Nan Ma'alih Hapit
1 Hidin hopapna ya nan ma'alih Hapit ya wada mo tuwali. Ya hiya ya wada i Apu Dios te Dios tuwali. 2 Te hiya ya nawawwada tuwali an na'ohhada i Apu Dios. 3 Ta gapu i hiya an ma'alih Hapit ya nalmun namin di wada an ma"id ha ohah nalmu an bokon hiyay nunlumu. 4 Ta hiyay alpuwan di pi'taguwan ya hiyay mamatal hi nomnom di tatagu ta wan innilaonda nan a'at di pi'taguwan i Apu Dios. 5 Ta hiya nan hiyay ma'ali boh Patal an mamatal hinadan paddungnay nahilngan an punnomnom di tatagu. Ya adi pa"abak nan munhihillong i diye an ma'alih Patal. 6 Ya wada han hi John an hinnag Apu Dios 7 ta itudtudunay a'at diyen ma'alih Patal ta way aton nadan tatagun kumulug i Apu Dios. 8 Ya hidiyen ma'alih Patal ya bokon hi John mu hiya nimpey mangipa'innilah a'at diyen nahamad an Patal 9 an hiya ya ammunay mabalin an mamatal nimpe hi nomnom di tagu. 10 Mu ta'on on athidi an hiyay nunlumuh an namin an ta'on on tun luta mu hidin immalih tun luta ya agge immatunan nadan tatagu. 11 Te immali ot mi'hitu hinadan tatagu mu dakol i diday agge nangabulut i hiya. 12 Mu hanadan mangabulut i hiya ta kumulugdan hiya ya diday pumbalinonah imbabalen Apu Dios. 13 Ya hay pumbalinandah imbabalen Apu Dios ya adi umat hi nangiyayyaman nan ammodda i dida mu gapuh abalinan Apu Dios. 14 Ot hidiyen ma'alih Hapit ya numbalin hi tagu ta ni'iboble ni' i dita'u. Ya da'min nanigo i hiya ya innilamin nunhiglay homo'na ya amaphodna te hiya tuwali nan na'abbaktun binuktung an Imbabalen Apu Dios an mangipa'innilah a'at Apu Dios. 15 Ta hiyah naey impa'innilan John hidin nangitkukanan alyonay, Hiyah tuwe din inali' i da'yu an umalin na'abbaktu mu ha"on, te ta'on on hidin ma"ida' ya wada mo tuwali. 16 Ya gapuh nan ongal an homo'na ya dakol di atonah iphodan ta'u. 17 Te ta'on on wada tuwali nan uldin an indat Apu Dios i Moses ya gahin di umalih Jesu Kristu ta hiyay mangipa'innilah nan nahamad an homo' ya nan immannung an ma'unud. 18 Te ma"id ha ohah taguh nanigo i Apu Dios an ammuna nan binuktung an Imbabalena an wadawada tuwali i Apu Dios. Ta hiyay mangipa'innilan dita'u nimpeh nan a'at Amana.
Hay Imbagan John An Mumbonyag Hi Niyatana
19 I han hin'algo ya hanadan mangipangpanguluh nadan tataguh ad Jerusalem ya hinnagda nadan padi ya nadan ibbadan tinanud Libay ta eda mahmahan hi'on nganney sa'ad John. 20 Ya impa'innilan John i didan alyonay, Bokon ha"on nan Kristu. 21 Ya alyonday, Ot nganne'a mo? On he"ah Elijah an namahuwan? Ya alyonay, Bokon. Ya inalida boy, Ot on he"a mo nan Propeta an inalin Apu Dios hi umali? Ya alyona bo di, Bokon. 22 Ya alyonda boy, Ot nganne moy sa'admu? Ibagam ta hanan mapto' hi ibagamih nadan nannag i da'mi. 23 Ot alyon mon John i diday, Ha"on nan inalin din propetan hi Isaiah hi, Wada han ahi e mangitku'itkuk an muntudtudu hinadan tatagu an umanneh nan awadana an agge naboblayan an alyonay, Idadaan ta'u ha ma'andong hi awon nan Ap'apu ta'u ta midadaan hi umaliyana. 24 Ya wadada boy udum an Paliseu an nahnag ot alyonday, 25 Ot at'ehnan bokon he"a nan Kristu ya bokon bo he"ah Elijah onu nan Propeta an hadhaddonmi ya nganun'a mumbonyag? 26 Ya inalin John di, O, manu te bonyaga' di tatagu mu liting ya ammunay pamonyag'un dida. Mu wahna nan aggeyu in'innila an ni'yamung i dita'uh ad uwani 27 an hiya nan inali' hi umali an na'abbaktu mu ha"on te ta'on on ha e' pangubadan hi tayun di hapatutna ya na'adda"ula' an mangat. 28 Hay na'atan dadiye ya hi ad Betani an dommang nan wangwang an nungngadan hi Jordan te hidiy uggan pumbonyagan John.
Hi Jesus Nan Umat Hinan Kalneron Mi'nong I Apu Dios
29 Hidin nabiggat ya immeh Jesus hi awadan John. Ta hidin tinigon John ya inalinay, Hiyah tuwe nan kalneron mi'nong i Apu Dios te hiyay mangiyateh bahul di tataguh tun luta. 30 Ot hiyah tuwe din inali' i da'yu an umali an na'abbaktu mu ha"on te ta'on on hidin ma"ida' ya wada mo tuwali. 31 Mu hidin hopapna ya ta'on on ha"on ya agge' ni' immatunan an ta'on on hiyay gapunah e' numbonyagan hinadan i'iba ta'un tinanud Israel ta wan ma'innilaanda an hiya nan hahaddonda. 32 Ya inalin bon John di, Umman ta'on on ha"on ya hidin nungkohopan nan Espiritun Apu Dios an ay pallumay tigona an nalpuh ad abunyan ot ahi' ma'innilaan an hiya nan Kristu 33 te hi Apu Dios an nannag i ha"on ta bonyaga' nadan tataguh liting ya alyonay, Nan tagun tigom an pungkohopan nan Espiritu' an ay pallumay tigona ya hiyah diye nan mumbonyag hinadan tatagu hi Espiritu'. 34 Ta hidiyen inalin Apu Dios ya tinigo' di nipa'annungana ta hiya nan tistiguwa' an hiya ya Imbabalen Apu Dios.
Hanadan Namangulun Intudtuduwan Jesus
35 Hidin nabiggat ya wada da John ya nan duwah nadan itudtuduwana 36 ya tinigon John hi Jesus an mala"uh ot alyonay, Hiyah diye nan kalneron mi'nong i Apu Dios. 37 Ta on dingngol dadiyen duwa nan inalin John ot taynandah John ot miyunuddan Jesus. 38 Ta on nunligguh hi Jesus ya wadada ot alyonay, Daanay umayanyu? Ya alyondaot di, Apu Jesus, daanay niha"adam? 39 Ya inalinay, Mi'yali ayu ta tigonyu. Ot mi'yeda mon hiyah nan niha"adana ot umohnongdahdi i diyen himbatangan ta ingganaot mahdom. 40 Hay ngadan nan ohan didan nangngol hinan imbagan John ot mitnud i Jesus ya hi Andrew an hi ibban Simon Peter. 41 Ta onda nakak ya imme ni' hi Andrew ot ena tigon hi ibbanan hi Simon. Ta ona inakhupan ot alyonan hiyay, Tinigomi man nan Kristu. 42 Ot uyugonah Simon ot umedah awadan Jesus. Ta hidin tinigon Jesus hi Simon ot alyonay, Innila' an he"ah Simon an imbabalen John mu ad uwani ya ngadanan da'ah Peter. Hay ibalinan naen ngadan ya batu.
Hay Nitnudan Da Philip I Nataniel I Jesus
43 I diye bon nabiggat ya ninomnom Jesus an umeh ad Galilee. Ot umeh awadan Philip ot alyonan hiyay, Ma'a ta mi'mi'yali'an ha"on. 44 Hi Philip ya i Betsayda an umat i Andrew ya hi Peter. 45 Ta e tinigon Philip hi Nataniel ot alyonan hiyay, Umman tinigomi nan tagun hahaddon ta'u an nipa'annungan nan impitudo' Apu Dios i Moses hinan Nitudo' an Tugun ya nadan udum an intudo' nadan propeta. Hay ngadana ya hi Jesus an i Nasaret an imbabalen Joseph. 46 Mu hi Nataniel ya alyonay, Undan mahan waha maphod hi taguh malpuh ad Nasaret? Mu alyon Philip di, Mi'yali'a'et tigom. 47 Ot umedan duwa. Ya hidin tinigon Jesus hi Nataniel an mangedah awadana ya alyonay, Hituwey nahamad an tinanud Israel te nipto' ya maphod di pangatna. 48 Ya alyon Nataniel di, Tanganunmu innilay a'at'u? Ya alyon Jesus i hiyay, Hidin agge da'a ni' inawit i Philip ya tinigo da'an munhidhiddum hi pu"un nan bungbunga"an an fig. 49 Ya alyon Nataniel di, Apu Jesus, immannung an he"a nan Imbabalen Apu Dios an Patulmin tinanud Israel. 50 Ya inalin Jesus di, Undan gapu ta inali' hi tinigo da'ah nan way pu"un di fig ya mamati'a. Bokon ammunah nae te umman wadaday udum hi nakaskasda'aw hi ahim tigon. 51 Te ibaga' i da'yu an ahiyu tigon di iluwatan di ad lagud ya wadaday a'anghel an mumbinangngadan an umalih awada' an Nitulang Hitun Tatagu.
