Basef Amama Bu'wami Jon Nanda'ami

Basef bandami Jon nanda'ami

1:1-18 Jisas Krais agel wa'ana Basef nataga epen
1:19-51 Jon napisi'as embeli nawalipa basefa Jisas nafi'i. Ea' Jisas nali' nofala alupumi ananimi biamibiam.
2:1–12:50 Jisas nawalipasa basef Godi nanda' amamaga la'ifimi 7-peleim si'i Ahalomana God nanda'ami
13:1–19:42 Jisas nafe' Jerusalem nawalipasa basef bu'wami ea' sanda' kotimana saundana lawag usi'inai tu'wanainai naga'
20:1-31 Jisas nehafel wapoti' nandawalap alupusi ananisi21:1-25 Jisas nafe' Galili nandawalap alupumi ananimi 7-peleim

1

Basef mataga epen anan Jisas

1 Fowa' gani dambadamba anom Basef epen nape. Ea' Basef epen anama nape naloma God. Ea' epen anama agilinama Basef anan atona God. 2 Fowa' dambadamba epen anama agilinama Basef naloma God nape. 3 Anan nanda' epes ea' nanda' amamaga hiami. Owa' anom amamaga motaga anona eaf, owa'etin. Epes saloma amamaga matagai hiami anan atona nanda'am mataga. 4 Ambal namunai napaina nape epen anama ea' ambal anama nanda' epes howalas. 5 Howalagon anama nanda' owamb howalagon. Ea' owamb ina naofeniagon, owa'. 6 Anona aman nataga, agilinama Jon, God nasapa'ana nafi'i. 7 Anan nafi'i ma neawalapa basef. Dei' nawalapa basefa howalagon anama ma epes hiesi some' basef ananimi sembale'efana. 8 Jon nawalapa basef amama anan ina nagwapin anama nanda' epes hiesi howalas, owa'. Anan nali' nafi'i ma neawalapa basef alihima nagwapin anama endilisinai nafi'i etap anae' nanda' epes howalas. 9 Nagwapin anama nanda' epes howalas endilisi nafi'i etap anae' ma dei' nogota anae'. 10 Fowa' gani anan nanda' etap anae' nataga, dei' nafi'i nape etap anae'. Ea' esis amam nematawa etapasi ina segawana, owa'. 11 Anan nafi'i nataga ofagama etap hiagoma esis Juda, ea' epes hiesi Ananisi ina sogawana sa'i sofa'ana sembale'efana, owa'etin. 12 Ea' esis emi egafis amam nematawa seambale'efanai, nese'asa esis agofa setaga awasi Godi. 13 Esis ina sataga awasi Godi ma waf bu'unai mamasas solasi, owa'etin. Esis ina sataga awasi Godi si'i ukup mamasasi ma'i ma selas, owa'. God atona nanda'as sataga awasi ananisi. 14 Basef mataga epen ea' anan nape la'afena ape', ea' wati howalagon pepel Ananinai. Howalagon anama pepel Nogalomana atona, Ahalomana nasapa'ana nafi'i. Ape' mati amama nagiambamapa etin nanda'apa la'ifipa ma nihi'ambapa waf endilisinai nape si'ina ma anan. 15 Ea' Jon nawalapa basefa anan na'ama na'i mehip na'i, “Anan aman anama fowa' ali' a'ipipana a'i. Anan nigi'ma ae' neafi'i, anan nape nali'ma ae'. Dei' main, mama'we ata' owa' kolae anan fowa'inai napen ambal namunai.” 16 Ape' hiapai mofa' amamaga bu'wami hiami mapoma anan atona. Waf anama nagiambamapa etin nanda'apa la'ifipa nanda'am mape na'ama etin nimeguf hiami. 17 Fowa' God nase'ana mi'uli Moses ea' Moses nawalipas. Ea' Jisas Krais nikila' Moses nagiambamapa etin ma waf endilisinai. 18 Owa' anona epen nieti Gode. Owa'etin. Nogalomana anama Godi atotona natolona. Anan na'ama etin si'i God. Anan nape felefele' endilisi naloma Ahalomana ea' nawalapa basef ofagema ma ape' nihi'ambapa God.

Jon napisi'as embeli nawalapa basef bu'wami

19 Anom amam dambami Judaimi mapani Jerusalem masapa'i anom amam mafe' mahali' Jon. Anom pris maloma anom Livai mumafi ipat Godi, amam mapani Jerusalem mafi'i mahali' Jon ma'i, “Ine' emi egafina?” 20 Ea' Jon ina nambaho'a basef, owa'. Anan nagwamam nawalapa basef alihim na'ipam na'i, “Ae' ina Krais God nandandepe nasapa'e afi'i, owa'.” 21 Ea' mahali'ana ma'i, “Dei' ine' enina profet fowa'inai agilinama Elaija?” Ea' anan na'i, “Ae' owa'.” Ea' ma'i, “Dei' ine' aman anama Profet ape' mape mohafanai?” Ea' nagwamama basef na'i, “Owa'.” 22 Ea' ma'ipana ma'i, “Dei' ine' emi? Ama afa' utanima ofe' wi'ipa dambami masapa'afa wafi'i. Ine' na'i ine' etina na'i maim basef, ine' emi?” 23 Ea' Jon nagwa basef si'i fowa' profet Aisaia na'iam na'i, “Ae' anona maf atona na'i anona etap fatauguma wafiguma na'iam na'ama na'i, ‘Pendondomba eaf Dembinai!’ ” 24-25 Ea' anom Farisi dambami Judai masapa'am mafi'i mahali'ana ma'i, “Ine' Krais God nandandepena nasapa'ena nafi'i o, ine' Elaija o, ine' enina Profet dembinai? I'i ine' owa' Krais, owa' Elaija, enina Profet, dei' ine' napisi'asa embela main?” 26 Ea' Jon nagwamam na'ipam na'i, “Ae' apisi'as embel atom wafimi, ea' anona aman nape la'afena ipe', ina pegawana. 27 Aman anama nigi'ma ae' niefi'i. Ae' ina epen bu'uwei ma eatagaha mandelefa su ananimi, owa'. Anan dembinai endilisi, nikila' ae'.” 28 Basef amama mataga anona wambel Betani walemb Jordan fisana, Jon napisi' esis amam nematawa.

Jisas si'i anona mafin sipsip nogalomana Godi

29 Wafilu Jon nati Jisas nafi'mai anan na'ipas na'ama na'i, “Ipe' piti aman anama anan si'i mafin sipsip nogalomana Godi. Anan nambimb nokwaha waf aonai esis amam nematawa hiesi sape etapi sanda'anai. 30 Anan ma'una anama ea' nafi'i. Anama fowa' ae' a'ipipa a'i, ‘Anona aman nigi'ma ae' niefi'i, anan nali'ma ae'. Dei' main, anan nali' nape ea' ae' selai agi' ataga.’ 31 Ae' ina egawa anan epen emi egalina, ata' owa'etin. Ae' afi'i apisi'ipa embela eawalapa aman anama dembinai ma ape' amam nematawa Israel.” 32 Ea' Jon nawalapa basef alihim na'i, “Ae' ati Ambal Bu'unai Godi nakwaha heven nisila'i si'i amil mai'una nisila'i ea' nafe' nape nomona anan. 33 I'I God owa' nie'ipi basef amama ae' ina egawa anan, owa'. Ea' God nasapa'e afi'i ma iepisi'asa embel anan na'ipi na'i, ‘Ine' niti Ambal bu'unai Ae'anai nisila'i ma ea' aman anama ea' ma'una. Anan nambimb nesapa'i Ambal Bu'unai Godi nope nolomepa.’ 34 Ae' atolona endilisi awalapa basef alihima anan a'iam a'i, anama anan Nogalomana Godi endilisi.”

Jisas nofala alupumi biamibiam

35 Wafilu Jon nafe' naitu wapoti' na'ama ea' alupumi ananimi biam malomana mape. 36 Ea' nati Jisas nafo'o, na'ipa alupumi ananimi nihi'ambama Jisas na'i, “Piti, anan si'i sipsip nogalomana Godi.” 37 Ea' alupumi ananimi mame' na'ipam na'ama, mafe' maila Jisas. 38 Ea' Jisas nandamboma nati amam mailana na'ipam na'i, “Ipe' pa'i pifi'i pegolopa main?” Ea' ma'ipana ma'i, “Rabai, ine' nape maina ipat?” Agel anama “Rabai” ape' mambomana ma'i, “Dembinai tisa.” 39 Ea' anan na'ipam na'i, “Ipe' ata' fi'i ma petologon.” Ea' mafe' ipat anan napeinai. Nemaf anama atona wambomota aon nandamboma napani gani wa'ol 4 klok, ea' malomana mapani. 40 Amam mame' basef amama Jisasi Jon fowa' nali' na'iami mailana. Amam agilinama Saimon Pita naloma owalomana Andru. 41 Andru nali' name' basef Jisasi atom, netambel nagolopa Saimon, ea' na'ipana na'i, “Afa' wati Mesaia ea'.” Ape' dei' mamboma agel anama Mesaia ma'i Krais, God nandandepana nasapa'ana nafi'i. 42 Ea' Andru nao'wa Saimon nafi'mai Jisas natolona na'i, “Ine' Saimon nogalomana Joni. Anona nemaf agel ine'inai nefala Sifas.”Agel anama “Pita” na'i owap.

Jisas nofala Filip naloma Nataniel

43 Wafilu Jisas na'i nefe' etap anama hiagoma Galili. Ea' nagolopa Filip natolona na'ipana na'i, “Ine' fi'i nila ae'.” 44 Filip nafi'i wambel anama atona Pita naloma Andru mafi'ima, Betsaida. 45 Ea' Filip nafe' nagolopa Nataniel na'ipana na'i, “Aman anama fowa' gani Moses nanda' basefa mi'uli God na'ianai, ea' amam profet wapoti' manda' basef ma'ianai, aman anama ma'una afa' watolona. Anan Jisas Nasaretinai, Josep nogalomana.” 46 Ea' Nataniel nahali' Filip na'i, “Dei' anom amamaga bu'wami mataga mafi'i Nasaret?” Ea' Filip na'ipana na'i, “Ine' fi'i nitolona.” 47 Ea' Jisas nati Nataniel nafi'mai anan na'ipana na'i, “Niti aman anama Israelinai endilisi, aman bu'unai. Anan owa' ni'i anom basef baso'maimi.” 48 Ea' Nataniel na'ipana na'i, “Dei' ine' negawe na'imama?” Ea' Jisas nagwamana na'ipana na'i, “Do'ok Filip ina dei' nofalena, ata' owa'etin, ae' ali' atilina nape lawag fik ofagena. Nogota anama atilina.” 49 Ea' Nataniel nagwamana na'i, “Dembinai Tisa, ine' nogalomana Godi endilisi. Ine' dembinai King ape' Israeli.” 50 Ea' Jisas nagwa basef na'i, “Do'ok ae' atilina nape lawag ofagena fik. Amama atom dei' ine' nombale'efa ae'. Endilisi, anona nemaf ine' niti anom amamaga la'ifimi mikila' amama.” 51 Ea' Jisas na'ipam wapoti' na'i, “Ae' a'ipipa endilisi, anona nemaf ipe' piti heven nindowsi' negal ea' amam ensel Godi molata misila'i ae' ataga epen endilisiwei.”

2

Jisas namboma embel mataga wain

1 Anom nimeguf mafe'ma wenif, anona aman naso' ano'w nemata'w wambel anama Kana nape etap anama hiagoma Galili. Ea' mama'wana Jisasi kwape kwalomas kwati sandase'ama. 2 Esis sofala Jisas naloma alupumi ananimi wapoti' mafi'i mati sandase'ama. 3 Ea' embel wain hi'alam. Ea' mama'wana Jisasi kwafi'i kwa'ipana kwa'i, “Esis embel wain a'as.” 4 Ea' Jisas na'ipakw na'i, “Mama'we, maol anama ina ae'anai. Nogota ae'anai ina dei' nataga, ata' owa'.” 5 Ea' kwa'ipa amam manda' maola anan naso' nemata'wi kwa'i, “I'i anan nie'ipipa anom basef, ipe' peme'ana.” 6 Anom maloh lu'wami ma'oh felefele' ma anama. Maloh amama esis Juda saila mi'uli Godi sasa'ofami. Maloh amama wanom wanom otamba sanda'ami si'i dram lu'wami. 7 Ea' Jisas na'ipa amam manda' maoli na'i, “Ipe' pilai embel pekolo'wam maloh amama ma si'im endilisi.” Ea' amam molam si'im si'i anan na'ipam. 8 Ea' na'ipam na'i, “Dei' nelai tu'wanim pefa'am pefe' pese'anam aman numafi gwa'aimi.” Ea' mofa'mana embel mafe'. 9 Dembinai numafi gwa'aimi embel amama name'am, ea' mataga bo'om si'i wain, ea' anan ina negawa embel amama amam mola embel atom, owa'. Ea' amam manda' maola anan mogawam. Ea' anan dembinai nofala aman anama naso' nemata'wi 10 na'ipana na'i, “Epes hiesi ata' sali' sase'asa wain anama bu'unai nali' sa'ana ea' sagi' sofa'masi wain anama aonai kwaikwaie'. Ea' ine' owa'etin. Ine' nambaho'wa wain anama bu'unai na'ihi dei'aol nagi' nefa'ana nafi'i.” 11 Anama pepel la'ifinai nali'i si'i God atona nanda'anai, dambadamba Jisas nanda'ana wambel Kana etap anama hiagoma Galili. Anan nihi'amba asisa pepel howalagon Ananinai. Ea' alupumi ananimi mombale'efana. 12 Amama hi'alam, Jisas naloma alupumi ananimi miniala Kaperneam maloma mama'wana anani'wi kwaloma owapana ananimi wapoti' ea' sape na'ama anom nimeguf.

Jisas nakolo'asam nakwaha amamaga esis satalom nomon ipat lu'unai Godi sanda' lotuwanai

13 Nemaf anama sea' gwa'aimi lu'wami Pasova felefele'ma neataga, Jisas nondowasa' Jerusalem. 14 Ea' nawis ipat lu'unai Godi nomon nati epes satama mafis amama sipsip bulmakau amiguf mai'unamb ea' enis satalom otamba sindisisila'mam. 15 Ea' Jisas nafela anona mandof strin natopagas nanda' anep wip si'i bolam. Ea' natopaga epes isima natofas natofamasa amamaga amama asasimi sipsip maloma bulmakau wapoti' mawis mafe' ande'. Ea' nakowasom otamba moni esis sindisisila'mami nakwahom, namboma tebol asasimi nakolo'asam. 16 Ea' na'ipa amam amama matala mai'unamb na'i, “Ipe' fa'a amamaga amama fo'o. Ipe' ina penda' ipat Ahalomei netaga si'i ipat maket, owa'.” 17 Ea' alupumi ananimi ukup mandanda'ma anom basef mape Baibel ma'iam ma'i, “Ae' okom nohafel endilisi ma enda' maol la'ifinai endilisi ma imafi ipat ine'inai neape andeande'.” 18 Ea' amam Juda mati anan nanda'am na'ama, ma'ipana ma'i, “Ine' ata' nihi'ambafa anona ikwaf si'i God atona nanda'anai ma weagawa ine' agel lu'unai ma nanda'am na'ama ma afa'.” 19 Ea' Jisas nagwamama basef na'i, “Ipe' penda'ana ipat anama lu'unai Godi aona, nambimb ae' etanima ela'ana notawa wapoti' nimeguf wanom.” 20 Ea' amam Juda ma'ipana ma'i, “Ipat anama sanda'ana sala'ana afagof hiami 46-peleim, ea' ine' na'i nimeguf wanom etin nela'ana wapoti' a' amon?” 21 Ea' ipat anama Jisas na'ianai ina na'i ipat anama endilisinai lu'unai Godi, owa'. Anan na'i alop ananinai. 22 Nemaf anama God nafelana wapoti' hi'agif sawanama, nogota anama amam alupumi ananimi ukup mapoma basef amama ananimi fowa' na'iami. Ea' dei' mombale'efa basef amama mape Baibel maloma basef amama Jisas fowa' na'iami.

Dembinai Jisas negawa epes hiesi ea'

23 Jisas nape Jerusalem ama nimeguf amama Pasovaimi, esis amam nematawa hiesi sati ikwaf la'ifinai anan nanda'anai ea' sembale'efana. 24 Ea' Jisas negawa nomonas asasimi epes hiesi. Na'ama anan ina nembale'efas, owa'. 25 Anan ina gawa a'ana ma enis sie'ipana ma waf epesi, owa'etin. Anan negawa epes hiesi ea' negawa ukup opalef asasimi.

3

Jisas na'i naloma Nikodemus

1 Anona aman agilinama Nikodemus, anan Farisi agel lu'unai ma esis Juda. Anan nape dembinai asasinai. 2 Anona owamb nafi'mai Jisas na'ipana na'i, “Dembinai Tisa, ape' mogawa ine', God nasapa'ena nafi'i si'i Dembinai Tisa. I'i owa' God nope noloma anona epen, anan ina la'ifina neanda' maol anama la'ifinai ine' nanda'anai, owa'.” 3 Ea' Jisas nagwamana basef na'i, “Ae' a'ipina endilisi, emi epen God owa' nendan netaga dambaini, enin ina nambimb niowis wambota Godi numafian, owa'etin.” 4 Ea' Nikodemus nahali'ana na'i, “Dei' amama hagasi sonda'am si'imama ma solas seataga dambais wapoti'? Esis sotanima suwis opalef mamasasi nomon, ama nambimb otanima olas wapoti'?” 5 Ea' Jisas nagwamana na'ipana na'i, “Ae' a'ipina endilisi, i'i Ambal Bu'unai Godi owa' nenda'an dambaina embel, ina nambimb la'ifin niowis wambota Godi, owa'etin. Ea' i'i Ambal Bu'unai Godi nolan dambain, enin wilama niowis wambota Godi. 6 Amamaga mataga alop atonai, amama alop atopumi si'i ano'w nemata'w kola awani. Ea' amamaga Ambal Bu'unai Godi nanda'ami, amama mataga si'i Ambal Bu'unai. 7 Ina nomonas natanea a'ipina na'ama a'i petaga dambaipa wapoti' si'i epes solaipa, owa'. 8 Uf naluwi si'i nalo nafe' ganigani. Ine' name' uf atona, ea' ina negawa anama nalo nafi'ima nafe'ma, owa'. Epes hiesi Ambal Bu'unai Godi nanda'as sataga dambais, esis sataga na'ama etin.” 9 Ea' Nikodemus nagwamana basef na'i, “Amamaga amama nambimb motaga mondawalap mi'imama?” 10 Ea' Jisas nagwamana na'i, “Dei' si'i main? Ine' Dembinai Tisa nawalipasa basef esis Juda, ea' ine' owa' negawa amamaga amama? 11 Endilisi ae' a'ipina, afa' wa'i amamaga afa' wagawami, ea' wawalapa amamaga amama watolomi. Ea' ipe' pewa' alafugaha basef amama afa' wawalapami. 12 Ae' a'ipipa amamaga amama etapami, ea' ipe' ina pegawam pembale'efam, owa'. I'i ae' iea'ipipa amamaga ilifami, nambimb ipe' pegawa pembale'efam pi'imama? Owa'etin. 13 Ina enin epen etapani nealata gani heven, owa'. Ae' atowe. Ae' ataga epen endilisiwei ea' ae' atowe akwaha heven isila'i, ae' ma'uwi. 14 Fowa' Moses nafela anona yul nanda' kapa nanda'anai nail anona lawag ilif. Nanda'ana anama wafiguma fatauguma. Anama na'ama etina anona nemaf sefela ae' ataga epen endilisiwei sundi ieil anona lawag ilif. 15 Ama epes emi egafis sembale'efa ae'i, anona nemaf sofa' ambal namunai sope andeande' la'ela'ef hihif. 16 Endilisi, God Nogalomana ananinai atotona nape. Owa'etin. Ea' anan okom nainaila amam nematawa hiapai mape etapi. Ea' nase'apai Nogalomana ananinai atotona ma emi egafis sombale'efanai sope andeande', ina sega'ma waf aonai, owa'. Sofa' ambal namunai sope andeande' la'ela'ef hihif. 17 God ina nasapa' Nogalomana ananinai nafi'i etap anae' ma neanda'mapa basef, owa'. Anan nasapa'ana nafi'i ma nofa' ape' epes hiapai mape etapi motanimani. 18 Emi egafis sembale'efa anan, esis anona nemaf basef kot lu'unai a'as. Ea' emi egafis owa' seambale'efana, epes isima hegililas ea' ma kot anama lu'unai aonai. Dei' main? Esis sandaiwa'ma seambale'efa Nogalomana atotona Godi, na'ama epes isima hegililas hi'alas. 19 Basef ofagema ma kot lu'unai anama na'ama. Howalagon nafi'i nataga etap anae', ea' esis ukup maimaila waf anama etapanai atona si'i sape owamb, sandaiwa'ma howalagon. Dei' maina esis sandaiwa'? Esis sanda' waf aonai na'ama dei' sandaiwa'. 20 Emi egafis sanda' waf aonai, sowa' alafugaha howalagon, esis sandaiwa'ma sifi'mai howalagon ma waf aonai esis sanda'anai neandawalap. Ea' dei' umbamahas sandaiwa'. 21 Emi egafis sanda' waf endilisinai safi'mai howalagon ma enis epes sitilis seagawa esis sape la'ifis la'ela'ef saloma God sanda' opeh ananimi.”

Jon nawalapa basef ofagema Jisasi na'iam alihim

22 Basef amama hi'alam, Jisas naloma alupumi ananimi mafe' etap hiagoma Judia ea' mafe' anama taun a'agoma. Ea' nape nalomam napisi' esis amam nematawa embel. 23 Ea' Jon nape wambel anama Inon felefele'ma anona wambel Salim. Anama walemb lu'unai netaha, esis amam nematawa hiesi safi'i anama, ea' anan napisi'as embel. 24 Nemaf anama dembinai King Herot ina dei' nanda' Jon nanda' kalabus, ata' owa'. 25 Ea' amam alupumi Joni ma'i anom basef mape la'afena amam maloma anona aman Judainai. Amam ma'i basefa waf anama esis Juda sasa'of sowando' alogwa seape bo'wesa naep Godi. 26 Ea' alupumi Joni mafe'ma anan ma'ipana ma'i, “Dembinai Tisa, aman fowa' nape naloma ine'i gani wa'ol walemb Jordani ine' nawalapa basef na'ianai, aman anama dei' amam nematawa hiesi safe'ma anan napisi'as embel.” 27 Ea' Jon na'ipam na'i, “I'i God nape heveni owa' nease'ana anom amamaga anona epen, epen anama ina la'ifina neanda' anona maol, owa'. 28 Ipe' pegawa basef amama fowa' ae' a'iami a'i ae' ina Krais, God nandandepe nasapa'e afi'i, owa'. Ea' God nasapa'e ali' afi'mai Krais. 29 I'i anona aman nese' ano'w nemata'w, nemata'w akwama ea' anani'wi nase'akwi. Ea' alupunai aman anama nendanifela naitu name' basefa aman anama dei' nase'akwi nafi'i. Dei' na'ama etina ae' andanifel endilisi ma okom ae'anai, andanifela Dembinai Jisas. 30 Agel Jisasi nelata lu'una, ea' agel ae'anai nowala sa'ona.”

Aman nafi'i heveni ilifi

31 Aman nafi'i ilifi anan nape ilifa amamaga hiami. Ea' aman nataga etapi anan etapanai na'i basef etapami atom. Ea' aman nafi'i heveni anan nape ilifa amamaga hiami. 32 Anan na'i basef nawalapa amamaga amama hiami natolom negawam ea'i. Ea' ina enin epen neme' basef amama anan na'iami, owa'etin. 33 Emi egafis seme' basef ananimi ma sailam, esis sa'i a'e ma basef amama sihi'ambasam alihim ea' sa'i basef Godi endilisimi atom. 34 Aman anama God nasapa'ana nafi'i anan nawalapa basef Godi. Ea' God nase'ana Ambal Bu'unai Ananinai nape si'inama anan. 35 Ahalomana God okom nainaila Nogalomana ea' nase'ana amamaga hiami ma lagof ananimi. 36 Emi egafis sembale'efa Nogalomana ananinai, epes isima dei' sefa' ambal namunai ma sope andeande' la'ela'ef hihif. Ea' emi egafis sewa' alafugama Nogalomana ananinai, epesisima ina nambimb sefa' ambal namunai sepe andeande' la'ela'ef, owa'etin. Dei' main, okom wandafunai Godi napomas la'ela'ef.

