahundoya, “Nindou adükarɨ, hoe ranai mɨmɨnɨyowanɨ hɨmonɨ semɨndɨndɨrɨ ho hɨnɨŋgɨfendɨrɨmbo roana nindou wanɨ. Hoe ranai mɨmɨnɨyowanɨ gadɨ sahehea raoyaheandanɨ asu bɨdɨfɨrɨ ai boatei-anei horombo kosɨrɨhehi hanei rɨhündanane asu ro moanɨ nɨmarɨ arɨhandɨ,” mehundo. 8 Asu Sisas ai hoafɨyundühɨ yahundoya, “Botɨyafo, sɨhafɨ hoaparɨ ra sowandɨfɨ hawa hafɨ,” mehunduamboyu. 9 Ranɨyu nindou ranai nɨmai hoafɨ nɨŋgoambe botɨfi ahandɨ hoaparɨ ra semündü haya mahu. Ranɨ si ra moanɨ ratüpurɨkoate ŋgoafɨmbo nɨmarɨmbo siyo. 10 Ranɨyomo asu Suda ai nindou Sisas dɨboadomarira botɨmefiyu, ranahambo hoafɨyomondowohü yahomondoya, “Hapoana moanɨ ratüpurɨkoate ŋgoafɨmbo nɨmarambe-ane. Asu nɨmboe se sɨhafɨ hoaparɨ ra sowandɨfɨ hawa ahafa?” mehomondamboyu. 11 Asu sɨmborɨ hoafɨyupurühɨ yahuya, “Nindou wambo aboedɨmareandɨrɨ ranai hoafɨyundɨrühɨ yahuya, ‘Botɨyafo, sɨhafɨ hoaparɨ ra sowandɨfɨ hawa hafɨ,’ mehuamboanahɨ sahamɨndɨ ahahɨ,” mehupurɨ. 12 Ranɨyo asu sɨmborɨ ahambo düdururühɨ yahomondoya, “Düdi nɨmorɨ sɨhambo hoafɨyunɨnühɨ, ‘Sɨhafɨ hoaparɨ ra sowandɨfɨ hawa hafɨ,’ mehunɨnɨ rana?” mehomondamboyu. 13 Asu nindou aŋgünümbɨ aboedɨmefiyu ranai nɨmorehɨ nindowenihɨ afɨndɨ ambewambo Sisas ai sɨhai hümarɨmɨndo ra moai nindou ranahambo fɨfɨrirɨ. 14 Asükaiyu Sisas ai nindou ranahambo Godɨndɨ worambe mamaruwa hoeirirɨ haya, hoafɨyundühɨ yahuya, “Se hɨmborɨyafɨ, se ndeara sɨhafɨ fi ra aboedɨyafɨmboanafɨ. Ŋga se asükaindafɨ moaruwai hohoanɨmondamboyafɨ. Ŋga asükaindo raranɨ-moatükunɨ ŋgɨnɨndɨ safɨ sɨhafɨfihɨ mbundamɨndoanɨ se mamɨkarɨndamboyafɨ,” mehundowamboyu. 15 Ranɨyu asu nindou-mayu ranai hu Sudambo hoafɨyupurühɨ yahuya, “Nindou wambo aboedɨmareandɨrɨ ranana Sisasɨyu,” mehupuramboyomo. 16 Asu ranɨyomo Suda ai Sisasɨmbo moanɨ hapoadümbo nou pɨyomo houmbo moruwaimbo-moaruwaimbo-marurɨ homo. Nɨmboe asu Sisas ai moanɨ ŋgoafɨmbo nɨmarombo sihɨ nindou ranahambo aboedɨmarirɨ yahomo houmbo. 17 Ranɨyu asu Sisas ai ahamumbo hoafɨyupurühɨ yahuya, “Wandɨ Ape ai ratüpurɨyu humbo hapondan-amboa, ratüpurɨyuhani, ranɨmboane asu ro-amboa ratɨpurayahɨ,” mehupuramboemo. 18 Suda ai hoafɨ ra hɨmborɨyomo houmbo ahamundɨ ŋgusüfoambe ŋgɨnɨmboanɨmbo-mareapura Sisasɨmbo hɨfokoefimbo yahomo houmbo raraomemo. Asu moanɨ ŋgoafɨmbo nɨmarambe ratüpurɨmayu ranɨmbo yaŋgɨrɨyomopoanɨ. Ŋga ai hoafɨyupurühɨ, “God ana wandɨ Ape hondani,” mehu ranɨmboemo hoafɨ ranana Sisas ai ‘Ro God nahurai-anahɨ’ mehu yahomo houmbo kameihɨyomo ahambo hɨfokoefimbo raraomemo.

Godɨndɨ nɨmorɨ ai ratüpurɨmbo ŋgɨnɨndeimb-ani

19 Ranɨyu Sisas ai sɨmborɨ hoafɨyupurühɨ yahupurɨya, “Ro anɨhondümboanahɨ sɨhamumbo hoafayahapurɨ: Nindou nɨmorɨ ra ŋgɨrɨ raranɨ-moatükunɨ aimbo hohoanɨmondu haya ranɨmbondandɨ, ŋga wanɨ. Ai raranɨ-moatükunɨ ratüpurayu ra Afɨndɨ ai ratɨpurayu ra hoeire hayamboani, asu nɨmorɨ ai ra-süŋgure ratɨpurayu. Muŋgu raranɨ-moatükunɨ Afɨndɨ ai ranɨmborandan-ani asu nɨmorɨ ai yare ranɨmboarandɨ. 20 Afɨndɨ ai ahandɨ nɨmorɨ ranahambo hohoanɨmoyuhü asu ai muŋgu ratüpurɨyumbü ra nɨmorɨmbo nafuimefuendo. Ŋga asu awi Afɨndɨ ai adükarɨ ŋgɨnɨndɨ ratüpurɨ safɨ amboanɨ nɨmorɨmbo nafuindundümbui. Haponda nafuimendu ranana akɨdouyo, ŋga se hepünɨfembohündambo süŋguna nafuiyondomboayu ranana adükarɨ ŋgɨnɨndɨ safɨndɨmboe. 21 Afɨndɨ ai nindou yɨfɨyeimbɨhündɨ botɨreandürɨ mbura asu yaŋgɨrɨ nɨŋgo sagadürɨ arandɨ. Ranani asu nɨmorɨ ai-amboanɨ ahandɨ hohoanɨmomayu süŋgureandühɨ nindou botɨreirɨ hɨnɨŋgɨrearü arandɨ. 22 Moai Afɨndɨ aiana nindou-yafe hohoanɨmo yɨborore randɨ, ŋga wanɨ. Muŋgu ranɨ ratüpurɨ ra nɨmorɨndɨ warɨhümareandane. 23 Ranɨmboanɨmbo asu nindou ai nɨmorɨmbo ahɨnɨndeihɨ aboedɨ hohoanɨmondeimboyei Afɨndambo rawarɨhorɨ nou. Asu nindou ai nɨmorɨmbo ahɨnɨyohü aboedɨ hohoanɨmokoate-ayei ana, asu Afɨndɨ ai nɨmorɨ koamarɨherü ranahambo amboanɨ ŋgɨrɨ ahɨnɨndeihɨ aboedɨ hohoanɨmondei. 24 Ro sɨheimbo anɨhondümboanahɨ hoafayahɨ, nindou düdi wandɨ hoafɨ nda hɨmborɨyuhü asu wambo hɨfɨna koamarɨhendɨrɨ ranahambo anɨhondümbo-arirɨ ana, nindou ranai yaŋgɨrɨ koadürümbo-koadürümbo nüŋgumbui. Asu nindou ranai ŋgɨrɨ Godɨndɨ papɨ-hoafɨ ranambe tükündɨfiyu. Nindou ranai yɨfɨyorambo nafɨ hɨnɨŋgɨre haya yaŋgɨrɨ nɨŋgombo ra süŋgure arandɨ. 25 Yɨnɨ, sapo si tüküfembo-mayo ra ndeara haponda tüküfemboane. Ŋga asu rananɨmbo nindou yɨfɨmayei ranai Godɨndɨ Nɨmorɨndɨ yafambe hɨmborɨndahindühɨ asu nindou dɨdɨyei ahandɨ hoafɨ ndorɨhi hɨmborɨmayei ranai aboedɨ yaŋgɨrɨ yɨfɨkoate nɨmboeimboyei. 26 Ranɨmboani asu Afɨndɨ ai ahandɨhoarɨ aboedɨ yaŋgɨrɨ yɨfɨkoate nɨŋgombo ra nɨmɨndɨyuhüyu, asu ranɨ-süŋgunambo noure Nɨmorɨmbo yaŋgɨrɨ yɨfɨkoate nɨŋgombo nɨmɨndɨmborirɨ hɨnɨŋgɨmarirɨ. 27 Ai Nindou Hond-ani, ranɨyu asu Afɨndɨ ai ahandɨ Nɨmorɨmbo nindoumbo yɨbobofendürɨrambo hohoanɨmo ra masagado. 28 Asu se ndanahambo hepünahindühɨ afɨndɨ hohoanɨmondeimboyei, ŋga ŋgɨrɨ amɨtata muŋguambo nindou yɨfɨyeimbɨhündɨ hoŋguambeahɨndɨ ranai ahandɨ yafambe ra hɨmborɨndei. 29 Asu rananɨmbo ai hoŋguambeahɨndɨ tükündahimboyei. Asu nindou ahandɨ hoafɨ aboedɨ hɨmborɨyeihɨ süŋgurɨhi arɨhündɨ ranai aboedɨ yaŋgɨrɨ yɨfɨkoate tükündahi burɨndeimboyei. Ŋga asu nindou ahandɨ hoafɨ hɨmborɨkoate-yeihɨ moaruwai hohoanɨmombo ratüpurɨ ratüpurɨyei arɨhündɨ ai-anɨmbo tükündahinda God ai aheimbo se hüti-anei mbüsümbui.”

Nindou bɨdɨfɨrɨ amboanɨ ranɨ-moatükunɨ nafuimaramunɨ ra Sisas ai Godɨndɨ nɨmor-ani masei

30 “Raranɨ-moatükunɨ ra roana ŋgɨrɨ rombondɨhe hohoanɨmonda hehea ratüpurɨndahɨ. Ro nindou aheimbo yɨboborɨhe arɨhandɨ ra God ai hoafiyuwanɨ yaŋgɨr-ane yɨboborɨhe arɨhandɨ. Wandɨ yɨbobofe ra mbumundanesɨ, ŋga ropoanɨmbo yifirɨya hehea yɨboborɨheandürühɨ-yahɨpoanɨ, ŋga Ape wambo hɨfɨna koamarɨhendɨrɨ ranai yifirɨyu haya hoafɨmayundɨr-amboyahɨ ro rarɨhe marɨhandɨ. 31 Asu ro wandɨhoarɨ yaŋgɨrɨ wandɨ fimbo anɨhondümbo hoafayahɨ ana, asu nindou ai ro wandɨ fimbo hoafayahɨ ra ŋgɨrɨ anɨhondümbo-ndɨhindɨ. 32 Ŋga asu ŋgorü ai wambohünda anɨhondümbo hoafɨyu arandɨ ahandɨ hoafɨ ra anɨhondümboani hoafɨyu arandɨ ra ro fɨfɨrɨheandɨ. 33 Se horombo Sonɨmbo sowana nindou düdufimbo koamarɨhehipura asu ai sɨheimbo anɨhondü hoafɨ hoafɨmayu. 34 Ŋga nindou yaŋgɨrɨ wambo anɨhondümbo hoafayu ana, ahandɨ hoafɨ ranahambo ro ŋgɨrɨ hohoanɨmondahɨ, ŋga wanɨ. Ŋga God sɨheimbo aboedambo-mbɨreandüra saheheamboanahɨ Sonɨndɨ hoafɨ anɨhond-ane asahɨ. 35 Son ana ram hai siayo nou yahurai siyuhüyu asu sɨhei fiambe si ranai boakɨmafoa-reiramboyei asu bodɨfohü yaŋgɨrɨ ahandɨ si ranɨmbo hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨmbo masei. 36 Ŋga ŋgorü-moatükunɨ sɨheimbo nafuimbohünda ra Sonɨndɨ hoafɨ ŋgasündeandeimb-ane. Raranɨ ratüpurɨ ro ratɨpurayahɨ ra wandɨ Ape ai sendɨrühɨ ‘ratüpurɨndafɨ’ mehuamboanahɨ ro rarɨhe ratɨpurayahɨ. Ranɨ ratüpurɨ ranai sɨheimbo anɨhondümbo nafuimarandürɨ ra Ape ai wambo koamarɨhendɨra makosahɨ. 37 Asu Ape wambo hɨfɨna koamarɨhendɨrɨ aiyu wandɨ fimbo weindahɨ hoafɨmayu. Asu se moai horombo ahandɨ hoafɨ hɨmborɨyei asu ahambo hoeirɨhorɨ raraorɨhorɨ. 38 Ŋga asu se moai ahandɨ hoafɨ ra sɨhei ŋgusüfoambe nɨmarondürɨ, nɨmboe sapo Ape ai koamarɨhendɨra makosahɨ wambo anɨhondümbofe-koate-mayei ranɨmbo. 39 Se rarɨhi hohoanɨmoyeihɨya, “Godɨndɨ bukambe hoafɨ apenɨŋgo ranai yaŋgɨrɨ koadürümbo-koadürümbo nɨŋgombo sei hehi buk ranambe muŋguambo hoafɨ apenɨŋgo ranahambo türarɨhündɨ. Ŋga bukambeahɨndɨ hoafɨ ra wambo fɨfɨrɨfendɨrɨmbo hoaf-ane apenɨŋgo. 40 Ŋga asu se aboedɨ yaŋgɨrɨ nɨŋgombohündambo wambo sowana moai sɨfombo hohoanɨmoyei. 41 Nindou ai wambo seana nindou adükar-anafɨ mbɨseimboyei saheheamboanahɨ ro moei asahɨ. 42 Ŋga ro sɨheimbo fɨfɨrɨ-hearümboanahɨ, asu sɨhei ŋgusüfoambe Godɨndɨ ŋgusüfo pefe hohoanɨmo ra moai nɨmarondürɨ. 43 Ro wandɨ Apembo sowahɨndɨyahɨ makosahɨ, ŋga asu se moai wandɨ hoafɨ hɨmborɨyei. Asu seana nindou ŋgorü ai aipoanɨmbo hohoanɨmoyu haya ahandɨ ŋgɨnɨndɨ ranambo huan-anei ahandɨ hoafɨ hɨmborayei. 44 Asu seana sɨheihoar-anei nindou hond-anafɨ nindou hond-anafayei. Ŋga God mamɨ yaŋgɨr-ani ai sɨheimbo nindou hond-anafɨ yahombo ra se moei asei. Ŋga asu se nüŋgundɨhi ahambo anɨhondümbo-mandɨhora? 45 Ŋga asu se ŋgɨrɨ wambo randɨhi hohoanɨmondei, ‘Ai yɨhoefombo Afɨndandɨ hɨmboahü papɨ-hoafɨndamunɨ mbɨsei,’ ŋga wanɨ. Nindou sɨheimbo papɨ-hoafɨmarandürɨ ranana Mosesɨyu. Asu se nindou ranahamboyei aiana yɨhoefɨmbo fandɨhemunümbui masei. 46 Se Mosesɨndɨ hoafɨ anɨhondümbo-mbarɨhi-mbonana, asu se wandɨ hoafɨ amboanɨ anɨhondümbo-rɨhi. Nɨmboe sapo ai wambo hoafɨ sürü papɨmarandɨ ranɨmbo-hündambo wambo. 47 Asu ai sürü papɨ-randeimbɨ hoafɨ ra anɨhondümbofe-koate-ayei ana, asu nüŋgundɨhi se wandɨ hoafɨ ra anɨhondümbo-mandɨhia?” mehu.

6

Sisas ai 5,000 nindoumbo sesɨ masagadürɨ

1 Sisas ai raraofi mbura ranɨhünda asükaiyu Gariri kurɨhoe sei asu Taiberius sei arɨhündɨ ra barɨhei haya gogoasürünɨ mahu. 2 Asu nɨmorehɨ nindowenihɨ afɨndɨ ranai Sisasɨmbo hoeirɨhoranɨ hepünɨfeimbɨ moatükunɨ ratüpurɨyuhü nindou aŋgünümboyeimbɨmbo aboedɨrearü marandamboyei, asu ahandɨ süŋgu mahei. 3 Asu ai ahambo süŋgururü-rundeimbɨ babɨdɨmbo hafu hɨfɨ wafu wamɨ mamaru. 4 God ai Israer Isipɨhündɨ aboedambo-mareandürɨ ranɨ adükarɨ si Pasofa ra ndeara akɨmɨ tüküfembo yaŋgɨrɨyowanɨyo. 5 Sisas ai hɨmboarɨyu wakɨreand-ane nindou afɨndɨ ranai ahambo sowana masühüsiamboyu asu Firipɨmbo hoafɨyundühɨ yahuya, “Dagüdambo sɨhɨrɨ sesɨ afɨndɨ ra pemɨndefɨ mbundɨhumbo nindou afɨndɨ asɨhüsi aheimbo mandahundüra?” mehundo. 6 (Sisas ai yare hoafɨmayu ra Firipɨndɨ hohoanɨmo refe hoeifembo-hündamboyu, ŋga ai sesɨ aheimbo segudürɨmbo ra fɨfɨre hayamboyu.) 7 Asu sɨmborɨ Firip ai ahambo hoafɨyunduhü yahuya, “Nindou ranai sesɨ ra akɨdou-amboanɨ ŋgusüfonambɨrɨhorɨ mbɨsefombo ana, sɨhɨrɨ 1200 kina nahurainambo-anɨmbo sesɨ ra pemɨndefɨ koandɨhehumboyefɨ,” mehu. 8-9 Ahambo süŋgurirɨ-randeimbɨ nindou ŋgorü Andru, Saimon Pitandɨ akɨdɨ ai hoafɨyuhɨ yahuya, “Nindou mamɨ hoarɨfɨ ndanai bari bret hondahüyafundeimb-anemo asu kinɨ yimbu-anafanɨ ra sɨhaiamboani. Ŋga sesɨ ranana ŋgɨrɨ nindou afɨndɨ ra sɨmoŋgorɨndei,” mehuamboyu. 10 Asu Sisas ai hoafɨyupurühɨ yahuya, “Nindou aheimbo sowandümondündürɨ sɨfomo hoafɨyomonda mbɨmari,” mehu. Ranühɨ wohɨ afɨndɨ ra furɨmayowamboyei ranɨwamɨ nɨnoumayei. Nindou ra 5,000-yei. 11 Ranɨyu Sisas ai bret ra semündühaya Godɨmbo hɨhɨfɨrürɨ mbura asu nindou afɨndɨ nɨnoumayei aheimbo yimbumareandürɨ. Asükaiyu kinɨ ra ranou-ranou-mareandüramboyei asu sesɨ ra ai sesɨmbo hohoanɨmomayei sɨmogodühɨ masahüsi. 12 Ai sesɨ ra sahüsimbo ndeara bodomayeiamboyu, Sisas ai ahandɨ süŋgururü-rundeimbɨmbo hoafɨyupurühɨ yahuya, “Ai sahüsimbü bɨdɨfɨrɨ-bɨdɨfɨrɨ kurayo ra fufuründümo, ŋga akɨdou bɨdɨfɨrɨ amboanɨyeimbɨpoanɨ,” mehuamboemo. 13 Ranɨyomo asu ai bari bret hondahüyafundeimbɨ akɨdɨbou-mayo ranahandambo ai sahüsimbü bɨdɨfɨrɨ kurɨmayo ra fufuründümo 12 wambürɨ tütükɨru manindundɨ. 14 Ranɨyei asu nindou afɨndɨ nɨnou-mayei ranai Sisas hepünɨfeimbɨ moatükunɨ ramareandɨ ra hoeirɨhi hehi hoafɨyeihɨ seiya, “Yɨnɨ, anɨhond-ane, sapo nindou ndanana Godɨndɨ hoafɨ hoafɨyu-randeimbɨ hɨfɨna kosombo-mayu ranɨmbai,” maseiamboyu. 15 Asu nindou ranai ndeara ahambo sɨfo semündü hefimbo adükarɨ bogorɨmbofi hüti-hütifi hɨnɨŋgɨfimbo maseiamboyu Sisas ai fɨfɨre haya asükaiyu hɨfɨ wafu ranɨwamɨ nɨmarɨmbo ahand-amboanɨ mahafu.

Sisas ai hoe haŋgɨfowamɨ mahu

16 Ranɨyomo asu nɨmbambe ahambo süŋgururü-rundeimbɨ ai Gariri kurɨhoe ranɨnambo mahanɨmo. 17 Asu nɨmbɨmareandamboyu Sisas ai moai ahamumbo sowahɨ tüküfiyu. Ai hanɨmo botambe kefou houmbo gogoanɨnɨ barɨhou houmbo Kaperneam ŋgoafɨ naŋgowaneimbɨ mahafomo. 18 Raoyafundane asu werɨ afɨndɨ ranai werɨyowohüyo hoe ranai fondamɨndɨ hanɨ hafo marandɨ. 19 Ranɨyomo süŋgururü-rundeimbɨ ai ahamund-amboanɨ botɨ-mayo ranambe purɨnambo puru hɨfomombo 5-mbayo asu 6-mbayo kiromita sɨmogodühɨyomondühɨ asu hɨmboyomondane, Sisas ai bot ranɨkɨmɨ nɨmoamo hoe haŋgɨfo wamɨ pühɨyu mara sünüwamboemo asu ai afɨndɨ yɨhɨmbomemo. 20 Asu Sisas ai hoafɨyupurühɨ yahuya, “Se nɨmboe yɨhɨmboemoa, ŋga roanahɨ ndanana,” mehupuramboemo. 21 Asu ranɨyomo ai ahambo botambe semündü hɨnɨŋgɨfimbo yahomo houmbo ramefundamboyo asu bot ranai ai hombomemo ranɨnambo nɨmai ho tükümefeyo.

Nɨmorehɨ nindowenihɨ ai Sisasɨmbo kokomarɨhorɨ

22 Asükaiyei siambe nindou afɨndɨ ranai Gariri kurɨhoe gogoanɨnɨ mamarei. Ai fɨfɨrɨhindɨ hamanɨ bot mamɨ yaŋgɨrɨ ranɨhü meŋgoro asu Sisas ana moai ahambo süŋgururü-rundeimbɨ babɨdɨmbo bot ranambe hüfu, ŋga ahambo hɨnɨŋgɨrüwurɨ houmbo ai yaŋgɨrɨyomo mahɨfomo sei hehi mamarei. 23 Asu bot bɨdɨfɨrɨ Taibiriasɨ-yafe-mayo ranai Sisas Godɨmbo hɨhɨfɨrürɨ mbura bret sahüsihɨ sɨnei tükümehindɨ. 24 Asu ai hɨmboyeiane Sisas ai ahambo süŋgururü-rundeimbɨ babɨdɨmbo ranɨhü nɨmarɨkoate-memondamboyei asu ai bot ranambe farɨyahi hehi Kaperneam ŋgoafɨna Sisasɨmbo kokombo mahüsi.

Sisas ai yaŋgɨrɨ nɨŋgombo bret nahurai-ani

25 Asu nindou afɨndɨmayei ranai Sisasɨmbo kurɨhoe gogoasürünɨ manüŋgua hoeirɨhorɨ hehi, hoafɨyahündowohü seiya, “Yamundo-randeimbɨ, se nüŋgu-sɨmboanɨ ndanɨhü sühüfɨmboyafa?” maseiamboyu. 26 Asu sɨmborɨ Sisas ai aheimbo hoafɨyundürühɨ yahuya, “Se nɨmboe wambo kokoarɨhündɨra? Se bret afɨndɨ sahüsimbo sɨmoŋgorɨ-marɨhümündi ranɨmboyei wambo kokomarɨhündɨrɨ sühüsi. Ŋga asu se ro hepünɨfeimbɨ moatükunɨ ramarɨheandɨ ranɨmbo fɨfɨrɨhi hoeirɨhi hehimboyeipoanɨ wambo kokomarɨhündɨrɨ sühüsi nda. 27 Se sesɨ sümburüyo arandɨ ranahambo hohoanɨmondeihɨ ratüpurɨ-ndeimboyei, ŋga se yaŋgɨrɨ koadürümbo-koadürümbo nɨŋgombo sesɨ ranahambo-anɨmbo hohoanɨmondeihɨ ratüpurɨndei ndühündɨ. Sesɨ ra sɨheimbo Nindou Hondü ai dagadürɨmbui, sapo God ai ranɨ ranɨmbo-hünda ahambo ŋgɨnɨndɨ masagado-ane,” mehuamboyei. 28 Asu nindou ranai ahambo düdurɨhorühɨ seiya, “Asu ro nüŋgundɨhu ratüpurɨmandefɨ Godɨndɨ ratüpurɨ yaŋgɨrɨ ratüpurɨmbo rana?” masahündowamboyu. 29 Asu sɨmborɨ Sisas ai hoafɨyundürühɨ yahuya, “God ai sɨheimbo ratüpurɨ ndanɨmboyu ndandɨhi ratüpurɨndei mehu: Nindou ndanahambo hɨfɨna koamarɨhehinɨ ahambo anambo anɨhondümbo-ndɨhorɨ,” mehundüramboyei. 30 Asu sɨmborɨ düdurohorühɨ sahündoya, “Se nɨnɨ hepünɨfeimbɨ moatükunɨ randowandanɨ hoeindɨhunɨnɨ houhumbo God koamarɨhenɨn-ane mbɨsefɨ sɨhambo anɨhondümbo-mandɨhunɨna? Asu se nɨnɨ ratüpurɨ ratüpurɨmbo safomboyafa? 31 Sɨhefɨ amoao horombo sesɨ mana masahüsi nɨmɨ wohɨ furɨkoate-reandühɨ. Baiborambe yare hoafɨyowohü yahoya, ‘Ai sesɨ nɨmoamo sünambeahɨndɨ semündü haya sesɨmbo masagadürɨ’ meho nou,” maseiamboyu. 32 Asu Sisas ai hoafɨyundürühɨ yahuya, “Yɨnɨsɨ, ŋga ro sɨheimbo anɨhondümboanahɨ hoafayahɨ, Moses ai moai sɨheimbo sünambeahɨndɨ sesɨ sagadürɨ, ŋga wandɨ Ape aiyu sesɨ hondü sünambeahɨndɨ ra masagadürɨ. 33 Sesɨ God ai masendɨ ranana sünambeahɨndɨ kosɨ hɨfɨ ndanɨhü nindoumbo yaŋgɨrɨ nɨŋgombo segudürɨmboane,” mehuamboyei. 34 Asu nindou-mayei ranai Sisasɨmbo hoafɨyahündowohü sahündoya, “Adükarɨ, muŋguambo si yɨhoefɨmbo sesɨ rananɨmbo ndawamunɨ ndandɨ,” maseiamboyu. 35 Asu Sisas ai hoafɨyundürühɨ yahuya, “Ro sesɨ yaŋgɨrɨ nɨŋgombo nɨmɨnd-anahɨ. Nindou ai wambo anɨhondümbo-reandɨrühɨ asünu ana, ŋgɨrɨ wembombondu asu amɨndanɨŋombondu ndandɨ, ŋga wanɨ. 36 Ro sɨheimbo horombo hoafɨmayahandürɨ, se wambo hoeirɨhindɨrɨ, ŋga asu moai anɨhondümbo-rɨhindɨrɨ. 37 Muŋguambo nindou wandɨ Ape ai wandɨ warɨhümareandürɨ ranai ana wambo sowana dügüsimboyei. Asu nindou düdi wambo sowanambo asüfu ranahambo ro ŋgɨrɨ yowanɨ mbɨsahɨ. 38 Ro sünambeahɨndɨ makosahɨ nda wandɨ hohoanɨmo süŋgufembo-yahɨpoanɨ. Ŋga ro makosahɨ nda nɨne hohoanɨmo Ape yifirayu ranɨ hohoanɨmo süŋgufemboyahɨ makosahɨ. 39 Ai wambo koamarɨhendɨra makosahɨ ahandɨ hohoanɨmo ra ndahurai-ane. Muŋguambo nindou Ape ai wandɨ warɨhümareandürɨ ra ŋgɨrɨ mam-amboanɨ bodɨboadɨhinɨ, ŋga bɨdɨfɨranɨ si tüküfeyoambe muŋguambo botɨndɨhea-ndürɨmboyahɨ. 40 Apendɨ hohoanɨmo ai ndahurai-ane, muŋguambo nindou ranai Nɨmorɨ ranahambo hoeirɨhorühɨ ahambo anɨhondümbo-arɨhorɨ ana, asu ai yaŋgɨrɨ koadürümbo-koadürümbo nɨboadeimboyei. Asu rananɨmbo ro nindou ranahambo bɨdɨrɨfanɨ si tüküfeyoambe botɨndɨhinɨmboyahɨ,” mehu. 41 Ranɨyei asu Suda ai Sisasɨmbo ŋgɨnɨndɨrɨhorühɨ tehümarɨhorɨ ai hoafɨyuhɨya, ‘Roana yaŋgɨrɨ nɨŋgombo sesɨ nɨmɨnd-anahɨ sünambeahɨndɨ makosahɨ,’ mehu ranɨmbo. 42 Ranɨyei asu hoafɨyahündowohü seiya, “Nindou ndanana Sisas Sosepɨndɨ nɨmor-ani. Ahandɨ hondafɨndɨ ana ro fɨfɨrɨhu-pɨrɨmboanefɨsɨ. Asu ai nɨnüŋgufi hayamboyu ro sünambeahɨndɨ makosah-anahɨ mehua?” maseiamboyu. 43 Asu Sisas ai hoafɨyundürühɨ yahuya, “Ŋgɨrɨ se sɨheihoarɨ tehündɨhündɨ, ŋga se hɨnɨŋgɨndɨhi hehimbo moanɨ nɨmandei. 44 Nindou mamɨ ai-amboanɨ ŋgɨrɨ aimbo hohoanɨmondu haya wambo sowana ŋgu. Ŋga wandɨ Ape wambo koamarɨhendɨrɨ ai ahambo wambo sowana koandɨheiranɨ ŋguwanɨ asu ro ahambo hɨfɨ nda muŋguyoambe aboedɨ yaŋgɨrɨ nɨŋgombohünda botɨndɨhinɨmboyahɨ. 45 Horombo Godɨndɨ hoafɨ hoafɨyomo-rundeimbɨ ai yaru bukambe sürü papɨrundühɨ yahomoya, ‘God ai nindou muŋguambo yamundeandürɨmbui,’ mehomo. Asu muŋgu ai Apendɨ hoafɨ hɨmborɨyeihɨ ahandɨ warambeahɨndɨ fɨfɨrɨfe ra asahümündi ana, ai wambo sowana dügüsimboyei. 46 Asu nindou mamɨ ai-amboanɨ moai Godɨmbo ahandɨ hɨmboarɨnambo hoeirirɨ, ŋga nindou Godɨndɨ-mayu makusu ranɨ yaŋgɨrɨyu Godɨmbo hoeimarirɨ. 47 Ro sɨhamumbo anɨhondümboanahɨ hoafayahapurɨ, nindou düdi wambo anɨhondümbo-areandɨrɨ ana, ai yaŋgɨrɨ koadürümbo-koadürümbo nüŋgumbui. 48 Roana yaŋgɨrɨ nɨŋgombo sesɨ ra nɨmɨnd-anahɨ. 49 Horombo sɨhei amoao sesɨ ahandɨ ndürɨ mana ra nɨmɨ wohɨ furɨkoate-yowohü masahüsi, ŋga asu ai moai nɨboadei, ŋga ranɨ sesɨ ra sahüsi mburɨhümbo yɨfɨmayei. 50 Ŋga roana sesɨ sünambeahɨndɨ makosah-ane, nindou düdi asesu aiana ŋgɨrɨ yɨfɨndu, ŋga aboedɨ nüŋgumbui. 51 Roana sesɨ koadürümbo nɨŋgo-randeimbɨ sünambeahɨndɨ makoso rananahɨ nda. Asu nindou ai sesɨ nda asesu ana, ai yaŋgɨrɨ koadürümbo koadürümbo nüŋgumbui. Sesɨ nda ro ndahandürɨmboyahɨ ra wandɨ fi safɨ ranane, nindou hɨfɨ ndanɨhü anɨboadei ai aboedɨ yaŋgɨrɨ koadürümbo koadürümbo mbɨnɨboadeia samboanahɨ,” mehu. 52 Ranɨmboyei asu Suda ai aheihoarɨ ŋgɨnɨndɨ yifiarɨmbo hoafɨ tɨmonɨmarɨhündɨ. Asu ai hoafɨyeihɨ seiya, “Nüŋgunde nindou ndanai ahandɨ fi safɨ ra ndenda madagudifa?” maseiamboyu. 53 Asu Sisas ai aheimbo hoafɨyundürühɨ yahuya, “Yɨnɨ, asu se Nindou Hondündɨ-mayo fisafɨ ra sesɨ asu ahandɨ horɨ ra sɨmɨndɨ ra-koate-ayei ana, ŋgɨrɨ sɨhei fiambe koadürümbo-koadürümbo nɨŋgombo ra nɨmandondürɨ. 54 Nindou ranai wandɨ safɨ asu horɨ ra sesü sümündɨ arandɨ ana, ai yaŋgɨrɨ koadürümbo-koadürümbo nüŋguwanɨ, asu ro ahambo hɨfɨ nda muŋguyowambe botɨndɨhinɨmboyahɨ. 55 Wandɨ safɨ nda aboedɨ sesɨ hond-ane, asu wandɨ horɨ nda aboedɨ sɨmɨndɨ hoe hond-ane. 56 Nindou ranai wandɨ safɨ sesü asu wandɨ horɨ sümündɨ arandɨ ana, ro ai-dɨbo nɨmandɨhanɨ asu ai ro-dɨbo nɨmandümbui. 57 Ape koadürümbo nüŋgumbü ai wambo koamarɨhendɨrambo kosɨ ahandɨ ŋgɨnɨndɨnambo anɨmboahɨ ra ai nɨmɨndüh-ani. Ranɨ süŋgunamboane asu nindou ranai wambo asesundɨrɨ aiana wandɨ-mayo yaŋgɨrɨ nɨŋgombo ra ndemündümbui. 58 Ranɨmboane asu, sesɨ ndanana sünambeahɨndɨ makoso-ane. Ŋga sesɨ ra horombo sɨhei amoamo sahüsi hehimbo yɨfɨmayei yahuraiyopoanɨ, ŋga wanɨ. Ŋga sesɨ hapondadɨdɨ nda nindou ai asesu ana, ai aboedɨ yaŋgɨrɨ koadürümbo-koadürümbo nüŋgumboani,” mehu. 59 Hoafɨ nda Sisas ai Kaperneam ŋgoafɨhü Sudayei rotu worambe nindou yamundeandürühɨ hoafɨmayu.

