U Bulungana u Niga tere Iesu Kristo te kolotein e Jon

1

U Rangana tara Nitoatoa

1 A katun te ka mamin a mamana ka a solonen e Ranga. E Ranga e ka gono mei e Sunahan, na nonei e Sunahan noa lahas. 2 Nonei e ka gono mei e Sunahan i mam koru. 3 E Sunahan e habuteia a mamana ka tere Ranga. E moa ta toa ta ka te ga butu peisa. A mamana ka e butu lasia tere Ranga. 4 A nitoatoa e kaia i tanen, na nitoatoa teka u ualesala turu katun. 5 Na nonei u ualesala teka e alesala noana turu kuhil, nu kuhil e ma hose neien. 6 Tara toa poata e Sunahan e hale iema a toa katun a solonen e Jon. 7 E Jon e la silema te ga hatei meri u barebana u ualesala teka, bu katun hoboto te tatei hamane ren. 8 E Jon e moa te go ualesala uen teka, kaba nonei e la silema te ga hatei meri u barebana u ualesala. 9 Nonei hamatskö koru u ualesala te la uama i puta me alesala uana turu katun hoboto. 10 E Ranga e habuti a han i puta na nonei e ka hasia i puta, kaba u katunur i puta i ma marei ien. 11 Nonei e la uama tara han i tanen bu katun i tanen i ma lu mena teien i taren. 12 Kaba a palabir u katun i lu menien i taren na i hamana koru u i tanen. Na nonei e hala rien a nitsunono te gi pien uen tere Sunahan. 13 Nori i butun pien u tere Sunahan, kaba e ma here nei a mar tuhana tara pien tere tubunen. E moa. Na nori i ma tuhana mei u ngil turu tuanrei tsi u ngil tara katun. E moa. Nori i tuhanaia tere Sunahan. 14 E Ranga e butun katunuma me kana i gusurara. Nonei a tsonun hitaguhu na tsonuna turu mana. Alam u ruto a nitsunono pan i tanen, a mar nitsunono te ka mena a toa koru a Pien Tson tere Tamanen i Kolö. 15 E Jon e hatei nen ba te poiena, “Nonei a katun teka tu rangein lia tu poe meni lia, ‘Nonei a katun te murimurina i tar i puta e pan bala nano lia, taraha nonei e ka mam neio lia i Kolö.’” 16 Na tara hitaguhu pan i tanen nonei e haniga rano ra na nonei e hala ranei ra a nisasala pan me kato lele nen ba te kato talasina. 17 E Moses e hale iema u Lo tere Sunahan, ne Iesu Kristo e hale iema a nihitaguhu nu ranga u mana. 18 E moa ta toa ta katun te ga tari e Sunahan. Kaba a toa koru a Pien Tson i tanen, te kana i rehina e Tamanen, nonei te hatei rira e Sunahan.

U raranga tere Jon a Tsonun Baptais

19 Turu toa u lan a pal kapan turu Jiu i Jerusalem i hala mera mei u pris nu Livait tere Jon. Ba nori e rangatse ren me poier, “Alö esi? Alö e Mesaia te ga la uama i puta?” 20 Be Jon e holisina. Nonei e ma hahalongoloi. Nonei e ranga hamatskö u i taren me poiena, “Alia e moa te go Mesaia u.” 21 Ba nori e rangatse ren me poier, “Alö banei esi? Alö e Ilaitsa a propet?” Ba nonei e poiena, “Alia e moa.” Ba nori e poier, “Alö toum nonei a propet te hahalose mulam?” Ba nonei e poe lelina, “E moa.” 22 Ba nori e poe leler i tanen, “Hatei ramei lam, alö esi? Alam go la pouts mena lei u ranga palis tara pal tson te hala reri malam. Alö e ngöemi a peisamulö esi?” 23 Ba nonei e poiena, “Alia e heregi u runguna katun te ranga hapanna tara latu pinopino ba te poiena, ‘Kato hamatsköe iam a maroro te ga silama a Tsunono,’ te ranga has u e Aisaia a propet.” 24 U Parisi ti hala rema u katun teka. 25 Ba nori e rangatse ren me poier, “Alö e poe mula alö e ma Mesaiami na lö e ma Ilaitsami na lö e ma propet hasmi. Te mar kato uanen teka, gaha te baptais sil rami lö u katun?” 26 Be Jon e ranga palis uana i taren me poiena, “Alia e baptais negu u ramun tun. Kaba a toa katun e kana i gusumilimiu te ma atei sile milimiu. 27 A katun teka nonei te murimuri nama romana i tar. Nonei a tsunono pan na lia a katun papala koru.” 28 A ka teka e butuia tara han i Betani i hapalana ramun i Jodan, te baptais reia e Jon u katun.

A Tunan Sipsip tere Sunahan

29 Turu tan u lan be Jon e tarena e Iesu e la uama i tanen, be Jon e poiena turu katun, “Ruto uam nonei tara katun. Nonei e here noi romana a Tunan Sipsip tere Sunahan. Nonei e lu ba nenou romana u markato u omi turu katun i puta. 30 Nonei a katun teka tu rangein lia tu poe meni lia, ‘A toa katun e murimuri nama romana i tar i puta te pan bala nano lia, taraha nonei e ka mam neio lia i Kolö.’ 31 Alia u ma atei silei esi koru nonei e Mesaia. Kaba alia e mi baptais mei u ramun te gi atei sil meni u katunur i Israel nonei.” 32 E Jon e baptais e Iesu, ba i murinen ba nonei e poiena, “Alia u rutei u Namnamei tere Sunahan e kouluma i Kolö me here namei a kulu, ba nonei e kakana i tanen. 33 Alia u ma atei silei esi koru nonei e Mesaia. Kaba e Sunahan, te hala nemo lia te go mi baptais meri lia u katun u ramun, nonei e poei i tar, ‘Alö e na rute mou u Namnamei tere Sunahan e koul nama romana ba te mi kakana tara toa katun. Nonei a katun te na baptais nenou u Namnamei u Goagono.’” 34 Be Jon e poiena, “Alia u ruto a ka teka te butu uen, na lia e hatei ragi limiu nonei a Pien Tson tere Sunahan.”

U katunun tsitsilo tutun tere Iesu

35 Turu tan u lan be Jon e ka gono lel merena a elasolana turu katunun tsitsilo i tanen. 36 Ba nonei e tara silena te la u e Iesu me poiena, “Ruto mula. Nonei a Tunan Sipsip tere Sunahan i tium.” 37 Ba nori a elasolana katunun tsitsilo tere Jon e hengoer u ranga teka me toan kukutier e Iesu. 38 Be Iesu e habiritsina me tarena ti kukute mena meien me poiena i taren, “Alimiu e sakiemiu aha?” Ba nori e poier i tanen, “O Rebai, ime te susoho mia lö?” (A Rebai e mouna uana tson hihatuts.) 39 Ba nonei e poiena i taren, “Alimiu mi ruto mou.” Ba nori e la gono meren me rute ier a han i tanen. Nori i la mei a pal 4 kilok tara lahi. Ba nori e na ka gono meren turu lan teka. 40 E Endru nonei a toa tara elasolana katun teka ti hengo u ranga teka tere Jon na ti la gono mei e Iesu. E Endru nonei e toulana e Saimon Pita. 41 Be Endru e la hamatsköna tere toulanen e Saimon me poiena i tanen, “Alam e sabie muma e Mesaia.” (E Mesaia e ngö haseri e Kristo.) 42 Ba nonei e piou nena e Saimon tere Iesu. Be Iesu e tare nen me poiena, “Alö e Saimon, a pien tere Jon. Alö e ngö hase roi e Sipas.” (E Sipas e ngö haseri e Pita, ne mouna uana a Hatu.)

E Iesu e ngör ere Pilip mere Nataniel

43 Turu tan u lan e Iesu e ngilin la u tara han i Galili, me sabiena e Pilip me poiena i tanen, “La gono memo lia.” 44 E Pilip a toun Betsaida, a taun tere Endru mere Pita. 45 Be Pilip e na sabe uasena e Nataniel me hateie nen, “Alam e sabie muma e Mesaia, a katun te koloto bin e Moses nu propet i manasa! Nonei e Iesu a toun Nasaret, a pien tere Josep.” 46 Be Nataniel e poiena, “E moa ta ka ta niga te ga tatei butuia i Nasaret.” Be Pilip e poiena, “E moa. Alö go la gono memo lia ba te na tara peisam.” Ba nori e la talar. 47 Poata te tara raien e Iesu ba nonei e ranga nena e Nataniel me poiena, “A toun Israel hamana te la nama teka. E moa tu gamo i tanen.” 48 Be Nataniel e rangatsena e Iesu, “Ime te mar atei sil halona mena milö alia?” Be Iesu e ranga palise nen, “U hakhakats tun i tar te tare lalo lö i mouna u roein fik i mam te ngöe nama e Pilip alö.” 49 Be Nataniel e poiena, “O Rebai, alö a Pien tere Sunahan! Alö a katun te hopu kap bin e Sunahan te go Kingia i Israel!” 50 Be Iesu e rangatse nen, “Alö e hamana miem te poe mena gulei lia alia e tare gulo lö i mouna u roein fik? Alö e na tare mou romana a man mirakul te pan bala nena a ka teka. 51 U mana koru alia e hatei rago limiu, alimiu e tare mou romana u kolö e kalata nou bu angelo tere Sunahan te sei ria romana i tar ba te koul pouts has rima romana i tar, alia tu butun katunuma.”

2

A hitöl i Kena

1 I murina u huol u lan, a toa katun e hitölia tara taun i Kena tara provins i Galili, ne tsinane Iesu e ka has. 2 E Iesu nu katunun tsitsilo i tanen i ngö has merai tara hitöl teka. 3 Poata ti ua hakapia a barebana u wain, be tsinane Iesu e poiena i tanen, “Nori i moa tu wain.” 4 Be Iesu e ranga menen me poiena, “Nonei a ka i tar, e ma ka uanei i tamulö. A poata i tar e ka noana.” 5 Be tsinanen e poiena turu katunun kui, “Alimiu go kato iam a man ka te ranga nanen.” 6 A tönomo a tabeli e ka, a man kan totobu turu Jiu. U lotu turu Jiu e ka mena a lo te hatei nena te ga mar galus meni a katun a limanen. Tara man toa man tabeli e tatei osuler ba te antunana tara 100 lita tsi a 150 lita tara man toa. 7 Be Iesu e poiena turu katunun kui, “Osulemi u tabeli tu ramun.” Ba nori e osul hasaputu hobotser u tabeli. 8 Ba nonei e ranga mera nen me poiena, “Kana tale iam ta tsitabubu ba limiu te na hale mien a tson te taratara kap nena a kannou.” Ba nori e lu tala mena rien i tanen. 9-10 Ba tson taratarakap tara kannou e torohana talena u ramun ti hagou palis menai turu wain. Nonei e ma atei silei ime te lama u wain teka. Kaba u katunun kui ti osul u ramun nori ti atei. Ba tson taratarakap tara kannou e ngöena a tsonun tölo ba nonei e poiena i tanen, “Palabir u katun hoboto e haua mam ner u wain u niga, nu katun e ua hakaper a para koru, ba nori te toan haua ner u wain te ma niga bala nei. Kaba alö e hamouse mula u wain u niga na i teka puku talasi te toan lu mena mume ien lö i teka!” 11 Nonei a mirakul tutun te kato e Iesu na nonei e katoe ien i Kena tara provins i Galili. Na nonei e harutori a barebana te pan uen, bu katunun tsitsilo i tanen e hamana uar i tanen. 12 I murina te kapaia a hitöl, be Iesu e la uana i Kapeneam me gamon ke iena a tsi poata a tsi lehana. Be tsinanen nu toulanen nu katunun tsitsilo i tanen e la gono has meren.

E Iesu e la u tara Luman Lotu Pan turu Jiu

13 A poata tara kannouna turu Paska turu Jiu e sukusuku, be Iesu e la uana i Jerusalem. 14 Nonei e tasuia i iahana makum i rehina Luman Lotu Pan, ba nonei e sabiena u katun ti haholin u bulumakau nu sipsip nu kulu. Na palabi i gumia i rehina a man tebol i taren me paliser a moni. 15 Be Iesu e luena a lohiana me kuie neien a kan hisingata, ba nonei e tsuga ba rena u katun teka nu bulumakau nu sipsip na man ka hoboto tara makum i rehina Luman Lotu Pan. Ba nonei e halakopena u tebol turu katunun palpalis moni me tsihasa nena u silva i taren. 16 Ba nonei e poiena turu katun ti haholin u kulu, “Lu ba neiam a man ka teka! A luma tere Tamar e ma tatei kato here nami limiu a luman toana!” 17 Bu katunun tsitsilo i tanen e hakats pouts ner u ranga turu Buk u Goagono te poe mami, “A torir e matesil koruena a luma tere Sunahan e ga ka haniga nitoa.” 18 Ba pal kapan turu Jiu e rangata seier e Iesu me poier, “Ime tu lui malö a nitsunono? Te go ka meia lö a nitsunono tere Sunahan, ba lö te katoem ta mirakul ba te haruto namen!” 19 Be Iesu e ranga kopisina, “Bara. Alimiu go kato homi iam a luma tere Sunahan teka ba lia te hatakei poutse goen turu topisa u lan.” 20 Ba pal kapan turu Jiu e poier, “Pua! A Luman Lotu Pan teka i hatakei mei u 46 u hiningal! Ime koru te hatakei pouts boroboro halona mena moien lö turu topisa u lan?” 21 Kaba e Iesu e rangein a tuanreinen, te here nei a luma tere Sunahan. 22 Na i murimuri, te hatakei poutsia e Sunahan e Iesu tara tou mate i tanen, bu katunun tsitsilo i tanen e hakats pouts ner te kato menien u ranga teka. Ba nori e toan hamaner u Buk u Goagono nu ranga tere Iesu.

E Iesu e atei sil rena u katun hoboto

23 E Iesu e kaia i Jerusalem tara poata ti kateia u Jiu a kannouna turu Paska i taren. Bu para u katun i tare ten te kato menien u mirakul ba te toan hamane ren. 24 Kaba e Iesu e ma hamana talasii i taren, taraha nonei e atei sil u hakats turu katun hoboto. 25 Nonei e ma ngili ta katun e ga hateien ime te mar kato uana a torir u katun. Taraha, nonei e atei.

3

E Iesu ne Nikodimas

1-2 A toa katun a solonen e Nikodimas e la uama tere Iesu tara toa bong. Nonei a toa kapan turu Jiu na nonei a pala has turu Parisi. Ba nonei e poiena tere Iesu, “O Tson Hihatuts, alam e atei silem alö u lama tere Sunahan e go mi hatutsir lam. Taraha, e moa ta toa ta katun te go tatei kato a man mirakul te katoe mulö te go ma taguhu menien e Sunahan.” 3 Be Iesu e ranga palise nen me poiena, “U mana koru alia e hateie golö, te ma posa lele ria a katun, e ma tatei atei sile nei a man kana tara Nipepeito tere Sunahan.” 4 Be Nikodimas e poiena i tanen, “Ime te tatei posa halona lel mena roi a katun te pan hakapa? Nonei e tatei la poutsuna i iahana u ongungon-pien tere tsinanen ba te posa hahuol lele riou?” 5 Be Iesu e ranga palis uana i tanen me poiena, “U mana koru alia e hateie golö, te ma pose ria a katun turu ramun na turu namnamei, nonei e ma tatei tasu nei tara Nipepeito tere Sunahan. 6 U tuanrei e hatuhanena u tuanrei, nu namnamei e hatuhanena u namnamei. 7 Alö go ma asingotoi te hatei mena gulei lia alö, ‘Alimiu gi posa lel riou.’ 8 A lomolomo e bahu uana te ngil uanen, ba lö te hengoem te ling uanen. Kaba alö e ma atei silemi te la namen na te la uanen. Ne kato has uana i iesana tara katun te pose ria turu Namnamei.” 9 Be Nikodimas e poiena i tanen, “Ime te tatei mar butu halona uana a ka teka?” 10 Be Iesu e ranga palisina i tanen me poiena, “Alö a tson hihatuts pan i Israel ba lö te ma atei silemi a ka teka? 11 U mana koru alia e hateie golö, alam mera pal barebana i tar e raranga nem a man ka te atei sile mulam na man ka tu ruto hakapi lam, kaba alimiu e rama namiu u raranga i tamulam. 12 Alia u hatei rai limiu a man kana i puta. Te ma hamane mia limiu a man ka teka, ba te moa koruna te go tatei hamana uam limiu i tar te go hatei meri lia limiu a man kana i Kolö. 13 E moa ta toa ta katun te ga la sei i Kolö. Kaba alia tu butun katunuma u koulma i Kolö. 14 E Moses e haka sei u keisan kukutsi turu roei tara latu pinopino. Ba lia tu butun katunuma e haka sei noa has menari romana i iesana. 15 E kato uana teka bu katun hoboto te hamana roa i tar e tatei ka meriou romana a nitoatoa te ka nitoana.” 16 E Sunahan e tatagi sil koru rema u katun hoboto me hala nenama a toa koru a Pien Tson i tanen. Na katun te hamana uana i tanen e ma tatei tia nei romana kaba e tatei ka menou a nitoatoa te ka nitoana. 17 E Sunahan e ma hala sile mei a Pien Tson i tanen i puta te go mi kot sil merien u katun i puta. E moa. Nonei e hala sile meien te go mi taguhu merien u katun. 18 A katun te hamana uana tara Pien Tson tere Sunahan e moa tu kot te ga butuia i tanen. Kaba a katun te ma hamana nei e ka noa has mena u kot, taraha nonei e ma hamana uai tara toa koru a Pien Tson tere Sunahan. 19 U kot e mar kato uana teka: u ualesala e la uama i puta. Nu ualesala teka e haharoei nena u niateina tara man ka hamana tere Sunahan. Bu katun e ngiler u kuhil me rama ner u ualesala, taraha a markato i taren e omina. 20 Taraha, a katun a omi e rama koru nena u ualesala, ba nonei te ma la uana mei turu ualesala, te gi ma haruto menien a markato i tanen. 21 Kaba a katun te kato hamatsköna e la uanama turu ualesala, bu ualesala te haruto nanou e Sunahan e hanige iena a markato i tanen.

Iesu ne Jon

22 Ba i murimuri, be Iesu nu katunun tsitsilo i tanen e la hoboto uar tara provins i Judia. Ba nori e na ka ria tara han teka ba te baptais rer a barebana. 23-24 E Jon i ma haka noei tara karabus. Nonei e baptais hasir u katun i Inon te sukusukuia tara han i Selim. Taraha, a ramun e gono. Ba barebana e mi luer a baptais. 25 Ba palair u katunun tsitsilo tere Jon na toa Jiu e hiangengangena siler a saha mar baptais te matsköna. 26 Ba nori e la uarima tere Jon me poier i tanen, “Tson Hihatuts, alö e atei silem nonei a katun te ka gono meio lö i hapalana ramun i Jodan, nonei a katun tu rangein lö? Nonei e baptais has rena u katun, nu barebana e la hoboto uar i tanen!” 27 Be Jon e ranga hakopis mera nen, “A katun e ka talasi mena a ka te hale meien e Sunahan. 28 Alimiu u hengo mam buniam tu poe meni lia, ‘Alia e moa te go Mesaia u. E Sunahan e hala sile moi lia te go mam mena meien lia.’ 29 E Iesu e here nei a tsonun tölo na lia e heregi a tsonun hitaguhu i tanen. Poata te hitöl mena a tson a tahol i tanen, ba tsonun hitaguhu te tuol hatalisina ba te sasala koruna te hengo mena neien u ranga tara tsonun tölo. E kato uana teka ba lia te sasala koru hasigu. 30 Nonei a katun e ga pan, na lia e go tetenei pouts.”

A katun te lama i Kolö

31 Nonei a katun te lama i iasa e pan bala rena u katun hoboto. A katun te kato uana i tar te butuia i puta. Kaba nonei a katun te lama i Kolö e kana i iasa turu katun hoboto. 32 Nonei e hatei nena a man ka te tare ien na te hengoe ien. Kaba e moa ta katun te go hengo u ranga i tanen. A ma tsi palabi lasi te hengoe ren. 33 Kaba a katun te hengoe nen e sabiena te mana uana e Sunahan. 34 E Sunahan te hale iema a katun teka ba nonei te mi hatei nena u ranga tere Sunahan. Na nonei e saputena u Namnamei u Goagono te hala nenama e Sunahan i tanen. 35 E tamanen e Sunahan e ngil korue nen me hale neien a mamana ka te go tsunono nen. 36 A katun te hamanena nonei a Pien tere Sunahan e ka mena a nitoatoa te ka nitoana. Na katun te hahamanana na te ma hengoe neien, nonei e ma tatei lue nei a nitoatoa hamana, na raharaha tere Sunahan e ka nitoana i tanen.