4

Jisas na'i naloma ano'w nemata'w Samariai'wi

1 Nemaf anama amam Farisi dambami Judai mame' anom basef na'ama ma'i, “Jisas napisi' alupusi hiesi nikila' isima Jon napisi'asi.” 2 Ea' Jisas atona ina napisi'as, owa'. Amam alupumi ananimi atom mapisi'as. 3 Ea' Jisas negawa amam Farisi mame' basef amama. Ea' anan nakwaha etap anama Judia netanima nafe' etap hiagoma Galili wapoti'. 4 Eaf anama anan nailana nafi'i, nafe' la'afena etap hiagoma Samaria. 5 Ea' nafe' nataga anona wambel nape Samaria taun anama agiliguma sa'i Sikar. Anama nape felefele'ma Jekop fowa' gani nase'anagoma nogalomana ananinai Josep. 6 Ifata sela embelanai fowa' gani Jekop nanda'anai nape wambel anama. Nogota anama nemaf aon nahagasom. Jisas nafi'i laogon na'ama napoma noma'w ifata anama sela embelanai. 7 Ea' ano'w nemata'w Samariai'wi kwafi'i kwa'i kola embel, ea' Jisas natolo'w nahali'akwa kwease'ana anom embel. 8 Alupumi ananimi mafe' wambel lu'unai ma motala gwa'aimi. 9 Ea' nemata'w akwama kwa'ipana kwa'i, “Ine' Judainai, ea' ae' nemata'w Samariaiwei. Dei' maina ine' nahali'ima embel na'i Ae' ese'ena embel nea'am?” Dei' main, esis Juda ina saloma esis Samaria sanda' kolas etifigin, owa'etin. Esis sanda' naumbih. 10 Ea' Jisas nagwama'wa basef akwa'w na'i, “I'i ine' okom nopeina ma neagawa anom amamaga bu'wami pressen God na'i neasi'inami, ama ine' negawa aman anama nahali'inai ma embel, ine' nihali'anama anom embel ambal namunai napaimi Anan nese'enam.” 11 Ea' kwa'ipana kwa'i, “Aman dembinai, ifata anae' launai nowala gani owin. Ine' baket a'ena ma nela embel. Dei' ine' nela embel amama ambal namunai napaimi enima? 12 Akunamapa ape'inai Jekop nagwa' embelana nao'wa batausana ananisi saloma mafis bulmakau sipsip maim asasimi sagwa' embela. Dei' ea' nakwahona napoma ape'. A'i ine' nikila' anan ama nese'apa embel ambal namunai napaimi?” 13 Ea' Jisas nagwama'wa basef na'i, “Emi egafis sea' embel amama, nambimb eap nese'as wapoti'. 14 Ea' emi egafis sea' embel amama ae' a'i iese'asami, esis ina nambimb eap nese'as wapoti' ma nimeguf hiami la'ela'ef sope, owa'etin. Embel amama ae' ase'asami nambimb mataga si'i embel mataga etin mawai lae'la'ef mape ma nomon opalef asasimi sofa' ambal namunai sope andeande' la'ela'ef hihif.” 15 Ea' kwa'ipana kwa'i, “Dembinai, ine' se'e embel amama ma ae' ina ata' eap nese'e etanima ifi'i na'ae ma ela embel wapoti', owa'.” 16 Ea' Jisas na'ipa'w na'i, “Ine' fo'o falai waulunamena ine'inai nili' ea' pitanima pifi'i na'ae.” 17 Ea' kwagwamana basef kwa'i, “Ae' wauluname a'e.” Ea' Jisas na'ipakw na'i, “Ine' na'i ine' waulunamena a'ena, amama ine' na'i endilisi. 18 Endilisi ine' fowa' wauhupina ine'imi wanom biam. Ea' aman anama dei' ine' nape nalomanai anama ina waulunamena ine'inai, owa'. Basef amama ine'imi endilisi.” 19-20 Ea' kwa'ipana kwa'i, “Aman dembinai, dei' ae' egawena, ine' enina profet. Esis bafapapa ehasapa ape'isi safe' sandakolas sape halaf anamasanda' lotuma. Ea' ipe' Juda pa'i wambel esis sanda' lotuwagoma anama napani Jerusalem.” 21 Ea' Jisas na'ipakw na'i, “Nemata'w, ine' nembale'efa ae'. Anona nemaf neataga ipe' ina pefe' penda' lotuma Ahalome halaf anama, o penda' lotumana Jerusalem atogon, owa'etin. 22 Ipe' panda' lotuma amamaga ipe' owa' peagawami. Ea' ape' Juda manda' lotuma amamaga ape' mogawami. Basef ofagema ma ape' manda' lotu amama. God nofa' amam nematawa setanimani, amama matagama ape' Juda atepa. 23 Ea' anona nemaf na'i neataga, dei' nataga ea' ma amam nematawa emi egafis sanda' lotu endilisi sonda' lotuma Ahalomapa Goda Ambal Bu'unai ananinai noloma waf bu'unai endilisi. Anan nagolopa amam nematawa na'amaisi ma sonda' lotumana. 24 God anan ambal namunai. Na'ama amam nematawa emi egafis si'i sonda' lotumana endilisi, esis sanda' lotumana andeande'ma ukup moloma ambagof asasimi ma waf endilisinai.” 25 Ea' nemata'w akwama kwagwamana basef kwa'i, “Ae' egawa aman anama Mesaia sofalana sa'i Krais, God nandandepana nosapa'ana niefi'i. Nemaf anama anan niefi'i, nowalapam ni'ipapa amamaga hiami.” 26 Ea' Jisas na'ipakw na'i, “Ae' ea' ma'uwi, dei' a'i alomena.”

Alupumi Jisasi motanima mafi'i

27 Anan na'ipa akwa'w na'ama, ea' alupumi ananimi motanima mafi'i. Ea' amam ukup matamea ma anan naloma ano'w nemata'w naitu na'i. Ea' amam ina anona nahali'ana na'i, “Ine' na'i nefa' main? Ama dei' naloma'w na'i?” Owa'. 28 Ea' nemata'w akwama kwakwaha baket kola embelanai na'oh, kotanima kwafe' taun anama. Ea' kwa'ipa esis kwa'i, 29 “Ipe' pifi'i piti anona aman nawalapai amamaga hiami fowa' ae' anda'ami na'ipiam hi'alam. Anan Krais a' amon?” 30 Esis same' na'ama, sakwaha wambel safi'i sati Jisas. 31 Ea' alupumi ananimi ma'ipana mehip ma'i, “Ine' ata' nea' gwa'aimi.” 32 Ea' anan na'ipam na'i, “Ae' anom gwa'aimi ma'oh, amama ipe' owa' pegawame.” 33 Ea' alupumi ananimi atom mape manifam ma'i, “Enis sofa'manai anom gwa'aimi?” 34 Ea' Jisas nawalapem basef na'ipam na'i, “Gwa'aimi ae'ami amama. God nasapa'e afi'i. Dei' ae' a'i ila okom ananinai atona enda' maol ananinai efe' embefana hi'ilana. Maol anama si'i gwa'aimi ae'ami. 35 Ipe' pa'iam pa'i, aomb biamibiam ata' mape ma nogota anama gwa'aimi meofanai neataga. Ea' dei' ae' a'ipipa, ipe' ata' sa'ma naep petologon aof tulif. Gwa'aimi maof ea' ma seala'am. 36 Emi egafis sela' gwa'aimi, esis sefa' otamba ma maol anama sanda'anai. Ea' sowa'ani gwa'aimi amama ambal namunai napeimi mope la'ela'ef. Ea' epes isima sawami saloma enis sala'ami sonda'kolas etifigin sondanifel. 37 Na'ama dei' basef gawaimi amama mataga endilisi etin, ma'i, ‘Enin epen nawamagon aof anama, ea' enin nafe' nala'am.’ 38 Ae' asapa' ipe' pafe'ma pela'a gwa'aimi aof anama fowa' ipe' owa' peanda' maolananai. Enis epes sanda' maola aof anama, ea' ipe' pela'am gwa'aimi atona etin enis sanda'am sawami.”

Esis Samaria hiesi sombale'efa Jisas

39 Akwa'w do'ok kwa'i Jisas nawalapa amamaga akwa'w fowa' kwanda'ami, nawalapam na'ipakwam alihim. Ea' esis Samaria amam nematawa hiesi sape taun anama same' basef akwa'imi sembale'efa Jisas. 40 Ea' esis safi'mai anan sahali'ana mehip sa'i ata' nope nolomas. Ea' napani nimeguf bif nalomas wambel anama. 41 Ea' epes hiesi wapoti' wambel anama same' basef ananimi sembale'efana. 42 Ea' sa'ipa akwa'w sa'i, “Dei' ape' ina mame' basef ine'imi atom mombale'efam, owa'. Ape' mame' basefa aman anama ea' mogawa anan atona nofa' amam nematawa hiesi etapasi sotanimani.”

Jisas nanda' enin so'uso'win anona aman nanda' maola kingi bo'wen

43 Nimeguf bif hi'alam, Jisas nakwaha wambel anama ea' nafe' etap hiagoma Galili. 44 Fowa' Jisas anan atona nawalapa basef na'iam na'i, “Anona profet ina nofa' agel lu'unai wambel ofagama ananima, owa'.” 45 Ea' dei' nafe' nataga etap anama hiagoma Galili, esis sondanifel ma anan nafi'i. Dei' main, esis fowa' safe' Jerusalema nemaf bu'unai Pasovainai ea' satolom segawa amamaga hiami anan nanda'am nemaf anama mandawalap alihim. 46-47 Anan netanima nafe' wapoti' nataga anona wambel Kana etap hiagoma Galili. Wambel anama fowa' namboma embel mataga si'i wain. Ea' anona agilinai nanda' maola dembinai kingi, nape Kana. Nogalomana ananinai awes nanda'ana na'oh anona wambel Kaperneam felefele'ma neaga'. Ea' agilinai anama name' basefa Jisas nakwaha etap hiagoma Judia nafi'i etap hiagoma Galili, ea' nafe'ma Jisas nahali'ana mehipa neafe' nonda' nogalomana ananinai bo'ona. 48 Ea' Jisas na'ipana na'i, “I'i ipe' hipei piti ikwaf la'ifinai si'i God atona nanda'anai, ipe' pembale'efa ae'. I'i owa', owa'etin.” 49 Ea' anan nanda' maola dembinai kingi na'ipana na'i, “Dembinai, ine' nifi'i mehip. Na'ama nogalome ae'anai noga'.” Ea' Jisas na'ipana na'i, “Ine' fo'o. Nogalomena ine'inai atuwasi nope namunai ambal nopaina.” 50-51 Ea' aman anama nombale'efa basef Jisasi nafe'. Anan ata' nafe' etin, amam manda'mana maoli mafi'i matolona eaf ma'ipana ma'i, “Nogalomena ine'inai ambo'ona nehafel nape.” 52 Ea' nahali'ama maina nogota nogalomana ananinai nehafel bo'ona andeande'. Ea' ma'i, “Nambati' aon nandamboma alop nifina ambo'ona.” 53 Ea' ahalomana ananinai negawa nambati' nogota anama atona Jisas na'ipana na'i, “Nogalomena ine'inai ambo'ona.” Ea' agilinai anama nembale'efa Jisas naloma esis amam nematawa ananisi wapoti'. 54 Fowa' Jisas nakwaha etap hiagoma Judia nafe' nataga etap hiagoma Galili, ea' dei' nanda' ikwaf anama la'ifinai. Ikwaf anama nafe'ma bifi nanda' so'uso'win inima bo'wen.

5

Jisas nanda' anona aman bo'ona anona walemb batupa'manai Betesda

1 Jisas nape Galili ea', nondowasa' Jerusalem naloma esis Juda sea' gwa'aimi lu'wami ma nomonas meapoma Dembinai God. 2 Wambel anama nomon felefele'ma uta lu'unai sipsip mawisanai anama anona walemb batupa'manai sa'unai notah. Agilinama esis sofalana diga Hibrui sa'i Betesda. Walemb batupa'manai anama wa'owa'ol sala' ifagw sanda' ilagwalef wanom biam mape. 3 Ilagwalef amama la'ela'ef epes isima hiesi awes nanda'asi sape saloma enis naep mase'asi saloma bo'wagahi lagof maga' mailasi. Esis sape la'ela'ef sahafa embel mandambombol manda'am de'inda'. 4 Anom nimeguf anona ensel Dembinai Godi nafi'i nowala walemb batupa'manai anama nanda' embel mandambombol. Emi egafin awes nanda'asi nili' nefe' newala embel, netaga bo'wen wapoti'. 5 Anona aman nape awes lu'unai nanda'ana nape nalomas afagof hiami 38-peleim. 6 Ea' Jisas natolona tol na'oh ea' negawa aman anama awes nanda'anai na'oh na'ae afagof hiami. Na'ama nahali'ana na'i, “Ine' na'i atuwasi netaga bo'wena, o owa'?” 7 Ea' nagwamana basef na'i, “Aman dembinai, nemaf anama embel mandambombol ina enis epes safele salae ewala embel, owa'. Ae' atowe anda'am a'i efe' ea', enis epes sali' sowala sikila'e.” 8 Ea' Jisas na'ipana na'i, “Ine' hafel nitu nefa' lehis ine'imi nitu nefe'.” 9 Dei' atef anan nataga bo'ona. Na'ama anan nohafel naitu nafela lehis ananimi ea' nafe'. 10 Nemaf anama amama mataga, anona nemaf Sabat esis Juda sapoma noma'wanai. Ea' amam dambami esis Judai mati aman anama nataga bo'ona nafela lehis ananimi nofa'am naitu nafe' naep amamumi nemaf anama Sabat. Ea' ma'ipana ma'i, “Dei' nemaf ape' mapoma noma'wanai, mi'uli ape'inai na'i owa' ma ine' nefela lehis nefa'am neafe', owa'.” 11 Ea' anan nagwamama basef na'i, “Aman anama nanda'e bu'uwei anan na'ipi na'i, ‘Fela lehis ine'imi nefa'am nefe'.’ ” 12 Ea' mahali'ana ma'i, “Emi egalin na'ipina na'i, ‘Ine' fela lehis ine'imi nefa'am nefe'?’ ” 13 Aman anama ina negawa emi egalin nanda'ana bo'ona, owa'etin. Dei' main? Jisas nafe' nandambaho' naloma amam nematawa hiesi wambel anama. 14 Anom nimeguf mafe'ma ea', Jisas natolona ipat lu'unai Godi sanda' lotuwanai na'ipana na'i, “Neme'! Dei' ine' ambo'wena ea'. Ea' ine' owa' nitanima nefe' nenda' waf aonai wapoti, owa'. Na'ama amamaga awami endilisi motagamena.” 15 Ea' nafe' na'ipa amam Juda na'i, “Aman anama nanda'e bu'uwei anan Jisas.” 16 Ea' dei' amam Juda ukup aoma nanda' aman anama awes nanda'ana nataga bo'ona nehafel nofa' lehis na'ohami nafe' nemaf anama Sabat. Na'ama dei' mohafel manda'mana waf aonai mogolopana ma meahana. 17 Ea' Jisas nagwamama basef amam na'i, “Ahalome ae'anai nanda' maol nimeguf hiami nafi'i notambel dei' nemaf anae' Sabat wapoti'. Ea' ae' wapoti' anda' maol si'i anan.” 18 Ea' amam Juda ukup wandafum endilisi ma'i mohana neaga'. Amam ma'i anan nosambala basefa mi'uli ma nemaf anama Sabat sapoma noma'wanai. Ea' Jisas na'iam wapoti' na'i God anan ahalomana ananinai endilisi. Ea' amam ma'i, “Anan na'i anan nataga na'ama etin si'i God.”

Nogalomana Godi anan nefa' agel lu'unai ma nanda' maol

19 Ea' Jisas nagwamama basef amam na'i, “Ae' a'i endilisi a'ipipa. Ae' nogalomana Godi ae' atowe ina la'ifiwei ma enda' anom amamaga ma okom ae'anai atona, owa'. Ae' anda' amamaga amama ati Ahalome nanda'ami, ea' amama atom. Dei' main, amamaga hiami ahalome nanda'ami, amama ae' Nogalomana wapoti' dei' anda'am. 20 Ahalome ae'anai okom nainaila ae' Nogalomana ananiwei nihi'ambe amamaga hiami anan nanda'ami. Anona nemaf nihi'ambe anom amamaga lu'wami mikila'. Na'ama nambimb ipe' gegelalasipa endilisi ma amamaga amama lu'wami meataga. 21 Ahalome nafela esis saga'i sohafel wapoti' ma nease'as ambal namunai. Ea' dei' na'ama etin ae' Nogalomana ananiwei wapoti' ae' ase'as ambal namunai epes ae' okom na'iasi. 22 Endilisi, Ahalome God ina nawaloga enin epen si'i sanda'masa koti sanda'am, owa'. Maol hianai ma neawaloga epes anan nase'eam ae' Nogalomana ananiwei. 23 God nanda'am na'ama ma dei' esis amam nematawa hiesi safela agel ae' Nogalomanai ananiwei lu'una na'ama etin si'i safela agel Ahalomei lu'una. Emi egafis owa' seafela agel ae' Nogalomanai lu'una, amama ina safela agel Ahalomei God nasapa'e afi'i lu'una, owa'. 24 Endilisi ae' a'ipipa. Emi egafis seme' basef ae'ami ma sembale'efa anan nasapa'e afi'i, isima sefa' ambal namunai ea' ma seape andeande' la'ela'ef hihif. Esis ina sanda' basef lu'wami ma kot, owa'. Esis sefa' ambal namunai nikila'a ga'. 25 Endilisi ae' a'ipipa, nemaf anama na'i neataga, dei' nataga ea' ma esis sa'i seame' maf ae'anai, ae' Nogalomana Godi. Emi egafis seme' ae'i, nambimb sefa' ambal namunai ma seape bo'wes endilisi la'ela'ef. 26 Ambal namunai nape Ahalome atona. Ea' nanda' ae' Nogalomana ananiwei ea' ae' wapoti' ambal namunai napaiwei na'ama etin. 27 Ae' ataga epen endilisiwei. Na'ama God nase'e agel lu'unai ma eawaloga epesa kot ma basef lu'wami. 28-29 Ipe' ina ukup hiahiama amama, owa'. Nemaf anama dahandahama ni'i neataga, amam nematawa hiesi saga'i sawas sape hi'agilifi anona nemaf seme' maf ae'anai sohafel sokwaha hi'agilif suwisi ande'. Ea' emi egafis sanda' waf bu'unai, anona nemaf sohafel wapoti' sofa' ambal namunai sepe bo'wes la'ela'ef hihif. Ea' emi egafis sanda' waf aonai, anona nemaf setanima sehafel sonda' basef lu'wami ma kot.”

Enis epes sawalapa basef ofagema sa'iama Jisas

30 Ea' Jisas na'ipas na'i, “Ae' ina anda' anom amamaga ma nomonas ae'ami atom, owa'. Basef ae' ame'ama Ahalome, amama atom ailam awalapama esis ewalogas ma kot. Ea' basef amama ma kot ae'anai amama bo'om andeande'. Dei' main, ae' ina anda'ama aila nomonas ae'ami atom, owa'. Ae' anda'ama aila nomonasa aman anama nasapa'e afi'i. 31 I'i ae' ewalapa basefa ae' atowe, na'ama ipe' pi'i basef amama ae' a'iami ina endilisi, owa'. Pi'i basef amama baso'maimi. 32 Anona nape dei' nawalapa basefa ae'. Na'ama ae' dei' egawa basef amama na'iama ae' endilisi. 33 Fowa' ipe' pasapa' basef mafe'mago Jon. Anan nawalapa basef endilisimi ma ae'. 34 Ea' dei' ae' ina efala enis epes etapasi ma sowalapa basefa ae' siegiambame, owa'. Ae' a'i God nofa'epa pitanimani pifi'mai anan. Dei' a'i basef amama. 35 Aman anama Jon si'i anona nagwapina nafifima amam nematawa hiesi. Ea' ukup ipe'imi ma'i a'e ma ipe' pendanifel nogota anama bandana ma howalagon anama Joni ea' pembale'efa basef ananimi. 36 Maol anama la'ifinai Ahalome nase'eama na'i imafiana enda'ana hi'ilana anama atona ae' dei' anda'ana. Anama maol la'ifinai nikila' maol Joni nawalapa basef ofagema ma ae'. Dei' main, maol anama Ahalome nasi'ianai ma eanda'ana hi'ialana ae' anda'anai nihi'amba esis amam nematawa segawa Ahalome nasapa'e afi'i. 37 Ahalome nasapa'e afi'i, anan atona nawalapa basef ofagema ma ae'. Fowa' gani pafi'i pataga dei' ipe' ina pati Anan pame' maf ananinai, owa'. 38 Ea' basef ananimi wapoti' amama ina mape ukup ipe'imi, owa'. Dei' main, ipe' owa' peambale'efe God nasapa'e afi'i. 39 Ukup ipe'imi mandanda' ma'i basef amama mape Buk Baibel mase'epa ambal namunai ipe' ma peape bo'wepa la'ela'ef hihif. Ea' ipe' patalifa basef amama peagawam ea' panda' maol lu'unai pagolopa basef amama hiami. Basef amama Baibelimi ma'i ae' mawalape. Owa'etin. 40 Ipe' pandaiwama pifi'mai ae' pefa' ambal namunai peape bo'wepa la'ela'ef hihif. 41 Ae' ina okom na'i epes etapasi seafela agel ae'anai lu'una, owa'. 42 Ae' egawa ukup ipe'imi ina maimaila God, owa'. 43 Ae' afi'i agel Ahalome ae'anai, ea' ipe' ina pase'e opalef ipe'imi ma ae', owa'. Anona nemaf anona aman nifi'i ma agel ananinai atona, ipe' pi'i a'e pese'ana opalef anan. 44 Ukup ipe'imi ma'i mefa' agof lu'wami ma sahopepa owapepa ipe'imi atom. Ea' God owa'. Na'ama ipe' pembale'efe pi'imama? Owa'etin. 45 Ipe' ina ukup mendanda' mi'i anona nemaf ae' enda' kotimipa ma Ahalome God, owa'etin. Aman nenda' kotima ipe', anan Moses, aman anama ipe' pa'i anona nemaf nigiambamepa. 46 Ipe' pembale'efa basef ananimi, pembale'efa basef ae'ami wapoti'. Dei' main, anan nanda' basef ma'i ae' mail Buk Baibel. 47 Ea' ipe' owa' peambale'efa basef anan nanda'ami ma ae', owa'. Nambimb ipe' pembale'efa basef ae'ami pi'imama? Owa'etin.”

6

Jisas nase'asa gwa'aimi epes hiesi 5,000-peleis sa'am

1 Amama mataga ea' Jisas nafe' nambo walemb batupa'manai anama Galili fisana. Walemb batupa'manai anama sa'i Taiberias. 2 Ea' amam nematawa hiesi safi'mai anan. Dei' main, esis sati ikwaf naninani la'ifinai anan nandana ma nanda' isima awes naninani nanda'asi sataga bo'wes. Ea' sailana safe'. 3-4 Nemaf anama lu'unai sanda' gwa'aimianai sa'i Pasova felefele' ma neataga. Ea' nondowasa' halaf anama nao'wa alupumi ananimi mape. 5 Ea' Jisas natologon ganigani nati amam nematawa hiesi endilisi safi'mai anan. Ea' nahali' Filip na'i, “Afa' ata' otala bret eti ma oso' amam nematawa amama sea'ana?” 6 Jisas nagwambana na'iam na'ama. Anan negawam ea' amamaga anan na'i neanda'ami. 7 Ea' Filip nagwamana basef na'i, “I'i afa' otala bret 200 kina, ina atuwasi dondo'ma epes isima hiesi sea'ana, owa'.” 8 Ea' anona amam alupumi Jisasi Andru, Saimon Pita sahalomana, na'ipa Jisas na'i, 9 “Anona aman awomunai nahapila bret so'umi 5-peleim maloma agof so'umi biam ma'oh na'ae. Ea' amama ina dondo'ma epes isima hiesi, owa'.” 10 Ea' Jisas na'ipa alupumi na'i, “Kipa esis amam nematawa hiesi sope etap.” Anama otalef bu'wami mapoma. Ea' amam atom mataga 5,000-peleim mape otalef amama. 11 Ea' Jisas nafela bret amama nanifela God ea', nase'asam esis sape etapi. Ea' nanda'am na'ama etina agof wapoti'. Nase'asam sa'am elihis andeande' si'i do'ok nolomahas. 12 Sa'am elihis ea', tukwakwanimi ma'oh. Ea' anan na'ipa alupumi ananimi na'i, “Ipe' petatama tukwakwanimi ma'ihi. Na'ama mo'oh etin.” 13 Ea' alupumi mafe' matatama tukwakwanimi ma'ihi maolo'wam holalef lu'wami 12-peleima bret amama. 14 Ea' esis amam nematawa sati ikwaf anama la'ifinai Jisas nanda'ana sa'iam sa'i, “Endilisi, anan profet anama sa'i niefi'i etap anae'.” 15 Ea' Jisas negawa ukup asasimi sa'i sifi'i sohapilana sonda'ana netaga nope si'i anona dembinai kinga numafias. Ea' anan atona notanima nondowasa' halaf ilif.