Yaŋgɨrɨ nɨŋgombo hoafɨ

60 Ranɨyo asu ahambo süŋgururü-rundeimbɨ afɨndɨ ranai hoafɨ ra hɨmborɨyomo houmbo hoafɨyomondühɨ yahomoya, “Hoafɨ ndanana awi afɨndɨ tüŋgümb-ane. Hoafɨ ra dɨdɨ hɨmborɨmandü rana?” mehomondamboyu. 61 Asu Sisas aimbo ŋgusüfoambe hohoanɨmoyu fɨfɨre haya hoafɨyuhɨ yahuya ndanana hoafɨ ndanahamboanemo teihümarundɨ yahu haya, hoafɨyupurühɨ yahuya, “Hoafɨ nda sɨhamundɨ anɨhondümbofe ra mamɨkarɨ-marapuramboemoa? 62 Asu Nindou Hondü sünambeahɨndɨ makusu ranai hoeindüranɨ asükaindu horombo nɨmaruwanambo gafuwanɨ ra se nüŋgundahumbo yahomomboemo? 63 Yifiafɨ Aboedɨ ranane yaŋgɨrɨ nɨŋgombo sai arandɨ. Ŋga nindou-yafe ŋgɨnɨndɨ ranana moai yaŋgɨrɨ nɨŋgombo sai randɨ. Hoafɨ sɨheimbo hoafɨmayahandürɨ ranana Yifiafɨ yaŋgɨrɨ nɨŋgo sai-randeimbɨ ranahamboyahɨ hoafɨmayahɨ. 64 Rananemo asu moai bɨdɨfɨrɨ se-amboanɨ hoafɨ ranahambo anɨhondümbo-rundɨ,” mehu. (Sisas ai nindou horombo ahambo anɨhondümbofe-koate-mayei ra fɨfɨreandɨ. Asu ai fɨfɨreandɨ nindou ranai-anɨmbo ahambo hürütümbɨ nindou-yomondɨ warɨhündirümbui.) 65 Ranɨyu asu hoafɨyuhɨ yahuya, “Hoafɨ nɨmɨndɨ ndanahamboyahɨ ro sɨhamumbo hoafɨmayahapurɨ, ‘Ape ai nindou ranahambo wambo sowanambo sɨfombo yɨnɨ yahokoate-ayu ana, asu nindou ranai ŋgɨrɨ wambo sowana düfu,’” mehu. 66 Hoafɨ ra hɨmborɨyomo mburumboemo asu ahambo süŋgururü-rundeimbɨ bɨdɨfɨrɨ ai ahandɨ süŋgu hokoate hɨnɨŋgɨrüwurɨ houmbo hɨhɨrɨyafu mahomo. 67 Ranɨyu asu Sisas ai ahambo süŋgururü-rundeimbɨ 12 ahamumbo hoafɨyupurühɨ yahuya, “Asu se-amboanɨ wambo hɨnɨŋgɨfendɨrɨ hefe hombo yahomomboemo?” mehuamboemo. 68 Asu Saimon Pita ai sɨmborɨ hoafɨyuhɨ yahuya, “Adükarɨ, asu ro dabo sowana maŋgefa? Seana sapo aboedɨ yaŋgɨrɨ koadürümbo-koadürümbo nɨŋgombo hoafɨ ra sowandɨfɨ-mboanafɨsɨ. 69 Asu ro haponda sɨhambo anɨhondümbo-rɨhu fɨfɨrɨ-hunɨnɨmboanefɨ, seana Nindou sürühoeimbɨ Godɨndɨ-mayafɨ makosaf-anafɨ,” mehuamboyu. 70 Asu sɨmborɨ Sisas ai yahuya, “Nɨmboe sapo süŋguru-rundeimbɨ 12 sɨhamumbo ro kamafoarɨheapur-ane. Ŋga sɨhamundɨ mbusümo nindou mamɨ ranai ana moaruwai hohoanɨmoyumb-ani,” mehu. 71 Hoafɨ nda Sisas ai Sudas Saimon Iskariotɨndɨ nɨmorɨ ahamboyu yare hürühai hoafɨmayu. Aiana Sisasɨmbo süŋgurürɨ-randeimbɨyusɨ, ŋga asu süŋguna humboyu Sisasɨmbo hürütümbɨ-yomondɨ warɨhündirümbui.

7

Sisasɨndɨ akɨdɨ mamɨ ai moai ahambo anɨhondümbo-rüwurɨ

1 Refehayamboyoane, Sisas ai Gariri hɨfambe hoahoaŋgu wakɨmareandɨ. Suda-yafe bogorɨ ai ahambo hɨfokoefimbo yahomo houmbo raraomemondamboyu asu ai ahei hɨfambe hombo moei mehu. 2 Asu Suda-yafe rotumbo si adükarɨ dagoambe nɨmarɨmbo sei arɨhündɨ ranai ndeara akɨmɨ tɨfɨmareandamboemo. 3 Asu Sisasɨndɨ akohoandɨ mamɨ ai ahambo hoafɨyomondowohü yahomoya, “Hɨfɨ nda hɨnɨŋgɨro hawambo Suda-yafe hɨfɨnambo hahüfüh-anɨmbo, se sɨhafɨ hepünɨfeimbɨ moatükunɨ rarowandanɨ sɨhafɨ süŋgurɨnɨnɨ-rundeimbɨ ranai hoeimbɨrundamboane. 4 Nindou ranai muŋgu ahambo fɨfɨrɨmbɨrɨhi-ndɨramboane yahumbo ana, moai dɨbo raranɨ ratüpurɨ ratüpurɨyu randɨ, ŋga weindah-ani ahei hɨmboahü ratüpurɨyu arandɨ. Asu se hepünɨfeimbɨ moatükunɨ ratüpurayafɨ ra muŋguambo nindou hɨfɨ-hɨfɨ afɨndɨ burayei ahei hɨmboahü weindahɨ nɨmbafan-anɨmbo, asu ai sɨhambo hoeimbɨrɨ-hinɨn-amboane,” mehomo. 5 Ahandɨ akɨdɨmamɨ amboanɨ ahambo anɨhondümbofe-koate-wamboemo ai yaru hoafɨmemondo. 6 Ranɨyu asu Sisas ai hoafɨyupurühɨ yahuya, “Awi ro hafombo si ranana moai tüküfeyo. Ŋga nɨnɨ-sɨmboanɨyo se ahafomo ra waŋgei-ane. 7 Nindou hɨfɨ ndanɨhü anɨboadei aiana ŋgɨrɨ sɨhamumbo hürütündühüpurɨ, ŋga wambo hürütarɨhündɨrɨ ro aheimbo moaruwai hohoanɨmoyei arɨhündɨ ranɨmbo weindahɨ hoafɨyahandürɨ arɨhandɨ ranɨmbo. 8 Seana Suda-yafe adükarɨ si Serusaremɨhü tükefeyo ranɨmbo gafomo. Ŋga roana wandɨ hafombo si ra awi tüküfekoate-mayowambo, asu ŋgɨrɨ haponda ŋgahɨ,” mehu. 9 Ai ahamumbo yare hoafɨyupurɨ mbura Garirihɨ mamaru. 10 Ahandɨ akohoandɨ mamɨ ai adükarɨ si ra hoeifembo mahomondamboyu, asu ai-amboanɨ süŋguna mahu. Asu ai moai weindahɨ tüküfi haya hu, ŋga dɨbo ahamundɨ süŋgu mahu. 11 Asu Sudahündɨ nindou bogorɨ-memo ranai Sisasɨmbo adükarɨ si ranɨhü kokorurühɨ yahomoya, “Nindou ra nahü nüŋgua?” mehomo. 12 Ranɨyei nindou afɨndɨ meŋgoro ranɨ-sɨmboanɨ Sisasɨmbo-dɨbo teihümarɨhorɨ. Bɨdɨfɨrɨ ai seiya, “Aiana nindou aboed-ani,” asu bɨdɨfɨrɨ ai seiya, “Wanɨ, aiana aboedɨyupoanɨ, ŋga aheimbo wosɨhoaforɨ hoafɨyu-randeimb-ani,” masahündo. 13 Ŋga Suda-yafe bogorɨ nindou ranahamumbo yɨhɨmborɨhüpurühɨ asu moai ahambo weindahɨ yafambe farɨhi hoafɨyei. 14 Adükarɨ si mbusümondühɨ Sisas ai tüküfi hafu Godɨndɨ worɨkɨmɨ nüŋgumbo nɨmorehɨ nindowenihɨ aheimbo yamundɨ-mareandürɨ. 15 Asu Suda ai ahandɨ hoafɨ ranahambo hepünafu afɨndɨ hohoanɨmoyomondühɨ yahomoya, “Nɨmboe nindou nda nindou ŋgorü ai yamundɨfikoate asu ai moanɨ hoafɨ nda fɨfɨrareanda?” mehomondamboyu. 16 Asu sɨmborɨ ahamumbo hoafɨyuhɨ yahuya “Ro haponda yamundarɨheandürɨ hoafɨ nda wandɨ-mayo yamundɨfe hoafɨyopoanɨ, ŋga Nindou wambo hɨfɨna koamarɨhendɨrɨ ahandɨ-mayo-ane. 17 Asu nindou ranai Godɨndɨ hoafɨ süŋgumbo yifirayei ana, ro hoafɨ hoafɨya arɨhandɨ nɨmɨndɨ nda fɨfɨrɨndɨhimboyei. Asu ai hoafɨ nda Godɨndɨ-mayo-mbayo asu ro wandɨ hohoanɨmonambo hohoanɨmoya hehea hoafɨyahühɨ-mbayahɨyo ra fɨfɨrɨndeambui. 18 Nindou ai moanɨ ahandɨ hohoanɨmonambo hohoanɨmoyu haya hoafayu ranana ai adükarɨ ndürümbɨnda yahumboani. Ŋga asu nindou ŋgorü ahambo koamarɨherü ranahambo ‘ndürɨ adükarümbɨ-mbiyu’ ehu ranai ana aboedɨ mbumundɨ saf-ani, ŋga moai tɨkai hoafɨyu randɨ. 19 Horombo sɨhefɨ amoaombo Moses ai ahɨnümbɨ hohoanɨmo ra masagadürɨ. Ŋga asu moai se mam-amboanɨ hohoanɨmo ra süŋgurɨhindɨ. Asu nɨmboe se wambo hɨfokoefe-ndɨrɨmbo yahomo houmbo rarawemoa?” mehuamboyei. 20 Asu nindou afɨndɨ burɨmayei ranai seiya, “Moaruwai nendɨ sɨhafɨ fiambe mafarɨfeyowamboyafɨ ranɨ hoafɨ ra hoafayafɨ. Düdi sɨhambo hɨfokoefenɨnɨmbo yahuhaya raraomayua?” maseiamboyu. 21 Asu Sisas ai sɨmborɨ hoafɨyundürühɨ yahuya, “Ro ŋgoafɨmbo nɨmarɨmbo sihɨ ratüpurɨyahühɨ nindou dɨboadomarɨhina ranɨmboyei se muŋguambo mahepünehindɨ. 22 Horombo sɨheimbo Moses ai hoearɨ kefe tɨrɨheferambo hohoanɨmo ra nafuimarandürɨ. (Ranɨ hohoanɨmo ranana Mosesɨndɨ-mayo hohoanɨmoyopoanɨ. Ŋga ranana sɨhei amoao-yafe hohoanɨmoane.) Ranɨmboane asu seana ŋgoafɨmbo nɨmarɨmbo si ranɨfihɨ nindowenihɨ nɨmoakɨdɨbou-yomondɨ fi hoearɨ karu tɨrɨhoemo arundɨ. 23 Seana Mosesɨndɨ hoafɨ ranɨ yaŋgɨr-ane ranɨ-süŋgurundühɨ asu se ŋgoafɨmbo nɨmarɨmbo sihɨ nɨmoakɨdɨbou-yomondɨ hoearɨ karu tɨrɨhapurɨ arundɨ. Asu ro ŋgoafɨmbo nɨmarɨmbo sihɨ nindou aŋgünümbo-mayu ahandɨ fi dɨdɨboado-marɨhina, asu se nɨmboe wambo ŋgɨnɨndɨmarundɨra? 24 Asu nindou ŋgoründɨ hohoanɨmo ra se hɨmboarɨnambo yaŋgɨrɨ hoeindu houmbo yɨbobondümboemo, ŋga se mbumundɨ hohoanɨmo süŋgundundühɨ ndondu yɨbobondundɨ,” mehupurɨ.

Nindou ranai nda Kraisɨyu düdi masei

25 Asu nindou bɨdɨfɨrɨ Serusaremɨhündɨ ai düduyahindühɨ seiya, “Sapo nindou ndanahamboemo bogorɨ nindou ai hɨfokoefimbo yahomo houmbo raraomarüwura? 26 Nindou ra ai weindahɨ ahamundɨ hɨmboarühɨ hoafɨmayuwambo hoeirɨhorɨ asu hɨmborɨyei arɨhündɨ, ŋga ai moai ahambo hoafɨ karüwurɨ. Awi nindou ranahambo bogorɨ nindou ai Krais-ani yahomo hohoanɨmoyomo houmbombemoyo? 27 Nindou God ai dɨbonɨyu hɨnɨŋgɨmarirɨ Krais ra tükefiyu ana, ŋgɨrɨ nindou ai ahandɨ ŋgoafɨ ra fɨfɨrɨndɨhindɨ. Ŋga roana nindou ndanahandɨ ŋgoafɨ hondü ra fɨfɨrɨhurümboanefɨ ranɨmboyu ai Kraisɨyupoanɨ,” masei. 28 Asu Sisas ai Godɨndɨ worambe aheimbo yamundeandürühɨ puküna hoafɨyuhɨ yahuya, “Se wambo asu wandɨ ŋgoafɨ ro masɨhühɨ ra ndorɨhi fɨfɨrɨhindɨrɨ. Ŋga ro, wandɨpoanɨmbo hohoanɨmoya hehea kosamboyahɨpoanɨ, ŋga Ape wambo koamarɨhendɨra makosahane. Seana moai ahambo fɨfɨrɨhorɨ. 29 Ŋga roana ahambo sowahɨndɨ koamarɨhendɨra kosɨheheambo wambo fɨfɨrɨhinɨmboanahɨ,” mehu. 30 Ranɨyomo asu bɨdɨfɨrɨ ai ahambo kɨkɨhimündɨmbo yahomo houmbo raraomarürɨ. Ŋga asu nindou ŋgorü ai moai ahambo kɨkɨhɨrümündu sapo ahambo hɨfokoefimbo si ra awi tüküfekoate-mayowambo. 31 Ranɨyei nɨmorehɨ nindowenihɨ afɨndɨ ranai ahambo anɨhondümbo-rɨhorühɨ hoafɨyeihɨ seiya, “Krais tükefiyu ana, ŋgɨrɨ Sisas hepünɨfeimbɨ moatükunɨ ramareandɨ nda ŋgasündirɨ. Ŋga ai Kraisɨmbeyu?” masei.

Sisasɨmbo kɨkɨhimɨndɨmbo prisman koamarɨhoupurɨ

32 Farisi ai nɨmorehɨ nindowenihɨ Sisasɨmbo ranɨ wataporɨmayei ra hɨmborɨyomo houmbo Godɨmbo sesɨ sɨhou-rundeimbɨ bogorɨ-babɨdɨmbo prisman bɨdɨfɨrambo koamarɨhoupura Sisasɨmbo kɨkɨhimɨndɨmbo mahɨfomo. 33 Asu Sisas ai hoafɨyupurühɨ yahuya, “Awi se-babɨdɨmbo akɨdou gedühɨ safɨ nɨŋgo-nɨŋgondahe heambo-anɨmbo asu ro nindou wambo koamarɨhendɨrɨ ahambo sowana gagümboyahɨ. 34 Rananɨmbo se wambo kokondɨhündɨrɨmboyeisɨ, ŋga asu ŋgɨrɨ hoeindɨhindɨrɨ. Asu ro nɨmarɨmboayahɨ ranambe se ŋgɨrɨ dɨdei,” mehu. 35 Ranɨyomo Sudahündɨ bogorɨ nindou-memo ranai ahamundɨhoarɨ sɨmborɨ hoafürüyomondühɨ yahomoya, “Nindou ra ai nahanafɨ ŋguanɨ kokondɨhurɨmbo hoeifekoate-mandefa? Asu ai Grikɨ-yomondɨ ŋgoafɨ adükarɨ ranɨhü ŋgu sɨhefɨ nendɨ nɨmareihü Grikɨmbo hoafɨ yamundɨ-mandeandürɨyo? 36 Ai yare hoafɨyuhɨ yahuya, ‘Se wambo kokondɨ-hündɨrɨmboyei, ŋga asu se ŋgɨrɨ hoeindɨhindɨrɨ,’ asu ‘Se ro nɨmarɨmboayahɨ ranambe ŋgɨrɨ ŋgei,’ mehu, ra nɨmboe yare hoafɨmayua?” mehomo.

Yaŋgɨrɨ nɨŋgombo hoe

37 Suda-yafe amoao-yomondɨ dagoambe nɨmarɨmbo hohoanɨmombo si ranahandɨ bɨdɨfɨranɨ si ra adükarɨ hamɨnd-ane. Ranɨ sihɨ Sisas ai botɨfi puküna hoafɨyundürühɨ yahuya, “Nindou dɨdɨyei ai hoe sɨmɨndɨmbo amɨndanɨŋombondeihɨ ana, wambo sowana dɨdei ndɨmɨndei. 38 Ai Godɨndɨ bukambe yare hoafɨyowohü yahoya, ‘Nindou ranai wambo anɨhondümbo-arɨhindɨrɨ ana, asu ahei ŋgusüfoambeahɨndɨ yaŋgɨrɨ nɨŋgombo hoe ranai afɨndɨ tükündɨfe haya ŋgomboe,’” mehu. 39 Sisas ai yare hoafɨmayu ra hoe hondümboyupoanɨ, ŋga Yifiafɨ Aboedɨ ranahamboyu hoafɨmayu. Nindou ai ahambo anɨhondümbo-arɨhorɨ ai-anɨmbo Yifiafɨ Aboedɨ ra ndahümündimboyei. Ŋga ranɨ sɨmboanɨ ana Yifiafɨ Aboedɨ ra awi moai sahümündi Sisas ai yɨfɨyo mburümbo sünambe hafokoate wambo.

Nɨmorehɨ nindowenihɨ ai sɨmborɨ hoafɨyeihɨ yɨbobomehindɨ

40 Nindou afɨndɨ mafandɨhindɨ ranambe nindou bɨdɨfɨrɨ ai Sisas hoafɨmayu ra hɨmborɨyei hehi hoafɨyeihɨ seiya, “Anɨhond-ane, nindou ndanana Godɨndɨ hoafɨ hoafɨyu-randeimb-ani,” masei. 41 Asu bɨdɨfɨrɨ ai hoafɨyeihɨ seiya, “Aiana Krais nindou aboedambo-fembo God kafoarirɨ hɨnɨŋgɨmarir-ani,” sei, ŋga asu bɨdɨfɨrɨ ai hoafɨyeihɨ seiya, “Ai Kraisɨyupoanɨ, ŋga Krais ana ŋgɨrɨ Gariri hɨfɨnɨpoedɨ düfu! 42 Baiborambe yare hoafɨyowohü yahoya, ‘Krais ana adükarɨ bogorɨ Defitɨndɨ sɨrambeahɨndɨndu hayambo-anɨmbo asu ai horombo Defit nüŋguhü Betrehem ŋgoafɨhü nɨmorɨmbondüfi tükündüfimbui,’ meho,” masei. 43 Ranɨmboyei asu nindou ranai Sisasɨmbo hohoanɨmo yimbumbo-yimbumborɨhindühɨ asu nindou ranai yimbumbore yɨbobomareandɨ. 44 Ranɨyei asu bɨdɨfɨrɨ ai ahambo kɨkɨhimündɨmbo yahomo houmbo raraomarürɨ, ŋga asu moai kɨkɨhɨruründümo.

Suda-yafe bogorɨ nindou ai moai Sisasɨmbo anɨhondümbo-rüwurɨ

45 Ranɨyomo asu prisman Sisasɨmbo kɨkɨhimündümbo koamarɨhoupurɨ ranai hɨhɨrɨyafu bogorɨ nindouyomo asu Farisi ahamumbo sowana mahomo. Asu ai düdurüpurühɨ yahomoya, “Se nɨmboe ahambo semündü sɨnɨkoate-memoa?” mehomondamboemo. 46 Asu prisman ai sɨmborɨ hoafɨyomopurühɨ yahomoya, “Horombo moai nindou ŋgorü ai haponda hoafɨyu arandɨ nahurai hoafɨyu, ŋga wanɨ!” mehomondamboemo. 47 Asu sɨmborɨ Farisi ai ahamumbo düduyafupurühɨ yahomoya, “Asu ai sɨhamumbo wosɨhoaforɨ hoafɨrapurai wanɨyo? 48 Farisi-anemo asu bogorɨ nindou roanefɨ hoeirumuna nindou roambeahɨndɨ mamai-amboanɨ anɨhondümbo-rirai asu wanɨyo? 49 Nɨmorehɨ nindowenihɨ aiana moai Mosesɨndɨ ahɨnümbɨ hohoanɨmo fɨfɨrɨhindɨ, ŋga ranɨmboanei ai Godɨndɨ hɨmboahü moaruwai nɨŋgoayei! Ai yaŋgɨrɨ Sisasɨmbo anɨhondümbo-marɨhorɨ,” mehomo. 50-51 Nikodemus ai Suda-yafe bogorɨyu haya horombo Sisas sowana mahu. Ranɨmboyu ai yare hoafɨyupurühɨ yahuya, “Sɨhefɨ ahɨnümbɨ hohoanɨmo ana nindoumbo moanɨ hoaŋgɨrɨfe hefe papɨ-hoafɨrɨ-hundürühɨyefɨ asu wanɨyo? Ahandɨ hoafɨ boatei wudɨpoapondɨhu hɨmborɨndefɨ mbundɨhumbo-anɨmbo asu ratüpurɨ ai rawareandɨ ra fɨfɨrɨndɨhumboyefɨ,” mehuamboemo. 52 Asu sɨmborɨ ahambo hoafɨyomondühɨ yahomoya, “Asu se kameihɨ amboanɨ Garirihündɨwamboyafɨ? Bukambeahɨndɨ hoafɨ ra se ndoro fɨfɨrɨndowandɨ, ŋga moai Godɨndɨ hoafɨ hoafɨyu-randeimbɨ ana Garirihündɨ süfu randɨ,” mehomo. 53 Ranɨyei asu nindou ranai ahei ŋgoafɨnambo bukürümehindɨ.

8

Anamɨndɨhoandɨ bɨrabɨreimbɨ nɨmorehɨ Sisasɨmbo sowana sowandümo masɨnɨmo

1 Ranɨyei asu nindou ranai ahei ŋgoafɨnambo bukürɨmehindamboyo, asu Sisas ai asükaiyu Orif Wafunambo mahafu. 2 Hapoadümbo siambe asükaiyu Godɨndɨ worɨnambo mahu. Ai hu tüküfi nɨmaruane, asu nɨmorehɨ nindowenihɨ ranai ahambo sowana maheiamboyu yamundɨmareandürɨ. 3 Ahɨnümbɨ hohoanɨmo fɨfɨrundeimbɨ asu Farisi bɨdɨfɨrɨyomo ai nɨmorehɨ mamɨ hoeirundane nindowenihɨ-dɨbo serɨmɨndɨ mahoamboemo asu ai ahambo sowandümo nindou hɨmboahü mbusümo hɨnɨŋgɨmarundɨ. 4 Ranɨyomo asu ai Sisasɨmbo hoafɨyomondühɨ yahomoya, “Yamundo-randeimbɨ, nɨmorehɨ ranai nindou ŋgorü-dɨbo meŋgorafea asu hoeimarupɨrɨ. 5 Mosesɨndɨ ahɨnümbɨ hohoanɨmo yare hoafɨmayo ranana yahurai-ane, ‘Nɨmorehɨ yahurai refewanɨ ana, nɨmoeinambo hɨfokoefe-ndürɨmboane.’ Ŋga asu se haponda nüŋgundo hoafɨmandafa?” mehomo. 6 Ai hoafɨ yaru hoafɨmemo ra moanɨ Sisasɨmbo yürümombo nahuraiyomo ranɨ-süŋgundɨhuranɨ ai nüŋgu mbüsuwanɨ papɨ-hoafɨndɨhurɨ yahomo houmbo. Ŋga Sisas ai hɨfɨnɨ yimɨndɨho yimbunambo nɨmarümbo hɨfɨfihɨ warɨmbuifɨnambo sürü-sürümarandɨ. 7 Nindou ranai ranɨhü nɨŋgomombo Sisasɨmbo düdu-düdupomaruramboyu asu ai botɨfi hoafɨyupurühɨ yahuya, “Nindou sɨhamundɨ mbusümo moaruwai hohoanɨmokoate-mayu ranai boatei-anɨmbo nɨmoeinambo harɨmbindo-wamboane.” 8 Yare hoafɨyupurɨ mbura asükaiyu hɨfɨnɨ piyu yimɨndɨho yimbunambo nɨmarümbo hɨfɨfihɨ sürü-sürümarandɨ. 9 Nindou ranai Sisas ranɨ hoafɨ hoafɨmayu ra hɨmborɨyomo houmbo ahambo hɨnɨŋgɨrüwurɨ houmbo mamai kɨkefoefe mamai kɨkefoefeyomombo ndamefundɨ. Amoŋgohoandɨ boateiyomo ndamefundɨ. Asu Sisas yaŋgɨrɨ nüŋguane nɨmorehɨ ranai ahandɨ hɨmboahü manɨŋgo. 10 Ranɨyu asu ai botɨfi hoafɨyundühɨ yahuya, “E, nindou nda muŋgu bukürɨmefoendɨ. Asu nindou sɨhambo papɨ-hoafɨyonɨnɨmbo ra mamamboanɨ nüŋguai?” mehuamboyo. 11 Asu nɨmorehɨ ranai Sisasɨmbo hoafɨyondowohü yahoya, “Adükarɨ, moai nindou mamamboanɨ nüŋgu.” Asu Sisas ai hoafɨyuhɨ yahuya, “Ro-amboanɨ ŋgɨrɨ sɨhambo papɨ-hoafɨndɨhanɨnɨ. Se ŋgafɨ, ŋga yowanɨ asükaiyo moaruwai hohoanɨmoyopoanɨ,” mehu.

Sisas ai hɨfɨnɨndɨ nindou-yafe siani

12 Asu ŋgorü-sɨmboanɨ Sisas ai aheimbo hoafɨyundürühɨ yahuya, “Roana hɨfɨ ndanahandɨ si nɨmɨnd-anahɨ. Nindou ai wandɨ süŋgu ahu ana, ai ŋgɨrɨ nɨmbokoanɨ hoahoaŋgu wakɨndeandɨ, ŋga wanɨ. Nindou ranai koadürümbo-koadürümbo yaŋgɨrɨ nɨŋgo ranahandɨ si ra ndemündümbui,” mehu. 13 Ranɨyomo asu Farisi ai Sisasɨmbo hoafɨyomondühɨ yahomoya, “Seana sɨhafɨ fimbo-anafɨ hoafɨ ra weindahɨ hoafɨyafɨ arandɨ. Ranɨmboane asu sɨhafɨ hoafɨ ra ŋgɨrɨ anɨhondümbo-ndɨfeyo,” mehomondamboyu. 14 Asu Sisas ai sɨmborɨ hoafɨyupurühɨ yahuya, “Yɨnɨ, anɨhond-ane rananasɨ, roana wandɨ fimbo-anahɨ weindahɨ sɨheimbo hoafɨya arɨhandɨ. Ŋga asu wandɨ hoafɨ ranana anɨhondü hoaf-ane. Asu wandɨ hoafɨ ra nɨmboe anɨhondü hoafayo? E! Hoafɨ ra yahurai-ane. Ro fɨfɨrɨheandɨ nahanɨnɨpoedɨyahɨ tükümeheandɨ asu nahanamboyo homboayahɨ ra. Ŋga asu seana moai wandɨ ŋgoafɨ hondü ana fɨfɨrundɨ. Asu ro nahanafɨyo homboayahɨ ranamboanɨ se moai fɨfɨrundɨ. 15 Asu se hɨfɨnɨndɨ hohoanɨmo süŋgurundühɨ nindoumbo yɨboboru-rundeimb-anemo, ŋga roana moai nindou mamɨmbo amboanɨ yɨboborɨhe rɨhandɨ. 16 Ŋga asu, ro nindou daboe yɨboboarɨheandɨ ana, wandɨ yɨbobofe ra anɨhondü hondündomboe. Asu roana ro yaŋgɨrɨyahɨpoanɨ, ŋga wanɨ. Ape wambo koamarɨhendɨrɨ ai ro-dɨbo ranɨ-moatükunɨ ratüpurɨyuhani. 17 Sɨhei ahɨnümbɨ hohoanɨmo yare meŋgoro. Nindou yimbu ai hoafɨ mamɨ ranahambo yɨbobo hoafefandɨ ana, ra anɨhond-ane. 18 Asu ro wandɨ fimbo anɨhondümbo hoafɨyahanane Ape wambo koamarɨhendɨrɨ ranai wambo anɨhondümbo hoafɨyu arandɨ,” mehuamboyei. 19 Asu ai Sisasɨmbo hoafɨyahündowohü seiya, “Sɨhafɨ ape nahi anüŋgua?” maseiamboyu. Ranɨyu asu Sisas ai sɨmborɨ hoafɨyundürühɨ yahuya, “Seana moai wambo fɨfɨrɨhindɨrɨ asu wandɨ Apembo fɨfɨrɨhorɨ raraorɨhorɨ. Asu se wambo fɨfɨrɨhindɨrɨ-mbonana, wandɨ Apembo amboanɨ fɨfɨrɨhorɨ,” mehu. 20 Hoafɨ Sisas ai yare hoafɨmayu ra Godɨndɨ worɨkɨmɨ aheimbo yamundearühüyu hoafɨmayu, kakɨ foarɨhi-rɨhündeimbɨ hɨpɨrɨ nɨŋgo fikɨmɨ. Sisasɨmbo kɨkɨhimɨndɨmbo si ra awi tüküfekoate-mayoa asu nindou mamai-amboanɨ ŋgɨrɨ Sisasɨmbo kɨkɨhɨndürɨmündu.