Nan Kasal Hi Ad Kana
1 Hidin nala"uh han duway algo ya wada han kasal hi ad Kana hidih ad Galilee ta immehdih inan Jesus. 2 Ya immeda damdamahdi da Jesus hinadan itudtuduwana te ta'on on dida ya na'ayaganda. 3 Indani ya napuh nan bayah. Ta immeh inan Jesus i imbabalenan hi Jesus ot alyonay, Napuhanda man hi bayah. 4 Ya alyon Jesus di, Ina, tanganunmu ibagan ha"on yaden agge ni' nadatngan di pangipa'innilaa' hi a'at'uh tudan tatagu. 5 Mu imme damdamah inana hinadan baal ot alyonan diday, Hanat unudonyuy ibagan nan imbabale' hi atonyu. 6 Hay pangat nadan Judyu ya mahapul an mun'ihuda ya ahida mangan ta hiya nan waday nidadaan an onom an o"ongal an dunug an iha"adan di liting. Ya hay kalgaon di ohan dunug ya umeh limay gimbal. 7 Ta immeh Jesus hi awadan dadiyen baal ot ibaganan dida ta punuwonda dadiyen dunug hi liting. Ta hidin nun'a'apnuda 8 ot alyonan diday, Taugonyu mohpe doha ya inyeyu ni' hinan mangipangpanguluh nadan ma'ma'at ituwen kasal. Ot unudonda. 9 Mu hidiyen mangipangpanguluh nadan ma'ma'at hinan kasal ya aggena innilay na'at te ammuna nadan baal hi nanginnila. Ta hiya nan hidin tinamtamana nan liting an numbalin hi bayah ya inayagana nan lala'in mungkasal 10 ot alyonan hiyay, Hay innila' ya pamanguluwon an ipa'inum nan maphod an bayah ta ingganah mapuh ya ahi mohpe nan hubul. Mu da'yu ya in'udiyu tun maphod an bayah. 11 Ta hidiyen inat Jesus hi ad Kana hidih ad Galilee di hopapnah nangipatigan Jesus hi anabaktuna. Ta gapu i diye ya namamay pangulug nadan itudtuduwan Jesus i hiya. 12 Hidin nagibbuh nan kasal ot ume da Jesus hi ad Kapernaum an didah nadan itudtuduwana ya nadan i'ibana ya hi inana. Ta nadnadney niha"adandahdi.
Hay Immayan Jesus Hinan Templo
13 Hidin tuwen madatngan nan ngilin nan punnomnomnomandah nihwangan handidan a'ammoddah ateh ad Egypt ot ume da Jesus hi ad Jerusalem. 14 Ot umeh Jesus hinan Templo ya tinigonan dayyadahdiy munggattang hinadan mabalin an mi'nong i Apu Dios an baka ya kalnero ya palluma. Ya deedabohdiy dakol an inumbun hinan way lamehaan an munhukkat hi pihhun di i Roma hinan pihhun di Judyu. 15 Ta pamaag mo ot alan Jesus han tali ot pundugyuna nadan baka ya kalnero. Ya ta'on on nadan lamehaan an niha'mawan nadan pihhuda on nun'itikalbuna. 16 Ya nun'ipalah'una nadan munggattang hi palluma an alyonay, Umaan ayuhtu ta adiyu pumbalinon hi punggattangan tun balen Ama. 17 Ta hiya nan nipanomnom hinadan itudtuduwana nan nitudo' an alyonay, Pohdo' an maphod di iyatan tun balem ta hiya nan nunhiglan mahkit hi punnomnoma' hi'on kumpulnay iyatana. 18 Mu nadan udum an Judyu ya immedah awadan Jesus ot alyonday, On nganne ha milagroh atom ta pamatiyanmi an waday kalebbengam an mangat hi athitu ituwen Templo? 19 Ya inalin Jesus i diday, Pa"ihonyu tun Templo ta mala"uh ha tuluy algo ya iniphod'u. 20 Ya inalin bon nadan Judyu di, Anakkaya udot. Undan aggem innilan hituwen Templo ya napat ta onom (46 ) di tawon di nangiphodanda ot ahi magibbuh. Ya he"a'e udot nayya ya tuluy algo. 21 Manu'eh inalidah diye ya aggeda na'awatan an hay inalinah Templo ya hay adolna. 22 Ta hidin namahuwan hi Jesus ot ahi nomnomon nadan itudtuduwana din imbagana. Ta hidiyey namatiyanda an immannung din impitudo' Apu Dios ya nan imbagan Jesus an ena amahuwan. 23 Hidin awadan Jesus hi ad Jerusalem i diyen ngilin ya dakol di milagroh inatna ta hiya nan dakolday tatagun kimmulug i hiya. 24 Mu ta'on on athidi ya adi damdama madinol hi Jesus an nahamad di pangulugda 25 te innilanay a'at di tatagu an ta'on on adida ibagay wah nomnomda ya innilana.
Hay Immayan Nikodemus I Jesus
1 Wada han Paliseu an hi Nikodemus an ohah nadan ap'apun di Judyu 2 an immeh awadan Jesus i han nahdom ot alyonay, Apu Jesus, innilamin hi Apu Dios di nannag i he"an muntudtudu te ma'innilah nadan milagron ato'atom. Ya ma"id ha tinigomih taguh athinay abalinana te gahin on bumoddang hi Apu Dios i hiya. 3 Ya inalin Jesus i hiyay, Ta'on hi athinay inalim mu ibaga' an adi mabalin hi middum nan taguh nan pun'ap'apuwan Apu Dios te gahin di abulutona ta mipidwan mi'imbabale. 4 Ya alyon Nikodemus di, Undan mabalin bo ta ibangngad hi putun nan hi ina ta ahita bo miyayyam ya tee mon makilogta? 5 Ya alyon Jesus di, Immannung an ta'on on nganneh diyen tagu ya adi mabalin an middum hinan pun'ap'apuwan Apu Dios te gahin di mi'imbabaleh liting ya hinan Espiritun Apu Dios. 6 Te hanan adol an iyayyam di tagu ya hanan a'at di taguy wadan hiya. Mu nan tagun mipidwan mi'imbabale ya mawada i hiya nan Espiritun Apu Dios ta na mon pangiye"en Apu Dios di pangiye"ena. 7 Ta hiya nan adi ayu masda'aw hinan pangalya' hi mahapul an mipidwan mi'imbabaley tagu. 8 Ot ta'on on adiyu ma'awatan an namin nan a'at di pangiyayyaman nan Espirituh tagu ya ma'innilaanyu an gapuh nan puntamuwanah nan nitaguwanyu. Te umat hinan dibdib an agge ta'u innila nan atonan dumibdib te adi matigo mu milmu ya madngol di bungugna. 9 Ya inalin Nikodemus di, Undan nin mabalin ta ma'at ha athina? 10 Ta hiya nan alyon bon Jesus di, Tanganu on he"ay ohan nundongol an muntudtuduh uldin ta'un Judyu ya adim ma'awatan nan imbaga'? 11 Mu ibaga' i he"a an da'mi ya onmi ibagbaga nan innilami ya nan tinigomi mu ningamut an adi da'mi patiyon. 12 Ya at'ehnan ta'on on'u ipaddung hinadan ma'ma'at hitun luta nadan ibagabaga' on adiyu damdama patiyon ot namama mo ahan hi'on nan a'at di ad abunyan di uhuho'. 13 Te ma"id ha ohah taguh immeh ad abunyan ot ahi umalih tun luta te ha"on ya abuh an Nitulang Hitun Tatagu. 14 Ya alyon bon Jesus di, Hidin nadneh awadan da Moses hinan agge naboblayan ya inalana han gombang ot iphodna i han ay ulog ot ipa'ona i han kayiw ot ipata'dogna ta hiyay tangadon nadan kinalat di ulog ta adida mate. Ot athinay ma'at i ha"on an Nitulang Hitun Tatagu an mipata'a' hinan krus ya impata'dogda hidiyen nipata'a' 15 ta an namin nadan kumulug i ha"on ya diday mi'tagu i Apu Dios hi munnananong. 16 Te hi Apu Dios ya nunhiglay pamhodnah nadan tatagu ta hiya nan impa'alina nan binuktung an Imbabalena ta an namin nadan mamati i hiya ya adida mihiwwe i Apu Dios te mi'tagudan hiyah munnananong. 17 Te hi Apu Dios ya aggena hinnag nan Imbabalena ta dusaona nadan tatagu mu hinnagna ta hiyay mangiyateh bahulda ta wan mabalin an mi'tagudan hiya. 18 Ta nan kumulug i hiya ya adi madusa. Mu nada'en adi kumulug i hiya ya nibaga mo tuwalin mihi"anda i Apu Dios an gapuh aggeda nangunudan hinan binuktung an Imbabalena. 19 Hiya ya immalih tun luta ta wan patalanay punnomnom di tatagu mu ningamut an nadan adi maphod di pohpohdondan aton te adida pohdon an mapatalan di punnomnomda ta hidiyey gumalat hi adusaandah pidwana. 20 Ahiwawanda nan ma'alih Patal te adida pohdon an kumulug i hiya yaden hiya nan waday abalinanan mamatal hinan paddungnay nahilngan an punnomnomda te adida pinhod an mipa'innila nadan adi maphod an ato'atonda. 21 Mu nadan naminhod an mangat hi nipto' ya diday mapatalan di punnomnomda ta wan ma'innila an hi Apu Dios di unudonda. 22 Hidin immey atnay algo ot ume bo da Jesus hinadan itudtuduwanah nan ohan bobleh ad Judea. Ot umohnongdahdih atnay algo. Ya wadaday binonyagandahdi. 23 Ya hi John e ya wahdih ad Enon an nihaggon hi ad Salim an awadan di dakol an liting an mumbonyag hinadan tatagun immeh awadana. 24 Te agge ni' nibalud hi John i diye. 25 Ya hanada'en udum an itudtuduwan John ya ni'hungngilda i han oha bon Judyu an gapuh nan pangatdan Judyu an mahapul an mun'ulahda ta ahida mibilang hi malinis. 26 Ta hiya nan imme datuwen itudtuduwan John hi awadana ot alyonday, Apu John, tanganu on nan nun'ibbam hidin awadan ta'uh nan wangwang an nungngadan hi Jordan an impa'innilam di a'atna ya mumbonyag damdama ta hiya nan dakolday umanneh awadana? 27 Ya alyon John di, Adi ayu minomnoman i nae te undan namaag ya atonay athidi hi'on bokon hi Apu Dios di ud nomnom? 28 Ya imbaga' tuwali an bokon ha"on nan Kristu te ha"on nan impamangulun Apu Dios an umali ya ahi hiya. 29 Te ha"on ya umata' hinan gayyum nan lala'in mungkasal an un'unudonay ibagan nan gayyumna. Ya mun'am'amlong hi umayan nan babai i diyen ahawana. Ot athinay niyata' i Jesus ta hiya nan mun'am'amlonga' hi umayan nadan tatagun hiya. 30 Te mahapul an hiyay mipabakbaktu an bokon ha"on.
