The New Testament of our Lord and Saviour Jesus Christ

Matius 1

Yesus Klistus nambumbu natinulisan

1:1 Naiyamo Yesus Klistus nambumbu natinulisan, Daud natulunan, Abalaham natulunan. Doi Abalaham polong doi Daud, Yesus natulunan kopai sambuno naiyamo: 2-6a Abalaham, Ishak, Yakub, Yehuda tukon utus-utuso bailong, Peles tukon Zelah (kotinanoila kosambuno Tamal), Hezlon, Lam, Aminadab, Nahason, Salmon, Boas (kotinano Lahab), Obed (kotinano Lut), Isai, tukon Tomundo Daud. 6b-11 Doi Daud polong doi tembono bangsa Islael nainaisonan doi Babel totulis kopai sambuno naiya: Salomo (kotinano Ulia baluno), Lehabeam, Abia, Asa, Yosafat, Yolam, Uzia, Yotam, Ahas, Hizkia, Manasye, Amon, Yosia, Yekhonya tukon utus-utuso. 12-16 Doi tembo bangsa Islael nainaisonan doi Babel polong doi Yesus natosuungan totulis kopai sambu sambuno naiyamo: Yekhonya, Sealtiel, Zelubabel, Abihud, Elyakim, Azol, Zadok, Akhim, Elihud, Eleasal, Matan, Yakub, Yusuf Malia nalangkai. Tukon doi Malia doiyamo komo suunge Yesus mo binantil Klistus. 17 Jadi lengget doi Abalaham polong doi Daud, sasaibino daano songulo sangkap koinggat kona luwean kobanggapi. Luwedoi Daud polong doi tembo kobangsa Islael nainaisonan doi Babel daano kosongulo sangkap koinggat. Doi tembono bangsa Islael nainaisonan doi Babel polong doi Klistus natosuungan daano koikoidan songulo sangkap koinggat kona luwean kobanggapi.

Yesus Klistus nasinuungan

18 Buno naiya kosalitano Yesus Klistus natosuungan. Kotinano doiyamo Malia pobibianggon tukon Yusuf. Bai yanila akiyoon napobaba, tokita Malia tianano. Yusuf aki natoiyo Malia natia-nanan moteali tukon Mian Bisa Na Loh nakuasa. 19 Yusuf dona bibianoo, daano meeng komian mo sidutu loingiyo koagama atulano. Tobikon doiya yana yase ebetele kona pobibianggonan, bai aki nabantil-bantile sulano Malia aki namalaat maa doi mian madaang. 20 Sodo Yusuf pikipikikene doiya langgedoo, yana olumon doi namooloan. Doi naolumonoo, yana kitayo komeeng do Temenenodoo namalaekat mo bantil doi yana, "Yusuf natulunan Daud, inai momatakut mopobabakene Malia, sabab do paudoo natiniananggon doiya teali tukon Mian Bisa Na Loh nakuasa. 21 Malia yana suunge meeng kopau malaneno. Do paudoo sio musombuikene Yesus, sabab yanamo komo salamatene kobanggapi doi nalalim." 22 Sasaibino doiya teali sulano nateali indee ko Temeneno nabinantil mopinolonggon doi nanabi, doiyamo, 23 "Meeng kopau boine yana tianan tukon mosuung meeng kopau malaneno. Do paudoo sinombuikon Imanuel." (Imanuel silingan Iblani koalatino, "Mian Bisa daano polaing kita".) 24 Sammino Yusuf sosumbu doi namooloan, yana kubaiyo indee do Temenenodoo namalaekat nabinantil doi yana. Yana pobabakene Malia, 25 bai kalu Malia akiyoon nasuunge do napaudoo, Yusuf aki namoola pokoloi tukon Malia, tukon kalu do paudoo sosuungo, Yusuf sio nasombuikene Yesus.

Matius 2

Mian-mian molubat doi Tolopot

2:1 Yesus nasinuungan doi kota Betlehem doi lipu Yudea doiya kosinggatoo Helodes nabapamalentaan. Doiya kosinggatoo daano komoimoiya komian mopandoiy kitayo komandala doi tolopot motokita doi Yelusalem. 2 Yanila mansadai doi inde-indee komiano, "Inaando kai do paudoo, mo sosuung teali Yahudi miano natomundo? Kami kitayo komandalano sumbut doi tolopot taalikon, tukon kami lubat mososubaiyo yana." 3 Sambuno Tomundo Helodes lengele langgedoo, yana masaingding tuuno, bunomo lakon sasaibino ko Yelusalem miano. 4 Maka yana sumboliiyo koimam kapalano tukon gulu-gulu agama Yahudi miano nalubat pototongi. Maka sadaiyo doi yanila, "Doi naando kona tosuungan do Tomundodoo Mian Bisa mo paladandikene?" 5 Yanila timbiliyo, "Doi kota Betlehem doi lipu Yudea. Baikon sabab buno naiya daano komeeng konabi motulise, 6 'Komuyu Betlehem miano, doi lipu Yehuda, komuyu tutuuno bolikon mian mo poi-poisik doi mian bailong doi kota-kota moutama doi Yehuda. Sabab luwedoi koomo naikon kona lubatan komeeng kokatua naikon mo katuayo daku umat Islael.' " 7 Sambuno lapa malaat do katalanganoo, Helodes uange domianoo mopandoiy mokita mandala doi tolopot tukon laasiakanggene. Maka yana sadaiyo doi yanila indee kosinggatoo do mandaladoo natambunan tokita. 8 Sambuno lapa doiya yana sumboliiyo yanila ampakon doi Betlehem tukon bateteba, "Poampakono, poumbale do paudoo tukon monomonondok tukon kalu komuyu posuunggenemo yana, pobontiikanaku, sulano mau yaku kutaus sosuba doi yana." 9-10 Maka yanila ampakono, yanila kitayo koidan domandala-doo napai kinita loolukonoo doi tolopot taalikon. Buka maen konapoo laba-labaan padungga yanila mokitayo do mandaladoo! Do mandaladoo loolukoniyo yanila, maka natade potimbang doi paudoo nadungolan bunggono. 11 Yanila usok doi bonuadoo lalomo yanila kitayo do paudoo tukon tinano Malia. Yanila tootukuiyo tukon sosubaiyo do paudoo, maka yanila bukayo konapo mangabosan buat, tukon mososubakon doi Yesus, mosoni, kemenyaan, tukon pobilat. 12 Mian Bisa ingotiikene yanila doi napoo monii lalomo inai napo abali doi Helodes. Jadi yanila mule loloiyo kololoon bailong.

Dampas doi Mesil

13 Sambuno do mianoo mopandoiy mokita mandala paloosano tauso, do Temenenodoo namalaekat batokitakon doi Yusuf doi namonii lalomo. Malaekatoo bantile, "Helodes kona tetel umboliiyo do paudoo sulano naakateyo. Tobikon doiya banguno, babayo do paudoo tukon tinano podampas doi Mesil. Podungolo imbali tukon mototiili nadaano daku bantilan koidan doi komuyu." 14 Yusuf polaing bangun, tukon do popookoo yana taus babayo do paudoo tukon tinano yanila dampas doi Mesil. 15 Yanila dungol doi Mesil sampe Helodes mate. Bunomo doiya kona tealian indee komo lapamo Temeneno bantile lolo doi nanabi mopelenggene, buno naiya, "Yaku uange daku Pau doi Mesil."

Labuk-labuk nainakatean

16 Sambuno Helodes toiyo baikon do mianoo mopandoiy mokita mandala paloosano doi tolopot taalikon yanila mokalakalaiyo yana, yana nggimal tuuno. Maka yana bintekene sulano nainakate sasaibino kopau-pau malaneno mo umul lua kotaum doi bilit doi Betlehem tukon kampung-kampung bailong mopokolanikon. Doiya pokokonoi do mianoo mopandoi mokita mandala paloosano nabantilano yana molaate tembono do mandaladoo natokitaan. 17 Bunomo doiya kona tealian indee komo sidutu Nabi Yelemia bantile doiyamo, 18 "Doi Lama tololongol komandaungan alalo, kobebean tukon kokiilan. Lahel mandaunggene kona labuk-labuk; yana aki nayase inoluuliy sabab dona labuk-labuk kiyono."

Abali luwedoi Mesil

19 Sambuno Helodes mate, Yusuf daano doi Mesil meeng do Temenenodoo namalaekat batokita doi Yusuf doi namonii lalomo. 20 Malaekatoo bantile, "Domianoo mo yase akateyo do paudoo yana matemo. Tobikon doiya banguno, babayo do paudoo koidan tukon tinano poabalimo doi Islael." 21 Yusuf bangun maka kanggiyo do paudoo tukon tinano yanila abali doi Islael. 22 Boobus doibundu Yusuf lengele Alkelaus, Helodes namalane soboliyomo kotamano moteali tomundo doi Yudea. Jadi Yusuf matakut komo ampakon indaa. Sambuno yana malaat pongotunggul molobian doi Temeneno doi namonii, yana ampakon doi meeng kolipu doiyamo Galilea. 23 Idoo yanila dungol doi meeng kolipu mo sinombuikon Nasalet. Tobikon bunomo doiya maka teali indee komo lapamo nabi-nabi bantile kokaliangano do paudoo: "Yana binantil Nasalet miano."

Matius 3

Yohanes Pasau Mian naotunggul

3:1 Doiyamo kosinggatoo Yohanes Pasau Mian lubat doi padang lalomo doi Yudea tukon yana bangotunggul. 2 "Po badodoloon doi polalim-lalim," kona bantilano, "sabab ko Mian Bisa loolanimo kona mapalentaan pokakana ko Tomundo!" 3 Yohanes naiyamo komiano Nabi Yesaya naminakisuuti doi nabasilinganan, "Daano komian mobantil-bantil doi padang lalomo, 'Sadiayo kololoon motuuk doi Temeneno, keseayo kololoon motuuk doi yana.' " 4 Yohanes mapake unta buluno mokinubai pakean, kona pokoot oako unta kulito, tukon kona kinaan betek tukon ani dokoto. 5 Badaang komian doi Yelusalem, doi sasaibino komian doi kota Yudea tukon mian badaang doi lipu napokolanikonan ko Paisu Yoldan lubat doi Yohanes. 6 Yanila anggayo Yohanes nahantilan tukon yanila akuiyo konapoo lalim-lalim, maka Yohanes sauwo yanila doi Paisu Yoldan. 7 Badaang koidan ko Falisi tukon Saduki miano molubat doi Yohanes sulano yanila nasinau. Bai donapo lubatanoo yana kitayo yanila tolongo kakaadukon, yana hantile doi yanila: "Komuyu mian lokis! Indee komo hantile baikon komuyu tongosodii doi Mian Bisa naukuman naikon mo lubat? 8 Okitakanggene tukon pokokuhai koidan komuyu molapamo badodoloon doi polalim-lalimoo. 9 Inai poaanggene komuyu momalaat tongosodiiyan doi Temeneno naukuman tukon komuyu hantile baikon Ahalaham daano mbai katulunan. Neneeke, mau nabatu-batu nia Mian Bisa moola kubaiyo nateali Ahalaham nakatulunan! 10 Oloang lapamo tasadia sulano natinape kokayung polong doi alo-alono. Meeng kokayung mo akiyo kosaono mo monondok sio natinape tukon sinakukon doi aung. 11 Yaku sauwo komuyu tukon paisu teali meeng kotandano baikon komuyu lapamo badodoloon doi polalim-lalimoo; bai naikon komo lubat nalapa yaku, yana sauwo komuyu tukon Mian Bisa Na Loh tukon aung. Yana lobian babasal kona kuasa tukon yaku. Mau natolongo yaku babayo kona sapatu bai yaku aki namomoola. 12 Doi limano daano kokiapan sulano nalilike sasaibino kogandum polong nabilisii. Kogandum pinototongikon doi longgo bai kokalupaso sasaibino sinua doi aung lalomo mo akiyo kona posoan."

Yesus sinau

13 Doiya kosinggatoo Yesus ampakon doi Galilea doi Paisu Yoldan. Indaa yana lubat doi Yohanes tukon kabiyo nasinau. 14 Bai Yohanes akiyenggene dona kakabidoo. Yohanes hantile, "Yaku komo moola Tama nasauwo. Bai doiya budodoo Tama komo lubat doi yaku." 15 Bai Yesus timbiliyo, "Tealikenemo naiya, baikon kalu buno naiya konda kubaiyomo sasaibino ko Mian Bisa nainiyas." Sambuno buno doiya Yohanes sauwomo Yesus. 16 Sambuno lapa sinau, Yesus kosobiton sumbot doi paisudoo lalomo. Baino sosinggot kotimbu tobuka maka Yesus kitayo Mian Bisa Na Loh obulus pokakana kotomisi lapatiing potimbang doi yana. 17 Boobus doiya yana lengele ko Mian Bisa alalo mobantil, "Naiyamo daku Pau Yaku mo seange, yana sanaanggene konoanggu."

Matius 4

Yesus sinohai

4:1 Doibundu Mian Bisa Na Loh lolainge Yesus doi padang lalomo sulano nasinobai Ibiliis. 2 Sangkap kolono kooloyo sangkap kolono kopopook Yesus aki nakaan. Maka yana lasayo malaalo. 3 Ibiliis lubat tukon bantile, "Ikoo Mian Bisa Napau, bolikon? Ah, sumboliiyo nabatu-batu nia nateali loti." 4 Yesus timbiliyo, "Doi Kitab Moliyous lalomo daano mototulis: Kobanggapi tubo aki natolongo loti, bai samba-samba ko Mian Bisa nabantilan momoola tubo." 5 Lapamo doiya Ibiliisoo babayo Yesus doi Yelusalem, kota momoliyous tukon abese yana doi Temeneno Nabonua loungo. 6 Maka Ibiliisoo bantile doi yana, "Ikoo Mian Bisa Napau, bolikon? Tobikon doiya okotuwong doi tano; sabab doi Kitab Moliyous lalomo daano mototulis buno naiya, 'Mian Bisa sumboliiyo kona malaekat-malaekat molabete ikoo, yanila labete ikoo tukon limanoila, sulano koaimu naaki natodumbakon doi batu.'" 7 Yesus timbiliyo, "Bai doi Kitab Moliyous lalomo daano mototulis koidan, 'lnai mosobaiyo komu Temeneno Mian Bisa.'" 8 Boobus koidan Ibiliis babayo Yesus doi bunggul mo tatandak tuuno tukon otudoikene doi yana sasaibino batomundoan doi dunia tukon sasaibino kona kaasaan. 9 Maka Ibiliisoo bantil doi Yesus, "Sasaibino naiya yaku beekonggon, kalu ikoo tootuku tukon sosubaiyo yaku." 10 Yesus timbiliyo, "Dampas ikoo, he Penggoda! Doi Kitab Moliyous lalomo totulis: Sosuba doi Temeneno, komu Mian Bisa, tukon leleaniyo yana!" 11 Doibundu Ibiliisoo tinggalemo Yesus, tukon malaekat-malaekat lubat moleleaniyo yana.

Yesus atambuune kona limang doi Galilea

12 Sambuno Yesus ndongoliiyo baikon Yohanes inusokono doi talunggu, Yesus dampas doi Galilea. 13 Yana tinggale ko Nasalet, maka aungol doi Kapelnaum doi Paisu Galilea bibilo doi Zebulon tukon Naftali nalipu kinuasai. 14 Tobikon Yesus nakubaiyo do langgedoo, sulano nateali indee kolobono mo lapamo Nabi Yesaya hantile: 15 "Zebulon nabuta tukon Naftali nabuta, loloon doi danau, doi Paisu Yoldan semheleng, Galilea bolikono Yahudi miano nabuta! 16 Bangsa mo tubo doi kalipookan lalomo monggita madialan mo motoontilang! Mo dungol doi matean lalomo lapamo sumbut kopanah momadialan!" 17 Doiya kosinggatoo Yesus atamhuunemo kona hantilano, "Po badodoloon doi polalim-lalim, baikon ko Mian Bisa mosohito mapalenta buno Tomundo!"

Yesus uange sangkap kotolosahang

18 Yesus daano moampakon doi Paisu Galilea bibilo, yana kitayo lua komian mosabang, doiyamo Simon (mo sinombuikon Petulus) tukon utuso piyoto Andelias. Yanila daano momalako ikan doi paisudoo tukon buani. 19 Yesus hantile doi yanila, "Mai polaingaku. Yaku otunggule komuyu pohuani hanggapi." 20 Polaing yanila otinggale konapo buani maka yanila mololo Yesus. 21 Yesus ampakon momeenggon, maka yana kitayo koidan kolua komian motolutus bailong doiyamo Yakobus tukon Yohanes, Zebedeus nalabuk-labuk. Yanila tukon tamano daano mopoototongi doi duangan lalomo mokindendeke konapo buani. Yesus uange yanila koidan, 22 tukon yanila polaing tinggale kotamano tukon napo duangan, maka yanila malaing Yesus.

Yesus mongotinau, bangotunggul tukon aline komian

23 Doi Galilea, Yesus boilingiyo kokampung-kampung sasaibino tukon bangotunggul doi samba-samba kohonua kaleda. Yana hasalitakene ko Bilita Monondok baikon ko Mian Bisa naikon mapalentamo tukon yana koidan aline ko mian-mian mo masakit tukon moseselon. 24 Eilita tentang Yesusdoo tololongol doi sasaibino kokampung-kampung doi Silia, tobikon doiya badaang komian molubat doi yana. Yanila babayo badaang komian mo seselon doi bula-bulaa kosesel kaliangano tukon susaan. Badaang ko mian-mian mo inusoki ihiliis, mo seselon kotonotoko, tukon mo lapit, sasaibino Yesus aline. 25 Badaang tuuno komian mo malaing Yesus doiya kosinggatoo. Daano komo lubat doi Galilea, daano komo doi Songulodoo Kokota, doi Yelusalem, doi Yudea, tukon daano koidan komo luwedoi tano Yoldan semheleng.

Matius 5

Otunggul doi bunggul

5:1 Sambuno Yesus kitayo do mianoo momadaang, yana liba doi hunggul hungkukono. Samhuno yana osulang, kona pololaing-pololaing lubat doi yana, 2 maka yana atamhuune kona otunggul doi yanila: Monondokan mo bisa 3 "Kinatauwan doi mian mo toupiyo kotalalaisan bai tolongo bataani doi Temeneno tolong; yanila daano anggota Mian Bisa naumat. 4 Kinatauwan doi mian mo poloon konoano; Mian Bisa hibule yanila! 5 Kinatauwan doi mian mo kependeyo konoano; Mian Bisa daanokene kona paladandian doi yanila! 6 Kinatauwan komian mo polonggene molakukene ko Mian Bisa namongiasan; Mian Bisa naikon akambule yanila! 7 Kinatauwan komian mo seange komian bailong; Mian Bisa naikon seseange yanila koidan! 8 Kinatauwan komian mo molios konoano; yanila naikon komo tingoniiyo ko Mian Bisa! 9 Kinatauwan komian mo babayo kopaladamean doi antala banggapi; Mian Bisa naikon akuiyo yanila salaku nalabuk-labuk! 10 Kinatauwan komian mo mandalita sakisaawan sabab molakukene ko Mian Bisa namongiasan; yanila daano anggota Mian Bisa naumat! 11 Kinatauwan kai kalu komuyu sinosiboli, sinakisaa, tukon binaloobukon sabab yaku. 12 Nabi-nabi mo tubo loolukon akiyoon nadaano komuyu yanila lapamo sinakisaa buno doiya. Potedes-tedes tukon polaba-laba, sabab babasal kopo tambo Temeneno mo sadiayo tuuk doi komuyu."

Tumuson tukon madialan

13 "Komuyumo kotumuson dunia. Kalu kotumuson tealimo matabal, minolakon kai nakinotamo koidan? Akiyono kai kona totuuk, baino kai inaison tukon mian tudo-tudongiyo. 14 Komuyu komadialan dunia. Kota mo tangabos doi bunggul bungkukono aki namoola tosookon. 15 Akiyo komian mo suayo kona posi, maka nakukupe posidoo tukon dulang. Bai yana naikon abese dona posidoo doi posi ahosano, sulano kolaango natokita momeeng komian doi bonuadoo lalomo. 16 Bunomo lakon doiya komu madialan sio natokita doi mian salaano, sulano yanila kitayo komu kokubaidoo mo monondok, maka nggaale ko Tamamu doi sulugaa."

Otunggul tentang atulan agama Yahudi

17 "Inai poaanggene baikon yaku lubat sulano kuakiyenggene Musa naukum tukon nabi-nabi naotunggul. Yaku lubat bolikon moakiyenggene, bai sulano kuotudoikene koalatino natutuuwan. 18 Poneneeke! Makalumhit kotimhu tukon buta daanoon, meeng kohuluf kai titik mo poipoisik doi atulanoo lalomo, aki naikon nainakiyonggon, kalu sasaibino akiyoon nateali! 19 Tobikon doiyamo indee komiano komo lupaiyo komeeng do tetebadoo, mau nahaino mo poipoisik, tukon otunggukene kotulano hailong kubaiyo buno doiya koidan, maka yana teali komo poipoisik doi Mian Bisa naumat. Bai koikoidan, indee komo ampakonggene do tetebadoo tukon otunggule komian hailong sulano nakubaiyo buno doiya koidan, naikon teali babasal doi antala Mian Bisa naumat. 20 Tobikon, poneneeke: Komuyu aki nateali Mian Bisa naumat, kalu komuyu akipo liisiyo kogulu-gulu agama tukon Falisi-falisi miano doi kubaiyano ko Mian Bisa namongiasan!"

Otunggul tentang nggimalan

21 "Komuyu toiyo baikon doi nda mbumbu talaat kootunggul buno naiya: Inai momangakate; indee komo mangakate, sio nainadili. 22 Bai doiya budodoo yaku bantile doi komuyu, indee komo nggimoliiyo kotulano bailong, sio nainadili; tukon indee komo sangele kotulano bailong, yana inadili doi Pangadilan Agama. Tukon indee komo bantile kotulano bailong, 'Bongakon' pantas nasinakukon doi aung nalaka lalomo. 23 Tobikon doiya, kalu daano komeeng komian motaus sosubakene kona sosubakon doi Mian Bisa, maka neneeke baikon daano komian mo abos noa doi yana, 24 siokai yana naotinggale looluk dona sosubakonoo doi balabaan salaano, maka nataus loolukon podame tukon do mianoo. Lapa doiya moolamo nasula maka nasosubakene kona babeean doi Mian Bisa. 25 Ande-ande kalu daano komian mokalaakene komuyu doi pangadilan agama, popodame tukon yana modaano kotembono mo akiyoon napolong doi pangadilan agama. Kalu aki, do mianoo beekene komuyu doi pamalenta, koidan beekene doi polisi, maka do polisidoo usekene komuyu doi talunggu lalomo. 26 Tukon poneneeke: Bisa komuyu aki ponggoola tobuat doi talunggudoo lalomo, kalu akiyoon nakabus komu nggimalan."

Doi basinduwaan

27 "Komuyu toiyo daano kootunggul buno naiya: lnai mobasinduwa. 28 Bai budodoiya yaku bantile doi komuyu: indee komiano komo mbalenge komeeng koboine tukon kuetene, doiya mianoo basinduwa doi noano lalomo. 29 Kalu komatamu bakalingano lubatene kolalim, suwete tukon sakukenemo! Tadukai nalapus komeeng koanggota doi butomu kalu baino sasaibino kobutomu sinakukon doi nalaka lalomo. MKalu limamu bakalingano lubatene kolalim, tadukai mupatele tukon musakukene do limamudoo! Tadu naakiyo kolimamu semheleng kalu baino sasaibino kobutomu inusokon doi nalaka lalomo."

Doi pobauntalan

31 "Daano koidan kootunggul buno naiya: doi mian mo bauntale kona boloki, sio nabeena sulat pobauntalan doi yana. 32 Bai doiya budodoo yaku bantile doi komuyu: indee komiano komo bauntale kona boloki bai dona boloki aki namasala, mokubaiyo dona boloki basinduwa, kalu dona boloki osowaan koidan. Bai indee komiano komo kilayo do boinedoo mo binauntal pokakana yana basinduwa koidan."

Doi basumbaan

33 "Komuyu toiyo doi nda tulunan talaat kootunggul buno naiya: inai motinggale koteteba. Indee komo lapa ikoo tetebakene tukon basumba doi Mian Bisa salaano, sio mukubaiyo. 34 ai doiya budodoo yaku bantile doi komuyu: inai pobasumba, mau doi timbu, sabab kotimbu Mian Bisa nakulusii batomundoan, 35 mau buta sakean, sabab kobuta sakean Temeneno napoombosii aino; kai tukon Yelusalem, sabab doiya Tomundo kota mobabasal. 36 Inai koidan mobasumba tukon bantile koolumu, sabab ikoo aki munggoola kubaiyo komu buuk nateali mbombol kai mopook mau natongo soisik. 37 Tongo ikoo bantile, 'Oode' kai 'Aki' - kalu lobiano doiya kona lubatan doi Ibiliis."

Otunggul doi basabalian

38 "Komuyu toiyo daano kootunggul buno naiya: mata sinoboli mata, ngolingo sinoboli ngolingo. 39 Bai budodoiya yaku bantile doi komuyu: inai posoboliyo kokiitan doi mian mo kubaiyo komuyu kulokis. Kalu komian tapiyo kopapaimu bakalingano, tadikenemo natapiyo kopapaimu bobono koidan. 40 Tukon kalu daano komian mokalaakene komuyu doi pamalenta, tukon yanila kabiyo komu bokukum, beekene koidan komu jubah. 41 Kalu meeng kopamalenta pakisaayo komuyu tanggunge kona langge meeng kokilo kona kodoon tanggungemo napolong lua kokilo. 42 Kalu daano komian momangkabi komu langge-langge, beena yana, tukon inai moakiyenggene komian mo yase masabol mulangge."

Seseange komu musu

43 "Komuyu toiyo daano koidan kootunggul buno naiya: seseange kotula-tulamu tukon pomosikitene kopoo musu-musu. 44 Bai doiya budodoo yaku bontiikene komuyu: poseseange kopoo musu-musu, tukon posambeanggene komian mo sakisaayo komuyu, 45 sulano komuyu teali Tamamu napau-pau doi sulugaa. Sabab ko Mian Bisa osumbete kona oloyo tuuk doi mian mo monondok kona kokubai tukon tuuk doi mian mo kulokis kona kokubai. Mian Bisa lubatene kona udan tuuk doi mian mo kubaiyo kolangge motalakan tukon tuuk koidan doi mian mo kubaiyo kolangge molokis. 46 Sahah kalu komuyu tolongo seseange komian mo seseange komuyu, indee kona tealian, ko Mian Bisa mosio nasabaliyo domu kokubaidoo? Bolikon kai mau pakabi lulu yanila kubaiyo buno doiya? 47 Tukon kalu komuyu tolongo mebee poanggaan doi tula-tulamuyu moanggayo komuyu, indee kai kona monondokan? Mau mian mo aki natingoniiyo ko Mian Bisa yanila toiyo kubaiyo buno doiya! 48 Tamamu doi sulugaa mamasikene sasaibino komian tukon monondok. Komuyu sio pobuno doiya."

Matius 6

Otunggul doi basadakaan

6:1 "Poneneeke, inai pokubaiyo kosipatanano koagama doi mian badaang sulano mian nakitayo. Kalu komuyu kubaiyo buno doiya, komuyu aki pomalaat tambo doi Tamamu modaano doi sulugaa. 2 Jadi kalu komuyu mebee sadakaa doi mian motalalais, inai pobantil-bantile doiya posadakaadoo pokakana komian momunafik nakokubai, yanila yase kubaiyo doiya doi kaledaan lalomo tukon doi loloon mobabasal sulano komian nggaale. Poneneeke, yanila lapamo talimayo konapoo tambo. 3 Bai komuyu, kalu komuyu mebee sadakaa po beekene tukon inai pobantil-bantile, sulano naakiyo komian mo toiyo. 4 Tinggalemo do pokokubaidoo naakiyo komeeng komian motoiyo, tolongo Tamamu doi sulugaa. Yana kitayo domu kokubaidoo mo tosookon tukon beena tambo doikoo."

Otunggul doi sambeangan

5 "Kalu komuyu sambeang, inai pomoloingikon buno mian mo kakaadukon. Yanila yase sambeang tukon kokondong doi bonua kaledaan tukon doi loloon bibilo sulano mian nakitayo. Poneneeke, doiya konapoo tambo lapamo yanila talimayo. 6 Bai kalu komuyu sambeang, pousok doi kombiang tukon pobatataapikon, maka posambeang doi Tamamuyu Temeneno mo aki natokitadoo. Maka Tamamu mo kitayo komu kokubaidoo motosookon yana beena tambo doikoo. 7 Kalu komuyu sambeang, inai poulang-ulange buno mian mo aki natingoniiyo ko Temeneno. Yanila aanggene donapoo kakabidoo linongol sabab donapoo sambeanganoo mo bulusan. 8 Inai pomoloingikon yanila. Tamamu lapamo toiyo indee komo lapamo komuyu kabiyo, mau naakiyoon pokabiyo. 9 Jadi posambeang buno naiya: Tamanggami doi sulugaa: Ikoomo ko Mian Bisa mo Meeng. Eoliisi ikoo musinosubai tukon muinodotii. 10 Ikoomo kombai Tomundo. Boliisi ikoo mumapalenta doi dunia tukon komu mongiasan linoingikon buno doi sulugaa. 11 Beena mo doi kami kinaan oloyo nia kami mo palaluuwe. 12 Ompuniyomo kami luwedoi mai salaan, pokakana kami molapamo ompuniyo komian mo daano kona sala doi kami. 13 Inai mobatadikene nalapus kombai maanggaan doi tembo nasinobaiyan kami, bai osodiiyo kami doi Ibiliisoo nakuasa. Ikoomo ko Tomundo mo balakuasa tukon monondok polong sidutu-posidutukon. Amin.' 14 Kalu komuyu ompuniyo komian mo salakene komuyu, Tamamu doi sulugaa ompuniyo kopoo sala. 15 Bai kalu komuyu aki poompuniyo komian hailong nasala Tamamu doi sulugaa koidan aki naompuniyo kopo salaan."

Otunggul doi bangapataiyan

16 "Kalu komuyu hangapatai inai poboli-boliiyo kodudusomuyu buno mian mo kakaadukon. Yanila boli-boliiyo kopai duduso sulano sasaibino komian toiyo yanila bangapatai. Poneneeke, doiyamo konapoo tambo lapamo yanila talimayo. 17 Bai kalu komuyu bangapatai, kumesio kodudusomuyu tukon posiduwo kopo buuk, 18 sulano akiyo komian mo tingoniiyo baikon komuyu modaano mobangapatai, tolongo Tamamu mo aki natokitadoo komo toiyo. Yana kitayo domu kokubaidoo tukon beena tambo doikoo."

Buat doi sulugaa

19 "Inai poatambune kobuat motuuk doi butomuyu doi dunia nia, koeaka tukon atak momoola manase tukon pondikuk lubat moola ndikuke. 20 Tadukai poatambune kobuat doi sulugaa, koeaka tukon atak moaki namoola manase, tukon pondikuk aki nalubat mondikuke. 21 Sabab inaando domu buatoo idoomo konoamu."

Madialan tuuk doi butonggita

22 "Matanggita daano komeeng kodial doi butonggita. Kalu komatamu bilisii, sasaibino kobutomu madialan. 23 Bai kalu komatamu songgoliiyon, sasaibino kobutomu kalipookan. Jadi do lampudoo doi butomu lalomo kalipookan, bulaando kona kulokisan do kalipookanoo!"

Mian Bisa maka buat

24 "Akiyo komeeng komian momoola balimang doi lua komian nabalimangan. Sabab yana lobian seseange komeeng tukon domeengoo. Kai yana lobian kona loingiyano doi naoalimanganoo meeng tukon domeengoo. Bunomo lakon doiya komuyu. Komuyu aki pomoola oalimang motuuk doi Mian Bisa tukon motuuk doi buat koidan. 25 Tobikon doiya poneneeke; inai posasaaki doi potuboan, doiyamo indee kopoo kinaan tukon ininum, kai indee komo komuyu pakeyo. Bolikon kai kotuboan lobian doi ndemel, tukon butonggita lobian doi pakean? 26 Pokitayo kotomisi doi dapang yanila aki napoo basakakon, aki napoo balonggokon tukon aki namangabos kinaan doi longgo. Mau nabuno doiya Tamamu doi sulugaa pialayo yanila! Bolikon kai komuyu lobian odoon koanggano tukon dotomisidoo? 27 Indee kai doi komuyu mo tukon nasasaakian momoola okobulusane kona umul mau nabaino soisik? 28 Bulaando komuyu momboinggene kobapakean? Pokitayo kobunga-bunga mo tubo doi padang. Bunga-bungadoo aki nabalimang tukon aki nabatonun; 29 mau Tomundo Salomo mo buno doiya kona kaasaan, aki namapake pakean mo tambongan moouno do bunga-bungadoo! 30 Bulung doi padang tubo oloyo nia bai namodoa sinua kabus. Bai ko Mian Bisa pialayo do bulungoo buno doiya kona monondokan. Baino kai komuyu! Bai komuyu akinduung pomaangga! 31 Inaikai pomboing tukon pobantile, 'Indee naikon konda kinaan', kai 'indee naikon konda ininum', kai 'indee naikon konda pinake'? 32 Langgedoo doiya sidutu binuluk doi mian-mian mo akiyoon natingoniiyo ko Mian Bisa. Bai ko Tamamu doi sulugaa toiyo doiya sasaibino komuyu mopalaluuwo. 33 Tobikon umbale loolukon sulano ko Mian Bisa nakuasaiyo komu tuboan tukon kubaiyo kona mongiasan. Maka sasaibino kolangge-langge bailong Mian Bisa beekene doi komuyu. 34 Tobikon doiya, inai pomboing doi modoa koona. Sabab komodoa koona daano koidan kona mboingan susuungo. oloyo nia lapamo kona susaan, mau naakimo nasinuungi koidan."

Matius 7

Doi palesaano komian

7:1 "Inai mosalakene kotulamu bailong, sulano komuyu koidan aki Mian Bisa naasalakene. 2 Sabab bunomo lakon komuyu asalakene komian bailong, bunomo doiya lakon ko Mian Bisa asalakene komuyu. Tukon hantilan mosala komuyu mohantile doi tulamuyu hailong, doiya Mian Bisa ahalinggene tuuk doi komuyu. 3 Bulaando komuyu kitayo kokayung puputo mokiyoto doi utusomu matano, bai kokayung mopopong doi matamuyu akipo palatikanggene. 4 Bulaando komuyu momoola bantile doi utusomuyu, 'Mai kuliate kokayung puputodoo mopoipoisik doi matamu,' bai doi matamu lalomo daano kokayung motopopong. 5 Eh mian mokakaadukon! Liate looluk kokayung motopopong doi matamu, maka musodo kitayo tukon tingoniiyo, tukon moolamo muliate kokayung puputo mokiyot doi utusomu matano. 6 Inai mobeekene kolobo mo moliyous koasu, sulano do asudoo naaki naabali tukon buluke ikoo. Tukon inai mobeekene komu mutiala doi babung, sulano do babungoo naaki nabaino tudongiiyo do mutialadoo."

Kabiyo, umhale, tukon ketuuke

7 "Mangkabimo, sulano komuyu binee. Umboliiyo sulano komuyu malaat. Ketuuke sulano kotataapon binukakon tuuk doi komuyu. 8 Sabab komian mo mangkabi yana binee; komian mo moumhal yana malaat; tukon mian mo mokotuuk, hinukakon kotataapon. 9 Doi komuyu nia kai daano komeeng kotamamuyu mo beena batu kona pau, kalu yana mangkahi loti? 10 Kai beena binda, kalu mangkabi ikan? 11 Mau komuyu polokis, komuyu toiyo heekene komo monondok doipo labuk-labuk. Baino kai ko Tamamuyu doi sulugaa! Yana lobian monondok doi mian mo mangkahi langge doi yana. 12 Pokubaiyomo kolangge monondok doi mian hailong buno-mo lakon komuyu yase yanila kubaiyo kolangge momonondok doi komuyu. Doiyamo koantoko Musa naatulan tukon nabi-nabi naotunggul."

Tataapon mo madipot

13 "Usoko mololoi tataapon mo madipot, sabab tataapon tukon loloon mo loloiyo konalaka babasal tukon bebelan, tukon badaang komian mo loloiyo. 14 Bai madipot tukon maaling kotataapon tukon loloon mo babayo komian doi tuboan. Tukon tolongo soisik komian mo malaat."

Batango tukon saono

15 "Pobaingotii doi nabi-nabi moaki natalakana. Yanila lubat doi komuyu konoano pokakana kodomba bai yanila kona bisaan pokakana koseligala mo balani. 16 Komuyu moola tingoniiyo yanila nakokuhai. Mosolot mosoniton aki nasaokene koanggul saono, tukon laing mosoniton aki nasaokene koala saono. 17 Kayung batango mo mandaba ilaat kosaono monondok, tukon doi kayung batango mo aki namandaba kosaono kulokis. 18 Kayung hatango mo mandaba aki nasaokene komo kulokis. Tukon kayung batango mo aki namandaba aki nasaokene komo monondok. 19 Kokayung batango mo aki nasaokene komo monondok tinape tukon sinua. 20 Bunomo koidan tukon nabi-nabi moaki natalakana. Komuyu tingoniiyo doi yanila nakokuhai."

Kokubai bolikon bantilan

21 "Aki nasasaibino komian mo uange yaku, 'Temeneno, Temeneno,' komo teali Mian Bisa namian, bai tolongo mian mo loloiyo ko Tamanggu doi sulugaa namongiasan. 22 Doi Oloyo Nakiamatan badaang komian mohantil doi yaku, 'Temeneno, Temeneno, bolikon kai doi samhumu kami lapamo pelenggene Mian Bisa nateteba? Tukon bolikon kai doi sambumudoo kami lapamo siikayo koihiliis tukon mongkubai badaang kolobo mominasaingdinggon?' 23 Bai yaku timbiliyo, 'Yaku aki kutingoniiyo komuyu! Potauso naimbaa, komuyu mo kubaiyo kulokis.'"

Pokubai bonua mo pandoi tukon pokubai bonua mo bonggu

24 "Eh, mian mo lengele daku hinantil nia, tukon loingiyo, pokakana komian mopandoi mo kubaiyo kona bonua doi batu hunggono. 25 Sambuno lubat koudan, tukon kopaisu lomba, mbombuul makansang lupayo do bonuadoo, bai do bonuadoo aki natolubang sabab lapamo tokuhai doi batu hunggono. 26 Tukon mian mo longol daku bantilan nia, bai aki naloingiyo yana pokakana komian mohonggu mo kubaiyo kona bonua doi bone bunggono. 27 Sambuno lubat koudan, tukon kopaisu lomba, mbombuul makansang lupayo do bonuadoo, bonuadoo tolubang, tukon manas tuuno!"

Yesus nakuasa

28 Sambuno Yesus lapa mongotunggul tukon mian badaang mo daano idoo masaingding tuuno momolongol kona otunggul. 29 Sabab Yana hangotunggul tukon daano koanggano, aki napokakana konapo gulu-gulu agama.

Matius 8

Yesus aline komeeng komian mo takatolon mo minosikiton

8:1 Yesus tokolu doi bunggul, tukon badaang komian molainge yana. 2 Doiya kosinggatoo lubat komeeng komian mo takatolon mo minosikiton. Yana ladanggene kotuulo tukon sosuba doi Yesus salaano, maka bantile, "Tama, kalu Tama yase, Tama moola aline daku sesel." 3 Yesus taape do mianoo maka bantil, "Yaku yase. Tangalino!" Doiya kosinggatoo kona sesel tangalino. 4 Maka Yesus hantile doi yana, "Neneeke! Inai mosalitayo mau doi indee komiano. Bai taus doi imam, tukon kabiyo doi yana natantukanggene ikoo lapamo tangalin. Lapa doiya sosuhakene komu sosuhakon mo lapamo Musa bontiikonggon, teali meeng kobukutii doi mian badaang baikon ikoo bisa-bisa molapamo tangalin."

Yesus aline komeeng kosuiudadu Loma kapalano napeleleani

5 Sambuno Yesus usok doi Kapelnaum, meeng kosuludadu Loma kapalano yana lubat pososuung tukon Yesus maka mangkabi tulung doi Yesus. 6 Suludadu kapalanodoo bantile, "Tama, daku peleleani daano momasakit, yana hanggonggoling buno mian lemat doi mooloan tukon masakit tuuno." 7 Yesus bantile, "Yaku taus moaline yana." 8 "Tama mau naaki." Suludadudoo kapalano napotimbili, "Yaku aki nateali motalimayo Tama doi kuhonua. Tama mau nabaino ikoo bantil, daku peleleani tangalin. 9 Sabab mau yakudoo sio kutulutiyo daku atasan napalenta. Tukon yaku daano daku suludadu-suludadu mo sio natulutiyo daku palenta. Kalu yaku sumboliiyo meeng daku suludadu, Taus!' yana taus. Kalu yaku bantile doi bailong, 'Maimo dimbaa!' yana lubat; tukon kalu yaku bintekene daku ata, *Kubaiyo naiya!' yana koidan kubaiyo." 10 Sambuno Yesus lengele oila do suludadudoo kapalano nabinantil, yana masaingding tuuno. Maka yana hasilingan doi mian-mianoo mo lolainge yana, "Tadudulo namian nia, doi lslael miano akiyoon kumoposuunggon maanggaan mobuno naiya! 11 Tutuu! Badaang komian molubat doi tolopot tukon doi talise mopotedesi singgat-singgat tukon Abalaham, Ishak, tukon Yakub doi Mian Bisa na Dunia Boolu lalomo. 12 Kabudoon komian mo teali Mian Bisa namian sinakukon doi kalipookan tonggulungo. Idoo yanila kokiil tukon sakisaa." 13 Maka Yesus hontiikene doi suludadudoo kapalano, "Mulemo, oila komu inanggadoo tealimo." Doiya kosinggatoo peleleanidoo tangalino.

Yesus aline komian badaang nasesel

14 Yesus taus doi Petulus nabonua idoo yana kitayo Petulus namonianan moluko daano moseselon maligot tukon moolo doi namooloan. 15 Yesus taape kolimano maka dona maligot tangalin, yana polaing bangun tukon leleaniyo Yesus. 16 Sodo tambuun kinobian badaang komian mo inusoki kuasa ibiliis mobinabakon doi Yesus. Tukon tongo meeng kosilingan patolo, Yesus siikayo ihiliisoo tukon aline koidan sasaibino komian mo masakit. 17 Yesus lakukanggene sasaibino doiya, tukon doiyadoo tealimo oila Nabi Yesaya nabinantil, naiyamo, "Yana tanggunge konda sakisaa tukon aline konda sesel."

Badaang komian mo yase teali Yesus napololaing

18 Badaang tuuno komian motikume Yesus. Salataa Yesus kitayo yanila sasaibino, yana sumboliiyo kona pololaing-pololaing pintosiiyo kopaisu. 19 Maka meeng kogulu agama lubat doi yana tukon hantile, "Tama Gulu, yaku yase lainge Tama doi yayaando." 20 Yesus timbiliyo, "Seligala daano kona buang, tukon kotomisi daano kona telea, bai Manusia Napau akiyo kona mooloan." 21 Maka kona pololaing meeng koidan bantile, "Tama, pataikanaku kumule looluk mokibule kotamanggu." 22 Bai Yesus timbiliyo, "Laingemo yaku, tukon tinggalemo komian mate natadine komian momate."

Yesus atadeo kosokoi

23 Yesus lakit doi duangan tukon napololaing-pololaing lainge yana singgat-singgat. 24 Sosinggot makansang kombombuul babokolan doi paisudoo tukon pakapapung kohokol doi duanganoo. Doiya kosinggatoo Yesus daano momoolo. 25 Maka napololaing-pololaing taus doi yana maka bangune yana. "Tama! Tulung! Kita silakamo!" yanila hantile. 26 "Bulaando komuyu momatakut?" Yesus bantile, "Komuyu akinduung poanggayo yaku!" Lapa doimbaa Yesus kokondong maka atadeyo do mbombuuloo tukon do paisudoo. Maka paisudoo teali molino tuuno. 27 Yesus napololaing-pololaing masaingding. Yanila bantile, "Oila komiano yana nia, kombombuul tukon bokol loingiyo kona palenta!"

Yesus aline kolua komian mo inusoki ibiliis

28 Yesus polong doi paisu sembeleng doi lipu Gadala. Idoo lua komian mo inusoki ibiliis lubat doi yana. Do mianoo molua balani tuuno, tobikon doiya akiyo komeeng komian mololo idoo. 29 Yanila tobuat doi kibul-kibul lalomo tukon wowookon, "Mian Bisa Napau, bulaa komu kubaiyano kami? Kabudoon ikoo yase sakisaayo kami mau naakiyoon nalaate kooloyono?" 30 Aki nadodoon idoo, daano badaang tuuno kobabung-babung momounggolii kaan. 31 Ibiliisoo kabiyo doi Yesus, "Kalu ikoo siikayo kami, sumboliiyo mbai usok doi babung-babungoo lalomo." 32 "Tauso!" Yesus bantile. Ibiliisoo dampas doi mianoo molua, maka usok doi babung-babungoo lalomo. Tukon do babung-babungoo ohuleng basakukon doi motomhing bibilo doi paisudoo maka molomos. 33 Do pototoolidoo babung obuleng doi kota tukon salitayo sasaibino komo tealidoo, koidan komo teali doi mian molua mo inusoki kuasa lokis. 34 Komian doi kotadoo taus pososuung tukon Yesus. Salataa yanila kitayo Yesus, yanila kabiyo tukon tutuu sulano yana natinggale yanila nalipu.

Matius 9

Yesus aline komeeng komian molemat

9:1 Yesus lakit doi meeng koduangan maka pintosiiyo do paisudoo, abali doi nalipu sinuungan. 2 Idoo mian babakene doi yana komeeng komian molemat mo moolo doi nabalayon. Salataa Yesus kitayo domianoo badaang babasal konapoo maanggaan, Yesus bantil doi mianoo molemat, "He daku pau anggayomo! Komu lalim-lalim inompunimo." 3 Momondukon kogulu-gulu agama mo daano idoo bantil doi noano, "Namian nia totulaiyo ko Mian Bisa!" 4 Yesus toiyo konapo pikilan, tobikon yana bantile, "Bulaa komu pikilan molokisoo! 5 Inaando komo moola binantil, 'Komu lalim lapamo inompuni', kai binantil, 'Banguno tukon ampakon'? 6 Bai doiya budodoo yaku okitakene doikoo kai doi dunia nia bungkukono tongo Manusia Napau komo balakuasa motelese kolalim." Maka Yesus bantil doi mianoo molemat, "Banguno bingkate komu balayon tukon mulemo!" 7 Do mianoo molemat banguno tukon mulemo doi nabonua. 8 Sambuno do mianoo mobadaang kitayo domo tealidoo, yanila matakut tukon nggaale ko Mian Bisa, sabab ko Mian Bisa lapamo beena kuasa mo babasal doi banggapi.

Yesus uange Matius

9 Lapa doiya Yesus tinggalemo do lipudoo. Doi naampakonan, yana kitayo komeeng kopakabi lulu, kosambuno Matius, daano moosulang doi kantol baluluan. Yesus bantile doi yana, "Mai lainge yaku!" Maka Matius kokondong tukon laingemo Yesus. 10 Daano Yesus mokaan doi Matius nabonua, badaang kopakabi lulu molubat tukon mian mo tinoi aki namonondok doi mian badaang, posinggat-singgat kaan tukon Yesus tukon napololaing-pololaing. 11 Daano ko Falisi-falisi miano mo kitayo yanila kaan singgat-singgat, maka mansadai doi Yesus napololaing, "Bulaando kopoo gulu mokaan posinggat-singgat tukon pakabi lulu tukon domianoo moaki namonondok?" 12 Yesus lengele doi yaniladoo napasadai maka timbiliyo, "Mian mo makalikodong aki napalaluukene kodoktel. Tongo mian mo seselon. 13 Unggoliiyo oila koalatino ayat Kitab Moliyous nia: 'Yaku keeteiyo koseang, tukon bolikon sosubakon iyayon'. Yaku lubat bolikon yaku uange komian mo monondoko kobutongo bai tongo mian mo lokis."

Pogagaiyan doi apataan kaliangano

14 Lapa doiya Yohanes Pasau Mian napololaing lubat doi Yesus. Maka yanila mansadai, "Bulaando kami tukon Falisi-falisi miano apata; bai Tama napololaing-pololaing aki?" 15 Yesus timbiliyo, "Bulaandomo kai kopo palaat? Moola kai komian molubat doi lamean osowaanan poloon konoano kalu kobabaabu malaneno daano polaing yanila? Tantu aki! Bai daano kotempono malanedoo baasowaan inala doi yanila. Doiya kosinggatoo maka yanila nasodo naapata. 16 Akiyo komian mo siabaiyo kona kalambi mo motuwamo tukon meeng kotoik patolo mo boolu. Sabab do koikoo posiabai mangaanikene mosiak kona kalambidoo, tobikon kona mosiakan teali babasal tuuno. 17 Bunomo lakon akiyo komeeng komian mo batune kona suka moboolu doi koitan mo tuwamo. Sabab do koitanoo kulokis tukon mapasah, maka dosukadoo tokundang. Suka moboolu sio nabinatun doi koitan mo boolu sulano domo lua-luadoo daano pomonondokon."

Pototooli bonua kaleda napau Boine mo singgile Yesus

18 Daano Yesus basilingoniiyo doi Yohanes Pasau Mian napololaing, lubat komeeng kopototooli bonua kaleda. Yana ladanggene kotuulo doi Yesus salaano tukon bantile, "Daku pau moluko sodo mate. Bai, kalu momoola lubat mutaape sulano yana natubo koidan." 19 Yesus tubo tukon napololaing-pololaing polainggon taus tukon do mianoo. 20 Doi loloon tangano meeng kohoine songulomo lua kotaum kona kalumbit kosauno nandendekan posuungimo tukon naholokonan, lubat koolaniyo Yesus doi tonggulung. 21 Yana hapikil, "Mau natongo yaku singgile kona jubah, pasti yaku tangalin." Maka yana singgile Yesus najubah bunduno. 22 Doiya kosinggatoo Yesus mbaleng tukon kitayo do boinedoo maka bantile doi yana, "Ikoo daku pau tanaang! Sabab ikoo anggayomo yaku, ikoo tangalino!" Singgat doiya do boinedoo tangalino. 23 Lapa doimbaa Yesus polongo doi pototoolidoo nabonua. Samhuno yana kitayo domianoo hamusik tukon badaang komian mo pelek, 24 yana bantil doi yanila, "Pokalual komuyu sasaibino! Paunia aki namate; yana tongo moolo." Yanila sasaibino kokumhite Yesus. 25 Sambuno lapa do mianoo badaang kalual, Yesus usok doi paudoo nakomhiang lalomo maka taaniyo kolimano. Polaing bangun tubo do paudoo boine. 26 Naiya bilita nia sasabukono posaapon do lipudoo.

Yesus aline lua komian mopiit komatano

27 Yesus taus lengget idoo tukon doi loloon tangano lua komian mopiit komatano tunduwo. Yesus. Yanila wookon, "Daud Napau, seseange kami!" 28 Sambuno Yesus usok doi bonua lalomo, do mianoo mopiit luaila lubat doi yana. Yesus sadaiyo yanila, "Kai komuyu anggayo yaku moola aline komatamuyu mopiit?" "Tama kami anggayo!" yanila timbiliyo. 29 Maka Yesus taape komatanoila tukon bantil, "Sabab komuyu maangga, tealimo oila kopo minoinikon." 30 Maka yanila moolamo mongkita. Yesus ingotiikene tuuno yanila, sulano inai napopitoikene langgedoo doi inde-indee. 31 Bai yanila taus tukon pelenggene doi sasaibino kolipu bilita tentang Yesus.

Yesus aline komian ponga

32 Salataa do mianoo molua taus, meeng komian moponga mo kinuasai ibiliis binabakon doi Yesus. 33 Yesus siikayo do ihiliisoo tukon doiya kosinggatoo do mianoo moolamo hasilingan koidan. Komian badaangoo masaingding tukon bantil, "Akiyoon mbai mokita nakadadian nia mobuno niia doi Islael!" 34 Bai ko Falisi-falisi miano bantile, "Ibiliis lokis kapalano komo beena yana kuasa mosiikayo kuasa-kuasa lokisoo."

Yesus seange mokitayo komian badaang

35 Bunomo doiya Yesus taus boilingiyo doi meeng kokota doi kota bailong tukon meeng kokampung doi kampung bailong. Yana mongotunggul doi bonua-bonua kaleda, tukon popitoikene ko Bilita Monondok doi bulaando kokaliangano ko Mian Bisa namapalentaan buno Tomundo. Yana aline komian mo sakisaa doi bula-bulaa kokaliangano kosesel tukon komo seselon kohutongo. 36 Salataa Yesus kitayo komian mobadaangoo, Yana seseange doi yanila, sabab yanila pusing tukon akimo napohukuan, pokakana kodomba mo akiyo kopototoolino. 37 Maka Yesus hantile doi napololaing-pololaing, "Komo pinupui badaang, bai komo bapupui tongo soisik. 38 Tobikon doiya kabiyo doi asidoo tumhuno sulano namosumholii komian mohalimang sulano napupuiyo domo pinupuidoo."

Matius 10

Songulo lua kolasul

10:1 Daano kooloyo meeng Yesus uange domo songulodoo lua kona pololaing napototongi. Maka yana beena kuasa yanila sulano mosiikayo koihiliis tukon aline sasaibino kokaliangano kopanakit tukon sasaioino kokaliangano kosesel doi mian butongo. 2 Kosambuno do lasuloo mosongulo lua doiyamo: kotumbeno Simon (mo sinomhuikon Petulus) tukon utuso Andelias, Yakobus tukon utuso Yohanes, doiyamo Zebedeus napau. 3 Tuundu Filipus tukon Baltolomeus, Tomas tukon Matius pakabi lulu, tukon Yakobus Alfeus napau, tukon Tadeus; 4 tukon doibundu Simon, si Patliot tukon Yudas Iskaliot mo loilokise Yesus.

Lasul-lasul nalimang

5 Domo songulodoo lua kolasul Yesus bontiikene tukon tetebayo, "Inai potaus doi mian hailong nalipu mo bolikon Yahudi miano nalipu. Inai koidan potaus doi Samalia miano nakota-kota. 6 Bai potaus doi Islael miano, doi yanila mo tapamo. 7 Pelenggene doi yanila baikon ko Mian Bisa mosobito kona mapalentaan pokakana ko Tomundo. 8 Poaline komian mo seselon; otuboiyo komian mo mate; aline komian mo takatolon mo minosikiton, tukon siikayo koibiliis. Komuyu lapamo talimayo sasaibinodoo tukon akiyo kopehealo. Jadi, beena koidan tukon aki nainoli. 9 Inai momakanggi doy mosoni, doy pelak kai doy tombaga. 10 Inai koidan pomababa mandu doi po ampakonan, inai pomakanggi lua kokalambi, toik kai tongkat, sabab komian mo balimang lapamo sinadiakon kona palaluu. 11 Kalu komuyu polong doi kota kai kampung, poumboliiyo komeeng komian mo yase talimayo komuyu. Podungolo doi yana polong komuyu luwe koidan. 12 Kalu komuyu usok doi mian nabonua, pobantile, "Kinatauwan ko Temeneno nabalakaatiyo komuyu." 13 Kalu do bonuadoo tumbuno talimayo komuyu, sodiiyomo dopo salam nadungol doi yanila. Bai kalu yanila aki natalimayo komuyu, po abalinggene dopoo salamoo. 14 Kalu daano kobonua tumbuno kai kokota miano mo aki natalimayo komuyu kai mo aki nayase molongol komuyu potinggalemo do lipudoo tukon potipasene koamhata doi aimuyu salaano. 15 Poneneeke! Doi Oloyo Nakiamatan, kokota Sodom miano tukon Gomola naikon lobian kona mumundaan ko Mian Bisa naompuniyo kalu baino do kotadoo miano."

Poloilokis mo lubat naikon

16 "Pokitayo naiya: Yaku hintekene komuyu pokakana kodomba mo akimo nabukuan doi asu lobo mohalani salaano. Komuyu sio pobadagai pokakana kobinda tukon moloyos konoamuyu pokakana kotomisi lapatiing. 17 Pobada-badagai, sabab komuyu linako tukon sinalakanggon doi pangadilan agama. Komuyu sinakisaa doi bonua kaledaan. 18 Komuyu binaba doi ponguasa-ponguasa salaano tukon doi tomundo-tomundo sabab komuyu daano kupololaing. Tukon idoomo kopoo todanan mebee kasaksian motuuk doi yaku doi yaniladoo tukon doi mian badaang mo aki natingoniiyo ko Mian Bisa. 19 Bai kalu komuyu binaba moinadili, inai pomatakut oila kopo binantil kai bulaando kopo basilinganan. Sabab oila kopo binantiloo, doiya binontiikon doi komuyu nalaate kotempono. 20 Sabab komo basilingan doiya kosinggatoo bolikon komuyu, bai Tama Na Loh doi sulugaa komo lolainge komuyu. 21 Naikon teali baikon komian beekene koutuso sulano nainakate. Tukon doiyadoo naikon komo teali doi tama tukon napau. Kolabuk-labuk musuwo kotinano tamano tukon beekene kotinano tamano nainakate. 22 Sasaibino komian mosikitene komuyu sabab komuyu kupololaing. Bai komian mo bataanggon maangga polong doi oloyo napupusan yana malaat kasalamatan. 23 Kalu komuyu sinakisaa doi meeng kokota, poobuleng doi kota bailong. Yaku bontiikene doikodoo: Kalu akiyoon nalapa komuyu boilingiyo sasaibino kokota Islael, Manusia Napau lubato. 24 Komulit aki nalobian kona babasalan doi nagulu, tukon peleleani aki nalobian kopa babasalan doi natuan. 25 Moolamo kalu komeeng komulit teali buno nagulu, tukon kalu komeeng kopeleleani tealimo buno natuan. Kalu meeng kobonua tumbuno lakaino lapamo binee sambu Beelzebul, baino kai doi nabonuadoo lalomo. Yanila binee sambu mo lobian kona kulokisan koidan!"

Pomatakutene ko Mian Bisa

26 "Inai momatakutene kobanggapi. Akiyo komo tosookon, mo aki nakinita, tukon akiyo komo linaasiakon mo aki natotoiy. 27 Oila daku binantil doikoo doi kalipookan sio komuyu poulange doi oloyo namadialanan lalomo. Tukon indee komo pinolisaukon doi tolingaimuyu, posilingane nailongol sasaibino! 28 Inai pomatakutene doi yanila mo akateyo kobutomu, bai akiyo kona kuasa moakateyo konda jiwa. Pomatakutene ko Mian Bisa mo balakuasa mosilakaiyo kobutonggita mau kai nda jiwa doi nalaka lalomo. 29 Lua kotomisi pepeleet moola nainoli tukon meeng kodoy mo poipoisik tuuno koanggano. Mau nabuno doiya akiyo komeeng dotomisidoo mootuwong doi buta kalu bolikon Tamamu namongiasan. 30 Sasaibino kobuuk doi olumu lapamo inait. 31 Tobikon doiya inai momatakut! Komuyu lobian koanggano doi tomisi pepeleetoo!"

Akuiyamo Yesus doi mian badaang salaano

32 "Indee komo mangaku doi mian badaang salaano yana daano kupololaing, yaku koidan akuiyo yana doi Tamanggu salaano doi sulugaa. 33 Bai indee komo akiyenggene yaku doi mian badaang salaano, yaku koidan akiyenggene yana doi Tamanggu salaano doi sulugaa."

Bolikon podamean, bai pomusuan

34 "Inai poaanggene yaku lubat babayo kopodamean doi dunia nia. Yaku lubat aki kubabayo kopodamean bai pomusuan. 35 Yaku lubat sulano pau mala-malaneno musuwo kotamano, pau boineno musuwo kotinano, tukon monianan boine musuwo kona monianan moluko. 36 Yah, komo teali musu mobabasal doiyamo bonuadoo tumbuno! 37 Komian mo seseange kotamano kai tinano lobian doi yaku aki nateali kupololaing. Bunomo lakon komian mo seseange kona pau malaneno kai moluko lobian doi yaku. 38 Tukon komian mo aki natanggunge kona kayung sempang tukon lainge yaku aki namoola teali kupololaing. 39 Mian mo seseange kona tuboan, lapus kona tuboan, bai komian mo lapus kona tuboan sabab yana moonggol doi yaku, yana laate kona tuboan."

Patambo doi kokubai mo monondok

40 "Mian mo talimayo komuyu, talimayo yaku. Tukon mian mo talimayo yaku, talimayo komian mo bintekene yaku. 41 Mian mo talimayo konabi sabab yana nabi, mantalima tambo buno meeng konabi. Tukon indee komo talimayo komeeng komian mo monondok sabab yana monondok, naikon mantalima tambo meeng komian monondok. 42 Indee komiano komo beena monginum, mau tongo paisu momemel doi meeng komian doi yaniladoo moakiyo koanggano nia, sabab yana kupololaing, poanggayomo yana tutuu talimayo kona tambo!"

Matius 11

Yohanes Pasaudoo Mian nabito-bito

11:1 Salataa lapa Yesus beena teteba dona pololaingoo mosongulo lua, yana tinggalemo do lipudoo. Yana taus mongotunggul, tukon sabukene ko Mian Bisa nateteba doi kota-kota mo loolani idoo. 2 Yohanes Pasau Mian mo daano doi talunggu yana ndongoliiyo bulaa kokaliangano Klistus nalimang. Maka yana sumboliiyo komoimoiya kona pololaing taus doi Yesus mansadaikene, 3 "Tama kai ikoomo domianoo mo lubat Mian Bisa motetebakene, kai daano kami mototiili mian bailong?" 4 Yesus timbiliyo, "Poabali doi Yohanes tukon pobontiikene oila kopo linongol tukon kopoo kinita: 5 Mian mopiit teali mokita, mian molemat teali ampakon, kai mian mo takatolon tangalin; mian mobongol teali molongol, mian momate tubo koidan, tukon Bilita Monondok moluwedoi Mian Bisa pinolonggon doi mian motalalais. 6 Kinatauwan doi mian mo akiyo kona bantilan sulano naakiyenggene yaku!" 7 Sambuno lapa Yohanes nasosumboliidoo taus, Yesus atambuunemo kona silingan doi mian badaangoo tuuk doi Yohanes, kona bantilano, "Komuyu taus doi padang lalomo oila kopo kinita? Meeng kobulung mbombuul kai mo puule? 8 Komuyu taus oilakai kopoo kinita? Meeng komian mo bapake monondok? Komian mo bapake monondok buno doiya dungol doi kamali! 9 Jadi bulaa komuyu motaus doi padang lalomo? Sulano kai pomongkita meeng konabi? Bisa, bai lobian meeng konabi. 10 Sabab Yohanes doiyamo komo minakisuuti doi ayat Kitab Moliyous lalomo nia, 'Naiyamo daku bito-bito, Mian Bisa bantile, yaku bintekene yana komo loolukon tumbeno doikoo sulano yana nabukayo kololoon tuuk doikoo.' 11 Neneeke! Doi dunia nia akiyoon nadaano komian mo lobian kona babasalan doi Yohanes Pasaudoo Mian. Mau nabuno doiya komian mo poipoisik doi antala Mian Bisa naumat lobian kona babasalan doi Yohanes. 12 Salataamo Yohanes napolongganano kona bilita polong diabudodoo nia, ko Mian Bisa namian inakiyonggon doi mian mobadaang mo kakaate nakuasaiyo tukon kakatikasan. 13 Polong doi Yohanes nalubatan, sasaibino Musa naatulan tukon otunggul nabi-nabi doiya tinantukanggon bulaa kokaliangano kolobo mo teali. 14 Tukon kalu komuyu yase maangga, Yohanes doiyamo Elia, kona lubatan lapamo tinantukanggon. 15 Kalu daano kotolingaimuyu polengele! 16 Tukon oila komo sio kupokakanakene komian nia budodoo? Yanila pokakana kolabuk-labuk mo osulang doi labotan. Komeeng kotambuno mansadai doi bailong, 17 'Kami maenggene kolagu momonondok tuuk doi komuyu, bai komuyu aki poyase moosuleng! Kami mananikene konanian matean, bai komuyu aki poyase mokokiil!' 18 Yohanes lubat - yana apata tukon aki namonginum anggul; tukon komian badaang bantile, 'Yana inusoki setan!' 19 Budodoiya Manusia Napau, lubat - yana kaan tukon monginum; maka komian bantile, 'Kitayo ndaiya mianoo! Modoko, nggolonguon, pakabi lulu tulano tukon mian modaano kona lalim tulano.' Bai mau nabuno doiya, ko Mian Bisa napandoiyan tokita doi nabalimangan."

Kota-kota mo aki namaangga

20 Maka Yesus sosiboliiyo kokota-kota, doiyaya yana badaang tuuno konakinubai mominasaingdinggon. Sabab do mianoo badaang doi kotadoo aki nayase babolii doi yanila nalalim-lalim. 21 "Komuyu Kolazim silakamo! Tukon silakamo komuyu koidan, Betsaida! Sabab doi Tilus tukon Sidon lapamo kinubai kopaloosan mominasaingdinggon pokakana doi komuyu, yanila malumbito konapai badodoloonan doi napai lalim-lalim tukon mapakemo pakean matean maka abese koabu doi yanila oluno. 22 Poneneeke, doi Oloyo Nakiamatan, Tilus tukon Sidon miano, mumundah tuuno Mian Bisa ompuniyo moluwedoi komuyu nokon! 23 Tukon ikoo, Kapelnaum! Kai naikon komuyu kinatandak polong doi sulugaa? Aki! Bai komuyu sinakukon doi nalaka! Sabab kalu kai dolangge-langgedoo mominasaingdinggon lapamo kinubai doi komuyudoo lapamo koidan kinubai doi Sodom, do Sodomoo daano polong doi oloyo nia! 24 Poneneeke, doi Oloyo Nakiamatan, do Sodomoo miano naikon lobian mumunda tuuno ko Mian Bisa ompuniyo moluwedoi komuyu!"

Lubat doi yaku

25 Doiya kosinggatoo Yesus sambeang, "Tama, Temeneno mo kuasaiyo kotimbu tukon buta! Yaku bakinatauwan doikoo sabab sasaibinodoo ikoo seekene doi mian-mian mo pandoi tukon modaano kona ilimuu, bai ikoo tudoikene doi mian-mian mo aki nasikolah. 26 Doiyamo komo sanaanggene Tama noano." 27 Maka Yesus bantile, "Sasaibino kolangge lapamo Tama beekene doi yaku. Akiyo komeeng komian motoiyo do Paudoo tolongo Tama. Akiyo koidan komo tingoniiyo Tama tolongo do Paudoo, tukon mian-mian doi indee do Paudoo nainotingoniikon ko Tamano. 28 Komuyu sasaibino mo pakadak polubato doi yaku, tukon molasayo babalat kona tanggungan; yaku beena komuyu leleapan. 29 Loingiyo daku palenta tukon pomonggiyotunggukon doi yaku. Sabab yaku nia aki kubalani tolongo monondok konoanggu, maka komuyu lasayo monondok. 30 Sabab daku palenta monondok tukon kotanggungan yaku mobeekene doi komuyu leleap."

Matius 12

Pasadai motuuk doi oloyo Tadean

12:1 Daano kooloyo meeng, oloyo Tadean, Yesus alon doi meeng kogandum asino, kona pololaing-pololaing tambuno bapupui gandum, maka yanila makaan sabab yanila malaalo. 2 Sambuno Falisi-falisi miano kitayo, yanila bantil doi Yesus; "Kitayo! komu pololaing-pololaing lawane konda atulan-atulan agama tukon kubaiyo komo pinantanggon doi oloyo Tadean." 3 Yesus timbiliyo, "Kai akiyoon pobasayo oila Daud nakinubai singgatoo yana tukon na mian-mian momalaal? 4 Yana usok doi Mian Bisa Nabonua lalomo; maka makaan loti mo lapamo sinosubakon doi Mian Bisa. Kalu kai doi nda agama atulanoo yana tukon na mian-mian aki namoola kaane do lotidoo - tolongo imam-imam komo moola. 5 Kai akiyoon pobasayo doi Musa naatulan lalomo doi oloyo Tadean imam-imam mo balimang doi Temeneno Nabonua, lupaiyo koatulan oloyo Tadean, bai aki nainasalakon? 6 Neneeke, daku binantil nia: naimbaa daano komo lobian babasal doi Temeneno Nabonua. 7 Doi Kitab Moliyous lalomo totulis: Poseseangan daku iniyas, bolikon iyayon mosinosubakon. Kalu andeno komuyu mangalatikene do bantilanoo, tantu komuyu aki poasalakene komian mo akiyo kona sala. 8 Sabab Manusia Napau kuasaiyo dooloyodoo Tadean."

Mian mo lemat kolimano sembeleng

9 Yesus tinggalemo do lipudoo maka taus doi meeng kobonua kaleda. 10 Idoo daano komeeng komian mo lemat kolimano sembeleng. Daano komoimoiya komian mo yase unggoliiyo Yesus nakasalaan, yanila sadaiyo doi yana, "Kabudoon inalin komian nasesel doi oloyo Tadean?" 11 Yesus timbiliyo, "Kalu baikon daano komeeng komian doi komuyu modaano komeeng kona domba, doi oloyo Tadeanoo yana otuwong doi buang lalomo mo atean; kai do dombadoo tumbuno aki nakakaatekene mobuate dona dombadoo doi buangoo lalomo? 12 Yah, kobanggapi lobian koanggano doi dombadoo! Jadi kalu buno doiya, moola natulungiyo komian doi oloyo Tadean." 13 Lapa doiya Yesus bantile doi mianoo mo lemat kolimano sembeleng, "Ululemo kolimamu." Do mianoo ulule kolimano, tukon do limanodoo tangalino pokakana dolimano sembeleng. 14 Bai do Falisi mianodoo tinggalemo do bonuadoo kaleda, maka yanila pomeenggon moakateyo Yesus.

Mian Bisa lilike kososumbolii

15 Yesus toiyo baikon ko Falisi-falisi miano niate kulokis kobutongo. Maka yana taus doi tampatoo tukon badaang komian motunduwo. Maka yana aline sasaibino komian mo seselon. 16 Bai yana pantane yanila mopopitoikene yana doi mian badaang bailong. 17 Kalu buno doiya tealimo oila ko Mian Bisa nabinantil doi Nabi Yesaya, 18 "Naiyamo daku bobitokon yaku mo lilike, mian kusineang tukon mo kana doi noanggu. Daku Loh naikon yaku beekene doi yana, tukon daku adilan pinolonggon doi bangsa-bangsa. 19 Yana aki naikon napodangani kai wookon, kai bapidato doi loloon-loloon babasal. 20 Aok mo tobonuk aki naikon nalinotoi, posi mo kait aki naikon natoposoy. Yana naikon kakaatekene polong laate kokaadilan; 21 sasaibino kobangsa abese kona moinian doi yana."

Yesus tukon Beelzebul

22 Lapa doiya binabakon doi Yesus komeeng komian mo piit tukon ponga sabab kinuasaimo tukon kuasa ibiliis. Yesus aline do mianoo sampe yana moolamo basilingan tukon monggita. 23 Sasaibino komian masaingding tukon bantile, "Kai yanamo nia doi Daud Napau mo lapamo tinetebakonoo?" 24 Salataa Falisi mianodoo lengele doiya, yanila timbiliyo, "Namian nia tolongo moola siikayo koibiliis, sabab Beelzebul, ibiliisoo kapalano, lapamo beena kuasadoo doi yana." 25 Yesus toiyo do Falisi mianodoo napikilan. Maka yana bantile doi yanila, "Kalu meeng konegala pomusu, negaladoo aki namoonggol. Tukon meeng kokota kai meeng kobonua tumbuno po alaaso tukon pomusu meeng tukon bailong lusako. 26 Bunomo lakon doi batomundoan Ibiliis, kalu meeng kotambuno siikayo kotambuno bailong, maka do Ibiliisoo nabatomundoan sasabulo-sasabulo tukon naikon lusako. 27 Komuyu bantile yaku siikayo koibiliis sabab kuasa Beelzebul. Kalu buno doiya indee kokuasano komu pololaing-pololaing siikayo koibiliis? Mupololaing-pololaingoo komo okitakene baikon kopo sala! 28 Bai yaku siikayo koibiliis tukon Mian Bisa Na Loh nakuasa. Doiya koalatino Mian Bisa lapamo tambuune kona mapalentaan doi komuyu nokon. 29 Bulaando komian moola usok doi meeng komian mo bukuan nabonua lalomo maka napo lambase kona buat, kalu yana aki nakinoot looluk? Lapa doiya maka namoola yana lambase kona buat. 30 Mian mo aki natotuwos doi yaku doiyamo komo lawane yaku. Tukon mian mo aki natomboniiyaku doiyamo komo lusayo daku limang! 31 Tobikon doiya, potoiyo, kalu komian kubaiyo kolalim tukon bantile kopototulaiyan, yana moola nainompuni! Bai kalu yana totulaiyo ko Mian Bisa Na Loh, yana aki namoola inompuni! 32 Kalu komian mabantil meeng kolangge motumbokiiyo Manusia Napau, yana moola inompuni, bai kalu yana totulaiyo ko Mian Bisa Na Loh, yana aki namoola inompuni, mau naiya budoo mau kai doi lounu napupusan!"

Batango tukon sao-saono

33 "Sulano namalaat saono mo monondok, kobatango sio namolumbang. Kalu kobatango aki namolumbang, kosaono aki namonondok. Molumbang kai aki dokayungoo batango tinoi doi saono. 34 Komuyu mian molokis, bulaando kona tealian komuyu moola bantile kolobo monondok kalu komuyu kulokis? Oila kosuumuyu nabinantil doiyamo komo ano doi noamuyu. 35 Mian monondok bantile kolobo monondok sabab yana daano doi monondokan tuuno. Kobalino; komian mo lokis mabantil langge-langge mo lokis sabab yana takainomo lokis. 36 Poneneeke, doi Oloyo Nakiamatan meeng-meeng komian sio natanggung jawape doi meeng-meeng kona bantilan mo akiyo kona kanaan. 37 Sabab doi mubantilanoo susuumu kona inalaan koputusan kai ikoo sala kai aki."

Falisi-falisi miano kabiyo doi Yesus namokubai langge mominasaingdinggon

38 Doibundu bubulaa kogulu-gulu agama tukon Falisi-falisi miano bantile, "Tama Gulu, kami yase kitayo Tama namokubai langge mominasaingdinggon." 39 "Todudulo kai kona kulokisan tukon napalalentelan komian nia budodoo!" Yesus timbiliyo, "Komuyu kabiyo yaku kukubaiyo kolangge mominasaingdinggon? Akimo komuyu pobinee mau nabaino meeng dolanggedoo mominasaingdinggon, tongo komo minasaingdinggon doi Nabi Yunus. 40 Yunus dungol tolu kooloyo, tolu kopopook doi ikan babasal tiano lalomo. Bunomo lakon doiya Manusia Napau dungol tolu kooloyo tolu kopopook doi buta lolomo. 41 Doi Oloyo Nakiamatan, Niniwe miano naikon pomeenggon tukon mian-mian nia budodoo tuduwe yanila. Sabab Niniwe miano baboliimo doi yaniladoo nalalim, sambuno Yunus bangotunggul doi yanila. Bai naimbaa diabudodoo daano komo lobian babasal doi Yunus! 42 Doi Oloyo Nakiamatan kotomundo moluko moluwedoi lipu Lalom naikon pomeenggon ko mian-mian nia budodoo tukon tuduwe yanila. Sabab konda molongolan Salomo mo pandoi, tomundo molukodoo kona ampakonan mo dodoon tuuno doi dunia bunduno. Bai naimbaa diabudodoo daano komo lobian babasal doi Salomo."

Naabalian koibiliis

43 "Kalu ibiliis otinggalemo doi meeng komian, ibiliisoo boilingiyomo kolipu-lipu mo motuul sulano nabalasanaang, bai yana aki namalaat tampat. 44 Tobikon doiya yana bantile: 'Yaku abali doi bonuadoo mo lapamo yaku tinggale.' Sambuno yana polong idoo, do bonuadoo kosong, bilisii tukon monondok. 45 Maka yana taus tukon babayo kopitu koibiliis bailong mo lobian kona kulokisan doi yana. Doibundu yanila usok doi mianoo, tukon dungol idoo. Boobus doibundu do mianoo ndondoongo lobiano kona kulokisan doi tumbenodoo. Doiyamodoo koidan komo teali naikon tukon doi mian-mian molokis nia budodoo."

Yesus utus-utuso tukon tinano

46 Yesus daano mobasilingan doi mianoo mobadaangoo lubato kotinano tukon utus-utuso. Yanila kokondong doi tonggulung unggoliiyo namoola pososuung tukon yana. 47 Daano komeeng komian doi mian mobadaangoo bantile doi Yesus, "Tama, tinamu tukon utus-utusomu daano doi tonggulung. Yanila yase posilingonii tukon Tama." 48 Maka Yesus timbiliyo, "Indee kai kotinanggu? Indee kai koutus-utusonggu?" 49 Maka yana tudeo kona pololaing-pololaingoo tukon yana bantile, "Naiyamo kotinanggu tukon utus-utusonggu. 50 Komian mo loingiyo ko Tamanggu doi sulugaa namongiasan, doiyamo koutusonggu malaneno tukon utusonggu boine tukon yanamo kotinanggu."

Matius 13

Andean meeng komian pasabukon

13:1 Doi oloyodoo Yesus tinggalemo do bonuadoo tukon taus doi paisudoo bibilo maka osulang idoo. 2 Badaang tuuno komian mo pototongi potikunggon Yesus, tobikon doiya Yesus taus osulang doi duangan lalomo, bai domian-mianoo mobadaang kokondong doi paisudoo bibilo. 3 Maka Yesus mongotunggul badaang kolangge doi yanila tukon mangala andean. "Daano kopetani meeng taus tipase kona kalibuang," bunomo doiya Yesus atambuune kona salita. 4 "Sodo doi natipasano, daano kokalibuang mo otuwong doi loloon. Maka lubat kotomisi mokaane kabus do kalibuangoo. 5 Daano koidan komo otuwong doi lipu mobatuon, kobutano tongo soisik, kali-kalibuangoo sosinggot tubo, sabab kobutano tolongo soisik. 6 Bai kalu tatandako kooloyo, kosopisopiino moloyuumo, lapa doiya motuul tukon mate sabab koanggolo aki naatean doi buta lalomo. 7 Daano komo otuwong doi laing mo soniton. Do sonitoo tubo polipi-lipitimo dokalibuangoo mosodo tubo teali mate. 8 Bai daano koidan dokalibuangoo mo otuwong doi buta monondok, maka nasao; daano komo sakat, daano komo noom kolono, tukon daano komo tolu kolono luunggon natolu-tolu kolono." 9 Sambuno lapa yana basalitakene do andeanoo Yesus bantile, "Kalu daano kotolingaimuyu pondongoliiyo!"

Bulaando Yesus mangala andean

10 Doibundu Yesus napololaing-pololaing lubat tukon mansadai doi yana, "Bulaando Tama kalu basilingan doi mian badaang mangala andean?" 11 Yesus timbiliyo, "Sabab komuyu lapamo bineekon kona monondokan sulano potoiyo bulaa kolaasia kaliangano doi bulaando ko Mian Bisa namapalentaan, bai yanila aki. 12 Tobikon komian koona mo daanomo, naikon binee lobian badaang koidan, tukon komo daanomo doi yana inala koikoidan. Bai komian mo akiyo kona oioila, maka kosoisik mo daano doi yana naikon inala koidan. 13 Doiyamo kosababpo yaku mangala andean kalu yaku basilingan tukon doi mian mobadaang, sabab yanila kitayo, bai pokakana komian mo aki namongkita, yanila molongol bai pokakana komian mo aki namolongol tukon aki namangalati. 14 Kalu buno doiya tealimo Nabi Yesaya nabinantil, 'Mian Bisa bantile: Yanila tuluus mondongolii bai aki namangalati; yanila tuluus nunuiyo bai aki natoiyo oila komo teali. 15 Sabab pikilan mian-mian nia akimo namamangan, yanila tolingaino tealimo bongol tukon yanila matano lapamo piite. Naiya teali sulano yanila matano naaki nakitayo, tukon tolingainoila naaki namolongol, yanila napikilan naaki namangalati tukon yanila naaki naabali doi yaku, maka yaku aline yanila.' " 16 "Bai tobikon doiya komuyu laba-laba," Yesus bantile doi napololaing-pololaingoo, "sabab komuyu bisa mongkita tukon molongol. 17 Poneneeke, badaang konabi tukon mian maangga doi Mian Bisa yase mongkita kopoo kinita diabudodoo nia, bai yanila aki nakitayo, yanila yase momolongol oila kopoo linongol diabudodoo, bai yanila aki namolongol."

Yesus talakanggene andean meeng komian pasabukon

18 "Ndongoliiyo oila koalatino andean pasabukonoo. 19 Kalibuang mo otuwong doi loloon bibilo doiyamo mian-mian mo molongol bilita bulaando ko Mian Bisa namapalentaan bai aki namangalatikene. Ibiliis lubat tukon alayo oila komo lapamo ano doi noano lalomo. 20 Kalibuang mo otuwong doi lipu mo batuon, doiyamo mian-mian mo molongol bilitadoo tulus talimayo, tukon noano monondok. 21 Bai bilita nia aki namoonggol doi noanoila, tobikon aki natataan malumbit, Sambuno yanila malaat susa kabai sinakisaa sabab bilitadoo, tuluus yanila akimo namaangga, 22 Kalibuang mo otuwong doi laing mosoniton doiyamo mian-mian mo molongol bilitadoo, bai molilikene kona tuboan, tukon yase monondok. Sabab bilita doi Mian Bisa aki namoonggol doi noanoila tobikon aki natotingonii. 23 Kalibuang mo otuwong doi buta monondok, doiyamo mian-mian mo molongol bilitadoo tukon mangalatikene, yanila mangalatikene badaang daano komo sakat, daano komo noom kolono, daano komo tolu kolono."

Andean padang-padang moano doi gandum antalano

24 Yesus salitayo koidan meeng koandean doi mian badaang yana bantile, "Kalu Mian Bisa mapalenta kona bunoan pokakana andean nia: Meeng komian balimang asi sabukene kona kalibuang mo monondok doi naasi. 25 Daano kopopook meeng, singgatoo komian sasaibino daano mo moolo, do asidoo tumbuno namusu lubat mosabukene kopadang kalibuango antalano doi gandumoo maka yana taus. 26 Sambuno domo sinookonoo tubo tukon bunga-bungano tambuuno sumbot totiingoniimo do padang-padangoo. 27 Maka asidoo tumbuno namian sinasai lubat doi asidoo tumbuno tukon bantile, 'Tuan, bolikon kai Tuan motipas kalibuang mo monondok doi Tuan naasi? Bulaando kona tealian modaanomo kopadang-padang imbali?' 28 Asidoo tumbuno timbiliyo, 'Koiya musu nakokubai.' Maka mian-mian mosinasaidoo mansadai koidan doi asidoo tumbuno, 'Tuan yase kami taus kibute do padang-padangoo?' 29 'Inai,' napotimbili, 'Sabab kalu do padang-padangoo binubut, maka gandumoo tokibut. 30 Tinggalemo padang-padangoo natubo singgat-singgat polong doi tembo bapupuiyan. Doiya singgat maka kubantil doi mian-mian mo bapupui: Pototongikene looluk padang-padangoo, boboiyo, maka suayo. Lapa doiya pototongikene dogandumoo, maka usekene doi longgo lalomo.' "

Andean mostol batuno

31 Yesus basalitakene koidan doi mian momadaangoo meeng koandean, yana bantile, "Kalu Mian Bisa mapalenta kona bunoan pokakana naiya andean nia: Meeng komostol batuno moinala, maka sinabukon doi asi. 32 Mostol batuno doiyamo kokalibuang mo poipoisik tuuno. Bai kalu yana tubomo teali babasal doi antala mosinakakonoo. Yana teali kayung, tukon tomisi-tomisi lubat mokubai telea doi panga-pangano."

Andean tentang lagi

33 Daano komeeng koandean bailong Yesus mo salitaikene doi mian badaang. "Kalu kai ko Mian Bisa mapalentamo, kona konandodoong pokakana buno lagi meeng koboine moalayo maka inojo tukon sangkap kolono kolitel taligu polong posaapon tuboi!"

Bulaando Yesus mangala andean

34 Sasaibino Yesus otunggulikene komian badaang tukon mangala andean. 35 Tobikon doiya tealimo konabi nabinantil, "Yaku mangala andean kalu basilingan tukon yanila; yaku beekene kolobo mo tosookon salataa kodunia nia natinealikonan."

Yesus talakanggene koandean kopadang mopotuboiy gandum

36 Sambuno lapa doiya Yesus tinggalemo do mianoo mobadaang, maka usok doi bonua. Kona pololaing-pololaing lubat maka bantile, "Tama soba talakanggene doi kami koalatino koandean kaliangano kopadang mopotuboiy kogandum." 37 Yesus timbiliyo, "Mian mo sabukene kona kalibuang mo monondokoo doiyamo Manusia Napau. 38 Asidoo doiyamo dunia nia. Kalibuang mo monondokoo doiyamo mian-mian mo lapamo teali Mian Bisa naumat. Padang-padang doiyamo mian-mian mo daano doi Ibiliis. 39 Musu mo sakakene do padangoo doiyamo Ibiliis. Oloyo bapupuiyan doiyamo Oloyo Nakiamatan, tukon mian-mian mo bapupuidoo doiyamo malaekat-malaekat. 40 Bunomo kai padang-padang pinototongikon tukon sinua doi aung lalomo, bunomo lakon doiya doi Oloyo Nakiamatan. 41 Manusia Napau sumboliiyo kona malaekat-malaekat mopo-totongikene sasaibino kona mian mo kubaiyo kolalim, tukon sasaibino komian bailong mo kubaiyo kulokisan. 42 Yanila sasaibino sinakukon doi aung babasal lalomo; idoo yanila kokiil tukon sakisaa. 43 Tukon mian-mian mo loingiyo ko Mian Bisa namongiasan naikon kopanano pokakana kooloyo doi Mian Bisa na Dunia Boolu, yanila Tamano. Jadi kalu daano kotolingaimuyu, polengele!"

Andean buat mo tatanom doi buta

44 "Kalu Mian Bisa mapalentamo, kona bunoan pokakana naandean nia: daano kobuat mo tatanom doi buta lalomo maka meeng komian posuunggene tukon usekene koidan doi butadoo lalomo. Doibundu sabab nasanaangan, do mianoo taus balukene sasaibino kona lobo masalo, maka yana abali tukon olio do butadoo."

Andean mutiala mo monondok

45 "Kalu Mian Bisa mapalentamo, kondondoongo pokakana naandean nia: Meeng komian badagang mounggolii mutiala mo maaling koolino. 46 Sambuno yana posuunggene komeeng komutiala batuno mo monondok tuuno, mosobit yana taus balukene sasaibino kona lobo masalo, maka yana oliyo mutialadoo meeng."

Andean buani

47 "Kalu Mian Bisa mapalentamo, kondondoongo buno buani mo sinakukon doi paisu, maka matapu moisalomo koikan kaliangano. 48 Sambuno do buanidoo moono ikan, do buanidoo yanila bingkatemo doi buta tina. Lapa doiya yanila osulang maka alaase do ikan-ikanoo: Komonondok inabos doi loyang tukon komo aki namonondok sinakukon. 49 Bunomo lakon doiya doi Oloyo Nakiamatan; malaekat-malaekat taus alaase ko mian-mian lokis doi mian-mian mo loingiyo ko Mian Bisa namongiasan. 50 Lapa doiya komian molokis sinakukon doi aung babasal. Idoo yanila kokiil tukon sakisaa."

Lobo boolu tukon lobo motuwamo

51 "Kai komuyu mangalatikene sasaibinodoo?" Yesus sadaiyo. "Mangalati Tama!" yanila timbiliyo. 52 Maka Yesus bantile, "Doiyamo kosababpo doi meeng kogulu agama mo lapamo teali Mian Bisa namian, pokakana meeng kobonua tumbuno mo buate kona buat doi naabosan lobo-lobo moboolu tukon momotuwamo."

Yesus aki natinalima doi Nasalet

53 Sambuno lapa Yesus basalitakene do ande-andeanoo, yana tinggalemo do lipudoo, 54 maka yana abali doi nalipu sinuungan. Indaa yana taus mongotunggul doi bonua kaleda tukon badaang komian mo mondongolii yana idoo, masaingding tuuno. Yanila bantile, "Naando namian nia namalaatan pandoiyan mobuno doiya? Tukon doiyaa kona malaatan kuasa mokubaiyo kotanda mominasaingdinggon? 55 Bolikon kai yana tukang kayung napau? Bolikon kai yanadoo kotinano Malia; tukon koutus-utuso doiyamo Yakobus, Yusuf, Simon, tukon Yudas? 56 Tukon bolikon kai koutus-utuso boine daano modungol dimbaa koidan? Doiyaa kona laatano sasaibinodoo?" 57 Maka yanila tolayo Yesus. Maka Yesus bantile doi yanila, "Meeng konabi inodotii doi yayaa, alaasene doi nakampung susuungo tukon doi nabonua susuungo." 58 Tobikon doiya Yesus aki namokubai badaang kolangge mominasaingdinggon idoo sabab yanila aki naanggayo.

Matius 14

Yohanes Pasau Mian namatean

14:1 A Doiya kotembono Helodes, tomundo doi Galilea, lengele bulaa kokaliangano Yesus. 2 Helodes bantile doi napagawe-pagawedoo, "Bisamo naiyamo Yohanes do Pasaudoo Mian mo tubomo koidan! Doiyamo kosababpo yana daano kona kuasa mokubaiyo komo minasaingdinggon." 3 Sabab akiyoon doiya Helodes sumboliiyo Yohanes nalinako tukon nabinoboi tukon nainusokon doi talunggu lalomo. Helodes kubaiyo buno doiya sabab Helodias kokaliangano, utuso Filipus naboloki. 4 Sabab Yohanes biasamo bontiikene Helodes, "Aki namoola ikoo kilayo Helodias!" 5 Kona tutuuwan Helodes yase moakateyo Yohanes, bai yana matakutene komian, sabab yanila anggayo Yohanes daano meeng konabi. 6 Singgat doiya Helodes kubaiyo kona taum sinuungan, Helodias napau boine yana osuleng doi mianoo pollubotii salaano. Kona osulenganoo kubaiyo sanaang tuuno Helodes noano. 7 Tobikon Helodes paladandi tukon totopi baikon oila kona kinabi, yana beekene doi yana. 8 Sabab kotinano beena galal, do boinedoo bantile, "Yaku kabiyo Yohanes Pasau Mian oluno kubineekon diabudodoo doi meeng kodulang!" 9 Helodes lengele do kakabidoo susa tuuno konoano. Bai yana molapamo batotopi doi namian inuang salaano, yana mapalentakene sulano do boinedoo nakakabi nabineekon. 10 Yana mosumbolii mian motaus doi talunggu sulano napatele Yohanes oluno. "Doibundu doi Yohanes olunodoo binaba inusokon doi dulang bungkukono tukon bineekon do boinedoo. Maka do boinedoo babakene doi tinano koidan. 12 Lapa doiya Yohanes napololaing lubat moalayo Yohanes badano tukon kibule. Maka yanila taus tukon popitoikene do halloo doi Yesus.

Yesus beena kaan lima koloon komian

13 Sambuno Yesus lengele do bilitadoo, yana lakit duangan susuungo tukon tinggalemo do lipudoo, taus doi meeng kolipu mo kiis. Bai sambuno komian toiyo doiya langgedoo, yanila tinggalemo konapoo lipu tukon taus tunduwo Yesus mololoi loloon buta tina. 14 Singgatoo Yesus loboson doi duanganoo yana kitayo do mianoo mobadaang, yana seseange mo yanila. Maka yana aline komian mo masakit doi yaniladoo. 15oloyo kinobiano pololaing-pololaing Yesus lubat tukon bantile doi yana, "Oloyo kinobiano tukon nalipu nia tambasiil. Tadukai Tama nasumboliiyo yanila nataus, sulano yanila namalaat mongoli kaan doi kampung-kampung." 16 "Inaimo napai taus," Yesus bantile, "Komuyu komo beena kaan." 17 "Komo daano doi kami tolongo lima koloti tukon lua koikan!" Yesus pololaingo napotimbili. 18 "Babayomo doiya doisumai," Yesus bantile. 19 Lapa doiya yana sumboliiyo do mianoo mobadaang osulang doi bulung bungkono. Maka yana alayo do lotidoo molima tukon do ikanoo molua, maka lelengea doi timbu tukon libakene kona syukuul doi Mian Bisa. Lapa doiya yana bisi-bisiliyo do lotidoo tukon limano maka beekene doi napololaing-pololaing sulano naebese-ebese doi mian-mianoo mobadaang. 20 Yanila sasaibino kaan polong bobosul. Sambuno lapa doiya, Yesus napololaing-pololaing pototongikene do lotidoo labino; daano kosongulo lua kobois komo momoono. 21 Komo kaan doiya singgat uga-ugaate lima koloon komian, akiyoon natangait koboine tukon labuk-labuk.

Yesus ampakon doi paisu bungkukono

22 Lapa doiya Yesus sumboliiyo kona pololaing-pololaing lakit doi duangan tukon mantailuk pintas doi paisudoo; badungga daano yana mosumboliiyo do mianoo mobadaang namule. "Sambuno lapa do mianoo momadaang taus, Yesus liba doi meeng kobungkuko susuungo sulano nabaladoa. Oloyo popooko Yesus daano idoo susuungo. 24 Napololaing-pololaingoo naduangan lakitan mododoono tuuno doi paisu tangano. Bokol tukon mbombuul pakapapuungo doi duanganoo sabab kombombuul posusul tukon duangan naampakonan. 25 Doi antalano batong tolu tukon batong noom dodowasoono, Yesus lubat doi yanila tukon ampakon doi paisu bungkukono. 26 Sambuno napololaing-pololaing kitayo yana moampakon doi paisudoo bungkukono yanila matakut tuuno. "Setan!" yanila wookon doi napoo matakutan. 27 Bai Yesus timbiliyo, "Inai pobiyok, yaku nia Yesus, inai matakut!" 28 Maka Petulus bantile, "Kalu ikoo doiyamo Yesus, sumboliiyo yaku kulubat ampakon doi paisu bungkukono." 29 "Lubato," Yesus timbiliyo. Jadi Petulus obulus doi duangan, maka ampakon doi paisu bungkukono tukon lubat doi Yesus. 30 Bai sambuno Petulus kitayo kobokol mobabasal tuuno doi paisudoo, yana polaing matakut tukon yana otuwong doi paisudoo. "Temeneno tomboniiyaku!" Petulus wookon. 31 Yesus ulule kolimano tukon lakeyo yana maka bantile, "Petulus, Petulus, ikoo nia kinduung mumaangga. Bulaando ikoo mobalasaaki doi yaku?" 32 Maka yanila luaila lakit doi duanganoo tukon dombombuu-loo polaing tade. 33 Maka Yesus napololaing-pololaing sosuba doi yana. Yanila bantile, "Bisamo ko Temeneno doiyamo Mian Bisa Napau!"

Yesus aline komian moseselon doi Genesalet

34 Sambuno yanila polong doi paisudoo sembeleng, yanila ampakon doi Genesalet. 35 Tukon salataa komian idoo kitayo domo lubatoo Yesus, yanila sabukene do bilitadoo doi sasaibino kolipu mopokoolani do kotadoo. Maka sasaibino komian moseselon binaba doi Yesus. 36 Tukon yanila kabiyo doi Yesus sulano namoola singgile kona juba, mau natolongo bunduno. Maka sasaibino komo singgile teali tangalin.

Matius 15

Tumbunggita looluk naadat

15:1 Meeng ko Falisi miano tambuno tukon bubulaa kogulu agama doi Yelusalem lubat doi Yesus. Yanila mansadai doi yana, 2 "Bulaando komu pololaing-pololaing molanggalemo kotumbunggita naadat? Salataa naikon nakaan, yanila aki nakumesiyo kolimano looluk manulut palatulan!" 3 Yesus timbiliyo, "Tukon bulaando komuyu molupaiyo ko Mian Bisa napalenta, tolongo sabab yase loingiyo koadat istiadat tumbunggita? 4 Sabab ko Mian Bisa bantile, 'Odotiiyo kotamamu tukon tinamu,' tukon 'Indee komo banti-bantile kulokis kotamano-tinano, sio nainukum mate.' 5 Bai komuyu otunggukene: kalu komian bantile doi olong tua, 'Oila komo moola kubeekene doi tamanggu-tinanggu, lapamo yaku sosubakene doi Mian Bisa,' 6 maka do mianoo akimo sinumbolii koidan moodotiiyo koolang tua. Jadi, tobikon tumbumu looluk naadat, komuyu lailainggene ko Mian Bisa nabantilan. 7 Komuyu mian bakala-kala! Bisamo tuuno oila Nabi Yesaya nabinantikon doi komuyu, doiyamo, 8 'Buno naiya ko Mian Bisa nabantilano: Do mianoo tolongo sosubaiyo yaku tukon bantil-bantilan, bai yanila noano odoon doi yaku. 9 Palasuma yanila sosuba doi yaku, sabab banggapi napalatulan yanila nainotunggukon buno baikon kupalatulan.' "

Langge-langge kaliangano mo kubaiyo komian lokis

10 Doibundu Yesus uange komian madaang tukon bantile doi yanila, "Polengele sulano pomangalati! 11 Mo usok doi babano aki nakubaiyo komian mosikit; tolongo mo tobuat doi babano doiyamo komo tealikene yana mosikit." 12 Maka Yesus napololaing-pololaing lubat tukon bantile doi yana, "Tama toiyo, ko Falisi-falisi miano manasalo konoanoila salataa molongol Tama nabantilan mobuno doiya?" 13 Yesus timbiliyo, "Meeng kolangge mo bolikon Tamanggu doi sulugaa komo sakakene naapa kinubut. 14 Inai pomopusinggon do Falisidoo miano. Yaniladoo padagai-padagai mopiit; tukon kalu komian piit tandane komian piit, lualuadoo otuwong doi bitu." 15 Petulus bantile, "Tama tunggulikene doi kami koalatino do andeanoo!" 16 Yesus timbiliyo yanila, "Kai komuyu akiyoon pomangalati? 17 Akiyoon kai komuyu potoiyo, baikon komo usok doi babanggita obulus doi tianggita lalomo lapa doiya tobuat koidan? 18 Bai komo tobuat doi babanggita, luwedoi noanggita; doiyamo komo kubaiyo komian mominosikiton. 19 Sabab doi noanggita lubat kopikilan-pikilan mokulokis; mo tealikene komian mangakate, poselekon, balolowa, pondikuk, bakala-kala, tukon batotosii. 20 Doiyamo kolobono komo tealikene komian minosikiton, tukon bolikon kai kaanan mo aki nda bakumosi."

Meeng koboine Kanaan namaanggaan

21 Doibundu Yesus tinggalemo do lipudoo tukon taus doi lipu moloolani kokota Tilus tukon Sidon. 22 Meeng koboine Kanaan doi lipudoo, lubat doi Yesus tukon wowookon, "Daud Napau, seaseangaku! Daku pau boineno inusoki ibiliis. Kondondoongo payahmo tuuno." 23 Yesus aki timbiliyo do boinedoo. Maka Yesus napololaing-napololaing lubat doi yana tukon kabiyo, "Tama, sumboliiyo boinedoo nataus. Yana tolongo wookon doi tonggulunggita!" 24 Yesus timbiliyo, "Yaku binontokon tolongo doi bangsa Islael, tolongo tuuk doi yanila mo tapa." 25 Do boinedoo lubat mososuba doi Yesus salaano tukon bantile, "Tulungiaku, Tuan." 26 Yesus timbiliyo, "Aki namonondok mangala labuk-labuk nandemel tukon sinakukon doi asu." 27 "Bisa, Tuan," boinedoo timbiliyo, "bai koasu kaane kondemel labino mo otuwong doi tumbuno nameda." 28 Maka Yesus bantile doi yana, "Tina, komu maanggaan babasalo! Tealimo oila komu mongiasan!" Doiya kosinggatoo do paudoo boineno tangalino.

Yesus aline komian badaang moseselon

29 Yesus tinggalemo do lipudoo, maka ampakon meseele doi Paisu Galilea bibilo. Lapa doiya yana libamo doi meeng kobunggul maka osulang idoo. 30 Badaang komian molubat doi yana mababa mian-mian mo pelong, mo piit, mo lemat, mo ponga, tukon badaang komian bailong mo seselon. Yanila abese do mian-mianoo doi Yesus salaano tukon yana aline do mianoo moseselon. 31 Mian badaang mo daano idoo masaingding tuuno, sodo yanila kitayo komian ponga moola basilingan, mian pelong moola tangalin, mian lemat ampakon, tukon mian mopiit teali mongkita. Maka yanila nggaa-nggaale kobangsa Islael na Mian Bisa.

Yesus beena kaan sangkap koloon komian

32 Doibundu Yesus uange kona pololaing-pololaing maka bantile, "Yaku seaseange namian nia mobadaang. Tolumo kooloyo molapa yanila polaing yaku, tukon diabudodoo yanila akiyo kona ndemel. Yaku aki kuyase sobiiyo yanila mule tukon tiano momalaal, naaki yanila napadut doi loloon." 33 Maka Yesus napololaing-pololaing mansadai doi yana, "Inaando konda malaatan ndemel nai lipu nia mokiis tuuk doi mian nia momadaang?" 34 "Daano komoiya koloti doi komuyu?" Yesus sadaiyo doi yanila. "Pitu," yanila timbiliyo, "tukon bubulaa koikan." 35 Maka Yesus sumboliiyo do mianoo mobadaang naosulang doi buta. 36 Maka Yesus alayo do lotidoo mopitu tukon do ikanoo, lapa doimbaa yana baladoa doi Mian Bisa. Lapa doiya yana bisi-bisiliyo do lotidoo tukon do ikanoo maka beekene doi napololaing-pololaing, tukon yanila ebes-ebese doi mianoo badaang. 37 Sasaibino do mianoo badaang kaan bobosul. Lapa doiya pololaing-pololaing Yesus pototongikene dondemeloo labino. Sasaibino pitu kobois momoonoh. 38 Kona kadaang komo kaan doiya singgat mamalane sangkap koloon komian, akiyoon natangait koboi-boine tukon labuk-labuk. 39 Lapa doiya Yesus sumboliiyo do mianoo namule. Yana susuungo lakit doi meeng koduangan tukon taus doi lipu Magadan.

Matius 16

Falisi-falisi miano kabiyo Yesus nakubaiyo kolangge mominasaingdinggon

16:1 Daano kobubulaa ko Falisi miano tukon Saduki miano lubat doi Yesus modesaake yana. Yanila kabiyo yana nakubaiyo kolangge mominasaingdinggon sulano natokita baikon yana modoi Mian Bisa kona lubatan. 2 Yesus timbiliyo, "Kalu kooloyo sodo nasopok, komuyu bantile, 'Monondok kodapang, sabab kotimbu memela.' 3 Tukon dodowasoono komuyu bantile, 'Oloyo nia naikon udan, sabab kotimbu memela tukon antonggon.' Nah komuyu moola tantukene kodapang tukon kitayo kotimbu ndondoongo, bai koloonu palo-palosano aki namoola komuyu tantukene!" 4 "Bukan maen kona kulokisan tukon napalalentelan komian doi loonu nia? Komuyu kabiyo yaku kukubaiyo kolangge mominasaingdinggon. Komuyu aki pobinee meeng kolobo mominasaingdinggon kasuali langge mominasaingdinggon doi Nabi Yunus." Sambuno lapa bantile buno doiya Yesus tinggalemo yanila tukon taus.

Falisi tukon Saduki miano napangaani

5 Sambuno Yesus napololaing-pololaing polong doi paisu sembeleng, maka nasodo yanila toiyo moaki napai makanggi loti. 6 Yesus bantil doi yanila, "Pobaingotii doi Falisi tukon Saduki miano napangaani." 7 Molongol Yesus nabantilan mobuno doiya, napololaing-pololaing pobantikon meeng tukon bailong, "Yana bantile buno doiya sabab kita aki nda makanggi loti." 8 Yesus toiyo oila yanila nasalita. Jadi yana bantile, "Bulaando komuyu mopusinggene moakiyo kopo loti? Akiyoon namoonggol kopoo maanggaan! 9 Komuyu akiyoon po mangalatikene? Kabudoon komuyu akimo poneneeke yaku mo bata-bataiyo lima koloti tuuk doi lima koloon komian? Bulaa kobois nakadaang lotidoo labino komuyu pototongikene? 10 Tukon bulaa koidan pitu koloti tuuk doi sangkap koloon komianoo? Bulaa kobois kolabino komuyu pototongikene? 11 Bulaando komuyu moaki pomangalatikene baikon yaku bolikono basilingan doi komuyu kokaliangano doi lotidoo? Pobaingotii doi Falisi tukon Saduki miano napangaani!" 12 Doibundu Yesus napololaing-pololaing mangalatikenemo baikon Yesus sumboliiyo yanila nabaingotii bolikon kai lagi mo pinake doi mokubaiyan loti, bai Falisi tukon Saduki miano naotunggul.

Petulus namangakukanano Yesus

13 Yesus taus doi meeng kolipu moloolani kokota Kaisalea Filipi. Idoo yana sadaiyo kona pololaing-pololaing, "Manulut mian nabantilano, Manusia Napaudoo indee?" 14 Pololaing-pololaing timbiliyo, "Daano komo bantile Yohanes Pasau Mian. Daano komo bantile Elia. Kobailong koidan bantile Yelemia, kai meeng konabi." 15 "Bai kalu komuyu susuumuyu, yaku nia indee?" 16 Simon Petulus timbiliyo, "Tama doiyamo Tomundo Pasalamat, Mian Bisa Napau Mo Tubo." 17 "Ikoo laba tuuno, Simon Yona napau!" Yesus bantile, "Sabab bolikon banggapi komo bontiikene doikoo bai Tamanggu doi sulugaa. 18 Tobikon doiya mutoiyo, ikoo doiyamo Petulus, batu mo moonggol. Tukon nia batu nia bungkukono naimbaamo daku kokondongano daku kaleda, mo aki namoola nalinunggui; mau kai matean! 19 Yaku beekene doikoo kopogiling doi Dunia Boolu Mian Bisa. Oila komu pinantanggon doi dunia bungkukono, koidan pinantanggon doi sulugaa. Tukon oila komu binisakon doi dunia bungkukono, mau doi sulugaa tobisakon." 20 Lapa doiya Yesus ingotiikene kona pololaing-pololaing sulano yanila naaki babotilanggene doi inde-indee baikon moi yanamo ko Tomundo Pasalamat.

Yesus basilinganggene kona sakisaawan tukon namatean

21 Tambuun doi oloyodoo Yesus bontiikene doi napololaing-pololaing, baikon yana sio nataus doi Yelusalem tukon motoupi badaang kosakisaa doi katua-katua, imam-imam kapalano tukon gulu-gulu agama. Yana naikon inakate, bai oloyo kotoluno yana tubo koikoidan. 22 Maka Petulus kedele Yesus doi bibilo tukon anuukene, yana bantile, "Kalu momoola Mian Bisa nadedeenggene doiya langgedoo, Temeneno! Inai doiya langgedoo nateali doi Temeneno!" 23 Yesus mbaleng maka bantile doi Petulus, "Taus luwe naimbaa, Ibiliis! Ikoo sembange yaku. Mupikilanoo, pikilan banggapi; bolikon pikilan Mian Bisa!" 24 Lapa doiya Yesus bantile doi napololaing-pololaing, "Mian mo yase laingaku sio natoliminggene kona kapalaluuwan doi yana susuungo, tanggunge kona kayung sempang, tukon lainge yaku. 25 Sabab mian mo yase bataanggene kona tuboan, lapus kona tuboan. Bai komian mo yase sosubakene kona tuboan motuuk doi yaku, yana malaat tuboan. 26 Oila kona labaan doi meeng komian, kalu sasaibino nadunia nia ano doi yana bai yana lapus kona tuboan? Moola kai do tuboanoo nasinoboli tukon lobo bailong? 27 Akimo namalumbit koidan Manusia Napau, posinggat-singgat tukon namalaekat-malaekat naikon molubat tukon Tamano nakuasa. Doiya kosinggatoo yana balese meeng-meeng komian pololoikon tukon nakokubai. 28 Potoiyo! Doi komuyu nokon daano komo aki namate, kalu akiyoon nakitayo Manusia Napau molubat pokakana ko Tomundo."

Matius 17

Yesus kin abas al

17:1 Noom kooloyo molapa Yesus babayo Petulus, tukon Yakobus maka utuso Yohanes, basusuunganggon doi meeng kobunggul mo tatandak. 2 Doi yanila salaano, Yesus tobolii koduduso; Koduduso teali madialan pokakana kooloyo tukon napakean moute didilengan. 3 Doibundu dona pololaingoo motolu kitayo Musa tukon Elia pobasilingonii tukon Yesus. 4 Maka Petulus bantile doi Yesus, "Temeneno monondok tuuno kita naimbaa. Kalu Temeneno yase, yaku mokubai tolu kosandung dimbaa: meeng tuuk doi Temeneno, meeng tuuk doi Musa, tukon meeng tuuk doi Elia." 5 Daano Petulus mobasilingan, bunong mo madialan tuuno tonggupiyo yanila tukon doi bunongoo lalomo tololongol koalalo mo bantile, "Naiyamo daku Pau sineang. Yana komo sanaanggene konoanggu. Lengele yana!" 6 Doiya singgat sambuno dopololaing-pololaingoo lengele do mianoo alalo, yanila matakut tobikon yanila tootuku doi buta. 7 Bai Yesus lubat maka singgile yanila. "Pobanguno," kona bantilano, "inai momatakut!" 8 Salataa yanila mbalenge, yanila akimo namokita mau inde-indee komiano, tongo Yesus. 9 Salataa yanila tokolu doi bungguloo, Yesus ingotiikene yanila, "Inai mopopitoikene doi inde-indee komiano dopo kinitadoo budodoo, kalu akiyoon Manusia Napau nainotuboi doi namatean." 10 Pololaing-pololaing Yesus mansadai doi yana, "Bulaando kogulu-gulu agama mobantile baikon Elia sio nalubat matailuk?" 11 Yesus timbiliyo, "Takainomo Elia lubat tukon alapayo sasaibino kolangge. 12 Bai yaku bantile doikoo, Elia lapamo lubat, mau komian naaki natingoniiyo yana; tukon yanila lailainggene yana manulut napai mongiasan. Tukon bunomo lakon doiya yanila naikon sakisaayo Manusia Napau." 13 Maka dona pololaing mangalatikenemo komo Yesus nasinalita doiyamo Yohanes Pasau Mian.

Yesus aline kopau meeng mo inusoki ibiliis

14 Salataa Yesus tukon tolu kona pololaing-pololaing abali doi mian momadaangoo, meeng komalane lubat, sosuba doi Yesus salaano, 15 tukon bantile, "Tama, seseange daku pau. Yana seselon kobutongo sintok. Doseseloo nakokubai idan-idan yana otuwong doi aung tukon idan-idan yana otuwong doi paisu lalomo. 16 Yaku babayomo yana doi Tama napololaing-pololaing, bai yanila aki namoola aline yana." 17 Yesus timbiliyo, "Todudulo komuyu nia! Komuyu tutuu mian mo aki namoloingi tukon aki namaangga. Polong indee kotembono yaku sio kudungol pototongi komuyu tukon sabal doi komuyu? Babayo do paudoo doi suma." 18 Maka Yesus palentayo do ibiliisoo natobuat doi paudoo. Tukon do ibiliis tobuato, maka do paudoo tangalin doiya singgatoo koidan. 19 Lapa doiya pololaing-pololaing Yesus lubat doi yana susuungo maka mansadai doi yana, "Tama, oila kosababpo kami moaki namoola siikayo do ibiliisoo?" 20 Yesus timbiliyo, "Sabab komuyu akinduung pomaangga. Poneneeke! Kalu komuyu kopoo maanggaan pokakana komostol batuno, komuyu moola pobantil doi bunggul nia, 'Biol imbali!' do bungguloo biol. Bai akiyo komeeng mo aki namoola komuyu kubaiyo! 21 Bai koibiliis mo pokakana naiya, tongo moola siniika tukon sambeang tukon bangapataiyan."

Yesus basilinganggene koidan kona matean

22 Salataa Yesus napololaing-pololaing pototongi doi Galilea, Yesus bantile doi yanila, 23 Akimo namalumbit koidan, Manusia Napau sinalakanggono doi banggapi nakuasa. "Yana naikon inakate, bai doi oloyo kotoluno yana tubo koidan." Maka kona pololaing-pololaing teali poloon konoano tuuno.

Babealan lulu doi Temeneno Nabonua

24 Singgatoo Yesus tukon napololaing-pololaing polong doi Kapelnaum, pakabi-pakabi lulu Temeneno Nabonua lubat doi Petulus tukon mansadai, "Kopo gulu mebeal lulu doi Temeneno Nabonua kai aki?" 25 Petulus timbiliyo, "Mebeal!" Salataa Petulus mule, Yesus nggalakene tumbe yana, "Simon, bulaa komu palaat? Indee komiano komo sio namebeal lulu kai lulu doi tomundo-tomundo dunia nia? Mian madaang kai mian molubat?" 26 "Mian molubat," Petulus timbiliyo. 27 Kalu buno doiya," Yesus bantile, "mian madaang aki napalaluu babeal. "Bai inaikai nda singgunge komian napalasaanoo. Jadi, potauso doi paisu po bapekai. Poalayo kopoo ikan tinapu tumbeno. Doi babano lalomodoo ikoo naikon malaat doy sukup pobeal nda lulu lua kita. Alayomo do doydoo tukon beale doi yanila konda lulu tuuk Temeneno Nabonua."

Matius 18

Indee komo babasal?

18:1 Doiya kosinggatoo Yesus napololaing-pololaing lubat doi yana tukon mansadai, "Indee komo inaanggon babasal doi sasaibino ko Mian Bisa namian?" 2 Yesus uange meeng kopau pau-pauno maka yana kekendenge doi salaanoila. 3 Maka yana bantile, "Poanggayomo! Tongo kalu komuyu tobolii pokakana kopau-pau, komuyu teali Mian Bisa namian. 4 Komian mo pependeyo kobutongo tukon teali pokakana napau nia, doiyamo komo babasal doi Mian Bisa namian. 5 Tukon mian mo talimayo kopau pokakana naiya tobikon yaku, koalatino talimayo yaku."

Langge-langge mo tealikene komian kubaiyo kolalim

6 "Indee komo tealikene sala komeeng doi pau-pau pauno nia akimo namaangga doi yaku, tadukai batu gilingan nakinooton doi bulungo maka yana nakinolomos doi tobun mo atean. 7 Silakamo nadunia nia sabab mo tealikene kolobo mo kubaiyo kobanggapi baladosa. Takainomo langge-langge mobuno doiya naikon sidutu daano, bai silakamo komiano mo lubatene doiya! 8 Kalu limamu kai aimu kubaiyo ikoo baladosa, patele maka sakukene. Lobian komonondok ikoo tubo tukon Mian Bisa mau naakiyo kolimamu kai aimu sembeleng, maka mobaino ikoo sinakukon doi aung nalaka lalomo tukon lua-lua kolimamu maka aimu. 9 Tukon kalu matamu komo kubaiyo kolalim, tadukai musuwete maka musakukene. Lobian komonondok ikoo tubo tukon Mian Bisa mau naakiyo komatamu sembeleng, maka mobaino ikoo sinakukon doi nalaka lalomo tukon lua komatamu."

Andean domba mo lapus

10 "Awas inai mototulaiyo doi meeng komian mo poipoisik nia. Sabab poneneeke, yanila namalaekat-malaekat daano sidutu doi Tama salaano doi sulugaa. 11 Sabab Yesus lubat sulano nasalamatene komian mo tapa! 12 Bulaa komu palaat? Andeno kalu daano komeeng komian mo mototooli sakat kodomba, maka nalapus komeeng kona domba, oila do mianoo nakinubai? Tantu yana tinggale dona domba mo sio kolono sio doi bunggul maka nataus umboliiyo domo lapusoo. 13 Tukon kalu yana posuunggenemo koidan dona dombadoo - poanggayomo yaku - yana lobian kona sanaangan doi nadombadoo mo meeng tukon domo sio kolono siodoo mo aki nalapus. 14 Bunomo lakon doiya ko Tamamu doi sulugaa aki nayase doi meeng komian mo sosodoan kona maanggaan doi yaku nia yana tapa."

Kalu koutusomu baladosa

15 "Kalu doutusomu kubaiyo kolalim doikoo, taus doi yana tukon tudoikene doi yana kona sinalakon. Kubaiyomo doiya lua komuyu inai pobiyok-biyok. Kalu yana loloiyo komu bantilan maka ikoo laatemo yana koidan. 16 Bai kalu aki babayo komeeng kabai lua komian koidan. Sabab doi Kitab Moliyous lalomo totulis, 'Kona kidikan lua kai tolu kosakisii moinuang kalu daano komeeng kotuduhan.' 17 Kalu yana aki natalimayo do mianoo naotunggul, popitoikene doiya langgedoo doi jemaat. Tukon doibundu, kalu yana aki natalimayo kojemaat naotunggul, poaanggenemo yana buno kopakabi lulu tukon meeng komian mo aki natingoniiyo ko Mian Bisa."

Mo pinantanggon tukon mo minoolakon

18 "Potoiyo: Oila kopo pinantanggon doi dunia, mau doi sulugaa pinantanggon. Tukon oila kopo minoolakon doi dunia, mau doi sulugaa minoolakon. 19 Tukon potoiyo koidan: Kalu komuyu doi dunia nia lua komian pomeenggon motuuk doi oioilamo tolong tukon sambeanggene, do sambeangoo Tamanggu doi sulugaa talimayo. 20 Sabab doi naando lua kai tolu komian pototongi sabab yaku, yaku daano doi tangatanga yanila."

Andean ata mo aki nayase ompuniyo komian

21 Lapa doiya Petulus lubat doi Yesus maka mansadai, "Temeneno, kalu koutusonggu daano kona lalim doi yaku polong bulaa luunggon yaku sio kuompuniyo yana? Polong pitu luunggon kai?" 22 Yesus timbiliyo, "Aki, bolikon tongo polong pitu luunggon, bai pitu kolono luunggon napitu. 23 Sabab kalu ko Mian Bisa mapalenta, kondondoongo pokakana naandean nia: Meeng ko tomundo yase moolunase kona ata-ata nasamea. 24 Salataa yana tambuun kubaiyo kona bapalesaan, sinasalaanikon doi yana komeeng koata mo basamea doi imbu-imbuno, 25 tukon akimo namoola tebeal. Jadi, do tomundodoo mapalentakene sulano do atadoo nabinalukon singgat-singgat tukon napau tukon naboloki, maka sasaibino kona buat sulano nabeale kona samea. 26 Atadoo sosuba doi tomundodoo salaano, tukon kabiyo, 'Tuan, sabal looluk doi muata. Ata naikon olunase ata nasamea.' 27 Tomundodoo seseangemo doi yana, tobikon yana apusanggenemo sasaibino kona samea. 28 Sambuno do atadoo tobuat, yana posuung tukon tulano, meeng koata koidan, mo basamea doi yana moimoiya koloon. Yana lakoyo do tulanodoo, maka peeke tukon bantile, 'Beale sasaibino komu samea!' 29 Maka do tulanodoo sosuba doi salaano tukon kabiyo, 'Tulanggu sabal looluk, sasaibino yaku beale!' 30 Bai do tulanodoo tolake. Koikoidan, yana usekene do tulanodoo doi talunggu lalomo polong yana beale kona samea. 31 Sambuno doata-atadoo bailong kitayo oila komo lapamo teali, yanila susa tukon yanila popitoikene doiya langgedoo doi tomundo. 32 Maka do tomundodoo uange do atadoo mo lokis tukon bantile doi yana, 'Ata mo lokis! Sasaibino komu samea lapamo yaku apusanggene badungga ikoo mokabiyo doi yaku. 33 Bolikon kai ikoo sio mumangabos seang doi tulamu pokakana yaku molapamo seseange ikoo?' 34 Tomundodoo nggimal tuuno. Do atadoo mo lokis inusokon doi talunggu lalomo polong yana olunase sasaibino kona samea." 35 Yesus akabuse kona salita tukon nabantil-bantilan nia, "Bunomo lakon ko Tamanggu doi sulugaa naikon kubaiyano komuyu meeng-meeng, kalu komuyu aki poompuniyo koutuso-muyu tukon nasanaangan."

Matius 19

Yesus naotunggul doi pobauntalan

19:1 Sambuno lapa Yesus bantile sasaibinodoo, yana tinggalemo ko Galilea maka taus doi lipu Yudea doi Paisu Yoldan sembeleng. 2 Badaang komian motunduwo yana, tukon yana tangalinggene yanila idoo. 3 Maka ko Falisi-falisi miano lubat mosobaiyo yana. Yanila mansadai, "Kalu nda ukum agama, kabudoon moola kai komian bauntale kona boloki tukon moisalomo kona alasan." 4 Yesus timbiliyo, "Kabudoon komuyu akiyoon pobasayo doi Kitab Moliyous lalomo baikon Papasitaka komo kubaiyo kobanggapi, doi tumbeno lapamo tealikene yanila mamalane tukon boine? 5 Tukon sambuno lapa doiya yana bantile, 'Doiyamo kosababpo mala-malane otinggale kotamano-tinano tukon pomeenggon kona boloki, maka luailadoo teali meeng.' 6 Jadi yaniladoo bolikono koidan lua komian bai meeng. Doiyamo kosababpo oila komo lapamo Mian Bisa pomeengggene akimo namoola kobanggapi pobauntakene." 7 Maka ko Falisi-falisi miano mansadaikene doi yana, "Kalu buno doiya bulaando Musa moloasene komian mebee sulat potinggalan doi boloki mo binauntal?" 8 Yesus timbiliyo, "Musa beena izin komuyu pobauntale kopoo boloki sabab komuyu susa poinotunggul. Bai kona tutuuwan aki nabuno doiya doi tumbeno. 9 Jadi, polengele nia: Indee komo bauntale kona boloki - bai do boinedoo aki nabalolowa - lapa doiya maka naosowaan koidan tukon boine bailong, do mianoo balolowa." 10 Maka pololaing-pololaing Yesus bantile doi yana, "Kalu kopoo babaan langkai boloki buno doiya, tadukai naaki nda osowaan." 11 Yesus timbiliyo, "Aki nasasaibino komian moola talimayo doiya bantil-bantilanoo, tongo mian-mian mo lapamo Mian Bisa tantukanggene. 12 Sabab daano komian mo aki nateali osowaan, sabab yanila takainomo sinuung bunomo doiya. Daano koidan komo aki namoola osowaan sabab yana mian bailong komo kubaiyo buno doiya. Tukon daano koidan komo piliyo susuungo moaki nakilayo osowaan, sulano namoola leleaniyo ko Mian Bisa. Mian mo moola talimayo naotunggul nia, tadumokai natalimayo."

Yesus balakaatiyo kolabuk-labuk

13 Daano komian mobabayo kona labuk-labuk doi Yesus sulano yana nabingkakene kolimano doi olunoila bungkukono tukon nasambeanggene yanila. Bai Yesus napololaing-pololaing nggimoliiyo do mian-mianoila. 14 Maka Yesus bantile doi napololaing-pololaing, "Sodiikenemo koiya labuk-labukokon nalubat doi yaku! Inai popantane yanila, sabab komian mobuno naiya komo teali Mian Bisa namian." 15 Maka Yesus bingkakene kolimano doi labuk-labukoo oluno bunggono tukon balakaatiyo yanila. Lapa doiya yana tauso.

Mian motabokon mo kaasa

16 Daano kooloyo meeng, meeng komalane lubat doi Yesus, "Tama Gulu," nabantilan, "kokubai monondok oila komo sio kulakukanggene sulano namoola mantalima tuboan mobisa tukon posidutukon?" 17 Yesus timbiliyo, "Bulaando ikoo mansadai doi yaku oila komo monondok? Tongo daano komeeng komonondok. Kalu ikoo yase tubo, ikoo sio muloingiyo ko Mian Bisa napalenta." 18 "Palenta mo bulaandodoo?" mianoo mansadai. Yesus timbiliyo, "Inai momangakate, inai mobalolowa, inai mopondikuk, inai mobakala-kala, 19 odotiiyo kotamamu tukon kotinamu; tukon seseange kotulamu banggapi pokakana ikoo moseseange kobutomu susuumu." 20 "Sasaibino do palentadoo lapamo kuloingiyo," do mianoo motabokon timbiliyo. "Oilamo koidan komo palaluu?" 21 Yesus bantile doi yana, "Kalu ikoo yase motalakana, ampakono mubalukene sasaibino kolobo. Kodoyno beekene doi mian motalalais, tukon ikoo malaat buat doi sulugaa. Lapa doiya, lubato mololo yaku!" 22 Molongoi bantil-bantilanoo, mianoo motabokon taus tukon susa konoano sabab yana kaasa tuuno. 23 Maka Yesus bantile doi napololaing-pololaing, "Yaku bantile doi komuyu, maaling tuuno komian mokaasa nateali Mian Bisa namian. 24 Tukon nia koidan yaku yase bantile doi komuyu; mumunda tuuno meeng kounta usok doi pakaut buango, kalu mobaino meeng komian mokaasa usok doi Mian Bisa na Dunia Boolu." 25 Salataa kona pololaing-pololaing lengele doi Yesus nabanti-lanoo, yanila masaingding. "Kalu buno doiya," yanila bantile, "indee komo mo moola salamat?" 26 Yesus mbalenge yanila maka bantile, "Doi banggapi, doiya aki nateali! Bai doi Mian Bisa, sasaibino teali." 27 Maka Petulus bantile, "Kitayo kami nia lapamo tinggale sasaibino kolangge-langge sulano kami lainge Tama. Tukon indee naikon kombai linaat?" 28 Yesus bantile doi yanila, "Poanggayomo: Doi Dunia mo Boolu, Manusia Napau osulang doi nakulusii nabatomundoan mo monondok. Doiya kosinggatoo komuyu daku pololaing-pololaing naikon osulang doi songulo lua kobatomundoan tukon moadiliyo kosongulo lua kobenseno bangsa Islael! 29 Tukon memeeng komian mo lapamo tinggale kona bonua, kai utuso mala-malane kai boine, kai tama-tina, kai pau-pau, kai naasi sabab yaku, doiya mianoo naikon mantalima sakat luunggon komo sakat. Tukon yana mantalima koidan tuboan mobisa tukon posidutukon. 30 Bai badaang komian diabudodoo kotumbeno teali mo doibundu tukon komo budodoiya nia doibundu naikon tealimo tumbeno."

Matius 20

Andean polimang-polimang anggul asino

20:1 Kalu ko Mian Bisa mapalenta, kondondoongo pokakana naandean nia: Meeng koasi anggul tumbuno dodowasoono yana taus moumbolii mian mobalimang doi naasi anggul. 2 Sambuno lapa yana yase mobeale doi yanila meeng kodoy pelak meeng kooloyo, yana sumboliiyo yanila mobalimang doi naanggul asino. 3 Batong sio dodoa, do asidoo tumbuno taus koidan, tukon kitayo bubulaa komian modaano moosulang doi labotan. 4 Maka yana bantile doi yanila, 'Potauso komuyu pobalimang doi kuanggul asino. Yaku naikon beale kopo tambo mo sukup.' 5 Yanila polaing taus. Batong songulo lua suun kooloyo tukon koidan batong tolu kinobian asidoo tumbuno taus koidan tukon kubaiyo koidan kolangge mo pokakana. 6 Tukon uga-ugaate batong lima kinobiano, yana taus koidan tukon yana kitayo daano komian mo bapiada. Maka yana mansadai doi yanila, 'Bulaando komuyu motongo kokondong meeng kooloyo dimbaa tukon moakiyo kopo limang?' 7 Do mianoo timbiliyo, 'Akiyo komo sasaiyo kami.' 'Kalu buno doiya,' do asidoo tumbuno bantile, 'potauso komuyu pobalimang doi kuanggul asino.' 8 Sambuno kinobian, asidoo tumbuno bantil doi namandol, 'Uangemo do polimang-polimangoo tukon beale kona pai tambo meeng-meeng, mulai doi mo sodo usok polong doi mo usok tumbeno.' 9 Maka domulaidoo balimang batong lima kinobian lubat. Yanila meeng-meeng mantalima meeng kodoy pelak. 10 Lapa doimbaa lubat koidan domo tinambodoo balimang salataa dodowasoono. Yanila pikikene yanila mantalima lobian. Banggokai yanila tolongo binee meeng kodoy pelak koidan. 11 Salataa talimayo do doydoo, yanila mondomukiyo doasidoo tumbuno: 12 'Polimang mo lubat doibundu doiya tolongo balimang meeng kojam. Kami mobalimang meeng kooloyo kopintal moonas, bai Tuan bayale yanila natambo pokakana tukon kami!' 13 Asidoo tumbuno timbiliyo doi meeng komian doi yaniladoo, 'Tulando, yaku akiyo daku sala doikoo. Bolikon kai ikoo yase mantalima tambo meeng kodoy pelak komu balimangan meeng kooloyo? 14 Tobikon doiya, alayomo komu tambo, tukon ampakono. Yaku yase beena tambo doi mian mo usok binduno pokakana tukon daku bineekon doi komuyu. 15 Kai aki namoola kukubaiyo daku iniyas tukon daku lobo? Kai ikoo mosikit, sabab yaku monondok konoanggu?'" 16 Maka Yesus bantil koidan, "Bunomo lakon koidan komian doibundu teali mo mantailukon tukon mian mo mantailukon teali doibundu."

Yesus basilingan kotoluno luunggon doi namatean

17 Salataa Yesus badombaakon Yelusalem, doi loloon tangano yana uange kosongulo lua kona pololaing pototongi bangalaas. Maka yana bantile doi yanila, 18 "Pondongoliiyo! Kita budodoiya taus doi Yelusalem. Idoo Manusia Napau sinalakanggono doi imam-imam kapalano tukon gulu-gulu agama. Maka yana naikon inukum mate, 19 doibundu sinalakanggon doi mian mobolikon Yahudi. Yanila totulaiyo yana, sakisaayo yana, tukon sempanggene yana. Bai doi oloyo kotoluno yana inotuboi koidan."

Yakobus tukon Yohanes tinano nakakabi

20 Lapa doimbaa Zebedeus naboloki lubat tukon nalabuk-labuk doi Yesus. Doi Yesus salaano yana sosuba sulano namangkabi meeng kolangge. 21 "Tina oila komu kinabi?" Yesus sadaiyo. Do bolokidoo timbiliyo, "Yaku yase daku pau luaila nia naosulang doi Tama bakalingano tukon bobono kalu Tama tealimo Tomundo." 22 "Komuyu aki potoiyo oila kopo kinabi," Yesus bantile doi yanila. "Moola kai komuyu po inume doi galaas sakisaawan nia mo sio kuinume?" "Moola," yanila timbiliyo. 23 Yesus bantile, "Takainomo komuyu naikon monginum koidan doi kugalaas. Bai kokaliangano indee naikon komo osulang doi bobo tukon bakalinganggu, doiya bolikon yaku komo tantukanggene. Do osulanganoo doiya tuuk doi mian mo lapamo Tamanggu tantukanggene." 24 Singgatoo domo songulodoo kopololaing bailong lengele doiya langgedoo, yanila nggimoliiyo doi mianoo moluaila montolutus. 25 Tobikon doiya Yesus uange yanila sasaibino maka bantile, "Komuyu toiyo baikon katua-katua bangsa mo aki natingoniiyo ko Mian Bisa lailainggenemo kona mian. Tukon babasakene yanila dedekene yanila. 26 Bai komuyu aki namoola buno doiya. Bai komian mo yase teali babasal doi komuyu, sio nateali po peleleani. 27 Tukon mian mo yase tanggaal doi komuyu, sio nateali poata. 28 Pokakana buno Manusia Napau koidan; yana lubat bolikon sulano nalineleani, bai sulano nameleleani, tukon nasalakanggene kobutongo teali potolos mian badaang."

Yesus aline kolua komian mopiit

29 Singgatoo yanila tinggale ko Yelikho, badaang komian motunduwo Yesus. 30 Lua komian mopiit daano moosulang doi loloon bibilo. Sambuno yanila lengele Yesus moalomo, yanila wookon, "Daud Napau, seseange kami!" 31 Mian badaang modaano idoo nggimoliiyo yanila tukon sumboliiyo yanila inai napelek. Bai yanila pololokon kakabukuan wookon, "Tuan, Daud Napau, seseange kami!" 32 Maka Yesus tade tukon uange yanila. "Oila komo komuyu yase kukubaiyo doi komuyu?" Yesus sadaiyo. 33 Yanila timbiliyo, "Tuan, kami yase mokitayo kolipu!" 34 Yesus seseange yanila, maka taape yanila matano. Doiya singgat yanila moolamo kitayo kolipu. Maka yanila malaingo Yesus.

Matius 21

Yesus usok doi Yelusalem tukon nggaangan

21:1 "I Sambuno loolanimo ko Yelusalem, yanila polong doi Betfage doi Zaitun Bunggulo. Idoo Yesus sumboliiyo lua kona pololaing ampakon loolukon. 2 "Potauso doi kampungoo mo sinasalaan," Yesus tetebayo doi yanila. "Komuyu naikon mosobit kitayo daano komeeng kokaladai mokinooton tukon napau. Posodiiyo lua-lua tukon pobabayo doi sumai. 3 Kalu daano komian momansadai oioila, bontiikene doi tumbuno, Temeneno palaluuwo', maka do mianoo tukon mosobit sodiikenemo do kaladaidoo nabinaba." 4 Langgedoo buno doiya sulano nateali oila konabi nabinantil buno naiya, 5 "Bontiikene doi Sion, komu Tomundo lubat doikoo. Yana monondok konoano tukon molokiti meeng kokaladai, meeng kokaladai napau mo tatabokon." 6 Lapa doimbaa doi napololaingoo molua tauso tukon loingikene doi Yesus natinetebakonoo doi yanila. 7 Yanila babayomo do kaladaidoo tukon napau. Maka yanila ombosiiyo do kaladai-kaladaidoo bungguto tukon napai jubah. Maka Yesus lokitiyo. 8 Badaang komian indaa moambasene kona pai jubah doi loloon, bai komian bailong mopotoli kayung langano tukon adadale doi loloon tangano. 9 Mian badaang mo ampakon mantailuk tukon motunduwo Yesus keikeison, "Tubo Daud Napau! Binalakaatimo yana mo lubat tukon Temeneno sambuno! Nggaale ko Mian Bisa mo Tatandak Tuuno!" 10 Maka sambuno Yesus usok doi Yelusalem, sasaibino komian doi kotadoo teali nggabut. "Naiya indee miano?" mian-mian doi kotadoo mansadai. 11 "Yana Nabi Yesus, lengget doi Nasalet doi Galilea," mian badaang mo lainge Yesus napotimbili.

Yesus usok doi Temeneno Nabonua

12 Lapa doiya Yesus usok doi Temeneno Nabonua, tukon siikayo sasaibino komian mo poboluki idoo. Yesus buanggeyo komeda-meda posobolian doy, tukon banggo-banggo babalu-kanan tomisi lapatiing. 13 Maka yana bantile doi mian-mianoo, "Doi Kitab Moliyous lalomo totulis baikon ko Mian Bisa bantile, 'Daku bonua binantil bonua sambeangan.' Bai komuyu tealikene mian molokis nadungolan!" 14 Mian-mian mopiit tukon molemat lubat doi Yesus doi Temeneno Nabonua, tukon yana aline yanila. 15 Bai imam-imam kapalano tukon gulu-gulu agama nggimal mokitayo komo minasaingdinggon Yesus mo kubaiyo. Tukon yanila nggimal molengele kolabuk-labuk mokokuweis doi Temeneno Nabonua, "Tubo Daud Napau!" 16 Yanila bantile doi Yesus, "Ikoo lengele oila kona pai binantil?" "Oode, yaku lengele," Yesus timbiliyo. "Kai akiyoon komuyu pobasayo ayat doi Kitab Moliyous nia: 'Labuk-labuk tukon pau lumboon lapamo ikoo otunggule sulano namabantil manggaalan mo kana'?" 17 Lapa doiya Yesus tinggalemo yanila, maka tobuat doi kotadoo taus doi Betania tukon moolo idoo.

Yesus kutuke koala batango

18 Modoakon dodowasoono, doi naampakonan abali doi kota, Yesus malaalo. 19 Yana kitayo komeeng koala batango doi loloon bibilo. Yana ampakon doi aladoo batango, bai aki namalaat mau nabaino meeng kosaono tolongo loono. Maka Yesus bantile doi kayungoo, "Ikoo akimo musao koidan!" Aladoo batango polaing molooyu. 20 Sambuno Yesus napololaing-pololaing kitayo do kadadia-noo, yanila masaingding tuuno. "Bulaa kai do aladoo batango polaing mate banggadudul?" yanila mansadai. 21 "Bisa," Yesus timbiliyo, "Kalu komuyu maangga tukon aki po balasaak, komuyu moola pokubaiyo oila komo lapamo yaku lakukanggene doi ala batango nia. Tukon aki natongo doiya, bai komuyu moola pobantile kobunggul nia, Tobingkat tukon tasakukon doi tobun lalomo': maka doiya langgedoo naikon teali. 22 Oila mo komuyu po kinabi doi posambeangan, komuyu naikon talimayo, asal komuyu maangga."

Pasadai tentang doi Yesus nahaak

23 Doibundu Yesus abali doi Temeneno Nabonua, maka usok tukon mongotunggul idoo. Yana daano momongotunggul, imam-imam kapalano tukon sambu-sambu Yahudi lubat doi yana tukon mansadai, "Oila komu toiyano sasaibino nia ikoo moola kubaiyo? Indee komo beenggon haak?" 24 Yesus timbiliyo, "Yaku koidan mansadai doi komuyu, tukon kalu komuyu timbiliyo, yaku bontiikene doi komuyu tukon indee nahaak yaku mokubaiyo nalangge-langge nia. 25 Yohanes momansau mian tukon indee nahaak? Mian Bisa kai banggapi?" Maka imam-imam kapalano tukon sambu-sambu Yahudidoo tambuun posadaikene doi yaniladoo. "Kalu kita bantile, 'Tukon Mian Bisa nahaak,' yana bantile, 'Kalu buno doiya bulaando komuyu akipo maanga doi yana?' 26 Bai kalu kita bantile, 'Tukon banggapi nahaak,' kita matakut doi mian badaang, sabab yanila sasaibino toiyo Yohanes daano meeng konabi." 27 Jadi yanila timbiliyo, "Kami aki mai toiyo." Maka Yesus bantile doi yanila, "Kalu buno doiya mau yaku aki kubantile doikoo tukon indee nahaak yaku mokubaiyo sasaibino nia."

Andean lua kolabuk

28 "Budodoiya bulaando komu palaat doi langge nia?" Maka Yesus bantile koikoidan. "Daano komeeng kotama mo totooli lua kopau malaneno. Mianoo ampakon doi napau langgongo tukon bantile, 'Pau, ampakono balimang oloyo nia doi anggul asino.' 29 'Yaku aki kuyase,' do paudoo timbiliyo. Bai lapa doimbaa boliimo kona pikilan tukon ampakono doi anggul asinodoo. 30 Lapa doimbaa tamanodoo ampakon doi napau koluano, tukon mabantil langge mo pokakana. 'Monondok, Tama,' paudoo koluano timbiliyo. Bai yana aki naampakon. 31 Kalu doi paudoo luaila inaando komo loingiyo kotamano namongiasan?" "Langgongo," imam-imam kapalano tukon sambu-sambu Yahudi napotimbili. Maka Yesus bantile doi yanila, "Poanggayomo: Pakabi-pakabi lulu tukon boi-boine balolowa naikon mantailukon teali Mian Bisa naumat kalu baino komuyu. 32 Sabab Yohanes Pasau Mian lubat, tukon tudoikene doi komuyu bulaando kotuboan Temeneno mo yase, bai komuyu aki poyase maangga doi otungguloo; bai kopakabi-pakabi lulu tukon boi-boine balolowa maanggamo doi yana. Bai mau kai nalapamo komuyu kitayo sasaibino doiya, komuyu akipo boliiyo kopo pikilan tukon akipo maangga doi Temeneno."

Andean polimang-polimang anggul asino

33 "Ndongoliiyo naandean nia meeng koidan," Yesus bantile. "Meeng komian buta tumbuno sakaiyo meeng kona anggul asino. Yana pagale potikunggon, tukon makali buang bapipisan anggul, lapa doiya maka kekendenge kosabua meeng batotoolian motatandak. Lapa doiya maka yana monggisabokene dona asidoo anggul doi molimangedoo, maka taus doi lipu bailong. 34 Sambuno laate kobapupuiyan anggul saono, buta tumbunodoo sumboliiyo kona peleleani-peleleani doi molimangedoo sulano natalimayo kona obos. 35 Bai domo limange do asidoo lakoyo do butadoo tumbuno napeleleani; komeeng binobokii, kobailong inakate, tukon kobailong sinokuli batu. 36 Butadoo tumbuno sumboliiyo koidan kona peleleani bailong, lobian kona kadaang doi tumbenodoo. Bai yanila binunokon dotumbenodoo. 37 Doibundu butadoo tumbuno sumboliiyo doi yanila kona pau susuungo, 'Tantu daku pau inodotii,' doi napopikikon. 38 Bai sambuno do polimangoo mo kitayo do butadoo tumbuno napau, yanila pobantikono meeng tukon bailong, 'Ah naiyamo yana, kotumbuno mohaakiyo. Mai nda akateyo yana, sulano kita malaat naobos!' 39 Maka do paudoo linako, sinakukon doi tonggulung, maka inakate." 40 Yesus mansadai, "Nah kalu do asidoo anggul tumbuno abali, yana naikon oila kona kubaiyano do polimang-polimangoo?" 41 Yanila timbiliyo, "Tantu yana naikon akateyo do mianoo molokis, maka namonggisabokene do asidoo anggul doi mian bailong mo yase beena obos do butadoo hasilo doi tempono." 42 Maka Yesus bantile doi yanila, "Kai akiyoon komuyu pobasayo komo totulis doi Kitab Moliyous lalomo? 'Batu mo aki tukang bangunan napakeyo tealimo batu mo pinalaluu. Naiyamo ko Temeneno nakokubai; monondok tuuno!' " 43 "Jadi poneneeke," Yesus bantile, "sasaibino kohaak buno Mian Bisa naumat inala doikoo tukon bineekon doi bangsa bailong mo ampakonggene ko Mian Bisa napalenta-palenta. 44 Komian mo otuwong doi batudoo, naikon manas; tukon do mianoo mo pinisaidoo batu, manas teali ambata." 45 Doiya kosinggatoo imam-imam kapalano tukon Falisi-falisi miano lengele Yesus naande-andean, yanila toiyomo baikon Yesus basilinganggene yanila. 46 Jadi yanila pomeenggon molakoyo Yesus. Bai yanila matakutene komian badaang, sabab mian badaang aanggene Yesus meeng konabi.

Matius 22

Andean lamean basowaanan

22:1 Yesus basilingan koidan doi mian madaang tukon mangala andean, 2 nabantilano, "Kalu Mian Bisa mapalenta, kona bunoan pokakana naandean nia: Meeng kotomundo kubaiyo kolamean basowaanan tuuk doi namalane. 3 Tomundodoo sumboliiyo kona peleleani-peleleani taus uange komian mo inuang doi lameanoo. Bai do mianoo moinuang aki nayase lubat. 4 Lapa doiya do tomundodoo sumboliiyo koidan kona peleleani-peleleani bailong. Yana bantile doi yanila: 'Bontiikene doi mian moinuangoo: Kolobo masalo lapamo tasadia. Saapi, tukon daku saapi napau mo monondok tuuno lapamo kinolot. Sasaibino sadiamo. Polubato doi lameanoo basowaanan!* 5 Bai do mianoo mo inuang aki napopusinggon. Yanila ampakon doi nalimang memeeng - komeeng doi naasi, kobailong doi namangambalan; 6 tukon kobailong lakoyo do peleleanidoo tomundo, maka bobokiiyo tukon akateyo yanila. 7 Sambuno do tomundodoo lengele do langgedoo, yana nggimal tuuno. Yana sumboliiyo kona suludadu moakateyo do pangakate-pangakatedoo, tukon suayo yanila nakota. 8 Lapa doiya yana uange kona peleleani-peleleani, maka bantile, 'Lamean basowaanan lapamo sadia, bai saibino komo inuang aki namoola. 9 Poampakono budodoiya doi loloon mobabasal, tukon pouange mau nabadaang komian molubat doi lamean basowaanan nia.' 10 Peleleani-peleleanidoo ampakono. Yanila ampakon doi loloon mobabasal maka pototongikene sasaibino komian napinosuunggon, mo monondok mau mo kulokis. Maka moono komian doi lamean basowaananoo tukon mian molubat. 11 Lapa doiya do tomundodoo usok mokita-kitayo domianoo molubat; yana kitayo daano komeeng komian doi lameanoo mo aki namapake pakean lamean. 12 Maka yana sadaiyo do mianoo, Tulando, bulaando ikoo mousok dimbaa moaki mumapake pakean lamean?' Mianoo aki namoola mabantil oioila. 13 Maka do tomundodoo bantile doi peleleani-peleleani, 'Boboiyo koaino tukon limano namian nia, tukon sakukene yana doi tonggulung doi lipu nakalipookanan. Imbalimo kona daanowan kokiilan tukon sakisaawan.' " 14 Maka Yesus akabuse kona andeanoo buno nia, "Badaang komo inuang, bai soisik komo tolilik."

Soal babealan lulu

15 Lapa doiya Falisi-falisi miano ampakon bisalakene singgat-singgat bulaa kona moolaan yanila moosinggete Yesus tukon pasadai-pasadai. 16 Maka yanila sumboliiyo kona pai pololaing-pololaing ampakon doi Yesus polaing tukon bubulaa koanggota Helodes namian. Mian-mianoo bantile doi Yesus, "Tama Gulu, kami toiyo Tama monondok. Tama mongotunggul talaang tuuno ko Mian Bisa namongiasan motuuk doi banggapi, aki mupopusinggon komian bailong napalaat. Sabab Tama aki mulilike komian. 17 Tobikon doiya, Tama bontiikene doi kami: Kalu nda agama atulano, kai moola nda babeal lulu doi Tomundo kai aki?" 18 Yesus toiyo konoanoila mo kulokisoo, jadi yana bantile, "He, komuyu mian-mian mokakaadukon! Bulaando komuyu yase osinggete yaku? 19 Soba tudoikene doi yaku dodoydoo komuyu mo pakeyo pebeal lulu!" Maka yanila beekene doi yana meeng kodoydoo pelak. 20 Yesus mansadai doi yanila, "Gambal tukon indee miano sambuno naiya?" 21 "Tomundo," yanila timbiliyo. Maka Yesus bantile doi yanila, "Kalu buno doiya, beekene doi Tomundo oila komo Tomundo koona, tukon doi Mian Bisa oila komo Mian Bisa koona." 22 Salataa yanila molongol do bantilanoo, yanila teali masaingding. Maka yanila ampakono tinggale Yesus.

Soal abalian tubo doi matean

23 Doiya kooloyonodoo koidan ko Saduki miano lubat doi Yesus. Yanila daano meeng komian tambuno mo pikikene baikon komian mate akimo natubo koidan. 24 "Tama Gulu," yanila bantile, "Musa buno naiya kona otunggul; Kalu meeng komalane mate, tukon yana akiyo kona pau, sio utuso nakilayo dobalunodoo sulano nadaano kona tulunan doi mianoo mo mate. 25 Daano pitu komian motolutus mo dungol dimbaa. Kolanggongo osowaan maka mate akiyo kona pau. Maka dobaluno tininggoliikon tuuk doi utuso. 26 Utusodoo aki namalumbit mate tukon akiyo kona pau. Bubuudoomo lakon tukon utuso kotoluno tuluus polong doi kopituno. 27 Doibundu boinedoo susuungo mate koidan. 28 Jadi, nalaate kotembono komian mate nainotuboiyan koidan, do boinedoo indee naboloki? Sabab domo pituiladoo lapamo poala yana." 29 Yesus timbiliyo, "Komuyu sala tuuno, sabab komuyu aki poalatiyo ko Kitab Moliyous, mau Mian Bisa nakuasa. 30 Sabab kalu komian momate abalimo tubo, yanila akimo naosowaanan koidan, bai yanila tubo pokakana komalaekat doi sulugaa. 31 Akiyoon baanggon komuyu pobasayo oila ko Mian Bisa nabinantil buno kokaliangano komian momate moinotuboi koidan? Mian Bisa bantile, 32 Yakumo Abalaham na Mian Bisa, Ishak tukon Yakub na Mian Bisa.' Mian Bisadoo bolikon Mian Bisa mian momate. Yana Mian Bisa mian motubo!" 33 Salataa do mianoo mobadaang lengele Yesus napobontiikon, yanila masaingdinggene tuuno kona otunggul.

Palenta mo tutuu

34 Singgatoo Falisi-falisi miano lengele baikon Yesus molapamo kubaiyo ko Saduki miano akimo namoola basilingan oioila koidan, yanila pototongi. 35 Meeng komian doi yanila, doiyamo meeng kogulu agama, osinggete Yesus tukon meeng kopasadai. 36 "Tama Gulu," nabantilano, "palenta oilakai komo tutuu doi agama atulano?" 37 Yesus timbiliyo, "Seseange ko Temeneno Mian Bisa tukon sasaibino konoamu, tukon sasaibino kobutomu, tukon sasaibino komu pikilan. 38 Doiyamo kopalenta mo tutuu tukon moponting! 39 Palenta koluano pokakana tukon do tumbenodoo: Seseange kotulamu pokakana kobutomu susuumu. 40 Sasaibino koagama atulano Musa mo beekene tukon otunggul doi nabi kona luwean doi palentadoo molua."

Soal Tomundo Pasalamat

41 Daano ko Falisi-falisi miano pototongi idoo, maka Yesus mansadai doi yanila, 42 "Oila komuyu kopo palaat doi Tomundo Pasalamat? Indee nakatulunan yana?" "Daud natulunan," yanila timbiliyo. 43 "Kalu buno doiya," Yesus sadaiyo, "oila kosababpo ko Mian Bisa Na Loh mobontiliyo Daud sulano nabantile Tomundo Pasalamat 'Temeneno' ? Sabab Daud bantile, 44 'Temeneno bantile doi ku Temeneno: osulang doi bakalinganggu taikon, polong yaku kubaiyo komu musu-musu loingiyo ikoo.' 45 Jadi kalu Daud sombuikene Tomundo Pasalamatoo, 'Temeneno', bulaando kona tealian yana katulunan Daud?" 46 Akiyo komeeng komian momoola timbiliyo Yesus. Tukon mulai doi oloyodoo, akimo nadaano komo balani mansadai oioila koidan doi yana.

Matius 23

Poingotii sulano bada-badagai doi gulu-gulu agama tukon Falisi-falisi miano

1 Maka Yesus bantile doi mian badaang tukon doi napololaing-pololaing, 2 "Gulu-gulu agama tukon Falisi-falisi miano malaat kuasa sulano naunggoliiyo kona makisuut Musa naukum. 3 Tobikon doiya loingiyo tukon tulutiyo sasaibino yanila napinalentakon. Bai inai mokubaiyo oila kona pai kinubai, sabab yanila aki naampakonggene oila kona pai inotunggukon. 4 Yanila tuntute kolangge-langge mo maaling tukon beena palatulan-palatulan mo babalat, bai mau nabaino kai soisik yanila aki natulungiyo komian moampakonggene. 5 Sasaibino komo yanila lakukene tolongo kai sulano komian nakitayo. Yanila sangadaiyo mapake alos sambeangan mo bebelan tukon kobulusane kona jubah ale-aleno! 6 Yanila yase kotampat mo monondok tuuno doi lamean, tukon osulangan mosanaang doi bonua kaleda. 7 Yanila sanaang kalu mian odotiiyo doi labotan-labotan, tukon inuanggon 'Tama Gulu'. 8 Bai komuyu inai poyase inuanggon 'Tama Gulu', sabab komu Gulu tongo meeng tukon komuyu sasaibino montolutus. 9 Tukon inai komuyu monguang meeng komian doi dunia nia 'Tama', sabab ko Tamamu tongo meeng, doiyamo Tama doi sulugaa. 10 Tukon inai komuyu poyase inuanggon 'Pongotunggul', sabab kopo pongotunggul tongo meeng, doiyamo Tomundo Pasalamat mo lapamo Mian Bisa dondiikene. 11 Komian mo babasal doi komuyudoo siokai nateali mupeleleani. 12 Komian mo katandake kobutongo naikon inepende, tukon mian mo pependeyo kobutongo naikon kinatandak."

Yesus sosiboliiyo kokokubai mokakaadukon

13 "Silakamo kai komuyu gulu-gulu agama tukon Falisi-falisi miano! Komuyu tongo kakaadukon. Komuyu semba-sembange komian moteali Mian Bisa naumat. Bai komuyu susuumuyu aki poyase teali Mian Bisa naumat, tukon mian bailong mo yase, komuyu semba-sembange. 14 Silakamo kai komuyu gulu-gulu agama tukon Falisi-falisi miano: Komuyu tongo kakaadukon. Komuyu tongo tipuwe kobalu-balu tukon lambase kona bonua tukon sulano kopoo kulokisan naaki natotoi komuyu sambeang bulu-bulusan. Doiyamo kosababpo komuyu kopo ukuman naikon babalat! 15 Silakamo kai komuyu gulu-gulu agama tukon Falisi-falisi miano! Komuyu tongo kakaadukon! Komuyu ampakon dodoon pintosiiyo kotobun, tukon loloiyo kobuta tina tongo sulano po kubaiyo meeng komian nausok doi muagama. Tukon kalu lapamo do mianoo usok doi muagama, komuyu kubaiyo yana nalaka miano, mo lobian lua luunggon kona kulokisan doi komuyu susuumuyu! 16 Silakamo kai komuyu pongotunggul-pongotunggul mo piit! Komuyu mootunggukene naiya, 'Kalu komian batotopi domii Temeneno Nabonua, do mianoo aki natokooton doi natotopidoo; bai kalu yana batotopi domii mosoni doi Temeneno Nabonua, yana tokooton doi natotopidoo.' 17 Komuyu mian-mian bodoh mo piit! Naando komo lobian monondok tuuno: namas, kai do Temenenodoo Nabonua mo tealikene do mosonidoo moliyous? 18 Komuyu otunggukene naiya koidan, 'Kalu meeng komian batotopi domii balabaan, do mianoo aki natokooton doi natotopidoo; bai kalu yana batotopi domii sosubakon doi balabaanoo bungkukono, yana tokooton doi natotopidoo.' 19 Todudulo kopo piitan! Inaando komo lobian monondok tuuno? Nasosubakon kai balabaan mo tealikene do sosubakonoo moliyous? 20 Tobikon doiya, kalu meeng komian batotopi domii balabaan, doiya koalatino yana batotopi domii balabaan, tukon domii sasaibino kososubakon mo daano doi bungkukono. 21 Tukon kalu komeeng komian batotopi domii Temeneno Nabonua, doiya koalatino yana batotopi domii do Temenenodoo Nabonua, tukon domii do Mian Bisadoo mo dungol idoo. 22 Tukon kalu komeeng komian batotopi domii sulugaa, doiya koalatino yana batotopi domii doi Temeneno nakulusii, tukon tuuk doi Mian Bisa mo osulang doi nakulusiidoo. 23 Silakamo kai komuyu gulu-gulu agama tukon Falisi-falisi miano! Komuyu kakaadukon. Lamba-lamba buno salasi, adas momaamis, tukon jintan, komuyu mebee soobos doi Temeneno kalu songulo koobos. Banggokai kolangge-langge mo ponding doi palatulan-palatulan agama, buno: Kaadilan, poseseangan, tukon taatan, komuyu akipo popusinggon. Banggokai doiyamo komo sio pokubaiyo, tukon inai polapusene kobailong koidan. 24 Komuyu katua-katua mo piit! Pos doi po paisu ininum lalomo komuyu tilise, banggokai kounta komuyu lemese! 25 Silakamo kai komuyu gulu-gulu agama tukon Falisi-falisi miano! Komuyu kakaadukon! Manggo-manggo tukon mupinggan-pinggan komuyu kumosiyo doi tonggulungo nabili-bilisii bai doi lalomo manggilit tuuno tukon langge-langge komuyu molaate tukon doi ponggimalan tukon pomodokoan. 26 Falisi miano mopiit! Kumosiyo looluk nabili-bilisii domanggo-manggodoo lalomo tukon domu pinggan, sulano doi tonggu-lungodoo koidan nateali bilisii! 27 Silakamo kai komuyu gulu-gulu agama tukon Falisi-falisi miano! Komuyu tongo kakaadukon! Komuyu pokakana kokibul-kibul mo sineet moute; doi tonggulungo tokita monondok, bai doi lalomo moono tukon buku tukon sasaibino boowan. 28 Bunomo koidan komuyu. Doi tonggulung komuyu tokita monondok doi mian; bai doi lalom komuyu moono tukon bakala-kalaan maka kulokisan."

Yesus tantukene koukuman motuuk doi gulu-gulu agama tukon Falisi-falisi miano

29 "Silakamo kai komuyu gulu-gulu agama tukon Falisi-falisi miano! Komuyu kakaadukon! Komuyu bangune kokibul-kibul mo monondok tuuk doi nabi-nabi, tukon komuyu bubungaiyo kopaliasano doi mian mo monondok kona tuboan. 30 Tukon bantile, 'Kalu andeno kami tubo doi loonudoo tumbunggami loolukonoo, aki mai moloingi yanila moakateyo konabi-nabi.' 31 Jadi komuyu mangakukenemo mau komuyu daano tulunan domianoo mo akateyo konabi-nabi! 32 Kalu buno doiya, pobanggadudulkenemo tukon poalapayomo kolalim-lalim mo lapamo tumbunggitadoo tambuune! 33 Komuyu kulokis tukon tulunan mian kulokis! Bulaando kopoo tealian salamatene kobutomuyu doi nalaka ukumano? 34 Ndongoliiyo momonondok: Yaku naikon makapatu doikoo nabi-nabi, mopandoi, tukon gulu-gulu; kosoobos doi yaniladoo naikon komuyu akateyo, tukon kosoobos naikon komuyu sembange doi kayung sembang. Daano komo naikon komuyu sakisaayo doi bonua-bonua kaleda, tukon komuyu lelenggene doi meeng kokota tukon doi kota bailong. 35 Tobikon doiya, komuyu inukum sabab pomangakatean mian mo akiyo kona sala - tambuun doi Habel nainakatean mo akiyo kona sala polong doi Zakalia Belekia napau nainakatean komuyu akateyo doi Temeneno Nabonua napo kalatanan tukon balabaan. 36 Poanggayomo: sasaibino doiya tinonggungikon doi mian doi loonu nia!"

Yesus seseange ko Yelusalem

37 "Yelusalem, Yelusalem! Ikoo akateyo konabi-nabi, Mian Bisa nabobintokon ikoo sakule batu polong pomatekon. Madaango luunggon yaku yase dagaiyo sasaibino komu mian pokakana komanuk tinano mosoloupiyo kona pau-pau doi kapilo adeno, bai aki poyase! 38 Tobikon doiya, ko Mian Bisa akimo nalolainge ikoo. 39 Potoiyo: Tambuun diabudodoo ikoo akimo mukitayo yaku koidan polong ikoo bantile, 'Binalakaati yana mo lubat tukon Temeneno sambuno.' 40 Yesus basilinganggene bulaa kokaliangano ko Temeneno

Matius 24

Nabonua namolompoan

1 A Salataa Yesus tinggale ko Temeneno Nabonua, kona pololaing-pololaing lubat doi yana tukon tudeyo kobangunan-bangunan Temeneno Nabonuadoo. 2 Yesus bantile doi yanila, "Kai komuyu kitayo sasaibinodoo? Potoiyomo, akiyo komeeng kobatu doi bangunan-bangunanoo naikon mototinggal tosusun doi natangabosan. Sasaibino naikon linamas."

Kona susaan tukon sakisaawan

3 Doibundu Yesus ampakon doi Zaitun Bunggulo, tukon daano moosulang, kona pololaing-pololaing lubat mopobasalitai tukon yana. "Bontiikene doi kami sasaibinodoo indee kotembono kona tealian," yanila bantile doi yana, "Indee kopaloosano mookitakene Tama nalubatan tukon dunia nakiamatan?" 4 Yesus timbiliyo, "Pobadagai, inai napolong komuyu totipu. 5 Sabab badaang komian molubat tukon moalayo kosambunggu tukon bantile, 'Yakumo kai do Tomundodoo Pasalamat!' Yanila naikon badaang komian natinipu. 6 Komuyu molongol salita poakatean tukon papalangan bulitano, bai inai pomatakut. Sabab doiya langge-langgedoo sio nateali, bai doiya akiyoon nalaate kotembono kona kiamatan. 7 Kobangsa meeng poakate tukon bangsa bailong, konegala meeng naikon lobosio konegala bailong. Doi yayaa naikon teali komalaalan tukon leali. 8 Sasaibino doiya sodo namangatambuunan tolong, pokakana komeeng koboine mo meneemiyonggon malalas doi namosuungan. 9 Doibundu komuyu linako tukon bineekon sulano po sinakisaa tukon inakate. Sasaibino komian doi dunia mosikitene komuyu sabab komuyu kupololaing. 10 Doiya singgatoo badaang komian momulutat, tukon molokis-lokise tukon pomosikiton meeng tukon bailong. 11 Badaang konabi-nabi mokala naikon molubat, tukon okoliiyo komian badaang. 12 Kokulokisan naikon landa buno doiya kona hebatan polong badaang komian moakimo namoola koidan poseang. 13 Bai mian mo bataanggon polong doibundu naikon sinalamaton. 14 Tukon Bilita Monondok kaliangano bulaando ko Mian Bisa namapalentaan naikon pinolonggon doi posaapon kodunia, sulano sasaibino komian moola molongol. Lapa doiya maka nasodo lubat kokiamat."

Kulokisan mo bamanas

15 "Komuyu naikon kitayo 'Kulokisan mo bamanas', pokakana komo buno Nabi Daniel nabinantil, kokondong doi tampat mo moliyous. (Sasatan doi mobasayo: Popalatikanggene oila koalatino!) 16 Doiya kosinggatoo, mian mo daano doi Yudea sio naobuleng doi bunggul. 17 Mian mo daano doi bonua atono bunggono inai naobulus momangala oila komo daano doi nabonua lalomo. 18 Mian mo daano doi naasi inai naabali moalayo kona jubah. 19 Buka maen, kona kulokisan oloyo-oloyodoo tuuk boi-boine mo tianan, tukon boboloki mo daano mosusuwo kona pau! 20 Posambeang sulano inai komuyu po obuleng doi tembo udan kai oloyo Tadean! 21 Doi oloyo-oloyo mo kulokisoo daano naikon kosusaan mobabasal mo akiyoon nateali salataa doi dunia natinealikonan looluk polong naiya nia, tukon akimo naikon nateali koidan. 22 Kalu kai ko Mian Bisa aki nakependeyo kotembono; maka akiyono komeeng komian mo salamat. Bai tobikon naumat, ko Mian Bisa pependeyomo kotembono. 23 Doiya singgatoo kalu daano komeeng komian mobantile doi komuyu, 'Kitayo, do Tomundo Pasalamatoo daano naimbaa!' kai 'Yana daano idoo!' - inai poanggayo do mianoo. 24 Sabab naikon sumbut kopasalamat-pasalamat mokala tukon nabi-nabi mokala. Yanila kubaiyo kokokubai-kokubai mo akiyo kona bunoan, tukon mominasaingdinggon sulano nabatipu, kalu moola, mau Mian Bisa naumat koidan. 25 Jadi poneneeke! Yaku lapamo popitoikene doi komuyu loolukonoo moakiyoon do langgedoo nateali. 26 Kalu komian bantile doikoo, 'Kitayo, yana daano indaa doi padang lalomo!' - inai komuyu po badombalaakon. Kai kalu yanila bantile, 'Kitayo, yana basookon doi kombiang nia lalomo!' - inai pomaangga. 27 Sabab Manusia Napau nalubatan pokakana kodidip laango motebeas doi tolopot tukon kopanano polong doi talise. 28 Inaando kona anoan kobunut, idoo daano kotomisi mokaane kobunut."

Manusia Napau nalubatan

29 "Aki namalumbit kona lapaan do susaanoo tumbeno, oloyo teali kalipookan, tukon bituwon akiyono kolaango. Bituon-bituon pauno tuwong luwedoi timbu, tukon mototooliyo kodapang teali nggabut. 30 Sambuno lapa doiya Manusia Napau paloosano tokita doi timbu. Doiya kosinggatoo sasaibino kobanggapi doi dunia kokiil. Yanila kitayo Manusia Napau molubat doi bunong bungkukono maka nakuasa tukon kinabasalan mo babasal. 31 Popuukon tolompet babasal pinuuko, tukon Manusia Napau sumboliiyo kona malaekat-malaekat mopototongikene kona mian doi sangkap kopasuno kolipu nai dunia nia doi timbu bunduno meeng polong doi timbu bunduno bailong."

Otunggul doi ala batango

32 "Poalayo kootunggul doi ala batango. Kalu langa-langaano manampal tukon muyuk, tukon mangatambuuno sopii, komuyu toiyo baikon kotembo pintal loolanimo. 33 Bunomo lakon kalu komuyu kitayo do langge-langgedoo moteali, komuyu toiyo baikon kotembono loolanimo tuuno. 34 Potoiyo! Do langge-langgedoo naikon teali akiyoon ko mian-mian mo tubo nia budodoo namate sasaibino. 35 Timbu tukon buta naikon lapus, bai daku bantilan sidutu-posidutukon."

Akiyo komo toiyo kooloyono tukon kojamo

36 "Akiyo komo toiyo kooloyono tukon kojamo, malaekat-malaekat doi sulugaa aki, mau Mian Bisa Napaudoo aki, tolongo Tama tolong komo toiyo. 37 Kalu Manusia Napau lubat naikon kondondoongo pokakana doi loonu Nuh natuboan looluk. 38 Doi oloyo-oloyo moakiyoon do lombadoo babasal nalubat, komian badaang kaan inum, tukon basowaan. Bunomo lakon doiya momeenggon polong doi oloyo Nuh nausokan doi nakapal lalomo. 39 Sambuno do lombadoo lupayo yanila sasaibino, maka nasodo yanila toiyo oila komo teali. Bunomo lakon doiya kondondoongo naikon kalu Manusia Napau lubat. 40 Doiya kosinggatoo, lua komian daano mobalimang doi asi; komeeng binaba, tukon komeeng tininggal. 41 Lua koboine modaano gilinge kona gandum; komeeng binaba, tukon komeeng tininggal. 42 Jadi, pobadagai, sabab komuyu aki potoiyo komu Temeneno nalubatan. 43 Neneeke naiya! Kalu andeno dobonuadoo tumbuno toiyo kojamo bulaa doi popookoo kopondikuk naikon lubat, yana aki namoolo, sulano kopondikuk aki nausok doi nabonua. 44 Tobikon doiya, komuyu sio pobasa-basadia. Sabab Manusia Napau lubat doi tembo mo aki posangka-sangkayo."

Peleleani mo satia tukon peleleani mo aki nasatia

45 Yesus bantile koidan, "Kalu buno doiya, peleleani mo inaando komo satia tukon mopandoi? Yanamo komo tinealikon kapalano doi peleleani-peleleani bailong, sulano yana nabeena yanila kaan kana kotembono. 46 Monondok tuuno do peleleanidoo kalu kona tuan abali, tukon laate yana daano mokubaiyo kona limang. 47 Poanggayomo, do tuanoo monggidagaikenemo sasaibino kona buat doi peleleanidoo! 48 Bai kalu do peleleanidoo kulokis, yana naikon bantile doi noano lalomo, 49 'Daku tuan daano malumbit maka naabali,' maka yana tambuuno bobokiiyo kopeleleani-peleleani bailong, tukon kaan monginum tukon mian-mian momalangu. 50 Doibundu dona tuan abali doi oloyo tukon jam mo aki natinoi. 51 Maka do peleleanidoo naikon binobokii tutuuno doi natuan, tukon sinakukon doi tampat mian mokakaadukon. Yanila kokiil tukon sakisaa idoo."

Matius 25

Andean kaliangano doi songulo koboine

1 Kalu baikon Manusia Napau lubat buno Temeneno, kondondoongo pokakana doi andean nia lalomo: Songulo koboine mokotulaiyo bandolonoo suwe-suwele mangala posi, maka ampakon ndobotiyo dobadolonoo malane. 2 Lima komian doi yaniladoo longas, tukon lima kobailongoo pandoi. 3 Lima koboine mo longas babayo kona posi, bai aki namababa lisison pasadiakon. 4 Boine limailadoo mo pandoi babayo kona posi tukon nalisison sinadia. 5 Bandolon malanedoo malumbit nalubat, jadi do boinedoo pipiito maka yanila moolo. 6 Pintanga kopopook, maka sodo nalinongol koalalo moko-kuweis, 'Bandolonoo malaneno lubato! Maimo nda ndobotiyo yana!' 7 Boinedoo mosongulo bangun, maka suayo kona pai posi. 8 Boi-boinedoo mo longas bantile doi mo pandoidoo, 'Beenggami polisison soisik sabab komai posi kabimo poso.' 9 'Aki namoola!' boi-boinedoo mo pandoi napotimbili, 'sabab inaikene kita sasaibino aki nasukup konda lisison. Poampakono mongoli doi teko.' 10 Do boi-boinedoo mo longas ampakon mongoli lisison. Sodo yanila ampakon, lubato dobandolonoo malaneno. Boinedoo molimaila mo pandoi mo daano kona lisison usok polaing tukon dobandolonoo malane doi tampat balameanan, tukon kotataapon tinataapikono! 11 Doibundu boi-boinedoo bailong lubat. Yanila wookon, 'Tuan, Tuan, bukayo natataapon nia sulano mai usok.' 12 Bai do bandolon malanenodoo timbiliyo, 'Yaku aki kutingoniiyo komuyu!'" 13 Maka Yesus opupusiyo kona andeanoo buno naiya, "Tobikon doiya pobada-badagai, sabab komuyu aki potoiyo kooloyono kai kojamo."

Andean tolu kopeleleani

14 "Kalu kai Manusia Napau lubat buno Temeneno kondondoongo pokakana nai andean nia lalomo. Meeng komalane lengget ampakon doi lipu mododoon. Yana uange kona peleleani-peleleani, maka monggitotoolikene kona buat doi yanila. 15 Doi memeeng kopeleleanidoo yana beekene manulut nangginoolakon pau meeng tukon pau meeng. Doi meeng komian yana beena lima koloon kodoy mosoni. Doi bailong yana beena lua koloon kodoy mosoni. Tukon doi meeng koidan yana beena sololoon kodoy mosoni. Maka yana ampakono. 16 Peleleani mo mantalima lima koloon kodoy mosoni polaing ampakon badagang, maka malaat utung lima koloon kodoy mosoni koidan. 17 Bunomo koidan do peleleani mo mantalima lua koloon kodoy mosoni malaat utung koidan lua koloon. 18 Bai dopeleleanidoo mo mantalima sololoon kodoy mosoni ampakon makali buang doi buta, maka seekene dona tuan nadoy idoo. 19 Lapa doiya malumbit tuuno, maka do peleleanidoo natuan mule, maka tambuun kubaiyo kona polekengian tukon yanila. 20 Peleleani mo mantalima lima koloon kodoy mosoni lubat, tukon salakanggene songulo koloon. 'Tuan,' yana bantile, 'Tuan beekene doi yaku lima koloon kodoy mosoni. Kitayo niiya, yaku daano malaat utung lima koloon koidan.' 21 'Monondok,' tuanoo nabantilano, 'ikoo peleleani mo monondok tukon satia. Sabab ikoo moola muinangga tukon mo soisik, yaku maanggakene komo badaang doikoo. Usoko tukon malaingo mobalabalasanaang polong yaku!' 22 Maka peleleani mo mantalima lua koloon kodoy mosonidoo lubat, tukon bantile, 'Tuan, Tuan lapamo beekene yaku lua koloon kodoy mosoni doi yaku. Kitayo, yaku malaat utung lua koloon koidan.' 23 'Monondok,' tuanoo bantile, 'ikoo peleleani mo monondok tukon satia. Sabab ikoo moola muinangga tukon mo soisik, yaku maanggakene doikoo komo badaang doikoo tukon malaingo mobala-balasanaang tukon yaku!' 24 Doibundu dopeleleanidoo mo mantalima soloon kodoy mosoni lubat, tukon bantil, 'Tuan, yaku toiyo Tuan meeng komian mo balani. Tuan pupuiyo kosaono doi lipu Tuan moaki namasakakon, tukon mangala hasilo doi lipu Tuan moaki namotipas kalibuang. 25 Yaku matakut, jadi yaku taus moseekene Tuan nadoy doi buta lalomo. Naiyamo Tuan nadoy.' 26 'Ikoo peleleani mo lokis tukon malas!' tuanoo nabantilano. 'Bolikon kai ikoo lapamo toiyo baikon yaku mobapupui doi lipu moaki kubasakakon, tukon mangala hasilo doi lipu moaki kumotipas kalibuang? 27 Kalu buno doiya, siokai ikoo abese daku doydoo doi bank, sulano kalu yaku mulemo yaku moola talimayo daku doydoo tukon bungano. 28 Tobikon doiya, alayomo doydoo doi yana, tukon beekene doi mianoo mo daanomo kosongulo koloon kodoy mosonidoo. 29 Sabab komian mo daanomo koona, binee koidan lobian badaang, tukon yana ano kona lobianan. Bai komian mo akiyo koona, soisik komo daano doi yana inala koidan. 30 Tukon do peleleanidoo mo akiyo kotakoso, sakukenemo doi tonggulung doi kalipookan lalomo. Imbali yana kokiil tukon sakisaa!' "

Pangadilan doi Oloyo Nakiamatan

31 "Kalu kai Manusia Napau lubat buno tomundo sasaibino kona malaekat lainge yana, yana osulang doi nakulusii monondok. 32 Sasaibino kobangsa nai dunia nia pinototongikon doi salaano. Maka yana alaase yanila teali lua kotambuno pokakana kopototooli iyayon moalaase kona domba doi domba. 33 Mian-mian mo loingiyo ko Mian Bisa namongiasan pinototongikon doi bakalingano, tukon kobailong doi bobono. 34 Doibundu do tomundodoo bantile doi mianoo modoi bakalingano taikon, 'Maimo, komuyu Tamanggu mo balakaatiyo. Usoko doi ku Batomundoan lalomo mo lapamo sinadiakon doikoo salataa dunia natinealikonan. 35 Sabab doi tembo yaku malaal, komuyu beenggu kaan, tukon yaku molou, komuyu beenggu monginum. Yaku meeng komian molulubaton, komuyu talimayo yaku doi mubonua. 36 Yaku aki kubapake, komuyu beena yaku pakean. Yaku seselon, komuyu pakuliyaku. Yaku tinalunggu komuyu tulungiyaku.' 37 Maka do mianoo bantile, 'Temeneno, oila kotembono kami kitayo Temeneno malaal maka kami beena kaan Temeneno, kai molou maka kami beena Temeneno monginum? 38 Oila kotembono kami kitayo Temeneno pokakana komian molulubaton maka kami motalimayo Temeneno doi mai bonua lalomo? Oila kotembono Temeneno aki nabapake, maka kami beena Temeneno pakean? 39 Oila kotembono kami mokitayo Temeneno seselon kai tinalunggu, maka kami tulunge Temeneno?' 40 Tomundodoo naikon timbiliyo, 'Potoiyo: Doi tembo komuyu pokubaiyano do langgedoo, mau natolongo doi meeng komian doi utus-utusonggu mo tinotulai, koalatino komuyu kubaiyo tuuk doi yaku!' 41 Maka do tomundodoo naikon bantile, doi mianoo modaano doi bobono taikon, 'Ampakono naimbaa, mianoko molokis! Usoko doi aung lalomo mo akiyo kona posoan, mo lapamo sinadiakon doi Ibiliis tukon namalaekat-malaekat! 42 Sabab doi tembo yaku malaal komuyu akipo beenggu kaan; yaku molou komuyu akipo beenggu monginum. 43 Yaku mian sodo lubat, komuyu aki potalimayo yaku doi po bonua lalomo. Yaku aki kubapake, komuyu akipo beenggu pakean, yaku seselon tukon doi talunggu, komuyu akipo tulungiyo yaku.' 44 Maka yanila naikon bantile doi yana, 'Temeneno, oila kotembono kami mokitayo Temeneno momalaal kai molou, kai meeng komian mosodo lubat, kai aki nabapake, kai seselon, kai tinalunggu, tukon kami aki natulunge ko Temeneno?' 45 Tomundodoo timbiliyo, 'Potoiyo: doi tembo komuyu akipo yase tulunge komeeng komian mo tinotulai nia, koalatino komuyu akipo yase tulungiyo yaku.' 46 Maka do mianoo inukum tukon ukuman mo akiyo kona pupusan, bai komian mo kubaiyo ko Mian Bisa namongiasan malaat tuboan mobisa tukon posidutukon."

Matius 26

Pangakakon Yesus

26:1 Sambuno Yesus lapa otunggukene sasaibino do langge-doo, yana bantile doi napololaing-pololaing, 2 "Komuyu toiyo lua kooloyo koidan Oloyo Babasal Paskah, tukon Manusia Napau naikon sinalakanggon sulano nasinempanggon doi kayung sempang!" 3 Doiya kosinggatoo imam-imam kapalano tukon katua-katua Yahudi pototongi doi Imam Babasal Kayafas nakamali. 4 Yanila posadaikene sulano nalakoyo Yesus tukon aki natinoi, tukon akateyo yana. 5 "Bai," yanila bantile, "inai do langgedoo nakinubai doi lamean tembono, sabab naikon sumbut kopo nggalanggabutonan doi layat."

Yesus kinundongii lisison mobabangi doi Betania

6 Salataa Yesus daano doi Betania, doi Simon nabonua doi mo loolukoo kanakon takatol mo minosikiton, 7 meeng koboine lubat doi Yesus. Yana mababa meeng kobotol mokinubai luwedoi batu galaas, koantoko lisison mobabangi mo maaling. Doiya singgat Yesus daano moosulang kaan, do boinedoo kundongiikene do lisisonnoo mobabangi doi Yesus oluno bunggono. 8 Yesus napololaing-pololaing kitayo do langgedoo yanila teali nggimal. "Oila kona totuuk sasaibino nia modinadaat?" yanila bantile. 9 "Lisison mobabangidoo moola nabinalukon tukon koolino maaling tuuno, maka kodoyno nabineekon doi mian motalalais!" 10 Yesus toiyo yanila napikilan, maka yana bantile, "Bulaando komuyu mokubaiyo susa naboine nia? Yana kubaiyo kolobo mo monondok tukon tanggaal tuuk doi yaku. 11 Mian motalalais sidutu daano doi komuyu, bai yaku aki kusidutu polaing-laing tukon komuyu. 12 Tukon nakundangano do lisison lambudoo mobabangi doi butonggu, yana masadiakene yaku tuuk daku kinibulan. 13 Poanggayomo! Doi posaapon kodunia, inaando tolong ko Bilita Monondok moluwedoi Mian Bisa napinolonggonan, boine nia nakokubai naikon binasalitakon koidan teali tondoon doi yana."

Yudas yase moloilokise Yesus

14 Maka meeng komian doi songulo lua Yesus napololaing, kosambuno Yudas Iskaliot, ampakon doi imam-imam kapaJa. 15 Yana bantile doi yanila, "Oilakai naikon komuyu kopo bineekon doi yaku kalu yaku beekene Yesus doi komuyu?" Maka yanila mangait tolu kolono kodoy pelak, maka yanila beekene do doydoo doi yana. 16 Tambuun doiya singgat Yudas moumboliimo todanan mo monondok sulano naloilokise Yesus.

Yesus kaane kokinaan Paskah tukon napololaing-pololaing

17 Doi oloyo tumbeno doi Lamekanano ko Loti Moakiyo ko Lagino, Yesus napololaing-pololaing lubat doi yana. Yanila mansadai, "Naando Tama naiyasano kami mosadiayo kokinaan Paskah tuuk Tama?" 18 Yesus timbiliyo, "Tauso doi meeng komian doi kota tukon bontiikene doi yana, 'Tama Gulu nabantilan, lapamo polong kotembono motuuk doi yaku; yase lamekene kolamean Paskah doi mubonua posinggat-singgat tukon kupololaing-pololaing.' " 19 Yesus napololaing-pololaing kubaiyo oila komo Yesus nasinumboliikon doi yanila. Yanila ampakon sadiayo kokinaan doi Paskahdoo. 20 Salataa popook, Yesus tukon songulo lua kona pololaing osulang kaan. 21 Daano yanila mokaan Yesus bantile, "Pondongo-liiyo: meeng komian doi komuyu naikon loilokise yaku." 22 Pololaing-pololaing Yesus lengele doiya teali susa. Maka yanila meeng komian tukon meeng mansadaikene doi Yesus, "Tantu bolikon yaku komo Tama naminakisuuti?" 23 Yesus timbiliyo, "Mian mo kemeke koloti doi manggo lalomo posinggat-singgat tukon yaku, yanamo naikon komo loilokise yaku. 24 Takainomo Manusia Napau naikon mate, buno komo totulis doi Kitab Moliyous lalomo. Bai silakamo kai komiano mo loilokise Manusia Napau! Tadukai do mianoo naaki nasinuung!" 25 Maka Yudas do poloilokisoo bantile, "Tantu bolikon yaku Tama Gulu naminakisuuti?" Yesus timbiliyo, "Bunomo kai komu bantilan."

Temeneno nalamean

26 Salataa yanila kaan, Yesus mangala loti, maka sambeang. Doibundu yana bata-bataiyo do lotidoo tukon limano maka beekene doi napololaing-pololaing tukon bantile, "Alayo, tukon kaane; naiyamo kobutonggu." 27 Lapa doiya yana mangala meeng kogalaas anggul, maka sambeanggene doi Mian Bisa. Doibundu yana beekene do angguloo tukon abosano doi napololaing-pololaing, tukon bantile, "Inume, komuyu sasaibino. 28 Sabab naiyamo kosaunggu mo sahkanggene ko Mian Bisa nadandi - sau mo kinundang tuuk doi mian badaang, tuuk potolos yanila nalalim. 29 Anggayomo: Yaku akimo kai naikon kumonginum naanggul nia koidan polong doi tembo yaku inume koanggul mo boolu posinggat-singgat tukon komuyu doi Tamanggu na Dunia Boolu." 30 Doibundu yanila mananikene meeng konanian panggaal. Tukon salataa lapa doiya yanila ampakon doi Zaitun Bunggulo.

Tinantukono Petulus moakiyenggene Yesus

31 Maka Yesus bantile doi napololaing-pololaing, "Naiya popookia koidan komuyu sasaibino obuleng tinggale yaku; sabab doi Kitab Moliyous lalomo totulis; ko Mian Bisa bantile, 'Yaku naikon akateyo do pototoolidoo, tukon kona domba teali sasabul.' 32 Bai salataa yaku inotuboi koidan, yaku ampakon matailukiyo komuyu doi Galilea." 33 Petulus bantile doi Yesus, "Batadikenemo sasaibino natinggale Tama, bai yaku aki kutinggale Tama!" 34 "Neneeke," Yesus bantile doi yana, "Napopookia koidan, akiyoon komanuk nakokuuwa, ikoo tolumo luunggon muaki-yenggene yaku." 35 Petulus timbiliyo, "Mau kumate polaing Tama, yaku aki naikon kubantile baikon moaki kutingoniiyo Tama!" Tukon sasaibino kona pololaing bailong bantile buno doiya.

Yesus sambeang doi Getsemani

36 Lapamo doiya Yesus ampakon tukon napololaing-pololaing doi meeng kolipu kosambuno Getsemani. Imbali yana bantile doi yanila, "Osulang dimbaa yaku daano motaus sambeang." 37 Maka yana uange Petulus tukon Zebedeus napau lua taus polaing tukon yana. Yana nomiiyomo poloon tukon susa. 38 Yana bantile doi napololaing-pololaing, "Konoanggu poloon tuuno pokakana yaku naikon momatemo. Podungolo dimbaa, tukon pomalaing mobada-badagai tukon yaku." 39 Doibundu Yesus taus mododoon soisik, maka yana ladanggene kotuulo doi buta maka sambeang. "Tama," kona bantilano, "kalu moola, dedeenggene doi yaku kosakisaa mo sio kutoupiyo nia. Bai inai moloingiyo daku mongiasan; tongo Tama namongiasan komo teali." 40 Lapa doiya Yesus abali doi napololaing mototuiladoo tukon laate yanila daano momoolo. Yana bantile doi Petulus, "Tongo meeng kojam komuyu tolu komuyu aki namoola pobadagai tukon yaku? 41 Pobada-badagai kai, tukon posambeang sulano komuyu naaki pokanakon palasobaan. Takainomo komu pikilan yase komo kana bai komuyu aki namoola, sabab banggapi nakokubai lemah." 42 Yesus taus sambeang koidan, kona bantilano, "Tama, kalu nasakisaawan nia sio kutoupiyo, tukon akimo namoola dinodoonggon, batadikenemo kai Tama namongiasan komo teali." 43 Sambuno lapa doiya Yesus abali koidan, tukon laate kona pololaing-pololaing daano momoolo, sabab yanila todudul pipiito tuuno. 44 Koikoidan Yesus tinggale yanila tukon doiyamo kotoluno luunggon yana sambeang tukon mabantil bantil-bantilan mo pokakana. 45 Lapamo doiya yana abali koidan doi napololaing-pololaing tukon bantile, "Kai daano komuyu momoolo tukon balasanaang? Kitayo, laatemo kotembono Manusia Napau nasinalakanggonan doi mian mobaladosa nakuasa. 46 Pobanguno, mai nda taus. Kitayo! Mian mo loilokise yaku lubato!"

Yesus linako

47 Daano Yesus mobasilingan, Yudas, meeng komian doi mosongulodoo lua kona pololaing lubato. Polaing-laing tukon yana, lubato koidan komian badaang mo mbaba bakoko tukon tompide. Yanila sinumbolii imam-imam kapalano tukon katua-katua Yahudi. 48 Dopoloilokisoo lapamo popitoikene doi yanila natanda nia, "Mian yaku mo umayo, doiyamo komiano. Lakoyo yana!" 49 Bunomo doiya polong doi lipudoo, Yudas banggadudul taus doi Yesus tukon bantile, "Tabea, Tama Gulu!" Maka yana umayo Yesus. 50 Yesus timbiliyo, "Utus, oila kona totuuk Utus molubat doi sumai?" Doibundu do mianoo mobadaang usok, tukon lakoyo Yesus. 51 Daano komeeng kona pololaing mo daano idoo tukon Yesus, kibute kona bakoko maka tobosiikene doi imam babasal naata polong bontol kotolingaino. 52 Yesus bantile doi napololaingoo, "Usekenemo koidan komu bakoko doi salungo, sabab sasaibino komian mo mapake bakoko yana mate tukon bakoko. 53 Ikoo aanggene yaku aki kumoola mangkabi tulung doi Tamanggu, tukon sulano yana mosobit naikon olubate lobian songulo lua kopasukan suludadu malaekat? 54 Bai kalu bunomo doiya, akimo nateali buno domo lapadoo tinantukon doi Kitab Moliyous lalomo, baikon takainomo sio nateali buno naiya budodoo?" 55 Maka Yesus bantile doi mian mo badaangoo, "Kai yaku nia mian kulokis, tobikon komuyu polubat mababa bakoko tukon tompide sulano polakoyo yaku? Samba kooloyo yaku mongotunggul doi Mian Bisa Nabonua, bai komuyu aki polakoyo yaku! 56 Bai takainomo sio nabuno doiya sulano nateali oilamo konabi-nabi nabinantil mo totulis doi Kitab Moliyous lalomo." Lapa doiya, sasaibino kona pololaing-pololaing obuleng otinggalemo Yesus.

Yesus inadili doi Pangadilan Agama salaano

57 Mian badaang mo lakoyo Yesus babayo yana doi Imam Babasal Kayafas nabonua. Indaa gulu-gulu agama tukon katua-katua Yahudi lapamo pototongi. 58 Petulus badodoonggon motunduwo Yesus polong doi imam babasal nabonua basaleano. Maka Petulus usok doi basaleanoo, tukon osulang pototongi tukon dopototooli-pototoolidoo. Yana yase toiyo bulaando sasaibinodoo kona pupusan. 59 Imam-imam kapalano tukon sasaibino komo Pangadilan Agama moumbolii kasaksian mosala sulano namoola otuwenge Yesus nainukum mate. 60 Bai yanila aki namalaat mau nabaino meeng kobukutii, mau kai nabadaang komo lubat mo teali sakisii mokala-kala. Doibundu daano kolua komian mo lubat doi muka. 61 Yanila bantile, "Mian nia bantile, 'Yaku moola lepeyo ko Mian Bisa Nabonua, tukon tolu kooloyo moolamo nakekendenge koidan.' " 62 Maka imam babasaloo kokondong, tukon bantile doi Yesus, "Kai ikoo aki mumotimbili do pangasalakonoo doikoo?" 63 Bai Yesus aki nabiyok. Imam babasal bantile koidan doi yana, "Lolo Mian Bisa mo tubo, bantilemo doi kami kai koomo ko Tomundo Pasalamat, Mian Bisa Napau?" 64 Yesus timbiliyo, "Bunomo domu bantilanoo. Bai angga-yomo: diabudodoo, komuyu naikon kitayo Manusia Napau moosulang taalikon bakalinga doi Mian Bisa Mobabasal Konakuasa, tukon lubat doi bunong bungkono luwedoi timbu!" 65 Maka doimam babasaloo sia-siake kona pakean, tukon bantile, "Yana bantile lokis ko Mian Bisa! Akimo napalaluu sakisii, komuyu lapamo lengele kona bantil-bantilan mo lokis doi Mian Bisa! 66 Doiya budodoo bulaamo komuyu kopo palaat?" Yanila timbiliyo, "Yana salamo, tukon sio namate." 67 Maka yanila tupeiyo Yesus duduso, tukon nanale yana. Daano koidan komo tapiyo yana 68 tukon bantile, "Soba timbiliyo tukon bontiikene doi kami, oh Tomundo Pasalamat! Indee komo tapiyo ikoo?"

Petulus akiyenggene Yesus

69 Petulus daano moosulang doi tonggulung, doi basaleanoo. Daano komeeng kopeleleani boine molubat, tukon bantile doi Petulus, "Bolikon kai ikoo koidan domo polaing-laingoo Yesus do Galileadoo miano?" 70 Bai Petulus akiyenggene doi yanila sasaibinodoo salaano. "Yaku aki kutoiyo komu makisuut," Petulus napotimbili, maka ampakon doi basaleanoo tataapono. 71 Komeeng kopeleleani boine bailong kitayo Petulus, tukon bantile doi mianoo idoo, "Mian nia tadodoon daano polaing tukon Yesus moluwedoi Nasaletoo." 72 Maka Petulus bangakiyonggon koidan, tukon batotopi, "Tutuu yaku aki kutingoniiyo koiya mianoko!" Petulus bantile. 73 Aki namalumbit salataa lapa doiya, mian badaangoo mo kokondong idoo lubat doi Petulus, tukon bantile, "Bisamo ikoo daano meeng komian doi yaniladoo. Koiya tokita tuuno doi mubasilinganan." 74 Maka Petulus tambuuno bato-batotopi tukon bantile, "Yaku aki kutingoniiyo koiya komianoko!" Doiya singgat polaing kokuuwa komanuk. 75 Tukon Petulus tandandayomo Yesus molapamo bantile doi yana, "Akiyoon komanuk nakokuuwa, ikoo tolumo luunggon muakiyenggene yaku." Maka Petulus tobuat tukon kokiil polong-poloong.

Matius 27

Yesus binaba doi Pilatus

27:1 Dodowasoono, sasaibino koimam kapalano tukon katua Yahudi mangala kaputusan moakateyo Yesus. 2 Yanila boboiyo yana, tukon babayo yana, maka beekene doi Pilatus, gubelnul pamalenta Loma.

Yudas namatean

3 Salataa Yudas do poloilokisoo kitayo baikon Yesus molapamo binee ukuman, yana manasalo. Maka yana abalinggene do doydoo motolu kolono kopelak doi imam-imam kapalano tukon katua-katua Yahudi. 4 Yana bantile, "Yaku baladosamo moloilokise komian mo akiyo kona sala, polong yana inukum mate!" Bai yanila timbiliyo, "Kami aki mai motoi? Koiya muulusan susuumu!" 5 Yudas sakukene do doydoo doi Temeneno Nabonua lalomo, maka taus tukon bakoot bulung. 6 Imam-imam kapalano pulute do doydoo tukon bantile, "Doy nia doy sau. Kalu atulan agama, doy nia aki namoola inusokon teali sosubakon doi Temeneno Nabonua." 7 Sambuno yanila lapa pomeenggon, yanila pakeyo do doydoo pongoli buta mo sinombuikon Buta Tukang Tobunan. Butadoo pinake bakibulan doi mian molulubaton. 8 Doiyamo kosababpo polong oloyo nia do butadoo sinombuikon "Buta Sau". 9 Tukon doiya, tealimo oila komo Nabi Yelemia nabinantil, doiyamo, "Yanila mantalima tolu kolono kodoy pelak, doiyamo koolino mo lapamo pinomeenggon doi bangsa Islael teali pebeal tuuk doi yana. 10 Tukon do doydoo yanila pakeyo teali pongoli buta tukang tobunan, buno Temeneno napinalentakon doi yaku."

Pilatus palesayo Yesus napalakala

11 Singgatoo Yesus mangadap doi Pilatus, gubelnul doi lipudoo, Pilatus mansadai, "Kabudoon ikoo tomundo Yahudi miano?" "Bunomo komu bantilan," Yesus timbiliyo. 12 Bai tembo imam-imam kapalano tukon katua-katua Yahudi moloolukong-gon badaang kopangasalakon motuuk doi Yesus, yana aki namotimbili. 13 Tobikon doiya Pilatus bantile doi yana, "Kai ikoo aki mumolongol sasaibino yanila napangasalakon doikoo?" 14 Bai Yesus aki natimbiliyo mau nasoisik, tobikon do gubelnuloo teali masaingding tuuno.

Yesus kinonoi ukuman mate

15 Doi samba ko Lamekanano ko Paskah, gubelnul mongosodii meeng komian motinalunggu mololoi mian badaang naililik. 16 Doiya singgat daano komeeng komian moinukum mo minaamasakon. Kosambuno Yesus Balnabas. 17 Jadi salataa domianoo badaang lapamo pototongi, Pilatus mansadai doi yanila, "Indee kopoo iniyas kusodiiyo tuuk doi komuyu? Yesus Balnabas kai Yesus mo binantil Klistus?" 18 Pilatus bantile buno doiya sabab yana toiyo, baikon katua-katua Yahudi beekene Yesus doi yana sabab yanila masakit konoano. 19 Doiya singgat Pilatus daano moosulang doi kantol mangadilian, kona boloki makapatu teteba doi yana, "Inai momasambul kona palakala koiya mian noko mo akiyo kona sala, sabab tobikon yana, yaku olumon mo lokis tuuno kolubongi." 20 Bai imam-imam kapalano tukon katua-katua Yahudi momeenggon tomboniiyo komian badaangoo sulano nakabiyo doi Pilatus, Balabas komo sinodii bai Yesus sio nainukum mate. 21 Maka do gubelnuloo mansadai koidan doi yanila, "Doi mian moluailadoo indee kopoo iniyas kusodiiyo tuuk doi komuyu?" "Balnabas," yanila timbiliyo. 22 "Kalu buno doiya, yaku sio nabulaando kokubaiyano tukon Yesus mo sinombuikon Klistus?" Pilatus mansadai doi yanila. "Posempangemo yana!" yanila sasaibino napotimbili. 23 "Bai oila kona kulokisan?" Pilatus napasadai. Maka yanila wookon kakabukuan koidan, "Posempangemo yana!" 24 Doibundu Pilatus toiyomo baikon yana moakimo namoola mokubaiyo oioila koidan tukon koidan do mianoo naikon nggimalo. Jadi yana mangala paisu, maka doi mianoo badaangoo salaano yana kumosio kolimano tukon bantile, "Yaku aki kumasasalaan kona matean naiya mian nia! Koiya poulusan!" 25 Sasaibino do mianoo badaang timbiliyo, "Oode, batadikene-mo kami tukon mai labuk-labuk komo tanggunge kona ukuman doi namatean nia!" 26 Maka Pilatus sodiiyo Balnabas tuuk doi yanila, tukon sumboliiyo komian nabobokiiyo Yesus; tukon salakanggene yana sulano nasinempanggon.

Suludadu-suludadu maenggene Yesus

27 Doibundu Pilatus nasuludadu-suludadu babayo Yesus usok doi gubelnul nakamali, tukon sasaibino kona pasukan pototongi boilingiyo Yesus. 28 Yanila bukayo Yesus napakean, maka kinonoikon doi yana kojubah mosamelaon. 29 Yanila mokubai meeng kotomundo nasonggo doi kayung langaano mosoniton, tukon kinonoikon doi Yesus oluno. Doibundu yanila abese komeeng kotongkat doi limano bakalingano, maka yanila sosubaiyo yana doi salaano tukon totulaiyo yana. "Tabea Tomundo Yahudi Miano!" yanila bantile. 30 Yaniia tupeiyo yana, tukon alayo do tongkatoo maka umbosiikene yana doi oluno. 31 Salataa lapa yana minaenggon, yanila bukayo kona jubahdoo mosamelaon maka pinekeikon koidan kona pakean susuungo. Doibundu yana binabamo doi tonggulung sulano nasinempanggon.

Yesus sinempanggon

32 Doi loloon tangano, yanila posuunggene komeeng komian molengget doi Kilene kosambuno Simon. Yanila pakisaayo yana natanggunge Yesus nakayung sempangan. 33 Doibundu yanila polong doi meeng kolipu kosambuno Golgota, koalatino, "Mangabosan Olu". 34 Idoo yanila beena Yesus monginum anggul mo sinabul lobo iyuno. Bai sambuno lapa Yesus tamise do angguloo, yana akimo nayase monginum. 35 Doibundu yanila sempangemo yana, maka ebe-ebese kona pakean tukon undian. 36 Lapa doiya yanila osulang mototooliyo yana indaa. 37 Doi oluno bungkono yanila abese kotulisan moteali pangasalakon doi yana, doiyamo: "Naiyamo Yesus, Tomundo Yahudi Miano". 38 Polaing-laing tukon yana yanila sempanggene koidan kolua komian molokis; komeeng komian doi bakalingano taikon, komeeng koidan doi bobono sembeleng. 39 Komian mo alon idoo suasualilinggene kooluno, tukon totulaiyo Yesus. 40 Yanila bantile, "Ikoomo komo yase lomoboyo ko Mian Bisa Nabonua, tukon mokekendenge koidan tongo tolu kooloyo! Kalu ikoomo ko Mian Bisa Napau, obulus koiya kayung sempangokon, tukon salamatene kobutomu!" 41 Bunomo lakon doiya koimam-imam kapalano tukon gulu-gulu agama maka katua-katua Yahudi sosiboliiyo Yesus. Yanila bantile, 42 "Yana salamatene komian bailong, bai kobutongo susuungo yana aki namoola salamatene! Kalu yana tomundo Islael, tadukai yana diabudodoo naobulus doi kayung sempangoo, maka nasodo kami yase momaangga doi yana. 43 Yana maangga doi Mian Bisa, tukon bantile baikon yana Mian Bisa Napau. Oode, mai nda kitayo kai ko Temeneno yase mosalamatene yana doiya budodoo." 44 Pangakate-pangakate mo sinempang tukon Yesus sosiboliiyo yana koidan buno doiya!

Yesus namatean

45 Doi nasuunan kooloyo, tolu kojam kona kalumbit posaapon do tanodoo teali kalipookan. 46 Batong tolu kikinobian, Yesus wookon tukon kabasale koalalo, "Eli, Eli Tama sabakhtani?" koalatino, "Oh ku Mian Bisa, oh ku Mian Bisa bulaando kai ikoo motinggalaku?" 47 Bubulaa komian modaano idoo molengele Yesus nawooko-nanoo, maka bantile, "Yana uange Elia!" 48 Meeng komian doi yaniladoo moso-mosobit taus mangala kalang bungano maka tooniyo doi anggul momeele lalomo. Doibundu yana tabeyo doi meeng kokayung bunduno, tukon tutumikene doi Yesus suungo bibilo. 49 Bai komian bailong bantile, "Totiliiyo, mai nda kitayo kai Elia lubat mosalamatene yana!" 50 Doibundu Yesus wookon koidan tukon kabasale koalalo, maka yana supakene kona ansaang labino. 51 Toik lalanse doi Temeneno Nabonua tebeak tongobos lua doi bungkuk polong doi bilit. Kobuta sakean tonggiyok tukon kobunggul-bunggul batuno tabatai. 52 Kokibul-kibul tobuka, tukon badaang ko Mian Bisa naumat mo lapamo mate tubo koidan. 53 Yanila tobuat doi kibul-kibuloo sambuno Yesus tubo doi namatean tukon yanila usok doi Yelusalem. Indaa badaang komian mokitayo yanila. 54 Pasukan kapalano polaing-laing tukon nasuludadu-suludadu mo totooliyo Yesus teali matakut tuuno sambuno yanila kitayo do butadoo motonggiyok tukon sasaibino komo tealidoo. Yanila bantile, "Bisamo, yana nia Mian Bisa Napau!" 55 Idoo daano mobadaang koboine mo mongkita doi nadodoonan. Yanilamo komo lapamo malaing Yesus sulano natulungiyo yana salataa doi Galilea. 56 Doi yaniladoo doiyamo Malia Magdalena, Malia Yakobus tinano tukon Yusuf, tukon Zebedeus napau-pau tinano.

Yesus nakinibulan

57 Doi popookoo lubat komeeng komian mokaasa doi Alimatea, kosambuno Yusuf. Yana lakon pololaing Yesus. 58 Yana ampakon doi Pilatus, maka kabiyo Yesus badano. Maka Pilatus monggipalentakene sulano doi Yesus badanodoo nabineekon doi yana. 59 Maka Yusuf alayo do badanoo, maka bungusio toik lenan patolo mo boolu. 60 Maka yana abese Yesus badano doi nakibul kinubai susuungo doi meeng kobunggul batu lalomo. Lapa doiya yana nggolinggene kobatu meeng mobabasal teali patataapikon doi kibuloo, maka yana taus. 61 Malia Magdalena tukon Malia bailong dungol osulang idoo sasalaane do kibuloo.

Pototooli-pototooli kibul

62 Modoakon kolobo, doi oloyo Tadean, imam-imam kapalano tukon Falisi-falisi miano ampakon polaing-laing momangadap doi Pilatus, 63 tukon bantile, "Tuan, kami neneeke tempodoo domo batipudoo modaano motubo, yana lapamo bantile, 'Salataa tolu kooloyo yaku tubomo koidan.' 64 Tobikon doiya, sumboliiyo komian natotooliyo do kibuloo mono-monondok polong doi oloyo kotoluno, sulano kona pololaing-pololaingoo aki namoola ndikuke kobadano maka nabantile doi mian-mian baikon yana lapamo inotuboi doi matean. Tukon bakala-kalaan doibundu nia lobian kona kulokisan doi tumbeno." 65 "Komuyu daano kopoo suludadu pototooli," Pilatus bantile doi yanila, "potauso totooliyo tuuno do kibuloo." 66 Maka yanila taus doi kibuloo tukon yanila beena soloot doi batu potutupino tukon mangabos padagai doi salaano, sulano naakiyo komo biye-biyeke do kibuloo.

Matius 28

Yesus natuboan

28:1 Salataa kooloyo Tadean toliis, doi Minggu oloyono dodowasoono, Malia Magdalena, tukon Malia bailong-gon taus momokita do kibuloo. 2 Sosinggot teali koleali mo babasal. Meeng ko Temeneno namalaekat lengget doi sulugaa maka nggolinggene do batudoo potutupo, tukon osulang doi bunggono. 3 Malaekatoo duduso pokakana kodidip, tukon kona pakean moute tuuno. 4 Suludadu kapalano mo batotooli idoo matakuto polong yanila bubusak tukon teali buno mian momate. 5 Malaekatoo bantile doi boi-boinedoo, "Inai pomatakut! Yaku toiyo komuyu umboliiyo Yesus mo lapamo sinempang-gonoo. 6 Yana akiyono dimbaa. Yana tubomo koidan buno komo lapamo yana bantile looluk. Mai kitayo kona tangabosan doi yana nakinooloanoo. 7 Budodoiya, tauso moso-mosobit, bontiikene doi napololaing-pololaing, 'Yana lapamo tubo, tukon budodoiya yana tauso mantailukiyo komuyu doi Galilea. Imbali komuyu kitayo yana!' Neneeke oila komo lapamo yaku bantile doikoo." 8 Moso-mosobit boi-boinedoo tinggale do kibuloo. Tukon noanoila momatakut posoloi nasanaangan yanila obu-obuleng mobontiikene do langgedoo doi Yesus napololaing-pololaing. 9 Sosinggot Yesus lubat pososuung tukon do boi-boinedoo, tukon bantil, "Tabea!" Maka yanila lubat koolaniyo yana doibundu lebeke koaino tukon sosubaiyo yana. 10 "Inaikai matakut," Yesus bantile doi yanila, "taus pobabotilanggene doi utus-utusonggu sulano yanila nataus doi Galilea; imbali yanila kitayo yaku."

Suludadu kapalano nalapulan

11 Daanon do boi-boinedoo taus, bubulaa moluwedoi suludadudoo kapalano mo totooliyo do kibuloo abali doi kota tukon popitoikene doi imam-imam kapalano sasaibino komo lapamo teali. 12 Imam-imam kapalanodoo posadaikene tukon katua-katua Yahudi, maka beena doy badaang doi suludadudoo mobatotooli, utukon bantile, 13 Komuyu sio pobantile baikon pololaing-pololaing Yesus lubat doi popook oloyono, tukon ndikuke dobadanoo daano komuyu momoolo. 14 Tukon kalu gubelnuloo lengele doiya langgedoo, kami asi-asiyo yana sulano komuyu akipo malaat oioila kokasulitano." 15 Maka suludadu kapalano alayo doydoo, tukon kubaiyo buno komo tinetebaikonoo doi yanila. Tobikon doiya salitadoo daano motasabukon doi Yahudi miano polong doi oloyo nia.

Yesus okitakene kotmtongo doi napololaing-pololaing

16 Kosongulono meeng Yesus napololaing taus doi Galilea bunggulo pokokonoi tukon Yesus napinalentakon doi yanila. 17 Salataa yanila kitayo Yesus imbali, yanila sosubaiyo yana. Bai daano kobailong doi yaniladoo mo sasaaki. 18 Yesus koolaniyo yanila, tukon bantile, "Sasaibino kokuasa doi sulugaa tukon doi dunia lapamo bineekon doi yaku. 19 Tobikon doiya potauso doi sasaibino kobangsa doi posaapon kodunia nia tealikene yanila kupololaing-pololaing. Posauwo paisu salani yanila tukon pobantile Tama sambuno, tukon Pau sambuno, tukon Mian Bisa Na Loh. 20 Otunggukene doi yanila naloingiyo sasaibino komo lapamo yaku palentakene doikoo. Tukon neneeke yaku daano mololainge komuyu polong doi lounu napupusan."

Malkus 1

Yohanes Pasau Mian naotunggul

1:1 Naiyamo ko Bilita Mononaok bulaa kokaliangano Yesus Klistus. Mian Bisa Napau. 2 Bilita Monondokoo tinambuun pokakana Nabi Yesaya natinulis, buno naiya, 3 'Naiyamo daku binontokon,' Mian Bisa bantile; 'Yaku bintekene yana loolukon doi komuyudoo, sulano yana nabukayo kololoon motuuk doikoo.' 3 Daano komian mowowookon doi padang lalomo, 'Sadiayo kololoon motuuk doi Temeneno; keseayo kololoon mo linoloi.' " 4 Pokakana domo totulisoo, bunomo doiya koidan Yohanes lubat doi padang lalomo. Yana sauwo komian tukon pelenggene kobilita moluwedoi Mian Bisa. "Komuyu sio pobadodoloon doi polalim-lalim tukon sio po sinau, sulano ko Mian Bisa naompunio komuyu," bunomo doiya Yohanes nabantilan. 5 Sasaibino komian doi lipu Yudea tukon kota Yelusalem miano ampakon mondongolii Yohanes naotunggul. Yanila mangakukene kona lalim-lalim, tukon Yohanes sauwo paisu yanila doi Paisu Yoldan. 6 Yohanes napakean unta buluno. Kona pabaang kulit, kona kinaan betek tukon ani dokoto. 7 Yana babilitakene naiya bilita nia, "Sio lapa yaku lubat, naikon lubat komian mo lobian babasal kona kuasa doi yaku. Mau nabaino yaku totuku mobukayo kona sapatu alosodoo, yaku aki nateali. 8 Yaku sauwo komuyu tukon paisu, bai yana naikon sauwo komuyu tukon Mian Bisa Na Loh."

Yohanes sauwo Yesus

9 Doiya kosinggatoo Yesus lubat doi Nasalet lipu Galilea, tukon Yohanes sauwo doi Paisu Yoldan. 10 Salataa Yesus sumbot doi paisudoo, yana kitayo kotimbu tobuka tukon ko Mian Bisa Na Loh obulus pokakana kotomisi lapatiing doi bunggono. 11 Lapa doiya tololongol ko Mian Bisa alalo mobantile, "Ikoomo daku Pau sineang. Ikoomo komo kindendeke konoanggu."

Ibiliis sohaiyo Yesus

12 Lapa doiya Mian Bisa Na Loh antekene Yesus doi padang lalomo. 13 Sangkap kolono kooloyo Yesus daano idoo, Ibiliis nasobaiyano. Iyayon-iyayon mombosolo daano podungoli idoo tukon yana, tukon malaekat-malaekat leleaniyo yana.

Yesus uange kosangkap komian mosahang

14 Salataa Yohanes tinalunggu, Yesus ampakon doi Galilea, tukon babilitakene idoo ko Bilita Monondok moluwedoi Mian Bisa. 15 Kona bantilano, "Mosobito naikon ko Mian Bisa natambuune kona mapalentaan. Pobadodoloon doi polalim-lalim, tukon anggayomo ko Bilita Monondok moluwedoi Mian Bisa!" 16 Singgatoo Yesus ampakon doi Paisu Galilea bibilo, yana kitayo komian lua mosabang, doiyamo Simon tukon Andelias utuso piyoto. Yanila daano momalako ikan tukon bapukat ikan doi paisudoo. 17 Yesus bantile doi yanila, "Lainge yaku, yaku otunggule komuyu poteali popukat mian." 18 Maka yanila polaing tinggale kona pukat tukon lainge Yesus. 19 Yesus ampakon momeenggon, maka kitayo koidan kolua komian montolutus bailong, doiyamo Yakobus tukon Yohanes, Zebedeus nalabuk-labuk. Yanila luaila daano doi duangan lalomo tukon yanila daano mokindendeke kona pai pukat. 20 Yesus banggadudul uange yanila. Tukon yanila tinggalemo kotamano tukon napai mian tinambo doi duanganoo. Maka yanila ampakon lainge Yesus.

Mian mo inusoki ibiliis

21 Yesus tukon napololaing-pololaing polong doi kota Kapelnaum. Doi oloyo Tadean koikoidanggon, Yesus usok doi bonua kaledaan maka tambuune kona mongotunggulan. 22 Ko mian-mian mondongolii kona otunggul masaingding tuuno, kona mongotunggulan. Sabab, yana mongotunggul inangga, aki nabuno kogulu-gulu agama. 23 Doiya kosinggatoo meeng komian mo inusoki ibiliis usok doi bonuadoo kaleda lalomo, tukon wookon, 24 "Eh Yesus, Nasalet miano, ikoo yase kubaiyo oila doi kami? Ikoo lubat sulano musilakayo kami? Yaku toiyo indee ikoo: Ikoomo kobito-bito mo moliyous moluwedoi Mian Bisa!" 25 "Tade!" Yesus gilaiyo do ibiliisoo, "Koliato doi mian nia!" 26 Maka do ibiliisoo tika-tikakene do mianoo koKobukuan, doibundu yana dampas doi mianoo maka wookon. 27 Sasaibino komian masaingding tuune, tobikon yanila bantil meeng tukon bailong, "Oh, oila nia? Meeng kootunggul mo boolu! Tukon nainanggaan tukon nakuasa yana palentayo do ibiliisoo nadampas, tukon yanila loingiyo yana!" 28 Maka dobilitadoo motuuk doi Yesus tolongol tukon mosobit doi mian badaang doi posaapon kolipu Galilea.

Yesus aline komian badaang nasesel

29 Yesus tukon napololaing-pololaing tinggale do bonuadoo kaleda, tukon ampakon doi Simon tukon Andelias napai bonua. Yakobus tukon Yohanes ampakon koidan polaing yanila. 30 Simon namonianan moluko seselon maligoot doi namooloan. Singgat doiya Yesus tukon napololaing-pololaing usok doi bonuadoo, doiya langgedoo pinopitoikon doi Yesus. 31 Maka Yesus ampakon doi Simon namonianan, tukon taaniyo kolimano, maka hangune. Kona maligoot tangalin, tukon yana koidan leleaniyomo yanila. 32 Doi kinohiannoo, samhuno sosoopo kooloyo, mian-mian babayo sasaibino komian mo seselon tukon mo inusoki ibiliis doi Yesus. 33 Sasaibino komian doi kotadoo pototongi doi bonuadoo salaano. 34 Maka Yesus aline komian badaang mo kanakon moisalomo kosesel, tukon koidan siikayo koibiliis mobadaang. Yana aki napataikene do ibiliis-ibiliisoo nabasilingan, sabab yanila toiyo indee miano yana.