Jisas naitu nafe' walemb batupa'manai embel ilif

16 Wambomota felefele'ma owamb, alupumi Jisasi mowala walemb batupa'manai 17 malata anona bot mafe' walemb batupa'manai ma'i mombo wambel Kaperneam. Ea' owamb natagamam la'afen, ea' Jisas ina dei' nafi'i natagamam, ata' owa'. 18 Ea' uf lu'unai naluwi, naoh mohafel manda'am fetawa fepo endilisi. 19 Amam manda' pul mafe' nogota launai si'i kilomita 6-pelein, ea' mati Jisas naitu nafi'i embel ilif walemb batupa'manai anama nafi'i nataga felefele'ma bot nafe'ma. Ea' amam umbamaham endilisi. 20 Ea' Jisas na'ipam na'i, “Ipe' la'ifipa, umbamehepa owa'. Ae' atowe ma'uwi ailipa afi'i.” 21 Ea' ma'i nakwaha embel nalata bot. Ea' bot nafe' mehip nataga anama amam ma'i meafe'ma. 22 Ea' esis amam nematawa hiesi nambati' sapani walemb batupa'manai fisana, esis segawa ea' sa'i, “Nambati' alupumi ananimi atom malata bot anama ea' mafe'. Ea' anan ina nafe' nalomam, owa'etin. Ina anona bot nail naloma anama, owa'. Atotona nala.” 23 Ea' anogw bogw wapoti' Taibiriasigwi mafi'i felefele'ma na'ama anan nape nanifela God sagwa gwa'aimi amama. 24 Ea' esis amam nematawa sati Jisas naloma alupumi ananimi amam ina ata' mape, owa'. Ea' safe' salata anogw bogw safe' Kaperneam sagolopa Jisas.

Jisas anan gwa'aimi bret nafi'i ilif heveni

25 Esis sagolopana ma satolona gani wa'ol walemb batupa'manai anama fisana sa'ipana sa'i, “Dembinai Tisa, ine' nambai' nafi'i na'ae?” 26 Ea' Jisas nagwamasa basef na'i, “Ae' a'ipipa endilisi, ipe' ina ukup ma'i pepel ae' anda'anai dei' pafi'i pa'i petolowe, owa'etin. Ipe' ukup mapoma bret atona pagwa'anai ma opalef ipe'imi si'im, amama atom dei' pagolope pafi'i. 27 Ipe' ina penda' maola pefa' gwa'aimi amama awami folo'olami, owa'. Ipe' penda' maola gwa'aimi bu'wami sagwa'am mape bo'om andeande' la'ela'ef. Gwa'aimi amama ambal namunai nape la'ela'ef. Gwa'aimi amama, ae' ataga epen endilisiwei, ae' atowe nambimb ese'epam ipe'. God nase'e agel lu'unai nesahe'e ea' ma enda' maol anama lu'unai.” 28 Ea' sahali'ana sa'i, “Dei' ape' monda' maol main ata' nili'ma monda' maol Godi?” 29 Ea' Jisas nagwamasa basef na'i, “Maol Godi na'ama. Ipe' pembale'efa ae', God nasapa'e afi'i.” 30 Ea' esis sa'ipana sa'i, “Ine' nihi'ambapa maina pepel la'ifinai ma ape' matolona meambale'efena? Ine' nanda' maina maolan? 31 Ehasapa ape'isi fowa' gani sagwa' anom gwa'aimi agilima sa'i mana etap anama wafiguma fatauguma si'i basef mape Baibeli ma'iam ma'i, ‘Anan nase'asa gwa'aimi mafi'i heveni sa'am.’ ” 32 Ea' Jisas na'ipas na'i, “Endilisi ae' a'ipipa, Moses ina nase'epa gwa'aimi amama mafi'i heveni, owa'. Ahalome ae'anai atona nasi'ipei gwa'aimi amama endilisimi. 33 Gwa'aimi amama God nasi'ipami amama ae' akwaha ilif isila'i ma ase'asa ambal namunai esis amam nematawa hiesi sape etapi ma sope andeande' la'ela'ef hihif.” 34 Ea' sa'ipana sa'i, “Dembinai, dei' ine' nese'apa gwa'aimi amama mope la'ela'ef.” 35 Ea' Jisas na'ipas na'i, “Ae' atowe ae' gwa'aimi bret ambal namunai bu'unai napaiwei. Emi egafis siefi'mai ae'i ina nambimb nolomahas, ea' emi egafis seambale'efa ae'i, esis ina nambimb eap nese'as wapoti' ma embel, owa'etin. 36 Ae' ali' a'ipipa, ipe' patolowe ea' ipe' ina pembale'efa basef bu'wami ae'ami, owa'. 37 Emi egafis Ahalome nase'eas ae'i, isima nambimb sifi'mai ae'. Emi egafis si'i seafi'mai ae'i, ae' ina anona nemaf egalo'mas, owa'etin endilisi. 38 Ae' ina akwaha heven isila'i ma iela okom ae'anai atona, owa'etin. Ae' afi'ima iela basefa okom anan nasapa'e afi'i. 39 Okom aman anama nasapa'e afi'i nape na'ama. Esis amam nematawa hiesi anan nase'eas ae'asi, ae' ina ekwaha enin atitin nefe' higililan, owa'etin. Ae' efelas wapoti' sehafel hiagilif nemaf akutainai. 40 Okom Ahalome ae'anai nape na'ama. Amam nematawa emi egafis seme' basef ae'ami seambale'efa ae'i, esis anona nemaf sofa' ambal namunai sope andeande' la'ela'ef hihif. Ea' efelas wapoti' sehafel hi'agilif nemaf akutainai.” 41 Ea' Jisas na'i, “Ae' atowe si'i gwa'aimi akwaha heven isila'i.” Anan na'iam na'ama, esis Juda opalef aoma anan sa'i basef hiami ma anan. 42 Esis sa'iam na'ama sa'i, “Dei' si'i main? Aman anama Jisas anan Josep nogalomana. Ahalomana mama'wana ananisi ape' mogawas. Dei' maina anan na'i, ‘Ae' akwaha heven isila'i?’ ” 43 Ea' Jisas nagwamasa basef esis na'i, “Ipe' ina ukup motamea pi'i basef amama, owa'. 44 Ina enis epes la'ifisa esis etis sifi'mai ae', owa'. Ahalome nasapa'e dei' afi'i. I'i anan nefela nomonas asasimi. Epes isima nambimb sifi'mai ae', ea' anona nemaf ae' efelas sehafel nemaf akutainai. 45 Basef anona profet na'iami mape buk Baibeli ma'i na'ama ma'i, ‘God anona nemaf nuwalipas amam nematawa hiesi.’ Ea' ae' a'ipipa, amam nematawa emi egafis seme' basefa Ahalome ae'anai ma seagawa anan, esis sifi'mai ae'. 46 Ina enin epen atitin nati Ahalome, owa'. Fowa' ae' ape aloma God afi'i etap anae' ae' atowe atolona. 47 Ae' a'ipipa basef endilisimi atom. Emi egafis sembale'efa ae', esis dei' sefa' ambal namunai sepe andeande' la'ela'ef hihif. 48 Ae' si'i bret ambal namunai napaiwei. 49 Fowa' gani ehasepa ipe'isi sa' gwa'aimi amama mana etap anama wafiguma fatauguma, dei' saga' ea'. 50 Gwa'aimi amama dei' makwaha heven misila'i amama na'ama. Emi egafis seagwa'ami, esis ina anona nemaf saga', owa'etin. Sope andeande' la'ela'ef hihif. 51 Ae' si'i bret ambal namunai napaiwei akwaha heven isila'i ape etap anae'. Emi egafis sea' bret anama, esis sope andeande' la'ela'ef hihif. Bret anama ae' nambimb iese'esana, amama alop ae'anai eso' amam nematawa etapasi ma sofa' ambal namunai sope andeande' la'ela'ef hihif.” 52 Ea' amam Juda ma'i basef mehip mandahihianama Jisas la'afena amam atom ma'i, “Dei' si'i maina aman anama na'i nease'apa alop ananinai ape' mea'ana?” 53 Ea' Jisas na'ipam na'i, “Ae' a'ipipa endilisi, ae' ataga epen endilisiwei. I'i ipe' pindaiwa'ma pea' alop neloma esimbel ae'ami, ipe' ina nambimb pefa' ambal namunai, owa'etin. 54 Emi egafis, sea' alop noloma esimbel ae'ami, amama dei' sefa' ambal namunai sope andeande' la'ela'ef hihif ea' efelas wapoti' sehafel hi'agilif nemaf akutainai. 55 Dei' main? Alop ae'anai si'i gwa'aimi endilisimi, ea' esimbel ae'ami endilisimi ma seagwa'am. 56 Emi egafis seagwa' alop noloma esimbel ae'ami, esis sope la'ifis soloma ae', ea' ae' epe la'ifiwi elomas. 57 Ahalome ambal namunai napainai nasapa'e afi'i, ea' ae' dei' ape ambal namunai Ahalomei. Ea' na'ama etina emi egafis seagwa' alop noloma esimbel ae'ami esis nambimb sofa' ambal namunai sope la'ela'ef ma pepel ae'anai. 58 Bret anama nakwaha heven nisila'i anama ae' atowe. Fowa' gani ehasepa ipe'isi sagwa' mana ea' esis saga'. Ea' emi egafis sogwa bret anama nafi'i heveni, esis sofa' ambal namunai sope la'ela'ef hihif.” 59 Jisas na'ipas na'ama nawalipas nomon ipat esis Juda sa'i basef sapeinai wambel Kaperneam.

Basefa ape' meape ambal namunai la'ela'ef hihif

60 Enis alupisi Jisasi hiesi same' basef amama ea' sa'i, “Basef amama ahifima ape'. Emi egafis nambimb sefa'am silam? Owa'etin.” 61 Ea' Jisas negawa alupusi ananisi sandaiwa'ma basef amama. Ea' na'ipas na'i, “Basef amama ma'i mohambombaga ukup ipe'imi? 62 I'i ipe' piti ae' ataga epen endilisiwei etanima ilata ilif fowa' apanima, nambimb ipe' gegelalasipa kwapete'epa. 63 Ambal Bu'unai Godi atona nese'epa ambal namunai pepe andeande' la'ela'ef hihif. Ea' waf hianai epes sanda'anai ina nagiambamepa, owa'etin. Basef amama atom ae' a'iami, amama mataga Ambal Bu'unai Godi amama ambal namunai napaimi mape andeande' la'ela'ef hihif. 64 Ea' enipa ina pembale'efa basef ae'ami, owa'.” Dei' main? Jisas fowa' dambadamba nagawa emi egafis owa' seambale'efanai ea' nagawa emi egalin nambimb ni'ipa naumbih nihi'ambama anan napoma. 65 Ea' na'ipas wapoti' na'i, “Amama atom ae' a'ipipa ma ina enis epes la'ifisa seafi'mai ae', owa'. Ahalome ae'anai nefela nomonas asasimi, sifi'mai ae'. I'i owa', owa'etin.” 66 Nemaf anama enis alupusi ananisi hiesi sakwahona sotanima safe' deindei, ina ata' sape salomana wapoti', owa'. 67 Ea' Jisas nahali' alupumi ananimi 12-peleim na'i, “Ipe' wapoti' pa'i pekwaha ae' pitanima pefe', a' amon?” 68 Ea' Saimon Pita nagwamana basef na'i, “Dembinai, afa' okwaha ine' ofe' eti wila emi? Basef ine'imi atom ma'ipafa ma weape ambal namunai andeande' la'ela'ef hihif. 69 Afa' ombale'efa ina ea' ogawa endilisi ine' aman Godi bu'unai endilisi, nasapa'ena nafi'i.” 70 Ea' Jisas nagwamama basef na'ipam na'i, “Ae' esahe'a ipe' 12-pelaipa ea' ae'ipei. Ea' anona ipe'inai ambal aonai napainai.” 71 Jisas na'i anona amamunai amam 12-peleim agilinama Judas, anan Saimon Kariotinai nogalomana. Anan nape naloma alupumi Jisasi 12-peleim, ea' anona nemaf nefe' nihi'ambam naumbih Jisasi anan napoma.

7

Amam owapana Jisasi ina mombale'efana, owa'

1 Amamaga mataga ea', Jisas nafe' nowalona etap hiagoma Galili. Esis Juda dambami asasimi mape etap hiagoma Judia ma'i mohana noga'. Na'ama anan ina ata' nafe' nape etap asasinai, owa'. Nape Galili atogon. 2 Ea' felefele' ma nemaf anama esis Juda sanda' anom gwa'aimi lu'wami ma ukup meapoma God. Ea' sala' aolah sa'uhi sapoma sanda' gwa'aimi amama. 3 Ea' owapana Jisasi ma'ipana ma'i, “Ine' nekwaha na'ae nefe' etap hiagoma Judia, ma alupusi seati maol la'ifinai ine'inai si'i God nanda'anai. 4 I'i anona aman ni'i epes hiesi sogawa maol ananinai, anan ina nondambaho' nonda'ana, owa'. Ine' na'ama etin, nekwaha wambel ine'inai nefe'ma epes hiesi sitilina seati maol ine'inai ma sogawena.” 5 Owapana ananimi ina mombale'efana, owa'. Ea' dei' ma'ipana basef amama. 6 Ea' Jisas na'ipam na'i, “Nimeguf hiami ipe'imi atom, ea' nemaf ae'anai dahandahama ina dei' nataga, ata' owa'. Nogota ae'anai neataga ae' efe' Jerusalem. 7 Ae' awalapa waf aonai epes etapasi sanda'anai. Ea' dei' ukup asasimi aoma ae'. Ea' ukup asasimi ina aoma ipe', owa'. 8 Ipe' pili' pendowasa' pefe'ma gwa'aimi amama. Ae' ota'. Dei' ae' ina endowasa', ata' owa'. Dei' main, nogota ae'anai ina dei' nataga.” 9 Anan na'ipam na'ama ma ea', ata' napani Galili.

Jisas nafe'ma neati gwa'aimi amama lu'wami gani Jerusalem

10 Ea' owapana Jisasi mondowasa' mafe' Jerusalema gwa'aimi amama lu'wami. Amam mali' mafe', anan wapoti' nagi'mam nondowasa' ma gwa'aimi amama. Ea' anan ina nafe' nandawalap, owa'etin. Anan nandambaho' etin nafe'. 11 Nemaf anama sanda' gwa'aimi amama amam dambami Juda mape naep motaoma Jisas. Ea' mahali' esis ma'i, “Aman anama nape eti?” 12 Amam nematawa hiesi esis etis sanda'ipama anan sa'osa'ombel. Enis sa'i, “Anan aman bu'unai.” Ea' enis sa'i, “Owa', anan nambaso'ma epes hiesi.” 13 Ea' ina enin epen nawalapa basef na'iam alihima Jisas, owa'. Dei' main, esis hiesi umbamahasa amam agufumi esis Judai. 14 Esis sape sanda' gwa'aimi amama nimeguf wanom, ea' Jisas nafi'i nape ande' felefe'ma ipat lu'unai Godi sanda' lotuwanai nawalipasa basef esis. 15 Amam agufumi Judai gegelalasom endilisi mahali'as ma'i, “Anan ina nafe'ma skul. Emi egalin nase'ana gawa anama?” 16 Ea' Jisas nagwamam na'ipam na'i, “Gawa anama ina gawa ae'anai, owa'. Gawa anama anona amani nasapa'e afi'i. 17 I'i enin epen okom ni'i neanda' maol Godi si'i anan na'ianai, nambimb epen inima negawa basef ae' awalipasami mataga God o mataga Ae' atowe. 18 Emi egafis sie'ipasa gawa ananinai atona, esis sa'i enis epes seafela agof asasimi lu'um. Ea' emi egafis sonda' maola sefela agel anan nasapa'as safi'i, esis epes bu'wasi, sa'i basef endilisimi atom. Basef baso'maimi ina mapomas, owa'. 19 Fowa' Moses nase'epa mi'uli Godi ipe', ea' owa' enin epen dei' nape nalomepa nila mi'uli anama, owa'etin. Dei' maina ipe' pa'i pehe ega'?” 20 Ea' esis amam nematawa hiesi sagwamana basef sa'ipana sa'i, “Ambal aonai napaina. Emi egalin na'i nehena nega'?” 21 Ea' Jisas na'ipas na'i, “Ae' anda' pepel atotona ea' dei' ipe' gegelalasipa. 22 Ea' ipe' patopa'mam alop nogamepa ipe'imi nemaf anama Sabat papoma noma'wanai. Dei' main? Ipe' paila mi'uli anama fowa' God naso' Mosesanai. Moses atona ina nali' na'ipipa panda' waf anama, owa'. Dambadamba waf anama nali' natagama amam agufumi Judai fowa'imi mali'i. 23 Ipe' patopa'mam alop nogamepa nemaf anama Sabat ama ipe' ina pewala mi'uli anama God naso' Moses anai. Dei' maina ipe' ukup aoma ae' ma anda' anona aman bo'ona endilisi nemaf anama Sabat? 24 Ipe' ina pewaloga amamaga penda'am naep atom, owa'. Ipe' pewalogam ukup ipe'imi ma waf bu'unai atona peagawa waf esis sanda'anai bo'ona o aona.”

Esis sandahahali'ma sa'i, “Jisas anan Krais, God nasapa'ana nafi'i?”

25 Enis epes Juda sape Jerusalemi same' basef amama ananimi sahali'as sa'i, “Anan ma'una anama dambami ape'imi ma'i mohana neaga'? 26 Anan nape nawalipasa basef alihiguma ea' amam agufumi ina magwamana anom basef, owa'. Amama endilisi a' amon? Amam dambami ape'imi mogawa aman anama Krais, God nandandepana nasapa'ana nafi'i? 27 Ape' mogawa aman anama nataga etap anae' ape'inai. Ea' anona nemaf owagama Krais neafi'i, ina enin epen negawa anan neatagama, owa'.” 28 Ea' Jisas ata' nape ande' felefe'ma ipat lu'unai Godi nawalipas na'i mehip na'i, “Endilisi, ipe' pegawa ae' atagama wambel ae'ainai. Ea' ae' ina afi'i etin aila okom ae'anai atona, owa'. Anan nasapa'e afi'i anan endilisinai. Ipe' ina pegawana, owa'. 29 Ea' ae' egawana. Dei' main, fowa' ae' alomana wape etifigin ea' anan nasapa'e afi'i.” 30 Esis same' basef amama ananimi, opalef aoma anan sa'i sefa'ana sonda'mana basef. Owa'etin. Dei' main, nemaf anama ananinai ina dei' nataga, ata' owa'. 31 Epes hiesi sape na'ae same'ana sembale'efana sa'i, “Nemaf anama Krais niefi'i, Anan nonda' maol la'ifinai. Maol Kraisi nambimb nikila' maol aman anama nanda'anai?”

Amam agufumi Judai masapa' anom polisman mafi'i ma mefa' Jisas

32 Amam Farisi mame' esis amam nematawa hiesi sa'i basef so'umbelifi ifima ma Jisas. Ea' amam pris dambami maloma amam Farisi masapa' anom polisman mumafi ipat lu'unai Godi mafi'i mefa'ana. 33 Ea' Jisas na'ipas na'i, “Ae' ata' elomepa epe nogota bandana ea' etanima efe'ma Anan nasapa'e afi'i. 34 Ipe' nambimb pegolopa ae', owa'. Gani ae' nambimb iapanima, ipe' ina la'ifipa peafo'o, owa'.” 35 Ea' amam Juda atom manda'ipama ma'i, “Aman anama na'i nefe' eti ma afa' weagolopana? Anan nambimb nefe'ma esis Juda afa'isi saloma esis Grik sapoma ea' niwalipa esis Grik, a' amon? 36 Ea' na'i, ‘Ipe' pegolopa ae' ea' ina nambimb petolowe, owa'.’ Ea' na'iam wapoti' na'i, ‘Ipe' ina la'ifipa piti ae' eapoma, owa'.’ Basef amama ofagema ma'i main?” 37 Nemaf anama lu'unai akutainai ma esis Juda sanda' gwa'aimi amama, Jisas naitu na'i mehip na'i, “Emi egafis eap nese'as sifi'mai ae' sea' embel. 38 Emi egafis sembale'efa ae'i sotaga si'i basef mail Buk Baibeli ma'iam ma'i, ‘Emi egafis sembale'efa ae'i, esis nambimb embel ambal namunai napeimi motaga opalef asasimi nomon ea' kolo' etin muwisi ande'.’ ” 39 Basef Jisasi ofagema ma'i Ambal Bu'unai Godi anona nemaf esis sembale'efana sofa'ana nupe nolomas. Nemaf anama Ambal Bu'unai Godi ine' dei' nape naloma enis epes sembale'efanai, ata' owa'. Dei' main, Jisas ata' owa' noga' nohafel wapoti' nofa' agel lu'unaima howalagon ananinai, ata' owa'.

Epes hiesi sandawal biefis.

40 Ea' enis amam nematawa same' basef amama sa'i, “Endilisi, aman anama anan dembinai Profet ape' mape mohafanai.” 41 Ea' enis sa'i, “Dei' Krais nataga etap hiagoma Galili? Owa'etin. 42 Basef mail Baibeli ma'i na'ama ma'i, ‘Krais owagama notaga wambota Deviti wambel Betlehem, Devit fowa' napoma.’ ” 43 Ea' epes hiesi sandawal biefis sa'i Jisas emi egafuma. 44 Ea' enis sa'i sefa'ana nefe' nonda' basef, ea' owa'. Ina enis sefa'ana, owa'.

Agufumi esis Judai ina mombale'efa Jisas, owa'

45 Amama mataga ea', polisman amama mumafi ipat lu'unai Godi motanima mafe'ma amam pris dambami maloma amam Farisi mapoma. Ea' dambami amama mahali' amam polisman ma'i, “Dei' maina ipe' owa' pewa' Jisas pefa'ana pifi'i?” 46 Ea' amam ma'i, “Fowa' gani nafi'i nafi'i nataga dei' owa' enin epen nawalapa basef si'i anan na'iam, owa'.” 47 Amam Farisi magwamama basef ma'i, “Anan nambaso'mepa wapoti', a' amon? 48-49 Ina anona dembinai o anona Farisi nembale'efana, owa'. Ea' amam nematawa isima hiesi, ina sogawa mi'uli Godi, owa'. Isima anona nemaf God nogwamasa waf aonai esis sanda'anai.” 50-51 Ea' Nikodemus fowa' nafe'ma Jisasi, anan dembinai naloma amam dambami Farisi, nahali'am na'i, “Afa' andeande'ma owaloga anona aman etin wi'i anan nanda' waf aonai, o owa'? Mi'uli afa'inai na'i na'ama na'i, afa' uli' uhali'ana ma weagawa waf ananinai neloma maol ananinai, ea' wi'i anom basef.” 52 Ea' amam ma'ipana ma'i, “Ine' wapoti' Galilinai? Owa'etin. Ine' ata' niti basef mail Buk Baibeli ea' nitalifam. Ama nambimb neagawa ina anona profet nataga etap hiagoma Galili, owa'etin.” 53 Amam amama hiami mafe' ifagw amamumi atona etin,

8

1 ea' Jisas nondowasa' nafe' halaf lawah oliv motawama.

