Xwɨyɨ́á yayɨ́ neainarɨŋɨ́ Jono eaŋɨ́pɨrɨnɨ.

Rɨ́wamɨŋɨ́ rɨpɨ “Xwɨyɨ́á yayɨ́ neainɨpaxɨ́ Jono eaŋɨ́pɨyɨ” rɨnɨŋɨ́pɨrɨnɨ. O Jisaso wiepɨsagowa worɨnɨ. Xewanɨŋo nánɨ nɨrɨrɨ nearɨ́ná yumɨ́í “Wiepɨsarɨŋɨ́ Jisaso dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyiŋoyɨ” nɨrɨrɨ eaŋorɨnɨ. O Jisaso rɨxa nɨpémáná nɨwiápɨ́nɨmeámɨ aŋɨ́namɨ nánɨ nɨpeyimáná eŋáná ámɨ xwiogwɨ́ aga obaxɨ́ nɨpwémáná eŋáná rɨ́wamɨŋɨ́ rɨpɨ eaŋɨ́rɨnɨ. Ámá “Gorɨxo arɨre imónɨŋorɨ́anɨ?” yaiwiarɨ́ná Jisaso rɨrɨ erɨ eŋɨ́pimɨ dánɨ nɨjɨ́á imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ nɨrɨrɨ eaŋɨ́rɨnɨ. “Óɨ́ Gorɨxo tɨ́ámɨnɨ́nɨŋɨ́ inɨŋɨ́yi Jisasorɨ́anɨ?” nɨyaiwiro dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨŋɨ́pimɨ dánɨ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́gɨ́áyɨ́ enɨ imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ nɨrɨrɨ eaŋɨ́rɨnɨ.

1

Xwɨyɨ́áoyɨ rɨnɨŋo ámá imónɨŋɨ́pɨ nánɨrɨnɨ.

1 Iwamɨ́ó xwɨ́á rɨrí sɨnɨ meŋáná Xwɨyɨ́áoyɨ rɨnɨŋo íná ŋweaŋɨ́rɨnɨ. O Gorɨxo tɨ́nɨ nawínɨ nɨŋwearɨ o tɨ́nɨ xɨxenɨ imónɨŋɨ́rɨnɨ. 2 Aga iwamɨ́ó dánɨ Gorɨxo tɨ́nɨ ŋweagɨ́íorɨnɨ. 3 O Gorɨxo nerɨŋɨ́pimɨ dánɨ amɨpí imónɨŋɨ́ nɨpɨnɨ imónɨŋɨ́rɨnɨ. Pí pí imónɨŋɨ́pɨ wí xegɨ́pɨ mimónɨ́ xɨ́o nerɨŋɨ́pimɨ dánɨnɨ imónɨŋɨ́rɨnɨ. 4 O dɨŋɨ́ ámá amɨpí sɨŋɨ́ imónɨnɨ́a nánɨ tɨ́ŋorɨnɨ. Dɨŋɨ́ o tɨ́ŋɨ́pɨ, ayɨ́ ámáyo Gorɨxo imónɨŋɨ́pɨ nánɨ wɨ́á wókinɨ́a nánɨrɨnɨ. 5 Wɨ́á apɨ sɨ́á yinárɨŋe wɨ́á ónarɨ́ná sɨ́ápɨ wí sɨ́á uyimɨxɨŋɨ́manɨ. 6 Ámá wo —O wayɨ́ neameaiŋɨ́ Jonoyɨ rɨnɨŋorɨnɨ. Gorɨxoyá xwɨyɨ́á yaŋɨ́ wiowárɨŋorɨnɨ. Omɨ Gorɨxo urowárénapáná 7 o ámá nɨ́nɨ wɨ́á apɨ nánɨ arɨ́á nɨwiro dɨŋɨ́ ɨkwɨ́ropɨ́rɨ nánɨ áwaŋɨ́ urɨmɨnɨrɨ nánɨ bɨŋɨnigɨnɨ. 8 O ámáyo wɨ́á wókiarɨŋomanɨ. Sa wɨ́á wókiarɨŋo nánɨ áwaŋɨ́ nearɨmɨnɨrɨ bɨŋorɨnɨ. 9 Aga nepa wɨ́á wókiarɨŋo, ayɨ́ rorɨnɨ. Xwɨ́á tɨ́yo nánɨ nɨbɨrɨ́ná Gorɨxo imónɨŋɨ́pɨ nánɨ dɨŋɨ́ mopɨ́rɨ nánɨ wɨ́á wókímɨxɨŋorɨnɨ. 10 O xwɨ́á tɨ́yo ŋweaŋáná xwɨ́árí tɨ́nɨ amɨpí tɨ́nɨ xɨ́o nerɨŋɨ́pimɨ dánɨ imónɨŋɨ́ aiwɨ oxɨ́ apɨxɨ́ mí mɨwómɨxɨgɨ́awixɨnɨ. 11 O ámá xegɨ́ Judayɨ́ tɨ́ŋɨ́ e nánɨ úagɨ aiwɨ mumímɨnɨgɨ́awixɨnɨ. 12 E nerɨ aiwɨ ámá omɨ numímɨnɨro dɨŋɨ́ wɨkwɨ́róɨ́áyɨ́ niaíwɨ́ Gorɨxoyá oimónɨ́poyɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨŋɨ́rɨnɨ. 13 Ayɨ́ niaíwɨ́ ámá emeaarɨgɨ́á yapɨ imónɨgɨ́ámanɨ. Apɨxɨ́ xɨrarɨgɨ́á yapɨ imónɨgɨ́ámanɨ. Ámáyá dɨŋɨ́yo dánɨ enɨ imónɨgɨ́ámanɨ. Sa Gorɨxoyá dɨŋɨ́yo dánɨ xegɨ́ niaíwɨ́yɨ́ imónɨgɨ́árɨnɨ. 14 Xwɨyɨ́áoyɨ rɨnɨŋo aga ámá nimónɨrɨ xwɨ́á tɨ́yo nene tɨ́nɨ ŋweaŋáná nene seáyɨ e o imónɨŋɨ́pɨ aga xegɨ́ bɨ imónɨŋagɨ wɨnɨŋwanigɨnɨ. O, Gorɨxoyá siŋɨ́nɨŋɨ́ émiaoŋo xɨ́o tɨ́nɨ xɨxenɨ seáyɨ e imónɨŋagɨ wɨnɨŋwanigɨnɨ. Ámaéne wá ayá wí neawianarɨŋagɨ wɨnɨŋwanigɨnɨ. Gorɨxo imónɨŋɨ́pɨ nepa xɨxenɨ sɨwá neainarɨŋagɨ enɨ wɨnɨŋwanigɨnɨ. 15 O nánɨ wayɨ́ neameaiŋɨ́ Jono áwaŋɨ́ nɨrɨrɨ́ná wáɨ́ re rɨŋɨnigɨnɨ, “O nionɨ re rɨŋáorɨnɨ, ‘Rɨ́wɨ́yo bɨnɨ́o nionɨ sɨnɨ meŋáná o xámɨ ŋweaŋagɨ nánɨ nionɨ seáyɨ e nimónɨnɨ.’ rɨŋáorɨnɨ.” rɨŋɨnigɨnɨ. 16 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ “Ámaéne wá ayá wí neawianarɨŋagɨ wɨnɨrane Gorɨxo imónɨŋɨ́pɨ nepa xɨxenɨ sɨwá neainarɨŋagɨ wɨnɨrane eŋwanigɨnɨ.” rarɨŋɨnɨ. O wá nɨneawianɨrɨ́ná bɨ onɨmiápɨ mɨneawianɨ́ xwapɨ́ ayá wí nɨneawianɨrɨ arɨrá ámɨ ámɨ neaiŋɨ́rɨnɨ. 17 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Moseso Gorɨxoyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ ŋwɨ́ ikaxɨ́ nɨrɨrɨ rɨ́wamɨŋɨ́ eaŋɨ́ eŋagɨ aiwɨ ayɨ́ Jisasɨ Kiraiso neaíwapɨyiŋɨ́pimɨ dánɨ Gorɨxo wá neawianarɨŋɨ́pɨ nánɨ nɨjɨ́á imónɨrane nepa xɨ́o imónɨŋɨ́pɨ nánɨ nɨjɨ́á imónɨrane eŋwárɨnɨ. 18 Waíná aiwɨ Gorɨxomɨ ámá go sɨŋwɨ́ wɨnɨŋɨ́rɨnɨ? E nerɨ aí Ŋwɨ́á siŋɨ́nɨŋɨ́ émiaoŋo —O íníná xanoyá sáɨ́yo ŋweaŋorɨnɨ. Nene “Xano imónɨŋɨ́pɨ apɨrɨ́anɨ?” yaiwianɨ wɨ́á neaókímɨxɨŋɨ́rɨnɨ.

Wayɨ́ neameaiŋɨ́ Jono xewanɨŋo nánɨ rɨŋɨ́pɨ nánɨrɨnɨ.

19 Judayɨ́ wí Jerusaremɨ dánɨ re nɨyaiwiro, “Wayɨ́ umeaiarɨŋɨ́ Jono ámá Gorɨxoyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ yeáyɨ́ neayimɨxemeanɨ́a nánɨ arɨ́owayá xwɨ́á piaxɨ́yo dánɨ iwiaronɨ́oyɨ rarɨŋwáorɨ́anɨ? Worɨ́anɨ?” nɨyaiwiro apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́á wa tɨ́nɨ ámá Ripaiyɨ rɨnɨŋɨ́yɨ́ wa tɨ́nɨ —Ripaiowa aŋɨ́ Gorɨxo nánɨ rɨdɨyowá yarɨgɨ́iwámɨ mewegɨ́áwamɨ saŋɨ́ uráparɨgɨ́áwarɨnɨ. Awa tɨ́nɨ nuro Jonomɨ “Goxɨrɨnɨ?” urɨ́poyɨnɨrɨ urowáráná 20 awa nuro omɨ nɨwímearo yarɨŋɨ́ “Goxɨrɨnɨ?” wíáná o yumɨ́í bɨ mɨwí waropárɨ́ ninɨrɨ “Aga nepa seararɨŋɨnɨ.” nurɨrɨ “Nionɨ ámá yeáyɨ́ seayimɨxemeanɨ́a nánɨ Gorɨxoyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ arɨ́owayá xwɨ́á piaxɨ́yo dánɨ iwiaronɨ́oyɨ rarɨgɨ́onɨmanɨ. Kiraisoyɨ rarɨgɨ́onɨmanɨ.” urɨ́agɨ 21 awa yarɨŋɨ́ re wigɨ́awixɨnɨ, “Joxɨ ayɨ́ o meŋánáyɨ́, goxɨrɨnɨ? Joxɨ wɨ́á rókiamoagɨ́ Eraijaoxɨranɨ?” urɨ́agɨ́a o “Ayɨ́ nionɨmanɨ.” urɨ́agɨ awa “Joxɨ wɨ́á rókiamoagɨ́ Isɨrerene xwayɨ́ nanɨrɨ ŋweaŋwáoxɨranɨ?” urɨ́agɨ́a o “Oweoɨ.” urɨ́agɨ 22 awa “Joxɨ ‘Gonɨrɨnɨ.’ simónarɨnɨ? Ámá none nearowárénapɨ́áyo áwaŋɨ́ uranɨrɨ rarɨŋwɨnɨ. Jɨwanɨŋoxɨ píoɨ rɨnarɨŋɨnɨ?” urɨ́agɨ́a 23 o re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ wɨ́á rókiamoagɨ́ Aisaiao rɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ ámá dɨŋɨ́ meaŋe dánɨ rɨ́aiwá re rarɨŋáonɨrɨnɨ, ‘Óɨ́ Ámɨnáo nánɨ píránɨŋɨ́ wimoípoyɨ.’ rarɨŋáonɨrɨnɨ.” urɨ́agɨ 24 awa —Parisiowa urowárɨ́áwarɨnɨ. 25 Awa yarɨŋɨ́ re wigɨ́awixɨnɨ, “Joxɨ ámá yeáyɨ́ neayimɨxemearɨ́a nánɨ arɨ́owayá xwɨ́á piaxɨ́yo dánɨ iwiaronɨ́oyɨ rarɨŋwáoxɨ mimónɨpa erɨ wɨ́á rókiamoagɨ́ Iraijaoxɨ mimónɨpa erɨ wɨ́á rókiamoagɨ́ nene xwayɨ́ nanɨrɨ ŋweaŋwáoxɨ mimónɨpa erɨ eŋánáyɨ́, pí nánɨ ámáyo wayɨ́ numeaia warɨŋɨnɨ?” urɨ́agɨ́a 26 Jono re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ ámáyo wayɨ́ numeairɨ́ná iniɨgɨ́ tɨ́nɨnɨ umeaiarɨŋáonɨrɨnɨ. E nerɨ aí seyɨ́né tɨ́nɨ áwɨnɨmɨ roŋɨ́ wo soyɨ́né sɨŋwɨ́ mí mómɨxɨ́orɨnɨ. 27 Ámá nionɨyá rɨ́wɨ́yo bɨnɨ́o nánɨ rarɨŋɨnɨ. Ámá nionɨ nánɨ ‘Wé rónɨŋorɨnɨ.’ niaiwiarɨŋagɨ́a aí o aga seáyɨ e nimónɨŋagɨ nánɨ oyá sɨkwɨ́ sú gwɨ́ wikweaipaxonɨmanɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 28 Jono iniɨgɨ́ Jodanɨ rapáyo jɨ́arɨwámɨnɨ aŋɨ́ yoɨ́ Betani tɨ́ŋɨ́ e wayɨ́ umeaiarɨ́ná nɨwímearo yarɨŋɨ́ apɨ wigɨ́awixɨnɨ.

Jisaso sipɨsipɨ́ rɨdɨyowá nánɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨrɨnɨ.

29 Wayɨ́ neameaiŋɨ́ Jono, sá weŋo Jisaso xɨ́o tɨ́ŋɨ́ e nánɨ barɨŋagɨ nɨwɨnɨrɨ re rɨŋɨnigɨnɨ, “Sipɨsipɨ́ miá rɨdɨyowánɨŋɨ́ ámá nɨnenenɨ uyɨ́niɨ́ yarɨŋwápɨ yokwarɨmɨ́ neaiinɨ́a nánɨ Gorɨxo neaiapɨŋo iworɨnɨ. 30 O re rɨŋáorɨnɨ, ‘Ámá nionɨyá rɨ́wɨ́yo bɨnɨ́o nionɨ sɨnɨ meŋáná o ŋweaagɨ́ eŋagɨ nánɨ nionɨ seáyɨ e nimónɨŋorɨnɨ.’ rɨŋáorɨnɨ. 31 Xámɨ nionɨ enɨ ámá nɨbɨrɨ yeáyɨ́ neayimɨxemeanɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ xwayɨ́ nanɨrɨ ŋweaŋwáomɨ mí mɨwómɨxɨpa nerɨ aiwɨ o nánɨ gɨ́ Isɨrerɨyo wayɨ́ numeaiarɨŋɨ́pimɨ dánɨ wɨ́á urókiamómɨnɨrɨ bɨŋárɨnɨ.” rɨŋɨnigɨnɨ. 32 Wayɨ́ neameaiŋɨ́ Jono Gorɨxomɨ xewaxo wímeaŋɨ́pɨ nánɨ mɨ́ko nimónɨrɨ áwaŋɨ́ re nearɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ kwíyɨ́ Gorɨxoyápɨ aŋɨ́namɨ dánɨ xawiówɨ́ yapɨ nɨweapɨrɨ omɨ xeŋweáagɨ wɨnɨŋanigɨnɨ.” nɨnearɨrɨ 33 re nearɨŋɨnigɨnɨ, “Xámɨ nionɨ enɨ ámá nɨbɨrɨ yeáyɨ́ neayimɨxemeanɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ xwayɨ́ nanɨrɨ ŋweaŋwáomɨ mí mɨwómɨxɨpa nerɨ aiwɨ iniɨgɨ́ tɨ́nɨ wayɨ́ numeaia ounɨrɨ nɨrowárénapɨŋo re nɨrɨŋɨnigɨnɨ, ‘Ámá joxɨ kwíyɨ́ nɨweapɨrɨ wímeáagɨ wɨnɨrɨ́o nánɨ dɨŋɨ́ re yaiwíɨrɨxɨnɨ, “Ámáyo wayɨ́ numeairɨ́ná kwíyɨ́ tɨ́nɨ numeairɨ sɨxɨ́ umímonɨ́o, ayɨ́ orɨ́anɨ?” yaiwíɨrɨxɨnɨ.’ nɨrɨŋɨnigɨnɨ. 34 Gorɨxo nɨrɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ niɨwanɨŋonɨ omɨ sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨrɨ nánɨ nímeaŋɨ́pɨ nánɨ mɨ́konɨ ‘O niaíwɨ́ Gorɨxoyáorɨnɨ.’ seararɨŋɨnɨ.” nearɨŋɨnigɨnɨ.

Wiepɨsarɨŋɨ́ waú waú awamɨ nɨwirɨmeáa uŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

35 Wayɨ́ neameaiŋɨ́ Jono, sá weŋo wɨ́ápɨ tɨ́nɨ xegɨ́ wiepɨsarɨŋɨ́ waú tɨ́nɨ nawínɨ éɨ́ nɨrorɨ́ná 36 wenɨŋɨ́ éɨ́yɨ́ wɨnɨŋɨnigɨnɨ. Jisaso aŋɨ́ warɨŋagɨ nɨwɨnɨrɨ re rɨŋɨnigɨnɨ, “Sipɨsipɨ́ miá rɨdɨyowá nánɨ Gorɨxo neaiapɨŋo iworɨnɨ.” rɨ́agɨ 37 wiepɨsarɨŋowaú Jono e rɨ́agɨ arɨ́á nɨwiri Jisasomɨ númɨ warɨ́ná 38 o nɨkɨnɨmónɨrɨ wɨnɨŋɨnigɨnɨ. Awaú númɨ barɨŋagɨ́i nɨwɨnɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Pí yanɨri númɨ nɨbarɨŋiɨ?” urɨ́agɨ awaú re urɨgɨ́isixɨnɨ, “Rabai —Negɨ́ agapɨ́né nɨrɨrɨ́ná ‘Nearéwapɨyarɨŋoxɨrɨnɨ.’ rarɨŋwápɨrɨnɨ. Rabai, joxɨ aŋɨ́ giwámɨ wearɨŋɨ́rɨnɨ?” urɨ́agɨ́i 39 o re urɨŋɨnigɨnɨ, “Awagwí nɨbɨri sɨŋwɨ́ wɨnɨ́piyɨ.” urɨ́agɨ awaú tɨ́nɨ nuro aŋɨ́ xɨ́o wearɨŋiwá sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨri rɨxa sɨ́ápɨ tɨ́nɨ 4:00 p. m. imónɨŋagɨ nánɨ sɨ́á ayi o tɨ́nɨ e sá wegɨ́awixɨnɨ. 40 Wayɨ́ neameaiŋɨ́ Jono Jisaso nánɨ rɨ́agɨ arɨ́á nɨwiri númɨ úɨ́íwaú wɨ́o Adɨruorɨnɨ. O Saimonɨ Pitaomɨ xexɨrɨ́meáorɨnɨ. 41 O xámɨ nurɨ xexɨrɨ́meáo Saimono nánɨ pɨ́á nerɨ re urémeaŋɨnigɨnɨ, “Yawawi ámá negɨ́ Xibɨruyɨ́ pɨ́né tɨ́nɨ Mesaiaoyɨ rarɨŋwáo —O ámá yeáyɨ́ uyimɨxemeanɨ́a nánɨ arɨ́owayá xwɨ́á piaxɨ́yo dánɨ iwiaronɨ́oyɨ rarɨgɨ́orɨnɨ. Kiraisoyɨ enɨ rɨnɨŋorɨnɨ. Omɨ rɨxa sɨŋwɨ́ wɨnɨmeáwiɨ.” nurɨmɨ 42 nɨwirɨmeámɨ Jisaso tɨ́ŋɨ́ e nánɨ nuri wímeááná Jisaso omɨ sɨŋwɨ́ agwɨ́ nɨwɨnɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ Jonomɨ xewaxoxɨ Saimonoxɨrɨnɨ. Ríná dánɨ yoɨ́ Sipasoxɨ —Yoɨ́ apɨ Gɨrikɨyɨ́ pɨ́né nɨrɨrɨ́ná Pitaoyɨ rarɨgɨ́ápɨrɨnɨ. (Yoɨ́ mɨ́kɨ́pɨ sɨ́ŋáɨ rɨnɨnɨ.) Yoɨ́ Sipasoxɨ rɨrɨpɨ́ráoɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ.

Piripo tɨ́nɨ Nataniero tɨ́nɨ nánɨrɨnɨ.

43-44 Jisaso, sá weŋo wɨ́ápɨ tɨ́nɨ Gariri pɨropenɨsɨ́yo nánɨ umɨnɨrɨ nerɨ́ná ámá womɨ —O Piripoyɨ rɨnɨŋorɨnɨ. Aŋɨ́ yoɨ́ Betɨsaida dáŋorɨnɨ. Aŋɨ́ apɨ ayɨ́ Adɨruo tɨ́nɨ Pitao tɨ́nɨ enɨ aŋɨ́ apimɨ dáŋowaúrɨnɨ. Jisaso Piripoyɨ rɨnɨŋomɨ nɨwímearɨ “Joxɨ nɨxɨ́deɨ.” urɨ́agɨ 45 Piripo nurɨ xegɨ́ ámá womɨ —O xegɨ́ yoɨ́ Natanieroyɨ rɨnɨŋorɨnɨ. Omɨ nɨwímearɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá Moseso eŋíná nɨrɨrɨ rɨ́wamɨŋɨ́ earɨ wɨ́á rókiamoagɨ́áwa nɨrɨro rɨ́wamɨŋɨ́ earo egɨ́o rɨxa sɨŋwɨ́ wɨnɨmeáwɨnɨ. O Nasaretɨ dáŋɨ́ Josepomɨ xewaxo Jisasorɨnɨ.” urɨ́agɨ 46 Nataniero ámá Gorɨxo Isɨrerɨyo yeáyɨ́ uyimɨxemeanɨ́a nánɨ urowárénapɨnɨ́o nánɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ re rɨyaiwiarɨŋɨnɨ, ‘Nasaretɨ dánɨ nene ayá sɨ́wɨ́ nearopaxɨ́ imónɨŋɨ́ bɨ imónɨpaxɨ́rɨnɨ.’ rɨyaiwiarɨŋɨnɨ?” urɨ́agɨ Piripo re urɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ nɨbɨrɨ sɨŋwɨ́ wɨneɨ.” nurɨmɨ nuri Jisaso tɨ́ŋɨ́ e barɨ́ná 47 o Nataniero barɨŋagɨ nɨwɨnɨrɨ o nánɨ re rɨŋɨnigɨnɨ, “Isɨrerɨyɨ́ wo ámáyo yapɨ́ bɨ mɨwíwapɨyarɨŋo iworɨnɨ.” rɨ́agɨ 48 Nataniero ududɨ́ nɨwinɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Arɨge nerɨ joxɨ nionɨ nánɨ nɨjɨ́á imónɨŋɨnɨ?” urɨ́agɨ Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Piripo sɨnɨ rɨ́aiwá mɨrɨrɨpa éɨ́mɨ joxɨ íkɨ́á pikɨ́namɨ íkwapiŋɨ́yo ŋweaŋáná sɨŋwɨ́ ranɨ́anigɨnɨ.” urɨ́agɨ 49 Nataniero re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nearéwapɨyarɨŋoxɨnɨ, joxɨ niaíwɨ́ Gorɨxoyáoxɨrɨnɨ. Isɨrerene negɨ́ mɨxɨ́ ináyoxɨrɨnɨ.” urɨ́agɨ 50 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ ‘Joxɨ íkɨ́á pikɨ́namɨ íkwapiŋɨ́yo ŋweaŋáná sɨŋwɨ́ ranɨ́anigɨnɨ.’ rɨrɨ́agɨ nánɨ joxɨ ‘Gorɨxomɨ xewaxorɨ́anɨ?’ nɨniaiwirɨ dɨŋɨ́ rɨnɨkwɨ́roarɨŋɨnɨ? Nionɨ apimɨ seáyɨ e imónɨŋɨ́ bɨ yarɨŋagɨ sɨŋwɨ́ nanɨrɨ́árɨnɨ.” nurɨrɨ 51 omɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Aga nepa seararɨŋɨnɨ. Aŋɨ́namɨ dánɨ óɨ́ ináná Gorɨxoyá aŋɨ́najɨ́ ámá imónɨŋáonɨ tɨ́ŋɨ́ e nánɨ yirɨ weapɨrɨ yarɨŋagɨ́a sɨŋwɨ́ wɨnɨpɨ́rɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ.

2

Aga iniɨgɨ́ iniɨgɨ́ wainɨ́ oimónɨrɨ imɨxɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

1 Sɨ́á wɨyaú pwéáná Gariri pɨropenɨsɨ́yo aŋɨ́ bɨ xegɨ́ yoɨ́ Kenaɨ rɨnɨŋɨ́pimɨ ámá wo apɨxɨ́ meaarɨŋagɨ nánɨ aiwá apɨ nimɨxɨro yarɨ́ná Jisasomɨ xɨnáí aŋɨ́ ayo ŋweaŋáná 2 omɨ tɨ́nɨ xegɨ́ wiepɨsarɨŋowamɨ tɨ́nɨ urepeárɨ́á eŋagɨ nánɨ awa enɨ nɨbɨro ŋweaŋáná re eŋɨnigɨnɨ. 3 Ámá aiwá apɨ nánɨ awí eánɨ́áyɨ́ iniɨgɨ́ wainɨ́ nɨ́nɨ nowáráná Jisasomɨ xɨnáí re urɨŋɨnigɨnɨ, “Íwe, wainɨ́ nɨ́nɨ rɨxa nowáráoɨ. Bɨ sɨnɨ mɨwenɨnɨ.” urɨ́agɨ 4 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ineyɨ, jíxɨ nionɨ pí oenɨrɨ nɨrarɨŋɨnɨ? Nionɨyá eŋɨ́ eánɨŋɨ́ sɨŋánɨ imónɨnɨyɨ́ rínámanɨ.” urɨ́agɨ 5 xɨnáí ámá aiwá nɨxero yaŋɨ́ wiarɨgɨ́áwamɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “O pí pí searɨ́ɨ́yɨ́ xɨxenɨ xɨ́dɨ́poyɨ.” urɨ́agɨ 6 Jisaso sɨ́ŋá tɨ́nɨ xwárɨ́á sɨxɨ́ imɨxɨnɨŋɨ́ wé wɨ́úmɨ dáŋɨ́ wo —Apɨ wánɨ wánɨ iwajɨ́á nerɨ́ná 100 ritá iwajɨ́á epaxɨ́pɨrɨnɨ. Judayɨ́ wigɨ́ yarɨgɨ́ápɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ nerɨ́ná Gorɨxoyá sɨŋwɨ́yo dánɨ amɨpí wé rónɨgɨ́á imónanɨro igwɨ́á wímoarɨgɨ́ápa yanɨrɨ yarɨgɨ́ápɨrɨnɨ. Jisaso sɨxɨ́ wé wɨ́úmɨ dáŋɨ́ wo apɨ weŋagɨ nɨwɨnɨrɨ 7 ámá aiwá yaŋɨ́ wiarɨgɨ́áwamɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Iniɨgɨ́ niwiro iwajɨ́á nerɨ́ná magwɨ́ époyɨ.” urɨ́agɨ awa aga iniɨgɨ́ iwajɨ́á neróná magwɨ́ imɨmɨ́ yáráná 8 o awamɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Xwárɨ́á sɨxɨ́ tɨ́yo dánɨ niwiro nɨmeámɨ nuro seáyɨ́ wiarɨgɨ́oyɨ́né seáyɨ e seaimónɨŋomɨ mɨnɨ wípoyɨ.” urɨ́agɨ awa nɨmeámɨ nuro mɨnɨ wíáná 9 seáyɨ́ wiarɨgɨ́áwamɨ bosɨ́ umiearɨŋo aga iniɨgɨ́ rɨxa wainɨ́ imónɨ́ɨ́pɨ gɨ́gɨ́ nerɨ —O awa iwíɨ́e nánɨ majɨ́á nerɨ aiwɨ aiwá yaŋɨ́ wiarɨgɨ́áwa nɨjɨ́árɨnɨ. O gɨ́gɨ́ nerɨ apɨxɨ́ meaarɨŋomɨ “Eɨnɨ.” nurɨrɨ 10 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá nɨ́nɨ iniɨgɨ́ wainɨ́ yaŋɨ́ nɨwia nuróná re yarɨgɨ́árɨnɨ. Xámɨ awiaxɨ́pɨ yaŋɨ́ nɨwia núɨsáná ámá wainɨ́ apɨ rɨxa nɨnɨmáná eŋáná naŋɨ́ onɨmiápɨ imónɨŋɨ́pɨ yaŋɨ́ nɨwia warɨgɨ́árɨnɨ. E yarɨgɨ́á eŋagɨ aiwɨ joxɨ e méɨnɨ. Joxɨ xámɨ wainɨ́ naŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ yaŋɨ́ nɨneaiapɨrɨ aiwɨ wainɨ́ aga awiaxɨ́pɨ yómɨŋɨ́ nɨmerɨ agwɨnɨ neaiaparɨŋɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 11 Jisaso Gariri pɨropenɨsɨ́yo aŋɨ́ Kenayo nɨŋwearɨ́ná emɨmɨ́ apɨ iwamɨ́ó nɨwíwapɨyirɨŋɨ́pimɨ dánɨ eŋɨ́ eánɨŋɨ́ xɨ́o imónɨŋɨ́pɨ sɨwá winarɨ́ná xegɨ́ wiepɨsarɨŋowa sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨro dɨŋɨ́ wɨkwɨ́rogɨ́awixɨnɨ. 12 E nemo aŋɨ́ xegɨ́ yoɨ́ Kapaneamɨ rɨnɨŋɨ́pimɨ nánɨ nɨwerɨ xegɨ́ xɨnáí tɨ́nɨ xexɨrɨ́meáowa tɨ́nɨ xegɨ́ wiepɨsarɨŋowa tɨ́nɨ enɨ nawínɨ nɨwero e sɨ́á árɨ́nɨ́ wí wegɨ́awixɨnɨ.

Jisaso aŋɨ́ rɨdɨyowá yarɨgɨ́iwámɨ nɨpáwirɨ eŋɨ́pɨ nánɨrɨnɨ.

13 Jisaso sɨ́á Aŋɨ́najo Neamúroagoɨ rɨnɨŋɨ́yi aŋwɨ e imónɨŋáná Jerusaremɨ nánɨ nɨyoarɨ 14 aŋɨ́ rɨdɨyowá yarɨgɨ́iwámɨ ákɨŋáyo nɨpáwirɨ wenɨŋɨ́ éɨ́yɨ́ wɨnɨŋɨnigɨnɨ. Nɨgwɨ́ nánɨ wa burɨmákaú bɨ́ ero sipɨsipɨ́ bɨ́ ero xawiówɨ́ bɨ́ ero yarɨŋagɨ́a nɨwɨnɨrɨ nɨgwɨ́ senisɨ́ wiarɨgɨ́áwa enɨ éɨ́ nɨŋwearo yarɨŋagɨ́a nɨwɨnɨrɨ re eŋɨnigɨnɨ. 15 Sámí nɨmearɨ sɨkwɨ́á nɨyírearɨ́ná sipɨsipɨ́ tɨ́nɨ burɨmákaú tɨ́nɨ mɨxɨ́ xɨ́dowárɨrɨ xiáwowamɨ enɨ mɨxɨ́ xɨ́dowárɨrɨ nɨgwɨ́ senisɨ́ yarɨgɨ́áwayá nɨgwɨ́pɨ nɨmearɨ emɨ noyaxɨmorɨ wigɨ́ íkwiaŋwɨ́ enɨ mɨwiárorɨ nemáná 16 xawiówɨ́ bɨ́ yarɨgɨ́áwamɨ mɨxɨ́ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nɨmeámɨ úpoyɨ. Aŋɨ́ gɨ́ ápoyá riwá makerɨ́á aŋiwánɨŋɨ́ pí nánɨ imɨxarɨŋoɨ?” urɨ́agɨ 17 xegɨ́ wiepɨsarɨŋowa Bɨkwɨ́yo rɨ́wamɨŋɨ́ re nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ nánɨ dɨŋɨ́ winɨŋɨnigɨnɨ, “‘Ápoxɨnɨyá aŋiwámɨ píránɨŋɨ́ éɨ́rɨxɨnɨrɨ sɨ́mɨ́ nɨxeadɨ́pénɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ mɨyɨ́óyo urɨ́kwínarɨŋɨnɨ.’ nimónarɨnɨ.” nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ nánɨ dɨŋɨ́ winɨŋɨnigɨnɨ. 18 Judayɨ́ ámɨnáowa Jisaso éɨ́pɨ sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨro mɨxɨ́ re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Nene ‘E epaxorɨ́anɨ?’ siaiwianɨ nánɨ emɨmɨ́ bɨ rɨxa rɨneaíwapɨyarɨŋɨnɨ?” urɨ́agɨ́a 19 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Soyɨ́né aŋɨ́ riwá pɨneápoyɨ. E nerɨ́náyɨ́, nionɨ ámɨ sɨ́á wɨyaú wɨyimɨ mɨrɨmɨ́árɨnɨ.” urɨ́agɨ 20 Judayɨ́ ámɨnáowa re urɨgɨ́awixɨnɨ, “None aŋɨ́ riwá mɨrarɨ́ná xwiogwɨ́ 46 neamúroŋiwárɨnɨ. Joxɨ ananɨ sɨ́á wɨyaú wɨyimɨ mɨrɨpaxoxɨranɨ?” urɨ́agɨ́a aiwɨ 21 o e nurɨrɨ́ná ewayɨ́ ikaxɨ́ xewanɨŋo nánɨ nɨrɨrɨ e urɨŋɨnigɨnɨ. 22 Ayɨnánɨ rɨ́wéná Jisaso Gorɨxoyá dɨŋɨ́yo dánɨ pɨyɨ́ weŋe dánɨ nɨwiápɨ́nɨmeámáná eŋáná wiepɨsarɨŋowa ewayɨ́ ikaxɨ́ xɨ́o aŋiwá nánɨ urɨnɨŋɨ́pɨ nánɨ dɨŋɨ́ nɨwinɨrɨ “Bɨkwɨ́yo xɨ́o nánɨ nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xwɨyɨ́á xɨ́o rɨnɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ neparɨnɨ.” nɨyaiwiro dɨŋɨ́ wɨkwɨ́rogɨ́awixɨnɨ.

Jisaso ámá nɨ́nɨ xwioxɨ́yo dánɨ yaiwiarɨgɨ́ápɨ nánɨ nɨjɨ́á imónɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

23 Sɨ́á Aŋɨ́najo Neamúroagoɨ rɨnɨŋɨ́yi nánɨ aiwá imɨxarɨgɨ́íná Jisaso sɨnɨ Jerusaremɨ nɨŋwearɨ́ná emɨmɨ́ yarɨŋagɨ ámá obaxɨ́ e ŋweagɨ́áyɨ́ sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨro omɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́roro apaxɨ́ mé “Orɨ́anɨ?” yaiwiarɨŋagɨ́a aiwɨ 24 xewanɨŋo nepaxɨŋo nimónɨrɨ sɨŋánɨ “Onɨrɨnɨ.” nɨrɨrɨ áwaŋɨ́ mɨrowiároŋɨnigɨnɨ. O ámá nɨ́nɨ yarɨgɨ́ápɨ nánɨ nɨjɨ́á imónɨŋo eŋagɨ nánɨ áwaŋɨ́ mɨrowiároŋɨnigɨnɨ. 25 Ámá wigɨ́ yaiwiarɨgɨ́ápɨ xwioxɨ́yo adadɨ́ nɨwirɨ nɨjɨ́á imónɨŋo eŋagɨ nánɨ wí ámá nɨbɨro apɨ nánɨ áwaŋɨ́ urɨpaxomanɨ.

3

Jisaso tɨ́nɨ Nikodimaso tɨ́nɨ xwɨyɨ́á rɨnɨgɨ́í nánɨrɨnɨ.

1 Ámá wo —O xegɨ́ yoɨ́ Nikodimasoyɨ rɨnɨŋorɨnɨ. Gwɨ́ mónɨgɨ́á yoɨ́ Parisiyɨ rɨnɨŋɨ́yɨ́ worɨnɨ. Axo Judayɨ́ mebá worɨnɨ. 2 O sɨ́á wɨyimɨ árɨ́wɨyimɨ nurɨ Jisasomɨ nɨwímearɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Rabai, ‘Joxɨ nearéwapɨyarɨŋɨ́ Gorɨxo rɨrowárénapɨŋoxɨ imónɨŋɨnɨ.’ neaimónarɨnɨ. Gorɨxo dɨŋɨ́ mukɨkayoŋáná ámá wo emɨmɨ́ joxɨ yarɨŋɨ́pɨ epaxɨ́ mimónɨŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ.” urɨ́agɨ 3 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Aga nepa rɨrarɨŋɨnɨ. Ámá gɨyɨ́ gɨyɨ́ seáyɨmɨ dánɨ meweapa nerɨ́náyɨ́, Gorɨxoyá xwioxɨ́yo wí ŋweapɨ́rɨ́á menɨnɨ.” urɨ́agɨ 4 Nikodimaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá go go rɨxa xwé niwiarómáná arɨge nerɨ ámɨ eweanɨŋoɨ? ‘Ámɨ xɨnáíyá agwɨ́yo páwíáná omɨ ámɨ sɨŋɨ́ xɨnáí xɨrɨpaxɨ́rɨnɨ.’ nɨrɨrɨ rɨnɨrarɨŋɨnɨ?” urɨ́agɨ 5 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Aga nepa rɨrarɨŋɨnɨ. Ámá iniɨgɨ́yo dánɨ ewearɨ Gorɨxoyá kwíyɨ́yo dánɨ ewearɨ mepa nerɨ́náyɨ́, wí Gorɨxoyá xwioxɨ́yo nɨpáwirɨ ŋweapaxɨ́ menɨnɨ. 6 Xanɨyaúmɨ dánɨ xɨrarɨgɨ́ápɨ, ayɨ́ warápɨnɨrɨnɨ. Kwíyɨ́yo dánɨ imónarɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ dɨŋɨ́ sɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨrɨnɨ. 7 Nionɨ re rɨrɨ́ápɨ nánɨ, ‘Joxɨ “Gorɨxoyá xwioxɨ́yo ŋweáɨmɨgɨnɨ.” nɨsimónɨrɨ́ná wí seáyɨmɨ dánɨ ewearɨ́ɨ́pɨ nɨmúropaxɨ́manɨ.’ rɨrɨ́ápɨ nánɨ ududɨ́ mɨsinɨpanɨ. 8 Imɨŋɨ́ yarɨŋɨ́pɨ nánɨ dɨŋɨ́ moɨ. Imɨŋɨ́ xegɨ́ wimónarɨŋimanɨ yarɨ́ná joxɨ ɨwɨ́ rarɨŋagɨ arɨ́á nɨwirɨ aiwɨ gɨmɨ dánɨ bɨ́ɨ́pɨranɨ, gɨmɨ nánɨ úɨ́pɨranɨ, joxɨ nɨjɨ́á imónarɨŋɨ́manɨ. Nɨjɨ́á mimónɨpa nerɨ aiwɨ ‘Imɨŋɨ́ menɨnɨ.’ rɨpaxɨ́manɨ. Kwíyɨ́ enɨ axɨ́pɨ imónɨnɨ. Ámá sɨŋɨ́ ewearɨ́ná sɨŋwɨ́ wɨnɨpaxɨ́ mimónɨŋagɨ aiwɨ ‘Sɨŋɨ́ meweáɨ́yɨ́rɨnɨ.’ rɨpaxɨ́ menɨnɨ.” urɨ́agɨ 9 Nikodimaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ nɨrarɨŋɨ́pɨ arɨge nerɨ imónɨpaxɨ́rɨnɨ?” urɨ́agɨ 10 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ ámɨná negɨ́ Isɨrerene nearéwapɨyarɨŋɨ́ woxɨ eŋagɨ aí nionɨ rɨrarɨŋápɨ nánɨ majɨ́á rimónɨŋɨnɨ? 11 Aga nepa rɨrarɨŋɨnɨ. None nɨjɨ́á imónɨŋwáyɨ́ nánɨ rɨrane sɨŋwɨ́ wɨnɨŋwáyɨ́ nánɨ áwaŋɨ́ rɨrane yarɨŋagwɨ aiwɨ pɨ́né none rarɨŋwáyɨ́ soyɨ́né aríkwɨ́kwɨ́ yarɨŋoɨ. 12 Amɨpí xwɨ́á rɨrímɨ imónɨŋɨ́yɨ́ nánɨ áwaŋɨ́ searáná soyɨ́né ‘Neparɨnɨ.’ nɨyaiwiro dɨŋɨ́ mɨkwɨ́ropa yarɨŋagɨ́a nánɨ amɨpí aŋɨ́namɨ imónɨŋɨ́pɨ áwaŋɨ́ nɨsearɨrɨ́náyɨ́, arɨge nero ‘Neparɨnɨ.’ nɨyaiwiro dɨŋɨ́ ɨkwɨ́ropɨ́ráoɨ? 13 Ámá imónɨŋo —O aŋɨ́namɨ dánɨ weapɨŋorɨnɨ. O ámá nɨyonɨ aiwɨ onɨ aŋɨ́namɨ nánɨ yiŋorɨnɨ. 14 Eŋíná negɨ́ arɨ́owa ámá dɨŋɨ́ meaŋe nemeróná ámá weaxɨ́á sidɨŋɨ́ óɨ́yɨ́ sɨŋɨ́ upɨ́rɨ́a nánɨ Moseso ainɨxɨ́ tɨ́nɨ weaxɨ́ánɨŋɨ́ nimɨxɨrɨ íkɨ́áyo nɨŋwɨrárɨmáná seáyɨ e mɨ́eyoáɨ́pɨ sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ sɨŋɨ́ ugɨ́awixɨnɨ. Ainɨxɨ́ weaxɨ́ánɨŋɨ́ imɨxɨnɨŋɨ́pɨ nɨŋwɨrárɨro mɨ́eyoagɨ́ápa ámá imónɨŋomɨ axɨ́pɨ numɨ́eyoapɨ́rɨ́árɨnɨ. 15 Ámá omɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́róɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ tɨ́gɨ́áyɨ́ imónɨpɨ́rɨ́a nánɨ omɨ numɨ́eyoapɨ́rɨ́árɨnɨ. 16 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Gorɨxo ámá nɨyonɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ xwapɨ́ ayá wí nuyirɨ nánɨ xegɨ́ niaíwɨ́ siŋɨ́nɨŋɨ́ émiaoŋo nene nánɨ wɨ́rénapɨŋɨnigɨnɨ. Ámá xewaxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́róɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ manɨ́nɨpa nero dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́gɨ́áyɨ́ imónɨpɨ́rɨ́a nánɨ wɨ́rénapɨŋɨnigɨnɨ. 17 Ayɨ́ rɨpɨ éwɨnɨgɨnɨrɨ Gorɨxo xegɨ́ xewaxomɨ xwɨ́á rɨrímɨ nánɨ urowárénapɨŋɨnigɨnɨ. O ámáyo xwɨyɨ́á umeárɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ murowárénapɨŋɨnigɨnɨ. Yeáyɨ́ uyimɨxemeanɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ urowárénapɨŋɨnigɨnɨ. 18 Xewaxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́róɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ Gorɨxo xwɨyɨ́á umeárɨpaxɨ́ mimónɨŋoɨ. E nerɨ aiwɨ xewaxomɨ dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́róɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ Gorɨxoyá siŋɨ́nɨŋɨ́ émiaoŋomɨ dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́roarɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ rɨxa xwɨyɨ́á umeárɨpaxɨ́ imónɨŋoɨ. 19 Sa mɨ́kɨ́ tɨ́yo dánɨ Gorɨxo ‘Xwɨyɨ́á tɨ́ŋoxɨnɨ.’ urɨrɨ ‘Xwɨyɨ́á mayoxɨnɨ.’ urɨrɨ enɨ́árɨnɨ. O xwɨ́árímɨ ŋweagɨ́áyɨ́ e éɨ́rɨxɨnɨrɨ wimónarɨŋɨ́pɨ wɨ́ánɨŋɨ́ wókíagɨ aiwɨ ámá wigɨ́ yarɨgɨ́ápɨ sɨpínɨ imónɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ wɨ́á ókiŋɨ́pɨ nánɨ mɨwimónɨpa nerɨ sɨ́á yinɨŋɨ́pɨ nánɨ wimónarɨŋɨ́rɨnɨ. 20 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ ámá sɨpínɨ yarɨgɨ́áyɨ́ nɨ́nɨ wɨ́á ókiŋɨ́pɨ nánɨ aga mɨwimónɨ́ sɨ́á yinɨŋɨ́pɨ nánɨ wimónarɨŋɨ́rɨnɨ. Wigɨ́ yarɨgɨ́ápɨ wɨ́á ókímɨxɨnanɨgɨnɨrɨ wɨ́á ókiŋe nánɨ barɨgɨ́ámanɨ. 21 E nerɨ aiwɨ ámá yadɨmɨŋɨ́ yarɨgɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ Gorɨxo wimónarɨŋɨ́pɨ oemɨnɨrɨ arɨ́á nɨwirɨ yarɨŋɨ́pɨ sɨŋánɨ oimónɨrɨ wɨ́á ókiŋe nánɨ ananɨ barɨgɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ.

Wayɨ́ umeaiŋɨ́ Jono Jisaso nánɨ rɨŋɨ́pɨ nánɨrɨnɨ.

22 E nemáná Jisaso tɨ́nɨ wiepɨsarɨŋowa tɨ́nɨ Judia pɨropenɨsɨ́yo nánɨ nuro wí e awa tɨ́nɨ nawínɨ nɨŋwearóná ámáyo wayɨ́ numeaia warɨ́ná 23 wayɨ́ neameaiŋɨ́ Jono aŋɨ́ yoɨ́ Inonɨyɨ rɨnɨŋɨ́pimɨ —Aŋɨ́ apɨ Serimɨ dánɨ aŋwɨ erɨnɨ. Jono aŋɨ́ apimɨ nɨŋwearɨ́ná e iniɨgɨ́ obaxɨ́ wearɨŋe eŋagɨ nánɨ o enɨ ámá bɨmiarɨgɨ́áyo wayɨ́ numeaia warɨ́ná 24 —Íná Jono sɨnɨ gwɨ́ aŋɨ́yo mɨŋwɨrárɨnɨŋínárɨnɨ. 25 Íná Jono xɨ́o xegɨ́ wiepɨsarɨŋowa re egɨ́awixɨnɨ. Nɨwiápɨ́nɨmearo wigɨ́ Judayɨ́ wo tɨ́nɨ xwɨyɨ́á nɨrɨnɨróná Gorɨxoyá sɨŋwɨ́yo dánɨ naŋɨ́ imónanɨro nánɨ iniɨgɨ́yo igɨ́á eánarɨgɨ́ápɨ nánɨ xwɨyɨ́á xɨmɨxɨmɨ́ ninɨro 26 e nemowa wayɨ́ neameaiŋɨ́ Jono tɨ́ŋɨ́ e nánɨ nuro re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Nearéwapɨyarɨŋoxɨnɨ, ámá joxɨ tɨ́nɨ iniɨgɨ́ Jodanɨ rapáyo jɨ́arɨwámɨnɨ ŋweagɨ́ío —O joxɨ áwaŋɨ́ nearɨŋorɨnɨ. O re yarɨnɨ. Ámáyo wayɨ́ numeaia warɨnɨ. E yarɨ́ná oxɨ́ apɨxɨ́ niaíwɨ́ nɨ́nɨ o tɨ́ŋɨ́ e nánɨ warɨŋoɨ.” urɨ́agɨ́a 27 wayɨ́ neameaiŋɨ́ Jono re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá wigɨ́ dɨŋɨ́yo dánɨ seáyɨ e imónarɨgɨ́ámanɨ. Aŋɨ́namɨ ŋweaŋo ‘Ámá o e nerɨ seáyɨ e oimónɨnɨ.’ mɨyaiwipa nerɨ́náyɨ́, wí e nerɨ seáyɨ e imónɨpaxɨ́manɨ. 28 Xámɨ nionɨ áwaŋɨ́ re seararɨŋagɨ arɨ́á nigɨ́árɨnɨ, ‘Nionɨ Kiraisonɨ, ámá yeáyɨ́ seayimɨxemeanɨ́a nánɨ arɨ́owayá xwɨ́á piaxɨ́yo dánɨ iwiaronɨ́oyɨ rarɨgɨ́onɨmanɨ. Omɨ xámɨ umeáwɨnɨgɨnɨrɨ nɨrowárénapɨŋonɨrɨnɨ.’ seararɨŋagɨ rɨxa arɨ́á nigɨ́árɨnɨ.” nurɨrɨ 29 ewayɨ́ xwɨyɨ́á bɨ rɨpɨ urɨŋɨnigɨnɨ, “Apɨxɨ́ ŋwɨrárɨ́oyɨ́ ayɨ́ apɨxɨ́ oyáírɨnɨ. Apɨ́ wáɨ́ wiiŋoyáímanɨ. E nerɨ aiwɨ o damɨ dánɨ éɨ́ nɨrorɨ apɨxɨ́ meáo yayɨ́ yarɨŋagɨ arɨ́á nɨwirɨ́ná xɨ́o enɨ yayɨ́ seáyɨmɨ dánɨ yarɨŋɨ́rɨnɨ. Ayɨnánɨ dɨŋɨ́ niɨ́á nɨninɨrɨ bɨ onɨmiápɨ mɨninarɨnɨnɨ. 30 Nionɨ rɨxa yɨ́wɨ́ nimóga warɨ́ná xewanɨŋo niwiarorɨ aga nepa néra nunɨŋoɨ.” nurɨrɨ 31 ámɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá eramɨ dáŋo ámá nɨyonɨ seáyɨ e wimónɨŋorɨnɨ. Ámá xwɨ́á rɨrímɨ dáŋonɨ aga ámá imónɨrɨ amɨpí xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́ nánɨ rɨrɨ yarɨŋáonɨrɨnɨ. E nerɨŋɨ́ aiwɨ aŋɨ́namɨ dáŋo aga nɨyonɨ seáyɨ e wimónɨnɨ. 32 Xewanɨŋo aŋɨ́namɨ dánɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨrɨ arɨ́á wirɨ eŋɨ́yɨ́ nánɨ ámáyo áwaŋɨ́ nura warɨŋagɨ aiwɨ wí o áwaŋɨ́ rarɨŋɨ́pɨ mumímɨnarɨŋoɨ. 33 E seararɨŋagɨ aiwɨ ámá áwaŋɨ́ o rarɨŋɨ́pɨ arɨ́á nɨwirɨ ‘Neparɨnɨ.’ yaiwíɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ rénɨŋɨ́ rarɨŋoɨ, ‘Neparɨnɨ. Gorɨxo xɨ́o rarɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ yarɨŋorɨnɨ.’ rarɨŋoɨ. 34 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Ámá Gorɨxo urowárénapɨŋomɨ xewanɨŋoyá kwíyɨ́ ayɨkwɨ́ mɨwiŋɨ́ eŋagɨ nánɨ xɨ́oyá xwɨyɨ́á nɨra warɨŋorɨnɨ. 35 Xano xewaxomɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nuyirɨ amɨpí nɨ́nɨ ɨ́ánɨŋɨ́ wiepɨ́xɨ́niasiŋɨ́rɨnɨ. 36 Ámá xewaxomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨgɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́gɨ́áyɨ́rɨnɨ. E nerɨ aiwɨ xewaxomɨ aríkwɨ́kwɨ́ wiarɨgɨ́áyo dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ wímeanɨ́á menɨnɨ. Wikɨ́ Gorɨxo ámá ayo wónarɨŋɨ́pɨ anɨŋɨ́ wikwɨ́monɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ.