Yesus bangotunggul doi Galilea

35 Modoakon kooloyo, sodo dodowasoono, Yesus oanguno tukon tinggale do bonuadoo. Yesus ampakon doi lipu mo kiis doi kota tonggulungo, tukon sambeang idoo. 36 Bai Simon tukon tula-tulano ampakon umboliiyo Yesus. 37 Tukon salataa yanila pososuunggene, yanila bantile, "Sasaibino komian daano moumboliiyo Tama." 38 Bai Yesus timbiliyo, "Maimo nda banggadudulkene konda ampakonan doi kota-kota bailong doi napokoolanikonan naimhaa. Yaku sio kumongotunggul indaa koidan, sabab doiyamo komakisuuto yaku modoisumaikon." 39 Tobikon doiya Yesus ampakon doi yayaa posaapon ko Galilea, tukon mongotunggul doi bonua-bonua kaleda tukon siikayo koibiliis.

Yesus tangalinggene komeeng komian mo takatolon

40 Meeng komian mo takatolon mo minosikiton lubat doi Yesus. Mianoo ladanggene kotuulo, tukon bantile, "Kalu Tama yase, Tama namoola alinaku." 41 Yesus seseange do mianoo. Maka, yana taape do mianoo tukon bantil, "Yaku yase, mutangalino!" 42 Doiya kosinggatoo kona takatol lapus tukon tangalin. 43 Maka Yesus sumboliiyo yana ampakon tukon ingotiikene, 44 "Ingate, inai mosalitayo doi inde-indee komiano, bai ampakono doi imam, tukon kabiyo yana natantukanggene ikoo molapamo tangalin. Maka domu tangalinganoo sosubakene komu sosubakon loingikene Musa napinalentakon, teali meeng kobukutii doi mian-mian baikon ikoo bisa-bisa lapamo tangalin." 45 Bai do mianoo ampakono, tukon momeenggon basalitakene do kadadianoo doi yayaa polong Yesus aki namoola usok doi kota tukon bangokitakonggon. Yana tongo dungol doi kota tonggulungo doi lipu mokiis. Bai komian momeeng lubotiiyo yana doi yayaa.

Malkus 2

Yesus aline komeeng komian molemat

2:1 Bubulaa kooloyo koidan Yesus abali doi Kapelnaum. Maka tololongolo kobilita baikon Yesus modaano doi bonua. 2 Maka badaang komian molubat. Yanila pototongi idoo polong akiyono kodungolan. Doi tataapon moono komian. Maka Yesus pelenggene kobilita moluwedoi Mian Bisa doi yaniladoo. 3 Daano yana mobasilingan, sangkap komian motanggunge komeeng komian molemat mobinabaikon doi Yesus. 4 Bai padungga komian motodudul badaang, yanila aki namoola koolaniyo. Jadi, yanila lopoyo koato pokonoikene doi Yesus nadaanoan. Sambuno buno doiya, yanila ululemo do mianoo molemat tukon nabalayon. 5 Salataa Yesus kitayo bulaa kona babasalan yanila namaanggaan, Yesus bantile doi mianoo molemat, "Kupau, komu lalim-lalim lapamo tinolos." 6 Moi-moiya kogulu agama daano mo osulang idoo yanila tambuuno momansa-mansaday doi noanoila lalomo. 7 "Balani tuuno namian nia basilingan buno doiya! Yana totulaiyo ko Mian Bisa. Indee komo moola telese kolalim kalu bolikon Mian Bisa susuungo?" 8 Doiya kosinggatoo Yesus toiyo yanila napikilan. Maka yana bantile, "Bulaando komuyu mansa-mansaday buno doiya doi noamuyu lalomo? 9 Indeeno kai komo lobian mumuda: kobantilano, 'Mulalim tinoloso', kai bantilano 'Banguno, bingkate komu balayon tukon ampakono'? 10 Bai budodoiya yaku okitakene doikoo baikon doi dunia nia bungkono, Manusia Napau balakuasa telese kolalim." Maka Yesus bantile doi mianoo mo lemat, 11 "Banguno, bingkate komu balayon tukon mulemo!" 12 Yana kokondong soi-soibiton alayo kona balayon maka tobuat yanila sasaibino daano mosakisiiyo. Mianoo masaingding maka nggaale ko Mian Bisa. Yanila bantile, "Akiyoon nabiasa kita mongkita kadadian mopokakana naiya!"

Yesus uange Lewi

13 Yesus abali koikoidan doi Paisu Galilea bibilo. Badaang komian molubat doi yana, tukon yana otunggule yanila. 14 Sodo Yesus naampakonan idoo, yana kitayo meeng komian kosambuno Lewi pakabi lulu, Alfeus napau, daano moosulang doi bonua baluluan. "Laingaku," Yesus bantile doi yana. Maka Lewi kokondong tukon lainge Yesus. 15 Daano Yesus mo kaan doi Lewi nabonua, badaang kopakabi lulu molubat tukon mian mo inaanggon aki namondok doi mian badaang polaing kaan posinggat-singgat Yesus tukon napololaing-pololaing. Sabab badaang doi yanila molainge Yesus. 16 Bubulaa kogulu agama luwedoi Falisi benseno kitayo Yesus kaan posinggat-singgat tukon pakabi-pakabi lulu tukon do mianoo mo inaanggon aki namonondok. Jadi yanila mansadai doi Yesus napololaing, "Bulaando kopoo gulu mopokaanggon tukon pakabi-pakabi lulu tukon do mianoo mo inaanggon aki namonondok?" 17 Yesus lengele yanila napasadai, maka timbiliyo, "Mian mo makalikodong aki napalaluuwo kodoktel; tongo mian mo seselon tolong. Yaku lubat bolikon uange komian mo aanggene kobutongo monondok, bai mian mo inaanggon aki namonondok."

Pogagaiyan doi apataan kaliangano

18 Daano kotembo meeng Yohanes Pasaudoo Mian napolo-laing-pololaing tukon Falisi miano daano moapata. Maka daano komian molubat doi Yesus tukon mansadaikene, "Bulaando pololaing Yohanes Pasau Mian tukon pololaing Falisi miano moapata, bai bulaandokon Tama napololaing moaki?" 19 Yesus timbiliyo, "Doi lamean basowaanan kai mian lubat aki nakaan? Kalu babaabu malane daano polaing yanila, tantu yanila kaan. 20 Bai naikon lubat kotembono meeng babaabuan malanedoo yanila leleiyo. Doiya kosinggatoo maka nasodo yanila aki nakaan. 21 Akiyo komian mo posiahaikene kotoik motuwamo tukon meeng kotoik patolo boolu, sabab posiabaidoo mangaanikene kona mosiakan do kalambidoo, tobikon mangaanikene babasal kona mosiakan. 22 Bunomo lakon akiyo komian mo batune kona suka boolu doi koitan mo motuwamo. Sabab do sukadoo boolu mangaanikene do koitanoo mapasa. Doibundu lolua tangaison. Kosuka mo boolu sio naoinatun doi koitan mo boolu lalomo!"

Pasadai motuuk doi oloyo Tadean

23 Doi meeng kooloyo Tadean, salataa Yesus alon doi meeng kogandum asino, pololaing Yesus bapupuimo gandum. 24 Ko Falisi-falisi miano mansadai doi Yesus, "Bulaando komu pololaing molupaiyo konda agama atulano, tukon kubaiyo komo pinantanggon doi oloyo Tadean?" 25-26 Yesus timbiliyo, "Akiyoon kai nasidutu komuyu basayo oila Daud nakinubai, salataa Abiyatal daano balimang teali imam babasal. Singgatoo Daud tukon namian malaal, tukon akiyo konapoo kinaan, Daud usok doi Temeneno Nabonua, tukon makaan loti mo lapamo sinosubakon doi Mian Bisa. Tukon do lotidoo beekene doi namianoo. Bai banggokai manulut doi nda agama, tongo imam komo moola kaane do lotidoo." 27 Maka Yesus bantile koidan, "Oloyo Tadean dinaanokon tuuk doi banggapi; bolikon banggapi tuuk oloyo Tadean. 28 Jadi, Manusia Napau balakuasa, mau doi oloyo Tadean."

Malkus 3

Mian mo lemat kotimano semheleng

3:1 Yesus abali koidan doi bonua kaleda. Idoo daano komeeng komian mo lemat kolimano sembeleng. 2 Idoo daano komian mo unggoliiyo Yesus nasalaan, sulano namoola yana kalaakene. Idoo yanila pateekene momeeng Yesus naikon aline komian moseselon doi oloyo Tadean. 3 Yesus bantile doi mian mo lematoo kolimano sembeleng, "Mai kokondong naimbaa, doi salaanggu." 4 Maka Yesus sadaiyo domianoo mo daano idoo, "Manulut nda agama, indee komo moola kinuhai doi oloyo Tadean? Kubaiyo komo monondok, kai kubaiyo komo lokis? Salamatene komian, kai mangakate mian?" Yanila tongo aki nabiyok. 5 Yesus nggimal kitayo potikunggon, bai koidan Yesus poloon, sabab yanila todudul matikas konoano. Maka Yesus bantile doi mianoo, "Ulule kolimamu." Do mianoo ulule kolimano tukon dolimanodoo tangalino. 6 Maka do Falisidoo miano tinggale do bonuadoo kaleda, tukon kosobiton pobisalai tukon bubulaa komian potombonii Helodes, sulano napo akateyo Yesus.

Mian badaang doi paisu bibilo

7 Yesus tukon napololaing ampakon bangabalinggon doi Paisu Galilea. Badaang tuuno komian doi Galilea taus tunduwo Yesus. Badaang koidan komo lubat doi Yudea, 8 luwedoi Yelusalem, doi lipu Idumea, tukon luwedoi lipu taikon tolopot Yoldan, tukon luwedoi napoonggaupan kokota-kota doi Tilus tukon Sidon. Yanila sasaibino lubat doi Yesus, sabab yanila mondongolii langge-langge mo lapamo Yesus kubaiyo. 9 Dopai mian-mianoo buno doiya kona kadaang, maka Yesus bintekene kona pololaing-pololaing masadiakene duangan tuuk yana, sabab inai-inaikene do mianoo badaang nandiyaiyo yana. 10 Yesus aline buno doiya komian badaang, tobikon sasaibino komian moseselon podipot-dipotimo sulano koolaniyo Yesus namoola taape yana. 11 Tukon komian mo inusoki ibiliis, idan-idan nakitayo Yesus, yana sosuoa doi Yesus salaano tukon nggeleamon, "Ikoomo ko Mian Bisa Napau!" 12 Bai Yesus pantane tuuno do ibiliisoo napopitoikene indee yana.

Yesus molilik songulo lua kona pololaing

13 Doibundu Yesus liba doi meeng kobunggul bungkukono, tukon uange komian napinalaluu. Mianoo lubat, 14 maka Yesus lilike doi yaniladoo kosongulo lua komian. Kona bantilano, "Yaku lilike komuyu sulano komuyu lolainge yaku, sulano kubintekene komuyu popelenggene ko Bilita Monondok luwedoi Mian Bisa, 15 tukon komuyu malaat kuasa mosiikayo koioiliis." 16 Naiyamo kosamhuno do mianoo mosongulo lua: Simon (mo sinomtmikon Petulus), 17 Yakobus tukon Yohanes motolutus, doiyamo Zebedeus napau-pau (yanila nia sinombuikon Boanelges koalatino "guluk napau"), 18 Andelias, Filipus, Baltolomeus, Matius, Tomas, Yakobus Alfeus napau, Tadeus, Simon si Patliot, 19 tukon Yudas Iskaliot mo loiloikisanggene Yesus.

Yesus tukon Beelzebul

20 Lapa doiya Yesus mule doi bonua. Bai mian badaang lubat koidan pototongi, Yesus tukon napololaing-pololaingoo aki naloi kaan. 21 Mian-mianoo bantile, "Yana tindomo!" Salataa pulino ndongoliiyo doiya langgedoo, yanila ampakon alayo tukon babayo yana. 22 Gulu-gulu agama mo lubat doi Yelusalem bantile, "Yana Beelzebul usokiyomo! Do ibiliisoo kapalano komo beena kuasa doi yana mo siikayo doibiliisoo." 23 Maka Yesus uange do mianoo badaang, tukon salitayo doi yanila bubulaa koande-andean. "Bulaando kona tealian koioiliis, mosiikayo koibiliis?" Yesus bantile. 24 "Kalu meeng konegala tongoboboso bubulaa kobense-benseno tukon mo pomusu-musumo do negaladoo akimo namoonggol. 25 Tukon kalu doi meeng kobonua tumouno akiyono kona pomeenggonan tukon tumouno bailong pomosikitono maka do bonuadoo tumbuno nggabuto. 26 Kalu doi Ibiliis nabatomundoan lalomo teali tongobos-obos tukon pomusu-musumo, batomundoanoo akimo namalumbit tantu lapuso. 27 Akiyo komeeng komian momoola usok doi meeng komian mo bukuan nabonua lalomo tukon ndikuke kona buat, kalu yana aki naboboiyo loolukon do* mianoo mooukuan. Lapa doiya, maka namoola ndikuke kona buat. 28 Potoiyo! Kalu komian mokubai lalim tukon bantile kopoototulaiyan, yana moola nainompuni. 29 Bai kalu yana totulaiyo ko Mian Bisa Na Loh, yana aki namoola inompuni! Sabab do totulaidoo daano komeeng kolalim mo akiyo kona pupusan." 30 (Yesus bantile buno doiya sabab daano komian bantile oaikon Yesus inusoki ibiliis.)

Yesus tukon tinano maka utus-utuso

31 Lapa doiya Yesus tinano tukon utus-utuso lubat. Yanila mototiili doi tonggulung mosumbolii mian mouange Yesus. 32 Doiya singgat badaang komian osulang potikunggon Yesus. Yanila bantile doi yana, "Tama, tina tukon utus-utusomu daano doi tonggulung, yanila umboliiyo Tama." 33 Yesus timbiliyo, "Indee kai kotinanggu? Indee kai koutus-utusonggu?" 34 Lapa doiya yana mbalenge doi mianoo mo osulang potikunggon maka bantile, "Naiyamo kotinanggu tukon utus-utusonggu! 35 Mian mo loingiyo ko Mian Bisa namongiasan, doiyamo koutus-utusonggu malane, utusonggu moluko, tukon tinanggu."

Malkus 4

Andean meeng komian motipase kona kalihuang

4:1 Yesus mongotunggul koidan doi Paisu Galilea bibilo. Badaang tuuno komian motokuuniyo Yesus. Tobikon doiya yana ampakon osulang doi meeng koduangan lalomo doi paisudoo bungkono, tukon do mianoo badaang kokondong doi paisudoo bibilo. 2 Maka Yesus mongotunggul badaang kootunggul doi yanila tukon mangala andean. Buno naiya kona otunggulano yanila. 3 "Pondongoliiyo! Daano komeeng komian mobalimang asi ampakon tipase kona kalibuang. 4 Sambuno yana tipase kona kalibuang, daano kona kalibuang mo otuwong doi loloon. Maka kotomisi lubat kaane kabus do kalibuangoo. 5 Daano koidan komo otuwong doi lipu mo batuwon kobutano soisik. Kalibuangoo mosobit tubo sabab kobutano soisik, 6 bai kalu tatandako kooloyo kosopi-sopiino molooyumo, doibundu motuul tukon mate sabab koanggolo aki naatean kona usokan doi buta lalomo. 7 Daano kokalibuang bailong otuwong doi sonit lalomo. Sonitoo tubo nunungiyo do kalihuangoo sopi-sopiino tobikon aki nasao. 8 Bai daano koidan kokalibuang bailong mo otuwong doi buta mo monondok. Kalihuangoo tubo, teali babasal maka sao, daano komo tolu kolono, daano komo noom kolono, tukon daano komo sakat luunggon nasakat." 9 Salataa lapa salitayo do andeanoo, Yesus hantile, "Komuyu daano kotolingaimuyu, pondongoliiyo!"

Bulaando Yesus pakeyo koandean

10 Salataa Yesus hasusuunganggon, mian mo lapamo molongol naotunggul lubat doi Yesus posinggat-singgat tukon songulo lua kona pololaing. Yanila kabiyo Yesus naalatikanggene do andeanoo alatino. nMaka Yesus bantile doi yanila, "Komuyu lapamo binee pikilan monondok sulano potoiyo komaanano bulaando ko Mian Bisa napalenta. Bai mian doi tonggulung inotunggul tukon ande-andean, 12 sulano 'Yanila naikon momeenggon palaatikanggene bai aki natoiyo oila komo teali, yanila naikon lengele budoo, bai aki namangalati, naiya teali sulano yanila inai nakitayo tukon alatiyo tukon inai nalubat doi Mian Bisa tukon Mian Bisa naompunio yanila.' "

Yesus otunggulikene koandean meeng komian motipase kona kalihuang

13 Doibundu Yesus bantile doi yanila, "Kalu komuyu akipo mangalatikene do andeanoo, bulaando komuyu kopoo toiyano koande-andeanoo bailong? 14 Potipasoo kalibuang doiyamo meeng komian mo babotilanggene kobilita Mian Bisa. 15 Kalibuang mo otuwong doi loloon inandekon mian mo longol bilita tentang bulaando ko Mian Bisa namapalentaan. Sodo lengele, ko Ibiliis lubato tukon alayo oila komo lapamo abese doi yanila noano lalomo. 16 Kalibuang mo otuwong doi lipu mobatuwon inandekon mian mo lengele do bilitadoo, yana talimayo tukon monondok konoano. 17 Bai bilitadoo aki namoonggol doi yanila noano, tobikon aki nataan namamalumbit. Sambuno yanila malaat sakisaa kai poloilokis sabab do bilitadoo, yanila akimo namaangga. 18 Kalibuang mo otuwong doi sonitoo lalomo inandekon mian molongol do bilitadoo, 19 bai matakutene konapo tuboan tukon yase tubo monondok. Konoano nabinantil motuuk doi bubulaa kolobo mousok doi yanila noano lalomo. Tobikon doiya do bilitadoo moluwedoi Mian Bisa soisik komo tangabos doi yanila noano, tooikon aki nasao. 20 Tukon kalibuang mo otuwong doi buta monondok inandekon mian mo longol do bilitadoo tukon yanila talimayo, yanila sao badaang, daano komo tolu kolono, daano komo noom kolono, tukon daano komo sakat luunggon nasakat kohasilo."

Posi mo sinunggup tukon gumbang

21 Koikoidan Yesus bantile, "Daano sidutu kai komian mosuayo kona posi maka nasunggupe tukon gumbang, kai abese doi koi adeno? Bulaando yana moaki naabese do posidoo doi bangiisonan posi? 22 Akiyo komeeng mo tosookon mo aki natokita; tukon akiyono komo sinookon mo aki natotoi. 23 Tobikon doiya, kalu daano kotolingaimuyu, pondongoliiyo!" 24 Maka Yesus hantile koidan, "Palatikanggene oila komuyu kopo linongol nia! Ukulan komuyu pakeyo motuuk doi mian bailong naikon ko Mian Bisa pakeyo tuuk doi komuyu - tukon lobian kona kadaang koidan. 25 Sabab komian mo daanomo binee koikoidan lobian badaang; bai mian mo akiyo koona, soisik komo daano doi yana naikon inala koidan."

Andean kalibuang mo tubo

26 Yesus taame kona salita koidan, "Kalu ko Mian Bisa mapalenta buno tomundo, kona bunoan inandekon buno meeng komian mo tipase kona kalibuang doi naasi. 27 Popook yana moolomo, oloyo yana bangun. Kalibuangoo tubomo tukon tealimo babasal. Bai bulaando kona tealian do kalibuang-kalibuangoo tubo tukon teali babasal, do mianoo aki natoiyo. 28 Do butadoo doiyamo komo sumbetene kohasilo: tumbe-tumbeno langaano, lapa doiya bungano, maka saono. 29 Kalu do labuedoo motuwamo, do mianoo tambuuno potoliyo sabab laatemo kona pinupuiyan."

Anaean kalibuang mostol

30 "Kalu ko Mian Bisa mapalenta, tukon oila komo moola ndapokakanakene?" Yesus sadaiyo koidan. "Oila kopopiyalungo mo moola kita pakeyo motuuk doi bangotunggulkanano? 31 Kalu ko Mian Bisa mapalenta, kondondoongo buno naandean nia: Meeng komian momangala meeng komostol batuno maka tiduke doi buta. Mostol batunodoo doiyamo kokaliouang mo poipoisik tuuno doi dunia nia. 32 Bai kalu tubomo, yana tealimo babasal doi lobo mosinakakon bailong. Kolanga-langaano masalimbung kotomisi moola lubat, soop-soop tukon mokubai telea." 33 Bunomo doiya Yesus mongotunggul mian tukon mangala badaang koandean pokakana doiya, sulano yanila namoola mangalati. 34 Yesus sidutu mapake andean kalu yana otunggule do mianoo. Bai kalu yana susuungo tukon napololaing-pololaing, yana alatikanggene sasaibino doi yanila.

Yesus atadeo kosokoi

35 Doi kinobianoo koidan, Yesus bantile doi napololaing-pololaing, "Maimo nda talabut imbali paisudoo sembeleng." 36 Maka Yesus lakit doi duanganoo, tukon napololaing-pololaing tinggalemo do mianoo mobadaang doi paisudoo bibilo, maka yanila polokiti doi duanganoo. Duangan-duangan bailong daano idoo. Lapa doiya Yesus tukon napololaing-pololaing talabuto. 37 Aki namalumbit puulo kosokoiy. Bokol pakapapung doi duangan tukon usok doi duangan lalomo tobikon doi duanganoo adukon moono tukon paisu. 38 Doi duanganoo taambikon puus, Yesus daano moolo tukon batangunan. Pololaing-pololaing Yesus bangune yana. Yanila bantile, "Tama Gulu, bulaando Tama mobatadikene kita nda silaka?" 39 Yesus bangun, maka atadeo do sokoiydoo, tukon bantile dopaisudoo, "Tade, molinomo!" Mombuul tade, tukon dopaisudoo teali molino tuuno. 40 Maka Yesus bantile doi napololaing-pololaing, "Bulaando komuyu matakut? Bulaando komuyu akipo anggayo yaku?" 41 Maka yanila teali matakut tukon bantil meeng tukon doi oailong, "Indee kona tutuuwan namian nia, polong komombuul tukon bokol loingiyo yana."

Malkus 5

Yesus aline komian mo inusoki Ibliis

5:1 Lapa doiya Yesus tukon napololaing-pololaing polong doi Paisu Galilea sembeleng doi kabupaten Gelasa. 2 Sodo Yesus loboson doi duangan, meeng komalane mo tobuat doi kibul lalomo lubat doi Yesus. 3 Mianoo ibiliis kuasaiyomo tukon kona dungolan doi kibul-kibul. Yana akimo nakinoot koidan; mau nabaino lante. 4 Lapamo idan-idan koaino tukon limano nabinoboi, bai sidutu do lante-lantedoo yana bentele, tukon besi doi aino yana lotoyo. Yana bukuan tuuno tobikon akiyo komeeng komian momoola lakoyo. 5 Popook oloyo yana doombaa doisumai doi kibul tukon doi bunggul-bunggul, tukon wowookon tukon pokoloniyo kobutongo tukon batu. 6 Daano moodoon yana kitayo Yesus molubat, yana obuleng maka sosuba doi Yesus salaano. 7 Yana wookon babasal konalalo, "Yesus, Mian Bisa Napau Mo Tatandak Tuuno! Bulaando komu kubaiyano yaku nia? Doi Mian Bisa, yaku kabiyo, inai mosakisaayo yaku!" 8 (Do mianoo bantile buno doiya sabab Yesus bantile doi yana, "Ibiliisoo, dampaso doi mian nia!") 9 Maka Yesus mansadai doi yana, "Indee kai kosambumu?" Mianoo timbiliyo, "Kosambunggu 'Legiun' - sabab kami nia badaang tuuno!" 10 Bubulaa luunggon kona kabiyano tuuno sulano Yesus inai nasumboliiyo do ibiliisoo lokis nadampas doi lipudoo. 11 Loolani do lipudoo badaang tuuno kobabung mo moumbolii kaan doi bunggul pepelako. 12 Ibiliisoo kabiyo doi Yesus, "Sumboliiyo kami mai usok doi babung-babungoo." 13 Tukon Yesus loingiyo. Jadi, do ihiliisoo tobuato doi mianoo maka usok doi babung-babungoo. Sasaibino do babung-babungoo obuleng tukon bakatuwong doi motombing bibilo doi paisudoo lalomo maka molomos - sasaibino uga-ugaate daano molua koloon kobabung. 14 Pototooli-pototooli do babungoo obuleng tukon popitoikene do bilitadoo doi kota tukon kampung. Maka komian ampakon mongkita oila komo lapamo teali. 15 Yanila lubat doi Yesus, maka yanila kitayo do mianoo budodoo mo inusokidoo ibiliis, daano moosulang idoo. Yana lapamo bakalambi, tukon kona pikilan koidan lapamo tanaang. Maka yanila sasaibino teali matakut. 16 Mian badaang mo lapamo sakisiikanggene susuungo dokadadianoo bulaa kokaliangano do mianoo tukon do babung-babungoo yanila basalitakene oila komo lapamo teali. 17 Maka komian modungol doi lipudoo kabiyo sulano Yesus natinggale do lipudoo. 18 Salataa Yesus lakit doi duanganoo lalomo, do mianoo budodoo mo inusoki ibiliis kabiyo doi Yesus, sulano namoola malaing. 19 Bai Yesus aki naloingiyo, Yesus bantile, "Mulemo tukon popitoikene doi utus-utusomu oila komo lapamo Temeneno kubaiyo tuuk doikoo tukon namonondokan Yesus doikoo!" 20 Do mianoo ampakono, tukon basalitakene doi Songulo Kokota doi lipudoo oila komo lapamo Yesus kubaiyo doi yana. Sasaibino komian molengele masaingding.

Yailus napau - Boine mo singgile Yesus najubah

21 Yesus abali koidan doi paisu sembeleng. Doi paisudoo bibilo, badaang komian molubat motokuuniyo potikunggon Yesus. 22 Meeng komian molubat kosambuno Yailus. Yana daano meeng komian mokatuaiyo kobonua kaleda doi kotadoo. Salataa yana kitayo Yesus, yana sosuba doi Yesus salaano, 23 tukon kabiyo tuuno, "Tama, daku pau molukono babalato kona sesel. Moolakene mulubat tukon mutaape, sulano natubo tukon aki namate!" 24 Maka Yesus ampakono polaing Yailus. Badaang komian motunduwo yana tukon mian mondobotiyo doi sasaibino kololoon. 25 Doi yaniladoo daano koidan komeeng koboine mo seselon songulomo lua kotaum kosauno nandendekan posuungimo tukon nabolokonan. 26 Kabuso sasaibino kona buat kubaiyo pobeal doi doktel-doktel, bai aki natangalin, bai tosuungi kona sesel. 27 Boinedoo lapamo molongol badaang doi Yesus. Maka doi mianoo badaang tanga-tangano, yana koolaniyo Yesus doi tonggulungo, Msabab yana bapikil, "Mau natongo yaku singgile kona jubah, yaku tangalin!" 29 Yana singgile Yesus najubah, tukon aki namalumbit doimbaa dosaudoo mondendek tademo. Yana lasaiyo baikon yana lapamo tangalin. 30 Doi singgatoo Yesus lasaiyo daano kubukuanan mo toouat doi butongo. Maka yana mbalenge do mianoo badaang tukon mansadai, "Indee komo singgile daku jubah?" 31 Napololaing-pololaing bantile, "Tama kitayo susuumu daano badaang komian mo podipot-dipoti. Tukon Tama daano mansadai, indee komo singgile Tama?" 32 Bai Yesus kitayo potikunggon sulano naumboliiyo domianoo mo singgile yana. 33 Do boinedoo mo toiyomo oila komo tealimo doi butongo, tukon bubusak tukon matakut sosuba doi Yesus salaano tukon akuiyo sasaibino. 34 Maka Yesus bantile doi boinedoo, "Kupau, sabab ikoo anggayo doi yaku, ikoo tangalin! Ampakono tukon salamat. Ikoo makalikodong tuuno!" 35 Daano Yesus mobasilingan, bubulaa kobito-bito lubat doi Yailus nabonua. "Tuan naboine lapamo mate," yanila bontiikene doi Yailus. "Mau naakimo Tuan nakubaiyo susa Tama Gulu koidan." 36 Aki namaangga oila do mianoo nabinantil, Yesus bantile doi Yailus, "Inai matakut, anggayomo yaku!" 37 Maka Yesus ampakon banggadudul bai yana aki napataikene meeng komian molainge yana, alaasene Petulus tukon Yakobus tukon Yohanes montolutus. 38 Salataa yanila polong doi Yailus nabonua, Yesus kitayo kokaadaan monggabut tukon lengele komian mokokiil tukon mandaungan mo oukuan tuuno. 39 Maka Yesus usok tukon bantile doi yanila, "Bulaando komuyu mopelek-pelek tukon kokiil? Do paudoo aki namate; yana tongo moolo!" 40 Yanila kokumbite Yesus. Maka Yesus sumboliiyo yanila sasaibino natobuat. Maka yana babayo do paudoo tamano tinano tukon tolu kona pololaing usok doi pauaoo nakombiang lalomo. 41 Yesus taaniyo do paudoo limano maka bantile doi yana, "Talita kum," kona alati, "Pau molukono, yaku bantile doi ikoo: banguno!" 42 Pau boinedoo polaing bangun, tukon ampakon. (Songulomo lua kotaum kona umul.) Sasaibino komo kitayo do kadadianoo masaingding tuuno! 43 Bai Yesus patane tuuno yanila mobasalitakene do langgedoo mau doi inde-indee komiano. Maka bantile, "Beenamo do paudoo kaan."

Malkus 6

Yesus aki natinalima doi Nasalet

6:1 Doi lipudoo, Yesus tukon napololaing-pololaing mule doi Nasalet. 2 Doi oloyo Tadean yana tambuunemo kona mongotunggulan doi bonua kaleda. Daano badaang komian idoo. Salataa do mianoo lengele Yesus naotunggul, yanila masaingding tuuno. Yanila bantile, "Doiyaa namian nia nalaatano sasaibinodoo? Kopandoiyan kaliangano nia bulaando mo daano doi yana? Bulaando kai yana momoola kubaiyo komo minasaingdinggon? 3 Bolikon kai yana nia tukang kayu, Malia napau, tukon Yakobus utuso, Yoses, Yudas tukon Simon? Ya, koutus-utuso boine daano modungol dimbaa." Tooikon doiya yanila tolake yana. 4 Maka Yesus bantile doi yanila, "Meeng konabi inodotii doi yayaa, alaasene doi nalipu sinuungan, tukon utus-utuso tukon pulino." 5 Doi lipudoo Yesus aki namoola mongkuhai meeng kolangge mominasaingdinggon tongo aline kobubulaa komian moseselon tukon bingkakene kolimano doi yanila. 6 Yana masaingding padungga yanila moaki namaangga.

Yesus sumbotiiyo kosongulo tua kona potolaing

Doibundu Yesus ampakon doi kampung-kampung, tukon mongotunggul. 7 Yana monguang songulo lua kona pololaing, maka sumboliiyo yanila polaing lua-lua tukon beena kuasa doi yanila sulano nasiikayo koibiliis. 8 Yana beena otunggul doi yanila, "Inai momakanggi oioila doi ampakonan, tongo tongkat. Inai makanggi kinaan kai pundi sadakaa, kai doy. 9 Pakeyo komu sapatu, bai inai makanggi lua kokalambi." 10 Yana koidan bantile, "Kalu komuyu usok doi meeng kobonua, dungolo idoo polong komuyu otinggale do kotadoo. 11 Bai kalu komuyu polong doi meeng kolipu, tukon domianoo idoo aki nayase talimayo tukon mondongolii komuyu, potinggale do lipudoo. Tukon tipasene koambata doi aimuyu teali tondoon doi yanila!" 12 Maka Yesus napololaing domo songulodoo lua ampakono. Yanila ampakon popitoikene kobilita baikon kobanggapi sio nabadodoloon doi nalalim-lalim. 13 Pololaing-pololaing Yesusoo siikayo badaang koibiliis, solitikene kolisison zaitun doi mian moseselon tukon aline yanila.

Yohanes Pasau Mian namatean

14 Bilita-bilita kaliangano sasaibino komo tealidoo polong koidan doi Tomundo Helodes, sabab Yesus sambuno totoimo doi yayaa. Daano komian mo bantile, "Yohanes Pasau Mian lapamo tubo koidan! Doiyamo kosababpo yana daano kona kuasa mokubai langge mominasa-masaingdinggon." 15 Bai komian bailong bantile, "Yana Elia." Daano kobailong bantile, "Yana nabi, pokakana meeng konabi doi loolukoo." 16 Salataa Helodes lengele doiya, yana hantile, "Doiyamo Yo-hanes Pasau Mian doi loolukoo mo lapamo kumosumboliikene napinatol kooluno. Diabudodoo tubomo koidan!" 17 Sabab akiyoon doiya Helodes lapamo sumboliiyo komian lakoyo Yohanes, tukon usekene doi talunggu lalomo. Helodes kubaiyo buno doiya soal Helodias, utuso naboloki, doiyamo Filipus. Sabab Helodes kilayomo Helodias, 18 tukon doiya langgedoo Yohanes badaang luunggon naotinauwo Helodes buno doiya, "Aki namoola ikoo kilayo koutusomu nabolokidoo!" 19 Doiyamo kosababpo Helodias batuulikene Yohanes tukon yase moakateyo Yohanes, bai yana aki namoola kubaiyo do langgedoo sabab Helodes sembang-sembange. 20 Sabab Helodes lapamo sumboliiyo komian modagaiyo namono-monondok Yohanes nakasalamatan doi talunggu, sabab yana matakutene Yohanes. Yana toiyo Yohanes meeng komian mo monondok Mian Bisa mo sumboliiyo. Tukon kalu Yohanes hasilingan, Helodes yase mondongolii, mau kai yana nateali susa tuuno konoano. 21 Doibundu Helodias malaat todanan doi Helodes nakubai-yano kona taum sinuungan. Doiya singgat Helodes kubaiyo kona lamean tuuk sasaibino doi mian mopobbosolii kona sambu doi batomundoan, suludadu-suludadu kapalano tukon katua-katua masalakat Galilea. 22 Doi lameanoo Helodias napau boine osuleng tukon dona osulenganoo sanaanggene tuuno Helodes noano tukon domianoo molubat. Maka Helodes bantile doi boinedoo, "Indee komu iniyas, kabiyomo. Yaku naikon beekene doikoo!" 23 Maka Helodes dandiyo doi boinedoo tukon totopi. Helodes bantile, "Oila komu kinaoi yaku beekonggon, tukon sembeleng daku batomundoan!" 24 Maka do boinedoo tobuat tukon mansadai doi tinano, "Tina, oila komo monondok mo moola yaku kabiyo?" Tinano timbiliyo, "Kabiyo Yohanes Pasau Mian oluno." 25 Do boinedoo polaing abali doi Helodes tukon bantile, "Yaku kabiyo Yohanes Pasau Mian oluno kubineekon diabudodoo doi meeng kodulang oungkono!" 26 Salataa lengele do kakabidoo Helodes susa tuuno konoano. Bai yana aki namoola tolayo do kakabidoo sabab yana lapamo batotopi doi mian molubat salaano. 27 Jadi yana banggadudul mapalentakene meeng komian mololainge yana alayo Yohanes Pasaudoo Mian oluno. Maka do suludadudoo ampakon doi talunggu, maka patele Yohanes hulungo. 28 Doibundu yana babayo Yohanes oluno doi meeng kodulang tukon beekene doi boinedoo. Tukon do boinedoo heekene koidan doi tinano. 29 Salataa Yohanes napololaing-pololaing lengele doiya langgedoo, yanila ampakono alayo Yohanes badano maka yanila tadine.

Yesus beena kaan lima koloon komian

30 Lasul-lasul Yesus mo sumboliiyodoo doibundu abali koidan, maka pototongi tukon Yesus. Yanila bontiikene doi yana sasaioino komo lapamo yanila kubaiyo tukon nainotunggukon. 31 Badaang tuuno komian mo lubat tukon moampakon, Yesus tukon napololaing-pololaing aki naloi kaan. Tobikon doiya Yesus bantile doi napololaing-pololaing, "Maimo nda ampakon doi lipu mo kiis, idoo kita moola basusuunganggon tukon komuyu moola balasanaang soisik." 32 Maka doi yaniladoo luwe lakit doi duangan ampakon doi lipu mo kiis. 33 Bai badaango komian molapamo kitayo yanila motingga-lemo do lipudoo tukon toiyomo indee miano yanila. Jadi, doi sasaibino kokota doi wilayahdoo, komian obu-obuleng lolo lipu matailukiyo Yesus tukon napololaing-pololaing. 34 Salataa Yesus loboson doi duangan, yana kitayo komian badaang. Yana seseange doi yanila, sabab yanila pokakana kodomba mo akiyo kopototoolino. Maka yana atambuunemo kona mongotunggulan badaang kolangge doi yanila. 35 Salataa kinooiano, Yesus napololaing bantile doi yana, "Loolanimo kona popookan tukon nalipu nia tosusunganggon. 36 Ta^ukai Tama sumboliiyo na mian-mian nia naampakono, sulano yanila moola mongoli kinaan doi desa-desa tukon kampung-kampung doi napokoolanikonan nia." 37 Bai Yesus timbiliyo, "Komuyumo komo beena kaan yanila." "Oh, oilakai kami sio mai ampakon mongoli loti lua kosakato kodoy pelak tuuk mobeena kaan doi mian-mian nia?" buno doiya pololaing-pololaing Yesus nabantilano. 38 Maka Yesus mansadai, "Daano kobulaa koloti modaano doi komuyu? Soba potaus kitayo." Lapa yanila ampakon kitayo, yanila bantile, "Daano kolima koloti tukon daano kolua koikan." 39 Maka Yesus sumboliiyo do mianoo badaang osulang meeng-meeng kotambuno doi bulung mo manampal. 40 Mian-mianoo osulang tukon taatul, meeng-meeng kotambuno. Daano komo sakat komian meeng kotambuno, tukon daano koidan komo lima kolono komian meeng kotamouno. 41 Doibundu Yesus alayo do lotidoo molima tukon do ikanoo molua, maka lelengea doi timbu tukon mangkabi kinatauwan doi Mian Bisa. Lapa doiya, yana bisi-bisiliyo do lotidoo tukon limano maka beekene doi napololaing-pololaing sulano naobos-obosikene doi mianoo badaang. Tukon do ikanoo molua inobos-obosikon koidan doi yanila sasaibino. 42 Yanila kaan polong bobosul. 43 Doibundu do kinaanoo labino Yesus napololaing-pololaing pototongikene - sasaibino daano kosongulo lua kobois momoono. 44 Mian mamalane komo makaan do lotidoo uga-ugaate daano lima koloon.

Yesus papakon doi paisu bungkono

45 Lapa doiya Yesus sumboliiyo napololaing-pololaing luwe tukon lolo duangan matailukiyo yana doi Betsaida doi paisu sembeleng, daano mosumboliiyo do mianoo badaang namule. 46 Salataa yana sodiiyo mule do mianoo badaang, Yesus ampakon doi bunggul mosambeang. 47 Sambuno popook, Yesus napololaing-pololaing naduangan daanomo doi paisudoo tangano, bai Yesus daano doi buta tina. 48 Yana kitayo yanila susa tuuno moboseyo do duanganoo sabab konapoo duangan posusul kombombuul. Tobikon doiya uga-ugaate antala batong tolu tukon batong noom dodowasoono, yana lubotiiyo doi yanila tukon ampakon doi paisu bungkono. Tukon yana kadu-kadukon banggadudul liisiyo yanila. 49 Sambuno yanila kitayo yana moampakon doi paisu bungkono, yanila aanggene yana ibiliis, 50 tobikon yanila nggele-nggeleamon momatakut. Sabab yanila sasaioino kitayo yana tukon yanila pogilakon tuuno. Bai Yesus banggadudul basilingan doi yanila, "Potademo! Yaku Yesus. Inai pomatakut!" 51 Maka yana lakit doi yanila naduangan, tukon dombombuuloo polaing tade. Yesus napololaing-pololaing masaingding tuuno. 52 Do lotidoo molima minasaingdinggon yanila koidan akiyoon namangalatikene. Maaling doi yanila konapo alatiano.

Yesus aline komian moseselon doi Genesalet

53 Salataa polong doi paisudoo semheleng, yanila balabu doi Genesalet tokoluano. 54 Salataa yanila tobuat doi duanganoo komian kitayo baikon domo lubatoo doiyamo Yesus. 55 Maka yanila obu-obuleng doi yayaamo doi sasaioino do wilayahdoo, tukon tambuuno yanila mobabayo ko mian-mian momasakit doi Yesus doi yanila nabalayon ounggono. 56 Doi yaando Yesus nalubatan - mau doi kampung, doi kota kai doi desa -idoo komian sidutu lubat tukon mangabos mian moseselon doi lahotan. Maka yanila kabiyo tukon tutuu sulano do mianoo moseselon naminoolakon mosinggile Yesus najubah, mau natongo bunduno. Sasaibino komo singgile, teali tangalin.

Malkus 7

Adat istiadat mian looluk

7:1 Meeng kotambuno ko Falisi miano tukon bubulaa kogulu agama doi Yelusalem, lubat doi Yesus. 2 Yanila kitayo bubulaa Yesus napololaing kaan tukon aki nakumosiyo kolimano manulut atulan agama, doiyamo kalu akiyoon lolukon nda kumosiyo kolimano loingiyo koagama naatulan. 3 Falisi-falisi miano, bunomo lakon sasaibino ko Yahudi miano, taat tuuno mololoi adat istiadat yanila natulunan. Yanila aki naikon nakaan kalu akiyoon nakumosiyo kolimano mololoi agama naatulan. 4 Oila komo inoli doi labotan aki nakinaan, kalu akiyoon nakinumosi lolukon. Tukon badaang koatulan hailong doi napoo tulunanoo yanila mo taaniyo tutuuno; buno palatulan mokumosian galaas, mangko tukon pakakas tambaga. 5 Tobikon doiya ko Falisi-falisi miano tukon gulu-gulu agamadoo mansadaikene doi Yesus, "Bulaando komu pololaing-pololaing kaan tukon limanoila mo aki nakinumosi? Oila kosababpo yanila moaki namololoi adat istiadat nda tulunan?" 6 Yesus timbiliyo, "Komuyu mian kakaadukon! Bisa tuuno oila komo tinantukon Yesaya doi komuyu, doiyamo, 'Buno naiya ko Mian Bisa nabantilan, Mianoo tongo sosubaiyo yaku tukon bantil-bantilan, bai yanila noano dodoon doi yaku. 7 Palasuma yanila sosubaiyo yaku, sabab palatulan banggapi yanila nainotunggukon, bunekene daku palatulan!' 8 Ko Mian Bisa napalenta komuyu akipo tulutiyo, tukon ko-banggapi napalatulan-palatulan komuyu taaniyo momoonggol." 9 Maka Yesus bantil koidan, "Komuyu pandoi tuuno, ko Mian Bisa napalenta komuyu tolayo; sulano kemuyu moola palataanggene kopo otunggul. 10 Musa lapamo beekene kona palenta nia, 'Odotiiyo kotamamu tukon tinamu,' tukon Tndee komiano mobantil-bantile kotamano-tinano sio nainukum mate.' 11 Bai komuyu otunggukene: Kalu komian bantile doi tamano tinano, 'Oila komo moola yaku beekene doi tamanggu tukon tinanggu, lapamo yaku sosubakene doi Mian Bisa,' 12 maka komuyu sodiiyo do mianoo doi nakawajiban motulungiyo kotamano-tinano. 13 Jadi tukon muotunggul susuumuyu komuyu beekene doi mian-mian, komuyu akiyenggene ko Mian Bisa nabantilan. Daano badaang kolangge buno nia komuyu mo kubaiyo."

Lobo mo kanggilitiyo komian

14 Maka Yesus uange do mianoo badaang koidan tukon bantile doi yanila, "Polengele sulano pomangalati! 15 Akiyo kolobo meeng doi tonggulung mo usok doi mian mo moola kubaiyo do mianoo minosikiton. Bai, mo tobuat doi meeng komian, doiyamo komo kubaiyo yana lokis. 16 Jadi, kalu daano kotolingaimuyu, pondongoliiyo." 17 Salataa Yesus tinggale do mianoo badaang tukon usok doi bonua, napololaing-pololaing mansadai doi yana bulaa kokaliangano do andeanoo. 18 Maka Yesus bantile doi yanila, "Oilakai komuyu akiyoon pomangalati? Kai komuyu aki namoola mangalatikene baikon komo usok doi memeeng komian aki namoola kubaiyo do mianoo lokis? 19 Sabab komo usokoo aki naluwe doi noano, bai usok doi tiano, tukon doibundu tobuat koidan." Tukon do bantil-bantilanoo Yesus tudoikene baikon sasaibino kokinaan moola kinaan. 20 Maka Yesus hantile koidan, "Komo tobuat doi mian, doiyamo komo kanggilitiyo yana. 21 Sabab komo luwedoi lalomo, doiya luwedoi noano lalomo, sumbot kopikilan-pikilan molokis mo tealikene komian kubaiyo kolokis, pondikuk, mangakate, 22 balolowa, bakokolii, sali-salitayo kotulano, tukon kubaiyo kolobo samba mo kulokis, teali batinggai, akiyo kona adat, mosikit konoano, babanggaal, akiyo kootunggul naloloon. 23 Sasaibino domo lokisoo sumbot doi lalom, tukon doiyamo komo tealikene komian lokis."

Meeng koboine namaanggaan

24 Doibundu Yesus tinggalemo do lipudoo tukon ampakon doi lipu mololani kokota Tilus. Yana usok doi meeng kobonua lalomo tukon aki nayase baikon komian natoiyo yana modaano idoo. Bai yanā aki namoola seekene kobutongo. 25 Meeng koboloki, kona pau boineno inusoki ibiliis, ndongoliiyo bulaa kokaliangano Yesus. Yana lubat doi Yesus tukon sosuba doi salaano, 26 tukon kabiyo sulano Yesus nasiikayo do ibiliisoo doi paudoo. Do boinedoo bolikon Yahudi miano, sinuung doi lipu Fenisia doi Silia. 27 Yesus hantile doi yana, "Pau-pau sio nabinee kaan lolukon. Aki namonondok moalayo kopau-pau nakinaan maka nasinokulikon koasu." 28 "Tuan," boinedoo timbiliyo, "asu-asu doi meda suukano kaane kokinaan labi-labino do pau-paudoo mo tuwenge!" 29 Maka Yesus bantile doi yana, "Sabab domu potimbilidoo, mulemo; koihiliisoo lapamo toliat doi mupaudoo!" 30 Eoloki^loo mulemo. Doi nabonua, yana laate dona paudoo daano moolo, tukon do ioiliisoo bisa-bisa lapamo toliat doi paudoo.

Yesus aline komeeng komian mo ponga bongoi

31 Doibundu Yesus tinggale kolipu Tilus, tukon banggadu-dulkene kona ampakonan loloiyo ko Sidon doi Paisu Galilea. Yana mangala loloon loloiyo kolipu Songulo Kota. 32 Idoo mian babakene doi yana komeeng komian mo ponga bongol. Yanila kabiyo Yesus nabinggakene kolimano doi mianoo hunggono. 33 Yesus babayo do mianoo nabasusuunganggon doi mianoo badaang, maka naabese kolimano saono doi mianoo tolingaino lua-lua lalomo. Maka Yesus tupeiyo, tukon taape do mianoo alepo. 34 Lapa doiya Yesus lelengea doi timbu, maka ansaang kohukuan tukon hantile doi mianoo, "Efata," koalatino, "Tobukamo!" 35 Do mianoo tolingaino tohukamo tukon doalepodoo tealimo abali biasa tukon yana tambuuno mumuda kona basilinganan. 36 Maka Yesus pantane yanila sasaibino sulano naaki nasalitayo do langgedoo mau doi inde-indee komiano. Bai pololokon Yesus pantane pololokon yanila basilinganggene. 37 Tukon sasaibino komian mo molongol masaingding tuuno. Yanila bantile, "Sasaibino kona kubaiyano tukon monondok! Tukon yana kubaiyo komian mobongol teali molongol tukon komian moponga moola basilingan!"

Malkus 8

Yesus beena kaan sangkap koloon komian

8:1 Aki namalumbit doimbaa, daano koidan komeeng komian tambuno badaang molubat pototongi. Sabab yanila akiyo kona kinaan, Yesus uange kona pololaing-pololaing tukon bantile, 2 "Yaku mamaasikene namian nia badaang. Lapamo tolu kooloyo kona kalumbit yanila napolaing-laingan yaku, tukon diabudodoo yanila akiyono kona kinaan. 3 Kalu yaku sumboliiyo yanila namule tukon tiano malaal, yanila naikon padut doi loloon tanga. Oila koidan doi yaniladoo daano komo lubat doi naodoonan." 4 Yesus napololaing-pololaing timbiliyo, "Doi lipu mo tambasiil nia, inaando komian namoola malaat kinaan mosabe motuuk sasaibino namian nia?" 5 "Daano kobulaa kona kadaang koloti doi komuyu?" Yesus mansadai. "Pitu," yanila timbiliyo. 6 Maka Yesus sumboliiyo do mianoo badaang osulang doi buta bunggono, maka yana alayo do lotidoo mopitu tukon baladoa doi Mian Bisa. Doibundu yana bisi-bisiliyo do lotidoo tukon limano maka beekene dōi napololaing-pololaing moebe-ebese doi mian-mianoo. Maka dona pololaing-pololaing lakukanggene. 7 Yanila daano kobubulaa kona pai ikan popoisik koidan. Yesus baladoakene doi Mian Bisa do ikan-ikanoo, maka sumboliiyo kona pololaing-pololaing moebe-ebese do ikan-ikanoo koidan. 8-9 Yanila kaan polong bobosul - daano uga-ugaate sangkap koloon komian mo kaan. Doibundu Yesus napololaing-pololaing pototongikene kolaoino - pitu kooois komo moono. Maka Yesus sumboliiyo do mian-mianoo namule, 10 tukon yana maka napololaing-pololaing banggadudul lakit doi duangan tukon ampakon doi lipu Dalmanuta.

Falisi-falisi miano kabiyo Yesus nakubaiyo komo minasaingdinggon

11 Bubulaa ko Falisi miano molubat doi Yesus, tukon ponggeeleki yana sulano tongodinggala. Yanila kabiyo Yesus nakubaiyo komo minasaingdinggon salaku meeng kotanda yana ttaikon molubat doi Mian Bisa. 12 Yesus basilingan maka timbiliyo, "Oila kosababpo komian natempo nia mokabiyo yaku kubaiyo komo minasaingdinggon? Aki! Yaku aki kumebeekon kotanda mobuno doiya doi yanila!" 13 Maka Yesus tinggale yanila, tukon usok doi duangan lalomo; doibundu yana ampakono doi paisudoo sembeleng.

Lagi Fahsi-falisi miano tukon Helodes

14 Yesus napololaing-pololaing toliminggene momakanggi loti mosabe. Yanila tongo meeng koloti modaano doi duangan. 15 "Pobada-badagai doi Falisi-falisi miano nalagi tukon Helodes nalagi," Yesus bantile doi yanila. 16 Maka Yesus napololaing-pololaingoo tambuuno mosalitayo do langgedoo. Yanila bantile, "Yana bantile buno doiya, sabab kita akiyo konda loti." 17 Yesus toiyo oila yanila napinobantikon. Tobikon doiya yana mansadai doi yanila, "Bulaando komuyu mopobantikenggene sabab moakiyo kopo loti? Oilakai komuyu aki potoiyo tukon akiyoon pomangalatikene koidan? Buno doiya kona mokisulan komu pikilan? 18 Komuyu daano komatamuyu - bulaando moaki pokitayo? Komuyu daano kotolingaimuyu - bulaando moaki pomolongol? Aki kai komuyu poneneeke 19 naikon do lotidoo molima yaku mo bisi-bisiliyo motuuk doi lima koloon komian? Bulaando kobois komoono kolabino dokinaanoo komuyu pototongikene?" "Songulo lua," yanila timbiliyo. 20 "Tukon dotempodoo daku bisi-bisiliyano dolotidoo mopitu motuuk doi sangkap koloon komian," Yesus sadaiyo koidan, "bulaa kobois kolabino dokinaanoo komuyu mo pototongike-ne?" "Pitu," yanila timbiliyo. 21 "Eh, akiyoon kai komuyu pomangalatikene koidan?" Yesus bantile koidan.

Yesus aline komian mopiit doi Betsaida

22 Yanila polong doi Betsaida. Idoo komian babayo komeeng komian mopiit doi Yesus, tukon kabiyo sulano yana nataape do mianoo mopiit sulano naaline. 23 Maka Yesus taaniyo do mianoo mopiit limano tukon tandane yana natobuat doi kotadoo. Doibundu Yesus tupeiyo do mianoo matano. Yana abese kolimano doi mianoo matano, maka sadaiyo doi yana, "Moolamo kai ikoo kitayo komeeng kolobo diabudodoo?" 24 Mianoo kitayo doi salaano, maka bantile, "Oode. Yaku kitayo komian mopapakon; bai yanila tokita buno kayung." 25 Yesus taapene kolimano koidan doi mianoo mopiit. Naiya nia do mianoo mopiit kakabukuan sulano namoolakene mongkita. Komatano mopiit tangalino, tukon yana kitayomo sasaibino tukon tontong tuuno. 26 Maka Yesus bantile doi yana, "Mulemo, tukon inaimo moabali doi kotadoo."

Petulus namangakukanano Yesus

27 Yesus tukon napololaing-pololaing ampakon doi kampung-kampung moloolani ko Kaisalea Filipi. Doi loloon tangano Yesus mansadai doi yanila, "Mololoi komian nabantilano, indee kai nayaku nia?" 28 Yanila timbiliyo, "Daano komo bantile: Yohanes Pasau Mian; daano koidan komo bantile Elia, tukon kobailong koidan bantile: daano komeeng konabi." 29 "Bai mololoi komuyu susuumuyu, yaku nia indee?" Yesus mansadai. Petulus timbiliyo, "Tama doiyamo ko Tomundo Pasalamat!" 30 Maka Yesus ingotiikene yanila, sulano naaki napopitoikene doi inde-indee komiano kohutongo kaliangano. Yesus basilinganggene kokaliangano doi nasinakisaawan tukon namatean 31 Lapa doiya Yesus tamouunemo kona mongotunggulan doi napololaing-pololaing baikon Manusia Napau sio nasinakisaa badaang, tukon binamusukon doi tua-tua, imam-imam kapalano, tukon gulu-gulu agama. Yana sio nainakate, bai doi oloyo kotoluno yana tubo koidan. 32 Tukon tontong tuuno Yesus popitoikene do langgedoo doi napololaing-pololaing. Maka Petulus kedele Yesus doi bibilo, tukon anukene yana. 33 Bai Yesus mbaleng tukon kitayo kona pololaing-pololaing, maka anukene Petulus, "Saakon naimbaa, Ponggoda! Komu pikilanoo pikilan banggapi; bolikon Mian Bisa napikilan!" 34 Doibundu Yesus monguang mian badaang mo daano idoo posinggat-singgat tukon napololaing-pololaing. Maka yana bantile doi yanila, "Komian mo yase lainge yaku sio natoliminggene kona limang susuungo, doibundu tanggunge kona kayung sempang, tukon banggadudul lolainge yaku. 35 Sabab komian mo yase salamatene kona tuboan, naikon lapus kona tuboan. Bai komian mo salakanggene kona tuboan motuuk doi yaku tukon motuuk doi Bilita Monondok moluwedoi Mian Bisa, komo salamatene. 36 Oila kona linaat doi meeng-meeng komian, kalu sasaibino nadunia nia teali nalobo, bai yana lapus kona tuboan? 37 Moola kai do tuboanoo sinoboli tukon langge-langge? 38 Kalu meeng-meeng komian mamaa momangakukene yaku tukon kuotunggul doi tempo nia molokis, Manusia Napau koidan mamaa mangakukene do mianoo, doi tempo nalubatan naikon tukon Tamano nakuasa, linolaing malaekat-malaekat mo moliyous."

Malkus 9

9:1 "Potoiyo!" Yesus bantile. "Doi komuyu nia nimbaa daano komo aki naikon namate, kalu akiyoon nakitayo ko Mian Bisa namapalentaan tukon kuasa!" Yesus nakinabasalan 2 Noom kooloyo molapa Yesus babayo Petulus tukon Yakobus tukon utuso Yohanes, basusunganggon doi meeng kobunggo mo tatandak. Doi yanila matano salaano tobolii kobutongo. 3 Kona pakean teali moute didilengan. Aki nadaano komeeng komian mobabusoiy nai dunia nia mo moola babusoi kona moutean moouno doiya. 4 Doibundu dona pololaingoo motolu kitayo Yesus mopohasalitai Elia tukon Musa. 5 Maka Petulus bantile doi Yesus, "Tama Gulu, monondok tuuno kita naimhaa. Tadukai kami mokokondong tolu kosahua: komeeng tuuk doi Tama, komeeng tuuk doi Musa, tukon komeeng koidan tuuk doi Elia." 6 Kona bisaan Petulus aki natoiyo oila komo yana sio nabantile, sabab yana tukon dotulanodoo molua daano momatakut tuuno. 7 Doibundu kobunong sunggupiyo yanila tukon doi bunongoo tololongol kolalo mo bantile, "Naiyamo daku Pau yaku mo seange. Polengele yana!" 8 Moso-mosobit yanila mhaleng potikunggon doi yaniladoo, tukon akimo koidan napokitayo indee komiano komo daano idoo komo polaing yanila, tongo Yesus susuungo. 9 Singgatoo yanila obulus doi bungguloo, Yesus ingotiikene yanila, "Inai po popitoikene doi indee komiano oila kopo kinita budodoo kalu Manusia Napau akiyoon nainotuboi doi matean." 10 Yanila loingiyo tuuno do tetebadoo, bai doi yaniladoo susuungo yanila tambuuno mobasilinganggene oila Yesus namakisuut tukon "tubo doi namatean". 11 Maka yanila mansadai doi yana, "Bulaando gulu-gulu agama mohantile baikon Elia lubat matailukon?" 12 Yesus timbiliyo, "Elia takainomo lubat matailukon sulano naalapayo sasaibino kolangge. Bai bulaando kai dolanggedoo tukon Manusia Napau? Oila kosababpo doi Kitab Moliyous lalomo totulis baikon yana naikon badaang kona sakisaa tukon komian totulaiyo? 13 Bai yaku bantile doikoo: Elia lapamo lubat, tukon komian nakubaiyano doi yana baino oilamo konapo mongiasan. Doiya pokokonoi tuuno tukon komo lapamo totulis doi Kitab Moliyous lalomo tentang kobutongo."

Yesus atine pau mo inusoki ibiliis

14 Salataa Yesus tukon dona pololaing motolu lapamo pototongi koidan tukon napololaing-pololaing bailong, yanila kitayo badaang komian idoo. Bubulaa kogulu agama daano ponggeeleki tukon Yesus napololaing-pololaingoo. 15 Sambuno do mianoo kitayo Yesus, yanila masaingding, maka obu-obuleng lobotiyo Yesus. 16 "Oila komuyu kopo pinonggeelekikon tukon do gulu-gulu agamadoo?" Yesus sadaiyo doi napololaing-pololaing. 17 Meeng komian doi mianoo badaang timbiliyo, "Tama Gulu, yaku babayo daku pau doi Tama. Yana ponga sabab inusoki ibiliis. 18 Kalu ihiliisoo usokiyomo yana, kotmtongo tika-tikakene doi buta, kobabano babiyoi, kongolingo pongolitikene, tukon kobutongo teali aki nabiyok. Yaku kabiyo Tama napololaing-pololaing nasiikayo ibiliisoo, bai yanila aki namoola kubaiyo." 19 Bai Yesus bantile doi yanila, "Bulaando komuyu nia! Komuyu tutuu mian mo aki namaangga. Polong oila kotembono yaku sio dungol podungoli komuyu tukon sabal doi yanila? Babayo do paudoo doisumai!" 20 Yanila babayomo paudoo doi Yesus. Sambuno ibiliisoo kitayo Yesus, yana kubaiyo do paudoo hutongo sintok-sintok tobikon do paudoo otuwong tonggoi-nggoling doi buta. Kobabano babiyoi. 21 Maka Yesus sadaiyo doi paudoo tamano, "Bulaamo kona kalumbit yana kona bunoan naiya?" "Salataamo doi napau-paunoan!" tamano napotimbili. 22 "Biasamo ibiliisoo umboliiyo moakateyo yana tukon mootu-wenge doi aung lalomo kai doi paisu lalomo. Bai kalu Tama moola tulunge, Tama moola museange kami tukon tulungiyo kami!" 23 "Oila komu binantil? Kalu Tama moola?" Yesus timbiliyo. "Sasaibino moola, asal komian maangga!" 24 Banggadudul do paudoo tamano nggeleamon, "Temeneno, yaku maangga, bai daku maanggaan soisik. Tulungiyo yaku sulano nalobian daku maanggaan koidan!" 25 Sambuno Yesus kitayo baikon domianoo badaang tambuuno lubat pototongi, yana mapalentakene ibiliisoo tukon bantile, "Loh bongol tukon ponga, yaku bintekene ikoo toliat nai pau nia tukon inaimo koidan mousok doi paudoo!" 26 Do ihiliisoo nggeleamon, maka kubaiyo do paudoo hutongo sintok-sintok, doibundu kokoliato doi paudoo. Paudoo tokita pokakanamo kobadan tobikon sasaibino komian bantile, "Yana matemo!" 27 Bai Yesus taaniyo kolimano tukon tomboniiyo yana mobangun. Do paudoo polaing bangun. 28 Salataa Yesus daanomo doi bonuadoo, kona pololaing-pololaing lubat basusuunganggon doi yana tukon mansadai, "Oila kosababpo kami aki namoola mosiikayo ibiliisoo?" 29 Yesus timbiliyo, "Do ibiliiso mobuno doiya aki namoola siniika tukon mau nabulaa konda kokubai, kalu bolikon baladoa."

Yesus basalita koidan tentang namatean

30 Yesus tukon napololaing-pololaing tinggale do lipudoo tukon ampakon banggadudul loloiyo ko Galilea. Yesus aki nayase komian motoiyo naando yana nadaanoan, 31 sabab yana daano mootunggule kona pololaing-pololaing. "Manusia Napau sinalakanggon doi banggapi nakuasa," bunomo doiya Yesus nabantilano, "tukon yana inakate, bai doi oloyo kotoluno yana tubo!" 32 Napololaing-pololaing aki natoiyo Yesus nai notunggukon, bai yanila matakut momansadai doi yana.

Indee komo babasal?

33 Yanila polong doi Kapelnaum. Salataa daanomo doi bonua, Yesus mansadai doi napololaing-pololaing, "Indee dopo pinoonggeelekikonoo doi loloon tangano budodoo?" 34 Yanila aki natimbiliyo, sabab doi loloon tanganodoo yanila pogagaikene tentang indee komo babasal. 35 Yesus osulang, maka uange dona pololaing mosongulo lua. Yana bantile doi yanila, "Mian mo yase teali nomol komeengo, yana sio nateali mataibundukon tukon sio nateali peleleani sasaibino komian." 36 Oomun^u Yesus mangala meeng kopau poipoisik, tukon kekendenge do paudoo doi yanila sasaibino salaano. Yesus lambine do paudoo tukon bantile doi napololaing-pololaing, 37 "Mian mo talimayo meeng kopau pokakana naiya tobikon yaku, koalatino talimayo yaku. Tukon komian mo talimayo yaku, yana aki natongo talimayo yaku, bai talimayo koidan yana mo bintekene yaku."

Indee komo aki naliitiyo kita mololoi doi kita

38 Maka Yohanes bantile doi Yesus, "Tama Gulu, kami kitayo komeeng komian mosiikayo koibiliis tukon Tama sambuno. Tukon kami pantane sabab yana bolikon tulanggita." 39 Bai Yesus bantile, "Inai mopantane yana, sabab akiyo komeeng komian mo moola mokubai lobo mominasaingdinggon tukon sambunggu, momoola banggadudul molokis-lokisaku. 40 Sahah mian mo aki naliitiyo kita, koalatino pomeenggon kita. 41 Poneneeke! Mian mo beena komuyu monginum sabab komuyu pololaing Tomundo Pasalamat, yana tutuu talimayo kona tambo."

Langge-langge mo mangaanikene komian mokuhai lalim

42 "Indee komo mangaanikene sala komeeng komian doi mian-mian mo poipoisik nia akimo naanggayo koidan doi yaku, tadukai kalu kobatu gilingan binoboikon doi bulungo, tukon yana sinakukon doi tobun lalomo. 43 Kalu kolimamu kubaiyo ikoo baladosa, patele do limamudoo! Tadukai ikoo tubo tukon Mian Bisa mau naakiyo kolimamu sembeleng kalu baino ikoo tukon lua-lua kolimamu usok doi nalaka, doiyamo aung mo akiyo kona posoan. 44 Imhali koaung aki namoola poso, tukon kobesuk aki namoola mate. 45 Tukon kalu koaimuyu kubaiyo ikoo baladosa, patele do aimudoo. Tadukai ikoo tubo tukon Mian Bisa mau naakiyo koaimu sembeleng, kalu baino ikoo tukon aimu lua-lua sinakukon doi nalaka lalomo. 46 lmhali koaung aki namoola poso tukon kobesuk aki namoola mate. 47 Kalu komatamu mangaanikene ikoo baladosa, suwete do matamudoo! Tadukai ikoo usok doi Mian Bisa na Dunia Boolu mau natongo meeng komatamu, kalu baino kai ikoo tukon lua-lua komatamu sinakukon doi nalaka lalomo. 48 lmhali koaung aki namoola poso tukon kobesuk aki namoola mate. 49 Meeng-meeng komian kininelok tukon aung, pokakana kososuoakon mokinoliyousi tukon timuson. 50 Timusonoo monondok, bai kalu tealimo matabal, moola kai nakinotono koidan? Jadi, tooikon doiya komuyu teali pokakana kotimuson - potubo pototongi tukon monondok."

Malkus 10

Yesus mongotunggul tentang potinggalan

10:1 Doibundu Yesus tinggalemo do lipudoo tukon ampakon doi lipu Yudea tukon doi lipu Paisu Yoldan sembeleng. Mian madaang lubat koidan pototongi potikunggon Yesus. Tukon buno kakabiasaan Yesus mongotunggul yanila. 2 Bubulaa ko Falisi miano lubat koidan sulano dinggalayo Yesus. Yanila mansadai, "Mololoi palatulan nda agama, kabudoon moola komian motinggale kona boloki?" 3 Yesus timbiliyo, "Musa beena palenta oila doi komuyu?" 4 "Musa pataikene komian tinggale kona boloki, kalu tulise kosulat potinggalan looluk," yanila timbiliyo. 5 "Musa tulise do palentadoo sabab komuyu todudul maaling kopo inotunggulan," Yesus bantile doi yanila. 6 "Bai doi tumbeno doi temponodoo ko Mian Bisa napasitakaano kobanggapi, kobinantilan baikon ko 'Mian Bisa tealikene yanila mala-malane tukon boine. 7 Doiya kosababpo komala-malane tinggale kotinano-tamano tukon pomeenggon kona boloki, maka doluailadoo tealimo meeng.' 8 Jadi, yanila bolikono lua komian, bai tealimo meeng. 9 Doiya kosababpo, oila komo lapamo Mian Bisa pomeenggene akimo namoola kobanggapi potinggakene!" 10 Lapamo yanila usok doi bonua, kona pololaing-pololaing mansadai doi Yesus tentang do langgedoo. 11 Yesus bantile doi yanila, "Indee komo tinggale kona boloki, maka naosowaan tukon boine bailong, do mianoo pololowai tukon dona bolokidoo tumbeno. 12 Bunomo lakon doiya doboinedoo mo tinggale kona langkai maka naosowaan doi malane bailong, yanadoo balolowa."

Yesus balakaatiyo kolabuk-labuk

13 Daano komian mobabayo kona labuk-labuk doi Yesus sulano Yesus nataape tukon balakaatiyo yanila. Bai Yesus napololaing-pololaing nggimoliiyo do mianoo. 14 Kitayo do lobodoo, Yesus nggimal maka bantile doi napololaing-pololaing, "Sodiikenemo do labuk-labukoo nalubat doi yaku! Inai popantane yanila, sabab ko mian-mian mobuno naiya komo teali Mian Bisa namian. 15 Neneeke naiya! Indee komo aki nalubat doi Mian Bisa buno napau nia meeng, aki nateali Mian Bisa namian." 16 Salataa lapa bantile buno doiya, Yesus lebeke do pau-paudoo, doibundu yana abese kolimano doi yanila meeng-meeng tukon balakaatiyo yanila.

Mian mokaasa

17 Singgatoo Yesus banggadudulkene kona ampakonan, meeng komian lubat obu-obuleng kupayo Yesus. Do mianoo sosuba doi Yesus salaano tukon mansadai, "Gulu mo monondok, yaku sio oila daku kinubai sulano namoola mantalima tuboan sidutu-posidutukon?" 18 "Bulaando ikoo mooantile yaku monondok?" Yesus sadaiyo. "Akiyo komonondok, tongo Mian Bisa susuungo. 19 Ikoo lapamo toiyo ko Mian Bisa napalenta, Tnai mangakate, inai balolowa, inai pondikuk, inai moteali sakisii mokala-kala, inai bakokolii, odotiiyo kotamamu tukon tinamu.' " 20 "Tama Gulu," do mianoo nabantilan, "sasaibino do palen-tadoo yaku lapamo tulutiyo daano doi kupaumalanekonan." 21 Yesus mbalenge do mianoo tukon seange maka bantile, "Baimo meeng kolobo koidan ikoo mo daanokene. Ampakono mubalukene sasaibino komu langge; beekenemo kodoyno doi mian motalalais, tukon ikoo malaat buat doi sulugaa. Lapamo doiya lubato lainge yaku." 22 Molongol Yesus nabantilan moouno doiya, do mianoo susa maka tinggale do lipudoo tukon susa tuuno konoano sabab yana kaasa tuuno. 23 Maka Yesus mhalenge kona pololaing-pololaing maka hantile doi yanila, "Maaling tuuno komian mokaasa nateali Mian Bisa namian!" 24 Napololaing-pololaing masaingding molongol Yesus na-silinganoo. Bai Yesus hantile koidan, "Daku labuk-labuk, takainomo maaling kotealian Mian Bisa naumat! 25 Tadukai meeng kounta usok doi pakaut buango kalu baino meeng komian mokaasa usok doi Mian Bisa na Dunia Boolu." 26 Yesus nabantil-bantilanoo tealikene kona pololaing-pololaing masaingding, tobikon yanila posadai meeng tukon bailong, "Kalu buno doiya, indee komo moola salamat?" 27 Yesus mbalenge yanila tukon timbiliyo, "Doi banggapi do langgedoo aki nateali bai doi Mian Bisa akiyo komo aki nateali, sasaibino moola nateali doi Mian Bisa." 28 Maka Petulus bantile, "Kitayo, kami lapamo tinggale sasaibino komai langge-langge tukon lainge Tama." 29 Yesus bantile, "Poanggayomo: komian mo lapamo tinggale kona bonua antoko kai utuso mala-malane, kai moluko, kai tinano, kai tamano, kai napau-pau, kai nalabue asino tobikon yaku tukon sabab Bilita Monondok moluwedoi Mian Bisa, 30 do mianoo mantalima lobian badaang naiya loonu nia budodoo. Yana malaat sakat luunggon lobian badaang kobonua, utus mala-malane, utus boi-boine, tinano, labuk-labuk, labue asino, -tukon sakisaawan koidan. Tukon sio doi loonu naikon mo lubat, do mianoo naikon mantalima tuboan moakiyo kona pupusan. 31 Bai badaang komian naiya budodoo nia kotumbeno naikon teali doibundu tukon badaang komian nia budodoo modoi bundukon teali mo mantailukon."

Yesus hasilingan kototuno luunggon tentang namatean

32 Yesus tukon napololaing-pololaing daano doi naampakonan doi Yelusalem, Yesus ampakon doi muka, tukon napololaing-pololaing pakadak sasaibino. Tukon komian mo lainge yanila doibundu matakut. Doibundu Yesus uange koidan kona pololaing-pololaing basusuunganggon tukon bontiikene doi yanila oila komo teali naikon doi outongo. 33 "Polengele," kona bantilano, "kita nia budodoo daano sasalaane ko Yelusalem. Imbali Manusia Napau naikon nasinalakanggonan doi imam-imam kapalano tukon gulu-gulu agama. Yana naikon inukum mate, doibundu sinalakanggon doi mian-mian mobolikon Yahudi. 34 Yanila sosiboliiyo yana, yana tinupei, yana sinakisaa, tukon pinakukon doi kayung sempang. Bai doi oloyo kotoluno yana naikon tubo."

Yakobus tukon Yohanes nakakabi

35 Maka Yakobus tukon Yohanes, doiyamo Zebedeus napau-pau lubat doi Yesus. "Tama Gulu," yanila bantile, "daano komeeng kolobo kami mo yase Tama nalakukanggene doi kami." 36 "Oila kopo iniyas kukubaiyo doi komuyu?" Yesus mansadai. 37 Yanila timbiliyo, "Kami yase osulang doi Tama bakalingano tukon bobono, kalu baikon Tama nabatomundoan mondoko." 38 "Komuyu aki potoiyo oila kopoo kinabi," Yesus bantile doi yanila. "Kai moola poinume daku galaas sakisaawan naikon yaku mo inume tukon usok doi sakisaawan tuuno lalomo mo yaku usokiyo?" 39 "Moola," yanila timbiliyo. Maka Yesus bantile koidan doi yanila, "Bisa komuyu momoola inume dogalaasoo sakisaawan mo yaku inume tukon usok doi sakisaanan tuuno mo yaku usokiyo. 40 Bai indee kokaliangano komo osulang doi bakalinganggu kai doi bobonggu, doiya bolikon kuhaak motantukanggene. Mian Bisa komo tantukanggene inde-indee naikon komo osulang doi tampat-tampatoo." 41 Salataa Yesus napololaing-pololaing domo songulodoo bailong lengele do langgedoo, yanila nggimoliiyo doi Yakobus tukon doi Yohanes. 42 Jadi Yesus uange yanila sasaibino, maka bantile, "Komuyu toiyo baikon kokatua-katua bangsa mo aki natingoniiyo ko Mian Bisa pipiike kona mian. Tukon mobabasakene yanila pipiike yanila. 43 Bai komuyu aki namoola buno doiya! Kobalino komian mo yase teali babasal doi komuyu, yana sio nateali peleleani ikoo. 44 Tukon mian mo yase teali mantailukon doi komuyu, sio nateali ata doi sasaibino. 45 Sabab mau Manusia Napau kai aki nalubat sulano nalineleani. Yana lubat sulano nameleleani tukon sulano nasalakanggene kodilino sulano natongosobii komian badaang." 46 Yanila polong doi Yelikho. Tukon dotempodoo Yesus tukon napololaing-pololaing tukon domianoo badaang tinggalemo do kotadoo, meeng komian piit daano moosulang bakai-kabi doi loloon bibilo. Kosambuno Baltimeus, Timeus napau. 47 Salataa yana lengele baikon domo alonoo doiyamo Yesus Nasalet miano, yana nggeleamon, "Yesus, Daud Napau! Seseange yaku!" 48 Yana ngginimolii doi mian badaang tukon sinumbolii inai napelek. Bai yana pololokon kabasale kona nggeleamonan, "Daud Napau, seseange yaku!" 49 Maka Yesus tade tukon bantile, "Uangemo yana." Jadi yanila uangemo do mianoo mopiit. Yanila oantile doi yana, "Inai mobiyok! Ikoo Yesus uange, hanguno!" 50 Mianoo mopiit sakukene kona jubah, tukon moso-mosobit kokondong tukon ampakon doi Yesus. 51 "Oila komu iniyas yaku mokubaiyo tuuk doikoo?" Yesus sadaiyo doi yana. Do mianoo mopiit timbiliyo, "Tama Gulu, yaku yase momokita." 52 "Ampakono," Yesus bantile, "tobikon ikoo anggayo doi yaku, ikoo tangalino." Doiya kosinggatoo koidan do mianoo mopiit moolamo mokita. Maka yana laingemo Yesus doi loloon.

Malkus 11

Sambuno lolani ko Yelusalem, yanila polong doi kota

11:1 Betfage tukon Betania, doi Zaitun Bunggulo eaako. Idoo lua komian kona pololaing Yesus ointekene naloolukon. 2 "Ampakono doi kampungoo nda sinasalaan," Yesus hantile doi yanila. "Kalu komuyu usok doi kampungoo, komuyu naikon kitayo komeeng kokaladai napau modaano tokooton, mo akiyoon nabiasa komian molokitiyo. Sodiiyo do kaladaidoo, tukon babayo doisumai. 3 Tukon kalu daano komian momansadai doikoo oila kosababpo komuyu mosodiiyo do kaladaidoo.

Yesus aline Baltimeus mo piit komatano

Yesus usok doi Yelusatem tukon nggaangan hontiikenemo, Temeneno komo palaluuwo, tukon yana mosohit naabalinggene.'" 4 Yesus napololaing moluadoo ampakono, tukon laate komeeng do kaladaidoo napau modaano tokooton doi bonua tataapono doi loloon bibilo. Maka yanila sodiiyo do kaladaidoo. 5 Domianoo mo kokondong idoo saaaiyo yanila, "He, daano oila komuyu? Bulaa kai komuyu mosodiiyo do kaladaidoo napau?" 6 Yanila timbiliyo bulaandomo komo lapamo Yesus tetebakene doi yanila. Maka da mianoo sodiikenemo yanila mobabayo do kaladaidoo. 7 Salataa polong doi Yesus, do kaladaidoo bungguto yanila omobosiiyo tukon napai kalambi, maka Yesus lokitiyo doibunggono. 8 Badaang komian moambasene yanila najubah doi loloon, daano koidan komo atambune doi loloon tangano kokayung panga-pangano yanila mo alayo doi asi. 9 Ko mian-mian mo ampakon mantailukon tukon komian mo tuundu doi tonggulungo sasaibino wowookon, "Nggaale ko Mian Bisa! Binalakaati yana mo lubat tukon Temeneno sambuno! 10 Tubomo kona batomundoan naikon mo lubat - Daud nabatomundoan tumtmnggita looluk! Nggaale ko Mian Bisa Mo Tatandak Tuuno!" 11 Doibundu Yesus polong doi Yelusalem, maka usok doi Temeneno Nabonua. Idoo yana nunuiyo potikunggon. Bai sabab loolanimo kona popookan, doibundu luwe ampakon doi Betania polaing-laing tukon songulo lua kona pololaing.

Yesus kutuke koala batango

12 Modoakon kooloyono, sambuno yanila tinggale ko Betania, Yesus malaal. 13 Daano modoon yana kitayo komeeng koala batango koloono masalimbung. Jadi yana ampakon doi kayungoo sulano nakitayo kai daano kosaono. Bai sambuno yana polong dōi kayungoo uuno yana aki namalaat saono tongo loono, sabab doiya singgat akiyoon nalaate kona saowan. 14 Maka Yesus bantile doi aladoo batango, "Mulaimo diabudodoo akiyo komeeng komian mo makaan saono doikoo koikoidan!" Pololaing-pololaing Yesus molongol do bantilanoo.

Yesus usok doi Temeneno Nabonua

15 Doibundu yanila polong doi Yelusalem, tukon Yesus ampakon koidan doi Temeneno Nabonua. Idoo yana siikayo sasaibino komian mo poboluki doi lipudoo. Yana buanggeyo komeda-meda doi mian posoboli doy, tukon bangku-bangku mabalukanan tomisi lapatiing. 16 Tukon akiyo komeeng komian mo pinataikon makanggi oilakai mololoiyo ko Temeneno Nabonua kintalodoo. 17 Doibundu Yesus mongotunggul mian-mian idoo. Yana bantile, "Doi Kitab Moliyous lalomo totulis buno naiya: Mian Bisa bantile, 'Daku bonua sinombuikon bonua sambeyangan sasaibino kobangsa.' Bai komuyu tealikene mian napoakatean nadungolan!" 18 Imam-imam kapalano tukon gulu-gulu agama lengele do bantilanoo. Maka yanila tambuun momoumbolii loloon sulano naakateo Yesus. Yanila matakut doi yana, sabab sasaibino komian masaingding momondongolii kona otunggul. 19 Adukono kalipookan Yesus tukon napololaing-pololaing otinggalemo do kotadoo.

Otunggul doi ala batango

20 Modoakon dodowasoono, salataa yanila alon doi aladoo batango, yanila kitayo do kayungoo matemo polong doi anggol-anggolo. 21 Maka Petulus neneeke dolobodoo moteali akiyoon nameeng kooloyo. Maka Petulus bantile doi Yesus, "Tama Gulu, soba kitayo! Aladoo batango Tama mo kutuke matemo!" 22 Yesus timbiliyo, "Anggayomo ko Mian Bisa. 23 Bisa komuyu moola pobantile doi bunggul nia, 'Tohingkat tukon tasakukon doi tobun lalomo!' Maka do langgedoo komuyu naikon kubaiyo; asal komuyu aki posasaaki, tukon komuyu anggayo baikon oila dopo binantiloo bisa-bisa teali. 24 Tobikon doiya neneeke naiya: Kalu komuyu sambeyang tukon mangkabi meeng kolangge, anggayomo ko Mian Bisa molapamo beekene doi komuyu oila kopo kinabi, maka komuyu naikon talimayomo. 25 Tukon kalu komuyu baladoa, bai konoamuyu aki nasanaang doi meeng komian, ompunio do mianoo looluk, sulano ko Tamamu doi sulugaa naompunio kopo lalim-lalim. 26 Kalu komuyu aki poompunio komian bailong, ko Tamamu doi sulugaa koidan aki naompunio komu lalim-lalim."

Pasadai motuuk doi Yesus nahaak

27 Yanila abali koidan doi Yelusalem. Tukon singgatoo Yesus ampakon boilingiyo ko Temeneno Nabonua lalomo, imam-imam kapalano, gulu-gulu agama tukon tua-tua Yahudi lubat doi yana. 28 Yanila mansadai, "Oila kona pokok ikoo molakukene sasaibino nia? Indee komo beena haak doikoo?" 29 Yesus timbiliyo, "Yaku koidan yase mansadai doi komuyu. Potimbiliyomo tukon yaku naikon bontiikene doikoo tukon indee nahaak yaku mokubaiyo nalangge-langge nia. 30 Yohanes mansau mian tukon indee nahaak, Mian Bisa kai banggapi?" 31 Maka doimam-imam kapalanodoo tukon tua-tua Yahudi tambuun moposadaikene doi yaniladoo. Yanila bantile, "Kalu kita bantile, 'Tukon Mian Bisa nahaak,' yana naikon bantile, 'Bulaando komuyu moaki poanggayo doi Yohanes?' 32 Bai maaling koidan nda hantile, Tongo hanggapi nahaak.'" Sabab yanila matakutene komian badaang, sabab sasaibino komian toiyo Yohanes meeng konabi. 33 Jadi, yanila timbiliyo, "Kami aki mbai toiyo." Maka Yesus bantile doi yanila, "Kalu buno doiya, mau yaku bai aki kuyase mobontiikon doikoo tukon indee nahaak yaku mokubaiyo sasaibino nia."

Malkus 12

Andean polimang-polimang anggul asino

12:1 Doibundu Yesus tambuuno mobasilingan tukon andean doi imam-imam kapalano, gulu-gulu agama tukon tua-tua Yahudi. Yesus bantile, "Daano komeeng komian masakai meeng koanggul asino, maka pagale potikunggon. Lapa doiya yana makali buang teali alat mopipisan anggul, maka yana kekendenge komeeng kosandung batotoolian. Lapa doiya yana monggisabekene do angguloo asino doi bubulaa kopolimangoo maka ampakon doi lipu bailong. 2 Salataa laate kotempono bapupuiyan anggul saono, do mianoo sumboliiyo komeeng kona peleleani doi polimang-polimang asidoo, sulano natalimayo kona obos. 3 Bai do polimang-polimangoo lakoyo do peleleanidoo. Doibundu yanila bobokiiyo, maka sumboliiyo yana mule tukon akiyo kona kinanggi. 4 Maka do asidoo tumbuno sumboliiyo koidan komeeng komian kona peleleani bailong. Bai do polimang-polimangoo bobokiiyo do peleleanidoo oluno, maka siikayo tukon totosiiyo. 5 Do asidoo tumbuno sumboliiyo koidan komeeng kona peleleani bailong. Bai yanila akateyo do peleleanidoo. Tukon buno doiya momeenggon yanila lakukanggene badaang kopeleleani bailong: daano komo binobokii tukon daano koidan komo inakate. 6 Indee do asidoo tumbuno nasinumbolii koidan diabudodoo? Baimo meeng komian, doiyamo napau susuungo yana mo seange. Jadi doibundu yana sumboliiyo dona paudoo doi polimang-polimang asidoo. 'Tantu daku pau naikon inodotii,' kona pikikanano. 7 Bai do polimang-polimangoo pobantikon meeng tukon bailong, 'Naiyamo komo kuasaiyo. Mai nda akateyo yana, sulano kita nda malaat naobos!' 8 Maka do paudoo linako, maka inakate. Kobadano yanila sakukene doi asidoo tonggulungo." 9 Maka Yesus mansadai, "Oilamo do asidoo tumbuno nakinubai? Tantu yana lubat tukon akateyo do polimang-polimangoo, maka nasalakanggene do asidoo doi polimang-polimang bailong. 10 Komuyu tantu lapamo pobasayo naiya ayat nia doi Kitab Moliyous lalomo, 'Batu mo akimo natapake doi mobakubai bangunan lapamo teali batu mo monondok. 11 Naiyamo ko Temeneno nakokubai; bukan maen kona monondokan!' " 12 Maka kolaka-lakai Yahudi miano mo molongol do andeanoo, moumbolii akal molakoyo Yesus, sabab yanila toiyo do andeanoo Yesus konoikene doi yanila. Bai yanila matakutene komian mobadaang. Jadi, yanila ampakon tinggale Yesus.

Soal babealan lulu

13 Bubulaa ko Falisi miano tukon anggota mololoiyo Helodes sinumbolii modinggalayo Yesus tukon pasadai-pasadai. 14 Yanila lubat doi Yesus tukon bantile, "Tama Gulu, kami toiyo Tama mononaok tukon aki napopusinggon inde-inde komian napandapat. Tama mongotunggul tukon natutuuwan ko Mian Bisa namongiasan doi oanggapi, sabab ko Tama aki nalilike komian. Eh, soba Tama bantile doi kami, 'Mololoi palatulan nda agama, moola kai nda babeal lulu doi Tomundo kai aki? Siokai nda babeal do luludoo kai aki?'" 15 Yesus toiyo yanila nakakaadukonan. Yana timbiliyo, "Oila kosababpo komuyu mo yase odinggalayo yaku? Soba pokitakene doi yaku komeeng kodoy pelak." 16 Maka yanila beekene doi yana komeeng kodoy pelak. Maka Yesus mansadai, "Gambal tukon indee sambuno naiya?" "Tomundo," yanila timbiliyo. 17 "Eh, kalu buno doiya," Yesus hantile, "heekene doi Tomundo oila ko Tomundo koona, tukon doi Mian Bisa oila komo Mian Bisa koona." Yanila masaingding molengele yana.

Soal tuboan luwedoi matean

18 Bubulaa komian doi Saduki tulano lubat doi Yesus. (Yanila daano tongusokon doi mo bapandapat mian momate akimo naikon natubo koidan.) 19 "Tama Gulu," yanila hantile doi Yesus, "Musa tulise kona palatulan nia tuuk doi kita: 'Kalu meeng komala-malane mate tukon akiyo kona pau, maka koutuso sio nakilayo dobalunodoo sulano nadaano kona katulunan doi mianoo mo lapamo mate.' 20 Daano kopitu komian montolutus. Kolanggongo osowaan, maka mate akiyo kona pau. 21 Doibundu kokoluano osowaan tukon baluno, bai yana mate akiyo kona pau. Langgedoo mo pokakana teali koidan doi utuso kotoluno, 22 tukon banggadudul polong doi kopituno. Doibundu do boinedoo susuungo mate koidan. 23 Doibundu komian momate natuboan koidan, indee kai naboloki do boinedoo? Sabab domo pitu-pituiladoo lapamo pooala tukon yana!" 24 Yesus timbiliyo, "Komuyu sala tuuno. Sabab komuyu aki pomangalatikene ko Kitab Moliyous mau ko Mian Bisa nakuasa. 25 Sabab kalu naikon komian momate tubomo koidan, yanila akimo naosowaan koidan, bai yanila tubo pokakana komalaekat doi sulugaa. 26 Tukon tentang komian momate nainotuboiyan koidan, akiyoon baanggon komuyu pobasayo doi Musa nakitab lalomo kaliangano do mosolotoo mo mosua? Doi ayat-ayatoo lalomo totulis baikon ko Mian Bisa bantile doi Musa, 'Yakumo Abalaham na Mian Bisa, Ishak na Mian Bisa, tukon Yakub na Mian Bisa.' 27 Do Mian Bisadoo bolikon Mian Bisa mian momate. Yana Mian Bisa mian tubo. Komuyu salamo tuuno!"

Palenta mo tutuu

28 Maka lubat komeeng kogulu agama mondongolii Yesus napobasalitaiyan tukon do mianoo motongusokon Saduki miano. Gulu agamadoo kitayo Yesus lapamo timbiliyo do mianoo tukon monondok. Maka yana mansadai doi Yesus, "Palenta yaando komo penting doi sasaibino kopalenta?" 29 Yesus timbiliyo, "Palenta tumbeno, doiyamo: 'Polengele, eh bangsa Islael! Konda Temeneno Mian Bisa, Temenenodoo meeng. 30 Seange kai konda Temeneno Mian Bisa tukon sasaibino konoamu, tukon sasaibino kobutomu tukon sasaibino komu pikilan tukon sasaibino komu bukuanan.' 31 Palenta koluano doiyamo: 'Seseange kotulamu, buno ikoo seseange kobutomu susuumu.' Akiyono koidan kopalenta bailong mo lobian tuuno doi moluadoo kopalenta." 32 Maka do gulu agamadoo bantile doi Yesus, "Kana tuuno, Tama Gulu! Takainomo bisa Tama nabinantil: Ko Temenenomo ko Mian Bisa mo momeeng, tukon akiyono koidan ko Mian Bisa bailong. 33 Tukon kobanggapi sio naseseange ko Mian Bisa tukon sasaibino konoano, tukon sasaibino kona pikilan tukon sasaibino kona bukuanan. Tukon yanadoo sio naseseange kotulano, buno butongo susuungo. Doiya lobian kona monondokan doi mososubakonan sosubakon mosinua tukon sosubakon-sosubakon bailong doi Mian Bisa." 34 Yesus kitayo baikon do gulu agamadoo lapamo timbiliyo tukon monondok tuuno. Tukon Yesus bantile doi yana, 'Tkoo kabimo teali Mian Bisa namian." Lapa doiya akiyono komeeng komian mo balani koidan sumbetene kona pasadai doi Yesus.

Tomundo Pasalamat

35 Daano mongotunggul doi Temeneno Nabonua, Yesus mansadai, "Bulaando kai gulu-gulu agama moola bantile baikon do Tomundo Pasalamatoo Daud natulunan? 36 Banggokai Daud susuungo - sabab Mian Bisa Na Loh komo bontilio - hantilan, Temeneno bantil doi ku Temeneno: osulang doi bakalinganggu taikon polong yaku kubaiyo komu musu-musu sosuoa doikoo.' 37 Jadi kalu Daud mabantil do Tomundodoo Pasalamat Temeneno', bulaando kona tealian yana mobaino Daud natulunan?"

Poingotii sulano bada-badagai doi gulu-gulu agama

Mianoo badaang mo daano doi Temeneno Nabonua sanaang momondongolii Yesus momongotunggul. 38 Yana bantile doi yanila, "Pobada-badagai doi gulu-gulu agama. Yanila yase papaakon tukon najubah mo bulusan tukon yase moinodotii doi labotan. 39 Yanila yase moosulang doi osulangan mo inodotii doi bonua kaledaan lalomo tukon lamean-lamean. 40 Yanila kokoliiyo kobalu-balu tukon alayo kona langge-langge doi nabonua. Tukon sulano napo tutupiyo do napo kulokisanoo, yanila sambeyang bulu-bulusan. Yanila babalat kona ukuman!"

Meeng kobatu nasosubakon

41 Sambuno osulang posalaanggon tukon dopetidoo sosuba-kon doi Temeneno Nabonua, Yesus palatikanggene komian momongusokon doy doi petidoo lalomo. Badaang komian mokaasa momongusokon doy mobadaang; 42 maka komeeng kobalu mo talalais lubat koidan. Yana mongusokon lua kodoy tamhaga, doiyamo doy limis mo soisik koanggano. 43 Maka Yesus uange kona pololaing-pololaing maka hantile doi yanila, "Popalatikanggene naiya: Do baludoo mo talalais momongusokon doi petidoo lalomo looian badaang luwedoi mo inusokon doi sasaibino domianoo bailong. 44 Sabab yanila sasaibino mebee doi nahuat nalohianan. Bai do baludoo mau kai natodudulo kona talalaisan yana mebeekon komo daano doi yana - sabab doiyamo yana palaluu sulano natubo."

Malkus 13

Yesus basilingan tentang Temeneno Nabonua namanasan

13:1 Salataa Yesus tinggale ko Temeneno Nabonua, meeng komian doi napololaing-pololaing bantile, "Tama Gulu, soba kitayo do bangunan-bangunanoo. Palatikanggene kobatu-batuno. Bukan maen kona monondokan!" 2 Yesus timbiliyo, "Ikoo kitayo do bangunan-bangunanoo mo babasal, bolikon? Akiyo komeeng kohatu doi bangunan-bangunanoo mototinggal tosusun doi natangabosan. Sasaibino naikon minanas."

Sakisaawan tukon potoitokisan

3 Doibundu Yesus ampakon doi Zaitun Bunggulo, tukon osulang doi osulangan posalaanggon tukon Temeneno Nabonua. Maka Petulus, Yakobus, Yohanes, tukon Andelias lubat doi yana sulano napohasilingan tukon yana salaku pelibadi. 4 "Soba Tama hontiikene doi kami," yanila hantile doi yana, "Oila kotempono sasaibinodoo naikon kona tealian? Tukon oila kopaloosano kona tokitaan molaatemo kotempono?" 5 "Pobaingotii," Yesus timbiliyo, "inai komuyu pokinoikolii. 6 Badaang komian molubat tukon pakeyo kosambunggu tukon hantile, 'Yakumo yana!' maka kokoliiyo komian badaang. 7 Kalu komuyu molongol sinapan-sinapan alalo doi popasangan tukon bilita poakatean, inai pomatakut. Do lobo-lobodoo sio nateali, bai doiya akj nabalati baikon molaatemo kona kiamatan. 8 Kobangsa meeng poakate tukon molawane kobangsa bailong. Negala hailong lobosio konegala hailong. Doi yayaa teali koleali tukon malaalan. Sasaibino doiya sodo natamhuunan tolong, buno meeng koboine mo toupiyo kona masakitan doi namosuungan. 9 Komuyu pobaingotii, sabab komuyu naikon linako tukon sinalakanggon doi pangadilan agama. Komuyu naikon binobokii doi bonua-bonua kaleda. Komuyu naikon binaba mangadap doi sambu-sambu tukon tomundo-tomundo sabab komuyu kupololaing. Tukon doiyamo komu kasampatan sulano mumehee teteoa doi yanila tentang yaku. 10 Bilita Monondok moluwedoi Mian Bisadoo sio nabinabilitakon loluk doi sasaibino kobangsa. 11 Tukon kalu komuyu linako tukon binaba doi sambu, inai pomatakut tentang oila komuyu mo bantile. Kalu laatemo kotempono komuyu mobasilingan, bantile kai oila komo pinopitoikon doikoo doiya kosinggatoo. Sabab bantil-bantilan komuyu mo bantiledoo bolikon mubantilan susuumu, bai lubat doi Mian Bisa Na Loh. 12 Mian kulokisene koutuso susuungo sulano nainakate. Doiyamo komo teali doi tama tukon napau. Pau-pau naikon apese kotinano-tamano, tukon salakanggene yanila nainakate. 13 Komuyu minosikiton doi sasaibino komian sabab komuyu kupololaing. Bai komian mo bataanggon polong doi napupusan, naikon sinalamaton."

Kulokisan mo manase

14 "Komuyu naikon kitayo 'Kulokisan mo Manase' kokondong doi tampat mo pinantanggon yana. (Sasatan doi mobasayo: Palatikanggene oila koalatino!) Doiya kosinggatoo komian mo daano doi Yudea sio naobuleng doi bunggul. 15 Mian moano doi nabonua bunggono inai naobulus tukon usok doi nabonua lalomo sulano naalayo kona langge-langge. 16 Mian mo daano doi labue asino inai naabali moalayo kona jubah. 17 Bukan maen kona susaan doi oloyodoo doi boi-boine mo tianan tukon tina mo daano mosusuwo konapau! 18 Baladoa sulano do lobo-lobodoo inai nateali doi timul lalomo. 19 Doi oloyo-oloyo mo susadoo naikon daano komeeng kosusa moakiyoon nabiasa teali, salataa ko Mian Bisa natealikanano nadunia nia polong naiya budodoo, tukon akimo koidan nateali. 20 Kalu baikon ko Mian Bisa aki nakependeyo do loonudoo, maka akiyo komeeng komian mo salamat. Bai tobikon namian, Mian Bisa kependeyo do loonudoo. 21 Doiya kosinggatoo kalu meeng komian bantile doi komuyu, 'Kitayo, Tomundodoo Pasalamat daano dimbaa!' kai 'Kitayo, yana daano idoo!' - inaikai poanggayo do mianoo. 22 Sabab pasalamat-pasalamat mokala-kala tukon nabi-nabi mokala-kala naikon lubat. Yanila naikon kubaiyo kokubai-kokubai mobolikon langge tukon mominasaingdinggon-minasaingdinggon sulano natipuwo kalu moola, mau Mian Bisa namian koidan. 23 Jadi, pobadagai! Sasaibinodoo lapamo yaku bontiikene doikoo mau naakiyoon do lobodoo nateali."

Manusia Napau nalubatan

24 "Salataa do loonudoo susaan, kooloyo teali kalipookan, tukon kobituwon akiyono koidan kolaango. 25 Bituon-bituon pauno tuwong luwedoi timbu, tukon komo kuasaiyo kodapang teali nggalanggabut. 26 Doiya kosinggatoo Manusia Napau kinita lubat doi bunong lalomo tukon kuasa mobabasal tukon nanggaanganan. 27 Yana naikon utuse kona malaekat-malaekat sulano napototongikene kona mian lilik doi sangkap kolipu pasuno, doi lipu-lipu bunduno tukon doi timbu-timbu bunduno."

Ala batango teali otunggui

28 "Alayo otunggul doaladoo batango. Kalu kopanga-pangano manampal tukon mantalamuyuk, tukon tambuun sopii, komuyu toiyo Saikon kopintal moonas loolanimo. 29 Bunomo doiya kalu komuyu kitayo do langge-langgedoo moteali, komuyu toiyo baikon kotempono loolanimo tuuno. 30 Potoiyo! Sasaibino nalanggenia naikon teali akiyoon komian mo tubo nia budodoo namate sasaibino. 31 Timbu tukon buta naikon lapus, bai daku bantilan tataap sidutu-posidutukon."

Akiyo komeeng komian motoiyo kooloyono tukon kojamo

32 "Mau kai nabuno doiya, kiyo komeeng komian motoiyo kooloyono kai kojamo. Malaekat-malaekat doi sulugaa aki tukon Paudoo aki, tongo Tama komo toiyo. 33 Jadi komuyu sio pobada-badagai tukon pobaingotii, sabab komuyu aki potoiyo oila kotempono. 34 Kondondoongo inandekon komeeng komian mo tinggale kona bonua maka ampakon doi lipu mo odoon. Yana mosumholii doi napeleleani-peleleani nauluse kona bonua, tukon beena limang doi yanila suwe-suwele. Doi pototooli tataapon, yana bateteba sulano nabadagai mono-monondok. 35 Tobikon doiya komuyu sio pobada-badagai, sabab komuyu aki potoiyo oila kooloyono do bonua tumbunodoo naikon kona abalian - uga-ugaate doi nakinobianan, ugaate doi popook tangano, ugaate doi oloyo naalanian komodoa, kai doi oloyo nasumbotan. 36 Kalu sosinggoton yana lubat, inai yana nalaate komuyu daano momoolo. 37 Oila daku binantil nia doikoo, yaku bantile koidan doi sasaibino komian: pobada-badagai!"

Malkus 14

Yesus nainokoliian

14:1 Lua kooloyo koidan oloyo Paskah tukon Lamekanano ko Loti Moakiyo ko Lagino. Imam-imam kapalano tukon gulu-gulu agama daano moumbolii loloon sulano nalokoyo Yesus tukon aki natotoi, tukon sulano nainakate yana. 2 "Bai inai nda kubaiyo doiya doi lamean tembono," yanila bantile, "sabab naaki nateali koponggimakonan."

Yesus kinundongiikon kolisison mobabangi

3 Sambuno Yesus daano doi Betania, doi Simon nabonua doi lolukoo moseselon kokulito mo minatakuton, meeng koboine lubat doi yana. Yana makanggi meeng kobotol pualam koantoko lisison mobabangi mo maaling, kinubai doi wangi anggolo. Singgatoo Yesus daano moosulang kaan, do boinedoo pasayo do Sotoloo maka kundongiikene do lisison babangidoo doi Yesus bunggono. 4 Bubulaa komian mo daano idoo teali nggimal tukon bantile meeng tukon doi bailong, "Oila kona mototuuk do lisisonnoo mobabangi modinadaat? 5 Do lisisonnoo moola binalukon tukon lobian koolino tolu kosakato kodoy suasa, tukon kodoyno bineekon doi mian motalalais!" Maka yanila nggimoliiyo do boinedoo. 6 Bai Yesus bantile, "Sodiiyomo yana! Bulaando komuyu mokubaiyo susa yana? Yana kubaiyo komeeng komonondokan tukon tanggaal doi yaku. 7 Mian motalalais sidutu daano doi komuyudoo. Sampa-sampa kotempo kalu komuyu yase, komuyu moola tulunge yanila. Bai yaku aki nasidutu polaing-laing komuyu. 8 Boine nia lapamo lakukanggene komo moola yana lakukanggene. Yana lapamo masadiakene yaku lisison mobabangi motuuk doi kukinitmlan akiyoon nalaate kotempono. 9 Poanggayomo! Doi posaapon kodunia, naando ko Bilita Monondokoo moluwedoi Mian Bisa binabotilanggon, boinedoo nakokubai oinasalitakon koidan teali tondoon doi yana."

Yudas yase Yesus nalinoitokis

10 Maka Yudas Iskaliot, meeng komian doi songulodoo lua Yesus napololaing, ampakon doi imam-imam kapalano tukon namakisuut moloilokise Yesus doi yanila. 11 Yanila sanaang tuuno molengele doi Yudas namakisuutoo, tukon dandiyo naikon mobeena doy doi Yudas. Maka doi Yudas koidan tambuuno moumbolii kasampatan sulano naloilokise Yesus.

Yesus kaane kokinaan Paskah tukon napololaing-pololaing

12 Doi oloyo tumbeno doi Lamekanano ko Loti Moakiyo ko Lagino - salataa komian namokolotan domba Paskah -pololaing-pololaing Yesus mansadai doi yana, "Naando kai Tama naiyasano kami mosadiayo kokinaan Paskah motuuk doi Tama?" 13 Maka Yesus sumboliiyo kolua komian doi yanila, "Poampa-kon doi kota, indaa meeng komala-malane mo daano makanggi meeng koselekan moono paisu, naikon pososuung tukon komuyu. Polainge yana 14 doi bonua yana mo usokiyo tukon bontiikene doi bonuadoo tumbuno, 'Tama Gulu mansadai, naando kona tampat yana tukon napololaing-pololaing naikon makaanan kinaan Paskah.' 15 Do mianoo naikon tudoikene doikoo komeeng koluangan doi babo mo babasal. Do luanganoo lapamo inatul, sukup tukon pakakaso doi lalom. Sadiayomo sasaibino indaa tuuk kita." 16 Maka Yesus napololaing luailadoo ampakono doi kota. Imbali yanila laate sasaibino bisa bunomo do Yesus nabantilanodoo. Maka yaniladoo masadiakene kokinaan Paskah. 17 Popookoo, Yesus lubat tukon domo songulodoo lua kona pololaing. 18 Tukon yanila daano moosulang kaan, Yesus bantile, "Pondongoliiyo: meeng komian doi antala komuyu, diabudodoo nia mo kaan pososinggat yaku naikon komo loilokise yaku." 19 Molongol doiya, Yesus napololaing-pololaing teali poloon tuuno. Maka memeeng komian tambuun mansadai doi Yesus, "Tantu bolikon yaku Tama naminakisuuti?" 20 Yesus timbiliyo, "Yana meeng komian doi komuyudoo mo songulo lua nia, mo kaan meeng kopinggan tukon yaku. 21 Takainomo Manusia Napau naikon mate pokakana komo totulis doi Kitab Moliyous lalomo. Bai bukan maen kona silakaan domianoo mo kulokisanggene Manusia Napau! Lobian komondok tuuk do mianoo kalu yana aki nasinuung!"

Temeneno na Lamean

22 Salataa yanila daano kaan, Yesus mangala loti tukon baladoa syukuul doi Mian Bisa. Doibundu yana bisi-bisiliyo do lotidoo tukon limano, maka beekene doi napololaing-pololaing maka yana bantile, "Alayomo tukon kaanemo, naiyamo kobutonggu." 23 Lapa doiya yana mangala meeng kogalaas koanggul. Yana baladoa syukuul doi Mian Bisa, maka beekene do galaasoo doi napololaing-pololaing. Doibundu yanila sasaibino monginum do angguloo. 24 Lapa doiya Yesus bantile, "Naiyamo kosaunggu mo sahkanggene ko Mian Bisa napaladandian, sau mo kinundang motuuk doi mian badaang. 25 Poanggayomo: Yaku akimo naikon kumonginum naiya anggul nia koidan, polong doi singgatoo yaku monginum anggul boolu polaing komuyu doi Tamanggu na Dunia Boolu." 26 Doibundu yanila mananikene komeeng konanian nggaalano ko Temeneno. Tukon sambuno lapa doiya yanila ampakon doi Zaitun Bunggulo.

Patantukon naikon Petulus moakiyenggene Yesus

27 Doibundu Yesus bantil doi yanila, "Komuyu sasaibino dampas mootinggale yaku. Sabab doi Kitab Moliyous lalomo totulis, 'Mian Bisa naikon akateyo kona pototooli, tukon kona domba tambuno meeng malapaaso.' 28 Bai salataa yaku inotuboi koidan, yaku ampakono matailukiyo komuyu doi Galilea." 29 "Aki," Petulus timbiliyo, "sodiiyomo yanila sasaioino naotinggale Tama, yaku tutuu aki." 30 "Neneeke," Yesus bantile, "napopook nia koidan, akiyoon komanuk nakokuuwa lua luunggon, ikoo tolumo luunggon muakiyenggene yaku." 31 Petulus timbiliyo tukon togaas, "Sodiiyomo yaku sio kumate posinggat-singgat tukon Tama, tutuu yaku aki naikon kubantile baikon yaku aki kutingoniiyo Tama!" Tukon pololaing-pololaing bailong bantile buno doiya.

Yesus baladoa doi Getsemani

32 Yanila polong doi meeng kotampat kosambuno Getsemani, tukon Yesus bantile doi napololaing-pololaing, "Osulang dimbaa yaku daano moampakon baladoa." 33 Maka Yesus tobiyo Petulus, Yakobus, tukon Yohanes ampakon polaing-laing tukon yana. Yana tambuun nemiiyo poloon tukon susa. 34 "Noanggu poloon tuuno," Yesus bantile doi yanila, "nemiiyano buno yase tongo mate. Dungolo dimbaa tukon pobadagai!" 35 Yesus ampakon lobian odoon soisik maka totuku doi buta tukon baladoa. Doi sambeyangoo lalomo yana kabiyo kalu moola yana mau naaki natoupiyo kona susaanoo. 36 "Tama, oh Tama," kona hantilano, "akiyo komeeng moaki nateali doi Tama. Binggatemo nasusaan nia doi yaku. Tolongo inai moloingiyo daku mongiasan bai tolongo Tama namongiasan." 37 Lapamo doiya Yesus abali tukon laate kona pololaing-pololaing daano momoolo. Yana bantile doi Petulus, "Simon, ikoo kai moolomo? Tolongo meeng kojam, ikoo aki nateali bada-badagai?" 38 Maka Yesus bantile doi yanila, "Pobada-badagai, tukon baladoa sulano komuyu aki potoupiyo kosobaan. Takainomo komu loh yase kubaiyo komo kana, bai komuyu aki posanggupe sabab kobanggapi nasipatoo mantalamuyuk." 39 Kokoidan Yesus ampakon baladoa tukon mabantil bantil-bantilan mo pokakana. 40 Lapamo doiya yana abali koidan doi napololaing-pololaing tukon laate yanila daano koidan momoolo, sabab yanila pipiito tuuno. Maka yanila akimo napotoiyo oila komo sio yanila bantile doi Yesus. 41 Salataa Yesus abali doi yanila doi kotoluno luunggon, yana bantile, "Daano kai komuyu momoolo tukon tatade? Sukupo! Polongo kotempono Manusia Napau nasinalakanggonan doi mian mobaladosa limano. 42 Pobanguno, maimo kita nda ampakon. Kitayo! Komian mo kulokisanggene yaku lapamo lubat!"

Yesus tinako

43 Daano Yesus mobasilingan, lubato Yudas, meeng komian doi mosongulodoo lua kona pololaing-pololaing. Polaing-laing tukon yana badaang komian molubat mo makanggi sabel tukon tompide. Imam-imam kapalano, gulu-gulu agama tukon katua-katua Yahudi sumboliiyo yanila. 44 Yuāas lapamo tantukanggene komeeng kotanda doi yanila. "Mian yaku mo umayo," yana bantile doi yanila, "yanamo komiano. Lakoyo yana tukon boboiyo yana tukon podagaiyo tutuuno." 45 Doiya singgat Yudas lubat, yana banggadudul ampakon doi Yesus tukon bantile, "Tama Gulu!" doibundu yana umayo Yesus. 46 Maka do mianoo mo lubat mopolaing-laing tukon Yudas lakoyo Yesus tukon boboiyo yana. 47 Bai daano komeeng komian mo daano idoo bubute kona sabel tukon takulikene doi imam babasal naata polong botol kotolingaino sembeleng. 48 Maka Yesus bantile doi yanila, "Kai naiya yaku nia lokis, tooikon komuyu lubat makanggi sabel tukon tompide sulano polakoyo yaku? 49 Sasamba kooloyo yaku mongotunggul doi Temeneno Nabonua doi salaamuyu, tukon komuyu aki polakoyo yaku. Bai takainomo sio nabuno doiya, sulano natealimo oila komo lapamo totulis doi Kitab Moliyous lalomo." 50 Sasaibino kona pololaing dampas otinggale Yesus. 51 Meeng kopamuda, mo tolongo mapake meeng kotoik patolo sulano nabungusio kobutongo, mololaing Yesus. Komian yase lakoyo yana, 52 bai yana liate dona toikoo maka obuleng tukon balalau.

Yesus doi Pangaditan Agama sataano

53 Yesus binaba doi imam babasal nabonua. Imbali sasaibino koimam kapalano, katua Yahudi, gulu agama daano pototongi. 54 Petulus lolainge Yesus doi naodoonan polong usok doi imam babasal nahonua basaleano. Imbali yana osulang kotolonosiiyo kooutongo balolanikon doi aung pototongi tukon padagai-padagai. 55 Imam-imam kapalano tukon sasaioino Pangadilan Agama balausaha namalaatene bukutii-bukutii mo inasalakon Yesus sulano namoola inotuwongikon koukuman mate. Bai yanila aki namalaat meeng kobukutiino. 56 Ea^aang kosakisii mo inuang sulano namehee kasaksian mokala motuuk doi Yesus, bai yanila nabantilan aki napololoi meeng tukon bailong. 57 Maka bubulaa kosakisii mokokondong tukon mebee bantilan mokala nia tentang Yesus, 58 "Kami lengele naiya mian nia bantile, 'Yaku naikon luhange naiya Mian Bisa nia Nabonua banggapi mo kubaiyo, tukon salataa tolu kooloyo, yaku naikon bangune kohailong mo bolikon banggapi komo kubaiyo.'" 59 Bai nomianoo nasilingan aki napokokonoi meeng tukon hailong. 60 Maka imam babasal kokondong doi yanila sasaibino salaano tukon mansadai doi Yesus, "Bulaando kai ikoo moaki mutimbiliyo natuduan-tuduan nia mo oineekon doikoo?" 61 Bai Yesus aki nabiyok. Yana aki namotimoili. Maka doimam babasaloo mansadai koidan doi yana, "Kai ikoomo ko Tomundo Pasalamat, Mian Bisa Napau Moliyous?" 62 "Yakumo nia," Yesus timbiliyo, "tukon komuyu sasaibino naikon kitayo Manusia Napau moosulang taalikon hakalinga doi Mian Bisa Mobabasal Konakuasa tukon lubat luwedoi bunong lalomo doi timbu!" 63 Maka doimam babasaloo sia-siake kona kalambi tukon bantile, "Akimo napalaluu sakisii! 64 Komuyu lapamo lengele kona bantil-bantilan mo kulokisanggene ko Mian Bisa. Diabudodoo oilamo komu putusan?" Yanila sasaibino putusiyo baikon komo sala Yesus, tukon sio nainukum mate. 65 Maka bubulaa komian tambuuno motupeiyo Yesus, tukon yanila kukupe komatano tukon bobokiiyo yana, maka bantile, "Soba bantile, indee komo bobokiikon?" Padagai-padagaidoo koidan moloingi momatapi Yesus.

Petutus akiyenggene Yesus

66 Oaanoon Petulus modaano doi basaleanoo, daano komeeng kopeleleani boine doi imam babasal lubat imbali. 67 Salataa kitayo Petulus molalange kobutongo kolaniyo koaung, yana palatikanggene mono-monondok Petulus duduso tukon bantile, "Bolikon kai ikoo koidan komo polaing-laing Yesus do Nasaletoo mianodoo?" 68 Bai Petulus akiyenggene. "Aki kutoiyo tukon akiku manga-latikene oila komu minakisuut," nabantilano doi peleleanidoo. Maka Petulus ampakono doi imam babasal nabonuadoo tataapono. Doiya singgatoo, komanuk kokuuwamo. 69 Peleleani boinedoo kitayo Petulus koidan, tukon hantile doi mianoo idoo, "Yana takainomo daano meeng komian doi yanila!" 70 Bai Petulus akiyenggene koidan. Aki namalumbit doibundu, domianoo idoo bantile koidan doi Petulus, "Akimo namoola inakiyonggon koidan takainomo ikoo meeng komian doi yanila, sabab ikoo luwedoi Galilea!" 71 Maka Petulus tambuuno mobato-batotopi tukon bantile, "Aki kutingoniiyo do mianoo komuyu mo makisuutiyo!" 72 Doiya kosinggatoo komanuk luamo luunggon nakokuuwa. Tukon Petulus tandayomo baikon Yesus molapamo bantile doi yana, "Akiyoon komanuk nakokuuwa koluano luunggon, ikoo tolumo luunggon muakiyenggene yaku." Maka Petulus kokiil yodi-yodi.

Malkus 15

15:1 Dodowasoono, sasaibino komo Pangadilan Agama tongusokon imam-imam kapalano, tua-tua Yahudi tukon gulu-gulu agama pooisalai moso-mosobit. Yanila boboiyo Yesus, doibundu yana binaba tukon sinalakanggon doi Pilatus. 2 Pilatus sadaiyo doi Yesus, "Tutuu kai ikoo Yahudi miano Tomundo?" 3 "Bunomo komu bantilan," Yesus timbiliyo. Imam-imam kapalano badaang kona tuduano doi Yesus. 4 Maka Pilatus mansadai koidan doi Yesus, "Aki kai muyase timbiliyo? Soba kitayo bulaa kona kadaang kotuduano yanila mo inotuuk doikoo!" 5 Bai Yesus aki namotimbili koidan, tobikon Pilatus masaingding.

Yesus inotuwongikon koukuman mate

6 Doi samba-samba ko Lamekanano ko Paskah, Pilatus mongosodii meeng komian motinalunggu loingiyo komian badaang naililik. 7 Doi talunggu lalomo, antala mobanggabut-banggabut mo lakukene komangakatean doi tempo nanggahutan, daano komeeng komian kosambuno Balanabas. 8 Mian badaang pototongi tukon kaoiyo doi Pilatus sulano yana naosodiiyo komeeng komian motinalunggu buno mohiasamo. 9 Pilatus mansadai doi yanila, "Komuyu kai yase, yaku sodiiyo do Yahudi miano natomundo motuuk doi komuyu?" 10 Sabab Pilatus tingoniiyo baikon koimam-imam kapalano salakanggene Yesus doi yana sabab mosikit konoanoila. 11 Bai imam-imam kapalanodoo bujukiyo domianoo badaang sulano nakabiyo doi Pilatus nasodhyo Balanabas motuuk doi yanila. 12 Maka Pilatus bantile koidan doi mianoo badaang, "Kalu buno doiya, yaku sio kubaiyo oila domianoo komuyu mohantile Yahudi miano natomundo?" 13 Yanila nggeleamon? "Posempangemo yana!" 14 "Bai oila kona kulokisan doi yana?" Pilatus sadaiyo. Maka yanila nggeleamon koidan kokobukuan, "Sempangemo yana!" 15 Pilatus yase tanaanggene do mianoo badaang, maka yana sodiiyo Balanabas tuuk yanila. Doibundu yana sumboliiyo komian mobobokiiyo Yesus, maka salakanggene sulano nasinempanggon.

Suludadu-suludadu maenggene Yesus

16 Suludadu-suludadudoo babayo Yesus doi kantol pangadilan doi gubelnul nakamali. Doibundu sasaibino kopasukan inuang pototongi. 17 Maka yanila konoikene kojubah mosamelaon doi Yesus, tukon mokubai songgo doi kayung langa-langaano mo palatadian, doibundu sinonggoikon doi Yesus oluno. 18 Lapa doiya yanila beena holomat doi yana. "Tabea Tomundo Yahudi Miano!" yanila bantile. 19 Yanila bobokiiyo Yesus oluno tukon tongkat, maka yanila tupeiyo yana tukon sosubaiyo doi salaano. 20 Salataa lapa Yesus minaenggon, yanila bukayo jubahdoo mosamelaon maka kinonoikon koidan kona pakean susuungo. Doibundu yana binaba doi tonggulung sulano nasinempanggon.

Yesus sinempanggon

21 Doi loloon tangano yanila pakisaayo komeeng komian motanggunge Yesus nakayung sempang. Do mianoo pokokonoi sodo naluwe doi nakampung ampakon usok doi kota. (Kosambuno Simon - kona lipu doi Kilene - Aleksandel tukon Lufus tamano.) 22 Yesus binaba doi meeng kotampat kosambuno Golgota, koalatino, "Mangabosan Olu". 23 Idoo yanila yase beena doi yana anggul mo sinambul gataa momotuulo, bai Yesus aki nayase moinume do angguloo. 24 Doibundu yanila sempanggene yana, tukon inobos-obos kona pakean tukon undian sulano natatukanggene kona obos meeng-meeng. 25 Dona sinempanggonanoo kona tealian batong sio dodoa. 26 Doi sinempanggonanoo bungguno tinulis kotuduano kaliangano doi yana, doiyamo: "Tomundo Yahudi Miano". 27 Posinggat-singgat tukon Yesus yanila sempanggene koidan kolua komian molokis; komeeng doi bakalingano taikon komeeng koidan doi bobono taikon. 28 Kalu buno doiya tealimo komo totulis doi Kitab Moliyous lalomo; doiyamo: "Yana inanggap tongusokon doi mianoo molokis." 29 Komian mo alon idoo sua-sualilinggene kooluno tukon totulaiyo Yesus. Yanila bantile, "He, ikoo komo yase lubange ko Mian Bisa Nabonua tukon kekendenge koidan tolu kooloyo lalomo. 30 Soba obulus koiya musinempanggonannokon tukon salamatene kobutomu!" 31 Bunomo koidan imam-imam kapalano tukon gulu-gulu agama piadayo Yesus. Yanila bantile meeng tukon bailong, "Yana salamatene komian bailong, bai hutongo susuungo yana aki namoola salamatene! 32 Kalu yana tomundo Islael, Tomundo Pasalamat, tadukai yana diabudodoo naobulus doi sempangoo, sulano kami kitayo tukon maangga doi yana!" Do mianoo mo sinempanggon pososinggat Yesus koidan totulaiyo Yesus.

Yesus namatean

33 Doi nasuunan kooloyo, tolu kojam kona kalumhit posaapon do lipudoo teali kalipookan. 34 Tukon batong tolu kinohian, Yesus nggeleamon tukon alalo mo babasal, "Eloi, Eloi, lama sabakhtani?" Koalatino, "Oh Ku Mian Bisa, oh Ku Mian Bisa bulaandokon ikoo motinggale yaku?" 35 Bubulaa komian idoo molengele do manggadidianoo, tukon bantile, "Pondongoliiyo, yana uange Elia!" 36 Meeng komian doi yanila moso-mosobit ampakon mangala bunga kalang, maka kemeke doi anggul momeele lalomo. Doibundu do bunga kalangoo tinahokon doi meeng kokayung bunduno, maka tinutumikon doi Yesus suungo bibilo, tukon bantile, "Totiili, mai nda kitayo kai Elia lubat ohulusene yana doi nasinempanggonanoo." 37 Maka Yesus nggeleamon tukon mate. 38 Lalanse pangantang mo tokooton doi Temeneno Nabonua tebeak tokuakon lua doi bungguk polong doi bilit. 39 Suludadu kapalano mo kokondong doi sempangoo, kitayo bulaa Yesus namatean. Suludadudoo kapalano bantile, "Takainomo bisa namian nia Mian Bisa Napau!" 40 oo daano kobubulaa koboine mo daano mokita sasaibinodoo doi namododoonan. Doi yaniladoo daano Salome, Malia Magdalena, tukon Malia Yakobus tinano mo muda tukon Yoses. 41 Yanila koboi-boine mo lolainge tukon tomboniiyo Yesus, singgatoo yana modaano doi Galilea. Tukon daano mobadaang koidan koboi-boine bailong idoo mo lapamo lubat doi Yelusalem polaing-laing tukon Yesus.

Yesus nakinibulan

42-43 Kooloyo lolanimo kona popookan salataa Yusuf doi Alimatea lubat. Yana anggota Pangadilan Agama mo inodotii. Yana koidan daano montotiili kotembono ko Mian Bisa namapalentaan buno Tomundo. oloyodoo oloyo Mosinadiakon (doiyamo oloyo akiyoon nalaate kooloyo Tadean). Tohikon doiya Yusuf balani mangadap doi Pilatus tukon kabiyo Yesus badano. 44 Pilatus masaingding molengele haikon Yesus momatemo. Jadi yana mosumholii mian mouange kopasukan kapalano tukon mansadai doi yana kabudoon Yesus malumbito kona matean. 45 Salataa molongol do suludadudoo kapalano nalapulan, Pilatus pataikene Yusuf moalayo Yesus badano. 46 Maka Yusuf mongoli toik lenan moalus tukon sambuno lapa obulusene Yesus badano, yana bungusiyomo tukon do toikoo. Doibundu yana abese do badanoo doi meeng kokibul lalomo mo kinubai doi bunggul batu lalomo. Lapa doiya yana nggolinggene komeeng kobatu mobabasal potutupikon do kibuloo tataapono. 47 Momeeng daano Malia Magdalena tukon Malia Yoses tinano pakitooliyo nando Yesus nainabosan.

Malkus 16

Yesus abali tubo

16:1 Salataa kooloyo Tadean toliiso, Malia Magdalena, Malia Yakobus tinano tukon Salome ampakon mongoli lamba-lamba sulano natuluwo Yesus badano. 2 Dodowasoono tuuno salataa kooloyo sumbot, doi oloyo tumbeno doi minggudoo, yanila ampakon doi kibuloo. 3-4 Doi loloon tangano yanila pobantikon meeng tukon bailong, "Indee kai komo moola tomboniiyo kita moliate dobatudoo potutupi dokibuloo buango?" Sabab do batudoo babasal tuuno. Bai sodo napolong idoo yanila kitayo do batudoo lapamo ngginolinggon. 5 Maka yanila usok doi kibuloo lalomo. Doi lalomo tapikon bakalinga, yanila kitayo komeeng kopamuda mo pakeyo kona jubah momoute daano moosulang, tukon yanila ngginggim. 6 Mian pamudadoo bantile, "Inai matakut! Yaku toiyo komuyu umboliiyo Yesus Nasalet miano mo lapamo si-nempanggon. Yana akiyono nimhaa, yana ahalimo tubo! Kitayomo naimbaamo yanila naabosano yana. 7 Doiya budodoo poampakono, popitoikene naiya bilita nia doi napololaing-pololaing, tongusokon Petulus. Pobantile, 'Yana ampakon mantailukiyo komuyu doi Galilea. Imhali komuyu kitayo yana, buno mo lapamo binotiikon doikoo.' " 8 Maka yanila sumbot doi kiouloo tukon obuleng sabab ngginggim tukon matakut. Yanila aki nahantil oi-oila doi inde-indee komiano, sabab matakut.

Yesus okitakene kobutongo doi Malia Magdalena

9 Salataa Yesus tubo doi matean, dodowasoono doi Minggu oloyono, yana tumbe-tumbeno okitakene kobutongo doi Malia Magdalena. (Doi Maliadoo biasamo Yesus kaluale kopitu kokuasa ibiliis.) 10 Maka Malia Magdalena ampakon babotilanggene domo tealidoo doi Yesus tula-tulano, mo daano susa tukon kokiil. 11 Bai salataa yanila lengele baikon Yesus motubomo, tukon baikon Malia lapamo kitayo yana yanila aki namaangga.

Yesus okitakene kohutongo doi lua komian mopolaing

12 Lapa doiya Yesus okitakene kobutongo doi lua komian napololaing tukon ndondoong bailong. Doiya teali salataa do mianoo moluaila daano moompokoniiyo komeeng kokampung. 13 Jadi yanila abali maka babotilanggene do langgedoo doi bai-bailonggon. Bai yanila aki namaangga.

Yesus okitakene kobutongo doi napololaing-pololaing

14 Doibundu, Yesus okitakene kobutongo doi mosongulodoo meeng kona pololaing, salataa yanila daano mokaan. Yana anuukene yanila kulang kona iman tukon todudul matikas konoano tobikon aki namaangga doi mianoo mo lapamo kitayo susuungo baikon Yesus motubomo. 15 Maka Yesus bantile doi yanila, "Poampakono doi posaapon kodunia tukon pobabotilanggene do Bilitadoo Monondok moluwedoi Mian Bisa doi sasaibino kobanggapi. 16 Komian mo aki namaangga naikon inukum. Bai komian mo maangga tukon sinau paisu salani, naikon salamat. 17 Salaku oukutii baikon yanila maangga, do mianoo naikon moola siikayo koibiliis tooikon sambunggu; yanila naikon basilingan doi silingan-silingan lalomo yanila mo aki natingoniiyo. 18 Kalu yanila mataani binda kai monginum lasum, yanila aki namalaat silaka. Kalu yanila oinggakene kolimano doi mian-mian mo seselon ounggono, do mianoo naikon tangalin."

Yesus oiningkat doi sulugaa

19 Salataa Yesus pohasalitai tukon yanila, yana hiningkato doi sulugaa. Indaa yana mapalenta polaing tukon Mian Bisa. 20 Maka kona pololaing-pololaing ampakon babilitakene dobilitadoo moluwedoi Mian Bisa doi yayaa. Tukon Temeneno tulut balimang polaing-laing yanila tukon okitakene lolo doi mominasaingdinggon baikon donapoo bilitadoo bisa.

Lukas 1

Pololukoni

1:1 Teofilus mo monondok konoano, Badaang komian molapamo kakaate hatulis tukon taatul tentang kadadian-kadadianoo kaliangano mo lapamo teali doi kita nia. 2 Yanila hatulis pokokonoi tukon mo sinalitaikon doi kita doi mian-mian mo kitayo susuungo do kadadian-kadadianoo doi natambuunan, tukon doibundu babilitakanggene kobilitano. 3 Salataa yaku tukon telitio tuuno sasaibinodoo luwedoi natambuunan, yaku aanggene monondok momotulis meeng kolapulan mo taatul tuuk doi Tuan. 4 Yaku lakukanggene doiya, sulano Tuan natoiyo baikon oila komo lapamo Tuan otunggukene doiya takainomo bisa.

Napinopitoikonan Yohanes Pasau Mian Satani nasinuungan

5 Singgatoo Helodes teali tomundo doi lipu Yudea, daano komeeng koimam kosambuno Zakalia. Yana tongusokon doi imam-imam Abia. Kona boloki kosambuno Elisabet, koidan tulunan imam. 6 Konapotuboan langkai boloki sanaanggene ko Mian Bisa noano. Luaila loingiyo sasaibino kopalenta tukon

Temeneno na Ukum tutuuno.

7 Yanila akiyo kona pau sabab Elisahet komba tukon yanila luaila motuwamo. 8 Daano kooloyo meeng, singgatoo taambikon doi Abia malaat gililan, Zakalia ampakonggene kona limang buno meeng koimam doi Mian Bisa salaano. 9 Tukon undian, mo biasamo linakukanggon doi imam-imam, Zakalia malaat obos usok doi Temeneno Nabonua lalomo tukon suayo kamangian. 10 Daano mosuayo kamangian, komian badaang baladoa doi tonggulung. nDoiya kosinggatoo ko Temeneno namalaekat okitakene kobutongo doi Zakalia. Malaekatoo kokondong taambikon bakalinga doi meda nasinuaan kokamangian. 12 Salataa Zakalia kitayo do malaekatoo yana pusing tukon matakut. 13 Bai do malaekatoo bantile, "Inai matakut, Zakalia! Ko Mian Bisa lengelemo komu sambeang. Komu boloki Elisabet naikon mosuung meeng kopau malaneno. Ikoo sio musombuuyo sambu Yohanes doi yana. 14 Ikoo naikon laba tuuno tukon badaang komian molaba kalu do paudoo sinuungo. 15 Yana teali mian babasal doi Temeneno napokita, tukon yana aki nainume koanggul kai suka momosopot. Salataa sinuung Mian Bisa Na Loh komo kuasaiyo yana. 16 Badaang ko Islael miano naikon kona binaba abali doi Mian Bisa, doi napoo Temeneno. 17 Yana naikon teali Temeneno nasosumbolii mo bukuan tukon daano kona kuasa buno Elia. Yana podamekene kotama tukon pau, tukon mian mo aki naloingiyo naikon babayo abali doi loloon pikilan mo talakana. Tukon buno doiya yana sadiayo komeeng kotamouno kobanggapi mo tasadiamo tuuk doi Temeneno." 18 "Bulaa kai daku toiyano do lobodoo naikon moteali?" Zakalia sadaiyo doi malaekatoo. "Yaku motuwamo, tukon daku boloki koidan motuwamo." 19 Malaekatoo timbiliyo, "Yaku nia Gabliel. Yaku leleaniyo ko Mian Bisa tukon yanamo komo sumboliiyo yaku mopelenggene nabilita nia mo monondok doikoo. 20 Oila daku binantil, naikon teali nalaate kotembono. Bai badungga ikoo aki mumangangga, ikoo sio naaki namoola basilingan; ikoo naikon ponga polong doi oila daku binantiloo natealian." 21 Daanoon mobuno doiya, komian momeenggon totiiliyo Zakalia. Yanila masaingding bulaando yana malumbit doi Temeneno Nabonua lalomo. 22 Tukon salataa yana tobuat, yana akimo namoola oasilingan doi yanila. Yana baino mebee paloosan tukon limano, tukon tataap ponga. Maka domianoo toiyomo baikon yana lapamo mokita komeeng kopokita doi Temeneno Nabonua lalomo. 23 Salataa kabus kona tempo balimangan doi Temeneno Nabonua, Zakalia mule doi nabonua. 24 Aki namalumbit koikoidan, kona holoki Elisabet tianan, maka yana dungol doi nabonua lalomo lima kobituwon kona kalumbit. 25 Yana bantile, "Kona pupusan ko Temeneno tulungiyomo yaku tukon alapusemo daku tinotulaian."

Yesus nasinuungan nabinabotilanggonan

26 Salataa Elisabet lapa tianan noom kobituwon, Mian Bisa sumboliiyo malaekat Gabliel ampakon doi Nasalet, meeng kokota doi lipu Galilea. 27 Gabliel sinumbolii doi meeng kopau boine, kosambuno Malia. Do pauboinedoo lapamo pobibianggon tukon meeng komian kosamtmno Yusuf, Tomundo Daud natulunan. 28 Malaekatoo lubat doi Malia tukon bantile, "Kinatauwan, ikoo Temeneno mo balakaatiyo tukon doi namonondokan! Temeneno polaing tukon ikoo!" 29 Mondongolii do malaekatoo nahantilan Malia ngginggim, tobikon mansa-mansadai doi noano lalomo oila komaanano do kinatauwanoo. 30 Maka do malaekatoo bantile doi yana, "Inai matakut, Malia, sabab ikoo pokokonoi doi Mian Bisa noano. 31 Ikoo naikon tianan tukon suunge komeeng kopau, mo sio ikoo musombuikene Yesus. 32 Yana naikon teali babasal tukon naikon binantil Mian Bisa Napau Mo Tatandak Tuuno. Temeneno Mian Bisa naikon tealikene yana tomundo mobuno Tomundo Daud, nambumbu looluk. 33 Tukon yana naikon mapalenta buno tomundo doi katulunan Yakub posidutukon. Kona batomundoan akiyo kona pupusan." 34 "Bai yaku nia akiyoon kupotoikon komalane," Malia bontiikene doi malaekatoo, "bulaando do lobodoo namoola teali?" 35 Malaekatoo timbiliyo, "Mian Bisa Na Loh naikon lubat doikoo, tukon Mian Bisa nakuasa lindungiyo ikoo. Doiyamo kosababpo do paudoo naikon mo sinuung binantil Moliyous, Mian Bisa Napau. 36 Neneeke: Elisabet, do tolidamudoo lapamo tianan noomo kobituwon, mau kai yana namotuwamo tukon komian bantile baikon komba. 37 Sabab doi Mian Bisa akiyo komo aki nateali." 38 Maka Malia bantile, "Yaku nia Temeneno napeleleani; sodiiyomo nateali doi yaku bunomo domu bantilanoo." Maka do malaekaton ampakono mootinggale Malia.

Matia lubotiiyo Elisahet

39 Mosobit kona lapaan doiya, Malia ampakon doi meeng kokota doi Yudea doi lipu mobunggulkon. 40 Yana ampakon doi Zakalia nabonua, tukon salataa usok, yana mebee kinatauwan doi Elisabet. 41 Tukon sambuno Elisabet lengele Malia nakinatauwan, do paudoo doi Elisabet tiano lalomo palabiyoko. Maka Elisabet Mian Bisa Na Loh kuasaiyomo, 42 maka wookon, "Ikoomo komo binalakaati doi sasaibino koboine! Binalakaati do paudoo naikon ikoo mo suunge! 43 Indee yaku tobikon Yesus tinano nalubat doi yaku? '"Salataa yaku lengeie komu kinatauwan, do paudoo yaku motiananggene biyok-biyoko doi nalaoaan. 45 Monondoko ikoo, sabab mangangga baikon oila komo Temeneno nabinantil doikoodoo naikon tealimo!"

Malia basyukuul

46 Malia bantile, "Konoanggu nggaale ko Temeneno, 47 tukon butonggu laba-laba sabab ko Mian Bisa doiyamo daku Pasalamaton. 48 Yana neneeke yaku, napeleleani mo tinotulai! Tambuun doiya budodoo sasaibino kobangsa bantile yaku sanaango. 49 Sabab ko Mian Bisa Mobabasal Konakuasa kubaiyo kolobo mobabasal doi yaku. Kosambuno moliyous. 50 Katulunan momeenggon katulunan Temeneno mebee soyang doi mian mo matakutene doi yana. 51 Tukon limano mo bukuan yana poalaasene komian mobabanggaal, tukon nggabute yanila namakisuut. 52 Kotomundo-tomundo inobuluson doi nakulusii tukon komian motinotulai kinatandakon. 53 Mian momalaal inokonii tukon sasaibino kona monondokan, komo kaasa siniika tukon akiyo koalatino. 54 Yana tulungiyo kona peleleani Islael, loingiyo kona toon tinetebaikon tukon nda mbumbu looluk. 55 Temeneno aki natoliminggene kona teteba, yana monondok konoano doi Abalaham tukon nakatulunan polong posidutukon." 56 Uga-ugaate tolu kobituwon kona kalumbit Malia podungoli tukon Elisahet, maka yana namule doi nabonua.

Yohanes Pasau Mian Salani nasinuungan

57 Polongo kotembono Elisabet namosuungan. Yana suunge komeeng kopau malaneno. 58 Tula-tulando mopololanikon tukon namotolutusan ndongoliiyo bulaando kona monondokan ko Temeneno doi Elisabet, tukon yaniladoo polaing laba-laba tukon yana. 59 Salataa do paudoo alumo kooloyo kona umul, yanila lubat mosunate yana. Yanila yase sombuikene do paudoo Zakalia manulut tamano sambuno, bai kotinano bantile, 60 "Aki! Yana sio nasinombuikon Yohanes." 61 "Akiyo komeeng komian doi mumontolutusan kosambuno mobuno doiya," yanila hantile doi yana. 62 Maka tukon isalat, yanila mansadai doi Zakalia sambu oila komo moola bineekon doi paudoo. 63 Zakalia mangkabi meeng kobatu tulis maka tulise, "Kosambuno Yohanes." Yanila sasaibino masaingding. 64 Doiya kosinggatoo koidan Zakalia moolamo basalita tukon nggaale ko Mian Bisa. 65 Komian napokoolanikonan sasaibino matakut, tukon do bilitadoo tasabukono doi posaapon kolipu bunggono doi Yudea. 66 Sasaibino komian mo molongol doiya langgedoo bantil-bantil doi noano lalomo, "Oilamo kona tealian do paudoo naikon?" Sabab ko Temeneno lolainge yana.

Zakalia pelenggene kohilita moluwedoi Temeneno

67 Zakalia, do paudoo tamano, Mian Bisa Na Loh kuasaiyomo tobikon yana pelenggene ko Temeneno nateteba. Yana bantile, 68 "Maimo nda nggaale ko Temeneno, Mian Bisa doi bangsa Islael! Yana lapamo lubat tulungio kona mian tukon sodiiyomo yanila. 69 Yana beena kita pasalamaton mo bukuan, katulunan Daud, naata. 70 Doi loolukonoo lolo doi nabi-nabi linilik, Temeneno lapamo beekene kona paladandian, 71 sulano nasalamatene kita doi nda musu tukon doi mian-mian nakuasa mo mosikitene kita. 72 Mookitakene kona monondokan konoano doi nda mbumbu, dona paladandian mo moliyousoo naikon yana tapaatiyo. 73-74 Yana batotopi doi Abalaham tamanggita, tukon paladandi sulano nasalamatene kita doi nda musu, sulano kita aki nda matakut moleleaniyo yana 75 sidutu halimang doi yana tukon sanaanggene konoano posidutukon doi nda tuboan. 76 Ikoo, daku pau, naikon mobinantil nabi Mian Bisa Mo Tatandak Tuuno. Ikoo binintokon matailukiyo ko Temeneno sulano nabukayo kololoon tuuk doi yana, 77 sulano napelenggene doi namian baikon yanila naikon sinalamaton, kalu ko Mian Bisa lapamo ompuniyo yanila nalalim-lalim. 78 Konda Temeneno monondok konoano koidan mbokila; yana lubat salamatene kita. Buno oloyo mosumbot doi dodowasoono, 79 bunomo lakon yana mobeekene kona madialanan doi sasaibino komian mo tubo doi kalipookan lalomo tukon doi matakutan. Yana andane kita doi loloon namonondokan." 80 Zakalia napaudoo tosuungimo kona babasalan tukon tosuungimo kona loh nabukuanan. Yana dungol doi padang lalomo, polong laate kotempono yana naokitakanano kobutongo doi bangsa Islael.

Lukas 2

Yesus nasinuungan

2:1 Doiya kosinggatoo Tomundo Agustus mapalentakene sulano sasaibino kolayat doi Batomundoan Loma namong-gitulisene kobutongo sulano natinulis. 2 Natinulisan kobanggapi sambuno tumbeno nia singgatoo Kilenius natealian gubelnul doi lipu Silia. 3 Sasaibino komian doiya singgatoo ampakon sulano namonggitulisene kobutongo doi nakota suwe-suwele. 4 Yusuf lakon doi Nasalet doi Galilea ampakon doi Betlehem doi Yudea, Tomundo Daud nalipu sinuungan; sabab Yusuf tulunan Daud. 5 Yusuf monggitulisene kobutongo polong Malia dona bibianoo mo daano motianan. 6 Salataa yanila daanomo doi Betlehem laatemo kotempono Malia namosuungan. 7 Yana suunge komeeng kopau malaneno, napau langgongo. Do paudoo hinungus tukon toik, maka kinoolo doi kooloan lalomo koantoko limhut; sabab yanila akimo namalaat tampat dungolan.

Padagai tukon malaekat

8 Doi popookoo daano kopadagai iyayon mo daano badagai domba doi padang lalomo doi lipudoo. 9 Sosinggot ko Temeneno namalaekat okitakene kobutongo doi yanila, tukon madialang laango moluwedoi Temeneno montontilang motalaangiyo yanila, tukon yanila matakut tuuno. 10 Bai do malaekatoo bantile, "Inai matakut! Sabab yaku lubat babayo kobilita monondok tuuk doi komuyu - bilita mo sinanaanggon tuuno doi sasaibino komian. noloyo nia doi kota Daud lapamo tosuung ko Tomundo Pasalamat ikoo doiyamo Klistus, Temeneno. 12 Naiyamo kopaloosano: Komuyu naikon pososuunggene komeeng kopau lumboon mobinungus tukon toik, tukon moolo doi meeng kobasoan." 13 Sosinggot do malaekatoo linoolaing badaang komalaekat bailong, mo nggaale ko Mian Bisa. Yanila bantile, 14 "Tanggaalo ko Mian Bisa doi timbu mo tatandak! Tukon doi buta bungkukono, kobanggapi namonondokan mo konoiyo ko Temeneno noano!" 15 Salataa do malaekat-malaekatoo tinggalemo yanila tukon abali doi sulugaa, do padagai-padagaidoo bantil meeng tukon bailong, "Mai nda ampakon doi Betlehem tukon nda kitayo do langgedoo mo teali, Temeneno mo popitoikene doi kita." 16 Yanila polaing ampakon tukon pososuunggenemo Malia tukon Yusuf, tukon do paudoo lumboon momoolo doi basoan lalomo. 17 Sambuno dopadagaidoo iyayon kitayo do paudoo, yanila salitayo oila do malaekatoo nabinantil tentang paudoo. 18 Tukon sasaibino komian masaingding momolongol do padagaidoo iyayon nasalita. 19 Bai Malia abese sasaibino doi noano lalomo tukon yana pikikene. 20 Padagai-padagaidoo iyayonoo abali doi padang lalomo maka nggaale tukon kabasale ko Mian Bisa, sabab sasaibino mo lapamo yanila lengele tukon kitayo, bisa bunomo domalaekatoo nabinantil.

Yesus binee sambu

21 Salataa alu kooloyo kona sinuungan, do paudoo sinunato. Tukon yanila sombuikene Yesus, sambu malaekat mo beekene doi yana akiyoon tinano natiananggene yana.

Yesus sinalakanggon doi Temeneno doi Temeneno Nabonua

22 Laatemo kotembono Yusuf tukon Malia nalakukanano koadat balatobatan manulut Musa naukum. Maka yanila babayo do paudoo doi Yelusalem sulano nasinalakanggon doi Temeneno. 23 Sabab doi Temeneno na Ukum lalomo totulis buno naiya, "Samba-samba kopau malaneno langgongo, sio nasinalakanggon doi Temeneno." 24 Yanila koidan kona makisuut mososubakon sosuba, doiyamo meeng kopasang tomisi sapatau, kai lua kotomisi lapatiing mo mongula, bunomo komo tinantukon doi Temeneno na Ukum lalomo. 25 Doiya kosinggatoo doi Yelusalem daano komeeng komian kosambuno Simeon. Yana mian monondok, mo matakutene ko Mian Bisa tukon daano montotiili tempono ko Mian Bisa nasalamatanano ko Islael. Mian Bisa Na Loh lolainge yana, 26 tukon ko Mian Bisa Na Loh lapamo popitoikene doi yana baikon yana akiyoon namate kalu akiyoon nakitayo ko Tomundo Pasalamat Mian Bisa mo paladandikene. 27 Tongo Mian Bisa Na Loh nalolaingano, Simeon usok doi Temeneno Nabonua. Doiya kosinggatoo Yusuf tukon Malia babayo Yesus usok, mo daanoon mopoipoisiko sulano nakubaiyo koupaeala mo pinalentakon doi ukum agama. 28 Maka Simeon bingkate do paudoo tukon yana lambine, maka nggaale ko Mian Bisa, 29 "Diabudodoo, Temeneno, ikoo lapamo daanokene komu paladandian. Batadikenemo komu peleleani nia namate tukon monondok. 30 Sabab tukon matanggu susuunggu yaku lapamo kitayo ko Pasalamaton mo luwe doikoo. 31 Do Pasalamatonoo ikoo lapamo sadiakene tuuk doi sasaibino kobangsa: 32 bunomo kai madialan mo kadiolongiiyo kololoon motuuk doi bangsa-bangsa bailong, sulano nalubat doikoo; doiyamo madialan mo lubatene kona inodotiiyan tuuk muumat Islael." 33 Do paudoo tamano tukon tinano masaingding molengele oila doi Simeon nabinantil tentang doi yanila napaudoo. 34 Simeon balakaatiyo yanila tukon bantile doi Malia do paudoo tinano, "Napaunia lapamo Mian Bisa piliyo sulano naosilakayo tukon sulano nasalamatene doi badaangan ko Islael miano. Yana naikon teali paloosan doi Mian Bisa, mian badaang naikon mo tantange, 35 tukon kalu bunomo doiya tobukamo kopai yanila noano antoko. Kosusaan naikon tiike konoamu buno sabel mo mamangan." 36 Daano koidan komeeng konabi boine mo motuwamo tuuno. Kosambuno Hana, Fanuel napau, doi suku Asyel. Pitumo kotaum kona lapaan osowaan, 37 Hana tealimo balu, tukon diabudodoo alu kolonomo sangkap kotaum kona umul. Akiyoon nadaano kona tinggalano ko Temeneno Nabonua. oloyo popook yana sosuba idoo doi Mian Bisa tukon baladoa maka apata. 38 Pokokonoi doiya kosinggatoo koidan yana lubat, maka nggaale ko Mian Bisa tukon basilinganggene tentang do paudoo doi sasaibino komian mo totiiliyo kotempono ko Mian Bisa naosodiiyano ko Yelusalem.

Ahali doi Nasalet

39 Salataa Yusuf tukon Malia lapa kubaiyo sasaibino komo tinuntut doi Temeneno na Ukum, yanila mulemo doi Nasalet doi Galilea. 40 Do paudoo tosuungimo kona babasalan tukon bukuano. Yana pandoi tuuno tukon Mian Bisa seseange tuuno.

Yesus doi Temeneno Nabonua

41 Samba-samba kotaum Yesus tamano tinano ampakon doi Yelusalem molamekene ko Oloyo Paskah. 42 Tukon salataa Yesus songulomo lua kotaum kona umul, yanila ampakon doi lameanoo manulut nakabiasaan. 43 Salataa lapa do lameanoo yanila mule, bai Yesus, do paudoo, daano modungol doi Yelusalem, tukon kotamano tinano aki natoiyo. 44 Yanila aanggene yana malaingo doi lombonganoo. Salataa lapa meeng kooloyo kona poampakonan maka nasodo yanila umboliiyo yana doi utus-utusoila. tukon doi yanila napotoikonan. 45 Bai yanila aki napososuunggene, jadi yanila abali doi Yelusalem unggoliiyo yana. 46 Lapa tolu kooloyo kona pai umboliiyano, yanila laate yana doi Temeneno Nabonua lalomo. Yana daano moosulang mondongolii kogulu agama tukon mebee pasadai-pasadai. 47 Sasaibino komian molongol yana masaingding sabab kona potimbili-potimbilidoo bisa. 48 Kotamano tinano masaingding mokitayo yana. Kotinano bantile doi yana, "Pau, bulaando ikoo molakukanggene naiya doi kami? Kotamamu tukon tinamu pakadako moumboliiyo ikoo!" 49 Yesus timbiliyo, "Bulaando tama tukon tina moumboliiyo yaku? Banggokai tama tukon tina aki natoiyo baikon yaku sio nadaano doi Tamanggu nabonua lalomo?" 50 Bai yanila aki namangalatikene Yesus napotimbili. 51 Doibundu Yesus mule polaing yanila doi Nasalet, tukon loingiyo doi yanila. Sasaibino do langgedoo kotinano abese doi noano lalomo. 52 Yesus momeenggon tosuungimo kona babasalan tukon tosuungimo kona pandoiyan, tukon Mian Bisa seseange tukon kobanggapi kilakene.

Lukas 3

Bilita Yohanes Pasau Mian

3:1 Doi taum kosongulono lima luwedoi Tomundo Tibelius namapalentaan, Pontius Pilatus natealian gubelnul doi Yudea, tukon Helodes nabapalentaan doi Galilea. Filipus, He-lodes utuso nabapalentaan doi wilayah Itulea tukon Tlakhonitis, bai Lisanias bapalenta doi Abilene. 2 Komo taaniyo koimam-imam babasal doiyamo Hanas tukon Kayafas. Doiyamo kotaumo ko Mian Bisa nabasilinganan doi Yohanes, Zakalia napau doi padang lalomo. 3 Maka Yohanes ampakon doi yayaandomo doi posaapon kolipu Paisu Yoldan tukon pelenggene ko Mian Bisa nabilita. Yohanes nggele-nggeleamon, "Pobadodoloon doi polalim-lalim, tukon komuyu sio posinau, sulano ko Mian Bisa naompuniyo komuyu." 4 Doiya pokokonoi tukon komo totulis doi Nabi Yesaya nakitab lalomo: "Daano komian monggele-nggeleamon doi padang lalomo, 'Sadiayo kololoon motuuk doi Temeneno, apatale kololoon motuuk doi yana. 5 Samba-samba kopeak siokai pookuiyo, samba-samba kobunggo tukon bunggo bungkukono poapatale. Kololoon mo patek-patek pokoloyose, tukon loloon mo peak bunggul pokeseayo. 6 Komian doi posaapon kodunia nia naikon kitayo ko Mian Bisa salamatene kobanggapi!'" 7 Badaang komian molubat doi Yohanes sulano nasinau. Yohanes bantile doi yanila, "Komuyu mian molokis! Indee komo bantile baikon komuyu moola tongosodii doi Mian Bisa naukuman naikon mo lubat? 8 Potudoikene tukon mukokubai baikon komuyu molapamo badodoloon doi polalim-lalim! Inai potambuun bantile baikon Abalaham daano mumbumbu. Neneeke: Doi batu-batu nia ko Mian Bisa moola kubaiyo Abalaham natulunan! 9 Koolowang tasadiamo patape kayung polong doi anggol-anggolo. Samba-samba kokayung mo akiyo kosaono mo monondok tinape tukon sinakukon doi aung lalomo." 10 "Jadi, oila komo moola kami kubaiyo?" domianoo sadaiyo Yohanes. 11 Yohanes timbiliyo, "Mian mo daano lua kona bokukum, sio nabeekene komeeng doi mo akiyo koona; tukon komian mo daano kona kinaan sio naebe-ebese." 12 Pakabi-pakabi lulu koidan lubat doi Yohanes sulano nasinau. Yanila mansadai, "Tama Gulu, oila komo moola kami kubaiyo?" 13 Yohanes timbiliyo, "Inai pokabiyo lobian badaang oila komo lapamo tinantukon." 14 Daano koidan kosuludadu mo mansadai, "Bulaando tukon kami? Oila komo moola kami kubaiyo?" Yohanes timbiliyo, "Inai posakisaayo mau doi indee komiano tukon inai polambase komian nadoy tukon tuduan-tuduan moaki nabisa. Sukupo tukon pogaji!" 15 Doiya kosinggatoo tambuuno komian momansa-mansadai, oilakai Yohanes doiyamo do Tomundodoo Pasalamat yanila mo totiiliyo. 16 Doiyamo kosababpo Yohanes bantile doi yanila sasaibino, "Yaku sauwo komuyu tukon paisu, bai totiiliyo naikon lubat komian mo lobian babasal doi yaku. Mobukayo kona sapatu aloso yaku aki namoola. Yana naikon sauwo komuyu tukon Mian Bisa Na Loh tukon bilat. 17 Doi limano daano kokiapan sulano natapise sasaibino kona gandum polong bilisii. Kolabue pinototongikon doi longgo lalomo, bai sasaibino kobulung sinua doi aung lalomo mo aki naposo!" 18 Bunomo doiya Yohanes naotunggulano komian tukon bula-bulaa koeala, doiya kosinggatoo nababilitakanano ko Bilita Monondok. 19 Bai Helodes, pamalenta Galilea, Yohanes anuukene kona basoowaanan tukon Helodias, utuso naboloki, tukon sasaibino kokaliangano kona kulokisan bailong mo lapamo yana kubaiyo. 20 Bai Helodes tolongo suungiyo kona kulokisan tukon usekene Yohanes doi talunggu lalomo.

Yesus sinau

21 Salataa do mianoo sinaumo, Yesus koidan sinaumo. Tukon salataa yana daano mobaladoa, tobuka kotimbu, 22 tukon ko Mian Bisa Na Loh ooulus doi bunggono pokakana kotomisi lapatiing. Maka linongol ko Mian Bisa alalo mobantile, "Ikoomo daku Pau sinoyang. Ikoomo komo kindendeke konoanggu."

Yesus Klistus natulunan tinulisan

23 Doiya singgat Yesus atambuune kona balimangan, yana kona umul uga-ugaatene tolu kolonomo kotaum. Manulut mian napalaat, yana Yusuf napau, Eli napau, 24 Matat napau, Lewi napau, Malkhi napau, Yanai napau, Yusuf napau, 25 Matica napau, Amos napau, Nahum napau, Hesli napau, Nagai napau, 26 Maat napau, Matiea napau, Simei napau, Yosekh napau, Yoda napau, 27 Yohanan napau, Lesa napau, Zelubabel napau, Sealtiel napau, Neli napau, 28 Malkhi napau, Adi napau, Kosam napau, Elmadam napau, El napau, 29 Yesua napau, Eliezel napau, Yolim napau, Matat napau, Lewi napau, 30 Simeon napau, Yehuda napau, Yusuf napau, Yonam napau, Elyakim napau, 31 Melea napau, Mina napau, Matata napau, Natan napau, Daud napau, 32 Isai napau, Obed napau, Boas napau, Salmon napau, Nahason napau, 33 Aminadab napau, Admin napau, Alni napau, Hezlon napau, Peles napau, Yehuda napau, 34 Yakub napau, Ishak napau, Ahalaham napau, Telah napau, Nahol napau, 35 Selug napau, Lehu napau, Peleg napau, Ebel napau, Salmon napau, 36 Kenan napau, Alpakhsad napau, Sem napau, Nuh napau, Lamekh napau, 37 Metusalah napau, Henokh napau, Yaled napau, Mahalaleel napau, Kenan napau, 38 Enos napau, Set napau, Adam napau, Mian Bisa napau.

Lukas 4

Yesus Ibiliis sobaiyo

4:1 Yesus Mian Bisa Na Loh kuasaiyo salataa yana tinggale ko Paisu Yoldan. Ko Mian Bisa Na Loh lolainge yana doi padang lalomo. 2 Idoo yana Ibiliis sobaiyo sangkap kolono kooloyo kona kalumbit. Sangkap kolonodoo kooloyo yana aki namakaan oioila. Jadi doibundu yana neemiyomo momalaal. 3 Ibiliis bantile doi yana, "Ikoo Mian Bisa Napau, bolikon? Jadi, sumboliiyo naiya batu nia nateali loti." 4 Yesus timbiliyo, "Doi Kitab Moliyous lalomo totulis, 'Kohanggapi aki namoola tubo luwe tongo doi loti tolong' " 5 Maka Ibiliis babayo Yesus doi lipu mo tatandak, tukon tolongo sopiyoman Ibiliis tudoikene doi yana sasaibino kobatomundoan doi dunia. 6 "Sasaibino kokakuasaan tukon nakaasaan nia yaku salakanggene doikoo," Ibiliis nabantilan doi Yesus. "Sabab sasaibino lapamo bineekon doi yaku tukon yaku moola kubeekene doi indee komiano yaku mo yase beekene. 7 Sasaibinodoo naikon teali komu langge, kalu ikoo tootuku sosubaiyo yaku." 8 Yesus timbiliyo, "Doi Kitab Moliyous lalomo totulis, 'Sosubaiyo komu Temeneno Mian Bisa tukon leleaniyo yana tolong.'" 9 Maka do Ibiliisoo babayo Yesus doi Yelusalem tukon abese yana doi Temeneno Nabonua tinggupo maka bantile doi yana, "Ikoo Mian Bisa Napau, bolikon? Jadi bakatuwongo naimbaa. 10 Sabab doi Kitab Moliyous lalomo totulis, 'Ko Mian Bisa naikon sumboliiyo kona malaekat-malaekat modagaiyo ikoo mono-monondok/ 11 Tukon koidan, 'Malaekat-malaekat naikon labete ikoo tukon yanila limano, sulano koaimu naaki natakait doi batu.' " 12 Yesus timbiliyo, "Doi Kitab Moliyous lalomo totulis, Tnai mosobaiyo komu Temeneno Mian Bisa.' " 13 Salataa Ibiliis lapamo sobaiyo Yesus tukon sasaibino kona akal kaliangano, yana otinggalemo Yesus tukon montotiili tembo mo mononetok.

Yesus atamhuune kona Hmang doi Galilea

14 Doibundu Yesus abali doi Galilea; tukon ko Mian Bisa Na Loh kuasaiyomo yana. Bilita motuuk doi butongo tololongolo doi posaapon do lipudoo. 15 Yana mongotunggul doi bonua-bonua kaleda tukon sasaibino komian nggaale yana.

Yesus aki natinalima doi Nasalet

16 Yesus ampakon koidan doi Nasalet, lipu yana nainakaba-salan. Doi oloyo Tadean, monulut nakabiasaan yana ampakon doi bonua kaleda. Yana kokondong sulano nabasayo ko Kitab Moliyous, 17 tukon hineekon kobuku Nabi Yesaya. Yana bukayo do bukudoo luluno, maka nalaate naiya ayat nia, 18 "Ko Temeneno Na Loh daano doi yaku, sabab yana lapamo molantike yaku sulano kubabilitakene ko Bilita Monondok doi mian motalalais. Yana bintekene yaku sulano kupopitoikene kona tongosodiiyan komian motinalunggu tukon natangalinan komian mopiit; sulano natongosodii komian mopinipik 19 tukon babotilanggene kotembono ko Temeneno nalubatan mosalamatene kona mian." 20 Yesus lulune koidan do kitabdoo, tukon abalikene doi potugas, maka osulang. Sasaibino komian doi bonua kaledadoo pateekene yana. 21 Tukon Yesus atambuunemo kona bantilan doi yanila, buno naiya, "Ayat-ayat Kitab Moliyous nia doi oloyo nia sukupo doi tempo komuyu pondongoliiyano." 22 Kona bantil-bantilan mo pelenggene monondok tuuno, tobikon yanila sosibong tukon tombonio yana. Yanila bantile, "Bolikon kai yana Yusuf napau?" 23 Maka Yesus bantile doi yanila, "Pasti komuyu naikon mopakeyo naandean nia motuuk doi yaku, 'Doktel, alinemo kobutomu susuumu. Komo minasaingdinggon kami mo lengele ikoo mokubaiyo doi Kapelnaum, kubaiyo koidan doi mukam-pung susuumu.' " 24 Yesus suungiyo, "Neneeke, akiyo konabi mo inangga doi nakampung susuungo. 25 Bai polengele: doi lounudoo Elia, singgatoo aki nalubat koudan tolu kotaum sembeleng kona kalumbit, teali komalaalan mo hebat tuuno doi posaapon kolipu. Doiya singgatoo daano mobadaang kobalu-balu doi Islael. 26 Mau kai nabuno doiya, ko Mian Bisa aki nasumboliiyo Elia ampakon doi sala komeeng luwedoi balu-baludoo bai tolongo doi meeng kobalu doi Salfat doi lipu Sidon. 27 Bunomo koidan doi lounu Nabi Elisa daano badaang komian doi Islael motakatolon mo minosikiton, bai akiyo komeeng komian doi yanila mo inalin tongo Naaman Silia mianoo." 28 Sasaibino komian doi bonua kaledadoo nggimal tuuno salataa ndongoliiyo do langgedoo. 29 Yanila kokondong maka siikayo Yesus doi kota tonggulungo, tukon babayo doi hunggul motombing bibilo, doi naando yanila nabangunano kona pokota. Yanila namakisuut duwekene yana doi motomhing lalomo. 30 Bai Yesus tobuat doi mianoo namadaangan maka ampakon.

Mian mo inusoki ibiliis

31 Doibundu Yesus ampakon ke kota Kapelnaum doi Galilea. Imbali yana mongotunggul mian doi oloyo Tadean. 32 Yanila masaingding mokitayo yana naeala mongotunggulan, sabab yana basilingan tukon nanggaanganan. 33 Idoo doi bonua kaleda daano komeeng komian mo kinuasaimo ibiliis. Do mianoo mangga-manggadidi. 34 "He Yesus, Nasalet miano, ikoo yase kubaiyo oila tukon kami? Ikoo lubat sulano musilakayo kami? Yaku toiyo indee ikoo: ikoo sosumbolii mo moliyous doi Mian Bisa!" 35 "Tade!" Yesus nggalaiyo do ibiliisoo. "Toouato doi mian nia!" Maka do ibiliisoo tikakene do mianoo doi yanila sasaibino salaano, doibundu maka tobuato doi mianoo aki naasakite. 36 Sasaibino komian masaingding, tukon pobantikon meeng maka bailong, "Bukan maen kona bantil-bantilan. Tukon nanggaanganan tukon nakuasa, yana palentayo koibiliisoo motobuat, tukon yanila tobuat koidan!" 37 Maka bilita tentang Yesus tololongolo doi posaapon kowilayahdoo.

Yesus aline komian badaang nasesel

38 Yesus tinggale do bonua kaledadoo, maka ampakon doi Simon nabonua. Simon namonianan moluko daano moseselon maligoot, tukon komian popitoikene doiya langgedoo doi Yesus. 39 Yesus ampakono doi bolokidoo namooloan, maka siikayo do maligootoo. Do maligootoo leal, tukon doi Simon namonianan moluko banggadudul bangun tukon leleaniyo yanila. 40 Salataa kooloyo sosoopo, sasaioino komian babakene doi Yesus koutus-utusoila mo malaat sesel moimoiya kokalingano. Yesus binggakene kolimano doi yanila bunggono meeng-meeng tukon aline yanila. 41 Do ibiliis-ibiliisoo tobuato doi mianoo badaang, maka nggele-nggeleamon, "Ikoomo kai ko Mian Bisa Napau!" Bai Yesus nggalaiyo yanila tukon aki napataikene yanila mohasilingan, sabab yanila toiyo haikon yanamo ko Tomundo Pasalamat. Yesus bangotunggul doi bonua-bonua kaleda lalomo 42 Salataa kooloyo mangatamhuuno sumbot Yesus tinggalemo do kotadoo maka ampakon doi meeng kolipu mo kiis. Komian tambuuno moumboliiyo yana, tukon salataa yanila pososuunggene, yanila kakaate sulano inai yana natinggale yanila. 43 Bai Yesus hantile, "Bilita Monondok tentang bulaando ko Mian Bisa namapalentaan sio yaku kubabotilanggene doi kota bailong, sabab tohikon doiyamo ko Mian Bisa hintekene yaku doi dunia." 44 Tobikon doiya Yesus bangotunggul doi bonua-bonua kaledaan lalomo doi posaapon kolipu Yudea.

Lukas 5

Yesus piliyo kona pololaing-pololaing tumheno

5:1 Doi meeng kotempo, Yesus kokondong doi Paisu Genesalet bibilo. Badaang komian mopodipo-dipoti sulano namolongol bilita doi Mian Bisa. 2 Yesus kitayo kolua koduangan doi tapedoo; kotolosabang-tolosabang lapamo loboson doi duanganoo tukon daano yanila mokumesiyo kona pobuani. 3 Yesus lakit doi meeng koduanganoo, doiyamo Simon naduangan, maka sumboliiyo Simon dudunggene kona duangan mododoon soisik kotape. Yesus osulang doi duangan lalomodoo tukon mongotunggul mian badaang. 4 Salataa lapa mongotunggul, yana bantile doi Simon, "Babosemo doi naateanan, tukon pohanatene kopo buani sulano nakana koikan." 5 "Tama Gulu," Simon timbiliyo, "bangga modoamo komai halimangan kakabukuan, bai aki mai matapu oioila! Bai sabab Tama sumboliiyo, monondokan; yaku naikon banatenemo do buanidoo koidan." 6 Sambuno lapa yanila kubaiyo doiya, yanila mantapumo badaang koikan polong yanila nabuani tambuuno tebeak. 7 Tobikon doiya yanila mangkabi tulung doi yanila tula-tulano doi duanganoo bailong. Yanila tula-tulanodoo lubat maka yanila polaing-laing usokiyo do duanganoo molua moono tukon ikan polong do duanganoo adukono tanggalaup. 8 Salataa Simon kitayo doiya, yana sosuba doi Yesus salaano, maka bantile, "Otinggalemo yaku, Temeneno! Sabab yaku mian mobaladosa!" 9 Simon tukon sasaibino komian mo polaing yana masaingding mokitayo kona badaangan koikan yanila mo tapue. 10 Bunomo koidan tukon Simon tula-tulano, doiyamo Yakobus tukon Yohanes, Zebedeus napau-pau. Yesus bantile doi Simon, "Inai momatakut! Tambuun diabudodoo naikon ikoo teali pobuani mian." 11 Simon tukon tula-tulano kedele do duangan-duanganoo doi tape, doibundu tinggale sasaibino, maka laingemo Yesus.

Yesus aline komeeng komian motakatolon mo minosikiton

12 Daano kooloyo meeng, Yesus daanoon doi meeng kokota. Imbali daano komeeng komala-malane kobutongo moono takatol mo minosikiton. Salataa yana kitayo Yesus, yana sosuba doi Yesus salaano maka kabiyo, "Tama, kalu Tama yase, Tama moola mualine yaku!" 13 Yesus taape do mianoo tukon bantile, "Yaku yase, tangalino!" Doiya kosinggatoo koidan kona sesel lapuso. 14 Maka Yesus pantane do mianoo inai nasalitayo do lobodoo mau doi indee komiano, kona bantilano, "Ampakono doi imam, tukon kabiyo yana sulano natantukene ikoo molapamo tangalin. Maka ampakono mumososubakon sosuba pokakana Musa napinalentakon, teali bukutii doi mian baikon ikoo tutuumo molapamo tangalin." 15 Bai kobilita tentang Yesus pololokon tololongol doi yayaa, tukon badaang komian molubat mondongolii tukon sulano naaline yanila doi napai sesel. 16 Salataa lapa doiya Yesus ampakon sambeang doi lipu mo kiis.

Yesus aline komeeng komian molemat

17 Daano kooloyo meeng salataa Yesus daano momongotung-gul, daano kobubulaa ko Falisi miano tukon gulu-gulu agama osulang idoo. Yanila lubat doi Yelusalem, tukon doi kota-kota Galilea tukon Yudea. Ko Temeneno nakuasa daanomo doi Yesus sulano naaline komian moseselon. 18 Doiya kosinggatoo bubulaa komian molubat mobabayo komeeng komian molemat mo moolo doi balayon bungkono. Yanila kakaate mobabayo do mianoo doi bonua lalomo sulano namoola abese yana doi Yesus salaano. 19 Bai sabab komian todudulo badaang imbali, yanila aki namoola mobabayo usok. Tobikon doiya yanila libakene yana doi bonua atono bungkono. Maka yanila lamase koato genting, tukon obulesene yana polaing-laing tukon nabalayon doi Yesus salaano doi mianoo badaang tanga-tangano. 20 Salataa Yesus kitayo yanila namanganggaan mobabasal tuuno, yana bantile doi mianoo, "Utus, komu lalim lapamo inompuni." 21 Gulu-gulu agama tukon Falisi-falisi miano pobantikono meeng tukon bailong, "Indee komiano naiya mo balani totulaiyo ko Mian Bisa? Indee komo moola ompuniyo kolalim, kalu bolikon Mian Bisa susuungo?" 22 Yesus toiyo yanila napasadai. Jadi yana bantile, "Bulaando komuyu mansa-mansadai buno doiya doi noamuyu lalomo? 23 Inaando komo looian mumuda mobantile, 'Komu lalim lapamo inompuni', kai mobantile, 'Banguno tukon ampakono!'? 24 Eai diabudodoo yaku naikon okitakene doi komuyu baikon doi dunia nia bungkono Manusia Napau komo balakuasa sulano naompuniyo kolalim." Maka Yesus bantile doi mianoo mo lemat, "Banguno, bingkate komu tampat mooloan, tukon mulemo!" 25 Kosobiton mianoo bangun doi yanila sasaibino salaano, maka bingkate kona tampat mooloan, tukon mule maka nggaale ko Mian Bisa. 26 Yanila sasaibino masaingding tuuno maka nggaale ko Mian Bisa. Tukon noanoila momatakut, yanila bantile, "Helan tuuno kolangge moteali kita mo sakisiikanggene doi oloyo nia!"

Yesus uange Lewi

27 Salataa lapa doiya Yesus tobuat tukon kitayo komeeng kopakabi lulu, kosambuno Lewi, daano osulang doi nakantol. Yesus bantile doi yana, "Laingemo yaku." 28 Lewi polaing kokondong otinggale sasaibino, maka malaingo Yesus. 29 Salataa lapa doiya Lewi mokubai lamean doi nabonua tuuk doi Yesus. Badaang kopakabi lulu tukon mian-mian bailong momalaing kaan polaing-laing tukon yanila. 30 Bubulaa ko Falisi miano tukon gulu-gulu agama lasayo aki nasanaang, maka bantile doi Yesus napololaing-pololaing, "Bulaando komuyu sasaibino kaan inum tukon pakabi lulu tukon mian moaki namonondok?" 31 Yesus timbiliyo, "Mian mo makalikodong aki napalaluuwo kodoktel; tongo mian mo seselon tolong. 32 Yaku lubat bolikon monguang mian mo aanggene kobutongo monondoko, bai mian mo daano kona lalim sulano yanila nabadodoloon doi yanila nalalim-lalim."

Pogagaiyan doi apataan kaiiangano

33 Mian-mian bantile doi Yesus, "Yohanes napololaing tukon Falisi miano napololaing idan-idan apata tukon baladoa. Bai komu pololaing-pololaing kaan tukon inum." 34 Yesus timbiliyo, "Oilakai komuyu moola posumboliiyo ko-mian molubat naapata doi lamean basowaanan, kalu kobabaabu malaneno elaano polaing-laing yanila? Tantu aki! 35 Bai naikon laate kotempono kobabaabu mala-malanedoo inala doi yanila. Doiyamo kosinggatoo yanila naikon nabangapataiyan." 36 Maka Yesus basalitakene doi yanila naiya andean nia, "Akiyo komian mo basiabai kalambi momotuwa tukon meeng kopatolo kotoik doi kalambi boolu. Sabab yana siake do kalambidoo mo boolu. Koikoidan do toikoo posiabai mo boolu aki nasosok tukon dokalambidoo mo motuwamo. 37 Bunomo koidan akiyo komian mo mabatun suka boolu doi koitan mo tuwamo lalomo, sabab do sukadoo moboolu tealikene do koitanoo mapasa. Maka kosukano tokundang, tukon kokoitano manas. 38 Kosuka mo boolu sio naoinatun doi koitan mo boolu koidan. 39 Bunomo lakon akiyo komian mo yase monginum suka moboolu, salataa lapa monginum suka motuwa. 'Do sukadoo motuwa lobian kona tamisanan,' kona bantilano."

Lukas 6

Pasadai tentang oloyo Tadean

6:1 Doi meeng kooloyo Tadean, salataa Yesus alon doi meeng koanggul asino, kona pololaing-pololaing bapupuimo gandum. Yanila lesese do gandumoo tukon limano, maka kaane. 2 Bubulaa ko Falisi miano bantile, "Bulaando komuyu molanggalemo kopalatulan-palatulan nda agama tukon kubaiyo komo pinantanggon doi oloyo Tadean?" 3 Yesus timbiliyo, "Akiyoon kai komuyu pobasayo tentang Daud nakinubai, singgatoo yana tukon na mian-mian momalaal? 4 Yana usok doi Temeneno Nabonua lalomo tukon mangala loti mo lapamo sinosubakon doi Mian Bisa, maka yana kaane. Doibundu bineekon koidan dolotidoo doi namian-mianoo. Banggokai manulut nda agama atulano, tongo imam-imam komo moola kaane do lotidoo." 5 Maka Yesus bantile, "Manusia Napao balakuasa doi oloyo Tadean."

Mian kolimano sembeleng molemat

6 Doi meeng kooloyo Tadean hailong, Yesus ampakon mongotunggul doi bonua kaleda. Idoo daano komian mo lemat kolimano semheleng. 7 Bubulaa kogulu agama tukon Falisi miano yase umboliiyo Yesus nakasalaan sulano namoola tudowe yana. Jadi yanila pateekene momeenggon kai naikon yana aline komian doi oloyo Tadean. 8 Bai Yesus toiyo yanila napikilan. Maka yana bantile doi mianoo mo lemat kolimano, "Mai kokondong diimbaa muka nia!" Mianoo bangun, maka kokondong idoo. 9 Doibundu Yesus mansadai doi mian mo daano idoo, "Manulut agama, oila komo moola kita kubaiyo doi oloyo Tadean? Kubaiyo komo monondok kai kubaiyo komo kulokis? Salamatene komian kai osilakayo komian?" 10 Yesus kitayo potikunggon doi yanila sasaibino, maka bantile doi mianoo, "Ulule kolimamu." Do mianoo ululemo kolimano, tukon dolimanodoo tangalino. 11 Bai do gulu-gulu agamadoo tukon Falisi miano nggimal tuuno, tukon tambuuno posadaikene kaliangano oila komo moola yanila kubaiyo motuuk doi Yesus.

Yesus mopili songulo lua kolasul

12 Doiya kosinggatoo Yesus tolibo doi meeng kobunggul sulano nabaladoa. Idoo yana baladoa doi Mian Bisa meeng kopopook. 13 Salataa kooloyo lapamo talaang, yana uange kona pololaing-pololaing, maka molilik songulo lua komian doi yanila. Yana sombuikene domo songulodoo lua komian lasul-lasul. Doi yaniladoo doiyamo: 14 Simon (mo binantil Petulus), tukon Andelias Simon utuso; Yakobus tukon Yohanes, Filipus tukon Baltolomeus, 15 Matius tukon Tomas, Yakobus Alfeus napau, tukon Simon (mo binantil Patliot), 16 Yudas Yakobus napau tukon Yudas Iskaliot komo doibundu teali dadaate Yesus.

Yesus mongotunggul tukon aline komian

17 Doibundu Yesus obulus doi bungguloo polaing-laing tukon do lasul-lasuloo, maka tade tukon kokondong doi meeng kotampat mo patal. Idoo daano komeeng kotambuno mobadaang kona pololaing-pololaing bailong tukon badaang komian mo lubat doi yayaa doi posaapon ko Yudea, Yelusalem, tukon kota-kota Tilus tukon Sidon mo doi tobun bibilo. 18 Yanila lubat momondongolii Yesus tukon sulano nainalin doi yanila nasesel-sesel. Yanila mo inusoki ihiliis lubat koidan tukon inalin. 19 Sasaibino komian kakaate motaape Yesus, sabab daano kokuasa mo tobuat doi butongo mo aline yanila sasaibino.

Labaan tukon poloonan

20 Yesus mbalenge kona pololaing-pololaing maka bantile, "Kinatauwan komuyu mian motalalais, sabab komuyu daano anggota Mian Bisa naumat! 21 Kinatauwan komuyu mo malaal diabudodoo; komuyu naikon inokobosuli! Kinatauwan komuyu mo kokiil diabudodoo; komuyu naikon kokumbit! 22 Kinatauwan komuyu kalu komuyu minosikiton, inakiyong-gon, tinotulai tukon binasalitakon tobikon tongo sabab Manusia Napau! 23 Nabi-nabi looluk bunomo doiya kona kinubaiyan. Kalu do lobodoo teali komuyu siokai posanaang konoamuyu tukon poosuleng polaba, sabab babasal kotambono mo tasadia tuuk komuyu doi sulugaa. 24 Bai silakamo komuyu mo kaasa diabudodoo nia; sabab komuyu lapamo toupiyo kona monondokan! 25 Silakamo komuyu mo bobosul diabudodoo nia; sabab komuyu naikon malaal! Silakamo komuyu mo kokumbit diabudodoo nia; sabab komuyu naikon konomuyu poloon tukon kokiil! 26 Silakamo komuyu, kalu sasaibino komian nggaale komuyu; sabab bunomo koidan yanila natulunan nggaale konabi-nabi mokala-kala loolukoo."

Seangano komusu

27 "Bai doi komuyu mo molongolo doi yaku diabudodoo, yaku mebee nateteba nia: seseange komu musu-musu, tukon kubaiyo komo monondok doi mian mo mosikitonggon. 28 Balakaatiyo komian mo kutuke ikoo, tukon sambeanggene komian mo kulokisanggene ikoo. 29 Kalu komian tapiyo kopapaimu sembeleng, sodiiyomo yana natapiyo kopapaimu sembeleng koidan. Kalu komu jubah linambas, beekene koidan komu kalamhi. MKalu komian makabi oioila doikoo, beekene doiya doi yana; tukon kalu komu lobo linambas, inaimo mokabiyo koidan. 31 Polakukanggene komian bailong buno komuyu moyase pokinubaikon doi yanila. 32 Kalu komuyu tolongo seseange komian mo seseange komu-yu, oila komu jasa? Mau komian mobaladosa toiyo seseange komian mo seseange yanila. 33 Tukon kalu komuyu tolongo kubaiyo komonondokan doi mian mo kubaiyo komonondokan doikoo, oila komu jasa? Mau komian mobaladosa toiyo kubaiyo komo buno doiyadoo! 34 Tukon kalu komuyu tolongo binggotiiyo doy tongo doi mian mo moola abalinggene, oila komu jasa? Mau komian mobaladosa bai toiyo binggotiiyo doy doi mian mobaladosa, maka nakabiyo naabalinggene. 35 Kona bisaan aki nabuno doiya! Komuyu kona bisaan sio poseseange kopo musu tukon pokubaiyo kopokindokonan doi yanila. Komuyu sio pobeena babingkat, tukon inai pomoinikene namoola abalinggene. Kalu buno doiya, komu tambo naikon babasal tukon komuyu naikon teali Mian Bisa Mo Tatandak Tuuno napau-pau. Sabab ko Mian Bisa monondok konoano doi mian mo aki natoiyo mantalima seang, tukon doi lobo nalokisan koidan. 36 Siokai komuyu pomamaasikene buno ko Tamamu koidan napomamaasikon!"

Hakimiano komian

37 "Inai pohakimiyo komian bailong, sulano mau komuyu susuumuyu "inai Mian Bisa nahakimiyo. Inai poukume komian bailong, sulano komuyu susuumuyu koidan ko Mian Bisa aki naukume. Ompuniyo komian bailong, sulano ko Mian Bisa koidan naompuniyo komuyu. 38 fieena doi mian bailong, sulano ko Mian Bisa koidan beena doikoo; komuyu naikon mantalima sabeat molobi-lobian mo lapamo inukul mono-monondok tuuk doikoo. Sabab koukulan komuyu mo pakeyo tuuk doi mian bailong naikon ko Mian Bisa pakeyo tuuk doikoo." 39 Doibundu Yesus salitaikene doi yanila koandean buno naiya, "Kalu komian piit tandane komian mopiit bailong, pasti domo luailadoo naikon otuwong doi bitu lalomo. 40 Akiyo komulit mo lobian kona babasalan doi nagulu. Bai komulit mo lapamo inotunggul, naikon sasaibino teali buno nagulu. 41 Bulaando komuyu mokitayo kokayung bisilo doi utusomu matano lalomo bai kobalok mo doi matamu susuumu aki mupalatikanggene? 42 Bulaando kai komuyu moola bantile doi utusomuyu, 'Mai utus, kubuate kokayungoo bisilo luwedoi matamudoo,' bai doi matamu lalomo susuumudoo daano kobalok mo aki mukitayo? He munafik! Buate loolukon kobalok mo daano doi matamu susuumu. Maka nasodo ikoo namoola kitayo tukon tontong tukon namoola mubuate kayung bisilodoo doi utusomu matano."

Batango tukon saono

43 "Kayung mo molumbang aki namasaokon saono mo lokis. Bunomo lakon kokayung mo aki namolumbang, aki nasaokene kosaono mo monondok. 44 Meeng kokayung tiningonii doi saono. Mosolot mosoniton aki nasaokene koala saono, tukon laing mosoniton aki nasaokene koanggul saono. 45 Komian monondok okitakene kolangge-langge monondok sabab konoano lobian kona monondokan. Komian mo lokis okitakene kolangge-langge mo lokis sabab konoano moono tukon kulokisan. Sabab oila kobabanggita nabinantil doiyamo komo tokumbe doi noanggita."

Pokubai bonua mo pandoi tukon pokubai bonua mo bonggu

46 "Bulaando komuyu mouange yaku, 'Temeneno, Temeneno,' bai aki pokubaiyo oila daku binantil doikoo? 47 Tukon indee kai komiano komo moola kita pokakanakene komian mo lubat doi yaku, tukon molengele daku bantilan, tukon lakukanggene? - Tadukai kutudoikene doikoo -. 48 Yana pokakana komian salataa mo kokondong bonua .kaliyo ate-atean, maka nakubaiyo kona pandasi doi batu. Salataa daano kolomba tukon do paisudoo batango lupayo do bonuadoo, do bonuadoo aki namoola tolubang, sabab lapamo kinokondong doi pandasidoo bungkukono mo monondok. 49 Bai komian mo molongol daku bantilan tukon aki nakubaiyo, doiya buno meeng komian mo kekendenge kona bonua akiyo kona pandasi. Kalu dolombadoo lupayo, do bonuadoo polaing tolubang; tukon kona manasan todudulo tuuno!"

Lukas 7

Yesus aline komeeng kosuludadu Loma kapalano napeleleani

7:1 Salataa lapa momabantil do langge-langgedoo doi mianoo badaang, Yesus ampakon doi Kapelnaum. 2 Idoo daano kosuludadu Loma kapalano mo daano kona ata yana mo seseange tuuno. Do atadoo seselon tukon adukono mate. 3 Salataa do suludadudoo kapalano longoliyo tentang Yesus, yana mosumbolii moimoiya kokatua Yahudi miano moampakon doi yana sulano nakabiyo yana nalubat tukon naaline kona ata. 4 Singgatoo polong doi Yesus, do mianoo kabiyo tukon tutuu sulano yana natulungiyo do suludadudoo kapalano. "Nasuludadu nia kapalano Tama moola natulunge," yanila nabantilano doi Yesus, 5 "sabab yana seseange konda bangsa tukon lapamo kekendenge kobonua kaleda tuuk doi kami." 6 Maka Yesus ampakon polaing-laing tukon yanila. Salataa Yesus kabimo polong doi bonuadoo, do suludadudoo kapalano utusemo kotula-tulano doi yana sulano nahantile, "Mau naakimo Tama nasusa-susa doi kubonua. Yaku aki namoola talimayo Tama doi kubonua. 7 Doiya kosababpo yaku susuunggu aki kubalani mangadap doi Tama. Jadi beenamo palenta tolong sulano daku peleleani natangalin. 8 Sabab mau doi yakudoo loingiyo daku atasan napalenta tukon modoi bilit doi yaku daano koidan kosuludadu-suludadu mo sio naloingiyo daku palenta. Kalu yaku sumboliiyo komeeng kosuludadu, 'Ampakon!' yana koidan ampakon; tukon kalu yaku bantile doi oailong, 'Mai dimbaa!' yana kai lubat. Tukon kalu yaku palentayo daku ata, 'Kuhaiyo naiya!' yana kai kubaiyo." 9 Yesus masaingding molengele doiya. Yana mbaleng tukon bantil doi mianoo badaang mo daano lolainge, "Bolikon lobo namian nia. Doi Islael miano akiyoon kumoposuunggon komanganggaan babasal mobuno naiya!" 10 Salataa do mianoo mo sinumbolii abali doi suludadudoo kapalano nabonua, do atadoo tangalino.

Yesus otuboiyo koiuan komeeng kobalu napau

11 Aki namalumbit doibundu, Yesus ampakon doi kota Nain. Kona pololaing-pololaing tukon mian badaang ampakon polaing yana. 12 Salataa Yesus koolaniyomo do kotadoo tataapono, ko mian-mian sodo mangantokon badan doi kota tonggulungo. Komo mate doiyamo pau malaneno, pau motongo meeng doi meeng kobalu. Badaang komian doi kotadoo molainge do bolokidoo. 13 Salataa Yesus kitayo do boinedoo, yana seseange doi yana maka bantile, "Inai mokokiil, Tina!" 14 Doibundu Yesus kolaniyo do badanoo tanggungano maka taape. Maka komo tanggunge tade. Yesus bantile, "He pau malane, yaku sumholiikon muhangun!" 15 Pau malane mo lapamo matedoo, bangun osulang tukon basilingano. Maka Yesus salakanggene doi tinano. 16 Sasaibino komian matakut tukon tambuuno nggaale ko Mian Bisa. Yanila bantile, "Meeng konabi mo babasal lapamo sumbot doi kita. Ko Mian Bisa lapamo lubat mosalamatene kona mian!" 17 Bilita tentang Yesus nia tololongol potikunggon ko Yudea tukon doi lipu napokolanikonan.

Yohanes Pasau Mian nabito-bito

18 Yohanes napololaing-pololaing pailukene doi Yohanes sasaibino do kadadianoo. Maka Yohanes uange kolua komian kona pololaing 19 maka nasumboliiyo yanila ampakon doi Yesus tukon mansadai, "Tamamo kai komian naikon mo lubat manulut Mian Bisa napaladandian, kai sio mai montotiili komian hailong?" 20 Doi Yohanes napololaing molua ampakono doi Yesus tukon bantile, "Yohanes Pasau Mian sumboliiyo kami mansadai doi Tama, hanggon kai Tamamo do mianoo naikon mo lubat manulut Mian Bisa napaladandian, kai sio mai montotiili komian hailong?" 21 Doiya kosinggatoo, Yesus aline komian badaang, tukon siikayo badaang ko ibiliis tukon kubaiyo badaang komian mopiit moola mongkita. 22 Jadi Yesus timbiliyo, "Ahalimo doi Yohanes tukon bontiikene oila komo komuyu mo lengele tukon kitayo: mian piit mongkita, mian lemat ampakon, mian motakatolon mo minosikiton tangalin, mian bongol molongol, mian momate tubo koidan, tukon Bilita Monondok moluwedoi Mian Bisa binabotilanggon doi mian-mian motalalais. 23 Kinatauwan doi mian mo akiyo kona alasan motolayo yaku." 24 Sambuno lapa doi Yohanes nabito-bito ampakon, Yesus tambuuno basilingan doi mian badaang tentang Yohanes, nabantilano, "Komuyu ampakon doi padang lalomo indee kopo kinita? Kai meeng kobulung mbombuul mo puule? 25 Komuyu ampakon indee kopo kinita? Meeng komian mo bapakean monondok? Komian mo mapake pakean mobuno doiya tukon tubo sanaang mo dungol doi batomundoan! 26 Jadi, komuyu tobuat oila kopo kinita? Sulano kai po mongkita meeng konabi? Bisa, mala lobian doi meeng konabi. 27 Sabab Yohanes doiyamo komo minakisuuti doi ayat Kitab Moliyous nia lalomo, 'Naiyamo daku bito-bito,' Mian Bisa hantile, 'Yaku naikon bintekene yana mantailukon loluk doikoo, sulano yana nabukayo kololoon tuuk doikoo!'" 28 "Neneeke," Yesus bantile koidan, "doi dunia nia akiyoon daano komian mo lobian kona babasalan doi Yohanes Pasau Mian. Bai komian mo popoisik doi antala Mian Bisa namian, lobian kona babasalan doi Yohanes Pasau Mian." 29 Sasaibino komian - tousokon kopakabi-pakabi lulu - molengele Yesus mobantile do langgedoo; yanilamo komian mo lapamo tulutiyo ko Mian Bisa nakakabi tukon yase Yohanes nasauwo paisu salani. 30 ai ko Falisi-falisi miano tukon gulu-gulu agama aki nayase talimayo ko Mian Bisa natetel motuuk doi yanila butongo. Yanila aki nayase Yohanes nasauwo. 31 Maka Yesus basilingan koidan, bantile, "Tukon oila yaku sio pikipikikene komian nia budodoo? Buno oilakai yanila? 32 Yanila buno labuk-labuk mo osulang doi labotan; kotambuno meeng nggele-nggeleamon doi mo bailong, 'Kami maenggene kolagu momonondok tuuk doi komuyu, bai komuyu aki poyase salendeng! Kami mananikene kolagu matean, tukon komuyu aki pokokiil!' 33 Yohanes Pasau Mian lubat - yana bangapatai tukon aki namonginum anggul - tukon komuyu bantile, 'Yana inusoki setan!' 34 Manusia Napau lubat - yana kaan tukon monginum - maka komuyu bantile, 'Kitayo ndaiyamianoo! Modoko, nggolonguon, pakaoi lulu tulano tukon mian baladosa tulano.' 35 Mau kai natmno doiya, ko Mian Bisa napandoiyan tokita doi sasaibino komian mo talimayo."

Yesus doi Simon naoonua

36 Meeng ko Falisi miano, kosamhuno Simon, undange Yesus nakaan. Yesus ampakon doi nahonua tukon osulang kaan. 37 Doi kotadoo daano koidan komeeng kohoine mo tubo doi lalim lalomo. Salataa yana lengele Yesus daano mokaan doi Falisi mianoo nabonua, yana lubat tukon makanggi meeng kobotol pualam koantoko lisison mobabangi. 38 Yana kokondong doi Yesus tonggulungo koolaniyo koaino tukon kokiil maka mbetokiiyo Yesus aino tukon matano paisuno. Doibundu kotuuliyo Yesus aino yana itase tukon nabuuk maka umayo tukon kundongiiyo lisison mobabangi. 39 Salataa do Falisi miano mo uange Yesus kitayo do langgedoo, yana bantile doi noano lalomo, "Kalu kai naiya mian nia nabi, tantu yana toiyo indee miano do boinedoo mo singgile yana, tukon baikon do boinedoo tubo doi lalim lalomo!" 40 Maka Yesus bantile doi Simon, "Simon, daano kolobo meeng yaku moyase bontiikene doikoo." "Oode, Tama Gulu," Simon timbiliyo, "bantilemo kai." 41 Yesus bantile, "Daano kolua komian mo basamea doi mian mo binggotiiyo doy. Komeeng komian basamea lima kosakato doy pelak, tukon komeeng koidan lima kolono kodoy pelak. 42 Domo luailadoo aki namoola tebeal do sameadoo, maka doi yaniladoo nasamea inakiyonggono. Nah indee komiano doi mianoo molua naikon komo lobian kona seangano do miano mo bingkotiiyo doy?" 43 "Yaku aanggene do miano mo badaang tuuno kona samea inakiyonggon!" Simon timbiliyo. "Komu palaat bisa," Yesus timbiliyo. 44 Maka Yesus kitayo do boinedoo tukon bantile doi Simon, "Ikoo kitayo nahoine nia? Yaku lubat doi mubonua, tukon ikoo aki musadiayo kopaisu sulano kukumosiyo koainggu; bai naboine nia lapamo kumosiyo koainggu tukon matano paisuno, tukon kotuuliyo tukon nabuuk 45 Ikoo aki mulolobotiyo yaku tukon pouma, bai nahoine nia aki natade moumayo koainggu salataamo daku lubatan naimbaa. 46 lkoo aki mukundongiiyo lisison doi olunggu, bai naboine nia lapamo kundongiiyo lisison mobabangi doi ainggu. 47 Bisa, kona soyang mo babasalo okitakene baikon kona lalim mo badaang lapamo inompuni! Kalu komian moinompuni soisik, yana naikon meseang soisik koidan." 48 Maka Yesus bantile doi boinedoo, "Komu lalim-lalim lapamo inompuni." 49 Komian bailong mo osulang kaan polaing Yesus tambuuno pobantikon meeng maka bailong, "Indee namian nia kolalim momoola naompuniyo?" 50 Bai Yesus bantile doi boinedoo, "Sabab ikoo mangangga doi yaku, ikoo sinalamaton. Ampakono tukon monondok!"

Lukas 8

Boine-boine mo tomhoniiyo Yesus

8:1 Aki namalumbit doibundu, Yesus ampakon doi kota-kota tukon kampung-kampung, sulano nababotilanggene ko Bilita Monondok baikon ko Mian Bisa tambuuno momapalenta buno Tomundo. Songulo lua kona pololaing-pololaing lainge polaing yana. 2 Bunomo koidan bubulaa kohoine mo lapamo inalin doi ibiliis tukon nasesel. Yanila doiyamo Malia mo binantil Magdalena (pitu koibiliis mo lapamo liniat doi yana); 3 koidan Yohana, Khuza naboloki, pagawe doi Helodes nakamali; Susana, tukon badaang koidan koboine bailong. Tukon napai ongkos susuungo, yanila tomboniiyo Yesus tukon napololaing-pololaing.

Andean mohatipas

4 Komian banggadudul lubat doi Yesus luwedoi bubulaa kokota. Tukon salataa lapamo badaang komian pototongi, Yesus basalitakene doi yanila naiya andean nia: 5 "Meeng kopolimang asi ampakon tipase kona kalibuang. Salataa yana daano mobatipason, daano kalibuang mo otuwong doi loloon. Kosoobos mian tudongiiyo tukon kobailong tomisi kaane. 6 Daano koidan komo tuwong doi lipu mobatu-batuwon. Salataa kosopi-sopiino sumbot do tanamanoo molooyumo sabab kobutano motuul. 7 Daano koidan kokalibuang mo otuwong doi sonit tangano. Do sonitoo tubo polaing do kalibuangoo tukon podipoti tobikon namate. 8 Bai daano koidan kokalibuang mo otmyong doi buta mo subul, maka tubo tukon sao sakat luunggon nasakat." Sala lapa basalitakene do andeanoo, Yesus bantile, "Kalu daano kotolingaimuyu pondongoliiyo!"

Bulaando Yesus momapake andean

9 Yesus napololaing-pololaing mansadaikene doi yana do andeanoo alatino. 10 Yesus timbiliyo, "Komuyu lapamo binee pangalatian sulano potoiyo kolahasiano bulaando ko Mian Bisa namapalentaan buno Tomundo. Bai komian bailong inotunggul tukon andean, sulano yanila napalahatikanggene, bai aki natoiyo oilamo komo teali; tukon yanila mondongolii, bai aki namangalati."

Yesus talakanggene koandean tentang meeng komian mobatipas

11 "Naiyamo koalatino do andeanoo: Do kalibuangoo doiyamo Mian Bisa nabantilan. 12 Kalibuang mo otuwong doi loloon inandekon doi mian mo mondongolii do bantilanoo. Bai ko Ibiliis lubat maka lambase do bilitadoo doi yanila noano, sulano yanila inai namangangga tukon nasinalamaton. 13 Kalibuang mo otuwong doi lipu mo batuwon inandekon doi mian doiya singgat mo molongol do bilitadoo, yana talimayo tukon monondok konoano. Bai do bilitadoo aki namoonggol doi yanila noano lalomo. Yanila tolongo soisikeen kona manganggaan, tukon doi tembo palasobaan nalubat, yanila akimo namangangga. 14 Kalibuang mo otuwong doi sonit tangano inandekon doi mian mo molongol do bilitadoo, bai molilikene tentang yanila natuboan tukon yase tubo molobian tukon sanaang doi dunia nia lalomo. Sasaibinodoo podipoti yanila tobikon aki saokene kosaono mo monondok. 15 Kalibuang mo otuwong doi buta mo subul inandekon doi mian mo molongol do bilitadoo, maka abese doi noano lalomo monondok tukon jujul. Yanila bataanggon polong saokene kosaono."

Posi mo sinonggupi tukon gumnang

16 "Akiyo komian mo suayo kona posi maka nasonggupiyo tukon gumhang, kai abese doi namooloan adeno. Yana naikon abese kona posidoo doi posidoo aino, sulano komian mo usok kitayo kona madialanan. 17 Akiyo komo tosookon komo aki naikon natokita; tukon akiyo komo linasiakon komo aki naikon natobuka tukon tinoi. 18 Tobikon doiya popalatikanggene mono-monondok oila komuyu nalinongol. Sabab komian mo daanomo naikon binee lobian badaang koidan; bai komian mo aki nadaano, soisik komo daano doi yana naikon inala koidan."

Tinano tukon Yesus utus-utuso

19 Tinano tukon Yesus utus-utuso lubat doi yana, bai yanila aki napolong doi yana sabab komian todudul badaang. 20 Maka daano komeeng komian mo bantile doi Yesus, "Tama, tinamu tukon Tama utus-utuso daano doi tonggulung. Yanila yase pososuung tukon Tama." 21 Bai Yesus bantile doi yanila, "Mian-mian mo molongol Mian Bisa nabantilan tukon lakukanggene, yanila kotinanggu tukon utus-utusonggu."

Yesus atadeo kosokoi

22 Daano kooloyo meeng Yesus tukon napololaing-pololaing lakit doi duangan. "Mai kita nda ampakon imbali paisu sembeleng," Yesus bantile doi yanila. Maka yaniladoo lengget. 23 Singgatoo yanila daano motalabut, Yesus moolo. Sosinggot puul kombombuul makansang doi paisudoo. Paisu tambuuno usok doi duanganoo lalomo, tobikon yanila sasaibino kabi nasilaka. 24 Yesus napololaing-pololaing ampakon doi yana maka bangune yana. Yanila bantile, "Tama Gulu, Tama Gulu, kita silakamo!" Yesus bangun maka gilaiyo do mbombuuloo tukon do bokoloo mo daano babokolan. Mbombuul tukon do bokoloo tade maka dopaisudoo teali molino tuuno. 25 Maka Yesus bantile doi napololaing-pololaing, "Bulaando komuyu moaki poanggayo yaku?" Yanila teali masaingding tukon matakut. Tukon yanila pobantikono meeng tukon bailong, "Indee kona bisaan namian nia mopalentayo kombombuul tukon bokol, tukon yana inangga!"

Yesus aline komian mo inusoki ihiliis

26 Yesus tukon napololaing-pololaing banggadudul talabut polong doi kabupaten Gelasa, doi Paisu Gahlea sembeleng. 27 Salataa Yesus loboson doi buta tina, yana linubotii meeng komala-malane mo inusoki ibiliis. Do mianoo luwedoi kota. Malumbito yana akimo nabapakean tukon aki nayase dungol doi bonua. Yana tongo yase dungol doi leng-leng lipu bakibulan. 28 Salataa kitayo Yesus, yana nggeleamon maka sosuba doi Yesus salaano tukon nggeleamon, "Yesus, Mian Bisa Napau Mo Tatandak Tuuno! Naikon ikoo bulaandekene yaku nia? Yaku kabiyo inai mosakisaayo yaku!" 29 Do mianoo bantile buno doiya sabab Yesus palentayo do ibiliisoo batobuat doi yana. Lapamo idan doibiliisoo nakuasaiyo yana tobikon mau kolimano tukon aino nalapamo binoboi tukon lante tukon yana dinagai tuuno, yana daano mobetele do lantedoo maka doibiliisoo babayo doi padang bone. 30 Yesus mansadai doi mianoo, "Indee kosambumu?" "Kosambunggu 'Legiun'," do mianoo timbiliyo - sabab daano mobadaang koibiliis mo lapamo usok doi hutongo lalomo. 31 Do ibiliisoo kabiyo tukon tutuu sulano inai Yesus nasiikayo yanila doi Motombing Matean lalomo. 32 Loolani doi lipudoo daano badaang tuuno kobabung mo daano moumbolii kinaan doi hunggul peako. Do ibiliisoo kabiyo tukon tutuu doi Yesus sulano naminoolakon mousok doi babung-babungoo lalomo. Tukon Yesus loingiyo. 33 Maka do ibiliisoo tobuato doi mianoo tukon usok doi babung-babungoo lalomo. Maka do babung-babungoo obuleng tukon bakatuwong doi motombingoo bibilo doi paisudoo lalomo, doibundu tombulo. 34 Do pototooli babungoo kitayo oila komo lapamo teali. Maka yanila obuleng tukon pelenggene do bilitadoo doi kota tukon potikunggon kokampung. 35 Maka komian ampakon sulano namokita oila komo teali. Yanila lubat doi Yesus, tukon idoo yanila laate do mianoo mo lapamo tosodii doi ibiliisoo daano moosulang kolaniyo Yesus aino. Yana lapamo bapakean tukon kona pikilan monondoko. Yanila teali matakut. 36 Yanila mo mokita do kadadianoo, basalitakene doi mian bulaando do mianoo nainalinan. 37 Maka sasaibino kobanggapi doi kabupaten Gelasadoo kabiyo tukon tutuu sulano Yesus naotinggale do lipudoo, sabab yanila sasaibino matakut tuuno. Jadi Yesus lakit doi duangan maka mule. 38 Mian mo lapamo tosodii doi ibiliisoo kabiyo doi Yesus sulano yana namoola malaing. Bai Yesus sumboliiyo yana naampakon, 39 yana hantile. "Mulemo tukon babotilanggene oila komo lapamo Mian Bisa lakukanggene doikoo." Maka do mianoo ampakono popitoikene doi potikunggon kota, oila komo lapamo Yesus lakukanggene doi yana.

Yailus napau - Boine mo singgile Yesus

40 Salataa Yesus abali doi paisu sembeleng, yana sinambut tukon monondok doi mian-mian sabab yanila daano mototiiliyo yana. 41 Maka lubat komeeng komian pototooli bonua kaleda doi lipudoo. Kosambuno Yailus. Yana sosuba doi Yesus salaano tukon kabiyo tukon tutuu sulano Yesus nalubat doi nabonua, 42 sabab kona pau boine tongo meeng kona umul songulomo lua kotaum kabimo mate. Daano Yesus moampakon doi Yailus nabonua komian dipe-dipete yana doi sasaibino kololoon. 43 Doi antalano daano koidan koboine meeng mo lapamo songulo lua kotaum kona seselonan ndendek kosauno mo posuungimo tukon nabolokonan. Yana akabusemo sasaibino kona buat sulano nabapakuli doi doktel, bai akiyo komo moola aline. 44 Do boinedoo kolaniyo Yesus doi tonggulung, maka singgile kona jubah bunduno. Doiya kosinggatoo do boinedoo sauno mondendek tademo. 45 Yesus mansadai, "Indee komo singgile yaku?" Sasaibino komian bangakikon. Maka Petulus bantile, "Tama, daano badaang tuuno komian doi potikunggon Tama; yanila dipe-dipete Tama!" 46 Yesus bantile, "Bai daano komian mo singgile yaku. Yaku toiyo doiya, sabab daano kobukuanan mo sumbut doi yaku." 47 Do boinedoo sadal sabab kona kokubai totoimo. Jadi lubat tukon mbombokon maka sosuba doi Yesus salaano. Maka yana basalitakene doi mianoo sasaibino salaano, bulaando yana mosinggile Yesus, tukon doiya kosinggatoo kona sesel tangalino. 48 Yesus bantile doi yana, "Kupau, sabab ikoo anggayo yaku, ikoo tangalin. Ampakono tukon salamat." 49 Daano Yesus mobasilingan, meeng kososumbolii lubat doi Yailus nabonua. Yana bantile doi Yailus, "Tuan naboine matemo. Inaimo Tuan mokubaiyo susa Tama Gulu koidan." 50 Salataa Yesus lengele doiya, yana bantile doi Yailus, "Inai momatakut. Anggayomo tolong tukon komu pau naikon tangalin." 51 Salataa polong doi Yailus nabonua, Yesus aki napataikene meeng komian mousok tukon yana tolongo Petulus, Yohanes, Yakobus tukon tolongo do paudoo tamano tinano. 52 Sasaibino komian daano mokokiil tukon mandaung sabab do paudoo namatean. Bai Yesus bantile, "Inai mokokiil. Do paudoo aki namate, yana tolongo moolo!" 53 Yanila kokumbite Yesus, sabab yanila toiyo do paudoo boine matemo. 54 Doibundu Yesus taaniyo do paudoo limano maka bantile, "Banguno, Pau!" 55 Do paudoo naansaang abali doi paudoo, tukon sosinggot yana bangun. Lapa doiya Yesus sumboliiyo yanila mobeena kaan do paudoo. 56 Paudoo naolang tua masaingding tuuno. Bai Yesus pantane yanila mobabotilanggene do langgedoo doi inde-indee komiano.

Lukas 9

Yesus mobintokon songulo lua kona pololaing

9:1 Yesus monguang songulo lua kona pololaing, maka beena kuasa doi yanila sulano nasiikayo koibiliis tukon aline kosesel. 2 Doibundu yana sumboliiyo yanila ampakon aline komian moseselon tukon pelenggene kobilita tentang bulaando ko Mian Bisa namapalentaan buno Tomundo. 3 "Inai makanggi oioila tuuk doi muampakonan," Yesus bantile doi yanila, "Inai makanggi tonggat, kai pundi bangabosan doy, kai kinaan, kai doy, kai lua kopatolo kopakean. 4 Doi yaando kai kopo tinalimaan podungolo idoo sampe komuyu otinggale do kotadoo. 5 Tukon inaando komo aki natalimayo komuyu, salataa komuyu otinggale do kotadoo, potipasene koambata doi aimuyu salaano, buno meeng poingotii doi yanila." 6 Yesus napololaing-pololaing luwemo, maka ampakon doi kampung-kampung sulano napo babilitakene do Bilitadoo Monondok tukon aline komian moseselon doi yayaa.

Helodes bingung

7 Salataa Helodes, mapalenta doi Galilea, molengele tentang sasaibino kokadadianoo, yana bingung. Sabab daano komo bantile baikon Yohanes Pasau Mian tubomo koidan. 8 Daano koidan mo bantile baikon Elia sumboto koidan. Komian bailong koidan bantile baikon meeng konabi doi nabi-nabi doi loolukoo tubomo koidan. 9 Helodes bantile, "Yaku lapamo sumboliiyo komian mopatele Yohanes oluno. Bai namian nia, indee kona tutuuwan yana? Daano badaang komo lapamo yaku lengele tentang yana." Maka Helodes kakaate sulano nakitayo Yesus.

Yesus mebee kaan lima koloon komian

10 Yesus nalasul-lasul abalimo tukon salitaikene doi Yesus sasaibino yanila mo lapamo kubaiyo. Yesus tobiyo yanila, maka ampakon polaing-laing yanila basusuunganggon doi kota Betsaida. 11 Bai salataa komian toiyo tentang do langgedoo, yanila lolaingemo Yesus. Yana talimayo yanila, maka basilingan doi yanila tentang bulaando ko Mian Bisa namapalentaan buno Tomundo. Tukon yana koidan aline komian moseselon doi antala yanila. 12 Salataa kooloyo mangatambuuno sopok, domo songulodoo lua Yesus napololaing lubat doi yana tukon bantile, "Tama, natampatia tambasiil. Tadukai Tama nasumboliiyo namian nia naampakon sulano yanila namoola moumbolii kinaan tukon tampat sambukonan doi kampung tukon doi desa-desa napololanikonan nia." 13 Bai Yesus timbiliyo, "Komuyu komo beena kaan." Yesus napololaing-pololaing bantile, "Kami tongo daano lima koloti tukon lua koikan. Oilakai kami sio mai ampakon mongoli kinaan tuuk sasaibino komian nia?" 14 (Daano uga-ugaate lima koloon komian mamalane idoo.) Yesus bantile doi napololaing-pololaing, "Posumboliiyo na mian-mian nia naosulang meeng-meeng kotambuno, uga-ugaat lima kolono komian meeng kotambuno." 15 Yesus napololaing-pololaingoo kubaiyo oilamo Yesus na-binantil doi yanila. 16 Maka Yesus alayo do lotidoo molima tukon do ikanoo molua, doibundu maka lelengea doi timbu tukon batalima kase doi Mian Bisa. Lapa doiya yana bisi-bisiliyo do lotidoo tukon do ikanoo tukon limano maka beekene doi napololaing-pololaing sulano naobo-obosikene doi mianoo badaang. 17 Yanila sasaibino kaan polong bobosul. Maka Yesus napololaing-pololaing pototongikene do kinaanoo labino kona kadaang songulo lua kobois.

Petulus napangakuan tentang Yesus

18 Daano kooloyo meeng, salataa Yesus elaano mobaladoa susuungo, kona pololaing-pololaing lubat doi yana. Yesus sadaiyo doi yanila, "Manulut mian nabantilano, yaku nia indee?" 19 Yanila timbiliyo, "Daano komo bantile Yohanes Pasau Mian. Daano koidan komo bantile Elia, kobailong koidan bantile meeng konabi doi loolukoo mo tubomo koidan." 20 "Bai manulut komuyu susuumuyu, yaku nia indee?" Yesus sadaiyo. Petulus timbiliyo, "Tama doiyamo ko Tomundo Pasalamat Mian Bisa mo dandiikene."

Yesus basilingan tentang nasakisaanan tukon namatean

21 Maka Yesus bantile doi napololaing-pololaing, "Inai pobantil-bantile do langgedoo doi indee komiano." 22 Yesus bantile koidan, "Ko Manusia Napau takainomo sio nabadaang kona pandalitaan tukon linawan doi tua-tua tukon imam-imam kapalano, tukon gulu-gulu agama. Yana naikon inakate, bai doi oloyo kotoluno naikon tubo koidan." 23 Doibundu Yesus bantile doi sasaibino komian mo daano idoo, "Mian mo yase lolainge yaku, sio natoliminggene kona kopontingan susuungo, tanggunge kona sempang samba-samba kooloyo; tukon banggadudul lainge yaku. 24 Sabab komian mo yase palataanggene kona tuboan, naikon kona tuboan lapus. Bai komian mo kulubaanggene kona tuboan tuuk daku kopontingan, naikon salamatene. 25 Oila kountungo doi memeeng komian kalu sasaibino nadunia nia teali nalangge, bai yana lusak tukon lapus kona tuboan? 26 Kalu komian mamaa akuiyo yaku tukon daku otunggul, Manusia Napau koidan naikon mamaa momangakukene do mianoo salataa yana nalubatan naikon tukon nakuasa, tukon Tama nakuasa maka malaekat-malaekat nakuasa mo moliyous! 27 Potoiyo: doi antala komuyu dimbaa daano komo aki naikon namate kalu akiyo naikon namokita ko Mian Bisa namapalentaan."

Yesus nakinabasalan

28 Uga-ugaat meeng kominggu kona lapaan Yesus naotung-gulkanano do langge-langgedoo, yana babayo Petulus, Yohanes tukon Yakobus doi meeng kobunggul bungkukono sulano nabaladoa. 29 Daano Yesus mobaladoa idoo, koduduso boliimo tukon kona pakean tealimo moute montootilang. 30-31 Sosinggoton lua komian, doiyamo Musa tukon Elia okitakene kobutongo tukon madialang laango doi sulugaa. Yanila pobasilingonii tukon Yesus tentang namatean mo akimo namalumbit koidan naikon ampakenggenemo doi Yelusalem. 32 Doiya singgatoo Petulus tukon tula-tulano moolomo, bai sosinggoton bangun, tukon kitayo Yesus momontootilangan tukon do mianoo molua kokondong tukon yana. 33 Salataa do mianoo molua otinggalemo Yesus, Petulus bantile doi Yesus, "Tama Gulu, maamis tuuno kita naimbaa. Tadukai kami mokokondong tolu kosandung; komeeng tuuk Tuan, komeeng tuuk Musa, tukon komeeng koidan tuuk Elia." (Petulus bantile buno doiya yana aki namangalatikene oila kona binantiloo.) 34 Daano Petulus mobasilingan, lubat komeeng kobunong tukon songgupiyo yanila, tobikon yanila matakut. 35 Doibundu luwedoi bunongoo tololongol kolalo mo bantile, "Naiyamo daku Pau pinilih. Polengele yana!" 36 Salataa tade do lalodoo, yanila kitayo Yesus baino susuungo idoo. Yesus napololaing-pololaing tongo aki nabiyok tentang sasaibinodoo, tukon aki napo bontiikene mau doi indee komiano oila komo lapamo yanila kitayo.