4

E Iesu na taholuna i Sameria

1 U Parisi i hengoin u katunun tsitsilo tere Iesu i para balein u katunun tsitsilo tere Jon, na i hengo hasin u katunun tsitsilo tere Iesu i baptaisir u katun u para. 2 (E Iesu e ma baptaisri u katun, u katunun tsitsilo i tanen lasi ti baptais ren.) 3 Poata e Iesu e atei sil ti hengo meni u Parisi u ranga teka, ba nonei e toan la ba nena a provins i Judia me la pouts uana tara provins i Galili. 4 E la u i Galili ba te silana tara maroro te butuna i gusuna provins i Sameria. 5 Ba nonei e na tukuna tara toa taun i Sameria te ngöeri Saikar. A taun teka e sukusukuna tara makumun tsikitsiki te halei e Jekop a pien i tanen e Josep i iomin koru. 6 A kioun ramun te hakahoin e Jekop i manasa e ka noa has. E Iesu e gegesi koru mei a nilala a ngahangaha i tanen, ba nonei te na gumuna i rehina a kioun ramun tara pal soasa. 7-8 U katunun tsitsilo tere Iesu i na holia a tsi kannou tara taun. Ba toa taholuna i Sameria e mi osul ramununa. Be Iesu e poiena i tanen, “Hale moi lia ta tsi ramun e go ue lia.” 9 Ba tahol e asingoto koruna me poiena i tanen, “Alö e rangata nem ta tsi ramun i tar? Ga lö a Jiu na lia a taholuna i Sameria!” (Nonei e mar ranga u teka, taraha u Jiu i ma ngilri a tei Sameria. Nu Jiu e ma ua has ria tara kan uaua turu Sameria.) 10 Be Iesu e ranga palise nen, “Alö e ma atei silemi a ka a niga te ngilin hala nanoi lö e Sunahan. Na lö e ma atei sil noa hase milia. Sanena te go atei sil meni lö alia, alö sane rangata nem ta tsi ramun i tar, ba lia te hale goi lö u ramununa tara nitoatoa!” 11 Ba tahol e poiena i tanen, “Kaba lö e moa ta kan osul na ta lohiana, na kioun ramun teka e tsiruku koruna. Ime te lue moa lö u ramununa tara nitoatoa teka? 12 Alö e pan bala nem e tuburara e Jekop? Nonei e hala rilam a kioun ramun teka, na nonei na galapien i tanen nu sipsip nu bulumakau i tanen i uaua hobotoia tara kioun ramun teka.” 13 Be Iesu e ranga palis menen, “A katun te ueie nou u ramun teka e na maka lel nou. 14 Kaba a katun te ueie nou u ramun te hala nagou lia e ma tatei maka lel noi. Taraha, u ramun te hale goien lia e here noi a kioun ramun i iogana i tanen, ba nonei te bututu nitoa mena a nitoatoa te ka nitoana.” 15 Ba tahol e poieto, “Alö go hale mei lia nonei u ramun teka ba lia te ma tatei maka lel goi, na lia go ma tatei la halehana uamei teka te go mi osul ramun u.” 16 Be Iesu e poieto i tanen, “Alö go na ngöema a tson i tamulö ba limiu te la pouts uamuma i teka.” 17 Ba tahol e poiena i tanen, “Alia e moa ta tson.” Be Iesu e poiena, “Alö e ranga hamanam te poe mena milö alö e moa ta tson. 18 Alö u hitöl hakapa mei a elalima tson, na tson te ka gono memu lö tara poata teka e ma tson hamana uanei i tamulö. Alö e ranga hamanam.” 19 Ba tahol e asingoto koruna me poiena, “Ii, alö banei a propet? 20 U tubumulam i lotu tere Sunahan turu pokus te ka nama ili. Kaba alimiu u Jiu te poemiu a barebana e gi lotuia i Jerusalem.” 21 Be Iesu e poiena i tanen, “Hengo tala. A poata te la nama bu katun te ma lotu uaroi tere Sunahan turu pokus puku teka tsi i Jerusalem puku. E moa. 22 Alimiu e ma atei silemi aha te lotu uami limiu. Kaba alam e atei silem a ka te lotu uamu lam. Taraha, a katun te lu pouts mera nei u katun tere Sunahan e butu sila nama turu Jiu. 23 I romana na i murimuri has a katun te ngil hamanena e Sunahan e lotu uanou i tanen i torinen ba te lotu hamanana. E Sunahan e sakiena a mar katun teka te go lotu u i tanen. 24 E Sunahan u Namnamei, na katun te lotu uana i tanen e go lotu hamana i torinen.” 25 Ba tahol e poiena i tanen, “Alia e atei silegu e Mesaia e la nama romana, a katun te ngöeri e Kristo. Poata te butu nen romana ba nonei te hatei ranoi ra a mamana ka hoboto.” 26 Be Iesu e poieto, “Alia nonei e Mesaia te ranga gono mego lö.” 27 Nonei a poata teka bu katunun tsitsilo tere Iesu te tuku poutsur, ba nori i asingoto koru neto te ranga gono menai e Iesu a tahol. Kaba nori i ma rangats ien, “Aha te ranga gono sil memi lö a tahol teka, na ha te ranga nemi limiu?” E moa. Nori i ma rangata uai teka. 28-29 Ba tahol e la ba nena a tabelin osul i tanen me la poutsuna tara taun ba te na hatei rena u barebana, “Alimiu go la muma. Mi tare iam a katun te hatei namoi lia a mamana ka hoboto tu kati lia i manasa. Nonei romana e Mesaia, a katun te hahalose rara?” 30 Ba barebana e la ba nerima a taun ba te la uarima tere Iesu. 31 Nonei tara poata teka u katunun tsitsilo i tahulei e Iesu te ga nou menien a tsi kannou. 32 Be Iesu e poieto i taren, “E moa. Alia e ka megu a tsi kannou te ma atei sile milimiu.” 33 Bu katunun tsitsilo i tanen e hiarangarangatar me poier, “Ta katun toum e hale lale ien ta tsi kannou?” 34 Be Iesu e ranga hakopisina, “A kannou a niga i tar e kato uana teka: alia e kato begu u ngil tere Sunahan te haleie molia, ba lia te hakape gou a toukui i tanen. A ka teka e here nei a kannou i tar. 35 “Alimiu e poiemiu, ‘A tohats — tsihau patu ba kannou te tangoho nou.’ Na lia e hatei rago limiu, a kannou te tangohona e here nei a katun a para te katsin hamana uar i tar. Alimiu go tara sei uam tara man kui. Nori i tangoho hakapa. 36-37 E kato uana tara toa katun te lebei a uele ba tai te luena a lango i tanen ba te kuie nen. Ba nori te sasala hobotor te lu mena rien a moni. A toukui teka e here nei u katun te katsin hamana uar i tar ba te luer a nitoatoa te ka nitoana. A katun te lu mera name ien i tar e luena u hamatana tere Sunahan, ba nonei te sasala hoboto gono mena a katun te hala mam rien u ranga tere Sunahan. 38 Alia e hala sil ragoi limiu te go na gono mera mumei limiu u katun te katsin hamana uar i tar. A palair u katun i hala mam rien u ranga tere Sunahan, na limiu e na kato halesalemiu u ranga tere Sunahan te gi tatei hamana haniga uen.” 39 A tei Sameria a para tara taun teka i hamanaia tere Iesu, taraha nonei a tahol e poe hakapi, “Nonei e hatei namei lia a mamana ka hoboto tu kati lia i manasa.” 40 Bu Sameria e mi butu ria tere Iesu me rangatse ren te go kaka gono mam merien. Ba nonei te ka gono mera nen turu huol u lan. 41 Ba palabir u katun u para i hamanaia tere Iesu ti hengo menien u ranga i tanen. 42 Ba nori e hateier nonei a tahol, “Alam u tanian hamana u tere Iesu tu hengo meni lam u ranga i tamulö. Kaba alam e hamana koru talam, taraha alam peisa has tu hengoe ien, ba lam te atei sil talem nonei koru a katun te hala sile mei e Sunahan te go lu ba menien u markato u omi turu katun i puta.”

E Iesu e kato haniga poutsi a toa pien tson

43-44 Te kapaia u huol u lan be Iesu e la ba nena a taun teka ba te la uana i Galili. Nonei noa has te poe mami, “A propet tere Sunahan e ma hapane ria i han i tanen.” 45 Kaba poata te tuku ien i Galili ba barebana e sasala meren, taraha nori i la hasi u tara kannouna turu Paska turu Jiu i Jerusalem, na nori i ruto hakapi u mirakul hoboto te kate ien tara poata tara kannou. 46 Be Iesu e tuku poutsta i Kena, a taun i Galili te palis menien u ramun tara wain. Na toa tson tara gamman e kaia i Kapeneam, na pien tson i tanen e ka mei a nimate pan. 47 Nonei e hengoen e Iesu e la ba nema i Judia me tukuna i Galili, ba nonei e la uana tere Iesu me tahule nen te ga la uen i Kapeneam ba te na kato haniga poutsena a pien i tanen, taraha nonei e katsin mate. 48 Be Iesu e poiena, “Te ma tare mia limiu a mirakul a para i tar, alimiu toum e ma hamana koru moi.” 49 Ba tson tara gamman e ranga hatatagina me poiena, “A tsi tsunono, la boroboroma. A tsi pien i tar e namos matena.” 50 Be Iesu e poieto i tanen, “Kopis pouts talala i han. A pien i tamulö e toatoana ne niga poutsuna.” Ba nonei a tson teka e hamanena u ranga tere Iesu ba te la pouts uana i han i tanen. 51 Poata te la noa ien i maroro, bu katunun kui i tanen e hitupali meren me poier, “A pien i tamulö e niga poutsuna.” 52 Ba nonei e rangata ranen, “Saha poata te hapitan niga pouts ien?” Ba nori e poier, “U lolanga i tanen e kapaia tara pal 1 kilok i nolaha.” 53 Ba tson e atei sil talena nonei a toa poata talasi te rangaia e Iesu, “A pien i tamulö e toatoana ne niga poutsuna.” Ba nonei a tson na hun barebana hoboto i tanen i hamana uato tere Iesu. 54 Nonei a hahuoluna a mirakul te kato e Iesu tara provins i Galili i murina te la ba namen i Judia.

5

A katun e niga poutsia i rehina a kats

1 Na i murimuri u Jiu i kato a kannou pan i Jerusalem turu lotu i taren, ne Iesu e la has u i Jerusalem. 2 Te kaia a toa kats i Jerusalem ti ngöei Betesda turu Ha-Hibru. A kats teka e kaia i rehina tamana tara ololon hatu pan ti ngöei a Tamana turu Sipsip. Na tolima luman oho i hahisei a kats teka. 3 Nu katun u para ti ka mei a nimate i opuia turu luman oho teka — a matakiau, na mou korus na matekata. Nori i hahalosi te ga hula la u u ramun. 4 Taraha, tara tana poata a toa angelo tara Tsunono e roron kouluma ba te heroko habililena a kats. Ba katun te tasu mamia tara kats i murina te hula la ien e niga pouts. 5 Na toa katun te kaia teka e solon ka mei a nimate e antunaia turu 38 u hiningal. 6 Be Iesu e tarena nonei a katun te opu. Nonei e atei sili a katun teka e solon ka mei a nimate, ba nonei e poiena i tanen, “Alö e ngilin niga poutsum?” 7 Ba katun e poiena i tanen, “Aa. Kaba e moa ta katun te ga lu menai lia tara kats poata te hula la nen. Te torohanan tasu gia lia, a tana katun e roron tasu mam nano lia.” 8 Be Iesu e poiena i tanen, “Alö go takei ba te soatem a poapoa i tamulö ba te lam.” 9 Na i teka puku a katun teka e niga pouts. Ba nonei e soatena a poapoa i tanen me lana. A ka teka e butuia turu Lan u Goagono turu Jiu. 10 Ba pal kapan turu Jiu i poieto tara katun te niga pouts, “I romana u Lan u Goagono. Alö e pekoem a lo turu lotu te soata mena milö a poapoa i tamulö turu lan teka.” 11 Ba nonei e ranga palis uana i taren, “Kaba a katun te kato hanige namo lia e poe nama i tar, ‘Alö go soata a poapoa i tamulö ba te lam.’” 12 Ba nori e rangatse ren, “Esi te mar ranga uanama teka?” 13 Kaba a katun te niga pouts e ma ateii. Nonei e ma atei sil noei e Iesu, taraha a katun a para i gono, be Iesu e toan lato. 14 I murina a tsitabubun poata be Iesu e na sabiena nonei a katun i iahana Luman Lotu Pan ba te poiena i tanen, “A nimate a omi i tamulö e kapa tala. Alö go ma kato homi leli. Te kato homi lel moa lö romana, ba ka te omi koruna e butu toum noa romana i tamulo.” 15 Ba katun teka e na hatei rena a pal kapan turu Jiu nonei e Iesu te kato haniga poutse men. 16 E kato u teka ba pal kapan e tanian ranga homi siler e Iesu me katsin kato homi hase ren, taraha nonei e kato a mirakul teka turu Lan u Goagono. 17 Be Iesu e poieto turu katun teka, “Te kato haniga poutse gia lia a katun ba ka teka te haruto nena e Tamar e kuina. Na lia e kui noa hase gou a toukui teka.” 18 Ba pal kapan e ngil koru taler te gi kato hamate menien e Iesu, taraha nonei e peko a lo i taren turu Lan u Goagono me ngö hase nei e Sunahan e Tamanen, na tara markato teka nonei e hahinatei menei a peisanen e Sunahan.

A nitsunono tere Iesu

19 Be Iesu e poieto tara pal kapan turu Jiu, “Alia e hatei hamana rago limiu, alia a Pien tere Tamar ba te ma antunan kato pepeisegi ta ka. Alia e kato lasegu a ka te tare gulia te katoena e Tamar. Nonei e katona ba lia te kato hasigu. 20 Taraha, e Tamar e ngil korue nolia, alia a Pien i tanen, na nonei e harute nei lia a mamana ka hoboto te katoe nen. Na nonei e harute noi romana lia a man mirakul te pan bala nena a mirakul teka, ba limiu te asingoto koru mou. 21 E Tamar e hatakei rena u katun tara tou mate i taren me hala rane ien a nitoatoa. Na lia a Pien i tanen e kato has uagou i iesana ba te hala has negou a nitoatoa turu katun turu ngil i tar. 22 E Tamar e ma tsimoue nei ta katun. Nonei e halei moi lia a nitsunono hoboto i tanen te go mi tsimou u lia turu katun. 23 Nonei e mar kato uana teka ba barebana te tatei hapane rio lia te mar hapan has mena rien e Tamar. A katun te ma hapane nei lia e ma hapan hase nei e Tamar te haleie molia.” 24 Be Iesu e poiena, “Alia e hatei hamana rago limiu, a katun te hengoena u ranga i tar na te hamanena e Sunahan te haleie molia, nonei a katun te ka hamanasa mena a nitoatoa te ka nitoana. Nonei e ma la noi turu kot tere Sunahan. E manana, nonei e ka halhal ba mamin a nitoatoa tere Sunahan ne herei a katun a mate. Kaba nonei e la ba nema a tou mate teka ne aroho hakapa u tara nitoatoa tere Sunahan. 25 Alia e hatei hamana rago limiu, i romana na i murimuri has, u katun te ma ka meri a nitoatoa teka e hengoe riou u ranga tara Pien tere Sunahan, ba katun te hengo hanigana e lue nou a nitoatoa teka. 26 E Tamar nonei a mouna a nitoatoa, na nonei e hanigein alia a Pien i tanen te go mouna has u tara nitoatoa. 27 Ne Tamar e halei moi lia a nitsunono i tanen te go tsimou u lia, taraha alia nonei tu butun katunuma. 28-29 Alimiu go ma asingoto nami a ka teka, taraha a poata te la nama bu mate hoboto te ka ria turu ngahongaho e hengoe riou u ranga i tar, ba nori te takei pouts riou. U katun ti kato haniga e hatakei pouts sil raroi a nitoatoa te ka nitoana, nu katun ti kato homi e hatakei pouts sil raroi te gi lu menien a nihahuna.”

A man ka te hatei ner e Iesu

30 Be Iesu e ranga noana tara pal kapan turu Jiu me poiena, “Alia e ma katoegi ta ka turu ngil peisa i tar. E moa. Alia e mar tsimou meragi u katun te hatei mena nei lia e Sunahan. Na lia e tsimou hamatskö hasigu, taraha alia e ma katoegi u ngil peisa i tar. E moa. Alia e kato lasegu u ngil tere Sunahan te haleie molia. 31 “Te hatei pepeisa nagoa lia a peisar, u katun e na poier u ranga i tar e ma mana nei. 32 Kaba e Tamar e hatei has nano lia tara poata teka, na lia e atei negu u ranga i tanen teka e manana. 33 Alimiu u hala riam a pal katun te gi rangata meni e Jon, na nonei e hatei hamana nio lia. 34 Alia e ma ngil koruegi a katun tun e go kato hamana meni u ranga i tar. Kaba alia e hatei sil ragi limiu u ranga tere Jon te go hamana mena mien limiu na te go lu pouts meni e Sunahan alimiu. 35 E Jon e hatei hamana rilimiu u ranga, na nonei e herei u lam te kulupu halesalena a maroro. Na limiu u gamon sasala tun meiam u ranga i tanen. 36 Kaba a ka te pan bala nena e Jon e hatei has nano lia. E Tamar e hanigein te go kui meni lia a man mirakul. Na man mirakul has te katoe gulia e haruto nena e Tamar te haleie molia. 37 Ne Tamar has te haleie molia, nonei e hatei nena te mana uana u ranga i tar. Alimiu u namala hengoemi a rungnen na limiu u namala tara hasemi a matanen. 38 Nu ranga tere Sunahan e ma ka neia i torimilimiu, taraha alimiu e ma hamane milia, alia tu lama i tanen. 39 Alimiu e roron ruto nitoa namiu u Buk u Goagono, taraha alimiu e poiemiu nonei te hala ranoi romana limiu a nitoatoa te ka nitoana. Na alia nonei a katun te hatei nena u Buk u Goagono. 40 Kaba alimiu e rama noa namiu te go la uamuma i tar ba te mi luemiu a nitoatoa te ka nitoana. 41 “Alia e ma tokugi te ma hapan menari a barebana alia. 42 Na lia e atei silegu u hakats i tamilimiu, na lia e atei sil hasegu a torimilimiu e ma ngile nei e Sunahan. 43 Alia u la mema a nitsunono tere Tamar, na limiu e ma lu mena milia i tamilimiu. Kaba te la menama romana a toa katun a nitsunono peisa i tanen, alimiu e lu mena moien i tamilimiu, noahasina te moa nen ta nitsunono tere Sunahan. 44 Te mar hakats uami limiu teka, alimiu e moa koru te go antunan hamana uam i tar. Taraha, alimiu e ngilemiu a tai e ga hapan rio limiu, kaba alimiu e ma ngilemi e Sunahan a toa puku te ga kato hapan rio limiu. 45 Alimiu e namos hakats uamiu alia e kot ragoa limiu i matana e Tamar. E moa. E Moses nonei a katun te kot rano limiu, nonei e Moses te poie mia limiu alimiu e hamanemiu u ranga te koloto nen. 46 Sanena te hamane milimiu e Moses, alimiu sane tatei hamana hase molia. Taraha, nonei e koloto nia lia turu Buk u Goagono. 47 Kaba alimiu e ma hamanemi u ranga i tanen. E kato uana teka ba e moa koru te go antunan hamana mena milimiu u ranga i tar.”

6

E Iesu e hanour u 5000 tara katun

1 I murinen be Iesu e la pouts uato i hapalana Ramun a Perperere i Galili, te ngö haseri i Taibirias. 2 U katun u para koru i kukutie ien, taraha nori i tara hakapa a man mirakul te katoe ien turu katun ti ka mei a nimate. 3 Be Iesu e gamon la seina tara tsi pokus me gum gono merena u katunun tsitsilo i tanen. 4 Na kannouna turu Paska turu Jiu e sukusuku. 5 Be Iesu e hula tarana me tara sabiena a pal barebana u para koru ti la uama i tanen, ba nonei e poiena tere Pilip, “Ime te hole roa ra ta beret te gi hanouri u barebana hoboto teka?” 6 Nonei e mar ranga u teka te ga torohana menien e Pilip. Nonei e atei sil mami a ka te ga kate ien. 7 Be Pilip e ranga palise nen me poiena, “Te gi holeia ra a beret te antunana turu 200 denarius moni ba te ma antuna has nei turu barebana te gi lu menien a ma tsitabubu.” 8-9 Na toa katunun tsitsilo i tanen e Endru e toulane Saimon Pita e poei i tanen, “A toa pien tson e kana teka te ka mena a tolima bali beret na huol a iena. Kaba e ma antuna nei turu pal barebana u para koru teka.” 10 Be Iesu e poiena, “Hagum raiam u barebana.” U garas u para te kana tara makum teka. Bu barebana e gumur, a pal tson na tohaliou has. Na hihase tara pal tson e antunaia tara 5000 . 11 Be Iesu e luena u beret me haniga uana tere Sunahan me molamola rane ien u barebana ti gum. Te kato has uen turu iena. E hala has menien i taren, me antunana turu ngil i taren. 12 Ba nori e nou hantuna hakapar, ba nonei e ranga merena u katunun tsitsilo i tanen me poiena, “Alimiu go gone iam u nouba te ka noana. E moa te gi kato baba menien.” 13 Ba nori e gone ier u nouba me ongo hasaputer a 12 a kalobaka te saputsi a ma tsi makumun bali beret ti nou ba nen. 14 Ba barebana e tarer a mirakul teka te kate ien ba nori e poier, “U mana koru, nonei teka a propet te ga la uama tara han i puta.” 15 E Iesu e atei sil nori e mi katsin pile kap naren ba te katoe rien a king i taren, ba nonei a toa pepeisa e la lel uana i gusuna a ma tsi pokus.