4

Jisaso tɨ́nɨ Samariayɨ́ apɨxɨ́ wí tɨ́nɨ xwɨyɨ́á rɨnɨgɨ́í nánɨrɨnɨ.

1-3 Parisiowa arɨ́á re wigɨ́awixɨnɨ, “Jisaso wiepɨsarɨŋɨ́yɨ́ imɨxɨrɨ wayɨ́ umeairɨ yarɨ́ná oyáyɨ́ wayɨ́ umeaiarɨŋɨ́ Jonoyá wiepɨsarɨŋɨ́yo rɨxa wiárɨ́ múroarɨŋoɨ.” arɨ́á e wíagɨ́a aiwɨ Jisaso xewanɨŋo ámáyo wayɨ́ umeaiarɨŋagɨ marɨ́áɨ, sa xegɨ́ wiepɨsarɨŋowa wayɨ́ umeaiarɨŋagɨ́a nánɨ Parisiowa arɨ́á e wigɨ́awixɨnɨ. Ámɨná Jisaso Parisiowa arɨ́á e wíɨ́á eŋagɨ nánɨ nɨjɨ́á nimónɨrɨ ámɨ Gariri pɨropenɨsɨ́yo nánɨ umɨnɨrɨ nánɨ Judia pɨropenɨsɨ́yo pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ nurɨ 4 “Aga Samariayɨ́ aŋɨ́ tɨ́ŋimanɨ oumɨnɨ.” nɨyaiwimo imanɨ nurɨ́ná 5 Samariayɨ́ aŋɨ́ bɨ xegɨ́ yoɨ́ Saikaɨ rɨnɨŋɨ́pɨ —Aŋɨ́ apɨ xwɨ́á eŋíná Jekopo xewaxo Josepomɨ wiŋɨ́pɨ tɨ́ŋɨ́ e aŋwɨ erɨnɨ. 6 Mínɨŋwɨ́ Jekopo iniɨgɨ́ iwinɨ́a nánɨ rɨpɨŋɨ́wá erɨnɨ. Aŋɨ́ apɨ tɨ́e nɨrémómáná sogwɨ́ áwɨnɨ e ŋweaŋáná aŋɨ́ éɨ́ nánɨ eŋɨ́ samɨŋɨ́ uwéagɨ iniɨgɨ́ nánɨ mínɨŋwɨ́ rɨpɨnɨŋɨ́wá tɨ́ŋɨ́ e sá nɨŋwearɨ 7-8 wiepɨsarɨŋowa aiwá bɨ́ yanɨro nánɨ aŋɨ́ apimɨ nánɨ rɨxa numáná eŋáná Samariayɨ́ apɨxɨ́ wí iniɨgɨ́ iwimɨnɨrɨ barɨŋagɨ nɨwɨnɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Iniɨgɨ́ iwíɨ́pɨ bɨ onɨmɨnɨ.” urɨ́agɨ 9 í re urɨŋɨnigɨnɨ, “Arɨge simónɨ́agɨ joxɨ ‘Iniɨgɨ́ bɨ niapeɨ.’ nɨrarɨŋɨnɨ? Joxɨ Judayɨ́ woxɨrɨnɨ. Niínɨ Samariayɨ́ apɨxɨ́ wínɨ eŋagɨ nánɨ rɨrarɨŋɨnɨ.” —Judayɨ́ Samariayɨ́ tɨ́nɨ wí kumɨxɨnarɨgɨ́á meŋagɨ nánɨ í e urɨ́agɨ 10 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Jíxɨ Gorɨxo ámáyo anɨ́á wiarɨŋɨ́pɨ nánɨ nɨjɨ́á imónɨrɨ nionɨ ‘Iniɨgɨ́ bɨ niapeɨ.’ rɨrɨ́áonɨ nánɨ nɨjɨ́á imónɨrɨ nerɨ sɨŋwɨrɨyɨ́, jíxɨ yarɨŋɨ́ níáná nionɨ iniɨgɨ́ dɨŋɨ́ sɨŋɨ́ sieweapaxɨ́ imónɨŋɨ́ bɨ siapɨmɨnɨrɨ éárɨnɨ.” urɨ́agɨ 11 í re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, iniɨgɨ́ ayɨ́ ná mɨ́mɨ rɨwonɨ. Iniɨgɨ́ iwirɨ nánɨ enɨ mɨmaxɨrɨŋagɨ nánɨ iniɨgɨ́ iwirɨ mimónɨŋɨnɨ. Ayɨnánɨ joxɨ iniɨgɨ́ dɨŋɨ́ sɨŋɨ́ eweapaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ ge iwirɨ́ɨnɨ? 12 Joxɨ ‘Negɨ́ arɨ́o Jekopomɨ —O mínɨŋwɨ́ rɨwá nɨrɨpɨrɨ iniɨgɨ́ xewanɨŋo nɨrɨ xewaxowa nɨro xegɨ́ sipɨsipɨ́ burɨmákaú amɨpí nɨro eŋorɨnɨ. Omɨ ananɨ wiárɨ́ múroŋáonɨrɨnɨ.’ rɨyaiwinarɨŋɨnɨ?” urɨ́agɨ 13 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá iniɨgɨ́ rɨwámɨ nɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ nɨ́nɨ ámɨ iniɨgɨ́ nánɨ winayinɨ́árɨnɨ. 14 E nerɨ aiwɨ ámá iniɨgɨ́ nionɨ wíápɨ nɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ ámɨ iniɨgɨ́ nánɨ winayinɨ́á menɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Iniɨgɨ́ nionɨ mɨnɨ wíápɨ ámá xwioxɨ́yo iniɨgɨ́ sɨmɨŋɨ́ meaarɨŋe dánɨ úrúrɨmɨ́ yarɨŋɨ́pánɨŋɨ́ nimónɨrɨ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ íníná ŋweapɨ́rɨ́a nánɨ wimɨxɨnɨ́árɨnɨ.” urɨ́agɨ 15 apɨxí re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, niínɨ ámɨ gwɨ́nɨ́ yeáyɨ́ mɨnipa oenɨrɨ iniɨgɨ́ joxɨ rarɨŋɨ́pɨ niapeɨ. Iniɨgɨ́ iwimɨnɨrɨ mɨbɨpa emɨ́a nánɨ enɨ niapeɨ.” urɨ́agɨ 16 o re urɨŋɨnigɨnɨ, “Jíxɨ nurɨ dɨxɨ́ oxomɨ nɨwirɨmeámɨ re nánɨ bɨ́piyɨ.” urɨ́agɨ 17 apɨxí re urɨŋɨnigɨnɨ, “Oxɨ́ mayínɨrɨnɨ.” urɨ́agɨ Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Jíxɨ ‘Oxɨ́ mayínɨrɨnɨ.’ nɨrarɨŋɨ́pɨ xɨxenɨ nɨrarɨŋɨnɨ. 18 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Jíxɨ oxɨ́ wé bɨ nɨpɨnɨ rɨmeagɨ́íxɨrɨnɨ. Jíxɨ ámá agwɨ meánɨŋo dɨxɨ́ oxo meŋagɨ nánɨ xɨxenɨ nepa nɨrarɨŋɨnɨ.” urɨ́agɨ 19 apɨxí re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, ‘Joxɨ e nɨrarɨŋagɨ nánɨ wɨ́á rókiamoarɨgɨ́á woxɨrɨ́anɨ?’ nimónarɨnɨ.” nurɨrɨ 20 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Eŋíná negɨ́ arɨ́owa Gorɨxomɨ yarɨŋɨ́ wiro yayɨ́ wiro yanɨro nánɨ dɨ́wɨ́ rɨpimɨ nánɨ bagɨ́árɨnɨ. E nerɨ aiwɨ Judayɨ́né re rarɨgɨ́árɨnɨ, ‘Wí e marɨ́áɨ, sa Jerusaremɨ dánɨnɨ yayɨ́ nɨwirɨ́ná ayɨ́ apánɨ yarɨŋoɨ.’ rarɨgɨ́árɨnɨ.” urɨ́agɨ 21 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ineyɨ, píránɨŋɨ́ arɨ́á niɨ. Sɨ́á wɨyi dɨ́wɨ́ rɨpimɨ dánɨranɨ, Jerusaremɨ dánɨranɨ, ápo Gorɨxomɨ yayɨ́ mɨwipɨ́rɨ́a nánɨ parɨmonɨ́árɨnɨ. 22 Seyɨ́né yayɨ́ wiarɨgɨ́o arɨgénɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ nánɨ majɨ́á imónɨŋoɨ. E nerɨ aiwɨ yayɨ́ wiarɨŋwáo arɨgénɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ nánɨ Judayene nɨjɨ́árɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Gorɨxo ámáyo yeáyɨ́ uyimɨxemeámɨnɨrɨ yarɨŋɨ́pɨ gwɨ́ Judayene imónɨŋwárímɨ dánɨ yarɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ o, yayɨ́ wiarɨŋwáo nene nɨjɨ́árɨnɨ. 23 E nɨrɨrɨrɨ aiwɨ sɨ́á ámá e nero yayɨ́ níɨ́rɨxɨnɨrɨ wimónarɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ wiarɨgɨ́áyɨ́ ápo Gorɨxomɨ xegɨ́ kwíyɨ́yo dánɨ yayɨ́ wiro xɨxenɨ xɨ́o imónɨŋɨ́pɨ nánɨ dɨŋɨ́ nɨmoro yayɨ́ wiro wipɨ́rɨ́yi rɨxa aŋwɨ e nerɨ rɨxa parɨmoŋoɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Ámá xɨ́o nánɨ e nero yarɨgɨ́áyɨ́ nionɨ gɨ́ yayɨ́ niarɨgɨ́áyɨ́ imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ wimónarɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. 24 Gorɨxo kwíyɨ́nɨ eŋorɨnɨ. Ayɨnánɨ omɨ yayɨ́ wiarɨgɨ́áyɨ́ xegɨ́ bɨ epaxɨ́manɨ. Sa kwíyɨ́yo dánɨ yayɨ́ wiro xɨxenɨ xɨ́o imónɨŋɨ́pɨ nánɨ nepa dɨŋɨ́ nɨmoro yayɨ́ wiro epaxɨ́rɨnɨ.” urɨ́agɨ 25 apɨxí re urɨŋɨnigɨnɨ, “Mesaiao —Ámá Gorɨxo yeáyɨ́ neayimɨxemeanɨ́a nánɨ arɨ́owayá xwɨ́á piaxɨ́yo dánɨ iwiaronɨ́oyɨ rarɨŋwáorɨnɨ. O ámá nimónɨrɨ bɨnɨ́ápɨ nánɨ niínɨ nɨjɨ́árɨnɨ. O nɨbɨrɨ́ná amɨpí nɨ́nɨ áwaŋɨ́ nearɨnɨ́árɨnɨ.” urɨ́agɨ 26 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Oyɨ, jíxɨ tɨ́nɨ xwɨyɨ́á rɨnarɨgwɨ́í ronɨrɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 27 E urarɨ́ná xegɨ́ wiepɨsarɨŋowa, aŋɨ́ jɨ́apimɨ nánɨ úɨ́áwa ámɨ nɨbɨro wenɨŋɨ́ éɨ́áyɨ́ wɨnɨgɨ́awixɨnɨ. Apɨxɨ́ wí tɨ́nɨ xwɨyɨ́á rɨnarɨŋagɨ́i nɨwɨnɨro ududɨ́ nero aiwɨ wo nɨwiápɨ́nɨmearɨ xwɨyɨ́á bɨ re murɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ pí urápɨmɨnɨrɨ urarɨŋɨnɨ? Pí nánɨ í tɨ́nɨ xwɨyɨ́á rɨnarɨŋiɨ?” murɨpa éáná 28 apɨxí xwárɨ́á sɨxɨ́ e nɨtɨmí aŋɨ́ jɨ́apimɨ nánɨ nurɨ ámáyo re urɨŋɨnigɨnɨ, 29 “Ámá niínɨ eŋíná dánɨ néra bɨŋápɨ nɨpɨnɨ nánɨ áwaŋɨ́ nɨrarɨŋomɨ nurane sɨŋwɨ́ owɨnaneyɨ. O Kiraiso, ámá yeáyɨ́ neayimɨxemeanɨ́a nánɨ arɨ́owayá xwɨ́á piaxɨ́yo dánɨ iwiaronɨ́oyɨ rarɨŋwáo menɨranɨ?” urémeááná 30 ayɨ́ aŋɨ́pimɨ pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ Jisasomɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨ́e nánɨ ugɨ́awixɨnɨ. 31 Wiepɨsarɨŋowa apɨxí ámáyo wirɨmeámɨnɨrɨ úáná “Nearéwapɨyarɨŋoxɨnɨ, aiwá bɨ neɨ.” urarɨŋagɨ́a aí 32 o re urɨŋɨnigɨnɨ, “Aiwá nɨmɨ nánɨ soyɨ́né majɨ́ápɨ tɨ́ŋáonɨrɨnɨ.” urɨ́agɨ 33 wiepɨsarɨŋowa nepa aiwá nánɨ neararɨnɨrɨ re rɨnɨgɨ́awixɨnɨ, “None jɨ́amɨ úáná ámá wo nɨbɨrɨ aiwá nɨnɨ nánɨ mɨnɨ rɨ́a wiŋoɨ?” rɨnarɨ́ná 34 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ nɨrowárénapɨŋo e éwɨnɨgɨnɨrɨ wimónarɨŋɨ́pɨ erɨ xɨ́o ‘Joxɨ e éɨrɨxɨnɨ.’ nɨrɨŋɨ́pɨ xɨxenɨ yárɨrɨ nerɨ́náyɨ́, ayɨ́ gɨ́ aiwánɨŋɨ́ imónɨnɨ. 35 Seyɨ́né ewayɨ́ xwɨyɨ́á rɨpɨ mɨrɨpa yarɨgɨ́árɨnɨ, ‘Emá waú waú sɨnɨrɨnɨ. Rɨxa múróáná aiwá mianɨ́wárɨnɨ.’ mɨrɨpa yarɨgɨ́áranɨ? Seyɨ́né e nɨrɨro aiwɨ nionɨ re seararɨŋɨnɨ, ‘Nɨwiápɨ́nɨmearo omɨŋɨ́yo mɨnɨ mɨnɨ wenɨŋɨ́ emiamópoyɨ. Aiwá rɨxa yóɨ́ nerɨ mipaxɨ́ imónɨnɨ. 36 Agwɨ aiwá miarɨŋɨ́ go go omɨŋɨ́ nerɨ́ná xegɨ́ éɨ́pɨ nánɨ nɨgwɨ́ nɨmearɨ ayɨ́ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨpɨ́rɨ́a nánɨ rɨxa yarɨnɨ. Aiwá ɨwɨ́á urarɨŋo tɨ́nɨ miarɨŋo tɨ́nɨ nawínɨ nɨwaúnɨ yayɨ́ epɨsi nánɨ e yarɨnɨ. 37 Xwɨyɨ́á seyɨ́né re rarɨgɨ́ápɨ, ‘Wo ɨwɨ́á urɨrɨ wo mirɨ yarɨgɨ́árɨnɨ.’ rarɨgɨ́ápɨ, ayɨ́ nionɨ rɨrɨ́ápɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ rɨnɨnɨ. 38 Nionɨ gɨ́ seaiepɨsarɨŋáoyɨ́né, aiwá soyɨ́né ɨwɨ́á murɨgɨ́ápɨ mipɨ́rɨ nánɨ searowárɨŋárɨnɨ. Soyɨ́né aiwá wa ɨwɨ́á urɨgɨ́ápɨ nɨmiróná awa anɨŋɨ́ minɨ́ egɨ́ápɨ miarɨŋoɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 39 Samariayɨ́, aŋɨ́ jɨ́apimɨ dáŋɨ́yɨ́ apɨxí áwaŋɨ́ re urɨ́agɨ “Ámáo niínɨ eŋíná dánɨ néra bɨŋápɨ nɨpɨnɨ nánɨ áwaŋɨ́ nɨrɨŋoɨ.” urɨ́ɨ́ eŋagɨ nánɨ obaxɨ́ o nánɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́roro nánɨ 40 nɨbɨro nɨwímearóná nene tɨ́nɨ oŋweaaneyɨnɨro yarɨŋɨ́ wíagɨ́a o sɨ́á wɨyaú e weŋɨnigɨnɨ. 41 Ámá obaxɨ́ wínɨ wínɨ enɨ xwɨyɨ́á o rarɨŋɨ́pɨ arɨ́á nɨwiro nánɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́roro 42 apɨxímɨ re nura ugɨ́awixɨnɨ, “Jíxɨ nearɨ́ɨ́pɨ arɨ́á nɨwirane nánɨnɨ omɨ dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́roarɨŋwɨnɨ. Newanɨŋene enɨ o xwɨyɨ́á rarɨŋagɨ arɨ́á nɨwirane rɨxa nɨjɨ́á nimónɨrɨ re yaiwiarɨŋwɨnɨ, ‘Ámá nɨyonɨ yeáyɨ́ uyimɨxemeámɨ́ánɨrɨ bɨŋorɨ́anɨ?’ yaiwiarɨŋwɨnɨ.” urɨgɨ́awixɨnɨ.

Gapɨmanɨ́ woyá niaíwomɨ naŋɨ́ imɨxɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

43 Sɨ́á wɨyaú weŋo aŋɨ́ apimɨ pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ Gariri pɨropenɨsɨ́yo nánɨ uŋɨnigɨnɨ. 44 Jisaso xewanɨŋo re rɨŋo eŋagɨ nánɨ, “Wɨ́á rókiamoarɨŋɨ́ gomɨ ámá xegɨ́ aŋɨ́ e dáŋɨ́yɨ́ wé íkwiaŋwɨ́yo uŋwɨrárɨgɨ́áranɨ? Oweoɨ.” rɨŋo eŋagɨ nánɨ ámɨ Gariri pɨropenɨsɨ́yo nánɨ uŋɨnigɨnɨ. 45 Ayɨnánɨ Gariri pɨropenɨsɨ́yo rémóáná Gariri ŋweáyɨ́ enɨ aiwá sɨ́á Aŋɨ́najo Múroagɨ́yi nánɨ Jerusaremɨyo nánɨ nɨyiro nɨŋwearóná amɨpí xɨ́o yarɨŋɨ́pɨ wɨnɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ wigɨ́ aŋɨ́yo rémóáná umímɨnɨgɨ́awixɨnɨ. 46 Jisaso Gariri pɨropenɨsɨ́yo aŋɨ́ Kenaɨ rɨnɨŋe —E xámɨ aga iniɨgɨ́ aí wainɨ́ imɨxɨŋɨ́ erɨnɨ. E nɨrémorɨ ŋweaŋáná gapɨmanɨ́ wo xegɨ́ íwo sɨmɨxɨ́ nerɨ aŋɨ́ yoɨ́ Kapaneamɨyo ŋweaŋáná 47 xano arɨ́á re wiŋɨnigɨnɨ, “Jisaso Judia pɨropenɨsɨ́yo pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ nɨbɨrɨ Gariri pɨropenɨsɨ́ tɨyómɨnɨ rémónapɨŋoɨ.” rarɨŋagɨ́a arɨ́á e nɨwirɨ Jisaso tɨ́ŋɨ́ e nánɨ nɨyapɨrɨ xegɨ́ niaíwo rɨxa nɨpémɨnɨrɨ aŋwɨ ayo eŋagɨ nánɨ o nɨweapɨrɨ gɨ́ íwomɨ naŋɨ́ oimɨxɨnɨrɨ yarɨŋɨ́ wíagɨ 48 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Seyɨ́né nionɨ emɨmɨ́ mepa erɨ amɨpí ayá rɨwamónɨpaxɨ́ mepa erɨ yarɨŋagɨ nɨnanɨrɨ́náyɨ́, wí dɨŋɨ́ nɨkwɨ́ropɨ́rɨméoɨ.” urɨ́agɨ 49 gapɨmano re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, gɨ́ íwo penɨgɨnɨrɨ joxɨ aŋɨ́nɨ weapeɨ.” urɨ́agɨ 50 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Dɨxɨ́ aŋɨ́ uɨ. Dɨxɨ́ íwo sɨŋɨ́ unɨŋoɨ.” urɨ́agɨ o xwɨyɨ́á Jisaso urɨ́ɨ́pɨ “Neparɨnɨ.” nɨyaiwirɨ dɨŋɨ́ nɨkwɨ́rorɨ xegɨ́ aŋɨ́ e nánɨ nurɨ nurɨ 51 óɨ́ e sá weŋo wɨ́ápɨ tɨ́nɨ sɨnɨ óɨ́yo warɨ́ná xegɨ́ xɨnáíwánɨŋɨ́ nimónɨro omɨŋɨ́ wiiarɨgɨ́áwa óɨ́ e órórɨ́ ninɨro re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Dɨxɨ́ íwo rɨxa sɨŋɨ́ úɨnigɨnɨ.” urɨ́agɨ́a 52 o yarɨŋɨ́ re wiŋɨnigɨnɨ, “Gíná naŋɨ́ imónɨ́ɨnigɨnɨ?” urɨ́agɨ awa re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Agíná 1:00 p. m. imónáná wará rɨ́á pɨrɨ́ pɨ́nɨ wiárɨ́ɨnigɨnɨ.” urɨ́agɨ́a 53 xano re yaiwiŋɨnigɨnɨ, “Agíná Jisaso ‘Dɨxɨ́ íwo sɨŋɨ́ unɨŋoɨ.’ nɨrɨ́íná sɨmɨxɨ́ pɨ́nɨ wiárɨ́árɨ́anɨ?” nɨyaiwirɨ xɨ́omɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨ xegɨ́ ɨ́wiaxé enɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́rogɨ́awixɨnɨ. 54 Jisaso Judia pɨropenɨsɨ́yo pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ ámɨ Gariri pɨropenɨsɨ́yo nemerɨ́ná emɨmɨ́ ámɨ bɨ apɨ eŋɨnigɨnɨ.

5

Sɨkwɨ́ ikɨ́ eŋɨ́ womɨ naŋɨ́ imɨxɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

1 Jisaso e nemo nɨŋweaŋɨsáná Judayɨ́ wigɨ́ yarɨgɨ́ápa Gorɨxo nánɨ dɨŋɨ́ moanɨro aiwá Jerusaremɨyo imɨxarɨ́ná o e nánɨ nɨyoarɨ nɨrémómáná 2 —Jerusaremɨyo ákɨŋá ɨ́wí wɨyi Sipɨsipɨ́yɨ rɨnɨŋɨ́yi tɨ́ŋɨ́ e ipí wá Xibɨruyɨ́ pɨ́né tɨ́nɨ xegɨ́ yoɨ́ Betesaidaɨ rɨnɨŋɨ́wá e rɨwoŋɨ́wárɨnɨ. Mɨdɨmɨdánɨ rɨ́wɨ́yi nánɨ aŋɨ́ wiámɨ́ó wé wú mɨrɨnɨŋerɨnɨ. 3 Aŋɨ́ wiámɨ́ó wé bɨ apɨ mɨrɨnɨŋe ámá sɨmɨxɨ́ yarɨgɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ sɨŋwɨ́ supárɨgɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ sɨkwɨ́ ikɨ́ egɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ sɨkwɨ́ wé kɨrɨŋɨ́ egɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ ayɨ́ obaxɨ́ e nɨŋwearo iniɨgɨ́ yaromí éɨ́pɨ sɨŋwɨ́ owɨnaneyɨnɨrɨ ŋweaarɨgɨ́erɨnɨ. 4 Waínɨ́ waíná aŋɨ́najɨ́ Gorɨxoyá wo nɨwerɨ ipíwámɨ yaromí méáná ámá sɨmɨxɨ́ tɨ́gɨ́áyɨ́ go go xámɨ páwíáná xegɨ́ wará naŋɨ́ imónarɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ ŋweaarɨgɨ́erɨnɨ. 5 Jisaso e nɨrémorɨ ámá e ŋweaarɨgɨ́áyɨ́ wo —O xegɨ́ sɨmɨxɨ́pɨ yarɨ́ná xwiogwɨ́ 38 múroŋorɨnɨ. 6 O e weŋagɨ sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨrɨ “Sɨmɨxɨ́ eŋíná dánɨ néra bɨŋorɨ́anɨ?” nɨyaiwirɨ nɨjɨ́á e nimónɨrɨ nánɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ ‘Naŋɨ́ oimónɨmɨnɨ.’ rɨsimónarɨnɨ?” urɨ́agɨ 7 sɨmɨxo re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá roxɨnɨ, ipíwá yaromí éáná ámá ipíyo nɨnɨmearɨ nɨwárɨpɨ́rɨ nánɨ mayonɨrɨnɨ. Niɨwanɨŋonɨ nɨwiápɨ́nɨmeámɨ nurɨ páwimɨnɨrɨ yarɨ́ná ámá wa xámɨ páwiarɨgɨ́árɨnɨ.” urɨ́agɨ 8 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nɨwiápɨ́nɨmearɨ dɨxɨ́ íkwiaŋwɨ́ nɨxoperɨ nɨmeámɨ uɨ.” uráná re eŋɨnigɨnɨ. 9 Naŋɨ́ nimónɨrɨ xegɨ́ íkwiaŋwɨ́ nɨmeámɨ aŋɨ́ uŋɨnigɨnɨ. Sɨ́á ayi Sabarɨ́á ayimɨrɨnɨ. 10 Ayɨnánɨ Judayɨ́ ámɨnáowa naŋɨ́ imónɨ́omɨ re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Sabarɨ́áyimɨ eŋagɨ nánɨ dɨxɨ́ íkwiaŋwɨ́ xe nɨmeámɨ ounɨrɨ sɨŋwɨ́ ranɨpaxɨ́ mimónɨŋwɨnɨ. Ŋwɨ́árɨnɨ.” urɨ́agɨ́a aí 11 o re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá nionɨ naŋɨ́ nimɨxɨ́o, o ‘Dɨxɨ́ íkwiaŋwɨ́ nɨmeámɨ uɨ.’ nɨrɨ́agɨ nɨmeámɨ warɨŋɨnɨ.” urɨ́agɨ 12 awa yarɨŋɨ́ re wigɨ́awixɨnɨ, “‘Dɨxɨ́ íkwiaŋwɨ́ nɨmeámɨ uɨ.’ go rɨrɨŋoɨ?” yarɨŋɨ́ e wíagɨ́a aí 13 ámá o xɨ́omɨ naŋɨ́ wimɨxɨ́o nánɨ nɨjɨ́á mimónɨpa nerɨ nánɨ áwaŋɨ́ urɨpaxɨ́ mimónɨŋɨnigɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Jisaso ámá e epɨ́royɨ́ egɨ́áyo áwɨnɨmɨ dakwíagɨ nánɨrɨnɨ. 14 E nemáná eŋáná Jisaso ámá o aŋɨ́ rɨdɨyowá yarɨgɨ́iwámɨ roŋagɨ nɨwɨnɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Arɨ́á niɨ. Sɨmɨxɨ́ joxɨ yarɨŋɨ́pɨ rɨxa naŋɨ́ imónɨ́ɨnigɨnɨ. ‘Xámɨ síɨ́pimɨ ámɨ bɨ wiárɨ́ múrónɨŋɨ́pɨ sinɨgɨnɨrɨ nánɨ ɨ́wɨ́ ámɨ mepa éɨrɨxɨnɨ.’ rɨrarɨŋɨnɨ.” uráná 15 o nurɨ Judayɨ́ ámɨnáowamɨ Jisaso nánɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Naŋɨ́ nimɨxɨ́o, ayɨ́ orɨnɨ.” urɨ́agɨ nánɨ 16 Jisaso Sabarɨ́áyo omɨ naŋɨ́ wimɨxɨ́ɨ́ eŋagɨ nánɨ awa “Rɨrɨxɨniɨ́ wikárɨ́wanɨgɨnɨ.” nɨyaiwiro iwamɨ́ó e wianɨro egɨ́awixɨnɨ. 17 E wianɨro éagɨ́a aiwɨ Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Amɨpí gɨ́ ápo bɨ pɨ́nɨ mɨwiárɨ́ anɨŋɨ́ minɨ́ néra bɨŋɨ́pɨ nionɨ enɨ axɨ́pɨ e nerɨ ámáyo arɨrá wiarɨŋɨnɨ.” urɨ́agɨ nánɨ 18 Judayɨ́ ámɨnáowa rɨxa mekaxɨ́ nɨmero “Omɨ pɨkíwanɨgɨnɨ.” rɨnɨgɨ́awixɨnɨ. O “Sabarɨ́áyo ŋwɨ́árɨnɨ.” rɨnɨŋɨ́pɨ nɨwiaíkirɨ éɨ́yɨ́ nánɨnɨ marɨ́áɨ, xewanɨŋo Gorɨxo nánɨ “Gɨ́ áporɨnɨ.” nɨrɨrɨ́ná ayɨ́ rénɨŋɨ́ rɨ́ɨ́yɨ́, “Nionɨ Gorɨxo tɨ́nɨ xɨxenɨ imónɨŋɨnɨ.” énɨŋɨ́ rɨ́ɨ́yɨ́ nánɨ enɨ e rɨnɨgɨ́awixɨnɨ.

“Ápo amɨpí ɨ́ánɨŋɨ́ niepɨ́xɨ́niasiŋɨ́rɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

19 Ayɨnánɨ Jisaso nɨwiápɨ́nɨmearɨ “Xamɨŋonɨ bɨ osearɨmɨnɨ.” nurɨrɨ xewanɨŋo nánɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Aga nepa seararɨŋɨnɨ. Xewaxo xegɨ́ dɨŋɨ́yo dánɨ amɨpí wí epaxɨ́ menɨnɨ. Xano yarɨŋɨ́pimɨ sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨrɨ apɨnɨ yarɨŋɨ́rɨnɨ. Pí pí xano yarɨŋɨ́pɨ xewaxo enɨ axɨ́pɨ e yarɨŋɨ́rɨnɨ. 20 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Xano xewaxomɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nuyirɨ amɨpí xɨ́o yarɨŋɨ́pɨ sɨwá wiarɨŋɨ́rɨnɨ. Soyɨ́né ududɨ́ epɨ́rɨ́a nánɨ emɨmɨ́ xewaxo agwɨ yarɨŋɨ́pimɨ seáyɨ e imónɨŋɨ́ bɨ éwɨnɨgɨnɨrɨ wiepɨsinɨ́árɨnɨ. 21 Xano ámá pɨyɨ́yo ámɨ sɨŋɨ́ nimɨxɨrɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ umímoarɨŋɨ́pa xewaxo enɨ xɨ́o xegɨ́ dɨŋɨ́yo dánɨ ámá xɨ́o wimónarɨŋɨ́yo ananɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ umímoarɨŋɨ́rɨnɨ. 22 Rɨpɨ enɨ xano ámá womɨ xwɨyɨ́á umeararɨŋɨ́manɨ. Xewaxo ámá nɨyonɨ xwɨyɨ́á mearɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ wiŋɨ́ eŋagɨ nánɨ onɨ xwɨyɨ́á meararɨŋɨ́rɨnɨ. 23 Ámá nɨ́nɨ xanomɨ wé íkwiaŋwɨ́yo uŋwɨrárarɨgɨ́ápa xewaxomɨ enɨ axɨ́pɨ e éɨ́rɨxɨnɨrɨ ámá nɨyonɨ xwɨyɨ́á mearɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ mɨnɨ wiŋɨ́rɨnɨ. Ámá xewaxomɨ wé íkwiaŋwɨ́yo muŋwɨrárɨpa yarɨgɨ́áyɨ́ xano, urowárénapɨŋomɨ enɨ wé íkwiaŋwɨ́yo muŋwɨrárarɨgɨ́árɨnɨ.” nurɨrɨ 24 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Aga nepa seararɨŋɨnɨ. Ámá xwɨyɨ́á nionɨ rarɨŋápɨ arɨ́á niro nionɨ nɨrowárénapɨŋomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roro éɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ rɨxa dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́gɨ́áyɨ́rɨnɨ. Wí xwɨyɨ́á meárɨnɨpɨ́rɨ́a nánɨ mimónɨŋoɨ. Sɨnɨ óɨ́ pearɨgɨ́áyímɨnɨ mɨwarɨŋoɨ. Dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ íníná ŋweapɨ́rɨ́áyímɨnɨ warɨŋoɨ.” nurɨrɨ 25 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Aga nepa seararɨŋɨnɨ. Sɨ́á ámá pɨyɨ́nɨŋɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́ maŋɨ́ Gorɨxomɨ xewaxoyá arɨ́á nɨwiro xɨ́dɨpɨ́rɨ́yi rɨxa aŋwɨ e nerɨ rɨxa parɨmoŋoɨ. Ámá arɨ́á nɨwiro xɨxenɨ éɨ́áyɨ́ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ íníná ŋweapɨ́rɨ́a nánɨ meapɨ́ráoɨ. 26 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Xano dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ mɨ́kɨ́ tɨ́ŋo nimónɨrɨ ámá xɨ́o wimónarɨŋɨ́yo wiarɨŋɨ́pa xewaxo enɨ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ mɨ́kɨ́ tɨ́ŋo oimónɨrɨ wiŋɨ́rɨnɨ. 27 Rɨpɨ enɨ xewaxo ámá imónɨŋo eŋagɨ nánɨ ananɨ ámá nɨyonɨ mí ómómɨxɨmɨ́ winɨ́a nánɨ enɨ imónɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ ɨ́ánɨŋɨ́ wiepɨ́xɨ́niasiŋɨ́rɨnɨ. 28 Nionɨ searɨ́ápɨ nánɨ dɨŋɨ́ ududɨ́ mɨseainɨpanɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Sɨ́á ámá xwárɨpáyo wegɨ́á nɨ́nɨyɨ́ xewaxoyá maŋɨ́ ráná arɨ́á nɨwiro wiápɨ́nɨmeapɨ́rɨ́áyi aŋwɨ e nimóga barɨŋagɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. 29 Arɨ́á nɨwiro xwárɨpáyo dánɨ nɨwiápɨ́nɨmearóná naŋɨ́ yarɨgɨ́áyɨ́ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ íníná píránɨŋɨ́ ŋweapɨ́rɨ́a nánɨ mearo sɨpí yarɨgɨ́áyɨ́ xwɨyɨ́á meárɨnɨro epɨ́rɨ́árɨnɨ. 30 Niɨwanɨŋonɨ gɨ́ dɨŋɨ́yo dánɨ amɨpí wí epaxɨ́ mimónɨŋɨnɨ. Ápomɨ arɨ́á wiarɨŋápɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ ámáyo xwɨyɨ́á umeararɨŋárɨnɨ. Nionɨ gɨ́ nimónarɨŋɨ́pɨ mɨxɨ́dɨpa nerɨ nɨrowárénapɨŋo wimónarɨŋɨ́pɨ nɨxɨ́dɨrɨ nánɨ ámáyo xwɨyɨ́á numearɨrɨ́ná xɨxenɨ ayo umeararɨŋárɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ.

Jisaso nánɨ áwaŋɨ́ rɨgɨ́á nánɨrɨnɨ.

31 Ámɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Soyɨ́né dɨŋɨ́ re niaiwiarɨŋagɨ́a aiwɨ, ‘Xewanɨŋo nánɨ áwaŋɨ́ nearáná “Neparɨnɨ.” wiaiwipaxɨ́ menɨnɨ.’ niaiwiarɨŋagɨ́a aiwɨ 32 ámɨ wo nionɨ nánɨ áwaŋɨ́ seararɨŋɨ́rɨnɨ. Nionɨ nánɨ nɨsearɨrɨ́ná ‘Ayɨ́ neparɨnɨ.’ yaiwipaxɨ́rɨnɨ.” nurɨrɨ 33 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Xámɨ segɨ́ wamɨ wayɨ́ neameaiŋɨ́ Jono tɨ́ŋɨ́mɨnɨ urowáráná o nionɨ nánɨ áwaŋɨ́ nɨsearɨrɨ́ná nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ searɨŋɨnigɨnɨ. 34 Soyɨ́né re rɨseaimónarɨnɨ, ‘Xewanɨŋo nánɨ áwaŋɨ́ rɨnarɨŋɨ́pɨ aga ámá wí rarɨgɨ́ápimɨ dánɨ sopɨŋɨ́ ononɨrɨ rarɨnɨ.’ rɨseaimónarɨnɨ? Oweoɨ, seyɨ́né Gorɨxo yeáyɨ́ seayimɨxemeanɨ́a nánɨ wayɨ́ neameaiŋɨ́ Jono nionɨ nánɨ searɨŋɨ́pɨ mɨŋɨ́ nirorɨ seararɨŋɨnɨ. 35 O uyɨ́wɨ́ ápiáwɨ́ wearɨŋɨ́pánɨŋɨ́ nerɨ ámáyo wɨ́á ókímɨxarɨ́ná soyɨ́né xegɨ́ xwɨyɨ́á uyɨ́wɨ́ wɨ́ánɨŋɨ́ imónɨŋáná yayɨ́ axínánɨ egɨ́awixɨnɨ. 36 O nionɨ nánɨ áwaŋɨ́ nɨsearɨ́agɨ aiwɨ nionɨ nánɨ áwaŋɨ́nɨŋɨ́ searɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́ bɨ omɨ seáyɨ e wimónɨnɨ. Emɨmɨ́ amɨpí gɨ́ ápo e epaxɨ́ imónɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ niapɨŋɨ́pɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. Nionɨ emɨmɨ́ nɨseairɨ́ná apɨ nionɨ nánɨ áwaŋɨ́ rénɨŋɨ́ seararɨŋɨ́rɨnɨ, ‘Xegɨ́ xano urowárénapɨŋorɨnɨ.’ énɨŋɨ́ seararɨŋɨ́rɨnɨ. 37 Gɨ́ ápo, nionɨ nɨrowárénapɨŋo enɨ nionɨ nánɨ rɨxa áwaŋɨ́ searɨŋɨ́rɨnɨ. Omɨ soyɨ́né arɨ́á bɨ wiro xɨ́o imónɨŋɨ́pɨ sɨŋwɨ́ bɨ wɨnɨro megɨ́árɨnɨ. 38 Xwɨyɨ́á xɨ́o searɨŋɨ́yɨ́ segɨ́ xwioxɨ́yo mɨwenɨnɨ. Ayɨnánɨ ámá o nɨrowárénapɨŋonɨ dɨŋɨ́ mɨnɨkwɨ́roŋoɨ. 39 Soyɨ́né dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ meáwanɨgɨnɨro Gorɨxoyá Bɨkwɨ́yo ɨ́á roro parɨro yarɨgɨ́árɨnɨ. Rɨ́wamɨŋɨ́ ayo nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ nionɨ nánɨ áwaŋɨ́ rɨnɨŋagɨ aí 40 soyɨ́né dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́gɨ́áyɨ́ imónɨpɨ́rɨ́a nánɨ nionɨ tɨ́ámɨnɨ mɨbɨpaxɨ́ seaimónarɨnɨ.” nurɨrɨ 41 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ ámá weyɨ́ nɨméɨ́rɨxɨnɨrɨ bɨŋáonɨ meŋagɨ aiwɨ 42 nionɨ soyɨ́né nánɨ nɨjɨ́árɨnɨ. Soyɨ́né Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyarɨgɨ́oyɨ́némanɨ. 43 Nionɨ gɨ́ dɨŋɨ́yo dánɨ bɨŋáonɨmanɨ. Gɨ́ ápo nɨnɨrɨ́pearɨ nɨrowárénapɨŋonɨ aiwɨ soyɨ́né mɨnɨmímɨnarɨŋoɨ. Ámá wo xɨ́o xegɨ́ dɨŋɨ́yo dánɨ bánáyɨ́, ananɨ numímɨnɨpaxoyɨ́nérɨnɨ. 44 Soyɨ́né ámá weyɨ́ oneamépoyɨnɨrɨ ero Gorɨxo —Onɨ ŋwɨ́á imónɨŋorɨnɨ. O weyɨ́ oneamenɨrɨ xɨ́o wimónarɨŋɨ́pɨ mɨxɨ́dɨpa ero yarɨgɨ́oyɨ́né, soyɨ́né sɨnɨ e neróná arɨge nero dɨŋɨ́ nɨkwɨ́ropɨ́ráoɨ? Oweoɨ!” nurɨrɨ 45 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ nánɨ re mɨniaiwipa époyɨ, ‘Xanoyá sɨŋwɨ́yo dánɨ nene xwɨyɨ́á neaxekwɨ́monɨ́árɨnɨ.’ mɨniaiwipa époyɨ. Ámá seyɨ́né seaxekwɨ́monɨ́o, ayɨ́ Mosesorɨnɨ. Soyɨ́né omɨ dɨŋɨ́ nɨwikwɨ́móa nuro re yaiwiarɨgɨ́árɨnɨ, ‘O arɨrá neainɨ́árɨnɨ.’ yaiwiarɨgɨ́árɨnɨ. 46 Amɨpí Moseso nɨrɨrɨ eaŋɨ́pɨ dɨŋɨ́ nɨkwɨ́roro sɨŋwɨrɨyɨ́, nionɨ nánɨ nɨrɨrɨ eaŋɨ́ eŋagɨ nánɨ nionɨ enɨ dɨŋɨ́ nɨkwɨ́roanɨro egɨ́árɨnɨ. 47 E nerɨ aí xɨ́o nɨrɨrɨ eaŋɨ́pɨ nánɨ dɨŋɨ́ mɨkwɨ́ropa yarɨgɨ́oyɨ́né, soyɨ́né arɨge nero xwɨyɨ́á nionɨyápɨ enɨ dɨŋɨ́ ɨkwɨ́ropɨ́ráoɨ? Oweoɨ wí e epaxɨ́ menɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ.

6

Jisaso oxɨ́ 5,000 awí eánɨgɨ́áyo aiwá mɨnɨ wiŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

1 Jisaso e nurárɨmo neméɨsáná ipí Gariri rɨnɨŋɨ́wámɨ —Ipí awá xegɨ́ yoɨ́ ámɨ bɨ Taibiriasɨyɨ rɨnɨŋɨ́wárɨnɨ. Awámɨ jɨ́arɨwámɨ dánɨ nánɨ nurɨ ŋweaŋáná 2 ámá obaxɨ́ emɨmɨ́ xɨ́o sɨmɨxɨ́ yarɨgɨ́áyo wiarɨŋɨ́pɨ sɨŋwɨ́ nɨwɨga nuro nánɨ epɨ́royɨ́ nero omɨ númɨ uxɨ́darɨ́ná 3-4 sɨ́á Judayɨ́ aiwá Aŋɨ́najo Neamúroagoɨ rɨnɨŋɨ́yi nánɨ imɨxɨpɨ́rɨ rɨxa aŋwɨ e imónɨŋáná Jisaso dɨ́wɨ́yo nánɨ nɨyirɨ xegɨ́ wiepɨsarɨŋowa tɨ́nɨ e éɨ́ nɨŋwearo 5-6 Jisaso sɨŋwɨ́ anɨ́ɨ́yɨ́ wɨnɨŋɨnigɨnɨ. Ámá aga ayá wí epɨ́royɨ́ nero xɨ́o tɨ́ámɨnɨ bɨmiarɨŋagɨ́a nɨwɨnɨrɨ xɨ́o enɨ́pɨ nánɨ nɨjɨ́á nimónɨrɨ aiwɨ re yaiwiŋɨnigɨnɨ, “Gɨ́ wiepɨsarɨŋá Piripo nepa eŋɨ́ neánɨrɨ dɨŋɨ́ rɨ́a nɨkwɨ́ronɨ? Iwamɨ́ó owíwapɨyimɨnɨ.” nɨyaiwirɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá tɨyɨ́ aiwá nɨpɨ́rɨ nánɨ ge bɨ́ nerɨ wianɨ́wɨnɨ?” urɨ́agɨ 7 Piripo re urɨŋɨnigɨnɨ, “None aiwá óɨ́ inɨŋɨ́ 200 tɨ́nɨ bɨ́ nerane yaŋɨ́ nɨwiranénáyɨ́, ámá re epɨ́royɨ́ egɨ́áyɨ́ aga obaxɨ́ imónɨŋagɨ́a nánɨ wonɨ wonɨ bɨ onɨmiápɨ aí meapaxɨ́ imónɨnɨmenɨŋoɨ.” urɨ́agɨ 8 wiepɨsarɨŋɨ́yɨ́ wo —O Saimonɨ Pitaomɨ xogwáo Adɨruoyɨ rɨnɨŋorɨnɨ. O re urɨŋɨnigɨnɨ, 9 “Íwɨ́ woyá bisɨ́kerɨ́á pɨrawá barí tɨ́nɨ imɨxɨnɨŋɨ́ wé wú tɨ́nɨ peyɨ́ orá biaú tɨ́nɨ neŋagɨ aiwɨ ámá obaxɨ́ epɨ́royɨ́ egɨ́á tɨ́yo yaŋɨ́ wipaxɨ́ rimónɨnɨ? Oweoɨ!” urɨ́agɨ 10 Jisaso ará xwapɨ́ eŋe nánɨ wiepɨsarɨŋowamɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá nɨ́nɨ éɨ́ oŋweápoyɨnɨrɨ urɨ́poyɨ.” urɨ́agɨ wiepɨsarɨŋowa Jisaso urɨ́ɨ́pa éáná oxɨ́ nɨ́nɨ éɨ́ ŋweaŋáná ɨ́á róɨ́áyɨ́ 5,000 imónɨŋɨnigɨnɨ. 11 Jisaso ámá nɨ́nɨ éɨ́ ŋweáagɨ́a nɨwɨnɨrɨ bisɨ́kerɨ́á pɨrawá barí tɨ́nɨ imɨxɨnɨŋɨ́pɨ nɨmearɨ Gorɨxomɨ yayɨ́ nɨwimáná ámá e éɨ́ ŋweagɨ́áyo yaŋɨ́ nɨmerɨ nɨwia uŋɨnigɨnɨ. Peyɨ́ orápiaú enɨ nɨmearɨ axɨ́pɨ nerɨ́ná wigɨ́ onaneyɨnɨro wimónarɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ nɨwia uŋɨnigɨnɨ. 12 Rɨxa apánɨ nɨnɨro agwɨ́ ímɨ uyíagɨ nɨwɨnɨrɨ wiepɨsarɨŋowamɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Wí xwɨrɨ́á mikɨxepa oépoyɨnɨrɨ nɨnɨro tɨ́ápia awí eaamépoyɨ.” urɨ́agɨ 13 awa bisɨ́kerɨ́á pɨrawá barí tɨ́nɨ imɨxɨnɨŋɨ́ wé wú apɨ ámáyɨ́ nɨnɨro tɨ́ápia awí neaemero soxɨ́ ɨ́á xwé wé wúkaú sɨkwɨ́ waúmɨ aumaúmɨ́ nero magwɨ́ miárɨgɨ́awixɨnɨ. 14 Ámáyɨ́ emɨmɨ́ Jisaso wíwapɨyíɨ́pɨ sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨro nánɨ re rɨnɨgɨ́awixɨnɨ, “Neparɨnɨ. Wɨ́á rókiamoarɨŋɨ́ xwɨ́á tɨ́yo bɨnɨ́o orɨnɨ.” rɨnarɨŋagɨ́a 15 Jisaso xɨ́omɨ mɨxɨ́ ináyɨ́ imɨxɨpɨ́rɨ nánɨ mɨwimónarɨŋagɨ aí ayɨ́ “Ɨ́á nuxerane mɨxɨ́ ináyo oimɨxaneyɨ.” yaiwiarɨŋagɨ́a dɨŋɨ́ adadɨ́ nɨwirɨ nɨjɨ́á nimónɨrɨ nánɨ ayo e nɨwárɨmɨ xegɨ́pɨ dɨ́wɨ́ mɨŋɨ́yo nánɨ yiŋɨnigɨnɨ.