Yesus aline pau mo inusoki ibiliis

37 Modoakon kooloyo Yesus tukon tolu kona pololaing obulus doi bungguloo, tukon mian badaang lubat doi Yesus. 38 Meeng komala-malane doi mian badaangoo tangano nggeleamon, "Tama Gulu, tulunge yaku kitayo daku pau - yana tolongo doiya daku pau! 39 Kalu doibiliisoo usokiyomo yana, yana nggeleamon tukon kotmtongo tidol-tidolo polong kobabano babiyoi. Ibiliisoo banggadudul sakisaayo yana tukon aki nayase kokoliat doi yana. 40 Lapamo yaku kabiyo doi Tama napololaing-pololaing mosiikayo ibiliisoo, bai yanila aki nanggoolayo." 41 Yesus timbiliyo, "Bukan maen komuyu nia! Komuyu bisa-bisa mian mo aki namololoi tukon akimo namangangga! Polong bulaa yaku sio podungoli komuyu tukon sabal doi komuyu? Babayo do paudoo doisumai!" 42 Daano do paudoo moampakon doi Yesus, do ibiliisoo tikakene yana tukon kubaiyo kobutongo tidol-tidol. Bai Yesus palentayo do ibiliisoo nabaliat tukon do paudoo tangalino. Maka do paudoo sinalakanggon doi tinano. 43 Sasaibino komian masaingding mokitayo ko Mian Bisa nakuasa mo buno doiya kona babasalan.

Yesus basilinganggene koidan tentang namatean

Singgatoo komian daano momasa-masaingding mokitayo sasaibino kona kinubai, Yesus bantile doi napololaing-pololaing, 44 "Popalatikanggene mono-monondok tukon inai potoliminggene daku bantil-bantilan nia: Manusia Napau naikon sinalakanggon doi banggapi nakuasa." 45 Bai doi Yesus napololaing-pololaingoo aki namangalatikene kona bantilanoo. Do langgedoo linasiakang-gon doi yanila sulano yanila naaki namangalatikene. Bai yanila matakut momansadaikene do langgedoo doi yana.

Indee komo babasal?

46 Ooi antala Yesus napololaing-pololaing sumbot kopoga-gaiyan tentang indee komiano doi yanila komo babasal. 47 Yesus toiyo yanila napikilan, tobikon doiya yana mangala meeng kopau mopoipoisik tukon sumboliiyo do paudoo nakokondong doi bibilo. 48 Maka yana bantile doi napololaing-pololaing, "Mian mo talimayo napau nia sabab yaku, koalatino talimayo yaku. Tukon mian mo talimayo yaku, talimayo yana mo utuse yaku. Sabab mian mo poipoisik doi antala komuyu, yanamo komo babasal!"

Mian mo aki nalawane komuyu, doi komuyu kona alaan

49 Yohanes bantile, "Tuan, kami kitayo komian mosiikayo kosetan mangatas Tuan sambuno, tukon kami pantane yana, sabab yana bolikon luwedoi kita." 50 "Inai mopantane yana," Yesus bantile doi Yohanes tukon napololaing-pololaing bailonggon, "sabab komian mo aki nala-wane komuyu, koalatino ala doi komuyu."

Meeng kokampung doi Samalia aki nayase talimayo Yesus

51 Sambuno loolanimo kotembono Yesus nabiningkatan doi sulugaa, yana mangala kaputusan sulano naampakon doi Yelu-salem. 52 Maka yana mosumbolii mian moampakon loolukoniyo yana. Do mian-mianoo mo sinumbolii ampakon, maka usok doi meeng kokampung doi Samalia sulano nasadiakene sasaibino kolangge doi Yesus. 53 Bai do mianoo doi kampung aki nayase talimayo Yesus, sabab tokita tuuno yana daano moampakon doi Yelusalem. 54 Maka doiya kosinggatoo Yesus napololaing-pololaing, doiyamo Yakobus tukon Yohanes toiyo tentang do langgedoo, yanila bantile, "Temeneno, oilakai Temeneno yase, kami mangkabi aung naobulus luwe doisumai timbu sulano nasilakayo na mian-mian nia?" 55 Yesus mbaleng, maka nggimoliiyo yanila. 56 Salataa lapa doiya yanila ampakon doi kampung bailong.

Badaang komian mo yase teali Yesus napololaing

57 Daano Yesus tukon napololaing-pololaing banggadudulkene kona ampakonan, daano komian bantile doi Yesus, "Tama, yaku yase lolainge Tama doi yayaando!" 58 Yesus timbiliyo, "Asu lobo daano kona buang, tukon kotomisi daano kona telea, bai Manusia Napau akiyo kona tampat mooloan." 59 Maka Yesus bantile doi mian bailong, "Laingemo yaku." Bai do mianoo bantile, "Tama, pataikene yaku kumule looluk sulano kukibule kotamanggu." 60 Yesus timbiliyo, "Sodiikenemo komian mate nakibule komian mate susuungo. Bai ikoo, ampakono tukon popitoikene kobilita baikon ko Mian Bisa lapamo atambuune kona mapalentaan." 61 Daano koidan komeeng komian bailong mo bantile, "Tama, yaku yase loolainge Tama, bai pataikene yaku kumule looluk sulano kupalamisi." 62 Yesus bantile doi mianoo, "Komian mo lapamo tambuune kona bapajekoan, bai mbalenge kotonggulungo, aki namoola teali Mian Bisa namian."

Lukas 10

Yesus utuse kopitu kolono kona pololaing

10:1 Lapa doiya Temeneno molilik pitu kolono kopololaing koidan, maka bintekene yanila lua-lua komian polaing mantailukiyo yana doi meeng-meeng kokota tukon lipu yana mo lubotiiyo. 2 "Hasil naikon mo pinupui badaang," kona bantilano doi yanila, "bai kopolimang sulano nabapupui tongo soisik. Tobikon doiya, kabiyo doi asidoo tumbuno sulano namakapatu polimang sulano napupuiyo kona langge sinakakon hasilo. 3 Yo, poluwemo! Yaku bintekene komuyu buno domba doi asu lobo tanga-tangano. 4 Inai momakanggi dombet kai pundi sadakaah, kai sapatu. Inai motade doi loloon tangano sulano mu mebee salam doi meeng komian koidan. 5 Kalu komuyu usok doi meeng kobonua, bontiikene loolukon, 'Boliisi namonondok nabonua nia lalomo.' 6 Kalu idoo daano komian mo yase dame, domu salam podameanoo naikon tataap doi yana; kalu aki, abalinggene domu salam podameanoo. 7 Dungolo doi meeng kobonua tolong. Talimayomo oila komo bineekon koimbaa doikoo, sabab komian mo balimang daano konahaak mantalima tambono. Inai mobiyol-biyol doi meeng kobonua doi bonua bailong. 8 Kalu komuyu lubat doi meeng kokota tukon imbali komuyu tinalima tukon monondok, pokaanemo oilamo komo sinadiakon idoo doi komuyu. 9 Aline komian mo seselon doi kotadoo, tukon babotilanggene doi mian idoo, 'Ko Mian Bisa mosobit naikon atambuune kona mapalentaan buno Tomundo doi komuyu.' 10 Bai kalu komuyu lubat doi meeng kokota tukon idoo komuyu aki potinalima, potobuat doi loloon tukon pooantile, n'Oode kopo kota ambatano mo lambot doi ainggami, kami tipasene buno poingotii doikoo. Bai potoiyo baikon loolanimo kotembono ko Mian Bisa atambuune kona mapalentaan buno Tomundo doi komuyu tanga-tangano!' 12 Neneeke doi oloyo Nakiamatan, ko Sodom miano naikon muda ko Mian Bisa naompuniano maka baino mian doi kotadoo!"

Kota-kota mo aki namaangga

13 "Silakamo komuyu, Kolazim! Tukon silakamo komuyu, Betsaida! Kalu andeno kolangge-langge minasaingdinggon mo kinubai doi komuyudoo tanga-tangano lapamo kinubai doi kota Tilus tukon Sidon, tantu kona mian imbali malumbito kona badodoloonan doi yanila nalalim-lalim, tukon mapake kopakean susaan maka mangabos abu doi yanila oluno bungkono. 14 Doi oloyo Nakiamatan ko Tilus tukon Sidon miano naikon lobian muda ko Mian Bisa naompuniyo kalu baino komuyu. 15 Tukon komuyu, Kapelnaum! Komuyu pikikene, komuyu naikon inakatandak polong doi sulugaa? Aki! Tongo komuyu naikon sinakukon doi nalaka!" 16 Maka Yesus bantil doi napololaing-pololaing, "Komian mo lengele komuyu, longoliyo yaku. Mian mo tolake komuyu, tolake yaku. Tukon mian mo tolake yaku, koidan tolake yana mo bintekene yaku." Naahalian kopitu kolono kopololaing 17 Pitu kolono do pololaingoo abali tukon laba-laba tuuno. "Temeneno," yanila Santile, "ibiliisoo loingiyo kami kalu kami palentayo yanila tukon Temeneno sambuno!" 18 Yesus timbiliyo, "Yaku kitayo ko Ibiliis otuwong luwedoi timbu pokakana kodidip. 19 Potoiyo! Komuyu lapamo kubeena kuasa sulano komuyu moola tudange kobinda tukon manda sopit tukon lotoiyo sasaibino komusu nabukuanan, akiyo kolangge meeng mo moola silakayo komuyu. 20 Mau kai nabuno doiya inai polaba-laba sabab doibiliisoo loingiyomo komuyu. Tadukai komuyu laba-laba sabab kosambumuyu totuliso doi sulugaa."

Yesuslaba

21 Doiya kosinggatoo koidan, Yesus laba sabab ko Mian Bisa Na Loh kuasaiyomo. Yesus bantile, "Tama, Temeneno komo kuasaiyo kotimou tukon buta! Yaku bakinatauwan doikoo sabab sasaibino doiya ikoo lasiakanggene doi mian mo pandoi tukon mopandoi tuuno, bai ikoo tudoikene doi mian-mian mo aki napandoi. Doiyamo komo sanaanggene ko Tama noano. 22 Sasaibino kolangge lapamo Tama salakanggene doi yaku. Akiyo komeeng komian motingoniiyo do Paudoo, tongo Tama. Akiyo koidan komo tingoniiyo Tama tongo do Paudoo; tukon mian doi indee komiano do Paudoo moyase ontingoniikene ko Tama." 23 Maka Yesus mbaleng doi napololaing-pololaing, doibundu bantile doi yanila basusuunganggon, "Pountungo komuyu sabab lapamo mongkita komuyu kitayo diabudodoo nia. 24 Sabab neneeke: Badaang konabi tukon tomundo mo yase kitayo komo komuyu kitayo diabudodoo nia bai yanila aki nakitayo. Yanila yase molongol komo komuyu lengele diabudodoo nia, bai yanila aki nalengele."

Andean Samalia miano mo monondok konoano

25 Doibundu meeng kogulu agama lubat sulano nadinggalayo Yesus. Yana mansadai, "Tama Gulu, yaku sio oila daku kinubai sulano moola mantalima tuboan mobisa tukon posidutukon?" 26 Yesus timbiliyo, "Oila komo totulis doi Kitab Moliyous lalomo? Bulaando komu palaat tentang do langgedoo?" 27 Do mianoo timbiliyo, " 'Seseange komu Temeneno Mian Bisa tukon totubo konoamu, tukon sasaibino kobutomu, tukon sasaibino komu bukuanan, tukon sasaibino komu pikilan,' tukon 'Seseange kotulamu pokakana ikoo seange kobutomu susuumu.' " 28 "Mupotimbilidoo bisa," Yesus bantile, "Lakukanggene doiya, maka ikoo naikon tubo." 29 Bai do gulu agamadoo yase mobisakene kobutongo. Yana mansadai, "Indee do tulanggudoo?" 30 Yesus timbiliyo, "Daano komeeng komala-malane lengget doi Yelusalem ampakon doi Yelikho. Doi loloon tangano yana pondikuk lobosiyo, linambas sasaibino kona langge, maka binobokii kabi namate, maka inotinggal tongokoolo doi loloon tukon kona pakol babasal. 31 Pokokonoi meeng koimam ampakon doi loloonoo. Sambuno yana kitayo do mianoo, yana lilit doi loloon sembeleng, maka ampakon banggadudul. 32 Bunomo lakon koidan tukon meeng ko Lewi miano mo ampakon idoo; salataa yana kitayo do mianoo yana lolaniyo sulano napalatikanggene. Bai mau doi yanadoo lilit doi loloon sembeleng, maka ampakon banggadudul. 33 Bai doibundu meeng ko Samalia miano mo daano ampakon, alokon koidan idoo. Salataa yana kitayo do mianoo, konoano susa sabab naseangano. 34 Maka yana kolaniyo do mianoo maka kumesio kona pakol-pakol tukon anggul maka yana pakuliyo tukon lisison, doibundu yana tomboliiyo do pakol-pakolodoo. Lapa doiya yana alakite domianoo doi naadalan susuungo maka babayo doi meeng kobonua tukon pakuliyo. 35 Modoakon kooloyo yana mangala lua kodoy pelak tukon beekene doi bonuadoo tumbuno maka bantile, 'Po pakuliyomo yana, tukon kalu daano kopebealo bailong, maka kubeyale, kalu yaku abali dimbaa.' " 36 Doibundu Yesus oppusiyomo kona salitadoo tukon pasadai nia, "Doi mianoo motolu inaando kai, manulut mupalaat, komo teali tulano do mianoo mo linampok?" 37 Gulu agamadoo mo sinadai timbiliyo, "Domianoo mo lapamo tulungiyo do mianoo." "Nah poampakono tukon pokubaiyo buno doiya koidan!" Yesus bantile.

Yesus lubotiiyo Malta tukon Malia

38 Doibundu Yesus tukon napololaing-pololaing banggadudul-kenemo kona poampakonan maka polong doi meeng kodesa. Idoo meeng koboine, kosambuno Malta, uange yana doi nabonua. 39 Malta daano koutuso moluko kosambuno Malia. Malia nia osulang kolaniyo Yesus mondongolii Yesus naotunggul-otunggul. 40 Bai Malta pasokon tuuno tukon balimang doi nabonua lalomo. Yana ampakon doi Yesus tukon bantile, "Temeneno, oilakai Temeneno aki mupopusinggon Malia mobatadikene yaku kubalimang susuunggu? Sumboliiyo yana natomboniiyo yaku!" 41 "Malta, Malta!" Temeneno timbiliyo. "Ikoo molilikene tukon paso-pasokon mopikikene naiya tukon doiya; 42 banggokai komo ponting tongo meeng. Tukon Malia lapamo lilike komo monondok, mo aki naikon nainala doi yana."

Lukas 11

Yesus naotunggul tentang sambeangan

11:1 Daano kooloyo meeng Yesus sambeang doi meeng kotampat. Lapa sambeang, daano komeeng kona pololaing-pololaing mobantile, "Temeneno, soba otunggule kami mosambeang buno Yohanes mootunggule kona pololaing-pololaing mosambeang." 2 Maka Yesus bantile doi yanila, "Kalu komuyu sambeang, pobantile buno naiya, 'Tama, Ikoomo ko Mian Bisa mo Meeng. Boliisi ikoo musinosubai tukon muinodotii. 3 Beena sasamoa kooloyo kokinaan kami mo palaluuwo. 4 Ompuniyo kombai lalim-lalim, sabab kami koidan ompuniyo samba komian mo daano kona sala doi kami. Tukon inai mobatadikene nalapus komai manganggaan salataa kami sinobai.'" 5 Yesus bantil doi napololaing-pololaing, "Kalu andeno meeng komian doi komuyu nokon ampakon doi tulano nabonua doi popook pintanga, tukon bantile, 'Tulando, binggotiiyaku tolu koloti, 6 sabab tulanggu daano doi naampakonan, sodo nasampu doi bonua tukon akiyono daku kinaan motuuk doi yana!' 7 Kalu andeno do tulamudoo ikoo mo lubotiiyo timbiliyo buno naiya, doi nabonua lalomo, 'Inai mokubaiyo yaku susa! Tataapon tokuneimo yaku tukon kupau-pau moolomo. Yaku aki namoola bangun tukon mebee oioila doikoo!' " 8 "Maka bulaandomo?" Yesus bantile banggadudul. "Yaku bantile, oode! Mau kai ikoo nadaanoan kotulano, yana aki naikon nayase bangun tukon mebee oioila doikoo. Bai tobikon ikoo aki mumalasa mamaa sulano momangkabi doi yana sidutu momeeng, maka yana naikon bangun koidan tukon beena doikoo oila komo ikoo palaluuwo. 9 Jadi, yaku bantile doikoo: Manggabimo, maka komuyu naikon binee; umboliiyo, maka komuyu naikon malaat; tokiyo, maka kotataapon naikon binukakon doikoo. 10 Sabab komian mo mangkabi naikon mantalima; mian mo moumbolii naikon malaat, tukon mian mo batoki naikon binukakon kotataapon. 11 Doi antalano komuyu oilakai daano kotama komo beekene kobinda doi mupau, kalu yana mangkabi ikan? 12 Kai beena manda sopit, kalu yana mangkabi nggalau? 13 Mau kai komuyu polokis, komuyu toiyo koidan beekene komo monondok doi mupau. Baino kai koidan ko Tamamu doi sulugaa! Yana naikon beekene kona Loh doi yanila mo mangkabi doi yana!"

Yesus tukon Beelzebul

14 Daano komeeng kooloyo Yesus siikayo ibiliis natobuat doi meeng komian moponga. Salataa do ibiliisoo tobuato, do mi-anoo tambuuno mobasilingan. Badaang komian momasaingding, 15 bai daano komo bantile, "Yana moola siikayo koibiliis sabab kuasa Beelzebul do ibiliisoo kapalano." 16 Daano koidan komian bailong mo yase dinggabaiyo Yesus, jadi yanila kabiyo yana nakubaiyo komeeng mo minasaing-dinggon buno tanda baikon yana molubat luwedoi Mian Bisa. 17 Bai Yesus toiyo yanila namakisuut. Maka yana bantile doi yanila, "Kalu meeng konegala motongobos-oboso doi golongan-golongan mo pomusu-musu, do negaladoo akimo naikon nabataanggon. Tukon meeng kobonua tumbuno mo tongobos-oboso tukon pomusu-musumo meeng tukon bailong, naikon silakamo. 18 Bunomo koidan doi Ibiliis lalomo nabatomundoan; kalu meeng kotambuno poakate tukon tambuno bailong, do batomundoanoo naikon tolubang. Komuyu bantile baikon yaku siikayo koibiliis sabab kuasa Beelzebul. 19 Kalu buno doiya, tukon indee nakuasa komu pololaing-pololaing mosiikayo do ibiliisoo? Komu pololaing-pololaingoo susuungo komo okitakene baikon komuyu sala! 20 Bai yaku siikayo koibiliis tukon kuasa Mian Bisa, tukon doiya koalatino baikon ko Mian Bisa lapamo atambuune kona bapalentaan doi komuyu. 21 Kalu meeng komian mo bukuan, tukon sukup kona sanjata, totooliyo kona bonua susuungo, sasaibino kona langge naikon salamat. 22 Bai kalu meeng komian lobian kona bukuanan molobosiyo yana tukon lungguiyo yana, maka do mianoo mo lobian kona bukuanan naikon lambasemo sasaibino kona sanjata binalaanggon do bonuadoo tumbuno, maka ebe-ebesemo sasaibino kona langge-langge. 23 Mian mo aki naloingiyo yaku tutuu lawane yaku, tukon mian mo aki natomboniiyo yaku tutuu lusayo daku limang!"

Ibiliis naahalian

24 "Kalu naikon koibiliis otinggalemo memeeng komian, do ibiliisoo boilingiyomo kolipu-lipu mo motuul sulano namoumbolii lipu natade-tadean, bai yana aki namalaat. Tobikon doiya, yana bantile, 'Yaku naikon abali doi bonua mo lapamo yaku tinggale!' 25 Salataa yana polong imbali, yana laatemo do bonuadoo bilisii tukon taatul. 26 Maka yana ampakon tukon babayo kopitu koloh bailong mo lobian kona kulokisan doi yana. Doibundu yanila usok doi mianoo lalomo maka dungol idoo. Tukon doibundu do mianoo ndondoongo teali lobian kona kulokisan doi tumbeno."

Namonondokan mo m'sa

27 Salataa Yesus bantile buno doiya, meeng koboine doi antala mian badaangoo bantile doi Yesus, "Bisa kona monondokan koboine mo suunge tukon susuwe ikoo!" 28 Bai Yesus timbiliyo, "Lobian kona monondokan koidan komian mo molongol Mian Bisa nabantilan tukon moampakong-gene!"

Mian mokabiyo Yesus nakubaiyo komo minasaingdinggon

29 Daanoon komian motokuuniyo Yesus, yana banggadudulke-ne kona salita, bantile, "Bisamo kai kona kulokisan komian doi lounu nia. Yanila kabiyo komeeng komo minasaingdinggon sulano yanila namoola manganggaa doi yaku; bai yanila aki naikon nabinee meeng komo minasaingdinggon, tongo ma-saingdinganano Nabi Yunus. 30 Bunomo lakon Nabi Yunus teali meeng komasaingdingan doi kota Niniwe miano, bunomo lakon koidan Manusia Napau naikon teali meeng komasaingdingan motuuk doi mian doi lounu nia. 31 Doi oloyo Nakiamatan, Tomundo moiuko moluwedoi lipu Lalom naikon nggimal polaing komian doi lounu nia, tukon tuduwo yanila. Sabab, sulano namondongolii Salomo napandoiyan mongotunggul, do Tomundo boinedoo kubaiyo kona ampakonan mo dodoon tuuno luwedoi dunia bunduno. Bai dimbaa diabudodoo daano komo lobian kona babasalan doi Salomo! 32 Doi oloyo Nakiamatan, Niniwe miano naikon nggimal polaing komian doi lounu nia, tukon tuduwo yanila, sabab do Niniwe mianoo badodoloono doi yanila nalalim-lalim salataa Yunus mongotunggul doi yanila. Bai dimbaa diabudodoo daano komo lobian kona babasalan doi Yunus!"

Madialan tukon kalipookan

33 "Akiyo komian mo suayo kona posi maka naseekene kai kukupe tukon gumbang. Yana naikon abese do posidoo doi aino, sulano komian mo usok namoola kitayo kona madialanan. 34 Mata daano posi tuuk butonggita. Kalu komatamu molino, sasaibino kobutomu madialan tuuno. Bai kalu komatamu songgoliiyon, sasaibino kobutomu teali kalipookan tuuno. 35 Tobikon doiya, pobada-badagai, inai do madialanoo mo daanomo doikoodoo nateali kalipookan. 36 Kalu sasaibino kobutomu madialan, tukon akiyo kosoobos komo kalipookan, maka sasaibino kobutomudoo madialan tuuno buno diniolii posi panano."

Yesus asalakene ko Falisi-falisi miano tukon gulu-gulu agama

37 Sambuno Yesus basilingan, meeng ko Falisi miano uange yana kaan doi nabonua. Maka Yesus ampakono kaan idoo. 38 Falisi mianoo masaingding mokitayo Yesus kaan tukon aki nakumesiyo kolimano looluk manulut palatulan agama. 39 Tobikon doiya ko Temeneno bantile doi yana, "Takainomo komuyu Falisi-falisi miano kopo kabiasaan mokumesi manggo tukon pinggan tongo doi tonggulungo, bai doi butomuyu susuumu lalomo moono tukon matikasan tukon nakulokisan. 40 Komuyu longas! Bolikon kai Mian Bisa komo kubaiyo doi bagian tonggulungodoo, lapamo kubaiyo koidan doi lalomodoo? 41 Komo daano doi manggodoo lalomo tukon doi mupingganoo doiyamo komo sio komuyu pobeekene doi mian motalalais. Tukon do caladoo, sasaibino naikon teali bilisii doikoo. 42 Silakamo komuyu, Falisi-falisi miano! Komu sinakakon hasilo buno selasi tukon inggu tukon lamba-lamba bailong, komuyu beekene kosongulo koobos doi Mian Bisa, bai kokaa-dilan tukon seangano ko Mian Bisa komuyu aki popusinggene. Padahal doiyamo komo komuyu sio polakukanggene; tukon aki potoliminggene kobai-bailong koidan. 43 Silakamo komuyu, Falisi-falisi miano! Komuyu yase kotampat-tampat mo monondok doi bonua kaleda lalomo, tukon yase inodotii doi labotan-labotan. 44 Silakamo komuyu! Komuyu buno kibul mo akiyo kopaliasano, mo tinudo-tudongii mian bai aki nasinadali." 45 Meeng kogulu agama bantile doi Yesus, "Tama Gulu tukon do bantil-bantilanoo, Tama totulaiyo kami koidan!" 46 Yesus timbiliyo, "Silakamo komuyu koidan, gulu-gulu agama! Komuyu tuntute kolangge-langge mo maaling tukon mebee palatulan-palatulan mo babalat, bai komuyu susuumuyu mau natongo kai soisik aki poyase tulungiyo komian moam-pakonggene. 47 Silakamo komuyu! Komuyu bangune kokibul motuuk doi nabi-nabi, mumbumbu looluk moakateyo. 48 la^i komuyu susuumuyu akuiyo baikon komuyu satujuiyo oila komo lapamo pombumbu looluk kubaiyo; sabab takainomo yanilamo komo akateyo do nabi-nabidoo tukon komuyumo kai komo kubaiyo kona kibul. 49 Doiyamo kosababpo ko Mian Bisa Napandoiyan bantile, 'Yaku naikon makapatu doi yanila nabi-nabi tukon kusosumboliiyon; kobailong naikon inakate tukon kobailong naikon linoilokis!' 50 Mian Bisa kubaiyo doiya sulano komian nai lounu nia inukum sabab mangakatean mo kinubai doi sasaibino konabi salataa dunia napinasitakaan, 51 lmangatambuun Habel nainakatean polong doi Zakalia nainakatean, kona tealian doi pokalatanan kobalabaan tukon Temeneno Nabonua. Poanggayomo: Komian doi lounu nia bisa naikon inukum sabab sasaibino doiya. 52 Silakamo komuyu, gulu-gulu agama! Kunei sulano nabukayo kotataapon motoiyan inabos doi komuyu, bai komuyu susuumuyu aki poyase usok doi lalomo sulano poumboliiyo do motoiyanoo. Bai komuyu semba-sembange komian mo kakaate mousok doi lalomodoo!" 53 Salataa Yesus otinggale do tampatoo, gulu-gulu agama tukon Falisi-falisi miano nggimoliiyo Yesus tutuuno. Yanila tambuuno mopeka-pekaiyo yana sulano yana nayase basilingan tentang badaang kolangge. 54 Tukon daanoon mobuno doiya yanila palatikanggene yana mono-monondok sulano napo lakoyo komeeng kolangge mo sala kona bantilano.

Poingotii motuuk doi mian mokadu-kadukon

Lukas 12

12:1 Doi libu-libuno komian podipot-dipoti polong daano komo tinudang-tudang koaino. Daanoon do mianoo mopototongi, Yesus bantile doi napololaing-pololaing, "Pobada-badagai ko Falisi miano napangaani, daku makisuut, yanila nakadu-kadukonan. 2 Akiyo komo tosookon mo aki naikon natokita, tukon akiyo komo linasiakanggon komo aki naikon natinoi. 3 Komo komuyu bantile doi popook, naikon tololongolo doi namodoakonan; tukon komo komuyu polisaukene doi mian tolingaino doi kombiang motatutup lalomo, naikon pinolonggon doi namolo-moloasan."

Pomatakutene ko Mian Bisa

4 "Poneneeke, tula-tulanggu! Inaikai pomatakutene doi yanila mo akateyo kobutonggita bai aki namoola kubaiyo lobian doiya. 5 Tadukai yaku tudoikene doikoo indee komo sio komuyu matakutene. Pomatakutene ko Mian Bisa! Sabab salataa lapa mangakate, yana balakuasa sakukene doi nalaka lalomo! Poanggayomo, yana komo sio komuyu matakutene. 6 Lima kotomisi peleet binalukon koolino lua kodoy mopoipoisik tuuno. Mau kai nabuno doiya akiyo komeeng kotomisi Mian Bisa motoliminggene. 7 Buuk doi olumu lapamo inait sasaibino, tobikon doiya inaikai matakut, komuyu lobian mododoon koanggano doi tomisi pepeleet!"

Akuiyano Klistus doi mian badaang salaano

8 "Poneneeke mono-monondok: Mian mo mangakukene doi mian badaang salaano baikon yana kupololaing, yana naikon Manusia Napau koidan akuiyo doi Mian Bisa namalaekat-malaekat salaano. 9 Bai mian mo akiyenggene doi mian badaang salaano baikon yana kupololaing, yana naikon Manusia Napau akiyenggene doi Mian Bisa namalaekat-malaekat salaano. 10 Kalu naikon komian mabantil meeng kolangge tantange Manusia Napau, yana moola inompuni; bai kalu yana totulaiyo ko Mian Bisa Na Loh, yana aki namoola inompuni. 11 Kalu komuyu binaba doi bonua-bonua kaleda sulano poinadili doi pamalenta salaano kai ponguasa, inaikai pomatakut bulaando kaliangano komuyu naikon kopo belaano kobutomuyu kai naikon oila komo sio pobantile. 12 Sabab oila komo sio komuyu pobantile doiya naikon Mian Bisa Na Loh otunggukene doikoo nalaate kotembono."

Andean mian mokaasa mo longas

13 Meeng komian doi antala mian badaang bantil doi Yesus, "Tama Gulu, soba Tama sumboliiyo koutusonggu nabeena yaku soobos doi tamanggami nabuat inotinggal." 14 Yesus timbiliyo, "Utus, indee kai komo bingkate yaku teali pamalenta kai pongobos doi popusaka lua komuyu?" 15 Doibundu doi sasaibino komian mo daano idoo Yesus bantile, "Pobada-badagai kai tukon pobaingotii kai, inai napolong komuyu modoko. Sabab kobanggapi natuboan aki natokooton doi kaasaan mau kai kona buat nalobi-lobian." 16 Maka Yesus basalitakene naandean nia, "Daano komeeng komian mokaasa. Yana daano kona buta mo beena badaang kohasilo. 17 Do mianoo mokaasa tambuuno pikikene doi noano lalomo, 'Akiyono kotampat koidan daku abosano daku buta hasilo. Oila elaku akal diabudodoo?' 18 Doibundu yana bapikil koidan tukon bantile doi butongo susuungo, 'Ah, yaku daano daku akal; daku gudang-gudang yaku sumboliiyo nalinopo maka kubangune komo lobian kona babasalan. Idoomo naikon daku abosano sasaibino daku gandum tukon daku langge-langge bailong.' 19 Doibundu naikon yaku bantile doi butonggu susuunggu, 'Ikoo untungo! Sasaibino komonondok lapamo daano doikoo tukon aki naikon nakabus doi taun-taunggon. Balasanaango diabudodoo! Kaan tukon monginum tukon lasakanggene doi mutuboan!' 20 Bai Mian Bisa bantile doi yana, 'He longas! Popookia nia koidan ikoo naikon mate, maka indee naikon komo malaat sasaibino komu buat mo lapamo ikoo pototongikene tuuk doi butomudoo?' 21 Bunomo doiya kona tealian tukon sasamba komian mo kakaate nateali kaasa motuuk doi butongo susuungo, bai aki nakakaate nateali kaasa doi Mian Bisa matano."

Pomanganggamo ko Mian Bisa

22 Maka Yesus bantil doi napololaing-pololaing, "Doiyamo kosababpo yaku bantile, 'Inai molilikene tentang komu tuboan, doiyamo oila komuyu naikon pokinaan, kai oilamo naikon komiyu napinake.' 23 Kotuboan daano molobian luwedoi kinaan, tukon butonggita lobian luwedoi pakean. 24 Popalatikanggene kotomisi-tomisi gagak! Yanila aki namasakakon, aki nabapupui, aki koidan nadaano kona gudang kai longgo. Bai ko Mian Bisa pialayo yanila! Komuyu lobian mododoon koanggano doi tomisi-tomisi! 25 Indee kai antala komuyu mo tukon namolilikanano moola nakobulusane kona umul mau kai tongo soisik? 26 Kalu langge mopoipoisikoo akimo namoola komuyu kubaiyo, bulaando molilikene kaliangano langge-langge bailong? 27 Popalatikanggene bulaando kobunga-bunga bakung natubo; bunga-bungadoo aki nabalimang, aki koidan nabatonun. Bai Tomundo Salomo mo buno doiya kona kaasaan aki namapake pakean mo pokakana kona monondokan do bunga-bungadoo! 28 Bulung doi padang tubo oloyo nia bai modoa sinua kabus. Mau ko Mian Bisa nakindendeke do bulungoo buno doiya kona monondokan. Baimo kai komuyu! Bai komuyu soisik kopoo manganggaan! 29 Jadi, inai molilikene tukon bingung tentang oila naikon komuyu pokinaan tukon poininum. 30 Langge-langge mobuno doiya linolonggon doi mian mo aki natingoniiyo ko Mian Bisa. Banggokai ko Tamamu toiyo baikon komuyu palaluuwo sasaibino doiya. 31 Bai komuyu sio pokakaate sulano ko Mian Bisa namapalenta doi mutuboan, maka kobailonggon naikon ko Mian Bisa beekene koidan doikoo."

Buat doi sulugaa

32 "Komuyu mo tongo soisik kona kadaang, inai matakut! Sabab ko Tamamu sanaang mobeekene doikoo kobalakaat doi na Bapamalentaan. 33 Balukene komu langge tukon beekene kodoyno doi mian motalalais. Kubaiyomo doi butomu kodombet mo aki namoola mbules, doiyamo kobuat mo inabos doi sulugaa. Do buatoo aki namoola lapus sabab kopondikuk aki namoola alayo tukon koatak aki namoola lusayo. 34 Sabab inaando komu buat, idoomo koidan konoamu!"

Peleleani mo basadia sidutu

35 "Pobada-badagai mosasalaane komeeng kolangge. Komuyu sio posidutu basadia mobapake tukon komu posi tataap inokoiti, 36 pokakana buno kopeleleani-peleleani mo daano basadia totiiliyo kona tuan abali doi lamean baasowaanan, kalu do tuanoo abali tukon tokiyo kotataapon, yanila naikon mosobit bukayo kotataapon. 37 Bukan maen kona untungan do peleleani-peleleanidoo linaat mo daano totiiliyo kotembono kona tuan nalubatan. Poanggayomo: do tuanoo naikon basa-basadia tukon sumboliiyo kona peleleani-peleleanidoo osulang, maka yana leleaniyo yanila. 38 Bukan maen kona untungan do peleleani-peleleanidoo kalu yaniladoo natuan laate yanila daano basadia mototiili, mau kai yana nalubat napintangamo kopopook kai lobiano kona talaatan doiya! 39 Neneeke naiya! Kalu andeno kobonua tumbuno toiyo jam bulaa naikon kopondikuk nalubatan, yana naikon dagaiyo sulano kopondikuk naaki nausok doi nabonua lalomo. 40 Tohikon doiya komuyu koidan sio pobasa-basadia, sabab Manusia Napau naikon lubat doi tembo komuyu mo aki posangka-sangkayo."

Peleleani mo totohos tukon peleleani mo aki natotobos

41 "Temeneno, oilakai do otungguloo Temeneno otuuke doi kami kai doi sasaibino komian?" Petulus sadaiyo. 42 Temeneno timbiliyo, "Indee kopeleleani mo totobos tukon mopandoi tobikon natuan bingkate teali kapalano doi peleleani bailong sulano yana beena kaan yanila tapaat kotembono? 43 Bukan maen kona sanaangan do peleleanidoo kalu naikon kona tuan abali tukon laate yana daano balimang! 44 Poanggayomo: Do tuanoo naikon monggidagaikene sasaibino kona buat doi peleleanidoo. 45 Bai kalu do peleleanidoo bantil doi noano lalomo, 'Daku tuan daano momalumbit maka naabali,' maka yana bobokiiyo sasaibino kopeleleani tukon kaan inum polong malangu, 46 maka kona tuan naikon lubat doi oloyo tukon jam mo aki natinoi-toi. Tukon do peleleanidoo natuan naikon bobokiiyo tutuuno tukon tinealikono pomeenggon nasib tukon domianoo bailong mo aki nataat doi Mian Bisa. 47 Peleleani mo toiyo kona tuan namongiasan, bai aki nabasa-basadia tukon aki nakubaiyo kona tuan namongiasanoo, naikon inumbas kinobukuanggon. 48 Bai peleleani mo aki natoiyo kona tuan namongiasan, doibundu kubaiyo komeeng mo sala tobikon sio nainumbas, naikon inumbas tongo mamalaan. Sabab mian mo lapamo binee badaang, doiyanadoo naikon tinuntut badaang koidan. Tukon mian mo lapamo kinuasaikon badaang, doiyanadoo naikon tinuntut badaang koidan."

Bolikon podamean bai pomusuan

49 "Yaku lubat sulano kusumbetene kona sinuuwaan naiya dunia nia. Bukan maen kona monondokan kalu koaungoo lapamo kait! 50 Daano kosusa tuuno mo sio kuompokoniiyo. Tukon konoanggu susa tuuno kalu akiyoon doiya nateali. 51 Katidoon kai komuyu aanggene yaku lubat sulano kubabayo kopodamean doi dunia? Bolikon, bolikon podamean, tongo pomusuan. 52 Tambuuno diabudodoo, doi lima komian dobonua-doo tumbuno naikon pomusumo, tolu musuwo kolua, kai lua musuwo kotolu. 53 Tama naikon musuwo kona pau mala-malane tukon pau mala-malane musuwo kotamano. Tina lawane kona pau boine tukon pau boine musuwo kotinano. Kona monianan boine naikon musuwo kona monianan boineno tukon monianan boineno naikon musuwo kona monianan boine."

Tingoniiyo kolounu paloosano

54 Yesus bantile koidan doi mian badaang, "Kalu komuyu kitayo kobunong liba doi oloyo nasopokan sembeleng, komuyu banggadudul bantil, 'Naikon udano.' Tukon tutuu udan. 55 Kalu komuyu neemiyo kombombuul lubat doi lalom, komuyu bantile, 'Naikon pintalo.' Tukon tutuu pintal. 56 Komuyu mian mo yase kadu-kadukon! Komuyu moola tantukanggene kodapang tukon kitayo kotimbu ndondoongo tukon dunia. Bulaando kolounu nia palo-paloosano aki namoola komuyu tantukanggene? "

Popodaineino tukon musu

57 "Bulaando komuyu moaki poputusio oila komo bisa? 58 Kalu daano komian mokalaakene komuyu doi pangadilan pokakaate tutuuno sulano namoola poalapayo do palakaladoo tukon yana modaano komuyu doi loloon tangano. Kalu aki, naikon yana salakanggene komuyu doi hakim salaano tukon hakimoo naikon salakanggene komuyu doi polisi, tukon dopolisidoo usekene komuyu doi talunggu lalomo. 59 Poanggayomo! Komuyu aki naikon potobuat doi talunggu kalu akiyoon nakabus kona masakitan konoamu."

Lukas 13

Kalu aki badodoloon doi laliin, naikon silaka

13:1 Doiya kosinggatoo komian salitaikene doi Yesus manganai bubulaa ko Galilea miano Pilatus mo akateyo, singgatoo yanila daano mososuhakene kona pososubakon doi Mian Bisa. 2 Pikikene do salitadoo Yesus bantile, "Sabab do Galileadoo miano moinakate buno doiya, komuyu aanggene doiya kolimbako yanila lobian kona lalim doi sasaibino ko Galilea miano bailong? 3 Tutuu aki! Bai poneneeke: kalu komuyu aki pobadodoloon doi polalim-lalim, komuyu sasaibino naikon mate koidan, buno yanila. 4 Bulaando kai koidan tukon songulo alu komian mo mate doi Siloam, singgatoo do menaladoo natikalano yanila? Komuyu aanggene doiya otudoikene yanila lobian kona lalim doi sasaibino komian bailong mo dungol doi Yelusalem? 5 Tutuu aki! Idan koidan yaku bantile: Kalu komuyu aki pobadodoloon doi polalim-lalim, komuyu sasaibino naikon mate koidan buno yanila."

Andean kayung ala mo aki nasao

6 Lapa doiya Yesus basalitakene koidan koandean nia, "Daano komeeng komian mototooli kayung ala doi anggul asino. oloyo meeng yana ampakon moumbolii do kayungoo saono, aki namoposuunggon mau nabaino meeng kosaono. 7 Jadi, yana bantile doi molimangedoo kona asi, 'Kitayo, lapamo tolu kotaum daku lubatan momoumbolii doaladoo saono doi ala batango nia, bai aki kumoposuunggon meeng kosaono. Tapeyomo koiya kayungoo! Yana tongo akabuse kozat kinaan doi buta!' 8 Bai do polimang asidoo timbiliyo, 'Sohiikenemo yana natubo meeng kotaum nia koidan, Tuan. Yaku naikon pasele kobuta potikunggon tukon obosiyo pupuk. 9 Naanggo kai yana sao doi taum salaando nia. Bai kalu aki, moolamo Tuan namosumbolii natinape.' "

Yesus aline meeng koboine bobungkut doi oloyo Tadean

10 Doi meeng kooloyo Tadean, Yesus mongotunggul doi meeng kobonua kaleda. 11 Idoo daano koboine mo masakit songulomo alu kotaum, sabab daano koibiliis doi butongo lalomo. Do boinedoo bobungkuto tukon aki namoola kokondong kokoloyos. 12 Salataa Yesus kitayo, yana nggeleamon doi yana, "Tina, ikoo tangalino doi mupanakit!" 13 Maka Yesus binggakene kolimano doi boinedoo bungguno, tukon doiya kosinggatoo yana kokondong kokoloyos maka nggaale ko Mian Bisa. 14 Mokapalaiyo do bonua kaledadoo nggimal, padungga Yesus moaline komian moseselon doi oloyo Tadean, tobikon doiya yana bantile doi mian-mian, "Daano noom kooloyo tuuk balimangan; polubat doi oloyo-oloyodoo sulano poinalin, inai doi oloyo Tadean!" 15 Temeneno timbiliyo, "Munafik komuyu nia! Doi oloyo Tadean sasaibino komian sodiiyo kona saapi kai naadalan doi natondok tukon babayo tobuat sulano nabeena monginum paisu doi nasaapi tukon naadalan. 16 Nah, diabudodoo diimbaa daano komeeng koboine Abalaham natulunan, mo songulomo alu kotaum kona kalumbit Ibiliis nakuasaiyano. Oilakai yana aki namoola inosodiikon doi kuasadoo doi oloyo Tadean?" 17 Yesus napotimbilidoo doiya kubaiyo Yesus namusu-musu mamaa tuuno; bai sasaibino komian bailong sanaang momokita sasaibino komo minasaingdinggon Yesus mo kubaiyo.

Andean mostol batuno

18 Yesus mansadai, "Kalu baikon ko Mian Bisa mapalenta, bulaando kai kondondoongo? Tukon oilakai yaku moola mopokakanakene? 19 Kondondoongo buno andean koidan: Meeng komostol batuno inala meeng komian maka sakakene doi naasi. Do kalibuangoo tubo maka teali kayung, tukon kotomisi-tomisi mokubai telea doi kayung langa-langaanodoo."

Andean lagi

20 Idan koidan Yesus mansadai, "Kalu ko Mian Bisa mapalenta, tukon oilakai daku pokanakanano kona bunoan? 21 Kondondoongo buno lagi meeng koboine mo alayo maka inaduk tukon sangkap kolono kolitel kotaligu polong tuboi sasaibino."

Tataapon mo madipot

22 Ampakonan doi Yelusalem, Yesus lolo doi kota-kota tukon kampung-kampung maka mongotunggul. 23 Maka daano komian momansadai doi yana, "Tama, oilakai tongo soisik tolong komian naikon mo sinalamaton?" 24 Yesus timbiliyo, "Pokakaate sulano pousok doi tataapon mo madipot. Sabab, neneeke! Badaang komian mokakaate usok bai aki namoola. 25 Doiya kosinggatoo dobonuadoo tumbuno bangun tukon taapikene kona tataapon, komuyu kokondong doi tonggulung tukon tambuuno batoki-toki maka bantile, 'Tuan, bukayo kotataapon tuuk kami!' Tuanoo naikon timbiliyo, 'Yaku aki kutoiyo komuyu doi yaando!' 26 Komuyu naikon timbiliyo, 'Kami lapamo kaan monginum polaing Tuan, tukon Tuan lapamo mongotunggul doi loloon-loloon doi mai kota!' 27 Bai do Tuanoo naikon bantile koidan, 'Yaku aki kutoiyo komuyu doi yaando. Dampas naimbaa, komuyu mo kubaiyo kokulokisan!' 28 Singgatoo doiya komuyu kitayo Abalaham, Ishak tukon Yakub tukon sasaibino konabi mombesi doi Mian Bisa na Dunia Boolu lalomo, komuyu naikon kokiil tukon balasusa sabab komuyu susuumuyu siniika tobuat! 29 Komian badaang naikon lubat doi tolopot tukon doi talise, doi lembet tukon doi lalom, tukon naikon mbesi-mbesi doi Mian Bisa na Dunia Boolu. 30 Kona tutuuwan, daano komian doibundu naikon teali mian tumbeno, tukon daano komian tumbeno naikon teali mian doi bundukon."

Yesus nasoyang doi Yelusalem

31 Doiya kosinggatoo koidan, daano kobubulaa ko Falisi miano lubat doi Yesus tukon bantile, "Inai podungol naimbaa! Podampas doi tampat bailong, sabab Helodes yase akateyo ikoo." 32 Yesus timbiliyo, "Poampakono bontiikene doi mian mo akiyo kona totuukoo, 'oloyo nia tukon namodoa yaku siikayo koibiliis tukon aline komian moseselon, bai doi oloyo kotoluno, yaku naikon alapayo daku limang.' 33 Mau kai nabuno doiya yaku sio kubanggadudulkene koidan daku ampakonan oloyo nia, modoa tukon modoa niuwan, sabab aki namonondok komeeng konabi moinakate doi Yelusalem tonggulungo. 34 Yelusalem, Yelusalem! Nabi-nabi ikoo akateyo! Mian Bisa nasosumbolii ikoo sakule batu polong pomatekon! Bulaamo luunggon yaku yase modagaiyo sasaibino komu mian buno manuk tinano soloupiyo kona pau doi kapilo adeno, bai ikoo aki muyase! 35 Tobikon doiya ko Mian Bisa akimo koidan nalolainge ikoo. Potoiyo, tambuun diabudodoo ikoo akimo naikon mukitayo yaku koidan, polong ikoo bantile, 'Binalakaati yana mo lubat tukon Temeneno sambuno!' "

Lukas 14

Yesus aline komeeng komian moseselon

14:1 A Doi oloyo Tadean Yesus ampakon kaan doi meeng kopau langkai Falisi miano nabonua. Idoo komian palatikanggene Yesus tukon mono-monondok. 2 Maka lubat doi Yesus komeeng komian mo seselon balat koaino tukon limano boboongan. 3 Maka Yesus mansadai doi gulu-gulu agama tukon doi Falisi-falisi miano mo daano idoo, "Manulut nda agama naatulan, moola kai kita aline komian moseselon doi oloyo Tadean kai aki?" 4 Gulu-gulu agama tukon Falisi-falisi miano aki nabiyok. Maka Yesus uange do mianoo tukon aline yana, doibundu sumboliiyo yana ampakono. 5 Lapamo doiya Yesus bantile doi mian, "Kalu andeno meeng komian doi komuyu daano komeeng kona pau kai meeng kosaapi mo otuwong doi bubung lalomo doi oloyo Tadean, oilakai yana aki naikon namosobit kibute natobuat do paudoo kai do saapidoo doi oloyodoo koidan?" 6 Bai akiyo komeeng komian momoola timbiliyo Yesus tentang do langgedoo.

Moloyos konoano tukon yase mebee

7 Yesus kitayo daano komian lubat mo molilik tampat-tampat mo monondok tuuno. Tobikon doiya yana beekene naotunggulia doi yanila sasaibino. 8 "Kalu kai komuyu kinolo doi lamean baasowaanan, inai poampakon osulang doi kulsi momonondok. Sabab inai-inaikene daano komeeng komian bailong mo lobian ponting doi komuyu molapamo kinolo koidan, 9 maka do bonuadoo tumbuno mo lapamo koloyo komuyu luadoo, tobikon lubat doi komuyu tukon bantile, 'Maaf, tampatia lapamo sinadiakon tuuk doi mian molubatoo.' Maka tukon mamaa tuuno ikoo tapakisaa osulang doi tampat mo bunduno tuuno. 10 Tobikon doiya kalu komuyu kinolo, piliyo kotampat mo doibundu tuuno, sulano kobonua tumbuno naikon nalubat tukon bantile doikoo, 'Tulanggu mai osulang doi tampat mo lobian kona monondokan.' Tukon kalu buno doiya komuyu inodotii doi sasaibino komian molubat bailong salaano. nSabab meeng komian mo katandake kobutongo naikon inekepende, bai komo ekependeyo kobutongo naikon inakatandak." 12 Maka Yesus bantile doi bonuadoo tumbuno, "Kalu kai ikoo koloyo komian motuuk doi lamean kaanan oloyo kai kaanan popook, inai mokolo tulamu kai utus, kai puli-puli, kai mupokoolanian mo kaasa. Sabab yanila naikon koloyo ikoo koidan, tukon kalu bunomo doiya ikoo mantalimamo posobolino domu kokubaidoo. 13 Jadi kalu ikoo mokubai lamean, koloyo komian motalalais, mian mosasaton, mian molemat, tukon mian mopiit. 14 Ikoo naikon binalakaati, sabab do mianoo aki naikon namoola soboliyo komu monondokan. Komu monondokan naikon Mian Bisa komo soboliyo doi tembo komian monondok nainotuboiyan doi matean."

Andean lamean mo babasal

15 Doiya singgat daano komeeng komian mo kaan polaing-laing idoo molongol Yesus nabantilan, yana bantile, "Untung tuuno komian naikon mo kaan polaing tukon ko Mian Bisa kalu yana lubat buno Tomundo!" 16 Bai Yesus bantile doi mianoo, "Daano kotembono meeng daano komeeng komian mokubai lamean mo babasal tukon mokoloyo badaang komian. 17 Salataa laatemo kotembono motuuk doi natambuunano kona lamean, do mianoo sumboliiyo kona peleleani ampakon doi mokinolo tukon bantile, 'Polubato, sasaibino lapamo tasadia!' 18 Bai yanila sasaibino, meeng komian doi meeng komian bailong tambuuno mangkabi maaf. Kotumbeno bantile doi peleleanidoo, 'Yaku sodo mongoli meeng kobuta tambuno, tukon palaluu kuampakon mopalesayo. Maafkanggene yaku.' 19 Kobailong bantile, 'Yaku sodo mongoli lima kopasang kosaapi, tukon yaku soba-sobayo do saapi-saapidoo. Maafkanggene yaku.' 20 Kobailong koidan bantile, 'Yaku sodo osowaan, tobikon doiya yaku aki kumoola lubat.' 21 Peleleanidoo mule tukon bontiikene do langgedoo doi natuan. Tuanoo nggimal tuuno, maka bantile doi napeleleani, 'Kosobiton ampakon doi loloon-loloon tukon kasangan-kasangan doi kota. Babayo doi sumai komian motalalais, komian mosasaton, komian mopiit tukon mian molemat.' 22 Doibundu do peleleanidoo bantile doi natuan, 'Tuan, tuan napalenta lapamo inapakonggon, bai kotampat daano badaang.' 23 Maka do tuanoo bantile, 'Poampakono doi loloon-loloon mobabasal tukon doi kasangan-kasangan doi kota tonggulungo, tukon osinggaange komian nalubat, sulano daku bonua namoono. 24 Poneneeke! Akiyo komeeng komian doi antala mianoo molubat mo lapamo kinolo naikon momakaan kinaan doi kulamean nia!' "

Meeng kopololaing natinoupi

25 Badaang komian moampakon polaing Yesus. Yesus mbaleng tukon bantile doi yanila, 26 "Kalu komian molubat doi yaku, bai lobian kona seseangano kotinano, tamano, kona boloki, napau-pau, utus-utuso, kai butongo susuungo, yana aki namoola teali kupololaing. 27 Mian mo aki nayase tanggunge kona sinempangan tukon lainge yaku, aki namoola teali kupololaing. 28 Kalu meeng komian doi komuyu yase kekendenge komeeng komenala, tantu yana naikon osulang moaite looluk kona ongkos sulano yana natoiyo oilakai kona doy sukup sulano nakekendenge do menaladoo kai aki. 29 Sabab kalu tokita yana aki namoola kekendenge, banggokai kona pandasi lapamo kinubai, maka sasaibino komian mo kitayo do limangoo naikon kokumbite. 30 Yanila naikon bantile, 'Eh, namian nia kekendenge bai aki namoola alapayo!' 31 Kalu meeng kotomundo mo daano kosongulo koloon kona suludadu yase poakate tukon tomundo bailong mo daano lua kolono koloon kona suludadu, tantu do tomundodoo naikon osulang pikikene looluk oilakai yana sukup bukuan sulano nalawane kona musudoo. 32 Kalu yana toiyo baikon yana aki nabukuan, tantu doi tembo namusu daano moodoon, yana naikon makapatu kona bito-bito sulano nakabiyo podame." 33 Doibundu Yesus bantile, "Bunomo doiya koidan tukon komuyu. Aki komeeng komian doi komuyudoo momoola teali kupololaing, kalu yana aki nakolubangkanggene sasaibino."

Timuson mo matabal

34 "Timusonoo monondok, bai kalu tealimo matabal, moola kai nakinotonoi koidan? 35 Akiyono kona totuuk koidan, mau motuuk doi asi, mau motuuk pupuk. Jadi tongo sinakukon tolong. Kalu daano kotolingaimuyu, ndongoliiyo!"

Lukas 15

Domba mo lapus

15:1 Daano kooloyo meeng, badaang kopakabi lulu tukon mian mo inaanggon lokis doi masalakat, lubat mondongolii Yesus. 2 Falisi-falisi miano tukon gulu-gulu agama mangatambuuno nggimal-nggimal. Yanila bantile, "Seh, namian nia mantalima mian mo aki namonondok tukon koidan kaan polaing yanila!" 3 Tobikon doiya Yesus salitaikene doi yanila koandean nia, 4 "Kalu kai meeng komian doi komuyu daano kosakat kona domba, maka nalapus komeeng - oilakai naikon kona kinubai? Tutuu yana naikon otinggale do dombadoo mo siokolo siodoo doi padang bulung, tukon ampakon mo umboliiyo domo lapusoo polong laate. 5 Tukon kalu yana pososuunggenemo koidan do dombadoo, yana sanaang tuuno, tobikon yana tanggunge dombadoo doi bengeno, 6 maka nababayo mule. Doibundu yana uange kotula-tulano tukon napokoolanikonan, tukon bantile, 'Mai kita nda laba-laba. Daku domba mo lapus lapamo kupososunggene koidan!' 7 Nah, bunomo lakon koidan doi sulugaa daano kolaba-labaan mo lobian kona babasalan doi meeng komian mobaladosa mo badodoloon, maka baino doi mo sio kolono siodoo komian mo lapamo monondok tukon aki napalaluu badodoloon."

Doy mo lapus

8 "Kai ande kata meeng koboine daano kosongulo kona doy pelak, maka nalapus komeeng - oilakai naikon kona kinubai? Yana naikon suayo kona posi tukon salake kona bonua tukon umboliiyo doi yayaa polong pososuunggene doydoo. 9 Salataa yana pososuunggene doydoo, yana uange kotula-tulano tukon napokoolanian, maka bantile, 'Yaku sanaang tuuno molapamo pososuunggene daku doy mo lapus. Mai kita nda laba-laba!' 10 Bunomo lakon kai koidan ko Mian Bisa namalaekat laba-laba kalu daano komeeng komian molokis mobadodoloon doi nalalim-lalim!"

Pau mo lapus

11 Yesus bantile koidan, "Daano komeeng kotama mo daano lua kona pau malaneno. 12 Kopiyoto bantile doi yana, 'Tama, beenggumo diabudodoo daku buat obos.' Maka kotamano ebese kona buatoo doi napau molua. 13 Bubulaa kooloyo doibundu do paudoo piyoto balukenemo kona obos pusakadoo maka ampakon doi lipu mo dodoon. Imbali yana akabusemo kona doy tukon tubo bebeamo. 14 Sambuno kabuso kona doy sasaibino, teali doi lipudoo komalaalan tuuno, tobikon yana sakisaamo. 15 Maka yana ampakon balimang doi meeng komian modungol idoo, mo sumboliiyo yana totooliyo kona babung doi naasi. 16 Yana bunomo doiya kona malaalan maka baino kaane do babung-babungoo nakinaan. Mau kai yana namalaal, akiyo komeeng komian mobeena kaan doi yana. 17 Doibundu yana toiyo tukon bantile, 'Mian mo balimang doi tamanggu lobi-lobian kona kaanan, bai yaku dimbaa adukono mate laal! 18 Yaku naikon lenggeto tukon ampakon doi tamanggu, tukon bantil doi yana: Tama, yaku baladosamo doi Mian Bisa tukon doi Tama. 19 Akimo nateali koidan yaku inuanggon Tama napau. Anggapemo yaku meeng komian mobalimang doi Tama.' 20 Maka yana lenggeto mule ampakon doi tamano. Daano mododoon doi bonua, tamano kitayomo yana. Tukon napoloongganano tuuno tamano obuleng mololobotiyo, maka lebeke tukon umayo. 21 'Tama,' do paudoo bantile, 'yaku baladosamo doi Mian Bisa tukon doi Tama. Akimo nateali koidan yaku binantil Tama napau.' 22 Bai kotamano uange kona peleleani-peleleani tukon bantile, 'Mosobit! Mangala pakean mo monondok tuuno, maka popekeikene doi yana. Usokikene kosousolut doi limano saono tukon sapatu doi aino. 23 Lapa doiya mangala saapi napau mo malanak tukon keletemo. Kita naikon kaan tukon mbesi-mbesi. 24 Sabab daku pau nia lapamo mate, diabudodoo tubomo koidan; yana lapamo lapus, diabudodoo pinososuunggono koidan.' Maka yanila tambuunemo kona balameanan. 25 Daanoon mobuno doiya, dopaudoo langgongo daanoon doi naasi. Salataa yana mule tukon loolanimo kobonua, yana lengele komusik alalo tukon osulengan. 26 Yana uange komeeng komian doi peleleanidoo, maka mansadai, 'Oila naiya komo daano doi bonua?' 27 Peleleanidoo timbiliyo, 'Tuan utuso piyoto abalimo! Tukon Tuan tamano mosumboliimo nakinolot kosaapi napau mo malanak, sabab yana lapamo laate kona pau daano mosalamat!' 28 Do pau langgongodoo nggimal tuuno tobikon yana akimo nayase usok doi nabonua. Maka kotamano tobuat tukon asi-asiyo yana nausok. 29 Bai yana bantile, 'Doi taum-taum lalomo yaku balimang kokobukuan tuuk doi Tamanggu. Aki nasidutu yaku bantayo ko Tamanggu napalenta. Tukon oilakai ko Tamanggu nabineekon doi yaku? Mau nabaino meeng kodomba akiyoon nasidutu ko Tamanggu beena doi yaku sulano kulame tukon tula-tulanggu! 30 Do Tamanggudoo napau lapamo akabuse ko Tamanggu nabuat tukon moluko mobalowa, bai sambuno yana abali, Tama menggeletene saapi napau mo malanak tuuk doi yana!' 31 'Kupau,' tamano timbiliyo, 'ikoo daano sidutu dimbaa tukon yaku. Sasaibino daku lobo daano mulobo koidan. 32 Bai kita sio ndalame tukon tetedes, sabab domo utusomudoo piyoto lapamo mate, bai diabudodoo lapamo tubo koidan; yana lapamo lapus, bai diabudodoo lapamo pinososuunggon koidan."'

Lukas 16

Pangabos doy mo pandoi

16:1 Yesus bantile doi napololaing-pololaing, "Daano komeeng komian mokaasa. Yana daano komeeng komian kona pangabos doy mo ulusiyo kona buat. Do mianoo mokaasa malaat lapulan baikon kona pangabos doy akabusemo kona doy. 2 Jadi yana uange dona pangabos doydoo tukon bantile, 'Oila nia yaku mo lengele tentang ikoo? Diabudodoo salakanggene doi yaku kolapulan mosukup tentang mubalimangan moulusiyo daku buat. Ikoo aki namoola teali koidan pangabos daku doy.' 3 Maka do pangabos doydoo bapikil, 'Yaku sio oila daku kinubai diabudodoo? Daku tuan yase mobeletiyo yaku. Bapasolan, yaku aki kubukuan; bakaikabi, yaku mamaa. 4 Yaku daano daku akal; kalu yaku naikon lapamo bineleti, yaku sio nadaano badaang kotulanggu mo yase asambuwo yaku doi yanila nabonua!' 5 Jadi do pangabos doydoo uange memeeng komian mo basamea doi natuan. Doi mo tumbeno, yana bantile, 'Bulaa komu samea doi kutuan?' 6 Do mianoo timbiliyo, 'Sakat kogumbang kolisison Zaitun.' Do pangabos doydoo bantile doi yana, 'Nia komu samea sulato. Osulango tukon mosobit mutulise; lima kolono.' 7 Doibundu yana bantile doi mian koluano, Tukon Utus, bulaa Utus nasamea?' Do mianoo timbiliyo, 'Sololoon kokalung gandum.' Do pangabos doydoo bantile doi yana, 'Nia komu samea sulato. Tulisemo alu kosakato.' 8 Maka dopangabos doydoo nadungolan mo aki najujul nggaalemo kona pangabos doydoo sabab dona tindakanoo mo pandoikene; sabab komian doi dunia nia lobian kona pandoiyan moatule yanila naulusan doi mian mo tubo doi madialan lalomo." 9 Maka Yesus basilingan koidan, bantile, "Ndongoliiyo! Popakeyo nadunia nia nalobo sulano namalaat tulano, sulano kalu nadunia nia nalangge akiyono koanggano koidan, komuyu naikon tinalima doi lipu dungolan mo posidutukon. 10 Mian mo moola inangga doi langge-langge mopoipoisik lalomo, moola nainangga koidan doi langge-langge mobabasal. Bai komian mo aki namoola inangga doi langge-langge mopoipoisik lalomo, aki namoola inangga doi langge-langge mobabasal lalomo. 11 Jadi, kalu manganai nadunia nia lalomo nalangge komuyu akimo namoola inangga, indee komo yase monggianggekene doikoo kokaasaan lohani? 12 Tukon kalu manganai mian bailong nalangge, komuyu tokitamo aki namoola inangga, indee kai komo yase mebee doikoo oilamo komo teali mulangge? 13 Akiyo komeeng komian moola balimang tuuk doi lua kobalimangan. Sabab yana naikon lobian kona seangano komeeng tukon doi mo bailongoo, kai yana naikon lobian kona satiaan doi nabalimanganoo mo meeng tukon doi bailongoo. Bunomo lakon doiya koidan tukon komuyu. Komuyu aki namoola balimang motuuk doi Mian Bisa tukon motuuk doi buat."

Yesus nabantil-bantilan

14 Falisi-falisi miano ndongoliiyo sasaibino komo Yesus bantile. Maka yanila kokumbite, sabab yanila yase kodoy. 15 Bai Yesus bantile doi yanila, "Komuyumo komian motokita talakana doi mian bailong salaano, bai ko Mian Bisa toiyo konoamu antoko. Sabab oila kobanggapi nainaanggon tatandak, ko Mian Bisa napokita pepende. 16 Musa naatulan bineekon tukon nabi-nabi naotunggul, tataap pinake polong doi tembo Yohanes Pasau Mian. Salataa doiya kosinggatoo Bilita Monondok tentang bulaando ko Mian Bisa namapalentaan pokakana ko Tomundo binabilitakon banggadudul. Tukon komian pakisaayo kobutongo sulano nateali Mian Bisa namian. 17 Bai tadukai timbu tukon buta komo mumuda kona lapusan, luwedoi meeng kohuluf ko Mian Bisa naukum lalomo aki nateali. 18 Indee komo tinggale kona boloki maka naosowaan doi boine bailong, do mianoo balasina. Tukon komian mo osowaan tukon boine mo lapamo tininggal, balasina koidan."

Mian mokaasa tukon Lazalus

19 "Daano komeeng komian mo kaasa. Kona pakean pomaalingi, tukon kona tuboan samba kooloyo sanaang. 20 Doi nabonua tataapono salaano inosulang komeeng komian motalalais kosambuno Lazalus. Kobutongo moono dedeng. 21 Yana yase totuiyo kotiano tukon ndemel puputo mo otuwong doi mianoo mokaasa nameda. Koasu lubat modalepe kona dedeng. 22 Mian motalalaisoo doibundu mate maka malaekat babayo doi tampat mosanaang doi Abalaham bibilo doi sulugaa. Mianoo mokaasa mate tukon tinadin. 23 Doi dunia mian momate yana sakisaa tuuno. Tukon do tembodoo yana mbalenge imbali doi bungkuk, yana kitayo Abalaham doi tampat mo odoon tukon Lazalus daano doi Abalaham bibilo. 24 'Tama Abalaham!' do mianoo mokaasa nabantilano. 'Seseange yaku. Sumboliiyo Lazalus nasemeke kolimano saono doi paisu lalomo maka nalubat mbetokiiyo koaleponggu. Yaku sakisaa tuuno doi aung lalomo nia!' 25 Bai Abalaham timbiliyo, 'Neneeke ikoo daku pau: doi mutuboan ikoo lapamo laate sasaibino komo monondok, bai Lazalus laate komo lokis. Diabudodoo yana sanaang dimbaa, tukon ikoo sakisaa. 26 Sangalaasan doiya doi nda pokalatanan ikoo tukon kami lapamo kinubai komeeng komotombing mo babasal, sulano komian dimbaa aki namoola ampakon indoko tukon mian indoko aki namoola lubat doisumai!' 27 'Kalu buno doiya, Tama,' do mianoo mokaasa nabantilano, 'yaku kabiyo tukon tutuu Tama nasumboliiyo Lazalus doi tamanggu nabonua. 28 Daano kolima koutusonggu idoo. Sumboliiyo Lazalus naingotiikene yanila, sulano inai napolong yanila otuwong doi tampat mosakisaa nia.' 29 Abalaham timbiliyo, 'Doi yanila daanomo Musa nabuku-buku tukon nabi-nabi! Sodiiyomo yanila naloingiyo oila komo totulis doi bukudoo lalomo!' 30 Bai do mianoo mokaasa timbiliyo, 'Doiya aki nasukup, Tama Abalaham. Bai kalu daano komian momate motubo koidan tukon lubat doi yanila, yanila naikon badodoloon doi yanila nalalim-lalim.' 31 Bai Abalaham bantile, 'Bai kalu yanila aki napopusinggene Musa napalenta tukon nabi-nabi, pasti yanila aki naikon namangangga koidan, mau nadaano komian momate mo tubo koidan.'"

Lukas 17

Langge-langge mo mangaanikene komian mokubaiyo kolalim

17:1 Yesus bantile doi napololaing-pololaing, "Langge-langgedoo mo mangaanikene komian mokubaiyo kolalim tutuu naikon daano. Bai silakamo kai komian mo mangaanikene! 2 Tadukai kalu kobatu gilingan nabinoboikon doi bulungo, maka nasinakukon doi tobun lalomo kalu baino yana mangaanikene komeeng komian doi mian-mian mopoipoisik nia mokubaiyo kolalim. 3 Tobikon doiya, pobadagai! Kalu koutusomu baladosa, anuukene yana. Kalu yana manasal, ompuniyo yana. 4 Kalu yana baladosa doikoo pitu luunggon meeng kooloyo tukon samba-samba luunggon nalubat doikoo tukon bantile, 'Yaku mangkabi maaf,' ompuniyo yana."

Tentang manganggaan

5 Kolasul bantile doi Temeneno Yesus, "Temeneno, ekeenggele komai manganggaan." 6 Temeneno timbiliyo, "Kalu komuyu kopo manganggaan kona kabasalan buno mostol batuno, komuyu moola pohantile doi kayung mulbei nia batango, 'Ikoo tokibut tukon tatanom doi tobung/ pasti do kayungoo batango nia naikon loingiyo komu palenta."

Meeng kopeleleani nalimang

7 "Kalu andeno meeng komian doi komuyu daano kopeleleani mo bapajeko doi asi kai padagai domba. Kalu naikon do peleleanidoo abali, oilakai yana bantil doi yana, 'Mai mosobit kaan'? 8 Tantu aki! Kobaliko yana naikon bantile doi yana, 'Sadiayo daku kinaan. Pakeyomo kopakean mo bilisii tukon totiiliyo yaku daano yaku mokaan tukon monginum; salataa lapa doiya ikoo moolamo mukaan.' 9 Peleleanidoo aki napalaluu nanggimal sabab lapamo loingiyo kona tuan napalenta, bolikon? 10 Bunomo koidan komuyu. Kalu komuyu lapamo lakukene sasaibino komo pinalentakon doikoo, bantile, 'Kami tolongo peleleani biasa; kami tongo lakukene komai limang!' "

Yesus aline kosongulo komian

11 Yesus naampakonan doi Yelusalem, loloiyo kosipato kolipu Samalia tukon Galilea. 12 Salataa usok doi meeng kokampung, yana linubotii songulo komian mo seselon kokulito mo minosikiton. Yanila kokondong doi naodoonan 13 tukon nggeleamon, "Yesus! Tuan! Seseange kami!" 14 Salataa Yesus kitayo yanila, yana bantile, "Poampakon doi imam, kabiyo yanila napalesayo kobutomuyu." Daano yanila moampakon, lapuso yanila nasesel. 15 Salataa meeng komian doi yanila toiyo baikon yana lapamo tangalin, yana abali laba-laba nggaale ko Mian Bisa. 16 Maka doi Yesus salaano, yana sosuba tukon bakinatauwan doi yana. Do mianoo meeng ko Samalia miano. 17 Doibundu Yesus bantile, "Bolikon kai daano kosongulo komian komo inalin? Inaando domo siodoo koidan? 18 Bulaando motongo namian nia mo lubat komo abali bakinatauwan doi Mian Bisa?" 19 Maka Yesus bantile doi mianoo, "Banguno, tukon ampakono. Sabab ikoo manganggamo doi yaku, ikoo tangalin."

Tembono Mian Bisa lubat sulano namapalenta

20 fiuoulaa ko Falisi miano mansadai doi Yesus koiyano ko Mian Bisa nalubatan sulano namapalenta. Yesus timbiliyo, "Mian Bisa namapalentaan aki natambuune tukon palo-paloosan mo moola mian kitayo, 21 tobikon komian moola bantile, 'Mai kitayo, naiyamo yana!' kai, 'Imbali yana!' Sabab ko Mian Bisa lapamo atambuune kona namapalentaan doi komuyu." 22 Salataa lapa doiya Yesus bantile doi napololaing-pololaing, "Naikon lubat kotembono komuyu yase mokita meeng kooloyo moluwedoi Manusia Napau naoloyo-oloyo, bai komuyu aki moo-la kitayo. 23 Sio mian naikon nabantile doikoo, 'Kitayo, idoo!' kai, 'Kitayo, dimbaa!' Bai inaikai komuyu potobuat umboliiyo yana. 24 Buno kai kodidip tebeas doi timbu, tukon lalaangan doi samba kolipu, bunomo koidan kondoongo Manusia Napau doi oloyono. 25 Bai kotumbe-tumbeno yana sio nasinakisaa badaang tukon aki natinalima doi mian mobadaang doi lounu nia. 26 Doi oloyono Manusia Napau nainokitakonan, kondoongo buno doi lounu Nuh looluko. 27 Mian kaan monginum, tukon osowaan; bunomo doiya kai banggadudul-banggadudul polong Nuh nausokon doi kapal lalomo tukon kolomba lubat tukon komian sasaibinodoo mate. 28 Koidan buno doi lounudoo Lot. Komian kaan monginum, poboluki, basakakon tukon mokubai bonua. 29 Bai salataa Lot tobuat doi Sodom, doiya oloyodoo aung tukon balelang obulus luwedoi timbu tukon akateyo yanila sasaibino. 30 Bunomo lakon kondondoongo naikon kooloyono Manusia Napau nainokitakonan. 31 Doi oloyodoo komian mo daano doi nabonua atono bunggono inaimo naobulus sulano naalayo kona lolonggu doi nabonua lalomo. Bunomo koidan komian mo daano doi naasi inaimo naabali doi nabonua. 32 Neneeke oilamo komo lapamo teali tukon Lot naboloki! 33 Mian mo kakaate mosalamatene kona tuboan, naikon lapus kona tuboan. Bai komian mo lapus kona tuboan naikon salamat. 34 Anggayomo: Doi popookoo, lua komian daano momoolo doi meeng kokoi, meeng komian naikon binaba tukon komeeng komian koidan inotinggal. 35 Lua koboine daano mobagiling gandum, meeng komian naikon binaba tukon komeeng komian koidan inotinggal. 36 Lua komian daano balimang doi naasi, meeng komian naikon binaba, tukon komeeng komian koidan inotinggal." 37 Yesus napololaing-pololaing mansadai, "Naando doiya naikon kona tealian, Temeneno?" Yesus timbiliyo, "Naando kona daanoan kobadan, idoo daano kotomisi mokaane kobadan."

Lukas 18

Andean balu tukon hakim

18:1 Salataa lapa doiya Yesus basalitakene komeeng koandean sulano naotunggule kona pololaing-pololaing sulano yanila nasidutu sambeang tukon posusa konoamuyu. 2 Yesus bantile, "Doi meeng kokota daano komeeng kohakim mo aki namatakutene ko Mian Bisa, tukon aki napopusinggon mau indee komiano koidan. 3 Doi kotadoo daano koidan komeeng kobalu mo sidutu momeenggon mangadap doi hakimoo mokabiyo kona ulusan nabinela. 'Tulungiyo yaku moposasalaan daku lawan,' baludoo bantile. 4 Bubulaa kona kalumbit do hakimoo aki nayase tulungiyo do baludoo. Bai doibundu do hakimoo bapikil, 'Mau kai naaki kumatakutene ko Mian Bisa tukon aki kupopusinggon mau doi inde-indee komiano, 5 bai sabab nabalu nia sidutu ngganggue yaku, tadukai yaku belayo kona ulusan. Kalu aki, yana naikon sidutu momeenggon lubat tukon kubaiyo susa yaku.' " 6 Maka ko Temeneno bantile, "Popalatikanggene oila kona binantil do hakimoo mo aki naadil! 7 Nah, oilakai ko Mian Bisa aki naikon nabelayo kona mian susuungo naulusan mo bantile doi yana oloyo tukon popook? Oilakai yana naikon tunda-tundayo kotembono sulano natulunge yanila? 8 Anggayomo: Yana naikon belayo mosobit yanila naulusan! Bai kalu naikon Manusia Napau lubat, oilakai naikon daano mopinososuunggon komian mo mangangga doi yana doi dunia nia?"

Andean Falisi miano tukon pakabi lulu

9 Yesus basalitakene koidan naandean nia mo inotuuk doi mian mo kitayo komian bailong aki nalobian doi yana, bai anggayo baikon kobutongo susuungo monondok. 10 Yesus bantile, "Daano kolua komian mo ampakon doi Temeneno Nabonua sulano napo sambeang. Komeeng Falisi miano, kobailong meeng kopakabi lulu. 11 Do Falisidoo miano kokondong basusuunganggon maka sambeang, 'Oh Mian Bisa, yaku mopolonggon kinatauwan doikoo, sabab yaku aki kubuno mian bailong, mo modoko, bangakakon, kai balolowa. Yaku basyukuul sabab yaku aki kubuno do pakabi luludoo. 12 Yaku bangapatai lua luunggon meeng kominggu, tukon yaku sosubakene doikoo songulo koobos doi sasaioino daku pandapatan.' 13 Bai do pakaoi luludoo dodoon kona kokondongan tukon aki nabalani lelengea doi timbu. Tukon soiyo kooyopo yana bantile, 'Oh Mian Bisa, seseange yaku, mian mobaladosa nia!' " 14 "Poanggayomo," Yesus bantile, "salataa mule doi bonua, do pakabi luludoo doiyamo ko Mian Bisa natinalima tukon bolikon do Falisi mianoo. Sabab memeeng komian mo atandake kobutongo naikon inekepende; tukon memeeng komian mo ekependeyo kobutongo naikon inakatandak."

Yesus ba!akaatiyo kolabuk-labuk

15 Daano komian mobabayo kona labuk-labuk pauno doi Yesus sulano yana taape tukon balakaatiyo yanila. Salataa Yesus napololaing-pololaing kitayo doiya, yanila nggimoliiyo do mianoo. 16 Yesus uange do labuk-labukoo maka bantile doi napololaing-pololaing, "Sodiiyomo kolabuk-labuk nalubat doi yaku! Inai popantane yanila, sabab mian mobuno nia komo teali anggota Mian Bisa namian. 17 Neneeke! Mian mo aki nalubat doi Mian Bisa buno meeng kolabuk, aki naikon nateali anggota Mian Bisa namian."

Tentang mian mokaasa

18 Meeng kotua-tua Yahudi mansadai doi Yesus, "Tama Gulu mo monondok, yaku sio oila daku kinubai sulano namoola mantalima tuboan mobisa tukon posidutukon?" 19 "Bulaando ikoo mooantile yaku monondok?" Yesus sadaiyo doi yana. "Akiyo komo monondok, tongo Mian Bisa susuungo. 20 Ikoo lapamo toiyo ko Mian Bisa napalenta-palenta: 'lnai mobalolowa, inai mangakate, inai pondikuk, inai moteali sakisii mokala-kala, tukon odotiiyo kotamamu tukon tinamu.' " 21 "Sasaibino do palentadoo lapamo yaku loingiyo salataa doi kupaumalanekonan," do mianoo bantile. 22 Molongol doiya, Yesus bantile, "Daano komeeng kolangge mo sio ikoo kubaiyo: Balukene sasaibino komu buat, beekene kodoyno doi mian motalalais, tukon ikoo naikon malaat buat doi sulugaa. Lapa doiya lubato lainge yaku." 23 Bai salataa do mianoo lengele doiya, yana susa sabab yana kaasa tuuno. 24 Yesus toiyo do mianoo susa konoano, tobikon doiya yana bantile, "Maaling tuuno komian mokaasa nateali anggota Mian Bisa namian! 25 Tadukai meeng kounta gampang tuuno nausok doi pakaut buango, kalu baino meeng komian mokaasa nausok doi Mian Bisa na Dunia Boolu." 26 Mian badaang mondongolii Yesus mobantile buno doiya mansadai, "Kalu buno doiya, indee komo moola salamat?" 27 Yesus timbiliyo, "Komo aki nateali doi banggapi, teali doi Mian Bisa!" 28 Maka Petulus bantile, "Kitayo! Kami lapamo tinggale komai boloki tukon labuk sulano mai malaing Tama." 29 "Pomangangga!" Yesus bantile, "Mian mo lapamo tinggale kona bonua kai naboloki, kai utuso kai tamano tinano kai nalabuk-labuk sabab leleaniyo ko Mian Bisa, 30 do mianoo naikon sinoboli bulaa luunggon kolipato naiya budodoo, tukon doi lounu naikon molubat yana naikon bineekon kotuboan mobisa tukon posidutukon."

Yesus basalitakene tuuk kotolu luunggon tentang namatean

31 Yesus pototongikene kona pololaing-pololaing mosongulo lua, maka bantile, "Ndongoliiyo! Kita diabudodoo ampakon doi Yelusalem. Imbali, sasaibino konabi-nabi natinulis manganai Manusia Napau naikon tealimo. 32 Yana naikon sinalakanggon doi mian mobolikon Yahudi, naikon mo sosiboliiyo, totulaiyo tukon tupeiyo yana. 33 Yanila naikon sakisaayo tukon akateyo yana, bai doi oloyo kotoluno, yana naikon tubomo." 34 Sasaibino doiya aki naminangalatikon mau soisik doi Yesus napololaing-pololaingoo. Koalatino dona bantil-bantilanoo sinookonikon doi yanila. Yanila aki natoiyo yana basilingan tentang oila.

Yesus aline meeng komian mopiit bakaikabi

35 Sambuno Yesus adukono polong doi Yelikho, meeng komian piit daano moosulang bakaikabi doi loloon bibilo. 36 Salataa yana ndongoliiyo komian mobadaangoo moalon, yana mansadai, "Daano kooila?" 37 "Yesus, Nasalet mianoo, alon," yanila bantile doi yana. 38 Maka do mianoo mopiit nggeleamon, "Yesus, Daud napau! Seseange yaku!" 39 Mian-mian mo doi muka, nggimoliiyo tukon sumboliiyo yana natade. Bai yana kabasale kona nggeleamonan, "Daud Napau! Seseange yaku!" 40 Yesus tade tukon sumboliiyo komian babayo do mianoo mopiit doi yana. Salataa yana polong Yesus mansadai, 41 "Oila komu iniyas yaku mo kubaiyo tuuk doikoo?" "Tuan," do mianoo mopiit timbiliyo, "yaku yase mokita." 42 Maka Yesus bantile, "Kalu buno doiya, kitayo! Sabab ikoo mangangga doi yaku, ikoo tangalin." 43 Doiya kotembono yana moolamo mokita, maka yana lolainge Yesus tukon bakinatauwan doi Mian Bisa. Sambuno do mianoo badaang kitayo do langgedoo, yanila sasaibino nggaale ko Mian Bisa.

Lukas 19

Yesus tukon Zakheus

19:1 Salataa Yesus polong doi Yelikho, yana ampakon banggadudul pintosiiyo do kotadoo. 2 Doi kotadoo daano komeeng kopakabi lulu kapalano mo kaasa. Kosambuno Zakheus. 3 Yana yase kitayo indee komiano doi Yesusoo, bai sabab komian todudul badaang tukon yana susuungo pepende, maka yana aki namoola kitayo Yesus. 4 Jadi, yana obuleng mantailukonio domianoo maka liba doi meeng kokayung, sulano namoola kitayo Yesus naapa koidan naikon mo alon idoo. 5 Sambuno Yesus polong doi kayungoo, yana kitayo doi bungkuk maka bantile, "Zakheus, obulus mosobit! Sabab yaku sio kulubat doi mubonua oloyo nia." 6 Zakheus moso-mosobit obulus maka talimayo Yesus tukon sanaang. 7 Sasaibino komian mo kitayo do langgedoo tambuuno mondommuk. Yanila bantile, "Sse! Yana ampakon sambu doi mianoo mo aki namonondok nabonua!" 8 Doibundu doi nabonua, Zakheus kokondong tukon bantile doi Yesus, "Temeneno, sembeleng daku buat naikon yaku beekene doi mian motalalais; tukon doi indee komian mo biasamo yaku tipuwo, naikon yaku bayale koidan doi yana sangkap luunggon kolipato!" 9 Maka Yesus bantile, "Naiya kooloyono ikoo tukon sasaibino boloki tukon labuk Mian Bisa salamatenemo tukon binee tuboan mo boolu, sabab ikoo koidan Abalaham nakatulunan. 10 Manusia Napau lubat sulano umboliiyo tukon salamatene komian mo tapa."

Andean doy mosoni

11 Daano komian momondongolii Yesus mobasilingan, yana basalitakene komeeng koandean. Sabab, doiya kosinggatoo yana daano moloolani ko Yelusalem, tukon komian aanggene baikon ko Mian Bisa mosobit naikon namapalenta buno Tomundo doi dunia. 12 Yesus bantile, "Daano komeeng komian moinodotii mo ampakon doi lipu mo odoon sulano nabiningkat teali tomundo, doibundu abali. 13 Akiyoon naluwe yana uange songulo komian napeleleani, maka beena yanila meeng-meeng posindool doy mosoni. 'Pobadagango tukon nia doy nia modaanon yaku moampakon,' kona bantilano doi yanila. 14 Bai do lipudoo tumbuno misikitene yana. Jadi sambuno lapa yana luwe, yanila makapatu sosumbolii sulano napopitoikene, 'Kami aki nayase namian nia nateali mai tomundo.' 15 Bai do moinodotidoo biningkato teali tomundo, doibundu abali doi nalipu. Soisobiton yana uange kona peleleani-peleleani namangadap, sulano natoiyo bulaa kona untung yanila mo lapamo talimayo. 16 Peleleani tumbeno lubat tukon bantile, 'Tuan, meeng komu doy mosoni Tuan nabineekon, yaku lapamo tealikene songulo.' 17 'Monondok,' tuanoo bantile, 'ikoo peleleani momondok! Sabab langge-langge mo poipoisik ikoo moolamo inangga, yaku naikon tealikene ikoo kapalaiyo kosongulo kota.' 18 Peleleani koluano lubat tukon bantile, 'Tuan, meeng kodoy mosoni Tuan nabineekon, yaku lapamo tealikene lima.' 19 Tomundodoo bantile doi peleleanidoo, 'Ikoo naikon teali kapalaiyo lima kokota.' 20 Peleleani bailong lubat tukon bantile, 'Tuan, naiya Tuan nadoy; yaku abese doi lenso lalomo. 21 Yaku matakutene doi Tuan, sabab Tuan mian mo balani. Tuan alayo oila komo bolikon Tuan koona, tukon Tuan mangala hasil doi lipu Tuan mo aki nabasakakon.' 22 Tomundodoo bantile doi yana, 'Ikoo peleleani mo lokis! Pokokonoi tukon mubantil-bantilan susuumu yaku naikon ukume ikoo. Ikoo toiyo yaku mian mo balani: yaku alayo oila komo bolikon koonggunan tukon mangala hasil doi lipu mo aki kubasakakon. 23 Kalu buno doiya bulaa ikoo aki muusekene do doydoo doi bank sulano kalu naikon yaku abalimo yaku moola mantalima do doydoo tukon bungano?' 24 Doibundu tomundodoo bantile doi mianoo mo kokondong idoo, 'Alayo do doydoo doi yana tukon beekene doi peleleanidoo mo daano songulo kona doy maasoo.' 25 Bai mianoo bantile, 'Tuan, yana anomo kosongulo.' 26 Tomundodoo timbiliyo, 'Neneeke: mian mo lapamo daano, doi yana naikon binee lobian badaang koidan. Bai mian mo aki nadaano mau meeng, oila komo daano doi yana inala koidan doi yana. 27 Tukon diabudodoo babayomo doi sumai daku musu-musudoo mo aki nayase yaku kuteali tomundo. Akateyo yanila sasaibino doi salaanggu!'"

Yesus usok Yelusalem tukon nggaangan

28 Salataa Yesus bantilemo sasaibino doiya yana ampakon lo-lukoniyo yanila moampakon doi Yelusalem. 29 Salataa loolanimo ko Betfage tukon Betania doi Zaitun Bunggulo, yana sumboliiyo lua kona pololaing ampakon loolukon. 30 "Poampakono doi kampungoo doi salaanggitadoo," Yesus bantile doi yanila, "kalu naikon komuyu usok imbali, komuyu naikon kitayo komeeng koadalan napau motokooton. Do adalanoo akiyoon nabiasa mian lokitiyo. Liate doi nakinootonan do adalanoo tukon babayo doi sumai. 31 Kalu mian mansadai doikoo, 'Bulaando komuyu mosodiiyo do adalanoo?' bontiikene, 'Temeneno palaluuwo.' " 32 Yesus napololaingoo molua ampakono, tukon laate sasaibino bisa buno dona binantiloo. 33 Sodo yanila sodiiyo do adalanoo napau, kotumbuno bantile doi yanila, "Bulaando komuyu mosodiiyo do adalanoo?" 34 Yanila timbiliyo, "Temeneno palaluuwo." 35 Maka yanila babayo do adalanoo napau doi Yesus. Doibundu yanila abese kona jubah doi adalanoo bungkuto maka tomboniiyo Yesus molakit doi bungkono. -^So^o yana alon tukon molokiti adalanoo, komian ambasene kona pai jubah doi loloon. 37 Salataa Yesus adukono polong doi Yelusalem, doi loloon mo tinokolui ko Zaitun Bunggulo, sasaibino kona pololaing-po-lolaing mo badaangoo tambuuno nggele-nggeleamon nggaale ko Mian Bisa tukon bakinatauwan doi yana sabab sasaibino komo minasaingdinggon lapamo yanila kitayo. 38 Yanila nggeleamon, "Binalakaati ko Tomundo mo lubat tobikon Temeneno sambuno! Namonondokan doi sulugaa, tukon natanggaalan ko Mian Bisa!" 39 Bubulaa ko Falisi miano doi antala mianoo badaang bantile, doi Yesus, "Tama Gulu, sumboliiyo Tama napololaing-pololaing natade." 40 Yesus timbiliyo, "Poanggayomo! Kalu yanila tade, batu-batu nia naikon nggeleamon."

Yesus kokiiliyo ko Yelusalem

41 Salataa Yesus loolaniyomo tuuno ko Yelusalem, tukon kitayo do kotadoo, yana kokiiliyomo. 42 Bantile, "Mbalais, bulaando kona monondokan kalu oloyo nia ikoo toiyo oila komo moola lubatene kopodamean! Bai diabudodoo ikoo aki namoola kitayo. 43 Ikoo naikon toupiyo komeeng koloonu, naando komu musu kubaiyo kohalangan-halangan potikunggon ikoo; yanila naikon lobosiyo ikoo tukon desaake ikoo doi sasaibino kopasu. 44 Yanila naikon akabuse ikoo polong sasaibino komu mian; tukon akiyo komeeng kobatu naikon yanila mosodiikene natosusun doi natangabosan, sabab ikoo aki mupalatikanggene kotembono ko Mian Bisa nalubatan sulano nasalamatene ikoo!"

Yesus usok doi Temeneno Nahonua

45 Yesus usok doi Temeneno Nabonua tukon tambuuno siikayo kopadagang-padagang idoo. 46 "Ooi Kitab Moliyous lalomo," yana bantile doi yanila, "totulis buno naiya: Mian Bisa bantile, 'Daku bonua teali bonua sambeangan.' Bai komuyu tealikene tampat pondikukan!" 47 Samba kooloyo Yesus mongotunggul doi Temeneno Nabonua lalomo. Imam-imam kapalano, tukon gulu-gulu agama, tukon katua-katua Yahudi yase akateyo yana, 48 hai aki namalaat loloon sulano nalakukanggene do langgedoo, sabab sasaibino komian banggadudul mondongolii yana, tukon tatalik doi nabantil-bantilan.

Lukas 20

Pasadai tentang Yesus nahaak

20:1 Doi oloyo meeng, Yesus daanon mongotunggul tukon babilitakene ko Bilita Monondok moluwedoi Mian Bisa doi mian modaanon doi Temeneno Nabonua lalomo. Imam-imam kapalano, tukon gulu-gulu agama, polaing kokatua-katua Yahudi, lubat 2 tukon bantile doi Yesus, "Soba bontiikene doi kami oila komu dasal mokubaiyo sasaibino nia? Indee komo beena haak doikoodoo?" 3 Yesus timbiliyo, "Yaku yase koidan momansadai. Soba bontiikene doi yaku, 4 Yohanes mansau mian tukon indee nahaak? Mian Bisa kai banggapi?" 5 Maka yanila tambuuno mopopikilanggene, "Kalu kita bantile, 'Tukon Mian Bisa nahaak,' yana naikon bantile, 'Kalu buno doiya, bulaando komuyu aki pomangangga doi yana?' 6 Bai kalu kita bantile, 'Tukon banggapi nahaak,' sasaibino komian naikon sakule batu kita, sabab yanila anggayo baikon Yohanes meeng konabi." 7 Jadi yanila timbiliyo, "Kami aki mai toiyo." 8 Maka Yesus bantile doi yanila, "Kalu buno doiya mau yaku aki naikon kumobontiikon doikoo tukon indee nahaak yaku mokubaiyo sasaibino naiya."

Andean polimang-polimang anggul asino

9 Yesus basalitakene doi mianoo, andean nia koidan, "Daano komeeng komian mo sakaiyo komeeng koanggul asino. Yana matambokene do asidoo doi bubulaa komo limange maka luwe taus doi lipu bailong tukon dungol malumbit idoo. 10 Salataa laatemo kotembono bapupuiyan anggul saono, do asidoo tumbuno sumboliiyo kona peleleani doi polimang-polimangoo sulano natalimayo kona obos. Bai do polimang-polimangoo bobokiiyo do peleleanidoo tukon sumboliiyo yana mule tukon akiyo kona kinanggi. 11 Maka do asidoo tumbuno sumboliiyo koidan meeng kopeleleani bailong; bai do peleleanidoo binobokii koidan tukon do polimang-polimangoo totulaiyo, maka sinumholii mule tukon akiyo kona kinanggi. 12 Doibundu do asidoo tumbuno sumboliiyo kona peleleani kotoluno. Bai do peleleanidoo binobokii koidan doi polimang-polimangoo tukon sinakukon doi asidoo tonggulungo. 13 Doibundu do asidoo tumbuno bantile, 'Yaku sio oila daku kinubai koidan? Yaku naikon sumboliiyo daku pau sineang susuungo. Tantu yana naikon yanila odotiiyo!' 14 Bai salataa do polimang-polimang asidoo kitayo do asidoo tumbuno napau, yanila pobotiiyonggon meeng tukon bailong, 'Naiyamo yana komo haakiyo. Mai nda akateyo yana, sulano kita komo laate kona haak.' 15 Maka yanila boboiyo babayo doi asidoo tonggulungo maka yanila akateyo." Maka Yesus mansadai, "Nah, kalu do asidoo tumbuno abali, yana naikon oila kona kinubai doi polimang-polimangoo? 16 Tantu yana naikon lubat tukon akateyo do polimang-polimangoo, maka nasalakanggene do asidoo doi polimang-polimang bailong." Molongol doiya, bantilo komianoo doi Yesus, "Kona tutuuwan aki!" 17 Yesus kitayo yanila maka bantile, "Kalu buno doiya, oila koalatino naiya ayatia doi Kitab Moliyous lalomo? 'Batu mo aki napinake doi tukang bangunan, lapamo teali batu mo tutuu.' 18 Sasaibino komian mo otuwong doi batudoo naikon manas; tukon indee do batudoo napinisa naikon mopipis teali ambata."

Soal babealan lulu

19 Gulu-gulu agama tukon imam-imam kapalano toiyo baikon do andeanoo Yesus otuuke doi yanila. Tobikon doiya yanila yase lakoyo yana doiya singgat koidan, bai yanila matakutene komian badaang. 20 Jadi yanila mounggolii todanan mo monondok. Yanila matambo mian sulano nababunokon mian mo moloyos konoano, tukon sumboliiyo domianoo moodinggalayo Yesus tukon pasadai-pasadai, sulano yanila namoola salakanggene yana doi haak tukon kakuasaan gubelnul. 21 Maka do mianoo mo lapamo tinambo bantile doi Yesus, "Tama Gulu, kami toiyo baikon sasaibino Tama nabantilan tukon nainotunggukon bisa. Kami toiyo koidan Tama mongotunggul tukon natutuuwan manganai Mian Bisa namongiasan motuuk doi banggapi, sabab Tama aki napiliyo komian. 22 Tobikon doiya soba Tama bontiikene doi kami, manulut palatulan nda agama, moola kai nda babeal lulu doi Tomundo kai aki?" 23 Bai Yesus toiyo yanila naakal. Tobikon doiya yana bantile, 24 "Soba okitakene doi yaku komeeng kodoy pelak. Indee kai gambalo tukon sambuno naiya?" "Tomundo!" yanila timbiliyo. 25 "Kalu buno doiya," Yesus bantile doi yanila, "beekene doi Tomundo, oila komo Tomundo koona tukon komo doi Mian Bisa, oila komo Mian Bisa koona." 26 Tokita doi mian badaang salaanodoo yanila aki namoola malaat meeng kokasalaan modaano doi Yesus. Yanila tongo tade tolong tukon masaingdinggene kona potimbilidoo.

Soal natuboan luwedoi matean

27 Bubulaa kobenseno ko Saduki miano lubat doi Yesus. (Yanila doiyamo kobenseno napikilan baikon komian momate aki naikon natubo koidan.) Yanila mansadai doi Yesus, 28 "Tama Gulu, Musa tulise naukum nia tuuk kita: Kalu meeng komala-malane mate tukon akiyo kona pau, maka koutuso sio nakilayo kobaluno sulano nadaano kona tulunan doi mianoo mo lapamo mate. 29 Biasa daano kopitu komian montulutus. Kolanggongo osowaano, maka mate akiyoon nadaano kona pau. 30 Doibundu koluano osowaan tukon baluno, bai yana koidan mate akiyo kona pau. 31 Langge mo pokakana teali koidan tukon utuso kotoluno tukon banggadudul polong doi kopituno. 32 Doibundu do boinedoo mate. 33 Doi oloyono komian momate nainotuboiyan koidan, indee kai naboloki do boinedoo? Sabab domo pituiladoo lapamo pokila tukon yana." 34 Yesus timbiliyo, "Mian mo tubo nia budodoo osowaan, 35 bai mian mo moola sulano nainotuboi doi namatean, tukon tubo naikon doi lounu naikon mo lubat yanila aki naosowaan. 36 Kondoongo yanila buno malaekat, tukon aki namoola mate. Yanila daano Mian Bisa napau-pau, sabab yanila inotuboi koidan doi namatean. 37 Musa susuungo okitakene tukon tontong baikon komian momate naikon inotuboi koidan. Doi natulisan lalomo tentang do mosolotoo mokait yana bantile Mian Bisa pokakana 'Ahalaham na Mian Bisa, Ishak na Mian Bisa tukon Yakub na Mian Bisa'. 38 Nah, do Mian Bisadoo bolikon mian mate na Mian Bisa! Yana mian-mian motubo na Mian Bisa! Sabab motuuk doi Mian Bisa, sasaibino komian tubo." 39 Bubulaa kogulu agama bantile, "Tama Gulu napotimbili monondok tuuno." 40 Tobikon yanila akimo nabalani koidan momansadaikene komeeng kolangge doi Yesus.

Soal Tomundo Pasalamat

41 Yesus mansadai doi yanila, "Bulaando kai momoola nabinantil baikon ko Tomundo Pasalamat Daud natulunan? 42 Banggokai Daud susuungo bantile doi buku Mazmul lalomo, 'Temeneno bantile doi ku Temeneno: Osulango doi bakalinganggu sembeleng, 43 polong yaku fealikene komu musu-musu taaluuk doikoo.' 44 Jadi kalu Daud bantile do Tomundo Pasalamatonoo, 'Temeneno', bulaando kona tealian yana mo Daud natulunan?"

Poingotii sulano bada-badagai doi gulu-gulu agama

45 Daano komian molongol Yesus mobasilingan, yana bantile doi napololaing-pololaing, 46 "Pobada-badagai doi gulu-gulu agama. Yanila yase amba-ambakon tukon jubah mo bulusan, tukon yase inodotii doi labotan-labotan. Yanila yase kotampat-tampat motongodotii doi bonua kaleda lalomo tukon doi lamean-lamean. 47 Yanila kokoliiyo kobalu-balu tukon lambase kona bonua. Tukon sulano napo tombukiyo doi yanila nakulokisanoo, yanila sambeang bulu-bulusan! Yanila naukuman naikon babalat!"

Lukas 21

Meeng kobalu nasosubakon

21:1 Doi Temeneno Nabonua, Yesus kitayo komian mokaasa mousekene kona doy doi peti basosubakonan lalomo. 2 Yana kitayo koidan komeeng kobalu mo talalais tuuno, mongusokon lua kodoy tambaga. 3 Maka Yesus bantile, "Ndongoliiyo: nabalu nia mongusokon lobian kona kadaang doi sasaibino kobailong. 4 Sabab yanila sasaibino beekene luwedoi nalobianan kona buat. Bai nabalu nia, mau kai natalalais tuuno, beekene sasaibino komo daano doi yana moi yana palaluuwo susuungo tuuk doi natuboan." Yesus basilingan tentang Temeneno Nabonua naminanasan 5 Daano komian mo basilingan tentang bulaando ko Temeneno Nabonua namonondokan mobinubungai tukon batu mo monondok tukon langge-langge mo sinosubakon doi Mian Bisa. Maka Yesus bantile doi yanila, 6 "Totiiliyo daano kotembono sasaibino komuyu mo kitayo nia naikon minanas; akiyono mau nabaino meeng kobatu dimbaa naikon mo totinggal tosusun doi natangabosan!"

Nasusaan tukon poloilokis

7 Yanila mansadai doi Yesus, "Tama Gulu, oilakai kotembono do langgedoo natealian? Tukon oilakai kopaloosano baikon molapamo polong kotembono do langgedoo natealian?" 8 Yesus bantile, "Pobadagai, inai napolong komuyu inokolii. Badaang naikon komian molubat tukon babayo kosambunggu, tukon bantile, 'Yakumo kai yana!' tukon 'Laatemo kotembono.' Bai inaikai komuyu pololainge yanila. 9 Mnaikai koidan pomatakut kalu komuyu molongol kobilita tentang polobosian tukon ponggimakonan. Sasaibino doiya sio nateali loolukon. Bai doiya koalatino akiyoon baikon nalaate kotembono kona kiamatan." 10 Maka Yesus banggadudulkene kona salita, bantile, "Bang-sadoo mo meeng naikon polobosi lawane kobangsa bailong, tukon negala momeeng naikon molobosio konegala bailong. 11 Doi yayaa naikon teali koleali mo babasal, silakaan malaalan tukon sesel. Naikon teali kolangge-langge mo minosikiton tukon mominatakauton doi timbu. 12 Bai akiyoon sasaibino doiya nateali, komuyu naikon linako tukon sinakisaa. Komuyu naikon inadili doi bonua-bonua kaleda tukon inusokon doi talunggu lalomo. Tukon komuyu naikon sinalakanggon doi tomundo-tomundo salaano tukon mobalakuasa sabab komuyu kupololaing. 13 Doiyamo komu todanan sulano mupelenggene ko Bilita Monondok moluwedoi Mian Bisa. 14 Pobatetel baikon komuyu aki naikon pomatakut tentang oila komo sio pobantile motuuk doi mubelaano kobutomu. 15 Yaku susuunggu naikon beena ikoo bantil-bantilan tukon pandoiyanoo, tobikon akiyo komeeng komian doi musu-musudoo momoola lawane kai akiyenggene oila kopo binantil. 16 Komuyu naikon dinadaat doi tinamu tamamu, doi utus-utusomu, doi mumontolidanan tukon doi tula-tulamu. Kosoobos doi komuyu naikon yanila akateyo. 17 Komuyu naikon minosikiton doi sasaibino komian sabab komuyu kupololaing. 18 Bai meeng kobuuk doi olumu aki naikon nalapus. 19 Kalu komuyu bataanggon tukon sabal, komuyu naikon salamat."

Yesus hasilingan tentang Yelusalem namanasan

20 "Kalu komuyu kitayo ko Yelusalem suludadu namanasano, komuyu naikon toiyo baikon do kotadoo akimo namalumbit koidan naikon minanaso. 21 Doiya kosinggatoo siokai komian mo daano doi Yudea naobuleng doi bungkuko. Yanila mo daano doi kota lalomo sio natinggale do kotadoo, tukon yanila mo doi kota tonggulungo inai nausok doi kotadoo lalomo. 22 Sabab do oloyo-oloyodoo daano 'oloyo-oloyo Ukuman Nainotuwongan\ sulano tukon^buno doiya tealimo oila komo lapamo totulis doi Kitab Moliyous lalomo. 23 Bukan maen kona susaan do oloyo-oloyodoo motuuk doi boine mo tianan, tukon pau tinano mo daano mosusuwo kona pau! Nakampung nia naikon toupiyo kosusaan mo babasal, tukon ko Temeneno naikon ukume kobangsa nia. 24 Daano komo naikon inakate tukon sabel, daano koidan naikon komo binaba buno mian motinaan doi mian-mian nalipu; tukon mian mo aki natingoniiyo ko Mian Bisa naikon tudo-tudongiiyo Yelusalem polong kabus kotembono mo lapamo Temeneno tantukanggene tuuk doi yanila."

Manusia Napau nalubatan

25 "Totiiliyo doi oloyo, bituwon, tukon bituon-bituon pauno naikon natokita kopalo-paloosano. Doi dunia, kobangsa-bangsa naikon matakut tukon bingung mosasalaane kobokol alalo tukon tobun liaako. 26 Kobanggapi naikon matakut tuuno mosasalaane oila naikon komo teali doi posaapon nadunia nia, sabab komo kuasaiyo kodapang naikon teali nggabut. 27 Doiya kosinggatoodoo Manusia Napau naikon lubat doi bunong lalomo tukon nakuasa tukon namonondokan mo babasal. 28 Kalu do langge-langgedoo tambuuno teali, banguno tukon bingkate koolumu, sabab naapa doiya koidan komuyu naikon sinalamatono."

Ala batango teali meeng kootunggul

29 Maka Yesus salitaikene doi yanila naandean buno naiya, kona bantilano, "Popalatikanggene koala batango tukon sasaibino kokayung batango bailong. 30 Kalu kolende-lendeno mulaimo tokita, komuyu toiyo baikon loolanimo koloonu napintalan. 31 Bunomo koidan kalu komuyu kitayo do langge-langgedoo moteali, komuyu naikon toiyo baikon ko Mian Bisa mosobit naikon namapalenta buno Tomundo. 32 Potoiyo! Langge-langgedoo naikon teali akiyoon komian mo tubo diabudodoo nia mate sasaibino. 33 Timbu tukon buta naikon lapus, bai daku bantilan tataap posidutukon."

Palaluu bada-badagai

34 "Dagaiyo kobutomu, inai napolong komuyu todudul nggabut bala-balamean tukon inume komo ininum momosopot, kai todudul pikikene kosoal-soal mutuboan, tobikon komuyu akipo batotobo salataa do oloyodoo sosinggoton tokita. 35 Sabab do oloyodoo naikon lubat buno palako doi sasaibino komian doi dunia nia bungkono. 36 Pobada-badagai, tukon posambeang sidutu sulano komuyu pobukuan atasiyo sasaibino kolangge naikon mo teali tukon komuyu moola mangadap doi Manusia Napau." 37 Yesus mongotunggul doi Temeneno Nabonua doi oloyo tukon doi popookodoo yana ampakon doi Zaitun Bunggulo tukon dungol idoo. 38 Samba kodowa-dowa sasaibino komian lubat doi Temeneno Nabonua sulano namondongolii Yesus naotunggul.

Lukas 22

Pomeenggonan motuuk doi Yesus

22:1 Lamekanano ko Loti Moakiyo kona Lagi mo sinombuikon Paskah naikon loolanimo. 2 Imam-imam kapalano tukon gulu-gulu agama daano mounggolii loloon sulano Yesus nainakate seeala aki natotoi, sabab yanila matakutene komian badaang.

Yudas yase dadaate Yesus

3 Doibundu Ibiliis usokiyo Yudas mo sinombuikon Iskaliot, doiyamo meeng komian doi songulo lua do Yesus napololaing. 4 Tobikon doiya Yudas ampakon tukon pobisalai tukon imam-imam kapalano tukon padagai kapalano ko Temeneno Nabonua tentang bulaando yana namoola salakanggene Yesus doi yanila. 5 Yanila sanaang tuuno tukon dandiyo sulano nabeena doy doi yana. 6 Yudas yasemo tukon tambuuno moumbolii todanan sulano nasalakanggene Yesus doi yanila, tukon akiyo komian motoiyo.

Pasadiakon kinaan Paskah

7 Laatemo kooloyono ko Lamekanano ko Loti Moakiyo kona Lagi baikon kodomba kinolot sulano nakinaan doi Paskahdoo. 8 Maka Yesus sumboliiyo Petulus tukon Yohanes, "Ampakono sadiayomo kokinaan Paskah motuuk doi kita." 9 "Inaando Tama nayasano komai sadiakanano?" yanila mansadai. 10 Yesus timbiliyo, "Salataa komuyu usok doi kota, meeng komala-malane mo daano makanggi meeng koselekan moono paisu naikon pososuung tukon komuyu. Lainge yana doi bonua nausokan, 11 tukon bontiikene doi bonuadoo tumbuno; Gulu bantile, 'Inaando kotampato sulano daku pololaing-pololaing tukon yaku makaan kinaan Paskah?' 12 Bonuadoo tumbuno naikon tudoikene doikoo komeeng kokombiang doi papak mo babasal, motasadiamo tukon lolongguno. Sadiayomo sasaibino indaa." 13 Maka Petulus tukon Yohanes ampakono maka laate sasaibino bisa buno doi Yesus nabantilano. Maka yaniladoo sadiayomo kokinaan Paskahdoo.

Temeneno napalajamuan

14 Salataa laatemo kotembono motuuk makaanan kinaan Paskahdoo, Yesus poosulongii tukon napololaing-pololaing doi tampat palajamuan. 15 Maka yana bantile doi yanila, "Yaku yase tuuno momakaan kinaan Paskah nia polong komuyu akiyoon kusakisaa. 16 Sabab, poanggayomo: Yaku akimo naikon kumakaan nia koidan polong doi palajamuanoo alatino nai nokitakonan doi Mian Bisa na Dunia Boolu." 17 Lapa doiya Yesus bingkate kogalaas anggul, maka sambeang syukuul doi Mian Bisa, doibundu bantile, "Alayomo naiya, tukon ebe-ebesemo; 18 sabab potoiyo: tambuun diabudodoo yaku aki naikon momonginum naanggulia koidan polong doi Mian Bisa nalapaan balakuasa tukon tutuuno." 19 Lapa doiya Yesus mangala loti. Tukon salataa lapa sambeang syukuul, yana bisi-bisiliyo do lotidoo tukon limano maka beekene doi yanila, tukon bantile, "Naiyamo kobutonggu mo sinalakanggon tuuk komuyu. Kubaiyo naiyo sulano poneneeke yaku." 20 Bunomo koidan salataa lapa kaan, yana beekene do galaas angguloo doi yanila tukon bantile, "Galaas nia daano Mian Bisa napaladandian mo boolu, mo sinahkanggon tukon saunggu - sau mo kinundang tuuk komuyu." 21 "Bai kitayo! Mian mo dadaate yaku daano polaing yaku dimbaa! 22 Manusia Napau takainomo naikon mate pokakana komo lapamo Mian Bisa tantukanggene; bai silakamo komian mo dadaate yana!" 23 Maka yanila tamhuuno posada-sadai meeng tukon bailong, indee miano doi antala yaniladoo naikon komo lakukanggene do langgedoo.

Pogagaiyan tentang indee komo babasal

24 Doi antala pololaing-pololaing Yesus sumbot kopoodangaa-nian tentang indee doi yanila komo sio nainaanggon babasal tuuno. 25 Yesus bantile doi yanila, "Bangsa natomundo-tomundo mo aki natingoniiyo ko Mian Bisa pipike kona layat, tukon kona pongulus-pongulus mosinombuikon 'Padagai Layat\ 26 Bai komuyu aki namoola buno doiya. Kona tutuuwan, mian mo babasal doi antala komuyu sio nateali buno mo poipoisik tukon kopongulus sio nateali buno peleleani. 27 Indee kai komo lobian kona babasalan: mian mo osulang kaan doi meda, kai mian mo leleaniyo yana? Tantu do mian mo osulangoo. Bai yaku daano doi antala komuyu pokakana kopeleleani. 28 Doi sasaibino daku kasusaan, komuyu sio posidutu polaing-laing tukon yaku. 29 Bunomo kai Tama lapamo beena doi yaku haak sulano kumapalenta, bunomo kai koidan yaku naikon beekene doikoo do haakoo. 30 Tukon kalu buno doiya moola tulut balasanaang tukon yaku doi tenibo yaku teali Tomundo. Tukon komuyu naikon osulang doi bungkuk songulo lua kokulusii tuuk mopalentayo songulo lua kobangsa Islael benseno."

Bantilan baikon Petulus akiyenggene naikon Yesus

31 "Simon, Simon, ndongoliiyo! Ibiliis lapamo binee izin sulano naujio komuyu; buno gandum inalaas doi kulito tobikon inalaas doi mo kulokis. 32 Bai yaku lapamo sambeang tuuk ikoo, Simon, sulano komu manganggaan inai nabolii. Tukon kalu ikoo lapamo abali doi yaku, ikoo sio mukokobukuanggene koutus-utusomu." 33 Petulus timbiliyo, "Temeneno, yaku basadia usok talunggu, tukon mate polaing-laing Temeneno!" 34 "Manganggamo Petulus," Yesus bantile, "akiyoon komanuk nakokuuwa oloyo nia, ikoo tolumo luunggon muakiyenggene yaku."

Dombet, kaikandi kai sabel

35 Salataa lapa doiya Yesus bantile doi yanila, "Looluk salataa yaku bintekene komuyu tukon aki kupataikene komuyu makanggi dombet, kaikandi kai sapatu, oilakai komuyu kakulangan oioila?" "Aki" yanila timbiliyo. 36 "Bai diabudodoo," Yesus bantile, "indee komo daano kona dombet kai kandi, sio nakanggiyo; tukon indee komo akiyo kona sabel, sio nabalukene kona jubah sulano namongoli sabel. 37 Sabab, anggayomo, ayat Kitab Moliyous mo buno naiya kona bantilan, 'Yana inaanggon buno mian molokis,' sio nateali doi butonggu. Sabab oila komo totulis doi Kitab Moliyous lalomo manganai yaku lapamo teali diabudodoo." 38 "Temeneno," pololaing-pololaing Yesus bantile, "kitayo, dimbaa daano kolua kosabel." "Lapamo!" Yesus timbiliyo.

Yesus sambeang doi Zaitun Bunggulo

39 Yesus tinggalemo kota tukon ampakon buno nakabiasaan doi Zaitun Bunggulo, tukon napololaing-pololaing ampakon tukon yana. 40 Salataa polong idoo yana bantile doi yanila, "Posambeang sulano komuyu naaki pobaladosa kalu komuyu sinobai." 41 Doibundu yana ampakon lobian dodoon soisik doi yanila, uga-ugaate pokakana kobatu sinakukon kona kododoon, maka ladanggene kotuulo tukon sambeang, 42 "Tama" kona bantilano, "kalu momoola, dedeenggene doi yaku kosakisaawan mo sio kutoupiyo nia. Bai inai moloingiyo daku mongiasan, bai loingiyo Tama namongiasan." 43 Meeng komalaekat lubat doi yana tukon kokobukuanggene. 44 Yesus sakisaa tuuno konoano tobikon pololokon yana sambeang tutuuno. Kona lumbos buno sau motulo-tulo doi buta. 45 Lapamo sambeang, Yesus abali koidan doi napololaing-pololaing. Yana pososuunggene yanila daano momoolo sabab susa tuuno. 46 Maka yana bantile doi yanila, "Bulaando komuyu momoola? Pobanguno tukon posambeang sulano komuyu aki pokanakon sobaan."

Yesus linako

47 Daano Yesus mobasilingan, lubato komian meeng tambuu-no. Yanila Yudas komo andane, daano komeeng komian Yesus napololaing. Doibundu Yudas ampakon doi Yesus maka umayo. 48 Bai Yesus bantile doi yana, "Yudas, oilakai tukon muumaano yakudoo ikoo yase mokulokisanggene Manusia Napau?" 49 Salataa Yesus napololaing-pololaing mo daano idoo kitayo oila naikon komo teali, yanila bantile, "Temeneno kami lobosiyomo kai tukon sabel!" 50 Maka daano komeeng komian doi yanila bobokiiyo do imam babasaloo naata tukon sabel tobikon botol kotolingaino hakalingano. 51 Bai Yesus bantile, "Banggalo!" Maka yana taape do mianoo tolingaino tukon tangalinggene. 52 Doibundu Yesus bantile doi imam-imam kapalano tukon suludadu-suludadu modagaiyo ko Temeneno Nabonua, tukon katua-katua Yahudi mo lubat idoo sulano nalakoyo yana, "Oilakai naiya yaku nia kulokis, tobikon komuyu polubat tukon sabel maka tompide sulano polakoyo yaku? 53 Samba kooloyo yaku daano tukon komuyu doi Temeneno Nabonua, bai komuyu aki polakoyo yaku. Bai naiyamo kotembono kopoo kubaiyano, tembo kuasa lokis nahalakuasaan."

Petulus akiyenggene Yesus

54 Yanila lakoyo Yesus tukon babayo doi imam babasal nabonua. Petulus tunduwo doi nadodoonan. 55 Doi hasaleanoo tanga-tangano inokoitimo koaung balalangan tukon Petulus ampakon osulang polaing tukon domianoo mo osulang potikunggon. 56 Daano komeeng kopeleleani boine mokitayo Petulus moosulang doi aung balalanganoo bibilo; maka do peleleanidoo boine palatikanggene Petulus, doibundu hantile, "Namiania budodoo daano polaing-laing Yesus!" 57 Bai Petulus bangakiyonggon. Yana bantile, "Yaku tutuu aki kutingoniiyo do mianoo!" 58 Aki namalumbit, meeng komian bailong kitayo Petulus tukon bantile, "Ikoomo koidan komeeng komian doi yanila!" Bai Petulus timbiliyo, "Aki, bolikon yaku!" 59 Uga-ugaat meeng kojam doibundu, meeng komian hailong koidan bantile tukon kokobukuan, "Takainomo namian nia Yesus napololaing, sabab yana Galilea miano!" 60 Bai Petulus timbiliyo, "Oila komu makisuut, yaku aki kutoiyo!" Doiya kotembono, daano Petulus mobasilingan, kokuuwano komanuk. 61 Yesus mbaleng tukon kitayo Petulus. Maka Petulus neneeke ko Temeneno lapamo bantile doi yana, Akiyoon nakokuuwa komanuk oloyo nia, ikoo tolumo luunggon muakiyenggene yaku." 62 Maka tobuato Petulus idoo tukon kokiil yodi-yodi.

Yesus minae-maenggon tukon binobokii

63 Komian mo daano mototooliyo Yesus, mae-maenggene tukon bobokiiyo yana. 64 Yanila kukupiyo komatano tukon sadaiyo doi yana, "Soba bantile indee komo bobokiiyo ikoo?" 65 Badaang koidan kobantilan-bantilan sosibolii yanila mo otuuke doi yana.

Yesus doi Pangadilan Agama salaano

66 Oo^o^asoono, katua-katua Yahudi, imam-imam kapalano, tukon gulu-gulu agama pototongi, maka Yesus binaba doi yanila na Pangadilan Agama salaano. 67 "Bontiikene doi kami," yanila oantile doi yana, "oilakai ikoo nia Tomundo Pasalamat?" Yesus timbiliyo, "Kalu yaku bontiikene doikoo, komuyu aki naikon poanggayo. 68 Tukon kalu yaku mansadai doi komuyu, komuyu naikon aki potimbiliyo. 69 Bai tambuuno diabudodoo, Manusia Napau naikon osulang taalikon bakalinga doi Mian Bisa Mobabasal Konakuasa." 70 Yanila sasaibino bantile, "Kalu buno doiya, ikoo nia Mian Bisa Napau?" Yesus timbiliyo, "Bunomo kopoo bantilano." 71 Maka yanila bantile, "Akimo napalaluu koidan sakisii! Kita lapamo molongol doi suungo susuungo!"

Lukas 23

Yesus doi Pilatus salaano

23:1 Sasaibino do mianoo kokondong, maka babayo Yesus doi Pilatus salaano. 2 Idoo yanila tambuuno motuduwo Yesus. Yanila bantile, "Kami laatemo namian nia, atapayo kolayat. Yana bontiikene komian sulano inai nababeal lulu doi Tomundo, sabab kona bantilano yana daano Klistus meeng kotomundo." 3 Maka Pilatus mansadai doi Yesus, "Kai tutuu ikoo Yahudi miano natomundo?" Yesus timbiliyo, "Bunomo komu bantilano." 4 Maka Pilatus bantile doi imam-imam kapalano tukon do mianoo mobadaang, "Yaku aki kumalaat mau nabaino meeng kona kasalaan doi mian nia sulano nainukum yana." 5 Bai yanila pololokon desaake koidan, "Tukon kona otunggul, yana pangaluiyomo ko Yudea miano sasaibino; tumbe-tumbe doi Galilea, tukon diabudodoo polongo koidan dimbaa."

Yesus doi Helodes salaano

6 Salataa Pilatus lengele doiya, yana mansadai, "Oilakai namian nia Galilea miano?" 7 Salataa lapa binontiikon baikon Yesus kona lenggetan doi lipu mo daano Helodes mokuasaiyo, Pilatus kapatuwo Yesus doi Helodes, doiya kosinggatoo daano koidan doi Yelusalem. 8 Helodes sanaang tuuno salataa kitayo Yesus, sabab malumbito yana namolongolan tentang Yesus tukon yase namokita. Yana moinikene namoola sakisiiyo Yesus mokubaiyo komo minasaingdinggon. 9 Tobikon doiya Helodes pelenggene kona pasadai mobadaang doi yana, bai Yesus aki namotimbili. 10 Imam-imam kapalano tukon gulu-gulu agama mangadap koidan idoo tukon tuduwe Yesus tuuno. 11 Helodes tukon naanggota suludadu maenggene tukon totulaiyo Yesus, maka pekeikene yana kopakean kabasalan, doibundu kinapatu koidan doi Pilatus. 12 Doi oloyonodoo koidan Helodes tukon Pilatus, doi loolukonoo pomusu, posobato koidan.

Yesus kinonoi ukuman mate

13 Pilatus pototongikene koimam-imam kapalano, katua-katua, tukon layat, 14 maka bantile doi yanila, "Komuyu babayo namian nia doi yaku tukon bantile baikon yana atapayo komian. Diabudodoo doi salaamuyu yaku lapamo palesayo yana, bai yaku aki kumalaat meeng kona kulokisan doi komuyu mo tuduwe yana. 15 Buno lakon Helodes napandapat, sabab yanadoo lapamo kapatuwo Yesusoo koidan doi kami. Namian nia aki nakubaiyo kooioila mo moola inukum tukon ukuman mate. 16 Tobikon doiya yaku naikon bobokiiyo yana tukon doibundu yana sinodii." 17 Doi samba kolamekanano ko Paskah, Pilatus sio namosodii meeng komian motinalunggu tuuk doi nalayat. 18 Sasaibino komian mo pototongi idoo nggeleamon, "Akateyo yana! Sodiiyo Balanabas tuuk doi kami!" 19 (Balanabas tinalunggu sabab nggimalan mo teali doi kota tukon sabab namangakatean.) 20 Pilatus yase osodiiyo Yesus, tobikon doiya yana basilingan idan koidan doi mian badaangoo. 21 Bai yanila nggeleamon, "Posempangemo yana! Posempangemo yana!" 22 Maka doi kotoluno luunggon Pilatus nggeleamon doi yanila, "Bai oila kona sala? Yaku aki kulaate meeng kona kasalaan mo moola inukum tukon ukuman mate! Yaku naikon umbase yana, maka nasinodii yana." 23 Bai yanila banggadudul nggeleamon kokobukuan baikon Yesus sio nasinempanggon. Tukon doibundu yanila nanggelea-monan daano kohasilo. 24 Maka Pilatus otuwongikene doi Yesus koukuman mate buno do mianoo namongiasan, 25 tukon sodiiyo domianoo yanila mo kabiyo, doiyamo mian mo tinalunggu sabab nanggimalan tukon namangakatean. Doibundu Yesus sinalakanggono doi yanila sulano napo kubaiyo baino bulaamo yanila nayasano.

Yesus sinempanggon

26 Maka do yaniladoo babayomo Yesus. Doi loloon tangano, yanila pososuung tukon meeng komian kosambuno Simon, kona luwean doi Kilene, mo sodo usok doi kota. Yanila lakoyo yana, maka pinakisaa yana motanggunge Yesus nakayung sempang doi Yesus tonggulungo. 27 Badaang komian moampakon tunduwo doi Yesus tonggu-lungo - doi yaniladoo daano kobubulaa koboine. Do boi-boinedoo kokiiliyo tukon mandaunggene Yesus. 28 Bai Yesus mbalenge doi yanila maka bantile, "Boi-boine Yelusalem! Inai pokokiiliyo yaku! Pokokiiliyo kobutomu susuumu tukon mulabuk-labuk. 29 Sabab naikon lubat kotembono komian naikon bantile, 'Bukan maen kona monondokan koboi-boine mo aki nabiasa tianan, mo akiyoon nadaano kona pau tukon akiyoon nabiasa mosusu pau!' 30 Doiyamo kosinggatoo komian naikon bantile doi bunggul-bunggul, 'Pisaiyomo kami!' Tukon doi bunggul-bunggul bungkukono, 'Tonoiyomo kami!' 31 Sabab kalu buno kayung mo daano motubo komian lapamo kubaiyo buno naiya, oila koidan naikon yanila mo kubaiyo tuuk doi kayung mo lapamo motuul!" 32 Daano koidan kolua komian bailong - domo luailadoo mian lokis - yanila mo babayo sulano nainukum mate polaing-laing tukon Yesus. 33 Salataa polong doi lipu mo sinombuikon "Oluno tobongo", yanila sempangemo Yesus tukon do mianoo molua molokis - komeeng doi bakalingano taikon tukon komeeng koidan doi Yesus bobono. 34 Maka Yesus sambeang, "Tama, ompuniyo yanila! Yanila aki napo toiyo oila yanila nakinubai."

Yesus napakean inobos-obos idoo doi antala yanila tukon undian.

35 Komian kokondong idoo tukon mapatookon, modaano kokatua-katua Yahudi mototulaiyo Yesus tukon bantile, "Yana lapamo salamatene komian bailong; soba kai diabudodoo yana nasalamatene kobutongo susuungo, kalu yana bisa-bisa Tomundo Pasalamat Mian Bisa mo piliyo!" 36 Kosuludadu-suludadu totulaiyo yana. Yanila lubat tukon beena anggul momeele doi yana, 37 tukon bantile, "Kalu ikoo tomundo Yahudi miano, salamatene kobutomu!" 38 Doi babo taikon do kayungoo sempangngano Yesus, totulis nabantil-bantilan nia: "Naiyamo ko Tomundo Yahudi Miano." 39 Daano komeeng domianoo molokis mo sinempang idoo totulaiyo Yesus. Yana bantile, "Ikoo Tomundo Pasalamat, bolikon? Nah, salamatene kobutomu tukon kami!" 40 Bai domianoo molokis meeng koidan anuukene do tulanodoo, bantile, "Oilakai ikoo aki mumatakutene ko Mian Bisa? Ikoo posinggat-singgat inukum mate buno yana. 41 Tolongo konda ukuman lua kita takainomo pokokonoi tukon nda kokubai. Bai yana tutuu akiyo kona sala!" 42 Maka yana bantile, "Yesus, neneeke yaku, kalu ikoo lubat pokakana ko Tomundo!" 43 "Anggayomo," Yesus bantile doi yana, "oloyo nia ikoo naikon polaing yaku doi Fildaus."

Yesus namatean

44 Uga-ugaate batong songulo lua suung kooloyo, kooloyo akiyono kopanano, tukon posaapon do lipudoo teali kalipookan tuuno tukon polong batong tolu kikinobian. 45 Lalanse mo tagantung doi Temeneno Nabonua lalomo, mosiak teali lua. 46 Maka Yesus nggeleamon tukon alalo mobabasal, "Tama! Doi limamu kusalakanggene kobutonggu!" Salataa bantile buno doiya, yana matemo. 47 Pasukan kapalano kitayo oila komo lapamo teali, yana nggaale ko Mian Bisa. Maka yana bantile, "Bisa yana aki nasala!" 48 Mian badaang mo lubat idoo, sulano namapatookon, kitayo oilamo komo teali. Yanila sasaibino mule tukon manasal konoa-no tutuuno. 49 Tukon sasaibino Yesus napomanaanggonan, tololo doboi-boinedoo mo lainge yana doi Galilea, mokokondong doi nadodoonan tukon kitayo sasaibino doiya.

Yesus natinadinan

50-51 Daano komeeng komian kosambuno Yusuf, kona luwean doi kota Alimatea doi lipu Yudea. Yana meeng komian monondok mian mo inodotii, tukon daano mototiili tembono ko Mian Bisa namapalenta buno Tomundo. Mau kai yana anggota Pangadilan Agama, yana aki nasatujuiyo kokaputusan tukon do pangadilan agamadoo nakokubai. 52 Yusuf nia ampakon momangadap doi Pilatus tukon kabiyo sulano Yesus badano nabineekon doi yana. 53 Doibundu yana obulusene Yesus badano doi kayung sempang, maka bunguse tukon toik kafan moute moluwedoi linen. Lapa doiya yana abese doi kibuloo lalomo mo kinubai doi batu bungkono - kibuloo akiyoon napinake. 54 oloyodoo oloyo Jumat; tukon oloyo Tadean kabimo mangatambuun. 55 Boi-boine mo lubat tukon Yesus moluwedoi Galilea lainge Yusuf tukon kitayo do kibuloo. Yanila kitayo koidan bulaandomo Yesus badano nainabosan doi kibuloo lalomo. 56 Doibundu yanila mule maka sadiayo kolamuan-lamuan tukon lisison mobabangi sulano natinulu Yesus badano. Doi oloyo Tadean, yanila tade mobalimang sulano tulutiyo koukum agama.

Lukas 24

Yesus natuboan

24:1 Doi Minggu oloyono, dodowasoono, do boi-boinedoo ampakono doi kibuloo momababa lampa-lampa mo lapamo yanila sadiayo. 2 Doi kibuloo, yanila laate dobatudoo posunggupo lapamo tonggoling. 3 Maka yanila usok doi kibuloo lalomo, bai aki napososuunggene Yesus badano idoo. 4 Daano yanila mokokondong idoo pusing mopikikene do langgedoo, sosinggot lua komian tukon mapake pakean montoontilang kokondong loolaniyo yanila. 5 Yanila matakut tuuno, maka tootuku polong doi buta, daano do mianoo molua mobantile doi yanila, "Bulaando komuyu moumboliiyo komian motubo doi antala mian momate? 6 Yana akiyo dimbaa. Yana tubomo! Neneeke oila komo lapamo yana bantile doikoo tembodoo yana modaano doi Galilea, 7 baikon 'Manusia Napau sio nasinalakanggon doi mian mobaladosa, maka nasinempanggon, tukon oloyo kotoluno yana naikon tubo.' " 8 Maka do boi-boinedoila neneekemo Yesus nabantil-bantilan. 9 Salataa lapa abali doi kibuloo, yanila basalitakene sasaibino domo tealidoo doi songulo meeng kolasul tukon sasaibino kopololaing bailong. 10 Boi-boine mo popitoikene sasaibino doiya doi Yesus napololaing-pololaing, doiyamo: Malia Magdalena, Yohana tukon Malia Yakobus tinano, tukon boi-boine bailong mo polaing-laing tukon yanila. 11 Bai do lasul-lasuloo aanggene do boi-boinedoo tongo basalitakene komo aki-akiyo. Yanila aki namangangga do boi-boinedoo nasalita. 12 Bai Petulus bangun tukon obuleng doi kibuloo. Maka tootuku yana kitayo doi lalom, maka kitayo tongo toik pabalun idoo. Petulus masaingding tuuno, maka mule tukon badaang kopasadai doi noano lalomo tentang oila komo lapamo teali.

Doi Emaus loloono tangano

13 Doi oloyodoo koidan, lua komian Yesus napololaing daano moampakon doi meeng kodesa kosamhuno Emaus, uga-ugaate songulo meeng kokilo kona kodoon doi Yelusalem. 14 Yanila basalita doi naampakonan tentang sasaibino kokadadian mo lapamo teali. 15 Daano yanila mobasa-basalita tukon popikilikene, Yesus lubat susuungo maka ampakon polaing-laing yanila. 16 Yanila kitayo Yesus, bai daano komeeng komo kubaiyo yanila aki natingoniiyo yana. 17 Maka Yesus bantile, "Oilakai kopo binisalakon doi loloon tangano nia?" Yanila tade tukon dudusoila mosusa. 18 Maka daano komeeng komian doi yanila, kosambuno Kleopas, mansadai doi Yesus, "Tama kai komeeng komian molubat-lubaton doi Yelusalem mo aki natoiyo komo teali doibundu-bundu nia?" 19 "Oila komo teali?" Yesus sadaiyo. "Kokadadian mo teali tukon Yesus, mian doi Nasaletoo," yanila timbiliyo. "Yana nabi; kona bantil-bantilan tukon nakokubai-kokubai balakuasa tuuno - mau manulut Mian Bisa napokita mau doi sasaibino komian napokita. 20 Imam-imam kapalano tukon nda katua-katua salakanggene yana sulano nainukum mate, tukon yanila sempanggene! 21 Banggokai kami moinikene baikon yanamo komo bebaskanggene ko Islael! Tukon oloyo nia oloyo kotoluno salataa do langgedoo natealian. 22 Daano koidan, kobubulaa koboine tambikon doi kami lapamo kubaiyo kami ngginggim. Dodowa tuuno yanila ampakon doi kibul, 23 bai yanila aki napososuunggene kobadano imbali. Maka yanila abali tukon bantile baikon yanila kitayo komalaekat, tukon do malaekat-malaekatoo bantile baikon Yesus tubomo. 24 Bubulaa komian doi kami maka ampakon doi kibuloo tukon laate baikon oila do boi-boinedoo nabinantil bunomo doiya, tongo yanila aki nakitayo Yesiis." 25 Maka Yesus bantile doi yanila, "Komuyu bisa molongas! Todudul komuyu akiyo kopo paangga sasaibino komo lapamo nabi-nabi bantile! 26 Bolikon kai ko Tomundo Pasalamat sio natoupiyo looluk kosusaanoo, maka nasodo laate kona monondokan?" 27 Doibundu Yesus salitaikene doi yanila komo totulis doi Kitab Moliyous lalomo mokonoiyo kobutongo, tambuun doi buku-buku Musa tukon buku-buku nabi-nabi. 28 Sambuno buno doiya yanila loolanimo dokampungoo yanila moompokoniiyo. Yesus okitaikene uga-ugaat yana ampakon banggadudul; 29 bai yanila taane. "Dungolo doi mai lipu," yanila bantile doi yana, "diabudodoo loolanimo kona popookan tukon koidan tambuuno kalipookan." Maka Yesus usok sulano namoolo doi napo tampatoo. 30 Doi tembo yanila polaing osulang kaan, Yesus mangala loti, balasyukuul doi Mian Bisa, bisi-bisiliyo do lotidoo tukon limano, maka beekene doi yanila. 31 Doibundu yanila toiyo banggo doiya Yesus. Bai yana lapuso doi yanila napokita. 32 Yanila pobantikon meeng tukon doi bailong, "Bolikon kai nda lasaiyo konoanggita buno toduap, salataa yana basilingan tukon kita doi loloon tangano tukon salitayo ko Kitab Moliyous nabantilan doi kita?" 33 Doiya kotembono koidan yanila kokondong maka abali doi Yelusalem. Imbali yanila laate domo songulodoo meeng Yesus napololaing daano mo pototongi tukon bailong. 34 Yaniladoo bantile, "Takainomo bisa ko Temeneno lapamo tubo koidan! Yana lapamo okitakene kobutongo doi Simon!" 35 Yesus napololaing domo luailadoo mo sodo lubat maka basalitakene yanila napangalaman doi ampakonan tangano, tukon bulaando yanila natingoniiyano ko Temeneno doi tembo yana mobisi-bisiliyo koloti.

Yesus okitakene kooutongo doi napololaing-pololaing

36 Daano yanila mobasalita, sosinggoton Yesus susuungo kokondong doi yanila tanga-tangano tukon bantile, "Kinatauwan komuyu!" 37 Yanila ngginggim tukon matakut, sabab yanila aanggene kitayo kosetan. 38 Bai Yesus bantile, "Bulaando komuyu momatakut? Bulaando doi noamuyu lalomo daano mobalasaak? 39 Kitayo kolimanggu tukon kitayo koainggu. Potoiyo, baikon yakumo nia! Taape tukon palatikanggene, sabab kosetan akiyo kosailo tukon bukuno, buno komuyu kitayo doi yaku." 40 Yesus bantile buno doiya tukon okitakene doi yanila kolimano tukon aino. 41 Tukon yanila akiyoon namangangga, sabab todudul laba tukon masaingding, Yesus mansadai doi yanila, "Oilakai komuyu daano kopoo kinaan dimbaa?" 42 Yanila beekene doi yana meeng koikan patolo mosininanga. 43 Yesus alayo do ikanoo maka kaane doi yanila salaano. 44 Sala lapa doiya yana bantile doi yanila, "Naiyamo kolangge-langgeno mo lapamo yaku babotilanggene doikoo salataa yaku daano mopolaing-laing tukon komuyu: baikon komeeng kolangge mo totulis tentang yaku doi Musa nabuku-buku lalomo, nabi-nabi, tukon Mazmul, sio nateali." 45 Doibundu Yesus bukayo yanila napikilan sulano naalatiyo ko Kitab Moliyous namakisuut. 46 Maka yana bantile doi yanila, "Doi Kitab Moliyous lalomo totulis baikon ko Tomundo Pasalamat sio nasakisaa tukon sio natubo koidan doi matean doi oloyo kotoluno. 47 Koidan baikon tongo Tomundo Pasalamat sambunodoo siokai napinolonggon doi sasaibino kobanggapi baikon kobanggapi sio nabadodoloon, tukon baikon ko Mian Bisa ompuniyo kolalim. Tukon do bilitadoo sio napinoobosiikon tambuun doi Yelusalem. 48 Komuyumo kai kona sakisii-sakisii doi sasaibinodoo. 49 Tukon yaku susuunggu naikon kapatuwo doikoo oila komo lapamo Tama paladandikene. Bai komuyu sio potataap montotiili doi kota nia polong ko Mian Bisa nakuasa liputiyo komuyu."

Yesus biningkat doi sulugaa

50 Salataa lapa doiya Yesus babayo yanila tobuat doi kota polong doi Betania. Idoo yana tidekene kolimano, maka balakaatiyo yanila. 51 Daano yana mokubaiyo doiya, yana tobingkato doi sulugaa, maka pobabandakon yanila. 52 Yanila totuku sosubaiyo yana, doibundu abali doi Yelusalem tukon noanoila mo laba tuuno, 53 tukon banggadudul nggaa-nggaale ko Mian Bisa doi Temeneno Nabonua.

Yohanes 1

Bantilan mebee tuboan

1:1 Tumbe-tumbeno, kodunia akiyoon natinealikon, Bantilan anomo. Bantilanoo ano polaing Mian Bisa tukon do Bantilanoo meengomo ko Mian Bisa. 2 Doi tumbeno yana polaing ko Mian Bisa. 3 Sasaibino kona tinealikon lolo doi yana, tukon sasaibino komo daano, akiyo kolangge meeng motinealikon moakiyo yana. 4 Bantilanoo tuboan uuno, tukon tuboan mobeena madialan kobanggapi. 5 Madialanoo diyoliiyo kokalipookan lalomo, tukon kalipookanoo aki nanggoola posoiyo. 6 Lubato komian Mian Bisa mo bintekene, Yohanes kosamhuno. 7 Yana lubat babotilanggene do madialanoo, sulano sasaibino komian anggayo. 8 Yana susuungo bolikon do madialanoo, yana tolongo babotilanggene. 9 Madialan motalakana lubat doi dunia mo diyoliiyo kobanggapi sasaibino. 10 Bantilanoo daano doi dunia, dunia tinealikon lolo doi yana, bai kodunia aki natingoniiyo yana. 11 Yana lubat doi nalipu susuungo bai napolipuiyan aki natalimayo yana. 12 Mau nadaano komian mo talimayo yana tukon mangangga doi yana; yanila binee haak nateali Mian Bisa napau, 13 mo sinuung bolikon doi banggapi, sabab do tuboanoo moboolu doi Mian Bisa kona luwean. 14 Do Bantilanoo tealimo banggapi, yana dungolo doi kita, tukon kita lapamo kitayo kona babasalan kona kuasa. Kona babasalanoo yana talimayo alaku Tama napau momeeng. Lolo doi yana kita kitayo ko Mian Bisa tukon naseang doi kita. 15 Yohanes lubat buno nasakisii, yana babulitakanggene: "Naiyamo yana yaku mo bantilemo: Yana naikon lubat doibundu bai lobian kona kuasa doi yaku, sabab akiyoon nadaano yaku, yana daanomo." 16 Yana daano kona seang; akiyo kona belentian, yana balakaatiyo kita. 17 Ko Temeneno naatulan kita talimayo doi Musa. Bai ko Mian Bisa naseang tukon namonondokan inokitakonggon lolo doi Yesus Klistus. 18 Akiyoon nadaano komo kitayo ko Mian Bisa, tolongo Tama napau momeeng, mo buno pokakana Tama tukon pomeenggon tuuno doi yana. Doiyamo kona batokitaan Tama doi kita.

Yohanes napinolonggon

19 Pamalenta Yahudi doi Yelusalem mobintokon imam-imam tukon Lewi miano naampakon doi Yohanes tukon namansadaikene doi yana, "Ikoo naiya indee miano?" 20 Yohanes mangaku tukon tutuu, "Yaku bolikon Tomundo Pasalamat." 21 "Kalu buno doiya, ikoo indee miano?" yanila sadaiyo. "Kai ikoo Elia?" "Bolikon," Yohanes napotimbili. "Kai ikoo meeng konabi," yanila sadaiyo koidan. "Bolikon," yana timbiliyo. 22 "Kalu buno doiya, bantikene doi kami indee miano ikoo nia," yanila bantile, "sulano kami nggoola beena potimbili doi mian mo bintekene kami. Indee komu bantilano kobutomu susuumu?" 23 Yohanes timbiliyo, "Yakumo nia Nabi Yesaya nabinantil: 'Mian mo pelenggene doi padang lalomo: Keseayo ko Temeneno naloloon.' " 24 Falisi miano na mian-mian binitokon 25 mansadai, "Kalu ikoo bolikon Tomundo Pasalamat, bolikon Elia, bolikon koidan meeng konabi, bulaando ikoo momansau mian?" 26 Yohanes timbiliyo, "Yaku mansau mian tukon paisu. Bai doi tulamuyudoo daano komian komuyu akipo tingoniiyo. 27 Yana lubat doibundu tukon yaku, bai nasapatu aloso yaku aki nanggoola bukayo." 28 Sasaibino doiya kona tealian doi Betania, doi Paisu Yoldan taalikon oloyo nasumbotan Yohanes namansauan mian.

Mian Bisa na Domba Pauno

29 Modoakon kooloyo, Yohanes kitayo Yesus lubat doi yana. Maka Yohanes bantil, "Pokitayo ndaiyamo ko Mian Bisa na Domba Pauno mo telese kobanggapi nalalim doi dunia. 30 Yanamo daku binantiloo naikon lubat doi bundukon doi yaku, bai lobian kona babasalan doi yaku, sabab akiyoon kusosuung yana daanomo. 31 Akiyoon, yaku toiyo indee miano yanadoo. Baanggon yaku lubat mansau mian tukon paisu sulano kobangsa Islael tingoniiyo yana." 32 Yohanes koidan pelenggene nabilita nia, "Yaku kitayo ko Mian Bisa Na Loh obulus buno tomisi lapatiing doi timbu maka dungol doi bunggono. 33 Doiya kosinggatoo yaku akiyoon kutoiyo indee yana. Bai Mian Bisa bintekene yaku sauwo tukon paisu lapamo bontiikene doi yaku, 'Kalu ikoo kitayo ko Mian Bisa Na Loh obulus, maka dungol doi meeng komian, yanamo naikon komo mansau tukon Mian Bisa Na Loh.' 34 Yaku lapamo kitayo susuunggu," Yohanes bantile, "tukon yaku pelenggene kobantilan baikon yanamo ko Mian Bisa Napau."

Yesus napololaing-pololaing tumbeno

35 Modoakon kooloyo Yohanes daano doi lipudoo koidan tukon lua kona pololaing. 36 Sambuno yana kitayo Yesus alon, yana hantile, "Pokitayo! Naiyamo ko Mian Bisa na Domba Pauno." 37 Yohanes napololaing molua lengele bantil-bantilanoo, maka ampakono lainge Yesus. 38 Yesus mbaleng doi tonggulungo, tukon kitayo yanila daano molainge yana. Yana mansadai, "Oila komuyu nainumbolii?" Yanila timbiliyo, "Labi, naando Labi nadungolan?" (Silingan 'Labi* koalatino gulu.) 39 "Mai pokitayo," Yesus bantile. Yanila ampakon tukon yana mokitayo inaando kona dungolan. Doiya kosinggatoo batong sangkap kinobiano. oloyodoo yanila podungoli yana. 40 Daano komeeng doi mianoo molua mo lapamo mondongolii oila Yohanes nabinantiloo tukon doibundu ampakon lolainge Yesus, doiyamo Andelias, Simon Petulus utuso. 41 Soisobiton Andelias unggoliiyo Simon, utusodoo, tukon bantile doi yana, "Kami lapamo pososuung tukon Mesias!" (Mesias pokakana Klistus, doiyamo: Tomundo Pasalamat.) 42 Andelias antekene Simon doi Yesus. Yesus sumboliyo Simon, maka bantile, "Ikoo Simon, Yona napau. Ikoo naikon sinombuikon Kefas." (Kefas pokakanamo Petulus, koalatino: batu bunggo.)

Yesus uange Filipus tukon Natanael

43 Modoakon kooloyo Yesus tatukenemo sulano ampakon doi Galilea. Yana pososuung tukon Filipus, tukon bantile doi yana, "Mai laingaku!" 44 Filipus. kona lipu doi Betsaida, doiyamo Andelias tukon Petulus nadungolan. 45 Filipus pososuung tukon Natanael maka nabantile doi yana, "Kami lapamo pososuunggene domianoo Musa mo bantile doi Mian Bisa na Buku Ukum lalomo, tukon nabi-nabi mo babulitakanggene. Yanadoo Yesus doi Nasalet, Yusuf napau." 46 Bai Natanael timbiliyo, "Moolakene kai kolangge meeng monondok lubat doi Nasalet?" "Mai kitayo susuumu," Filipus timbiliyo. 47 Yesus kitayo Natanael lubato, maka bantil doi yana, "Kitayo, ndaiya Islael miano motutuu. Akiyo kona kala doi yana." 48 "Eulaan^o Tama tingoniiyo yaku?" Natanael sadaiyo Yesus. Yesus timbiliyo, "Akiyoon Filipus nauange ikoo, yaku kitayomo ikoo doi kayung taepa uunodoo." 49 "Tama Gulu," Natanael bantile, "Tama daano Mian Bisa Napau! Tama kai ko Tomundo bangsa Islael!" 50 Yesus bantile, "Ikoo mangangga tongo sabab yaku bantile baikon yaku lapamo kitayo ikoo doi taepa uunodoo? Langge-langge mo lobian mododoon lobian babasal naikon ikoo kitayo!" 51 Yesus bantile koidan, "Bisa, anggayomo, ikoo naikon kitayo kotimbu tobuka, tukon ko Mian Bisa namalaekat-malaekat liba obulus doi Manusia Napau."

Yohanes 2

Lamean basowaanan doi Kana

2:1 Lua kopopook koidan daano kolamean osowaanan doi kota Kana doi Galilea, tukon Yesus tinano daano idoo. 2 Yesus tukon napololaing-pololaing inuang doi lameanoo. 3 Sambuno kosuka kabuso, kotinano bantile doi Yesus, "Yanila kobuso kona suka." 4 Yesus timbiliyo, "Tina inai mosumboliiyo yaku. Akiyoon napolong kotempono yaku mookitakene kobutonggu." 5 Bai Yesus tinano bontiikene kolombonua, "Pokubaiyomo indee kona binantil doi komuyu." 6 Idoo daano noom kogumbang mo inabos sulano komian nabakumosi loloiyo koadat Yahudi miano. Do gumbangoo koantoko meeng-meeng uga-ugaatene sakat kolitel. 7 Yesus bonti-ikene doi lombonua-lombonuadoo, "Poontokiyo do gumbang-gumbangoo tukon paisu." Yanila ontokiyo polong moono. 8 Maka Yesus bantile doi yanila, "Diabudodoo mangala paisudoo soisik tukon babakene doi mokatuaiyo lameanoo." Yanila babayomo paisudoo doi mokatuaiyo kolamean, 9 tukon yana tamise dopaisudoo mo tealimo suka. (Yana aki natoiyo doiyaa do sukadoo tolongo nalombonua mobatune do paisudoo komo toiyo.) Maka mokatuaiyo lameanoo koolaniyo babaabudoo malane, 10 maka nabantile doi yana, "Sidutu komian tabayo kona suka mo monondok tuuno loolukon tukon kalu komian molubat lungguwono momonginum, maka nasodo kosuka mo meele. Bai Utus mangabos suka mo monondok tuuno polong budodoiya!" 11 Doiyamo komo minasaingdinggon tumbeno Yesus naki-nubai. Yana kubaiyo doiya doi Kana doi Galilea. Tukon nakokubaidoo yana okitakene kona babasalan. Maka kona pololaing-pololaing anggayomo yana. 12 Sambuno lapa doiya Yesus ampakono doi Kapelnaum polaing-laing tukon tinano, utus-utuso tukon pololaing-pololaingoo. Yanila dungol indaa moimoiya kooloyo kona kalumbit.

Yesus usok doi Temeneno Nabonua

13 Sambuno oloyo Babasal Paskah Yahudi lolanimo, Yesus ampakono doi Yelusalem. 14 Temeneno Nabonua doi Yelusalem Yesus laate komian momabalukon saapi, domba, tukon tomisi lapatiing; tukon mian paisoboli doy osulang idoo. 15 Yesus mangala meeng koalos pongumbas maka siikayo sasaibino do iyayonoo, mau domba tukon saapi, doi Temeneno Nabonua lalomo. Domianoo mo paisoboli doy nameda-meda yana anggalaupe tukon kona podoy tasabukon doi yayaa. 16 Maka yana bantil doi mianoo momabalukon tomisi lapatiing, "Bingkate sasaibino naimbaa. Inai potealikene ko Tamanggu Nabonua pobolukiyan!" 17 Maka kona pololaing-pololaing neneeke naikon koayat Kitab Moliyous nia, "Daku seang motuuk doi mu Bonua, oh Mian Bisa, suayo konoanggu." 18 Pamalenta Yahudi miano apese Yesus, yanila bantile, "Soba kubaiyo komu kuasa moinaanggon motokita doi kami baikon ikoo daano komu haak mokubaiyo buno doiya." 19 Yesus timbiliyo, "Polopoyomo na Bonua nia tukon tembo tolu kooloyo yaku kekendengemo koikoidan." 20 Maka yanila bantile, "Sangkap kolono noom kotaum kona binangunan Temeneno Nabonua nia, tukon ikoo kuwotiyo kekendenge koidan tolongo tolu kooloyo?" 21 Bai Temenenodoo Nabonua Yesus naminakisuutoo doiya butongo susuungo. 22 Sambuno lapa doibundu, Yesus inotuboimo doi namatean, kona pololaing neneekemo baikon do langgedoo lapamo yana bantile. Jadi yanila anggayomo indee komo totulis doi Kitab Moliyous lalomo tukon indee komo lapamo Yesus bantile.

Yesus tingoniiyo sasaioino komian

23 Yesus daano doi Yelusalem doi tembo Lamekanano ko Paskah, badaang komian momaangga doi yana sabab minasaingdinggon yana nakinubai. 24 Bai Yesus susuungo aki naanggayo yanila sabab yana ontingoniiyo komian sasaibino. 25 Aki napalaluu mian mebee katalangan doi yana kaliangano indemo, sabab yana susuungo toiyo oila komo daano doi banggapi noano lalomo.

Yohanes 3

Yesus tukon Nikodemus

3:1 Daano komeeng komian balakaikene koagama doi Falisi miano kosambuno Nikodemus. 2 Daano kopopook meeng yana lubat doi Yesus tukon bantil, "Tama Gulu, kami toiyo Tama Mian Bisa nasosumbolii. Sabab akiyo komeeng komian monggoola mongkubai langge meeng mososibong mo buno Tama nakinubai, kalu Mian Bisa aki nalolainge yana." 3 Yesus timbiliyo, "Poanggayomo, akiyo komeeng komian moteali Mian Bisa namian, kalu yana aki nasinuung koikoidan." 4 "Bulaando komian mobabasalo monggoola kai sinuung koidan," Nikodemus bantile doi Yesus, "Moola kai yana usok koikoidan doi tinano tiano lalomo maka nasinuung koidan?" 5 Yesus timbiliyo, "Bisa tuuno daku bantilan nia: kalu mian aki nasinuung tukon paisu tukon Mian Bisa Na Loh, do mianoo aki nateali Mian Bisa namian. 6 Kobanggapi motubo doi dunia sinuung tukon doi tama-tinanggita, bai kalu doi eala lohani kita sosuung tukon Mian Bisa Na Loh. 7 Inai masaingding kalu yaku bantile: komuyu sasaibino sio posinuung koidan. 8 Kombombuul napuul inaando kona mongiasan; kita lengele kona lalo, bai aki nda toiyo kona lubatan tukon inaando kona tausan. Bunomo lakon doiya tukon mian mo sinuung tukon Mian Bisa Na Loh." 9 "Bulaando doiya nggoola nateali?" Nikodemus mansadai. 10 Yesus timbiliyo, "Ikoo gulu doi Islael; bulaando ikoo aki mutoiyo? 11 Anggayomo: kami basilingan tolongo oila kaliangano kami mo toiyo, tukon kami mebee bantilan tolongo oila komo lapamo kami kitayo; bai komuyu aki poyase talimayo komai bantilan. 12 Komuyu aki poanggayo kalu yaku hasalitakene doi komuyu kolangge-langge nai dunia nia; bulaando komuyu monggoola anggayo, kalu yaku basalitakene doi komuyu kolangge-langge doi sulugaa? 13 Akiyo komeeng komian monggoola liba doi sulugaa, tolongo yana mo obuluso doi dunia, doiyamo Manusia Napau. 14 Bunomo pokakana Musa molibakene kobinda tambaga doi meeng kokayung batango doi padang lalomo, bunomo lakon doiya Manusia Napau sio nalinibakon, 15 sulano sasaibino komian mo maangga doi yana malaat tuboan mobisa tukon posidutukon." 16 Tobikon Mian Bisa namamaasikanano kobanggapi nai dunia nia, tobikon yana beekene kona na Pau mo meeng sulano doi inde-indee komiano komaangga doi yana aki nasilaka, bai malaat tuboan mobisa tukon posidutukon. 17 Mangaani Mian Bisa kapatuwo kona Pau bolikon sulano naukume kodunia nia, bai sulano nasalamatene. 18 Mian mo anggayo doi yana aki nainukum, bai mian mo aki namaangga lapamo Mian Bisa ukume, sabab yana aki naanggayo ko Mian Bisa Napau mo meeng. 19 Yana tinuntut luwedoi langge nia: Madialanoo lapamo lubat doi dunia, bai kobanggapi tolongo yase kokalipookan maka baino doi madialan, sabab yanila nakokubai lokis. 20 Doi memeeng komian mo mongkubai lokis, mosikitene komadialan; yana aki nayase lubat doi namadialanan, sulano kona kokubai mo lokis aki natotingonii. 21 Bai komian mo loingiyo ko Mian Bisa namongiasan, lubat doi namadialanan sulano nateali tokita oila kona kinubaidoo doiya daano pokokonoi ko Mian Bisa namongiasan.

Yesus tukon Yohanes Pasau Mian

22 Sala buno doiya Yesus tukon napololaing-pololaing ampakono doi Yudea. Yana dungol indaa moimoiya kotembo kona kalumbit tukon yanila mansau mian. 23-24 Doiya kosinggatoo Yohanes akiyoon nausok doi talunggu. Yana mansau mian doi Ainon, aki namododoon doi Salim, sabab indaa daano mobadaang kopaisu. Mian-mian lubat doi yana, tukon yana sauwo yanila. 25 Moimoiya Yohanes napololaing tambuuno ponggeeleki tukon Yahudi miano naatulan kaliangano babilisiian butong. 26 Yanila ampakon doi Yohanes, tukon bantile, "Tama Gulu, kai Tama daano moneneeke komian mo pololaing Tama doi Paisu Yoldan semheleng, mo Tama otudoikene doi kami lolukonoo? Yana diabudodoo momansau mian koidan, tukon sasaibino komian ampakon doi yana!" 27 Yohanes timbiliyo, "Kobanggapi aki namoola malaat langge-langge kalu Mian Bisa aki nabeekene doi yana. 28 Komuyu susuungo lapamo lengele yaku mobantile, 'Yaku bolikon Tomundo Pasalamat. Yaku sinumbolii poloolukoni yana.' 29 Babaabu boine daano babaabu malane koona. Babaabu malane nasobat tolongo kokondong nggaupe yana tukon mondongolii, tukon sanaang molongol babaabu malane nalalo. Bunomo koidan tukon yaku. Diabudodoo yaku sanaang tuuno. 30 Yanamo komo palaluu tuuno, tukon yaku kinduungo napalaluu."

Yanamo komo lubat doi sulugaa

31 Komo lubat doi babo liisiyo sasaibino. Komo lubat doi dunia tongusokon dunia miano, tukon basalita tolongo langge-langge doi dunia. Yana mo lubat doi babo liisiyo sasaibino. 32 Yana basalita tolongo langge mo lapamo kinita tukon linongol, bai akiyo komeeng komian moanggayo kona bantilan. 33 Mian mo anggayo doi nabantilanoo, anggayo baikon ko Mian Bisa bisa. 34 Sabab komian Mian Bisa mo bintekene pelenggene ko Mian Bisa nabantil-bantilan, sabab ko Mian Bisa Na Loh lapamo bineekon totubo doi yana. 35 Tama seange kona Pau, tukon lapamo beekene sasaibino kona kuasa doi yana. 36 Mian mo maangga doi Yesus naikon yana malaat tuboan mobisa tukon posidutukon. Bai komian mo aki naloingiyo Yesus aki namalaat tuboan. Yana Mian Bisa ukume sidutu polong posidutukon.

Yohanes 4

Yesus tukon boine Samalia

4:1 Falisi-falisi miano lengele baikon Yesus malaat tukon mansau mian lobian badaang pololaing tukon mololainge Yohanes. 2 (Kona bisaan Yesus susuungo aki namansau mian tolongo napololaing-pololaing.) 3 Sambuno Yesus toiyo baikon ko Falisi-falisi miano lapamo lengele do halloo, yana ampakon doi Yudea abali doi Galilea. 4 Doi naampakonan yana sio naloloiyo ko Samalia. 5 Maka Yesus polongo doi meeng kokota doi Samalia kosamtmno Sikhal, aki namododoon doi lipudoo lolukon Yakub mobeekene kona pau Yusuf. 6 Idoo talaat Yakub nabubung. Yesus pakadak tuuno sabab naampakonan, tobikon doiya yana osulang doi bubungoo bibilo. Doiya kosinggatoo ugaate batong songulo lua suun kooloyo, 7-8 tukon Yesus napololaing-pololaing lapamo ampakon doi kota yanila mongoli kinaan. Boobus doiya meeng koboine Samalia lubat matambuk paisu. Yesus bantil doi yana, "Tina, momoola kumangkabi monginum?" 9 Boinedoo Samalia timbiliyo, "Tuan Yahudi miano, yaku Samalia miano; bulaando Tuan mangkahi monginum paisu doi yaku?" (Sabab ko Yahudi miano akiyo kopotodulian tukon Samalia miano.) 10 Yesus timbiliyo, "Kalu naikon ikoo toiyo ko Mian Bisa napebee tukon indee komo mangkabi monginum paisu doikoo, tantu ikoo susuumu mangkabi monginum paisu doi yana, tukon yana naikon beena ikoo paisu tuboan." 11 Boinedoo bantile, "Tuan akiyo komu patambuk, naiya bubungia atean tuuno. Inaando Tuan komu malaatan paisu tuboan? 12 Yakub, tamanggami natauwa, mobeekene kami nabubungia. Yana susuungo mangala napaisu ininum naimhaa; bunomo lakon kona labuk-labuk tukon naiyayon piniala. Kai Tuan aanggene Tuan lobian babasal tukon Yakub?" 13 "Mian monginum napaisu nia yana molou koidan," Yesus nabantilano, 14 "bai komian mo monginum kopaisu naikon yaku mobeekene, aki naikon namolou koidan sidutu-posidutukon. Sabab kopaisu yaku naikon mobeekenedoo teali paisu matano doi butongo lalomo mo lomba sumbot tukon beena tuboan doi yana mobisa tukon posidutukon." 15 Boinedoo bantile, "Tuan, beena yaku paisudoo, sulano yaku akimo kumolou koidan; tukon akimo napalaluu kuabali naimbaa mangala paisu." 16 "Ampakono, uange komu langkai maka muabali naimbaa," Yesus bantile. 17 "Yaku akiyoon nadaano daku langkai," boinedoo napotim-bili. "Bisa kaha komu bantilan," Yesus napotimban. 18 "Sabab ikoo osowaano lima luunggon, tukon komalane mupodungolian bolikon mulangkai." 19 "Diabudodoo yaku toiyo Tuan meeng konabi," boinedoo nabantilano. 20 "Komai tulunan sosubaiyo ko Mian Bisa nai bunggul nia, bai Tuan natulunan bantile baikon tolongo doi Yelusalem kolipu komian nasosubaiyano ko Mian Bisa." 21 "Anggayomo," Yesus bantile doi yana, "meeng kotembo naikon komian sosubaiyo Tama, bolikono nai bunggul nia, tukon koidan bolikon doi Yelusalem. 22 Komuyu Samalia miano sosubaiyo kolobo mo aki potingoniiyo, bai kami Yahudi miano sosuba doi Yesus kami mo tingoniiyo, sabab kokasalamatan lubat doi Yahudi miano. 23 Bai kotempono naikon nalubatan, lapamo lubat, baikon tukon Mian Bisa Na Loh nakuasa kobanggapi naikon sosuba doi Tama doiyamo Mian Bisa mo bisa pokakana kona mongiasan Tama. 24 Sabab ko Mian Bisadoo Na Loh, tukon tolongo nakuasa Mian Bisa Na Loh ko mian-mian nggoola sosubaiyo Tama bunomo lakon yana daano." 25 Boinedoo bantile doi Yesus, "Yaku toiyo Tomundo Pasalamat (mo sinombuikon Klistus) naikon lubat. Kalu yana lubat, yana bontiikene doi kita sasaibino kolangge doi kita." 26 "Yakumo naiya," Yesus bantile, "yakumo diabudodoo pobasalitai tukon ikoo." 27 Doiya kosinggatoo Yesus napololaing-pololaing abalimo. Yanila masaingding mokitayo Yesus pobasalitai tukon meeng koboine. Bai akiyo mau nabaino meeng komian doi yaniladoo mo mansadai doi boinedoo, "Tina indee komu palaluu?" kai mo mansadai doi Yesus, "Bulaando Tama pobasalitai tukon do boinedoo?" 28 Maka boinedoo tinggalemo kona gumbang idoo maka naobuleng doi kota tukon babotilanggene doi mian-mianoo indaa. 29 "Mai pokitayo komian mo bantikene yaku sasaibino kolangge mo biasa yaku kubaiyo. Kai yanamo do Tomundo Pasalamatoo?" 30 Maka dopai mian-mianoo tinggalemo konapo kota maka ampakono doi Yesus. 31 Singgat doiya napololaing-pololaing tobiyo Yesus mokaan. "Tama Gulu," yanila bantile, "mai kaano." 32 Bai Yesus timbiliyo, "Daano kokinaan doi yaku mo aki po toiyo." 33 Maka dona pololaing-pololaing yanila posadaimo, "Kai daano komian mobabakene kokinaan doi yana?" 34 Maka Yesus bantile, "Daku kinaan doiyamo tolongo loloiyo kona mongiasan bintekene yaku, tukon alapayo kolimang mo bineekon doi yaku. 35 Komuyu bantile, 'Baimo sangkap kobituwon laatemo kobapupuian.' Bai yaku bantile doikoo: Pombalenge koasi labuwedoo mo sonimo, laatemo kona pinupuian. 36 Komian mo bapupui tambuuno talimayo kona tambo tukon pototongikene kona hasil motuuk doi tuboan mo bisa tukon posidutukon. Maka komian mo masabukon tukon mian mo bapupui moola balasanaang posinggat-singgat. 37 Nasosombotiya bisa koidan, 'Komeeng masakakon kobailong bapupui.' 38 Yaku bintekene komuyu moampakon bapupui doi asi mo aki pomolimang; komian bailong balimango indaa, tukon komuyu mantalima koutungo doi yaniladoo nalimang." 39 Badaang ko Samalia miano mondoong doi kotadoo momaanggamo Yesus, sabab do boinedoo bantile, 'Yana bantile doi yaku sasaibino kolangge mo biasa yaku kubaiyo.' 40 Samhuno dopai Samaliadoo miano pososuung tukon Yesus, yanila kabiyo tukon sabole-bole sulano yana nandoong tukon yanila. Jadi Yesus ndoong idoo lua kooloyo kona kalumbit. 41 Boobus doibundu lobian badaang koidan komian momaang-ga doi Yesus sabab oila kona inotunggulikon susuungo doi yanila. 42 Yanila bantile doi boinedoo, "Kami maanggamo diabu-dodoo, bolikon koidan sabab oila doikoodoo mubinontiikon doi kami, bai kami susuunggami lapamo molongol yana, tukon kami toiyo baikon yanamo ko Pasalamat dunia."

Yesus aline komeeng kopagawe pamalenta napau moseselon

43 Sambuno lua kooloyo kona ndoongan doi Sikhal, Yesus ampakon doi Galilea. 44 Yesus susuungo lapamo bantile, "Meeng konabi aki nainodotii kalu doi nalipu susuungo." 45 Bai sambuno Yesus polong doi Galilea ko mian-mian indaa talimayo tukon sanaang konoano, sabab yanila daano doi Yelusalem doi oloyo Babasal Paskah, tukon yanila lapamo kitayo sasaibino Yesus nakinubai. 46 Ooihmulu Yesus abalimo doi Kana doi Galilea, indaamo yana namoboliian paisu teali suka. Doi kotadoo daano komeeng kopagawe pamalenta, kona pau anoon momasakit doi Kapelnaum. 47 Sambuno yana ndongoliiyo Yesus molubato doi Galilea lengget doi Yudea, yana ampakon doi Yesus tukon kabiyo Yesus nalubat doi Kapelnaum sulano naaline kona pau mo kabimo mate. 48 Yesus bantil doi pagawe pamalentadoo, "Kalu komuyu aki pokitayo komo minasaingdinggon, komuyu aki pomaangga." 49 "Tuan," pagawe pamalentadoo timbiliyo, "mosobit lubat moakiyoon daku pau namate." 50 Yesus bantile doi yana, "Ampakono, komu pau tangalino." Do mianoo anggayomo Yesus nabantilan, maka yana ampakon. 51 Doi loloon tanga kona peleleani-peleleani ndobotiyo yana tukon bontiikene, "Tuan napau tangalino." 52 Maka yana mansadai doi yanila batong bulaa do paudoo natambuunan tangalin. Yanila timbiliyo, "Kolubabi ugaatene batong meeng suun kooloyo kona maligoot lapus." 53 Maka do paudoo tamano neneeke baikon doiyamo kona posinggatan Yesus nabontiikanano yana, "Komu pau totobomo." Maka yana tukon sasaibino kopulino maanggamo doi Yesus. 54 Doiyamo komo minasaingdinggon koluano luunggon Yesus mo kubaiyo doi Galilea sambuno yana lubat doi Yudea.

Yohanes 5

Sesel natangalinan doi paisu Betesda

5:1 Lapa doiya daano ko Yahudi miano nalamean, maka Yesus ampakon doi Yelusalem. 2 Doi Yelusalem nggaup ko "Tataapon Domba" daano komeeng kopaisu, doi silingan Iblani sinombuikon Betesda. Idoo daano kolima kokombiang. 3 Doi kombiang-kombiangoo badaang komian masakit momoolo; daano komo piit, daano komo pelong, tukon daano komo lapit. Yanila sasaibino montotiili do paisudoo naliaabokan. 4 Sabab daano kotembono Temeneno namalaekat obulus doi paisudoo lalomo nakabuke kopaisuno. Tukon mian mo seselon indee komo tumbe tulak doi paisudoo lalomo singgatoo kopaisuno daano moliabokan mian naikon tangalin indeemo kona sesel yana mo toupiyo. 5 Doi lipudoo daano komeeng komalane mo seselon tolu kolonomo alu kotaum kolumbito. 6 Yesus kitayo yana momoolo indaa, tukon toiyomo yana malumbito tuuno kona seselonan; maka Yesus sadaiyo doi yana, "Ikoo yase mutangalin?" 7 Do mianoo moseselon timbiliyo, "Tama, akiyo komian naimbaa sulano nausekene yaku nai paisu nia lalomo doi tembo paisuno modaano liabokan. Tukon nasodo kuampakon doi paisudoo, komian bailong lukono usok." 8 Maka Yesus bantile doi yana, "Banguno, bingkate komu balayon tukon ampakono." 9 Doiya kosinggatoo do mianoo tangalino. Yana bingkate kona balayon tukon ampakono. Doiya halloo kona tealian doi oloyo Tadean. 10 Tobikon doiya kopamalenta Yahudi bantile doi mianoo mo sodo tangalin, "oloyo nia oloyo Tadean. Ikoo aki nanggoola binggate komu balayon." 11 Bai do mianoo timbiliyo, "Mian mo aline yaku budodoo, komo sumboliiyaku binggate daku balayon tukon ampakon." 12 "Indee kai yana komo sumboliikon binggate komu balayon tukon ampakon?" yanila mansadai. 13 Bai do mianoo mo lapamo tangalin kona sesel aki natoiyo indee komiano, sabab Yesus banggilapuso doi mianoo namadaangan. 14 Boobus doibundu Yesus pososuung do mianoo doi Temeneno Nabonua lalomo, tukon bantile doi yana, "Doiya budodoo ikoo lapamo tangalin. Inaimo momongkubai lalim koidan, sulano naaki mumataup langge mo lobian kona kulokisan." 15 Maka ampakono do mianoo tukon popitoikene doi pamalenta Yahudi baikon doiyamo Yesus komo aline daku sesel. 16 Sambuno buno doiya yanila atambuunemo kona sakisaawano Yesus, sabab yana aline komian nasesel doi oloyo Tadean. 17 Bai Yesus bantile doi yanila, "Kotamanggu sidutu balimang polong naiya, tukon yaku koidan balimang." 18 Bantil-bantilanoo kubaiyo kopamalenta Yahudi pololokon mounggolii loloon sulano napo akateo yana. Yanila kubaiyo doiya, bolikon tolongo sabab yana molumbaiyo koatulan agama kaliangano doi oloyo Tadean, bai koidan mangaani yana bantile baikon ko Mian Bisadoo Tamano; koalatino yana pokakanakene kobutongo tukon Mian Bisa.

Pau nakuasa

19 Yesus timbiliyo dopai mian-mianoo buno naiya, "Poang-gayo, Pau aki nanggoola kubaiyo inde-indee kolangge tukon nakuasa susuungo. Yana tolongo moola kubaiyo kolangge yana mo kitayo doi Tamano nakinubai. Sabab komo Tama nakinubai doiyamo koidan do Paudoo nakinubai. 20 Sabab Tama seseange kona Pau tukon otudoikene doi yana sasaibino kona kinubai susuungo. Tolongo Tama naikon otudoikene doi yana kokubai-kokubai mo lobian babasal koidan, polong komuyu masaingding. 21 Tamadoo otuboiyo komian mate, tukon beena yanila tuboan mobisa tukon posidutukon; bunomo lakon doiya Pau mebee tuboan posidutukon doi mian mo yase nabinee tuboan. 22 Tama susuungo aki naukume mau indee komiano. Sasaibino kokuasa, motuuk doi baukuman lapamo heekene doi na Paudoo. 23 Tama kubaiyo doiya sulano sasaibino komian odotiiyo Pau pokakanamo yanila moodotiiyo Tama. Komian mo aki naodotiiyo Pau aki koidan naodotiiyo Tama mo sumboliiyo kona Pau. 24 Bisa tuuno daku bantil-bantilan nia: Mian mo timbikene daku bantil-bantilan, tukon anggayo doi yana mo bintekene yaku, malaat tuboan mobisa tukon posidutukon. Yana aki nainukum; yana tongosodiimo doi matean tukon malaat tuboan. 25 Poanggayomo: Naikon laate kotempono - bai lapamo polong kotempono - mian momate naikon molongol Mian Bisa Napau alalo. Tukon mian mo molongol yana naikon tubo. 26 Pokakana Tama susuungo tuboan nalubatan, yana tealikene kona Pau tuboan nalubatan koidan. 27 Yana lapamo beekene doi na Pau kohaak sulano tindokiiyo, sabab yana Manusia Napau. 28 Inai komuyu pomasaingding polengele niiya hallia, sabab kotempono naikon lubat baikon sasaibino komian mo mate lengele koalalo, 29 maka natobuat doi kibul. Mian mo lapamo mokubai monondokan naikon abali luwedoi matean tuuk doi tuboan. Bai mian mo lapamo mongkubai lokis yana tubo bai malaat ukuman."

Kona tutuuwan kaliangano Yesus

30 "Yaku aki nanggoola mongkubai oioila motolongo ku-mongiasan susuunggu. Yaku tolongo mongukum pololoi tukon Mian Bisa napobintokon. Tukon daku putusan adil, sabab yaku aki kuloloiyo daku mongiasan susuunggu, bai Tama namongiasan mo bintekene yaku. 31 Andeno yaku mebee bantilan motolongo tuuk doi butonggu susuunggu, do bantilanoo aki namoola inangga. 32 Bai daano komian bailong mo mebee bantilan motuuk doi yaku, tukon yaku toiyo dona bantilanoo bisa. 33 Komuyu lapamo mobintokon bito-bito doi Yohanes, tukon yana lapamo mebee bantilan mo bisa kaliangano doi yaku. 34 Hallia yaku bantile, bolikon sabab yaku palaluuwo kobantilan doi banggapi, bai sulano komuyu posinalamaton. 35 Yohanesdoo buno posi mo kolot tukon tebeaason kolaango. Tolongo aki namalumbit komuyu sanaang mantalima do laangodoo. 36 Bai daku bantilan lobian babasal doi Yohanes nabantilan. Oila daku kinubai budodoiya, doiya limang mo pinalentakon Tama doi yaku, natokitaan baikon Tama molapamo bintekene yaku. 37 Tukon Tama mo bintekene yaku koidan mebee bantilan motuuk doi yaku. Komuyu akiyoon pomolongol alalo kai mokita duduso. 38 Kona bantil-bantilan akiyo komo tangabos doi noamuyu lalomo sabab komuyu aki pomaangga doi yaku nabobintokon. 39 Komuyu palajalio ko Kitab Moliyous sabab komuyu aanggene baikon tukon eala doiya komuyu malaat tuboan mobisa tukon posidutukon. Tukon doi Kitab Moliyousoo daano mebee bantilan motuuk doi yaku. 40 Bai komuyu aki poyase lubat doi yaku sulano pomalaat tuboan posidutukon. 41 Yaku aki kumounggolii taanggaan doi banggapi. 42 Yaku tingoniiyo komuyu. Yaku toiyo komuyu akipo mamaasikene ko Mian Bisa doi noamuyu lalomo. 43 Yaku lubat tukon kuasa Tamanggu, bai komuyu aki potalimayo yaku. Bai kalu mian bailong lubat tukon nakuasa susuungo, komuyu yase talimayo yana. 44 Bulaando komuyu nggoola anggayo, kalu komuyu mounggolii tanggaalan doi tulamuyu, tukon aki ponggoola mounggolii tanggaalan doi Mian Bisa mo Meeng? 45 Inai poaanggene yaku asalakene komuyu doi Tamanggu salaano. Tolongo komo asalakene komuyu doiyamo Musa, yanamo kopo minoinikon. 46 An^e-an^eno komuyu anggayo doi Musa, komuyu naikon anggayo yaku sabab kaliangano yakumo yana tulise. 47 Bai kalu komuyu aki poanggayo indee Musa natinulis, bulaando kopoo moolaan maangga oila daku binantil?"

Yohanes 6

Yesus mebee kaan lima koloon komian

6:1 Bubulaa kotembo doibundu Yesus ampakon doi Paisu Galilea sembeleng, mo sinombuikon Paisu Tibelias. 2 Sambuno polong indaa, badaang komian momalaing yana sabab yanila lapamo mongkita komo minasaingdinggon yana mo kubaiyo tukon aline ko mian-mian momasakit. 3 Yesus tolibo doi bunggul bungkokono, maka osulang idoo tukon napololaing-pololaing. 4 Doiya kosinggatoo loolanimo ko oloyo Babasal Paskah Yahudi. 5 Sambuno Yesus kitayo potikunggon, yana kitayo komian potutuundu molubat doi yana. Maka yana bantil doi Filipus, "Inaando konda malaatan bangolian kinaan, sulano sasaibino namian nia namoola kaan?" 6 (Yesus lapamo toiyo indee naikon kona kinuhai, bai yana bantile buno doiya sabab yana ujio Filipus.) 7 Filipus timbiliyo, "Loti koolino lua kosakato kolupia aki naikon nasukup doi mian-mian nia, mau nabaino ponggidikon." 8 Yesus napololaing bailong, doiyamo Andelias, Simon Petulus utuso bantile, 9 "Dimbaa daano kopau-pau malane tukon lima koloti tukon lua koikan. Bai bulaando kona tealian tuuk doi mian mobadaang nia?" 10 "Sumboliiyo ndaiya mian-mianoo naosulang," Yesus bantile. Doi lipudoo daano badaang kobulung, maka dopai mian-mianoo osulango doi bulungoo - uga-ugaate daano lima koloon komian mala-malane. uDoibundu Yesus alayo do lotidoo, maka libakene konasyukuul doi Mian Bisa. Lapamo doiya yana ebe-ebesemo do lotidoo doi mian badaang. Boobus yana ebe-ebese do ikanoo tukon yanila kaan polong biya-biyai. 12 Sambuno lapa kaan sasaibino yanila bobosul, Yesus bantil doi napololaing-pololaing, "Popototongikene do kinaano labino; inai nadaano komo tangaison." 13 Maka yanila pototongikene songulo lua kobois momoono kolabino do kinaano lima koloti komo kinaan doi mianoo badaang. 14 Sambuno mian badaangoo kitayo komo minasaingdinggon Yesus mo kubaiyo, yanila bantile, "Bisa, naiyamo ko Nabi mo minoinikon molubat doi dunia!" 15 Yesus toiyo yanila yase lubat sulano pakisaayo yana teali napo tomundo. Tohikon doiya yana ampakono dampas doi lipu mobabungkukon.

Yesus papakon doi paisu bungkukono

16 Salataa kooloyo adukon kaput, Yesus napololaing-pololaing ampakono doi paisu. 17 Maka yanila lakit doi duanganoo pintosiiyo do paisudoo kona tuduan doi Kapelnaum. Kooloyo kalipookano bai Yesus akiyoon nalubotiiyo yanila. 18 Sambuno buno doiya do paisudoo tambuuno babokolan sabab mombuul makansang. 19 Sambuno yanila talabut ugaate limamo kai noomo kokilo kona kodoon, yanila kitayo Yesus lubat doi napo duangan tukon ampakon doi paisu bungkukono. Yanila matakut tuuno. 20 Bai Yesus bantil doi yanila, "Inai pomatakut, naiya yaku!" 21 Maka sanaang yanila noano talimayo yana doi duanganoo, tukon doiya kosinggatoo dona poduangan poiong doi napo lipu pinakituu.

Mian badaang unggoliiyo Yesus

22 Modoakon kooloyo mian badaangoo mo daano dungol doi paisudoo sembeleng, toiyo budodoiya tolongo meeng koduangan indaa. Yanila toiyo Yesus napololaing-pololaing lapamo taus tukon do duanganoo, bai Yesus aki namalaing. 23 Doibundu moimoiya koduangan doi Tibelias lubat doi lipudoo tukon balabu lolani do mianoo badaang namakaanan loti lapamo Temeneno mopolonggon syukuul. 24 Sambuno mian badaang kitayo baikon Yesus mau koidan napololaing-pololaing akiyo idoo, yanila lakito doi duangan-duanganoo tukon ampakono doi Kapelnaum umboliiyo Yesus.

Yesus, loti mo mebee tuboan

25 Sambuno mianoila pososuung tukon Yesus doi paisu sembeleng, yanila mansadai doi yana, "Tama Gulu, indee kosinggatoo Tama napolongan naimbaa?" 26 Yesus timbiliyo, "Bisa, komuyu mounggoliiyo yaku bolikon komuyu mangalatikene komakisuuto komo minasaingdinggon yaku mo kubaiyo, bai tolongo komuyu molapamo kaan polong bobosul. 27 Inai pobalimang sulano pomalaat kinaan mo moola kabus tukon boowan. Pobalimango sulano pomalaat kinaan mo aki naboowan tukon mo beena tuboan mobisa tukon posidutukon. Kinaanoo naikon Manusia Napau komo beekene doi komuyu, sabab yana lapamo Tama Mian Bisa odduke." 28 Maka yanila mansadai doi yana, "Indee komai kinubai sulano mai kubaiyo ko Mian Bisa namongiasan?" 29 Yesus timbiliyo, "Naiyamo ko Mian Bisa nainiyas doi komuyu: poanggayomo yana Mian Bisa mo sumboliiyo." 30 "Kalu buno doiya," yanila bantile, "indee kotandano mo moola Tama beekene sulano mai kitayo tukon anggayo doi Tama? Oila naikon Tama nakinubai? 31 Kotumbunggami makaan manna doi padang lalomo, pokakana mototulis doi Kitab Moliyous lalomo, 'Yana beena yanila kinaan loti doi sulugaa.' " 32 Maka Yesus bantile doi yanila, "Poanggayomo: Bolikon Musa, bai Tamanggumo komo beena doi komuyu loti mo bisa doi sulugaa. 33 Sabab loti Mian Bisa nabineekon doiyamo yana mo ohulus doi sulugaa tukon mebee tuboan kobanggapi doi dunia." 34 "Tama," yanila bantile, "beena kami do lotidoo sidutu." 35 "Yakumo koloti beena tuboan," Yesus bantile doi yanila. "Mian mo lubat doi yaku akimo namalaal koidan posidutukon. Tukon mian mo maangga doi yaku akimo namolou koidan polong posidutukon." 36 "Bai buno kubantilano doi komuyu, mau komuyu molapamo kitayo yaku, komuyu aki pomaangga. 37 Sasaibino komian Tamanggu mo beekene doi yaku yanila lubat doi yaku. Yaku aki kutolake indee komo lubat doi yaku. 38 Sabab yaku obulus doi sulugaa, bolikon sulano kukubaiyo daku mongiasan susuunggu, bai yana namongiasan sumboliiyo yaku. 39 Naiyamo kona mongiasan mo sumboliiyo yaku: sulano doi sasaibino komian mo bineekon doi yaku, akiyo komeeng molapus; bai sulano yaku kuotuboiyo yanila doi 01oyo Nakiamatan. 40 Bisa naiyamo ko Tamanggu namongiasan: Sulano sasaibino komian mo kitayo Paudoo tukon anggayo yana malaat tuboan mobisa tukon posidutukon, tukon yaku otuboiyo koidan doi 01oyo Nakiamatan." 41 Yahudi mianoo daango tambuunemo nanggimoliiyano Yesus, sabab yana bantile: "Yaku loti mo obulus doi sulugaa." 42 Yanila bantile, "Baanggon niiya Yesus, Yusuf napau? Kami tingoniiyo kotamano tinano! Bulaando yana bantile baikon yana obulus doi sulugaa?" 43 Maka Yesus bantile doi yanila, "Inai ponggimal. 44 Akiyo komeeng komian momoola lubat doi yaku, kalu Tamanggu mo sumboliiyo yaku, aki nababayo yana doi yaku; tukon indee komo lubat naikon yaku otuboiyo doi oloyo Nakiamatan. 45 Doi Nabi-nabi na Buku lalomo daano mototulis buno naiya, 'Sasaibino komian naikon Mian Bisa otunggule.' Jadi sasaibino komian mo molongol doi Tama tukon monggiotunggulkon doi yana, lubat doi yaku. 46 Doiya aki nabisa baikon daano komian mo lapamo kitayo Tama. Tolongo yana komo lubato doi Mian Bisa, komo lapamo kitayo Tama. 47 Potoiyo: Mian mo maangga, malaat tuboan mobisa tukon posidutukon. 48 Yakumo koloti mo mebee tuboan. 49 Pombumbu makaan manna doi padang lalomo tukon yanila mate koidan. 50 Bai aki nabuno doiya dolotidoo mo obulus doi sulugaa; mian mo makaan do lotidoo aki namate. 51 Yakumo koloti mo obulus doi sulugaa - loti mo beena tuboan. Mian mo makaan naiya loti nia malaat tuboan posidutukon. Loti naikon yaku mo beekene motuuk doi banggapi nai dunia nia doiyamo sailonggu." 52 Yanila lengele doiya, mian badaang Yahudi ponggeeleki meeng tukon meeng. "Bulaando naiya mian nia monggoola beekene kosailo doi kita sulano nda kaane?" yanila bantile. 53 Maka Yesus bantile doi yanila, "Poanggayomo: Kalu komuyu aki pomakaan Manusiadoo Napau sailo tukon monginum sauno, komuyu bisa-bisa aki potubo. 54 Mian mo makaan sailonggu tukon monginum saunggu malaat tuboan mobisa tukon posidutukon tukon yaku otuboiyo yana doi oloyo Nakiamatan. 55 Sabab kosailonggu bisa-bisa kinaan, tukon kosaunggu bisa-bisa ininum. 56 Mian mo makaan sailonggu tukon moinum saunggu, pomeenggon tuuno tukon yaku, yaku tukon yana. 57 Tama mo tubodoo, sumboliiyo yaku tukon yaku tubo doi Tama. Bunomo lakon mian mo makaan sailonggu naikon yana tubo doi yaku. 58 Naiyamo koloti mo obulus doi sulugaa: bolikon loti mo buno tumbumuyu nakinaan. Sabab kaane do lotidoo, yanila mate koidan. Bai mian mo makaan loti nia yana malaat tuboan posidutukon." 59 Sasaibino doiya Yesus bantile tembo Yesus mongotunggul doi bonua kaledaan doi Kapelnaum.

Bantil-bantilan mo mebee tuboan mobisa tukon posidutukon

60 Sambuno lapa molongol Yesus nabantil-bantilan, badaang doi napololaing bantile, "Otunggul nia todudul babalat. Indee komo nggoola talimayo!" 61 Yesus toiyo doi napololaing-pololaing nggimal doiya halloo. Maka yana bantile, "Oilakai komuyu alatio sala doiya bantil-bantilanoo? 62 Bulaando kona tealian naikon kalu komuyu kitayo Manusia Napau abali liba doi nadungolan tumbeno? 63 Komo kubaiyo kobanggapi tubo doiyamo Mian Bisa Na Loh. Banggapi nabukuanan akiyo kotakoso. Bantil-bantilan nia yaku mo bantile doi komuyu doiya Mian Bisa Na Loh nabantilan tukon bantil-bantilan mo mebee tuboan. 64 Mau nadaano koidan doi komuyu mo aki namaangga." (Yesus toiyomo doi tumbe-tumbeno inde-indee komo aki namaangga, tukon indee komo kulokisanggene yana.) 65 Maka Yesus bantile koidan, "Doiyamo kokaliangano yaku bontiikene doi komuyu baikon akiyo komeeng komian monggoola lubat doi yaku, kalu Tama aki nameleosene." 66 Tambuuno doiya kosinggatoo badaang kona pololaing motinggale yana, tukon akimo nayase momalaing koidan. 67 Maka Yesus mansadai doi songulo luadoo kona pololaing, "Oilakai komuyu naikon tinggale yaku?" 68 "Temeneno," Simon Petulus bantile doi yana, "doi indee miano naikon komai tausan? Bantilan Temeneno momebee tuboan mobisa tukon posidutukon. 69 Kami lapamo anggayo tukon tutuu baikon Yesus bito-bito momoliyous doi Mian Bisa." 70 Yesus timbiliyo, "Bolikon kai yaku komo piliyo komuyu mosongulo lua nia? Mau nadaano komeeng doi komuyu nia moteali ibiliis!" 71 Yesus naminakisuuti doiyamo Yudas Simon Iskaliot napau. Sabab mau Yudas meeng komian pololaingo Yesus, bai yanamo komo kulokisanggene Yesus.

Yohanes 7

Yesus tukon utus-utuso

7:1 Sambuno buno doiya Yesus ampakono doi yayaa doi Galilea. Yana aki nayase doi kabupaten Yudea sabab kopamalenta Yahudi natetel akateyo yana. 2 Doiya kosinggatoo adukono lolani ko oloyo Babasal Sandung Loon. 3 Maka Yesus utus-utuso bantile doi yana, "Tinggalemo naiya lipu nia tukon ampakon doi Yudea, sulano komu pololaing-pololaing nggoola kitayo komu limang. 4 Akiyo komian mo nggoola seekene kona kinubai, kalu yana yase natololongol. Kalu ikoo kubaiyo kolangge-langge pokakana doiya, sasaibino kolipu sio natoiyo!" (5 Sabab koutus-utuso susuungo aki naanggayo doi yana.) 6 "Akiyoon nalaate kotembono doi yaku," Yesus bantile doi yanila, "bai tuuk doi komuyu samba-samba kotembo moola. 7 Nadunia nia aki namoola mosikitene komuyu. Bai yaku takainomo dunia mosikitene, sabab sidutu yaku bantile doi dunia nia baikon kona kokubai kulokis. 8 Poampakono komuyu susuumuyu doi lameanoo. Yaku aki kuampakon sabab akiyoon nalaate kotembono." 9 Bunomo doiya Yesus nabantilano doi utus-utuso, tukon yana ndoongo doi Galilea.

Yesus daano doi lamean Sandung Loon

10 Sambuno utus-utuso taus doi lameanoo, Yesus aki nabiyok-biyok ampakon susuungo komian akiyo komo toiyo. 11 Polapakon do lameanoo, kopamalenta Yahudi unggoliiyo yana tukon masa-mansadaikene, "Inaando yana?" 12 Badaang komian tambuuno polisaukene kaliangano yana. Daano komo bantile, "Yana mian monondok." Daano koidan komo bantile, "Aki! Yana tolongo atapayo komian badaang natuboan." 13 Bai akiyo komeeng komian mobalani basilingan longolikene kaliangano yana sabab yanila matakutene kopamalenta Yahudi. 14 Doi lameanoo tanga-tangano, Yesus usok doi Temeneno Nabonua, maka yana tambuun bangotunggul. 15 Kopamalenta Yahudi masaingding tuuno tukon bantile, "Bulaando naiya mian nia mobadaang kolangge tinoi bai aki nasikolah?" 16 Yesus timbiliyo, "Naiya kuinotunggulkon nia bolikon kuotunggul, bai yana naotunggul bitekene yaku. 17 Mian mo yase loloiyo ko Mian Bisa namongiasan, naikon toiyo oilakai daku otunggul luwedoi Mian Bisa kabai doi yaku susuunggu. 18 Mian mo mebee otunggul susuungo tolongo mounggolii nangginaalan kobutongo susuungo. Bai komian mo mounggolii tanggaan moluwedoi Mian Bisa mo sumboliiyo yana, doiya mian jujul, aki nabakala-kala. 19 Baanggon Musa lapamo beekene Mian Bisa napalenta-palenta doi komuyu? Bai doi komuyudoo komo aki potulutiyo do palenta-palentadoo. Bulaando komuyu moyase akateyo yaku?" 20 Mian badaangoo timbiliyo, "Ikoo tando! Indee komo yase akateyo ikoo?" 21 Yesus timbiliyo, "Tolongo meeng kolimang yaku mokubaiyo doi oloyo Kopituno, komuyu masaingdingo. 22 Musa beena komuyu atulan sulano pobasunat - mau do basunatanoo kona bisaan aki naluwe doi Musa, bai doi pombumbu loolukoo akiyoon nadaano Musa. Tobikon doiya, mau doi oloyo Tadean komuyu sunate komian. 23 Kalu komuyu kubaiyo doiya sulano naaki posalayo Musa naatulan doi basunatanoo, bulaando komuyu monggimoliiyo yaku sabab yaku mootuboiyo ko mian-mian momasakit doi oloyo Tadean? 24 Inai poukume komian tolongo lobo mo tokita, bai sio natuuk doi naadilan."

Kai bisa Yesus Tomundo Pasalamat?

25 Boobus doiya daano bubulaa ko Yelusalem miano bantile, "Bolikon kai naiya domianoo mo inumbolii sulano nainakate? 26 Pokitayo yana basalita tukon bebas doi mian badaang salaano, tukon akiyo komian mo bantile inde-indee doi yana! Kai konda pamalenta-pamalenta daanomo komo toiyo yanamo naiya ko Tomundo Pasalamat? 27 Bai kalu do Tomundodoo Pasalamat lubat, akiyo komeeng komian motoiyo yaando kona lenggetan! Banggokai kita toiyo doiyaa kona lenggetan namian nia." 28 Doibundu Yesus daano mongotunggul doi Temeneno Nabonua lalomo, yana nggeleamon tukon alalo mo babasal, "Jadi komuyu toiyo indee yaku nia, tukon doiyaa daku lenggetan? Yaku aki kulubat tukon kumongiasan susuunggu. Yana bintekene yaku mo daano kona haak mobintekene yaku, tukon yana nggoola inangga. Bai komuyu aki potingoniiyo yana. 29 Yaku tingoniiyo yana, sabab yaku luwedoi yana, tukon yanamo komo bintekene yaku." 30 Ooiya kosinggatoo yanila yase lakoyo Yesus, bai akiyo komo balani taaniyo yana, sabab akiyoon nalaate kotembono. 31 Badaang doi mian-mianoo tambuuno maangga doi yana, tukon bantile, "Kalu Tomundo Pasalamatoo lubat, oilakai lobian badaang komo minasaingdinggon monggoola yana kubaiyo tukon doi mian nia?"

Akalo Yesus nalinakoan

32 Falisi miano ndongoliiyo bulaando do mianoo badaang napolisaukanano kaliangano Yesus. Tobikon doiya yanila pomeenggon tukon imam-imam kapalano, yanila sumboliiyo komoimoiya kopototooli Temeneno Nabonua sulano yanila ampakon molakoyo Yesus. 33 Yesus bantile doi mian badaangoo doi Temeneno Nabonua lalomo, "Tolongo budodoiya yaku daano polaing komuyu. Nalapa doiya yaku naikon abalimo doi mo bintekenedoo yaku. 34 Komuyu naikon unggoliiyo yaku, bai aki popososuunggene yaku; sabab komuyu aki nanggoola lubat doi lipu naando daku daanoan." 35 Maka pamalenta Yahudi bantil doi meeng tukon doi bailong, "Mian nia yase ampakon doiyaa tobikon kita aki nda pososuunggene yana? Oilakai yana yase ampakon doi Yahudi miano mo dungol doi lipu bailong doi Yunani miano, tukon mongotunggul Yunani miano? 36 Indee komakisuuto tukon nabantilan baikon kita unggoliiyo yana bai aki nanggoola pososuunggene yana tukon baikon kita aki nda nggoola lubat doi lipu nadaanoan yana?"

Paisu mo mebee tuboan

37 Doi oloyo napupusan do lameanoo, doiyamo oloyo mo palaluu tuuno, Yesus kokondong doi Temeneno Nabonua lalomo tukon bantile, "Mian mo molou sio nalubat doi yaku sulano namonginum. 38 Doi mian mo anggayo yaku, totulis doi Kitab Moliyous, 'Doi noano lalomo lombamo kopaisu mo mebee tuboan.'" 39 (Yesus basilinganggene kaliangano ko Mian Bisa Na Loh, naikon doi mianoo mobadaang motalimayo tukon anggayo yana. Sabab doiya kosinggatoo Mian Bisa Na Loh akiyoon nabineekon; sabab Yesus akiyoon nakinabasal tukon doi namatean.) 40 Badaang komian mondongolii oila komo Yesus nabinantil, tukon doi yaniladoo daano komo bantile, "Naiya mian nia doiyamo Nabidoo!" 41 Kobailong bantile, "Naiyamo ko Tomundo Pasalamat!" Bai daano komo bantile, "Eh, bulaando ko Tomundo Pasalamat molubat doi Galilea? 42 Doi Kitab Moliyous lalomo totulis baikon Tomundo Pasalamat daano katulunan Daud tukon naikon lubat doi Betlehem, doiyamo Daud nalipu." 43 Doibundu tambuuno komian badaang ponggeelekikene doi Yesus. 44 Daano komo yase lakoyo yana, bai akiyo komeeng komian monggoola taaniyo.

Pamalenta Yahudi aki namaangga

45 Sambuno dopadagaidoo Temeneno Nabonua mo sinumbolii ampakon lakoyo Yesus lubato koidan, imam-imam kapalano tukon Falisi mianodoo sadaiyo doi yanila, "Bulaando komuyu moaki pobabayo yana doisumai?" 46 Padagai-padagaidoo timbiliyo, "Eh, akiyoon nadaano komeeng komian mobasilingan pokakana yana!" 47 "Oilakai mau komuyu koidan lapamo yana atapayo?" Falisi mianodoo bantile. 48 "Kai daano doi nda pamalenta-pamalenta kabai Falisi miano mo anggayo yana? 49 Bai mian badaang nia, yanila aki natingoniiyo Musa naukum, tukon mau nabulaandomo koidan bai yanila lapamo kinutuk." 50 Daano komeeng komian doi Falisi mianodoo doiyamo Nikodemus mo biasa lubat doi Yesus. Nikodemus bantil doi mian Falisi bailong, 51 "Manulut Ukum, meeng komian aki namoola inukum kalu akiyoon kona palakala linongol tukon kokubai akiyoon napinalesa." 52 "Kai mau ikoo doi Galilea?" yanila timbiliyo, "Palesayo ko Kitab Moliyous! Ikoo naikon kitayo baikon akiyo konabi mo luwedoi Galilea!"

Meeng koboine linaat balolowa

53 Sambuno buno doiya, sasaibino komian mule doi nabonua.

Yohanes 8

8:1 Bai Yesus ampakon doi Zaitun Bunggulo. 2 Modoakon kooloyo dowa-dowasoono yana ampakon koidan doi Temeneno Nabonua, badaang komian molubat doi yana. Yesus osulang, tukon tambuuno mongotunggul doi yanila. 3 Daano yana mobangotunggul, gulu-gulu agama tukon mian-mian Falisi babayo doi yana meeng koboine mo linaat balolowa. Yanila sumboliiyo boinedoo kokondong doi tanga-tanga, 4 maka yanila bantile doi Yesus, "Tama Gulu, boine nia linaat daano balolowa. 5 Doi Musa na Ukum lalomo daano koatulan baikon koboine mobuno naiya sio nasikoli batu pomatekon. Budodoiya bulaandomo Tama napopikikon?" 6 Yanila mansadai buno doiya tuuk natimbiliyo sulano yanila nggoola asalakene yana. Bai Yesus tolongo tootuku, tukon batulis doi buta tukon limano saano. 7 Sambuno yanila dadase, yana benggete kooluno tukon bantile doi yanila, "Mian mo akiyo kona lalim doi komuyu, sobiyomo yana mo sakule tumbe tukon batu doi boinedoo." 8 Lapa doiya Yesus tootuku koidan tukon batulis koidan doi buta. 9 Sambuno yanila ndongoliiyo Yesus mobantile buno doiya, ampakono yanila mootinggale do lipudoo, meeng tukon meeng tambuun doi momotuwa. Doibundu baino Yesus susuungo komo dungol idoo tukon doboinedoo mo daano kokondong doi natampat. 10 Maka Yesus benggete kooluno tukon bantil doi boinedoo, "Inaandomo yanila sasaibino? Akiyo komo daano ukume ikoo?" 11 "Akiyo, Tama," boinedoo timbiliyo. "Monondok," Yesus bantile, "yaku koidan aki kuukume ikoo. Budodoiya ampakono, inaimo balolowa koidan."

Yesus madialan dunia

12 Yesus basilingan koidan doi mian badaang, kona bantilano, "Yakumo komadialan dunia. Mian mo loloiyo yaku aki naampakon doi kalipookan lalomo, bai malaat tuboan madialan." 13 "Budodoiya ikoo mebee bantilan doi butomu susuumu," Falisi mianodoo bantile doi yana, "Komu bantilanoo aki natutuu." 14 Yesus timbiliyo, "Mau kai kumebee bantilan doi butonggu susuunggu, daku bantilanoo tutuu; sabab yaku toiyo daku lubatan tukon daku ampakonan. Komuyu aki potoiyo inaando daku lubatan tukon daku ampakonan. 15 Komuyu tindokiiyo komian tolongo banggapi naakal; yaku aki kutindokiiyo mau meeng komian. 16 Bai kalu andeno yaku tindokiiyo komian, daku putusan adil, sabab yaku aki nabaino susuunggu; Tama mo bintekene yaku daano pomeenggon yaku. 17 Doi Musa na Ukum lalomo totulis buno naiya: Kobantilan mo bisa doiyamo bantilan doi lua komian. 18 Komo beena bantilan doi butongo daano lua -yaku tukon Tama mo bintekene yaku." 19 "Kotamamudoo inaando?" yanila bantile. Yesus timbiliyo, "Komuyu aki potingoniiyo yaku mau Tamanggu. Ande-andeno komuyu tingoniiyo yaku, tantu komuyu tingoniiyo ko Tamanggu koidan." 20 Sasaibino doiya Yesus bantile tembo yana daano mobango-tunggul doi Temeneno Nabonua lalomo loolani kopeti sosubakon natangabosan. Bai akiyo komeeng komian mo lakoyo yana, sabab akiyoon nalaate kotembono.

Doi lipu kuampakonan, komuyu aki ponggoola lubat

21 Yesus bantil koidan doi yanila, "Yaku naikon ampakono, tukon komuyu naikon unggoliiyo yaku, bai komuyu sio pomate doi polalim lalomo. Doi lipu kutausan, komuyu aki ponggoola lubat." 22 Maka pamalenta Yahudi bantile, "Ugaate yana akateyo kobutongo, sabab yana bantile, 'Doi lipu kutausan, komuyu aki ponggoola lubat.' " 23 Maka Yesus bantil doi yanila, "Komuyu lubat doi bilit; bai yaku lubat doi babo. Komuyu doi dunia nia; yaku bolikon doi dunia. 24 Doiyamo kosababpo yaku bantile doi komuyu, baikon komuyu mate doi polalim-lalim lalomo. Tukon takainomo komuyu mate doi polalim-lalim lalomo, kalu aki poanggayo baikon 'yakumo yana komo sinombuikon YAKU DAANO'." 25 "Ikoo indee miano kona tutuuwan?" yanila sadaiyo. Yesus timbiliyo, "Indee kona tuukan yaku mobasalita koidan tukon komuyu! 26 Daano badaang kolangge motuuk doi komuyu yaku mo yase bantile tukon tindokiiyo. Bai yana mo bintekene yaku nggoola inangga. Tukon yaku popitoikene doi dunia oila komo yaku lengele doi yana." 27 Yanila aki naalatio baikon yana daano posalitai doi yanila tentang Tama. 28 Tobikon doiya Yesus bantile doi yanila, "Sio kalu komuyu lapamo katandake do Manusiadoo Napau, komuyu naikon toiyo baikon 'yakumo naiya komo sinombuikon YAKU DAANO', tukon komuyu naikon toiyo baikon akiyo komeeng daku kinubai motuuk doi butonggu susuunggu. Yaku tolongo oantile oila komo inotunggukon Tama doi yaku. 29 Tukon yana mo bintekene yaku daano pomeenggon yaku. Yana aki nabaino sodiiyo yaku susuunggu, sabab yaku sidutu kubaiyo oila komo sanaanggene konoano." 30 Sambuno lapa Yesus bantile sasaibinodoo, badaang komian moanggayo yana.

Mian Bisa mo bisa osodiiyo komuyu

31 Doibundu Yesus bantil doi Yahudi miano mo lapamo maangga doi yana, "Kalu komuyu tubo loingiyo daku otunggul komuyu bisa-bisa kupololaing, 32 maka komuyu tingoniiyo ko Mian Bisa mo bisa, tobikon doiya komuyu inosodiimo." 33 "Kami nia Abalaham natulunan," yanila bantile. "Akiyoon nadaano kami komo teali indeemo naata! .Oila komu makisuut tukon mobantile, 'Komuyu naikon inosodiimo'?" 34 "Bisa tuuno daku bantilan nia," Yesus bantile doi yanila. "Mian mo mongkubai lalim, doiya lalim naata. 35 Tukon meeng koata aki namalaat dungolan mo tataap doi pulino, bai kopau malaat dungolan moposidutukon doi pulino. 36 Tobikon doiya, kalu paudoo osodiiyo komuyu, komuyu bisa-bisa tongosodii. 37 Takainomo yaku toiyo komuyu Abalaham natulunan. Mau komuyu yase akateyo yaku, sabab komuyu aki potalimayo daku otunggul. 38 Oila daku kinita doi Tamanggu, doiyamo daku binantil. Bai komuyu kubaiyo oila tamamuyu nainotunggukon doi komuyu." 39 Yanila timbiliyo, "Kotamanggami doiyamo Abalaham." "Ande-andeno komuyu bisa-bisa Abalaham napau," Yesus bantile, "tantu komuyu kubaiyo indee Abalaham nakinubai. 40 Yaku pelenggene doi komuyu kolobo mobisa yaku mondongo-liiyo doi Mian Bisa, bai komuyu tolongo yase akateyo yaku. Abalaham aki namokubai komo buno doiya! 41 Komuyu kubaiyo oila kotamamuyu nakinubai susuungo." Yanila timbiliyo, "Kami bolikon pau-pau lolowa. Kotamang-gami tolongo meeng, doiyamo Mian Bisa momeeng." 42 Maka Yesus bantile doi yanila, "Ande-andeno Mian Bisadoo Tamamuyu, komuyu mamaasikene yaku, sabab yaku luwedoi Mian Bisa. Yaku aki kulubat tolongo kumongiasan susuunggu, bai yanamo komo bintekene yaku. 43 Oila kosababpo komuyu mo aki pomangalatikene oila daku binantil? Sabab komuyu aki ponggola loingiyo daku otunggul. 44 Ibiliis kotamamu, tukon komuyu yase loloiyo kotamamuyu namongiasan. Doi tumbe-tumbeno Ibiliisoo pangakate. Yana aki nasidutu daano doi namonondokan, sabab akiyo komonondokan doi yana. Kalu yana bakala-kala doiya bisa, sabab bunomo doiya kona kokubai. Yanamo kokala tukon kokala naluwean. 45 Bai yaku bantile komonondokan, tukon tobikon doiya komuyu aki poanggayo yaku. 46 ln^ee komiano doi komuyu nokon monggoola tudoikene baikon daano daku lalim? Kalu yaku bantile komo monondok, bulaando komuyu moaki poanggayo yaku? 47 Mian moluwedoi Mian Bisa, molongol Mian Bisa nabantilan. Bai komuyu bolikon doi Mian Bisa, tobikon doiya komuyu aki poyase molongol."

Yesus tukon Abalaham

48 Yahu^i mianodoo timbiliyo Yesus, "Aki kai nakala komai bantilan baikon ikoo Samalia miano mo inusoki setan?" 49 Yesus timbiliyo, "Yaku aki kuinusoki setan. Yaku odotiiyo ko Tamanggu, bai komuyu totulaiyo yaku. 50 Yaku aki kumounggolii pongodotiian motuuk doi yaku. Daano komeeng komo kakaatenggene daku tongodotiian tukon yanamo komo mongukum. 51 Bisa tuuno daku bantilan nia, mian mo loloiyo daku bantilan, posidutukon aki namate." 52 Maka Yahudidoo miano bantile doi Yesus, "Budodoiya kami toiyo ikoo nia bisa-bisa moinusoki setan! Abalaham lapamo mate, bunomo lakon sasaibino konabi. Bai ikoo bantile, 'Mian mo loloiyo daku bantilan, posidutukon aki namate.' 53 Kalu Abalaham susuungo lapamo mate, tukon sasaibino koidan konabi lapamo mate, ikoo nia indee? Bulaando ikoo molobian babasal tukon tamanggami Abalaham!" 54 Yesus timbiliyo, "Andeno yaku mounggolii tongodotiian motuuk doi butonggu susuunggu, pongodotiianoo akiyo kotakoso. Komo odotiiyo yaku doiyamo Tamanggu komuyu mo aanggene po Mian Bisa, 55 banggokai komuyu aki potingoniiyo yana. Bai yaku tingoniiyo yana. Andeno yaku bantile baikon yaku aki kutingoniiyo yana, maka yaku meeng komian mokala-kala, pokakana buno komuyu. Yaku tingoniiyo yana, tukon loloiyo kona bantilan. 56 Kotamamu Abalaham sanaang tuuno baikon yana naikon kitayo daku tembo. Yana lapamo kitayo tukon yana sanaang!" 57 Maka Yahudi miano bantil doi Yesus, "Komu umul akiyoon napolong lima kolono kotaum, tukon lapamo ikoo kitayo Abalaham?" 58 Yesus timbiliyo, "Bisa yaku bantile doi komuyu: akiyoon Abalaham nasinuung, yaku daanomo." 59 Maka Yahudi mianodoo mangala batu sulano napoo sakule; bai Yesus basookon, maka yana taus tinggalemo ko Temeneno Nabonua.

Yohanes 9

Yesus aline komian piit mongkita koidan

9:1 Singgatoo Yesus ampakon, yana kitayo komeeng komian mopiit salataamo doi nasinuungan. 2 Pololaing-pololaing Yesus mansadai doi Yesus, "Tama Gulu, bulaando naiya mian nia mosinuung piit? Oilakai yana susuungo nalalim kabai tamano tinano daano kona lalim?" 3 Yesus timbiliyo, "Yana piit bolikon nalalim susuungo kabai lalim doi naolang tua, bai sulano komian nanggoola kitayo ko Mian Bisa nakuasa mobalimang doi butongo lalomo. 4 Kalu akiyoon nakaput, kita sio nda limange yana nalimang mo sumboliiyo yaku. Popook naikon lubato, akiyo komeeng komian monggoola balimang. 5 Kalu yaku daanoon doi dunia, yakumo komadialan dunia." 6 Sambuno yana bantile buno doiya, Yesus batupekon doi buta, tukon pokobuikene dona tupedoo tukon buta. Boobus yana itosiikene doi mianoo mopiit matano, maka bantile doi yana, 7 "Ampakono kumosiyo kodudusomu doi Kolam Siloam." (Siloam koalatino 'Binotokon'.) Maka do mianoo ampakon kumosiyo koduduso. Sambuno yana abali, yana nggoolamo mokita. 8 Kona pokolanikonan-pokolanikonan tukon mian badaang mo akiyoon doiya kitayomo mobakabi-kabi, sasaibino bantile, "Bolikon kai yana nia domianoo mo tolongo osulang maka nabakabi-kabi?" 9 Daano komo bantile, "Takainomo yana." Bai daano kobailong mo bantile, "Bolikon, yana tongo posialung do mianoo." Bai do mianoo susuungo bantile, "Yakumo nia." 10 "Bulaando kona tealian ikoo moola monggita?" yanila bantile doi yana. 11 Yana timbiliyo, "Mian mo sinombuikon Yesusdoo komo mongkubai lapetak kidik, maka solitikene doi matanggu tukon bantile, 'Ampakono kumosiyo kodudusomu doi Kolam Siloam.' Maka yaku ampakono. Tukon sambuno yaku kumosio kodudusonggu, yaku nggoolamo mongkita." 12 "Inaando do mianoo?" yanila mansadai. Yana timbiliyo, "Aki kutoiyo."

Falisi miano so!idikiyo kona tealian natangalinandoo

13-14 oloyodoo daano oloyo Tadean tembono Yesus pokobuike-ne kobuta tukon natupe kona kubaiyano do mianoo mopiit teali mongkita. Maka do mianoo budodoo mopiit binaba doi Falisi-falisi miano. 15 Mau yanila mansadaikene doi yana bulaando ikoo monggoola mongkita. Yana timbiliyo, "Yana abese kolapetak doi matanggu, maka yaku kumosiyo tukon yaku nggoolamo mongkita." 16 Moimoiya ko Falisi mianodoo bantile, "Aki nabisa mian mo kubaiyo nia kona luwean doi Mian Bisa, sabab yana aki naodotiiyo kooloyo Tadean." Bai komian bailong bantile, "Bulaando kona tealian mian mo daano kona lalim monggoola kubaiyo komo minasaingdinggon-minasaingdinggon pokakana naiya?" Maka tealimo koponggeelekiyan doi yaniladoo napikilan. 17 Maka Falisieloo miano mansadai koidan doi mianoo, "Oila komu palaat kaliangano yana mo kubaiyo ikoo teali mongkita?" "Yana nabi," do mianoo nabantilano. 18 Bai kopamalenta Yahudi aki napoyase anggayo baikon do mianoo tau-tausono piit tukon budodoiya nggoolamo mongkita. Tobikon doiya yanila uange koolang tua, 19 tukon mansadaikene, "Kai bisa naiya mupau ikoo mo bantile sinuung piit? Bulaando yana nggoolamo mongkita diabudodoo?" 20 Do miano tinano tamano timbiliyo, "Takainomo naiya pau nia mai pau; tukon doi nasinuungan tausono piit. 21 Bai bulaando kona tealian yana monggoolamo mongkita diabudodoo, kami aki mai toiyo. Tukon indee komo kubaiyo yana teali mongkita, mau doiya aki mai toiyo. Posadaiyomo doi yana, yana babasalo; yana nggoolamo timbiliyo susuungo." 22 Tinano tamano do mianoo bantile buno doiya sabab yanila matakutene kopamalenta Yahudi; sabab yaniladoo lapamo pomeenggon, baikon indee miano komo akuiyo Yesus modoiyamo ko Tomundo Pasalamat, akimo nanggoola usok doi bonua kaledaan. 23 Doiyamo kosababpo do mianoo tinano tamano bantile, "Yana babasalo; posadaiyomo doi yana." 24 Maka yanila uange koidan do mianoo mo piit, tukon bantile doi yana, "Batotopimo baikon naikon bantile komo bisa. Kami toiyo do mianoo mian baladosa." 25 "Kai yana daano kona lalim kai kiyo," do mianoo timbiliyo, "yaku aki kutoiyo. Bai meeng kolangge yaku motoiyo; loolukon yaku piit, budodoiya yaku mongkitamo." 26 Maka yanila bantile koidan doi yana, "Yana mongkubai oila doikoo? Bulaando kona kubaiyano ikoo moteali mongkita?" 27 Miano timbiliyo, "Lapamo yaku salitayo doi komuyu, bai komuyu aki poyase mondongolii. Bulaando komuyu yase mondongolii koidan? Ugaate mau komuyu yase teali napololaing-pololaing koidan?" 28 Maka yanila totosiiyo yana tukon bantile, "Ikoomo kona pololaing; kami bolikon! Kami pololaing Musa. 29 Kami toiyo baikon ko Mian Bisa lapamo posalitai Musa. Bai do mianoo, kami aki mai toiyo inaanelo kona luwean." 30 Do mianoo timbiliyo, "Helan tuuno baikon komuyu moaki potoiyo inaando kona luwean, bai kai yana lapamo kubaiyo yaku nggoola mongkita. 31 Kita toiyo baikon ko Mian Bisa aki namolongol mian modaano kona lalim, bai tolongo mian mo odotiiyo ko Mian Bisa, tukon kubaiyo kona mongiasan. 32 Salataamo dunia nadaanoan akiyoon nasidutu tololongol daano komian mo kubaiyo komian sinuung piit moteali mongkita. 33 Kalu do mianoo bolikon doi Mian Bisa, yana naikon aki nanggoola mongkubai oioila." 34 Yanila timbiliyo, "Oila? Ikoo moono tukon lalim salataa musinuungan, ikoo yase otunggule kami?" Maka doiya kotembono yana akimo napinataikon usok doi kaledaan.