E Iesu e tatalaia i ieluna a ramun

16 Te butuia a lahilahi, bu katunun tsitsilo tere Iesu e gala uar tara Ramun Perperere i Galili. 17 Nori i tuku hakapaia i kotolana me osa ria tara tsi tolala te gi la uen i hapalana ramun tara taun i Kapeneam. Ba ke bong talana be Iesu te tia noa nama. Ba nori e la talar. 18 Ba lomolomo e takei talana bu ramun e posana. 19 Ba nori e sua hantuna ria tara tolima kilomita tsi a tönomo ba nori e tarer e Iesu te tatalama i ieluna a ramun ba te la uanama tara tolala. Nori i ma marei ien ba nori e matoutur. 20 Ba nonei e poiena i taren, “Alia ba! Alimiu go ma matoutmi.” 21 Poata ti hengo marei ien a runguna e Iesu ba nori e sasala talar me hose rien i iahana tolala. Ba i teka puku ba tolala e na butuna tara han ti ngilin la uen.

A barebana i sake e Iesu

22 Bu hamahö ba barebana te la ba rema e Iesu te ka noa has ria i hapalana ramun. Ba nori e poier, “Ara i tarei a tsi toa puku a tsi tolala te ka i nolaha, ne Iesu e ma osai i tanen. U katunun tsitsilo i tanen toum i sua pepeisa ba nela a han teka.” 23 Kaba palaina ma tsi tolalana i Taibirias i ka hasia i rehina makum te hanigeia a Tsunono a tsi kannou ba nori te toan nouer a beret. 24 Ba poata ti atei sileia a barebana e Iesu nu katunun tsitsilo i tanen i ma ka talai, ba nori e toan osa ria tara ma tsi tolala teka me sakie rima e Iesu i Kapeneam.

E Iesu a kannouna tara nitoatoa

25 A barebana i aroho hakapama tara ramun me mi sabier e Iesu. Ba nori e poier i tanen, “Tson Hihatuts, i hangisa tu tukuia lö i han teka?” 26 Be Iesu e poieto i taren, “Alia e hatei hamana koru rago limiu, alimiu e ma sake sil memu mei lia tu tara mena mei limiu a man mirakul i tar. E moa. Alimiu e sake sil memu mei lia tu hanou hamasul mera mei lia alimiu. 27 Alimiu go ma kui sil lasemi a ka te tatei putakana. E moa. Alimiu go kui sile iam a ka te niga nitoana, a ka te hala nena a nitoatoa te ka nitoana. Alia tu butun katunuma e hala ragoi limiu a ka teka, taraha e Tamar e Sunahan e hanige nolia.” 28 Ba nori e poier i tanen, “Ime te mar kato mena moi lam nonei a mar toukui teka te ngilena e Sunahan?” 29 Be Iesu e ranga palis uana i taren me poiena, “Nonei a toukui teka te ngilena e Sunahan te go kate iam limiu: alimiu go hamana uam i tar, taraha e Sunahan te haleie mou lia.” 30 Ba nori e poier i tanen, “Saha mirakul te katoe mou lö te haruto nanou te go hamana u lam i tamulö? Alö go haruto rilam a toukui pan i tamulö. 31 U tuburara i noui a ka ti ngöei u mena, tara poata ti ka ien tara latu pinopino te moaia ta kannou. U Buk u Goagono e poe hasena, ‘Nonei e hala rien a kannou te lama i Kolö.’” 32 Be Iesu e poiena i taren, “U mana koru alia e hatei rago limiu, e Moses e ma halani a kannou te lama i Kolö turu tubumilimiu. E moa. E Tamar te hala nen. Na nonei e ngilin hala has rana mei limiu a tana kannou a niga i Kolö. 33 Nonei a kannou a niga teka tere Sunahan e lama i Kolö ne hala nena a nitoatoa tara barebana i puta.” 34 Ba nori e poier, “A tsi tsunono, alö go hala nitoa ramei lam a kannou teka.” 35 Be Iesu e poiena i taren, “Alia nonei a kannou te hala nena a nitoatoa. A katun te la uanama i tar ba te hamana uana i tar e sasala nitoa menou a nitoatoa te ka nitoana. E kato uana tara katun te mamala bes nei ne mamala maka has nei.” 36 Be Iesu e ranga noana me poiena, “E kato uana tu hatei meri lia alimiu, alimiu u tara hakape molia, kaba limiu e ma hamanami. 37 U katun hoboto te hala mera namei romana e Tamar i tar e la uarima romana i tar. Ne moa koru te go hakopis ba meni lia ta katun te ga la uama i tar. E moa. 38 Alia u ma la sile mei i Kolö te go mi kato meni u ngil peisa i tar. E moa. Alia u la silema te go mi kato meni lia u ngil tere Sunahan te haleie molia. 39 Na nonei a ka teka te ngilena e Sunahan: nonei e ngilena te go ma taia u ta toa ta katun te hale meien lia. Na nonei e ngil hasena te go hatakei pouts merien romana lia tara tou mate tara kapakapana poata. 40 Ne Tamar e ngil hasena u katun hoboto te tare rio lia na te hamana uar i tar, nori gi ka meiou a nitoatoa te ka nitoana. Na lia e hatakei pouts ragoen romana tara tou mate tara kapakapana poata.” 41 Ba pal kapan turu Jiu e hihirangatsi ner e Iesu te poe menien, “Alia a kannou tu lama i Kolö.” 42 Ba nori e poier, “Nonei banei lasi e Iesu a pien tere Josep. Ara e atei silera e tamanen ne tsinanen. Ime te kato halona uanen ba nonei te poiena, ‘Alia u lama i Kolö’?” 43 Be Iesu e poieto i taren, “Hapolase iam u ranga. 44 A katun e ma antunan la peisa uana mei i tar te ma las mena name ien e Tamar. E moa. Kaba katun te la uanama i tar, alia e hatakei poutse goen romana tara tou mate tara kapakapana poata. 45 A propet tere Sunahan e koloto nia turu Buk u Goagono i manasa me poiena, ‘E Sunahan e hatuts ranoen romana, nori hoboto.’ Nu katun hoboto te hengo hanige ier u hihatuts tere Tamar e la uarima romana i tar. 46 E moa ta toa ta katun te antunan tara nena e Tamar. E moa. Alia pepeisa tu tarema e Tamar e Sunahan, taraha alia u lama i tanen.” 47 Be Iesu e ranga noana me poiena, “U mana koru alia e hatei rago limiu, a katun te hamanana e ka menou a nitoatoa te ka nitoana. 48 Alia a kannou te hala nena a nitoatoa. 49 U tubumilimiu i noui a ka ti ngöei u mena tara latu pinopino te moaia ta kannou. Kaba nori i ma toatoa nitoai. Nori i mate noa has. 50 Alia e ranga negu a kannou te lama i Kolö, na katun te noue nen e ma mate noi. 51 Alia nonei a kannou te hala nena a nitoatoa na te lama i Kolö. Te hamana uana a katun i tar, nonei e toatoa nitoa nou. Na kannou te hala negu lia ba te hala nena a nitoatoa tara barebana i puta, nonei a tuanreir.” 52 Bu pal kapan turu Jiu e toan hiararangar me poier, “Ime te kato halona uanou a katun teka ba te hala ranoi ra a tuanreinen ba ra te noue ren?” 53 Be Iesu e ranga palis ranen me poiena, “Te ma nou nei a katun na te ma ua has neien, nonei e ma antunan toatoa nei. Na lia e hatei hamana koru rago limiu, e kato has uana i iesana tara katun te hahamanana i tar. Alimiu go lu mena milia i torimilimiu, alia tu butun katunuma. Te moa nen, ba limiu te ma antunan ka memi a nitoatoa te ka nitoana. 54 A katun te nouena a tuanreir na te ue iena u rahatsing i tar e ka menou a nitoatoa te ka nitoana. Na lia e hatakei poutse goen romana tara tou mate tara kapakapana poata. 55 Taraha, a tuanreir nonei a kannou hamana nu rahatsing i tar nonei u ramunun ua hamana. 56 A katun te nouena a tuanreir na te ue iena u rahatsing i tar e ka nitoana i tar, na lia e ka nitoa has gia i tanen. 57 E Tamar te toatoa nitoana e haleie molia. Na lia e toatoa nitoa has megu e Tamar e halei lia a nitoatoa teka. Ne kato has uana i iesana tara katun te noue nolia. Nonei has te toatoa nitoa nou, taraha alia e hale gien a nitoatoa teka. 58 Nonei a kannou teka te ranga nagu lalia te lama i Kolö. E ma kato uanei nonei tara kannou ti nou u tubumilimiu kaba i mate noa has. E moa. A katun te nouena a kannou teka e toatoa nitoa nou.” 59 E Iesu e kateia u ranga teka te hihatuts ien i iahana luman lotu tara taun i Kapeneam.

U rangana tara nitoatoa te ka nitoana

60 A katun a para tere Iesu i hengo u ranga teka me poier, “U ranga teka e kato hatutu koru rano ra. Ara e ma tatei hengoe reien!” 61 E Iesu e atei sil peiseir u katun ti lala gono meien i hihirangatsin u ranga te katoe ien, ba nonei e poiena, “Alimiu e raman hengoemiu u ranga teka? 62 Na limiu e mar hakats uamou ime te tara mena moi limiu alia te la pouts uagou lia i Kolö tu lama lia, alia tu butun katunuma? 63 U Namnamei i tar te hala nena a nitoatoa teka. A tuanreir e moa. U ranga te hatei ragu lei lia alimiu nonei u rangana turu namnamei, na nonei te hala ranei limiu a nitoatoa. 64 Kaba palair u katun i gusumilimiu e hahamana noar.” E Iesu e mar ranga u teka, taraha nonei e atei mamir u katun ti hahamana nen, na nonei e atei mam hasin esi nonei a katun te ga haruto nen turu katun ti korupakö nen. 65 Ba nonei e poiena, “Nonei te hatei bera gulei lia alimiu e moa ta katun te go la uama i tar te ga ma haniga uai e Tamar.” 66 E kato uana teka bu katun u para ti lala gono meien e toan la ba neren, na nori i ma hula la gono lel meien. 67 Be Iesu e rangata rena a 12 a katunun tsitsilo i tanen me poiena, “Ga limiu has te la ba nemo lia?” 68 Be Saimon Pita e ranga palise ten me poiena, “Alam go la u teresi? E moa tala. Taraha, alö peisa te ka mem u rangana tara nitoatoa te ka nitoana. 69 Na lam e hamanem u ranga i tamulö, na lam e atei sil hasem alö a Pien a Goagono tere Sunahan.” 70 Be Iesu e poiena i taren, “Alia tu hopu kap rio limiu a 12 a katun. Kaba toa i tamilimiu noa has e katun uana tere Satan.” 71 Nonei e rangein e Judas a pien tere Saimon Iskeriot. E manana, nonei a toa tara 12 a katunun tsitsilo tere Iesu, kaba nonei te na harutoen e Iesu turu katun ti korupakö nen.

7

E Iesu nu toulanen

1 Ba i murimuri e Iesu e hula laia i iahana provins i Galili. Nonei e raman hula la lelia i iahana provins i Judia, taraha a pal kapan turu Jiu i Judia i ngilin kato hamate nen. 2 A poata tara kannou pan e sukusuku tala, a ka ti ngöei a Kannouna turu Taluhu. 3 Bu toulane Iesu e hahakos ria i tanen me poier, “Alö go la ban a han teka ba te la uam i Judia ba barebana i tamulö te tatei tarer a man mirakul i tamulö. 4 A katun e ma tatei kui hamous nei te ngile nen a barebana e gi atei silen. Te antunan kui hamana namia lö a man mirakul, ba lö te katoe men i matar a barebana hoboto!” 5 U toulane Iesu i ranga u teka, taraha nori i ma hamana has uai i tanen. 6 Be Iesu e poiena i taren, “A poatan la i tar e tabuna butu noana. Kaba mamana poata a man poata i tamilimiu. 7 A barebanar i puta e ma tatei omi rari limiu, kaba nori e omie rio lia, taraha alia e hatei ragien te omi uana a markato i taren. 8 Alimiu go la uamula tara kannou. Alia e ma la noa bugoi tara kannou, taraha a poata i tar e tabuna butu noana.” 9 Nonei e ranga u teka ba te gamon ka lelina i Galili.

E Iesu e la u tara kannouna turu taluhu

10 Ba i murina ti la hakapaia u toulanen tara kannou, be Iesu e la hasina. Kaba nonei e ma lai i matar a barebana. E moa. Nonei e la hamous. 11 Na pal kapan turu Jiu i sakie ien tara kannou me poier, “Ime nonei e Iesu?” 12 Ba barebana i hahasi hapara naten. Palai i taren i poei, “Nonei a katun a niga,” ba palabi te poier, “E moa. Nonei e gamo rena a barebana.” 13 Kaba e moa ta katun te ga ongolo ba te ranga haniga nena e Iesu i matar a barebana, taraha u katun hoboto i matoutir a pal kapan turu Jiu. 14 I gusuna poata tara kannou be Iesu e la uana tara Luman Lotu Pan ba te tanian hatuts rena u katun. 15 Ba pal kapan turu Jiu e asingoto koru ner u ranga i tanen me poier, “Ime te hahatongo haniga halona menien u Buk u Goagono? Nonei e mamala la noai turu skul i tarara.” 16 Be Iesu e poieto i taren, “U hihatuts teka e ma ka uanei i tar. E moa. E la nama tere Sunahan, nonei te haleie molia. 17 A katun te ngilin katoena u ngil tere Sunahan e atei sil peise nou u hihatuts teka, te ga la men tere Sunahan tsi te ga la men i tar pepeisa. 18 A katun te habutena u ranga pepeisa i tanen e ngilin hapan nena a peisanen. Kaba a katun te ngilin hapan nena a katun te haleie men e ranga hamanana ne ma gamo nei. 19 E Moses e hala rilimiu u Lo tere Sunahan. Kaba e moa ta toa i tamilimiu te ga kukutei u Lo teka. Gaha te katsin atung hamate sile milimiu alia?” 20 Ba barebana e ranga palise ren me poier, “Alö e momolö korum! E moa ta katun te ga ngilin atung hamate nio lö!” 21 Be Iesu e poiena, “Alia u kato a toa mirakul ba limiu te ma hanigami, taraha alia u kato ien turu Lan u Goagono. 22 Kaba te butuna a hatoalina u lan tara pien tson ba limiu te pö has nemiu a hatoatongo tere Sunahan i pikpikönen, taraha u Lo tere Moses e ranga nena a katun e ga kato a ka teka, noahasina te ga butu ien turu Lan u Goagono. (Kaba a markato teka e butuia turu tubumilimiu i mam tere Moses.) 23 Te ga butuia a poatan hipö teka turu Lan u Goagono, ba limiu te kato noa hase men, taraha alimiu e raman peko nemiu u Lo tere Moses. E kato uana teka, ba limiu te ma tatei raharahe milia tu kato haniga pouts menai lia a tuanreina katun turu Lan u Goagono! 24 Alimiu go ma tara papalami ba te one iemiu a tana katun. E moa. Alimiu go atei haniga mam niam aha te kato sile nen, ba limiu te toan ranga hamanamiu.”

E Iesu nonei e Mesaia?

25 Ba palair u katun i Jerusalem i ranga neto e Iesu me poier, “Nonei a katun teka te ngilin atung hamate ner, boka? 26 Kaba nonei e ka noa hasina teka ba te rangana i matar a barebana, na pal kapan e ma ranga hapiu narien! A pal kapan toum i sabe hakapa nonei hamana e Mesaia, a katun te hopu kapin e Sunahan? 27 Kaba poata te butu nama romana e Mesaia, ba barebana e ma atei sile roi ime te la namen romana, Kaba ara e atei silera ime te butuma a katun teka.” 28-29 Be Iesu e hatuts noa rena a barebana tara Luman Lotu Pan ba te ranga hapanna me poiena, “Alimiu e poiemiu alimiu e atei sile molia na han tu butu malia? Alia u ma la memei u ngil peisa i tar. E Tamar te haleie molia te manana. Alimiu e ma atei sile mien, kaba alia e atei sile gen. Taraha, nonei te haleie molia ba lia te la guma.” 30 Ba nori e pats pile kap naren, kaba e moa, taraha a poata i tanen e ma butu noai. 31 Nu katun u para i hamana u tere Iesu ba nori e poier, “Te la nama romana e Mesaia, ba nonei te katoe nou tu mirakul tu para te kato uana a katun teka e Iesu. Ba ra te toan poe tale rou nonei e Mesaia.”

A pal kapan i katsin hapile kapin e Iesu

32 Bu Parisi i hengo reto u katun teka ti hahasin e Iesu, ba nori u Parisi nu tsunono pan turu lotu e hala rerima a palair u polis i taren te gi mi pile kap menien. 33 Be Iesu e poiena tara barebana, “Alia e gamon ka gono lel mera golimiu tara tsitabubun poata, ba lia te toan la pouts uagou tara han tu la malia. 34 Kaba limiu e lagi sakesakiemiu romana lia na limiu e ma sabe hase moi lia. Taraha, alimiu e ma antunan la uami tara han te na ka goa lia.” 35 Ba pal kapan turu Jiu e hiarangarangatar me poier, “Ime te katsin la uana a katun teka ba ra te ma tatei sabie roien? Toum nonei e katsin la uana turu Jiu te ka kalakala ria turu han i lehana ba te na hatuts toum ranoen nu katun has te halhal ria turu Jiu. 36 Na nonei e poe hase lala, ‘Alimiu e lagi sakesakiemiu romana lia na limiu e ma sabe hase moi lia. Taraha, alimiu e ma antunan la uami tara han te na ka goa lia.’ Ime te mouna uana u ranga teka?”

A ramun olo tara nitoatoa

37 U lan te kapaia a kannou nonei u lan pan. Be Iesu e tuoluna turu lan teka ba te ranga hapan uana tara barebana me poiena, “Esi te makana e tatei la uanama i tar ba te mi uana. 38 Taraha, u Buk u Goagono e poiena a katun te hamanana i tar e here noi a ramun te olona, ba nonei te hala nena a nitoatoa turu katun.” 39 E Iesu e rangein u Namnamei tere Sunahan te ga halan e Sunahan turu katun ti hamanaia tere Iesu. Kaba e Sunahan e ma hala noa namei u Namnamei i tanen, taraha nonei e ma kato hapan pouts noei e Iesu i Kolö.

A barebana i hula hakatsin e Iesu

40 Poata ti hengoeia a barebana u ranga teka ba palai e poier, “Nonei e Iesu a propet te ga lama.” 41 Ba palabi e poier, “Nonei e Mesaia.” Kaba palabi te poier, “E Mesaia e go ma tatei la mei i Galili. E moa. 42 U Buk u Goagono e poiena e Mesaia e ga tuhanaia tara pala tere Devit. Nonei gi poseia i Betelehem, a taun te kaia e Devit.” 43 Ba barebana e hula hakats ner e Iesu. 44 Ba palabi e ngilin pile kap naren, kaba e moa ta toa te ga luen.

A pal kapan turu Jiu i hahamana

45 Bu polis e la pouts talar, bu pris pan nu Parisi i rangata raten me poier, “Aha te ma lu memu mei limiu e Iesu?” 46 Bu polis e poier, “E moa ta katun te ga ranga u te mar ranga uana a katun teka.” 47 Bu Parisi i poieto, “Nonei e gamo has rana molimiu? 48 Ta toa tara pal kapan tsi ta toa turu Parisi e hamana uar i tanen? E moa. 49 Nori u katun papala te hamanar, kaba nori e tutu ba ner u Lo tere Moses. Ne Sunahan e hahuna ranoen romana.” 50-51 E Nikodimas nonei has a Parisi. Nonei te la u tere Iesu tara toa bong. Ba nonei e poiena i taren, “U Lo i tarara e poiena ara gi ma tatei hala pinopino nai a nihahuna tara katun. E moa. Ara gi hengo mam u i tanen ba ra te sabiera a ka a omi te katoe ien.” 52-53 Ba nori e hohou rangatse ren, “Alö esi? Alö a toun Galili has? Alö go tsilo hanigei u Buk u Goagono ba lö te tara peise mou e moa ta propet te ga butuma i Galili.”

8

A tahol te haloku

1 U barebana i tarura tala me la poutsur i han i taren. Kaba e Iesu e la u turu Pokus tara Roein Olip. 2 Tara bongbong koru ba nonei e la pouts uana tara Luman Lotu Pan. Ba barebana e gono hoboto ria i tanen, ba nonei e gumuna me tanian hihatuts uana i taren. 3-4 Nu tson hihatuts turu Lo nu Parisi i piou nema a toa tahol ti sabie men te haloku. Ba nori e hake rien i matar a barebana me poier tere Iesu, “O Tson Hihatuts, u katun e sabie rima a tahol teka ba te halokuna. 5 U Lo tere Moses e poiena ara gi titi hatu hamate a mar katun teka. Na ha te poie mulö?” 6 Nori i mar ranga u teka ba te torohana tun neren, taraha nori i kato sili ta ka te gi mar kot meien e Iesu. Be Iesu e turu putana me koloto nena a kabelenen turu tsikitsiki. 7 Nori i katokato sili te ga ranga palis uen ba nonei e tuol sei poutsuna me poiena i taren, “Bara. A katun i gusulimiu te mamala kato homii e tatei ti hatu mamena a tahol teka.” 8 Be Iesu e turu puta lelina me koloto lel nena a kabelenen turu tsikitsiki. 9 Poata ti hengoe ien u ranga teka ba nori e la hihieser, u katun pan ti mam bu katun papala te murimurir. Be Iesu peisa te ka, na nonei a tahol has te tuolia i matanen. 10 Be Iesu e tuol sei poutsuna me poiena tara tahol, “Nori i la hakapa. E moa ta katun te katsin hahune nolö, tsime?” 11 Ba tahol e poieto, “E moa tala, a tsi tsunono.” Be Iesu e poiena, “Na lia has e ma tatei hahune gilö. La talala, ba lö te ma kato homi lelmi.”