Jisaso ipí Gaririyo xwɨrɨŋwɨ́ nosaxa uŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

16 Sɨ́ápɨ tɨ́nɨ xegɨ́ wiepɨsarɨŋowa ipí imaŋɨ́ e nánɨ nɨwero 17 ewéyo nɨpɨxemoánɨro Kapaneamɨ nánɨ orɨwámɨ dánɨ xemoanɨro nánɨ nɨmeámɨ nuro rɨxa sɨ́á yinɨŋáná Jisaso awamɨ sɨnɨ mɨwímeáɨ́mɨ eŋáná re eŋɨnigɨnɨ. 18 Rɨ́wɨpí xwé erɨ ipí imeamɨ́kwɨ́ erɨ yarɨ́ná 19 wiepɨsarɨŋowa ewéyo nɨreaxa nuro sɨnɨ ipíyo áwɨnɨ e kiromita wé wúranɨ, wé wɨ́úmɨ dáŋɨ́ woranɨ, núɨ́asáná wenɨŋɨ́ éɨ́áyɨ́ wɨnɨgɨ́awixɨnɨ. Jisaso ewé tɨ́ámɨnɨ ipíyo xwɨrɨŋwɨ́ nosaxa barɨŋagɨ wɨnɨgɨ́awixɨnɨ. Sɨŋwɨ́ e nɨwɨnɨro éɨ́ yarɨŋagɨ́a aí 20 o re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ananɨre. Nionɨrɨnɨ. Wáyɨ́ mepanɨ.” urɨ́agɨ 21 awa omɨ rɨxa “Re xemónapeɨ.” uranɨro yarɨ́ná re eŋɨnigɨnɨ. Rɨxa ipíyo jɨ́arɨwámɨnɨ aŋɨ́ wigɨ́ dɨŋɨ́ nɨyaiwiro warɨgɨ́e iwiékɨ́nɨmeagɨ́awixɨnɨ.

Ámáyɨ́ Jisaso nánɨ pɨ́á egɨ́á nánɨrɨnɨ.

22 Ámá orɨwámɨ dánɨ bisɨ́kerɨ́á nɨ́e sá wegɨ́áyɨ́ wɨ́ápɨ tɨ́nɨ nɨwiápɨ́nɨmearo re yaiwigɨ́awixɨnɨ, “Agíná ewé ámɨ wí re mɨwé ná bánɨ weŋagɨ wɨnɨ́wanigɨnɨ. Nene sɨŋwɨ́ wɨnɨŋáná Jisaso xegɨ́ wiepɨsarɨŋowa tɨ́nɨ ewépámɨ mɨpɨxemoánarɨŋagɨ́a nɨwɨnɨrane wiepɨsarɨŋowanɨ nɨpɨxemoánɨro warɨŋagɨ́a wɨnowárɨ́wanigɨnɨ.” yaiwiarɨ́ná 23 ewé wí aŋɨ́ yoɨ́ Taibiriasɨ dánɨ bisɨ́kerɨ́á Ámɨnáo xegɨ́ xanomɨ yayɨ́ nɨwirɨ wíagɨ nɨ́e nánɨ báná 24 ámá e epɨ́royɨ́ egɨ́áyɨ́ Jisaso sɨnɨ wigɨ́ tɨ́e mɨŋweaŋagɨ wɨnɨro wiepɨsarɨŋowa enɨ mɨŋweaŋagɨ́a wɨnɨro nerɨ nánɨ ewé bɨ́áyo nɨpɨxemoánɨro Jisaso nánɨ Kapaneamɨyo pɨ́á yanɨro ugɨ́awixɨnɨ.

“Nionɨ aiwá aŋɨ́namɨ dáŋɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋáonɨrɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

25 Ayɨ́ ipíyo jɨ́arɨwámɨnɨ Jisaso Kapaneamɨyo ŋweaŋáná nɨwímearo re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Nearéwapɨyarɨŋoxɨnɨ, joxɨ re nánɨ gíná bɨ́oxɨnɨ?” urɨ́agɨ́a 26 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Aga nepa seararɨŋɨnɨ. Seyɨ́né emɨmɨ́ nionɨ seaíwapɨyíápɨ sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨróná sɨwánɨŋɨ́ nɨseairɨ seaíwapɨyimɨnɨrɨ éápɨ nánɨ nɨjɨ́á nimónɨro nánɨ nionɨ nánɨ pɨ́á rɨyarɨŋoɨ? Oweoɨ, seyɨ́né bisɨ́kerɨ́á nɨnɨróná agwɨ́ ímɨ seayíɨ́ eŋagɨ nánɨ nionɨ nánɨ pɨ́á yarɨŋoɨ.” nurɨrɨ 27 ewayɨ́ xwɨyɨ́á re urɨŋɨnigɨnɨ, “Aiwá pɨyɨ́ pénarɨŋɨ́pɨ meaanɨro nánɨ mepa nero aiwá nɨnɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨpaxɨ́pɨ meaanɨro nánɨ éɨ́rɨxɨnɨ. Aiwá apɨ ámá imónɨŋáonɨ ananɨ seaiapɨpaxɨ́rɨnɨ. Ápo Gorɨxo ‘Mɨmɨwiároarɨŋorɨ́anɨ?’ nɨniaiwirɨ xɨ́o e éwɨnɨgɨnɨrɨ nɨrɨ́peaŋonɨ aiwá apɨ ananɨ seaiapɨpaxɨ́rɨnɨ.” urɨ́agɨ 28 ayɨ́ re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Nene pí nerɨ́ná Gorɨxo ámá e oépoyɨnɨrɨ wimónarɨŋɨ́pɨ yanɨ́wɨnɨ?” urɨ́agɨ́a 29 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Seyɨ́né rɨpɨ neróná Gorɨxo wimónarɨŋɨ́pɨ yarɨŋoɨ. Ámá xɨ́o nɨrowárénapɨŋonɨ dɨŋɨ́ nɨnɨkwɨ́rorónáyɨ́, xɨ́o wimónarɨŋɨ́pɨ yarɨŋoɨ.” urɨ́agɨ 30 ayɨ́ re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Nene sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨrane dɨŋɨ́ rɨkwɨ́roanɨ nánɨ pí emɨmɨ́ neaíwapɨyirɨ́ɨnɨ? Joxɨ aga píyɨ́ erɨ́ɨnɨ? 31 Bɨkwɨ́yo xwɨyɨ́á re nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pa, ‘O aiwá nɨpɨ́rɨ nánɨ aŋɨ́namɨ dánɨ wiŋɨnigɨnɨ.’ nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pa negɨ́ arɨ́owa ámá dɨŋɨ́ meaŋe nemeróná aiwá manáɨ rɨnɨŋɨ́pɨ —Aiwá apɨ Gorɨxoyá dɨŋɨ́yo dánɨ xegɨ́pɨ weagɨ́pɨrɨnɨ. Arɨ́owa ámá dɨŋɨ́ meaŋe nemeróná aiwá apɨ nagɨ́árɨnɨ.” urɨ́agɨ́a 32 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ aga nepa seararɨŋɨnɨ. Aiwá eŋíná aŋɨ́namɨ dánɨ seaiapɨŋo, ayɨ́ Mosesomanɨ. Agwɨ enɨ aga aiwá nepaxɨŋɨ́pɨ aŋɨ́namɨ dánɨ seaiaparɨŋo, ayɨ́ gɨ́ áporɨnɨ. 33 Aiwá nepaxɨŋɨ́ ápo Gorɨxo seaiparɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ aiwá aŋɨ́namɨ dánɨ nɨweapɨrɨ ámá xwɨ́á tɨ́yo ŋweagɨ́á dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ tɨ́gɨ́áyɨ́ imónɨpɨ́rɨ́a nánɨ sɨxɨ́ umímoarɨŋorɨnɨ.” urɨ́agɨ 34 ayɨ́ re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, aiwá joxɨ neararɨŋɨ́pɨ íníná neaiapɨ́ɨrɨxɨnɨ.” urɨ́agɨ́a 35 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Aiwá nepaxɨŋɨ́ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨpɨ́rɨ́ápɨ, ayɨ́ nionɨrɨnɨ. Ámá nionɨ tɨ́ámɨnɨ bɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ ámɨ agwɨ́ wipaxɨ́ menɨnɨ. Nionɨ dɨŋɨ́ nɨkwɨ́róɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ ámɨ iniɨgɨ́ nánɨ bɨ gwɨ́nɨ́ yeáyɨ́ wipaxɨ́ mimónɨnɨ. 36 E nɨsearɨrɨ aiwɨ nionɨ re searɨ́anigɨnɨ, ‘Seyɨ́né emɨmɨ́ nionɨ eŋápɨ sɨŋwɨ́ nɨnanɨro aiwɨ “Orɨ́anɨ?” nɨniaiwiro dɨŋɨ́ mɨnɨkwɨ́roarɨŋoɨ.’ searɨ́anigɨnɨ. 37 E nerɨ aí ámá ápo ‘Dɨxɨ́rɨnɨ.’ nɨnɨrɨrɨ niapɨŋɨ́yɨ́ nɨ́nɨ xɨxenɨ dɨŋɨ́ nɨnɨkwɨ́roro nionɨ tɨ́ámɨnɨ bɨpɨ́rɨ́árɨnɨ. Nionɨ tɨ́ámɨnɨ bɨ́áyɨ́ mɨxɨ́ wí umáɨnɨmɨ́ámanɨ. 38 Nionɨ aŋɨ́namɨ dánɨ nɨweapɨrɨ́ná nionɨ gɨ́ nimónarɨŋɨ́pɨ emɨ́ánɨrɨ weapɨŋáonɨmanɨ. Nionɨ nɨrowárénapɨŋo wimónarɨŋɨ́pɨ emɨ́ánɨrɨ nɨweapɨrɨ nánɨ ámá xɨ́oyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ nionɨ tɨ́ámɨnɨ bɨ́áyɨ́ mɨxɨ́ wí umáɨnɨmɨ́ámanɨ. 39 Nionɨ nɨrowárénapɨŋo e éwɨnɨgɨnɨrɨ wimónarɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ rɨpɨrɨnɨ. Nionɨ ámá xɨ́o niapɨŋɨ́yɨ́ wíyo mɨyorɨ́rɨpa erɨ sɨ́á yoparɨ́yi imónáná ámɨ wiápɨ́nɨmeapɨ́rɨ́a nánɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ umímorɨ emɨ́a nánɨ wimónarɨŋɨ́rɨnɨ. 40 ‘Gɨ́ ápo e éwɨnɨgɨnɨrɨ wimónarɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ rɨpɨrɨnɨ.’ seararɨŋɨnɨ. O ámá xewaxonɨ sɨŋwɨ́ nɨnanɨro dɨŋɨ́ nɨkwɨ́róɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́pɨ tɨ́gɨ́áyɨ́ imónɨpɨ́rɨ́a nánɨ wimónɨrɨ nionɨ sɨ́á yoparɨ́yimɨ ayɨ́ ámɨ wiápɨ́nɨmeapɨ́rɨ́a nánɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ umímómɨ́a nánɨ wimónɨrɨ yarɨŋɨ́rɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 41 Judayɨ́ xewanɨŋo re rɨnɨ́ɨ́pɨ nánɨ, “Aiwá aŋɨ́namɨ dánɨ weapɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ nionɨrɨnɨ.” rɨnɨ́ɨ́pɨ nánɨ anɨŋúmɨ́ nirɨnɨro o nánɨ 42 re rɨnɨgɨ́awixɨnɨ, “Jisaso ro Josepomɨ xewaxo menɨranɨ? Xanɨyaú nánɨ nene majɨ́áranɨ? O arɨge nerɨ ‘Aŋɨ́namɨ dánɨ wepɨ́nɨŋáonɨrɨnɨ.’ rɨ́a rarɨnɨ?” rɨnarɨŋagɨ́a 43 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Pí nánɨ anɨŋúmɨ́ nirɨnɨro rɨnarɨŋoɨ? 44 Ámá wo aí xewanɨŋoyá dɨŋɨ́yo dánɨ nionɨ tɨ́ámɨnɨ bɨpaxɨ́ menɨnɨ. Ápo, nɨrowárénapɨŋo xe o tɨ́ámɨnɨ ounɨrɨ dɨŋɨ́ ukɨkayoŋánánɨ nionɨ tɨ́ámɨnɨ bɨpaxɨ́rɨnɨ. Ayɨ́ sɨ́á yoparɨ́yimɨ wiápɨ́nɨmeapɨ́rɨ́a nánɨ nionɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ umímómɨ́árɨnɨ. 45 Rɨ́wamɨŋɨ́ wɨ́á rókiamoagɨ́áwa eagɨ́áyo re rɨnɨnɨ, ‘Gorɨxo ámá nɨyonɨ wíwapɨyinɨ́árɨnɨ.’ rɨnɨnɨ. Ayɨnánɨ ámá ápo wíwapɨyarɨ́ná arɨ́á wigɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ nɨ́nɨ nionɨ tɨ́ámɨnɨ barɨgɨ́árɨnɨ. 46 Gorɨxo wíwapɨyiŋɨ́ aiwɨ ayɨ́ wí Gorɨxomɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨgɨ́á nánɨ mɨrarɨŋɨnɨ. Ná wonɨ Gorɨxo tɨ́ŋɨ́ e dánɨ bɨŋáonɨ ápomɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨŋárɨnɨ. 47 Aga nepa seararɨŋɨnɨ. Nionɨ dɨŋɨ́ nɨkwɨ́róɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ íníná ŋweapɨ́rɨ́a nánɨ tɨ́gɨ́áyɨ́rɨnɨ. 48 Aiwá nɨnɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨpaxɨ́pɨ, ayɨ́ nionɨrɨnɨ. 49 Eŋíná segɨ́ seárɨ́awéyɨ́ ámá dɨŋɨ́ meaŋe nemeróná aiwá manáɨ rɨnɨŋɨ́pɨ nɨnɨro aiwɨ nɨŋweagɨ́asáná pegɨ́awixɨnɨ. 50 Aiwá aŋɨ́namɨ dánɨ weapɨŋɨ́ rɨpɨ xegɨ́ bɨxɨnɨ. Ámá nɨnɨrɨ́náyɨ́, nɨpepɨ́rɨ́ámanɨ. 51 Aiwá dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨpɨ́rɨ nánɨ aŋɨ́namɨ dánɨ weapɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ nionɨrɨnɨ. Ámá gɨyɨ́ gɨyɨ́ aiwá rɨpɨ nɨnɨrɨ́náyɨ́, anɨŋɨ́ íníná ŋweapɨ́rɨ́árɨnɨ. Aiwá ámá xwɨ́á rɨrímɨ ŋweagɨ́á nɨ́nɨ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ tɨ́gɨ́áyɨ́ nimónɨro íníná ŋweapɨ́rɨ́a nánɨ mɨnɨ wimɨ́ápɨ, ayɨ́ gɨ́ warápɨrɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 52 Judayɨ́ wigɨ́pɨ xwɨyɨ́á xɨmɨxɨmɨ́ ninɨro re rɨnarɨŋagɨ́a, “Ámá ro arɨge nerɨ xɨ́oyá wará nanɨ́wá nánɨ neaiapɨnɨ́árɨ́anɨ?” rɨnarɨŋagɨ́a 53 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Aga nepa seararɨŋɨnɨ. Seyɨ́né ámá imónɨŋáonɨyá warápɨ mɨnɨpa ero ragɨ́pɨ mɨnɨpa ero nerónáyɨ́, dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́gɨ́áyɨ́né menɨnɨ. 54 Gɨ́ wará nɨro gɨ́ ragɨ́ nɨro éɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́gɨ́áyɨ́ eŋagɨ́a nánɨ sɨ́á yoparɨ́yimɨ owiápɨ́nɨmeápoyɨnɨrɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ umímómɨ́árɨnɨ. 55 Gɨ́ wará rɨpɨ aiwá nepaxɨŋɨ́ imónɨrɨ gɨ́ ragɨ́pɨ iniɨgɨ́ nepaxɨŋɨ́ imónɨrɨ eŋagɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. 56 Ámá gɨ́ wará nɨrɨ ragɨ́ nɨrɨ éɨ́ go go nionɨ tɨ́nɨ nɨkumɨxɨnɨrai nawínɨ imónɨŋwiɨ. Nionɨ enɨ xɨ́o tɨ́nɨ nɨkumɨxɨnɨrai nawínɨ imónɨŋwiɨ. 57 Ápo, dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́pɨ mɨ́kɨ́ tɨ́ŋo nɨrowárénapɨŋɨ́rɨnɨ. Ápo e eŋɨ́ eŋagɨ nánɨ nionɨ enɨ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́pɨ mɨ́kɨ́ tɨ́ŋáonɨ imónɨŋɨnɨ. Ayɨnánɨ go go nɨbɨrɨ nionɨ nɨnɨnɨrɨ́náyɨ́, nionɨ enɨ dɨŋɨ́ mɨ́kɨ́ tɨ́ŋáonɨ eŋagɨ nánɨ xɨ́o enɨ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ íníná ŋweanɨ́a nánɨ tɨ́ŋɨ́ wo imónɨnɨ́árɨnɨ. 58 Aiwá aŋɨ́namɨ dánɨ weapɨŋɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Rɨpɨ aiwá eŋíná negɨ́ arɨ́owa nɨnɨro nɨŋweagɨ́asáná pegɨ́ápɨ yapɨ mimónɨnɨ. Go go aiwá rɨpɨ nɨnɨrɨ́náyɨ́, dɨŋɨ́ íníná ŋweanɨ́a nánɨ tɨ́ŋɨ́ wo imónɨnɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 59 Jisaso rotú aŋɨ́ Kapaneamɨyo mɨrɨnɨŋiwámɨ dánɨ nuréwapɨyirɨ́ná e nura uŋɨnigɨnɨ.

Xwɨyɨ́á dɨŋɨ́ ɨkwɨ́róáná dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨpaxɨ́pɨ urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

60 Ayɨnánɨ xegɨ́ wiepɨsarɨŋɨ́yɨ́ obaxɨ́ amɨpí o nuréwapɨyirɨ́ná nura úɨ́pɨ arɨ́á nɨwiróná re rɨgɨ́awixɨnɨ, “Xwɨyɨ́á o rarɨŋɨ́pɨ ududɨ́ inɨŋɨ́pɨ rarɨnɨ. Ámá go xɨxenɨ arɨ́á winɨrɨ́enɨŋoɨ?” rarɨŋagɨ́a aiwɨ 61 Jisaso xegɨ́ wiepɨsarɨŋɨ́yɨ́ obaxɨ́ o rɨ́ɨ́pɨ nánɨ anɨŋúmɨ́ irɨnarɨŋagɨ́a nɨjɨ́á nimónɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Xwɨyɨ́á ududɨ́ seainɨpaxɨ́ searɨ́ápimɨ dánɨ róreámioarɨŋoɨ? Nionɨ pɨ́nɨ nɨnɨwiárɨmɨ upɨ́rɨ rɨseaimónarɨnɨ? 62 Seyɨ́né ámá imónɨŋáonɨ xewanɨŋonɨ weapɨŋaé nánɨ ámɨ peyarɨŋagɨ nɨnanɨrɨ́náyɨ́, pí wipɨ́rɨ seaimónɨnɨ́árɨ́anɨ? Sɨnɨ pɨ́nɨ nɨnɨwiárɨmɨ upɨ́rɨ nánɨ seaimónɨnɨ́árɨ́anɨ?” nurɨrɨ 63 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ íníná ŋweapɨ́rɨ́a nánɨ wiarɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ kwíyɨ́ Gorɨxoyápɨrɨnɨ. Ámáyɨ́ wigɨ́ eŋɨ́ eánɨgɨ́á tɨ́nɨ wí e imónɨpaxɨ́ menɨnɨ. Xwɨyɨ́á nionɨ searɨ́ápɨ ámá dɨŋɨ́ nɨkwɨ́rorɨŋɨ́pimɨ dɨŋɨ́ íníná ŋweapɨ́rɨ́a nánɨ kwíyɨ́ ewearɨŋɨ́pɨrɨnɨ. 64 E nerɨ aí wiyɨ́né xwɨyɨ́á nionɨyá sɨnɨ dɨŋɨ́ mɨnɨkwɨ́roarɨŋoɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. Jisaso iwamɨ́ó dánɨ ámá xɨ́omɨ dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́róɨ́áyɨ́ nánɨ nɨjɨ́á imónɨrɨ xɨ́o nánɨ mɨyɨ́ urɨnɨ́o nánɨ enɨ nɨjɨ́á imónɨrɨ eŋo eŋagɨ nánɨ e nurɨrɨ 65 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Wiyɨ́né dɨŋɨ́ mɨnɨkwɨ́roarɨŋagɨ́a nánɨ re searɨ́anigɨnɨ, ‘Ápo ámá go go nionɨ tɨ́ŋɨ́ e xe ounɨrɨ sɨŋwɨ́ mɨwɨnɨpa nerɨ́náyɨ́, o nionɨ tɨ́ámɨnɨ wí bɨpaxɨ́ menɨnɨ.’ searɨ́anigɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 66 Xwɨyɨ́á apɨ nura úɨ́ eŋagɨ nánɨ xegɨ́ wiepɨsarɨŋɨ́yɨ́ obaxɨ́ omɨ pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ nuro ámɨ o tɨ́nɨ nawínɨ bɨ aŋɨ́ memegɨ́awixɨnɨ. 67 Ayɨnánɨ Jisaso xegɨ́ wiepɨsarɨŋɨ́ wé wúkaú sɨkwɨ́ waú awamɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Soyɨ́né enɨ ‘Rɨxa pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ owaneyɨ.’ rɨseaimónarɨnɨ?” urɨ́agɨ 68 Saimonɨ Pitao re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, none go tɨ́ámɨnɨ wanɨ́wɨnɨ? Xwɨyɨ́á dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ tɨ́ŋwáone imónanɨ nánɨ imónɨŋɨ́pɨ joxɨnɨ tɨ́ŋoxɨrɨnɨ. 69 None rɨxa dɨŋɨ́ nɨrɨkwɨ́rorane nɨjɨ́á re imónɨŋwɨnɨ, ‘Joxɨ sɨyikwɨ́ mínɨŋɨ́ Gorɨxo rɨrɨ́peaŋoxɨrɨ́anɨ? Yeáyɨ́ neayimɨxemeanɨ́a nánɨ arɨ́owayá xwɨ́á piaxɨ́yo dánɨ iwiaronɨ́oyɨ rarɨŋwáo, ayɨ́ joxɨrɨnɨ.’ nɨyaiwirane nɨjɨ́á imónɨŋwɨnɨ.” urɨ́agɨ 70 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ ámá wé wúkaú sɨkwɨ́ waú soyɨ́né mɨsearɨ́peapa reŋanigɨnɨ? E nerɨ aí woxɨ oboxɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 71 Isɨkariotɨ dáŋɨ́ Saimonomɨ xewaxo Judaso —O wiepɨsarɨŋɨ́ wé wúkaú sɨkwɨ́ waú awa worɨnɨ. O xɨ́o nánɨ mɨyɨ́ urɨnɨ́o eŋagɨ nánɨ e urɨŋɨnigɨnɨ.

7

Jisasomɨ xogwáowa xɨ́omɨ dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́rogɨ́á nánɨrɨnɨ.

1 Jisaso e nɨyárɨmo néɨsáná Judayɨ́ ámɨnáowa xɨ́omɨ pɨkianɨro nánɨ mekaxɨ́ mearɨŋagɨ́a nɨjɨ́á nimónɨrɨ nánɨ “Judia pɨropenɨsɨ́yo oememɨnɨ.” mɨwimónɨ́ Gariri pɨropenɨsɨ́yo aŋɨ́ emearɨ́ná 2 aiwá Judayɨ́ aŋɨ́ pákɨ́ pákɨ́ inɨŋɨ́yo nɨŋwearɨ́ná imɨxayarɨgɨ́ápɨ —Aiwá apɨ, ayɨ́ eŋíná ɨ́wiárɨ́awé Moseso tɨ́nɨ nemeróná senɨ́á aŋɨ́yo nɨŋweaxa wagɨ́ápɨ nánɨ dɨŋɨ́ winɨnɨ nánɨ xwiogwɨ́ ayɨ́ ayo Judayɨ́ wigɨ́ aŋɨ́yɨ́ pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ nuro sɨ́á wé wɨ́úmɨ dáŋɨ́ waú wo aŋɨ́ pákɨ́ pákɨ́ inɨŋɨ́yo nɨŋwearo aiwá imɨxarɨgɨ́ápɨrɨnɨ. Aiwá apɨ rɨxa aŋwɨ e imónɨŋáná 3 xogwáowa re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Dɨxɨ́ wiepɨsarɨŋɨ́ wínɨyɨ́ enɨ emɨmɨ́ amɨpí joxɨ yarɨŋɨ́pɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨpɨ́rɨ nánɨ aŋɨ́ re pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ Judia pɨropenɨsɨ́yo nánɨ uɨ. 4 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ rɨrarɨŋwɨnɨ. Ámá wo ámá nɨ́nɨ xɨ́o nánɨ nɨjɨ́á oimónɨ́poyɨnɨrɨ nɨwimónɨrɨ́náyɨ́, xegɨ́ yarɨŋɨ́pɨ ínɨmɨ yarɨŋɨ́manɨ. Emɨmɨ́ joxɨ yarɨŋɨ́pɨ nepa nerɨ́náyɨ́, jɨwanɨŋoxɨ nurɨ ámá nɨyɨ́yá sɨŋwɨ́yo dánɨ sɨwá winɨrɨ́ɨnɨ.” urɨgɨ́awixɨnɨ. 5 Awa xegɨ́ xogwáowa aí dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́ropa nero nánɨ e urɨgɨ́awixɨnɨ. 6 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Soyɨ́né upɨ́rɨ́íná ananɨ gínɨ gíná upɨ́rɨ́a nánɨ imónɨŋagɨ aiwɨ nionɨ umɨ́áíná sɨnɨ mimónɨnɨ. 7 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Ámá xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́ nɨ́nɨyɨ́ soyɨ́né tɨ́nɨ sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ inɨpaxɨ́ mimónɨŋoɨ. E nerɨ aiwɨ nionɨ wigɨ́ yarɨgɨ́ápɨ nánɨ ‘Sɨpírɨnɨ.’ nurɨrɨ waropárɨ́ wiararɨŋagɨ nánɨ sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ niarɨŋoɨ. 8 Segɨ́pɨ aiwá nene xwiogwɨ́ o omɨ imɨxayarɨŋwápɨ nánɨ yoápoyɨ. Nionɨ gɨ́ umɨ́áíná sɨnɨ mimónɨŋagɨ nánɨ wí umɨméɨnɨ.” 9 nurárɨmɨ Gariri pɨropenɨsɨ́yo ŋweaŋɨnigɨnɨ.

Jisaso aiwá aŋɨ́ pákɨ́ pákɨ́ inɨŋɨ́yo nɨŋwearóná imɨxarɨgɨ́ápɨ nánɨ yoaŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

10 Jisaso, xexɨrɨ́meáowa rɨxa aiwá apɨ nánɨ yoáɨ́ámɨ eŋáná xɨ́o enɨ ámáyá sɨŋwɨ́yo dánɨ mɨyoá yumɨ́í ínɨmɨ nɨyirɨ Jerusaremɨ nɨrémorɨ ŋweaŋáná 11 Judayɨ́ aiwá imɨxarɨgɨ́e xɨ́o nánɨ pɨ́á néra nuro “O gerɨnɨ?” nɨrɨga nuro 12 ámá e epɨ́royɨ́ egɨ́áyɨ́ ikeagɨgwɨ́ ayá wí nɨrɨga nuro wí “Ámá naŋorɨnɨ.” rɨro wí “Oweoɨ, naŋomanɨ. Ámá nɨyonɨ dɨŋɨ́ nukɨnɨmɨxɨrɨ xeŋwɨ́mɨ nipemeámɨ warɨŋorɨnɨ.” rɨro nero aiwɨ 13 Judayɨ́ ámɨnáowa nánɨ wáyɨ́ nero nánɨ ámá wí o nánɨ ámá sɨ́mɨmaŋɨ́ e dánɨ mɨrɨnɨgɨ́awixɨnɨ. 14 Jisaso sɨ́á aiwá imɨxarɨgɨ́áyɨ́ rɨxa áwɨnɨ e imónɨŋáná aŋɨ́ rɨdɨyowá yarɨgɨ́iwámɨ nánɨ nurɨ nɨpáwirɨ ámáyo uréwapɨyarɨ́ná 15 Judayɨ́ ámɨnáowa dɨŋɨ́ ududɨ́ nɨwinɨro re rɨgɨ́awixɨnɨ, “Arɨre nerɨ nɨjɨ́á o rarɨŋɨ́pɨ nimónɨrɨ rɨ́a rarɨnɨ? Sɨkurɨ́á meŋoyoɨ.” rarɨŋagɨ́a 16 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Xwɨyɨ́á nionɨ searéwapɨyarɨŋápɨ nionɨ gɨ́pɨmanɨ. Nionɨ nɨrowárénapɨŋoyápɨrɨnɨ. 17 ‘O wimónarɨŋɨ́pɨ oemɨnɨ.’ wimónarɨŋɨ́ gɨyɨ́ gɨyɨ́ nionɨ searéwapɨyarɨŋápɨ nánɨ nɨjɨ́á nimónɨrɨ re yaiwipaxɨ́rɨnɨ, ‘Gorɨxoyá dɨŋɨ́yo dánɨ rɨ́a nearéwapɨyarɨnɨ? Xɨ́o xegɨ́ dɨŋɨ́yo dánɨ rɨ́a nearéwapɨyarɨnɨ?’ nɨyaiwirɨ nɨjɨ́á imónɨpaxɨ́rɨnɨ. 18 Ámá go go xɨ́o xegɨ́ dɨŋɨ́yo dánɨ nɨrɨrɨ́náyɨ́, ámá weyɨ́ onɨmépoyɨnɨrɨ yarɨŋɨ́rɨnɨ. E nerɨ aí ámá nɨ́nɨ ámá xɨ́omɨ urowárénapɨŋomɨ weyɨ́ oumépoyɨnɨrɨ yarɨŋo, o aga nepaxɨŋorɨnɨ. Yadɨmɨŋɨ́ yarɨŋorɨnɨ. 19 Eŋíná Moseso ŋwɨ́ ikaxɨ́ nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ mɨseaiapɨpa reŋɨnigɨnɨ? E nerɨ aí soyɨ́néyá wo aí ŋwɨ́ ikaxɨ́ eánɨŋɨ́pɨ píránɨŋɨ́ xɨ́darɨŋɨ́manɨ. Pí nánɨ soyɨ́né nionɨ nɨpɨkianɨro yarɨŋoɨ?” urɨ́agɨ 20 ámá e epɨ́royɨ́ egɨ́áyɨ́ re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Imɨ́ó xɨxéroarɨŋɨ́ roxɨnɨ, ámá gɨyɨ́ rɨpɨkianɨro yarɨŋagɨ́a rarɨŋɨnɨ?” urɨ́agɨ́a 21 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ emɨmɨ́ ná bɨnɨ éagɨ seyɨ́né sɨnɨ ududɨ́ ikárɨnarɨŋoɨ. 22 Moseso ŋwɨ́ ikaxɨ́ ‘Segɨ́ niaíwɨ́yo nɨxɨrɨmáná sɨ́á wé wɨ́úmɨ dáŋɨ́ waú wo múróáná sɨ́á ayimɨ iyɨ́ sɨ́mɨ́ sɨ́ó wákwíɨ́rɨxɨnɨ.’ rɨŋɨ́rɨnɨ. E nɨsearɨrɨ aiwɨ ayɨ́ Moseso marɨ́áɨ, negɨ́ arɨ́owa sɨwɨ́ apɨ érowiápɨ́nɨgɨ́árɨnɨ. Ayɨnánɨ seyɨ́né segɨ́ niaíwɨ́yɨ́ ŋwɨ́ ikaxɨ́ rɨnɨŋɨ́pɨ nɨxɨ́dɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ naŋɨ́ oimónɨ́poyɨnɨrɨ Sabarɨ́áyo aiwɨ iyɨ́ sɨ́mɨ́ sɨ́ó wákwiarɨgɨ́árɨnɨ. 23 Seyɨ́né ‘Naŋɨ́ nerane ŋwɨ́ ikaxɨ́ Moseso nɨrɨrɨ eaŋɨ́pɨ pɨ́rɨ́ mɨwiaíkipa oyaneyɨ.’ nɨyaiwiro Sabarɨ́áyo enɨ iyɨ́ sɨ́mɨ́ sɨ́ó wákwiarɨgɨ́árɨnɨ. Seyɨ́né e yarɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ pí nánɨ nionɨ ámá womɨ Sabarɨ́áyo naŋɨ́ wimɨxɨ́ápɨ nánɨ wikɨ́ nónarɨŋoɨ? 24 Sɨŋwɨ́ tɨ́nɨnɨ nɨwɨnaxɨ́dɨro mɨrɨpa époyɨ. Xɨ́o yarɨŋagɨ́pɨ enɨ mí nómɨxɨrɨ́ná rɨ́ɨ́rɨxɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ.

Jisaso nánɨ “Kiraisorɨ́anɨ? Worɨ́anɨ?” rɨnɨgɨ́á nánɨrɨnɨ.

25 Ámá Jerusaremɨ ŋweagɨ́áyɨ́ wí re nɨra ugɨ́awixɨnɨ, “Ámá ro ámá nɨpɨkianɨro egɨ́o menɨranɨ? 26 Sɨŋwɨ́ wɨnɨ́poyɨ. Ámá nɨ́nɨ arɨ́á egɨ́e sɨŋánɨ nɨrorɨ rarɨŋagɨ aí mebá neameŋweagɨ́áwa omɨ xwɨyɨ́á bɨ murarɨŋoɨ. Awa ‘Ámá ro Kiraiso, ámá yeáyɨ́ neayimɨxemeanɨ́a nánɨ arɨ́owayá xwɨ́á piaxɨ́yo dánɨ iwiaronɨ́oyɨ rarɨŋwáo, ayɨ́ orɨ́anɨ?’ mɨyaiwipa rɨyarɨŋoɨ? 27 E nerɨ aí ‘Ámá o Kiraiso, ámá arɨ́owayá xwɨ́á piaxɨ́yo dánɨ iwiaronɨ́oyɨ rarɨŋwáorɨ́anɨ?’ wiaiwipaxɨ́ menɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Nene xɨnáí xɨ́omɨ xɨrɨŋe nánɨ nɨjɨ́á imónɨŋwɨnɨ. E nerɨ aiwɨ Kiraiso, ámá Gorɨxo yeáyɨ́ neayimɨxemeanɨ́a nánɨ urowárénapɨnɨ́o imónɨnɨ́ánɨyɨ́ ámá wo ‘E dáŋorɨnɨ.’ rɨpaxɨ́ menɨnɨ. Ayɨnánɨ ‘O Kiraisorɨ́anɨ?’ wiaiwipaxɨ́ mimónɨŋwɨnɨ.” rarɨŋagɨ́a 28 Jisaso aŋɨ́ rɨdɨyowá yarɨgɨ́iwámɨ dánɨ nuréwapɨyirɨ́ná eŋɨ́ tɨ́nɨ nɨrɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Seyɨ́né nepa nionɨ nánɨ nɨjɨ́á ero ‘O e dáŋorɨnɨ.’ rɨpaxɨ́ imónɨro yarɨgɨ́áyɨ́néranɨ? Nionɨ gɨ́ dɨŋɨ́ tɨ́nɨ bɨŋámanɨ. Nepaxɨŋɨ́ imónɨŋo —O soyɨ́né majɨ́orɨnɨ. O nionɨ nɨrowárénapɨŋɨ́rɨnɨ. 29 O tɨ́ŋɨ́ e dánɨ bɨŋáonɨ eŋagɨ nánɨ o nionɨ nɨjɨ́árɨnɨ. O nionɨ nɨrowárénapɨŋɨ́rɨnɨ.” urɨ́agɨ nánɨ 30 omɨ ɨ́á xɨranɨro nero aiwɨ ɨ́á xɨrɨpaxíná sɨnɨ mimónɨŋagɨ nánɨ ɨ́á bɨ mɨxɨrɨgɨ́awixɨnɨ. 31 E nerɨ aí ámá e epɨ́royɨ́ egɨ́áyɨ́ obaxɨ́ wí dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́roro re nɨra ugɨ́awixɨnɨ, “Kiraiso, ámá yeáyɨ́ neayimɨxemeanɨ́a nánɨ arɨ́owayá xwɨ́á piaxɨ́yo dánɨ iwiaronɨ́oyɨ rarɨŋwáo nimónɨrɨ́ná emɨmɨ́ ámá ro yarɨŋɨ́pimɨ nɨmúrorɨ enɨ́áranɨ? Oweoɨ.” rɨgɨ́awixɨnɨ.

Jisasomɨ ɨ́á oxɨrɨ́poyɨnɨrɨ urowárɨgɨ́á nánɨrɨnɨ.

32 Parisiowa ámá e epɨ́royɨ́ egɨ́áyɨ́ Jisaso nánɨ ikeagɨgwɨ́ e rarɨŋagɨ́a arɨ́á nɨwiro nánɨ awa tɨ́nɨ apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́á xwéowa tɨ́nɨ dɨŋɨ́ axɨ́pɨ nɨxɨrɨro Jisasomɨ ɨ́á oxɨrɨ́poyɨnɨrɨ rɨdɨyowá yarɨgɨ́iwámɨ awí mearoarɨgɨ́á wamɨ urowárɨ́agɨ́a awa nuro o uréwapɨyarɨŋe rémóagɨ́a 33 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Seyɨ́né tɨ́nɨ re bɨ onɨmiápɨ nɨŋweámonɨ gɨ́ nɨrowárénapɨŋo tɨ́e nánɨ umɨ́árɨnɨ. 34 Rɨxa úáná seyɨ́né nionɨ nánɨ pɨ́á nɨniro aiwɨ wí sɨŋwɨ́ nanɨpɨ́rɨ́ámanɨ. Seyɨ́né nionɨ ŋweámɨ́aé upaxɨ́ wí mimónɨŋoɨ.” urɨ́agɨ 35 Judayɨ́ ámɨnáowa re rɨnɨgɨ́awixɨnɨ, “O gɨmɨ nánɨ umɨnɨrɨ rarɨnɨ? Aga gɨmɨ nánɨ úáná nene o nánɨ pɨ́á megɨnanɨ́wárɨnɨ? Negɨ́ ámáyɨ́ Gɨrikɨyɨ́ aŋɨ́yo ŋweagɨ́ámɨ nánɨ nurɨ émáyo uréwapɨyimɨ́ánɨrɨ rɨ́a neararɨnɨ? 36 Xwɨyɨ́á o re rɨ́ɨ́pɨ, ‘Seyɨ́né nionɨ nánɨ pɨ́á nɨniro aiwɨ wí sɨŋwɨ́ nanɨpɨ́rɨ́ámanɨ. Seyɨ́né nionɨ ŋweámɨ́aé upaxɨ́ wí mimónɨŋoɨ.’ rɨ́ɨ́pɨ pí nɨyaiwirɨ rɨ́a rɨŋoɨ?” rɨnɨgɨ́awixɨnɨ.

Iniɨgɨ́ oyɨ́á tɨ́ŋɨ́ nánɨ urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

37 Sɨ́á aiwá apɨ imɨxarɨgɨ́áyɨ́ yoparɨ́yi —Ayi seáyɨ e imónɨŋɨ́yirɨnɨ. Sɨ́á ayi imónɨŋáná Jisaso éɨ́ nɨrorɨ eŋɨ́ tɨ́nɨ re rɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá iniɨgɨ́ nánɨ gwɨ́nɨ́ yeáyɨ́ wíɨ́ gɨyɨ́ gɨyɨ́ nionɨ tɨ́ámɨnɨ nɨbɨro iniɨgɨ́ onɨ́poyɨ. 38 Nionɨ dɨŋɨ́ nɨkwɨ́róɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ Bɨkwɨ́yo nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ rɨpɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ imónɨpɨ́ráoɨ, ‘Wigɨ́ xwioxɨ́yo ná ínɨmɨ dánɨ iniɨgɨ́ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imɨxarɨŋɨ́pɨ oyɨ́á tɨ́ŋɨ́ pwenɨ́árɨnɨ.’ nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ imónɨpɨ́ráoɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 39 Jisaso e nɨrɨrɨ́ná kwíyɨ́ Gorɨxoyá xɨ́omɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́róɨ́áyɨ́ meapɨ́rɨ́ápɨ nánɨ e urɨŋɨnigɨnɨ. Íná Jisaso sɨnɨ aŋɨ́namɨ nɨpeyirɨ mikɨ́nɨpa éíná eŋagɨ nánɨ Gorɨxo sɨnɨ xegɨ́ kwíyɨ́pɨ ámáyo sɨxɨ́ mumímopa yagínárɨnɨ.

Jisaso nánɨ dɨŋɨ́ xɨxegɨ́nɨ tɨ́nɨ nepayoro rɨgɨ́á nánɨrɨnɨ.

40 Ámá e epɨ́royɨ́ egɨ́áyɨ́ o e rarɨŋagɨ arɨ́á nɨwiro wí re nɨra ugɨ́awixɨnɨ, “Aga neparɨnɨ. Ámá ro wɨ́á rókiamoagɨ́ nene xwayɨ́ nanɨrɨ ŋweaŋwáorɨnɨ.” nɨra warɨ́ná 41 wí re nɨra ugɨ́awixɨnɨ, “‘Ámá ro Gorɨxo yeáyɨ́ neayimɨxemeanɨ́a nánɨ arɨ́owayá xwɨ́á piaxɨ́yo dánɨ iwiaronɨ́oyɨ rarɨŋwáo, Kiraisorɨnɨ.’ neaimónarɨnɨ.” nɨra warɨ́ná wí re nɨra ugɨ́awixɨnɨ, “Gariri pɨropenɨsɨ́yo dáŋɨ́ wo Kiraiso, ámá arɨ́owayá xwɨ́á piaxɨ́yo dánɨ iwiaronɨ́oyɨ rarɨŋwáo imónɨpaxɨ́ranɨ? Oweoɨ, e dáŋɨ́ wo ámá arɨ́owayá xwɨ́á piaxɨ́yo dánɨ iwiaronɨ́oyɨ rarɨŋwáo imónɨpaxɨ́ menɨnɨ. 42 Bɨkwɨ́yo re mɨrɨnɨpa renɨ, ‘Kiraiso, arɨ́owayá xwɨ́á piaxɨ́yo dánɨ iwiaronɨ́oyɨ rarɨŋwáo negɨ́ arɨ́o Depitoyá ɨ́wiárɨ́awé wo imónɨnɨ́árɨnɨ. Aŋɨ́ Betɨrexemɨ —Eŋíná Depito xegɨ́ ŋweaagerɨnɨ. Omɨ e dánɨ xɨrɨnɨ́árɨnɨ.’ mɨrɨnɨpa renɨ?” nɨra nuro nánɨ 43 ámá e epɨ́royɨ́ egɨ́áyɨ́ o nánɨ dɨŋɨ́ xɨxegɨ́nɨ tɨ́nɨ nepayoro nɨrɨróná 44 wí “Rɨxa ɨ́á oxɨraneyɨ.” nɨwimónɨrɨ aiwɨ omɨ ɨ́á bɨ mɨxɨrɨgɨ́awixɨnɨ.

Judayɨ́ mebáowa Jisasomɨ dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́rogɨ́á nánɨrɨnɨ.

45 Rɨdɨyowá yarɨgɨ́iwámɨ awí mearoarɨgɨ́áwa ámɨ nuro apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́á xwéowamɨ tɨ́nɨ Parisiowamɨ tɨ́nɨ wímeááná awa re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Pí nánɨ omɨ ɨ́á mɨxɨrɨ́ anɨpáoyɨ́né barɨŋoɨ?” urɨ́agɨ́a 46 awí mearoarɨgɨ́áwa re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Eŋíná aiwɨ ámá o nearéwapɨyarɨŋɨ́pa wo mɨnearéwapɨyagɨ́rɨnɨ.” urɨ́agɨ́a 47 Parisiowa ikayɨ́wɨ́ nurɨro re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Soyɨ́né enɨ rɨxa dɨŋɨ́ nɨseakɨnɨmɨxɨrɨ xeŋwɨ́mɨ nɨseaipemeámɨ mupa reŋoɨ?” nurɨro 48 re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Seameŋweaŋwáone woranɨ, Parisione woranɨ, omɨ dɨŋɨ́ bɨ wɨkwɨ́róɨ́ranɨ? Oweoɨ! 49 E nerɨ aí ámá epɨ́royɨ́ egɨ́á jɨ́ayɨ́ ŋwɨ́ ikaxɨ́ nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ nánɨ píránɨŋɨ́ nɨjɨ́á mimónɨpa nero nánɨ Gorɨxoyá sɨŋwɨ́yo dánɨ anɨ́nɨpɨ́rɨ́a nánɨ ramɨxárɨnɨŋɨ́yɨ́rɨnɨ.” urɨ́agɨ́a 50 Nikodimaso —O enɨ Parisi worɨnɨ. Xámɨ árɨ́wɨyimɨ nurɨ Jisasomɨ nɨwímearɨ yarɨŋɨ́ wiŋorɨnɨ. O nɨwiápɨ́nɨmearɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, 51 “Negɨ́ ŋwɨ́ ikaxɨ́ nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́yo bɨ rɨpɨ rɨrɨnɨnɨ, ‘Ámá womɨ xɨ́o rɨnarɨŋɨ́pɨ arɨ́á mɨwipa erɨ o yarɨŋɨ́pɨ píránɨŋɨ́ nɨjɨ́á mimónɨpa erɨ nemáná ananɨ xwɨyɨ́á umeárɨpaxɨ́rɨnɨ.’ rɨrɨnɨnɨ?” urɨ́agɨ 52 awa ikayɨ́wɨ́ re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Joxɨ enɨ Gariri dáŋɨ́ iwoxɨrɨ́anɨ? Bɨkwɨ́yo píránɨŋɨ́ ɨ́á rorɨ pɨ́á merɨ nerɨ́náyɨ́, joxɨ re nɨyaiwirɨ nɨjɨ́á imónɨrɨ́ɨnɨ, ‘Wɨ́á rókiamoarɨŋɨ́ wo Gaririyo dánɨ imónarɨŋɨ́manɨ.’ nɨyaiwirɨ nɨjɨ́á imónɨrɨ́ɨnɨ.” urɨgɨ́awixɨnɨ.

Apɨxɨ́ ɨ́wɨ́ inɨŋɨ́ wímɨ xwɨrɨxɨ́ umeagɨ́á nánɨrɨnɨ.

53 Ámá nɨ́nɨ wigɨ́ aŋɨ́ xɨxegɨ́nɨyo umíagɨ́a aiwɨ.

8

1 Jisaso dɨ́wɨ́ xegɨ́ yoɨ́ Oripiyo nánɨ nurɨ 2 sá weŋo wɨ́á mónɨŋɨ́mɨ ámɨ nɨwiápɨ́nɨmeámɨ nɨbɨrɨ aŋɨ́ rɨdɨyowá yarɨgɨ́iwámɨ nɨpáwirɨ ámá nɨ́nɨ xɨ́o tɨ́ámɨnɨ barɨŋagɨ́a nánɨ o éɨ́ nɨŋweámáná uréwapɨyarɨ́ná re eŋɨnigɨnɨ. 3 Ŋwɨ́ ikaxɨ́ eánɨŋɨ́pɨ mewegɨ́áwa tɨ́nɨ Parisiowa tɨ́nɨ awa apɨxɨ́ ámá wí ɨ́wɨ́ inarɨŋagɨ wɨnɨmeáɨ́á wímɨ nɨméra nɨbɨro áwɨnɨ e éɨ́ nurárárɨmáná 4 omɨ re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Nearéwapɨyarɨŋoxɨnɨ, apɨxɨ́ rí ɨ́wɨ́ inarɨŋagɨ wɨnɨmeáɨ́írɨnɨ. 5 Apɨxɨ́ rínɨŋɨ́ imónɨŋɨ́yɨ́ nánɨ ŋwɨ́ ikaxɨ́ Moseso nɨrɨrɨ eaŋɨ́pimɨ dánɨ re rɨnɨnɨ, ‘Sɨ́ŋá tɨ́nɨ iwaŋɨ́ nearo pɨkíɨ́rɨxɨnɨ.’ rɨnɨŋagɨ aí joxɨ píoɨ rɨrɨ́ɨnɨ?” urɨgɨ́awixɨnɨ. 6 Rɨ́wéná o Moseso rɨŋɨ́pɨ nɨwiaíkirɨ xegɨ́ bɨ́ rɨ́ɨ́pimɨ dánɨ xwɨyɨ́á uxekwɨ́moaneyɨnɨro iwamɨ́ó nɨwíwapɨyiro e urɨ́agɨ́a aiwɨ o ípɨ́pá éɨ́ nɨŋweámáná xwɨ́áyo webɨ́á tɨ́nɨ rɨ́wamɨŋɨ́ nearɨ 7 awa arɨ́kí ámɨ ámɨ yarɨŋɨ́ wiayarɨŋagɨ́a o ámɨ éɨ́ nɨrorɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Soyɨ́né woxɨ goxɨ ɨ́wɨ́ bɨ mɨyarɨŋoxɨ xámɨ ímɨ sɨ́ŋá eaɨ.” nurɨmɨ 8 ámɨ ípɨ́pá éɨ́ nɨŋwearɨ xwɨ́áyo rɨ́wamɨŋɨ́ eaarɨ́ná re eŋɨnigɨnɨ. 9 Awa Jisaso e urɨ́agɨ arɨ́á nɨwiro wonɨ wonɨ Jisaso tɨ́ŋɨ́ e pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ nuróná ámɨnáowa xámɨ numearo nɨ́nɨ rɨxa núáná apɨxínɨ xegɨ́ xewɨnɨ Jisasoyá sɨ́mɨ́ e éɨ́ roŋagɨ nɨwɨnɨrɨ 10 ámɨ éɨ́ nɨrorɨ ímɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ineyɨ, ámáyɨ́ gɨmɨnɨrɨnɨ? Ayɨ́ wo xwɨyɨ́á mɨrɨmearɨ́ɨ́ranɨ?” urɨ́agɨ 11 í re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, wo xwɨyɨ́á mɨnɨmearɨ́ɨ́rɨnɨ.” urɨ́agɨ Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ enɨ xwɨyɨ́á wí rɨmearɨméɨnɨ. Dɨxɨ́ aŋɨ́ uɨ. Re dánɨ ámɨ ɨ́wɨ́ bɨ minɨpa éɨrɨxɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ.