Piit doi manganggaan

35 Yesus lengele baikon yanila siikayo do mianoo doi bonua kaledaan. Yana unggoliiyo do mianoo maka bantile doi yana, "Oilakai ikoo anggayo do Manusiadoo Napau?" 36 Mianoo timbiliyo, "Indee yana, Tuan? Tulung botiikanaku sulano yaku anggayo yana." 37 "Ikoo lapamo kitayo yana," Yesus timbiliyo, "Yanamo diabudodoo modaano pobasalitai tukon ikoo." 38 "Yaku anggayo, Temeneno," mianoo bantile, maka sosuba doi Yesus salaano. 39 Yesus bantile, "Yaku lubat doi dunia nia motindokiiyo; sulano mian mo piit nggoola mongkita, tukon mian monggoola mongkita teali piit." 40 Moimoiya ko Falisi miano mo daano idoo lengele Yesus mobantile buno doiya, maka yanila mansadai doi yana, "Komu makisuut kami nia piit koidan?" 41 Yesus timbiliyo, "Andeno komuyu piit, komuyu akiyo kopoo lalim. Bai sabab komuyu bantile, 'Kami mongkita,' koalatino komuyu daano kopo lalim."

Yohanes 10

Andean kaliangano domba tukon padagaino

10:1 "Bisa tuuno daku bantilan nia: Mian mo usok doi domba natondok lalomo lupayo kopagal, tukon aki naloloiyo kotataapon, bai liba loloiyo kololoon bailong, mianoo pondikuk tukon palambok. 2 Bai mian mo usok loloiyo kotataapon, doiyamo padagai domba. 3 Padagai tondok bukayo kotataapon doi yana, tukon kodomba-domba loloiyo koalalo singgatoo yana uange yanila tukon sambuno meeng-meeng tukon andane yanila tobuat. 4 Sambuno dombadoo binaba doi tonggulung, padagaidoo ampakon matailukon, tukon do domba-dombadoo tunduwo yana sabab yanila tingoniiyo koalalo. 5 Yanila aki nayase tuunduwo komian hailong, bai naikon bulenggene do mianoo, sabab aki napo tingonhyo domianoo alalo." 6 Yesus basalitakene do ande-andeanoo, bai yanila aki naalatiyo oila kona totuuk.

Yesus, padagai monondok

7 Maka Yesus bantil koikoidan, "Bisa tuuno daku bantilan nia: Yakumo kotataapon motuuk doi domba. 8 Sasaibino komo lubat akiyoon nadaano yaku doiya pondikuk tukon palamhok, bai dombadoo aki ndongoliiyo yanila alalo. Yakumo kotataapon. 9 Indee komo usok mololo doi yaku naikon salamat; yana tobuat tukon usok malaat kinaan. 10 Pondikuk lubat tolongo sulano pondikuk, tolongo mangakate sulano nalusayo. Bai yaku lubat sulano kobanggapi malaat tuboan - tuboan molobi-lobian. 11 Yakumo kopadagai monondok. Padagai mo monondok beekene kona ansaang motuuk doi nadomba-domba. 12 Mian hailonggon mo bolikon padagai tukon bolikon koidan do dombadoo tumbuno, naikon dampas kalu yana kitayo koasu lobo molubat. Maka do dombadoo sinoku tukon pinoobiiton asu lobo. 13 Mian halainggonoo ohuleng, sabab yana balimang sulano natinambo. Yana aki napusinggene do domba-dombadoo. 14-15 Yakumo kopadagai mo monondok. Pokakana buno Tama tingoniiyo yaku tukon yaku tingoniiyo Tama, bunomo koidan yaku tingoniiyo daku domba-domba tukon yanila koidan tingoniiyo yaku. Yaku salakanggene daku ansaang motuuk doi yanila. 16 Daano kodomba-domba bailong koidan mo baino koonggu, bai aki napototongi doi domba-domba tambuno nia. Yanila koidan sio kubabayo tukon yanila ndongoliiyo koalalonggu. Yanila sasaibino naikon teali meeng kona pototongian tukon meeng kona padagai. 17 Tama mamaasikene yaku sabab yaku salakanggene daku ansaang, sulano natinalima koidan. 18 Akiyo komeeng komian monggoola alayo doi yaku. Yaku salakanggene tongo ku-mongiasan susuunggu. Yaku balakuasa mosalakanggene, tukon balakuasa moalayo koidan. Doiyamo kolimang yaku mo talimayo doi Tamanggu." 19 Tobikon Yesus nabantile buno doiya, Yahudi miano tambuuno ponggeeleki. 20 Badaang komo bantile, "Yana inusoki setan! Yana tindo! Oila kogunano komuyu mondongoliiyo yana?" 21 Bai daano kobailonggon mo bantile, "Mian mo inusoki setan aki nabasilingan buno doiya! Kai nggoola kosetan kubaiyo komian piit teali mongkita?"

Yahudi miano aki nayase talimayo Yesus

22 Doi Yelusalem komian badaang daano Molamekene Kooloyo Baselaan Temeneno Nabonua. Doiya kosinggatoo tembo udan. 23 Yesus daano moampakon doi Salomo na Gandalian doi Temeneno Nabonua lalomo, 24 salataa Yahudi miano lubat pototongi potikunggon Yesus. Yanila bantile, "Polong doiyaa ikoo sodiikene kami sasaaki? Bantilemo kona bisa-bisaan, kalu ikoo bisa-bisa Tomundo Pasalamat." 25 Yesus timbiliyo, "Lapamo kubontiikonggonmuyu, bai komuyu aki pomaangga. Limang-limang yaku mo limange lengget doi Tamanggu, mobeena tokitaan motuuk doi yaku. 26 Komuyu aki poanggayo sabab komuyu aki potongusokon doi kudomba-domba. 27 Daku domba-domba lengele koalalonggu. Yaku tingoniiyo yanila, tukon yanila loloiyo yaku. 28 Yaku beene yanila tuboan mobisa tukon posidutukon, tukon posidutukon yanila aki nasilaka. Akiyo komeeng komian monggoola alayo yanila doi limanggu. 29 Tamanggu mo lapamo beekene yanila doi yaku, lobian doi sasaibino. Tukon akiyo komeeng komian moalayo yanila doi Tamanggu limano. 30 Yaku tukon Tamanggu daano meeng." 31 Maka Yahudi miano mangala koidan batu sulano napo sakule Yesus. 32 Bai Yesus bantile doi yanila, "Komuyu lapamo kitayo yaku mokubaiyo badaang kolimang monondok, Tama nasinumboliikon doi yaku. Doi sasaibino limangoo, naando kai komo tealikene komuyu yase sakule yaku?" 33 Yahudidoo miano timbiliyo, "Bolikon kai komu limang-limangoo mo monondokoo kami yase sakule ikoo tukon batu, bai sabab ikoo mokulokisanggene ko Mian Bisa. Ikoo meeng kobanggapi, muyase bunekene kobutomu Mian Bisa." 34 Maka Yesus timbiliyo, "Bolikon kai doi mu Buku Ukumoo lalomo daano mototulis: Mian Bisa bantile, 'Komuyu naiya ilah'? 35 Kita toiyo baikon indee komo totulis doi Kitab Moliyous lalomo teali posidutukon. Jadi, kalu Mian Bisa mebee bantilan 'ilah' doi mian badaang mo talimayo kona bantilan, 36 bulaando komuyu mobantile yaku kulokisanggene ko Mian Bisa sabab yaku bantile yaku Mian Bisa Napau? Banggokai Tamanggu piliyo yaku tukon sumboliiyo doi yaku doi dunia nia. 37 Kalu yaku aki kulimange kolimang Tamanggu nasinumboliikon, inai pomangangga doi yaku. 38 Bai yaku mokubaiyomo, poanggayomo indee daku kinubaidoo, mau kai komuyu aki poyase mangangga doi yaku. Tukon buno doiya komuyu toiyo tukon alatiyo baikon Tama daano pomeenggon tukon yaku, tukon yaku daano pomeenggon tukon Tama." 39 Yanila mounggolii loloon koidan napolakoyo Yesus, bai yana tongosodii doi yaniladoo. 40 Yesus abali doi Paisu Yoldan sembeleng, doi lipudoo Yohanes looluk namansauan banggapi, maka yana ndoong indaa. 41 Badaang komian molubat doi yana. Yanila bantile, "Yohanes aki namongkubai komo minasaingdinggon, bai sasaibino kona binantiloo namian nia bisa." 42 Maka badaang komian indaa mangangga doi Yesus.

Yohanes 11

Lazalus namatean

11:1 Meeng komian kosambuno Lazalus ndoong doi Betania polaing-laing tukon utuso Malia tukon Malta. 2 Malia doiyamo boinedoo mo kundongiiyo lisison babangi Yesus aino, maka soutiyo tukon nabuuk. Daano kotembo meeng Lazalus masakit. 3 Doutusodoo molua pailukene doi Yesus, "Temeneno, utusonggami Temeneno mo mamaasikene masakit." 4 Sambuno Yesus lengele do bilitadoo, yana bantile, "Sesel nia aki naikon namatekene. Naiya teali sulano ko Mian Bisa inakabasal, tukon sulano buno doiya Mian Bisa Napau inakabasal koidan." 5 Yesus mamaasikene Malta, Malia tukon Lazalus. 6 Bai sambuno Yesus malaat bilita baikon Lazalus masakit, yana sangada ndoong lua kooloyo doi nalipu. 7 Lapa doiya maka nahantile doi napololaing-pololaing, "Mai kita ahalimo doi Yudea." 8 Yanila timbiliyo, "Tama Gulu, akiyoon namalumbit Yahudi miano yase sakule Tama tukon batu maka naapa doiya Tama yase abali koidan indaa?" 9 "Bolikon kai meeng kooloyo songulo lua kojam?" Yesus nabantilano. "Mian mo ampakon oloyo, aki natakait sabab yana kitayo kodunia momadialango. 10 Bai komian mo ampakon doi kalipookan takait, sabab akiyo komadialan modaano doi yana." 11 Bunomo doiya Yesus nabantilan. Doibundu yana bantile koidan, "Konda sobat Lazalus moolomo, bai yaku taus bangune yana." 12 Pololaing-pololaing Yesus bantile, "Temeneno, kalu Lazalus moolo, sio yana naikon natotobo." 13 Yesus namakisuut doiyamo Lazalus matemo. Bai yanila neneeke Yesus namakisuut Lazalus tolongo moolo biasa. 14 Tobikon doiya Yesus bantile doi yanila tukon tala-talaang, "Lazalus matemo. 15 Bai yaku sanaang koidan yaku moakiyo indaa, sabab lobian kona monondokan doi komuyu, sulano komuyu moola maangga. Maimo doiya budodoo nda ampakon doi Lazalus." 16 Tomas mo binantil "I Pinga" bantil doi tula-tulano Yesus napololaing-pololaing, "Maimo nda lainge, mau nda mate polaing yana!"

Mo otuboiyo koidan tukon mebee tuboan

17 Sambuno Yesus polong doi lipudoo, Lazalus sangkapo kooloyo kona kinibulan. 18 Betania nggaup ko Yelusalem, uga-ugaate tolu kokilo kona kodoon. 19 Badaang ko Yahudi miane molapamo lubat molubotiiyo Malta tukon Malia tuuk hibule yanila sabab koitusoila momate. 20 Sambuno Malta lengele Yesus molubato, yana kobuaton motalimayo Yesus, bai Malia ndoong doi bonua. 21 Malta bantile doi Yesus, "Temeneno, andeno Temeneno daano naimbaa doi tembodoo, tantu koitusonggami aki namate. 22 Mau nabuno doiya yaku toiyo baikon mau budodoiya nia koidan Mian Bisa naikon beena oila ko Temeneno nakinabi doi yana." 23 "Koutusomuyu naikon abalimo tubo," Yesus bantile doi Malta. 24 Malta timbiliyo, "Yaku toiyo Lazalus tubo koidan kalu mian mate inotuboi koidan doi oloyo Nakiamatan." 25 "Yakumo komo beena tuboan tukon mootuboiyo komian mate," Yesus bantile doi Malta. "Mian mo mangangga doi yaku naikon tubo, mau nalapamo yana mate. 26 Tukon mian motubo mo anggayo yaku, posidutukon aki naikon namate. Ikoo anggayo doiya kubantilanoo?" 27 "Yesus," Malta timbiliyo, "yaku anggayo Temeneno Mian Bisa Napau, Tomundo Pasalamat naikon mo lubat doi dunia nia."

Yesus kokiil

28 Sambuno Malta bantile buno doiya, yana ampakon uange Malia, utuso tukon polisoukiyo yana, "Tama Gulu daano naimbaa; yana mansaelaikene ikoo." 29 Sambuno Malia lengele doiya, kosobiton bangun, maka ampakon pososuung tukon Yesus. 30 Doiya kosinggatoo, Yesus akiyoon nausok doi kampung. Yana daanoon doi lipudoo Malta nalaatano. 31 Yahudi miano mo daano hibule Malia doi bonua, kitayo Malia moso-mosobit bangun tukon kalual; jadi yanila ampakon loloiyo yana, sabab yanila aanggene yana ampakon doi kibul sulano nakokiil. 32 Sambuno Malia polong doi lipudoo Yesus tukon kitayo yana, Malia ladanggene kotuulo doi Yesus salaano tukon bantile, "Temeneno, ande-andeno Temeneno daaho naimbaa doiya kosinggatoo, tantu koutusonggami aki namate." 33 Sambuno Yesus kitayo Malia mokokiil, tukon Yahudi miano mo lubat polaing Maliadoo kokiil koidan, konoano poloon tukon yana tokita poloon tuuno. 34 Maka yana sadaiyo doi yanila, "Doiyaa kopo tadinano yana?" "Mai nda kitayo, Yesus," yanila bantile. Maka Yesus kokiilo. 35-36 Maka Yahudidoo miano bantile, "Kitayo, bulaando kona seangano Lazalus!" 37 Bai doi yaniladoo daano komo bantile, "Yana kubaiyo komian piit teali mongkita, bulaando yana moaki nanggoola kubaiyo sulano Lazalus naaki namate?"

Lazalus inotuboi koidan

38 Yesus poloono koidan, maka naampakon doi kibuloo. Do kibuloo daano meeng koleeng mo sinunggup tukon batu mobabasal. 39 "Poliate koiya hatunokon," Yesus hantile. Malta, utuso Lazalus matedoo, timbiliyo, "Bai Yesus, yana sangkapo kooloyo kona tinadinan. Tantu kohoono boano!" 40 Yesus bantil doi Malta. "Bolikon kai lapamo kubantile doi komuyu: Kalu ikoo anggayo, ikoo kitayo bulaando kona babasalan ko Mian Bisa nakuasa!" 41 Maka yanila saakene do batudoo. Doibundu Yesus lelengea doi timbu tukon bantile, "Kinatauwan, Tama sabab ikoo lapamo ndongoliiyo yaku. 42 Yaku toiyo ikoo sidutu ndongoliiyo yaku, bai yaku bantile naiya, tuuk doi mian badaang mo daano naimbaa; sulano yanila anggayo baikon ikoomo komo bintekene yaku." 43 Salataa lapa bantile buno doiya, Yesus nggeleamon tukon alalo mobabasal, "Lazalus, tobuat!" 44 Maka tobuato Lazalus mo matedoo. Limano tukon aino daano mototomouki toik pabalun, tukon koduduso daano mototombuki tukon toik potombuki duduso. "Liate kotoik pabalun sulano yana naloi ampakon," Yesus bantile doi mianoo badaang modaano idoo.

Pomeenggonan motuuk doi lobosiano Yesus

45 Badaang doi Yahudi miano mo lubat lubotiiyo Malia., anggayomo Yesus, sambuno yanila kitayo do kadadianoo. 46 Bai moimoiya komian doi yanila ampakon doi Falisi miano maka pelenggene oila komo lapamo Yesus kubaiyo. 47 Tobikon doiya Falisi-falisi miano tukon imam-imam kapalano mongkubai kombulan tukon Pangadilan Agama. Yanila bantile, "Kita sio nda mongkubai oila? Mian nia mongkubai badaang komo minasaingdinggon! 48 Kalu tolongo kita batadikene yana nabuno naiya sidutu sasaibino komian mangangga doi yana. Tukon doi napupusan pamalenta Loma naikon lubat tukon manase Temeneno Nabonua tukon sasaibino kobangsa nai nda lipu nia!" 49 Daano komeeng doi yaniladoo kosambuno Kayafas, imam babasal doi taumoo, bantile, "Komuyu akiyo kopo tinoi. 50 Oilakai komuyu moaki pomangalati baikon komian badaang, lobian komonondok meeng komian momate kalu baino sasaibino konda bangsa inakabus?" 51 Kona bisaan Kayafas bantile doiya, bolikon doi napikilan susuungo. Bai buno meeng koimam babasal doi taumoo yana tantukenemo baikon Yesus naikon mate tuuk doi Yahudi miano. 52 Tukon bolikon tolongo tuuk doi Yahudi miano, bai koidan tuuk mopototongikene tukon pomeenggene ko Mian Bisa nalabuk-labuk mo pobandakono. 53 Tambuuno doi oloyodoo kopamalenta Yahudi pomeenggono sulano akateyo Yesus. 54 Tobikon doiya Yesus akimo nabaakita-kon doi mian nabadaangan doi Yahudi miano. Yesus tinggalemo ko Yudea, maka naampakon doi kota kosambuno Eflaim lolani kopadang lalomo. Idoo yana ndoong tukon napololaing-pololaing. 55 Doiya kosinggatoo lolanimo ko oloyo Babasal Paskah Yahudi. Badaang komian doi kampung-kampung molapamo am-pakon doi Yelusalem sulano najalanggene koupaeala bakumosian butong moakiyoon nalaate do lameanoo. 56 Yanila umboliiyo Yesus, tukon tembo pototongi doi Temeneno Nabonua, yanila bantil meeng doi bailong, "Bulaando komu palaat? Ugaate yana aki nalubat nai lamean nia." 57 Yanila bantile buno doiya sabab imam-imam kapalano tukon Falisi-falisi miano lapamo kaluale kopalenta baikon mian mo toiyo inaando Yesus nadaanoan, sio napailukene sulano yana nalinako.

Yohanes 12

Yesus kinundongii lisison mobabangi doi Betania

12:1 Noom kooloyo akiyoon nalaate ko oloyo Babasal Paskah, Yesus ampakon doi Betania. Doi lipudoo baino Lazalus komo ndoong yana mo lapamo Yesus otuboiyo doi namatean. 2 Indaa yanila okoniiyo Yesus, tukon Malta komo leleaniyo. Lazalus tukon mian-mian molubat osulang kaan polaing-laing tukon Yesus. 3 Doibundu Malia lubat makanggi uga-ugaate sembeleng kolitel kolisison babangi nalwastu mo maaling koolino. Yana kundongiikene do lisisonnoo doi Yesus aino, maka soutiyo tukon nabuuk. Posaapon do bonuadoo tealimo babangi sabab do lisisonnoo boono. 4 Bai Yudas Iskaliot, meeng komian doi Yesus napololaing - doibundu yana mokulokisanggene - bantile, 5 "Bulaando do lisisonnoo mobabangi moaki nabinalukon tolu kosakato kodoy suasa, tukon kodoyno bineekon doi mian motalalais?" 6 Yudas bantile buno doiya bolikon kai yana otingoniiyo komian motalalais, bai sabab yana pondikuk. Yana biasa pulute kodoy kas polong kona inusol. 7 Bai Yesus hantile, "Sodiiyomo kohoinenokon! Yana kubaiyo naiya tuuk doi oloyo kutinadinan. 8 Mian motalalais sidutu daano doi komuyu, bai yaku aki."

Pomeenggonan motuuk lobosiano Lazalus

9 Badaang ko Yahudi miano molengele baikon Yesus daano doi Betania, jadi yanila ampakon indaa. Yanila ampakon bolikon tolongo doi Yesus, bai koidan yanila yase mokitayo Lazalus mo lapamo inotuboi doi namatean. 10 Doiyamo kosababpo imam-imam kapalano yase akateyo Lazalus koidan; 11 doiyamo kosababpo tobikon nabadaang ko Yahudi miano motinggale yanila tukon manganggamo doi Yesus.

Yesus usok doi Yelusalem tukon nggaangan

12 Modoakon kooloyo mian badaang mo lapamo lubat lamekene ko Paskah yanila ndongoliiyo baikon Yesus daanomo doi loloon tangano lubat doi Yelusalem. 13 Maka yanila mangala palem-palem loono maka yanila ampakon sambute Yesus tukon yanila tolo-toloukon, "Nggaale ko Mian Bisa! Binalakaati yana mo lubat tukon Temeneno sambuno. Binalakaati ko Tomundo Islael!" 14 Yesus malaat meeng kokaladai molumboon, tukon yana lokitiyo. Maka tealimo komo totulis doi Kitab Moliyous lalomo: 15 "Inai momatakut, boine Sion! Kitayo kopo Tomundo molubat, molokiti meeng kokaladai molumboon!" 16 Doiya kosinggatoo Yesus napololaing-pololaing akiyoon naalatiyo sasaibino doiya. Bai sambuno Yesus inakabasal doi namatean, maka yanila neneeke baikon komian badaang nakokubai motuuk doi yana lapamo totulis doi Kitab Moliyous lalomo. 17 Mian badaang mo daano doiya singgat Yesus nauangano Lazalus tobuat doi kibul tukon otuboiyo doi namatean, banggadudul mebee katalangan doi Lazalus nai notuboiyanoo. 18 Doiyamo kosababpo mian badaangoo ampakon doi Yesus sabab yanila lengele baikon yanamo komo mongkubai mominasaingdinggonoo. 19 Maka Falisi-falisi miano bantile meeng tukon hailong, "Kita aki nda nggoola mongkubai oioila! Pokitayomo, sasaibino kodunia ampakono lainge yana!"

Moimoiya ko Yunani miano umboliiyo Yesus

20 Dopai mian mobadaangoo mo ampakon doi Yelusalem mobakaleda doi lameanoo oloyono daano komoimoiya ko Yunani miano. 21 Yanila lubat doi Filipus tukon bantile, "Utus kalu nggoola, kami yase pososuung tukon Yesus." (Filipus kona luwean doi Betsaida doi Galilea.) 22 Maka Filipus ampakon bontiikene doi Andelias, boobus maka yanila luaila pelenggene doi Yesus. 23 Yesus bantile doi yanila, "Laatemo kotembono Manusia Napau nainakabasalan. Bisa tuuno daku bantilan nia: 24 Kalu meeng kolabue batuno aki natiniduk doi buta tukon mate, do labuedoo batuno tolongo tataap meeng. Bai kalu do labuedoo batuno mate, maka nasodo sawokene badaang kolabue. 25 Mian mo seange kona tuboan teali lapus kona tuboan. Bai mian mo sikitene kona tuboan doi dunia nia yana piyalayo kotuboan mobisa tukon posidutukon. 26 Mian mo yase leleaniyaku sio nalainge yaku; sulano daku peleleani polaing-laing yaku inaando daku anoan. Mian mo leleani yaku naikon Tamanggu odotiiyo."

Yesus hasalitakene kaliangano namatean

27 "Konoanggu susa; oila daku binantil budodoiya? Nggoola kai yaku bantile, 'Tama, osodiiyo yaku diabudodoo'? Bai sulano kutoupiyo naiya sakisanan nia naiyamo kona motuuk daku lubatan. 28 Tama, akabasale kosambumu!" Maka tololongol koalalo doi timbu mobantile, "Yaku lapamo akabasale, tukon yaku akabasale koidan." 29 Mian badaang mo daano idoo komo lengele alalodoo. Yanila bantile, "Koiya selese!" Bai daano komo bantile koidan, "Bolikon! Malaekat komo basilingan doi yana!" 30 Maka Yesus bantil doi yanila, "Do alaloo molongol, bolikon tuuk doi yaku, bai tuuk doi komuyu. 31 Diabudodoo laatemo kotembono dunia natinindokiiyan; diabudodoo kopamalenta dunia ngginolingo. 32 Bai yaku nia, kalu lapamo inakatandak nai elunia nia bungkukono, yaku naikon kanggiyo sasaibino komian doi yaku." 33 Yana hantile buno doiya sulano otudoikene bulaando kona tealian yana momate. 34 Mian badaangoo bantil doi yana, "Mololoi mai Buku Ukum, Tomundo Pasalamat yana tubo posidutukon. Bulaando ikoo nggoola bantile baikon Manusia Napaudoo sio nainakatan-dak doi buta bungkukono? Indee do Manusiadoo Napau?" 35 Yesus timbiliyo, "Tolongo budodoiya kona nadaanoan do madialanoo doi komuyu. Jadi, poampakono modaanoon do madialanoo, sulano komuyu akipoo linaat kalipookan. Mian mo ampakon doi kalipookan aki napoo toiyo inaando kona ampakonan. 36 Poanggayomo do madialanoo daanoon doi komuyu, sulano komuyu teali pau-pau madialan."

Yahudi miano aki namangangga

Sodo lapa Yesus bantile buno doiya, yana ampakono indaa tukon aki nayase bangokitanggon doi yanila. 37 Mau nalapamo badaang komo minasaingdinggon Yesus nakinubai doi yanila salaano, yanila aki namangangga doi yana. 38 Maka tealimo oila Nabi Yesaya nabinantil, "Temeneno, indeemo komiano komo anggayo komai bilita? Doi indee miano ko Temeneno nakuasa nainokitakonggonan?" 39 Doiyamo kosababpo yanila aki namangangga, sabab Yesaya bantilemo koidan, "Mian Bisa bantile, 40 'Yaku opiite komatanoila, kubaiyo yanila noano matikas, sulano komatanoila aki nanggoola mokita, yanila napopikikon aki namangalati. Sulano yanila aki naabali doi yaku, maka yaku otuboiyo yanila.' " 41 Yesaya bantile buno doiya sabab yana lapamo kitayo kona kinabasalan Yesus, tukon basilingan tuuk doi yana. 42 Mau nabuno doiya, badaang komian, buno kai pamalenta Yahudi miano anggayomo doi Yesus. Bai yanila aki nabalani mangakukene doiya tukon nabisaan tuuno, sabab yanila matakutene inai-inaikene Falisi miano aki napataikene yanila usok doi bonua kaleda. 43 Yanila lobian kona iyasano momalaat panggaal doi hanggapi tukon doi Mian Bisa napokindokan.

Yesus nahantilano naikon motindokiiyo

44 Maka Yesus nggeleamon, "Mian mo anggayo doi yaku, bolikon doi yaku kona inangga, bai doiyanamo hintekene yaku. 45 Tukon mian mo kitayomo yaku, kitayomo yana mo hintekene yaku. 46 Yaku lubat doi dunia nia buno madialan, sulano sasaibino komian mo anggayo yaku aki nandoong doi kalipookan lalomo. 47 Mian mo mondongolii kuotunggul, bai aki naloingiyo - bolikon yaku komo ukume yana. Sabab yaku lubat bolikon ukume kodunia, bai sulano kusalamatene. 48 Mian mo tolake yaku tukon aki mondongolii daku bantilan, lapamo daano komo tindokiiyo yana. Bantilan mo yaku pelenggene, doiyamo komo tindokiiyo yana doi oloyo Nakiamatan. 49 Sabab yaku aki kubasalita doi kumongiasan susuunggu; Tama mo sumboliiyo yaku, yanamo komo bintekene yaku, oila komo moola yaku bantile tukon pelenggene. 50 Tukon yaku toiyo dona palentadoo mebee tuboan mobisa tukon posidutukon. Maka yaku pelenggene buno Tama nainotunggukon yaku."

Yohanes 13

Yesus kumosiyo kona pololaing-pololaing aino

13:1 Meeng kooloyo akiyoon ko oloyo Babasal Paskah, Yesus toiyo baikon laatemo kotembono kona tinggalano nadunia nia sulano abali doi Tamano. Yana mamaasikene ko mian-mian mo tealimo namian doi dunia nia, tukon yana tataap mamaasikene yanila polong doi napupusan. 2 Yesus tukon napololaing-pololaing daanoon mokaan popook. Ibiliis usokiyo Yudas noano lalomo Simon Iskaliot napau sulano nakulokisanggene Yesus. 3 Yesus toiyo baikon Tama beekenemo sasaibino kokuasa doi yana. Yana toiyo koidan baikon yana lubat doi Mian Bisa tukon naikon yana abali doi Mian Bisa. 4 Sambuno buno doiya yana kokondong, bukayo kona jubah, tukon pagete anduk kooako. 5 Lapa doiya yana mokundang paisu doi meeng kosombe, maka atambuune kumosiyo kona pololaing-pololaing aino tukon itase anduk mo tokooton doi oakodoo. 6 Polong yana doi Simon Petulus, mo bantile, "Temeneno, bulaando Temeneno mo kumosiyo koainggu?" 7 Yesus timbiliyo, "Budodoiya ikoo aki mumangalatikene oila daku kinubai nia, bai totiiliyo naikon ikoo mangalatikene." 8 "Inai, Temeneno," Petulus bantile doi Yesus, 'Tnai Temene-no mokumosiyo koainggu!" Bai Yesus timbiliyo, "Kalu yaku aki kukumosiyo koaimu ikoo akiyo komu potaamian tukon yaku." 9 Simon Petulus bantile, "Kalu buno doiya, Temeneno, inai motolongo ainggu tolong bai limanggu maka olunggu koidan!" 10 "Mian mo lapamo basau, lapamo bilisii sasaibino," Yesus bantile doi Petulus. "Yana akimo napalaluu kinumosi koidan; baino aino. Komuyu nia lapamo bilisii bai aki nasasaibino." 11 (Yesus toiyomo indee naikon komo kulokisanggene yana. Doiyamo kosababpo yana bantile, "Komuyu naiya lapamo bilisii, bai aki nasasaibino.") 12 Sala lapa Yesus kumosiyo yanila aino, yana pakeyo koidan kona jubah maka osulang. Maka yana bantile doi yanila, "Komuyu kai alatiyo indee kolangge mo sodo lapa kukubaiyo doi komuyu? 13 Komuyu uange yaku Gulu tukon Temeneno. Takainomo bunomo doiya. 14 Kalu yaku buno Temeneno tukon po Gulu kumosiyo koaimu, komuyu koidan sio popokumosi aimuyu. 15 Yaku mebee sontoh nia doi komuyu, sulano mau komuyu koidan kubaiyo indee komo lapamo yaku kubaiyo doi komuyu. 16 Bisa tuuno daku bantilan nia: komeeng koata aki nalobian kona babasalan doi natuan dungolan, tukon meeng kobito-bito aki nalobian kona babasalan doi mian mo bintekene. 17 Kalu komuyu lapamo toiyo sasaibino nia, monondoko kalu komuyu kubaiyomo. 18 Oila daku binantil nia bolikon tuuk doi komuyu sasaibino. Yaku toiyo inde-indee komo lapamo yaku lilike. Bai indee komo lapamo totulis doi Kitab Moliyous, sio nateali, doiyamo 'Mian mo kaan polaing yaku, naikon lobosiaku.' 19 Langgedoo yaku pelenggene doi komuyu budodoiya, akiyoon nateali, sulano kalu do langgedoo tealimo naikon, komuyu naikon anggayomo baikon yakumo yana mo binantil YAKU DAANO. 20 Bisa tuuno daku bantilan nia: Indee komo talimayo komian yaku mo bintekene, talimayo yaku. Tukon indee komo talimayo yaku, talimayo yana bintokanaku."

Yesus tatukenemo kona linoilokisan

21 Sala lapa Yesus hantile buno doiya, yana teali poloon tuuno. Maka yana bantile, "Bisa tuuno daku bantilan nia: Daano meeng komian doi komuyu komo kulokisanggene yaku." 22 Napololaing-pololaing pombaleng meeng tukon bailong tukon yanila masaingding sabab yanila aki napo toiyo indee komiano. 23 Pololaing Yesus mo seseange osulang doi Yesus bibilo. 24 Simon Petulus beena kodean doi yana sulano yana mansadai doi Yesus indee komiano mo minakisuuti. 25 Maka dona pololaing koolaniyo Yesus, tukon mansadai, "Indee yana, Temeneno?" 26 Yesus timbiliyo, "Mian mo yaku mobeekene koloti yaku mo kemeke doi mangko lalomo, doiyamo komiano." Maka Yesus mangala meeng koloti patolo, yana kemeke doi mangko lalomo; maka beekene doi Yudas Simon Iskaliot napau. 27 Mosobit tuuno sambuno Yudas talimayo do lotidoo, Ibiliis usokiyomo konoano lalomo. Maka Yesus bantile doi yana, "Kubaiyomo mosobit oila komo ikoo yase kubaiyo." 28 Akiyo komeeng doi yaniladoo mo osulang kaan idoo moalatiyo bulaando Yesus mobantile doi Yudas buno doiya. 29 Daano komo aanggene Yesus bintekene Yudas mongoli meeng kolangge mo palaluu doi lameanoo, kai mebee doy soisik doi mian motalalais - sabab Yudas pangabos doy. 30 Sambuno Yudas talimayo do lotidoo yana polaing tobuat. oloyo popooko.

Palenta mo hoolu

31 Sambuno lapa Yudas ampakon, Yesus bantile, "Budodoiya Manusia Napau inakabasal, tukon Mian Bisa inakabasal lolo doi yana. 32 Kalu Mian Bisa inakabasal lolo doi yana, mau yana inakabasal lolo doi butongo susuungo. Tukon Mian Bisa akabasale yana tukon soisobiton. 33 Daku pau-pau, yaku akimo kudungol malumbit tukon komuyu. Komuyu naikon umboliiyo yaku, bai pokakanamo mo lapamo yaku bantile doi pamalenta Yahudi, bunomo koidan daku bantilan doi komuyu; doi lipu kuampakonan, komuyu akipo nggoola lubat. 34 Palenta boolu kuheekene doi komuyu: Poposeang meeng tukon hailong. Buno pokakana yaku seange komuyu, tmnomo lakon doiya komuyu sio po poseang. 35 Kalu komuyu toiyo poseang, sasaibino komian toiyo haikon komuyu kupololaing-pololaing."

Rantilan baikon Petulus otinggalemo Yesus

36 "Temeneno, Temeneno yase ampakon doiyaa?" Simon Petulus sadaiyo doi Yesus. Yesus timbiliyo, "Doi yaando daku ampakonan, budodoiya ikoo aki nanggoola malaing. Ikoo naikon lainge yaku doibundu." 37 "Temeneno, bulaando yaku aki namoola lainge Temeneno budodoiya?" Petulus mansadai koidan. "Yaku yase mate tuuk doi Temeneno!" 38 Yesus timbiliyo, "Bisa kai ikoo moyase mate motuuk doi yaku? Mutoiyo, akiyoon nakokuuwa komanuk naikon, ikoo tolumo luunggon mubantile baikon ikoo aki mutingoniiyo yaku!"

Yohanes 14

Yesus yanamo kololoon doi Tama

14:1 "Inai nasusa konoamu," Yesus bantile doi yanila. "Pomangangga doi Mian Bisa, tukon poanggayomo doi yaku koidan. 2 Doi Tamanggu nabonua daano badaang kolipu dungolan. Yaku taus indaa sulano kusadiayo kodungolan motuuk doi komuyu. Yaku aki naikon kubantile buno doiya doi komuyu, kalu doiya aki nabisa. 3 Kalu yaku lapamo sadaiyayo kopodungolan, yaku abali koidan tukon ndokiiyo komuyu, sulano inaando daku anoan, idoomo koidan kopoo dungolan. 4 Doi lipu kutausan kololoono komuyu toiyo." 5 Maka Tomas bantile doi Yesus, "Temeneno, kami aki mai toiyo inaando Temeneno natausan, bulaando komai toiyano kololoono?" 6 Yesus timbiliyo, "Yakumo kololoon sulano nda toiyo ko Mian Bisa tukon malaat tuboan. Akiyo komeeng komian momoola lubat doi Tama, kalu aki nalolo doi yaku. 7 Kalu kai komuyu tingoniiyo yaku, tantu komuyu naikon tingoniiyo ko Tamanggu koidan. Budodoiya komuyu tingoniiyomo yana, tukon lapamo kitayo yana." 8 Maka Filipus hantile doi Yesus, "Temeneno, tudoikene Tama doi kami, sulano mai toiyo tuuno." 9 Bai Yesus timbiliyo, "Buunia kolumbi-lumbito daku polaingan komuyu, tukon koidan ikoo akiyoon mutingoniiyo yaku, Filipus? Mian mo lapamo kitayo yaku, lapamo kitayo ko Tama. Bulaando ikoo nggoola bantile, 'Tudoikene ko Tama doi kami?' 10 Filipus! Kai aki muanggayo, baikon yaku pomeenggon tukon Tama, tukon Tama pomeenggon yaku? Oila daku binotiikon doikoo, aki kubantile doi butonggu susuunggu. Tama mo daano pomeenggon tukon yaku, yanamo komo limange doiya sasaibino. 11 Poanggayo doi yaku, baikon yaku pomeenggon tukon Tama tukon Tama pomeenggon yaku. Kalu naakiyan, poanggayomo tobikon oila komo lapamo yaku kubaiyo. 12 Bisa tuuno daku bantilan nia: Mian mo mangangga doi yaku, naikon kubaiyo oila mo lapamo yaku kubaiyo - kai lobian babasal kona kinubai koidan - sabab yaku ampakon doi Tamanggu. 13 Tukon oilamo kopoo kinabi mo mangatas doi sambunggu, doiya naikon yaku kubaiyo tuuk doi komuyu, sulano Tama kinabasal lolo doi Pau. 14 Oila kopoo kinabi luwedoi sambunggu naikon yaku kubaiyo."

Yesus paladandikene ko Mian Bisa Na Loh

15 "Kalu komuyu mamaasikene yaku, komuyu naikon ampakonggene daku palenta. 16 Yaku naikon kabiyo doi Tama, tukon yana naikon beekene doi komuyu meeng ko Potombonii bailong, naikon mondoong polaing komuyu polong posidutukon. 17 Yanadoo Mian Bisa Na Loh mo okitakanggene ko Mian Bisa nabisa-bisaan. Dunia aki nanggoola talimayo yana, sabab aki napo kitayo kabai tingoniiyo. Bai komuyu tingoniiyo yana, sabab yana ndoong polaing komuyu tukon pomeenggon komuyu. 18 Komuyu aki kutinggale meeng-meeng kopau pokakana kopau tuboon. Yaku naikon abali doi komuyu. 19 Baino budodoiya tolong komian doi dunia akimo nakitayo yaku. Bai komuyu kitayo yaku. Tukon tobikon yaku tubo, mau komuyu bai tubo. 20 Kalu laate kooloyono, komuyu toiyo baikon yaku pomeenggon tukon Tama komuyu pomeenggon tukon yaku, takon yaku pomeenggon komuyu. 21 Mian mo talimayo daku palenta-palenta tukon kubaiyo, yanamo komo mamaasikanaku. Tamanggu naikon mamaasikene komian mo mamaasikene yaku. Yaku bai naikon mamaasikene mianoo tukon okitakene kobutonggu doi yana." 22 Yudas (bolikon Yudas Iskaliot) mansadai doi Yesus, "Temeneno, bulaando Temeneno yase okitakanggene kobutomu doi kami bolikon mian doi dunia?" 23 Yesus timbiliyo, "Mian mo mamaasikene yaku, naikon loloiyo daku otunggul. Tamanggu naikon mamaasikene yana. Tama tukon yaku naikon lubat doi yana tukon podungoli yana. 24 Mian mo aki namamaasikanaku, aki naloloiyo daku otunggul. Otunggul komuyu mondongoliiyodoo, bolikon doi yaku, bai luwedoi Tama mo bintekene yaku. 25 Sasaibino doiya kubantile doi komuyu, modaano yaku podungoli komuyu. 26 Bai ko Mian Bisa Na Loh, Potombonii naikon Tama bintekene luwedoi sambunggu, yanamo komo otunggukene komuyu kolangge tukon ingotiikene komuyu sasaibino komo lapamo yaku bantile doi komuyu. 27 Monondok yaku otinggale doi komuyu. Kumonondokan susuunggu yaku mo beekene komuyu. Daku bineekon doiya bolikon buno mian doi dunia nabineekon doi komuyu. Inai posusa, inai pomatakut. 28 Komuyu lapamo lengele daku bantilan, 'Yaku naikon ampakon, bai yaku lubat koidan doi komuyu'. Kalu komuyu mamaasikene yaku, komuyu naikon sanaang yaku ampakon doi Tamanggu, sabab Tamanggu lobian kona babasalan doi yaku. 29 Yaku pailukene doiya budodoo doi komuyu, akiyoon sasaibino nateali, sulano kalu tealimo, komuyu anggayomo. 30 Yaku akimo kubasalita lobian badaang koidan tukon komuyu, sabab laatemo kotembono kopamalenta dunia nalubatan. Bai yana aki nakuasaiyo kobutonggu. 31 Mau sasaibino doiya sio nateali sulano dunia natoiyo baikon yaku mamaasikene Tama tukon kubaiyo sasaibino Tama napinalentakon doi yaku. Oh, maimo kita nda ampakon naimbaa."

Yohanes 15

Yesus anggul batango mo bisa

15:1 Yesus bantile koidan, "Yaku anggul batango mo bisa, tukon Tamanggu komo limange kona asi. 2 Meeng kopangano doi batangodoo mo aki nasao, pinatol, tukon pangano mo sao, pinupui koloono bailong tukon binilisii sulano nalobian badaang kosaano koidan. 3 Komuyu lapamo bilisii sabab otunggul mo lapamo yaku beekene doi komuyu. 4 Potataap pomeenggon tukon yaku tukon yaku tataap pomeenggon tukon komuyu. Kokayung pangano susuungo aki nanggoola sao, kasuali yana tataap liit doi batango. Bunomo lakon doiya komuyu nggoola sao, kalu tataap pomeenggon tukon yaku. 5 Yakumo koanggul batango, tukon komuyu kopanga-panga-no. Mian mo tataap pomeenggon tukon yaku tukon yaku maka yana, naikon sao badaang; sabab kalu bolikon yaku, komuyu aki nggoola mongkubai oioila. 6 Mian mo aki natataap pomeenggon tukon yaku, naikon sinakukon buno kayung pangano, boobus teali motuul. Kayung-kayung pangano mo buno doiya, naikon pinototongikon tukon sinakukon doi aung lalomo, maka nasinua. 7 Kalu komuyu tataap pomeenggon tukon yaku tukon daku otunggul ano doi noamuyu lalomo, pomangkabimo doi Tama indeemo kopo iniyas; domu kakabidoo tinalima. 8 Kalu komuyu sao badaang, Tamanggu inakabasal; tukon buno doiya komuyu bisa-bisa teali kupololaing. 9 Buno Tama mamaasikene yaku, bunomo lakon doiya yaku mamaasikene komuyu. Siokai komuyu potataap tubo buno mian yaku mo mamaasikene. 10 Kalu komuyu ampakonggene daku palenta-palenta, komuyu tataap tuuno doi kumaasi, pokakana buno yaku tataap tuuno doi Tama namaasi sabab ampakonggene kona palenta-palenta. 11 Sasaibino naiya kubontiikene doi komuyu, sulano daku labaanoo daano doi noamuyu lalomo, tukon komu labaan teali monondok. 12 Naiyamo daku palenta: po poseseang meeng tukon hailong, pokakana buno yaku mamaasikene komuyu. 13 Mian mo seange tuuno kona sobat-sobat doiya miano mo nggoola kona tuboan motuuk doi yanila. 14 Komuyu daano kusobat-sobat, kalu komuyu kubaiyo kolangge mo yaku palentakene doi komuyu. 15 Komuyu akimo kuaanggene ata, sabab koata aki natoiyo oila komo daano tumbuno kubaiyo. Komuyu kuuange sobat, sabab sasaibino daku linongol doi Tamanggu lapamo kupailukene doi komuyu. 16 Bolikon komuyu komo piliyo yaku. Yakumo komo piliyo komuyu, tukon sumboliiyo komuyu ampakon sulano posao badaang - saono mo aki nalokis. Maka Tama naikon beekene doi komuyu oilamo komuyu nakinabi doi yana moluwe tukon sambunggu. 17 Naiyamo daku palenta doi komuyu: Poposeang meeng tukon bailong."

Dunia mosikitene komuyu

18 "Kalu kai dunia mosikitene komuyu, poneneeke baikon yaku lapamo lolukon dunia mosikitanaku. 19 Andeno komuyu dunia namian, komuyu nia dunia mamaasikene sabab namian. Bai lapamo yaku lilike komuyu doi dunia, jadi komuyu bolikono dunia namian. Doiyamo kosababpo dunia namosikitene komuyu. 20 Poneneeke oila komo lapamo yaku pailukene doi komuyu, 'Koata aki nalobian babasal doi moodungele.' Kalu yanila lapamo sakisaayo yaku, yanila naikon sakisaayo komuyu koidan. Kalu yanila loloiyo daku otunggul, yanila loloiyo kopo otunggul koidan. 21 Sasaibino doiya yanila kubaiyo tuuk doi komuyu, sabab komuyu pololaingo yaku, sabab yanila aki natingoniiyo yana mo bintekene yaku. 22 Kalu andeno aki kulubat tukon aki kubontiikene sasaibino doiya doi yanila, yanila aki nadaano kona lalim. Bai budodoiya yanila akiyono kona poalasan koidan motuuk yanila nalalim. 23 Mian mo sikitene yaku, mosikitene ko Tamanggu. 24 Kalu kai doi yaniladoo yaku aki kubaiyo kolangge-langge mo akiyoon idan mian bailong kubaiyo, yanila akiyo kona lalim. Bai budodoiya yanila lapamo kitayo oila daku kinubai, tukon yanila mosikitenemo yaku maka Tamanggu. 25 Takainomo bunomo doiya, sulano natealimo oila komo totulis doi yanila na Buku Ukum lalomo, doiyamo: 'Yanila mosikitene yaku mau naakiyo kona poalasan.' 26 Yaku naikon mosumholii doi komuyu komeeng ko Potomhonii mo luwedoi Tama. Yanamo ko Loh mohisa mo okitakene ko Mian Bisa nabisa-bisaan tuuno. Kalu yana lubat, yana mebee salita motuuk doi yaku. 27 Tukon komuyu koidan sio pobeena salita motuuk doi yaku, sabab komuyu lapamo polaing yaku salataa doi tembono.

Yohanes 16

16:1 Sasaibino doiya kupailukene doi komuyu sulano komuyu naaki podampas. 2 Komuyu siniika doi bonua-bonua kaledaan. Tukon naikon lubat kotembono baikon komian mo akateyo komuyu naikon yana aanggene tulutiyo ko Mian Bisa. 3 Yanila kubaiyo doiya doi komuyu sabab yanila akiyoon natingoniiyo ko Tamanggu mau yaku. 4 Bai budodoiya yaku bantile doi komuyu, sulano doiya kalu naikon teali, komuyu poneneeke baikon yaku lapamo pailukene doi komuyu."

Mian Bisa Na Loh nalimang

"Langge nia aki kupailukene tumbeno doi komuyu, mangaani yaku daano polaing-laing komuyu. 5 Bai budodoiya yaku naikon ampakon doi yana mo bintekene yaku; tukon akiyo komeeng doi komuyu momansadaikene doiyaa daku ampakonan. 6 Budodoiya tolongo susa konoamu, padungga yaku mobantilemo do langgedoo doi komuyu. 7 Bai yaku bantile komo bisa doi komuyu: Lobian monondok kona tuukan doi komuyu, mangaani kalu aki kuampakon, Potomboniidoo aki nalubat doi komuyu. Bai kalu yaku ampakon, yaku naikon sumboliiyo yana doi komuyu. 8 Kalu yana lubat, yana naikon okitakanggene doi dunia koalatino mobisa dolalimoo, doi oila komo bisa, tukon komo doi Mian Bisa naukuman. 9 Yana naikon okitakanggene baikon indee miano komo aki naanggayo yaku doiya lalim; 10 baikon yaku bisa, tobikon yaku ampakon doi Tamanggu tukon akimo naikon pokitayo yaku koidan; 11 tukon baikon ko Mian Bisa atambuunemo kona baukumanan, mangaani kopamalenta doi dunia nia lapamo inukum. 12 Badaang koidan komo yaku yase bontiikene doi komuyu, mau naiya budodoo komuyu akiyoon ponggoola talimayo. 13 Bai kalu Lohdoo lubat, doiya yanamo komo okitakanggene ko Mian Bisa nabisa-bisaan, komuyu linolaing sulano potingoniiyo sasaibino kona bisaan. Yana aki nabasalita tolongo butongo sambunggu. Pomangkahi, maka komuyu naikon mantalima, sulano kopoo lahaan monondok."

Dunia namanaangan

25 "Sasaibino naiya yaku hantile doi komuyu tukon andean. Bai naikon nalaate kotemhono, yaku akimo kumongkuhai andean koidan, bai yaku basalita tukon natala-talaangan doi komuyu Tama kaliangano. 26 Doiya kotembono komuyu mangkabi doi Tama mangatas doi sambunggu; potoiyo, yaku aki naikon kumangkabi doi Tama motuuk doi komuyu, 27 sabab Tama susuungo seseange komuyu. Yana mamaasikene komuyu mangaani komuyu mamaasikene yaku, tukon anggayo baikon yaku lubat doi Mian Bisa. 28 Takainomo yaku luwedoi Tamanggu, tukon lapamo kulubat doi dunia lalomo. Bai budodoiya yaku tinggalemo kodunia sulano kuabali doi Tamanggu." 29 Maka Yesus napololaing-pololaing mansadai doi yana, "Budodoiya Temeneno basilingan tukon tala-talaang akimo napake andean, 30 tukon kami toiyomo baikon Yesus toiyo kolangge sasaibino. Akimo napalaluu daano komeeng komian momansadai oioila doi Temeneno. Mangaani doiyamo kami anggayomo Temeneno luwedoi Mian Bisa." 31 Yesus timbiliyo yanila, "Jadi budodoiya komuyu anggayo-mo? 32 Neneeke! Kotembono naikon lubat, bai lapamo lubat, komuyu pinobabandakon. Komuyu mule doi pobonua meeng-meeng tukon tinggale yaku susuunggu. Bai yaku aki natolongo susuunggu sabab ko Tamanggu daano polaing yaku. 33 Sasaibino naiya yaku bantile sulano komuyu pomalaat monondokan sabab pomeenggon tukon yaku. Doi dunia komuyu naikon sakisaa. Bai poekeenggele konoamuyu! Yaku lapamo lungguiyo kodunia!"

Yohanes 17

Yesus sambeanggene kona pololaing-pololaing

17:1 Sambuno lapa bantile buno doiya, Yesus lelengea doi timbu tukon bantile, "Tama, budodoiya laatemo kotembono. Akabasalemo komu Pau, sulano komu Pau akabasale Tama. 2 Tama lapamo mebee kuasa doi sasaibino kobanggapi doi mu Pau, sulano yana namebee tuboan mobisa tukon posidutukon doi sasaibino komian Tama mo beekene doi yana. Naiyamo kotuboan mobisa tukon posidutukon; 3 sulano komian natingoniiyo Tama, tolongo yana ko Mian Bisa mo bisa, tukon tingoniiyo Yesus Klistus Tama mo bintekene. 4 Yaku lapamo akahasale Tama doi elunia nia bungkukono tukon alapayo kona limang Tama mo heekene doi yaku. 5 Tama! Akahasalemo yaku budodoiya doi Tama, tukon babasalan mo daano doi yaku pomeenggon Tama salataa dunia nia akiyoon napinasitaka. 6 Yaku lapamo okitakanggene Tama doi mian badaang nai dunia nia mo lapamo Tama beekene doi yaku. Yanila Tama na mian-mian, tukon Tama lapamo beekene doi yaku. Yanila loingiyomo Tama nabantilan. 7 Budodoiya yanila toiyomo baikon sasaibino Tama nabineekon yaku luwedoi Tama. 8 Lapamo kupelenggene doi yanila kobantilan Tama mo beekene doi yaku; tukon yanila lapamo talimayo. Yanila toiyo baikon yaku bisa-bisa lubat doi Tamanggu tukon yanila anggayo baikon Tama komo bintekene yaku. 9 Yaku sambeang tuuk doi komuyu. Yaku aki kusambeang motolongo tuuk doi dunia bai mian badaang doi dunia mo lapamo Tama beekene doi yaku, sabab yanila Tama koona. 10 Sasaibino daku langge Tama nalangge koidan; tukon sasaibino Tama nalangge daano kulangge koidan. Yaku inakabasal doi yaniladoo. 11 Budodoiya yaku lubat doi Tama. Yaku akimo kundoong koidan doi dunia; bai yanila daanoon doi dunia. Tama mo moliyous! Dagaiyo yanila tukon kuasa Tama sambuno, doiya sambu mo lapamo Tama beekene yaku - sulano yanila teali meeng, pokakana buno Tama tukon yaku koidan meeng. 12 Modaanoon yaku polaing yanila, yaku lapamo dagaiyo yanila tukon kuasa moluwe Tama sambuno - samtm Tama mo beekene doi yaku. Yaku lapamo dagaiyo yanila tukon akiyo komeeng komian doi yaniladoo molapus; kasuali yana mo takainomo lapamo lapus; sulano tukon doiyadoo tealimo oila komo totulis doi Kitab Moliyous lalomo. 13 Budodoiya yaku lubat doi Tamanggu. Sasaibino nia yaku bantile modaanoon yaku nai dunia nia; sulano yanila tukon totubo kona tuboan toupiyo daku labaan. 14 Yaku lapamo pelenggene Tama nabantilan doi yanila, tukon dunia nia mosikitene yanila, sabab yanila bolikon dunia koona, pokakana buno yaku koidan bolikon dunia koona. 15 Yaku aki kukabiyo sulano Tama nandokiiyo yanila doi dunia nia, bai yaku kabiyo sulano Tama nadagaiyo yanila doi Ibiliis. 16 Pokakanamo buno yaku bolikon dunia koona, mau yanila bolikon koidan dunia koona. 17 Tealikene yanila mumian motangalaas doi Tama luwedoi nabisaan; Tama nahantilan doiyamo komo bisa. 18 Pokakana Tama lapamo bintekene yaku doi dunia, bunomo koidan yaku bintekene yanila doi dunia. 19 Tuuk yanila napalaluu, yaku salakanggene kobutonggu buno Tama koona, sulano yaniladoo teali tongo Tama koona motangalaas lolo doi nabisaan. 20 Bolikon tuuk yanila nia daku sinambeanggon. Bai yaku koidan sambeang tuuk doi mian badaang naikon mo anggayo doi yaku doi napo bantilan yanila nia. 21 Yaku kabiyo, Tama, sulano yanila sasaibino teali meeng buno Tama pomeenggon yaku, tukon yaku maka Tama. Boliisi yanila nateali meeng tukon kita sulano komian doi dunia anggayo baikon Tama komo bintekene yaku. 22 Yaku lapamo beekene doi yanila kobabasalan Tama mo beekene doi yaku, sulano yanila teali meeng, pokakana buno kita meeng; 23 yaku tukon yanila, tukon Tama maka yaku; sulano yanila bisa-bisa meeng. Maka dunia naikon toiyo baikon Tama komo bintekene yaku, baikon Tama mamaasikene yanila buno Tama mamaasikene yaku. 24 Tama, yaku yase sulano yanila, mo Tama beekene doi yaku, daano polaing-laing yaku doi lipu kudaanoan, sulano yanila kitayo daku kinabasalan; doiyamo kabasalan Tama mo beekene doi yaku, sabab Tama mamaasikene yaku akiyoon kodunia natinealikon. 25 Tama mo adil! Dunia aki natingoniiyo Tama, bai yaku tingoniiyo Tama; tukon mian madaang nia toiyo baikon Tama komo bintekene yaku. 26 Yaku lapamo bontiikene Tama sambuno doi yanila; tukon yaku lapamo kubaiyo buno doiya, sulano Tama namaasi doi yaku tataap doi noanoila lalomo tukon yaku pomeenggon yanila."

Yohanes 18

Yesus linako

18:1 Sambuno lapa Yesus sambeang buno doiya, yana tukon napololaing-pololaingoo ampakon doi Paisu Kidlon sembeleng. Idoo daano komeeng koasi, maka Yesus tukon napololaing-pololaingoo usok doi asidoo. 2 Yudas poloilokisoo, toiyo do lipudoo; sabab Yesus biasamo pototongi idoo tukon napololaing-pololaing. 3 Maka Yudas ampakon doi lipudoo tukon babayo komeeng kopasukan suludadu Lomawi tukon moimoiya kopadagai Temeneno Nabonua imam-imam kapalano mo sumboliiyo tukon Falisi-falisi miano. Yanila makanggi sinapan, lantela tukon posi. 4 Yesus toiyo sasaibino komo naikon teali doi butongo. Jadi yana kolaniyo dopai mianoo badaang tukon mansadai, "Komuyu indee miano kopo inumbal?" 5 "Yesus, Nasalet miano," yanila timbiliyo. "Yakumo nia," Yesus bantile. Yudas poloilokisoo daano mokokondong tukon yanila. 6 Singgatoo Yesus bantil doi yanila, "Yakumo nia," yanila sasaibino tangabalinggon maka tolubang doi buta. 7 Yesus sadaiyo koidan doi yanila, "Indee kopo inumbal?" "Yesus Nasalet miano," yanila timbiliyo. 8 "Lapamo kubantile yakumo nia," Yesus bantile. "Tukon kalu bisa yakumo kopoo inumbolii, sodiiyomo yanila bailong naampakono." 9 (Tukon nabantilano mobuno doiya, tealimo oila komo lapamo Yesus bantile loolukonoo: "Tama, doi mian badaang Tama mo beekene doi yaku, akiyo komeeng komian komo lapus.") 10 Simon Petulus mo makanggi meeng kobakoko, yana bubute maka tabase imam babasal naata botol kotolingaino bakalingano. Kosambuno do atadoo Malkus. 11 Maka Yesus bantil doi Petulus, "Usekene koidan komu bakoko doi salungo! Oilakai ikoo pikikene yaku aki naikon kuinume kopaisu doi galaas sakisaawan Tama mo beekene doi yaku?"

Yesus binaba mangadap doi Hanas

12 Maka suludadu-suludadu Lomawi tukon nakomondaan tukon padagai-padagai Yahudi lakoyo tukon keete Yesus. 13 Tumbe-tumbeno yanila babayo Yesus mangadap doi Hanas. Kayafas namonianan malane. Kayafas daano meeng koimam babasal doi taumo. 14 Tukon yanamo komo lapamo beena otunggul doi pamalenta Yahudi baikon lobian monondok doi meeng komian momate motuuk doi sasaibino kobangsa.

Petulus Akiyenggene Yesus

15 Simon Petulus tukon tulano meeng bailong lainge Yesus. Pololaingoo bailong imam babasal tingoniiyo; jadi yana usok polaing-laing tukon Yesus doi imam babasal nabonua basaleano, 16 bai Petulus montotiili doi tonggulung, doi tataapon. Doibundu pololaingoo bailong ampakon doi tonggulung tukon posalitai meeng koboine peleleani padagai tataapon, maka babayo Petulus usok doi lalom. 17 Peleleani boinedoo padagai tataapon bantil doi Petulus, "Eh, bolikon kai ikoo koidan kona pololaing?" "Bolikon," Petulus timbiliyo. 18 Doiya kosinggatoo kolipu kumelon, jadi kopeleleani-peleleani tukon padagai-padagaidoo yanila lapamo bangokoiti aung tukon yanila balalango idoo. Petulus ampakon doi aungoo maka kokondong balalang polong yanila.

Imam babasal sadaiyo Yesus

19 Imam babasal sadaikene Yesus kaliangano doi napololaing-pololaing tukon naotunggul kaliangano. 20 Yesus timbiliyo, "Yaku sidutu basilingan tukon tala-talaang doi mian badaang salaano. Yaku sidutu mongotunggul doi bonua-bonua kaledaan tukon doi Mian Bisa Nabonua, lipu Yahudi miano napototongian sidutu. Aki nabiasa yaku mabantil oioila motosookon. 21 Jadi bulpando Tuan momansadaikene yaku? Sadaiyo yanila mo lapamo molongol kuotunggul. Tantu yanila toiyo oila daku binantil." 22 Sambuno Yesus bantile buno doiya, daano komeeng dopadagaidoo idoo tapiyo tukon bantile, "Balani tuuno ikoo bantile buno doiya doi imam babasal!" 23 Yesus timbiliyo, "Kalu yaku mabantil meeng kolangge mo sala, bantilemo naimbaa oila kona salaan! Bai kalu daku binantiloo bisa, bulaando ikoo motapiyo yaku?" 24 Doibundu Hanas sumboliiyo komian babayo Yesus tukon kinoot doi Imam Babasal Kayafas.

Petulus akiyenggene Yesus koidan

25 Simon Petulus daano mokokondong tukon balalang idoo. Mian badaang idoo bantil doi yana, "Bolikon kai ikoo komeeng kopololaingo mianoo?" Bai Petulus nggeelek, kona bantilano, "Bolikon!" 26 Meeng koimam babasal naata, doiyamo tolidano doi Petulus natinabas kotolingaino, bantile, "Baanggon aki kukitayomo ikoo doi asidoo mopolaing-laing tukon yana?" 27 Maka Petulus nggelekiyo koielan, "Aki," - tukon pokonoi doiya kosinggatoo komanuk kokuuwa.

Yesus mangadap doi Pilatus

28 Dodowasoono yanila babayomo Yesus doi Kayafas nabonua doi gubelnul nabatomundoan. Yahudi miano yanila aki nausok doi batomundoanoo lalomo, sulano yanila naaki teali kulokis manulut atulan agama, sabab yanila malaing kaan kaanan Paskah. 29 Tobikon doiya Pilatus tobuat ampakon doi yanila tukon mansadai, "Oila kopo pangasalakon doi mian nia?" 30 Yanila timbiliyo, "Andeno yana akiyo kona sala, kami aki mai babayo doi Tama Gubelnul." 31 Pilatus bantile doi yanila, "Poleleiyo yana tukon potindokii-yo manulut poukum susuumuyu!" Bai Yahudi miano timbiliyo, "Kami aki namoola ukume mate komian." 32 (Naiya teali sulano natotoi oila Yesus nabinantil kaliangano naikon yana mate.) 33 Pilatus usok koidan doi nabatomundoan tukon uange Yesus, maka sadaiyo, "Kai ikoo tomundo Yahudi miano?" 34 Yesus timbiliyo, "Kai napasadai nia doikoo susuumu kabai daano komian bailong mo lapamo bontiikene doikoo kaliangano doi yaku?" 35 Pilatus timbiliyo, "Oilakai yaku nia Yahudi miano? Komo beekene ikoo doi yaku mutulunano susuumu tukon imam-imam kapalano. Oila komo lapamo ikoo kubaiyo?" 36 Yesus bantile, "Daku batomundoan bolikon doi dunia nia. Ande-andeno daku batomundoan nai dunia nia, daku mian badaang balajuang sulano yaku aki kubineekon doi pamalenta Yahudi. Bai bisa daku batomundoan bolikon doi dunia nia!" 37 Maka Pilatus sadaiyo doi yana, "Kalu buno doiya, ikoo tomundo?" Yesus timbiliyo, "Ikoo bantile baikon yaku tomundo. Yaku sosuung tukon lubat doi dunia daano meeng kopituu, doiyamo mebee salita doi nabisaan. Mian mo luwedoi nabisaan doiya ndongoliiyo yaku." 38 Pilatus mansadai doi yana, "Oila komaanano dona bisaanoo?"

Yesus inukum mate

Maka Pilatus tobuat koidan doi nabatomundoan tukon bantil doi Yahudi miano, "Yaku aki kulaate meeng kona kasalaan doi yana. 39 Bai mololoi pokabiasaan, yaku sidutu sodiiyo meeng komian doi talunggu doi oloyo Babasal Paskah. Komuyu yase sulano kusodiiyo ko Yahudi miano natomundo motuuk doi komuyu?" 40 Yanila timbiliyo, tukon nggele-nggeleamon, "Aki, inai yana, bai Balanabas!" (Balanabas meeng komian pondikuk.)

Yohanes 19

19:1 Doibundu Pilatus usok maka mosumbolii mian moumbase Yesus. 2 Suludadu-suludadudoo mongkubaimo meeng kosapeyo doi kayung-kayung pangano mopalatadian, maka yanila songgoikene doi Yesus oluno. Lapamo doiya yanila pekeikene kojubah mosamelaon doi yana, 3 maka sidutu lubat doi yana tukon hantile, "Tubo kotomundo Yahudi miano!" Boobus yanila tapiyo yana. 4 Lapa doiya Pilatus tobuat tukon bantile doi mian mobadaangoo. "Kitayo! Yaku babayo yana tobuat doi komuyu, sulano potoiyo yaku aki kumalaat mau nabaino meeng kona salaan." 5 Yesus tobuat tukon pakeyo kosapeyo mopalatadian tukon jubah mosamelaon. Pilatus bantile doi yanila, "Pokitayo do mianoo." 6 Sambuno imam-imam kapalano tukon padagai-padagaidoo kitayo Yesus, yanila nggeleamon, "Sempange yana! Sempange yana!" Pilatus bantil doi yanila, "Poleleiyo yana, tukon posempange-mo komuyu susuumuyu, yaku aki kumalaat meeng kona salaan doi yana." 7 Yahudi mianodoo timbiliyo, "Manulut komai ukum, yana sio nainukum mate sabab yana akuiyo kobutongo Mian Bisa Napau." 8 Sambuno Pilatus ndongoliiyo yanila bantile buno doiya, yana lobian matakut koidan. 9Maka yana usok koidan doi nabatomundoan lalomo tukon sambuno Yesus binaba usok, Pilatus sadaiyo doi yana, "Ikoo komu luwean doiyaando?" Bai Yesus aki namotimbili. 10 Boobus Pilatus sadaiyo koidan, "Ikoo aki muyase basilingan tukon yaku? Mutoiyo, yaku balakuasa mosodiiyo ikoo, tukon kuasa mosempanggene ikoo!" 11 Yesus timbiliyo, "Kalu Mian Bisa aki nabeekene do kuasadoo doikoo, ikoo mau nahulaamo akiyo komu kuasa doi yaku. Tobikon doiya komian mo beekene yaku doikoo, lobian babasal kona lalim doikoo." 12 Sambuno Pilatus ndongoliiyo doiya, yana balausaha sulano nasodiiyo Yesus. Bai Yahudi miano nggele-nggeleamon, "Kalu Tuan sodiiyo yana, Tuan bolikon Kaisal tulano! Mian mo akuiyo kobutongo tomundo, doiya Kaisal namusu!" 13 Sambuno Pilatus ndongoliiyo do bantil-bantilanoo, yana babayo Yesus tobuat maka yana osulange doi kulsi bangulusan doi tampatoo kosambuno Sowaan Batu. (Doi silingan Iblani kosamouno Gabata.) 14 Doiya kosinggatoo adukono batong songulo lua suun kooloyo, oloyo akiyoon ko 01oyo Babasal Paskah. Pilatus bantile doi mian badaangoo, "Naiyamo kopoo tomundo!" 15 Yanila nggele-nggeleamon, "Akateyo yana! Akateyo yana! Sempange yana!" Pilatus mansadai, "Kai momoola kusempange kopo tomun-do?" Imam-imam kapalano timbiliyo, "Tongo Kaisal komai tomundo!" 16 Boobus Pilatus beekenemo Yesus doi yanila sulano napo sempange. Yanila ndokiiyo Yesus, maka yanila ampakon babayo yana.

Yesus sinempanggon

17 Yesus tobuat tukon tanggunge kona kayung sempang susuungo ampakon doi lipudoo mo sinombuikon "Mangabosan Olu". (Doi silingan Iblani binantil Golgota.) 18 Indaa yana sinempanggon. Posinggat-singgat tukon yana daano koidan lua komian bailong mo sinempanggon; komeeng doi bobono talikon, tukon komeeng doi bakalingano talikon tukon Yesus doi tanga-tanga. 19 Doi kayung pesempango Yesus, Pilatus mosumboliikene inoliit kotulisan nia: "Yesus doi Nasalet, Yahudi miano natomundo." 20 Badaang ko Yahudi miano mobasayo do tulisanoo, sabab do lipudoo Yesus nasinempangan aki naodoon doi kota. Tulisanoo lalomo silingan Iblani, Latin, tukon Yunani. 21 Imam-imam kapalano bantile doi Pilatus, "Inai motulise *Yahudi miano na Tomundo,' bai tulisemo, 'Mian nia bantile, Yaku Yahudi miano na Tomundo.' " 22 Bai Pilatus timbiliyo, "Komo lapamo yaku tulise, tataap totulis." 23 Sambuno suludadu-suludadudoo lapa sempanggene Yesus, yanila alayo kona pakean. Pakeanoo inobos sangkap: meeng-meeng malaat meeng koobos. Yanila alayo koidan kona jubah. Jubahdoo akiyo kona kinoitian - tinonum doi babu polong bilit. 24 Suludadu-suludadudoo yanila pobotiionggon meeng tukon bailong, "Inai nda potoliyo najubah nia. Tadu nda mongkubai undian sulano natotong indee komo laate." Doiya langgedoo teali sulano natakabai oila komo totulis doi Kitab Moliyous lalomo doiyamo: "Yanila ebes-ebese daku pakean, tukon mongkubai undian doi kujubah." Tukon bisa-bisa do suludadu-suludadudoo kubaiyo buno doiya. 25 Doi ponggaupan Yesus nasinempanggonan kokondong Yesus tinano utuso boine, Malia Klopas naboloki, tukon Malia Magdalena. 26 Sambuno Yesus kitayo kotinano tukon napololaing yana mamaasikene yanila modaano mokokondong idoo, Yesus bantile doi tinano, "Tina, naiyamo komu pau." 27 Doibundu yana bantile doi napololaingoo, "Ndaiya tinamuyu." Doiya kosinggatoo Yesus napololaing talimayomo Yesus tinano sulano nandoong doi napoo bonua.

Yesus namatean

28 Yesus toiyo baikon sasaibino doiya lapamo boobus, tukon sulano oilamo komo totulis doi Kitab Moliyous lalomo moola teali, yana bantile, "Yaku molou." 29 Idoo daano komeeng komanggo momoono tukon suka paisuno mo meele. Maka daano komeeng konggalanggang kinomok doi suka paisunodoo maka tinabokon doi meeng kokayung hisop pangano, maka tinutumikon doi Yesus suungo bibilo. 30 Yesus lemese do sukadoo paisuno tukon bantile, "Lapamo kabus!" Maka yana totukukene kooluno tukon mate.

Yesus tinobok

31 Kopamalenta aki nayase ko mian-mian mo daano tosempang kobadano taitude doi kayung sempang doi oloyo Tadean, baino kai naiya oloyo Tadeandoo oloyo Babasal mo tangalaas. Sabab oloyo doiya singgatoo Yesus nasinempanggonan pokokonoi akiyoon oloyo Tadean, Yahudi miano mangkabi palamisi doi Pilatus sulano yanila nalotoiyo do mian-mianoo aino mo lapamo sinempanggon tukon obulusene do badan-badanoo doi kayung sempang. 32 Maka suludadu-suludadudoo ampakon tukon lotoiyo tumbe-tumbeno koaino domianoo molua mo sinempanggon posinggat Yesus. 33 Sambuno yanila polong doi Yesus, yanila kitayo yana lapamo mate. Jadi yanila akimo napo lotoiyo koaino. 34 Bai Yesus lisuko sinubok tukon kalait doi meeng komian doi suludadudoo; tukon mosobit tokundang kosau tukon paisu. 35 Mian mo kitayo susuungo kadadianoo, yanamo komo babotilanggene doiya langgedoo, sulano komuyu anggayo. Tukon kona salitadoo bisa. 36 Langgedoo doiya teali sulano nateali oila komo lapamo totulis doi Kitab Moliyous lalomo, doiya "Akiyo komeeng kai luwedoi bukuno naikon nailotoan". 37 Doi Kitab Moliyous lalomo koidan totulis: "Yanila naikon mbalenge yana mo lapamo yanila teheke".

Yesus natinadinan

38 Lapa doiya Yusuf doi Alimatea mangkabi palamisi doi Pilatus sulano napo babayo Yesus badano. (Yusuf daano meeng Yesus napololaing bai aki natotingonii, sabab yana matakutene kopamalenta Yahudi.) Pilatus loasene doi yana, jadi yanila ampakono leleiyo Yesus badano. 39 Nikodemus, mo loolukoo biasa lubat popook doi Yesus, ampakon polaing tukon Yusuf. Nikodemus mababa pobilat tukon kayung gahalu - sasaibino naiya uga-ugaate tolu kolono kokiloglam kona kadaang. 40 Do mianoo molua ndokiiyo Yesus badano maka yanila bunguse tukon toik moalus polaing tukon lambadoo mobabangi manulut Yahudi miano naadat bakibulan. 41 Doi lipudoo Yesus nasinempanggonan daano komeeng koasi. Doi asidoo lalomo daano komeeng kokibul moboolu, mo akiyoon napinake batadinan mian mate. 42 Sabab do kibuloo lolani, tukon oloyo Tadean adukono minulai, yanila tadinemo Yesus indaa.

Yohanes 20

Kibul mo kosong

20:1 Doi minggu oloyono dowa-dowa, daano mokalipookan, Malia Magdalena ampakon doi kibuloo. Yana kitayo kobatu posunggupo lapamo sinaakon doi kibuloo buango. 2 Maka yana obuleng umboliiyo Simon Petulus tukon pololaing Yesus mo seseange, tukon bantile doi yanila, "Yesus ndinikuko doi nakibul, tukon yaku aki kutoiyo inaando kona inabosan." 3 Maka Petulus tukon pololaingoo bailong ampakono doi kihuloo. 4 Luaiia yanila obuleng, bai doi pololaingoo bailong lobian kona suutanan tukon Petulus, tukon yana komo polong tumbe doi kibuloo. 5 Yana mbalenge do kibuloo lalomo tukon kitayo dotoikoo pabalun daano motangabos idoo, bai yana aki nausok. 6 Simon Petulus tuundu doibundu, maka banggadudul usok doi kibuloo lalomo. Yana kitayo do toikoo pabalun daano motangabos idoo, 7 bai kotoik mo kinubai papagot Yesus oluno akiyono doi napokolanikonan bai toluluko tangalaas. 8 Doibundu koidan dona pololaing mo polong tumbe doi kibuloo, usoko koidan. Yana kitayomo tukon anggayomo. 9 (Polong doiya kotembono yanila akiyoon naalatiyo oila komo totulis doi Kitab Moliyous lalomo baikon Yesus tubo doi namatean.) 10 Sambuno lapa doiya Yesus napololaing-pololaing mulemo.

Yesus okitakene kobutongo doi Malia Magdalena

11 Malia Magdalena kokondong doi kibuloo salaano tukon kokiil. Daano yana mokokiil, yana kitayo dokibuloo lalomo, 12 maka yana kitayo lua komalaekat kona pakean moute. Malaekatoo osulang doi Yesus badano nainabosan, komeeng doi oluno talikon, tukon kobailong doi aino talikon. 13 Malaekat-malaekatoo mansadai, "Tina, bulaando ikoo mokokiil?" Malia timbiliyo, "Daku Temeneno lapamo inala, tukon yaku aki kutoiyo inaando yana kona inabosan." 14 Lapa bantile buno doiya, yana mbaleng doi tonggulungo tukon kitayo Yesus daano mokokondong idoo. Bai yana aki natoiyo baikon doiya Yesus. 15 Yesus mansadai doi yana, "Tina, bulaandokon ikoo mokokiil? Tina indee komu inumbal?" Malia aanggene doiya do asidoo tumbuno, jadi yana bantile, "Tama, kalu Tama komo biyele yana badano naimbaa, tulung bontiikanaku inaando Tama naabosano yana, sulano yaku moola kundokiiyo." 16 Yesus bantile doi yana, "Malia!" Malia mbalenge doi Yesus maka bantil tukon silingan Iblani, "Labuni!" (Koalatino "Gulu".) 17 "Inai motaaniyo yaku," Yesus bantile doi yana, "sabab yaku akiyoon kuliba doi Tama. Bai potauso doi utus-utusonggu, tukon bontiikene doi yanila baikon diabudodoo yaku libamo doi Tamanggu tukon Tamamu, ku Mian Bisa tukon mu Mian Bisa." 18 Maka Malia ampakono babotilanggene doi Yesus napolo-laing-pololaing baikon yana lapamo kitayo ko Temeneno tukon baikon Temeneno lapamo bontiikene sasaibinodoo doi yana.

Yesus okitakene kobutongo doi napololaing-pololaing

19 Doi Minggudoo oloyono koidan, sambuno kalipookan Yesus napololaing-pololaing pototongimo doi meeng kobonua tukon tataapon-tataapon mo tinataapikono, sabab yanila matakutene kopamalenta Yahudi. Sosinggot Yesus lubat maka kokondong doi yanila tanga-tangano tukon bantile, "Kinatauwan monondok doi komuyu." 20 Lapa yana bantile buno doiya, yana tudoikene doi yanila kolimano tukon lisuko. Sambuno yanila kitayo Yesus, yanila laba-laba tuuno. 21 Maka Yesus bantile doi yanila idan koidan, "Kinatauwan monondok doi komuyu. Buno Tamanggu bintekene yaku, bunomo lakon yaku bintekene komuyu." 22 Maka yana puulikene kona ansaang doi yanila tukon bantile, "Talimayo ko Mian Bisa Na Loh. 23 Kalu komuyu ompuniyo kopau meeng nalalim, Mian Bisa koidan ompuniyo. Kalu komuyu aki poompuniyo kopau meeng nalalim, maka Mian Bisa koidan aki naompuniyo."

Yesus tukon Tomas

24 Tomas (mo sinombuikon "Pinga"), meeng komian doi songulo luadoo Yesus napololaing, aki napolaing tukon bailong singgatoo Yesus nalubatan. 25 Maka Yesus napololaing-pololaing bailong bantile doi Tomas, "Kami lapamo kitayo Yesus!" Bai Tomas timbiliyo, "Kalu yaku akiyoon kumongkita kopaku bakaaso doi limano, akiyoon kuusekene kolimanggu saano doi pakudoo pakolo tukon akiyoon kuusekene kolimanggu doi lisuko, tutuu yaku akiyoon kumangangga." 26 Meeng kominggu molapa Yesus napololaing-pololaing daano doi bonuadoo tukon Tomas daanomo koidan. Sasaibino kotataapon tinataapikono. Bai Yesus lubat tukon kokondong doi yanila tanga-tangano, maka bantile, "Kinatauwan monondok doi komuyu." 27 Doibundu yana bantile doi Tomas, "Kitayo kolimanggu, tukon usekene kolimamu saano dimbaa. Ulule kolimamu tukon usekene doi lisukonggu. Inaimo mosasaaki koidan, bai anggayomo!" 28 Tomas hantile eloi Yesus, "Ku Temeneno, tukon ku Mian Bisa!" 29 Maka Yesus hantil doi yana, "Ikoo mangangga sabab lapamo kitayo yaku, kai bulaa? Kinatauwan doi mian mo mangangga mau naaki nakitayo yaku!"

Buku nia natujuan

30 Daano mobadaang koidan komo minasaingdinggon-mina-saingdinggon Yesus mo kubaiyo doi napololaing-pololaing salaano, bai aki natinulis nai buku nia. 31 Bai sasaibino naiya tinulis, sulano komuyu anggayo baikon Yesus daano Tomundo Pasalamat, Mian Bisa Napau, tukon sabab mangangga doi yana, komuyu malaat tuboan.

Yohanes 21

Yesus okitakene kobutongo doi pitu kona pololaing

21:1 Lapa doiya Yesus okitakene kobutongo idan koidan doi Paisu Tibelias doi napololaing-pololaing. Buno naiya kona tealian: 2 Daano kooloyo meeng Simon Petulus, Tomas mo sinombuikon Pinga, Natanael doi Kana luwedoi Galilea, Zebedeus napau-pau, tukon lua Yesus napololaing bailong, daano mopototongi. 3 Simon Petulus bantil doi tulano bailong, "Yaku yase ampakon bapukat ikan." "Kami malaing," yanila bantil doi yana. Maka yanila taus lakit duangan. Bai doi popooko mau meeng koikan yanila aki namatapu. 4 Sambuno tambuun sumbot kooloyo, Yesus kokondong doi paisudoo bibilo, bai yanila aki natingoniiyo baino Yesus. 5 Yesus bantil doi yanila, "Labuk-labuk kai komuyu daano kopo ikan?" "Akiyo," yanila timbiliyo. 6 Yesus bantil doi yanila, "Poaisene kopoo buani taalikon bakalinga doi duanganokon, idoo komuyu matapu ikan." Maka yanila sakukene donapo buani, bai yanila aki nanggoola bubute koidan sabab badaang koikan mokana doi buanidoo lalomo. 7 Pololaing Yesus mo mamaasikene bantil doi Petulus, "Ndaiya Temeneno!" Sambuno Simon Petulus ndongoliiyo doiya baino Temeneno, yana pakeyo kona kalambi (sabab yana aki nabakalambi) maka yana basuapon doi paisu. 8 Pololaing-pololaing bailong tuundu babose tukon duangan ampakon doi buta tina, tukon yanila bubute momeeng konapo buani mo moono ikan. Yanila aki natodudul dodoon doi buta tina, uga-ugaate tolongo sakat kometel. 9 Singgatoo yanila loboson doi duangan yanila kitayo daano koaung balano indaa tukon ikan doi bungkukono tukon loti. 10 Yesus bantil doi yanila, "Soba babayo doi sumai bubulaa koikan mo sodo komuyu tapuwe." 11 Simon Petulus lakit doi duangan, maka kedele kona buani doi buta tina. Dona buani moono tukon ikan mo babasal; sasaibino sakat lima kolono tolu kona kadaang. Mau nabuno doiya kona kadaang aki namosiak konapoo buani. 12 Yesus bantil doi yanila, "Mai nda kaan." Akiyo komeeng doi napololaing-pololaing mobalani mansadai, "Tama indee miano?" sabab yanila toiyo baikon yana Temeneno. 13 Doibundu Yesus koolaniyo yanila, mangala do lotidoo tukon bekene doi yanila. Yana kubaiyo buno doiya tukon ikanoo. 14 Naiyamo kotoluno luunggon Yesus naokitakanano ko-butongo doi napololaing-pololaing sambuno yana tubo doi namatean.

Yesus tukon Petulus

15 Sambuno lapa yanila kaan, Yesus bantil doi Simon Petulus, "Simon, Yona napau, kai ikoo lobian komu seangano yaku doi yanila nia naseangano yaku?" "Bisa, Temeneno," Petulus timbiliyo, "Temeneno toiyo yaku kilakene Temeneno." Yesus bantil doi yana, "Pialae daku domba-domba pauno." 16 Tuuk lua luunggon Yesus sadaiyo doi yana, "Simon Yona napau, kai ikoo seseangaku?" "Bisa, Yesus," Petulus timbiliyo, "Yesus toiyo yaku kilakene Yesus." Yesus bantile doi yana, "Pialayo daku domba-domba." 17 Tuuk kotoluno luunggon Yesus mansadai doi yana, "Simon Yona napau, kai ikoo kilakene yaku?" Petulus teali poloon sabab Yesus sadaiyo doi yana polong tolu luunggon. Maka Petulus timbiliyo koidan, "Temeneno, Temeneno toiyo sasaibino kolangge. Temeneno toiyo yaku kilakene ko Temeneno!" Maka Yesus bantil doi yana, "Pialayo daku domba-domba. 18 Bisa tuuno daku bantilan nia: Singgatoo ikoo daanoon motabokon, ikoo susuumu pagete kooakomu, tukon muampakon doiyaamo komu mongiasan. Bai kalu ikoo motuwamu naikon, ikoo baino ulule kolimamu, tukon baino mian bailong komo pagete ikoo tukon babayo ikoo doi lipu moaki muyase ampakon." 19 (Tukon Yesus nabantil-bantilanoo otudoikene bulaando naikon Petulus namatean sulano naakabasale ko Mian Bisa.) Lapa doiya Yesus bantil doi Petulus, "Lainge yaku!"

Yesus tukon napololaing bailong

20 Tembodoo Petulus mbaleng, yana kitayo doi tonggulungo daano Yesus napololaing bailong mo minamaasikon. (Yanamo komo osulang pokoolanikon Yesus tembodoo napoo kaanan tukon mo mansadai doi yana, "Yesus, indee miano komo kulokisanggene ko Temeneno?") 21 Kitayo yana, Petulus mansadai doi Yesus, "Yesus, bulaando tukon yana nia?" 22 Yesus timbiliyo, "Andeno yaku yase yana daanoon motubo polong daku lubatan, doiya bolikon muulusan. Bai ikoo, laingaku!" 23 Maka tololongolo kobulitano doi Yesus napololaing Yesu:s baikon napololaingoo aki namate. Banggokai Yesus aki nabantile, baikon pololaingoo aki naikon namate, bai: "Andeno yaku yase yana daano motubo polong daku lubatan, doiya bolikon muulusan." 24 Dopololaingoo komo mebee katalangan doi kadadian-kadadianoo naiya. Yanamo koidan komo lapamo tulise. Tukon kita toiyo oila kona binantiloo bisa.

Bantilan napupusan

25 Daano mobadaang kolangge bailong Yesus mo kubaiyo. Andeno sasaibinodoo tinulis meeng tukon meeng, yaku lasayo aki nasukup kolipu doi dunia nia sulano nainusokon sasaibino kobuku mo tinulisoo.

Lasul-lasul Salitano 1

1:1 Teofilus mo monondok, Doi kutmku tumheno lalomo lapamo kutalakanggene sasaibino Yesus nakinuhai tukon nai notunggukon salataa naatamhuunano kona limang, 2 polong doi oloyo nalinihakonan doi sulugaa. Akiyoon Yesus naliha doi sulugaa, tukon kuasa Mian Bisa Na Loh yana beena pongotunggul-pongotunggul doi nalasul-lasul yana mo piliyo. 3 Sambuno lapa Yesus mate, sangkap kolono kooloyo kona kalumbit Yesus yana biasa otudoikene tukon loloon mo tokita tuuno doi lasul-lasul baikon Yesus bisa-bisa motubomo. Yanila kitayo yana, tukon basilingan doi yanila bulaando ko Mian Bisa nabapalenta buno Tomundo. 4 Tukon doiya kosinggatoo yana pototongi tukon yanila, Yesus beekene kona palenta nia doi yanila, "Inai poampakon tinggale ko Yelusalem. Totiili idoo polong doi Tamanggu naheekanano kooila mo lapamo dinondiikon, doiyamo mo lapamodoo yaku pailukene doi komuyu lolukon. 5 Sabab Yohanes mansau mian tukon paisu, bai baimo moimoiya kooloyo komuyu naikon sio po sinau tukon Mian Bisa Na Loh."

Yesus biningkat doi sulugaa

6 Salataa do lasul-lasuloo napototongian posinggat-singgat tukon Yesus, yanila mansadai doi yana, "Temeneno, oilakai budodoiya Temeneno yase ekekendenge koidan kobangsa Islael na Batomundoan?" 7 Yesus timbiliyo, "Tamanggu susuungo komo tantukene kooloyono tukon kotembono. Doiya aki napalaluu komuyu toiyo, sabab doiya Tamanggu nahaak. 8 Bai komuyu naikon malaat kuasa, kalu ko Mian Bisa Na Loh lubato doi komuyu. Tukon komuyu leali sakisii-sakisii doi yaku doi Yelusalem, doi sasaibino kokampung-kampung Yudea, doi Samalia, tukon polong doi dunia bunduno." 9 Lapamo Yesus bantile buno doiya, yana linibakon doi sulugaa doi matanoila salaano, tukon bunong tombukiyo yana doi napoo pambaleng. 10 Daano yanila molelengea doi dapang, tembodoo Yesus natolibakonan doi sulugaa, sosinggot daano kolua komian mobapakean moute kokondong doi yanila talikon. 11 "Eh, Galilea mian-miano," do mianoo molua nabantilan, "bulaando komuyu motolongo kokondong koimbaa maka polelengea doi dapang? Yesus komuyu mo kitayo motolibakon doi sulugaadoo doi salaamuyu, yana abali koidan buno do caladoo koidan komuyu mo kitayo budodoo."

Posoboli Yudas

12 Doibundu do lasul-lasuloo abalimo doi Yelusalem doi Zaitun Bunggulo, bungkukodoo tangabos uga-ugaate meeng kokilo metel kona odoonan doi Yelusalem. 13 Doi Yelusalem yanila ampakon doi bonua tampat yanila naposapuan, maka yanila liba doi kombiang mo doi babo. Do lasul-lasuloo doiyamo, Petulus tukon Yohanes, Yakobus tukon Andelias, Filipus tukon Tomas, Baltolomeus tukon Matius, Yakobus Alfeus napau, Simon Patliot tukon Yudas Yakobus napau; 14 sasaibino yanila sidutu pomeenggon noa mopototongi sulano naposambeang. Yanila sambeang polaing koboi-boine tololo Malia Yesus tinano, tukon polaing Yesus utus-utuso. 15 Daano kooloyo meeng, yanila daanoon mopototongi-daano uga-ugaate sakat lua kolono komian mo pototongi -Petulus kokondong mobasilingan. Yana bantile, 16 "Utus-utus! Oila komo totulis doi Kitab Moliyous lalomo, doiya sio nateali. Looluk lolo doi Daud, Mian Bisa Na Loh lapamo bantile tentang Yudas mokatuaiyo do mianoo mo lakoyo Yesus. 17 Yudas daano meeng kotulanggita, tukon yana lapamo lilik koidan sulano namalaing balimang polaing-laing tukon kita." 18 Yudas nia lapamo malaat buta nabakibulan luwedoi natambo bakulokisanggonan mo lokis. Yana otuwong tukon mate tukon kotiano tabata lua tukon kokombongo sumbot sasaibino. 19 Sasaibino komian mo dungol doi Yelusalem toiyo doiya halloo. Doiyamo kosababpo doi yanila nasilingan lalomo yanila sombuikene do butadoo Akeldama, koalatino 'Buta Sau'.) 20 "Sabab doi buku Mazmul daano mototulis buno naiya, 'Sodiiyomo kona tampat dungolan nateali kiis; inai nadaano komeeng komian modungol doi lalomo.' Daano mototulis buno naiya koidan, 'Sodiiyomo kona kadudukan nasinoboli mian bailong.' 21-22 Tobikon doiya, sio nadaano komeeng komian mo malaing kita moteali sakisii baikon Temeneno Yesus lapamo tubo koidan doi namatean. Doiya mianoo siokai meeng komian moluwedoi antala mian mo sidutu polaing tukon kita doi tempodoo nda mololaingan Temeneno Yesus doi yayaa, salataa Yohanes nabasauan mian polong doi tempono Yesus nalinibakonan doi sulugaa luwedoi kita tanga-tangano." 23 Maka komian mo hadil idoo mebee galal lua komian, doiyamo Yusuf kosambuno meeng Balsabas (yana sinombuikon koidan Yustus), tukon Matias. 24-25 Maka yanila sambeang. Yanila bantile, "Yesus, ikoo toiyo komian noano sasaibino. Yudas lapamo otuwong doi nabasambuan lasul tukon lapamo mate. Jadi tudoikene doi kami, indee komiano doi mian nia molua komo Temeneno yase sulano nabinee sambu mosoboliyo Yudas." 26 Salataa lapa doiya do mianoo samhuno molua inundi, maka do undianoo tibus doi Matias. Jadi yana biningkat teali lasul sulano napolaing-laing domo songulodoo meeng kolasul bailong.

Lasul-lasul Salitano 2

Mian Bisa Na Loh nalubatan

2:1 Sambuno lapa polong doi oloyo Pentakosta, sasaibino komian momangangga pototongi doi meeng kotampat. 2 Sosinggot doimbaa tololongol komeeng kolobo mobulungan doi dapang buno mbombuul momakansang konapuulan. Mian modaano moosulang doi bonuadoo sasaibino moono tukon do langgedoo alalo mobulungan. 3 Maka yanila kitayo komian alep-alepo pokakana koaung mokolot dadul doi yayaa tukon totol doi yanila meeng-meeng. 4 Yanila sasaibino kinuasai tukon Mian Bisa Na Loh, maka yanila basilingan doi moimoiya kosilingan kaliangano. Yanila basilingan manulut oila komo Lohdoo beekene doi yanila sulano napobantile. 5 Doiya kosinggatoo badaang ko Yahudi miano luwedoi moimoiya kolipu bailong doi posaapon kodunia, dungol doi Yelusalem. Yanila daano komian mo taat tuuno doi Mian Bisa. 6 Salataa linongol do langgedoo alalo mobulungan, badaang tuuno komian molubat pototongi. Yanila sasaibino ngginggim molengele do mianoo momangangga momoola basilingan doi moimoiya kosilingan kaliangano. 7 Tukon masaingding tukon naakiyan nabiyok yanila bantile, "Mian-mian mo basilingan nia sasaibino Galilea miano, bolikon? 8 Bulaando kona tealian tobikon kita lengele yanila mobasilingan doi silingan lalomo doi kita nalipu memeeng? 9 Kita mian luwedoi Paltia, Media, Elam, Mesopotamia, Yudea tukon Kapadokia; doi Pontus tukon Asia, 10 doi Fligia tukon Pamfilia, doi Mesil tukon lipu-lipu Libia pokolanikon ko Kilene; daano doi kita komo lubat luwedoi Loma, 11 daano ko Yahudi miano tukon daano koidan ko mian-mian bangsa bailong mo lapamo usok agama Yahudi; daano koidan komo lubat luwedoi Kleta tukon luwedoi Alab. Kita sasaibino lengele yanila basilingan doi nda silingan lalomo memeeng manganai doi langge-langge mo minasaingdinggon Mian Bisa mo lakukanggene!" 12 Tukon masaingding tukon aki nabiyok yanila sasaibino posadai meeng tukon meeng, "Oila komaanano naiya?" 13 Bai daano komian hailong koidan mo totulaiyo. Yanila hantile, "Eh, ndaiya mianoo tolongo malangu!"

Petulus naotunggul

14 Maka Petulus kokondong pososinggat tukon lasuloo mosongulo meeng hailong, boobus yana basilingan doi mian dangodoo. Tukon alalo mo babasal yana bantile, "Utus-utus, Yahudi miano tukon sasaibino komo dungol doi Yelusalem! Polengele mono-monondok, sabab nalangge nia palaluu yaku jelaskanggene doi komuyu. 15 Mian nia aki namalangu, buno komuyu popasangka; sabab budodoiya sodo batong sio dowa-dowa. 16 Bai naiya lapamo Mian Bisa babulitakene luwedoi Nabi Yoel: 17 Mian Bisa bantile, *Doi lounu napupusan yaku naikon kundange daku Loh doi sasaibino komian. Komu pau-pau mala-malane tukon mupau-pau boineno yana bontiikene doikoo kolangge-langge yaku mo bontiikene doi yanila. Mian-mian mutabo yana kitayo kolangge-langge yaku mo tudoikene doi yanila. Mumian-mian momotuwa yana olumon tentang olumon yaku mo beekene doi yanila. 18 Doi kupeleleani-peleleani-mau mala-malane mau kai boine-, sio kukundongiikene daku Loh doi oloyo-oloyodoo. Yanila naikon bontiikene do langge-langgedoo yaku mo bontiikenemo doi yanila. 19 Yaku naikon madaanokon kuasa mominasaingdinggon doi dapang oungkukono, tukon langge-langge modeikon lobo dimbaa doi dunia bilito; naikon daano kosau tukon aung; bukol tukon tibolung. 20 oloyo naikon teali kalipookan, bituwon teali memela pokakana kosau akiyoon nalaate ko Temeneno na Oloyo, Oloyo mo babasal tukon motaanggadoo nalubat. 21 Doiya kosinggatoo, mian mo uang doi Temeneno naikon sinalamaton.' 22 Utus-utus Islael miano! Polengele oila komo yaku mo bantile nia: Yesus Nasalet mianodoo lapamo Mian Bisa beena limang motuuk doi utus. Doiya tokita tuuno doi mominasaingdinggon tukon langge-langge mobolikon langge ko Mian Bisa mo lakukanggene doi komuyu tanga-tangano luwedoi Yesus. Sasaibino doiya utus toiyomo. "Pokokonoi natetel susuungo, Mian Bisa putuskanggene sulano nasalakanggene Yesus doi komuyu. Tukon salataa yana sinalakanggon, komuyu akateyo yana tukon komuyu batadikene mian-mian mokulokis nasempange yana. 24 Bai Mian Bisa otuboiyo yana koidan doi mian-mian momate antalano. Yana linomos tukon matean, bai Mian Bisa sodiiyo yana, sabab aki namoola yana mokinuasai budoo doi matean. 25 Manganai Yesus nia biasa Daud bantile, 'Yaku sidutu kitayo ko Temeneno doi salaanggu; yana lolainge yaku, sulano yaku aki kuinunggot mau kai oioilamo. 26 Doiyamo kosababpo konoanggu laba-laba tuuno, kobabanggu mabantil pangga-panggaalan; tukon kobutonggu nia montotiili tukon sanaang doi kibul lalomo. 27 Sabab ikoo aki mubatadikene daku jiwa natotinggal doi mian momate nadunia lalomo. Ikoo aki mubatadikene komu mian mo satiadoo namanas tukon kabus. 28 Ikoo lapamo tudoikene doi yaku kololoon motuuk doi tuboan mo bisa. Daku laba-labaan liba-liba sabab ikoo daano polaing yaku.' 29 Utus-utus, pobeenggu kaloasan, mobasilingan tukon tala-talaang tentang Daud, tamanggita nakatulunan. Yana matemo tukon tinadino koidan; kokibulo daanoon doi kita nia tanga-tangano polong budodoiya. 30 Mian Bisa lapamo bateteba doi Daud, tukon sumba, baikon daano komeeng komian kona katulunan naikon Mian Bisa oduduke teali tomundo. Sabab Daud toiyo do tetebadoo tukon mau yana bai meeng konabi koidan, 31 yana toiyo koidan oila komo Mian Bisa kubaiyo. Jadi yana lapamo tantukene baikon ko Tomundo Pasalamat Mian Bisa mo dondiikene, naikon tubo koidan doi namatean. Daud bantile, 'Yana aki nabinatadikon totinggal doi mian momate nadunia lalomo; kobutongo aki nateali manas tukon kabus.' 32 Yesus naiyamo komo Mian Bisa otuboiyo koidan doi namatean. Kami sasaibino lapamo sakisiiyo doiya halloo. 33 Yana biningkat doi basambuan mo tatandak tukon Mian Bisa beena kakuasaan, maka yana talimayo ko Mian Bisa Na Loh mo lapamo dinondiikon doi Tama. Tukon doi komuyu budodoiya nia molengele tukon kitayo doiyamo do Lohdoo mo kundongiikene doi kami. 34 Daud susuungo aki naliba doi sulugaa, bai Daud bantile, 'Temeneno bantile doi ku Temeneno: Osulango doi bakalinganggu taalikon, 35 polong yaku kubaiyo komu musu-musu sosuba doikoo!' 36 Doiyamo kosababpo sasaibino ko Islael miano sio napotoiyo tutuuno baikon Yesus komuyu mo sempanggenedoo, Yesus doiya yanamo koidan komo lapamo Mian Bisa dondiikene nateali Temeneno tukon Tomundo Pasalamat!" 37 Salataa do mian-mianoo lengele doiya langgedoo, yanila noano susa tuuno. Maka yanila mansadai doi Petulus tukon lasul-lasuloo bailong, "Utus-utus, kami sio oila kombai kinubai?" 38 Petulus timbiliyo, "Pobadodoloon doi polalim-lalim. Tukon komuyu meeng-meeng sio sinau paisu salani luwedoi Yesus Klistus sambuno, sulano kopoo lalim-lalim inompuni. Maka Utus-utus naikon mantalima tambo Mian Bisa Na Loh moluwedoi Mian Bisa. 39 Sabab komo Mian Bisa nadinandikonoo doiya tuuk doikoo tukon mutulunan tukon tuuk koidan doi mian mo daano doi tampat-tampat mo odoon - doiyamo sasaibino komian nda Temeneno Mian Bisa mo uange sulano nalubat doi yana." 40 Sunomo doiya Petulus nakatalangan doi yanila. Tukon daa-no mobadaang kona bantilan bailong koidan yana anjulkanggene doi yanila sulano yanila nalapaase kobutongo doi bangsa nia mo kulokis Mian Bisa mo ukume naikon. 41 Badaang komian moanggayo oila Petulus nabinantil, maka yanila polaing sinaumo paisu salani. Kona kadaang do mianoo mo mangangga doiya singgat sosuungi koidan tolu koloon komian. 42 Tukon tutuu yanila banggadudul monggiotunggul doi lasul-lasul tukon sidutu pototongi posinggat-singgat. Yanila kaan posinggat-singgat tukon sambeang posinggat-singgat.

Mian-mian momangangga nakokubai doi tuboan

43 Badaang tuuno komo minasaingdinggon do lasul-lasuloo mo kubaiyo tobikon sasaibino komian masaingding tukon matakut. 44 Mian momanganggadoo sasaibino banggadudul pomeenggon tukon oila komo daano doi yanila, yanila bapake posinggat-singgat. 45 Yanila balukene kona polangge-langge tukon yanila nabuat, maka napo obosikene kodoyno doi yanila sasaibino manulut meeng-meeng nakapalaluuwan. 46 Samha-samha kooloyo yanila pototongi doi Temeneno Nabonua; maka napokaan posinggat-singgat, tukon laba-laba tukon yanila aki nasombong-sombong doi yanila nabonua. 47 Yanila tolongo nggaa-nggaale ko Mian Bisa tukon yanila sineseang doi sasaibino komian. Sasamba kooloyo kona kadaang yanila tosuungi sabab ko Temeneno beekene doi yanila komian budodoiya mo sinalamaton.

Lasul-lasul Salitano 3

Mian lapit tinangalinggon

3:1 Daano kooloyo meeng Petulus tukon Yohanes ampakon doi Temeneno Nabonua tepat batong tolu kinobian, doiya kotembono tuuk sambeangan. 2 Indaa doi tataapon babasaloo mo sinombuikon "Tataapon Monondok", daano komeeng komalane mo lapit salataamo doi nasinuungan. Samba-samba kooloyo mianoo binaba indaa sulano nabakabi-kabi doi mian-mian mo usok doi Temeneno Nabonua. 3 Sambuno do mian lapitoo kitayo Petulus tukon Yohanes mousok doi Temeneno Nabonua, yana kabiyo doi yanila sulano yana nabinee meeng kolangge. 4 Maka yanila mbalenge yana, boobus Petulus bantile, "Mbalenge kami!" 5 Maka mian lapitoo palatikanggene yanila tukon yana moinikene naikon momalaat meeng kolangge doi yanila. 6 Bai Petulus bantile doi yana, "Yaku akiyo daku doy mau nakidik. Bai oila komo daano doi yaku, doiya yaku beekonggon: Tukon Yesus Klistus nakuasa Nasalet mianodoo, papakono!" 7 Maka Petulus taaniyo kolimano hakalinga do mianoo mopiit yana kedele maka kokondong. Banggadudul do mianoo aino tukon aino matano tealimo bukuan. 8 Maka yana osuut kokondong, tukon mulaimo ampa-ampakon dombaa dombulo. Doibundu yana usok polaing-laing tukon Petulus maka Yohanes doi Temeneno Nabonua, tukon yana ampakon lua-luanggon nggaale ko Mian Bisa. 9 Sasaibino komian kitayo yana moampakon tukon nggaa-nggaale ko Mian Bisa. 10 Maka yanila sadaliyo baikon yanamo domo bakabi-kabidoo mo biasa osulang doi "Tataapon Monondok" doi Temeneno Nabonua. Yanila masaingding tuuno tukon masaingdinggene oila komo teali doi yana.

Petulus naotunggul doi Temeneno Nabonua lalomo

11 Mianoo banggadudul momeeng lainge Petulus tukon Yohanes. Doiya kosinggatoo yanila toluila polong doi gandalia mo sinombuikon "Salomo na Gandalia", sasaibino komian lubat pokombuli doi yanila sabab masaingding. 12 Salataa Petulus kitayo do mian-mianoo mobadaang, yana bantile doi yanila, "Eh Islael mian-miano, bulaando Utus-utus momasaingdinggene naiya hallia? Bulaando komuyu pateekene kami momeenggon? Kai komuyu aanggene naiya mian nia moola ampa-ampakon sabab daano kokuasa doi kami kai sabab kami motaat doi Mian Bisa? 13 Mian Bisa Abalaham mo sosubaiyo, Ishak tukon Yakub nda tulunan na Mian Bisa, do Mian Bisadoo lapamo akabasale Konapeleleani, doiyamo Yesus. Yesus doiyamo doi komuyudoo mo salakanggene doi pamalenta, tukon lawane doi Pilatus salaano, doiya kosinggatoo Pilatus yase osodiiyo. 14 Yana moliyous tukon monondok, bai komuyu lawane yana tukon desaake sulano Pilatus nasodiiyo komeeng komian momangakate doi komuyu. 15 Utus-utus akateyo Yesus, banggokai doi yanamo kotuboan naluwean motuuk doi sasaibino komian. Tukon Mian Bisa otuboiyomo yana koidan doi namatean. Kami lapamo sakisiiyo doiya halloo. 16 Utus-utus lapamo kitayo tukon sakisiiyo oilamo komo teali doi mian nia mo lapit. Yana lapamo teali bukuan tukon sehato koidan sabab yana anggayo Yesus tukon kona kuasa. Tobikon namanganggaan doi Yesus maka namian nia teali bukuan abali doi Utus-utus salaano sasaibino. 17 Utus-utus! Budodoiya yaku toiyo baikon oila komo komuyu tukon pokatua-katua nalikukanggon motuuk doi Yesus, doiya komuyu kubaiyomo sabab komuyu aki potoiyo oila komo sio pokubaiyo. 18 Tobikon doiya tealimo koidan oila komo lapamo Mian Bisa pailukene loolukonoo doi sasaibino kona nabi-nabi, baikon Tomundo Pasalamat mo pinaladandikon sio namandalita. 19 Tobikon doiya Utus-utus, pobadodoloon doi polalim-lalim tukon posula doi Mian Bisa, sulano yana alapuse komu lalim. 20 Yesus lubat doi komuyu tukon komuyu toupiyo kosanaangan doi lohani. Tukon Temeneno sumboliiyo Yesus molubat doi komuyu, sabab yana lapamo Mian Bisa tantukene moteali Tomundo Pasalamat doikoo. 21 Yesus dungol doi sulugaa polong ko Mian Bisa tealikene sasaibino boolu buno mo lapamo Mian Bisa bantile doi nanabi-nabi doi lounu loolukonoo. 22 Musa biasa bantile, 'Mian Bisa komu Temeneno naikon yana sumboliiyo doikoo komeeng konabi doi mubangsa susuumu, buno yana mosumboliiyo yaku. Komuyu sio pondongoliiyo sasaibino do nabidoo nabinontiikon doi komuyu. 23 Mian mo aki napalatikanggene oila do nabidoo nabinantil, do mianoo sinaakon doi Mian Bisa namian bailong tukon sinilaka.' 24 Nabi-nabi mo sidutu pelenggene kobulita moluwedoi Mian Bisa, tambuun doi Nabi Samuel tukon nabi-nabi bailong mo lubat doibundu, sasaibino babilitakene tentang nalounu nia. 25 Teteba-teteba moluwedoi Mian Bisa nabi-nabi mo pelenggene doiya tuuk doi Utus-utus. Doi paladandianoo lalomo Mian Bisa mokubai tukon tumbunggita, Mian Bisa bantile doi Abalaham buno naiya, 'Doi mukatulunan yaku naikon balakaatiyo sasaibino kobangsa doi dunia nia.' Paladandianoo doiya tuuk doi komuyu koidan. 26 Doiyamo kosababpo ko Mian Bisa piliyo Konapeleleani, maka sumboliiyo yana lubat doi komuyu tumbe, sulano nabalakaatiyo komuyu. Kona eala mobalakaatiyo komuyu doiyamo tukon kubaiyo Utus-utus sasaibino teali badodoloon doi mutuboan mo lokis."

Lasul-lasul Salitano 4

Petulus tukon Yohanes doi Pangadilan Agama salaano

4:1 Daanoon Petulus tukon Yohanes mobasalita tukon dopai mianoo, imam-imam kapalano tukon komondan padagai Temeneno Nabonua tukon Saduki miano lubat doi Petulus tukon Yohanes. 2 Yanila nggimal sabab Petulus tukon Yohanes bantile doi mian baikon Yesus lapamo tubo doi namatean. Tukon doiya kobukutiino baikon komian momate naikon tubo koidan. 3 Jadi yanila lakoyo doi Petulus tukon Yohanes maka usekene doi talunggu lalomo. Badungga mopopooko, Petulus tukon Yohanes daanoon motinaan loolukon polong modoakon. 4 Bai komian mo lapamo molongol Petulus tukon Yohanes naotungguloo badaango komo mangangga. Jadi kona kadaang yanila tosuungi teali uga-ugaate lima koloon komian. 5 Modoakon kolobo komo Pangadilan Agama, pamalenta-pamalenta tukon gulu-gulu agama yanila pototongi doi Yelusalem. 6 Yanila ampakon pososuung tukon Hanas Imam Mobabasal, tukon Kayafas, Yohanes, Aleksandel, tukon sasaibino komian mo tongusokon imam babasal napuli. 7 Petulus tukon Yohanes binaba namangadap doi yanila, maka yanila mansadai, "Bulaando kopo kubaiyano do mianoo molapit teali tangalin? Tukon bukuanan oilakai indee miano nakuasa komuyu molakukanggene doiya?" 8 Petulus, mo inusokimo Mian Bisa Na Loh timbiliyo, "Tuan-tuan katua bangsa tukon Tuan-tuan anggota pangadilan agama! 9 Kami pinalesa doi oloyo nia sabab kami mongkubai lobo momonondok tulungiyo komian molapit, tukon tobikon Tuan-tuan yase toiyo bulaando do mianoo nainalinan. 10 Nah, Tuan-tuan sasaibino sio potoiyo tukon sasaibino kobangsa Islael sio natoiyo baikon namian nia budodoiya mokokondong tukon kobutongo sehat doi Tuan-tuan salaano, tobikon bukuan tukon kakuasaan moluwedoi Yesus Klistus Nasaletoo miano. Tuan-tuan lapamo sempanggene Yesus, bai ko Mian Bisa lapamo otuboiyo yana koidan. 11 Yesus naiyamo komo minakisuuti doi ayat nia doi Kitab Moliyous lalomo, 'Batu mo aki natapake doi komuyu tukang-tukang bangunan, tokita teali batu mo toloutama.' 12 Tolongo luwedoi Yesus komian sinalamaton. Sabab doi posaapon kodunia doi antala banggapi akiyo komeeng komian kai mo malaat kakuasaan moluwedoi Mian Bisa sulano nasalamatene kita." 13 Anggota-anggota Sidang Pangadilanoo masaingding mokita-yo Petulus tukon Yohanes nabalanian, oila koidan yanila toiyo baikon do lasuloo molua daano mian biasa mo akiyo kona sikolah. Maka yanila sadal baikon do lasuloo molua daano mian mo polaing tukon Yesus. 14 Bai yanila aki nanggoola mabantil oioila, sabab do mianoo mo lapamo tinangalinggon daano mokokondong idoo doi yanila salaano posinggat-singgat tukon Petulus maka Yohanes. 15 Maka yanila sumboliiyo do lasuloo molua natobuat luwedoi luang sidangoo, doibundu yanila pobisalaikenemo. 16 Yanila bantile, "Kita oila konda kubaiyano doi mian nia? Sasaibino komian mo dungol doi Yelusalem lapamo toiyo baikon mominasaingdinggonoo mo lual biasa nia, yanila luaila komo kubaiyo. Kita aki namoola akiyenggene doiya. 17 Bai sulano naiya langge nia naaki natasabukon todudul luas koidan doi antala mian badaang, mai kita aneame yanila luaila baikon yanila aki namoola koidan mobasilingan mau doi meeng komian tukon pakeyo Yesus sambuno." 18 Maka yanila uange doi Petulus tukon Yohanes usok koidan, maka yanila bontiikene baikon Petulus tukon Yohanes akimo namoola koidan bantile kai bangotunggul tukon Yesus sambuno. 19 Bai Petulus tukon Yohanes timbiliyo, "Popikikene susuu-muyu oila komo kana doi Mian Bisa salaano; tulutiyo Tuan-tuan napalenta kai tulutiyo ko Mian Bisa napalenta. 20 Sabab kami aki namoola tade mosilingane manganai oila komo lapamo kami kitayo tukon lengele." 21 Anggota-anggota sidangoo aki namoola malaat meeng koalasan sulano ukume Petulus tukon Yohanes. Jadi yanila aneame do lasuloo molua, maka yanila sodiiyo luaila, sabab sasaibino komian nggaa-nggaale ko Mian Bisa sabab do kadadianoo. 22 Mian mo toupiyo do tangalinanoo lobiano sangkap kolono kotaum kona umul.

Mian-mian momangangga mangkahi balanian doi Temeneno

23 Sambuno lapa Petulus tukon Yohanes sinodii, yanila abalimo doi tula-tulano tukon basalitakene sasaibino oila koimam-imam kapalano tukon pamalenta-pamalenta Yahudi nabinantil doi yanila. 24 Sambuno do tula-tulano lengele, yanila sambeang posinggat-singgat tukon pomeenggon noa doi Mian Bisa. Yanila bantile, "Temeneno, ikoomo komo tealikene kotimbu tukon buta tukon tobun tukon sasaibino koantoko. 25 Tukon mu Loh ikoo sidutu pohasilingonii lolo doi tumounggami, Daud, doiyamo muata; ikoo hantile, 'Bulaando ko mian-mian, mo aki natingoniiyo ko Temeneno, nggimal; bulaando kobangsa-bangsa mongkubai tetel mo aki nabalaguna? 26 Tomundo-tomundo doi dunia batotobo sulano napolobosi, tukon sasaibino kokatua pomeenggon molawane ko Temeneno tukon Tomundo Pasalamat.' 27 Sabab takainomo Helodes tukon Pontius Pilatus lapamo mong-kubai kombulan tukon mian mo aki natingoniiyo ko Temeneno tukon koidan Islael miano doi kota nia. Yanila pokombuli tukon pomeenggon sulano napo lawane Yesus domu peleleani mo moliyousoo, mo lapamo ikoo bingkate teali Tomundo Pasalamat. 28 Yanila pomeenggon sulano napo mongkubai sasaibino kolobo, mo lapamo ikoo tantukene doi tumbe-tumbeno baikon doiya naikon nateali. Tukon ikoo tantukene doiya luwe mukuasa tukon mumongiasan susuumu. 29 Budodoiya, Temeneno, kitayomo bulaando yanila naaneamano kami. Tukon pataikene kami, muata-ata nia, mobabilitakene komu bilita tukon aki mai matakut. 30 Seekenemo komutulungan sulano komian moseselon tinangalinggon tukon kuasa mominasaingdinggon-minasaingding-gon tukon langge-langge mominasaingdinggon mololoi nakuasa moteali tukon nabukuanan luwedoi Yesus sambuno, Mupeleleani mo moliyousoo." 31 Sambuno lapa yanila sambeang, doi yanila natampat pototongiandoo unggot. Yanila sasaibino Mian Bisa Na Loh kuasaiyomo, tukon tambuuno basilingan tukon balani tuuno tentang bilita moluwedoi Mian Bisa.

Sasaibino posinggat-singgat

32 Sasaibino komian mo manganggadoo tubo pomeenggon noa tukon pikilan. Akiyo komeeng komian kai luwedoi yanila moaanggene baikon oila kona lobo daanoon susuungo. Sasaibino kolangge mo daano doi yanila, yanila pakeyo posinggat-singgat. 33 Tukon kuasa mo babasal, lasul-lasuloo mebee kasaksian baikon Yesus lapamo tubo koidan. Jadi ko Mian Bisa balakaatiyo tuuno yanila. 34 Tukon akiyo komeeng doi yanila mo akiyo kona oioila. Sabab yanila mo daano kona buta kai nabonua, yanila balukene; maka do pongolinodoo yanila babayo 35 tukon yanila beekene doi lasul-lasuloo. Doibundu do doynodoo inobos-obos doi memeeng komian mo mapalaluu. 36-37 Bunomo lakon doiya tukon Yusuf. Mau yana balukene kona buta, maka kopongolinodoo yana babayo tukon salakanggene doi lasul-lasul. Yusuf nia daano meeng komian doi Lewi natulunan moluwedoi Siplus; lasul-lasul bantile yana koidan Balanabas (komaanano Pengibul).

Lasul-lasul Salitano 5

Ananias tukon Sapila

5:1 Bai daano komeeng komala-malane kosambuno Ananias. Yana tukon kona boloki kosambuno Sapila, mabalukon koidan soobos kobuta yanila koona. 2 Doy kopongolinodoo kosoobos yana taane tuuk butongo susuungo tukon kobai-longgon yana salakanggene doi lasul-lasul. Yana lakukanggene doiya tukon potoikono kona boloki. 3 Maka Petulus bantile doi yana, "Ananias, bulaando ikoo mosodiiyo ko Ibiliis nakuasaiyo konoamu, polong ikoo bakala-kala doi Mian Bisa Na Loh, tukon aki mubiyok-biyok ikoo taane tuuk butomu susuumu kosoobos do doydoo moluwedoi babalukanan butadoo? 4 Do butadoo doiya koomu moakiyoon ikoo mubalukene. Tukon sambuno lapamo do butadoo binalukon, kodoyno daanoon koomu koidan. Jadi bulaando modaano komu makisuut doi noamu lalomo sulano mukubaiyo komo buno doiya? Bolikon banggapi komu kinaakalai bai Mian Bisa!" 5 Sambuno Ananias lengele do bantil-bantilanoo, yana tolubang, polaing mate. Sasaibino komian mo lengele tentang doiya kadadianoo teali matakut. 6 Maka kotabo-tabo lubat balune Ananias badano, tukon yanila babayo doi tonggulung sulano natinading. 7 Uga-ugaate tolu kojam koidan kona boloki usoko. Yana aki natoiyo oila komo sodo lapa nateali. 8 Petulus bantile doi yana, "Soba bontiikene doi yaku; Oilakai do butadoo ikoo tukon mulangkai mobalukenedoo, tolongo buno naiya koolino?" "Bisa, doiyamo koolino," Ananias naboloki napotimbili. 9 Maka Petulus bantile doi yana, "Bulaando ikoo tukon mulangkai mopomeenggon sulano posobaiyo ko Temeneno Na Loh? Mulengele! Komian mo tadine komu langkai lapamo abalimo. Yanila naikon babayo ikoo koidan doi tonggulung." 10 Tembodoo koidan Ananias nabolokidoo tolubang tukon mate doi Petulus salaano. Tukon tembo mian do tabo-tabodoo usok, yanila pososuunggene yana lapamo mate. Maka yanila babayo kobadano doi tonggulung tukon yanila tadine doi nalangkai kibulo bibilo. 11 Maka sasaibino komian manganggadoo tukon komian bailonggon mo lengele tentang do kadadianoo yanila tealimo matakut.

Kuasa-kuasa mominasaingdinggon tukon langge-langge mo deikon lobo

12 Tobikon lasul-lasul nabaleleanian maka badaango komo-minasaingdinggon tukon langge-langge modeikon lobo teali doi antala masalakat. Tukon pomeenggon noa sasaibino komian momangangga bakombul doi Salomo na Gandalia doi Temeneno Nabonua. 13 Tukon mian bailong akiyo komo balani lubat pototongi tukon do mianoo manganggamo. Bai do mianoo manganggamo inodotii tuuno doi masalakat. 14 Tukon pololokon malumbit pololokon tosuungi badaang komian mo mangangga doi Temeneno - mau mala-malane mau kai boine. 15 Tobikon dokaadaannoo motealimo buno doiya, tobikon komian moseselon inabos doi namooloan bungkukono kai doi nabalayon, maka nakinanggi doi loloon, sulano yanila mau nabaino soisik moola kanakon Petulus momokouno, kalu Petulus alon idoo. 16 Potutuundu ko mian-mian molubat doi kampung-kampung Yelusalem naponggaupan. Yanila babayo komian mo seselon tukon mian mo inusoki ibiliis. Tukon dopai mianoo sasaibino tinangalinggon.

Lasul-lasul sinakisaa

17 Doibundu imam babasal tukon sasaibino kona pololaing-pololaing, doiyamo motongusokon Saduki miano, tambuuno mangala tindakan, sabab yanila masakito konoano. 18 Lasul-lasuloo linako, maka binaba tukon inusokon doi talunggu lalomo. 19 Bai dopopokoo meeng ko Temeneno namalaekat bukayo kotalunggu tataapono, maka babayo do lasul-lasuloo tobuat. Malaekatoo bantile doi lasul-lasuloo, 20 "Poampakono pokokondong doi Temeneno Nabonua tukon popailukene komian kotuboan kaliangano mo boolu nia." 21 Maka do lasul-lasuloo yanila loingiyo do malaekatoo nateteba. Dowa-dowa tuuno yanila ampakono doi Temeneno Nahonua tukon mulaimo yanila hangotunggul idoo. Daano buno doiya imam babasal tukon napololaing-pololaing lubat, maka kubaiyo kolapat babasal tukon pamalenta Yahudi. Doibundu yanila mosumbolii mian moampakon ndokiiyo dopai lasul-lasuloo doi talunggu lalomo sulano nabinaba mangadap doi yanila. 22 Bai sambuno dopai mian-mianoo mo sinumbolii polong doi talunggudoo, yanila akimo napolaate do lasul-lasuloo idoo. Jadi yanila abalimo, maka yanila lapulkanggene doi pangadilan. 23 "Doi tembo kami polong doi talunggudoo," yanila bantile doi lapatoo lalomo, "kami laate kotalunggu tataapono daano motosupat mono-monondok, tukon kopadagai daanoon modagaiyo kotataapon. Bai salataa kami bukayo do tataaponoo, kami aki mai laate mau nabaino meeng komian doi talunggudoo lalomo." 24 Salataa dosuludadudoo padagai Temeneno Nabonua tukon imam-imam kapalano lengele do lapulanoo, yanila pusinggenemo do lasul-lasuloo kaliangano tukon matakut naikon oila komo moola teali. 25 Doibundu lubat komeeng komalane mobabayo kobilita nia, "Polengele! Dopai mianoo Tuan-tuan mo taane doi talunggudoo budodoiya daanoon mobangotunggul doi mian badaang doi Temeneno Nabonua!" 26 Maka do suludadudoo padagai Temeneno Nabonua pososinggat kona padagai-padagai ampakono mondokiiyo do lasul-lasuloo koidan. Bai yanila aki napakisaayo do lasul-lasuloo, sabab yanila matakutene domianoo mobadaang; inai-inaikene dopai mianoo mobadaang naaki napoo sakule yanila tukon batu. 27 Lasul-lasuloo binaba usok mangadap doi pangadilan. Maka imam babasal palesayo yanila. 28 Yana bantile, "Lapamo kami pantane komuyu tukon momoonas sulano komuyu akimo pobangotunggul doi mianoo. Bai budodoiya soba pokitayo oila kopo kinubaidoo! Komuyu sialkanggene kopoo otunggul doi kampung-kampung sasaibino doi Yelusalem miano, tukon komuyu tuduwe baikon kami komo mangaanikene kona matean do mianoo." 29 Petulus tukon dolasul-lasuloo bailong timbiliyo, "Kami sio mai tulutiyo ko Mian Bisa tukon bolikon tulutiyo komanusia. 30 Yesus, komuyu mo sempanggene, lapamo inotuboi koidan doi namatean doi tumbunggita na Mian Bisa. 31 Tukon ko Mian Bisa lapamo beena doi yana kadudukan tukon kakuasaan mo tatandak teali Katua tukon Pasalamat; sulano kobangsa Islael binee todanan mobadodoloon doi napolalim-lalim tukon malaat kaampunan. 32 Kamimo kona sakisii-sakisii tentang sasaibinodoo - kami tukon koidan Mian Bisa Na Loh mo Mian Bisa beekene doi mian-mian mo tulutiyo kona palenta." 33 Salataa koanggota-anggota Pangadilan Agama ndongoliiyo doiya, yanila nggimal tuuno, tukon yanila pomeenggon moakate-yo do lasul-lasuloo. 34 Bai doi antala anggota-anggota pangadilan daano komeeng ko Falisi miano kosambuno Gamaliel. Yana gulu agama mo inangga tuuno doi sasaibino komian. Yana kokondong maka mobintokon mian mobabayo tobuat loolukon do lasul-lasuloo. 35 Doibundu yana bantile doi Pangadilan Agama, "Utus-utus Islael miano! Popikikene namono-monondok tentang oila komo Utus-utus naikon lakukanggene motuuk doi mian nia. 36 Sabab loolukon biasa sumbut Teudas, mo anggape kobutongo mian babasal, tobikon uga-ugaate sangkap kosakato komian momalaing yana. Bai yana inakate tukon sasaibino kona pololaing-pololaing pobabandakono, tukon kona kagiatan lapus. 37 Lapa doiya, doiya kosinggatoo daano konatinulis, sumbut koidan Yudas, Galilea miano. Tobikon napengaluh, badaang koidan komian mo malaing yana. Bai yana koidan inakate, tukon sasaibino kona pololaing-pololaing pobabandakono. 38 Jadi budodoiya tukon naiya kadadian nia, daku otunggul buno naiya: inai pokubaiyo oioila naiya mian nia, posodiiyomo yanila. Sabab kalu otunggul tukon kagiatan yanila nia luwedoi banggapi, maka otunggul tukon do kagiatanoo naikon lapus. 39 Bai kalu doiya lubat luwedoi Mian Bisa, maka Utus-utus aki naikon namoola kalayo yanila. Bai naikon totingonii baikon Utus-utus tutumbokiiyo ko Mian Bisa."

Gamaliel naotungguloo tinalima doi pangadilan.

40 Maka do lasul-lasuloo inuang, maka inumbas, doibundu pinantan momongotunggul koidan tentang Yesus. Lapamo doiya, maka nasodo yanila sinodii. 41 Lasul-lasuloo tinggalemo do Pangadilan Agama tukon laba-laba sabab ko Mian Bisa lapamo toiyo yanila sio namalaat pototulai sabab Yesus. 42 Tukon samba-samba kooloyo doi Temeneno Nabonua tukon doi mian nabonua, yanila banggadudul bangotunggul tukon babulitakanggene ko Bilita Monondok tentang Yesus baikon yanamo ko Tomundo Pasalamat domo pinaladandikonoo.

Lasul-lasul Salitano 6

Pitu komian potomhonii

6:1 Yesus napololaing-pololaing pololokon malumhit pololo-kon sosuungi badaang. Doiya kosinggatoo ko Yahudi miano mobasilingan Yunani, teali aki nasanaang doi Yahudi mian-mianoo motuleng. Komo basilinganoo Yunani bantile, "Kombai boi-boine mo lapamo balu aki namalaat obos onggos samba-samba kooloyo mo inobos-obos doi mian." 2 Tobikon doiya, do lasul-lasuloo mosongulo lua pototongikene sasaibino kona pololaing tukon bantile doi yanila, "Aki namonondok kalu kami tade mobabilitakanggene ko Mian Bisa nabantilan, sabab sio mongulus soal-soal kinaan. 3 Jadi, tadukai Utus-utus komuyu pomolilik pitu komian mo monondok kona sipat tukon kinuasaimo Mian Bisa Na Loh tukon pandoi, mo moola kami palentayo mouluse nasoal-soal nia; 4 sabab kami yase sambeang tukon babulitakanggene ko Temeneno nabantilan." 5 Sasaibino do mianoo yase do lasul-lasuloo nagalal. Maka yanila piliyo Stepanus, meeng komian mo mangangga tuuno doi Yesus tukon kinuasaimo Mian Bisa Na Loh. Koidan toliliko: Filipus, Plokolus, Timon, Palmenas, tukon Nikolaus doi Antiokhia; yana bolikon Yahudi miano bai yana usoko agama Yahudi. 6 Do mianoo mopitu inusulkanggon doi lasul-lasuloo, maka dopai lasul-lasuloo sambeango tukon mangkabi balakaat doi Temeneno motuuk doi yanila. 7 Bunomo doiya kobilita moluwedoi Mian Bisa pololokono tololongol tukon Yesus napololaing-pololaing doi Yelusalem pololokono koidan tosuungi badaang. Tukon badaang koidan koimam-imam mo mangangga doi Yesus.

Stepanus linako

8 Stepanus Mian Bisa balakaatiyo tuuno, tobikon yana mongkubai badaang kokuasa mominasaingdinggon tukon langge-langge mobolikon langge doi antala masalakat. 9 Bai daano ko mian-mian mo lawane yana; yanila daano anggota-anggota bonua kaledaan mo sinombuikon Bonua Kaleda Mian-mian mo Bebas. Anggota-anggota bonua kaledadoo daano Yahudi miano doi Kilene tukon Aleksandelia. Yanila tukon Yahudi miano doi Kilikia tukon Asia ponggeeleki tukon Stepanus. 10 Bai yanila aki namoola bantayo oila komo Stepanus bantile, sabab ko Mian Bisa Na Loh beenamo yana pandoiyan mohasilingan. 11 Tobikon doiya yanila matambo moimoiya komian sulano nabantile, "Kami lengele do mianoo totulaiyo Musa tukon Mian Bisa!" 12 Bunomo kai doiya yanila natuduwano komian tukon pamalenta-pamalenta Yahudi, tukon gulu-gulu agama. Maka yanila ampakono molakoyo Stepanus, doibundu yanila babayomo Stepanus mo mangadap doi Pangadilan Agama. 13 Tukon yanila mangadapene kosakisii-sakisii mo mebee katalangan-katalangan mo aki nabisa doi Stepanus. Sakisii-sakisiidoo bantile, "Mian nia sidutu totulaiyo ko Temeneno Nabonua mo moliyous tukon totulaiyo ko Mian Bisa napalenta-palenta Musa mo pelenggene. 14 Kami lapamo lengele yana mobantile, baikon Yesus doi Nasaletoo naikon lepeyo naiya Temeneno nia Nabonua, maka naboliiyo sasaibino koadat-istiadat Musa mo obulusene doi kita!" 15 Sasaibino komian mo daano mopototongi doi lapatoo Pangadilan Agama mbalenge Stepanus. Tukon doiya kosinggatoo Stepanus tokita koduduso buno malaekat duduso.

Lasul-lasul Salitano 7

Stepanus napidato

7:1 Imam babasal mansadai doi Stepanus, "Oilakai do mianoo nabinantil sasaibino bisa?" 2 Stepanus timbiliyo, "Utus-utus tukon Tama-tama! Soba polengele yaku! Akiyoon kotumbunggita Abalaham biyol doi Halan, doiya kosinggatoo daano modungol doi Mesopotamia, Mian Bisa mo monondok lubat doi yana, 3 tukon bantile, 'Otinggalemo komutano tukon kopulimu. Ampakon doi lipu yaku naikon mo tudoikene doikoo.' 4 Maka Abalaham otinggalemo kolipu Kasdim, maka biyol doi Halan. Sambuno Abalaham tamano mate, Mian Bisa kubaiyo Abalaham biyol doi lipu nia Utus-utus tukon Tama-tama sasaibino modungoliyo budodoo nia. 5 Doiya kosinggatoo akiyo mau nabaino soobos doi lipu nia Mian Bisa beekene doi Abalaham sulano nateali Abalaham nalipu; mau kai nasalaal aki nabineekon doi yana. Bai Mian Bisa paladandikenemo baikon yana naikon mobeekene doi Abalaham sulano nateali Abalaham namilik doi nakatulunan. Doiya kosinggatoo Abalaham akiyoon nadaano kona pau. 6 Bai naiya ko Mian Bisa nabantilan doi yana, 'Komu katulunan naikon dungol buno mian molulubaton doi mian nalipu bailong. Dopai lipudoo tumbuno naikon kubaiyo yanila ata tukon lokis-lokise yanila sangkap kosakato kotaum kona kalumbit. 7 Bai yaku naikon ukume komian molokis-lokise yanila, tukon yanila koidan biyol doi lipudoo tukon yanila naikon sosubaiyo yaku doi tampat nia.' 8 Sambuno lapa bantile buno doiya do paladandianoo Mian Bisa sahkanggenemo tukon upaeala sunat. Maka sambuno lapa Ishak, Abalaham napau susuungo, Abalaham sunate yana salataa kona umul alu kooloyo. Doibundu Ishak sunate koidan kona pau, doiyamo Yakub. Tukon Yakub sunate koidan kona pau mosongulo lua, doiyamo komo teali Yahudi miano tama-tamano naluwean. 9 Tamanggita-tamanggitadoo naluwean mosikitene Yusuf, sampe yanila balukene yana teali ata doi Mesil. Bai Mian Bisa loolainge yana, 10 tukon osodiiyo yana doi sasaibino kosusaan. Mian Bisa beena doi yana pikilan tukon pandoiyan dosinggatoo yana namangadapan doi Filaun tomundo Mesil, tobikon Filaun tealikene yana gubelnul tano Mesil tukon mokuasaiyo Filaun nabatomundoan. 11 Doibundu teali kolaal mo babasal doi posaapon ko Mesil tukon Kanaan tobikon komian sakisaa tuuno. Kotumbunggita akimo namalaat kinaan. 12 Salataa Yakub lengele doi Mesil daano kolabue yana sumboliiyo kona labuk-labuk, tumbunggita, ampakon indaa napo ampakonan tumbeno. 13 Tembo yanila naampakonan koluano luunggon, Yusuf pailukene doi utus-utusodoo baikon yanamo Yusuf. Sodo doiya kosinggatoo dotomundodoo Mesil toiyo yanila Yusuf utuso. 14 Doibundu Yusuf makapatu teteba doi tamano, Yakub, sulano kabiyo yana polong sasaibino kopuli-pulino nabiyol doi Mesil - sasaibino yanila daano kopitu kolono lima komian. 15 Maka Yakub biyolo doi Mesil tukon idoomo kotumounggita namatean. 16 Yanila badano doibundu koidan binaba doi Sikhem tukon tinadin doi batadinan mo lapamo Abalaham oliyo tukon momondukon kodoy doi suku Hemol miano doi Sikhem. 17 Salataa adukono loolani kotembono ko Mian Bisa naokkonoiyano kona janji doi Abalaham, kotulanggita doi Mesil sosuungimo kona badaangan. 18 Doi napupusan daano komeeng kotomundo bailong mo aki natingoniiyo Yusuf, teali tomundo doi Mesil. 19 Tomundodoo tolongo mae-maenggene kotulanggita todudul kulokis doi tumbunggitadoo. Yana pakisaayo yanila moaisene konapoo pau-pau mo sodo sinuung sulano nasasabul tukon namate. 20 Doiya lounudoo Musa nasinuungan; yana meeng kopau lumboon mo monondok tuuno. Tolu kobituwon kona kalumbit kotamano napialaano doi nabonua, 21 tukon sambuno yana sinakukon, Filaun naboine alayo yana, maka pialayo yana bunekene napau susuungo. 22 Sasaibino ko Mesil miano namotoiyan inotunggukon doi yana tukon yana teali meeng komian mo balakuasa tuuno doi bantilan mau doi lenggang. 23 Sambuno Musa kona umul sangkap kolonomo kotaum, sumbut kona mongiasan doi noano lalom sulano naampakon kitayo kondondoong kobangsa Islael miano. 24 Maka yana kitayo komeeng komian doi Islael mianodoo Mesil miano mosakisaayo; maka yana belayo do mianoo mo sinakisaa tukon akateyo do Mesiloo miano. 25 Musa aanggene kona bangsa naikon mangalatikene baikon ko Mian Bisa daano mopakeyo yana sulano nasodiiyo yanila. Bai tokita yanila aki napoalatiyo. 26 Modoakon yana kitayo koidan ko Islael miano lua mopoakate, maka yana kakaate podamekene yanila. Yana bantile, 'Komuyu nia mondoutus. Bulaando komuyu mopoakate?' 27 Bai do mianoo meeng mo bobokiiyo kotulano duwekene Musa doi bibil maka nabantile, 'Miano komo bingkate ikoo moteali padagai tukon pongulus doi kami? 28 Kai ikoo yase akateyo yaku koidan buno do Mesiloo miano ikoo moakateyo kolubabi?' 29 Sambuno Musa lengele oila do mianoo nabinantil, Musa dampas tinggale ko Mesil tukon dungol doi Midian. Indaa yana malaat lua kopau. 30 Sangkap kolono kotaum doibundu meeng komalaekat lubat doi Musa doi padang lalomo loolanikon ko Sinai Bunggulo. Malaekatoo lubat doi aung lalomo luwe mosolot mo daano kolot. 31 Musa masaingding mokitayo doiya langgedoo, tobikon yana ampakon nggau-nggaupe sulano natoiyo oila doiya. Maka yana lengele ko Temeneno alalo mobantile, 32 'Yakumo ko Mian Bisa tumbumuyu; yaku Abalaham na Mian Bisa, Ishak tukon Yakub.' Musa lolondong namatakutan tobikon akimo nabalani koidan mokitayo do sumolotoo. 33 Doibundu Temeneno bantile koidan, 'Liate komu sandaal ikoo mo pakeyo nokon, sabab buta tampat mukokondonganokon daano buta mo moliyous. 34 Yaku lapamo kitayo tukon palatikanggene kona mosopotan tukon nasakisaawan daku mian doi Mesil. Yaku lapamo lengele yanila nakeluhan tukon yaku obulus sulano kuosodiiyo yanila. Budodoiya, maimo! Yaku naikon sumboliiyo ikoo abali doi Mesil.' 35 Musa nia Musa mo aki nainakui doi bangsa Islael tukon mo tinolak tukon nabantilan nia, Tndee komo oingkate ikoo teali padagai tukon mai pongolus?' Bai mau nabuno doiya yanamo ko Mian Bisa nai numbolii sulano nateali padagai tukon pasalamat, tukon potombonii moluwedoi malaekat mo lubat doi yana doi mosolot mo laladoo. 36 Musa doiyamo komo pimpine kobangsa Islael nadampasan doi Mesil tukon kubaiyo kolangge-langge mominasaingdinggon tukon langge-langge modeikon lobo doi Mesil, doi Tobun Memela, tukon doi padang lalomo kona kalumbit sangkap kolono kotaum. 37 Yanamo koidan Musa mo bantile doi bangsa Islael, 'Mian Bisa naikon beena komuyu meeng konabi mo ililik doi komuyu nokoila, pokakana buno yana lilike yaku.' 38 Musamo kai doi bangsa Islael tanga-tangano nadaanoan doi padang lalomo komo teali pangantala tuuk malaekat mo posilingonii doi yana doi Sinai Bunggulo tukon tumbunggita. Yanamo komo mantalima doi Mian Bisa bilita mo tubo sulano napinolonggon doi kita. 39 Mau kai nabuno doiya kitamo tumbunggita aki nayase taat doi yana. Yanila tolake yana tukon yase abali doi Mesil. 40 Yanila bantile doi Halun, 'Mongkuhai dewa-dewa tuuk doi kami, sulano do dewa-dewadoo naloolainge kami. Sabab kami akimo mai toiyo oilamo naikon komo teali tukon Musadoo nakanggiyano kami dampas lengget doi Mesil!' 41 Maka doiya kosinggatoo yanila mongkubaimo meeng timbalang mobuno saapi pauno, maka yanila mososubakon sosuba doi timbalang tukon yanila mongkubai lamean sulano napo sosubaiyo kolangge yanila mokubaiyo susuungo. 42 Maka ko Mian Bisa otinggalemo yanila tukon sodiinggenemo yanila napo sosubaiyo kobituon-bituon doi timbu. Doiya pokokonoi tukon oila komo totulis doi nabi-nabi nabuku lalomo. Buno naiya, 'Eh Islael miano! Bolikon tuuk doi yaku komuyu metemhel tukon mososuhakon iyayon sangkap kolono kotaum kolumhito doi padang lalomo. 43 Sandung hapilogotan Molokh komu binababa polaing-laing tukon potimbalang iyayon bapilogotan, doiyamo Pilogot uuno; doiyamo kopo lobo kinubai komuyu mososubaiyo. Tobikon doiya yaku naikon sakukene komuyu polong dodoon doi Babel sembeleng.' 44 Sandung tampat Mian Bisa nalubatan doi banggapi kona talaatan doi tumbunggita doi padang lalomo. Do sandungoo kinubai luwe Mian Bisa napalenta doi Musa tukon loingikene kosontoh Mian Bisa mo otudoikene doi Musa. 45 Doibundu do sandungoo tumbunggita babayo momeenggon singgatoo yanila tukon Yosua naampakonan lobuute konda lipu nia dot kakuasaan bangsa-bangsa Mian Bisa mo siikayo doi yanila salaano. Sandungoo daano idoo popolonggon Daud nalounu. 46 Daud sanaanggene ko Mian Bisa noano tukon mangkabi doi yana sulano yana nalinoason mongkubai meeng kobonua motuuk doi Mian Bisa Yakub nasinosubaidoo. 47 Bai Salomo komo kekendenge dobonuadoo motuuk doi Mian Bisa. 48 Mau ko Mian Bisa nababasal aki nadungol doi bonua lalomo banggapi mo kubaiyo; sabab doi nabi nabuku totulis buno naiya, 49 'Timbu doiya kukulusii, tukon dunia kubatudangan. Bonua oila kopoo kinokondong motuuk doi yaku? Inaando kotampato daku tatadean? 50 Bolikon baanggon yaku susuunggu, komo tealikene sasaibino?' bunomo doiya ko Mian Bisa nabantilano. 51 Todudulo kona matikasan konoamuyu Utus-utus tukon bunomo doiya lakon kona maalingan kopoo taatan doi Mian Bisa! Kotolingaimuyu bongolo tuuno doi Mian Bisa nabantilan! Komuyu sasaibino buno tumbumuyu; sidutu lawane ko Mian Bisa Na Loh! 52 Oila daano konabi mo aki kotumbumuyu nasakisaayo? Yanila akateyo kobito-bito doi Mian Bisa doi loolukonoo mo lapamo babotilanggene baikon Mian Bisa na Ata mo bisadoo naikon lubat. Bai budodoiya komuyu kulokisanggene tukon akateyo do Mian Bisadoo na Ata. 53 Malaekat-malaekat lapamo pelenggene ko Mian Bisa napalenta-palenta doikoo bai komuyu aki potulutiyo!"

Stepanus linambit batu

54 Buno doiya anggota-anggota Pangadilan Agama lengelemo sasaibino oila komo Stepanus nabinantil, yanila masakit konoano tukon nggimal tuuno doi yana. 55 Bai Stepanus mo inusokimo tukon Mian Bisa Na Loh, lelengea doi timbu. Yana kitayo ko Mian Bisa nababasalan tukon Yesus kokondong doi tampat mobalakuasa doi Mian Bisa bakalingano taalikon. 56 "Kitayo," Stepanus bantile, "yaku kitayo kosulugaa motobuka tukon Banggapi Napau kokondong doi Mian Bisa bakalingano taalikon!" 57 Anggota-anggotadoo pangadilan yanila kukupe kopai tolingainoila maka koku-kokuweis, maka yanila posinggat mo-lakoyo Stepanus. 58 Yanila keete yana doi kampung tonggulungo doibundu yanila sakule yana tukon batu. Mian mo masakisii doiya kadadianoo yanila abese konapoo pakean doi meeng kopau malane kosambuno Saulus. 59 Daanoon yanila molambite Stepanus, Stepanus uang, "Yesus, talimayo daku Loh!" 60 Maka yana ladanggene kotuulo tukon nggeleamon tuuno, "Temeneno inai motonggungikene naiya dosa nia doi yanila!" Sambuno lapa bantile buno doiya yana matemo. Tukon Saulus bai sanaang konoano doi Stepanus nainakateaanoo.

Lasul-lasul Salitano 8

Saulus sakisaayo kojemaat

8:1 Doi oloyodoo koidan koanggota jemaat doi Yelusalem tam-buuno binuluk-buluk, tobikon sasaibino komian momangangga, alaasene kolasul-lasul, yanila sasabulo doi posaapon kolipu Yudea tukon Samalia. 2 Mian mo matakutene ko Mian Bisa tadinemo Stepanus tukon yanila kokiiliyo yana tukon susa tuuno. 3 Bai Saulus banggadudul mokakaate momanase kojemaat. Yana ampakon doi meeng-meeng kobonua tukon unguwo tobuatene komian momangangga, maka usekene yanila doi talunggu lalomo.

Bilita Mononuok moluwedoi Mian Bisa binaboti!anggon doi Samalia

4 Dopai mian-mianoo momangangga mo lapamo topobanda-kon babulitakanggene ko Bilita Monondok moluwedoi Mian Bisa doi yayaamo. 5 Filipus ampakon doi kota Samalia tukon babilitakene doi mianoo indaa tentang Tomundo Pasalamat Mian Bisa mo paladandikenemo. 6 Salataa dopai mianoo lengele Filipus mobasilingan tukon yanila kitayo kokuasa-kuasa mominasaingdinggon Filipus mo kubaiyo, badaang doi yanila komo palatikanggene oila komo Filipus nabinantil. 7 Sabab koibiliis lapamo tobuat tukon mangga-manggadede doi mianoo mobadaang mo inusokimo setan. Mian molapit tukon mopepeenggon badaang komo tinangalinggon. 8 Maka komian doi Samalia laba-laba tuuno. 9 Doi kotadoo daano komeeng komalane kosambuno Simon, mo lapamo moimoiya kotembo kona malumbitan mokubaiyo ko Samalia miano anggayo kona ilimuu motoiyan. Yana bantile doi yanila baikon yana meeng komian mo bolikon langge. 10 Maka sasaibino komian doi kotadoo doi sasaibino komasalakat palatikanggene tuuno yana. "Naiya mian nia daano kobukuanan Mian Bisa mototingonii buno 'Bukuanan Babasaloo,'" yanila nabantilano. 11 Malumbito tuuno yana nakuasaiyano komian tukon nakakuatan motoiyan, tobikon yanila tutuu mopalatikanggene yana. 12 Bai Filipus babotilanggene doi yanila ko Bilita Monondok manganai bulaando ko Mian Bisa naikon nabapalentaan buno tomundo tukon tentang Yesus Klistus, Tomundodoo Pasalamat. Maka yanila anggayomo naikon kobilita Filipus mo pelenggene, maka yanila sinaumo paisu salani - mau mala-malane mau boine. 13 Simon susuungo koidan mangangga. Tukon sambuno sinau paisu salani, yana banggadudul malaingo Filipus. Kuasa-kuasa mominasaingdinggon mo teali kubaiyo Simon masa-masaingding. 14 Lasul-lasul doi Yelusalem longoliyo baikon komian doi Samalia lapamo talimayo ko Mian Bisa nabantilan. Tobikon doiya yanila sumboliiyo Petulus tukon Yohanes ampakon doi Samalia. 15 Salataa Petulus tukon Yohanes polong, yanila sambeang tuuk doi Samalia mianoo sulano yanila namalaat Mian Bisa Na Loh, 16 sabab ko Mian Bisa Na Loh akiyoon nalubat mokuasaiyo mau nabaino meeng doi yaniladoo; yanila sodo sinau paisu salani luwedoi Yesus samhuno tolong. 17 Maka Petulus tukon Yohanes abese kopai limano doi Samaliadoo miano; maka yanila mantalimamo Mian Bisa Na Loh. 18 Simon kitayo haikon tohikon lasul-lasul limano moinahos doi mianoo, Mian Bisa Na Loh hineekon doi yanila. Tohikon doiya Simon mababa doy doi Petulus tukon Yohanes, 19 maka bantile, "Beena doi yaku do kuasadoo koidan sulano kalu kolimanggu inabosikon doi indee komian, maka do mianoo naikon mantalima Mian Bisa Na Loh." 20 Bai Petulus timbiliyo, "Silakamo ikoo tukon komu doy! Ikoo aanggene ko Mian Bisa nabalakaat moola inoli tukon doy? 21 Ikoo akiyo komu haak sulano mumalaing doi mai limangia lalomo, sabab konoamu aki namonondok doi Mian Bisa. 22 Tobikon doiya otinggalemo komu makisuutoo mo lokis, tukon kabiyo doi Temeneno sulano yana ompuniyo komu pikilan mo lokisoo! 23 Sabab yaku toiyo ikoo moono tukon noa moonas tukon kokulokisan kubaiyo ikoo ata." 24 Maka Simon bantile doi Petulus tukon Yohanes, "Tulungiyo mokabiyo doi Temeneno sulano naakiyo mau meeng kai moluwedoi utus-utus nabinantildoo nateali doi yaku." 25 Sambuno yanila mebee kasaksian tukon babotilanggene ko Temeneno nabantilan, Petulus tukon Yohanes abalimo doi Yelusalem. Tukon doi ampakonan, yanila babotilanggene ko Bilita Monondokoo doi badaang kokampung-kampung doi Samalia.

Filipus tukon meeng kopagawe mobabasal doi Etiopia

26 Meeng ko Temeneno namalaekat bantile doi Filipus, "Ayo polenggeto! Poampakono doi laiong taalikon doi loloon mopotaami ko Yelusalem tukon Gaza." Doiya loloonoo aki nalame. 27-28 Maka Filipus tauso. Doiya kosinggatoo daano komeeng kopagawe batomundoan Etiopia mo daano doi ampakonan lalomo mule doi nalipu. Doiya mianoo meeng kopagawe mobabasal mo tanggung jawabpe sasaibino Kandake nabuat, tomundo boine doi Etiopia. Do mianoo lapamo ampakon doi Yelusalem sulano nasambeang doi Mian Bisa tukon budodoiya daano moabali tukon naadalan. Daano yana moosulang doi naadalanoo yana basayo kobuku Nabi Yesaya. 29 Mian Bisa Na Loh bantile doi Filipus, "Ampakono koolaniyo ndaiya adalanoo." 30 Maka Filipus ampakon koolaniyo do adalanoo, maka yana lengele do mianoo bacayo kobuku Yesaya. Filipus mansadai doi yana, "Oilakai Tuan mangalatikene doi Tuan nabinasadoo?" 31 Do mianoo timbiliyo, "Bulaando daku mangalatian, kalu akiyo komo jelaskanggene doi yaku?" Maka yana tobiyo Filipus doi adalanoo maka osulang polong yana. 32 Naiyamo koayat-ayato yana mo basayodoo, "Yana buno domba mo linako sulano natinembel, buno domba pauno mo aki nambeekon kalu kobuluno ginunting, bunomo doiya yana aki nabantile mau nabaino meeng kobantilan. 33 Yana tinotulai tukon kinubai tukon aki naadil. Kona ansaang binubut doi dunia nia bungkukono tobikon akiyo komeeng komian mo moola basalitakene tentang kona tulunan." 34 Pagawe mobabasal doi Etiopiadoo bantile doi Filipus, "Soba bontiikene doi yaku, indee kona minakisuuti naiya nabi nia? Butongomo kai susuungo kai mian bailong?" 35 Maka Filipus tambuuno basilingan; yana pakeyo doiya ayat-ayatoo buno naatamhuunano sulano nababotilanggene ko Bilita Monondok tentang Yesus doi pagawe mobabasaloo. 36 Doi loloon tanga, yanila polong doi meeng kolipu mo daano kopaisu. Pagawedoo bantile, "Kitayo ndaiya daano kopaisu! Oilamo modaano mokulang koidan sulano musauwo yaku?" 37 Filipus bantile, "Kalu Tuan anggayo tukon totubo konoamu, Tuan moola nasinau." "Yaku anggayo Yesus Klistus takainomo Mian Bisa Napau," pagawe babasaloo doi Etiopia nabantilano. 38 Maka yana sumboliiyo kona adalan tade; doibundu yanila luaila, Filipus tukon pagawedoo, obulus doi paisu lalomo tukon Filipus sauwomo yana. 39 Sambuno yanila tobuat doi paisudoo, Mian Bisa Na Loh alayomo Filipus luwe idoo. Pagawe babasaloo doi Etiopiadoo akimo nakitayo yana koidan. Tukon nalabaan pagawe babasaloo banggadudulkenemo kona ampakonan. 40 Baanggon Filipus daanomo doi Asdod. Tukon salataa yana banggadudulkene kona tausan, yana babilitakene ko Bilita Monondok tentang Yesus doi sasaibino kokota polong yana lubat doi Kaisalea.

Lasul-lasul Salitano 9

Saulus nabadodoloonan

9:1 Mau nabuno doiya Saulus banggadudul momeeng yase aneame tukon akateyo Yesus napololaing-pololaing. Yana ampakon doi mobabasalkene koimam, 2 tukon mangkabi sulat kuasa sulano naampakon doi Yahudi miano nabonua-bonua kaleda katua-katuano doi Damsyik, sulano kalu yana pososuunggene indaa komian mo mangangga doi Yesus, yana moola lakoyo yanila tukon babayo yanila doi Yelusalem. 3 Daanon moompokonio ko Damsyik, salataa koolaniomo tukon do kotadoo, sosinggot daano komeeng konggilep moluwedoi timbu motalaangiyo doi Saulus. 4 Yana tolubang doi buta maka nalengele komeeng koalaloo mobantile doi yana, "Saulus, Saulus! Oila kosababpo ikoo mosakisaayo yaku?" s'Tndee miano ikoo Tuan?" Saulus napasadai. Do alaloo timbiliyo, "Yakumo Yesus, ikoo mo sakisaayo. 6 Bai budodoiya banguno tukon usoko doi kota. Idoo naikon binotiikon doikoo oila komo sio mukubaiyo." 7 Mian mo malaing-laing Saulus ngginggim tukon yanila akimo namoola bukayo kopai alalo; sabab yanila lengele do alaloo bai akiyo komeeng komian konapo kinita. 8 Maka Saulus kokondong tukon bukayo komatano, bai komatano akimo namoola kitayo kooioila koidan. Jadi yanila taaniyo kolimano tukon tatandane yana usok doi Damsyik. 9 Tolu kooloyo kona kalumbit yana aki namoola mokita tukon selama doiya yana aki nakaan kai monginum. 10 Doi Damsyik daano komeeng kopololaing Temeneno Yesus kosambuno Ananias. Doi napokita lalomo, Temeneno basilingan doi yana. Temeneno bantile, "Ananias!" Ananias timbiliyo, "Ya, Temeneno." 11 Temeneno bantile, "Ya, ampakono budodoiya. Ampakono doi Yudas nabonua doi Loloon mo Moloyos. Mansadaikene indaa komian mo sinombuikon Saulus kona luwean doi kota Talsus. Doiya mianoo daano mosambeang, 12 tukon doi meeng kona pokita lalomo yana kitayo komeeng komalane, kosambuno Ananias, lubat doi yana tukon abese kolimano doi yana sulano yana moola mokita koidan." 13 Ananias timbiliyo, "Temeneno yaku lapamo lengele badaang komian mobasilingan manganai mian nia, utamano manganai namasakisaawan-masakisaawan yana mo lakukanggene doi mumian doi Yelusalem. 14 Tukon budodoiya yana lapamo lubat naimbaa tukon kaluasan doi imam-imam kapalano sulano nalakoyo komian sasaibino mo anggayo doikoo." 15 Bai Yesus bantile doi Ananias, "Ampakono kai! Sabab yaku lapamo piliyo yana sulano naleleaniyo yaku, sulano nababotilanggene tentang yaku doi bangsa-bangsa bailong mo aki nabalaagama Yahudi tukon doi tomundo-tomundo tukon koidan doi Islael miano. 16 Tukon yaku susuunggu naikon tudoikene doi yana sasaibino kosakisaawan mo sio yana natoupiyo sabab yaku." 17 Maka Ananias ampakono doi bonuadoo tukon abese kolimano doi Saulusoo. "Utus Saulus," Ananias bantile, "Temeneno Yesus Utus mo kitayo doi loloon tanga salataadoo Utus daano doi sumai, yanamo komo sumboliiyo yaku lubat sulano Utus namoola mokita koidan tukon Mian Bisa Na Loh mokuasaiyo." 18 Doiya kosinggatoo koidan daano komeeng kolobo mo buno ikan anano toliat doi Saulusoo matano tukon yana moola mokita koidan. Maka yana banguno, maka sinau. 19 Tukon sambuno kaan, yana tealimo bukuanan koidan.

Saulus bangotunggul doi Damsyik

Saulus dungol doi Damsyik tukon Yesus napololaing-pololaing bubulaa kooloyo kolumbito. 20 Yana banggadudul ampakon doi bonua-bonua kaleda tukon tambuuno babotilanggene baikon Yesus doiyamo Mian Bisa Napau. 21 Sasaibino komian masaingding molengele Saulus. Yanila bantile, "Bolikon kai yana komo doi Yelusalem molapamo akateyo sasaibino komian mo anggayo doi Yesus? Yana lubat naimbaa doiyamo sulano nalakoyo tukon babayo yanila doi imam-imam kapalano!" 22 Bai Saulus pololokon bukuan kona pangaluh. Yana bantile kobukutii-bukutii tentang Yesus mominolakon doiyamo baikon ko Tomundo Pasalamat, polong ko Yahudi miano mo dungol doi Damsyik aki namoola bantayo koidan. 23 Sambuno lapa moimoiya kooloyo kona kalumbit Yahudi miano pomeenggono sulano napoo akateyo Saulus. 24 Bai yanila natetel totoi doi yana. Oloyo popook yanila totooliyo doi kota tataapono babasal sulano akateyo yana. 25 Bai doi meeng kopopook, Saulus napololaing-pololaing ndokiiyo yana, maka obulusene doi meeng kobois lalomo lisiyo do kotadoo meselo.

Saulus doi Yelusalem

26 Saulus ampakon doi Yelusalem, tukon idoo yana kakaate napototongi tukon Yesus napololaing. Bai yanila matakutene yana, sabab yanila aki naanggayo baikon yana bisa-bisa lapamo teali Yesus napololaing. 27 Doibundu Balanabas lubat doi yana, maka babayo yana doi lasul-lasul. Balanabas basalitakene doi yanila bulaando Saulus nakitaano Yesus doi loloon tanga tukon bulaando Yesus nabasilinganan doi yana. Balanabas pailukene koidan tentang bulaando Saulus nabalanian bangotunggul doi Damsyik tukon Yesus sambuno. 28 Maka doiya Saulus dungolo tukon yanila, tukon balani bangotunggul doi posaapon ko Yelusalem tukon Yesus sambuno. 29 Yana basalita tukon ponggeeleki tukon Yahudi miano mo basilingan Yunani, bai yanila kakaate moakateyo yana. 30 Salataa mian mangangga bailong toiyomo tentang do langgedoo, yanila babayomo Saulus doi Kaisalea, doibundu yanila kapatuwo yana doi Talsus. 31 Maka kojemaat doi posaapon ko Yudea, Galilea, tukon Samalia tealimo aman. Mian Bisa Na Loh tombonio, tukon matakutene ko Temeneno, jemaat-jemaatoo tosuungi bukuan tukon tosuungi badaang.

Petulus doi Lida tukon doi Yope

32 Petulus ampakono doi yayaamo kokampung molubotiiyo kojemaat-jemaat. Daano kooloyo meeng yana lubotiiyo ko Temeneno namian mo dungol doi Lida, 33 Indaa yana pososuung tukon meeng komala-malane kosambuno Eneas, molapit tukon akimo nabangun-bangun doi namooloan alumo kotaum kona kalumbit. 34 Petulus bantile doi Eneas, "Eneas, Yesus Klistus tangalinggenemo ikoo. Banguno tukon tulolosiyo komu mooloan." Sambuno buno doiya Eneas banguno. 35 Sasaibino komian doi Lida tukon Salon kitayo Eneas, maka yanila manganggamo doi Yesus. 36 Doi Yope daano komeeng koboine kosambuno Tabita. Yana meeng komian mo anggayo Yesus. (Kosambuno doi silingan Yunani lalomo doiyamo Dolkas koalatino donga.) Yana sidutu kai kubaiyo kolangge-langge mo monondok tukon tulungiyo komian motalalais. 37 Doiya kosinggatoo yana masakit polaing mate. Samhuno sinau kobadano, yana inabos doi kombiang babo. 38 Kampung Yope aki natodudul pododoonggon tukon kampung Lida. Jadi doiya singgatoo Yesus napololaing-pololaing modaano doi Yope ndongoliiyo Petulus modaano doi Lida, yanila mosumbolii lua komian moampakon doi Petulus tukon nateteba nia, "Mosobit-sobit lubat doi sumai." 39 Petulus banggadudul bangun tukon malaingo yanila. Sambuno polong indaa, yana binabamo doi kombiang babo. Sasaibino kobalu idoo tokuuniyomo Petulus maka kokiil tukon otudoikene doi yana kalambi-kalambi tukon jubah-jubah Dolkas mo koitikene doi yanila singgatoo yana daanoon motubo. 40 Petulus sumboliiyo yanila sasaibino motobuat, maka yana ladanggene kotuulo tukon sambeang. Sambuno lapa doiya yana sasalaane Dolkas badano tukon bantile, "Tabita, bangun!" Maka Dolkas bukayo komatano, tukon salataa yana kitayo Petulus, yana osulango. 41 Maka Petulus taaniyo kolimano tukon tomboniiyo yana nakokondong. Doibundu Petulus uangemo domianoo momangangga idoo posinggat-singgat tukon do balu-baludoo, maka yana salakanggene doi Dolkas mo lapamo tubodoo doi yanila. 42 Bilita tentang do kadadianoo tololongol doi posaapon ko Yope, tobikon badaang komian momangangga doi Yesus mobuno Tomundo Pasalamat doi yanila. 43 Petulus dungol idoo moimoiya kooloyo koidan doi meeng komian pangala kayung kulito nabonua kosambuno Simon.

Lasul-lasul Salitano 10

Petulus tukon Kolnelius

10:1 Kaisalea daano komalane meeng kosambuno Kolnelius. Yana meeng kokapiteeng "Pasukan Italia". 2 Yana meeng komian mo matakutene ko Mian Bisa tukon sasaibino kopulino taat doi Mian Bisa. Yana badaang kona tulung doi Yahudi miano mo talalais, tukon yana sidutu sambeang doi Mian Bisa. 3 Daano kooloyo meeng uga-ugaate batong tolu oloyo yana kitayo tukon tontong doi napokita lalomo, meeng ko Mian Bisa namalaekat molubat tukon uange yana, "Kolnelius!" 4 Kolnelius mbalenge do malaekatoo tukon namatakutan maka bantile, "Daano kooila Tuan?" Malaekatoo timbiliyo, "Komu sambeang tukon konoamu namonondokan lapamo Mian Bisa talimayo tukon Mian Bisa neneeke ikoo. 5 Budodoiya sumboliiyo komian moampakon doi Yope uange Simon, kosambuno natutuuwan tuuno Simon Petulus. 6 Yana daano modungol doi meeng komian pangala kayung kulito kosambuno Simon, mo dungol doi tobun bibilo." 7 Sambuno do malaekatoo pobasalitai tukon Kolneliusoo ampakono, Kolnelius uange kolua komian napeleleani doi bonua tukon meeng koanggota suludadu napengawal mo mangangga. 8 Kolnelius basalitakene doi yanila oila komo lapamo teali maka sumboliiyo yanila ampakon doi Yope. 9 Modoakon kooloyo, yanila daanoon doi napo ampakonan tukon adukono polong doi Yope, Petulus liba doi bonua bunggono sulano nasambeang. 10 Yana malaalo tuuno tukon yasemo kaan. Kokinaan sodo nasinidak, yana malaat meeng kopokita. 11 Yana kitayo kotimbu motobuka tukon daano komeeng kolangge mobuno toik mo bebelan inulul doi dunia, tokooton doi sangkap kopasuno. 12 Doi lalomo talaat sasaibino koiyayon kaliangano mosangkap koaino, sasaibino kolangge mo tolo-tolondok tukon tomisi mombosolo. 13 Maka daano koalalo mobantil doi yana, "Petulus, bangun! Tembeliyomo tukon kaane!" 14 Petulus timbiliyo, "Aki, Yesus! Yaku aki kumanaanggene kaane kooioila mo pinatanggon kai najis." 15 Bai do alaloo hantil koidan doi yana, "Oila komo lapamo Mian Bisa bantile moola kinaan, inaimo moaanggene doiya pinatanggon." 16 Pokitadoo abali polong tolu luunggon, doibundu do toikoo tobingkato doi sulugaa. 17 Petulus pusing mopikikene oila komaanano dona pokitadoo. Petulus daano mopiki-pikikene, dopai mianoo Kolnelius mo sumboliiyo lubato doi Simon nabonua tukon yanila daanomo doi tataapon salaano. 18 Maka yanila monguang mian tukon mansadai, "Kai diimbaa daano komian mo dungol, kosambuno Simon Petulus?" 19 Petulus daano mokakaate natoiyo oilamo komaanano dona pokitadoo, Mian Bisa Na Loh bantile doi yana, "Eh Petulus, daano kotolu komian mounggoliiyo ikoo. 20 Ayo mosobit obulus doi bilit tukon inai mosasaaki momalaing yanila, sabab yakumo komo sumboliiyo yanila." 21 Maka Petulus obulus doi bilit tukon bantile doi mianoo, "Yakumo kai utus-utus nainumbolii. Utus-utus molubat tuuk oila?" 22 Yanila timbiliyo, "Kapiteeng Kolnelius komo sumboliiyo kami lubat dosumai. Yana meeng komian monondok tukon matakutene ko Mian Bisa, tukon sasaibino ko Yahudi miano odotiiyo yana. Meeng ko Mian Bisa namalaekat sumboliiyo yana nakabiyo Tuan mulubat doi nabonua sabab, doiya buno potimbilino doi nasambeangan, yana sinumholii momondongolii oila komo Tuan pailukene doi yana." 23 Maka Petulus sumboliiyomo yanila usok sulano nadungol idoo. Modoakon Petulus banguno tukon ampakono polaing-laing yanila. Moimoiya komian momangangga luwedoi Yope malaing koidan. 24 Meeng kooloyo molapadoo yanila polong doi Kaisalea. Indaa yanila lapamo tinotiili Kolnelius tukon utus-utuso maka tula-tulano napokilakonan yana mo lapamo uange. 25 Salataa Petulus polong, Kolnelius ampakon lobotiyo yana tukon sosuba doi salaano. 26 Bai Petulus taaniyo tukon ekekendenge yana, maka nabantile, "Banguno! Yaku susuunggu kai banggapi koidan." 27 Daano yana mopobasalitai tukon Kolnelius, Petulus usok doi bonua lalomo. Idoo yana kitayo badaang komian molapamo pototongi. 28 Maka yana bantile doi yanila, "Utus-utus susuungo toiyo baikon ko Yahudi miano pinantanggon doi napo agama sulano nalubotiiyo kai potoikon tukon mian-mian moluwedoi bangsa bailong. Bai Mian Bisa lapamo otudoikene doi yaku baikon yaku aki namoola aanggene mau indee komiano koidan najis kai pinatanggon. 29 Doiyamo kosababpo salataa Tuan kabiyo sulano yaku lubat, yaku aki kukabalatan lubat. Jadi budodoiya yaku yase toiyo bulaando Tuan kabiyo yaku lubat." 30 Kolnelius timbiliyo, "Toludoo kooloyo mo lapa, uga-ugaate bunomo doiya kotembono, yaku daano mosambeang doi bonua batong tolu kino-kinobian. Sosinggoton daano komeeng komalane mokokondong doi salaanggu. Do mianoo napakean nggilep-nggilep. 31 Yana bantile, 'Kolnelius! Mian Bisa lapamo talimayo komu sambeang tukon neneeke naikon konoamu namonondokan. 32 Jadi sumboliiyo komian motaus doi Yope mouange komian meeng kosambuno Simon Petulus. Yana daano momoolo doi meeng komian mobabalukon kayung kulito nabonua kosambuno Simon; do bonuadoo doi tobun bibilo.1 33 Doiyamo kosababpo yaku soisobiton sumboliiyo komian ampakon mouange Tuan. Tukon Tuan bisa-bisa monondok konoano tuuk lubat doisumai. Budodoiya kami sasaibino pototongimo dimbaa doi Mian Bisa salaano sulano mondongolii sasaibino ko Mian Bisa nasinumboliikon Tuan nabantile doi kami."

Petulus napidato

34 Maka Petulus bantile, "Budodoiya yaku bisa-bisa sadaliyo baikon ko Mian Bisa lakukanggene sasaibino komian pokakana. 35 Mian mo matakutene ko Mian Bisa tukon mongkubaiyo kolangge mo kana, do mianoo Mian Bisa talimayo, aki napiliyo yana oila komiano. -^Utus-utus lapamo toiyo kobilita antoko ko Mian Bisa mo pelenggene doi bangsa Islael. Bilitadoo doiyamo manganai Bilita Monondok tentang podamean luwedoi Yesus Klistus, doiyamo Temeneno sasaibino komian. 37 Komuyu toiyo oila komo lapamo teali doi posaapon ko Yudea, doiyamo tambuun doi Galilea sambuno lapa dobasauwanoo Yohanes mo otunggukene. 38 Komuyu toiyo baikon ko Mian Bisa lapamo piliyo Yesus Nasaletoo miano tukon beena doi yana Mian Bisa Na Loh tukon kuasa. Komuyu toiyo koidan baikon Yesusdoo ampakon doi yayaa sulano mongkubai kokubai monondok; yana tangalinggene sasaibino komian mo inusoki tukon Ibiliis, sabab ko Mian Bisa lolainge yana. 39 Kamimo naiya komian mo lapamo kitayo susuungo sasaibino kolangge-langge yana mo lakukanggene doi Yahudi miano nalipu tukon doi Yelusalem. Mau kai nabuno doiya bai yanila sempanggene tukon akateyo Yesus. 40 Bai doi oloyo kotoluno Mian Bisa otuboiyomo yana koidan luwedoi namatean tukon okitanggene yana doi banggapi; 41 aki nasasaibino komian, bai tolongo doi kami mo lapamo Mian Bisa piliyo doi loolukoo sulano teali nasakisii-sakisii: Kami kaan tukon inum tukon yana sambuno lapa yana tubo koidan doi namatean. 42 Tukon yana sumboliiyo kami mobabilitakene ko Bilita Monondokoo doi mian tukon mebee kasaksian baikon yanamo komo biningkat luwe Mian Bisa teali Hakim doi mian mo daanoon motubo tukon komian mo lapamo mate. 43 Sasaibino konabi-nabi basalita tentang doi yana. Yanila bantile baikon sasaibino komian mo mangangga doi Yesus, naikon tinolos kona lalim tukon kakuasaan moluwedoi Yesus."

Mian mobolikon Yahudi malaat Mian Bisa Na Loh

44 Petulus daano mobasalita, Mian Bisa Na Loh obulus tukon kuasaiyo sasaibino komian mo molongol do bilitadoo. 45 Yahudi miano mangangga doi Yesus tukon malaing Petulus doi Yope, sasaibino masaingding mokitayo ko Mian Bisa mobeena koidan kona Loh doi bangsa bailong mo bolikon Yahudi. 46 Sahah yanila ndongoliiyo dopai mianoo mobasilitamo tukon moimoiya kosilingan kaliangano tukon nggaa-nggaale kona babasalan ko Mian Bisa. Maka Petulus bantile, 47 "Soba kitayo, naiya pai mian nia lapamo malaat Mian Bisa Na Loh bunomo kita. Jadi moola kai komian mosemba-sembange yanila sulano nasinau tukon paisu?" 48 Maka Petulus sumboliiyo yanila nasinau luwe Yesus Klistus sambuno. Lapamo doiya yanila kabiyo, sulano Petulus nadungol tukon yanila moimoiya kooloyo kona kalumbit.

Lasul-lasul Salitano 11

Petulus nalapulan doi jemaat Yelusalem

11:1 Lasul-lasul tukon mian mo mangangga doi posaapon ko Yudea ndongoliiyo baikon komian mo aki nabaagama Yahudi lapamo talimayo ko Mian Bisa nabantilan. 2 Doibundu salataa Petulus ampakono doi Yelusalem, do Yahudidoo miano mo lapamo mangangga, mbisalakene Petulus. Yanila bantile, 3 "Bulaando ikoo moampakon doi mian mo akiyoon nasinunat nabonua? Tukon ikoo koidan pokaanggon posinggat-singgat tukon yanila!" 4 Tobikon doiyamo Petulus talangkanggene doi yanila sasaibino komo lapamo teali, tambuun luwedoi tumbeno. Petulus bantile, 5 "Yaku daano mosamheang doi kota Yope, maka yaku kitayo komeeng kopokita. Yaku kitayo daano kolangge meeng mo buno meeng kotoik mo bebelan inobuluson luwedoi timbu, tokooton doi sangkap kopasuno, doibundu tade doi yaku taalikon. 6 Salataa yaku palatikanggene doi lalomo, yaku kitayo koiyayon-iyayon mosangkap koaino, iyayon-iyayon mombosolo, iyayon-iyayon mo tolo-tolondok tukon tomisi mombosolo. 7 Maka yaku lengele komeeng koalalo mobantile doi yaku, 'Yo bangun, Petulus! Tembele doiya tukon kaane!' 8 Bai yaku timbiliyo, 'Aki, Temeneno! Akiyoon nasidutu yaku makaan kinaan mo pinatanggon kai najis.' 9 Bai do alaloo bantil koidan luwedoi timbu, 'Lobo mo lapamo Mian Bisa bantile halaal inaimo kai nabinantil pinatanggon.' 10 Yaku kitayo do langgedoo polong tolu luunggon tukon doi napupusan sasaibino tobingkat koidan doi sulugaa. 11 Kana doiya kotembono koidan domianoo motoluila moluwedoi Kaisalea, mo sinumbolii doi yaku, lubat doi kubonua dungolan. 12 Maka ko Mian Bisa Na Loh sumboliiyo yaku ampakon polaing yanila tukon aki sasaaki. Konoom komian utus nia malaing tukon yaku doi Kaisalea, tukon kami sasaibino usok doi Kolnelius nabonua lalomo. 13 Doibundu Kolnelius basalitakene doi kami bulaando yana nakitaano komeeng komalaekat mokokondong doi nabonua tukon bantile, 'Moointokon mian moampakon doi Yope mouange komeeng komalane kosambuno Petulus. 14 Yana naikon pailukene doi komuyu kobilita mo salamatene ikoo tukon pulimu.' 15 Tukon salataa yaku atamouune basalita buno doiya," bunomo doiya Petulus banggadudulkene kona salita, "Mian Bisa Na Loh lubat doi yanila, pokakana buno komo teali doi kita loolukonoo doi tumbe-tumbeno. 16 Maka yaku neneeke, Temeneno sidutu bantile, 'Yohanes mansau tukon paisu, bai komuyu naikon sinau tukon Mian Bisa Na Loh.' 17 Jadi tontong ko Mian Bisa mebeekon koidan doi mian mo aki nabaagama Yahudidoo balakaat mo pokakana yana mo beekene doi kita doi tembonodoo nda manganggaan doi Yesus Klistus. Tobikon doiya, aki nateali yaku mopantane ko Mian Bisa!" 18 Sambuno ndongoliiyo doiya, yanila akimo nanggeelekiyo yana koidan. Maka yanila nggaa-nggaale ko Mian Bisa, yanila bantile, "Kalu buno doiya, komian mobolikon Yahudi binee todanan moluwedoi Mian Bisa sulano badodoloon doi napolalim-lalim tukon tingoniiyo kotuboan mo bisa!"

Jemaat doi Antiokhia

19 Sambuno Stepanus inakate, komian mo anggayo Yesus tambuuno binuluk-buluk, tobikon yanila topobabandakon doi yayaa. Daano kobuleng polong doi Fenesia, tukon daano koidan komo polong doi Siplus tukon doi Antiokhia. Yanila babilitakene kobilita moluwedoi Mian Bisa tolongo doi Yahudi miano tolong. 20 Bai luwedoi do mianoo momangangga, mo luwedoi Siplus, tukon doi Kilene, daano koidan kopai mian mo ampakon doi Antiokhia tukon babilitakene ko Bilita Monondok tentang Yesusoo doi mian mo aki nabaagama Yahudi koidan. 21 Ko Temeneno nakuasa daano doi yanila tobikon badaang komian moteali mangangga tukon salakanggene kooutongo doi Temeneno. 22 Salita-salita tentang kadadian-kadadian nia polong koidan doi jemaat Yelusalem. Maka yanila sumboliiyo Balanabas ampakon doi Antiokhia. 23 Tukon Balanabas polong indaa, tukon kitayo bulaando ko Mian Bisa nabalakaatiyano do mianoo, yana laba tuuno. Maka yana kabiyo sulano yanila bisa-bisa motaat doi Temeneno tukon totubo konoano. 24 Balanabas nia mian monondok konoano tukon kinuasaimo Mian Bisa Na Loh tukon tutuu anggayo ko Temeneno tobikon badaang komian momalaing Temeneno. 25 Doibundu Balanabas ampakon doi Talsus umboliiyo Saulus. 26 Sambuno pososuung tukon Saulus, yana babayo Saulus doi Antiokhia tukon meeng kotaum moono yanila pototongi tukon anggota jemaat indaa tukon mongotunggul badaang komian. Doi Antiokhia indaamo komian mangangga doi Yesus tuuk tumbeno luunggon kona binantilan Salani miano. 27 Doi lounudoo daano komoimoiya konabi molubat luwedoi Yelusalem ampakon doi Antiokhia. 28 Doi antalano yanila daano komeeng komian kosambuno Agabus. Luwe dolongan Mian Bisa Na Loh yana tantukanggenemo baikon doi posaapon kodunia teali kolounu malaalan mo bolikon langge. (Tukon do langgedoo takainomo tealimo koidan doi tembodoo Kaisal Klaudius natealian tomundo.) 29 Maka sasaibino Yesus napololaingoo pomeenggon sulano namakapatu bantuan doi utus-utus mo dungol doi Yudea; suwe-suwele makapatu manulut kona tinondong. 30 Pomeenggonanoo linaksanakanggon koidan, maka Balanabas tukon Saulus sinumbolii sulano nababayo do bantuanoo doi gulu-gulu jemaat.

Lasul-lasul Salitano 12

Kopangasakisaawan tubo-tuboimo

1 Doi lounudoo koidan Tomundo Helodes atambuunemo kona dodokanano koanggota-anggota jemaat. 2 Luwe napalenta, Yakobus, Yohanes utuso inakate tukon bakoko. 3 Salataa Helodes kitayo baikon dona kokubaidoo sanaanggene ko Yahudi miano noano, yana mongkubai koidan mo buno doiya; yana sumboliiyo komian molakoyo Petulus koidan. Doiya langgedoo teali doi tembo Lamekanano ko Loti Moakiyo ko Lagino. 4 Sambuno linako, Petulus inusokon doi talunggu lalomo. Sangkap kotambuno kosuludadu mobinontokon sulano natotooliyo Petulus idoo - suwe-suwele kotamhuno sangkap komian koanggota suludadu. Samhuno kolamean Paskah pupus, maka Helodes naikon palesayo Petulus doi mian badaang salaano. 5 Jadi Petulus tinaan doi talunggu; bai koanggota-anggota jemaat banggadudul momeeng mosambeang tukon bisa-bisa doi Temeneno motuuk doi Petulus.

Petulus sinodii doi talunggu

6 Doi popook akiyoon Helodes naikon nasasalaanikene Petulus doi mian badaang, Petulus moolo kinoot tukon lua kopokoot doi antala lua kosuludadu padagai. Doi talunggu tataapono, padagai-padagai bailong koidan daano modagaiyo kotalunggu. 7 Sosinggot Temeneno namalaekat kokondong idoo tukon daano komeeng nggilep motalaang doi talunggudoo kombiango lalomo. Malaekatoo ungge-unggete Petulus polong yana bangun. Maka do malaekatoo bantile, "Eh, mosobit bangun!" Singgatoo koidan otuwongo dolante besidoo modoi Petulus limano. 8 Lapamo doiya malaekatoo bantile, "Pakeyo komu pakean tukon keetemo komu sapatu aloso." Maka Petulus pakeyomo kona pakean tukon keetemo kona sapatu aloso. Doibundu malaekatoo bantile koidan, "Pakeyo komu jubah tukon laingemo yaku." 9 Maka Petulus lainge do malaekatoo tobuat luwedoi talunggudoo lalomo. Bai Petulus aki natoiyo baikon oila komo sodo kinubai luwe do malaekatoo doiya daano kai meeng kolangge mo bisa-bisa teali. Petulus aanggene doiya tolongo meeng kopokita. 10 Salataa yanila lupaiyo kotataapon badagaian komeengo tukon koluano, yanila polong doi tataapon besi, mo loloiyo kokota. Tataaponoo tobuka susuungo, maka yanila tobuat tukon ambakono loloiyo kololoon meeng pangano. Sosinggot do malaekatoo tinggalemo Petulus. 11 Lapamo doiya maka sodo Petulus toiyo oilamo komo teali doi yana, maka yana bantile, "Budodoiya yaku toiyomo baikon ko Temeneno bisa-bisa molapamo kapatuwe kona malaekat sulano naosodiiyo yaku doi Helodes nakuasa tukon luwe sasaibino kolangge komo naikon bangsa Yahudi mo kubaiyo doi yaku." 12 Sambuno lapa yana toiyo doiya ndondoongoo, Petulus ampakono doi Malia nabonua, Yohanes tinano mo sinombuikon koidan Malakus. Idoo badaang komian mopototongi tukon daano mosambeang. 13 Petulus tokiyo kotataapon doi tonggu-lung, maka komeeng kopeleleani boine kosambuno Lode, lubat sulano nabukayo kotataapon. 14 Banggadudul tingoniiyo Petulus alalo. Tobikon nalabaan, yana moso-mosobit usok koidan akimo nabukayo kotataapon, maka pailukene komian idoo baikon Petulus daano doi tonggulung. 15 "Ikoo tindo!" yanila bantile. Bai Lode kokotikas baikon doiya bisa-bisa Petulus. Maka yanila bantile, "Doiya malaekato!" 16 Daano mobuno doiya Petulus banggadudul momeeng tokiyo kotataapon. Maka salataa yanila bukayo kotataapon, tukon kitayo Petulus, yanila masaingding tuuno. 17 Petulus mebee isalat tukon limano sulano yanila natanaang, doibundu yana basalitakene bulaando ko Temeneno molapamo babayo yana tobuat luwedoi talunggu lalomo. Maka yana bantile, "Popailukene naiya doi Yakobus tukon utus-utus bailong koidan." Lapamo doiya Petulus otinggalemo do tampatoo tukon ampakon doi tampat bailong. 18 Modoakon dowa-dowa tealimo kokakacauwan doi antala suludadu-suludadu pototoolino. Yanila pusing tuuno oila komo teali manganai doi Petulus. 19 Maka Helodes mosumbolii mian moumboliiyo Petulus, bai yanila aki namoola pososuunggene yana. Jadi Helodes mapalentakene sulano suludadu-suludadu pototoolinodoo nasinadai maka nainakate. Sambuno lapa doiya Helodes ampakon doi Yudea tukon dungol moimoiya kolumbito doi Kaisalea.

Helodes namatean

20 Helodes nggimoliiyo tuuno komian doi Tilus tukon Sidon. Tobikon doiya yanila posinggat-singgat lubat momangadap doi yana. Tumbe-tumbeno yanila mangala noa doi Blastus, mo kapalaiyo Helodes nabatomundoan, sulano yana naala doi yanila. Doibundu yanila ampakono mangadap doi Helodes, maka kabiyo podame, sabab konapoo lipu tolongo moinikene kokinaan doi Helodes nalipu. 21 Daano kooloyo meeng mo lapamo tinantukon, Helodes pakeyo kona pakean batomundoan maka osulang doi kulusii tukon tambuuno bapidato doi nalayat salaano. 22 Layat mo daanon mo mondongoliidoo nggele-nggeleamon, "Naiya pilogot alalo, bolikon banggapi alalo!" 23 Doiya kosinggatoo koidan Temeneno namalaekat tapiyo Helodes, sabab yana aki naanggayo ko Mian Bisa. Helodes kinaan ngganggalang maka mate. 24 Jadi ko Mian Bisa nabantilan momeeng pololokon tololongol tukon pololokono oukuan. 25 Sambuno lapa Balanabas tukon Saulus alapayo konapoo limang, yanila abalimo doi Yelusalem tukon babayo Yohanes Malakus polaing-laing yanila.

Lasul-lasul Salitano 13

Balanabas tukon Saulus pinili tukon sinumholii

13:1 Doi jemaat Antiokhia lalomo daano konabi-nabi tukon gulu-gulu, doiyamo Balanabas, Simeon mo tinotumaikon Mopook, Lukius luwedoi Kilene, Menahem napiniala posinggat-singgat Helodes, tukon Saulus. 2 Salataa yanila daano mobakaleda doi Temeneno tukon bapuasa, Mian Bisa Na Loh bantil doi yanila, "Popiliyomo Balanabas tukon Saulus motuuk doi yaku, sulano yanila nalimange kolimang mo lapamo yaku tantukene motuuk doi yanila." 3 Sambuno yanila bapuasa tukon sambeang yanila abese kopai limano doi Balanabas tukon Saulus maka yanila sumboliiyo yanila luaila.

Doi Siplus

4 Tobikon inosumbolii Mian Bisa Na Loh, Balanabas tukon Saulus lengget taus doi Seleukia. Doi Seleukia yanila talabut doi togong Siplus. 5 Salataa polong doi Salamis, yanila babotilanggene ko Mian Bisa nabantilan doi Yahudi miano nabonua kaleda. Yohanes Malakus tomboniiyo yanila doi yanila naampakonan lalomo. 6 Posaapon do togongoo yanila ompokoniiyo polong doi Pafos. Indaa yanila pososuung tukon komeeng ko Yahudi miano, kosambuno Bal Yesus. Yana meeng komian modaano kona motoiyan mo akuiyo kobutongo nabi. 7 Selgius Paulus, gubelnul doi togongoo yana posobat tukon Bal Yesus. Gubelnuloo daano meeng komian mo pandoi tukon bijaksana. Yana uange Balanabas tukon Saulus sabab yana yase mondongolii Mian Bisa nabantilan. 8 Bai Balanabas tukon Saulus Elimas tumbak-tumbak do pandoidoo motoiyan, sabab Elimas (doiyamo kosambuno doi silingan Yunani lalomo) kakaate sulano do gubelnuloo inai napolong mangangga doi Yesus. 9 Bai Saulus - mo binantil koidan Paulus - kinuasaimo Mian Bisa Na Loh, tohikon yana mhalenge do mopandoidoo motoiyan, 10 maka bantile, "Eh hakokolii tuuno, pau molokis! Ikoo musu doi sasaibino komo monondok. Bulaando ikoo moaki muyase tade molusayo ko Mian Bisa natetel sulano nasalamatene kooanggapi? 11 Budodoiya kitayo, Temeneno ukume ikoo! Ikoo naikon teali piit, polong ikoo aki mumoola mokita oloyo panano koidan doi soisik kotemho." Doiya kosinggatoo koidan Elimas lasaiyo daano kohunom mo mopook motombukiyo komatano, tooikon yana ampakon nggaa-nggaam moumholii mian motanda-tandane yana. 12 Salataa do guhelnuloo kitayo oila komo lapamo teali, yana manganggamo doi Yesus; sabab yana masaingding tuuno naikon kootunggul tentang Temeneno.

Doi Antiokhia, Pisidia

13 Doi Pafos, Paulus tukon tula-tulano talabut doi Pelga doi Pamfilia. Idoo Yohanes Malakus otinggale yanila, maka abali doi Yelusalem. 14 Doi Pelga, yanila banggadudulkene kona poampakonan doi Antiokhia Pisidia, doibundu doi oloyo Tadean yanila ampakon osulang doi bonua kaledaan lalomo. 15 Sambuno Musa na Buku tukon Nabi-nabi na Buku binasakono, gulu-gulu jemaat sumboliiyomo komian momansadai doi Paulus tukon tula-tulano, "Utus-utus, kalu Utus daano komu otunggul motuuk doi mian nia, yo pelenggenemo domu otunggul." 16 Paulus kokondong, maka tidekene kolimano mebee paloosan, doibundu bantile, "Utus-utusonggu bangsa Islael tukon utus-utus mo bailonggon naimbaa mo taat doi Mian Bisa! Soba polengele yaku: 17 Mian Bisa bangsa Islael lapamo piliyo kotumbunggita, tukon tealikene naiya bangsa nia bangsa mo babasal salataa yanila dungol doi Mesil buno mian molulubaton. Doibundu tukon kuasa mo babasal Mian Bisa babayo yanila tobuat doi Mesil. 18 Yana tanaang telhadap yanila nakokubai doi padang lalomo sangkap kolono kotaum kona kalumbit. 19 Pitu kobangsa yana momanase doi lipu Kanaan sulano naobos-obosikene do lipudoo doi bangsa Islael nateali yanila nalipu. 20 Sasaibino doiya banggadudul sangkap kosakato lima kolono kotaum. Sambuno lapa kobangobosan do lipudoo Kanaan, Mian Bisa beekene doi yanila kohakim-hakim. Hakim doibundu doiyamo Nabi Samuel. 21 Doibundu yanila mangkabi meeng kotomundo. Mian Bisa beekene doi yanila Saul Kis napau luwedoi suku Benyamin sulano nateali yanila natomundo sangkap kolono kotaum kona kalumbit. 22 Sambuno Mian Bisa beletiyo yana doi nabatomundoan, Mian Bisa bingkate koidan Daud teali yanila natomundo. Tukon naiyamo ko Mian Bisa nabinantil tentang Daud, 'Yaku lapamo laate Daud Isai napaudoo mo sanaanggene konoanggu. Yana meeng komian mo lakukanggene daku mongiasan.' 23 Luwedoi Daud doiyamo ko Mian Bisa namasadiakanano kobangsa Islael meeng ko Tomundo Pasalamat, pokakana mo lapamo paladandikene. Tukon Yesus yanamo ko Tomundo Pasalamatoo. 24 Akiyoon Yesus natambuune kona limang, Yohanes lapamo babotilanggene doi Islael miano sulano yanila nabadodoloon luwedoi yanila nalalim-lalim tukon sinau. 25 Tukon adukono pupus kona limang, Yohanes bantile doi mian, Tndee kai miano yaku nia manulut komuyu popalaat? Yaku bolikon domianoo komuyu mototooliyo. Poneneeke, do mianoo naikon lubat sambuno lapa yaku; tuuk mobukayo kona sapatu yaku aki namoola.' 26 Utus-utus katulunan Abalaham, tukon sasaibino Utus-utus komo bailonggon dimbaa mo taat doi Mian Bisa! Mian Bisa lapamo kapatuwo doi kita kobilita kasalamatanoo; 27 sabab komian mo dungol doi Yelusalem tukon yanila pamalenta-pamalenta aki napo toiyo baikon yanamo do pasalamatoo. Yanila aki namangalatikene konabi-nabi naotunggul mo binasakon samba-samba kooloyo Tadean, tobikon yanila ukume Yesus. Bai tukon lakukanggene mo buno doiya mangaanikene baikon oila komo tinantukon doi nabi-nabidoo tealimo. 28 Mau kai yanila aki namoola pososuunggene komeeng kokasalaan doi yana mo moola inukum tukon ukuman mate, bai yanila kabiyo doi Pilatus sulano yana inakate. 29 Tukon sambuno yanila okoobusemo kubaiyo sasaibino komo lapamo totulis doi Kitab Moliyous lalomo tentang yana, yanila ohulusene kobadano doi kayung sempang, maka inabos doi kibul lalomo. 30 Bai Mian Bisa otuboiyo koidan doi namatean. 31 Doibundu moimoiya kooloyo kona kalumbit yana lubat okitakene kobutongo doi mian mo lapamo lubat tukon yana doi Galilea ampakon doi Yelusalem. Yanila doiyamo komo budodoo teali sakisii-sakisii motuuk doi yana doi Islael miano. 32 Jadi, budodoiya nia kami pelenggene kobilitadoo monondok doikoo: Oila komo Mian Bisa lapamo paladandikene doi tumbunggita, 33 doiya yana lapamo kubaiyo doi kita tukon naotuboiyo Yesus koidan doi namatean. Sabab doi Mazmul koluano lalomo daano mototulis, Tkoo daku Pau, doi oloyo nia yaku lapamo teali Tamamu.' 34 Mian Bisa lapamo otuboiyo koidan yana doi namatean. Budodoiya yana akimo naikon koidan natoupiyo komatean doi kibul lalomo. Tentang doiya langgedoo Mian Bisa bantile, 'Yaku naikon mebeekon doi komuyu teteba moliyous mo pasti naikon tinopati, mo lapamo kudandikene doi Daud.' 35 Bunomo lakon koidan doi ayat lalomo bailong nabinantilan, Tkoo aki naikon mubatadikene komu ata mo satiadoo nabooan doi kibul lalomo.' 36 Daud lapamo mate tukon kinibulo koidan posinggat-singgat tukon kotumbuno, sambuno lapa yana lakukanggene oila komo Mian Bisa nasinumboliikon yana kubaiyo. Daud badano lapamo manas kabus sasaibino. 37 Bai Yesus komo Mian Bisa otuboiyo koidan doi matean, Yesusoo aki namanas kabus. 38-39 Tobikon doiya Utus-utus, siokai komuyu potoiyo baikon luwe Yesus nia bilita tentang potolos lalim pinailukon doikoo; komuyu sio potoiyo baikon samba komian mo mangangga doi yana, inosodii doi sasaibino kolalim mo aki namoola inapusanggon luwedoi Mian Bisa napalenta-palenta Musa mo pelenggene. 40 Ooiyamo kosababpo komuyu sio popalatikanggene mono-monondok, inai napolong teali doi komuyu oila komo nabi-nabi nabinantil nia, 41 'Popalatikanggene mono-monondok, eh komuyu komian mo yase batotulai! Komuyu naikon masaingdinggene, maka mate! Sabab doi lounu nia yaku daano mokubaiyo komeeng kolangge, komo komuyu susuumuyu aki naikon poanggayo, mau kai nadaano komian motalakanggene doi komuyu.' " 42 Salataa Paulus tukon Balanabas otinggale do bonua kaledadoo, komian modaano doi bonua kaledaanoo, kabiyo yanila naabali koidan doi oloyo Tadean doi salaandoo, sulano natalakanggene nalobian banggadudul tentang do langge-langgedoo. 43 Sambuno lapa komianoo luwedoi bonua kaledaanoo, Paulus tukon Balanabas linoolaing doi badaang komian Yahudi tukon bangsa bailong mo lapamo usok agama Yahudi. Maka do lasul-lasuloo otinauwo yanila sulano yanila nabanggadudul basosinggalanggon doi Mian Bisa nakuasa. 44 Doi oloyo Tadean salaandoo, adukon sasaibino komian doi kotadoo lubat momondongolii Temeneno nabantilan. 45 Salataa dopai Yahudi miano kitayo dopai mianoo mobadaang, yanila masakit konoano tuuno. Yanila totulaiyo Paulus tukon yanila bantayo sasaibino kona binantil. 46 Bai tukon lobian balani koidan Paulus tukon Balanabas basilingan banggadudul talang-talaangan. Yanila bantile, "Ko Mian Bisa nabantilan takainomo sio napinolonggon doi komuyu loolukon. Bai tobikon komuyu mo aki poyase talimayo, komuyu lapamo tantukene susuumuyu baikon komuyu aki namoola mantalima tuboan mobisa tukon posidutukon. Tukon budodoiya kami otinggale komuyu tukon ampakon doi bangsa bailong. 47 Sabab naiyamo ko Temeneno napalenta doi kami; Temeneno bantile, 'Yaku lapamo tantukene komuyu moteali meeng komadialan doi bangsa bailong mo bolikon Yahudi, sulano komuyu polubatene kokasalamatan doi posaapon kodunia.' " 48 Doi singgatoo kobangsa bailong mo bolikon Yahudi molengele doiya, yanila sanaang tuuno, maka nggaa-nggaale ko Temeneno nabantilan. Tukon domianoo mo lapamo Mian Bisa tantukene sulano namalaat tuboan mobisā tukon posidutukon, do mianoo anggayo. 49 Ko Temeneno nabantilan tololongolo doi yayaa doi posaapon doi lipudoo. 50 Bai kosambu-sambu doi kotadoo tukon boi-boine moluwe golongan mian motatandak matakutene ko Mian Bisa, Yahudi miano gololiiyo. Yanila osumhete kopomusuan doi Paulus tukon Balanabas, tukon siikayo yanila luaila luwedoi lipudoo. 51 Maka do lasul-lasuloo otipasene koambata doi ainoila doi mianoo salaano doiya buno meeng kotondoon, maka ampakon doi Ikonium. 52 Pololaing-pololaing doi Antiokhia laba tuuno tukon kinuasaimo Mian Bisa Na Loh.

Lasul-lasul Salitano 14

Doi Ikonium

14:1 Paulus tukon Balanabas toupiyo kolangge mo pokakana doi Ikonium. Yanila ampakon koidan doi Yahudi miano nakaledaan tukon basalita idoo mobuno doiya tobikon badaang ko Yahudi miano tukon mobolikon Yahudi miano teali mangangga doi Yesus. 2 Bai ko Yahudi miano mo aki nayase mangangga asute komian mobolikon Yahudi, tobikon kubaiyo yanila mosikitene komian mangangga doi Yesus. 3 Tobikon doiya Paulus tukon Balanabas dungol malumbit idoo. Tukon doi napo balanian yanila basilingan manganai Temeneno. Maka ko Temeneno bukutiikanggene baikon yanila nabilita tentang namaasi doiya bisa; yana beena doi yanila kuasa sulano napo kubaiyo kuasa mominasaingdinggon tukon langge-langge modeikon lobo. 4 Bai komian doi kotadoo pototonggulung meeng tukon bailong; daano komo ala doi Yahudi miano tukon daano komo ala doi lasul-lasuloo. 5 Maka ko Yahudi miano tukon kona posambu-sambu po-singgat-singgat tukon mian-mian mobolikon Yahudi pomeenggon sulano naposakisaayo tukon napo sakule batu do lasul-lasuloo. 6 Bai dopai lasul-lasuloo toiyo do ndondoongoo, maka yanila dampas doi Listla tukon Delbe, doiya kota-kota doi Likaonia, tukon doi lipu naponggaupan. 7 Indaa yanila babulitakanggene koidan do Bilitadoo Monondok.

Doi Listla tukon Delbe

8 Doi Listla daano komeeng komala-malane mo lapit koaino salataa nasinuungan, tobikon yana aki nasidutu biasa amba-ambakon, sabab koaino todudul muyuk. 9 Mianoo osulang indaa mondongolii Paulus mobasilingan. Paulus kitayo baikon do mianoo anggayo tukon tobikon doiya yana moola tinangalinggon. Maka Paulus mbalenge yana, 10 tukon alalo mo babasal Paulus bantile, "Kokondong kokoloyos!" Mianoo osuut kokondong maka ambakon. "Salataa komian badaang kitayo oila komo lapamo Paulus kubaiyo, yanila toloukon doi silingan Likaonia lalomo, "Pilogot-pilogot lapamo obulus doi dunia tukon banggapi butongo." 12 Maka Balanabas yanila sombuikene Zeus, tukon Paulus yanila sombuikene Helmes, sabab yanamo komo basilingan. 13 Imam Pilogot Zeus, kopopialungo tangabos doi salaano, lubat momababa saapi-saapi langgilo tukon bunga-bunga doi kota tataapono babasal. Yana yase malaing tukon mian badaangoo momososubakon sosuba doi lasul-lasuloo. 14 Salataa Balanabas tukon Paulus ndongoliiyo oila komo do mianoo yase kubaiyo, yanila bea-beake yanila napakean maka yanila obuleng doi mianoo mobadaang tanga-tangano, maka nggeleamon, 15 "Eh, bulaando komuyu mokubaiyo naiya? Kami naiya banggapi koidan pokakanamo Utus! Kami daano naimbaa sulano babilitakene ko Bilita Monondok doi komuyu sulano komuyu potinggale kolangge-langge mo akiyo kogunano nia tukon polubat doi Mian Bisa mo tubo, motealikene kotimbu tukon buta tukon tobun tukon sasaibino komo daano doi lalomo. 16 Doi tembo mo lapa ko Mian Bisa batadikenemo kobangsa-bangsa motubo naloingiyo kona mongiasan yanila suwe-suwele. 17 Bai yana aki natoliminggene momebee bukutii-bukutii tentang kobutongo, doiyamo tukon mongkubaiyan ko-kubai momonondok. Yana beekene doi komuyu koudan luwedoi timbu tukon polangge kinanggikon hasilo doi tembono. Yana beena kinaan doi komuyu tukon sanaanggene konoamuyu." 18 Bai tukon do bantil-bantilanoo daano maaling koidan do lasul-lasuloo napantane do mian-mianoo mososubakon sosuba doi yanila. 19 Moimoiya ko Yahudi miano mo lubat doi Listla luwedoi Antiokhia doi Pisidia tukon luwedoi Ikonium pangaluiyo komian mobadaangoo tobikon do mianoo mobadaang alamo doi yanila. Yanila sakule Paulus tukon batu, doibundu keete yana doi kota tonggulungo. Yanila aanggene yana lapamo mate, 20 bai salataa dopai mianoo mo mangangga idoo kokondong potikunggon, yana bangun tukon usok abali doi kota. Modoakon yana tauso doi Delbe polaing-laing Balanabas.

Paulus tukon Balanabas abali doi Antiokhia

21 Doi Delbe, Paulus tukon Balanabas babilitakene do Bilita Monondokoo tukon madaang komian moteali mangangga doi Yesus. Lapa doiya yanila abalimo doi Listla, doibundu doi Ikonium, maka doi Antiokhia doi Pisidia. 22 Doi kota-kotadoo yanila ekeenggele Yesus napololaing-pololaing noano tukon otinaukene do pololaing-pololaingoo natataap mangangga doi Yesus. "Kita sio nabadaang kosakisaa nda tinoupi loolukon, maka nasodo kita toupiyo kosanaangan doi Mian Bisa na Dunia Boolu," bunomo doiya do lasul-lasuloo naotunggukanano doi Yesus napololaing-pololaing doi kotadoo. 23 Tukon samba-samba kojemaat, Paulus tukon Balanabas mongoduduk katua-katua tuuk doi jemaatoo. Maka tukon sambeang tukon bapuasa, yanila salakanggene katua-katuadoo doi Temeneno komo yanila mo anggayomodoo. 24 Sambuno doiya Paulus tukon Balanabas banggadudulkene-mo kona ampakonan yanila loloiyo kolipu Pisidia tukon polong doi Pamfilia. 25 Tukon sambuno lapa yanila babilitakene ko Mian Bisa nabantilan doi Pelga, yanila ampakono doi Atalia. 26 Luwe idoo yanila talabut koidan doi Antiokhia. Doiyamo kota tampat yanila loolukonoo nasinalaakanggonan doi maasi Mian Bisa, sulano yanila nalimange kolimang mo budodoiya lapamo yanila okoobuse. 27 Salataa polong doi Antiokhia, yanila pototongikene koanggota-anggota jemaat idoo, maka basalitakene sasaibino oila komo lapamo Mian Bisa kubaiyo lolo doi yanila. Yanila basalitakene koidan manganai bulaando ko Mian Bisa molapamo mobuka loloon sulano komian mobolikon Yahudi mangangga doi Yesus. MDoi kotadoo Paulus tukon Balanabas dungol malumbit tukon mian mangangga.

Lasul-lasul Salitano 15

Kombulan doi Yelusalem

15:1 Moimoiya komian moluwedoi Yudea lubat doi Antiokhia tukon yanila otunggule komian momangangga doi Antiokhiadoo baikon kalu yanila aki nasinunat loloiyo Musa naatulan, yanila aki namoola sinalamaton. 2 Paulus tukon Balanabas bantayo tuuno dopai mianoo napandapat. Doi napupusan tinantukanggon sulano Paulus tukon Balanabas tukon moimoiya komian bailong moluwedoi Antiokhia ampakon doi Yelusalem sulano pobisalaikene masaaladoo tukon lasul-lasul tukon katua-katua indaa. 3 Anggota jemaat doi Antiokhia antekene yanila polong doi kota tonggulungo, doibundu yanila ampakono loloiyo kokota Fenesia tukon Samalia. Indaa yanila basalitakene bulaando komian mobolikon Yahudi lapamo salakanggene kobutongo doi Mian Bisa. Do bilitadoo tutuu laba-labakene komian mo mangangga idoo. 4 Salataa yanila polong doi Yelusalem, yanila tinalima tukon monondok doi jemaat, tukon doi lasul-lasul tukon katua-katua. Maka yanila basalitakene doi mianoo tentang sasaibino oila ko Mian Bisa mo lapamo kubaiyo doi yanila. 5 Bai moimoiya komian motongusokon Falisi miano mo manganggamo, kokondong tukon bantile, "Mian bangsa bailong komo lapamo manganggadoo sio nasinunat tukon sabole-bole sio naloloiyo Musa naatulan." 6 Maka lasul-lasul tukon katua-katua pototongi sulano napo bisalakene doiya masaaladoo. 7 Malumbit tuuno yanila napobeean pikilan. Doi napupusan Petulus kokondong tukon bantile, "Utus-utus! Komuyu susuumuyu toiyo baikon moimoiya kotembo mo lapa Mian Bisa piliyomo yaku luwedoi antala komuyu sulano babilitakene ko Bilita Monondokoo doi mian mobolikon Yahudi, sulano yanila molongol tukon anggayo. 8 Tukon Mian Bisa komo toiyo kobanggapi noano lapamo otudoikene baikon yana talimayo yanila; yana otudoikene do langgedoo tukon beekene doi yanila ko Mian Bisa Na Loh bunomo komo lapamo beekenemo doi kitadoo koidan. 9 Mian Bisa aki naposasalakene kita tukon yanila. Mian Bisa kokoliyousio yanila noano, sabab yanila manganggamo. 10 Ah, oila kosababpo komuyu moyase tumbokiiyo ko Mian Bisa budodoiya tukon mebee meeng kokawajipan doi napololaing-pololaing nia, sabea kai kotumbunggita tukon kita susuunggita koidan aki namoola molaksanakanggene? 11 Kona bisaan, kita anggayo tukon kita sinalamaton tobikon Yesus namaasi doi kita; bunomo koidan yanila." 12 Maka tademo yanila sasaibino mo pototongi idoo. Doibun-du yanila ndongoliiyo Balanabas tukon Paulus mobasalitakene koidan sasaibino kokuasa-kuasa mominasaingdinggon tukon langge-langge mobolikon lobo ko Mian Bisa mo lapamo kubaiyo lolo doi yanila doi antala mian-mian bangsa bailong mo bolikon Yahudi. 13 Sambuno yanila lapa mobasalita, Yakobus bantile, "Utus-utus! Soba pondongoliiyo yaku. 14 Simon sodo lapa talangkanggene bulaando ko Mian Bisa doi tumbeno natudoikanano kona palahatian doi mian mobolikon Yahudi. tukon makisuut mopili luwedoi yanila mian bailong komo naikon teali namian. 15 Doiya pokokonoi tukon komo lapamo doi nabi-nabi tantukene. Sabab daano mototulis buno naiya, 16 'Lapamo doiya yaku naikon lubat koidan,' Temeneno bantile, 'yaku naikon bangune koidan Daud nabonua mo lapamo molopo, tukon okindendeke kona molopoan, tukon ekekendenge koidan; 17 sulano sasaibino komian labinodoo umboliiyo ko Temeneno, posinggat-singgat sasaibino kobangsa bailong mo bolikon Yahudi mo lapamo yaku uange sulano nateali kumian.' Bunomo doiya ko Temeneno nabantilano, 18 komo lapamo pailukene doiya langgedoo salataa doi looluk." 19 "Jadi manulut kupalaat," Yakobus nabantilano, "kita aki namoola kubaiyo susa komian mobolikon Yahudidoo mo salakanggenemo kobutongo doi Mian Bisa. 20 Bai kita sio nda motulis sulat doi yanila tukon otinauwo yanila sulano yanila naaki nakaane kokinaan monajis mo lapamo sinosubakon doi bapilogotan, kai makaan iyayon sailo motokoot mate, kai makaan sau. Tukon koidan sulano yanila nadedeenggene kobutongo luwe kokubai-kokubai mo lokis. 21 Sabab Musa naatulan lapamo salataa looluk binasakon doi samba-samba kooloyo Tadean doi bonua-bonua kaleda, tukon binabilitakon doi sasaibino kokota."

Sulat doi bangsa-bangsa bailong mo lapamo mangangga

22 Lasul-lasul tukon katua-katua, posinggat-singgat tukon sasai-bino koanggota jemaatoo putusemo sulano napo mopomolilik moimoiya komian doi yanila komo naikon sinumbolii doi Antiokhia polaing-laing Paulus tukon Balanabas. Maka yanila lilike Silas tukon Yudas mo sinombuikon koidan Balsabas. Namian nia luaila daano kai mian mo talakamuka doi antala mian mangangga doi Yelusalem. 23 Polaing-laing tukon do bito-bitodoo yanila makapatu koidan meeng kosulat kona bantilano buno naiya, "Doi sasaibino utus-utus mo luwedoi bangsa bailong mo bolikon Yahudi, mo dungol doi Antiokhia, Silia tukon Kilikia. Komai salam, lasul-lasul tukon katua-katua, doiyamo poutus-utus. 24 Kami lengele daano komoimoiya komian luwedoi antala kami mo lapamo ampakon doi komuyu tukon mobanggabut tukon kubaiyo pusing komuyu tukon yanila naotunggul-otunggul. Bai kami aki mai sumboliiyo yanila molakukanggene doiya. 25 Doiyamo kosababpo kami lapamo po pikilikene tukon sasaibino satuju sulano molilik moimoiya komian tukon sinumbolii yanila lubat doikoo. Yanila naikon ampakon polaing-laing tukon Utus Balanabas tukon Paulus kami mo seange. 26 Doi mian nia molua lapamo yanila bataanggene yanila butongo tobikon nda Temeneno Yesus Klistus. 27 Jadi, kami sumboliiyo Yudas tukon Silas doi Utus-utus. Yanilamo komo naikon mopelenggene susuungo seeala bantilan doi komuyu kobilita mo totulis doi sulatia lalomo koidan. 28 Mian Bisa Na Loh lapamo satujuiyo - tukon kami koidan satuju - sulano komuyu inai pobinee limang-limang mo lobian motoong luwedoi limang-limang komo palaluu nia tolong: 29 inai pokaane kokinaan mo lapamo sinosuhakon doi hapilogotan; inai pokaane sauno, inai pokaane koiyayon sailo mo tokoot mate, tukon podedeenggene kokokubai-kokubai mo lokis. Kalu komuyu dedeenggene kobutomuyu doi langge-langgedoo, komuyu lapamo kubaiyo kolangge mo monondok. Tolongo buno doiya, kinatauwan!" 30 Sambuno palamisi, yanila mo sinumboliidoo tauso doi Antiokhia. Indaa yanila uange sasaibino koanggota jemaai; napototongi maka pelenggene do sulatoo. 31 Salataa do anggota jemaatoo basayo do sulatoo, yanila sanaang tuuno do sulatoo antoko mo hibule yanila noano. 32 Yudas tukon Silas, mo daano kai nabi koidan, malumbit kona pobasalitaiyan tukon utus-utus mo manganggamo doi Antiokhiadoo sulano mebee dolongan tukon kakabalanian doi yanila. 33 Sambuno Yudas tukon Silas dungol indaa moimoiya kooloyo, komian mangangga doi Antiokhiadoo kapatuwo yanila abali tukon sumboliiyo yanila mopelenggene kosalam doi mo sumboliiyo yanila. 34 Bai Silas putusemo sulano tataap dungol doi Antiokhia.l 35 Paulus tukon Balanabas koidan dungol moimoiya kooloyo doi Antiokhia. Indaa yanila bangotunggul tukon babilitakene ko Temeneno nabantilan polaing-laing tukon mian badaang bailong.

