An Tataramon Nagin Tawo
1 Sa kapinonan iyo an Tataramon; an Tataramon kaibahan nin Dios, asin an Tataramon Dios. 2 Poon pa sa kapinonan, an Tataramon kaibahan na nin Dios. 3 Sa paagi niya ginibo nin Dios an gabos; dai nin anoman na linalang na bakong sa paagi niya. 4 Nasa saiya an buhay; an buhay na ini iyo an nagtatao nin liwanag sa mga tawo. 5 An ilaw nagliliwanag sa kadikloman, asin dai nanggad iyan naparong kan kadikloman. 6 Sinugo nin Dios an sarong tawo na an ngaran Juan. 7 Nagdigdi siya sa pagsaksi dapit sa ilaw, tanganing huli kan pagsaksi niya magtubod an gabos. 8 Bakong si Juan an ilaw; nagdigdi siya sa pagsaksi sana dapit sa ilaw. 9 An tunay na ilaw, na nagtatao nin liwanag sa gabos na tawo, minadatong sa kinaban. 10 An Tataramon yaon sa kinaban asin ginibo nin Dios an kinaban sa paagi niya, alagad dai siya namidbid kan kinaban. 11 Nag-abot siya sa sadiri niyang banwa, alagad dai siya inako kan mga tawong sadiri niya. 12 Alagad an mga nag-ako saka nagtubod saiya, tinawan niya nin deretso na magin mga aki nin Dios. 13 Bako sindang gikan sa dugo o sa laman o sa kabotan nin tawo, kundi sa kabotan nin Dios. 14 An Tataramon nagin tawo asin nag-erok sa kaibahan nyato, pano nin biyaya saka katotoohan. Nahiling mi an saiyang kamurawayan, an kamurawayan na itinao saiya kan saiyang Ama bilang bugtong niyang Aki. 15 Nagsaksi si Juan dapit saiya. Ini an ibinalangibog niya, “Siya an sinabi ko saindo kaidto na madigdi sunod sako, alagad mas dakula siya sako huli ta dati siyang buhay bago ako namundag.” 16 Hale sa nagsusupay niyang pagkamoot, tinawan niya kita nin sunod-sunod na biyaya. 17 An Katogonan itinao nin Dios sa paagi ni Moises, alagad an biyaya asin katotoohan nag-abot sa paagi ni Jesu-Cristo. 18 Mayo pang nakahiling sa Dios; an bugtong na Aki, na nasa kaibahan kan Ama, iyo an nagpamidbid dapit sa Ama.
An Pagsaksi ni Juan Bautista
19 Sinugo kan mga Judiong nasa Jerusalem an mga padi asin mga Levita tanganing hapoton si Juan, “Siisay ka?” 20 Nagtuga si Juan asin hayag na nagsimbag, “Bako ako an Cristo.” 21 Naghapot giraray sinda, “Kun siring, siisay ka? Ika si Elias?” Nagsimbag si Juan, “Bako.” Naghapot naman sinda, “Ika an Propeta na maabot?” Nagsimbag siya, “Bako.” 22 Hinapot naman siya, “Kun siring, siisay ka? Simbagon mo kami nganing may isabi kami sa mga nagsugo samo. Ano an masasabi mo dapit saimo?” 23 Nagsimbag si Juan, “Ako ‘An tingog nin saro na nagkukurahaw sa kalangtadan: Tanoson an dalan para sa Kagurangnan!’” (Ini an sinabi ni Propeta Isaias.) 24 An mga tawong ini na naghapot ki Juan sinugo kan mga Fariseo. 25 Naghapot giraray sinda saiya, “Kun bako ka an Cristo, bako ka si Elias asin bako ka an Propeta, tadaw ta nagbubunyag ka?” 26 Nagsimbag si Juan, “Nagbubunyag ako sa tubig; alagad yaon saindo an saro na dai nindo midbid. 27 Madigdi siya sunod sako, alagad bako akong maninigo na magtangkas kan sandalyas niya.” 28 Nangyari ini sa Betania, sa ibong kan Salog nin Jordan saen nagbubunyag si Juan.
An Kordero nin Dios
29 Kan sunod na aldaw nahiling ni Juan si Jesus na nagdadangadang, kaya nagsabi siya, “Uya an Kordero nin Dios, na nagpapara kan kasalan nin kinaban! 30 Siya an pinagsabi ko kan ako magtaram, ‘May sarong tawong madigdi sunod sako, alagad mas dakula siya sako huli ta dati siyang buhay bago ako namundag.’ 31 Dai ko siya midbid, alagad nagdigdi ako na nagbubunyag sa tubig tanganing ikapamidbid ko siya sa banwaan nin Israel.” 32 Nagsabi pa si Juan, “Nahiling ko an Espiritu Santo na naghihilig sa langit na garo salampati dangan nag-ontok saiya. 33 Dai ko siya midbid, alagad an Dios na nagsugo sako na magbunyag sa tubig nagsabi sako, ‘An hiligan kan Espiritu Santo asin ontokan kaiyan, iyo an mabunyag sa Espiritu Santo.’ 34 Talagang nahiling ko ini; nagsasaksi ako na siya iyo an Aki nin Dios.”
An Enot na mga Disipulo ni Jesus
35 Sunod na aldaw yaon na naman duman si Juan kaiba an duwa kan saiyang mga disipulo. 36 Kan mahiling niya si Jesus na nag-aagi duman, nagsabi siya, “Uya an Kordero nin Dios!” 37 Pakadangog kaini kan duwang disipulo, nagsunod sinda ki Jesus. 38 Pagsalingoy ni Jesus, nahiling niyang nagsusunod sinda saiya, kaya hinapot niya, “Ano an hinahanap nindo?” Nagsimbag sinda, “Rabbi (na an boot sabihon Maestro), saen ka nag-eerok?” 39 “Madya, nganing mahiling nindo,” an simbag ni Jesus. Kaya nag-iba sinda ki Jesus, asin nahiling ninda kun saen siya nag-eerok. Mag-aalas kwatro na kaidto asin duman na sinda nahaponan kaiba niya. 40 An saro sa duwang idto iyo si Andres na tugang ni Simon Pedro. 41 Hinanap niya tolos an tugang niyang si Simon saka sinabihan, “Nakua mi na an Mesias!” (An boot sabihon kan tataramon na ini “An Cristo.”) 42 Ipinag-iba ni Andres si Simon ki Jesus. Kan mahiling ni Jesus si Simon, sinabihan niya ini, “Ika si Simon na aki ni Juan. Ngangaranan kang Cefas.” (An ngaran na ini pareho kan ngaran na Pedro na an kahulogan, “gapo.”)
Inapod ni Jesus si Felipe asin si Natanael
43 Kan sunod na aldaw, nagdesidir si Jesus, na magduman sa Galilea. Nanumpongan niya si Felipe asin sinabihan, “Sumunod ka sako!” 44 (Si Felipe taga Betsaida, kahimanwa ni Andres saka ni Pedro.) 45 Dangan nakua ni Felipe si Natanael saka sinabihan, “Nakua mi an tawong sinabi ni Moises sa libro kan Katogonan asin sinabi man kan mga propeta. Siya si Jesus na taga Nazaret, aki ni Jose.” 46 Nagsabi si Natanael, “May marahay man daw na magikan sa Nazaret?” Nagsimbag si Felipe, “Madya nganing mahiling mo.” 47 Nahiling ni Jesus si Natanael na nagdadangadang, asin nagsabi siya, “Uya an tunay na Israelita na mayo nin pagsagin-sagin!” 48 Hinapot siya ni Natanael, “Ano ta midbid mo ako?” Nagsimbag si Jesus, “Bago ka apodon ni Felipe, kan idtoon ka sa sirong kan kahoy na higera, nahiling taka na.” 49 Nagsabi si Natanael, “Rabbi, totoong ika an Aki nin Dios! Ika an Hade nin Israel!” 50 Sinabihan siya ni Jesus, “Minatubod ka huli ta nagsabi akong nahiling taka kan idtoon ka sa sirong kan kahoy na higera? Mas darakula pang bagay ki sa mga ini an mahihiling mo!” 51 Nagsabi pa si Jesus, “Sa katotoohan sinasabihan ko kamo, mahihiling nindo an langit na mabuka, asin an mga anghel nin Dios na nagsasakat saka naghihilig sa Aki nin Tawo!”
An Kinasal sa Cana
1 Pakalihis nin duwang aldaw, igwang kasal sa banwaan nin Cana, sa Galilea. An ina ni Jesus yaon duman. 2 Si Jesus saka an saiyang mga disipulo yaon man duman. 3 Nagkulang an arak, kaya sinabihan si Jesus kan saiyang ina, “Mayo na sinda nin arak.” 4 Nagsimbag si Jesus, “Babae, tadaw ta kaipuhan na makiaram ka sako. Dai pa minaabot an sakuyang oras.” 5 Alagad sinabihan kan ina ni Jesus an mga sorogoon, “Giboha nindo an anoman na sabihon niya.” 6 Igwa duman nin anom na tapayan na an lambang saro kaini nalalagan nin mga sanggatos na litro nin tubig na ginagamit kan mga Judio para sa kaugalean nindang paghanaw. 7 Sinabihan ni Jesus an mga sorogoon, “Panoa nindo nin tubig an mga tapayan.” Pinano ninda an mga ini sagkod sa ngabil. 8 Dangan sinabihan niya sinda, “Tumabo na kamo saka daraha sa namamahala kan bangkete.” Ginibo ninda idto. 9 Ninamitan kan namamahala an tubig na nagin arak; dai niya aram kun saen ini hale, (alagad aram kan mga sorogoon huli ta sinda an nagtabo kan tubig.) Kaya inapod kan namamahala an nobyo 10 dangan sinabihan, “An ibang tawo enot na ipinapainom an pinakamanagom na arak. Kun dakul na an nainom kan mga bisita, saka na ilinuluwas an maluyang klase nin arak. Alagad ika, ngunyan mo pa sana ilinuwas an pinakamanagom na arak!” 11 Ginibo ni Jesus an enot na milagrong ini sa Cana nin Galilea; ipinahayag niya duman an saiyang kamurawayan asin nagturubod saiya an mga disipulo niya. 12 Pakatapos kaini, nagduman si Jesus sa Capernaum, kaiba an saiyang ina, mga tugang, saka mga disipulo. Nag-ontok sinda duman nin nagkapirang aldaw.
An Paglinig kan Templo
13 Madali na an Pyesta nin Paskwa, kaya nagduman si Jesus sa Jerusalem. 14 Duman sa Templo naabotan niya an mga nagpapabakal nin mga baka, mga karnero, saka mga salampati, sagkod an mga pararibay nin kwarta. 15 Kaya naggibo siya nin panghampak na pisi asin inalaw niya paluwas sa Templo an gabos sagkod an mga karnero saka mga baka. Pinabaralintok niya an mga lamesa kan mga pararibay nin kwarta asin winaragas an saindang mga kwarta. 16 Sinabihan niya an mga paratinda nin mga salampati, “Halea nindo iyan digdi! Dai nindo paggibohon na saodan an harong kan Ama ko!” 17 Naromdoman kan mga disipulo niya an nasasabi sa kasuratan, “O Dios, an pagmakulog ko para sa saimong harong naglalaad siring sa kalayo.” 18 Huli kan ginibo niyang ini, hinapot siya kan mga Judio, “Ano an tanda na ikakapahiling mo samo na may kapangyarihan ka sa paggibo kaini?” 19 Nagsimbag si Jesus, “Gabaa nindo an Templong ini, asin papatindogon ko liwat sa laog nin tolong aldaw.” 20 Nagtaram an mga Judio, “Kwarenta y seis na taon na itinugdok ining Templo, asin tolong aldaw mo sanang papatindogon liwat?” 21 Alagad an Templong boot sabihon ni Jesus iyo an sadiri niyang hawak. 22 Kaya kan buhayon siya liwat, naromdoman kan saiyang mga disipulo na nagsabi siya kaini, kaya nagtubod sinda sa kasuratan saka sa mga sinabi sainda ni Jesus.
Aram ni Jesus an Puso kan gabos na Tawo
23 Kan si Jesus yaon sa Jerusalem, kan Pyesta nin Paskwa, dakul an nagtubod saiya pakahiling ninda kan mga milagro na ginibo niya. 24 Alagad dai si Jesus naniwala sainda, huli ta midbid niya sinda gabos. 25 Dai na kaipuhan na sabihan pa siya dapit sa mga tawo, huli ta aram na niya kun ano an nasa puso ninda.
Si Jesus asin si Nicodemo
1 May sarong lider na Judio na an ngaran Nicodemo; kaayon siya kan mga Fariseo. 2 Sarong banggi, nagduman siya ki Jesus saka nagsabi, “Rabbi, aram nyamo na saro kang paratukdo na sinugo nin Dios, huli ta mayo nin siisay man na makakagibo kan mga milagrong ginigibo mo kun mayo saiya an Dios.” 3 Sinabihan siya ni Jesus, “Sa katotoohan sinasabihan taka, an dai mamundag liwat, dai makakahiling kan Kahadean nin Dios.” 4 Hinapot siya ni Nicodemo, “Paano pa mamumundag liwat an sarong tawo na gurang na? Pwede pa daw siyang makalaog sa tulak kan saiyang ina nganing mamundag giraray?” 5 Nagsimbag si Jesus, “Sa katotoohan sinasabihan taka, an dai mamundag sa tubig saka sa Espiritu, dai makakalaog sa Kahadean nin Dios. 6 An namumundag sa laman, laman; an namumundag sa Espiritu, espiritu. 7 Dai ka magngalas na sinasabihan taka, ‘Kaipuhan na mamundag ka liwat.’ 8 An doros minahuyop kun saen an boot kaiyan; nadadangog mo an sagiwsiw kaiyan, alagad dai mo aram kun saen iyan hale o saen maduman. Arog kaiyan an nangyayari sa gabos na namumundag sa Espiritu.” 9 “Paano mangyayari ini?” an hapot ni Nicodemo. 10 Nagsimbag si Jesus, “Saro kang bantog na maestro sa Israel. Ano ta dai mo ini nasasabotan? 11 Sa katotoohan sinasabihan taka, itinataram mi an samong naaaraman asin pinapatotoohan mi an samong nahiling, alagad dai nindo inaako an patotoo mi. 12 Dai ngani kamo minatubod sako kun sinasabihan ko kamo kan mga bagay na kinabanon; paano kamong magtubod kun sabihan ko kamo kan mga bagay na langitnon? 13 Mayo pa nin nakasakat sa langit kundi an Aki nin Tawo na naghilig hale sa langit.” 14 Siring na initaas ni Moises an bronseng halas sa sarong palo duman sa kalangtadan, siring man kaipuhan na iitaas an Aki nin Tawo, 15 tanganing an siisay man na magtubod saiya magkamit nin buhay na daing kataposan. 16 Huli ta namoot na gayo an Dios sa kinaban kaya itinao niya an saiyang bugtong na Aki, tanganing an siisay man na magtubod saiya dai magadan kundi magkamit nin buhay na daing kataposan. 17 Huli ta dai sinugo nin Dios sa kinaban an saiyang Aki tanganing hukoman an kinaban, kundi tanganing ikaligtas ini sa paagi niya. 18 An siisay man na minatubod sa Aki nin Dios dai huhukoman; alagad an dai minatubod hinukoman na, huli ta dai siya nagtubod sa bugtong na Aki nin Dios. 19 Arog kaini an paagi kan paghukom; nagdigdi an ilaw sa kinaban, alagad orog na namotan kan tawo an kadikloman ki sa liwanag, huli ta maraot an mga gibo ninda. 20 An siisay man na naggigibo nin maraot naoongis sa ilaw. Dai siya minadolok sa liwanag tanganing dai mailawan an mga maraot niyang gibo. 21 Alagad an siisay man na naggigibo kan katotoohan minadolok sa ilaw, tanganing mahayag an saiyang mga gibo sosog sa kabotan nin Dios.
Si Jesus asin si Juan
22 Pakatapos kaini, nagduman si Jesus asin an saiyang mga disipulo sa probinsya nin Judea. Nag-erok siya duman nin dikit na panahon kaiba ninda, saka nagbunyag. 23 Si Juan nagbubunyag man sa Enon, na harani sa Salim, huli ta matubig sa lugar na idto. Nagduman saiya an mga tawo asin binunyagan niya sinda. 24 (Nangyari ini kan dai pa nabibilanggo si Juan.) 25 An iba kan mga disipulo ni Juan nakipagdiskutiran sa sarong Judio dapit sa rito nin paglinig. 26 Kaya nagduman sinda ki Juan saka nagsabi, “Rabbi, naromdoman mo idtong tawong kaiba mo duman sa ibong kan Jordan na ipinamidbid mo? Nagbubunyag na siya ngunyan, asin nagduduman saiya an gabos na tawo!” 27 Sinabihan sinda ni Juan, “Mayo nin maaako an tawo pwera kan itatao saiya nin Dios. 28 Saksi ko kamo na nagsabi akong bako ako an Cristo, kundi sinugo akong mag-enot saiya. 29 An nobya para sa nobyo; an katood kan nobyo na nagtitindog asin nagdadangog saiya naoogma nin marahay sa tingog kan nobyo. Kaya nagsusupay an kaogmahan ko ngunyan. 30 Kaipuhan siyang magdakula, alagad ako kaipuhan na magsadit.”
Siya na Gikan sa Langit
31 An naggikan sa itaas nangongorog sa gabos; an gikan sa daga taga daga, asin an itinataram niya mga bagay dapit sa daga. Alagad an naggikan sa langit nangongorog sa gabos. 32 Pinapatotoohan niya an nahiling niya saka nadangog, alagad mayong minaako kan patotoo niya. 33 An minaako kan saiyang patotoo minapahayag na totoo an sinasabi nin Dios. 34 Huli ta an sinugo nin Dios nagtataram kan mga tataramon nin Dios; dai sinusukol an pagtao nin Dios kan saiyang Espiritu. 35 Namomotan kan Ama an Aki, asin an gabos na bagay itinatao niya sa kamot kan Aki. 36 An nagtutubod sa Aki may buhay na daing kataposan; alagad an dai nagtutubod sa Aki dai magkakamit nin buhay, kundi mapapasaiya an padusa nin Dios.