E Iesu e here nei u ualesala

12 E Iesu e ranga lel u tara barebana tara tana poata me poiena, “Alia e heregi u ualesala te alesala uana tara barebana i puta. Na katun te kukutie nolia a bakunen e ma kuhil lel noi. Ba lia te kalatse gou a bakunen ba nonei te ka menou a nitoatoa hamana.” 13 Bu Parisi i poieto i tanen, “Alö e hatei pepeisa nem a peisamulö. U ranga i tamulö e ma mana nei.” 14 Be Iesu e poiena i taren, “E manana, alia e hatei negu a peisar. Kaba u ranga i tar e mana noa hasina. Taraha, alia e atei silegu ime tu la malia na ime te la has uagou lia. Kaba alimiu e ma atei silemi ime tu la malia na ime te la has uagou lia. 15 Alimiu e tara papala lasmiu ba te one iemiu a tana katun. Kaba alia e ma one iegi a tana katun. 16 Kaba te one iegia lia a tana katun, bu ranga i tar te manana. Taraha, alia e ma kato pepeisegi a ka teka. E moa. E Tamagulia te haleie molia nonei e kui gono has meno lia. 17 A toa turu Lo i tamilimiu e poiena te hiahanhaniga ria a elasolana katun, bu ranga i taren te manana. 18 Na lia e hatei negu a peisagulia ne Tamar e hatei has nano lia. Nonei te haleie molia.” 19 Ba nori i poieto i tanen, “Ime te kana e Tamamulö?” Be Iesu e poiena, “Alimiu e ma atei sile milia na limiu e ma atei sil hasemi e Tamagulia. Sanena te go atei sile mia limiu alia, alimiu sane atei sil hasemiu e Tamagulia.” 20 E Iesu e mar hihatuts u teka tara Luman Lotu Pan i rehina makum turu bokisin moni. Na e moa ta katun te ga pile kap nen, taraha a poata i tanen e ka noa.

Alimiu e ma antunan la uami tara han te la uagou lia

21 Be Iesu e poe leleto i taren, “Alia e la ba negou romana a han teka ba limiu te na sakie molia. Kaba alimiu e mate gono memou romana u markato u omi i tamilimiu. Na limiu e ma antunan la has uami tara han te la uagou lia.” 22 Ba pal kapan turu Jiu i poieto, “Nonei e katsin kato hamatie nou a peisanen? Taraha, nonei e poe lala, ‘Alimiu e ma antunan la uami tara han te la uagou lia.’” 23 Be Iesu e poiena i taren, “Alimiu u butu mia tara han i puta teka, kaba alia u lama i iasa. Alimiu u katunur i puta, kaba alia e ma katun uagi i puta. 24 Nonei te hatei bera gulei lia limiu, alimiu e mate gono memou romana u markato u omi i tamilimiu. Ne manana, alimiu e mate hamana gono memou u markato u omi i tamilimiu te ma hamane moi limiu alia nonei a katun te antunan lu ba negu u markato u omi i tamilimiu.” 25 Ba nori e poier i tanen, “Alö esi?” Be Iesu e soso koru tala mena u harangata u para i taren ba te poiena, “I mam noa ba te noana i romana, alia u hatei rilimiu alia esi. 26 Alia e tatei hate negu a markato a para i tamilimiu, na lia e tatei haruto has ragi limiu a mamana ka a omi te katoe milimiu. Kaba a mamana ka te hatei negu lia tara barebana i puta nonei a man ka tu hengoe malia nonei tara katun te haleie molia, na nonei e ranga hamanana.” 27 A pal kapan turu Jiu i ma atei silei e Iesu e rangein e Tamanen e Sunahan. 28 E kato uana teka be Iesu te poiena, “Poata te tapala namoa limiu alia tara koruse, alia tu butun katunuma, ba limiu te toan atei sile mou alia esi. Ba limiu te atei sil hase mou alia e ma ranga peisa megi a nitsunono i tar. E moa. Alia e ranga las megu u ranga te hatutse mei e Tamar alia. 29 Ne Tamar e ka gono has meno lia. Nonei e ma la ba nei lia, taraha alia e roron katoegu a mamana ka te mangane nen.” 30 E Iesu e kato u ranga teka bu katun u para te hamana uar i tanen.

A katun te hapuresier na katunun kukui puku

31 Be Iesu e poieto turu Jiu ti katsin hamanaia i tanen, “Te go kukute hiton nemia limiu u hihatuts i tar, ba limiu te katunun tsitsilo hamana uamiu i tar. 32 Ba limiu te toan atei sile mou u mana, nu mana e purese rano limiu, te kato uana tara katunun kukui puku te hapurese ba ner tara katun pan a omi i tanen.” 33 Ba nori i poieto i tanen, “Alam u tuhanaia tere Abraham. Na alam u namala katunun kuikui pukui ta katun. Gime te mouna uana u ranga i tamulö to poiena, ‘Alimiu e hapurese rariou’?” 34 Be Iesu e poieto i taren, “U mana koru alia e hatei rago limiu, a katun te kato homi hitonina e kato uana tara katun a karabus. A markato a omi e katoe nen ba nonei te kato homina. 35 Alimiu e heremi u karabus te kui beier a katun pan. A karabus e ma pala uanei tara katun te hakuie nen, kaba a pien tara katunun hakui te pala nitoa uana tara hun katun i tanen. 36 Alia a pien tere Tamar e Sunahan. Te hapurese ragoa lia alimiu, ba limiu te toan tapurese hamana mou. 37 Alia e atei silegu alimiu u tuhanaia tere Abraham. Kaba alimiu e ngilin atung hamate noa hase molia, taraha u ranga i tar e ma ongo neia i torimilimiu. 38 Alia e hatei negu a man ka tu tare malia tara poata tu kaia lia tere Tamar. Na limiu e hengo hasemiu u ranga tere tamamilimiu.” 39 Ba nori e poier i tanen, “E Abraham e tamamulam, nonei e tubumulam.” Be Iesu e poieto i taren, “Te go tuhana hamana mia limiu tere Abraham, gaha tsiponi te ma kato haniga nami limiu te mar kato uaien? 40 Alimiu e katsin atung hamatie molia. E Abraham e ma kato uai teka. Na lia e hatei ragu lei limiu u ranga hamana tu hengo mame malia tere Sunahan. 41 Alimiu e kato has uamiu te kato u e tamamilimiu.” Ba nori i poieto i tanen, “Alam e ma binauimi. Alam e ka mem a toa tamamulam, nonei e Sunahan.” 42 Be Iesu e poieto i taren, “Sanena te go hatamana uamia limiu tere Sunahan, alimiu sane ngile molia, taraha alia u la hamatsköma tere Sunahan. Alia u ma la memei u ngil peisa i tar. E moa. Nonei te haleie molia. 43 Aha tsiponi te ma atei memi limiu a ka te hatei ragi lia alimiu? Alia e ateigu. Alimiu e rama koru nemiu te go hengo menami u ranga i tar. 44 E Satan nonei e tamamilimiu. Na limiu e ngilin katoemiu a ka te ngile nen. Nonei a katunun hihipuli i mam koru noa, na nonei e rama koru nena u ranga u mana, taraha e moa ta ka ta mana i tanen. Na poata te gamo nen, nonei e kukutiena a markato noa has i tanen, taraha nonei u mouna u mamanu gamo hoboto. 45 Ba poata te ranga hamana gia lia, alimiu e ma hamane milia. 46 A toa i tamilimiu e antunan haruto nena ta toa ta ka ta omi tu kato lia? E moa! Gaha te ma hamana sile milimiu alia te ranga hamana uagu lia? 47 A katun te pien uana tere Sunahan e hengoena u ranga tere Sunahan. Na limiu e ma hengoemi u ranga tere Sunahan, taraha alimiu e ma pien uami i tanen.”

E Iesu ne Abraham

48 Bu Jiu e poier i tanen, “Aa, alam u ranga hamatskö u tu poe meni lam alö a toun Sameria, na lö a sesein mate!” 49 Be Iesu e poieto, “Alia e ma sesein mategi. E moa. Alia e hapanegu e Tamar e Sunahan, na limiu e pita-pute molia. 50 Alia e ma katokato silegi te go hapan menai lia a peisar. E moa. Kaba e Sunahan te hapane nolia, ba nonei te haruto nanou esi te nigana na esi te omina. 51 U mana koru alia e hatei rago limiu, a katun te kukutiena u hihatuts i tar e ma mate koru noi romana!” 52 Bu Jiu e poier i tanen, “Pua! Alam e atei talam te haranga mena nei lö a mate! E Abraham e mate hakapa, nu propet has tere Sunahan. Kaba lö e poe noa hasem, ‘A katun te kukutiena u hihatuts i tar e ma mate koru noi romana.’ 53 Alö e ma pan nami e tubumulam e Abraham. Nonei e mate hakapa, nu propet has. Alö e kato here nami a peisamulö esi?” 54 Be Iesu e ranga palis uana i taren me poiena, “Sanena te go hapan meni lia a peisar, alia sane mastei katoe gen. E Tamagulia nonei te hapane nolia, na nonei has te ngöe milimiu a Sunahan i tamilimiu. 55 Alimiu e ma atei silemi e Sunahan, kaba alia te atei sile gen. Sanena te go poe meni lia, ‘Alia e ma atei sile gien,’ sane alia a katun a gamogamo te heregi alimiu. Kaba alia e atei sile gen na lia e kukute hasegu u ranga i tanen. 56 E tubumilimiu e Abraham e hamana sil mami te go la uama lia tara han i puta. E here nei nonei e tara hakapi a ka teka, ba nonei te sasala koru menen.” 57 Bu Jiu e poier tere Iesu, “E Abraham e mate hakapa i iomin noa, na lö e ma antuna noemi u 50 u hiningal i tamulö. E kato halona uana ime ba lö u tare ten?” 58 Be Iesu e poiena i taren, “U mana koru alia e hatei hamana rago limiu, alia u ka hakapaia i mam ti poseia e Abraham.” 59 Poata ti hengoe ien u ranga teka ba nori e luier u hatu me katsin tieri e Iesu. Kaba e Iesu e la hamous ba raien tara Luman Lotu Pan.

9

E Iesu e kato hakalata poutsi a katun a matakiau

1 Tara tana poata e Iesu e la me sabiena a toa katun a matakiau, e tsinanen e posa noa meien u matakiau. 2 Bu katunun tsitsilo i tanen e poier, “Tson Hihatuts, esi te kato homi ba matanen te kiauna? Nonei, tsi e tsinanen ne tamanen?” 3 Be Iesu e poiena, “E moa. E moa ta markato ta omi te ga kato hakiau a katun teka. Nonei e matakiau silema te go kui beme nien e Sunahan a mirakul ba barebana te toan tareren. 4 Ara gi kato nitoa meni a mar toukui teka, a toukui tere Sunahan te haleie molia. A poata te la nama ba toukui teka te kapa nou. E kato uana tara katun te kui mena lan. Te bong nama a bong, ba katun te ma antunan kui lel nei. 5 Poata te ka noa gia lia i puta, alia e heregi u ualesala tara barebana i puta.” 6 E Iesu e ranga hakapa me kahusuna turu tsikitsiki, ba nonei e sohale nei u kinahus u tsikitsiki ba te sahi nanen i matana katun a matakiau. 7 Be Iesu e poiena i tanen, “La tala, ba lö te na galusem a matamulö tara kats i Siloam.” (A solo teka e poiena ‘hala’.) Ba nonei a katun e na galusuna, ba poata te kopis pouts men ba matanen e tara haniga poutsuna. 8 Ba pal katun ti atei sile ien na pal katun ti tare ien poata te singo ien ta tsi monin hitaguhu, nori i poei, “Nonei a katun teka te roron gum ba te singoe iena ta tsi monin hitaguhu, tsime?” 9 Ba palabi e poier, “Aa, nonei.” Kaba palabi i poei, “E moa. E ma nonei nei, kaba e here neien.” Ba nonei a katun e poiena, “E moa, alia lasi.” 10 Ba nori e poier i tanen, “E kato halona uana ime ba matamulö te niga poutsuna?” 11 Ba nonei e poiena, “A katun a solonen e Iesu e kuie lala u tsikitsiki me sahi nana i matar ba te poiena i tar, ‘Alö go la u tara kats i Siloam ba lö te na galusem a matamulö.’ Ba lia e la gula me na galusugu, ba lia e toan tara haniga poutsugu.” 12 Ba nori e poier i tanen, “A katun teka e kana ime?” Ba nonei e poiena, “Iba, alia e ma ateigi.”

U Parisi i ma hanigei e Iesu na katun a matakiau

13 Ba nori i lu mena tei a katun te matakiau mam turu Parisi. 14 A mirakul teka e butia turu Lan u Goagono turu Jiu. 15 Bu Parisi e rangata haser nonei a katun me poier, “E kato halona uana ime ba matamulö te kalata poutsuna?” Ba nonei e poiena i taren, “E Iesu e hakeie lala u tsikitsiki i matar ba lia e na toan galusegu a matar ba lia e tara haniga pouts talagu.” 16 Bu palair u Parisi e poier, “Nonei a katun teka e Iesu e ma la meia tere Sunahan, taraha nonei e roron kato pekoena a lo turu Lan u Goagono.” Ba palabi e poier, “Ga a katun a omi e ma antunan kato nanei a mar mirakul teka.” Ba nori e hula hakats talar. 17 Bu Parisi e rangata leler nonei a katun me poier, “Alö e poiem a katun te kato hakalata poutse lala a matamulö nonei esi?” Ba katun e poiena, “Nonei romana a toa propet!” 18 Kaba u Jiu i hahamanein nonei a katun teka te matakiau mam uen ni hahamana hasin te kalata pouts u a matanen. Ba nori e ngöer e tsinanen ne tamanen. 19 Ba nori e rangata raren me poier, “Nonei a pien tson i tamilimiu teka? Nonei i posa noa mei u matakiau? E kato halona uana ime ba matanen te kalata poutsuna?” 20 Bu muntahol e ranga palis raren me poier, “Alam e atei silem a katun teka nonei a pien i tamulam, na lam e atei sil hasem nonei i posa noa mei u matakiau. 21 Kaba alam e ma atei silemi te mar tara pouts uanen, na lam e ma atei sil hasemi esi te kato hakalata poutse lala a matanen. Alimiu peisa go rangatse men. Nonei e pan hakapa. Nonei e tatei ranga peisana.” 22 U muntahol i mar ranga u teka taraha nori i matoutir a pal kapan turu Jiu. A pal kapan i hatangana hoboto hakapein te gi tsuga ba menien ta katun i luman lotu te poiena e Iesu nonei e Mesaia te hale iema e Sunahan. 23 Nonei a ka te poe bei u muntahol, “Alimiu peisa go rangatse men. Nonei e pan hakapa.” 24 Nori i ngö hahuolema nonei a katun te matakiau mam me poier i tanen, “Alö go ranga hamana koruia i matane Sunahan. Alam e atei silem nonei e Iesu teka a katun a omi.” 25 Ba nonei e poiena i taren, “E omina, tsi e moa? Alia e ma ateigi. Alia e atei sil lasegu tu matakiau mam u lia, kaba i romana alia e tara pouts talagu.” 26 Ba nori e poier i tanen, “Aha te katoe lalen i tamulö? E kato halona uana ime ba nonei te kato hakalata poutse lala a matamulö?” 27 Ba nonei e ranga lelina me poiena, “Alia e hatei hakapa ragu lolimiu, kaba limiu e ma hengo mulei. Aha te ngilin hengo hahuol nami limiu u ranga teka? Alimiu toum e ngilin katunun tsitsilo has uamiu i tanen?” 28 Ba nori e ranga homi naren me poier, “Alö a katunun tsitsilo i tanen, kaba alam e moa. Alam u katunun tsitsilo tere Moses. 29 Alam e atei silem e Sunahan e ranga gono mei e Moses. Kaba a katun teka, alam e ma atei silemi ime te la men.” 30 Ba nonei e asingoto koruna me poiena, “Pua! A katun teka te kato hakalatse lala a matar, kaba alimiu te poe noa hasemiu alimiu e ma atei silemi ime te la men? 31 Ara e atei silera e Sunahan e ma hengoe nei a katun a omi. Kaba e Sunahan e hengoena a katun te hapane nen na te katoena a ka te ngile nen. 32 I mam koru noa ba te noana i romana u katun i namala hengoni ta katun te ga kato hakalata poutsi a matana a katun ti posa noa mei u matakiau. 33 Alia e poiegu a katun teka e lama tere Sunahan. Sanena te ga ma la meien tere Sunahan, nonei sane ma antunan katoe nei ta mirakul.” 34 Ba nori e ranga sisi uar i tanen me poier, “Alö i posa noa mei u matakiau. E haruto nena alö a katun a omi koru! E moa koru te go hatuts meri lö alam!” Ba nori e toa tsuga ba naren i luman lotu.

A baku kuhil

35 E Iesu e hengoin ti tsuga ba menien nonei a katun, ba nonei e na sabie nen me poiena, “Alö e hamana uam tara Pien tere Sunahan?” 36 Ba nonei e poiena, “A tsi tsunono, alö go hateie molia esi nonei ba lia te toan hamana uagu i tanen.” 37 Be Iesu e poiena i tanen, “Alö e tara hakape mulen. Alia nonei a katun, alia te ranga gono mego lö.” 38 Ba katun e poiena, “O Tsunono, alia e hamanagu.” Ba nonei te hatukununa i matane Iesu. 39 Be Iesu e poiena tara barebana, “Alia u la silema i puta te go mi lu kata meri lia u katun te hamanar nu katun te hahamanar. U katun te hamanar e kato uar tara katun a matakiau te kato hakalata poutse gula lia. Nu katun te hahamanar e kato uar tara katun te tara hanigana ba te toan matakiauna.” 40 Ba palabir u Parisi ti ka hasukusukuia teka e hengoer u ranga me poier i tanen, “Alö e poiem alam e here noa hasemi u katun u matakiau?” 41 Be Iesu e poiena i taren, “Sanena te go poe mia limiu, ‘Alam e heremi u katun u matakiau,’ u markato u omi i tamilimiu sane ma pan bala nei. Kaba u markato u omi i tamilimiu e pan talana, taraha alimiu e poemiu, ‘Alam e atei hanigam.’”

10

U haharoeina turu sipsip

1 Be Iesu e poiena, “U mana koru alia e hatei hamana rago limiu, a katun te raman tasuna tara tamana tara ololon sipsip kaba e aroho tununa tara tana makum, nonei a katun a kopkop. 2 Kaba a katunun pepeitokap turu sipsip e roron tasuna tara tamana. 3 Na katunun pepeitokap tara tamana e kalata nanei a katun teka a tamana. Na katunun pepeitokap turu sipsip e ngöena a solor a man toa man sipsip hoboto i tanen, ba nori te hengo mareier a mar ranga i tanen, ba nonei te peigi mera neien i ielesala. 4 Nonei e peigi mera nei u sipsip hoboto i tanen i ielesala ba nori te kukutie ren, taraha nori e atei siler u mar ranga i tanen. 5 U sipsip i tanen e ma tatei kukutieri a tana katun. E moa. Nori e bus ba naren, taraha nori e ma hengo mareieri u mar ranga tara tana katun.” 6 E Iesu e kato u haharoei teka turu katun, kaba nori i ma atei silei aha te ranga nen.

E Iesu e here nei a katunun pepeitokap a niga turu sipsip

7 Be Iesu e poe lelena i taren, “U mana koru alia e hatei hamana rago limiu, a barebana e hereri u sipsip na lia e heregi a tamana tara ololon sipsip. 8 U katun u gamogamo hoboto ti mamia i tar ba te poier e Sunahan e hala ramen, nori e hereri u katun te kopkop rer u sipsip. Kaba u katun te hamana uar i tar i ma hengo rien, e kato uar turu sipsip te ma hengoeri u ranga tara tana katun. 9 Alia e heregi nonei a tamana turu sipsip. A katun te hamana uana i tar alia e hatongo kap nagen tara nomi ba lia te pakoko hase gen. Alia e heregi a katun te pakoko rena u sipsip te na hoatar ba te mi tasu poutsur. 10 Nori u gamogamo e hereri u katun te kopkop rer u sipsip. Nori e mi katsin kopur ba te atung hamate raren ba te kato hohomi raren. Kaba alia u la silema te gi lu meni a barebana a nitoatoa, a mar nitoatoa te niga balana. 11 “Alia e heregi a katunun pepeitokap a niga turu sipsip te tatei mate sil rena u sipsip i tanen. 12 A katunun kui tun e bus ba rena u sipsip tara poata te la nama a muki a hie, taraha nonei e ma tei ranei u sipsip na nonei e ma katunun pepeitokap hamana has uanei turu sipsip. Ba muki a hie e na kotokoto rena u sipsip ba te rura ranen. 13 Nonei e busuna, taraha nonei a katunun kui tun ne ma hakats sil ranei u sipsip. Ne kato has uana turu katun u gamogamo te ma pepeito kap haniga rari u barebana i tar. 14-15 Alia e heregi a katunun pepeitokap a niga turu sipsip te atei sil rena u sipsip i tanen nu sipsip i tanen e atei sil hase ren. Alia e atei sil regu u barebana te hamana uar i tar ba nori te atei sil hase rio lia. Ne kato has uana i iesana tere Tamar. Nonei e atei sile nolia na lia e atei sil hase gen. Na lia e mate sil ragou romana u barebana i tar. 16 U palabir u katun has te hereri u sipsip i tar e ka ria i ielesala tara pal barebana i tar. Alia e na peigi has ragu men romana ba nori te hengoe riou u ranga i tar. Ba i murimuri e ka noa romana a toa pal barebana na toa katunun pepeitokap i taren. 17 “E Tamar e ngil korue nolia, taraha alia e hanigagu te go mate u romana lia ba lia te toatoa pouts gou romana. 18 A katun e ma antunan atung hamate nanoi lia turu ngil peisa i tanen. E moa. Alia peisa te hala negou romana a peisar tara tou mate. Alia e ka megu a nitagala te go haniga u lia bu barebana te atung hamatie rio lia, na lia e ka has megu a nitagala te go toatoa pouts u lia. Nonei a ka te ranga mei lia e Tamar te go katoi lia.” 19 Ba poata ti hengoeia u Jiu u ranga teka, ba nori e hula hakatsir. 20 Bu katun u para e poier, “A katun teka e seier u mate na e momolö hasina. Aha te hengo sile mien limiu?” 21 Kaba palabi e poier, “E moa. A katun te seier u mate e ma tatei ranga uanei teka. A mate e antunan kato hakalata nena a matakiau? E moa!”