“Nionɨ ámá nánɨ uyɨ́wɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋáonɨrɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

12 Jisaso ámɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ ámá xwɨ́á tɨ́yo ŋweagɨ́á nɨyonɨ uyɨ́wɨ́ wɨ́ánɨŋɨ́ wókímɨxarɨŋáonɨrɨnɨ. Ámá nionɨ nɨxɨ́dɨ́áyɨ́ sɨ́á yinɨŋɨ́mɨnɨ aŋɨ́ emepɨ́rɨ́á menɨnɨ. Wɨ́á dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ tɨ́gɨ́áyɨ́ imɨxɨpaxɨ́ imónɨŋɨ́pɨ wókímɨxɨnɨ́árɨnɨ.” urɨ́agɨ nánɨ 13 Parisiowa re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Joxɨ e rɨ́ɨ́pɨ jɨwanɨŋoxɨ símeaŋɨ́ mɨ́koxɨ́nɨŋɨ́ nimónɨrɨ áwaŋɨ́ rɨnarɨŋagɨ nánɨ ‘Neparɨnɨ.’ nɨyaiwirane arɨ́á seaianɨméwɨnɨ.” urɨ́agɨ́a 14 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ aí niɨwanɨŋonɨ nánɨ áwaŋɨ́ rɨnarɨŋápɨ, ayɨ́ neparɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. Ge dánɨ rɨ́a bɨŋanigɨnɨrɨ gɨmɨ nánɨ umɨ́árɨ́anɨrɨ imónɨŋɨ́pɨ nánɨ nɨjɨ́á nimónɨrɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. E nerɨ aí soyɨ́né nionɨ bɨŋaé nánɨranɨ, nionɨ umɨ́aé nánɨranɨ, majɨ́á nimónɨro nánɨ nɨrarɨŋoɨ. 15 Soyɨ́né ámá xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́yɨ́ yarɨgɨ́ápa sɨŋwɨ́ tɨ́nɨnɨ nɨwɨnaxɨ́dɨro rarɨŋagɨ́a aí nionɨ ámá womɨ aí sɨŋwɨ́ tɨ́nɨnɨ nɨwɨnaxɨ́dɨrɨ xwɨyɨ́á mumeararɨŋɨnɨ. 16 Nionɨ xwɨyɨ́á numearɨrɨ sɨŋwɨrɨyɨ́, nionɨ gɨ́ dɨŋɨ́ tɨ́nɨ mepa nerɨ ápo, nɨrowárénapɨŋoyá dɨŋɨ́yo dánɨ nerɨ nánɨ nepa xɨxenɨ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ umearɨpaxɨ́rɨnɨ. 17 Segɨ́ ŋwɨ́ ikaxɨ́ eánɨŋɨ́yo aí re nɨrɨnɨrɨ eánɨnɨ, ‘Ámá waú xwɨyɨ́á áwaŋɨ́ nɨrɨríná axɨ́pɨnɨ nɨrɨrɨ́náyɨ́, xwɨyɨ́á apɨ nepa imónɨnɨ.’ nɨrɨnɨrɨ eánɨnɨ. 18 ‘Nionɨ niɨwanɨŋonɨ nánɨ áwaŋɨ́ searɨnɨrɨ ápo, nɨrowárénapɨŋo enɨ nionɨ nánɨ áwaŋɨ́ searɨrɨ yarɨŋagɨ nánɨ soyɨ́né nionɨ seararɨŋápɨ nánɨ “Neparɨnɨ.” yaiwipaxɨ́rɨnɨ.’” urɨ́agɨ 19 awa re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Dɨxɨ́ ápo ge ŋweanɨ?” urɨ́agɨ́a o re urɨŋɨnigɨnɨ, “Soyɨ́né nionɨ nánɨ nɨjɨ́á mimónɨpa ero gɨ́ ápo nánɨ nɨjɨ́á mimónɨpa ero yarɨŋoɨ. Soyɨ́né nionɨ nánɨ nɨjɨ́á nimónɨro sɨŋwɨrɨyɨ́, gɨ́ ápo nánɨ enɨ nɨjɨ́á imónanɨro éɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 20 Aŋɨ́ rɨdɨyowá yarɨgɨ́iwámɨ Gorɨxo nánɨ nɨgwɨ́ tarɨgɨ́á tɨ́ŋɨ́ e dánɨ nuréwapɨyirɨ́ná xwɨyɨ́á apɨ urarɨŋagɨ aiwɨ omɨ ɨ́á xɨrɨpɨ́rɨ́íná sɨnɨ mimónɨŋagɨ nánɨ ɨ́á bɨ mɨxɨrɨgɨ́awixɨnɨ.

“Nionɨ umɨ́aé nánɨ soyɨ́né wí upaxɨ́ menɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

21 O ámɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ pɨ́nɨ nɨseawiárɨmɨ úáná soyɨ́né nionɨ nánɨ pɨ́á nɨniro aí segɨ́ ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́ápɨ sɨnɨ yokwarɨmɨ́ minɨŋáná pepɨ́rɨ́árɨnɨ. Nionɨ umɨ́aé soyɨ́né bɨpaxɨ́ wí mimónɨŋoɨ.” urɨ́agɨ 22 Judayɨ́ ámɨnáowa re nɨra ugɨ́awixɨnɨ, “O ‘Nionɨ umɨ́aé soyɨ́né bɨpaxɨ́ mimónɨŋoɨ.’ rɨ́agɨ nánɨ xewanɨŋo pɨkínɨmɨnɨrɨ nánɨ mɨnearɨpa rɨyarɨnɨ?” nɨra warɨ́ná 23 o re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ eramɨ dáŋonɨrɨnɨ. Soyɨ́né bɨramɨ dáŋoyɨ́nérɨnɨ. Soyɨ́né xwɨ́á tɨ́yo dáŋoyɨ́nérɨnɨ. Nionɨ xwɨ́á tɨ́yo dáŋonɨmanɨ. 24 Ayɨnánɨ re searɨ́ɨnɨ, ‘Segɨ́ ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́ápɨ sɨnɨ yokwarɨmɨ́ minɨŋáná pepɨ́rɨ́árɨnɨ.’ searɨ́ɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ seararɨŋɨnɨ. Soyɨ́né dɨŋɨ́ nɨnɨkwɨ́roro ‘Ayɨ́ orɨnɨ.’ mɨniaiwipa nerónáyɨ́, segɨ́ ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́ápɨ sɨnɨ yokwarɨmɨ́ minɨŋáná pepɨ́rɨ́árɨnɨ.” urarɨŋagɨ 25 awa re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Goxɨrɨnɨ?” urɨ́agɨ́a Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ iwamɨ́ó dánɨ searagáonɨ onɨrɨnɨ. 26 Soyɨ́né yarɨgɨ́ápɨ nánɨ xwɨyɨ́á searɨmearɨmɨ nánɨ xwɨyɨ́á xwapɨ́ xɨrɨŋáonɨrɨnɨ. Soyɨ́né arɨ́á mɨniarɨŋagɨ́a aiwɨ nionɨ nɨrowárénapɨŋo nepaxɨŋorɨnɨ. Amɨpí omɨ arɨ́á wiŋápɨ ámá nɨ́nɨ arɨ́á egɨ́e dánɨ rarɨŋárɨnɨ.” urɨ́agɨ aiwɨ 27 ayɨ́ majɨ́á nimónɨro “Ápo Gorɨxo nánɨ rɨ́a neararɨnɨ?” mɨyaiwiarɨŋagɨ́a nánɨ 28 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Soyɨ́né ámá imónɨŋáonɨ íkɨ́áyo nɨyekwɨroárɨpɨ́rɨ seáyɨ e nɨnɨmɨ́eyoarɨ́ná nɨjɨ́á ‘Ayɨ́ orɨnɨ.’ imónɨpɨ́rɨ́árɨnɨ. Nionɨ gɨ́ dɨŋɨ́ tɨ́nɨ amɨpí bɨ yarɨŋámanɨ. Ápo nɨréwapɨyiŋɨ́pɨnɨ rarɨŋárɨnɨ. 29 Íníná nionɨ nɨrowárénapɨŋo yayɨ́ winɨpaxɨ́pɨnɨ yarɨŋagɨ nánɨ nionɨ pɨ́nɨ nɨnɨwiárɨmɨ mɨnú sɨnɨ dɨŋɨ́ nɨkɨkayonɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 30 Xwɨyɨ́á apɨ urarɨ́ná ámá obaxɨ́ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́rogɨ́awixɨnɨ.

Ámá áxeŋwarɨ́ inɨgɨ́áyɨ́ nánɨ urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

31 Jisaso Judayɨ́ omɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́róɨ́áyo re urɨŋɨnigɨnɨ, “Seyɨ́né gɨ́ xwɨyɨ́á rarɨŋápɨ dɨŋɨ́ ɨ́á nɨxɨrɨrónáyɨ́, nionɨyá gɨ́ seaiepɨsarɨŋá nepaxɨŋɨ́yɨ́né imónɨŋoɨ. 32 Xwɨyɨ́á nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ nánɨ nɨjɨ́á nimónɨro e nemáná xwɨyɨ́á apɨ dɨŋɨ́ ɨ́á nɨxɨrɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ áxeŋwarɨ́ minɨgɨ́áyɨ́né imónɨpɨ́rɨ́árɨnɨ.” urɨ́agɨ 33 wa re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Negɨ́ arɨ́o Ebɨrɨ́amoyá ɨ́wiárɨ́awenerɨnɨ. Eŋíná dánɨ ámá wayá xɨnáíwanénɨŋɨ́ nimónɨrane omɨŋɨ́ mɨwiiagwaéne, joxɨ arɨge nerɨ ‘Áxeŋwarɨ́ minɨgɨ́áyɨ́né imónɨpɨ́rɨ́árɨnɨ.’ neararɨŋɨnɨ?” urɨ́agɨ́a 34 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Aga nepa seararɨŋɨnɨ. Ámá ɨ́wɨ́ yarɨŋɨ́ go go ɨ́wɨ́ xɨ́o yarɨŋɨ́piyá xɨnáínɨŋɨ́ nimónɨrɨ áxeŋwarɨ́ winɨ. 35 Ámá xɨnáíwánɨŋɨ́ nimónɨro omɨŋɨ́ wiiarɨgɨ́áyɨ́ anɨŋɨ́ aŋiwámɨ xiáwo tɨ́nɨ ŋweaarɨgɨ́ámanɨ. E nerɨ aí xewaxo íníná anɨŋɨ́ e ŋweaarɨŋɨ́rɨnɨ.” nurɨrɨ ámá e rówapɨgɨ́áyɨ́ re oyaiwípoyɨnɨrɨ, “‘Seyɨ́né xɨnáíwayɨ́nénɨŋɨ́ nimónɨro omɨŋɨ́ wiiarɨgɨ́áyɨ́né yapɨ imónɨŋoɨ.’ rɨ́a neararɨnɨ?” oyaiwípoyɨnɨrɨ ewayɨ́ xwɨyɨ́á apɨ nurɨrɨ 36 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ayɨnánɨ xewaxonɨ xɨnáíwayɨ́nénɨŋɨ́ nimónɨro omɨŋɨ́ wiiarɨgɨ́áyɨ́né áxeŋwarɨ́ seainɨŋɨ́pɨ anɨpá seaimɨxɨyíáná aga áxeŋwarɨ́ minɨgɨ́áyɨ́nɨŋɨ́ imónɨpɨ́rɨ́árɨnɨ.” nurɨrɨ 37 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ nɨjɨ́árɨnɨ. Seyɨ́né arɨ́o Ebɨrɨ́amoyá ɨ́wiárɨ́awéyɨ́nérɨnɨ. E nimónɨro aí seyɨ́né gɨ́ xwɨyɨ́ápɨ segɨ́ xwioxɨ́yo aumaúmɨ́ minɨ́ɨ́ eŋagɨ nánɨ nionɨ nɨpɨkianɨro nánɨ yarɨŋoɨ. 38 Nionɨ ápo tɨ́nɨ nɨŋwearɨ́ná sɨŋwɨ́ wɨnɨŋápɨ nánɨ rarɨŋárɨnɨ. Seyɨ́né enɨ amɨpí segɨ́ ápo rarɨŋagɨ arɨ́á wigɨ́ápɨ yarɨgɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ.

“Segɨ́ ápo oborɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

39 Awa re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Negɨ́ arɨ́o Ebɨrɨ́amorɨnɨ.” urɨ́agɨ́a Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nepa Ebɨrɨ́amoyá ɨ́wiárɨ́awéyɨ́né eŋánáyɨ́, xɨ́o yagɨ́pa epaxɨ́rɨnɨ. 40 E nerɨ aí nionɨ xwɨyɨ́á nepánɨ Gorɨxomɨ arɨ́á wiŋápɨ seararɨŋáonɨ nɨnɨpɨkianɨro yarɨŋoɨ. Soyɨ́né nianɨro yarɨgɨ́ápa arɨ́o Ebɨrɨ́amo wí e meŋɨnigɨnɨ. 41 Ayɨnánɨ re searɨ́ɨnɨ, ‘Segɨ́ ápo yarɨŋɨ́pɨ yarɨŋoɨ.’ searɨ́ɨnɨ.” urɨ́agɨ ayɨ́ re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Negɨ́ inókíwa ɨ́wɨ́ ninɨro neaxɨrɨgɨ́ámanɨ. Negɨ́ ápo imónɨŋo ná wonɨ Gorɨxorɨnɨ.” urɨ́agɨ́a 42 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ gɨ́ dɨŋɨ́ tɨ́nɨ bɨŋámanɨ. Gorɨxo nɨrowárénapɨ́agɨ o tɨ́ŋɨ́ e pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ bɨŋá eŋagɨ nánɨ Gorɨxo nepa segɨ́ ápo eŋánáyɨ́, soyɨ́né nionɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nɨyipaxɨ́rɨnɨ. 43 Soyɨ́né nionɨ xwɨyɨ́á rarɨ́ná arɨ́á nero aí pí nánɨ nɨjɨ́á mimónɨpa yarɨŋoɨ? Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. ‘Xwɨyɨ́á arɨ́á owianeyɨ.’ mɨseaimónarɨŋagɨ nánɨ nɨjɨ́á mimónɨpa yarɨŋoɨ. 44 Soyɨ́né niaíwɨ́ segɨ́ ápo oboyáoyɨ́né eŋagɨ́a nánɨ xɨ́o wimónarɨŋɨ́pa niaíwɨ́yɨ́né enɨ ‘Axɨ́pɨ oyaneyɨ.’ seaimónarɨŋɨ́rɨnɨ. O eŋíná dánɨ ámáyo pɨkíxwɨrɨ́ó yagorɨnɨ. Nepa bɨ mɨrɨpaxɨ́ imónɨŋo eŋagɨ nánɨ pí pí xwɨyɨ́á nɨrɨrɨ́ná yapɨ́nɨ rarɨŋorɨnɨ. O yapɨ́ rarɨŋo imónɨrɨ ámá yapɨ́ rarɨgɨ́á nɨyɨ́yá xanónɨŋɨ́ imónɨrɨ eŋagɨ nánɨ gínɨ gíná yapɨ́ nɨrɨrɨ́ná sa mɨ́kɨ́ xɨ́o imónɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ rarɨŋɨ́rɨnɨ. 45 E nerɨ aí nionɨ nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨnɨ seararɨŋagɨ nánɨ ‘Neparɨnɨ.’ nɨyaiwiro dɨŋɨ́ mɨnɨkwɨ́roarɨŋoɨ. 46 Soyɨ́né goxɨ ɨ́wɨ́ nánɨ xwɨyɨ́á nɨmeárɨpaxɨ́rɨnɨ? Oweoɨ, wí xwɨyɨ́á nɨmeárɨpaxɨ́manɨ. E nerɨ aí nionɨ nepánɨ seararɨ́ná pí nánɨ ‘Neparɨnɨ.’ nɨyaiwiro dɨŋɨ́ mɨnɨkwɨ́roarɨŋoɨ? 47 Ámá Gorɨxoyáyɨ́ xwɨyɨ́á xɨ́oyápɨ arɨ́á wiarɨgɨ́árɨnɨ. Soyɨ́né Gorɨxoyáoyɨ́né mimónɨŋagɨ́a nánɨ xwɨyɨ́á oyápɨ arɨ́á mɨniarɨŋoɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ.

“Arɨ́o Ebɨrɨ́amo sɨnɨ meŋáná nionɨ ŋweaagárɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

48 Judayɨ́ ámɨnáowa omɨ ikayɨ́wɨ́ re urɨgɨ́awixɨnɨ, “None joxɨ re nɨrɨrɨranéná, ‘Ámá sɨpí roxɨyɨ́ Samariayɨ́ woxɨrɨnɨ. Imɨ́ó xɨxéroarɨŋɨ́ roxɨnɨ.’ nɨrɨrɨranéná xɨxenɨ mɨrɨrɨpa réwɨnɨ?” urɨ́agɨ́a 49 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ imɨ́ó dɨŋɨ́ mɨnɨxɨxéroarɨnɨnɨ. Gɨ́ ápomɨ wé íkwiaŋwɨ́yo uŋwɨrárarɨŋagɨ aí soyɨ́né wé íkwiaŋwɨ́yo mɨnɨŋwɨrárarɨŋoɨ. 50 Nionɨ gɨ́ dɨŋɨ́ tɨ́nɨ seáyɨ e imónɨmɨ́ánɨrɨ mɨyarɨŋagɨ aiwɨ wo nionɨ nánɨ ‘Seáyɨ e oimónɨnɨ.’ niaiwíoyɨ́ soyɨ́né tɨ́nɨ nionɨ tɨ́nɨ neaepayonɨ́o ŋweanɨ. 51 Aga nepa seararɨŋɨnɨ. Ámá gɨyɨ́ gɨyɨ́ xwɨyɨ́á nionɨyápɨ nɨxɨ́dɨrɨ́náyɨ́, wí nɨpepɨ́rɨ́ámanɨ.” urɨ́agɨ 52 Judayɨ́ ámɨnáowa re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Joxɨ e rarɨŋagɨ nánɨ rɨxa nɨjɨ́á re imónɨŋwɨnɨ, ‘Joxɨ imɨ́ó xɨxéroarɨŋɨ́ woxɨnɨ.’ nɨjɨ́á e imónɨŋwɨnɨ. Arɨ́o Ebɨrɨ́amo tɨ́nɨ wɨ́á rókiamoagɨ́áwa tɨ́nɨ pegɨ́árɨnɨ. E éagɨ́a aí joxɨ re rarɨŋɨnɨ, ‘Ámá gɨyɨ́ gɨyɨ́ xwɨyɨ́á nionɨyápɨ nɨxɨ́dɨrɨ́náyɨ́, wí nɨpepɨ́rɨ́ámanɨ.’ rarɨŋɨnɨ. 53 ‘Joxɨ negɨ́ arɨ́o Ebɨrɨ́amo peŋomɨ seáyɨ e mɨwimónɨŋoxɨrɨnɨ.’ neaimónarɨnɨ. Wɨ́á rókiamoagɨ́áwa enɨ pegɨ́árɨnɨ. Joxɨ gonɨrɨnɨ yaiwinarɨŋɨnɨ?” urɨ́agɨ́a 54 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Niɨwanɨŋonɨ seáyɨ e nɨmɨ́eyoánɨrɨ́náyɨ́, surɨ́má imónárɨpaxɨ́rɨnɨ. Seáyɨ e nɨmɨ́eyoarɨŋo, ayɨ́ gɨ́ áporɨnɨ. O nánɨ soyɨ́né ‘Negɨ́ Ŋwɨ́áorɨnɨ.’ rarɨgɨ́árɨnɨ. 55 E nɨrɨro aí xɨ́o nánɨ nepa nɨjɨ́á mimónɨŋoɨ. E nerɨŋɨ́ aiwɨ nionɨ nɨjɨ́árɨnɨ. ‘O nionɨ majɨ́árɨnɨ.’ nɨrɨrɨ́náyɨ́, nionɨ soyɨ́nénɨŋɨ́ yapɨ́ rarɨŋáonɨ imónɨpaxɨ́rɨnɨ. E nerɨ aí o nionɨ nepa nɨjɨ́á nimónɨrɨ nánɨ xwɨyɨ́á oyápɨ xɨ́darɨŋárɨnɨ. 56 Segɨ́ arɨ́o Ebɨrɨ́amo sɨ́á nionɨyáyi nánɨ ‘Sɨŋwɨ́ wɨnɨmɨ́árɨ́anɨ?’ nɨyaiwirɨ nánɨ yayɨ́ winɨŋɨnigɨnɨ. Oyɨ, o sɨŋwɨ́ nɨnanɨrɨ yayɨ́ seáyɨmɨ dánɨ winɨŋɨnigɨnɨ.” urɨ́agɨ 57 Judayɨ́ ámɨnáowa re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Joxɨ sɨnɨ xweyaŋoxɨ meŋɨ́yɨ́ ‘Arɨ́o Ebɨrɨ́amomɨ sɨŋwɨ́ wɨnagáonɨrɨnɨ.’ rɨrarɨŋɨnɨ?” urɨ́agɨ́a 58 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Aga nepa seararɨŋɨnɨ. Arɨ́o Ebɨrɨ́amo sɨnɨ meŋáná nionɨ xámɨ ŋweaagárɨnɨ.” urɨ́agɨ 59 awa “‘Gorɨxo tɨ́nɨ xɨxenɨ imónɨŋorɨ́anɨ?’ oniaiwípoyɨnɨrɨ rɨ́a neararɨnɨ?” nɨyaiwiro omɨ sɨ́ŋá eanɨro nánɨ sɨ́ŋá meáagɨ́a aiwɨ xewanɨŋo re eŋɨnigɨnɨ. Yumɨ́í nimónɨrɨ aŋɨ́ rɨdɨyowá yarɨgɨ́iwámɨ dánɨ peyeaŋɨnigɨnɨ.

9

Sɨŋwɨ́ supárɨŋɨ́ womɨ naŋɨ́ imɨxɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

1 E nemo nɨpurɨ́ná wenɨŋɨ́ éɨ́yɨ́ wɨnɨŋɨnigɨnɨ. Ámá wo xɨnáí xɨrɨŋe dánɨ sɨŋwɨ́ supárɨŋɨ́ néra uŋo ŋweaŋagɨ wɨnáná 2 xegɨ́ wiepɨsarɨŋowa enɨ sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨro yarɨŋɨ́ re wigɨ́awixɨnɨ, “Nearéwapɨyarɨŋoxɨnɨ, ɨ́wɨ́ go eŋɨ́pimɨ dánɨ xɨnáí sɨŋwɨ́ supárɨŋɨ́ ro xɨrɨŋɨ́rɨnɨ? Xɨ́o éagɨ nánɨranɨ, xanɨyaú éagɨ́i nánɨranɨ?” yarɨŋɨ́ e wíagɨ́a 3 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá ro ɨ́wɨ́ éagɨ marɨ́áɨ, xanɨyaú enɨ ɨ́wɨ́ éagɨ́i marɨ́áɨ, sa omɨ dánɨ emɨmɨ́ Gorɨxoyá sɨwánɨŋɨ́ inɨnɨ́a nánɨ e eŋo xɨrɨŋɨ́rɨnɨ. 4 Agwɨ sɨnɨ ikwáwɨyíná imónɨŋáná emɨmɨ́ nɨrowárénapɨŋo ‘E éwɨnɨgɨnɨ.’ yaiwiarɨŋɨ́pɨ éwanɨgɨnɨ. Árɨ́wɨyíná ámá wo emɨmɨ́ mepaxɨ́ imónɨŋíná rɨxa aŋwɨ e eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. Dɨŋɨ́ re oyaiwípoyɨnɨrɨ, “Xɨ́omɨ pɨkíáná árɨ́wɨyínɨŋɨ́ imónɨnɨ́árɨnɨ.” oyaiwípoyɨnɨrɨ e nurɨrɨ 5 ámɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ xwɨ́á tɨ́yo nɨŋwearɨ́ná ámá nɨ́nɨyɨ́ nánɨ wɨ́á wókímɨxɨŋɨnɨ.” nurárɨmɨ 6 xwɨ́áyo reaŋwɨ́ núrɨmáná xwɨ́á tɨ́nɨ reaŋwɨ́ tɨ́nɨ yiyɨ́ nɨdɨrɨ ámáoyá sɨŋwɨ́yo xópé nɨwimáná 7 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ nurɨ ipí Siroamɨyɨ rɨnɨŋɨ́wámɨ nánɨ —Yoɨ́ mɨ́kɨ́ ayɨ́ mewárɨnɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ. E rɨnɨŋɨ́wámɨ nánɨ nurɨ sɨ́mɨmaŋɨ́yo wayɨ́ róneɨ.” urowárɨ́agɨ o nurɨ sɨ́mɨmaŋɨ́yo wayɨ́ nɨrónɨmáná re eŋɨnigɨnɨ. Rɨxa sɨŋwɨ́ anɨŋo bɨŋɨnigɨnɨ. 8 Rɨxa sɨŋwɨ́ anɨŋo barɨŋagɨ ámá aŋɨ́ xɨ́o tɨ́ŋɨ́ e ŋweagɨ́áyɨ́ sɨŋwɨ́ e nɨwɨnɨro sɨŋwɨ́ supárɨŋo eŋagɨ nánɨ éɨ́ nɨŋweámáná aiwá nánɨ rɨxɨŋɨ́ urago barɨŋagɨ sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨro re nɨra ugɨ́awixɨnɨ, “Ámá royɨ́ e nɨŋweámáná aiwá nánɨ rɨxɨŋɨ́ neararɨŋo menɨranɨ?” nɨra warɨ́ná 9 wí re nɨra ugɨ́awixɨnɨ, “Ayɨ́ orɨnɨ.” nɨra warɨ́ná wí “Oweoɨ, ayɨ́ o yapɨ imónɨŋɨ́yɨ́ worɨnɨ.” nɨra warɨ́ná xewanɨŋo arɨ́kí re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ onɨrɨnɨ.” urarɨŋagɨ 10 ayɨ́ re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Joxɨ arɨge nerɨ dɨxɨ́ sɨŋwɨ́ oxoáɨnɨ?” urɨ́agɨ́a 11 o re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá Jisasoyɨ rarɨgɨ́o xwɨ́á bimɨ reaŋwɨ́ núrɨrɨ yiyɨ́ nɨdɨrɨ gɨ́ sɨŋwɨ́yo xópé nɨnimáná re nɨrɨŋoɨ, ‘Joxɨ ipí Siroamɨwámɨ nánɨ nurɨ wayɨ́ róneɨ.’ nɨrɨ́agɨ nionɨ nurɨ wayɨ́ nɨrónɨrɨ́ná re éɨnɨ. Sɨŋwɨ́ noxoarɨ anɨ́ɨnɨ.” urɨ́agɨ 12 ayɨ́ re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Ámá o ge ŋweanɨ?” urɨ́agɨ́a o “Nionɨ majɨ́árɨnɨ.” urɨ́agɨ 13-14 ámá ayɨ́ sɨ́á Jisaso xwɨ́ápimɨ reaŋwɨ́ núrɨrɨ yiyɨ́ nɨdɨrɨ omɨ sɨŋwɨ́ naŋɨ́ wimɨxɨŋɨ́yi Sabarɨ́áyi eŋagɨ nánɨ ámá xámɨ sɨŋwɨ́ supáragomɨ Parisiowa tɨ́ŋɨ́ e nánɨ nɨméra nuro wáráná 15 Parisiowa enɨ omɨ yarɨŋɨ́ re wigɨ́awixɨnɨ, “Joxɨ arɨge nerɨ sɨŋwɨ́ oxaóɨ́rɨnɨ?” urɨ́agɨ́a o re urɨŋɨnigɨnɨ, “O xwɨrɨŋwɨ́ bɨ tɨ́nɨ gɨ́ sɨŋwɨ́yo xópé níáná nionɨ nurɨ wayɨ́ nɨrónɨrɨ́ná sɨŋwɨ́ oxoáɨnɨ.” urɨ́agɨ 16 Parisiyɨ́ wɨ́a re nɨra ugɨ́awixɨnɨ, “Ámá o Sabarɨ́á nánɨ ŋwɨ́ ikaxɨ́ rɨnɨŋɨ́pimɨ xopɨrárɨ́ nɨyayirɨ nánɨ Gorɨxo tɨ́ŋɨ́ e dánɨ bɨŋomanɨ.” nɨra warɨ́ná wɨ́a re nɨra ugɨ́awixɨnɨ, “Ámá ɨ́wɨ́ yarɨŋɨ́yɨ́ wo eŋánáyɨ́, arɨge nerɨ emɨmɨ́ o yarɨŋɨ́pɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ epaxɨ́rɨnɨ?” nɨra nuróná dɨŋɨ́ xɨxegɨ́nɨ tɨ́nɨ nepayoro nánɨ 17 ámɨ sɨŋwɨ́ supáragomɨ re urɨgɨ́awixɨnɨ, “O dɨxɨ́ sɨŋwɨ́ roxaóɨ́ eŋagɨ nánɨ pí ámáoxɨnɨ rarɨŋɨnɨ?” urɨ́agɨ́a o re urɨŋɨnigɨnɨ, “O Gorɨxoyá wɨ́á rókiamoarɨŋɨ́ wo menɨranɨ?” urɨŋɨnigɨnɨ. 18 O xegɨ́ sɨŋwɨ́ oxoáɨ́yɨ́ nánɨ píránɨŋɨ́ áwaŋɨ́ urarɨŋagɨ aiwɨ xámɨ sɨŋwɨ́ supáragomɨ aiwɨ Judayɨ́ ámɨnáowa arɨ́á mɨwipa nero re yaiwigɨ́awixɨnɨ, “Nepa sɨŋwɨ́ supárago ámɨ sɨŋwɨ́ manɨŋorɨnɨ.” nɨyaiwiro “Ámá sɨŋwɨ́ oxoáoyá xanɨyaú obɨ́piyɨ.” nɨrɨro ayaú rɨxa báná 19 yarɨŋɨ́ nɨwiróná re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Niaíwɨ́ ayagwíyáoranɨ? Ayagwí re rɨrarɨŋiɨ, ‘Xɨnáí nɨxɨrɨrɨ́ná sɨŋwɨ́ supárɨŋo xɨrɨŋɨ́rɨnɨ.’ rɨrarɨŋiɨ? E xɨrɨŋɨ́ eŋánáyɨ́, arɨge nerɨ agwɨ sɨŋwɨ́ noxoarɨ anarɨnɨ?” urɨ́agɨ́a 20 xanɨyaú re urɨgɨ́isixɨnɨ, “Ayɨ́ yegɨ́ íwo eŋagɨ nánɨ yayawi nɨjɨ́árɨnɨ. Xɨnáí nɨxɨrɨrɨ́ná sɨŋwɨ́ supárɨŋɨ́ eŋɨ́yɨ́ nánɨ enɨ yayawi nɨjɨ́árɨnɨ. 21 E nerɨ aí agwɨ o sɨŋwɨ́ oxoáɨ́yɨ́ nánɨ yayawi majɨ́árɨnɨ. Sɨŋwɨ́ supárɨŋɨ́yɨ́ woxoáo nánɨ enɨ yayawi majɨ́árɨnɨ. Xewanɨŋomɨ yarɨŋɨ́ wípoyɨ. Sɨnɨ onomanɨ. Xewanɨŋo nánɨ áwaŋɨ́ osearɨnɨ.” urɨgɨ́isixɨnɨ. 22 Xanɨyaú Judayɨ́ ámɨnáowa nánɨ wáyɨ́ winɨ́agɨ nánɨ e urɨgɨ́isixɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Judayɨ́ ámɨnáowa re rɨnárɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ, “Ámá gɨyɨ́ gɨyɨ́ Jisaso nánɨ waropárɨ́ nero ‘ “O Kiraiso, ámá yeáyɨ́ neayimɨxemeanɨ́a nánɨ arɨ́owayá xwɨ́á piaxɨ́yo dánɨ iwiaronɨ́oyɨ rarɨŋwáorɨnɨ.” neaimónarɨnɨ.’ ránáyɨ́, rotú aŋɨ́yo dánɨ yoɨ́ emɨ kwɨ́rɨmoanɨ́wárɨnɨ.” 23 rɨnárɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ xanɨyaú re urɨgɨ́isixɨnɨ, “Onomanɨ. Xewanɨŋomɨ yarɨŋɨ́ wípoyɨ.” urɨ́agɨ́i 24 Parisiowa ámɨ “Sɨŋwɨ́ supárago obɨnɨ.” nɨrɨro o rɨxa báná re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Joxɨ Gorɨxomɨnɨ seáyɨ e numɨ́eyoarɨ waropárɨ́ ineɨ. Ámá ‘Naŋɨ́ nimɨxɨŋoɨ.’ rarɨŋo ɨ́wɨ́ yarɨŋɨ́yɨ́ wo eŋagɨ nánɨ none nɨjɨ́árɨnɨ. Ayɨnánɨ waropárɨ́ ineɨ.” urɨ́agɨ́a 25 o re urɨŋɨnigɨnɨ, “O ɨ́wɨ́ yarɨŋoranɨ? Naŋoranɨ? Nionɨ majɨ́árɨnɨ. E nerɨ aí rɨpɨ nánɨ nionɨ nɨjɨ́árɨnɨ. Xámɨ sɨŋwɨ́ supáragáonɨ aiwɨ agwɨ o níɨ́pimɨ dánɨ sɨŋwɨ́ noxoarɨ anɨŋɨnɨ.” urɨ́agɨ 26 awa re urɨgɨ́awixɨnɨ, “O pí síɨ́rɨnɨ? Arɨge nerɨ dɨxɨ́ sɨŋwɨ́ roxoáɨ́rɨnɨ?” urɨ́agɨ́a 27 o re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ rɨxa áwaŋɨ́ searɨ́agɨ aí arɨ́á mɨniarɨŋoɨ. Arɨge nɨyaiwiro ‘Ámɨ arɨ́á osianeyɨ.’ nɨrarɨŋoɨ? Soyɨ́né enɨ rɨxa xegɨ́ wiepɨsarɨŋɨ́yɨ́nɨŋɨ́ imónanɨro mɨrɨpa rɨyarɨŋoɨ?” urɨ́agɨ 28 awa ikayɨ́wɨ́ numearɨro re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Xewanɨŋoxɨnɨ xegɨ́ wiepɨsarɨŋɨ́yɨ́ woxɨrɨnɨ. None neaiepɨsagɨ́ Mosesoyáonerɨnɨ. 29 None Mosesomɨ xwɨyɨ́á Gorɨxo urɨŋɨ́pɨ nánɨ nɨjɨ́á imónɨŋwɨnɨ. E nerɨ aí ámá oyɨ́ e dáŋorɨ́anɨrɨ none majɨ́árɨnɨ.” urɨ́agɨ́a 30 ámá o re urɨŋɨnigɨnɨ, “Soyɨ́né rarɨgɨ́ápɨ ududɨ́ ninɨpaxɨ́ rarɨŋoɨ. Soyɨ́né o bɨŋe dánɨ majɨ́á eŋagɨ́a aiwɨ o gɨ́ sɨŋwɨ́ noxaóɨ́rɨnɨ. 31 Ámá ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́áyɨ́ Gorɨxomɨ rɨxɨŋɨ́ uráná arɨ́á mɨwipa yarɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ nene nɨjɨ́árɨnɨ. E nerɨ aí ámá go go Gorɨxomɨ wéyo numerɨ xɨ́o wimónarɨŋɨ́pɨ nɨxɨ́dɨrɨ́náyɨ́, Gorɨxo ámáomɨ arɨ́á nɨwirɨ xɨ́o rɨxɨŋɨ́ urarɨŋɨ́pɨ nánɨ arɨrá wipaxɨ́rɨnɨ. 32 Aga eŋíná dánɨ aí nene arɨ́á wí re mɨwiŋwárɨnɨ, ‘Ámá wo nɨwiápɨ́nɨmearɨ xɨnáí xɨrɨŋe dánɨ sɨŋwɨ́ supárɨŋɨ́ womɨ sɨŋwɨ́ oxoáɨnigɨnɨ.’ rarɨŋagɨ́a arɨ́á mɨwiŋwárɨnɨ.” nurɨrɨ 33 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá o Gorɨxo tɨ́ŋɨ́ e dánɨ mɨbɨpa nerɨ sɨŋwɨrɨyɨ́, xɨ́o yarɨŋɨ́pɨ bɨ epaxɨ́ imónɨmɨnɨrɨ éɨ́manɨ.” urɨ́agɨ 34 awa mɨxɨ́ re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Ɨ́wɨ́ ninɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ rɨxɨrɨŋoxɨnɨ, joxɨ none rɨnearéwapɨyarɨŋɨnɨ?” nurɨmáná xegɨ́ yoɨ́ emɨ kwɨ́rɨmogɨ́awixɨnɨ.

Sɨŋwɨ́ supárɨŋɨ́nɨŋɨ́ imónɨgɨ́áyɨ́ nánɨrɨnɨ.

35 Jisaso “Ámá sɨŋwɨ́ supáragoyá yoɨ́ kwɨ́rɨmóoɨ.” rarɨŋagɨ́a arɨ́á e nɨwirɨ o nánɨ pɨ́á nemerɨ nɨwímeámáná re urɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ ámá imónɨŋomɨ dɨŋɨ́ rɨwɨkwɨ́roŋɨnɨ?” urɨ́agɨ 36 o re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, ámá imónɨŋo gorɨnɨ. Nionɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́rómɨ nánɨ áwaŋɨ́ nɨreɨ.” urɨ́agɨ 37 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Omɨ joxɨ rɨxa sɨŋwɨ́ wɨnɨŋɨ́rɨnɨ.” nurɨrɨ sɨŋánɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ tɨ́nɨ rɨnarɨgwɨ́í ronɨ, ayɨ́ onɨrɨnɨ.” urɨ́agɨ 38 o re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, nionɨ rɨxa dɨŋɨ́ rɨkwɨ́roŋɨnɨ.” nurɨmɨ xɨ́o tɨ́ŋɨ́ e xómɨŋɨ́ nɨyɨkwirɨ yayɨ́ wiŋɨnigɨnɨ. 39 Jisaso re rɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá nɨyonɨ epayómɨ́a nánɨ xwɨ́á tɨ́yo nánɨ bɨŋárɨnɨ. Ámá sɨŋwɨ́ supárɨgɨ́áyɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋɨ́yɨ́ sɨŋwɨ́ anɨpɨ́rɨ imónɨro sɨŋwɨ́ anɨgɨ́áyɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋɨ́yɨ́ sɨŋwɨ́ supárɨpɨ́rɨ imónɨro epɨ́rɨ́a nánɨ bɨŋáonɨrɨnɨ.” rɨ́agɨ 40 Parisi xɨ́o tɨ́nɨ aŋwɨ e rówapɨgɨ́áwa re urɨgɨ́awixɨnɨ, “None nánɨ enɨ ‘Sɨŋwɨ́ supárɨgɨ́oyɨ́nérɨnɨ.’ rɨneararɨŋɨnɨ?” urɨ́agɨ́a 41 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Soyɨ́né sɨŋwɨ́ supárɨgɨ́oyɨ́né sɨŋwɨrɨyɨ́, rɨ́wɨ́ nɨmoarɨgɨ́ápɨ nánɨ xwɨyɨ́á meárɨnɨpaxɨ́manɨ. E nerɨ aí soyɨ́né ‘Sɨŋwɨ́ anɨŋwáonerɨnɨ.’ nɨrɨro nánɨ rɨ́wɨ́ nɨmoarɨgɨ́ápɨ nánɨ xwɨyɨ́á meárɨnɨpɨ́rɨ́árɨnɨ.

10

Ewayɨ́ ikaxɨ́ sipɨsipɨ́ awí mearoarɨŋo nánɨrɨnɨ.

1 “Aga nepa seararɨŋɨnɨ. Go go sipɨsipɨ́ xwɨ́ná ɨ́wíyo mɨpáwipa nerɨ wí e dánɨ ogámɨ́ nerɨ nɨpɨxemoánɨrɨ́náyɨ́, ɨ́wɨ́ mearɨŋɨ́ wo imónɨnɨ. Ɨ́wɨ́ xauráparɨŋɨ́ wo enɨ imónɨnɨ. 2 E nerɨ aí xwɨ́ná ɨ́wíyo páwiarɨŋo, ayɨ́ sipɨsipɨ́ xiáworɨnɨ. Awí mearoarɨŋorɨnɨ. 3 O xwɨ́ná rónɨŋe nánɨ báná ɨ́wí e íníná awí roŋo ówaŋɨ́ wɨ́kwiíáná xiáwo xegɨ́ sipɨsipɨ́ nánɨ yoɨ́ ráná xiáwoyá maŋɨ́ arɨ́á nɨwirɨ uxɨ́dáná nɨméra nɨpeyearɨ 4 rɨxa xɨ́oyá nɨ́nɨ bɨ́arɨwámɨnɨ eŋáná o xámɨ umearɨ́ná sipɨsipɨ́yɨ́ xiáwoyá maŋɨ́ umɨŋɨ́narɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ númɨ warɨgɨ́árɨnɨ. 5 Xeŋwɨ́ womɨ wí númɨ uxɨ́dɨpɨ́rɨméoɨ. Maŋɨ́ ámá xeŋwɨ́ woyá umɨŋɨ́narɨŋagɨ nɨwɨnɨro nánɨ númɨ muxɨ́dɨpa nero éɨ́ upɨ́ráoɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 6 Jisaso ewayɨ́ xwɨyɨ́á apɨ urɨ́agɨ aiwɨ xɨ́o apɨ nánɨ nɨjɨ́á oimónɨ́poyɨnɨrɨ uréwapɨyimɨnɨrɨ yarɨŋɨ́pɨ nánɨ nɨjɨ́á mimónɨgɨ́awixɨnɨ.

“Sipɨsipɨ́ píránɨŋɨ́ awí mearoarɨŋáonɨ nionɨrɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

7 O ayɨ́ nɨjɨ́á mimónɨpa yarɨŋagɨ́a nánɨ ámɨ ewayɨ́ xwɨyɨ́á re urɨŋɨnigɨnɨ, “Aga nepa seararɨŋɨnɨ. Nionɨ sipɨsipɨ́ xwɨ́ná ɨ́wínɨŋɨ́ imónɨŋáonɨrɨnɨ. 8 Nionɨ sɨnɨ mɨbɨpa eŋáná bɨgɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ ɨ́wɨ́ meaarɨgɨ́áyɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋoɨ. Ɨ́wɨ́ xauráparɨgɨ́áyɨ́nɨŋɨ́ enɨ imónɨŋoɨ. E nerɨ aí sipɨsipɨ́yɨ́ wigɨ́ maŋɨ́ arɨ́á mɨwigɨ́árɨnɨ. 9 Nionɨ niɨwanɨŋonɨ ɨ́wínɨŋɨ́ imónɨŋáonɨrɨnɨ. Gɨyɨ́ gɨyɨ́ nionɨyáyómɨnɨ ɨ́wiapáná yeáyɨ́ uyimɨxemeámɨ́árɨnɨ. Ará wɨwákwínɨ́ epɨ́rɨ́a nánɨ ɨ́wiapɨro peyearo nero epɨ́rɨ́árɨnɨ. 10 Ɨ́wɨ́ meaarɨŋo sipɨsipɨ́yo pípɨ wimɨnɨrɨ barɨŋɨ́manɨ. Ɨ́wɨ́ xaurápɨrɨ pɨpɨkímɨ́ erɨ xwɨrɨ́á ikɨxerɨ wimɨnɨrɨ barɨŋagɨ aiwɨ xewanɨŋonɨ rɨpɨ wimɨnɨrɨ bɨŋárɨnɨ. Ewáránɨŋɨ́ éɨ́rɨxɨnɨrɨ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ sɨxɨ́ umímómɨnɨrɨ bɨŋáonɨrɨnɨ. 11 Sipɨsipɨ́ nánɨ píránɨŋɨ́ awí mearoarɨŋáonɨ, ayɨ́ nionɨrɨnɨ. Sipɨsipɨ́ nánɨ awí píránɨŋɨ́ mearoarɨŋáonɨ sipɨsipɨ́ arɨrá wimɨnɨrɨ nerɨ́ná ‘Nionɨ nɨpɨkíáná ayɨ́ ananɨrɨnɨ.’ yaiwiarɨŋárɨnɨ. 12 Nɨgwɨ́ meámɨnɨrɨ awí mearoarɨŋɨ́ wo —O sipɨsipɨ́ xiáwo nimónɨrɨ píránɨŋɨ́ awí mearoarɨŋo marɨ́áɨ, o sɨ́wí sayɨ́ sipɨsipɨ́ roanɨmɨnɨrɨ barɨŋagɨ nɨwɨnɨrɨ́ná sipɨsipɨ́ pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ éɨ́ úáná sɨ́wí sayɨ́ rɨrómɨ́ erɨ xɨ́dɨ́xɨ́dowárɨ́ erɨ yarɨŋɨ́rɨnɨ. 13 O sa nɨgwɨ́ nánɨ meámɨnɨrɨ yarɨŋo eŋagɨ nánɨ sipɨsipɨ́ nánɨ nepa dɨŋɨ́ moarɨŋɨ́manɨ.” nurɨrɨ 14-15 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Sipɨsipɨ́ píránɨŋɨ́ awí mearoarɨŋáonɨ, ayɨ́ nionɨrɨnɨ. Ápo tɨ́nɨ nionɨ tɨ́nɨ xɨxe mí ómɨxɨnarɨgwɨ́ípa nionɨ tɨ́nɨ sipɨsipɨ́ nionɨyáyɨ́ tɨ́nɨ enɨ xɨxe mí ómɨxɨnarɨŋwárɨnɨ. ‘Nionɨ gɨ́ sipɨsipɨ́ imónɨŋɨ́yo arɨrá wimɨnɨrɨ nánɨ nupeirɨ́ná ayɨ́ ananɨrɨnɨ.’ yaiwiarɨŋáonɨrɨnɨ.” nurɨrɨ 16 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ sipɨsipɨ́ ámɨ wí —Sipɨsipɨ́ xwɨ́ná tɨ́yo dáŋɨ́ imónɨŋɨ́yɨ́ marɨ́áɨ, ámɨ wí enɨ tɨ́ŋáonɨrɨnɨ. Ayɨ́ wí anɨŋɨ́ e xe ŋweáɨ́rɨxɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨpaxɨ́ mimónɨŋɨnɨ. Ayo enɨ wínɨyɨ́ tɨ́ŋɨ́ e awí neaárɨ́ɨmɨgɨnɨ. Ayɨ́ gɨ́ maŋɨ́ arɨ́á nɨniro xwɨ́ná tɨ́yo dáŋɨ́yɨ́ tɨ́nɨ nawínɨ imónɨro awí mearoarɨŋɨ́ ná wonɨ axonɨ tɨ́ŋɨ́ imónɨro epɨ́rɨ́árɨnɨ. 17 Ámɨ sɨŋɨ́ nimónɨrɨ wiápɨ́nɨmeámɨ́a nánɨ sipɨsipɨ́yo arɨrá wimɨnɨrɨ nerɨ́ná ‘Nionɨ nɨperɨ́ná ayɨ́ ananɨrɨnɨ.’ yaiwiarɨŋagɨ nánɨ ápo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nɨyinɨ. 18 Nionɨ ámá xe onɨpɨkípoyɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ mɨwɨnɨpa nerɨ́náyɨ́, wí nɨnɨpɨkipaxɨ́manɨ. Xe onɨpɨkípoyɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ wɨnarɨŋáyɨ́ gɨyɨ́ marɨ́áɨ, niɨwanɨŋonɨrɨnɨ. Perɨ ámɨ wiápɨ́nɨmearɨ emɨ́a nánɨ eŋɨ́ sɨxɨ́ eánɨŋɨ́pɨ tɨ́ŋáonɨrɨnɨ. Gɨ́ ápo o e éwɨnɨgɨnɨrɨ sekaxɨ́ nɨrɨŋɨ́ éagɨ nánɨ apɨ e epaxonɨrɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 19 Judayɨ́ ámɨnáowa Jisaso e rarɨŋagɨ arɨ́á nɨwiro nánɨ dɨŋɨ́ xɨxegɨ́nɨ tɨ́nɨ nepayoro bɨ bɨ nɨrɨnɨróná 20 wɨ́a obaxowa re nɨra ugɨ́awixɨnɨ “Imɨ́ó dɨŋɨ́ uxɨxéroarɨŋagɨ nánɨ xóxwɨ́ nerɨ rarɨnɨ. Pí nánɨ arɨ́á wiarɨŋoɨ?” nɨra warɨ́ná 21 wɨ́a re nɨra ugɨ́awixɨnɨ, “Xwɨyɨ́á o rarɨŋɨ́pɨ imɨ́ó xɨxéroarɨŋɨ́ wo yapɨ mɨrɨnarɨnɨnɨ. ‘Ámá imɨ́ó dɨŋɨ́ xɨxéroarɨŋɨ́yɨ́ ámá sɨŋwɨ́ supárɨgɨ́áyo sɨŋwɨ́ woxoapaxɨ́ imónɨŋoɨ.’ rɨseaimónarɨnɨ? Oweoɨ.” nɨra ugɨ́awixɨnɨ.