Paulus tukon Balanabas pobabandakon

36 Aki namalumbit doibundu Paulus bantile doi Balanabas, "Mai kita abali molubotiiyo koutus-utus mo manganggamo doi Yesus doi sasaibino kokota-kota molapamo kita babilitakene ko Temeneno nabantilan; sulano kita nda kitayo bulaando kondondoongo yanila." 37 Balanabas yase babayo Yohanes Malakus, 38 bai Paulus lasaiyo aki namonondok mobabayo Malakus, mo aki nayase balimang polaing-laing tukon yanila tukon mootinggale yanila doi Pamfilia. 39 Maka Paulus tukon Balanabas ponggeeleki tuuno tobikon doi napupusan yanila pobabandakon; Balanabas alayomo Malakus tukon talabuto tukon yana doi Siplus. 40 Paulus piliyo Silas maka lengget tukon yana sambuno utus-utus doi Antiokhiadoo salakanggene yanila doi Temeneno namaasi. 41 Yanila boilingiyo ko Silia tukon Kilikia; indaa yanila ekeenggele koanggota-anggota jemaat.

Lasul-lasul Salitano 16

Timotius malaing Paulus tukon Silas

16:1 Paulus banggadudulkene kona ampakonan doi Delbe, doibundu doi Listla. Idoo daano komeeng komian Yesus napololaing kosambuno Timotius. Kotinano meeng ko Yahudi miano, mo lapamo mangangga doi Yesus bai kotamano Yunani miano. 2 Doi antala mian mangangga mo dungol doi Listla tukon doi Ikonium, Timotius totingonii buno meeng komian mo monondok. 3 Paulus yase sulano Timotius namalaing tukon yana; tobikon doiya yana sunate Timotius. Yana kubaiyo doiya, sabab ko Yahudi miano doi lipudoo sasaibino toiyo baikon Timotius tamano meeng ko Yunani miano. 4 Doi samba-samba kokota komo yanila lubotiiyo, yanila polongikene doi mianoo mo anggayo kokaputusan-kaputusan mo lapamo tinantukanggon doi lasul-lasul tukon katua-katua doi Yelusalem. Yanila otinauwo koutus-utus mo lapamo manganggadoo sulano natulutiyo do atulan-atulanoo. 5 Maka anggota-anggota jemaatoo sosuungi bukuan konapoo iman, tukon samba-samba kooloyo pololokon sosuungi koaito.

Doi Toloas: Paulus mongkita meeng kopokita

6 Mian Bisa Na Loh aki napataikene Paulus tukon Silas mobabilitakene ko Mian Bisa nabantilan doi ployinsi Asia. Jadi konapoo ampakonan yanila banggadudulkene doi kabupaten Fligia tukon Galatia. 7 Salataa polong doi palabatasan Misia, yanila toitambenge usok doi ployinsi Bitinia, bai Yesus Na Loh pantane yanila moampakon indaa. 8 Jadi yanila lupaiyo ko Misia tukon banggadudul doi Toloas. 9 Dopopookoo, doi Toloas, Paulus mongkita meeng kopokita. Doi pokitadoo lalomo yana kitayo komeeng ko Makedonia miano kokondong doi salaano maka kabiyo tukon tutuu sulano yana naampakon doi Makedonia sulano natulungiyo yanila. 10 Sambuno Paulus malaat do pokitadoo, kami banggadudul batotobo sulano ampakon doi Makedonia. Sabab tukon yakin kami mahgala kasimpulan baikon ko Mian Bisa sumboliiyo kami babilitakene ko Bilita Monondokoo doi mian indaa.

Doi Filipi: Lidia mangangga doi Mian Bisa

11 Kami otinggale ko Toloas tukon talabut banggadudul doi Samotlake, tukon modoakon doi Neapolis. 12 Luwe idoo kami doi Filipi, meeng kokota doi kaeamatan tumheno doi Makedonia. Filipi daano jajahan batomundoan Loma. Indaa kami dungol moimoiya kooloyo. 13 Doi oloyo Tadean kami ampakon doi paisu bibilo doi tonggulung kota tataapono babasal, sabab kami lasaiyo idoo daano kotampat sambeangan motuuk doi Yahudi miano. Maka kami osulang tukon basa-basalita tukon boi-boine mo popotongi doi tampatoo. 14 Meeng komeeng doi antala yanila daano kai padagang toik mobotiki manampal, kosambuno Lidia tukon luwedoi Tiatila. Yana mamaasikene ko Mian Bisa, maka ko Temeneno galakanggene konoano sulano yana natalimayo oilamo Paulus nainotunggukon doi yana. 15 Lidia tukon sasaibino kona bonua tumbuno sinaumo. Sambuno lapa sinau yana undange kami. Yana bantile, "Kalu Utus-utus lasayo yaku bisa-bisa molapamo mangangga doi Yesus, pomaimo pomoolo doi kubonua." Maka yana kandatiyo sulano kami loingiyo kona kakabi.

Paulus tinalunggu doi Filipi

16 Daano kooloyo meeng salataa kami sodo ampakon doi tampat sambeangan, kami pososuung tukon meeng koboine; yana ata. Boinedoo inusoki ibiliis mo moola tantukene koka-dadian-kadadian komo naikon mo lubat. Tukon motantukene komian nanasib, boinedoo mebee kauntungan mo babasal doi mian natampat balimanganoo. 17 Do boinedoo banggadudul mololainge Paulus tukon kami maka nanggele-nggeleamon, "Naiya pai mian nia Mian Bisa naata mobabasal! Yanila lubat sulano napailukene doi Utus-utus bulaando koealano komuyu malaat salamat!" 18 Moimoiya kooloyo kona kalumbit do boinedoo banggadudul momeenggon nggele-nggeleamon buno doiya. Paulus lapus kona sabalan, maka yana mbalenge tukon bantile do lohdoo, "Luwe Yesus Klistus sambuno yaku bintekene ikoo tobuat doi boine nia!" Doiya kotembono koidan ibiliisoo otinggalemo do boinedoo. 19 Salataa domianoo nabalainggonan toiyo baikon kokasampatan yanila sulano namalaat doy lapamo lapus, yanila lakoyo Paulus tukon Silas, maka kinoot luaila doi labotan mangadap doi pamalenta. 20 Yanila mangadapene Paulus tukon Silas doi pamalenta-pamalenta Loma, doibundu yanila bantile, "Naiya pai mian-mian nia Yahudi miano. Yanila banggabut doi nda kota. 21 Yanila popitoikene komian nalakukanggene koadat kabiasaan komo pototonggulung tukon nda atulan-atulan, Loma miano. Kita aki namoola talimayo kai tulutiyo do adat kabiasaanoo!" 22 Dopai mianoo badaang tulut lobosiyo Paulus tukon Silas; tukon pamalenta-pamalenta beake kona pakean doi butongo doi lasuloo molua maka sumboliiyo komian monanale yanila luaila. "Salataa yanila lobiano tuuno konainanalan, yanila inusokon doi talunggu lalomo. Kokapala talunggu sinumbolii dagaiyo yanila tukon mono-monondok. 24 Tobikon do palentadoo, kapala talunggudoo taane yanila doi talunggu kombiango mo atean tuuno, tukon yanila aino pinango doi balak. 25 Uga-ugaate pintanga kopopook Paulus tukon Silas daano mosambeang tukon mananikene konggaa-nggaalano ko Mian Bisa. Mian motinaan bailonggon daano mondongoliiyo yanila momanani. 26 Sosinggoton teali koleali mo babasal tuuno, polong pandasi talunggudoo talalaing tounggot. Sasaibino kotalunggu tataapono tobuka tukon kolante-lante pokoot sasaibino komian motinalunggu toliat. 27 Kapala talunggudoo ngginggim tabangun. Salataa yana kitayo kotalunggu tataapono tobukamo, yana bubute kona bakoko doi salungo sulano nabangakate sabab yana aanggene komian motinalunggu lapamo obuleng sasaibino. 28 Bai Paulus nggeleamon kobu-kobukuan, "Inai mobangakate! Kami sasaibino daano naimbaa!" 29 Kapala talunggudoo makabi lampu maka obuleng usok doi lalomo, tukon koidan lolondong yana tootuku doi Paulus tukon Silas salaano. 30 Doibundu yana babayo yana tobuat tukon bantile, "Tuan-tuan oila komo sio yaku kubaiyo sulano kusinalamaton?" 31 Paulus tukon Silas timbiliyo, "Manganggamo doi Temeneno Yesus! Ikoo naikon salamat - ikoo tukon sasaibino komian komo doi mubonua!" 32 Maka Paulus tukon Silas talakanggene ko Temeneno nabantilan doi kapala talunggudoo tukon doi sasaibino komian mo daano doi nabonua. 33 Doi popookoo tangano koidan, kapala talunggudoo babayo yanila maka kumesiyo yanila napakol-pakol. Maka yana tukon sasaibino komian komo doi nabonua banggadudul sinau. 34 Doibundu yana babayo Paulus tukon Silas doi nabonua tukon beena kaan doi yanila. Yana tukon sasaibino kona pulino sanaang tuuno sabab yanila budodoiya anggayo ko Mian Bisa. 35 Modoakon dodowa, pamalenta-pamalenta Loma mosumbolii polisi doi talunggu sulano napelenggene kopalenta sulano Paulns tukon Silas nasinodii. 36 Kapala talunggudoo pailukene doiya langge-langgedoo doi Paulus. Yana bantile, "Tuan-tuan, pamalenta lapamo mebee palenta sulano osodiikene Tuan-tuan. Budodoiya Tuan-tuan moolamo pomule. Kinatauwan poambakono!" 37 Bai Paulus bantile doi polisidoo, "Kami negala Loma miano. Aki napinalesa, kami lapamo binobokii doi mian badaang salaano tukon inusokon doi talunggu lalomo. Tukon budodoiya yanila sumboliiyomo kami ampakon tukon diam-diam? Kami aki mai yase! Pobintekene do pamalentadoo nalubat susuungo doi sumai mosodiiyo kami." 38 Polisidoo lapulkanggene doiya langgedoo doi pamalenta Loma. Salataa do pamalenta-pamalentadoo lengele baikon Paulus tukon Silas negala Loma miano, yanila tealimo matakut. 39 Maka yanila ampakon doi Paulus tukon Silas momangkaoi maaf, doibundu antekenemo yanila luaila tobuat doi talunggu, tukon mobabayo sulano yanila ampakon luwedoi kotadoo. 40 Paulus tukon Silas otinggalemo do talunggudoo maka ampakon doi Lidia nabonua. Sambuno lapa yanila pososuung dopai mian-mianoo momangangga indaa, tukon mebee dolongan doi yanila, Paulus tukon Silas ampakono.

Lasul-lasul Salitano 17

Doi Tesalonika

17:1 Paulus tukon Silas banggadudulkenemo kona ampa-konan loloiyo ko Amfipolis tukon Apolonia maka polong doi Tesalonika. Indaa daano ko Yahudi miano nabonua kaleda. 2 Maka Paulus ampakono doi bonua kaledaanoo -pokakana komo biasa lakukanggene kalu daano komeeng kobonua kaleda Yahudi miano - maka posoboli pikilan tukon komian idoo manganai ayat-ayat Kitab Moliyous. Yana lakukanggene doiya tolu kooloyo Tadean potutuundu. 3 Baladasalkan ayat-ayat doi Kitab Moliyous yana talakanggene tukon bukutiikanggene baikon ko Tomundo Pasalamat Mian Bisa mo paladandikene palaluu malaat sakisaawan tukon tubo koidan doi matean. "Yesus yaku mo babilitakene doi komuyudoo, yanamo ko Tomundo Pasalamat mo dinandikon," Paulus nabantilano. 4 Moimoiya komian motealimo mangangga maka malaingo Paulus tukon Silas; bunomo koidan daano badaang ko Yunani miano komo matakut doi Mian Bisa, tukon badaang koidan koboi-boine motalakamuka. 5 Bai ko Yahudi mian-miano masakit konoano. Yanila uange komian mo tolongo dombaa dombulo doi loloon-loloon tukon mobentuke kogolombolan panggabut. Maka yanila nggabute doi posaapon do kotadoo tukon libaiyomo komeeng komian manganggamo nabonua kosambuno Yason sulano umboliiyo Paulus tukon Silas, sabab yanila yase babayo Paulus tukon Silas doi tonggulung mangadap doi mian badaang. 6 Bai salataa yanila aki napososuunggene Paulus tukon Silas, yanila keete Yason tukon moimoiya komian mangangga bailong doi pamalenta-pamalenta mo balakuasa salaano doi kotadoo. Yanila nggeleamon, "Naiya pai mian-mian nia banggabut doi yayaa! Budodoiya mau konda kota linubotiimo yanila, 7 tukon Yason lapamo talimayo yanila doi nabonua. Yanila sasaibino akiyenggene kokatatapan-katatapan Tomundo Loma sabab yanila bantile baikon daano koidan kotomundo bailong kosambuno Yesus." 8 Tukon do bantil-bantilanoo yanila kubaiyo komian badaang tukon pamalenta doi kotadoo teali matakut. 9 Maka dopai pamalentadoo sumboliiyo Yason tukon mian mangangga mo bailonggonoo mebeal doy tambo. Sambuno lapa doiya maka sodo yanila inosodiikon.

Doi Belea

10 Doi popookoo dopai mian-mianoo momangangga modaano doi kotadoo sumboliiyo Paulus tukon Silas ampakon doi Belea. Sambuno polong idoo, Paulus tukon Silas ampakono doi Yahudi miano nabonua kaleda. nKopai mian doi Belea pololokon tobuka kopai noano kalu baino mian doi Tesalonika. Tukon sanaang kopai noano yanila molengele kobilita tentang Yesus, tukon samba-samba kooloyo yanila solidikiyo ko Kitab Moliyous sulano napo toiyo oilakai Paulus naotungguloo bisa. l2 Badaang doi antala yanila mangangga doi Yesus, tukon aki natolongo soisik koidan kopai Yunani miano motalakamuka, mo manganggamo; mau kai boine tukon kai malane. 13 Salataa ko Yahudi miano doi Tesalonika lengele baikon Paulus babilitakene koidan ko Mian Bisa nabantilan doi Belea, yanilakai lubat doi Belea tukon baloobu maka kubaiyo komian idoo tealimo susa. 14 Mosobit-sobit koutus-utus doi Beleadoo antekene Paulus doi tobin bibilo, bai Silas tukon Timotius tataap dungol doi kotadoo. 15 Sambuno antekene Paulus polong doi Atena, utus-utusoo abalimo doi Belea tukon babayo koteteba moluwedoi Paulus sulano Silas tukon Timotius napotunduwo yana mosobit-sobit.

Doi Atena

16 Daano Paulus mototiiliyo Silas tukon Timotius doi Atena, konoano susa mokitayo do kotadoo moono tukon pilogot-pilogot. 17 Tobikon doiya doi bonua kaledaan, Paulus posoboli pikilan ko Yahudi miano tukon mian bailonggon komo sosubaiyo ko Mian Bisa idoo. Bunomo koidan doi labotan-labotan sasamba kooloyo yana posoboli pikilan tukon samba-samba komian komo daano idoo. 18 Gulu-gulu alilan Epikulos tukon alilan Stoa ponggeeleki koidan tukon yana. Moimoiya doi yanila bantile, "Naiya mian nia oila kona tinoi? Kona pandoiyan tolongo soisik, bai yana tolongo badaang kona silingan!" Moimoiya komian bailong koidan bantile, "Buno langge yana babilitakene tentang dewa-dewa bangsa bailong." Yanila bantile buno doiya, sabab Paulus basalitakene tentang Yesus tukon tentang natuboan koidan doi namatean. 19 Maka yanila babayo Paulus doi pososuungan doi Bungkuko Aleopagus. Indaa yanila bantile doi yana, "Kami yase toiyo kootunggul boolu komo ikoo babilitakene. 20 Sabab ikoo kamukakene kolangge-langge molongol sosibong doi tolingainggami. Tobikon doiya kami yase toiyo komaanano." (21 Sabab sasaibino komian doi Atena tukon mian moluba-lubaton mo dungol idoo yase tuuno akabuse konapoo tembo balasanaangan sulano napo molongol tukon basalita doi langge-langge mo boolu.) 22 Doiya singgat Paulus kokondong doi mian badaangoo salaano mo bakombul doi Aleopagusoo, Paulus bantile, "Eh, Atena miano! Yaku kitayo baikon doi sasaibino kolangge komuyu tutuu baagama. 23 Sabab salataa yaku mbambakon potikunggon doi pokota nia tukon palatikanggene kotampat-tampat musambeangan, yaku kitayo koidan komeeng kotampat basosubakonan sosuba; doi tampatoo totulis, 'Doi Mian Bisa Moaki Natiningoni.' Jadi ko Mian Bisa komuyu mososubaiyo bai aki potingoniiyo, yanamo komo yaku babilitakene doikoo. 24 Ko Mian Bisa mo tealikene naiya dunia nia tukon sasaibino koantoko, doiyamo Temeneno mokuasaiyo kotimbu tukon buta. Yana aki nadungol doi bonua bapilogotan banggapi mokubaiyo. 25 Yana koidan aki napalaluu potombonii doi banggapi, sabab yanamo komo beena tuboan tukon ansaangan tukon sasaibino kolangge doi banggapi. 26 Doi meeng kobanggapi yana kubaiyo sasaibino kobanggapi tukon sumboliiyo yanila modungoliyo doi posaapon kodunia. Yanamo koidan komo tantukene salataa doi tumbe, oila kotembono tukon inaando yanila moola tubo. 27 Mian Bisa lakukanggene doiya, sulano yanila naumboliiyo yana. Boli-boliisi yanila napososuung tukon yana doi tembo napo umbo-umboliiyano. Bai kona tutuuwan ko Mian Bisa aki naodoon doi kita suwe-suwele. 28 Pokakana komo mian nabinantil, 'Kita tubo tukon-palabiyok tukon daano doi dunia nia tobikon yana nakakuasaan.' Buno koidan komo binantil doi moimoiya komu tolosulat. Yanila bantile, 'Kita sasaibino daanoon napau-pau.' 29 Nah, sabab kita daanoon Mian Bisa napau-pau, kita aki namoola pokakanakene ko Mian Bisa buno pokakana kopatung mokinubai doi emas kai pelak kai batu mo kinubai manulut banggapi napandoiyan. 30 Lounu nda bodoanoo, Mian Bisa lapamo toliminggene, bai budodoiya yana sumboliiyo sasaibino komian doi posaapon kodunia nabadodoloon doi nalalim-lalim. 31 Sabab yana lapamo tantukene komeeng kotemho sulano naadiliyo komian sasaibino nai dunia nia tukon adil. Doiya tugasoo naikon linakukanggon doi meeng komian mo lapamo Mian Bisa piliyo tuuk doiya. Tukon sulano sasaibino komian anggayo, Mian Bisa lapamo otuboiyo koidan do mianoo doi namatean!" 32 Salataa dopai mianoo lengele tentang tuboan koidan sambuno lapa mate, daano doi yanila komo kokumbite Paulus. Daano koidan komo bantile, "Kami yase mondongolii Utus mobasilingan koidan manganai naiya langge nia." 33 Maka Paulus otinggalemo do pototongianoo. 34 Bai daano doi yanila komo ala doi Paulus tukon mangangga doi Yesus, doi antalano: Dionisius, anggota majelis Aleopagus, tukon meeng koboine kosambuno Damalis, tukon moimoiya komian koidan.

Lasul-lasul Salitano 18

Doi Kolintus

18:1 Lapamo doiya Paulus otinggalemo ko Atena tukon ampakono doi Kolintus. 2 Idoo yana pososuung komeeng ko Yahudi miano kosambuno Akwila, kona lipu luwean doi Pontus. Akwila sodo lubat doi Italia tukon naboloki Pliskila. Yanila lubat doi Kolintus sabab Tomundo Klaudius sumboliiyomo sasaibino ko Yahudi miano tobuat luwedoi Loma. Paulus ampakon molubotiiyo yanila luaila, 3 maka dungol idoo tukon yanila tukon balimang polaing-laing yanila, sabab konapo mangambalan pokakana tukon Paulus, doiyamo mongkubai sabu-sabuwa. 4 Bai samba-samba kooloyo Tadean, Paulus ampakon basa-basalita doi bonua kaledaan sulano nakubaiyo ko Yahudi miano mau kai Yunani miano, naanggayo Yesus. 5 Sambuno Silas tukon Timotius lubat doi Makedonia, Paulus gunakanggene sasaibino kona tembo sulano nabasalitakene kobilita moluwedoi Mian Bisa doi Yahudi miano baikon Yesus doiyamo ko Tomundo Pasalamat Mian Bisa mo lapamo paladandikene. 6 Bai tobikon komian banggadudul momeeng tantange tukon asalakene yana, maka Paulus tipase koambata doi napakean teali paloosan sulano ingotiikene yanila naikon kokasalaan yanila. Yana bantile, "Kalu komuyu silaka, musalamo susuumu! Yaku lapaasemo kolimanggu! Tambuun budodoiya yaku naikon ampakon doi mian mobolikon Yahudi." 7 Maka Paulus otinggalemo yanila tukon ampakon dungol doi bonua meeng mo pokopili do bonua kaledaanoo. Bonuadoo kotumbuno meeng komian mo bolikon Yahudi, bai yana sosubaiyo ko Mian Bisa. Mianoo kosambuno Titius Yustus. 8 Bai Klispus, do bonuadoo kaledaan kapalano tukon sasaibino kona bonua tumbuno manganggamo doi Yesus. Tukon badaang koidan ko Kolintus miano oailonggon momolongol kobilita Paulus mo pelenggene, tukon yanila anggayo doi Yesus maka sinau. 9 Daano kopopook meeng doi napokita lalomo, Yesus bantile doi Paulus, "Inaikai momatakut! Basilingan momeeng tukon inai motade. 10 Sabab yaku lolainge ikoo. Akiyo komeeng komian momoola kubaiyo ikoo lokis, sabab badaango komian nai kota nia daano kai kumian." 11 Tobikon doiya Paulus dungol doi Kolintus meeng kotaum sembeleng kolumbito tukon otunggulkene ko Mian Bisa nabantilan doi yanila. 12 Salataa Galio teali gubelnul Akhaya, Yahudi miano pomeenggon molawane Paulus tukon babayo yana doi pangadilan. 13 Yanila pelenggene kona potuduhan nia, "Naiya mian nia pangaluiyo komian badaang sulano nasosubaiyo ko Mian Bisa tukon kokubai mo pototonggulung tukon Musa naatulan!" 14 Bunomo doiya Paulus natimbiliyano, Galio lapamo bantile doi mian-mian Yahudi, "Eh Yahudi miano! Kalu komo linakukanggon nia meeng kokasalaan kai kulokisan, takainomo kona tutuuwan yaku sio kusabal mondongoliiyo naiya mulapulan nia. 15 Bai naiya daano ponggeelekian manganai bantil-bantilan tukon sambu-sambu tukon poatulan-atulan susuumuyu! Jadi komuyu komo sio poalapayo. Yaku aki kumongulus langge-langge mobuno naiya!" 16 Maka Galio siikayo yanila tobuat. 17 Maka yanila lakoyo Sostenes, kapala bonua kaledadoo, tukon nanale yana doi meda bangulusan salaano. Bai Galio aki namapaduli naikon doiya langgedoo.

Paulus abali doi Antiokhia

18 Sambuno lapa doiya Paulus daano modungol malumbit doi Kolintus. Doibundu yana bantile salamat tinggal doi mian-mian momangangga idoo, maka talabut tukon Pliskila maka Akwila doi Silia. Doi Kengklea, Paulus daluwo kona buuk mo lapamo batadikene teali bulusan sabab nakaul doi Temeneno. 19 Salataa polong doi Efesus, Paulus otinggalemo Pliskila tukon Akwila, maka usok doi bonua kaledaan tukon posoboli pikilan tukon Yahudi miano idoo. 20 Yanila kabiyo sulano yana nadungol lobian malumbit tukon yanila, bai yana aki nayase. 21 Mau kai nabuno doiya, singgatoo naikon naluwean, yana bantile, "Kalu Mian Bisa pataikene, yaku abali koidan dimbaa." Sambuno lapa bantile buno doiya, yana luwemo doi Efesus. 22 Salataa obulus doi Kaisalea, yana ampakon doi Yelusalem sulano namebee salam doi anggota-anggota jemaat idoo, maka banggadudul doi Antiokhia. 23 Sambuno dungol idoo moimoiya kolumbito, yana tauso koidan molubotiiyo kolipu Galatia tukon Fligia sulano naekeenggele komian mangangga naiman.

Apolos doi Efesus tukon Kolintus

24 Daano buno doiya, lubato kai doi Efesus meeng ko Yahudi miano kotosuungan doi Aleksandelia, kosambuno Apolos. Yana pandoi basalita tukon toiyo tuuno ko Kitab Moliyous antoko, 25 tukon lapamo inotunggul sulano natoiyo kootunggul tentang Yesus. Maka tukon samangat mo lobi-lobian yana mongotunggul tukon teliti tentang Yesus, maka nasodo Yohanes nabasauwan kona tinoi. 26 Tukon nahalanian Apolos atamhuune kona basalitaan doi bonua kaledaan tukon doiya singgat Pliskila tukon Akwila molongol naotunggul, yanila babayo yana doi bonua. Indaa yanila otunggukene doi yana tukon tapaat tuuno koidan tentang ko Mian Bisa natetel sulano nasalamatene komian lolo doi Yesus. 27 Doibundu Apolos makisuutiyo moampakon doi Akhaya. Maka ko mian-mian mo mangangga Yesus doi Efesus motulis sulat doi utus-utus mo mangangga doi Akhaya sulano yanila natalimayo Apolos. Tukon tembo Apolos lubat doi Akhaya, kona batulungian tokita tuuno balaguna doi mian-mian tobikon Mian Bisa namaasi lapamo mangangga doi Yesus. 28 Sabab tukon nataanggaan tuuno, Apolos kalayo ko Yahudi miano doi pogaga-gagaiyan lalomo doi mian badaang salaano. Tukon yana bukutiikanggene tukon ayat-ayat doi Kitab Moliyous baikon Yesus kai ko Tomundo Pasalamat mo pinaladandikon.

Lasul-lasul Salitano 19

Paulus doi Efesus

19:1 Daano Apolos modaanoon doi Kolintus, Paulus daano ompokoniiyo kobabono doi lipudoo maka polong doi Efesus. Indaa yana pososuung tukon moimoiya komian mo lapamo anggayo doi Yesus. 2 Yana mansadai doi yanila, "Kai lapamo Utus-utus mantalima Mian Bisa Na Loh salataa komuyu anggayo doi Yesus?" Yanila timbiliyo, "Akiyoon. Bai kami aki mai sidutu molongol baikon modaano ko Mian Bisa Na Loh." 3 "Kalu buno doiya, tukon basauwan oilakai komuyu mosinau?" Paulus sadaikene. "Tukon Yohanes nabasauwan," yanila timbiliyo. 4 Maka Paulus bantile, "Yohanes mansau mian sulano naokitakene baikon dopai mianoo lapamo badodoloon doi napolalim-lalim. Bai daano mobuno doiya koidan Yohanes pailukene ko Islael miano baikon yanila sio naanggayo doi mianoo naikon mo lubat doibundu tukon doi yanadoo, doiyamo Yesus." 5 Salataa yanila lengele doiya, yanila sinaumo luwedoi Yesus sambuno. 6 Tukon singgatoo Paulus abesemo kolimano doi yanila, Mian Bisa Na Loh kuasaiyomo yanila, maka yanila tambuuno mobasalita tukon silingan-silingan lalomo mo sosibong tukon pelenggene kobilita moluwedoi Mian Bisa. 7 Koaito yanila sasaibino daano uga-ugaate songulo lua komian. 8 Doi motoludoo kobituwon Paulus balanimo basalita bangga-dudul tukon doi mianoo doi bonua kaleda tukon ponggeeleki yanila sulano namolakene yanila tentang bulaando ko Mian Bisa nahapalentaan pokakana ko Tomundo. 9 Bai moimoiya doi antala do mianoo matikas konoano tukon aki nayase mangangga. Doi mianoo sasaibino mo pokombuli salaano yanila totulaiyo kootunggul manganai Mian Bisa natetel sulano nasalamatene kobanggapi mololo doi Yesus. Tobik^n doiya Paulus otinggalemo yanila, maka ampakon tukon Yesus napololaing-pololaing doi Tilanus nasikolaan lalomo. Idoo sasamba kooloyo yana posadai potimbili tukon mian-mian. 10 Yana lakukene doiya langgedoo banggadudul lua kotaum kona kalumbit polong sasaibino komian mo dungol doi ployinsi Asia, mau Yahudi miano mau kai doi bangsa bailong sasaibino molongol Yesus nabantilan.

Skewa napau-pau

11 Mian Bisa lakukene kokuasa mominasaingdinggon mo bolikon langge luwedoi Paulus. 12 Kalu lenso kai toik poboot Paulus oako mo biasa pakeyo binabakon doi mian momasakit, konapoo sakit tangalin tukon kosetan naloh tobuat doi yanila. 13 Daano komoimoiya kotalapu Yahudi miano ampakon doi yayaa, momosiika setan naloh-loh doi mian. Talapu-talapudoo soba-sobayo koidan mopakeyo Yesus sambuno sulano nasiikayo setannoo naloh-loh. Yanila bantile doi setan nalohdoo, "Luwe Yesus samouno Paulus mo babilitakenedoo, yaku siikayo ikoo!" 14 Meeng koimam kapalano daano kopitu kona pau malaneno, kosambuno Skewa, mo lakukene do langge-langgedoo mobuno doiya. 15 Bai setannoo naloh bantile doi yanila, "Yaku tingoniiyo Yesus tukon mau Paulus yaku tingoniiyo, bai komuyu nia indee?" 16 Maka do mianoo mo inusoki setan tobiil maka kakate yanila tukon ganaso tuuno polong yanila obuleng luwedoi bonuadoo tukon poko-pokolon tukon koidan talalau, sabab yanila napakean bineak doi yanila butongo. 17 Sasaibino ko Yahudi miano tukon bangsa bailong mo dungol doi Efesus lengele tentang do kadadianoo, maka yanila teali matakut. Maka Yesus sambuno momeenggon ngginaa-nggaal. 18 Badaang komian mo tealimo mangangga doi Yesus, lubat moakuiyo doi mian badaang salaano yanila nakokubai-kokubai doi lounu loolukon. 19 Tukon yanila mo moola ampakonggene konamontoiyan guna-guna, yanila pototongikene konapo buku-buku tukon yanila suayo doi mian nabadaangan salaano. Do buku-bukudoo olino kalu pinosuungikon sasaibino koolino uga-ugaatene lima kolono koloon kodoy pelak. 20 Bunomo doiya tukon caladoo mo hebat tuuno ko Temeneno nabantilan momeeng tasabukon tukon momeeng bukuan kona pangalu.

Nggalanggabutan doi Efesus

21 Lapamo kadadian-kadadianoo, Paulus tataapenemo sulano naampakon doi Makedonia tukon Akhaya maka nabanggadudul doi Yelusalem. "Salataa lapamo indaa," Paulus bantile, "yaku ampakon doi Loma koidan." 22 Maka yana mobintokon lua komian doi napotombonii-potombonii, doiyamo Timotius tukon Elastus sulano naampakon doi Makedonia, modaano yana modungol moimoiya kooloyo koidan doi ployinsi Asia. 23 Uga-ugaate doiya kosinggatoo kona tealian konggalangga-butan mo babasal doi Efesus sabab otunggul manganai doi Yesus. 24 Sabab doi kotadoo daano komeeng kotukang pelak kosambuno Demetlius, mo mongkubai dewa-dewa nabonua motuuk Dewi Altemis. Do mianoo nausaha lubatene kopanda-patan mo babasal doi napolimang-polimangoo. 25 Tobikon doiya yana mokombul napolimang-polimang tukon posinggat-singgat polimang-polimang tukang pelak bailong, maka nabantile, "Utus-utus! Utus toiyo baikon kita malaat pandapatan doi limang nia. 26 Budodoiya Utus lapamo kitayo tukon lengele susuungo oila Paulus nakinubaidoo. Yana bantile baikon dewa-dewa banggapi mo kubaiyo doiya takainomo bolikon dewa. Tukon yana lapamo malaat pandapatan mokubaiyo badaang komian mangangga naikon kona otunggul, bolikon tolongo naimba doi Efesus, bai kasikon posaapon kolipu Asia koidan. 27 Kobahano doiyamo baikon naiya ndalimangia naikon malaat sambu molokis. Tukon bolikon tolongo doiya, bai tukon Dewi Altemis nabonua koidan naikon inanggon akiyo kotakoso tukon kona babasalan tinudo-tudongii; bai kai yana dewi mo sinosubai doi sasaibino komian doi Asia tukon posaapon kodunia!" 28 Bunomo doiya dopai mianoo molengeledoo yanila noano tealimo moonas, maka yanila wowookon, "Tubo Altemis, dewi Efesus miano!" 29 Maka do nggabutanoo tebeaason polong doi posaapon kokota-kota. Doibundu golombolan panggalanggabutoo lakoyo Gayus tukon Alistalkus, doiyamo Makedonia miano mo lainge Paulus doi naampakonan, maka keete yanila doi stadiun kotadoo. 30 Paulus yase usok lolainge yanila, bai komian mo anggayomo Yesus indaa pantane yana. 31 Moimoiya kopamalenta mobabasal doi ployinsi Asiadoo, mo posobat tukon Paulus, mobintokon mian mopailukene doi Paulus sulano yana aki naokitakene kobutongo doi stadiunoo. 32 Daano mobuno doiya mian-mian mo pototongi doi stadiunoo lapamo tealimo nggatmt. Daano komo nggele-nggeleamon buno naiya, daano komo nggeleamon buno doiya, sabab doi mian badaangoo badaang komo aki natoiyo, oila kosababpo yanila pototongi idoo. 33 Kosoobos doi mianoo aanggene Aleksandel kona poondosuuk, sabab yanamo komo Yahudi miano dudunggene doi muka. Maka Aleksandel mebee paloosan tukon limano sulano namangkabi nabinee todanan nabelayo kobutongo doi mianoo salaano. 34 Bai buno doiya yanila kitayo baikon yana Yahudi miano, yanila posinggat mowookon kabu-kabukuan, "Tubo Altemis, dewi Efesus miano!" 35 Kona pupusan julu tulis doi kotadoo moola amankanggene do mianoo mobadaang. Yana bantile, "Efesus tumbuno! Samba-samba komian toiyo baikon Efesus kai kokota komo pialayo ko Dewi Altemis nabonua tukon batu moliyous mo otuwong luwedoi timbu. 36 Akiyo komeeng komian momoola bantayo do langgedoo. Tobikon doiya potademo tukon inai polakukene komeeng kolangge tukon ndia-ndia. 37 Naiya mian nia, komuyu babayo doi sumai bolikon yanila lapamo ndikuke kodewa nabonua kai tobikon yanila lapamo totulaiyo konda dewi. 38 Kalu Demetlius tukon dona polimang-polimangoo daano komeeng kona pangaduan moluwedoi meeng-meeng komian, tadikenemo yanila nababayo donapo ulusan doi pangadilan. Kopangadilan tobuka tuuk doiya tukon kopamalenta-pamalenta sidutu daano. 39 Bai kalu daano koidan komeeng kolangge mo bailong komo komuyu moyase, doiya sio nainalapa doi lapat umum mo sah. 40 Sabab oila komo teali oloyo nia moola silakaiyo kita. Kita moola nda tinudu mongkubai nggabutan, sabab kita akiyo komeeng konda alasan sulano nda obisakene naiya nggabutan nia." 41 Sambuno mobantile sasaibino doiya, do julu tulis kotadoo sumboliiyomo do mianoo mobadaang namule.

Lasul-lasul Salitano 20

Paulus ampakon doi Makedonia tukon Yunani Salataa kondondoongo doi Efesus tanaango koidan, 20:1 Paulus kombule kojemaat tukon beena dolongan doi yanila. Doibundu yana mabantil kinatauwan dungolo maka yana banggadudulkene kona ampakonan doi Makedonia. 2 Yana duutiyo kolipu-lipu Makedonia tukon mebee badaang kootunggul motuuk doi mian mo mangangga doi Yesus indaa sulano namebee dolongan doi yanila. Doibundu yana ampakon doi Yunani. 3 Tolu kobituwon kona kalumbit yana dungol indaa. Maka salataa yana daano mobato-batotobo talabut ampakon doi Silia, daano kobilita baikon ko Yahudi miano pomeenggon sulano naakateyo yana. Tobikon doiya yana putusemo sulano naabali lolo doi Makedonia. 4 Sopatel Pilus napau mo luwedoi Belea ampakon polaing-laing yana; buno koidan Alistalkus tukon Sekundus Tesalonika miano, tukon Gayus Delbe miano. Koidan Timotius, Tikhikus tukon Tolofimus, mian moluwedoi Asia. 5 Yanila lukoniyo kami maka totiiiiyo kami doi Toloas. 6 Sambuno lapa Lamekanano Loti Moakiyo ko Lagino, kami talabut tinggale ko Filipi. Sambuno lima kooloyo doibundu kami pokombuli koidan tukon yanila doi Toloas. Indaa kami dungol meeng kominggu.

Napupusan Paulus nadutiyano ko Toloas

7 Minggu popook kami pototongi sulano kaan posinggat soeala mondoutusan, Paulus basa-basalita tukon komian, sabab namodoakon yana bapikilo molengget. Polong pintanga kopopook Paulus banggadudul basalita. 8 Doi kombiang babo lalomo, tampat mai pototongianoo, daano badaang koposi. 9 Meeng kotabo kosambuno Eutikus osulang doi lolombong. Sabab Paulus aki natade-tade basilingan, do tabodoo tealimo pipiit tuuno polong yana tomboosokon doi lolombongoo, maka otuwong doi bilit iuwedoi tingkat kotoluno. Tembo yanila nabingkatano, yana lapamo mate. 10 Bai Paulus obulus doi bilit, maka lubanggene kobutongo doi tabodoo maka nalebeke. Paulus bantile, "Inai mokhawatil, yana daanoon motubo!" 11 Doibundu Paulus liba koidan doi babo, maka namongobos-obos loti tukon kaan posinggat-singgat. Sambuno lapa kona kalumbit mobasalita tukon do mianoo polong dowa-dowa, Paulus lenggeto. 12 Komian badaang mobabayo mule do tabodoo tubo doi nabonua. Yanila lasayo sanaang tukon tohibul.

Doi Toloas ke Miletus

13 Kami ampakon doi kapal maka talabut matailuk doi Asos sulano mai lobotiyo Paulus doi kapal idoo. Yana lapamo moatule buno doiya sabab yana naikon badombalaakon lolo bendal. 14 Sambuno pososuung doi Asos, Paulus soisobiton liba doi kapal maka kami talabut ko Metilene. 15 Luwe indaa kami talabut koidan, tukon modoakon polong doi tampat mo posasalaanggon tukon Khios. Lua kopopook kami polong doi Samos tukon modoakon koidan doi Miletus. 16 Paulus lapamo tataapkanggene sulano naaki nasapu doi Efesus, sulano inai nasakukene kotembo doi lipu Asia. Yana yase tuuno moso-mosobit polong doi Yelusalem doi oloyono kolamean Pentakosta.

Paulus maban.il hantil-hantilan pobabandakonan doi Efesus

17 Luwedoi Miletus Paulus makapatu teteba dombala Efesus sulano nakabiyo doi gulu jemaat indaa nalubat pososuung tukon yana. 18 Sambuno yanila lubat, Paulus bantile doi yanila, "Utus-utus toiyo bulaando daku tuboan namalumbitan nia doi antala komuyu salataamo oloyo tumbeno yaku lubat doi Asia. 19 Tukon napependean konoanggu tukon namadaangan komatanggu paisuno, yaku halimang tuuk Temeneno doi sakisaawan tanga-tangano komo yaku toupiyo sabab tetel lokis doi Yahudi miano. 20 Utus toiyo baikon yaku aki kumata-matakut mobontiikene doi utus-utus oila komo balaguna doikoo. Yaku mongotunggul komuyu doi pososuungan-pososuungan mobadaang komian doi bonua-bonua. 21 Mau doi Yahudi miano mau doi bangsa hailong yaku sidutu mebee poingotii sulano yanila badodoloon luwedoi yanila nalalim-lalim tukon lubat doi Mian Bisa, tukon namangangga doi Temeneno Yesus. 22 Diabudodoo sulano motaatiyo ko Mian Bisa Na Loh napalenta, yaku ampakon doi Yelusalem. Tukon yaku aki kutoiyo oilamo komo teali naikon doi yaku indaa. 23 Yaku tolongo toiyo baikon doi samba-samba kokota, ko Mian Bisa Na Loh lapamo tukon tegas mopailukene doi yaku, baikon yaku naikon inusokon doi talunggu, tukon naikon sakisaa. 24 Bai yaku aki kupopusinggon daku tuboan nia, asal yaku lapamo alapayo daku tugas nia Temeneno Yesus mo beekenemo doi yaku, tukon asal kusatia polong doi kutuboan napupusan tuuk basalitakanano ko Bilita Monondokoo tentang Mian Bisa namaasi. 25 Yaku lapamo lubotiiyo Utus-utus sasaibino tukon lapamo babilitakene koidan tentang bulaando ko Mian Bisa nabapalen-taan mobuno Tomundo. Budodoiya yaku piki-pikikene akimo naikon nda pososuung koidan tukon Utus-utus. 26 Tobikon doiya tukon tegas yaku bantile doikoo doi oloyo nia baikon kalu daano doi antala komuyu komo silaka naikon, doiya bolikono kusala. 27 Aki nabiasa yaku dampas luwedoi kulimang sulano kutalakanggene doi komuyu sasaibino ko Mian Bisa natetel. 28 Siokai komuyu podagaiyo kobutomuyu tukon pobadagai kai koidan sasaibino koanggota jemaat mo lapamo Mian Bisa Na Loh salakanggene doi komuyu sulano dinagai; sabab komuyu lapamo biningkat moteali padagai do anggota jemaatoo. Siokai komuyu podagaiyo ko Mian Bisadoo naanggota jemaat pokakana kopadagai domba, sabab ko Mian Bisa iapamo tealikene do anggota jemaatoo koonamo nalangge susuungo luwedoi napaudoo susuungo namatean. 29 Dokuampakonanoo, pasti naikon lubat koasulobo-asulobo mo balani doi komuyu tanga-tangano. Tukon komian komo komuyu mo dagaiyodoo naikon tealimo do asulobo-asulobo nakinaan. 30 Bai luwedoi antala Utus-utus susuungo naikon sumbot komian mo basalitakene kobilita mo aki natalakana. Yanila kubaiyo buno doiya sulano komian mo lapamo mangangga doi Yesus nateali tapa tukon mololoi yanila. 31 Tobikon doiya pobada-badagai! Neneeke baikon doi tolu kotaum kona kalumbit tukon badaang komatanggu paisuno, oloyo popook yaku aki biasa tade mobangotunggul doi samba-samba komian doi komuyu. 32 Budodoiya yaku salakanggene komuyu doi Mian Bisa sulano yana komo pialayo komuyu tukon sulano komuyu pobataani doi bilita Mian Bisa namaasi. Ko Mian Bisa daano kona kuasa sulano naekeenggele komuyu tukon mebee balakaat-balakaat mo lapamo sadiakene tuuk sasaibino kona mian. 33 Akiyoon nabiasa yaku momomooti doy kai pakean doi meeng komian. 34 Utus susuungo toiyo, baikon tukon bukunggu susuunggu yaku balimang sulano nakoonoiyo daku kapalaluuan tukon tula-tulanggu mo malaing yaku. 35 Doi sasaibino kolangge yaku lapamo mebee sontoh doikoo baikon tukon balimang kakabukuan buno naiya kita sio nda tulungiyo komian mo aki nabukuan. Sabab kita sio nda neneeke naikon oilamo komo Yesus susuungo lapamo bantile, 'Lobian koanggano mebeean tukon doi mantalimaan.'" 36 Samhuno Paulus lapa basalita, yana ladanggene kotuulo tukon yanila sasaibino maka sambeang. 37 Yanila sasaibino kokiil maka lebeke Paulus tukon bantile, selamat jalan. 38 Yanila susa toloutama sabab Paulus bantile baikon yanila akimo napokitayo yana koidan. Maka yanila antekene polong doi kapal.

Lasul-lasul Salitano 21

Paulus ampakon doi Yelusalem

21:1 Kami palamisi tukon gulu-gulu jemaat Efesusoo, doibundu otinggalemo yanila. Maka kami talabut banggadudul doi togong Kos; tukon modoakon kami polong doi togong Lodos. Luwe idoo kami talabut banggadudul doi pakala balabuanno. 2 Doi Patala kami pososuunggene kokapal komo yase doi Fenesia. Maka kami lakit doi kapaloo tukon kami luwemo 3 tukon talabut polong kami kitayo kotogong Siplus doi bobonggami taalikon; bai kami talabut banggadudul konoikene ko Silia. Kami ampakon lolo tano doi Tilus, sabab idoo do kapaloo mai lakitan daano mobangobuluson muatan. 4 Doi tampatoo kami ampakon lubotiiyo komian mo anggayo Yesus, maka dungol tukon yanila meeng kominggu kona kalumhit. Luwedoi Mian Bisa Na Loh napohontiikon yanila otunggule Paulus sulano naaki naampakon doi Yelusalem. 5 Bai salataa kabus kotemhono motuuk komai dungolan idoo, kami otinggalemo yanila tukon banggadudulkenemo komai ampakonan. Yanila sasaibino polaing-laing tukon napai boloki maka nalabuk yanila antekene kami polong doi kota tonggulungo. Indaa doi tobun bibilo, kami sasaibino osulang maka sambeang. 6 Lapa doiya kami pokanggi lima paumeng tukon paumeng, maka kami lakito doi kapal tukon yanila koidan mulemo doi napoo bonua. 7 Kami talabut banggadudul luwedoi Tilus polong doi Ptolemais. Indaa kami ampakon lubotiiyo koutus-utus mo mangangga, sulano mebee kinatauwan doi yanila, tukon dungol meeng kooloyo doi yanila. 8 Modoakon kami luwemo koidan, maka polong doi Kaisalea. Idoo kami ampakon doi gulu injil kosambuno Filipus, maka dungol doi nabonua. Yana daano meeng komian doi pituiladoo mo pinili doi Yelusalem. 9 Sangkap kona pau boine lapamo Mian Bisa beena kosanggupan sulano babilitakene kobilita moluwedoi Mian Bisa. 10 Sambuno moimoiya kooloyo kami indaa lubat luwedoi Yudea komeeng konabi kosambuno Agabus. 11 Yana lubat doi kami maka naalayo Paulus napabaan oako. Tukon do pokoot oakodoo yana keete koaino tukon limano susuungo maka nabantile, "Naiyamo ko Mian Bisa Na Loh nabinantil: Kotumbuno naiya pabaan nia oako naikon kinoot pokakana naiya doi Yelusalem doi Yahudi miano, tukon sinalakanggon doi mian mobolikon Yahudi." 12 Salataa kami ndongoliiyo doiya, kami tukon sasaibino koutus mo dungol doi Kaisaleadoo kabiyo tutuuno doi Paulus sulano yana inai naampakon doi Yelusalem. 13 Bai yana timbiliyo, "Oila kona totuuk Utus mokokiil buno naiya sampe kubaiyo konoanggu nia teali susa? Yaku lapamo basadia bolikon tolongo sulano kulinako indaa, bai koidan mau kai kumate tobikon Yesus." 14 Paulus aki nayase lengele kami, maka kami tade mopantane yana. "Sodiiyomo baino Temeneno namongiasan komo teali," komai bantilano. 15 Sambuno dungol idoo moimoiya kooloyo, kami tulolosiyo-mo komai lolonggu, maka kami taus doi Yelusalem. 16 Moimoiya koutus luwedoi Kaisalea moampakon koidan polaing-laing tukon kami sulano napo antekene kami doi Manason nabonua, sabab doi nabonua komai mooloan. (Manason daano meeng ko Siplus miano mo malumbito kona tealian Yesus napololaing.)

Paulus lubotiiyo Yakobus

17 Sambuno kami polong doi Yelusalem, utus-utus idoo talimayo kami tukon sanaang kopai noano. 18 Modoakon Paulus ampakon polaing-laing kami molubotiiyo Yakobus; sasaibino kogulu-gulu jemaat daano idoo koidan. 19 Sambuno lapa bangadat doi yanila, Paulus basalitakene doi yanila sasaibino kolangge mo lapamo Mian Bisa kubaiyo mololoi doi yana doi antala mian mobolikon Yahudi. 20 Sambuno lapa molongol Paulus nasalitadoo, yanila sasaibino nggaale ko Mian Bisa. Doibundu yanila bantile doi Paulus, "Utus Paulus! Utus sio mutoiyo baikon daanomo doi libu-libuso ko Yahudi miano mo manganggamo doi Yesus. Yanila sasaibino mian-mian mo tulutulutan taatiyo Musa naatulan. 21 Tukon budodoiya yanila ndongoliiyo baikon Utus otunggule sasaibino ko Yahudi miano komo dungol doi antala bangsa bailong, sulano nalapaase Musa naatulan. Utus otunggule yanila naaki napo sunate kona pau-pau kai loloiyo koaelat-aelat Yahudi. 22 Budodoiya ko Yahudi miano mo lapamo manganggadoo tantu naikon lengele haikon Utus modaanomo dimbaa. Jadi, budodoiya bulaandomo? 23 Kona monondokan tulutiyomo komai otunggul. Daano kosangkap komian naimbaa lapamo mongkubai toon doi Temeneno. 24 Ah, siokai Utus muampakon mongkubai aeala bakiliyousian butong posinggat-singgat tukon yanila, tukon tanggunge yanila naonggos sulano yanila nabuuk moola dinalulu. Tukon nabuno doiya naikon totingonii doi sasaibino komian baikon oila kona pai linongol tentang Utus aki nabisa, sabab Utus susuungo ampakonggene Musa naatulan. 25 Bai manganai mian mo bolikon Yahudi mo manganggamo doi Yesus, kami lapamo makapatu sulat doi yanila tentang komai kaputusan baikon yanila aki namoola kaane kokinaan mo lapamo sinosubakon doi pilogot, aki namoola kaane kosau, kai kaane koiyayon sailo motokoot mate, tukon aki namoola mongkubai kokubai-kokubai mo lokis." 26 Maka Paulus ampakon tukon do mianoo mosangkap maka mongkubai upaeala bakiliyousian butong posinggat-singgat tukon yanila doi namodoakonan kooloyo. Doibundu yanila usok doi Temeneno Nabonua sulano nabotiikene moiya kooloyo koidan maka nasodo do upaeala bakiliyousianoo nalapa tukon sosuba motuuk doi yanila suwe-suwele nasinosubakon.

Paulus linako doi Temeneno Nabonua

27 Salataa do tembodoo mopitu kokinobianoo adukono pupus, daano komoimoiya ko Yahudi miano moluwedoi Asia kitayo Paulus doi Temeneno Nabonua lalomo. Maka yanila baloobukene doi mianoo madaang, doibundu taaniyo Paulus, 28 maka wowookon, "Eh Islael miano, tulung! Naiyamo komiano mo ampakon doi yayaa momongotunggul doi sasaibino komian kootunggul-otunggul mo tantaange ko Islael miano, tantaange Musa naatulan tukon tantaange naiya Temeneno nia Nabonua. Tukon budodoiya yana tolongo babayo komian mobolikon Yahudi miano sulano nausok doi Temeneno Nabonua lalomo, tukon kubaiyo manggilit naiya tampatia mo moliyous!" 29 (Yanila bantile buno doiya sabab yanila lapamo kitayo Tolofimus Efesus mianodoo doi kota polaing-laing Paulus; tukon yanila aanggene Paulus lapamo babayo yana doi Temeneno Nabonua lalomo.) 30 Posaapon kota teali nggalanggabut, tukon sasaibino komian obu-obuleng pototongi. Yanila lakoyo Paulus tukon tandane yana tinobuatonggon doi Temeneno Nabonua. Tembodoo doiya koidan Temeneno Nabonua tataapono tinutupo. 31 Daano do bito-bitodoo mokakaate akateyo Paulus, daanomo komian mobantikene doi suludadudoo Loma kapalano baikon posaapon komian doi Yelusalem daano monggalanggabut. 32 Tuluus do suludadudoo kapalano mangala bubulaa kopolwila tukon suludadu maka moso-mosobit ampakon tukon yanila doi tampatoo monggalanggabut. Salataa do mianoo badaang kitayo do komandaanoo tukon napasukan, yanila tademo mononoliiyo Paulus. 33 Suludadudoo kapalano ampakon doi Paulus maka nalakoyo, tukon sumboliiyo komian mokeete yana. Doibundu do suludadudoo kapalano mansadaikene manganai indee doi Paulusoo tukon oila komo lapamo lakukanggene. 34 Kosoobos doi mianoo badaang timbiliyo buno naiya tukon kosoobos koidan timbiliyo buno doiya. Kaadaan buno doiya monggabut tobikon do suludadudoo kapalano aki namoola toiyo oila kona tutuuwan komo lapamo teali. Tobikon sabab doiya yana mapalentakenemo mian sulano Paulus nabinaba doi malkas. 35 Salataa yanila babayo yana polong doi tukal, do bito-bitodoo mbuolo tuuno tobikon Paulus sio sasaibino kosuludadu napotombonikene. 36 Yanila tinuudukon doibundu doi golombolan bito-bitodoo komo wowookon, "Akateyo yana!"

Paulus helayo kohutongo

37 Sambuno adukon usok doi malkas lalomo, Paulus bantile doi suludadudoo kapalano, "Moola kai yaku basilingan naapa doiya tukon Tuan?" "Oila ikoo moola basilingan Yunani?" suludadudoo kapalano sadaiyo. 38 "Kalu buno doiya, ikoo bolikon do Mesiloo miano komo buunia mokubaiyo kopo lobosian maka babayo obulenggene kosangkap koloon komian monggabut tukon makanggi sinapan usok doi padang lalomo?" 39 Paulus timbiliyo, "Yaku Yahudi miano; yaku penduduk doi kota Talsus, kota mo tololongol doi Kilikia. Tolong izinkanggene yaku mobasilingan doi mianoo." 40 Maka sambuno Paulus binee izin mobasalita, Paulus kokondong doi tukal, maka mebee tanda tukon limano. Sasaibino komian teali tenang. Doibundu Paulus basalita doi yanila tukon silingan Iblani. Paulus bantile,

Lasul-lasul Salitano 22

22:1 Tama-tama tukon Utus-utus sasaibino! Yaku lolukene daku belaano kobutonggu doi komuyu. Soba polengele!" 2 Salataa yanila lengele Paulus mobasilingan tukon silingan Iblani, yanila pololokon tenang koidan. Maka Paulus banggadudulkenemo kona katalangan. 3 "Yaku Yahudi miano," Paulus bantile, "yaku sinuung doi Talsus doi kabupaten Kilikia, bai yaku babasal doi Yelusalem nia tukon yaku inotunggul mono-monondok doi meeng kogulu babasal Gamaliel doi atulan lalomo komo Musa mo beekene doi tumbunggita. Buno pokakana Utus-utus sasaibino naimbaa doi oloyo nia, mau yaku tutuu giat tuuk doi Mian Bisa. 4 Yaku sakisaayo polong mate do pololaing-pololaingoo otunggul booludoo. Yanila sasaibino, mau mala-malane mau boi-boine, yaku lakoyo tukon usekene doi talunggu lalomo. 5 Imam babasal susuungo tukon sasaibino komo Pangadilan Agama moola mebee kasaksian baikon yaku aki kukala-kala. Sabab yanilamodoo komo beena yaku sulat pangantokon mo inotuuk doi Yahudi miano doi Damsyik. Tukon do sulatoo yaku moola momalako indaa komian mo mangangga doi otungguloo, tukon babayo yanila doi Yelusalem sulano nainukum."

Paulus basalitakene kona pangalaman

6 "Tempodoo yaku daano doi loloon tanga doi kuampakonan tukon adukono polong doi Damsyik, pas suun kooloyo, daano komeeng kolangge laango mo madialan tuuno sosinggoton momotontilang luwedoi timbu potikunggon yaku. 7 Yaku tolubang doi buta maka yaku lengele komeeng koalalo mobantile doi yaku, 'Saulus, Saulus! Bulaando ikoo mosakisaayo yaku?' 8 Maka yaku mansadai, Tndee miano ikoo, Tuan?' 'Yakumo Yesus Nasalet mianodoo ikoo mo sakisaayo,' kona potimbili. 9 Kopai mian mo daano idoo mopolaing-laing yaku yanila kitayo do langgedoo laango, bai yanila aki nalengele doalaloo mo bantil-bantil doi yaku. 10 Maka yaku mansadai koidan, 'Yaku sio kumongkubai oila, Yesus?' Yesus timbiliyo, 'Banguno tukon ampakono usok doi Damsyik. Indaa maka nasodo ikoo naikon mubinontiikon manganai sasaibino komo Mian Bisa nainiyas mukubaiyo.' 11 Yaku teali piit sabab do langgedoo laango monggalunge komatanggu. Jadi kotula-tulanggu taaniyo yaku usok doi Damsyik. 12 Idoo daano komeeng komian kosambuno Ananias. Yana meeng komian mo mangangga tukon taat moambakonggene Musa naatulan. Sasaibino ko Yahudi miano mo dungol doi Damsyik anggayo tuuno yana. 13 Yana lubat mokitayo yaku, maka kokondong doi lisukonggu taalikon tukon bantile, 'Utus Saulus, siokai ikoo mumokita koidan!' Tembodoo doiya koidan yaku bangune koolunggu, maka yaku kitayo yana. 14 Doibundu yana bantile doi yaku, 'Ko Mian Bisa tumbunggita lapamo piliyo ikoo sulano mutoiyo kona mongiasan, tukon mokita Yesus, Mian Bisa na Ata mo kubaiyo ko Mian Bisa namongiasan tukon lengele Yesus alalo susuungo. 15 Ikoo naikon teali sakisii tuuk babilitakanano doi sasaibino komian oila komo lapamo ikoo kitayo tukon lengele. 16 Budodoiya inaimo koidan mototiili malu-malumbit. Banguno, tukon beekenemo kobutomu nasinau. Uwang doi Temeneno sulano ikoo muinosodii doi mulalim-lalim.'"

Mian Bisa sumboliiyo Paulus nabangotunggul doi mian bailong mo bolikon Yahudi

17 "Yaku abali doi Yelusalem, tukon salataa yaku daano mosambeang doi Temeneno Nabonua, yaku kinuasaimo Mian Bisa Na Loh. 18 Yaku kitayo ko Temeneno; yana bantile doi yaku, 'Mosohit tinggale ko Yelusalem, sabab komian naimbaa aki naikon natalimayo komu kasaksian tentang yaku.' 19 Yaku bantile, 'Yesus, yanila toiyo tuuno baikon yaku lapamo usokiyo kobonua-bonua kaleda sulano kulakoyo yanila tukon nanale komian mo mangangga doikoo. 20 Bunomo doiya koidan salataa komu sakisii Stepanus nainakatean, yaku susuunggu daano idoo tukon setujuiyo do mangakateanoo. Tukon yakumo komo dagaiyo ko mian-mian mo akateyo yana napakean.' 21 Bai ko Temeneno hantile koidan doi yaku, 'Ampakono, sabab yaku naikon bintekene ikoo doi tampat mo odoon doi mian mobolikon Yahudi.' " 22 Domianoo daano mobanggadudul mondongolii Paulus mobasalita, bai doi nabantilan bindunodoo yanila wookon kakabukuan, "Akateyomo kai komian mo buno koiya. Yana akimo napatas natubo!" 23 Doi napowookonan yanila tipasene konapo jubah, tukon koambata kobung doi dapang. 24 Maka do suludadu Lomadoo kapalano sumboliiyo Paulus nabinaba doi malkas sulano yana napinalesa idoo tukon kakalasan sulano natinoi oila kosababpo ko Yahudi miano mowookon buno doiya motuuk doi yana. 25 Bai doi tembo Paulus lapamo binoboi sulano nainumbas, Paulus bantile doi pelwila mo kokondong idoo, "Oilakai minoolakon nainumbas komian batomundoan Loma kalu akiyoon yana napinalesa?" 26 Linongol doiya, pelwiladoo ampakono doi suludadudoo kapalano tukon bantilan, "Oila naiya komo naikon Tama lakukanggene? Naiya mian nia walga negala Loma!" 27 Maka do suludadudoo kapalano ampakon doi Paulus tukon sadaiyo, "Soba pailukanaku, oilakai ikoo walga negala Loma!" "Oode," Paulus bantile, "yaku walga negala Loma." 28 Suludadudoo kapalano bantile koidan, "Yaku teali walga negala Loma tukon mebeal badaang tuuno!" Paulus timbiliyo, "Bai yaku sinuung salaku walga negala Loma." 29 Tembodoo doiya koidan anggota-anggota suludadu mo yase palesayo Paulusoo, saakon tukon do suludadudoo kapalano teali matakut sabab yana lapamo keete Paulus, banggokai Paulus walga negala Loma.

Paulus doi Pangadilan Agama salaano

30 Sulu^atfu Lomadoo kapalano yase tuuno motoiyo oila kona tutuuwan komo mangaanikene ko Yahudi miano moasalakene Paulus. Tobikon doiya modoakon yana uange koimam-imam kapalano tukon mobabasakene koagama Yahudi sulano napototongi. Maka Paulus liniato doi nakinootan, doibundu binaba mangadap doi yanila sasaibino.

Lasul-lasul Salitano 23

23:1 Paulus sumboliiyo elopai anggota-anggotadoo pangadilan agama maka nabantile, "Utus-utusonggu! Polong doi oloyo nia yaku aki kulasaiyo mosala doi Mian Bisa doi noanggu lalomo manganai daku tuboan." 2 Sambuno Paulus bantile buno doiya, Imam Babasal Ananias mobintokon mian komo kokondong doi Paulus lisuko taalikon motapiyo Paulus babano. 3 Maka Paulus bantile doi imam babasaloo, "Mian Bisa pasti tapiyo ikoo, mian mo kakadukon moliyous! Ikoo osulang indokon palesayo yaku manulut Musa naatulan, padahal ikoo susuumu lumbaiyo do atulanoo tukon mobintokon mian motapiyo yaku!" 4 Dopai mian badaangoo doi Paulus lisuko taikon bantile doi Paulus, "Ikoo totulaiyo ko Mian Bisa naimam babasal!" 5 Paulus timbiliyo, "Oh, yaku aki kutoiyo, Utus-utus, baikon yana imam mobabasal. Takainomo doi Kitab Moliyous lalomo daano mototulis, 'Inaikai ikoo mototulaiyo komo katuaiyo mubangsa.' " 6 Paulus kitayo baikon kosoobos dopai anggota-anggota pangadilan agamadoo daano ko Saduki miano tukon kosongo-bos koidan daano ko Falisi miano. Tobikon doiya yana bantile doi pangadilan agamadoo, "Utus-utus! Yaku meeng ko Falisi miano, katulunan Falisi. Yaku pinalesa dimbaa sabab yaku anggayo baikon komian mate naikon tubo koidan." 7 Salataa yana bantile buno doiya, dopai Falisi miano tukon Saduki miano yanila mulaimo ponggeeleki, sampe do lapatoo nggabut teali lua kotambuno. 8 (Sabab ko Saduki miano pikikene baikon komian momate akimo natubo koidan, sabab komalaekat akiyo, tukon koloh-loh koidan akiyo; bai ko Falisi miano anggayo naikon kona daanoan sasaibinodoo.) 9 Maka sumbuto koponggeelekian mo hebat tuuno. Moimoiya ko Falisi miano mo teali gulu agama kokondong tukon tantaange tutuu. Yanila bantile, "Manulut koonggami naiya mian nia akiyo kona sala mau nabaino soisik! Ugaate daano koloh kai malaekat mo basilingan doi yana!" 10 Ponggeelekianoo teali hebat sampe do suludadudoo kapalano matakut inai-inaikene Paulus naikon yanila kemele. Jadi yana sumboliiyo kona pasukan ampakon ndokiiyo Paulus doi mianoo mobadaang tanga-tangano tukon babayo yana doi malkas. 11 Modoakon popook koidan Yesus kokondong doi Paulus bibilo tukon bantile, "Ekeenggele konoamu! Ikoo lapamo mebee komu kasaksian manganai yaku doi Yelusalem. Ikoo sio mumebee do kasaksianoo doi Loma koidan."

Pomeenggonan sulano Paulus nainakate

12 Modoakon dowa-dowa, ko Yahudi miano mulaimo mongkubai pomeenggonan. Yanila batotopi aki nakaan kai monginum paisu kalu yanila akiyoon napoo akateyo Paulus. 13 Daano molobian sangkap kolono komian mo mongkubai do pomeenggonanoo. 14 Yanila ampakon doi imam-imam kapalano tukon katua-katua Yahudi maka bantile, "Kami lapamo batotopi posinggat-singgat, aki naikon mai kaan kai monginum oioila kalu kami akiyoon mai akateyo Paulus. 15 Jadi, budodoiya Utus-utus tukon anggota-anggota Pangadilan Agama siokai pomakapatu sulat motuuk doi suludadudoo Loma kapalano sulano pokabiyo yana nababayo Paulus koidan namangadap doi komuyu, nai-naikon komuyu yase palesayo koidan kona palakala tukon lobian teliti. Tukon kami naikon siap sulano moakateyo yana mau naakiyoon yana napolong naimbaa." 16 Bai Paulus utuso boine napau lengele do tetel napome-enggonanoo. Maka yana ampakon doi malkas tukon pailukene doiya langgedoo doi Paulus. 17 Paulus maka uange komeeng kopohyila tukon bantile doi yana, "Babayomo naiya pau nia doi suludadudoo kapalano; yana yase lapolkanggene komeeng kolangge doi yana." 18 Polwiladoo babayo do paudoo doi suludadudoo kapalano tukon bantile, "Paulus domo tinaanoo, uange yaku tukon kabiyo doi yaku sulano kubabayo napau nia doi Tama; yana yase lapolkanggene komeeng kolangge." 19 Suludadudoo kapalano taaniyo do paudoo limano, maka babayo dopaudoo susuungo doi sembeleng maka sadaiyo, "Ikoo yase momapailukon oila doi yaku?" 20 Do paudoo timbiliyo, "Yahudi miano lapamo pomeenggon sulano kabiyo Tuan nababayo Paulus mangadap doi Pangadilan Agama namodowa, nai-naikon yanila yase palesayo koidan kona ulusan tukon lobian teliti. 21 Bai Tuan inaikai motulutikene doi yanila nakakabidoo, sabab daano molobian sangkap kolono komian komo basookon sulano nalakoyo yana doi loloon. Yanila sasaibino lapamo batotopi aki naikon nakaan tukon monginum paisu kalu yanila akiyoon napo akateyo Paulus. Budodoiya kai yanila lapamo basadia; baino mototiili Tuan napotimbili doi yanila." 22 Suludadudoo kapalano bantile, "Inai mobontiikene mau doi inde-indee komiano baikon ikoo molapamo lapolkanggene nia doi yaku." Maka yana sumboliiyomo do paudoo namule.

Paulus kinapatu doi Feliks

23 Doibundu do'suludadudoo kapalano monguang lua komian kopolwila, maka yana bantile doi yanila, "Sadiyayomo kolua kosakato kosuludadu polaing kopitu kolono kosuludadu molakit adalan tukon lua kosakato kosuludadu momangkanggi kalait sulano napo taus batong sio doi popokia nia koidan doi Kaisalea. 24 Masadiakene koidan adalan sulano Paulus nalokitiyo tukon pobabayo yana tukon salamat polong doi Gubelnul Feliks." 25 Maka suludadudoo kapalano motulis sulat kona bantilano buno naiya, 26 "Komo Mulia Gubelnul Feliks. Salam moluwedoi Klaudius Lisias! 27 Naiya mian nia lapamo linako doi Yahudi miano tukon adukono yanila akateyo, kalu yaku aki kulubat tukon kupasukan tukon moasalamatene yana; sabab yaku lengele baikon yana walga negala Loma. 28 Sabab yaku yase toiyo kona bisa-bisaan kokasalaan komo yanila motudukanggene doi yana, maka yaku babayo yana doi Pangadilan Agama. 29 Tokita yana aki namongkubai mau nabaino meeng kolangge komo pantas nainukum tukon ukuman mate kai natinalunggu. Tuduhan yanila doi yana tongo napotaamian tukon atulan-atulan agama yanila susuungo. 30 Doibundu yaku pinailukonggon baikon daano kotetel lokis moluwedoi Yahudi miano motuuk doi yana. Jadi banggadudul yaku kapatuwo yana doi Tuan Gubelnul. Tukon yaku lapamo sumboliiyo kapala ponuduhno babayo yanila napangaduan motuuk doi yana doi Tuan." 31 Maka dopai anggota-anggota suludadudoo ampakongge-nemo yanila natugas. Yanila alayo Paulus maka babayo yana do popookoo polong doi Antipatlis. 32 Modoakon yanila batadikenemo kopasukan molakit adalan banggadudulkene kona ampakonan tukon Paulus, tukon yanila susuungo abalimo doi malkas. 33 Salataa pasukan molakit adalanoo polong doi Kaisalea, yanila pelenggene do sulatoo doi gubelnul, maka yanila salakanggene Paulus doi yana. 34 Sambuno iapa do gubelnuloo mobasayo do sulatoo, yana sadaiyo doi Paulus inaando kona luwean. Salataa yana toiyo baikon Paulus kona luwean doi Kilikia, 35 yana bantile "Mondoko! Yaku naikon palesayo komu ulusan, kalu naikon komian komo kalaakene ikoo lapamo lubat naimbaa." Maka yana mapalentakene sulano Paulus natinaan doi Helodes nabatomundoan lalomo.

Lasul-lasul Salitano 24

Yahudi miano kalaakene Paulus

24:1 Lima kooloyo doibundu, Imam Babasal Ananias tukon katua-katua Yahudi ampakon doi Kaisalea polaing tukon meeng kopangaeala kosambuno Teltulus. Yanila mangadap doi Gubelnul Feliks tukon lolukenggene yanila napangaduan motuuk doi Paulus. 2 Salataa Teltulus inuang doi muka, yana tuduwo Paulus buno naiya, "Tuan Gubelnul Mo Mulia! Doi Tuan nataaniyano kami komai lipu aman. Tukon luwe Tuan napandoiyan lapamo badaang kopalabaikan komo linaksanakanggon motuuk doi mai bangsa. 3 Sasaibino doiya kami talimayo momeenggon tukon mopolonggon kinatauwan tukon pongodotiian mo lobi-lobian doi yaandomo kai koidan. 4 Bai sulano inai natangaison badaang Tuan natembo, yaku kabiyo sanaang nalengele komai pangaduan nia mo palus. 5 Kami laate naiya mian nia panggalanggabut mo bahaya. Doi yayaandomo yana osumbetene konggalanggabutan doi antala Yahudi miano tukon yana teali kapalano kogelakan Nasalet miano. 6 Yana lapamo mosobae mokubaiyo manggilit ko Temeneno Nabonua. Bai kami lakoyo yana. Kami makisuutiyo mopalesayo yana manulut mai agama naatulan susuungo. 7 Bai suludadudoo kapalano Lisias leleiyo Paulus doi kami, 8 tukon palentayo sulano indee komo kalaakene yana namangadap doi Tuan. Kalu Tuan palesayo naiya mian nia, Tuan susuungo naikon ndongoliiyo luwedoi yana kokobenalan moluwedoi sasaibino komo kami mo adukanggene nia motuuk doi yana." 9 Ko Yahudi miano komo idoo koidan talalaing motuduwo Paulus tukon obisakene sasaibino komo doi Teltulus nabinantil.

Paulus belayo kobutongo doi Feliks salaano

10 Maka gubelnuloo beena tanda doi Paulus baikon yana moola mobasilingan. Maka Paulus bantile, "Yaku toiyo Tuan lapamo teali hakim nai lipu nia doi taum-taum kolumbito. Doiya kosababpo yaku lasayo sanaang mololukenggene daku pembelaan nia doi Tuan salaano. 11Tuan moola solodikiyo susuungo baikon aki nalobian doi mo songulodoo lua kooloyo mo lapa yaku ampakon sambeang doi Yelusalem. 12 Tukon aki nabiasa ko Yahudi mian-miano laate yaku moponggeeleki tukon meeng kai komian kai mopototongikene komian sulano namongkubai nggalanggabutan mau doi Temeneno Nabonua mau kai doi bonua-bonua kaleda lalomo kai doi yayaamo tolong doi kota lalomo. 13 Yanila kai aki namoola tmkutiikanggene konapoo tuduhan-tuduhan komo yanila mo pelenggene doi Tuan motuuk doi yaku. 14 Takainomo yaku sio kuakuiyo doi Tuan baikon yaku sosubaiyo ko Mian Bisa tumbunggami manulut Yesus naotunggul komo yanila aanggene sala. Bai yaku daano moanggayo naikon sasaibino komo totulis doi Musa na Buku lalomo tukon Nabi-nabi na Buku. 15 Buno pokakana yanila, yaku koidan daano daku moinian doi Mian Bisa baikon sasaibino komian naikon tubo koidan sambuno lapa mate - mian-mian momonondok, mau kai mian lokis! 16 Doiyamo kosababpo yaku sidutu kakaate mono-monondok, sulano konoanggu lalomo nabilisii motuuk doi Mian Bisa tukon bilisii motuuk doi banggapi. 17 Salataa moimoiya kotaum akimo kudungol doi Yelusalem, yaku abalimo indaa sulano kubabayo kobantuan doy doi kubangsa tukon sulano mososubakon sosuba doi Mian Bisa. 18 Doiya kosinggatoo yaku daano molakukene doiya, yanila pososuunggene yaku doi Temeneno Nabonua, sambuno lapa yaku alapayo daku aeala bakiliyousan butong. Akiyo komian mobadaang mopolaing yaku, tukon akiyo koidan konggabutan idoo doiya kosinggatoodoo. 19 Tolongo daano komoimoiya ko Yahudi miano indaa molubat doi ployinsi Asia. Yanilamo kai komo siokai nadaano naimbaa sulano napelenggene yanila napangaduan doi Tuan, kalu yanila daano komeeng kolangge kona popangaduan motuuk doi yaku. 20 Kai batadikenemo naiya mian nia susuungo komo lolukenggene kolokisan oilamo yanila napai linaat doi yaku salataa yaku sinasalaanikon doi Pangadilan Agama. 21 Yanila nalinaat tolongo naiya bantilan nia tolong komo yaku bantile doi yanila salaano, doiyamo bantilan: Yaku pinalesa oloyo nia sabab yaku anggayo baikon komian momate naikon inotuboi koidan." 22 Maka Feliks mo lapamo motoi badaang tentang Yesus naotunggul, opupusemo do lapat palakaladoo. "Yaku naikon putusemo naiya ulusan nia," kona bantilano, "kalu suludadudoo kapalano Lisias lapamo lubat." 23 Maka yana mapalentakene kopolwila komo balatanggung jawab doi Paulusoo sulano natataap taane Paulus, bai tukon beena soisik kabebasan doi yana tukon napinataikon kotula-tulano nabeena oilamo Paulus nainiyas.

Paulus doi Feliks tukon Dulusila salaano

24 Bula-bulaa kooloyo doibundu Feliks lubat, linubotii naboloki kosambuno Dulusila; yana meeng ko Yahudi miano. Maka Feliks mosumholii mian mondokiiyo Paulus, doibundu Feliks mondongolii Paulus basalita tentang manganggaan doi Klistus. 25 Bai salataa Paulus banggadudulkene kona salita tentang kajujulan tukon taanano komoot tukon tentang ukuman doi oloyo Nakiamatan, Feliks teali matakut maka bantile, "Ikoo moolamo ampakon budodoiya. Yaku naikon uange ikoo koidan kalu daano kotodanan." 26 Daano buno doiya Feliks moinikene naikon momalaat doy luwedoi Paulus. Doiyamo kosababpo yana badaang luunggon namobintokon mian mondokiiyo Paulus sulano basalita tukon yana. 27 Salataa lua kotaum, Pelkius Festus soboliyomo Feliks doi natealian gubelnul. Tukon tobikon Feliks yase mangala noa doi Yahudi miano, yana batadikene Paulus doi talunggu lalomo.

Lasul-lasul Salitano 25

Paulus liba doi ulusan natatandakan

25:1 Tolu kooloyo sambuno lapa Festus polong doi lipudoo, yana ampakono luwedoi Kaisalea ko Yelusalem. 2 Indaa koimam-imam kapalano tukon sambu-sambu Yahudi pelenggenemo doi yana yanila napangaduan motuuk doi Paulus. Yanila banggadudul momeenggon oluuliyo Festus 3 sulano iuwe namonondokan konoano doi yanila, yana yase sumboliiyo komian mobabayo Paulus doi Yelusalem; sabab yanila pomeenggono moakateyo Paulus doi loloon tanga. 4 Bai Festus timbiliyo, "Paulus daano motinaan doi Kaisalea, tukon yaku susuunggu kai akimo namalumhit koielan naikon ahalimo inelaa. 5 Jadi, tadikenemo kai komian motalakamuka doi antala komuyu naampakon polaing-laing yaku ko Kaisalea tukon mopoulusene yana indaa, kalu takainomo yana lapamo lakukanggene komeeng kosalaan." 6 Sambuno lapa dungol doi Yelusalem uga-ugaate alumo kai songulomo kooloyo koidan, Festus ahalimo doi Kaisalea. Modoakon yana mongkubaimo iapat bangulusan tukon mapa-lentakene sulano Paulus binaba namangadap. 7 Salataa Paulus lubat, Yahudi miano mo lapamo lubat doi Yelusalem kokondong doi napotikunggonan tukon mulaimo yanila pelenggene kona potuduhan-tuduhan mo motoong motuuk doi yana. Bai yanila aki namoola bukutiikanggene do tuduhan-tuduhanoo. 8 Doi nababelaan lalomo, Paulus bantile, "Yaku aki kumongkubai mau meeng kooioila komo sala motuuk doi Musa naatulan kai motuuk doi Temeneno Nabonua kai motuuk doi Tomundo Loma." 9 Bai Festus yase mangala noa doi Yahudi miano. Maka yana mansadai doi Paulus, "Yase kai ikoo ampakon doi Yelusalem sulano muinulus indaa doi salaanggu manganai do tuduhan-tuduhanoo?" 10 Paulus timbiliyo, "Yaku daano mokokondong doi mobaba-salkene ko Tomundo Loma; tukon doi tampatoo doiya yaku sio kuinulus. Tuan susuungo toiyo baikon yaku akiyo dakusala motuuk doi Yahudi miano. 11 Kalu yaku lupaiyomo koatulan tukon mongkubai meeng kolangge komo moolamo kuinukum tukon ukuman mate, yaku sanaang moinakate. Bai kalu yanila natuduhan-tuduhan aki nabisa, akiyo komeeng komian momoola salakanggene yaku doi yanila. Yaku kabiyo kupinalesa doi bangulusan Tomundo!" 12 Salataa lapa popikili tukon napotunggul-pongutunggul, Festus bantile, "Ikoo kabiyo mupinalesa doi bangulusan Tomundo, jadi ikoo sio muampakon mangadap doi Tomundo."

Paulus doi Aglipa tukon Belnike salaano

13 Aki nabula-bulaa kolumbito doibundu, Tomundo Aglipa tukon Belnike lubat ko Kaisalea sulano namabantil salamat doi Festus. 14 Salataa yanila moimoiyamo kooloyo konapoo daanoan idoo, Festus talangkanggenemo Paulus napalakala doi Tomundo Aglipa. Festus bantile, "Daano naimbaa komeeng komian motinaan Feliks mo tinggale. 15 Tempodoo yaku daano doi Yelusalem, imam-imam kapalano tukon Yahudi miano nakatua-katua yanila pelenggene konapoo tuduhan-tuduhan motuuk doi mianoo tukon kabiyo sulano yaku otuwengemo koukuman doi yana. 16 Bai yaku timbiliyo baikon ko Loma miano aki namoola tolongo salakanggene buno doiya balang komeeng komian motinudu sulano nainukum, kalu do mianoo motinudu akiyoon naposasalaan tukon mokalaakene yana tukon nabinee todanan mobelayo kobutongo. 17 Jadi, salataa yanila lubat doisumai, yaku aki kumontotiili malu-malumbit. Modoakon yaku banggadudul mongkubai lapat bangulusan tukon mapalentakene sulano do mianoo nabinaba mangadap. 18 Salataa do pakalaakon-pakalaakonoo kokondong pelenggene konapoo tuduhan, yanila aki namopolonggon meeng kolangge molokis pokakana komo yaku pikikene yanila naikon pelenggene. 19 Yanila tolongo posasala konapoo palaat tukon yana manganai agama yanila susuungo tukon manganai meeng komian mo sinombuikon Yesus. Doiya mianoo lapamo mate, bai Paulus kakatikas baikon doiya mianoo tubo. 20 Sabab yaku bingo manganai bulaando yaku kumoola malaat katalangan-katalangan manganai doiya palakaladoo, yaku mansadai doi Paulus, oilakai yana yase ampakon doi Yelusalem tukon moinulus indaa luwedoi napalakaladoo. 21 Bai Paulus kabiyo sulano kona ulusan nalinibakon doi natatandakan; yana kabiyo sulano yana natataap dungol doi natinaanan polong kona palakala Tomundo naputusiano. Tobikon doiya yaku mapalentakene sulano yana natinaan banggadudul, polong yaku malaat todanan sulano mokapatuwo yana doi Tomundo." 22 Maka Aglipa bantil doi Festus, "Yaku susuunggu kai yase mondongolii doiya mianoo." "Modoa Tuan moola mondongolii," Festus timbiliyo. 23 Modoakon kolobo Aglipa tukon Belnike lubat tukon kinubai koupaeala mobabasal. Yanila usokiyo kobangulusan kombiango polaing-laing tukon mobabasalkene kosuludadu tukon pau-paulanggaino doi kotadoo. Luwe Festus napalenta, Paulus binaba usok. 24 Maka Festus bantile, "Tomundo Aglipa tukon doi mian modaano sasaibino! Naiya mian nia lapamo kinalaakon doi yaku doi sasaibino ko Yahudi bangsano, mau komo doi Yelusalem mau kai komo naimbaa. Yanila tuntute tukon nggele-nggeleamon baikon yana akimo namoola binatadikon tubo. 25 Bai yaku aki kumalaat mau nabaino meeng kolangge yana mo lapamo kubaiyo mo mooia inukum tukon ukuman mate. Tukon koidan yana susuungo lapamo kabiyo kona palakala nainulus doi bangulusan Tomundo, yaku lapamo putuskanggene sulano kinapatu yana doi Tomundo. 26 Bai yaku akiyoon kumalaat meeng kokatalangan mo tegas manganai butongo sulano natinulis doi kusulat lalomo motuuk doi Tomundo. Doiyamo kosababpo yaku mohadapkanggene yana doi Tuan-tuan sasahoino, toloutama doi Mo Mulia Tomundo Aglipa! Daku makisuut doiyamo sulano kalu lapamo naiya bapalesaan nia, nadaano daku bahan sulano kutulise. 27 Sabab manulut kupalasaan, bolikono kai natampat momakapatu meeng komian motinaan tukon aki nabinantil kokasalaan-kasalaanoo mo kinonoikon doi yana."

Lasul-lasul Salitano 26

Paulus belayo kobutongo doi Aglipa salaano

26:1 Aglipa bantile doi Paulus, "Ikoo linoason mobasilingan sulano mubelayo kobutomu." Maka Paulus bingkate kolimano maka pelenggene kona pombelaan buno naiya nia, 2 "Ko Mulia Tomundo Aglipa! Yaku lasayo utung tuuno sabab yaku moola mopelenggene daku belaano kobutonggu doi Tomundo salaano manganai sasaibino kopangaduan komo inajukanggon doi Yahudi miano motuuk doi yaku; 3 toloutama tuuno sabab Tomundo toiyo tutuu koadat istiadat tukon masaala-masaala Yahudi miano. Luwe do sababpoo, yaku kabiyo sanaango kai Tomundo mondongolii daku katalangan tukon sabal. 4 Sasaibino ko Yahudi miano toiyo bulaando daku tuboan salataa yaku daano mopaumalanekon. Yanila toiyo baikon salataa yaku teali mian paumalane, yaku tubo doi antala kubangsa susuunggu doi Yelusalem. 5 Lapamo malumbit yanila natoiyano tentang yaku. Tukon kalu yanila yase, yanila moola mebee kasaksian baikon salataa doi tumbe yaku lapamo tubo buno Falisi miano tukon loingiyo sasaibino kopalatulano komo ketaat tuuno doi mai agama lalomo. 6 Tukon budodoiya yaku kokondong naimbaa sulano kupinalesa sabab yaku anggayo naikon kopaladandian komo kinubai luwe Mian Bisa doi tumbunggita. 7 Doiya paladandianoo doiyamo koidan komo minoi-moinikon doi songulo lua kobenseno bangsa Islael, tohikon yanila samheang eloi Mian Bisa oloyo popook. Tukon tohikon yaku anggayo naikon do paladandianoo, Tomundo mo mulia, yaku inasalakon doi Yahudi miano. 8 Bulaando utus-utus Yahudi miano aki namoola anggayo baikon ko Mian Bisa otuboiyo koidan komian momate? 9 Loolukonoo yaku susuunggu kai pikikene baikon yaku sio kulakukanggene sasaibino kolangge-langge sulano motantaange Yesus doi Nasaletoo. 10 Tukon takainomo doiyamo kai komo lapamo yaku kubaiyo doi Yelusalem. Tukon sulat kuasa moluwedoi imam-imam kapalano, yaku lapamo mongusokon doi talunggu lalomo badaang komian komo satia doi Mian Bisa. Yaku malaing koidan mosotujuiyo baikon yanila inotuwongi ukuman mate. 11 Badaang luunggon yaku sakisaayo yanila doi bonua-bonua kaledaan, sulano mopakisaayo yanila naotinggale oila yanila nainangga. Buno doiya kona moonasan konoanggu motuuk doi yanila, sulano doi kota-kota bailong kai yaku ampakon molelenggene yanila indaa."

Paulus hasalitakene kona pangalaman

12 "Tukon do makisuutoo doiya koidan yaku mababa sulat kuasa moluwedoi imam-imam kapalano tukon ampakon doi Damsyik. 13 Tukon doiya kosinggatoo yaku doi loloon tanga, salataa suun kooloyo, Tomundo mo mulia, yaku kitayo komeeng kolangge panano luwedoi timbu mo lobian kona talaangan tukon doi oloyo. Do panadoo talaangiyo potikunggon yaku, tukon potikunggon komian mo ambakon polaing-laing yaku. Kami sasaibino tolubang doi buta. 14 Maka yaku lengele koalalo mobantil doi yaku tukon silingan Iblani, 'Saulus, Saulus! Bulaandokon ikoo mobanggadudul momeenggon sakisaayo yaku? Ikoo naikon lasayo masakit susuumu, kalu ikoo banggadudul momeenggon lawane yana napimpinan mo teali mutuan.' 15 Maka yaku bantile, 'Indee kai miano ikoo, Tuan?' Tukon Yesus timbiliyo, 'Yakumo Yesus ikoo mo sakisaayo. 16 Banguno tukon kokondong! Yaku okitanggene kobutonggu doi ikoo tukon makisuut sulano mobingkate ikoo nateali kupeleleani., Ikoo sio mubabilitakene doi mian bailong oila komo ikoo kitayo doi oloyo nia tentang yaku tukon tentang oila komo yaku naikon tudoikene doikoo naikon doi oloyo-oloyo salaando. 17 Yaku naikon osodiiyo ikoo doi bangsa Islael tukon doi bangsa-bangsa bailong, mo bolikon Yahudi. Yaku naikon sumboliiyo ikoo ampakon doi yanila sulano mubilate yanila matano, 18 sulano yanila natobuat doi kalipookan tukon usok doi madialanan lalomo; sulano yanila natongosodii doi Ibiliis nakuasa, maka kinuasai doi Mian Bisa. Maka tukon mangangga doi yaku yanila nalalim-lalim tinolos tukon yanila naikon tealimo Mian Bisa namian mo tolilik.'"

Paulus talakanggene kona limang

19 "Tobikon doiya, Tomundo Aglipa, yaku sidutu kakaate motaatiyo doi bakitaan mo lapamo yaku talimayo doi Mian Bisadoo. 20 Tukon tuluus talaang yaku pailukene doi mian baikon yanila sio napo badodoloon doi yanila nalalim-lalim tukon salakanggene kobutongo doi Mian Bisa tukon okitakene yanila natuboan lalomo baikon yanila lapamo badodoloon doi napai lalim-lalim. Yaku pailukene doiya langgedoo tumbe-tumbeno doi Damsyik, doibundu doi Yelusalem tukon doi posaapon ko Yudea tukon doi antala komian mobolikon Yahudi. 21 Maka tobikon doiyamo ko Yahudi miano lakoyo yaku doi Temeneno Nabonua tukon kakaate moakateyo yaku. 22 Bai polong budodoiya nia yaku linindungi Mian Bisa, sahingga yaku moola kokondong dimbaa sulano kumebee kasaksian doi sasaibino komian - mobabasal kai mopoipoisik. Oila komo yaku mo bantile nia aki kai nasangalaasan tukon doi oila komo lapamo nabi-nabi tantukene tukon Musa; 23 doiyamo baikon ko Tomundo Pasalamat do Mian Bisadoo mo paladandikene sio nasakisaa, tukon teali mian tumbeno mo tubo koidan sambuno lapa mate; sulano tukon doiya yana moola mobabilitakene komadialan - doiyamo kasalamatan - mau doi Yahudi miano mau kai doi mobolikon Yahudi." 24 Daano Paulus moloolukenggene kona pombelaanoo, Festus wookon, "Ikoo lapamo tando Paulus! Komu motoiyanoo badaang lapamo tealikene ikoo tando!" 25 Bai Paulus timbiliyo, "Yaku aki kutando, Mo Mulia. Bantil-bantilan yaku moban-tiledoo bisa tukon sumbot doi pikilan mo sehat. 26 Tomundo Aglipa susuungo toiyo tutuu naikon do langge-langgedoo. Doiyamo kosababpo yaku balani mobasilingan doi Tomundo salaano tukon tuluus talaang. Yaku anggayo akiyo mau meeng moluwedoi langge-langgedoo komo akiyoon Tomundo natoiyo, sabab sasaibino doiya aki nateali doi tampat-tampat mo tosookon. 27 Komo Mulia Tomundo Aglipa, oilakai Tomundo anggayo naikon oila komo nabi-nabi nabinantil? Yaku pikikene Tomundo anggayo!" 28 Maka Aglipa bantile doi Paulus, "Ikoo neneeke gambang mokubaiyo yaku teali Salani miano doi tembo nia lalomo mo dudul?" 29 "Doi tembo mo dudul kai doi tembo nabulusanan," Paulus timbiliyo, "Yaku sambeang doi Mian Bisa sulano Tomundo tukon Tuan-tuan sasaibino mo mondongolii yaku doi oloyo nia namoola teali buno yaku nia - kasuali talunggu nia, natantuan!" 30 Napupusan tomundo, gubelnul tukon Belnike, tukon sasaibino komo bailonggon kokondongo. 31 Salataa daano doi tonggulung, yanila pobontiikono pau meeng maka bailong, "Naiya mian nia aki namongkubai meeng kolangge mo moola yana inukum tukon ukuman mate kai tinalunggu." 32 Maka Aglipa bantile doi Festus, "Naiya mian nia moolamo nasinodii, kalu andeno yana aki natuntute kona palakala nainulus doi pangadilan Tomundo."

Lasul-lasul Salitano 27

Paulus talahut doi Loma

27:1 Sambuno pinutuskanggon baikon kami sio mai talabut doi Italia, Paulus tukon moimoiya komian motinalung-gu bailong sinalakanggon doi Yulius, pasukan suludadu kapalano Loma mo sinombuikon, "Lesimen Tomundo". 2 Kami lakit doi kapal mo lubat doi Adlamitium, doibundu kami lenggeto tukon do kapaloo mo lapamo basadia talabut doi palabuhan-palabuhan ployinsi Asia. Alistalkus, meeng ko Makedonia miano mo lubat doi Tesalonika, talabut koidan polaing-laing tukon kami. 3 Modoakon kami polong doi Sidon. Paulus pinalalukon tukon monondok tuuno doi Yulius. Yana minoolakon nalubotiiyo kotula-tulano sulano yanila namoola beena doi yana oilamo komo pinalaluu. 4 Luwe idoo kami banggadudulo motalabut. Badungga kombombuul mosusule kokapal salaano, kami talabul banggadudul manisikiyo kotogong Siplus bibilo mo adukon tosookon doi mbombuul. 5 Doibundu kami pintosiiyomo kotobun mo posalaanggon tukon Kilikia tukon Pamfilia maka polong doi Mila doi tano Likia. 6 Idoo do pelwiladoo malaat meeng kokapal luwedoi Aleksandelia mo yase talahut doi Italia. Maka yana biyele kami doi kapaloo. 7 Moimoiya kooloyo kolumbito komai talabutan kunung tuuno, tukon susa tuuno doibundu kami polong potimbang kokota Knidus. Doibundu tobikon mbombuul daano koidan kulokis, kami aki namoola banggadudul motalabut kojulusan tumbeno. Maka kami talabut kosalatan togong Kleta lisiyo ko Salmone Tadunono sulano indaa kami topopoki doi mbombuul. 8 Tukon susa tuuno kami talabut momanisikiyo do togongoo polong kona pupusan kami lubat doi meeng kotampat mo sinombuikon Labuan Monondok, moaki natodudul odoon doi kota Lasea. 9 Doiya singgat oloyo Babasal Podamean ko Yahudi miano lapamo tolupai. Kami lapamo badaang komai tembo mopuus, tobikon bolikono tembono koidan kotalabutan tukon aman. Tobikon doiyamo Paulus mebee otinau doi yanila, 10 "Utus-utus, manulut daku palaat, kita silaka tuuno kalu kita talabut banggadudul. Kita naikon toupiyo kokalugian mobabasal bolikon tolongo nda muatan tukon nda kapal, bai mau kita moola nasilaka." 11 Bai do pelwiladoo anggayo tuuno kojulagangoo tukon kapiteeng kapal kalu baino Paulus nabantilan. 12 Polabuhanoo idoo takainomo aki namonondok kalu kapal-kapal nabalabu idoo kalu doi timul tembono. Tobikon doiya badaang koawak kapal mosotuju sulano talabut koidan mootinggale do palabuhanoo sabab yanila yase kakaate polong doi Feniks tukon dungol indaa polapakon kotemho timul. Feniks daano kai pelahuhan doi Kleta komo sasalaan doi balat daya tukon balat laut.

Sokoi doi tobun

13 Doiya kosinggatoo kombombuul lalom puul tukon poi-poniak. Maka koawak kapal aanggene yanila moolamo napo talabut koidan. Jadi yanila bonggalemo komuatan maka yanila talabut manisikiyo kotogong Kleta. 14 Bai aki namalumbit doibundu puul kosokoi - doiyamo mbombuul mo sinombuikon mbombuul Timul Laut - puul doi buta tina, 15 tukon beese komai kapal. Sabab aki namoola kokapal motalabut banggadudul mosusule kombombuul, maka kami baino batingaakon tolong tukon batadikenemo kapal natalalin mbombuul nababayo. 16 Kami topoopoki soisik, salataa kami lupaiyo doi lalom taalikon kotogong Kauda mo poipoisikoo. Idoo tukon susa tuuno kami moola kuasaiyo komai kapal kukusi. 17 Salataa lapa do kukusidoo linibakon doi kapal, do kapaloo susuungo kinoonggolimo tukon mapake alos mo kinoot potikunggon do kapaloo. Sabab minatakuton nakoyol doi bone Siltis mo pepelat, kokadut inobuluson maka kokapal binatadikono mbombuul nalaline. 18 Kombombuul banggadudul makansang, sahingga modoakon kooloyono komuatan kapal mulaimo sinakukon doi tobun lalomo. 19 oloyo bailonggon koidan awak-awak kapaloo yanila sakukenemo koidan kopakakas-pakakas kapal doi tobun tukon yanila limano susuungo. 20 Samba-samba kooloyo kolumbito kami aki mai mokita oloyo tukon bituon pauno, tukon kombombuul kai banggadudul momeenggon mosokoiyon. Napupusan lapuso komai moinian mosalamat. 21 Moimoiya kotembo kona kalumbit do mianoo akimo nakaan. Maka Paulus ampakon kokondong doi tanga-tanga yanila maka bantile, "Utus-utus! Kalu komuyu lapamo loingiyo daku otinau, tukon aki nda talabut luwedoi Kleta, kita aki nda motoupi sasaibino kokalusakan tukon kalugian nia. 22 Bai budodoiya yaku kabiyo tukon tutuu sulano komuyu pokabasale konoamuyu. Akiyo kai komeeng komian doi Utus komo naikon mate; kita naikon tongo kapal nia komo lapus tolong. 23 Sabab kolubongi malaekat moluwedoi Mian Bisa komo yaku sosubaiyo, doiyamo Mian Bisa komo totooliyaku, lubat doi yaku. 24 Malaekatoo hantile, inai matakut, Paulus! Sabab ikoo naikon mangadap doi Tomundo. Tukon luwe namonondokan ko Mian Bisa noano doikoo, sasaibino komian komo talabut tukon ikoo naikon salamat sabab ikoo.' 25 Tobikon doiya, Utus-utus, siokai Utus pokabasale konoamuyu! Sabab yaku mangangga doi Mian Bisa baikon sasaibino naikon teali buno komo bantilemo doi yaku. 26 Bai kita naikon tapapanggon doi meeng kotogong bibilo." 27 Doi popook kosongulono sangkap kami daano motalanto-lanto doi Tobun Adlia. Uga-ugaatene pintangamo kopopook koawak kapal yanila lasaiyo dokapaloo adukono loolaniyo kobuta tina. 28 Jadi yanila mongulul alos tukon batuno sulano napo ukule kotobun naateanan. Totoi do tampatoo naateanan adukon sangkap kolono kometel. Aki namalumbit doibundu yanila ukulemo koidan, maka talaat kotobun doi tampatoo kona ateanan adukono tolu kolono kometel. 29 Yanila matakutene kokapal nakoyol doi batu nggalanggang, jadi yanila obulusene kosangkap komuatan taalikon doi puus tukon yanila moinikene kalu moola moso-mosobit modowa. 30 Aki napelek-pelek pala awak kapal sosobae obuleng luwedoi kapaloo. Yanila obulusene kokukusi doi paisu tukon bakabai kakaadukon yase moobulusene komuatan doi kapal mboyoko. 31 Bai Paulus bantil doi pelwila tukon palajulit-palajulit komo doi kapaloo, "Kalu naawak kapal nia aki nabatingaakon doi kapal, Utus-utus sasaibino aki namalaat saiamat." 32 Tobikon doiya do palajulit-palajulitoo tuase do kukusidoo aloso, tobikon do kukusidoo talalin. 33 Doiya singgat akiyoon nasumbot kooloyo panano, Paulus bintekene sulano yanila sasaibino nakaan. Paulus bantile, "Lapamo songulo sangkap kooloyo kolumbito Utus sasaibino tolongo monto-montotiili tolong doi kaadaan silakaan lalomo tukon aki namakaan oioila. 34 Yaku bontiikene, pomakaan soisik. Doiya namonondokan doi komuyu, sulano komuyu pobukuan koidan. Sabab Utus sasaibino naikon salamat tukon akiyo kooioila." 35 Sambuno lapa bantile buno doiya Paulus mangalamo loti tukon mangkabi kinatauwan doi Temeneno doi yanila salaano sasaibino. Doibundu yana ebe-ebese do lotidoo maka yanila kaane. 36 Maka yanila sasaibino basamangato koidan tukon tulut kaan koidan. 37 Sasaibino komo daano doi kapaloo daano kolua kosakato pitu kolono noom komian. 38 Salataa sasaibino kaan polong bobosul, yanila sakukene komuatan gandum doi tobun sulano kokapal nateali mimilaan.

Kapal koyol

39 Sambuno kooloyo lapamo madialan, awak kapal kitayo kobuta tina, bai yanila aki natoiyo buta tina oila ndoiya. Yanila kitayo komeeng kominanga tukon kobibilo. Jadi yanila makisuutiyo mokoyoli kokapal indaa kalu moola. 40 Maka koalos-alos muatan tinuas maka do muatan-muatanoo binatadikono tombul doi tobun. Polaing tukon doiya koidan yanila sodiiyo koalos pokoot uling. Doibundu yanila libakene kadut doi taalikon kapal mboyoko sulano mbombuul napuule do kapaloo maju tujuiyo kotokoluan. 41 Bai do kapaloo koyol doi bone. Doi mboyok taalikon koyolo tukon akimo nabiyok, sadangkan taalikon doi puus manas moinumbas bokol mo makansang. 42 Palajulit-palajulit doi kapaloo baniat moakateyo sasaibino komian motinaan, sabab yanila matakutene inai-inaikene naikon nadaano komo kayok doi buta tina tukon obuleng. 43 Bai do pelwiladoo cogaayomo konapoo niatoo sabab yana yase salamatene Paulus. Yana sumboliiyo sasaibino komian motoiyo kayok nabasuapon loolukon tukon nakayok doi tape; 44 komo bai-bailonggon sio natuundu tukon bataani doi dopi-dopi kapaloo binduko. Tukon loloon buno doiyamo kami sasaibino salamat polong doi buta tina.

Lasul-lasul Salitano 28

Doi Malta

28:1 Sambuno polong doi buta tina tukon salamat, maka nasodo kami toiyo baikon do togongoo kosambuno Malta. 2 Kotumbuno do togongoo monondok tuuno doi kami. Yanila talimayo kami sasaibino tukon monondok tukon okoitiyo koaung tuuk kami sabab tambuuno lubat koudan tukon kodapang kai kumelon. 3 Paulus mangatambun kayung, tukon abese do kayung-kayungoo doi aung bungkono. Daanooa yana mokubaiyo doiya, komeeng kobinda mosumbot, sabab namoonasan do aungoo, maka nakakate tukon nakaleyo kolimano. 4 Salataa do togongoo tumbuno kitayo do bindadoo motongulul doi Paulus limano, yanila pobotiiyonggon meeng tukon bailong, "Naiya mian nia tantumo pangakate, sabab mau kai nalapamo luput luwe kosilakaan doi tobun, Dewi Keadilan aki nabatadikene yana natubo." 5 Bai Paulus tipasene do bindadoo doi aung lalomo, tukon aki nalasayo masakit mau nabaino soisik. 6 Yanila pikikene naapa doiya Paulus Iimano naikon boboongano kai sosinggoton yana naikon tuwong mate. Bai salataa montotiili moimoiya kolumbito tukon akiyo kolangge meeng molual biasa komo teali doi yana, yanila napikilan tobolii maka yanila bantile baikon Paulus daano kai dewa. 7 Aki naodoon doi tampatoo daano kobuta Publius koona, pamalenta mobabasal doi togongoo. Tukon sanaang konoano yana talmayo kami buno natamu tolu kooloyo kolumbito. 8 Doiya kosinggatoo kotamano daano momasakit, kanakon maligoot tukon masakit kotiano. Paulus ampakon duutiyo do langgaidoo momasakit maka sambeang tukon abese kolimano doi bungkukono sahingga yana tangalin. 9 Tobikon kadadianoo sasaibino komian mo seselon doi togongoo lubat doi Paulus, tukon yanila tinangalinggon. 10 Yanila mebeekon doi kami badaang kotambo, tukon salataa kami naikon talabut, yanila mababa doi kapal sasaibino komo kami palaluuwo tuuk doi mai ampakonan.

Luwedoi Malta ko Loma

11 Sambuno lapa tolu kobituwon indaa, kami lengget luwedoi togongoo lakit komeeng kokapal moluwedoi Aleksandelia komo po pupuson kotembo timul balabu doi togongoo. Doiya kapaloo mapake lambang, "Dewa Pinga Kastol tukon Poluks". 12 Kami balabu doi kota Silakusa tukon dungoi idoo tolu kooloyo. 13 Luwe idoo kami talabut koidan manisikiyo kotape polong doi kota Legium. Modoakon kombombuul tambuuno puul doi lalom, sahingga tolongo lua kooloyo kami polongo doi kota Putioli. 14 Idoo kami pososuung komoimoiya komian mo manganggamo doi Yesus, tukon luwe yanila naundangan kami podungoli tukon yanila meeng kominggu kolumhito. Maka kami ambakono doi Loma. 15 Utus-utus doi Loma mo manganggamo doi Yesus ndongoliiyo kohilitano tentang doi kami, sahingga yanila lubat polong doi Labotan Apius tukon Tolu ko Bonua Sambuan sulano natalimayo kami. Salataa Paulus pososuung tukon yanila, yana mangkabi kinatauwan doi Mian Bisa tukon konoano teali moonggol.

Doi Loma

16 Salataa polong doi Loma, Paulus minoolakon nadungol susuungo tukon natinotooli doi meeng kosuludadu. 17 Sambuno tolu kooloyo, Paulus uange kotokoh-tokoh Yahudi miano. Tukon sambuno lapa yanila pototongi, yana bantil doi yanila, "Utus-utus! Yaku aki kubalasala oioila motuuk doi nda bangsa, kai lupaiyo koadat kabiasaan komo kita talimayo luwedoi tumbunggita. Mau kai nabuno doiya yaku linako doi Yelusalem tukon sinalakanggon doi Loma miano. 18 Salataa daku palakala pinalesamo, yanila yase bebaskanggene yaku, sabab tokita yaku aki kumongkubai meeng kokasalaan komo pantas inukum tukon ukuman mate. 19 Bai sabab ko Yahudi miano tantaange, tapakisaa yaku tuntute daku palakala nainadili doi pengadilan Tomundo Loma. Yaku kubaiyo doiya bolikon sabab yaku daano kolangge meeng inadukanggon motuuk doi kubangsa susuunggu. 20 Tukon doiyamo kai kosababpo yaku kabiyo kupososuung tukon komuyu sulano basa-basalita; sabab yaku tinalunggu, tobikon Pasalamaton mo minoi-moinikon doi bangsa Islael." 21 Maka yanila bantile doi yana, "Kami akiyoon mai mantalima meeng kosulat luwedoi Yudea manganai doi Utus. Tukon akiyo komeeng koutus kai moluwe indaa komo lubat mababa bilita manganai Utus kai babisala mo lokis manganai Utus. 22 Bai kami yase koidan molongol tentang Utus namanganggaan, sabab kami sasaibino lapamo lengele komian mototulaiyo kootunggul Utus mo taaniyodoo." 23 Maka yanila tukon Paulus matantukon meeng kooloyo sulano napososuung. Doi oloyodoo badaang komian molubat doi Paulusoo natampat dungolan. Luwe dodowa polong kinobian Paulus talakanggene tukon babilitakene doi yanila kobilita tentang bulaando ko Mian Bisa namapalentaan pokakana ko Tomundo. Tukon momapake ayat-ayat moluwedoi Musa na Buku tukon Buku Nabi-nabi, Paulus kakaale mokubaiyo yanila mangangga tentang Yesus. 24 Daano komo mangangga naikon oila komo Paulus nabinantil, bai daano koidan komo aki namangangga. 25 Tukon napoo palaat mo posasala yanila tinggalemo do tampatoo, sambuno Paulus hantile doi yaniladoo, "Takainomo kana tuuno oila ko Mian Bisa Na Loh nabinantil moluwedoi Nabi Yesaya doi tumbumuyu! 26 Mian Bisa bantile, 'Ampakono bantile doi bangsa nia: Komuyu naikon banggadudul molengele, bai aki pomangalati; komuyu naikon banggadudul mopalatikanggene bai aki potoiyo oila komo teali. 27 Sabab nabangsa nia napikilan lapamo teali mokisul, kopai tolingaino tealimo bongol tukon kopai matano lapamo inopiit. Naiya teali sulano yanila matano inai namokita, yanila tolingaino inai molongol, yanila napikilan inai namangalati, tukon inai naabali doi yaku, maka yaku naikon tangalinggene yanila.' " 28 Doibundu Paulus bantile, "Utus-utus sio potoiyo baikon bilita tentang kasalamatan mo luwedoi Mian Bisa budodoo lapamo pinolonggon doi bangsa-bangsa bailong mo bolikon Yahudi. Yanila naikon tulutiyono!" 29 Sambuno lapa Paulus bantile buno doiya, ko Yahudi mianodoo tinggalemo do tampatoo tukon pogagai meeng maka bailong. 30 Lua kotaum kona kalumbit Paulus dungol doi Loma, doi bonua mo sabele susuungo. Yana sanaang momantalima sasaibino komian komo lubat duutiyo yana. 31 Tukon balani yana pailukene doi yanila tentang bulaando ko Mian Bisa namapalentaan pokakana ko Tomundo tukon tentang Yesus Klistus. Paulus kubaiyo doiya tukon bebas, tukon aki nasinembang-sembang.

Loma 1

1:1 Utus-utus sasaibino doi Loma Mian Bisa mo seseange tukon mo lapamo Mian Bisa uange sulano teali namian. Mian Bisa lapamo piliyo tukon hingkate yaku sulano kubabotilanggene ko Bilita Monondok moluwedoi Mian Bisa. 2 Bilita Monondokoo lapamo Mian Bisa dondiikene doi lounu loolukoo lolo doi nabi-nabi tukon lapamo totulis doi Kitab Moliyous lalomo. 3 Bilita Monondokoo manganai Mian Bisa Napau, nda Temeneno Yesus Klistus. Kalu buno banggapi, yana daano katulunan Daud, 4 bai kalu buno Temeneno yana tokita daano Mian Bisa Napau. Doiya totoimo tukon kuasa mo bolikon langge lolo luwedoi natuboan doi namatean. 5 Lolo doi yana koidan Mian Bisa beekene doi yaku kokalunia moteali lasul, sulano yaku - tuuk odotiiyo Klistus - babayo komian doi sasaibino kobangsa sulano namangangga tukon loingiyo. 6 Komo minakisuuti tukon sasaibino kobangsa doiyamo komuyu koidan mo elaano doi Loma; komuyu nokon iapamo inuang suiano nateali Yesus Klistus namian. 7 Doiyamo kosababpo yaku batulis doikoo. Kinatauwan Mian Bisa Tamanggita tukon Temeneno Yesus Klistus mobeena balakaat tukon monondokan doikoo.

Doa syukuul

8 Tumbe-tumbeno loloiyo Yesus Klistus, yaku bakinatauwan doi Mian Bisa sabab Utus-utus sasaibino; sabab posaapon kodunia lapamo molongol baikon komuyu moanggayomo tuuno doi Klistus. 9 Yaku sidutu neneeke komuyu kalu yaku sambeang. Mian Bisa komo sakisiiyo baikon oila daku babilitakene bisa. Yanamo ko Mian Bisa yaku mo leleaniyo tukon noanggu sasaibino tukon babotilanggene ko Bilita Monondok tentang na Pau. 10 Yaku kabiyo tukon tutuu doi Mian Bisa, boliisi yana nayase pataikene yaku diabudodoo moduutiyo komuyu. nSabab yaku yase tuuno mopososuung tukon komuyu sulano yaku moola obosikonggon kokalunia moluwedoi Mian Bisa Na Loh sulano naekeenggele komuyu. 12 Daku makisuut doiyamo sabab kita singgat-singgat lapamo mangangga doi Yesus Klistus, maka kita moola pokoonggoli. 13 Utus-utus! Yaku yase sulano komuyu potoiyo baikon badaang luunggon daku batodangganan moduutiyo komuyu bai sidutu daano koalangan. Yaku yase suiano doi komuyudoo daku limang daano kohasilo bunomo daku baiimangan modaano kohasilo doi antala mian mo bolikon Yahudi doi tampat-tampat bailong. 14 Sabab yaku daano daku kawajiban motuuk doi sasaibino kobangsa; mo lapamo mangalati tukon mo akiyoon namangalati, mo daano kona pendidikan mau kai mo akiyoon nadaano kona pendidikan. 15 Doiyamo kosababpo yaku yase tuuno mobabotilanggene do Bilita Monondokoo doi komuyu mo dungol doi Loma koidan.

Bilita Monondokoo nakuasa

16 Yaku anggayo tuuno naikon do Bilita Monondokoo, sabab do bilitadoo doiyamo Mian Bisa nabukuanan sulano nasalamatene sasaibino komian mo mangangga; tumbe-tumbeno Yahudi miano, .ukon bangsa hailong koidan. 17 Sabab tukon do Bilita Monondokoo, ko Mian Bisa okitakene bulaando kona eala kobanggapi napotaamian tukon Mian Bisa nateali monondok koidan; kona eala doiyamo, mangangga doi Mian Bisa, doi natambuunan polong doi napupusan. Doiya buno pokakana komo totulis doi Kitab Moliyous lalomo, "Mian mo mangangga doi Mian Bisa tobikon kona potaamian tukon Mian Bisa teali monondok koidan tobikon do mianoo naikon tubo!"

Banggapi nakasalaan

18 Doi sulugaa Mian Bisa tudoikene kona nggimalan doi sasaibino kolalim tukon banggapi nakulokisan, sabab kokulokisan kubaiyo kobanggapi sulano natingoniiyo kootunggul mobisa tentang Mian Bisa. 19 Oila komo moola banggapi toiyo tentang Mian Bisa lapamo tontong doi banggapi noano lalomo, sabab Mian Bisa susuungo lapamo okitakene doiya doi banggapi. 20 Salataa ko Mian Bisa tealikene kodunia, sipat-sipat Mian Bisa mo aki natokita, doiyamo ndondoong nabunoan Mian Bisa tukon nakuasa posidutukon, lapamo moolamo kobanggapi mangalatikene mololoi sasaibino komo lapamo tinealikon. Jadi kobanggapi sasaibino akiyono tuuno kona alasan sulano naokobisakene kobutongo. 21 Kobanggapi tingoniiyo ko Mian Bisa, bai kobanggapi aki yana buno Mian Bisa tukon aki koidan nabakinatauwan doi yana. Kobalino kobanggapi pikikene komo boli-bolikon; yanila noano teali kalipookan. 22 Yanila lasaiyo kobutongoila pandoi, banggokai yanila longas. 23 Bolikono Mian Bisa posidutukon yanila nasinosubai, baimo kai timbalang-timbalang mo buno mahluk mo moola mate; doiyamo banggapi, tomisi, iyayon mo sangkap koaino, tukon iyayon mo dadul. 24 Tobikon doiya ko Mian Bisa sodiikenemo yanila nakinuasai konoanoila namongiasan sulano nakubaiyo komo kulokis, tobikon yanila lakukanggene kolangge-langge mo manggilit doi butongoila. 25 Mian Bisa mo bisa, yanila soboliyo tukon lobo mo aki nabisa. Bolikon Motealikene baimo domo tinealikonoo doiyamo komo sinosubai tukon yanila nalineleani. Banggokai domo tealikenedoo komo siokai nangginaal posidutukon! Amin. 26 Sabab kobanggapi kubaiyo komo buno doiya, maka ko Mian Bisa sobiikenemo yanila loloiyo konoanoila mo lokis. Yanila naboi-boine akimo natatalik doi mala-malane buno komo biasa doi banggapi, baimo tatalik doi tulano boine. 27 Mau mala-malane koidan; yanila akimo koidan napokokonoi mokubaiyo kona hubungan tukon boine, baimo kai memeetene kotulano malane. Mala-malane kubaiyo kona kokubai mo akamaayo kotulano mala-malane, tobikon yanila mantalima posoboli mo pokakana tukon yanila nakokubai mo lokisoo. 28 Kona sabab kobanggapi aki nalasayo palaluu tingoniiyo ko Mian Bisa, maka ko Mian Bisa sodiikene yanila napikilan nateali lusak, tobikon yanila kubaiyomo kolangge-langge yanila mo aki namoola kubaiyo. 29 Yanila noano moono tukon sasaibino komo lokis, mo aki nakana; moono tukon modokoan, koboanan tukon palasaan mesikit, moono tukon yase mangakate, poakate, batipu, tukon mabatuulikon, yanila yase basalitakene komian bailong, 30 yase mokulokisanggene komian bailong sambuno; yanila sosombong tukon akiyo kona atulan, mo sikitene ko Mian Bisa tukon yase banggal-banggaal. Yanila pandoi moumbolii loloon moboolu sulano namakabai kulokisan. Yanila lungguiyo kona olang tua; 31 yanila aki nayase namangalati komian bailong; yanila aki nataat tukon akiyo kona seang doi banggapi bailong. 32 Yanila toiyo, baikon manulut Mian Bisa naukum, mian mo lakukanggene sasaibino doiya sio nainukum mate. Mau kai nabuno doiya yanila kubaiyo koidan do langge-langgedoo; tukon koidan setujuiyo komian bailong nalakukanggene.

Loma 2

Mian Bisa naukuman

2:1 Tobikon doiya, Utus-utus, indee kai Utus tobikon Utus yase moasalakene komian bailong? Utus akiyo komu oioila sulano mubelayo kobutomu! Sabab kalu Utus asalakene komian bailong, banggokai Utus susuungo kubaiyo kokokubai mo pokakana buno yanila, maka Utus otuwongikene koukuman doi butongo susuungo koidan. 2 Kita toiyo baikon kalu ko Mian Bisa otuwongikene koukuman doi mian mo kubaiyo kokokubai-kokubai mo buno doiya, ko Mian Bisa nakaputusanoo bisa. 3 Bai komuyu, Utus-utus, mokubaiyo susuungo koidan kolangge-langge komuyu mo tuduwo doi mian bailong! Tukon komuyu pikikene komuyu moola lolos doi Mian Bisa naukuman? 4 Kai komuyu pandang enteng ko Mian Bisa namaasi tukon kona monondokan konoano tukon nasabalan mo buno doiya kona babasalan? Tutuu komuyu toiyo baikon ko Mian Bisa tudoikene kona monondokan konoano sabab yana yase sulano komuyu pobadodoloon doi polalim-lalim. 5 Bai komuyu motikas konoamuyu tukon aki poyase babolii. Tobikon doiya komuyu susuumuyumo komo kubaiyo komu ukuman teali tosuungi babalat doi oloyo Nakiamatan, kalu ko Mian Bisa okitakene kona nggimalan tukon otuwenge kona ukuman mo adil. 6 Sabab ko Mian Bisa naikon soboliyo sasamba komian pokakana tukon nakokubai. 7 Mian Bisa beena tuboan mobisa tukon posidutukon doi yanila mo taat mongkubai monondok sulano namalaat komo monondok, mo inodotii tukon posidutukon. 8 Bai komian mo utama kene kobutongo susuungo tukon aki nayase taat doi Mian Bisa, baimo mololoi mo kulokis, do mianoo Mian Bisa naikon nggimoliiyo tuuno. 9 Sasamba komian mo yase kubaiyo komo lokis naikon sakisaa tukon mondolita; tumbe-tumbeno Yahudi miano, tukon koidan bangsa-bangsa bailong. 10 Bai sasaibino komian mo yase kubaiyo komo monondok naikon binee monondokan tukon inodotiian tukon Mian Bisa beena kasanangan; tumbe-tumbeno doi Yahudi miano, bunomo koidan bangsa bailong. 11 Sabab ko Mian Bisa lakukanggene sasaibino komian pokakana. 12 Mian badaang bangsa bailong baladosa aki natoiyo koatulano koagama Yahudi. Jadi yanila inukum bolikon do ukumoo. Bai Yahudi miano baladosa lapamo toiyo do ukumoo; tobikon doiya yanila naikon tinuntut koidan luwedoi ukumoo. 13 Sabab komian pomondokon koidan tukon Mian Bisa, bolikon sabab do mianoo molapamo toiyo koagama Yahudi atulano, bai sabab yana molakukanggene oila komo totulis doi ukumoo lalomo. 14 Mian-mian bangsa bailong aki natingoniiyo koatulan agama Yahudi. Bai kalu yanila namongiasan susuungo mokubai oila do ukumoo napinalentakon, yanilamo noano susuungo komo teali atulan motuuk doi yanila, mau kai yanila naaki natingoniiyo koagama Yahudi naatulan. 15 Yanila nakalakuan otudoikene baikon oila do ukumoo napinalentakon totuliso doi yanila noano. Luwedoi noanoila mosanaang bukutiikanggenemo do langgedoo, sabab yanila susuungo daano kotembono inasalakon tukon daano kotembono yanila napikilan binisakon. 16 Bunomo doiya naikon komo teali doi oloyo mo lapamo tinantukonoo. Doi oloyodoo - manulut Bilita Monondok yaku mo babotilanggene - Mian Bisa lolo doi Yesus Klistus, naikon hakimiyo sasaibino kolaasia doi noanggita tukon pikilan sasaibino komian.

Yahudi miano tukon ukum agama Yahudi

17 Bai diabudodoo bulaandomo tukon Utus-utus susuungo? Utus akuiyo kobutomu Yahudi miano. Utus bataani doi agama Yahudi naatulan tukon Utus banggaal modaano kona potaamian Utus tukon Mian Bisa. 18 Utus malaat otunggul-otunggul doi atulanoo, tooikon Utus toiyo ko Mian Bisa namongiasan tukon toiyo tantukanggene naando komo monondok. 19 Utus anggayo baikon Utus daano mokatuaiyo komian mopiit tukon madialan doi yanila mo daano doi kalipookan; 20 Utus pongotunggul mian mo daano palus kona pikilan, tukon gulu mian mo longas. Utus anggayo baikon doi agama Yahudi naatulan lalomo, Utus malaat sasaibino kopangatahuan tukon otunggul mo bisa. 21 Utus otunggule komian bailong; nah, bulaando Utus moaki muotunggule kobutomu susuumu? Utus mongotunggul mian sulano inai napondikuk, banggokai Utus susuungo pondikuk! 22 Utus mongotunggul mian sulano inai nabalolowa, banggokai Utus susuungo balolowa! Utus mesikitene kobapilogotan, banggokai Utus susuungo mangala langge-langge doi bonua-bonua bapilogotan. 23 Utus babanggaalkene baikon Utus daano Musa naukum, banggokai Utus totulaiyo ko Mian

Bisa tukon aki muloingiyo kona ukum.

24 Doi Kitab Moliyous lalomo totulis buno naiya, "Tobikon komuyu, Yahudi miano, maka ko Mian Bisa sambuno kinulokisanggon doi antala bangsa-bangsa bailong." 25 Kalu Utus taatiyo koukum agama Yahudi, maka Utus nasunat daano kona guna koidan. Bai kalu Utus aki nabiasa loingiyo kolangge-langge mo pinalentakon doi ukumdoo lalomo, maka Utus nasunat akiyono koanggano tuuno. 26 Kalu meeng komian bolikon Yahudi mo aki nasinunat, mololoi agama Yahudi atulano, bolikon kai ko Mian Bisa naangganano buno mian mo lapamo sinunat? 27 Tukon mian mo aki nasinunatoo naikon asalakene Utus Yahudi miano, sabab Utus daano koagama Yahudi naatulan tukon Utus sinunat, bai Utus lupaiyo do ukumoo. Yanila aki nasinunat, bai yanilamo komo loingiyo koagama Yahudi naatulan. 28 Sabab ko Yahudi miano mo bisa bolikon kai mian mo tongo sambuno balang Yahudi miano; tukon komian mo tutuu sinunat bolikon kai mian mo sinunat seeala dunia. 29 Kobalino meeng ko Yahudi miano mo bisa doiyamo mian konoano balajiwa Yahudi; tukon sunat mo bisa doiyamo sunat moluwedoi noanggita Mian Bisa Na Loh mo limange, bolikon mosinasat doi buku lalomo. Mian mobuno doiya mantalima panggaal moluwedoi Mian Bisa, bolikon doi banggapi.

Loma 3

3:1 Kalu buno doiya, oilakai kountungo moteali Yahudi miano? Tukon oila kogunano mololoi kosunat atulano? 2 Tutuu badaang kogunano! Tumbe-tumbeno, sabab doi Yahudi miano ko Mian Bisa monggianggakene kona bantil-bantilan. 3 Bai bulaando kai kalu kosoobos ko Yahudi miano aki nataatiyo? Oilakai tobikon doiya ko Mian Bisa aki nateali taatiyo? 4 Tantu aki! Sabab tontongo ko Mian Bisa sidutu bisa, mau kai nasasamba komian bakokolii. Doi Kitab Moliyous lalomo totulis, "Siokai ikoo mutotoi bisa oilamo komo binantil doi lalom, tukon ikoo manaang salataa ikoo hinakimi." 5 Bai kalu ko Mian Bisa nakaadilan teali tokita pololokon, tobikon kita kubaiyo komo aki nakana; oilamo komo moola kita bantile? Baikon ko Mian Bisa aki naadil kalu yana ukume kita? (Takainomo napasadai nia moola seeala banggapi.) 6 Takainomo aki! Sabab kalu ko Mian Bisa aki naadil, bulaandomo kai yana momoola hakimiyo nadunia nia? 7 Bai kalu takainomo kokubai mo aki nakana, oila komo kana tentang Mian Bisa pololokon totingonii tobikon yana ngginaal, bulaando komian mo kubaiyo kolokisoo daano moinasalakon buno mian mobaladosa? 8 Tukon bulaando kita aki namoola mobantile, "Tadukai kita mokubai lokis sulano nasumbut komo monondok?" Takainomo daano komian mo totulaiyo yaku tukon bantile baikon yaku lapamo bantile buno doiya. Komian mobuno doiya pantaso Mian Bisa naukume. Akiyo komeeng komian mo lakukanggene ko Mian Bisa namongiasan 9 Nah, oilamo kai konda kadudukan buno Yahudi miano lobian kona monondokan kona kadudukan doi bangsa bailong? Tutuu aki! Lapamo yaku lolukenggene baikon mau Yahudi miano mau kai bangsa bailong, sasaibino lapamo dosa kuasaiyo. l0 Bunomo mo totulis doi Kitab Moliyous lalomo, "Akiyo komeeng komian mo talakana, 11 akiyo komeeng komian mo mangalati tukon akiyo komeeng komian mo sosubaiyo ko Mian Bisa. 12 Sasaibino komian lapamo dedeenggene kobutongo doi Mian Bisa; sasaibino lapamo tapa. Akiyo komeeng komian nakokubai mo kana; mau meeng komian aki! 13 Yanila kekeoko buno kibul mo tobuka. Batipuan lomba doi yanila alepo, tukon yanila suungo bibilo sumbetene kobakala-kalaan, buno binda upaso. 14 Yanila suungo moono tukon kutuk tukon ngginimoliiyan. 15 Yanila nanggaisonan mosobit kalu yasemo momasakisaa tukon angakate mian. 16 Kona manasan tukon susaan, yanila sabukene doi yayaa. 17 Yanila piit doi loloon momonondok, 18 tukon aki naodotiiyo ko Mian Bisa." 19 Diabudodoo kita toiyo baikon sasaibino komo totulis doi agama Yahudi atulano lalomo, daano motuuk doi mian mo daano doi ukumoo nakakuasaan. Tukon bunomo doiya akiyo komeeng komian momoola mebeekon alasan oioila koidan tukon posaapon kodunia moola Mian Bisa natuntute. 20 Sabab akiyo komeeng komian mominoolakon pomondokon tukon Mian Bisa sabab do mianoo kubaiyo kolangge-langge mo talaat doi atulan agama lalomo. Bai do atulanoo tongo otudoikene doi banggapi baikon kobanggapi baladosa. Bulaando ko Mian Bisa momoolakene kohanggapi pomondokon tukon yana 21 Bai diabudodoo ko Mian Bisa lapamo otudoikene kololoon bulaando kobanggapi pomondokon tukon yana; tukon naeala-doo akiyo kona potoikonan tukon atulan agama Yahudi. Buku-buku Musa tukon buku-buku nabi-nabi okitakene do langgedoo, 22 baikon ko Mian Bisa moolakene kobanggapi pomondokon tukon yana; tongo kalu banggapi mangangga doi Yesus Klistus. Mian Bisa kubaiyo naiya tuuk sasaibino komian mo mangangga doi Klistus; sabab akiyo kona posasalaan: 23 Sasaibino komian lapamo baladosa tukon odoono doi Mian Bisa mo salamatene yanila. 24 Tongo tobikon Mian Bisa namaasi tolong mo beekene tukon euma-euma, banggapi napotaamian tukon Mian Bisa teali monondok koidan; kona eala doiyamo: Yesus Klistus sodiiyomo kobanggapi. 25 Mian Bisa kulbankanggene Yesus Klistus sulano tukon dona mateanoo kobanggapi inokitakon tosodiimo doi kasalaan kalu yanila mangangga doi yana. Mian Bisa kubaiyo buno doiya sulano tudoikene kona kaadilan. Sabab doi lounu loolukoo ko Mian Bisa lapamo okitakene kona sabalan doi banggapi nalalim-lalim tobikon yana aki naukume yanila. 26 Bai diabudodoo yana tindokiiyo kolalim sulano okitakene kona adilan. Tukon eala doiya yana otudoikene baikon kobutongo bisa; tukon sasamba komian mo mangangga doi Yesus, inokitakon pokakana komian mo lapamo pokindok koidan tukon Mian Bisa. 27 Tobikon doiya akiyono koidan konda alasan sulano nda banggal-banggaal. Bulaando mobuno doiya? Oilakai ugaate kita molakukanggene komo totulis doi agama Yahudi atulano? Bolikon. Bai tohikon kita manganggamo. 28 Sabab kona dumbakan daano buno naiya: Mian moinokitakon pokindok koidan tukon Mian Bisa, boiikon sabab yana lakukanggene oila komo totuiis doi atulan agama Yahudi, bai kai sabab yana mangangga doi Yesus Klistus. 29 Kai naaki do Mian Bisadoo Mian Bisa Yahudi miano tolong? Bolikon kai yana Mian Bisa bangsa hailong koidan? Oode, takainomo yana bangsa hailong na Mian Bisa koidan! 30 Sabab ko Mian Bisa tongo meeng. Yanamo komo moolakene ko Yahudi miano pokindok koidan tukon Mian Bisa sabab yanila manganggamo. Tukon yanamo koidan komo moolakene kobangsa bailong pokindokon koidan tukon Mian Bisa; doiya koidan sabab yanila manganggamo. 31 Oilakai naiya koalatino baikon sabab kita mangangga doi Klistus, kita sakukene koagama Yahudi naatulan? Aki natutuu! Tongo kai tukon nda manganggaanoo, kita odotiiyo do atulanoo.

Loma 4

Abalaham teali sontoh

4:1 Kalu buno doiya, oilamo komo moola kita bantile tentang Abalaham, tumbunggita? Bulaando kai kona pangalaman? 2 Kalu kolangge-langge nakinubai mangaanikene ko Mian Bisa talimayo yana buno mian mo sanaanggene ko Mian Bisa noano, maka daano koidan kona alasan doi yana sulano nabanggal-banggaal. Bai yana aki namoola banggaal doi Mian Bisa salaano. 3 Doi Kitab Moliyous lalomo totulis, "Abalaham mangangga doi Mian Bisa, tukon sabab kona manganggaan nia Mian Bisa talimayo yana buno mian mo sanaanggene ko Mian Bisa noano." 4 Mian mo balimang, mantalima tambo; tukon dona tambo aki nainaanggon buno meeng kosabeat, sabab doiya daano nahaak. 5 Bai daano komian mo aki namoinikene dona usaha susuungo; yana monggianggakene kobutongo doi Mian Bisa mo okitakene komian baladosa tongosodii doi nakasalaan. Luwedoi namanganggaanoo doiyamo ko Mian Bisa talimayo do mianoo buno mian mo sanaanggene ko Mian Bisa noano. 6 Bunomo lakon doiya Daud napalaat koidan; doiya kosababpo yana mabantil salamat kinatauwan doi mian mo Mian Bisa lapamo talimayo buno mian mo sanaanggene konoano, akimo ko Mian Bisa napalaatikanggene do mianoo nakokubai-kokubai. Daud bantiie buno naiya, 7 "Salamat kinatauwan komian mo inompuni kona kasalaan-kasalaan tukon nalalim-lalim iapamo Mian Bisa kibule! 8 Salamat kinatauwan komian nalalim-lalim mo aki Temeneno natuntute!" 9 Oilamo kai nabantilan nia salamat kinatauwan naiya tongo inotuuk doi mian mo loingiyo koatulan basunatanoo? Kai koidan doi mian moaki naloingiyo kopalatulan basunatan? Lapamo kami bantile loolukonoo baikon Abalaham Mian Bisa talimayo buno mian mo sanaanggene ko Mian Bisa noano, sabab Abalaham mangangga doi Mian Bisa. 10 Nah, oilamo kai kotembono ko Mian Bisa naokitakanano do langgedoo? Akiyoon kai lapamo Abalaham sinunat? Takainomo akiyoon yana nasinunat, bolikon nalapaan. 11 Yana sinunat doibundu, tukon do nasunatoo tongo buno paloosan baikon ko Mian Bisa lapamo natalimayo buno mian mo sanaanggene ko Mian Bisa noano, sabab mangangga doi Mian Bisa. Yana Mian Bisa talimayo doi tembo yana akiyoon namoloingikon kopalatulan sunat. Tukon Abalaham teali tama seeala lohani doi sasaibino komian mo mangangga doi Mian Bisa, tukon kona sabab Mian Bisa lapamo talimayo buno mian mo sanaanggene konoano, mau kai yanila aki naloingiyo kopalatulan sunat. 12 Abalaham koidan tama lohani tuuk mian mo loingiyo kopalatulan sunat. Yana tama lohani yanila bolikon tongo sabab yanila moloingi palatulan sunat, bai koidan sabab yanila tubo tukon mangangga doi Mian Bisa, pokakana Abalaham doi tembo yana akiyoon natulutiyo kopalatulan sunat.

Mian Bisa najanji tinalima sabab mangangga doi Mian Bisa

13 Mian Bisa paladandi doi Abalaham tukon nakatulunan baikon nadunia nia naikon teali Abalaham nalangge. Mian Bisa paladandi buno doiya bolikon sabab Abalaham nataatiyano koagama Yahudi atulano, bai sabab yana mangangga doi Mian Bisa tobikon yana Mian Bisa talimayo buno mian mo sanaanggene konoano. 14 Sabab kalu tongo mian mo taatiyo do atulanoo agama Yahudi tolong naikon komo talimayo oila ko Mian Bisa nadinandikon, maka do manganggaanoo doi Mian Bisa akiyo kona totuuk tuuno, ;ukon ko Mian Bisa najanji akiyo. 15 Agama Yahudi atulano lubatene ko Mian Bisa naukuman. Bai kalu aki nadaano koukuman, aki nadaano kopalanggalan. 16 Jadi do Mian Bisadoo najanji luwedoi mian namanganggaan doi Mian Bisa. Doiya teali meeng kotambono doi sasaibino Abalaham nakatulunan baikon do janjidoo bineekon doi yanila buno meeng kosabeat doi Mian Bisa; bolikon tongo doi yanila mo taatiyo koatulan agama Yahudi tolong, bai koidan doi yanila mo mangangga doi Mian Bisa pokakana buno Abalaham mangangga doi yana. Sabab Abalaham daano tamanggita seeala lohani. 17 Sabab ko Mian Bisa bantile buno naiya doi Abalaham, "Yaku lapamo tealikene ikoo tama tuuk doi bangsa badaang." Bunomo lakon doiya ko Mian Bisa nabeekanano do janjidoo doi Ahalaham, tukon Abalaham mangangga doi yana. Yanamo ko Mian Bisa mo otuboiyo koniian momate; yanamo koidan ko Mian Bisa mo tukon nabanttlan tolong kabai oila komo akiyoon nadaano teali daano. 18 Abalaham banggadudul moinikene tukon anggayo mau naakiyono komoinian koidan. Tobikon doiya yana teali tama doi badaang kobangsa. Buno mo totulis doi Kitab Moliyous lalomo, "Komu katulunan naikon teali badaang tuuno." 19 Abalaham doiya kotembono toiyo baikon yana aki namungkin koidan moelaano kona katulunan, sabab kobutongo todudulo motuwa tukon kona umul adukono sakat kotaum; baino kai koidan Salah, nabolokidoo, komba. Bai Abalaham namanganggaan aki nabolii. 20 Yana tataap mangangga tukon aki nabata-bata naikon doi Mian Bisa najanji. Tongo namanganggaan tosuungi oukuan, tobikon yana nggaa-nggaale ko Mian Bisa. 21 Yana mangangga tuuno baikon ko Mian Bisa moola lakukanggene oila komo lapamo paladandikene. 22 Doiya kosababpo Abalaham Mian Bisa talimayo buno mian mo sanaanggene ko Mian Bisa noano. 23 Bantilan, "tinalima buno mian mo sanaanggene ko Mian Bisa noano" totulis bolikon tongo tuuk doi Abalaham susuungo tolong, 24 bai koidan tuuk doi kita. Kita koidan naikon tinalima huno mian mo lapamo sanaanggene ko Mian Bisa noano, sabab kita mangangga doi Mian Bisa mo otuboiyo Yesus, nda Temeneno, doi matean. 25 Yesusoo lapamo sinalakanggon sulano nainakate sabab nda lalim-lalim; maka yana Mian Bisa otuboiyo koidan sulano namoolakene kita pokindokon tukon Mian Bisa.

Loma 5

Pokindokon koidan tukon Mian Bisa

5:1 Diabudodoo kita lapamo pokindokon koidan tukon Mian Bisa, sabab kita mangangga. Tukon doiyamo kosababpo kita tubo doi podamean lalomo tukon Mian Bisa lolo doi nda Temeneno Yesus Klistus. 2 Sabab kita mangangga doi Yesus, maka yana moolakene kita molasaiyo ko Mian Bisa namaasi, tukon do maasidoo doiyamo kita tubo diabudodoo. Tobikon doiya kita laba-laba sabab kita daano konda moinian baikon kita naikon daano motoupi kona monondokan Mian Bisa mo beekene! 3 Tukon lobian doiyadoo, kita lakon laba-laba doi sakisaa lalomo, sabab kita toiyo baikon kosakisaa kubaiyo komian teali moonggol, 4 tukon domoonggolanoo naikon kubaiyo komian taane koudian; naiyamo komo sumbetene komoinian. 5 Moinian mo buno naiya aki naikon naokimaayo kita, sabab konoanggita lapamo Mian Bisa totuiyo tukon namaasi. Mian Bisa lakukanggene doiya tukon lolo doi na Loh, mo lapamo beekene doi kita. 6 Salataa kita daano doi ndondoong akiyono kodaya, Klistus mate tuuk doi kita doi tembo mo tapaat Mian Bisa mo tantukanggene; banggokai kita mian mo dodoon doi Mian Bisa. 7 Mau kai doi meeng-meeng komian mo adil bai maaling komian moyase mate. Ugaatene tuuk doi meeng komian monondok, daano koidan komian mo balani mate. 8 Bai ko Mian Bisa okitakene kona maasi doi kita salataa Klistus mate tuuk kita doi tembodoo kita daano mian mobaladosa. 9 Diabudodoo kita lapamo pokindok koidan tukon Mian Bisa mololoi Klistus namatean; tobikon doiya pasti kita naikon sinalamaton koidan luwedoi Mian Bisa nanggimalan doi Klistus. 10 Kalu doi lounu kita pomusu tukon Mian Bisa, kita pinoodamekon tukon yana lolo doi na Pau namatean, baino kai koidan diabudodoo molapamo konda potaamian tukon Mian Bisa mondoko koidan, tantu kita naikon sinalamaton mololoi Klistus natuboan. 11 Tukon lobian doiyadoo, kita laba-laba koidan luwe Mian Bisa namonondokan mololoi nda Temeneno Yesus Klistus. Sabab mololoi Klistus, kita diabudodoo Iasaiyo konda potaamian mo monondokoo tukon Mian Bisa.

Adam tukon Klistus

12 Lalim usok doi dunia lalomo luwedoi meeng komian, tukon luwedoi lalimoo sumbot komatean. Kona akibat, komatean landa doi sasaibino kobanggapi, sabab sasaibino kobanggapi baladosamo. 13 Akiyoon koatulan agama Yahudi nabineekon, lalim daanomo doi dunia nia lalomo. Bai kolalim aki natinuntut sabab akiyo koatulan mo moola linumpai. 14 Mau, doi Adam nalounu polong doi Musa nalounu, komatean kuasaiyo sasaibino kobanggapi. Bai komian mo aki namokubai palanggalan tukon eala mo pokakana buno Adam nakinuhai, do mianoo tulut koidan matean nakuasaiyo. Adam daano timbalan doi yana naikoa mo lubat doibundu. 15 Bai domo luailadoo aki napokakana; sabab ko Mian Bisa nabineekon lobian mododoon kona babasalan kalu pinosasalakon tukon Adam napalanggilan kinubai. Meeng komian napalanggalan mangaanikene badaang komian momate. Bulaando koidan lobian babasal kona akibat doi Mian Bisa namaasi tukon natambo kasalamatan bineekon doi madaangan komian, luwe namonondokan konoano doi meeng komian, doiyamo Yesus Klistus. 16 Mian Bisa natambo koidan lobian odoon kona babasalan doi meeng komian nalalimoo. Sabab sambuno lapa meeng komian lakukanggene do palanggalanoo, tobuat kokaputusan, "salamo". Bai salataa badaango komian mokubaiyo kolalim lubato ko Mian Bisa natambo mo okitakene, "Aki nasala". 17 Tobikon meeng komian napalanggalan, komatean landa doi yayaa lolo doi mianoo momeeng. Bulaando lobian babasal koidan kona akibat oila doi meeng komian bailong nakinubai, doiyamo Yesus Klistus. Luwedoi yana, ko Mian Bisa beekene kona maasi doi badaang komian, tukon euma-euma mominoolakon yanila pokinelok koidan tukon Mian Bisa; yanila naikon balakuasa doi dunia luwe Klistus. 18 Jadi, bunomo doiya meeng komian napalanggalan mangaanikene sasaibino kobanggapi inukum, bunomo lakon koidan meeng komian nakokubai mo loingiyo ko Mian Bisa namongiasan, mangaanikene sasaibino komian sinodii doi nakasalaan tukon binee tuboan. 19 Tukon bunomo lakon badaang komian moteali mian mobaladosa sabab meeng komian moaki nataat, bunomo lakon koidan badaang komian mominoolakon pokindokon koidan tukon Mian Bisa sabab meeng komian motaat doi Mian Bisa. 20 Komo beekene koagama Yahudi atulano doiyamo Mian Bisa susuungo. Bai pololokon kobanggapi kakaate motaatiyo do atulanoo, pololokon yanila lupaiyo tukon baladosa doi Mian Bisa. Mau napololokon kobanggapi kubaiyo kolalim, ko Mian Bisa pololokon seseange yanila. 21 Nah, kita sio nda mate sabab kita kubaiyo kolalim. Bai ko Mian Bisa seseange kita tukon beena loloon doi kita sulano pokindokon koidan tukon yana. Tukon sabab nda potaamian tukon Mian Bisa lapamo monondok koidan, yana mebeekon tuboan mobisa tukon posidutukon doi kita luwedoi nda Temeneno, Yesus Klistus.

Loma 6

Mate doi lalim tukon tubo pomeenggon tukon Klistus

6:1 Kalu buno doiya, oilakai komo moola kita bantile? Siokai kita momeenggon kubaiyo kolalim sulano napololokon Mian Bisa seseange kita? 2 Tantu aki! Lalim akimo nabalakuasa doi kita, jadi, bulaando namoola kita tubo banggadudul momeenggon kubaiyo kolalim? 3 Utus-utus kai toiyo baikon doi tembo nda sinauwan, kita pomeenggon tukon Klistus Yesus? Naiya koalatino kita pinomeenggon tukon namatean. 4 Tukon do sinauwanoo, kita kinibul tukon Klistus tukon malaing mate posinggat yana, sulano buno Klistus nai notuboiyan doi matean luwe Tama nakuasa mo moliyous, bunomo lakon kita moola ompokoniiyo kotuboan mo boolu. 5 Kalu kita lapamo teali pomeenggon tukon Klistus sabab kita malaing mate posinggat yana, kita naikon teali meeng tukon yana koidan sabab kita polaing inotuboi koidan buno yana. 6 Kita toiyo baikon konda sipat loolukon buno banggapi molapamo inakate posinggat-singgat Klistus doi kayung sempang sulano kokuasa nda sipat mo baladosadoo naminanas; tukon buno doiya kita akimo koidan nda teali ata doi lalimoo. 7 Sabab kalu memeeng komian momate do mianoo inosodiimo doi lalimoo nakuasa. 8 Kalu kita lapamo mate posinggat Klistus, kita anggayo baikon kita koidan naikon tubo posinggat yana. 9 Sabab kita toiyo baikon Klistus lapamo inotuboi doi matean tukon yana naikon akimo namate koidan; komatean akimo nakuasaiyo kobutongo. 10 Komatean Klistus mo toupiyo doiyamo do mateanoo doi dosa. Doiya teali idan luunggon tolong tuuk sidutu-posidutukon. Tukon tuboan nalinoloi diabudodoo nia doiyamo tuboan motuuk doi Mian Bisa. 11 Komuyu sio koidan poaanggene kobutomuyu matemo doi lalim, bai tubo doi potaamian mo moonggol tukon Mian Bisa lolo doi Klistus Yesus. 12 Inaimo mosodiikene kolalim nakuasaiyo komu tuboan sulano Utus inai muloingiyo komu mongiasan mo lokis. 13 Inaikai koidan Utus mosalakanggene kobutomu naanggota doi lalim nakuasa sulano napinake doi makisuut-makisuut mo lokis. Bai salakanggene kobutomu doi Mian Bisa buno mian mo lapamo biniyol luwe matean doi tuboan. Salakanggene kobutomu sasaibino doi Mian Bisa sulano napinake tuuk molakukanggene ko Mian Bisa namongiasan. 14 Lalim aki namoola kuasaiyo komuyu sabab komuyu akimo potubo koidan doi atulan agama Yahudi bai tongo luwe Mian Bisa namaasi.

Ata doi Mian Bisa namongiasan

15 Budodoiya, oila kona kasimpulan? Moola kai kita baladosa, sabab kita akimo koidan nda kinuasai agama Yahudi naatulan, baikai luwedoi Mian Bisa namaasi kuasano? Tutuu aki! 16 Komuyu kai toiyo baikon kalu komuyu salakanggene kobutomuyu doi memeeng komian sulano nalakukanggene kona mongiasan maka komuyu daano do mianoo naata komuyu mo taatiyodoo - kai lalim naata mo babayo komuyu doi matean, kai ata mo taat doi Mian Bisa, tukon kalu buno doiya pokindokon koidan doi Mian Bisa. 17 Bai syukuul doi Mian Bisa! Sabab looluk komuyu teali lalim naata, bai budodoiya komuyu tukon sasaibino konoamuyu taatiyo kootunggul mobisa mo lapamo bineekon doikoo. 18 Komuyu lapamo inosodii doi lalim, tukon budodoiya teali ata motuuk doi Mian Bisa namongiasan. 19 Sabab komu pikilan todudul muyuk, yaku mapake sontoh-sontoh baataan sulano namoola komuyu mangalati. Loolukon komuyu salakanggene kobutomuyu sasaibino buno ata doi langge-langge mo manggilit tukon mo lokis motuuk doi makisuut mo lokis. Bunomo koidan diabudodoo, siokai komuyu posalakanggene kobutomuyu buno ata doi Mian Bisa namongiasan motuuk doi Mian Bisa namakisuut-makisuut mo tantu. 20 Tembo komuyu kinubai ata doi lalim, komuyu akimo pokinuasai doi Mian Bisa namongiasan. 21 Doi tembodoo oila koutungo komuyu mo talimayo doi langge-langge naiya budodoo nia komuyu mamaa molakukanggene? Kokubai-kokubaidoo tongo babayo komatean! 22 Bai diabudodoo komuyu lapamo sinodii doi lalim, tukon teali Mian Bisa naata. Komu untung doiyamo baikon Utus tubo tongo tuuk Mian Bisa tukon do langgedoo lubatene kotuboan mobisa tukon posidutukon. 23 Sabab komatean doiyamo patambo lalim; bai tuboan mobisa tukon posidutukon polaing Klistus Yesus nda Temeneno doiya sabeat Mian Bisa mo beekene tukon euma-euma.

Loma 7

Atulan basowaanan daano sontoh

7:1 Utus-utusonggu! Utus sasaibino lapamo tingoniiyo koatulan. Jadi, komuyu toiyo baikon atulan nakuasa doi memeeng komian balalaku doi mianoo kalu daano motubo. 2 Meeng koboine mo daanomo kona langkai, andeno tokooton luwe do andeanoo doi nalangkai tongo kalu kona langkai daano motubo. Kalu kona langkai mate, do bolokidoo tosodiimo doi atulanoo mo tokooton doi nalangkai. 3 Kalu do boinedoo tubo tukon mala-malane bailong doi tembo nalangkai modaano tubo, maka do boinedoo binantil balolowa. Bai kalu nalangkai mate, maka seeala atulan, do boinedoo lapamo tosodii. Tukon kalu yana osowaan koidan doi malane bailong, maka yana aki nabololowa. 4 Buno koidan kohallo tukon komuyu, Utus-utusonggu. Doi agama Yahudi naatulan komuyu lapamo mate, sabab komuyu lapamo pinomeenggon tukon Klistus butongo tukon tealimo yana nalangge mo lapamo inotuboi koidan doi matean. Yana inotuboi doi matean sulano kita teali daano kogunano doi Mian Bisa doi nda tuboan lalomo. 5 Sabab, looluk kita tubo loloiyo kobanggapi nasipat-sipat. Doi tembodoo komongiasan mo baladosa, mo sumbot sabab nadaanoan koatulan agama, taaniyo tuuno doi butonggita lalomo. Doiyamo kosababpo kita molakukanggene kolangge-langge mo lubatene komatean. 6 Bai diabudodoo kita akimo nda tokooton doi atulan agama Yahudi. Kita lapamo mate doi atulan loolukonoo mo kuasaiyo kita. Kita akimo koidan tubo tukon eala mo malumbito, loingiyo koatulan mo totulis. Diabudodoo kita tubo manulut eala moboolu Mian Bisa Na Loh mo tudoikene doi kita.

Atulan tukon lalim

7 Kalu buno doiya, oilamo komo moola kita bantile? Baikon koatulan agama Yahudi kulokis? Tantu aki! Bai do atulanoo komo otunggule yaku tentang lalim. Yaku aki naikon kutoiyo do modokodoo oila, kalu koatulan agama aki nabanti-le, "Inaikai momodoko." 8 Luwe agama naatulan, kolalim malaat todanan sulano naosumbete sasaibino kolobo mo minomooton mokinodokoi doi noanggu lalomo; sabab kalu koatulan agama akiyo, maka dolalimoo mate. 9 Yaku looluk daku tuboan akiyoon nadaano koatulan agama. Bai salataa koatulan agama sumbut, kolalim tambuuno tubo tukon yaku mate. 10 Maka do atulan aga-madoo, kotumbeno minakisuuti sulano namebee tuboan, tongo olubatene komatean doi yaku. 11 Tobikon luwe do atulan agama-doo, lalim mangala todanan motipuwo tukon akateyo yaku. 12 Atulan agama moluwedoi Mian Bisa, tukon sasamba kopalenta doi atulanoo lalomo kona lubatan luwedoi Mian Bisa, jadi adil tukon monondok. 13 Nah, oilakai naiya koalatino baikon domo monondokoo olubatene komatean doi yaku? Tantu aki! Do lalimoo komo lubatene komatean. Tukon mapake monondok, kolalim olubatene komatean doi yaku, sulano kosipat-sipat lalim tokita tukon tontong. Luwe Mian Bisa napalenta-palenta, kona tmkutii bulaando kona lokisan kolalim.

Ponggelekiyan doi banggapi butongo lalomo

14 Kita toiyo baikon koatulan agama Yahudi luwedoi Mian Bisa Na Loh; bai yaku nia banggapi molemah. Yaku lapamo binalukon sulano teali lalim naata. 15 Sabab yaku susuunggu aki kumangalatikene daku palabuatan. Langge-langge yaku mo yase kubaiyo, doiya yaku aki kulakukanggene; bai kolangge yaku mo misikitene, doiya komo yaku lakukanggene. 16 Nah, kalu yaku lakukanggene kolangge-langge mo posasala tukon daku iniyas, doiya koaiatino yaku akuiyo baikon do atulan agama Yahudidoo monondok. 17 Jadi, bolikono koidan yaku kona tutuuwan komo lakukanggene doiya, bai lalim komo kuasaiyo kobutonggu. 18 Yaku toiyo baikon akiyo komeeng kolangge komo monondok doi butonggu; doiyamo doi kusipat lalomo buno banggapi. Sabab daano daku mongiasan sulano kukubaiyo komo monondok, bai yaku aki kumoola moampakonggene. 19 Yaku aki kukubaiyo komonondok komo yaku yase kubaiyo; baimo kai yaku kubaiyo kolangge-langge mo kulokis, yaku mo aki kuyase kubaiyo. 20 Kalu yaku kubaiyo kolangge-langge yaku mo aki kuyase kubaiyo, doiya koalatino bolikon kai yaku komo kubaiyo do langge-langgedoo, bai lalim mo kuasaiyomo kobutonggu. 21 Jadi, yaku mangala kaputusan baikon naiyamo atulan nia komo taaniyo kokakuasaan; doiyamo baikon kalu yaku yase kubaiyo komo monondok, maka tongo mo kulokis tolong komo sumbut doi yaku. 22 Konoanggu yase naikon ko Mian Bisa naatulan, 23 bai yaku toiyo baikon doi butonggu lalomo daano koidan koatulan bailong mo taaniyo kokakuasaan - doiyamo atulan mo aki napokokonoi tukon atulan kupikilan monondok mo moola akuiyo. Doiyamo kosababpo yaku tokooton doi atulan lalim mo balakuasa doi butonggu lalomo. 24-25 Nah, buno naiya daku ndondoong; yaku taatiyo ko Mian Bisa naatulan tukon daku pikilan, bai tukon daku sipat banggapian, lalim kuasaiyo yaku. Bukan maen kona silakaan yaku nia! Indee kai komo yase salamatene yaku doi butonggu nia mo babayo yaku doi matean? Syukuul doi Mian Bisa! Yana yase salamatene yaku luwedoi Yesus Klistus.

Loma 8

Tuboan mo tulutiyo ko Mian Bisa Na Loh

8:1 Budodoiya akiyono koidan koukuman doi yanila mo tubo pomeenggon tukon Klistus Yesus. 2 Sabab ko Mian Bisa Na Loh naatulan mo kubaiyo kita tubo pomeenggon tukon Klistus Yesus lapamo sodiiyo yaku doi atulan mo mangaanikene kolalim tukon matean. 3 Oila komo aki namoola atulan agama lakukanggene, sabab kita banggapi molemah, doiya lapamo Mian Bisa lakukanggene. Mian Bisa kalayomo kolalim nakuasa doi banggapi natabiat lalomo tukon kapatuwe kona Pau susuungo, mo lubat pokakana tukon banggapi mo baladosa, sulano naapusanggene kolalim. 4 Mian Bisa kubaiyo doiya sulano kona mongiasan inokitakon doi agama Yahudi naatulanoo moola inampakonggon doi butonggita lalomo mo tubo tulutiyo ko Mian Bisa Na Loh tukon Solikon tulutiyo kobanggapi natabiat. 5 Mian mo tubo motulutiyo kobanggapi natabiat, banggadudul pikikene oila komo iniyas doi banggapi natabiat. Bai komian mo tubo tulutiyo ko Mian Bisa Na Loh, banggadudul pikikene oila ko Mian Bisa Na Loh nainiyas. 6 Kalu komu pikilan banggapi natabiat kuasaiyo, maka kona akibat matean. Bai kalu komu pikilan Mian Bisa Na Loh kuasaiyo, maka kona akibat doiyamo tuboan maka sanaangan tukon Mian Bisa. 7 Mianno napikilan mokinuasai tukon banggapi nasipat, do mianoo pomusu tukon Mian Bisa; sabab do mianoo aki naloingiyo ko Mian Bisa naatulan; tukon takainomo yana aki naloingiyo ko Mian Bisa naatulan. 8 Komian mo tubo moloingiyo kobanggapi nasipat, aki namoola sanaanggene ko Mian Bisa. 9 Bai komuyu aki potubo moloingi kobanggapi nasipat. Komuyu tubo tulutio Mian Bisa Na Loh - kalu, kona tutuuan, Mian Bisa Na Loh tutuu balakuasa doi butomuyu lalomo. Mian mo akiyo ko Loh Klistus, do mianoo bolikon Klistus namian. 10 Bai kalu Klistus tubo doi butomu lalomo, maka mau kai kobutomu naikon namate sabab lalim, bai ko Mian Bisa Na Loh beena tuboan doikoo, sabab komu potaamian tukon Mian Bisa lapamo monondok. 11 Kalu ko Mian Bisa Na Loh, mo otuboiyo Klistus doi matean, tubo doi butomu lalomo, maka yana mo otuboiyo Klistus doi mateanoo, naikon otuboiyo kobutomu koidan domo moola matedoo. Yana lakukanggene doiya tukon na Loh mo tubo doikoo. 12 Doiyamo kosababpo, Utus-utus, kita daano konda tanggung jawab; bai bolikon tanggung jawab doi banggapi nasipat; kita aki napalaluu tubo loingiyo kona mongiasan. 13 Sabab kalu komuyu tubo mololoi banggapi nasipat, maka komuyu naikon mate; bai kalu tukon kuasa Mian Bisa Na Loh, komuyu banggadudul moakateyo komu kokubai-kokubai mo baladosa, maka komuyu naikon tubo. 14 Ko mian-mian mo Mian Bisa Na Loh motuntune, daanon Mian Bisa napau-pau. 15 Sabab ko Mian Bisa Na Loh, mo beekene doi komuyu, aki kai nakubaiyo komuyu teali ata tobikon komuyu tubo doi matakutan lalomo. Kobalino do Mian Bisadoo Na Loh tealikene komuyu Mian Bisa napau-pau. Tukon do kuasadoo Mian Bisa Na Loh kita uange do Mian Bisadoo "Tama, oh Tamanggu!" 16 Mian Bisa Na Loh polaing-laing tukon kita naloh okitakene baikon kita daano Mian Bisa napau-pau. 17 Nah, kalu kitadoo daano napau-pau, maka mau nai kita nia daano napangalus naikon mo mantalima balakaat-balakaat Mian Bisa mo sadiakene tuuk doi napau-pau. Kita naikon mantalima polaing-laing tukon Klistus oila komo lapamo Mian Bisa sadiayo doi yana; sabab kalu kita sakisaa polaing Klistus, kita naikon kinabasal koidan polaing yana.

Namonondokan mo posidutukon

18 Sasaibino kosakisaawan kita mo toupiyo budodoiya, manulut daku palaat, aki namoola pinosasalakon tukon namonondokan naikon mo inokitakon doi kita. 19 Sasaibino kodunia montotiili tukon poloon tuuno naikon kotembono ko Mian Bisa naokitakanana kona pau-pau. 20 Sabab kodunia sinodiikono sulano nateali manas, bolikon sabab namongiasan susuungo, bai sabab ko Mian Bisa sodiikenemo buno doiya. Mau kai nabuno doiya daano koidan komoinian nia: 21 lbaikon daano kotembono meeng kodunia naikon inosodii doi kuasa mo manase tukon naikon tulut minaladekakon inakabasal polaing tukon Mian Bisa napau-pau. 22 Kita toiyo baikon polong doi tembo naposaapon kodunia bebe sabab sakisaa buno meeng koboloki mosakisaa doi temoo namosuungan pau. 23 Tukon bolikono tongo posaapon kodunia komo bebe; kita susuunggita bebe doi noanggita. Kita lapamo mantalima Mian Bisa Na Loh buno Mian Bisa nasabeat tumbeno, maka kita daano koidan montotiili Mian Bisa nasodiiyano kobutonggita sasaibino tukon tealikene kita napau-pau. 24 Sabab tukon moinian, maka kita sinalamaton. Bai kalu oila doi kitadoo momoinikene kita lapamo kitayo, maka doiya bolikono koidan moinian. Sabab indee kai komo daano momoinikene komeeng kolangge mo lapamo kitayo? 25 Bai kalu kita moinikene komeeng kolangge mo akiyoon nda kitayo, maka kita montotiili tukon sabal. 26 Bunomo koidan ko Mian Bisa Na Loh lubat tulunge kita kalu kita lemah. Sabab kita aki nda toiyo bulaando kona tutuuwan konda sambeangan; do Lohdoo susuungo mangadap doi Mian Bisa tuuk mokabiyo doi kita tukon poloonan tuuno tobikon aki namoola nabantile. 27 Maka ko Mian Bisa mo toiyo kobanggapi noano lalomo, mangalatikene do Lohdoo namongiasan; sabab do Lohdoo kabiyo doi Mian Bisa tuuk doi Mian Bisa namian, tukon pokokonoi ko Mian Bisa namongiasan. 28 Kita toiyo baikon ko Mian Bisa atule sasaibino kolangge, tobikon olubatene komo monondok doi mian mo seseange yana tukon mo inuang pokokonoi tukon kona tetel. 29 Yanila mo lapamo Mian Bisa piliyo, lapamo koidan tinantukon doi tembono sulano nateali pokakana tukon na Pau, doiyamo Yesus Klistus. Tukon nabuno doiya do Paudoo teali kotumbeno doi antala badaang koutus-utus. 30 Bunomo doiya ko Mian Bisa nauangano yanila mo lapamo yana tantukene loolukon; tukon doi yaniladoo mo inuang, minoolakon pokindokon koidan tukon yana. Tukon yanila mo minoolakon pokindokon koidan tukon Mian Bisa, mangala obos tuboan doi Mian Bisa lalomo susuungo.

Mian Bisa namaasi tukon palantalaan Yesus Klistus

31 Oila komo moola binantil budodoiya tentang sasaibino doiya? Kalu Mian Bisa ala doi kita, indee komo moola lawane kita? 32 Na Pau susuungo aki naseseange, bai yana salakanggene tuuk kita sasaibino nakopontingan; bulaa kai yana aki naikon naheekene doi kita sasaitnno kolangge hailong? 33 Indee kai komo moola gugate kita Mian Bisa namian lilik, kalu ko Mian Bisa susuungo okitakene haikon kita aki nda sala? 34 Oilakai daano komian mo yase salakene kita? Yesus Klistus naikon komo belayo kita! Yanamo komo lapamo mate, kai inotuhoi koidan doi matean tukon daano doi Mian Bisa doi tampat mo halakuasa. 35 Oilakai daano komo moola alangiyo Klistus naseangano kita? Moola kai kokasusaan naalangiyo, kai kasukalan, kai poloilokisan, kai malaalan, kai talalaisan, kai silakaan, kai matean? 36 Doi Kitab Moliyous lalomo totulis buno naiya, "Sasaibino kooloyo kami tubo doi silaka matean lalomo sabab ikoo. Kami kinubai buno domba naikon mo tinembel." 37 Aki! Tongo doi lalomodoo sasaibino kita malaat kamanangan mo bisa doi yana mo seseange kita! 38 Sabab yaku anggayo tuuno baikon doi posaapon kodunia, mau matean mau tuboan, mau malaekat mau ponguasa, mau polobosian-polobosian naiya budodoo, mau polobosian-polobosian doi lounu naikon mo lubat kai bukuanan-bukuanan bailong; 39 mau langge-langge doi timbu, mau langge-langge doi dunia lalomo kai oilamo kobailong, sasaibino aki namoola alangiyo ko Mian Bisa moseange kita, buno komo lapamo tudoikene luwe Klistus Yesus, nda Temeneno.

Loma 9

Mian Bisa tukon namian mo topili

9:1 ila komo naikon yaku mobantile nia doiya bisa sabab yaku Klistus koona. Yaku aki kubakala-kala. Noanggu lalomo Mian Bisa Na Loh komo lolainge, ekeenggele yaku koidan baikon daku bantilan nia bisa. 2 Yaku susa tuuno tukon konoanggu susa, 3 sabab utus-utusonggu momeeng bangsa tukon yaku. Sabab tuuk yanila, yaku susuunggu yase ko Mian Bisa nakutuke tukon napinooalaason tukon Klistus. 4 Yanila daano mian mo ililik tukon Mian Bisa tealikene yanila napau-pau susuungo, tukon okitakene kona kuasa doi yanila. Yana kubaiyo kona paladandian tukon yanila tukon beena doi yanila agama atulano. Mian Bisa popitoikene doi yanila bulaando yanila sio nabakaleda tukon yanila lapamo koidan mantalima kona paladandian. 5 Yanila daano tumhunggita nakatulunan. Klistus seeala hanggapian kona luwean doi yanila nabangsa. Yana lobian tatandak doi sasaibino kobanggapi. Ngginaal ko Mian Bisa sidutu-posidutukon! Aniin. 6 Yaku aki kumakisuutiyo mobantile baikon ko Mian Bisa napaladandian akimo nateali koidan; bai bolikon sasaibino ko Islael miano doiya mian Mian Bisa mo lilike. 7 Aki nasasaibino Abalaham nakatulunan Mian Bisa napau-pau. Sabab ko Mian Bisa bantile doi Abalaham, "Tongo Ishak nakatulunan komo binantil mukatulunan." 8 Doiya koalatino baikon Abalaham nakatulunan komo teali Mian Bisa napau-pau; doiya tongo nakatulunan mo sinuung sabab Mian Bisa napaladandian; tukon bolikon sasaibino kona katulunan. 9 Sabab ko Mian Bisa napaladandian daano buno naiya, "Doi tembo mo tinantukon, yaku naikon abali, tukon Salah naikon malaat meeng kopau mamalane." 10 Tukon naiya koidan: Libka mosuung lua kona pau mala-malane doi meeng kotama, doiyamo Ishak tumbunggita. 11 Akiyoon do paueloo molua nasinuung, Mian Bisa lapamo tantukanggene kona lilikan tuuk doi nabanggadudulan. Mian Bisa napilianoo aki natokooton doi oila komo moola mian lakukanggene, bai tokooton doi Mian Bisa naponguang susuungo. Sabab salataa doi Libka napau mamalane moluadoo akiyoon namoola kubaiyo kolobo monondok kai mo kulokis, 12 Mian Bisa lapamo bontiikene doi Libka, "Kolanggongo leleaniyo kopiyoto." 13 Doi Kitab Moliyous lalomo totulis baikon ko Mian Bisa bantile buno naiya, "Yakub yaku seseange, bai Esau yaku misikitene." 14 Oila konda kasimpulan budodoiya? Baikon do Mian Bisadoo aki kai naadil? Takainomo tantumo ko Mian Bisa adil! 15 Sabab ko Mian Bisa bantile doi Musa, "Yaku naikon otudoikene komaasi doi mian mo yaku yase tudoikene komaasi, tukon yaku naikon otudoikene koposeangan doi mian yaku mo yase otudoikene koposeangan." 16 Jadi, ko Mian Bisa nakaputusanoo aki nabaino tokooton doi banggapi namoloyosan kai doi banggapi nakakaatean, bai doi Mian Bisa namonondokan konoano doi namian lilikoo. 17 Sabab doi Kitab Moliyous lalomo totulis, "Mian Bisa bantile doi Tomundo Mesil, 'Yaku tealikene ikoo tomundo tuuk doi meeng komakisuut nia, doiyamo sulano tukon ikoo, yaku okitakene daku kakuasaan tukon kubaiyo kosambumu tololongol doi posaapon kodunia.'" 18 Jadi, ko Mian Bisa mamaasikene memeeng komian, kalu ko Mian Bisa yase buno doiya koidan. Tukon ko Mian Bisa mangaanikene memeeng komian teali matikas konoano, kalu ko Mian Bisa pakituuwo bunodoiya koidan.

Mian Bisa nanggimalan tukon Mian Bisa noano namonondokan

19 Nah, Utus naikon bantile doi yaku, "Kalu buno doiya bulaando ko Mian Bisa modaano yase asalakene kobanggapi? Bolikon kai akiyo komeeng komian momoola halangiyo ko Mian Bisa namongiasan?" 20 Bai Utus! Utus tongo banggapi biasa. Tukon Utus aki namoola balani motimbili doi Mian Bisa! Moola kai kopoot bunga mansadai doi mian mo kubaiyo, "Bulaando ikoo mokubaiyo yaku buno naiya?" 21 Bolikon kai komian mo kubaiyo kopoot bungadoo daano konahaak kubaiyo kobuta tobunanoo manulut noano namongiasan? Luwedoi kokopolo kobuta tobunan, do mianoo daano konahaak mokubai lua kokaliangano kopoot bunga: meeng komonondok, tukon kobailong kinduung namonondok. 22 Bunomo koidan lakon tukon oilamo ko Mian Bisa nakinubai. Yana batetel sulano natipase kona nggimalan tukon okitakene kona kakuasaan. Bai yana sabal doi yanila mo sio nainukum sabab kubaiyo yana nggimal. 23 Mian Bisa koidan batetel sulano naotudoikene doi kita komonondokan molobi-lobian mo kundongiikene doi kita mo sineang-seang. Kita lapamo sinadiakon sulano nda mantalima do monondokanoo. 24 Kitamo kai komo lapamo inuang, bolikon tongo doi bangsa Yahudi, bai koidan doi bangsa bailong. 25 Sabab doi buku Nabi Hosea lalomo, Mian Bisa bantile, "Mian-mian mo bolikon kumian, naikon kubantile 'Kumian'. Bangsa mo aki kusea-seange, naikon kubantile 'Kukokasi'. 26 Tukon doiyaa kotampato kona binantilan doi mian, 'Komuyu bolikon kumian,' idoo do mianoo naikon sinomhuikon Mian Bisa napau-pau mo tubo." 27 Nabi Yesaya bantiie tukon tegas manganai bangsa Islael, "Bisa kai koaito kobangsa Islael pokakana kobone doi tobun, tongo soisik tolong komo naikon salamat. 28 Sabab ko Mian Bisa naikon mosobito otuwenge koukuman doi dunia nia antoko." 29 Yesaya bantiie buno naiya koidan, "Koandeino ko Mian Bisa Babasal kona kuasa aki naotinggale doi kita kokatulunan, pasti kita sasaibino lapamo teali buno Sodom tukon Gomola."

Potaamian antala Mian Bisa namian tukon Bilita Monondok mo luwedoi Mian Bisa

30 Jadi, kokasimpulano doiyamo nia: Bangsa-bangsa bailong mo bolikon Yahudi aki nakakaate sulano yanila napotaamian tukon Mian Bisa teali monondok koidan. Bai sabab yanila anggayo, maka ko Mian Bisa kubaiyo kopotaamian yanila tukon yana teali monondok koidan. 31 Kobalino, ko Yahudi miano sidutu kakaate motaatiyo koatulan sulano kona potaamian yanila tukon Mian Bisa teali monondok koidan. Bai yanila aki nabalahasil. 32 Bulaando yanila moaki nabalahasil? Sabab yanila lakukanggene doiya aki naluwe manganggaan doi Mian Bisa, baimo luwe yanila nakakaatean susuungo. Maka yanila otuwong tasambekon doi "Batu Sambekonan". 33 Manganai do batudoo doi Kitab Moliyous lalomo totulis buno naiya, 34 Popalatikanggene naiya: Doi Sion lapamo kubinggakene komeeng kobatu naikon mo tealikene komian tasambekon; doiyamo meeng kobatu babasal naikon mo tealikene komian otuwong. Bai mian mo anggayo doi yana aki naikon napau-pauno konoano."

Loma 10

10:1 Utus-utus! Yaku poloon tuuno sulano daku bangsa nasinalamaton. Tukon yaku tutuu sambeang doi Mian Bisa tuuk doi yanila. 2 Yaku balani bantile baikon yanila samangat tuuno mangangga doi Mian Bisa. Bai yaniladoo nasamangat aki nadasalkanggene motoiyan mo luwedoi Mian Bisa. 3 Yanila aki natoiyo ko Mian Bisa naeala mokubaiyo kobanggapi napotaamian tukon yana moteali monondok koidan. Tukon sabab yanila yase loingiyo yanila naeala susuungo, maka yanila aki namololoi koeala ko Mian Bisa natinudoikon. 4 Atulan agama lapamo Klistus daanokene. Jadi memeeng komian mo mangangga doi Klistus, kona potaamian tukon Mian Bisa tealimo monondok koidan.

Kokasalamatan daano motuuk doi sasaibino komian

5 Musa tulise baikon komian mo pomonondokon tukon Mian Bisa luwedoi agama atulano, do mianoo naikon tubo sabab loingiyo do atulan agamadoo. 6 Bai manganai eala mian pomondokon tukon Mian Bisa luwe manganggaan doi Mian Bisa, Kitab Moliyous bantile buno naiya, "Mau kai naaki ikoo mubantile doi noamu lalomo, Tndeemo kai naikon komo liba doi sulugaa?' (alatino babayo Klistus obulus), 7 kai indeemo naikon komo loboson doi dunia mian mate?' (koalatino bingkate Klistus liba doi matean)." 8 Kona makisuut buno naiya, "Bilita doi Mian Bisadoo loolani tuuno doikoo; doi babamu tukon noamu lalomo." Doiyamo kobilita kami mo babilitakene; bilita baikon komian sio namangangga. 9 Sabab kalu Utus mangaku tukon suumu baikon "Yesus doiyamo Temeneno", tukon Utus mangangga doi noamu lalomo baikon ko Mian Bisa lapamo otuboiyo Yesus doi matean, maka Utus naikon salamat. 10 Sabab tukon mian noano mo mangangga, tobikon ko Mian Bisa talimayo yana buno mian mo pomondokon tukon Mian Bisa. Tukon mian babano momangaku, tobikon yana sinalamaton. 11 Doi Kitab Moliyous totulis, "Mian mo mangangga aki naikon nainokimaa." 12 Doiya tealimo doi sasaibino komian, sabab akiyo kona posasalaan antala Yahudi miano tukon mian bangsa bailong. Mian Bisa mo meengoo daano Temeneno motuuk sasaibino komian. Yana mebee balakaat mo lobi-lobian doi sasaibino komian mo mangkabi tulung doi yana. 13 Doi Kitab Moliyous lalomo totulis, "Sasaibino komian mo nggeleamon doi Temeneno, naikon salamat." 14 Bai bulaando kai komian momoola nggeleamon doi Temeneno kalu yanila akiyoon namangangga? Tukon bulaando kai yanila momoola mangangga doi Temeneno kalu yanila akiyoon namolongol tentang yana? Koidan, bulaando kai yanila momoola molongol tentang Temeneno, kalu akiyo komo babilitakene? 15 Tukon bulaando kai komian momoola babayo do bilitadoo kalu yanila aki nabinintokon? Doi Kitab Moliyous lalomo totulis buno naiya, "Bukan maen kona monondokan komian molubat mo babayo ko Bilita Monondok moluwedoi Mian Bisa!" 16 Bai aki nasasaibino komian mantalima do Bilita Monondokoo. Sabab Yesaya bantile, "Temeneno, indee kai komo anggayo komai bilita?" 17 Doiya kosababpo komian moteali mangangga sabab yanila molongol bilita, tukon kobilita linongol sabab daano komian mo babotilanggene tentang Klistus. 18 Bai yaku mansadai: Oilakai bisa yanila akiyoon namolongol do bilitadoo? Pasti lapamo! Sabab doi Kitab Moliyous lalomo totulis buno naiya, "Yanila alalo tololongolo doi posaapon kodunia, yanila nabantil-bantilan lapamo polong doi lipu bunduno." 19 Yaku mansadai koidan: Oilakai bangsa Islael akiyoon namotoi? Sodiiyomo do pasadaidoo tumbe-tumbeno Musa natimbiliyo. Musa bantile, "Buno naiya ko Mian Bisa nabantilano, 'Yaku naikon kubaiyo komuyu masakit konoamuyu doi bangsa mo bolikon umat tukon yaku naikon kubaiyo komuyu nggimal doi meeng kobangsa mo longas.'" 20 Yesaya pololokon koidan balani. Yana bantile, "Buno naiya ko Mian Bisa nabantilano, 'Komian mo aki naumboliiyo yaku, lapamo pososuunggene yaku; tukon yaku okitakene kobutonggu doi yanila mo aki namansadaikene tentang yaku.'" 21 Bai manganai bangsa Islael Yesaya bantile, "Buno naiya ko Mian Bisa nabantilan, 'Sasamba kooloyo yaku ulule kolimanggu doi meeng kobangsa mo matikas konoano tukon aki nataat.' "

Loma 11

Mian Bisa namonondokan konoano doi bangsa Islael

11:1 Yaku mansadai: Oilakai ko Mian Bisa lapamo sakukene kona mian susuungo? Tantu aki! Yaku susuunggu meeng ko Islael miano katulunan Abalaham, tukon doi suku Benyamin. 2 Aki! Mian Bisa aki nasakukene kona mian mo lapamo lilike salataa doi looluk. Utus-utus toiyo oila komo totulis doi Kitab Moliyous lalomo manganai Elia, salataa yana popitoikene kosoal Islael doi Mian Bisa. Elia bantile, 3 "Temeneno, komian lapamo akateyo komu nabi-nabi tukon momanase kotampat-tampat mososubakonan sosubakon motuuk doikoo. Totinggal yaku susuunggu tukon yanila yase akateyo yaku." 4 Oilakai ko Mian Bisa napotimbili doi Elia? Mian Bisa timbiliyo, "Yaku lapamo otinggale kopitu kolono komian motuuk doi butonggu susuunggu. Yanila akiyoon nabiasa mososubaiyo ko Dewa Baal." 5 Bunomo koidan budodoiya nia: Daano kosoisik koaito komian mo lapamo Mian Bisa lilike sabab namaasi. 6 Yana lilike yanila luwe namaasi tukon bolikon luwe yanila nakokubai. Sabab kalu do Mian Bisadoo namolilikan luwedoi banggapi nakokubai, maka ko Mian Bisa namaasidoo bolikon kai maasi mo bisa. 7 Jadi, bulaandomo? Islael miano aki nalaate oila komo yanila konapo inumbal. Komo malaat tongo meeng kotambuno poipoisik doi mian mo lapamo Mian Bisa lilike. Kobailong sasaibino teali matikas konoano doi Mian Bisa naponguang. 8 Sabab doi Kitab Moliyous lalomo totulis buno naiya, "Ko Mian Bisa kubaiyo yanila noano tukon yanila napikilan kalipookan; tukon polong nai tembo nia /anila matano aki namoola mokita tukon yanila tolingaino aki namoola molongol." 9 Daud bantile koidan, "Sodiiyomo yanila nalame-lamean teali palako doi yanila susuungo, tukon teali buang, tampat yanila naotuwongan tukon manas! 10 Sodiiyomo yanila napokita teali kalipookan sulano yanila aki namoola mokita; tukon sodiiyomo yanila teali aki namoloyos posidutukon." 11 Yaku mansadai koidan: Salataa ko Yahudi miano otuwong, oilakai doiya teali sulano yanila namanas? Aki nabuno doiya! Bai sabab yanila baladosa, maka kobangsa bailong naikon sinalamaton, tobikon mangaanikene ko Yahudi miano masakit konoano doi bangsa bailong. 12 Sabab bangsa Yahudi daano kona sala tukon aki naloloiyo ko Mian Bisa namongiasan, maka bangsa-bangsa bailong Mian Bisa balakaatiyo. Baimo kai kalu kopataamian kohangsa Yahudi tukon Mian Bisa teali monondok koidan; tantu lobian babasal koidan kobalakaat naikon Mian Bisa nabineekon!

Kasalamatan bangsa-bangsa hailong mo bolikon Yahudi

13 Bai budodoiya kona monondokan yaku mobasilingan doi Utus-utus mo bolikon Yahudi! Buuniamo, buno meeng kolasu! motuuk doi bangsa-bangsa mo bolikon Yahudi, yaku holomatiyo tuuno daku limang nia. 14 Yaku moinikene yaku moola osumbutene konoa masakit doi kubangsa susuunggu, sulano tukon doiya loloonoo yaku moola salamatene kosoobos doi yanila. 15 Sabab yanila Mian Bisa tolake, maka kona potaamian kodunia tukon Mian Bisa teali monondok koidan; baimo kai kalu yanila Mian Bisa talimayomo! Tantu doiya pokakanamo buno komian momate tubo koidan! 16 Kalu meeng kopatolo koloti tumbeno lapamo bineekon doi Mian Bisa, doiya koalatino sasaibino kona loti bineekon doi Mian Bisa koidan. Tukon kalu kokayung anggolo daano Mian Bisa koona, doiya koalatino kolanga-langaano daano koona koidan. 17 Kosoobos doi kayung zaitun langa-langaano - doiyamo Yahudi miano - molapamo linengei. Tukon doi nalinengeiyanoo inosulikon kokayung zaitun mosolot langaano, doiyamo Utus-utus mo bolikon Yahudi. Utus sinumbokiikon idoo sulano Utus nalasaiyo sasaibino komo monondok luwedoi tuboan lohani Yahudi miano. 18 Tobikon doiya inaikai komuyu moambanggene yanila mo lapamo linengei buno do kayungoo langaano. Komuyu sio poneneeke baikon komuyu tongo langaano tolong. Tukon bolikono langaano komo beena kaan doi anggolo, bai anggoio komo beena kaan doi langaano. 19 Bai Utus naikon bantile, "Oode, bai do langa-langaanodoo pinatol sulano yaku moola sinumbokiikon doi batango!" 20 Doiya bisa tuuno. Bai yanila sinakukon sabab aki namangangga, bai kai Utus tinalima sabab Utus mangangga. Jadi inaikai Utus teali banggaal doi yana; kobalino Utus sio mumatakut. 21 Sabab kalu ko Mian Bisa aki nalasayo moseange sulano nasakukene ko Yahudi miano mo buno do kayung-kayungoo langa-langaano tuuno, inai moaanggene yana naikon malasa seang mosakukene ko Utus. 22 Jadi dimbaa kita kitayo bulaa kona monondokan ko Mian Bisa tukon bulaa kona motikasan koidan. Yana tindokiiyo motikas doi yanila mo baladosa, bai yana monondok konoano doi Utusoo - asal Utus tataap tubo doi namonondokan. Kalu aki, maka Utus koidan naikon sinakukon. 23 Tukon manganai Yahudi mianodoo, kalu yanila tade doi nasikap moaki namangangga, maka yanila naikon tinalima koidan; sabab ko Mian Bisa balakuasa sulano natalimayo yanila koidan. 24 Utus mo bolikon kona luwean doi Yahudi bangsa modaano buno langaano doi zaitun batango mo solot. Nah, kalu Utus, podangaanikene tukon Utus nasipat, moola nasinumbokiikon doi zaitun batangodoo tuuno, baimo kai koidan ko Yahudi miano mo inandekon tukon zaitun batango tuuno langa-langaano. Tantu lobian kona gampangan koidan doi Mian Bisa sulano naabalinggene yanila doi napo zaitun batango yanila susuungo.

Mian Bisa naseangano sasaibino kobanggapi

25 Utus-utus! Yaku moinikene komuyu inai molasayo lapamo toiyo sasaibinodoo. Sabab daano komeeng kolangge Mian Bisa mo yase, bai mo akiyoon mian natoiyo. Tukon yaku yase komuyu potoiyo; doiyamo nia: Kosoobos ko Yahudi miano motikas konoano, bai doi yanila nandondoongoo naikon banggadudul tongo polong koaito mian-mian mobolikon Yahudi komo lubat doi Mian Bisa lapamo tasadia. 26 Bunomo lakon sasaibino ko Yahudi miano naikon salamat. Sabab doi Kitab Moliyous lalomo totulis buno naiya, "Tomundo Pasalamat naikon lubat, luwedoi Sion; yana naikon apuse sasaibino kona kulokisan doi Yakub nakatulunan. 27 Yaku naikon boboiyo napaladandian nia tukon yanila doi tembo yaku ompuniyo yanila nalalim-lalim." 28 Sabab ko Yahudi miano aki nayase mantalima Hilita Monondok moluwedoi Mian Bisa, maka yanila teali Mian Bisa namusu; tukon doiya maka teali kauntungan doi Utus-utus mo bolikon Yahudi. Bai sabab Mian Bisa molilike, maka do Yahudi mianodoo Mian Bisa tataap seseange sabab tumbunoila. 29 Sabab kalu Mian Bisa lilike komian tukon balakaatiyo do mianoo, ko Mian Bisa aki nabiasa abali talike oila komo lapamo yana kubaiyo. 30 Loolukon komuyu aki potaat doi Mian Bisa. Bai diabudodoo ko Mian Bisa lapamo okitakanggene baikon komuyu tongosodiimo doi kasalaan, sabab ko Yahudi miano aki nataat. 31 Bunomo lakon koidan tukon do Yahudi mianodoo. Diabudodoo nia yanila aki nataat doi Mian Bisa, sulano komuyu poinokitakon tongosodiian doi kasalaan. 32 Sabab ko Mian Bisa lapamo sodiikene sasaibino kobanggapi doi naakiyan nataat nakuasaiyo, sulano yana namoola tudoikene kona seangano doi yanila sasaibino.

Nggaalano ko Mian Bisa

33 Bisa tuuno ko Mian Bisa nakaasaan! Bisa babasal kona pandoiyan tukon namongotoiyan! Indee kai komo moola selidikiyo kona kaputusan? Indee kai komo moola mangalatikene yana naeala-eala balimangan? 34 Doi Kitab Moliyous lalomo totulis buno naiya, "Indee kai komo toiyo ko Temeneno napikilan? Indee kai komo moola mebee otunggul doi yana? 35 Indee kai komo biasa beena lobo meeng doi Temeneno tobikon namoola tuntute koposobolino?" 36 Mian Bisa komo tealikene sasaibino kolangge. Sasaibino kona luwean doi Mian Bisa tukon doiya tuuk doi Mian Bisa. Tanggaal ko Mian Bisa tuuk sidutu-posidutukon! Amin.

Loma 12

Tubo tuuk Mian Bisa

12:1 Utus-utus! Ko Mian Bisa monondok tuuno doi kita. Doiyamo kosababpo yaku kabiyo tukon tutuu sulano komuyu pososubakene kobutomuyu buno meeng kososubakon motubo mo kusus tuuk doi Mian Bisa tukon mo sanaanggene konoano. Komu manganggaan doi Mian Bisa siokai nabuno doiya. 2 Inai mololoiyo nadunia nia namongiasan. Sodiiyomo ko Mian Bisa nakubaiyo kobutomu teali boolu, sulano komuyu tobolii. Tukon kalu buno doiya komuyu moola toiyo ko Mian Bisa namongiasan - doiyamo oila komonondok tukon mo sanaanggene konoano tukon mo talakana. 3 Mian Bisa lapamo beena doi yaku kona monondokan. Doiya kosababpo yaku mongotinau Utus-utus sasaibino: Inaikai molasaiyo kobutomu lobian tatandak doi mo tutuu. Tadukai ko-muyu ponilaiyo kobutomuyu nandondoong tukon poekependeyo konoamuyu; meeng-meeng komian nilaiyo kobutongo manulut nakamampuan Mian Bisa mo beekene doi yana sabab yana mangangga doi Yesus. 4 Kobutonggita daano badaang kona anggota. Sasamba koanggota daano kona limang susuungo. 5 Bunomo koidan tukon kita. Mau kai kita sasaibino nabadaang, bai kita pokakana meeng kobutonggita sabab kita pomeenggon doi Klistus. Tukon kita meeng-meeng komian potaami meeng tukon baiiong buno anggota-anggota doi meeng kobutonggita. 6 Kita meeng-meeng komian daano kona kaiunia baieieanian mo posasaia. Kaiunia-kaluniadoo Mian Bisa beekene doi kita luwe namaasi. Tobikon doiya kita sio nda pakeyo do kalunia-kaluniadoo. Komian mo daano kona kalunia sulano nababilitakene kobilita moluwedoi Mian Bisa sio nababilitakene do bilitadoo moluwedoi Mian Bisa manulut nakamampuan mo daano doi yana. 7 Mian mo daano kona kalunia motuuk motulungian mian bailong, sio natutuuno tulungiyo komian bailong. Mian mo daano kona kalunia sulano namongotunggul, sio natu-tuuno mongotunggul. 8 Mian mo daano kona kalunia motuuk mobeean samangat doi mian bailong, sio natutuu mobee samangat doi mian bailong. Mian mo daano kona kalunia motuuk mendebean doi mian bailong oila komo daano doi yana, sio nalakukanggene doiya tukon noano nasanaangan seeala natalakanaan. Mian mo daano kona kalunia motuuk katuaiyo sio natutuu katuaiyo. Mian mo daano kalunia motuuk motudoikonan seang doi mian bailong, sio nalakukanggene tukon noa sanaang. 9 Seseange tukon sanaang. Misikitene komo lokis, tukon bataa-ni doi oila komo monondok. 10 Siokai Utus-utus poposeanggon meeng tukon bailong tukon polasaiyo buno mian mo montolutus doi meeng kobonua lalomo, siokai komuyu po matailukiyo beena adat. 11 Pobalimang tukon molole. Inai mobea. Balimango motuuk doi Temeneno tukon samangat moluwedoi Mian Bisa Na Loh. 12 Siokai Utus mumoini doi Temeneno tukon laba, sabal doi susaan lalomo, tukon tataap sambeang. 13 Tulungiyo muosukupe ko Salani miano bailong nakapalaluuwan tukon talimayo Utus-utus mopomeenggon manganggaan Utus mo aki natingoniiyo, tukon noa sanaang doi mubonua lalomo. 14 Kabiyomo doi Mian Bisa sulano yana nabalakaatiyo komian mo lokis doikoo. Oode, kabiyo ko Mian Bisa nabalakaatiyo yanila, inai mokutuke. 15 Poloingi molaba tukon komian mo laba-laba, tukon kokiil tukon yanila mo kokiil. 16 Potubo pokinelok meeng tukon bailong. Inaikai mobati-batinggai, bai pokonoikene kobutomu tukon mian k'ona kadudukan mo pepende. Inai moaanggene kobutomu lobian pandoi doi natutuuan. 17 Kalu komian kubaiyo lokis doikoo, inaikai mobalase tukon nalokisan. Kubaiyomo oila komo inaanggon monondok doi sasaibino komian. 18 Doikoo tambikon, kakaatemo mumoola laate sulano mutubo dame tukon sasaibino komian. 19 Utus-utusonggu! Inai mobalase konggimalan, sodiiyomo Mian Bisa komo ukume. Sabab doi Kitab Moliyous lalomo totulis, "Yakumo komo balase. Yaku naikon komo ukume yana, Temeneno bantile/' 20 Kobalino, kalu komu musu malaal, beena yana kaan; tukon kalu yana molou, beena yana monginum. Sabab tukon kubaiyo mobuno doiya, Utus naikon kubaiyo yana teali mammaa. 21 Inai mosodiikene kobutomu kolokis nalungguiyo, bai siokai Utus mulungguiyo domo lokisoo tukon namonondokan.

Loma 13

Kawajiban doi pamalenta

13:1 Meeng-meeng komian siokai nataat doi pamalenta, sabab akiyo kopamalenta mo aki namalaat kakuasaan moluwedoi Mian Bisa. Tukon pamalenta mo daano nia budodoo nia, ampakonggene kona kakuasaan mopinalentakon luwedoi Mian Bisa. 2 Doiya kosababpo komian mo lawane kopamalenta pokakana tukon molawane oila komo lapamo Mian Bisa tantukanggene. Tukon komian mo kubaiyo buno doiya naikon mantalima ukuman. 3 Sabab komian mo kubaiyo komonondokan aki namatakut doi pamalenta. Tongo mian mo kubaiyo kolokis komo sio namatakut. Kalu Utus yase sulano Utus aki mulasayo matakut doi pamalenta, Utus sio mukubaiyo komo monondok, maka Utus naikon ngginaal. 4 Sabab kopamalenta daano Mian Bisa naata mo balimang tuuk mumonondokan. Bai kalu Utus kubaiyo kolokis, takainomo Utus sio mumatakutene doi yana, sabab bolikon akiyo kotakoso yana mobalakuasa sulano naukume komian. Yana daano Mian Bisa naata, mo otuwenge ko Mian Bisa naukuman, doi mian mo kubaiyo komo lokis. 5 Doiya kosababpo Utus sio mutaat doi pamalenta - bolikon tongo sabab Utus aki nayase inukum, bai koidan sabab noamu lalom alalo. 6 Doiyamo koidan kona alasano bulaando Utus mobabeal lulu, sabab kopamalenta daano Mian Bisa napeleleani mo ampakonggene natugasia mo tongo naiya. 7 Jadi bealemo doi pamalenta oilamo komo sio Utus nabeale doi yana. Bealemo kolulu, kalu Utus sio mubabeal lulu; tukon bealemo kolulu kalu Utus sio mubabeal lulu; tukon babealo lulu kalu Utus sio nababeal lulu. Odotiyo yanila mo sio nainodoti tukon holomatiyo yanila mo sio nainolomati.

Kawajiban doi mian tulano

8 Inaikai mobasamea mau oioila doi indee komiano koidan, alaasene basameaan maasi doi meeng maka bailong. Sabab komian mo seange kotulano banggapi, lapamo lakukene sasaibino Musa naatulan. 9 Sabab koagama Yahudi naatulan, doiyamo: Inai balolowa, inai mangakate, inai pondikuk, inai momemeetene oila komo ano doi mian bailong; sasaibinodoo polaing-laing tukon koatulan-atulan bailong, lapamo pinutusi teali meeng koatulan motolong, doiyamo, "Seseange kotulamu pokakana ikoo moseseange kobutomu susuumu." 10 Mian mo seseange komian bailong, aki naikon nakubaiyo komo lokis doi mianoo. Jadi komian mo seseange kotulano doiya mian mo lapamo lakukanggene sasaibino kosalat agama naatulan. 11 Sangalaasan sasaibinodoo komuyu toiyo baikon nalounu nia daano ikoo mulounu sulano mubangun doi mumooloan. Sabab tembonomo sulano kita nda sinalamaton lapamo loolani nia budodoo nia doi tembo mosodo kita tambuun mangangga. 12 Kopopook adukono lapa; tukon naapa doiya koidan naikon modoamo. Jadi, tadumo kai kita nda tade mokubaiyo kokokubai-kokubai mokalipookan. Kita sio nda kindeke kobutonggita tukon tompide momadialan. 13 Kita sio nda kubaiyo kolangge-langge momonondok buno komo biasa mian kubaiyo doi oloyo namadialang; inai mobalamean babasal lobian kona batas, kai malangu. Inai balolowa, kai mobati-batinggai. Inai poakate, kai masakit konoamu. 14 Sodiiyomo ko Temeneno Yesus Klistus komo tantukanggene oilamo komuyu komo sio pokubaiyo. Tukon inai moloingiyo kobanggapi natabiat mo baladosa sulano naambambule kona moot.

Loma 14

Inai mosalakene koutusomu

14:1 A Mian mo nayakiniyo naikon oila kona inangga sio natinalima tukon monondok doi antala Utus-utus. Inai mopogagai tukon yana manganai napandilian-pandilian. 2 Daano komian konapandapat baikon yana moola kaane oila komo daano. Bai daano komian bailong mo lemah kona koyakinan; yana lasayo baikon yana tongo moola makaan kaulon-kaulon tolong. 3 Mian mo kaane oila komo daano inai poanggape hina komian mo kaane tongo kinaan motutuu; tukon komian mo makaan tongo kinaan motantu, inaikai koidan posalakene komian mo kaane sasaibino, sabab ko Temeneno lapamo talimayo yana. 4 Indee kai Utus tobikon Utus sio muadiliyo komian bailong naata? Kai do atadoo otuwong kai bangun, doiya daano natuan naulusan. Tukon takainomo do atadoo naikon kokondong kokoloyos, sabab ko Temeneno moola nakubaiyo kokondong kokoloyos. 5 Daano komian bailong lasayo daano komeeng kooloyo motantu molobian kona pentiingan doi oloyo-oloyo bailong, bai komian bailong koidan aanggene baikon do oloyo-oloyodoo po-kakanamo. Sodiikenemo meeng-meeng komian natantukanggene konapandapat susuungo. 6 Mian mo pentikanggene kooloyo-oloyo motantu, do mianoo kubaiyo buno doiya sulano naodotiiyo ko Temeneno. Mian mo kaane sasaibino, kubaiyo buno doiya sulano naodotiiyo ko Temeneno, sabab yana basyukuul doi Mian Bisa luwe do kinaanoo. Bunomo koidan tukon komian mo makaan tongo kinaan motantu; do mianoo koidan odotiiyo ko Temeneno tukon balasyukuul doi Mian Bisa. 7 Akiyo komeeng komian doi kita mo tubo tuuk butongo susuungo; tukon akiyo komeeng komian doi kita mo mate tuuk butongo susuungo. 8 Kalu kita tubo, kita tubo tuuk doi Temeneno. Tukon kalu kita mate, kitadoo mate tuuk doi Temeneno. Jadi tubo kai mate, kita daano Temeneno nalangge. 9 Klistus lapamo mate tukon abali tubo. Doiyamo kosababpo yana teali Temeneno doi mian mo tubo tukon koidan tuuk doi mian mo lapamo mate. 10 Jadi, Utus-utus! Tuuk oila mosalakene utusomu mo pomeenggon manganggaan? Tukon tuuk oila Utus moaanggene yana hina? Kita sasaibino naikon mangaelap doi Mian Bisa sulano nda inadili. 11 Doi Kitab Moliyous lalomo totulis, "Kona tutuuwan," Temeneno bantile, "meeng-meeng komian naikon sosuba doi salaanggu; tukon meeng-meeng komian naikon mangaku baikon yakumo ko Mian Bisa." 12 Jadi kita meeng-meeng sio nda mangakukene sasaibino konda kinubai doi Mian Bisa.

Inai momangaanikene koutusomu natapa

13 Tobikon doiya inaikai kita meeng tukon meeng poasalakon. Tadukai nda kakaate sulano komuyu aki pokubaiyo komeeng kolobo mo mangaanikene komeeng koutus mopomeenggon manganggaan togoda tukon baladosa. 14 Sabab yaku pomeenggon tukon Yesus, maka yaku anggayo tuuno baikon akiyo komeeng kolangge doi luwean lokis; bai do langgedoo lokis doi meeng-meeng komian, kalu do mianoo aanggenemo lokis. 15 Bai kalu tukon oila Utus nakinaan, meeng koutus mopomeenggon mangangga kinosokiti konoano, maka Utus akimo koidan mutindokiiyo luwedoi seang. Kalu Klistus lapamo mate tuuk meeng-meeng komian, inaimo kai mosodiikene do mianoo nalinusak tongo oila Utus nakinaan. 16 Doiyamo kosababpo inaimo kai mosodiikene oila komo monondok doi komuyu, nainanggon aki namonondok doi mian bailong. 17 Sabab kalu ko Mian Bisa mapalenta meeng-meeng komian natuboan, oila komo moola yana kaane kai inume, aki koidan napenting. Komo penting doiyamo baikon do mianoo naloingiyo ko Mian Bisa namongiasan, toupiyo konoa namolinoan, tukon mantalima laba-labaan Mian Bisa Na Loh mo beekene. 18 Mian mo meleleani Klistus seeala buno doiya, do mianoo sanaanggene ko Mian Bisa noano, tukon mian-mian bailong halagaiyo. 19 Tobikon doiya konda pinakituu siokai nasidutu tuuk doi-langge-langge mo kubaiyo kopomeenggonan tukon pobangun. 20 Inaikai, sabab soal kinaan, Utus lusayo oila komo lapamo Mian Bisa limange. Sasaibino kokinaan takainomo moola kinaan; bai kalu oila Utus nakinaan mangaanikene komian hailong baladosa, maka Utus salamo. 21 Tadukai aki mumakaan sail kai monginum anggul kai lakukanggene kooioila kalu do langgedoo mangaanikene komeeng koutus mopomeenggon mangangga teali baladosa. 22 Sodiiyomo kai oilamo Utus nainanggadoo, Utus lakukanggene doi Mian Bisa salaano tuuk doi Utus susuungo. Komian mo akiyo kona alasan sulano nalasayo kona sala doi oila kona inaanggon kana, do mianoo sanaang. 23 Bai komian mo lasayo mata-matakut sulano nakaane komeeng kolangge, doibundu kaane do kinaanoo, do mianoo Mian Bisa asalakene; sabab do mianoo aki nabolotindak manulut namanganggaan tentang oila komo kakana tukon mo sala. Tukon oilamo komo linakukanggon tukon aki nda yakiniyo doiya lalim.

Loma 15

Sanaanggene komian bailong, inai kohutomu susuungo

15:1 Kita mo tutuu anggayomo naikon oilamo kita nainangga, siokai nda sabal doi mian mo lemah kona manganggaan nakabalatan-kabalatan. Inaikai kita yase sa-naanggene kobutonggita susuungo. 2 Kobalino kita memeeng sio nda sanaanggene koutusondoo noano tuuk doi namonondokan, sulano kona manganggaan tosuungi moonggol. 3 Sabab Klistus aki napikikene kobutongo nasanaangan susuungo. Doi Kitab Moliyous lalomo totulis buno naiya, "Sasaibino kososibolii mo kinonoikon doikoo lapamo otuwong doi yaku." 4 Sasaibino komo totulis doi Kitab Moliyous lalomo doiya tuuk otunggul kita. Sabab kootunggul kita mo talimayo doi Kitab Moliyous tealikene kita sabal tukon bukuan tobikon kita moola moini doi Mian Bisa. 5 Boliisi ko Mian Bisa, mo beekene kosabalan tukon pongihulan doi banggapi, tulunge komuyu sulano potuho tukon pomeenggon noa, moloingi sontoh Klistus Yesus. 6 Tukon pomeenggon noa Utus sasaibino polaing-laing moola nggaale ko Mian Bisa, Tamanggita Yesus Klistus.

Bilita Monondok tuuk doi bangsa-bangsa mo bolikon Yahudi

7 Sabab doiya siokai Utus-utus mantalima meeng tukon bailong tukon noa sanaang, buno pokakana Klistus koidan talimayo komuyu sulano pokabasale ko Mian Bisa. 8 Sabab, neneeke, baikon Klistus lapamo leIeaniyo ko Yahudi miano sulano naotueloikene baikon ko Mian Bisa satia doi nadaa-nokanano kona paladandian doi tumbunggita. 9 Yesus kubaiyo koidan kobangsa-bangsa bailong mokabasale ko Mian Bisa sabab namonondokan konoano doi yanila. Doi Kitab Moliyous lalomo totulis buno naiya, "Sabab doiya yaku naikon nggaale ikoo doi antala bangsa-bangsa, yaku naikon mananikene nggaalano motuuk doi sambumu." 10 Daano mototulis buno naiya koidan, "Polaba-labamo polaing ko Mian Bisa namian mo tolilik, hai bangsa-bangsa!" 11 Tukon naiya koidan, "Ponggaale ko Mian Bisa, hei sasaibino kobangsa, siokai sasaibino kobanggapi nanggaale yana!" 12 Tukon nia koidan Yesaya nabinantil, "Doi Isai natulunan naikon sumbut komeeng komian naikon mo palentayo kobangsa-bangsa; doiyanamodoo kobangsa-bangsadoo namoinian." 13 Mian Bisa doiyamo kopo moinian. Boliisi yana naontokiyo konoamu tukon sasaibino kolaba-labaan tukon namonondokan sabab komuyu anggayo doi yana, sulano tukon ko Mian Bisa Na Loh kuasa komuyu pololokon moini doi Mian Bisa.

Kona sabab-sabab Paulus tulise tukon tegas

14 Utus-utusonggu! Yaku anggayomo baikon daano badaang tuuno kolangge mo monondok doikoo. Komuyu toiyo sasaibino tukon moola mongotunggul meeng maka bailong koidan. 15 Bai manganai langge-langge motantu, yaku ingotiikene komuyu tukon tegas nai sulatia lalomo, sabab ko Mian Bisa lapamo beekene doi yaku do tugasoo. 16 Yana lapamo tealikene yaku peleleani Klistus Yesus sulano nainutus doi bangsa-bangsa mo bolikon Yahudi. Tukon yaku bolotindak buno imam, mo babilitakene ko Bilita Monondok doi Mian Bisa, sulano komian mo bolikon Yahudi teali meeng kososubakon doi Mian Bisa mo moola yana talimayo. Boliisi ko Mian Bisa Na Loh nakubaiyo yanila teali meeng kososubakon mo tongo kusus doi Mian Bisa. 17 Jadi, tobikon yaku lapamo pomeenggon tukon Klistus Yesus, maka yaku moola lasayo hanggaal doi kulimang motuuk Mian Bisa. 18 Yaku halani hasilingan buno doiya tongo manganai oila komo lapamo Klistus lakukanggene luwedoi yaku motuuk tealikene komian mo bolikon Yahudi taat doi Mian Bisa. Yaku lakukene doiya tukon bantil-bantilan mau kai tukon palabuatan, 19 mo pinoolainggon tukon langge-langge mominasaingdinggon; sasaibino doiya Mian Bisa Na Loh nakuasa. Bilita Monondok tentang Klistus yaku lapamo pelenggene sasaibino doi mian, tambuun doi Yelusalem polong ke Ililikum. 20 Daku tetel doiyamo mobabilitakene ko Bilita Monondok moluwedoi Mian Bisa doi lipu-lipu inaando komian moakiyoon namolongol tentang Klistus. Sabab yaku aki kuyase mokekendenge kobalimangan doi pandasi mian bailong mo abese. 21 Doi Kitab Moliyous lalomo totulis, "Mian mo akiyoon namantalima bilita tentang yana, naikon kitayo; tukon yanila mo akiyoon namolongol, naikon mangalati."

Paulus natetel moampakon doi Loma

22 Doiya kosababpo biasamo yaku tahalangi moduutiyo komuyu. 23 Bai diabudodoo daku limang doi lipu-lipudoo lapamo tolimang. Doi taum-taum lalomo yaku yase duutiyo komuyu. 24 Totiili kalu yaku alon doi mukota doi kuampakonan lalomo doi Spanyol, yaku moinikene moola nda pososuung tukon komuyu tukon polaba-labakon naapa tukon komuyu. Lapamo doiya yaku moinikene komuyu moola tomboniiyo yaku tuuk daku ampakonan doi Spanyoloo. 25 Bai diabudodoo nia yaku yase doi Yelusalem sulano kubabayo kobantuan doi Miaai Bisa namian imbali. 26 Sabab kojemaat-jemaat doi Makedonia tukon Akhaya lapamo satujuiyo sulano namebee sumbangan doi utus-utus mo talalais doi antala Mian Bisa namian doi Yelusalem. 27 Tukon sanaang konoano yanila putusiomo sulano nakubaiyo doiya. Takainomo kona kanaan yanila sio natulungiyo koutus-utus mo talalais doi Yelusalemoo; sabab luwedoi Yahudi miano do mianoo mobolikon Yahudi lapamo mantalima balakaat-balakaat moluwedoi Mian Bisa. Jadi, do mianoo mobolikon Yahudi patut koidan tulungiyo ko Yahudi miano tukon balakaat-balakaat buat. 28 Kalu yaku lapamo alapayo daku limang nia, tukon salakanggene doi yanila doi Yelusalemoo do sumhanganoo mo lapamo tokombul, maka yaku naikon lenggeto doi lipu Spanyol loloiyo komu kota. 29 Kalu yaku lubat doikoo, pasti yaku lubat tukon badaang kobalakaat doi Klistus motuuk doi komuyu. 30 Demi nda Temeneno Yesus Klistus, tukon demi soyang Mian Bisa Na Loh mo beekene, yaku kabiyo tukon tutuu doikoo, boliisi komuyu potulut sambeang tutuu polaing-laing yaku doi Mian Bisa tuuk doi yaku. 31 Posambeang sulano ko Mian Bisa nasodiiyo yaku doi mian limano mo aki namangangga doi Yudea, tukon sulano daku tugas kubabaano kosumbangan doi Yelusalem natinalima tukon noa sanaang doi Mian Bisa namian imbali. 32 Tukon buno doiya, kalu ko Mian Bisa yase, yaku moola lubat doikoo tukon noa mo sanaang. Tukon yaku naikon malasa tohibul doi komuyu tanga-tangano. 33 Boli-boliisi ko Mian Bisa, mo beekene komonondokan doi banggapi, loolainge Utus sasaibino. Amin.

Loma 16

Salam susuunggu

16:1 Yaku yase tudoikene koutusonggita boine, Febe. Yana motomboniiyo kojemaat doi Kengklea. 2 Potalimayo yana buno kai meeng komian doi Temeneno namian. Takainomo bunomo doiya ko mian-mian mo mangangga doi Mian Bisa sio namantalima meeng maka bailong. Tulungiyo yana, kalu yana mapalaluu bantuan doi komuyu, sabab yana susuungo lapamo motombonii badaang komian - tongusokon yaku. 3 Pelenggene daku salam doi Pliskila tukon Akwila, tula-tulanggu mo polaing-laing balimang tuuk doi Klistus Yesus. 4 Yanila kabi namate sabab yase salamatene yaku. Yaku bakinatauwan doi yanila - tukon bolikon tongo yaku, bai sasaibino kojemaat bangsa bailong mo bolikon Yahudi koidan bakinatauwan doi yanila. 5 Pelenggenemo koidan daku salam doi jemaat mo pototongi doi yanila nabonua. Salam doi Epenetus yaku mo seseange. Yanamo komian mo tumbe-tumbeno mangangga doi Klistus doi lipu Asia. 6 Daku salam koidan doi Malia. Yana lapamo balimang buno doiya tuuno tuuk komuyu. 7 Pelenggenemo koidan daku salam doi Andolonikus tukon Yunias. Yanila meeng kobenseno tukon yaku tukon oiasamo usok talunggu polaing-laing yaku. Akiyoon kumangangga doi Klistus, yanila lapamo mantailuk mangangga. Yanila totingonii doi antala lasul-lasul. 8 Salam doi Ampliatus, yaku mo seseange sabab yana polaing-laing tukon yaku lapamo pomeenggon tukon Temeneno. 9 Pelenggene daku holomat doi UhSanus, tulanggita mo balimang polaing-laing tukon kita tuuk doi Klistus. Koidan daku holomat doi Stakhis yaku mo seseange. 10 Salam doi Apeles. Kona satiaan doi Klistus lapamo tolobukutii. Salam koidan doi Alistobulus pulino, tukon doi Helodion. 11 Yana meeng kohenseno tukon yaku. Koidan salam doi utus-utus mopomenggon manganggamo doi Nalkisus pulino lalomo. 12 Daku salam doi Tlifena tukon Tlifosa mo balimang tuuno moleleaniyo ko Temeneno, tukon doi Pelsis yaku mo seseange. Yana koidan balimango kobukuan tuuk doi Temeneno. 13 Salam doi Lufus tukon tinano, mo doi yaku buno tinanggu susuunggu. Lufus daano meeng komian Temeneno mopiliyo mo ngginaal. 14 Pelenggenemo daku salam doi Asinklitus, Flegon, Helmes, Patlobas, Helmas tukon sasaibino koutus pomeenggon mangangga mo polaing-laing tukon yanila. 15 Salam doi Filologus tukon Yulia; doi Neleus tukon utuso moluko; doi Olimpas tukon doi sasaibino komian mangangga polaing-laing tukon yanila. 16 Popobee salam-salaman seeala monondok buno utus Salani. Sasaibino kojemaat Klistus pelenggene yanila nasalam doi Utus-utus.

Otinau napupusan

17 Utus-utus! Yaku kabiyo tukon tutuu: Pobai-baingotii doi mian mo sumbetene kopoalaasan tukon nggabute komian namanganggaan doi Temeneno. Do langgedoo posasala tukon oila komo lapamo inotunggukon doikoo. Pododoonggon doi mian mobuno doiya. 18 Sabab komian mo kubaiyo buno doiya bolikono balimang motuuk doi Klistus nda Temeneno, bai tuuk akabuse yanila noano susuungo naminooton. Tukon budukan tukon bantil-bantilan mo maamis, yanila kokoliiyo komian mo aki natoiyo kooioila. 19 Sasaibino komian lapamo toiyo baikon komuyu satia doi otunggul tentang Bilita Monondok mo luwedoi Mian Bisa. Tukon yaku sanaang do langgedoo manganai komuyu. Yaku yase sulano komuyu paneloi manganai langge-langge mo monondok, tukon longas manganai langge-langge mo lokis. 20 Mian Bisa mebee monondokan doi banggapi, naikon mosobito mangabos Ibiliis doi mukakuasaan bilito tukon yana manase. Boliisi Utus-utus nasidutu Yesus Klistus nda Temeneno nabalakaatiyo kita! 21 Timotius, tula-tulanggu, pelenggene kona salam doi komuyu. Bunomo koidan Lukius, Yason tukon Sosipatel, mo meeng benseno tukon yaku. 22 Komo tulise naiya sulatia, yaku Teltius. Yaku mabantil salam montolutusan doi komuyu. 23 Gayus kapatuwe kona salam doikoo. Yaku sambukon doi nabonua tukon mai jemaat koidan bakaleda idoo. Elastus, moabese kodoy doi kota, kapatuwo kona salam doikoo. Bunomo koidan konda utus Kwaltus. 24 Boliisi konda Temeneno Yesus Klistus nabalakaatiyo Utus sasaibino. Amin.

Potutup sulat

25 Tanggaal ko Mian Bisa! Yana balakuasa moekeenggele Utus namanganggaan pokokonoi tukon do Bilita Monondokoo moluwedoi Mian Bisa yaku mo babotilanggene tentang Yesus Klistus. Yaku babotilanggene do bilitadoo pokokonoi tukon oila ko Mian Bisa nainokitakon; doiyamo tentang Mian Bisa natetel mo lapamo doi abad-abad kona malumbitan aki komian natoiyo. 26 Bai diabudodoo luwedoi Mian Bisa napalenta posidutukon, do teteloo lapamo inokitakon tukon binotiikon doi sasaibino kobangsa luwe tulisan-tulisan pala nabi, sulano yanila sasaibino mangangga tukon taat doi Mian Bisa. 27 Yanamo komeeng-meengo ko Mian Bisa, yana babasal kona pandoiyan. Boliisi yana nainosuun tatandak sidutu-posidutukon luwedoi Yesus Klistus! Amin. Komai holomat, Paulus, Klistus Yesus naata

1 Kolintus 1

1:1 Utus-utus Mian Bisa najemaat doi Kolintus! Utus lapamo Mian Bisa uange sulano nateali namian sabab Utus Klistus Yesus namian, polaing-laing doi sasaibino komian inaando kona daanooan komo sosubaiyo konda Temeneno Yesus Klistus, doiyamo konapo Temeneno tukon nda Temeneno koidan. Yaku, Paulus, tukon utusonggita Sostenes, moinikene sulano ko Mian Bisa Tamanggita tukon nda Temeneno Yesus Klistus mebee balakaat tukon namonondokan doikoo. Yaku tulise naiya sulatia buno meeng kolasul Yesus Klistus, Mian Bisa susuungo mo oduduke tukon luwe koidan doi namongiasan.