A pal kapan turu Jiu i tori-tsugan e Iesu

22-23 A poata tara kannou pan tara Luman Lotu Pan e butuia i Jerusalem. A ke hamuri tala be Iesu e roro lana turu luman oho i rehina Luman Lotu Pan ti ngöei u luman oho tere Solomon. 24 Bu Jiu e gono hahise ren me poier i tanen, “Alö e roron haharoei ramo lam alö esi. Alö e katoe mou a ka teka tara lahisa poata lel? Te Mesaia mia lö te hala nema e Sunahan, ba lö te hatei hamaroro ramo lam.” 25 Be Iesu e poieto i taren, “Alia u hatei hakapa raio limiu nonei alia, kaba alimiu e ma hamane milia. E Tamagulia e halei lia a nitsunono te go kato meni lia a man mirakul, na nori e haruto ner te mana uana u ranga i tar. 26 Kaba alimiu e ma hamane milia, taraha alimiu e ma katun uami i tar. 27 U barebana i tar e hengo mareier a mar ranga i tar ba te kato uar turu sipsip te hengo mareier u mar ranga tara katunun pepeitokap i taren. Na lia e atei sil ragen, na nori e kukute hase rio lia. 28 Na lia e hala negu a nitoatoa te ka nitoana turu katun i tar. Ne moa koru te gi mate nitoa uen romana. A muki a hie e tatei gulena a sipsip tara limana katunun pepeitokap, kaba e moa ta katun te ga antunan gul a katun i tar i limar. 29 E Tamagulia e hala rien lia na nonei e pan bala nena a man ka hoboto. Ne moa ta katun te ga antunan gul has raien i limane Tamagulia. 30 Alam mere Tamar a toa puku.” 31 Bu Jiu e lu leler u hatu me katsin tie rien. 32 Kaba e Iesu e poei i taren, “Alia u kato a para a toukui a niga te haruto nena e Tamagulia e taguhe nolia. Alia u kato a saha mar toukui ba limiu te katsin ti hatu namo lia?” 33 Bu Jiu e palise ren me poier, “Alam e ma ngilin ti hatu nami lö tu katoa lö a toukui a niga. E moa. Alam e raharaha silem te ranga homi mena milö e Sunahan. Taraha, alö a katun tun lasi, kaba alö e kato here nami a peisamulö e Sunahan.” 34 Be Iesu e poiena i taren, “I koloto hakapa nia turu Buk u Goagono i tamilimiu te poe meni e Sunahan, ‘Alimiu e heremi u sunahan.’ 35 Nu ranga turu Buk u Goagono e ma antunan rus nei. Ne Sunahan e poei nori u katun i herei u sunahan, u katun te halari e Sunahan u ranga i tanen. 36 E Tamagulia te hopu kap neio lia me hala mena nei lia i puta. Gaha te poe sile milimiu alia e ranga homi negu e Sunahan te poe mena gulei lia, ‘Alia a Pien tere Sunahan’? 37 Te go ma kato meni lia u toukui tere Sunahan, alimiu sane go ma hamane milia. 38 Kaba alia e katoegu u toukui tere Sunahan. Te ma hamane milimiu alia, alimiu go hamana noa has mia te mana uana u toukui i tar. Te mar kato uamou limiu teka ba limiu te atei sile mou e Tamagulia e ka uana i tar na lia e ka has uagu i tanen.” 39 E Iesu e ranga hakapa ba nori e katsin pile kap lel naren, kaba nonei e la hatalis ba ren. 40 Ba nonei e la poutsuna i hapalana a Ramun i Jodan me na kana tara han te baptais mameia e Jon. 41 Bu katun u para e la uarima tere Iesu me hiararangar me poier, “E Jon e namala katoi ta mirakul, kaba a mamana ka te hatei nien tere Iesu e manana.” 42 Bu katun u para teka e hamana ria tere Iesu.

11

E Lasarus e mate hakapa

1 A toa katun a solonen e Lasarus e kaia tara taun i Betani ti ka hasia u hahinanen e Marta mere Maria. 2 E Maria nonei a tahol te hakis mami u uapi u soksoka tere Iesu me sahi nei a hulunen a man moune Iesu. E Lasarus e ka mei a nimate pan. 3 Bu mun toulana tahol e hala ner u ranga tere Iesu me poier, “O Tsunono, a tsomi i tamulö e ka mena a nimate pan.” 4 Kaba poata te hengoeia e Iesu u ranga teka, ba nonei e poieto, “A nimate teka e ma kato hamate nitoe noi e Lasarus. Nonei e ka sil menei a nimate te gi solo sei meni a solone Sunahan, na Pien tere Sunahan has.” 5 E Iesu e ngil koru e Marta ne toulanen ne Lasarus has. 6 Kaba poata te hengo nien e Lasarus e ka mei a nimate, ba nonei e ka lelena u huol u lan i han te ka ien. 7 Ba nonei e toan poieto turu katunun tsitsilo i tanen, “Ara gi la pouts i Judia.” 8 Bu katunun tsitsilo e poier i tanen, “Tson Hihatuts, e ma manasei ti katsin tie mei lö u Jiu u hatu. Ga lö e ngilin la pouts koru lel hasim nonei tara han teka?” 9 Be Iesu e poieto, “A lan e ka mena u ualesala te popona tara bongbong ba te lana e antuna noa i lahi. Te hula la mena a katun a lan ba nonei te ma tutuna nei, taraha a pitala e piri halesalena a han. 10 Kaba te hula la mena a katun a bong ba nonei te tutu menei u kuhil. Ne kato has uana i tar. E moa ta ka ta omi te ga butuia i tar e antunana te hopu kap nena e Sunahan te gi kato hamate meni u katun alia.” 11 Be Iesu e ranga lelina me poiena, “A hahikapien i tarara e Lasarus e sohona, kaba alia e na gulie goen.” 12 Bu katunun tsitsilo e poier, “O Tsunono, te soho nen ba nonei te niga pouts nou romana.” 13 E Iesu e haharoein te mate hakapa u e Lasarus, kaba u katunun tsitsilo i tanen i poei e Lasarus e soho tun. 14 Be Iesu e hatei hamaroro ranen te mate hakapa u e Lasarus. 15 Ba nonei e poiena, “E nigana tu ma kaia lia i tanen. Ba poata te tare moa limiu a ka te na kate gou lia, ba limiu te toan hamana mou. La tala mou i tanen.” 16 Be Tomas ti ngö hasei “U Puna” e poei turu palabir u katunun tsitsilo, “Bara. Ara gi la tala. Te atung hamatie roen e Iesu, noahasina, ara e na mate gono meroen.”

E Iesu e hatakei pouts rena u katun me hala rane ien a nitoatoa

17 Poata te tukuia e Iesu i rehina taun i Betani ba nonei e toan hengoena ti hongo hakapa menien e Lasarus turu tohats u lan te kapa. 18 Betani e sukusukuna i Jerusalem, a topisa puku a kilomita. 19 Nu Jiu u para i lama me mi hatatagi gono mer e Marta ne Maria te mate u e hahinaren e Lasarus. 20 Poata te hengoeia e Marta te la uama e Iesu, ba nonei e na hitupali meten, kaba e Maria e kakaia i han. 21 Be Marta e poiena tere Iesu, “O Tsunono, sanena alö tu kaia teka, e hahinar sane ma tatei matei! 22 Na tara poata teka noa has alia e atei silegu e Sunahan e hale noi lö a ka te rangata sile mulö i tanen.” 23 Be Iesu e poieto i tanen, “E hahinamulö e takei pouts noa tara tou mate i tanen.” 24 Be Marta e poiena i tanen, “Alia e atei silegu nonei e takei poutsna romana tara tou mate i tanen tara kapakapana poata, tara poata te hatakei pouts rena romana e Sunahan u mate hoboto.” 25 Be Iesu e poiena i tanen, “Alia nonei te hatakei pouts regu u katun tara tou mate i taren ba te hala has ragien a nitoatoa. E manana, a katun te hamana uana i tar e matena romana, kaba nonei e toatoa pouts hasina romana. 26 Na katun te toatoa noa hasina i romana na te hamana uana i tar, e moa koru te ga mate nitoa uen romana. Alö e hamanem u ranga teka?” 27 Be Marta e poiena i tanen, “Aa, o Tsunono. Alia e hamanegu alö e Mesaia, a Pien tere Sunahan te ga la uama i puta.”

E Iesu e tabe

28 E Marta e mar ranga u teka me la poutsuna me na ngöena e toulanen e Maria me hahasi menen me poiena, “A Tson Hihatuts e kana na nonei e ngöe nolö.” 29 Poata te hengoeia e Maria u ranga teka ba nonei te haseseina te go na hitupali menien e Iesu. 30 E Iesu e ma tuku noai tara tsi han tere Maria. Nonei e ka noaia tara makum te ranga meien e Marta. 31 A palabir u Jiu i tatagi gono mei e Maria i luma. Poata ti tare ien nonei e lakasa hasesei ba nori e kukutie ren, taraha nori i poei nonei e la u tara kioun mate ba te na tabena. 32 Poata te tukuia e Maria me tarena e Iesu ba nonei e tuhatukun nena i matanen me poiena, “O Tsunono, sanena alö tu kaia teka, e hahinar sane ma tatei matei!” 33 Be Iesu e tarena e Maria te tabe u, nu Jiu ti la gono has memen i tabe has, ba nonei e toan sagohena a nitatagi pan i torinen. 34 Be Iesu e poieto, “Ime ti honge ien?” Ba nori e poier i tanen, “O Tsunono, lama. Mi tara.” 35 Be Iesu e tabe hasina. 36 Bu Jiu e poier, “Tara iam. Nonei e ngil bala korui e Lasarus.” 37 Kaba palabi i poei, “Nonei e kato hakalata poutsi a matakiau. Ga neha tsiponi te ma hapiu naien te go ma mate uai a katun teka?”

E Iesu e hatakei poutsi e Lasarus tara tou mate i tanen

38 E Iesu e sagoho leli a nitatagi pan i torinen ba nonei te na tukuna tara kioun mate. A kioun mate teka i kuieia turu lapo. Nori i haka hakapa a hatu pan a perperere i matana kiou. 39 Be Iesu e poiena, “Lu ba neiam a hatu!” Be Marta e hahinana katun te mate e poieto i tanen, “O Tsunono, nonei e soka homi talana, taraha u tohats u lan te mate hakapa ien.” 40 Be Iesu e poiena i tanen, “Alia e hateie gulo lö te hamana mia lö i tar, ba lö te tare mou te haruto nanoa e Sunahan a nitagala pan i tanen.” 41 Ba nori e lu ba ner a hatu. Be Iesu e tara seina me poiena, “O Tamar, alia e haniga uagu i tamulö te hengo mena milö alia. 42 Na lia e atei silegu alö e roron hengoe molia, kaba alia e mar ranga uagu teka i matar u katun te ka ria teka, ba nori te tatei hamaner tu hala mena mei lö alia.” 43 Nonei e ranga u teka me ngö hapanina me poiena, “O Lasarus, lakasama!” 44 Ba katun a mate e lakasa nama tara kiou. A limanen na mounen i pilei u labalaba na bakunen has. Be Iesu e poiena i taren, “Purese iam, ba nonei te lana!”

A pal kapan i korupakön e Iesu

45 U katun u para turu Jiu ti la mema e Maria e mi tarei a ka te kato e Iesu, ba nori e toan hamana uar i tanen. 46 Kaba palabir u Jiu teka i la u turu Parisi me hatei rarien a ka te kato e Iesu. 47 Bu pris pan nu Parisi e ngö gugono rer a pal kapan turu Kot Pan turu Jiu ba nori e poier, “Aha te katoe rou ra? A katun teka e katoena a mirakul a para! 48 Te ma hapiu naro ien ra, ba barebana hoboto te hamana uariou i tanen. Bu amir i Rom te mi toa kato homie riou a Luman Lotu Pan i tarara nu han hoboto has!” 49 E Kaiapas nonei a tsunono pan turu pris turu hiningal teka, na nonei e ka hasia turu hagum. Ba nonei e poiena i taren, “Alimiu e tutu korumiu! 50 Alimiu e ma atei silemi a ka te nigana. A han hoboto i tarara e gi ma kato homiei. E nigana te mate sil rena a toa puku a katun a barebana hoboto.” 51 Kaba nonei e ma katoei u ranga teka i peisanen. E moa. Nonei a tsunono pan turu pris, kaba e ma atei silei nonei e hatei mamin te go na mate sil meroi e Iesu u Jiu. 52 Ne Iesu e moa te go mate sil merien u Jiu peisa. Nonei e mate sil hase nou a galapien tere Sunahan te ka kalakala ria tara mamana han ba nori te here roi romana a toa hun katun. 53 Ba pal kapan e tanian korupakö ner te gi atung hamate menien e Iesu. 54 E kato u teka, be Iesu te ma hula la lel nei i matar u Jiu i Judia. Nonei e la u tara toa han i rehina a latu pinopino, ba nonei e na ka gono merena u katunun tsitsilo i tanen tara taun te ngöeri Ipraim. 55 A kannouna turu Paska turu Jiu e sukusuku tala, bu katun u para turu han i lehana i la uamato i Jerusalem. Taraha, nori i ngilin hamatskö poutsi a peisaren turu Lo turu Jiu i mam tara kannouna turu Paska. 56 U katun i sake e Iesu me roro ria i Luman Lotu Pan me poier, “Alimiu e poemiu a neha? E Iesu e la has uanama romana tara kannou, tsi e moa?” 57 U pris pan nu Parisi i haka hakapa u ranga u tagala te poei, “A katun te atei silena te kana e Iesu e hatei noa las rano lam ba lam te na halu namoen.”

12

A tahol e hakisin u uapi u soksoka tere Iesu i Betani

1 E Iesu e la uama tara taun i Betani turu tönomo u lan i mam tara kannouna turu Paska turu Jiu. Nonei a han te kaia e Lasarus, a katun te hatakei poutsi e Iesu tara tou mate i tanen. 2 Bu katun i nas bete ien a tsi kannou. Ne Marta e susoata a kannou be Lasarus nu palabir u katun e gum gono mer e Iesu turu tebol. 3 Be Maria e luena a botolo uapi u soksoka ti kuiei a ka ti ngöei u nat ba te hol sei koruna. Ba nonei e kis nanen i mouna e Iesu me sahe nei a mounen a hulunen. Ba luma e saputena u masina turu uapi. 4-5 Ne Judas Iskeriot e ka hasia teka. Nonei a toa katunun tsitsilo tere Iesu na nonei has te haruto nanou romana e Iesu turu katun ti paköe ien. Ba nonei e poieto, “U uapi teka e antunana tara 300 denarius, a holina turu 300 u lan. A neha ti ma hahol nien ba te hala naria turu katun ti moa ta moni?” 6 Kaba nonei e ma ranga uai teka te tatagi sil merien u katun ti moa ta moni. E moa. Nonei e mar ranga u teka, taraha nonei a kopkop. Nonei a katun te taratara kapin a moni turu katunun tsitsilo na tere Iesu, na nonei e roron kopia i tanen. 7 Be Iesu e poiena, “Hakei! Nonei e haputu silei u uapi u soksoka teka tara poata te na honge roen lia tara kiou. 8 U katun ti moa ta moni e ka gono nitoa mera rio limiu. Kaba alia e ma ka gono nitoa mera goi limiu.”

A pal kapan turu Jiu i korupakön e Lasarus

9 Nu Jiu u para i hengoen te ka u e Iesu i Betani, ba nori e mi katsin tarer e Iesu. Na nori e mi katsin tara hasi e Lasarus te hatakei poutseia e Iesu tara tou mate i tanen. 10-11 Bu pris pan e toan korupakö ner te gi atung hamate meni e Lasarus has, taraha u Jiu u para i tanian tara halhal ban a pal kapan i taren ba te hamana uar tere Iesu ti hengo menien te toatoa pouts u e Lasarus.

E Iesu e tuku herei a king i Jerusalem

12 Turu tanu lan a parapara koru u katun ti la uama tara kannouna turu Paska turu Jiu i hengoen e Iesu e la uanama romana i Jerusalem. 13 Ba nori e luer a man kalan roei me na katsin hitupali meren me ku hapanir me poier, “Hosana! E Sunahan e kalalena a katun te la menama a nitsunono i tanen! Solosei iam a Kingina i Israel!” 14-15 Be Iesu e sabiena a toa tunan dongki me osana i tanen. Nonei e kato u te ranga u u Buk u Goagono i manasa te poien, “E moa te go matoutuam limiu, u barebanar i Saion. A King i tamilimiu e la tala uanama i tamilimiu, ba te osana tara tunan dongki.” 16 Nu katunun tsitsilo i ma atei silei nonei u ranga tara poata teka. Kaba i murimuri, te la poutsna romana e Iesu i Kolö, ba nori te toan hakats pouts ner romana te mar ranga u u Buk u Goagono, nu ranga i tanen e butu hamana. 17-18 U katun u para koru teka i na hitupali mei e Iesu, taraha nori i hengoen te ngö halakasa meni e Iesu e Lasarus me kato hatoatoa poutse nen. A pal barebana ti tara hakapi a mirakul teka ti hatei ren. 19 Bu Parisi e hiararangar me poier, “Ara e mastei hapiu naren. Tara iam, u katun hoboto e kukutie ren!”

U palair u Grik i sake e Iesu

20 U palair u Grik i ka hasia i gusur u barebana ti la u i Jerusalem tara kannouna turu Paska ti na lotu uen tere Sunahan. 21 Ba nori e la uar tere Pilip, a toun Betsaida i Galili, ba nori e poier i tanen, “A tsi tsunono, alam e ngilin tara nem e Iesu.” 22 Be Pilip e na hateiena e Endru. Be re Endru mere Pilip e na hateier e Iesu. 23 Be Iesu e poiena i taren, “A poata e butu hakapa te kato hapan poutse noa e Sunahan alia, alia tu butun katunuma. 24 Alimiu e atei silemiu a markato tara ngalin kannou. Te ma lebe ria a tsi ngalin kannou ba te ma buta nei, ba nonei te ka tun talasina. Kaba te lebe rien ba te butana, ba nonei te toan pusuku talana ba te na hua haparana romana. Ne kato has uana i iesana i tar. U mana koru alia e hatei rago limiu, alia e mate gou romana. Alia e mate sile gou te gi lu meni u katun u para a nitoatoa hamana. 25 A katun te hakats talasi nena a nitoatoa i tanen i puta e na mate noa talasina romana. Kaba a katun te hakats koru nena e Sunahan ba te ma ngil korue nei a nitoatoa i tanen i puta e na luena romana a nitoatoa te ka nitoana. 26 A katun te ngilin kato nena a toukui i tar e ga kukuteio lia. Na katun te katoena a toukui i tar e na ka noa te na ka has gia lia, ne Tamagulia te kato hapane noen.”

E Iesu e hatein te ga na mate uen romana

27 Be Iesu e poe lelina, “A torir e tiama koru talana. Kaba alia go poei aha, ‘O Tamar, alö go lu ban a poata a omi te butu tala nama i tar’? E moa. Taraha, nonei a ka tu la sile malia. 28 O Tamar, alö go kato hapan a peisamulö.” Bu toa u ranga e butu nama i Kolö me poiena, “Alia u kato hapan hakapi a peisar na lia e kato lel hase goen romana.” 29 Ba barebana ti ka hasukusuku e hengoer u gutsil teka me poier, “U gururu!” Ba palabi e poier, “A toa angelo te ranga gono mela len!” 30 Be Iesu e poiena, “Alia e atei silegu e Sunahan e hengoe lalo lia. Kaba nonei e ranga ualala teka te go atei has uam limiu. 31 A poata turu kot tere Sunahan e sukusuku tala nama. Nonei e katsin tsuga ba tala nena e Satan. 32 Ba poata te haka seie roen romana lia tara koruse, ba lia te toan las reguma u katun hoboto.” 33 E Iesu e ranga u teka ba te hatei nena te mar mate uanoen romana. 34 Ba barebana e poier i tanen, “U Buk u Goagono e poiena e Mesaia te hopu kapin e Sunahan te ga butun katun uen, nonei e toatoa nitoana romana. Te na haka sei ria romana lö tara koruse, gaha tsiponi te poe nami lö alö nonei tu butun katunuma?” 35 Be Iesu e poiena i taren, “Alia e heregi u ualesala te gamon ka gono lel mera golimiu. Alimiu go hamane iam u ranga i tar ba lia te halesala negu a maroro i tamilimiu. Alimiu go ma kato uami tara katun te bong kapu nana i gusuna maroro. Nonei e la mena u kuhil ba te ma atei sile nei ime te la uanen. 36 Alimiu go hamana uam i tar tara poata te ka gono noa mera gia lia alimiu, ba limiu te pien uamiu i tar.”