Sisas ai nɨmorehɨ nindowenihɨmbo ro ahahɨ ranambe ŋgɨrɨ ŋgei mehu

21 Asükaiyu Sisas ai aheimbo hoafɨyundürühɨ yahuya, “Roana ndeara ndefembo samboanahɨ, ŋga asu se wambo kokondɨhündɨrɨmboyei. Ŋga asu se sɨhei moaruwai hohoanɨmo ranambo-anɨmbo ŋgei ŋgeimbo yɨfɨndeimboyei. Asu seana ŋgɨrɨ ro ahahɨ ranambe ŋgei,” mehu. 22 Ranɨyomo asu Suda-yomondɨ bogorɨ nindou ranai hoafɨyomondühɨ yahomoya, “Sisas ai yare hoafɨyuhɨya, ‘Seana ŋgɨrɨ ro ahahɨ ranambe ŋgei,’ mehu. Ai hoafɨ yare hoafɨmayu ra ahandɨhoarɨ hɨfokoefe yaŋgorombo yahumboyu?” mehomo. 23 Asu Sisas ai hoafɨyuhɨ yahuya, “Seana hɨfɨnɨndɨ poed-anei, ŋga roana nɨmoamo sünambeahɨndɨ tükümeheand-anahɨ. Seana hɨfɨ ndanɨhünda tükümehind-ane, ŋga roana hɨfɨ ndanɨhünda tüküyaheambo-yahɨpoanɨ. 24 Ranɨmboanahɨ asu ro sɨheimbo hoafɨyahühɨ, seana sɨhei moaruwai hohoanɨmo ranambo-anɨmbo ŋgei-ŋgeimbo yɨfɨndeimboyei masahɨ. Asu ro dɨdeahɨ se wambo anɨhondümbofe-koate-ayei ana, se sɨhei moaruwai hohoanɨmo ranambo-anɨmbo ŋgei-ŋgeimbo yɨfɨndeimboyei,” mehuamboyei. 25 Asu ai düduyahindühɨ seiya, “Asu se dɨdɨyafɨ nɨmora?” maseiamboyu. Asu Sisas ai aheimbo hoafɨyundürühɨ yahuya, “Ro sapo sɨheimbo horombo hoafɨmayahandürɨ ran-anahɨ nda. Ŋga se wambo moai anɨhondümbo-rɨhindɨrɨ. 26 Ro sɨhei hohoanɨmo ranahambo afɨndɨ hoafɨnda samboanahɨ. Süŋgunambo sɨhei hohoanɨmo yɨbobondɨheamboyahɨ. Nindou ai wambo hɨfɨna koamarɨhendɨrɨ aiana anɨhond-anisɨ. Asu ro nɨmorehɨ nindowenihɨ aheimbo hoafayahɨ ra ro ahandɨ-mayo hoafɨ hɨmborɨya heheamboanahɨ hoafayahɨ,” mehu. 27 Asu Sisas ai ahandɨ Afɨndambo aheimbo hoafɨmayundürɨ ranɨmbo moai fɨfɨrɨhindɨ. 28 Ranɨmboyu asu Sisas ai hoafɨyuhɨ yahuya, “Se Nindou Hondü ranahambo nɨmoamo sahorɨmɨndei botɨrɨhorühɨ nɨmɨ keimbɨ karɨhendeimbɨ fihɨ pararɨhorɨ ana, asu se ranɨ-sɨmboan-anɨmbo fɨfɨrɨndɨ-horɨmboyei. Rananɨmbo asu ropoanɨmbofe hohoanɨmoyo hefembo ratüpurɨkoate-ya arɨhandɨ ra se fɨfɨrɨndɨhimboyei. Ro hoafɨ hoafɨya arɨhandɨ ra Ape ai nafuiyundɨranane sɨheimbo ranɨ-süŋgurɨhe hoafayahandürɨ. 29 Nindou wambo hɨfɨna koamarɨhendɨrɨ ranai ŋgɨrɨ wambo hɨnɨŋgɨndeandɨrɨ, ŋga ai wandɨ fikɨmɨ nüŋgumboani, nɨne-moatükunɨ ai yifirɨyu haya hohohoanɨmoayu ra muŋguambo si ratüpurɨya arɨhandɨ,” mehu 30 Nɨmorehɨ nindowenihɨ afɨndɨ ranai Sisasɨndɨ hoafɨ hɨmborɨ-yei hehi ahambo anɨhondümbo-marɨhorɨ.

Sisas ai moaruwai hohoanɨmo ambeahɨndɨ aboedambofembo hoafɨmayu

31 Ranɨyu asu Sisas ai nindou Sudahündɨ ahambo anɨhondümbo-marɨhorɨ aheimbo hoafɨyundürühɨ yahuya, “Asu se ro yamundɨrɨ-hendüreimbɨ hoafɨ ranahambo hɨmborɨyeihɨ ranɨ-süŋguarɨhindɨ ana, asu se wandɨ anɨhondü süŋgurɨhindɨ-reimbɨndeimboyei. 32 Asu se anɨhondü hohoanɨmo ra fɨfɨrɨndɨhindanɨ asu hohoanɨmo ranai sɨheimbo aboedɨ koandɨheira ŋgeimboyei,” mehu. 33 Asu Sisasɨmbo hoafɨyahündowohü seiya, “Roana Abrahamɨndɨ ahuir-anefɨ. Asu roana moai nindou ŋgoründɨ moanɨ hefɨ ratüpurɨyefɨ rɨhundɨ. Nɨmboeafɨ se yɨhoefɨmbo hoafɨyafɨmunühɨ hoafɨ ranai ‘sɨheimbo aboedɨ koandɨheira ŋgeimboyei,’ masafa?” maseiamboyu. 34 Ranɨyu asu Sisas ai aheimbo hoafɨyundürühɨ yahuya, “Yɨnɨ, nindou muŋguambo moaruwai hohoanɨmoyei arɨhündɨ ranai moaruwai hohoanɨmo ranahandɨ moanɨ ratüpurɨyei-rɨhündeimb-anei. Ŋga ranɨmboyo ro ramasahɨ. 35 Nindou moanɨ ratüpurɨyu arandɨ ranai moai fikɨmɨnɨndɨ babɨdɨ worambe nɨmarü randɨ, ŋga wanɨ. Ŋga nindou ahandɨ nɨmorɨ ai-anɨmbo ahandɨ fikɨmɨnɨndɨ babɨdɨ worambe nɨmandümbui. 36 Ranɨmboane asu Godɨndɨ Nɨmorɨ ranai sɨheimbo aboedɨ nɨmarɨmbohünda fandɨhendüranɨ asu se aboedɨ hamɨndɨ nɨmandeimboyei. 37 Ro sɨheimbo fɨfɨrɨhearümboanahɨ se Abrahamɨndɨ ahuir-anei. Ŋga wandɨ hoafana moai sɨhei hohoanɨmoambe nɨmarondürɨ. Ranɨmboanei asu se wambo hɨfokoefendɨrɨmbo sei hehimbo raraoayei. 38 Nɨnɨ-moatükunɨ ra ro wandɨ Apendɨ-mayo hoeirɨhe heheamboanahɨ sɨheimbo hoafɨyahandürɨ arɨhandɨ. Ŋga asu seana raranɨ-moatükunɨ ratüpurɨyei arɨhündɨ ra sɨhei apendɨ-mayo-ane sahümündi hehimbo ranɨ-süŋgurɨhi ratüpurɨyei arɨhündɨ,” mehu. 39 Asu sɨmborɨ ahambo hoafɨyahündowohü seiya, “Yɨhoefɨ ape ana Abraham-ani,” maseiamboyu. Asu Sisas ai sɨmborɨ hoafɨyundürühɨ yahuya, “Asu se Abrahamɨndɨ nɨmorɨ hondümbeyei-mbonana, asu Abrahamɨndɨ hohoanɨmo ra süŋgurɨhi. 40 Ro sɨheimbo hoafɨ hondü Apendɨ-mayo hɨmborɨmayahɨ ranɨyo weindahɨ hoafɨmayahandürɨ. Rananei asu se wambo haponda hɨfokoefendɨrɨmbo sei hehimbo rarawarɨhündɨrɨ. Abraham ana moai yare ranɨ hohoanɨmoyu randɨ. Ŋga se yaŋgɨr-anei rarɨhi moaruwai hohoanɨmoayei. 41 Asu seana raranɨ-moatükunɨ ra sɨhei apemamɨ-yomondɨ hohoanɨmo yaŋgɨrɨ süŋgurɨhündühanei,” mehuamboyei. Asu Suda ai Sisasɨmbo hoafɨyahündowohü sahündoya, “Roana boagɨrɨ fɨfɨrɨfekoate nafɨ mbusümonɨndɨ nɨmorɨyefɨpoanɨ. Roana yɨhoefɨ ape mamɨ God ai yaŋgɨr-ani anüŋgu asu ro ahandɨ nɨmorɨ hond-anefɨ,” maseiamboyu. 42 Asu Sisas ai hoafɨyundürühɨ yahuya, “God ai anɨhondü sɨhei apembei-mbonana, asu se wambo aboedɨ hohoanɨmo-rɨhündɨrɨsɨ. Ŋga ro Godɨ-dɨbo nɨmboa heheamboyahɨ asu makosahɨ. Ro makosahɨ ra ropoanɨmbo hohoanɨmoya hehea kosamboyahɨpoanɨ, ŋga God ai wambo koamarɨ-hendɨramboyahɨ makosahɨ. 43 Asu se nɨmboyei wandɨ hoafɨ ndofe fɨfɨrɨfekoate-mayeia? Asu seana ŋgɨrɨ wandɨ hoafɨ ra awi hɨmborɨndei. 44 Sɨhei ape ana Satan-ani. Rananei asu se sɨhei apendɨ hohoanɨmo ranɨ yaŋgɨrɨ sahümündi anɨboadei. Horombo hondü aiana nindou hɨfokoare-randeimbɨyu manüŋgu. Ranɨyu asu ai moai anɨhondü hohoanɨmo süŋgure randɨ sapo anɨhondü hohoanɨmo ra ahandɨ fiambe nɨmarɨkoate-wambo. Tɨkai hoafɨ ai hoafɨyu arandɨ ra ahandɨ hoafɨ hond-ane. Aiana nindou tɨkai hoafɨyu-randeimb-ani, ŋga ranɨmboani asu tɨkai hoafɨ ranahandɨ nɨmɨndühani. 45 Ŋga ro sɨheimbo anɨhondümbo hoaf-ane hoafayahandürɨ. Ranane asu se wandɨ hoafɨ ra anɨhondümbofe-koate-ayei. 46 Sɨhei mbusümo nindou mamɨ ranai wandɨ hohoanɨmo-ambeahɨndɨ hohoanɨmo moaruwai weindahɨmandeyo wanɨmandɨyo? Asu ro anɨhondü hoafɨ hoafɨya arɨhandɨ ana, asu se nɨmboe wandɨ hoafɨ anɨhondümbofe-koate-mayeia? 47 Godɨndɨ nɨmorɨ ana Godɨndɨ hoafɨ muŋgu ra hɨmborɨyeihanei. Seana Godɨndɨ nɨmorɨyeipoanɨ. Ranɨmboanei asu se ahandɨ hoafɨ hɨmborɨkoate-yei arɨhündɨ,” mehu.

Sisas asu Abraham

48 Asu Suda ai Sisasɨmbo sɨmborɨ tɨrɨfoarɨhorɨ hoafɨyeihɨ seiya, “Roana sɨhambo rarɨhu hoafɨyahunɨnühanefɨ: ‘Seana Samariahünd-anafɨ asu sɨhafɨ fiambe moaruwai nendɨ mamɨ mbamarɨ,’ asefɨ. Ra anɨhondüyo?” maseiamboyu. 49 Asu Sisas ai aheimbo yare hoafɨyuhɨ yahuya, “Wandɨ fiambe ana moai moaruwai nendɨ nɨmaro, ŋga wanɨ. Roana wandɨ Ape ranahambo, adükar-ani sahühanahɨ, ŋga se wambo moaruwaimbo-arɨhindɨrɨ. 50 Ro wandɨ fimbo ndürümbanahɨ yahomboyahɨpoanɨ. Ŋga Nindou mamɨ wambo ndürümbani yahombo hoafɨ yɨbobore-randeimbɨ mbanüŋgu. 51 Ro sɨheimbo anɨhondümboanahɨ hoafayahɨ, nindou ŋgorü ai wandɨ hoafɨ ra süŋguareandɨ ana, ai ŋgɨrɨ yɨfɨndu, ŋga wanɨ,” mehuamboyei. 52 Asu Suda ai hoafɨyahündowohü seiya, “Haponda ro sɨhambo anɨhondü fɨfɨrɨ-hunɨnɨmboanefɨ, sɨhafɨ fiambe moaruwai nendɨ amaronɨnɨ. Abraham yɨfɨyu asu Godɨndɨ hoafɨ hoafɨyomo-rundeimbɨ amboanɨ yɨfɨsafɨmemo. Ranane asu se hoafɨyafühɨya ‘Nindou mamɨ ai wandɨ hoafɨ ranɨ-süŋguareandɨ ana, ŋgɨrɨ yɨfɨndu,’ masafɨ. 53 Se yaro hohoanɨmoyafühɨ sɨhefɨ amoao Abrahamɨmbo ŋgasündɨworɨmboyafɨ? Aiana sapo yɨfɨmayu rasɨ. Asu Godɨndɨ hoafɨ hoafɨyomo-rundeimbɨ amboanɨ ai yɨfɨmemo rasɨ. Asu se dɨdɨyafa?” maseiamboyu. 54 Asu Sisas ai sɨmborɨ hoafɨyundürühɨ yahuya, “Asu ro wandɨhoarɨ wandɨ fimbo ‘adükar-anahɨ’ mbasahɨ-mbonana, asu ro moan-anahɨ. Ŋga wandɨ Ape aiani wambo ‘adükar-ani,’ yahu arandɨ, ŋga se hoafɨyeihɨ ‘ai yɨhoefɨ God-ani,’ asei. 55 Asu seana moai ahambo fɨfɨrɨhorɨ. Ŋga roana ahambo fɨfɨrɨhinɨmboanahɨ. Asu ro hoafɨyahühɨ, ‘Roana moai fɨfɨrɨhinɨ,’ mbasahɨ-mbonana, asu ro se rawehindɨ nou tɨkai hoafɨya. Ŋga roana ahambo ndorɨhinɨ fɨfɨrɨhinɨ hehea asu ahandɨ hoafɨ ra süŋgurɨheandühanahɨ. 56 Horombo sɨhei amoao Abraham ai ro tüküfembo-mayahɨ ra hoeifembo hohoanɨmoyuhü hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨmayu. Ai ra hoeire hayamboyu asu ahandɨ ŋgusüfo ndore küre mamaru,” mehu. 57 Ranɨmboyei asu Suda ai Sisasɨmbo hoafɨyeihɨ seiya, “Seana awi moai 50 hɨmbanɨyafɨpoanɨ, ŋga se Abrahamɨmbo hoeimarɨhinɨ asafɨ?” maseiamboyu. 58 Asu Sisas ai asükaiyu aheimbo hoafɨyuhɨ yahuya, “Yɨnɨ, ro sɨheimbo anɨhondümboanahɨ hoafehandürɨ horombo hondü Abraham ai tüküfekoate-yuambeahɨyahɨ ro boatei manɨmboahɨ,” mehuamboyei 59 Ranɨyei asu Suda ai nɨmoei hüründümo houmbo Sisasɨmbo nɨmoeinambombo mehomo, ŋga asu ai Godɨndɨ worɨ hɨnɨŋgɨre haya dɨbo ndamefiyu.

9

Sisas ai nindou hɨmboatɨharɨ dɨboadomarirɨ

1 Sisas ai nafɨ-süŋgu huhündamboyu nindou hɨmboatɨharɨ hoeimarirɨ. Nindou ra hondɨ ai hɨmboatɨharɨ yahurai wakɨmarɨmɨndo. 2 Ranɨyomo asu ahambo süŋgururü-rundeimbɨ ai hoafɨyomondowohü yahomoya, “Yamundo-randeimbɨ, dade moaruwai hohoanɨmo nindou ndanahambo ramarera asu ai hɨmboatɨharayua? Ahandɨ moaruwai hohoanɨmoyo, asu hondafɨndɨ-yafe-mayoyo?” mehomondamboyu. 3 Asu Sisas ai ahamumbo sɨmborɨ yahuya, “Nindou ndanahandɨ hɨmboatɨharɨ ra ahandɨ-mayo, asu hondafɨndɨ-yafe-mayo moaruwai hohoanɨmo ranambo rareranɨ refimboyupoanɨ. Ŋga nindou ai yare hɨmboatɨharɨ-mayu ra Godɨndɨ hepünɨfeimbɨ moatükunɨ refewanɨ hoeifembohündamboyu yare hɨmboatɨharɨ-mayu. 4 God ai wambo koamarɨhendɨra makosahane, ŋga hüfɨhamɨndɨ ndare nüŋguambe sɨhɨrɨ ahandɨ ratüpurɨ ratüpurɨ-ndefomboane. Ŋga nɨmbɨ pɨrayo ana, asu ŋgɨrɨ nindou ŋgorü ai-amboanɨ ratüpurɨndu. 5 Ro hɨfɨ ndanɨhü nɨmboahambe ana ro nɨmorehɨ nindowenihɨ-yafe si-anahɨ,” mehu. 6 Ranɨyu Sisas ai yare hoafɨyu mbura, hɨfɨfihɨ ŋgurɨ tɨfɨfi fandeamunde mbura, nindou hɨmboatɨharɨ-mayu ahandɨ hɨmboarambe pamareandɨ. 7 Ranɨyu ahambo hoafɨyundühɨ yahuya, “Se ŋgafɨ Siroam kakɨmarɨhündɨ hoeambe sɨhafɨ hɨmboarɨ ra popoaindandɨ,” mehu. (Hoafɨ Siroam ra ‘koarɨhefeyoa ho’ hoaf-ane.) Ranɨyu asu nindou ranai hu ranɨhü ahandɨ ŋgusümboarɨ ra popoaira mbura, hɨhɨrɨfi süfumbo aboedɨ hɨmboarɨmayu. 8 Ranɨyei asu nindou akɨmɨ worɨ yimburɨhi nɨmareimbɨ asu ahambo horombo hoeirɨhoreimbɨ, ai horombo nɨmorehɨ nindowenihɨmbo kakɨnapombo moako-moakoyu marandɨ ranɨmbo hoeirɨhorɨ hehimbo hoafɨyeihɨ seiya, “Awi sapo nindou ndanɨmbaiyu nɨmarɨ yaŋgɨrɨ nɨmarümbo aheimbo moako-moakoyu marandɨ?” masei. 9 Bɨdɨfɨrɨ ai hoafɨyeihɨ seiya, “Yɨnɨ, nindou aiyu refi marandɨ.” Asu bɨdɨfɨrɨ ai hoafɨyeihɨ seiya, “Wanɨ. Ai nindou yahuraiyusɨ, ŋga ai-yupoanɨ, ŋga nindou ŋgorüyu,” masei. Nindou amurɨ ai ranɨ wataporɨmayeiamboyu asu ahandɨhoarɨ yahuya, “Ro-anahɨ,” mehu. 10 Asu ai ahambo düduyahindowohü seiya, “Asu sɨhafɨ hɨmboarɨ ra nüŋgure bɨrɨhoaimboyoa?” maseiamboyu. 11 Asu ranai sɨmborɨ yahuya, “Nindou Sisas sei-arɨhündɨ ranai hüburukonambo wandɨ hɨmboarambe fandɨfoareandɨrühɨ yahuya, ‘Se ŋgafɨ Siroam kakɨmarɨhündɨ hoe ranambe hɨmboarɨ sɨhafɨ ra popoaindandɨ,’ mehuamboyahɨ ro ha popoairɨhanda asu wandɨ hɨmboarɨ ra aboedɨ hɨmboarɨmayahɨ,” mehuamboyei. 12 Asu ai düdurɨhorühɨ seiya, “Nindou ra nahi amarua?” maseiamboyu. Asu nindou ranai yahuya, “Nahümbei amaru ra moai fɨfɨrɨhinɨ,” mehuamboyei. 13 Ranɨyei ai nindou hɨmboatɨharɨ-mayu Sisas aboedɨ-marirɨ ranahambo Farisimbo sowana sahorɨmɨndei mahei. 14 Ŋgoafɨmbo nɨmarɨmbo si ranɨ-sɨmboanɨyu Sisas ai nindou ranahandɨ hɨmboarɨ aboedɨmareandɨ. 15 Asu Farisi ai nindou-mayu ranahambo düdururühɨ yahomoya “Sɨhafɨ hɨmboarɨ ra nüŋgure aboedɨyomboyoa?” mehomondamboyu. Asu ai hoafɨyupurühɨ yahuya, “Sisas ai hüburuko wandɨ hɨmboarambe pamareandɨramboyahɨ asu ro ha popoaimarɨhandamboyo wandɨ hɨmboarɨ ra aboedɨmayo,” mehu. 16 Ranɨmboemo asu Farisi bɨdɨfɨrɨ ai yahomoya, “Nindou ndanahambo God ai koarɨheira kusümboyupoanɨ, ŋga ai moai moanɨ ŋgoafɨmbo nɨmarɨmbo hohoanɨmo ra süŋgureandɨ,” mehomo. Asu bɨdɨfɨrɨ ai hoafɨyomondühɨ yahomoya, “Asu nindou moaruwai hohoanɨmoyumbü ai ŋgɨrɨ hepünɨfeimbɨ moatükunɨ yahurai ratüpurɨndu?” mehomo. Ranɨyomo asu bɨdɨfɨrɨ ai ŋgorü hohoanɨmoyomo asu bɨdɨfɨrɨ ai ŋgorü hohoanɨmoyomo marundɨ. 17 Ranɨyomo asu nindou hɨmboatɨharɨ-mayu ahambo hɨhɨrɨyafu asükaiyomo hoafɨyomondowohü yahomoya, “Nindou sɨhafɨ hɨmboarɨ aboedɨmareanɨnɨ ranahambo se nüŋguro hoafɨyafɨndoa?” mehomondamboyu. Asu ai hoafɨyupurühɨ yahuya, “Aiana Godɨndɨ hoafɨ hoafɨyu-randeimb-ani,” mehu. 18 Nindou ra ai horombo hɨmboatɨharɨ-mayu-anisɨ, ŋga asu ai ranahambo anɨhondümbofembo moei mehomo. Ranɨmboemo asu nindou hɨmboatɨharɨ-mayu ahandɨ hondafɨndambo ranɨ hoafɨ ra fɨfɨrɨfembohünda mɨŋgɨyomo hümarɨhaupɨrɨ. 19 Asu ai ahafembo düdurüpɨrühɨ yahomoya, “Nindou nda sɨhafe nɨmorɨyu? Asu se safeya ro hɨmboatɨharɨ yahurai wakɨmarɨ-horɨmɨndehane masafe, ŋga asu nɨmboe ai haponda aboedɨ hɨmboarayua?” mehomo. 20 Asu ahandɨ hondafɨndɨ ai safeya, “Yɨnɨ, ro ahambo fɨfɨrɨhorɨ ai yɨhoehɨ nɨmor-ani asu ai horombo hɨmboatɨharɨ wakɨmarɨ-horɨmɨndehɨ. 21 Ŋga haponda moai ahambo fɨfɨrɨhorɨ ai nünüŋgufimbombei ahandɨ hɨmboarɨ ra aboedɨ hɨmboarayu. Asu ro moai fɨfɨrɨhorɨ nindou ahandɨ hɨmboarɨ aboedɨmarirɨ ranahambo. Düduyafundosɨ, ai adükarɨwambo sɨhamumbo ahandɨ fimbo hoafɨndüpurɨmbui,” masafe. 22 Hondafɨndɨ ai Sudambo yɨhɨmborɨnapurühɨyafe ai ahamumbo rarɨne hoafɨmefe. Horombo Suda ai yaru hoafɨyomondühɨ yahomoya: “Nindou ai weindahɨ hoafɨyeihɨ, ‘Sisas ra nindou God ai ahandɨ nendambo aboedɨfembo kafoarirɨ hɨnɨŋgɨmarirɨ Krais-ani,’ seianɨ ana, asu aheimbo rotu worambeahɨndɨ hɨhaiboadundüra ŋgɨrɨ ai-babɨdɨ rotundei,” mehomo. 23 Ranɨmboyafe asu hondafɨndɨ ai hoafɨyafeihü “Ahambo düduyafundosɨ, ŋga ai adükarɨwambo sɨhamumbo ahandɨ fimbo hoafɨndüpurɨmbui,” masafe. 24 Ranɨyomo asükai nindou hɨmboatɨharɨ-mayu ranahambo mɨŋgɨmemonda masünu. Asu ahambo hoafɨyomondühɨ yahomoya, “Se Godɨmbo ndürɨ adükarümb-ani mbɨsafɨndowohü anɨhondümbo hoafɨndafɨ. Ro fɨfɨrɨhumboanefɨ nindou ndanana moaruwai hohoanɨmoyu-randeimb-ani,” mehomo. 25 Asu nindou ranai hoafɨyuhɨ yahuya, “Ro moai ahambo fɨfɨrɨhinɨ, ŋga awi ai moaruwai hohoanɨmo-yumbümbeiyo asu wanɨmbeiyo. Mamɨ moatükunɨ ro fɨfɨrɨmarɨheandɨ ana, yɨnɨ ro horombo hɨmboatɨharɨ manɨmboahɨyahɨ, ŋga hapondanana ro aboedɨ hɨmboarayahɨ,” mehu. 26 Asu Suda ai düduyafundowohü yahomoya, “Sɨhambo nünüŋgureanɨnɨmboyua? Sɨhafɨ hɨmboarɨ ra nünüŋgure aboedɨreanɨnɨmboyua?” mehomondamboyu. 27 Asu ahamumbo hoafɨyupurühɨ yahuya, “Ro sɨhamumbo hoafɨmayahapurɨyo, ŋga asu se hoafɨ ranahambo moai hɨmborɨyomo. Asükai se hɨmborɨmbo yahomomboemo? Se-amboa ahambo süŋgururü-rundeimbɨmbo tüküfembo yahomomboemo?” mehu. 28 Asu Suda ai nindou ranahambo ŋgɨnɨndɨrurühɨ moaruwai hoafɨyomondowohü yahomoya, “Seana Sisasɨmbo süŋgurɨrɨ-randeimb-anafɨ. Ŋga roana Mosesɨmbo süŋgurɨhu-rɨhundeimb-anefɨ. 29 God ai Mosesɨmbo hoafɨmayundo ra ro fɨfɨrɨhundɨ. Ŋga nindou rananɨmbo ai dagüdambuia? Roana moai ahambo fɨfɨrɨhurɨ,” mehomo. 30 Asu nindou ranai ahamumbo sɨmborɨ hoafɨyupurühɨ yahuya, “Ndanana wambo ranɨ-poanɨmbo moatükun-ane! Aiyu wandɨ hɨmboarɨ aboedɨmareanda asu ro aboedɨ hɨmboarayahɨ. Ŋga nɨmboemo se hoafɨyomondühɨya, ai nahanɨnɨpoedɨyu ro moai fɨfɨrɨhurɨ ehomoa? 31 Ro fɨfɨrɨhumboanefɨ, ŋga God ana moai moaruwai hohoanɨmoyomo-rundeimbɨyomondɨ hoafɨ ana hɨmborɨyu randɨ, ŋga wanɨ. Ŋga nindou ranai Godɨmbo hohoanɨmoyuhü asu ahandɨ hoafɨ süŋgumareandɨ ranahandɨ hoaf-ane God ai hɨmborɨyu arandɨ. 32 Moai horombo nindou mamɨ hondɨ ai hɨmboatɨharɨ wakɨrɨmɨndoanɨ asu nindou ŋgorü ai ahandɨ hɨmboarɨ aboedɨ-marirɨ hoafɨ ra yaŋgoro, ŋga wanɨ. 33 Asu God ai nindou nda koehefikoate-mbei-mbonana, asu ŋgɨrɨ raranɨ-moatükunɨ hɨfɨ ndanɨhü ratüpurɨyu,” mehu. 34 Asu sɨmborɨ ahambo hoafɨyomondowohü yahomoya, “Horombo me ai sɨhambo moaruwai hohoanɨmo ranambo wakɨmaramɨndɨnɨnɨ asu se hɨmboatɨharɨmayafɨ ranɨmboanefɨ ro fɨfɨrarɨhunɨnɨ. Se nindou moaruwai hohoanɨmo-yafeimb-anafɨ. Asu se yɨhoefombo yamundɨfemunɨmbo safomboyafɨ?” Ai ahambo yaru hoafɨyomondowohüyomo rotu worambeahɨndɨ hɨhaifoarüwurɨ weindanɨ hɨnɨŋgɨmarüwurɨ.

Nindou anɨhondümbofe-koate-ayei ai hɨmboatɨharɨ nahurai-anei

35 Sisas ai ranɨmbo hɨmborɨyu haya, kokorürɨ hu hoeirirühɨ yahuya, “Se Nindou Hondü ranahambo anɨhondümbo-roworai wanɨyo?” mehundowamboyu. 36 Asu nindou ranai sɨmborɨ hoafɨyundowohü yahuya, “Adükarɨ, Nindou Hondü ra düdia? Se wambo hoafɨyafɨ-ndɨran-anɨmbo ro ahambo anɨhondümbo-ndɨhinɨ.” 37 Asu Sisas ai hoafɨyundühɨ yahuya, “Se ahambo hoeimarɨworɨ. Aiani se-dɨbo wataporayu nda,” mehuamboyu. 38 Asu nindou ranai hoafɨyuhɨ yahuya, “Adükarɨ, ro anɨhondümbo-arɨheanɨnɨ.” Ai yahu mbura Sisasɨmbo yimɨndɨho yimbu pusɨre nɨmarümbo hohoanɨmomayundo. 39 Asu Sisas ai yahuya, “Ro nindouyei hohoanɨmo yɨbobofemboyahɨ hɨfɨ ndanɨhü makosahɨ. Ranɨmboane asu nindou Godɨndɨ hoafɨ fɨfɨrɨfekoate-yeimbɨ ai nindou hɨmboatɨharɨ aboedehindɨ nahurai fɨfɨrɨndɨhimboyei asu Godɨndɨ hoafɨ fɨfɨrɨhundeimb-anefɨ asei ai hɨmboatɨharɨ nahurai fɨfɨrɨfekoate-ndeimboyei,” mehu. 40 Farisi bɨdɨfɨrɨ ai ahandɨ fikɨmɨ nɨŋgomombo ahandɨ hoafɨ ra hɨmborɨyomo houmbo yahomoya, “Asu ro-amboa hɨmboatɨharɨyefɨ?” mehomondamboyu. 41 Asu Sisas ai hoafɨyupurühɨ yahuya, “Asu se hɨmboatɨharɨmbemo-mbonana, hohoanɨmo moaruwai ra moai sɨhamundɨ fiambe nɨmaropurɨ. Ŋga se hoafɨyomondühɨ, ‘Yɨhoefɨ hɨmboarana aboed-ane,’ yahomo arundɨ, ranɨmboane asu hohoanɨmo moaruwai ra awi sɨhamundɨ fiambe amaropurɨ,” mehu.

10

Sisas ai sipsip hɨfanda-randeimb-ani

1 Sisas ai hoafɨyuhɨ yahuya, “Ro anɨhondümboanahɨ sɨhamumbo hoafayahɨ, nindou ai moai sipsipɨ-yafe ginɨrɨ yipurɨ nafɨ kefuai randɨ, ŋga amurɨ hɨmborɨ nafɨ kefuai arandɨ, nindou ranai ana hümbuhünɨkorɨ napo fufuramündü-randeimb-ani. 2 Asu nindou yipurɨ nafɨtambe nafɨ karefuendɨ ranai ana sipsip ahei afɨnd-ani. 3 Nindou yipurɨ hɨfanda-randeimbɨ ai-anɨmbo nindou ahu ranahambo yipurɨ ra tindɨhembui. Rananei asu sipsip ai ahandɨ yafambe ra hɨmborɨyei arɨhündɨ. Ranani asu ai ahei ndürɨ ra dükarearü yɨsɨboasɨyuhɨ asu ai aheimbo ginɨrambeahɨndɨ semündündürɨ moanambühɨ tüküfi ahu. 4 Asu ai ahandɨ sipsip ra muŋgu ginɨrambeahɨndɨ semündündürɨ moanambühɨ tüküfi hayambo asu ai horombofi huanɨ ahandɨ süŋgu ahei. Sapo sipsip ranai ahandɨ yafambe hɨmborɨyeihɨ ranɨmboane ahandɨ süŋgu ahei. 5 Aiana ŋgɨrɨ nindou amurɨndɨ süŋgu ŋgei, ŋga wanɨ. Nindou amurɨ ai huanɨ ana, ai ahambo yɨhɨmborɨhorühɨ fefoehindühanei. Ahandɨ yafambe hɨmborɨkoate-ayei ranɨmbo wambo.” 6 Sisas ai aheimbo kafoefe hoafɨ ra yare hoafɨmayundürɨ, ŋga asu moai kafoefe hoafɨ ranahandɨ nɨmɨndɨ ra fɨfɨrɨhindɨ.