Hanan Nalpuh Ad Abunyan Ya Na'abbaktu
31 Hi Jesus an nalpuh ad abunyan ya hiyay na'abbaktuh an naminamin mu nan tagun nalpuh tun luta ya hanan ma'ma'at hitun luta han mabalin hi uhuhona. Mu nan nalpuh ad abunyan ya na'abbaktu nimpe an ma"id ha umat i hiya. 32 Ya atbohdin hay ibagana ya nan tinigona ya dingngolnah ad abunyan. Mu ta'on on athidi ya ningamut an dakolday adi mangabulut hinadan itudtuduna. 33 Mu nan tagun mangabulut hinan itudtuduna ya hiyay mangiyuhuh an immannung nan hapit Apu Dios. 34 Te hi Jesus an hinnag Apu Dios ya nan hapit Apu Dios di ipa'innilana. Te nan Espiritun Apu Dios di nangdat hi abalinana ta ma"id ha pungkulangana. 35 Te hi Amanan hi Apu Dios ya nunhiglay naminhodna i diyen Imbabalena. Ya hiyay nangiyukodanah mumpapto' hi an naminamin. 36 Ot hanadan kumulug hinan Imbabalen Apu Dios ya diday mi'tagun hiyah munnananong. Mu nadan adi kumulug i hiya ya mihiwwedan Apu Dios ta holholtaponda nan pundusan Apu Dios i didah inggana.
Hi Jesus Ya Nan Babain I Samaria
1 Innilan Jesus an dingngol nadan Paliseu an dakolday e mumpabonyag i hiya mu hi John. 2 Mu hay immannung ya bokon hi Jesus di numbonyag hinadan tatagu te nadan itudtuduwana. 3 Ot makakda moh ad Judea ot ibangngaddah ad Galilee 4 an hay nangi'wanda ya hi ad Samaria. 5 Ta lo'tat ya dimmatongdah ad Saykar hi ad Samaria an nihaggon hinan lutan din hi Jacob an impaboltana i din imbabalena an hi Joseph. 6 Ya hidiy awadan nan bubun an humaguban an hidiye din impaka"ut Jacob. Ot e umbun hi Jesus hidi te nableh nan dinallanda yaden tongan di algo. 7 Hidin um'umbun hi Jesus ya imme han babai an i Samaria an e humagub. Ya alyon Jesus i hiyay, Idattana' bahan hi inumo'. 8 I diye ya ma"iddahdi nadan itudtuduwana te immedah nan boble an eda gumattang hi makan. 9 Ya alyon diyen babai di, Tanganun'a Judyu ya mumbaga'an ha"on an i Samaria hi inumom? Manu'eh inatnahdi ya adi mabalin hi mi'hayyup nadan Judyu hinadan i Samaria. 10 Ya alyon Jesus i hiyay, O mu onha innilam nan niyata' ya nan maphod an idat Apu Dios i he"a ot wan ha"on di pumbagam hi liting ta wan idat'un he"a nan liting an mangdat hi munnananong an pi'taguwan. 11 Ya inalin diyen babai di, Nganne udot di atom yaden aay an adallom tun bubun ya ma"id bo udot ha pamau'mu? Ot daanay em pangalan hinan alyom hi liting an mangdat hi munnananong an pi'taguwan? 12 Undan nabakbaktu'a mu hi Jacob an hi apu ta'uh din nadne an nangipaka"ut ituwen bubun ot humaguhagubanda? Ya ta'on on handidan i'imbabalena ya handidan halunda ya hituwey imminu'inumanda. 13 Ya alyon Jesus di, O mu nan tagun uminum ituwen liting ya ma'uwoh damdama. 14 Mu nan tagun uminum hinan liting an idat'u ya adi ma'ma"uwoh hi inggana te mawadan hiya nan obob an adi matmatdu' ta hiya nan mabalin an mi'tagu i Apu Dios hi munnananong. 15 Ot alyon mon nan babai di, Apu Jesus ot idattana' bahan i naen alyom an liting ta inumo' ta wan adiya' ma'ma"uwoh. Ta wan adiya' umannalihtun humagub. 16 Ya alyon Jesus di, O mu ume'a ni' ta em ayagan hi ahawam ya immali ayuhtu. 17 Ya alyon diyen babai di, Ma"id man ha ahawa'. Ya alyon Jesus i hiyay, Nipto' hinaen inalim an ma"id ha ahawam 18 te hay immannung ya limadan namin di inahawam mu nan ni'yingham hi ad uwani ya bokonmu ahawa. 19 Ya alyon diyen babai di, Apu Jesus, innila' nee an propeta'a. 20 Handidan a'ammodmi ya ituwen billid di nundayadayawanda i Apu Dios mu da'yun Judyu ya alyonyuy mahapul an hi ad Jerusalem di e pundayawan. 21 Ya inalin Jesus di, Hanat patiyom an iba tun ibaga' an adi madne ya bokon ituwen billid ya bokon hi ad Jerusalem di pundayawan i Apu Dios. 22 Da'yu'en i Samaria ya aggeyu innilay a'at nan dayadayawonyu an adi umat i da'min Judyu an innilami te nan managuh tagu ya malpu i da'min Judyu. 23 Te ta'on on hi ad uwani ya wadaday nanginnilah nan pohdon Apu Dios ta hiya nan nahamad di pundayawdan hiya te miyunnudan di punnomnomda hinan pundayawda te athidiy pohdon Apu Dios. 24 Ya innayun Jesus an alyon di, Hi Apu Dios ya Espiritu an adi matigo ta hiya nan atbohdi an hay nahamad hi pundayaw i hiya ya bokon nan pundayaw an mipatigo ya ammuna te na ahan an adi matigon punnomnom an miyunnudan hinan tugun Apu Dios. 25 Ya alyon bon diyen babai di, Hay innila' ya udum hi algo ya waday ahi umali an pinto' Apu Dios an ma'alih Kristu. Ta hiyay mangipa'innilah nan athinan agge ta'u innilah ad uwani. 26 Ya alyon Jesus di, Ot ten ha"on teen mi'hapihhapit i he"a nan alyom hi umali. 27 Ta hidin munhaphappitan da Jesus i diyen babai ya nabangngad nadan itudtuduwana ya masda'awdah naniganda an mi'haphappitan hi Jesus i diyen babai. Mu ma"id ha nangibaga i Jesus hi'on tanganun e mi'haphappitan i diyen babai. Ya atbohdin aggeda imbagah nan babaih on nganney pohdonan ibaga i Jesus. 28 Ya hidiyen babai ya namaaggot taynana nan buwod an ihagubna ot ma'anneh nan boble ot ena pun'ibagah nadan tataguhdi an alyonay, 29 Ma'ayu'e ta eyu tigon han tagun nanginnilah an namin an ina'inat'u te imbaganan ha"on. Umman nin hiya nan Kristu. 30 Ta nadan tatagu ya immedah awadan da Jesus. 31 Mu hidin aggeda ni' dimmatong ya inalin nadan itudtuduwanan hiyay, Apu Jesus, agat mangan'a ni'. 32 Mu alyon Jesus di, Umman waday inan'u an aggeyu innila. 33 Ta nadan itudtuduwana ya munhimbabaggadan alyonday, Nganne nin di nangiyalih inana? 34 Ot alyon Jesus di, Ha ahan di bumhug i ha"on ya nan e' pangatan hinan pohdon nan nannag i ha"on ta way aton nan ipatamunan ha"on an magibbuh.
Hay Ni'aligan Di Ahigapas
35 Alyon Jesus di, Da'yu'e ya alyonyuy ingganah on umey opat di bulan ya ahi madatngan di ahigapas. Mu ibaga' i da'yu an hanadan tatagu ya nipaddungdah nadan natong an wit ta mabalin an e gapason te nundadaandan mangulug i ha"on. 36 Ya hanada'en e munggapas ya waday bo'laonda an hidiye nan e pangulugan nadan tataguh nadan ipa'innilada an hapit Apu Dios ta way atondan mi'tagu i hiyah munnananong. Ta hanadan e munggapas ya nadan e nuntanom ya mun'am'amlongdan namin. 37 Ta miyunnudan hinan imbagan handidan a'ammod ta'un alyonday, Wadaday e muntanom hi wit ya nat'on bo nadan e munggapas. 38 Mu hinnag da'yu ta da'yuy e munggapas hinan aggeyu intanom. Te nat'on di e nuntanom ya da'yuy i'aligan nadan e munggapas hinan intanom di udum.
Hanadan Kimmulug An I Samaria
39 Dakolday i Samaria an nangulug i Jesus an gapuh nan imbagan diyen babai i dida an alyonay, Hiya ya innilanan namin nadan ina'inat'u te hiya ot ibaganan ha"on. 40 Ta hidin imme nadan i Samaria hi awadan Jesus ot ihapitanda ta umiyanda ni' hidi. Ot umiyanda mohdih duway algo. 41 Ta dakolda boy kimmulug i Jesus an gapuh nan nuntudtuduwanan dida. 42 Ya pun'ibagadah nan babain alyonday, Nan imbagam an a'at Jesus di nalmuwan di pangulugmin hiya. Mu ad uwanin dingngolmi mo ahan nadan tudtuduna ya nihamhamad di pangulugmin hiya te innilamin hiyah tuwe nan immannung an umalin mangihwang i dita'un tataguh tun luta.
Nan Mundogoh An Imbabalen Han Ap'apu
43 Hidin nala"uh di duway algoh immiyanan da Jesus hidi ot umedah ad Galilee an numboblayana an ta'on on inalina tuwalin 44 an namin di propeta ya adi lispituwon nadan tataguh nan numboblayanda. 45 Mu hidin immedahdi ya mun'am'amlong nadan tataguh dimmatnganda an gapu ta dakol di tinigodah ina'inatnah ad Jerusalem hidin ngilin di punnomnomnomandah nihwangan handidan a'ammoddah ateh ad Egypt. 46 Ya imme bo da Jesus hi ad Kana hi ad Galilee an hidi din awadan han kasal an numbalinon Jesus nan liting hi bayah. Ya wahdih ad Kapernaum han ap'apu an munhilbih nan patul an mundogoh nan imbabalena. 47 Ta hidin dingngolna an wahdi da Jesus an nalpudah ad Judea ot ume ot ibagana i hiya ta wan mi'yeh baleda ta ena ipaphod nan mun'at'ate an imbabalena. 48 Mu alyon Jesus di, Umman da'yu'e ya gahin on waha tigonyuh milagro ya ahi ayu kumulug. 49 Mu adi damdama mangmanghop hidiyen ap'apu an alyonay, O Apu Jesus, mu mi'yali'a bahan ta wan adi mate nan lala'in imbabale'. 50 Ot alyon mon Jesus i hiyay, Umanamut'a ot pumhod nan imbabalem. Ya pinatin diyen tagu nan inalin Jesus ot ume. 51 Ya hidin wah nan awon ya dinamuna nadan tagalanan e manigon hiya ot ibagadan hiya an pinumhod nan imbabalena. 52 Ot mahmahana hi'on anuud di pinumhodana ya alyonday, Hi ad ugaban hidin ala'una. 53 Ya ninomnomnan hidiyey nangalyan Jesus i hiya hi, Pumhod nan imbabalem. Ta nihipun i diyey kimmulugandan namin an hina'amma i Jesus. 54 Ta i diyen immayandah ad Galilee hi nalpuwandah ad Judea di nangatan Jesus i diyen mi'adwan milagrohdi.