Nemata'w kwanda' so'a wauli kwawala waf dase'amainai

2 Ea' kuhimbita atona netanima nafe' ande' felefele'ma ipat lu'unai Godi sanda' lotuwanai. Esis amam nematawa hiesi safi'mai anan ea' nape nawalipasa basef. 3 Ea' amam dambami mawalipasa mi'uli Godi maloma amam Farisi mati ano'w nemata'w kwanda' so'a waol kwaloma anona aman kwa'oh mao'wakw mafi'i. Ea' ma'ipakw kwaitu la'afena amam hiami matolo'w. 4 Ea' ma'ipa Jisas ma'i, “Dembinai tisa, nemata'w akwama afa' watolo'w kwaloma anona aman kwanda' so'a waola waf aonai. 5 Mi'uli God fowa' naso' Mosesanai na'ipafa na'i afa' okwaha otamba oha nematawa wanda' waf anama oga'. Ine' okom nape na'imama?” 6 Amam ma'i mogwambana. I'i anan owa' neagwamama basef andeande', monda'mana basef. Ea' Jisas natambe' notawa nanda' faf ananinai nanda' anom basef mail etap. 7 Amam maitu mope mahali'ana ma basef hiami, ea' nehafel naitu na'ipam na'i, “Ipe' emi egafipa owa' peanda' waf aonai, ipe' pili' pekwaha otam peha akwa'w.” 8-9 Ea' anan natambe' wapoti' nanda' anom basef mail etap. Amam mome' basef amama ananimi ea' mandamboma atona etin matanima mafe'. Amam hagami mali' mafe' ea' awomimi magi' mafe'. Mafe' atona etin makwaha akwa'w ato'w kwaitu. 10 Ea' Jisas nehafel naitu nahali'akw na'i, “Dei' amam amama mafe' eti? Owa' anona aman ni'i nenda'mena basef?” 11 Ea' akwa'w kwa'ipana kwa'i, “Dembinai, owa'. Mafe' hi'alam.”Ea' na'ipakw na'i, “Ae' na'ama etin si'i amam. Ae' ina anda'mena basef, owa'. Ine' fo'o, ea' ina netanima nenda' waf aonai wapoti', owa'.”

Jisas Anan si'i howalagon nafi'i etap

12 Ea' Jisas na'ipa amam nematawa wapoti' na'i, “Ae' si'i howalagon nafi'i etap. Emi egafis siela ae' esis ina nambimb sefe' akota eaf asasinai, owa'. Esis sope howalagoma ambal namunai nupais.” 13 Ea' amam Farisi ma'ipana ma'i mogwambana anom basef ma'i, “Dei' ine' na'i basefa ine' etina. Na'ama afa' ina ombale'efena, owa'. Basef ine'imi ina endilisimi, owa'.” 14 Ea' Jisas nagwamama basef na'i, “Ae' a'ipasa basefa ae'. Ea' dei' basef amama ae'ami endilisimi atom. Dei' main, ae' egawa ae' ataga afi'ima ea' egawa anama anona nemaf eafe'ma. Ea' ipe' ina pegawa anama ae' ataga afi'ima, o anona nemaf eafe'ma, owa'. 15 Ipe' pawaloga epes si'i epes etapasi sawalogas. Ea' ae' owa'. Ae' ina ewaloga enin epen, owa'. 16 I'i ae' ewaloga enis epes, ae' ewalogas andeande' endilisi. Dei' main? Ina ae' atowe ape, owa'. Ae' ape aloma Ahalome nasapa'e afi'i. Na'ama afa' biafa wawalogas andeande' endilisi. 17 Anom basef mail mi'uli ipe'inai ma'i, ‘I'i anom amam biam mie'i basef etifim, basef amama amamumi endilisimi atom.’ 18 Basef amama ma ae' afa' biafa wa'iam, ae' aloma Ahalome ae'anai nasapa'e afi'i.” 19 Ea' amam mahali'ana ma'i, “Ahalomena ine'inai nape eti?” Ea' Jisas nagwamama basef na'i, “Ipe' ina pegawa ae', ea' ipe' ine' pegawa Ahalome ae'anai wapoti'. I'i ipe' pegawa ae, ipe' pegawa Ahalome ae'anai wapoti'. Owa'etin.” 20 Ea' Jisas ata' nawalapa basef anama nomon ipat lu'unai Godi sanda' lotuwanai ma rum sambe' otamba moni sanda' ofa anai na'oma. Ea' ina anona aman nafe' nombalo'ana nofa'ana ma neanda' basef, owa'. Dei' main, nogota ananinai ata' owa' neataga.

Ipe' ina nambimb la'ifipa ma peafo'o anama ae' eafe'ma, owa'

21 Ea' Jisas na'ipam wapoti' na'i, “Ae' nambimb ekwahipa efe'. Ea' ipe' pegolope ea' ina petolowe, owa'. Ipe' pepe pega' ma waf aonai ipe'inai. Dei' main, anama ae' eafe'ma, ipe' ina nambimb la'ifipa peafo'oma, owa'.” 22 Ea' amam Juda manda'ipama ma'i, “Anan na'i nefe' eti, ma afa' ina la'ififa weafo'o? Dei' maina anan na'i na'ama? Anan na'i nondaha anan atona?” 23 Ea' Jisas nagwamama basef wapoti' na'i, “Ipe' pape etap anae'. Ea' ae' ape ilif. Wambel ipe'inai etap anae', ea' ae' owa'. 24 Ae' a'ipipa ea'. Nambimb ipe' pega' ma waf aonai ipe' panda'anai ata' la'ela'ef napaipa. I'i ipe' owa' peambale'efa ae', aman God nasapa'e afi'i, nambimb ipe' pega' ma waf aonai ipe' panda'anai la'ela'ef napaipa.” 25-26 Ea' amam mahali'ana ma'i, “Ine' emi egafina?” Ea' Jisas nagwamama basef na'i, “Si'i fowa' ali' a'ipipa. Ae' la'ifiwei ma i'ipipa basef hiami ipe' ma ienda' kotimipa ma basef hiami amama a'ipipami. Ea' anan nasapa'e afi'i, anan endilisinai. Basef ananimi ae' ame'am ea' a'ipipam ipe' hipei pape etapi.” 27 Amam ina mogawa Jisas na'ipama Ahalomana ananinai, owa'. 28 Na'ama Jisas na'ipam na'i, “Nambimb ipe' pesa'ma ae' ataga epen endilisiwei piundi il lawag usi'inai tu'wanainai ilif. Nemaf anama ipe' pegawa basef amama ma'i ae' atowe ea' ma'uwi si'i ali' a'ipipa. Ea' pegawa ae' ina anda' maol ae' atowe a'ianai, owa'. Basef Ahalome na'ipiami, amama atom a'iam a'ipipam. 29 Anan nasapa'e afi'i nape nalome. Anan ina nakwahowe ae' atowe ape, owa'. Dei' main, la'ela'ef ae' aila okom ananinai anda' maol.” 30 Jisas ata' na'ipam etin, hiesi sambale'efana.

Basef endilisimi nambimb monda' ipe' petaga wafifipa

31 Ea' Jisas na'ipa esis Juda sambale'efana na'i, “I'i ipe' pembale'efa basef ae'ami pilam, ipe' alupipei ae'ipei endilisi. 32 Ea' ipe' nambimb pegawa basef endilisimi ea' amama atom motagahipa pepe wafifipa.” 33 Ea' esis sagwamana basef sa'i, “Ape' akupana Abrahami. Ape' ina agof a'apa mape owina enis epes, owa'etin. Dei' maina ine' na'ipapa na'i basef endilisimi matagahepa mape wafifipa?” 34 Ea' Jisas nagwamasa basef na'i, “Endilisi ae' a'ipipa, emi egafis sape sanda' waf aonai, waf anama newa'as sape si'i agof a'asi sape owina enis epes. 35 Epes isima agof a'asi sape sanda' waf aonai ina sape andeande' ma wambota ananinai la'ela'ef, owa'. Ea' esis sape batausana ananisi endilisi, esis sape wambota ananinai andeande' la'ela'ef hihif. 36 I'i Ae' Nogalomana Ananiwei etagahipa panda' waf aonai newa'epa la'ifipa, nambimb pepe andeande' wafifipa endilisi. 37 Ae' egawa ipe' pataga wambota Abrahami. Ea' ipe' pa'i pehe ega'. Dei' main, basef amama ae'ami ina mape nomonas ipe'imi, owa'. 38 Ae' awalapa basef amama ma amamaga ae' aloma Ahalome ae'anai watolom, ea' a'ipipa basef amama, ea' ipe' panda'am si'i pame' ahalomepa ipe'inai na'ipipa.”

Ahalomas asainai anan Satan

39-40 Esis Juda sagwamana basef sa'i, “Bafalamapa ape'inai Abraham.” Ea' Jisas na'i, “I'i ipe' Abraham batawisanai, ipe' penda' maol Abrahami. Owa'etin. Ea' pa'i mehipa pehe eaga'. Ae' a'ipipa basef endilisimi atom ame' God na'ipiami. Abraham ina nanda' waf anama si'i ipe' pa'i pehe ega', owa'etin. 41 Ipe' panda' waf ahalomepa ipe'inai nanda'anai.” Ea' esis sagwamana basef sa'i, “Mamalapa ape'iwai ina wanda' so'a waol olapa, owa'. Ahalomapa ape'inei God atona.” 42 Ea' Jisas na'ipas na'i, “I'i God ahalomepa ipe'inai, ukup ipe'imi mimila ae'. Ina ae' atowe ela okom afi'i, owa'etin. Ahalome nasapa'e afi'i ape na'ae. 43 Dei' maina ipe' owa' peagawa basef ae'ami? Ipe' ina la'ifipama peme' basef ae' a'iemi pielam, owa'. 44 Ahalomepa ipe'inai Satan ea' ipe' paila nomonas ananimi atom. Fowa' dambadamba nafi'i nafi'i nataga dei', anan naha epes saga', ea' nowa' alafugama basef endilisimi. Nomonas ananimi ina mapoma basef endilisimi, owa'. Anan nambaso'mas nimeguf hiami la'ela'ef. Basef baso'maimi anan na'iami, amama si'i diga ananinai. Dei' main, anan epen nambaso'ami ea' ofagenama basef baso'maimi hiami. 45 Ea' ae' a'ipipa basef endilisimi atom. Amama atom dei' ipe' pandaiwa'ma peambalefa ae'. 46 Emi egafis sape la'afena ipe'i la'ifipa ma peawalapa anona waf aonai atotona ae' anda'anai? Owa'etin. I'i ae' ie'ipipa basef endilisimi, dei' maina ipe' owa' peambale'efa ae'? 47 Epes Godi same' basef ananimi. Ea' ipe' ina epes Godi, owa'. Ipe' enipa epes. Na'ama ipe' owa' peme' basef ananimi.”

Jisas na'ipas na'i, “Fowa' gani Abraham ata' owa' notagae, ae' ali' ape.”

48 Ea' esis Juda sagwamana basef sa'i, “Ape' ma'i endilisi ine' Samariainai naumbih ape'inai ea' ambal aonai napaina.” 49 Ea' Jisas na'i, “Ae' ambal aonai owa'etin. Ea' ae' afela agel Ahalome ae'anai ea' ipe' panda' agel ae'anai nowala. 50 Ae' ina anda' maola enis epes seafela agel ae'anai lu'una, owa'. Ea' anona dembinai nanda' maol na'i enis epes seafela agel ae'anai, Ahalome nape dembinai jas. 51 Ae' a'ipipa basef endilisimi atom. Emi egafis sembale'efa basef ae'ami sielam, esis ina anona nemaf soga', owa'. Sope la'ela'ef hihif.” 52 Ea' esis Juda same' basef amama sa'i, “Dei' ape' mogawa ine' ambal aonai nape nomonas ine'imi. Abraham fowa' gani naga' ea' amam profet fowa'imi wapoti' maga'. Ea' ine' na'i, emi egafis seambale'efa basef ine'imi esis ina soga', owa'.” 53 Ea' sahali'ana wapoti' sa'i, “Ine' nikila' bafalomapa ape'inai Abraham? Anan naga' ea' amam profet wapoti' maga'. Ea' ine' na'i ine' emi egafina?” 54-55 Ea' Jisas nagwa basef na'ama na'i, “I'i ae' efela agel ae'anai lu'una, agel ae'anai wafinai si'i basef wafimi. Ea' Ahalome ipe' pa'i God ipe'inai, anan nafela agel ae'anai lu'una. Ipe' ina pegawana, owa'. Ae' atowe egawana. I'i ae' i'i owa' eagawana, a'i basef baso'maimi si'i ipe' pambaso'am. Owa'etin. Ae' egawana aila basef ananimi. 56 Abraham bafalomepa ipe'inai, anan nandanifel ma nati nogota ae'anai nataga, si'i nati ae' ma nandanifel endilisi.” 57 Ea' esis Juda sa'ipana sa'i, “Afagof ine'imi ata' owa' 50-peleim, ine' na'i nati Abraham?” 58 Ea' Jisas nagwamasa basef na'ipas na'i, “Ae' a'ipipa endilisi, fowa' gani Abraham mama'wana ata' owa' kolanai, ae' ali' ape.” 59 Esis same' basef ananimi, ea' amam Juda mafe' mafela otamba ma'i mokwahom mohana, ea' Jisas nakwaha ipat lu'unai Godi nandambaho' nawisi ande' nafe'.

9

Anona aman naep mase'anai Jisas nanda'ana bo'ona

1 Jisas nafe' eaf ea' nati anona aman naep mase'anai. Fowa' mama'wana kolana naep mase'ana nape na'ama etin la'ela'ef. 2 Ea' alupumi ananimi mahali'ana ma'i, “Dembinai tisa, dei' maina aman anama naep mase'ana? Anan nanda' waf aonai o esis mamasana ananisi sanda' waf aonai selana?” 3 Ea' Jisas na'ipam na'i, “Ofagema ma anan naep mase'ana ina mamasana sanda' waf aonai o anan nanda' waf aonai, owa'. Anan naep mase'ana ma maol Godi notaga lu'una nondawalap. Amama atom dei' naep mase'ana. 4 Dei' ea' alip, nogota anama ape' monda' maola anan nasapa'e afi'i. Owamb neataga ina ata' monda' maol, owa'etin. 5 Ae' ata' ape etap anae' ape si'i nagwapin howalagon ipe'iwei ipe' hipei pape etapi.” 6 Jisas na'ipam na'ama, ea' nisi'wafa apah nandisam maloma etap. Ea' nasemanam naep aman anama. 7 Ea' na'ipana na'i, “Ine' nefe' nesa'opa naep embel walemb batupa'manai anama Siloam.” Basef ofagema ma agel anama na'i, nasapa'ana nafe'. Ea' aman anama nafe' nasa'opa naep ananimi, ma ata' netanimani, naep matiana andeande' bo'ona. 8 Esis wambel atona saloma enis fowa' sati anan nape eaf nandailasa otamba gwa'aimi maim sahali'as sa'i, “Anan aman anama ma'una fowa' nape eaf nandailasa gwa'aimi maim?” 9 Ea' enis sa'i, “Anan ma'una.” Ea' enis sa'i, “Owa'. Anona aman anama. Ea' amaga ananinai si'i anan.” Ea' aman anama atona fowa' naep mase'anai na'i, “Ae' ma'uwi.” 10 Ea' esis sahali'ana mehip sa'i, “Ine' nanda' maina dei' nati andeande'?” 11 Ea' anan nagwamas na'i, “Anona aman agel ananinai Jisas nanda' etap maloma apah ananimi nambomam nanda'meam naep ae'ami. Ea' na'ipi na'i, ‘Ine' nefe' nesa'of walemb batupa'manai Siloam.’ Ea' afe' asa'of ea' naep mati.” 12 Ea' sahali'ana sa'i, “Aman anama nape eti?” Ea' na'ipas na'i, “Ae' ina egawa napoma, owa'.”

Amam Farisi mahali'asa aman anama fowa' naep mase'anai

13 Esis sao'wa aman anama fowa' naep mase'anai safe'ma amam Farisi. 14 Nemaf anama esis sapoma noma'wanai Sabat, anama atona Jisas nanda' etap maloma apah nambomam nanda'mana naep ananimi ea' naep matiana. 15 Ea' amam Farisi mahali'ana wapoti' ma'i, “Anan nanda'mena maina dei' naep mati?” Ea' aman anama nagwamam na'i, “Anan nanda' etap maloma apah ananimi nanda'meam naep ae'ami, ea' afe' asa'opa naep ea' dei' naep mati.” 16 Ea' anom Farisi ma'i, “Aman anama ina naila mi'uli ma nemaf anama Sabat, owa'. Na'ama dei' anan ina aman Godi, owa'.” Ea' anom Farisi ma'i, “Anona aman nanda' waf aonai ina la'ifina ma neanda' maol la'ifinai si'i God nanda'anai, owa'.” Ea' amam Farisi mandawal biefim. 17 Ea' mahali' aman anama fowa' naep mase'anai wapoti' ma'i, “Ine' negawana na'imama? Aman anama nanda' naep ine'imi mati.” Ea' aman anama na'i, “Anan profet.” 18 Ea' amam dambami esis Judai ina mombale'efana ma'i endilisi, owa'. Ea' mofalai mamasana ananisi safi'i mahali'as. 19 Ea' mahali'as ma'i, “Aman anama nogalomepa ipe'inai? Aman anama ipe' pa'i naep ananimi mase'anai fowa' mama'wana kolana? Dei' anan nati andeande' na'imama?” 20 Esis mamasana sagwamama basef sa'i, “Afa' ogawa anan nogalomafa afa'inai. Ea' ogawa fowa' mama'wana kolana naep mase'ana. 21 Ea' afa' ina ogawa dei' anan nati, nati andeande' na'imama. Emi nanda' naep ananimi matiana, afa' ina ogawa. Anan dambena ea', afa' wa'i ipe' pihali' anan ni'ipipa.” 22 Esis mamasana ananisi umbamahasa amam agufumi Juda. Dei' sa'iam na'ama. Dei' main, amam agufumi Juda ma'i basef mandame'mam ea' ma'i, emi egafis si'i basefa Jisas si'i anan Krais, amam mogalo'mas ipat esis Juda sa'i basef sapeinai ma ina sonda' lotu sealomas wapoti', owa'. 23 Amam ma'iam na'ama dei' mamasana ananisi umbamahas sa'i, “Anan dambena ea'. Pihali' anan ni'ipipa.” 24 Ea' amam mofalai aman anama wapoti' ma'ipana ma'i, “Ine' ni'i basef endilisimi atom, God natilina. Afa' ogawa aman anama Jisas, anan aman aonai.” 25 Ea' anan nagwamam na'i, “Ae' ina egawa waf ananinai aonai o owa'. Ea' ae' egawa endilisi, fowa' naep ae'ami mase'e ea' dei' ati andeande'.” 26 Ea' mahali'ana ma'i, “Anan nanda'mena maina dei' nanda' naep ine'imi mati?” 27 Anan nagwamama basef na'i, “Do'ok ae' a'ipipa ea', ea' ipe' ina pame'e, owa'. Dei' maina pa'i peme' basef amama wapoti'? Ipe' wapoti' pa'i petaga alupipei ananipei pilana?” 28 Ea' amam ma'i basef wandafumi ma anan ma'i, “Ine' aman alupinai ananinai. Ea' afa' alupufai Mosesi. 29 Afa' ogawa God fowa' gani na'ipa Moses ea' aman anama afa' ina ogawa waf ofagena ananinai anan nataga eti?” 30 Ea' anan nagwamama basef na'i, “Amama amamaga maim? Ipe' ina pegawa anan nataga eti, ea' anan nanda' naep ae'ami mati. 31 Ape' mogawa God ina name' esis sanda' waf aonai, owa'. Anan name' emi egafis sanda' maol ananinai safela agel ananinai ma seame' basef ananimi. 32 Fowa' gani nafi'i nafi'i nataga dei' ina anom basef ma'i anona aman mama'wana kolana ea' nataga naep mase'ana ma anona nemaf anona aman nonda' naep mitiana, owa'etin. 33 I'i aman anama ina aman Godi, anan ina nambimb nenda' anom amamaga. Owa'etin. Anan aman Godi.” 34 Ea' amam magwamana basef ma'i, “Endilisi, fowa' mama'wena kolaena ine' nanda' waf aonai atona. Ea' ina niwalipafa, owa'.” Ea' amam magalo'mana ipat anama esis Juda sa'i basef sapeinai, ina ata' nolomas nonda' lotu wapoti', owa'.

Naep mape opalef nomon epesi

35 Ea' Jisas name' basefa amam magalo'mana nape ande' ea' nagolopana natolona nahali'ana na'i, “Ine' nembale'efa aman anama nataga epen endilisinai?” 36 Ea' nahali'ana na'i, “Dembinai, aman anama emi? Ni'ipiana ma embale'efana.” 37 Ea' Jisas na'ipana na'i, “Dei' ine' natolona ea'. Anan epen anama dei' na'i nalomanai.” 38 Ea' na'i, “Dembinai, dei' embale'efena.” Na'iam na'ama ea', nindiwa nembawa netawa etap nanda' lotumana. 39 Ea' Jisas na'i, “Ae' afi'i etap anae' ma eawaloga epes hiesi hi'ilas. Ama esis naep mase'asi nambimb seati andeande' ea' isima naep matiasi ea' naep mease'as.” 40 Ea' anom Farisi mape malomana mame' basef amama mahali'ana ma'i, “Amama maim basef? Ine' na'i afa' naep mase'afa wapoti' a' amon?” 41 Ea' Jisas na'ipam na'i, “I'i ipe' naep mease'ipei, ipe' waf aonai a'epa. Owa'etin. Ipe' pa'i, ‘Afa' wati.’ Na'ama waf aonai ipe'inai ata' napomepa.”

10

Basef womun etina endalelemb sipsipi

1 Ea' Jisas na'i, “Endilisi ae' a'ipipa, emi egafis owa' suwisi uta endalelemb sipsipi ma esis situ siwisi anagon, epes isima sanda' wali. 2 Epen anama bu'unai nawisi utai, anan numafi sipsipi. 3 Aman numafi utai nawisi'amana uta ma numafi sipsip. Amam sipsip mame' malogel ananinai. Anan nofala agofa sipsip ananimi, ea' nao'wam mawisi ande'. 4 Nao'wa sipsip ananimi hiami mawisi ande' hi'alam ea' nali' nafe', amam magi'mana mafe'. Dei' main? Amam mogawa maf ananinai. 5 Ea' sipsip ina magi'ma anona epen, owa'. Na'ama mondafa'mana mofa' mefe' atona etin. Dei' main? Amam ina mogawa maf ananinai, owa'.” 6 Ea' Jisas na'ipasa basef womun etin na'ama, ea' esis ina sogawa basef ofagema, owa'.

Jisas aman bu'unai numafi sipsipi

7 Ea' Jisas na'ipas wapoti' na'i, “Endilisi ae' a'ipipa, ae' si'i uta sipsip miawisanai. 8 Amam fowa' mumafi sipsipi, amam hiami manda' wali ea' sipsip ina mame' maguf amamumi, owa'. 9 Ae' si'i uta. Emi egafis siwisi ae' nomon, God nefa'as seatanimani. Esis suwis suwisi sea' gwa'aimi bu'wami. 10 Amam makualifi ina mafi'i ma meanda' anona maol, owa'. Amam mafi'i ma makualef mohas saga' mohambombagas. Ae' afi'i ma ipe' peape andeande' ambal namunai nopeipa si'ipa endilisi. 11 Ae' aman bu'uwei imafi sipsipi, a'i a'e ma eaga' ma iegiambama sipsip imafiam. 12 I'i anona aman nenda' maola neafa' otamba atomi ma numafi sipsip amamai, anan okom ni'i nofa' otamba atom. Anan ina nambimb numafi sipsip andeande', owa'. Anan ina aman endilisi numafi sipsipi, owa'. Maina nemaf niti nombagw maitu aolupi mufi'i, anan umbamohana nokwaha sipsip atom mitu nofa' nefe'. Ea' nombagw amama muwis moha sipsip mofa' mefe' atona etin. 13 Aman anama nanda' maola otamba atomi, nambimb niti nombagw amama mufi'i, ea' umbamohana nofa' nefe'. Dei' main, anan nanda' maola otamba atom, ea' nandaiwa' ma numafi sipsip andeande'. 14 Ae' aman bu'uwei imafi sipsip andeande'i. Ae' egawa sipsip ae'ami ea' sipsip mogawa ae'. 15 Ea' na'ama etin si'i Ahalome ae'anai negawa ae', ae' egawa anan. Ae' a'i a'e ma ega' iegiambama sipsip ae'ami. 16 Ae' anom sipsip maitu anagon. Amam ina maitu nomon endalelemb amama, owa'. Amam maitu endalelemb anagon. Ae' okom na'iam endilisi anona nemaf efa'am mifi'i mome' maf ae'anai ekolasom mitu endalelemb etifigin ea' ae' atowe imafiam. 17 Ae' a'i ega' ma ieigiambama sipsip ae'ami ma nambimb ehafel eape namowe wapoti'. Amama atom Ahalome ae'anai okom nainaila ae' endilisi. 18 Ina anona aman noha ambal ae'anai ega', owa'etin. Okom ae'anai atona a'i nambimb eaga'. Ae' efa' agel lu'unai ma ega' eahafel wapoti'. Ahalome ae'anai na'ipi basef la'ifimi ea' a'i enda'am na'ama.” 19-20 Esis Juda same' basef amama ea' sandawaloga biefis. Hiesi sa'i, “Ambagof awami mapaina ea' nahaga nagaol endilisi. Dei' maina ipe' pame' basef ananimi?” 21 Ea' enis sa'i, “Anona aman ambagof awami mapainai ina na'i anom basef si'i anan na'iami, owa'. Anan ambagof awami mapainai, ina la'ifinama nenda' aman anama naep mase'anai niti wapoti', owa'etin.”