Balakaat-balakaat moluwedoi Mian Bisa mololo doi Yesus Klistus

4 Yaku sidutu bakinatauwan doi Mian Bisa kokaliangano komuyu, sabab komuyu lapamo mantalima maasi doi Mian Bisa mololo doi Klistus Yesus. 5 Sabab komuyu lapamo teali Klistus namian, maka komu tuboan kaasakene kolangge sasaibino. Komu motoiyan doi sasaibino kolangge atean tuuno, tukon komuyu pandoi bangotunggulkene doiya motoiyanoo. 6 Doiya tudoikene baikon kobilita kaliangano Klistus lapamo kai tangabos doi noamu lalomo, 7 tobikon komuyu akipo kakulangan mau nabaino meeng kobalakaat, samantala komuyu mototiiliyo konda Temeneno Yesus Klistus nalubatan tukon sasaibino komian kitayo. 8 Klistus susuungo naikon dagaiyo komuyu polong doi napupusan; sulano doi tembo yana lubat koidan, komuyu polinaat akiyo kososiboliino. 9 Ko Mian Bisa moola nainangga tutuuno. Yanamo ko Mian Bisa mo lapamo uange komuyu sulano ^poteali pomeenggon tukon na Pau, doiyamo Yesus Klistus, nda Temeneno.

Poliitonan doi jemaat lalomo

10 Utus-utus! Tukon doi nda Temeneno Yesus Klistus sambuno, yaku kabiyo sulano komuyu sasaibino pomeenggon bantilan; sulano naakiyo kopoalaasan doi komuyu. Siokai komuyu pomeenggon, pomeenggon noa tukon pikilan. 11 Sabab, komian badaang doi Kloe solipuan popitoikene doi yaku baikon daano koponggeelekian doi komuyu. 12 Daku minakisuuti doiyamo baikon doi komuyu daano komo bantile, "Yaku lainge Paulus," daano koidan komo bantile, "Yaku lainge Apolos," kobailong bantile, "Yaku lainge Petulus," daano kobailong bantile. "Yaku lainge Klistus." 13 Bulaando Klistus motongobos-obos! Paulus aki namate sinempang motuuk doi komuyu! Komuyu aki posinau paisu salani sulano poteali Paulus napololaing-pololaing, bolikon? 14 Kinatauwan aki kusauwo paisu salani mau nabaino meeng komian doi komuyudoo, sangalaasan Klispus tukon Gayus. 15 Inai nadaano meeng komian mobantile baikon yaku lapamo sauwo paisu salani yana sulano nateali pololaing yaku. 16 (Oo, ide, Stepanus tukon napokalualga, memang yakumo komo sauwo paisu salani yanila. Bai kobai-bailonggon, kalu kuneneeke, akiyono komian bailong yaku mo sauwo paisu salani.) 17 Klistus bintekene yaku bolikon sulano kusauwo komian, bai sulano kubabotilanggene Bilita Monondok moluwedoi Mian Bisa; tukon doiya sio kukubaiyo tukon bolikon kupandoiyan basilingan seeala banggapi, sulano kokuasa molengget doi Klistus namatean doi kayung sinempang aki nabaino palasuma.

Mian Bisa nakuasa tukon napandoiyan tangabos doi Klistus

18 Sabab doi mian badaang mo ompokoniiyo kosilakaan, kobilita kaliangano Klistus namatean doi kayung sempang babunokon kala-kala. Bai doi kita Mian Bisa mo salamatene, doiya bilitadoo buno meeng ko Mian Bisa nakokubai motudoikene kona kuasa. 19 Sabab doi Kitab Moliyous lalomo, ko Mian Bisa bantile, "Kona pandoiyan mian mosaleh naikon kunggalanggabute, tukon pangalatian mian badaang kona motoiyan naikon yaku alapuse." 20 Jadi, oila kona totuuk do mian badaangoo mosaleh? Oilamo kona totuuk doi yanila mo daano kona ilimuu? Oila kona totuuk komian mopandoy pikikene nadunia nia? Ko Mian Bisa lapamo tudoikene baikon nadunia nia napandoiyan akiyo kotakoso! 21 Sabab mau nabulaandomo kobanggapi napandoiyan, yana aki namoola tingoniiyo ko Mian Bisa kalu tolongo napandoiyan susuungo. Bai sabab ko Mian Bisa napandoiyan, maka yana salamatene komian badaang mo mangangga doi yana luwe dobilitadoo kami mo babilitakene komian doi dunia nia mo tolongo aanggene akiyo kotakoso. 22 Ko Yahudi miano palaluuwo komo minasaingdinggon buno meeng kobukutii, tukon Yunani miano palaluuwo tuuno kopandoiyan doi dunia nia. 23 Bai kita nia tolongo babilitakene Klistus mo mate doi kayung sempang. Doiya bilitadoo singgunge ko Yahudi miano napalasaan, tukon mian badaang mobolikon Yahudi miano tolongo aanggene kala-kala. Tukon mian mobolikon Yahudi miano aanggene meeng kobodoan. 24 Bai doi mian badaang mo lapamo Mian Bisa uange - mau doi Yahudi miano mau doi mobolikon Yahudi miano - doiya bilitadoo buno meeng ko Mian Bisa nakokubai motudoikene kona kuasa tukon napandoiyan. 25 Sabab komo tokita bodo doi Mian Bisa, daano lobian kona pandoiyan doi banggapi napandoiyan; tukon komo tokita matalamuyuk doi Mian Bisa, daano lobian kona bukuanan doi banggapi nabukuanan.

Kuasa Mian Bisa tukon banggapi nakelemahan

26 Utus-utus! Coba poneneeke bulaando kopoo tuboan salataa ko Mian Bisa nauangano komuyu. Tolongo soisik tolong doi komuyudoo komo pandoi, kabai mobalakuasa, kabai motatandak kona sambu dinudukon manulut banggapi napokita. 27 Sabab takainomo ko Mian Bisa sangaja lilike komo inaanggon bodo doi dunia nia, sulano komian badaang mopandoi doi dunia nia teali mammaa. Tukon ko Mian Bisa lilike komo inanggon lemah doi dunia nia, sulano ko mian-mian mo bukuan nateali mammaa. 28 Ko Mian Bisa lilike komo inaanggon pau-pauno, talalais, tukon baikon nadunia nia mo aanggene akiyo kotakoso, sulano ko Mian Bisa namanase nadunia nia nainaanggon palaluu. 29 Tukon nabuno doiya akiyo komeeng komian momoola banggaalkene kobutongo doi Mian Bisa salaano. 30 Tolongo Mian Bisa susuungo komo kubaiyo tooikon Utus pomeenggon tukon Klistus Yesus. Luwedoi Klistus, kita tinealikon pandoi. Tukon luwedoi yana koidan ko Mian Bisa kubaiyo kita pokindokon tukon kooutongo, tealikene kita namian mo tangalaas, tukon bebaskanggene kita. 31 Jadi, bunomo komo totulis doi Kitab Moliyous lalomo, "Komian mo yase banggal-banggaal, sio nabanggaalkene doi oilamo ko Temeneno mo lapamo lakukanggene."

1 Kolintus 2

Bilita kaliangano Klistus namatean doi kayung sempang

2:1 Utus-utus! Tembodoo yaku lubat doikoo tukon baboti-langganano doikoo kaliangano ko Mian Bisa natetel mo akiyoon kodunia natoiyo, yaku aki kupakeyo daku pandoiyan doi dunia kai basilingan tukon bantil-bantilan mo monondok. 2 Sabab yaku lapamo niatene baikon kalu yaku daanoon mopolaing tukon komuyu, yaku aki kumopolonggon oioila, tolongo kaliangano doi Yesus Klistus; baikon yana lapamo mate doi kayung sempang. 3 Salataa daano yaku tukon komuyu, yaku matalamuyuk tukon busak-busak matakut. 4 Bilita yaku mo pelenggene doikoo yaku aki kupelenggene tukon bantil-bantilan mo babayo manulut banggapi napandoiyan. Yaku pelenggene doiya tukon eala mo bukutiikanggene baikon ko Mian Bisa Na Loh balakuasa. 5 Yaku kubaiyo buno doiya, sulano komu manganggaan doi Klistus aki naluwe doi banggapi napandoiyan, bai luwedoi Mian Bisa nakuasa.

Mian Bisa napandoiyan

6 Mau kai nabuno doiya, daano doi mian badaangoo kona tuboan doi lohani lapamo mono-monondok, takainomo yaku basilingan kokaliangano pandoiyan. Bai naiya pandoiyan nia bolikon pandoiyan doi dunia, kabai pamalenta-pamalenta napandoiyan doi lounu nia, kona kakuasaan molapus. 7 Do pandoiyanoo yaku mo lakukanggenemo doiya pandoiyan moluwedoi Mian Bisa. Do pandoiyanoo dunia aki natoiyo, bai ko Mian Bisa lapamo sadiakene komo tuuk kona monondokan doi kita akiyoon nadunia nia napinasitaka. 8 Akiyo komeeng doi pamalenta-pamalenta doi lounu nia komo toiyo do pandoiyanoo. Sabab kalu kai yanila toiyomo, tantu yanila akimo napo sempanggene ko Temenenodoo mo babasal. 9 Kobalino doiya langgedoo daano buno komo totulis doi Kitab Moliyous lalomo, "Oilamo komo aki nabiasa kinita kai banggapi moola nalengele, tukon moaki nabiasa sumbut doi banggapi napikilan, doiyamo ko Mian Bisa nasinadiakon tuuk doi mian badaang mo mamaasikene yana." 10 Bai ko Mian Bisa lapamo okitakene doi kita tukon palantalaan na Loh. Mian Bisa Na Lohdoo solidikiyo sasaibino kolangge, polong doi Mian Bisa natetel-tetel mo sosookon tutuuno. 11 Sabab komo toiyo memeeng komian noano tolongo do mianoo naloh susuungo, bolikon? Bunomo koidan ko Mian Bisa. Komo toiyo ko Mian Bisa noano tolongo Mian Bisadoo Na Loh susuungo! 12 Tukon kita aki nabineekon koloh dunia nia, bai tolongo Loh mo luwedoi Mian Bisa, sulano kita sasaibino toiyo komo lapamo Mian Bisa beekene doi kita. 13 Tobikon doiya, kalu kami jelaskanggene kolangge-langge kaliangano doi Mian Bisa motuuk doi mian-mian mo daano ko Mian Bisa Na Loh, kami aki mai pelenggene tukon banggapi napandoiyan, bai tolongo luwe otunggul doi Mian Bisa Na Loh. 14 Mian mo akiyo ko Mian Bisa Na Loh, aki namoola mantalima oila do Lohdoo nainokitakon. Sabab doiya mianoo langge-langgedoo nabinantil tolongo buno meeng kokabodokan tolong. Doiya mianoo aki namoola mangalatikene, sabab doiya langge-langgedoo tolongo moola tiningonii tukon seeala lohani. 15 Mian mo daano ko Mian Bisa Na Loh moola nilaiyo sasaibino kolangge, bai akiyo komeeng komian momoola nilaiyo yana. 16 Doi Kitab Moliyous lalomo totulis, "Indee komo toiyo ko Temeneno napikilan? tukon indee komo moola otinauwo yana?" Kitamo komo daano kopikilan mo pōkakana tukon Klistus!

1 Kolintus 3

Peleleani-peleleani Mian Bisa

3:1 Utus-utus, kona tutuuwan yaku aki namoola basilingan tukon komuyu pokakana tukon mian mo daano ko Mian Bisa Na Loh. Yaku tolongo moola basilingan tukon komuyu pokakana tukon komian mo daano tubo loloiyo koloh dunia namongiasan; pokakana komian mo daano pau-pau kona manganggaan doi Klistus. 2 Loolukon yaku tolongo moola mebee doi komuyu pau-pau nakinaan, bolikon mian mobabasal nakinaan; sabab komuyu akiyoon namoonggol kopoo manganggaan. Bai budodoiya komuyu akiyoon namoonggol kopoo manganggaan, 3 sabab komuyu daano motubo loloiyo kobanggapi natabiat. Sabab kalu komuyu daano moabos noa tukon poliiton kotula-tulamuyu, bolikon kai doiya meeng kolangge mookitakene baikon komuyu daano motubo loingiyo kobanggapi natabiat, pokakana komian badaang mo aki natingoniiyo ko Mian Bisa? 4 Kalu daano komo bantile, "Kami loingiyo Paulus," tukon kobailong bantile, "Yaku loingiyo Apolos," bolikon kai doiya otudoikene baikon Utus nakalakuan buno mian badaang doi dunia? 5 Kona tutuuwan Apolos indee miano? Tukon indee miano Paulus? Kami tolongo Mian Bisa napeleleani-peleleani, mo lapamo andane komuyu sulano poanggayo Klistus. Kami tolongo ampakonggene kolimang Temeneno mo tugaskanggene doi kami memeeng. 6 Yaku sakakene tukon Apolos tiposiiyo paisu, bai Mian Bisa susuungo komo kubaiyo tubo dolanggedoo mosinakakon. 7 Jadi komo penting tolongo Mian Bisa, sabab yanamo komo otuboiyo. Komo sakakene tukon mo tiposiiyo paisu aki napenting; 8 luaila tongo pokakana. Yanila memeeng tolongo mantalima tambo doi napo pakadakan. 9 Kami tolongo mian badaang mo polaing-laing balimang tuuk doi Mian Bisa nalimang; tukon komuyu pokakana ko Mian Bisa naasi. Utus-utus daano buno Mian Bisa nabonua koidan. 10 Tukon pandoiyan Mian Bisa mo beekene, yaku pokakana meeng koahli mongkubai bonua lapamo yaku kubaiyo kona pandasi do bonuadoo, tukon mian bailong komo kubaiyo do bonuadoo doi pandasidoo bungkukono. Doi memeeng komian sio napalatikanggene mono-monondok bulaando kona kubaiyano do bonuadoo doi pandasidoo bungkukono. 11 Sabab ko Mian Bisa susuungo lapamo abese Yesus Klistus pokakana komeeng kopandasi motuuk doi bonuadoo; akiyo kopandasi bai-bailong. 12 Daano komo mongkubai bonua doi pandasidoo tukon mapake mosoni, daano komo mapake pelak, daano komo mapake batu motambongan, daano koidan komo mapake kayung, bulung momotuul kai kayung momongula. 13 Doi memeeng komian nalimang naikon tokitamo kalu Yesus lubato koidan. Sabab doi oloyodoo bilat komo kubaiyo tokita doi meeng-meeng komian nalimang. Bilat komo ujio tukon komo tantukanggene kona moonggolan doi limangoo. 14 Kalu do bonuadoo moi nokokondong doi pandasidoo bungkukono taanggene kobilat nasuayo, doiya mianoo naikon mantalima tambo. 15 Bai kalu mian nalimang mosuwa, yana lugi; yana susuungo naikon salamat, bai buno mian mo lolos mololoi bilat. 16 Kai Utus toiyo baikon komuyunokon Mian Bisa Nabonua? Tukon baikon ko Mian Bisa Na Loh dungol doi komuyu? 17 Kalu daano komian mo manase ko Mian Bisa Nabonua, ko Mian Bisa naikon manase do mianoo. Sabab ko Mian Bisa Nabonua tolongo Mian Bisa tolong komo dungol, tukon komuyumo do bonuadoo. 18 Inai nadaano komeeng komian doi komuyudoo motipuwo kobutongo susuungo. Kalu daano komian doi komuyudoo molasaiyo kobutongo pandoi kalu mian doi dunia napokita, doiya mianoo sio nateali bodo, sulano yana nabisa-bisa teali pandoi. 19 Sabab komo inaanggon pandoi doi mian doi dunia nia, doiya doi Mian Bisa napambaleng mian mobodo. Doi Kitab Moliyous lalomo totulis, "Ko Mian Bisa osinggaange ko mian-mian mopandoi doi yaniladoo napandoiyan susuungo." 20 Daano koidan mototulis buno naiya, "Ko Temeneno toiyo baikon komian badaang mopandoi napikilan doiya pikilan mo akiyo kona totuuk." 21 Tobikon doiya, inai nadaano komeeng komian mo nggaa-nggaale kobanggapi, sabab sasaibino lapamo bineekon teali mulangge: 22 Paulus, Apolos, Petulus, dunia nia, kotuboan tukon matean, naiya lounu nia kai lounu salaan do, sasaibino doiya koomu. 23 Tukon komuyu Klistus koona, tukon Klistus Mian Bisa koona.

1 Kolintus 4

Lasul-lasul Klistus

4:1 Poakuiyo kami peleleani-peleleani Klistus, mo balatang-gung jawab kobabilitakanano ko Mian Bisa natetel-tetel mo akiyoon mian doi dunia natoiyo. 2 Kotumbe-tumbeno komo pinalaluu doi peleleanidoo mo buno doiya doiyamo baikon yana sio namolole doi natuan. 3 Kalu yaku aki nateali soal oila komo komuyu - kabai indee miano - koidan popikikene kobutonggu. Sabeakai oila daku pinikikon doi butonggu susuunggu mau doiya aki nateali soal. 4 Yaku aki kulasae sala doi indee kolanggeno, bai doiya bolikon bukutii baikon bisa-bisa yaku akiyo daku sala. Temeneno komo tantukene daano daku sala kai akiyo. 5 Sabab doiya, akiyoon nalaate kotembono, inai komuyu moso-mosobit motantukene baikon memeeng komian daano kona sala kabai akiyo. Pototiliiyomo nalaate ko Temeneno nalubatan. Yanamo komo bukayo sasaibino kolaasia-laasia mo tosookon doi kalipookan lalomo. Yanamo komo bongkale sasaibino koniat mo tangabos doi banggapi noano lalomo. Doiya kosinggatoo maka nasodo meeng-meeng komian mantalima panggaal doi Mian Bisa komo pantas yana talimayo. 6 Utus-utus! Komo tuuk doi mukopontingan, yaku lapamo otuuke doi Apolos tukon doi butonggu susuunggu. Kona makisuut sulano kami teali mokitaan tukon komuyu moola balajal oila koalatino kobantilanoo, "Pobataani doi palatulanoo mo daano." Tukon buno doiya akiyo komeeng komian doi komuyudoo momoola banggal-banggaalkene komeeng komian, maka totulaiyo komian bailong. 7 Indee kai komo tealikene Utus molobioniiyo komian bailong? Bolikon kai sasaibino kolangge Utus tongo talimayo doi Mian Bisa? Jadi, bulaando muyase banggaalkene kobutomu, mobula-bulaa oila komo daano doi Utus bolikon meeng kolangge mo bineekon? 8 Takainomo komuyu akimo pomapalaluu oioila koidan! Komuyu kaasamo! Komuyu tealimo tomundo! Tukon kami aki. Mondoko tuuno komuyu bisa-bisa tealimo tomundo, sulano kami namoola nda polaing-laing mobapalenta. 9 Sabab kalu manulut daku palaat, kami nia lasul-lasul, lapamo Mian Bisa tealikene buno banggapi namokitaan tukon doi malaekat napambaleng. Kami buno mian badaang moakiyo kotakoso mo binee ukuman mate doi mian mobadaang salaano tukon mian doi dunia tolo-toloukoniyo. 10 Sabab Klistus, kami buno mian mo longas, tukon komuyu Salani miano komo pandoi! Kami aki mai oukuan, komuyii komo bukuan! Kami tinotulai, bai komuyu ngginaa-nggaal! 11 Polong doi tembo nia kami toupiyo komalaalan tukon molouwan; komai pakean baino doi butonggami; komian sakisaayo kami; kami aki mai malaat dungolan motataap; 12 kami babuku tuuno sulano mai malaat kapalaluuwan. Kalu kami kinutuk, kami soboliyo tukon balakaat; kalu kami linokis-lokis, kami sabal; 13 kalu komian bantil-bantile kami lokis, kami soboliyo tukon bantil-bantilan mo monondok. Kami aki mai lobian luwedoi lembut doi dunia nia; polong doi oloyo nia kami tataap pinokakanakon kolangge momanggilit doi dunia nia. 14 Yaku tulise naiya doikoo bolikon sulano nakubaiyo komuyu mammaa, bai yaku otunggule komuyu buno kupau-pau susuunggu. 15 Sabab yaku komo teali tamamuyu, mau kai nabuno Salani miano, komuyu songulomo koloon kopo gulu. Doi potuboan buno mian badaang mo pomeenggon tukon Klistus, yaku komo teali tamamuyu, sabab yaku komo babayo ko Bilita Monondok kaliangano Klistus doi komuyu. 16 Tobikon doiya yaku kabiyo tutuuno sulano komuyu loloiyo sontoh yaku. 17 Tuuk doiya yaku lapamo bintekene Timotius nalubat doikoo. Buno Klistus napololaing, yana pokakana daku pau susuunggu yaku mo seange. Yana pau mo moola inangga. Yana naikon tandaikene komuyu kaliangano kotuboan yaku mo loloiyomo sambuno lapa yaku mangangga doi Klistus, doiyamo kona eala kotuboan yaku otunggulikenemo doi memeeng kojemaat doi samba-samba kolipu. 18 Daano komoimoiya komian doi komuyudoo tealimo bang-gal-banggaal, sabab yanila aanggene yaku akimo kulubotiiyo ikoo. 19 Bai kalu ko Temeneno beena todanan yaku lubotiiyo koidan ikoo tukon akimo namalumbit. Sio nalaatemo doiya kotembono, yaku naikon kitayo koidan oila komo moola do mian badaang mo banggal-banggaal nakinubaidoo; aki natolongo yanila nabantilan tolong. 20 Sabab kalu ko Mian Bisa palentayo memeeng komian natuboan, doiya langgedoo totingonii doi mianoo nabukuanan tubo, bolikon tolongo nabantil-bantilan. 21 Jadi polilikemo oilamo kopoo iniyas tuuno! Kai komuyu yase sulano- kulubat otunggule komuyu tukon tutuuno kai yaku tolongo lubat otunggule komuyu tukon mantalamuyuk tukon poseangan?

1 Kolintus 5

Basinduwaan doi jemaat lalomo

5:1 Yaku lapamo mantalima lapulan baikon doi komuyudoo daanomo kokokubai-kokubai basinduwaan mo lobi-lobiano: Daano doi utusonggitadoo komo loloaiyo kona silaabo. Mian badaang mo aki natingoniiyo ko Temeneno bai yanila aki namongkuhai kokuhai mohuno doiya! 2 Mau kai natmno doiya, Utus daano mobanggal-banggaal. Kona balino Utus sio mususa, tukon sio Utus kaluale komian mo kubaiyo doiya langgedoo. 3-4 Doi potokitaan, yaku dodoon doi komuyu, bai doi mian noano yaku daano doi komuyu. Jadi yaku yase mokubai tindakan pokakana yaku daano polaing-laing tukon komuyu, "Tukon Yesus Klistus sambuno, yaku okitakene baikon komian mo lapamo kubaiyo kokokubai mobuno doiya kona manggilitan, sio nainukum!" Kalu komuyu pototongi poanggape baikon yaku daano doi komuyudoo, tukon koidan nda Temeneno Yesus nakuasa, 5 komuyu sio pobeekene doiya mianoo doi Ibiliis sulano doiya mianoo butongo nasilaka tukon buno doiya kona loh sinalamaton kalu laate kotembono ko Temeneno nalubatan koidan. 6 Aki namoola komuyu banggal-banggaal. Ugaate komuyu lapamo toiyo naiya pelibahasa nia, "Lagi mo soisik kubaiyo sasaibino koadonan teali tuboi!" 7 Sakukene loolukon do lagidoo mo malumbito, doiyamo lagi lalim, sulano komuyu nateali pokakana koadonan mo boolu, bilisii doi lagi lalimoo mo malumbit, tukon yaku toiyo baikon komuyu takainomo buno doiya. Sabab ko Paskah lamekanano kita sasalaanemo, sabab Klistus mo teali buno domba Paskah lapamo kinulbankanggon. 8 Jadi, maimo nda lamekene donda lameanoo tukon loti mo akiyo kona lagi, doiyamo loti mo andekene kona moliyousan tukon sasaibino kolangge pokonoi ko Mian Bisa noano. Inai nda lamekene do Paskahdoo tukon loti mo tasambul lagi mo malumbito, doiyamo lagi lalim tukon kulokisan. 9 Doi kusulat loolukonoo lalomo, yaku pailukene ikoo sulano naaki pobelgaul tukon mian motolosinduwaon. 10 Komo yaku makisuutiyo bolikon mian motolosinduwaon kabai momodoko, kabai ponipu kabai mososubaiyo kosetan mo aki natoiyo ko Mian Bisa tutuuno. Bolikon! Yaku aki kumakisuutiyo yanila; sabab kalu komuyu dodooniyo yanila, maka tantumo komuyu sio pokalual nai dunia nia. 11 Daku makisuut doiyamo, baikon komuyu inai pobelgaul tukon mian mo akuiyo kobutongo Salani miano, bai do mianoo basinduwa, kabai modoko, kabai mian mososubaiyo kopilogot, kabai yase lokis-lokise komian bailong, kabai nggolonguon, kai mian mopondikukan. Osulang pokaanggon doiya mianoo inai! 12-13 Takainomo koadiliyano komian badaang mobolikon Salani miano bolikon kuulusan. Mian Bisa susuungo komo adiliyo yanila. Bai doi muanggota-anggota jemaat, bolikon kai komuyu susuumuyu komo adiliyo yanila? Doi Kitab Moliyous lalomo totulis, "Siikayo komian molokis modaano doi komuyudoo."

1 Kolintus 6

Makalaakonan utus doi pangadilan

6:1 Bulaandokon modaano doi komuyudoo komo balani ampakon doi hakim mo aki natoiyo ko Mian Bisa, sulano nakalaakene koutusonggita mopomeenggon manganggaan, kalu yana daano kona posalakonan tukon do utusoo? Bulaando yana aki nakabiyo doi Mian Bisa namian nauluse doiya palakaladoo? 2 Oilakai komuyu aki potoiyo baikon ko Mian Bisa namian moola adiliyo nadunia nia? Jadi, kalu komuyu moola adiliyo nadunia nia, kai komuyu aki naikon pomoola uluse dopalakala-palakala pangadilanoo mo akiyo koalatino? 3 Oilakai komuyu akipo toiyo baikon kita naikon adiliyo komalaekat-malaekat? Lobi-lobian koidan palakala-palakala natuboan samba-samba kooloyo! 4 Maka kalu sumbut kopalakala-palakala mobuno doiya, kai naikon komuyu kalaakene doi mian mo akiyo kona limang doi jemaat lalomo? 5 Bisa-bisa tolongo mongkubai maa! Tantu doi komuyudoo daano meeng komian mo sukup kona pandoiyan momoola alapayo koulusano doi utus-utus sasaibino mo Salani miano napoliitonan! 6 Bai kobalino meeng ko Salani miano ampakon doi mian mobolikon Salani miano sulano nakalaakene kona palakala doi utusoo mo Salani! 7 Mau naaki naampakon popalakalai doi mian mobolikon Salani miano; modaano kopoliitonan doi komuyudoo doiya bunomo meeng kona salaan doi komuyu. Lobian monondok kalu komuyu kinubai aki naadil, kabai inolugi! 8 Bai komuyu susuumuyu komo kubaiyo komian bailong tukon aki naadil. Komuyu susungo koidan mo olugiyo mian bailong. Tukon doiya komuyu kubaiyo doi utus-utusonggita mopomeenggon manganggaan! 9 Komuyu kai toiyo baikon komian badaang mo aki naloingiyo ko Mian Bisa namongiasan, aki nateali Mian Bisa namian? Inai potongokolii! Mian badaang molokis kona kokubai, mian badaang mo ososubaiyo kopilogot, mo basinduwa, mo kubaiyo kokokubai mo minamaakon doi tulano malane susuwele kabai boi-boine susuwele, 10 mo pondikuk, mo modoko, nggolonguwon, mo yase lokis-lokise komian bailong, tukon mo olugiyo komian bailong - sasaioino mian mobuno doiya aki naikon nateali Mian Bisa namian. 11 Daano komoimoiya doi komuyudoo loolukonoo kona kokubai buno doiya. Bai budodoiya komuyu inokitakonggon bilisiimo doi polalim. Komuyu lapamo teali Mian Bisa namian mo tangalaas. Komuyu lapamo pokindokon koidan ko Mian Bisa, sabab komuyu anggayomo Yesus Klistus tukon sabab kuasa Loh moluwedoi nda Mian Bisa.

Pakeyo kohutomu sulano mumuliakene ko Mian Bisa

12 Daano komo bantile baikon meeng-meeng komian moola kubaiyo sasaibino kolangge. Bai kalu yaky aki nasasaibino daano kogunano. Jadi mau kai nasasaibino moola kukubaiyo, bai yaku aki kupataikene kobutonggu nakinuasai mau oioilamo. 13 Daano koidan komo hantile baikon^ kokinaan tuuk doi mian tiano, tukon komian tiano dinaanokon tuuk doi kinaan. Bai kolua-luanodoo naikon Mian Bisa akiyenggene. Kobanggapi butongo aki namoola pinake mokubaiyo kolangge mo lokis, bai tolongo tuuk leleaniyo ko Temeneno. Tukon ko Temeneno pialayo do butongoo. 14 Mian Bisa lapamo otuboiyo Yesus doi namatean, bunomo koidan ko Mian Bisa naikon otuboiyo kita tukon nakuasa. 15 Utus-utus toiyo baikon kobutomu daano anggota Klistus butongo. Jadi, moola kai kumangala komeeng koanggota Klistus butongo maka kutealikene meeng koanggota balolowa butongo? Doiya aki nateali! 16 Kabai ugaate komuyu akiyoon potoiyo baikon komian mo posombuli tukon meeng komian mobalolowa, teali pomeenggon tukon do mianoo mobalolowa! Sabab doi Kitab Moliyous lalomo totulis, "Kolua-luano teali meeng." 17 Bai komian mo pomeenggono kobutongo tukon Temeneno, ko Temeneno Na Loh tukon do mianoo naloh teali meeng. 18 Podedeenggene kokokubai-kokubai mo lokis, sabab sasaU bino kolalim bailong komian mo kubaiyo, teali bolikon doi mianoo butongo. Bai komian mo mongkubai langge mo lokis, koalatino mongkuhai lalim doi hutongo susuungo. 19 Komuyu sio potoiyo haikon kobutomuyudoo Mian Bisa Na Loh nadungolan. Do Lohdoo dungol doi komuyu. Tukon Mian Bisa susuungo komo heekene do Lohdoo doi komuyu. Utus hutongo bolikon koomu. Doiya Mian Bisa koona. 20 Ko Mian Bisa lapamo oliyo komuyu tukon lapamo beale botol. Tobikon doiya, pakeyo kobutomu mono-monondok sulano ko Mian Bisa nakinabasal.

1 Kolintus 7

Pasadai-pasadai kaliangano baso\yaanan

7:1 Budodoiya yaku yase basilingan kokaliangano soal-soal komuyu mo bantile doi posulat lalomo. Kalu meeng komala-malane aki naosowaan, doiya monondok. 2 Bai sulano naaki natogoda sulano naaki nakubaiyo kolangge-langge mo aki namoola, lobian monondok memeeng komala-malane tadukai nadaano kona boloki susuungo tukon memeeng koboine sio nadaano kona langkai susuungo. 3 Kolangkai sio nalakukanggene kona kawajiban buno meeng kolangkai doi naboloki, tukon koboloki sio nalakukanggene kona kawajiban buno meeng koboine doi nalangkai; memeeng sio nalakukene kona kawajiban doi bailong. 4 Koboloki aki nakuasaiyo kobutongo susuungo; komo kuasaiyo kobutongo doiyamo nalangkai. Bunomo koidan kolangkai aki nakuasaiyo kobutongo susuungo; komo kuasaiyo kobutongo doiyamo naboloki. 5 Inai napoalaas meeng tukon doi bailong doi babolokian tukon balangkaiyan. Moola kalu tongo soisik kotembo, asal suwe-suwele lapamo potoikon. Tukon kalu buno doiya memeeng moola sambeang tukon aki nataganggu. Bai doibundu, siokai komuyu po pokoolanikon koidan buno meeng kolangkai boloki. Kalu aki nabuno doiya, komuyu naikon loloiyo koibiliis nabudukan, sabab komuyu aki pobukuan motaane kopoo moot. 6 Yaku bantile naiya bolikon buno meeng kopalenta, bai meeng kootinau. 7 Kona tutuuwan yaku lobian yase kalu sasaibino komian teali buno yaku. Bai memeeng lapamo mantalima kalunia mo tantu moluwedoi Mian Bisa. Meeng komian mantalima kalunia naiya, kobailong daano kona kaluniadoo. 8 Doi mian badaang mo akiyoon naosowaan tukon doi boi-boine mo balu, naiya daku otinau: Lobian monondok kalu Utus tataap tubo susuumu buno yaku. 9 Bai kalu Utus aki mumoola taane komu moot, Utus taelukai muosowaan. Sabab lobian kona monondokan kalu Utus osowaan kalu mobaino komu moot tokumbe-kumbe. 10 Doi yanila mo lapamo osowaan, naiya daku palenta: (Kona tutuuwan bolikon yaku komo mebee naiya palenta nia, bai Temeneno.) Meeng koboine mo lapamo osowaan inai nabauntale kona langkai. 11 Bai kalu yana bauntalemo, yana sio natataap aki naosowaan, kabai sulaiyo dona langkai. Tukon meeng kolangkai aki namoola bauntale kona boloki. 12 Doi bai-bailonggon daku otinau doiyamo: - naiya kuotinau susuunggu, bolikon Temeneno - kalu meeng ko Salani miano mangala meeng koboine mo aki namangangga doi Klistus, tukon kona bolokt yase tubo tukon yana, do mianoo aki namoola bauntale dona bolokidoo. 13 Tukon kalu meeng koboine Salani miano mangala langkai meeng komalane mo aki namangangga doi Klistus, tukon dona langkaidoo yase tubo tukon yana, maka do bolokidoo aki namoola bauntale dona langkaidoo. 14 Sabab dolangkaidoo mo aki namangangga minoolakon sulano nateali Mian Bisa namian sabab dona poalaanoo tukon boloki mo lapamo teali Mian Bisa namian. Bunomo koidan boloki mo aki namangangga minoolakon sulano nateali Mian Bisa namian, sabab dona poalaanoo kolangkai mo lapamo teali Mian Bisa namian. Kalu aki nabuno doiya, yanila napau-pau tantu pokakanamo komian moaki namangangga napau-pau, banggokai do pau-paudoo inaanggon buno Mian Bisa namian. 15 Bai kalu do mianoo mo aki namangangga bauntale kona boloki kai nalangkai mo Salanimo, inai mopantane yana. Doi langge nia Utus boine kabai Utus malanedoo bebas, sabab ko Mian Bisa yase sulano Utus tubo tukon monondok. 16 Sabab Utus meeng koboloki - mo manganggamo doi Temeneno - bulaandokon kai Utus momoola toiyo tukon tutuu baikon Utus aki namoola salamatene komu langkai? Bunomo koidan Utus meeng kolangkai Salani miano, bulaandokon kai Utus motoiyo tukon tutuu baikon Utus aki namoola salamatene komu boloki?

Tubo pokakana Utus linolaing Temeneno

17 Siokai memeeng atule kona tuboan loloiyo ko Mian Bisa nalolaingano buno mo lapamo Mian Bisa tantukene doi yana singgatoo Mian Bisa nauangano sulano namangangga doi yana. Doiyamo koatulan yaku mo otunggukene doi samba-samba kojemaat. 18 Umpamano, kalu meeng komian lapamo sinunat salataa yana mantalima ponguang doi Mian Bisa, maka inai do mianoo nakakaate sulano akiyenggene do tanda-tanda sunatoo. Bunomo koidan kalu meeng komian akiyoon nasinunat salataa yana mantalima ponguang doi Mian Bisa, inai do mianoo nakabiyo nasinunat. 19 Sabab mololoi koatulan basunatan kai aki nda mololoi kolua-luanodoo akiyo koalatino oioila. Komo penting tolongo nda loloiyano kopalenta-palenta Mian Bisa. 20 Siokai namemeeng komian natataap tubo doi nandondoong lalomo buno tembodoo yana namantalimaan Mian Bisa naponguang. 21 Kalu salataa Utus inuang, Utus daano komeeng kona ata, mau naaki Utus-utus nasusa-susa mopikikene doiya langgedoo. Bai kalu Utus naikon malaat todanan sulano teali bebas, pakeyomo doiya todananoo. 22 Sabab meeng koata mo lapamo mangangga doi Temeneno, doiya Temeneno namian mo bebas. Tukon meeng komian mobebas mo mangangga doi Temeneno, doiya Klistus napeleleani. 23 Mian Bisa lapamo oliyo Utus tukon lapamo botol koolino. Tobikon doiya, inaikai Utus mobeekene kobutomu sulano nateali banggapi naata. 24 Jadi, Utus-utus, bulaando komu ndondoong doi tembodoo inuang, siokai Utus natataap tubo buno doiya polaing tukon Mian Bisa.

Doi mian-mian mo akiyoon naosowaan tukon balu-balu

25 Budodoiya kokaliangano doi mian-mian mo akiyoon nao-sowaan. Kokaliangano doiya langgedoo, yaku aki kumantalima palenta-palenta moluwedoi Temeneno. Mau kai nabuno mian mo tongo Temeneno namaasi moola nainangga, yaku yase beena otinau. 26 Nda neneeke sasaibino kosusaan naiya budodoo, yaku lasayo lobian kona monondokan kalu komian tataap loloiyo kona tuboan buno kona tuboan budodoo naiya. 27 Kalu Utus daanomo komu boloki inaikai mokakaate mopobauntal tukon domo bolokidoo. Kalu Utus akiyoon muyase osowaan, tadukai naaki mumounggolii boloki. 28 Bai kalu Utus osowaan, doiya bolikon lalim. Bunomo koidan kalu meeng koboine osowaan, koalatino yana aki nabaladosa. Tolongo, doi yaniladoo mo osowaano badaang kosusaan konapo sinasalaan. Tukon yaku yase Utus tongosodii doi susaan-susaanoo. 29 Daku makisuut buno naiya, Utus-utus: Kita akimo nabadaang konda tembo. Atambuunemo budodoiya, doi meeng-meeng komian mo daanomo kona boloki siokai natubo adukon buno mian moakiyo kona boloki; 30 mian mo kokiil, tubo adukon buno yana aki nasusa konoano; mian mo kokumbit adukon buno yana aki nalaba-laba; mian mo lapamo mongoli, adukon buno yana akiyo kona oioila; 31 tukon mian mo balimang doi langge-langge dunia, siokai natubo adukon buno yana aki napopusinggon doiya langge-langgedoo. Sabab akimo namalumbit naiya dunia nia, doi ndodoongo mo buno naiya, naikon lapus! 32 Yaku yase sulano Utus nabebas doi susaanoo. Komian mo akiyo kona boloki yana ettenge kona pikilan doi langge-langge kokaliangano Temeneno, sabab yana yase sanaanggene ko Temeneno. 33 Bai komian mo daanomo kona boloki badaang kona pinikikon doi langge-langge nai dunia nia, sabab yana yase sanaanggene kona boloki noano; 34 kona sabab napikilan tongobos-oboso. Meeng koboine mo akiyo kona langkai, kabai meeng kopau boineno, naikon badaang kona pinikikon langge-langge kaliangano Temeneno, sabab yana yase sulano kona jiwa tukon butongo nateali Mian Bisa namian. Bai meeng koboine mo lapamo daano kona langkai, kona pikilan ettenge doi langge-langge nai dunia nia, sabab yana yase sanaanggene kona langkai noano. 35 Yaku tulise sasaibino doiya tuuk doi mumonondokan susuumu, bolikon komakisuuto linalanggon naiya tukon linalanggon doiya. Komo yaku yase tolongo sulano Utus nakubaiyo komo kana tukon mo bisa, tukon sulano Utus namoola ettenge komu pikilan doi Temeneno. 36 Kalu memeeng komian lasayo aki naampakonggene komo bisa doi nabibiyan, kalu yana aki namoola taane kona moot, tukon yana yasemo poala do boinedoo, tadikenemo yana nakubaiyo oilamo kona linasa mo monondok. Yana aki nabaladosa, kalu yana poalamo. 37 Bai kalu memeeng komian lapamo mongkubai kaputusan doi noano lalomo sulano naaki naosowaan tukon kona bibiyan tukon dona kaputusanoo aki napakisaayo, maka doiya nakinubaidoo monondok, asal yana kubaiyo tukon doi nasanaangan. 38 Kona tutuuwan, mian mo osowaan monondok kona kokubai, tukon mian mo aki naosowaan lobian monondok kona kokubai. 39 Meeng kohoine mo lapamo osowaan yana tokooton doi langkai bai tolongo kalu dona langkaidoo daano motubo. Kalu kona langkai matemo, do boinedoo bebaso osowaan koidan tukon mian bailong yana mo yase; asal dona osowaananoo baasowaanan Salani. 40 Bai yana naikon lobian utung kalu akimo naosowaan koidan. Doiya kupandapat susuungu, bai yaku lasayo baikon doi yakudoo mobantile doiya tukon kuasa Mian Bisa Na Loh.

1 Kolintus 8

Kokaliangano kinaan mo oineekon pokakana komeeng kososubakon doi bapilogotan

8:1 Budodoiya kaliangano kokinaan mo bineekon pokakana komeeng kososubakon doi pilogot. Takainomo bisa buno mian nabantilano, "Kita sasaibino pandoimo." Bai pandoiyan mokubaiyo komian teali banggal-banggaal, sabea kai koseang mobangune komian butongo. 2 Mian mo aanggene baikon yana badaang kona tinoi, kona bisa-bisaan akiyoon natoiyo komo bisa-bisa tuuno. 3 Bai komian mo bisa-bisa seseange ko Mian Bisa, yana Mian Bisa tingoniiyo. 4 Kokaliangano soal kaanano kokinaan mo lapamo sinosuba-kon doi pilogot, kita toiyo baikon kobapilogotan balaanggene kolangge-langge mo aki nabisa-bisa tukon mo akiyo. Tukon kita toiyo koidan baikon ko Mian Bisa tolongo meeng; akiyo kohailong. 5 Takainomo badaang koidan komo binantil ilah tukon temeneno; mau komo daano doi timbu mau komo daano doi dunia bungkukono. 6 Bai doi kita, ko Mian Bisa tolongo meeng. Yana Tama mo tealikene sasaibino kolangge. Tolongo doi yana konda tuboan. Tukon ko Temeneno tolongo meeng koidan, doiyamo Yesus Klistus. Luwedoi yana sasaibino kolangge tinealikon, tukon sabab doi yana maka kita malaat tuboan. 7 Mau kai nabuno doiya, aki nasasaibino komian toiyo doiya langgedoo. Daano komo loolukon biasa sosubaiyo kopilogot. Jadi, tobikon doiya polong doiya budodoo yanila daano molasae baikon kokinaan, mo lapamo sinosubakon doi pilogot, doiya kinaan bapilogotan. Maka kalu yanila kaane doiya kinaanoo, yanila lasaiyo baladosa; sabab yanila namanganggaanoo akiyoon namoonggol. 8 Kona bisaanoo doiya kinaanoo susuungo aki nakubaiyo pootamikene kita tukon Mian Bisa natealikene lobian konda pokilakonan. Kalu kita kaane doiya kinaanoo, kita aki nda malaat oioila kountungo. Koidan kalu kita aki nda kaane doiya kinaanoo mau kita aki nda lugi oioila. 9 Bai, pobadagai! Inai nasampe teali baikon komian bailong teali baladosa - sabab kona manganggaan akiyoon namoonggol - sabab Utus bebas mokubaiyo kooioilamo. 10 Daku makisuut buno naiya: Andeno Utus, komo moonggolo komu manganggaan, daano moosulang kaan doi balambeaan. Doibundu daano komeeng komian mokitayo Utus moosulang kaan doi balambeaanoo. Kalu do mianoo kona manganggaan akiyoon namoonggol, bolikon kai naapa doiya kubaiyo do mianoo balanikene kaane dokinaanoo mo lapamo bineekon doi pilogotoo? 11 Tukon tobikon doiya, maka Utus namanganggaan tealikene do mianoo namanganggaan mo akiyoon namoonggol teali tapa. Banggokai Klistus mate tuuk do mianoo koidan. 12 Tukon kalu Utus mongkubai kasalaan mobuno doiya doi utus-utus Salani miano - doiya Utus lusake yanila namanganggaan mo daano lemah - maka Utus baladosa doi Klistus. 13 Doiyamo kosababpo, kalu kokinaan mangaanikene koutusonggu baladosa maka yaku akimo kumakaan sail koidan. Sabab inai-inaikene koutusonggu baladosa sabab yaku.

1 Kolintus 9

Lasul nahaak-haak tukon nakawajiban-kawajiban

9:1 Bolikon kai yaku mian mobebas! Bolikon kai yaku lasul? Kai baanggon yaku akiyoon kukitayo Yesus, nda Temeneno? Kai komuyu bolikon kulimang hasilo motuuk doi Temeneno? 2 Kalu komian hailong aki naakuiyo yaku meeng kolasul, mau nasoisik komuyu akuiyo doiya! Sabab komu tuboan Salani miano doiya bukutii baikon yaku meeng kolasul. 3 Kalu komian asalakene yaku, yaku timbiliyo buno naiya: 4 Kai yaku aki kubelhaak mantalima kinaan tukon paisu sabab daku balimangan? 5 Kai yaku aki kubelhaak babayo komeeng koboloki Salani miano napolaing-laing yaku doi kuampa-ampakonan, pokakana ko Temeneno Yesus utus-utuso nakinubai tukon doi lasul-lasul bailong, talalaing Petulus? 6 Kabai tolongo yaku tukon Balanabas komo sinumbolii moumbal kinaan? 7 Akiyo komeeng koanggota suludadu mo sio naokoniiyo kobutongo susuungo doi angkatan molobosidoo! Akiyo kopetani mo masakakon anggul doi nakombungoo maka naaki namakaan do angguloo hasilo doi nakombungoo! Akiyo kopototooli iyayon mo mopiala domba, maka naaki namonginum susu doi nadomba-dombadoo! 8 Yaku pelenggene doiya bolikon tolongo beldasalkan mo biasa doi kupengalaman samba-samba kooloyo, bai sabab doi Kitab Moliyous laiomo linoolukonggon doiya langgedoo. 9 Doi Musa nabuku lalomo totulis, "Kosaapi mo daano pipike kogandum sulano natoliat gandumoo batuno doi kulito, inai nasinigot kobabano." Do saapidoo kai komo Mian Bisa palatikanggene? 10 Kabai doiya komo minakisuuti tuuk kita? Takainomo doiya totulis tuuk doi kita. Sabab komian mo limange kokombung tukon mian mo bilisiiyo kona gandum takainomo yana limange tukon moinikene namantalima soobos doi balimanganoo hasilo. 11 Kami lapamo basabukon kalibuang lohani doi mutuboan lalomo. Maka kalu kami mantalima balakaat-balakaat doi pobuatoo, oilakai doiya koalatino kami tuntute todudul badaang doi komuyu? 12 Kalu komian badaang bailong daano kona haak momoinikene naiya doi komuyu, bolikon kai kami komo lobian komai haak doi yanila? Bai yaku akiyoon kugunakanggene do haakoo. Kobalino yaku yase tuuno motanggunge sasaibino kolangge kalu baino yaku mosumbetene komeeng kolangge mo sembange kobabilitakanano ko Bilita Monondok tentang Klistus. 13 Utus tantu toiyo baikon komian mo balimang doi Mian Bisa Nabonua lalomo yanila mantalima kinaan moluwedoi Mian Bisa Nabonua. Tukon mian badaang mo uluse kososubakon abosano, yana malaat soobos doi sosubakonoo mo sinosubakon idoo. 14 Buno koidan ko Temeneno lapamo tantukene baikon komian mo babilitakene ko Bilita Monondok doiya sio namalaat kaanan doi nababilitaanoo. 15 Mau kai naakiyoon naidan kupakeyo do haak-haakoo. Tukon yaku tulise naiya sulatia bolikon kai koidan tukon makisuut sulano doiya hal-halloo nakinubaimo budodoiya doi yaku. Lobian monondok yaku mate kalu baino molapus langge mo yaku mobanggaalkenedoo. 16 Sabab, kalu doiya tolongo soal babilitakene ko Bilita Monondok moluwedoi Mian Bisa, maka yaku aki kubalahaak mobanggal-banggaal, sabab ko Mian Bisa lapamo bintekene yaku sulano kukubaiyo. Silakamo yaku, kalu yaku aki kubabilitakene ko Bilita Monondokoo! 17 Umpamano yaku ampakonggene do limangoo moluwedoi kumongiasan susuunggu, maka yaku moola kumoinikene momalaat tambo. Bai yaku babilitakene do Bilitadoo mo Monondok sabab doiya pinalalu tuuno. Yaku Mian Bisa hintekenemo sulano kulimange doiya. 18 Kalu buno doiya, oila daku tambo? Naiya kotambono: baikon yaku moola babilitakene ko Bilita Monondokoo aki kutonggungikene doi meeng komian sulano natamboyo yaku, sabab yaku aki kutuntute daku haak-haak buno meeng kopopolonggon Bilita Monondok. 19 Yaku nia bolikon indee miano naata; yaku bebas. Mau kai nabuno doiya, yaku lapamo tealikene kobutonggu nia ata doi sasaibino komian. Yaku lakukene doiya sulano kumoola manangkanggene komian badaang tuuk doi Klistus. 20 Komo doi Yahudi miano, yaku babunokon Yahudi miano sulano kumoola manangkanggene ko Yahudi miano tuuk doi Klistus. Komo doi mian-mian mo tubo mololoiyo Musa naukum, yaku babunokon buno kai mian motokooton doi ukumoo, mau kai yaku kona tutuuwan aki kutokooton doi ukumoo. Yaku kubaiyo doiya sulano kumoola kedele yanila nateali Klistus napololaing. 21 Komo bolikon Yahudi miano, yaku babunokonggon meeng komian mobolikon Yahudi miano, mo tubo aki naloingiyo Musa naukum. Yaku kubaiyo doiya sulano yaku moola kedele yanila nateali Klistus napololaing. Bai doiya akiyo koalatino baikon yaku aki kumolole doi Mian Bisa napalenta-palenta; bai yaku kinuasai Klistus napalenta-palenta. 22 Doi mian mo aki namoonggol kona manganggaan tanga-tangano, mau yaku kai babunokonggon buno meeng komian kona manganggaan mo aki namoonggol sulano yaku moola kedele yanila nateali pololaing Klistus. Pendeknya, yaku teali doi sambu-sambu tuuk doi sasaibino komian sulano mau nabulaando kololoono koidan bai yaku moola salamatene kosoobos doi yaniladoo. 23 Sasaibino doiya yaku lakukene tuuk doi Bilita Monondokoo moluwedoi Mian Bisa, sulano mau yaku talalaing binalakaati. 24 Utus toiyo baikon doi tandingan lalomo sasaibino komo malaing yanila obuleng, bai tolongo meeng komian komo malaat tambo. Tobikon doiya poobuleng buno doiya sulano Utus malaat tambono. 25 Doi meeng komian mo daano doi latihan lalomo, yana dagaiyo kobutongo doi sasaibino kolangge. Yana lakukene doiya sabab yana yase nainooni tukon inoon bunga doi namalaatan nomol, doiyamo bunga mo tolongo soisik kotembo molooyumo. Bai nai kita nia dagaiyo kobutonggita doi sasaibino kolangge sabab kita yase nda ininooni inoon bunga mo aki naikon namolooyu. 26 Doiyamo kosababpo yaku obuleng tukon makisuut mo tantu. Buno doi tandingan popukulan, yaku aki kuoapukul sahalangan. 27 Yaku latiyo kohutongo tukon kakahukuan sulano namoola yaku kuasaiyo. Yaku kubaiyo buno doiya, sabab yaku aki kuyase napolong teali baikon nasambuno yaku tobiyo komian bailong namalaing doi tandinganoo lalomo, yaku susuunggu tinolak.

1 Kolintus 10

Poingotii kaliangano pilogot

10:1 Utus-utus! Utus siokai muneneeke oila komo tealimo doi nda tulunanoo salataa yanila nalaingano Musa. Yanila sasaibino linolaing tukon bunong, tukon polong salamat yanila mopintosiiyo ko Tobun Memela. 2 Sulano nateali Musa napololaing-pololaing, yanila sasaibino sinau doi bunong lalomo tukon doi tobunoo lalomo. 3 Yanila sasaibino makaan kinaan lohani mo pokakana, 4 tukon monginum paisu lohani mo pokakana. Yanila sasaibino monginum paisu doi bungkuko batu lohani mo loolainge yanila; do bungkukodoo batu doiyamo Klistus susuungo. 5 Mau nabuno doiya, Mian Bisa aki nasanaanggene kosoobos mobadaang doi yaniladoo, tukon doiyamo kosababpo yanila bada-badano tasabukon doi padang gulun. 6 Sasaibino doiya teali sontoh doi kita, tuuk ingotiikene doi kita sulano inai memeetene kolangge-langge mo lokis mobuno yanila. 7 Koidan sulano kita inai nda sosuba doi pilogot buno soobos doi yanila nakinubai. Doi Kitab Moliyous lalomo totulis, "Maka bangsadooila tambuuno kaan mum, tukon osuleng sosubaiyo kopilogot." 8 Kita aki namoola kubaiyo kolangge-langge mo lokis buno yaniladoo soobos nakinubai. Sabab, lua kolono tolu koloon komian doi yaniladoo komo mate doi meeng kooloyo sabab yanila kubaiyo doiya. 9 Kita aki namoola soba-sobayo ko Temeneno buno yanila soobos mo kubaiyo loolukonoo, tobikon yanila mate tinukuk binda moupason. 10 Kita aki namoola koidan mondommuk; pokakana komo kinubai doi yaniladoo soobos, tobikon yanila inakate Malaekat Matean. 11 Sasaibino doiya langgedoo teali doi yanila sulano nateali sontoh doi mian badaang bailong. Tukon sasaibino doiya totulis koidan teali tondoon doi kita. Sabab kita tubo budodoiya doi lounu napupusan. 12 Mian mo akuiyo kobutongo kokondong doi moonggolan, siokai nabada-nabadagai; inai nabaino yana otuwong. 13 Samba-samba kosobaan Utus mo toupiyo doiya daano meeng kosobaan mo biasa banggapi toupiyo. Bai ko Mian Bisa molole doi paladandian. Yana aki nabatadikene Utus sinobai lobian doi mominoolakon. Salataa Utus malaat sobaan, yana beena loloon doikoo sulano muteali bukuan tukon sulano Utus namoola bataanggon. 14 Tobikon doiya, Utus-utus yaku mo seange, siokai komuyu pomosikitene kososubaan doi pilogot. 15 Yaku bantile doi komuyu buno mian mo pandoi. Siokai komuyu susuungo po-timbongiiyo nia kubantilan nia. 16 Salataa doi nda monginuman anggul tukon mangkabi kinatauwan doi Mian Bisa, bolikonoo doiya naotudoikanano baikon kita pomeenggon tukon Klistus doi namatean lalomo? Tukon doi tembodoo nda obos-obosano koloti sulano nda kaane posinggat-singgat, bolikonodoo doiya otudoikene baikon kita pomeenggono doi Klistus butongo? 17 Sabab tolongo meeng koloti tolong, tukon kita sasaibino kaane do lotidoo mo meeng, maka naiya kita nia mo badaang buno meeng komian butongo. 18 Soba palatikanggene ko Yahudi miano. Yanila mo kaane kokinaan mo sinosubakon doi basosubakonan bungkukono, doiya mian-mianoo pomeenggon do tampatoo. 19 Oila daku mi-nakisuuti tukon doiya? Bapilogotan kai kinaan mo sinosubakon doi pilogotoo akiyo koalatino. 20 Oilamo komo sinosubakon doi tampatoo basosubakonan motuuk doi pilogot aki nasinosubakon doi Mian Bisa, bai tolongo doi ibiliis. Tukon yaku aki kuyase komuyu mopomeenggon tukon ibiliis. 21 Komuyu aki namoola monginum anggul doi Temeneno nagalaas tukon pososinggatene koanggul doi ibiliis koidan nagalaas. Komuyu aki namoola kaan doi Temeneno nameja, tukon koidan doi ibiliis nameja. 22 Kabai kita yase kubaiyo sulano ko Temeneno namasakit konoano? Kai kita lobian konda bukuanan tukon Temeneno? 23 Komian nabantilan, "Kita moola nda kubaiyo oila konda iniyas." Bisa! Bai aki nasasaibino doi kita mo yase kubaiyo elaano kogunano. "Kita moola kubaiyo oilamo konda iniyas" - bai aki nasasaibinodoo kita mo yase bangune konda tuboan. 24 Inaikai nadaano komeeng komian mobalajuang motolongo tuuk nakopontingan susuungo. Memeeng komian siokai nabalajuang tuuk doi mian bailong nakopontingan. 25 Komuyu moola pokaane kosail oilamo komo binalukon doi labotan sail. Mau naaki posolidikiyo loolukon, mau kai nadaano kopo sasaaki doi noamuyu lalomo. 26 Sabab doi Kitab Moliyous lalomo totulis, "Naiya dunia nia tukon sasaibino koantoko doiya Temeneno koona." 27 Kalu komuyu kinolo kaan luwedoi meeng komian mo bolikon Salani miano, tukon kalu komuyu talimayo do pokolodoo, pokaanemo oila komo sinidokiikon doikoo. Mau naaki posolidikiyo inaando kona luwean doiya kinaanoo, sulano naakiyo kosasaaki doi noamu lalomo. 28 Bai kalu daano komo bantile doikoo, "Naiya kinaan nia lapamo sinosuhakon doi pilogot," inaikai mokaane doiya kinaanoo, sabab komuyu palatikanggenemo doiya mianoo nakopontingan tukon doi noamuyudoo lalomo naboti-botikan. 29 Daku makisuut bolikon noamu naboti-botikan bai do mianoo noano naboti-botikan. Tantu daano komo mansadai, "Ah, bulaando daku mongiasan motolongo mian bailong noano nakokila komo popookiyo? 30 Kalu yaku makaan kinaan tukon bakinatauwan doi Mian Bisa, bulaando komian mosalakene yaku mokaane do kinaanoo, sabea kai yaku lapamo bakinatauwan doi Mian Bisa?" 31 Oilamo Utus nakinubai - Utus makaan kabai monginum - kubaiyomo sasaibino doiya tuuk doi kabasalano ko Mian Bisa sambuno. 32 Mutubo babunokon doiya, sulano Utus aki mukubaiyo komian bailong teali baladosa; kai doi yaniladoo Yahudi miano kabai bolikon Yahudi miano, kabai Mian Bisa najemaat. 33 Potubo pobabunokon yaku. Yaku kakaate mosanaanggene sasaibino komian noano doi sasaibino kolangge, akiyo komakisuut-makisuut kopontingan butongo susuungo. Daku tujuan sulano yanila sasaibino namoola sinalamaton. 34 Pololoiyon daku lenggang, pokakana mau yaku moloingiyo Klistus nalenggang.

1 Kolintus 11

11:1 Kokaliangano mapakean toik posunggup mian oluno doi temho nda bakaledaan 2 Yaku nggaale komuyu sabab komuyu sidutu neneeke yaku tukon loingiyo kootunggul yaku mo beekene komuyu. 3 Bai yaku yase sulano komuyu potoiyo koidan kolangge meeng, doiyamo baikon doi memeeng komala-malane komo teali nakapala doiyamo Klistus; komo teali boloki kapalano doiyamo nalangkai, tukon komo teali Klistus nakapala doiyamo Mian Bisa. 4 Kalu doi memeeng komala-malane doi tembo nasambeangan kabai doi nābabilitakanano kobilita moluwedoi Mian Bisa doi mian mobadaang salaano, maka namapake toik posunggup oluno, maka doiya mianoo totulaiyo Klistus. 5 Tukon kalu komeeng koboine doi tembo doi nasambeangan kabai doi nababilitakanano kobilita moluwedoi Mian Bisa doi mian namadaangan salaano, aki napake toik posunggup oluno, maka do boinedoo mongkubaikene maa kona langkai mo teali kapala doi butongo susuungo. Doiyamo pokakanamo do boinedoo oluno modinalulumo. 6 Sabab kalu meeng koboine aki nayase mapake toik posunggup oluno tadukai dona buuk nadinalulu. Bai kalu komeeng koboine kona buuk dinalulu kai ginunting, doiya meeng kopototulai doi yana. Tobikon doiya tadukai yana napake toik posunggupi oluno. 7 Komala-malane aki napalaluu mapake toik posunggupi oluno, sabab yana okitakene ko Mian Bisa napelibadi tukon kona kabasalan. Bai koboine tolongo okitakene komala-malane nakabasalan, 8 sabab komala-malane aki natinealikon luwedoi boine, bai boine komo tinealikon luwedoi mala-malane. 9 Mala-malane aki koidan natinealikon tolongo tuuk doi boi-boine nakapalaluuwan, bai boine tinealikon tuuk doi mala-malane nakapalaluuwan. 10 Tobikon doiya, sulano komalaekat noano nateali sanaang, meeng koboine siokai napake toik posunggupi oluno buno meeng kotanda baikon yana nalangkai komo kuasaiyo. 11 Mau kai nabuno doiya doi natuboan lalomo buno Salani miano, koboine aki nakokondong susuungo tangalaas doi mala-malane, tukon koidan komala-malane aki nakokondong susuungo, tangalaas doi boi-boine. 12 Sabab mau kai doboinedoo tumbe-tumbeno tinealikon luwedoi mala-malane, bai koidan naapa kai domala-malanedoo sosuung doi boine; tukon sasaibino kolangge luwedoi Mian Bisa. 13 Soba Utus-utus popikikene naiya langge nia: Kai monondok meeng koboine nasambeang doi Mian Bisa doi mian namadaangan, akiyo kona posunggupi oluno? 14 Doi nda pangalaman umum, komuyu lapamo inotunggulkon baikon kalu komala-malane bulusan kona buuk, doiya meeng kolangge mo aki namonondok. 15 Bai kalu boine, kobuuk bineekon doi yana, sulano tosunggupi kooluno tukon kalu kona buuk bulusan doiya meeng kotambonganan doi yana. 16 Jadi, kalu daano komo ponggeelekikene naiya masaala nia, tolongo meeng daku binantil doiyamo baikon mau doi kita mau kai Mian Bisa naanggota jemaat bailong sasaibino, tolongo meeng kona kabiasaanoo doi jemaat lalomo; komo sangalaasan doiya akiyo.

Temeneno napalajamuan

17 Kokaliangano naiya momeeng nia, yaku aki kunggaale komuyu. Doi pototongian bakaledaan akiyo kohasilo mo monondok, tolongo mo lokis. 18 Kotumbe-tumbeno yaku lengele, baikon doi pototongian lalomo daano kosoobos komo ponggeeleki. Tukon yaku pikikene doiya bilitadoo badaang komo bisa. 19 Takainomo pantaso nasumbot kopoonggeelekiyan doi komuyu, sulano natotingonii ko Salani miano mo bisa. 20 Bai doi tembo popototongian, doi komuyudoo mokubaiyo bolikon Temeneno napalajamuan. 21 Sabab doi pokaananoo, komuyu suwe-suwele momangala dokinaanoo, sampe daano komo akimo nasamba, sadangkan kobailong teali malangu. 22 Bulaando mobuno doiya? Baanggon kai Utus aki nadaano komu bonua? Utus moola mukaan tukon inum idoo! Kai banggon Utus yase kulokisanggene ko Mian Bisa najemaat tukon tealikene mammaa komian momasikiin? Oilamo komo sio kubantile naikon doi komuyu? Siokai yaku nggaale komuyu? Aki! Mau nabulaandomo yaku aki kunggaale komuyu. 23 Sabab komo yaku otunggulikene doi komuyu, doiya yaku talimayo doi Temeneno susuungo: baikon doi popookoo salataa Yesus, nda Temeneno nakinulokisanan, yana mangala loti, 24tukon salataa yana bakinatauwan doi Mian Bisa motuuk doi lotidoo, yana bisi-bisiliyo do lotidoo tukon limano, maka nabantile, "Naiyamo kobutonggu mo sinalakanggon tuuk doi komuyu. Pokubaiyomo naiya sulano potandayo yaku." 25 Bunomo lakon salataa lapa kaan, yana mangala kogalaas anggul maka hantile, "Naiya anggulia daano komeeng kopaladandian Mian Bisa mo boolu, mosinahkanggon tukon saunggu. Kalu komuyu inume naiya, pokubaiyo naiya sulano potandayo yaku." 26 Takainomo dopo makaanan loti tukon pomonginuman anggul nia, komuyu babilitakene ko Temeneno namatean, polong doi nalubatan. 27 Tobikon kai doiya, mian mo kaane ko Temeneno naloti tukon inume ko Temeneno naanggul tukon kokubai mo aki napantas, doiya mianoo baladosa doi Temeneno mo lapamo kulbankanggene kobutongo tukon sauno. 28 Jadi, memeeng komian sio napalesayo kobutongo loolukon, maka namoola makaan do lotidoo tukon monginum do angguloo. 29 Sabab kalu komian makaan loti tukon monginum anggul tukon tolongo bapiada baikon do palajamuanoo pokokonoi tukon ko Temeneno butongo, do mianoo makaan loti tukon monginum anggul tolongo malaat ukuman doi Mian Bisa doi butongo susuungo. 30 Doiyamo kosababpo badaang dokkomuyudoo komo masakit tukon akimo nabukuan, tukon daano koidan komo mate. 31 Bai kalu kita palesayo kobutonggita looluk, kita aki Mian Bisa naukume. 32 Bai kalu Mian Bisa ukume kita, yana umbale kita, sulano kita naaki nda kanakon ukuman polaing-laing naiya dunia nia. 33 Tobikon doiya, Utus-utusonggu, kalu komuyu pototongi mokaan doi Temeneno napalajamuan, komuyu sio popototiili. 34 Kalu daano komo malaal, yana sio namakaan loolukon doi nabonua. Kalu komuyu palatikanggene naiya langge nia, kopototongian-pototongian doi pobakaledaan aki nalubatene koukuman moluwedoi Mian Bisa motuuk doi butomu susuumu. Kokaliangano langge-langge bailong, naikon yaku talangkanggene doikoo, kalu yaku lubat koidan.

1 Kolintus 12

Kalunia moluwedoi Mian Bisa Na Loh

12:1 Budodoiya kokaliangano kalunia-kalunia mo bineekon moluwedoi Mian Bisa Na Loh. Doiya kaliangano yaku yase Utus-utus natoiyo komo bisa. 2 Neneeke baikon salataadoo komuyu akiyoon potingoniiyo ko Temeneno, komuyu tagoda mololoiyo kopilogot mo ponga. 3 Komuyu sio potoiyo baikon komian mo linolaing Mian Bisa Na Loh aki namoola bantile, "Yesus kinutuk!" Bunomo koidan akiyo komeeng komian momoola hantile, "Yesus Temeneno!" kalu do mianoo aki nalinolaing Mian Bisa Na Loh. 4 Daano komoimoiya kokaliangano kokalunia moluwedoi Mian Bisa Na Loh bai sasaibino bineekon luwedoi Lohdoo mo meeng. 5 Daano kokaliangano kolimang motuuk leleaniyo ko Temeneno, bai ko Temenenodoo mo lineleani, Temeneno mo meeng koidan! 6 Daano komoimoiya kokaliangano limangano ko Temeneno nalimang, bai komo beena bukuanan doi balimanganoo doi memeeng komian doiyamo Mian Bisa mo meeng koidan. 7 Tuuk doi nda monondokan sasaibino, Mian Bisa Na Loh balimang doi samba komian seeala memeeng. 8 Doi meeng komian, Lohdoo beena kasanggupan sulano nabasilingan tukon nainanggaan. Doi bailong Lohdoo mo pokakana beena kasanggupan sulano natalangkanggene kaliangano ko Mian Bisa. 9 Lohdoo mo meeng koidan beena doi meeng komian bailong, mosanggup tuuno sulano namangangga doi Klistus; bainokai doi bailong Lohdoo beena kuasa sulano naaline komian nasesel. 10 Doi meeng komian beena kuasa sulano nakubaiyo kolangge mominasaingdinggon tukon doi mian bailong binee kalunia sulano babilitakene ko Mian Bisa natetel-tetel. Doi mian bailong koidan Lohdoo beena kasanggupan sulano natoiyo posasalakene indeemo kokalunia moluwedoi Mian Bisa Na Loh tukon komo bolikon. Daano komo beena kasanggupan sulano nabasilingan tukon moisalomo kosilingan mo minasaingdinggon, tukon daano koidan komo binee kasanggupan sulano natalakanggene koalatino do silingan-silinganoo. 11 Sasaibino doiya Loh mo meengoo koidan komo limange; memeeng komian binee kalunia mo posasala mololoi Lohdoo namongiasan.

Badaang koanggota bai meeng kohutongo

12 Klistus bunomo banggapi butongo; butongodoo meeng, bai daano badaang koanggotano. Sasaibino do anggotadoo, mau kai nabadaang, bai tolongo meeng kobutongo. 13 Bunomo koidan kita sasaibino, mau Yahudi miano mau mian mobolikon Yahudi, ata-ata mau mian badaang mobebas; kita sasaibino lapamo sinau luwedoi Lohdoo mo pokakana, sulano kita nda tinealikon pomeenggon doi Klistusoo hutongo. Kita sasaioino koidan toupiyo do Lohdoo mo meeng totuho tuuno. 14 Sabab do butongoo aki natolongo meeng koanggotano bai badaang koanggotano. 15 Kalu aino bantile, "Yaku bolikon limanggu, tobikon doiya yaku aki kutongusokon doi butongoo," doiya aki nabalalatii baikon do ainodoo aki natongusokon doi butongoo. 16 Tukon kalu kotolingainggita bantile, "Sabab yaku bolikon mata, maka yaku aki kutongusokon doi butongo," doiya koidan aki nabalalatii do tolingainggitadoo aki natongusokon doi butongo. 17 Kalu ande-andeno totubo kobutonggitadoo teali mata, bulaando do butongodoo moola molongol? Kabai kalu totubo butongodoo teali tolingaino, bulaando do butongodoo nasoomanggene? 18 Kita kitayo baikon ko Mian Bisa mo abese koanggota-anggotadoo doi butongo. Memeeng inabos doi abosano manulut ko Mian Bisa namongiasan. 19 Kalu sasaibino tolongo meeng koanggotano, inaando kai komo sinombuikon butongo? 20 Jadi, takainomo daano mobadaang koanggotano, bai kobutongo tolongo meeng. 21 Tobikon doiya, mata aki namoola bantil doi limano, "Yaku aki kupalaluuwo ikoo!" Kabai oluno bantil doi aino, "Yaku aki kupalaluuwo ikoo!" 22 Kobalino do butongodoo naanggota-anggota mo malamuyukoo, kita palaluuwo tuuno; 23 tukon do anggota-anggotadoo kita mo aanggene akiyo kogunano, tobikon doiyamo koanggota-anggota kita mo beena lobian badaang konda anggaano. Butongo anggota-anggotano mo tokita aki namonondok, doiyamo konda pinalatikanggon tuuno. 24 Kobutongo anggota-anggotano mo tokita monondok, aki napalaluu kita palatikanggene. Ko Mian Bisa lapamo susune kobutonggita buno doiya tobikon koanggota-anggota mo akiyo koanggano bineekon lobian badaang koanggano. 25 Tukon buno doiya do butongodoo aki natongobos-obos; susuwele anggota palatikanggene meeng tukon bailong. 26 Kalu meeng koanggota sakisaa, sasaibino do anggotadoo sakisaa; kalu meeng koanggota ngginaal, sasaibino koanggota bailong laba-laba. 27 Utus sasaibino komuyu daanoon Klistus butongo tukon komuyu susuwele doiyamo koanggotano doi butongodoo. 28 Bunomo lakon doiya doi jemaat lalomo, ko Mian Bisa lapamo tantukanggene kona abosano doi samba-samba komian; Tumbe-tumbe lasul; koluano, nabi-nabi, kotoluno gulu-gulu; maka doi yaniladoo mo mongkubai langge-langge mominasaingdinggon, doibundu yanila mo binee kalunia sulano naaline komian nasesel, kabai sulano natulungiyo komian bailong, kabai sulano nakatuaiyo, kabai motuuk basilinganan tukon bula-bulaa kosilingan kaliangano mo minasaingdinggon. 29 Yanila bolikon sasaibino lasul, kabai nabi, kabai gulu. Aki nasasaibino daano kona kuasa momongkubai langge mominasaingdinggon, 30 kabai sulano aline komian nasesel, kabai mobasilingan doi bula-bulaa kosilingan kaliangano silingan mo minasaingdinggon, kai momoola alatikanggene do silingan-silinganoo. 31 Tobikon doiya, siokai komuyu pobausaha tutuuno sulano pomalaat kalunia-kalunia mo bisa tutuuno. Mau natundu nia yaku otudoikene doikoo kololoon mo monondok tuuno.

1 Kolintus 13

Maasi

13:1 Mau kai yaku namoola basilingan tukon bula-bulaa kobanggapi nasilingan, mau kai tukon malaekat nasilingan idanggon, bai yaku aki kumamaasikene komian bailong, maka daku bantil-bantilanoo tolongo buno langge alalo moakiyo koalatino. 2 Mau kai kupandoi mobabilitakene kobilita moluwedoi Mian Bisa, tukon mangalatikanggene sasaibino kolangge-langge mo atean, tukon toiyo sasaibino kolangge-langge tukon mangangga doi Mian Bisa tobikon moola biyele kobunggul, bai yaku aki kumamaasikene komian badaang bailong, maka yaku akiyo koalatino oioila. 3 Mau kai nasasaibino koonggumo, yaku beekene doi mian motalalais, tukon yaku beekene kobutonggu nasinua, bai yaku aki kumamaasikene komian bailong, maka doiya sasaibino akiyo kona totuuk tuuno. 4 Mian mo mamaasikene komian bailong, sabal tukon mo-nondok konoano. Yana akiyo kopoliitonan, aki nabukal-bukal konoano, aki nabanggal-banggaal. 5 Yana aki nabatinggai, aki nakasal, yana aki napakisaayo komian bailong sulano naloingiyo kona mongiasan susuungo, aki namosobit nanggoliiton, tukon aki naabos noa. 6 Mian mo mamaasikene komian bailong, aki nayase kokokubai molokis, yana tolongo yase kokokubai momonondok. 7 Yana taanggene salaanggene sasaibino kolangge tukon yase anggayo naikon komonondok tuuno doi memeeng komian; mau doi langge mo bulaandomo kona ndondoong do mianoo modaano kona seang aki nalapus kona moinian tukon nasahalan mototiiliyo sasaibino kolangge. 8 Aki naidan naikon daano kotemhono doiyaa komian aki napalaluu poseang-seang. Budodoo naiya daano komian mo pandoi mopelenggene kohilita moluwedoi Mian Bisa, bai sio yana naikon natade mopelenggene do bilitadoo. Budodoiya daano komo pandoi basilingan doi bubulaa kosilingan kaliangano mo minasaingdinggon, bai sio yana naikon natademo basilingan doi silingan-silinganoo. Budodoiya daano komian mo toiyo badaang kolangge, bai sio oila yanila natinoidoo naikon tomilinggene. 9 Tobikon, konda motoiyan tukon konda sanggupan mopelenggene kobilita moluwedoi Mian Bisa, akiyoon natalakana. 10 Sio naikon nalaate kotembono Mian Bisa kubaiyo sasaibino monondok, tukon domo akidoo namonondok naikon lapus. 11 Salataa yaku daano pau mopoipoisik, yaku basilingan buno pau mopoipoisik, daku palasaan buno pau mopoipoisik tukon daku pikilan buno pau mopoipoisik. Budodoiya yaku babasalo, daku kalakuan doi paupaunoanoo yaku sakukenemo. 12 Oilamo konda kinita budodoiya nia tolongo buno bayangan mo kabul doi sulumiin. Bai sio naikon nda kitayo tutuuno tukon tontong. Budodoiya yaku akiyoon kutoiyo sasaibino, bai sio kutoiyo sasaibino buno ko Mian Bisa toiyo sasaibino kokaliangano doi butonggu. 13 Jadi, doi tembo nia daano kotolu kolangge komo sio nda lakukanggene: mangangga, moini tukon pomamaasikon. Komo penting tuuno doi langge nia motolu doiyamo mamaasikene komian badaang bailong.

1 Kolintus 14

Bula-bulaa koponjolasan kokaliangano kalunia moluwedoi Mian Bisa Na Loh

14:1 Siokai komuyu pokakaate sulano pomamaasikene komian badaang bailong. Tukon koidan pokakaate sulano pomantalima kalunia-kalunia Mian Bisa Na Loh mo beekene, tukon komo utama tutuuno kasanggupan mopelenggene ko Mian Bisa natetel-tetel doi banggapi. 2 Mian mo basilingan tukon silingan mo minasaingdinggon, doiya mianoo bolikon basilingan doi banggapi; yana basilingan doi Mian Bisa. Akiyo komian mo mangalatikene oilamo kona binantil, sabab Mian Bisa Na Loh komo tealikene yana mabantil langge-langgedoo tolongo Mian Bisa komo toiyo. 3 Kobalino mian mo pelenggene kobilita moluwedoi Mian Bisa, pelenggene doi banggapi; tuuk keenggele yanila, sulano nabeena samangat doi yanila tuuk hibule yanila. 4 Mian mo basilingan tukon silingan mo minasaingdinggon tolongo ekeenggele kobutongo susuungo, baimo kai komian mo pelenggene kobilita moluwedoi Mian Bisa tulungiyo kojemaat nateali maju. 5 Kona monondokan kalu Utus sasaibino moola basilingan tukon bubulaa kosilingan kaliangano mo minasaingdinggon. Bai komo mo monondok tutuuno doiyamo kalu Utus moola babilitakene ko Mian Bisa natetel-tetel. Sabab komian mo pelenggene kobilita moluwedoi Mian Bisa, lobian kona taanggaan tukon doi mian mo moola basilingan tukon bubulaa kosilingan mo minasaingdinggon; posasala kohallo kalu doi mian mo basilingan tukon bula-bulaa kokaliangano kosilingan mo minasaingdinggonoo bai yana moola jelaskanggene oila dona binantiloo, sulano sasaibino koanggota jemaat laate toiyo konamototuuk. 6 Kalu andeno yaku lubat doikoo tukon yaku basilingan tukon bubulaa kosilingan kaliangano mo minasaingdinggon, oila konatotuuk doiya doi komuyu? Akiyo konatotuuk mau tolongo soisik! Posasala kohallo, kalu yaku mabantil meeng kolangge moluwedoi Mian Bisa, kabai yaku jelaskanggene komeeng kolangge kaliangano doi Mian Bisa, kabai yaku mopolonggon bilita moluwedoi Mian Bisa, kai yaku bangotunggul. 7 Komusiik pakakaso mo akiyo kona ansaang mau nabaino soisik, buno suling tukon kasapi, kalu kona tanda-tanda aki naminaenggon tukon tontong, bulaando komian natoiyano indee laguno komo minaenggon? 'Meeng kosontoh koidan: Kalu kotolompet tolongo pinuuk sabalangan, indee miano komo batotobo molobosi? 9 Bunomo koidan tukon mukasanggupan sulano nda basilingan tukon bula-bulaa kosilingan kaliangano mo minasaingdinggon. Kalu Utus tukon do kasanggupanoo mabantil bantil-bantilan mo aki natontong, akiyo komeeng komian mo moola mangalatikene oilamo Utus nabinantiloo. Domu bantil-bantilanoo lapus akiyo kona tinudo. 10 Doi dunia nia daano kobulaa kosilingan, bai akiyo mau nabaino meeng do silingan-silinganoo mo aki nadaano koalatino. 11 Bai kalu yaku aki kumangalatikene dosilinganoo memeeng komian mobantile, maka domianoo mo pakeyo do silinganoo buno mian mososihong doi yaku; bunomo koidan yaku telhadap doi yana. 12 Kokaliangano komuyu, yaku toiyo komuyu yase tuuno pomalaat kalunia-kalunia moluwedoi Mian Bisa Na Loh. Bai komo utama tuuno, sio komuyu pokakaate sulano potulungiyo kojemaat nateali maju. 13 Doiyamo kosababpo komian mo basilingan doi silingan mo minasaingdinggon, siokai nakabiyo doi Mian Bisa sulano yana nabinee kasanggupan sulano natalakanggene oilamo domo hinantiloo. 14 Sabab kalu yaku sambeang tukon silingan mo minasaingdinggon, daku loh takainomo sambeang, bai daku pikilan aki nabalimang. 15 Jadi, sio oila daku kinubai? Naiya naikon daku kinubai: Yaku sambeang tukon kuloh, bai yaku naikon sambeang koidan tukon daku pikilan. Yaku naikon manani tukon daku loh, bai yaku yase manani tukon daku pikilan. 16 Sabab kalu Utus bakinatauwan doi Mian Bisa tukon tolongo muloh, tukon daano komian bailong mo aki namangalatikene kosilingan mominasaingdinggon mo luwedoi Mian Bisadoo Na Loh, maka doiya mianoo aki namoola bantile, "Yaku setuduiyo" doi sambeang basyukuulanoo; sabab yana aki natoiyo oilamo doi Utus nabinantiloo. 17 Mau kai domu sambeangan bakinatauwan doi Temeneno monondok tuuno, bai do sambeanganoo akiyo kona totuuk doi mianoo oailong. 18 Yaku bakinatauwan doi Mian Bisa sabab yaku susuunggu moola basilingan doi bula-bulaa kosilingan kaliangano mo minasaingdinggon lobian doi Utus-utus sasaioino. 19 Mau kai doi pototongian lalomo doi sosubaiyano ko Temeneno, yaku yase tuuno momapake lima kobantilan mo moola mian mangalatikene baimo kai doi loloongo kobantilan mopinake doi silingan mo minasaingdinggon. Yaku yase tuuno komo buno doiya sulano namoola yaku mongotunggul mian. 20 Utus-utus! Inai pobapikil buno labuk-labuk. Doi hal kulokisan, siokai komuyu tataap buno labuk pauno. Bai doi popikilan lalomo, siokai komuyu poteali mian mo babasalo. 21 Doi Kitab Moliyous lalomo totulis buno naiya, "Temeneno bantile, Tukon palantalaan mian badaang, mo basilingan tukon silingan mo minasaingdinggon, yaku naikon basilingan doi mian nia. Doiyamo tukon palantalaan mian badaang molulubaton, yaku basilingan doi kumian; mau kai nabuno doiya, yanila aki nayase mondongolii daku bantilan.' " 22 Jadi kalunia sulano nda basilingan tukon bubulaa kosilingan mo minasaingdinggon doiya baino meeng kotanda doi mian mo aki namangangga, bolikon tuuk doi mian mo mangangga. Tukon kokalunia mobontiikene ko Mian Bisa natetel doi banggapi doiya meeng kotanda motuuk doi mian mo maangga, bolikon tuuk doi mian mo aki namaangga. 23 Tobikon doiya, kalu andeno pototongian doi jemaat lalomo, sasaibino koanggota jemaat basilingan doi bula-bulaa kosilingan mo minasaingdinggon, maka nalubat komoimoiya komian doi tonggulung, kabai mian badaang mo bolikon Salani miano, tantu do mian badangoo aanggene komuyu sasaibino tandomo! 24 Bai kalu Utus-utus sasaibino pelenggene kobilita moluwedoi Mian Bisa, maka nalubat komeeng komian mo bolikon Salani miano kabai mian bailong, maka dohal-halloo Utus mo babilitakene sasaibino naikon otudoikene do mianoo nalalim-lalim tukon tealikene yana sadal doi nalalim-lalimoo. 25 Hal-hal mo tosookon doi noano lalomo inokitakon, tobikon yana naikon poipoisik kobutongo maka nasosubaiyo ko Mian Bisa. Yana naikon akuiyo baikon ko Mian Bisa bisa-bisa daano doi komuyudoo.

Komai limang doi jemaat lalomo

26 Jadi, Utus-utus, oila koalatino sasaibino doiya? Kalu komuyu pototongi pososubaiyo ko Temeneno, daano komo manani, daano komo bangotunggul, daano komo pelenggene komeeng kolangge moluwedoi Mian Bisa, daano komo basilingan tukon silingan mo minasaingdinggon, tukon daano komo jelaskanggene oila domo binantiloo. Bai sasaibino doiya sio nakinubai tukon bangotunggulan tukon doi namonondokan sasaibino. 27 Kalu daano komo yase basilingan doi silingan mo minasaingdinggon, siokai nalua kabai kona badaangan tolu komian sada komo paisoboli. Tukon sio nadaano komo jelaskanggene oila do mianoo mo basilingan nabinantil. 28 Kalu akiyo komo moola jelaskanggene, maka mian badaangoo mo basilingan tukon silingan mo minasaingdinggon tadu nabaino aki nabiyok-biyok doi pototongianoo lalomo. Tadukai nabaino yanila bantil-bantil doi noanoila lalomo doi Mian Bisa. 29 Lua kabai tolu komian komo toiyo kooilita moluwedoi Mian Bisa sio napelenggene do bilitadoo tukon kobailonggon timbo-timbongiiyo oila domo binantiloo. 30 Bai kalu ande-andeno do bilitadoo moluwedoi Mian Bisa sumbot doi meeng komian bailong mo osulang doi pototongianoo, maka domianoo mo daano mobasilingan, sio natade. 31 Tukon eala mo buno doiya, Utus-utus sasaibino, meeng tukon meeng, moola pelenggene kooilita moluwedoi Mian Bisa; sulano sasaibino moola mantalima otunggul tukon teali mangangga momeenggon. 32 Kalunia moluwedoi Loh sulano pelenggene kobilita moluwedoi Mian Bisa moola domianoo pelenggene tukon monondok do bilitadoo. 33 Mian Bisa doiya Mian Bisa mo yase kokokubai motaatul; yana bolikon Mian Bisa mo yase kokokubai monggabut. Pokakana komo teali doi sasaibino ko Mian Bisa najemaat, 34 koboine sio naaki nabiyok kalu daano kopototongian doi jemaat. Yanila aki naminoolakon basilingan. Yanila aki namoola mataani sambu; doiya pokokonoi tukon agama atulano. 35 Kalu yanila yase toiyo komemeeng kolangge, yanila sio namasadaikene doi napoo langkai doi bonua. Kubaiyo mammaa tuuno kalu meeng koboine basilingan doi pototongian jemaat lalomo. 36 Oilamo ko Mian Bisa nabinantil lubat doi komuyu? Kabai tolongo doikoo tolong do bantilanoo napinolonggonan? 37 Kalu daano komian mo lasayo daano kona kalunia sulano napelenggene kobilita moluwedoi Mian Bisa, kabai yana daano kona kalunia bailong moluwedoi Mian Bisa Na Loh, do mianoo sio natoiyo baikon oila daku tinulis nia daano meeng kopalenta moluwedoi Temeneno. 38 Bai kalu daano komo aki natalimayo naiya, inai popalatikanggene yana. 39 Tobikon doiya, Utus-utus, pokakaate sulano popelenggene kobilita moluwedoi Mian Bisa, bai inai popantane komian mo yase basalita doi bula-bulaa kokaliangano kosilingan mo minasaingdinggon. 40 Bai sasaibino sio nakinubai tukon monondok kabai taatul.

1 Kolintus 15

Klistus nai notuboiyan koidan doi namatean

15:1 Tukon budodoiya, Utus-utus, yaku yase komuyu poneneeke koidan do Bilitadoo Monondok moluwedbi Mian Bisa yaku mo pelenggene loolukonoo doikoo. Komuyu talimayomo, tukon manganggamo doi Klistus sabab do Bilitadoo Monondok. 2 Kalu komuyu hataani moonggol doi oilamodoo yaku mo pelenggenedoo maka do Bilitadoo Monondok salamatene komuyu; kasuali kalu Utus mangangga bai aki namangalatikene. 3 Oilamo daku pinolonggon doi Utus-utus doiya lapamo yaku talimayo loolukon. Komo penting buno mo totulis doi Kitab Moliyous lalomo, yaku pelenggene doikoo baikon Klistus mate sabab nda lalim-lalim; 4 baikon yana tinadin, bai doibundu yana inotuboi koidan doi oloyo kotoluno. Doiya koidan totulis doi Kitab Moliyous lalomo. 5 Yaku popitoikene koidan doikoo baikon Klistus mo inotuboidoo koidan otudoikene koidan kobutongo doi Petulus, tukon koidan doi lasul-lasul mosongulo lua. 6 Lapa doiya yana okitakene kobutongo koidan doi lobian lima kosakato kona pololaing sasaibino. Kona badaangan doi mian badaangdoo modaano motubo diabudodoo, tolongo moimoiya komian komo matemo. 7 Lapa doiya koidan Klistus okitakene kobutongo doi Yakobus tukon doibundu doi sasaibino kolasul. 8 Doibundu tutuuno yana okitakene kobutongo doi yaku koidan - yaku komo buno pau moakiyoon nalaate kotembono kona sinuungan! 9 Yaku daano komeeng ko Temeneno nalasul mo aki nainodotii. Yaku aki nateali binantil lasul, sabab lapamo yaku sakisaayo ko Mian Bisa najemaat. 10 Bai sabab Mian Bisa namaasi yaku teali pokakana naiya kutuboan nia budodoo. Tukon aki napalasuma ko Mian Bisa moompuniyo yaku. Tukon yakumo komo lobian daku balimangan doi sasaibino kolasul bailonggon. Bai doiya kona bisaan bolikon kukakaatean; doiya Mian Bisa nausaha mo mamaasikene yaku, tukon mololainge yaku doi kubalimangan. 11 Jadi, mau indee miano kopo mantalimaan Bilitadoo Monondok - oilakai doiya luwedoi yaku kabai doi lasul-lasul bailonggon - doiya aki nateali soal. Komo penting tolongo asal kami pelenggenemo do Bilitadoo mo Monondok tukon Utus anggayomo.

Kobanggapi nainotuboiyan koidan doi namatean

12 Kalu doi kamidoo mo babilitakene doiyamo Klistus lapamo inotuboi koidan doi namatean, bulaando daano doi komuyudoo komo hantile baikon komian momate akimo nainotuboi koielan? 13 Kalu bisa komian momate akimo nainotuboi koidan, doiya koalatino Klistus aki nainotuboi koidan doi namatean. 14 Tukon kalu andeno Klistus aki nainotuboi doi namatean maka akiyo kona totuuk kami mopailukene kooioila tukon akiyo kona totuuk koidan komuyu momangangga, sabab dopoo manganggaanoo akiyo kona dasal oioila. 15 Lobian koidan doiya, tokita baikon kami kala-kala kaliangano Mian Bisa, sabab kami babilitakene baikon ko Mian Bisa lapamo otuboiyo koidan Klistus doi namatean, banggokai ko Mian Bisa akimo naotuboiyo yana koidan - kalu takainomo bisa komian momate akimo nainotuboi koidan! 16 Sabab kalu komian momate akimo nainotuboi koidan, maka Klistus akimo nainotuboi doi namatean koidan. 17 Tukon kalu Klistus akimo nainotuboi koidan maka komu manganggaanoo tolongo buno monii balang; doiya koalatino komuyu daano doi lalim lalomo tukon akiyo kopoo minoinikon oioila. 18 Doiya koalatino koidan baikon ko Salani miano mo lapamo mate, koidan akiyo konapo minoinikon. 19 Kalu konda minoinikon doi Klistus tangatang doi nda tuboan doi dunia nia lalomo, maka doi sasaibino kobanggapi doi dunia nia lalomo, kitamo komo soe tuuno! 20 Bai kona tokitaan Klistus lapamo inotuboi koidan doi namatean. Naiyamo kotambono baikon komian badaang mo lapamo mate naikon inotuboi koidan. 21 Sabab komatean usok doi dunia lalomo tukon sabab meeng komian, bunomo lakon tubo koidan doi matean bineekon doi banggapi tukon lolo doi meeng komian koidan. 22 Bunomo lakon sasaibino kobanggapi mate sabab tongusokon meeng tukon Adam, bunomo koidan sasaibino naikon inotuboi, sabab tongusokon teali meeng tukon Klistus. 23 Bai susuwele naikon inotuboi manulut naobos: tumbe-tumbeno Klistus; doibundu totiili doi tembo yana lubat koidan, maka natuundu komian badaang naobos mo tongusokon doi Klistus namian. 24 Lapa doiya maka nateali kokiamat. Doi tembodoo Klistus lungguiyamo sasaibino kopamalentaan, sasaibino kakuasaan tukon sasaibino kobukuanan; maka yana naikon salakanggene kona kakuasaan pokakana kotomundo, doi Mian Bisa Tamanggita. 25 Klistus sio namapalenta momeenggon polong ko Mian Bisa tealikene sasaibino Klistus namusu taaluuk doi Klistus. 26 Musu doibundu yana mo lungguiyomo doiyamo matean. 27 Doi Kitab Moliyous lalomo totulis buno naiya, "Ko Mian Bisa tealikene sasaibino kolangge taaluuk doi yana." Tontong tuuno baikon komo minakisuuti tukon "sasaibino kolangge" doiya aki natongusokon ko Mian Bisa susuungo, mo tealikene sasaibino langgedoo taaluuk doi Klistus. 28 Bai sambuno sasaibino tinaklukanggon doi Klistus napamalentaan, maka yana susuungo, doiyamo Mian Bisa Napau, naikon salakanggenemo kobutongo doi Mian Bisa mo lapamo tealikene sasaibino kolangge taaluuk doi yana. Maka ko Mian Bisa susuungo komo palentayo sasaibino. 29 Kalu komian momate aki nainotuboi koidan, bulaando modaano komian mo sinau tuuk doi mian momate? Oila kogunano yanila mokubaiyo doiya halloo? Kalu bisa komian mate aki naikon nainotuboi koidan, oila kogunano yanila mokubaiyo doiya halloo? 30 Tukon oila kokubaiyano koidan kami moyase sasalaane kosusaan samba kotembo? 31 Utus-utus! Samba kooloyo yaku taane kosakisaa sabab yaku banggaalkene kopoo tuboan sabab komuyu lapamo mangangga doi Klistus Yesus, nda Temeneno. 32 Kalu doiya tolongo tuuk doi banggapi tolong, oila kountungo doi yaku sulano baladuang pokakana mopooakate koiyayon-iyayon mobalani doi kota nia, doi Efesus? Kalu komian momate aki nainotuboi koidan, nah, lobian komo monondok nda loloiyo kososombotia, "Mai nda kaan inum tukon basana-sanaang, sabab namodoa kita naikon matemo." 33 Inai potongokolii! Polembelikonan mo lokis kubaiyo lusak konda tuboan mo monondok. 34 Potoiyo budodoiya, tukon inaimo pomongkubai lalim koidan. Kona tutuuwan komuyu sio pomammaa, baikon doi komuyudoo daano komo akiyoon natingoniiyo ko Mian Bisa. Banggapi hutongo sambuno lapa inotuhoi koidan doi namatean 35 Ugaate daano komo mansadai, "Bulaando kai komian momate nainotuboi koidan? Butong mo bulaando komo bineekon doi yanila, nalapa yanila inotuboi koidan?" 36 Bo^o tuuno! Kalu Utus masakakon kalibuang doi buta, do kalibuangoo aki natubo, kalu do kalibuangoo aki namate loolukon. 37 Tukon do kalibuangoo Utus mo sakakene doi butadoo lalomo - ugaatene gandum kalibuango kabai kalibuang bailong - doiya do kalibuangoo batuno tolong, aki nasasaibino nasinakakonoo naikon tubo. 38 Mian Bisa susuungo komo kubaiyo kondondoongo do kalibuangoo manulut napambaleng momonondok tuuk doi mosinakakonoo. Doi memeeng koka-libuang kaliangano, Mian Bisa komo kubaiyo kondondoongo dokalibuangoo susuwele. 39 Komahluk-mahluk butongo mo daano kona ansaang sasaibi-no aki napokakana. Kobanggapi butongo sangalaasan, koiyayon koona butongo sangalaasan; kotomisi-tomisi sangalaasanggon kobutongo, tukon koikan-ikan sangalaasan koidan kobutongo. 40 Bunomo koidan tukon kolangge-langge doi timbu tukon kolangge-langge doi buta. Kolangge-langge doi timbu susuwele daano kona monondokan susuungo, tukon kolangge-langge doi buta bunomo lakon. 41 Kooloyo namonondokan posasala kobituwon namonondokan. Kobituon-bituon pauno koona sangalaasan kona monondokan. Malah do bituon-bituonoo pauno susuwele posasala koidan kona monondokan. 42 Bunomo kohalloo tukon komian badaang momate mo inotuboi koidan. Komian butongo mo tinadingoo doiya mian butongo mo moola boowan, bai komian butongo mo inotuboidoo koidan, doiya mian butongo mo aki namoola manas. 43 Salataa komian butongo natinading, do mianoo butongo kulokiso tukon muyuko; bai salataa nainotuboiyan koidan, yana tealimo monondok tukon bukuan. 44 Salataa natinadinan, butongo butong moluwedoi dunia; bai salataa tubo koidan, maka do butongo butong moluwedoi Mian Bisa Na Loh komo beekene. Daano komian butongo mo luwedoi dunia, tukon daano koidan komian butongo mo luwedoi Mian Bisa. 45 Doi Kitab Moliyous lalomo totulis buno naiya, "Kobanggapi tumbeno, doiyamo Adam, teali mahluk mo tubo," bai Adam doibundu doiya Loh mo mebee tuboan. 46 Komo lubat tumbeno loolukon doiya jasmani, bolikon mo lohani. Komo lohani lubat doibundu. 47 Adam tumbeno tinealikon luwedoi buta, bai Adam koluano luwedoi sulugaa. 48 Komian badaang doi dunia nia pokakanamo Adam tumbe-tumbeno, mo tinealikon luwedoi buta, bai kosulugaa miano doiya pokakanamo yana mo lubat doi sulugaa. 49 Bunomo lakon kita budodoiya bunomo Adam mo tinealikon luwedoi buta, maka naikon kita teali buno yana mo luwedoi sulugaadoo. 50 Oaku makisuut, Utus-utus, doiyamo: butonggita mo tinealikon luwedoi sau tukon sail, aki namoola usok doi Mian Bisa na Dunia Boolu; tukon butonggita mo moola mate aki namoola teali monondok. 51 Popalatikanggene naiya laasia nia: Aki nasasaibino kita naikon mate, bai kita sasaibino naikon tobolii. 52 Doiya halloo naikon sosinggot teali tukon tolongo sopiyoman, salataa tolompet napinuukan bunduno. Sabab sambuno do tolompetoo alalo tololongol, komian badaang momate naikon inotuboimo koidan tukon butonggita mo monondok, tukon kita sasaibino naikon binolii. 53 Kobutonggita mo moola mate nia sio nasinoboli tukon butonggita mo aki namoola mate, tukon butonggita mo luwedoi dunia nia sio nasinoboli tukon butonggita mo luwedoi sulugaa. 54 ,Kalu kobutonggita moola mate lapamo sinoboli tukon mian butongo mo aki namoola mate, tukon butonggita mo luwedoi dunia lapamo sinoboli mian butongo mo luwedoi sulugaa, doiyamo kosinggatoo maka nateali oila komo totulis doi Kitab Moliyous lalomo, "Komatean lapamo inapusanggon, komanaangan lapamo linaat!" 55 "Oh matean, inaando komu manaangan? Oh matean inaando komu kuasa?" 56 Komatean nakuasa doiyamo dosa, tukon kodosa ampakong-gene kona kakuasaan lolo doi ukum agama. 57 Bai kinatauwan doi Mian Bisa; yana mobeena kita manaangan moluwedoi Yesus Klistus nda Temeneno! 58 Tobikon doiya, Utus-utus kukinilakon, siokai komuyu pobukuan tukon moonggol. Pobalimang sidutu tuuk Temeneno tukon tutuu, sabab komuyu toiyo baikon sasaibino komo komuyu limange tuuk doi Temeneno, doiya aki napalasuma.

1 Kolintus 16

Potoinhonii motuuk doi tulanggita Salani miano

16:1 Budodoiya kokaliangano doy bantuan komuyu mo salakanggene doi tulamuyu Salani miano, yaku bontiikene doi komuyu sulano pokubaiyo napokokonoi koalal yaku mo heekene doi jemaat Galatia. 2 Doi oloyo komeengo samba-samba kominggu, siokai Utus-utus sasaibino pomangabos doy, susuwele napokonoikene kona pandapatan. Poabese doiya doydoo polong yaku lubat, sulano laate doiya kosinggatoo akimo napalaluu kinombul koidan. 3 Siokai kulubato, maka kumosumbolii mian-mian mo lapamo komuyu sotujuiyo. Yaku naikon beena doi yanila sulat kuasa, sulano yanila nababayo do doydoo bantuan doi Yelusalem. 4 Tukon kalu natokita monondok baikon mau yaku ampakon koidan tukon yanila, maka yaku naikon ampakon polaing yanila.

Paulus natetel

5 Yaku naikon lubotiiyo komuyu kalu lapamo yaku lupaiyo ko Makedonia, sabab yaku batetel mosampu indaa. 6 Moola kai yaku naikon dungol bubulaa kooloyo tukon komuyu, ugaate napoolapakon koudan tembono. Lapa doiya komuyu moola tomboniiyo yaku banggadudulkene daku ampakonan doi lipu bailong. 7 Yaku aki kuyase lubotiiyo komuyu tolongo sampukon balang. Kalu ko Temeneno pataikene, yaku yase dungol adukon malumbit tukon komuyu. 8 Naiya budodoo yaku daano modungol doi kota nia, doi Efesus polong kooloyo Pentakosta. 9 Badaang kotodanan naimbaa doi balimangan-balimangan mo daano kogunano, mau kai nabadaang komian mo tumbak-tumbak. 10 Kalu Timotius lubat, potalimayo yana tukon monondok sulano yana lasayo monondok tukon komuyu, sabab yana bunomo yaku koidan mobalimang tuuk Temeneno. 11 Inai sampe daano komo pandange enteng yana. Potomboniiyo yana sulano namoola banggadudulkene kona ampakonan abali doi yaku tukon salamat, sabab yaku totiiliyo kona lubatan tukon utus-utus bailonggon. 12 Kokaliangano doi utusonggita Apolos, lapamo moimoiya luunggon kupailukene yana sulano yana napolaing koutus bailong mo ampakon lubotiiyo komuyu. Bai yana akiyoon nayakiniyo baikon yana sio naampakono naiya budodoo. Mau nabuno doiya kalu daano kotodanan naikon, tantu yana lubat.

Sulat napupusan

13 Siokai komuyu pobadagai tukon pokokoonggol doi potuboan lalomo buno Salani miano. Potindokiiyo tukon balani tukon poteali bukuan. 14 Sasaibino kopo kinubai, pokubaiyo tukon seang. 15 Utus tantu toiyomo Stepanus tukon nakalualga; yanila kotumbe-tumbeno mo teali Salani miano doi Akhaya. Yanila tukon noano totubo mobalimang kusus moleleaniyo ko Mian Bisa namian. 16 Yaku pailukene tukon tutuuno sulano komuyu poloingiyo kona atulano domianoo badaang mo buno doiya, maka mian badaang hailong mo balimang pomeenggon tukon meleleani polong yanila. 17 Yaku sanaang tukon Stepanus nalubatan, Foltunatus tukon Akhaikus. Yanila buno posoboli komuyu doi yaku. 18 Yanila tealikenemo konoanggu laba-laba, pokakana yanila sanaanggene konoamu. Mian badaang mobuno doiya sio poodotiiyo. 19 Koanggota-anggota jemaat doi Asia mopolonggon salam doi komuyu. Akwila tukon Pliskila maka anggota jemaat mo pototongi doi bonua yanila makapatu salam Salani mo pontiing tuuno. 20 Sasaibino utus naimbaa mopolonggon salam doi komuyu.

Popolaing-laingo tukon monondok buno utusonggita Salani.

21 Yaku suungiyo naimbaa kosalam yaku mo tulise susuunggu: Salam molengget doi yakus Paulus. 22 Mian mo aki namaasikene ko Temeneno, sodiiyomo yana nakinutuk! Malanatha - Kombai Temeneno, lubato! 23 Boliisi ko Temeneno Yesus nabalakaatiyo Utus. 24 Polaing koseang doi Utus sasaibino mo pomeenggon tukon Klistus Yesus. Komai holomat, Paulus

2 Kolintus 1

1:1 Utus-utus Mian Bisa najemaat doi Kolintus tukon sasaibino ko Mian Bisa namian doi posaapon ko Akhaya. Yaku, Paulus, lasul Klistus Yesus, mo oiningkat tongo Mian Bisa namongiasan polaing-laing tukon utusonggita Timotius, 2 moinikene boliisi ko Mian Bisa Tamanggita tukon Yesus Klistus beena balakaat tukon namonondokan doi komuyu.

Paulus basyukuul doi Mian Bisa

3 Tanggaal ko Mian Bisa, doi nda Temeneno Yesus Klistus. Yana Tama mo monondok konoano tuuno, tukon yana Mian Bisa komo beena bukuanan kobanggapi noano. 4 Yana ekeenggele konoanggami doi samba-samba kosusaan kami mo toupiyo, sulano tukon do bukuananoo kami mo talimayo doi Mian Bisadoo, mau kami moola ekeenggele sasaibino komian noano mo daano doi susaan lalomo. 5 Kosakisaa-sakisaa Klistus mo toupiyo doiya badaango luunggon kami motoupi. Tukon lolo doi Klistus koidan, konoanggami kinoonggoli tuuno. 6 Kalu kami toupiyo kosusaan, doiya daano tuuk ekeenggele konoamu, tuuk doi mukasalamatan. Kalu konoanggami inokoonggol, maka komiu koidan tuhit inokoonggol tobikon komuyu teali sabal doi kasusaan-kasusaan lalomo bunomo komai motoupiyan. 7 Kami moinikene tukon akimo mbai sasaaki kaliangano doi Utus, sabab kami toiyo baikon komuyu tulut susa tukon kami. Tobikon doiya komuyu koidan tulut mokoonggol posinggat-singgat kami. 8 Utus-utus! Kami yase komuyu potoiyo kaliangano susaan komai tinoupi doi wilayah Asia. Kosusaan kami mo toupiyo babalat tuuno dedekene kami, tobikon kami akimo mai moinikene naikon motubo koidan; 9 mai lasa-lasayo buno lapamo kami binee ukuman mate. Bai doiya langgedoo teali sulano kami aki moinikene nda bukuanan susuungo, bai tolongo doi Mian Bisa mo otuboiyo komian momate. 10 Yanamo komo lapamo salamatene kami doi mateanoo mo babasal. Tukon yanamo koidan komo salamatene kami doi oloyo-oloyo doibundu, sabab tolongo doi yana komai moiniyan. 11 Kami anggayo baikon tukon posambeang motuuk doi kami, Mian Bisa naikon salamatene koidan kami doi silakaan. Mian Bisa balakaatiyo kami buno meeng kopotimbili badaang kosambeang motuuk doi kami, tukon sabab doiya badaang komian mobakinatauwan doi Mian Bisa.

Paulus holiiyo kona tetel

12 Kami banggaal, sabab konoanggami ekeenggele kami baikon komai tuboan nai dunia nia - kotutuuno komai potaamian tukon Utus - lapamo kami ampakonggene tukon sanaang kabai moliyous. Kami lakukanggene doiya, bolikon banggapi napandoiyan, bai tolongo Mian Bisa komo beena oukuanan. 13-14 Komai tinulis doikoo daanoon tolongo langge-langge mo moola komuyu basae tukon mangalatikene. Budodoiya komuyu akipo mangalatikene kami tutuuno, bai yaku moinikene naikon komuyu bisa-bisa momangalatikene kami. Tukon buno doiya, doi tembo Temeneno Yesus nalubatan naikon, komuyu naikon banggaal doi kami, bunomo lakon kami banggaal doi komuyu. 15 Sabab do manganggaanoo maka kotumbe-tumbeno yaku niatkanggene molubotiiyo komuyu sulano komuyu pomalaat balakaat lua luunggon nalua-lua. 16 Daku makisuut molubotiiyo doi kuampakonan doi Makedonia tukon yaku sampu koidan doi komuyu doi kuabalian, sulano komuyu pomoola tomboniiyo yaku banggadudulkene daku ampakonan doi Yudea. 17 Bai yaku boliiyomo daku niatoo; nah, oilakai doiya okitakene baikon pondilian aki namoonggol? Salataa mongkubai niat, oilakai yaku kubaiyo koniat tolongo kumongiasan susuunggu, naapa doiya binantil, "Oode", tukon naapa doiya "Aki"? 18 Tolongo Mian Bisa komo moola inangga, daku paladandian doi Utus bolikon kai "Oode" tukon "Aki". 19 Sabab Yesus Klistus Mian Bisa Napau, Silas napinolonggon doi komuyudoo, Timotius tukon doi yakudoo susuunggu bolikon kai mian "Oode" tukon "Aki". Kobalino yana buno kai potimbili "Oode" doi Mian Bisa. 20 Sabab mololoi yana Mian Bisa lapamo oantile, "Oode" doi sasaioino kona janji. Doiyamo kona luwean sampe kita bantile, "Amin" doi Mian Bisa sabab Yesus Klistus. Kami kubaiyo buno doiya sulano ko Mian Bisa naikanakabasal. 21 Mian Bisa susuungo komo tealikene kami tukon Utus moonggol pomeenggon tukon Klistus; yanamo koidan komo lilike kita tuuk doi butongo. 22 Tuuk doiya ko Mian Bisa lapamo sahkanggene kita teali namian tukon beekene kona Loh doi noanggita lalomo buno meeng kotambo baikon yana naikon beekene doi kita sasaibino kona pinaladandikon. 23 Mian Bisa daku sakisii - sabab yana toiyo konoanggu nabinantil - baikon yaku aki nateali ampakon doi Kolintus, sabab yaku aki kuyase kubaiyo konoamu nasusa. 24 Yaku aki kupakisaayo komuyu kaliangano oila komuyu kopoo inangga, sabab komuyu lapamo mangangga tuuno doi Klistus. Yaku tolongo balimang polaing tukon komuyu sulano komuyu pololokon monondok.

2 Kolintus 2

2:1 Tobikon doiya yaku lapamo mongkubai kaputusan sulano akimo nalubat koidan doikoo tukon polubotiian kubaiyo komuyu susa. 2 Sabab kalu yaku kubaiyo susa komuyu, indee kai koidan komo moola hibule yaku, kalu bolikon dopai mian-mianoo koidan mo lapamo yaku kubaiyo susa konoano? 3 Doiyamo kosababpo yaku motulise do sulatoo motuuk doi komuyu. Yaku akimo kuyase molubotiiyo komuyu maka nabaino komuyu teali susa banggokai komuyumo komo kubaiyo laba yaku. Sabab yaku moinikene baikon kalu yaku laba, maka Utus sasaibino laba koidan. 4 Yaku batulis doikoo tukon noa mo susa kabai motoong tukon seselet badaang komatanggu paisuno. Daku makisuut bolikon kai sulano komuyu nateali susa, bai sulano komuyu potoiyo baikon yaku seseange tuuno komuyu.

Ompuniano doi mo sala

5 Kalu daano komo kubaiyo kosusaan, maka langgedoo yana kubaiyo bolikon tuuk doi yaku, bai tuuk doi Utus sasaibino bai kalu aki tuuk doi soobos doi Utuso. Yaku aki kuyase monggimoliiyo tuuno doi yana. 6 Doi mian mo buno doiya, koukuman mo bineekon doi yana komo badaang luunggon Utus sukupo. 7 Budodoiya komuyu sio poompunio yana tukon pobeena dolongan koidan doi yana sulano yana naaki nasusa tuuno konoano. 8 Tobikon doiya yaku kabiyo, sulano komuyu koidan potudoikene doi yana baikon komuyu bisa-bisa moseange yana. 9 Yaku tulise do sulatoo doikoo tukon makisuut ujio komuyu, oilakai komuyu sidutu yase loingiyo kootunggul-otunggul moluwedoi yaku. 10 Kalu komuyu lapamo ompunio komian mo posalakon ikoo maka yaku ompuniyo do mianoo. Sabab oila komo lapamo yaku ompunio - kalukai daano komo palaluu inompuni - doiya yaku ompunio doi Klistus salaano tuuk doi komuyu namonondokan. 11 Yaku lakukene doiya sulano ko Ibiliis naaki namangala kasampatan sulano nakuasaiyo kita; sabab kita toiyo kona niat-niat.

Paulus namatakutan konoano doi Toloas

12 Doi tembodoo kupolongan doi Toloas tukon makisuut sulano babilitakene ko Bilita Monondok kaliangano Klistus, Temeneno bukaemo daku loloon sulano kubalimang doi lipudoo. 13 Bai yaku aki kusabal sabab aki kupososuung tukon utusonggita Titus indaa. Maka kumangkabi palamisi doi lipudoo tumbuno maka kutaus doi Makedonia.

Komanaangan sabab Klistus

14 Bai kinatauwan doi Mian Bisa! Yana sidutu lolainge kami komai malaingan moampakonggene Klistus namanaangan sabab kami tubo pomeenggon yana. Mian Bisa pakeyo kami sulano kobilita kaliangano Klistus natasabukon pokakana kolangge boono mobabangi mo sinoomanggon doi yayaa. 15-16 Sabab kami buno kamangian boono mo babangi, Klistus mo suayo tuuk doi Mian Bisa. Doi mian-mian mo daano moampakoniyo kokulokisan, kami naiya pokakana koboo matean mian mo mangakate; bai kalu tuuk doi mian-mian mo daano sinalamaton, kami pokakana koboo mobabangi mo babayo kotuboan. Eh, indee kai komo moola lakukene naiya limangia? 17 Kami aki mai buno doi mian mobadaang mo lakukanggene kobilita moluwedoi Mian Bisa pokakana kolangge mobinadaganggon. Komai makisuut doiya moliyous, sabab kami Mian Bisa komo bintekene. Tukon Mian Bisa susuungo komo kitayo baikon kami pelenggene do bilitadoo pokakana Klistus napeleleani.

2 Kolintus 3

Peleleani-peleleani paladandian mo boolu

3:1 Oilakai naiya kona tokitaan kai adukon buno kami nggaale kobutonggami koidan? Kabai moola nateali kami palaluu sulat panggaal tuuk komuyu, kabai doi komuyu, buno komo pinalaluu mian badaang bailong? 2 Utus kai susuungo komo teali sulat panggaal doi kami, mo totulis doi noanggami lalomo mo moola tiningonii tukon meeng-meeng komian moola basayo. 3 Yanila memeeng komian moola kitayo baikon Utus buno meeng kosulat Klistus mo tulise, mo kinapatu lolo doi kami. Doiya sulatoo tinulis bolikon tukon tinta, bai tukon Mian Bisa Na Loh mo tubo; bolikon koidan doi batutulis bungkukono, bai doi banggapi noano. 4 Kami bantile buno doiya, sabab komai manganggaan doi Mian Bisa lolo doi Klistus. 5 Kami akiyo komeeng komai alasan sulano mai okitakene baikon kami moola lakukanggene naiya limangia, bai Mian Bisa komo beena bukuanan doi kami. 6 Yanamo komo tealikene kami moola teali peleleani motuuk doi meeng kopaladandian mo boolu; paladandian mo luwedoi Mian Bisa Na Loh, bolikon doi ukum mo totulis. Sabab domo tinulisoo babayo komatean, bai Mian Bisadoo Na Loh mebee tuboan. 7 Doi tembo paladandianoo mo babayo komatean doiya kinubai tukon ukil-ukile doi batu, ko Mian Bisa laango montoontilang kopanano doi Musa duduso. Kolaango mobuno doiya kona montoontilangan tobikon kobangsa Islael aki namoola mbalenge Musa duduso, mau kai dolaangodoo adukon akiyo doiya kosinggatoo. Nah, kalu kokubaiyano do paladandianoo mo babayo komateanoo sinahkanggon tukon nalalangan mo buno doiya kona babasalan, 8 tantu kona kinubaiyan kopaladandian mo bineekon doi Mian Bisa Na Loh, sinahkanggon tukon lobian koidan kona lalaanganan. 9 Kalu do paladandianoo mo ukume kobanggapi bunomo doiya kona lalaanganan, tantu lobian kona lalaanganan koidan doi paladandianoo mo moolakene kobanggapi pokindokon tukon Mian Bisa. 10 Moola nabinantil baikon oila komo lalaangan doi lolukonoo, akimo nalalaangan koidan sabab kona lalaanganan budodoo nia. 11 Kalu meeng kolobo tolongo soisikeen kona taanan, bunomo lakon kolaango, tantu meeng kolobo mo bisa lobian kona lalaanganan koidan. 12 Tobikon kai kami daano komai moinian mobuno doiya, maka kami balani bantile buno doiya. 13 Kami aki mai buno Musa mo songgupiyo koduduso tukon kokudung sulano kobangsa Islael aki namoola momokita ko Temeneno laango moadukon poso tukon lapus doi duduso. Yanila napikilan totutupo. 14 Tukon polong doi oloyo nia kona pai pikilan daano mototutup tukon kokudung doi tembo yanila nabasaano kobuku-buku kaliangano doi pal!adandianoo mo ma!umbitoo. Kokudungoo tolongo moola toliat kalu komian pomeenggon tukon Klistus. !5 Budodoiya nia, kalu yanila basayo Musa nabuku-buku, kokudungoo daano mosunggupiyo yanila na-pikilan. 16 Bai kalu memeeng komian lubat mangadap doi Temeneno, kokudungoo liniato doi mianoo duduso. 17 Nah, Temenenodoo mo minakisuuti naimbaa doiyamo Loh. Tukon inaando ko Loh Temeneno nadaanoan, idoomo koidan kona daanoan kobebasan. 18 Budodoiya kodudusonggita sasaibino aki-mo natinonggupi kokudung, tukon kita okitakene ko Temeneno nalalaanganan. Tukon tobikon doiya kita banggadudul binolii teali pokakana yana; pololokon malumbit kita teali pololokon lalaanganan. Kolalaanganoo luwedoi Loh, tukon Lohdoo doiyamo Temeneno.

2 Kolintus 4

Buat moluwedoi sulugaa doi natangabosan lalomo mo luwedoi buta

4:1 Kami lakukanggene naiya limangia sabab Mian Bisa namonondokan konoano. Doiyamo kosababpo sampe kami aki mai lungguon. 2 Kami aki mai mapake eala-eala mokalipookan mo mongkubai maa. Kami aki yase balimang tukon bakakala kabai moputa-putale ko Mian Bisa nabantilan. Kami leleaniyo ko Mian Bisa tukon noanggami mo sanaang mololoi doi namongiasan. Tobikon doiya, kami moinikene doi sasaibino komian nilaiyo kami tukon monondok doi noano lalomo. 3 Kalu Bilita Monondokoo komai binabilitakon daano komo akiyoon koidan napinahami, maka tolongo mian badaang mo ompokoniiyo kosusaan tolong komo aki napahamiyo. 4 Ilah molokis kuasaiyomo naiya dunia nia tutupemo komian badaang napikilan mo aki namangangga. Yanamo komo hala-halangiyo yanila sulano yanila aki namokita madialan moluwedoi Bilita Monondokoo kaliangano Klistus nababasalan, mo buno Mian Bisa gambalo. 5 Rilita kami mo pelenggene bolikon kai bilita kaliangano doi kami. Bilitadoo doiya bilita tentang Klistus; baikon yana daano Temeneno; tukon kami napeleleani sabab yana. 6 Mian Bisa mo bantile, "Siokai luwedoi kalipookan lalomo maka nasumbut komadialan," Mian Bisa doiyamo kona sumbutan do madialanoo doi noanggita lalomo, sulano konda pikilan teali maelialan sulano nda pahamiyo ko Mian Bisa nalalaangan mo montoontilang doi Klistus duduso. 7 Bai do huatoo lohani mo monondokoo kami babayo doi butonggami mo akiyo koanggano nia mo kinubai luwedoi buta. Tukon buno doiya totingoniimo baikon do kuasadoo nababasalan kona tangabosan doi Mian Bisa bolikon doi kami. 8 Kami minusu doi sasaibino kolangge, bai kami aki madipot. Kami pusing, bai kami aki mai putus asa. 9 Badaang komo musuiyo kami, bai kami aki nabaino dungol susuunggami. Tukon mau kai kami idan-idan mai inumbas polong otuwong, bai kami aki mai mate. 10 Sidutu kami lasayo Yesus namatean doi butonggami, sulano kona tuboan koidan teali totingonii doi butonggami. 11 Daano kami tubo, kami sidutu motokutikon tukon matean sabab Yesus, sulano kalu buno doiya Yesus natuboan koidan moola inokitakon doi butonggami mo akiyo kotakoso. 12 Naiya koalatino baikon doi butonggami lalomo komatean daano mogiat ampakonggene kona kakuasaan, bai kami laba baikon tuboan komo daano mo giat doi butonggami lalomo. 13 Doi Kitab Moliyous lalomo talaat naiya bantilan nia, "Yaku mangangga, doiyamo kosababpo sampe yaku basilingan." Nah, tukon samangat manganggaan mo buno doiya koidan, kami basilingan sabab kami mangangga. 14 Kami yakiniyo baikon ko Mian Bisa mo lapamo otuboiyo koidan Temeneno Yesus, yana otuboiyo kami koidan tukon Yesus, naikon mongotuboi komuyu tukon kami doi salaano. 15 Sasaibino doiya daano mukopontingan. Sabab kalu badaango komian motoupiyo ko Mian Bisa namaasi, pololokon badaang koidan kokinatauwan mo pinolonggon doi Mian Bisa; tukon kalu buno doiya ko Mian Bisa binolomati.

Tuboan tukon manganggaan

16 Doiyamo kosababpo kami aki naputus asa. Mau kai kami seeala tuboan doi dunia pololokon tosuungi kona manasan, bai seeala konoanggami kinubai boolu samba-samba kooloyo. 17 Tukon susaan mo aki namoindukon nia, kami mo toupiyo soisikeen, naikon yana lubatene doi kami komeeng komondokan mo bolikon langge tukon posidutukon. Do monondokanoo lobian odoon kona babasalan kalu pinotimbongiikon tukon do susaanoo susuungo. l8 Sabab kami aki mai palahatikanggene kolangge-langge mo tokita, bai tolongo mo aki natokita. Komo tokita tolongo soisik kona bataanggonan, bai komo aki natokitadoo bataanggon sidutu polong posidutukon.

2 Kolintus 5

5:1 Sabab kami toiyo kalu bonua - doiyamo butonggita - kita mo dungoliyo doi dunia nia ilombak, ko Mian Bisa naikon masadiakene doi kita meeng kobonua doi sulugaa, Mian Bisa mo kubaiyo tukon moonggol sidutu-posidutukon. 2 Doi bonua lalomo budodoo nia, kita mondommuk sabab kita peleenggene tuuno modungol doi nda bonuadoo lalomo doi sulugaa. 3 Bonuadoo doiyamo butonggita mo boolu. 4 Kalu daano kita modungol doi bonuadoo lalomo doi dunia nia, kita mondommuk sabab konda tanggungan motoong. Bolikon kai kita yase tongosodii doi butonggita nai dunia nia, bai sabab kita yase mapake butong mo doi sulugaadoo, sulano kobutonggita mo moola mate komo tubo kuasaiyo. 5 Komo moolakene doiya doi kita tolongo Mian Bisa susuungo, tukon yana beekene kona Loh doi kita buno meeng kotambo. 6 Sabab doiya konoanggami sidutu moonggol. Kami toiyo baikon kalu kami daano modungol doi butonggami nia, kami pododoonggon tukon dobonuadoo naikon kami modungoliyo tukon Temeneno. 7 Sabab kami tubo tolongo mangangga doi Klistus, bolikon alaskanggene oila komo moola kinita, 8 doiyamo kosababpo konoanggami namoonggol. Kami yase tuuno sulano mai poalaas kobutonggami nia, sulano namoola podungoli tukon Temeneno. 9 Tobikon doiya kami kakaate tutuuno sulano nasanaang konoano, mau tembo kami doi mai bonua dimbaa kabai indaa. 10 Sabab bisa kita sasaibino naikon inantokon doi Klistus napangadilan, tukon memeeng komian malaat pabalos mololoi tukon nakokubai doi dunia nia - kokubai momonondok kai kokubai molokis.

Pomonondokonan tukon Mian Bisa lolo doi Klistus

11 Kami toiyo oila koalatino komatakutan doi Temeneno; doiyamo kosababpo kami kakaate moekeenggele komian kaliangano hutonggami. Ko Mian Bisa tingoniiyo tutuuno kami, tukon yaku moinikene mau komuyu potingoniiyo kami doi noamuyu lalomo. 12 Mau buno naiya kami aki kai mai kabiyo sulano ponggaale kobutonggami. Kami tolongo yase mebee meeng koalasan mo monondok doikoo sulano teali tanggaal doi kami, sulano komuyu potoiyo bulaando komuyu potimbiliyano komian badaang tolongo kitayo komian duduso tukon bolikon nalenggang. 13 Kalu kami memang tokita tandomo, doiya takainomo tuuk doi kopontingan Mian Bisa. Tukon kalu kami tokita sehat, doiya tuuk doi mukopontingan. 14 Klistus namaasi komo kuasaiyo kami; tukon kami sadaliyo baikon kalu meeng komian lapamo mate tuuk doi sasaibino komian, maka doiya koalatino baikon sasaibino komian lapamo mate. 15 Klistus mate tuuk doi sasaibino komian, sulano komian badaang mo tubo, akimo natubo tolongo tuuk doi butongo susuungo, bai tuuk doi Klistus mo lapamo mate tukon inotuhoi koidan tuuk doi yanila nakopontingan. 16 Tobikon doiya, kami akimo mai nilaiyo komian manulut banggapi napotoi. Bisa kami biasa nilaiyo Klistus doi segi banggapi, bai naiya budodoo akimo. 17 Mian mo lapamo pomeenggon tukon Klistus, tealimo banggapi moboolu tutuuno. Komo malumbito akiyono - sasaibino tealimo boolu. 18 Sasaibino doiya Mian Bisa komo limange. Lolo doi Klistus ko Mian Bisa kubaiyo kita pomonondokon tukon yana, maka bintekene kita sulano komian badaang bailong mominoolakon pokokindokon tukon Mian Bisa. 19 Kami babotilanggene baikon tukon palantalaan doi Klistus, ko Mian Bisa kubaiyo kobanggapi pokindokon koidan kobutongo. Mian Bisa kubaiyo doiya aki natuntute kobanggapi nakasalaan-kasalaan mo lapamo kubaiyo tuuk doi butongo. Mian Bisa lapamo bintekene kami sulano mai babilitakene bilitadoo. 20 Jadi kami naiya Klistus nabito-bito. Lolo doi kami Mian Bisa susuungo komo pelenggene kona teteba. Tukon Klistus sambuno, kami kabiyo tutuuno, potalimayo ko Mian Bisa naululano kolimano mo moolakene komuyu pokindokon tukon yana. 21 Klistus aki nabaladosa, bai ko Mian Bisa tealikene yana tanggunge konda dosa, sulano kita pokindokon tukon Mian Bisa sabab pomeenggon tukon Klistus.

2 Kolintus 6

6:1 Sabab kami balimang polaing-laing tukon Mian Bisa, maka kami kabiyo tutuuno inaikai komuyu polai-lainggene Temenenodoo noano namonondokan. 2 Doi Kitab Moliyous lalomo, Mian Bisa bantile, "Doi tembo mo minoolakon, yaku lapamo lengele ikoo, tukon doi oloyo kasalamatan, yaku tulungiyomo ikoo." Neneeke tutuuno, budodoiya naiyamo kotembono domo minoo-lakonoo. Budodoiya naiyamo kooloyono sulano nasinalamaton! 3 Kami aki mai yase komai baleleanian nainasalakon. Tobikon doiya kami kakaate aki mai mebee alasan mau nabaino doi meeng komian sulano nakubaiyo do langgedoo. 4 Kobalino, doi sasaibino kolangge, kami tudoikene baikon nai kami nia Mian Bisa napeleleani. Sabab, sasaibino kosusaan kaliangano lapamo kami toupiyo tukon sabal. 5 Kami sinakisaa, tinalunggu, tukon pinook; kami balimang kobukuan, nakana doimbaa aki mai moolo tukon daano komo akiyono kokinaan. 6 Tukon mai moloyosan, pandoiyan, sabal tukon noa monondok, kami okitakene baikon kami nia daano Mian Bisa napeleleani. Tukon koidan moinikene doi Mian Bisa Na Loh motulungiyo, tukon koidan seang mo moliyous, 7 tukon koidan babilitakene kobilita mo luwedoi Mian Bisa tukon Mian Bisa nakuasa, kami otudoikene baikon kami nia Mian Bisa napeleleani. Kami bataani doi Mian Bisa namongiasan pokakana komeeng komai tombide doi molobosian kai posilaton butonggita. 8 Kami inodotii, bai tinotulai koidan; ngginaal, tukon binakala-kalakon koidan. Mau kai mai moloyos, kami binantil kala-kala. 9 Kami inaanggon aki natololongol, bai sasaibino komian tingoniiyo kami. Kami inaanggon mate, bai kona tokitaan kami daano motubo. Mau kai kami sinakisaa kami aki namate. 10 Mau kai konoanggami susa, bai kami sidutu laba-laba. Kami tokita talalais, bai badaang komian molapamo kami tealikene kaasa. Tokita kami akiyo komai langge-langge, bai kona bisaan sasaibino kolangge-langge daano doi kami. 11 Utus-utus mo kinilakon doi Kolintus! Kami lapamo pailukene doikoo. Sasaibino konoanggami antoko lapamo mai bantile. 12 Kami aki mai tutupe konoanggami motuuk doi komuyu, tolongo komuyu komo tutupe konoamuyu doi kami. 13 Budodoiya tadumo kai kuhasalita pokakana kulahuk susuunggu. Bukayomo konoamuyu doi kami.

Otunggul doi mian-mian napangalu mo akiyo kona manganggaan

14 Inaikai poyase teali tulamu ko mian-mian mo aki namangangga doi Yesus; doiya aki napokokonoi. Inaando kona tealian komonondokan mopomeenggon tukon kulokisan! Aki nateali komadialan mopomeenggon tukon kalipookan. 15 Aki nateali Klistus pomeenggon Ibiliis. Oilakai kona pokakanaan ko Salani miano tukon mian mobolikon Salani? 16 Oilakai kona potaamian ko Temeneno Nahonua tukon bonua pilogot? Kita nia Temeneno Nabonua, doiyamo Mian Bisa mo tubo, Mian Bisa susuungo bantile, "Yaku dungol doi yaniladoo tanga-tangano, tukon tubo polaing-laing yanila. Yaku teali yanila na Mian Bisa, tukon yanila teali kumian. 17 Tobikon doiya, potinggalemo komian badaang mo aki natingoniiyo Mian Bisadoo, tukon alaase kobutomu doi yaniladoo. Inaikai popomeenggon tukon mo lokis, maka yaku naikon talimayo komuyu. 18 Yaku teali Tamamuyu, tukon komuyu teali kupau-pau, bunomo doiya Temeneno Mobabasal Konakuasa nabantilano."

2 Kolintus 7

7:1 Utus-utus mo kinilakon! Sasaibino do janjidoo tuuk doi kita. Tobikon doiya siokai kita nda bilisiiyo kobutonggita doi sasaibino komo kanggilitiyo konoanggita. Siokai kita matakutene ko Mian Bisa, sulano kita nda malaat tuboan motangalaas tuuk doi yana tukon talakana.

Paulus nalahaan

2 Potalimayo kami doi noamuyu lalomo. Kami akiyo komai sala doi meeng komian, tukon aki mai akakene komian. Kami aki mai mangala kauntungan mau doi indee miano. 3 Yaku hantile buno doiya, bolikon kai yaku asalakene komuyu. Sabab buno doi yakudoo mo bantile loolukon, kami seseange tuuno komuyu, tukon kita nia tula-tulando potubokon pomatekon. 4 Yaku daano daku paangga tuuno doi komuyu. Tukon yaku banggaal tuuk doi komuyu! Mau kai mai toupiyo kosusaan mobadaang konoanggu tohibul sabab komuyu. Konoanggu bisa-bisa molaba! 5 Salataa kami polong doi Makedonia, kami aki mai moola tadekene komai pakadakan. Doi sasaibino kolangge kami malaat susaan: doi langge bailong poonggeelekiyan, doi noano lalomo susuungo matakut. 6 Bai kinatauwan, ko Mian Bisa sidutu ekeenggele doi mian mo putus asa konoano; yana mokindendeke konoanggami tukon Titus nalubatan. 7 Konoanggami tohibul bolikon kai tolongo Titus nalubatan, bai koidan sabab yana pelenggene bulaando konoano nasanaangan sabab komuyu. Yana bontiikene doi kami baikon komuyu poloon tuuno mopososuung tukon yaku; baikon komuyu sasaaliyo naikon kopoo kokubai loolukon tukon budodoiya yase belayo yaku. Doiya halloo tealikene yaku pololokon laba koidan. 8 Mau kai daku sulat nakubaiyo susa konoamu, yaku aki kusasaaliyo motulise do sulatoo. Takainomo doiya kosinggatoo yaku kitayo daku sulatoo tealikene komuyu susa - mau kai natolongo soisik kopoo susaan mau kai yaku manasal koidan. 9 Bai doiya budodoo yaku sanaang - bolikon kai sabab donoamuyudoo nasusaan, bai doiyamo posusaanoo tealikene tobolii kopoo kalakuan. Takainomo dopo susaanoo pokokonoi tukon Mian Bisa namongiasan. Jadi, kami aki mai olugiyo komuyu. 10 Sabab do susaanoo mobuno doiya kohasilo noa natoboliian mo lubatene kokasalamatan. Tukon doi mian moaki namanasakene doiya langgedoo. Kobalino, dosusaanoo mo tolongo pokokonoi tukon banggapi namongiasan doiya kohasilo matean. 11 Soba komuyu pokita-kitayo oila kohasilo doikoo dosusaanoo mo pokokonoi tukon Mian Bisa namongiasan! Kohasilo doiyamo komuyu tutuu kakaate sulano pokindeke modaano mokabul! Komuyu teali mosikitene kolalim, komuyu matakut, komuyu poloon, komuyu teali mokolokot, komuyu yase ukume komo sala! Doi sasaibino naiya soalia komuyu lapamo tuuoikene baikon komuyu akiyo kopoo sala. 12 Jadi, mau kai nalapamo yaku tulise do sulatoo, yaku tulise bolikon sabab do mianoo mo sala. Bolikon kai sabab domianoo mo sakisaa sabab do kasalaanoo. Yaku tulise do sulatoo sulano doi Mian Bisa salaano, komuyu susuumuyu sadaliyo bulaando kona babasalan kopoo palahatian doi kami. 13 Doiyamo kosababpo tobikon konoanggami nasanaang. Sangalaasan dona sanaanganoo, kami lobi-lobian koidan sinanaanggon sabab kami kitayo Titus nasanaangan konoano; konoano sanaang sabab Utus sasaibino. 14 Yaku takainomo lapamo banggal-banggaalkene komuyu doi yana. Kinatauwan, komuyu moaki kubaiyo mamaa yaku. Sasaibino komo biasa kami bantile doikoo doiya bisa. Bunomo koidan oila komo kami banggal-banggaalkene kaliangano komuyu doi Titus tokita bisa koidan. 15 Budodoiya yana pololokono seange komuyu, sabab yana neneeke bulaando Utus sasaibino nayasano moloingiyo kona katuaiyano tukon bulaando komuyu potalimaano yana tukon odotiiyo tukon anggayo. 16 Yaku sanaang tuuno, sabab komuyu moola inangga doi sasaibino kolangge.

2 Kolintus 8

Doy potulungi moluwedoi mian-mian Salani

8:1 Utus-utus, kami yase komuyu potoiyo koidan kaliangano bulaando kona monondokan ko Mian Bisa doi anggota-anggota jemaat doi Makedonia. 2 Yanila lapamo inuji tukon susaan-susaan mo motoong. Bai doi susaan-susaanoo lalomo, yanila tolongo laba-laba tukon sanaang tuuno konoano motulungiyo komian bailong, mau kai doi yaniladoo natalalais tuuno. 3 Yaku moola pastikanggene baikon yanila namendebee manulut yanila naminoolakon, bai daano komo lobian. Akiyo komo bintekene, 4 yanila kabiyo tuuno doi kami kalu momoola yanila namalaing momotombonii momebee tulung doi Mian Bisa namian doi Yudea. 5 Yanila mebee lobian mododoon doi oila komai minoinikon. Yanila tumbe-tumbeno salakanggene kobutongo doi Temeneno, ddibundu kami koidan, pokokonoi tukon Mian Bisa namongiasan. 6 Doiyamo kosababpo kami hontiikene tuuno doi Titus - mo tamtmune naiya usaha nia -sulano yana banggaduduikene naiya usaha nia mo monondok doi komuyudoo koidan. 7 Komuyu totoimo doi sasaibino kolangge-langge: Komuyu totoimo doi manganggaan lalomo, doi hantilano kopandapat, doi motoiyan lalomo, doi bula-bulaa kokaliangano kousaha, tukon doi poseang lalomo doi kami. Tobikon doiya, monondoko komuyu koidan totingonii doi usaha nia lalomo mo monondok. 8 Yaku aki kubontiikene doiya buno meeng kopalenta. Bai tukon motudoikon bulaando kona giatan komian bailong natulungiano kotulano, yaku koidan yase toiyo inaando kona polongan komu seang. 9 Sabab komuyu toiyo tuuno baikon Yesus Klistus nda Temeneno seange tuuno kita. Yana kaasa, bai yana kubaiyo kobutongo teali talalais tuuk mukopontingan, sulano tukon natalalaisanoo, komuyu teali kaasa. 10 Manulut daku palaat, kanamo tuuno kalu komuyu alapayomo oila komo komuyu atambuune doi taumoo molapa. Sabab komuyumo kai komo tumbe-tumbeno mo pikikene tukon moatambuune naiya usaha nia. 11 Nah, budodoiya siokai komuyu poampakonggene manulut doi pokamampuan. Siokai komuyu kokolokot sulano poalapayo do usahadoo, bunomo lakon komuyu loolukonoo momokolokot mosodo doipoo atambuunano. 12 Kalu komuyu yase mebee, maka ko Mian Bisa naikon talimayo domu bineekonoo moluwedoi oila komo daano doikoo, bolikon aki alaskanggene doi oila komo akiyo doikoo. 13-14 yaku bisa tuuno aki kumakisuutiyo mobebaskanggene ko-mian bailong doi tanggung jawab, tukon mokotoongiyo komuyu. Bai komuyu nia budodoo daano mosukup kopoo langge, maka takainomo komuyu posukupiyo yanila nakakulangan. Kalu kai komuyu kakulangano, tukon yanila daanomo doi nasukupan, maka nasodo yanila bantuwo komuyu. Tukon kalu buno doiya kolua-luano singgat-singgat lineleani. 15 Doi Kitab Moliyous lalomo totulis, "Mian mo badaang kona buat, aki nalobian, tukon mian mo soisik kona buat, aki nakakulangan."

Titus tukon tula-tulano mo binontokon polaing-laing

16 Babasai komai kinatauwan doi Mian Bisa sabab yana lapamo babayo Titus mopokakana kona mokolokotan tukon kami motulungiyo komuyu! 17 Sabab Titus aki natolongo yase daanokene komai kakabi, bai mau yana kokolokot sulano natulungiyo komuyu luwedoi namongiasan susuungo tukon yana tataapenemo sulano nalubotiiyo komuyu. 18 Polaing tukon yana kami kapatuwo komeeng koutus koidan mo inangga doi sasaibino kojemaat sabab kona limang babilitakene ko Bilita Monondok moluwedoi Mian Bisa. 19 Tukon sangalaasan doiya, mianoo mobinantil lapamo ililik koidan tukon jemaat-jemaat tantukanggenemo sulano napolainggene kami doi mai ampakonan. Sabab kami kubaiyo komai ampakonan sulano mai pelenggene do potulungidoo, sulano ko Temeneno nainakabasal tukon sulano komuyu pokitayo baikon kami yase momotulungi. 20 Kami badagai tutuuno sulano naakiyo komian mo asalakene kami doi halloo mai polongganano do potulungidoo mo babasal. 21 Kami yase bajalanggon tukon moloyos bolikon tolongo doi Temeneno salaano, bai mau doi banggapi salaano koidan. 22 Polaing-laing tukon Titus maka doi utusoo mobinantil, kami koidan kapatuwo komeeng koutus bailong. Kami lapamo ujio yana moimoiya luunggon tukon tokita yana sidutu yase motulungi. Tukon budodoiya, yana pololokono yase tulungiyo komuyu sabab yana oduduke kona moinian mo babasal doikoo. 23 Kaliangano Titus, yana daano tulanggu, mo balimang tukon yaku motulungiyo komuyu. Tukon kaliangano doi utusoo molua, mo ampakon polaing yana, yaniladoo mian badaang jemaat-jemaat mo bintekene tukon teali binanggaakon doi Klistus. 24 Kami moinikene komuyu pookitakene kopoo seang doi yanila sulano sasaibino kojemaat toiyo baikon komuyu seseange yanila tukon oila komo kami banggaalkene kaliangano komuyu doiya bisa tuuno.

2 Kolintus 9

Potombonii motuuk doi tulanggita Salani miano

9:1 Kona bisaan akimo napalaluu koidan yaku mobatulis doi komuyu kaliangano potulungidoo mo kinapatu doi Mian Bisa namian doi Yudea. 2 Yaku toiyo komuyu yase motulungi, tukon yaku tausono hanggaalkene komuyu doi mian badaang doi Makedonia. Yaku bantile doi yanila, baikon salataamo doi taumoo mo lapa utus-utus doi Akhaya lapamo basadia mebee tulungan. Tukon mumokolokotan lapamo okitakene kosoobos mobabasal mokolokotan doi yaniladoo. 3 Budodoiya yaku binteke Titus tukon do utusoo molua doikoo sulano oila komo kami banggal-banggaalkene kaliangano komuyu naaki nabaino buno moakiyo kona kanaan. Jadi, komuyu siokai pobatotobomo, sabab yaku bantile doi yanila baikon komuyu lapamo sadiayo doiya. 4 Yaku balo sasaakiyo kalu-kalu daano komian badaang doi Makedonia mo malaing polaing-laing yaku doiya kosinggatoo daku lubatan doi komuyu. Tukon kalu yanila laate baikon komuyu akiyoon pobasadia, wah, babasal komai mammaawan naikon, sabab lapamo bantile baikon kami anggayo tuuno ikoo! Tukon komuyu kai naikon mammaa koidan. 5 Doiyamo kosababpo yaku lasayo palaluu bintekene yaniladoo doikoo loolukon sulano naatule do potulungidoo komuyu molapamo teenggene. Yaku kubaiyo doiya sulano kalu yaku lubat, dopoo potulungidoo lapamo tasadia. Tukon nabuno doiya, totingonii baikon domu potulungidoo doiya bineekon tukon noa sanaang, tukon bolikon pinakisaa. 6 Poneneeke! Mian mo motipason kalibuang kidik-kidik naikon malaat hasilo mo soisik koidan. Bai komian mo masabukon kalibuang mobada-badaang naikon malaat hasilo mo badaang koidan. 7 Memeeng komian siokai namebee tukon sanaang konoano. Inai namebee tukon bata-bata kai tapakisaa, sabab ko Mian Bisa mamaasikene komian mo mebee tukon sanaang konoano. 8 Mian Bisa belkuasa momebee balakaat doi komuyu mo badaang tuuno, sulano komuyu sidutu malaat oila komo komuyu palaluuwo; tutuu komuyu naikon lobian kopo kubaiyano komonondokan tukon baamalan. 9 Doi Kitab Moliyous lalomo totulis buno naiya kaliangano ko Mian Bisa, "Yana sabu-sabukene doi mian motalalais; kona monondokan konoano sidutu-posidutukon." 10 Mian Bisa komo sadiayo kokalibuang doi mian momasabukon tukon kinaan motuuk doi kita. Yana koidan naikon mosadiayo tukon mokadaange oila komo komuyu mo tipase, sulano konoamu namonondokan tosuungi koidan. 11 Tukon buno doiya komuyu naikon inosukupi doi sasaioino kolangge tohikon komuyu sidutu moola mebee tukon noa sanaang. Tukon domu bine-bineekonoo kami mo ebe-ebese, kubaiyo badaang komian mobakinatauwan doi Mian Bisa. 12 Sabab kokubai nia momonondok komuyu mo kubaiyo bolikon tolongo naikon osukupiyo ko Mian Bisa namian nakakulangan, bai koidan naikon tealikene badaang komian mobakinatauwan doi Mian Bisa. 13 Tukon dopoo batulungianoo komuyu mookitakene, badaang ko Salani miano doi Yudea naikon monggaale ko Mian Bisa sabab yanila kitayo komu mololean doi Bilita Monondok kaliangano Klistus doi komuyudoo molainge. Koidan, yanila nggaale ko Mian Bisa, sabab komuyu monondok konoamuyu tuuk moebe-ebese doi yanila tukon doi sasaibino komian bailong oila komo daano doikoo. 14 Maka yanila sambeanggene komuyu tukon palasaan poseangan sabab ko Mian Bisa monondok konoano tuuno doikoo. 15 Siokai kita nda basyukuul doi Mian Bisa sabab kona bineekonoo mo bolikon langge.

2 Kolintus 10

Paulus palataanggene kona meleleanian

10:1 Budodoiya yaku, Paulus, yase sumbetene komeeng kolangge doikoo. Yaku nia, manulut mian nabantilano, mantalamuyuk kalu posasalaan tukon komuyu, bai balani kalu pokododoonggon. Nah, sabab namantalamuyukan tukon namonondokan Klistus noano, 2 yaku kabiyo tutuuno inai pokubaiyo yaku teali balani doi komuyu kalu naikon yaku lubat. Sabab daku niat tuuk mongkubai tindakan mokalaas doi mian-mian mo bantile baikon kami balimang tukon makisuut-makisuut dunia koona. 3 Kami takainomo daano motubo doi dunia lalomo, bai kami aki nabalajuang kona tuduan motolongo dunia koona. 4 Komai sinapan-sinapan pinake doi mai palajuanganoo lalomo bolikon kai sinapan doi dunia lalomo, bai sinapan-sinapan moluwedoi Mian Bisa mo balakuasa. Tukon sinapan-sinapanoo kami manase kopalataanan-palataanan; kami aline koponggeelekiyan, 5 tukon kami duduwo kobenteng-benteng mobinanggaakon tukon inokokondong sulano nalawane komotoiyan kaliangano doi Mian Bisa. Kami lungguiyo ko mian-mian napikilan tukon tealikene yanila mangangga doi Klistus. 6 Tukon kalu komuyu loingiyomo tutuuno, kami basadia moukume sasaibino komian mo aki nataat. 7 Siokai komuyu posadaliyo kondodoong nakanaan. Kalu memeeng komian mangangga baikon yana Klistus nalangge, siokai yana ingotiikene kobutongo susuungo tukon sadaliyo baikon kami koidan Klistus nalangge pokakana yana. 8 Yaku aki kumammaa kalu lobian badaang daku banggal-banggaalkanano kakuasaanoo mo lapamo Temeneno beekene doi kami, sabab kakuasaanoo bineekon doi kami sulano mai bangune komuyu, bolikon kai sulano nai lubang. 9 Yaku aki kuyase komuyu poaanggene yaku tolongo ododiiyo komuyu tukon daku sulat-sulatoo. 10 Mian bantile, "Paulus nasulat-sulatoo togaas tukon taangga, bai kalu yana susuungo daanomo doi kita nia, kona pombawaan mantalamuyuk tukon bantilan-bantilan akiyo koalatino!" 11 Siokai komian mo buno doiya sadaliyo baikon kalu kami daano doi komuyudoo, komai kokubai tontong buno oila komai tinulis doi sulat-sulatoo lalomo. 12 Takainomo aki mai balani mopokakanakene kabai moabese kobutonggami pokakana komian mo aanggene kobutongo tatandak. Bukan maen yanila nabodoan! Yanila mongkubai ukulan susuungo tukon palesayo kobutongo susuungo tukon ukulanoo. 13 Kami aki mai buno doiya. Kalu kami banggal-banggaal, aki mai lupaiyo kobatas. Kami dungol doi batas-batas lipu balimangan lalomo Mian Bisa mo lapamo tantukene doi kami. Tukon komuyu tongusokon doi lipudoo lalomo. 14 Jadi salataa kami lubotiiyo komuyu tukon babayo ko Bilita Monondok kaliangano Klistus doikoo, kami bisa-bisa aki mai kalual doi batas-batasoo lipu mai balimangan. 15 Aki mai nggaale kobutonggami doi mian bailong nalimang mo daano doi batasoo tonggulungo Mian Bisa mo tantukenemo tuuk doi kami. Kobalino kami tataap doi batas-batasoo lalomo Mian Bisa mo tantukanggenemo tu'^k doi kami tukon moinikene baikon komuyu pololokon mangangga doi Klistus, sulano kami moola kubaiyo kolimang mo lobian kona babasalan doi komuyudoo. 16 Tukon bunomo doiya kami moolamo babilitakene koidan do Bilita Monondok doi lipu-lipu bailong mau naaki mai binggat-binggate kobutonggami doi limang mo lapamo linakukon doi lipu mian bailong nameleleanian. 17 Doi Kitab Moliyous lalomo totulis, "Mian mo yase banggaalkene komeeng kolangge, sio nabanggaalkene oila komo lapamo Temeneno kubaiyo." 18 Sabab komian mo tanggaal siokai mian Temeneno mo nggaale, bolikon mian mo nggaale kobutongo susuungo.

2 Kolintus 11

Paulus tukon lasul-lasul mokala

11:1 Popataikanaku yaku kubabunokon mian molongas soisik. Moola, kai aki? 2 Yaku peleenggene ikoo, pokakana ko Mian Bisa susuungo mopeleenggene ikoo. Komuyu pokakana komeeng kopau boine mo daano moliyous yaku mo lapamo teenggene sulano nainosowaanggon tukon meeng kona langkai, doiyamo Klistus. 3 Bai yaku balo sasaaki komu pikilan naikon tagoda sulano naakimo mumolole doi Klistus, pokakana Hawa loolukonoo tagoda doi bindadoo napandoiyan. 4 Sabab buulangge komuyu tolongo sanaang motalimayo komian mo lubat doikoo tukon mongotunggul kaliangano Yesus bailong -bolikon Yesus kami mo otunggulikene doikoo. Tukon komuyu yase koidan motalimayo koloh tukon "bilita monondok" mo posasala tuuno tukon Mian Bisa Na Loh tukon Bilita Monondok mo sidutu komuyu talimayo doi kami. 5 Yaku aki kulasaiyo molobian pende doi "lasul-lasul" mo bolikon langge tuuno! 6 Kai yaku aki kupandoi basilingan, bai kokaliangano motoiyan, yaku bolikon mian mo bunggu. Doiya lapamo kami bukutiikanggene doikoo doi sasaibino kolangge. 7 Doi tembodoo kubabilitakanano ko Bilita Monondok moluwedoi Mian Bisa tuuk doikoo, yaku aki kukubaiyo komuyu po ongkosiaku mau nabaino soisik; tukon nabuno doiya yaku kubaiyomo kobutonggu teali pependekon. Yaku kubaiyo doiya sulano komuyu poinakatandak. Kai doiya meeng daku kasalaan doikoo? 8 Doi tembodoo yaku leleaniyo komuyu, yaku anggota-anggota jemaat bailong komo ongkosiaku. Moola nabinantil baikon yaku olugiyo do anggota-anggotadoo sulano namoola yaku tulungiyo komuyu. 9 Kalu doiya kosinggatoo yaku kakulangan, yaku aki nabiasa osusayo komeeng komian doi komuyudoo. Sasaibino komo yaku palaluuwo utus-utus mo lubat doi Makedonia komo sadiakene. Yaku dagaiyo mono-monondok sulano yaku aki kukubaiyo susa doi komuyu doi oilamo kolangge lalomo, tukon yaku momeenggon dagaiyo doiya sulano natataap buno doiya. 10 Daku tanggaalania aki namoola inapusanggon mau doi yayaando doi posaapon kolipu doi Akhaya, sabab kootunggul Klistus mo bisa daano doi yaku. 11 Bulaando yaku mobantile buno doiya? Kai sabab yaku aki kuseange komuyu? Mian Bisa toiyo yaku meseang! 12 Oilamo komo yaku mo kubaiyo budodoiya naikon bang-gadudul yaku kubaiyo sulano "lasul-lasul" loo bailong akiyono kona poalasan sulano yanila naakaba-kabasale kobutongo tukon bantile baikon yanila balimang pokakana kami. 13 Mian badaang mobuno doiya yaniladoo lasul-lasul mokala-kala. Yaniladoo polimang-polimang mo obuiyo komian tukon babunokon pokakana kolasul-lasul Klistus. 14 Aki nabinelanggon yanila nakubai buno doiya, sabab ko Ibiliis susuungo bapialung pokakana komalaekat momadialan! 15 Jadi aki nasala koidan kalu ko Ibiliis napeleleani bapialung buno peleleani-peleleani mo lakukene ko Mian Bisa namongiasan. Kona pupusan yanila koidan naikon mantalima pabalos mo pokokonoi tukon sasaibino yanila nakokubai.

Paulus nasakisaawan salaku lasul

16 Yaku kuwaikene koidan: Inai nadaano komo aanggene yaku bonggu. Bai kalu kai komuyu aanggene yaku buno doiya, po pataikene yaku mo bonggunia kubanggaal koidan soisik. 17 Tuundu naiya yaku bantile daku banggaalan, bai bolikon Temeneno komo sumboliiyo yaku mobantile doiya. Doi hallia bisa-bisa yaku mobasalita buno mian mobonggu. 18 Takainomo badaang komian mo banggaalkene kolangge-langge mopinandoikon doi dunia, jadi yaku yase mobanggal-banggaal koidan. 19 Komuyu tukon noa sanaang sabal doi mian mo bonggu, sabab komuyu lasaiyo kobutongmuyu bunokai pandoi! 20 Komuyu tongo pataikene kalu daano komian mokubaiyo ata komuyu, kabai momangala kauntungan doi komuyu, kabai lasayo kobutongo lobian kona tatandakan doi komuyu. 21 Yaku mammaa moakuiyo baikon kami todudul mantalamuyuk mokubaiyo komo buno doiya. Bai indee komian bailonggon momoola balani banggaalkene, mau yaku bai balanikene koidan! (Yaku basilingan buno mian mohonggu). 22 Yanila kai Iblani miano? Mau yaku bai Iblani miano. Yanila kai Islael miano? Mau yaku bai Islael miano. Ahalaham kai natulunan yanila? Mau yaku bai hunomo! 23 Yanila kai Klistus napeleleani? Kona tololongolan yaku buno kabuso daku akal, bai yaku takainomo peleleani mo looian kona monondokan tukon yanila sasaibinodoo! Yaku balimang kakabukuan liise yanila, yaku biasamo inusokon doi talungguan lalomo, yaku badaang luunggon kusinakisaa tukon kobailonggon adukono yaku mate. 24 Limamo luunggon ko Yahudi miano nasakisaayo yaku tukon yanila umbase yaku tolu kolono sio luunggon. 25 Tolu luunggon ko Loma miano naumbasaku; biasa yaku sinakul tukon batu. Tolumo luunggon kutoupiyo kokapal nakoyol doi tobun, tukon idano kutala-talanto doi ndalangon tangano lua kolono sangkap kojam kolumbito. 26 Badaang luunggon kumongkubai ampakonan mo balabahaya: yaku toupiyo kopaisu moeaba, mian mopondikuk, silakaan doi Yahudi miano mau mobolikon Yahudi miano, silakaan doi kota lalomo, silakaan doi kota tonggulungo, silakaan doi tobun tangano, tukon silakaan doi mian-mian mo bantile kobutongo montolitusan Salani miano banggokai bolikon. 27 Yaku akabuse kobukunggu, tukon balajuang adukon mate: kobailong aki kumoolo, aki kukaan, aki kumonginum paisu, badaang luunggon kutongokoolo sabab yaku malaal, kanakon memel sabab akiyo daku pakean tukon akiyo daku bonua dungolan. 28 Sangalaasan doiyadoo sasaibino, sasamba kooloyo yaku pikikene sasaibino kojemaat-jemaat nandondoong. 29 Kalu daano komo mantalamuyuk mau yaku bai talalaing mantalamuyuk koidan. Kalu daano komo tuwong doi lalim lalomo, konoanggu pololokon susa. 30 Jadi, kalu yaku sio banggaalkene kolangge meeng, maka doiya banggaalkene kolangge-langge mo okitakene daku kelemahan. 31 Mian Bisa, Tama moluwedoi Temeneno Yesus toiyo baikon yaku aki kubakala-kala. Tanggaal kosambuno sidutu-posidutukon. 32 Sambuno yaku daano doi Damsyik, gubelnul mo balakuasa idoo doi Tomundo Aletas napamalentaan, sumboliiyo kona suludadu modagaiyo do kotadoo tataapono sulano napo lakoyo yaku. 33 Bai tukon meeng kobois yaku inilul doi meeng kobuang doi betoonoo. Tukon buno doiya yaku moola luput doi gubelnuloo limano.

2 Kolintus 12

Inokitakon moluwedoi Mian Bisa tukon pokita Mian Bisa mo beekene doi Paulus

12:1 Takainomo akiyo kolabano tuuk banggal-banggaalan. Bai yaku yase koidan mobanggal-banggaalkene kolang-ge-langge Mian Bisa mo okitakene doi yaku moluwedoi Mian Bisa nainokitakon kai doi kupokita lalomo. 2 Yaku tingoniiyo komeeng ko Salani miano doi mo songulo sangkapoo kotaum mo lapamo linibakon. doi lipu natatandakan doiyamo doi sulugaa. (Yaku aki kutoiyo kai kobutongo bisa-bisa linibakon kai doiya tolongo meeng kopokita tolongo - Mian Bisa komo toiyo.) 3-4 Yaku kuwaikene koidan: Yaku toiyo baikon naiya mian nia biningkat inusokon doi Fildaus. (Yaku aki kutoiyo kai kobutongo bisa-bisa mobiningkat kai doiya tolongo meeng daku pokita - tolongo Mian Bisa komo toiyo.) Indaa do mianoo lengele kolangge-langge mo aki namoola banggapi nabantile tukon koidan aki naminoolakon doi banggapi nabantile. 5 Kaliangano doi mianoo doiya komo yaku yase banggaalkene, bolikon kai doi butonggu susuunggu. Kokaliangano kobutonggu susuunggu, tolongo langge-langge mo okitakene daku kelemahan, doiyamo daku iniyas mobanggaalkene. 6 Kalu ande-andeno yaku koidan yase mobanggaalkene kolangge meeng, yaku aki kuyase moteali buno mian mo bongakon mokala-kala; yaku naikon bantile komo kana. Bai yaku dagaiyo kobutonggu, sulano naakiyo komian mo aanggene yaku susuungiyomo daku bantilano oilamo kolangge mo lapamo yaku kitayo kai yana mo lapamo lengele yakudoo mobantile. 7 Bai sulano naaki kutodudul banggal-banggaal sabab daku pokitadoo mo bolikon langge kona bisa-bisaan, yaku bineekon komeeng kolangge mobuno meeng kopanakit doi butonggu mo buno meeng ko Ibiliis naloloon. Do panakitoo mobineekon sulano nanale yaku sulano yaku naaki kuteali banggal-banggaal. 8 Tolu luunggon kusambeang doi Temeneno sulano do panakitoo natoliat doi yaku. 9 Bai ko Temeneno timbiliyo, "Yaku seange ikoo tukon doiya sukupo doikoo; sabab daku kuasa tokita tuuno kalu ikoo daano doi ndondoong molemah." Doiyamo kosababpo yaku sanaang tuuno kalu tolongo yaku banggal-banggaalkene daku kelemahan-kelemahan, sabab kalu yaku lemaamo, maka doiyamo kosinggatoo daku lasaano ko Klistus naloolaingano yaku tukon nabukuanan. 10 Jadi yaku laba tukon daku kelemahan-kelemahanoo. Yaku koidan laba sabab yaku mangangga doi Klistus maka kuhinasalitakon lokis, yaku toupiyo kokasulitan, yaku binuluk-buluk tukon yaku toupiyo kokasukalan. Sabab kalu yaku lemah, maka doiya koidan kotembono yaku malaat bukuanan.

Paulus molilikene kokaliangano mian badaang doi Kolintus

11 Bisa tuuno yaku mobabunokono mian mobonggu tuuno - bai komuyumo kai komo kubaiyo yaku buno doiya. Kona bisaan komuyumo komo sio ponggaalaku. Sabab mau kai yaku naakiyono koanggano oioila, yaku aki kukala doi "lasul-lasul" mo bolikon langge tuuno! 12 Kolangge mominasaingdinggon tukon langge-langge mobolikon langge tukon limang-limang mo babasal lapamo inokitakon tukon sabal doikoo sulano natotingonii baikon yaku meeng kolasul. 13 Doi indee kai kolanggeno moaki popinalatikanggon, kalu pinookakanakon tukon jemaat-jemaat bailong? Paling-paling tolongo naiya langge nia: baikon yaku aki kukubaiyo susa komuyu sulano pookoniiyo yaku. Pomaafkanggene yaku doi kasalaanoo doiya! 14 Naiya budodoo kotolunomo luunggon kubatotobo molubo-tiiyo komuyu. Tukon yaku aki kuyase mokubaiyo susa komuyu, sabab komo yaku yase tuuno bolikon kai pobuat, bai tolongo butomuyu. Sabab bolikon labuk-labuk komo mo umbolii onggos motuuk doi tamano-tinano, bai tamano-tinano komo mo umbolii onggos motuuk doi nalabuk-labuk. 15 Tobikon doiya, tukon sanaang konoanggu yaku yase mokulbankanggene sasaibino daku langge tuuk doikoo, mau kai butonggu susuunggu. Kalu buno doiya yaku moseange komuyu, oilakai momoola komuyu naaki poseangaku? 16 Nah, komuyu yase baikon yaku aki kubiasa kubaiyo susa komuyu. Mau kai nadaano komo bantile yaku nia pandoi; baikon yaku momalaat kauntungan doi komuyu sabab daku batipuan. 17 Naando minoolakon! Kai luwedoi mian badaang yaku mo bintekene doikoodoo yaku biasa malaat kauntungan doi komuyudoo? 18 Yaku lapamo sumboliyo Titus molubotiiyo komuyu, tukon yaku sumboliyo koidan koutusonggita Salani bailonggon mopolaing-laing yana. Oilakai Titus mangala kauntungan doi komuyu? Bai kami lua kami balimang tukon meeng komakisuut mo pokakana tukon kami ampakonggene tukon eala-eala mo pokakana! 19 Takainomo komuyu aanggenemo kami salama nia kami daano mokakaate mobelayo kobutonggami telhadap doi komu-yu? Komuyu sala tuuno! Mian Bisa toiyo baikon sasaibinodoo kami mo bantile doiya luwedoi Klistus namongiasan. Tukon sasaibino komo kami lakukene doiya sulano nabangune kopoo tuboan lohani. 20 Yaku balo sasaaki naikon doi kulubotiiyano komuyu, yaku laate komuyu aki nabuno naikon doi yakudoo mo moinikene. Inai-inaikene nadaano komo ponggimakon, mopoabos noa, momoonas konoano, moutamakene kobutongo susuungo, mopobasalitakon doi nakulokisan, pokala-kalaakon, banggal-banggaal tukon banggalanggabut. 21 Yaku matakut kalu-kalu daku lubatan naikon ko Mian Bisa ekependeyo yaku tukon yaku naikon kokiil sabab badaang doi komuyudoo komo daano kona lalim doi loolukonoo, moaki natobolii tukon aki natade mokubaiyo kokokubai-kokubai mo lokis, manggilit tukon aki napantas.

2 Kolintus 13

Poingoti-poingotii napupusan tukon teteba

13:1 Naiyamo kotolu luunggono daku lubotiiyano komuyu. Doi Kitab Moliyous lalomo daano mototulis, "Memeeng kopalakala sio nadaano kolua kai tolu komian mosakisii, maka nasodo palakaladoo sah." 2 Komian badaang doi tempodoo looluk lapamo mongkubai lalim tukon sasaibino komian bailong lapamo yaku ingotiikene yanila loolukonoo doi tempo koluano luunggon, kulubotiiyano komuyu. Budodoiya, samantala yaku pokokodoonggon tukon komuyu, yaku ingotiikene koidan baikon kalu yaku lubat koidan, akiyo komeeng komian doi yaniladoo motongosodii doi ukuman. 3 Maka yanila sasaibino malaat bukutii doi komuyudoo mo yase baikon Klistus bisa-bisa mobasilingan lolo doi yaku. Kalu Klistus mokubai tindakan doi komuyu, yana aki mokubai tindakan mantalamuyuk, bai yana okitakene kona kuasa doi komuyudoo. 4 Takainomo do tempodoo yana nasinempanggonan, yana mantalamuyuk, bai doiya budodoo yana tubo sabab Mian Bisa nakuasa. Kami koidan mantalamuyuk doi mai tuboan lalomo kami mo pomeenggon tukon Klistus, bai kalu kami posasalaan komuyu, kami teali bukuan sabab polaing Klistus sabab Mian Bisa nakuasa. 5 Soba komuyu poujio kobutomuyu kai komuyu bisa-bisa motubo sabab mangangga doi Klistus! Bisa komuyu sadaliyo baikon Klistus daano doi komuyudoo! - posasala kohallo kalu komuyu aki pobisa-bisa momangangga. 6 Yaku moinikene sulano komuyu posadaliyo baikon komuyu nia bolikon mian mo aki namoola taane koujian. 7 Kami sambeang doi Mian Bisa sulano yana nayase tulungiyo komuyu sulano naaki pomongkubai sala. Bolikon kai sulano tudoikene baikon kami nia takainomo pandoi moalapayo komai limang, bai sulano komuyu pokubaiyo oila ko Mian Bisa nainiyas - mau kona tokitaan kami tulungiyo, bai aki nabula-bulaa! 8 Sabab kami aki namoola mongkubai meeng kolangge mo posasala tukon mo bisa; kami sio loloiyo komo bisa. 9 Kami sanaang kalu kami mantalamuyuk, tukon komuyu bukuan. Kami sambeang koidan sulano komuyu poteali talakana. 10 Doiyamo kosababpo yaku motulise nia sulatia tempodoo yaku akiyoon kulubat doi komuyudoo. Tukon buno doiya, kalu yaku lubat naikon, mau naakimo natodudul yaku mokubai tindakan tuuno doikoo tukon gunakanggene ko Temeneno nakuasa mo beekene doi yaku. Kakuasaanoo mooineekon doi yaku sulano kindendeke komuyu, bolikon sulano nakulokisanggene. 11 Kona pupusan, Utus-utus, siokai komuyu polaba-laba, tukon kakaate poteali talakana. Potalimayo daku otunggul sasaibino. Siokai komuyu po pomeenggon noa tukon potubo pokokindokon. Mian Bisa Mobabasal Konamaasi tukon do podamedoo naikon nalolainge komuyu. 12 Poposeang meeng tukon bailong salaku poseangan mondou-tusan doi Salani. Sasaibino ko Mian Bisa namian makapatu teteba doi komuyu. 13 Temeneno Yesus Klistus balakaatiyo komuyu, ko Mian Bisa mamaasikene komuyu, tukon ko Mian Bisa Na Loh lolainge komuyu sasaibino! Komai holomat, Paulus

Galatia 1

1:1 Utus-utus jemaat-jemaat doi lipu Galatia, Yaku, Paulus, tukon sasaituno utus Salani mo polaing yaku, moini kinatauwan Mian Bisa Tamanggita tukon Temeneno Yesus Klistus beena balakaat tukon namonondokan doikoo. Yaku teali lasul bolikon tukon lolo doi banggapi kabai sabab banggapi komo bingkate, baimo Yesus Klistus tukon Mian Bisa Tamanggita mo lapamo otuboiyo yana abali doi namatean. 4 Loloiyo Mian Bisa Tamanggita namongiasan, Klistus salakanggene kobutongo teali sosubakon tuuk kita nalalim-lalim, sulano kita sinalamaton doi lounukoo mo lokis nia. 5 Nggaale ko Mian Bisa sidutu-posidutukon! Amin.

Meeng-meenggon Eilita Monondok

6 Yaku helan tongo Utus-utus! Komuyu Mian Bisa uange tobikon Klistus namaasi, bai diabudodoo komuyu buno mosobit mototonggulunge ko Mian Bisa tukon mololoi "bilita monondok" mo Solikon Bilita Monondok mo luwedoi Mian Bisa. 7 Kona bisaan akiyo ko "bilita monondok bailong". Tongo daano komian badaang popitoikene doi komuyu "bilita monondok" kaliangano Klistus yanila poibalike tobikon nanggabute komuyu. 8 Mian mo babotilanggene "bilita monondok" mo sangalaasan doi Bilita Monondok mo lapamo kami babotilanggene, sodiiyomo yana Mian Bisa naukume - mau kai mianoo kami susuungo kabai malaekat doi sulugaa! 9 Kami lapamo bantile loolukon, diabudodoo yaku bantile koidan: Mian mo babotilanggene doikoo "bilita monondok" mo sangalaasan ko Bilita Monondok mo lapamo komuyu talimayo doi kami, mianoo sio Mian Bisa naukume! 10 Oilano tukon doiya natokitaan yaku kabi-kabi moini doi banggapi naakuiyo? Tutuu aki! Yaku tongo moinikene pangakuan doi Mian Bisa. Oila yaku daano kakaate mangala noa doi banggapi sulano nasinanaanggon doi mian? Kalu yaku daano mokubaiyo buno doiya, yaku bolikono Klistus naata.

Bulaando Paulus teali lasul

11 Utus-utus sio potoiyo baikon Bilita Monondok yaku babotilanggenedoo aki naluwe doi banggapi. 12 Yaku aki mantalima bilitadoo doi banggapi, tukon akiyo komeeng komian mootunggukene doi yaku. Yesus Klistus susuungo komo popitoikene Bilita Monondokoo antoko doi yaku. 13 Tantu komuyu lapamo molongol kaliangano daku tuboan looluk buno meeng komian mangangga agama Yahudi. Komuyu toiyo bulaando daku balanian kubaiyano Mian Bisa najemaat tukon bulaando daku motikasan kakaate momanase. 14 Doi mangampakongganan agama Yahudi, yaku lobian nabadaangan Yahudi miano mo pokakana tukon yaku. Yaku molole tuuno doi langge-langge kaliangano adat tumbunggami. 15 Bai sabab Mian Bisa noano namonondokan, yana lilike yaku akiyoon kusinuung tukon uange yaku sulano leleaniyo yana. 16 Mian Bisa okitakene kona Pau doi yaku sulano Bilita Monondok kaliangano na Pau namoola yaku babotilanggene doi mian badaang mobolikon Yahudi. Doiya kosinggatoo yaku aki kutaus doi meeng komian sulano mangkabi otinau. 17 Yaku koidan aki kutaus doi mian badaang doi Yelusalem mo lapamo mantailukon doi yaku teali lasul. Bai yaku taus doi lipu Alab, maka idoo abali koidan ke Damsyik. 18 Tolu kotaum doibundu yaku taus ke Yelusalem sulano potoikon tukon Petulus. Yaku dungol tukon yana tongo songulo lima kooloyo kona kalumbit. 19 Yaku aki kuposuung tukon lasul-lasul bailong, tongo Yakobus, Temeneno utuso. 20 Oila daku tinulis nia bisa. Mian Bisa toiyo baikon yaku aki kubakala-kala! 21 Lapa doiya yaku taus doi lipu-lipu Silia tukon Kilikia. 22 Polong naiya kotembono jemaat-jemaat Salani doi Yudea daano komo akiyoon natingoniiyo yaku seeala banggadudul. 23 Yanila tolongo molongol mian mobantile, "Mian mo looluk lokis-lokise kami, diabudodoo babotilanggene manganggaan molooluk yase nainakiyonggon." 24 Maka yanila nggaale ko Mian Bisa sabab yaku.

Galatia 2

Paulus tukon lasul-lasul hailong

2:1 Songulo sangkap kotaum doibundu, yaku abali ke Yelusalem polaing Balanabas, tukon babayo Titus koidan. 2 Yaku taus ke Yelusalem sabab Mian Bisa lapamo nyatakanggene doi yaku baikon sio kutaus. Tukon doi meeng kopososuungan lalomo motongo tukon katua-katua imbali yaku talakanggene Bilita Monondok yaku mo babotilanggene doi mian badaang mobolikon Yahudi. Sabab yaku aki kuyase daku kakaatean looluk, mau diabudodoo natongo palasuma. 3 Titus mo lainge yaku, daano meeng ko Yunani miano, bai yana aki napinakisaa mololoi atulan sunat, 4 mau kai daano komian badaang mo desaake langgedoo. Yanila daano mian badaang mo popilaing doi golongan lalomo tukon babunokon buno utus. Yanila usok tukon aki nabiyok-biyok tuuk mapalesa tongosobiian mo daano doi kita sabab kita pomeenggon tukon Yesus Klistus. Yanila yase abalinggene kita doi nandondoong tumbeno buno ata, 5 bai kami aki namenyelaa mau nasoisik doi yanila, sabab kami yase mototooliyo sulano Bilita Monondokoo tataap monondok tuuk komuyu. 6 Mau nabuno doiya, aki nadaano kolangge-langge boolu mo kinabi doi yaku doi mian badaang mo inaanggon inodotii - buno yaku akiyo kona posasalaan kalu yanila moinodotii kabai aki, sabab Mian Bisa aki nalilike koduduso. 7 Kona kabalikan, mian badaang mo inanggap inodotiidoo mangakukene baikon Mian Bisa lapamo bintekene yaku babotilanggene Bilita Monondok doi mian bolikon Yahudi, pokakana buno yana lapamo bintekene Petulus sulano babotilanggene Bilita Monondokoo doi Yahudi miano. 8 Sabab Mian Bisa mo beekene doi Petulus kona kamampuan sulano teali lasul Yahudi miano, heekene koidan doi yaku kamampuan teali lasul mian mobolikon Yahudi. 9 Yakobus, Petulus tukon Yohanes, mo tokita teali katua-katua jemaat, mangakukene baikon Mian Bisa lapamo beekene doi yaku limang kusus nia. Maka yanila pokanggi lima tukon Balanabas tukon yaku buno tanda posobatan. Maka yanila tukon kami loingiyo baikon kami naikon balimang doi antala bangsa-bangsa mo bolikon Yahudi tukon doi antala Yahudi miano. 10 Kome-komeengo yanila nakakabi doiyamo sulano kami palahatikanggene komian motalalais. Tukon yaku sanaang mokubaiyo langgedoo.

Paulus anuukene Petulus doi Antiokhia

11 Singgatoo Petulus lubat ke Antiokhia, yaku tantange yana tala-talaangan, sabab kona tindakan sala. 12 Tumbe-tumbeno yana osulang kaan polaing-laing tukon utus-utus mo bolikon Yahudi. Bai Yakobus namian badaang binontokon polongo, yana dedeenggenemo kobutongo doi utus-utus mobolikon Yahudi tukon aki nayase koidan kaan tukon yanila, sabab matakutene mian badaang mo yase sulano sasaibino komian nasinunat. 13 Utus-utus Yahudi bailong koidan babunokon Petulus mobakokolii, tobikon Balanabas nalobian babunokon yanila. 14 Buno doiya yaku kitayo baikon yanila akiyo kosikap pokonoi tukon natalakanaan Bilita Monondokoo, yaku bantil doi Petulus doi mianoo sasaibino salaano mo daano idoo, "Kalu Utus buno Yahudi miano lapamo tubo buno mian bolikon Yahudi, bulaando Utus diabudodoo yase pakisaayo komian badaang bailong tubo buno Yahudi miano?"

Yahudi miano tukon bolikon Yahudi sinalamaton sabab mangangga doi Klistus

15 Bisa mololoi nasinuungan, kami daano Yahudi miano tukon bolikon "mian mobolikon Yahudi mo baladosa". 16 Mau nabuno doiya kami toiyo baikon mian abali pokindok tukon Mian Bisa tongo sabab manganggaan doi Yesus Klistus, tukon bolikon sabab mangampakonggon ukum agama. Kami susuungo mangangga doi Yesus Klistus, sulano kami pokindok tukon Mian Bisa mololoi kami namanganggaanoo, bolikon sabab kami mangampakonggon ukum agama. Sabab tukon mangampakonggon ukum agama aki nameeng komian moola abali pokindok tukon Mian Bisa. 17 Kami kakaate abali pokindok tukon Mian Bisa mololoi tuboan pomeenggon tukon Klistus. Bai kalu lapamo kubaiyo komo buno doiya, tokita kami daano, "mian badaang mobaladosa" koidan buno mian badaang bolikon Yahudi, oilamo nia koalatino baikon Klistus mo tealikene kami baladosa? Tantu aki! 18 Kalu yaku tambuun abali otuboiyo kodasal ukum agama mo lapamo yaku manase, maka yaku tudoikene baikon yaku lapamo teali palanggal ukum. 19 Bai yaku lapamo mate tongo ukum agama - inakate kabai ukumoo susuungo - sulano yaku malaat tuboan tuuk Mian Bisa. Yaku lapamo sinempanggon polaing Klistus. 20 Diabudodoo bolikon koidan yaku mo tubo, bai Klistus mo tubo doi butonggu lalomo. Tuboan nia yaku pikikene diabudodoo daano tuboan manganggaan doi Mian Bisa Napau mo seseange yaku tukon mo lapamo sosubakene kobutongo tuuk yaku. 21 Yaku aki kupandang enteng ko Mian Bisa namaasi. Kalu mian napotaamian tukon Mian Bisa teali abali monondok sabab ambakonggene koukum agama, doo koalatino Klistus namatean akiyo kona totuuk!

Galatia 3

Ukum agama kabai manganggaan doi Klistus

3:1 Utus-utus Galatia miano! Komuyu bisamo molongas! Kabai komuyu lapamo kanakon budukan indee? Klistus namatean sinempang lapamo yaku talakanggene tukon tontong doikoo! 2 Soba pobotiikanaku meeng nalangge nia: Oila komuyu lapamo mantalima Mian Bisa Na Loh sabab ampakonggene koukum agama, kabai sabab komuyu molongol Bilita Monondok doi Mian Bisa tukon mangangga doi Klistus? 3 Bulaando komuyu buno longas! Komuyu lapamo atambuune kotuboan boolu tukon Mian Bisa Na Loh, bulaando diabudodoo komuyu yase molaate kona monondokan tukon mubukuanan susuumu? 4 Palasuma kai sasaibino mo lapamo komuyu motoupiyodoo? Bulaando kai mopalasuma! 5 Mian Bisa beekene kona Loh doikoo tukon kubaiyo komo minasaingdinggon-minasaingdinggon doi antala komuyu. Oilamo Mian Bisa kubaiyo koiya sabab komuyu ampakonggene koukum agama kabai sabab komuyu molongol Bilita Monondokoo tukon mangangga doi Klistus? 6 Doiya pokakana buno mo totulis doi Kitab Moliyous lalomo kaliangano Abalaham - buno naiya, "Abalaham mangangga doi Mian Bisa, tukon sabab namanganggaanoo yana Mian Bisa talimayo buno mian mo sanaanggene ko Mian Bisa noano." 7 Jadi tobikon doiya komuyu sadaliyo baikon mian mo bisa-bisa Abalaham nakatulunan daano mian mo mangangga doi Mian Bisa. 8 Kitab Moliyous tumbe-tumbeno lapamo kitayo baikon Mian Bisa daanokene mian badaang mobolikon Yahudi abali pokindok tukon Mian Bisa, kalu yanila mangangga doi yana. Bilita Monondokoo loolukonoo pinopitoikon doi Abalaham naiya dandi nia lalomo, "Lolo doikoo, Mian Bisa naikon balakaatiyo sasaibino kobanggapi nai dunia nia bungguno." 9 Abalaham anggayo, maka yana binalakaati. Bunomo koidan sasaibino komian mo mangangga, naikon binalakaati polaing-laing Abalaham. 10 Mian badaang mo moini doi ukum agama, sasaibino tubo kinutuk, sabab doi Kitab Moliyous totulis, "Mian mo aki namolole ampakonggene sasaibino komo totulis doi Buku Ukum Agama lalomo, Mian Bisa kutuke!" 11 Akiyo meeng komian mo pokindok tukon Mian Bisa sabab mangambakonggon ukum agama. Langgedoo lapamo inokitakon doi Kitab Moliyous lalomo, "Tongo mian mo mangangga doi Mian Bisa tobikon kona potaamian tukon Mian Bisa abali teali monondok, naikon tubo!" 12 Bai ukum agama aki nabeldasal manganggaan. Doi Kitab Moliyous lalomo totulis baikon mian mo ampakonggene koukum agama, naikon tubo sabab ukumoo. 13 Bai Klistus sobiiyo kita doi ukum agama nakutuk. Yana kubaiyo tukon sodiikene kobutongo nakinutuk sabab kita. Sabab doi Kitab Moliyous lalomo totulis, "Kinutuk komian mo mate motinude doi kayung batango." 14 Klistus kubaiyo doiya sulano balakaat mo Mian Bisa tetebaikene doi Abalaham bineekon koidan doi mian badaang mobolikon Yahudi. Tukon buno doiya kita mo mangangga doi Mian Bisa, mantalima Loh mo tinetebaikon doi Mian Bisadoo.

Ukum agama kabai Mian Bisa nateteha

15 Utus-utus! Namonondokan yaku mangala sontoh doi panga-laman samba kooloyo. Kalu mian mokubaiyo meeng poboiyan teteba tukon tetebadoo lapamo sinatudui, maka akiyo komeeng komian momoola akiyenggene paladandianoo, kabai suungiyo lobo meeng doi yana. 16 Mian Bisa napaladandian-paladandian kinubai luwedoi Mian Bisa tuuk doi Abalaham tukon tuuk mian batulunanggene Abalaham. Doi Kitab Moliyous lalomo aki natotulis "tukon tuuk doi mian badaang mobatulunanggene Abalaham", koalatino badaang komian. Komo totulis idoo daano "tukon tuuk mian mobatulunanggene ikoo", koalatino tongo meeng komian, doiyamo Klistus. 17 Komo kabi yaku bantile dimbaa doiyamo naiya: Mian Bisa napaladandian lapamo kinubai tukon sinatuduimo. Ukum agama mo bineekon 430 kotaum doibundu aki namoola inakiyonggon palasatuduan tukon nainapusan Mian Bisa napaladandianoo. 18 Sabab kalu Mian Bisa nabineekon tokooton doi ukum agama, maka doiya bolikon paladandian mo bineekon. Tobikon sabab Mian Bisa lapamo dondiikene doi Abalaham, maka Mian Bisa beekene doi yana. 19 Kalu buno doiya, tuuk oila ukum agama mobineekon? Potimbilino doiyamo baikon ukumoo sinuungikon tuuk tudoike-ne kobanggapi napalanggalan. Ukum agamadoo inapakonggon tongo polong nalubatan meeng komian mobatulunanggene Abalaham mo sinombuikon doi Mian Bisa napaladandian doi Abalaham. Ukum agamadoo malaekat-malaekat komo pelenggene tukon mololo doi meeng kobanggapi. 20 Jadi, sio nadaano lua kotambuuno komian, sodo palaluu meeng komian pangantala. Bai Mian Bisa aki napalaluu pangantala, sabab yana susuungo tindokiiyo.

Ukum agama napelanan

21 Oila doiya koalatino baikon ukum agama posasala tukon Mian Bisa nateteba? Tantu aki! Sabab kalu ukum agama bineekon tuuk mobeekon tuboan doi banggapi, maka kobanggapi moola pokindok tukon Mian Bisa mololoi ukum agama. 22 Bai doi Kitab Moliyous lalomo totulis baikon sasaibino kobanggapi daanomo doi lalim nakuasa. Tobikon doiya, mo bineekon tinetebaikono kona dasal mangangga doi Yesus Klistus bineekon doi yanila mo mangangga. 23 Akiyoon nalaate kotembono tuuk mangangga doi Klistus, kita dinagai tuuno doi ukum agama; kita buno kinulung polong manganggaanoo inokitakonggon. 24 Tukon buno doiya, ukum agama teali buno padagai kita, polong Klistus lubat tuuk abali pokindokikene monondok tukon Mian Bisa sabab kita mangangga doi Klistus. 25 Diabudodoo, sabab laatemo kotembono banggapi moola mangangga doi Klistus, maka kita akimo koidan dinagai ukum agama. 26 Sabab komuyu mangangga doi Klistus Yesus, maka komuyu pomeenggon tukon yana; tukon tobikon doiya komuyu teali Mian Bisa napau-pau. 27 Komuyu sasaibino lapamo sinau paisu salani sabab Klistus sambuno, jadi komuyu lapamo mantalima doi butomuyu Klistus susuungo nandondoong. 28 Naiya langge nia akimo kai dinaanokon koposasalaan antala Yahudi miano tukon mian mobolikon Yahudi, antala ata tukon mian mobebas, antala mala-malane tukon boine. Utus sasaibino meeng sabab Klistus Yesus. 29 Kalu komuyu Klistus koona, maka komuyu daano batulunanggene Abalaham. Tukon komuyu naikon mantalima oila ko Mian Bisa natinetebaikon.

Galatia 4

4:1-2 Bai palaluu yaku tegaskanggene: namalumbitan meeng komian pangalus daano mongula, ano komian mo dagaiyo tukon uluse kona kopontingan-kopontingan polong yana laate kotamano natantukanano koumul. Yana binunokon pokakana buno meeng koata, mau kai kona kanaan yana kotumbuno doi sasaibino do buatoo. 3 Bunomo koidan tukon kita: Daano malumbit akiyoon natobos, kita kinubai ata doi loh-loh mo kuasaiyo nadunia nia. 4 Bai doi oloyo mo tantu, Mian Bisa bintekene kona Pau doi dunia. Napaudoo sinuung doi meeng koboine motubo doi ukum agama lalomo nakakuasaan. 5 Tukon buno doiya yana sobiiyo komian badaang mo tubo doi bilit ukum agama nakakuasaan; sulano kita moola teali Mian Bisa napau-pau. 6 Sabab komuyu daano Mian Bisa napau-pau, Mian Bisa sumboliiyo na Pau na Loh usok doi Utus noano lalomo tukon doi noanggu, doiyamo Loh monggeleamon, "Tama, ya Tamanggu." 7 Jadi, komuyu bolikono ata, baimo pau. Tukon sabab komuyu Mian Bisa napau, maka Mian Bisa naikon beekene doikoo sasaibino kona sinadiakon tuuk napau-pau.

Paulus nabalasaakan doi Galatia mian-miano

8 Looluk komuyu akipo tingoniiyo ko Mian Bisa, doiya ko-sababpo komuyu teali ata doi kuasa-kuasa mo pinookakanakon buno ilah, bai kona bisaan bolikon Mian Bisa. 9 Bai diabudodoo komuyu tingoniiyomo ko Mian Bisa, kabai lobian komo bisa koidan, Mian Bisa tingoniiyo komuyu. Nah, bulaando komuyu yase abali koidan doi loh-loh dunia nia, mo muyuk tukon talalais? Bulaando komuyu yase kinubai ata koidan doi loh-lohdoo? 10 Komuyu lamekene kooloyo-oloyo motantu, bituwon-bituwon motantu, taum-taum motantu. 11 Yaku molili, inai-inai daku pakadakan motuuk doi komuyu akiyo kona totuuk. 12 Utus-utus! Yaku kabiyo tukon tutuu sulano komuyu teali buno yaku. Sabab yaku koidan lapamo teali buno komuyu. Komuyu aki pokubaiyo komeeng kolobo mo sala doi yaku. 13 Komuyu tantu daano moneneeke oila mo tealikene yaku doi tumbeno babilitakene ko Bilita Monondokoo doikoo. Kosababpo doiyamo yaku masakit. 14 Doi tembodoo komuyu aki pomisikit doi yaku, mau kai butonggu nandondoong buno palasobaan mo babasal doikoo. Mala komuyu talimayo yaku buno talimayo Mian Bisa namalaekat kabai buno mantalima Klistus Yesus susuungo. 15 Komuyu monondok tuuno doi tembodoo. Bai diabudodoo, inaandomo kai do monondokanoo? Yaku toiyo baikon doi tembodoo komuyu moloyos motuake komatamu susuumuyu tuuk mobeekene doi yaku, kalu koiya moola kinubai. 16 Oila komuyu diabudodoo lapamo anggape yaku buno musu, sabab yaku nyatakanggene komo kana doikoo? 17 Mian badaang bailongoo tukon kokobukuan tuuno unggo-liiyo komuyu, bai yanila namakisuut aki namonondok. Yanila tongo yase betele mupotaamian tukon kami, sulano komuyu loolainge yanila tukon kakabukuan tuuno. 18 Takainomo mo-nondok tukon kokobukuanan doi langge-langge mo monondok, asal sidutu buno doiya tukon inai tongo kalu yaku daano mopolaing-laing tukon komuyu. 19 Daku pau-pau sinoyang! Yaku diabudodoo nia susa koidan sabab komuyu. Yaku susa buno meeng koboloki mosakisaa doi tembo namosuungan pau. Yaku naikon banggadudul susa, kalu Klistus ndondoongo akiyoon natangabos doi butomu! 20 Yaku poloon tuuno daano doi tanga-tanga komuyu diabudodoo, sulano yaku moola basilingan doikoo tukon ialo bailong, sabab yaku akimo kutoiyo yase kubaiyo oila koidan tukon komuyu!

Hagal tukon Salah buno sontoh

21 Utus-utus mo yase tubo doi ukum-ukum agama nakakua-saan, soba ndongoliiyo yaku! Yaku naikon popitoikene doikoo oila komo bisa totulis doi Kitab Ukum Musa lalomo. 22 Idoo totulis baikon Abalaham daano kolua komian kona pau: Paudoo meeng tinano daano meeng mian ata, tukon paudoo bailong tinano daano meeng komian mo bebas. 23 Pau doi boine mo teali ata suunge biasa sabab banggapi namongiasan. Bai pau doi boine mo bebas, sinuung sabab Mian Bisa tetebaikenemo. 24 Naiya moola pinake buno andean. Lua komian boinedoo daano andean lua koteteba: komeeng kona luwean doi Bunggul Sinai - doiyamo Hagal; kona pau-pau sinuung teali ata. 25 Jadi, Hagal doiyamo Bunggul Sinai, doi lipu Alab. Andean yana kota Yelusalem tukon sasaibino kopodungolino diabudodoo nia lapamo teali ata. 26 Bai Yelusalem doi sulugaadoo daano Yelusalem mo bebas, tukon yanamo kotinanggita. 27 Sabab doi Kitab Moliyous lalomo totulis, "Labamo ikoo koboine komba, mo aki namosuung! Potetedeso tukon pokokuweiso he ikoo mo aki idan meneemi malalasan mosuungan! Sabab boine nalangkai mo tinggale naikon malaat lobian badaang kona pau, maka baino doi boine mo tubo tukon nalangkai." 28 Utus-utus! Komuyu susuungo daano Mian Bisa napau-pau mo sinuung sabab Mian Bisa nateteba; komuyu pokakana buno Ishak. 29 Doiya kotembono pau mo sinuung loloiyo kobanggapi namongiasan, lokis-lokise kopau nasinuungan sabab Mian Bisa Na Loh namongiasan. Bunomo koidan budodoiya. 30 Bai oila komo totulis doi Kitab Moliyous lalomo? Idoo totulis buno naiya: "Siikayo ata boinedoo polaing napau, sabab pau doi ata boinedoo aki naikon teali mian moano kona haak polaing pau doi boine mobebasoo." 31 Jadi, Utus-utus, kita nia mobolikon pau-pau doi meeng koata boine; kita daano pau-pau doi boine bebas.

Galatia 5

Palataanggene komu bebasan

5:1 Kita diabudodoo bebas, sabab Klistus lapamo bebaskang-gene kita! Sabab doiya palataanggene komu bebasan, tukon inai moyase kinubai ata koidan. 2 Neneeke, kalu komuyu kabiyo sinunat, doiya koalatino Klistus akiyo kona totuuk doikoo. Mobantile naiya daano yaku susuunggu, Paulus. 3 Koi koidan yaku mebee poingotii doi mian mo kabiyo sinunat, baikon yana sio nalakukene sasaibino koukum agama! 4 Kalu komuyu kakaate pokindok tukon Mian Bisa mololoi ukum agama, doiya koalatino mupotaamian tukon Klistus lapamo botol. Tukon buno doiya komuyu tubo bolikon doi lingkungan Mian Bisa namaasi. 5 Bai buno kami, kami moinikene baikon tukon Mian Bisa Na Loh natulungano tukon naalasan kami namanganggaan doi Klistus, Mian Bisa moolakene kami pokindok tukon yana. 6 Sabab kita lapamo pomeenggon tukon Klistus Yesus, motuluti kabai aki natulutiyo kopalatulan sunat akimo nateali soal koidan. Komo palaluu tongo manganggaan doi Klistus, tukon doiya totong doi kita nda seangano komian bailong. 7 Looluk komuyu baladuang tukon monondok! Diabudodoo bulaa komuyu moakimo pomolole koidan doi Mian Bisa namongiasan? Indee komo lapamo oluuliyo komuyu? 8 Bisa mo lakukenedoo bolikon Mian Bisa mo lapamo uange komuyu! 9 "Pangaani mo soisik naikon tuboimo doi sasaibino kona tampat," mian mobantile. 10 Mau kai nabuno doiya yaku daano mangangga baikon komuyu aki naikon pomololoi pendilian bailong, sabab kita lapamo pomeenggon tukon Klistus. Tukon yaku mangangga baikon mau indee komo tabule komu pikilan, naikon Mian Bisa ukume. 11 Kaliangano yaku, Utus-utus, bulaando yaku mobanggadudul minusu kalu yaku babotilanggene baikon palatulan sunatoo palaluu? Kalu yaku babotilanggene buno doiya, maka daku babotilangganano kaliangano sempang Klistus aki nasumbetene kopalasoalan. 12 Lobian komo monondok mian badaang mo nggabute komu pikilanoo banggadudulo motobuat banggadudul doi jemaat! 13 Utus lapamo inuang tuuk teali mian mo bebas. Bai inai mopakeyo komu bebasanoo tuuk banggadudul tuuno kubaiyo oila komo komuyu yase kubaiyo. Kobalino, komuyu sio poseang-seang tukon popoleleani. 14 Sasaibino koukum agama tongusokon doi palentadoo mo meeng lalomo, "Siokai ikoo seseange kotulamu banggapi pokakana ikoo moseseange kobutomu susuumu." 15 Bai kalu komuyu ponggima-nggimakon, neneeke, naikon komuyu polaing-laing manas.

Mian Bisa Na Loh naminooton tukon banggapi naminooton

16 Daku makisuut buno naiya: Sobiiyomo ko Mian Bisa Na Loh nababayo komuyu tukon inaimo potubo loingiyo kobanggapi naminooton. 17 Sabab kobanggapi naminooton aki napokokonoi tukon Mian Bisa Na Loh naminooton, tukon Mian Bisa Na Loh naminooton aki napokokonoi tukon banggapi naminooton. Lua-luadoo posasala, tobikon komuyu aki namoola kubaiyo oila komuyu pominooton. 18 Bai kalu Mian Bisa Na Loh pimpine komuyu, maka komuyu akipo kinuasai doi ukum agama. 19 Banggapi natubo minooton tokita doi nakokubai-kokubai lalomo mo balolowa, madikit, tukon aki namonondok; 20 doi nasosubaan pilogot lalomo tukon motoiyan guna-guna, pomusu-musu, poakate, possunoi, mosobit nggimal tukon butongo susuungo kona inutamakon; pooalaasan tukon posala-salakon, 21 misikit konoano, mala-malangu, lame-lame, tukon bai-bailonggon. Yaku ingotiikene komuyu doi sasaibinodoo diabudodoo bunomo kai yaku ingotiikene komuyu loolukoo, baikon mian mo kubaiyo kolangge-langge mobuno doiya aki naikon nateali anggota Mian Bisa namian. 22 Kobalino, kalu mian badaang Mian Bisa Na Loh komo pimpine kona tokitaan doiyamo: Yanila poseang-seang, yanila tedes, yanila noano tanaang, yanila sabal tukon monondok konoano, yanila monondok tuuk doi mian bailong, yanila molole, 23 yanila ekependeo konoano tukon sidutu moola kuasaiyo kobutongo. Aki daano koukum agama mo lalange kolangge-langge mobuno doiya. 24 Mian badaang mo lapamo teali Klistus Yesus namian, mian badaangoo lapamo akateyo kona ndondoong banggapino tukon sasaibino kona pisuu tukon naminooton. 25 Mian Bisa Na Loh lapamo beekene doi kita tuboan mo boolu; tobikon doiya yana koidan sio nakuasaiyo konda tuboan. 26 Kita aki namoola teali babanggaal, tukon kolosokitiyo konoa, tukon noa misikit meeng pokakana bailong.

Galatia 6

Saling potombonii

6:1 Utus-utus! Kalu meeng-meeng komian linaat mokubai meeng kolalim, siokai komuyu mo tubo lolo Mian Bisa Na Loh, babayo mianoo abali doi loloon mo talakana. Bai komuyu sio lakukanggene doiya tukon miyuk-miyuk tukon dagaiyo inai napolong komuyu susuungo tagoda koidan. 2 Siokai komuyu po potomboniikene tanggunge komian bailong natanggungan, sulano tukon buno doiya komuyu tulutiyo Klistus napalenta. 3 Kalu meeng komian aanggene kobutongo penting, banggokai aki, mianoo kokoliiyo kobutongo susuungo. 4 Meeng-meeng komian sio napalesayo kobutongo susuungo oila kona kalakuan monondok kabai aki. Kalu monondok, yana moola lasayo banggaal doi langgedoo. Bai mau naakimo nabandikanggene tukon mo kinubai mian bailong. 5 Sabab memeeng komian sio natanggunge kona tanggung jawab susuungo. 6 Mian mo mantalima otunggul Klistus, siokai naebese tukon nagulu sasaibino komo monondok mo daano doi yana. 7 Inai motangakakon. Mian Bisa aki namoola minaenggon! Oila komo sinakakon doiyamo komo pinupui. 8 Kalu mian masakakon tulutiyo totubonomo banggapi, yana naikon pupuiyo komatean doi natotubonomodoo. Bai kalu masakakon tulutiyo ko Mian Bisa Na Loh napimpinano, yana naikon pupuiyo kotuboan tuuno tukon posidutukon doi Mian Bisa Na Loh. 9 Tobikon doiya, inai kita teali biyai kubaiyo kolangge-langge monondok; sabab kalu kita aki nda tade-tade kubaiyo langge-langgedoo daano koidan kita naikon pupuiyo kohasilo. 10 Jadi, kalu daanoon kotodanan doi kita, siokai kita kubaiyo komo monondok doi sasaibino komian, utamano tuuno doi nda utus-utus mo meeng komanganggaan.

Poingotii tukon popitoi

11 Palahatikanggene mono-monondok sembeleng nia yaku mo tulise susuunggu tukon huluf mo babasal. 12 Mian badaang mo yase inodotii tukon langge-langge duniawi, yanilamo mokakaate pakisaayo komuyu motulutiyo kopalatulan sunat. Bai yanila kubaiyo doiya tongo sulano yanila aki nailokis-lokis Yahudi miano sabab sempang Klistus. 13 Mian badaang mo loloiyo palatulan sunatoo aki namangapakonggon ukum agama. Bai yanila yase komuyu sinunat, sulano yanila moola banggaalkene baikon komuyu molole doi palatulanoo. 14 Yaku aki kuyase tuuno mabanggaalkon oilano, kalu bolikon nda Temeneno Yesus Klistus mo lapamo mate sinempang. Sabab tobikon yana lapamo mate sinempang, maka dunia akiyono koidan kona alati doi yaku. Tukon doi dunia nia, yakudoo pokakana molapamo mate. 15 Sinunat kabai aki nasinunat, doiya aki napenting. Komo penting doiyamo teali banggapi boolu. 16 Buat mian badaang mo tubo tukon nandondoongoo, tukon buno koidan buat sasaibino Mian Bisa namian, yaku moinikene Mian Bisa naikon beekene komonondokan tukon namaasi. 17 Kona tatuluusan inaimo meeng komianoo kubaiyo susa yaku koidan, sabab doi butonggu nia daano kona tanda-tanda baikon yaku pololaing Yesus. 18 Kinatauwan nda Temeneno Yesus Klistus sidutu balakaatiyo Utus-utus. Amin. Komai holomat, Paulus

Efesus 1

1:1 Mian Bisa namian doi Efesus, mo molole doi Klistus Yesus! 2 Yaku, Paulus, lasul Klistus Yesus doi Mian Bisa namongiasan, moinikene sulano ko Mian Bisa Tamanggita tukon Yesus Klistus beena balakaat tukon monondokan doi komuyu.

Balakaat lohani moluwedoi Klistus

3 Ngginaal ko Mian Bisa, Temeneno Tamanggita Yesus Klistus! Yana balakaatiyo kita tukon sasaibino kobalakaat lohani doi sulugaa lalomo, sabab kita pomeenggon tukon Klistus. 4 Akiyoon nadunia nia natinealikon, Mian Bisa lapamo lilike kita lolo doi Klistus tukon komakisuuto sulano kita teali namian mo tangalaas tukon akiyo kona salaan doi salaano. 5 Sabab Mian Bisa naseang, maka yana lapamo tantukene loolukon baikon lolo doi Yesus Klistus, yana naikon bingkate kita teali nalabuk-labuk susuungo. Tukon doiyamo kona iniyas kubaiyo. 6 Ngginaal ko Mian Bisa mo babasal, sabab lolo doi na Pau sineang yana mamaasikene tuuno kita. 7 Tobikon, Klistus namatean, Mian Bisa bebaskanggene kita, koalatino yana lapamo ompunio kita doi nda lalim-lalim. 8 Yana kubaiyo doiya sabab seange tuuno kita, tukon do seangoo bineekon doi kita tukon moono pandoiyan maka pangalatian. 9 Mololoi namongiasan susuungo, Mian Bisa bontiikene doi kita kona tetel laasiano; yana lapamo tataapene baikon dona teteloo naikon nainalapa lolo doi Klistus. 10 Teteloo doiyamo sulano sasaibino kolangge, mau doi sulugaa mau doi dunia, teali pomeenggon tukon Klistus buno kapalano. Tukon doiya langgedoo naikon Mian Bisa alapayo kalu laatemo kotembono. 11 Mian Bisa limange sasaibino kolangge lolo doi namongiasan tukon tataapene susuungo. Salataa doi tumbe yana lapamo lilike kita sabab yana yase sulano kita nateali namian sabab pomeenggon tukon Klistus. 12 Tadukai kita, mo tumbe-tumbeno moini doi Klistus, nggaale ko Mian Bisa sabab nababasalan! 13 Mau komuyu nalapamo teali Mian Bisa namian doi tembo komuyu molongol Mian Bisa nateteha, doiyamo Bilita Monondok mo beena kasalamatan doikoo. Komuyu mangangga doi Klistus Yesus, tohikon doiya ko Mian Bisa beena paloosan kona langge doikoo, doiyamo na Loh mo dondiikene. 14 Lohdoo doiyamo kolaatano baikon kita naikon mantalima oila ko Mian Bisa mo lapamo dondiikene doi namian. Naiya beena manganggaan doi kita baikon ko Mian Bisa naikon sodiiyo kona mian. Ngginaal ko Mian Bisa sabab nababasalan!

Paulus nasamheang

15 Tobikon doiya, salataa yaku lengele baikon komuyu manganggaamo doi Yesus, tukon komuyu seseangeme sasaibino ko Mian Bisa namian, 16 yaku aki nabontol-bontol daku mopolonggonan kinatauwan doi Mian Bisa kaliangano komuyu. Sidutu yaku bantile kosamoumu doi kusambeangan. 17 Yaku kabiyo sulano ko Mian Bisa nda Temeneno Yesus Klistus, Tama mo babasal, nabeena Loh doi komuyu. Lohdoo teaiikene komuyu pandoi, tukon naikon okitakene doi komuyu ko Mian Bisa tobikon komuyu tingoniiyo yana. 18 Yaku kabiyo doi Mian Bisa sulano nabukayo kopoo pikilan nateali madialan; sulano komuyu pomangalatikene oila komo moola komuyu moinikene doi Mian Bisa mo uangemo komuyu. Koidan sulano komuyu potoiyo bulaando kona badaangan kobalakaat-balakaat mo monondok Mian Bisa mo sadiakene doi namian; 19 tukon bulaando kona hebatan ko Mian Bisa moono tukon kuasa doi kita mo mangangga. Mian Bisa nakuasadoo pokakana buno kuasa mobolikon langge, 20 mo pakeyo salataa naotuboiyano koidan Klistus doi namatean tukon beena basambuan motatandak podungoli tukon Mian Bisa doi sulugaa. 21 Klistus nabasambuan lobian tatandak tuuno doi sasaibino kopamalenta nabasambuan, sasaibino koponguasa, sasaibino kokatua, sasaibino kotuan-tuan tukon mau indee komiano koidan komo lapamo binee sambu motatandak; mau mo tubo naiya loonu nia mau mo tubo doi lounu mo lubat. 22 Mian Bisa abese doi bilit sasaibino doi Klistus nakakuasaan, tukon beekene Klistus doi jemaat teali kapala doi sasaibino kolangge. 23 Jemaat doiyamo Klistus butongo, yana komo kindendeke mo kindendeke sasaibino kolangge doi yayaamo koidan.

Efesus 2

Doi matean biyol doi tuboan

2eLoolukon komuyu mate seeala lohani sabab komuyu daano kopoo lalim tukon komuyu aki poloingiyo ko Mian Bisa napalenta. 2 Doiya kosinggatoo komuyu loloiyo kodunia nakabiasaan-kabiasaan; koalatino komuyu molole doi ibiliis nakuasa mobabasal doi dapang, doiyamo loh diabudodoo mo kuasaiyo komian badaang noano mo aki namolole doi Mian Bisa. 3 Loolukon kita sasaibino pokakana tukon yanila; kita tubo mololoi banggapi nalenggang kita tukon kubaiyo oila komo pokokonoi kobutonggita tukon nda pikilan. Doiya kosinggatoo kita nia daano mian badaang mo kanakon Mian Bisa nakiniiti koidan, pokakana buno mian bailong. 4 Bai babasal tuuno ko Mian Bisa noano namonondokan! Yana bunomo doiya kona seangano kita, 5 tobikon doiya kosinggatoo kita daano mate doi lohani sabab nda tumba-tumbakan, yana otuboiyo kita koidan polaing-laing tukon Klistus. Jadi, baimo Mian Bisa namonondokan konoano, yana salamatene komuyu. 6 Sabab kita pomeenggon tukon Klistus Yesus, Mian Bisa otuboiyo kita koidan posinggat-singgat yana, sulano kita nda bapalenta koidan posinggat-singgat yana doi sulugaa lalomo. 7 Mian Bisa kubaiyo buno doiya sulano doi lounu naikon mo lubat, kobanggapi namoola kitayo bulaando ko Mian Bisa namaasi nababasalan. Mian Bisa okitakene luwedoi noano namonondokan doi kita tukon lolo doi Klistus Yesus. 8-9 Mian Bisa seange komuyu, doiyamo kosababpo yana salamatene komuyu sabab komuyu mangangga doi Yesus. Dopoo salamatannoo bolikon pousaha susuumuyu. Doiya daano Mian Bisa nakalunia. Jadi, akiyo komeeng komian mo moola babanggaalkene kobutongo doi langgedoo. 10 Kita nia Mian Bisa komo tealikene, tukon lolo doi Klistus Yesus, Mian Bisa kabiyo kita sulano nda kubaiyo kolangge-langge mo monondok mo lapamo sadiakene motuuk doi kita.

Meeng sabab Klistus

11 Utus-utus mo bolikon Yahudi miano! Poneneeke kopoo ndondoong doi loolukonoo: Komuyu oinantil "mian moaki nabasunat", doi Yahudi miano mo akuiyo kohutongo sinunat (komakisuuto mo lapamo malaat paloosan hanggapi mo kubaiyo doi yanila butongo). 12 Doiya kosinggatoo komuyu akipo pomeenggon tukon Klistus, komuyu daano mian molubat-lubaton mo aki natongusokon Mian Bisa namian ililik. Komuyu aki potongusokon doi Mian Bisa tukon namian mo kubaiyomo kona paladandian. Komuyu tubo doi dunia nia lalomo akiyo kopoo moinian tukon akiyo kopoo Mian Bisa. 13 Bai budodoiya, sabab komuyu pomeenggono tukon Klistus Yesus, loolukonoo komuyu mododoon, lapamo linoolanikon doi Klistus namatean. 14 Sabab Klistus susuungo yanamo komo podamekene kita. Yana pomeenggene ko Yahudi miano badaang tukon mian badaang mobolikon Yahudi teali meeng kobangsa. Mesel popitaso doi yanila, doiyamo pomusuan, lapamo Klistus manase tukon butongo susuungo nainakatean. 15 Agama Yahudi naukum tukon palenta-palenta tukon atulan-atulanoo lapamo Klistus akiyenggene sulano do bangsadoo molua teali meeng kobangsa banggapi moboolu, mo pomeenggon tukon yana. Tukon doiya kokubaidoo Klistus daanokene kopodamean. 16 Namateanoo doi kayung sempang, Klistus pomeenggono do bangsadoo molua, tukon podamekene yanila tukon Mian Bisa, tohikon akiyono do pomusuanoo. 17 Doiyamo kosababpo Klistus lubat babilitakene ko Bilita Monondok kaliangano podameanoo doikoo; mau doi komuyu mobolikon Yahudi miano loolukon mo dodoon doi Mian Bisa, mau Yahudi miano mo pokolanikon tukon Mian Bisa. 18 Tukon lolo doi Klistus, kita sasaioino - mau Yahudi miano mau mobolikon yahudi miano - doi Mian Bisa Na Loh mo meeng, moola koolaniyo ko Tama moinodotii. 19 Tobikon doiya, komuyu koidan bolikono tongusokon mian molubat-lubaton kabai mian doi tonggulung. Komuyu budodoiya daanoon polaing-laing Mian Bisa namian. Komuyu teali Mian Bisa puli-pulino. 20 Komuyu kai kinokondong doi batudangan bungkono lasul-lasul tukon nabi-nabi mo abese, tukon Klistus Yesus buno batu mo utama. 21 Yanamo komo susune sasaibino do bangunanoo teali Mian Bisa Nabonua mo tangalaas tuuk doi Temeneno. 22 Sabab tuboan pomeenggon tukon Klistus, komuyu koidan daano mobinangun posinggat tukon mian badaang bailong teali meeng kobonua motuuk doi Mian Bisa; idoo Mian Bisa dungol tukon na Loh.

Efesus 3

Paulus nalimang motuuk doi mian mobolikon Yahudi

3:1 Doiyamo kosababpo yaku, Paulus, tinalunggu tobikon Klistus Yesus motuuk kopontingan komuyu mo bolikon Yahudi. 2 Tantu komuyu lapamo lengele baikon ko Mian Bisa, sabab namonondokan konoano, lapamo beekene doi yaku nalimangia motuuk doi pokopontingan. 3 Mian Bisa bantile kona tetel lasiano tukon pailukene doi yaku. (Kaliangano langge nia lapamo kutulise doi babo tukon palus, 4 tukon kalu komuyu basayo, komuyu naikon toiyo kolaasiano motuuk doi Klistus buno yaku motoiyomo.) 5 Buunia laasiadoo aki nabinontiikon doi banggapi, bai budodoiya ko Mian Bisa Na Loh lapamo bontiikene doi lasul-lasul tukon nanabi-nabi. 6 Laasiadoo doiyamo nia: Lolo doi Bilita Monondokoo, mian mobolikon Yahudi moola lasakanggene ko Mian Bisa nabalakaat-balakaat loolukonoo mosinadiakon tolongo tuuk doi Yahudi miano. Mian badaang mobolikon Yahudi tealimo anggota doi butong mo pokakana, tukon tulut mantalima oila komo Mian Bisa dandikenemo lolo doi Klistus Yesus. 7 Mian Bisa beena doi yaku kalunia - doiyamo limang - sulano babilitakene ko Bilita Monondokoo. Yaku talimayo kaluniadoo luwedoi Mian Bisa nakuasa mo balimang doi butonggu. 8 Doi sasaibino ko Mian Bisa namian, yakumo komo kulokis tuuno. Bai ko Mian Bisa beekene doi yaku kalunia nia: limang babilitakanano doi mian badaang mobolikon Yahudi Bilita Monondok kaliangano Klistus nakaasaan mo akiyo kona kabusan; 9 tukon koidan sulano nalolo doi yaku sasaibino komian toiyo bulaando ko Mian Bisa, Motealikene nadunia nia, kubaiyo kona tetel salataa doi loolukonoo ilaasiakon doi dunia. 10 Ko Mian Bisa namakisuut doiyamo sulano budodoiya, lolo doi jemaat, sasaibino komo mataani kakuasaan doi dapang toiyo ko Mian Bisa napandoiyan tukon sasaibino kolangge kaliangano. 11 Mian Bisa kubaiyo doiya pokokonoi tukon natetel mo posidutukon, mo kinubai tukon lolo doi Klistus Yesus nda Temeneno. 12 Tukon mangangga doi Klistus tukon sabal pomeenggon doi yana, kita binee todanan sulano nda koolaniyo ko Mian Bisa tukon totubo komanganggaan. 13 Tobikon doiya: inai matakut oila kolobo kaliangano yaku mo toupiyo tobikon komuyu, sabab sasaioino doiya tuuk doi pomonondokan.