Sisas ai sipsip hɨfandɨ-randeimbɨ aboed-ani

7 Ranɨyu Sisas ai asükaiyu hoafɨyuhɨ yahuya, “Ro sɨhamumbo anɨhondümboanahɨ hoafayahɨ. Roanahɨ sipsipɨ-yafe yipurayahɨ. 8 Asu nindou ai ro süŋguyahanɨ horomboyahi ahei aiana hümbuhünɨyeihɨ raranɨ napo moanɨ fufurühümündi rɨhündühanei. Asu sipsip ai-amboanɨ moai ahei hoafɨ hɨmborɨyei rɨhündɨ. 9 Ro-anahɨ yipurayahɨ. Asu nindou dɨdɨyei wambo sowanambo sɨnei ginɨrɨ ranambe karefoehindɨ ana, God ai aheimbo aboedambo-ndeandürümbui. Rananɨmbo asu ai keboehi tükündahi ndühündühɨ asu ai ginɨrɨ ranambe sesɨmbo amboanɨ keboehi tükündahimboyei. 10 Nindou hümbuhünɨyu-randeimbɨ ginɨrɨ ranambe karefuendɨ ra moanɨyupoanɨ karefuendɨ. Nindou karefuendɨ ra ai kefoefe hefe hɨfo sipsip hümbuhünɨmbo hɨfokoefindürümbo yahumboani. Ŋga roana keboeheandühɨ sipsip aboedɨ yaŋgɨrɨ dɨboadeimbɨ asu ahei fiambe aboedɨ hohoanɨmo yaŋgɨrɨ nɨŋgombo afɨndɨ mbɨmarɨndüra samboanahɨ asɨhühɨ. 11 Roana sipsip hɨfandɨrɨ-handeimbɨ nindou aboedɨ saf-anahɨ. Nindou sipsip hɨfandɨra-randeimbɨ aboedɨ ranai ana aheimbo farɨhefe-ndürɨmbohünda yɨfɨndümbui. 12 Nindou kakɨ semɨndɨmbo ratüpurɨyu arandɨ aiana sipsipɨyei afɨndɨyupoanɨ. Asu ai sipsip aheimbo hɨfandɨrarü-randeimbɨyupoanɨ. Asu aiana nɨmambeahɨndɨ yaforɨ moaruwai howanɨ hoeimareandɨ ra fiboembui. Rananɨmbo asu yaforɨ ranai sipsip ranaheimbo warɨbadarü wakɨndeandüra buküründeimboyei. 13 Nindou ranai ana moanɨ kakɨ semɨndɨmbo yaŋgɨrɨ hohoanɨmoyuhü wambo ŋgɨrɨ sipsip ranaheimbo hɨfandɨyondürɨmbo hohoanɨmondu. 14 Ŋga roana sipsipɨyei hɨfandɨ-hɨfandɨyondürɨrambo nindou aboedɨ saf-anahɨ. Ro ana wandɨ sipsip ranaheimbo fɨfɨrɨheandüranɨ asu ai-amboanɨ wambo fɨfɨrɨhi-ndɨrɨmboanei. 15 Hoafɨ ra yahurai-ane, ro wandɨ Apembo fɨfɨrɨhinanɨ asu Ape ai wambo fɨfɨrareandɨrɨ nou. Rananɨmbo asu ro sipsipɨmbo farɨhefe-ndürɨmbohünda yɨfɨndamboyahɨ. 16 Asu wandɨ sipsip bɨdɨfɨrɨ mbanɨboadei ranana ndanɨ ginɨrambeahɨ moai nɨboadei. Aheimbo amboanɨ ginɨrɨ ndanambe semündündürɨ koafoefendürɨmbo samboanahɨ. Rananɨmbo asu ai ro hoafɨyaheimbɨ wandɨ yafambehündɨ ra hɨmborɨndeimboyei. Rananɨmbo sipsip ranai mamambe nɨboadeiya asu nindou aheimbo hɨfandɨyondürɨmbo ra mamɨ yaŋgɨrɨ nüŋgumbui. 17 Ro yɨfɨyo hefe asükai botɨfemboayahɨ ranɨmboane Ape ai wambo ŋgusüfo parareandɨrɨ. 18 Ŋgɨrɨ wambo nindou mamai-amboanɨ hɨfokoefendɨrɨmbo hohoanɨmondu. Ŋga ro hohoanɨmomayahɨ süŋgu wandɨ yaŋgɨrɨ nɨŋgo ra hɨfokoefe-ndɨrɨmbohünda hɨnɨŋgɨ-ndɨheamboyahɨ. Asükainda ro hohoanɨmomayahɨ süŋgu wandɨ yaŋgɨrɨ nɨŋgo ra hɨhɨndɨhe ndahamɨndɨmboyahɨ wandɨ Ape ai randafoandɨ mehu süŋgu,” mehu. 19 Suda ai ranɨ hoafɨ ra hɨmborɨyomo houmbo asükai yimbumboru yɨbobomefundɨ. 20 Ranɨyomo asu bɨdɨfɨrɨ ai yahomoya, “Moaruwai nendɨ ahandɨ fiambe mamaroamboani ai yare wunünümbo-wunünümboayu. Asu se nɨmboemo ahandɨ hoafɨ ra hɨmborayomoa?” mehomo. 21 Asu bɨdɨfɨrɨ ai yahomoya, “Hoafɨ ndanana nindou moaruwai nendɨ nɨmarümbɨndɨ hoafɨyopoanɨ. Asu moaruwai nendɨ ranai ŋgɨrɨ nindou hɨmboatɨharɨndeianɨ ahei hɨmboarɨ ra aboedɨndeandɨ,” mehomo.

Suda ai moai Sisasɨndɨ hoafɨ hɨmborɨyomo

22 Serusarem ŋgoafɨhü horombo Godɨndɨ worɨ ahandhoar-ane masei ranahambo asükai hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨmbo si tükümefeyo. Ranɨ si ra ŋgɨsɨharɨyowambeyo tüküfe marandɨ. 23 Ranɨyu asu Sisas ai Godɨndɨ worambe Soromonɨndɨ weindanɨ yibadɨwamɨ mahüfu. 24 Ranɨyomo asu Suda ai sɨfomo ahambo wakɨrurü nɨŋgomombo yahomoya, “Ro yimbu hohoanɨmoayefɨ hefɨ ra asu nüŋgusümboanɨ se hoafɨmandafɨmuna? Asu se Krais-ayafana yɨhoefombo weindahɨ hoafɨyafan-anɨmbo ro hɨmborɨndefosɨ,” mehomondamboyu. 25 Asu Sisas ai ahamumbo hoafɨyupurühɨ yahuya, “Ro sɨhamumbo hoafɨ ra hoafɨma-yahapurɨyosɨ, ŋga asu se moai wandɨ hoafɨ ranahambo anɨhondümbo-rundɨ. Muŋgu hepünɨfeimbɨ moatükunɨ wandɨ Apendɨ ŋgɨnɨndɨnambo ratüpurayahɨ ranai ro dɨdɨmbayahɨ ra nafuiyoarandɨ. 26 Ŋga asu seana wandɨ sipsip ranɨ dɨborɨhɨndɨ-yomopoanɨ. Ranɨmboanemo asu se wandɨ hoafɨ anɨhondümbofe-koate-yomo arundɨ. 27 Asu wandɨ sipsip ranana ro hoafɨyaheimbɨ ra hɨmborɨyeihü asu ro aheimbo fɨfɨrɨheandürananei asu ai wandɨ süŋgu hei arɨhündü. 28 Asu ro aheimbo yaŋgɨrɨ koadürümbo-koadürümbo nɨŋgombo asahandürɨ ra ai ŋgɨrɨ yɨfɨndei. Asu ŋgɨrɨ nindou mamai-amboanɨ wandɨ warambeahɨndɨ hündamündündürɨ. 29 Wandɨ Ape ai sipsip wandɨ ra wambo masendür-anei. Asu ai muŋguambo moatükunɨ ranahei ŋgɨnɨndɨ ŋgasünde haya ŋgɨnɨndɨ saf-ani. Asu ŋgɨrɨ nindou mamai-amboanɨ Apendɨ warambeahɨndɨ hündamündündürɨ. 30 Ape-ani asu roanahɨ roana mamanehɨ,” mehu. 31 Ranɨyomo asu Suda ai nɨmoei hümaründümo Sisasɨmbo pifendombo yahomombo. 32 Ranɨyu asu Sisas ai yahuya, “Ro sɨhamumbo Apendɨ ratüpurɨ afɨndɨ nafuimehapurɨ. Asu se nɨnɨ ratüpurɨ aboedɨ ranahambo hohoanɨmo-yomondühɨyomo wambo nɨmoeinambo hɨfokoefendɨrɨmbo yahomo houmbo rawefunda?” mehuamboemo. 33 Asu sɨmborɨ Suda ai ahambo hoafɨyomondowohü yahomoya, “Roana sɨhafɨ ratüpurɨ aboedɨ ramarowandɨ ranɨmboyefɨpoanɨ nɨmoeinambo hɨfokoefenɨnɨmbo asefɨ, ŋga wanɨ. Se moanɨ nindou yaŋgɨr-anafɨ asu Godɨmbo moaruwaimbofe hoafɨrɨrühɨ, ‘Roana God-anahɨ’ masafɨ ranɨmboanefɨ,” mehomondamboyu. 34 Asükaiyu Sisas ai ahamumbo sɨmborɨ hoafɨyupurühɨ yahuya, “Hoafɨ nda sɨhamundɨ ahɨnümbɨ hohoanɨmo Bukambe ndare meŋgoro: God ai yahuya, ‘Ro sɨheimbo hoafɨmayahɨ, seana god-anei,’ meho. 35 Nindou God ai ahandɨ hoafɨ masagadürɨ ranaheimboyo ai god-anei mehondürɨ. Asu ŋgɨrɨ Baiborambeahɨndɨ hoafɨ ranana ŋgorü-süŋgunde hoafɨndo. 36 Ŋga Ape aiyu ahandɨhoarɨ wambo kafoareandɨrɨ mbura, asu hɨfɨna koamarɨhendɨra makosahɨ. Ranɨmboyahɨ ro hoafɨyahühɨ, ‘Roana Godɨndɨ nɨmor-anahɨ,’ masahɨ asu nɨmboe se wambo hoafɨyomo-ndɨrühɨya, ‘Nɨmboe se Godɨmbo gogonɨmbo-rɨhaworühɨ hoafayafɨ,’ mehomoa? 37 Asu ro Apendɨ ratüpurɨ ratüpurɨkoate-ndahanɨ ana, asu se wandɨ hoafɨ ra yowanɨ anɨhondümbo-ndümboemo. 38 Ŋga asu ro ahandɨ ratüpurɨ ratüpurɨyahanɨ se wandɨ hoafɨ ranahambo anɨhondümbofembo moeimbo ana, asu ratüpurɨ ranɨ yaŋgɨrɨ anɨhondümbo-ndundɨ. Rananɨmbo asu se hohoanɨmo ra ndondu hohoanɨmo-ndɨmondühɨ fɨfɨndümboemo Ape ai ro-dɨbo mam-anehɨ amarehɨ,” mehu. 39 Asükaiyomo Suda ai hoafɨ ra hɨmborɨyomo houmbo ahambo kɨkɨhɨmündümbo yahomo houmbo ramefundɨ, ŋga asu Sisas ai aboedambo mahu. 40 Sisas ai asükaiyu hɨhɨrɨfi hanü Sodan hɨmo horombo Son hundürürarü randühɨ manüŋgu. 41 Ai nüŋguane, nindou ranai ahambo sowana sühüsihü seiya, “Horombo Son ai moai hepünɨfeimbɨ moatükunɨ ratüpurɨyu. Ŋga muŋgu raranɨ-moatükunɨ hoafɨ nindou ndanahambo hoafɨmayu ranana anɨhond-ane,” masei. 42 Ranɨyei asu nindou afɨndɨ ranɨhü ranai ahambo anɨhondümbo-marɨhorɨ.

11

Sisas ai Rasarus yɨfɨhündɨ botɨmarirɨ

1 Nindou mamɨ ahandɨ ndürɨ Rasarus Betani ŋgoafɨhündɨ ranai aŋgünɨmbo mamaru. Betani ra Maria asu Mata apodoho nɨmarɨ-feimbɨ ŋgoaf-ane. 2 Maria aiyo werɨ fɨsɨŋarümbɨ Sisasɨndɨ tɨŋarɨwamɨ kafoare mbura, asu ahandɨ mbɨrɨnaŋɨnambo gedümarɨhendɨ. Nɨmorehɨ mamɨ ranahandɨ ranihɨyu Rasarus aŋgünɨmbo Betani ŋgoafɨhü meŋguru. 3 Ranɨyafe asu apodoho ranai Sisasɨmbo hoafɨmbo nindou koarɨhenerühɨ safeya, “Adükarɨ, nindou se ŋgusüfo pamarɨworɨ ranai aŋgünümboani,” masafeamboyu. 4 Ranɨyu asu Sisas ai ahafe hoafɨ ra hɨmborɨyu haya hoafɨyuhɨ yahuya, “Aŋgünɨ ranana yɨfɨmbo aŋgünüyopoanɨ, ŋga wanɨ. Ranana moanɨ Godɨmbo ndürɨ adükarɨ segodɨmbo-hündamboane tükefeyo asu ranɨ-süŋgumboanɨmbo Godɨndɨ Nɨmorɨ amboanɨ ndürɨ adükarɨ ndemündümbui,” mehu. 5 Sisas ai Mata apondoho asu Rasarus aheimbo ŋgusüfo pareandürɨ marandɨ. 6 Ŋga asu Sisas ai Rasarus aŋgünümboayu hoafɨ ra hɨmborɨyu haya, ranɨhü yimbu si mamaru. 7 Asükaiyu süŋguna nɨmarümbo ahambo süŋgururü-rundeimbɨmbo yahuya, “Asükai mborai, Suda-yafe hɨfɨnambo ŋgefombo,” mehuamboemo. 8 Asu sɨmborɨ hoafɨyomondowohü yahomoya, “Yamundo-randeimbɨ, sapo hapondanɨyomo Suda ai sɨhambo nɨmoeinambo hɨfɨkoefenɨnɨmbo yahomo houmbo raraomarünɨnɨsɨ. Asu se asükai Suda-yafe hɨfɨnambo hɨfombo safomboyafɨ?” mehomondamboyu. 9 Asu sɨmborɨ Sisas ai ahamumbo hoafɨyupurühɨ yahuya, “Mamɨ si ra gebuai-ane anɨŋgo. Nindou ai sɨrühɨ ana ŋgɨrɨ pɨndu si ra hoeireambowambo. 10 Ŋga asu nindou ai nɨmbokoanɨ ahu ana, piyu arandɨ si yaŋgorɨkoate wambo.” 11 Ahamumbo yare hoafɨyupurɨ mbura asükaiyu hoafɨyupurühɨ yahuya, “Sɨhefɨ wandafɨ Rasarus ai mapuamboanahɨ awi ro ŋgü ahambo botɨndɨhinɨ samboanahɨ,” mehuamboemo. 12 Asu ahambo süŋgururü-rundeimbɨ ai hoafɨyomondühɨ yahomoya, “Adükarɨ, nindou ra apo yaŋgɨrɨ apu ana, asükai ahandɨ aŋgünü ra aboedɨndümbui,” mehomondamboyu. 13 Sisas ai hoafɨmayupurɨ ra, Rasarus ana yɨfɨmayu yahumboyu, ŋga ahambo süŋgururü-rundeimbɨ ana moanɨ apo hondü mapu-amboani yare hoafayu mehomo. 14 Ranɨyu asu Sisas ai ahamumbo dɨboadɨre hoafɨyupurühɨ yahuya, “Rasarus ana muŋguna yɨfɨmayu. 15 Ranɨ-sɨmboanɨ ro moai ai-dɨbo nɨmarɨhɨ, ŋga ro ranɨmbo-hündambo hɨhɨfɨ-hɨhɨfayahɨ. Ranɨnɨmbo asu se wambo anɨhondümbo-ndundɨrɨ. Ŋga hapondanɨ sɨhɨrɨ ahambo sowana ŋgefɨmboane,” mehupurɨ. 16 Ranɨyu asu Tomas ahambo Didimas sahündo-rɨhündeimbɨ ai Sisasɨmbo süŋgururü-rundeimbɨ ahamumbo yahuya, “Wai sɨhɨrɨ andai ŋgifɨ, Sisas-babɨdɨmbo Sudiahü yɨfɨndefo,” mehu.

Sisas ai yaŋgɨrɨ nɨŋgombo nɨmɨndühani

17 Sisas ai ahambo süŋgururü-rundeimbɨ babɨdɨmbo hɨfomo Betanihɨ tüküyafundühɨyomo Rasarus ai yɨfɨmayua hoŋguambe masɨhehorɨ ra yimbuyimbu si homboane hoafɨ ra hɨmborɨmayu. 18 Betani ŋgoafɨ ana Serusaremɨhündɨ aŋgunɨyopoanɨ. Betani ŋgoafɨhündɨ botɨfe hefe Serusarem ŋgoafɨna aho ra ŋgɨmɨ kiromita-ane. 19 Rasarus yɨfɨmayua ranɨyei asu Sudahündɨ afɨndɨ ranai Mata Mariambo kɨkɨmɨfoefepɨrɨ nɨmaroanɨ ŋgusufo aboedɨ kürɨne mbɨmarɨfeya sei hehimbo masühüsi. 20 Mata ai Sisas masüfu hoafɨ ra hɨmborɨyo haya, ahambo nafoarɨfimbo ho, ŋga asu Maria ai worambeahɨ nɨmaro. 21 Mata ai Sisasɨmbo hoafɨyondowohü yahoya, “Adükarɨ, asu se ndanɨhü mbanɨmbafɨ-mbonana, wandɨ ranihɨ ai ŋgɨrɨ yɨfɨyu. 22 Ŋga ro fɨfɨrɨheamboanahɨ, asu se hapondanɨ amboanɨ Godɨmbo nɨnɨmbo dɨdɨbafefoando ana, sɨhambo daganɨnɨmbui,” mehoamboyu. 23 Asu Sisas ai ahambo hoafɨyundowohü yahuya, “Sɨhafɨ ranihɨ ana yaŋgɨrɨ aboedɨ hɨfambe-ambeahɨndɨ botɨndüfimbui,” mehundowamboyo. 24 Asu Mata ai ahambo asükaiyo hoafɨyowohü yahoya, “Ro ranɨmbo fɨfɨrɨheamboanahɨ, ŋga ai asükaindu süŋgunambo hɨfɨ nda muŋguyowambe yaŋgɨrɨ aboedɨ botɨndɨfimbui,” mehoamboyu. 25 Asu Sisas ai yahuya, “Yɨfɨhündɨ yaŋgɨrɨ botɨfe nɨŋgo ra ro nɨmɨnd-anahɨ. Nindou ai wambo anɨhondümbo-reandɨrɨ haya yɨfayu ana, ai asükaindu yɨfɨhündɨ botɨndüfi nüŋgumbui. 26 Ŋga nindou muŋgu yaŋgɨrɨ nɨmboeimbo wambo anɨhondümbo-arɨhindɨrɨ ana, ŋgɨrɨ yɨfɨndei, ŋga ai koadürümbo-koadürümbo yaŋgɨrɨ nɨboadeimboyei. Asu se hoafɨ ndanahambo anɨhondümbo-rowandai wanɨyo?” mehuamboyo. 27 Asu Mata ai yahoya, “Yɨnɨ, Adükarɨ, ro sɨhambo anɨhondümbo-rɨheanɨnɨmboanahɨ seana God kafoare hɨnɨŋgɨmareanɨnɨ Krais-anafɨ. Seana Godɨndɨ nɨmorɨ horombo hɨfɨnambo nindou kudümbui mehu ran-anafɨ,” meho.

Sisas ai aranɨmayu

28 Mata ai yare hoafɨyo haya, ahandɨ akɨdambo hɨfo hɨnɨŋgɨrou hɨmboambeambe hoafɨyondowohü yahoya, “Yamunde-randeimbɨ ana ndanɨhü süfumboani sɨhambo düdumefinɨnɨ,” mehoamboyo. 29 Asu Maria ai ranɨ hoafɨ ra hɨmborɨyo haya, nɨmehünou botɨfe haya Sisasɨmbo sowana maho. 30 Sisas ai awi moai ŋgoafɨhü tüküfiyu, ŋga nafɨnɨ Mata ho hoeirerühɨ ranɨhü manüŋgu. 31 Ranɨyo Maria ai nɨmai botɨfe haya pɨpɨnambo mahowamboyei asu Suda Maria-babɨdɨmbo worambe ahafembo kɨkɨmɨfoarɨhipɨrɨ mamarei ranai ahandɨ süŋgu mahei ndanana Rasarus yaŋgurühɨ ho aranɨ-hoafɨmboane aho sei hehi. 32 Maria ai ho Sisas nüŋguhü tüküfe ahambo hoeirerühɨyo ahandɨ fikɨmɨ yirɨ yimbu pusɨre yimɨndɨho yimbunambo nɨmarɨmbo hoafɨyowohü yahoya, “Adükarɨ, se ndanɨhü mbanɨmbafɨ-mbonana, wandɨ ranihɨ ai ŋgɨrɨ yɨfɨyu,” mehoamboyu. 33 Sisas ai Mariambo hoeireandane aranɨ-hoafɨmaranda, asu Suda ahandɨ süŋgu masɨnei ranai kameihɨ aranɨ-hoafɨ-marɨhündamboyu. Asu Sisas ai ahandɨ ŋgusüfoambe moaruwaimarɨrɨ. 34 Asu Sisas ai aheimbo düdufindürühɨ yahuya, “Se ahambo nahü sɨhehora?” mehuamboyei. Asu ai seiya, “Adükarɨ, naha se sühüfɨ hoeiro,” maseiamboyu. 35 Asu Sisas ai aranɨmayundo. 36 Asu Suda ai hoafɨyeihɨ seiya, “Hoeirɨhi. Sisas ana nindou ranahambo afɨndɨ hamɨndɨ ŋgusüfo parirühɨ wamboani,” masei. 37 Ŋga bɨdɨfɨrɨ ai hoafɨyeihɨ seiya, “Sisas ai nindou hɨmboatɨharɨ aboedɨmarirɨ. Ŋga asu ai nɨmboe Rasarusɨmbo fehefiyua yaŋgɨrɨ nɨŋgombo ra wanɨmayua?” masei.

Sisas ai Rasarus botɨmarirɨ

38 Asükaiyu Sisas ai ahandɨ ŋgusüfoambe moaruwai mahafowamboyu hu hoŋguambe tükümefiyu. Hoŋgu ra nɨmoei nɨmaroweimbɨ wowondɨmarɨhündɨyo ranɨyo nɨmoeiambe nafɨtambe ra nɨmoei ŋgorünambo gürühi pamarɨhindɨ. 39 Asu Sisas ai yahuya, “Nɨmoei ambembo gürühi pamarɨhindɨ ra farɨhehi,” mehuamboyo. Asu Mata nindou yɨfɨmayu ranahandɨ rehɨ ai yahoya, “Adükarɨ, Rasarus ana yimbuyimbu si hoŋguambe yaŋgurɨmb-ani. Ŋga fɨsɨŋɨrümbei nawe,” mehoamboyu. 40 Asu Sisas ai yahuya, “Sapo hapoasüŋgu hoafɨya-hanɨneimb-ane. Asu se wambo anɨhondümbo-arowandɨrɨ ana, se Godɨndɨ ŋgɨnɨndɨ ra hoeindowamboyafɨ,” mehuamboyei. 41 Ranɨyei asu ai nɨmoei ra mafarɨhehindamboyu, Sisas ai nɨmoamo hɨmboarɨyuhü yahuya, “Ape, ro sɨhambo hɨhɨfarɨhanɨnɨ. Se wandɨ hoafɨ hɨmborɨ-yafomboanafɨ. 42 Ro fɨfɨrɨheandɨ ro hoafɨya arɨhandɨ ra se afɨndɨmbo hɨmborɨ-yafɨ randühanafɨ. Ŋga nindou ndanɨhü manɨboadei-amboanahɨ ro ndarɨhe hoafayahɨ. Rananɨmbo se wambo koamarɨhawandɨra makosahɨ ra anɨhondümbo-mbɨrɨhindɨ-ramboane.” 43 Raweyahu haya puküna mɨŋgɨyuhü yahuya, “Rasarus, se weindana tüküyafo sɨnɨfɨ,” mehuamboyu. 44 Ranɨyu asu Rasarus ai hoŋguambeahɨndɨ tüküfi haya masünu. Ahandɨ yitɨŋarɨ watɨŋarɨ ra hoearɨ goesürɨnambo hüputüpurühümündi hɨnɨŋgɨmarɨhindɨyo, asu ahandɨ ŋgusümboarɨ hoearɨnambo gabudɨ-mafoarɨhindɨyo ranɨ-kameihɨ tükümefiyu. Ranɨyu asu Sisas ai hoafɨyuhɨ yahuya, “Hoearɨ ra fufurɨhehindoan-anɨmbo ai mbühu,” mehundürɨ.

Suda-yafe bogorɨ ai Sisasɨmbo hɨfokoefimbo hohoanɨmomemo

45 Ranɨyei asu Suda bɨdɨrɨrɨ ranɨhü Mariambo hoeifembo masühüsi ranai ranɨ-moatükunɨ Sisas ai ramareandɨ ranɨmbo hoeirɨhi hehi asu ahambo anɨhondümbo-marɨhorɨ. 46 Ŋga asu bɨdɨfɨrɨ ai Farisi sowana hei, Sisas ratüpurɨmayu ranahambo ahamumbo hoafɨmehüpurɨ. 47 Ranɨyomo asu nindou Godɨmbo sɨhou-rundeimbɨ bogorɨ ai Farisi bɨdɨfɨrɨ-babɨdɨmbo kansɨrɨmbo gugurüpurɨ houmbo hoafɨyomopurühɨ yahomoya, “Sɨhɨrɨ nda nüŋgumandahua? Nindou ndanani ai hepünɨfeimbɨ moatükunɨ afɨndɨ ratüpurɨyu arandɨ. 48 Sɨhɨrɨ ahambo moanɨ rarɨhurɨ hɨnɨŋgɨrɨhuranɨ ai hepünɨfeimbɨ moatükunɨ ratüpurɨyu randanɨ nindou afɨndɨ ai ahambo anɨhondümbo-arɨhorɨ ana, Rom bogorɨ sɨhefɨmbo hɨfandarɨmunɨ ai dɨfomo sɨhefɨmbo moaruwaimbo-ndɨmunühɨ asu sɨhefɨ Godɨndɨ worɨ ra bɨrɨboadümboemo,” mehomo. 49 Ranɨyo asu ranɨ hɨmbanɨfihɨ nindou mamɨ ahandɨ ndürɨ Kaiafas ai Godɨmbo sɨhai-randeimbɨ adükarɨ bogorɨmbofi manüŋgu. Ai hoafɨyupurühɨ yahuya, “Seana moai raranɨ-moatükunɨ fɨfɨrundɨ! 50 Se ndoru fɨfɨrundai? Nindou mamɨ ai nindou amurɨ aheimbohünda yɨfayu ranana aboed-ane, ŋga Suda sɨhefɨmbo muŋguambo moaruwaimbofe ana, moaruwai-ane,” mehu. 51 Kaiafas ai yare hoafɨmayu ra ahandɨ hohoanɨmonambo yaŋgɨrɨyupoanɨ. Ŋga ranɨ hɨmbanɨfihɨ Godɨmbo sɨhai-randeimbɨ adükarɨ bogorɨmbofi nɨmarümbowambo Sisas ai aheimbohünda yɨfɨmboayu ranɨmbo horombo hoafɨreandühɨyu. 52 Ai Sudambo farɨhefembo yaŋgɨrɨyupoanɨ yɨfayu ra, ŋga Godɨndɨ nɨmorɨ muŋgua hɨfɨhü burɨyei wakarɨhindɨ aheimbo semündündürɨ mamambefendüranɨ mamɨsɨrɨmboyahi mbɨnɨboadeia mbüsɨ hayambo-anɨmbo yɨfɨndümbui. 53 Asu ranɨyomo ranɨ-sɨmboanɨ pɨyomo houmbo, Suda-yomondɨ bogorɨ ai Sisasɨmbo hɨfokoefimbo yahomo houmbo hoafɨ fɨfɨrɨmarundɨ. 54 Ranɨmboyu asu Sisas ai moai Suda-yomondɨ hɨmboahü weindahɨ tüküfiyu. Ranɨyu ai Sudia hɨfɨ ra hɨnɨŋgɨre haya, ŋgorü hɨfɨ nɨmɨ wohɨ furɨkoate-reandühɨ ŋgoafɨ ŋgorü ahandɨ ndürɨ Efraim ranɨhü hu ahambo süŋgururü-rundeimbɨ babɨdɨmbo manüŋgu. 55 God ai Sudambo Isipɨhündɨ aboedɨmareandürɨ si Pasofa ra awi tüküfekoate akɨmɨ tüküfembo yaŋgɨrɨyoambe nindou ŋgorü ŋgoafɨhündɨ ŋgorü ŋgoafɨhündɨ ranai Serusarem ŋgoafɨnambo ahei fi Godɨndɨ hɨmboahü aboedɨ tüküfembohünda mafandɨhindɨ. 56 Ranɨyei asu ai Sisasɨmbo kokorɨhorɨ wakɨrɨhora mayoa Godɨndɨ worambe nɨmboeimbo aheihoarɨ wataporɨyeihɨ seiya, “Se nüŋgurühi hohoanɨmoayeia? Sisas ai adükarɨ si tükefeyo nda hoeifembo madüfuyo wanɨmandüyo?” masei. 57 Nindou Godɨmbo sɨhou-rundeimbɨ bogorɨ ai Farisi-babɨdɨmbo yaru hoafɨmemo: ‘Nindou mamɨ ai Sisasɨmbo hoeiriranɨ anüŋgu ana, asu ahamumbo ranɨh-ani anüŋgu yahopuran-anɨmbo ahambo papɨ-hoafɨyumbohünda kɨkɨhɨ-mbɨrundümo-ndamboane,’ mehomo.

12

Maria ai Sisasɨndɨ tɨŋarɨwamɨ werɨ kamafoareandɨ

1 Adükarɨ si ra tüküfembo awi 6 si nɨŋgowane, asu Sisas ai Betani ŋgoafɨnambo mahu. Ŋgoafɨ ra Rasarusɨndɨ ŋgoaf-ane. Rasarus ranahamborürɨ Sisas ai hoŋguambeahɨndɨ yɨfɨhündɨ botɨmarirɨ. 2 Ranɨ ŋgoafɨhündɨ ai Sisasɨmbo sɨndɨrühündühɨ mamarei. Mata ai sesɨ kakɨreandɨ, ŋga Rasarus ai nindou Sisas-babɨdɨmbo nɨmarei masahüsi ra-babɨdɨmbo nɨmaru. 3 Maria ai werɨ fɨsɨŋarümbɨ hɨpɨrɨ mbuisamoŋgo-ramɨndeimbɨ kakɨ afɨndɨfihɨ sahümündimbɨ ra semɨndɨ haya Sisasɨndɨ tɨŋarɨ wamɨ kare mbura, asu ahandɨ mbɨrɨnaŋɨnambo gedümarɨhendɨ. Ranɨyo asu werɨ ranahandɨ fɨsɨŋarü aboedɨ ranai worambe kɨkɨhɨmayo. 4 Ŋga asu nindou mamɨ ahambo süŋgurürɨ-randeimbɨ ahandɨ ndürɨ Sudas Iskariot ai-amboanɨ ranɨhü nɨmaru. Nindou ranai-anɨmbo Sisasɨmbo nderümündü ahandɨ hürütümbɨ ahamundɨ warɨwamɨndirümbui. Ai moai Maria ramareandɨ ranahambo hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨyu. 5 Nindou ranai hoafɨyuhɨ yahuya, “Nɨmboe werɨ aboedɨ nda nindou ai sahümündihɨ asu ranɨfihɨ 300 kakɨ semɨndɨ mburɨmbo nindou napokoateimbɨ aheimbo segudürɨmbomayoa?” mehu. 6 Ŋga nindou napo-koateimbɨ aheimbo hohoanɨmoyundürɨ haya hoafɨyumboyupoanɨ, ŋga wanɨ. Nindou ranai hümbuhünɨyu-randeimb-ani ranɨmboane asu ai yare hoafɨmayu. Aiyu kakɨ hɨpɨrɨ ahamundɨ ra hɨfandɨmarandɨ ranɨyu asu ai kakɨ foarɨhi marɨhündɨ ra bɨdɨfɨrɨ hümbuhünɨyu marandɨ. 7 Ranɨmboyu asu Sisas ai yahuya, “Nɨmorehɨ ranahambo se hɨnɨŋgɨndɨhindɨ. Ai wandɨ yɨfɨ si ranahambo horombonambo noure rarendühane fɨsɨŋarümbɨ moatükunɨ aboedɨ ra afandɨfoareandɨrɨ. 8 Nindou napo-koateimbɨ ai-anɨmbo se-babɨdɨmbo koadürümbo-koadürümbo nɨmboeimboyei asu se aheimbo fandɨhehi-ndürɨndɨhündɨ, ŋga roana ŋgɨrɨ se-babɨdɨmbo koadürümbo-koadürümbo nɨmboahɨ,” mehu. 9 Suda ai Sisas Betani ŋgoafɨhü anɨŋgu hoafɨ hɨmborɨyei hehimboyei, ranɨnambo mahüsi. Ai mahüsi ra Sisasɨmbo hoeifimbo yaŋgɨrɨyeipoanɨ, ŋga Sisas Rasarusɨmbo yɨfɨhündɨ hoŋguambeahɨndɨ botɨmarirɨ ranɨmbo hoeifimbo kameihɨyei mahüsi. 10 Ranɨyu asu Godɨmbo sɨhou-rundeimbɨ bogorɨ ranai Rasarusɨmbo kameihɨ hɨfokoefimbo yahomo houmbo hoafɨ dɨdɨboado-marundɨ. 11 Nɨmboe sapo Suda bɨdɨfɨrɨ ai Sisas Rasarus yɨfɨhündɨ botɨmarirɨ ranahambo hohoanɨmoyeihɨ asu ahei bogorɨ-yomondɨ ratüpurɨ ra hɨnɨŋgɨrɨhi hehimbo Sisasɨmbo yaŋgɨrɨ anɨhondümbo-marɨhora ranɨmbo wambo.