Si Jesus asin an Samaritana
1 Nabaretaan kan mga Fariseo na mas dakul an nagigin disipulo ni Jesus asin nagpapabunyag saiya ki sa ki Juan. 2 (Sa katunayan, bako man si Jesus an nagbubunyag kundi an saiyang mga disipulo.) 3 Kan maaraman ini ni Jesus, naghale siya sa Judea asin nagbalik sa Galilea. 4 Pagbalik niya, kaipuhan sa Samaria siya mag-agi. 5 Nag-abot siya sa Sicar, sarong banwaan nin Samaria. Harani ini sa dagang ipinamana ni Jacob sa aki niyang si Jose. 6 Yaon duman an bubon ni Jacob. Huli ta pagal si Jesus sa pagbaklay, nagtukaw siya sa gilid kan bubon. Mag-aalas dose na nin odto. 7 May uminabot na sarong Samaritana na masakdo. Nagsabi saiya si Jesus, “Painoma man ako.” 8 (Mayo duman an saiyang mga disipulo huli ta nagbakal nin kakanon sa banwaan.) 9 Nagsimbag an Samaritana, “Saro kang Judio asin ako Samaritana, tadaw ta naghahagad ka sako nin inomon?” (An mga Judio dai nakikilabot sa mga Samaritano.) 10 Nagsimbag si Jesus, “Kun aram mo sana an balaog nin Dios asin kun siisay an naghahagad saimo nin inomon, ika kutana an mahagad saiya. Tatawan ka kutana niya kan tubig na nagtatao nin buhay.” 11 Nagsabi an babae, “Saen ka makua nin tubig na nagtatao nin buhay? Mayo ka man nin pangsakdo dangan hararom an bubon. 12 Mas dakula ka pa daw ki Jacob na samong ginikanan na iyo an nagtao samo kan bubon na ini? Nag-inom siya digdi asin an saiyang mga aki saka an saiyang mga hayop.” 13 Nagsimbag si Jesus, “An siisay man na uminom kan tubig digdi, mapapaha giraray; 14 alagad an siisay man na uminom kan tubig na itatao ko, dai na nanggad mapapaha. Huli ta an tubig na itatao ko magigin sarong burabod na magtatao saiya nin buhay na daing kataposan.” 15 “Tawe man ako kan tubig na iyan, tanganing dai na nanggad ako mapaha asin dai na ako magsakdo digdi,” an sabi kan babae. 16 Sinabihan siya ni Jesus, “Apoda an agom mo asin balik digdi.” 17 “Mayo akong agom,” an sabi kan babae. “Tama ka,” an sabi ni Jesus, 18 “huli ta nagin agom ka nin limang lalaki asin an kasaroan mo ngunyan bako mong agom. Totoo an sinabi mo.” 19 Nagsabi an babae, “Nahihiling ko na saro kang propeta. 20 An samong mga ginikanan nagsamba sa Dios sa bukid na ini, alagad kamong mga Judio nagsasabi na sa Jerusalem sana dapat na magsamba sa Dios.” 21 Sinabihan siya ni Jesus, “Magtubod ka sako, babae, ta nagdadangadang an panahon na sasambahon nindo an Ama bako sanang sa bukid na ini o sa Jerusalem. 22 Kamong mga Samaritano, dai nindo midbid an saindong sinasamba, alagad midbid mi an samong sinasamba, huli ta an kaligtasan gikan sa mga Judio. 23 Alagad maabot an panahon, asin uminabot na ngani, na an tunay na mga parasamba masamba sa Ama sa espiritu asin sa katotoohan. An pagsambang ini iyo an boot kan Ama. 24 An Dios Espiritu, kaya an mga nagsasamba saiya dapat na magsamba sa espiritu asin sa katotoohan.” 25 Nagsabi an babae, “Aram kong maabot an Mesias na inaapod Cristo. Pag-abot niya, ipapahayag niya sato an gabos.” 26 Sinabihan siya ni Jesus, “Ako iyo siya, ako na kaolay mo.” 27 Kan oras na iyan, nag-abot an saiyang mga disipulo. Nagngaralas sinda huli ta nakikiolay si Jesus sa sarong babae. Alagad mayo sainda nin nangahas na maghapot sa babae, “Ano an boot mo?” o ki Jesus, “Tadaw ta nakikiolay ka saiya?” 28 Dangan binayaan kan babae an saiyang dulay, nagbalik sa banwaan, saka sinabihan an mga tawo duman, 29 “Madya kamo! Hilinga nindo an tawong nagparasabi sako kan gabos kong naginibo. Siya na daw an Cristo?” 30 Kaya nagduman an mga tawo ki Jesus. 31 Kan oras na iyan, inalok si Jesus kan mga disipulo na magkakan. 32 Alagad nagsimbag siya, “Igwa ako nin kakanon na dai nindo aram.” 33 Kaya nag-orolay-olay an mga disipulo, “Tibaad igwa nin nagdarang kakanon saiya.” 34 Sinabihan sinda ni Jesus, “An kakanon ko iyo an pag-otob kan kabotan kan nagsugo sako, asin an paghaman kan ipinagibo niya. 35 Bakong may kasabihan kamo, ‘Apat na sanang bulan dangan tig-ani na?’ Alagad pangalagkalag kamo sa kaomahan: hinog na an anihon, tama nang anihon! 36 An siisay man na nag-aani tatandanan; tinitipon niya an mga inani para sa buhay na daing kataposan. Kaya parehong maogma an paratanom saka an paraani! 37 Digdi nagigin totoo an kasabihan, ‘Iba an nagtatanom, iba man an nag-aani!’ 38 Sinugo ko kamo nganing mag-ani kan dai nindo pinagpagalan; iba an nagpagal, alagad kamo an nakikinabang kan saindang pinagpagalan.” 39 Dakul na Samaritano sa banwaan na idto an nagtubod ki Jesus huli ta an babae nagsabi, “Sinabi niya sako an gabos kong naginibo.” 40 Pagdolok kan mga Samaritano ki Jesus, nakimaherak sinda saiya na mag-ontok ngona siya duman; kaya nagduwa pang aldaw siya duman. 41 Dakul pa an nagtubod pakadangog ninda kan mga tataramon ni Jesus. 42 Sinabihan ninda an babae, “Minatubod na kami, bakong huli kan mga sinabi mo, kundi huli ta nadangog mi siya mismo. Naaraman mi na siya talaga an Paraligtas kan kinaban.”
Binolong ni Jesus an Aking Lalaki kan Opisyal
43 Pakalihis nin duwang aldaw, naghale si Jesus duman dangan nagpadagos sa Galilea. 44 Huli ta si Jesus man sana an nagsabi na an propeta dai ginagalangan sa sadiri niyang banwaan. 45 Pag-abot niya sa Galilea, inako siya kan mga tawo, huli ta nahiling ninda an gabos niyang ginibo sa Jerusalem kan Pyesta nin Paskwa. 46 Dangan nagbalik si Jesus sa Cana nin Galilea, saen ginibo niyang arak an tubig. Igwa duman nin sarong opisyal kan gobyerno na may aking lalaki na naghehelang sa Capernaum. 47 Kan madangog niya na si Jesus nag-abot sa Galilea hale sa Judea, nagduman siya saiya dangan nakimaherak na magduman si Jesus sa Capernaum nganing bolongon an aki niyang naghihingagdan. 48 Sinabihan siya ni Jesus, “Kun dai kamo makahiling nin mga tanda asin mga ngangalasan dai kamo matubod.” 49 Alagad nagsabi an opisyal, “Kagurangnan, magduman na kita bago magadan an aki ko!” 50 Sinabihan siya ni Jesus, “Puli na; marahay na an aki mo!” Nagtubod an lalaki sa itinaram ni Jesus kaya nagpuli. 51 Kan nagdadangadang na an opisyal sa saiyang harong, sinabat siya kan saiyang mga sorogoon dangan sinabihan, “Marahay na an aki mo!” 52 Hinapot niya sinda kun anong oras narahay an saiyang aki. “Ala una nin hapon kasuodma, nahale an saiyang kalentura.” an sabi ninda. 53 Nagiromdoman kan ama na iyo man idto an oras kan sabihan siya ni Jesus, “Marahay na an aki mo.” Huli kaini, siya asin an bilog niyang pamilya nagtubod ki Jesus. 54 Iyo ini an ikaduwang milagro na ginibo ni Jesus pagbalik niya sa Galilea hale sa Judea.
An Pagbolong sa may Tangke nin Tubig
1 Pakatapos kaini, nagduman si Jesus sa Jerusalem para sa sarong pyesta kan mga Judio. 2 Duman sa Jerusalem, sa may Trangkahan kan Karnero, igwa nin sarong tangke nin tubig na sa Hebreyo inaapod Betesda. Igwa ini nin limang balkon. 3 Naghihigda duman an dakul na naghehelang—mga buta, pilay, asin paralitiko. Naghahalat sinda kan paghiro kan tubig, 4 huli ta igwa nin panahon na minahilig sa tangke an anghel nin Kagurangnan asin hinihiro an tubig. An maenot na bumuntog sa tubig pakahiroa kaiyan, naoomayan. 5 Yaon duman an sarong lalaki na treynta y otsong taon nang naghehelang. 6 Nahiling siya ni Jesus; aram niya na haloy nang naghihigda duman an lalaki. Hinapot ini ni Jesus, “Boot mong marahay?” 7 Nagsimbag an naghehelang, “Mayo nin mabuntog sako pakahiroa kan tubig; pagrani ko igwa na nin naeenot sako.” 8 Sinabihan siya ni Jesus, “Tindog, kuaha an saimong banig asin lakaw.” 9 Biglang narahay an naghehelang; kinua niya an saiyang banig dangan naglakaw. Nangyari ini sa aldaw na Sabbath. 10 Kaya tinaraman kan mga Judio an lalaking narahay, “Sabbath ngunyan; dai tugot sa Katogonan na magdara ka kan saimong banig.” 11 Alagad nagsimbag siya, “Sinabihan ako kan nagbolong sako na darahon ko an sakong banig asin maglakaw ako.” 12 Hinapot siya ninda, “Siisay an nagsabi saimo na darahon mo an saimong banig asin maglakaw ka?” 13 Alagad dai midbid kan lalaki kun siisay an nagbolong saiya, huli ta kadakul kan mga tawo duman saka huminale na si Jesus. 14 Pakatapos, nahiling siya ni Jesus sa Templo saka sinabihan, “Marahay ka na! Dai ka na magkasala, ta tibaad mas maraot an mangyari saimo.” 15 Dangan naghale an lalaki asin sinabihan niya an mga Judio na si Jesus an nagbolong saiya. 16 Kaya hiningowang pasakitan si Jesus kan mga Judio huli ta nagbolong siya sa aldaw na Sabbath. 17 Sinabihan sinda ni Jesus, “An sakong Ama nagtatrabaho sagkod ngunyan; siring man ako.” 18 Orog na pinaghumotan siyang gadanon kan mga Judio huli ta bako sanang linapas niya an katogonan dapit sa Sabbath, kundi huli ta nagsabi pa siya na an Dios iyo an saiyang Ama; kaya ipinapahiling niyang kapantay siya nin Dios.
An Kapangyarihan kan Aki
19 Sinabihan sinda ni Jesus, “Sa katotoohan sinasabihan ko kamo, mayong ginigibo an Aki sa sadiri niyang kabotan; an ginigibo niya sana iyo idtong nahihiling niyang ginigibo kan Ama. Kun ano an ginigibo kan Ama, iyo man an ginigibo kan Aki. 20 Huli ta namomotan kan Ama an Aki, ipinapahiling niya sa Aki an gabos na ginigibo niya. Labi pa kaini an mga gibong ipapahiling niya sa Aki, tanganing magngaralas kamo. 21 Siring na binubuhay liwat kan Ama an mga gadan, siring man bubuhayon kan Aki an boot niyang buhayon. 22 Dai naghuhukom an Ama sa kiisay man. Itinao niya sa Aki an bilog na kapangyarihan sa paghukom, 23 tanganing galangan kan gabos an Aki, arog kan paggalang ninda sa Ama. An dai minagalang sa Aki dai man minagalang sa Ama na nagsugo saiya. 24 “Sa katotoohan sinasabihan ko kamo, an nagdadangog kan mga tataramon ko, asin nagtutubod sa nagsugo sako, igwa nin buhay na daing kataposan. Dai na siya huhukoman kundi nahale na siya sa kagadanan pasiring sa buhay. 25 Sa katotoohan sinasabihan ko kamo, maabot an panahon—yaon na ngani—na madadangog kan mga gadan an tingog kan Aki nin Dios asin an mga magdangog saiya mabubuhay. 26 Siring man an Ama iyo an ginigikanan nin buhay; siring man an Aki ginibo niyang gigikanan nin buhay. 27 Tinawan pa niya an Aki nin kapangyarihan sa paghukom, huli ta siya an Aki nin Tawo. 28 Dai kamo magngalas kaini, huli ta maabot an panahon na madadangog kan gabos na gadan an tingog niya 29 asin maruluwas sinda sa saindang mga lulubngan: an mga naggibo nin marahay mabubuhay liwat para sa buhay na daing kataposan, asin an naggibo nin maraot mabubuhay liwat para sa padusa.
Mga Saksi para ki Jesus
30 “Sa sadiri kong kapangyarihan mayo akong magiginibo. Naghuhukom ako sosog sana sa itinataram sako nin Dios, kaya an paghukom ko matanos; dai ko ginigibo an kabotan ko kundi an kabotan kan nagsugo sako. 31 “Kun ako an magsaksi dapit sako, mayong halaga an sakong pagsaksi. 32 Alagad igwa nin nagsasaksi dapit sako asin aram kong totoo an sinasabi niya. 33 Ipinahapot nindo si Juan asin nagsaksi siya sa katotoohan. 34 Bako ta kaipuhan ko an pagsaksi nin tawo, kundi sinasabi ko sana ini tanganing makaligtas kamo. 35 Si Juan kabaing sa sarong ilaw na naglalaad saka nagliliwanag. Sa halipot na panahon naoyonan nindo an saiyang liwanag. 36 Alagad igwa nin nagsasaksi sako na labi pa sa pagsaksi ni Juan: an mga gibo na ipinapagibo sako kan sakuyang Ama an nagsasaksi na sinugo niya ako. 37 An Ama na nagsugo sako nagsasaksi man dapit sako. Dai pa nindo nadangog an tingog niya o nahiling an saiyang lalawogon. 38 An saiyang tataramon dai nagdadanay saindo, huli ta dai kamo minatubod sako na sinugo niya. 39 Pinag-aadalan nindo an mga Kasuratan, huli ta naghohona kamong diyan makukua an buhay na daing kataposan. An mismong mga kasuratan an nagpapatotoo dapit sako! 40 Alagad habo kamong magdolok sako nganing magkaigwa kamo nin buhay. 41 “Bakong kaomawan nin tawo an hanap ko. 42 Alagad midbid ko kamo; aram kong mayo kamong pagkamoot sa Dios. 43 Nagdigdi ako sa ngaran kan sakuyang Ama, alagad habo nindo akong akoon. Kun may ibang tawo na magdigdi sa sadiri niyang ngaran, aakoon nindo siya. 44 Paano kamong magtubod na nagpapaoromaw-omaw kamo asin dai nindo hinahanap an kaomawan na hale sa Dios? 45 Dai kamo maghona na ako an masumbong saindo sa sakong Ama; si Moises na pinaglalaoman nindo an masumbong saindo. 46 Kun talagang nagtubod kamo ki Moises, nagtubod man kutana kamo sako, huli ta nagsurat siya dapit sako. 47 Alagad kun dai kamo nagtutubod kan mga isinurat niya, paano kamong magtubod sa mga sinasabi ko?”
Pinakakan ni Jesus an Limang Ribo Katawo
1 Pakatapos kaini, nagbalyo si Jesus sa ibong kan Danaw nin Galilea (o Danaw nin Tiberias). 2 Dakul na tawo an nagsunod saiya, huli ta nahiling ninda an mga ginibo niyang ngangalasan sa pagbolong kan mga naghehelang. 3 Nagtukad si Jesus sa sarong bulod dangan nagtukaw duman kaiba kan saiyang mga disipulo. 4 An Pyesta nin Paskwa harani na kaidto. 5 Nangalagkalag si Jesus asin nahiling niya an dakul na tawo na nagrarani saiya, kaya hinapot niya si Felipe, “Saen kita makakabakal nin kakanon tanganing magkarakan an mga tawong ini?” 6 (Sinabi niya ini sa pagbalo ki Felipe, huli ta aram ni Jesus an gigibohon niya.) 7 Nagsimbag si Felipe, “Maski sa halagang dos syentos na kwartang plata na kakanon, dai magkakanigo nganing makakakan an gabos na tawong ini dawa tigdirikit sana.” 8 Saro kan saiyang mga disipulo, si Andres na tugang ni Simon Pedro, an nagsabi, 9 “Igwa nin aking lalaki digdi na may limang tinapay na sebada asin duwang sira. Alagad gurano man iyan sa kadakul na tawong ini?” 10 “Patukawa nindo an mga tawo,” an sabi ni Jesus. (Dakul an doot sa lugar na idto.) Nagturukaw an gabos; mga limang ribo an kalalakihan. 11 Kinua ni Jesus an limang tinapay, nagpasalamat, dangan ipinanao sa mga tawo na nagtuturukaw duman. Siring man an ginibo niya sa duwang sira. Tinawan an gabos sagkod na boot pa ninda. 12 Kan barasog na sinda, sinabihan ni Jesus an saiyang mga disipulo, “Tipona nindo an mga natada nganing mayong masayang.” 13 Kaya tinipon ninda an mga tada; doseng basket pa an napano hale sa limang tinapay na ipinakakan sa mga tawo. 14 Kan mahiling kan mga tawo an milagrong ini na ginibo ni Jesus, nagsabi sinda, “Talagang iyo ini an Propeta na madigdi sa kinaban!” 15 Pakahiling ni Jesus na madolok saiya an mga tawo nganing piriton siya na magin hade, naghale siya tolos dangan solong nagpasiring sa kabubuldan.