Klistus naseang

14 Tobikon doiyamo yaku sosuba doi Tama salaano. 15 Doi yanamo meeng-meeng kopuli doi sulugaa tukon doi buta sakean mantalima lenggang mo tangalaas. 16 Yaku sambeang boliisi ko Mian Bisa mo babasal napokonoi sulano keenggele konoamu tukon na Loh. 17 Boliisi sabab komuyu mangangga doi Klistus, Klistus dungol doi noamu lalomo, tukon komu tuboan nakinoonggol tukon kinuasai poseangan. 18 Yaku sambeang boliisi napolaing-laing sasaioino ko Mian Bisa namian, komuyu moola laate bulaando kona loasan tukon nabulusanan tukon naateanan Klistus naseang, 19 kalu tolongo banggapi naakal aki namoola inalati doi naateanan tuuno. Boliisi komuyu potingoniiyo Klistus naseangoo, tobikon komuyu moono tukon Mian Bisa napelibadi mo talakana. 20 Tukon Mian Bisa nakuasa mo molole balimang doi butonggita lalomo, Mian Bisa moola kubaiyo lobian odoon kona badaangan doi oila komo moola kita kabiyo kai pikikene. 21 Siokai ko Mian Bisa nda kabasale doi jemaat lalomo polong doi nda tulunan, lolo doi Klistus Yesus. Nggaale Mian Bisa sidutu-posidutukon! Amin.

Efesus 4

Pomeenggonan butong

4:1 Doiyamo kosababpo yaku - meeng komian motinalunggu, mo tinaan tobikon leleaniyo ko Temeneno - kabiyo tuuno doi komuyu: potubo pokokonoikene tukon polenggang buno mian mo lapamo Mian Bisa uange. 2 Siokai komuyu sidutu poekependeyo konoamuyu, pomantalamuyuk, tukon sabal. Otudoikene komu seang tukon tomboniiyo meeng tukon bailong. 3 Kakaate tutuuno sulano tubo tukon dame sulano pomeenggonan Mian Bisa Na Loh mo tealikene tataap topiala. 4 Tolongo daano meeng kohutong, tukon meeng ko Loh. Bunomo lakon koidan komuyu inuang tuuk meeng komoinian mo pokakana. 5 Tolongo daano meeng ko Temeneno, meeng komanganggaan, meeng kobasauwan paisu salani, 6 tukon meeng ko Mian Bisa mo teali Tama sasaibino komian. Yanamo ko Temeneno sasaibino kodunia antoko, mo balimang lolo doi sasaibino, tukon balakuasa doi lalomo sasaibino. 7 Kita suwe-suwele mantalima meeng kosabeat lolo oila Klistus nabineekon. 8 Doi Kitab Moliyous lalomo totulis, "Sambuno yana liba doi lipu mo tatandak, yana mababa badaang komian motinaan; tukon yana mebee sabeat-sabeat doi banggapi." 9 Nah, kalu binantil, "yana liba" koalatino yana tumbe-tumbeno lapamo obulus polong doi lipu napende-pendean tuuno doi buta sakean nia. 10 Tukon yana mo lapamo obulus yanamo koidan komo liba polong doi lipu mo lobian dodoon kona tatandakan doi sasaibino kotimbu tobikon sasaibino kodunia antoko tongusokon tukon nadaanoan. nYana mo "momebee sabeat-sabeat doi banggapi"; kosongobos biningkat teali lasul, kobailong teali nabi; kobailong koidan teali pangampakonggon Bilita Monondokoo, tukon kobailong koidan biningkat teali gulu-gulu tukon popiala jemaat. 12 Naiya kinubai sulano ko Mian Bisa namian ilengkapi tutuuno sulano namoola leleaniyo ko Temeneno tukon nabangune ko Klistus butongo. 13 Tukon buno doiya kita sasaibino teali meeng doi manganggaan mo pokakana kaliangano Mian Bisa Napau. Tukon kita tealimo mian badaang mo babasalo pololokon malumbit pololokon sosuungi kona talakanaan buno Klistus. 14 Maka kita akimo nda buno labuk-labuk koidan mo doombaa-doombulo tukon takaikanggi doombala doisumai doi solok lupa-lupa kootunggul doi mian badaang mo bakokolii. Yanila atapayo komian tukon yanila napandoiyan bakokolii. 15 Aki! Kobalino kita sio nda bantile kolangge mo bisa tukon noa momoono seang, tobikon doi sasaibino kolangge kita pololokon malumbit pololokon teali talakana buno Klistus, mo teali kapalaiyo kita. 16 Doi napimpinano kita, sasaibino koanggota doi butongoo tosusun monondok, tukon koidan pinotaamikon kololosuano meeng-meeng. Tukon kalu meeng-meeng anggotadoo balimang buno doiya, maka sasaibino butongoo naikon tobolii teali tabokon tukon bukuan mololoi seang.

Tuboan mo boolu doi Klistus lalomo

17 Tobikon doiya tongo Temeneno sambuno, naiyamo komo naikon yaku mo bantile tukon tegaase: inaimo potubo koidan buno mian badaang mo aki natingoniiyo ko Mian Bisa, tukon pikikene komo akiyo. 18 Yanila napikilan kalipookano. Yanila aki natingoniiyo kotuboan Mian Bisa mo beekene, sabab yanila tutuu akiyo kona potoi oioila kaliangano Mian Bisa. Yanila buno doiya, sabab motikas konoano. 19 Yanila akiyono konoano momammaa koidan tobikon yanila loloiyomo sasaibino konoanoila napisuu, tukon tubo balolowa konoanoila nainiyas. 20 Bai Klistus Yesus komuyu tingoniiyo bolikon buno doiya! 21 Komuyu lapamo lengele kaliangano yana! Tukon buno kona pololaing-pololaing, komuyu lapamo inotunggul koidan kaliangano ko Mian Bisa nasipat-sipat mo daano doi yana! 22 Tobikon doiya potinggale kobanggapi momalumbito tukon eala tuboan looluk mo minanas doi namongiasan mo atapayo. 23 Siokai konoamu tukon komu pikilan nakiniboolu sasaibino. 24 Siokai komuyu potubo buno Sanggapi boolu mo tinealikon buno Mian Bisa natuboan; doiyamo tukon lenggang mo talakana, moloyos tukon moliyous. 25 Tobikon doiya Utus-utus sasaibino, inaimo pokala-kala. Pokubaiyo doi namoloyosan meeng tukon bailong, sabab kita sasaibino daano singgat-singgat Klistus butongo. 26 Kalu komuyu nggimal, inai pobatadikene nggimalanoo tealikene komuyu baladosa. Inai ponggimal polong meeng kooloyo, 27 sulano ko Ibiliis aki namalaat todanan. 28 Mian mo biasa pondikuk sio natade mopondikuk. Kobalino yana sio nabalimang sulano namalaat tambo tukon moloyos tukon moola tulungiyo komian mo kakulangan. 29 Kalu komuyu basilingan, inai popakeyo kobantilan mo manggilit. Tolongo popakeyo kobantil-bantilan pokindok tukon mebee tulungan doi mian bailong. Bantil-bantilan mobuno doiya naikon lubatene komonondokan doi mian badaang mo lengele. 30 lnai mosusakene ko Mian Bisa Na Loh noano. Komuyu lapamo binee tanda tukon Loh, teali Mian Bisa langge. Lohdoo koidan buno meeng kojaminan baikon oloyo Tongosodiiān naikon lubat doikoo. 31 Poalapuse sasaibino konoamuyu namasakitan, abos noa tukon nggimal. Inaimo ponggele-nggeleamon tukon pomasa-masangol. Inai koidan nadaano konoamuyu mosikit kabai palasaan bailong mopokakana tukon misikitan. 32 Kobalino siokai komuyu namonondok konoamuyu tukon poposeang meeng tukon bailong, tukon sio popoompuni buno Mian Bisa koidan ompuniyo komuyu lolo.doi Klistus.

Efesus 5

Tuhoan doi madialan lalomo

5:1 Komuyu daano Mian Bisa nalabuk-labuk mo sineang, sabab doiya komuyu sio pokakaate mololoiyo ko Mian Bisa. 2 Komu tuboan sio nadaano koseang, buno Klistus seseange kita. Yana salakanggene kobutongo tuuk doi kita, buno meeng kososubakon mo babangi tukon mosanaanggene ko Mian Bisa noano. 3 Komuyu daano Mian Bisa namian. Sabab doiya, kokokubai-kokubai mo lokis tukon mo aki napokokonoi, kabai buno bati-batinggai aki namoola daano doi komuyu tanga-tangano. Inai komian bailong daano kona bataanian sulano nabantile baikon komuyu kubaiyo kolangge-langge buno doiya. 4 Aki koidan namoola ikoo mobantile kobantil-bantilan mo manggilit, mo lokis tukon mo aki namomoola. Kobalino siokai komuyu bakinatauwan doi Mian Bisa. 5 Timbikene mono-monondok: mian mo lokis kona lenggang, kabai aki napokokonoi, kabai bati-batinggai (kokubai mobuno doiya pokakana koidan tukon manganggaan doi bapilogotan), mianoo aki namoola teali mian Klistus tukon Mian Bisa mopalentayo. 6 Inai komuyu potangakakon doi salita-salita mo akiyo kotakoso. Sabab langge-langge nia komo lubatene ko Mian Bisa nanggimalan doi mian-mian mo aki naloingiyo doi yana. 7 Jadi, inaimo po pomeenggon koidan tukon mian-mianoo mobuno doiya. 8 Komuyu susuungo loolukonoo daano doi kalipookan lalomo. Budodoiya komuyu lapamo teali Temeneno namian, jadi komuyu daanomo doi madialan lalomo. Tobikon doiya komuyu sio potubo doi madialan lalomo. 9 Sabab luwedoi madialan doiyamo kona sumhotan sasaibino kokokuhai mo monondok, adil tukon moliyous doi Mian Bisa napamhaleng. 10 Pokakaate motingoniiyo oila komo sanaanggene ko Temeneno noano. 11 Inai pokubaiyo kokokubai-kokubai mo akiyo kotakoso buno mian-mian mo tubo doi kalipookan nakinubai. Kobalino, siokai komuyu poakiyenggene kolangge mobuno doiya. 12 (Sabab langge-langge yanila mo kubaiyo tosookonoo, tuuk doi nabinisalakonan lapamo minamaakon.) 13 Sasaibino kolangge mo inakiyonggon doi madialan lalomo, naikon tokita tukon tontong. 14 Sabab sasaibino komo moola kinita tukon tontong, doiya madialang. Doiyamo kosababpo mobinantil, "Banguno, eh ikoo mo moolo, tukon tubo doi matean! Klistus montootilang doikoo." 15 Tobikon doiya, potimbikene mono-monondok komu tuboan. Inai motubo buno mian mobonggu; potubo buno mian badaang mopandoi. 16 Gunakanggene mono-monondok kotodanan mo daano doikoo, sabab doi lounu nia daano lounu mo lokis. 17 Inai mobonggu, bai ondosuuke oila ko Temeneno namongiasan. 18 Inai komuyu pomalangukene koanggul, sabab doiya naikon kulokisene komuyu. Kobalino, siokai komuyu Mian Bisa Na Loh komo kuasaiyo. 19 Popakeyo kobantil-bantilan doi mazmul mananian nggaa-nggaale tukon lagu lohani, doi mubasa-basalitaan lalomo. Siokai komuyu tukon noamuyu tedes mananikene kongganggaalano ko Temeneno. 20 Sidutu tukon kaliangano oilamo koidan, siokai komuyu pobakinatauwan doi Mian Bisa Tama, doi Yesus Klistus sambuno nda Temeneno.

Langkai tukon boloki

21 Tuuk odotiiyano Klistus, siokai komuyu popoodotii meeng tukon bailong. 22 Boloki, odotiiyo kona langkai, pokakana doi Temeneno. 23 Sabab kolangkai yana teali kapala doi boloki, buno Klistus teali kapala doi jemaat tukon yanamo susuungo koidan ko Tomundo Pasalamat doi jemaat mo teali butongo. 24 Bunomo pokakana koidan jemaat odotiiyo ko Klistus, bunomo lakon doi sasaibino kolangge koboloki sio naodotiiyo kona langkai. 25 Langkai seange komu boloki, pokakana Klistus seange kojemaat tukon salakanggene kobutongo motuuk doi jemaatoo. 26 Klistus kubaiyo doiya sulano yana namoola kumesiyo do jemaatoo tukon naotunggul tukon lolo doi paisu basauwan, sulano doibundu yana moola salakanggene doi Mian Bisa. 27 Tukon buno doiya Klistus kubaiyo jemaatoo kokondong tukon babasal tukon bilisii doi salaano, akiyo kona salaan kai oila kosala bailong. 28 Bunomo lakon koidan kolangkai sio naseange kona boloki pokakana yana seseange kobutongo susuungo. Mian mo seseange konaboloki koalatino yana seseange kobutongo susuungo. (29 Akiyo komeeng komian mo misikitene kobutongo susuungo. Kobalino, yana pialayo tukon dagaiyo buno Klistus koidan pialayo kona jemaat. 30 Kita toiyo doiya, sabab kita daano anggota-anggota doi Klistus butongo.) 31 Doi Kitab Moliyous lalomo totulis, "Sabab doiya meeng komala-malane naikon otinggale kotamano-tinano tuuk pomeenggon tukon naboloki, tukon luailadoo teali meeng." 32 Ayatoo mobinantil daano koalatino mo atean. Tukon yaku taamikene doiya doi napotaamian ko Klistus tukon jemaat. 33 Doi ayatoo motabantil daano kona potaamian koidan tukon komuyu: Siokai memeeng kolangkai seseange kona boloki pokakana yana moseange kobutongo susuungo tukon siokai memeeng koboloki kakaate tuuk odotiiyano kona langkai.

Efesus 6

Labuk-labuk tukon tamano tinano

6:1 Labuk-labuk! Buno pololaing Klistus, poloingiyo komu olang tua sabab doiyamo komo moola kinubai. 2 "Odotiiyo kotamamu tukon tinamu" doiya daano meeng kopalenta tumbeno doi Mian Bisa tukon dinondiikon, 3 doiyamo: "Sulano ikoo mumonondok tukon nabulusan komu umul doi dunia nia". 4 Utus-utus mo teali tama! Inai pobulaandekene kopo labuk-labuk buno doiya tobikon yanila teali nggimal. Kobalino, popialayo yanila tukon atulan tukon Temeneno naotunggul.

Ata tukon natuan

5 Utus-utus mo teali ata! Loingiyo komu tuan napalenta doi dunia nia. Kubaiyo doiya tukon palasaan moodotiiyo tukon molole tukon koidan bisa-bisa buno komuyu kubaiyo doi Klistus susuungo. 6 Inai pobabunokon doiya tongo doi tempo komuyu daano modinagai, tolongo sulano pomalaat panggaal doi banggapi. Bai siokai komuyu pokubaiyo babunokon Klistus naata mo daano loloiyo ko Mian Bisa namongiasan tukon tootubo konoano. 7 Balimangan komuyu mo daano limange bunomo do atadoo, siokai komuyu polimange tukon noa tedesan naadukon buno Temeneno kopo lineleani, tukon aki nabaino banggapi. 8 Poneneeke baikon memeeng komian, mau ata mau kai mian mobebas, naikon mantalima posoboli doi Temeneno motuuk doi langge-langge nakinubai mo monondok. 9 Utus-utus mo teali tuan! Siokai komuyu pobabunokon buno doiya doi poata. Inaimo pokubaiyo potokuti-potokuti. Neneeke komuyu tukon domu ata-atadoo, sasaibino daano komeeng kona balainggonan, doiyamo Temeneno doi sulugaa. Yana aki nalilike komian tambongo.

Sabemo ko Mian Bisa nasanjata

10 Kona pupusan, siokai komuyu poteali bukuan tukon bukuanan komuyu mo laate doi Temeneno nakuasa, sabab komuyu pomeenggono tukon yana. 11 Popakeyo sasaibino kopo pakakas sinadia polobosian Mian Bisa mo beekene doikoo, sulano komuyu moola bataanggon lawane ko Ibiliis nakuasa. 12 Sabab kita balajuang bolikon tolongo lawane kobanggapi, bai lawane sasaibino kosetan-setan nabukuanan mo kuasaiyomo nalounu nia mo lokis. Kita lawane ibiliis nabukuanan mo kuasaiyo kodapang. 13 Tobikon doiya, diabudodoo, popakeyo sasaibino komo kadadiamo ko Mian Bisa napolobosi, sulano doi oloyo mo lokis komuyu moola lawane komusu namolobosian. Tukon sulano kalu komuyu lapamo balajuang polong pupus, komuyu daano motambongan tuuno. 14 Siokai komuyu pobasadia momeenggon. Popakeyo komolo-lean doi Mian Bisa buno poboot oako, tukon komoliosan buno mubokukum besi. 15 Sio komololean natuuk doi babilitakanano ko Bilita Monondok mo babayo komonondokan teali musapatu. 16 Samba-samba kotembo pakeyo komu manganggaan doi Temeneno teali mupangalin; tukon manganggaanoo komuyu moola posoiyo kopana matano modaano koaung moluwedoi ibiliis. 17 Poalayo kasalamatanoo bunokene songko besi, tukon Mian Bisa nabantilan buno sabel moluwedoi Mian Bisa Na Loh. 18 Kubaiyo sasaibino doiya loolainge tukon sambeang sulano mumangkahi potombonii doi Mian Bisa. Doi memeeng kotodanan, posambeang bunomo lakon Mian Bisa Na Loh nalolaingano komuyu. Siokai komuyu sidutu badagai tukon inai pokala. Posambeang sidutu motuuk doi Mian Bisa namian. 19 Tukon posamheang motuuk doi yaku koidan, sulano doi tembo kubasilinganan, Mian Bisa beena yaku bantil-bantilan mo kana. Tukon sulano yaku balani moola basilinganggene kolaasiano Bilita Monondokoo. 20 Sabab Bilita Monondok doiyamo, yaku teali meeng komian mobabasal, tukon budodoiya daano doi talunggu lalomo. Posambeang sulano yaku balani basilinganggene kaliangano Bilita Monondokoo, buno bulaando yaku sio kubantile.

Teteha napupusan

21 Tikhikus, utusonggita tukon peleleani mo molole doi Temeneno nalimang lalomo, naikon pailukene doikoo sasaibino kolobo kaliangano doi yaku, sulano komuyu toiyo daku tuboan, tukon daku limang. 22 Doiyamo kosababpo yaku sumboliiyo yana doikoo sulano napailukene komai tuboan doikoo sasaibino, sulano naekeenggele konoamu. 23 Boliisi ko Mian Bisa Tama, tukon Temeneno Yesus Klistus natealikene sasaibino kojemaat sulano napomeenggon tukon poseang-seang tukon tataap mangangga doi Klistus. 24 Boliisi ko Mian Bisa nabalakaatiyo Utus sasaibino mo seange konda Temeneno Yesus Klistus tukon seang mo aki namoola poso.

Filipi 1

1:1 Utus-utus Mian Bisa namian sasaibino mo dungol doi Filipi, tukon mo lapamo pomeenggon tukon Klistus Yesus. Koidan Utus-utus tua-tua tukon potomhonii jemaat! Yaku, Paulus, polong Timotius Klistus Yesus napololaing-pololaing, 2 moinikene kinatauwan Mian Bisa Tamanggita tukon Temeneno Yesus Klistus momehee halakaat tukon namonondokan doi komuyu.

Paulus sambeang tuuk jemaat

3 Sidutu yaku neneeke doi komuyu, yaku mengueap kinatauwan doi Mian Bisa. 4 Tukon sidutu yaku samheanggene Utus sasaibino, yaku samheang tukon noa sanaang. 5 Yaku bakinatauwan doi Mian Bisa sabab tambuun oloyo tumbeno polong diabudodoo, komuyu lapamo motombonii yaku mosa-bukene Bilita Monondok doi Mian Bisa. 6 Mian Bisa susuungo mo tambuune balimangan mo monondokoo doikoo, tukon yaku anggayo yana naikon banggidukene do balimanganoo polong lapa doi oloyo Yesus Klistus nalubatan koidan. 7 Bisamo kai doi natampat yaku daano kopalasaan buno doiya doi komuyu, sabab Utus sasaibino sidutu loolani doi noanggu. Koidan sabab komuyu tulut mantalima polaing-laing yaku, namonondokan Mian Bisa mo beekene doi yaku; mau diabudodoo nia yaku modaano doi talunggu lalomo mau doi tembo yaku modaano doi tonggulung tuuk mobelayo tukon mopalataanggene Bilita Monondokoo. 8 Mian Bisa toiyo baikon yaku tutuu poloonggene tuuno doikoo tukon palasaan poseangan monondok doi Klistus Yesus susuungo. 9 Naiyamo daku samheang motuuk doi komuyu: holiisi komuyu pololokon moseseange ko Mian Bisa tukon tulando tukon tuluus tosuungi motoiyan mo bisa tukon otunggul pinandoikon. 10 Tukon buno doiya komuyu toiyo lilike oila komo monondok, tukon mutuboan naikon bilisii doi totulai kabai ilait oila koidan doi Klistus naoloyo abalian lubat. 11 Mutuboan naikon lobian tukon kokubai mo tutuu mau mo tongo malaat kohasilo doi Yesus Klistus susuungo; maka Mian Bisa naikon kinabasal tukon nggina-ngginaal.

Tubo tuuk Klistus

12 Yaku yase komuyu potoiyo baikon kolangge-langge mo lapamo teali doi yaku tobikon tealikene lobian badaang komian momolongol tukon mangangga naikon Bilita Monondokoo. 13 Kona akibat sasaibino kopadagai batomundoan tukon mian-mian bailong doi kota nia toiyo baikon yaku tinalunggu sabab yaku meleleani Klistus. 14 Tukon matalungguan yaku lapamo tealikene komo badaang doi mian-mian Salani doi kota nia teali lobian mangangga koidan naikon doi Temeneno, tobikon yanila pololokon balani babotilanggene ko Mian Bisa nateteba tukon aki namata-matakut. 15 Bisa doiya daano kobubulaa doi antala yanila mo babotilanggene Klistus sabab masakit konoano tukon yase ponggeeleki bai kobailonggon babotilanggene Klistus sabab daano kona makisuut mo monondok. 16 Mian badaang nia mokubaiyo sabab yanila seseange ko Mian Bisa tukon yaku, sabab yanila toiyo baikon Mian Bisa lapamo beena limang yaku sulano tudoikene baikon Bilita Monondokoo bisa. 17 Bai mian bailong babotilanggene Klistus tukon makisuut mo aki namonondok; yanila babotilanggene tuuk kopontingan susuungo. Tukon doiya yanila moinikene yaku moola kubaiyo susa lobian doi talunggu lalomo. 18 Bai aki nabulaa! Sabab mau nabulaandokon koidan, mau doiya kinubai tukon makisuut mo monondok mau kai tukon makisuut mo sala, toh Klistus binabotilanggon kai; jadi yaku sanaang. Tukon yaku naikon tataap malasakan buno doiya, 19 sabab yaku toiyo baikon tukon musambeang-sambeang luwedoi Yesus Klistus Na Loh, yaku naikon sinodiimo. 20 Komo yaku yase tuuno tukon moinikene doiyamo sulano inai daku balimangan aki nateali. Kona kabalikan yaku moinikene sulano samba kotembo, utama tuuno diabudodoo, yaku moola batambonggon balani tobikon tukon sasaibino daku basipatonan - mau yaku tubo kabai yaku mate - Klistus kinabasal. 21 Sabab buno yaku, daku tuboan tolongo tuuk doi Klistus! Tukon mate koalatino utung. 22 Bai kalu tukon tuboan doi dunia nia, yaku moola kubaiyo kolimang mo lobian ano kona totuuk, maka aki kutoiyo inaando komo sio yaku lilike. 23 Yaku binubut doi lua kopihak. Yaku yase tuuno tinggale nadunia nia sulano ampakon dungol tukon Klistus, sabab doiyamo komo monondok tuuno; 24 bai, tuuk mukopontingan, daano lobian monondok kalu yaku tataap dungol doi dunia. 25 Yaku mangangga naikon langgedoo. Doiya kosababpo yaku toiyo yaku naikon tataap dungol tukon Utus sasaibino, sulano moola tulunge komuyu teali pololokon bukuan tukon pololokon sanaang doi manganggaan lalomo doi Temeneno. 26 Sabab doiya, kalu yaku sio abali doikoo, komuyu mo lapamo pomeenggon tukon Klistus Yesus naikon mototooli lobian badaang koidan koalasan tuuk lasayo tobingkat kobutonggu. 27 Nah, mo ponting diabudodoo doiyamo baikon komuyu tubo pokokonoi tukon oila komo pinalaluu doi Bilita Monondok tentang Klistusoo. Tukon buno doiya, bulaa yaku moola posuung tukon ikoo kabai aki, yaku naikon molongol pomeenggonan tukon baladuang polaing-laing tuuk tongo meeng kona makisuut tukon meeng kona minooton; doiyamo tuuk manganggaan mo konoiyo tukon Bilita Monondok doi Mian Bisa. 28 Siokai komuyu sidutu balani; inai matakut doi pomusu-musuwan. Tukon buno doiya komuyu tudoikene baikon yanila tantu naikon ilunggui, tukon komuyu naikon manaang, sabab Mian Bisa susuungo komo beena manaang doikoo. 29 Sabab Mian Bisa lapamo beena namonondokan doikoo bolikon tongo tuuk mangangga doi Klistus, bai koidan tuuk sakisaa tongo Klistus. 30 Diabudodoo komuyu koidan tulut tukon yaku doi balajuangan mo pokakana; doiyamo komuyu daano mo kitayo yaku mobalajuanggene looluk, tukon mo daano yaku tataap balajuanggene polong diabudodoo, buno komuyu diabudodoo lapamo molongol.

Filipi 2

Nabatalalaisonan tukon nakinabasalan Klistus

2:1 Komuyu bukuan, sabab komuyu pomeenggon tukon Klistus. Tukon komuyu tohibul sabab Klistus seange ikoo! Komuyu Mian Bisa Na Loh babayo, tukon komuyu koidan poseang-seang tukon mangabos poseangan meeng tukon bailong. 2 Nah, soba komuyu tutuu mokindendeke konoanggu tukon langge-langge nia: Potubo pomeenggon noa tukon seang mo pokana, tukon pikilan mo pokana tukon mopinakituu mo pokana. 3 Inai mokubaiyo komeeng kolobo sabab sinusunggon kopontingan butomu susuumu, kabai tuuk basombonggene kobutomu. Kona kabalikan siokai komuyu suwe-suwele tukon noa monondok anggape komian bailong lobian monondok doi butongo susuungo. 4 Potingoniiyo komian bailong nakopontingan; inai tongo kopontingan butomu susuumu. 5 Siokai komuyu noano nabuno Yesus Klistus: 6 Doi uuno yana pokakana tukon Mian Bisa, bai yana aki nalasakanggene baikon kona ndondoong lohanidoo sio napinalataanggon. 7 Kona kabalikan, yana sodiiyo sasaibino maka teali pokakana buno meeng komian ata. Yana teali buno banggapi, tukon tokita tubo buno banggapi. 8 Yana batalalaison butong, tukon tubo molole doi Mian Bisa polong mate -doiyamo mate sinempang. 9 Tobikon doiyamo Mian Bisa bingkate yana kinatandak, tukon beekene doi yana kakuasaan mo lobian babasal doi sasaibino kokakuasaan bailong. 10 Maka tuuk odotiiyo Yesus, sasaibino komalaekat mo doi sulugaa, tukon mo doi buta, tukon mo doi buta adeno, naikon sosuba doi yana. 11 Yanila sasaibino naikon mangaku baikon Yesus Klistus Temeneno; tukon buno doiya Mian Bisa Tama mokinabasal.

Montootilan buno pana mo talaangiyo kodunia

12 Sabab doiya, Utus-utus mo sineang, bunomo lakon komuyu sidutu molole doi yaku doi tembo yaku daano doi komuyu tanga-tangano, maka lobian tuuno diabudodoo doi tembo podoonggon, siokai komuyu tataap molole doi yaku. Komuyu lapamo Mian Bisa salamatene, jadi kakaate budoo sulano komu monondokan teali monondok tuuno. Lakukanggene doiya tukon odotiiyo tukon molole doi Mian Bisa, 13 sabab Mian Bisa susuungo komo balimang doi butomu lalomo tuuk kubaiyo komuyu moola tukon teali sanaanggene ko Mian Bisa noano. 14 Limangemo sasaibino tukon aki namondommuk-mondom-muk kabai podangaani. 15-16 Tukon buno doiya komuyu tudoikene baikon komuyu daano Mian Bisa napau-pau mo akiyo kososiboliino, mo tubo monondok tukon kana doi mian lokis tukon baladosa tanga-tangano. Tukon doi tembo komuyu pelenggene doi yanila bilita mo beena tuboan, siokai komuyu teali buat yanila buno pana montootilan mo talaangiyo kodunia. Kalu komuyu tubo buno doiya, sio nadaano koalasan buat yaku tuuk lasaiyo tobinggat kokaliangano komuyu doi tembo Yesus Klistus naabalian lubat. Doiya kona tokitaan baikon daku paladuangan aki napalasuma, tukon daku kakaatean daano kohasilo. 17 Kai yaku naikon inakate tukon saunggu teali buno sosubakon mokinundang doi oila bunggono komuyu mo sosubakene doi Mian Bisa buno paloosan baikon komuyu mangangga doi yana. Kalu bisa doiya sio nabuno dia, yaku balasyukuul doi langgedoo tukon tulut potedes-tedeson tukon komuyu. 18 Bunomo koidan siokai komuyudoo lasayo sanaang tukon tulut potedeson tukon yaku.

Timotius tukon Epafloditus

19 Yaku mangangga baikon tukon Temeneno Yesus napotom-bonii, yaku mosobit bintekene Timotius doikoo, sulano yaku moola tohibul kobilita manganai komuyu. 20 Tongo Timotius komiano komo pokokonoi noa tukon yaku, tukon tutuu pikikene komu monondokan. 21 Sasaibino kobailong tolongo ulusio kobutongo nakopontingan susuungo, bolikon kopontingan Yesus Klistus. 22 Komuyu susuungo lapamo kitayo kona tokitaan baikon Timotius balaguna. Yana lapa balimang tuuno polaing yaku tuuk napinolonggonan Bilita Monondok doi Mian Bisa. Lua kami buno pau tukon tama. 23 Tobikon doiya, mosobit sala lapa yaku mongotoi bulaando daku palakala naikon napupusan, yaku naikon bintekene yana doikoo. 24 Yaku mangangga baikon tukon Temeneno napalatulungan, yaku susuunggu aki namalumbit koidan naikon duutiyo komuyu. 25 Manganai utusonggita Epafloditus komuyu bintekene tuuk tomboniiyo yaku, yaku lasaiyo palaluu tuuk sumboliiyo yana abali doikoo. Yana lapamo loolainge yaku doi balimangan lalomo tukon kupalajuangan. 26 Yana poloon tuuno doi Utus sasaibino, tukon yana aki nasanaang konoano sabab komuyu lapamo malaat bilita baikon yana masakit. 27 Takainomo bisa yana masakit kabi mate. Bai Mian Bisa seange doi yana; tukon bolikon tongo doi yanadoo, bai doi yaku koidan, sulano inai yaku teali lobian poloon koidan. 28 Doiya kosababpo pololokon babasal koidan daku minooton tuuk mosumboliiyo yana abali doikoo, sulano komuyu potedes koidan kalu komuyu pososuung tukon yana, tukon noanggudoo teali tanaang. 29 Jadi, talimayo yana tukon noa sanaang buno meeng komian utus mo mangangga. Poodotiiyo sasaibino komian mo buno yana. 30 Tuuk kopontingan Klistus nalimang, yana kabi namate; yana batalukene kobutongo tuuk beena palatolongan doi yaku tobikon sambuno.

Filipi 3

Nanisaan tuuno

3:1 Doibundu, Utus-utusonggu, siokai komuyu potedeson sabab komuyu lapamo pomeenggon tukon Temeneno. Yaku aki kulasae babalat motulise koidan oila komo lapamo yaku tulise doikoo tumbeno; sabab langgedoo monondok tuuk mukasalamatan. 2 Podaga-dagaiyo ko mian-mian mo kubaiyo kolangge-langge mo lokis mian badaang mo moola sinombuikon 'asu'. Yanila pakisaayo komian badaang sinunat. 3 Banggokai kitamo mian badaang mo lapamo mantalima sunat mo tuuno, bolikon yanila. Kita sosuba doi Mian Bisa tukon Mian Bisa Na Loh susuungo komo lolainge, tukon kita balasyukuul sabab kita tubo pomeenggon tukon Klistus Yesus. Kita aki namoinikene koupaeala-upaeala dunia koona. 4 Kona bisaan yaku moola moinikene koupacala-upacaladoo. Sabab kalu ano meeng komian mo lasayo yana ano kona alasan tuuk moinikene koupaeala dunia koona, yaku lobian koidan. 5 Yaku sinunat salataa alumo kooloyo daku umul. Yaku sinuung buno Islael miano, doi suku bangsa Benyamin; yaku Iblani miano tuuno. Doi mololean ukum-ukum agama Yahudi, yaku daano anggota golongan Falisi. 6 Yaku samangat tuuno tobikon yaku lokis-lokise kojemaat. Kalu kinita doi segi ukum agama Yahudi, yaku meeng komian monondok mo akiyo kososiboliino. 7 Bai sabab Klistus, maka loolukoo sasaibino yaku anggape buno meeng kolobo mo daano koutungo, diabudodoo teali meeng kolobo mo ilugikon. 8 Bolikon kai langge-langgedoo mobinantil; bai kai sasaibinodoo yaku anggape buno langge-langge mo tongo kalugian. Mo daano doi yaku diabudodoo nia lobian koanggano: doiyamo tingoniiyo Klistus Yesus, daku Temeneno. Sabab Klistus maka yaku lapamo sodiiyo sasaibinodoo. Yaku anggape sasaibinodoo buno limbut, sulano yaku moola laate Klistus, 9 tukon tutuu pomeenggon tukon yana. Potaamian mo monondok tukon Mian Bisa aki koidan usahakanggene susuungo tukon molole doi ukum agama. Diabudodoo yaku daano potaami tukon Mian Bisa, sabab yaku anggayo ko Klistus. Jadi potaamian monondokoo lubat doi Mian Bisa, tukon kona alasan mangangga doi Yesus Klistus. 10 Komeeng-meengo yaku yase doiyamo sulano yaku tingoniiyo ko Klistus, tukon aloamiyo kokuasa mo otobuiyo yana doi matean. Yaku yase tulut susa tukon yana tukon teali pokakana buno yana doi namatean. 11 Tukon yaku moinikene baikon yaku susuunggu naikon abali inotuboi doi kumatean.

Obulen nalaate kona pinakituu

12 Yaku aki kubantile baikon yaku daanomo kohasilo, kabai lapamo teali monondok. Bai yaku kai tuluus kakaate malaat tambo Klistus Yesus mo sadiayo. Tuuk doiya yana lapamo laate yaku tukon tealikene yaku yana kotumbuno. 13 Kona bisaan, Utus-utus, yaku kona tutuuan baikon yaku aki kumalasa lapamo balahasil malaat tambo. Bai naikon daano komeeng kolangge yaku mo kubaiyo, doiyamo yaku toliminggene oila komo daano doi tonggulunggu tukon kakaate tuuno momalaat oila mo daano doi salaano. 14 Doiya kona sabab yaku obuleng banggadudul polong doi napupusan sulano nalaate kona manaangan, doiyamo tubo doi sulugaa; tuuk doiyamo Mian Bisa uange kita mololoi Klistus Yesus. 15 Kita sasaibino mo lapamo moonggol konda manganggaan seeala lohani, siokai balasikap buno doiya. Bai kalu doi antala komuyu daano kona palaat bailong, maka Mian Bisa naikon jelaskanggene koidan doikoo. 16 Mau langge nia siokai napinalahatikanggon: Kita sio tataap tubo mololoi palatulan mo lapamo kita loingiyo polong diabudodoo. 17 Utus-utus sasaibino! Loingiyo daku sontoh. Kami lapamo beena sontoh mo kana, sabab doiya palatikanggene mono-mo-nondok mian badaang mo loingiyo kamidoo nasontoh. 18 Yaku lapamo idan-idan mobontiikon doikoo, tukon diabudodoo yaku ulange koidan tukon kokiil, baikon daano badaang komian kona tuboan lusake koalatino Klistus mate sinempang. 19 Tuboan mian badaang mobuno doiya naikon pupus tukon namanasan, sabab yanila naila kona minomooton tongo tuuk butongoila. Langge-langge mo okimaayo, tobikon doiya yanila banggaalkene; sabab yanila pikikene tongo langge-langge mo pokonoi tukon nadunia nia. 20 Bai kita daano batomundoan sulugaa miano. Doi idoo koidan Tomundo Pasalamat kita Temeneno Yesus Klistus, naikon lubat. Yanamo konda tinotiili tukon pinoloonggon. 21 Butonggita mo muyuk tukon moola manas nia, naikon Klistus boliiyo teali buno butongo susuungo mo moliyous. Yana moola kubaiyo doiya sabab yana daano kona kuasa tuuk motaaluukanggene sasaibino kolobo.

Filipi 4

Pongotunggul-pongotunggul

4:1 Tobikon doiya! Utus-utusonggu mo sineang, bunomo doiya siokai komuyu tubo tukon tutuu mangangga doi Temeneno. Konoanggu poloonggene doikoo! Komuyumo daku binanggaakon mo kubaiyo yaku tedes. 2 Utus boine Euodia tukon Utus boine Sintike! Yaku kabiyo tukon tutuu sulano Utus boine pomeenggon noa buno mian badaang mo pokakana kona manganggaan. 3 Doi tulanggu mo molole, yaku kabiyo koidan sulano Utus tomboniiyo boinedoo molua. Yanila lapamo balimang tuuno polaing yaku tuuk babotilanggene Bilita Monondok doi Mian Bisa; pokakana buno Klemen tukon kokabuson komian bailong mo balimang polaing-laing yaku. Yanila sambu-sambuno daanomo doi Buku Mian Tubo lalomo. 4 Boliisi komuyu sidutu tedesene sabab komuyu lapamo tubo pomeenggon tukon Temeneno. Daano koidan yaku bantile: potedesene! 5 Siokai sasaibino komian moola kitayo komu ndondoong doi namonondokan konoamu. Sabab akimo namalumbit koidan Temeneno naikon lubat. 6 Inai momolili manganai oilamo. Doi sasaibino kolangge, posambeang tukon pelenggene mukakabi doi Mian Bisa. Oila kopoo pinalaluu, pailukene doiya sidutu doi Mian Bisa tukon bantile talima kaseh. 7 Maka namonondokan doi Mian Bisa mo aki namoola kobanggapi mangalatikene, naikon dagaiyo konoamu tukon mupikilan mo lapamo pomeenggon tukon Klistus Yesus. 8 Doibundu, Utus-utus, usokiyo mupikilan tukon langge-langge mo daano koanggano, mo moola ngginaal, doiyamo langge-langge mo bisa, mo inodotii, mo adil, molino, maamis, tukon momonondok. 9 Ampakonggenemo oila kopo pinalajali tukon talimayo doi yaku; mau doi bantil-bantilan mau doi yaku napalabuatan-palabuatan. Kona monondokan uuno doi Mian Bisa, naikon loolainge komuyu.

Hantilan talima kaseh

10 Doi kutuboan lalomo komo pomeenggon tukon Temeneno, yaku lasayo sanaang tuuno, sabab lapamo buno doiya kona kalumhit, diabudodoo komuyu moolamo koidan pikikene daku ndondoong. Daku makisuut bolikono baikon komuyu lapamo toliminggene yaku; komuyu sio popalahatikanggene yaku, bai komuyu aki pomalaat todanan sulano potudoikene. 11 Yaku man-tailukene naiya bolikon sabab yaku kakulangano, sabab yaku lapamo palajalio malasa biai tukon oila komo daano. 12 Yaku lapamo toupiyo tubo badaang kokakulangan, tukon koidan tubo tukon lobi-lobian. Yaku lapamo tingoniiyo kolaasiano tuuk masasalaan ndondoong mo bulaando kai koidan; mau nda ndondoong momonondok mau nda ndondoong motalalais, mau ndondoong molobian mau ndondoong mokakulangan. 13 Tukon kuasa Klistus mo bineekon doi yaku, yaku daano kobukuanan tuuk masasalaan badaang kaliangano kondondoong. 14 Bai komuyu lapamo tulungiyo yaku doi kususaan lalomo; tukon oila kopoo kinubaidoo bisa monondok. 15 Utus-utus Filipi miano! Komuyu susuumuyu toiyo bisa baikon salataa yaku tinggale ko Makedonia loolukoo doi tembo Bilita Monondokoo yaku sabukene tumbeno, komuyumo komemeengo jemaat mo bantuwe yaku; komuyu tumbe-tumbeno mo tulut tamise utung lugi polaing-laing yaku. 16 Salataa yaku doi Tesalonika tukon mapalaluu potombonii, lapamo lobian idan komuyu makapatu potombonii doi yaku. 17 Doiya kona alati bolikon yaku tongo yase mantalima mobineekon. Daku yasano doiyamo sulano yaku moola kitayo hasil-hasil mo suungiyo komu ilaat. 18 Yaku lapamo talimayo sasaibino - kabai lobian doi nasukupan! Sasaibino mobineekon komuyu kapatuwe doi yaku, yaku lapamo talimayo doi Epafloditus. Diabudodoo yaku anomo sasaibino daku pinalaluu. Mobine-bineekon doi komuyudoo daano buno boono mobabangi doi sosuba mo sinosubakon doi Mian Bisa tukon Mian Bisa mo talimayo tukon noa sanaang. 19 Mian Bisa mo yaku sosubaiyo mo lobian kona kaasaan doi Klistus Yesus lalomo naikon daanokene sasaibino komu kapalaluuwan. 20 Nggaale ko Mian Bisa Tamanggita sidutu-posidutukon! Amin.

Bantilan napupusan

21 Pelenggene daku bantilan doi sasaibino ko Mian Bisa namian mo pomeenggon tukon Klistus Yesus. Tukon talimayo koidan bantilan doi utus-utus mo daano polaing-laing yaku dimbaa. 22 Sasaibino ko Mian Bisa namian doi kota nia, utama yanila doi batomundoan Tomundo, makapatu bantilan doi komuyu. 23 Boliisi Temeneno Yesus Klistus nabalakaatiyo Utus sasaibi-no. Komai holomat, Paulus tukon Timotius

Kolose 1

1:1-2 Utus-utus Mian Bisa namian doi Kolose mo molole pomeenggon tukon Klistus! Buno meeng kolasul Klistus Yesus, - Mian Bisa mobingkate - yaku, Paulus, polaing-laing tukon utusonggita Timotius, moini boliisi ko Mian Bisa Tamanggita mebee balakaat tukon monondokan doi komuyu.

Sambeang bakinatauwan

3-4 Kami lapamo lengele komuyu manganggamo doi Yesus Klistus tukon komuyu seseangemo sasaibino ko Mian Bisa namian. Doiyamo kosababpo tempodoo mai sambeangan motuuk doikoo, kami sidutu bakinatauwan doi Mian Bisa, Tama nda Temeneno Yesus Klistus. 5 Komuyu anggayo tukon komuyu seseange, sabab komuyu moinikene naikon oila ko Mian Bisa nasinadia doi sulugaa motuuk doi komuyu. Komuyu lapamo lengele doiya langgedoo, salataa Bilita Monondokoo mo bisa mopinolonggon doikoo. 6 Bilita moluwedoi Temenenodoo tololongol doi sasaibino kolipu, tukon komian natuboan banggadudul binalakaati luwedoi bilitadoo, buno pokakana komu tuboan nabinalakaatian salataa komuyu molongol komaasi Mian Bisa tukon bisa-bisa motoiyo. 7 Langgedoo Epaflas komo pelenggene doi Utus, tulando kami mo seange. Yana Klistus nasosumbolii mo molole balimang tuuk doi nda kopontingan. 8 Doi yanamo komai longolano baikon tukon kuasa moluwedoi Mian Bisa Na Loh komuyu moola teali poseseang. 9 Doiyamo kosababpo kami sidutu sambeang motuuk doi komuyu salataa kami lengele komuyu kaliangano. Kami kabiyo doi Mian Bisa sulano Mian Bisa Na Loh beena doi komuyu pandoiyan tukon pangalatian tobikon komuyu toiyo tukon monondok oila ko Mian Bisa namongiasan. 10 Tukon buno doiya komuyu malaat tuboan mololoi Mian Bisa namongiasan, tukon sidutu sanaanggene konoano, tobikon doi sasaibino kolangge komuyu modaanokene kolangge-langge mo monondok. Tukon komuyu pomotoiyan kaliangano Mian Bisa naikon tosuungi koidan. 11 Boliisi tukon kuasa mo babasal moluwedoi Mian Bisa, komuyu inokobukuan tobikon komuyu moola taane kosusaan doi sasaibino kolobo tukon sabal tukon noa sanaang 12 tukon bantilan kinatauwan doi Tama. Sabab Tama doiyamo komo kubaiyo komuyu moola mantalima oila ko Mian Bisa nasinadiakon kona mian doi nabatomundoan lalomo mo madialan. 13 Yana lapamo sodiiyo kita doi kuasa mokalipookan tukon biyele kita doi na Pau nabatomundoan lalomo mo seseange. 14 Luwedoi na Paudoo kita sinodiimo; koalatino konda lalim-lalim lapamo inompuni.

Klistus tukon nalimang

15 Klistus doiyamo kogambal mo totingonii doi Mian Bisa butongo mo aki natokita; Klistus doiyamo kopau langgong, lobian kona utamaan doi sasaibino kolobo mo tinealikon. 16 Sabab lolo doi yana Mian Bisa tealikene kolobo sasaibino doi sulugaa tukon doi buta nia bungkukono, sasaibino kolangge mo tokita tukon mo aki natokita, tololo koidan sasaibino koloh mo balakuasa tukon mo mapalenta. Sasaibino nadunia nia tinealikon lolo doi Klistus tukon tuuk doi Klistus. 17 Akiyoon sasaibino kolangge nadaano, Klistus daanomo. Tukon sabab doiyamo koidan maka sasaibino kolangge daano doi nadungolan memeeng. 18 Yanamo kooluno doi butongoo, doiyamo jemaat, sabab yanamo kotuboan uuno doi jemaatoo. Yanamo kopau langgong, kotumbe-tumbeno inotuboi koidan doi namatean, sulano yana susuungo tolong komo teali mo pontiing tuuno doi sasaibino kolangge. 19 Mian Bisa susuungo komo palaluuwo sulano sasaibino kolangge mo talaat doi Mian Bisa butongo, talaat koidan tukon sukup doi na Pau butongo. 20 Tukon lolo doi Paudoo koidan Mian Bisa putusiyomo sulano nakubaiyo sasaibino kolobo pokindok koidan tukon yana - mau sasaibino kolobo doi buta, mau komo doi sulugaa. Mian Bisa kubaiyo doiya lolo doi na Pau namatean doi kayung sempang. 21 Buunia komuyu odoon doi Mian Bisa. Komuyu pomusukene sabab lenggang tukon mupikilan molokis. 22 Bai diabudodoo, tukon na Pau namatean, Mian Bisa mongkubai loloon komuyu tukon yana teali monondok koidan. Tukon eala doiya komuyu moola binaba mangadap doi Mian Bisa tukon ndondoong mo moliyous, bilisii tukon akiyo kososiboliino. 23 Bai tantu komuyu sio potataap molole mangangga tukon kokondong moonggol doi mumanganggaan. Inai naikon komuyu sodiiyo kopo moinian mo lapamo bineekon doikoo salataa komuyu mantalima Bilita Monondok doi Mian Bisa. Bilitadoo lapamo pinolonggon doi memeeng komian doi sasaibino kolipu. Tukon tuuk doiyamo koidan yaku, Paulus, lapamo teali peleleani.

Paulus nabaleleanian doi jemaat

24 Budodoiya yaku sanaang mosakisaa tuuk doi mukopon-tingan. Sabab tukon sakisaawan doi butonggu, yaku osukupiyo oila komo sio nabuno Klistus nasakisaawan tinoupi motuuk doi najemaat, doiyamo butongo. 25 Mian Bisa bintekene yaku teali peleleani jemaat motuuk doi mukopontingan. Yaku sio kupelenggene kobilita moluwedoi Mian Bisa, sasaibino; 26 Moiyamo bilita mo malumbito doi abad-abad loolukon ko Mian Bisa mo laasiakanggene doi sasaibino komian, bai budodoiya inokitaikon doi namian. 27 Doi namianoo Mian Bisa yase tudoikene bulaando kona monondokan tukon babasalan kona laasiadoo tuuk sasaibino kona mian. Laasiadoo doiyamo: Klistus daano doi butomu, koalatino komuyu naikon tololo lasaiyo ko Mian Bisa nababasalan. 28 Klistus doiyamo komai binasalitakon doi memeeng komian. Kami ingotiikene tukon otunggul yanila sasaibino kopandoiyan. Komai tujuan doiyamo sulano memeeng komian binaba doi Mian Bisa, buno mian mo toboso doi lobo lohani lalomo, sabab lapamo pomeenggon tukon Klistus. 29 Sulano laate lobodoo yaku balimang kakabukuan. Yaku kakabukuan tukon sasaibino daku bukuanan Klistus mo beekene doi yaku tukon mo halimang doi butonggu lalomo tukon moono kuasa.

Kolose 2

2:1 Yaku yase komuyu potoiyo bulaando daku nggoolaan kakabukuan tuuk doikoo tukon tuuk doi yanila doi Laodekia tukon sasaibino komo aki natingoniiyo yaku seeala plibadi. 2 Sasaibino naiya yaku kubaiyo sulano yanila noano teali bukuan tukon yanila moola poseseang sulano yanila pomeenggon tuuno. Tukon buno doiya yanila tutuu mangalati tukon anggayo tukon tingoniiyo ko Mian Bisa nalaasia doiyamo Klistus susuungo. 3 Klistus komo abese sasaibino kopandoiyan tukon toiyano ko Mian Bisa doi loolukon motosookon. 4 Yaku babilitakene naiya sulano komuyu inai poinokolii doi indee miano koidan kona bantilan maamis doikoo. 5 Sabab mau kai yaku poodoonggono doi komuyu, potoiyo yaku daano doi komuyudoo. Tukon yaku laba mokitayo komuyu pomeenggon noa tukon moonggol kopoo manganggaan doi Klistus.

Tuboan mo talakana

6 Utus-utus lapamo talimayo Yesus Klistus doiyamo Temeneno. Tobikon doiya komuyu sio potubo pomeenggon tukon yana, 7 tukon pomoonggol doi yana. Komuyu siokai pobangune kopoo tuboan tukon Klistus teali uuno. Siokai komuyu pololokon mangangga doi Klistus, buno oila komo lapamo inotunggukon doi komuyu. Tukon siokai konoamu natoku-tokumbe tukon bantilan kinatauwan. 8 Komuyu sio pobada-badagai, inai nadaano komian mo pangaluiyo komuyu tukon banggapi namotoiyan mo akiyo kotakoso, bai tolongo atapayo. Motoiyan-motoiyanoo aki naluwe doi Klistus, bai tolongo banggapi napandapat tukon luwe loh-loh mokuasaiyo kodunia. 9 Sabab tootubo ko Mian Bisa butongo daano doi Klistus, doiyamo butongo nabatokitaan buno banggapi. 10 Tukon sabab tuboan pomeenggonan tukon Klistus, komuyudoo binee tuboan tuuno. Sabab Klistus daano kapalano doi memeeng koloh mo balakuasa tukon mo mapalenta. 11 Sabab pomeenggon tukon Klistus, komuyu lapamo sinunat, bolikon sunat banggapi mo kubaiyo, bai tukon sunat Klistus mo kubaiyo, mo sodiiyo komuyu doi kuasa lenggang mo baladosa. 12 Sabab singgatoo komuyu posinauwan, komuyu tinading posinggat-singgat Klistus; tukon basauwanoo mian koidan, komuyu polaing inotuboi koidan posinggat-singgat Klistus sabab komuyu mangangga doi Mian Bisa nakuasa mo lapamo otuboiyo Klistus doi namatean. 13 Looluk, komuyu lapamo mate seeala lohani sabab komuyu baladosa, tukon sabab komuyu aki posinunat loloiyo koadat. Bai budodoiya Mian Bisa otuboiyo komuyu posinggat-singgat tukon Klistus. Mian Bisa lapamo ompuniyo sasaibino konda lalim, 14 tukon akiyenggene konda sulat samea, moano doi kita, mo nggimoliiyo kita tukon salat-salat mo babalat. Tukon mosempange sulatoo doi kayung sempang, Mian Bisa alapuse sasaibino kopakalaakon doi kita. 15 Doi kayung sempangoo Klistus kubaiyo sasaibino koloh-loh mo mapalenta tukon balakuasa tealimo akimo nabukuan koidan. Yanila teali mian badaang namokitaan doi tembo Klistus loolainge yanila buno mian motinalunggu doi nalinamekonan kona manaangan. 16 Tobikon doiya inai mosodiiyo komian moasalakene komuyu motuuk doi kinaan kai moininum, kai doi oloyo-oloyo lamekanano kobaagamaan, kai lamekanano kobituon boolu, kai motuuk doi oloyo Tadean. 17 Sasaibino doiya tolongo bayangan doi langge-langgedoo naikon mo lubat, bai kona batokitaan doiya langge-langgedoo doiyamo Klistus! 18 Inai posodiiyo kobutomuyu nainolugi doi mian-mian mo kakaadukon kependeyo kobutongo tukon mo sosubaiyo komalaekat-malaekat. Mianoo banggal-banggaal tukon napikilan-pikilan dunia tukon banggal-banggaalkene kona pokita susuungo, 19 tobikon akimo koidan nabataani doi Klistus mo teali kapala. Doi Klistus naloo-laingano, sasaibino kohutonggita piniala tukon pinoomeenggon doi lolosuano, tukon tubo lolo doi Mian Bisa namongiasan.

Mate tukon tubo polaing-laing Klistus

20 Komuyu lapamo mate polaing-laing Klistus, tukon lapamo sinodii doi loh-loh mo kuasaiyo naiya dunia nia. Eh, bulaando komuyu tubo buno mian mo daano kinuasai doi dunia nia? Bulaando komuyu mololoiyo doi atulan-atulan buno naiya, 21 "Inai motaape naiya", "Inai motamise ndaiya", "Inai mosinggile naiya"? 22 Sasaibino pelatulanoo doiya tuuk doi langge-langge mo pinake bai akiyono kotakoso. Doiya tolongo atulan-atulan tukon otunggul-otunggul banggapi mo kubaiyo. 23 Takainomo kona tokitaan do langgedoo monondok, tukon binontiikon sulano komian nasosuba doi malaekat, ekependeyo kobutongo tukon sakisaayo kobutongo; bai sasaibino doiya akiyo kotakoso motaane kobanggapi namoot.

Kolose 3

3:1 Komuyu lapamo inotuboi koidan posinggat-singgat Klistus. Tobikon doiya komuyu sio pomoumbolii sulano pomalaat langge doi sulugaa, inaando Klistus tukon Mian Bisa namapalentaan posinggat-singgat. 2 Otunggulikene kopikilan doi langge doiya, inai nabaino langge doi dunia nia. 3 Sabab komuyu lapamo mate, tukon komu tuboan tosookon polaing Klistus doi Mian Bisa. 4 Eh, tuboan uuno mo bisa doiyamo doi Klistus tukon kalu yana tokita naikon komuyu koidan tokita polaing-laing tukon yana doi nababasalan lalomo!

Tuboan malimbito tukon tuboan mo boolu

5 Tobikon doiya, akiyenggene dunia naminooton-minooton mo otuwenge kobutomu, buno balolowaan, lobo mo aki namonondok, noano lokis, naminooton lokis, tukon modokoan (sabab komodokoan doiya pokakana tukon bapilogotan.) 6 Langge-langge mobuno doiya komo lubatene ko Mian Bisa nanggimalan doi mian-mian mo aki naloingiyo. 7 Loolukon mau komuyu loloiyo komo minooton-minootonoo, singgatoo komuyu modaano kinuasai. 8 Bai budodoiya siokai komuyu aisene kolangge mo lokis doi butomu: inaimo koidan moliit, kai nggimal kai mosikitene komian bailong. Aki namoola tobuat doi suumu kobantil-ban-tilan masangolan kai bantilan mo manggilit. 9 Inai mobakokolii meeng tukon bailong, sabab kotuboan loolukoo tukon sasaibino kolangge lapamo komuyu tinggale. 10 Komuyu budodoiya lapamo binee tuboan mo boolu. Komuyu daanokai banggapi boolu, mo daano kiniboolu momeenggon doi motealikene, doiyamo Mian Bisa, pokakana koduduso susuungo. Kona makisuut doiyamo sulano komuyu tingoniiyo ko Mian Bisa tukon tontong. 11 Buno kolimbako doiyamo lapus sasaibino kona posasalaan ko Yahudi miano tukon mobolikon Yahudi, mian mobasunat tukon mian mo aki nabasunat, akimo nadaano koidan naposasalaan komian lipu meeng tukon mian lokis, doi ata tukon mian mobebas, sabab Klistus daano sasaibino kolangge-langge tukon yana pomeenggon yanila sasaibino! 12 Utus daano Mian Bisa namian. Mian Bisa mamaasikene komuyu tukon piliyo komuyu sulano nateali namian mo tangalaas. Doiyamo kosababpo komuyu sio pookitakene kopoo seang, komuyu sio pomonondok konoamuyu, aki nabingkate kobutongo, matalamuyuk tukon yase sakisaa. 13 Komuyu sio posabal doi meeng tukon bailong, tukon sio po poompuni kalu daano komo mangahos noa nggimalan doi hailong. Temeneno tukon sanaang konoano ompuniyo komuyu, jadi komuyu sio poyase ompuniyo meeng tukon bailong. 14 Tukon komo penting tuuno, doiyamo: Komuyu sio poposeseang sabab do seangoo doiyamo komo pomeenggene Utus-utus sasaibino tobikon nateali talakana. 15 Siokai komu mongiasan-mongiasan tinantukon doi pokindokan Klistus mo beekene doi noamu lalomo. Sabab Mian Bisa uange komuyu sulano teali anggota meeng kohutong, sulano komuyu tubo doi pokindokanoo lalomo moluwedoi Klistusoo. Siokai komuyu pobakinatauwan. 16 Siokai doi Klistus naotunggul-otunggul mo moono balakaat natelem doi noamu lalomo. Sio komuyu pootunggul popobee otinau doi namonondokan. Pomananikene komazmul tukon nggaa-nggaale tukon lagu-lagu lohani; pomanani tuuk doi Mian Bisa tukon palasaan kinatauwan doi noamu lalomo. 17 Sasaibino oila komo komuyu kubaiyo kabai hantilan, siokai doiya posipatene tukon pobantile luwedoi Temeneno Yesus samhuno. Pobakinatauwan doi Mian Bisa Tama tuuk oila Yesus nailakukon doikoo.

Pelibadi napotaainian doi tuboan mo boolu lalomo

18 Utus-utus mo teali boloki! Molole doi polangkai, sabab sio nabuno doiya komu kalakuan buno Salani miano. 19 Utus-utus mo teali langkai! Seseange komu boloki. Inai monggimoliiyo yanila. 20 Labuk-labuk! Daano kopoo kuadiban buno meeng ko Salani miano sulano sidutu molole doi tama tina, sabab doiya komo kindendeke ko Mian Bisa noano. 21 Utus-utus mo teali tama! Inai popalasakitiyo kopo pau-pau noano naaki teali liit konoano. 22 Utus-utus mo teali ata! Doi sasaibino kolangge, siokai komuyu molole doi mutuan mo doi dunia nia. Inai molole doi yanila tongo doi tembo yanila modaano dagaiyo komuyu, sabab komuyu yase ngginaal. Molole doi yanila tukon noa sanaang, sabab komuyu odotiiyo ko Temeneno. 23 Indeemo kolimango bineekon doikoo, siokai komuyu limange tukon tootubo konoamuyu, pokakana buno Temeneno kopoo lineleani, tukon bolikon tongo banggapi. 24 Poneneeke baikon komuyu naikon mantalima tambo doi Temeneno. Oila ko Temeneno nasinadiakon motuuk doi namian, doiyamo kona bineekon doikoo. Sabab tuan dungolanoo tuuno daano moleleaniyo doiya Klistus susuungo. 25 Tukon indee miano komo mongkubai sala, naikon tanggunge kona salaanoo, sabab Temeneno aki napiliyo komian duduso.

Kolose 4

4:1 Utus-utus mo teali tuan! Siokai komuyu pokubaiyo kopoo ata-ata doi nakanaan tukon naadil. Poneneeke baikon mau komuyu daano komeeng kopoo tuan doi sulugaa.

Otunggul-otunggul

2 Siokai komuyu sambeang doi nabisa-bisaan tukon pobadagai, tukon pobasyukuul doi Mian Bisa. 3 Posambeanggene tuuk kami sulano ko Mian Bisa nabeena doi kami todanan mo monondok tuuk mobasalitakene laasia Klistus kaliangano. Sabab doiyamo kolanggeno maka yaku diabudodoo nia daano doi talunggu la-lomo. 4 Posambeanggene sulano kumoola tunggulikene laasiadoo doi natontongan bulaando kona tutuuwan. 5 Doi potaamian lalomo komuyu tukon mian badaang mo aki namangangga, siokai komuyu tubo pandoi tukon mangala meeng kotodanan momonondok. 6 Siokai langge-langge komuyu sidutu bantile monondok tukon kinilakon. Siokai potoiyo bulaando kona tutuuwan komuyu timbiliyo komian napasadai-pasadai.

Sulat napupusan tukon teteba

7 Tikhikus, nda utus mo sineang, naikon botiikene doi komuyu sasaibino kolobo kaliangano yaku. Yana molole balimang polaing-laing kami tuuk doi Temeneno. 8 Yaku bintekene yana doikoo tukon alasan sulano komuyu potoiyo komai ndondoong tukon komuyu potohibul. 9 Onesimus naikon ampakon polaing-laing tukon Tikhikus; yana meeng komian doi popolipuiyan. Yana meeng komian mo molole, tukon kami seseange. Yana tukon Tikhikus pailukene doikoo sasaibino komo teali doi kudungolan nia. 10 Alistalkus, mo daano doi talunggu lalomo polaing-laing yaku, makapatu teteba doi komuyu. Bunomo koidan Malakus, montolidan idan tukon Balanabas. (Komuyu lapamo kinopotui bilita sulano potalimayo yana kalu yana lubat doikoo.) 11 Teteba koidan moluwedoi Yesus mo kosambuno Yustus koidan. Luwedoi Yahudi miano mo lapamo mangangga doi Temeneno Yesus, tolongo yanila toluila tolong budodoiya komo balimang polaing tukon yaku moampakonggene kolimang moluwedoi Mian Bisa. Yanila bisa-bisa tuuno motulungiyo yaku. 12 Teteba moluwedoi Epaflas. Yana koidan luwedoi mupoli-puiyan. Yana Yesus Klistus naata, mo sidutu samheang tutuuno motuuk doi komuyu. Yana kabiyo tutuuno doi Mian Bisa sulano komu manganggaan nateali moonggol tukon komuyu tutuu doi manganggaan, sulano komuyu potalakana molole doi Mian Bisa namongiasan. 13 Yaku sakisiiyo susuunggu baikon yana lapamo balimang kokobukuan tuuk doi komuyu tukon tuuk mian badaang mo daano doi Laodekia tukon Hielapolis. 14 Doktel Lukas, kita mo seange, tukon Demas makapatu teteba doikoo. Otunggul hulaa kokaliangano kona kanaan ko Saiani miano nakokuhai

1 Tesalonika 1

1:1 Utus-utus jemaat doi Tesalonika, mo tealimo Mian Bisa Tama namian tukon Temeneno Yesus Klistus: Kami, doiyamo Paulus, Silas tukon Timotius moinikene holiisi ko Mian Bisa naheena halakaat tukon monondokan doi komuyu.

Tesalonika miano natuttoan tukon napoo manganggaan

2-3 Kami sidutu bakinatauwan doi Mian Bisa sabab Utus sasaibino. Momeenggon mai sambeang doi Mian Bisa tukon Tamanggita, kami sidutu tandayo komuyu. Kami momeenggon sambeanggene komuyu. Kami neneeke bulaando komuyu potudoikanano kopo kokubai baikon komuyu mangangga doi Klistus, bulaando komuyu kopo seseangano komian bailong tobikon komuyu leleaniyo yanila, tukon bulaando kopo moinian tukon moonggolan doi nda Temeneno Yesus Klistus. 4 Kami toiyo, Utus-utus, baikon ko Mian Bisa seseange komuyu tukon lapamo lilike komuyu tealikene namian mo tangalaas. 5 Sabab kami pelenggene Bilita Monondok doikoo bolikon tolongo bantil-bantilan balang, bai koidan tukon kuasa tukon Mian Bisa Na Loh. Tukon kami anggayo tuuno naikon kona bisaan do Bilita Monondokoo. Komuyu toiyo bulaando komai tuboan motuuk mukapalaluuwan tempodoo kami daano pototongi komuyu. 6 Komuyu loloiyo komai kokubai tukon Temeneno nakokubai. Mau kai komuyu posakisaa tuuno, komuyu potalimayo tukon laba-laba bilita kami babotilanggene doikoo. Do laba-labaanoo Mian Bisa Na Loh komo beekene. 7 Tukon doiya komuyu teali sontoh doi sasaibino ko Salani miano mo daano doi Makedonia tukon doi Akhaya. 8 Sabab tambuun doi komuyu, bilitadoo kaliangano Temeneno lapamo tololongol doi Makedonia tukon doi Akhaya. Tukon aki nabaino doiya koidan; bai bilita kaliangano bulaando kopoo manganggaan doi Mian Bisa lapamo tololongol doi yayaa, tobikon kami akimo napalaluu koidan momabantil oioila. 9 Sasaibino do mianoo basalitakene kaliangano bulaando komuyu kopoo talimaano kami salataa kami loolukon lubat doikoo. Yanila basilingan kokaliangano bulaando komuyu tinggale kobapilogotan tukon lubat doi meeng ko Mian Bisa mo tubo sulano nda mangangga doi yana. 10 Yanila koidan basilingan bulaando kokaliangano komuyu moinikene ko Mian Bisa Napau nalubatan doi sulugaa, doiyamo Yesus, mo lapamo Mian Bisa otuboiyo doi matean. Yesus doiyamo komo salamatene kita doi Mian Bisa naukuman mo naikon lubat.

1 Tesalonika 2

Paulus nalimang doi Tesalonika

2:1 Utus-utus! Komuyu toiyo baikon komai lubotiiyano komuyu aki napalasuma. 2 Komuyu toiyo baikon kami akiyoon mai lubat doikoo doi Tesalonika, kami lapamo sinakisaa tukon tinotulai doi Filipi. Bai mau nabadaang komian molawane kami, konda Mian Bisa lapamo beena balanian doi kami sulano pelenggene doikoo Ko Bilita Monondok mo luwedoi yana. 3 Komai tobiano ikoo bolikon meeng kolobo nasalaan; koidan bolikon tukon makisuut mo aki namonondok kabai bakokolian. 4 Aki! Kami aki nabasilingan tuuk mokindendeke komian noano, bai tuuk nasanaangan ko Mian Bisa noano, mo udiyo konoanggami. Sabab kami Mian Bisa akuiyo moolamo pelenggene do Bilitadoo Monondok. 5 Komuyu susuumuyu toiyo baikon kami aki natolongo mai silingan komo maamis kabai abuiyo komuyu sulano natosookon kobapilogotan. Mian Bisa komo teali sakisii! 6 Kami koidan aki mai kakaate sulano malaat panggaal doi mian - bai doi komuyu kabai doi mian bailong. Kona bisaan buno meeng kolasul Klistus, kami moola kai mai umbale meeng kolobo doi komuyu. 7 Bai kami ndondoong tolongo bamuyuk-muyuk kalu kami daanoon mopototongi tukon komuyu, pokakana meeng kopau tinano mopialayo kona pau-pau. 8 Sabab mai seang maasi, kami basadia mobeekene doikoo bolikon tolongo do Bilita Monondokoo mo luwedoi Mian Bisa, bai mau kai mai tuboan koidan. Sabab kami seseange tuuno komuyu! 9 Tantu komuyu daano moneneeke bulaando komai motikasan mokakaate tukon kokobukuan. oloyo maka popook kami balimang sulano kami naaki nakubaiyo susa doi meeng komian koidan doi komuyudoo doi mai babulitakanano do Bilitadoo Monondok mo luwedoi Mian Bisa tuuk doikoo. 10 Kami tubo moliyous, talakana tukon akiyo kososiboliino doi komuyudoo mo lapamo mangangga doi Klistus. Komuyumo kai komai sakisii-sakisii, bunomo koidan doi Mian Bisa. 11 Komuyu toiyo balikon kami kubaiyo komuyu memeeng kopau buno meeng kopau tamano mokindendeke kona pau-pau. 12 Kami otinauwo komuyu, kami mebee dolongan doikoo tukon kami desaake komuyu sulano potubo pobabunokon doiya sulano ko Mian Bisa noano nasanaang. Sabab ko Mian Bisa lapamo uange komuyu sulano poteali Mian Bisa namian doi Dunia mo Boolu tukon potoupiyo kona babasalan. 13 Daano koidan komeeng kolangge bailong mo kubaiyo kami sidutu pelenggene kinatauwan doi Mian Bisa. Langgedoo doiyamo, baikon salataa mai polongganano kobilita moluwedoi Mian Bisa tuuk doikoo, komuyu lengele tukon talimayo bilitadoo bolikon buno bilita moluwedoi banggapi, bai buno bilita mo bisa-bisa moluwedoi Mian Bisa. Yanamo komo balimang doi butongmuyu mo mangangga doi Klistus. 14 Utus-utus, kolangge komuyu mo toupiyo lapamo koidan Mian Bisa naanggota-anggota jemaat doi Yudea toupiyo mo tealimo Yesus Klistus namian. Komuyu toupiyo kosakisaa luwedoi komuyu pobangsa, bunomo lakon ko Mian Bisa naanggota-anggota jemaat doi Yudeadoo natinoupidoo luwedoi Yahudi miano. 15 Dopai mian-mianoo komo akateyo Yesus tukon nabi-nabi, tukon sakisaayo kami. Yanila musuwo komian sasaibino, tukon ko Mian Bisa aki nasanaanggene tuuno doi yanila. 16 Tukon yanila ala-alangiyo kami mopelenggene kobilita doi bangsa-bangsa mobolikon Yahudi miano bilita mo moola salamatene dopai bangsa-bangsadoo. Kalu buno doiya dopai Yahudidoo miano suungiyo momeenggon kona pai lalim sulano napolong koaito. Tukon budodoiya kona pupusan yaniladoo laate ko Mian Bisa naukuman!

Paulus naiyasano koidan molubotiiyo komian badaang doi Tesalonika

17 Bai Utus-utus, salataa kami pobabandakon tolongo aki namalumbit doi komuyu - pobabandakon doi matanggita bai konoanggita aki - kami pololokon neneeke ikoo tukon kakaate tutuuno nda pososuung koidan! 18 Komai tetel sio ampakon lubotiiyo komuyu; tukon yaku, lapamo soba-sobayo idan lua luunggon, bai ko Ibiliis alangiyo kami. 19 Bisa tuuno komuyumo komai moinian tukon komai labaan. Sabab kalu naikon Temeneno Yesus lubat, tukon kita mangadap, maka komuyumo naikon komo teali mai banggaalan! 20 Takainomo komuyumo kai komo teali mai banggaalan tukon mai labaan!

1 Tesalonika 3

3:1 Doibundu komai poloonan akimo mai moola taane koidan. Tobikon doiya kami bapikil kona monondokan, tadul mai tinggale doi Athena, 2 tukon kami daano bintekene koutusonggita Timotius. Yana meeng ko Mian Bisa napeleleani mo balimang pomeenggon kami doi babilitakanano ko Bilita Monondok kaliangano Klistus. Kami bintekene Timotius doikoo sulano yana naekeenggele komuyu tukon nadelenge komuyu sulano napololokon moonggol kopoo manganggaan doi Klistus. 3 Tukon buno doiya akiyo momeeng komian doi komuyudoo mo mundul sabab doi nda sakisaa nia. Komuyu susuumuyu toiyo baikon do sakisaadoo tongusokon doi Mian Bisa natetel motuuk doi kita. 4 Doi tembodoo kami modaano polaing komuyu, kami lapamo pailukene doikoo loolukonoo baikon kita naikon malaat sakisaa. Tukon doiya takainomo bisa-bisa motealimo; komuyu susuumuyu toiyomo. 5 Doiyamo kosababpo yaku bintekene Timotius, sabab yaku yase koidan toiyo bulaando kona tobinggatan pomanganggaan doi Klistus. Yaku sasaakiyo ko Ibiliis nggoola oluliyo komuyu maka sasaibino komai pakadakan teali akiyo kolabano. 6 Budodoiya Timotius lapamo abali tukon lapamo pelenggene doi kami kobilita laba-labaan kaliangano bulaando kopoo manganggaan doi Klistus tukon kopoo poseangan. Yana pailukene doi kami baikon komuyu sidutu daano kopoo kanang-kanangan mo monondok doi kami motangabos doi noamu. Tukon komuyu yase pososuung tukon kami, pokakana buno kamidoo yase pososuung tukon komuyu. 7 Doiyamo kosababpo, Utus-utus, doi susaan tukon sakisaa lalomo, kami moola tohibul salitadoo kaliangano komuyumo. Kopoo manganggaan doi Klistus akabasale konoanggami, 8 tobikon budodoiya kami lasakanggenemo kotuboan mobisa-bisa, tongo komuyu tataap kokondong kokoonggol, pomeenggon tukon Temeneno. 9 Bulaando kona babasalan komai kinatauwan doi Mian Bisa doi sasaibino kolaba-labaan kami mo toupiyo doi salaano sabab komuyu. ,0 Oloyo popook kami kabiyo doi yana tukon tootubo konoanggami, sulano kami moola pososuung tukon komuyu sulano osukupiyo oilamo kopoo pinalaluu motuuk manganggaan doi Klistus bulaando kona bisaan. 11 Boliisi lakon ko Mian Bisa Tamanggita susuungo, tukon nda Temeneno Yesus nakeseayo kololoon doi kami sulano mai pososuung tukon komuyu! 12 Roliisi ko Temeneno nakubaiyo komuyu pololokon pomamaasikon meengttukon bailong tukon po pololokon mamaasikene sasaibino komian, sulano dopoo seang nasosuungi, pokakana buno komai seang doi komuyu. ,3 Tukon buno doiya ko Temeneno naikon ekeenggele konoamu, sulano komuyu moliyous tukon akiyo kososibolii doi Mian Bisa Tamanggita salaano, doi tembodoo nda Temeneno Yesus lubat polaing sasaibino komian mo teali namian.

1 Tesalonika 4

Tuboan mo sanaanggene ko Mian Bisa noano

4:1 Kona pupusan Utus-utus, kami lapamo beena popiala doi komuyu kaliangano bulaando kopoo kubaiyano kopoo tuboan sulano nasanaanggene ko Mian Bisa noano. Takainomo komuyu lapamo tubo buno doiya. Bai budodoiya luwedoi Temeneno Yesus nakuasa, kami kabiyo tuuno doikoo tukon desaake sulano komuyu kakaate lobian koidan doi langgedoo! 2 Sabab komuyu toiyomo kootunggul-otunggul kami mobeekene doi komuyu luwe Temeneno Yesus nakuasa. 3 Naiyamo ko Mian Bisa namongiasan: Sulano komuyu kopoo tuboan tolongo tuuk yana, moliyous, dedeenggene sasaibino kokokubai mo balolowa. 4 Memeeng komalane doi komuyudoo sio natoiyo bulaando kotuboan pomeenggon koboloki tukon kokubai mo sanaanggene ko Mian Bisa noano tukon banggapi. 5 Inai potubo loingiyo konoamuyu naminooton doi poboloki, pokakana komian badaang nakokubai mo aki natingoniiyo ko Mian Bisa. 6 Lobodoo mobuno doiya, inaikai komeeng komian mokubai sala doi utuso, kabai mookoliiyo. Looluk kami lapamo mebee poingotii tuuno doikoo, baikon ko Temeneno naikon ukume komian badaang mo kubaiyo kokasalaan-kasalaan mobuno doiya. 7 Mian Bisa uange kita, bolikon sulano nda tubo balolowa, bai sulano kita tubo tukon kokubai mo sanaanggene konoano. 8 Mian mo akikene naotunggul nia, bolikon kai akikene kobanggapi, bai akikene ko Mian Bisa mo beekene kona Loh moliyous doikoo. 9 Akimo napalaluu koidan kami batulis doikoo bulaando kaliangano komuyu sio poseange koutus-utus mo pomeenggon manganggaan. Komuyu susuumuyu lapamo Mian Bisa otunggule sulano poposeang. 10 Tukon nalobo nia lapamo komuyu tudoi-kene doi sasaibino koutus mopomeenggon manganggaan doi posaapon ko Makedonia. Bai, Utus-utus, kami kabiyo tutuuno, sulano komu tuboan teali lobian kona monondokan koidan. 11 Pokakaate potubo tukon tanaang tukon inai momasambul palasoalan mian bailong. Siokai komuyu balimang mounggolii onggos susuumuyu, bunomo lakon kami loolukonoo lapamo palentakene doikoo. 12 Kalu komuyu tubo buno doiya, komuyu aki pomoini doi indee komiano koidan, tukon komian badaang mo aki namangangga doi Klistus, naikon odotiiyo komuyu.

Temeneno nalubatan

13 Utus-utus, kami yase sulano komuyu potoiyo kona bisaan kaliangano doi mian badaang mo lapamo mate; sulano komuyu naaki nasusa konoamuyu buno badaang komian bailong mo akiyo kona moinian. 14 Kita anggayo baikon Yesus lapamo mate tukon abalimo tubo. Doiyamo kosababpo kita anggayo koidan baikon ko Mian Bisa naikon abali otuboiyo sasaibino komian mo anggayo Yesus tukon lapamo mate, sulano yanila tubo polaing yana. 15 Kokaliangano langgedoo, naiyamo ko Temeneno naotunggul doi kami moyase pelenggene doikoo: Doi tembodoo Yesus nalubatan, kita mo daano tubo aki naikon nda matailukiyo komian badaang mo lapamo mate doi loolukonoo. 16 Sio malaekat mobabasal naikon bantilo tukon alalo mo babasal tukon ko Mian Bisa napopuukon pinuuko pokakana komeeng kotanua. Maka Yesus susuungo naikon obulus luwedoi sulugaa, tukon Salani miano badaang mo lapamo mate naikon inotuboi loolukon. 17 Lapa doiya, kita mo daano tubo doiya tembodoo naikon polaing-laing biningkat tukon yanila doi bunong lalomo sulano pososuung tukon Temeneno doi dapang. Maka kita naikon podungoli ko Temeneno posidutukon. 18 Tobikon doiya, siokai komuyu pokoonggoli noa tukon popakeyo nabantil-bantilan nia.

1 Tesalonika 5

Pobasadia tuuk doi Temeneno nalubatan

5:1 Utus-utus, aki napalaluu kami batulis doikoo oila kotembono mo pokokonoi doiya langge-langgedoo naikon natealian. 2 Sabab komuyu susuumuyu toiyomo tukon kaliangano baikon Ko oloyo Temenenodoo nalubatan naikon lubat pokakana kopondikuk lubat doi popook tangano. 3 Kalu daano komian mobantile, "Sasaibino aman tukon monondok," maka doiyamo kotembono sosinggot yanila naikon malaat silakaan, tukon akiyo komeeng komian momoola luput. Doiya langgedoo naikon teali sosinggoton, pokakana palasaan sakit mosuungan mo laate meeng koboine naikon mo mosuung. 4 Bai komuyu bolikono mian mo tubo doi kalipookan lalomo, tobikon do oloyodoo komuyu gilakene pokakana kopondikuk nalubatan. 5 Utus sasaibino daano mian mo tubo doi madialan lalomo; komuyu tongusokon doi oloyo mo madialan. Kita bolikon mian mo tubo doi kalipookan lalomo, kabai mo tongusokon doi popook mo kalipookan. 6 Tobikon doiya aki namoola kita momoolo pokakana komian bailong. Kita sio nda badagai tukon konda pikilan sio namadialan. 7 Doi popook oloyono komian moolo, tukon doi popook oloyono koidan komian teali malangu. 8 Bai kita nia mian badaang mo tongusokon doi oloyo mo madialan; sabab doiya konda pikilan sio namadialan. Kita sio nda tataap mangangga doi Temeneno tukon seseange komian badaang Sailong tukon moinikene tuuno baikon ko Mian Bisa salamatene kita. Doiyamo konda tompide mo dupele kita doi nda polobosian molawane kokalipookan. 9 Mian Bisa lilike kita bolikon sulano nda inukum, bai sulano nda sinalamaton lolo doi nda Temeneno Yesus Klistus. 10 Yana mate tuuk kita sulano doi tembo yana nalubatan koidan - kai kita daano motubo, kai kita matemo - kita tubo polaing yana. 11 Tobikon doiya, siokai komuyu tataap podudunggon tukon pookonggoli, buno pokakana komuyu daano kubaiyo budodoiya nia.

Otunggul-otunggul napupusan tukon teteba

12 Utus-utus, kami kabiyo tukon tutuu sulano komuyu pohalagaiyo komian badaang mo balimang doi komuyudoo; doiyamo yanila mo lapamo Temeneno lilike sulano nakatuaiyo tukon otinauwo komuyu. 13 Pokubaiyo yanila tukon poodotiiyo tukon pokilakene sabab neneeke oila komo yanila kubaiyo. Potubo memeeng tukon monondok. 14 Kami kabiyo koidan, Utus-utus, liekene tukon monondok komian mo aki nayase balimang; pokeenggele komian noano mo matakut; potomboniiyo komian mo palaluu tinombonii tukon posabal doi sasaibino komian. 15 Dagaiyo inai nadaano komian mo balese kokulokisan tukon kulokisan. Pokakaate sidutu sulano pokubaiyo komonondokan meeng komian doi meeng komian bailong tukon doi sasaibino komian. 16 Siokai komuyu momeenggon polaba-laba, 17 tukon posam-beang momeenggon. 18 Doi sasaibino kondondoong lalomo siokai komuyu pobasyukuul, sabab doiyamo ko Mian Bisa nainiyas doi komuyu buno mian mo tubo pomeenggon tukon Klistus Yesus. 19 Inai mopisaiyo ko Mian Bisa Na Loh. 20 Inai moaanggene ambang kobilita-bilita mo bineekon luwe Mian Bisa Na Loh. 21 Sasaibino kolobo sio nainuji, tukon komo monondok sio nalinoingi. 22 Dedeenggene sasaibino kokaliangano kokokubai molokis. 23 Boliisi ko Mian Bisa susuungo komo beekene kita komonondokan, tealikene komuyu mian mo bisa-bisa tubo tongo doi Mian Bisa. Boliisi ko Mian Bisa nadagaiyo kobutomu kokabuson mau loh, jiwa mau kai butomu, polong aki nadaano kona lokisan kalu kotembono konda Temeneno Yesus Klistus lubat koidan. 24 Mian Bisa, mo lapamo uange komuyu, naikon kubaiyo do langgedoo sabab yana molole. 25 Posambeanggene kami, Utus-utus! 26 Popokila-kilakon sasaib.no doi namonondokan buno utus Salani. 27 Mangatas Temeneno nakuasa, yaku kabiyo tukon tutuu sulano po babakene nasulatia doi sasaibino koutus mo pomeenggon manganggaan. 28 Boliisi konda Temeneno Yesus Klistus nabalakaatiyo komuyu. Komai holomat, Paulus

2 Tesalonika 1

1:1 Utus-utus jemaat doi Tesalonika, mo tealimo Mian Bisa namian Tamanggita tukon Yesus Klistus! Kami, doiyamo Paulus, Silas tukon Timotius, 2 moinikene sulano ko Mian Bisa Tama tukon Yesus Klistus mebee balakaat tukon sanaangan doi komuyu.

Ukum mo inotuwongikon doi Klistus nalubatan

3 Utus-utus, kami sidutu mopolonggon kinatauwan doi Mian Bisa sabab komuyu. Tukon takainomo kami sio mai kubaiyo buno doiya, sabab komuyu pololokon mangangga doi Klistus, tukon komuyu momeenggon poseang-seang meeng tukon bailong. 4 Doiyamo kosababpo bulaando kami bantile doi komuyu samba-samba komai lubotiiyano ko Mian Bisa najemaat-jemaat. Tukon kami sanaang mobasalitakene bulaando komuyu kopoo tataapan momangangga doi Klistus mau doi sakisaa lalomo tukon sakisaa komuyu mo toupiyo. 5 Tukon naiyamo kona tokitaan bulaando kona adilan ko Mian Bisa nakaputusan. Komuyu lapamo sakisaa sabab Mian Bisa na Dunia Boolu, tukon tobikon doiya komuyu inaanggon moola usok doi lalomo. 6 Yana lakukanggene oila komo adil, tukon naikon soboliyo kosakisaawan doi mian mo kubaiyo komuyu sakisaa. 7 Tukon doikoodoo diabudodoo mosakisaa - bunomo lakon doi kami - Mian Bisa naikon beena naleleapan nalaate kooloyono Yesus naobulusan luwedoi sulugaa tukon okitakene kobutongo polong namalaekat-malaekat mo tambongan 8 tukon koidan aung mo kolot-kolot. Yana obulus sulano naukume komian badaang mo aki napusinggene ko Mian Bisa tukon mo aki nayase tubo pokokonoi tukon ko Bilita Monondok tentang Yesus nda Temeneno. 9 Mian badaang naikon mantalima ukuman silakaan sidutu-posidutukon, sinakukon doi tongkulung doi mobolikon Temeneno nalingkungan tukon doi nakuasa mo babasal; 10 sasaibinodoo naikon teali doi oloyono nalubatan sulano kona mian naakabasale tukon sulano nainodotii doi sasaibino komian mo mangangga. Mau komuyudoo naikon daano doi Mian Bisadoo namian lalomo, sabab komuyu lapamo mangangga doi bilita kami mopelenggene doikoo. 11 Doiyamo kosababpo kami sidutu sambeanggene komuyu. Kami sambeang sulano ko Mian Bisa natealikene komuyu namoola tubo loingiyo kona mongiasan; tobikon doiyamo yana uwange komuyu. Boliisi ko Mian Bisa, tukon nakuasa, okoonoyo kona mongiasan sulano kubaiyo komonondok, tukon kindendeke sasaibino kolimang komuyu mo lakukene sabab mangangga doi Klistus. 12 Tukon buno doiya konda Temeneno Yesus komuyu akabasale, tukon komuyu koidan Yesus akabasale sabab namonondokan konda Mian Bisa noano tukon Temeneno Yesus Klistus.

2 Tesalonika 2

Ranggapi Lokis

2:1 Tentang konda Temeneno Yesus Klistus nalubatan, tukon kaliangano konda pinototongikonan doi nda podungolian tukon yana, naiyamo daku kinabi tukon tutuu doi komuyu: 2 Inaikai posobit-sobit pusing kai iyos sabab modaano kobilita baikon laatemo kooloyono Yesus nalubatan koidan. Ugaate do bilitadoo luwedoi meeng konubuat, kabai luwedoi meeng kootunggul; kabai naaki nadaano komian mo bantile baikon kami biasa tulise komo buno doiya doi meeng komai sulat lalomo. 3 Mau nabulaandomo koidan, inai popataikene komian naokoliiyo komuyu. Sabab kalu akiyoon nalaate do oloyodoo, siokai nateali nalangge nia loolukon: Badaang komian naikon moupa, moakiyenggene Klistus; tukon Banggapi Lokisdoo mo lapamo tinantukon usok doi nalaka, naikon okitakene kobutongo. 4 Tukon nababanggaalan yana naikon nggimal tukon atandake kobutongo doi sasaibino kobanggapi nasinosubai, kabai doi sasaibino koilah doi banggapi mo aanggene Mian Bisa. Baikon yana naikon osulang doi Mian Bisa Nabonua tukon pelenggene baikon yanamo ko Mian Bisa. 5 Poneneeke baikon yaku daano pailukene sasaibinodoo doi singgatoo yaku daano polaing komuyu. 6 Tukon komuyu toiyo oila diabudodoo komo akiyenggene kona tealian sasaibinodoo. Sio doi tembono mo lapamo Mian Bisa tantukanggene, Banggapi Lokisoo naikon lubato. 7 Kobukuanan mo kubayo kolokis lapamo atambuune kona balimangan tukon laasia, bai daano motinaataan. Sio kalu domo taanedoo lapamo sinaakon, 8 maka nasodo tokita do Banggapidoo mo Lokis. Maka kalu Temeneno Yesus lubato, yana akateyo do Banggapidoo mo Lokis tukon naansaang luwedoi babano, tukon momanase tolongo namontotilangan doi nalubatan. 9 Banggapi Lokisoo naikon lubat tukon meeng kona kuasa mo babasal moluwedoi Ibiliis. Yana naikon kubaiyo sasaibino kolangge kaliangano mominasaingdinggon langge-langge mobolikon lobo mo moono tukon kobangokoliian. 10 Yana pakeyo sasaibino kobangokoliian mo lokis sulano naatapayo komian badaang naikon mo silaka. Yanila naikon silaka sabab aki natalimayo tukon aki napo yase kobilita mo bisa moluwedoi Mian Bisa mo moola salamatene yanila. 11 Doiyamo kosababpo ko Mian Bisa olubatene doi yanila komeeng kokuasa mo atapayo yanila, tobikon yanila mangangga naikon oila komo aki nabisa. 12 Kobalino, sasaibino komian mo yase kolalim tukon aki naanggayo domo bisadoo, yanila inukum.

Komuyu linilik sulano posinalamaton

13 Utus-utus Temeneno mo mamaasikene! Sidutu kami sio pelenggene kokinatauwano doi Mian Bisa kaliangano doi komuyu, sabab luwedoi tumbeno Mian Bisa lapamo lilike komuyu sulano posinalamaton. Langgedoo doiya teali oila ko Mian Bisa Na Loh nalinimang doikoo sulano natealikene komuyu Mian Bisa namian mo moliyous tukon sabab komuyu anggayo kobilita mo bisa moluwedoi Mian Bisa. 14 Tobikon doiyamo ko Mian Bisa uangemo komuyu lolo doi Bilita Monondok kami mobabilitakene doikoo. Mian Bisa uange komuyu, sabab yana yase sulano komuyu tulut lasakanggene kona babasalan konda Temeneno Yesus Klistus. 15 Tobikon doiya, Utus-utus pokokondong kokoonggol tukon pobataani momeenggon doi otunggul-otungguloo mo lapamo kami beekene doikoo, mau natolongo bantilan mau kai natolongo motinulis. 16-17 Boliisi doi nda Temeneno Yesus Klistus susuungo, tukon nda Mian Bisa Tama hibule tukon keenggele konoamu, sulano pomoola limange tukon babilitakene oila komo monondok. Sabab ko Mian Bisa seseange kita, tukon sabab namonondokan konoano yana kubaiyo kita tataap sabal, tukon moinikene komo monondok.

2 Tesalonika 3

Posambeang tuuk doi kami

3:1 Napupusan, Utus-utus, posambeang tuuk doi kami. Posambeang sulano kobilita moluwedoi Temeneno moola tasabukon momeenggon tukon mosobit tinalima monondok, pokakana buno komo lapamo teali doikoodoo loolukon. 2 Posambeang koidan sulano ko Mian Bisa nasalamatene kami doi mian badaang mo palalentel tukon molokis. Sabab aki nasasaibino komian anggayo do bilitadoo moluwedoi Temeneno. 3 Bai ko Temeneno molole. Yana naikon ekeenggele komuyu tukon lindungiyo komuyu luwedoi Mo Lokis. 4 Tukon kami anggayo tuuno doi Temeneno kokaliangano komuyu, baikon komuyu daano mokubaiyo tukon momeenggon kubaiyo oilamo kolobo kami mo pailukene doikoo. 5 Boliisi ko Temeneno naloolainge komuyu sulano nalobian kopoo mangalatikanano baikon ko Mian Bisa mamaasikene komuyu tukon baikon Klistus beena kasabalan doikoo.

Kawajiban sulano nda balimang

6 Utus-utus, tolongo kuasa Yesus Klistus, kami mapalentakene sulano komuyu pobadodoonggon doi sasaibino koutus, mo tubo bea-bea, tukon mo aki naloingiyo kootunggul-otunggul kami mobeekene doi yanila. 7 Komuyu susuumuyu toiyo baikon komuyu mololoi sontoh doi kami. Kami aki mai bea-bea tembodoo kami modaano pototongi tukon komuyu. 8 Kami aki mai kaane komian nakinaan tukon aki mai beale. Kobalino oloyo popook kami balimang kokobukuan sulano kami aki mai kubaiyo susa mau indee komiano modaano doi komuyudoo. 9 Kami kubaiyo doiya bolikon sabab kami aki balahaak motuntute sulano komuyu potomboniiyo kami, bai sabab kami yase moteali sontoh doikoo. 10 Do singgatoo mai daanoan doi komuyu, kami mebee palatulan nia, "Mian mo aki nayase balimang, aki namoola kaan." 11 Kami bantile naiya sabab kami lengele baikon daano ko mian-mian doi komuyudoo mo tubo bea-bea. Yanila aki namongkubai meeng kolobo, tolongo sibuk momongusoki mian bailong naulusan. 12 Tukon Temeneno Yesus Klistus nakuasa kami palentayo do mian badaang tukon beena poingotii, sulano yanila nabalimang tukon monondok tukon yanila moumbolii onggos susuungo.

1 Timotius 1

1:1-2 Timotius, elaku pau mo bisa doi Temeneno lalomo! Sulat nia luwedoi yaku, Paulus, Klistus Yesus nalasul luwe Mian Bisa napalenta, Pasalamaton kita tukon luwe Klistus Yesus napalenta, konda moinian. Holiisi ko Mian Bisa Tama tukon Klistus Yesus nda Temeneno mebee balakaat, maasi tukon namonondokan doikoo.

Poingotii tentang otunggul mo sala

3 Yaku yase sulano ikoo tataap dungol doi Efesus buno komo lapamo yaku bantile tuuno doikoo singgatoo kutausan doi Makedonia. Sabab doi Efesus daano kobubulaa komian mo babilitakene kootunggul mo aki nabisa, tukon ikoo sio mupantane yanila. 4 Bontiikene doi yanila sulano naakimo koidan napo mangala palaatian doi nunuton-nunuton tukon salita-salita tundun mo akiyo kona kabu-kabusan. Sasaibino doiya tolongo lubatene kopoonggeelekian, tukon aki namajukene ko Mian Bisa natetel mo tolongo moola tiningonii lolo manganggaan doi yana. 5 Doiya kuotunggul kona makisuut doiyamo sulano komian namoola malaat noa mo bilisii tukon noa mo moliyous, tukon tutuu mangangga doi Temeneno, tukon kalu buno doiya yanila moola seseange kotula-tulano. 6 Daano kosoobos komian mo akimo natubo buno doiya, tukon tongusokon doi ponggeelekian-ponggeelekian lalomo mo akiyo kolabano. 7 Yanila yase teali gulu-gulu agama, banggokai yana susuungo aki natoiyo konapo bantil-bantilan yanila mopakeyo kabai langge-langge yanila mo komukakene tukon moanggayomo. 8 Kita toiyo baikon koukum agama monondok, kalu ginuna-kanggon tukon doi nakanaan. 9 Tantu sio naninoonook baikon koukum mokinubai bolikon tuuk doi mian momonondok, bai tuuk doi mian molupaiyo koukum, mian molokis, mian mopalalentel, tukon doi mian mobaladosa, mian moakiyo kona agama, mian moyase kodunia namongiasan, tuuk doi mian mo akateyo kotamano kabai tinano, doi mian momangakate sasaibino kolangge, 10 tuuk doi mian balolowa, seselan, panipu, bakala-kala; sakisii-sakisii mokala, tukon doi indee komiano mo kubaiyo kolangge-langge mo pototonggulung tukon otunggul mo bisa. 11 Doi otungguloo talaat doi Bilita Monondokoo lalomo komo babilitakanggene bineekono doi yaku, doiyamo Bilita Monondok moluwedoi Mian Bisa mo babasal tukon moola nangginaal.

Palasaan kinatauwan sabab Mian Bisa namaasi

12 Yaku bakinatauwan doi Klistus Yesus nda Temeneno. Yana lapamo beena bukuanan doi yaku sulano kuleleaniyo yana, tukon yana aanggene yaku moola limange do limangoo, 13 doi loolukonoo yaku bakala-kalakene tukon sakisaayo polong totulaiyo yana. Bai ko Mian Bisa mamaasikene yaku, sabab doiya kosinggatoo yaku akiyoon kumangangga, jadi akiyoon kutoiyo oilamo daku kinubai. 14 Tukon yaku binee momeeng tukon maasi doi nda Temeneno. Yana beena doi yaku sulano kumoola mangangga doi yana tukon seange kotulando banggapi. Kamampuanoo mobineekon doi kita sasaibino mo lapamo pomeenggon tukon Klistus Yesus. 15 Bisa tuuno nabantilan nia - sabab doiya sio natinalima tukon inangga tuuno - ; "Klistus Yesus lubat nai dunia nia sulano nasalamatene komian modaano kona lalim." Tukon yakumo komian mo daano kona lalim mo kulokis tuuno. 16 Bai tobikon doiya ko Mian Bisa mamaasikene yaku, sulano Klistus Yesus namoola tudoikene kookabus kona kasabalan motuuk doi yaku, mian mo badaang tuuno kona lalim. Tukon naiya teali meeng kosontoh motuuk doi sasaibino komian naikon mo mangangga doi yana tukon malaat tuboan mobisa tukon posidutukon. 17 Mian Bisa Tomundo sasaibino kolounu, sio nainodotii tukon ngginaal momeenggon, sabab yanamo komo posidutukon, mo aki natokita tukon mo meeng! Amin. 18 Timotius, kupau! Nalimangia yaku beekene doikoo, moneneeke naikon ko Mian Bisa nateteba nabi-nabi mo pelenggene doi jemaat lalomo kaliangano butomu. Siokai do tetebadoo nateali mandu doikoo doi mupalajuangan lalomo mo monondok. 19 Pobalajuang tukon pobataani doi manganggaan mo bisa tukon noa mo bilisii moliyous. Daano komian badaang mo aki naikon napusinggene konoano nabantilan, tobikon lusak yanila namanganggaan. 20 Doi yanila doiyamo Himeneus tukon Aleksandel. Mianoo luaila lapamo yaku ukume tukon beekene doi lbiliis, sulano yanila balajal tade mokulokisanggene ko Mian Bisa.

1 Timotius 2

Jemaat nakaledaan

2:1 Tumbe-tumbeno, yaku kabiyo tutuuno sulano kokakabi, sambeangan, tukon sambeang mobulusan tukon mang-kabian kinatauwan napinolonggon doi Mian Bisa tuuk doi sasaibino komian; 2 tuuk doi tomundo-tomundo tukon tuuk doi sasaibino komian mo mataani sambu. Pokabiyo sulano kita nda moola tubo tanaang motuuk doi Mian Bisa tukon kokubai mo pokokonoi. 3 Doiyamo komo monondok tukon mosanaanggene ko Mian Bisa noano, Pasalamaton kita. 4 Yana yase sulano sasaibino komian nasinalamaton tukon natoiyo komo bisa. 5 Sabab, tolongo daano meeng ko Mian Bisa, tukon tolongo meeng komo tatangaiyo ko Mian Bisa tukon banggapi, doiyamo Klistus Yesus. 6 Yana meeng kobanggapi mo lapamo salakanggene kobutongo sulano naosobiiyo sasaibino komian doi yanila nalalim-lalim. Tukon doiya Mian Bisa tudoikene doi tembono mo poopaason, baikon yana yase sulano sasaibino komian nasinalamaton. 7 Tukon doiyamo kosababpo yaku sinumbolii ampakon doi mian badaang mobolikon Yahudi sulano kubabilitakene doi yanila bilita kaliangano manganggaan mo bisa. Komo yaku moloolukene nia doiya bisa, yaku aki kukala-kala. 8 Yaku yase sulano inaando koidan kopau malane mosambeang tukon noano moliyous, akiyo kopoonggimakonan kabai posalakonan. 9 Siokai kopai boine nakindendeke kobutongo tukon mopantas tukon mapake pakean mo talakana. Inai mopake kopatolano kobuuk mo sangalaasan kabai polohiasan mosoni kabai mutiala, kabai pakean mo maaling. 10 Tadukai koboi-boine napekeiyo kobutongo tukon kokubai-kokubai mo monondok buno komo pokokonoi doi boine mo sambeang doi Mian Bisa. 11 Boine sio nabalajal tukon tutuuke kohutongo tukon molole. 12 Yaku aki kupataikene koboine nabangotunggul kabai palentayo komala-malane; yanila sio naaki nabiyok-biyok. 13 Sabab komo kinubai tumbe-tumbeno doiyamo Adam tukon doibundu maka Hawa. 14 Tukon bolikon Adam, bai doboinedoo komo tongokolii, tobikon nalupaiyo ko Mian Bisa napalenta. 15 Mau nabuno doiya, koboine naikon salamat doi namosuungan pau, asal yana tukon ekependeyo konoano tataap mangangga doi Klistus tukon tataap seseange komian bailong tukon tubo tolongo tuuk doi Mian Bisa.

1 Timotius 3

Pototooli jemaat

3:1 Bisa tuuno naiya bantilan nia, "Mian mo yase teali padagai jemaat, moyase meeng kolimang mo daano koanggano." 2 Meeng komian moteali padagai jemaat siokai mian mo akiyo kososiboliino, tolongo meeng kona boloki, toiyo odotiiyo kobutongo, pandoi, tukon taatul; yana yase talimayo komian doi nabonua, tukon moola mongotunggul mian; 3 inai kalu mian mo nggolonguwon kai mo yase ponggimakon kotulano. Bai kai, yana sio namantalamuyuk tukon yase kopoo damean. Yana aki namoola kaane kodoy. 4 Yana sio natoiyo atule kona bonua lalomo tukon monondok, tukon otunggule kona pau-pau sulano naanggayo tukon odotiiyo yana. 5 Sabab kalu komian aki natoiyo atule kona bonua lalomo susuungo, bulaando yana namoola atule ko Mian Bisa najemaat? 6 Meeng kopadagai jemaat aki namoola doi meeng komian mo sodo usok Salani, sabab naikon yana teali banggal-banggaal maka kinutuk buno do Ibiliisoo loolukon. 7 Yana sio mian mo tololongol kosambuno monondok doi masalakat; sabab kalu aki nabuno doiya, maka komian totulaiyo yana, tobikon yana otuwong doi Ibiliis natalong.

Potombonii jemaat

8 Potombonii jemaat siokai koidan mian mo monondok tukon moliyous; aki nakaane kodoy; tukon aki nayase monginum suka bada-badaang. 9 Yanila sio nabataani kokoonggol tukon yanila noano mo bilisii doi otunggul Salani miano namanganggaan mo lapamo Mian Bisa okitakene. 10 Kona tutuuwan yanila sio nai nuji loolukon, tukon kalu tokita yanila akiyo kososiboliino, maka nasodo yanila motombonii doi jemaat lalomo. 11 Yanila naboloki sio koielan mian mo monondok, bolikon mian mo yase pobabakene kosalita. Yanila sio natoiyo odotiiyo kobutongo tukon moloyos konoano doi sasaibino kolangge. 12 Potombonii jemaat sio natongo meeng kona boloki. Yana sio natoiyo atule kona pau-pau tukon kona bonua lalomo namonondok. 13 Mian badaang mo motombonii tukon monondok doi jemaat lalomo, naikon inodotii tukon teali pololokon balani basilinganggene kaliangano doi yanila komanganggaan doi Klistus.

Nda agama laasiano

14 Yaku moinikene akimo namalumbit naikon yaku lubotii-yomo komuyu. Mau nabuno doiya, yaku tulise naiya sulatia doikoo, 15 sulano kalu talambat, ikoo lapamo toiyo bulaando kita sio nda tubo buno Mian Bisa namondopulian, doiyamo Mian Bisa najemaat mo tubo. Naiyamo jemaat mo buno sudong pongokokondong tukon potombonii otunggul mo bisa moluwedoi Mian Bisa. 16 Akiyo komeeng komian momoola akiyenggene, bulaando kona babasalan konda agama laasiano: Yana okitakene kobutongo doi banggapi ndondoongo, tukon Mian Bisa Na Loh okitakene bisa, tukon malaekat kitayo. Kona Bilita pinolonggon doi bangsa-bangsa, tukon yana inangga doi posaapon kodunia tukon biningkat doi sulugaa.

1 Timotius 4

Gulu-gulu mokala

4:1 Mian Bisa Na Loh tukon togaas bantile baikon doi lounu-lounu naikon mo lubat, songobos komian naikon mulutat, akiyenggene Klistus. Yanila loingiyo koloh-loh mo atapayo tukon loloiyo koibiliis naotunggul, 2 mo pinolonggon lolo doi mian badaang momunafik tukon kala-kala. Do mian-mianoo noano lalomo kalipookano. 3 Yanila mongotunggul mian sulano naaki naosowaan tukon aki nakaane kokinaan motinantukon. Banggokai do kinaanoo Mian Bisa komo tealikene sulano nakinaan tukon mangkabian kinatauwan doi yana doi mian-mian mo lapamo manganggaa doi Klistus tukon lapamo toiyo kootunggul mo bisa moluwedoi Mian Bisa. 4 Sasaibino kolangge Mian Bisa mo tealikenedoo monondok, tukon akiyo mau nabaino meeng komo inaanggon pinatanggon kalu lapamo tinalima tukon bakinatauwanan doi Mian Bisa. 5 Sabab balakaat moluwedoi Mian Bisa tukon dosambeangoo kubaiyo do kinaanoo moola kinaan.

Klistus napeleleani mo oalimang tukon monondok

6 Kalu ikoo otunggulkene sasaibinodoo doi utus-utus mopome-enggon manganggaan, ikoo naikon teali Klistus Yesus napeleleani mo balimang tukon monondok. Tukon ikoo momeenggon kindendeke konoamu tukon bantilan Mian Bisa kita mo anggayo, tukon koidan otunggul-otunggul mo bisa mo lapamo ikoo loingiyo polong budodoo nia. 7 Kokodoonggon doi salita-salita motoiyan mo akiyo kolabano. Siokai mulatiyo kobutomu motuuk doi tuboan mo talakana. 8 Kolatian badani tolongo soisik kolabano, bai kolatian lohani daano kolabano doi sasaibino kolangge, sabab daano koteteba motuuk doi tuboan lounu nia tukon lounu mo lubat. 9 Langgedoo bisa tukon sio natinalima tukon nainangga tutuuno. 10 Doiyamo kosababpo kita balajuang tukon kakabukuan, sabab kita moini tutuu doi Mian Bisa mo tubo; yanamo Pasalamaton sasaibino komian, toloutama tuuno mian badaang mo mangangga. 11 Otunggulikene sasaibino doiya tukon sumboliiyo ko mian-mian naloingiyo. 12 Inai mopataikene doi meeng komian moaanggene ikoo pepende sabab ikoo daano momongula. Kona kabalikan, siokai ikoo muteali sontoh doi mian badaang moanggayo komu bantil-bantilan tukon mukokubai, doikoo mumese-meseangan tulamu tukon manganggaan doi Yesus Klistus, tukon koidan doi mutuboan mo bilisii. 13 Sodo kai doiya polong daku lubatan naikon, ikoo sio musunggu-sunggu basakanggene ko Kitab Moliyous doi mian badaang, tukon dulunggene tukon otunggule yanila. 14 Inaikai ikoo lalai mopakeyo kokalunia moluwedoi Mian Bisa Na Loh mo bineekon doikoo do singgatoo katua-katua jemaat binggakene kolimano doi oluno bunggono, tukon nabi-nabi mopolonggon teteba moluwedoi Mian Bisa tuuk doi butomu. 15 Limange sasaibino doiya tukon tutuuno sulano komu kamajuan nakinita doi sasaibino komian. 16 Dagaiyo kobutomu tukon dagaiyo koidan komu otunggul. Siokai ikoo molole molakukene sasaibino doiya, sabab tukon buno doiya ikoo naikon salamatenemo kobutomu susuumu mau koidan mian-mian mo lengele ikoo.

1 Timotius 5

Kawajiban motuuk doi mian-mian mo pomeenggon manganggaan

5:1 lnaikai ikoo monggimoliiyo tuuno komian mo lobian kona motuwaan doikoo bai tobiyo yana namolongol komu bantil-bantilan pokakana yana tamamu. Kubaiyo komian badaang momongula buno utusomu, 2 tukon boi-boine momotuwa buno tinamu. Boi-boine momongula kubaiyo buno utusomu piyoto, tukon kokubai mo bilisii. 3 Odotiiyo kobalu-balu sunggu mo tubo susuungo. JBai kalu meeng kobalu daano kona pau-pau kai natumbu-tumbu, yanilamo kotumbe-tumbeno sio nabinee pangalatian baikon yanila sio napo palatikanggene konapo kalualga, tukon soboliyo kona poo olang tua nabudi tukon yanila nataatiyo. Sabab doiya langgedoo sanaanggene ko Mian Bisa noano. 5 Balu mo bisa-bisa baino susuungo, tukon aki nadaano inde-indee komo moola pialayo, tolongo moini doi Mian Bisa. oloyo popook yana sio namomeenggon sambeang doi Mian Bisa tuuk mangkabi palatolongan. 6 Bai balu mo yase tubo sana-sanaang, lapamo mate mau kai yana daano motubo. 7 Pelenggene naiya otunggul-otunggulia doi yanila, sulano yanila natubo akiyo kososiboliino. 8 Bai kalu daano komian mo aki napialayo kopuli-pulino, pololokon doi nakalualga susuungo, doiya mianoo akiyenggene kona manganggaan; yana lobian kona kulokisan doi mian-mian mo aki namangangga. 9 Tolongo balu mo moolakene naiya salat-salatia moola nainusokon doi balu-balu natinulisan lalomo: kona umul sio naaki nakulang doi noom kolono kotaum, tukon doi loolukonoo tolongo idan luunggon naosowaan, 10 totoi buno meeng koboine mo kubaiyo kolangge-langge mo monondok, buno alanggano: lapamo akabasale kona pau-pau tukon monondok, sanaang momantalima tamu-tamu modungol doi nabonua, meleleani mian badaang momangangga, tulungiyo mian badaang mo susa, tukon lakukene tutuuno sasaibino kolimang kaliangano mo monondok. 11 inai nainusokon doi daftal kobalu-balu mo daano mongula. Sabab kalu omiyo mokuwoton yanila teali bukuan tuuno, yanila yase osowaan koidan tukon tinggale ko Klistus. 12 Maka yanila sala sabab otinggale kojanji mo bineekon doi yana. 13 Tukon koidan yanila dadaate kotembo tukon usok kalual doi mian nahonua. Tukon komo lobian kona kulokisan koidan, doiyamo baikon yanila balajal kulokisanggene komian bailong sambuno tukon yase mongusoki mian bailong naulusan tukon basilinganggene kolangge-langge mo aki namoola binasikon. 14 Doiyamo kosababpo yaku yase sulano kobalu-balu modaano mongula naosowaan koidan, malaat pau tukon uluse kona luma tangga, sulano konda musu-musu aki namalaat todanan mokulokisanggene kosambunggita. 15 Sabab daano kobalu-balu mo tapamo moloingiyo koibiliis. 16 Bai kalu meeng koboine Salani daano kona anggota kalualga mo lapamo teali balu, yana sio nabantuwo do balu-baludoo; inai napataikene sio jemaat komo tanggunge yanila. Kalu buno doiya kojemaat moola bantuwo kobalu-balu mo tutuu bisa akiyo kona puli-puli. 17 Katua jemaat mo lakukene kona limang tukon monondok, pantas nabinee paanggaan lua luunggon paku, toloutama tuuno yanila mo molole bahotbah tukon bangotunggul. 18 Sabab doi Kitab Moliyous lalomo totulis, "Saapi mo daano tuda-tudange kogandum sulano natoliat kogandum batuno doi kulito inai nasinigot kobabano", koidan, "Mian mo balimang, halahaak motalimayo kona tambo". 19 Inaikai potalimayo kotuduhan doi meeng kokatua jemaat, kasuali kalu daano lua tolu komian kai lobian mosakisii. 20 Mian mo kubaiyo kolalim, siokai naliniokon doi sasaibino kojemaat salaano, sulano kobailong nateali matakut. 21 Doi Mian Bisa salaano, Klistus Yesus, tukon malaekat-malaekat mo linilik, yaku kabiyo tukon tutuu sulano ikoo loingiyo naiya otunggul-otunggulia akiyo kosasaaki mau doi indee komiano, tukon aki basembe-sembelenggon. 22 Inaikai natodudul mosobit mobinggakene kolimamu doi meeng komian mosinahkanggon doi nabiningkatan meeng kopeleleani Temene-no. Kalu mian bailong daano kona lalim, inai mobatutu doi lalimoo lalomo. Dagaiyo kobutomu sulano natataap bilisii. 23 Inaimo koidan motolongo monginum paisu; monginum suka soisik sulano nakelendele komu lobo kinaan sabab ikoo tembo-tembokon masakit. 24 Soobos komian nalalim, kalu akiyoon nainulus, lapamo tokita tukon tontong. Bai komian bailong nalalim sodo totoi kalu lapamo. 25 Bunomo lakon kalu kokokubai monondok banggadudul tokita. Tukon komo aki nagampang tokita, aki namoola momeenggon tosookon.

1 Timotius 6

6:1 Mian Salani badaang mo teali ata, sio naanggape baikon yanila natuan sio nainodotii, sulano komian aki namoola kulokisanggene ko Mian Bisa sambuno kabai konda otunggul. 2 Ata-ata kona tuan mo baino Salani miano aki namoola okimaayo sabab yanila sasaibino Salani miano. Tongo yanila sio napo leleaniyo kona po tuan tukon lobian kona monondokan koidan, sabab do tuanoo mo lineleani tukon lobian kona monondokan doiya daano pokakana mian mangangga mo sinea-seang. Otunggul mo aki naoisa tukon kaasaan mo bisa Sasaibino naiya siokai ikoo muotunggukene tukon otinaukene. 3 Indee komiano mootunggukene kootunggul bailong doiyadoo tukon aki nasotuju tukon otunggul mo bisa moluwedoi nda Temeneno Yesus Klistus, tukon otunggul doi nda agama, 4 doiya miano banggaal tukon akiyo kona tinoi oioila! Kona sesel doiyamo tolongo yase pobantikon tukon ponggeeleki kaliangano bantil-bantilan tobikon lubatene kopoomosikitonan noa, poalaasan, posilinganan, sosunoi mo aki namonondok, 5 tukon pokiitonan mo akiyo kona kabu-kabusan. Doi mian badaangoo kona pikilan naloloon paluso tukon akimo nakana. Yanila aanggene moola nateali kaasa doi agama. 6 Takainomo koagama mebee kauntungan mo babasal, kalu komian biyai oila komo daanomo doi yana. 7 Sabab akiyo kolangge meeng kita mo babayo doi dunia, tukon akiyo koidan kolangge meeng kita mo moola babayo doi tonggulung. 8 Jadi, kalu daano kokinaan tukon pakean, doiya sukupo. 9 Bai mian mo yase kaasa, togoda tukon tosintak tukon bula-bulaa kolangge kaliangano mominoomooton mo bonggu tukon mo manas. Momootan-momootanoo kubaiyo komian teali lokis tukon silaka. 10 Sabab luwedoi seangano kodoy, tobuat sasaibino kolangge nakulokisan. Daano kosoobos komian mo buluke kodoy tobikon akimo nalongiyo koidan kootunggul Salani, maka yanila linaat badaang kosakisaawan mo kulokisanggene yanila noano.

Otunggul-otunggul pelibadi

11 Bai ikoo daano Mian Bisa namian, jadi ikoo sio mudedeenggene doiya sasaibino. Pokakaate moteali mian mo talakana doi Mian Bisa matano, mangangga doi Mian Bisa, mangangga doi Klistus, seseange kotulano, sabab doi sakisaawan, tukon tubo mantalamuyuk. 12 Pobalajuang tutuuno sulano potubo buno Salani miano sulano ikoo mumalaat tambo tuboan mobisa tukon posidutukon. Sabab tuuk doiyamo ko Mian Bisa uange ikoo doi singgatoo mumangakuan doi mian badaang salaano baikon ikoo momangangga doi Klistus. 13 Tukon budodoiya, doi Mian Bisa salaano mo beekene koansaang doi sasaibino kolangge, tukon doi Yesus Klistus salaano mo beena kasaksian mo bisa doi Pontius Pilatus, yaku kabiyo naiya doikoo: 14 Taatiyo sasaibino do palentadoo tukon doi nabilisiian tukon akiyo kososiboliino polong doi oloyo nda Temeneno Yesus Klistus nalubatan koidan. 15 Kona lubatan naikon Mian Bisa susuungo tinantukonggon doi tembo mo tapaat. Yanamo Koponguasa momeeng; yana babasal, Tomundo doi sasaibino kotomundo, tukon Temeneno doi sasaibino kotuan. 16 Yanamo komo aki namoola komatean kuasaiyo; yana tubo doi montootilangan lalomo mo aki namoola kinoolani mau indee komiano. Akiyo kai mau meeng kobanggapi mo biasa kitayo, kabai moola nakitayo. Doi yanamo koadat tukon kuasa polong sidutu-posidutukon! Amin. 17 Doi mian badaang mo kaasa doi dunia nia, siokai ikoo kabiyo sulano yanila aki nabanggaal tukon aki namoini doi balang-balang mo aki natataap - pokakana langgedoo tukon kokaasaan. Yanila sio namoini doi Mian Bisa mo beekene sasaibino kolobo doi kita tukon badaang sulano kita nda lasaiyo. 18 Kabiyo doi yanila sulano napo okitakene komonondokan, sulano namokubai badaang kolangge-langge mo monondok, monondok konoano tukon yase mendebee. 19 Tukon buno doiya yanila pototongikene kobuat mo teali modal monondok polong doi lounu mo lubat. Tukon buno doiya yanila naikon malaat tuboan posidutukon, doiyamo tuboan mo bisa. 20 Oila komo lapamo bineekon doikoo, dagaiyo doiya mono-monondok, Timotius! Dedeenggene kobasalitaan-basalitaan mo akiyo kolabano tukon pobanti-bantikonan kokaliangano langge-langge mo sala kona binantilan "Motoiyan". 21 Sabab daano komian badaang mo bantile baikon yanila daano konapo motoiyanoo, tobikon yanila isa doi Salani naotunggul-otunggul yanila loolukonoo mo anggayo. Boliisi ko Temeneno nabalakaatiyo Utus-utus. Komai holomat, Paulus

2 Timotius 1

1:1 Timotius, kupau kinilakon! Yaku, Paulus, tulise naiya sulatia doikoo, tukon moinikene holiisi Mian Bisa Tama tukon nda Temeneno Klistus Yesus naheena halakaat, maasi tukon namonondokan doikoo. Tolongo Mian Bisa namongiasan, yaku hiningkat teali lasul Klistus Yesus tukon binontokon sulano babotilanggene kotuboan Mian Bisa mo dondiikene. Tuboanoo kita talimayo sabab pomeenggon tukon Klistus Yesus.

Easyukuulan tukon teteba

3 Yaku basyukuul doi Mian Bisa yaku mo leleaniyo tukon noanggu lalomo mo molino buno kumbumbu loolukonoo nakubaiyano. Yaku sidutu bakinatauwan doi Mian Bisa samba luunggon yaku neneeke doikoo doi sambeang lalomo, mau oloyo mau popook. 4 Yaku neneeke konoamu napoloonan. Doiyamo kosababpo yaku yase tuuno pososuung tukon ikoo sulano yaku teali sanaang tuuno. 5 Yaku neneeke naikon komu manganggaan mo tutuu doi Klistus, pokakana buno mutaate Lois namanganggaan tukon tinamu Eunike. Tukon yaku anggayo ikoo koidan mangangga buno doiya. 6 Tobikon doiya yaku ingotiikene ikoo sulano muotuboikene ko Mian Bisa nakalunia bineekon doikoo doi tembo yaku binggakene kolimanggu doikoo bunggono. 7 Sabab Mian Bisa Na Loh nabineekon doi kita, bolikono Loh mo kubaiyo kita teali matakut. Kobalino Mian Bisa Na Lohdoo kubaiyo kita teali bukuan, moono tukon seang tukon moola taane kobutongo. 8 Tobikon doiya inaimo momammaa mebee katalangan tentang nda Temeneno, tukon inaimo koidan mammaa kaliangano doi yaku, mo tinalunggu sabab yana. Kobalino, siokai ikoo tukon bukuanan doi Mian Bisa tulut sakisaa tuuk doi Bilita Monondokoo. 9 Mian Bisa salamatene kita tukon uange kita sulano teali namian susuungo. Yana kubaiyo doiya bolikon dasalkanggene oila komo lapamo kita kubaiyo, bai dasalkanggene natetel susuungo tukon namaasi. Yana beekene doi kita kona maasi lolo doi Klistus Yesus akiyoon nadunia nia natinealikon. 10 Tukon diabudodoo, Mian Bisa tudoikene kona maasi doi kita tukon nalubatan Tomundo Pasalamat kita Klistus Yesus. Yesus lungguiyo kokuasa matean tukon babayo kotuboan mo posidutukon mololoi Bilita Monondokoo. 11 Tuuk babotilanggene Bilita Monondok doiyamo Mian Bisa binggate yaku teali lasul tukon gulu. 12 Doiyamo kosababpo yaku sakisaa sasaibino nia, bai yaku tataap anggayo, sabab yaku toiyo tuuno indee daku inangga. Yaku anggayo baikon oila komo lapamo yana monggianggakene doi yaku, yana moola koidan totooliyo polong doi oloyo Nakiamatan. 13 Loingiyo tukon tutuu otunggul mokana mo lapamo yaku beekene doikoo. Tukon siokai ikoo tataap bakakanggi doi manganggaan tukon poseangan mo lapamo teali nda milik sabab pomeenggon tukon Klistus Yesus. 14 Tukon potombonii luwedoi Mian Bisa Na Loh mo tubo doi kita, siokai ikoo dagaiyo mono-monondok kolangge-langge moano koanggano mo lapamo monggianggakene doikoo. 15 Ikoo toiyo baikon sasaibino komian doi Asia lipuno lapamo tinggale yaku, tololomo koidan Figelus tukon Helmogenes. 16 Bai Onesifolus solipuan lapamo bubulaa luunggon nakubaiyo sanaang konoanggu. Roliisi Temeneno napokokonoi kona tudoikanano kona pomaasikon doi yaniladoo. Mau kai yaku doi talunggu lalomo, Onesifolus aki namammaa doi kondondoongoo. 17 Sambuno polong doi Loma, yana tuluus kakaate mounggoliiyo yaku polong yana posuungganaku. 18 Tukon ikoo toiyo baikon doi Efesus yana badaang luunggon natulungiyo yaku. Boliisi ko Temeneno natudoikene kona seang doi yana doi oloyo Temeneno naadiliyano sasaibino kobanggapi.

2 Timotius 2

Klistus nasuludadu mo molole

2:1 Timotius, kupau! Sio muteali bukuan tongo maasi mo bineekon doi kita, sabab kita pomeenggon tukon Klistus Yesus. 2 Otunggul looluk mo lapamo ikoo lengele lengget doi yaku doi mian badaang salaano, siokai mumonggianggakene doi mian badaang mo moola inangga tukon mo pandoi mongotunggul mian bailong. 3 Ikoo sio mutulut sakisaa buno Klistus Yesus nasuludadu mo molole. 4 Meeng kosuludadu mo daano balimang, aki naikon nasibukene kobutongo, tukon naulusan-ulusan susuungo, sabab yana yase sanaanggene kona talenga noano. 5 Meeng komian olalagawan aki naikon nateali juala doi meeng kopalatandingan, kalu yana aki naloingiyo kopalatulan-palatulan. 6 Petani mo lapamo balimang tuuno yanamo kotumbe-tumbeno balahaak malaat hasilo nasinakakon. 7 Popikikene oila komo lapamo yaku matailukene doiya, sabab Temeneno naikon beena doikoo motoiyan sulano mumangalatikene sasaibino. 8 Neneeke naiya: Bilita Monondok mo yaku babotilanggenedoo daano bilita kaliangano Yesus Klistus, Daud nakatulunan, yanamo Klistus mo lapamo abali tubo doi namatean. 9 Sabab babotilanggene Bilita Monondok doiyamo, yaku sakisaa; tukon polong binoboi buno meeng komian lokis. Bai Mian Bisa nabantilan aki nalaate binoboi. 10 Doiyamo kosababpo yaku sabal tanggunge sasaibinodoo tongo mian badaang nakopontingan mo lapamo Mian Bisa lilike, sulano yanila malaat kasalamatan mo bineekon lolo doi Klistus Yesus, tukon mo pinoolainggon kokabasalan mo posidutukon. nBisa tuuno bantilan nia, 11 Kalu kita lapamo mate polaing yana, kita naikon tubo koidan polaing yana. 12 Kalu kita tataap sabal, kita naikon mapalenta koidan polaing yana. Kalu kita aki naanggayo yana, yana koidan aki natalimayo kita. 13 Kalu kita aki nda molole, yana tataap molole, sabab aki namoola yana posalakon kobutongo susuungo."

Polimang mo malaat panggaal

14 Siokai muingotiikene komian badaang kaliangano sasaibino nia. Doi Mian Bisa salaano, otinaukene yanila sulano inai po podangaanikene kaliangano bantil-bantilan. Koiya akiyo kona totuuk, tongo kai kubaiyo nggabut komian badaang mo mondongolii. 15 Siokai mukakaate tutuu sulano ko Mian Bisa naakuiyo buno mian mo moola balimang doi yana. Kakaate sulano ikoo inai mumammaa kaliangano mubalimangan, bai otunggulkene tukon kona otunggul-otunggul mobisa doi Mian Bisa. l6 Dedeenggene kobasalitaan-basalitaan mo akiyo kotakoso tukon mo totulaiyo ko Mian Bisa. Basalitaan-basalitaan mobuno doiya tongo kubaiyo komian pololokon lokis. 17 Mian-mianoo naotunggul landa buno panakit kankel mo balani Doi yaniladoo tongusokon Himeneus tukon Filetus. 18 Yanila lapamo tinggale kootunggul mo kana, tukon nggabute komian songobos namanganggaan. Yanila bantile baikon kotuboan doi matean lapamo teali. 19 Bai dasal mo moonggol Mian Bisa mo kubaiyo aki natounggot. Doi bunggono totulis naiya, "Temeneno tingoniiyo kona mian-mian", tukon "Mian mo bantile baikon yana Temeneno koona, mianoo sio natade mokubaiyo kokokubai mo sala". 20 Doi bonua mo babasal lalomo talaat moisalomo kololonggu. Daano komo kinubai doi salaka kabai mosoni, bai daano koidan komo kayung kabai buta. Daano komo pinake tuuk palaluu tuuno, tukon daano koidan komo pinake tuuk mopinalaluu biasa. 21 Mian mo kumesiyo kobutongo doi sasaibino komo lokis, mianoo naikon pinake tuuk mo pinalaluu tuuno. Yana teali natuan koona tukon balaguna doi natuan. Yana sinadiakon tuuk pinake doi samba kolimang monondok. 22 Dedeenggene kokasanangan-kasanangan mian mongula. Kakaate tuuk tubo tulutiyo ko Mian Bisa namongiasan, molole doi naotunggul tukon seseange kotulamu, tukon konoamu daano tanaang. Tubomo buno doiya polaing yanila mo nggeleamon mangkabi tulung doi Temeneno tukon noa monondok. 23 Inai momalaing doi podangaanian lalomo mian badaang molongas mo akiyo kona tinoi. Ikoo toiyo baikon sasaibinodoo tongo sumbetene kopodangaanian. 24 Mian mo balimang tuuk Temeneno aki namoola poodangaani; yana sio napokokonoi doi sasaibino komian tukon moola mongotunggul mian tukon monondok tukon sabal. 25 Yana sio tukon kokomuyuk mongotunggul mian badaang mo yase lawane; kinatauwan ko Mian Bisa nabeena todanan doi mian badaang sulano yanila babolii doi nalalim-lalim tukon tingoniiyo kootunggul mo bisa. 26 Tukon buno doiya yanila teali sadal koidan, tukon tosobii doi Ibiliis napalako mo lapamo lakoyo yanila tukon pakisaayo yanila mololoiyo kona mongiasan.

2 Timotius 3

Oloyo-oloyo doibundu

3:1 Neneeke naiya: Doi oloyo-oloyo doibundu naikon daano badaang kokasusaan. 2 Banggapi naikon utamakene kobutongo susuungo, doy kuasaiyo yanila, banggaal tukon yase balambuus. Yanila yase totulaiyo komian, nggabute komian motuwa, aki natoiyo bakinatauwan, tukon mesikitene kolangge-langge lohani. 3 Yanila aki naseange kotulano, aki yase nabeena ampun, yanila yase lokis-lokise komian bailong sambuno, yase pakeyo komotikasan, yanila balani tukon aki nayase komonondokan. 4 Yanila yase kulokisene, banggaal, tukon aki nabapikil bulusan. Yanila yase tuuno kokasanangan dunia, maka baino moloingiyo ko Mian Bisa. 5 Mau kai eala dunia, yanila molole ampakonggene koagama nakakabi, bai tolayo koagama naminakisuutidoo. Dedeenggene komian badaang mo buno doiya. 6 Daano doi yaniladoo komo lapamo usok doi bonua-bonua, maka kuasaiyo koboi-boine moaki nabukuan mo daano badaang tuuno kona lalim tukon sabab moisalomo komo minooton. 7 Boi-boinedoo banggadudul kabiyo nainotunggul, bai aki nabiasa tingoniiyo kootunggul mo kana moluwedoi Mian Bisa. 8 Bunomo kai Yanes tukon Yambles molawane Musa looluk, bunomo koidan mian badaang motabatiloo lawane kootunggul doi Mian Bisa. Yanila napikilan lusako, tukon kona pai manganggaan koyolo. 9 Bai yanila aki naikon namalaat oioila, sabab yanila nalongasan naikon tinoimo doi sasaibino komian, buno Yanes tukon Yambles koidan natinoupi.

Otinau-otinau

10 Bai ikoo lapamo tulutiyo daku otunggul-otunggul, daku ndondoong, tukon daku tuboan natuduan. Ikoo lapamo kitayo susuumu bulaando daku tutuuwan momangangga doi Klistus tukon seseange kotulando banggapi. Ikoo koidan toiyo daku sabalan tukon daku moonggolan. 11 Ikoo lapamo kitayo daku sinakisaawan tukon yaku sakisaa. Ikoo toiyo sasaibino mo teali doi yaku doi Antiokhia, doi Ikonium, tukon doi Listla; tukon ikoo toiyo sasaibino daku sakisaawan! Bai Temeneno salamatene yaku doi sasaibinodoo. 12 Takainomo sasaibino komian mo tubo yase kaleda tukon tubo pomeenggon tukon Klistus Yesus naikon linoilokis, 13 baimo kai mian badaang mo lokis tukon mian badaang bakokolii naikon pololokon lokis. Yanila okoliiyo komian bailong banggokai yanila susuungo koidan komo tongokolii. 14 Bai kaliangano ikoo, Timotius, siokai mutataap bakakanggi doi otunggul-otunggul mo kana mo lapamo inotunggukon doikoo tukon mo ikoo anggayo tuuno; sabab ikoo toiyo indee miano komu gulu-gulu. 15 Ikoo sio muneneeke baikon sodo poipoisik ikoo lapamo tingoniiyo ko Kitab Moliyous. Kitab Moliyousoo beena doikoo motoiyan sulano malaat kasalamatan lolo manganggaan doi Klistus Yesus. 16 Sasaibino komo totulis doi Kitab Moliyous lalomo, Mian Bisa popitoikene tukon balaguna tuuk otunggulkene komo kana, sulano nateguule tukon konoikene komo sala, tuuk mongotunggul banggapi sulano tubo mololoi Mian Bisa namongiasan. 17 Tukon Kitab Moliyousoo mian mo meleleani Mian Bisa moola moilengkapi tukon sukup tuuk sasaibino kokaliangano kolimang mo monondok.

2 Timotius 4

4:1 Klistus Yesus naikon lubat koidan doi dunia nia tuuk adiliyo komian badaang mo tubo tukon mo mate; tukon yana naikon lubat tuuk mapalenta buno Tomundo. Tobikon doiya yaku kabiyo tukon tutuu doikoo doi Mian Bisa salaano tukon Klistus Yesus: 2 Siokai ikoo babotilanggene bilita doi Temenenodoo, tukon desaake sulano komian namolongol, oilakai yanila yase kabai aki. Siokai ikoo moolakene komian, tudoikene kona sala, tukon beena dolongan doi yanila. Otunggule komian tukon sabal tuuno. 3 Sabab naikon laate kotembono mian aki nayase koidan mantalima otunggul mo kana. Kobalino, yanila naikon loingiyo yanila susuungo naminooton, tukon pototongikene badaang kogulu sulano inotunggukon langge-langge mo monondok doi napai polongol. 4 Yanila naikon kukupiyo kotolingainoila doi mo kana, bai naikon tingaakene kosalita-salita mokala. 5 Mau kai nabuno doiya, ikoo sio mukuasaiyo kobutomu mau nabulaando koidan kondondoong lalomo. Sabal doi sakisaa lalomo, kubaiyomo komu limang buno babotilangganano ko Bilita Monondokoo tukon ampakonggene namono-monondok komu limang buno Mian Bisa napeleleani. 6 Kaliangano kobutonggu, laatemo kotembono naikon daku matean buno sosubakon doi Mian Bisa. Soisikeen koidan yaku naikon tinggalemo nadunia nia. 7 Yaku lapamo malaing bakulebean tukon namono-monondokan, tukon lapamo laate kogalis bunduno. Yaku tataap molole doi Klistus polong doi-bunduno. 8 Tukon diabudodoo kopatambo manaangan totiiliyo yaku. Doi oloyo Nakiamat, Temeneno, Hakim mo adiloo naikon salakanggene patambodoo doi yaku, sabab yaku tubo pomeenggon tukon Mian Bisa. Tukon aki natolongo yaku koidan komo mantalima naikon patambodoo, bai koidan sasaibino komian mo totiiliyo ko Temeneno nalubatan tukon poloon tuuno.

Otunggul-otunggul labino

9 Kakaate lubat doi yaku namosobit, 10 sabab Demas tinggalemo yaku sabab kilakene nadunia nia. Yana tauso doi Tesalonika. Kleskes tauso doi Galatia, tukon Titus doi Dalmatia. 11 Tongo Lukas komo dungol tukon yaku. Lolobotiyo Malakus tukon babayo yana polaing ikoo, sabab yana moola tomboniiyaku doi balimangan lalomo. 12 Yaku sumboliiyomo Tikhikus taus ke Efesus. 13 Kalu ikoo lubat, kanggiyo domanteloo yaku mo tinggale doi Toloas doi kalpus nabonua. Kanggiyo koidan daku buku-buku, komo utama kubuku-buku mo kinubai doi kalataas kulit. 14 Aleksandel, pokubai tambagadoo lapamo lakukene kolang-ge-langge mo kulokis tuuno doi yaku. Temeneno naikon balase yana mololoi nakokubai. 15 Ikoo susuumu sio mubaingotii doi yana, sabab yana tantange tuuno konda bilita. 16 Singgatoo tumbe-tumbeno yaku ajukanggene belaano kobutonggu, akiyo komeeng komian mololainge yaku; sasaibino tinggale yaku. Kinatauwan Mian Bisa aki nasalakene yanila nalangge nia! 17 Bai Temeneno loolainge yaku. Yana beena bu-kuanan tobikon yaku moola babotilanggene Bilita Monondokoo, sulano nailongol doi sasaibino komian mobolikon Yahudi, tukon yaku tosodii doi matean lalomo. 18 Takainomo Temeneno naikon sodiiyo yaku doi samba koniat mo kulokis doi yaku. Yana naikon babayo yaku tukon salamat doi Batomundoan lalomo doi sulugaa. Siokai yana kinabasal sidutu-posidutukon! Amin.

Salam bunduno

19 Daku salam doi Pliskila tukon doi Akwila tukon doi Onesifolus pulino. 20 Elastus dungol doi Kolintus, tukon Tolofimus yaku tinggalemo doi Miletus daano momasakit. 21 Kakaate tutuuno sulano mulubat doi naakiyoonan kotembo kumel. Ebulus, Pudes, Linus, tukon Klaudia makapatu yanila nasalam doikoo; bunomo koidan sasaibino koutus momangangga bailong. 22 Boliisi ko Temeneno nalolainge ikoo. Boliisi ko Temeneno nabalakaatiyo Utus-utus! Komai holomat, Paulus

Titus 1

1:1 Kupau Titus! Yaku, Paulus, motulise nasulatia buno Mian Bisa naata tukon lasul Yesus Klistus. Yaku pinili tukon binotiikon sulano natulungiyo ko Mian Bisa namian badaang pinili sulano konapoo manganggaan moonggol. Yaku koidan sio kuotunggule yanila sulano toiyo kootunggul mo bisa mo inotunggukon doi nda agama. 2 Otungguloo komaanano moinian baikon naikon kita mantalima tuboan mobisa tukon posidutukon. Mian Bisa lapamo dondiikene kotuboan akiyoon kodunia natinealikon - tukon Mian Bisa aki nabakala-kala. 3 Doi tembono mo tantu, Mian Bisa okitakene kona dandidoo doi nateteba lalomo. Tetebadoo lapamo bineekon doi yaku, tukon yaku basilinganggene luwedoi Mian Bisa Pasalamaton kita napalenta. 4 Titus, ikoo tutuu daano kupau, sabab ikoo tukon yaku posinggat-singgat lapamo mangangga doi Klistus. Yaku moinikene boliisi ko Mian Bisa Tama tukon Klistus Yesus Tomundo Pasalamat kita, beena balakaat tukon monondokan doikoo.

Titus nalimang doi Kleta

5 Yaku tinggale ikoo doi Kleta sulano mumoola uluse kolangge-langge mo lapamo inatul. Koidan, sulano ikoo mongoduduk katua-katua jemaat doi memeeng kokota. Tukon neneeke naiya kupobontiikon-pobontiikon nia: 6 Meeng kokatua jemaat siokai meeng komian mo akiyo kososiboliino; yana sio natongo meeng kona boloki; kona labuk-labuk sio nalapamo mangangga doi Klistus tukon bolikon mo tiningonii buno pau palalentel tukon mo aki namoola inatul. 7 Popiala jemaat doiyamo mian mo uluse ko Mian Bisa nalimang, yana aki namoola ano kososiboliino. Yana aki namoola banggal-banggaal kai nggonggimolon, kai nggolonguwon, kai yase poakate, kai yase doyan. 8 Yana sio nasanaang motalimayo komian doi nabonua, yase kolangge-langge monondok, moola taane kobutongo, moloyos konoano, moliyous tukon taatul kona tuboan. 9 Yana sio nabataani kokoonggol doi otunggul mo moola inangga, pokakana komo lapamo inotunggulkon doi yana. Tukon buno doiya yana moola mongotinau mian loloiyo kootunggul mo bisa, tukon otudoikene komian nasala mo lawane yana. 10 Sabab badaang komian mo yase banggabut, pololokon mian badaang mo baagama Yahudi; yanila okoliiyo komian bailong tukon napo bakala-kalaan. 11 Mian badaang mobuno doiya sio nakinukup kobabano, sabab badaang kokalualga yanila mo nggalanggabute tukon otunggul-otunggul mo akiyo kotakoso. Yanila kubaiyo doiya tolongo yase moumbolii utung mo aki napantas! 12 Sidutu daano meeng konapo nabi, mo luwedoi Kleta koidan, bantile, "Kleta miano sidutu kala-kala, tukon buno iyayon mobalani mo modoko tukon bea." 13 Oila komo nabidoo nabinantil takainomo bisa. Doiyamo kosababpo ikoo sio muteguule yanila tukon koonasio; sulano yanila natataap bataani doi otunggul mo bisa 14 tukon akimo napo mangangga doi Yahudi miano nanunuton kai mian badaang naatulan-atulan kinubai mo tolayo kootunggul mo bisa. 15 Sasaibino kolobo daano moliyous doi mian badaang mo moliyous. Bai doi mian badaang kona pikilan mo lokis tukon mo aki namangangga, akiyo kolangge meeng mo moliyous, sabab konapo pikilan tukon noano lokis! 16 Yanila bantile baikon yanila tingoniiyo ko Mian Bisa, banggokai kona pokokubai akinggene. Yanila mosikitene, tukon yanila aki nayase molole; yanila daano mian badaang mo aki natendenge kubaiyo kolangge mo monondok.

Titus 2

Otunggul mo bisa uuno

2:1 Bai ikoo, Titus, siokai ikoo otunggulikene kootunggul mo kana. 2 Otinauwo komian mala-malaneno mo motuwa, sulano yanila taane kobutongo, bapandoikon tukon tubo buno mian mo inodotii. Yanila sio koidan nabataani doi otunggul mo bisa luwedoi Mian Bisa, meseseangan motalakana tukon taane kosakisaa. 3 Bunomo koidan siokai ikoo mongotinau koboi-boine mo motuwa, sulano yanila nakokubai pokokonoi tukon oila komo moola kinubai doi mian mo tubo tolongo doi Mian Bisa. Yanila aki namoola bakala-kalakene komian bailong, tukon aki namoola todudukene inume kosuka, yanila sio naotunggulkene kolangge-langge mo monondok, 4 sulano tukon doiya yanila moola otunggule kopau-pau boine sulano naseange kona langkai tukon nalabuk-labuk, 5 teali mangalati, tubo moliyous tukon teali boloki doi baasowaanan mo monondok mo odotiiyo kona langkai. Tukon buno doiya akiyo komian mo moola totulaiyo kobilita monondok doi Mian Bisa. 6 Bunomo lakon, otinauwo kopau-pau malane sulano yanila nateali mangalati. 7 Doi sasaibino kolangge, siokai ikoo teali sontoh doi kokubai mo monondok. Kalu ikoo bangotunggul, ikoo sio mumoliyous tukon totubo konoamu. 8 Pakeyo kobantil-bantilan mo talakana, mo aki namoola mian sosiboliiyo, sulano mian molawane ikoo nateali mamaa sabab akiyo kolangge-langge molokis mo moola yanila bantile doi kita. 9 Ata-ata sio naloingiyo kona tuan, tukon sanaanggene kona tuan noano doi sasaibino kolangge. Yanila aki namoola tumbak-tumbak, 10 kabai pondikuk. Siokai yanila otudoikene baikon yanila sidutu balasifat monondok tukon molole, sulano tukon nabalasifatan yaniladoo mian nggaale kootunggul doi Mian Bisa, Pasalamaton kita. 11 Sabab Mian Bisa lapamo okitakene kona maasi mosalamate-ne doi sasaibino kobanggapi. 12 Mian Bisa namaasidoo otunggule kita sulano naaki nda tubo pototonggulung tukon Mian Bisa namongiasan tukon akimo naloloiyo kodunia namongiasan. Kita inotunggul sulano tubo doi dunia nia lalomo tukon toiyo taane kobutonggita, moloyos tukon molole doi Mian Bisa. 13 Budodoiya kita daano mototiiliyo ko oloyo kita mo moinikenedoo; doi oloyodoo dunia kitayo Yesus Klistus nababasalan, doiyamo Mian Bisa mo Babasal tukon nda Tomundo Pasalamat. 14 Yana lapamo salakanggene kobutongo tuuk doi kita sulano kita tongosodii luwedoi sasaibino kokulokisan, tukon tealikene kita meeng komian mo tongosodii luwedoi lalim tukon mo teali koona tolong, tukon komo molole mokubai monondokan. 15 Otunggulkene sasaibino doiya, tukon otinauwo polong teguule doi mian molengele ikoo tukon doi nataanggaan. Inai mopataikene meeng komian molailainggene nakitayo ikoo.

Titus 3

Salani miano nakokubai

3:1 Ingotiikene doi muanggota-anggota jemaat sulano yanila naanggayo doi napo katua-katua tukon pamalenta negala, tukon balasadia tuuno kubaiyo doi memeeng kolangge monondok. 2 Bontiikene doi yanila sulano inai nabakala-kala kabai ponggeeleki tukon indee komian koidan, bai sulano konapoo lenggang namonondok. Siokai yanila nalenggang namantalamuyuk doi sasaibino komian. 3 Sabab loolukon mau kita koidan bai longas, sala tukon aki nda molole. Kita kinubai ata doi moisalomo komo iniyas tukon minooton; kita tubo tukon tetel-tetel molokis tukon noa mosikit, maka pomosikiton. 4 Bai ko Mian Bisa, nda Pasalamaton otudoikene kona seang tukon namondokan konoano doi kita. 5 Yana salamatene kita, bolikon kita molapamo kubaiyo kolangge mo monondok, bai sabab yana susuungo seange kita. Yana salamatene kita loloiyo doi Mian Bisa Na Loh, mo beena kita sinuungan boolu tukon tuboan boolu tukon lolo doi nakumesiano kita. 6 Mian Bisa beekene kona Loh doi kita tukon luwedoi Yesus Klistus Tomundo Pasalamat kita, 7 sulano Yesus namaasi, kita pokindokon koidan tukon Mian Bisa tukon kita malaat tuboan mobisa tukon posidutukon kita moinikene. 8 Bantilan nia bisa tuuno. Yaku yase ikoo mubantile tuuno langge-langge nia, sulano komian badaang mangangga doi Mian Bisa tutuuno moumboliiyo tukon kubaiyo kolimang-limang mo monondok tukon modaano kotakoso motuuk doi sasaibino komian. 9 Dedeenggene kopoonggeelekian mo akiyo kotakoso, salita-salita tundun, poonggeelekian, tukon ponggimakonan motuuk doi ukum agama. Sasaibino doiya akiyo kotakoso tukon akiyo koutungo. 10 Mian mo kubaiyo konggalanggahutan doi jemaat, siokai muteguule idan lua luunggon; lapamo doiya inaimo koidan mopolaing tukon yana. 11 Ikoo toiyo mian mobuno doiya bati-batinggai tukon nalalim-lalim okitakene baikon yana salamo.

Otunggul-otunggul napupusan

12 Soisobiton lapamo yaku bintekene Altemas kabai Tikhikus doikoo, kakaate soisohit sulano mulubat doi yaku doi Nikopolis, sabab yaku batetel dungol indaa popupuson kotimul. 13 Kokobukuan tutuuno sulano mutomboniiyo Zenas, mopandoidoo ukum, tukon Apolos, sulano yanila moola lengget tukon akiyo kokakulangan oioila. 14 Konda mian badaang sio namonggiotunggulkon kubaiyo kolangge-langge mo monondok sulano moola laate kona pinalaluu-pinalaluu mo pinalaluu tuuno; inai naikon yanila tubo akiyo kotakoso. 15 Utus sasaibino mo daano polaing yaku, makapatu teteha doikoo. Pelenggene komai teteha doi tula-tulanggita mo pomeenggon manganggaan. Boliisi ko Temeneno nabalakaatiyo Utus sasaibino. Komai holomat, Paulus

Filemon 1

1:1 Utus Filemon, tulando tukon tulanggami! Yaku, Paulus, meeng komian motinalunggu sabab Klistus Yesus, polaing tukon utusonggita Timotius, tulise nasulatia doikoo 2 tukon doi jemaat mo pototongi doi mubonua; koidan doi utusonggita Apfia tukon tulando palajuangan kita, Alkhipus. 3 Kami moinikene boliisi ko Mian Bisa Tamanggita tukon Temeneno Yesus Klistus mebee balakaat tukon namonondokan doikoo.

Filemon naseang tukon namanganggaan

4 Samba luunggon yaku sambeang, yaku bantile Utus sambuno tukon mopolonggon kinatauwan doi Mian Bisa. 5 Sabab yaku molongol baikon Utus tutuu mangangga doi Temeneno Yesus tukon seseange sasaibino ko Mian Bisa namian. 6 Yaku sambeang boliisi konda motolutusan buno mian badaang momangangga naikon kohasilo mangalatian mo lobian babasal doi sasaibino kobalakaat mo daano doi kita sabab pomeenggon tukon Klistus. 7 Utus Filemon, museangano doi sasaibino ko Mian Bisa namian, yaku laba tuuno tukon beena dolongan doi yaku! Sasaibino ko Mian Bisa namian lapamo teali laba sabab Utus.

Tuuk Onesimus nakakabi

8 Doiyamo kosababpo, buno meeng komian utuso momeeng komanganggaan, yaku moolamo palentayo Utus tuuk lakukene oila mo sio Utus lakukanggene. 9 Bai sabab yaku seseange Utus, yaku tongo mangkabi kai. Yaku nia meeng komian motuwa tukon diabudodoo daano doi talunggu lalomo sabab Klistus Yesus. 10 Yaku, Paulus, pelenggene meeng kokakabi doikoo manganai Onesimus, kupau doi Klistus lalomo. Sabab doi talunggu nia lalomo yaku lapamo teali tama lohani. 11 Looluk yana aki nabalaguna tuuk ikoo, bai diabudodoo yana balagunamo, bolikon tolongo tuuk ikoo tolong, baimokai tuuk doikoo! 12 Diabudodoo mian mo yaku seangedoo yaku kapatue koidan doikoo. 13 Kona bisaan yaku taane yana polaing yaku teali posobolimu, sulano yana namoola tomboniiyaku, selama kutinaanan doi talunggu nia lalomo sabab babotilanggene Bilita Monondok luwedoi Mian Bisa. 14 Bai aki kuyase lakukanggene oioila kalu Utus akiyoon musatuduiyo. Yaku yase tuuno kalu Utus kubaiyo tukon noamu susuumu nameleosan; yaku aki kupakisaayo ikoo. 15 Moola Onesimus tinggale doi Utus tuuk aki namalumbit sulano Utus moola laate yana abali tuuk sidutu-posidutukon. 16 Diabudodoo yana bolikon tolongo meeng koata; yana lobiano doiya. Yana elaano tulando mian Salani mo sineang. Yana balaguna tuuno tuuk yaku, baimokai tuuk doikoo! Yana oalaguna tuuno mau natmno ata mau kai nabuno meeng komian utuso eioi Temeneno lalomo! 17 Tobikon doiya, sabab Utus toiyo yaku tulando Salani miano, talimayo koidan Onesimus pokakana buno Utus talimayo yaku. 18 Kalu yana sala kabai basamea doikoo, sodiiyomo maka kutanggunge kokabuson. 19 Eh, monondoko yaku batulis susuunggu eliimhaa: Yaku, Paulus, naikon olunosiiyo sasaibino. (Tantu aki napalaluu yaku tandaikene baikon Utus susuumu daano musamea doi yaku, doiyamo mutuboan boolu buno mian Salani.) 20 Tobikon doiya, oh Temeneno soba tulunge yaku, sanaanggene konoanggu buno utus doi Klistus lalomo. 21 Yaku tulise nasulatia sabab anggayo baikon Utus naikon lakukanggene oila daku kinabi. Bisa yaku toiyo Utus naikon molakukanggene lobian doiya. 22 Tolongo buno doiya tulung sadiayo doi mubonua kokombiang tuuk yaku, sabab yaku moinikene Mian Bisa talimayo Utus-utus sasaibino nasambeang tukon babayo yaku abali doi komuyu.

Teteba napupusan

23 Epaflas, mo daano polaing yaku doi talunggu lalomo sabab Klistus Yesus, kapatue kona teteba doikoo. 24 Talimayo koidan kotula-tulanggu nateteba; Malakus, Alistalkus, Demas tukon Lukas. 25 Boliisi Temeneno Yesus Klistus nabalakaatiyo komuyu. Komai holomat, Paulus

Iblani 1

Mian Bisa oasilingan lolo doi na Pau

1:1 Doi loolukoo badaang luunggon Mian Bisa basilingan doi tumbunggita lolo doi nabi-nabi tukon pakeyo badaang koakal. 2 Bai doi lounu nia napupusan yana basilingan doi kita tukon lolo na Pau. Mololoi na Pau niamo Mian Bisa tealikene kolipu sasaibino. Tukon Mian Bisa lapamo tetenge baikon na Pau naiyamo koidan mo balahaak taaniyo sasaibino. 3 Yanamo mo okitakene nakinabasalan Mian Bisa mo nggile-nggilep; yanamo kotimbalan nabatokitaan moluwedoi Mian Bisa butongo susuungo. Yanamo koidan mo totooliyo komonondokan dunia nia tukon nabantilan mo balakuasa tuuno. Lapa yana moolakene kobanggapi sulano natongosodii doi yanila nalalim-lalim, yana mongosulongii batomundoan doi sulugaa polaing-laing Mian Bisa, Pototooli mo tatandak.

Mian Bisa Napau nakinabasalan

4 Paudoo malaat osulangan lobian odoon tatandak doi malaekat, tukon sambu Mian Bisa mo beekene doi yana koidan lobian odoon inodotii doi sambu mo bineekon doi malaekat. 5 Aki koidan Mian Bisa bantil buno naiya doi meeng komalaekat, "Ikoomo daku Pau, doi oloyo nia yaku teali Tamamu." Aki koielan Mian Bisa bantil buno naiya doi meeng komalaekat, "Yaku naikon teali Tamano, tukon yana naikon ku Pau." 6 Bai doi tembo Mian Bisa bintekene na Pau langgongo doi dunia nia, Mian Bisa bantil buno naiya, "Sasaibino ko Mian Bisa namalaekat sio nasosuba doi Paudoo." 7 Kaliangano komalaekat-malaekat, Mian Bisa bantil buno naiya, "Mian Bisa kubaiyo namalaekat-malaekat teali mbombuul, tukon napeleleani-peleleani teali aung lodono." 8 Bai doi Paudoo, Mian Bisa bantil, "Komu batomundoan, oh Mian Bisa, naikon sidutu-posidutukon! Komu batomundoan daano batomundoan mo adil. 9 Ikoo yase naikon kona adilan, tukon misikitene naikon komo lokis; doiyamo kona sabab Mian Bisa, mu Mian Bisa, lilike ikoo tukon odotiiyo doikoo pongodotiian mo lubatene kolabaan, liisiyo kotula-tulamu." 10 Mian Bisa bantile koidan, "Ikoo, Temeneno, doi tumbeno motealikene kobuta, tukon ikoo susuumu kubaiyo kotimbu. 11 Sasaibino naikon lapus, tukon teali motuwa buno bokukum; bai ikoo naikon aki nabolii. 12 Dunia nia naikon ikoo ambite buno kalambi, tukon naikon ikoo soboliyo tukon bailong. Bai ikoo aki naidan naikon tobolii, tukon mutuboan aki naikon napupus." 13 Mian Bisa aki naidan bantil buno naiya doi meeng komalaekat, "Osulang doi bakalinganggu taikon, polong komu musu-musu yaku taaluukanggene doikoo." 14 Kalu buno doiya, malaekat-malaekatoo oila kona tutuuwan? Yanila daano loh-loh mo leleaniyo ko Mian Bisa, tukon Mian Bisa sumboliiyo sulano tulungiyo mian badaang naikon mantalima kasalamatan.

Iblani 2

Kasalamatan mo tuuno

2:1 Doiyamo kosababpo kita sio lobian tutuu mangangga doi otunggul-otunggul mo lapamo kita lengele, sulano kita inai tinggale konda manganggaan. 2 Teteba-teteba malaekat mo pelenggene doi tumbunggita totoi bisa, tukon mian mo aki naloingiyo kabai namololean talimayo ukuman mo poloikon. 3 Oila koidan tukon kasalamatan mo lobian tuuno doi teteba-tetebadoo! Kalu kita aki nda palatikanggene do kasalamatanoo, kita tantu aki naikon tosodii doi ukuman. Sabab Temeneno susuungo kotumbe-tumbeno mo pelenggene kasalamatanoo, tukon mian badaang tumbe-tumbeno molongol lapa okitakene kona kanaan doi kita. 4 Lapa do imbaadoo, Mian Bisa tulut kobukuanggene mian badaangoo nasalita tukon daanokene sasaibino kokaliangano mominasaingdinggon tukon langge-langge mobolikon langge tukon ebe-ebese ko Mian Bisa Na Loh bine-bineekon mololoi namongiasan susuungo.

Mobukayo kololoon doi banggapi sulano nasinalamaton

5 Malaekat-malaekat aki namalaat kuasa doi Mian Bisa sulano napalentayo kodunia boolu naikon mo lubat, doiyamo dunia mosodo kita bisalakene nia. 6 Napaisobolian doi meeng koobos doi Kitab Moliyous lalomo totulis buno naiya, "Banggapidoo oila, oh Mian Bisa, tobikon ikoo yase neneeke? Banggapi tongo banggapino, mau naikoo palatikanggene! 7 Tuuk tembo mo soisik ikoo tealikene yana lobian soisik kona pependean doi malaekat. Ikoo beekene doi yana kadudukan mo monondok tukon inodotii, 8 tukon tealikene yana mokuasaiyo sasaibino kolobo." Nah, kalu binantil baikon Mian Bisa tealikene kobanggapi "mobalakuasa doi sasaibino kolobo", doiya koalatino baikon akiyo kolobo meeng mo aki na doi bilit kobanggapi nakakuasaan. Mau nabuno doiya, kita diabudodoo aki nela monggita banggapi mobalakuasa doi sasaibino kolobo. 9 Bai kita lapamo kitayo Yesus balakuasa! Yana tealikene lobian soisik pepende doi malaekat tuuk tembo mo palus, sulano doi namonondokan ko Mian Bisa noano yana laate mate tuuk sasaibino kobanggapi. Kita kitayo yana diabudodoo bineekon kona kadudukan mo moliyous tukon binolomati sabab yana lapamo sakisaa polong mate. 10 Takainomo siokai Mian Bisa - mo tealikene sasaibino kolangge tuuk namongiasan susuungo - tealikene Yesus pasalamaton mo bisa mololo doi sakisaawan. Tukon doiya Mian Bisa moola tobiyo komian badaang sulano namakabasal posinggat Yesus. Sabab yanamo komo bukayo kololoon doi yanila sulano namoola sinalamaton. 11 Yesus kumesiyo kobanggapi doi yanila nalalim-lalim; tukon yana kumesiyo, tukon yanila mo kinumesidoo, polaing-laing daano meeng ko Tama. Doiyamo kosababpo Yesus aki namammaa mangakukene yaniladoo buno kai utus-utuso. 12 Yesus bantil doi Mian Bisa, "Yaku naikon babilitakene doi utus-utusonggu kaliangano ikoo. Yaku naikon nggaale ikoo doi yanila napososuungan lalomo." 13 Yesus bantil koidan, "Yaku naikon abese daku moinian doi Mian Bisa." Tukon yana bantil koidan, "Naiyamo yaku, polaing pau-pau mo lapamo Mian Bisa beekene doi yaku." 14 Tobikon mian badaangoo mo yana bantile paudoo, daanoon banggapi mo moola mate, maka Yesus susuungo teali pokakana tukon yanila tukon tubo doi banggapi nandondoong lalomo. Yana kubaiyo doiya, sulano tukon namatean yana laate momanase ko Ibiliis mo kuasaiyo komatean. 15 Tukon eala doiya yana bebaskanggene mian badaang pomatekon kinubai ata sabab matakutene komatean. 16 Natokitaan baikon bolikon malaekat kona tinulungi, baimo Abalaham nakatulunan. ,7 Naiya koalatino baikon yana sio nateali pokakana tukon utus-utuso doi sasaibino kolangge. Tukon doiya yana moola teali Imam Babasal mo molole tukon daano kona soyang. Tukon nameleleanianoo banggapi nalalim moola inompuni. 18 Tukon sabab yana susuungo idan sakisaa tukon sinobai, yana moola tulunge komian badaang mo kanakon sobaan, sabab yana susuungo idan sinobai tukon sakisaawan.

Iblani 3

Yesus lobian babasal doi Musa

3:1 Utus-utus tulando Salani mo lapamo Mian Bisa uange koidan! Soba pikikene tutuuno kaliangano Yesus nia! Mian Bisa bintekene yana tongo teali Imam Babasal doi agama lalomo nda inangga. 2 Yana molole doi Mian Bisa mo lapamo lilike yana tuuk balimanganoo, buno koidan Musa looluk molole limange kona limang doi Mian Bisa nabonua. 3 Bai Yesus patut malaat pongodotii lobian babasal doi Musa. Sabab mian mo kokondong bonua sio namalaat pongodotii lobian babasal doi bonuadoo susuungo. 4 Bisa memeeng kobonua daano komo kekendenge, bai komo kekendenge sasaibino kolobo daano Mian Bisa susuungo. 5 Musa molole buno peleleani Mian Bisa nabonua lalomo tukon pelenggene kolangge-langge naikon Mian Bisa mo bontiikene doi tembo naikon mo lubat. 6 Bai Klistus molole buno Pau mo balatanggung jawab doi Mian Bisa nabonua. Tukon kita nia Mian Bisa nabonua, kalu kita tataap kokobukuan tukon tataap mangangga sulano malaat oila konda minoinikon.

Mian Bisa namian natadean

7 Sabab doiya, buno Mian Bisa Na Loh nabantilan, "Kalu oloyo nia komuyu molongol Mian Bisa nalalo, 8 inaimo po otikase konoamuyu, buno tumbumuyu, salataa yanila nggimoliiyo ko Mian Bisa tukon sobaiyo ko Mian Bisa doi padang lalomo. 9 'Imbali tumbumuyu sobaiyo yaku, tukon sobayo yaku,' Mian Bisa bantil, 'hanggokai yanila lapamo kitayo kukokubai sangkap kolono kotaum nakalumbit.' 10 Doiyamo kosababpo yaku nggimoliiyo doi yanila tukon yaku bantil, 'Yanila sidutu aki namolole, tukon ikoo tabaalene moloingiyo daku palenta-palenta.' 11 Yaku nggimoliiyo tukon batotopi, 'Yanila aki naikon nausok doi lipudoo, sulano namalaat tadean polaing yaku.' " 12 Utus-utus, pobai-baingotii inai nadaano doi komuyu nokon meeng komian konoano mo kulokis tukon aki namangangga, tobikon yana abali tukon kokodoonggon doi Mian Bisa mo tubo! 13 Jadi, sulano aki nadaano doi komuyu nokon mo totipu doi lalim tobikon natantaange ko Mian Bisa, siokai komuyu po pootinau samba kooloyo doi naanoonan kita motubo doi tembo nia lalomo mo sinombuikon "Oloyo Nia" doi Kitab Moliyous lalomo. 14 Kita sasaibino daano tulando meeng kopaladuangan tukon Klistus, sio kita polong doibundu taaniyo momoonggol manganggaan mo daano doi kita doi tumbe-tumbeno. 15 Naiyamo mo totulis doi Kitab Moliyous lalomo, "Kalu doi oloyo nia komuyu molongol Mian Bisa nalalo, inaimo komuyu otikase konoamuyu, buno tumbumuyu, salataa yanila nggimoliiyo ko Mian Bisa." 16 Nah, indee kai mian badaang mo molongol Mian Bisa nalalo maka nggimal doi yana? Doiyamo sasaibino komian Musa mo pimpine tobuat doi Mesil, bolikon? 17 Tukon doi indee kai Mian Bisa nggimal sangkap kolono kotaum kona kalumbit? Doi yanila mo baladosa, mo otuwong mate doi padang lalomo, bolikon? 18 Salataa Mian Bisa totopiyo buno naiya, "Yanila aki naikon nausok doi lipudoo sulano namalaat tadean polaing yaku" - indee kai koidan Mian Bisa naminakisuuti? Komo minakisuuti doiyamo mian badaang mo nggimoliiyo ko Mian Bisa, bolikon? 19 Doiya budodoo kita toiyomo baikon yanila aki namoola usok, sabab yanila aki namangangga doi Mian Bisa.

Iblani 4

4:1 Nah, Mian Bisa napaladandian daano moilakukon, tukon kita naikon binee tadean yana mo dondiikene. Tobikon, siokai kita dagaiyo sulano inai nadaano meeng komian doi antala komuyu mo totoi aki namotoupi tadean mo dinondiikonoo. 2 Tobikon Bilita Monondokoo lapamo pinobotilanggon doi kita pokakana buno yanila. Mau doi yanila, bilitadoo akiyo kona totuuk. Sabab sambuno yanila molongoli, yanila aki namangangga. 3 Bai kita mo mangangga mantalima tadean Mian Bisa mo dondiikene. Doiya pokokonoi tukon oila ko Mian Bisa nabinantil, buno naiya, "Yaku nggimal tukon batotopi, 'Yanila aki naikon nausok tuuk malaat tadean polaing yaku.' " Mian Bisa bantil buno doiya mau kai nabalimangan lapamo tolimang doi tembo yana tealikene dunia nia. 4 Sabab kaliangano oloyo kopituno, daano mototulis doi Kitab Moliyous lalomo buno naiya, "Doi oloyo kopituno Mian Bisa tadekene doi sasaibino kona limang." 5 Kokaliangano langgedoo tinulis koidan buno naiya, "Yanila aki naikon nausok doi lipudoo tuuk malaat tadean polaing yaku." 6 Jadi yanila kotumbe-tumbeno molongol salita tentang Bilita Monondokoo, aki namantalima tadeanoo sabab yanila aki namangangga. Kalu buno doiya totoimo baikon daano komian badaang bailong mo moola namantalima tadeanoo. 7 Sabab Mian Bisa lapamo tantukanggene doi meeng kooloyo bailong koidan, mo sinombuikon "oloyo Nia". Taum-kotaum doibundu Mian Bisa komo basilingan kaliangano langgedoo mololoi doi Daud, doi ayat lalomo mo tinulis budoo, "Kalu oloyo nia komuyu molongol Mian Bisa nalalo, inaimo komuyu otikase konoamuyu." 8 Kalu buno kai Yosua lapamo beena mian badaangoo tadean mo dinondiikon Mian Bisa, maka Mian Bisa aki naikon basilingan koidan kaliangano meeng kooloyo bailong. 9 Jadi, tongo Mian Bisa namian koidan daano napaladandian sulano tade buno Mian Bisa tade doi oloyo kopitunodoo. 10 Sabab mian mantalima tadean Mian Bisa mo dondiikene doi yaniladoo, naikon tade koidan doi sasaibino kona limang, pokakana buno Mian Bisa. 11 Sabab doiya, maimo nda kakaate tutuuno suiano mantalima tadean Mian Bisa mo dondiikene doiya. Inai napolong meeng komian doi kitadoo aki nateali buno yanila loolukoo, sabab aki namangangga doi Mian Bisa. 12 Mian Bisa nabantilan daano bantilan mo tubo tukon bukuan; lobian mamangan doi sabel molua komatano. Do bantilanoo batobokon polong doi napokalatanan antala jiwa tukon loh; polong nadumbakan antala doi lolosuano tukon bukung tonotoko, tobikon natoiyo tutuuno kopikilan tukon kobanggapi naniat doi noano. 13 Akiyo komeeng kolobo mo tosookon doi Mian Bisa napokita. Sasaibino kolangge talalau tukon tobuka doi yana salaano. Tukon kita sio nda mebee potimbilino doi yana.

Yesus Imam Babasal mo tutuu

14 Doiyamo kosababpo kita sio nda bataani momoonggol doi mangakukanano konda manganggaan. Sabab kita daano konda Imam Babasal mo babasal tuuno, mo lapamo usok polong doi Mian Bisa salaano - yanamo Yesus Mian Bisa Napau. 15 Imam Babasal kitadoo bolikon imam mo aki namoola tulut motoupi konda kasalaan-kasalaan. Kona kabalikan, yana lapamo sinobai doi sasaibino kolangge, pokakana buno kita susuungo; tongo yana aki nakubaiyo kolalim! 16 Sabab doiya, maimo kita tukon balani tuuno mangadap doi Mian Bisa mo mapalenta tukon noa monondok. Mian Bisa naikon seseange kita tukon balakaatiyo kita sulano kita malaat potulungi konoiyo kotembono.

Iblani 5

5:1 Samba koimam babasal molinilik doi antala kobanggapi, tukon biningkat sulano leleaniyo ko Mian Bisa buno yanila nawakil. Kona limang doiyamo sosubakene doi Mian Bisa mobine-bineekon tukon sosubakon-sosubakon tuuk lalim nainompunian. 2 Imam babasaloo susuungo sala doi badaang kolangge lalomo, tukon sabab doiya yana babunokon mantalamuyuk doi mian-mian mo aki natoiyo oioila tukon mo isalomo kona loloon. 3 Tukon sabab yana susuungo sala, maka yana sio sosubakene kona sosubakon, bolikon tongo sabab banggapi nalalim-lalim, bai koidan sabab nalalim-lalim susuungo. 4 Akiyono meeng komian mo binggate kobutongo susuungo teali imam babasal. Mian moteali imam babasal, kalu Mian Bisa uange yana tuuk doiya - buno pokakana buno Halun. 5 Bunomo koidan Klistus. Yana aki nabinggate kobutongo susuungo teali Imam Babasal. Mian Bisa susuungo komo binggate yana. Mian Bisa bantil doi yana, "Ikoo daku Pau; doi oloyo nia yaku teali Tamamu." 6 Doi lipu bailong Mian Bisa bantil koidan, "Ikoo daano imam sidutu-posidutukon, buno Imam Melkisedek." 7 Singgatoo Yesus tubo doi dunia nia, yana sambeang tukon kabiyo tukon nggeleamon tukon kokiil doi Mian Bisa, mo moola salamatene yana doi matean. Tukon sabab yana tootuku doi Mian Bisa tukon holomatio tuuno, maka yana ilongoli. 8 Yesus daano Mian Bisa Napau, bai mau nabuno doiya yana monggi otunggukon teali molole loloiyo kona kasusaan. 9 Maka yana lapa tinealikon pasalamaton mo bisa, yana teali kokasalamatan uuno naluwean mo akiyo konapupusan doi sasaibino komian mo molole doi yana, 10 tukon Mian Bisa okitakene yana buno Imam Babasal, buno Imam Melkisedek!

Poingotii

11 Kaliangano Yesus nabasambuan buno Imam Babasal, daano badaang komo palaluu kami popitoikene doikoo, bai maaling tuuno motalakanggene sabab komuyu malumbit tuuno pomangalati. 12 Kona bisaan lapamo kotembono doikoo tuuk teali gulu, bai natokitaan komuyu daano palaluu inotunggul doi mian bailong kaliangano Mian Bisa naotunggul uuno tumbeno. Kami akiyoon moola mantalima kinaan mo matikas; komuyu daano sio tongo monginum susu. ,3 Mian mo daano monginum susu, koalatino yana daano mopau-pauno; yana kiyoon daano kona tinoupi tentang oila komo kana tukon oila komo sala. 14 Kinaan mo matikas tuuk mian mobabasalo sabab tinoupi, moolamo nda posasalakene naando komo monondok tukon mo kulokis.

Iblani 6

6:1 Sabab doiya, maimo kita banggadudulkene doi pongo-tunggul-pongotunggul mo lobian tuuno kaliangano doi tuboan Salani, momoolamo limange, tukon inai tongo okiteese otungguloo agama kita uuno motumbeno. Inai kita ulange koidan otungguloo uuno baikon mian mosio natade kubaiyo langge-langge mo akiyo kotakoso tukon sio mangangga doi Mian Bisa, 2 kabai otunggul uuno kaliangano mansauan paisu salani kabai kaliangano hinggakanano kolimano doi mianoo bunggono, kabai kaliangano abalian tubo nalapaan mate kabai inukum posidutukon. 3 Maimo kita, kalu Mian Bisa pataikene, tuluus doi otunggul-otunggul mo lobian tuuno! 4 Sabab, mian-mian mo lapamo upa, aki nateali inotunggul koidan. Looluk yanila daanomo doi madialan lalomo doi Mian Bisa, tukon lapamo talimayo komo bineekon. Yanila lapamo kai tulut Mian Bisa Na Loh kuasaiyo. 5 Yanila toiyo doi napangalaman yanila baikon Mian Bisa nabantilanoo monondok, tukon yanila lapamo toupiyo komo bineekon-oineekon mo moono kuasa doi lounudoo naikon nalubatan. 6 Bai lapa doiya yanila upa! Bulaa kona tealian babayo yanila abali tuuk babolii koidan doi yanila nalalim-lalim. Sabab yanila daano mosempanggene koidan Mian Bisa Napau tukon kubaiyo yana tinotulai doi mian badaang salaano. 7 Buta mo sesepe kopaisu udan idan loboson doi yana bunggono, maka kona hasil mo sinakakon-sinakakonoo balaguna tuuk mian mo limange, butadoo Mian Bisa balakaatiyo. 8 Bai kalu butadoo tubekene kopadang-padang tukon kayung mosoniton, maka butadoo akiyo kotakoso tukon doibundu naikon Mian Bisa kutuke tukon doibundu sinua kabus. 9 Bai Utus-utus mo sineang, mau bulaando kami bantile buno doiya, bai kami mangangga kaliangano komuyu. Kami mangangga baikon komuyu lapamo mantalima langge-langge mo lobian monondok, doiyamo balakaat-balakaat mo babunokon sembeleng doi mukasalamatan. 10 Mian Bisa bolikon Mian Bisa mo aki naadil. Yana aki natoliminggene oila komuyu nalinimang doi yana, tukon seang komuyu motudoikene doi yana daano kotembono tulungiyo utus-utus momeeng komanganggaan, looluk tukon nia budodoo. 11 Kami yase tuuno sulano komuyu memeeng tuluus kokobukuan polong doi napupusan, tobikon komuyu mantalima oila komuyu mo moinikene. 12 Kami aki yase komuyu teali bea-bea. Bai kami yase sulano komuyu tubo buno mian-mian mo mantalima oila ko Mian Bisa nadinondiikon, sabab mangangga tukon sabal.

Mian Bisa napaladandian aki namoola tobolii

13 Salataa Mian Bisa paladandi doi Abalaham, yana balasumpa baikon yana naikon kubaiyo oila komo lapamo dinondiikon. Tukon sabab aki daano mo lobian tatandak doi Mian Bisa, maka yana balasumpa lolo sambuno susuungo. 14 Yana bantil, "Yaku baladandi naikon balakaatiyo ikoo tukon kubaiyo komu tulunan teali badaang." 15 Abalaham mototiili tukon sabal, maka yana mantalima oila komo dinondiikon Mian Bisa doi yana. 16 Kalu mian balasumpa, yana balasumpa doi mian bailong sambuno mo lobian tatandak doi yana, maka nasumpadoo kopuusiyo sasaibino kopo bantaan. 17 Mian Bisa yase popitoikene doi mian badaang mo mantalima paladandian, baikon yana aki naikon naboliiyo kona tetel. Doiyamo kona sabab yana suungiyo sumpa doi napaladandianoo. 18 Lua do langgedoo aki namoola tobolii: Mian Bisa aki nateali bakala-kala doi napaladandian tukon nasumpa. Tobikon doiya, kita mo lapamo soop doi Mian Bisa, binee podulunggon doi moinian mo tabanaton doi salaanggita. 19 Nda moinianoo buno tapu mo tatamon atean tuuno tukon buno bataanian mo moonggol tukon aman doi nda tuboan. Moinianoo tadul doi posonggolii Kombiang mo Moliyous doi Temeneno Nabonua doi sulugaa. 20 Yesus lapamo bukayo kololoon doi lipudoo tuuk doi kita, tukon lapamo usok imbali teali Imam Babasal doi kita tuuk sidutu-posidutukon, buno Imam Melkisedek.

Iblani 7

Melkisedek nia kotomundo Salem tukon Mian Bisa naimam Mo Tatandak Tuuno. Tembo Abalaham abali doi napolobosian lungguiyo kotomundo-tomundo, Melkisedek lubat mololobotiyo yana maka balakaatiyo. 2 Maka Abalaham beekene doi Melkisedek songulo koobos doi sasaibino oila kona linaat. (Melkisedek sambuno koalatino, tumbe-tumbeno, "Tomundo Adil"; tukon sabab yana tomundo doi Salem, maka yana kosambuno koidan koalatino, "Tomundo Monondok".) 3 Kaliangano Melkisedek nia akiyo kokatalangano doi yayaando baikon yana daano kotamano kabai tinano kabai nambumbu; koidan akiyo kotunduno kaliangano nasinuungan, kabai namatean. Yana pokakana buno Mian Bisa Napau; yana daano imam mo posidutukon. 4 Jadi, kita kitayo dimbaa bulaando kona babasalan Melkisedek nia; yana buno doiya kona babasalan tobikon Abalaham, tama tumhunggita, beekene doi yana songulo koobos doi sasaibino kolangge mo ilaat doi poolobosianoo. 5 Doi ukum agama Yahudi tinantukon baikon imam-imam katulunan Lewi sio namangala songulo koobos doi Islael miano napandapatan, doiyamo utus-utus yanila susuungo, mau yanila pokakana katulunan Abalaham. 6 Melkisedek bolikon katulunan Lewi, bai yana mantalima koidan songulo koobos doi sasaibino Abalaham nalinaat, tukon balakaatiyo koidan Abalaham mo Imam Melkisedek lapamo mantalima paladandian doi Mian Bisa. 7 Tutuu aki namoola inakiyonggon baikon mian mo binalakaati lobian pepende tukon doi mian mo balakaatiyo. 8 Imam-imam mo mantalima mangalaan songulo koobosoo daano mian mo moola mate. Bai manulut Kitab Moliyous, Melkisedek mo mantalima mobineekon songulo koobosoo daano mian mo tataap tubo. 9 Moola nabinantil, baikon Lewi - kona katulunan pangala songulo koobos doi Islael miano - beale koidan obosoo lolo doi Abalaham, doi tembo Abalaham beale doi Melkisedek. 10 Mau Lewi kiyoon nasinuung, bai moola nabinantil yana lapamo daano doi Abalaham tumbuno butongo lalomo, tembodoo Melkisedek pososuung tukon Abalaham. 11 Doi imam-imam Lewi napimpinano, atulan agama Yahudi bineekon doi Islael miano. Sabab imam-imam Lewi loolukoo aki laate lakukene tukon tutuu oila komo sio nailimang, maka sio daano koimam bailong, doiyamo buno Imam Melkisedek, tukon bolikon doi golongan Imam Halun koidan! 12 Nah, kalu imam-imam nabasambuan tobolii, ukum agama Yahudi koidan siokai natobolii. 13 Komo pinakituu dimbaa doiyamo nda Temeneno: Yana doi suku bailong, tukon akiyoon naidan meeng komian doi benseno balimang buno imam. 14 Sasaibino komian toiyo baikon konda Temeneno luwedoi suku Yehuda; tukon Musa aki naidan mabantil bensenoo doi tembo yana basilingan kaliangano imam-imam.

Meeng koimam bailong, mobuno Melkisedek

15 Langge mo binisalakon nia teali lobian tontong koidan, tukon natokitaan meeng koimam bailong mo buno Melkisedek. 16 Yana hiningkat teali imam, bolikon luwe banggapi naatulan-atulan, bai luwedoi natuboan mo balakuasa tukon mo akiyo kona pupusan. 17 Sabab doi Kitab Moliyous lalomo binantil, "Ikoo daano imam sidutu-posidutukon, buno Imam Melki-sedek." 18 Jadi, diabudodoo palatulan mo malumbito akimo napinake, sabab akiyono kotakoso. 19 Ukum agama Yahudi aki nalaate kubaiyo kolobo meeng moteali monondok. Doiyamo kosababpo kita diabudodoo bineekon meeng komoinian mo lobian monondok; tukon doiya kita moola koolaniyo ko Mian Bisa. 20 Koidan, sasaibinodoo pinoolainggon tukon sumba doi Mian Bisa. Akiyo kosumba mobuno doiya tembodoo imam-imam bailongoo nabiningkatan. 21 Bai Yesus biningkat teali imam pakeyo kosumba, doi tembodoo Mian Bisa bantil doi yana, "Temeneno lapamo basumba, tukon yana aki naikon naboliiyo kona pendilian, 'Ikoo daano kai imam sidutu-posidutukon.' " 22 Tukon nia koidan Yesus teali patalu tuuk meeng kopaladandian mo lobian monondok. 23 Daano koidan meeng kolangge: imam-imam bailongoo daano madaang, sabab yanila memeeng mate tobikon aki nalaate banggadudulkene kona basambuan. 24 Bai Yesus tubo sidutu-posidutukon, jadi nabasambuan buno imam aki nabiyol doi mian bailong. 25 Sabab doiya tuuk sidutu-posidutukon Yesus moola salamatene ko mian-mian mo lubat doi Mian Bisa mololoi yana, sabab yana tubo sidutu-posidutukon tuuk mopolonggon kakabi doi Mian Bisa tuuk doi mian-mianoo. 26 Jadi, Yesus doiyamo Imam Babasal kita mo palaluuwo. Yana moliyous; doi yana aki natalaat kokasalaan kabai lalim oilamo. Yana pinoalaason doi mian-mian mobaladosa, tukon linibakon polong doi lipu mo lobian tatandak doi sasaibino kotimbu. 27 Yana aki nabuno imam-imam babasal bailong, mo samba kooloyo sio nasosubakene kona sosubakon sabab nalalim-lalim susuungo loolukon, koidan sabab mian nalalim-lalim. Yesus sosubakene kona sosubakon tongo idan tuuk sidutu-posidutukon, salataa yana sosubakene kobutongo susuungo buno sosubakon. 28 Ukum agama Yahudi bingkate komian mo aki natalakana teali imam babasal. Bai doibundu doi ukumoo, Mian Bisa kubaiyo kopaladandian tukon sumba baikon yana bingkate buno Imam Babasal, Pau mo lapamo tinealikon Pasalamaton mo talakana tuuk sidutu-posidutukon.

Iblani 8

Yesus nda Imam Babasal

8:1 Uuno doi sasaibino kobasilinganan nia doiyamo: Kita daano ko Imam Babasal mo buno koiya, mo osulang mapalenta polaing Mian Bisa Nakabasalan doi sulugaa. 2 Yana limange kona limang buno Imam Babasal doi Kombiang Moliyous, doiyamo Temeneno nadungolan lalomo mo bisa, Temeneno mo kekendenge, bolikon banggapi. 3 Samba koimam babasal biningkat tuuk mososubakene kona sosubakon kabai sosubakon doi Mian Bisa. Bunomo koidan konda Imam Babasal; yana sio daano langge tuuk sinosubakon. 4 Kalu kai yana daano nai dunia nia, yana aki naikon teali imam, sabab daanomo koimam mo sosubakene kona sosubakon mo tinuntut doi ukum agama Yahudi. 5 Kolimang yanila lakukene buno imamoo kona kanaan tongo meeng kogambalan tukon timbalan doi oila mo daano doi sulugaa. Doiyamo lapamo Mian Bisa bontiikene doi Musa looluk, salataa Musa yase kekendenge ko Temeneno na Sandung. Mian Bisa bantil buno naiya doi Musa, "Neneeke! Sasaibinodoo siokai ikoo kubaiyo manulut sontoh mo tinudoikon doikoo doi bunggul bunggono." 6 Bai diabudodoo Yesus malaat limang imam lobian mo dodoon kona monondokan doi imam-imam nalinimangoo. Sabab paladandian yana mo daanokene antala Mian Bisa tukon hanggapi, daano kai paladandian mo lohian monondok sabab kona dasal paladandian tuuk langge-langge mo lobian monondok. 7 Kalu kai aki daano kakulangan doi paladandian mo tumbeno, maka aki napalaluu kinubai kopaladandian koluano. 8 Bai Mian Bisa lapamo pososuunggene kokasalaan doi mian, tobikon Mian Bisa bantil, "Neneeke, naikon lubat kotembono, yaku naikon kubaiyo kopaladandian mo boolu tukon bangsa Islael, tukon bangsa Yehuda. 9 Bolikon buno paladandian yaku mo kubaiyo tukon yanila nakakai, tembodoo yaku babayo yanila kalual doi lipu Mesil. Yanila aki namolole doi paladandian yaku mo kubaiyo tukon yanila; doiyamo kosababpo yaku aki kupaduliyo yanila. 10 Bai diabudodoo, niamo paladandian naikon yaku mo kubaiyo tukon Islael miano doi oloyo-oloyo naikon mo lubat, Temeneno bantile: Yaku naikon abese daku ukum doi yanila napikilan lalomo, tukon yana tulise doi yanila noano. Yaku naikon teali yanila na Mian Bisa, tukon yanila naikon teali kumian. 11 Yanila aki napalaluu mongotunggul tulanoila, kabai mobontiikon doi utuso, 'Tingoniiyo ko Temeneno.' Sabab yanila sasaibino, babasal poipoisik, naikon tingoniiyo yaku. 12 Yaku naikon ompuniyo yanila nakasalaan-kasalaan, tukon aki neneeke koidan yanila nalalim-lalim." 13 Tukon kamukakene meeng kopaladandian mo boolu, Mian Bisa kubaiyo kopaladandian tumbenodoo teali motuwa: tukon oila komo motuwamo, naikon mosobit kai lapus.

Iblani 9

Cala basosubakonan doi dunia tukon basosubakonan doi sulugaa

9:1 Paladandian kotumbeno daano kona palatulan-palatulan kaledaan, tukon daano koidan kona tampat kaledaan banggapi komo kubaiyo. 2 Meeng kosandung kinokondong taamhikon doi muka sinomhuikon Komhiang Moliyous. Idoo daano kohangiisonan lampu, tukon daano komeda tukon loti mo sinosuhakon doi Mian Bisa. 3 Taambikon doi lalomo, doiyamo doi lalanse koluano tonggulungo daano koluangan mo sinomhuikon Komhiang Moliyous. 4 Doi luanganoo lalomo daano kobalabaan mosuaan kamangian kinubai doi mosoni tukon daano koidan ko Peti Paladandian sasaibino ilapis tukon mosoni. Doi petidoo lalomo talaat kobalanga mosoni koantoko manna, Halun natongkat mo lapamo sopii, tukon lua kobatutulis diingo doi bungkukono totulis songulo kopalenta doi Mian Bisa. 5 Doi petidoo bunggono talaat lua kolobo modaano kokapilo, doiyamo banggapi mo daano kokapilo mo okitakene ko Mian Bisa nadaanoan. Do lobodoo molua kapilo tobuka doi petidoo tutupo bunggono, doiyamo tampat lalim nainompunian. Bai sasaibinodoo aki namoola tinalangkanggon diabudodoo seeala memeeng. 6 Bunomodoo sasaibino inatul. Samba-samba kooloyo imam-imam usok doi lalomo taambikon doi sandungoo salaano tuuk lakukanggene yanila nalimang. 7 Komo usok doi sandungoo sembeleng lalomo tuuno tongo imam-imam babasal. Yana lakukanggene doiya sataum tongo idan. Doiya linakukanggon tukon makanggi sau tuuk sinosubakon doi Mian Bisa sabab butongo susuungo tukon sabab lalim-lalim namian mo kubaiyo moaki natotoi. 8 Tukon atulanoo, Mian Bisa Na Loh tudoikene tukon bisa, baikon kona kalumbit sandungoo taambikon doi salaano daano mokokondong, loloon usokan doi Kombiang Moliyousoo lalomo akiyoon natobuka. 9 Naiya andean doi lounu nia budodoo; koalatino baikon mosinosubakon-sinosubakon tukon sosubakon-sosubakon iyayon mo sinosubakon doi Mian Bisa, aki namoola kindendeke mian noano lalom mo babayo kona sosubakon. 10 Sabab upacala-upacaladoo tongo pokokonoi tukon mokinaan, moininum tukon moisalomo koupaeala pokolimau. Sasaibino tongo palatulan-palatulan dunia komo teali tongo polong kotembono Mian Bisa daanokene komo pokibooluwo. 11 Bai Klistus lapamo lubat buno Imam Babasal doi langge-langge mo monondok mo lapamo daano. Temeneno nasandung inaando kona limangano kona limang buno Imam Babasal daano kosandung mo lobian babasal tukon monondok tuuno. Doiya banggapi aki nakubaiyo; koalatino naluwean bolikon doi dunia mo tinealikon nia. 12 Klistus mongusoki Kombiang Moliyous doi sandungoo lalomo tongo idan tuuk sidutu-posidutukon. Doi tembodoo yana aki namangkanggi domba langgilo sauno kabai saapi napau sauno tuuk sinosubakon; yana makanggi sauno susuungo, tukon doiya yana bebaskanggene kita tuuk sidutu-posidutukon. 13 Domba tukon saapi langgilo sauno tukon saapidoo napau mosinosubakon abuno, pinake tuuk potiposii mian-mian mo lokis manulut palatulan agama sulano yanila teali bilisii. Nah kalu sau tukon abudoo moola kumesiyo do mian-mianoo nakulokisan, 14 oilakai Klistus sauno! Mololoi Loh mo bisa, Klistus sosubakene kobutongo susuungo doi Mian Bisa buno sosubakon mo bisa. Sauno kumesiyo konoanggita lalomo tuuno doi upaeala agama mo akiyo kotakoso, sulano kita moola leleaniyo ko Mian Bisa mo tubo. 15 Doiya kosababpo Klistus teali Pangantala tuuk meeng kopaladandian mo boolu, sulano mian mo lapamo Mian Bisa uange, moola mantalima balakaat-balakaat tuuno mo lapamo Mian Bisa dondiikene. Sasaibinodoo moola teali sabab lapamo daano komo mate, doiyamo Klistus; tukon namateanoo bebaskanggene komian doi nakasalaan-kasalaan yanila mo lakukanggene doi tembo paladandian tumbeno mo daano pinake. 16 Kalu daano kosulat pusaka, siokai nadaano kona bukutii baikon mian mo kubaiyo do sulatoo matemo. 17 Sabab sulat pusaka aki napinake kalu mianoo mo kubaiyo anoon motubo. Sulatoo tongo pinake kalu do mianoo matemo. 18 Tobikon doiya paladandianoo tumbeno sio nasinahkanggon tukon sau. 19 Tumbe-tumbeno Musa pelenggene sasaibino kopalenta Mian Bisa naukum-ukum doi bangsa Islael. Lapa doiya Musa mangala saapi sauno tukon domba langgilo sauno, maka sambule tukon paisu, doibundu tiposiikene, doi Kitab Atulan-atulan luwedoi Mian Bisa tukon doi sasaibino bangsa Islael tukon pakeyo bulung moono kopaisuno tukon domba buluno kobotiko samelaon. 20 Daano mokubaiyo doiya Musa bantil, "Nia kosau mo sahkanggene kopaladandian doi Mian Bisa sio komuyu taatiyo." 21 Doibundu tukon eala mo pokakana Musa tiposiikene do saudoo koidan doi Temeneno na Sandung tukon sasaibino kololonggu tuuk nakaledaan. 22 Bisa manulut ukum agama Yahudi, kabi sasaibino kolangge kinumesi tukon sau; tukon lalim moola inompuni kalu daano kosau motokundang.

Klistus nasinosubakonan telese kolalim

23 Tukon mobuno doiya balang-balang mo tokitakene kolang-ge-langge doi sulugaa, palaluu kinoliyous. Bai tuuk langge-langge doi sulugaadoo susuungo pinalaluu sosubakon mo lobian monondok. 24 Sabab Klistus aki namongusoki Kombiang Moliyous banggapi nakinubai, mo tongo okitakene Kombiang Moliyous mo tutuu. Klistus usok doi sulugaa susuungo; imbali yana diabudodoo posasalaan doi Mian Bisa tuuk nda kopontingan. 25 Imam babasal Yahudi sasamba kotaum usok Kombiang Moliyous doi Temeneno Nabonua lalomo tukon makanggi meeng koiyayon sauno. Bai Klistus aki nausok tuuk mososubakene kobutongo koikoidan. 26 Sabab kalu buno doiya, doiya koalatino yana lapamo sakisaa koikoidan tambuun dunia nia natinealikonan. Bai natokitaan diabudodoo doi lounu nia bunduno, yana lubat tongo idan tuuk telese kolalim tukon sosubakene kobutongo susuungo. 27 Mian Bisa lapamo tatapkanggene baikon kobanggapi mate tongo idan tukon lapa doiya Mian Bisa adiliyo. 28 Bunomo koidan Klistus tongo idan nasinosuhakon tuuk telese kolalim mian badaang. Yana naikon lubat koidan koluano luunggon, bolikon tuuk moalapayo soal lalim, bai tuuk salamatene ko mian-mian mo totiiliyo kona lubatan.

Iblani 10

Ukum agama Yahudi tongo beena gambalan mo aki natontong tentang langge-langge mo monondok naikon mo lubat, tukon bolikon mo tuuno doi langge-langgedoo. Aki nanggoola ukumoo moola kindendeke mian mo lubat sosuba doi Mian Bisa tukon makanggi sosubakon, mau kai samba kotaum sinosubakon budoo kososubakon-sosubakon mo pokakana. 2 Umpamano mian-mian mo sosuba doi Mian Bisa bisa-bisa lapamo binilisii luwedoi lalim, yanila akimo koidan naikon daano palasaan lalim, tukon sosubakon aki naikon nasinosubakon. 3 Bai natokitaan sosubakon-sosubakon mo sinosubakon samba kotaum tobikon ingotiikene komian naikon yanila nalalim-lalim, 4 sabab bisa saapi sauno tukon domba langgilo sauno aki nateali akiyenggene kolalim. 5 Doiyamo kosababpo doi tembo Klistus usok doi dunia, yana bantil doi Mian Bisa, "Ikoo aki muyase kososubakon tukon mosinosubakon; kona kabalikan ikoo lapamo sadiayo kobutong doi yaku. 6 Ikoo aki pokokonoi naikon sosubakon mosinua kabai sosubakon tuuk moompuniyo kolalim. 7 Maka yaku bantil, 'Naiyamo yaku, ya Mian Bisa! Yaku lubat tuuk lakukene komu mongiasan, bunomo mo totulis tentang butonggu doi Kitab Moliyous lalomo.'" 8 Tumbe-tumbeno Klistus bantil, "Ikoo aki moyase kososubakon tukon mosinosubakon; ikoo aki mupokokonoi naikon sosubakon iyayon mo sinua buno sinosubakon tukon naikon sosubakon tuuk potolos lalim." Klistus bantil buno doiya, idanggon sasai-bino sosubakonoo mololoi ukum^agama Yahudi. 9 Lapa doiya Yesus bantile, "Naiyamo yaku, ya Mian Bisa! Yaku lubat tuuk lakukanggene komu mongiasan." Jadi Mian Bisa apuse sasaibino kososubakon mo malumbitodoo, tukon monggisobolikene tukon sosubakon Klistus. 10 Yesus Klistus lapamo lakukanggene oila ko Mian Bisa nainiyas tukon sosubakene kobutongo buno sosubakon. Tukon mosinosubakonoo, kona linakukon tongo idan kai tuuk sidutu-posidutukon, kita sasaibino kinumesi doi lalim. 11 Samba koimam Yahudi ampakonggene kona limang buno imam samba-samba kooloyo, tukon badaang luunggono yana sosubakene kona sosubakon-sosubakon mo pokakana. Bai sosubakon-sosubakonoo aki naidan malaat potolos lalim. 12 Kona kabalikan, Klistus sosubakene tongo meeng kona sosubakon tuuk nainompunian kolalim, tukon sosubakonoo tapake sidutu-posidutukon. Lapa sosubakene sosubakonoo, Klistus osulang doi Mian Bisa bakalingano taambikon maka mapalenta polaing-laing tukon yana. 13 Tukon diabudodoo Klistus totiili polong Mian Bisa kubaiyo kona bali-bali sosuba doi yana. 14 Jadi tukon meeng kososubakon, Klistus kindendeke komian badaang mo lapamo binilisii doi lalim. 15 Kokaliangano langgedoo Mian Bisa Na Loh beena koidan kopobontiikon doi kita. Mian Bisa Na Loh bantil, 16 "'Naiyamo paladandian naikon mo kubaiyo tukon yanila doi oloyo-oloyo naikon mo lubat,' Temeneno bantil, 'Yaku naikon mangabos daku atulan-atulan doi yanila noano lalomo, tukon tulise doi yanila napikilan lalomo.' " 17 Mian Bisa koidan bantil, "Yaku toliminggene naikon lalim-lalim tukon yanila nakulokisan-kulokisan." 18 Jadi, lalim-lalim tukon nakulokisan-kulokisanoo lapamo inompuni, maka aki napalaluu koidan sinosubakon tuuk nainompunian kolalim.

Maimo nda koolaniyo ko Mian Bisa

19 Nah, Utus-utus, Yesus namateanoo kita diabudodoo balanimo momongusoki Kombiang Moliyous. 20 Yesus lapamo bukayo meeng kololoon mo boolu tuuk doi kita, doiyamo loloon mo beena tuboan. Loloonoo mololoi Yesus butongo susuungo. 21 Tukon kita diabudodoo daano meeng koimam mo babasal, mo balatanggung jawab doi Mian Bisa nabonua. 22 Sabab doiya nda koolaniyo ko Mian Bisa tukon noa monondok tukon manganggaan mo moonggol; tukon noa mo lapamo kinolios doi palasaan mosala, tukon butong mo lapamo kinumesi tukon paisu mo lino. 23 Siokai kita bataani moonggol doi nda moinian kita namongiasan tukon buno doiya mantalima oila mo dinondiikon. 37 Sabab doi Kitab Moliyous lalomo totulis, "Tongo soisiken koidan, maka yana naikon komo lubatoo, naikon mosobit lubat; yana aki naikon tunda-tundayo kona lubatan. 38 Tukon daku mian mo bisa naikon mangangga tukon tubo; bai kalu daano doi antala yanila mo saali, maka yaku aki naikon sanaang doi yana." 39 Kita nia bolikono mian mo saali tukon tapa. Kobalino, kita daano mian mo mangangga doi Mian Bisa tukon mo sinalamaton.

Iblani 11

Manganggaan

11:1 Mangangga koalatino anggayo tutuuno kolangge-langge mo minoinikon, koalatino daano konatutuuwan naikon langge-langge mo aki nakinita. 2 Sabab mangangga, maka mian badaang doi loolukoo Mian Bisa sanaanggene. 3 Sabab mangangga, maka kita toiyo baikon dunia nia Mian Bisa nabantilan komo pasitakayo; jadi, oila komo moola kinita, teali doi oila komo aki namoola kinita. 4 Sabab mangangga, maka Habel sosubakene doi Mian Bisa sosubakon mo lobian monondok doi Kain nasosubakon. Sabab namanganggaanoo, Habel Mian Bisa talimayo buno mian mo monondok; sabab tokitamo baikon Mian Bisa talimayo kona sinosubakon. Habel lapamo mate, bai sabab namanganggaanoo, maka yana daano mobasilingan polong diabudodoo. 5 Sabab mangangga, maka Henokh aki namate, bai biningkat tukon binaba doi Mian Bisa. Akiyo meeng komian molaate pososuunggene yana, sabab yana lapamo Mian Bisa bingkate. Doi Kitab Moliyous lalomo totulis baikon akiyoon Henokh nabiningkat, yana konoiyomo ko Mian Bisa noano. 6 Aki namangangga, kiyo komeeng komian momoola sanaanggene ko Mian Bisa noano. Sabab mian mo lubat doi Mian Bisa sio naanggayo baikon ko Mian Bisa daano, tukon baikon ko Mian Bisa beena pabalos doi mian mo mounggolii. 7 Sabab mangangga, maka Nuh Mian Bisa bontiikene kokaliangano langge-langge naikon mo teali doibundu mo aki namoola yana kitayo. Nuh molole doi Mian Bisa tobikon yana kubaiyo meeng kokapal mo doibundu tokita salamatene kobutongo tukon nabonua tumbuno. Tukon buno doiya dunia nia inukum, baimo kai Nuh susuungo sabab namanganggaan Mian Bisa okitakene buno mian monondok. 8 Sabab mangangga, maka Abalaham tulutiyo ko Mian Bisa salataa Mian Bisa uange yana tukon sumboliiyo taus doi lipu Mian Bisa mo dondiikene doi yana. Maka Abalaham luwe tukon aki natoiyo inaando naikon kona tausan. 9 Tukon mangangga, Abalaham dungol pokakana mian lubat doi lipudoo Mian Bisa mo dondiikene doi yanadoo, Abalaham dungol idoo doi nasandung lalomo. Bunomo koidan Ishak tukon Yakub, mo mantalima palādandian mo pokakana doi Mian Bisa. 10 Sabab Abalaham daanoon mototi-totiliiyo kokota Mian Bisa mo batetelkene bangune koalas mo moonggol. 11 Sabab mangangga, maka Abalaham moola malaat katulunan doi Salah, mau kai Abalaham namotuwamo tuuno, tukon Salah susuungo komba. Abalaham anggayo baikon Mian Bisa tapaatiyo kona paladandian. 12 Mau kai Abalaham doi tembodoo buno mian mo lapamo mate kobutongo, bai yana daano badaang kona katulunan, kona kadaang aki natangait - buno bituon pauno kona kadaang doi timbu tukon bone doi tobun bibilo. 13 Sasaibino komianoo tataap mangangga pomatekon, yanila aki namantalima langge-langge Mian Bisa mo dondiikene bai tongo mokita tukon lolobotiyo doi naodoonan. Tukon doiya yanila nyatakanggene baikon yanila tongo mian lubat tukon baseeleon doi dunia nia. 14 Mian mo bantile buno doiya tudoikene tukon tontong baikon yanila daano mounggolii lipu naikon mo teali yanila nalipu dungolan. 15 Bolikon lipu mo lapamo yanila tinggale doiya yanila piki-pikikene. Sabab kalu buno doiya, maka badaango kotodanan doi yanila tuuk abali doi lipudoo. 16 Bai natokitaan, yanila poloonggene meeng kolipu mo lobian monondok, doiyamo lipu doi sulugaa. Doiyamo kosababpo Mian Bisa aki namammaa kalu yanila bantile yana yanila na Mian Bisa, sabab Mian Bisa lapamo sadiayayo meeng kokota tuuk yanila. 17 Sabab manganggaan koidan, Abalaham sosubakene Ishak teali sosubakon salataa Mian Bisa udio yana. Doi Abalaham Mian Bisa beekene kona paladandian, mau Abalaham yase salakanggene kona pau motongo meeng-meengoo. 18 Mian Bisa lapamo bantil doi Abalaham, "Mololoi Ishak ikoo naikon malaat katulunan yaku mo dondiikene doikoo." 19 Abalaham anggayo baikon Mian Bisa moola otuboiyo abali Ishak doi namatean - jadi moola nabinantil, Abalaham lapamo mantalima Ishak abali doi matean. 20 Sabab mangangga, maka Ishak dondiikene kobalakaat-balakaat doi Yakub, tukon Esau tuuk doi oloyo mosinasalaan. 21 Sabab manganggaan maka akiyoon Yakub namate, yana beena balakaat doi Yusuf napau-pau - tukon sosinggalang doi natongkat oluno tukon sosubaiyo ko Mian Bisa. 22 Sabab manganggaan, maka Yusuf - salataa kabi namate - basilingan kaliangano natobuatan ko Islael miano doi Mesil, tukon tinggale kona teteba oila kaliangano komo sio ilakukon telhadap doi badanno. 23 Sabab manganggaan, maka Musa naolang tua seekene yana tolu kobituwon kona kalumbit lapamo kona sinuungan. Yanila kitayo baikon yana meeng kopau monondok, tukon yanila aki namatakut molawane tomundo napalenta. 24 Sabab manganggaan, maka Musa babasalo, aki nayase sinombuikon tomundo boine doi Mesil napau. 25 Yana yase tuuno susa polaing-laing tukon Mian Bisa namian baimo kai tuuk soisik kotembo monommii sanaangan doi tuboan baladosa. 26 Musa lasayo baikon lobian mododoon koanggano tuuk malaat totulai tongo Tomundo Pasalamat Mian Bisa mo dondiikene maka baimo kai momalaat sasaibino kobuat doi lipu Mesil, sabab Musa moinikene kotambo oloyo doibundu. 27 Sabab manganggaan, maka Musa tinggale ko Mesil aki namatakut tomundodoo nanggimoliiyo. Musa maju pakituuwo kona tujuan buno yana lapamo kitayo ko Mian Bisa mo aki nakitayodoo. 28 Sabab manganggaan, maka Musa pelingatiyo kona kalualan doi Mesil tukon mapaletakene sulano natiniposii sau doi Islael miano nahonua tataapono sulano Malaekat Matean inai naakateyo yanila napau-pau langgongo. 29 Sabab manganggaan, maka Islael miano moola pitosiiyo ko Tobun Memela, buno yanila ampakon doi buta tina bunggono, bai Mesil mian-miano molomos doi tobunoo, doi tembo yanila sobayo mopitosiiyo. 30 Sabab manganggaan, Islael mian-miano kubaiyo kotembok-tembok Yelikho molombo salataa yanila lapa boilingiyo pitu kooloyo kona kalumbit. 31 Sabab manganggaan, maka Lahab, boine balolowadoo, aki natalalaing inakate polaing-laing tukon mian badaang mo lawane ko Mian Bisa; sabab yana mantalima tukon sanaang Islael miano namata-mata. 32 Nah, yaku moolamo banggadudul basilingan, bai kotembo aki nasukup tuuk yaku. Sabab yaku akiyoon koidan mabantil Gideon, Balak, Simson, Yepta, Daud, Samuel, tukon nabi-nabi. 33 Sabab manganggaan, maka yanila lapamo lungguiyo kobatomundoan-batomundoan. Yanila lakukanggene oila komo bisa, tobikon mantalima oila komo Mian Bisa dondiikene. Yanila kukupe kosinga-singa suungo, 34 posoiyo koaung mo hebat, tongosodii doi natinobokan sabel. Yanila lemah, bai teali bukuan; yanila bukuan doi polobosian lalomo tobikon nalungguiyo kopasukan-pasukan musu doi lipu meeng. 35 Sabab manganggaan, maka boi-boine abali laate kona mian badaang mo lapamo mate. Daano koidan mo yase mosinakisaa pomatekon, tukon tolayo mosinobii, sabab naabali inotuboi doi meeng kotuboan mo lobian monondok. 36 Oaano komo sinisibolii, inumbas, binoboi tukon lante tukon mo inusokon doi talunggu lalomo. 37 Yanila sinokuli tukon batu pomatekon, daano komo pinatol galagadi, tukon mo inakate tukon sabel. Yanila kakaate tukon napakean domba kulito kabai domba kulito; yanila talalais, ilailainggon tukon sinakisaa. 38 Dunia nia bolikon tampat mo monondok doi yanila. Yanila kakaate doi padang lalomo tukon doi bunggul-bunggul, tukon dungol doi leng-leng lalomo tukon doi buta mobuang-buang lalomo. 39 Babasalo tuuno komonaangan sasaibino mianoo nailaat sabab yanila namanganggaan! Mau yanila aki namantalima oila mo dinondiikon Mian Bisa, 40 sahah Mian Bisa daano kona tetel mo lobian monondok tuuk doi kita. Kona tetel doiyamo baikon tongo polaing tukon kita, yanila naikon teali monondok.

Iblani 12

Mian Bisa Tamanggita

12:1 Nah, kaliangano kita susuungo, potikunggon kita daano badaang tuuno kosakisii! Sabab doiya, maimo nda sakukene sasaibino komo kobolotiiyo kita tukon lalim mo banggadudul lambot doi kita. Tukon maimo kita budodoo nda mololoi bakulebean mo daano doi salaanggita. 2 Siokai konda pokita natuduan doi Yesus, sabab yanamo komo otuboiyo konda manganggaan tukon pialayo doi natambuunan polong doi bunduno. Yesus taanggene kosakisaa doi kayung sempang! Yana aki napaduliyo baikon mate doi kayung sempangoo daano meeng kolahgge mo okimaayo. Yana tongo neneeke naikon kona tedesan naikon yana mo lasakanggene doibundu. Diabudodoo yana osulang doi Mian Bisa nadungolan bakalingano tukon mapalenta polaing tukon yana. 3 Soba pikikene bulaando Yesus nasakisaawan mosasalaane mian badaang baladosa mo lawane yana tukon tutuuno! Sabab doiya inai napoipoisik konoamu tukon saali. 4 Sabab doi mu-paladuangan lawane kolalim, komuyu akiyoon idan baladuang polong sio mokundang sau. 5 Tukon inai motomilinggene ko Mian Bisa naotunggul nia, mo bineekon doikoo buno napau-pau: "Kupau, palatikanggene momonondok ko Temeneno naotunggui, tukon inai napoipoisik konoamu kalu yana nggimoliikon. 6 Sabab Temeneno mongotunggul samba komian nasineang, tukon yana mongumbas samba komian kona inakui buno napau." 7 Siokai komuyu mantalima pongumbas doi Mian Bisa buno meeng kootunggul doi meeng kotama. Sabab oilakai biasa meeng komian napau aki tamano naukume? 8 Kalu komuyu akipo inukum buno sasaibino kona pau mo bailong nia koalatino komuyu bolikon pau sah, bai pau mo aki nasah. 9 Doi dunia daano kotamanggita. Yana otunggule kita, tukon kita odotiiyo. Nah oilamo kai ko Tamanggita lohani doi sulugaa, tantu kita sio lohian koidan totuku doi yana sulano kita tubo. 10 Nda olang tua doi dunia otunggule kita tongo doi tembo mo telbatas, mololoi oila yanila mo lasaiyo monondok. Bai Mian Bisa otunggule kita tuuk namonondokan kita susuungo, sulano kita moola teali moliyous polaing-laing tukon yana. "Bisa doi tembo kita inotunggul, ukumanoo aki nakonoiyo konoanggita, bai tongo kubaiyo poloon. Bai doibundu idoo, buno kita mo lapamo inotunggul, ukumanoo tealikene kita tubo mololoi Mian Bisa namongiasan, tukon kubaiyo palasaan monondok doi kita.

Otunggul tukon poingotii

12 Sabab doiya, kobukuanggene kolimamu mo lemat tukon tuulomu mo mbombokonoo! 13 Ampakon sidutu doi loloon mo patal, sulano koaimu mo lematoo aki natepelesuk, bai kai teali tangalin. 14 Kakaate tuuk tubo pomeenggon tukon sasaibino komian. Kakaate koidan tuuk tubo moliyous, tuuk Temeneno. Sabab akiyo komeeng komian molaate kitayo ko Temeneno kalu yana aki natubo buno doiya. 15 Dagaiyo inai nadaano komeeng komian mo kalual doi Mian Bisa namonondokan konoano, sulano inai nadaano komo teali buno kayung modaano kolasumo doi komuyu nokon tobikon lubatene kokasulitan tukon mian badaang lusak tukon nalasum. 16 Dagaiyo sulano inai nadaano komo tubo balolowa kabai aki nahalagaiyo kolangge-langge lohani buno Esau nakinubai. Yana balukene kona haak tealian pau langgongo, tolongo tuuk meeng komangko kinaan. 17 Komuyu toiyo baikon doibundu Esau yase malaat balakaatoo doi tamano, bai yana tinolak. Sabab mau kai tukon kokiil yana unggoliiyo kololoon tuuk nakindendeke kona kasalaan, bai kotodanan tuuk doiya akiyo kai. 18 Utus-utus aki nalubat sasalaane langge meeng buno bangsa Islael nasinasalaan looluk. Yanila sasalaane langge meeng mo moola tinaap, doiyamo Sinai Bunggulo tukon naaung mo kait-kait; yanila sasalaane kokalipookan, akimo natokita kolipu tukon mbombuul makansang; 19 yanila sasalaane kopopuukon tmlungan, tukon lalo hulungan tuuno. Salataa Islael miano lengele lalodoo, yanila kabiyo tukon tutuu sulano lalodoo aki nahasilingan koidan doi yanila. 20 Sabab yanila aki yase mondongolii palenta mo pinolonggon lalodoo. Tobikon doiya lalodoo bantil, "Sasaibino mo singgile bunggul nia aki napaduliyo oilakai doiya iyayon kabai indee kai koidan, sio nasinakul tukon batu pomatekon." 21 Oila ko Islael miano nakinitadoo buno doiya kona hebatan polong Musa bantil, "Yaku matakut tukon mbombokon!" 22 Kobalino, komuyu lapamo lubat doi Sion Bunggul tukon Mian Bisa nakota mo tubo, doiyamo Yelusalem mo doi sulugaa tukon doi loloongo kona malaekat. 23 Komuyu loloiyo meeng kopososuungan mo lame - pososuungan Mian Bisa napau-pau langgongo, kosambu-sambunoila totulis doi sulugaa lalomo. Komuyu lubat sasalaane ko Mian Bisa, Hakim sasaibino kobanggapi. Komuyu sasalaane koloh-loh mian badaang monondok, mo lapamo tinealikon monondok. 24 Komuyu lubat sasalaane Yesus, Pangantala tuuk paladandian mo booludoo; komuyu sasalaane kosau potiposii mo jamine kolangge-langge mo lobian odoon kona monondokan Habel sauno nadinamin. 25 Sabab doiya, pohati-hati inai napolong komuyu aki poyase mondongolii yana mo basilinganoo. Yanila aki nayase mondongolii yana mo lubat doi dunia tukon pelenggene bilita doi Mian Bisa, aki namoola dampasene kobutongo. Baimo kai kita nia mondongolii yana mo basilingan doi sulugaa! Kalu kita aki nda yase mondongolii naando minoolakon kita moola tongosobii! 26 Doi tembodoo kona lalo nggabutemo kodunia. Bai diabudodoo yana paladandi, "Daano koidan, yaku naikon nggabutemo bolikon tongo kodunia bai timbu koidan." 27 Bantilan "daano koidan" tudoikene baikon sasaibino kodunia mo lapamo pinasitaka naikon minanaso tukon inalaaso, sulano komo totinggal baimo mo aki nalaat minanas. 28 Sabab doiya, siokai kita bakinatauwan doi Mian Bisa, sabab kita mantalima doi yana meeng kobatomundoan mo aki nanggabut. Siokai kita bakinatauwan tukon bakaleda doi Mian Bisa tukon odotiiyo tukon matakut, mololoi eala yana mo yase susuungo. 29 Sabab nda Mian Bisa buno aung mo kopule.