U Jiu i hahamana

E Iesu e mar ranga u teka ba te toan mous ba rena u Jiu teka. 37 Nonei e kato u mirakul u para i mataren, kaba nori i hahamana noa has nen. 38 Na ka teka e kato hamani u ranga tere Aisaia a propetina i manasa te poien, “O Tsunono, u katun e ma hamaneri u ranga i tamulam. E Sunahan e harutein a nitagala i tanen tara man toa man katun lasi.” 39 Nori i ma antunan hamana talai, te poe hasi e Aisaia i manasa, 40 “E Sunahan e kato hakuhil u hakhakats i taren te mar kuhil uana a katun a matakiau. Nonei e kato hatu hasi a bakuren. Na mataren e ma antunan tara lele nei a ka te manana, nu hakats i taren e ma antunan atei sil lel hase nei u ranga u mana. Na nori e ma antunan habirits pouts lel uari i tar ba lia te kato kato haniga pouts ragen. E moa.” 41 E Aisaia e mar ranga u teka, taraha nonei e tara mami te ga pan u romana e Kristo me hatei nanen. 42 Kaba a para a pal kapan turu Jiu i hamana noa hasia tere Iesu. Kaba nori i ma ranga nien i matar a barebana, taraha nori i matoutir u Parisi te gi tsuga ba merien tara luman lotu. 43 U katun teka i ngil koru noa hasi te gi haniga merien a palair u katun. Nori i ma ngil korui te go haniga merien e Sunahan.

U ranga tere Iesu e kot rena romana u katun

44 Be Iesu e ranga hapanina me poiena, “A katun te hamana uana i tar e hamana has uana tere Sunahan te haleie molia. 45 Na katun te tare nolia e here nei e tara hasena e Sunahan te haleie molia. 46 Alia u la uama i puta u here mei u ualesala. Alia u la silema ta katun te go hamana u i tar e go ma ka mei tu baku tu kuhil. 47 Te hengo papalena a katun u ranga i tar ba te ma kukutie neien, alia e ma tatei one gien. Taraha, alia u la silema te go mi lu ba meni u barebana i puta a nihahuna. Alia u ma la sile mei te go mi ona merien lia. E moa. 48 Kaba a katun te tori-tsuga nano lia na te rama nena u ranga i tar, nonei e butu noa hasina romana tara toa tsonun hamou turu ranga tara kapakapana poata. Nu ranga te katoe gulia nonei te na hamoue noen. 49 Alia e ma ranga negi u ranga peisa i tar. E moa. E Tamar te haleie molia te hatei lia a ka te go rangein lia. 50 Na lia e atei silegu u ranga i tanen te hala nena a nitoatoa te ka nitoana. Na man ka hoboto te ranga nagu lia e hatei e Sunahan alia.”

13

E Iesu e galus a man mour u katunun tsitsilo i tanen

1 U lan i mam tara kannouna turu Paska turu Jiu e butu hakapa tala, be Iesu e atei silena a poata e sukusuku koru talana te ga la ba menien a han i puta teka ba te la pouts uana tere Tamanen. Nonei e roron ngil korur u katun i tanen. Nonei e ngil nitoa ren. 2 E Iesu nu katunun tsitsilo i tanen i nou a kannouna tara bong. Ne Satan e ranga hakapa mei e Judas Iskeriot a pien tere Saimon te go haruto menien e Iesu turu katun ti paköe ien. 3 Ne Iesu e atei sil e Tamanen e kato hapane ien tara mamana ka hoboto, na nonei e atei sil hasi nonei e lama tere Sunahan na nonei e ga la pouts has u romana tere Sunahan. 4 Ba nonei e takeina ba te lu ba nena u hasobu u ngahangaha i tanen me pousena u taol ba te kato here nanei a peisanen a katunun kui. 5 Ba nonei e hakis nena u ramun tara tabeli ba te tanian galusena a man mour u katunun tsitsilo i tanen me sahi hapalaka rane ien u taol te pouse ien. 6 Poata te hasula u e Iesu tere Saimon Pita, be Pita e poiena i tanen, “A tsi tsunono, alö e ma tatei galusemi a man mour!” 7 Be Iesu e poiena i tanen, “Alö e ma atei silemi a ka te kate gulia teka, kaba alö e atei moto mou romana.” 8 Be Pita e poiena, “E moa koru te go galus meni lö a man mour!” Be Iesu e poiena, “Te ma galuse gia lia alö, ba lö te ma tatei katun uami i tar.” 9 Be Saimon Pita e poiena i tanen, “A tsi tsunono, te kato uanen teka, ba lö te galusem a man mour na man limar na bakur na peisar hoboto!” 10 Be Iesu e poiena i tanen, “A katun te totobu hakapa, a peisanen e gogoso hobotona. A torimilimiu e gogosona. Kaba toa puku te ma gogoso nei.” 11 E Iesu e atei sil esi te katsin haruto nen turu katun ti paköe ien. Nonei te poe beien, “A toa i tamilimiu te ma gogoso nei.” 12 E Iesu e galus hakapi a man mouren ba te hasei poutsena u hasobu u ngahangaha i tanen me gum poutsuna. Ba nonei e poiena i taren, “Alimiu e atei silemiu a ka te katoe gula lia i tamilimiu? 13 Alimiu e ngöe milia a Tson Hihatuts, na limiu e ngö hase milia a Tsunono. Na limiu e ranga hamatskömiu, taraha alia a Tsunono i tamilimiu na Tson Hihatuts has i tamilimiu. 14 Alia e galuse gula a man moumilimiu. Ba limiu te galus hasemiu a man mour a palabi. 15 Alia e kato negu lei a ka teka te go kato has uam limiu i iesana. 16 U mana koru alia e ranga hamana mera golimiu, a katunun kui e ma pan nanei a katun pan i tanen. Na katunun tatala e ma pan has nanei a katun te haleie nen. 17 Alimiu e atei silemiu a ka te ranga nagu lalia. Alimiu go kukute hase men ba limiu te toan sasalamiu. 18 “U ranga teka e ma la uanei i tamilimiu hoboto. E moa. Alia e atei silegu u katun tu hopu kapir lia. Nu ranga turu Buk u Goagono e butu hamana nou te poiena, ‘A katun te nou gono meio lia e na haruto neno lia turu katun te paköe rio lia.’ 19 Alia e hatei ragi limiu a ka teka i mam te butu noen, ba poata te butu hamana noen ba limiu te hamane mou nonei alia e Kristo. 20 U mana koru alia e ranga hamana mera golimiu, te hala mena gilia a toa katun i tamilimiu ba limiu te lu has mena mien i tamilimiu, e here nei alimiu e lu hase molia. Na poata te lue mia limiu alia, alimiu e lu hasemiu e Tamar te haleie molia.”

E Iesu e hatei mamin a toa katun e ga haruto nen romana turu katun ti paköe ien

21 E Iesu e ranga u teka ba peisanen te tiama koru talana, ba nonei e ranga hapanina me poiena, “U mana koru alia e ranga hamana mera golimiu, a toa i tamilimiu e na haruto neno lia turu katun te paköe rio lia.” 22 Bu katunun tsitsilo i tanen e hiataratarar. Nori i ma atei silei esi te ranga nen. 23 Na lia e Jon a tsomi tere Iesu, alia tu ka hasukusukuia i rehina e Iesu. 24 Be Saimon Pita e kalohe nolia me poiena, “Alö go rangatsen esi nonei te ranga nanen.” 25 Ba lia te hatalupu uagu tere Iesu me poiegu, “O Tsunono, esi nonei?” 26 Be Iesu e poiena, “Alia e kane goi a tsi beret a sirö ba te hale goien nonei a katun.” Ba nonei e kaneto a tsi beret me hale neien e Judas, a pien tere Saimon Iskeriot. 27 Be Judas e luena a tsi beret, be Satan e toan seina i tanen. Be Iesu e poiena i tanen, “A ka te katsin kato nemu lö alö go na kato boroboren!” 28 E moa ta toa ta katun ti gum hahisia turu tebol te ga atei sili aha te ranga silei e Iesu u ranga teka. 29 E Judas e roron pepeito kapin u moni turu katunun tsitsilo, ba palabi e poier e Iesu e ranga mei e Judas te go na hol menien ta tsi kana tara kannou, ba palabi te poier nonei e ga na hala toumin a tsi moni turu katun ti moa ta moni. 30 Be Judas e lu hakapena a tsi beret me toan lakasana. Ba ke bong talana.

U ranga u tsimus

31 E Judas e la hakapa be Iesu e poiena, “A solor e hala sei tale riou, alia tu butun katunuma. Ba lia te hala sei hasegu a solona e Sunahan. 32 Alia te hala seiegu a solona e Sunahan be Sunahan te hala seie nou a solor, ba nonei te kato boroboro hase noen. 33 A ma tsi pien, alia e ka gono mera golimiu tara tsitabubun poata, ba lia te toan la ba rago limiu. Ba limiu te sakie molia. Kaba alia e hatei ragi limiu tu ranga u lia tara pal kapan turu Jiu, ‘Alimiu e ma tatei la uami te la uagu lia.’ 34 Alia e hala ragi limiu u toa u ranga u tsimus: alimiu go hiangilngil iam. Alimiu e hiangilngil mou ba te kato uana tu mar ngil merai lia limiu. 35 Te hiangilngil moa limiu, bu katun hoboto te atei sile riou alimiu u katunun tsitsilo i tar.”

E Iesu e hatei mamin te ga holis u romana e Pita

36 Be Saimon Pita e poiena tere Iesu, “O Tsunono, ime te la uamou lö?” Be Iesu e poiena, “Alö e ma antunan kukute namoi lia tara poata teka tara han te la uagou lia, kaba alö e kukute moto mou.” 37 Be Pita e poiena, “Tara neha tsiponi te ma antunan kukute megi lia alö tara poata teka? Te go ngil u lö ba lia te mate beie golö.” 38 Be Iesu e hohou rangata uana i tanen me poiena, “Alö be mate hamana bemou lia? U mana koru alia e ranga mego lö, tara bong teka noa lahas ba lö te holis topisa namou te go atei sil meni lö alia, i mam te kekeretskö noa a keriau a tson!”

14

E Iesu a maroro te la uana tere Tamanen

1 Be Iesu e poe lelena, “Alimiu go ma tokumi. Hamana uam tere Sunahan na limiu go hamana has uam i tar. 2 A rum a para e kana i luma tere Tamar, na lia e la silegu te go na hamatskö mam meni a makum i tamilimiu. Alia go ma tatei hatei rilimiu a ka teka te go ma mana uaien. 3 Alia e la silegu te go na hamatskö mam meni a makum i tamilimiu, ba lia te na la pouts guma romana ba te mi lu mera gilimiu i tar te go na ka mia limiu te na ka gia lia. 4 Na limiu e atei silemiu a maroro tara han te la uagou lia.” 5 Be Tomas e poiena i tanen, “O Tsunono, alam e ma atei silemi te la uamou lö. Ime te mar atei sil mena moi lam a maroro?” 6 Be Iesu e poiena i tanen, “Alia a maroro, na lia a mouna turu mana, na lia a mouna tara nitoatoa. E moa ta katun te go la u tere Tamar tara tana maroro. Alia peisa a maroro. 7 Te atei sile mia limiu alia, alimiu e atei sil hasemiu e Tamar. Na alimiu e atei sil tale moen tara poata teka na i murimuri has. Na limiu u tara hakape men.” 8 Be Pilip e poiena i tanen, “O Tsunono, haruto ramei lam e Tamamulö, ba te antunana i tamulam.” 9 Be Iesu e poiena i tanen, “Alia u solon ka gono meraio limiu. Ba lö, o Pilip, te ma atei sil noa hase milia? A katun te rute nolia e ruto hasena e Tamar. Aha te poe mulö, ‘Haruto ramei lam e Tamamulö’? 10 Alö e ma hamanami te ka uagu lia tere Tamar ne Tamar e ka has uana i tar? U ranga te hatei negu lia i tamilimiu u ma habutei lia. Kaba e Tamar te ka gono meno lia te katoena a man toukui peisa i tanen. 11 Hamana iam te ka uagu lia tere Tamar na te ka has uana e Tamar i tar. Te moa milimiu ta nihamana teka, ba limiu te hamana noa hasemiu u toukui i tar e haruto nena te ka uagu lia tere Tamar. 12 U mana koru alia e hatei rago limiu, a katun te hamana uana i tar e katoe nou romana a man toukui te katoe gulia. Na man toukui i tanen e la sei nou romana tara man toukui teka, taraha alia e la uagu tere Tamar. 13 Na saha ka te rangata sile mia limiu tara solor, alia e katoe goen. E kato uana teka ba lia te soloseie gou a solona e Tamar. 14 Te rangata namia limiu ta toa ta ka tara solor ba lia te katoe goen.”

E Iesu e hatein te la uanama romana u Namnamei u Goagono

15 Be Iesu e poe lelena, “Te ngile moa limiu alia, ba limiu te hengoe mou u ranga i tar. 16 Ba lia te rangatse gou e Tamar ba nonei te hala ranei limiu a tana Hihitaguhu, u Namnameina turu mana te go mi ka gono nitoa meraio limiu. 17 A barebanana tara markatona i puta e ma antunan lue rien, taraha nori e ma tare rien na ma atei sil hase rien. Kaba alimiu e atei sile men, taraha nonei e ka gono mera nolimiu na nonei e ka has noa i torimilimiu. 18 “Alia e ma tatei la ba ragoi limiu ba limiu te heremi a pien a binaui. E moa. Alia e la pouts uaguma romana i tamilimiu. 19 Tara tsitabubun poata ba barebanana tara markatona i puta te ma tara lele roi lia, kaba alimiu te tare molia. Taraha, alia e toatoa pouts gou na limiu has. 20 A poata e butu nama romana ba limiu te na atei peisa namou romana alia e ka gia tere Tamar na limiu e ka has uamiu i tar na lia e ka has uagu i tamilimiu. 21 “A katun te hengoena u ranga i tar ba te kukutie nen, nonei a katun teka te ngile nolia. Be Tamar te ngil hase nou a katun te ngile nolia, na lia has e ngile goen ba lia te hatare goien a peisar.” 22 Be Judas te halhalia tere Judas Iskeriot e poiena tere Iesu, “O Tsunono, aha te hatara peisa sile moi lö a peisam i tamulam ba te ma hatara nami a peisam tara barebanana tara markatona i puta?” 23 Be Iesu e ranga palisina i tanen me poiena, “Taraha, alimiu e hengoemiu u ranga i tar. A katun te ngile nolia e hengoe nou u ranga i tar. Be Tamar te ngil hase noen, na lam mere Tamar e la has uamuma romana i tanen ba te mi ka gono memen. 24 Kaba a barebanana tara markatona i puta e ma hengoeri u ranga i tar. A katun te ma ngile nei lia e ma hengo hase nei u ranga i tar. Nu ranga te hengoe milimiu u ma habutei lia. E Tamar te hale molia te habutu mame ien. 25 “Alia e hatei ragi limiu a man ka teka tara poata te ka gono noa mera gia lia limiu. 26 Be Tamagulia te hala nenama romana u Namnamei u Goagono te go mi lu a makum i tar. Nonei e taguhu rano limiu ba te mi hatuts ranei limiu a man ka hoboto, ba te mi haka poutsena romana a man ka hoboto tu hatei rilia limiu i bakumilimiu. 27 “Alia e la ba tala rago limiu ba lia te hala ragi limiu a masalohana, a masalohana peisa i tar. A barebanana tara markatona i puta e ka mer a masalohana peisa i taren. Kaba a masalohana i tar e niga balana tara masalohana i taren. A torimilimiu e go ma tokui ne go ma matout hasi. 28 Alimiu e hengoe mula alia e poie gula i tamilimiu, ‘Alia e la talagu, kaba lia e la pouts has guma romana i tamilimiu.’ Te ngile moa limiu alia, alimiu e sasala memou te la uagu lia tere Tamar, taraha e Tamar te pan nano lia. 29 Alia e hatei tala ragu lei limiu a ka teka i mam te na butu noen, ba poata te butu hamana noen ba limiu te hamana mia romana i tar. 30 Alia e ma tatei ranga hapara lelgi i tamilimiu, taraha nonei a kapan tara han i puta teka e la nama. Nonei e moa ta nitagala te ga haka puta menien lia. 31 Kaba a barebana tara han i puta e gi atei sil alia e katoegu a mamana ka hoboto te hatei nei lia e Tamar te go kati lia, taraha alia e ngile iegu e Tamagulia. “Takei tala iam. Ara gi la.”

15

E Iesu e here nei u roein gerep u niga

1 Be Iesu e ranga lelina me poiena, “Alia u roein gerep hamana, ne Tamar e here nei a katun terena kuin gerep. 2 Hena, a katun e roron ngats ba nena u hikalanin gerep hoboto te ma huari. Na nonei e kato hagogoso sil hase nei a hikalan te huana te go hua hapara lel uen. U katun te hamana uar i tar e hereri u hikalan te huar, nu katun te ma hamana uari i tar e hereri u hikalan te ma huari. 3 Alimiu e here talemi a hikalan te gogosona, taraha alimiu e hengo hanigemiu u ranga i tar. 4 Alimiu go ka gono memo lia ba lia te ka gono has mera golimiu. A hikalan e ma antunan hua pepeisa nei. Nonei e ga rokoto noa hasia i tuanreina u roei ba te toan huana. Ne kato has uana i iesana i tamilimiu. Alimiu e ma antunan katoemi ta markato ta niga te go ma ka gono mena milimiu alia. 5 “Alia u roei na limiu u hikalan. Te rokotona a hikalan turu roei ba te ka mena a nitoatoa i tanen, ba nonei te toan hua haparana. Ne kato has uana i iesana i tamilimiu. Te ka gono memia limiu alia ba lia te ka gono has mera golimiu, ba limiu te toan kato hanigemiu a man ka te ngilena e Sunahan. Kaba te la ba namia limiu alia, ba limiu te ma antunan kato nami ta toa ta ka te ngilena e Sunahan. 6 A katun te ma ka gono menei lia e ba nariou romana. Nonei e here nei a hikalanin roei te langona. U hikalan teka e goner ba te lapo ba naria turu tula ba te atsina. 7 Te ka gono memia limiu alia na te hengo hanige mia limiu u ranga i tar, ba limiu te lue mou romana ta ka te singo sile mou limiu. 8 Poata te katoe mia limiu a markato a niga ba te soloseiemiu e Tamar, ba limiu te haruto has namiu alimiu u katunun tsitsilo hamana i tar. 9 Alia e ngil koru rago limiu te mar ngil koru has mena nei e Tamar alia. Na limiu go ka gono has memo lia ba lia te ngil koru noa has rago limiu. 10 Te hengo hanige mia limiu u ranga i tar ba lia te ngil koru noa has rago limiu, te mar ngil mena nei e Tamar alia, taraha alia e hengo hanige iegu u ranga i tanen. 11 “Alia e hatei ragu lei limiu u ranga teka ba limiu te tatei sasala uamiu te mar sasala has uagu lia, ba te sasala nitoamiu. 12 Alia e hatei rago limiu: alimiu go hiangilngil uam te mar ngil has mera gilia alimiu. 13 Te mate silena a toa katun a ma tsomi i tanen, nonei e haruto nena nonei e ngil soku koru ranen. E moa noa has tu ngil te ga antunaia turu mar ngil teka. 14 Na te hengo hanige mia limiu u ranga i tar, alimiu a ma tsomi i tar. 15 Alia e ma ngö lel ragi limiu u katunun kui, taraha a katunun kui e ma atei sile nei a ka te katoena a katunun hakui i tanen. Kaba alia e ngö tala ragi limiu a ma tsomi i tar, taraha alia u hatei hakapa rilimiu u ranga hoboto te hatei e Tamar alia. 16 Alimiu u ma hopu kap namoi lia te go pan u lia i tamilimiu. E moa. Alia u hopu kap rio limiu te go kukute mena milimiu alia. Na lia e hala tala mera goi limiu te go na kato mena milimiu u ngil tere Sunahan. Ba limiu te ma tapusun katoe moien. Ne Tamar e hala ranoi limiu a man ka te singo sile moa limiu i tanen te ka uami limiu i tar. 17 Na lia e hatei lel rago limiu: alimiu go hiangilngil iam.”

A barebanar i puta e raharaha rariou romana limiu

18 E Iesu e ranga lel me poiena, “Poata te raharaha raroa romana a barebana te ka mer u hakatsina i puta alimiu, ba limiu te hakats pouts namiu ti raharaha mam menien lia. 19 Sanena te go ka memia limiu u hakatsina i puta, a barebana te ka mer u hakatsina i puta sane ngil rario limiu. Kaba e moa tala. Nori e ma ngil raroi limiu, taraha alia u hopu kap rio limiu te go halhal uam limiu i taren. Na nori e raharaha tala rario limiu, taraha alimiu e ma katun uami i taren. 20 Alimiu go hakats pouts niam u ranga te hala ragu lei lia alimiu: a katunun kui e ma pan nanei a tsunono i tanen. Nori u katun ti kato homia i tar e kato homi has rariou romana limiu. Nu katun te hengo hanige ier u ranga i tar e hengo haniga has rario limiu. 21 Nori e katoe riou romana a man ka teka i tamilimiu, taraha alimiu u katun i tar. Nori e katoe roen, taraha nori e ma atei sileri e Sunahan te haleie molia. 22 Sanena alia tu ma la mei ba te ma hatei ragien u ranga i tar, sane moa ta katun te ga poei, ‘Nori e kato homir.’ Kaba alia u la hamanama me mi hatei ragien u ranga i tar, na nori e moa tala te gi tatei hamous menien u markato u omi i taren. 23 A katun te omie nolia e omi hasena e Tamar. 24 Alia u kato a man mirakul i mataren, a man mirakul te mamala katoei ta tan ta katun. Sanena alia tu ma katoei a man mirakul teka, sane moa ta katun te ga poei, ‘Nori e kato homir.’ Kaba nori i tara hakapi a man toukui i tar, na nori e omi noa hase rio lia ne Tamar has. 25 Nori e mar kato uar teka ba te kato hamaner u ranga ti koloto nia turu Buk u Goagono i taren te poiena, ‘Alia u ma katoi ta ka ta omi, kaba nori i omi noa haseio lia.’ 26 “Kaba lia e na hala mena gumei romana a katunun hitaguhu i tamilimiu, ba nonei te mi hatei nano lia. Nonei u Namnamei te ranga hamanana, u Namnamei tere Tamar, na e la nama romana tere Tamar. 27 Na limiu has te hatei namou romana lia, taraha alimiu tu ka gono meio lia tu tanian kui mamia lia ba te noana i romana.”