Naglakaw si Jesus sa Ibabaw kan Tubig
16 Kan banggi na, naglugsot an mga disipulo ni Jesus pasiring sa danaw. 17 Naglunad sinda sa sarong sakayan pasiring sa Capernaum. Madiklom na alagad dai pa minaabot si Jesus. 18 Makosog an doros kaya nagdarakula an mga alon. 19 Mga lima o anom na kilometro nang nagparagaod an mga disipulo, kan mahiling ninda si Jesus na naglalakaw sa ibabaw kan tubig pasiring sa sakayan. Nagkatarakot sinda, 20 alagad sinabihan niya sinda, “Dai kamo matakot; ako ini!” 21 Maogmang pinasakay siya ninda asin duminoong tolos sinda sa padudumanan ninda.
Hinanap si Jesus kan mga Tawo
22 Sunod na aldaw, naaraman kan mga tawong nawalat sa ibong kan danaw na mayo na an sakayan na dating nakadoong duman. Aram ninda na dai suminakay si Jesus kaiba kan mga disipulo paghale kan mga ini. 23 May mga sakayan na hale sa Tiberias na nagdoong harani sa lugar na pinagkakanan kan mga tawo pakapagpasalamat kan Kagurangnan. 24 Kan maaraman kan mga tawo na mayo duman si Jesus, ni an saiyang mga disipulo, naglunad sinda sa mga sakayan dangan nagduman sa Capernaum sa paghanap ki Jesus.
Si Jesus an Tinapay nin Buhay
25 Kan makua ninda si Jesus sa ibong kan danaw, hinapot siya ninda, “Rabbi, kasuarin ka pa digdi?” 26 Nagsimbag si Jesus, “Sa katotoohan sinasabihan ko kamo, hinahanap nindo ako bakong huli ta nahiling nindo an mga milagrong ginibo ko, kundi huli ta nagkabarasog kamo kan tinapay na kinakan nindo. 27 Dai kamo magpagal para sa kakanon na nalalapa, kundi para sa kakanon na nagdadanay sagkod sa buhay na daing kataposan, na itatao saindo kan Aki nin Tawo; huli ta sa saiya ibinugtak kan Dios Ama an saiyang tanda.” 28 Kaya hinapot siya ninda, “Ano an dapat ming gibohon tanganing maotob mi an kabotan nin Dios?” 29 Nagsimbag si Jesus, “An ipinapagibo saindo nin Dios iyo ini: magtubod kamo sa sinugo niya.” 30 Nagsabi sinda, “Anong tanda an ikakapahiling mo samo tanganing magtubod kami saimo? Ano an gigibohon mo? 31 An samong mga ginikanan nagkakan nin manna sa kalangtadan siring sa nasusurat, ‘Tinawan niya sinda nin tinapay na hale sa langit!’” 32 Sinabihan sinda ni Jesus, “Sa katotoohan sinasabihan ko kamo, bakong si Moises an nagtao saindo kan tinapay na hale sa langit; an sakuyang Ama iyo an nagtatao saindo kan tunay na tinapay hale sa langit. 33 Huli ta an tinapay nin Dios iyo an naghilig hale sa langit na nagtatao nin buhay sa kinaban.” 34 Nagsabi sinda ki Jesus, “Kagurangnan, danay mo kaming pagtawan kan tinapay na iyan.” 35 “Ako an tinapay nin buhay,” an sabi ni Jesus. “An magdolok sako dai na magugutom; an magtubod sako dai na mapapaha. 36 Alagad sinabihan ko kamo na dai kamo nagtutubod sako maski nahiling na nindo ako. 37 Madolok sako an gabos na itinatao sako nin Ama. An siisay man na magdolok sako dai ko isisikwal, 38 huli ta naghilig ako hale sa langit nganing gibohon an kabotan kan nagsugo sako, bakong an kabotan ko. 39 An kabotan niya iyo ini: na mayong mawara maski saro sa mga itinao niya sako, kundi buhayon ko sinda liwat sa huring aldaw. 40 Boot kan Ama na an gabos na nakakahiling asin nagtutubod sa Aki magkamit kan buhay na daing kataposan; bubuhayon ko sinda sa huring aldaw.” 41 Naggumod-gumod an mga tawo huli ta nagsabi siya, “Ako an tinapay na naghilig hale sa langit.” 42 Nagsabi sinda, “Bakong iyo ini si Jesus na aki ni Jose? Midbid ta an saiyang ama asin ina. Ano ta nagsasabi siyang hale siya sa langit?” 43 Kaya tinaraman sinda ni Jesus, “Dai kamo magumod-gumod. 44 Mayong makakadolok sako apwera na sana kun irani siya sako kan Ama na nagsugo sako; asin bubuhayon ko siya liwat sa huring aldaw. 45 Nasusurat sa libro kan mga propeta, ‘Tutukdoan nin Dios an gabos na tawo.’ An nakadangog sa ama saka nakanood, minadolok sako. 46 Dai iyan nangangahulugan na igwa nang nakahiling sa Ama; an naghale sa Dios iyo sana an nakahiling sa Ama. 47 Sa katotoohan sinasabihan ko kamo, an nagtutubod igwa nin buhay na daing kataposan. 48 Ako an tinapay nin buhay. 49 An saindong mga ginikanan nagkakan kan manna sa kalangtadan, asin nagkagaradan sinda. 50 Alagad iyo ini an tinapay na naghilig hale sa langit, asin an magkakan kaini dai magagadan. 51 Ako an buhay na tinapay na naghilig hale sa langit. Mabubuhay sagkod pa man an magkakan kaini. An tinapay na itatao ko nganing mabuhay an kinaban iyo an sakong hawak.” 52 Huli kan mga sinabi niyang ini, nagkariribok an mga tawo. “Paanong ikatao kan tawong ini an saiyang hawak tanganing kakanon ta?” an hapot ninda. 53 Kaya nagsabi si Jesus, “Sa katotoohan sinasabihan ko kamo, kun dai kamo magkakan kan hawak kan Aki nin Tawo asin mag-inom kan dugo niya, dai kamo magkakaigwa nin buhay. 54 An magkakan kan hawak ko saka mag-inom kan dugo ko igwa nin buhay na daing kataposan, asin bubuhayon ko sa huring aldaw. 55 Huli ta an hawak ko tunay na kakanon; an dugo ko tunay na inomon. 56 An magkakan kan hawak ko saka mag-inom kan dugo ko magdadanay sako; ako magdadanay saiya. 57 An buhay na Ama an nagsugo sako; asin nabubuhay ako huli saiya. Kaya an magkakan sako mabubuhay huli sako. 58 Iyo ini an tinapay na naghilig hale sa langit. An magkakan kaini mabubuhay sagkod pa man! Bako ining arog kaidtong kinakan kan saindong mga ginikanan na nagkagaradan.” 59 Sinabi ini ni Jesus kan siya nagtukdo sa sinagoga duman sa Capernaum.
An mga Tataramon nin Buhay na Daing Kataposan
60 Kan nadangog ini kan kadaklan kan saiyang mga disipulo, nagsarabi sinda, “Masakit an mga tataramon na ini; siisay an makakaako kaiyan?” 61 Aram ni Jesus na naggumod-gumod an saiyang mga disipulo dapit kaini kaya sinabihan niya sinda, “huli kaining mga sinabi ko, babayaan na nindo ako? 62 Ano daw kun mahiling nindong nagsasakat an Aki nin Tawo paduman sa dati niyang erokan? 63 An Espiritu iyo an nagtatao nin buhay; dai ini magigibo kan laman. An mga ipinagtaram ko saindo, Espiritu asin buhay. 64 Alagad an iba saindo dai nagtutubod.” (Poon pa sa kapinonan, aram na ni Jesus kun siisay an dai matubod, asin kun siisay an mapasaluib saiya.) 65 Nagsabi pa siya, “Iyan an dahelan kun tadaw ta sinabihan ko kamo na mayong makakadolok sako kun habo an Ama.” 66 Poon kaidto, dakul na disipulo niya an nagbaya asin dai na nag-iba saiya. 67 Kaya sinabihan ni Jesus an dose, “Mabaya man kamo?” 68 Nagsimbag si Simon Pedro, “Kagurangnan, kiisay kami maduman? Yaon saimo an mga tataramon nin buhay na daing kataposan. 69 Minatubod kami asin aram mi na ika an Banal na gikan sa Dios.” 70 Nagsimbag si Jesus, “Bakong ako an nagpili saindong dose? Alagad diablo an saro saindo!” 71 An pinapanongdan niya kaini iyo si Judas na aki ni Simon Iscariote. Huli ta si Judas, maski saro sa doseng disipulo, iyo an mapasaluib saiya.
Dai Nagtubod an mga Tugang ni Jesus
1 Pakatapos kaini, linibot ni Jesus an Galilea; habo siyang maglibot sa Judea, huli ta pinaghuhumotan siyang gadanon kan mga Judio duman. 2 Harani na an Pyesta kan mga Harong-harong. 3 Kaya sinabihan si Jesus kan mga tugang niya, “Bayae na an lugar na ini asin dumuman ka sa Judea, tanganing mahiling man kan mga disipulo mo duman an mga ginigibo mo. 4 Dai tinatago kan tawo an mga ginigibo niya kun boot niyang mabantog. Ginigibo mo man sana an mga bagay na ini, magpamidbid ka na logod sa bilog na kinaban!” 5 (Huli ta maski an mga tugang niya dai nagtutubod saiya.) 6 Nagsimbag si Jesus, “Bako pa ini an oras ko, alagad para saindo, maski anong oras tama. 7 Dai kamo ikakaongis kan kinaban, alagad ikinakaongis ako, huli ta pinapatotoohan ko an mga maraot na gibo kan kinaban. 8 Kamo na sana an magduman sa pyesta. Dai ako maduman, huli ta bako pa ini an oras ko.” 9 Kaya nagpawalat siya sa Galilea.
Nagduman si Jesus sa Pyesta kan mga Harong-harong
10 Pakahale kan mga tugang ni Jesus pasiring sa pyesta, nagduman man siya, alagad sa hilom sana. 11 Hinanap siya kan mga Judio duman. “Haen siya?” an hapot ninda. 12 Siya an pinag-orolayan kan katawohan. An iba nagsabi, “Marahay siyang tawo”; alagad an iba man nagsabi, “Bako, linoloko niya an mga tawo.” 13 Alagad mayo saindang nakapagtaram nin hayag dapit saiya, huli ta takot sinda sa mga Judio. 14 Kan nasa kabangaan na an pyesta, naglaog si Jesus sa Templo dangan nagtukdo. 15 Napangalas an mga Judio asin nagsabi, “Tadaw ta madonong an tawong ini na dai man siya nin inadalan?” 16 Nagsimbag si Jesus, “An itinutukdo ko bakong hale sako, kundi sa Dios na nagsugo sako. 17 Maiisihan nin siisay man na boot mag-otob kan ipinagboboot nin Dios, kun an itinutukdo ko hale sa Dios, o kun nagtataram ako sa sadiri ko sanang kabotan. 18 An nagtataram sa sadiri niyang kabotan, boot magpaomaw. Alagad an nagmamawot na omawon an nagsugo saiya nagsasabi kan totoo asin bakong putikon. 19 Bakong itinao saindo ni Moises an Katogonan? Alagad mayo saindo nin minakuyog kaiyan. Tadaw ta boot nindo akong gadanon?” 20 Nagsimbag an mga tawo, “May demonyo ka! Siisay man an boot gumadan saimo?” 21 “Saro pa sanang ngangalasan an ginibo ko alagad napangalas na kamo gabos!” an sabi ni Jesus. 22 “Huli ta ipinagboot saindo ni Moises na serkomsisyonon an saindong mga aki (bako ngani siya an nagpoon kaiyan kundi an saindong mga ginikanan), ginigibo nindo iyan maski sa aldaw na Sabbath. 23 Kun siniserkomsisyon an sarong aking lalaki maski sa aldaw na Sabbath nganing masunod an pagboot ni Moises, tadaw ta naaanggot kamo sako ta binolong ko sa aldaw na Sabbath an sarong naghehelang? 24 Dai kamo maghukom huli kan nahihiling nindo sa luwas; maghukom kamo nin matanos.”
Siya na Daw an Cristo?
25 Nagsabi an ibang taga Jerusalem, “Bakong siya an boot nindang gadanon? 26 Hilinga ta nagtataram siya nin hayag, alagad mayo nin minatuyaw saiya! Aram na daw kan mga lider na siya na an Cristo! 27 Pagdigdi kan Cristo mayong makakaaram kun saen siya mahale. Alagad aram ta kun saen hale an tawong ini.” 28 Kaya makosog an tingog ni Jesus kan magtukdo siya sa Templo, “Midbid daw nindo ako? Aram daw talaga nindo kun saen ako hale? Dai ako nagdigdi sa sadiri kong kabotan. An nagsugo sako totoo, asin dai nindo siya midbid. 29 Alagad midbid ko siya, huli ta hale ako saiya saka sinugo niya ako.” 30 Boot nindang dakopon siya, alagad mayong nangahas magdakop saiya, huli ta bako pa idto an oras niya. 31 Alagad dakul an nagtubod saiya. Nagsabi sinda, “Pag-abot kan Cristo, makagibo daw siya nin mga ngangalasan labi pa kan ginibo kan tawong ini?”
Ipinapadakop si Jesus kan mga Fariseo
32 Nadangog kan mga Fariseo an orolay kan mga tawo dapit ki Jesus, kaya sinda asin an mga poon na padi nagpadara nin nagkapirang mga bantay sa Templo nganing dakopon si Jesus. 33 Nagsabi si Jesus, “Dikit pang panahon akong makakaiba nindo, dangan mabalik na ako sa nagsugo sako. 34 Hahanapon nindo ako, alagad dai nindo ako makukua; huli ta dai kamo makakaduman sa dudumanan ko.” 35 Nag-orolay-olay an mga Judio, “Saen daw siya maduman ta dai ta daa siya makukua? Maduman daw siya sa mga Judio sa Grecia nganing tukdoan niya an mga Griyego? 36 Ano an boot sabihon kan sinabi niyang, ‘Hahanapon nindo ako, alagad dai nindo ako makukua, huli ta dai kamo makakaduman sa dudumanan ko’?”
Mga Burabod nin Tubig na Nagtatao nin Buhay
37 Sa huring aldaw kan pyesta na iyo an pinakamahalagang aldaw, nagtindog si Jesus saka nagtaram nin makosog, “An napapaha dumolok sako asin uminom. 38 Siring sa sinasabi sa kasuratan, ‘Hale sa puso kan nagtutubod sako, mabulos an tubig na nagtatao nin buhay.’” 39 Sinabi niya ini manongod sa Espiritu na aakoon kan mga minatubod saiya. Sa panahon na idto dai pa itinatao an Espiritu, huli ta dai pa pinagmuraway si Jesus.
An Paghona kan mga Tawo dapit ki Jesus
40 An nagkapirang nakadangog ki Jesus nagsabi, “Talagang iyo na ini an Propeta!” 41 Sabi man kan iba, “Iyo ini an Cristo!” Alagad an iba nagsabi, “Dai magikan sa Galilea an Cristo! 42 Bakong sinabi sa kasuratan na an Cristo magikan sa kapagarakian ni David, mamumundag sa Betlehem na banwaan ni David?” 43 Kaya manlaen-laen an mga paghona kan tawo dapit saiya. 44 Boot siyang dakopon kan nagkapira, alagad mayong nangahas na magdakop saiya.
Dai Nagtubod an mga Lider na Judio
45 An mga bantay sa Templo nagbalik sa mga Fariseo asin sa mga poon na padi. “Tadaw ta dai nindo siya dinara digdi?” an hapot kan mga ini sa mga bantay. 46 Nagsimbag sinda, “Mayo pa lamang nin nakapagtaram arog saiya!” 47 “Sagkod kamo nadaya man niya?” an hapot sainda kan mga Fariseo. 48 “May naaraman kamong lider o Fariseo na nagtubod saiya? 49 Mayo, kundi an mga tawo sanang dai tatao kan Katogonan. Kaya minamaldisyon sinda nin Dios!” 50 An saro kan mga Fariseo iyo si Nicodemo; siya an nagdalaw ki Jesus kaidto. Nagsabi siya sainda, 51 “Sosog sa satong Katogonan, dai pwedeng hukoman an sarong tawo kun dai ngona siya dangogon o aramon kun ano an saiyang naginibo.” 52 Nagsimbag sinda, “Taga Galilea ka man? Adalan mo an mga kasuratan ta mahihiling mo na mayong propetang magikan sa Galilea.”
An Babaeng Nadakop sa Pagpasambay
1 Nagpuli an lambang saro, alagad si Jesus nagduman sa Bukid nin mga Oliba. 2 Pagkaagang amay, nagbalik si Jesus sa Templo. Pinagtiriponan siya kan mga tawo; nagtukaw siya saka tinukdoan sinda. 3 Dangan may dinara saiya an mga paratukdo kan Katogonan asin an mga Fariseo na sarong babae na nadakop na nakikidorog sa bakong agom. Pinatindog ninda an babae sa tahaw, 4 dangan sinabihan si Jesus, “Maestro, an babaeng ini nadakop na nakikidorog sa bakong agom. 5 Sosog sa Katogonan ni Moises, dapat gapoon sagkod na magadan an mga arog saiya. Ano an masasabi mo?” 6 Ihinapot ninda ini sa pagbalo saiya, tanganing igwa sinda nin ikasumbong tumang saiya. Nagduko si Jesus saka nagsurat sa daga sa paagi kan saiyang muro. 7 Padagos sindang naghapot saiya, kaya nagtanos si Jesus dangan nagsabi, “An siisay man saindo na mayong kasalan, iyo an enot na gumapo saiya.” 8 Nagduko giraray siya dangan padagos na nagsurat sa daga. 9 Pagkadangog sa sinabi ni Jesus, saro-sarong naghale an mga tawo, poon sa pinakagurang. Mayong nawalat kundi si Jesus asin an babae na nasa atubangan niya. 10 Nagtanos si Jesus dangan hinapot an babae, “Haen na sinda? Mayong nagkondenar saimo?” 11 “Mayo,” an simbag kan babae. Sinabihan siya ni Jesus, “Dai taka man kinokondenar. Lakaw na asin dai ka na magkasala.”