Sisas ai Serusarem ŋgoafɨhü adükarɨ bogorɨ nahurai tükɨmefiyuwa muŋgu ai hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨmayei

12 Nɨmohoafɨrehɨ nindowenihɨ afɨndɨ ranai adükarɨ si ra hoefembo masühüsi ranai ranɨhü nɨmareiane. Asu ŋgorü sihɨ Sisas ai Serusarem ŋgoafɨnambo asüfu hoafɨ ra hɨmborɨmayei. 13 Ranɨyei asu ai mbe emündɨ nahurai hutei sahümündi hehi, nafɨna nafoarɨhorɨ hehü hoafɨ afɨndɨ-afɨndɨyeihɨyeihɨ seiya, “Godɨmbo hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨndefo!Nindou Adükarɨndɨ süŋgu tükefiyu ranahambo ‘aboed-ani’ mbɨsefomboane. Israerɨ-yafe adükarɨ bogorɨmbo aboed-ani mbɨsefomboane,” masei. 14 Sisas ai doŋgi semündü haya ranɨwamɨ masüfu Baiborambe hoafɨmayo süŋgu. 15 Ai yare hoafɨyowohü yahoya, “Saion ŋgoafɨ, se yɨhɨmbondamboyafɨ!Sɨhafɨ Adükarɨ bogorɨ asüfu ra hoeirɨworɨ. Aiana doŋgi nɨmorɨ ranɨ wamani nɨmarümbo asüfu,” meho. 16 Horombo ana ahambo süŋgururü-rundeimbɨ ai rananɨ moatükunɨ moai wudɨpoaporu fɨfɨrundɨ. Ŋga süŋguna Sisas ai sünambe hafuane, rasɨmboanɨ ai hohoanɨmomemo Baibor ahambo hoafɨmayo ra. Ranɨyomo asu nindou ai Sisasɨmbo raraorɨhorɨ marɨhündɨ ranahambo fɨfɨrɨmarundɨ. 17 Horombo Rasarus ai yɨfɨyu haya hoŋguambeahɨ yaŋguruane, asu Sisas ai ahambo mɨŋgɨmayua hoŋguambeahɨndɨ tükümefiyu ra nindou afɨndɨ ranai ai-dɨbo nɨboadeimbo hoeimarɨhorɨ. Asu nindou afɨndɨ ranai Rasarusɨmbo hoŋguambeahɨndɨ botɨmarirɨ hoafɨ ra sahümündi hehimbo, weindahɨ wataporɨyei wakɨmarɨhindɨ. 18 Nindou afɨndɨ ranai Sisas hepünɨfeimbɨ moatükunɨ ramareandɨ hoafɨ ra hɨmborɨyei hehi nafɨnɨ nafoamarɨhorɨ hei. 19 Ranɨyomo asu Farisi ai ahamundɨhoarɨ wataporɨyomondühɨ yahomoya, “Haponda sɨhɨrɨ ra hoerɨhumboanefɨ. Nɨmorehɨ nindowenihɨ muŋgu ahandɨ hoafɨ süŋgurɨhindühɨ wambo ŋgɨrɨ nɨne hohoanɨmo sɨhɨrɨ hohoanɨmomefɨ ra aboedɨndo,” mehomo.

Grik ai Sisasɨmbo kokomarurɨ

20 Nɨmorehɨ nindowenihɨ ai Pasofa adükarɨ si ra Serusaremɨnambo Godɨmbo hohoanɨmombo masühüsi. Asu ranɨyei Grik bɨdɨfɨrɨ Suda-yafe rotu hohoanɨmo süŋgurɨhindeimbɨ ai Suda-babɨdɨmbo masühüsi. 21 Nindou Grikɨ-mayei ranai Firip Betsaidahündɨ Gariri hɨfambeahɨndɨ ahambo sowahɨ sɨnei düduyahindowohü seiya, “Rɨtɨfo, ro Sisasɨmbo hoeindɨhurɨ sefɨmboanefɨ,” maseiamboyu. 22 Asu Firip ai hu Andrumbo hoafɨyundo haya, hafanɨ Sisasɨmbo hoafɨmefɨnando. 23 Ranɨyu asu Sisas ai ahafanɨmbo hoafɨyupɨrühɨ yahuya, “Ndeara ndanɨ sɨmboanɨ ana Nindou Hondü ai ndürɨ adükarɨ ndemündümbui. 24 Ro sɨhafanɨmbo anɨhondümboanahɨ hoafayahapɨrɨ: Wit maŋgɨrɨ ra hɨfɨnɨ pɨrɨkoate-yo haya nɨmbayo ana, asu mamɨ ranɨ yaŋgɨranɨmbo nɨŋgomboe. Ŋga asu wit maŋgɨrɨ ra hɨfɨnɨ peyo haya nɨmbayo ana, asu aboedɨ tükündɨfehü hɨsɨ aboedɨ hɨsɨndɨmboe. 25 Asu nindou ai ahandɨ fi ranahambo yaŋgɨrɨ afɨndɨ hohoanɨmoayu ana, awandɨhoemboe. Ŋga asu nindou ranai hɨfɨ ndanɨhü ahandɨ yaŋgɨrɨ nɨŋgo hohoanɨmo ra daboadanambo-areandɨ ana, koadürümbo-koadürümbo nüŋgumbui. 26 Nindou mamɨ ai wandɨ ratüpurɨ asemündu ana, asu ai moanɨ wandɨ hohoanɨmo süŋgu yaŋgɨrɨ süŋgumbɨ-randamboane. Ro ŋgoafɨ anɨmboahɨ ranɨh-anɨmbo nindou wandɨ ratüpurɨyu-randeimbɨ ai ro-dɨbo nüŋgumbui. Nindou ra wandɨ ratüpurɨ ranɨ yaŋgɨrɨ semündü anüŋgu ana, asu wandɨ Ape ai ahambo ndürɨ adükarɨ dagadombui,” mehu.

Sisas ai yɨfɨmbomayu ranahambo hoafɨmayu

27 Sisas ai yahuya, “Haponda wandɨ ŋgusüfoambe moaruwai-arandɨrɨ. Asu ro nüŋgumambɨsaha? Asu ro hoafɨndahühɨ, ‘Ape wandɨ fiambe nɨnɨ-moatükunɨyo tüküfembo yahohaya rarawayo nda sowandɨfɨ piro,’ mambɨsahɨyo? Roana ŋgɨrɨ randɨhe hoafɨndahɨ, ŋga wanɨ. Ŋga ro wambo rambɨfeyowambo saheheamboanahɨ ndanɨhü tükeheandɨ. 28 O Ape, sɨhafɨ ndürɨ ra adükarɨ-mbeyowamboane.” Sisas ai yare hoafɨmayuwamboyo asu hoafɨ mamɨ sünambeahɨndɨ ndahurai kosɨwohü yahoya, “Ro wandɨ ndürɨ ra adükarɨmbo-rɨheamboanahɨ, ŋga wandɨ ndürɨ ra randɨheandanɨ asükai adükarɨ safɨ tükündɨfemboe,” meho. 29 Nɨmorehɨ nindowenihɨ akɨmɨ manɨboadei ranai hoafɨ ra hɨmborɨyei hehi hoafɨyeihɨ seiya, “Nɨmoamondɨhoafɨ bürügoayo,” masei. Asu bɨdɨfɨrɨ ai seiya, “Sünambeahɨndɨ nend-ani ahambo hoafeindo,” maseiamboyu. 30 Asu Sisas ai sɨmborɨ hoafɨyuhɨ yahuya, “Hoafɨ se hɨmborɨmayei ranana wambo farɨhefendɨrɨmbo tüküfehüyopoanɨ, ŋga wanɨ. Ranana sɨheimbo farɨhefe-ndürɨmboane tükefeyo. 31 Haponda God ai nindou hɨfɨ ndanɨhü anɨboadei ranaheimbo yɨbobo-ndearümbui. Rananɨmbo asu ai Satan ndanɨ hɨfɨ ndanɨhü bogorɨmbofi anüŋgu ra nderümündü pindirümbui. 32 Rananɨmbo ai wambo botɨndɨhindɨra, asu ro randɨheandüra nindou afɨndɨ ai wambo sowana ŋgeimboyei.” 33 Sisas ai ranɨ hoafɨ hoafɨmayu ra, nindou ai ahambo nɨmɨ keimbɨ karɨhendeimbɨfihɨ panduwuranɨ yifɨndümbui. 34 Ranɨmboyei nindou ai ahambo sɨmborɨ hoafɨyahündowohü seiya, “Krais ai yaŋgɨrɨ koadürümbo-koadürümbo nüŋgumbui, ahɨnümbɨ hohoanɨmo Bukambe ranɨmbo hoafɨmayoa hɨmborɨmayefɨ. Asu se nɨmboeafɨ haponda hoafɨyafühɨ, ‘Nindou Hondü ahambo nɨmoamo ndahorɨmɨndei botɨndɨhora yɨfɨndɨmbui,’ masafa? Asu Nindou Hondü ra düdia?” maseiamboyu. 35 Asu sɨmborɨ Sisas ai yahuya, “Si ra se-babɨdɨmbo akɨdoumbo anɨmbo nɨŋgomboe. Si yagodowanɨ nɨmbɨ tüküfekoate-yoambe-anɨmbo si ra-dɨbo ŋgei. Nindou ai si wanɨyowanɨ nɨmbokoanɨ ahu ana, ai moai nafɨ hombo ra fɨfɨreandɨ. 36 Haponda si ra sɨheimbo sowahɨ manɨŋgowa hɨfandɨhümboanei, ŋga se si ranahambo anɨhondümbo-ndɨhindüh-anɨmbo, asu ahandɨ nɨmorɨndei,” mehu.

Suda afɨndɨ ai moai Sisasɨndɨ hoafɨ anɨhondümbo-rɨhindɨ

Sisasɨ ranɨ hoafɨ ra rare hoafɨyu mbura asu ai ahei hɨmboarɨhü hu dɨbonapɨmefiyu. 37 Ai hoeirɨhora hepünɨfeimbɨ moatükunɨ afɨndɨ ahei hɨmboahü ratüpurɨyu marandɨyosɨ, ŋga asu ai moai ahambo anɨhondümbo-rɨhorɨ. 38 Ranɨmboyo asu Godɨndɨ hoafɨ hoafɨyu-randeimbɨ Aisaiandɨ hoafɨ ra anɨhondü tükümefeyo. Ai hoafɨyuhɨ yahuya, “Adükarɨ, düdi nindou yɨhoefɨ hoafɨ ranahambo anɨhondümbo-areanda?Asu Adükarɨ ranai daboe ŋgɨnɨndɨ hohoanɨmo ra nafuiayundoa?” mehu. 39-40 Aisaia ai ŋgorü hoafɨnambo yare sürü papɨrandühɨ yahuya, “God ai ahei hɨmboarɨ ra gabudearümboani. Ranɨmboanei asu ai ŋgɨrɨ raranɨ-moatükunɨ ahei hɨmboarɨnambo ndondɨhi hoeindɨhindɨ. Ahei ŋgusüfoambe ragu God ai nɨmoei nahurai ŋgɨnɨndɨ ramareandüra tükümefeyo. Ranamboane asu ai ŋgɨrɨ ŋgusüfoambe ndondɨhi hohoanɨmondeihɨ wambo sowana hɨhɨndahi dügüsianɨ dɨboadondɨhearü, ŋga wanɨ,” mehu. Aisaia ai ra-mehu ranɨmboanei Suda ai Sisasɨmbo ŋgɨrɨ anɨhondümbo-ndɨhorɨ. 41 Horombo hondü Sisas hɨfɨnɨ nɨŋgokoate-yuambe Aisaia ai ahandɨ-mayo hɨmboamupuimbo-randeimbɨ hoeire hayamboyu ahambo hoafɨ ra yare hoafɨmayundo. 42 Nindou afɨndɨ bogorɨmboyafu mamarɨmo ai-amboa Sisasɨmbo anɨhondümbo-arüwurɨ. Ŋga Farisimbo yɨhɨmboyomondühɨ wambo ai anɨhondümbo-arüwurɨ hoafɨ ra moai weindahɨ hoafɨyomo. Ai hohoanɨmoyomondühɨ yahomoya “Weindahɨ hoafɨndefanɨ yɨhoefɨmbo rotu worambeahɨndɨ hɨhaiboadɨ-munɨmboemo,” mehomo. 43 Nindou ranahamumbo nindou ai aboed-anemo mbɨseiya yahomo hohoanɨmomemo, ŋga God ai ahamumbo ‘aboed-anemo’ yahombo moai yifirɨyomo.

Sisasɨndɨ hoafɨ ranai nindouyei hohoanɨmo yɨbobondeamboe

44 Ranɨyu Sisas ai puküna hoafɨyuhɨ yahuya, “Nindou wambo anɨhondümbo-areandɨrɨ aiana wambo yaŋgɨrɨ anɨhondümbo-reandɨrühɨyupoanɨ. Ŋga ai Ape wambo koamarɨhendɨra makosahɨ ahambo kameihani anɨhondümbo-arirɨ. 45 Asu nindou wambo hoeiareandɨrɨ ranai Ape wambo koamarɨhendɨra makosahɨ ahambo kameihani hoearirɨ. 46 Roana, hɨfɨ ndanɨhü si nahurai, nindou ai wambo anɨhondümbo-rɨhindɨrühɨ nɨmbɨ nɨmaroambe nɨŋgokoate-mbeyeia saheheambo makosah-anahɨ. 47 Asu nindou mamɨ ai wandɨ hoafɨ hɨmborɨyuhü, süŋgufekoate-ayu ana, ro ŋgɨrɨ ahandɨ hohoanɨmo yɨbobondɨhinɨ. Roana hɨfɨ ndanɨhü nindou aheimbo yɨbobofendürɨmbo kosamboyahɨpoanɨ, ŋga wanɨ. Roana aheimbo aboedambo-fendürɨmbo makosah-anahɨ. 48 Asu nindou ai wambo daboadɨ hɨhɨreandɨrühɨ wandɨ hoafɨ semɨndɨkoate-ayu ana, ahambo ahandɨ hohoanɨmo yɨbobofe hoafɨ ra yagododomboe. Hoafɨ ro hoafɨmayahɨ rananɨmbo bɨdɨfɨranɨ si tüküfeyoambe yɨbobondeirɨmboe. 49 Hoafɨ nda ropoanɨmbo hohoanɨmoya hehea hoafɨyahühɨ-yahɨpoanɨ, ŋga wanɨ. Ape wambo koamarɨhendɨra makosahɨ ranai muŋgu moatükunɨ Se hoafɨndafɨndürü, mehuamboanahɨ hoafayahɨ. 50 Ro hoafɨ ra fɨfɨrɨheamboanahɨ. Apendɨ hoafana aboedɨ yaŋgɨrɨ koadürümbo-koadürümbo nɨŋgo-randeimb-ane. Ranɨmboanahɨ Ape ai wambo hoafɨmayundɨra asu muŋgu hoafɨ nda sɨheimbo hoafayahɨ,” mehu.

13

Sisas ai ahambo süŋgururü-rundeimbɨ-yomondɨ yitɨŋarɨ popoaimarapurɨ

1 Sudayei mamɨ adükarɨ si Pasofa sei-arɨhündɨ ranai tüküfembo yaŋgɨrɨyoambe Sisas ai hɨfɨ nda hɨnɨŋgɨfe hefe, ahandɨ Afɨndɨ sowanambo hafombo si ra tükümefeyoa fɨfɨrɨmareandɨ. Ai ahandɨ nendɨ afɨndɨ hɨfɨ ndanɨhü burayei aheimbo afɨndɨ ŋgusüfo pamareandürɨ. Ai aheimbo horombo piyu haya ŋgusüfo pareandürɨ huhumbo ndeara yɨfɨmbo yaŋgɨrɨyuhü afɨndɨ hamɨndɨ ŋgusüfo pamareandürɨ. 2 Sapo Sisas ai ahambo süŋgururü-rundeimbɨ babɨdɨmbo sowasümondühɨ nɨmarɨmondane asu Satan ai Saimonɨndɨ nɨmorɨ Sudas Iskariot ahandɨ fiambe hohoanɨmo moaruwai masagadowa Sisasɨmbo ahandɨ hürütümbɨ-yafe warɨhüfimbo mehu. 3 Sisas ai fɨfɨreandɨ Afɨndɨ ai ahambo muŋguambo moatükunɨ hɨfandɨmbo ŋgɨnɨndɨ adükarɨ masagado ra. Asu Godɨmbo sowahɨndɨ makusu ra fɨfɨreandɨ ranɨmbo ai Ahambo sowana gafumbui. 4 Ranɨmboyu asu ai sesɨ sesambeahɨndɨ hɨnɨŋgɨre botɨfi, ŋgɨsɨharɨ hoearɨ yimündamündü mbura, tawor mamɨ semündü ahandɨ mbusümondühɨ hühüre hɨnɨŋgɨmareandɨ. 5 Ranɨyu asu ai hoe semündü disambe kare mbura, ahambo süŋgururü-rundeimbɨmbo ahamundɨ tɨŋarɨ ra popoairapurühɨ tawor mbusümondühɨ hühümareandɨ ranambo gedümarapurɨ. 6 Ranɨyu asu Sisas ai Saimon Pitambo sowana masünuwamboyu, asu Pita ai hepünɨfi hoafɨyundühɨ yahuya, “Adükarɨ, se wandɨ tɨŋarɨ popoaimbo safɨmboyafɨ?” mehuamboyu. 7 Asu Sisas ai sɨmborɨ hoafɨyundühɨ yahuya, “Ro haponda ratüpurayahɨ ndanana se moai fɨfɨrowandɨ. Ŋga süŋgunambo-anɨmbo ranahambo fɨfɨrɨndowamboyafɨ,” mehuamboyu. 8 Asu Pita ai yahuya, “Se wandana tɨŋarɨ ra popoaindamboyafɨ, ŋga yowanɨ,” mehuamboyu. Asu Sisas ai sɨmborɨ kafoare hoafɨyunduhü yahuya, “Asu ro sɨhambo popoaiyonɨnɨkoate-ayahɨ ana, asu se ŋgɨrɨ wandɨ süŋguro-randeimbɨndafoandɨ,” mehundowamboyu. 9 Asu Saimon Pita ai sɨmborɨ yahuya, “Adükarɨ, ambe, wandɨ tɨŋarɨ yaŋgɨrɨ popoaiyondɨrɨ ana. Ŋga wandɨ watɨŋarɨ ŋgusümboarɨ ra kameihɨ amboanɨ popoaindandɨrɨ,” mehuamboyu. 10 Asu Sisas ai ahambo yahuya, “Nindou ai ahandɨ fi ra muŋgu hundürɨyu hayamboayu ana, asu asükaindu ŋgɨrɨ hundürümbo hohoanɨmondu. Ai tɨŋarɨ yaŋgɨrɨ amboanɨ popoaiafoareandɨ ra afɨsaho paiarɨkoate aboedɨyuhani. Se afɨsaho-koate aboedɨ anɨŋgomo, ŋga se muŋguamboemopoanɨ,” mehu. 11 (Sisas ai nindou mamɨ ahambo ahandɨ hürütümbɨ-yomondɨ warɨhüfimbo mehu ahambo fɨfɨrirɨ. Ranɨmboyu ai ahamumbo hoafɨyupurühɨ, “Seana moai muŋguambo afɨsaho-koate nɨŋgomo,” mehupurɨ.) 12 Sisas ai ahamundɨ tɨŋarɨ popoairapurɨ mburamboyu, asu asükaiyu ahandɨ ŋgɨsɨharɨ hoearɨ ra güde haya, sesɨ yaŋgoro fondanɨ mahu. Hu nɨmarümbo ahamumbo düdufipurühɨ yahuya, “Haponda sɨhamundɨ tɨŋarɨ popoaimarɨhandɨ. Se wandɨ ratüpurɨ nda fɨfɨrundai? 13 Se wambo dükarundürühɨ ‘Yamundo-randeimbɨ,’ asu ‘Adükarɨ,’ yahomo arundɨ, ranana anɨhond-anesɨ, ŋga ro ran-anahɨ. 14 Roana sɨhamundɨ Adükarɨmboya asu Yamundɨhe-rɨhandeimb-anahɨ. Ranɨyahɨ asu ro sɨhamundɨ tɨŋarɨ popoaimarɨhapurɨ. Asu yahurai se-amboanɨ sɨhamundɨhoarɨ ŋgoründɨ hoarehɨndɨmondühɨ sɨmborɨ fehefirɨndɨmo. 15 Ro sɨhamumbo nafuimbohünda ramarɨheandɨ nou, se nindou ŋgorümbo ranɨ-süŋgundundɨ. 16 Ro anɨhondümboanahɨ hoafayahapurɨ: Ratüpurɨyu-randeimbɨ nindou ai ahandɨ bogorɨmbo ŋgasündirümboyupoanɨ. Asu nindou ratüpurɨmbo ahu ranai nindou ahambo koamarɨherü ahandɨ nɨmoamoyupoanɨ. 17 Asu se ranɨ-moatükunɨ ranahambo anɨhond-ane yahomo fɨfɨrundühɨ, ranɨ-süŋguarundɨ ana, se ranɨmbo hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨndɨmboemo. 18 Ro sɨhamumbo muŋguambo hoafɨyaha-purühɨyahɨpoanɨ. Ro sɨhamumbo dɨbonɨmehapurɨ fɨfɨrɨheapurɨ-mboanahɨ. Ŋga sehündɨ mamɨ wambo refendɨrɨmbo-mayu ranahandɨ hoafɨ Baiborambe hoafɨmayo ra anɨhondü tükündɨfemboe. Hoafɨ ra yare hoafɨyohü yahoya, “Nindou sesɨ mamühɨ asahoasehɨ ranai wandɨ hürütümbɨ tükündüfimbui,” meho. 19 Awi ndanɨ moatükunɨ ra moai haponda tüküfeyoanɨyahɨpoanɨ ranahambo hoafayahɨ. Rananɨmbo ndanɨ moatükunɨ ra süŋgunambo tükündɨfeyoanɨ, asu se wambo anɨhondümbo-ndundɨrɨ ro God ai sɨheimbo aboedambo-fembohünda koamarɨhendɨr-anahɨ. 20 Ro anɨhondümboanahɨ sɨhamumbo hoafayahɨ: Nindou düdi ro nindou koararɨhehinɨ ranahambo aserümündu ana, ai wambo kameihɨ semündündɨrühani. Asu nindou düdi wambo asemündündɨrɨ ranai nindou wambo koamarɨhendɨrɨ ahambo amboanɨ serümündühani,” mehu.

Sudas ai Sisasɨmbo ahandɨ hürütümbɨ-yomondɨ warɨhündirɨmbui

21 Sisas ai yare hoafɨyuwane asu ahandɨ ŋgusüfoambe moaruwai-marɨrɨ. Asu ai hoafɨyuhɨ yahuya, “Ro anɨhondümboanahɨ sɨhamumbo hoafayahapurɨ: Nindou mamɨ sɨhamundɨ mbusümo anüŋgu ai-anɨmbo wambo hürütümbɨ-yomondɨ warɨhündea-ndɨrɨmbui,” mehu. 22 Sisas ai yare hoafɨmayuamboemo asu ai sɨmborɨ hɨmboapefirümemo. Asu ai moai fɨfɨrundɨ Sisas ai nindou dabombei yare hoafɨmayu ra. 23 Nindou Sisasɨmbo süŋgururü-rundeimbɨ ahandɨ ŋgusüfoahündɨ ai ahandɨ fikɨmɨ mamaru. 24 Ranɨyu asu Saimon Pita ai ahambo mbɨro kareandühɨ yahuya, “Se Sisasɨmbo düdurɨworɨ, ai nindou daboe yare hoafayu rana,” mehuamboyu. 25 Asu ai Sisasɨmbo sowana sühüfi hüfuhü düdufinduhü yahuya, “Adükarɨ, nindou ra düdia?” mehundowamboyu. 26 Asu Sisas ai sɨmborɨ yahuya, “Awi ro bret bɨdɨfɨrɨ sesɨ hoeambe foandɨhe hehea ndahandomboyahɨ. Ro sesɨ asahando nindou aiani,” mehu. Ranɨyu asu ai bret bɨdɨfɨrɨ ra sesɨ hoeambe foare mbura, Sudas Iskariot, Saimonɨndɨ nɨmorɨ-mayu, ahambo masagado. 27 Sudas ai Sisasɨndɨ hürütümbɨ-yomondɨ warɨhüfimbo hohoanɨmoyuhü sesɨ ra semündü hayamboyuwane asu Satan ranai ahandɨ fiambe mafarɨfiyu. Ranɨyu asu Sisas ai ahambo yahuya, “Se ranɨ-moatükunɨ ratüpurɨmbo ana, nɨmai ratüpurɨyafɨsɨ,” mehu. 28 Nindou sesɨ fikɨmɨ nɨnoumemo ai mamai-amboanɨ moai Sisas hoafɨmayu ranahambo fɨfɨreandɨ. 29 Nindou bɨdɨfɨrɨ ai Sudas ahamundɨ kakɨ hɨpɨrɨ hɨfandarandɨ ai adükarɨ si sesesɨmbo hoafɨmayundowambo sesɨ pemɨmboani yahomo asu nindou kakɨkoate-mayei aheimbo saimboani yahomo raraomarundɨ. 30 Nɨmbɨ mamarowamboyu Sudas ai bret bɨdɨfɨrɨ Sisas masagado ra semündü haya hɨfɨnambo makusɨfoendɨ.

Sisas ai ahambo süŋgururü-rundeimbɨmbo sɨmborɨ ahɨnümbɨ hohoanɨmo masagapurɨ

31 Sudas ai hɨfɨna makusɨfoendamboyu, asu Sisas ai yahuya, “Haponda Nindou Hondü ai ndürümb-ani yahombo ra weindahɨ tükündɨfemboe. Rananɨmbo asu Nindou Hondü ai God ndürümbayu ra weindahɨndirɨmbui. 32 Asu Nindou Hondü ai God ndürümbayu ra weindaharirɨ ana, asu God ai ahandɨ süŋgu Nindou Hondü ndürümbayu ra nɨmehünou weindahɨndirɨmbui. 33 Nɨmoakɨdɨbou, ro ŋgɨrɨ se-babɨdɨmbo gedühɨ nɨmboahɨ. Se wambo kokondundɨrɨ-mboemo, ŋga se ŋgɨrɨ hoeindundɨrɨ. Horombo Sudambo hoafɨmayahɨ ro homboayahɨ ŋgoafɨ ranambe se ŋgɨrɨ ŋgei. 34 Ro sɨhamumbo sɨmborɨ hohoanɨmo asahapurɨ. Wandafɨ mamɨ, se sɨhamundɨhoarɨ sɨmborɨ ŋgusüfo pefirɨndɨmo, ro sɨhamumbo ŋgusüfo pararɨheapurɨ nou. 35 Asu se sɨhamundɨhoarɨ sɨmborɨ ŋgusüfo pefirɨndɨmondan-anɨmbo nindou ai sɨhamumbo amboa ‘ahambo süŋgururü-rundeimb-anemo’ mbɨseimboyei,” mehu.

Sisas ai Pitamboya, ro moai ahambo fɨfɨrɨhinɨ mbüsümbui mehu

36 Saimon Pita ai hoafɨyunduhü yahuya, “Adükarɨ, se nahanamboyafa?” mehundowamboyu. Asu Sisas ai ahambo sɨmborɨ yahuya, “Ro nahanafɨyo ahahɨ ra-nafɨ ana se ŋgɨrɨ wandɨ süŋgu ŋgafɨ. Ŋga süŋgunambo-anɨmbo ra-nafɨ wandɨ süŋgu ŋgamboyafɨ,” mehundowamboyu. 37 Asu Pita ai asükaiyu sɨmborɨ hoafɨyunduhü yahuya, “Asu nɨmboe ro haponda sɨhafɨ süŋgu sɨnɨkoate-ayaha. Sɨhambondünɨnɨ asu wambondündɨrɨ ndümboemo,” mehuamboyu. 38 Asu Sisas ai ahambo sɨmborɨ hoafɨyundühɨ yahuya, “Se wamboyondɨrɨ asu sɨhamboyonɨnɨ rambo hoafayafɨsɨ, ŋga ro sɨhambo anɨhondümboanahɨ hoafayahanɨnɨ: Kakaro hoafɨkoate-yuambe-anɨmbo se ŋgɨmɨmbo hoafɨndafühɨ anɨmboya ‘Ro moai Sisasɨmbo fɨfɨrɨhinɨ,’ mbɨsamboyafɨ,” mehu.

14

Sisas ai Ape God sowanambo ho naf-ani

1 Sisas ai hoafɨyupurühɨ yahuya, “Se ŋgusüfoambe hepünafundühɨ afɨndɨ hohoanɨmo-ndɨmboemo. Ŋga se Godɨmbo-anɨmbo anɨhondümbo-ndüwurɨ. Asu se wambo amboanɨ anɨhondümbo-ndundɨrɨ. 2 Wandɨ Apendɨ worɨ ana fondɨ afɨnd-ane. Ŋga roana sɨhamumbo fondɨ dɨboadɨfembo kameihɨ hahühühanahɨ. Asu ranɨ-moatükunɨ ra tɨkaimbe-mbonana, ro ŋgɨrɨ sɨhamumbo hoafɨyahapurɨ. 3 Ro ŋga sɨhamumbo fondɨ dɨboadondɨhe hɨnɨŋgɨndɨhe heambo-anɨmbo, asükainda sɨhamumbo sepurɨmɨndɨmbo kodamboyahɨ. Asu rananɨmbo se ŋgoafɨ ro amarɨhɨ ranɨhü se-amboanɨ nɨmandɨmboemo. 4 Ro ahahɨ nafɨ ho ra se fɨfɨrumboanemo,” mehuamboemo. 5 Asu Tomas ai hoafɨyundühɨ yahuya, “Adükarɨ, roana moai fɨfɨrɨhundɨ se hombo asafɨ ranana. Nüŋgundɨhu ro fɨfɨrɨmandɨhu ra-nafɨ ho rana?” mehuamboyu. 6 Asu Sisas ai sɨmborɨ hoafɨyunduhü yahuya, “Roanahɨ nafayahɨ, anɨhondü hoafɨ, asu yaŋgɨrɨ nɨŋgombo ra nɨmɨndühayahɨ. Nindou mamai-amboanɨ ŋgɨrɨ ŋgorü nafɨndüfi Ape sowahɨ tükündɨfiyu, ŋga roanahɨ nafayahɨ. 7 Asu se wambo fɨfɨrarundɨrɨ ana, wandɨ Apembo amboanɨ fɨfɨrɨndü-wurɨmboemo. Ŋga hapoadümbo se hoeirüwurɨ houmbo fɨfɨrarüwurɨ,” mehuamboemo. 8 Asu Firip ai hoafɨyunduhü yahuya, “Adükarɨ, se yɨhoefɨmbo Ape ra nafuiyafɨmunɨ. Rananɨmbo yɨhoefɨmbo waŋgei-mbeyowamboane,” mehuamboyu. 9 Asu Sisas ai sɨmborɨ hoafɨyunduhü yahuya, “Firip, ro se-babɨdɨmbo gedühɨ manɨmboahɨ ranane asu se wambo fɨfɨrɨfendɨrɨ-koate-ayafɨ? Düdi wambo hoeimareandɨrɨ ranai ana Apembo-amboanɨ hoeirirɨ. Asu se ŋgɨrɨ hoafɨndafühɨ, ‘yɨhoefɨmbo Ape ra nafuiyafɨmunɨ,’ mbɨsafɨ. 10 Seana moai anɨhondümbo-mbaropoanɨ ro Ape sowahɨ anɨmboahɨ asu Ape ai wambo sowahɨ anüŋgu ra? Hoafɨ ro masahapurɨ ra ropoanɨmbo hohoanɨmoya hehea sahapurɨmbo-yahɨpoanɨ. Ŋga Ape ro dɨbofihani ai ahandɨ ratüpurɨ ra ratüpurɨyu arandɨ. 11 Se hoafɨ ndanahambo anɨhondümbo-ndundɨ: Ro Ape-dɨbo-anahɨ asu Ape ai ro-dɨbo-ani. Ra wanɨndoanɨ ana, asu se ro muŋgu hepünɨfeimbɨ moatükunɨ ratüpurɨya marɨhandɨ ranahambo hohoanɨmondɨmondühɨ anɨhondümbo-ndundɨrɨ. 12 Ro sɨhamumbo anɨhondümboanahɨ hoafayahapurɨ: Nindou ai wambo anɨhondümbo-areandɨrɨ ana, ai-amboanɨ hepünɨfeimbɨ moatükunɨ rande ratüpurɨndümbui. Rananɨmbo asu ai wandɨ ratüpurɨ ŋgasündeandeimbɨ ratüpurɨndümbui sapo ro Ape sowana hahühühɨ wambo. 13 Asu se muŋgu moatükunɨ wandɨ ndürɨ süŋguna dɨdɨbafefundɨ ana, ro randɨheamboyahɨ Ape ai wandɨ süŋgu ndürɨ adükarɨ semɨndɨmbohünda. 14 Asu muŋgu moatükunɨ se wandɨ ndürɨna dɨdɨbafefundɨ ana, ro randɨheamboyahɨ.”