Nan Mundogoh An Wadah Nan Da'ging Di Puhung
1 Indani ya nadatngan bo nan ohan ngilinon nadan Judyu hi ad Jerusalem ot ume bo da Jesus hidi. 2 Ya wahdih ad Jerusalem han puhung an nangadanan hi Betesda hinan hapit di Judyu an nihaggon hinan way pangipa'wandah kalneron miyeh nan Templo. Ya wadaday lima an punhiduman an iniphoddahdih nan way da'ging diyen puhung. 3 Ta hidiy umohnongan nadan dakol an tatagun waday liwahonda an umat hinadan napilok ya napilay ya naparalays. Ta umo'ohnong datuwehdi ta hahaddonday kumibyayongan nan liting. 4 Te hidiyen puhung ya wada han anghel Apu Dios an uggan e mangihal hinan liting hidi ta nan mamangulun dumokpah hinan kumibyayongana ya hiyay ma'aan di dogohna. 5 Ya wadahdi han lala'i an immeh tulumpulut waluy (38 ) tawon di nunligatana. 6 Ta hidin tinigon Jesus an bumbummaktad hidi ya na'innilaanan nadney nunligatana ot alyonay, Ibba', on pohdom an pumhod? 7 Ya alyonay, Pohdo' mu ma"id ha mangiyen ha"on hinan liting hi'on kimmibyayong te hiyah mun'id'idi'ida' on waday namangulun dimmokpah. 8 Ot alyon Jesus di, Agam ta tuma'dog'a ya inalam nan nalo'am ya immanamut'a. 9 Ya na'ibagan pinumhod hidiyen tagu ot agamlahona mo nan nalo'ana ot ume. Ya hay na'atan diye ya Habadun tungo. 10 Ta hidin tinigon nadan Judyuh diyen tagu ot pun'ihingaldan alyonday, Undan aggem innilan mipagol di pangdonam i naen abo'mu hinan athitun Habadun tungo? 11 Ya inalin diyen taguy, O te imbagan nan tagun nangipaphod i ha"on hi ala' tun abo"u ya immanamuta'. 12 Ya alyonday, Nganneh diyen tagun nangibagah athidi? 13 Mu aggena innilay ngadan diyen nangipaphod i hiya te on impaphod Jesus ot mi'bagan umaan hidi ot e middum hinadan dakol an tatagu. 14 Mu indani ya tinigon Jesus hidiyen taguhdih nan Templo ot alyonan hiyay, Maphod ta ad uwani ya pinumhod'a aya. Mu mahapul mon idinongmu nadan adi maphod an ato'atom te adim'e ya iyal'alanay punligatam. 15 Ta on na'innilaanan hi Jesus hidiyen nangipaphod i hiya ot ma'anneh awadan nadan Judyu ot ipa'innilanan dida. 16 Ta hidiyey nangihipunan nadan Judyu an humihiwon Jesus an gapuh nangipaphodana i diyen tagu yaden Habadun tungo. 17 Mu alyon Jesus di, Hi Ama ya ma"id ha dindinongnan mangipappapto' hi tatagu ta hiya nan iyunnud'un hiya. 18 Ta namamay bohol nadan Judyu i hiya ta hiya nan pinhoddan patayon. Te hay alyondah bahulna ya aggena inunud nan uldin an mipanggep hinan Habadun tungo ya hay nangalyanah hi Amanah Apu Dios te alyonday tanganuna ipaddung di adolna i Apu Dios. 19 Mu ta'on on athidi ya alyon Jesus di, Ibaga' i da'yu an nan tamun Ama ya hiya damdamay tamu'. Te ha"on an Imbabalena ya adi namaaggon ukoda' on inat'u nan pohdo' te ammuna nan tigo' an ato'atonah ato'. 20 Athinay ibaga' te innila' an pohpohdona' i Ama ta hiya nan an namin nadan tamuna ya impa'innilanan ha"on. Ya bokon ammuna danaen ipa'atna i ha"on te wadaday iyal'alanan nakaskasda'aw an ipa'atna i ha"on 21 an umat hinan abalinan Ama an managuh nate. Ta atbohdi i ha"on an Imbabalena an abalina' an managuh nate. 22 Ya bokon hi Amay munhumalyah tatagu te ha"on an Imbabalena di nangiyukodana. 23 Te pinhodna an ipabaktuwa' hi tatagu an umat hi pangipabaktuwandan hiya. Mu nan tagun adi mangipabaktun ha"on ya hidiyey panginnilaan an ta'on on hi Ama an nannag i ha"on ya adina ipabaktu. 24 Ya alyon bon Jesus di, Ibaga' bon da'yu an nan tagun mangngol hinadan itudtudu' ya patiyona an hay nannag i ha"on ya hi Apu Dios ya hiyay mi'taguh munnananong te adi mo dusaon Apu Dios hi pidwana. 25 Te hay a'at di taguh ad uwani ya ayda nate te nihiwweda i Apu Dios an gapuh bahulda. Mu pohdo' an ibaga i da'yu an mihipun hi ad uwani ya mabalin an waday pi'taguwanda hi'onda unudon nadan dingngoldan tudtudu' an Imbabalena. 26 Te hi Ama ya abalinanan pi'taguwon di tatagunah munnananong. Ya atbohdin ha"on te indatna damdamah diyen abalinan i ha"on an Imbabalena. 27 Ya gapu boh numbalina' hi tagu ta Nitulanga' Hitun Tatagu ya ha"on di nangiyukodan Ama hi munhumalyah atagutagu ta madusa nadan numbahul. 28 Ot adi ayu masda'aw te immannung an madatngan han algo an donglon nadan nun'a'ate di pangayaga' i dida 29 ta mamahuwanda. Ta nadan maphod di ina'inatdah din ataguda ya diday mamahuwan an mi'tagu i Apu Dios hi munnananong. Mu nadan adi maphod di ina'inatda ya mamahuwanda damdama mu madusada ta munholholtapdah inggana.
Hay Muntistiguh A'at Jesus
30 Alyon bon Jesus di, Umman adi namaaggon inat'u nan pohdo' te gahin on nan ibagan Amah ato' on ahi' aton. Ta hiya nan nipto' di ato' an munhumalya ya mangipanuh hi tatagu te iyunnud'uh nan pohdon nan nannag i ha"on. 31 Onha ha"on ya abuh di mangibagah niyata' ot alinah adiya' patiyon. 32 Mu maphod ta hi Amay mangiyuhuh hinan niyata' te innila' an nipto' di ibagana. 33 Ya ta'on on nan imbagan John an mumbonyag hidin eyu nummahmahan i hiyah niyata' ya nipto' hidiyen imbagana. 34 Adi' mahapul di tagun muntistiguh niyata' mu manu'eh ipanomnom'u i da'yu din imbagan John an a'at'u ya ta alinah bumoddang hi eyu pangulugan i ha"on ta wan mi'tagu ayu. 35 Te hi John ya ay ni' dilag an mumbinang hidin nuntudtuduwanan da'yuh nan nahamad an ma'unud ta nun'am'amlong ayu i han na'omtang. 36 Mu ha ahan di nahamhamad mu nan intuddun John an mangipa'innila an ha"on ya hinnaga' i Ama ya nadan milagro an ato'ato' an dadiyey inyukod Ama i ha"on. 37 Ta'on on hi Ama an nannag i ha"on ya impa'innilanay a'at'u mu ningamut an adiyu patiyon ya adiyu abuluton nadan impatigona. 38 Ta hiya nan ma"id ha niyatan nadan tuguna i da'yu te adiya' kulugon an hinnagna. 39 Manu te ada'adalonyu nadan hapitna an impitudo'na te alyonyuy hidiyey pi'taguwanyuh munnananong. Mu adi ayu pa'immatun an ha"on nan pinhodnan ibaga. 40 Ta hiya nan adi ayu mabalin an mi'taguh nan pi'taguwan an munnananong te adiya' kulugon. 41 Ya alyon bon Jesus di, Bokon nan adiyu pangipabaktuwan i ha"on di gumapuh bumohola' te bokon hidiyey gamgama'. 42 Mu bumohola' te ningamut an ma"id ha pamhodyu i Apu Dios. 43 Te ta'on on hiyay nalpuwa' ya adiya' abuluton i da'yu. Onha nin ta hay udum di umali ot wa nin an kulugonyuy itudtududa. 44 Te hay gamgamanyu ya hay e pangipabaktuwan di ibbayun da'yu an bokon nan e pangibaktuwan Apu Dios i da'yu an hiya ya abuh di nahamad hi madayaw ta hiya nan naligat hi eyu pangulugan i ha"on. 45 Mu adiyu alyon on ha"on di mangibaga i Ama an nabahulan ayu. Te hay mangipa'innilan nabahulan ayu ya nan pundidinolanyun tugun Moses. Te alyonyuy inhamadyun inunud mu hay immannung ya aggeyu. 46 Ot onha immannung an nahamad di panguluganyuh nan tugun Moses ot wan kulugona' te ha"on hidiyen nipa'innilah nan intudo'na. 47 Mu hay immannung ya adiyu kulugon hidiyen tugun ot namaman adiyu kulugon tudan itudtudu'.