Si Jesus an Ilaw kan Kinaban
12 Nagtaram giraray si Jesus sa mga tawo, “Ako an ilaw kan kinaban. An minasunod sako magkakaigwa kan ilaw nin buhay asin dai na siya maglalakaw sa kadikloman.” 13 Sinabihan siya kan mga Fariseo, “Nagsasaksi ka para saimo; mayo nin halaga an pagsaksi mo.” 14 Nagsimbag si Jesus, “Maski nagsasaksi ako para sako, totoo an sinasabi ko, huli ta aram ko kun saen ako hale o kun saen ako maduman. Alagad dai nindo aram an sakong hinalean o an sakong padudumanan. 15 Naghuhukom kamo arog kan paghukom nin tawo. Dai ako naghuhukom sa kiisay man. 16 Alagad kun ako maghukom, tama an sakong paghukom, huli ta bakong ako sana an naghuhukom; kaiba ko an Ama na nagsugo sako. 17 Nasusurat sa saindong Katogonan na an patotoo nin duwang saksi, totoo. 18 Nagsasaksi ako para sako; siring man nagsasaksi sako an Ama na nagsugo sako.” 19 Kaya hinapot siya ninda, “Haen an saimong ama?” Nagsimbag si Jesus, “Dai ako nindo midbid, ni an sakong Ama. Kun midbid nindo ako, midbid man kutana nindo an sakong Ama.” 20 Sinabi ni Jesus an mga bagay na ini kan nagtutukdo siya sa Templo, harani sa lugar na namumugtakan kan lalagan kan limos. Mayong nangahas na magdakop saiya, huli ta dai pa nag-abot an saiyang oras.
Dai Kamo Makakaduman sa Dudumanan ko
21 Sinabihan pa sinda ni Jesus, “Mahale ako; hahanapon nindo ako, alagad magagadan kamo sa saindong mga kasalan. Dai kamo makakaduman sa dudumanan ko.” 22 Kaya nagsabi an mga Judio, “Mahugot daw siya, kaya nagsabi siyang dai kita makakaduman sa dudumanan niya?” 23 Nagtaram si Jesus, “Kamo taga digdi sa ibaba; ako taga duman sa itaas. Kamo taga digdi sa kinaban; ako bako. 24 Kaya sinabi ko saindo na magagadan kamo sa saindong mga kasalan. Kun dai kamo magtubod na talagang ‘Ako Iyo Ako,’ magagadan kamo sa saindong mga kasalan.” 25 Hinapot ninda siya, “Siisay ka?” Nagsimbag si Jesus, “Ako iyo an sinabi ko na saindo poon pa sa kapinonan. 26 Dakul akong sasabihon asin ihuhukom dapit saindo. Alagad totoo an sinasabi kan nagsugo sako. An nadangog ko saiya iyo an ipinapahayag ko sa kinaban.” 27 Dai ninda nasabotan na nagtaram siya sainda dapit sa Ama. 28 Kaya sinabihan sinda ni Jesus, “Kun iitaas na nindo an Aki nin Tawo, maaaraman nindo na ‘Ako Iyo Ako’; maaaraman man nindo na mayo akong ginigibo sa sadiri kong kabotan; kundi sinasabi ko sana an itinukdo sako kan Ama. 29 Kaiba ko an nagsugo sako; dai niya ako pinapabayaan; huli ta danay na ginigibo ko an ikinakaogma niya.” 30 Pagkadangog ninda kaini, dakul an nagtubod saiya.
Mga Tawong Talingkas asin mga Tawong Oripon
31 Dangan sinabihan ni Jesus an mga tawong nagtutubod saiya, “Kun danay na magkuyog kamo kan sakong katukdoan, tunay ko kamong mga disipulo; 32 maaaraman nindo an katotoohan, asin an katotoohan an mapatalingkas saindo.” 33 Nagsimbag sinda, “Gikan kami ki Abraham asin dai pa kami nagin oripon nin siisay man. Tadaw ta nagsasabi kang magigin talingkas kami?” 34 Nagsimbag si Jesus, “Sa katotoohan sinasabihan ko kamo, an lambang nagkakasala oripon nin kasalan. 35 An oripon bakong kaayon sa sarong pamilya sagkod lamang, alagad an sarong aki kaayon sa pamilya sagkod lamang. 36 Kaya kun talingkasan kamo kan Aki, magigin kamong tunay na talingkas. 37 Aram kong kapagarakian kamo ni Abraham. Alagad boot nindo akong gadanon, huli ta habo kamo kan sakong katukdoan. 38 Itinataram ko an ipinahiling sako kan sakong Ama; alagad ginigibo nindo an nadangog nindo sa saindong ama.” 39 Nagsimbag sinda, “Si Abraham an samong ama.” “Kun mga aki kamo ni Abraham, naggigibo man kutana kamo kan mga bagay na ginibo ni Abraham,” an sabi ni Jesus. 40 “Alagad boot nindo akong gadanon, huli ta nagtataram ako kan katotoohan na nadangog ko sa Dios. Bakong arog kaini an ginibo ni Abraham. 41 Ginigibo nindo an ginibo kan saindong ama.” Nagsimbag sinda, “Bako kaming mga aki sa luwas. An Dios iyo an samong Ama.” 42 Nagsimbag si Jesus, “Kun an Dios an saindong Ama, mamomoot kamo sako, huli ta gikan ako sa Dios. Dai ako nagdigdi sa sadiri kong kabotan; sinugo niya ako. 43 Tadaw ta dai nindo nasasabotan an sinasabi ko? Huli ta habo kamong magdangog kan sakong tataramon. 44 Mga aki kamo kan saindong ama, an Diablo; kun ano an boot niya iyo an ginigibo nindo. Paragadan siya poon pa sa kapinonan asin kaiwal niya an katotoohan, huli ta dai nanggad siya nagtataram kan katotoohan. Nasa naturalesa niya an pagputik huli ta putikon siya asin siya an ama nin kaputikan. 45 Alagad huli ta katotoohan an sinasabi ko, dai kamo minatubod sako. 46 Siisay saindo an makakapatotoo na nagkasala ako? Kun katotoohan an sinasabi ko, tadaw ta dai kamo minatubod sako? 47 An hale sa Dios naghihinanyog kan mga tataramon nin Dios; dai kamo naghihinanyog, huli ta bako kamong hale sa Dios.”
Si Jesus asin si Abraham
48 Sinabihan si Jesus kan mga Judio, “Bakong tama an samong sinabi na Samaritano ka asin may demonyo?” 49 Nagsabi si Jesus, “Mayo ako nin demonyo. Inoomaw ko an sakuyang Ama, alagad pinagbabasang-basang nindo ako. 50 Dai ako naghahanap kan sadiri kong kaomawan. May naghahanap kaiyan para sako asin siya an mahukom. 51 Sa katotoohan sinasabihan ko kamo, an magkuyog kan sakong tataramon dai nanggad magagadan.” 52 Nagsimbag an mga Judio, “Ngunyan aram na nyamo na igwa ka nin demonyo! Nagadan si Abraham saka an mga propeta, alagad nagsasabi kang an siisay man na magkuyog kan saimong tataramon dai nanggad magagadan. 53 Mas dakula ka pa ki sa samong ama na si Abraham? Nagadan siya, siring man an mga propeta. Ano an paghona mo, siisay ka man?” 54 Nagsimbag si Jesus, “Kun hinahanap ko an sadiri kong kaomawan, mayo nin halaga an kaomawan na iyan. An nag-oomaw sako iyo an sakong Ama, na sinasabi nindo na saindong Dios. 55 Dai nindo siya midbid, alagad midbid ko siya. Kun magsabi akong dai ko siya midbid, magigin akong putikon arog saindo. Alagad midbid ko siya; inootob ko an saiyang tataramon. 56 Naogma an saindong amang si Abraham kan maaraman na mahihiling niya an aldaw kan pagdigdi ko; nahiling niya asin naogma siya.” 57 Huli kaini, sinabihan siya kan mga Judio, “Mayo pa nganing singkwenta an edad mo, ngunyan masabi kang nahiling mo na si Abraham?” 58 Nagsimbag si Jesus, “Sa katotoohan sinasabihan ko kamo, na bago namundag si Abraham, ‘Ako iyo na’.” 59 Kaya nagpurot sinda nin mga gapo na igagapo saiya, alagad nagtago si Jesus saka luminuwas sa Templo.
Binolong ni Jesus an Sarong Buta
1 Kan naglalakaw si Jesus, may nahiling siyang lalaki na ipinangaking buta. 2 Hinapot siya kan mga disipulo, “Rabbi, siisay an nagkasala ta namundag na buta an tawong iyan, siya o an mga magurang niya?” 3 Nagsimbag si Jesus, “Namundag na buta an tawong iyan bakong huli ta nagkasala siya o an mga magurang niya, kundi tanganing ikapahayag an kapangyarihan nin Dios sa saiya. 4 Dapat na gibohon ta an ipinapagibo kan nagsugo sako, mantang aldaw pa; maabot an banggi asin mayo na nin makakapagtrabaho. 5 Mantang yaon ako sa kinaban, ako an ilaw kan kinaban.” 6 Pakataram niya kaini, naglutab si Jesus sa daga, asin sa linutaban naggibo siya nin laboy; dangan ilinahid sa mga mata kan buta. 7 Nagsabi siya sa buta, “Dumuman ka sa tangke nin tubig sa Siloe, dangan maglabar ka duman.” (An boot sabihon kan Siloe, “Sinugo.”) Ginibo ini kan lalaki, asin pagbalik niya nakakahiling na siya. 8 An mga kataraed niya saka an mga nakahiling saiya kaidto na nakikilimos nagharapotan, “Bakong iyo ini an buta na dating nakikilimos?” 9 “Iyo.” An iba nagsabi, “Bako! Kalalawogon lang niya,” an sabi kan iba. Alagad nagsimbag an lalaki, “Ako an dating buta.” 10 Hinapot ninda siya, “Tano ta nakakahiling ka na?” 11 Nagsimbag siya, “An lalaking inaapod Jesus naggibo nin laboy, dangan ilinahid idto sa sakong mga mata saka sinabihan akong dumuman sa Siloe asin manlabar. Kaya nagduman ako; pakalabar ko nakahiling na ako.” 12 Naghapot sinda, “Haen siya?” “Dai ko aram,” an simbag niya.
Siniyasat kan mga Fariseo an Ginibong Pagbolong
13 Dinara ninda sa mga Fariseo an lalaking dating buta. 14 Aldaw na Sabbath kaidto kan maggibo si Jesus nin laboy asin binolong an buta. 15 Hinapot man kan mga Fariseo an lalaki kun paano ta nakakahiling na siya. Sinabihan niya sinda, “Linahidan niya nin laboy an sakong mga mata. Pakatapos, naglabar ako. Ngunyan nakakahiling na ako.” 16 An iba kan mga Fariseo nagsabi, “Bakong hale sa Dios an tawong naggibo kaiyan huli ta dai niya kinukuyog an togon dapit sa Sabbath.” Alagad an iba nagsabi, “Paanong makagibo nin ngangalasan na arog kaini an sarong parakasala?” Sinda mismo dai nagkaoroyon. 17 Kaya hinapot giraray kan mga Fariseo an lalaki, “Ano an masasabi mo dapit sa nagpamuklat kan saimong mga mata?” “Propeta siya,” an simbag niya. 18 Alagad dai nagtubod an mga Judio na siya buta kaidto, kaya ipinaapod ninda an mga magurang niya. 19 Dangan hinapot sinda, “Iyo ini an aki nindo na sinasabi nindong namundag na buta? Tadaw ta nakakahiling na siya ngunyan?” 20 Nagsimbag an saiyang mga magurang, “Aram mi na siya an samong aki, na namundag siyang buta. 21 Alagad dai mi aram kun tadaw ta nakakahiling na siya ngunyan, o kun siisay an nagpamuklat kan saiyang mga mata. Siya an hapoton nindo. Nasa edad na siya kaya tatao na siyang magsimbag!” 22 Ini an sinabi kan saiyang mga magurang huli sa takot sa mga Judio; huli ta pinagkaoroyonan na kan mga Judio na pahaleon sa sinagoga an siisay man na magpatotoong si Jesus iyo an Cristo. 23 Ini an dahelan kun tadaw ta sinabi kan saiyang mga magurang, “Siya an hapoton nindo; nasa edad na siya!” 24 Kaya ipinaapod giraray ninda an dating buta asin sinabihan, “Sa ngaran nin Dios magsabi ka kan totoo! Aram ming parakasala an tawong nagbolong saimo.” 25 Nagsimbag an lalaki, “Dai ko aram kun siya parakasala o bako. An aram ko, dati akong buta, alagad ngunyan nakakahiling na ako.” 26 Nagsabi sinda, “Ano an ginibo niya saimo? Paano niya napamuklat an saimong mga mata?” 27 Nagsimbag siya, “Sinabihan ko na kamo, alagad habo kamong magdangog. Tadaw ta boot nindong madangog giraray? Boot man nindong magin disipulo niya?” 28 Minuda siya ninda saka sinabihan, “Ika an disipulo niya; alagad kami mga disipulo ni Moises. 29 Aram mi na nagtaram an Dios ki Moises; alagad dai mi aram kun saen hale an tawong iyan!” 30 Nagsimbag an lalaki, “Iyan an makangangalas! Dai palan nindo aram kun saen siya hale alagad napamuklat niya an mga mata ko! 31 Aram ta na dai dinadangog nin Dios an mga parakasala, kundi an nagsasamba sana saka nag-ootob kan saiyang kabotan. 32 Poon sa kapinonan kan kinaban dai pa lamang nabaretaan na may nakapamuklat kan mata nin tawong namundag na buta. 33 Kun bakong hale sa Dios an tawong iyan, dai siyang maggiginibo.” 34 Sinimbag ninda siya, “Namundag kang makasalan, asin ngunyan boot mo kaming tukdoan?” Kaya pinahale siya ninda sa sinagoga.
Ang Pagkabutang Espiritwal
35 Nabaretaan ni Jesus na pinahale sa sinagoga an lalaki. Kan matuparan siya ni Jesus, hinapot siya, “Minatubod ka sa Aki nin Tawo?” 36 Nagsimbag an lalaki, “Siisay siya? Sabihi ako, tanganing magtubod ako saiya!” 37 “Nahiling mo na siya,” an simbag ni Jesus, “siya an kaolay mo ngunyan.” 38 “Minatubod ako, Kagurangnan!” an sabi kan lalaki. Dangan sinamba niya si Jesus. 39 Nagsabi si Jesus, “Nagdigdi ako sa kinaban sa paghukom, tanganing makahiling an mga buta asin mabuta an mga nakakahiling.” 40 Nadangog ini kan nagkapirang Fariseo sa harani niya, kaya hinapot ninda siya, “An boot mong sabihon buta man kami?” 41 Nagsimbag si Jesus, “Kun kamo mga buta, dai kutana kamo nin kasalan. Alagad huli ta sinasabi nindong nakakahiling kamo, nangangahulugan iyan na nagkakasala kamo.”
An Parabola kan Pastor
1 “Sa katotoohan sinasabihan ko kamo, an tawong minalaog sa toril na dai minaagi sa pintoan kundi minasakat sa kudal, sarong parahabon asin tulisan. 2 Alagad an tawong minaagi sa pintoan iyo an pastor kan mga karnero. 3 Binubuksan kan bantay an pintoan para sa pastor na an tingog midbid kan mga karnero. Inaapod niya an ngaran kan mga karnero dangan ginigiyahan niya pagluwas sa toril. 4 Pakapaluwasa niya, minaenot siya sainda, dangan minasunod saiya an mga karnero, huli ta midbid ninda an tingog niya. 5 Dai sinda minasunod sa dayuhan, ata ngani dinudulagan ninda, huli ta dai ninda midbid an tingog kan dayuhan.” 6 Inosipon sainda ni Jesus an parabolang ini, alagad dai ninda nasabotan an boot niyang sabihon.
Si Jesus an Marahay na Pastor
7 Kaya nagsabi giraray sainda si Jesus, “Sa katotoohan sinasabihan ko kamo, ako an pintoan na inaagihan kan mga karnero. 8 An gabos na naenot sako parahabon asin tulisan, kaya dai sinda dinadangog kan mga karnero. 9 Ako an pintoan; an siisay man na minalaog na minaagi sako, makakaligtas; malaog siya saka maluwas asin makakakua siya nin sabsabon. 10 An parahabon minadigdi sana nganing manghabon, manggadan saka mangraot. Nagdigdi ako tanganing magkaigwa sinda nin kapanoan nin buhay. 11 “Ako an marahay na pastor. An marahay na pastor minadusay kan saiyang buhay para sa mga karnero. 12 Alagad an parapatandan minadulag kun nakakahiling nin lobo. Binabayaan niya an mga karnero, palibhasa bako siyang pastor asin bako niyang sadiri an mga karnero. Kaya tinatabag kan lobo an mga karnero asin winawarak an mga iyan. 13 Minadulag an parapatandan, palibhasa parapatandan sana siya, kaya mayo siyang pagmakulog sa mga karnero. 14 -15 Ako an marahay na pastor. Midbid ako kan Ama asin midbid ko an Ama; siring man, midbid ko an sakong mga karnero asin midbid ninda ako. Idinudusay ko an sakong buhay para sa mga karnero. 16 Igwa akong ibang mga karnero na mayo sa toril na ini. Kaipuhan na ilaog ko man sinda; madangog sinda sa tingog ko. Kaya magigin saro an ariponpon asin saro an pastor. 17 “Namomotan ako kan Ama huli ta idinudusay ko an sakong buhay tanganing makamtan ko liwat iyan. 18 Mayo nin siisay man na makakakua kan sakuyang buhay. Idinudusay ko iyan sa sadiri kong kagustohan. Igwa ako nin deretso na magdusay kan sakong buhay asin sa pagbawi giraray kaiyan. Ini an pagboot sako kan sakuyang Ama.” 19 Nagkaigwa na naman nin pagkabaranga sa mga Judio huli kan mga tataramon niyang ini. 20 Dakul sainda an nagsabi, “Igwa siya nin demonyo asin nabubua na siya. Tadaw ta nagdadangog kamo saiya?” 21 Alagad an iba nagsabi, “Dai makakapagtaram nin arog saiya an tawong may demonyo. Makakapamuklat daw kan mga buta an demonyo?”