Jisasomɨ rɨ́wɨ́ umogɨ́á nánɨrɨnɨ.

22 Sɨ́á Judayɨ́ eŋíná émáyɨ́ wa aŋɨ́ rɨdɨyowá yarɨgɨ́iwámɨ xórórɨ́ nero xwɨrɨ́á ikɨxegɨ́á eŋagɨ nánɨ ámɨ píránɨŋɨ́ imɨxáragɨ́ápɨ sɨ́á apɨ nánɨ dɨŋɨ́ winɨnɨ nánɨ awí neánɨro yayɨ́ yayarɨgɨ́ápɨ imónɨŋáná 23 —Ayɨ́ iniá earɨ imɨŋɨ́ rɨrɨ yarɨŋínárɨnɨ. Íná Jisaso aŋɨ́ rɨdɨyowá yarɨgɨ́iwámɨ nɨpáwirɨ aŋɨ́ wiámɨ́ó wigɨ́ eŋínaŋɨ́ mɨxɨ́ ináyɨ́ Soromono nánɨ rɨnɨŋɨ́pimɨ emearɨ́ná 24 Judayɨ́ ámɨnáowa nɨwímearo mɨnɨ mɨnɨ xapɨxapɨ́ numero re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Gíná jɨwanɨŋoxɨ nánɨ xe nɨjɨ́á oimónɨ́poyɨnɨrɨ nearɨrɨ́árɨnɨ? Anɨŋɨ́ yumɨ́í neairɨ́áranɨ? Joxɨ Kiraisoxɨ, ámá yeáyɨ́ neayimɨxemearɨ́a nánɨ arɨ́owayá xwɨ́á piaxɨ́yo dánɨ iwiaronɨ́oyɨ rarɨŋwáoxɨ eŋánáyɨ́, sɨŋánɨ áwaŋɨ́ nearɨneɨ.” urɨ́agɨ́a 25 Jisaso awamɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ rɨxa áwaŋɨ́ searɨ́agɨ aiwɨ soyɨ́né ‘Nepa neararɨnɨ.’ nɨyaiwiro dɨŋɨ́ mɨnɨkwɨ́roarɨŋoɨ. Emɨmɨ́ gɨ́ ápo e éwɨnɨgɨnɨrɨ nɨrɨŋɨ́ nionɨ yarɨŋápɨ sɨŋánɨ áwaŋɨ́ ayɨ́ orɨnɨ́nɨŋɨ́ seararɨŋagɨ aí 26 soyɨ́né gɨ́ sipɨsipɨ́yɨ́nénɨŋɨ́ mimónɨpa nerɨ nánɨ nionɨ dɨŋɨ́ mɨnɨkwɨ́roarɨŋoɨ. 27 Sipɨsipɨ́ nionɨyáyɨ́ gɨ́ maŋɨ́ arɨ́á nɨniro nɨxɨ́darɨgɨ́árɨnɨ. Nionɨ ayo mí nɨwómɨxɨrɨ 28 dɨŋɨ́ anɨŋɨ́ íníná ŋweapɨ́rɨ́a nánɨ mɨnɨ wiarɨŋagɨ nánɨ wí anɨ́nɨpɨ́rɨ́á menɨnɨ. Sipɨsipɨ́ nionɨyáyɨ́ nɨnɨwéú tɨ́nɨ ɨ́á xɨrɨŋagɨ nánɨ ámá gɨyɨ́ nɨrápɨpɨ́rɨ́árɨnɨ? 29 Gɨ́ ápo sipɨsipɨ́yɨ́ niapɨŋɨ́rɨnɨ. O ámá nɨyonɨ seáyɨ e wimónɨŋagɨ nánɨ nionɨyá gɨ́ imónɨŋɨ́yɨ́ ápo nɨnɨwéɨ́ tɨ́nɨ enɨ ɨ́á xɨrɨŋagɨ nánɨ ámá gɨyɨ́ urápɨpɨ́rɨ́árɨnɨ? 30 Nionɨ tɨ́nɨ ápo tɨ́nɨ axowawirɨnɨ.” urɨ́agɨ 31 Judayɨ́ ámɨnáowa xámɨ yanɨro egɨ́ápa sɨ́ŋá tɨ́nɨ Jisasomɨ opɨkianeyɨnɨro meaarɨŋagɨ́a 32 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ emɨmɨ́ ápo e éwɨnɨgɨnɨrɨ nɨrɨŋɨ́pɨ obaxɨ́ seaíwapɨyíárɨnɨ. Gɨ́mɨnɨ gɨpɨ seaíwapɨyíápɨ nánɨ sɨ́ŋá tɨ́nɨ nɨpɨkianɨro yarɨŋoɨ?” urɨ́agɨ 33 Judayɨ́ ámɨnáowa re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Amɨpí naŋɨ́ joxɨ yarɨŋɨ́pɨ wí nánɨ sɨ́ŋá tɨ́nɨ rɨpɨkianɨrɨ mɨyarɨŋwɨnɨ. Joxɨ aga ámáoxɨ eŋagɨ aiwɨ Ŋwɨ́áonɨrɨnɨ́nɨŋɨ́ nɨrɨnɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ Gorɨxomɨ rɨperɨrɨ́ umeararɨŋagɨ nánɨ rɨpɨkianɨrɨ yarɨŋwɨnɨ.” urɨ́agɨ́a 34 Jisaso xɨ́omɨ wikɨ́ wónarɨgɨ́ápɨ pɨyɨ́á owépoyɨnɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Segɨ́ ŋwɨ́ ikaxɨ́ eánɨŋɨ́pimɨ Gorɨxo re rɨŋɨ́pɨ nɨrɨnɨrɨ meánɨpa renɨ, ‘Ŋwɨ́áonɨ re rɨŋanigɨnɨ, “Seyɨ́né enɨ ŋwɨ́aéyɨ́né imónɨŋoɨ.” rɨŋanigɨnɨ.’ nɨrɨnɨrɨ meánɨpa renɨ? 35 Soyɨ́né nɨjɨ́árɨnɨ. Xwɨyɨ́á Bɨkwɨ́yo eánɨŋɨ́pɨ wí surɨ́má rɨnɨpaxɨ́ mimónɨnɨ. Ayɨnánɨ Gorɨxo segɨ́ arɨ́owamɨ ‘Seyɨ́né enɨ ŋwɨ́aéyɨ́né imónɨŋoɨ.’ urɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ 36 soyɨ́né pí nánɨ ápo nɨnɨrɨ́pearɨ xwɨ́á tɨ́yo nɨrowárénapɨŋonɨ re searáná, ‘Nionɨ Gorɨxomɨ xewaxonɨrɨnɨ.’ searáná pí nánɨ mɨxɨ́ nɨnɨrɨro ‘Joxɨ Gorɨxomɨ rɨperɨrɨ́ umearɨŋɨnɨ.’ nɨrarɨŋoɨ? 37 Nionɨ emɨmɨ́ gɨ́ ápo e éwɨnɨgɨnɨrɨ nɨrɨŋɨ́pɨ mepa nerɨ́náyɨ́, dɨŋɨ́ nɨnɨkwɨ́roro ‘Nepa orɨnɨ.’ mɨniaiwipa éɨ́rɨxɨnɨ. 38 E nɨsearɨrɨ aiwɨ nionɨ emɨmɨ́ ápo e éwɨnɨgɨnɨrɨ nɨrɨŋɨ́pɨ nepa nerɨ́náyɨ́, soyɨ́né xwɨyɨ́á nionɨ seararɨŋápɨ arɨ́á nɨniro dɨŋɨ́ mɨnɨkwɨ́ropa nero aí emɨmɨ́ nionɨ yarɨŋagɨ sɨŋwɨ́ nɨnanɨro nánɨ dɨŋɨ́ nɨnɨkwɨ́roro ‘Ayɨ́ orɨnɨ.’ niaiwíɨ́rɨxɨnɨ. ‘Ápo tɨ́nɨ nawínɨ imónɨgɨ́íwaúrɨnɨ. Axowaúrɨnɨ.’ nɨniaiwiro nɨjɨ́á imónɨpɨ́rɨ nánɨ emɨmɨ́ nionɨ yarɨŋápɨ dɨŋɨ́ ɨkwɨ́rópoyɨ.” urɨ́agɨ 39 xámɨ yanɨro egɨ́ápa omɨ ɨ́á oxɨraneyɨnɨro yarɨ́ná ananɨ éɨ́ múroŋɨnigɨnɨ. 40 Jisaso ámɨ nurɨ iniɨgɨ́ Jodanɨ rapáyo nɨxerɨ Jono xámɨ ámáyo wayɨ́ umeaiŋe nánɨ nurɨ e ŋweaŋáná 41 ámá obaxɨ́ xɨ́o tɨ́ŋɨ́ e nánɨ nɨbɨro re rɨnayigɨ́awixɨnɨ, “Wayɨ́ neameaiŋɨ́ Jono emɨmɨ́ wí mepa nerɨ aiwɨ amɨpí ámá ro nánɨ rɨŋɨ́yɨ́ rɨxa xɨxenɨ imónɨnɨ.” nɨrɨnayiróná 42 ámɨ obaxɨ́ wí dɨŋɨ́ wɨkwɨ́rogɨ́awixɨnɨ.

11

Rasaraso peŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

1-2 Ámá wo, Betani dáŋɨ́ Rasarasoyɨ rɨnɨŋo sɨmɨxɨ́ yarɨ́ná —Aŋɨ́ ayɨ́ xɨ́o xegɨ́ xexɨrɨ́meáípaú Mariaí tɨ́nɨ xɨnapí Mataí tɨ́nɨ ípaúyá aŋɨ́ enɨ erɨnɨ. Mariaí ayɨ́ apɨxɨ́ rɨ́wɨ́yo Ámɨnáoyá sɨkwɨ́yo werɨxɨ́ nɨwiwayɨmómáná dɨ́á tɨ́nɨ kwɨ́rɨŋírɨnɨ. Ímɨ xexɨrɨ́meáo Rasaraso sɨmɨxɨ́ wiarɨŋagɨ nánɨ 3 xɨnapɨxanɨŋípaú Jisaso tɨ́ŋɨ́ e nánɨ xwɨyɨ́á re urowárɨgɨ́isixɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, arɨ́á eɨ. Ámá joxɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyarɨŋoyɨ́ sɨmɨxɨ́ yarɨnɨ.” urowárɨ́agɨ́i aí 4 Jisaso arɨ́á e nɨwirɨ́ná re rɨŋɨnigɨnɨ, “Sɨmɨxɨ́ o yarɨŋɨ́pɨ nɨpenɨ nánɨmanɨ. Ámáyɨ́ eŋɨ́ sɨxɨ́ eánɨŋɨ́ Gorɨxoyá sɨŋwɨ́ wɨnanɨrɨ ero Gorɨxomɨ xewaxonɨ yayɨ́ seáyɨ e dánɨ nɨmeanɨrɨ ero epɨ́rɨ́a nánɨ sɨmɨxɨ́ apɨ wímeaŋɨ́rɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 5 Jisaso Mataímɨ tɨ́nɨ xɨnanɨŋímɨ tɨ́nɨ ípaúmɨ xexɨrɨ́meáo Rasarasomɨ tɨ́nɨ ayo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nuyirɨ aiwɨ 6 “Rasaraso sɨmɨxɨ́ yarɨnɨ.” urɨ́agɨ́a arɨ́á nɨwirɨ́ná ámɨ sɨ́á wɨyaú xɨ́o ŋweaŋe ŋweaŋɨnigɨnɨ. 7 E nɨŋweaŋɨsáná xegɨ́ wiepɨsarɨŋowamɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámɨ Judia pɨropenɨsɨ́yo nánɨ owaneyɨ.” urɨ́agɨ 8 wiepɨsarɨŋowa re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Nearéwapɨyarɨŋoxɨnɨ, ayɨ́ xámɨ sɨ́ŋá tɨ́nɨ rɨpɨkianɨrɨ egɨ́e nánɨ ámɨ numɨnɨrɨ rɨneararɨŋɨnɨ?” urɨ́agɨ́a xɨ́o ikwáwɨyínɨŋɨ́ imónɨŋagɨ nánɨ 9 ewayɨ́ xwɨyɨ́á re urɨŋɨnigɨnɨ, “Sogwɨ́ ɨ́wiapɨ́e dánɨ wée nánɨ awá wé wúkaú sɨkwɨ́ waú tɨ́ŋɨ́rɨnɨ. Ámá ikwáwɨyíná aŋɨ́ nerɨ́ná ná eánarɨgɨ́ámanɨ. Xwɨ́á tɨ́yo wɨ́á ókiŋagɨ nánɨ sɨŋwɨ́ píránɨŋɨ́ nɨwɨnaxɨ́da nuro nánɨ ná eánarɨgɨ́ámanɨ. 10 E nerɨ aí ámá árɨ́wɨyimɨ aŋɨ́ nerɨ́ná ná eánarɨgɨ́árɨnɨ. Sɨŋwɨ́ nɨwɨga upɨ́rɨ wɨ́á mókiŋagɨ nánɨ ná eánarɨgɨ́árɨnɨ.” nurɨrɨ ayɨ́ re oyaiwípoyɨnɨrɨ “Gorɨxo wimónarɨŋɨ́pɨ nɨxɨ́dɨrɨ́ná ayɨ́ ikwáwɨyíná aŋɨ́ nemerɨ́nánɨŋɨ́ rɨ́a imónɨnɨ?” oyaiwípoyɨnɨrɨ 11 e nurɨmáná awamɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Negɨ́ nɨkumɨxɨnɨrɨ emearɨŋwáo Rasaraso sɨmɨxɨ́ nerɨ sá wenɨ. E nerɨ aí nionɨ saiwiárɨ́ wimɨnɨrɨ warɨŋɨnɨ.” urɨ́agɨ 12 wiepɨsarɨŋowa re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, sa sánɨ nɨwerɨ́ná ananɨ naŋɨ́ imónɨnɨŋoɨ.” nurɨro 13 awa “Rasaraso sa sá weŋagɨ nánɨ rɨ́a neararɨnɨ?” nɨyaiwiro e urɨ́agɨ́a aí Rasaraso rɨxa péɨ́ nánɨ ínɨmɨ nurɨrɨ nánɨ 14 ámɨ nɨpɨkwɨnɨ sɨŋánɨ áwaŋɨ́ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Rasaraso rɨxa pɨyɨ́rɨnɨ. 15 E nerɨ aí soyɨ́né sɨŋwɨ́ wɨnɨpɨ́rɨ́pɨ nánɨ yayɨ́ ninarɨnɨ. O sɨmɨxɨ́ yarɨ́ná nionɨ xɨ́o tɨ́nɨ mɨŋweáá eŋagɨ nánɨ soyɨ́né nionɨ emɨ́ápɨ sɨŋwɨ́ nɨnanɨróná dɨŋɨ́ nɨkwɨ́ropɨ́rɨ nánɨ yayɨ́ ninarɨnɨ. O tɨ́ŋɨ́ e nánɨ owaneyɨ.” urɨ́agɨ 16 Tomaso —O xegɨ́ yoɨ́ ámɨ bɨ Didimasoyɨ rarɨgɨ́orɨnɨ. O xɨ́o tɨ́nɨ wiepɨsarɨŋɨ́ wɨ́amɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “O tɨ́nɨ nawínɨ peanɨ́wá nánɨ none enɨ owaneyɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 17 Jisaso Rasarasoyá aŋɨ́ tɨ́ŋɨ́ e nánɨ aŋwɨ e nɨbɨrɨ́ná arɨ́á re wiŋɨnigɨnɨ, “O rɨxa nɨperɨ xwárɨpáyo tɨgɨ́ámɨ eŋáná sɨ́á wɨyaú wɨyaú pwéɨ́rɨnɨ.” arɨ́á e wiŋɨnigɨnɨ. 18 Aŋɨ́ Rasarasoyá Betaniyɨ rɨnɨŋe Jerusaremɨ dánɨ aíwɨmɨmanɨ. Sa kiromita waú wo imónɨŋerɨnɨ. 19 Ayɨnánɨ Judia pɨropenɨsɨ́yo dáŋɨ́ obaxɨ́ wí xexɨrɨ́meáo Rasaraso péɨ́ nánɨ Mataímɨ tɨ́nɨ Mariaímɨ tɨ́nɨ ípaúmɨ ogaŋɨ́ wianɨro nánɨ nɨbɨro ípaú tɨ́nɨ ŋweaŋáná 20 Mataí “Jisaso barɨnɨ.” rɨnarɨŋagɨ́a arɨ́á nɨwirɨ óɨ́ e wirɨmiaumɨnɨrɨ nurɨ xɨnanɨŋí Mariaí sɨnɨ aŋɨ́yo ŋweaŋáná 21 í Jisasomɨ re urémeaŋɨnigɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, joxɨ re nɨŋwearɨ sɨŋwɨrɨyɨ́, gɨ́ nɨrɨxɨ́meáo nɨpémɨnɨrɨ eŋɨ́manɨ. 22 E nerɨ aí niínɨ re nipɨmónarɨnɨ, ‘Gorɨxomɨ pí pí nánɨ yarɨŋɨ́ wíɨ́yɨ́ agwɨ aí ananɨ xɨxenɨ siinɨŋoɨ.’ nipɨmónarɨnɨ.” urɨ́agɨ 23 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Dɨxɨ́ rɨrɨxɨ́meáo ámɨ nɨwiápɨ́nɨmeanɨŋoɨ.” urɨ́agɨ 24 Mataí re urɨŋɨnigɨnɨ, “O sɨ́á yoparɨ́yi ámá nɨ́nɨ nɨwiápɨ́nɨmearóná o enɨ wiápɨ́nɨmeanɨ́ápɨ nánɨ niínɨ nɨjɨ́árɨnɨ.” urɨ́agɨ 25 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá pɨyɨ́ egɨ́áyɨ́ ámɨ nɨwiápɨ́nɨmearo sɨŋɨ́ epɨ́rɨ nánɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ umímoarɨŋáyɨ́, ayɨ́ nionɨrɨnɨ. Nionɨ dɨŋɨ́ nɨkwɨ́róɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ nɨpero aí ámɨ sɨŋɨ́ upɨ́rɨ́árɨnɨ. 26 Ámá sɨŋɨ́ nero dɨŋɨ́ nɨkwɨ́róɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ wí anɨ́nɨpɨ́rɨ́á menɨnɨ. Jíxɨ dɨŋɨ́ nɨnɨkwɨ́rorɨ ‘O nepa rɨ́a nɨrarɨnɨ?’ rɨniaiwiarɨŋɨnɨ?” urɨ́agɨ 27 í re urɨŋɨnigɨnɨ, “Oyɨ, Ámɨnáoxɨnɨ, niínɨ joxɨ dɨŋɨ́ nɨrɨkwɨ́rorɨ re siaiwiarɨŋɨnɨ, ‘Kiraisoxɨ, niaíwɨ́ Gorɨxoyáoxɨrɨ́anɨ? Eŋíná dánɨ re rɨgɨ́oxɨrɨ́anɨ, “Arɨ́owayá xwɨ́á piaxɨ́yo dánɨ ámá wo yeáyɨ́ neayimɨxemeanɨ́a nánɨ iwiaronɨ́árɨnɨ.” rɨgɨ́oxɨrɨ́anɨ?’ siaiwiarɨŋɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 28 E nurɨmí nurɨ xɨnanɨŋí Mariaímɨ “Eɨnɨ.” nurɨrɨ yumɨ́í re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nearéwapɨyarɨŋo nɨrémónapɨrɨ jíxɨ nánɨ ‘Obɨnɨ.’ rarɨnɨ.” urɨ́agɨ 29 í arɨ́á e nɨwirɨ́ná aŋɨ́nɨ nɨwiápɨ́nɨmeámɨ Jisaso tɨ́ŋɨ́ e nánɨ uŋɨnigɨnɨ. 30 Jisaso sɨnɨ aŋɨ́ e mɨrémónapɨ́ sɨnɨ Mataí tɨ́nɨ órórɨ́ inɨ́íe ŋweaŋáná 31 Judayɨ́ aŋɨ́yo Mariaí tɨ́nɨ nawínɨ nɨŋweámáná ogaŋɨ́ wiarɨgɨ́áyɨ́ í aŋɨ́nɨ nɨwiápɨ́nɨmeámɨ peyeáagɨ nɨwɨnɨro xexɨrɨ́meáoyá xwárɨpáyo ámɨxɨ́á emɨnɨrɨ nánɨ warɨnɨrɨ númɨ úagɨ́a 32 Mariaí Jisaso roŋe nɨrémorɨ nɨwɨnɨrɨ́ná xɨ́oyá sɨkwɨ́ tɨ́ŋɨ́ e nɨpɨ́kínɨmearɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, joxɨ re nɨŋwearɨ sɨŋwɨrɨyɨ́, gɨ́ nɨrɨxɨ́meáo pémɨnɨrɨ eŋɨ́manɨ.” urɨ́agɨ 33 Jisaso í ámɨxɨ́á yarɨŋagɨ nɨwɨnɨrɨ Judayɨ́ í tɨ́nɨ barɨgɨ́áyɨ́ enɨ ámɨxɨ́á yarɨŋagɨ́a nɨwɨnɨrɨ wá nɨwunɨrɨ xwioxɨ́yo dánɨ dɨŋɨ́ rɨ́á uxearɨŋagɨ 34 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Seyɨ́né omɨ ge tɨgɨ́awixɨnɨ?” urɨ́agɨ re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, nɨbɨrɨ sɨŋwɨ́ wɨneɨ.” urɨ́agɨ́a 35 Jisaso enɨ ŋwɨ́ eaŋɨnigɨnɨ. 36 Ŋwɨ́ eáagɨ Judayɨ́ sɨŋwɨ́ e nɨwɨnɨro re rɨgɨ́awixɨnɨ, “Omɨ aga dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyiŋo eŋagɨ nánɨ rɨ́a eaarɨnɨ?” rarɨ́ná 37 wí re rɨgɨ́awixɨnɨ, “Ámá royɨ́ sɨŋwɨ́ supárɨŋomɨ sɨŋwɨ́ mɨwoxoapa eŋɨ́ranɨ? Rasaraso sɨnɨ sɨŋɨ́ eŋɨ́mɨ nɨbɨrɨ sɨŋwɨrɨyɨ́, pɨyɨ́ mepa oenɨrɨ sɨŋɨ́ imɨxɨmɨnɨrɨ mepa epaxɨ́rɨ́anɨ?” rɨgɨ́awixɨnɨ.

Jisaso Rasaraso pɨyomɨ sɨŋɨ́ imɨxɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

38 Jisaso ámɨ wá bɨ nɨwunɨrɨ́ná oyá xwárɨpá —Awá sɨ́ŋá óɨ́yi eŋagɨ nánɨ sɨ́ŋá wo pɨ́roárɨnɨŋɨ́wárɨnɨ. Awá tɨ́ŋɨ́ e nɨrémorɨ 39 re rɨŋɨnigɨnɨ, “Sɨ́ŋá ro rɨwómópoyɨ.” uráná peŋomɨ xexɨrɨ́meáí Mataí re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, nene omɨ tɨŋwaé dánɨ sɨ́á wɨyaú wɨyaú rɨxa órɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ rɨxa pɨyaŋɨ́ neaeanɨŋoɨ.” urɨ́agɨ 40 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ re mɨrɨrɨpa réanigɨnɨ, ‘Jíxɨ dɨŋɨ́ nɨnɨkwɨ́rorɨ́náyɨ́, eŋɨ́ eánɨŋɨ́ Gorɨxoyápɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨrɨ́ɨnɨ.’ mɨrɨrɨpa réanigɨnɨ?” urɨ́agɨ 41 wa sɨ́ŋá emɨ rɨwómóáná Jisaso aŋɨ́namɨ sɨŋwɨ́ nanánɨrɨ re rɨŋɨnigɨnɨ, “Ápoxɨnɨ, Rasaraso nánɨ rɨxɨŋɨ́ wurɨyíápɨ arɨ́á níagɨ nánɨ yayɨ́ siarɨŋɨnɨ. 42 Nionɨ rɨxɨŋɨ́ rɨránáyɨ́, joxɨ íníná arɨ́á niarɨŋagɨ nánɨ nionɨ nɨjɨ́á aiwɨ oxɨ́ apɨxɨ́ re rogɨ́á tɨ́ dɨŋɨ́ nɨnɨkwɨ́roro ‘Gorɨxo urowárénapɨŋorɨ́anɨ?’ oniaiwípoyɨnɨrɨ rɨrarɨŋɨnɨ.” nɨrɨmáná re eŋɨnigɨnɨ. 43 Eŋɨ́ tɨ́nɨ nɨrɨrɨ rɨ́aiwá re rɨŋɨnigɨnɨ, “Rasarase, ɨ́wiapeɨ.” ráná 44 re eŋɨnigɨnɨ. Peŋo ɨ́wiapɨŋɨnigɨnɨ. Peŋo ɨ́wiapáná írɨkwɨ́ wí wéyo tɨ́nɨ sɨkwɨ́yo tɨ́nɨ xopɨxopɨ́ rónɨrɨ rapɨrapɨ́ wú tɨ́nɨ mɨŋɨ́yo xopɨxopɨ́ rónɨrɨ eŋagɨ nánɨ Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Xopɨxopɨ́ rónɨŋɨ́yɨ́ íkwɨ́kweámɨ́ nɨwiro wárɨ́poyɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ.

Judayɨ́ ámɨnáowa “Jisasomɨ opɨkianeyɨ.” rɨnárɨgɨ́á nánɨrɨnɨ.

45 Judayɨ́ obaxɨ́ wí Mariaí tɨ́ŋɨ́ e nánɨ bɨ́áyɨ́ Jisaso e éagɨ nɨwɨnɨro omɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́róagɨ́a aiwɨ 46 wí Parisiowa tɨ́ŋɨ́ e nánɨ nuro Jisaso éɨ́pɨ nánɨ áwaŋɨ́ urɨ́agɨ́a nánɨ 47 Apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́á xwéowa tɨ́nɨ Parisiowa tɨ́nɨ Jisaso nánɨ xwɨyɨ́á imɨxanɨro nánɨ Judayɨ́ mebáowamɨ awí neaárɨro re nɨrɨga ugɨ́awixɨnɨ, “Ámá oyɨ́ emɨmɨ́ ayá wí yarɨŋagɨ nánɨ arɨre yanɨ́wárɨnɨ?” nɨra nurɨ́ná 48 re rɨnɨgɨ́awixɨnɨ, “None o xegɨ́ yarɨŋɨ́pɨ xe anɨŋɨ́ néra ounɨrɨ sɨŋwɨ́ nɨwɨnárɨrɨ́náyɨ́, ámá nɨ́nɨ omɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́roro neróná Romɨ dáŋɨ́yo —Ámá Romɨyɨ́ rɨnɨgɨ́áyɨ́ Judayɨ́ sɨmaŋwɨ́yónɨŋɨ́ ínɨmɨ wurɨ́nɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ. ‘Ámá ayo mɨxɨ́ oxɨ́dowáraneyɨ.’ rarɨ́ná ayɨ́ nɨbɨro negɨ́ aŋɨ́ rɨdɨyowá yarɨŋwáiwá pɨpɨnamɨ́ ero negɨ́ ámáyo enɨ xwɨrɨ́á ikɨxero epɨ́rɨxɨnɨrɨ nánɨ arɨ yanɨ́wárɨ́anɨ?” rɨnarɨ́ná 49 wigɨ́yɨ́ wo, Kaiapasoyɨ rɨnɨŋo —O xwiogwɨ́ omɨ dánɨ apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́áwamɨ seáyɨ e wimónɨŋorɨnɨ. O nɨwiápɨ́nɨmearɨ mɨxɨ́ nurɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Soyɨ́né aga nɨjɨ́á bɨ mimónɨgɨ́oyɨ́nérɨnɨ. 50 Rɨpɨ nánɨ enɨ dɨŋɨ́ neŋwɨpero mɨmoarɨŋoɨ, ‘Negɨ́ ámá nɨ́nɨ pepɨ́rɨxɨnɨrɨ ayɨ́ rɨ́nɨŋɨ́ meaanɨrɨ éɨ́ápɨ nánɨ ámá ná wonɨ rɨ́nɨŋɨ́ apɨ nɨmearɨ nɨperɨ́náyɨ́, negɨ́ dɨŋɨ́yo dánɨ naŋɨ́rɨnɨ.’ mɨmoarɨŋoɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 51 O rɨŋɨ́pɨ xegɨ́ dɨŋɨ́yo dánɨ mɨrɨŋɨnigɨnɨ. O xwiogwɨ́ omɨ dánɨ apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́áwamɨ seáyɨ e wimónɨŋo eŋagɨ nánɨ wɨ́á nɨrókiamorɨ rénɨŋɨ́ rɨŋɨnigɨnɨ, “Jisaso negɨ́ Judayo arɨrá nɨwirɨ́ná upeinɨŋoɨ. 52 Negɨ́ Judayɨ́ nánɨnɨ marɨ́áɨ, Gorɨxoyá niaíwɨ́ imónɨgɨ́á amɨ gɨmɨ ŋweagɨ́áyɨ́ enɨ ámá axɨ́yɨ́nɨŋɨ́ imónɨpɨ́rɨ́a nánɨ upeinɨŋoɨ.” énɨŋɨ́ rɨ́agɨ nánɨ 53 sɨ́á ayimɨ dánɨ xɨ́omɨ pɨkianɨro nánɨ mekaxɨ́ nɨra ugɨ́awixɨnɨ. 54 Jisaso xɨ́omɨ pɨkianɨro mekaxɨ́ nɨra warɨŋagɨ́a nánɨ Judayɨ́ tɨ́ŋɨ́ e ámɨ sɨŋánɨŋe memepa nerɨ ámá dɨŋɨ́ meaŋɨ́ tɨ́ŋɨ́mɨnɨ omɨŋɨ́ tɨ́ŋɨ́ e nánɨ nurɨ aŋɨ́ onɨmiá bɨ Ipɨremɨyɨ rɨnɨŋɨ́pimɨ xegɨ́ wiepɨsarɨŋowa tɨ́nɨ nawínɨ ŋweaŋáná 55 sɨ́á Aŋɨ́najo Neamúroagoɨ rɨnɨŋɨ́yi aŋwɨ e imónɨŋagɨ nánɨ ámá obaxɨ́ sɨ́á ayi sɨnɨ mimónɨpa eŋáná Judayɨ́ wigɨ́ yarɨgɨ́ápa Gorɨxo oneamímɨnɨrɨ igɨ́á eánanɨro nánɨ wigɨ́ omɨŋɨ́ tɨ́ŋɨ́mɨnɨ pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ Jerusaremɨyo nánɨ nuro 56 e dánɨ Jisaso nánɨ pɨ́á nemero aŋɨ́ rɨdɨyowá yarɨgɨ́iwáyá ákɨŋáyo ínɨrɨwámɨnɨ éɨ́ nɨromeróná re nɨrɨga ugɨ́awixɨnɨ, “‘O aiwá rɨpɨ nánɨ wí mɨbɨpa epaxɨ́rɨnɨ.’ rɨseaimónarɨnɨ?” nɨrɨga ugɨ́awixɨnɨ. 57 Apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́á xwéowa tɨ́nɨ Parisiowa tɨ́nɨ Jisasomɨ ɨ́á oxɨraneyɨnɨróná re rɨnárɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ “Jisaso ge ge ŋweaŋagɨ ámá go go nɨwɨnɨrɨ́ná nɨbɨro áwaŋɨ́ nearɨ́ɨ́rɨxɨnɨ.” rɨnárɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ e nɨrɨga ugɨ́awixɨnɨ.

12

Mariaí werɨxɨ́ naŋɨ́ bɨ Jisasomɨ sɨkwɨ́yo iwayɨmoŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

1 Jisaso sɨ́á Aŋɨ́najo Neamúroagoɨ rɨnɨŋɨ́yi imónɨnɨ́a nánɨ sɨ́á wé wɨ́úmɨ dáŋɨ́ wo sɨnɨ eŋáná o aŋɨ́ Betaniyɨ rɨnɨŋe Rasaraso, ámɨ sɨŋɨ́ imɨxɨŋo ŋweaŋɨ́pimɨ nánɨ nurɨ ŋweaŋáná 2 ámá aŋɨ́ apimɨ dáŋɨ́ wí aiwá Jisaso nánɨ rɨ́á nɨyearo Mataí aiwá nɨxerɨ yaŋɨ́ nɨwia warɨ́ná Rasaraso ámá Jisaso tɨ́nɨ aiwá narɨgɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ nawínɨ nɨŋweámáná aiwá narɨ́ná re eŋɨnigɨnɨ. 3 Mariaí werɨxɨ́ awiaxɨ́ nɨgwɨ́ xwé roŋɨ́ wá —Sɨxɨ́ wɨ́xaú eŋáná xegɨ́ saŋɨ́ kiro wo imónɨpaxɨ́wárɨnɨ. Awá nɨmearɨ Jisasomɨ sɨkwɨ́ sosɨ́áyo niwayɨmómáná xegɨ́ dɨ́á tɨ́nɨ kwɨkwɨ́rɨmɨ́ yarɨ́ná xegɨ́ sinadɨŋɨ́ ámá aŋiwámɨ ŋweagɨ́áyo nɨyonɨ weaárɨ́agɨ aí 4 Isɨkariotɨ dáŋɨ́ Judaso —O wiepɨsarɨŋowa enɨ worɨnɨ. Jisaso nánɨ mɨyɨ́ wurɨmɨ́ánɨrɨ imónɨŋo, ayɨ́ orɨnɨ. O nɨwiápɨ́nɨmearɨ re rɨŋɨnigɨnɨ, 5 “Pí nánɨ werɨxɨ́ dɨŋɨ́ naŋɨ́ eaarɨŋɨ́ awá ámáyo K300.00 nánɨ bɨ́ nerane nɨgwɨ́ meáwápɨ ámá uyípeayɨ́yo arɨrá wianɨ nánɨ mɨnɨ mɨwipa réwɨnɨ?” rɨŋɨnigɨnɨ. 6 O uyípeayɨ́yo dɨŋɨ́ sɨpí nɨwirɨ nánɨ e murɨ́ ɨ́wɨ́ meaarɨŋorɨnɨ. Ayɨnánɨ nɨgwɨ́ wowɨ́yɨ́ o ɨ́á nɨxɨrɨrɨ nánɨ nɨgwɨ́ wa tɨ́ápɨ bɨ ɨ́wɨ́ meaarɨŋo eŋagɨ nánɨ e rɨ́agɨ 7 Jisaso re rɨŋɨnigɨnɨ, “Í niarɨŋɨ́pɨ xe owinɨrɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨ́poyɨ. Sɨ́á nionɨ nɨtɨpɨ́rɨ́áyimɨ e nánɨ xe oxɨrɨnɨ. 8 Ámá uyípeayɨ́ sɨnɨ seyɨ́né tɨ́nɨ anɨŋɨ́ ŋweapɨ́rɨ́á eŋagɨ nánɨ ayo gínɨ gíná ‘Arɨrá owianeyɨ.’ nɨseaimónɨrɨ́náyɨ́, ananɨ arɨrá wipaxɨ́rɨnɨ. E nerɨ aiwɨ nionɨ seyɨ́né tɨ́nɨ nawínɨ anɨŋɨ́ re ŋweámɨ́á meŋagɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ.

Apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́á xwéowa “Rasarasomɨ enɨ pɨkíwanɨgɨnɨ.” rɨnɨgɨ́á nánɨrɨnɨ.

9 Judayɨ́ obaxɨ́ “Jisaso aŋɨ́ apimɨ ŋweanɨ.” rɨnarɨŋagɨ́a arɨ́á nɨwiro Jisasomɨnɨ sɨŋwɨ́ wɨnanɨro marɨ́áɨ, Rasaraso, sɨŋɨ́ imɨxɨŋomɨ enɨ wɨnanɨro bɨ́agɨ́a aiwɨ 10 Apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́á xwéowa xwɨyɨ́á nimɨxɨro “Rasarasomɨ enɨ pɨkíwanɨgɨnɨ.” rɨnɨgɨ́awixɨnɨ. 11 Jisaso Rasaraso pɨyomɨ sɨŋɨ́ imɨxɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ Judayɨ́ obaxɨ́ wigɨ́ ámɨnáowa tɨ́ámɨnɨ pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ nuro Jisasomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨŋagɨ́a sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨro nánɨ e nɨrɨnɨro mekaxɨ́ megɨ́awixɨnɨ.

Jisaso Jerusaremɨyo nɨrémorɨ́ná mɨxɨ́ ináyɨ́ rémoarɨgɨ́ápa rémoŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

12 Ámá obaxɨ́ aiwá sɨ́á Aŋɨ́najo Neamúroagoɨ rɨnɨŋɨ́yi nánɨ imɨxarɨgɨ́ápɨ nánɨ Jerusaremɨyo epɨ́royɨ́ egɨ́áyɨ́ sá wegɨ́á wɨ́ápɨ tɨ́nɨ arɨ́á re wigɨ́awixɨnɨ, “Jisaso Jerusaremɨyo re nánɨ barɨnɨ.” arɨ́á e nɨwiro 13 írɨmɨŋɨ́ eaarɨgɨ́áyɨ́ wí nɨdoro o tɨ́nɨ óɨ́ e órórɨ́ inanɨro nánɨ nɨmeámɨ nuróná apɨ́ re nɨra ugɨ́awixɨnɨ, “Gorɨxomɨ seáyɨ e oumeaneyɨ. Ámá Gorɨxo urowárénapɨŋɨ́ royɨ́ oyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ seáyɨ e oimónɨnɨ. O mɨxɨ́ ináyɨ́ Isɨrerene negorɨnɨ.” O tɨ́nɨ óɨ́ e órórɨ́ inanɨro apɨ́ e nɨra warɨ́ná 14-15 Jisaso Bɨkwɨ́yo re nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ eŋɨnigɨnɨ, “Saionɨ —Jerusaremɨ nánɨ dɨ́wɨ́ yoɨ́ bɨ Saionɨrɨnɨ. Apimɨ ŋweáyɨ́né sɨŋwɨ́ wɨnɨ́poyɨ. Segɨ́ mɨxɨ́ ináyo dogí sɨpɨkɨ́yo nɨŋweámáná iwo barɨŋagɨ nánɨ amɨpí wí nánɨ wáyɨ́ mepanɨ.” nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ o dogí sɨpɨkɨ́ wo nɨmearɨ seáyɨ e nɨxeŋwearɨ nɨmeámɨ bɨŋɨnigɨnɨ. E éagɨ aiwɨ 16 axínáyɨ́ wiepɨsarɨŋowa xɨ́o yarɨŋɨ́pɨ nánɨ “Ayɨ́ nánɨ rɨ́a yarɨnɨ?” mɨyaiwí majɨ́á néra núɨ́asáná Jisaso rɨxa nikɨ́nɨrɨ nɨwiápɨ́nɨmeámɨ aŋɨ́namɨ nánɨ nɨpeyimáná eŋáná xɨ́o nánɨ e nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ nánɨ dɨŋɨ́ winɨrɨ ámá ayɨ́ xɨ́omɨ seáyɨ e numero wigɨ́ápɨ nánɨ enɨ dɨŋɨ́ winɨrɨ egɨ́awixɨnɨ. 17 Ámá Jisaso Rasaraso xwárɨpáyo weŋáná “Ɨ́wiapeɨ.” nurɨrɨ sɨŋɨ́ imɨxarɨ́ná xɨ́o tɨ́nɨ e nɨŋwearo sɨŋwɨ́ wɨnarogɨ́áyɨ́ o éɨ́pɨ nánɨ repɨyɨ́ nɨwiéra emearɨŋagɨ́a nánɨ 18 ámá epɨ́royɨ́ egɨ́áyɨ́ emɨmɨ́ xɨ́o eŋɨ́ apɨ nánɨ repɨyɨ́ néra warɨŋagɨ́a arɨ́á wíɨ́á eŋagɨ nánɨ o tɨ́nɨ óɨ́ e órórɨ́ inanɨro nánɨ ugɨ́awixɨnɨ. 19 Ayɨnánɨ Parisiowa re rɨnɨgɨ́awixɨnɨ, “Sɨŋwɨ́ wɨnɨ́poyɨ. Ámá obaxɨ́ tɨ́nɨ barɨŋagɨ́a nánɨ none o nánɨ rɨnárɨ́wápɨ arɨge yanɨ́wɨnɨ? Sɨŋwɨ́ wɨnɨ́poyɨ. Oxɨ́ apɨxɨ́ sɨ́wí niaíwɨ́ nɨ́nɨ omɨ rɨxa númɨ barɨŋoɨ.” rɨnɨgɨ́awixɨnɨ.

Émáyɨ́ wí Jisasomɨ sɨŋwɨ́ wɨnanɨro egɨ́á nánɨrɨnɨ.

20 Ámá sɨ́á aiwá apɨ imɨxarɨgɨ́ápimɨ Gorɨxomɨ seáyɨ e umeanɨro nánɨ úɨ́áyɨ́ wí ámá Gɨrikɨyɨ rɨnɨŋɨ́yɨ́rɨnɨ. 21 Ayɨ́ Piripomɨ —O wiepɨsarɨŋowa wo aŋɨ́ Betɨsaida rɨnɨŋɨ́ Gariri pɨropenɨsɨ́yo ikwɨ́rónɨŋɨ́pimɨ dáŋorɨnɨ. Ayɨ́ omɨ nɨwímearo rɨxɨŋɨ́ re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Rároxɨnɨ, ‘Jisasomɨ sɨŋwɨ́ owɨnaneyɨ.’ neaimónarɨnɨ.” urɨ́agɨ́a 22 Piripo nurɨ xexɨrɨ́meáo Adɨruomɨ áwaŋɨ́ nurɨmɨ awaú nuri Jisasomɨ áwaŋɨ́ urɨ́agɨ́i 23 Jisaso ámá ayo re urɨnɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá imónɨŋáonɨ seáyɨ e nimónɨrɨ ikɨ́nɨmɨ́a nánɨ rɨxa aŋwɨ ayorɨnɨ.” nurɨnɨrɨ 24 ewayɨ́ xwɨyɨ́á bɨ xɨ́o penɨ́ápɨ nánɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Aga nepa seararɨŋɨnɨ. Witɨ́ siyɨ́ wo urɨ́ nerɨ xwɨ́áyo mɨpiéropa nerɨ́náyɨ́, xegɨ́pɨ ropaxɨ́rɨnɨ. Urɨ́ nerɨ xwɨ́áyo nɨpiérorɨ́náyɨ́, ná obaxɨ́ wepaxɨ́rɨnɨ. 25 Ámá xewanɨŋo nánɨnɨ ayá rɨmɨxɨnɨ́ɨ́ go go anɨ́nɨmɨxɨnɨnɨ́árɨnɨ. Ámá xewanɨŋo nánɨnɨ ayá mɨrɨmɨxɨnɨ́ ámá wíyo nánɨ enɨ ayá urɨmɨxɨnɨ́ɨ́ go go manɨ́nɨmɨxɨnɨ́ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́ŋo imónɨnɨ́árɨnɨ. 26 Ámá ‘Jisaso wimónarɨŋɨ́pɨ éɨmɨgɨnɨ.’ yaiwiarɨŋɨ́ go go nionɨ nɨxɨ́dɨ́wɨnɨgɨnɨ. Nionɨ amɨ gɨmɨ ŋweáámɨ ‘Jisaso wimónarɨŋɨ́pɨ éɨmɨgɨnɨ.’ yaiwíɨ́ go go xɨ́o enɨ e ŋweanɨ́árɨnɨ. Ámá nionɨ e éɨrɨxɨnɨrɨ nimónarɨŋɨ́pɨ yarɨŋɨ́ gomɨ gomɨ ápo wé íkwiaŋwɨ́yo uŋwɨrárɨnɨ́árɨnɨ.

Jisaso xɨ́omɨ pɨkipɨ́rɨ́ápɨ nánɨ urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

27 “Agwɨ ríná rɨxa dɨŋɨ́ rɨ́á nɨxearɨŋagɨ ápomɨ píoɨ urɨmɨ́ɨnɨ? ‘Ápoxɨnɨ, xeanɨŋɨ́ nionɨ nímeanɨ́pɨ “Mɨwímeapa oenɨ.” osimónɨnɨ.’ urɨmɨnɨréɨnɨ? Oweoɨ, ríná apɨ onímeanɨrɨ nánɨ bɨŋá eŋagɨ nánɨ wí e urɨmɨméɨnɨ. 28 ‘Ápoxɨnɨ, dɨxɨ́ yoɨ́ seáyɨ e imɨxɨrɨ eŋɨ́ sɨxɨ́ eánɨŋɨ́ joxɨyápɨ ámáyo sɨwá wirɨ éɨrɨxɨnɨ.’ rɨrarɨŋɨnɨ.” ráná re eŋɨnigɨnɨ. Aŋɨ́namɨ dánɨ xwɨyɨ́á bɨ re rɨnénapɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ emɨmɨ́ joxɨ nɨwíwapɨyirɨŋɨ́pimɨ dánɨ gɨ́ yoɨ́ rɨxa seáyɨ e nimɨxɨrɨ gɨ́ eŋɨ́ sɨxɨ́ eánɨŋɨ́pɨ sɨwá nɨwirɨ aiwɨ ámɨ bɨ tɨ́nɨ sɨwá wimɨ́ɨnɨ.” rɨnénapɨŋɨnigɨnɨ. 29 Xwɨyɨ́á e rɨnénapɨ́agɨ ámá e epɨ́royɨ́ nero rówapɨgɨ́áyɨ́ arɨ́á e nɨwiro nánɨ wí “Sa akɨrɨwɨ́ rarɨnɨ.” rarɨ́ná wí “Aŋɨ́najɨ́ wo xɨ́omɨ urɨŋoɨ.” rarɨ́ná 30 Jisaso ayɨ́ e rɨnarɨŋagɨ́a arɨ́á nɨwirɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Maŋɨ́ apá nionɨ nánɨ mɨrɨnénapɨŋoɨ. Seyɨ́né dɨŋɨ́ mopɨ́rɨ nánɨ rɨnénapɨŋoɨ. 31 Gorɨxo ámá xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́yo xwɨyɨ́á umeárɨnɨ rɨxa aŋwɨ ayorɨnɨ. Xwɨ́á rɨrímɨ meŋweaŋo —O oborɨnɨ. Omɨ xopɨrárɨ́ winɨ enɨ aŋwɨ ayorɨnɨ. 32 Niɨwanɨŋonɨ xwɨ́ámɨ dánɨ seáyɨ e nɨmɨ́eyoááná nionɨyá dɨŋɨ́yo dánɨ ámá nɨ́nɨ nionɨ tɨ́ámɨnɨ bɨpɨ́rɨ́árɨnɨ.” nurɨrɨ 33 xewanɨŋomɨ íkɨ́áyo nɨyekwɨroárɨrɨ́ná penɨ́ápɨ nánɨ dɨŋɨ́ omópoyɨnɨrɨ e urɨ́agɨ 34 ámá e epɨ́royɨ́ egɨ́áyɨ́ re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Negɨ́ ŋwɨ́ ikaxɨ́ eánɨŋɨ́yo dánɨ ‘Kiraiso, ámá yeáyɨ́ neayimɨxemeanɨ́a nánɨ arɨ́owayá xwɨ́á piaxɨ́yo dánɨ iwiaronɨ́oyɨ rarɨŋwáo, anɨŋɨ́ íníná ŋweanɨ́árɨnɨ.’ rɨnɨŋagɨ arɨ́á wiŋwá eŋagɨ nánɨ joxɨ arɨge nerɨ ‘Ámá imónɨŋomɨ nɨpɨkiro íkɨ́áyo nɨŋwɨrárɨro seáyɨ e umɨ́eyoapɨ́rɨ́árɨnɨ.’ neararɨŋɨnɨ? Ámá imónɨŋoyɨ́ gorɨnɨ?” urɨ́agɨ́a 35 Jisaso xewanɨŋo wɨ́ánɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ ewayɨ́ xwɨyɨ́á bɨ nurɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Wɨ́ápɨ sɨ́á árɨ́nɨ́ wíyo seyɨ́né tɨ́ŋɨ́ e ónɨnɨŋoɨ. Sɨ́á seaórɨnɨgɨnɨrɨ sɨnɨ wɨ́á ónɨŋáná aŋɨ́ époyɨ. Ámá sɨ́á yinɨŋɨ́mɨ yarɨgɨ́áyɨ́ ‘Amɨ iyɨ́ rɨwarɨŋɨnɨ?’ mɨyaiwiarɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ seararɨŋɨnɨ. 36 Wɨ́ápɨ sɨnɨ seyɨ́né tɨ́nɨ nɨŋwearɨ seaónɨŋáná wɨ́ápiyá niaíwɨ́yɨ́nénɨŋɨ́ wimónɨpɨ́rɨ́a nánɨ wɨ́ápimɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́rópoyɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. O xwɨyɨ́á apɨ nurárɨmɨ pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ nurɨ pɨ́nɨ́ ŋweaŋɨnigɨnɨ.