Hay Namanganan Jesus Hinadan Dakol An Tinatagu
1 Wada han immagwatan da Jesus hinadan itudtuduwanah nan lobong an nungngadan hi Galilee an hay ohah ngadana ya Tiberias. 2 Ya dakkodakkol nadan tatagun mitmitnud i dida an gapuh nan tinannigodan milagro an ina'inatna an umat hi nangipaphodan Jesus hinadan mumpundogoh. 3 Ot tumikkid da Jesus hinan nabillid ot hidiy umbunanda. 4 Ya i diye ya tuwen madatngan nan punnomnomnomanmih nihwangan handidan a'ammodmih ateh ad Egypt. 5 Indani ya tinigon Jesus an mun'iyunud nadan dakkodakkol an tinataguh awadanda. Ta inligguhnan Philip ot alyonay, Daana nin ha e ta'u gumattangan hi ipa'an ta'uh tudan tatagu? 6 Mu hi Jesus ya innilana tuwaliy atonan mamangan i dida mu pinhodnan patnaon hi Philip ta hiya nan athidiy imbagana. 7 Ya alyon Philip di, Ta'on nin mahan on amungon ha bino'lah nan waluy bulan ta igattang hi makan ya adi damdamah umpong an ta'on on hin'u'uppingda te tun dinakolda. 8 Ya himmapit nan ohan itudtuduwanan hi Andrew an hi ibban Simon Peter ot alyonay, 9 Wahtu han ungan numbalun hi limay tinapay ya han duwan ekan. Mu undan damdama umdah hi anon datuwe tayyan dakkodakkol an tatagu. 10 Ya alyon Jesus di, Pabunonyu nadan tatagu. Ot mumpanga'ubundah nan way naholo'an. Ya hay bilang nadan linala'i ya umedah limay libu (5,000 ) an aggeda ni'bilang nadan binabai ya nadan u"unga. Ta onda inumbun 11 ot alan Jesus nan liman tinapay ot mundasal ta munhana i Apu Dios ot upi'upingona ot eda pun'ipiyappong hinadan tatagu. Ot alana bo nan duwan ekan ot mundasal ot eda bo pun'ipiyappong ot mangandan namin. 12 Ya hidin nabhugdan namin ot alyon Jesus hinadan itudtuduwanay, Amungonyun namin nadan nabati ta ma"id ha mitopal. 13 Ot eda amungon an namin ya napnuy himpulut duway (12 ) bahket. 14 Ya masda'aw nadan tatagu i diyen inat Jesus ta alyonday, Ma"id mahan ha bahhonan hiyah nae nan Propeta an hahaddon ta'un umali. 15 Mu innilan Jesus an piliton nadan tatagu an hiyay mumbalin hi patul ta hiya nan tinaynana dida ot e mun'ohha i han nabillid.
Hay Dimmallanan Jesus Hinan Uhhun Di Liting
16 Hidin mun'ahdom ot ibangngad nadan itudtuduwan Jesus hinan da'ging di lobong 17 ot munlugandah nan bangka ta ipluydah ad Kapernaum. Mu lo'tat ya himmilong on ma"id hi Jesus. 18 Indani ya ibibbikahna han dibdib ta maludulludun nadan dalluyun. 19 Ya hidin umeh limay kilumitluy immadawwiyanda ya nangitiganda han tagun mundaldallanan hinan uhhun di liting an ipluynah nan nunlugananda ta nangintattakutda. 20 Mu himmapit ot alyonay, Adi ayu tumakut te ha"on. 21 Ta ona inathidi ya immatunandan hi Jesus ta immamlongda mohpe ot pi'luganondah nan bangka. Ya ni'bagadan dimmatong hinan pingngit di lobong an umayanda.
Hay E Nanama'an Nadan Tatagu I Jesus
22 Hidin nawi"it ya nanongnan deedahdi nadan tataguh dommang nan lobong an hahaddondah Jesus. Te tinigodan agge ni'lugan hinadan itudtuduwana yaden ma"id ha udum hi bangkah nabatih punluganana. 23 Mu indani ya wadaday dimmatong an bangka an nalpuh ad Tiberias hidih nan da'ging di lobong an nihaggon hinan namanganan Jesus hinadan tatagu hi nagibbuhan di nunhanaana i Apu Dios. 24 Ot hidin ma"id ha odamonda i da Jesus hinadan itudtuduwana ot mi'lugandah nan bangka ot ipluydah ad Kapernaum ta eda hama'on hidi. 25 Ta hidin inakhupandahdih Jesus hinan dommangna ya alyonday, Apu Jesus, on anuud di immaliyam hitu? 26 Ya alyonay, Innila' an manu'eh eya' hamahama'on i da'yu ya gapuh nabhuganyuh nan tinapay hi ad ugaban an bokon gapuh nadan milagro an tinannigoyun ina'inat'u.
Nan Makan An Alpuwan Di Nahamad An Itaguwan
27 Alyon bon Jesus di, Hay maphod ya hanat bokon ammuna nadan makan an mapuh di eyu hamahama'on te hay ma'ahhapul di tagu ya nan makan an adi mapuh te hidiyey alpuwan di pi'taguwanyuh munnananong. Ya ha"on an Nitulang Hitun Tataguy alpuwan diyen makan te hiyah diyey inyukod Ama i ha"on. 28 Ot alyonday, Nganne moy atonmi ta wan nan pohdon Apu Dios di unudonmi? 29 Ya alyon Jesus di, Hay pohdon Apu Dios hi atonyu ya kumulug ayu i ha"on an hinnagna. 30 Ya alyonda bo di, O mu mahapul an waha atom i ha milagro ta way atonmin kumulug i he"a 31 an umat hidin mana an ina'inan handidan a'ammod ta'uh din awahdidah nan agge naboblayan. Te binahami nan nitudo' an alyonay, Han makan an nalpuh ad abunyan di indatnah ina'inanda. 32 Mu alyon Jesus di, O mu hay immannung ya bokon nan ina'inandan indat Moses di nahamad hi makan te hay nahamhamad hi makan an malpuh ad abunyan ya nan idat Ama i da'yu. 33 Ya hidiyen alyo' hi makan an malpun Apu Dios ya immalin nalpuh ad abunyan ta hiyay alpuwan di pi'taguwan hi munnananong. 34 Ya inalidan hiya di, Apu Jesus, ot daan mo ta hidiyey idatmun da'mih abigabigat. 35 Mu alyon Jesus i diday, Ha"on nan umat hi makan an alpuwan di pi'taguwanyu hi munnananong. Ot hanan tagun mangunud i ha"on ya mundinol te paddungnay adi ma'ma'aggangan ya adi ma'ma"uwoh. 36 Mu imbaga' tuwalin da'yu an ta'on on tinannigoyu nadan ina'inat'u mu hiyah diyen adi ayu kumulug i ha"on. 37 Mu wadaday inyukod Ama i ha"on an diday kumulug i ha"on ya adi mabalin hi iwalong'u dida. 38 Te manu'eh tinayna' hi ad abunyan ta immaliya' hitun luta ya ta wan ato' nan pohdon Ama an nannag i ha"on an bokon hanan pohdo' di ato'. 39 Ya hay pohdon Ama ya ipapto"u nadan tatagun inyukodnan ha"on ta ma"id ha ta'on hi ohah mihiwwe te mahuwa' didah pidwana. 40 Te ha tuwaliy pinhodna ya an namin nadan kumulug i ha"on an Imbabalena ya mahuwa' nimpe didah pidwana ta mi'tagudah munnananong. 41 Mu nadan Judyu ya ngumodongododa te hay nangalyan Jesus di hiya nan umat hi makan an nalpuh ad abunyan. 42 Te alyonday, Undan bokon hiyah nae nan hi Jesus an imbabalen Joseph? Ya tanganuna alyon hi nalpuh ad abunyan te undan agge ta'u innila da amana i inana? 43 Mu alyon Jesus di, Tanganu on ayu ngumodongodo? 44 Ibaga' i da'yu tee an ta'on on nganneh diyen tagu ya gahin di hi Ama an nannag i ha"on di mangdat hi pamhodnan kumulug ya ahi mabalin an kumulug i ha"on ta ha"on di managu i dida hitun udidin di algo. 45 Te hay intudo' handidan propeta ya alyonday, Hi Apu Dios di mangitudduh aton di tatagu. Ot nan tagun mangngol ya mangunud hinadan itudduna ya hiyay kumulug i ha"on. 46 Adi' alyon hi wada i da'yuy nanigo i Ama te immannung an ma"id ha ohah taguh nanigon hiya te ammunaa' an nalpuh awadana. 47 Ta hiya nan ibaga' i da'yu an nan tagun mundinol i ha"on ya hiyay mi'taguh munnananong 48 te ha"on nan umat hi makan an alpuwan di pi'taguwan i Apu Dios 49 an adi umat hinan mana an ina'inan handidan a'ammod ta'uh din awadandah nan agge naboblayan mu hiya damdaman nun'a'ateda. 50 Mu nan tagun mangan ituwen alyo' hi makan an nalpuh ad abunyan ya munnananong di pi'taguwana i Apu Dios. 51 Ya ibaga' bon da'yu an ha"on nan nahamad an makan an nalpuh ad abunyan. Ot nan tagun mangan ituwe ya hiyay mi'taguh munnananong. Ta hituwen adol'uy idat'uh anon nadan tataguh tun luta ta way atondan mi'tagu. 52 Ona inalih diye ya bimmungot nadan Judyu ta munhahannuda an alyonday, Nganne ihyay atonan mangipa'an hi adolna i dita'u. 53 Ot alyon bon Jesus i diday, Ibaga' i da'yu an ha"on an Nitulang Hitun Tatagu ya gahin di hay adol'uy anonyu ya hay dala' di inumonyu ya ahi mabalin an mi'tagu ayu i Apu Dios hi munnananong. 54 Te nan tagun mangan hi adol'u ya manginum hi dala' ya hiyay waday pi'taguwanah munnananong ya hiya boy mahuwa' hitun udidin di algo. 55 Te tun adol'uy nahamad an makan ya nan dala' di nahamad an ma'inum. 56 Ta nan mangan hi adol'u ya manginum hi dala' ya hiyay nanongnan middum i ha"on. Ya atbohdin nanongnay pi'idduma' i hiya. 57 Te atbohdi i ha"on an hi Ama an nannag i ha"on di alpuwan di pi'taguwa'. Ta athidi bo an nan tagun mangan hinan adol'u an paddungnay makan ya hiyay pi'taguwo' hi munnananong. 58 Te ha"on nimpe nan makan an nalpuh ad abunyan an adiya' umat i dadiyen mana an ina'inan handidan a'ammod ta'u te inanda mu nateda damdama. Mu nan tagun mangan ituwen inali' an makan ya hiyay mi'taguh munnananong. 59 Hiyah naey intuddun Jesus hidih nan a'am'amungan di Judyu hi ad Kapernaum. 60 Ya nadan nitnunitnud i Jesus an nangngol i naen intudduna ya dakolday nangalih, Nunnaud mo ahan hinaen intudduna. Ta nganne nin mahan ha e mangabulut i ha athina? 61 Mu hi Jesus ya innilanah diyen inalida ta hiya nan alyonan diday, Undan hinaen intuddu' di panginganuyanyun umunud i ha"on? 62 Mu onha tigona' an Nitulang Hitun Tatagu hi pumbangngada' hi ad abunyan ot nganne nin mahan di punnomnomyuh a'at'u? 63 Mu hay maphod ya innilaonyun nan pi'taguwan i Apu Dios ya malpuh nan Espiritunan bokon gapuh nan a'at ta'u tuwalin tagu. Ot hinaen imbaga' i da'yuh ad uwani di usalon nan Espiritu an muntudtudun da'yu ta wan mi'tagu ayuh munnananong. 64 Mu innila' an wadaday udum i da'yun adi kumulug i ha"on. Athinay imbagan Jesus te innilana tuwali dadiyen adi kumulug i hiya ya ta'on on nan tagun mangipatiliw i hiya. 65 Ya innayuna bon alyon i diday, Hiyah naey gapunah nangalya' hi gahin di hi Ama di mangdat hi pamhod nan tagun umunud ya ahi mabalin an kumulug i ha"on. 66 Ta nihipun i diye ya dakolday nangiwalong an miyunud i hiya. 67 Ta imbagan Jesus hinan Apostoles an alyonay, Ot da'yu ngay pibo on taynana'? 68 Ya hi Simon Peter di nambal ya alyonay, Apu Jesus, taynan da'a'e ot nganney udum hi emi un'unudon? Innilami an nan itudtudum ya abuh di gumapuh pi'taguwanmih munnananong. 69 Ot hiya nan he"ay patiyonmi te innilamin he"a nan na'hammad an pinto' Apu Dios an Mumpatul. 70 Ya inalin Jesus i diday, Undan agge da'yu pinto' an Apostoles i ha"on mu nehna damdamay ohan da'yun umat hi nomnom Satanas di nomnomna. 71 Hinaen imbagan Jesus ya hi Judas an hi na' Simon Iskariot te innilanan hiyay mangipatiliw i hiya an ta'on on hiyay ohah nadan Apostoles.