Isinikwal si Jesus
22 Pyesta kaidto sa Jerusalem kan Pagkonsagra kan Templo. 23 Tiglipotan kaidto asin naglalakaw si Jesus duman sa Templo, sa Balkon ni Solomon. 24 Pinalibotan siya kan mga tawo saka hinapot, “Nuarin mo kami sasabihan kun ika mananggad an Cristo? Sabihan samo an totoo.” 25 Nagsimbag si Jesus, “Sinabihan ko na kamo, alagad habo kamong magtubod sako. An mga ginigibo ko sa ngaran kan sakong Ama nagpapatotoo dapit sako. 26 Alagad dai kamo nagtutubod dahel ta bako kamong kabilang sa mga karnero ko. 27 Nagdadangog sako an mga karnero ko; midbid ko sinda asin sinusunod ninda ako. 28 Tinatawan ko sinda nin buhay na daing kataposan, asin dai nanggad sinda mawawara; mayo nin makakaagaw sainda sako. 29 An sakuyang Ama na iyo an nagtao sainda sako, pinakadakula sa gabos; mayo nin makakaagaw sainda sa sakong Ama. 30 Ako asin an Ama saro.” 31 Nagpurot giraray nin mga gapo an mga tawo nganing gapoon si Jesus. 32 Kaya sinabihan niya sinda, “Kadakul kan karahayan na ipinahiling ko saindo sosog sa ipinagboot sako kan Ama; arin kaiyan an dahelan ta boot nindo akong gapoon?” 33 Sinimbag ninda si Jesus, “Dai mi ika gagapoon huli sa mga marhay mong gibo, kundi huli ta naglanghad ka sa Dios! Tawo ka sana, alagad nagsasabi kang ika Dios!” 34 Nagsimbag si Jesus, “Bakong nasusurat sa Katogonan nindo, ‘Mga dios kamo?’ 35 Mga dios an apod kan Katogonan sa mga pinaniwalaan kan tataramon nin Dios asin dai pwedeng masudyaan an sinasabi sa kasuratan. 36 Pinili ako kan Ama asin sinugo digdi sa kinaban. Paanong makapagsabi kamong naglalanghad ako sa Dios sa pagsabi kong Aki ako nin Dios? 37 Kun dai ko ginigibo an mga gibo kan sakong Ama, dai kamo magtubod sako. 38 Alagad kun ginigibo ko iyan, maski dai kamo magtubod sako, magtubod kamo sa mga ginigibo ko tanganing maaraman nindo na an Ama yaon sako asin ako yaon sa Ama.” 39 Boot giraray nindang dakopon si Jesus, alagad nakadulag siya. 40 Nagbalik giraray si Jesus duman sa ibong kan Salog nin Jordan, sa lugar na pinagbunyagan ni Juan kaidto asin duman siya nag-ontok. 41 Dakul an nagdolok saiya asin nagsabi, “Mayo si Juan nin ginibong mga ngangalasan, alagad totoo an gabos na sinabi niya dapit sa tawong ini.” 42 Dakul na tawo duman an nagtubod ki Jesus.
An Pagkagadan ni Lazaro
1 May sarong lalaking naghelang, si Lazaro na taga Betania, lugar na pinag-eerokan ni Maria asin kan saiyang tugang na si Marta. 2 (Ini an Maria na nagbubo nin pahamot sa mga bitis kan Kagurangnan dangan pinahidan niya kan saiyang buhok; tugang niya si Lazaro na naghelang.) 3 Kaya pinatogonan si Jesus kan magtugang na babae, “Kagurangnan, an padangat mong katood naghehelang.” 4 Kan maaraman ini ni Jesus, nagsabi siya, “An helang na ini dai ikakagadan kundi para sa kamurawayan nin Dios, tanganing an Aki nin Dios magmuraway huli kaiyan.” 5 Padangat ni Jesus an magturugang na Marta, Maria, saka Lazaro. 6 Alagad maski siring, pinalihis niya pa an duwang aldaw, 7 dangan sinabihan an saiyang mga disipulo, “Magbalik na kita sa Judea.” 8 Nagsimbag an saiyang mga disipulo, “Rabbi, bakong dai pa nahahaloy boot kang gapoon kan mga tawo duman? Tadaw ta boot mong magbalik duman?” 9 Nagsimbag si Jesus, “Bakong doseng oras an bilog na maghapon? Dai nasisingkog an naglalakaw kun aldaw, huli ta nahihiling niya an ilaw sa kinaban na ini. 10 Alagad nasisingkog an naglalakaw kun banggi, huli ta mayo saiya an ilaw.” 11 Sinabihan pa sinda ni Jesus, “An katood tang si Lazaro natotorog. Maduman ako tanganing pukawon siya.” 12 Nagsimbag an mga disipulo niya, “Kagurangnan, kun siya natotorog, mararahay siya.” 13 An sinasabi ni Jesus, iyo an pagkagadan ni Lazaro. Alagad sa paghona ninda dapit sa pagpahingalo sa pagkatorog. 14 Kaya malinaw na sinabi ni Jesus sainda, “Gadan na si Lazaro. 15 Huli saindo ikinakaogma ko na mayo ako duman tanganing magtubod kamo. Magduman kita saiya.” 16 Si Tomas (na inaapod Kambal) nagsabi sa kapwa niyang mga disipulo, “Magduman man kita tanganing magadan kita kaiba niya.”
Si Jesus an Pagkabuhay-Liwat asin an Buhay
17 Pag-abot ni Jesus duman, naaraman niyang apat na aldaw nang nakalubong si Lazaro. 18 Mga tolong kilometro sana an distansya kan Betania sa Jerusalem, 19 kaya dakul na mga Judio an nagdalaw sa magtugang na Marta asin Maria sa pagranga sainda. 20 Kan madangog ni Marta na nagdadangadang si Jesus, nagluwas siya sa pagsabat saiya, mantang si Maria nagpawalat sa harong. 21 Sinabihan ni Marta si Jesus, “Kun yaon ka digdi, Kagurangnan, dai kutana nagadan an tugang ko! 22 Alagad aram ko na maski ngunyan itatao saimo nin Dios an anoman na hagadon mo saiya.” 23 “Mabubuhay liwat an tugang mo,” an sabi ni Jesus. 24 Nagsimbag si Marta, “Aram ko na mabubuhay siya liwat sa huring aldaw.” 25 Nagsabi si Jesus, “Ako an pagkabuhay-liwat asin an buhay. An nagtutubod sako, maski siya magadan, mabubuhay; 26 an siisay man na nabubuhay saka nagtutubod sako, dai na nanggad magagadan. Minatubod ka kaini?” 27 “Opo, Kagurangnan!” an simbag niya. “Minatubod ako na ika an Cristo, an Aki nin Dios na pinaghahalat na madigdi sa kinaban.”
Nagtangis si Jesus
28 Pakasabi kaini ni Marta, nagpuli siya. Inapod niya si Maria saka hininghingan, “Nag-abot na an Maestro asin hinahanap ka.” 29 Pagkadangog kaini ni Maria, nagtindog siya saka hidaling nagsabat ki Jesus. 30 (Dai pa si Jesus nakakalaog sa baryo; yaon pa siya sa sinabatan saiya ni Marta.) 31 An mga tawo duman sa harong na nakikidumamay ki Maria, nagsunod kan mahiling ninda siyang hidaling nagluwas. An paghona ninda maduman siya sa lulubngan nganing magtangis. 32 Pag-abot ni Maria duman ki Jesus, nagluhod siya sa pamitisan niya saka nagsabi, “Kagurangnan, kun uya ka digdi, dai kutana nagadan an tugang ko!” 33 Natanyog an puso ni Jesus kan mahiling niyang nagtatangis si Maria pati an mga tawong kaiba niya; namatean niya an labi-labing kamondoan. 34 “Saen nindo siya ilinubong?” an hapot ni Jesus. Nagsimbag sinda, “Madya, Kagurangnan, asin hilinga.” 35 Nagtangis si Jesus. 36 Kaya nagsabi an mga tawo, “Totoong padangat niya si Lazaro!” 37 Alagad may nagkapirang nagsabi, “Bakong pinamuklat niya an mga mata nin sarong buta? Dai man daw niya mahihimo na dai magadan si Lazaro?”
Binuhay Liwat si Lazaro
38 Natanyog giraray an puso ni Jesus; nagrani siya sa lulubngan, sa lungib na natatakpan nin sarong gapo. 39 “Halea nindo an gapo!” an sabi ni Jesus. Nagsimbag si Marta na tugang kan gadan, “Kagurangnan, may parong na an bangkay huli ta apat na aldaw na siyang gadan!” 40 Alagad sinabihan siya ni Jesus, “Bakong sinabihan taka, na kun magtubod ka, mahihiling mo an kamurawayan nin Dios?” 41 Hinale ninda an gapo. Nagtingkalag si Jesus dangan nagsabi, “Ama, nagpapasalamat ako saimo, ta dinadangog mo ako. 42 Aram ko na danay mo akong dinadangog, alagad sinasabi ko ini dahel sa mga tawong uya digdi nganing magtubod sinda na sinugo mo ako.” 43 Pakasabi niya kaini, kuminurahaw siya, “Lazaro, lumuwas ka!” 44 Luminuwas an gadan; an saiyang mga kamot asin mga bitis nabobodbodan nin telang panlubong, asin an saiyang lalawogon napapatos nin panyo. Nagsabi si Jesus, “Halea nindo an mga bodbod niya tanganing makalakaw.”
An Plano tumang ki Jesus
45 Dakul sa mga tawong nagdalaw ki Maria an nakahiling kan ginibo ni Jesus, kaya nagtubod sinda saiya. 46 Alagad an iba sainda nagduman sa mga Fariseo saka inosip an ginibo ni Jesus. 47 Kaya tinipon kan mga Fariseo asin kan mga poon na padi an mga kaayon kan Konseho, saka hinapot sinda, “Ano an gigibohon ta? Naggigibo nin dakul na ngangalasan an tawong ini! 48 Kun pabayaan ta sana siya, matubod saiya an gabos. Madigdi an mga Romano dangan rurumpagon ninda an satong Templo saka an satong nasyon!” 49 Alagad an saro sainda, si Caifas an Halangkaw na Padi kan taon na idto, nagsabi, “Mayo kamong naaraman! 50 Dai nindo nasasabotan na mas marahay para saindo na sarong tawo sana an magadan para sa banwaan, ki sa marumpag an bilog na nasyon?” 51 Sinabi niya ini bakong sa sadiri niyang kabotan. Bilang Halangkaw na Padi kan taon na idto, nagpropesiya siya na magagadan si Jesus para sa nasyon 52 asin bako sanang para sa nasyon, kundi tanganing tiponon man an gabos na nagkawaragas na mga aki nin Dios. 53 Poon kaidto nagplano sinda kun paano nindang ikapagadan si Jesus. 54 Kaya dai na naglakaw na hayag si Jesus sa Judea. Naghale siya duman dangan nagpasiring sa Efraim, sarong banwaan na harani sa kalangtadan. Nag-erok siya duman kaiba an saiyang mga disipulo. 55 Harani na an Pyesta nin Paskwa. Dakul na tawo hale sa manlaen-laen na banwaan an nagduman sa Jerusalem bago magpaskwa, nganing mag-otob kan rito nin paglinig. 56 Hinanap ninda si Jesus. Kan nagtitiripon na sinda sa Templo, nagharapotan sinda, “Ano an paghona nindo? Magdigdi daw siya sa pyesta o dai?” 57 An mga poon na padi asin an mga Fariseo nagboot na an siisay man na nakakaaram kun haen si Jesus, magsumbong sainda tanganing ikapadakop ninda siya.
Binuboan nin Pahamot si Jesus sa Betania
1 Anom na aldaw bago an Paskwa, nag-abot si Jesus sa Betania, an banwaan ni Lazaro, an tawong binuhay niya liwat. 2 Nag-andam sinda duman nin pamanggihan para saiya. Si Marta an naglingkod; si Lazaro saro kan mga kasabay ni Jesus magkakan. 3 Nagkua si Maria nin kabangang litro nin mahalon na pahamot na nardo saka inula iyan sa mga bitis ni Jesus. Dangan pinahidan niya ini kan saiyang buhok. Napano kan hamot an bilog na harong. 4 Saro kan mga disipulo ni Jesus, si Judas Iscariote na iyo an mapasaluib saiya, nagsabi, 5 “Tadaw ta dai na sana ipinabakal an pahamot na iyan sa halagang tres syentos na kwartang plata, saka itao sa mga dukha an kabaklan?” 6 Sinabi niya ini bakong huli ta may pagkamakulog siya sa mga dukha, kundi huli ta parahabon siya. Siya an nagkakapot kan supot nin kwarta, kaya nakakakua siya kan ilinalaog digdi. 7 Alagad nagsabi si Jesus, “Pabayae sana nindo siya! Tagama niya iyan para sa aldaw kan paglubong sako. 8 Danay na nasa kaibahan nindo an mga dukha, alagad bako akong danay na kaiba nindo.”
An Plano Tumang ki Lazaro
9 Nabaretaan kan dakul na Judio na si Jesus nasa Betania, kaya nagduman sinda, bako sana huli saiya, kundi tanganing mahiling man ninda si Lazaro na binuhay niya liwat. 10 Kaya nagplano an mga poon na padi na gadanon man si Lazaro, 11 nin huli ta dakul na Judio an nagbaya sainda asin nagtubod ki Jesus dahel saiya.
An Mapangganang Paglaog sa Jerusalem
12 Sunod na aldaw, naaraman kan dakul na tawong nagdatong para sa Pyesta nin Paskwa na maabot si Jesus sa Jerusalem. 13 Kaya nagkua sinda nin mga sanga nin palma saka sinabat siya sa luwas kan syudad. Nagkurahaw sinda, “Osana! Paladan an minadatong sa ngaran nin Kagurangnan! Osana sa Hade nin Israel!” 14 Nakakua si Jesus nin ogbon na asno asin saiyang linunadan; siring sa nasusurat, 15 “Dai ka matakot, syudad nin Sion! Uya, an saimong hade nagdadatong, nakalunad sa sarong ogbon na asno!” 16 An mga bagay na ini dai nasabotan kan saiyang mga disipulo kaidto; alagad kan si Jesus pinagmuraway na, naromdoman ninda na an gabos na ini sinurat dapit saiya asin ini ginibo sa saiya. 17 An mga tawong nakahiling kan buhayon liwat ni Jesus si Lazaro dangan paluwason sa lulubngan, nag-osipon kan pangyayaring ini. 18 Kaya nagsabat saiya an mga tawo huli ta nabaretaan ninda ining ngangalasan na ginibo niya. 19 Dangan nagpasarabi-sabi an mga Fariseo, “Mayo na kitang magiginibo! Hilinga ta pinagsusunod na siya kan bilog na kinaban!”
Hinanap si Jesus nin Nagkapirang Griyego
20 May mga Griyego man na nagduman sa Jerusalem para sa pyesta tanganing magsamba. 21 Dinolok ninda si Felipe na taga Betsaida sa Galilea, dangan nakiolay saiya, “Boot ming mahiling si Jesus.” 22 Sinabi ini ni Felipe ki Andres, kaya nagduman sindang duwa ki Jesus saka inosip ninda ini saiya. 23 Nagsabi si Jesus, “Nag-abot na an oras na papamurawayon an Aki nin Tawo. 24 Sa katotoohan sinasabihan ko kamo, kun an sarong banhi nin trigo dai mahulog sa daga saka magadan, danay na saro sana iyan. Alagad kun iyan magadan, mamumunga iyan nin dakul. 25 An siisay man na namomoot na magligtas kan saiyang buhay, mawawaraan kaiyan; alagad an siisay man na naoongis sa saiyang buhay sa kinaban na ini, magkakamit kaiyan para sa buhay na daing kataposan. 26 An boot maglingkod sako dapat magsunod sako, tanganing kun saen ako, duman man an naglilingkod sako. Oomawon kan Ama ko an siisay man na naglilingkod sako.”
Sinabi ni Jesus an Saiyang Pagkagadan
27 “Ngunyan napupurisaw an sakong kalag. Ano an sasabihon ko? Masabi daw ako, ‘Ama, ligtasan ako sa oras na ini’? Dai! Huli ta ini an dahelan kun tadaw ta nagdigdi ako—tanganing agihan ko an oras na ini nin kasakitan. 28 Ama, pamurawayon mo an saimong ngaran!” Dangan nadangog an sarong tingog hale sa langit na nagsabi, “Pinamuraway ko na asin papamurawayon ko giraray iyan.” 29 Nadangog ini kan mga tawong nagtitindog duman. Nagsabi an iba, “Nagdaguldol!” Nagsabi man an iba, “May anghel na nagtaram saiya!” 30 Alagad sinabihan sinda ni Jesus, “Ipinadangog an tingog na ini dahel saindo, bakong dahel sako. 31 Panahon na nganing hukoman an kinaban. Ngunyan isisikwal na an kagsakop kaining kinaban. 32 Kun ako iitaas na hale sa daga, titiponon ko sa sako an gabos na tawo.” 33 (Sinabi niya ini nganing ipahayag kun paano siya magagadan.) 34 Nagsimbag an mga tawo, “Sinasabi sa Katogonan na an Cristo magdadanay sagkod pa man. Tadaw ta sinasabi mong dapat iitaas an Aki nin Tawo? Siisay ining Aki nin Tawo?” 35 Nagsimbag si Jesus, “Dikit na panahon na sanang makakaiba nindo an ilaw. Maglakaw na kamo mantang kaiba pa ninda an ilaw, tanganing dai kamo maabotan kan diklom. Dai aram kan naglalakaw sa diklom kun saen siya maduman. 36 Kaya ngani, tumubod kamo sa ilaw mantang yaon pa iyan saindo, tanganing magin kamong mga aki nin ilaw.”
Dai Nagtubod ki Jesus an mga Judio
Pakasabi ni Jesus kaini, naghale siya dangan tinagoan niya sinda. 37 Dai pa nanggad nagtubod an mga tawo saiya, maski nahiling nindang ginibo niya an dakul na milagro, 38 tanganing maotob an sinabi ni Propeta Isaias, “Kagurangnan, siisay an nagtubod sa samong bareta? Siisay an pinahilingan nin Kagurangnan kan saiyang kapangyarihan?” 39 Kaya dai sinda nagtubod huli ta sinabi pa ni Isaias, 40 “Binuta sinda nin Dios, pinatagas niya an saindang mga payo, tanganing dai sinda makahiling, asin dai sinda makasabot, patin dai makabalik sako, nganing paomayan ko sinda.” 41 Sinabi ini ni Isaias huli ta nahiling niya an kamurawayan ni Jesus, kaya nagtaram siya dapit saiya. 42 Alagad, dakul na lider kan mga Judio an nagtubod ki Jesus; alagad dai sana ninda ini ipinahayag huli ta takot sinda sa mga Fariseo—tibaad isikwal sinda kan mga ini sa sinagoga. 43 Orog nindang namomotan an pag-omaw kan mga tawo ki sa pag-omaw nin Dios.