Sisas ai Yifiafɨ Aboedɨ dagadürɨmbui

15 “Asu se wambo ŋgusüfo pararundɨrɨ ana, se wandɨ-mayo hohoanɨmo ra süŋgundumboemo. 16 Asu ro Apembo dɨdɨbafɨ-ndaheandanɨ ai sɨhamumbo ŋgorü farɨhefe-mbohünda dagapurɨmbui. Asu ai se-babɨdɨmbo koadürümbo-koadürümbo nɨŋgomboe. 17 Farɨhe-randeimbɨ ndanana anɨhondü hoafɨyo-randeimbɨ Yifiafɨ Aboedɨ ranane. Hɨfɨnɨndɨ nindou aiana ŋgɨrɨ Yifiafɨ Aboedɨ ndanahambo ndahümündi. Asu ai moai Yifiafɨ hoeirɨhi fɨfɨrɨhi raraorɨhündɨ, ŋga wanɨ. Ŋga se ahambo fɨfɨrundɨ asu aiana se-babɨdɨmbo sɨhamundɨ mbusümo nɨŋgomboe. 18 Ŋgɨrɨ ro hɨnɨŋgɨ-ndɨheapuranɨ asühɨ nɨmorɨ nahurai nɨŋgomo, ŋga sɨhamumbo sowana kodamboyahɨ. 19 Nindou hɨfɨ ndanɨhündambo ai ŋgɨrɨ amɨtata wambo hoeife-ndɨrɨkoate-ndei, ŋga seana wambo hoeindundɨrɨmboemo. Ro hɨfɨ ndanɨhü yaŋgɨrɨ nɨmboahambo wambo asu se-amboanɨ yaŋgɨrɨ nɨŋgomboemo. 20 Ro yɨfɨhündɨ botɨndaheandanɨ ranɨ-sɨmboanɨ ro wandɨ Ape-dɨbo nɨmboahanɨ asu se ro-dɨbo nɨŋgomondanɨ asu ro se-babɨdɨmbo anɨmboahɨ ra fɨfɨrɨndumboemo. 21 Nindou wandɨ hohoanɨmo ra süŋguareandɨ ranai ana wambo ŋgusüfo pareandɨrühani. Nindou wambo ŋgusüfo parareandɨrɨ ranahambo wandɨ Ape ai ŋgusüfo parirühani. Asu ro-amboanɨ, ahandɨ hɨmboahü weindahɨ tükündaheandühɨ, asu ahambo ŋgusüfo pandɨhinɨmboyahɨ,” mehuamboyu. 22 Asu Sudas, (Sudas Iskariotɨ-yupoanɨ, ŋga ŋgorü Sudas,) ai Sisasɨmbo hoafɨyundühɨ yahuya, “Adükarɨ, se nɨmboeafɨ yɨhoefɨ hɨmboahü weindahɨ tükündafoandühɨ asu nindou hɨfɨ ndanɨhü anɨboadei ahei hɨmboahü weindahɨ tüküfekoate-ayafa?” mehuamboyu. 23 Asu Sisas ai sɨmborɨ ahambo hoafɨyundühɨ yahuya, “Nindou ranai wambo ŋgusüfo parareandɨrɨ ana, ai wandɨ hoafɨ ranɨ-süŋgundeambui. Rananɨmbo asu wandɨ Ape ai ahambo ŋgusüfo pandirümbui. Rananɨmbo asu ro Ape-dɨbo ahambo sowahɨ ŋge ai-babɨdɨ koadürümbo-koadürümbo nɨmboemboyehɨ. 24 Nindou wambo ŋgusüfo pefendɨrɨkoateyu-randeimbɨ-mayu ranana wandɨ yamundɨfe hoafɨ moai süŋgureandɨ. Hoafɨ haponda se hɨmborayomo nda wandɨ hoafɨ yaŋgɨrɨyopoanɨ, ŋga wanɨ. Wambo Ape koarɨhendɨra makosahɨ ahandɨ-mayo-ane hoafɨ nda. 25 Awi ro se-babɨdɨmbo nɨmboamboanahɨ asu ro sɨhamumbo ndanɨ moatükunɨ hoafɨ nda hoafayahapurɨ. 26 Ŋga Farɨhai-randeimbɨ ranana Yifiafɨ Aboed-ane. Asu wandɨ ndürɨ süŋgunambo-anɨmbo ahambo Ape ai koandɨhendanɨ kodɨmboe. Ai-anɨmbo sɨhamumbo muŋgu moatükunɨ ranahambo yamundeapurɨmboe. Asu ai sɨhamumbo ŋgusüfoambe horɨndeapura sɨhamumbo ro hoafɨyahapureimbɨ ra asükaindɨmo hohoanɨmondɨmboemo. 27 Ro sɨhamumbo randɨheapuranɨ se ŋgusüfo afurɨndu kündumboemo. Ŋgusüfo afurɨfe kife hohoanɨmo wandɨ-mayo ra asahapurɨ. Ro ŋgusüfo afurɨfe kife hohoanɨmo asahapurɨ nda nindou hɨfɨ ndanɨhündambo asahüpurɨ nahurai-yopoanɨ, ŋga wanɨ. Se ŋgusüfo sɨhamundɨ ra afɨndɨ hohoanɨmo-ndɨmondühɨ yɨhɨmbondɨmboemo. 28 Ro ranɨ hoafɨ sɨhamumbo masahapurɨ ra se fɨfɨrundɨ: ‘Roana ndearambo sɨhamumbo hɨnɨŋgɨrɨ-heapurühanahɨ, ŋga asükainda tükündaheamboyahɨ.’ Se wambo ŋgusüfo pambarundɨrɨ-mbonana, asu ro haponda Ape sowana ahahühɨ ndanɨmbo hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨyomo. Nɨmboe sapo Ape ai adükarɨ saf-ani asu wambo ŋgasündeandɨrɨ-mboani. 29 Yifiafɨ Aboedɨ kosowanɨ-yahɨpoanɨ hoafɨyahapurɨ. Rananɨmbo asu süŋgunambo ra tükündɨfeyoanɨ ranahambo anɨhondümbo-ndundɨrɨ. 30 Hɨfɨ ndanɨhündambo hɨfandɨ-randeimbɨ Satan ai ndeara haponda tükümefiyuwambo ro ŋgɨrɨ se-babɨdɨmbo afurɨ gedühɨ wataporɨndahɨ. Satan ai ŋgɨrɨ wambo hɨbadandɨrɨ. 31 Ŋga nindou hɨfɨ ndanɨhü anɨboadei ranai ro Apembo ŋgusüfo parɨhinɨ arɨhandɨ ranɨmbo fɨfɨrɨ-mbɨrɨhindamboane. Ranɨmboane asu Ape ai hoafɨmayundɨrambo ratüpurɨya arɨhandɨ. Se botɨyafu houmbo, mborai sɨhɨrɨ ŋgefombo,” mehu.

15

Sisas ai wain nɨmɨndɨ hond-ani

1 “Roana wain nɨmɨndɨ hond-anahɨ. Asu wandɨ Ape ai wain nümbürɨ ranɨ aharambür-ani. 2 Wandɨ düdüdü ra hɨsɨkoate-yowanɨ, asu nümbürɨ aharambürɨ ranai düdüdü ra hɨfɨtɨrɨhairandühani. Düdüdü hɨsɨyo-randeimbɨ ranana Ape ai afɨndɨ hɨsɨmbeyowa yahuhaya dɨboadore-randühani. 3 Seana ro hoafɨ hoafɨmayahapurɨ ranambo ndeara afɨndɨ hɨsɨmbohünda hɨfɨtɨrɨhoemombo nahurai-anemo anɨŋgomo. 4 Asu se wandɨ hoafɨ süŋguarund-anɨmbo, se ro-dɨbo nɨŋgomboemo asu ro-amboanɨ se-babɨdɨmbo nɨmboamboyahɨ. Asu wain düdüdü ra nɨmɨndɨ ranɨfihɨ pefekoate-ayo ana, ŋgɨrɨ nɨmɨ ra hɨsɨndo ndandɨ. Ranɨmboane asu se-amboanɨ ro-dɨbo nɨŋgokoate-ayomo ana, ŋgɨrɨ hɨseimbɨ nɨmɨ nou nɨŋgomo. 5 Ro wain bogorɨ nɨmɨnd-anahɨ, ŋga asu se wain nɨmɨndɨ ranahandambo düdüd-anemo. Nindou ranai ro-dɨbo nüŋguanɨ asu ro ai-dɨbo anɨmboahɨ ana, ai hɨsɨ afɨndɨ hɨsɨyu randühani. Ŋga se wambo hɨnɨŋgarundɨrɨ ana, asu se ŋgɨrɨ raranɨ moatükunɨ randundɨ. 6 Asu nindou mamɨ ai ro-dɨbo nɨŋgokoate-ayu ana, ai wain düdü rawefeyo nou kandɨhauranɨ asu yaparɨndümbui. Rananɨmbo nindou ai düdüdü ra gugundu mbundumbo, haimbo mandɨfembohünda haiambe pütindafumboemo. 7 Asu se ro-babɨdɨmbo nɨŋgomombo wandɨ hoafɨ süŋguarundɨ ana, se nɨnɨ-moatükunɨmboyo hohoanɨmoemo ranahambo dɨdɨbafɨndafundɨ. Rananɨmbo se nɨnɨ-moatükunɨmboyo dɨdɨbafɨmefundɨ ra sɨhamumbo sowahɨ tükündɨfemboe. 8 Asu se nɨmɨ nou afɨndɨ hɨsɨ hɨsemo ana, se wandɨ süŋgu-rundeimbɨmbondafu nɨŋgomboemo. Rananɨmbo asu wandɨ Ape ai ndüreimbɨndümbui. 9 Asu ro sɨhamumbo ŋgusüfo pamarɨheapurɨ Ape ai wambo ŋgusüfo pamareandɨrɨ nou. Se koadürümbo-koadürümbo ŋgusüfo pefe hohoanɨmo wandɨ-mayo ndanɨ mbusümo nɨŋgomo. 10 Asu se wandɨ hoafɨ ranɨ yaŋgɨrɨ süŋguarundɨ ana, se wandɨ ŋgusüfo pefe hohoanɨmo ranɨ mbusümo nɨŋgomboemo. Ro-amboanɨ wandɨ Apendɨ hoafɨ ranɨ-süŋgurɨhe hehea, asu ahandɨ ŋgusüfo pefe hohoanɨmo ranɨ mbusümo anɨmboahɨ. 11 Asu se ro hɨhɨfɨ-hɨhɨfayahɨ nou hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨmbeyomonda sahehea hoafɨ muŋgu ra hoafɨmayahapurɨ. Asu hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨ ra sɨhamundɨ ŋgusüfoambe afɨndɨ safɨ tükümbɨfeyoa sambanahɨ. 12 Wandɨ hoafɨ ndanana ndahurai-ane: Ro sɨhamumbo ŋgusüfo pararɨheapurɨ nou-anɨmbo se-amboanɨ sɨhamundɨ wandafɨ mamɨmbo ŋgusüfo pandüpurɨ. 13 Asu nindou mamɨ ai ahandɨ ŋgunindɨ fehefembohünda yɨfayu ana, moai nindou ŋgorümbo ŋgusüfo pefe hohoanɨmo ranahambo ŋgasündeandɨ, ŋga wanɨ. 14 Asu se ro hoafayahɨ ra süŋgurundühɨ rawarundɨ ana, se wandɨ wandafɨ mam-anemo. 15 Haponda ro ŋgɨrɨ sɨhamumbo wandɨ ratüpurɨyomo-rundeimbɨ mbɨsa dükandɨheapurɨ, ŋga wanɨ. Sapo ratüpurɨyu-randeimbɨ ai ana ahandɨ bogorɨndɨ hohoanɨmo ra ŋgɨrɨ fɨfɨrɨndeandɨ. Ŋga asu ro haponda sɨhamumbo ‘wandafɨ mam-anemo’ asahapurɨ. Nɨmboe ro muŋgu moatükunɨ wandɨ Apendɨ-mayo hoafɨ hɨmborɨya heheambo wamboanahɨ rawasahɨ. 16 Seana moai wambo ‘ai yɨhoef-ani’ yahomo dɨbonɨyomondɨrɨ, ŋga wanɨ. Ŋga sɨmborɨ sɨhamumboyahɨ ro ‘ai wand-anemo’ sa dɨbonɨya hɨnɨŋgɨ-marɨheapurɨ. Ranɨyahɨ ro sɨhamumbo ratüpurɨfihɨ tümarɨheapurɨ nɨmɨ nou hɨsɨyomondühɨ, asu mare hɨsɨ yaŋgɨrɨ mbɨnɨŋgowa sahehea. Ranɨmbo-hündambo-anɨmbo se Apembo wandɨ ndürɨnambo dɨdɨbafɨ-ndafundanɨ raranɨ-moatükunɨ se dɨdɨbafɨmefundɨ ra dagapurümbui. 17 Hoafɨ nda ro sɨhamumbo randundɨ asahapurɨ, se sɨhamundɨhoarɨ sɨmborɨ ŋgusüfo pefendürɨndɨmo,” mehu.

Hɨfɨ ndanɨhündambo nindou ai Sisasɨmbo süŋgururü-rundeimbɨmbo yɨboaruko-ndɨhipurɨmboyei

18 “Asu nindou hɨfɨ ndanɨhündambo ai sɨhamumbo yɨboaruko-arɨhipurɨ ana, se fɨfɨrɨndundɨ horombo wambo boatei yɨboaruko-marɨhindɨrane. 19 Asu se hɨfɨ ndanɨhündambombemo-mbonana, nindou hɨfɨ ndanɨhündambo sɨhamumbo, ‘yɨhoefɨ wandafɨ mam-anemo’ mbɨseihü ŋgusüfo pandɨhipurɨmboyei. Ŋga ro sɨhamumbo hɨfɨ ndanɨhündambo fihɨmarɨhapurɨ-mɨndühane, ŋga seana hɨfɨ ndanɨhündambo-yomopoanɨ. Ŋga ranɨmboanei asu nindou hɨfɨ ndanɨhündüambo ai sɨhamumbo yɨboaruko-arɨhipurɨ. 20 Ro sɨhamumbo hoafayahapurɨ nda ndondu hohoanɨmondɨmo: Ratüpurɨyu-randeimbɨ nindou ai ahandɨ bogorɨ ranahambo ŋgasündirümbo-yupoanɨ. Wambo moaruwaimbo-arɨhindɨrɨ nou-anɨmbo asu sɨhamumbo amboanɨ moaruwaimbo-ndɨhipurɨmboyei. Asu ai wandɨ hoafɨ süŋgumbarɨhi-mbonana, sɨhamundɨ hoafɨ amboanɨ süŋgundɨhimboyei. 21 Asu aiana moai Ape wambo koarɨhendɨra makosahɨ ranahambo fɨfɨrɨhorɨ. Se ro dɨborɨhɨndɨ-memondambo wambo sɨhamumbo raranɨ moatükunɨmbo moaruwai randɨhipurɨmboyei. 22 Asu ro kosɨ aheimbo ranɨ hoafɨ ra hoafɨkoate-mbayahɨ-mbonana ahei moaruwai hohoanɨmo ranahambo ŋgɨrɨ hütiyei. Ŋga hapondanana ro hoafɨyahandürɨ heheambo wambo ai ŋgɨrɨ ahei moaruwai hohoanɨmo ra ŋgorü-süŋgundɨhi hoafɨndei. 23 Nindou ranai wambo yɨboaruko-areandɨrɨ ana, asu ai wandɨ Apembo amboanɨ yɨboaruko-rirühani. 24 Ro raranɨ ratüpurɨ nindou amurɨ ai ratüpurɨkoate-mayei ranɨyo ahei mbusümo ratüpurɨmayahɨ. Asu ro ranɨ ratüpurɨ refekoate-mbehɨ-mbonana ai ahei moaruwai hohoanɨmo ranahambo hütiyeipoanɨ. Ŋga haponda ro ratüpurɨmayahɨ ra hoeirɨhimboaneisɨ, ŋga asu Ape-dɨbo yɨhoehɨmbo yɨboaruko-marɨhimunɨ. 25 Ahɨnümbɨ hoafɨ sürü pare masɨhendɨ ranai yare hoafɨyohü yahoya, “Wambo moanɨ hoaŋgɨrɨhi hehi yɨboaruko-marɨhindɨrɨ,” meho. Hoafɨ ra anɨhondümbo tüküfembohünda ai wambo yɨboaruko-marɨhindɨrɨ. 26 Ro Farɨhai-randeimbɨ Ape sowahɨndɨ koandɨheheanda sɨhamumbo sowana kodɨmboe. Yifiafɨ ranana anɨhondü hondü hoafɨyo-randeimb-ane. Ai kodɨ wandɨ ratüpurɨ ranahambo sɨhamumbo hoafɨndɨpurɨmboe. 27 Horombo se ro-babɨdɨmbo manɨŋgomonda asu ro ratüpurɨ ra weaŋgurühɨ peya hehea ratüpurɨmayahɨ, asu hapondanɨ amboanɨ se anɨŋgomo. Ranɨmbo-hündambo-anɨmbo se-amboanɨ hoafɨ ra weindahɨ tükündafu hoafɨndɨmo,” mehu.

16

1 Sisas ai yahuya, “Sɨhamundɨ anɨhondümbofe ra hɨnɨŋgɨndumboemo saheheamboyahɨ hoafɨ ra rarɨhe hoafɨmayahapurɨ. 2 Sɨhamumbo ai-babɨdɨmbo rotumbo yowanɨ mbɨsɨmboemo. Süŋgunambo ranɨ-moatükunɨ ra tükündɨfeyoan-anɨmbo asu ai hoafɨndɨmondühɨ anɨmboya, ‘Sɨhɨrɨ Godɨmbo ratüpurɨndefühɨ Sisasɨmbo süŋgururü-rundeimbɨ hɨfokoa-ndɨhupurɨmboane,’ mbɨsɨmboemo. 3 Ai moai Apembo fɨfɨrüwurɨ asu wambo fɨfɨrundɨrɨ, ŋga wanɨ. Ranɨmbo-hündambo-anɨmbo ai ranɨ hohoanɨmo ra randu ratüpurɨndɨmboemo. 4 Ro sɨhamumbo ranɨ-moatükunɨ ra hoafɨyahapureimb-ane. Ŋga asu süŋgunambo-anɨmbo ranɨ-moatükunɨ ra tükündɨfeyoanɨ horombo ro hoafɨmayahapurɨ ranahambo hohoanɨmo-ndɨmo.”

Yifiafɨ Aboedɨndɨ ratüpurɨ

“Ro se-babɨdɨmbo nɨmboambowambo asu horombo moai sɨhamumbo hoafɨ ra hoafɨyahɨ. 5 Ŋga roana Nindou koamarɨhendɨra makosahɨ ahambo sowana hahühühanahɨ. Ŋga moai nindou seyafundeimbɨ ranai wambo düdufihɨ, ‘Se ra nahanamboyafɨ ahafa?’ yahu. 6 Hapoana sɨhamumbo ro Ape sowana hafombo hoafɨ ra hoafɨmehapura asu se afɨndɨ hohoanɨmoemo. 7 Ŋga ro sɨhamumbo anɨhondümboanahɨ hoafayahapurɨ: Sɨhamumbo ro hɨnɨŋgɨrɨheapurɨ hehea ahahühɨ ranana sɨhamumbo fehefepurɨmboane. Asu ro hafokoate-mbayahɨ-mbonana, Farɨhepurɨ-randeimbɨ ai ŋgɨrɨ sɨhamumbo sowana koso. Ŋga ro ahahüh-anɨmbo sɨhamumbo sowana koandɨheheanda kodɨmboe. 8 Rananɨmbo Farɨhendürɨ-randeimbɨ ai kodɨ nindou hɨfɨ ndanɨhü anɨboadei aheimbo türüboade nafuindandüra ai moaruwai hohoanɨmo, mbumundɨ hohoanɨmo, asu Godɨndɨ yɨbobofe hohoanɨmo nɨmɨndɨ ra fɨfɨndɨhimboyei. 9 Ai moai wambo anɨhondümbo-rɨhindɨrɨ, ŋga ranɨmboane asu ai hütiyei mbɨsɨ aheimbo nafuindandürɨmbui. 10 Mbumundɨ hohoanɨmo nɨmɨndɨ rananɨmbo ai nafuindandürɨmbui. Ape ai wamboya, ‘mbumund-ani,’ mbusümbui asu ro ahambo sowana gagühanɨ wambo ŋgɨrɨ asükaindɨmo hoeindundɨrɨ. 11 God ai aheimbo yɨbobofe hohoanɨmo ra rande nafuindandürɨmbui. Hɨfɨ ndanɨhünda hɨfandɨ-randeimbɨ Satanɨmbo God ai yɨboborirɨ haya hütimb-ani mehu asu aheimbo amboanɨ yɨbobondearümbui. 12 Hoafɨ afɨndɨ awi ro sɨheheamboanahɨ, ŋga se ŋgɨrɨ haponda muŋgu ndowandümo. 13 Yifiafɨ hoafɨ anɨhondümbo hoafɨyo-randeimbɨ tükündɨfembo-anɨmbo sɨhamumbo hoafɨ hondü ranambo dɨdɨboado-ndeapurɨmboe. Aiana ŋgɨrɨ aipoanɨmbo hohoanɨmondo haya ratüpurɨndo, ŋga wanɨ. Ai hoafɨ hɨmborɨmayo rananɨmbo asu sɨhamumbo weindahɨ hoafɨndɨmboe. Rananɨmbo ai sɨhamumbo raranɨ-moatükunɨ süŋgunambo tüküfemboayo ranahambo hoafɨndɨpurɨmboe. 14 Asu ai wandɨ-mayo hoafɨ ra ndemɨndɨ hayambo-anɨmbo sɨhamumbo weindahɨ hoafɨndɨmboe. Ranɨnambo ai wandɨ ndürɨmbo adükar-ani mbɨsɨmboe. 15 Apendɨ moatükunɨ muŋguambo ra wand-ane. Ranɨmboanahɨ sɨhamumbo haponda hoafɨyahapurühɨya: ‘Yifiafɨ ai-anɨmbo wandɨ-mayo hoafɨ ndemɨndɨ haya sɨhamumbo weindahɨ hoafɨndɨpurɨmboe,’ asahapurɨ,” mehu.

Afɨndɨ hohoanɨmondɨ fondühɨ hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨ tükündɨfemboe

16 Sisas ai yɨfɨmbo-mayu ranɨmbo hoafɨyuhɨ yahuya, “Akɨdoumbo yaŋgɨr-anɨmbo se ŋgɨrɨ wambo hoeindundɨrɨ asu süŋgunambo akɨdoumbo yaŋgɨr-anɨmbo se wambo asükaindɨmo hoeindündɨrɨmboemo,” mehu. 17 Ahambo süŋgururü-rundeimbɨ bɨdɨfɨrɨ ai ahamundɨhoarɨ ndaru wataporɨyomondühɨ yahomoya, “Nɨne hoafɨ nɨmɨndɨ ranahandamboyo ai yɨhoefɨmbo yare hoafemuna? Asu ai yare hoafyuhɨya, ‘Akɨdoumbo yaŋgɨr-anɨmbo se ŋgɨrɨ wambo hoeindundɨrɨ asu süŋgunambo akɨdoumbo yaŋgɨrɨ se wambo asükaindɨmo hoeindundɨrɨmboemo,’ mehua? Asu yahuya, ‘Sapo roana Ape sowanambo hahühühɨ wambo,’ mehu.” 18 Asu ai yaru düduyafundühɨ yahomoya, ‘Akɨdoumbo yaŋgɨr anɨmbo,’ ai hoafɨmayu nda nüŋgufe-nüŋguferamboyoa? Roana moai hoafɨmayu ndanahandambo nɨmɨndɨ ana fɨfɨrɨhundɨ,” mehomondamboyu. 19 Sisas ai hoeireandane ahambo düdufimbo yahomo houmbo raraomemo ra fɨfɨrɨmareapurɨ. Ranɨmboyu asu ai hoafɨyuhɨ yahuya, “Awi seana ro hoafɨmayahapurɨ ndanɨmbo nɨmɨndɨ hoafɨ ra fɨfɨrɨfembo yahomomboanemo düdu-düduyomo wakarundɨ? Ro hoafɨyahühɨ sahɨya, ‘Akɨdoumbo yaŋgɨr anɨmbo se ŋgɨrɨ wambo hoeindundɨrɨ asu süŋgunambo akɨdoumbo yaŋgɨr-anɨmbo se wambo asükaindɨmo hoeindundɨrɨmboemo,’ masahɨ,” mehu. 20 Sisas ai yɨfɨyo hefe botɨfembo-mayu ranɨmbo hoafɨyuhɨ yahuya, “Ro sɨhamumbo anɨhondümboanahɨ hoafayahapurɨ: Awi seana afɨndɨ hohoanɨmo-ndɨmondühɨ aranɨndɨmboemo. Ŋga nindou hɨfɨ ndanɨhü burayei aiana hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨndeimboyei, ŋga seana ŋgusüfoambe afɨndɨ hohoanɨmondɨmboemo. Sɨhamundɨ ŋgusüfoambe afɨndɨ hohoanɨmo ra muŋgundowohü asu hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨ hohoanɨmo sɨhamundɨ mbusümo tükündɨfemboe. 21 Nɨmorehɨ ai nɨmorɨ wakemɨndɨmboayo ra ranɨ si tüküfeihɨ ŋgusüfoambe afɨndɨ hohoanɨmo kürareandɨ. Asu süŋgunambo nɨmorɨ ra wakɨramɨndɨ mburambo ana, ai asübusɨ ranɨmbo ŋgɨrɨ afɨndɨ hohoanɨmondo, ŋga wanɨ. Asu aiana nɨmorɨ wakɨmaramɨndo ranɨmbo hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨndɨmboe. 22 Ranɨmboanemo se haponda hohoanɨmo afɨndɨ küru amarɨmo. Ŋga asu ro asükainda sɨhamumbo hoeindɨheapuranɨ se asükaindɨmo ŋgusüfo aboedɨ kündumboemo. Asu ŋgɨrɨ nindou ŋgorü ai sɨhamundɨ ŋgusüfo aboedɨ kife nɨmarɨ hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨ ra ndemündü pindeandɨ, ŋga wanɨ. 23 Ranɨ-si ra tüküfe sɨmboanɨ ana ŋgɨrɨ se wambo nɨnɨmbo akɨdou düdundafundɨrɨ. Ro sɨhamumbo anɨhondümboanahɨ hoafayahapurɨ: Asu se Apembo raranɨ-moatükunɨ mbɨsenda yahomo houmbo, dɨdɨbafefundɨ ana, asu ai wandɨ ndürɨ süŋgunambo sɨhamumbo ranɨ-moatükunɨ ra dagapurɨmbui. 24 Horombo ana moai se wandɨ ndürɨnambo dɨdɨbafɨyafu rundɨ raranɨ-moatükunɨ semɨndɨmbo yahomombo ra. Se ahambo dɨdɨbafɨndɨmondanɨ ana, ai sɨhamumbo dagapurɨmbui. Rananɨmbo asu se afɨndɨ hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨndɨmondu-mboemo.”

Sisas ai hɨfɨ ndanɨhündambo ŋgɨnɨndɨ ŋgasündɨmareandɨ

25 “Ro sɨhamumbo kafoefe hoafɨyahɨ hoafɨmayahapurɨsɨ, ŋga süŋgunambo ana ŋgɨrɨ sɨhamumbo kafoefe hoafɨnambo hoafɨndahapurɨ, ŋga wanɨ. Ŋga ro sɨhamumbo Apembo hoafɨ hondü hoafɨnda-hapurɨmboyahɨ. 26 Ranɨ-sɨmboan-anɨmbo se wandɨ ndürɨ süŋgunambo Apembo dɨdɨbafɨndafundo. Wandɨhoarɨ ana ŋgɨrɨ Apembo sɨhamumbo farɨhefe-purɨmbohünda dɨdɨbafɨndahɨ, ŋga wanɨ. Se sɨhamundɨhoarɨ ahambo dɨdɨbafɨndafumboemo. 27 Ŋga Ape ahandɨhoar-ani sɨhamumbo ŋgusüfo parareapurɨ. Nɨmboe sapo Ape wambo koamarɨhendɨra makosahɨ ranɨmbo anɨhondümbo-rundühɨ ŋgusüfo pararundɨrɨ ranɨmbo wambo. 28 Horombo ro Ape-dɨbo nɨmboa mburɨhamboyahɨ, asu ahambo hɨnɨŋgɨrɨhinɨ hehea hɨfɨna makosahɨ. Ŋga asu hapondanɨ ana ro asükai hɨfɨ nda hɨnɨŋgɨfe mburɨmbo Ape sowana hafombo samboanahɨ,” mehuamboemo. 29 Asu ahambo süŋgururü-rundeimbɨ ai hoafɨyomondühɨ yahomoya, “Yɨnɨ, hapondanɨ ana se moai kafoefe hoafɨnambo hoafɨyafɨ, ŋga hoafɨ hond-ane hoafayafɨ. 30 Hapoana sɨhambo ro fɨfɨrɨhunɨnɨmboanefɨ. Yɨhoefɨ ŋgusüfoambe düdufembo hohoanɨmo ran-amboa se fɨfɨrowandɨ asu ŋgɨrɨ sɨhambo düdundahundɨ. Se muŋgu moatükunɨ fɨfɨrɨmarowandɨ. Ranɨmboanefɨ se God-dɨbo nɨmbafɨ hawa makosafɨ ranahambo anɨhondümbo-arɨhundɨ,” mehomo. 31 Ranɨyu asu Sisas ai sɨmborɨ ahamumbo hoafɨyuhɨ yahuya, “Hapoana se akɨdou anɨhondümbo-arundɨrɨ. 32 Ŋga se hɨmborɨyomo! Ranɨ si ra ndearambo tüküfembo yahomboane asu sɨhamumbo bukürü-boadühipuranɨ mamɨ-mamɨ se sɨhamundɨ worɨna ŋgomboemo. Rananɨmbo asu se wambo yaŋgɨrɨ hɨnɨŋgɨndundɨra nɨmboamboyahɨ. Ŋga asu ro yaŋgɨrɨyahɨpoanɨ anɨmboahɨ, ŋga Ape ai ro-dɨbo nüŋgumbui. 33 Se ro-dɨbo nɨŋgomondanɨ sɨhamundɨ ŋgusüfo afure kümbearowa samboanahɨ hohoanɨmoayahɨ. Ranɨmboyahɨ ro sɨhamumbo ranɨ hoafɨ ra rarɨhe hoafɨmehapurɨ. Hɨfɨ ndanɨhü ana se afɨndɨ hohoanɨmo kündu nɨmandɨmboemo. Roana hɨfɨ ndanɨhündambo hohoanɨmo ranana hɨfɨnambo-rɨheamboanahɨ, ŋga sɨhamundɨ ŋgusüfo rananɨmbo se ŋgɨnɨndɨ kündu nɨmandɨmo,” mehu.