Iblani 13

Bulaando konda sanaangganano ko Mian Bisa noano

13:1 Siokai komuyu tataap poseseang meeng tukon bailong buno mian-mian Salani mo mondoutus. 2 Inai mobantala talimayo doi mubonua mian badaang mo akiyoon mutingonhyo. Sabab tukon lakukanggene komo buno doiya, idan komian, aki nasadaliyo, lapamo talimayo komalaekat doi nabonua. 3 Neneeke mian badaang doi talunggu lalomo, bunomo lakon komuyu koidan daano doi talunggu lalomo polaing yanila. Tukon mian badaang mo linai-lainggon, siokai komuyu neneeke doi yanila pokakana komuyu ilakukanggon buno doiya. 4 Sasaibino komian sio natudoikene kosikap odotiiyo kona baasowaanan, doiyamo kosababpo siokai lakai boloki namolole meeng tukon bailong. Mian mo balolowa tukon mian mo pololowai naikon Mian Bisa adiliyo. 5 Inai mokilayo naikon kodoy nakuasaiyo komu tuboan, bai siokai komuyu biyai tukon oila komo daano doikoo. Sabab Mian Bisa lapamo bantil, "Yaku aki naikon sodiikene kabai naikon tinggale ikoo." 6 Sabab doiya kita balani bantil, "Temeneno daanoon Motulungaku, aki kumatakut. Oila komo moola banggapi lakukene doi yaku?" 7 Inai motomilinggene doi pokatua-katua mo pelenggene ko Mian Bisa nateteba doikoo. Pokitopiyo bulaando yanila tubo bulaando yanila mate, tukon loingiyo yanila namanganggaan. 8 Yesus Klistus tataap pokakana, mau looluk, nia budodoo, tukon polong sidutu-posidutukon. 9 Inai mosodiiyo sasaibino kootunggul kaliangano mo sosibong moatapayo komuyu. Noanggita sio Mian Bisa noano namonondokan komo kobukuanggene doiyamo komo monondok; inai tongo palatulan-palatulan kinaan. Mian badaang looluk loingiyo palatulan-palatulanoo akiyo kotakoso. 10 Kita daano meeng kobalabaang tuuk sosubakanano kososubakon doi Mian Bisa. Tukon imam-imam mo leleaniyo doi Temeneno na Sandung lalomo, aki nadaano kona haak makaan sosubakondoo mo daano doi balabaangoo bunggono. 11 iyayon sauno mo sinosubakon tuuk potolos lalim, imam babasal babayo doi Kombiang Moliyous, bai iyayon bunutodoo susuungo sinua doi sandung tonggulungo. 12 Doiyamo kosababpo Yesus koidan mate doi tataapon kotadoo tonggulungo tuuk mokumesiyo kona mian doi lalim tukon sauno susuungo. 13 Tobikon doiya, maimo nda taus doi yana doi nasandung tonggulungo tukon tulut tinotulai polaing yana. 14 Sabab doi buta akiyo kolipu dungolan mo akiyo kona pupusan tuuk doi kita; kita mounggolii lipu dungolan naikon mo lubat. 15 Sabab doiya tukon palantalan Yesus, siokai kita sidutu nggaa-nggaale ko Mian Bisa; doiya buno sosubakon nda syukuul doi yana, mo kita sosubakene lolo bantilan doi suungo bibilo tuuk monggaale kosambuno. 16 Inai motomilinggene kubaiyo komo monondok tukon potombonii, sabab naiyamo kososubakon-sosubakon mo sanaanggene ko Mian Bisa noano. 17 Loingiyo katua-katua napalenta tukon anggayo doi yanila. Sabab yanila sidutu tingoniiyo komu tuboan, tukon yanila sio nabalatanggung jawab doi Mian Bisa. Kalu komuyu molole doi yanila, yanila moola balimang tukon sanaang konoano; kalu aki, maka yanila naikon balimang tukon poloon konoano, tukon doiya aki poutunggene. 18 Tuluuso sambeang tuuk kami. Kami anggayo konoanggami lalomo molino, sabab doi sasaibino kolangge kami sidutu yase lakukene oila komo bisa. 19 Tongo yaku kabiyo tukon tutuu, sulano komuyu sambeanggene yaku sulano Mian Bisa mosobit babayo yaku abali doikoo.

Samheang potutupo

20 Mian Bisa lapamo otuboiyo nda Temeneno Yesus doi namatean. Sabab namateanoo yana diabudodoo teali Pototooli Mobabasal doi kita, doiyamo nadomba-domba. Namateanoo koidan sahkanggene kopaladandian posidutukon mo Mian Bisa kubaiyo tukon kita. 21 Roliisi Mian Bisa modaanoon komonondokanoo osukupiyo komuyu tukon sasaibino komo monondok komuyu palaluuwo tuuk kubaiyo kona mongiasan. Boliisi tukon lolo doi Yesus Klistus, Mian Bisa limange doi kita, oila kona mongiasan. Siokai Klistus ngginaal sidutu-posidutukon! Amin.

Sulat potutupo

22 Yaku kabiyo sulano komuyu palahatikanggene daku otunggul-otunggulia tukon sabal, sabab daku sulatia aki natodudul bulusan. 23 Siokai komuyu toiyo baikon utus kita Timotius lapamo inosobii doi talunggu. Kalu yana lapamo doi kutampatia, yaku naikon babayo tembo yaku duutiyo komuyu. 24 Pelenggene komai salam doi sasaibino pokatua tukon doi sasaibino ko Mian Bisa namian. Talimayo koidan salam doi utus-utus doi Italia. 25 Boliisi Temeneno nabalakaatiyo Utus sasaibino.

Yakobus 1

1:1 Utus-utus sasaibino Mian Bisa namian mo tasabukon doi sasaibino kodunia! Pongodotii moluwedoi yaku, Yakobus, Mian Bisa napeleleani tukon Yesus Klistus napeleleani.

Manganggaan tukon napandoikanano

2 Utus-utus! Kalu komuyu toupiyo moisalomo kokaliangano kosobaan, siokai komuyu polasayo moutung. 3 Sabab komuyu toiyo, baikon kalu komuyu tataap mangangga doi Temeneno doi tembo potoupiyano kosobaan, kobalaso doiyamo: komuyu teali sabal. 4 Dagaiyo sulano konoamu nasabalanoo banggadudul tosuungi polong komuyu teali monondok tuuno tukon aki nakakulangan doi langge-langge oila lalomo. 5 Kalu daano meeng komian doi komuyu mo kinduung napandoi, siokai yana nakabiyo doi Mian Bisa, maka ko Mian Bisa naikon beekene kona pandoikanano doi yana; sabab doi samba komian, Mian Bisa beena tukon noa monondok tukon palasaan pomaasikon. 6 Bai mian mo mangkabi sio namangangga; yana aki namoola mata-matakut, sabab komian mo mata-matakut pokakana kobokol doi tobun mbombuul mo puule dombala doisumai. 7-8 Mian mo pokakana doiya aki natataap kona pikilan; yana aki namoola mangala kaputusan oioila doi sasaibino kolangge nakinubai. Sabab doiya, aki namoola koidan yana moinikene sulano malaat oioila doi Temeneno.

Talalaisan tukon kaasan

9 Salani miano mo talalais siokai nalasaiyo sanaang kalu Mian Bisa katandake yana. 10 Tukon Salani miano mo kaasa siokai nalasayo sanaang koidan, kalu ko Mian Bisa ekependeyo yana. Sabab mian mokaasa naikon lapus buno bulung bungano. 11 Doi tembo oloyo nasumbotan tukon namoonasan tuuno, maka bulungoo naikon teali molooyu tobikon namotondongii kobungano tukon lapus koidan dona monondokan. Bunomo koidan tukon mian mo kaasa; yana naikon silaka doi tembo yana daamo moampakonggene nakinubai.

Sobaan tukon paganggu

12 Kinatauwan mian mo sabal doi tembo yana toupiyo kosobaan. Sabab lapamo yana malaat hasil kona sabalan doi sobaanoo lalomo, yana naikon mantalima tambono, doiyamo tuboan mo lapamo Mian Bisa dondiikene doi mian badaang mo seseang ko Mian Bisa. 13 Kalu komeeng komian taganggu doi nasinobaiyan mo buno doiya, inaimo yana bantil, "Gangguania doi Mian Bisa kona lubatan," sabab ko Mian Bisa aki namoola taganggu doi nakulokisan, tukon aki koidan nagangguwe mau kai meeng komian. 14 Bai mianoo motaganggu kalu yana kinubut tukon tulutiyo kona mongiasan susuungo mo lokis. 15 Doibundu, kalu mo lokisoo kona iniyas tinuluti, maka lalim komo sumbut; tukon kalu kolalim badaango, maka kolimbako doiyamo matean. 16 Inaikai potongokolii, Utus-utusonggu kusineang! 17 Sasamba kopebee mo monondok tukon palasena mo monondok kona lubatan doi sulugaa, Mian Bisa komo lebesenggene, mopasi-takayo sasaibino komadialan doi timbu. Yanamo Mian Bisa mo aki natobolii, tukon aki koidan natealikene kokalipookan. 18 Luwedoi sasaibinodoo yana susuungo tealikene kita napau-pau lolo nabantilan mo kana. Yana kubaiyo doiya sulano kita malaat tampat mo utama doi antala sasaibino kolobo napinasitaka.

Molongol tukon mokubai

19 Palahatikanggene naiya momonondok, Utus-utus mo sineang! Memeeng komian sio namosobit mondongolii, bai malumbit nabasilingan tukon malumbit nanggimal. 20 Mian mo nggimal aki moola kubaiyo komo monondok, mo konoiyo ko Mian Bisa noano. 21 Sabab doiya, sakukene memeeng kokabiasaan mo madikit tukon mo lokis. Talimayo tukon noa monondok Mian Bisa nabantilan mo usoko doi noamu lalomo, sabab bantilanoo daano kobukuanan tuuk mosalamatene komuyu. 22 Siokai komuyu kubaiyo oila ko Mian Bisa nabinantil, inai natongo lengeliyo tolong, tobikon tukon buno doiya komuyu kokoliiyo kobutomu susuumu. 23 Mian mo mondongolii ko Mian Bisa nabantilan, bai aki nakubaiyo daano buno mian mo kitayo koduduso mo tutuu doi sulumiin salaano. 24 Lapamo yana palahatikanggene momonondok, yana kai taus tukon banggadudul tomilinggene bulaando kotambongo do dudusodoo. 25 Ko Mian Bisa naukum monondok tukon daano kobukuanan tuuk namaladekaan kobanggapi. Tukon mian mo solidikiyo tukon mopalahatikanggene mono-monondok tukon lakukene do ukum-ukummo, tukon bolikon lengele lolong maka natoliminggene, do mianoo naikon ko Mian Bisa balakatio doi sasamba kolangge yana mo lakukene. 26 Kalu daano komeeng komian mo lasayo kobutongo meeng komian motaat baagama, bai yana aki nadagaiyo koalepo, maka yana kokoliiyo kobutongo susuungo; kona bakaledaan akiyo kotakoso. 27 Kokataatan baagama mo tutuu tukon tulut doi Mian Bisa Tama napambaleng doiyamo: tulungiyo kopau-pau tuboon tukon balu-balu mo sakisaa tukon dagaiyo kobutongo susuungo sulano inai dunia nia namanase.

Yakobus 2

Panganukon motuuk doi posanggaan

2:1 Utus-utusonggu! Salaku mian mo mangangga doi Temeneno Yesus Klistus, Temeneno Molobian Monondok, inaikai komuyu posasalakene komian luwedoi kolangge-langge doi dunia. 2 Sabab kalu daano meeng komian mokaasa mo mapake sousolut mosoni tukon pakean momonondok molubat doi pososungan, maka nalubat koidan komeeng komian motalalais mo mapake pakean momosi-mosiak, 3 maka komuyu lobian odotiiyo do mianoo mo mapake pakean momonondok. Komuyu bantile doi yana, "Mai Tuan osulang doi kulsi monondok nia." Bai domianoo mo talalais komuyu bantile, "Kokondong imbali," kai "Osulango nai sowaania." 4 Tukon kubaiyo buno doiya, komuyu kubaiyo kona posasalaan doi tulamuyu tukon pilito komian moluwedoi pikilan mo lokis. 5 Neneeke kai, Utus-utus mo sineang! Mian mo talalais doi dunia nia, ko Mian Bisa lilike sulano teali mian mo kaasa doi manganggaan lalomo. Mian badaangoo naikon teali anggota Mian Bisa namian pokakana ko Mian Bisa mo lapamo dandikene doi mian mo seange yana. 6 Bai komuyu tongo totulaiyo komian motalalais, banggokai mian-mian mokaasa kai molai-lainggene komuyu tukon salakanggene komuyu doi pangadilan! 7 Yanilamo kai komo totulaiyo kosambu mo inodotii komuyu motalimayo moluwedoi Mian Bisa! 8 Komuyu kubaiyo komo kana, kalu komuyu kubaiyo kobato-mundoan naukum mo talaat doi Kitab Moliyous naayat lalomo nia, "Kilakene kotula-tulamu buno komuyu kilakene kobutomu susuumu." 9 Bai kalu komuyu posasalakene komian moluwedoi langge-langge doi dunia nia, komuyu kubaiyo kolalim, tukon ko Mian Bisa naukum nyatakanggene baikon komuyu daano kai polumbai ukum. 10 Mian mo lumbayo komeeng ko Mian Bisa naukum-ukum, koalatino lumbayo sasaibino. 11 Sabab komo bantile, "Inai balolowa," yanamo koidan komo bantile, "Inai momangakate." Jadi, kalu komuyu akipo balolowa, bai mangakate, maka komuyu daano kai polumbai do ukummo koidan. 12 Basilingano kai tukon potindokiiyomo salaku mian naikon mo inadili mololoi Mian Bisa naukum mo maladekakene kobanggapi. 13 Sabab ko Mian Bisa aki naikon natudoikene komaasi doi mian mo aki natingoniiyo koposeangan. Bai poseangan lobian kona moonggolan luwedoi ukuman!

Manganggaan tukon kokubai

14 Utus-utus! Oila kotakoso komian mobantile, "Yaku mian mo namangangga", kalu yana aki natudoikene tukon nakokubai? Moola kai do manganggaan mopokakana doiya salamatene yana? 15 Kalu andeno meeng komian utus malane kai utus boine palaluuwo kopakean tukon aki nasukup kona kaanan tuuk sasamba kooloyo. 16 Oila kotakoso komuyu bantil doi yana, "Salamat mopakeyo kopakean mo boolu tukon salamat mokaan" - kalu komuyu aki pobeena doi yana oila kona pinalaluu tuuk tuboan? 17 Bunomo kai koidan tukon manganggaan, kalu aki nainokitakon tukon kokubai, maka manganggaanoo akiyo kotakoso. 18 Banggokai daano kobantile, "Daano komian mo balaangge-ne kona manganggaan tukon daano kobailong mo balaanggene kona kokubai." Yaku naikon timbiliyo, "Tudoikene doi yaku bulaando komian modaano kona manganggaan moakiyo doi nakokubai tukon yaku naikon tudoikene tukon kokubai baikon yaku daano daku manganggaan." 19 Komuyu mangangga baikon Mian Bisa tongo meeng, bolikon? Jadi ibiliisoo mangangga tu-kon yanila mbombokon momatakutene! 20 Komuyu longas tuuno! Oilakai komo palaluu tinudoikon doikoo baikon akiyo kotakoso modaano komanganggaan bai akiyo kona kokubai? 21 Kitayomo Abalaham nda mbumbu. Yana Mian Bisa talimayo monondok sabab nakokubai, doiyamo doi tembodoo yana sosubakene Ishak, napau, doi Mian Bisa doi balabaang bunggono. 22 Dimbaa totongo baikon manganggaan sio naokitakene tukon kokubai sulano teali monondok. 23 Doiya pokokonoi tukon ayat Kitab Moliyous nia, "Abalaham mangangga doi Mian Bisa, tukon sabab namanganggaanoo ko Mian Bisa talimayo salaku mian mo lakukene ko Mian Bisa namongiasan." Doiyamo kosababpo Abalaham sinombuikon, "Mian Bisa nasobat". 24 Budodoiya tontongo, baikon komian Mian Bisa talimayo monondok sabab oila do mianoo nakinubaidoo, tukon bolikon tongo sabab namanganggaan kai. 25 Kitayo koidan doi Lahab, boine motombo lolowaon. Yana Mian Bisa talimayo monondok sabab nakokubai, doiyamo salataa yana talimayo doi nabonua lalomo kobangsa Islael namata-mata tukon tulungiyo yanila dambasene kobutongo mololoi loloon bailong. 26 Jadi, buno kai butong moakiyo koloh daano butong mo mate, bunomo lakon koidan manganggaan moakiyo kokokubaino doiyamo manganggaan mo mate.

Yakobus 3

Ranggapi alepo

3:1 Utus-utus! Inaimo bada-badaang luwedoi komuyu mo yase teali gulu. Komuyu toiyo baikon kita mo teali gulu naikon inadili tukon lobian tuuno doi mian bailong. 2 Kita sasaibino badaang lunggon ndamokubai sala. Bai mian mo aki namokubai kasalaan tukon nabantil-bantilan, yana mian mo talakana, mo moola kuasaiyo kobutongo. 3 Kalu kita konoikene kotambang doi kaladai suungo sulano yana natulutiyo konda mongiasan, maka kita moola atule sasaibino do adalanoo butongo. 4 Mangala koidan kapal bunekene sontoh. Mau kai kapaloo daano lobo meeng buno doiya kona kabasal tukon mbombuul makansang babayo, bai yana uling mo poipoisik moola naatule tulutiyo kotolopuus namongiasan. 5 Bunomo koidan tukon aleponggita; mau kai koaleponggitadoo poipoisik, bai yana moola babanggaalkene kobutongo doi langge-langge mo babasal kaliangano. Pikikene bulaando kobonggulung nababasalan aung mo poipoisik moola suayo! 6 Koaleponggita pokakana aung. Doi butonggita yana buno meeng kokulokisan uuno mo sabukene kokulokisan doi sasaibino kobutonggita. Tukon aung moluwedoi nalaka, yana suayo sasaibino konda tuboan. 7 Sasaibino koiyayon mohalani kaliangano, tomisi, iyayon molanda tukon ikan moola kinamalu, tukon lapamo hanggapi kamaluwo. *Bai hanggapi alepo aki namoola meeng komian kamaluwo. Alepodoo kulokis tukon aki namoola kinuasai; moono tukon lasum mo mangakate. 9 Kita gunakanggene tuuk bakinatauwan doi Temeneno tukon Tamanggita, bai koidan tuuk kutukiyo tulando banggapi, mo lapamo tinealikon loloiyo Mian Bisa tambongo. 10 Luwe babano mo pokakana tobuat kobantilan kinatauwan tukon bantil-bantilan bakutukiyan. Kona tutuuwan aki nabuno doiya! 11 Oilakai daano kopaisu matano mo palapuasene kopaisu matabal tukon paisu momosopot doi tampat mo pokakana? 12 Ala batango, Utus-utusonggu, aki nateali sawokene kozaitun saono, tukon anggul batango aki nateali sawokene koala saono. Paisu matano mo motono aki kai nateali tobuatene kopaisu momatabal.

Pandoiyan mo luoat doi hungguk

13 Kalu doi antala ikoo daano komian mo pandoi tukon momonondok konoano, siokai yana tudoikene tukon tubo monondok tukon kubaiyo kolangge-langge mo monondok, mo polainggene konoano napependean tukon napandoiyan. 14 Bai kalu komuyu mososunoi, noa mallas, tukon utamakene kobu-tongo susuungo, inaikai mo babanggaalkene do pandoiyanoo, sabab tukon doiya komuyu pase-pasekene bilita mo bisa doi moluwe Mian Bisa. 15 Pandoiyan mobuno doiya aki naluwe doi sulugaa. Yana luwedoi dunia, doi banggapi namongiasan, tukon luwedoi setan! 16 Inaando kona daanoan kobassunoiyan tukon sipat moutamakene kobutongo susuungo, idoo kai talaat ko-ponggimakonan tukon sasaibino kaliangano kokokubai mo lokis. 17 Bai mian mo daano kona pandoiyan mo luwedoi bungguk, yana tumbe-tumbeno tuuno molino, doibundu yase podame, monondok, tukon tulut. Yana moono tukon poseangan tukon okitakene kona kokubai mo monondok. Yana aki namololoi tukon aki nakakaadukon. 18 Takainomo komonondokan daano kai hasil moluwedoi kalibuang paladamean mo tinipas luwedoi mian mo kilakene kopaladamean!

Yakobus 4

Pookotula tukon dunia

4:1 Doi naando kai kona luwean sasaibino kopooakatean tukon podangaanian doi komuyudoo? Bolikon kai doiya kona luwean doi muminoo-mooton mo banggadudul kai polobosii doi butomuyu lalomo tuuk malaatan kasanaangan doi dunia! 2 Komuyu yase, bai aki pomalaat, maka komuyu yase mangkate! Komuyu samangat, bai aki polaate oila kopoinumhal, maka komuyu pogagai tukon poakate. Komuyu aki pomalaat oioila, sabab komuyu akipo mangkabi doi Mian Bisa. 3 Tukon kalu kai komuyu lapamo mangkabi, komuyu aki pomalaat, sabab mukinabidoo natuduan sala; oila kopokinabidoo tongo tuuk kasanaangan butomu susuumu. 4 Komuyu daano mian mo aki nataat! Komuyu toiyomo baikon kalu komuyu pokotula tukon dunia, maka komuyu teali Mian Bisa namusu? 5 Inai mosangkayo baikon Kitab Moliyous akiyo kona alasan mobantile, "Doi butonggita Mian Bisa abese kona loh mo tikas kona minooton." 6 Mau nabuno doiya, Mian Bisa namaasi mo bineekon doi kita lobian moonggol doi lohdoo naminooton. Doiya kosababpo doi Kitab Moliyous lalomo totulis koidan, "Mian Bisa aki nayase komian mo babanggaal, bai kobalino yana seseange komian mo kependeyo konoano." 7 Tobikon doiya, anggayomo ko Mian Bisa tukon lawane ko lbiliis, maka Ibiliis naikon dampas luwedoi komuyu. 8 Loolaniyo ko Mian Bisa, tukon Mian Bisa naikon loolaniyo komuyu. Kumesiyo kai kolimaiy, komuyu mo baladosa! Tukon kolinoyo konoamu, komuyu mo panga konoamiu! 9 Siokai komuyu tutuu manasal tukon kokiil tukon mandaung; siokai komu kokumbitan teali kokiilan tukon komu labaan teali susaan! 10 Siokai komuyu pependeyo kobutomuyu doi Temeneno salaano, maka Temeneno naikon akatandake komuyu.

Poingotii sulano inai mososiboliiyo komian

11 Utus-utus, inaimo pososibolii kai poasalakon. Mian mo sosiboliiyo kai noasalakene koutuso motula-tulano mo pokakana Salani, yana sosiboliiyo tukon asalakene ko Mian Bisa naukum. Tukon kalu komuyu salakene ko Temeneno naukum, doiya koalatino komuyu aki potulutiyo do ukum-ukumoo, baimo teali nahakim. 12 Banggokai tongo meeng komo daano konahaak beena ukum doi banggapi tukon adiliyo kobanggapi. Yanamo ko Mian Bisa mo balakuasa salamatene tukon mositakayo. Jadi, indee kai komuyu, tobikon komuyu yase asalakene kotulamu banggapi?

Poingotii sulano inai mobalambuus

13 Utus-utus mo bantile, "oloyo nia kai modoa kami naikon lengget doi kota anu tukon dungol imbali meeng kotaum kona kalumbit tuuk badagang tukon mounggolii doy," - longolio daku otunggul nia. 14 Oila naikon komo teali tukon mutuboan modoa, komuyu susuungo aki potoyo! Komuyu tongo buno tibolung soisikeen kona tokitaan, doibundu lapus. 15 Siokai komuyu bantile buno naiya, "Kalu Temeneno kilakene, kami naikon tubo tukon lakukene naiya kai doiya." 16 Bai budodoiya komuyu babanggaal tukon balaambuusi. Sasaibino kosalita mobuno doiya sala. 17 Sabab doiya, mian mo toiyo oila komo monondok mo sio nakubaiyo bai aki nalakukene, mianoo baladosa.

Yakobus 5

Poingotii doi mian-mian mokaasa

5:1 Utus-utus mian-mian mokaasa! Ndongoliiyo daku otinau. Siokai komuyu kokiil tukon mandaung sabab komuyu naikon toupiyo kosakisaawan! 2 Komukaasaan boano. Mupakean eaka kaanene. 3 Mosoni tukon musuasa atak tutupiyomo; koatako naikon teali sakisii molawane komuyu tukon naikon kaane mokobutomu kabus buno aung. Komuyu lapamo atambune kobuat doi lounu lolani kona pupusan. 4 Komuyu aki pobeale ko mian-mian natambo mo balimang doi muasi. Budodoiya polengele yanila nabantilan! Mian-mian mo pototongikene komu asi hasilo, nggeleamon manggabi tulung tukon yanila nanggeleamonan polongo doi Mian Bisa tolingaino, Temeneno Mobabasal Konakuasa. 5 Komuyu tubomo monondok tukon toupiyomo kosanaangan doi dunia nia. Komuyu buno pokakana mokalanake kobutongmiu tuuk doi oloyo bakolotan. 6 Komuyu ukume tukon akateyo ko mian-mian mo aki nasala, tukon yanila aki nalawane komuyu.

Kasabalan tukon sambeang

7 Tobikon doiya, posabal Utus-utusonggu, polong Temeneno nalubat. Pokitayo bulaando meeng komian patani nasabalan mototiili polong doi nabuta mobeena hasilo moano koanggano doi yana. Tukon yana sabal mototiili lonun udan loon namatanasan matandang tukon udan lounu bunga. 8 Siokai komuyu koidan posabal tukon kabasale konoamiu, sabab Temeneno naoloyo lubatan loolanimo. 9 lnaimo mondommuk tukon mopoasalakon, sulano komuyu ko Mian Bisa aki naukume. Neneeke! Hakim loolanimo, sadiamo molubat. 10 Utus-utus, neneeke kai sasaibino konabi mo basilingan mangatas Temeneno sambuno. Yanila sabal tukon taane kosakisaa. Jadi, alayo yanila teali sontoh. 11 Yanila binantil kinatauwan sabab yanila taat. Komuyu lapamo molongol Ayub nasabalan kaliangano, tukon komuyu toiyo bulaando ko Temeneno doibundu nabalakaatiyano yana. Sabab Temeneno seseange tuuno tukon monondok konoano. 12 Mo utama tuuno, doiyamo: Inaikai batolopi, mau demi timbu, mau demi buta kai demi oilamo kai. Bantilemo kai "Oode" kalu makisuut oode, tukon "Aki" kalu komu minakisuut aki; sulano ko Mian Bisa aki naotuwongikene koukuman doi komiu. 13 Kalu doi komuyu nokon daano komo susa, siokai yana nasamheang. Kalu daano komo tedes, siokai namanani nggaale ko Mian Bisa. 14 Kalu daano komo masakit, siokai yana uange kokatua-katua jemaat. Tukon siokai katua-katuadoo nasamheanggene do mianoo masakitoo tukon solitene kolikison mangatas Temeneno samhuno. 15 Kalu yanila nasamheang pelenggene tukon mangangga, Temeneno naikon aline miano masakit, tukon ompunio kona lalim-lalim mo lapamo yana kubaiyo. 16 Tobikon doiya siokai komuyu teali mangakukene kopo kasalaan tukon sambeanggene, sulano komuyu inalin. Mian nasambeang loloiyo ko Mian Bisa namongiasan, daano kona kuasa mo babasal. 17 Elia pokakana banggapi mo buno kita. Yana sambeang tukon tutuu sulano naaki nalubat koudan, maka udanoo aki nalubat tolu kotaum maka sembeleng kona kalumbit. 18 Doibundu yana sambeang koidan, maka timbu lubatene koudan tobikon kobuta beena hasilo koidan. 19 Utus-utusonggu! Kalu doi komuyu noikon daano komeeng komian mo aki naloingiyo koidan kootunggul moluwedoi Mian Bisa, maka meeng komian bailong tealikene do mianoo abali doi Mian Bisa, 20 neneeke koayat nia: Mian mo kubaiyo komian mobaladosa abali doi naloloon mo sala, do mianoo salamatene komian najiwa mobaladosadoo luwedoi matean tukon tealikene badaang kolalim moinompuni. Komai holomat, Yakobus

1 Petulus 1

1:1-2 Utus-utus Mian Bisa namian ililik, mo sasahul doi halamsalaan doi kahupaten Pontus, Galatia, Kapadokia, Asia, tukon Bitinia! Yaku, Petulus, Yesus Klistus nalasul, moinikene hilisi ko Mian Bisa beena halakaat tukon namonondokan doikoo tukon lobi-lobian. Komuyu ililik teali Mian Bisa namian pololoi tukon Mian Bisa Tama natetel. Tukon Mian Bisa Na Loh lapamo tealikene komuyu mian mo moliyous, tangalaas tuuk doi Mian Bisa, sulano komuyu taat doi Yesus Klistus tukon pokimoliyousi luwedoi sauno.

Moinian mo moonggol

3 Maimo nda basyukuul doi Mian Bisa, Temeneno Tamanggita Yesus Klistus! Yana seange tuuno kita doiyamo kosababpo yana beekene doi kita kotuboan mo boolu, tukon otuboiyo koidan Yesus Klistus luwedoi namatean. Naiya beena kita moinian mo moonggol. 4 Kita moini sulano kita malaat balakaat-balakaat Mian Bisa mo sadiayo tuuk doi namian, doiyamo balakaat-balakaat mo inabos doi sulugaa, sulano aki moola manas, kai teali boowan kai mbules. 5 Sasaibinodoo daano tuuk doikoo, sabab komuyu mangangga doi Mian Bisa. Maka komuyu dinagai tukon Mian Bisa nakuasa sulano komuyu mantalima kasalamatan mo sadiamo inokitakon doi loonu napupusan naikon. 6 Sabab doiya siokai sanaang konoamu, mau kai nabudodoiya tolongo soisik kosambu bai komiu sio nateali susa sabab komiu toupio bubulaa kaliangano kopalesobaan. 7 Kona makisuut doiyamo tuuk okitakene oila komuyu tutuu mangangga doi Temeneno kai aki. Mosoni mo moola manas, inuji tukon aung. Jadi kopoomanganggaan daano lobian koanggano doi mosoni, jadi sio nainuji koidan sulano nateali moonggol. Tukon buno doiya komuyu naikon ngginaal tukon inodotii kabai kinatandak doi oloyo Yesus Klistus nalubatan koidan. 8 Komuyu seseange, mau kai looluk komuyu aki pokitayo. Tukon komuyu mangangga doi yana mau kai yana budodoo komuyu akipo kitayo. Doiyamo kosababpo komuyu laba, tukon lasayo kona sanaangan mo babasal tukon aki namoola natabantil. 9 Sabab mumanganggaan namakisuut laatemo, doiyamo butomu nakasalamatan. 10 Naiyamo sasaibino konabi mo telitiyo tukon selidikiyo kokasalamatan, tukon yanila pikikene kobalakaat Mian Bisa mo beekene doi komuyu. 11 Yanila selidikiyo bulaa kai tukon oila kotembono langgedoo naikon natealian, Klistus Na Loh mo makasuutio mo daano doi butongoila. Doi tembodoo kona Loh babotilanggene doi yanila sakisaawan-sakisaawan kaliangano mosio Klistus toupiyo tukon kaliangano kona nakabasalan naikon mo tuundu nalapa doiya. 12 Doi nabi-nabidoo ko Mian Bisa babilitakene baikon oila komo yanila lakukene bolikon tuuk yanila nakepentingan, bai tuuk ikoo; doiyamo langge-langge diabudodoonia komuyu molengele tukon tontong doi sasaibino komo babayo ko Bilita Yesus Klistus kaliangano. Yanila pelenggene langge-langgedoo doikoo tukon Mian Bisa Na Loh nakuasa mo kapatuwo doi sulugaa. Tutuu koidan malaekat-malaekatoo yase koidan mongotoi bilita yanila mo babilitakenedoo.

Ponguang sulano tubo moliyous

13 Tobikon doiya, siokai komuyu basa-basadia. Badagai tukon moinikene tuuno kobalakaat naikon mo bineekon doikoo doi tembo Yesus Klistus naikon nalubatan. 14 Taatkai doi Mian Bisa, tukon moikai potubo loingiyo komu minomooton loolukonoo, doi tembo komuyu akiyoon potingoniiyo ko Mian Bisa. 15 Kobalino, siokai po moliyous doi sasaibino kolangge lalomo komuyu mokubaiyo, pokakana buno ko Mian Bisa mo uange komuyudoo moliyous. 16 Doi Kitab Moliyous lalomo totulis, "Siokai komuyu moliyous, sabab yaku moliyous." 17 Komuyu bantile do Mian Bisadoo Tama doi tembo posambeangan doi yana. Jadi, ko Mian Bisa doiyamo komo hakimiyo kobanggapi pokokonoikene tukon memeeng nakokubai aki nalilike. Sabab doiya nakalu komuyu daano nai dunia nia, siokai pokabasale ko Mian Bisa doi mutuboan lalomo. 18 Komuyu toiyo oila komo lapamo binabeakon potongosodiiyan luwedoi tuboan mo akiyo kotakoso mo tininggoliikon doi tumbumu. Kopehealo bolikon meeng kolangge mo moola manas buno pelak kai mosoni, 19 bai meeng kolobo mo daano tuuno koolino; doiyamo Klistus butongo susuungo, mo teali buno domba mo sinosubakon doi Mian Bisa akiyo seselo kai sosiboliino. 20 Klistus Mian Bisa lilike akiyoon nadunia nia napinasitaka. Tukon doi oloyo-oloyo naloolanimo kolounu napupusan nia, yana lubat doi dunia sulano posinalamaton. 21 Lolo doi yana komuyu mangangga doi Mian Bisa mo lapamo otuboiyo koidan luwe nadoi matean tukon kabasale yana. Jadi, Mian Bisa kai kopo manggaan tukon doi Mian Bisa koidan kopo mangabosan moinian. 22 Sabab komuyu taat doi otunggul moluwedoi Mian Bisa, maka komiu kumesiyo kobutomiyu tukon komuyu seseange komian badaang pokakana namanganggaan tukon sanaang. Tobikon doiya, siokai komuyu seseange meeng maka bailong tukon sasaibino konoamu. 23 Sabab mololoi Mian Bisa nabantilan mo tubo tukon mo posidutukon, komuyu lapamo tinealikon banggapi boolu mo bolikono sinuung moluwedoi banggapi, bai luwedoi Tama mo posidutukon. 24 Doi Kitab Moliyous lalomo totulis buno naiya, "Sasaibino kobanggapi buno bulung, tukon sasaibino kona kinabasalan buno bulung bungano. Bulung molooyu, kobungano koidan matandang; 25 bai ko Temeneno nabantilan tataap tuuk sidutu-posidutukon." Bantilanoo Bilita Monondok mo lapamo binabotilanggon doikoo.

1 Petulus 2

Batu mo tubo tukon bangsa mo moliyous

2:1 Tobikon doiya, sakukenemo luwedoi butomu sasaibino komo lokis; inai koidan mobakala-kala tukon inai mokakaadukon. Inai masakit konoamu, tukon inai mototulaiyo komian bailong. 2 Siokai komuyu teali buno pau mo sodo sinuung, sidutu moloukene naikon susu lohani mo bilisii. Tukon buno doiya komuyu naikon tubo tukon sinalamaton. 3 Doi Kitab Moliyous lalomo totulis buno naiya, "Komuyu lapamo lasakanggene susuumu bulaa kona monondokan ko Temeneno." 4 Tobikon doiya, lubat doi Temeneno. Yana buno batu mo tubo, batu banggapi mo sakukene sabab tinoi akiyo kotakoso; bai Mian Bisa komo lilike buno batu mo daano koanggano. 5 Komuyu buno batu-batu mo tubo. Tobikon doiya siokai komuyu poyase pinake tuuk kekendenge ko Mian Bisa nabonua lohani. Tukon buno doiya komuyu teali imam-imam, mo tubo tongo tuuk Mian Bisa, tukon mo loloiyo Yesus Klistus sosubakene doi Mian Bisa kososubakon lohani mo konoiyo ko Mian Bisa noano. 6 Tobikon doi Kitab Moliyous lalomo totulis buno naiya, "Yaku lapamo lilike meeng kobatu modaano koanggano, yaku abese doi Sion buno batu tuuno; tukon mian mo mangangga doi yana aki naikon namanasal." 7 Batudoo daano koanggano tuuk komuyu mo mangangga. Bai mian badaang mo aki namangangga, tapakemo koayat-ayat Kitab Moliyous nia, "Batu mo aki napinake tukang-tukang bangunanoo tokita teali batu mo tuuno." 8 Tukon "Doiyamo batu mo kubaiyo komian takait, batu mo kubaiyo yanila otuwong." Yanila takait sabab yanila aki namangangga naikon ko Mian Bisa nabantilan. Bunomo kai lapamo Mian Bisa tantukanggene yanila kaliangano. 9 Bai komuyu daano kai bangsa mo tolilik, imam-imam mo leleaniyo kotomundo, bangsa mo moliyous, tangalaas tuuk Mian Bisa, Mian Bisa susuungo namian. Mian Bisa lilikemo komuyu tukon uange komuyu tobuat luwedoi kalipookan sulano usok doi madialan lalomo, tukon makisuut sulano komuyu popelenggene kokokubai-kokubai bilita kaliangano mo doikono langge. 10 Looluk komuyu bolikon Mian Bisa namian, bai budodoiya komuyu daano Mian Bisa namian. Looluk komuyu Mian Bisa aki naseange, bai budodoiya komuyu mantalima kona soyang.

Peleleani-peleleani Mian Bisa

11 Utus-utus mo sinoyang! Komuyu daano kai mian molubat tukon nalausalan doi dunia nia. Tobikon doiya yaku kabiyo tuuno sulano komuyu inai motulutiyo kobanggapi noano namongiasan mo sidutu polobosi lawane kobutongo. 12 Komu kalakuan doi antala mian mo aki natingoniiyo ko Temeneno siokai namonondok tuuno, kalu kai yanila bapitanaakene komuyu buno mian lokis, yanila sio namangakukene komu kokubai mo monondok, tobikon yanila naikon nggaale ko Mian Bisa doi oloyo nalubatan. 13 Lolo Temeneno, siokai komuyu tootukuiyo doi sasamba kopototooli banggapi: mau doi Tomundo mo teali ponguasa tuuno, 14 mau kai doi gubelnul mo tinudo luwedoi Tomundo sulano naukume komian mo kubaiyo lokis tukon sulano naodotiiyo komian mo mokubai monondokan. 15 Sabab ko Mian Bisa yase sulano tukon mukokubai-kokubai mo monondok komuyu kukupe komian longas suungo mo basilingan. 16 Siokai komuyu tubo buno mian momaladeka, bai inaimo mopakeyo komu maladekaanoo tuuk sunggupiyo komu kulokisan, baimo kai tubo buno Mian Bisa napeleleani. 17 Anggayo kai sasaibino komian, seseange kai koutus-utusomu tulando Salani. Matakutene ko Mian Bisa, tukon odotiiyo ko Tomundo.

Klistus nasakisaawan salaku sontoh

18 Utus-utus mo teali peleleani, tulutiyo komu tuan tukon odo-odotiiyo tuuno; bolikon tongo doi yanila mo monondok konoano tukon tombosalitaon, bai koidan doi yanila mo sidutunggonggimolon. 19 Mian Bisa naikon balakaatiyo komuyu, kalu komuyu naikon mangalatikene ko Mian Bisa namongiasan, sabal doi sakisaawan kokubai mo aki naadil. 20 Sabab oilakai kona lobianan kalu komuyu sabal doi. sakisaawan ukuman mo siokai po tanggunge tobikon posala? Bai kalu komuyu tukon sabal motanggunge kosakisaawan mo lupayo ikoo sabab kubaiyo komo kana, maka Mian Bisa naikon balakaatiyo ikoo. 21 Tuuk doiya ko Mian Bisa uange ikoo. Sabab Klistus susuungo lapamo sakisaa tuuk ikoo, tukon doiya yana beekene doikoo meeng kosontoh, sulano komuyu tulutiyo kona ampakonan. 22 Yana aki nakubaiyo kolalim, tukon akiyo kai meeng komian molongol yana mobakala-kala. 23 Doi tembo natinotosian, yana aki nabalase tukon mototosii. Doi tembo nasakisaawan, yana aki namolobosi; yana tongo salakanggene kona palakala doi Mian Bisa, do Hakimmo mo adil. 24 Klistus susuungo tanggunge konda lalim-lalim doi butongo doi kayung sempang bunggono, sulano kita tosohii doi lalim nakakuasaan, tukon tubo tulutiyo ko Mian Bisa namongiasan. Klistus napakol-pakol komo aline komuyu. 25 Loolukoo komuyu buno domba mo tapa, bai budodoiya komuyu lapamo binaba kokoidan tuuk mololoi Pototooli tukon Popiala butomu.

1 Petulus 3

Lakai tukon boloki

3:1 Bunomo koidan komuyu, bolo-boloki, sio poloingiyo kopo lakai sulano kalu doi yaniladoo daano komo aki namaangga kobilita moluwedoi Mian Bisa, komu kalakuan moola kubaiyo yanila teali maangga. Tukon aki napalaluu komuyu mabantil oioila doi yanila, 2 sabab yanila kitayo komu kalakuan mo molino tukon moliyous. 3 Inaikai komu monondokan tongo monondokan doi tonggulung, buno umpamano bubungayano kobuuk kai mapake maemaenan, kai bokukum mo maaling koolino. 4 Kobalino, siokai komu tambonganan sumbut doi noamu lalomo, lenggang mo muyuk-muyuk tukon tanaang; doiyamo kotambonganan tuuno mo ano tuuno koanggano manulut Mian Bisa napokita. 5 Tukon nakokubainia doi lounu looluk koboi-boine baagama moini doi Mian Bisa monggitambonggene kobutongo tukon loingiyo konapo lakai. 6 Sala kai bunomo doiya koidan, yana taat doi Abalaham tukon bantile yana natuan. Utus budodoiya daano kai Salah napau-pau, kalu komuyu kubaiyo kolangge-langge mo monondok tukon aki namatakut doi oilamo. 7 Tukon komuyu koidan, lakai-lakai, siokai potubo tukon daano komu pangalatian doi muboloki; tukon mangalatikene baikon yanila daano kai mian mo lemah. Pokubaiyo yanila tukon poodotiiyo, sabab yanila polaing-laing tukon komuyu, naikon mantalima balakaat tuboan mo tuuno moluwedoi Mian Bisa. Kubaiyomo kai naiya, sulano aki nadaano komo halangiyo komu sambeangan.

Sakisaa sabab kubaiyo okomo kana

8 Kona kasimpulan doiyamo: siokai Utus-utus pomeenggon silingan tukon meeng kopalasaan. Siokai komuyu poseseang buno mian badaang mo motolutus. Tukon siokai komuyu poseseang tukon lenggang noa monondok. 9 Inai mobalase kokulokisan tukon kulokisan, kai mototosii tukon mototosii; kobalino balase tukon makabikene balakaat moluwedoi Mian Bisa. Sabab ko Mian Bisa uange komuyu tobikon sulano pomantalima balakaat doi yana. 10 Doi Kitab Moliyous lalomo totulis buno naiya, "Mian mo yase lasakanggene kotuboan tukon yase toupiyo kooloyo-oloyo mo monondok, sio nadagaiyo kosuungo sulano aki nabasilinganggene kolangge-langge mo lokis tukon aki nabantile kolangge-langge mo kala. 11 Yana sio nadedeenggene komo lokis tukon lakukene komo monondok; siokai nakakaate tutuuno sulano nalaate kopoodamean. 12 Sabab Temeneno sidutu palahatikanggene komian badaang mo tulutiyo kona mongiasan, tukon Temeneno sidutu lengele yanila nasambeang; bai Temeneno lawane komian badaang mo kubaiyo kokulokisan." 13 Indee komo yase kubaiyo lokis doikoo, kalu komuyu sanaang kubaiyo komonondok? 14 Mau kai nabulaandono kopo sakisaawan sabab lakukene kolangge-langge mo monondok, komuyu utung! Inai pomatakut doi indee kai, tukon inai pomolili. 15 Bai doi noamu lalomo, siokai pobeekene doi Klistus kopongodotii mo tangalaas mo pokokonoi tukon nakadudukan salaku Temeneno. Tukon siokai posidutu basadia tuuk mebee potimbilino doi samba komian mo mansadai tentang moinian mo daano doi komuyu. 16 Bai lakukene doiya tukon muyuk-muyuk tukon odotiiyo. Tukon siokai konoamu lalomo namolino, sulano kalu komuyu loobukon sabab komuyu tubo tukon monondok buno pololaing Klistus, maka komian mo basalitadoo naikon teali mammaa susuungo. 17 Tadukai nda sakisaa sabab kubaiyo komo monondok - kalu doiya daano kai Mian Bisa namongiasan - maka baino sakisaawan sabab kubaiyo kolokis. 18 Sabab Klistus susuungo mate tongo idan, tuuk sidutu-posidutukon sabab banggapi nalalim - meeng komian mo akiyo kona sala, mate tuuk mian mo sala. Klistus lakukene doiya sulano momoola babayo komuyu doi Mian Bisa. Yana inakate tongo butongo dunia, bai inotuboi koidan luwedoi hutongomo lohani. 19 Doi loh ndondoongo lalomo yana taus babotilanggene kobilita moluwedoi Mian Bisa doi loh-loh mo tinalunggu: 20 doiyamo naloh mian madaang mo aki nataat doi Mian Bisa doi Nuh nalounu. Doi tembodoo ko Mian Bisa mototiili tukon sabal sampe polong Nuh alapayo kona kapal. Tongo mian badaang mo daano doi kapal tolong - sasaibino alu komian - komo sinalamaton luwedoi lomba babasaloo. 21 Jadi, do motealidoo babunokon andean doi mansauan paisu salani mo budodoiyania mosalamatene komuyu. Mansauan paisu salani nia bolikon meeng kobakolobokiyan mokumesian moluwedoi sasaibino komo manggi-manggilit, baimokai mudandi doi Mian Bisa moluwedoi noano lalom mo monondok. Mansauan paisu salanidoo salamatene komuyu sabab Yesus Klistus lapamo abali tubo doi matean, 22 tukon lapamo liba doi sulugaa. Budodoiya yana balakuasa polaing tukon ko Mian Bisa tukon palentayo sasaibino komalaekat-malaekat, sasaibino koponguasa tukon sasaibino kobukuanan.

1 Petulus 4

Tuboan mo boolu

4:1 Sabab Klistus lapamo sakisaa tongo butongo dunia, komuyu koidan sio kobukuanggene kobutomuyu tukon pokokubai mo pokakana doiya. Sabab komian mo sakisaa kobutongo dunia, akimo koidan nakubaiyo kolalim. 2 Tobikon doiya, siokai potubo banggadudul doi dunia nia loingiyo ko Mian Bisa namongiasan, tukon bolikon loingiyo kobanggapi naminooton. 3 Doi tembo mo lapamo, komuyu malumbito tuuno kopo kubaiyano oila komian badaang nainiyas kinubai mo aki natingoniiyo ko Temeneno. Komuyu tubo aki namonondok. Komuyu tulutiyo konoamuyu napisuu, mala-malangu, lamean babasal, inum-inum tukon sosubaiyo kopilogot mominosikiton. 4 Budodoiya komian mo aki natingoniiyo ko Temeneno, masaingding baikon komuyu aki potubo buno yanila, molasayo kolalim akiyo kobataso. Doiyamo kosababpo yanila totulaiyo komuyu. 5 Bai yanila sio namebee potimbilino doi Mian Bisa mo lapamo basadia sulano naadiliyo komian mo tubo tukon mo mate. 6 Doiyamo kosababpo Bilita Monondok lapamo pinolonggon koidan doi mian badaang momate. Kona makisuut sulano yanila, mo lapamo inadili doi ndondoong dunia lalomo - buno kolangge sasaibino komian naikon moinaelili - moola tubo seeala lohani, loingiyo ko Mian Bisa namongiasan.

Moalayo kosabeat moluwedoi Mian Bisa

7 Sasaibino kolobo loolaniyomo kona pupusan, sabab doiya siokai komuyu kuasaiyo kobutomu tukon badagai, sulano po moola sambeang. 8 Lobian luwedoi sasaibino, siokai komuyu tutuu poseang meeng tukon bailong, sabab tukon koidan seang komuyu naikon basadia koidan sulano poompuni. 9 Siokai popotalima meeng tukon bailong doi po bonua suwe-suwele, akiyo kopengeluhan. 10 Komuyu suwe-suwele lapamo mantalima sabeat-sabeat mo posasala moluwedoi Mian Bisa. Tobikon doiya salaku komo alayo komo monondok moluwedoi Mian Bisa nasabe-sabeat, siokai po gunakanggene do kamampuanoo tuuk nda kopontingan sasaibino. 11 Komian mo pelenggene kobilita, siokai napelenggene kobilita moluwedoi Mian Bisa; mian mo meleleani mian bailong, siokai leleaniyo tukon bukuanan moluwedoi Mian Bisa, sulano doi sasaibino kolangge lalomo, ko Mian Bisa moola kinabasal mololoi Yesus Klistus. Yanamo komo balakuasa tukon moola kinabasal tuuk sidutu-posidutukon. Amin.

Sakisaa salaku Salani miano

12 Utus-utus mo sineang! Komuyu budodoiya sakisaa tuuno sabab daano moinudi. Bai inaikai polasayo masaingding, bunomo kai daano komeeng kolangge mo bolikon lobo moteali doikoo. 13 Bai, siokai polasayo sanaang sabab tulut sakisaa polaing-laing tukon Klistus. Maka naikon kalu ko Klistus nainakabasalan inokitakonggon, komuyu naikon labalaba. 14 Komuyu utung kalu komuyu tinotulai sabab komuyu Klistus napololaing. Doiya koalatino Loh mo babasal, doiyamo Mian Bisa Na Loh, daano doikoo. 15 Inaikai komeeng komian doi komuyu mosakisaa sabab yana mangakate, kai pondikuk, kai mian lokis, kabai sabab yana masambul mian bailong naulusan. 16 Bai kalu komuyu sakisaa sabab komuyu Salani mian, inaikai pomammaa sabab do langgedoo. Pobakinatauwan kai doi Mian Bisa, baikon komuyu babayo Klistus sambuno. 17 Laatemo kotembono ko Mian Bisa adiliyomo kodunia. Tukon ko Mian Bisa namian susuungo kai naikon komo inadili loolukon. Jadi kalu ko Mian Bisa naikon tambuun doi kita, bulaando kai naikon kona tealian tukon mian-mian mo aki namaangga doi Bilita Monondok moluwedoi Mian Bisadoo? 18 Doi Kitab Moliyous lalomo totulis buno naiya, "Kalu komian mo monondok kai sulito tuuno kona sinalamatonan, oila mo kai koidan naikon komo teali tukon mian-mian mobaladosa mo aki natingoniiyo ko Temeneno!" 19 Tobikon doiya, kalu daano komian badaang mo sakisaa sabab ko Mian Bisa namongiasan buno doiya, siokai do mianoo natubo tukon talakana tukon monggianggakene kobutongo doi Mopasitakayo yanila. Yana naikon sidutu tapaatiyo kona paladandian.

1 Petulus 5

Mian Bisa nadomba tambuno

5:1 Yaku makabi palahatian doi sasaibino mukatua-katua jemaat. Yaku tulise naiya salaku tulanggu katua tukon salaku mian mo lapamo sakisiiyo susuungo Klistus nasakisaawan, tukon naikon komo tulut koidan kinahasal, kalu Klistus nakinabasalan inokitakon doi banggapi. Yaku kabiyo tukon tutuuno 2 sulano komuyu pototooIiyo nadomba nia tambuno meeng Mian Bisa mo salakanggene doikoo. Pototooliyo kai yanila tukon noa sanaang buno lakon ko Mian Bisa namongiasan, tukon inaikai natukon noa babalat. Inaikai koidan molakukene komu limang sulano mumalaat kauntungan, bai sabab komuyu tutuu yase momeleleani. 3 Inaikai motindokiiyo buno ponguasa motuuk doi yanila mo kinuasaikon doikoo, bai tealimo sontoh motuuk doi yanila. 4 Tukon doi tembo PototooIidoo mo Babasal nalubatan naikon, komuyu naikon mantalima mahkota mo montootilang, mo aki naikon nambules kona montootilangan. 5 Bunomo koidan doiya Utus, komian motatabokon. Potaat doi mian-mian badaang mo motuwa. Utus sasaibino sio pokependeyo kobutomuyu tukon koidan meleleani tukon nōa monondok. Sabab doi Kitab Moliyous lalomo totulis buno naiya, "Mian Bisa lawane komian mo batinggai, bai seseange komian mo monondok konoano." 6 Sabab doiya, pokependeyo kobutomuyu doi bilit ko Mian Bisa limano mo bukuan, sulano yana akatandake komuyu kalu laatemo kotembono. 7 Salakanggene sasaibino komu minolilikon doi Mian Bisa, sabab yana palahatikanggene ikoo. 8 Siokai komuyu baingotii tukon basadia! Sabab ko Ibiliis daano mumusu. Yana buno singa moampakon dombala doisumai tukon ngangaakon unggoliiyo kona musu. 9 Lawane kai yana tukon maanggaan mo moonggol, sabab komuyu toiyo baikon utus-utus tulando Salani bailong doi posaapon kodunia koidan sakisaa buno komuyu. 10 Bai salalapa komuyu sakisaa soisikeen, ko Mian Bisa susuungo naikon kubaiyo komuyu teali monondok. Yana naikon kekendenge tukon kobukuanggene komuyu tukon koonggoliyo komuyu. Sabab yana daano kai Mian Bisa mo monondok konoano tuuno, mo lapamo uange ikoo sulano motulut lasaiyo kona babasalan mo posidutukon mololo doi Klistus. 11 Yanamo komo balakuasa polong sidutu-posidutukon! Amin.

Pangadat sulat potutupo

12 Daku sulat mo palus nia yaku tulise doikoo tukon Silas najpotombonii, yaku mo anggape meeng utus Salani mo taat. Yaku yase beena podudunggon doikoo tukon beena moonggalan komuyu baikon oila daku tinulis nia bilita mo bisa tentang Mian Bisa namaasi. Siokai pobataani momoonggol doi maasidoo. 13 Tula-tulando meeng kojemaat doi Babilon, koidan Mian Bisa mo lilike, kapatuwo kopongodotii doikoo; bunomo koidan dakupau Malakus yaku mo seange. 14 Popoodoodotikai meeng tukon doi bailong tukon poseang tuuno buno utus Salani. Kinatauwan Temeneno beena namonondokan doi Utus sasaibino mo teali Klistus koona. Komai pangadat, Petulus

2 Petulus 1

1:1 Utus-utus mo tutuu mangangga buno kami! Yesus Klistus, doiyamo Mian Bisa tukon Tomundo Pasalamat kita, moolakene kita mangangga doi yana, sabab yana lakukene komo kana. Sulatia moluwedoi Simon Petulus, meeng peleleani tukon Yesus Klistus nalasul. 2 Boliisi ko Mian Bisa nabeena balakaat tukon namonondokan doikoo tukon lobi-lobian, sabab komuyu tingoniiyo ko Mian Bisa tukon Yesus, nda Temeneno.

Ponguang tukon Temeneno nalinilik

3 Mian Bisa lapamo pakeyo kona kuasa tuuk beekene doi kita sasaibino kolobo mo pinalaluu tuuk tuboan bakaleda. Yana lakukene naiya loloiyo oila konda tinoi tentang Yesus Klistus, mo lapamo uange kita tuuk lasakanggene kona kinabasalan tukon yana namonondokan. 4 Tukon do kokubaidoo doiya ko Mian Bisa lebesenggene doi kita kobalakaat-balakaat mo akiyo kona bunoan tukon ano koanggano mo lapamo dandikene. Tukon balakaat-balakaatoo komuyu moola tosodii luwedoi momooton molokis mo lusake nadunia nia, tukon komuyu talimayo koilah nasipat. 5 Tobikon doiya, kakaate tutuuno sulano komuyu tataap mangangga doi Klistus tukon domu manaanggaanoo sinuungi tuboan monondok. Sangalaasan tuboan monondok komuyu palaluu teali mian moano kona motoiyan, 6 tukon sangalaasan komotoiyan, komuyu sio koidan sio kuasaiyo kobutomuyu. Tukon sangalaasan doi kuasaiyomo kobutonggita siokai koidan popialayo kobutomuyu sulano pomoola sasalaane sasaibino kolobo. Doi sangalaasan komoolaan sasalaane sasaibino kolobo, komuyu sio koidan potubo tulutiyo ko Mian Bisa namongiasan. 7 Tukon tubo tulutiyo ko Mian Bisa namongiasan sio koidan inosukupi tukon poseangan doi utus-utus momeeng komanaanggaan. Tukon koikoidan siokai komuseang doi utus-utus momeeng komanganggaan nasinuungi tukon seang motuuk doi sasaibino komian. 8 Sasaibino doiya daano kai lenggang-lenggang komuyu mo palaluuwo. Kalu do lenggang-lenggangoo daano doikoo tukon lobi-lobian, komuyu naikon teali molole tukon daano kona hasil, tukon tingoniiyo Yesus Klistus nda Temeneno tukon lobian monondok koidan. 9 Bai mian mo aki namototooli do lenggang-lenggangoo, kona pikilan modipot; yana aki namoola mokita tukon yana tomilinggene baikon kona lalim-lalim mo malumbito lapamo kinumesi. 10 Sabab doiya, Utus-utus, kakaate tuuno sulano ko Mian Bisa naponguang tukon napolilik doi butomudoo teali pololokon moonggol. Kalu komuyu lakukene doiya, komuyu naikon aki pootinggale ko Mian Bisa. 11 Tukon buno doiya komuyu naikon binee haak tuuno tuuk usok doi Batomundoan mo akiyo kona pupusan moluwedoi Temeneno tukon Yesus Klistus nda Tomundo Pasalamat. 12 Tobikon doiya, yaku sidutu ingotiikene komuyu koiangge mobinantil kaliangano, mau kai molapamo toiyo tukon mangangga tuuno doi Mian Bisa naotunggul mo lapamo komuyu talimayo. 13 Kalu daano yaku motubo, yaku lasayo palaluu moingotiikene komuyu naikon do langge-langgedoo mobinantil. 14 Sabab yaku toiyo baikon aki namalumbit koidan yaku naikon tinggalemo nadunia nia, sabab nda Temeneno Yesus Klistus lapamo popitoikene tukon talaang doi yaku. 15 Maka yaku naikon kakaate sulano kalu yaku matemo, komuyu sidutu neneeke koidan nalangge-langge nia.

Kitayo susuungo ko Klistus nakinabasalan

16 Doi tembo kami popitoikenemo doikoo bulaa kona babasalan konalubatan nda Temeneno Yesus Klistus, kami aki mamaangga salita-salita moaki nabisa banggapi napangakakon. Klistus nakinabasalanoo lapamo kami kitayo tukon matanggami. 17 Kami daano imbali salataa yana inodotii tukon inakabasal doi Tama Mian Bisa. Doi tembodoo tololongol koalalo moluwedoi Mo Babasalkonamodotuiyan, mo bantil doi yana, "Naiyamo daku Pau sineang. Yana sanaanggene konoanggu!" 18 Kami lengele susuunggami do lalodoo molubat luwedoi sulugaa salataa kami daano polaing yana doi bunggul moliyousoo bunggono. 19 Doiyamo kosababpo kami koidan lobian mangangga naikon ko Mian Bisa nateteba nabi-nabi mo pelenggene. Kona monondokan komuyu palahatikanggene do tetebadoo, sabab do tetebadoo buno posi mo talaang doi lipu mokalipookan, polong doi pana nasumbotan, mandala alani komodoa panano doi noamuyu lalomo. 20 Kona tutuuwan siokai komuyu neneeke naiya: Mian Bisa nateteba nabi-nabi napinolonggon aki namoola pinikikon mololoi ndapalaat susuunggita. 21 Sabab, aki nabiasa koteteba moluwedoi Mian Bisa pinolonggon tongo luwe banggapi namongiasan. Bai ko Mian Bisa Na Loh kuasaiyo komian sulano napelenggene koteteba moluwedoi Mian Bisa susuungo.

2 Petulus 2

Gulu-gulu mokala

2:1 Doi tembodoo molapa doi antala Mian Bisa namian sumboto konabi-nabi mokala. Bunomo koidan doi antala ikoo naikon sumbot kogulu-gulu mokala. Yanila naikon mongusokon otunggul-otunggul mo aki nabisa mo silakakene komian. Tukon yanila naikon sangkale ko Ponguasa mo lapamo sodiiyo yanila. Tukon buno doiya yanila lubatene kona silakaan doi butongo susuungo, naikon mo tepake yanila tukon mosobit. 2 Mau nabuno doiya, madaang komian naikon momoloingi do kokubaidoo tuboan gulu-gulu mokaladoo mo kinuasai luwe noanoila napisuu. Tukon do gulu-guludoo nakokubai naikon kubaiyo badaang komian mototulaiyo ko Loloon Mobisa mo polong doi Mian Bisa. 3 Sabab yanila modoko, maka gulu-gulu mokaladoo naikon basalitakene doikoo kosalita-salita yanila mo kalange sasuungo sulano namalaat uutung moluwedoi komuyu. Bai kopangadilan tuuk otuwenge koukum doi yanila malumbito kona sinadiakonan, tukon nasinakisaawan mo lapamo tinantukon tuuk yanila modaano totiiliyo yanila. 4 Malaekat-malaekat mo baladosa kai ko Mian Bisa aki nasodiikene tongosobii doi ukuman, bai sinakukon doi nalaka lalomo. Yanila inusokon doi motombing lalomo mo kalipookan tuuk tinaan idoo polong doi Pangadilan oloyono. 5 Bunomo koidan tukon dunia doi loolukoo, ko Mian Bisa aki nasodiikene tongosodii luwedoi ukuman. Ko Mian Bisa lubatene kolomba mobabasal doi dunia komian badaang mo lokis doi tembodoo. Tolongo Nuh polong tukon pitu komian bailonggon komo sinalamaton, sabab Nuh pelenggene bilita kaliangano tuboan mo konoiyo ko Mian Bisa noano. 6 Pokakana koidan kohallo tukon kota Sodom tukon Gomola: ko Mian Bisa manase do kota-kotadoo tukon aung sulano teali sontoh kaliangano oila naikon komo teali tukon mian badaang mo lokis. 7 Bai Lot sinalamaton, sabab yana tulutiyo ko Mian Bisa namongiasan; yana mandalita tuuno sabab kokokubai mo aki napokokonoi luwedoi mian badaang molokis. 8 Doi mian badaang tanga-tangano mobuno doiya Lot mo monondokoo tubo tukon noano sinakisaa, samba kooloyo yana kitayo tukon ndongoliiyo yanila nakokubai-kokubai mo lokis. 9 Jadi, Temeneno toiyo bulaando kosalamatanano mian badaang mo loingiyo kona mongiasan kalu yanila masasalaan sobaan-sobaan. Tukon Temeneno toiyo bulaando komangabosan mian badaang mo lokis sulano nasinakisaa doi Pangadilan Oloyono, 10 tongo mian badaang mo loingiyo yanila noano naminoo-mooton mo manggilit tukon mo totulaiyo ko Mian Bisa nakakuasaan. Bunomo doiya konabalanian tukon nabanggaalan gulu-gulu mokala-kaladoo tobikon yanila aki namata-matakut mototulaiyo komalaekat-malaekat mo kinabasal doi sulugaadoo! 11 Baimo kai malaekat-malaekat mo lobian odoon kona bukuanan tukon mobalakuasa doi gulu-gulu mokala-kaladoo, aki natuduwe sasaibino komahluk domo babasaloo tukon bantil-bantilan pototulai doi Temeneno salaano. 12 Bai doi gulu-guludoo, todudulo tuuno! Yanila buno iyayon mo sinuung sulano nailako tukon inakate. Yanila aki napikikene, bai tongo tindokiiyo tulutiyo konoano, namongiasan tolong sampe yanila tantange kolangge-langge mo aki mamangalatikene tukon bantil-bantilan totulai. Sabab doiya luwedoi napo kokubai-kokubai susuungo, yanila naikon silaka buno iyayon-iyayon mobalani. 13 Salaku ukuman doi nasakisaawan mo lapamo yanila tealikene, yanila naikon susa doi sakisaawan. Doi yanila, langge mo sanaanggene konoano doiyamo mokubaiyo oila tolong doi tembo oloyo sulano naakambule kobutongoila naminooton. Kalu yanila osulang polaing-laing komuyu doi lamean kaanan lalomo, yanila nasikap tinoluwekon sabab yanila malangu tukon noano napisuu. 14 Yanila aki napuas-puas kubaiyo kolalim, tukon yanila nainiyas doiyamo kitayo koboine balolowa. Tukon mian mo sodo mangangga tukon moakiyoon tuuno namangangga, yanila pangaluiyo. Konoaila pomanaanggono tukon komodokoan. Yanila daano kai mian-mian mo kinutuk! 15 Sabab yanila aki nayase mololoi loloon mo moloyos, maka yanila tapa. Yanila mangala loloon molinoloi luwe Bileam Beol napau looluk. Bileam nia yase tuuno malaat doy luwedoi nakokubai mo lokis. 16 Bai yana malaat poingotii tuuno motuuk doi nakulokisanoo, doitembo kona keledai nabasilinganan tukon banggapi alalo. Maka do nabidoo pinakisaa sulano naatadeo konakokubai mo tindodoo. 17 Do gulu-guludoo mokala daano kai pokakana kopaisu matano mo motuul tukon buno antong mombuul makansang mo puule. Ko Mian Bisa lapamo sadiayo doi yanila meeng kolipu mo kalipookan tuuno. 18 Yanila kubaiyo kona pangakuan-pangakuan mo monondok tukon akiyo kotakoso komomootan babalolowaan yanila pakeyo sulano naotuwenge ko mian-mian mo sodo tolong tambunan tongosodii moluwedoi pototongian komian mo tubo tapa. 19 Gulu-gulu mokaladoo dondiikene komaladekaan doi mian-mianoo, bai kai yanila susuungo kinubai ata luwedoi kabiasaan-kabiasaan mo lusake kobanggapi. Sabab kalu mian mokinala doi meeng kolangge, maka yana ata moluwedoi mo kalayodoo. 20 Mian mo tingoniiyo ko Temeneno tukon Pasalamaton kita Yesus Klistus lapamo tosobii luwedoi kuasa-kuasa dunia mo kulokisanggene kobanggapi. Bai kalu doibundu yana kositak koidan sampe do kuasa-kuasadoo nakalayo, maka mianoo nandondoong doibundu lobian kulokis doi tumbeno. 21 Lobian kona monondok do mian-mianoo mobuno doiya aki nabiasa tingoniiyo kololoon mokana moluwedoi Mian Bisa, baino kai doi yanila mo tingoniiyomo, bai doibundu aki nayase mololoi kopalenta-palenta Mian Bisa mo beekene doi yanila. 22 Oila komo konapo linakukanggon bukutiikanggene kona tutuuwan nasosombotia, "Asu naikon kaane koidan oila komo lapamo toluwekene," tukon "Babung mo lapamo sinau, naikon abali banggolinggon doi lapetak lalomo."

2 Petulus 3

Paiadandian Temeneno nalubatan

3:1 Utus-utusonggu mo sineang! Naiyamo daku sulat koluano doikoo. Doi sulatia koluano lalomo, yaku kakaate osumbete kopikilan-pikilan mo bilisii doikoo. 2 Yaku pelenggene sulano komuyu neneeke naikon kobantil-bantilan looluk Mian Bisa nanabi-nabi nabinantiloo, tukon naikon palenta moluwedoi Temeneno, Tomundo Pasalamat, mo pinolonggon doikoo lolo doi lasul-lasul. 3 Tumbe-tumbeno, komuyu sio potoiyo baikon doi oloyo-oloyo napupusan, naikon sumbut komian badaang kona tuboan kinuasai tukon noano napisuu yanila susuungo. Yanila naikon sosiboliiyo komuyu 4 tukon bantil buno naiya, "Temeneno nabantilan mopaladandi naikon lubat! Budodoiya inaando yana? Tama-tamanggita looluk lapamo mate, bai sasaibino elaano pokakana kai buno looluk doi dunia napinasitakaan!" 5 Yanila sangadaiyo aki nayase mangakukene baikon loolukoo Mian Bisa pasitakayo kotimbu tukon buta tongo nabantilan. Dunia tealikene luwedoi paisu, tukon paisu; 6 tukon paisu koidan -doiyamo paisu moluwedoi lomba babasal - dunia loolukoo minanaso. 7 Bai timbu tukon buta mo daano budodoiya nia, do Mian Bisadoo nabantilanoo komo pialayo koidan sulano inakabus tukon aung. Budodoiya kotimou tukon buta daano piniala polong doi oloyo ko mian-mian mo lokis nainukuman tukon nasinalakaan. 8 Bai utus-utusonggu, meeng kolangge nia inaikai poto-milinggene: baikon doi Temeneno napokita, meeng kooloyo aki naposasala tukon soloon kotaum - kolua-lua nia doi yana pokakana. 9 Temeneno aki natalambat mobeekene oila komo lapamo dandiikene mau nadaano komo aanggene buno doiya. Kabalino, yana sabal doikoo, sabab yana aki nayase meeng komian mosilaka. Yana yase sulano sasaibino komian nabadodoloon doi nalalim-lalim. 10 Bai Temeneno nalubatan oloyono naikon lubat buno pondikuk. Doi oloyodoo timbu naikon lapus tukon lalo mobabasal, tukon lobo-lobo doi timbu naikon kabus tosua, tukon buta sasaibino mo daano doi lalomoo naikon lapus. 11 Sabab sasaibinodoo naikon minanas tukon kokubai mo buno doiya, bulaando kai kona tealian komuyu tubo? Komuyu sio potubo moliyous tukon tongo tuuk doi Mian Bisa. 12 Namalumbitan kopo totiiliyano tukon poloongganano ko Mian Bisa na oloyo lubatan. Doi oloyodoo kotimbu naikon kabus tosua tukon sabab namoonasan, maka kolobo-lobo doi timbu naikon eemo. 13 Bai kita mototiili oila mo lapamo Mian Bisa dandiikene, doiyamo timbu mo boolu tukon buta mo boolu, idoo talaat kona adilan. 14 Sabab doiya, Utus-utus mo sineang, daano komuyu mototiili do oloyodoo, kakaate tutuu sulano tubo moliyous tukon akiyo kososiboliino doi Mian Bisa salaano. Tukon pialayo kopotaamian mo monondok tukon Mian Bisa. 15 Poaanggene ko Temeneno nasabalan doi kita salaku todanan yana mo beekene doikoo sulano mumoola salamat. Paulus, nda utus mo sineang, lapamo tulise buno naiya koidan doikoo. Yanila tulise doiya tukon Mian Bisa napandoiyan bineekon doi yana. 16 Doi sasaibino kona sulat lalomo, Paulus sidutu tulise kaliangano langgedoo. Takainomo daano kobubulaa kolangge mo maaling namalaat doi nasulat-sulatoo lalomo. Tukon obosoo doiya pinaisobolikon doi mian badaang mo aki motoi oioila tukon mo aki namoonggol kona mananggaan. Langgedoo aki nainelanggon sabab obos-obosoo bailong moluwedoi Kitab Moliyous yanila ilakukanggene bunomo doiya koidan. Oila konapo ilakukanggonoo tongo tealikene yanila susuungo silaka. 17 Bai komuyu, Utus-utus mo sineang, lapamo toiyo kaliangano langgedoo. Sabab doiya, pobadagai, kai inai napolong komuyu takaikanggi doi mian-mian molokis natapa-tapaan sampe komuyu otuwong doi lipu pobatudangan mo moonggol. 18 Siokai po pololokon lasakanggene Yesus Klistus namaasi, Temeneno tukon nda Tomundo Pasalamat, tukon siokai komuyu koidan pololokon tingoniiyo yana. Tanggaalo kai yana, budodoiya tukon polong sidutu-posidutukon! Amin. Komai holomat, Petulus

1 Yohanes 1

Bantilan motubo

1:1 Naiya sulatia antoko doiyamo bantilan mo beena tuboan, doiyamo bantilan mo daanomo salataa doi tumbe. Kami lapamo lengele, tukon kami kitayomo matanggami. Kami lapamo mbalenge, tukon lapamo kami taaniyo limanggami. 2 Salataa tuboanoo inokitakonggon, kami kitayomo. Doiyamo kosababpo kami mebee kasaksian motuuk doi yana. Kami basa litakene doi komuyu doi tuboanoo mobisa tukon posidutukon, mo daano polaing Tama, tukon mo lapamo inokitaikon doi kami. 3 Oilamo komo lapamo kami kitayo tukon lengele, doiyamo koidan komai binasalitakon doi komuyu, sulano komuyu polaing kami malaing mopikikene kotuboan pomeenggonan tukon Tama tukon na Pau Yesus Klistus. 4 Kami tulise naiya sulano konoanggita nalaba-laba tuuno.

Mian Bisa daano madialan

5 Naiyamo kobilita kaini mo lengele luwedoi na Pau tukon kami mo pelenggene doi komuyu; Mian Bisa madialan, tukon doi yana akiyo kokalipookan. 6 Kalu kita bantile baikon kita tubo pomeenggon tukon yana, banggokai kita tubo doi kalipookan lalomo, maka kita bakala-kala doi bantil-bantilan mau doi nda kokubai. 7 Bai kalu kita tubo doi madialan lalomo bunomo lakon ko Mian Bisa daano doi madialan lalomo, maka kita tubo pokokonoi, pomeenggon doi meeng tukon bailong, tukon Yesus sauno, na Pau, kumesiyo doi sasaibino konda lalim. 8 Kalu kita oantile baikon kita akiyo konda lalim, kita kokoliiyo kobutonggita; tukon ko Mian Bisa akiyo doi noanggita lalomo. 9 Bai kalu kita mangakukene konda lalim-lalim doi Mian Bisa, yana naikon tapaatiyo kona toon tukon kubaiyo oila komo adil. Yana naikon ompuniyo konda lalim-lalim tukon kumesiyo kita doi sasaibino konda kokubai mo sala. 10 Bai kalu kita bantile baikon kita akiyo konda lalim, kita aanggene naikon ko Mian Bisa kala-kala tukon kita aki nda mangabos Mian Bisa nabantilan doi noanggita.

1 Yohanes 2

Klistus potombonii kita

2:1 Kulabuk-labuk! Yaku tulise naiya doi komuyu sulano komuyu inai pomokubai lalim. Bai kalu daano komo mokubai lalim, maka kita daano komeeng konda pombela, doiyamo Yesus Klistus mo adiloo; yana naikon kabiyo kita doi Tama salaano. 2 Tukon lolo doi Yesus Klistus doiyamo konda lalim-lalim inompuni. Tukon bolikon tolongo nda lalim-lalim, bai tukon lalim doi sasaibino kobanggapi koidan. 3 Kalu kita taat doi Mian Bisa napalenta-palenta, doiya kotandano baikon kita tingoniiyo ko Mian Bisa. 4 Mian mo oantile, "Yaku tingoniiyo ko Mian Bisa," bai aki nataat doi Mian Bisa napalenta-palenta, doiya mianoo kala-kala, tukon Mian Bisa akiyo doi noano lalomo. 5 Bai mian mo taat doi Mian Bisa nabantilan, doiya mianoo mamaasikene ko Mian Bisa tutuuno. Doiyamo kopaloosano baikon kita tubo pomeenggon tukon Mian Bisa. 6 Indee komiano mobantile yana tubo pomeenggon ko Mian Bisa, yana sio natubo loloiyo Klistus nalenggang.

Palenta mo boolu

7 Utus-utus mo sineang! Yaku mo tulise naiya bolikon kai meeng kopalenta mo boolu. Naiya palenta momalum-bito mo lapamo pinolonggon doikoo salataa potambuunan momangangga doi Klistus; doiyamo bilita moluwedoi Mian Bisa mo lapamo komuyu lengele loolukoo. 8 Mau nabuno doiya, palenta yaku mo tulise nia boolu koidan; sabab kona bisaan moola kinita doi Klistus butongo tukon doi butomuyu. Sabab kokalipookan tambuuno lapus tukon madialan mo bisa tamouuno montootilang. 9 Mian mo bantile baikon yana daano doi madialan lalomo bai doiya mianoo daano mesikitine koutuso, doiya mianoo daano eloi kalipookan lalomo polong budodoiya. 10 Mian mo seseange koutuso, tubo doi madialan tobikon akiyo kolangge meeng doi yana naikon mokubaiyo mangaanikene mian bailong otuwong doi lalim lalomo. 11 Bai komian mo mesikitene koutuso, daano doi kalipookan. Yana ampakon doi kalipookan lalomo, tukon aki natoiyo inaando kona tausan, sabab do kalipookanoo tealikene yana aki namoola monggita. 12 Yaku batulis doikoo, Labuk-labuk, sabab kopoo lalim Klistus ompuniyomo. 13 Yaku batulis doi komuyu, Tama-tama, sabab komuyu tingoniiyo yana mo lapamo daano salataa doi tumbe-tumbeno. Yaku batulis doi komuyu, Kotabo-tabo, sabab komuyu lapamo lungguiyo ko Ibiliis. 14 Yaku batulis doi komuyu, Labuk-labuk, sabab komuyu tingoniiyo ko Mian Bisa Tama. Yaku batulis doi komuyu, Tama-tama, sabab komuyu tingoniiyo ko Bantilan mo tausono daano salataa doi tumbe-tumbeno. Yaku batulis doi komuyu, Tabo-tabo, sabab komuyu bukuan. Mian Bisa nabantilan daano doi noamu lalomo, tukon komuyu lapamo lungguiyo ko Ibiliis. 15 Inai poseange nadunia nia, kabai oilamo komo daano doi dunia lalomo. Kalu komuyu seange kodunia, komuyu akipo seang Tama. 16 Sasaibino kolobo mo daano doi dunia nia lalomo - mo minooton doi banggapi nalenggang mo baladosa, mo kinita maka minoomoti tukon mo bina-banggaakon - sasaibino doiya langge-langge mo aki naluwe doi Tama, bai tolongo luwedoi dunia. 17 Dunia tukon sasaibino kolobo doi lalomo banggapi mo mootiyo, sodo nalapus. Bai mian mo loloiyo ko Mian Bisa namongiasan, tataap tubo polong sidutu-posidutukon.

Klistus na Musu

18 Kulabuk-labuk, dunia napupusan loolanimo! Lapamo pinailukon doi komuyu loolukonoo baikon Klistus na Musu naikon lubat; tukon budodoiya lubato badaang komian mo musuiyo Klistus. Doiya kopaloosano baikon kodunia napupusan loolanimo. 19 Klistus namusu-musudoo doiyamo mian-mian mo lapamo tinggale kita, sabab yanila kona bisaan tuuno bolikon nda mian. Kalu yanila nda mian, tantu yanila tataap polaing-laing kita. Bai yanila tinggale kita, sulano natontong tuuno baikon akiyo komeeng komian moluwedoi yanila mo bisa-bisa tongusokon doi nda agama. 20 Bai komuyu lapamo mantalima Mian Bisa Na Loh Yesus Klistus mo kundongiikene komuyu tukon doiyamo kosababpo komuyu sasaibino toiyo kootunggul mo bisa. 21 Jadi yaku tulise naiya doikoo bolikon kai komuyu akiyoon potingoniiyo kootunggul mo bisa, bai tobikon komuyu lapamo tingoniiyo, tukon komuyu koidan toiyo baikon akiyo kokala doi otungguloo mo bisa lalomo. 22 Komo bakala-kala doiyamo mian mo bantile baikon Yesus bolikon Tomundo Pasalamat Mian Bisa mo paladandikene. Mianoo Klistus na Musu; yana aki naakuiyo Tama mau na Pau. 23 Mian mo aki naakuiyo Pau, koalatino aki natalimayo Tama koidan. Tukon mian mo akuiyo ko Pau, koalatino talimayo Tama koidan. 24 Sabab doiya, bilita komuyu mo lapamo lengele salataa komuyu tumbe-tumbeno manaangga siokai podagaiyo mono-monondok doi noamuyu. Kalu do bilitadoo komuyu palatikang-gene mono-monondok, komuyu sidutu tubo pomeenggon tukon Pau maka Tama. 25 Tukon naiyamodoo Klistus nadinondiikon doi kita: tuboan mobisa tukon posidutukon. 26 Yaku tulise naiya doikoo doi mian-mian kaliangano mo kakaate kokoliiyo komuyu. 27 Bai kokaliangano doi komuyu, Klistus lapamo kundongiikene kona Loh doikoo. Tukon kalu kona Lohdoo daanoon doikoo, aki napalaluu nadaano komian bailong mootunggule komuyu. Sabab kona Loh otunggule komuyu sasaibino kolangge kaliangano; tukon oila kona inotunggukonoo doiya bisa, aki nakala. Tobikon doiya, siokai komuyu molole doi oila do Lohdoo nainotunggulkon, tukon siokai komuyu potataap tubo pomeenggon tukon Klistus. 28 Jadi, daku labuk-labuk, potataap tubo pomeenggon tukon Klistus, sulano kalu tembo yana lubat, kita mangadap doi yana tukon balani, tukon aki nda sapit sabab mammaa. 29 Komuyu toiyomo baikon Klistus tubo loloiyo ko Mian Bisa namongiasan. Tobikon doiya komuyu sio potoiyo koidan baikon memeeng komian mo tubo loloiyo ko Mian Bisa namongiasan doiya Mian Bisa napau.

1 Yohanes 3

Mian Bisa napau-pau

3:1 Pokitayo bulaando ko Mian Bisa naseangano kita, tobikon kita inakui buno napau-pau. Tukon takainomo kita daano Mian Bisa napau-pau. Doiyamo kosababpo dunia nia mo lokis aki natingoniiyo kita, sabab dunia aki natingoniiyo ko Mian Bisa. 2 Utus-utus mo sineang! Kita budodoiya daano Mian Bisa napau-pau, bai konda ndondoong akiyoon natontong. Mau nda toiyomo baikon kalu Klistus lubat, kita naikon teali buno yana, sabab kita naikon kitayo yana doi nandondoong mo bisa tuuno. 3 Sasaibino komian mo daano kona moinian nia motuuk doi Klistus, dagaiyo kobutongo sulano namoliyous tuuno, bilisii doi lalim bunomo lakon Klistus moliyous koidan. 4 Komian mo mongkubai lalim, lupaiyo ko Mian Bisa naukum; sabab kolalim doiya meeng kolumbaiyano motuuk doi Mian Bisa naukum. 5 Komuyu toiyo baikon Klistus lubat sulano naapuse kooanggapi nalalim, tukon baikon akiyono kona lalim doi butongo. 6 Sasaibino komian mo tubo pomeenggon tukon Klistus, aki nabangga-banggadudul mongkubai lalim. Komian mo bangga-banggadudul mongkubai lalim, aki namokita Klistus kabai natingoniiyo. 7 Daku pau-pau, inai mosodiiyo mau indee miano komo atapayo komuyu. Mian mo kubaiyo ko Mian Bisa namongiasan doiya Mian Bisa napau bunomo Klistus Mian Bisa Napau. 8 Bai komian mo bangga-banggadudul kubaiyo kolalim doiya Ibiliis napau, sabab Ibiliis baladosa salataa doi tumbeno. Tuuk naiyamo kona ko Mian Bisa Napau lubat, doiyamo sulano namanase ko Ibiliis nalimang. 9 Mian mo lapamo teali Mian Bisa Napau, aki nabangga-banggadudul mongkubai lalim, sabab ko Mian Bisa nasifat susuungo daano doi yana. Tukon do sabab Mian Bisadoo Tamano, maka yana aki momoola bangga-banggadudul mongkubai lalim. 10 Naiyamo kona posasalaan ko Mian Bisa napau-pau tukon Ibiliis napau-pau; indee komiano komo aki nakubaiyo ko Mian Bisa namongiasan, kabai aki naseseange koutuso, yana bolikon Mian Bisa napau.

Pomaasikonan meeng tukon bailong

11 Salataa doi tumbe lapamo pinolonggon naiya bilita nia doikoo: Kita sio ndaposeang meeng tukon bailong. 12 Inaikai nda buno Kain, mo teali Ibiliis napau tukon akateyo kootuso susuungo. Oila kosababpo Kain moakateyo koutuso? Sabab ko Mian Bisa tubo pomeenggon tukon kita, sabab yana lapamo beekene kona Loh doi kita.

1 Yohanes 4

Loh mobisa tukon loh motapa

4:1 Utus-utus mo kinilakon! Inaikai poanggayo doi sasaibino komian mo akuiyo daano ko Mian Bisa Na Loh, bai poujiyo loolukon yanila sulano potoiyo oilakai dolohdoo mo daano doi yanila luwedoi Mian Bisa kai aki. Sabab badaang konabi mokala mosasabulo doi yayaa. 2 Buno naiya kona tealian komuyu toiyo oilakai doiya Mian Bisa Na Loh kai bolikon: Mian mo akuiyo baikon Yesus Klistus lubat doi dunia buno banggapi, doiya mianoo daano ko Loh mo lubat luwedoi Mian Bisa. 3 Bai doi mian mo aki naakuiyo naiya langge nia kaliangano doi Yesus, aki nadaanb ko Mian Bisa Na Loh. Mianoo daano koloh moluwedoi Klistus na Musu. Utus lapamo molongol baikon do lohdoo naikon lubat, tukon budodoiya yana daanomo doi dunia nia. 4 Bai daku labuk-labuk, komuyu Mian Bisa namian. Komuyu lapamo lungguiyo konabi-nabi mokala-kala, sabab ko Loh mo daano doikoo lobian babasal kona kuasa tukon doi loh mo daano doi dunia nia namian. 5 Nabi-nabi mokala-kaladoo basalitakene kolangge-langge kaliangano doi dunia nia, tukon dunia nia lengele yanila nabantilan, sabab yanila dunia namian. 6 Bai kita daano Mian Bisa napau-pau; tukon mian mo tingoniiyo ko Mian Bisa, lengele konda bantilan. Mian mo bolikon Mian Bisa namian, aki namolongol nda bantilan. Bunomo doiya kona tealian kita momoola toiyo kona posasalaan ko Loh mo beena otunggul mo kana, tukon loh mo mangatapa.

Mian Bisadoo maasi nalunean

7 Utus-utus mo kinilakon! Maimo kita nda poseang meeng tukon bailong, sabab koseang luwedoi Mian Bisa. Mian mo meseseang, doiya Mian Bisa napau tukon yana toiyo ko Mian Bisa. 8 Mian mo aki nameseang aki natingoniiyo ko Mian Bisa; sabab ko Mian Bisa doiyamo komaasi naluwean. 9 Mian Bisa okitakene baikon yana seseange kita tukon bintekene kona Pau momeeng doi dunia nia lalomo sulano kita malaat tuboan luwedoi na Paudoo. 10 Naiyamo do maasidoo: Bolikon kita komo lapamo mamaasikene ko Mian Bisa, bai Mian Bisa komo mamaasikene kita tukon bintekene kona Pau sulano luwedoi yana kita malaat potolos doi nda lalim-lalim. 11 Utus-utus mo kinilakon, kalu ko Mian Bisa bunomo doiya kona seangano kita, mau kita koidan sio nda pomamaasikon meeng tukon bailong. 12 Akiyo komeeng komian mo sidutu kitayo ko Mian Bisa, bai kalu kita pomamaasikon, Mian Bisa pomeenggon tukon kita tukon kona maasi teali talakana tuuno doi butonggita. 13 Tobikon doiya ko Mian Bisa lapamo beekene doi kita kona Loh, maka kita toiyo baikon kita lapamo tubo pomeenggon tukon Mian Bisa, tukon ko Mian Bisa tubo pomeenggon kita. 14 Kami lapamo kitayo ko Mian Bisa Napau, tukon kami babilitakene baikon yana Tamano sumboliiyo sulano nateali Tomundo Pasalamat naiya dunia nia. 15 Indee komiano moakuiyo baikon Yesusoo Mian Bisa Napau, ko Mian Bisa tubo pomeenggon doiya mianoo, tukon do mianoo koidan tubo pomeenggon tukon Mian Bisa. 16 Kita susuunggita toiyo tukon anggayo ko Mian Bisa namaasi doi kita. Do Mian Bisadoo maasi naluwean. Mian kona tuboan mo kinuasai maasi, mianoo pomeenggon tukon Mian Bisa, tukon Mian Bisa pomeenggon tukon yana. 17 Maasi tinealikon monondok doi butonggita lalomo, sulano kita nda malaat kabalanian doi Pangadilan oloyono. Kita naikon malaat kabalanian sabab konda tuboan doi dunia nia buno pokakana Klistus natuboan. 18 Mian mo lasaiyo ko Mian Bisa namaasi, aki natoiyo komatakutan; sabab komaasi mo talakana alapuse sasaibino kopalasaan matakutan. Jadi totingonii baikon kalu komian akiyoon nalasayo ko Mian Bisa namaasi motalakana kalu doiya mianoo matakut mosasalaane ko oloyo Pangadilan. 19 Kita meseseang, sabab ko Mian Bisa lapamo seange tumbe kita. 20 Kalu meeng. komian bantile, "Yaku seseange ko Mian Bisa," bai yana aki naseange koutuso, doiya mianoo kala-kala. Sabab mian mo aki naseange koutuso mo kitayo, aki naminoolakon Mian Bisa moseseange mo aki nakitayo. 21 Tobikon doiya, naiyamo kopalenta Klistus mo beekene doi kita: Indee komiano momamaasikene ko Mian Bisa sio namamaasikene koutuso koidan.

1 Yohanes 5

Nda manaangan luwedoi dunia

5:1 Mian mo anggayo haikon Yesus yana Tomundo Pasalamat Mian Bisa mo paladandikene, do mianoo daano Mian Bisa napau. Mian mo seseange kotamano, seange koidan kona paudoo. 2 Tukon naiyamo kololoono kita toiyomo baikon seseange ko Mian Bisa napau-pau: Kita mamaasikene ko Mian Bisa tukon taat doi napalenta-palenta. 3 Sabab, seangano ko Mian Bisa koalatino taat doi napalenta-palenta. Tukon kona palenta-palenta aki namotoong doi kita, 4 sabab doi memeeng ko Mian Bisa napau moola lungguiyo nadunia nia mo lokis. Tukon kita lungguiyo nadunia nia tongo nda manaanggaan. 5 Indee komiano komo moola lungguiyo nadunia nia? Tolongo mian mo anggayo baikon Yesus doiya Mian Bisa Napau. fiasakisiian kaliangano Yesus Klistus 6 Yesus Klistus komo lubat doi dunia tukon paisu namansauan salani tukon kai sau moluwedoi namatean. Yana lubat aki natolongo paisu tolong, bai tukon paisu maka sau. Tukon Mian Bisa Na Loh susuungo beena katalangan baikon doiya bisa, sabab ko Loh aki naoiasa kala-kala. 7-8 Daano kotolu kosakisii: Mian Bisa Na Loh, paisu tukon sau - kotolu-toluno mebee kasaksian mo pokakana. 9 Kita anggayo nakasaksian doi kobanggapi, bai ko Mian Bisa nakasaksian lobian kona tutuuwan koidan. Tukon doiyamo kokasaksian Mian Bisa mo lapamo beekene doi na Pau. 10 Tobikon doiya, mian mo mangangga doi Mian Bisa Napau, lapamo talimayo do kasaksianoo doi noano lalomo; bai mian mo aki naanggayo ko Mian Bisa, yana aanggenemo naikon ko Mian Bisa kala-kala, sabab yana aki naanggayo oila ko Mian Bisa nabinantil motuuk doi na Paudoo. 11 Naiyamo do kasaksianoo: Mian Bisa lapamo beekene doi kita kotuboan mobisa tukon posidutukon, tukon kona Pau doiyamo kotuboan uuno. 12 Mian mo bakoonggukene anggayo ko Mian Bisa Napau, bakoonggukene do tuboanoo; tukon mian mo aki bakoonggukene yana, aki namalaat do tuboanoo.

Tuboan mobisa tukon posidutukon

13 Yaku batulis doi komuyu mo mangangga doi Mian Bisa Napau, sulano komuyu potoiyo baikon komuyu malaato tuboan mobisa tukon posidutukon. 14 Tukon kita balani mangadap doi Mian Bisa, sabab kita anggayo yana talimayo konda sambeang, kalu kita mangkabi oilamo kolobono mo pokokonoi tukon namongiasan. 15 Sabab kita toiyo baikon yana lengele kita kalu kita mangkaoi oioila doi yana, maka kita toiyo koidan baikon yana beena doi kita oila konda kinabi doi yana. 16 Kalu komuyu kitayo komeeng kotulamuyu Salani miano mo kubaiyo kolalim sulano naaki natealikene do mianoo lapus kona tuboan mobisa tukon posidutukon, siokai komuyu posambeang doi Mian Bisa; tukon Mian Bisa naikon beekene do tuboanoo doi yana. Naiya pokokonoi tukon yanila kona pai lalim mo aki natealikene yanila lapus konapai tuboan. Bai daano kolalim mo mangaanikene do mianoo lapus kona tuboan. Doiya kokaliangano yaku aki kubantile baikon komuyu sio posambeanggene doi Mian Bisa. 17 Sasaibino kokokubai mo sala doiya lalim, bai daano kolalim mo aki nakubaiyo teali lapus komian natuboan mobisa tukon posidutukon. 18 Kita toiyo baikon sasaibino komian mo tealimo Mian Bisa napau-pau, aki nabangga-banggadudul kubaiyo kolalim, sabab ko Mian Bisa Napau totoliyo yana, tukon ko Ibiliis akiyo kona kubaiyano oioila doi yana. 19 Kita toiyo baikon kita Mian Bisa namian, mau kai doi potikunggon kodunia nia Ibiliis kuasaiyomo. 20 Kita toiyo baikon ko Mian Bisa Napau lapamo lubat tukon lapamo beena pangalatian doi kita, sulano kita nda toiyo ko Mian Bisa mo bisa. Kita tubo pomeenggon tukon Mian Bisa mo bisa tukon tubo pomeenggon kona Pau Yesus Klistus. Naiyamo ko Mian Bisa mo bisa, tukon naiyamo kotuboan mobisa tukon posidutukon. 21 Daku labuk-labuk, dedeenggene kobutomu doi bapilogotan!

2 Yohanes 1

1:1 Tinano Mian Bisa mo lilikemo, tukon doi pau-pau tinano. Sulatia luwedoi yaku, katua jemaat mo bisa-bisa seange komuyu. Bolikon tolongo yaku, bai sasaibino komian mo tingoniiyo ko Mian Bisa mo bisa, seange komuyu koidan. 2 Sabab Mian Bisa dungol doi noanggita lalomo, tukon naikon sidutu daano tukon kita sidutu-posidutukon. 3 Boliisi kita nda binee balakaat, maasi tukon monondokan doi Mian Bisa Tama, tukon doi Yesus Klistus Tama na Paudoo. Boliisi sasaibino doiya kita laate tukon noa mo moliyous tukon koidan naseang.

Nabisaan tukon seang

4 Yaku laba tuuno baikon elaano kopau-pau tinano mo tubo loloiyo ko Mian Bisa naotunggul, buno mo lapamo Mian Bisa Tama palentakene doi kita. 5 Tobikon doiya, Tina, yaku kabiyo tuuno sulano kita sasaibino nda poseseang. Komo yaku loolukene nia bolikon kai meeng kopalenta mo boolu; palenta nia lapamo bineekon doi kita salataa doi nda tambuunan mangangga. 6 Poseangan koalatino tubo loloiyo ko Mian Bisa napalenta. Tukon palentadoo komuyu mo lapamo lengele salataa doi tumbe doiyamo baikon komuyu sio potubo tukon seseange meeng tukon bailong. 7 Badaang kopangakakon mosasabulo doi posaapon kodunia. Yanila daanokai mian-mian mo aki naanggayo baikon Yesus Klistus lubat doi dunia pokakana buno meeng kobanggapi. Mian mopokakana doiya daano meeng kopangakakon tukon Klistus na Musu. 8 Tobikon doiya, podagaiyo inai nateali lapus doi komuyu oila komo lapamo kami usahakanggene motuuk doi komuyu. Pousahakanggene sulano potalimayo kopatambo sasaibino luwedoi Mian Bisa. 9 Mian mo aki nabataani doi Klistus naotunggul, bai tolongo isa doi oilamo Klistus nainotunggukon, doiya mianoo akiyo kona Mian Bisa. Mian mo tataap loingiyo doi Klistus naotunggul, koalatino daano ko Mian Bisa Tama mau Napau. 10 Tobikon doiya, kalu daano komian molubat tukon pailukene doi komuyu kootunggul Klistus mo aki naotunggulkene, inai potalimayo doiya mianoo doi pobonua lalomo kai beena pongodotii doi yana. 11 Sabab komian mo mebee pongodotii doi mianoo mo buno doiya tulut koidan buno mianoo mo kubaiyo kokokubai mo lokis.

Bantil-bantilan potutupo

12 Badaang tuuno komo palaluu yaku pailukene doikoo, bai kupikikene lobian monondok inai natolongo sulat. Yaku moinikene sulano namoola kulubat tukon pobasalitai doi komuyu, sulano konoanggita laba-laba tuuno. 13 Pau-pau moluwedoi utus boine Tinano Mian Bisa molilike koidan makapatu pongodotii doi Tina.

3 Yohanes 1

1:1 Utus Gayus mo sineang! Yaku, katua jemaat, mo bisa-bisa seange ikoo, 2 sambeang boliisi Utus nasehat-sehat tukon sasaibino mono-monondok tukon ikoo buno pokakana komu jiwa daano momono-monondok. 3 Yaku sanaang tuuno sambuno moimoiya koutus Salani miano lubat tukon popitoikene doi yaku bulaando komu satiaan doi Mian Bisa mo bisa, sabab memang Utus sidutu tubo tulutio ko Mian Bisa naotunggul. 4 Akiyo komo moola tealikene yaku sanaang tuuno, luwedoi molongol baikon daku labuk-labuk tubo tulutio ko Mian Bisa naotunggul.

Gayus ngginaal

5 Utusonggu! Utus bunomo doiya komu satiaan doi limang lalomo Utus mo lapamo kubaiyo doi tula-tulanggita Salani miano; mau koidan doi Salani Utus mo akiyoon natingoniiyo, bai Utus leleaniyomo. 6 Yanila lapamo popitoikene doi jemaat dombai lipu tentang domu seangoo. Tulungiyo yanila sulano namoola yanila banggadudulkene kona poampakonan tukon kalu buno doiya sanaang ko Mian Bisa noano, 7 sabab doi ampakonan lalomo tuuk moleleaniyo ko Klistus, yanila aki namantalima oila kobatuanoo doi mian-mian mo aki natoiyo ko Mian Bisa. 8 Tobikon doiya, kita Salani miano sio nda tulungiyo kotula-tulanggita Salani miano mo buno doiya, sulano nda moola malaing yanila doi usahadoo lalomo moampakonggene kootunggul moluwedoi Mian Bisa.

Diotlefes tukon Demetlius

9 Yaku lapamo motulis sulat mo palus doi jemaat, bai Diotlefes mo yase teali katua doi jemaat, aki nayase loingiyo yaku. 10 Siokai kulubato, maka kubeaasene sasaibino kolangge yana mo lakukenemo, doiyamo tentang langge-langge molokis tukon kala-kalaan yana mo bantile tentang doi kami! Bai sasaibino doiya akiyoon nasukup komo tuuk doi yana. Singgatoodoo tula-tulanggita Salani miano nalubatan, yana aki nayase talimayo yanila. Bai tolongo yana pantane komian mo talimayo donda utus-utusoo, tukon yana tolongo sumboliiyo dopai mian-mianoo nadampas doi jemaat! 11 Utus yaku mo seange, inai pomoloingikon oila komo lokis. Poloingiyo komo monondok. Mian mo mokubai monondokan daano kai Mian Bisa namian. Tukon mian mokubaiyo lokis akiyoon natingoniiyo ko Mian Bisa. 12 Sasaibino komian nggaale Demetlius. Mau koidan ko Mian Bisa nggaale yana. Kami koidan nggaale yana tukon Utus bai toiyo baikon oila komai pinolonggon moola nainangga.

Pongodotii sulat potupo

13 Badaang tuuno komo palaluu yaku bantile doikoo, bai yaku lasayo lobian monondok kalu aki natolongo sulat. 14 Yaku moinikene akimo namalumbit koidan kita pososuungo, tukon kita tuluusene konda salita. 15 Boliisi ko Temeneno nabalakaatiyo Utus. Kotula-tulamu doi kulipu nia makapatu pongodotii doikoo. Pelenggene daku pongodotii doi sasaibino kotula-tulanggita meeng tukon meeng.

Yudas 1

1:1 Utus-utus mo lapamo inuang tukon Mian Bisa Tama nasineang tuuno, tukon modinagai tuuk Yesus Klistus. Salaku Yesus Klistus napeleleani, yaku, - Yudas - Yakobus utuso, 2 moinikene: Boliisi ko Mian Bisa nabeena balakaat, maasi tukon namondokan doikoo tukon nalobi-lobianan.

Gulu-gulu mokala

3 Utus-utus mo sineang! Daku makisuut tutuu motulis kosulat doikoo kokasalamatan kaliangano kita toupiyomo singgat-singgat. Bai budodoiya yaku lasayo buno sinumbolii sulano otinauwo komuyu tukon sulatia sulano komuyu pobagadudul kakate tuuk manganggaan mo lapamo idan ko Mian Bisa nabeekene tuuk sidutu-posidutukon doi namian. 4 Sabab aki nda sadaliyo, daano ko mian-mian motantu kokulaing usok doi kita tanga-tangano. Yanila mian-mian molokis mo bakala-kalakene bilita kaliangano ko Mian Bisa namaasi doi kita, sulano namalaat todanan sabukene kona pai noanoila napisuu. Tukon yanila tolake Yesus Klistus, komemeengo Balakuasa tukon nda Temeneno. Doi loolukoo ukuman tuuk doi yanila lapamo pinopitoikon doi Kitab Moliyous lalomo. 5 Sasaibino lapamo komuyu toiyo. Bai yaku yase ingotiikene komuyu bulaando ko Temeneno nasalamatanano ko Islael miano kaliangano moluwedoi tano Mesil, bai doibundu lopue ko mian-mian mo aki namangangga doi antala yanila. 6 Neneeke koidan komalaekat mo liisiyo kosipat yanila nabalakuasaan, tobikon taus tinggale yanila nalipu dungolan. Ko Mian Bisa boboiyo do malaekat-malaekatoo tukon lante moaki nabontol-bontol, doi lipu mokalipookan doi buta lalomo. Idoo yanila tinaan banggadudul polong yanila kinonoi ukuman doi oloyo mo hebat tuuno. 7 Neneeke koidan kota Sodom tukon Gomola tukon kota-kota potikunggon, kotumbuno kubaiyo kolangge-langge buno malaekat-malaekatoo nakinubai. Yanila kubaiyo kolangge-langge balolowaan tukon molokis, tobikon yanila sinakisaa tukon inukum aung mo akiyo kona posoan, sulano tinealikon poingotii doi sasaibino komian. 8 Bunomo koidan do mian-mianoo dongo-dongolo polong yanila kubaiyo kolalim doi yanila butongo susuungo. Yanila kitayo ko Mian Bisa nakakuasaan lendah tukon totulaiyo sasaibino komahluk monondok doi sulugaa. 9 Mikhael susuungo, mo kapalaiyo komalaekat-malaekat, aki nabiasa mokubai buno doiya. Doi tembo yana pogagai tukon Ibiliis doi ponggimakonan lalomo tentang indeemo naikon komo laate Musa badano, Mikhael aki nabalani hakimiyo Ibiliis tukon bantil-bantilan totulai. Mikhael tongo bantil, "Temeneno naikon odinggayo ikoo!" 10 Bai tukon totulai-totulai, do mian-mianoo lobosio sasaibino kolobo mo aki napo alatio. Yanila pokakana buno iyayon-iyayon mo akiyo kona pikilan, mo toiyo kolangge-langge tukon namotoiyan. Bai tongo doiya langge-langgedoo kubaiyo yanila silaka. 11 Silakamo yanila! Yanila lapamo loloiyo Kain naloloon. Sulano namalaat doy, yanila usekene kobutongoila doi susaan lalomo pokakana buno Bileam. Tukon yaniladoo minanaso sabab nggimal buno Kolah. 12 Doi tembodoo komuyu kubaiyo kolamean kaanan, mian-mianoo nasikap manguanikene toluwe doi antala komuyu. Sabab yanila kaan tukon modoko aki namamaa, tukon tongo utamakene kobutongo susuungo. Yanila buno bunong mbombuul mo puule, bai aki nalubatene koudan. Yanila koidan buno kayung mo akiyo kosaono mau kai doi tembo kayung nasao-saowan; kayung-kayung mo lapamo kinubut koanggolo tukon matemo tuuno. 13 Pokakana buno bokol mo makansang doi tobun, mobukal bunomo koidan yanila mobukal-bukal kokubai-kokubai mo minamaakon. Yanila buno bituon-bituon pauno mo tasabul tukon mo lapamo Mian Bisa sadiakene kona tangabosan doi kalipookan lalomo mo kulokis tuuno sidutu-posidutukon. 14 Henokh, Adam natulunan kopituno, looluk biasa popitoi-kene do mian-mianoo kaliangano. Henokh bantile, "Kitayo, Temeneno naikon lubat tukon doi lobo-loboomo kona malaekat moliyous 15 tuuk hakimiyo sasaioino komian. Temeneno naikon ukume sasaioino ko mian-mian molokis sabab yanila nakokubai-kokubai mo kulokis. Tukon yana naikon ukume komian mokubaiyo kolalim tukon palalentel sabab sasaibino kona pobinantil pototulai." 16 Mian-mianoo sidutu nggimal-nggimal tukon asalakene komian oailong. Yanila tubo tulutiyo kona pomongiasan mo baladosa. Yanila babanggaalkene kobutongo susuungo tukon akakene komian sulano namalaat kauntungan.

Poingotii tukon otinau

17 Bai Utus-utusonggu mo sineang, neneeke naikon oila loolukoo nda Temeneno Yesus Klistus nalasul-lasul nabinantil. 18 Yanila loolukonoo bontiikene doikoo baikon naloolanian kolonu napupusan naikon sumbot ko mian-mian mo sosiboliiyo komuyu, doiyamo mian-mianoo mo tubo tulutiyo kona pomongiasan mo baladosa. 19 Yanila naiyamo ko mian-mian badaang mo sumbetene kopooalaasan. Yanila aki nakinuasai Mian Bisa Na Loh, bai dunia nia nandondoong kona minoo-minooton. 20 Bai komuyu, Utus-utusonggu, didike banggadudul komu tuboan lengget doi mumanggaan doi Yesus Klistus. Do mumaangganoo moliyous tuuno. Sambeang loolukon tukon Mian Bisa Na Loh nakuasa, 21 tukon potubomo sidutu doi Mian Bisa naseang lalomo doi nadaanoan komuyu mototiili nda Mian Bisa Yesus Klistus namaasi, naikon mo bineekon doikoo tuboan mobisa tukon posidutukon. 22 Doi mian-mian malagu-lagu konoano, siokai komuyu tudoikene koposeangan. 23 Kibute komian natabuat doi aung lalomo tuuk salamatene yanila. Doi mian-mian bailong siokai komuyu tudoikene koposeangan polainggene kopalasaan matakut, bai mosikitene kai tukon yanila napakean mo lapamo kinonggiliti tukon yanila namongiasan mo baladosa.

Samheang panggaal

24 Mian Bisa komo moola madagai sulano komuyu akipo tuwong, tukon mo moola babayo ikoo doi nakakuasaan mo babasal tukon nasanaangan moakiyo kososiboliino, 25 yanamo ko Mian Bisa momeeng, Pasalamaton kita mololoi doi Yesus Klistus nda Temeneno. Yanamo ko Mian Bisa mo monondok, babasal, balakuasa tukon inangga doi loolukoo polong budodoiya tukon tuuk sidutu-posidutukon! Amin.

Inokitakon 1

1:1 Buku nia antoko oila kokaliangano komo inokitakon doi Yesus Klistus tentang langge-langge naikon mo teali. Mian Bisa bontiikene doi Klistus sulano yana tudoikene doi Mian Bisa napeleleani oila komo sio namosobit nateali. Klistus sumboliiyo kona malaekat doi Yohanes, napeleleani, sulano nabontiikene do kadadian-kadadianoo doi yana. 2 Maka Yohanes salitayomo sasaibino komo kinitadoo; tukon naiyamo kona lapulan teteba kaliangano luwedoi Mian Bisa komo inokobukuanggon doi Yesus Klistus luwedoi nakasaksian. 3 Kinatauwan kai komian komo bacakanggene tukon komian komo ndongoliiyo kobilita nubuat naiya buku nia tukon taat doi oila komo totulis doi lalomo. Sabab akimo namalumbit koidan sasaibino naiya naikon teali.

Pongodotii doi pitu kojemaat

4 Utus-utus mo daano doi pitu kojemaat doi lipu Asia! Yaku, Yohanes, moinikene komuyu pobinee balakaat tukon monondokan moluwedoi Mian Bisa - doiyamo yana mo daano, mo lapamo daano, tukon mo daano banggadudul - tukon koidan doi pitu koloh mo daano doi Mian Bisa nabatomundoan salaano, 5 tukon luwedoi Yesus Klistus, sakisii mo taat. Yanamo kotumbe-tumbeno moinotuboi koidan doi namatean tukon yanamo koponguasa tomundo-tomundo doi dunia nia. Yesus mamaasikene kita, tukon luwedoi namatean yana sodiiyo kita doi nda lalim-lalim, 6 tukon tealikene kita meeng kobangsa motangalaas imam-imam mo leleaniyo ko Mian Bisa, Tamano. Yesus Klistus doiyamo komo babasal tukon balakuasa tuuk sidutu-posidutukon. Amin! 7 Kitayo, yana lubat polaing kobunong! Sasaibino komian naikon kitayo yana, tongusokon koidan yanila mo lapamo tebeke yana. Sasaibino kobangsa doi dunia naikon kokiil sabab yana. Oode, tantu Amin! 8 "Yakumo kotumbeno tukon kobunduno," Temeneno Mian Bisa nabantilan, mo daano, mo lapamo daano, tukon mo daano banggadudul, Komo Babasal Konakuasa.

Pokita tentang Klistus

9 Yaku Yohanes, utusomu mo pomeenggon nasib tukon komuyu doi sakisaawan lalomo mo tinoupi samba-samba ko Klistus pololaing. Kita sabal sakisaa salaku koona namian. Yaku sinakukon doi togong Patmos sabab yaku ampakonggene koteteba moluwedoi Mian Bisa, komo kinokobukuanggon doi Yesus mololoi doi nakasaksian. 10 Doi Temeneno naoloyo, ko Mian Bisa Na Loh kuasaiyaku, maka yaku lengele kolalo mo babasal - buno tolompet alalo - basilingan doi tonggulunggu. 11 Do alaloo bantile, "Tulisemo oila komu kinita, tukon kapatuwomo do bukudoo doi pitu kojemaat doiyamo: Efesus, Smilna, Pelgamus, Tiatila, Saldis, Filadelfia, tukon Laodekia." 12 Yaku mbaleng doi tonggulung sulano kukitayo indee doiya komo basilingan doi yaku. Maka yaku kitayo pitu koposi aino mo kinubai luwedoi mosoni. 13 Doi tanga-tangano do posidoo aiaino kokondong komeeng komian mo tokita buno banggapi. Yana mapake jubah kona bulusanan polong doi aino. Doi oyopo yana mapake potutup oyopo mosoni. 14 Kona buuk moute buno domba buluno, moute buno kapos. Komatano auaungan buno bilat; 15 koaino motontilang buno tambaga mo sinua. Koalalo buno paisu tuwong mokukuungan babasal. 16 Kolimano bakalinga taaniyo kopitu kobituon pauno, tukon doi babano sumbot komeeng kobakoko mo mamangan molua komangano. Koduduso montootilang buno oloyo doi oloyo nasuunan. 17 Salataa yaku kitayo, yaku sosuleengget doi salaano buno mian momate. Bai yana abese kolimano bakalinga doi yaku maka bantile, "Inai momatakut! Yakumo komo tumbeno tukon mo doibundu. 18 Yakumo naiya komo tubo! Yaku matemo, bai kitayomo, yaku tubo sidutu-posidutukon. Yaku balakuasa doi matean, tukon doi dunia mian mate. 19 Tobikon doiya, tulise kolangge-langge ikoo mo kitayo, doiyamo langge-langge komo daano budodoiya nia, tukon langge-langge komo naikon teali koidan. 20 Naiyamo kolaasia moluwedoi pitu kobituon pauno ikoo mo kitayo doi limanggu bakalingano, tukon luwedoi pitu koposi aino mosonidoo: Pitu do bituonoo pauno doiyamo sasaibino komalaekat doi pitu kojemaat, tukon pitu do posidoo aino doiyamo pitudoo kojemaat."

Inokitakon 2

Teteha motuuk doi Efesus

2:1 "Doi malaekat doi jemaat Efesus, tulise buno naiya: Naiyamo koteteba moluwedoi yana komo mataani pitu kobituon pauno doi limano bakalinga, tukon ampakon doi antala pitu koposi aino mosonidoo. 2 Yaku toiyo oila komo komuyu kubaiyo: Komuyu balimang kokobukuan tukon komuyu sabal tuuno. Yaku toiyo baikon komuyu akipo mebee noa doi mian molokis. Tukon komian mo mangakukene kotmtongo lasul hanggokai bolikon, lapamo komuyu ujiyo, tukon komuyu laatemo baikon yanila kala-kala. 3 Komuyu sabal tukon komuyu sakisaa sabab yaku, tukon komuyu aki namaloto konoamuyu. 4 Bai naiya daku kabalatan motuuk doi komuyu: Komuyu akimo koidan poseseange yaku buno doi tumbeno. 5 Tobikon doiya, poneneeke bulaando kona odoonan kopotuwongan! Pobadodoloon doi polalim-lalim, tukon polakukene oila komo komuyu nailakukon doi tumbe. Kalu aki, maka yaku naikon lubat doikoo tukon bubute koaino komu posidoo doi natongusolan. 6 Mau kai nadaano komeeng kolobo mo monondok doikoo, doiyamo: Komuyu mosikitene Nikolaus pololaingo nakokubai, yaku mo mosikitene koidan. 7 Indee komiano moola molongol, siokai napalatikanggene oila komo Mian Bisa Na Loh nabinantil doi jemaat-jemaat! Yanila mo manaang, naikon yaku pataikene namakaan sao moluwedoi kayung tuboan mo tubo doi Mian Bisa naasi."

Teteha motuuk doi Smilna

8 Doi malaekat doi jemaat Smilna, tulise buno naiya: Naiyamo koteteba moluwedoi yana komo tumbe tukon mo doibundu - mo lapamo mate tukon tubo koidan. 9 Yaku toiyo kopoo susa-susaan; yaku toiyo komuyu talalais - bai kona tutuuwan komuyu kaasa! Yaku toiyo koloobu-loobu komo inotuuk doi komuyu luwe mian mo mangakukene kobutongo Yahudi, banggokai bolikon; yanila daano setan namian! 10 Inaikai matakut naikon kosakisaa mo akimo namalumbit koidan komuyu sio potoupiyo. Neneeke, Ibiliis naikon usekene kosoobos luwedoi komuyu doi talunggu lalomo sulano nasobayo komuyu. Komuyu naikon sakisaa songulo kooloyo kolumbito. Siokai komuyu potaat doi yaku polong pomatekon, maka yaku naikon beena doikoo tuboan mobisa tukon posidutukon salaku tambo manaangan. nindee komiano momoola molongol, siokai napalatikanggene oila ko Mian Bisa Na Loh nabinantil doi jemaat-jemaat! Yanila mo manaang, tutuu aki naikon nasakisaa oioila doi matean koluano."

Teteha motuuk doi Pelgamus

12 "Doi malaekat jemaat doi Pelgamus, tulise buno naiya: Naiyamo koteteba moluwedoi yana mo taaniyo sabel momangan molua konongano. 13 Yaku toiyo iyaando kopoo dungolan, doiyamo doi Ibiliis nalipu nabatomundoan. Komuyu taat doi yaku. Maka salataa Antipas, daku sakisii mo satiadoo, inakate doi salaamuyu doi malkas Ibiliis, komuyu akipo manyangkal baikon komuyu mangangga doi yaku. 14 Mau nabuno doiya daano komoimoiya kolangge komo yaku aki kusanaanggene moluwedoi komuyu: Daano kosoobos komian doi antala komuyu komo loingiyo oila komo Bileam nainotunggukon. Bileam otunggule Balak bulaando kootuwongano ko Islael miano doi lalim lalomo; tukon oluuliyo yanila namakaan kinaan mo lapamo sinosubakon doi pilogot tukon lakukangganano kolangge-langge mo lokis. 15 Bunomo lakon koidan daano doi antala komuyu mian-mian mo taamo sasaibino Nikolaus poloolaingo naotunggul. 16 Tobikon doiya, pobadodoloon doi polalim-lalim! Kalu aki, naapa koidan yaku naikon lubat doikoo tukon lobosiyo do mian-mianoo tukon sabel mo daano doi babanggu. 17 Indee komiano moola molongol, tadukai napalatikanggene oila ko Mian Bisa Na Loh nabinantil doi jemaat-jemaat! Yanila mo manaang, yaku naikon pataikene makaan manna mo tosookon, tukon suwe-suwele naikon mantalima doi yaku meeng kobatu moute. Doi batudoo totulis meeng kosambu mo boolu, mo aki natinoi mau indee miano koidan, sangalaasan luwedoi mian mo talimayomo."

Teteba motuuk doi Tiatila

18 "Doi malaekat jemaat Tiatila, tulisemo buno naiya: Naiyamo koteteba moluwedoi Mian Bisa Napau, komatano kolot-kolot buno aung, tukon koaino nggilep-nggilep buno tambaga mosinua. 19 Yaku toiyo sasaibino komo komuyu kubaiyo - yaku toiyo komuyu seseangomo kotulamuyu, komuyu taat, komuyu balimang, tukon komuyu sabal mosakisaa. Yaku toiyo komuyu budodoiya balimang lobian badaang tukon doi loolukon. 20 Bai naiya daku kabalatan motuuk doikoo: Komuyu mebee noa doi Izebel, molukodoo mo akuiyo kobutongo Mian Bisa sosumboliiyon. Badaang daku peleleani yanamo tipuwomo tukon mootunggule sulano namongkubai tukon sulano namakaan kinaan mo lapamo sinosubakon doi pilogot. 21 Lapamo kubeena todanan doi yana sulano nabadodoloon doi nalalim-lalim, bai yana aki nayase tade molakukanggene kolangge-langge mo lokisoo. 22 Poneneeke! Yaku naikon tikakene yana polong masakit doi tampat mooloan. Idoo yana tukon mian-mian mo balolowa tukon yana naikon sakisaa tuuno. Sasaibino doiya naikon yaku lakukanggene budodoiya - alaasene kalu yanila tade molakukanggene kolangge-langge mo lokis posinggat-singgat tukon yana. 23 Doi napololaing naikon yaku akateyo koidan sulano sasaibino kojemaat nasadaliyo baikon yakumo yana mo botukiyo kobanggapi napikilan tukon noano. Komuyu naikon yaku balase manulut pokokuoai komuyu suwe-suwele. 24 Bai komuyu komo bai-bailong modaano doi Tiatila aki namololoi otunggul mo lokisoo, tukon aki palajalio koilimuu-ilimuu Ibiliis. Yaku bantile baikon yaku aki naikon kusuungiyo doikoo kotanggungan mo motoong. 25 Bai polong doi tembo kulubatan naikon, siokai komuyu potataap loingiyo oila komo lapamo komuyu milikiyo. 26-27 Yanila mo manaang, tukon komo polong doi napupusan banggadudul kubaiyo oila komo yaku mo yase, naikon kubeekene kuasa mo pokakana buno komo yaku talimayo luwedoi Tamanggu. Yanila naikon mantalima kakuasaan luwedoi yaku sulano mapalenta bangsa-bangsa tukon tongkat besi, tukon sulano momanase kobangsa-bangsadoo buno tabunan tano. 28 Yanila naikon mantalima bituon mandala moluwedoi yaku. 29 Indee komiano komo moola molongol, tadukai napalati-kanggene oila ko Mian Bisa Na Loh nabinantil doi jemaat-jemaat!"

Inokitakon 3

Teteha motuuk doi Saldis

3:1 "Doi malaekat modaano doi jemaat Saldis, tulise buno naiya: Naiyamo koteteba moluwedoi yana mo daano kopitu koloh moluwedoi Mian Bisa tukon kopitu do bituonoo pauno. Yaku toiyo oila kopoo kinubai. Kona binantilan komuyu tubo, banggokai komuyu mate. 2 Tobikon doiya, pobanguno, tukon pokakabukuanggene oila komo daano doi komuyu moakiyoon doiya namate sasaibino. Sabab yaku laate baikon oila kopoo kinubai, akiyoon nadaano komeeng mo talakana doi Mian Bisa salaano. 3 Jadi, poneneeke koidan oila komo lapamo inotunggukon doikoo buunia tukon oila komo lapamo komuyu lengele. Poambakonggene doiya tukon pobadodoloon doi polalim-lalim. Kalu komuyu akipo bangun, yaku naikon lubat doikoo buno pondikuk; tukon komuyu aki naikon potoiyo oila kotembono daku lubatan. 4 Bai doi komuyu tanga-tanga doi Saldis daano koidan komian mo dagaiyo sulano kona pakean natataap bilisii. Yaniladoo ampakon polaing-laing yaku tukon bapake moute, sabab yanila pokokonoi tukon doiya. 5 Doi yanila mo manaang, naikon pinekeikon kojubah moute. Yanila sambuno aki naikon kuapuse luwedoi Buku Mian Tubo. Tukon Tamanggu salaano tukon namalaekat-namalaekat yaku naikon akuiyo baikon yaniladoo daano koonggu. 6 Indee komiano moola molongol, tadukai napalatikanggene oila ko Mian Bisa Na Loh nabinantil doi jemaat-jemaat!"

Teteba motuuk doi Filadelfia

7 "Doi malaekat jemaat doi Filadelfia, tulise buno naiya: Naiyamo koteteba moluwedoi yana mo moliyous tukon bisa. Yanamo kopataani Daud nakunei; kalu yana bukayo, akiyo komeeng komian momoola tutupe, tukon kalu yana tutupe, akiyo komeeng komian momoola bukayo. 8 Yaku toiyo oila kopoo kinubai. Yaku toiyo baikon komuyu aki nabubulaa kopoo bukuanan; komuyu lapamo tulutio daku otunggul tukon taat doi yaku. Doi komuyu lapamo kubukakene komeeng kotataapon, mo aki namoola tinutup doi indee komiano koidan. 9 Poneneeke naiya: Komian komo teali Ibiliis namianoo, pakala-kala komo akuiyo kobutongo Yahudi banggokai bolikon, naikon yaku kubaiyo sahingga yanila lubat totuuku doi salaamu. Tukon yanila naikon toiyo baikon yaku seseange ikoo. 10 Tobikon sabab komuyu lapamo tulutio daku palenta sulano pokokoonggol, yaku kai naikon lindungiyo ikoo luwedoi tembo susaan naikon mo lupayo posaapon kodunia. Langgedoo doiya naikon teali sulano nasobaiyo sasaibino komian doi dunia. 11 Yaku mosobit lubat! Podagaiyo mono-monondok oila komo daanomo doi komuyu, sulano naakiyo komeeng komian kai moolayo kotambo mumanaangan. 12 Mian mo manaang, naikon kutealikene silaku sudong doi ku Mian Bisa bonua lalomo moliyous, tukon yana naikon dungol doi tampatoo sidutu-posidutukon. Daku Mian Bisa sambuno, tukon ku Mian Bisa nakota sambuno - doiyamo Yelusalem boolu komo naikon bulus luwedoi sulugaa luwedoi ku Mian Bisa - naikon kutulise doi mianoo butongo. Tukon koidan kosambunggu mo boolu naikon kutulise doi butongo. 13 Indee komiano komo moola molongol, tadukai napalati-kanggene oila ko Mian Bisa Na Loh nabinantil doi jemaat-jemaat!"

Tetena motuuk doi Laodekia

14 "Doi malaekat jemaat Laodekia, tulisemo buno naiya: Naiyamo koteteba moluwedoi Mo Bisa, sakisii mo taat tukon talakana, sasaibino kolangge naluwean luwedoi Mian Bisa komo tealikene. 15 Yaku toiyo oila kopoo kinubai; yaku toiyo komuyu akipo memel tukon aki koidan pomoonas. Kona tutuuwan komuyu aladomeeng! 16 Bai komuyu tolongo matalamas; moonas aki, memel aki. Doiyamo kosababpo yaku toluwekene komuyu tobuat luwedoi babanggu. 17 Komuyu bantile, 'Kami kaasa tukon lobian sukup; kami aki nakakulangan oioila.' Bai komuyu aki potoiyo bulaando kotalalaisan tukon bulaando kona susaan komu ndondoong! Komuyu talalais, balalau, tukon piit. 18 Tobikon doiya yaku otinauwo komuyu sulano pomongoli luwedoi yaku komosoni, doiyamo mosoni mo tulen, sulano komuyu poteali kaasa. Pomongoli koidan pakean moute luwedoi yaku sulano komuyu pobapake tukon potobukiyo kobutomuyu mo talalau tukon makubaiyo mammaa. Tukon pomongolimo koidan pakuli sulano nasinatiton doi matamu sulano komuyu moola mokita. 19 Mian-mian komo kusineang, yanilamo kai daku nggimalan tukon kuninanal. Tobikon doiya, siokai komuyu posamangat, tukon badodoloon doi polalim-lalim. 20 Kitayo! Yaku kokondong doi tataapon salaano tukon tokiyo. Kalu daano komian mo lengele koalalonggu, tukon bukayo kotataapon, yaku naikon usok pososuung yana; yaku naikon kaan posinggat-singgat yana tukon yana kaan posinggat-singgat yaku. 21 Yanila mo manaang, naikon kupataikene osulang doi kulusii pososinggat yaku, buno pokakana yaku susuunggu kai lapamo manaang tukon budodoiya yaku osulang pososinggat ko Tamanggu doi nakulusii. 22 Indee komiano momoola molongol, tadukai napalatikangge-ne oila ko Mian Bisa Na Loh nabinantil doi jemaat-jemaat!"

Inokitakon 4

Sosubaan doi sulugaa

4:1 Sambuno lapa doiya yaku malaat pokita koidan. Yaku kitayo komeeng kotataapon tobuka doi sulugaa. Doibundu tololongol koidan komeeng koalalo doi tumbeno lapamo basilingan doi yaku pokakana kotolompet alalo. Do alaloo bantile, "Mai liba naimbaa. Yaku naikon tudoikene doikoo oila naikon komo teali." 2 Banggadudul ko Mian Bisa Na Loh kuasaiyo yaku. Maka yaku kitayo doi sulugaa daano komeeng kokulusii, tukon daano komeeng komian moosulang doi kulusiidoo. 3 Do mianoo duduso montotilang buno polmata baidulipandan tukon polmata delima. Meeng kotandalo walna zamlut tikume do kulusiidoo. 4 Doi lalom kondodoongo do kulusiidoo moginagosi potikunggon daano kolua kolono sangkap kokulusii bailonggon. Idoo osulang kolua kolono sangkap kokatua mo bapake moute, tukon momapake songgo mosoni. 5 Luwedoi kulusiidoo tasabul kodidip laango monggilep tukon sumbot koguluk alalo mo palakuluk. Tukon doi kulusiidoo salaano daano kopitu koposi mo kolot; doiyamo pitu ko Mian Bisa Na Loh. 6 Talaat koidan doi kulusiidoo salaano kolangge meeng tokita buno tobun molino, bilisiih buno klistal. Doi potikunggon do kulusiidoo, doi sasamba kolisuko, daano kosangkap komahluk, doi salaano tealikon tukon doi taalikon doi tonggulongo moono tukon matano. 7 Mahluk mo tokita tumbe buno singa. Kokoluano, buno saapi langgilo. Kokotoluno daano koduduso buno banggapi duduso. Kokasangkapo, tokita buno tomisi lajawali mo benga. 8 Komahluk komo sangkap, suwe-suwele daano konoom kokapilo, tukon napotikunggonan tukon doi lalom taalikon moono tukon matano. oloyo popook do mahluk-mahlukoo aki natade-tade kona mananian, "Moliyous, moliyous, moliyouso ko Temeneno, Mian Bisa Mobabasal Konakuasa; mo daanomo, mo lapamo daano, tukon mo daano momeenggon." 9 Do mahlukoo mosangkap mananikene kolagu-lagu panggaal, pongodotii tukon syukuul doi yana mo osulang doi kulusiidoo, doiyamo yana mo tubo polong sidutu-posidutukon. Tukon doi tembo do mahluk-mahlukoo namananian, 10 do katuadoo molua kolono sangkap sosuleengget doi mianoo mo osulang salaano doi kulusiidoo, maka sosubaiyo yana mo tubo sidutu-posidutukon. Doibundu yanila sakukene komai paisonggo-songgo doi kulusiidoo salaano maka naoantile, » "Oh Temeneno, oh komai Mian Bisa! Tongo ikoo komo moola mantalima panggaal, pongodotii tukon kuasa. Sabab ikoomo kopapasitaka sasaibino kolangge tukon luwedoi mumongiasan koidan sasaibino do langgedoo lapamo teali tukon tubo."

Inokitakon 5

Buku lubino tukon Domba Napau

5:1 Doibundu yaku kitayo komeeng kobuku luluno modaano doi limano mo osulang doi kulusiidoo. Bukudoo moono tukon tulisan doi sembeleng suwe-suwele tukon inobosi pitu kosegel. 2 Maka yaku kitayo komeeng komalaekat mo balani mowookon tukon alalo mo babasal, "Indee komo moola bendinge naiya segel-segelia tukon mobukayo naiya buku nia?" 3 Bai mau doi sulugaa, mau doi dunia, kai eloi dunia nia suukano aki natalaat komeeng komian koidan mo moola bukayo do bukudoo, tukon nakitayo kolalomo. 4 Maka yaku kokiil yodi-yodi sabab akiyo komeeng komian kai mo moola bukayo doiya bukudoo, tukon nakitayo doi lalomo. sMaka daano komeeng komian moluwedoi katua-katuadooila bantil doi yaku, "Inai mokokiil! Kitayo! Kosinga moluwedoi Yehuda nabangsa benseno, Daud natulunan mo babasal, manaango. Yana moola bendinge dosegeloo mopitu tukon bukayo do bukudoo." 6 Doibundu yaku kitayo komeeng ko Domba Napau moko-kondong doi tanga-tangano kulusiidoo tinikumi doi sangkap komahluk tukon sasaibino do katuadoo. Do Dombadoo Napau tokita buno lapamo tinembel. Yana daano kopitu kotanduko tukon pitu komatano: doiyamo pitu koloh moluwedoi Mian Bisa mo lapamo sinumbolii doi posaapon kodunia. 7 Doibundu do Dombadoo Pauno maju tukon alayo do bukudoo luluno doi mianoo limano bakalingano mo daano osulang doi kulusiidoo. 8 Daanoon Dombadoo Pauno mokubaiyo buno doiya, totukumo kosangkap komahluk tukon domo lua kolono sangkap do katuadoo doi salaano. Yanila suwe-suwele mataani kaeapi tukon manggo mosoni mo inontoki kemenyaan, doiyamo Mian Bisa namian nasambeang-sambeangan. 9 Yanila mananikene komeeng kolagu mo boolu: "Ikoo moola alayo do bukudoo tukon bendinge kosegel-segello. Sabab ikoo lapamo inakate, tukon doi mumatean, kobanggapi doi sasaibino kobenseno, kosilingan tukon bangsa lapamo ikoo oliyo tuuk doi Mian Bisa. 10 Ikoo lapamo tealikene yanila meeng kobangsa motangalaas imam-imam, sulano yanila naleleaniyo konda Mian Bisa, tukon bapalenta doi dunia bungkukono." "Doibundu yaku kitayo koidan. Yaku lengele komalaekat alalo komo doi libu-libuso tukon doi juta-juta kona kadaang. Yanila kokondong tikume dokulusiidoo tukon domahlukoo mosangkap tukon sasaibino do katuadoo. 12 Tukon yanila manani tukon alaloila mo bukuan, "Domba Pauno mo lapamo tinembeloo, moola namantalima kuasa, kokaasaan, kopandoiyan tukon bukuanan; yana moola nainodotii, inakabasal tukon ngginaa-nggaal!" 13 Maka yaku lengele sasaibino komahluk doi timbu, doi dunia, doi dunia suukano tukon doi tobun lalomo - kona palusan sasaibino komahluk doi dunia nia - manani, "Yana komo osulang doi kulusii, tukon Sang Domba Paunodoo, daano motanggaal tukon inodotii tukon babasal tukon balakuasa polong sidutu-posidutukon!" 14 Maka do mahlukoo mosangkap timbiliyo, "Amin!" Tukon do katua-katuadoo sosuleengget tukon sosubaiyo.

Inokitakon 6

Segel-segel

6:1 Sambuno lapa doiya yaku kitayo do Domba Paunodoo bendinge do segeloo komeengo doi antala mopitudoo kosegel. Maka yaku lengele komeeng doi antala mosangkap komahlukoo bantil, "Maimo!" Koalaloo naoulunganan buno duluk alalo. 2 Maka yaku kitayo, maka tokita komeeng koadalan moute. Komo lokitiyo mataani meeng kopanah batango, tukon doi yanadoo binee meeng kosonggo. Yana maju buno meeng kopemanaang mo ampakon lobuute kokamanaangan. 3 Doibundu do Domba Paunodoo bendinge dosegelloo koluano, tukon yaku lengele domahlukoo koluano mo bantile, "Maimo!" 4 Maka komeeng koadalan bailong tobuat koidan. Doiya adalanoo memela kobuluno. Kopolokitino binee kuasa sulano naapusanggene kopookindokonan doi dunia bungkukono, sulano kobanggapi moola mangakate. Maka yana binee meeng kobakoko mo babasal. 5 Maka do Domba Paunodoo bendinge dosegelloo kotoluno. Tukon yaku lengele domahlukoo kotoluno mobantile, "Maimo!" Yaku kitayo, maka tokita komeeng koadalan momopook. Komo lokitiyo mataani meeng kopasang kotimbangan doi limano. 6 Tukon yaku lengele kolangge meeng komo nalinongolan buno alal mo wookon doi mahlukoo mosangkap tanga-tangano. Do alaloo bantile, "Meeng kolitel kogandum monondok popaason tambo meeng kooloyo, tukon tolu kolitel kogandum kaliangano bailong popaason tambo meeng kooloyo koidan. Bai inai molusake kozaitun batango tukon anggul asino!" 7 Doibundu do Domba Paunodoo bendinge dosegelloo kosangkappo. Tukon yaku lengele mahluk kosangkappo, bantile "Maimo!" 8 Yaku kitayo, maka tokita meeng koadalan mo mbole. Kopolokitino kosambuno Maut. Doi tonggulungo yana linoolaing nggaup-nggaup doi Alam Maut. Kokakuasaan doi soobos sangkap kodunia nia sinalakanggon doi yanila, sulano yanila namoola mangakate luwedoi polobosian, lolo doi tembo malaalan, lolo doi panakit tukon lolo doi iyayon-iyayon mobalani. 9 Lapa doiya do Domba Paunodoo bendinge kosegel kolimano. Maka yaku kitayo doi balabaan suukano daano ko mian-mian mo mate inakate uli-uliko sabab yanila mokobukuanggon teteba moluwedoi Mian Bisa luwedoi napoo basakisiian. 10 Yanila nggeleamon tukon alalo mo babasal, "Oh Temeneno Mobalakuasa, mo moliyous tukon mobisa! Bulaando kona malumbitan koidan maka nasodo muadiliyo kobanggapi doi dunia tukon muukume yanila sabab yanila akateyomo kami?" 11 Yanila suwe-suwele binee meeng kojubah mo moute. Maka yanila sumboliiyo tade naapa koidan, tukon kalu polongo koaito doi tula-tulano mopomeenggon doi palajuangan tukon utus-utuso nila komo inaikon inakate buno yanila. 12 Maka yaku kitayo do Domba Paunodoo bendinge kosegel konoomo. Potealikon koleali mo babasal. Kooloyo teali mopook buno toik mopook mo kasal, tukon kobituwon teali memela buno sau. 13 Kobituon-bituon pauno otuwong luwedoi timbu doi buta bungkukono pokakana koala saono mo akiyoon namoyoo tuuno topupu doi batango doi tembo mbombuul mo makansang naunggotano. 14 Kotimbu lapus buno kalataas linulun, tukon sasaibino kobungkuko maka togong tasaakon luwedoi natangabosan. 15 Maka kotomundo-tomundo doi dunia, sasaibino kopembesaal, kotalenga-talenga, mian-mian mokaasa tukon mian-mian mooalakuasa, tukon mian-mian oailong, mau ata, mau kai mian mo bebas, sasaibino seekene kobutongo doi leleeng lalomo tukon batu-batu nggoango doi bungkuko. 16 Doi bungkuko-bungkuko tukon do batu-batudoo, yanila nggeleamon, "Pisaiyomo kami! Seekenemo kai kami luwe napandangan yana mo osulang doi nakulusiidoo bungkukono napambaleng, tukon luwedoi do Domba Paunodoo nanggimalan! 17 oloyo lokis lapamo lubat, budodoiya yanila okumbeyo kona pai liitan, tukon akiyo komeeng komian kai moola bataanggon doi yanila salaano!"

Inokitakon 7

Sakat sangkap kolono sangkap koloon komian moluwedoi Islael miano

7:1 Lapamo doiya, yaku kitayo kosangkap komalaekat mokokondong doi sangkap kodunia pasuno. Yanila taane kosangkap nalubatan kombombuul doi dunia sulano inai nadaano kombombuul mo puul doi buta tina kai doi tobun, kai doi kayung-kayung oatango. 2 Maka yaku kitayo komeeng komalaekat bailong motabuat luwedoi tolopot taalikon. Yana mababa segel moluwedoi Mian Bisa mo tubo. Tukon alalo mo babasal do malaekatoo uange kosangkap komalaekat mo lapamo malaat kuasa moluwedoi Mian Bisa sulano namanase kobuta tina tukon tobun. 3 Malaekatoo bantile, "Inai looluk momanase kobuta tina kai tobun, kai kayung-kayung batango kalu kami akiyoon mai mebee paloosan segel doi moi Mian Bisa napeleleani-peleleani paaso." 4 Maka yaku binontiikono baikon daano kosangkat sangkap kolono sangkap koloon kona kadaang komian mo binee paloosan segel moluwedoi Mian Bisa doi yanila paaso. Dopai mian-mianoo inala doi songulo lua kobenseno ko Islael miano; 5 memeeng kobenseno songulo lua koloon komian. Doiyamo moluwean doi benseno: Yehuda, Luben, Gat, 6 Asyel, Naftali, Manase, Simeon, Lewi, Isakhal, 7-8 Zebulon, Yusuf, tukon Benyamin.

Kobanggapi mo bolikon langge kona kadaang

9 Lapa sambuno doiya yaku kitayo koidan, maka tokita kobanggapi mo madaang tuuno - akiyo komeeng komian kai moola aite kona kadaang. Yanila daano mian moluwedoi memeeng kobangsa, benseno, negala, tukon silingan. Tukon mapake jubah mo moute tukon koidan mataani kokayung palem panga-pangano doi limano, dopai mian badaangoo kokondong sasalaane do kulusiidoo tukon do Domba Paunodoo. 10 Maka tukon alalo mo bukuan, yanila bantile, "Konda kasalamatan nalubatan luwedoi nda Mian Bisa, mo osulang doi nakulusii, bungkukono, tukon moluwedoi Domba Paunodoo!" 11 Sasaibino komalaekat kokondong boiligiyo do kulusiidoo tukon sasaibino kokatua tukon kosangkap do mahlukoo. Malaekat-malaekatoo sosuleengget doi kulusiidoo salaano maka nasosubaiyo ko Mian Bisa. 12 Yanila bantile, "Amin! Tanggal konda Mian Bisa mo babasal tukon mapandoi. Yana pantas nabinee lobi-lobian koueapan-ueapan syukuul tukon doi pongodotii. Yana balakuasa tukon bukuan polong posidutukon! Amin." 13 Daano komeeng komian moluwedoi katua-katuadoo mansa-dai doi yaku, "Mian-mian mo mapake jubah moute nia, indee miano yanila tukon inaando kona pai lubatan?" 14 "Yaku aki kutoiyo, Tuan. Tuan susuungo komo toiyo," yaku timbiliyo. Maka yana bantile doi yaku, "Naiyamo komian mo lapamo salamat luwe lounu pasakisaawan mo hebat. Yanila lapamo kumesiyo kona pai jubah tukon kubaiyo teali moute tukon sau doi Domba Paunodoo. 15 Doiyamo kosababpo yanila mokokondong doi Mian Bisa nakulusii salaano, tukon sambeang doi yana oloyo popook doi Mian Bisa Nabonua lalomo. Tukon yana mo osulang doi kulusii bungkukonodoo naikon polaing tukon yanila sulano lindungiyo yanila. 16 Yanila aki naikon koidan namotoupi laal kai lou; kai oloyo matano namoonasan tuuno aki koidan nasuayo yanila, 17 sabab do Domba Paunodoo mo osulang doi kulusiidoo tanga-tangano naikon teali pototooli yanila. Yana naikon loolainge yanila doi paisu matano mo mebee tuboan. Tukon ko Mian Bisa naikon itase sasaibino kopai matano paisuno luwedoi yanila matano."

Inokitakon 8

Segel kopituno

8:1 Salataa do Domba Paunodoo bendinge dosegelloo kopituno, sulugaa teali kiis uga-ugaate sembeleng kojam kona kalumbit. 2 Maka yaku kitayo domalaekatoo mopitu kokondong doi Mian Bisa salaano, tukon yanila binee pitu kotolompet. 3 Meeng komalaekat bailong, mababa meeng kodupa mosoni, lubat tukon kokondong doi balabaan salaano. Doi yana binee badaang tuuno kokamangian sulano nainabos doi sasaibino ko Mian Bisa nasambeang-sambeang tukon sulano nasinosubakon doi balabaan mosonidoo mo tangabos doi kulusiidoo salaano. 4 Posinggat-singgat tukon sasaibino ko Mian Bisa namian nasambeang-sambeang, kodupa tibolungo mo daano mokolotoo kobung liba doi malaekat mo kokondong limano doi Mian Bisa salaanodoo. 5 Doibundu malaekatoo pulutemo do kamangiannoo, tukon totuiyomo bilat moluwedoi balabaanoo, maka nasakukene doi dunia bunggono. Maka kokuluk duluk-duluko tukon kodidip potadi-tadimo, tukon tealimo koleali.

Tolompet-tolompet

6 Salataa doiya, pitu komalaekat mo mataani pitu kotolompe-too basa-basadiamo mopuuke. 7 Malaekat komeengo puuke kona tolompet, maka koudan es tukon bilat moposombuli sau otuwong tukon makansang doi dunia bunggono. Soobos tolu kodunia kabus mosua, bonomo lakon kosoobos tolu kokayung-kayung, tukon samba-samba kobulung mo mandaba. 8 Maka domalaekatoo koluano puuke kona tolompet, maka daano kolangge meeng mo babasal tuuno mo tokita buno bungkuko mo kolot-kolot mosinakukon doi tobun lalomo. Soobos tolu kotobun tobolii teali sau, 9 tukon matemo kai kosoobos tolu doi sasaibino komahluk doi tobun; bunomo lakon koidan manaso koidan kosoobos tolu kokapal-kapal. 10 Doibundu malaekat kotoluno puuke kona tolompet, maka komeeng kobituon pauno mo babasal, mo kolot-kolot buno posi, tuwong lengget doi timbu, maka pisayo kosoobos tolu doi paisu-paisu tukon paisu-paisu matano. 11 (Kosambuno do bituonoo "Mosopot".) Maka kosoobos tolu kopaisu teali mosopot, tukon momate badaang komian sabab monginum do paisudoo mo tealimo mosopot. 12 Maka malaekat kosangkapo puukemo kona tolompet. Maka tongumbas kosoobos tolu kooloyo, soobos tolu kobituwon, tukon soobos tolu kobituon-bituon pauno maka lapus kai kosoobos tolu moluwedoi yanila nabukuanan laango. Koidan soobos tolu doi oloyo aki namadialan tukon bunomo koidan doi soobos tolu luwedoi popook. 13 Maka yaku kitayo, tukon yaku lengele komeeng kotomisi lajawali mo daano mobenga tatandak doi dapang, bantile, "Silaka! Silaka! Silakamo kai sasaibino komian doi dunia kalu naikon tololongol kotolu komalaekat bailonggon mopuuke kona tolompet naikon."

Inokitakon 9

9:1 Maka malaekat kolimano puuke kona tolompet, tukon yaku kitayo komeeng kobituon pauno otuwong lengget doi dapang doi dunia bunggono. Bituon paunodoo binee motombing matean kuneino. 2 Maka do bituon paunodoo bukayo komotombing mateanoo maka sumbot kotibolung luwedoi lalomoo buno tibolung doi poolu mo babasal. Kooloyo matano maka dapang teali kalipookan luwe tibolung moluwedoi motombingoo. 3 Maka luwedoi tibolungoo lalomo tobuato kobetek-betek mo obulus doi dunia. Do betek-betekoo binee kuasa mo pokakana buno komo oineekon doi mandasopit. 4 Yanila pinantan momanase kooulung, kai kayung-kayung, kai langge-langge mosinakakon bai-bailonggon. Yanila tolongo moola lobosiyo komian mo akiyo kopaloosan segel doi paaso moluwedoi Mian Bisa. 5 Do betek-betekoo aki napinataikon moakateyo dopai mian-mianoo, bai tolongo sakisaayo yanila lima kobituwon kona kalumbit. Masakitan mo sakisaa moluwedoi do betek-betekoo buno pokakana masakitan konakalumbit mandasopit nabakakatan. 6 Doi lima kobituwon kolumbito, dopai mianoo kakaate sulano namate, bai yanila aki namoola mate; yanila yase momate, bai komatean odoon doi yanila. 7 Kondondoongo do betekoo buno kaladai mo batotobo sulano namolobosi. Doi olunoila daano kolangge meeng mo tokita buno songgo mosoni. Koduduso yanila buno banggapi duduso. 8 Yanila nabuuk buno boine naouuk, tukon yanila ngolingo buno singa ngolingo. 9 Yanila oyopo tinutupi tukon meeng kolangge mo adukon buno bokukum besi. Yanila kapilo alalo buno meeng kotambuno babasal kokeleta-keleta kaladai alalo mo daano momolobosi doi polobosian lalomo. 10 Yanila daano kopuuso tukon upason buno mandasopit. Tukon doi puuso lalomoila doiyamo kona talaatan yanila nabukuan sulano nasakisaayo kobanggapi doi lima kobituwon kona kalumbit. 11 Yanila daano kona tomundo mo palentayo yanila, tukon do tomundodoo doiyamo malaekat mo moola tanggung jawape luwedoi motomoing matean. Kosambuno doi silingan Iblani lalomo doiyamo Abadon; tukon doi silingan Yunani lalomo Apolion (koalatino "Pamanas"). 12 Kosilakaan tumbeno lapamo tinotonggulung. Nalapa doiya daano kolua kosilaka koidan komo sio nalubat. 13 Doibundu malaekat konoomo puuke kona tolompet. Maka yaku lengele koalal molubat luwedoi sangkap kopasuno dobalabaan mosonidoo mo tangabos doi Mian Bisa salaano. 14 Do alaloo bantile doi malaekat konoomodoo, "Sodiiyomo kai kosangkap komalaekat komo tokooton doi Eflat Paisuno batango!" 15 Kai sinodiimo do malaekatoo mosangkap. Yanila lapamo sinadiakon kusus doi jam, oloyo, bituwon tukon taum doiya sulano namangakate kosoobos tolu doi sasaibino kobanggapi. 16 Yaku binontiikon baikon koaito kopasukan-pasukan momolokiti do adalanoo kona kadaang lua kosakato kojuta. 17 Tukon doi pokita lalomo, yaku kitayo do adalan-adalanoo tukon polokiti-polokitino. Kopolokiti-polokitino ma-pake kalambi besi mo memela tuuno, manampal buno batu nilam, tukon mokuni bolelang. Do adalan-adalanoo kooluno buno singa oluno, tukon doi babano tobuat kobilat, kotibolung, tukon bolelang. 18 Soobos tolu kobanggapi tangakate luwedoi tolu do balaadoo; doiyamo bilat, tibolung, tukon bolelang mo tobuat doi adalan-adalanoo babano. 19 Kona bukuanan do adalan-adalanoo talaat doi babano tukon koidan doi puuso. Kopai puuso-puuso buno binda modaano kooluno. Tukon doi puusodoo, do adalan-adalanoo sakisaayo kobanggapi. 20 Bai kolabino kobanggapi mo aki natangakate luwe do bala-balaadoo aki koidan namongotinggal limanoila susuungo nakinubai. Yanila aki natade mososubaiyo koloh-loh lokis tukon sosubaiyo kopilogot-pilogot mosoni, suasa, tambaga, batu tukon kayung mo aki namoola mokita kai molongol, kai momoola ampakon. 21 Yanila aki koidan naotinggale konapoo kokubai-kokubai mo lokis, doiyamo mangakatean, motoiyan-motoiyan mominasaingdinggon, balolowaan tukon pondikukan.

Inokitakon 10

Malaekat tukon buku luluno mo poipoisik

10:1 Maka yaku kitayo komeeng komalaekat balani bailong ly obulus luwedoi sulugaa. Yana binungusi tukon bunong, tukon komeeng kotandalo mokaloyo kooluno. Koduduso montootilang buno oloyo matano, tukon koaino buno aung sudongo. 2 Doi limano daano komeeng kobuku pauno mo tobuka. Koaino bakalingano banggaulanggene doi tobun, tukon koaino bobo banggaulanggene doi buta tina. 3 Maka yana nggeleamon tukon alalo mo babasal buno singa-singa mongangaton. Sambuno lapa do malaekatoo monggeleamon kopitu koduluk timbiliyo tukon alalo mopaladuluk. 4 Buno doiya kopitu do dulukoo mobasuala, yaku yase motulise, bai yaku lengele koalal moluwedoi sulugaa mobantile, "Lahasiakanggene oila do dulukoo mopitu nabinantil; inai motulise!" 5 Maka malaekat yaku mo kitayo mobanggaulanggene koaino doi tobun tukon doi buta tinadoo tidekene kolimano bakalinga doi timbu. 6 Yana batotopi tukon Mian Bisa sambuno mo tubo sidutu-posidutukon, mo pasitakayo kotimbu, dunia tukon tobun tukon sasaibino kolangge mo daano doi lalom. Do malaekatoo bantile, "Kotembono akimo nabinuntus koidan! 7 Bai kalu naikon domalaekatoo mopitu puukemo kona tolompet, ko Mian Bisa laksanakanggenemo kona tetel linaasiakon, buno komo lapamo yana pelenggene doi napeleleani-peleleani, doiyamo sasaibino konabi." 8 Doibundu do alaloo mo lapamo yaku lengele moluwedoi sulugaadoo, basilingan koidan doi yaku. Yana bantile, "Ampakono mualayo do bukudoo luluno mo tobuka doi malaekatoo limano mo banggaulang doi tobun tukon doi buta tinadoo." 9 Maka yaku kai ampakono doi malaekatoo tukon yaku kabiyo sulano yana nabeekene doi yaku do buku lulunodoo mopoipoisik doi yaku. Yana bantile, "Alayomo tukon kaane naiya. Doi tiamu lalomo yana naikon teali mosopot, bai doi babamu lalomo yana maamis buno dokot." 10 Yaku alayo do bukudoo luluno poipoisikoo luwedoi limano maka kukaane. Doi babanggu kotamiso buno dokot, bai sambuno yaku kuwete, doi tianggu lalomo yana teali mosopot. nDoibundu yaku pinalentakon, "Babilitakene koidan kobilita Mian Bisa tentang bangsa-bangsa, negala-negala, silingan-silingan, tukon tomundo-tomundo."

Inokitakon 11

Lua komian sakisii

11:1 Sambuno doiya yaku binee meeng kopatolo kayung mo buno meeng kobatang tongkat pongukul, maka pinalentakon, "Ampakono muukule ko Mian Bisa Nabonua tukon balabaan. Aitemo bulaa kona kadaang komian bakaleda doi lalomo. 2 Bai inaikai moukule kobasaleano mo taalikon tonggulung doi Mian Bisa Nabonuadoo, sabab do obosoo doiya lapamo sinalakanggon doi mian mo aki natingoniiyo ko Temeneno. Yanila naikon tudo-tudongiiyo kota mo moliyousoo sangkap kolono lua kobituwon kona kalumoit. 3 Yaku naikon mosumbolii lua komian daku sakisii mo mapake pakean mandaungan, tukon yanila naikon umumkanggene ko Mian Bisa nabilita kolumbito soloon lua kosakato noom kolono kooloyo." 4 Lua do sakisiidoo doiyamo lua kozaitun batango tukon lua koposi aino mo tangabos doi Temeneno salaano papasitaka dunia. 5 Kalu komian mosoba-sobayo kubaiyo kolangge mo aki namonondok motuuk doi yanila, maka luwedoi babanoila tobuat kai kobilat mo suayo kona musu-musu. Tukon kokubai mobuno doiya, sasaibino komian mo yase osokitiyo yanila naikon tangakate. 6 Yanila daano kuasa sulano natutupe kotimou sulano inai naolubatene koudan selama yanila daano moumumkanggene kobilita moluwedoi Mian Bisa. Yanila daano koidan kokuasa luwe sasaibino kopaisu matano, sulano moboliiyo kopaisu teali sau. Tukon yanila daano koidan kuasa sulano naumbase kodunia tukon sasaioino kobalaa kaliangano, kotembono yanila nayasano molakukanggene. 7 Salataa yanila lapa babilitakanggene konapai bilita, iyayon mo tobuat luwedoi motombing matean naikon lawane yanila. 8 Tukon yanila badano naikon tasabul doi kota babasal loloono babasal, doi naando konapo Temeneno nasinempanggonan. Kosambuno moinandekon do kotadoo doiyamo Sodom kai Mesil. 9 Komian doi sasaibino konegala, suku, silingan tukon bangsa naikon kitayo yanila badano selama tolu sembeleng kooloyo, tukon aki napinataikon do badan-badanoo natinadin. 10 Kodunia tumbuno naikon laba-laba luwe namatean kolua do sakisiidoo. Yanila naikon lamekene tukon pokopotuy hadia, sabab kolua komian do nabidoo olubatene badaang kosakisaawan doi sasaibino komian doi dunia. 11 Salataa tolu sembeleng kooloyo, lubato kai koansaang tuboan moluwedoi Mian Bisa tukon usok koidan doi lalomo kolua komian do nabidoo. Yanila tubo kokoidan sahingga sasaibino komian mo kitayo yanila teali matakut tuuno. 12 Doibundu kolua komian do nabidoo lengele koalal mobabasal mo uange yanila luwedoi sulugaa, "Maimo liba naimbaa!" Maka doi napo musu-musu matano salaano, yanila kai libamo doi sulugaa, tinombuki bunong. 13 Maka doiya kosinggatoo tealimo kai koleali mo lokis. Tongobos songulo luwe do kotadoo manas, tukon pitu koloon komian momate sabab doiya lealidoo. Komian bailonggon teali matakut tuuno, maka yanila nggaale kona babasalan ko Mian Bisa doi sulugaa. 14 Silakaan koluano lapamo lapa. Bai kitayo kai! Silakaan kotoluno naapa koidan naikon tuundu.

Tolompet kopituno

15 Maka malaekat kopituno puuke kona tolompet, maka doi sulugaa tololongol koalalo-alalo mobabasal tuuno mo bantile, "Kokuasa tuuk mopalentayo kodunia budodoiya daano doi Temeneno limano tukon Tomundo Pasalamat komo dandikenemo. Yana naikon bapalenta tuuk sidutu-posidutukon!" 16 Maka kolua kolono sangkap kokatua mo osulang doi yanila nakulusii doi Mian Bisa salaano, tootuku tukon sosubaiyo ko Mian Bisa. 17 Yanila bantile, "Temeneno, Mian Bisa Mobabasal Konakuasa, mo daano, tukon mo lapamo daano! Kami bakinatauwan doikoo sabab ikoo lapamo pakeyo komu kuasa mo babasal, tukon lapamo tambuun mapalenta! 18 Komian mo aki natingoniiyo ko Temeneno, nggimal sabab laatemo kotembono ikoo mukumbeano komu nggimalan, tukon laatemo koidan kotembono ikoo mupalesaano komian momate. Naiyamo kotembono sulano mebee tambo doi mupeleleani-peleleani, sasaibino konabi, tukon sasaibino komu mian, doiyamo sasaibino komian mo bakaleda doikoo babasal mau kai poipoisik. Naiyamo kotembono sulano naminanas ko mian-mian mo manase kodunia!" 19 Maka tobukamo ko Mian Bisa Nabonua doi sulugaa, tukon doi lalomo tokitamokai ko Peti Paladandian doi lalomo. Maka tealimo kai kodidip nopopondili tukon koduluk alalo mopaladuluk tukon tolindungan, tukon leali tukon udan es mo babasal.

Inokitakon 12

Boine tukon binda

12:1 Maka tokita doi timbu komeeng kolangge mo sosibong tukon mominasaingdinggon. Meeng koboine mo pakeyo kooloyo matano salaku napakean, daano mokokondong doi bituwon bunggono. Doi oluno talaat komeeng songgo mo tongokokondong luwedoi songulo lua kobituon pauno. 2 Do boinedoo daano motianan, tukon tobikon laatemo kotembono sulano namosuung, maka yana wookon namasakitan. 3 Maka tokita koidan doi timbu komeeng kolangge mo mina-saingdinggon. Daano komeeng kobinda momemela mo babasal tuuno mo daano kopitu kooluno tukon songulo kotanduko. Doi meeng kotandukkodoo daano komeeng kosonggo. 4 Tukon kopuuso yana unguwo kosoobos tolu luwedoi bituon pauno doi timbu tukon sakukenemo doi dunia. Bindadoo kokondong doi boinedoo salaano mo yase mosuung tukon kona makisuut lemese kona pau, kalu yana sosuung. 5 Maka do boinedoo mosuung meeng kopau mala-malaneno naikon mo palentayo sasaibino kobangsa tukon tonggat besi. Bai do paudoo linambas luwedoi boinedoo, maka binaba doi Mian Bisa tukon doi kulusii salaano. 6 Maka boinedoo obuleng doi padang gulun, doi lipu mo lapamo Mian Bisa sadiakene doi yana. Doi lipudoo yana naikon piniala sololoon lua kosakato noom kolono kooloyo kona kalumbit. 7 Maka doi sulugaa teali kopolobosian. Mikhael polaing kona malaekat-malaekat molobosi molawane bindadoo. Tukon bindadoo kai, namalaekat-malaekat mo bomiiyo, lawane Mikhael. 8 Bai do bindadoo linunggui. Yana tukon namalaekat-malaekat aki napinataikon koidan modungol doi sulugaa. 9 Do bindadoo mo babasal sinakukon doi tongkulung! Yanamo do binda motuadoo mo sinombuikon Ibiliis, mo tipuwo sasaibino kobanggapi doi dunia. Yana sinakukon doi dunia tukon sasaibino kona malaekat. 10 Maka yaku lengele alalo mo babasal doi sulugaa bantile, "Budodoiyamo kai kotembono ko Mian Bisa nasalamatanano kona mian! Budodoiya ko Mian Bisa otudoikene kona kuasa salaku Tomundo! Budodoiya ko Tomundo Pasalamat mo pinaladandikonoo koidan otudoikene kona kakuasaan! Sabab komo tuduwo koutus-utusonggita doi Mian Bisa salaano oloyo tukon popook, lapamo tinobuatonggon doi sulugaa. 11 Koutus-utusonggita lapamo lungguiyo yana tukon do Domba Paunodoo sauno, tukon koidan bilita bisa moluwedoi Mian Bisa komo yanila babilitakene. Yanila yase sosubakene kobutongo sampe mate. 12 Sabab doiya, siokai kosulugaa tukon komo dungol doi lalom, laba-laba! Bai silaka kai kodunia tukon tobun, sabab ko Ibiliis lapamo obulus doikoo tukon nggimalan mo babasal tuuno, sabab yana toiyo baikon kotembono baino soisik koidan." 13 Salataa do bindadoo toiyo baikon yana molapamo sinakukon doi dunia, yana mulaimo mobuluke do boinedoo mo lapamo suunge dona pau malanenodoo. 14 Bai do boinedoo binee lua kotomisi lajawali kapilo mo babasal sulano nabenga doi nadungolan doi padang gulun, iyaando yana naikon napinialaan tolu sembeleng kotaum kona kalumbit tongosodii luwedoi binda molobosiano. 15 Maka do bindadoo supakene luwedoi babano badaang tuuno kopaisu taalikon doi boinedoo, sulano nalaline. 16 Bai kodunia tomboniiyo do boinedoo; kodunia bukayo kobabano tukon kuwete kopaisu mo sumbot doi bindadoo babano. 17 Do bindadoo teali nggimal tuuno doi boinedoo, maka yana ambakon molobosio kokatulunan mo bailong moluwedoi boinedoo, doiyamo sasaibino komian mo taatiyo ko Mian Bisa napalenta-palenta, tukon mo beena kasaksian tentang Yesus tukon nakuasa. 18 Maka do bindadoo kokondongo doi tobun bibilo.

Inokitakon 13

Lua koiyayon

13:1 Doibundu yaku kitayo komeeng koiyayon motobuat luwedoi tobun lalomo. Yana daano songulo kotanduko tukon pitu kooluno. Doi sasamba kotanduko daano komeeng kosonggo, tukon doi sasamba kooluno totulis komeeng kosambu pototulai motuuk doi Mian Bisa. 2 Iyayon yaku mo kitayodoo buno maean tutul, tukon koaino buno beluang aino, tukon kongoolo buno singa ngoolo. Maka do bindadoo beekene konabukuanan susuungo doi iyayonoo, tukon konakulusii, tukon nakakuasaan mo babasal. 3 Do iyayonoo oluno mopitu daano komeeng tokita buno pakol mobabasal tuuno, bai do pakoloo tangalino. Posaapon kodunia loingiyo do iyayonoo tukon noa masaingding. 4 Tukon yanila sosubaiyo do bindadoo sabab yana lapamo beekene kona kakuasaan doi iyayonoo. Tukon yanila sosubamo doi iyayonoo koidan. Yanila bantile, "Akiyo komo pokakana doi iyayon nia! Akiyo komo moola polobosi molawane yana!" 5 Do iyayonoo minoolakon mabantil langge-langge mo binangga-banggaalkon tuuno tukon totulaiyo ko Mian Bisa. Yana minoolakon namapalenta sangkap kolono lua kobituwon kona kalumbit. 6 Maka yana tambuuno mototulaiyo ko Mian Bisa, tukon Mian Bisa sambuno. Bunomo lakon ko Mian Bisa nalipu dungolan, tukon sasaibino komo dungol doi sulugaa bai yana totulaiyo. 7 Yana minoolakon koidan molawane ko Mian Bisa namian tukon lungguiyo yanila. Tukon kakuasaan luwedoi sasaibino kobenseno, negala, silingan tukon bangsa bineekon doi yana. 8 Do iyayonoo naikon sinosubai doi sasaibino komian mo tubo doi dunia, alaasene komian kosambuno molapamo totulis moakiyoon kodunia napinasitaka, doi mian motubo nabuku lalomo Domba Pauno koona mo lapamo tinembel. 9 Tobikon doiya, kalu komuyu moola molongol, polengele naiya bilita nia: 10 "Mian mo sio natinaan, pasti naikon tinaan. Tukon mian mo sio nainakate tukon bakoko, pasti inakate tukon bakoko. Doiyamo kosababpo ko Mian Bisa namian sio nasabal tukon taat." 11 Maka yaku kitayo komeeng koiyayon bailong motobuat doi buta sakean lalomo. Yana daano kolua kotanduko pokakana kodomba pauno tanduko. Koalalo buno binda alalo. 12 Doi iyayon tumbenodoo salaano yana mapake kakuasaan mo babasal yana mo laate luwedoi iyayonoo koidan. Posaapon kodunia tukon sasaibino komo dungol doi bunggono, pinakisaakon mososubaiyo do iyayon tumbenodoo, kona pakol mo babasal lapamo tangalin. 13 Iyayon mo koluanodoo mokubai langge-langge mominasaingdinggon mo babasal. Doi sasaibino komian salaano yana mongkubai bilat obulus luwedoi timbu otuwong doi dunia. 14 Tukon sasaibino komian mo tubo doi dunia yana tipuwomo tukon nalangge-langge mominasaingdinggon yana mo kubaiyo doi iyayon tumbenodoo salaano. Tukon yanila sasaibino pinalentakono mokekendenge komeeng kotimbalang moluwedoi iyayonoo mo lapamo pinokoli bakoko bai tataap tubo. 15 Do iyayon koluanodoo minoolakon mebee ansaangan do timbalangoo, maka do timbalangoo moola basilingan tukon akateyo sasaibino komian mo aki nayase sosubaiyo yana. 16 Sasaibino komian babasal tukon poipoisik, kaasa tukon talalais, ata tukon mian mobebas, do iyayonoo pakisaayo sulano namantalima paloosan doi limano bakalinganonila kai doi paasoila. 17 Akiyo komeeng komian kai moola bangoli kai babalukon meeng kolangge, kalu doi yana akiyo do paloosanoo, doiyamo do iyayonoo sambuno susuungo, kai angka mo nyatakanggene do sambunodoo. 18 Naimbaa palaluu nadaano kopandoiyan. Mian mo pandoi moola naaite koalatino luwedoi angka iyayonoo, sabab do angkadoo daano kai meeng kobanggapi sambuno. Koangkano doiyamo 666.

Inokitakon 14

Domba na Pau tukon namian

14:1 Doibundu yaku kitayo, maka tokita do Domba Paunodoo mokokondong doi Sion Bunggulo bunggono. Polaing yana daano ko 144.000 komian komo doi paaso suwe-suwele totulis kosambuno tukon Tamano sambuno. 2 Maka yaku lengele koalalo moluwedoi timbu momuuk buno paisu otuwong mo babasal tukon buno duluk motolindungan modeikon lobo. Do alalodoo tololongol buno musik alalo moluwedoi pomaen-maen kasapi mo daano momaenggene kona kasapi. 3 Doi kulusii salaano tukon kosangkap komahluk tukon sasaibino kokatua doi potikunggon do kulusiidoo, 144.000 do mianoo mananikene doi meeng konanian mo soodo. Do nanianoo aki namoola inotunggukon doi meeng komian kai alaasene luwedoi 144.000 do mianoo mo lapamo binebaskanggon luwedoi dunia nia. 4 Yaniladoo mian mo tataap bilisii buno mian moakiyoon nao-sowaan, sabab aki namongkubai pososuungan tukon boine. Yanila loloiyo do Dombadoo Napau mau inaandomo kona ambakonan. Doi antala sasaibino kobanggapi, yanilamo kai komo lapamo binebaskanggon salaku pososubakon tumbeno doi Mian Bisa tukon doi Dombadoo Pauno. 5 Yanila aki nasidutu kala-kala; tukon akiyo kopangasalakon mau nabaino soisik doi yanila.

Tolu komalaekat

6 Maka yaku kitayo komeeng komalaekat bailong mo benga tatandak doi timbu. Do malaekatoo babayo kobilita tentang Bilita Monondok mo bisa sulano napinolonggon doi banggapi doi dunia doiyamo doi sasaibino kobangsa, benseno, silingan tukon negala. 7 Do malaekatoo bantile tukon alalo mo babasal, "Pomatakutene ko Mian Bisa, tukon ponggaale kona babasalan! Sabab laatemo kotembono ko Mian Bisa napalesaano kobanggapi. Pososubaiyo yana mo tealikene kotimbu, buta, tobun tukon sasaibino kopaisu matano!" 8 Malaekat koluano tunduwo komalaekat tumbeno maka bantile, "Lapamo tuwong! Kokota Babel mo babasal lapamo tuwong! Yana lapamo kubaiyo doi sasaibino kobangsa teali malangu tukon anggul paisuno - doiyamo anggul moluwedoi namoot molokis!" 9 Meeng komalaekat kotoluno tunduwo do malaekatoo molua, maka bantile tukon alalo mo babasal, "Mian mo sosubaiyo do iyayonoo tukon timbalango, tukon mapake paloosan do iyayonoo doi paaso kai doi limano, 10 doiya mianoo naikon monginum Mian Bisa naanggul, doiyamo anggul nanggimalan mo lapamo kundange galaas doi lalomo, aki namoola kinulangi mau nabaino soisik! Sasaibino do mianoo naikon sinakisaa doi bilat lalomo tukon belelang doi malaekat-malaekat momoliyous salaano tukon doi Domba Paunodoo salaano. 11 Tibolung moluwedoi bilat mo sakisaayo do mianoo naikon kobung banggadudul momeeng polong sidutu-posidutukon. oloyo popook akiyo kona tade-tadean yanila tasakisaa, doiyamo yanila mo sosubaiyo do iyayonoo tukon timbalango, sasaibino komian mo mapake paloosan do iyayonoo sambuno." 12 Doi langge nia lalomo ko Mian Bisa namian mo taat doi Mian Bisa napalenta-palenta tukon taat doi Yesus, palaluu nateali sabal. 13 Maka yaku lengele koalalo moluwedoi sulugaa bantile, "Tulisemo naiya: Mulai budodoiya, kinatauwan doi mian mo matemo bai tau-tausono leleaniyo ko Temeneno!" "Bisa!" Mian Bisa Na Loh timbiliyo. "Yanila naikon tade mobalimang babalat, sabab konapo hasil baleleanian sidutu naikon lolainge yanila."

Dunia napinupuan

14 Doibundu yaku kitayo, maka tokita komeeng kobunom mo moute. Doi bunomoo bunggono osulang komeeng komian mo tokita buno banggapi. Doi oluno daano komeeng kosonggo batomundoan mosoni, tukon doi limano daano komeeng kosabel mo mamangan. 15 Doibundu komeeng komalaekat bailong motobuat luwedoi Mian Bisa Nabonua. Tukon alalo mo babasal, yana bantile doi yana mo osulang doi bunong bunggonodoo, "Aakenemo komu sabeloo tukon pupuiyomo budodoiya, sabab laatemo kotembo bapupuiyan; dunia moolamo tuuk napinupui!" 16 Maka yana mo osulang doi bunong bunggonodoo aakenemo kona sabel doi dunia, maka kodunia pinupuimo. 17 Doibundu yaku kitayo komeeng komalaekat bailong koidan tobuat luwedoi Mian Bisa Nabonua doi sulugaa. Mau yana mataani meeng kosabel mo mamangan. 18 Lapa doiya, meeng komalaekat bailong, mo kuasaiyo kobilat, lubat luwedoi balabaan. Tukon alalo mo babasal yana bantil doi malaekat mo taaniyo do sabeloo mo mamangan, "Aakenemo komu sabelokon tukon talekemo koanggul-anggul saono doi dunia, sabab kosao-saono moyoomo!" 19 Maka do malaekatoo aakenemo kona sabel doi dunia tukon taise koanggul-anggul saono doi batango, maka nasakukene doi pakakas popipis anggul nanggimalan ko Mian Bisa mo toku-tokumbe. 20 Do anggul-anggul saonodoo piniis doi kota tonggulungo, tukon luwedoi pakakas popiis do angguloo lomba kosau buno paisu, kona odoonan tolu kosakato kokilo metel, tukon kona ateanan adukon lua kometel.

Inokitakon 15

Malaekat tukon halaa napupusan

15:1 Doibundu yaku kitayo doi timbu komeeng kolangge mo sosibong tukon bolikon langge kona hebatan. Daano kopitu komalaekat tukon pitu kobalaa napupusan. Naiyamo kona kabusan ko Mian Bisa nakundangano kona nggimalan. 2 Salataa lapa doiya yaku kitayo komeeng kolangge mo tokita buno doi sulumiin lalomo posombuli tukon bilat. Yaku kitayo koidan komian mo lapamo manaang luwedoi iyayon tukon timbalango, tukon manaang luwedoi mian kosambuno mopino-loosanimo tukon angka. Komian mo manaangoo kokondong doi sulumiinoo bibilo maka mataani kasapi komo bineekon luwedoi Mian Bisa doi yanila. 3 Tukon yanila mananikene Musa nananian, Mian Bisa napeleleani, tukon Domba Napau nananian. Buno naiya koalalo, "Temeneno, Mian Bisa Mobabasal Konakuasa, deikon lobo kona babasalan tukon kona minasaingdinggonan komu kokubai-kokubai! Tomundo sasaibino kobangsa, bolikon langge kona adilan tukon nakanaan komu tindakan-tindakan! 4 Indee komiano komo aki namatakutene doikoo, Temeneno? Indee komo aki nayase babilitakene komu babasalan? Tolongo ikoo komo moliyous. Sasaibino kobangsa naikon lubat sosubaiyo ikoo sabab komu tindakan-tindakan mo adil molapamo sasaibino komian kitayo." 5 Sambuno lapa doiya yaku kitayo ko Temeneno Nabonua doi sulugaa motobuka, tukon Temeneno na Sandung daano doi lalomo. 6 Maka do malaekat mopitudoo tukon pitu do balaadoo tobuat luwedoi Mian Bisa Nabonua. Yanila napakean luwedoi toik lenan mo bilisii tukon nggilep-nggilep. Tukon yanila mapake pokukupi oyopo mo tokubai luwedoi mosoni. 7 Doibundu daano komeeng moluwedoi sangkap komahlukoo beena doi pitu komalaekatoo pitu kogalaas mosoni mo moono tukon Mian Bisa nanggimalan, - Mian Bisa mo tubo sidutu-posidutukon. 8 Maka do Mian Bisa Nabonuadoo moono tukon tibolung luwedoi Mian Bisa nababasalan tukon nakuasa. Tukon do balaadoo mopitu namalumbitan do malaekatoo mopitu nababaano akiyoon napupus, akiyo komeeng komian kai mo moola usok doi Mian Bisa Nabonua lalomo.

Inokitakon 16

Mian Bisa nagalaas-galaas nggimalan

16:1 Maka yaku lengele koalalo mobabasal moluwedoi Mian Bisa Nabonua lalomo mobantil doi mopitu komalaekatoo, "Ampakono tukon kundangemo koantoko domo pitudoo kogalaas ko Mian Bisa nanggimalanoo doi dunia bunggono!" 2 Malaekat komeengo ambakon tukon kundange kona galaas antoko doi dunia. Maka sumboto kobisul-bisul mo deikon langge tukon momasakit tuuno doi sasaibino komian mo daano paloosano do iyayonoo, tukon doi mian mo sosubaiyo kotimbalango. 3 Sambuno lapa doiya malaekat koluano kundange kona galaas antoko doi tobun. Maka kopaisu doi tobun tabali buno mian mate sauno, tukon matemo sasaibino komahluk mo tubo doi tobun lalomo. 4 Doibundu malaekat kotoluno kundange kona galaas antoko doi paisu-paisu batango tukon kopaisu-paisu matano, maka sasaibino kopaisuno teali sau. 5 Yaku lengele komalaekat mo kuasaiyo kopaisu bantile, "Koukuman ikoo mo otuwengemo doiya adil, oh Moliyous, Mian Bisa mo daano, tukon mo lapamo daano! 6 Yanila lapamo kundange kosauno ko Mian Bisa namian tukon nabi-nabi sauno; budodoiya ikoo kubaiyo yanila monginum sau. Takainomo pantas doiya natuuk doi yanila!" 7 Maka yaku lengele koalalo moluwedoi balabaan mobantile, "Temeneno, Mian Bisa Mobabasal Konakuasa, bisa tukon adil kai koukuman-ukuman ikoo mo otuwenge!" 8 Sambuno lapa doiya malaekat kosangkapo kundange kona galaas antoko doi oloyo matano, maka kooloyo matano kai minoolakon mokopupuliyo kobanggapi tukon onaso mo moonas tuuno. 9 Kobanggapi kinopupuli tukon doi moonason tuuno, tukon yanila kutukemo ko Mian Bisa sambuno, mo kuasaiyo do balaa-balaadoo. Mau kai nabuno doiya, yanila aki nayase badodoloon doi napolalim-lalim tukon aki nayase nggaale ko Mian Bisa nababasalan. 10 Maka malaekat kolimano kundange kona galaas antoko luwedoi iyayonoo nakulusii. Maka sasaibino do iyayonoo nabatomundoan teali kalipookan, tukon kobanggapi kakate koalepo sabab namasakitan. 11 Maka yanila kutukemo ko Mian Bisa doi sulugaa sabab yanila masakito tukon sabab napo bisul-bisul. Bai yanila aki koidan nabadodoloon doi napokokubai-kokubai mo lokis. 12 Sambuno lapa doiya malaekat konoomo kundange kona galaas antoko doi Paisu batango Eflat mo babasaloo. Maka do paisu batangodoo mooti maka kotomundo-tomundo moluwedoi tolopot moola moambakon tukon loloiyo. 13 Maka yaku kitayo tolu koibiliis kondondoongo buno tupak. Suwe-suwele tupakoo tobuat luwedoi binda babano, luwedoi iyayon babano, tukon luwedoi nabi mokala-kala babano. 14 Yanila daano kai ibiliis mo kubaiyo kolangge-langge mominasaingdinggon. Do lohdoo motolu ampakon doi sasaibino kotomundo doi posaapon kodunia tukon pototongikene yanila sulano napo lobosi doi oloyo mo babasal, doiyamo oloyo moluwedoi Mian Bisa Mobabasal Konakuasa. 15 "Polengele! Yaku lubat pokakana kopondikuk! Kinatauwan doi mian mo tataap batodanggon tukon modagaiyo kona pakean, sampe yanila aki naambakon tukon balalau tukon teali mammaa doi mian badaang matano!" 16 Doibundu do loh-lohdoo pototongikene do tomundo-tomundodoo doi meeng kolipu kalu silingan Iblani sinombuikon Halmagedon. 17 Salataa lapa doiya malaekat kopituno kundange kona galaas antoko doi dapang. Maka tololongol kai koalalo mo babasal moluwedoi kulusii Mian Bisa Nabonua, mo bantile, "Lapamo lapa!" 18 Maka tealimo kodidip mopopondili tukon duluk alalo mobulungan tukon tolindungan, tukon leali mo lokis. Aki nasidutu teali koleali mobuno doiya salataa kobanggapi natinealikonan. Naiyamo koleali mo lokis tuuno! 19 Kota mo babasaloo mapasah teali tolu koobos, tukon manaso kai koidan kokota-kota sasaibino konegala doi dunia. Maka ko Mian Bisa neneeke naikon ko Babel mo babasaloo. Maka ko Mian Bisa kubaiyo yana monginum anggul moluwedoi Mian Bisa naanggul galaaso - doiyamo anggul nanggimalan mo toku-kumbe. 20 Sasaibino kotogong lapus, tukon sasaibino kobungkuko lapus. 21 Koudan es babasal, komo suwe-suwele kona babalatan lima kolono kokiloglam, otuwong luwedoi timbu tikale ko mian-mian. Maka yanila kutukiyomo ko Mian Bisa sabab balaa udan es mo lokisoo.

Inokitakon 17

Pololowa mobabasal

17:1 Salataa lapa doiya daano komeeng komian moluwedoi malaekat mopitu mo taaniyo do galaasoo lubat doi yaku tukon bantile, "Mai, yaku naikon tudoikonggon doikoo bulaando do poiolowadoo babasal naikon nainukuman; doiyamo do kota babasaloo mo kinokondong poloolanikon kopaisu-paisu batango. 2 Kotomundo-tomundo doi dunia pololowai tukon yana, tukon kodunia tumbuno teali malangu sabab yanila monginum anggul nabalolowaan." 3 Maka ko Mian Bisa Na Loh kuasaiyo yaku, tukon do malaekatoo babayo yaku doi padang lalomo. Indaa yaku kitayo komeeng koboine moosulang doi meeng koiyayon bungguto kobuluno memela motuwa, tukon mo moono tulisan sambu-sambu pototulai motuuk doi Mian Bisa. Do iyayonoo daano kopitu kooluno tukon songulo kotanduko. 4 Do boinedoo bakalambi kotambongo ungu tukon memela motuwa, tukon binubungai mosoni, pelmata-pelmata, tukon mutiala. Doi limano yana taaniyo komeeng komanggo mosoni mo moono tukon langge-langge molokis tukon momanggilit, hasil moluwedoi nabalolowaan. 5 Doi paaso totulis komeeng kosambu koalatino lahasia. Do sambunodoo doiyamo, "Babel Mo Babasal, tina sasaibino komian mobalolowa tukon mian molokis doi dunia." 6 Maka yaku kitayo baikon do boinedoo malangu tukon Mian Bisa namian sauno tukon mian-mian mo inakate sauno sabab yanila taat doi Yesus. Salataa yaku kitayo do boinedoo, yaku teali masaingding. 7 Maka do malaekatoo bantile doi yaku, "Oila kosababpo ikoo momasa-masaingding? Tadukai kubontiikonggon kolahasiano do boinedoo tukon kolahasiano koiyayon yana mo lokitiyo, doiyamo iyayon mo daano pitu kooluno tukon songulo kotanduko. 8 Do iyayonoo loolukon biasa tubo, bai budodoiya akimo natubo koidan. Yana naapa koidan naikon tobuat luwedoi motombing matean tukon naikon ampakon pakituuwo kosalalaan. Komian mo tubo doi dunia, kosambuno mo aki natotulis doi Buku Mian Tubo lalomo akiyoon kodunia natinealikon naikon masaingding kalu kitayo do iyayonoo. Sabab do iyayonoo loolukon biasa tubo. Budodoiya akimo natubo koidan, bai yana naikon sumbot koidan. 9 Doi langge nia lalomo palaluu nadaano kopandoiyan tukon pangalatian. Kooluno mopitudoo doiyamo pitu kobunggul bunggono; doiyamo bungkuko-bungkuko lipu do boinedoo naosulangan. Tukon pitudoo kooluno koidan doiya kai pitu kotomundo: 10 lima luwedoi yanila lapamo tuwong, komeeng daano mobapalenta, tukon komeeng koidan akiyoon nalubat. 11 Tukon iyayon komo loolukon biasa tubo, bai budodoiya akimo natubo koidan, doiya kai tomundo koaluno. Yana daano kai meeng komian moluwedoi tomundodoo mopitu koidan, komo budodoiya modaano ambakon tujuiyo kasilakaan. 12 Songulo kotanduk komo ikoo kitayodoo doiyamo songulo kotomundo mo akiyoon natambuun mapalenta. Bai yanila naikon binee kuasa sulano namapalenta buno tomundo polaing-laing tukon do iyayonoo meeng kojam konakalumoit. 13 Kosongulo natomundo nia sasaibino daano kona tujuan mo pokakana; yanila sasaibino salakanggene kobukuanan tukon yanila nakakuasaan doi iyayonoo. 14 Yanila naikon polobosi lawane do Domba Napaudoo. Bai do Domba Paunodoo tukon napololaing-lolaing mo satia mo lapamo uange tukon dona linilikkoo naikon lungguiyo do tomundo-tomundodoo, sabab yanamo ko Temeneno sasaibino kotuan, tukon Tomundo sasaibino kotomundo-tomundo." 15 Do malaekatoo bantile koidan, "Paisu ikoo mo kitayodoo, do pololowadoo nalipu osulangan, doiya kai bangsa-bangsa, layat-layat, negala-negala tukon silingan-silingan. 16 Songulo kotanduko ikoo mo kitayo tukon do iyayonoo naikon mosikitene do pololowadoo. Yanila naikon lambase sasaibino kona polangge, tukon kubaiyo yana teali balalau. Yanila naikon kaane kosailo tukon lopuwokabus tukon bilat. 17 Sabab ko Mian Bisa lapamo piyeke konoanoila sulano naampakonggene ko Mian Bisa natetel. Ko Mian Bisa tealikene yanila napoomeenggon sulano nasalakanggene yanila nakakuasaan doi iyayonoo, sulano do iyayonoo nabapalentaan polong nateali oila komo Mian Bisa nabinantil. 18 Do boine ikoo mo kitayodoo doiyamo kota babasal, mo palentayo kotomundo-tomundo doi dunia."

Inokitakon 18

Babel natimongan

18:1 Salataa lapa doiya yaku kitayo komeeng komalaekat bailong obulus lengget doi sulugaa. Yana daano kuasa mo babasal, tukon nakomuliaan mokubaiyo posaapon kodunia teali madialan. 2 Tukon alalo mo babasal, yana bantil, "Lapamo tuwong! Babel babasal lapamo tuwong! Budodoiya yana tealimo ibiliis-ibiliis nadungolan. Doi lalomo tubo sasaibino kokaliangano kotomisi mo lokis tukon komo minosikiton doi mian. 3 Sabab sasaibino kobangsa-bangsa lapamo monginum anggul namoot doi balolowaan. Kotomundo-tomundo doi dunia pololowaimo yana, tukon dagang-dagang doi dunia teali kaasa sabab namoot mo aki napoo moola kuasaiyo." 4 Maka yaku lengele komeeng koalalo bailong moluwedoi sulugaa mobantile, "Potobuato kai daku mian! Potobuato kai luwedoi lalomo! Inaimo kai komuyu pololoiyo kona lalim-lalim, tukon tulut potanggunge kona ukuman! 5 Sabab kona lalim-lalim posusun-susun polong doi timbu, tukon ko Mian Bisa neneeke naikon kona kulokisan. 6 Polakukanggene yana buno lakon kona lakukangganano komuyu; pobalase yana lualuunggon paku doi sasaibino komo lapamo yana lakukanggene. Poontokiyo kona manggo tukon suka mo lua lunggon paku kona mosopotan doi suka mobiasa mo sadiakene tuuk doi komuyu. 7 Beenamo doi yana sakisaa tukon susaan mo pokakana kona kadaang tukon nababasalan tukon kona kaasaan mo beekenemo doi butongo susuungo. Sabab yana sidutu bantile kobutongo, 'Yaku naiya tomundo mo bapalenta! Yaku bolikon balu; yaku aki naikon kumotoupi susaan!' 8 Tobikon doiya langgedoo, maka doi meeng kooloyo lalomo tolong yana naikon linubotiimo sesel- panakit, susaan, tukon malaalan. Tukon yana naikon kinokopuli tukon bilat, sabab ko Temeneno Mian Bisa mo bahikimidoo balakuasa." 9 Tomundo-tomundo dunia mo talalaing doi kokubai-kokubai nabalolowaanoo lalomo tukon boinedoo namoot naikon kokoliiyo tukon mandaunggene do kotadoo kalu naikon yanila kitayomo kotibolung mokobung luwedoi bilat mo okopuliyo yana. 10 Yanila naikon kokondong luwedoi odoonan sabab yanila matakut nakanakon sakisaawanoo. Yanila bantile, "Aduh, bukan maen kona silakaan kokota mo tololongol nia - kota Babel mo bukuan! Doi meeng kojam lalomo tolong komu ukuman lapamo linaksanakanggon!" 11 Sasaibino kodagang doi dunia kokiil tukon susa sabab do boinedoo, sabab akiyono komeeng komian kai koidan mo mongoli konapo balang-balang binadaganggon. 12 Akiyono komo mongoli mosoni, suasa, pelmata, tukon yanila namutiala; tukon koidan toik lenan, toik ungu, sutala, tukon toik momemela motuwa; sasaibino kaliangano kokayung komo akinduung nalinaat, balang-balang moluwedoi gading, tukon moluwedoi kayung mo maaling, doi tambaga, besi, tukon pualam; 13 kayu manis kulito, lamba-lamba, setanggi, mul tukon kemenyaan; anggul tukon lisison, tepung maka gandum; saapi tukon domba, kaladai tukon keleta, ata-ata, baikon mau banggapi naansaang. 14 Sasaibino kopadagang bantile doi boinedoo, "Sasaibino ikoo mo yase alayo doiya akiyono, tukon sasaibino komu kaasaan tukon komu tambonganan lapamo lapus. Ikoo aki naikon mupososuunggene koidan!" 15 Sasaibino padagang teali mokaasa sabab badagang doi kotadoo naikon kokondong doi naodoonan, sabab yanila matakut nakanakon kosakisaawanno. Yanila naikon kokiil tukon susa, 16 maka hantile, "Adoh, bukan maen kona silakaan kokota mo tololongol nia! Biasamo yana mapake toik lenan, toik ungu, tukon toik momemela motuwa; biasamo yana moono tukon pobubungai mosoni, pelmata tukon mutiala! 17 Bai tolongo meeng kojam, lapus dona kaasaanoo!" Sasaibino kokapiteeng kapal, kopenumpang, tukon mobali-mang doi kapal, tukon sasaibino komian kona mangampalan doi tobun, kokondong doi naodoonan. 18 Tukon nggeleamon salataa yanila kitayo kotibolung mokobung luwedoi bilatoo mo suayo do kotadoo. Yanila oantile, "Akiyo kota bailong buno kota babasal nia!" 19 Maka yanila tiposiiyo abu doi olunoila buno meeng kopaloosan poloonan, maka kokiil tukon nggele-nggeleamon, "Adoh, bukan maen kona silakaan kokota mo babasal nia! Kona kaasaan lapamo kubaiyo sasaioino komian mo daano kona kapal-kapal doi tobun teali kaasa! Bai tolongo doi meeng kojam lalomo, yana lapamo pakkallapus kona langge-langge!" 20 Eh sulugaa, polabakenemo kai luwe kona manasan do kotadoo! Mian Bisa namian, lasul-lasul tukon nabi-nabi, polaba-labamo kai! Sabab ko Mian Bisa lapamo ukume yana buno meeng kopabaloso oila komo lapamo yanila lakukanggene motuuk doi komuyu! 21 Sambuno lapa doiya, komeeng komalaekat mo bukuan bingkate komeeng kobatu - kona kabasal buno batu gilingan mo babasal - maka nasakukene doi tobun lalomo tukon bantile, "Bunomo kai naiya konakinubaiyan kokota Babel mo tololongoloo naikon sinakukon tukon manas sampe aki naikon napinososuunggon koidan. 22 Komusiik alalo moluwedoi pomaen kasapi, luwedoi sasaibino komomanani, luwedoi moba suling tukon luwedoi popuuk tolompet, aki naikon polengele koidan doilalom! Aki naikon napososuunggene komeeng komian polimang moahli idoo, tukon koalalo dobatu pogilingokai aki naikon nalinongol koidan. 23 Komian aki naikon namokita lambu laango doi komuyu, tukon akimo koidan natololongol kona lamean kolamean basowaanan idoo. Komu padagang-padagang daano kai mian mo totingonii tuuno doi dunia, tukon koidan mumotoiyan-motoiyan mominasaingdinggon ikoo tipuwomo sasaibino kobangsa doi dunia!" 24 Babel inukum sabab doi kota lalomodoo lapamo linaat konabi-nabi sauno, Mian Bisa namian sauno - pokoknya sasaibino komian sauno mo lapamo inakate doi dunia hunggono.

Inokitakon 19

19:1 Lapamo doiya yaku lengele kolangge meeng buno mian badaang alalo momuuk doi sulugaa mo bantil-bantil, "Ponggaale ko Mian Bisa! Konda Mian Bisa doiyamo Mian Bisa mo masalamaton; yana Mian Bisa mo babasal tukon balakuasa! 2 Kona ukuman adil tukon pandoi! Yana lapamo otuwenge koukuman doi balolowa mo babasal, mo lusake kodunia tukon nabalolowaan. Ko Mian Bisa lapamo ukume do pololowadoo, sabab yana akateyomo ko Mian Bisa napeleleani-peleleani." 3 Maka do mianoo badaang alalo koidan bantile, "Ponggaale ko Mian Bisa! Kotibolung moluwedoi bilat mo suayo do kota babasaloo naikon kalikobungano akiyo kona tade-tadean!" 4 Maka kolua kolono sangkap kokatua tukon kosangkap komahluk mo potikunggon doi kulusiidoo tootuku tukon sosubaiyo ko Mian Bisa mo osulang doi nakulusii bunggono. Yanila bantile, "Amin! Ponggaale ko Mian Bisa!"

Lamean baasowaanan Domba Pauno

5 Maka nalongol luwedoi kulusiidoo komeeng koalalo mo bantile, "Ponggaale ko Mian Bisa, eh sasaibino ko Mian Bisa peleleani-peleleani, tukon sasaibino komian - babasal poipoisik - mo sosubaiyo ko Mian Bisa!" 6 Salataa lapa doiya yaku lengele kolangge meeng buno pokombulian mian mo badaang tuuno alalo; koalalo buno bokol mo pakapapuung tukon buno duluk motolindungan. Yaku lengele yanila bantile, "Ponggaale ko Mian Bisa! Sabab ko Temeneno, nda Mian Bisa Mobabasal Konakuasadoo budodoiya mapalentamo! 7 Pomaimo nda laba-laba tukon tedes-tedes; pomaimo nda nggaale kona babasalan! Sabab lapamo polong kooloyo baasowaanan komo mataani totumai Domba Napaudoo, tukon kobabaabuno lapamo basadia sulano naninikakon. 8 Pakean lenan mo dile-dilengan lapamo bineekon doi yana sulano napakeyo." (Do pakean lenaanoo daano kai kokubai-kokubai momonondok mo linakukanggon doi Mian Bisa namian.) 9 Maka do malaekatoo bantile doi yaku, "Tulisemo naiya, 'Kinatauwan komian mo inundang doi lamean banikaan doi Domba Napaudoo.' " Doibundu do malaekatoo suungiyo kona bantilan koidan, "Naiyamo kobilita mokakana moluwedoi Mian Bisa." 10 Yaku sosuba doi malaekatoo salaano tukon sosubaiyo, bai yana bantile doi yaku, "Inai! Inai mososubaiyo yaku, bai sosubaiyomo kai ko Mian Bisa! Sabab mau yaku kai Mian Bisa napeleleani pokakana ikoo tukon bunomo sasaibino koutusomu mo bataani momoonggol doi Yesus nakasaksian!" Sabab Yesus nakasaksian doiyamo kai komo okitaikene doi mian-mian mo tololonggol.

Polokiti kaladai moute

11 Doibundu yaku kitayo kosulugaa motobuka, maka tokita komeeng koadalan moute. Kopolokitino kosambuno Mo Taat tukon Mo Talakana. Yana adil moputusiyo koukuman tukon doi polobosian lalomo komo lakukanggene. 12 Komatano bunomo bilat kolot tukon doi oluno mapake badaang kosonggo batomundoan. Doi butongo totulis komeeng kosambu; tukon tolongo yana susuungo komo toiyo do sambudoo. 13 Jubah napinake lapamo kemeke doi sau lalomo. Tukon yana kona binantilan, "Mian Bisa na Bantilan". 14 Kosuludadu sulugaa loloiyo yana tukon molokiti kaladai-kaladai moute, tukon bapake toik lenan mo moute bilisii. 15 Luwedoi babano tobuat komeeng kobakoko mo mamangan tukon dona bakokodoo yana naikon lungguiyo kobangsa-bangsa, tukon yana naikon palentayo yanila tukon tonggat besi. Yana piise koanggul doi pakakas bapiisan lalomo anggul nanggimalan ko Mian Bisa Mobabasal Konakuasa. 16 Doi najubah tukon doi banano totulis nasambu nia, "Tomundo sasaibino kotomundo, tukon Temeneno sasaibino kotuan." 17 Maka yaku kitayo komeeng komalaekat kokondong doi oloyo matano bungguto. Tukon alalo mo babasal yana bantile doi sasaibino kotomisi mo benga doi dapang, "Po maimo kai popototongi sulano nda molubotii lamean babasal Mian Bisa molamekene! 18 Pomaimo kai nda makaan tomundo-tomundo sailo, talenga-talenga kapalano sailo, tukon talenga-talenga sailo; pomaimo nda makaan polokiti kaladai sailo tukon naadalan-adalan sailo, tukon sasaibino kobanggapi sailo, babasal tukon poipoisik, ata tukon mobolikon ata!" 19 Doibundu yaku kitayo do iyayonoo, tukon tomundo-tomun-do dunia tukon yanila nasuludadu-suludadu, pototongi sulano napolobosi lawane yana mo lokitiyo do adalanoo momoute tukon nasuludadu. 20 Maka do iyayonoo linakomo posinggat-singgat tukon nabi makala mo lapamo mongkubai langge-langge mominasaingdinggon doi iyayonoo salaano. (Tukon do langge-langgedoo mominasaingdinggon doiyamo kai do iyayonoo natipuwano komian mo daano do iyayonoo paloosano, tukon komian mo sosubaiyo do iyayon timbalango.) Maka do iyayonoo tukon do nabi kaladoo sinakukon tubo-tubo doi bilat babasal lalomo mo kolot-kolot tukon bolelang. 21 Tukon yanila suludadu inakate tukon bakoko mo tobuat luwedoi babano do polokiti kaladai moutedoo. Maka kotomisi-tomisi kai lubat tukon kaane tukon namodokoan yanila mo inakatedoo sailo.

Inokitakon 20

Tentang tembo soloon kotaum

20:1 Salataa doiya yaku kitayo komeeng komalaekat moobulus luwedoi sulugaa. Doi limano yana mataani kunei motombing matean tukon meeng kolante poboboi mo babasal. 2 Maka yana lakoyo do bindadoo, binda motuwa, - doiyamo Ibiliis - tukon unguwomo soloon kotaum kona kalumbit. 3 Doibundu malaekatoo sakukene bindadoo doi motombing matean lalomo, maka nakunciyo do motombingoo tukon nasegele, sulano do bindadoo naakimo namoola tipuwo kobangsa-bangsa kalu akiyoon napupus kolounu soloon kotaum. Lapamo doiya yana sio nasinodiimo doi tembo mo mosobit. 4 Maka yaku kitayo kokulusii-kulusii, tukon komian mo osulang doi kulusii-kulusiidoo mobinee kuasa sulano naputusiyo koukuman. Yaku kitayo koidan komian mo lapamo pinatol kooluno uli-uliko sabab yanila mebee kasaksian tentang Yesus, tukon mobabilitakene koteteba moluwedoi Mian Bisa. Do mian-mianoo aki nasosubaiyo koiyayon, mau kai timbalango. Yanila kai aki nabiasa mantalima do iyayonoo paloosano doi paaso kai doi limanoila. Maka yanila tubo koiuan tukon mapalenta bUno tomundo polaing Klistus soloon kotaum kona kalumbit. 5 Naiyamo kokadadian tumbeno komian mate nainotuboiyan koidan. (Bai komian mate bailonggon aki nainotuboi koidan kona kalumbit soloon kotaum.) 6 Kinatauwan kai komian mo talalaing inotuboi koidan doi kadadian tumbenodoo. Yanila moola nateali Mian Bisa namian. Komatean kadadian koluano aki nakuasaiyo yanila. Yanila naikon teali Mian Bisa naimam-imam tukon Klistus na mian-mian; tukon yanila naikon bapalenta polaing-laing yana soloon kotaum kona kalumbit.

Ibiliis linungguimo

7 Sambuno lapa kabus koloounu soloon kotaumoo, ko Ibiliis naikon sinodiimo luwedoi natinalungguan, 8 tukon yana naikon ampakon moakakene kobangsa-bangsa mo tebeaason doi posaapon kodunia, doiyamo Gog tukon Magog. Ibiliisoo pototongikene yanila sulano napolobosian, meeng koaito mo babasal tuuno, kodaango pokakana kobone doi tobun. 9 Maka yanila kai tebeaasono doi posaapon kodunia, maka yanila lubotino molobosio ko Mian Bisa namian nabasandungan tukon kota Mian Bisa mo mamaasikene. Bai kobilat obulus luwedoi timbu tukon akateyo yanila. 10 Doibundu Ibiliis mo akakene doi yaniladoo, sinakukon doi bilat mobabasal lalomo tukon doi bolelang. Idoomo kai kona dungolan do iyayonoo tukon do nabi mokala-kaladoo sinakukon loolukon. Yanila naikon sinakisaa oloyo popook polong sidutu-posidutukon.

Ukuman napupusan

11 Sambuno lapa doiya yaku kitayo komeeng kokulusii moute mo babasal tukon yana mo osulang doi bunggono. Kotimbu tukon buta lapus luwedoi salaano sampe aki natokita koidan. 12 Tukon yaku kitayo komian mate, babasal poipoisik, kokondong doi kulusiidoo salaano. Maka binukamo kobuku-buku. Maka komeeng kobuku bailonggon binukamo, doiyamo Mian Tubo nabuku. Doibundu koukuman inotuwongikono luwedoi mian mate, potimbongii tukon yanila nakokubai pokokonoi komo totulis doi buku-bukudoo lalomo. 13 Maka kotobun salakanggene komian mate komo daano doi lalomo. Maut tukon Alam Maut kai salakanggene komian mate komo daano doi yana. Tukon komian momatedoo sasaibino inotuwongi ukuman mopopaason tukon yanila nakokubai. 14 Doibundu Maut tukon Alam Maut sinakukon doi bilat babasal lalomo. (Bilat babasal lalomo nia doiyamo kadadian matean koluano.) 15 Komian mo aki natotulis kosambuno doi Bukudoo Mian Tubo lalomo, sinakukon doi bilat babasal lalomo.

Inokitakon 21

Timbu boolu tukon dunia boolu

21:1 Maka yaku kitayo kotimbu mo boolu tukon dunia mo boolu. Kotimbu tumbeno tukon dunia tumbeno kai lapuso, tukon kotobun lapuso. 2 Maka yaku kitayo do kota moliyousoo, doiyamo Yelusalem mo boolu, obulus luwedoi sulugaa luwedoi Mian Bisa. Do kotadoo lapamo sinadiakon buno meeng kobabaabu boine mobinunga-bungai sulano napososuung tukon kobabaabu malane. 3 Maka yaku lengele koalal luwedoi kulusiidoo mobantile tukon babasal koalalo, "Budodoiya ko Mian Bisa nalipu nadungolan daanomokai posinggat-singgat kobanggapi! Yana naikon tubo tukon yanila, tukon yanila naikon teali namian. Ko Mian Bisa susuungo naikon polaing tukon yanila tukon teali yanila na Mian Bisa. 4 Yana naikon soutiyo sasaibino komatano paisuno luwedoi matanoila. Komatean akiyono koidan; kosusaan, kokokiilan, kai komasakitan naikon akiyono koidan. Langge-langge mo malumbito lapamo lapus." 5 Maka yana mo osulang doi kulusiidoo bunggono bantile, "Budodoiya yaku kubaiyo sasaibino boolu!" Yana bantile koidan doi yaku, "Tulise kai naiya, sabab nabantil-bantilania bisa tukon moola inangga." 6 Maka yana bantile, "Lapamo lapa! Yakumo kai kotumbeno tukon kona pupusan, yakumo ko Temeneno luwedoi Tumbeno polong doi na Pupusan. Memeeng komian mo molou, naikon yaku beena monginum balang-balang luwedoi paisu batango mo beena tuboan. 7 Komian mo manaang naikon mantalima do langge-langgedoo moluwedoi yaku. Yaku naikon teali na Mian Bisa, tukon yana teali kupau. 8 Bai komian matakut komian moaki maangga, mian molokis, pangakate, mian balolowa, motoiyan lokis, mian mososubaiyo kopilogot, tukon sasaibino mokala-kala, naikon sinakukon doi bilat mobabasal lalomo tukon belelang mo kolot-kolot, doiyamo kadadian matean koluano."

Yelusalem boolu

9 Meeng luwedoi antala kopitu komalaekat mo lapamo mataani galaas-galaas mo moono tukon kopitu kobalaa napupusanoo lubat doi yaku maka bantile, "Mai! Yaku naikon tudoikonggon doikoo ko Babaabu, doiyamo Domba Napau naboloki." 10 Maka ko Mian Bisa Na Loh kuasaiyo yaku, tukon do malaekatoo babayo yaku doi bunggul bunggono mo tatandak tuuno. Yana tudoikene yaku ko Yelusalem, do kota moliyousoo, kotadoo obulus luwedoi sulugaa, luwedoi Mian Bisa, 11 tukon kakuasaan tukon Mian Bisa babasalan. Kotadoo montootilang buno batu pelmata, pokakana kobatu baiduli pandan mo bilisii buno klistal. 12 Komeselo potikunggon tatandak babasal, tukon songulo lua kotataapon mobabasal, tukon tinotooli songulo lua komalaekat. Doi natataapon-tataapon mobabasal totulis kosongulo lua kobenseno kobangsa Islael sambu-sambuno. 13 Daano kotolu kotataapon mobabasal mo sasalaane doi samba kolipu; kotolu taalikon doi tolopot, kotolu taalikon doi lalom, kotolu taalikon doi lembet, tukon kotolu taalikon doi talise. 14 Do kotadoo pagalo minesel kinokondong doi songulo lua kobatu. Doi batu-batu mimeseloo totulis do Domba Napaudoo napololaing mosongolu lua sambu-sambuno. 15 Malaekat mo basilingan tukon yakudoo daano kona tongkat pongukul doi mosoni, sulano naukule do kotadoo, kotataapon-tataapono mobabasal tukon kopagalo momimesel. 16 Do kotadoo kondondoongo poombong songgop - kokinobuluso pokakana tukon kobelano. Maka do malaekatoo ukule do kotadoo tukon natongkat pongukul; tokita kokinobuluso 2400 kokilo metel; kobelano tukon nakatandak pokakanamo kokinohuluso. 17 Salataa do malaekatoo ukule kopagalo mimesel, tokita kona katandak do meseloo noom kolono kometel. Ukulan mo pinake doi malaekatoo doiyamo ukulan mo pinake doi banggapi. 18 Komeselo do kotadoo kinubai luwedoi batu baiduli pandan, sabeakai kokotano susuungo luwedoi mosoni tulen, montotilang buno kaea. 19 Do kotadoo batu-batumo momimesel binunga-bungai tukon sasaibino kobatu pelmata kokaliangano. Batu mimesel tumbeno kinubai luwedoi batu baiduli pandan, kokoluano luwedoi batu nilam, kokotoluno luwedoi batu yakut, kokosangkapo luwedoi batu zamlut, 20 kokolimano luwedoi batu baiduli sepah, konoomo luwedoi batu delima, kopituno luwedoi batu latna eempaka, kowaluno luwedoi batu pilus, kosiono luwedoi batu topas, kosongulono luwedoi batu klisoplas, kosongulono meeng luwedoi batu lasualdi, tukon kosongulono lua luwedoi batu kecubung. 21 Kosongulono lua kotataapono babasal tongokokondong luwedoi songulo lua komutiala, suwe-suwele kotataapon kinubai luwedoi meeng komutiala. Loloon doi kotadoo kinubai luwedoi mosoni tulen, montotilang buno kaea mo didilengan. 22 Yaku aki kukitayo ko Mian Bisa Nabonua doi kota lalomodoo, sabab ko Mian Bisa Nabonua do yanamo Temeneno susuungo, Mian Bisa Mobabasal Konakuasa, tukon Domba Napaudoo. 23 Do kotadoo aki napalaluu kinonoi tukon oloyo panano kai bituwon laango, sabab ko Mian Bisa nababasalan talaangiyomo, tukon Domba Napaudoo doiyamo koposino. 24 Kobangsa-bangsa doi dunia naikon ambakon doi laango lalomo, tukon kotomundo-tomundo kai naikon babayo kona kaasaan doi kotadoo lalomo. 25 Do kotadoo tataapono tobuka samba-samba kooloyo tukon aki natinataapikon, sabab akiyo kopopook idoo. 26 Kona babasalan tukon nakaasaan kobangsa-bangsa naikon binaba doi kotadoo. 27 Bai komian mo kubaiyo kolangge-langge mo kulokis, kai mian mo kala-kala - kona palusan oila kolobo mo kulokis, takainomo aki naikon nausok doi lalomo. Komo naikon usok tongo kai mian mo totulis kosambuno doi Buku Mian Tuboan lalomo, Domba Paunodoo nabuku.

Inokitakon 22

22:1 Do malaekatoo koidan tudoikene doi yaku kopaisu batango kopaisuno mo mebee tuboan. Do paisu batangodoo montotilang buno klistal tukon lomba luwedoi Mian Bisa nakulusii tukon Dombadoo Pauno, 2 doi kotadoo loloono tanga-tangano. Doi paisu batangodoo doi suwe-suwele bibilo daano kokayung molubatene kotuboan, mo sao songulo lua luunggon sataum, doiyamo sobituon idan nasao. Koloono pinake sulano natangalinggene kobangsa-bangsa. 3 Doi kotadoo lalomo aki natalaat komeeng kolobo mo kanakon Mian Bisa nakutuk. Ko Mian Bisa tukon Domba Pauno nakulusii naikon daano doi kotadoo lalomo. Kona peleleani-peleleani naikon sosuba doi yana, 4 tukon kitayo koduduso. Kosambuno naikon tinulis doi yanila paaso. 5 Yanila akimo napalaluu posi kai oloyo matano laango, sabab kopopook akiyono, tukon ko Temeneno Mian Bisa susuungo naikon komo kadiyoloniiyo yanila. Maka yanila naikon mapalenta pokakana kotomundo sidutu-posidutukon.

Yesus nalubatan

6 Maka do malaekatoo bantile doi yaku, "Nabantil-bantilania bisa tukon moola inangga. Temeneno Mian Bisa komo beekene kona Loh doi nabi-nabi, lapamo utuse kona malaekat sulano natudoikene doi napeleleani-peleleani oila komo mosobit sio nateali." 7 "Palatikanggene naiya!" Yesus bantile, "Yaku naikon mosobito lubat. Kinatauwan doi mian mo loingiyo kobantil-bantilan motinantukon doi buku nia lalomo!" 8 Yaku, Yohanes, lapamo lengele tukon kitayo sasaibino naiya. Salataa yaku lapa lengele tukon kitayo yaku tootuku doi malaekat salaano mo lapamo otudoikene sasaibinodoo doi yaku, tukon yaku sosubaiyo yana, 9 bai yana bantile doi yaku, "Inai! Inai mososubaiyo yaku! Sosubaiyo ko Mian Bisa! Sabab mau yaku kai peleleani pokakana ikoo, tukon buno koutus-utusomu sasaibino konabi tukon sasaibino komian mo loingiyo koteteba-teteba nai buku nia lalomo!" 10 Maka yana bantile koidan, "Inaikai molaasiakanggene kobantil-bantilan motinantukon nai buku nia lalomo, sabab lapamo loolani kotembono sasaibino naiya naikon kona tealian. 11 Mian mo lokis, tadikenemo banggadudul namongkubai lokis; mian mo manggilit, tadikenemo nakanggilitiyo kobutongo; mian mo loingiyo ko Mian Bisa namongiasan, tadikenemo nabanggadudul loingiyo ko Mian Bisa namongiasan, tukon mian mo tubo tolongo doi Mian Bisa, tadikenemo nabanggadudul tubo tolongo tuuk doi Mian Bisa." 12 "Palatikanggene naiya"! Yesus bantile, "Akimo namalumbit yaku naikon lubat tukon babayo kotambo tuuk pabalos doi sasamba komian pokokonoi komo lapamo lakukanggene. 13 Yakumo kotumbeno tukon kobunduno; yakumo ko Temeneno moluwedoi Tumbeno polong doi Napupusan." 14 Kinatauwan doi mian mo kumesiyo kona jubah sahingga polong bilisii yanila minoolakon makaan kayung tuboan saono tukon usok doi kotadoo lalomo loloiyo kona tataapon mobabasal. 15 Bai komian mo kubaiyo kolobo-lobo mo lokis, mo mapake motoiyo mominasaingdinggon, mian mo kubaiyo balolowaan, mo mangakate, mo sosubaiyo kopilogot, tukon mian mo kala-kala, mau doi bantil-bantilan mau kai tukon kokubai, sasaibino do mianoo kona dungolan doi kota tonggulungodoo. 16 "Yaku, Yesus, lapamo kapatuwe daku malaekat doi komuyu sulano yana napailukene naiya lobo-lobo nia motuuk doi jemaat-jemaat naponalaluu. Yaku nia Daud natulunan; yakumo do mandala mo madialanoo." 17 Ko Mian Bisa Na Loh tukon Babaabu Boine bantile, "Maimo!" Memeeng komian mo lengele naiya sio koidan nabantile, "Maimo!" Indee komo molou, siokai yana nalubat! Tukon indee komo yase, siokai mamangala tukon babalang do paisudoo mo mebee tuboan.

Potutupo

18 Doi memeeng komian mo molongol bantil-bantilan motinan-tukon doi buku nia lalomo, yaku, Yohanes, beena poingotii nia: kalu mian suungiyo meeng kolobo doi bantil-bantilan nia motinantukon, maka ko Mian Bisa naikon suungiyo koukuman doi mianoo tukon balaa-balaa silakaan mo tinulis doi buku nia lalomo. 19 Tukon kalu komian kulangiyo komeeng kolobo moluwedoi nabantil-bantilan motinantukon, maka ko Mian Bisa koidan naikon kulangiyo kona obos mo totulis doi buku nia lalomo - doiyamo obos moluwedoi kayung tuboan tukon moluwedoi kota momoliyousoo. 20 Yanamo komo pelenggene sasaibino naoilita nia bantile, "Bisa, yaku naikon mosobito lubat!" Amin! Lubato kai, oh Temeneno Yesus! 21 Boliisi ko Temeneno Yesus nabeekene konabalakaat doi sasaibino ko Mian Bisa namian!