Esis Juda sanda' naumbih saloma Jisas

22-23 Nogota anama nomanamb lu'wami mataga si'i asaf atona nalai, esis Juda sanda' anom gwa'aimi lu'wami ma seanda' lotu lu'unai gani Jerusalem. Ea' Jisas nafe' nawis ipat lu'unai Godi ilafunama fowa' gani Solomon nala'anai. 24 Ea' amam Juda mafi'i maitu malipana ma'i, “Ine' nanda' opalef afa'imi mataga nomonas biefim. Maina nemaf ni'ipafa alihim? I'i ine' Krais, dei' ni'ipafa basef alihim.” 25 Ea' Jisas nagwamama basef na'i, “Ae' a'ipipa ea', ipe' ina pembale'efa ae', owa'. Ae' anda' ikwaf hianai la'ifinai ma agel Ahalomei, ikwaf anama nihi'ambepa ae' emi egaliwi. 26 Ea' ipe' ina sipsip ae'ipai, owa'. Ipe' enipa sipsip. Na'ama dei' ipe' ina pembale'efa ae', owa'. 27 Sipsip ae'ami mame' maf ae'anai ea' egawa amam ea' amam maila ae'. 28 Ae' ase'am ambal namunai ma meape andeande' la'ela'ef hihif. Amam ina moga', owa'etin. Ina enin epen la'ifina neatagahom lagof ae'ami nefa'am, owa'etin. Amam mope lagof ae'ami la'ela'ef hihif. 29 Ahalome ae'anai nase'e sipsip amama ae'ami. Ina enin epen anona nemaf la'ifina neatagahom lagel Ahalomei nefa'am, owa'etin. Dei' main, Ahalome ae'anai la'ifinai endilisi nikila' epes hiesi. 30 Ae' aloma Ahalome, afa' biafa wape atotofa.” 31 Ea' amam Juda mafe' mafela otamba wapoti' ma'i mokwahom mohana afuna. 32 Ea' Jisas na'ipam na'i, “Ae' ihi'ambepa ikwaf hianai la'ifinai nataga Ahalomei ea' patolona. Ea' ukup ipe'imi mapoma maina ikwaf ae' ali' anda'anai dei' pa'i pekwaha otamba pehe?” 33 Ea' amam Juda magwamana basef ma'i, “Afa' ina wakwaha otamba wa'i ohena nanda' ikwaf anama hianai, owa'. Ine' aman falafunai nanda' findiwa, na'i ine' etina God. Ea' afa' wa'i ohena otamba.” 34 Ea' Jisas nagwamama basef na'i, “Anom basef Godi mail mi'uli ipe'inai ma'iam ma'i, God na'i, ‘Ae' a'ipipa ea' a'i, ipe' si'i anom god.’ 35-36 Fowa' basef Godi mafe'ma epes isima ma'i, ‘God na'i, ipe' atona etin si'i god.’ Basef amama ina malo, owa'. Mape la'ela'ef mandawalap endilisi. Ahalome ae'anai atona nesahe'e nanda'e ape bo'wawe ananiwei atowe nasapa'e afi'i etap anae'. Ea' a'i ae' Nogalomana ananiwei. Dei' maina ipe' pa'i ae' anda' God findiwana? 37 I'i ae' ina anda' maol Ahalome ae'anai, andeande'ma ipe' pindaiwa' ma pembale'efa ae'. 38 I'i ae' enda' maol ananinai ma i'i ipe' owa' peambale'efa ae', hapaimi. Ipe' piti ikwaf la'ifinai anda'anai, ea' pegawa Ahalome nape nalome, ape alomana.” 39 Ea' amam Juda ma'i mombalo'ana ma mowa'ana. Owa'etin. Anan nakwahom ea' nafe'. 40 Ea' Jisas notanima nambo walemb Jordan fisana nafe' nataga anama fowa' dambadamba Jon napisi'as embel ea' nape anama. 41 Ea' amam nematawa hiesi safi'mai anan. Esis sa'i, “Jon owa' nonda' anona ikwaf la'ifinai, ea' basef ananimi hiami na'iama Jisas, amama endilisimi atom.” 42 Ea' amam nematawa hiesi sombale'efa Jisas anama.

11

Lasarus naga' ea'

1-2 Anona aman awes nanda'anai agel ananinai Lasarus. Anan naloma hanitiamana ananiwai biawa, Maria kwaloma Marta sape wambel anama Betani. Maria akwama ato'w nambimb kwokolo'wam sanda balaga Dembinai ma konda' auf balaga ako'unai kwundisamana bo'wagah ananimi. 3 Ea' awau wasapa' basef mafe'ma Jisas wa'i, “Dembinai, aman anama ine' okom nainailanai awes nanda'ana na'oh.” 4 Ea' Jisas name' basef amama na'i, “Ina awes nanda'ana ma neaga', owa'. Anan awes nanda'ana ma esis sefela agel ae' Nogalomana Godi, ea' sefela agel Godi wapoti'.” 5 Ea' Jisas okom nainaila Marta kwaloma owama'w Maria waloma Lasarus. 6 Anan name' basefa Lasarus awes nanda'ana, ea' anan ata' napani nimeguf biam wapoti' wambel anama napanima. 7 Nimeguf biam mafe'ma ea', na'ipa alupumi ananimi na'i, “Afa' dei' otanima ofe' etap hiagoma Judia.” 8 Ea' alupumi ananimi magwamana basef ma'i, “Dembinai tisa, nimbewa' esis Juda sa'i sokwaha otamba sehena afina, ea' dei' ine' na'i netanima nefe' anama wapoti', a' amon?” 9 Ea' Jisas nagwamama basef na'i, “Nemaf atotona awa 12-pelain nape. Emi egafis safe' alipi esis ina sowa, owa'. Dei' main, esis sati hauguma etap anae' howalagon safe' andeande'. 10 Ea' i'i esis seafe' owamb, atuwasi sowa. Dei' main? Esis nagwapin howalagon a'as.” 11 Jisas na'ipam na'ama ma ea', na'ipam wapoti' na'i, “Alupunai afa'inai Lasarus anan na'oh. Ae' atuwasi efe' etap hiagoma Judia ma inimbalona.” 12 Ea' alupumi ananimi magwamana basef ma'i, “Dembinai, i'i anan no'oh etin, nambimb ambo'ona.” 13 Do'ok Jisas nali' na'ipam na'i Lasarus na'oh, na'i Lasarus naga' endilisi. Ea' alupumi ananimi ukup ma'i anan ata' na'oh etin. 14 Dei' Jisas na'ipam alihim na'i, “Lasarus naga' endilisi. 15 Ae' andanifel ma ae' ina alomana wape atagon nemaf anan naga'anai. Ama ipe' atuwasi peambale'efa ae'. Dei' afa' ofe'ma anan na'oma.” 16 Ea' Tomas agel wa'ana Didimus na'ipa anom alupumi Jisasi na'i, “Afa' ofe' wapoti' ma oga' olomana.”

Ofagama epes saga' sohafel wapoti' ma sofa' ambal namunai, Jisas atona

17 Lasarus naga' ea' sawana. Nimeguf biamibiam mafe' ea', Jisas nafi'i nataga. Anan nogawa Lasarus sawana nape hi'agif nimeguf biamibiam. 18-19 Wambel anama Betani nape felefele'ma Jerusalem, si'i kilomita wenifin. Ea' amam Juda hiami mafi'i ma monda' opalef hanitiamana biawa Marta kwaloma Maria mope awanema anan hanitinamawa naga'. 20 Marta kwame' basefa Jisas nafi'i etin, kwafe' kwatolona eaf, ea' Maria ata' kwapani ipat. 21 Ea' Marta kwafe'ma Jisas kwa'ipana kwa'i, “Dembinai, i'i ine' nepe na'ae, hanitiname ae'inai ina noga', owa'.” 22 Ea' akwa'w kwa'ipana wapoti' kwa'i, “Ae' egawa ine' dei' atef nihali' Goda maim amamaga, anan nise'enam.” 23 Ea' Jisas na'ipakw na'i, “Hanitinamena nambimb nehafel wapoti'.” 24 Ea' Marta kwagwamana basef kwa'i, “Ae' egawa anan anona nemaf nehafel wapoti' nemaf akutainai anama epes hiesi saga'i seahafel wapoti'anai.” 25 Ea' Jisas na'ipakw na'i, “Ofagema epes seahafel wapoti' ma sofa' ambal namunai, ae' atowe. Emi egafis seambale'efa ae'i, anona nemaf saga' ea' sehafel wapoti' sefa' ambal namunai sope andeande' la'ela'ef. 26 Emi epes ata' sape namisa seambale'efa ae'i, esis sope andeande'. Ina ata' soga' wapoti', owa'etin. Sope la'ela'ef hihif. Ine' nembale'efa basef amama?” 27 Ea' kwa'ipana kwa'i, “A'e Dembinai, ae' embale'efa ine' Krais, God nandandepena nasapa'ena nafi'i. Ine' nogalomana ananinai, fowa' anan na'i nifi'i etap anae'.”

Jisas nalef

28 Akwa'w kwa'ipana na'ama, kotanima kwafe'ma owama'w Maria kwa'ipakw sa'osa'ombel kwa'i, “Dembinai Tisa nafi'i nataga nofalena.” 29 Maria kwame' basef amama etin, kohafel mehip kwafe'mana. 30 Jisas ina dei' nawisi wambel lu'unai la'afen, owa'. Ata' napani wambel di'inai do'ok Marta kwatagamana. 31 Amam Juda mape maloma Maria nomon ipat awaunai ma'i monda' okom akwa'unai la'ifina. Ea' amam mati Maria kwahafel mehip kwafe'. Amam ukup ma'i akwa'w kwafe' hi'agifa kwa'i kwealopana. Ea' magi'mokw mafe'. 32 Ea' Maria kwafe'ma anama Jisas napoma kwatolona kundiwa nembawa felefele'ma bo'wagah ananimi kwa'ipana kwa'i, “Dembinai, i'i ine' nepe nelomapa, hanitiname ae'inai ina noga', owa'.” 33 Jisas nati akwa'w kwape kwalef etin ea' nati amam Juda mafi'i maloma'w malef wapoti'. Ea' nati esis uwahipis opaf ananinai aona endilisi na'i nelef etin. 34 Ea' nahali'as na'i, “Ipe' pawana eti?” Ea' esis sa'ipana sa'i, “Dembinai, fi'i netologon.” 35 Ea' anan nalef. 36 Amam Juda mati anan nalef na'ama ma'i, “Ipe' petolona! Anan okom nainailana endilisi.” 37 Ea' anom ma'i, “Aman anama ma'una nanda' aman anama naep mase'anai ma dei' naep matiana. Anan la'ifinai ma fowa' nili' nifi'i ma niegiambama aman anama, dei' nope o noga'?”

Jisas nafela Lasarus nohafel wapoti'

38 Ea' Jisas opaf nimanina endilisi nafe' nataga hi'agif anama lu'unai sagwasogon nawis owap lu'unai. Ea' sanda' anona owap lu'unai sowalo uta. 39 Ea' na'ipas na'i, “Ipe' lefatana owap anama nowalo utai.” Ea' Marta haniti'mana aman anama naga'i kwa'i, “Dembinai, anan nape nimeguf biamibiam ea'. Dei' alogw awami ea' mana.” 40 Ea' Jisas na'ipakw na'i, “Fowa' ali' a'ipina dei' i'ipina wapoti', i'i ine' nembale'efa ae', atuwasi niti nafifili pepel Godi.” 41-42 Ea' esis selefatana owap anama ea' Jisas naniga nati ilif na'i, “Ahalome, ae' anifelina ma name'e. Ae' egawa ine' name'e la'ela'ef ea' ae' a'iam na'ama ma esis amam nematawa saitu anae' sembale'efa ae', ine' nasapa'e afi'i.” 43 Jisas nanda' beten na'ama ea', nofalana mehip na'i, “Lasarus, hafel niwisi ande'.” 44 Ea' aman anama nohafel nawisi ande'. Ea' bo'wagah maloma lagof amaga ananimi sanda' lowaf sowa'ana. Ea' Jisas na'ipas na'i, “Ipe' tagahamana luwaguf amama ea' pekwahona nefe' wafifina.”

Amam agufumi Judai ma'i basef mandame'mama moha Jisas neaga'

45 Amam Juda hiami mafi'i mati Maria maloma'w malef, ea' mati amama do'ok Jisas nanda'ami. Ea' mombale'efana. 46 Ea' anom mafe'ma amam Farisi ma'ipama amama Jisas do'ok nanda'ami. 47 Ea' amam pris dambami maloma amam Farisi hiami mofala anom dambami mafi'i mandakolasa monda' kot. Ea' ma'i, “Afa' atuwasi onda' maina aman anama nanda' ikwaf anama la'ifinai hianai? 48 I'i ope weatolona ma nonda' la'ifimi amama, nambimb hiesi sombale'efana. Ea' amam Rom nambimb mifi'i mohambombaga ipat lu'unai Godi sanda' lotuwanai noloma ape' Juda hiapai wapoti'.” 49 Ea' anona aman agilinai Judai agelinama Kaiafas, anan dembinai pris nape nali'ma pris hiami ma afagel anama na'ipam na'i, “Ipe' ina pegawa anom amamaga, owa'etin. 50 Ipe' ina dei' pegawa anom basef, owa'. I'i aman atotona neaga'ma amam nematawa hiesi, na'ama andeande'ma ipe'. Afa' wandaiwa' ma esis seahambombaga ape' Juda. Na'ama epes hiesi ape'isi Juda higililas hi'ilas.” 51 Anan ina na'i basef amama ma okom ananinai atona, owa'etin. Anan nape pris dembinai afagel anama. Ea' na'i basef Ambal Bu'unai Godi na'ipanami si'i profet na'i Jisas noga' ma nigiambama esis Juda hiesi. 52 Kaiafas na'i Jisas ina noga' nigiambama esis Juda etis, owa'. Anan noga' ma nigiambama epes Godi hiesi sape safe' etap hiagomai hi'ilas nefa'as sotanimani, ea' nonda'as sotaga epes hiesi wambota Godi atotona. 53 Nemaf anama atona amam agufumi Judai mali' ma'i basef mandame'mama moha Jisas noga'. 54 Anan nafe' nandambaho' etin felefele'ma anama wafiguma fatauguma ma wambel anama Efraim. Nape na'ama naloma alupumi ananimi. 55 Ina nogota laona ma esis Juda seagwa' gwa'aimi lu'wami sa'i Pasova, owa'. Ea' esis Juda hiesi sakwaha wambel asasinai safe' Jerusalem atogon. Safe'ma siela basef Godi fowa'imi sosa'of sotofa alogwa sondondomba alop asasinai ma God nieti esis bo'wes andeande' ma seagwa' gwa'aimi amama. 56 Esis sape ipat lu'unai Godi nomon sagolopa Jisas ea' sahali'as sa'i, “Ipe' ukup mape ma'imama? Anan atuwasi nifi'mai gwa'aimi amama o owa'?” 57 Ea' amam pris dambami maloma amam Farisi hiami mali' ma'i mehip ma'iam ma'i, “Emi egafis sogawa Jisas napoma si'ipafa ofe' ombalo'ana ma weanda'mana basef.”

12

Maria kwasa'opa bo'wagah Jisasi

1 Nimeguf wanom wanom ata' mapoma esis Juda sonda' gwa'aimi amama lu'wami Pasova. Nemaf anama Jisas nataga wambel Betani, alupunai Lasarus napoma. Fowa' naga'ma Jisas nafelana nohafel wapoti'. 2 Ea' sanda'mana gwa'aimi Jisas. Marta kwanda' gwa'aimi, ea' Lasarus nape nalomas sape sa' gwa'aimi saloma Jisas. 3 Ea' Maria kwahapila anona kap si'inama sanda bu'wami agilima nad satalom otamba hiami. Ea' kwahapilam kwakolo'wam kwasa'opa bo'wagah Jisasi kwanda' auf balaga ako'unai kwandisamana bo'wagah ananimi. Ea' ipat anama si'inama alogw bu'wami ma sanda amama. 4 Ea' anona alupunai Jisasi Judas Kariotinai kowalana ma sanda amama nandaiwa'ma kwakolo'wam kwasapalom. Aman anama nambimb neawalapa Jisas ni'ipa amam naumbih ma meahana. 5 Ea' Judas na'ipas na'i, “I'i afa' ofa' sanda amama enis epes sose'afa moni 300 kina sotalom ofa'ana oso' epes isima kwahusa gwa'aimi maim, wila. Owa'etin.” 6 Ea' Judas okom ananinai ina na'i nigiambama isima kwahuwisi, owa'. Anan na'iam na'ama ma nonda' wal nofa' otamba amama. Dei' main, anan numafi bek anama Jisas naloma alupumi ananimi maolo' otamba amamimi matolo'ma. Ea' hihif Judas nakoalopam otamba amama. 7-8 Ea' Jisas nagwamana basef na'i, “Ipe' owa' pi'ipakwa basef amama, owa'. Andeande'ma akwa'w kwakolo'wa sanda amama ma nambimb nemaf anama eaga'anai ma seawe. Isima kwahusa gwa'aimi maim sape salomepa nimeguf hiami. Ea' ae' ina epe elomepa nogota laona, owa'.”

Amam pris dambami ma'i basef mandame'mama moha Lasarus neaga'

9 Esis Juda hiesi same' basefa Jisas nape Betani. Ea' safi'i sa'i sotolona ea' sa'i siti Lasarus wapoti', nimbewa' naga'ma Jisas nafelana nehafel wapoti'. 10 Ea' amam pris dambami ma'i basef mandame'mama moha Lasarus neaga' wapoti'. 11 Dei' main, enis Juda hiesi sati Lasarus netanima nehafel ambal napaina. Amama atom dei' sakwaha amam dambami Juda safe' saila Jisas sembale'efana.

Jisas nawis Jerusalem si'i dembinai king

12 Wafilu epes hiesi safi'mai gwa'aimi amama Pasova, same' basefa Jisas ata' nafi'i etin Jerusalem. 13 Ea' satopa' agof lawahim apulima sahapilam safi'i satagamana eaf. Ea' soga sa'i mehip sa'i, “Hosana. Ape' mandanifel endilisi ma ine'. Ape' ma'i God nofalo'ma ine' nafi'i agel ananinai nese'ena pepel nenda' opeh ananimi. Ine' king dembinai ape' Israeli.” 14-15 Ea' Jisas nagolopa donki atotona noganai natolona nandagia natomana nafe' si'i fowa' anom basef Godi mail buk Baibeli ma'i, “Ipe' wambel Saion, ipe' ina umbamehepa, owa'. Dembinai king ipe'inai anona nemaf notoma donki noganai nofa'ana nifi'i.” 16 Nemaf anama alupumi Jisasi ina mogawa basef amama ofagema ma'i Jisas, owa'. Ama nogota anama Jisas naga' ma nahafel wapoti' notanima nolata ilif, wila amam mogawa basef amama ma'i anan. Ea' amam ukup mapoma amama epes isima sanda'manam anan wapoti'. 17 Enis epes sali' sati Jisas nofala aman anama na'i Lasarus napani hi'agif nehafel wapoti'. Ea' sa'ipa hiesi ma basef amama Lasarusi. 18 Ea' epes hiesi same' basefa Jisas nanda' ikwaf anama lu'unai nafela Lasarus hi'agif. Ea' dei' safe' satolona. 19 Ea' amam Farisi manda'ipama ma'i, “Opeh afa'imi ina la'ifim, owa'. Afa' agof a'afa. Piti amam nematawa hiesi safi'mai anan atona hi'alas.”

Enis Grik sa'i siti Jisas

20 Epes hiesi safe' Jerusalem ama gwa'aimi amama lu'wami sonda' lotuma God. Ea' anom Grik wapoti' mafe' malomas. 21 Anona aman alupunai Jisasi Filip anan Betsaidainai etap hiagoma Galili. Amam Grik mafi'mai gwa'aimi amama ea' mafi'mai Filip ma'ipana ma'i, “Dembinai, afa' wa'i uti Jisas.” 22 Ea' Filip nafe' na'ipa Andru, amam biam mafe' ma'ipa Jisas. 23 Ea' Jisas nagwamama basef na'ipam na'i, “Ae' ataga epen endilisiwei afi'i. Nogota anama nataga ea' God nihi'amba epes hiesi ma nafifili pepel ae'anai. 24 Ae' a'ipipa basef endilisimi, i'i olelemb witimi owa' mowa etap nomon, olelemb amama mo'oh etifim. Ea' i'i mowa mowala etap nomon, wila amama motaga molo mil hiami. 25 Emi egafis ukup mopoma ambagof asasimi atom, si'i sihapilam la'ifim, anona nemaf ambagof asasimi higililam. Ea' emi egafis ukup mopoma ae' ma sosambala ambagof asasimi etap anae', anona nemaf God nofa'as sotanimani sope andeande' la'ela'ef hihif. 26 Emi egafis si'i sonda' opeh ae'ami, esis sila ae'. Mamagoma ae' eapoma, isima sanda' opeh ae'ami esis sope soloma ae'. Ea' emi egafis sonda' opeh ae'ami, Ahalome ae'anai nambimb nefela agof asasimi motaga lu'um.”

Anan nataga epen endilisinai nambimb sundana lawag usi'inai tu'wanainai

27 Ea' Jisas na'ipam wapoti' na'i, “Dei' opaf ae'anai nataga aona. Ae' basef owa'etina ie'iam. Atuwasi ae' i'i, ‘Ahalome, nekwahome nimanimi amama ma'i meatagama ae' dei'i?’ Owa'. Ae' afi'i nogota anae' ape etap anae' ma opeh amama atom ae' enda'ama sehe ega'. 28 Ahalome, ine' nenda'ama epes hiesi sefela agel ine'inai lu'una.” Ea' anona maf na'i nataga heven na'i, “Ae' anda'ama sefela agel ae'anai notaga lu'una, ea' atuwasi enda'ana notaga lu'una wapoti'.” 29 Ea' enis amam nematawa hiesi saitu same' maf anama sa'i, “Owa', otaga dililiwala.” Ea' enis sa'i, “Anona ensel na'ipana anom basef.” 30 Ea' Jisas na'i, “Maf anama ina na'i ma niegiambama ae', owa'. Anama na'i ma nigiambama ipe'. 31 Dei' Ahalome God nawaloga wafa amam nematawa hiesi sape etap anae' ea' natofa dembinai aonai numafi etap anae'i. 32 Nambimb esis sundi il etin lawag usi'inai tu'wanainai ilifa nambimb ihindi'ai esis amam nematawa hiesi sifi'mai ae'.” 33 Jisas na'ipas na'ama ma nihi'ambas sogawa eaf anan nambimb neaga'anai. 34 Ea' esis sagwamana basef sa'i, “Mi'uli ape'inai na'i na'ama na'i, Krais anan nope la'ela'ef hihif. Dei' maina ine' na'i, ‘Anan nataga epen endilisinai nambimb sundana lawag usi'inai tu'wanainai ilif?’ Dembinai nataga epen endilisinai, anan emi egafuna?” 35 Ea' Jisas nagwamasa basef na'i, “Nogota ata' bandana ma nogwapin nafifili nope nolomepa. Dei' ipe' pefe' howalagoma. Na'ama owamb neatagamepa. Emi egafis seafe' owambi, esis ina sogawa anama seafe'ma, owa'. 36 Ae' ape si'i nogwapin ipe'iwei. Ipe' pembale'efa nogwapin anama ma petaga awasi nogwapin nafifili.” Jisas na'ipas ea', nakwaha esis nafe' nandambaho'mas.