17

Sisas ai ahambo süŋgururü-rundeimbɨmbohünda Godɨmbo dɨdbafɨmefiyu

1 Sisas ai ranɨ hoafɨ ra hoafɨyu mbura sünambe hɨmboyuhü hoafɨyuhɨ yahuya, “Ape, ranɨ si ra tüküfemboane. Se sɨhafɨ Nɨmorɨ ranahambo ndürɨ adükarümb-ani mbɨsafɨ nafuindafɨndüran-anɨmbo asu sɨmborɨ Nɨmorɨ ai sɨhambo adükar-ani mbüsü nafuindandürɨmbui. 2 Ŋga nindou muŋguambo ahei bogorɨmborɨworɨ kafoarɨworɨ hɨnɨŋgɨ-marɨwor-ani. Asu muŋguambo se ahambo masabadürɨ ranaheimbo ai-anɨmbo aboedɨ yaŋgɨrɨ koadürümbo-koadürümbo nɨŋgombo hohoanɨmo dagadürɨmbui. 3 Asu nindou ai se mamɨ God hond-anafɨ fɨfɨrɨhinɨnɨ asu Sisas Kraisɨmbo koamarɨ-hawora makusu ranahambo fɨfɨrahorɨ ana, ai koadürümbo-koadürümbo yaŋgɨrɨ nɨboadeimboyei. 4 Ro muŋgu ratüpurɨ se wambo ratüpurɨmbohünda masawandɨrɨ ra muŋgumarɨheandɨ ranɨnambo hɨfɨ ndanɨhü ro se nindou adükar-anafɨ sa nafuimayahɨ. 5 O Ape, horombo ro hɨfɨ nda tüküfekoate-yoambe se-dɨbo nɨmboahambe ro se nahurai aboedɨ hamɨndɨ manɨmboahɨ asu hapondanɨ ro sɨhambo sowahɨ dügühühɨ amboanɨ ndürɨ adükarɨ ndawandɨrɨ. 6 Se wambo nindou hɨfɨ ndanɨhündambo masawapurɨ ranahamumbo sɨhambo weindahɨ-marɨheapurɨ. Nindou ra sɨhafɨyomo, asu se wambo ndeara sawapurɨmboanafɨ. Asu ai sɨhafɨ hoafɨ yaŋgɨrɨ süŋguarundɨ. 7 Asu haponda se wambo muŋgu moatükunɨ masawandɨrɨ ra ‘ahandɨ-mayo makosoane’ yahomo fɨfɨrarundɨ. 8 Muŋgu hoafɨ se wambo masawandɨrɨ ra ro ahamumbo hoafɨmayahapurɨ. Asu ai hɨmborɨyomo houmboanemo ro horombo se-dɨbo nɨmboa hehea makosahɨ ranɨmbo anɨhondümbo fɨfɨrarundɨ. Asu ai se wambo koamarɨhawandɨra makosahɨ ranɨmbo anɨhondümbo-arundɨ. 9 Ro ahamumbo-hündamboanahɨ dɨdɨbafeheanɨnɨ. Ŋga roana nindou hɨfɨ ndanɨhü anɨboadei aheimbo farɨhefe-ndürɨmboyahɨpoanɨ dɨdɨbafeheandɨ, ŋga nindou se wambo masawapurɨ ahamumboanahɨ sɨhafɨ-memondambo wambo dɨdɨbafeheandɨ. 10 Asu muŋgu moatükunɨ wandɨ-mayo ra sɨhaf-ane. Asu muŋgu moatükunɨ sɨhafɨ-mayo ra wand-ane. Asu ahamundɨ warɨ-süŋgu nindou ai rarɨhi fɨfɨrɨhindɨ ro ndürɨ adükarümb-anahɨ. 11 Hapoana ro ŋgɨrɨ hɨfɨ ndanɨhü nɨmboahɨ, ŋga sɨhambo sowana asɨhühɨ. Ŋga aiana hɨfɨ ndanɨhü nɨŋgomboemo. Ape, moai ŋgorü se nahurai nüŋgu. Se nindou wambo masawapurɨ ra sɨhafɨ hohoanɨmo süŋgundowandühɨ ahamumbo hɨbadapurɨ. Rananɨmbo se ndürɨ wambo masawandɨrɨ ranɨ-süŋgunambo mbɨnɨŋgomondamboane. Rananɨmbo ai-amboanɨ mamɨ hohoanɨmo süŋgumbɨru-ndamboane sɨhɨrɨ mamɨ hohoanɨmo süŋguarɨhoandɨ nou. 12 Ro ai-babɨdɨmbo nɨmboahambe se wambo ŋgɨnɨndɨ masowandɨrɨ ranɨnambo ahamumbo hɨfandɨmarɨhapura aboedambo anɨŋgomo. Ro ahamumbo ndorɨhe hɨfandɨmarɨhapura asu moai mam-amboanɨ farɨhoei raraorandɨ. Nindou ai farɨhefembo-mayu ranɨ yaŋgɨrɨyu mafarɨhoayu. Rananɨmbo asu Baiborambe horombo hoafɨmayo ra anɨhondü weindahɨ tükümefeyo. 13 Hapoana ro sɨhambo sowana asɨhühɨ. Ro awi hɨfɨ ndanɨhü ndarɨhe hoafayahɨ. Rananɨmbo wandɨ hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨ hohoanɨmo ra ahamundɨ fiambe afɨndɨ mbɨmarowa sahehea. 14 Sɨhafɨ hoafɨ ro ahamumbo masahapura asu nindou hɨfɨ ndanɨhü anɨboadei ranai ahamumbo yɨboaruko-marɨhipurɨ. Ai ramehindɨ ra nɨmboe sapo roana hɨfɨ ndanɨhündambo-yahɨpoanɨ asu ai-amboanɨ hɨfɨ ndanɨhündambo-yomopoanɨ. 15 Ro ahamumbo hɨfɨ ndanɨhündambo sepurɨmɨndɨ raguanambo-fepurɨmbo dɨdɨbafɨ-yaheandühɨ-yahɨpoanɨ, ŋga wanɨ. Se ahamumbo hɨfandɨrapuranɨ asu Satan ai ahamumbo moaruwai hohoanɨmo refekoate-mbiyuwa saheheamboanahɨ dɨdɨbafeheandɨ. 16 Ro-amboanɨ hɨfɨ ndanɨhündambo-yahɨpoanɨ maru ai-amboanɨ hɨfɨ ndanɨhünda-mbo-yomopoanɨ. 17 Se ahamumbo sɨhafɨ anɨhondü hohoanɨmona sɨhafɨhoarɨ kaboadowapurɨ. Ŋga sɨhafɨ hoafɨ ranana anɨhondü hohoanɨmo nɨmɨndühane. 18 Horombo se wambo koamarɨhawandɨra kosa, nindou hɨfɨ ndanɨhü burayei ahei mbusümo manɨmboahɨ. Mare yahurai-anɨmbo asu ro-amboanɨ ahamumbo koamarɨheheapura homo nindouyei mbusümo anɨŋgomo. 19 Ro ahamumbo fehefe-purɨmbohünda wandɨ fi sɨhambo maseheandɨ rananɨmbo ai anɨhondü sɨhafɨ ratüpurɨyomo-rundeimbɨ tükümbeafunda sahehea. 20 Ŋga asu ro dɨdɨbafeheandɨ ra ranɨmbo farɨhefepurɨmbo yaŋgɨrɨyopoanɨ, ŋga wanɨ. Ŋga ro dɨdɨbafeheandɨ ra nindou ai süŋgunɨ ahamundɨ hoafɨ hɨmborɨyei hehi, asu ai wandɨ hoafɨ anɨhondümbo-ndɨhimboyei ranaheimbo kameih-anahɨ dɨdɨbafeheandɨ. 21 Ape se ro-dɨbo anɨmbafɨ asu ro se-dɨbo anɨmboahɨ, ŋga ai-amboanɨ yahurai-anɨmbo mamɨ hohoanɨmo süŋgundɨhi mbɨnɨboadei sahehea hohoanɨmoayahɨ. Ranɨmboanahɨ asu ai sɨhɨrɨ-babɨdɨmbo mbɨnɨboadei-amboane. Rananɨmbo asu nindou hɨfɨ ndanɨhü anɨboadei ranai se wambo koamarɨhawandɨra makosahɨ ranɨmbo anɨhondümbo-ndɨhimboyei. 22 Ndürɨ adükarɨ wambo masawandɨrɨ yahurai ahamumbo sahapurɨmboanahɨ. Asu sɨhɨrɨ rawehoandɨ nou ai-amboanɨ mamɨ aboedɨ ranɨ hohoanɨmo yaŋgɨrɨ sowandümo mbɨnɨŋgomonda asahɨ. 23 Ro ai-babɨdɨmbo anɨmboahɨ, ŋga asu se ro-dɨbo anɨmbafɨ. Ranɨmboanahɨ asu ai-amboanɨ aboedɨ mamɨ ranɨ hohoanɨmo yaŋgɨrɨ hohoanɨmombemo asahɨ. Rananɨmbo nindou hɨfɨ ndanɨhündambo ai se wambo koamarɨhawandɨra makosahɨ ranɨmbo fɨfɨrɨmbɨrɨhinda asahɨ. 24 Ape, se wambo nindou masawapurɨ ra ro anɨmboahɨ ranɨhü mbɨnɨŋgomonda samboanahɨ hohoanɨmoayahɨ. Ai wandɨ-mayo hɨmboamupuimbo-randeimbɨ hoeimbɨrundɨ samboanahɨ. Horombo hɨfɨ nda tüküfekoate-yoambe se wambo ŋgusüfo parowandɨrühɨ hɨmboamupuimbo-randeimbɨ ra masawandɨrɨ. 25 Ape, se mamɨ yaŋgɨr-anafɨ mbumundayafɨ. Nindou hɨfɨ ndanɨhündambo ana moai fɨfɨrɨhinɨnɨ, ŋga roana sɨhambo fɨfɨrɨhea-nɨnɨmboanahɨ. Ŋga nindou ndan-anemo se wambo koamarɨhawandɨra makosahɨ ranɨmbo fɨfɨrumboemo. 26 Ro ahamumbo sɨhambo nafuimayahapurɨ. Asükainda ro nafuinda-hapurɨmboyahɨ se wambo ŋgusüfo pamarowandɨ nou ai-amboanɨ ŋgusüfo peferü-mbeyomondamboane. Asu ro-amboanɨ ai-babɨdɨmbo nɨmboamboyahɨ,” mehu.

18

Sisasɨmbo kɨkɨhɨmaruründümo

1 Ranɨyu asu Sisas ai dɨdɨbafɨyu kɨkamündü haya, ahambo süŋgururü-rundeimbɨ babɨdɨmbo Kidron hoe apoarɨ hanɨmo bamarɨhoemo. Orif nɨmɨ nümbürɨ mamɨ ranai gogoanɨnɨ yaŋgoroane, ai ranafɨ hanɨmo barɨhoemo houmbo nümbürambe nafɨ mahafomo. 2 Sudas, nindou sapo Sisasɨmbo hürütümbɨ-yomondɨ warɨhüfimbo-mayu ranai nümbürɨ ra fɨfɨreandɨ. Sisas ai ahambo süŋgururü-rundeimbɨ babɨdɨmbo nümbürɨ ranɨ fikɨmɨ homo gugurɨyafu nɨmarɨmo marundɨ, ranɨmboyu Sudas ai ranahambo fɨfɨrɨmareandɨ. 3 Ranɨmboyu Sudas ai ami bɨdɨfɨrɨyomo asu prisman Godɨmbo sɨhou-rundeimbɨ bogorɨ ai koamarɨhoupurɨyomo, Farisi bɨdɨfɨrɨyomo sepurümündü haya, nümbürɨ yaŋgoro nafɨ mahafomo. Ai ranafɨ hɨfomondühüyomo, ram haiyo, asu hai hondü yimundu sowandümo, asu yifiarɨmbo napoyo ra raraoru sowandümo houmbo mahɨfomo. 4 Asu Sisas ai ahambo nɨnɨ-moatükunɨyo tüküfemboayo ra fɨfɨreandɨ. Ranɨmboyu ai ahamumbo sowahɨ akɨmɨ hüfu hoafɨyupurühɨ yahuya, “Se ra daboe kokoarura?” mehuamboemo. 5 Asu ai sɨmborɨ yahomoya, “Ro ana Nasaretɨhündɨ Sisasɨmbo kokomboanefɨ,” mehomondamboyu. Asu Sisas ai yahuya, “Ro Sisas-anahɨ ndasɨ,” mehuamboemo. Asu Sudas Sisasɨmbo hürütümbɨ-yomondɨ warɨhüfimbo-mayu ranai ai-babɨdɨmbo manüŋgu. 6 Ranɨyu asu Sisas ai “Ro Sisas-anahɨ ndasɨ,” mehupuramboyo nindou ranai daboadanambo sühɨyafu-ndühündamboemo hɨfɨnɨ pütapɨmemo. 7 Ranɨmboyu asu Sisas ai ahamumbo asükaiyu düdufipurühɨ yahupurɨya, “Se nindou dabo kokomboemoa?” mehupuramboemo. Asu ai hoafɨyomondühɨ yahomoya, “Sisas Nasaretɨhündɨ,” mehomondamboyu. 8 Asu Sisas ai sɨmborɨ yare hoafɨyuhɨ yahuya, “Ro sɨhamumbo hoafɨyahapureimb-ane, ro Sisas-anahɨ. Se wambo kokondundɨrühɨ ana, asu wandɨ süŋgururü-rundeimbɨ hɨnɨŋgɨndupuranɨ mbɨhomondamboane.” 9 Ai yare hoafɨmayu ra sapo ai horombo hoafɨmayu ra anɨhondü tükümbɨfeyoa yahuhayamboyu yare hoafɨmayupurɨ. Sapo ai ndare hoafɨyuhɨ, “Nindou wambo se masawapurɨ ra ro moai mam-amboanɨ hɨnɨŋgɨrɨhinɨ,” mehu. Ranɨmboyu asu ahamumbo farɨhefepurɨmbo hohoanɨmoyuhü “Wandɨ süŋgururü-rundeimbɨ hɨnɨŋgɨndüpuranɨ mbɨhomondamboane,” mehupurɨ. 10 Saimon Pita ai pisao yihɨmɨndɨ semündü hayamboyu pisao ra Godɨmbo sɨhou-rundeimbɨ-yomondɨ adükarɨ bogorɨndɨ ratüpurɨyu-randeimbɨndɨ warɨhondü hɨmbohoearɨ mafoafoareandɨ. Nindou ratüpurɨyu-randeimbɨ ahandɨ ndürɨ ra Markus. 11 Ranɨyu asu Sisas ai Saimon Pitambo hoafɨyundühɨ yahuya, “Pisao ra asükaiyafɨ koadürambe sando! Ro Ape ai wambo asübusɨ saindɨrɨmboayu ra ŋgɨrɨ hɨnɨŋgɨndɨheandɨ,” mehu.

Sisas ai Godɨmbo sɨhai-randeimbɨ adükarɨ bogorɨ Anasɨndɨ hɨmboahü manüŋgu

12 Ranɨmboemo asu amiyomo, ahamundɨ bogorɨyu, asu Suda-yomondɨ prismanɨyomo ranai Sisasɨmbo mburündümo mburu hüputüpu-marɨhawurɨ. 13 Ranɨyomo asu ai Anas sowanambo boatei sowaründümo mahomo. Anas ai Kaiafasɨndɨ yamoŋgoamɨndɨyu haya ranɨ hɨmbanɨfihɨ Godɨmbo sɨhai-randeimbɨ adükarɨ bogorɨmbofi mamaru. 14 Kaiafas ranɨyu nindou Sudahündɨmbo horombo yare hoafɨyupurühɨya, “Nindou mamɨ ai hɨfɨ ndanɨhü burayei aheimbo farɨhefembohünda yɨfɨmbiyu-wamboane,” mehu.

Pita ai Sisasɨmbo ro moai fɨfɨrɨhinɨ mehu

15 Saimon Pita ai Sisasɨmbo süŋgurürɨ-randeimbɨ ŋgorü-dɨbo Sisasɨmbo süŋgumarɨnɨrɨ hafanɨ. Godɨmbo sɨhai-randeimbɨ adükarɨ bogorɨ ai süŋgurürɨ-randeimbɨ ŋgorü-mayu ahambo fɨfɨrirɨ. Ranɨyu asu ai Godɨmbo sɨhai-randeimbɨ adükarɨ bogorɨndɨ ginɨrambe Sisas dɨbo kamefoeneandɨ. 16 Asu Saimon Pita ai weindanɨ yipurɨkɨmɨ nüŋgu. Ranɨmboyu asu Sisasɨmbo süŋgurürɨ-randeimbɨ ŋgorü Godɨmbo sɨhai-randeimbɨ adükarɨ bogorɨ ai fɨfɨrireimbɨ-mayu ranai hu, nɨmorehɨ yipurɨ hɨfanda-randeimbɨ-mayo ahambo hoafɨyundo haya Saimon Pitambo ginɨrambe serümündü kamefuendɨ. 17 Nɨmorehɨ yipurɨ hɨfanda-randeimbɨ ai Saimon Pitambo yahoya, “Awi se-amboanɨ nindou ndanahambo süŋgurɨrɨ-randeimb-anafɨ?” mehoamboyu. Asu Pita ai yahuya, “Roana wanɨ,” mehu. 18 Nindou ratüpurɨyomo-rundeimbɨyomo asu prismanɨyomo ai hai mamɨ püpiru hɨnɨŋgɨru houmbo ŋgɨsɨharɨmboemondühɨ wakɨyomo nɨŋgomombo haihehümemo. Asu Pita amboanɨ ai-babɨdɨmbo nüŋgumbo haihehü-mayu.

Godɨmbo sɨhai-randeimbɨ adükarɨ bogorɨ ai Sisasɨmbo düdumefindo

19 Ranɨ-sɨmboanɨ Godɨmbo sɨhai-randeimbɨ adükarɨ bogorɨ ai Sisasɨmbo süŋgururü-rundeimbɨ asu hoafɨ nindou yamundearü marandɨ ranɨmbo düdumefindo. 20 Ranɨyu asu Sisas ai ahambo sɨmborɨ yahuya, “Ro nɨmbɨ-nɨmbɨsi Godɨndɨ worambe, Suda ai muŋgu fandɨhi nɨmarei rɨhündambe ranɨhüyahɨ ro aheimbo hoafɨ ra yamundɨ-marɨheandürɨ. Ŋga ro moai hoafɨ mam-amboanɨ dɨbo hoafɨyahɨ. 21 Se nɨmboe wambo düduefoandɨra? Nindou hoafɨ hɨmborɨmayei aheimbo-anɨmbo düduyafoandürɨsɨ. Ai ro hoafɨyaheimbɨ ra fɨfɨrɨhimboaneisɨ.” 22 Sisas ai ra mehuamboyu, asu prisman mamɨ manüŋgu ranai Sisasɨmbo pakarümündü pürirühɨ hoafɨyuhɨ yahuya, “Ŋgɨrɨ se Godɨmbo sɨhai-randeimbɨ adükarɨ bogorɨmbo rando hoafɨndafɨ,” mehundowamboyu. 23 Asu Sisas ai ahambo sɨmborɨ yahuya, “Ro moaruwai hoafɨndahanɨ anɨmbo se hoafɨ ra weindahɨ ndowandɨfɨ wataporɨmbo-ndandɨ. Ŋga asu ro aboedɨ hoafayahɨ ana, se nɨmboe wambo harɨmayafa?” mehu. 24 Asu wofɨna hüputüpumaruründümo ra fufurɨhefikoate mbanɨŋgo nou, Anas ai ahambo Godɨmbo sɨhai-randeimbɨ adükarɨ bogorɨ Kaiafas sowana koamarɨherü.

Pita ai asükaiyu ro moai Sisas fɨfɨrɨhinɨ mehu

25 Saimon Pita ai haikɨmɨ haihü manüŋguamboemo. Nindou Pita-dɨbo manɨŋgomo ranai ahambo hoafɨyomondowohü yahomoya, “Awi se-amboanɨ ahambo süŋgurɨrɨ-randeimbɨmbayafɨ?” mehomondamboyu. Asu ai dɨdɨmofihɨ yahuya, “Roana wanɨ,” mehu. 26 Nindou mamɨ Godɨmbo sɨhai-randeimbɨndɨ ratüpurɨyu-randeimbɨyu haya, asu Pita hɨmbo hoearɨ mafoafoarirɨ ahandɨ mamɨsɨrɨ ranai hoafɨyuhɨ yahuya, “Awi seana Sisas-dɨbo nümbürambe mamarɨfa hoeimarɨheanɨnɨ,” mehuamboyu. 27 Asu Pita ai asükaiyu “Roana wanɨ,” yahuambe asu kakaro ai hoafɨmayu.

Sisas ai Pairatɨndɨ hɨmboahü manüŋgu

28 Ranɨyomo asu ai hapoadümbo siyoambe Kaiafasɨndɨ worɨ hɨnɨŋgɨru houmbo, Romɨ-yafe gafman bogorɨndɨ worɨnambo Sisasɨmbo sowaründümo mahomo. Asu Suda ai moai gafman bogorɨndɨ worambe kefou hɨfomo ai adükarɨ si Pasofa ra sesɨmbo yahomombo wambo. Suda nindou ai ndɨfo-yafe worambe kefoefembo ra ahɨnümb-ane. Ŋga asu ai karefoahundɨ ana, asu ‘ŋgɨrɨ Pasofa sesɨ ra dagüdifɨ,’ yahomo houmboemo. 29 Ranɨyomo asu ai weindanɨ nɨŋgomondane Pairat ai ahamumbo sowahɨ tüküfi hu hoafɨyuhɨ yahuya, “Se nɨmboe nindou ndanahambo papɨ-hoafɨyumbo yahomo houmboemoa?” mehuamboemo. 30 Asu sɨmborɨ hoafɨyomondühɨ yahomoya, “Asu nindou ndanai moaruwai hohoanɨmo süŋgufekoate-mbei-mbonana, ŋgɨrɨ ndarɨhu sɨhambo sowana sahurümɨndefɨ sɨnefɨ,” mehomondamboyu. 31 Asu Pairat ai ahamumbo hoafɨyupurühɨ yahuya, “Se sɨhamundɨhoarɨ sowaründümo houmbo sɨhamundɨ ahɨnümbɨ süŋgu papɨ-hoafɨndürɨ,” mehuamboemo. Asu Suda ai hoafɨyomondowohü yahomoya, “Yɨhoefɨ papɨ-hoafambe ŋgɨrɨ nindou ŋgorümbo hɨfokoandɨhundɨ,” mehomo. 32 Horombo Sisas ai yahurai randɨhe yɨfɨndamboyahɨ mehu. Asu ranɨ hoafɨ ra anɨhondü tüküfembohünda Suda ai ra-süŋgumarundɨ. 33 Ranɨmboyu asu Pairat ai gafman bogorɨndɨ worambe asükai kefue hüfu Sisasɨmbo mborai mehundowa mahüfuwa düdufinduhü yahuya, “Se Suda-yomondɨ adükarɨ bogorɨyafɨ?” mehuamboyu. 34 Asu Sisas ai hoafɨyunduhü yahuya, “Awi sɨhafɨhoarɨ hohoanɨmoyafɨ hawamboyafɨ se yaro hoafayafɨ, asu nindou amurɨ ai wambo yaru hoafɨmemondamboyafɨ yaro hoafayafɨ?” mehuamboyu. 35 Asu Pairat ai sɨmborɨ hoafɨyuhɨ yahuya, “Roana Sudayahɨpoanɨ. Ŋga sɨhafɨ nendɨyomo Godɨmbo sɨhou-rundeimbɨ bogorɨ-babɨdɨmbo wambo sowana sowandümonɨnɨ masɨnɨmo. Asu se nɨnɨ nünüŋgurowamboyafa?” mehundowamboyu. 36 Asu Sisas ai sɨmborɨ yahuya, “Ro ŋgɨnɨndɨ hɨfandarɨhandɨ ranana hɨfɨ ndanɨhündambo-yopoanɨ. Ranɨ hohoanɨmo wandɨ ra hɨfɨ ndanɨhündambombe-mbonana, asu wandɨ ratüpurɨyomo-rundeimbɨ ranai yifiarɨndɨmonda asu ŋgɨrɨ nindou ranai wambo Suda-yomondɨ warɨhündundɨrɨ. Ŋga wandɨ ŋgɨnɨndɨ hɨfandɨmbo ranana hɨfɨ ndanɨhündambo-yopoanɨ,” mehu. 37 Ranɨyu asu Pairat ai yahuya, “Refe ana, asu se adükarɨ bogorɨwamboyafɨ!” mehuamboyu. Sisas ai sɨmborɨ hoafɨyundühɨ yahuya, “Sɨhafɨhoarɨ anɨhondümboanafɨ yaro hoafɨyafühɨ, ‘Se adükarɨ bogor-anafɨ,’ asafɨ. Roana anɨhondü moatükunɨ ro hoeimarɨheandɨ ranɨmbo anɨhondümbo hoafɨmbohünda makosahɨ. Ranɨmboyahɨ Ape wambo koamarɨhendɨra makosaha me ai wambo wakɨmaramɨndɨ-ndɨrɨ. Nindou ai hohoanɨmo hondü ranɨ-süŋgurɨhindeimbɨ ana ai wandɨ yafambehündɨ hoafɨ hɨmborɨyei rɨhündühanei,” mehuamboyu. 38 Asu Pairat ai ahambo hoafɨyundühɨ yahuya, “Anɨhondü hohoanɨmo ra nɨnea?” mehu.

Pairat ai Sisasɨmbo nɨmɨ keimbɨ karɨhendeimbɨfihɨ tɨkondundümo pandɨwurɨ mehu

Ai yare hoafɨyu haya, asükai Suda sowana kusɨfoai haya mahu. Ai hoafɨyuhɨ yahuya, “Nindou ndanahambo papɨ-hoafɨmbohündambo moai nɨnɨ-moatükunɨ moaruwai nɨmaroanɨ hoeirɨheandɨ. 39 Ŋga sɨhamundɨ boagɨrɨ hohoanɨmo ranɨ-süŋgunambo adükarɨ si Pasofa ranɨhü ro nindou mamɨ sɨhamundɨ hohoanɨmo süŋgu ahambo karabusambeahɨndɨ aboedambo koarɨhehinɨ arɨhandɨ. Se hohoanɨmoyomondanɨ ro ‘Sudayei adükarɨ bogorɨ’ nda aboedambo koandɨhehinɨmboyo?” mehuamboemo. 40 Ranɨyomo asu ai sɨmborɨ puküna hoafɨyomondühɨ yahomoya, “Aiana wanɨ, ŋga se Barabasɨmbo-anɨmbo hɨnɨŋgɨndɨworɨ!” mehomo. Barabas ra gafman-babɨdɨmbo yifiarɨyu nindou hɨfokoare randeimb-ani.

19

1 Ranɨmboyu asu Pairat ai hoafɨmayua ami ai Sisasɨmbo sowaründümo houmbo ndüfurɨ-ndüfurɨmarüwurɨ. 2 Asu ami ai adükarɨ bogorɨndɨ at tɨkai wofɨ tɨhoarɨ tɨhoarümbɨnambo nafɨru mburu, Sisasɨndɨ mbɨroambe kɨkɨmafoarundɨ. Ranɨyomo asu adükarɨ bogorɨndɨ hamburɨ hoearɨ güdu hɨnɨŋgɨmarundɨ. 3 Asu ai ahambo tüküyafu sɨsɨndɨ hoafɨyomondowohü yahomoya, “Suda-yomondɨ adükarɨ bogorɨ nindou, karɨhasɨ,” yahomondühɨyomo asu ahambo harɨmemondo. 4 Pairat ai asükaiyu weindanɨ tüküfi hu hoafɨyundürühɨ yahuya, “Hɨmborɨyei! Ro ahambo weindanɨ sɨheimbo sowana sahümɨndɨ tükeheandɨ. Rananɨmbo se fɨfɨrɨndɨhindɨ. Ro moai papɨ-hoafɨmbo nɨnɨ-moatükunɨ fɨfɨrɨheandɨ,” mehu. 5 Ranɨyu asu Sisas ai weindanɨ tükümefiyu. Asu ahandɨ mbɨroambe at tɨhoarɨ tɨhoarümbɨ wofɨnambo nafɨmarundɨ, asu hamburɨ hoearɨ ra güdaroane ranɨ kameihɨ tükümefiyu. Ranɨyu Pairat ai hoafɨyuhɨ yahuya, “Nindou ranani nda,” mehu. 6 Ranɨyomo Godɨmbo sɨhou-rundeimbɨyomo asu prismanɨyomo ai hoeirüwurɨ houmbo puküna hoafɨyomondühɨ yahomoya, “Nɨmɨ keimbɨ karɨhendeimbɨfihɨ tɨkoründümo parüwurɨ! Nɨmɨ keimbɨ karɨhendeimbɨfihɨ tɨkoründümo parüwurɨ!” raramarürɨ. Pairat ai yahuya, “Sɨhamundɨhoarɨ anɨmbo nɨmɨ keimbɨ karɨhendeimbɨfihɨ tɨkoründümo parüwurɨ. Ŋga ahandɨ hohoanɨmoambe ro moai nɨnɨ-moatükunɨ ŋgorü-süŋgufe hohoanɨmo nɨmaroa hoeirɨheandɨ,” mehu. 7 Asu Suda ai sɨmborɨ hoafɨyomondühɨ yahomoya, “Roana yɨhoefɨ ahɨnümbɨ hohoanɨmo süŋgu yare hoafɨyohü yahoya, ‘Nindou ndanana ai yɨfɨmbiyu-wamboane,’ meho. Nɨmboe sapo ai yahuya, ‘Ro Godɨndɨ nɨmor-anahɨ,’ mehu,” mehomo. 8 Ranɨmboyu asu Pairat ai ranɨ hoafɨ ra hɨmborɨyu haya yɨhɨmbo afɨndɨ yɨhɨmbomayu. 9 Ranɨyu asu asükai gafmanɨ-yomondɨ worɨ ranambe kefuai hüfu Sisasɨmbo yahuya, “Se nɨnɨ-nɨpoedɨyafa?” mehundo. Ŋga Sisas ai moai sɨmborɨ ahambo hoafɨyundo. 10 Ranɨyu asu Pairat ai yahundoya, “Nɨmboe se wambo hoafɨkoate-ayafɨndɨra? Roana sɨhambo moanɨ koehefenɨnɨyo asu nɨmɨ keimbɨ karɨhendeimbɨfihɨ tɨkoemɨndɨnɨnɨ pefenɨnɨyo ra refembo ŋgɨnɨndɨ hɨfandɨhamboanahɨ. Awi asu ranɨ hohoanɨmo ra fɨfɨrɨfekoate-wamboyafɨ?” mehundowamboyu. 11 Asu Sisas ai sɨmborɨ ahambo yahuya, “God nɨmoamo amaru ranai sɨhambo ŋgɨnɨndɨ hohoanɨmo ra segonɨnɨkoate-mbei-mbonana, asu se ŋgɨnɨndɨ hohoanɨmoyowohü wambo hɨfɨnambofendɨrɨ hohoanɨmo ra ŋgɨrɨ hohoanɨmoyafɨ. Ranɨmboane asu nindou ai wambo sɨhafɨ warɨhümareandɨrɨ ranahandɨ moaruwai hohoanɨmo ana sɨhafɨ moaruwai hohoanɨmo ranahambo ŋgasünde haya adükarɨ hamɨnd-ane,” mehuamboyu. 12 Ranɨyu asu Pairat ai ranɨ hoafɨ ra hɨmborɨyu haya, Sisasɨmbo koandɨhehina mbühu yahuhaya nafɨ kokora wakɨmareandɨ. Ŋga asu Suda ai puküna hoafɨyeihɨ seiya, “Asu se ahambo koarɨhaworanɨ ahu ana, se ŋgɨrɨ Romɨ-yafe adükarɨ bogorɨ Sisarɨndɨ ŋgunindɨndafɨ. Nindou ai hoafɨyuhɨ ‘Roana adükarɨ bogoranahɨ,’ ehu ana, asu nindou ranai Sisarɨmbo yɨboaruko-rirühani,” mehomondamboyu. 13 Pairat ai ranɨ hoafɨ ra hɨmborɨyu haya, Sisasɨmbo weindanɨ serümündü tükümefiyu. Ranɨyu ai hu, papɨ-hoafɨ hɨmborɨyo rambo nɨmarɨfondɨ mamɨ manɨŋgo ‘nɨmoei yibadɨ’ sei-arɨhündɨ ranɨwamɨ mamaru. (Hiburu-yafe hoafɨnambo nɨmoei yibadɨ ra Gabata-ane.) 14 Ranɨ si ranana Suda-yafe adükarɨ si Pasofa ranɨmbo sesɨ napo fikɨmɨ-fikɨmɨfembo si-ane. Asu ndeara hüfɨnɨmboyowane, Pairat ai Sudambo hoafɨyundürühɨ yahuya, “Sɨhei adükarɨ bogorɨ ranahambo hoeirɨhorɨ,” mehuamboyei. 15 Asu ai puküna hoafɨyeihɨ seiya, “Koarɨhaworɨ! Koarɨhaworɨ! Nɨmɨ keimbɨ karɨhendeimbɨfihɨ tɨkorɨndɨfɨ parɨworɨ,” maseiamboyu. Pairat ai Sudambo düdureandürühɨ yahuya, “Sɨhei adükarɨ bogorɨ ranahambo ro nɨmɨ keimbɨ karɨhendeimbɨfihɨ tɨkuimɨndɨ pefimbo yɨnɨ seiai?” mehuamboyo. Asu Godɨmbo sɨhou-rundeimbɨ adükarɨ bogorɨmemo ranai sɨmborɨ hoafɨyomondowohü yahomoya, “Yɨhoefɨ adükarɨ bogorɨ ana moai ŋgorü nüŋgu, ŋga Sisar yaŋgɨr-ani anüŋgu,” mehomondamboyu. 16 Ranɨyu asu Pairat ai Sisasɨmbo ahamundɨ warambe hɨnɨŋgɨmarirɨ, nɨmɨ keimbɨ karɨhendeimbɨfihɨ tɨkuimɨndɨ pefimbohünda.