Hay Agge Kimmulugan Nadan I'iban Jesus I Hiya
1 Indani ya imme da Jesus hinadan boblehdi hi ad Galilee mu agge immeh ad Judea te innilanan deedahdi nadan mangipangpanguluh nadan Judyu an naminhod an mamaten hiya. 2 Yaden tuwen madatngan nan punnomnomnomanmih e nun'anallungan handidan a'ammodmih nan agge naboblayan. 3 Ta hiya nan alyon nadan linala'in i'iban Jesus i hiyay, Ot ume'a eh'ah nan ngilin hi ad Judea ta tigon nadan miyun'unud i he"a nadan milagron atom. 4 Te nganney aton di atagutaguh abobboblen manginnilan he"a hi'on iyohham hi ohan boble nadan milagro an ato'atom. 5 Athidiy imbagan nadan i'iban Jesus te ta'on on dida ya aggeda kimmulug i hiya. 6 Mu hay nambal Jesus ya alyonay, O mu bokon hi ad uwaniy umaya' te agge ni' nadatngan di e' pangipa'innilaan hi a'at'uhdi. Te adi umat i da'yu an kumpulnay pinhodyu an umayan on mabalin. 7 Te adi da'yu ahiwawan hinadan tatagu mu ha"on ya ahiwawana' an gapuh nadan adi maphod an ato'atonda ya adi miyunnudan hinan itudtudu'. 8 Ot da'yu moy mamangulun umehdi te adiya' ni' mi'yalih ad uwani te agge nimpe nadatngan nan e' pangipa'innilaan hi a'at'uhdi. 9 Ta nihaha"ad ni' hi Jesus hi ad Galilee.
Hay Immayan Jesus Hinan Templo
10 Hidin imme nadan i'iban Jesus i diyen ngilin ot makak damdamah Jesus ot umeh ad Jerusalem mu agge numpatpatigoh nadan tatagu. 11 Ya hanada'en mangipangpanguluh nadan Judyu ya adida mangmanghop an e mangibagabagah nadan tatagun na'amung hi'on waday tinigodan hiya. 12 Ya hanada'en na'amung ya hi Jesus di punhahapitanda ta wadaday mangalih maphod di pangatna mu hanada'en udum ya alyonday, Adi, te umman ena e ha'ha"ulon nadan tatagu. 13 Mu datuwen tatagu ya ikutkutyamdan munhahapit te tumakutdah pangngolan nadan mangipangpanguluh nadan Judyu. 14 Ta hidin nungginawa moh diyen ngilin ya immeh Jesus hinan Templo ot muntudduhdih nadan tatagu. 15 Ta hanada'en mangipangpanguluh nadan Judyu an nangngol ya masda'awda ta alyonday, Tanganu udot on ma"id ha adalna ya na'la"ing an muntuddu? 16 Mu alyon Jesus di, Nan itudtudu' ya bokon ha"on ya abuh di ud nomnom te umman nalpu i Apu Dios an nannag i ha"on. 17 Ot nan naminhod an mangat hinan pohdon Apu Dios ya umman ma'innilaana hi'on hituwen itudtudu' ya nalpu i Apu Dios onu nalpuh nomnom'u ya abuh. 18 Te nan tagun nan malpuh nomnomnay itudtuduna ya hay e pangipabaktuwan di tatagun hiyay gamgamana. Mu adi athidi i ha"on te hay pinhod'u ya hay e ipabaktuwan nan nannag i ha"on. Ot hinaey panginnilaanyu an adiya' ma'layyah. 19 Te adiya' umat i da'yun mangalih un'unudonyu nadan tugun Moses mu layahyu te onha athidi ot nganun ayu numanomnom hi atonyun mamaten ha"on. 20 Mu alyon nadan tatagun na'amung di, Umman on'a nee mabongbongang te undan nganne bopooh ha naminhod an mamaten he"a? 21 Ya alyon Jesus di, Undan agge immannung an gapuh din nangipaphoda' i han mundogoh i han Habadun tungo ya bimmungot ayu? 22 Ya otten ta'on on da'yu ya muntamu ayuh nan Habadun tungo te eyu ipakugit nadan imbabaleyun linala'i hi'on nadatngan nan pangunudanyuh nan imbagan Moses. Mu hay immannung ya bokon hi Moses di nangihipun i naen kugit te handidan namangulun a'ammod ta'u ot ahi hi Moses. 23 Ot at'ehdi an ta'on on Habadun tungo ya eyu ipakugit nadan imbabaleyu ta wan adiyu ibahho nan tugun Moses ya nganun ayu himmihiwon ha"on hi nangipaphoda' i han mundogoh hidin Habadun tungo? 24 Hay maphod ya pa'annomnomonyu on ahi ayu humapit ta adi namaaggon inaliyuh nibahhoy inat di ohan tagu. 25 Ta nadan udum an tataguh ad Jerusalem an nangngol i diyen inalin Jesus ya munhimbabaggaandan alyonday, Undan bokon hiyah nae nan alyonday eda patayon? 26 Ma"id ha mapto' ya na'innilaan nadan mangipangpanguluh nadan Judyu an hiya nan Kristu te tanganu on wahnan muntudtuduh tudan tatagu ya adida mohpe ipadinong? 27 Mu munduwaduwada damdama te alyonday, Umman bokon nin hiyah nae te hanan umalin Kristu ya ma"id ha nanginnilah alpuwana mu hinaen tagu ya innila ta'uy nalpuwana. 28 Ta hidin muntudtuduh Jesus hinan Templo ya inlotnan alyonay, On immannung an in'innilaa' i da'yu? Ya on innilayuy nalpuwa'? Ma"id ha mapto' ya aggeyu innila an hanan immaliya' hitun luta ya bokon ha"on di ud nomnom ya abuh te umman hay ud nomnom ya nan nannag i ha"on an hiya nan nahamad an Dios mu aggeyu in'innila. 29 Mu ha"on'e ya in'innila' te hiyay nalpuwa' ya hiyay nannag i ha"on. 30 Ta gapu i diyen inalina ya namaman pinhoddan tiliwon mu agge na'at te agge ni' inyabulut Apu Dios. 31 Ya dakolda damdamay kimmulug i hiya an dida nan nangalih immannung an hiya nan Kristu te alyonday, Undan mabalin ta wa nin bo ha ohah umali i ha iyal'alanan nakaskasda'aw di atona mu hituwen tagu? 32 Mu hidin dingngol nadan Paliseu ya nadan nabaktun padi dadiyen al'alyon nadan tatagu an a'at Jesus ot honagonda nadan guwalyah nan Templo ta eda tiliwon. 33 Mu madinol damdamah Jesus te alyonay, Na'omtang han id'idduma' i da'yu te agagga mo ya mumbangngada' hi awadan nan nannag i ha"on. 34 Ta ta'on hi ona' e hamahama'on ya adiya' akhupan i da'yu te nan umaya' ya adi mabalin hi umali ayuhdi. 35 Ta hidin dingngol nadan Judyuh diyen inalin Jesus ya munhimbabaggadan alyonday, Daana nin nan alyonah umayana ta adi ta'u pa'hamma' i hiya? Wa nin an umeh nadan boblen di Greek an awadan nadan ibba ta'un Judyu ta wan e muntudtuduhdi. 36 Te tanganuna alyon di ta'on on ta'u e hamahama'on ya adi ta'u pa'hamma' i hiya? Ya alyona boy adi ta'u mabalin an ume i diyen umayana. Ya nganne nin di pohdonan ibaga?