Esis Juda hiesi owa' sembale'efa Jisas

37 Jisas nanda' ikwaf la'ifinai hianai, ea' esis satolona. Ea' esis ina sembale'efana, owa'. 38 Si'i basef amama fowa' gani profet Aisaia na'iami dei' mataga mandawalap alihim ma'i, “Anona nemaf epes emi egafis sombale'efa basef afa'imi? Esis siti pepel Godi esis emi egafis? Owa'etin.” 39-40 Esis ina la'ifisa sombale'efa Jisas. Dei' main, profet anama Aisaia nanda' anom basef Godi wapoti' ma'iam na'ama ma'i, “Anan nanda' naep asasimi mase'as nanda' ukup asasimi mase' ma ina anona nemaf sotologon ea' ukup asasimi wapoti' ina anona nemaf sogawa ma seamboma opalefa ae' enda'as bo'wes, owa'etin.” 41 Fowa' gani Aisaia nati pepel howalogon Jisasi ea' na'iam na'ama ma anan atona. 42 Amam agufumi hiami mombale'efa Jisas. Ea', amam umbamahama amam Farisi dambami. Ea' amam ina mawalapa basef ma'ipasam alihim, owa'. Umbamahama amam Farisi mogalo'mama ina ata' moloma esis Juda monda' lotu wapoti', owa'. 43 Amam agufumi amama ukup ma'i epes seafela agof amamumi atom lu'um. Ea' amam ina ukup ma'i God nefelam agof amamumi, owa'.

Basef Jisasi anona nemaf mowaloga epes hiesi

44 Ea' Jisas na'ipas mehip na'i, “Emi egafis sembale'efa ae'i, esis ina sembale'efa ae' atowe, owa'. Sembale'efa anan nasapa'e afi'i wapoti'. 45 Emi egafis siti ae'i esis sati anan nasapa'e afi'i wapoti'. 46 Ae' afi'i etap anae' si'i anona nogwapin ma emi egafis sembale'efa ae'i, esis ina sope owamb, owa'. 47 Emi egafis seme' basef ae'ami ma owa' seambale'efam sielam, ae' ina anona nemaf ewaloga esis, owa'. Dei' main? Ae' ina afi'i etap anae' ma eawaloga epes etapasi, owa'. Ae' afi'i ma efa'as sotanimani. 48 Emi egafis sewa' alafugama ae'i ma esis owa' seambale'efa ae', anona nemaf anona dembinai jas nowaloga esis. Nemaf anama akutainai basef amama atom ae' a'iami mowaloga epes isima. 49 Dei' main? Ae' ina a'i anom basefa okom ae'anai atona na'iami, owa'. Ahalome ae'anai atona na'ipi basef amama mehip ea' a'ipasam. Ea' anan nasapa'e afi'i a'iam si'i okom ananinai na'iam. 50 Ae' egawa basef ananimi mawalapa ambal namunai ma ipe' pepe andeande' la'ela'ef hihif. Na'ama basef ae' a'ipasami amama atom si'i Ahalome na'ipiami.”

13

Jisas nasa'opamam bo'wagah alupumi ananimi si'i anona aman falafunai agel a'anai nanda'am

1 Nemaf anama lu'unai esis Juda sa' gwa'aimi amama Pasova owa' ata' notagai. Jisas nogawa nogota ananinai nataga ea' ma nokwaha etap anae' nefe'ma Ahalomana. Ea' okom ananinai nainaila epes ananisi sape etapi endilisi. Na'ama dei' nihi'ambasa okom ananinai lu'unai nainailas. 2 Ea' wambomota anan naloma alupumi mape ma' gwa'aimi amama. Ea' Saimon nogalomana Judas Kariotinai nalomam mape. Ea' aman aonai Satan nali' nafela nomonas Judasi ma nefe' nihi'amba amam naumbih ma Jisas napoma. 3 Ea' Jisas nogawa Ahalomana nanda' anan la'ifina ma numafi amamaga hiami. Ea' nogawa anan nape naloma God nafi'i ea' nambimb notanima nefe'mana wapoti'. 4 Ea' nohafel natagaha siot launai ananinai nowaha' anona taul. 5 Ea' nakolo' embel anom dis nafe' notawa nasa'opamafa bo'wagah afa' alupufai ananifai ea' nanda' taul anama nowaha'anai nandisamafa bo'wagah. 6 Nasa'opamafa bo'wagah nafe', natagama Saimon Pita. Ea' Pita na'ipana na'i, “Dembinai, nesa'opame bo'wagah ae'ami, owa'.” 7 Ea' Jisas nagwamana basef na'i, “Ine' owa' negawa opeh amama ae' dei' anda'ami. Anona nemaf ine' negawam.” 8 Ea' Pita na'ipa Jisas na'i, “Owa'. Ine' owa' nesa'opa bo'wagah ae'ami, owa'.” Ea' Jisas nagwamana basef na'i, “I'i ae' owa' easa'opamena bo'wagah ine'imi, ina nambimb nepe alupinai ae'inai, owa'.” 9 Ea' Saimon Pita nagwamana basef na'i, “Dembinai, ina nesa'opame bo'wagah atom, owa'. Nesa'ope hi'ili lagof balaga wapoti' motaga bo'om.” 10 Ea' Jisas nagwamana basef na'i, “Emi egafis sasa'of ea', esis ina atuwasi sesa'of wapoti', owa'. Esis bo'wes ea'. Ipe' hipei ipe' bo'wepa ea'. Anona ipe'inai atotona ata' owa' bo'ona andeande'e.” 11 Dei' main? Anan nogawa emi egafuna nambimb nefe' ni'ipa naumbih ananimi ma nihi'ambamama neapoma. Ea' na'ipam na'i, “Ipe' hipei ambo'wepa andeande', ea' anona ipe'inai atotona ata' owa' bo'onai.” 12 Anan nasa'opamam bo'wagah amamumi ea', nala siot ananinai nafe' natoma felefele'ma tebol. Ea' nahali'am na'i, “Ipe' pegawa opeh amama ae' anda'mepami o owa'? 13 Ipe' pefale tisa o Dembiwei, na'ama andeande'. Ae' ea' ma'uwi, basef amama endilisimi atom. 14 Ae' dembiwei tisa ipe'iwei. Ae' do'ok asa'opa bo'wagah ipe'imi. Ea' ipe' wapoti' pesa'opa bo'wagah ipe'imi atona etin. 15 Ae' ea' ihi'ambepa waf anama ae'anai. Ipe' penda'am na'ama etin si'i ae' anda'am. 16 Dei' ae' a'ipipa basef endilisimi atom. Emi egafis agof a'asi sanda' opeh etin, esis ina sape ilifa dembinai asasinai, owa'. Ea' anona dembinai nasapa' enin epen nafi'i, inima ina nikila' dembinai anama ananinai, owa'. 17 Dei' ipe' pegawa waf anama ea'. I'i pilana andeande', pendanifel. 18 Ae' ina a'i ipe' hipei pefe' pewalapa basef pi'ipa naumbiha ae', owa'. Ipe' bo'wepa ea'. Ae' egawepa andandepepa ea'. Ea' basef Godi mail buk Baibeli atuwasi motaga endilisi ma anona aman nowalapa ae' ma naumbih ae'ami. Basef amama ma'i na'ama ma'i, 'Aman anama nea' gwa'aimi nealumai anona nemaf nigi bo'waga nofa'asa ae'.’ 19 Ae' dei' ape a'ipipa basef amama ma waf anama ina dei' nataga, ata' owa'etin. Ama nambimb notaga nondawalap, ipe' pembale'efa ae' ea' ma'uwi. 20 Ae' a'ipipa basef endilisimi, emi egafis soso' opalefa enin epen ae' asapa'an nafi'i, esis soso' opalefa ae'. Ea' emi egafis soso' opalefa ae'i, esis soso' opalefa Ahalome ae'anai wapoti' nasapa'e afi'i.”

Atuwasi Judas ni'ipa amam naumbih ma Jisas napoma

21 Jisas na'ipafa basef amama ea', okom ananinai nimanina endilisi. Ea' na'ipafa na'i, “Ae' a'ipipa endilisi, anona afa'inai atuwasi nefe' nihi'amba naumbih ma ae' eapoma.” 22 Ea' alupufai ananifai wanda' tima etin wape. Afa' ina ogawa Jisas na'i emi. 23 Ae' alupuwei Jisasi, anan okom nainaila ae'i ape felefele'ma Anan. 24 Ea' Saimon Pita nanda' balaga na'ipi na'i, “Ine' hali'ago Anan na'i emi.” 25 Ea' ae' indiki'ah afe' felefele'ma Jisas ahali'ana a'i, “Dembinai, ine' na'i emi?” 26 Ea' Jisas nagwame na'i, “Ae' atuwasi ela bret dis eso' anona, ea' ma'una anan.” Ea' nala bret dis naso' Judas Kariotinai Saimon nogalomana. 27 Ea' ata' nahapila bret etin, aman aonai Satan nawisana okom ananinai nomon. Ea' Jisas na'ipana na'i, “Opeh ine' na'i neanda'ami, da'am mehip.” 28 Afa' alupufai Jisasi wape wa' gwa'aimi, afa' ina ogawa basef Jisasi ofagema, owa'. 29 Judas numafi otamba afa'imi. Na'ama anom alupumi Jisasi ukup ma'i Jisas na'ipana ma nefe' notala anom gwa'aimi ma nonda' gwa'aimi amama o na'ipana na'i nose'asa otamba isima kwahusi. 30 Ea' Judas ata' nahapila bret etin, nafe' nawis ande' mehip. Ea' owamb nataga.

Mi'uli dambainai Jisasi

31 Judas nafe' nawis ande', Jisas na'ipafa na'ama na'i, “God nafela agel ae'anai lu'una. Ea' dei' ae' anda' epes siti nafifili pepel ananinai sefela agel ananinai lu'una ma opeh ae' anda'ami. Esis sefela agel ae'anai ae' ataga epen endilisiwei lu'una. Ea' sefela agel Ahalome Godi ma maol ae' anda'anai wapoti'. 32 Amama atom Ahalome God wapoti' nefela agel ae'anai lu'una dei' atef. 33 Ipe' so'upei, ae' elomepa ope nogota bandana efe'. Ipe' atuwasi pegolopa ae' ea' ina petolowe, owa'. Anama ae' eafe'ma, ipe' ina la'ifipama nambimb peafo'o, owa'. Basef amama atom fowa' a'ipa amam Juda, dei' a'ipipam wapoti'. 34 Dei' ase'epa mi'uli ae'anai dambainai ma ipe' ukup ipe'imi mimila ipe' atona etin si'i okom ae'anai nainailipa. Ea' na'ama etin, ukup ipe'imi mimila ipe' atona etin. 35 I'i ukup ipe'imi mimila ipe' atona etin, nambimb epes hiesi sogawa ipe' alupipei ae'ipei.”

Jisas na'ipama Pita atuwasi nowa' alafugama anan

36 Ea' Saimon Pita nahali'ana na'i, “Dembinai, ine' nefe' eti?” Ea' Jisas nagwamana basef na'i, “Anama dei' ae' eafe'ma, ina nambimb nigi'mi nefo'o, owa'. Ea' owagama ine' nigi'mi nefo'o.” 37 Ea' Pita nahali'ana na'i, “Dembinai, dei' maina ae' ina la'ifiwi ma dei' igi'mina efo'o? Ae' a'i a'e ma ega' ma iegiambamena.” 38 Ea' Jisas nagwamana basef na'i, “Ine' na'i a'e endilisi ma neaga' ma niegiambama ae' a' amon? Ae' a'ipina endilisi, dei' owamb anae' awata ata' owa' neanda'am, ine' nembaho' agel ae'anai ni'i wenif ni'i, ‘Ae' owa' egawa Jisase.’ ”

14

Jisas anan si'i eaf ma epes sefe'ma Ahalomana

1 Ea' Jisas na'ipafa na'i, “Opalef ipe'imi ina mohafel nimanim, owa'. Ipe' pembale'efa God, pembale'efa ae' wapoti'. 2 Ipat Ahalome ae'anai alihina satopa' rum hiami mape mandandaepa. I'i owa', fowa' ae' a'ipipa. Endilisi, ae' efe' endondomba wambel ipe'inai. 3 I'i ae' efe' endomba wambel ipe'inai, anona nemaf etanimani efa'epa pefe' pepe pelome. Ea' anama ae' eapoma, ipe' wapoti' pepe anama atagon pelome. 4 Ea' ipe' pegawa eaf ae' iefe'anai ma wambel anama.” 5 Ea' Tomas nahali'ana na'i, “Dembinai, afa' owa' ogawai ine' nefe' eti? Afa' ina ogawa eaf anama ine' na'i neafe'ma.” 6 Ea' Jisas na'ipana na'i, “Ae' atowe eaf ofagewe ma basef endilisimi moloma ambal namunai. Owa' enin epen la'ifina nefe' neatagama Ahalome anona eaf, owa'etin. Ea' ae' atowe. 7 I'i ipe' pegawa ae', pegawa Ahalome ae'anai wapoti'. Ea' dei' patolona. Dei' atef patolona pegawana.” 8 Ea' Filip nahali'ana na'i, “Dembinai, ine' nihi'ambafa Ahalomena ine'inai afa' ea' mondahama afa'.” 9 Ea' Jisas na'ipana na'i, “Filip, nogota launa ape alomepa, ine' owa' ata' negawa ae'? Emi egafis sati ae', esis sati Ahalome ae'anai wapoti'. Dei' maina ine' ata' na'i, ‘Ae' ihi'ambepa Ahalome ae'anai ipe'?’ 10 Ine' nembale'efa ae' ma negawa ae' aloma Ahalome afa' atofa, ae' ape anan, anan nape ae'? Basef ae' a'ipapami, amama ae' ina efa'ama okom ae'anai atona, owa'. Ahalome nape ae' ea' anan atona nanda' opeh ananimi hiami. 11 Ipe' pembale'efa basef amama. Ae' ape Ahalome, Ahalome nape ae'. I'i owa', ipe' ukup mopoma opeh la'ifimi hiami anda'ami. Ipe' piti opeh amama, pembale'efa ae'. 12 Basef endilisimi atom dei' a'ipipa. Emi egafis sembale'efa ae'i, opeh hiami dei' anda'ami, esis wapoti' anona nemaf esis sonda'am. Ama anona nemaf sonda' opeh lu'wami endilisi mikila' opeh ae'ami. Dei' main? Ae' efe'ma Ahalome. 13 Amamaga hiami ipe' penda' beten pihali'ana agel ae'anai, anona nemaf ae' enda'am. Ama Ahalome nofa' agel lu'unai ma opeh ae' nogalomana ananiwei anona nemaf enda'am. 14 Amamaga ipe' pehali' ae' ma agel ae'anai, pembale'efa ae' endilisi, nambimb enda'am.

Jisas na'i nambimb nosapa' Ambal Bu'unai Godi nifi'i

15 I'i ipe' ukup mimila ae' endilisi, ipe' pila mi'uli ae'enai andeande'. 16 Ama nambimb ihali' Ahalome, ma nisi'ipei anona nigiambamepa nonda'epa la'ifipa. Anan nope noloma ipe' la'ela'ef hihif. 17 Anama Ambal Bu'unai Godi na'i basef endilisimi. Esis amam nematawa saila waf etapanai ina anona nemaf sotolona sogawana sofa'ana, owa'. Ea' ipe' pegawana ea' nape nalomepa, ea' nambimb nope nolomepa. 18 Ae' ina ikwahipa tol pepe etin, si'i awasi amama alifisi ahapas mamasas a'asi, owa'etin. Nambimb ae' ifi'mipei. 19 Nogota bandana esis amam nematawa saila waf etapanai ina nambimb sotolowe wapoti', owa'. Ea' ipe' petolowe. Ae' ape ambal namunai napaiwe, ea' na'ama etin ipe' pepe ambal namunai nupaipa. 20 Nemaf anama ipe' pegawa ae' ape Ahalome, ape nomona ipe', ipe' pape ae'. 21 Emi egafis sefa' mi'uli ae'anai silana andeande'i, esis ukup maimaila ae' endilisi. Nambimb Ahalome ae'anai okom nila esis. Ea' ae' wapoti' okom ninila esis ea' etaga endawalapa esis alihiwi.” 22 Jisas na'iam na'ama ea' anona Judas ina anama Kariotinai, owa', anona epen, na'ipa Jisas na'i, “Dembinai, dei' maina ine' na'i nihi'ambafa ine' netaga nendawalap alihinama afa', ea' ine' owa' nihi'ambasa ine' alihinama esis saila waf etapanai?” 23 Ea' Jisas nagwamana basef na'i, “Emi egafis ukup mimila ae' endilisi, esis anona nemaf sila basef ae'ami andeande'. Ea' Ahalome ae'anai okom ninila esis. Ea' afa' biafa ufi'mai esis ope olomas la'ela'ef hihif. 24 Emi egafis sandaiwa'ma ae'i, esis ina anona nemaf sila basef ae'ami andeande', owa'. Ea' basef amama ipe' pame'ami, amama ina ae'ami, owa'. Amama basef Ahalome God nasapa'e afi'i. 25 Nogota anama ae' ata' ape alomepa a'ipipa basef amama hiami. 26 Ea' anan nigiambamepa ma nonda'epa la'ifipa, anan Ambal Bu'unai Godi. Anama Ahalome nambimb nesapa'ana nifi'i ma agel ae'anai. Ea' nowalipipa ma amamaga hiami, nefela nomonas ipe'imi ma ukup mopoma basef hiami ali' a'ipipami. 27 Ae' a'i ikwahipa. Ea' ae' ina enda'epa umbamahepa ukup awiaom pepan si'i amam nematawa saila waf etapanai sanda'am, owa'. Dei' anda'epa pepe ukup awanem endilisi. Ukup ipe'imi ina mohafel aom, owa'. Ina umbamahepa, owa'. 28 Ipe' pame'am ea' basef amama do'ok a'ipipami. Ae' ikwahipa efe'. Nambimb itanimamipei ifi'i. I'i ipe' ukup mila Ae' endilisi, ipe' pendanifel ma Ae' efe'ma Ahalome. Dei' main? Ahalome Anan dembinai nikila' Ae'. 29 Amamaga amama ina dei' mataga, ata' owa'. Ea' ae' ali' a'ipipa ma nemaf anama amamaga amama meataganai ipe' pegawa ea' pembale'efa ae'. 30 Ae' ina nambimb i'i basef hiami elomepa, owa'. Dei' main? Aman dembinai aonai numafi etap anae' anama dei' nafi'i. Anan ina nambimb la'ifinama nonda'me anom amamaga, owa'etin. 31 Ea' ae' a'i esis amam nematawa saila waf etapanai sogawa ae' okom nainaila Ahalome endilisi. Na'ama dei' anda'am na'ama etin si'i anan na'ipi. Ea' dei' afa' ofe'.

15

Jisas anan si'i lawag wain si'ina endilisi

1 Ae' si'i lawag wain si'ina endilisi. Ahalome ae'anai Anan si'i ofagenama aofi. Aof anama sawa lawah su'utip wainim gwa'aimi mailami. 2 Agof hiami su'utip owa' mielami, amama Ahalome natopa'am nakwahom. Ea' anom agof mail mola gwa'aimi amama anan nandombasom natopa'am bandam ama nambimb mope bo'om mil mola gwa'aimi hiami andeande'. 3 Basef amama Ae' a'ipipami monda'epa pataga bo'wepa ea'. 4 Ipe' pepe ae' ea' ae' nambimb epe ipe'. I'i agof atom wafim, ina mola gwa'aimi, owa'. I'i agof owa' mondala la'ifim lawag si'ina, amam ina molo andeande', mil mola gwa'aimi, owa'. Ea' na'ama etin si'i ipe'. I'i ipe' owa' pepe peloma ae', ipe' wapoti' ina pela anom gwa'aimi, owa'etin. 5 Ae' si'i lawag si'ina, ipe' si'i agof. Emi egafis sope Ae' ma Ae' ape esis, nambimb sola gwa'aimi hiami. I'i ipe' pekwaha Ae', ipe' etipa ina nambimb penda' anom amamaga, owa'. 6 Emi egafis owa' seape ae'i, esis sogalo'mas si'i satopa' agof alimi. Ama satamam saofam nif fandom hi'alam. 7 I'i ipe' pepe ae' ma basef ae'ami mope nomona ipe', ipe' pihali' ae' ma maim basef pendahama ukup ipe'imi ma'iam, anona nemaf amamaga amama motagamepa na'ama etin. 8 I'i ipe' pela gwa'aimi hiami, Ahalome ae'anai nofa' agel lu'unai. Ama pihi'amba amam nematawa hiesi ipe' pepe alupipei Ae'ipei. 9 Ahalome okom nainaila Ae', ea' na'ama etin Ae' okom nainaila ipe'. Ipe' la'ela'ef pepe okom ae'anai la'afena pegawa okom ae'anai nainailipa endilisi. 10 I'i ipe' pila mi'uli ae'anai andeande', nambimb pepe okom ae'anai nomon si'i ae' aila mi'uli Ahalome andeande'ma ape okom ananinai nomon. 11 Ae' a'ipipa basef amama ma a'i danifel anama ae'anai nepe nelomepa ea' danifel ipe'inai nepe opalef ipe'imi si'im. 12 Mi'uli ae'anai anama. Ipe' ukup mimila sahin owan ipe'isi atona etin si'i ae' okom nainailipa. 13 Emi egafis ukup mimila alupisi ma sokwaha ambagof asasimi atom soga', ma sigiambama alupisi asasisi, waf anama nikila' waf bu'unai hianai. 14 I'i pila mi'uli a'ipipanai andeande' ipe' alupipei ae'ipei. 15 Epen agel a'ani dembinai ananinai ina na'ipana basef alihima maol anan nienda'anai, owa'. Ea' ae' a'ipipa basef hiami Ahalome ae'anai na'ipiami. Na'ama dei' ae' ina efalepa epes falafipei agof a'ipei, owa'. Ae' efalepa alupipei endililsi. 16 Ipe' ina pali' pesaho' ae' ipe'iwei, owa'. Ae' ali' andandepepa ea' ae'ipei. Ea' anda'epa panda' opeh bu'wami. Ama pefe' penda' opeh bu'wami si'i lawah mola gwa'aimi ma opeh bu'wami ipe'imi mope andeande'. Penda'am na'ama ma i'i ipe' penda' beten pihali' Ahalome ma anom amamaga agel ae'anai, anan nose'epa. 17 Ae' ase'epa mi'uli ipe' na'ama. Ipe' ukup mimila sahin owan ipe'isi atona etin.