An Tataramon ni Jesus iyo an Mahukom
44 Nagtaram si Jesus sa makosog na tingog, “An minatubod sako, minatubod bako sana sako kundi sa nagsugo man sako. 45 An nakakahiling sako, nakakahiling man sa nagsugo sako. 46 Nagdigdi ako bilang ilaw sa kinaban, tanganing an mga minatubod sako dai magdanay sa kadikloman. 47 An nagdadangog kan sakong mga tataramon asin dai minakuyog kaiyan, dai ko hinuhukoman. Huli ta dai ako nagdigdi sa paghukom kan kinaban, kundi sa pagligtas kaiyan. 48 May mahukom sa kiisay man na magsikwal sako asin dai mag-ako kan sakong mga tataramon: an mga tataramon na ipinahayag ko iyo an mahukom saiya sa huring aldaw! 49 Huli ta dai ako nagtaram sa sadiri kong kabotan; an Ama na nagsugo sako iyo an nagboot kun ano an dapat kong itaram saka itukdo. 50 Aram ko na an saiyang pagboot nagtatao nin buhay na daing kataposan. Kaya an ipinapasabi kan Ama, iyo an sinasabi ko.”
Hinanawan ni Jesus an mga Bitis kan Saiyang mga Disipulo
1 Bisperas na kan Pyesta nin Paskwa. Aram ni Jesus na nag-abot na an oras na mahale siya digdi sa kinaban tanganing magbalik sa Ama. Namomotan niyang danay an saiyang mga pinili na uya sa kinaban; namotan niya sinda sagkod sa kataposan. 2 Namamanggi si Jesus asin an saiyang mga disipulo. Ipinasabong na kan demonyo ki Judas, aki ni Simon Iscariote, an pagpasaluib ki Jesus. 3 Aram ni Jesus na itinao saiya kan Ama an gabos na bagay; aram man niya na gikan siya sa Dios asin mabalik siya sa Dios. 4 Mantang namamanggi sinda, nagtindog si Jesus, naghuba kan pang-ibabaw niyang gubing saka naghagkos nin twalya. 5 Linagan niya nin tubig an sarong palanggana saka saro-saro niyang hinanawan an mga bitis kan mga disipulo, dangan pinahidan niya kan twalyang yaon sa saiyang habayan. 6 Pagdolok niya ki Simon Pedro, nagsabi ini, “Kagurangnan, hahanawan mo an sakong mga bitis?” 7 Nagsimbag si Jesus, “Dai mo pa masasabotan ngunyan an ginigibo ko, alagad masasabotan mo ngapit.” 8 Nagsimbag si Simon Pedro, “Sagkod pa man dai ka mahanaw kan sakong mga bitis!” “Kun dai ko hanawan an mga bitis mo,” sabi ni Jesus, “Bako taka nang disipulo.” 9 Nagsimbag si Simon Pedro, “Kagurangnan, kun siring bako sana an mga bitis ko, kundi pati an sakong mga kamot saka payo!” 10 Nagsabi si Jesus, “An bagong mangarigos, malinig na, kaya dai na kaipuhan hugasan an bilog niyang hawak, pwera kan saiyang mga bitis. Malinig na kamo, alagad bakong gabos.” 11 (Huli ta aram ni Jesus kun siisay an mapasaluib saiya; kaya nagsabi siyang sinda malinig na, alagad bakong gabos.) 12 Pakahanawi ni Jesus kan saindang mga bitis, isinulot niya giraray an hinuba niyang gubing dangan nagbalik sa lamesa. “Nasasabotan nindo kun ano an ginibo ko saindo?” an hapot niya. 13 “Inaapod ako nindong Maestro asin Kagurangnan. Tama kamo, huli ta iyo man mananggad ako. 14 Kun ako na saindong Kagurangnan asin Maestro naghanaw kan mga bitis nindo, dapat man kamong magpaharanaw-hanaw an kan saindong mga bitis. 15 Tinawan ko kamo nin arogan, tanganing gibohon nindo an ginibo ko saindo. 16 Sa katotoohan sinasabihan ko kamo, mayong oripon na mas dakula ki sa saiyang kagurangnan; mayong sinugo na mas dakula ki sa nagsugo saiya. 17 Kun nasasabotan na nindo an mga bagay na ini, paladan kamo kan saindong gibohon. 18 “Bakong kamo gabos an sinasambit ko; midbid ko an mga pinili ko. Alagad kaipuhan maotob an nasasabi sa kasuratan, ‘Ipinasaluib ako kan tawong kahiras ko kan tinapay ko.’ 19 Sinasabi ko na ini saindo ngunyan, tanganing kun mangyari na ini, magtubod kamo na talagang ‘Ako Iyo Ako’. 20 Sa katotoohan sinasabihan ko kamo, an minaako sa sinugo ko, minaako sako; asin an minaako sako, minaako sa nagsugo sako.”
Ipinahayag ni Jesus an Pagpasaluib Saiya
21 Pakasabi kaini ni Jesus, napurisaw siya asin nagsabi, “Sa katotoohan sinasabihan ko kamo, saro saindo an mapasaluib sako.” 22 Naghirilingan an mga disipulo huli ta dai ninda aram kun siisay an boot niyang sabihon. 23 Saro sa mga disipulo, an padangat ni Jesus, nakatukaw sa kataed niya. 24 Pinasabot siya ni Simon Pedro saka sinabihan, “Sabihan daw samo kun siisay an boot niyang sabihon.” 25 Kaya nagsandig siya sa daghan ni Jesus saka naghapot, “Siisay, Kagurangnan, an boot mong sabihon?” 26 Nagsimbag si Jesus, “An tawan ko kan idodotdot kong tinapay, iyo siya.” Dangan nagkua siya nin tinapay, idinotdot ini saka itinao ki Judas na aki ni Simon Iscariote. 27 Kan maako na ni Judas an tinapay, naglaog saiya si Satanas. Sinabihan siya ni Jesus, “An gigibohon mo, giboha tolos!” 28 Mayo ni saro kan mga nasa lamesa an nakasabot kun tadaw ta sinabi niya idto ki Judas. 29 Huli ta si Judas an nagkakapot kan supot nin kwarta, naghona an iba sainda na pinapabakal si Judas kan kaipuhan ninda sa pyesta, o pinapalimos siya sa mga dukha. 30 Pakakakan ni Judas kan tinapay, naghale tolos siya. Banggi na kaidto.
An Bagong Togon
31 Pakahale ni Judas, nagsabi si Jesus, “Ngunyan pinapamuraway an Aki nin Tawo, asin sa saiya napapamuraway an Dios. 32 Kun napapamuraway an Dios sa saiya, an Aki nin Tawo papamurawayon man nin Dios sa saiya. Asin gigibohon niya iyan tolos. 33 Mga aki ko, dikit na sanang panahon akong makakaiba nindo. Hahanapon nindo ako; alagad sinasabi ko saindo ngunyan an sinabi ko sa mga Judio, ‘Dai kamo makakaduman sa padudumanan ko.’ 34 Tinatawan ko kamo nin bagong togon: magkaminorootan kamo. Magkaminorootan kamo arog kan pagkamoot ko saindo. 35 Kun magkaminorootan kamo, maaaraman kan gabos na kamo mga disipulo ko.”
Ipinahayag ni Jesus an Pagnegar ni Pedro
36 Hinapot ni Simon Pedro si Jesus, “Saen ka maduman, Kagurangnan?” “Dai ka makakasunod ngunyan sa padudumanan ko, alagad masunod ka sako ngapit,” an simbag ni Jesus. 37 Naghapot si Pedro, “Kagurangnan, tadaw ta dai ako makakasunod saimo ngunyan? Idudusay ko an sakong buhay para saimo!” 38 Sinimbag siya ni Jesus, “Idudusay mo an saimong buhay para sako? Sa katotoohan sinasabihan taka, bago magturaok an manok, tolong beses mo akong nenegaran.”
Si Jesus an Dalan
1 Sinabihan sinda ni Jesus, “Dai kamo maghadit. Magtubod kamo sa Dios, magtubod man kamo sako. 2 Sa harong kan sakong Ama dakul an kwarto; maduman ako sa pag-andam nin lugar para saindo. Dai ko ini sasabihon saindo, kun bako ining totoo. 3 Pakaduman ko saka pakaandam ko nin lugar para saindo, mabalik ako dangan ipag-iiba ko na kamo, nganing kun saen ako, duman man kamo. 4 Aram nindo an dalan pasiring sa lugar na padudumanan ko.” 5 Nagsabi saiya si Tomas, “Kagurangnan, dai mi aram kun saen ka maduman; paano ming maaraman an dalan?” 6 Sinimbag siya ni Jesus, “Ako an dalan, an katotoohan asin an buhay; dai nin makakaduman sa Ama, kun bakong huli sako. 7 Kun ako midbid nindo, midbid man kutana nindo an sakong Ama; poon ngunyan midbid na nindo siya, asin nahiling na nindo siya.” 8 Nagsabi saiya si Felipe, “Kagurangnan, pahilingan man samo an Ama asin tama na iyan para samo.” 9 Nagsimbag si Jesus, “Felipe, haloy na nindo akong kaiba-iba, alagad dai mo pa ako midbid? An nakahiling sako, nakahiling na sa Ama. Tadaw ta nagsasabi kang ipahiling ko saindo an Ama? 10 Dai ka minatubod na ako nasa Ama asin an Ama nasa sako? An mga sinasabi ko saindo, dai ko sinasabi sa sadiri kong kabotan. An Ama, na nasa sako iyo an naggigibo kan saiyang mga gibo. 11 Magtubod kamo na ako, nasa Ama asin an Ama nasa sako. Kun dai, magtubod kamo sako huli sa mga ginigibo ko. 12 Sa katotoohan sinasabihan ko kamo, an minatubod sako magibo man kan mga ginigibo ko—labi pa kaiyan an magigibo niya huli ta maduman ako sa Ama. 13 Gigibohon ko an anoman na hagadon nindo sa ngaran ko, tanganing mapamuraway an Ama sa Aki. 14 Kun maghagad kamo nin anoman sa ngaran ko, gigibohon ko iyan.
Ipinanuga an Espiritu Santo
15 “Kun namomotan nindo ako, kukuyogon nindo an sakong mga togon. 16 Mamimibi ako sa Ama na itao niya saindo an saro pang Parasurog na magigin kaiba nindo sagkod pa man. 17 Siya an Espiritu nin katotoohan na dai maaako kan kinaban. Alagad midbid nindo siya, huli ta nagdadanay siya asin nag-eerok saindo. 18 “Dai ko kamo papabayaan paghale ko; babalikan ko kamo. 19 Dikit na sanang panahon, dai na ako mahihiling kan kinaban. Alagad mahihiling nindo ako; huli ta buhay ako, mabubuhay man kamo. 20 Pag-abot kan aldaw na iyan, maaaraman nindo na ako nasa sakong Ama, kamo nasa sako, asin ako nasa saindo. 21 “An mag-ako kan sakong mga togon asin magkuyog kaiyan, namomoot sako. An namomoot sako mamomotan kan sakong Ama; mamomotan ko man siya asin mapamidbid ako saiya.” 22 Hinapot siya ni Judas (bako si Iscariote), “Kagurangnan, tadaw ta samo ka mapamidbid asin bakong sa kinaban?” 23 Nagsimbag si Jesus, “An namomoot sako, makuyog kan sakong itinukdo. Mamomotan siya kan sakong Ama; an Ama asin ako maduman saka maerok sa kaibahan niya. 24 An dai namomoot sako, dai nagkukuyog kan sakong mga itinukdo. An tataramon na nadadangog nindo bakong sako; kundi sa sakong Ama na nagsugo sako. 25 “Ipinahayag ko na saindo an mga bagay na ini mantang kaiba pa ako nindo. 26 Alagad an Parasurog, an Espiritu Santo na ipapadara kan Ama sa ngaran ko, iyo an matukdo saindo kan gabos na bagay, dangan maparomdom saindo kan gabos na sinabi ko saindo. 27 “Katoninongan iwinawalat ko saindo; an sakong katoninongan itinatao ko saindo. Bako iyan arog kan pagtao kan kinaban. Dai kamo mahadit ni matakot. 28 Nadangog nindo akong nagsabi saindo na mahale ako alagad mabalik ako saindo. Kun namotan nindo ako, maoogma kamo huli ta maduman ako sa Ama; huli ta an Ama mas dakula sako. 29 Sinasabi ko na ini saindo ngunyan, tanganing kun mangyari na iyan, magtubod kamo. 30 Dai na ako magtataram nin haloy saindo, huli ta maabot na an kagsakop kaining kinaban. Mayo siyang kapangyarihan sako, 31 alagad dapat maaraman kan kinaban na namomotan ko an Ama; iyan an dahelan kun tadaw ta ginigibo ko an ipinagboboot niya sako. “Madya, magduman na kita!”
Si Jesus an Tunay na Poon nin Ubas
1 “Ako an tunay na poon nin ubas; an sakong Ama an paraataman. 2 Pinuputol niya sa sako an lambang sanga na dai nagbubunga; tinatakrasan niya an lambang sanga na nagbubunga tanganing orog na magdakul an bunga. 3 Nalinigan na kamo huli sa tataramon na sinabi ko saindo. 4 Magdanay kamo sako asin magdadanay ako saindo. Dai mamumunga an sangang suhay sa poon. Arog man kamo kaiyan; dai kamo mamumunga kun kamo magsuhay sako. 5 “Ako an poon, kamo an mga sanga. An magdanay sako, asin ako saiya, mamumunga nin dakul; huli ta kun suhay kamo sako, mayo kamong magiginibo. 6 An dai magdanay sako iaapon saka naaalang arog kan sanga. An siring na mga sanga tinitipon dangan isinusugba sa kalayo. 7 Kun magdanay kamo sako, asin magdanay saindo an mga tataramon ko, makakamtan nindo an anoman na hagadon nindo. 8 Napapamuraway an sakong Ama kun namumunga kamo nin dakul; iyan nagpapatotoo na kamo mga disipulo ko. 9 Namomotan ko kamo siring kan pagkamoot sako kan Ama ko; magdanay kamo sa pagkamoot ko. 10 Kun kinukuyog nindo an sakong mga togon, magdadanay kamo sa pagkamoot ko, siring na kinukuyog ko an mga togon kan sakong Ama asin nagdadanay ako sa saiyang pagkamoot. 11 “Sinasabi ko saindo an mga bagay na ini tanganing mapasaindo an kaogmahan ko asin magsupay an saindong kaogmahan. 12 An togon ko iyo ini: magkaminorootan kamo arog kan pagkamoot ko saindo. 13 Mayo nin pagkamoot na mas dakula pa ki sa pagkamoot nin sarong tawo na minadusay kan saiyang buhay para sa mga katood niya. 14 Mga katood ko kamo kun gibohon nindo an mga ipinagboboot ko saindo. 15 Dai ko na kamo aapodon na mga sorogoon, huli ta an sorogoon dai nakakaaram kan ginigibo kan saiyang kagurangnan. Aapodon ko kamong mga katood, huli ta sinabi ko saindo an gabos kong nadangog sa sakong Ama. 16 Bako kamo an nagpili sako; ako an nagpili asin nagsugo saindo na maglakaw saka na mamunga kamo, patin magdanay an bunga nindong iyan. Huli kaini, itatao saindo kan Ama an anoman na hagadon nindo saiya sa ngaran ko. 17 Kaya an togon ko saindo iyo ini: magkaminorootan kamo.
An Kaongisan kan Kinaban
18 “Kun ikinakaongis kamo kan kinaban, dapat nindong giromdomon na ako an enot na ikinaongis kaiyan. 19 Kun kamo taga kinaban, mamomotan kamo kan kinaban bilang sadiri kaiyan. Alagad pinili ko kamo hale sa kinaban, kaya bako na kamong sadiri kaiyan; ini an dahelan kun tadaw ta ikinakaongis kamo kan kinaban. 20 Giromdoma an itinaram ko saindo: ‘Mayong oripon na mas dakula pa ki sa saiyang kagurangnan.’ Kun pinasakitan ninda ako, papasakitan man ninda kamo; kun kinuyog ninda an sakong mga katukdoan, kukuyogon man ninda an mga katukdoan nindo. 21 Alagad gigibohon ninda ini gabos saindo dahel sako, huli ta dai ninda midbid an nagsugo sako. 22 Dai kutana sinda nagkasala kun dai ako nagdigdi asin nagtaram sainda. Kaya ngunyan, mayo na sindang sarahotan kan saindang kasalan. 23 An naoongis sako naoongis man sa sakong Ama. 24 Dai kutana sinda nagkasala kun dai ko ginibo sainda an mga bagay na dai pa naginibo nin siisay man. Alagad nahiling ninda an mga ginibo ko asin ikinakaongis ninda ako saka an sakong Ama. 25 Nangyayari ini tanganing maotob an nasusurat sa saindang Katogonan, ‘Ikinaongis ako ninda na mayo nin anoman na dahelan.’ 26 “Alagad maabot an Parasurog, an Espiritu nin katotoohan na hale sa Ama. Susugoon ko siya saindo hale sa Ama asin magpapatotoo siya dapit sako. 27 Kamo man magpapatotoo dapit sako, huli ta kaiba ko kamo poon pa sa kapinonan.
1 “Sinasabi ko ini saindo tanganing dai kamo mawaraan nin pagtubod. 2 Papahaleon kamo sa mga sinagoga; maabot nanggad an panahon na an siisay man na maggadan saindo maghohona na an gibong iyan sarong paglingkod sa Dios. 3 An mga bagay na ini gigibohon saindo kan mga tawo huli ta dai ninda namidbid an Ama o ako. 4 Alagad sinasabi ko ini saindo tanganing kun umabot na an panahon na gibohon ninda iyan, magiromdoman nindo na sinabi ko na ini saindo.