Judayɨ́ obaxɨ́ Jisasomɨ dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́rogɨ́á nánɨrɨnɨ.

37 Judayɨ́ Jisaso wigɨ́ sɨŋwɨ́ tɨ́ŋɨ́ e dánɨ emɨmɨ́ ayá wí wíwapɨyíagɨ aí sɨnɨ dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́ró nero “Ayɨ́ orɨ́anɨ?” mɨyaiwigɨ́awixɨnɨ. 38 Ayɨ́ rɨpɨ nánɨ e egɨ́awixɨnɨ. Xwɨyɨ́á wɨ́á rókiamoagɨ́ Aisaiaoyɨ rɨnɨŋo xegɨ́ Judayɨ́ nánɨ nɨrɨrɨ eaŋɨ́ rɨpɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, negɨ́ repɨyɨ́ wiarɨŋwápɨ gɨyɨ́ ‘Neparɨnɨ.’ nɨyaiwiro dɨŋɨ́ neaɨkwɨ́rogɨ́árɨnɨ? Oweoɨ. Ámɨnáoxɨnɨyá eŋɨ́ sɨxɨ́ eánɨŋɨ́pɨ gɨyo sɨwá wíáná mí nómɨxɨro nɨjɨ́á imónɨgɨ́árɨnɨ? Oweoɨ.” nɨrɨrɨ eaŋɨ́pɨ xɨxenɨ imónɨnɨ́a nánɨ Judayɨ́ Jisasomɨ dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́rogɨ́awixɨnɨ. 39-40 Xwɨyɨ́á ámɨ bɨ Aisaiao nɨrɨrɨ eaŋɨ́ rɨpɨ, “Ámá ayɨ́ píránɨŋɨ́ sɨŋwɨ́ wɨnɨro dɨŋɨ́ píránɨŋɨ́ moro neróná sanɨŋɨ́ nimónɨro wigɨ́ ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́ápɨ emɨ nɨmamoro ámɨ Gorɨxo tɨ́ámɨnɨ upɨ́rɨxɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ upɨ́rorɨ dɨŋɨ́ sɨ́ŋánɨŋɨ́ wimɨxɨrɨ eŋɨ́rɨnɨ.” Aisaiao e nɨrɨrɨ eaŋɨ́pɨ xɨxenɨ imónɨnɨ́a nánɨ Judayɨ́ Jisasomɨ dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́ropaxɨ́ imónɨgɨ́árɨnɨ. 41 Aisaiao orɨŋá nɨwɨnɨrɨ́ná Gorɨxo urowárénapɨnɨ́o nikɨ́nɨrɨ ŋweaŋagɨ nɨwɨnɨrɨ nánɨ o nánɨ e rɨŋɨ́rɨnɨ. 42 Judayɨ́ nɨ́nɨ Jisasomɨ dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́roarɨŋagɨ́a aiwɨ Judayɨ́ ámɨná obaxɨ́ wí aí omɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́roro aiwɨ Parisiowa negɨ́ rotú aŋɨ́yo dánɨ yoɨ́ emɨ neakwɨ́rɨmopɨ́rɨxɨnɨrɨ wáyɨ́ nero nánɨ waropárɨ́ ninɨro “Jisasomɨ xɨ́darɨŋáonɨrɨnɨ.” mɨrɨnɨgɨ́awixɨnɨ. 43 Weyɨ́ Gorɨxo umearɨŋɨ́pɨ nánɨ mɨwimónɨpa nerɨ weyɨ́ ámá umearɨgɨ́ápɨ nánɨ nɨwimónɨrɨ nánɨ waropárɨ́ ninɨro “Jisasomɨ xɨ́darɨŋáonɨrɨnɨ.” mɨrɨnɨgɨ́awixɨnɨ.

“Nionɨ rarɨŋápimɨ dánɨ ámá nɨ́nɨ epayónɨpɨ́rɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

44 Jisaso eŋɨ́ tɨ́nɨ rɨ́aiwá nɨrɨrɨ re rɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ dɨŋɨ́ nɨkwɨ́roarɨgɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ nionɨnɨ dɨŋɨ́ mɨnɨkwɨ́roarɨŋoɨ. Nɨrowárénapɨŋomɨ enɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roarɨŋoɨ. 45 Nionɨ sɨŋwɨ́ nanarɨgɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ nɨrowárénapɨŋomɨ enɨ sɨŋwɨ́ wɨnarɨŋoɨ. 46 Ámá nionɨ dɨŋɨ́ nɨkwɨ́róɨ́áyɨ́ anɨŋɨ́ sɨ́á yinɨŋe mɨŋweapa éɨ́rɨxɨnɨrɨ xwɨ́á tɨ́yo wɨ́ánɨŋɨ́ wókímɨxɨmɨnɨrɨ bɨŋárɨnɨ. 47 Nionɨ ámá xwɨ́á tɨ́yo ŋweagɨ́áyo xwɨyɨ́á umeárɨmɨnɨrɨ mɨbɨ́ ámá nɨyonɨ yeáyɨ́ uyimɨxemeámɨ́ánɨrɨ bɨŋárɨnɨ. Ayɨnánɨ ámá xwɨyɨ́á nionɨ rarɨŋápɨ arɨ́á nɨniro aí mɨnɨxɨ́dɨ́á gɨyɨ́ gɨyo nionɨ wí xwɨyɨ́á umeárarɨŋámanɨ. 48 Ámá nionɨ rɨ́wɨ́ nɨnɨmoro xwɨyɨ́á nionɨ rarɨŋápɨ peayɨ́ nɨwianɨro éɨ́áyɨ́ wonɨ wonɨ xwɨyɨ́á meárɨnɨpaxɨ́pɨ rɨxa wenɨ. Xwɨyɨ́á nionɨ uráná arɨ́á mɨnigɨ́áyo dánɨ sɨ́á yoparɨ́yimɨ xwɨyɨ́á meárɨnɨpaxɨ́ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. 49 Nionɨ gɨ́ dɨŋɨ́yo dánɨ wí mɨrɨ́ ápo, xewanɨŋo nɨrowárénapɨŋo amɨpí nionɨ urɨmɨ́ápɨ nánɨ sekaxɨ́ nɨrɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ gɨ́ dɨŋɨ́yo dánɨ rarɨŋámanɨ. 50 Ápo sekaxɨ́ rɨŋɨ́pimɨ ámá dɨŋɨ́ nɨkwɨ́rorɨŋɨ́pimɨ dánɨ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ tɨ́gɨ́á anɨŋɨ́ íníná ŋweapɨ́rɨ́a nánɨ imónɨpaxɨ́ eŋagɨ nánɨ nionɨ nɨjɨ́árɨnɨ. Ayɨnánɨ amɨpí nionɨ seararɨŋápɨ, ápo nɨrɨŋɨ́pɨnɨ seararɨŋárɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ.

13

Jisaso wiepɨsarɨŋowamɨ sɨkwɨ́ sosɨ́áyo igɨ́á weaŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

1 Aiwá sɨ́á Aŋɨ́najo Neamúroagoɨ rɨnɨŋɨ́yi nánɨ sɨnɨ mimɨxɨpa eŋáná Jisaso xwɨ́á tɨ́yo pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ xano tɨ́e nánɨ yinɨ aŋwɨ ayo eŋagɨ nánɨ o nɨjɨ́árɨnɨ. Ámá xɨ́o xegɨ́ imónɨgɨ́áyo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nuya nɨbɨ́ɨsáná xɨ́o pene nánɨ aí nuya uŋɨnigɨnɨ. 2 Sɨ́ápɨ tɨ́nɨ xɨ́o tɨ́nɨ wiepɨsarɨŋowa tɨ́nɨ aiwá apɨ nanɨro nánɨ awí neánɨmáná Obo re eŋɨnigɨnɨ. Saimonomɨ xewaxo Isɨkariotɨ dáŋɨ́ Judaso nurɨ Jisaso nánɨ mɨyɨ́ ourɨnɨrɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rómáná eŋáná 3 Jisaso xegɨ́ xano amɨpí nɨ́nɨ ɨ́ánɨŋɨ́ wiepɨ́xɨ́niasiŋɨ́ eŋagɨ nánɨ nɨjɨ́á imónɨrɨ Gorɨxo tɨ́ámɨnɨ bɨŋɨ́pɨ nánɨ nɨjɨ́á imónɨrɨ ámɨ xɨ́o tɨ́ámɨnɨ unɨ́ápɨ nánɨ enɨ nɨjɨ́á imónɨrɨ nerɨ nánɨ 4 aiwá narɨgɨ́e dánɨ nɨwiápɨ́nɨmearɨ xegɨ́ rapɨrapɨ́ e pánɨŋɨ́yɨ́ nɨpírárɨmáná roarɨxɨ́ wú nɨmearɨ írɨŋɨ́yo nɨkɨ́kɨyinɨmáná 5 iniɨgɨ́ pɨrerɨxɨ́ wɨnamɨ niwayɨmorɨ wiepɨsarɨŋowamɨ sɨkwɨ́ sosɨ́áyo igɨ́á nɨweáa nurɨ roarɨxɨ́ kɨ́kɨyinɨŋú tɨ́nɨ nɨkwɨ́ra nurɨ 6 rɨxa Saimonɨ Pitaomɨ wimɨnɨrɨ yarɨ́ná re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, joxɨ gɨ́ sɨkwɨ́yo igɨ́á neámɨnɨrɨ rɨyarɨŋɨnɨ?” urɨ́agɨ 7 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ simɨ́pɨ nánɨ agwɨ joxɨ majɨ́á nimónɨrɨ aiwɨ rɨ́wéná ‘E níwapɨyimɨnɨrɨ rɨ́a eŋɨnigɨnɨ?’ nɨyaiwirɨ nɨjɨ́á imónɨrɨ́árɨnɨ.” urɨ́agɨ 8 Pitao re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ná rɨ́wɨ́yo aiwɨ joxɨ gɨ́ sɨkwɨ́yo wí igɨ́á nearɨ́á menɨnɨ.” urɨ́agɨ Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ dɨxɨ́ sɨkwɨ́yo igɨ́á mɨreapa nerɨ́náyɨ́, joxɨ nionɨ tɨ́nɨ nawínɨ kumɨxɨnɨpaxɨ́ mimónɨŋɨnɨ.” urɨ́agɨ 9 Saimonɨ Pitao re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, sɨkwɨ́yonɨ igɨ́á mɨneapanɨ. Gɨ́ wéyo tɨ́nɨ mɨŋɨ́yo tɨ́nɨ aí igɨ́á neaɨ.” urɨ́agɨ 10 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Igɨ́á eánɨŋɨ́ go go kíyɨ́ bɨ meŋagɨ nánɨ sa sɨkwɨ́yonɨ igɨ́á eánɨpaxɨ́ imónɨnɨ. Soyɨ́né kíyɨ́ bɨ meŋagɨ aiwɨ noyɨ́nénɨ marɨ́á.” urɨŋɨnigɨnɨ. 11 Xɨ́o nánɨ mɨyɨ́ wurɨno nánɨ nɨjɨ́á nimónɨrɨ nánɨ “Noyɨ́nénɨ kíyɨ́ mayoyɨ́némanɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 12 Rɨxa sɨkwɨ́yo igɨ́á nɨweáa núɨsáná xegɨ́ rapɨrapɨ́ nɨmearɨ nɨyínɨrɨ aiwá narɨgɨ́e ámɨ éɨ́ nɨŋwearɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ seaíápɨ nánɨ dɨŋɨ́ ‘Ayɨ́ nánɨ rɨ́a neaiarɨnɨ?’ rɨmoŋoɨ? 13 Soyɨ́né ‘Nearéwapɨyarɨŋoxɨnɨ́ nɨrɨro ‘Ámɨnáoxɨnɨ́ nɨrɨro yarɨgɨ́árɨnɨ. E imónɨŋáonɨ eŋagɨ nánɨ e nɨnɨrɨróná xɨxenɨ nɨrarɨgɨ́árɨnɨ. 14 Nionɨ Ámɨnáonɨ imónɨrɨ searéwapɨyarɨŋáonɨ imónɨrɨ eŋagɨ aiwɨ segɨ́ sɨkwɨ́ sosɨ́áyo igɨ́á seaeáɨnɨ. Ayɨnánɨ soyɨ́né enɨ segɨ́ sɨkwɨ́yo xɨxe igɨ́á eánɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. 15 Nionɨ rɨxa sɨŋwepɨgɨ́ seaíwapɨyíagɨ nánɨ nionɨ seaíápa soyɨ́né enɨ axɨ́pɨ e niga úɨ́rɨxɨnɨ. 16 Aga nepa seararɨŋɨnɨ. Ámá xɨnáínɨŋɨ́ nimónɨrɨ omɨŋɨ́ wiiarɨŋɨ́yɨ́ go xegɨ́ bosomɨ seáyɨ e wimónarɨŋɨ́rɨnɨ? Xwɨyɨ́á yaŋɨ́ wiowárɨŋo enɨ urowárɨŋomɨ seáyɨ e wimónarɨŋɨ́ranɨ?” nurɨrɨ 17 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Soyɨ́né nionɨ sɨŋwepɨgɨ́ seaíwapɨyíá apɨ nánɨ nɨjɨ́á nimónɨro xɨxenɨ nerɨ́náyɨ́, yayɨ́ seainɨpaxɨ́ seaímeanɨ́árɨnɨ. 18 Nionɨ noyɨ́nénɨ nánɨ mɨseararɨŋɨnɨ. Searɨ́peárɨŋáoyɨ́né imónɨgɨ́ápɨ nánɨ nionɨ nɨjɨ́á aiwɨ Bɨkwɨ́yo re nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ rɨpɨ, ‘Ámá nionɨ tɨ́nɨ aiwá nawínɨ narɨgwɨ́ío nionɨ xopɨrárɨ́ nimɨnɨrɨ sɨkwɨ́ nɨmɨ́eyoarɨ sosɨ́á neanɨ́árɨnɨ.’ nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ xɨxenɨ imónɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ noyɨ́nénɨ searɨ́peaŋárɨnɨ. 19 Soyɨ́né amɨpí rɨ́wɨ́yo imónɨnɨ́pɨ imónarɨŋagɨ nɨwɨnɨróná ‘Ayɨ́ orɨ́anɨ?’ niaiwipɨ́rɨ nánɨ agwɨ re dánɨ amɨpí sɨnɨ mimónɨpa éɨ́mɨ áwaŋɨ́ seararɨŋɨnɨ. 20 Aga nepa seararɨŋɨnɨ. Ámá nionɨ urowárarɨŋáyo umímɨnɨpɨ́rɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ nionɨ enɨ nɨmímɨnarɨŋoɨ. Nionɨ nɨmímɨnɨpɨ́rɨ́áyɨ́ nɨrowárénapɨŋomɨ enɨ umímɨnarɨŋoɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ.

“Mɨyɨ́ nurɨno Judasorɨnɨ.” ínɨmɨ urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

21 Jisaso e nurɨ́ɨsáná dɨŋɨ́ rɨ́á uxéagɨ sɨŋánɨ áwaŋɨ́ nurɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Aga nepa seararɨŋɨnɨ. Soyɨ́né woxɨ mɨyɨ́ nurɨnɨŋoɨ.” urɨ́agɨ 22 xegɨ́ wiepɨsarɨŋowa o rɨ́o nánɨ majɨ́á eŋagɨ́a nánɨ kɨ́kɨ́mí nimónɨro sɨŋwɨ́ nainega nuróná 23 wiepɨsarɨŋowa wo —O Jisaso xɨ́o dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyiŋorɨnɨ. O xɨ́o tɨ́ŋɨ́ e aŋwɨ e éɨ́ ŋweaŋagɨ nánɨ 24 Saimonɨ Pitao omɨ sɨ́mɨmajɨ́ó nɨwirɨ́ná rénɨŋɨ́ urɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ yarɨŋɨ́ nɨwirɨ ámá xɨ́o rɨ́o nánɨ áwaŋɨ́ reɨ.” Énɨŋɨ́ urɨ́agɨ 25 wiepɨsarɨŋo xɨ́o tɨ́ámɨnɨ nɨkɨnɨmónaumáná yarɨŋɨ́ re wiŋɨnigɨnɨ ‘Ámɨnáoxɨnɨ, joxɨ rɨ́o, ayɨ́ gorɨnɨ?’ urɨ́agɨ 26 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Aiwápimɨ múyo neagwirɨ wimo, ayɨ́ orɨnɨ.” nurɨmáná aiwápɨ múyo neagwirɨ Isɨkariotɨ dáŋɨ́ Saimonomɨ xewaxo Judasomɨ mɨnɨ wiŋɨnigɨnɨ. 27 Mɨnɨ wíáná Seteno Judasomɨ dɨŋɨ́ xɨxéróagɨ Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ erɨ́pɨ aŋɨ́nɨ eɨ.” urɨ́agɨ aí 28 xɨ́o tɨ́nɨ aiwá narɨgɨ́áwa o Judaso e oenɨrɨ urɨ́ɨ́pɨ nánɨ majɨ́á nero 29 wí dɨŋɨ́ re yaiwigɨ́awixɨnɨ, “Judaso nɨgwɨ́ wowɨ́ xɨrɨŋo eŋagɨ nánɨ re rɨ́a urɨŋoɨ, ‘Aiwá Aŋɨ́najɨ́ Neamúroagɨ́ rɨpɨ nánɨ nanɨ́pɨ joxɨ bɨ́ neaiɨ.’ rɨ́a urɨŋoɨ? ‘Uyípeayɨ́yo arɨrá wimɨnɨrɨ nánɨ amɨpí bɨ mɨnɨ wiɨ.’ rɨ́a urɨŋoɨ?” yaiwiarɨ́ná 30 Judaso, múyo neagwirɨ wíɨ́pɨ nurápanɨmo árɨ́wɨyimɨ peyeaŋɨnigɨnɨ.

Jisaso ŋwɨ́ ikaxɨ́ sɨŋɨ́pɨ urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

31 O rɨxa peyeááná Jisaso re rɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá imónɨŋáonɨ rɨxa seáyɨ e imónɨ́agɨ ámáyɨ́ sɨŋwɨ́ nanɨpɨ́rɨ rɨxa rínárɨnɨ. Nionɨ e éagɨ nɨnanɨrɨ́ná Gorɨxoyá eŋɨ́ sɨxɨ́ eánɨŋɨ́pɨ nánɨ enɨ nɨjɨ́á imónɨpɨ́ráoɨ. 32 Nionɨ e nimónɨrɨŋɨ́pimɨ dánɨ Gorɨxoyá eŋɨ́ eánɨŋɨ́ sɨŋánɨ nimónɨrɨ́náyɨ́, nionɨ enɨ seáyɨ e nɨnimɨxɨrɨ nɨniinɨŋoɨ. 33 Gɨ́ niaíwoyɨ́né, sɨnɨ soyɨ́né tɨ́nɨ bɨ onɨmiápɨ ŋweámɨ́ɨnɨ. Soyɨ́né nionɨ nánɨ pɨ́á nipɨ́rɨ́á eŋagɨ aiwɨ negɨ́ Judayo re urɨŋápa, ‘Nionɨ umɨ́aé soyɨ́né enɨ wí upaxɨ́ menɨnɨ.’ urɨŋápa agwɨ soyɨ́né enɨ axɨ́pɨ seararɨŋɨnɨ.” nurɨrɨ 34 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ ŋwɨ́ ikaxɨ́ sɨŋɨ́ bɨ osearɨmɨnɨ. Nionɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ seayarɨŋápa soyɨ́né enɨ axɨ́pɨ xɨxe dɨŋɨ́ sɨxɨ́ yinɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. 35 Sewanɨŋoyɨ́né dɨŋɨ́ sɨxɨ́ xɨxe nɨyinɨrɨ́náyɨ́, ámá sɨŋwɨ́ nɨseanɨro re seaiaiwipɨ́rɨ́árɨnɨ, ‘Oyá wiepɨsiŋowarɨ́anɨ?’ seaiaiwipɨ́rɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ.

“Pitaoxɨnɨ, joxɨ rɨ́wɨ́ nɨmorɨ́ɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

36 Saimonɨ Pitao re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, joxɨ gɨmɨ umɨnɨrɨ nánɨ neararɨŋɨnɨ?” urɨ́agɨ Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Agwɨ nionɨ ume agwɨ joxɨ wí mɨnɨxɨ́dɨpaxɨ́ eŋagɨ aí rɨ́wéná joxɨ ananɨ nɨxɨ́dɨrɨ́árɨnɨ.” urɨ́agɨ 37 Pitao re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, pí nánɨ ‘Agwɨ joxɨ mɨnɨxɨ́dɨpaxɨ́rɨnɨ.’ nɨrarɨŋɨnɨ? Joxɨ éɨ́ rɨmínɨmɨnɨrɨ nánɨ yarɨ́ná nionɨ nɨpɨkirɨ́náyɨ́, ananɨrɨnɨ.” urɨ́agɨ 38 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ nepa nionɨ éɨ́ nɨmínɨrɨ nánɨ rɨpɨkipaxoxɨranɨ? Aga nepa rɨrarɨŋɨnɨ, ‘Karɨ́karɨ́ sɨnɨ rɨ́aiwá mɨrɨpa eŋáná joxɨ biaú bɨ nionɨ nánɨ “O nánɨ nionɨ majɨ́árɨnɨ.” rɨrɨ́ɨnɨ.’ rɨrarɨŋɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ.

14

“Gorɨxo tɨ́ŋɨ́ e nánɨ óɨ́yínɨŋɨ́ imónɨŋáonɨrɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

1 Wiepɨsarɨŋɨ́yo “Soyɨ́né dɨŋɨ́ rɨ́á mɨseaxepanɨ.” nurɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Gorɨxomɨ dɨŋɨ́ wɨkɨ́roro nionɨ enɨ dɨŋɨ́ nɨkwɨ́roro éɨ́rɨxɨnɨ. 2 Aŋɨ́ gɨ́ ápoyáyo awawá obaxɨ́ ikwɨ́rónɨnɨ. Nionɨ soyɨ́né nánɨ aŋɨ́ wé searoárimɨ́á eŋagɨ nánɨ aŋɨ́ awawá ayɨ́ mikwɨ́rónɨpa nerɨ sɨŋwɨrɨyɨ́, ananɨ áwaŋɨ́ searɨmɨnɨrɨ eŋárɨnɨ. 3 Nionɨ nurɨ aŋɨ́ wé nɨsearoárimɨ ámɨ nɨbɨrɨ soyɨ́né enɨ nionɨ ŋweámɨ́aé nionɨ tɨ́nɨ nawínɨ ŋweapɨ́rɨ́a nánɨ nɨseairɨménapɨmɨ umɨ́árɨnɨ. 4 Óɨ́ nionɨ aŋɨ́ apimɨ nánɨ umɨ́áyi nánɨ soyɨ́né nɨjɨ́árɨnɨ.” urɨ́agɨ 5 Tomaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, joxɨ urɨ́e nánɨ none majɨ́á nerane nánɨ arɨge óɨ́ urɨ́áyi nánɨ nɨjɨ́á imónɨŋwɨnɨ?” urɨ́agɨ 6 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá ‘Gorɨxo tɨ́ŋɨ́ e nánɨ úɨmɨgɨnɨ.’ wimónarɨŋɨ́yo nánɨ niɨwanɨŋonɨ óɨ́yínɨŋɨ́ imónɨŋáonɨrɨnɨ. Amɨpí Gorɨxo nánɨ nepa imónɨŋɨ́pɨ ámá ayo sɨwá wirɨ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ sɨxɨ́ umímorɨ yarɨŋáonɨrɨnɨ. Ámá wo óɨ́ wɨyimɨ dánɨ ápo tɨ́ŋɨ́ e nánɨ wímeapaxɨ́manɨ. Nionɨnɨ óɨ́ ápo tɨ́e nánɨyínɨŋɨ́ imónɨŋáonɨrɨnɨ. 7 Soyɨ́né nionɨ nánɨ ‘Orɨ́anɨ?’ nɨniaiwiro píránɨŋɨ́ nɨjɨ́á nimónɨro sɨŋwɨrɨyɨ́, gɨ́ ápo nánɨ enɨ píránɨŋɨ́ nɨjɨ́á imónanɨro egɨ́árɨnɨ. E nɨsearɨrɨ aiwɨ agwɨ ríná dánɨ soyɨ́né o nánɨ nɨjɨ́á nimónɨro sɨŋwɨ́ wɨnɨgɨ́árɨnɨ.” urɨ́agɨ 8 Piripo re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, joxɨ ápo sɨwá neaíáná ‘Ayɨ́ apánɨrɨnɨ.’ neaimónarɨnɨ.” urɨ́agɨ 9 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Piripe, nionɨ soyɨ́né tɨ́nɨ eŋíná dánɨ emeŋá aiwɨ joxɨ nionɨ nánɨ sɨnɨ píránɨŋɨ́ nɨjɨ́á mimónɨpa reŋɨnɨ? Ámá nionɨ sɨŋwɨ́ nanɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ ápomɨ enɨ wɨnɨ́áyɨ́ eŋagɨ nánɨ joxɨ pí nánɨ ‘Ápo enɨ sɨwá neaiɨ.’ nɨrarɨŋɨnɨ? 10 Ápo xewaxonɨ tɨ́nɨ nawínɨ imónɨrai xewaxonɨ ápo tɨ́nɨ nawínɨ imónɨrai eŋagwɨ́i nánɨ joxɨ sɨnɨ ‘O xano tɨ́nɨ axowaúrɨ́anɨ?’ nɨniaiwirɨ dɨŋɨ́ mɨnɨkwɨ́roarɨŋɨ́ reŋɨnɨ? Xwɨyɨ́á nionɨ seararɨŋápɨ gɨ́ dɨŋɨ́yo dánɨ seararɨŋámanɨ. Amɨpí nionɨ yarɨŋápɨ enɨ ápo, nionɨ tɨ́nɨ nawínɨ imónɨgwɨ́íoyá dɨŋɨ́yo dánɨ yarɨŋárɨnɨ. 11 Xwɨyɨ́á nionɨ re searɨ́ápɨ, ‘Ápo nionɨ tɨ́nɨ nawínɨ imónɨrai nionɨ ápo tɨ́nɨ nawínɨ imónɨrai eŋwiɨ.’ searɨ́ápɨ nánɨ ‘Neparɨnɨ.’ nɨyaiwiro dɨŋɨ́ nɨkwɨ́rópoyɨ. ‘E oyaneyɨ.’ mɨseaimónɨpa nerɨ́náyɨ́, emɨmɨ́ amɨpí nionɨ nɨseaíwapɨya barɨ́ná soyɨ́né sɨŋwɨ́ wɨnɨgɨ́ápɨ nánɨnɨ ‘Neparɨnɨ.’ nɨyaiwiro dɨŋɨ́ nɨkwɨ́rópoyɨ. 12 Aga nepa seararɨŋɨnɨ. Nionɨ dɨŋɨ́ nɨkwɨ́roarɨgɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ amɨpí nionɨ seaíwapɨyarɨŋápɨ enɨ epɨ́rɨ́árɨnɨ. Oyɨ, nionɨ ápo tɨ́e umɨ́á eŋagɨ nánɨ amɨpí nionɨ seaíwapɨyarɨŋápimɨ wiárɨ́ seáyɨ e imónɨŋɨ́pɨ aí epɨ́rɨ́árɨnɨ. 13 Xewaxonɨ eŋɨ́ eánɨŋɨ́ ápoyá ámáyo sɨwá nɨwirɨŋɨ́pimɨ dánɨ ‘Ápo seáyɨ e imónɨŋorɨ́anɨ?’ wiaiwíɨ́rɨxɨnɨrɨ soyɨ́né pí pí nánɨ ápomɨ rɨxɨŋɨ́ nurɨrɨ́ná xegɨ́ xewaxonɨmɨ dánɨ nurɨrɨ rɨxɨŋɨ́ uránáyɨ́, nionɨ ananɨ xɨxenɨ nɨseaiimɨ́árɨnɨ. 14 Amɨpí ápomɨ rɨxɨŋɨ́ nurɨrɨ́ná nionɨmɨ dánɨ nurɨrɨ rɨxɨŋɨ́ urɨ́ápɨ nionɨ ananɨ nɨseaiimɨ́árɨnɨ.

“Nionɨ Kwíyɨ́ Gorɨxoyápɨ urowárɨmɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

15 “Soyɨ́né nionɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nɨnɨyirɨ́náyɨ́, nionɨ sekaxɨ́ searɨŋápɨ xɨxenɨ xɨ́dɨpɨ́rɨ́árɨnɨ. 16 Nionɨ ápomɨ rɨxɨŋɨ́ uráná arɨrá seaipaxɨ́ imónɨŋɨ́ ámɨ wo soyɨ́né tɨ́nɨ nawínɨ anɨŋɨ́ íníná ŋweáwɨnɨgɨnɨrɨ segɨ́ tɨ́ámɨnɨ urowárénapɨnɨ́árɨnɨ. 17 Kwíyɨ́ xɨ́o nánɨ nepa imónɨŋɨ́pɨnɨ seaíwapɨyarɨŋɨ́pɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. Ámá xɨ́omɨ dɨŋɨ́ mɨwɨkwɨ́roarɨgɨ́áyɨ́ kwíyɨ́ xɨ́oyápimɨ mí nɨwómɨxɨro nɨjɨ́á mimónɨpaxɨ́ eŋagɨ nánɨ arɨrá wimɨnɨrɨ enɨ́ápɨ umímɨnɨpaxɨ́ menɨnɨ. E nerɨ aí kwíyɨ́pɨ rɨxa soyɨ́né tɨ́nɨ nawínɨ imónɨŋagɨ nánɨ apɨ nánɨ nɨjɨ́á imónɨŋoɨ. Idáná soyɨ́né enɨ nɨseaímearɨ xwioxɨ́yo seaŋweanɨ́árɨnɨ. 18 Nionɨ wimiáoyɨ́nénɨŋɨ́ segɨ́pɨ nɨseawárɨmɨ umɨ́ámanɨ. Ámɨ soyɨ́né tɨ́ŋɨ́ e nánɨ bɨmɨ́árɨnɨ. 19 Ámá nionɨ dɨŋɨ́ mɨnɨkwɨ́roarɨgɨ́áyɨ́ sɨŋwɨ́ mɨnanɨpa epɨ́rɨ nánɨ aŋwɨ ayorɨnɨ. E nerɨ aí soyɨ́né ámɨ sɨŋwɨ́ nanɨpɨ́rɨ́árɨnɨ. Nionɨ ámɨ sɨŋɨ́ emɨ́a eŋagɨ nánɨ soyɨ́né enɨ sɨŋɨ́ epɨ́rɨ́árɨnɨ. 20 Sɨ́á soyɨ́né nionɨ ámɨ sɨŋɨ́ éáná nanɨpɨ́rɨ́áyimɨ re nɨyaiwiro nɨjɨ́á imónɨpɨ́rɨ́árɨnɨ, ‘O xano tɨ́nɨ imónɨrɨ eŋáná none xɨ́o tɨ́nɨ imónɨrane xɨ́o none tɨ́nɨ imónɨrɨ eŋagwɨ nánɨ xɨ́o tɨ́nɨ axonerɨnɨ.’ nɨyaiwiro nɨjɨ́á imónɨpɨ́rɨ́árɨnɨ. 21 Ámá go go gɨ́ sekaxɨ́ rarɨŋápɨ ɨ́á nɨxɨrɨrɨ nɨxɨ́dɨrɨ́náyɨ́, nionɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nɨyarɨŋorɨnɨ. Nionɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nɨyarɨŋɨ́ gomɨ gomɨ gɨ́ ápo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyirɨ nionɨ uyirɨ nerɨ niɨwanɨŋonɨ nánɨ yumɨ́í bɨ mɨwí xɨxenɨ sɨwá winɨmɨ́árɨnɨ.” urɨ́agɨ 22 Judaso —Isɨkariotɨ dáŋɨ́ Judaso marɨ́áɨ, wiepɨsarɨŋowa Judasoyɨ rɨnɨŋɨ́ worɨnɨ. O re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, pí éagɨ nánɨ ámá nɨ́nɨ xwɨ́á tɨ́yo ŋweagɨ́áyo sɨwá mɨwinɨpa nerɨ newanɨŋonenɨ sɨwá neainɨrɨ́árɨnɨ?” urɨ́agɨ 23 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá go go nionɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nɨnɨyirɨ́náyɨ́, xwɨyɨ́á nionɨ rarɨŋápɨ xɨ́dɨnɨ́árɨnɨ. Omɨ gɨ́ ápo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nuyirɨ yawawi o tɨ́ámɨnɨ nɨbɨrai o tɨ́nɨ nawínɨ anɨŋɨ́ ŋweanɨ́wárɨnɨ. 24 Ámá nionɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ mɨnɨyarɨgɨ́áyɨ́ nionɨ rarɨŋápɨ xɨ́darɨgɨ́ámanɨ. Xwɨyɨ́á nionɨ seararɨ́ná soyɨ́né arɨ́á niarɨgɨ́ápɨ, ayɨ́ nionɨ gɨ́ dɨŋɨ́ tɨ́nɨ rarɨŋápɨmanɨ. Ápo nɨrowárénapɨŋoyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ rarɨŋápɨrɨnɨ.” nurɨrɨ 25 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ sɨnɨ soyɨ́né tɨ́nɨ nɨŋwearɨ́ná amɨpí apɨ nánɨ searɨ́ɨnɨ. 26 E nerɨ aí rɨ́wéná arɨrá seainɨ́o —O kwíyɨ́ Gorɨxoyápɨrɨnɨ. Xɨ́o ámá nionɨ nɨxɨ́darɨgɨ́áyo nánɨ urowárénapɨnɨ́ápɨrɨnɨ. Apɨ amɨpí nɨ́nɨ nánɨ seaíwapɨyíáná nionɨ nɨseara warɨŋá nɨpɨnɨ nánɨ dɨŋɨ́ seainɨnɨ́árɨnɨ. 27 Nionɨ soyɨ́né pɨ́nɨ nɨseawiárɨmɨ nurɨ aiwɨ soyɨ́né nionɨyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ nɨwayɨrónɨro ŋweapɨ́rɨ́árɨnɨ. Nionɨyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ nɨwayɨrónɨro ŋweapɨ́rɨ́ápɨ nánɨ nɨrɨrɨ́ná ámá xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́ wigɨ́ dɨŋɨ́ tɨ́nɨ yarɨgɨ́ápɨ nánɨ mɨrarɨŋɨnɨ. Nionɨyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ aga nɨwayɨrónɨro ŋweapɨ́rɨ́a nánɨ imónɨpɨ́rɨ́árɨnɨ. Ayɨnánɨ dɨŋɨ́ rɨ́á nɨseaxerɨ wáyɨ́ bɨ minɨpa éɨ́rɨxɨnɨ. 28 Xwɨyɨ́á nionɨ searɨ́á rɨpɨ, ‘Nionɨ pɨ́nɨ nɨseawiárɨmɨ nurɨ ámɨ seyɨ́né tɨ́ŋɨ́ e nánɨ bɨmɨ́árɨnɨ.’ searɨ́ápɨ soyɨ́né rɨxa arɨ́á níoɨ. Nionɨ ápo tɨ́ŋɨ́ e nánɨ umɨ eŋagɨ nánɨ soyɨ́né nepa dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nɨnɨyirɨ́náyɨ́, yayɨ́ seáyɨmɨ dánɨ seainɨmɨnɨrɨ éɨ́rɨnɨ. Ápo seáyɨ e nɨmúroŋo eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. 29 Soyɨ́né nionɨ searɨ́ápɨ xɨxenɨ imónɨ́agɨ nɨwɨnɨrɨ́ná dɨŋɨ́ nɨkwɨ́roro ‘Ayɨ́ o nearɨŋɨ́pɨrɨ́anɨ?’ yaiwiro oépoyɨnɨrɨ sɨnɨ mimónɨpa éɨ́mɨ seararɨŋɨnɨ.” nurɨrɨ 30 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Xwɨ́á tɨ́yo meŋweaŋo —O oborɨnɨ. O rɨxa barɨŋagɨ nánɨ nionɨ soyɨ́né tɨ́nɨ nɨŋwearɨ ámɨ ayá wí searɨmɨméɨnɨ. O nionɨ eŋɨ́ mɨneánɨŋo eŋagɨ aiwɨ 31 ámá xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́yɨ́ nɨ́nɨ re niaiwíɨ́rɨxɨnɨrɨ, ‘O xanomɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyiŋorɨ́anɨ?’ niaiwíɨ́rɨxɨnɨrɨ ápo sekaxɨ́ nɨrɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ oemɨnɨ.” nurɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Re dánɨ nɨwiápɨ́nɨmeámɨ rɨxa owaneyɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ.

15

“Wainɨ́ uraxɨ́ nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋáonɨrɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

1 Jisaso ewayɨ́ xwɨyɨ́á nurɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Wainɨ́ uraxɨ́ nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ nionɨrɨnɨ. Wainɨ́ omɨŋɨ́ xiáwo gɨ́ áporɨnɨ. 2 Wireŋɨ́ nionɨmɨ dánɨ neánɨrɨ ná mɨwéɨ́yɨ́ nɨ́nɨ ápo emɨ wixɨmoarɨŋɨ́rɨnɨ. Wireŋɨ́ ná wearɨŋɨ́yɨ́ nɨ́nɨ xwiogwɨ́ wɨ́omɨ ná xwé wéwɨnɨgɨnɨrɨ o emɨ wɨwákwímɨ́ nɨyárɨmáná mɨ́á imɨxárarɨŋɨ́rɨnɨ. 3 Xwɨyɨ́á nionɨ seararɨŋápimɨ dánɨ soyɨ́né rɨxa mɨ́ánɨŋɨ́ inɨŋoɨ. 4 Soyɨ́né uraxɨ́ wireŋɨ́ eánɨŋɨ́pa axɨ́pɨ nionɨ neánɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. E nerɨ́náyɨ́, nionɨ wireŋɨ́nɨŋɨ́ axɨ́pɨ soyɨ́né seaeánɨmɨ́árɨnɨ. Wainɨ́ mɨ́komɨ wireŋɨ́ meánɨpa nerɨ́náyɨ́, ná mɨwepaxɨ́ imónɨŋɨ́pa soyɨ́né enɨ nionɨ wireŋɨ́nɨŋɨ́ mɨneánɨpa nerɨ́náyɨ́, ná wepaxɨ́ menɨnɨ. 5 Nionɨ uraxɨ́ wainɨ́ mɨ́kɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋáonɨrɨnɨ. Soyɨ́né uraxɨ́ wainɨ́ wireŋɨ́nɨŋɨ́ imónɨgɨ́oyɨ́nérɨnɨ. Ámá nionɨ wireŋɨ́nɨŋɨ́ neánɨŋɨ́ go go nionɨ xɨ́oyá mɨ́kɨ́ imónɨŋáonɨ eŋagɨ nánɨ ná xwénɨŋɨ́ wearɨŋɨ́rɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Soyɨ́né nionɨ pɨ́nɨ nɨnɨwiárɨmɨ nurɨ́náyɨ́, amɨpí wí epaxɨ́ menɨnɨ. 6 Wireŋɨ́ emɨ móɨ́yɨ́ yeáyɨ́ yárarɨŋɨ́pa ámá nionɨ wireŋɨ́nɨŋɨ́ mɨneánɨpa éɨ́ gomɨ gomɨ emɨ móáná yeáyɨ́ yárarɨŋɨ́rɨnɨ. Wireŋɨ́ axɨ́pɨnɨ e eŋɨ́yɨ́ awí neaárɨrɨ rɨ́á ikeaáráná rɨ́á nowárarɨŋɨ́rɨnɨ.” nurɨrɨ 7 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Soyɨ́né nionɨ wireŋɨ́nɨŋɨ́ neánɨrɨ xwɨyɨ́á nionɨyápɨ xɨ́dɨrɨ nerɨ́náyɨ́, soyɨ́né pí pí seaimónarɨŋɨ́yɨ́ nánɨ ápomɨ rɨxɨŋɨ́ uráná ananɨ seaiinɨ́árɨnɨ. 8 Soyɨ́né e nero ná xwénɨŋɨ́ nerɨŋɨ́pimɨ dánɨ eŋɨ́ sɨxɨ́ eánɨŋɨ́ gɨ́ ápoyápɨ ámáyo sɨwá wíáná ‘O seáyɨ e imónɨŋorɨ́anɨ?’ wiaiwipɨ́rɨ́árɨnɨ. Soyɨ́né e nerɨŋɨ́pimɨ dánɨ enɨ ‘Xegɨ́ wiepɨsiŋɨ́yɨ́ wírɨ́anɨ?’ wipɨmónɨnɨ́árɨnɨ. 9 Ápo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nɨyiŋɨ́pa nionɨ enɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ seayiŋɨnɨ. Ayɨnánɨ nionɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ seayiŋápɨ anɨŋɨ́ neayíwɨnɨgɨnɨrɨ éɨ́rɨxɨnɨ. 10 Soyɨ́né nionɨ sekaxɨ́ searɨ́áyo xɨxenɨ nɨxɨ́dɨrónáyɨ́, nionɨ gɨ́ ápo sekaxɨ́ nɨrɨŋɨ́pɨ píránɨŋɨ́ xɨ́darɨŋagɨ nánɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nɨyarɨŋɨ́pa nionɨ enɨ axɨ́pɨ anɨŋɨ́ soyɨ́né dɨŋɨ́ sɨxɨ́ seayimɨ́árɨnɨ. 11 Dɨŋɨ́ niɨ́á bɨ onɨmiápɨ seairɨ yayɨ́ bɨ onɨmiápɨ seainɨrɨ oenɨrɨ nánɨ mɨseararɨŋɨnɨ. Dɨŋɨ́ niɨ́á nɨnirɨ yayɨ́ ninarɨŋɨ́pa soyɨ́né enɨ dɨŋɨ́ niɨ́á ayá wí seairɨ yayɨ́ seainɨrɨ oenɨrɨ seararɨŋɨnɨ. 12 Sekaxɨ́ nionɨ rarɨŋápɨ rɨpɨrɨnɨ. Nionɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ seayarɨŋápa soyɨ́né enɨ axɨ́pɨ xɨxe dɨŋɨ́ sɨxɨ́ yinɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. 13 Ámá wo xegɨ́ ámáyo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nuyirɨ́ná arɨrá wimɨnɨrɨ nánɨ upeíɨ́pɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyarɨgɨ́ápɨ bɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ mimónɨnɨ. Aga seáyɨ e múrónɨnɨ. 14 Soyɨ́né nionɨ sekaxɨ́ seararɨŋápɨ xɨxenɨ axɨ́pɨ nerónáyɨ́, gɨ́ ámáyɨ́né imónɨŋoɨ. 15 Xɨnáíwánɨŋɨ́ nimónɨro omɨŋɨ́ wiiarɨgɨ́áyɨ́ wigɨ́ boso ‘E emɨ́ánɨrɨ nánɨ rɨ́a neararɨnɨ?’ mɨyaiwí majɨ́á imónarɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ sɨnɨ ‘Inókiwayɨ́nénɨŋɨ́ imónɨgɨ́oyɨ́néyɨ́ searɨmɨméɨnɨ. Amɨpí ápo nɨrarɨ́ná arɨ́á wiŋá nɨpɨnɨ áwaŋɨ́ nɨsearɨrɨ nánɨ ‘Gɨ́ ámáoyɨ́néyɨ́ seararɨŋɨnɨ. 16 Soyɨ́né nionɨ ɨ́á nɨyamɨxɨgɨ́ámanɨ. Ayɨ́ nionɨ soyɨ́né nuro ámáyo nuréwapɨyirɨŋɨ́pimɨ dánɨ aiwá nɨyɨmɨ́nɨŋɨ́ wéɨ́rɨxɨnɨrɨ ɨ́á yɨyamɨxɨmɨ́ nɨseairɨ searɨ́peaŋárɨnɨ. Ayɨnánɨ pí pí nánɨ ápomɨ rɨxɨŋɨ́ nurɨrɨ́ná nionɨmɨ dánɨ nurɨrɨ uránáyɨ́, ananɨ xɨxenɨ seaiinɨ́árɨnɨ. 17 Sekaxɨ́ nionɨ rarɨŋápɨ rɨpɨrɨnɨ. Aga xɨxe dɨŋɨ́ sɨxɨ́ yinɨ́ɨ́rɨxɨnɨ.

“Gɨ́ seaiepɨsarɨŋáoyɨ́né eŋagɨ nánɨ ámá sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ seaipɨ́rɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

18 “Ámá xwɨ́á tɨ́yo eŋɨ́pɨ nánɨnɨ moarɨgɨ́áyɨ́ soyɨ́né sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ seaiarɨŋagɨ́a nɨwɨnɨrɨ́ná dɨŋɨ́ re móɨ́rɨxɨnɨ, ‘None sɨnɨ sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ mɨneaipa nerɨ́ná xámɨ Jisasomɨ wigɨ́áranɨ?’ móɨ́rɨxɨnɨ. 19 Soyɨ́né ámá xwɨ́á tɨ́yo weŋɨ́pɨ nánɨnɨ moarɨgɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ nawínɨ nimónɨrɨ sɨŋwɨrɨyɨ́, soyɨ́né wigɨ́yɨ́ imónanɨrɨ éɨ́á eŋagɨ nánɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ seayipaxɨ́rɨnɨ. E nerɨ aí soyɨ́né ámá xwɨ́á tɨ́yo weŋɨ́pɨ nánɨnɨ moarɨgɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ nawínɨ mimónɨpa ero ayɨ́ tɨ́nɨ axɨ́pɨ mimónɨpa éɨ́rɨxɨnɨrɨ ɨ́á yɨyamɨxɨmɨ́ seairɨ eŋá eŋagɨ nánɨ ayɨ́ sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ seaiarɨŋoɨ. 20 Ewayɨ́ xwɨyɨ́á nionɨ searɨ́á rɨpɨ, ‘Ámá xɨnáínɨŋɨ́ nimónɨrɨ omɨŋɨ́ wiiarɨŋɨ́ go go xegɨ́ bosomɨ seáyɨ e wimónarɨŋɨ́manɨ.’ searɨ́ápɨ nánɨ dɨŋɨ́ móɨ́rɨxɨnɨ. Nionɨ xeanɨŋɨ́ nɨnikárɨrónáyɨ́, soyɨ́né enɨ xeanɨŋɨ́ seaikárɨpɨ́rɨ́árɨnɨ. Xwɨyɨ́á nionɨyápɨ arɨ́á nɨniro nɨnɨxɨ́dɨrónáyɨ́, soyɨ́néyápɨ enɨ arɨ́á nɨseairo seaxɨ́dɨpɨ́rɨ́árɨnɨ. 21 E nerɨ aí nionɨ nɨrowárénapɨŋo nánɨ nɨjɨ́á píránɨŋɨ́ mimónɨpa nero nánɨ soyɨ́né nionɨ nɨnɨxɨ́dɨro ‘Jisasoyáonerɨnɨ.’ rarɨŋagɨ́a nánɨ xeanɨŋɨ́ rɨpɨ nɨpɨnɨ seaikárɨpɨ́rɨ́árɨnɨ.” nurɨrɨ 22 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ nɨbɨrɨ xwɨyɨ́á murɨpa nerɨ sɨŋwɨrɨyɨ́, wigɨ́ ɨ́wɨ́ nero nionɨ rɨ́wɨ́ nɨmóɨ́ápɨ nánɨ xwɨyɨ́á meárɨnɨpaxɨ́ imónanɨrɨ éɨ́ámanɨ. Nionɨ rɨxa bɨŋá eŋagɨ nánɨ ayɨ́ re wí rɨpaxɨ́ menɨnɨ, ‘Negɨ́ eŋwápɨ nerɨ́ná ɨ́wɨ́ mɨyarɨŋwɨnɨrɨ eŋwárɨnɨ.’ rɨpaxɨ́ menɨnɨ. 23 Ámá nionɨ sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ niarɨgɨ́áyɨ́ gɨ́ ápomɨ enɨ sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ wiarɨŋoɨ. 24 Nionɨ emɨmɨ́ amɨpí ámá eŋíná dánɨ aiwɨ mɨwíwapɨyigɨ́á bɨ mɨwíwapɨyipa nerɨ sɨŋwɨrɨyɨ́, wigɨ́ ɨ́wɨ́ nero nionɨ rɨ́wɨ́ nɨmóɨ́ápɨ nánɨ xwɨyɨ́á meárɨnɨpaxɨ́ menɨnɨ. E nerɨ aiwɨ nionɨ emɨmɨ́ wíwapɨyiŋápɨ sɨŋwɨ́ nɨnanɨro aí nionɨ tɨ́nɨ gɨ́ ápo tɨ́nɨ enɨ nɨwawinɨ sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ yeaiarɨŋoɨ. 25 Rɨ́wamɨŋɨ́ nionɨ nánɨ wigɨ́ ŋwɨ́ ikaxɨ́ eánɨŋɨ́yo dánɨ eánɨŋɨ́ rɨpɨ, ‘Mɨ́kɨ́ meŋagɨ aiwɨ sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ nigɨ́árɨnɨ.’ nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ xɨxenɨ imónɨnɨ nánɨ niarɨŋoɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 26 Ámɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Arɨrá seainɨ́o —O Gorɨxoyá kwíyɨ́pɨrɨnɨ. Apɨ nionɨ ápo tɨ́ŋɨ́ e dánɨ soyɨ́né tɨ́ŋɨ́ e nánɨ urowárénapɨmɨ́ápɨrɨnɨ. Apɨ kwíyɨ́ Gorɨxoyápɨ xɨ́o tɨ́ŋɨ́ e dánɨ nɨbɨrɨ xɨ́o nánɨ nepa imónɨŋɨ́pɨnɨ seaíwapɨyarɨŋɨ́pɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. Apɨ nɨbɨrɨ́ná nionɨ nánɨ áwaŋɨ́ searɨnɨ́árɨnɨ. 27 Soyɨ́né nionɨ ámáyo iwamɨ́ó nuréwapɨya uŋaé dánɨ nionɨ tɨ́nɨ emeagɨ́oyɨ́né eŋagɨ nánɨ seaímeaŋɨ́ mɨ́koyɨ́né enɨ ámáyo nionɨ nánɨ áwaŋɨ́ urɨpɨ́rɨ́árɨnɨ.