Nan Liting An Lummuh Pi'taguwan I Apu Dios
37 I diyen ma'udin algon diyen ngilin ya na'amung nadan tatagu te hidiyey na'anhan hinadan Judyu. Ot tuma'dog hi Jesus ot oltonan nangibagah nan in'alignan alyonay, Wahna'e ha na'uwoh ya hanat umali ayu ta uminum ayuh nan liting an idat'u. 38 Te alyon nan impitudo' Apu Dios di, Nan tagun kumulug i ha"on ya mawadaan hinan liting an alpuwan di pi'taguwan an paddungnay obob an adi matmatdu'. 39 Hanan liting an imbagan Jesus ya hiyah nae nan Espiritun Apu Dios an ipiddumnah nadan tatagun kumulug i hiya. Mu hidin nangibagaan Jesus i diye ya ma"id ni' hidiyen Espiritun Apu Dios hinadan tatagu te agge ni' nipabaktuh Jesus hi ad abunyan. 40 Ta hidin dingngol nadan tataguh diyen inalina ya inalin di udum di, Immannung peman eh'a nee an hiya nan Propeta. 41 Ya nada'en udum ya alyonday, Hiyah nae nan Kristu. Mu nadan udum ya alyonday, Bokon man. Te nan Kristu ya bokon hi ad Galilee di alpuwana. 42 Te hay impitudo' Apu Dios ya alyonay, Nan Kristu ya malpuh nan holag David. Ya atbohdin hi ad Bethlehem an boblen David di iyayyamana. 43 Ta agge nun'u'unnudan di punnomnom di tataguh nan a'at Jesus. 44 Nadan udum ya pinhoddan tiliwon mu ma"id ni' ha nangipatnan e muntiliw i hiya.
Hay Nibahhawan Di Puntiliwandan Jesus
45 Ta hanadan guwalyah nan Templo an hinnag nadan Paliseu ya nadan nabaktun padi ya aggeda tiniliw hi Jesus. Ta hiya nan hidin numbangngadda ya alyondan diday, Tanganunyu bo agge tiniliw? 46 Mu alyon nadan guwalya di, Aggemi man te hidin dongdonglonmi ya ma"aphod di panudduna an ma"id ha nipaddungana. 47 Ya alyon nadan Paliseu di, Undan ta'on on da'yu ya nihapitan ayu? 48 On tinigoyu ya wadan da'min Paliseu onu nadan mangipangpanguluh nadan tatagu hi namati i hiya? 49 Ma"id man. Te hanadan kumulug i hiya ya diday munholtap hi bungot Apu Dios te aggeda innila nan tugun Moses. 50 Mu hi Nikodemus an imme ni' hi awadan Jesus i han nahdom di nangalih nadan ibbana an alyonay, 51 Hinan uldin ta'un Judyu ya agge'e ni' nahumalya nan tagu ya adi namaaggon alyon ta'uh numbahul. 52 Mu alyondaot i hiya di, Undan i Galilee'a damdama? Ta'on on hama'om hinan impitudo' Apu Dios ot ma"id ha alyonay waha propetah malpuh ad Galilee. 53 Ta on nagibbuh hidiyen nunhahapitanda ot mumpanganamutda.
1 Ot umeh Jesus hinan nabillid an nungngadan hi Olibo.
Han Babain Na'akhupan An Nunluktap
2 Ya i diyen hiyah nawi"it ot mumbangngad boh Jesus hinan Templo. Ya dakolday tatagun na'amung ot umbun ot itudtuduwana dida. 3 Mu hidin muntudtuduh Jesus ya inighop nadan Paliseu ya nadan muntudtuduh uldin di Judyu han babain na'akhupan an nunluktap. Ot eda pata'dogon hi hinangngab nadan na'amung an tatagu. 4 Ot alyondan Jesus di, Apu Jesus, hituwen babai ya na'akhupan an nunluktap. 5 Ot nganney ibagam hi ma'at i hiya te hinan Nitudo' an Tugun Moses ya alyonay nan tagun mangiluktap hi ahawana ya mahapul an puntopa ta ingganah mate. 6 Manu'eh inatdahdi ya pinhoddan patnaon hi Jesus ta alinah waha mibahhoh pambalna ta waha ipabahuldan hiya. Mu nunyu"ung hi Jesus ot puntudo'nay gamatnah nan luta. 7 Mu ipapilit nadan tatagun mahmahan hi'on nganney ibaganah ma'at i diyen babai. Ta timma'dog mo ot alyonan diday, Hanan ma"id ha bahulnan da'yu ya hiyay mamangulu an muntopa ituwen babai. 8 Ot munyu"ung bo ot puntudo'nay gamatnah nan luta. 9 Mu hidin dingngolda nan imbagan Jesus ya way ohaon mange an impangulun nadan a'amamma. Ta lo'tat ya ammunah Jesus ya nan babain nabati. 10 Ta hidin timma'dog hi Jesus ot alyonan hiyay, Tanganu on daanda? Undan ma"id ha nabatih mampa i he"a? 11 Ya alyon diyen babai di, Ma"id, Apu Jesus. Ya alyon Jesus di, Ta'on on ha"on ya adi da'a dusaon ot ekat umanamut'a mu hanat idinongmun mangat hinadan pumbahulan.
Hi Jesus Ya Hiyay Patal
12 Wada bo han nuntudduwan Jesus ot alyonay, Ha"on nan ma'alih patal an mamatal hi nomnom di tataguh tun luta. Ot nan tagun umunud i ha"on ya adi mo umat hinadan tatagun paddungnay wahnan munhihillong. Ya wada moy pi'taguwandah munnananong. 13 Ya alyon nadan Paliseu i hiyay, Layahmu te he"a nee on imbagam di a'atmu. 14 Mu alyonan diday, Ta'on on ha"on di mangibagah a'at'u mu immannung an namin di ibaga'. Te innila' di nalpuwa' ya atbohdin innila' an hidi damdamay pumbangngada'. Mu da'yu'e ya aggeyu innila 15 te hinaen imbagayun a'at'u ya nalpuh nomnomyun tatagu. Mu ha"on ya bokon hay e' punhumalyaan hi tataguy immaliya'. 16 Ya ta'on on alinah munhumalyaa' ya nipto' di punhumalya' te bokona' oha te duwa ami i Ama an hiya nan nannag i ha"on. 17 Ya ta'on on nan wahnan Nitudo' an Tugun ya alyonay, Wadada'e ha duwah muntistigu ta mun'unnud nan ibagada ya immannung hidiyen ibagada. 18 Ot athidi bon ha"on te ibaga' di a'at'u ya tistiguwana' i Ama an nannag i ha"on. 19 Ya alyon bon nadan Paliseu di, On daan hi Amam? Ya alyonan diday, Aggeya' innilan da'yu ta hiya nan aggeyu innilah Ama. Mu onha innilaa' i da'yu ot innilayu damdamah Ama. 20 Ta hiya danaey imbagan Jesus hidin nuntudtuduwanah nan Templo hidih nan way pangi'amungandah nan pihhun midawat i Apu Dios. Mu ma"id ha nuntiliw i hiya te agge ni' nadatngan di timpuna. 21 Ya alyon bon Jesus di, Indani'e ta taynan da'yu ot eya' man hama'on i da'yu mu naladaw mo. Ta hiya nan hitun atayanyu ya nanongnan adi mapakawan di bahulyu ta adi mabalin hi umali ayuh nan umaya'. 22 Ya alyon nadan Judyu di, On nin e mumpate te tanganuna alyon hi adi mabalin hi ume ta'uh nan umayana? 23 Mu alyon bon Jesus di, Da'yu'e ya hitun lutay awadanyu ta hiya nan hay punnomnom nadan wahtun lutay punnomnomyu. Mu adi athidi i ha"on te ad abunyan di nalpuwa'. 24 Ot ibaga' i da'yu an ta'on on hitun atayanyu ya adi mapakawan di bahulyu hi'on adiyu patiyon nan imbaga' an a'at'u. 25 Mu alyonda boy, Undan ngadan'a aay? Ya alyon bon Jesus di, Nan imbaga' an a'at'u an nihipun hidin hopap di nuntanudtuduwa' ta ingganah ad uwani ya hiyah diyen agge naluman. 26 Unhaot ibaga' nadan dakol an ipabahul'un da'yu mu adi' atonhidi te ammuna nan pinhod nan nannag i ha"on di ibaga' i da'yun tatagu. Te hiya ya nipto' an namin di ibagana. 27 Mu aggeda na'awatan an nan a'at Ama ta'un hi Apu Dios di inalinan dida. 28 Ot alyon mo bon Jesus di, Hitun pangipata'doganyuh nan krus an ipata'a' an Nitulang Hitun Tatagu di ahiyu panginnilaan an immannung nadan imbagabaga' an a'at'u. Ya innilaonyu bon bokon ha"on on in'innat'uy pohdo' te hanadan imbagan Ama di inunud'u. 29 Te hi Ama an nannag i ha"on ya adiya' taytaynan ta wadawadan ha"on. Te ha"on'e ya hanadan umipa'amlong i hiyay ato'ato'. 30 Ta gapu i diyen imbagana ya dakolday kimmulug i hiya.