An Gibo kan Espiritu Santo
“Dai ko kamo sinabihan kan mga bagay na ini kaidto, huli ta kaiba pa ako nindo. 5 Alagad ngunyan maduman na ako sa nagsugo sako; alagad mayo lamang saindo nin minahapot kun saen ako maduman. 6 Ngunyan ta sinabi ko na ini saindo, napano nin kamondoan an saindong mga puso. 7 Alagad sinasabihan ko kamo kan katotoohan: marahay para saindo na maghale ako, huli ta kun dai ako maghale, dai madigdi saindo an Parasurog. Alagad kun maghale ako, susugoon ko siya saindo. 8 Pag-abot niya, papatunayan niya sa mga tawo na nasasala sinda dapit sa kasalan, sa katanosan, asin sa paghukom nin Dios: 9 sa kasalan huli ta dai sinda nagtutubod sako; 10 sa katanosan, huli ta mabalik na ako sa Ama, kaya dai na nindo ako mahihiling; 11 sa paghukom, huli ta hinukoman na an kagsakop kaining kinaban. 12 “Dakul pa an sasabihon ko saindo, alagad dai pa nindo masasabotan ngunyan. 13 Pag-abot kan Espiritu nin katotoohan, tatabangan niya kamo nganing masabotan nindo an gabos na katotoohan. Dai siya magtataram sa sadiri niyang kabotan, kundi itataram niya saindo an saiyang nadadangog, saka ipapahayag saindo an mga bagay na maabot. 14 Papamurawayon niya ako, huli ta hale sako an ipapahayag niya saindo. 15 An gabos na sadiri kan sakong Ama sadiri ko; kaya sinabi ko na hale sako an ipapahayag saindo kan Espiritu.
Magigin Kaogmahan an Kamondoan
16 “Dikit na sanang panahon, asin dai na ako nindo mahihiling; dangan pakalihis nin dikit na panahon, mahihiling giraray nindo ako.” 17 Nag-orolay-olay an nagkapira kan mga disipulo, “Ano daw an boot niyang sabihon? Sabi niya, dikit na sanang panahon, asin dai ta na siya mahihiling, dangan pakalihis nin dikit na panahon, mahihiling ta giraray siya, huli ta maduman daa siya sa Ama. 18 Ano an boot sabihon kan sinabi niyang, ‘dikit na sanang panahon?’ Dai ta nasasabotan an saiyang pinagtataram!” 19 Aram ni Jesus na boot sindang maghapot saiya, kaya sinabihan niya sinda, “Nagsabi akong ‘dikit na sanang panahon, asin dai na ako nindo mahihiling, dangan pakalihis nin dikit na panahon, mahihiling giraray nindo ako.’ Bakong iyo iyan an pinag-oorolayan nindo? 20 Sa katotoohan sinasabihan ko kamo, magtatangis kamo saka magmomondo, alagad an kinaban mag-oogma; magmomondo kamo, alagad mariribayan iyan nin kaogmahan. 21 Kun an sarong babae madali nang mangaki, namomondo siya, huli ta an kulog kan saiyang pangaki nag-abot na. Alagad pakapangaki, dai na niya naroromdoman an kulog, huli sa kaogmahan na namundag an sarong omboy sa kinaban. 22 Arog kamo kaiyan: mamondo kamo ngunyan, alagad mahihiling ko kamo liwat, asin an saindong puso mapapano nin kaogmahan na dai maaagaw saindo nin siisay man. 23 “Pag-abot kan aldaw na iyan, mayo na kamo nin hahagadon sako. Sa katotoohan sinasabihan ko kamo, an anoman na hagadon nindo sa Ama sa ngaran ko, itatao saindo. 24 Sagkod ngunyan mayo pa kamong hinagad saiya sa ngaran ko. Humagad kamo ta maako kamo, tanganing magsupay an saindong kaogmahan.
Nadaog ko an Kinaban
25 “Sinabi ko saindo an mga bagay na ini sa paagi nin mga parabola. Alagad maabot an panahon na dai na ako magamit nin mga parabola, kundi hayag na mataram ako saindo dapit sa Ama. 26 Sa aldaw na iyan, mahagad kamo saiya sa ngaran ko; dai ko sinasabi na mamimibi ako sa Ama para saindo, 27 huli ta namomotan kamo kan Ama. Namomotan niya kamo huli ta namomotan nindo ako asin minatubod kamo na gikan ako sa Ama. 28 Gikan mananggad ako sa Ama saka nagdigdi ako sa kinaban; ngunyan mahale na ako sa kinaban tanganing magbalik sa Ama.” 29 Nagsabi an mga disipulo, “Ngunyan hayag ka nang magtaram ta dai ka na naggagamit nin mga parabola. 30 Nasasabotan na nyamo ngunyan na aram mo an gabos na bagay; dai na kaipuhan na hapoton ka pa nin siisay man. Huli kaini minatubod kami na gikan ka sa Dios.” 31 Nagsimbag si Jesus, “Minatubod na kamo ngunyan? 32 Maabot an panahon—asin uya na ngunyan—na magkakasiriblag kamo, mapuruli kamo sa saindong mga harong, dangan babayaan nindo akong nagsosolo. Alagad dai ako nagsosolo, huli ta kaiba ko an Ama. 33 Sinabi ko ini saindo tanganing magkaigwa kamo nin katoninongan huli kan saindong pakikisumaro sako. Magkakaigwa kamo nin kasakitan digdi sa kinaban; alagad pakosoga an saindong boot, huli ta nadaog ko an kinaban!”
Ipinamibi ni Jesus an Saiyang mga Disipulo
1 Pakataram kaini ni Jesus, nagtingkalag siya sa langit asin nagsabi, “Ama, nag-abot na an oras. Pamurawaya an saimong Aki tanganing pamurawayon ka kan Aki. 2 Huli ta tinawan mo an Aki nin kapangyarihan sa gabos na tawo, tanganing magtao nin buhay na daing kataposan sa gabos na itinao mo saiya. 3 An buhay na daing kataposan iyo ini: na mamidbidan ka ninda, an iyo sanang tunay na Dios, saka si Jesu-Cristo na sinugo mo. 4 Pinamuraway taka digdi sa kinaban; tinapos ko na an ipinagibo mo sako. 5 Kaya, Ama, tawan sako ngunyan an kamurawayan na yaon sako kan kaiba mo ako bago lalangon an kinaban. 6 “Ipinamidbid taka sa mga tawong itinao mo sako hale sa kinaban. Sadiri mo sinda, dangan itinao mo sinda sako. Kinuyog ninda an mga tataramon mo; 7 ngunyan aram na ninda na an gabos na itinao mo sako hale saimo. 8 Itinukdo ko sainda an gabos na nanodan ko saimo, asin inako ninda. Aram man ninda na ako totoong gikan saimo, saka nagtutubod sinda na sinugo mo ako. 9 “Ipinapamibi ko sinda, bakong an kinaban, kundi an gabos na itinao mo sako huli ta sinda sadiri mo. 10 An gabos na sadiri ko saimo, an gabos na sadiri mo sakuya; napapamuraway ako huli sainda. 11 Ngunyan madiyan na ako saimo; mayo na ako sa kinaban, alagad mawawalat sinda sa kinaban. O Banal na Ama, huli kan kapangyarihan kan saimong ngaran, pangatamana an mga itinao mo sako, tanganing magkasararo sinda siring na kita saro. 12 Kan ako kaiba pa ninda, ilinikay ko sinda huli sa kapangyarihan kan ngaran mo, an ngaran na itinao mo sako. Binantayan ko sinda asin mayo sainda nin nawara, pwera kan saro na talagang mawawara, tanganing maotob an kasuratan. 13 Alagad ngunyan madiyan na ako saimo; sinasabi ko an mga bagay na ini sa kinaban tanganing mapasainda an kapanoan nin kaogmahan na nasa sako. 14 Itinukdo ko sainda an saimong tataramon, alagad ikinaongis sinda kan kinaban, huli ta bako sindang taga kinaban, siring na ako bakong taga kinaban. 15 Dai ko hinahagad saimo na haleon mo sinda sa kinaban, kundi ilikay mo sinda sa Maraot. 16 Bako sindang taga kinaban, arog sako na bakong taga kinaban. 17 Pakabanalon mo sinda sa katotoohan; an tataramon mo katotoohan. 18 Sinusugo ko sinda sa kinaban arog kan pagsugo mo sako sa kinaban. 19 Huli sa sainda, kinokonsagra ko an sakong buhay, tanganing sinda man makonsagra sa katotoohan. 20 “Bako sana sinda an ipinapamibi ko; ipinapamibi ko man an mga minatubod sako huli kan ipinahayag ninda. 21 Ipinapamibi kong magkasararo logod sinda gabos; siring na ika, Ama, yaon sako asin ako yaon saimo, asin sinda man magin saro sa satuya, tanganing magtubod an kinaban na sinugo mo ako. 22 Itinao ko sainda an kamurawayan na itinao mo sako, tanganing sinda magin saro siring na kita saro; 23 ako yaon sainda, ika yaon sako, nganing sinda magin saro nanggad. Sa paaging ini maaaraman kan kinaban na sinugo mo ako asin namomotan mo sinda siring kan pagkamoot mo sako. 24 “Ama, mawot ko na sinda man na itinao mo sako makaiba ko kun saen ako, nganing mahiling ninda an kamurawayan na itinao mo sako; huli ta namotan mo ako bago lalangon an kinaban. 25 O Amang matanos, dai ka midbid kan kinaban, alagad midbid taka; aram kan mga ini na sinugo mo ako. 26 Ipinamidbid taka sainda asin padagos na ipapamidbid, tanganing an pagkamoot mo sako mapasainda asin ako man mapasainda.”
Dinakop si Jesus
1 Pakapamibi kaini ni Jesus, naghale siya kaiba an saiyang mga disipulo asin nag-ibong sa sapa nin Cedron. Igwa nin tatamnan sa Cedron na dinumanan ni Jesus saka kan saiyang mga disipulo. 2 Tatao kan lugar na idto si Judas, an nagpasaluib ki Jesus, huli ta danay na nagduduman si Jesus kaiba an saiyang mga disipulo. 3 Sinundan sinda duman ni Judas kaiba an sarong tropa nin mga soldados saka nagkapirang bantay sa Templo na ipinadara kan mga poon na padi asin kan mga Fariseo. May dara sindang mga armas, mga lampara, saka mga sulo. 4 Aram ni Jesus an gabos na mangyayari saiya, kaya sinabat niya sinda saka hinapot, “Siisay an hinahanap nindo?” 5 Nagsimbag sinda, “Si Jesus na taga Nazaret.” Nagsabi siya, “Ako si Jesus!” An nagpasaluib na si Judas yaon duman nakatindog kaiba ninda. 6 Kan sabihon ni Jesus sainda na iyo siya si Jesus, napasibog sinda saka nagkaturumba. 7 Hinapot niya giraray sinda, “Siisay an hinahanap nindo?” “Si Jesus na taga Nazaret,” an simbag ninda. 8 Nagsabi si Jesus, “Sinabi ko na saindong ako si Jesus. Kun ako an hinahanap nindo, pabayae nindong maghale ining iba.” 9 (Sinabi niya ini tanganing maotob an saiyang itinaram, “Ama, mayong nawara maski saro sa mga itinao mo sako.”) 10 Hinugkot ni Simon Pedro an dara niyang espada, dangan tinigbas an oripon kan Halangkaw na Padi. Napalongan kan toong talinga an oripon na idto, na an ngaran Malco. 11 Sinabihan ni Jesus si Pedro, “Sarongan an espada mo! Dai ko daw iinomon an kalis na itinao sako kan Ama?”
Si Jesus sa Atubangan ni Anas
12 Dinakop saka ginapos si Jesus kan mga soldados na Romano sa pamahala kan kapitan asin katabang an mga bantay na Judio, 13 dangan dinara siya ki Anas. Si Anas iyo an panugangan ni Caifas, an Halangkaw na Padi kan taon na idto. 14 Si Caifas iyo an naghatol sa mga Judio na mas marahay para sainda na saro sanang tawo an magadan para sa bilog na nasyon.
Pinagnegaran ni Pedro si Jesus
15 Nagsunod ki Jesus si Simon Pedro saka an saro pang disipulo. Midbid na marahay kan Halangkaw na Padi an disipulong idto, kaya nakalaog siya kaiba ni Jesus sagkod sa patyo kan harong kan Halangkaw na Padi. 16 Alagad nawalat si Pedro sa luwas, sa may trangkahan. Kaya nagbalik sa luwas an disipulo na midbid kan Halangkaw na Padi, kinaolay an babaeng nagbabantay sa trangkahan, kaya pinalaog si Pedro. 17 Hinapot si Pedro kan babae, “Bakong saro ka man sa mga disipulo kan tawong iyan?” “Bako,” an simbag ni Pedro. 18 Malipot an panahon kaidto kaya an mga sorogoon saka mga bantay nagbaga nin oring asin nagtirindog sa palibot kaini tanganing magpahimbong. Nakitindog man duman si Pedro saka nagpahimbong.
Hinapot si Jesus kan Halangkaw na Padi
19 Hinapot si Jesus kan Halangkaw na Padi dapit sa saiyang mga disipulo asin dapit sa saiyang ipinagtutukdo. 20 Nagsimbag si Jesus, “Hayag akong nagtaram sa gabos; danay akong nagtutukdo sa laog kan mga sinagoga asin sa laog kan Templo na pinagtitiponan kan gabos na Judio. Mayo akong itinaram sa hilom. 21 Tadaw ta ako an hinahapot mo? Hapota an mga tawong nakadangog sako. Hapota sinda kun ano an itinaram ko. Aram ninda an mga sinabi ko.” 22 Pakataram kaini ni Jesus, sinampaling siya kan saro kan mga bantay asin sinabihan, “Arog kaiyan an pagsimbag mo sa Halangkaw na Padi?” 23 Nagsimbag si Jesus, “Kun may itinaram akong sala, sabiha kun ano iyan! Alagad kun tama an sinabi, tadaw ta sinampaling mo ako?” 24 Dangan nagagapos na ipinadara ni Anas si Jesus ki Caifas, an Halangkaw na Padi.
Pinagnegaran Giraray ni Pedro si Jesus
25 Nagtitindog pa duman si Pedro asin nagpapahimbong. Sinabihan siya kan iba duman, “Bakong saro ka man sa mga disipulo kan tawong iyan?” Pinagnegaran ini ni Pedro. “Bako ako,” an sabi niya. 26 Dangan hinapot siya kan saro kan mga oripon kan Halangkaw na Padi. An oripon na ini kadugo kan lalaking napalongan ni Pedro nin talinga. “Bakong nahiling taka na kaiba niya duman sa tatamnan?” an hapot niya. 27 Pinagnegaran man ini ni Pedro; asin tolos na nagturaok an manok.
Dinara si Jesus ki Pilato
28 Pagkaagang amay, dinara kan mga Judio si Jesus sa palasyo kan gobernador hale sa harong ni Caifas. Dai naglaog an mga Judio huli ta boot nindang magin malinig tanganing makakakan sinda kan pamanggihan sa Paskwa. 29 Kaya linuwas sinda ni Pilato dangan hinapot, “Ano an sumbong nindo tumang sa tawong ini?” 30 Nagsimbag sinda, “Kun bakong parakasala an tawong ini, dai mi kutana siya dinara saimo.” 31 Nagsabi si Pilato, “Daraha nindo siya, asin hukoman sosog sa sadiri nindong katogonan.” Nagsimbag an mga Judio, “Dai samo itinutugot an maggadan sa kiisay man.” 32 (Nangyari ini tanganing maotob an sinabi ni Jesus dapit sa paagi kan saiyang pagkagadan.) 33 Naglaog giraray si Pilato sa palasyo, inapod si Jesus saka hinapot, “Ika an hade kan mga Judio?” 34 Nagsimbag si Jesus, “Sadiri mong hapot iyan o igwa nin nagtaram saimo dapit sako?” 35 Nagsimbag si Pilato, “Ano ako, Judio? An mga kahimanwa mo asin an mga poon na padi an nagdara saimo digdi sako. Ano an ginibo mo?” 36 Nagsimbag si Jesus, “An kahadean ko bakong sa kinaban na ini. Kun an kahadean ko yaon sa kinaban na ini, nakilaban kutana an mga sorogoon ko nganing dai ako ikatao sa mga Judio. An kahadean ko bakong sa kinaban na ini!” 37 “Kun siring, hade ka palan?” an hapot ni Pilato. Nagsimbag si Jesus, “Ika an nagsasabi na saro akong hade. Namundag ako asin nagdigdi sa kinaban sa pagtaram dapit sa katotoohan. An siisay man na nasa katotoohan naghihinanyog sako.” 38 “Ano an katotoohan?” an hapot ni Pilato.
Sinentensyahan si Jesus nin Kagadanan
Pakataram kaini ni Pilato, nagluwas giraray siya dangan nagsabi sa mga tawo, “Mayo akong nakukuang sala sa saiya. 39 Alagad sosog sa saindong kaugalean, danay akong nagpapaluwas nin sarong bilanggo para sa saindo kun Pyesta nin Paskwa. Boot nindong paluwason ko an hade kan mga Judio?” 40 Nagkurahaw sinda, “Bakong siya kundi si Barrabas!” (Ining si Barrabas sarong tulisan.)