16

1 Soyɨ́né axínánɨ dɨŋɨ́ nɨnɨkwɨ́roro nemáná óreámioapɨ́rɨxɨnɨrɨ apɨ nɨpɨnɨ seararɨŋɨnɨ. 2 Ayɨ́ re seaipɨ́rɨ́árɨnɨ. Rotú aŋɨ́yo dánɨ segɨ́ yoɨ́ emɨ nɨseakwɨ́rɨmoro aiwɨ rɨ́wéná xe nimónɨríná ámá seapɨkíɨ́áyɨ́ Gorɨxo wimónarɨŋɨ́pɨnɨ yarɨŋwɨnɨrɨ seapɨkipɨ́rɨ́árɨnɨ. 3 Ápo nánɨ nɨjɨ́á píránɨŋɨ́ mimónɨpa ero nionɨ nánɨ enɨ axɨ́pɨ e mimónɨpa ero nero nánɨ apɨ seaipɨ́rɨ́árɨnɨ. 4 Xwɨyɨ́á nionɨ searɨ́ápɨ, ayɨ́ rɨpɨ nánɨ searɨ́ɨnɨ. Xeanɨŋɨ́ apɨ rɨxa nimónarɨ́ná nionɨ nɨseara úápɨ nánɨ dɨŋɨ́ mopɨ́rɨ́a nánɨ searɨ́ɨnɨ. Apɨ nánɨ iwamɨ́ó soyɨ́né tɨ́nɨ emeŋwaé dánɨ áwaŋɨ́ mɨsearɨŋanigɨnɨ. Sɨnɨ soyɨ́né tɨ́nɨ nemerɨ nánɨ áwaŋɨ́ mɨsearɨŋanigɨnɨ.

Kwíyɨ́pɨ enɨ́ápɨ nánɨ urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

5 “Rɨxa nɨrowárénapɨŋo tɨ́ŋɨ́ e nánɨ warɨŋagɨ aí soyɨ́né woxɨ ‘Joxɨ gɨmɨ nánɨ urɨ́ɨnɨ?’ mɨnɨrarɨŋoɨ. 6 Nionɨ ‘Rɨxa numɨ́ɨnɨ.’ searɨ́agɨ nánɨ soyɨ́né íkɨ́nɨŋɨ́ sɨpí seaiarɨnɨ. 7 E nerɨ aí aga nepa seararɨŋɨnɨ, ‘Nionɨ soyɨ́né tɨ́nɨ anɨŋɨ́ re nɨŋwearɨ́ná arɨrá nɨseaipaxɨ́ aiwɨ pɨ́nɨ nɨseawiárɨmɨ nurɨ́ná arɨrá aga seáyɨ e imónɨŋɨ́pɨ seaipaxɨ́rɨnɨ.’ seararɨŋɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Nionɨ pɨ́nɨ nɨseawiárɨmɨ mupa nerɨ́náyɨ́, arɨrá seainɨ́omɨ —Kwíyɨ́pɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. Omɨ murowárénapɨpa epaxɨ́rɨnɨ. Nionɨ nurɨ́náyɨ́, omɨ soyɨ́né tɨ́ámɨnɨ urowárénapɨmɨ́á eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. 8 Kwíyɨ́pɨ nɨbɨrɨ́ná ámá xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́yɨ́ re yaiwíɨ́rɨxɨnɨrɨ, ‘Nene “Ɨ́wɨ́pɨ, ayɨ́ apɨrɨ́anɨ?” moarɨŋwápɨ tɨ́nɨ “Wé rónɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ apɨrɨ́anɨ?” moarɨŋwápɨ tɨ́nɨ “Gorɨxo ámáyo xwɨyɨ́á numeárɨrɨ́ná e winɨ́árɨ́anɨ?” moarɨŋwápɨ tɨ́nɨ apiaú apɨ xeŋwɨ́nɨ moarɨŋwárɨ́anɨ?’ yaiwíɨ́rɨxɨnɨrɨ wíwapɨyinɨ́árɨnɨ. 9 Ayɨ́ nionɨ dɨŋɨ́ mɨnɨkwɨ́ropa yarɨŋagɨ́a nánɨ kwíyɨ́pɨ ‘Ɨ́wɨ́pɨ, ayɨ́ apɨrɨ́anɨ?’ oyaiwípoyɨnɨrɨ wíwapɨyirɨ 10 nionɨ ápo tɨ́ŋɨ́ e nánɨ yíáná o nɨnɨmímɨnɨmáná soyɨ́né sɨnɨ sɨŋwɨ́ ámɨ wí mɨnanɨ́á eŋagɨ nánɨ kwíyɨ́pɨ ‘Wé rónɨŋɨ́pɨ, ayɨ́ apɨrɨ́anɨ?’ enɨ oyaiwípoyɨnɨrɨ wíwapɨyirɨ 11 Gorɨxo obo, ámá xwɨ́á tɨ́yo meŋweaŋomɨ rɨxa xwɨyɨ́á umeárɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ kwíyɨ́pɨ ‘Gorɨxo xwɨyɨ́á numeárɨrɨ́ná e winɨ́árɨnɨ.’ enɨ oyaiwípoyɨnɨrɨ wíwapɨyirɨ enɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 12 Ámɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ xwɨyɨ́á xwapɨ́ ámɨ bɨ tɨ́nɨ ‘Osearɨmɨnɨ.’ nimónarɨŋagɨ aiwɨ agwɨ soyɨ́né arɨ́á nipaxɨ́ mimónɨŋoɨ. 13 E nerɨ aiwɨ kwíyɨ́ amɨpí nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ nánɨ rarɨŋɨ́pɨ nɨbɨrɨ́ná Gorɨxo nánɨ nepánɨ imónɨŋɨ́pɨ nɨ́nɨ seaíwapɨyinɨ́árɨnɨ. Apɨ xegɨ́ dɨŋɨ́ tɨ́nɨ wí mɨsearɨpa nerɨ ápomɨnɨ arɨ́á wiarɨŋɨ́pɨnɨ rɨnɨ́á eŋagɨ nánɨ amɨpí Gorɨxo nánɨ imónɨŋɨ́pɨ xɨxenɨ searéwapɨyinɨ́árɨnɨ. Amɨpí rɨ́wɨ́yo imónɨnɨ́ápɨ nánɨ enɨ wɨ́á searókiamonɨ́árɨnɨ. 14 Kwíyɨ́pɨ xwɨyɨ́á nionɨ rarɨŋápɨ wɨ́á nɨsearókiamorɨ nionɨ nánɨ nɨsearɨrɨ nánɨ nionɨ seáyɨ e nimɨxɨnɨ́árɨnɨ. 15 Ápo nionɨ ɨ́ánɨŋɨ́ niepɨ́xɨ́niasiŋɨ́ eŋagɨ nánɨ amɨpí nɨ́nɨ oyá imónɨŋɨ́pɨ nionɨyárɨnɨ. Ayɨnánɨ nionɨ re searɨ́ɨnɨ, ‘Kwíyɨ́pɨ nionɨ rarɨŋápɨ arɨ́á nɨnirɨ wɨ́á searókiamonɨ́árɨnɨ.’ searɨ́ɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ.

“Íkɨ́nɨŋɨ́ sɨpí nɨseaíɨsáná yayɨ́ seainɨnɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

16 Jisaso ámɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ bɨ onɨmiápɨ soyɨ́né tɨ́nɨ nɨŋweámáná eŋáná sɨŋwɨ́ nanɨpɨ́rɨméoɨ. Soyɨ́né segɨ́pɨ ámɨ bɨ onɨmiápɨ nɨŋweámáná sɨŋwɨ́ nanɨpɨ́rɨ́árɨnɨ.” urɨ́agɨ 17 wiepɨsarɨŋɨ́yɨ́ wa re rɨnɨgɨ́awixɨnɨ, “O pí enɨ́pɨ nánɨ rɨ́a re áwaŋɨ́ neararɨnɨ, ‘Nionɨ bɨ onɨmiápɨ nɨŋweámáná eŋáná sɨŋwɨ́ nanɨpɨ́rɨméoɨ. Soyɨ́né segɨ́pɨ ámɨ bɨ onɨmiápɨ nɨŋweámáná sɨŋwɨ́ nanɨpɨ́rɨ́árɨnɨ.’ Rɨpɨ enɨ ‘Ápo tɨ́ŋɨ́ e umɨnɨrɨ rarɨŋɨnɨ.’ neararɨŋɨ́pɨ pí enɨ́pɨ nánɨ rɨ́a neararɨnɨ?” nɨrɨnɨro 18 re rɨnɨgɨ́awixɨnɨ, “‘Bɨ onɨmiápɨyɨ́ rarɨŋɨ́yɨ́ pí nánɨ rɨ́a neararɨnɨ? None xɨ́o rarɨŋɨ́pɨ nánɨ nɨjɨ́á mimónɨŋwɨnɨ.” rɨnarɨŋagɨ́a 19 Jisaso awa yarɨŋɨ́ owianeyɨnɨro wimónarɨŋagɨ nánɨ nɨjɨ́á nimónɨrɨ nánɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ ‘Bɨ onɨmiápɨ nɨŋweámáná eŋáná sɨŋwɨ́ nanɨpɨ́rɨméoɨ. Segɨ́pɨ ámɨ bɨ onɨmiápɨ nɨŋweámáná sɨŋwɨ́ nanɨpɨ́rɨ́árɨnɨ.’ searɨ́ápɨ nánɨ yarɨŋɨ́ ninɨro rɨrɨnarɨŋoɨ? 20 Aga nepa seararɨŋɨnɨ. Soyɨ́né ámɨxɨ́á nero ŋwɨ́ pɨyɨ́ wɨ́rɨnɨpɨ́rɨ aiwɨ ámá xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́yɨ́ —Ayɨ́ Gorɨxo tɨ́nɨ xepɨxepá rónɨgɨ́áyɨ́rɨnɨ. Ayɨ́ yayɨ́ seáyɨmɨ dánɨ winɨnɨŋoɨ. Ríná soyɨ́né íkɨ́nɨŋɨ́ sɨpí nɨseairɨ aiwɨ rɨ́wéná dɨŋɨ́ niɨ́á seainɨnɨ́árɨnɨ.” nurɨrɨ 21 ewayɨ́ xwɨyɨ́á bɨ rɨpɨ urɨŋɨnigɨnɨ, “Apɨxíwa niaíwɨ́ nɨxɨrɨrɨ́ná yarɨgɨ́ápɨ nánɨ dɨŋɨ́ mópoyɨ. Apɨxɨ́ niaíwɨ́ sɨŋwɨ́ wanarɨ́ná ‘Rɨnɨŋɨ́ nɨninɨrɨ niaíwɨ́ xɨrɨmɨ nánɨ rɨxa rínárɨ́anɨ?’ nɨyaiwirɨ nánɨ íkɨ́nɨŋɨ́ sɨpí wiarɨŋɨ́rɨnɨ. E nerɨ aí rɨ́wéná niaíwɨ́ rɨxa nɨxɨrɨmáná niaíwɨ́ xɨrɨ́o nánɨ dɨŋɨ́ niɨ́á winarɨŋagɨ nánɨ rɨ́nɨŋɨ́ winɨ́ɨ́pɨ nánɨ arɨ́á ikeamoarɨŋɨ́rɨnɨ. 22 Soyɨ́né enɨ axɨ́pɨ́nɨŋɨ́ seaimónɨnɨ. Agwɨ soyɨ́né íkɨ́nɨŋɨ́ sɨpí nɨseairɨ aiwɨ nionɨ ámɨ sɨŋwɨ́ seanáná xwioxɨ́yo dɨŋɨ́ niɨ́á seainɨnɨ́árɨnɨ. Yayɨ́ apɨ ámá wí amɨpí wí nɨseaikárɨro aí pɨ́rɨ́ searakipaxɨ́ mimónɨŋɨ́pɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. 23 Dɨŋɨ́ yayɨ́ seainɨ́e dánɨ nionɨ ámɨ amɨpí bɨ nánɨ yarɨŋɨ́ nipɨ́rɨ́ámanɨ. Aga nepa seararɨŋɨnɨ. Ápomɨ amɨpí bɨ nánɨ rɨxɨŋɨ́ nurɨrɨ́ná nionɨmɨ dánɨ uránáyɨ́, ananɨ nɨseaiapɨnɨ́árɨnɨ. 24 Ínɨná dánɨ ápomɨ nionɨmɨ dánɨ rɨxɨŋɨ́ murɨpa néra nɨbɨ́asáná aí dɨŋɨ́ niɨ́á seainɨnɨ́ápɨ bɨ onɨmiápɨ mɨseainɨpa éwɨnɨgɨnɨrɨ omɨ ananɨ rɨxɨŋɨ́ urɨ́ɨ́rɨxɨnɨ. Rɨxɨŋɨ́ uráná seaiapɨnɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. “

Nionɨ ámá Gorɨxo tɨ́nɨ xepɨxepá rónɨgɨ́áyo rɨxa xopɨrárɨ́ wiŋárɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

25 Ámɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Xwɨyɨ́á nionɨ nɨseara úápɨ ewayɨ́ xwɨyɨ́á tɨ́nɨ nɨsearɨrɨ aiwɨ rɨ́wéná ewayɨ́ xwɨyɨ́á tɨ́nɨ ámɨ bɨ mɨsearɨ́ ápo nánɨ sɨŋánɨ áwaŋɨ́ searɨmɨ́áíná nimónɨnɨ́árɨnɨ. 26 Íná Gorɨxomɨ rɨxɨŋɨ́ nurɨrɨ́ná nionɨmɨ dánɨ urɨpɨ́rɨ́árɨnɨ. Sewanɨŋoyɨ́né rɨxɨŋɨ́ uráná ananɨ arɨ́á seainɨ́á eŋagɨ nánɨ ‘Íná nionɨ soyɨ́né nánɨ ápomɨ rɨxɨŋɨ́ seaurɨyimɨ́árɨnɨ.’ mɨseararɨŋɨnɨ. 27 Xewanɨŋo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nɨseayirɨ nánɨ arɨ́á seainɨ́árɨnɨ. Soyɨ́né nionɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nɨyiro ‘Ápo tɨ́ŋɨ́ e dánɨ bɨŋorɨ́anɨ?’ niaiwiro yarɨŋagɨ́a nánɨ xewanɨŋo dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nɨseayirɨ nánɨ arɨ́á seainɨ́árɨnɨ.” nurɨrɨ 28 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Eŋíná nionɨ ápo tɨ́nɨ ŋweaagáonɨ aí o tɨ́ŋɨ́ e dánɨ pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ xwɨ́á tɨ́yo nánɨ bɨŋárɨnɨ. Re nɨŋweaŋɨsáná xwɨ́á tɨ́yo pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ ámɨ o tɨ́ŋɨ́ e nánɨ umɨ́ɨnɨ.” urɨ́agɨ 29 xegɨ́ wiepɨsarɨŋowa re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Ayɨ́ apɨrɨnɨ. Agwɨ joxɨ ewayɨ́ xwɨyɨ́á tɨ́nɨ mɨneararɨŋɨnɨ. Rɨxa sɨŋánɨ áwaŋɨ́ neararɨŋɨnɨ. 30 Agwɨ none dɨŋɨ́ re nɨsiaiwirane nɨjɨ́á imónɨŋwɨnɨ, ‘Amɨpí nɨ́nɨ nánɨ nɨjɨ́orɨ́anɨ? Ámá yarɨŋɨ́ mɨwipa éɨ́mɨ aiwɨ wigɨ́ xwioxɨ́yo “Yarɨŋɨ́ apɨ owimɨnɨ.” yaiwiarɨgɨ́ápɨ nánɨ nɨjɨ́á imónɨŋorɨ́anɨ?’ nɨsiaiwirane nɨjɨ́á imónɨŋwɨnɨ. Ayɨnánɨ dɨŋɨ́ re nɨsiaiwirane dɨŋɨ́ rɨkwɨ́roarɨŋwɨnɨ, ‘Joxɨ Gorɨxo tɨ́ŋɨ́ e dánɨ bɨŋoxɨrɨnɨ.’ rɨkwɨ́roarɨŋwɨnɨ.” urɨ́agɨ́a 31 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Agwɨ soyɨ́né dɨŋɨ́ rɨnɨkwɨ́roarɨŋoɨ? 32 Soyɨ́né xɨ́dɨ́xɨ́dowárɨ́ seaíáná nionɨ nɨgɨ́pɨ pɨ́nɨ nɨnɨwiárɨmɨ segɨ́ aŋɨ́mɨ nánɨ xɨxegɨ́nɨ umipɨ́ríná rɨxa aŋwɨ e nerɨ rɨxa imónɨnɨ. Soyɨ́né nionɨ pɨ́nɨ nɨnɨwiárɨmɨ núagɨ́a aí ápo dɨŋɨ́ nɨkɨkayoŋagɨ nánɨ nionɨ nɨgɨ́pɨ ŋweapaxɨ́manɨ. 33 Soyɨ́né ayá sɨ́wɨ́ mɨsearó ‘O tɨ́nɨ ikárɨnɨŋwáonerɨ́anɨ?’ nɨyaiwinɨro kikiɨ́á éɨ́rɨxɨnɨrɨ xwɨyɨ́á nionɨ nɨseara bɨ́ápɨ searɨ́árɨnɨ. Soyɨ́né xwɨ́á tɨ́yo ŋweaŋáná ámá Gorɨxo tɨ́nɨ xepɨxepá rónɨgɨ́áyɨ́ xeanɨŋɨ́ seaikárɨpɨ́rɨ́á eŋagɨ aiwɨ nionɨ ayo rɨxa xopɨrárɨ́ wíá eŋagɨ nánɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nínɨro ŋweáɨ́rɨxɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ.

17

Wiepɨsarɨŋɨ́yo nánɨ rɨxɨŋɨ́ wurɨyiŋɨ́pɨ nánɨrɨnɨ.

1 Jisaso xwɨyɨ́á apɨ nura núɨsáná aŋɨ́namɨ nánɨ sɨŋwɨ́ nanánɨrɨ re rɨŋɨnigɨnɨ, “Ápoxɨnɨ, nimónɨnɨ nánɨ rɨxa rínárɨnɨ. Dɨxɨ́ riwaxonɨ eŋɨ́ sɨxɨ́ eánɨŋɨ́ joxɨyápɨ ámáyo sɨwá wimɨ nánɨ joxɨ ‘O ámá nɨyonɨ seáyɨ e imónɨŋorɨ́anɨ?’ oniaiwípoyɨnɨrɨ niíɨrɨxɨnɨ. 2 Ámá joxɨyá dɨŋɨ́yo dánɨ nionɨ nɨxɨ́darɨgɨ́áyo dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ sɨxɨ́ umímopaxo imónɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ ‘Ámá nɨ́nɨ nánɨ nénɨ́ tɨ́ŋoxɨ imóneɨ.’ nɨrɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ rɨrarɨŋɨnɨ. 3 Ámá rɨpɨnɨ nerɨŋɨ́pimɨ dánɨ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́gɨ́áyɨ́ imónarɨgɨ́árɨnɨ. Joxɨ nánɨ ‘Ŋwɨ́á imónɨŋo, ayɨ́ Gorɨxorɨnɨ. Ámɨ wo mɨŋweanɨnɨ.’ dɨŋɨ́ rɨmoro Jisasɨ Kiraisonɨ, joxɨ nɨrowárénapɨŋonɨ nánɨ ‘Nepa ayɨ́ orɨnɨ.’ dɨŋɨ́ nɨmoro yarɨgɨ́áyɨ́, ayɨ́ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́pɨ imónarɨgɨ́árɨnɨ. 4 Joxɨ o e éwɨnɨgɨnɨrɨ nɨrɨŋɨ́pɨ xɨxenɨ nɨpɨnɨ nɨyárɨrɨ́ná eŋɨ́ sɨxɨ́ eánɨŋɨ́ joxɨyápɨ nɨwíwapɨyirɨŋɨ́pimɨ dánɨ seáyɨ e joxɨ imónɨŋɨ́pɨ ámá xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́yo sɨwánɨŋɨ́ wíárɨnɨ. 5 Ápoxɨnɨ nionɨ e éá eŋagɨ nánɨ xámɨ xwɨ́á rɨrí sɨnɨ mimónɨpa eŋɨ́mɨ joxɨ tɨ́nɨ nɨŋwearɨ́ná nikɨ́nɨrɨ ŋweaagápɨ ‘Ámɨ nionɨ tɨ́nɨ nɨŋwearɨ́ná nionɨ tɨ́nɨ nawínɨ seáyɨ e nimónɨrɨ axɨ́pɨ oikɨ́nɨnɨ.’ osimónɨnɨ.” nurɨrɨ 6 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́ joxɨyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ nionɨ nɨxɨ́darɨgɨ́áyɨ́ joxɨ imónɨŋɨ́pɨ nánɨ xɨxenɨ nɨjɨ́á oimónɨ́poyɨnɨrɨ wíwapɨyiŋárɨnɨ. Ayɨ́ ámá dɨxɨ́yɨ́ nionɨ niapɨŋɨ́yɨ́ nánɨ rɨrarɨŋɨnɨ. Dɨxɨ́ xwɨyɨ́á nionɨ nɨrɨŋɨ́pimɨ píránɨŋɨ́ nɨxɨ́da nɨbɨro 7 rɨxa nɨjɨ́á re imónɨŋoɨ, ‘Amɨpí joxɨ ɨ́ánɨŋɨ́ niepɨ́xɨ́niasiŋɨ́ nionɨ nɨrɨrɨ yarɨŋápɨ nɨpɨnɨ joxɨ niapɨŋɨ́rɨnɨ.’ Nɨjɨ́á e imónɨŋoɨ. 8 Xwɨyɨ́á joxɨ nɨrɨŋɨ́pɨ xewanɨŋonɨ rɨxa urɨ́á eŋagɨ nánɨ nɨjɨ́á e imónɨŋoɨ. Xwɨyɨ́á nionɨyápɨ arɨ́á nɨniróná dɨŋɨ́ nɨnɨkwɨ́roro xɨxenɨ re nɨsiaiwiro nɨjɨ́á imónɨŋoɨ, ‘Gorɨxo tɨ́ámɨnɨ bɨŋorɨnɨ.’ nɨsiaiwiro ‘Gorɨxo urowárénapɨŋorɨ́anɨ?’ niaiwiárɨŋoɨ.” nurɨrɨ 9 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́ ápoxɨ tɨ́nɨ xepɨxepá rónɨgɨ́áyo arɨrá owinɨrɨ yarɨŋɨ́ mɨsiarɨŋɨnɨ. Ámá joxɨyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ dɨŋɨ́ nɨkwɨ́roarɨgɨ́áyɨ́ dɨxɨ́ imónɨŋagɨ nánɨ yarɨŋɨ́ siarɨŋɨnɨ. 10 Amɨpí ámá aí nionɨyáyɨ́ ayɨ́ joxɨyá imónɨnɨ. Amɨpí ámá aí joxɨyáyɨ́ enɨ ayɨ́ nionɨyá imónɨnɨ. Ayɨ́ dɨŋɨ́ nɨnɨkwɨ́rorɨŋɨ́pimɨ dánɨ ámáyo rénɨŋɨ́ urarɨŋoɨ, ‘Seáyɨ e imónɨŋo, ayɨ́ orɨnɨ.’ urarɨŋoɨ. 11 Nionɨ joxɨ tɨ́ámɨnɨ bɨmɨ eŋagɨ nánɨ xwɨ́áyo re bɨ tɨ́nɨ sɨnɨ ŋweámɨméɨnɨ. E nerɨ aí ámá rowa sɨnɨ xwɨ́á tɨ́yo re ŋweapɨ́rɨ́á eŋagɨ nánɨ ápoxɨnɨ, —Joxɨ sɨyikwɨ́ mínɨŋɨ́ imónɨŋoxɨrɨnɨ. Joxɨ dɨxɨ́ eŋɨ́ eánɨŋɨ́pɨ —Eŋɨ́ eánɨŋɨ́ joxɨ neámɨxowárɨŋɨ́pɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. Apɨ tɨ́nɨ píránɨŋɨ́ uméɨrɨxɨnɨ. Yawawi nawínɨ imónɨgwɨ́ípa ayɨ́ enɨ axɨ́pɨ nawínɨ imónɨpɨ́rɨ́a nánɨ píránɨŋɨ́ uméɨrɨxɨnɨrɨ rɨrarɨŋɨnɨ. 12 Nionɨ awa tɨ́nɨ emearɨ́ná eŋɨ́ sɨxɨ́ eánɨŋɨ́ joxɨ neámɨxowárɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ nɨméra nɨbɨrɨ awínɨŋɨ́ numearóa barɨ́ná awa wo mɨyorɨ́rɨnɨpa nemáná aiwɨ Bɨkwɨ́yo dánɨ rɨ́wamɨŋɨ́ eánɨŋɨ́pɨ xɨxenɨ imónɨnɨ nánɨ awa wonɨnɨ xewanɨŋo nerɨŋɨ́pimɨ dánɨ yorɨ́rɨnɨmɨnɨrɨ yarɨnɨ. 13 Agwɨ nionɨ joxɨ tɨ́ŋɨ́ e nánɨ bɨmɨ́ɨnɨ. E nerɨ aí dɨŋɨ́ niɨ́á nionɨ ninarɨŋɨ́pa awa enɨ bɨ onɨmiápɨ mɨwinɨ́ xwé wíwɨnɨgɨnɨrɨ sɨnɨ xwɨ́á tɨ́yo nɨŋwearɨ́ná nionɨ nɨra warɨŋápɨ rɨrarɨŋɨnɨ.” nurɨrɨ 14 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ ámá ápoxɨ dɨŋɨ́ rɨkwɨ́roarɨŋɨ́yo xwɨyɨ́á joxɨyápɨ urɨŋá eŋagɨ nánɨ ámá xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́yɨ́ ayo sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ wiarɨŋoɨ. Nionɨ xwɨ́á tɨ́yo dáŋonɨ mimónɨpa eŋápa awa enɨ xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́nɨŋɨ́ mimónɨŋagɨ́a nánɨ sɨ́mɨ́ tɨ́nɨ wiarɨŋoɨ. 15 Awamɨ joxɨ xwɨ́á tɨ́yo dánɨ owirɨmeanɨrɨ mɨrɨrarɨŋɨnɨ. Sɨpí wikárarɨŋo xwɨrɨ́á mɨwikɨxepa enɨ́a nánɨ joxɨ píránɨŋɨ́ méwɨnɨgɨnɨrɨ rɨrarɨŋɨnɨ. 16 Nionɨ xwɨ́á tɨ́yo dáŋonɨ mimónɨpa eŋápa awa enɨ xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́nɨŋɨ́ mimónɨpa eŋagɨ́a nánɨ ámá xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́yɨ́ tɨ́nɨ axɨ́yɨ́ mimónɨŋoɨ. 17 Xwɨyɨ́á joxɨyápɨ aga nepánɨ imónɨŋagɨ nánɨ ámá rowa joxɨ simónarɨŋɨ́pɨ nánɨ xɨxenɨ kumɨxɨnɨpɨ́rɨ nánɨ xwɨyɨ́á apɨ nuréwapɨyirɨŋɨ́pimɨ dánɨ píránɨŋɨ́ imɨxɨ́ɨrɨxɨnɨ. 18 Joxɨ xwɨ́áyo nánɨ úwɨnɨgɨnɨrɨ nɨrowárénapɨŋɨ́pa xamɨŋonɨ enɨ awamɨ urowárɨŋárɨnɨ. 19 Joxɨ ámáyɨ́ nánɨ wiíwɨnɨgɨnɨrɨ nɨrowárénapɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ niɨwanɨŋonɨ owiimɨnɨrɨ nánɨ okumɨxɨnɨmɨnɨ. Ámá rowa enɨ joxɨ e éɨ́rɨxɨnɨrɨ simónarɨŋɨ́pɨ nánɨ okumɨxɨnɨ́poyɨnɨrɨ nánɨ joxɨ wiíwɨnɨgɨnɨrɨ nɨrowárénapɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ owiimɨnɨ.” nurɨrɨ 20 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ awa nánɨnɨ rɨxɨŋɨ́ mɨrɨrarɨŋɨnɨ. Awa uréwapɨyíáná dɨŋɨ́ nɨkwɨ́róɨ́áyɨ́ nánɨ enɨ ápoxɨnɨ rɨrarɨŋɨnɨ. 21 Ayɨ́ nɨ́nɨ axɨ́yɨ́nɨŋɨ́ imónɨpɨ́rɨ́a nánɨ yarɨŋɨ́ siarɨŋɨnɨ. ‘Ápoxɨ nionɨ tɨ́nɨ imónɨrɨ nionɨ joxɨ tɨ́nɨ imónɨrɨ egwɨ́ípa ayɨ́ enɨ yawawi tɨ́nɨ nawínɨ oimónɨ́poyɨ.’ nimónarɨnɨ. Ámá nɨ́nɨ dɨŋɨ́ nɨnɨkwɨ́roro ‘Gorɨxo urowárénapɨ́agɨ weapɨŋorɨ́anɨ?’ niaiwíɨ́rɨxɨnɨrɨ ‘Ámá tɨyɨ́ axɨ́yɨ́nɨŋɨ́ oimónɨ́poyɨ.’ nimónarɨnɨ. 22 Eŋɨ́ sɨxɨ́ eánɨŋɨ́ joxɨ neámɨxowárɨŋɨ́pɨ awa enɨ yawawi axowawi imónɨgwɨ́ípa axowánɨŋɨ́ oimónɨ́poyɨnɨrɨ nánɨ weámɨxowárɨŋárɨnɨ. 23 Awa aga xɨxenɨ axowánɨŋɨ́ oimónɨ́poyɨnɨrɨ nionɨ awa tɨ́nɨ nawínɨ imónɨrɨ joxɨ nionɨ tɨ́nɨ nawínɨ imónɨrɨ eŋwɨnɨ. Ámá nɨ́nɨ re nɨyaiwiro nɨjɨ́á imónɨpɨ́rɨ́a nánɨ e imónɨŋwɨnɨ, ‘Gorɨxo omɨ urowárénapɨŋɨ́rɨnɨ. Omɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyiŋɨ́pa awamɨ enɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyinɨ.’ nɨyaiwiro nɨjɨ́á imónɨpɨ́rɨ́a nánɨ e imónɨŋwɨnɨ.” nurɨrɨ 24 re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ápoxɨnɨ, ámá joxɨyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ nɨxɨ́darɨgɨ́á rowa nionɨ xámɨ joxɨ tɨ́nɨ nɨŋwearɨ́ná nikɨ́nɨrɨ ŋweaagápa ámɨ nikɨ́nɨrɨ ŋweaŋáná sɨŋwɨ́ nanɨpɨ́rɨ́a nánɨ nionɨ ŋweámɨ́aé awa enɨ nionɨ tɨ́nɨ ŋweáɨ́rɨxɨnɨrɨ nánɨ nimónarɨnɨ. Ápoxɨnɨyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ nikɨ́nɨrɨ ŋweaagápɨ nánɨ rɨrarɨŋɨnɨ. Ayɨ́ rɨpɨ nánɨrɨnɨ. Xwɨ́á rɨrí sɨnɨ mimónɨŋáná dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nɨyiŋoxɨ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ. 25 Ápoxɨnɨ, joxɨ wé rónɨŋoxɨrɨnɨ. Joxɨ nánɨ ámá xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́yɨ́ nɨjɨ́á xɨxenɨ mimónɨpa eŋagɨ́a aiwɨ nionɨ joxɨ nánɨ nɨjɨ́á xɨxenɨ imónɨŋɨnɨ. Rowa enɨ joxɨ nánɨ ‘O omɨ urowárénapɨŋorɨ́anɨ?’ nɨsiaiwiro nɨjɨ́á imónɨŋoɨ. 26 Joxɨ imónɨŋɨ́pɨ nánɨ awamɨ rɨxa nɨwíwapɨyirɨ wɨ́á urókiamoŋárɨnɨ. Dɨŋɨ́ joxɨ sɨxɨ́ nɨyarɨŋɨ́pa awa enɨ wínɨyo axɨ́pɨ uyipɨ́rɨ́a nánɨ ámɨ bɨ tɨ́nɨ wíwapɨyimɨ́ɨnɨ. Nionɨ enɨ awa tɨ́nɨ nawínɨ imónɨmɨ́a nánɨ ámɨ bɨ tɨ́nɨ wíwapɨyimɨ́ɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ.

18

Jisasomɨ ɨ́á xɨrɨgɨ́á nánɨrɨnɨ.

1 Gorɨxomɨ rɨxɨŋɨ́ e nurárɨmo xegɨ́ wiepɨsarɨŋowa tɨ́nɨ nuro írɨreŋɨ́ xegɨ́ yoɨ́ Kidɨronɨyɨ rɨnɨŋɨ́pámɨ nɨxemoro omɨŋɨ́ ojɨkwɨ́í bɨ orɨwámɨ dánɨ inɨŋɨ́pɨ tɨ́e rémogɨ́awixɨnɨ. 2 Judaso, Jisaso nánɨ mɨyɨ́ urɨno enɨ Jisaso tɨ́nɨ xegɨ́ wiepɨsarɨŋowa tɨ́nɨ íníná e awí eánayarɨgɨ́á eŋagɨ nánɨ omɨŋɨ́ ojɨkwɨ́í apɨ nánɨ nɨjɨ́árɨnɨ. 3 O émáyɨ́ porisɨ́ wamɨ awí earɨ aŋɨ́ rɨdɨyowá yarɨgɨ́iwámɨ awí mearoarɨgɨ́áwamɨ enɨ Parisiowa tɨ́nɨ apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́á xwéowa tɨ́ŋɨ́ e dánɨ awí earɨ nemáná awa ramɨxɨ́ tɨ́nɨ uyɨ́wɨ́ tɨ́nɨ mɨxɨ́nápɨ tɨ́nɨ nɨxɨrɨmáná ojɨkwɨ́ípimɨ nánɨ nuro rémóáná 4 Jisaso xɨ́omɨ wikárɨpɨ́rɨ́pɨ nɨpɨnɨ nánɨ rɨxa nɨjɨ́á nimónɨrɨ nánɨ aŋwɨ e nurɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Soyɨ́né go nánɨ pɨ́á yarɨŋoɨ?” urɨ́agɨ 5 awa re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Nasaretɨ dáŋɨ́ Jisaso nánɨ pɨ́á yarɨŋwɨnɨ.” urɨ́agɨ́a Judaso xɨ́o nánɨ pasánɨŋɨ́ umearɨŋo awa tɨ́nɨ roŋáná Jisaso “Ayɨ́ nionɨrɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 6 “Ayɨ́ nionɨrɨnɨ.” uráná awa re egɨ́awixɨnɨ. Óɨ́ nero rɨ́wɨmɨnaŋɨ́ úɨ́áyɨ́ xwɨ́áyo pɨkínɨmeagɨ́awixɨnɨ. 7 Xwɨ́áyo pɨ́kínɨmeáagɨ́a o ámɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Go nánɨ pɨ́á yarɨŋoɨ?” urɨ́agɨ awa “Nasaretɨ dáŋɨ́ Jisaso nánɨ pɨ́á yarɨŋwɨnɨ.” urɨ́agɨ́a 8 Jisaso “‘Ayɨ́ nionɨrɨnɨ.’ rɨxa searɨ́anigɨnɨ. Ayɨnánɨ nionɨ nánɨ pɨ́á nɨnirɨ́náyɨ́, ámá rowayɨ́ xe oúpoyɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨ́poyɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 9 Xámɨ Gorɨxomɨ re urɨ́ɨ́pɨ, “Ámá joxɨyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ xɨ́dɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ niapɨŋɨ́yɨ́ womɨ mɨwiorɨ́rɨŋárɨnɨ.” urɨ́ɨ́pɨ xɨxenɨ imónɨnɨ nánɨ e urɨŋɨnigɨnɨ. 10 E urarɨ́ná Saimonɨ Pitao kirá bá nɨmɨxearɨ re eŋɨnigɨnɨ. Mɨ́rɨ́ nurɨ apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́áwamɨ seáyɨ e wimónɨŋoyá omɨŋɨ́ wiiarɨŋomɨ —O xegɨ́ yoɨ́ Marɨkasoyɨ rɨnɨŋorɨnɨ. Omɨ mɨŋɨ́ rómɨnɨrɨ éɨ́yɨ́ pɨ́rɨ́ noyɨ́kirɨ arɨ́á mɨŋɨ́ wirɨ́pieaŋɨnigɨnɨ. 11 Pɨ́rɨ́ noyɨ́kirɨ arɨ́á mɨŋɨ́ wirɨ́pieáagɨ Jisaso Pitaomɨ mɨxɨ́ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Kirápá xegɨ́ aŋɨ́yo ámɨ upɨ́roɨ. Xeanɨŋɨ́ kapɨxɨ́nɨŋɨ́ ápo o onɨnɨrɨ niaparɨŋɨ́pɨ ‘Mɨnɨpa oenɨ.’ rɨsimónarɨnɨ?” urɨŋɨnigɨnɨ.

Jisasomɨ Anaso tɨ́ŋɨ́ e nánɨ nɨméra nuro wárɨgɨ́á nánɨrɨnɨ.

12 Émáyɨ́ porisowa tɨ́nɨ wigɨ́ seáyɨ e wimónɨŋo tɨ́nɨ Judayɨ́ aŋɨ́ rɨdɨyowá yarɨgɨ́iwámɨ awí mearoarɨgɨ́áwa tɨ́nɨ Jisasomɨ ɨ́á nɨxero gwɨ́ nɨjiro 13 xámɨ Anaso tɨ́ŋɨ́ e nánɨ nɨméra ugɨ́awixɨnɨ. Anasomɨ xɨneagwo Kaiapasorɨnɨ. Xwiogwɨ́ omɨ o apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́áwa seáyɨ e wimónɨŋorɨnɨ. 14 Xámɨ xegɨ́ Judayo re urɨŋo, ayɨ́ orɨnɨ, “‘Negɨ́ ámá nɨ́nɨ pepɨ́rɨxɨnɨrɨ ayɨ́ rɨ́nɨŋɨ́ meaanɨrɨ éɨ́ápɨ nánɨ ámá ná wonɨ rɨ́nɨŋɨ́ apɨ nɨmearɨ nɨperɨ́náyɨ́, ananɨrɨnɨ.’ nimónarɨnɨ.” urɨŋorɨnɨ.

Pitao “Oyá niepɨsarɨŋɨ́ wonɨmanɨ.” rɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

15 Omɨ xɨneagwo, Anasoyɨ rɨnɨŋo tɨ́ŋɨ́ e nánɨ Jisasomɨ nɨméra warɨ́ná Saimonɨ Pitao tɨ́nɨ wiepɨsarɨŋɨ́yɨ́ ámɨ wo tɨ́nɨ awaú Jisasomɨ rɨ́wɨ́yo nɨxɨ́da nuri apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́áwamɨ seáyɨ e wimónɨŋoyá aŋɨ́ tɨ́ŋɨ́ e nɨrémómáná wiepɨsarɨŋɨ́ wɨ́omɨ apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́áwamɨ seáyɨ e wimónɨŋo sɨ́mɨmaŋɨ́ oyá nɨjɨ́á eŋagɨ nánɨ o Jisaso tɨ́nɨ aŋɨ́ ákɨŋáyo ínɨmɨ nɨpáwiri 16 Pitao sɨnɨ bɨ́arɨwámɨnɨ ɨ́wí e roŋagɨ nánɨ nurɨ apɨxɨ́ ákɨŋá ɨ́wíyimɨ awí roarɨŋímɨ Pitao nánɨ nurɨmo nɨpeyearɨ nɨwirɨmeámɨ ɨ́wiaparɨ́ná 17 apɨxɨ́ ákɨŋá ɨ́wíyimɨ awí roarɨŋí Pitaomɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ enɨ ámá royá wiepɨsarɨŋɨ́ woxɨ menɨranɨ?” urɨ́agɨ o “Nionɨmanɨ.” nurɨmɨ nɨpáwirɨ 18 xɨnáíwánɨŋɨ́ nimónɨro omɨŋɨ́ yarɨgɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ aŋɨ́ rɨdɨyowá yarɨgɨ́iwámɨ awí mearoarɨgɨ́áwa tɨ́nɨ e nɨrówapɨro imɨŋɨ́ rarɨŋagɨ nánɨ rɨ́á nikeámáná rɨ́á imónarɨ́ná Pitao enɨ rɨ́á oimónɨmɨnɨrɨ aŋwɨ e nurɨ awa tɨ́nɨ nawínɨ nɨrorɨ rɨ́á imónarɨŋagɨnɨ.

Anaso Jisasomɨ yarɨŋɨ́ nɨwia uŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

19 Apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́áwamɨ seáyɨ e wimónɨŋo Jisasoyá wiepɨsarɨŋɨ́yɨ́ nánɨ yarɨŋɨ́ wirɨ xwɨyɨ́á ámáyo uréwapɨyarɨŋɨ́pɨ nánɨ yarɨŋɨ́ wirɨ éagɨ 20 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ ámá nɨyonɨ sɨŋánɨŋe dánɨ uréwapɨyarɨŋárɨnɨ. Nionɨ gínɨ gíná nuréwapɨyirɨ́ná rotú aŋɨ́yo dánɨranɨ, aŋɨ́ rɨdɨyowá yarɨgɨ́iwámɨ dánɨranɨ, sa negɨ́ Judayɨ́ awí eánarɨgɨ́e dánɨ uréwapɨyarɨŋá eŋagɨ nánɨ 21 joxɨ pí nánɨ nionɨ yarɨŋɨ́ niarɨŋɨnɨ. Nionɨ xwɨyɨ́á urarɨ́ná arɨ́á niarɨgɨ́áyo yarɨŋɨ́ wiɨ. Pí pí urarɨŋápɨ nánɨ ayɨ́ ananɨ nɨjɨ́árɨnɨ.” uráná 22 aŋɨ́ rɨdɨyowá yarɨgɨ́iwámɨ awí mearoarɨgɨ́áyɨ́ wo aŋwɨ e éɨ́ nɨrómáná Jisasomɨ wé tɨ́nɨ nupɨkákwirɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́áwamɨ seáyɨ e wimónɨŋomɨ e nurɨrɨ́ná ‘Apánɨ urarɨŋɨnɨ.’ rɨsimónarɨnɨ?” urɨ́agɨ 23 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ xeŋwɨ́nɨ nɨrɨrɨ sɨpínɨ rarɨ́náyɨ́, xeŋwɨ́ rɨ́ápɨ nánɨ áwaŋɨ́ neareɨ. Nionɨ naŋɨ́ rarɨ́náyɨ́, pí nánɨ iwaŋɨ́ neaarɨŋɨnɨ?” urɨ́agɨ 24 Anaso Jisaso sɨnɨ gwɨ́ jinɨŋáná apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́áwamɨ seáyɨ e wimónɨŋɨ́ ámɨ wo, Kaiapasoyɨ rɨnɨŋo tɨ́ŋɨ́ e nánɨ wiowárɨŋɨnigɨnɨ.

Pitao “Oyá niepɨsarɨŋɨ́ wonɨmanɨ.” ámɨ urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

25 Saimonɨ Pitao rɨ́á ikeaárɨnɨŋe éɨ́ nɨrómáná rɨ́á imónarɨ́ná e rówapɨgɨ́áyɨ́ wí re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Joxɨ enɨ xegɨ́ wiepɨsarɨŋɨ́yɨ́ woxɨ menɨranɨ?” urɨ́agɨ́a aí o “Oweoɨ.” nurɨrɨ “Nionɨ enɨ wonɨmanɨ.” urɨ́agɨ 26 Apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́áwamɨ seáyɨ e wimónɨŋoyá xɨnáíwánɨŋɨ́ nimónɨro omɨŋɨ́ wiiarɨgɨ́áyɨ́ wo —O Pitao arɨ́á mɨŋɨ́ wirɨ́pieaŋomɨ xexɨrɨ́meá worɨnɨ. O enɨ Pitaomɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ ojɨkwɨ́íyo Jisaso tɨ́nɨ nawínɨ roŋagɨ sɨŋwɨ́ ranɨ́áoxɨ menɨranɨ?” urɨ́agɨ 27 Pitao ámɨ “Oweoɨ.” uráná re eŋɨnigɨnɨ. Karɨ́karɨ́ rɨ́aiwá rɨŋɨnigɨnɨ.

Jisasomɨ Pairato tɨ́ŋɨ́ e nánɨ wiowárɨgɨ́á nánɨrɨnɨ.

28 Wɨ́á mónɨŋɨ́mɨ Kaiapaso tɨ́ŋɨ́ e dánɨ émáyɨ́ gapɨmanowayá aŋiwámɨ nánɨ Jisasomɨ nɨméra nuro aiwɨ Judayɨ́ ámɨnáowa none nɨpáwirɨŋɨ́pimɨ dánɨ xwɨrɨ́á ikɨxenáná aiwá Aŋɨ́najo Neamúroagoɨ rɨnɨŋɨ́yi nánɨ mɨnɨpaxɨ́ imónanɨgɨnɨrɨ mɨpáwí yarɨŋagɨ́a 29 gapɨmanɨ́ pɨrimiá imónɨŋo —O émáyɨ́ wo xegɨ́ yoɨ́ Pairatoyɨ rɨnɨŋorɨnɨ. O awa tɨ́ŋɨ́ e nánɨ nɨ́wiapɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Omɨ pí xwɨyɨ́á nánɨ xwɨyɨ́á mearanɨro nɨmeámɨ barɨŋoɨ?” urɨ́agɨ 30 awa re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Ámá ro ɨ́wɨ́ mɨyarɨŋo eŋánáyɨ́, joxɨ tɨ́e nánɨ nɨmeámɨ banɨrɨ éwámanɨ.” urɨ́agɨ́a 31 Pairato re urɨŋɨnigɨnɨ, “Sewanɨŋoyɨ́né nɨmeámɨ nuro segɨ́ ŋwɨ́ ikaxɨ́ rarɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ xwɨyɨ́á umearɨ́poyɨ.” urɨ́agɨ Judayowa re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Émáoyɨ́né ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́áyo opɨkípoyɨnɨrɨ sɨŋwɨ́ neanarɨgɨ́ámanɨ.” urɨgɨ́awixɨnɨ. 32 Xwɨyɨ́á Jisaso xámɨ re urɨŋɨ́pɨ, “Nionɨ nɨnɨpɨkirɨ́ná e nɨniro nɨpɨkipɨ́rɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨ́pɨ xɨxenɨ imónɨnɨ nánɨ Judayowa Pairatomɨ xwɨyɨ́á e urɨgɨ́awixɨnɨ. 33 Pairato ámɨ gapɨmanowa wigɨ́ aŋɨ́ iwámɨ nɨpáwímáná “Jisaso obɨnɨ.” nɨrɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ mɨxɨ́ ináyɨ́ Judayɨ́yáoxɨranɨ?” urɨ́agɨ 34 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Dɨxɨ́ dɨŋɨ́ tɨ́nɨ rɨnɨrarɨŋɨnɨ? Wa rɨrɨ́agɨ́a rɨnɨrarɨŋɨnɨ?” urɨ́agɨ 35 Pairato re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ dɨxɨ́ Judayɨ́ wonɨranɨ? Dɨxɨ́ gwɨ́ axɨ́rí imónɨgɨ́áyɨ́ tɨ́nɨ apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́á xwéowa tɨ́nɨ joxɨ nɨrɨmeámɨ nɨbɨro nionɨ tɨ́ŋɨ́ re rɨwáráoɨ. Joxɨ pí éagɨ nɨmeámɨ rɨbáoɨ?” urɨ́agɨ 36 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá mɨxɨ́ ináyɨ́ nimónɨro xwɨ́á tɨ́yo meŋweaarɨgɨ́áyɨ́ yapɨ mimónɨŋɨnɨ. Nionɨ xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́yɨ́ mɨxɨ́ ináyɨ́ imónɨ́wɨnɨgɨnɨrɨ mɨnɨrɨ́peagɨ́á eŋagɨ nánɨ xwɨ́á tɨ́yo meŋweaarɨgɨ́áyɨ́nɨŋɨ́ mimónɨŋɨnɨ. Mɨxɨ́ ináyɨ́ xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́ wonɨ nimónɨrɨ sɨŋwɨrɨyɨ́, gɨ́ Judayowa ɨ́á mɨnɨxɨrɨpa oépoyɨnɨrɨ gɨ́ sɨmɨŋɨ́ nínarɨgɨ́áyɨ́ mɨxɨ́ nɨwiipaxɨ́rɨnɨ. E nɨrɨrɨrɨ aí mɨxɨ́ ináyɨ́ nionɨ imónɨŋápɨ xwɨ́á tɨ́yo dáŋɨ́manɨ.” urɨ́agɨ 37 Pairato re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ayɨnánɨ ‘Joxɨ mɨxɨ́ ináyɨ́ woxɨrɨnɨ.’ nimónarɨnɨ.” urɨ́agɨ Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “‘Mɨxɨ́ ináyoxɨrɨnɨ.’ joxɨ xɨxenɨ nɨrarɨŋɨnɨ. Nionɨ nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ ámáyo áwaŋɨ́ urɨ́ɨmɨgɨnɨrɨ gɨ́ ókí nɨxɨrɨrɨ xwɨ́á tɨ́yo nánɨ bɨrɨ eŋárɨnɨ. Ámá nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ xɨ́darɨgɨ́á gɨyɨ́ gɨyɨ́ nɨ́nɨ nionɨ arɨ́á niarɨgɨ́árɨnɨ.” urɨ́agɨ 38 Pairato re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nepaxɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ pírɨnɨ?” urɨŋɨnigɨnɨ.