16

1 Be Iesu e ranga noana me poiena, “Alia e hatei ragu lei limiu u ranga teka, taraha alimiu e namos hapolase molia te butuna romana a poata a omi. 2 Nori e hapiu ba raroi romana limiu u luman lotu, na nori e kato hamate has rariou a palai i tamilimiu ba te poier, ‘Alam u kato bei e Sunahan a ka teka.’ 3 Nori e katoe riou romana a man ka man omi teka, taraha nori e ma atei sile roi lia ne Tamar has. 4 Alia e hatei ragi limiu a man ka teka i romana, na tara poata te butu hamana noen romana, ba limiu te hakats namou u ranga tu hala mam rilia alimiu.”

A toukui turu Namnamei u Goagono

Be Iesu e poiena, “Alia u ma hatei rilimiu a man ka teka i mam, taraha alia u ka gono meriu limiu. 5 Na lia e la pouts uagou tere Tamagulia, nonei te haleie molia. Kaba alimiu e ma rangatse moi lia, ‘Ime te la uamu lö?’ 6 E moa. Alimiu e tatagi koru noa has nemiu te hala mena gulei lia u ranga teka. 7 Kaba alia e hatei hamana rago limiu, e nigana i tamilimiu te la pouts uagu lia. Te ma la goi lia, a katunun hitaguhu e ma tatei la uana mei romana i tamilimiu. Kaba te la pouts uagou lia, ba lia te toan hala negu men romana i tamilimiu. 8 Na poata te la namen romana, ba nonei te mi haruto ranei a barebana te ka mer u hakatsina i puta a mouna a markato a omi, na mouna a markato a niga, nu mouna u kot tere Sunahan. 9 Nori e hahamana nario lia, na ka teka a mouna a markato a omi. 10 Na lia e la pouts uagou tere Tamar, ba limiu te ma tara lele moi lia. A ka teka e haruto nena alia a mouna a markato a niga nu ranga i tar e manana. 11 Ne Sunahan e tsimou ranou romana a barebanar i puta, taraha nonei e hopu kap hakapein a nihahuna tara katun te panna tara han i puta teka, nonei e Satan. 12 “U ranga u para te ka noana, kaba alimiu e ma antunan lu noa namien. 13 Kaba poata te la nama u Namnamei u Goagono, nonei te ranga hamana nou romana, na nonei te mi haruto ranoi limiu a mamana ka te manana. Taraha, nonei e ma la mena mei romana a ranganen. E moa. Nonei e hatei nanou romana u ranga te hengoe nen tere Tamar. Na nonei u Namnamei u Goagono e hatei ranoi romana limiu a man ka te butu nou romana i murimuri. 14 Nonei e hapane nou romana lia, taraha nonei e haruto ranoi limiu a man ka i tar. 15 A mamana ka hoboto te teiena e Tamar e tei hase gulia. Nonei te poe begu lei lia, ‘Nonei e haruto ranoi limiu a man ka i tar.’”

A nitoku na nisasala

16 Be Iesu e ranga lelina me poiena, “A tsitabubu ba limiu te ma tare moi lia. Na tsitabubu lel ba limiu te tara poutse molia.” 17 Ba palabir u katunun tsitsilo i tanen e hiararangar me poier, “Ime te mouna uana u ranga teka? Nonei e poie lala, ‘A tsitabubu ba limiu te ma tare moi lia, na tsitabubu lel ba limiu te tara poutse molia.’ Na nonei e poe hase lala, ‘Alia e la pouts uagou tere Tamar.’ 18 Ime te mouna uana u ranga te poe lalen, ‘A tsitabubu’? Ara e ma atei sile rei a ka te ranga nanen.” 19 E Iesu e atei sil nori i ngilin rangatsen, ba nonei e poiena i taren, “Alimiu e hiarangarangata namiu ime te mouna uana u ranga te hagou ranga nagu lalia? 20 U mana koru alia e ranga hamana mera golimiu, alimiu e tabe mou, kaba a barebana te ka mer u hakatsina i puta e sasala riou. Alimiu e tatagi mam mou, na limiu e na sasala moto mou romana. 21 Poata te katsin pose iena a tahol a pien, nonei e kamitsina, taraha a tou posa i tanen e sukusukuna. Kaba poata te butu hakapana a pien, nonei a tahol e solopalena u kamits, taraha nonei e sasala miena te posa hakapa mena lale ien a pien. 22 Ne kato has uana i iesana i tamilimiu. Alimiu e tatagi has mou, kaba alia e tara pouts ragou romana limiu. Ba limiu te toan sasala koru mou, ne moa ta katun te ga tatei lu ban a nisasala i tamilimiu. 23 “Nonei tara poata te la nama, alimiu e ma rangarangata lele moi romana lia. U mana koru alia e ranga hamana mera golimiu, alimiu go singo sile iam ta ka tere Tamar te katun uam limiu i tar, ba nonei te hala rano ien limiu. 24 I manasa na te noana i romana alimiu u ma singo silemi ta ka tere Tamar te katun uam limiu i tar. Singo tala iam, ba limiu te lue moen romana, ba limiu te toan sasala nitoa mou.”

E Iesu e hakarasa hakapi a markatona i puta

25 Be Iesu e ranga noana me poiena, “Alia e haharoei tun gula i tamilimiu. Kaba i murimuri alia e ma tatei haharoei lelgi. E moa. Alia e ranga halesala tun nagou e Tamar. 26 Nonei tara poata, alimiu e singo uamou romana tere Sunahan te katun uam limiu i tar. Alimiu e ma ngil lele moi te go singo beme rilia alimiu tere Tamar. 27 Taraha, e Tamar e ngil has rano limiu. Nonei e ngil mera nei limiu alimiu e ngil hase molia na limiu e hamana hasemiu tu la uama lia i tanen. 28 Alia u la ba nema e Tamar me la uaguma i puta teka. Na lia e la ba pouts tala nagou a han i puta ba te la pouts uagu tere Tamar.” 29 Bu katunun tsitsilo i tanen e poier, “Alö e ranga halesala talam ba te ma haharoei lelmi. 30 Alam e atei talam alö e atei silem a mamana ka hoboto. Alö e atei silem a ka te ngilin rangata nemu lam, na lam e ma ngilin rangata lel nami lö ta ka. Ba lam te hamanem tu la uama lö tere Sunahan.” 31 Be Iesu e hohou rangatana me poiena i taren, “Alimiu e hamana haniga talamiu? 32 A tsitabubu patu ba limiu hoboto te bus kalakala pouts uamou turu han i tamilimiu ba lia te ka pepeisa gou. Kaba alia e ma ka pepeisa koru goi, taraha e Tamar e ka gono meno lia. 33 Alia e mar ranga uagula teka i tamilimiu ba torimilimiu te tatei gegahana, taraha alimiu e hamane molia. E manana, a markatona i puta teka e habutse nou romana u kamits i tamilimiu, kaba alimiu go ongolo noa has iam, taraha alia u karasa hakapi a markatona i puta.”

17

E Iesu e singo ber u katunun tsitsilo i tanen tere Tamanen

1 E Iesu e ranga hakapaia turu katunun tsitsilo i tanen me tara sei uana i Kolö me poiena, “O Tamagulia, a poata e butu hamanasa talana, a poata tu ranga mamin lö. Alö go hapane molia, alia a pien i tamulö, ba lia te tatei hapan hase golö. 2 Alö u katoei lia a tsunono tara katun hoboto, ba lia te antunan hala nagia a nitoatoa te ka nitoana turu katun hoboto tu hala ramei lö alia. 3 U katun te atei sile rio lö na lia, e toatoa nitoa riou romana, taraha alö a toa koru a Sunahan te manana, na lia e Iesu Kristo tu haleie malö. 4 Alia u hapaneio lö i puta, taraha alia u kato a mamana ka hoboto tu hatei lö alia. 5 O Tamagulia, alö go hala tale moi lia a nikapan i rehimulö tu ka mei lia i mam te butuia a han i puta. 6 “Alö u hopu kap meri u katunur i puta teka te gi katun uen i tar. Na lia u haruto nia lö i taren. Nori a galapien i tamulö na lö u hala mera meien i tar. Na nori e hengo hanige ier u ranga i tamulö. 7 Nori e atei sil tale ier a mamana ka hoboto te ka megu lia e lama i tamulö. 8 Na lia u hala hakapa rien u raranga tu hale mei lö alia, ba nori te hamane ren. Na nori e atei siler alia u la hamanama i tamulö, na nori e hamaner tu hala mena mei lö alia. 9 “Alia e singo bera gien i tamulö. Alia e ma singo beragi a barebanana tara markatona i puta, kaba alia e singo beregu u katun tu hale mei lö alia, taraha nori u katun i tamulö. 10 U katun hoboto i tar e katun has uar i tamulö, nu katun hoboto i tamulö e katun has uar i tar. Na nori e haruto ner a nikapan i tar. 11 Alia e la tala uagou i tamulö. Alia e ma ka lel goi tara han i puta, kaba nori e kaka ria i puta. O Tamagulia, alö te goagono korum, alö go tara kap ren tara nitagala i tamulö, nori u katun tu hala ramei lö alia. Ara e here rei a toa katun. Na lia e ngilegu nori gi here hasi a toa katun. 12 Poata tu ka gono merien lia, alia u tara kap ren tara nitagala i tamulö. Alia u tara kapir u katun tu hala ramei lö alia, ne moa te gi taia uen. A toa puku te taia nou. Nonei e taia nou, taraha u Buk u Goagono e mar hatei mam menien teka. 13 Na lia e la tala uagou i tamulö. Alia e katoegu u ranga teka i puta ba nori te sasala nitoa has uar te sasala uagu lia. 14 Na lia u hala rien u ranga i tamulö. Na barebanana tara markatona i puta e omi raren, taraha nori e here rilia: alia e ma katun uagi tara markatona i puta, na nori e ma katun has uari tara markatona i puta. 15 Alia e ma rangata sile goi lö te go lu ba merien lö tara han i puta teka. E moa. Alia e rangata silegu te go hatongo kap merien lö tara nitagala tere Satan. 16 Alia e ma katun uagi tara markatona i puta, na nori e here rilia. Nori e ma katun has uari tara markatona i puta. 17 Nu ranga i tamulö e mana nitoana. Alö go ranga hahengo ren ba nori te hatalis ba ner a markato a omi hoboto. 18 Alö u hala mena moi lia tara barebana te ka mer u hakatsina i puta, ba lia te hala uas mera goi u katun teka tara barebana te ka mer u hakatsina i puta. 19 Na lia e hala menagi a peisar i tamulö te go taguhu meri lia u katun teka, taraha alia e ngilegu nori gi katun hamana has u i tamulö. 20 “Na lia e singo bera gien i tamulö, na lia e singobe has regu u katun te hengoe riou romana u ranga i taren ba te toan hamana uarima i tar. 21 Alia e singo silegu nori gi here hobotoi a toa katun. O Tamagulia, alö na lia e tori rei i iesana, Na nori has e gi tori u i iesana te mar kato has uara ra. Nori gi ka mei u toa u tori, ba barebanana i puta te tatei atei sil haser tu hala mena mei lö alia. 22 Na lia e hala ragien a nikapan tu hala hase mei lö alia. Taraha, alia e ngilegu nori e gi tori u i iesana te mar tori iesana has uara ra. 23 Alia e ka gia i taren na lö e ka has mia i tar, ba nori te tatei tori iesana hoboto korur. E kato uana teka ba barebanana i puta te tatei atei siler tu hala mena mei lö alia, ne tatei atei sil haser alö e ngil koru rem u katun teka te mar ngil mena milö alia. 24 “O Tamagulia, alö u hala rema u katun teka i tar, na lia e ngilegu nori e gi ka gono meio lia tara makum te na ka goa romana lia. Ba nori te na tare riou romana a nikapan i tar, a nikapan tu hale mei lö alia, taraha alö u ngil koruio lia i mam te butuia a han i puta. 25 O Tamagulia, alö e matskö korum. Na barebanana tara markatona i puta e ma atei sile roi lö. Kaba alia e atei sile golö. Na nori u katun i tar teka e atei siler tu hala mena mei lö alia. 26 Alia u haruto nia lö i taren, na lia e kato noa hase goen tara mamana poata. Taraha, alia e ngilegu nori gi hiangilngil te mar ngil has mena milö alia. Na lia e ka goa romana i taren.”

18

Nori i pile kapin e Iesu

1 E Iesu e singo hakapa u tara Tsunono ba te la merena u katunun tsitsilo i tanen i hapalana a tsi ramun olo i Kitron, ba nori te la uar tara kuin olip. 2 E Judas, a katun te ga harutein e Iesu turu katun ti omien, e atei sil te kana a makum teka, taraha e Iesu e roron hagum gono mer u katunun tsitsilo i tanen tara makum teka. 3 Be Judas e lu rena u soldia nu katunun taratarakap tara Luman Lotu Pan ti hala rema u pris pan nu Parisi, ba nonei e peigi mera neien tara makum te kaia e Iesu. Na nori i la mei a lam nu bito na man kan hiatatung. 4 E Iesu e atei sil a man ka hoboto te ga butuia i tanen. Ba poata ti tukuia a pal katun teka, be Iesu e tatago rena men me poiena, “Alimiu e sakiemiu esi?” 5 Ba nori e poier, “E Iesu ni Nasaret.” Be Iesu e poiena, “Alia e Iesu.” 6 Poata te poien, “Alia e Iesu,” be Judas nu katun ti ka gono meien e tatulan hatoumurir ba te tsiar i puta. 7 Be Iesu e rangata lelina, “Alimiu e sakiemiu esi?” Ba nori e poier, “E Iesu ni Nasaret.” 8 Be Iesu e poiena, “Alia e hatei hakapa ragu lolimiu alia nonei e Iesu. Te sakie milimiu alia, ba limiu te hala ba ramiu a palabir u katun teka.” 9 Nonei e ranga u teka te go kato hamana menien u ranga te hagou ranga nen te poien, “O Tamagulia, alia u ma hapolasei ta toa ta katun tu hale mei lö alia.” 10 Be Saimon Pita e lousena u kilatan hiatatung i tanen me ngats sukena a katunun kui tara tsunono pan turu pris me ngats sekilena a talinganen tara pal matou. A solona katun teka e Malkus. 11 Be Iesu e poiena tere Pita, “Alö go hasogo poutsi u kilatan hiatatung. Nonei a kamits teka te hopu kap bei e Tamar alia. Alia e ma tatei ramagi.”

E Iesu e kaia tere Anas

12-13 Ba kepten tara ami nu soldia i tanen nu katunun taratarakap tara Luman Lotu Pan e pile kap ner e Iesu me kits naren, ba nori e piou mam narien tere Anas. E Anas nonei e tamana a tahol tere Kaiapas, a tsunono pan turu pris turu hiningal teka. 14 Nonei e Kaiapas te ranga mei a pal kapan turu Jiu me poiena, “E nigana te mate sil mena nei a toa puku a katun a barebana hoboto.”

E Pita e holisin te go atei sil menien e Iesu

15 Be Saimon Pita na lia u kukutieto e Iesu. Ba lia e la gono miegu e Iesu tara pal porina luma tara tsunono pan turu pris, taraha a tsunono teka e atei sileio lia. 16 Kaba e Pita e na kaia i ielesala i rehina tamana tara ololo. Ba lia e la poutsugu me ranga gono megu a tahol te pepeito kapin a tamana tara ololo ba te hatasuegu e Pita i iahana ololo i pal porina luma. 17 Ba nonei a tahol e poiena tere Pita, “Alö has a katunun tsitsilo tere Iesu, boka?” Be Pita e poiena, “E moa.” 18 U katunun kui nu katunun pepeitokap i hats u tula, taraha a han e hamuri. Ba nori e tuol hahiser u tula ba te meimeir. Be Pita e ka gono mera nen ba te meimei hasina.

A tsunono pan turu pris e rangrangati e Iesu

19 Ba tsunono pan turu pris e rangrangatse nei e Iesu u katunun tsitsilo i tanen na mar hihatuts i tanen. 20 Be Iesu e poiena i tanen, “Alia u roron rangaia i matana barebana. Na lia u roron hihatutsia turu luman lotu u tetenei na tara Luman Lotu Pan, a man makum ti roron gono hobotoia u Jiu. Na lia u ma raranga hamousi. 21 Aha te rangrangata sile milö alia? Alö go rangater u katun ti hengoio lia. Nori e atei siler a man ranga tu hatei rien lia.” 22 Poata te ranga nia e Iesu a ka teka, ba toa katunun pepeitokap te tuolia i sukusuku e tapale nen me poiena, “Alö go ma ranga uai teka tara tsunono pan turu pris!” 23 Be Iesu e poiena i tanen, “Te ranga homi gula lia, ba lö te hatei nem u ranga te omi lala. Kaba te ranga haniga gula lia, alö e moa te go tapala menoi lia.” 24 E Iesu e ka noa mei a kits, be Anas e hala mena neien tere Kaiapas, a tsunono pan turu pris.

E Pita e holis lelin e Iesu

25 E Pita e meimei noaia turu tula, ba barebana e poier i tanen, “Alö has a toa katunun tsitsilo tere Iesu, boka?” Be Pita e holisina me poiena, “E moa!” 26 Ba toa katunun kui tara tsunono pan turu pris, a tou sungutuna a katun te ngats sekilema e Pita a talinganen, e poiena tere Pita, “Alia e poiegu alia e tara ragu molimiu mere Iesu tara kuin olip.” 27 Be Pita e holis lelina me poiena, “E moa!” Ba keriau a tson e toan kekeretsköna.

E Iesu e kaia tere Pailat

28 Tara lunlan koru ba nori e la ba ner a luma tere Kaiapas me piou naria e Iesu tara luma tere Pailat a Gamman. Bu Jiu e ma la soku uari i iahana luma, taraha u lo i taren e poei a katun te tasuna i iahana luma tara katun halhal turu Jiu e ma tatei noue nei a kannou turu Paska turu Jiu. 29 Be Pailat e lakasa uana i taren me poiena, “Alimiu e kot memi a katun teka aha?” 30 Ba nori e poier i tanen, “Sanena a katun teka te ma kato homii, alam sane ma tatei piou namien i tamulö.” 31 Be Pailat e poiena i taren, “Alimiu go lue men ba te kot memen turu lo peisa i tamilimiu.” Bu Jiu e poier, “Alam e ma tatei kato hamatiemi a katun.” 32 A ka teka e kato hamanei u ranga tere Iesu te ranga mam nen nori e na hakutie rien romana tara koruse, taraha u Rom peisa te tatei mar kato uar teka. 33 Be Pailat e tasu poutsuna i iahana luma me ngöena e Iesu me poiena i tanen, “Alö a King turu Jiu?” 34 Be Iesu e rangatana me poiena, “Alö peisa te hakats nem a ka teka, tsi alö toum u hengo nien tara tana katun?” 35 Be Pailat e poiena, “Alia e ma Jiugi! A hun katun noa has i tamulö nu pris pan i taren te piou naria lö i tar. Saha ka a omi tu kato lö?” 36 Be Iesu e poiena, “Alia a toa king, kaba alia u ma butun king uai i puta teka. Sanena te go king u lia i puta teka, u katun i tar sane hiatatung sile rio lia ba pal kapan turu Jiu te ma tatei pile kap naroi lia. Kaba alia u ma butun king uai i puta teka.” 37 Be Pailat e poiena i tanen, “Kaba alö a king noa has, boka?” Be Iesu e poiena, “Aa, nonei a ka ti posa silei lia. Alia u tuhana sileia i puta te go hatei meri lia a barebana u Mana. U katun hoboto te ngiler u Mana e hengo hanige rio lia.” 38 Be Pailat e poiena i tanen, “Aha nonei u Mana?”

Nori i rangein te ga mate u e Iesu

E Pailat e ranga hakapa me lakasa pouts uana turu Jiu me poiena i taren, “Alia e ma sabiegi ta ka ta omi tara katun teka. 39 Tara mamana hiningal alimiu u roron rangata sile milia te go hapurese meni lia a toa karabus i tamilimiu tara poata tara kannou turu Paska teka. Alimiu e ngil hasemiu te go hapurese pouts meni lia nonei a King turu Jiu?” 40 Ba nori e ku hapanir me poier, “E moa te gi hapurese meni a katun teka! Alö go hapurese e Barabas!” E Barabas nonei a katun te roron atungir u katun ba te kopuna.