1 Dangan ipinakua ni Pilato si Jesus asin ipinahampak. 2 Naggibo an mga soldados nin sarong korona nin sangang matonok dangan ikinorona saiya; sinulotan siya nin gubing na kolor purpura. 3 Rinanihan siya ninda saka sinabihan, “Mabuhay an Hade kan mga Judio!” Dangan pinagparasampaling siya ninda. 4 Nagluwas giraray si Pilato dangan nagsabi sainda, “Iaatubang ko giraray siya saindo tanganing ipahiling saindo na mayo akong nakukuang sala saiya.” 5 Pakatapos, nagluwas si Jesus na nakokoronahan nin tonok saka nagugubingan nin purpura. Sinabihan sinda ni Pilato, “Uya an lalaki!” 6 Pagkahiling ki Jesus kan mga poon na padi asin kan mga bantay, nagkurahaw sinda, “Ipako siya sa krus, ipako siya sa krus!” Sinabihan sinda ni Pilato, “Kuaha nindo siya asin ipako nindo sa krus, huli ta mayo akong nakukuang sala saiya.” 7 Nagsimbag an mga tawo, “Sosog sa samong katogonan, dapat siyang magadan, huli ta nagsabi siyang Aki siya nin Dios.” 8 Kan madangog ini ni Pilato, orog siyang natakot. 9 Naglaog giraray siya sa palasyo dangan hinapot si Jesus, “Taga saen ka?” Alagad dai nagsimbag si Jesus. 10 Sinabihan siya ni Pilato, “Dai ka masimbag sako? Dai mo aram na igwa ako nin kapangyarihan na magpaluwas saimo asin magpapako saimo sa krus?” 11 Nagsimbag si Jesus, “Mayo ka kutana nin kapangyarihan sako kun dai iyan itinao saimo nin Dios. Kaya mas dakula an kasalan kan nagdara sako saimo.” 12 Kan madangog ini ni Pilato, orog siyang naghanap nin paagi na mapaluwas si Jesus. Alagad nagkurahaw an mga tawo. “Kun paluwason mo siya, bako kang katood ni Cesar! An siisay man na nagsasabing hade siya, kaiwal ni Cesar!” 13 Pagkadangog kaini ni Pilato, dinara niya sa luwas si Jesus asin nagtukaw sa tukawan kan hukom sa lugar na inaapod “Platapormang Gapo,” (sa tataramon na Hebreyo, “Gabbatha.”) 14 Mag-aalas dose na nin odto kaidto kan bisperas nin Paskwa. Nagsabi si Pilato sa mga Judio, “Uya an hade nindo!” 15 Alagad nagkurahaw sinda, “Gadanon siya! Gadanon siya! Ipako siya sa krus!” Hinapot sinda ni Pilato, “Boot nindong ipako ko sa krus an saindong hade?” Nagsimbag an mga poon na padi, “Mayo kami nin ibang hade kundi si Cesar!” 16 Pakatapos, itinao ni Pilato si Jesus sainda nganing ipako sa krus.
Ipinako si Jesus sa Krus
Kaya kinua ninda si Jesus. 17 Nagluwas siya, pasan an saiyang krus pasiring sa lugar na inaapod “Lugar nin Bungo,” (sa tataramon na Hebreyo, “Golgota.”) 18 Duman, ipinako ninda siya sa krus, kaiba an duwa pang tawo—an saro sa too niya, an saro sa wala. 19 Nagsurat si Pilato nin sarong paisi na arog kaini an sinasabi: “Si Jesus na taga Nazaret, an Hade kan mga Judio,” dangan ipinabugtak ini sa itaas na parte kan krus. 20 Dakul na Judio an nakabasa kaini, huli ta an lugar na pinagpakoan ki Jesus bakong harayo sa syudad. An paisi isinurat sa tataramon na Hebreyo, Latin saka Griyego. 21 Sinabihan si Pilato kan mga poon na padi, “Dai mo isurat na ‘Hade kan mga Judio,’ kundi, ‘An tawong ini nagsabi, Ako an Hade kan mga Judio.’” 22 Alagad nagsimbag si Pilato, “An sinurat ko, sinurat ko na.” 23 Pakapakoan ki Jesus sa krus kan mga soldados, kinua ninda an saiyang mga gubing saka pinag-apat, tigsararong parte sinda. Alagad dai ninda binaranga an pang-irarom niyang bado. An badong ini mayong takip; saro sana ining pedasong hinabol. 24 Kaya nag-olay-olay an mga soldados, “Dai ta ini pagtabason; pagripahan ta na sana kun siisay an makakakua kaiyan.” Nangyari ini tanganing maotob an kasuratan, “Pinagbaranga ninda an sakong mga gubing; pinagripahan ninda an sakong bado.” Ini an ginibo kan mga soldados. 25 Nakatindog harani sa krus ni Jesus an saiyang ina, saka an tugang na babae kan saiyang ina, si Maria na agom ni Cleofas, asin si Maria Magdalena. 26 Kan mahiling ni Jesus an saiyang ina, asin an disipulo na padangat niya sa kataed kaini, sinabihan niya an saiyang ina, “Babae, uya an saimong aki!” 27 Dangan sinabihan niya an disipulo, “Uya an saimong ina!” Poon kaidto, inako kan disipulo an ina ni Jesus sa saiyang harong.
An Pagkagadan ni Jesus
28 Pakatapos kaini, huli ta aram na ni Jesus na tapos na an gabos, asin tanganing maotob an kasuratan, nagsabi siya, “Napapaha ako.” 29 Igwa duman nin mangko na pano nin suka; ibinuntog ninda duman sa suka an sarong espongha, itinugod ini sa sarong sanga nin isopo dangan idinuhol sa ngoso niya. 30 Pakasupsop ni Jesus kan suka, nagsabi siya, “Tapos na!” Dangan idinuko niya an saiyang payo asin nautsan siya. Ginarod an Hirog ni Jesus 31 An aldaw na idto bisperas nin Paskwa kaya habo an mga Judio na mawalat sa krus an mga bangkay sa aldaw na Sabbath huli ta banal na aldaw ini. Kaya hinagad ninda ki Pilato na ipabari niya an mga tabay kan mga ipinako sa krus dangan haraleon duman an mga bangkay. 32 Kaya nagduman an mga soldados saka binarari an mga tabay kan duwang ipinako kaiba ni Jesus. 33 Alagad pagrani ninda ki Jesus, nahiling nindang gadan na ini, kaya dai na ninda binari an saiyang mga tabay. 34 Alagad ginarod kan saro sainda an hirog ni Jesus; buminulos tolos an dugo asin tubig. 35 (An nakahiling kan nangyaring ini iyo an nag-osipon dapit kaini, tanganing magtubod man kamo. Totoo an pagsaksi niya asin aram niyang katotoohan an sinasabi niya.) 36 Nangyari ini tanganing maotob an kasuratan, “Mayong mababari ni saro kan saiyang mga tolang.” 37 Igwa pang nasasabi sa kasuratan, “Hihilingon ninda an saindang ginarod.”
Ilinubong si Jesus
38 Pakatapos kaini, si Jose na taga Arimatea nakiolay ki Pilato na tugotan siyang kuahon an bangkay ni Jesus. (Si Jose disipulo ni Jesus, alagad hilom sana, huli ta natakot siya sa mga Judio.) Tinugotan siya ni Pilato, kaya nagduman siya dangan kinua an bangkay. 39 Nag-iba saiya si Nicodemo, an tawo na nagdolok ki Jesus sarong banggi kaidto, na may darang mga treynta kilos na pahamot na sinaralak na mira saka aloe. 40 Kinua ninda an bangkay ni Jesus, asin sosog sa kaugalean kan mga Judio, pinatos ninda idto nin mga telang lino na inibahan kan mga dara nindang pahamot. 41 Igwa duman nin sarong tatamnan harani sa lugar na pinagpakoan ki Jesus na igwang bagong lulubngan na dai pa ginagamit. 42 Huli ta bisperas na kan Sabbath, saka harani an lulubngan na idto, duman na ninda ilinubong an bangkay ni Jesus.
Nabuhay Liwat si Jesus
1 Madurudiklom pa kan Domingong aga, nagduman na si Maria Magdalena sa lulubngan. Nahiling niyang hinale na an gapong isenera sa pintoan kan lulubngan. 2 Nagdalagan siya pasiring ki Simon Pedro asin sa disipulo na padangat ni Jesus saka nagsabi, “Kinua ninda sa lulubngan an Kagurangnan; dai mi aram kun saen ninda siya ibinugtak!” 3 Kaya si Pedro saka an padangat na disipulo nagduman tolos sa lulubngan. 4 Nagdalagan sindang duwa, alagad an disipulo orog na marikas ki Pedro kaya enot na nakaabot sa lulubngan. 5 Nagduko siya asin nahiling niya an mga telang lino, alagad dai siya naglaog. 6 Kasunod niyang nag-abot si Simon Pedro na naglaog tolos sa lulubngan. Nahiling man niya an mga telang lino, 7 asin an panyo na ipinatos sa payo ni Jesus na nalulukot na suhay. 8 Dangan naglaog man an disipulo na naenot sa lulubngan; nahiling niya idto asin nagtubod siya. 9 (Dai pa ninda nasabotan an kasuratan na nagsasabing dapat siyang mabuhay liwat.) 10 Dangan nagpuli sindang duwa.
Nagpahiling si Jesus ki Maria Magdalena
11 Nagtindog na nagtatangis si Maria sa luwas kan lulubngan, asin mantang nagtatangis, duminuko siya tanganing maghiling sa laog kan lulubngan. 12 Nakahiling siya nin duwang anghel na nakaputi, nagtutukaw sa dating namugtakan kan bangkay ni Jesus: saro sa pamayohan asin saro sa pamitisan. 13 Hinapot siya kan mga anghel, “Babae, tadaw ta nagtatangis ka?” Nagsimbag siya, “Huli ta kinua ninda an sakong Kagurangnan asin dai ko aram kun saen ninda siya ibinugtak!” 14 Pakataram kaini, nagsalingoy siya asin nahiling niya si Jesus na nagtitindog duman; alagad dai niya aram na si Jesus idto. 15 Hinapot siya ni Jesus, “Babae, tadaw ta nagtatangis ka? Siisay an hinahanap mo?” Sa paghona na siya an hardinero, nagsabi si Maria saiya, “Kun kinua mo siya, sabihi ako kun saen mo siya ibinugtak ta kukuahon ko siya.” 16 Nagsabi si Jesus, “Maria!” Nag-atubang siya ki Jesus dangan nagsabi sa tataramon na Hebreyo, “Rabboni!” (An kahulogan kaini, “Maestro.”) 17 Sinabihan siya ni Jesus, “Dai mo ako pagkapotan ta dai pa ako nakakasakat duman sa sakong Ama. Alagad dumuman ka sa mga tugang ko saka sabihan mo sinda na masakat na ako duman sa sakong Ama asin saindong Ama, sa sakong Dios asin saindong Dios.” 18 Kaya nagduman si Maria Magdalena dangan sinabihan an mga disipulo na nahiling niya an Kagurangnan. Inosipan niya sinda na an Kagurangnan iyo an nagsabi saiya kan mga bagay na ini.
Nagpahiling si Jesus sa Saiyang Mga Disipulo
19 Pagkabanggi kan Domingo man sanang idto, nagtiripon an mga disipulo. Binaratan an mga pintoan kan harong na pinagtitiriponan ninda huli sa takot ninda sa mga Judio. Dangan naglaog si Jesus, puminatahaw sainda saka nagsabi, “Mapasaindo an katoninongan.” 20 Pakataram kaini, ipinahiling niya sainda an saiyang mga kamot saka hirog. An mga disipulo napano nin kaogmahan pagkahiling ninda sa Kagurangnan. 21 Nagsabi giraray sainda si Jesus, “Mapasaindo an katoninongan. Siring na ako sinugo kan Ama, sinusugo ko man kamo.” 22 Pakataram kaini, hinangosan niya sinda saka sinabihan, “Akoa nindo an Espiritu Santo. 23 An kiisay man na kasalan na saindong patawadon, napapatawad; an kiisay man na kasalan na dai nindo patawadon, dai napapatawad.”
An Pagduwa-duwa ni Tomas
24 Si Tomas (na inaapod Kambal), saro kan doseng disipulo, dai ninda kaiba kan mag-abot si Jesus. 25 Kaya sinabihan siya kan ibang mga disipulo, “Nahiling mi an Kagurangnan!” Alagad sinabihan sinda ni Tomas, “Sagkod dai ko nahihiling an labot kan mga pako sa saiyang mga kamot asin ikalaog diyan an sakong muro, dangan an sakong kamot sa saiyang hirog, dai ako matubod.” 26 Pakalihis nin sarong semana, nagtiripon giraray an mga disipulo duman sa laog kan harong; kaiba na ninda si Tomas. An mga pintoan binaratan, alagad naglaog si Jesus, puminatahaw sainda saka nagsabi, “Mapasaindo an katoninongan.” 27 Dangan sinabihan niya si Tomas, “Hilinga an sakong mga kamot asin bugtakan digdi an saimong muro; dangan laogan an kamot mo sa sakong hirog. Dai ka magduwa-duwa kundi magtubod!” 28 Nagsabi si Tomas, “Kagurangnan ko asin Dios ko!” 29 Sinabihan siya ni Jesus, “Minatubod ka huli ta nahihiling mo ako? Paladan an mga minatubod maski dai nakakahiling sako!”
An Katuyohan kan Librong Ini
30 Dakul pang ngangalasan an ginibo ni Jesus na nahiling kan saiyang mga disipulo alagad dai nasusurat sa librong ini. 31 Alagad an mga ini isinurat tanganing magtubod kamo na si Jesus iyo an Cristo, an Aki nin Dios, na sa paagi kan pagtubod nindo saiya, magkaigwa kamo nin buhay.
Nagpahiling si Jesus sa Pitong Disipulo
1 Pakatapos kaini, nagpahiling giraray si Jesus sa mga disipulo niya sa baybayon kan Danaw nin Tiberias. Arog kaini an pangyari: 2 magkairiba si Simon Pedro, si Tomas (na inaapod Kambal), si Natanael (na taga Cana sa Galilea), an mga aki ni Zebedeo, asin an duwa pa kan mga disipulo ni Jesus. 3 Nagsabi si Simon Pedro sainda, “Maninira ako.” Nagsabi sinda, “Maiba kami saimo.” Kaya naglunad sinda sa sakayan, alagad mayo sindang nadakop sagkod mag-aga. 4 Kan nagsisirang na an aldaw, nagtindog si Jesus sa baybayon, alagad dai siya namidbid kan mga disipulo. 5 Hinapot sinda ni Jesus, “Mga aki, may nadakop lamang kamo?” Nagsimbag sinda, “Mayo lamang.” 6 Kaya sinabihan niya sinda, “Itsahan nindo an saindong hikot sa too kan sakayan asin makakadakop kamo.” Kaya initsa ninda an hikot asin dai na ninda ini naguguyod, huli ta kadakul kan sirang nadakop ninda. 7 An padangat na disipulo ni Jesus nagsabi ki Pedro, “An Kagurangnan iyan!” Pagkadangog kaini ni Pedro, nagsulot siya nin gubing (huli ta huba siya) dangan luminukso sa tubig. 8 Idinoong kan ibang mga disipulo an sakayan, guyod an hikot na pano nin sira huli ta bako sindang harayo sa baybayon; mga sanggatos na metro an distansya ninda sa baybayon. 9 Pakahawas ninda, nahiling ninda na may baga na duman, na may sira na idinadarang saka may tinapay. 10 Sinabihan sinda ni Jesus, “Magdara kamo digdi nin nagkapirang sira na bago pa sana nindong madakop.” 11 Kaya naglunad si Pedro sa sakayan dangan ginuyod sa baybayon an hikot na pano nin darakulang sira—syento singkwenta y tres gabos. Maski kadakul an sira, dai nagisi an hikot. 12 Sinabihan sinda ni Jesus, “Madya asin pamahaw na kamo.” Mayo nin siisay man sa mga disipulo na nangahas maghapot kun siisay siya, huli ta aram ninda na siya an Kagurangnan. 13 Dangan nagrani si Jesus, kinua an tinapay saka itinao sainda. Siring man an ginibo niya sa sira. 14 Iyo ini an ikatolong pagpahiling ni Jesus sa saiyang mga disipulo poon na mabuhay siya liwat.
Si Jesus asin si Pedro
15 Pakapamahaw ninda, naghapot si Jesus ki Simon Pedro, “Simon, aki ni Juan, namomotan mo ako labi pa ki sa mga ini?” Nagsimbag siya, “Opo, Kagurangnan, aram mo na namomotan taka.” Sinabihan siya ni Jesus, “Pakakana an mga kordero ko.” 16 Hinapot giraray siya ni Jesus, “Simon, aki ni Juan, namomotan mo ako?” Nagsimbag siya, “Opo, Kagurangnan, aram mo na namomotan taka.” Sinabihan siya ni Jesus, “Atamana an mga karnero ko.” 17 Ikatolong beses na hinapot siya ni Jesus, “Simon, aki ni Juan, namomotan mo ako?” Namondo si Pedro huli ta hinapot siya ni Jesus nin ikatolong beses kun namomotan niya siya, kaya sinabihan niya si Jesus, “Kagurangnan, aram mo an gabos; aram mong namomotan taka!” Sinabihan siya ni Jesus, “Pakakana an sakong mga karnero. 18 Sa katotoohan sinasabihan taka: kan hoben ka pa, nagsadiri kang maghagkos dangan minaduman ka saen man na boot mo; alagad kun gurang ka na, uunaton mo an mga kamot mo dangan iba an mahagkos saka madara saimo sa habo mong dumanan.” 19 (Sinabi niya ini nganing ipahayag kun sa anong paagi nin kagadanan papamurawayon niya an Dios.) Dangan sinabihan niya si Pedro, “Sumunod ka sako!”
An Disipulo na Padangat ni Jesus
20 Pagsalingoy ni Pedro, nahiling niyang nagsusunod sainda an disipulo na padangat ni Jesus—an disipulo na nagsandig ki Jesus kan namamanggi sinda asin naghapot saiya, “Kagurangnan, siisay an mapasaluib saimo?” 21 Kan mahiling siya ni Pedro, hinapot niya si Jesus, “Kagurangnan, ano man an mangyayari saiya?” 22 Sinimbag siya ni Jesus, “Ano an labot mo kun boot kong mabuhay siya sagkod na magdigdi ako liwat? Sumunod ka sana sako!” 23 Kaya nakalakop an bareta sa mga disipulo ni Jesus na an disipulong idto dai magagadan. Alagad dai sinabi ni Jesus na an disipulong idto dai magagadan; an sinabi niya, “Ano an labot mo kun boot kong mabuhay siya sagkod na magdigdi ako liwat?” 24 Iyo ini an disipulo na nagpapatotoo kan mga bagay na ini asin siya man an nagsurat kaini. Aram mi na totoo an sinasabi niya.
Kataposan
25 Dakul pang ibang mga bagay an ginibo ni Jesus na kun isurat gabos, sa paghona ko, an mga librong susuratan dai makakaigo sa bilog na kinaban.