Sisasɨmbo nɨmɨ keimbɨ karɨhendeimbɨfihɨ tɨkoründümo pamarüwurɨ

Ranɨyomo asu ami ai Sisasɨmbo masowaründümo. 17 Ranɨyu asu Sisas ai ahandɨhoarɨ nɨmɨ keimbɨ karɨhendeimbɨ ra semündü haya ŋgoafɨ ra hɨnɨŋgɨrɨhi hehimbo, wafu mamɨ mbɨrɨhapɨrɨ nahurai wafu sei-arɨhündɨ ranɨnambo mahei. (Hiburu-yafe hoafana ‘Gorgota-ane’.) 18 Ranühɨ ai Sisasɨmbo nɨmɨ keimbɨ karɨhendeimbɨfihɨ tɨkoründümo pamarüwurɨ. Asu nindou ŋgorü yimbu amboanɨ Sisas-dɨbo tɨkorɨpündɨmo pamarupɨrɨ ra ŋgorü ai gogoanɨnɨyu asu ŋgorü ai gogoanɨnɨyu, ŋga asu Sisas ai mbusümoyu. 19 Pairat ai hoafɨ mamɨ nɨmɨ keimbɨ karɨhendeimbɨ-mayo ranɨfihɨ sürü papɨra pareandühɨ yahuya: ‘SISAS NASARETƗHÜNDƗ SUDAYAFE ADÜKARƗ BOGORƗ’ yahu pamareandɨ. 20 Sisasɨmbo tɨkoründümo pamarüwurɨ ra ŋgoafɨ adükarɨ ranɨ fikɨmɨ safɨyo. Ranɨmboyo hoafɨ Pairat ai hoafɨmayua pamarundɨ ra nindou afɨndɨ ranai hei hoeimarɨhindɨ. Pairat ai hoafɨ sürü papɨra pamareandɨ ra, Hiburu-yafe hoafɨ, Romɨ-yafe hoafɨ, asu Grikɨ-yafe hoafɨ ranɨnamboyu sürü papɨmarandɨ. 21 Ranɨmboemo Godɨmbo sɨhou-rundeimbɨ bogorɨ ai Pairatɨmbo hoafɨyomondowohü yahomoya, “Se nɨmboe ‘Suda-yafe adükarɨ bogorɨ’ safɨ sürü papɨra pamarɨwanda? Ŋga ndaro papɨra parowandai: ‘Nindou ranai hoafɨyuhɨya, “Ro Suda-yomondɨ adükarɨ bogoranahɨ,” mehu,’ safɨ parowandai,” mehomondamboyu. 22 Asu Pairat ai yahuya, “Hoafɨ ro sürü papɨmarɨhandɨ ra ŋgɨrɨ asükainda ŋgorü-süŋgundɨhe pandɨheandɨ,” mehu. 23 Ami ai Sisasɨmbo nɨmɨ keimbɨ karɨhendeimbɨfihɨ tɨkoründümo parüwurɨ houmboemo, asu ahandɨ-mayo hoearɨ napo ra muŋgu fufuründümo mburümbo yimbu-yimbumboru yimbumarundɨ. Ranɨyomo ami ai napo ra mamamɨru fufumaründɨmo. Asu ai ahandɨ hoandarɨ hoearɨ kameihɨ masowandümo. Ŋga asu hoandarɨ hoearɨ ra moai ŋgorü hoearɨ ranɨfihɨ parɨhi kakɨyei, ŋga mamɨ ranɨ yaŋgɨrɨyo kakɨmayei. 24 Ranɨmboemo asu ami ai ahamundɨhoarɨ yahomoya, “Hoearɨ ndanana sɨhɨrɨ kɨkɨfepoanɨ, ŋga yowanɨ. Ŋga hoearɨ ranɨmbo-hünda sɨhɨrɨ satu piraindefomboane, nindou ŋgorü ai semɨndɨmbohünda.” Nindou ai yaru hoafɨmemo ra sapo horombo Baiborambe yare hoafɨmayo süŋgu. Ai yare hoafɨyowohü yahoya, “Wandɨ hoearɨ napo yimbumaründümo. Asu hoearɨ wandɨ ranahambo nindou mamai semɨndɨmbohündambo satu piraimemo,” meho. Ranɨyo asu ami amboanɨ ranɨ-süŋgumarunda hoafɨmayo ra anɨhondü tükümefeyo. 25 Sisasɨndɨ hondɨyo, asu ahandɨ akɨdɨyo, asu Maria Koropasɨndɨ wuhɨyo, asu Maria ŋgorü Makdarahündɨyo ai Sisasɨndɨ nɨmɨ keimbɨ karɨhendeimbɨ-mayo ranɨ fikɨmɨ manɨmboei. 26 Ahandɨ hond-aiyo asu süŋgururü-randeimbɨ Sisas ai ahambo ŋgusüfo parirɨ-randeimbɨ-dɨbo manɨmbafea hoeimareapɨrɨ. Ranɨyu ai hondambo yahuya, “Nɨmorehɨ, ndanana sɨhafɨ nɨmor-ani,” mehu. 27 Asu ahambo süŋgurürɨ-randeimbɨ-mayu ahambo yahuya, “Ndanana sɨhafɨ me-ane,” mehuamboyu. Asu ranɨ-sɨmboanɨ ai Mariambo ahandɨ worɨnambo semündü hu ai-dɨbo manɨmbafe.

Sisas ai yɨfɨmayu

28 Ranɨyo süŋgunambo Sisas ai ahandɨ ratüpurɨ hɨfɨ ndanɨhü ra muŋguyohane yahu fɨfɨrɨmareandɨ. Ranɨyo asu Godɨndɨ hoafɨ Baiborambe anɨhondü tükümbɨfeyoa yahuhaya ndare hoafɨyuhɨ yahuya, “Amɨndanɨŋoarandɨrɨ,” mehu. 29 Hɨpɨrɨ mamɨ yaŋgorɨ hayamboyo ranambe hühütimbü hoe finiga ranai mapuiaro. Ranɨyo asu ai sɨrɨwara-ambeahɨndɨ hoe kɨkɨhamɨndeimbɨ semündü hayambo, finiga ambe foareanda tüküfe haya manɨŋgo. Asu ai hisop nɨmɨharɨfihɨ pare hɨmondamündɨ mbura, Sisasɨndɨ yafambehü tümareandɨ. 30 Sisas ai finiga ra sümündü mbura hoafɨyuhɨ yahuya, “Muŋguayo,” yahu mbura mbɨro hɨfɨnɨ piyuhü yɨfɨmayu. 31 Ranɨ si ra Suda-yafe moanɨ ŋgoafɨmbo nɨmarɨ si ranahambo muŋgu moatükunɨ dɨboadɨfembo siyo. Si ra moanɨ adükarɨ hamɨndɨyo ranɨyo asu Suda ai ranɨ sihɨ nindou nɨmɨ keimbɨ karɨhendeimbɨfihɨ paiarɨmbo ra yowanɨ mehomo. Ranɨmboemo Pairatɨmbo nindou ranahamumbo tɨŋarɨ kehefepura nɨmai yɨfɨndɨmonda foepumɨndɨ raguanambo-fepurɨmbo hoafɨmemondo. 32 Ranɨmboemo asu ami ai nindou yimbu Sisas-dɨbo tɨkorüpündɨmo pamarupɨrɨ ahafanɨmbo tɨŋarɨ ra kamarɨhaupɨrɨ. 33 Ŋga asu ai Sisasɨmbo sowahɨ tüküyafu hoeirüwurane, ai muŋguna yɨfɨmayuamboemo asu ahandɨ tɨŋarɨ ra moai karɨhaundɨ. 34 Ŋga ami mamɨ ai yaŋgɨrɨ yifiarɨnambo ŋgɨrɨsafɨnɨ wafusɨmarümündu. Ranɨyo asu nɨmai horɨ ranai hoe dɨbore haya ahandɨ fiambeahɨndɨ pɨmayo. 35 Nindou hoeimareandɨ ranai ranahambo hoafɨyuweimb-ane. Asu ai hoafɨmayu ra anɨhondü hoaf-ane, asu ahandɨhoarɨ amboanɨ hoafɨ hond-ane yahu fɨfɨreandɨ. Ranɨmbo-hündamboane asu se-amboanɨ ranahambo anɨhondümbo-ndɨhindɨ. 36 Ranɨ-moatükunɨ tükümefeyowamboyo, Baiborambe hoafɨ pamaiaro süŋgu yare hoafɨyowohü yahoya, ‘Ŋgɨrɨ ahandɨ hamɨndɨ ŋgorü kandundɨ,’ meho. 37 Ŋga asu hoafɨ ŋgorü ranambe meŋgoro ra yahoya, “Asu ai-anɨmbo nindou wafusɨmarümündu ahambo hɨmboapondeimboyei,” meho.

Sisasɨmbo hoŋguambe masɨhehorɨ

38 Süŋgunambo Sosep Arimateahündɨ ai Pairatɨmbo Sisasɨndɨ yɨfɨnɨmoko ra semündümbo yahuhaya hoafɨmayundo. Sosep ai Sisasɨmbo süŋgurürɨ-randeimbɨyu, ŋga ai Sudambo yɨhɨmborapurühɨyu asu ahandɨ anɨhondümbofe hohoanɨmo ra moai weindahɨreandɨ. Pairat ai ahambo ndowarɨndɨfɨsɨ mehuamboyu, asu Sosep ai Sisasɨmbo serümündü mahu. 39 Nikodemus, horombo Sisas sowahɨ nɨmbokoanɨ mahafu, ranai amboanɨ Sosep-dɨbo mahafanɨ. Asu ai fɨsɨŋɨrümbɨ moatükunɨ sanda nɨmɨ horɨ yimbu mamamberu fanduyamundu houmbo nafɨ-rundeimbɨ ra semündü haya mahu. Nɨmɨ horɨ ranahandɨ nɨmborɨ ra 30 kirogramɨyo. 40 Ranɨyafanɨ ai Sisasɨndɨ yɨfɨnɨmoko ra sowarɨndɨfanɨ mburɨna, Suda ai yɨfɨnɨmoko raru arundɨ süŋgu fɨsɨŋarümbɨ moatükunɨ sanda parɨne mburɨna hoearɨnambo hɨmondɨmarɨhenerɨ. 41 Sisasɨmbo nɨmɨfihɨ tɨkoründümo parüwurühɨ nümbürɨ mamɨ ranai yaŋgoroane, asu nümbürɨ ranambe hoŋgu sɨmboramborɨ yɨfɨ sɨhefekoate manɨŋgo. 42 Suda ai moanɨ ŋgoafɨmbo nɨmarɨmbo si ranahambo sesɨ napo dɨboado-marɨhindamboyafanɨ. Asu hoŋgu ra akɨmɨ nɨŋgo hayamboyowane, Sisasɨndɨ yɨfɨnɨmoko ra sowandɨfanɨ hafanɨ masɨheneandɨ.

20

Sisas ai botɨmefiyu

1 Sande hapoadümbo siambe nɨmbɨ hoaŋgɨrɨ kiarowane, Maria Makdarahündɨ ai hoŋgu ranɨ sowana mahɨfo. Ai hɨfo hoŋgu ranɨ fikɨmɨ tüküfe hɨmboyowane, nɨmoei adükarɨ nafɨtambeihü mapaiaro ra paiarɨkoate-mayo. 2 Ranɨmboyo asu ai Saimon Pita asu süŋgururü-rundeimbɨ ŋgorü ahandɨ ŋgusüfoahündɨ ranahafanɨmbo sowana pɨpɨmayo ho. Ai ho, hoafɨyopɨrühɨ yahoya, “Adükarɨmbo nindou ai hoŋguambeahɨndɨ masowaründümo, nahü mbasɨhawurɨ, ŋga moai fɨfɨrɨhurɨ,” mehoamboyafanɨ. 3 Ranɨmboyafanɨ Pita asu Sisasɨndɨ ŋgorü süŋgurürɨ-randeimbɨ-mayu ranai nɨmai hoŋgu sowana mahafanɨ. 4 Ai yɨbobo pɨpɨna mahafanɨyo, ŋga asu ahambo süŋgurürɨ-randeimbɨ ŋgorü ranai Pitambo ŋgasündirü haya, ai boatei hu hoŋgu fikɨmɨ tükümefiyu. 5 Asu ai hu nɨmarümbo amuifoai hoeireandane hoearɨ Sisasɨmbo hɨmondüfihɨndɨ ra meŋgoroa hoeimareandɨ. Ŋga asu ai moai kefuai hoŋguambe hüfu. 6 Asu Saimon Pita ai süŋgunɨ hu tüküfi hayamboyu, ai hoŋguambe kefuai mahüfu. Ai hüfu hoeireandane hoearɨ Sisasɨmbo hɨmondɨhefimbɨhündɨ ra kurɨmayo. 7 Asu hoearɨ ŋgorü Sisasɨndɨ mbɨro hɨmondɨhefimbɨhündɨ ranamboanɨ meŋgorowa hoeimareandɨ. Hoearɨ ranana moai amurɨ kurɨmayo ranɨ-dɨbo yaŋgoro, ŋga wanɨ. Ranɨpoanɨmboyo nindou ŋgamondɨfe sɨhefembo nahurai kare pare haya meŋgoro. 8 Ranɨyu asu ahambo süŋgurürɨ-randeimbɨ ŋgorü boatei hoŋgu sowana mahu, ranai asükaiyu süŋgunɨ hoŋguambe kefuai hüfu, hoearɨ yaŋgɨrɨ meŋgoro ra hoeire haya anɨhondümbo-mareandɨ. 9 (Ranɨ sɨmboanɨ ana moai ai fɨfɨrɨneandɨ Baiborambe yare hoafɨyowohüya, “Hoŋguambeahɨndɨ botɨndɨfimbui,” meho ra.)

Sisas ai Maria Makdarahündɨ sowahɨ tükümefiyu

10-11 Ranɨyafanɨ asu ahambo süŋgurɨnɨrɨ-rɨnandeimbɨ ai worɨna hɨhɨrɨyafɨne mahafanɨ, ŋga Maria ai hoŋgu fikɨmɨ nɨŋgombo aranɨyohü manɨŋgo. Asu ai aranɨyowohüyo hoŋgu-mayo ranambe amoefoe hɨmbomayo. 12 Asu ai hɨmboyowane, sünambeahɨndɨ nendɨ yimbu kɨfohɨ hoearümbɨ Sisasɨmbo sɨhehorɨ wamɨ mamarɨfanda hoeimareapɨrɨ. Ŋgorü ai mbɨrowanɨ nɨmaru, asu ŋgorü ai yirɨmbonanɨ nɨmaru. 13 Ai Mariambo safanɨya, “Nɨmorehɨ, se nɨmboeafɨ aranayafa?” masafandamboyo. Asu ai ahafanɨmbo hoafɨyopɨrühɨ yahoya, “Nindou ai wandɨ Adükarɨmbo sahorɨmɨndei hehimbo, nahü mbasɨhehorɨ ro moai fɨfɨrɨhinɨ, ŋga ranɨmboanahɨ,” meho. 14 Ai raweyaho haya hɨhɨrɨfeyowane, asu Sisas ai daboadanɨ manüŋguwa hoeimarerɨ. Ŋga asu Maria ai moai Sisas-ani yaho fɨfɨrerɨ. 15 Sisas ai yahuya, “Nɨmorehɨ, se nɨmboe aranayafa? Se dabo kokorɨrɨhüyafa?” mehuamboyo. Asu Maria ai nümbürɨ aharambür-ani yahohaya hoafɨyondowohü yahoya, “Se Sisasɨmbo sowarɨndɨfühɨ ana, sowarɨndɨfɨ hafɨ sɨhaworühɨ nafuindafan-anɨmbo ro ahambo ndahümɨndɨ ŋgamboane,” mehoamboyu. 16 Asu Sisas ai yahuya, “Maria,” mehuamboyo. Asu Maria ai hɨhɨrɨfe, ahambo fɨfɨrerɨ haya Hiburu-yafe hoafɨnambo yahoya, “Rabonai,” meho. (‘Rabonai’ ra Hibru-yafe hoafɨnambo ‘Yamundo-randeimb-ane’.) 17 Sisas ai yahuya, “Se wambo kɨkɨhɨndandɨfɨ-ndɨrɨmboyafɨ. Awi ro moai wandɨ Ape sowana hahühɨ. Ŋga se wandɨ wandafɨ mamɨ sowana ŋgafɨ rando hoafɨndafɨpurühɨ anɨmboya, ‘Roana wandɨ Ape, sɨhamundɨ Ape asu wandɨ God, sɨhamundɨ God, ahambo sowana hahühühanahɨ,’ mbɨsafɨ,” mehuamboyo. 18 Asu Maria Makdarahündɨ ai ho ahambo süŋgururü-rundeimbɨmbo hoafɨyopurühɨ yahoya, “Ro Adükarɨmbo hoeimarɨhinɨ,” asu Sisas hoafɨyuweimbɨ hoafɨ ra hoafɨmepurɨ.

Sisas ai ahambo süŋgururü-rundeimbɨ sowahɨ tükümefiyu

19 Sisasɨmbo süŋgururü-rundeimbɨ ai Sudambo yɨhɨmbo-rupurühɨyomo worɨ ai nɨmarɨmondeimbɨ ra yipurɨ paru houmbo mamarɨmo. Ranɨyu asu Sisas ai Sande nɨmbambeahɨ tüküfi, ahamundɨ mbusümo manüŋgu. Ai yahuya, “Se ŋgusüfo afurɨndu kündundɨ,” mehupurɨ. 20 Ai yare hoafɨyupurühɨyu asu ahandɨ watɨŋarɨ ŋgɨrɨ safɨnɨ ra ahamumbo nafuimepurɨ. Asu ahambo süŋgururü-rundeimbɨ ai ahamundɨ Adükarɨ ranahambo hoeirüwurɨ houmbo hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨmemo. 21 Asu Sisas ai asükaiyu yahuya, “Se ŋgusüfo afurɨndu kündundɨ. Wambo Ape ai koamarɨhendɨra makosahɨ yahurai-anɨmbo asu ro sɨhamumbo koandɨheheapuranɨ ŋgomo,” mehu. 22 Ai raweyahuhüyu, ahamumbo sowanambo yafambenambo ahandɨ yafui ra foehepurühɨ yahuya, “Se Yifiafɨ Aboedɨ sowandümo. 23 Asu se ŋgorü nendɨ-yafe hohoanɨmo moaruwai ranahambo amboawi mbɨsɨmondanɨ ana, God ai amboawi mbusümbui. Ŋga asu ŋgorü nendɨ-yafe moaruwai hohoanɨmo ranahambo se amboawi yaho hoafɨkoate-ayomo ana, asu God ai ŋgɨrɨ ranahambo amboawi mbüsu,” mehu.

Tomas ai Sisasɨmbo hoeimarirɨ

24 Sisas ai ahambo süŋgururü-rundeimbɨ sowahɨ tüküfiyuwane, asu süŋgurürɨ-randeimbɨ mamɨ ai moai amurɨ ra-babɨdɨmbo nɨmaru. Nindou aiana Tomasɨyu, ŋga asu ahandɨ ndürɨ ŋgorü ra Didimus-ani. 25 Ranɨyomo bɨdɨfɨrɨ ai ahambo hoafɨyomondowohü yahomoya, “Roana Nindou Adükarɨmbo hoeimarɨhurɨ,” mehomo. Ŋga asu Tomas ai ahamumbo hoafɨyupurühɨ yahuya, “Asu ro ahambo tɨkomaruründɨmo ambe ra hoefekoate-ya, asu ahambo wandɨ warɨnambo ambe ranambe sündɨfekoate-ya, asu yifiarɨnambo ŋgɨrɨsafɨnɨ wafusümaründümo sündɨfekoate-ayahɨ ana, ro ŋgɨrɨ ranɨmbo anɨhondümbo-ndɨheandɨ, ŋga wanɨ,” mehu. 26 Asükaiyo mamɨ wik ho hayamboyowane, ahambo süŋgururü-rundeimbɨ ai Tomas-babɨdɨmbo worambeahɨ mamarɨmo. Ai yipurɨ muŋgu papɨru houmbo nɨmarɨmondane, asu Sisas ai ahamundɨ mbusümo tüküfi manüŋgu. Ranɨyu ai yahuya, “Se ŋgusüfo afurɨndu kündundɨ,” mehu. 27 Ranɨyu asu Tomasɨmbo hoafɨyunduwohü yahuya, “Sɨhafɨ warɨ batendɨ naha ndanɨfihɨ sündowandüh-anɨmbo, asu se wandɨ watɨŋarɨ ra hoeiro. Asu se wandɨ ŋgɨrɨsafɨnɨ warɨ paro. Se ndanahambo yimbu hohoanɨmo-ndamboyafɨ, ŋga anɨhondümbo-ndowandɨ,” mehuamboyu. 28 Asu Tomas ai sɨmborɨ ahambo yahuya, “Se wandɨ Adükarɨ asu wandɨ God-anafɨ,” mehuamboyu. 29 Asu Sisas ai hoafɨyunduhü yahuya, “Se wambo hoeirowandɨrɨ hawambo wamboanafɨ anɨhondümbo-arowandɨrɨ. Ŋga nindou ai wambo hoeifendɨrɨkoate-yehü anɨhondümbo-arɨhindɨrɨ ana, ai hɨhɨfɨ-hɨhɨfɨ-mbeyeiamboane,” mehu.

Son ai buk nda sürü papɨmarandɨ ahandɨ nɨmɨndɨ

30 Sisas ai God sowahɨndɨ makusu ra nafuimbohünda hepünɨfeimbɨ moatükunɨ afɨndɨ ahambo süŋgururü-rundeimbɨ-yomondɨ hɨmboahü ratüpurɨmayu ra ro moai buk ndanambe muŋgu sürü papɨrɨhandɨ. 31 Ŋga ro ndanɨ hoafɨ nda sürü papɨrɨhamboanahɨ. Ro sürü papɨmarɨhandɨ nda Sisas ai Krais-ani asu Godɨndɨ Nɨmor-ani ranɨmbo anɨhondümbo-mbɨrɨhinda samboyahɨ sürü papɨmarɨhandɨ. Ŋga asu se ranahambo anɨhondümbo-arɨhindɨ ana, asu aboedɨ yaŋgɨrɨ nɨŋgombo hohoanɨmo ra ndahümündimboyei.

21

Sisas ai süŋgururü-rundeimbɨ 7 ahamumbo sowahɨ tükümefiyu

1 Asükaiyu süŋgunambo Sisas ai ahambo süŋgururü-rundeimbɨ sowahɨ Taiberias kurɨhoe puiarühɨ ndahurai ndare tükümefiyu. 2 Saimon Pita, Tomas, ndürɨ ahandɨ ŋgorü Didimus yahomo-rundeimbɨyu, Natanier Kenɨhündɨ Gariri hɨfɨhündɨyu, Sebedindɨ nɨmorɨ yimbuyafanɨ, asu ŋgorü yimbu ahambo süŋgurɨ-neandeimbɨyafanɨ ai manɨŋgomo. 3 Ranɨyu asu Saimon Pita ai ahandɨ horombodɨdɨ ratüpurɨ asükai semɨndɨmbo hohoanɨmoyuhü yahuya, “Ro ana andürɨnambo kinɨ wowarɨmboanahɨ,” mehuamboemo. Asu ai yahomoya, “Ro-amboanɨ se-dɨbo ŋgefo sefomboanefɨ,” mehomo. Ranɨyomo ai homo houmbo, botambe mafareafundɨ. Ŋga ranɨ nɨmbɨnambo ai moai kinɨ mam-amboanɨ hürühoundɨ, ŋga wanɨ. 4 Hapoadümbo siambe hüfɨhamɨndɨ forɨforɨyuambe, Sisas ai hoe kɨmɨ manüŋguambo asu ahambo süŋgururü-rundeimbɨ ai Sisasɨmbeipoanɨ mehomo. 5 Ranɨyu ai ahamumbo hoafɨyupurühɨ yahuya, “Wandafɨ mamɨ, se moai kinɨ wakɨründɨmoyoa?” mehuamboemo. Asu ai sɨmborɨ hoafɨyomondühɨ yahomoya, “Wanɨ,” mehomondamboyu. 6 Asu ai hoafɨyupurühɨ yahuya, “Andürɨ ra naha se warɨhondü waranɨ bot ranɨhundünɨ daboadundan-anɨmbo, se kinɨ bɨdɨfɨrɨ hoeindumboemo,” mehuamboemo. Asu ai andürɨ ra hoafɨmayu ranambe masafoarunda, kinɨ afɨndɨ ranai andirɨ ra tükümefeyoa, himɨndɨmbo sɨsamɨndɨmarundɨ. 7 Sisas ahambo süŋgurürɨ-randeimbɨ wudɨyafandeimbɨ-mayu ranai Pitambo yahuya, “Pita, nindou ranana Sisas-ani,” mehunduamboyu. Asu Saimon Pita ai nɨmai ahandɨ ŋgɨsɨharɨ hoearɨ yimündɨhai masɨhendɨ ra hühɨre hɨnɨŋgɨre haya hɨmonɨ pɨmayu. 8 Asu bɨdɨfɨrɨ ai botambe gudi sowana hafomo mburu, andürɨ ra kinɨ kameihɨ hüründümo. Asu ai gudi ranɨ fikɨmɨ aŋgunɨ safɨyomopoanɨ, ŋga 100 mitayo manɨŋgomo. 9 Gudikɨmɨ hɨfomo tüküyafu hoeirundane, asu hai ranai gudiwamɨ horowohüyo ranambe kinɨ mamɨ huru asu bret mamɨ yaŋgurü marandɨ. 10 Ranɨyu Sisas ai hoafɨyupurühɨ yahuya, “Kinɨ haponda wakɨmaründümo bɨdɨfɨrɨ ra sowandümo sɨfomo,” mehuamboemo. 11 Ranɨyu asu Saimon Pita ai botambe kefuai nɨmarümbo, andürɨ ra gudiana hüramündɨ masüfu. Ranɨyo asu andürɨ ranambe kinɨ afɨndɨ boagɨrɨ-boagɨrɨ 153 pütapɨmayo. Kinɨ ranai afɨndɨyosɨ, ŋga asu andürɨ ranai moai kɨkɨfeyo. 12 Ranɨyu Sisas ai hoafɨyupurühɨ yahuya, “Se sɨfomo, kinɨ sowasümo!” mehu. Ŋga asu moai nindou mamɨ ai ahambo düdurirühɨ, ‘Se dɨdɨyafɨ?’ yahundo. Ŋga ai muŋguambo Adükar-ani yahomo fɨfɨrüwurɨ. 13 Ranɨyu Sisas ai süfu kinɨ ra yimbureapurɨ mbura asu bret ranamboanɨ rasüŋgu-rasüŋgumareapurɨ. 14 Sisas ai hoŋguambe-ahɨndɨ tüküfi hayamboyu, asu ahambo süŋgururü-rundeimbɨ-yomondɨ hɨmboahü ŋgɨmɨmbo tükümefiyu.

Sisas ai Pitambo hoafɨmayundo

15 Ai sowasümondühɨ nɨmarɨmomboemo, Sisas ai Saimon Pitambo yahuya, “Saimon, Sonɨndɨ nɨmorɨ, awi se nindou ndanahamumbo ŋgasündowapurɨ hawambo, wambo se afɨndɨ hohoanɨmo-yafɨndɨrühɨ-yafɨndɨrɨ?” mehuamboyu. Asu Pita ai hoafɨyundühɨ yahuya, “Yɨnɨ, Adükarɨ, se fɨfɨrowandɨ, ro sɨhambo aboedɨ hohoanɨmoayahanɨnɨ,” mehuamboyu. Asu Sisas ai hoafɨyunduhü yahuya, “Se wandɨ sipsip weihoandɨ ranaheimbo sesɨ maŋguindandürɨ ndandɨ,” mehu. 16 Asükaiyu yimbumbore hoafɨyunduhü yahuya, “Saimon Sonɨndɨ nɨmorɨ, se wambo anɨhondü hohoanɨmo-yafɨndɨrai wanɨyo?” mehundowamboyu. Asu Saimon ai hoafɨyunduhü yahuya, “Yɨnɨ, Adükarɨ, se fɨfɨrowandɨ ro sɨhambo hohoanɨmo-yahanɨnɨ,” mehundowamboyu. Asu Sisas ai hoafɨyunduhü yahuya, “Se wandɨ sipsip weihoandɨ ranaheimbo sesɨ maŋguindandürɨ ndandɨ,” mehu. 17 Asükaiyu ŋgɨmɨmbore hoafɨyunduhü yahuya, “Saimon, Sonɨndɨ nɨmorɨ, se wambo hohoanɨmo-yafɨndɨrühɨyafɨ?” mehuamboyu. Ranɨmboyu asu Saimon Pita ai ŋgusüfo afɨndɨ kümareandɨ Sisas ai ŋgɨmɨmbore hoafɨyuhɨ, “Se wambo hohoanɨmo-yafɨndɨrühɨyafɨ,” mehu ranɨmbo. Ranɨmboyu ai Sisasɨmbo yahuya, “Adükarɨ, se muŋgu moatükunɨ fɨfɨrɨwamboanafɨ. Se fɨfɨrowandɨ ro sɨhambo hohoanɨmoyahanɨnɨ,” mehundowamboyu. Asu Sisas ai hoafɨyunduhü yahuya, “Se wandɨ sipsip weihoandɨ ranaheimbo sesɨ maŋguindandürɨ ndandɨ. 18 Ro anɨhondümboanahɨ hoafayahanɨnɨ, se horombo hoarɨfɨ nɨmbafambeyafɨ ret sɨhafɨ hondü ra güdo hawa hɨfɨ se hombo yifirɨmayafɨ ranɨ-süŋgu yaŋgɨrɨ mahahabodɨfɨ. Ŋga süŋgunambo se boagɨrɨyafambe ana, sɨhafɨ watɨŋarɨ ra ŋgurɨndohoefɨ hawa asu nindou ŋgorü ai sɨhafɨ ret ra sɨhambo güdeanɨnɨ haya, se nahanɨnɨyo hombo moei safanɨ nindou ranai sɨhambo ndemündünɨnɨ ŋgumbui,” mehu. 19 Sisas ranɨ hoafɨ yare hoafɨmayu ranahandɨ nɨmɨndɨ ra: Süŋgunambo Pita ai Sisasɨndɨ ratüpurɨ ratüpurɨmayu ranɨmbo Godɨmbo ndürɨ adükarɨ segodombohünda yɨfɨndümbui. Ai Pitambo hoafɨyunduhü yahuya, “Se wambo süŋgundandɨrɨ,” mehu.

Sisasɨmbo süŋgurürɨ-randeimbɨ ahandɨ ŋgusüfoahündɨ

20 Pita ai hɨhɨrɨfi hoeirirane, Sisas ahambo süŋgurürɨ-randeimbɨ ŋgusüfoahündɨ-mayu ai ahafandɨ süŋgu mahu. Nindou ranana horombo sowasümondühɨ nɨmarɨmombo Sisasɨndɨ haŋgɨfoanɨ nɨmarümbo hoafɨyuhɨ, “Adükarɨ, nindou dɨdai sɨhambo hürütümbɨ-yomondɨ warɨhümandeanɨnɨ?” mehu, aiyu ahandɨ süŋgu mahu. 21 Pita ai hoeirirɨ haya, Sisasɨmbo yahuya, “Adükarɨ, nindou nda nüŋgufimboyua?” mehuamboyu. 22 Asu Sisas ai hoafɨyunduhü yahuya, “Ai nüŋguanɨ ro asükainda tüküfembo sahehea hohoanɨmoayahɨ ana, asu ranɨ hohoanɨmo ra sɨhafɨyo? Se wambo süŋgundandɨrɨ!” mehu. 23 Ranɨyo asu yafui hoafɨ ra nindou muŋgu ahei mbusümo tüküfeyowohü yahoya: ‘Süŋgurürɨ-randeimbɨ ra ŋgɨrɨ yɨfɨndu,’ meho. Ŋga Sisas ai moai hoafɨyu, ‘Ai ŋgɨrɨ yɨfɨndu’ yahumboyupoanɨ. Ŋga ai yahuya, ‘Ai nüŋguanɨ ro asükainda tüküfembo sahehea hohoanɨmoyahɨ ana, asu ranɨ hohoanɨmo ra sɨhafɨyo?’ mehu. 24 Süŋgurürɨ-randeimbɨ ranai-ani ndanɨ hoafɨ nda sürü papɨmarandɨ. Asu ro rarɨhu fɨfɨrɨhundɨ ahandɨ hoafɨ anɨhond-ane.

Bɨdɨfɨranɨ hoafɨ

25 Afɨndɨ moatükunɨ bɨdɨfɨrɨ Sisas ratüpurɨmayu ra eŋgoro, ŋga moai muŋgu sürü papɨyo. Ŋga asu nindou ai muŋgu moatükunɨ Sisas ratüpurɨmayu ra muŋgu hondü mamamɨ randühɨ paparandɨ ana, asu buk ranambe sürü ra afɨndɨ safɨ papɨndɨmboe. Asu ro hohoanɨmoayahɨ muŋguambo hɨfɨ ŋgɨrɨ sɨmoŋgorɨndo.