Nambimb epes saila waf etapanai sofala alupusi Jisasi naumbih

18 I'i esis amam nematawa saila waf etapanai si'i sonda'mepa naumbih, ipe' pegawa esis fowa' sali' sanda'ma ae' naumbih wapoti. 19 I'i ipe' epes etapipei, esis saila waf etapanai ukup mimilipa si'i ipe' epes asasipei etipa. Ea' ipe' ina epes etap anae'ipei, owa'. Ae' esahe'epa ea' ma pekwaha waf etapanai. Ea' dei' esis saila waf etapanai sonda'mepa naumbih. 20 Ipe' ukup mopoma basef amama ae' a'ipipa emi andeande'. Basef amama ma'i Ae' Dembiwei ipe'iwei ma'i epen agel a'ani nanda' opeh etini, enin ina nape ilifa dembinai ananinai, owa'. Ae' sali' sanda'me waf aonai, ea' nambimb esis sonda'mepa waf aonai, sonda'epa awepa wapoti'. I'i esis sila basef ae'ami, nambimb esis siela basef ipe'imi wapoti'. Owa'etin. 21 Esis ina sogawa Ahalome nasapa'e afi'i, owa'. Ipe' ukup mopoma agel ae'anai, ea' ae'ipei. Ea' esis saila waf etapanai sonda' amamaga awami hiami ma ipe'. 22 I'i ae' owa' ifi'i ie'ipasa basef amama, esis ofagema ma waf aonai a'as. Owa'etin. Dei' esis owa' anona eafa sombaho'a waf aonai asas sanda'anai, owa'. 23 Emi egafis sonda'me naumbih, esis sonda' naumbiha Ahalome ae'anai wapoti'. 24 Esis saila waf etapanai ina sati anona aman nanda' opeh mandahama opeh ae' anda'ami, owa'. I'i ae' owa' enda 'opeh amama, esis ofagenama waf aonai a'as. Ea' dei' sati opeh ae'ami la'ifimi ea' sowa' alafugaha ae' ukup aom endilisi ma ae' aloma Ahalome ae'anai wapoti'. 25 Ea' waf anama asasinai nafe' na'ama etin si'i anom basef mail mi'uli esis Judai ma'i, ‘Esis ukup aoma ae' etin. Ae' basef ofagema a'e.’ 26 Ea' Anan nigiambamepa nonda'epa la'ifipa, Anan napani naloma Ahalome nambimb nifi'i. Ea' Ae' nambimb esapa'ana nifi'mai ipe'. Anan Ambal Bu'unai Godi nawalapa basef endilisimi. Nemaf anama Ae' esapa'ana nifi'mipei, nowalapa basefa ae'ami. 27 Ae' a'ipipa, ipe' wapoti' nambimb pi'i basef ae'ami pewalapama esis. Dei' main, ipe' fowa' dambadamba pati asefela maol anda'ana palome pape la'ela'ef pafi'i pataga dei'.”

16

1 Ea' Jisas na'ipam wapoti' na'i, “Ae' dei' a'ipipa basef amama hi'alam ma ipe' ina pekwaha pembale'efa ae', owa'. 2 Anona nemaf esis sogalo'mepa ifagw esis Juda sa'i basef sapeimi. Anona nemaf notaga ma emi egafis sehepa pega', esis ukup mondanda' si'i sanda' maol bu'unai Godi. Owa'etin. 3 Fowa' esis ina sogawa Ahalome naloma ae' wapoti', owa. Na'ama esis sanda' waf anama aonai. 4 Ea' dei' a'ipipa ea' ma amamaga amama. Ama nemaf anama neataga ma esis sonda'epa na'ama, ipe' ukup mondanda'ma basef amama dei' a'ipipami.

Maol Ambal Bu'unai Godi

5 Fowa' Ae' ape alomepa Ae' ina a'ipipa ma amamaga amama, owa'. Ea' dei' ae' efe'ma anan anama nasapa'e afi'i. Ina anona aman ipe'inai nahali'i na'i, ‘Ine' nefe' eti?’ Owa'. 6 Ae' a'ipipa basef amama ea' ma ipe'. Ea' dei' opalef ipe'imi nimanim endilisi. 7 Ea' ae' a'ipipa basef endilisimi. Ae' ikwahipa efe' ma igiambamepa pepe andeande'. I'i ae' owa' eafe', dei' Ambal Bu'unai Godi nonda'epa la'ifipa, ina nambimb nifi'mai ipe', owa'. I'i ae' efe', esapa'ana nifi'mai ipe'. 8 Nemaf anama niefi'ianai, nihi'amba esis amam nematawa saila waf etapanai ma sogawa basef ofagema ma waf aonai noloma waf bu'unai noloma wafa God nowaloga epes hiesi ma nonda'masa basef. 9 Waf aonai ofagena asasinai na'ama. Esis ina sombale'efa ae', owa'. 10 Waf ofagena bu'unai na'ama. Ae' efe'ma Ahalome ea' ipe' ina petolowe wapoti', owa'. 11 Basef ofagema ma kot na'ama. Aman dembinai aonai ma epes etapasi, anan faso'mana ma kot anama ma basef lu'wami God dei' nanda'manami. 12 Ae' basef hiami ma a'i ie'ipipa emi, ea' ipe' ina la'ifipama pefa'am dei', ata' owa'. 13 Nemaf anama Ambal Bu'unai Godi na'i basef endilisimi atomi niefi'i, nihi'ambepa ma basef hiami endilisimi. Anan ina nowalapa basef nomonas ananimi atom, owa'. Basef name'am ea', amama atom nowalapam ni'ipipam. Ama ni'ipipa amamaga amama ma'i anona nemaf migi' meatagai. 14 Ea' nofa' basef ae'ami nowalapama ipe' ma nowalapa agel ae'anai. 15 Amamaga Ahalomei Ae'anai hiami, amama ae'ami. Ea' dei' Ae' a'iam a'i nambimb Ambal Bu'unai Godi nofa' basef Ae'ami ni'iam nowalapama ipe'.

Ukup nimanimi nambimb mondamboma ea' monda'epa pendanifel

16 Nogota bandana ipe' ina nambimb petolowe wapoti', owa'. Ea' nambimb ipe' petolowe wapoti'.” 17 Anom alupumi ananimi, amam atom manda'ipama ma'i na'ama ma'i, “Maim basef ofagema amama anan na'ipafa emi? Anan na'i, nogota bandana afa' ina nambimb otolona, ea' nambimb otolona wapoti'. Na'i nefe'ma Ahalomana. Afa' ina ogawa basef amama ofagema, owa'.” 18 Ea' amam ma'iam wapoti' ma'i, “Nogota anama bandana anan na'ianai, amama amamaga maim? Afa' ina ogawa basef amama na'iam na'ama, owa'.” 19 Ea' Jisas nogawa amam ma'i mohali'ana, ea' na'ipam na'i, “A'i ipe' pahali'ima basef amama ofagema ae' a'iami. Ae' a'iam na'ama. Nogota bandana ipe' ina petolowe, owa'. Ea' nambimb ipe' petolowe wapoti'. 20 Endilisi ae' a'ipipa. Nambimb ipe' pelef mehip pendahowe. Ea' esis amam nematawa saila waf etapanai sondanifel. Ea' ipe' opalef nimanim. Owa'etin. Opalef ipe'imi nimanim ea' nambimb mondamboma monda'epa pendanifel endilisi. 21 Nemata'w opafu'wi ma kwa'i kola awani akwa'w kwame' nimanimi kogawa nogota bandana ma kola awani nataga ea'. Na'ama opaf akwa'unai nimanina. Akwa'w kolana ea', akwa'w ina ata' okom nandanda'ma nimanimi amama wapoti', owa'. Akwa'w kwandanifel etin kwapoma so'uso'win nataga nape etap ea'. 22 Ipe' na'ama etin, dei' ipe' opalef nimanim. Ea' nambimb ae' itilipa wapoti', opalef ipe'imi bo'om. Ina enin epen la'ifina nogalo'ma danifel anama ipe'inai, owa'. 23 Nemaf anama ipe' ina pihali'i ma anom amamaga atom, owa'. Ea' dei' ae' a'ipipa basef endilisimi ipe'. I'i ipe' pihali' Ahalome ma maim amamaga ma agel ae'anai, nambimb nese'epam. 24 Fowa' ipe' ina pahali'ana ma pefa' anom amamaga agel ae'anai, owa'. Dei' pihali'anamam, pefa'ama opalef ipe'imi bo'om endilisi.

Jisas nikila' waf etapanai ea'

25 Ae' dei' a'i basef amama womun etina ipe'. Ea' ae' ina nambimb ata' i'ipipa basef womun etin, owa'. Nemaf anama ae' ewalapam alihim i'ipipam ipe' ma Ahalome. 26 Ama nemaf anama ipe' pihali' Ahalome ma agel ae'anai. Ae' ina ata' i'ipipa na'ama i'i ae' atowe ihali'ana ma nigiambamepa, owa'. 27 Ahalome atona okom nainailipa endilisi. Dei' main, ipe' ukup maimaila ae' endilisi, ea' ipe' pembale'efa ae' pegawa ae' ape aloma God afi'i. 28 Fowa' gani ae' ape aloma Ahalome ea' akwahona afi'i etap anae'. Dei' ae' a'i ekwaha etap anae' etanima efe'ma anan.” 29 Ea' alupumi ananimi ma'i, “Dei' ine' na'ipafam alihim, ina ata' na'i basef womun etin, owa'. 30 Dei' afa' ogawa ina ata' nape nehafa enin epen nihali'ina nili', owa'etin. Ine' negawa amamaga hiami ea'. Amama atom dei' afa' wambale'efa ine' nape naloma God nafi'i.” 31 Ea' Jisas nagwamama basef na'ipam na'i, “Ipe' dei' pembale'efa ae' a' amon? 32 Ipe' peme'. Nogota felefele' notaga, endilisi nataga ea' ma sogalo'ma ipe' hipei atona etin pefe' wambel ipe'inai. Ea' pekwaha ae' atowe epe. Ea' ina ae' atowe epe, owa'. Ahalome nape nalome. 33 Ae' a'i ipe' pepe pelome opalef ipe'imi mope awanem. Na'ama dei' a'ipipa basef amama. Etap anae' ipe' peme' opalef nimanim. Pepe la'ifipa! Dei' main, ae' agalo'ma waf aonai etapanai ikila'ana ea'.”

17

Jisas nanda' beten nagiambama alupumi ananimi

1 Jisas na'i basef na'ama ma ea', naniga nati heven ilif nanda' beten na'i, “Ahalome, nogota nataga ea'. Dei' ine' nese'e agel lu'unai ae' nogalomena ine'iwei, ma atuwasi la'ifiwi ma efela agel ine'inai lu'una. 2 Dei' main? Ine' nendandepe ea' ma ape Dembiwei ali'ma epes hiesi ese'as ambal namunai epes isima hiesi ine' nasi'iesi. Ambal anama nenda' esis sope andeande' la'ela'ef hihif. 3 Ambal namunai anama ofagena anama. Esis sogawa ine' etina God endilisinai ea' sogawa endilisi ae' Jisas Krais, ine' nasapa'e afi'i. 4 Opeh amama ine' nasapa'e afi'i ma eanda'ami, ae' anda'am hi'alam. Ea' dei' afela agel ine'inai lu'una ma naep esis amam nematawa etapasi. 5 Ahalome, fowa' etap anae' owa' ata' notagai ae' ape alomena efa' agel lu'unai. Dei' ine' nese'e agel anama lu'unai si'i fowa'. 6 Ae' awalapa agel ine'inai ea' a'ipa epes isima ine' naso' ae'asi ma etap anae'. Epes isima ine'isi naso' ae'asi. Esis saila basef ine'imi andeande'. 7 Dei' sogawa amama hiami ine' nase'eam ae'i hi'alam, amama mafi'mai ine' etina. 8 Basef hiami ine' nasi'iami, amama ae' a'ipasam ea' sofa'am sogawa endilisi fowa' ae' ape alomena afi'i. Ea' sombale'efa basef amama ine' nasapa'e afi'i. 9 Dei' ae' anda' betena igiambama esis. Ae' ina anda' betena igiambama esis amam nematawa saila waf etapanai, owa'. Ae' anda' betena igiambama epes isima ine' naso' ae'asi. Dei' main? Isima esis ine'isi si'isi. 10 Ea' epes ae'asi, isima ine'isi etis. Epes hiesi ine'isi hi'alas isima ae'asi. Ea' enis epes siti epes isima ae'asi ea' dei' sogawa nafifili pepel ine'inai. 11 Dei' ae' ina ata' epe etap anae' wapoti', owa'. Ea' esis sope etap anae'. Ea' ae' efe'mago ine'. Ahalome bu'unai endilisi, ine' nimafi esisa sope la'ifisa pepel anama ine'inai, nali' nasi'ianai. Ine' nenda'am na'ama ma esis sope wambota atotona si'i afa' biafa wape atotofa. 12 Nogota anama ae' ape aloma esis, ae' emafias sape pepel ine'inai, pepel anama ine' nasi'ianai. Ae' emafias andeande' ea' ina enin atitin higilalan, owa'. Aman hegilialanai, anan atona nambimb nefe' wambel aonai ma basef ine'imi mail buk Baibeli motaga endilisi mondawalap. 13 Ae' dei' ata' ape etap anae' a'i basef amama ma danifel ae'anai nepe si'ina opalef asasimi. Ea' dei' efe'mago ine'. 14 Basef ine'imi, ae' ase'asam ea'. Esis amam nematawa sanda'ma esis naumbih sanda'as awes. Dei' main? Esis ina saila waf etap anae'inai si'i ae' wapoti' ina etap anae'iwei, owa'. 15 Ae' ina anda' beten ahali'ina ma nogalo'mas etap anae', owa'. Ae' anda' betena ine' nimafiasa aman aonai ina nohambombagas, owa'. 16 Esis ina saila waf etapanai si'i ae' wapoti' ina etap anae'wei, owa'. 17 Basef ine'imi amama endilisimi. Ine' nenda' esis sotaga ine'isi etis bo'wes ma basef amama. 18 Fowa' ine' nasapa'e afi'i ape la'afena esis amam nematawa saila waf etapanai. Dei' na'ama etin ae' wapoti' asapa' esis ae'asi sofe' la'afena esis isima saila waf etapanai. 19 Ine' nigiambame epe ine'iwei atowe ma igiambama esis wapoti' sotaga bo'wes andeande' ine'isi etis.

Jisas nanda' betena epes hiesi anona nemaf sembale'efa anan

20 Ae' ina anda' betena igiambama esis amama atom, owa'etin. Ae' anda' betena agiambama epes isima anona nemaf some' basefa esisa sombale'efa ae'. 21 Ahalome, ae' anda' betena esis isima hiesi sope ukup etifim si'i ine' Ahalome nape naloma ae' ea' ape alomena. Ea' na'ama etin, anda' betena esis sope afa' biafa. Ama amam nematawa saila waf etapanai sombale'efa ine' etina nasapa'e afi'i. 22 Fowa' ine' nase'e agel lu'unai naloma la'ifimi ine'imi ase'esam esisa sope ukup etifim si'i afa' biafa wape ukup etifim. 23 Ine' nape naloma ae', ae' ape aloma esis, ea' na'ama etin ae' okom na'i esis sotaga ukup etifim endilisi. Ama esis amam nematawa etapasi sogawa ine' nasapa' ae' afi'i, ea' ine' okom nainaila esis endilisi si'i ine' okom nainaila ae'. 24 Ahalome, ae' okom na'i esis amam nematawa ine' nasi'iasi sefe' sope solome wambel ae' eapoma. Ae' okom na'i esis siti pepel la'ifinai noloma nafifili ae'anai, anama ine' nasi'ianai. Fowa' etap anae' ata' owa' notagai nogota anama ine' okom naila ae'. Ea' nase'e pepel nafifili anama. 25 Ahalome bu'unai endilisi, esis amam nematawa saila waf etapanai ina sogawa ine'. Ea' ae' egawa ine'. Ea' esis amama alupisi sogawa ine' nasapa'e afi'i. 26 Ae' awalapa agel ine'inai ea' ma esis. Ea' ae' ewalapana etin la'ela'ef hihif. Ama esis sofa' waf anama ukup maimaila epes hiesi si'i ine' okom nainaila ae' ma ae' epe nomona esis.”

18

Judas nihi'amba Jisas amam naumbih

1 Jisas nanda' beten nahali' Ahalomana ea', naloma alupufai ananifai wafe' owala wambo walemb Kidron fisana lawah hiami oliv motawama. Nao'wafa wafe' anama. 2 Anan Judas nogawa anama ma atuwasi neafe' nihi'amba amam naumbih ma Jisas napoma. Dei' main? Nimeguf hiami Jisas nao'wafa wape etifigin wapoma anama. 3 Ea' Judas nafi'i nao'wa anom soldia maloma anom polisman. Soldia amama maloma polisman amama, amam pris dambami maloma amam Farisi masapa'am mafi'i. Amam polisman maloma soldia mefa' bagah nagwahis lamifah maloma amama sapa'ami mefa'am mafi'i anama. 4 Ea' Jisas nogawa amamaga hiami atuwasi meatagamanai. Ea' nafe' nahali'am na'i, “Ipe' pagolopa emi?” 5 Ea' magwamana basef ma'ipana ma'i, “Jisas Nasaretinai.” Ea' Jisas na'i, “Ae' ma'uwi.” Ea' Judas na'i nihi'ambamam Jisas, anan naitu nalomam wapoti'. 6 Ea' Jisas ata' na'ipam etin na'i, “Ae' ma'uwi”, ea' mandahagas mowa motawa etap. 7 Ea' Jisas nahali'am wapoti' na'i, “Ipe' pagolopa emi?” Ea' ma'i, “Jisas Nasaretinai.” 8 Ea' Jisas na'i, “Doko' ae' a'ipipa a'i ae' ea' ma'uwi. I'i ipe' pegolopa ae', pihapili pekwaha amam mefe' wafifim.” 9 Ea' Jisas dei' na'ipam na'ama naila basef amama fowa' na'iami ma motaga alihim endilisi. Basef amama ma'i na'ama ma'i, “Amam amama fowa' ine' nasi'iami, ina anona atotona higililana, owa'.” 10 Ea' Saimon Pita nahapila anona bainat nagianai naha anona aman Malkus nanda'mana maola pris dembinai nape nali'ma pris hiami. Ea' natopa' aliga da'isinai ananinai nowa. 11 Ea' Jisas na'ipa Pita mehip na'i, “Ine' tanima la bainat nowala let. Ae' ea' embela kap Ahalome nasi'ianai.”

Amam mao'wa Jisas nafe'ma pris dembinai Anas

12 Ea' amam soldia maloma dembinai amamunai maloma amam polisman Judai hiami mombalo' Jisas manda' mandof mowa' lagofana. 13 Ea' mao'wana nali' nafe' ma Anas, Kaiafas fafomana. Afagel anama Kaiafas dembinai pris nape nali'ma pris hiami. 14 Aman anama Kaiafas nali' na'ipa amam agufumi Juda na'i, “I'i aman atotona noga' ma nigiambama ape' Juda hiapai, waf anama andeande', waf bu'unai.”

Pita nambaho' agel Jisasi na'i, “Ae' ina egawa Jisas”

15 Ea' Saimon Pita naloma ae' alupuwei Jisasi wagi'ma Jisas wafi'i. Pris anama dembinai nogawa ae'. Ea' ae' awis aloma Jisas ipat nomon 16 ea' Pita tol naitu uta endalelemb ande'. Ae' etanima awisi ande' a'ipa ano'w nemata'w kumafi utai ea' ao'wa Pita wawis nomon. 17 Ea' nemata'w kumafi utai kwa'ipa Pita kwa'i, “Ine' wapoti' alupinai aman anama, o owa'?” Ea' anan nagwama'wa basef na'i, “Ae' owa'.” 18 Amam manda' maola pris anama dembinai maloma anom polisman amam hiami nomanamb mam makata nif maitumam mahi'am. Ea' Pita wapoti' nalomam naitumam.

Pris dembinai nape nali'ma pris hiami nahali' Jisas

19 Ea' pris anama dembinai Anas nahali' Jisas ipat nomon. Nahali'ana ma alupumi ananimi maloma basef anan nawalipasami. 20 Ea' Jisas nagwamana na'i, “Ae' awalipasa basef ae'ami alihiguma ma epes hiesi etapasi. Ae' awalipas nomon ifagw esis Juda sa'i basef sapeimi nimeguf hiami la'ela'ef. Ea' awalipas ipat lu'unai Godi wapoti', ipat anama esis Juda hiesi sandakolas etifigin. Basef ae' a'iami ina mandambaho', owa'. 21 Dei' maina ine' nahali' ae'? Dei' nihali' esis same' basef awalipasami. Esis sogawam.” 22 Jisas na'i basef amama, anona polisman naitu felefele' nakola aombana na'ipa Jisas mehip na'i, “Ine' owa' negwamana basef amama dembinai pris.” 23 Ea' Jisas nagwamana basef na'i, “I'i ae' i'i anom basef awami, ine' ni'ipa amam hiami na'ama. Owa'etin. Ae' a'i basef endilisimi dei' nahe ma main?” 24 Mandelef ata' mapomana lagof Jisasi ea' Anas nasapa'ana nafe'ma pris anama dembinai Kaiafas.

Pita nambaho' agel Jisasi wapoti' na'i, “Ae' ina egawa Jisas, owa'.”

25 Saimon Pita tol naituma nif mahi'ana, esis sa'ipana sa'i, “A'i ine' alupinai ananinai?” Ea' anan na'i, “Ae' owa'.” 26 Ea' anona aman nape felefele'ma Pita, anan nanda' maola pris anama dembinai. Anan amam atom wambota atona aman anama do'ok Pita nahana natopa' aliganai. Ea' na'ipa Pita na'i, “Endilisi, ae' ati ine' nape naloma Jisas ganima lawah oliv motawama.” 27 Ea' Pita nambaho' agel Jisasi na'i wapoti' na'i, “Ae' owa'.”Anan ata' na'i etin, awata nanda'am.

Amam mofa' Jisas mafe'ma gavman dembinai Pailat

28 Ea' kuhimbita atona amam Juda mofa' Jisas makwaha ipat Kaiafasi, mofa'ana mafe' ipat gavman dembinai. Ea' amam Juda ina mafe' mawis ipat anama Romi, owa'. Amam ma'i, “Na'ama mofa' alogw awami ea' ina naman mea' gwa'aimi lu'wami Pasova, owa'.” 29 Amam ukup mandanda' na'ama ea' maitu ande' ea' Pailat nafi'mai amam na'i, “Aman anama ipe' pa'i penda'mana kot ma main?” 30 Amam magwamana basef ma'i, “I'i aman anama owa' nonda' waf aonai, ape' ina mofa'ana nifi'mai ine', owa'.” 31 Ea' Pailat na'ipam na'i, “Ipe' etipa pefa'ana penda'mana basef mondahama mi'uli ipe'inai. Ae' owa', andaiwa'.” Ea' amam Juda magwamana ma'i, “Mi'uli ipe' Romi na'i owa' ma moha enin epen noga', owa'.” 32 Amamaga amama amam Juda manda'ami ina mataga etin, owa'. Amama mataga maila basef amama Jisas nali' na'iami motaga endilisi. Dei' main? Anan nali' na'i, “Nambimb esis sehe ega' lawag usi'inai tu'wanainai.” 33 Ea' gavman dembinai Pailat natanima nawis ipat lu'unai gavmani nomon. Ea' nofala Jisas nafi'i nahali'ana na'i, “Ine' king dembinai esis Judai?” 34 Ea' Jisas nahali'ana na'i, “Basef amama mataga okom ine'inai atona o enis epes sa'ipinama ae'?” 35 Ea' Pailat nagwamana basef na'i, “Ine' okom na'i ae' wapoti' ae' Judaiwei? Owa'. Epes ine'isi saloma amam pris dambami, esis etis sombalo'ena sowa'ena nafi'mai ae'. Ine' nanda' maina waf?” 36 Ea' Jisas na'i, “Ae' ina Judaiwei king imafi epes etapesi, owa'. I'i ae' epe king etap anae', alupumi ae'ami manda' opeh ae'ami migiambama ae' mopa' ma esis Juda ina la'ifisa sombale'e. Owa'.” 37 Ea' Pailat na'i, “Na'ama ine' enina king dembinai?” Ea' Jisas nagwamana basef na'i, “Ine' na'i ae' anowe dembiwei king. Basef amama endilisimi. Mama'we kolae ma epe king dembiwei. Ae' afi'i etap anae' ma iwalipasa basef endilisimi. Emi egafis sonda' waf endilisinai, esis seme' basef ae'ami.” 38 Ea' Pailat nahali'ana na'i, “Basef amama endilisimi, maim basef?”

Pailat na'i esis sunda Jisas lawag usi'inai tu'wanainai

Pailat na'iam na'ama ea' notanima nawis ande' esis Juda sapoma na'ipas na'i, “Ae' ina ati anom amamaga awami ma anan, owa'. Ina ati anona waf aonai ma eanda'mana basef, owa'. 39 Ea' waf ipe' Judai, ma panda' gwa'aimi lu'wami Pasova, ae' akwaha enin epen nanda' kalabusi nafe'mago ipe'. Dei' ipe' pa'i ae' ekwaha king Dembinai ipe' Judai nefe'mago ipe', o emi?” 40 Ea' esis sagwamana basef la'ifimi sa'i, “Owa'etin, anan owa'. Ine' nekwaha Barabas nifi'mai ape'.” Aman anama Barabas anan nakowalefi naha epes saga'i.