19

1 Be Pailat e luena e Iesu me halahus nanen. 2 Bu soldia e hil haperperere ier a kolits a hihitoka, ba nori e hake rien i bakunen me hasoge rien u hasobu a holnen te la sei. 3 Nori i katon hahakos tunia tere Iesu ba te kato here narien a king. Ba nori e la uar i rehinen me poier, “Solosei iam a King turu Jiu,” ba nori e tapale rien a limaren. 4 Be Pailat e lakasana i ielesala me poiena tara barebana, “Ruto iam! Alia e lu halakasa mena gien i tamilimiu ba limiu te atei silemiu alia e ma sabiegi ta ka ta omi i tanen.” 5 Be Iesu e lakasana i ielesala, e hasogena u hata u hihitoka nu hasobu a holnen te la sei. Be Pailat e poiena i taren, “Ruto iam! Nonei a katun teka!” 6 Poata ti tareia u pris pan nu polis e Iesu ba nori e ku hapanir me poier, “Tapala namia tara koruse! Tapala namia tara koruse!” Be Pailat e poiena i taren, “Alimiu peisa te go lue men ba limiu te na tapala namien tara koruse. Alia e ma sabiegi ta ka ta omi i tanen.” 7 Bu Jiu e ranga palis uar i tanen, “Alam e ka mem a toa lo te poiena nonei e ga mate noa lasi, taraha nonei e poei nonei a Pien Tson tere Sunahan.” 8 Poata te hengoeia e Pailat a ka teka, ba nonei e matout koruna. 9 Ba nonei e tasu pouts uana i luma tara gamman me poiena tere Iesu, “Ime tu la malö?” Kaba e Iesu e ma palisei u ranga i tanen. 10 Be Pailat e poiena i tanen, “A neha te ma ranga memi lö i tar? Alö e atei silem alia e ka megu a nikapan te go hapurese meni lia alö na nikapan has te go hatapala meni lia alö tara koruse.” 11 Be Iesu e ranga palis uana i tanen me poiena, “Sanena e Sunahan te ma halei lö ta nikapan, alö sane moa hasem ta nitagala te go pita-puta meni lö alia. Kaba a katun te hapile nala loa lia i limamulö, a markato a omi i tanen e pan bala nena a markato a omi i tamulö.” 12 Poata te hengoeia e Pailat a ka teka ba nonei e ngil koru talena te ga hapurese menien e Iesu ba te lana. Bu Jiu e kur me poier, “Te hapurese moa lö a katun teka ba te lana, alö e ma hahikapien lel uamoi tara Gamman Pan e Sisa! A katun te poiena nonei a king e paköena e Sisa.” 13 Be Pailat e hengoena u ranga teka me lu halakasa mena nei e Iesu i ielesala me gumna turu gumgum tara tson hahamou turu ranga tara makum ti ngöei a Pulo Simel. Turu Ha-Hibru i ngö ien Gabata. 14 Nonei a pal soasa teka turu lan te gi hamatsköe ien a man ka turu Paska turu Jiu. Be Pailat e poiena turu Jiu, “Nonei a king i tamilimiu teka!” 15 Ba nori e ku lelir me poier, “Atung hamate iam! Atung hamate iam! Tapala namia tara koruse!” Be Pailat e rangata ranen, “Alimiu e ngilemiu alia e go hatapala nia a king i tamilimiu tara koruse?” Bu pris pan i ranga palisito me poier, “Alam e moa ta tana ta king. E Sisa lasi a toa!” 16 Be Pailat e hapile rane ien e Iesu te gi tapala menien tara koruse.

E Iesu i tapala nia tara koruse

17 Ba nori e luer e Iesu, ba nonei e soata peise iena a koruse i tanen me la ba nena a taun me la uana tara makum ti ngöei Lakö turu Baku. Turu Ha-Hibru i ngöe ien Golgota. 18 A makum teka nonei ti tapala nien tara koruse, ba nori e tapala has ner a tana elasolana katun tara tana huol a koruse, tabi i hapala na tabi i hapala, be Iesu te kana i hagus. 19 Be Pailat e hakoloto nena a toa bun ranga me hake rien tara koruse. Na bun ranga teka e poei, “Iesu ni Nasaret, a King turu Jiu.” 20 U Jiu u para ti rit u ranga teka, taraha a makum ti tapala nia e Iesu tara koruse e ma lehana bani a taun. A bun ranga teka i koloto nia turu topisa u mar ranga: Ha-Hibru na Ha-Latin na Ha-Grik. 21 Bu pris pan turu Jiu e poier tere Pailat, “Alö e moa te go mar hakoloto menien teka: ‘A King turu Jiu.’ E moa. Alö go mar hakoloto menien: ‘A katun teka e poei, Alia a King turu Jiu.’” 22 Be Pailat e ranga palisito me poiena, “U ranga te hakoloto nagu lalia i koloto hakapein.” 23 I murina poata ti tapala hakapa nia u soldia e Iesu tara koruse, ba nori e luer a man hasobu i tanen me molamole ieren tara tohats a makum, a toa soldianen ne na makum. Nori i lu hasi u hasobu u ngahangaha i tanen te moa ta samap i tanen. Nonei a toa makum a ohots. 24 Bu soldia e hiararangar me poier, “Ara gi ma kis kakate ien. Ara gi pilei satu sil tune ien ba ra te tare rou esi te lue noen.” A ka teka e butu sil te ga mana u u ranga turu Buk u Goagono te poiena: “Nori i molei a peisaren a man hasobu i tar. Ba nori e pilei satu siler esi te ga lu u hasobu u ngahangaha i tar.” Bu soldia i mar kato mena teien teka. 25 E tsinana e Iesu e tuol hasukusukuia i rehina koruse tere Iesu, ne toulana e tsinanen has, ne Maria nonei a tahol tere Klopas, ne Maria Matalina. Nori a pal tohaliou reka i ka hoboto. 26 Be Iesu e tarena e tsinanen na lia a katunun tsitsilo te ngil korue ien alam u tuol hobotoia i rehinen. Be Iesu e poiena tere tsinanen, “Nonei a katunun tsitsilo teka a pien i tamulö.” 27 Ba nonei e poiena i tar, “E tsinamulö teka.” Na tara poata teka ba lia e lu menagi e Maria tara luma i tar te go na ka nitoa ien.

E Iesu e mate

28 E Iesu e atei sil a mamana toukui i tanen e kapa. Bu ranga turu Buk u Goagono e butu hamanana te poien, “Alia e makagu.” 29 A kan osul te saputi u wain u melil e ka, ba nori e haputuer u magomagolo turu wain u melil me hake rien tara tsi kalan hisop, ba nori e hala mena rien i runguna e Iesu. 30 Be Iesu e ousena a wain me poiena, “A toukui hoboto i tar e kapa talana.” Ba nonei e haturu pute iena a bakunen me matena.

U soldia i saki a liklikina e Iesu

31 Bu Jiu e rangatser e Pailat te go haniga merien te gi peko merien a man mour u katun ti kuteia turu koruse na te gi lu puta meri a peisaren turu koruse. I kato mei a ka teka taraha nonei u lan te gi hamatskö meien a man ka turu Paska turu Jiu, na nori i raman te gi ka u a tuanreiren turu koruse turu Lan u Goagono turu Jiu i mahö, taraha u lan teka e goagono koru. 32 Bu soldia e lar me na pekoer a man mouna toa katun te kute gono mei e Iesu. Na nori i peko hasi a man mouna tabi te kaia i hapala. 33 Ba nori e la uarima tere Iesu me tarer e Iesu e mate hakapa, ba nori e ma pekoeri a man mounen. 34 Kaba toa soldia e sakei a liklikina e Iesu u saka. Bu rahatsing nu ramun e lakasa boroborona i ielesala. 35 Alia e Jon tu tarei a ka teka alia u hatei hakapein u ranga. U ranga i tar e manana, na lia e atei hasegu te mana uana u ranga i tar. E kato uana teka ba limiu te tatei hamanamiu. 36 A ka teka e butu ba te kato hamanena u ranga turu Buk u Goagono te poiena, “E moa tu toa tu tsinö i tanen te gi tatei peko romana.” 37 Na u tana u ranga turu Buk u Goagono e kato uana, “U katun ti sake ien e tare roen.”

E Iesu i hongia tara kiou

38 Poata te kapaia a man ka teka, be Josep a katun tara taun i Arimatia e rangatsena e Pailat te go lu menien u tuanrei tere Iesu. E Josep a toa katunun tsitsilo tere Iesu, kaba nonei e matoutir u Jiu me hamousena a nihamana i tanen. Be Pailat e hanigana, be Josep e lana me na lu ba nena a tuanreina e Iesu. 39 E Nikodimas, a katun te la mam u tere Iesu tara bong, nonei e la gono mei e Josep, ba nonei e la mena a potsingina u huol u mar roei ti ngöei u mer na u alos. Nonei i sohala hobotsen na nitiama i tanen e antunaia tara 45 kilo. 40 Ba nori a elasolana katun i lueto a tuanreina e Iesu me pits gono merien u labalaba u lamelame te ka mei u potsing teka te soka haniga koru, te mar kato uar u Jiu te kaho mena rien a katun. 41 A toa kui te kaia i rehina makum ti kato hamatia e Iesu, na i iahana kui e kaia a kioun mate a tsimus. E moa noa ta toa te gi hongeia tara kiou teka. 42 U Lan u Goagono turu Jiu e sukusuku tala, ba nori e honge ria e Iesu i iahana kiou teka, taraha e kaia i sukusuku.

20

E Iesu e takei poutsia tara tou mate

1 Tara bongbong koru turu lan tutun turu wik, Maria Matalina e la u tara kioun mate ba ka te kuhil noana. Ba nonei e tarena a hatu ti hapili kap nai a kiou i lu bani a matana kiou. 2 Ba nonei e pietana tere Saimon Pita na i tar has me poiena i tamulam, “Nori e lous halakase lila e Iesu tara kiou ba lam te ma atei silemi ime te na hake lilen!” 3 Ba lam mere Pita e la ba nem a han me la uam tara kiou. 4 Alam a elasolana u pieta tun, kaba lia u pieta hatala ban e Pita me na tuku mam gia tara kiou. 5 Ba lia e turu putagu me taregu u labalaba u lamelame e ka, kaba lia u ma tasui i iogana. 6-7 Be Saimon Pita e la hamurimuri nama i tar me la soku nitoana tara kiou, me tarena u labalaba ti pitsei a tuanreinen te opu nu labalaba ti pits hahis nia i bakuna e Iesu. Kaba e ma opu gono mei u labalaba ti pitsei a tuanreinen. Nonei e tapits noa has ba te opu pepeisana tara tana makum. 8 Na lia tu tuku mamia tara kiou u toan tasu has, ba lia e taregu a ka teka me hamanagu. 9 Kaba lam u ma atei haniga sil koru noei u ranga turu Buk u Goagono te poiena nonei e ga takei poutsia tara tou mate i tanen. 10 Ba lam a elasolana katunun tsitsilo e la poutsum i han.

E Iesu e butuia tere Maria Matalina

11 E Maria e tuku poutsia tara kiou ba te tuolna i ielesala me tabena. Nonei e tabe noa has ba te turu putana me tara uana i iahana kiou. 12 Ba nonei e tarena a elasolana angelo i ka mei u hasobu u hiaka, ba nori e gum ria tara makum te opuia u tuanrei tere Iesu, toa e gumia tara pal baku na tabi e gumia tara pal mou. 13 Ba nori e rangatse ren, “A tsi tahol, a neha te tabe sile mulö?” Be Maria e ranga palisina me poiena, “Nori e lu halhale lila a Tsunono i tar, na lia e ma ateigi ime te na hake lilen!” 14 E Maria e mar ranga u teka ba nonei e gamon habiritsina me tarena e Iesu te tuolia i sukusuku, kaba nonei e ma atei silei nonei e Iesu. 15 Be Iesu e rangatse nen, “A tsi tahol, a neha te tabe sile mulö? Esi te sakie mulö?” E Maria e poei nonei a tson te taratara kapin a kui, ba nonei e poiena i tanen, “A tsi tsunono, tu lu halhale len lö, hatei moi lia ime tu na hake ien lö ba lia te na lue goen.” 16 Be Iesu e poiena i tanen, “Maria!” Be Maria e habirits uana i tanen me poiena turu Ha-Hibru, “Rabonai!” U mar ranga teka e poiena, “Tson Hihatuts.” 17 Be Iesu e poiena i tanen, “Alö e moa te go pile kap menai lia, taraha alia e ma la noa gulei i iasa tere Tamar. Kaba alö go la tara man hahatoulana i tar, a pal barebana te hamana ria i tar, ba lö te na hatei ramen alia e lagu i iasa tere Tamar ne Tamamilimiu has. Alia e lagu tara Sunahan i tar na Sunahan has i itamilimiu.” 18 Be Maria Matalina e la talana me na ranga merena u katunun tsitsilo me poiena, “Alia e tara hakape guma a Tsunono!” Ba nonei e hatei has rate ien nonei u ranga teka te ranga mena meien e Iesu.

E Iesu e butuia turu katunun tsitsilo i tanen

19 Nonei noa has turu lan, alam u katunun tsitsilo u matoutir u Jiu, me piliem u tamana tara luma tu kaia lam. A pitala e tsiruku hakapa nonei turu lan tutun turu wik teka, be Iesu e butuna me tuolna i gusumulam me poiena i tamulam, “Masalohana e tatei ka gono mera nolimiu.” 20 Nonei e ranga hakapa ba nonei e haruto ranei lam a man limanen na liklikinen. Ba lam u katunun tsitsilo u sasala koru mieto tu marei meni lam a Tsunono. 21 Be Iesu e ranga lelina i tamulam me poiena, “Masalohana e tatei ka gono mera nolimiu. E Tamar e hala mena moi lia i puta ba lia te hala kalakala uas rago limiu.” 22 Nonei e mar ranga u teka ba nonei e husa uana i tamulam me poiena i tamulam, “Lu tale iam u Namnamei u Goagono. 23 Te lu ba namia limiu u markato u omi turu katun, bu markato u omi teka te tiana. Te ma lu ba namia limiu u markato u omi turu katun, bu markato u omi teka te ma tatei tia has nei.”

E Iesu ne Tomas

24 E Tomas, nonei a toa i tamulam turu 12 u katun i ngö hasei “U Puna”, e ma ka gono merai lam poata te lama e Iesu. 25 Ba palabir u katunun tsitsilo e hateie ren me poier, “Alam e tara hakape muma a Tsunono.” Be Tomas e poiena i taren, “Te ma tare goi lia u uahil turu nila tara man limanen, na te ma tupa nagoi lia a kabeler tara man makum turu nila, na te ma tupa nagoi lia a limar i liklikinen, e moa te go tatei hamana u lia.” 26 I murina te kapaia u toa u wik, ba lam u katunun tsitsilo i tanen e ka lel mia i luma, ne Tomas e ka gono has merio lam. U tamana e pili, kaba e Iesu e tasuma me tuolna i gusumulam me poiena, “Masalohana e tatei ka gono mera nolimiu.” 27 Ba nonei e poiena tere Tomas, “Hakeia a kabelemulö teka, ba lö te tara uam tara man limar, ba lö te hasoa nem a limamulö ba te tupa namen i iogana i liklikir. Alö e moa te go hipus menai a nihamana, e moa. Kaba alö go hamana.” 28 Be Tomas e ranga palis uana i tanen me poiena, “Alö a Tsunono i tar! Alö a Sunahan i tar!” 29 Be Iesu e poiena i tanen, “Alö e hamana mem te tara mena milö alia. E Sunahan e kalala rena u katun ti ma tarei lia kaba e hamana noa hasir.”

A ka ti koloto silei u buk teka

30 E Iesu e kato u palair u mirakul u para i matamulam u katunun tsitsilo ti ma kolotoni i iahana u buk teka. 31 U ranga teka i kolotoni te go hamana mena milimiu e Iesu nonei e Mesaia a katun te hopu kapin e Sunahan, a Pien Tson tere Sunahan. Na te hamana uami limiu i tanen ba limiu te lu hase mou a nitoatoa i tanen.

21

E Iesu e butia tara elahit a katunun tsitsilo

1 I murina a poata teka e Iesu e butu lelia turu katunun tsitsilo i tanen tara Ramun i Galili te ngö haseri a Ramun i Taibirias. Nonei e mar butu u teka. 2 Alam a palair u katunun tsitsilo i tanen u ka hoboto — e Saimon Pita, ne Tomas ti ngö hasei “U Puna”, ne Natanielina i Kena i Galili, na lam a galapien tson tere Sebedi, na elasolana lel. 3 Be Saimon Pita e poiena i tamulam, “Alia e na hagala talagu.” Ba lam e poiem i tanen, “Alam e la gono has memo lö.” Ba lam e sua talam me na hagala halanim, kaba lam u ma sohe mei ta iena. 4 A ke sukusukun lunlan tala, be Iesu e tuolna i kotolana. Kaba alam u ma mareie ien. 5 Ba nonei e poiena i tamulam, “A galapien, alimiu e soho hase muma ta iena?” Ba lam e poiem, “E moa.” 6 Ba nonei e poiena, “Alimiu go lapo menami a abe tara pal matou, ba limiu te toan sohemiu ta iena.” Ba lam e lapo nem a abe me toan sohem a iena a para koru, ba lam e ma antunan las hasei namien tara tsi tolala. 7 Ba lia e poiegu tere Saimon Pita, “Nonei a Tsunono!” Ba poata te hengoeia e Pita u ranga teka, ba nonei e hasei boroborena u hasobu i tanen me kurapa uana turu ramun me ape sunguna. 8 Alam u palaina u katunun tsitsilo u ma lehana ba koruni a kotolana, a tolima maloto a ngaha puku. Ba lam e sua hasung tala muma me las hapasa nem a abe te saputi a iena. 9 Poata tu sung hakapaia lam, ba lam u tareto u tula na ma tsi iena ti höia i tanen, na beret e ka has. 10 Be Iesu e poiena i tamulam, “La memuma ta iena te sohe muma limiu.” 11 Be Pita e sei poutsuna tara tsi tolala me las hasungena a abe iena a saputu. A iena a kapan a para e ka, e antunaia tara 153 , kaba a abe e ma tapusi. 12 Be Iesu e poiena i tamulam, “Mi nou talam.” Na lam u ma rangatani nonei esi, taraha alam u atei sil nonei a Tsunono. 13 Be Iesu e hanou ranei lam a beret na iena. 14 Nonei a hatopisana a poata teka te butuia e Iesu turu katunun tsitsilo i tanen i murina te takei pouts ien tara tou mate.

E Iesu ne Pita

15 Poata tu nou hakapaia lam, be Iesu e poiena tere Saimon Pita, “O Saimon, a pien tere Jon, alö e ngil hase molia? U ngil i tamulö e saluhiena u ngil turu katun teka?” Be Pita e poiena i tanen, “Aa, o Tsunono. Alö e atei silem alia e ngile golö.” Be Iesu e poiena, “Alö go tara kapir u tunan sipsip i tar, nori u katun u pinolasa i tar.” 16 Be Iesu e rangata hahuolena e Pita me poiena, “O Saimon, a pien tere Jon, alö e ngil hamane molia?” Be Pita e poiena i tanen, “Aa, o Tsunono. Alö e atei silem alia e ngile golö.” Be Iesu e poiena, “Alö go hanour u sipsip i tar — alö go hatuts hanigeir u katun i tar.” 17 Be Iesu e rangata hatopise iena e Pita me poiena, “O Saimon, a pien tere Jon, alö e ngil korue molia?” Ba torina e Pita e tiama tala mena te rangata hatopisa u e Iesu me poiena, “Alö e ngile molia?” Ba nonei e poiena tere Iesu, “O Tsunono, alö e atei silem a mamana ka hoboto, na lö e atei sil hasem alia e ngile golö.” Be Iesu e poiena i tanen, “Alö go taguhir a pal barebana i tar. 18 U mana koru alia e ranga hamana mego lö, a poata tu hitots noaia lö, alö u hula la mei u ngil i tamulö. Kaba poata te tsonpan mia romana lö, ba lö te na hasoe iem a limamulö bu palair u katun te kitse rio romana lö ba te na piou naria lö tara makum te raman la uamu lö.” 19 E Iesu e ranga u teka ba te haruto nena te mar solosei mena nei romana e Pita e Sunahan tara poata te atung hamate rien romana. Be Iesu e poiena i tanen, “Alö go la gono memo lia.”

E Iesu ne Jon

20 Be Pita e tanian la gono mena e Iesu, ba nonei e habiritsina me tare nolia tu kukute merien lia. Alia nonei a katun te ngil korui e Iesu, na lia tu gum hasukusukuia i tanen tara kannou me poiegu, “O Tsunono, esi nonei te haruto nano lö turu katun te paköe rio lö?” 21 Ba poata te tareia e Pita alia, ba nonei e poiena tere Iesu, “O Tsunono, aha te butuna romana tara katun teka?” 22 Be Iesu e poiena i tanen, “Te ngile gia lia nonei ga toatoa hantunaia tara poata te kopis pouts guma romana lia, a ka teka e ma ka uanei i tamulö. Alö go la gono noa has meio lia!” 23 I murinen, u ranga te poei alia e ma tatei mategi romana e hula laia tara pal barebana tere Iesu. Kaba e Iesu e ma poei alia e Jon e ma mategi romana. E moa. Nonei e poe lasi, “Te ngile gia lia nonei ga toatoa hantunaia tara poata te kopis pouts guma romana lia, a ka teka e ma ka uanei i tamulö.” 24 Alia e Jon, a katunun tsitsilo tere Iesu te koloto negu a man ka teka. Alia u tare ien ba te hatei nagen, na lam e atei silem te mana uana u ranga teka. 25 Ne Iesu e kato hasi a palabina man ka man para. Na sanena te gi koloto hoboto meni a man ka te katoen, a han i puta teka sane saputu piu toumuna romana turu buk.