Pairato “Ananɨ yekwɨroárɨ́poyɨ.” rɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

E nurɨmo Judayɨ́ nɨ́nɨ tɨ́ŋɨ́ e nánɨ nɨpeyearɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “O xwɨyɨ́á meárɨnɨpaxɨ́ bɨ rarɨŋagɨ arɨ́á mɨwíɨnɨ. 39 E nerɨ aí xwiogwɨ́ ayɨ́ ayo sɨ́á Aŋɨ́najo Neamúroagoɨ rarɨgɨ́áyi nánɨ aiwá imɨxarɨ́ná ámá gwɨ́ ŋweaŋɨ́ wo seawáriarɨŋárɨnɨ. ‘Judayeneyá mɨxɨ́ ináyɨ́ imónɨŋo oneawárinɨ.’ rɨseaimónarɨnɨ?” urɨ́agɨ 40 ayɨ́ xwamiánɨ́ nɨwiéra nuro “Omɨ mɨneawáripanɨ. Barabasomɨ —O ámáyá amɨpí pɨkioráparɨŋɨ́ worɨnɨ. Omɨ neawáriɨ.” nura ugɨ́awixɨnɨ.

19

1 Ayɨ́ Pairatomɨ e urarɨŋagɨ́a nánɨ porisowa Jisasomɨ nɨmeámɨ nuro sɨkwɨ́á nearo ragɨ́ pɨ́rɨ́ nuyɨkiárɨmáná 2 ópɨyá eŋɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ wɨrí nɨkɨ́kɨyimáná mɨxɨ́ ináyɨ́ amɨnaŋwɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋɨ́ mɨŋɨ́yo dɨ́kínarɨgɨ́ápa mɨŋɨ́yo udɨ́kiárɨro rapɨrapɨ́ ayɨ́á rɨŋɨ́ mɨxɨ́ ináyɨ́ yínarɨgɨ́á wú nɨmearo omɨ uyírɨro nɨyárɨmáná 3 xɨ́o tɨ́ŋɨ́ e aŋwɨ e uro “Ámɨnáoxɨnɨ, Judayɨ́yá mɨxɨ́ ináyoxɨrɨnɨ.” urɨro wé upɨkákwiro nɨyayimáná eŋáná 4 Pairato ámɨ nɨpeyearɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Arɨ́á nípoyɨ. ‘Xwɨyɨ́á meárɨnɨpaxɨ́ bɨ mɨrarɨŋagɨ arɨ́á nɨwirɨ nɨmeámɨ rɨ́wiaparɨnɨ?’ oniaiwípoyɨnɨrɨ nɨmeámɨ ɨ́wiaparɨŋɨnɨ.” nurɨrɨ 5 Jisaso, ópɨyá eŋɨ́nɨŋɨ́ imónɨŋɨ́rí udɨ́kiárɨro rapɨrapɨ́ ayɨ́á rɨŋú uyírɨro éɨ́o ɨ́wiapáná Pairato ámá e awí neaárɨmáná rogɨ́áyo re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámá royoɨ. Sɨŋwɨ́ wɨnɨ́poyɨ.” urɨ́agɨ 6 Apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́á xwéowa tɨ́nɨ aŋɨ́ rɨdɨyowá yarɨgɨ́iwámɨ awí mearoarɨgɨ́áwa tɨ́nɨ omɨ sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨróná xwamiánɨ́ nɨwiro “Íkɨ́áyo yekwɨroárɨ́poyɨ. Íkɨ́áyo yekwɨroárɨ́poyɨ.” urɨ́agɨ́a Pairato re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ o xwɨyɨ́á meárɨnɨpaxɨ́ bɨ mɨrarɨŋagɨ arɨ́á nɨwirɨ nánɨ sewanɨŋoyɨ́né nɨmeáa nuro yekwɨroárɨ́poyɨ.” urɨ́agɨ 7 Judayowa re urɨgɨ́awixɨnɨ, “O nánɨ negɨ́ ŋwɨ́ ikaxɨ́ eánɨŋɨ́yo dánɨ bɨ rɨnɨnɨ. Ayo dánɨ ‘Xe sɨŋɨ́ ounɨ.’ rɨpaxɨ́ mimónɨnɨ. O ‘Niaíwɨ́ Gorɨxoyáonɨrɨnɨ.’ rɨnɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ xe sɨŋɨ́ ounɨrɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨpaxɨ́ menɨnɨ. Xe pɨkoɨ.” urɨ́agɨ́a 8 Pairato xwɨyɨ́á apɨ arɨ́á nɨwirɨ́ná wáyɨ́ ámɨ bɨ tɨ́nɨ nɨwinɨrɨ 9 ámɨ gapɨmanowayá aŋiwámɨ nɨpáwirɨ Jisasomɨ yarɨŋɨ́ re wiŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ gɨmɨ dáŋoxɨrɨnɨ?” urɨ́agɨ aí Jisaso xwɨyɨ́á bɨ murɨŋɨnigɨnɨ. 10 Xwɨyɨ́á bɨ murarɨŋagɨ nɨwɨnɨrɨ nánɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ xwɨyɨ́á bɨ mɨnɨrɨ́ rɨyarɨŋɨnɨ? ‘O íkɨ́áyo nɨyekwɨroárɨrɨ níkweawárɨrɨ mepa epaxorɨnɨ.’ rɨniaiwiarɨŋɨnɨ? Gɨ́ dɨŋɨ́ tɨ́nɨ nɨrɨyekwɨroárɨrɨ́ná nɨrɨyekwɨroárɨpaxɨ́rɨnɨ. Nɨrɨwárɨrɨ́ná nɨrɨwárɨpaxɨ́rɨnɨ.” urɨ́agɨ 11 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Eramɨ ŋweaŋo apɨ xe oimónɨrɨ sɨŋwɨ́ mɨranɨpa nerɨ sɨŋwɨrɨyɨ́, joxɨyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ wí e rɨpaxɨ́ imónɨmɨnɨrɨ éɨ́manɨ. Ayɨnánɨ sɨpí joxɨ nirɨ́pɨ xwé nerɨ aiwɨ nionɨ joxɨ tɨ́e nánɨ nɨwiowárɨ́oyápɨ aga seáyɨ e imónɨnɨ.” urɨ́agɨ 12 Pairato arɨ́á e nɨwirɨ nánɨ omɨ wárɨmɨnɨrɨ éɨ́yɨ́ Judayɨ́ xwamiánɨ́ nɨwiayiro re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Joxɨ ámá romɨ níkwearɨ nɨwárɨrɨ́náyɨ́, émáyɨ́néyá mɨxɨ́ ináyɨ́ Sisao tɨ́nɨ nɨkumɨxɨnɨrɨ emearɨŋɨ́ woxɨ mimónɨŋɨnɨ. Ámá go go xewanɨŋo nánɨ ‘Mɨxɨ́ ináyonɨrɨnɨ.’ nɨrɨnɨrɨ́náyɨ́, Sisaomɨ mamówárɨmɨnɨrɨ yarɨŋɨ́ eŋagɨ nánɨ rarɨŋɨnɨ.” urarɨŋagɨ́a 13 Pairato xwɨyɨ́á apɨ arɨ́á e nɨwirɨ nánɨ Jisasomɨ nɨmeámɨ wáɨ́ e nɨpeyearɨ sɨ́ŋá tɨ́nɨ wáɨ́ imɨxɨnɨŋe —Ayɨ́ Xibɨruyɨ́ pɨ́né tɨ́nɨ Gabataɨ rɨnɨŋerɨnɨ. E íkwiaŋwɨ́ xwɨrɨxɨ́ numerɨ́ná éɨ́ ŋweaarɨgɨ́ánamɨ éɨ́ nɨŋwearɨ 14 —Sɨ́á ayi Judayɨ́ Aŋɨ́najo Múroŋɨ́yi nánɨ aiwá imɨxárarɨgɨ́áyirɨnɨ. Ayimɨ sogwɨ́ rɨxa áwɨnɨmɨ ŋweámɨnɨrɨ eŋáná Pairato re urɨŋɨnigɨnɨ, “Sɨŋwɨ́ wɨnɨ́poyɨ. Segɨ́ mɨxɨ́ ináyo riworɨnɨ.” urɨ́agɨ 15 Judayɨ́ xwamiánɨ́ re wigɨ́awixɨnɨ “Xe nɨmeáa xe nɨmeáa oúpoyɨ. Nɨmeáa nuro íkɨ́áyo yekwɨroárɨ́poyɨ.” urarɨŋagɨ́a Pairato re urɨŋɨnigɨnɨ, “Segɨ́ mɨxɨ́ ináyo ‘Íkɨ́áyo oyekwɨroárɨnɨ.’ rɨseaimónarɨnɨ?” urɨ́agɨ apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́á xwéowa re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Negɨ́ mɨxɨ́ ináyɨ́ ámɨ wo menɨnɨ. Émáyɨ́néyá mɨxɨ́ ináyɨ́ Sisao enɨ negorɨnɨ.” urɨ́agɨ́a 16 Pairato Jisasomɨ oyekwɨroárɨpoyɨnɨrɨ porisowamɨ tɨ́nɨ wiowárɨŋɨnigɨnɨ.

Jisasomɨ yekwɨroárɨgɨ́á nánɨrɨnɨ.

17 Jisasomɨ aŋɨ́ apimɨ dánɨ nɨméra nuróná xewanɨŋo íkɨ́á yoxáɨ́pá xwaŋwɨ́ níkwónɨmɨ nurɨ wí e xwɨ́á yoɨ́ bɨ Mɨŋɨ́ Gɨxweáɨ rɨnɨŋe —Xibɨruyɨ́ pɨ́né Gorɨgotaɨ rɨnɨŋerɨnɨ. E nɨrémoro 18 e Jisasomɨ yekwɨroárɨgɨ́awixɨnɨ. Nɨyekwɨroárɨróná Jisaso áwɨnɨ e eŋáná ámá waú enɨ mɨdɨmɨdánɨ yekwɨroárɨgɨ́awixɨnɨ. 19 Pairato rɨ́wamɨŋɨ́ bɨ re nɨrɨrɨ nearɨ yoxáɨ́pámɨ seáyɨ e pɨ́rauŋɨnigɨnɨ, “Nasaretɨ dáŋɨ́ Jisaso, Judayɨ́ mɨxɨ́ ináyorɨnɨ.” rɨ́wamɨŋɨ́ e nearɨ pɨ́raúagɨ 20 Jisasomɨ yekwɨroárɨ́e aŋɨ́ apimɨ ná jɨ́amɨ mimónɨŋagɨ nánɨ Judayɨ́ obaxɨ́ nɨpuróná rɨ́wamɨŋɨ́pɨ —Apɨ nearɨ́ná Xibɨruyɨ́ pɨ́né tɨ́nɨ earɨ Romɨyɨ́ pɨ́né tɨ́nɨ earɨ Gɨrikɨyɨ́ pɨ́né tɨ́nɨ earɨ eŋɨ́pɨrɨnɨ. Apɨ ɨ́á roarɨŋagɨ́a nánɨ 21 Apaxɨ́pánɨŋɨ́ imónɨgɨ́á seáyɨ e imónɨgɨ́áwa Pairatomɨ re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Joxɨ rɨ́wamɨŋɨ́ re nɨrɨrɨ meapanɨ, ‘Judayɨ́ mɨxɨ́ ináyorɨnɨ.’ nɨrɨrɨ meapanɨ. Sa re nɨrɨrɨ eaɨ, ‘Xewanɨŋo “Judayɨ́ mɨxɨ́ ináyonɨrɨnɨ.” rɨnɨŋorɨnɨ.’ nɨrɨrɨ eaɨ.” urɨ́agɨ́a aí 22 Pairato re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ eáápɨ xe oeánɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 23 Porisowa Jisasomɨ rɨxa nɨyekwɨroárɨmáná rapɨrapɨ́ amɨpí o yínɨŋɨ́pɨ yaŋɨ́ nɨmero biaú biaú nɨtɨro nowanɨ xɨxenɨ nɨmearo aí xegɨ́ sorɨ́á gwɨ́ bɨ mɨkiwénɨŋú —Ú nimɨxɨrɨ́ná axúnɨ imɨxárɨgɨ́úrɨnɨ. 24 Ú nánɨ re rɨnɨgɨ́awixɨnɨ, “None maxepa oyaneyɨ. Áwɨnɨ e nɨtɨmáná go go meanɨrɨ́enɨŋoɨnɨrɨ sárú oyaneyɨ.” rɨnɨgɨ́awixɨnɨ. Bɨkwɨ́yo xwɨyɨ́á nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ rɨpɨ, “Rapɨrapɨ́ nionɨ seáyɨ e yínarɨŋáyɨ́ yaŋɨ́ ninɨro gɨ́ sorɨ́á meapɨ́rɨ nánɨ go go meanɨrɨ́enɨŋoɨnɨrɨ sárú egɨ́awixɨnɨ.” 25 nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ xɨxenɨ imónɨnɨ nánɨ porisowa e egɨ́awixɨnɨ. Jisasomɨ xɨnáí tɨ́nɨ xɨnɨsɨmáí tɨ́nɨ Kɨriopasomɨ xiepí Mariaí tɨ́nɨ Magɨdara dáŋɨ́ Mariaí tɨ́nɨ íwa íkɨ́á yoxáɨ́ Jisasomɨ yekwɨroárɨnɨŋɨ́pámɨ aŋwɨ e roŋáná 26 Jisaso xegɨ́ xɨnáí e roŋagɨ nɨwɨnɨrɨ wiepɨsarɨŋɨ́ xɨ́o dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyiŋo enɨ aŋwɨ e roŋagɨ nɨwɨnɨrɨ xɨnáímɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ineyɨ, dɨxɨ́ íwo iworɨnɨ.” nɨrɨmáná 27 wiepɨsarɨŋomɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Dɨxɨ́ rɨnáí iyírɨnɨ.” urɨ́agɨ wiepɨsarɨŋo sɨ́á ayimɨ dánɨ xegɨ́ aŋɨ́yo nánɨ píránɨŋɨ́ numéra uŋɨnigɨnɨ.

Jisaso peŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

28 E nurárɨmo nɨjɨ́á re nimónɨrɨ́ná “Xano e éwɨnɨgɨnɨrɨ nɨrɨŋɨ́pɨ rɨxa nɨpɨnɨ yárɨ́ɨnɨ.” nɨjɨ́á e nimónɨrɨ́ná Bɨkwɨ́yo xɨ́o nánɨ nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́ nɨpɨnɨ xɨxenɨ oimónɨrɨ re rɨŋɨnigɨnɨ, “Iniɨgɨ́ nánɨ ninarɨnɨ.” ráná 29 sɨxɨ́ wainɨ́ mɨxɨ́ yarɨŋɨ́pɨ magwɨ́ ínɨŋɨ́ wá weŋagɨ nánɨ wa írɨkwɨ́ bɨ nɨmearo iniɨgɨ́ wainɨ́ apimɨ igɨ́á neámáná xisopɨ́yɨ rɨnɨŋɨ́ wegwɨ́ánɨŋɨ́ imónɨŋɨ́wámɨ nikɨroárɨmáná xegɨ́ maŋɨ́ tɨ́ŋɨ́ e wimɨxɨ́agɨ 30 Jisaso wainɨ́ mɨxɨ́ yarɨŋɨ́pɨ nɨnɨmáná “Rɨxa pɨxwɨ́nɨgoɨ.” nɨrɨrɨ mɨŋɨ́ warɨ́ ninɨrɨ dɨŋɨ́ nɨyámɨga uŋɨnigɨnɨ.

Porisowa Jisasomɨ miwɨ́yo ayɨŋwɨ́ ikɨrogɨ́á nánɨrɨnɨ.

31 Sɨ́á Jisasomɨ yekwɨroárɨgɨ́áyi —Ayi aŋɨ́najo Judayo múroŋɨ́ nánɨ aiwá amɨpí píránɨŋɨ́ nimɨxɨro tarɨgɨ́áyirɨnɨ. Ayi rɨxa sɨ́á óráná Sabarɨ́á aga seáyɨ e imónɨŋɨ́yi nimónɨnɨ eŋagɨ nánɨ porisowa Jisasomɨ tɨ́nɨ awaúmɨ tɨ́nɨ awí meŋweaŋáná sabarɨ́á imónɨnɨgɨnɨrɨ Judayɨ́ ámɨnáowa nuro Pairatomɨ re urɨgɨ́awixɨnɨ, “Apaxɨ́ mé dɨŋɨ́ sɨmɨgwɨ́á nɨyinɨrɨ opépoyɨnɨrɨ sɨkwɨ́yo eŋɨ́ pɨ́rɨ́ jeápoyɨ. Nɨpéáná wigɨ́ warápɨ oyoaneyɨnɨrɨ eŋɨ́ pɨ́rɨ́ jeápoyɨ.” urɨ́agɨ́a 32 porisowa nuro mɨdɨmɨdánɨ yekwɨroárɨgɨ́íwaúmɨ sɨkwɨ́yo pɨ́rɨ́ nɨjearo aí 33 Jisaso yekwɨroárɨnɨŋe wenɨŋɨ́ éɨ́áyɨ́ wɨnɨgɨ́awixɨnɨ. O rɨxa nɨpéagɨ nɨwɨnɨro nánɨ xegɨ́ sɨkwɨ́ pɨ́rɨ́ mɨjeapa nero aí 34 porisɨ́ wo wákwɨrɨxá tɨ́nɨ ayɨŋwɨ́ ikɨróáná axíná iniɨgɨ́ tɨ́nɨ ragɨ́ tɨ́nɨ ɨ́wiapɨŋɨnigɨnɨ. 35 Ámá Porisowa e yarɨ́ná sɨŋwɨ́ wɨnaroŋáonɨ áwaŋɨ́ nɨrɨrɨ́ná xɨxenɨ aga nepa rɨŋárɨnɨ. Nionɨ rarɨŋápɨ nɨjɨ́á xɨxenɨ e nimónɨrɨ nánɨ seyɨ́né “Neparɨnɨ.” yaiwiro dɨŋɨ́ ɨkwɨ́roro éɨ́rɨxɨnɨrɨ áwaŋɨ́ seararɨŋɨnɨ. 36 Bɨkwɨ́yo re nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ xɨxenɨ imónɨnɨ nánɨ porisowa omɨ e wigɨ́awixɨnɨ, “Xegɨ́ eŋɨ́ bɨ pɨ́rɨ́ jeapɨ́rɨ́ámanɨ.” 37 Bɨkwɨ́yo ámɨ bɨ re nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ, “Ayɨŋwɨ́ ikɨroárɨgɨ́omɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨpɨ́rɨ́árɨnɨ.” rɨnɨŋɨ́pɨ enɨ xɨxenɨ e imónɨŋɨnigɨnɨ.

Jisasomɨ xwɨ́áyo weyárɨgɨ́á nánɨrɨnɨ.

38 E nɨyárɨmáná eŋáná ámá wo —O Arimatia dáŋɨ́ Josepoyɨ rɨnɨŋorɨnɨ. O Jisasoyá wiepɨsarɨŋɨ́yɨ́ wo aí Judayɨ́ ámɨnáowamɨ wáyɨ́ nɨwirɨ nánɨ ínɨmɨ xɨ́darɨŋorɨnɨ. O Pairato tɨ́ŋɨ́ e nánɨ nurɨ “Jisaso pɨyo omeámɨnɨ.” uráná Pairato xe omeanɨrɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨ́agɨ o nurɨ pɨyomɨ xwɨ́á weyárɨmɨnɨrɨ nánɨ nɨmeámɨ úáná 39 ámá ámɨ wo —Xegɨ́ yoɨ́ Nikodimasoyɨ rɨnɨŋorɨnɨ. O xámɨ árɨ́wɨyimɨ Jisaso tɨ́nɨ xwɨyɨ́á rɨnɨgɨ́íorɨnɨ. O enɨ nɨbɨrɨ íkɨ́á dɨ́á biaú —Bɨ murɨ́yɨ rɨnɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ bɨ earosɨ́yɨ rɨnɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ apiaúrɨnɨ. Apiaú xámɨ nawínɨ niɨ́á megɨ́ápiaú xegɨ́ saŋɨ́ 30 kiro imónɨŋɨ́pɨrɨnɨ. Apɨ tɨ́nɨ pɨyomɨ xópé oemɨnɨrɨ nɨmeámɨ nɨbɨrɨ 40 awaú pɨyomɨ nɨmeari Judayɨ́ wigɨ́ ámá pɨyɨ́ nɨtɨrɨ́ná yarɨgɨ́ápa rapɨrapɨ́yo rɨ́gwɨrɨ́gwɨ́ nɨroríná íkɨ́á dɨ́á dɨŋɨ́ naŋɨ́ earɨŋɨ́pɨ tɨ́nɨ xópé nɨyárɨmáná 41 nɨmeámɨ omɨŋɨ́ aŋwɨ e inɨŋɨ́pimɨ nánɨ —Omɨŋɨ́ apɨ Jisasomɨ yekwɨroárɨ́e dánɨ aŋwɨ e eŋɨ́pɨrɨnɨ. Sɨ́ŋá óɨ́ sɨnɨ ámá mɨtarɨgɨ́áyi tɨ́ŋɨ́pɨrɨnɨ. Omɨŋɨ́ apimɨ nánɨ nɨmeáa nuri 42 sɨ́á ayi Sabarɨ́á nánɨ Judayɨ́ amɨpí píránɨŋɨ́ nimɨxɨro tarɨgɨ́áyi imónɨŋagɨ nánɨ sɨ́ŋá óɨ́ aŋwɨ e inɨŋɨ́yimɨ nánɨ nɨmeámɨ nuri e tɨgɨ́isixɨnɨ.

20

Jisaso wiápɨ́nɨmeaŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

1 Sadéyo wɨ́á mónɨŋɨ́mɨ sɨnɨ sɨ́á yinɨŋáná Magɨdara dáŋɨ́ Mariaí sɨ́ŋá óɨ́yimɨ Jisaso weŋe nánɨ nurɨ wenɨŋɨ́ éɨ́yɨ́ wɨnɨŋɨnigɨnɨ. Sɨ́ŋá xwé óɨ́yimɨ éɨ́ rárárɨnɨŋo sɨnɨ mɨpɨ́rónɨ́ rɨxa wí e weŋagɨ nɨwɨnɨmɨ 2 aŋɨ́nɨ nurɨ Saimonɨ Pitaomɨ tɨ́nɨ wiepɨsiŋɨ́ wɨ́o, xɨ́o dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyiŋomɨ tɨ́nɨ nɨwímearɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámɨnáomɨ rɨxa nexwearo gɨmɨ rɨ́a tɨ́awixɨnɨ? Newané majɨ́árɨnɨ.” urɨ́agɨ 3 Pitao tɨ́nɨ wiepɨsiŋɨ́ wɨ́o tɨ́nɨ aŋɨ́ e pɨ́nɨ nɨwiárɨmɨ xwárɨpáyo nánɨ nuri 4 aŋaŋɨ́nɨ nuri wɨ́o Pitaomɨ nɨmúrorɨ xwárɨpáyo xámɨ nɨrémorɨ 5 nɨrɨ́kwínɨrɨ ínɨmɨ wenɨŋɨ́ yánɨ́ɨ́yɨ́ wɨnɨŋɨnigɨnɨ. Rapɨrapɨ́ Jisasomɨ xopɨxopɨ́ rónɨŋúnɨ weŋagɨ nɨwɨnɨrɨ aiwɨ ínɨmɨ mɨpáwí wenɨŋɨ́ yarɨ́ná 6 Saimonɨ Pitao enɨ rɨ́wɨ́yo nɨbɨrɨ bɨ́arɨwámɨnɨ éɨ́ nɨrómáná wenɨŋɨ́ mé xwárɨpáyo ínɨmɨ nɨpáwirɨ wenɨŋɨ́ éɨ́yɨ́ wɨnɨŋɨnigɨnɨ. Rapɨrapɨ́ xopɨxopɨ́ rónɨŋúnɨ weŋagɨ nɨwɨnɨrɨ 7 rapɨrapɨ́ mɨŋɨ́yo xopɨxopɨ́ rogɨ́íú wɨ́ú tɨ́nɨ nawínɨ mɨwé xegɨ́ wí e nɨkɨ́rónɨrɨ weŋagɨ wɨnarɨ́ná 8 wiepɨsiŋɨ́ wɨ́o, xámɨ xwárɨpáyo rémóo enɨ nɨpáwirɨ rapɨrapɨ́ e imónɨŋagɨ nɨwɨnɨrɨ “Neparɨnɨ.” nɨyaiwirɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roŋɨnigɨnɨ. 9 Íná awaú Bɨkwɨ́yo Jisaso ámɨ xwárɨpáyo dánɨ nɨwiápɨ́nɨmeanɨ́ápɨ nánɨ nɨrɨnɨrɨ eánɨŋɨ́pɨ nánɨ sɨnɨ píránɨŋɨ́ dɨŋɨ́ mɨmopa neri majɨ́á neri nánɨ 10 ámɨ egɨ́ aŋɨ́ e nánɨ ugɨ́isixɨnɨ.

Magɨdara dáŋɨ́ Mariaí Jisasomɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

11 Mariaí xwárɨpá tɨ́ŋɨ́ e aŋwɨ e nɨrómáná ŋwɨ́ nearɨ e nerɨ́ná xwárɨpáyo ínɨmɨ nɨrɨ́kwínɨrɨ wenɨŋɨ́ yánɨ́ɨ́yɨ́ wɨnɨŋɨnigɨnɨ. 12 Jisaso tɨgɨ́e aŋɨ́najɨ́ waú rapɨrapɨ́ apɨ́á weŋɨ́ nɨyínɨmáná wɨ́o mɨŋɨ́ tɨgɨ́ámɨnɨ ŋwearɨ wɨ́o sɨkwɨ́ tɨgɨ́ámɨnɨ ŋwearɨ eŋagɨ́i wɨnáná 13 awaú Mariaímɨ re urɨgɨ́isixɨnɨ, “Ineyɨ, jíxɨ pí nánɨ ŋwɨ́ eaarɨŋɨnɨ?” urɨ́agɨ́i í re urɨŋɨnigɨnɨ, “Gɨ́ Ámɨnáo nexwearɨ tɨ́e nánɨ niínɨ majɨ́á eŋagɨ nánɨ ŋwɨ́ eaarɨŋɨnɨ.” nurɨmáná 14 nɨkɨnɨmónɨrɨ wenɨŋɨ́ éɨ́yɨ́ wɨnɨŋɨnigɨnɨ. Jisaso daiwo roŋagɨ nɨwɨnɨrɨ aiwɨ mí mɨwómɨxɨŋɨnigɨnɨ. 15 Mí mɨwómɨxɨ́agɨ Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ineyɨ, pí nánɨ jíxɨ ŋwɨ́ eaarɨŋɨnɨ? Go nánɨ pɨ́á yarɨŋɨnɨ?” urɨ́agɨ Mariaí omɨŋɨ́ xiáwo nɨrarɨnɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ápoxɨnɨ, joxɨ pɨyomɨ nɨmeámɨ nurɨ wí e tɨ́ɨrá oeŋwɨrɨyɨ́ áwaŋɨ́ nɨreɨ. Niínɨ nurɨ nɨmearɨ nɨmeámɨ umɨ́ɨnɨ.” urɨ́agɨ 16 Jisaso “Mariaíxɨnɨ!” urɨ́agɨ í nɨkɨnɨmónɨrɨ Xibɨruyɨ́ pɨ́né tɨ́nɨ Rabonaiyɨ —Apɨ “Nearéwapɨyarɨŋoxɨnɨ.” nɨrɨrɨ́ná rarɨgɨ́ápɨrɨnɨ. E urɨ́agɨ 17 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ sɨnɨ gɨ́ ápo tɨ́e nánɨ mɨpeyíá eŋagɨ nánɨ jíxɨ ɨ́á mɨnɨxepanɨ. Jíxɨ nurɨ ámá nionɨ gɨ́ nɨrɨxɨ́meá imónɨgɨ́áyo re ureɨ, ‘O re rɨŋoɨ, “Nionɨ gɨ́ ápo Gorɨxo tɨ́e nánɨ peyarɨŋɨnɨ. O seyɨ́né enɨ segɨ́ ápo Gorɨxorɨnɨ.” rɨŋoɨ.’ urémeaɨ.” urɨ́agɨ 18 Magɨdara dáŋɨ́ Mariaí nurɨ xegɨ́ wiepɨsiŋɨ́yo áwaŋɨ́ re urémeaŋɨnigɨnɨ, “Niínɨ Ámɨnáomɨ rɨxa sɨŋwɨ́ wɨnɨ́ɨnɨ. Xɨ́o nɨrɨ́ɨ́pɨ, ayɨ́ apɨrɨnɨ. Ayɨ́ apɨrɨnɨ.” nura uŋɨnigɨnɨ.

Xegɨ́ wiepɨsiŋowa xɨ́omɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨgɨ́á nánɨrɨnɨ.

19 Sadéyo sɨ́á axɨ́yimɨ sɨ́ápɨ tɨ́nɨ wiepɨsiŋowa Judayɨ́ ámɨnáowa nánɨ wáyɨ́ nero nánɨ aŋɨ́ wigɨ́ ŋweagɨ́iwámɨ ówaŋɨ́ xaíwɨ́ nɨyárɨmáná ŋweaŋáná re eŋɨnigɨnɨ. Jisaso awamɨ áwɨnɨ e nɨrónapɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “‘Gorɨxoyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ nɨwayɨrónɨro oŋweápoyɨ.’ nimónarɨnɨ.” nurɨmáná re eŋɨnigɨnɨ. 20 Wé nirɨ́ ogɨ́úkaú sɨwá wirɨ miwɨ́ wákwɨrɨxá tɨ́nɨ ikɨrogɨ́áyi sɨwá wirɨ éagɨ wiepɨsiŋowa Jisaso ámɨ sɨŋɨ́ eŋagɨ sɨŋwɨ́ nɨwɨnɨro nánɨ dɨŋɨ́ niɨ́á winarɨ́ná 21 ámɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “‘Soyɨ́né Gorɨxoyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ nɨwayɨrónɨro oŋweápoyɨ.’ nimónarɨnɨ. Ápo nionɨ xwɨ́á tɨ́yo nɨrowárénapɨŋɨ́pa nionɨ enɨ soyɨ́né searowárarɨŋɨnɨ.” nurɨmáná 22 awamɨ pɨ́rámɨ́ imɨmɨ́ nɨwiowárɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Kwíyɨ́ Gorɨxoyápɨ numímɨnɨro apɨ tɨ́nɨ nawínɨ eméɨ́rɨxɨnɨ. 23 Soyɨ́né ámá ɨ́wɨ́ yarɨgɨ́ápɨ yokwarɨmɨ́ nerɨ́náyɨ́, ayɨ́ Gorɨxo enɨ yokwarɨmɨ́ wiiarɨnɨ. Soyɨ́né yokwarɨmɨ́ mɨwiipa nerɨ́náyɨ́, ayɨ́ Gorɨxo enɨ yokwarɨmɨ́ mɨwiiarɨnɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ.

Tomaso Jisasomɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

24 Wiepɨsiŋowa wo, Tomaso —O wiepɨsiŋɨ́ wé wúkaú sɨkwɨ́ waú imónɨgɨ́áwa worɨnɨ. Xegɨ́ yoɨ́ ámɨ bɨ Didimasorɨnɨ. O mɨŋweaŋáná wɨ́a Jisaso wiwanɨŋowamɨnɨ wímeáɨ́ eŋagɨ nánɨ 25 Tomasomɨ re urɨgɨ́awixɨnɨ, “None Ámɨnáomɨ rɨxa sɨŋwɨ́ wɨnɨ́wɨnɨ.” urɨ́agɨ́a aí o re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ wéyo nirɨ́ ogɨ́áyaú mɨwɨnɨpa erɨ nirɨ́ ogɨ́áyaúmɨ wé mɨwíxɨ́mopa erɨ miwɨ́ wákwɨrɨxá tɨ́nɨ ikɨrogɨ́áyimɨ gɨ́ wé mɨwíxɨ́mopa erɨ nerɨ́náyɨ́, dɨŋɨ́ wí ‘Nepa orɨnɨ.’ nɨyaiwirɨ wɨkwɨ́rómɨméɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 26 Sɨ́á wé wɨ́úmɨ dáŋɨ́ waú wo nórɨmáná eŋáná ámɨ xegɨ́ wiepɨsiŋowa aŋɨ́yo ínɨmɨ ŋweaŋáná Tomaso enɨ wɨ́a tɨ́nɨ nerɨmeánɨro ŋweaŋáná Jisaso aŋɨ́ ówaŋɨ́ nɨyárɨnɨŋagɨ aiwɨ awamɨ áwɨnɨ e nɨrónapɨmáná re urɨŋɨnigɨnɨ, “‘Gorɨxoyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ nɨwayɨrónɨro oŋweápoyɨ.’ nimónarɨnɨ.” nurɨmáná 27 Tomasomɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Dɨxɨ́ wé sɨ́mɨ́ re nɨnimɨxénapɨrɨ gɨ́ wéyo sɨŋwɨ́ naneɨ. Dɨxɨ́ wé re nɨnimɨxénapɨrɨ gɨ́ miwɨ́yo nɨwíxɨ́moɨ. Sɨnɨ dɨŋɨ́ mɨnɨkwɨ́ró mepanɨ. Aga dɨŋɨ́ nɨkwɨ́roɨ.” urɨ́agɨ 28 Tomaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ gɨ́ Ámɨnáoxɨrɨnɨ. Gɨ́ Ŋwɨ́áoxɨrɨnɨ.” urɨ́agɨ 29 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ sɨŋwɨ́ nɨnanɨrɨ nánɨ rɨxa ‘Neparɨnɨ.’ nɨyaiwirɨ dɨŋɨ́ rɨnɨkwɨ́róɨnɨ? Ámá nionɨ sɨŋwɨ́ mɨnanɨpa nero aí ‘Neparɨnɨ.’ nɨyaiwiro dɨŋɨ́ nɨkwɨ́róɨ́áyɨ́ yayɨ́ winɨŋɨ́yɨ́rɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ.

“Bɨkwɨ́ rɨpɨ ámáyɨ́ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́róɨ́rɨxɨnɨrɨ eánɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

30 Jisaso emɨmɨ́ ámɨ ayá wí wiepɨsarɨŋowa sɨŋwɨ́ anɨgɨ́e dánɨ eŋɨ́ aí apɨ nánɨ bɨkwɨ́ rɨpimɨ rɨ́wamɨŋɨ́ bɨ meánɨnɨ. 31 E nerɨ aí seyɨ́né Jisasomɨ dɨŋɨ́ wɨkwɨ́roro “O Kiraiso, ámá yeáyɨ́ neayimɨxemeanɨ́a nánɨ Gorɨxoyá dɨŋɨ́ tɨ́nɨ arɨ́owayá xwɨ́á piaxɨ́yo dánɨ iwiaronɨ́oyɨ rarɨŋwáorɨ́anɨ?” wiaiwiro “Gorɨxoyá xewaxorɨ́anɨ?” wiaiwiro éɨ́rɨxɨnɨrɨ rɨ́wamɨŋɨ́ rɨpɨ nɨrɨnɨrɨ eánɨnɨ. Omɨ dɨŋɨ́ nɨwɨkwɨ́rorɨŋɨ́pimɨ dánɨ dɨŋɨ́ nɨyɨmɨŋɨ́ imónɨŋɨ́pɨ tɨ́gɨ́áyɨ́ imónɨ́ɨ́rɨxɨnɨrɨ nɨrɨnɨrɨ eánɨnɨ.

21

Wiepɨsiŋɨ́ wé wɨ́úmɨ dáŋɨ́ waú ámɨ Jisasomɨ sɨŋwɨ́ wɨnɨgɨ́á nánɨrɨnɨ.

1 Jisaso e néɨsáná xegɨ́ wiepɨsiŋowamɨ ipí Taibiriasɨyɨ rɨnɨŋɨ́wá —Xegɨ́ yoɨ́ bɨ Gaririyɨ rɨnɨŋɨ́wárɨnɨ. Awá rɨwoŋe ámɨ sɨŋánɨ sɨwá nɨwinɨrɨ́ná rɨpɨ eŋɨnigɨnɨ. 2 Saimonɨ Pitao tɨ́nɨ Tomaso, Didimasoyɨ rɨnɨŋo tɨ́nɨ Gariri pɨropenɨsɨ́yo aŋɨ́ yoɨ́ Kena dáŋɨ́ Nataniero tɨ́nɨ Sebediomɨ xewaxowaú tɨ́nɨ wiepɨsiŋɨ́ ámɨ waú tɨ́nɨ awa nerɨmeánɨro nawínɨ nɨŋwearóná 3 Saimonɨ Pitao re urɨŋɨnigɨnɨ, “Nionɨ ubenɨ́ ipíyo mamówárɨmɨ umɨ́ɨnɨ.” urɨ́agɨ awa re urɨgɨ́awixɨnɨ, “None enɨ joxɨ tɨ́nɨ wanɨ́wɨnɨ.” nurɨro nɨpeyearo ewéyo nɨpɨxemoánɨro sɨ́á ayimɨ árɨ́wɨyimɨ peyɨ́ nánɨ néra nuro aiwɨ sɨmí egɨ́awixɨnɨ. 4 Rɨxa sogwɨ́ xemónapɨmɨnɨrɨ yarɨŋɨ́ tɨ́nɨ Jisaso nɨbɨrɨ ipí imaŋɨ́pá tɨ́nɨ roŋagɨ aiwɨ xegɨ́ wiepɨsiŋowa omɨ mí mɨwómɨxɨ́ éagɨ́a 5 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Niaíwɨ́yɨ́né, segɨ́ ubenɨ́ mamówárarɨgɨ́áyo peyɨ́ ɨ́á mɨmɨnɨpa reŋoɨ?” uráná awa “Oweoɨ.” urɨ́agɨ́a 6 o re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ubenɨ́ ewé námɨnɨ mamówáráná peyɨ́ bɨ mɨnɨnɨŋoɨ.” urɨ́agɨ o rɨ́ɨ́pɨ tɨ́nɨ xɨxenɨ yarɨ́ná re eŋɨnigɨnɨ. Peyɨ́ xwé obaxɨ́ ayá wí mɨnɨ́agɨ nánɨ mɨmɨxeapaxɨ́ wimónɨŋɨnigɨnɨ. 7 Mɨmɨxeapaxɨ́ wimónɨ́agɨ wiepɨsiŋɨ́ Jisaso dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyiŋo Pitaomɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “E nearɨ́o negɨ́ Ámɨnáorɨnɨ.” urɨ́agɨ Saimonɨ Pitao arɨ́á e nɨwirɨ Jisasomɨ xámɨ owímeámɨnɨrɨ xegɨ́ rapɨrapɨ́ seáyɨ e yínarɨŋú —Ú nɨwirárɨmáná yarɨŋúrɨnɨ. Ú nɨmearɨ nɨyínɨmáná ipíyo nɨmawirɨ xeamoŋɨnigɨnɨ. 8 Ipíyo nɨmawirɨ xeamóagɨ aí wiepɨsiŋɨ́ wɨ́a ipí imaŋɨ́pá tɨ́ŋɨ́ e aŋwɨ e sa 100 mita imónɨŋagɨ nánɨ ewépámɨ peyɨ́ ubenɨ́ magwɨ́ mɨnɨŋú ú tɨ́nɨ nɨmɨxeáa nɨbɨro 9 imaŋɨ́pámɨ niwiékɨ́nɨmearo wenɨŋɨ́ éɨ́áyɨ́ wɨnɨgɨ́awixɨnɨ. Rɨ́á nikeánɨmáná peyɨ́ bɨ rɨ́kwamɨŋɨ́yo werɨ bisɨ́kerɨ́á bɨ enɨ werɨ eŋagɨ wɨnarɨ́ná 10 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Peyɨ́ soyɨ́néyá ubenɨ́yo mɨnɨ́ɨ́pɨ bɨ nɨmeámɨ yapɨ́poyɨ.” urɨ́agɨ 11 Saimonɨ Pitao ewéyo nɨpɨxemoánɨrɨ ubenɨ́ peyɨ́ magwɨ́ mɨnɨŋú imaŋɨ́pá tɨ́e nánɨ nɨmɨxeáa bɨŋɨnigɨnɨ. Peyɨ́ xwérɨxanɨ 153 mɨnɨŋagɨ aiwɨ ubenɨ́ ú wí marɨ́kínɨŋagɨ wɨnɨŋɨnigɨnɨ. 12 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Soyɨ́né aŋwɨ e nɨbɨro aiwá nɨ́poyɨ.” urɨ́agɨ xegɨ́ wiepɨsiŋowa omɨ rɨxa mí nɨwómɨxɨro “Negɨ́ Ámɨnáorɨnɨ.” nɨwiaiwiro nánɨ wo yarɨŋɨ́ “Goxɨrɨnɨ?” wipaxɨ́ mimónɨpa yarɨ́ná 13 Jisaso rɨ́á wearɨŋe aŋwɨ e nurɨ bisɨ́kerɨ́á nɨmearɨ yaŋɨ́ nɨwia nurɨ peyɨ́ enɨ axɨ́pɨ e nɨwia uŋɨnigɨnɨ. 14 Jisaso xwárɨpáyo dánɨ nɨwiápɨ́nɨmeámáná wiepɨsiŋowamɨ xámɨ biaú sɨwá nɨwinɨmáná ámɨ sɨwá winɨŋɨ́ bɨ apɨrɨnɨ.

Pitaomɨ “Nionɨyáyo píránɨŋɨ́ uméɨrɨxɨnɨ.” urɨŋɨ́ nánɨrɨnɨ.

15 Rɨxa aiwá nɨnɨmɨ Jisaso nɨwiápɨ́nɨmearɨ Saimonɨ Pitaomɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Jonomɨ xewaxo Saimonoxɨnɨ, joxɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ nɨnɨyirɨ́ná dɨŋɨ́ sɨxɨ́ ámá rowa nɨyigɨ́ápimɨ wiárɨ́ nɨmúrorɨ rɨnɨyiŋɨnɨ?” urɨ́agɨ o re urɨŋɨnigɨnɨ, “Oyɨ, Ámɨnáoxɨnɨ, nionɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ rɨsiŋápɨ nánɨ joxɨ nɨjɨ́árɨnɨ.” urɨ́agɨ o re urɨŋɨnigɨnɨ, “Sipɨsipɨ́ miá nɨmerɨ́ná aiwá wiarɨgɨ́ápa joxɨ ámá nionɨ tɨ́ámɨnɨ bɨ́áyo axɨ́pɨ nerɨ píránɨŋɨ́ uréwapɨyíɨrɨxɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 16 Jisaso ámɨ bɨ nurɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Jonomɨ xewaxo Saimonoxɨnɨ, joxɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ rɨnɨyiŋɨnɨ? Mɨnɨyiŋɨ́ reŋɨnɨ?” urɨ́agɨ o “Oyɨ, Ámɨnáoxɨnɨ, nionɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ rɨsiŋápɨ nánɨ joxɨ nɨjɨ́árɨnɨ.” urɨ́agɨ Jisaso “Ámá sipɨsipɨ́ awí mearoarɨgɨ́ápa joxɨ axɨ́pɨ nerɨ ámá nionɨ gɨ́ imónɨŋɨ́yo píránɨŋɨ́ uméɨrɨxɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 17 Jisaso ámɨ bɨ nurɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Jonomɨ xewaxo Saimonoxɨnɨ, joxɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ rɨnɨyiŋɨnɨ? Mɨnɨyiŋɨ́ reŋɨnɨ?” urɨ́agɨ Pitao Jisaso rɨxa biaú bɨ “Joxɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ rɨnɨyiŋɨnɨ?” urɨ́ɨ́pɨ nánɨ dɨŋɨ́ sɨpí nɨwinɨrɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, amɨpí nɨ́nɨ nánɨ joxɨ nɨjɨ́oxɨrɨnɨ. Nionɨ dɨŋɨ́ sɨxɨ́ rɨyiŋápɨ nánɨ enɨ nɨjɨ́oxɨrɨnɨ.” urɨ́agɨ Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “Sipɨsipɨ́ aiwá wiarɨgɨ́ápa joxɨ enɨ ámá nionɨ nɨxɨ́darɨgɨ́áyo axɨ́pɨ nerɨ píránɨŋɨ́ uréwapɨyíɨrɨxɨnɨ. 18 Aga nepa rɨrarɨŋɨnɨ. Joxɨ sɨnɨ íwɨ́ sɨkɨŋɨ́ nerɨ́ná jɨwanɨŋoxɨ arerɨxɨ́ nɨyínɨrɨ dɨxɨ́ simónɨ́ɨ́mɨnɨ wagɨ́rɨnɨ. E nerɨ aí joxɨ rɨxa xweyaŋɨ́ nerɨ́ná dɨxɨ́ wé wúkaú wimɨxáná ámá wí gwɨ́ nɨrɨjiro joxɨ ‘Mupa oemɨnɨ.’ yaiwiarɨŋɨ́mɨnɨ nɨmeáa rupɨrɨ́árɨnɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 19 Wiepɨsiŋowa re oyaiwípoyɨnɨrɨ, “Pitao penɨ́ápɨ nánɨ rɨ́a neararɨnɨ? O e nerɨ nɨperɨŋɨ́pimɨ dánɨ seáyɨ e Gorɨxo imónɨŋɨ́pɨ nánɨ sɨwá neainɨ́árɨ́anɨ? Oyɨ.” oyaiwípoyɨnɨrɨ e urɨŋɨnigɨnɨ. E nurɨmáná re urɨŋɨnigɨnɨ, “Joxɨ nɨxɨ́deɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ.

Jisaso wiepɨsiŋɨ́ xɨ́o dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyiŋo nánɨ rɨŋɨ́pɨ nánɨrɨnɨ.

20 Pitao nɨkɨnɨmónɨrɨ wiepɨsiŋɨ́ Jisaso dɨŋɨ́ sɨxɨ́ uyiŋo —O xámɨ nerɨmeánɨmáná aiwápɨ nɨnɨróná Jisaso tɨ́ámɨnɨ nɨkɨnɨmónaurɨ yarɨŋɨ́ re wiŋorɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, mɨyɨ́ rurɨno gorɨnɨ?” urɨŋorɨnɨ. O awaúmɨ númɨ barɨŋagɨ nɨwɨnɨrɨ 21 Jisasomɨ re urɨŋɨnigɨnɨ, “Ámɨnáoxɨnɨ, ámá romɨ enɨ pí wipɨ́rɨ́árɨ́anɨ?” urɨ́agɨ 22 Jisaso re urɨŋɨnigɨnɨ, “O nionɨ ámɨ aŋɨ́namɨ dánɨ weapɨmɨ́áíná nánɨ xe ŋweáwɨnɨgɨnɨrɨ nɨnimónɨrɨ́náyɨ́, ayɨ́ dɨŋɨ́ joxɨyá meŋagɨ nánɨ pí nánɨ nɨrarɨŋɨnɨ? Jɨwanɨŋoxɨnɨ sa nɨxɨ́deɨ.” urɨŋɨnigɨnɨ. 23 Ayɨnánɨ ámá Gorɨxoyá imónɨgɨ́áyɨ́ rɨpɨ rɨnɨmegɨ́árɨnɨ, “Wiepɨsiŋɨ́ o wí nɨpenɨ́ámanɨ.” rɨnɨmegɨ́á aiwɨ Jisaso “Joxɨ nɨperɨ́ámanɨ.” wí murɨ́ rɨpɨnɨ urɨŋɨnigɨnɨ, “O nionɨ ámɨ weapɨmɨ́áíná nánɨ xe ŋweáwɨnɨgɨnɨrɨ nɨnimónɨrɨ́náyɨ́, ayɨ́ dɨŋɨ́ joxɨyá meŋagɨ nánɨ pí nánɨ nɨrarɨŋɨnɨ?” urɨŋɨnigɨnɨ. 24 O Jisaso wiepɨsarɨŋɨ́ Pitaomɨ e urɨŋorɨnɨ. O amɨpí apɨ nánɨ áwaŋɨ́ nɨrɨrɨ rɨ́wamɨŋɨ́ eaŋorɨnɨ. Nene o nánɨ nɨjɨ́á re imónɨŋwɨnɨ, “O áwaŋɨ́ rɨŋɨ́pɨ nepánɨ rɨnɨnɨ.” nɨjɨ́á e imónɨŋwɨnɨ. 25 Amɨpí Jisaso eŋɨ́ ámɨ obaxɨ́ ayá wí enɨ eŋagɨ aiwɨ nionɨ re nimónarɨnɨ, “O eŋɨ́pɨ nɨpɨnɨ nánɨ bɨkwɨ́yo rɨ́wamɨŋɨ́ píránɨŋɨ́ nearɨ́náyɨ́, xwɨ́á tɨ́yo bɨkwɨ́ apɨ déropaxɨ́rɨnɨ.” nimónarɨnɨ.