19

1 Ea' gavman dembinai Pailat nao'wa Jisas nafe' na'ipa amam soldia mopagahona. 2-3 Mapagahona ma ea', mala'watefa anona mandof higatagunai si'i anona hat mowalo'manona balaga ananinai, malamana anona lowaf akwahinai. Ea' mafe'ma anan timbi tambel ma'ipana ma'i, “Nemaf bu'unai ine' dembinai king Judai!” Amam manda' salamalana manda'ana findiwana na'ama, makola aombana. 4 Ea' Pailat nawis ande' wapoti' na'ipa esis Juda na'i, “Ipe' peme'! Ae' dei' efa'ana afi'mai ipe' ma pegawa ae' ina ati anona waf aonai ma anan enda'mana basef, owa'.” 5 Ea' Jisas nawis ande'. Hat anama manda' mandof higatagunai manda' sana'ofana si'i hat napomana balaga ananinai ea' lowaf akwahinai napomana. Ea' Pailat na'ipas na'i, “Ipe' piti aman anae'.” 6 Ea' amam pris dambami maloma polisman amamumi ata' matolona, ma'iam mehip ma'i, “Undana nil lawag usi'inai tu'wanainai! Undana nil lawag usi'inai tu'wanainai!” Ea' Pailat nagwamama basef na'i, “Ipe' etipa fa'ana undandago. Ae' owa', ae' ina ati anona waf aonai anan nanda'anai ma enda'mana basef, owa'.” 7 Ea' amam Juda magwamana basef ma'i, “Anan na'i anan Nogalomana Godi. Ea' mi'uli afa'inai na'i anan noga'.” 8 Fowa' Pailat umbamahana etin, ea' dei' name' basef amama atom, umbamahana endilisi. 9 Ea' nawis nomon ipat anama nahali' Jisas na'i, “Ine' nataga nafi'i eti?” Ea' Jisas ina nagwamana anom basef, owa'. 10 Ea' Pailat na'ipana na'i, “Ine' nandaiwa'ma ni'ipi anom basef? Ine' negawa ae', o owa'? Ae' la'ifiwei ma ekwaha ine' nefe' etin o i'ipas sehena nega' lawag usi'inai tu'wanainai.” 11 Ea' Jisas nagwamana basef na'i, “I'i God nape heven ilifi owa' nease'ena pepel ine', ine' etina ina la'ifina ma netalogofa ae', owa'. I'i nehe ega', waf anama aonai. Ea' amam amama mofa'e afi'mai ine', waf amamunai aonai lu'unai endilisi, nikila' waf aonai ine' nanda'anai.” 12 Pailat name' basef amama atom, ea' na'i notagaha Jisas nefe' wafifina. Ea' esis Juda sofalana mehip sa'i, “I'i ine' netagaha aman anama nefe' wafifina, ina alupinai ma Sisar gavman dembinai esis Romi, owa'. Emi egalin na'i enin etin king dambeni enin naumbih Sisari.” 13 Pailat name' basef amama atom, nofa'ai Jisas nawisi nataga ande' ea' nape anona sia amam dambami jas mapeinai. Anama alihiguma sa'i otamba atom ma'oma. Eaf anama diga Hibrui sa'i Gabata. 14 Nemaf anama esis Juda sape sandondomba gwa'aimi ma naman sonda' gwa'aimi lu'wami Pasova. Ea' aon nahagasom nape 12 klok, Pailat na'ipa esis Juda na'i, “Piti dembinai king ipe'inai naitu anae'.” 15 Ea' esis Juda sa'ipana mehip sa'i, “Fa'ana, fa'ana, undana lawag usi'inai tu'wanainai.” Ea' Pailat nahali'as na'i, “Ipe' pa'i ae' iundana king dembinai ipe'inai lawag?” Ea' amam pris dambami magwamana basef ma'i, “Ape' owa' anona dembinai king, Sisar atona anan dembinai king ape'inai.” 16 Ea' Pailat nakwahomasa Jisas esis Juda ma siundana lawag usi'inai tu'wanainai.

Amam maunda Jisas lawag usi'inai tu'wanainai

17 Ea' amam soldia mowa' Jisas mofa'ana mafe'. Ea' Jisas atotona nofa' lawag ananinai nafe' nakwaha wambel lu'unai nawis ande' nafe' nataga anagon agiluguma Pipitagel Balagaina. Diga Hibrui sa'i Golgota. 18 Anama amam maundana lawag usi'inai tu'wanainai naloma anom amam biam. Anona nail wa'ol, anona nail wa'ol, Jisas nail la'afen. 19 Gavman dembinai Pailat nanda' anom basef nofa'am nanda'am mail lawag anama ilif. Basef ma'i na'ama ma'i, “Jisas Nasaretinai, anan King esis Judai.” 20 Esis Juda hiesi sati basef amama satalifam. Dei' main, anama amam maunda Jisas naila nape felefele'ma Jerusalem. Ea' basef amama ma'i diga Hibrui, Latini, naloma diga Griki, ma'i diga wenifina. 21 Amam pris dambami esis Judai ma'ipa Pailat ma'i, “Ina nenda' basef amama ni'i, ‘Dembinai king esis Judai’, hapaimi. Ine' nenda' basef ni'i, ‘Anan na'i, Ae' dembiwei King esis Judai.’ ” 22 Ea' Pailat nagwamama basef na'i, “Basef ae' anda'am ea' mondape na'ama la'ela'ef.” 23 Amam soldia maunda Jisas ea', mofa' luwaguf ananimi matambe'am biami biam mofa'am mandandam. Ea' mofa' siot ananinai wapoti'. Siot anama esis ina sagundisana, owa'. Sanda'ana nape si'ina. 24 Amam manda'ipama ma'i, “Afa' ina owala siot anama, owa'. Afa' onda' pilai satu ma emi nikila' nefa'ana.” Amam ma'iam na'ama maila anom basef fowa'imi mape Buk Baibel dei' mataga mandawalap alihim. Basef amama ma'i na'ama ma'i, “Amam matambe' luwaguf ae'ami mafe'ma amam atona etin ea' manda' satu ma emi nikila' nefa'am.” Ea' amam soldia manda'am na'ama etin. 25-26 Mama'wana Jisasi kwaloma owama'w akwa'ikwi waloma ano'w nemata'w Maria kwaso' Klopasi waloma Maria Makdalai'wi awau biawai biawa waitu felefele'ma lawag Jisas nailanai. Ea' Jisas nati mama'wana anani'wi kwaloma ae' alupunai ananiwei okom nainaila ae'i, afa' biafa waitu felefele'ma anan. Ea' na'ipa mama'wana na'i, “Mama'we, aman anama nogalomena ine'inai.” 27 Ea' na'ipa ae' alupuwei ananiwei na'i, “Nemata'w akwama mama'wena ine'ikwi.”Nogota anama ae' Jon efa'akw kwafe' ipat ae'anai ma imafia'w la'ela'ef kwape.

Jisas naga'

28 Ea' Jisas nogawa maol hianai ananinai ahi'alana, ea' okom na'i anom basef mape Buk Baibel motaga mondawalap. Ea' na'i, “Ae' eap nase'e ma embel.” Anan na'iam na'ama naila basef amama Baibelimi. 29 Ea' ano'w nemba'w si'ikwa embel wain numbutimi kwa'oh. Ea' amam mofa' anom mosong mape maoh si'i elefi'w mowala wain embel amama magiam masapa'am elifita mandowana mandolamanana malogel Jisasi ma nea' embel. 30 Anan nagwa' wain embel amama ea' na'i, “Maol anama hi'alana ea'.” Ea' nitimale' balaga nail nowalana ambal nandahi' nafe' anan ea' afuna.

Amam soldia mapisila Jisas lambeh ananimi wa'ol anona wamba'w

31 Nemaf anama dei' esis Juda sape sandandomba gwa'aimi maima naman sonda' gwa'aimi lu'wami sa'i Pasova. Nemaf anama dei' Sabat lu'unai nikila' Sabat anom nimeguf hiami. Ea' amam Juda mandaiwa' ma amam wanom mila lawah amama nemaf anama lu'unai Sabat. Ea' mafe' mahali' Pailata amam soldia mofe' mindiwa bo'wagah amamumi towam ma maga' ulala motagahom misila'i. 32 Ea' amam soldia mafe' anama maham mail. Ea' mati anona nail wa'ol mindiwa bo'wagahana ea' afuna. Ea' mafe'ma anona wa'ol mindiwa bo'wagahana. 33 Ea' mafe'ma Jisas nail, mati anan afuna endilisi. Ea' amam ina mindiwa bo'wagah ananimi, owa'. 34 Ea' anona soldia nanda' wamba'w napisila lambeh Jisasi wa'ol. Ea' mehip etin esimbel maloma embel kolo'alam mawisi. 35 (19:35 )(Jo 21:24 )Ae' ati amama naep ae'ami a'ipipa basef amama. Ea' basef amama ae'ami endilisimi atom. Ae' egawa basef amama a'ipipa emi endilisimi a'ipipa ma ipe' wapoti' pembale'efana. Fowa' basef mail Buk Baibel ma'iam na'ama ma'i, “Anona nemaf bihiguf ananimi ina totoweam, owa'etin.”Ea' anom basef wapoti' ma'iam na'ama ma'i, “Anona nemaf esis siti aman anama sopisilana wamba'w.” Amam soldia manda'am na'ama maila basef amama atom mail Buk Baibel mataga mandawalap alihim.

Amam mawa Jisas hi'agif maolana nawis owap lu'unai

38 Josep Arimateainai anan alupunai naila Jisasi, ea' anan umbamahana ma amam Juda. Ea' nembale'efa Jisas okom atom mape mandambaho'. Ea' anan nafe' nahali' Pailata alop Jisasi. Ea' Pailat na'i a'e, ea' Josep nafe' nofa' alop Jisasi nafe'. 39-40 Anan Josep nafe' naloma Nikodemus, anama fowa' nafe' nati Jisas anona owamb. Nikodemus nofa'ai anona marasin bu'unai sanda'ana ifat lawahi, agilinama mer naloma alos. Marasin anama hianai nimanina endilisi, 30 kilo. Ea' amam biam mafe' mofa' alop Jisasi manda' luwaguf afitimi maloma marasin anama mowa'ana, maila waf esis Judai. 41 Felefele'ma anama mali' maunda Jisas naila anona aof nape. Aof anama anona owap lu'unai nagali na'oh wa'ol si'i hi'agif lu'unai nape. Anama esis ina dei' nawa enin epenagon, ata' owa'. 42 Nemaf anama esis Juda sape sandondomba gwa'aimi maima naman sonda' gwa'aimi lu'wami sa'i Pasova. Ea' amam mofa' alop Jisasi mawana hi'agif anama nape felefele'.

20

Jisas notanima nohafel wapoti'

1 Owamb ata' nail, felefele'ma kuhimbita ma nemaf Sande Maria Makdalai'wi kohafel kwafe' hi'agif. Ea' kwati owap ina ata' masopama uta hi'agif, owa'. Enin epen nelefatana naitu gemba. 2 Ea' kotanima kwasagih kwafi'mai ae' aloma Saimon Pita wapoma, ae' alupuwei Jisasi anan okom nainaila ae'. Ea' kwa'ipafa kwa'i, “Enis epes safe' sofa' Dembinai nakwaha hi'agif safe'. Ea' afa' ina ogawana safe' sambe'ana enima.” 3-4 Ea' ae' aloma Pita wasagih wafe' wataga hi'agif anama. Wasagih wafe', ea' ae' ikila' Pita ali' afe' ataga hi'agif anama. 5 Ea' atambe' ati luwaguf atom ma'oh nomon ea' ina awis, owa'. 6-7 Ea' Saimon Pita nagi'mi nafi'i nataga ea' nawis hi'agif nomon. Ea' nati luwaguf sowa'anam ma'oh, maloma anona lowaf manda'ana mowa' balaganai. Lowaf anama somagwiana sambe'ana na'oh anagon. Ea' luwaguf amama anom ma'oh dei'. 8 Ea' ae' ali' afe' hi'agif anama agi'mana awis nomon ati amamaga amama embale'efana. 9 Nogota anama afa' ina ogawa basef mail buk Baibel ma'i Jisas noga' notanima nohafel wapoti', owa'. 10 Ea' afa' biafa otanima wafe' ipat.

Maria Makdalai'wi kwati Jisas

11 Maria ato'w kwaitu kwalopana hi'agif ande'. Kwaitu kwalopana, kwatambe' kwati hi'agif nomon, 12 kwati ensel biam mala luwaguf afitimi mape anama do'ok alop Jisasi na'oma. Amam biam anona nape balaga Jisasi nafe'ma, anona bo'wagah mafe'ma. 13 Ea' mahali'akw ma'i, “Nemata'w, ine' nalopa main?” Ea' akwa'w kwagwamama basef kwa'i, “Enis epes sofa' Dembinai ae'anai safe' ea' ina egawa anama safe' sambe'anama, owa'.” 14 Kwa'ipama basef amama ma ea', kwandamboma ea' kwati Jisas naitu naloma'w. Ea' ina kogawa anan kwa'i Jisas, owa'. 15 Ea' Jisas nahali'akw na'i, “Nemata'w, dei' maina ine' nalef? Ine' nagolopa emi?” Akwa'w okom na'i anona nanda' maol aofi. Ea' kwa'ipana kwa'i, “Dembinai, i'i ine' nefa'anama, ni'ipi anama nefa'ana nafe' nambe'anama.” 16 Ea' Jisas na'ipakw na'i, “Maria.” Ea' kwandamboma kwati anan kwa'ipana diga Hibrui kwa'i, “Rabonai.” Basef ofagema ma'i Dembinai Tisa. 17 Ea' anan Jisas na'i, “Ina nihapila alop ae'anai, owa'. Dei' main? Ae' ina dei' etanima afe'ma Ahalome gani ilif, ata' owa'. Ine' nefe'ma owape ae'ami ni'ipam ni'i, Ae' etanima elata ilifa Ahalome ae'anai, Ahalomepa ipe'inai. Efe'ma God Dembinai ae'anai, God Dembinai ipe'inai.” 18 Ea' akwa'w kwafe'ma alupufai ananifai wapoma kwa'ipafa kwa'i, “Ae' ati Dembinai ea'!”Ea' kwa'ipafa basef amama anan na'ipakwa emi.

Alupumi Jisasi matolona

19 Nemaf anama Sande owamb, afa' alupufai Jisasi wandatama wafe' etifigin owalo uta wape anona ipat nomon. Afa' umbamahafama amam dambami esis Judai. Ea' Jisas nafi'i naitu nalomafa na'ipafa na'i, “Opalef ipe'imi mope awanem.” 20 Na'ipafa basef amama ea', nihi'ambafa lagof maloma lambeh ananimi. Ea' afa' wati Dembinai afa'inai, wandanifel ma anan endilisi. 21 Ea' na'ipafa wapoti' na'i, “Opalef ipe'imi mope awanem. Ae' dei' a'i esapa'epa pefe' pi'ipasa basef Godi si'i Ahalome nasapa'e afi'i a'ipipa.” 22 Na'ipafa amama ma ea', naolamafa ambip na'ipafa na'i, “Ipe' pefa' Ambal Bu'unai Godi. 23 I'i ipe' pekwaha waf aonai emi egafis sanda'anai, God wapoti' nokwahomasana. I'i ipe' owa' peakwaha waf anama aonai, God wapoti' ina anona nemaf nokwamasana, owa'.”

Tomas nati Jisas

24 Anona ma afa' 12-peleifa alupufai Jisasi, Tomas agel wa'ana Didimus. Ofagena agel anama sa'i mama'was atoto'w kolam biagasi. Nemaf anama Jisas nafi'i natolofa, Tomas ina nape nalomafa, owa'. 25 Ea' enofa alupufai ananifai wafe' wa'ipana wa'i, “Afa' wati Dembinai afa'inai ea'.” Ea' Tomas na'ipafa na'i, “Ae' owa' iti melegwa lagof ananimi sahana nigufa, ma esa faf ae'anai ma niguf mawisa ea' esapa' lagel ae'anai nuwis nomon lambeh ananimi, ea' embale'efana. I'i owa', owa'.” 26 Nimeguf 8-peleim mafe'ma ea', afa' alupufai Jisasi wape anona ipat nomon, owalo uta wape. Nemaf anama Tomas wapoti' nape nalomafa. Ea' Jisas nawisi naitu nalomafa na'ipafa na'i, “Opalef ipe'imi mope awanem.” 27 Ea' na'ipa Tomas na'i, “Ine' nesa faf ine'inai ma ae' anae'. Ea' niti lagof ae'ami. Nesapa' lagel ine'inai nuwis lambeh ae'ami nomon. Ina okom bimbiefina nopeina, owa'. Nembale'efa ae' endilisi.” 28 Ea' Tomas na'ipana na'i, “Dembinai ae'inai, God ae'inai.” 29 Ea' Jisas na'ipana na'i, “Ine' natolowe ea', dei' nembale'efa ae'. Ea' emi egafis ina satolowei, sembale'efa ae'i, esis sondanifel endilisi.”

Dei' maina ae' Jon anda' basef amama mape buk anae'?

30 Jisas nanda' ikwaf hianai la'ifinai pepel naninani ma naep alupufai ananifai. Basefa pepel ananinai ina anda'ana hi'alana nape buk anae', owa'. 31 Anda' basef amama tu'wanim atoma pepel anama ma ipe' pembale'efa Jisas anan Nogalomana Godi, anan Krais, God nandandepana nasapa'ana nafi'i. Ae' anda'am na'ama ma pembale'efa anan Jisas pefa' ambal namunai pepe andeande' la'ela'ef hihif.

21

Alupumi Jisasi amam 7-peleim matolona wapoti'

1-2 Anom nimeguf mafe'ma ea', afa' wati Jisas wapoti'. Basef ma'i na'ama. Jisas natagamafa gani walemb batupa'manai lu'unai Taiberias. Anofa afa' ondowa'anima etifigin wapoti' agof afa'imi alupufai Jisasi amama. Saimon Pita naloma Tomas agel wa'ana Didimus maloma Nataniel, anan Kanainai, etap hiagoma Galili. Amam maloma ae' nogalomana Sebedi aloma sahalome Jems waloma amam biam Jisasi ondowa'anima wape etifigin. 3 Ea' Saimon Pita na'ipafa na'i, “Ae' a'i efe' igi agof.” Ea' afa' wa'i, “Olomena ofe' etin.” Ea' wafe' walata anona bot wafe' wa'i ugi agof wafe' wanda'am owamb anama si'ina ea' afa' ina wagi anom agof, owa'etin. 4 Wafilu kuhimbita atona Jisas nafe' naitu walemb batupa'manai anama akata ea' afa' ina ogawa anan Jisas, owa'. 5 Ea' nofalafa na'i, “Awami alupipei, ipe' pagi anom agof?” Ea' wagwamana basef wa'i, “Owa'etin.” 6 Ea' na'ipafa na'i, “Ipe' ata' pela anemb mowala bot anama wa'ol lagel da'isineima. Ea' atuwasi pigi anom agof.” Ea' afa' wa'i ola anemb, owafai agof hiami. Ea' ina la'ififa wiegiai anemb mulatowi motoma bot nomon, owa'. Dei' main? Agof hiami endilisi mala anemb anama si'ina. 7 Ae' alupuwei Jisasi anan okom nainaila ae', a'ipa Pita a'i, “Nanima Dembinai afa'inai.”Saimon Pita do'ok natagaha saket ananinai na'oh ea' nanda' maol, ea' name' basef amama nala saket wapoti' nukupa' nowala embel walemb batupa'manai nopaul nafe' embel. 8 Ea' afa' watoma bot wagi'mana wagiai anemb si'inama agof. Afa' ina wail laogona akata, owa'. Si'i 100 mita. 9 Wafe' wataga akata, wati anom nif fandom ma'oh ea' wati anom agof masef nif maloma anona bret. 10 Ea' Jisas na'ipafa na'i, “Ipe' fa'ai anom agof dei' pagiami.” 11 Ea' Saimon Pita nalata bot anama nagiai anemb mafi'i akata. Anemb anama si'inama agof lu'wami atom 153-peleim. Ea' ina pele'atam, owa'. 12 Ea' Jisas na'ipafa na'i, “Ipe' fi'i ma ata' pea' gwa'aimi.” Afa' ina anona la'ifina ma nohali'ana nie'i, “Ine' emi?” Owa'etin. Dei' main, afa' ogawa anan Dembinai afa'inai. 13 Ea' Jisas nafi'i nofa' bret nase'afa, agof wapoti' na'ama etin. 14 Fowa' Jisas nohafel wapoti', nali' nafe'ma afa' alupufai ananifai watolona nimeguf bif. Ea' dei' watolona wapoti' wenif.

Jisas na'ipa Pita na'i, “Ine' nese'am gwa'aimi sipsip ae'ami.”

15 Afa' wa' gwa'aimi ea', Jisas na'ipa Saimon Pita na'i, “Saimon nogalomana Joni, ine' okom nainaili endilisi nikila' anom alupumi amama?” Ea' anan na'i, “A'e, Dembinai. Ine' negawa ae' okom nainailina.” Ea' Jisas na'ipana na'i, “Ine' nese'ama gwa'aimi sipsip nogami ae'ami.” 16 Ea' Jisas nahali'ana wapoti' na'i, “Saimon nogalomana Joni, ine' okom nainaili endilisi?” Ea' nagwamana basef na'i, “A'e, Dembinai. Ine' negawa ae' okom nainailina.” Ea' Jisas na'ipana na'i, “Ine' nimafi sipsip ae'ami.” 17 Jisas nali' nahali'ana bif ea' dei' nahali'ana wapoti' wenif na'i, “Saimon nogalomana Joni, ine' okom nainaili?” Ea' Pita okom nimanina na'ipana na'i, “Dembinai, ine' negawa amamaga hiami. Ine' negawa ae' okom nainailina.” Ea' Jisas na'ipana na'i, “Ine' nese'am gwa'aimi sipsip ae'ami. 18 Endilisi ae' a'ipina, fowa' ine' ata' so'uso'win, ine' nowaho' let ea' nafe' mamagoma nomonas ine'imi ma'i neafe'ma. Ea' anona nemaf ine' netagama hagena, ine' nesa'ma lagof ine'imi ma anona aman nowaho'mena let nohapilina nefe' anama ine' nandaiwa'ma neafe'ma.” 19 Jisas na'ipana na'ama ma nihi'ambam eaf anama ma soha Pita noga' ma epes hiesi sefela agel Godi lu'una. Ea' dei' Jisas na'ipana na'i, “Nila ae'.”

Basef alupunai Jisas okom nainailana endilisi

20 Ea' Pita nandamboma nati ae', alupuwei Jisas okom nainailei, agi'mam afi'i. Ae' ma'uwi fowa' afa' wape wa' gwa'aimi ma indisi'ah felefele'ma Jisas ahali'ana a'i, “Dembinai, atuwasi emi ni'ipa naumbih ma nihi'ambama ine' neapoma?” 21 Ea' Pita nati ae', nahali' Jisas na'i, “Dembinai, aman anama anona nemaf nope ni'imama?” 22 Ea' Jisas nagwamana basef Pita na'i, “I'i ae' i'i anan nope ambal nopaina nope nefe' nefe' anama ae' etanimani, amama ina maol ine'inai, owa'. Ine' nila ae'.” 23 Ea' basef baso'maimi wafimi amama mafe'ma afa' alupufai Jisasi ma'iam na'ama ma'i, “Aman anama anona nemaf ina noga', owa'.” Ea' Jisas ina na'ipafa basef amama esis sa'iami, owa'. Basef amama kwamaimi. Jisas na'i basef amama atom na'i, “I'i ae' i'i anan nope nefe' nefe' ma nemaf ae' etanimani, amama ina maol ine'inai, owa'.” 24 Aman anama alupunai Jisasi ea' ae' ma'uwi. Ae' a'ipipa basef amama ma amamaga amama Jisas nanda'ami dei' anda'am mape buk anae'. Ape' Kristen mogawa basef amama ae' anda'ami endilisimi atom. 25 Jisas nanda' anona maol hianai wapoti'. I'i enis epes sonda' basefa maol Jisasi hi'ilana nil, ae' a'i etap anama hiagoma owa' anagona buk hianai no'oh, owa'etin. Asi'igin endilisi.