Hanan Nambut Hi Tagu
31 Alyon Jesus hinadan Judyu an kimmulug di, Hi'on inaynayunyu nan pangulugyun ha"on ya immannung an da'yuy nahamad hi intudduwa'. 32 Ya innilaonyu nan immannung an a'at'u ta hidiyey mangihwang i da'yu hinan paddungnay nihbutanyu. 33 Mu wadaday udum an nangngol i diye an alyonday, Ma"id man ha ud himbut i da'mi te holag da'min Abraham. On nganney ibalinan naen inalim an emi ihwangan hinan ud himbut i da'mi? 34 Ya alyon Jesus di, Ibaga' i da'yu an nan tagun mangat hi pumbahulan ya hanan pumbahulan di ay ud himbut i hiya te amod on dadiyen pumbahulan di atona. 35 Ya hana'en himbut ya ma"id ha bilangnah nan ena niha"adan an adi umat hinan imbabalen diyen niha"adana. Ot athidin da'yu i Apu Dios. 36 Ta hiya nan onha ha"on an Imbabalen Apu Dios di pundinolanyuh mangipa'aan hinan pumbahulan an amod on mummandal i da'yun mumbahul ya umannung an ma'at. 37 Ya innila' an holag da'yun Abraham mu adi ayu umat i hiya ta hiya nan pohdonyun patayona' te adiyu pohdon an unudon nadan itudtudu'. 38 Hanadan ibagabaga' ya nadan tinigo' i Ama. Mu ningamut an adiyu pohdon an unudon te nan nomnom nan nangimbabalen da'yuy un'unudonyu. 39 Ya alyon nadan Judyu di, Undan agge immannung an hi Abraham di ud holag i da'mi. Ya alyon Jesus i diday, Onha hi Abraham di ud holag i da'yu ot wan maphod di pangatyu an umat hi nangatna. 40 Ya unhaot adi ayu numanomnom hi atonyun mamaten ha"on te ha"on di mangipa'innilah nan nahamad an ma'unud an dingngol'u i Apu Dios. Ma"id ha athinah a'at Abraham. 41 Mu athinay a'atyu te ningamut an hanan pangat nan nangimbabale i da'yuy pangatyu. Ya alyonday, Adi da'mi ipaddung hinan nilaglagah te umman ohah Apu Dios an hi Amami. 42 Ya alyon Jesus di, Onha hi Apu Dios di immannung an hi Amayu ot wan pohpohdona' i da'yu. Te hiyay nalpuwa' ot ahiya' umalih tun luta. Ya nan immaliya' hitu ya bokon nimpe ha"on ya abuh di ud nomnom te hiyay nannag i ha"on. 43 Mu manu'eh adiyu ma'awatan nadan ibagabaga' ya adiyu tuwali pohdon an donglon nadan itudtudu' 44 te imbabale da'yu nimpe i Satanas ta pohpohdonyun aton nan pohdona an hiya nan pimmatepateh din hopapna ta ingganah ad uwani. Ya ma"id ha immannung tuwalih ibagana te ningamut an ma"id tuwali ha maphod hi atona. Te on han layah han impa'inghana te hiya tuwaliy nalpuwan di layah. 45 Ta hiya nan adiya' patiyon i da'yuh pangibaga' hinan nipto'. 46 Ya ta'on on ma"id ha inakhupanyuh nibahhawa' te immannung tudan ibagabaga' mu adiya' patiyon. 47 Mu innila' an manu'eh adiyu patiyon nadan tugun Apu Dios ya bokon da'yuy tataguna te hanadan tataguna ya patiyonda nan ibaga'. 48 Ya alyon nadan Judyu di, Tigom, an immannung tuwali din inalimi an i Samaria'a te da'yun i Samaria ya ahiwawan da'min Judyu. Ya immannung mahan nee an waday dimunyu an nih'op i he"a. 49 Ya alyon Jesus di, Umman aggeya' nahi'pan te on'u ipabaktuh Ama mu amod ona' pihulon i da'yu. 50 Mu ta'omman te umman bokon hay e pangipabaktuwan di tatagun ha"on di gamgama'. Mu waday ohan naminhod an mangipabaktun ha"on ot hiyay ukod an mangibagah a'at'u. 51 Ot ibaga' tee i da'yu an nan tagun manginaynayun an mangunud hinadan tudtudu' ya adi matmatte. 52 Ya alyon nadan Judyu di, Immannung mahan neen nahi'pan'a. Te on ni'mo on da Abraham hinadan propeta ot nun'a'ateda ya tanganunmu ihya alyon hi adida matmatte nadan mangunud hinadan tudtudum. 53 Undan nabakbaktu'a mu handin hi apumin hi Abraham ya handidan propeta. Undan ngadan'a ihya aay? 54 Ya alyon Jesus di, Onha ha"on di mangipabaktuh niyata' ot immannung an ma"id ha hilbina. Ta hiya nan ukod hi Ama an alyonyuh dayawonyu an mangipabaktu i ha"on. 55 Mu hay immannung ya aggeyu innilah Ama mu ha"on ya innila' te hiyay un'unudo'. Te onha alyo' hi agge' innila ot munlayaha' an umata' i da'yu. 56 Ya ta'on on hi apu ta'uh din nadnen hi Abraham ya mun'am'amlong hi nanginnilaanah umaliya' hitun luta ya namamay amlongnah din nipa'annungana. 57 Ya alyon bon nadan Judyu di, Unga'a udot nee an ma"id ni'mo ha nabongley (50 ) tawonmu ya alyom hi tinigom hi Abraham? 58 Ya alyon bon Jesus di, Ibaga' i da'yu an ta'on on hidin agge ni' niyayyam hi Abraham ya wadaa' mo tuwali. 59 Mu hidin inalin Jesus hidiye ya pun'agamlahday batun pampadan hiya. Mu na'ibagan immayuduk hi Jesus hinadan tatagu ot inayunan umaan hidih nan Templo.
Han Lala'in Napilok An Nihipun Hi Niyayyamana
1 Hidin mundaldallanan da Jesus ya tinigoda han lala'i an nihipun hi niyayyamana ya napilok. 2 Ya alyon nan itudtuduwanan hiyay, Apu Jesus, tanganu on namaag ya napilok hituwen taguh niyayyamana? On gapuh bahulna onu gapuh bahul nadan a'ammodna? 3 Ya alyon Jesus i diday, Bokon danaey gapuna. Mu manu'eh napilok ya ta wan mipatigo nan abalinan Apu Dios an mangipaphod hi napilok. 4 Te ad uwanin mapatal di pangatan ta'uh nan ipatamun nan nannag i ha"on te indanit madatngan di hilong ot ma"id ha mabalin hi muntamu. 5 Te ad uwanin wahtuwa' ni' hitun luta ya ay hanan ma"id ha ahdomana te wadaa' an mangipapatal hi nomnom di tatagu. 6 Ot tumokpah nan luta ta napalut nan pito' ot alana ot ilitanah matan nan napilok. 7 Ot alyonay, Ekat eka mun'apuh nan way lobong an nungngadan hi Siloam. Hay ibalinan nan Siloam ya nahnag. Ta immeh diyen napilok ot e mun'apu ya tumigo mohpey matana ot umanamut. 8 Ya hidin tinigon nadan hinaggona ya nadan udum an nanigotigo i hiyah din ena immodo'odowan ya alyonday, Undan bokon hiyah nae din napilok an um'umbun an immanod'oddo? 9 Ya alyon nadan udum di, Ot ten hiyah nae. Mu alyon nadan udum di, Bokon nin mu ay hanan hiya. Ta lo'tat mo ya himmapit hidiyen nipaphod an napilok ni' ot alyonay, Ha"on hidiyen ibagbagayu. 10 Ya manahmahandan alyonday, Nganney na'at ta pamaag udot ya tumigo mohpey matam? 11 Ya alyonay, Umman han hi Jesus di timmukpah nan luta ta napalut nan pito' ot alana ot ipaklanah mata' ot ahina alyon di eya' mun'apuh nan lobong an nungngadan hi Siloam. Ot hidiyey inat'u. Ya tumigo mohpey mata'. 12 Ya alyonda boy, Ot daan hidiyen tagu? Ya alyonay, Agge' innila. 13 Ot iyedah diyen lala'in napilok ni' hinadan Paliseu 14 te hidiyen nangipaphodan Jesus i hiya ya Habadun tungo. 15 Ta onda dimmatong ot mahmahan bon nadan Paliseu an alyondan hiyay, Nganney na'at ta tumigo mohpey matam? Ya inuhuhna bon didan alyonay, Pinaklaan Jesus di mata' hi pito' ot ahi' e apuwan ya tumigoy mata'. 16 Ta ha moy alyon nadan udum an Paliseu ya alyonday, Undan hi Apu Dios di nalpuwan di abalinan ha athinan adina unudon nan nibagah nan tugun an ma'unud hinan Habadun tungo? Mu alyon nadan udum di, O mu onha layahna ot ma"iddot ha abalinanan mangat hi milagro. Ta hidiyey linummuh nagogodwaan nadan Paliseu. 17 Ta impidwada bon nummahmah hinan lala'in alyonday, O ya he"a ya nganney punnomnommuh a'at diyen tagun nangipaphod hi matam? Ya alyonay, Innila' an hiya ya propeta. 18 Mu nadan Judyu ya adida patiyon an hidiyen lala'i ya napilok ni' ta hiya nan impa'ayagda mo nadan a'ammodna 19 ot ibagadan alyonday, On hiyah tuwe nan imbabaleyu an nihipun hi niyayyamana ya napilok? Ya tanganu on tumigoy matanah ad uwani? 20 Ya alyonday, O hiyah nae nan imbabalemin napilok hi niyayyamana. 21 Mu aggemi innilay na'at ya ta'on on nan nangipaphod. Mu mahmahanyun hiya ot makilog an innilanan mambal. 22 Manu'eh athidiy nambal dadiyen a'ammodna ya tumakutdah nadan ap'apun di Judyu. Te hay hinahapit nadan mangipangpanguluh nadan Judyu ya an namin nadan mangalih hi Jesus nan Kristu ya pa'aanondah nan a'am'amungan di Judyu ta adida pi'yamungon hinan pundayawanda. 23 Ta hiyah diyey gapunah nangalyanday mahmahandan hiya ot makilog. 24 Ta impa'ayag mo bon nadan Paliseu nan napilok ni' ot alyondan hiyay, Isapatam i Apu Dios ta nan immannung di ibagam i da'mi te innilami an hidiyen tagu ya numbahul. 25 Ya alyon diyen lala'i di, Agge' innilah on numbahul onu agge. Mu hay innila' ya napiloka' ni' mu ten ad uwani ya tumigoy mata'. 26 Ya alyonda bo di, On nganne aay di inatnan nangipaphod hi matam? 27 Ya alyonay, Ot ten imbaga' i da'yu mu adiyu patiyon. On pinhodyu damdaman umunud i hiya ta hiya nan pohdonyun ipidwa' bon uhuhon? 28 Mu onnot on impadngolandan alyonday, On he"a nee nan immunud i hiya. Umman da'mi'e ya hi Moses di un'unudonmi. 29 Te innilamin hi Apu Dios ya ni'hapit i Moses hidin nangdatanah nan tugun i hiya. Mu hinaen tagu ya aggemi innilay nalpuwana. 30 Ya inalin bon diyen nipaphod an napilok di, Ngalngalam mahan ha a'atyu. Ta'on ona impaphod di mata' ya alyonyu damdamah aggeyu innilay nalpuwana? 31 Innila ta'un adi idat Apu Dios di athidin abalinan hinadan nabahulan te hay pangdatana ya hanadan mangat hinan pohdona. 32 Ma"id ha dingdingngol ta'u i ha taguh abalinanan ipaphod di tagu an nihipun hi niyayyamana ya napilok. 33 Ot hinaen tagu ya onha bokon hi Apu Dios di nalpuwana ot ma"id ha abalinana. 34 Ta namamay bungot nadan Paliseu ot alyonday, Tanganu udot on he"an na'abahhulan di muntuddun da'mi? Ot pun'ipalah'unda i diyen a'am'amunganda. 35 Ta hidin dingngol Jesus di nangipalah'unanda i diyen lala'i ot ena punhama'. Ta ona inakhupan ot alyonan hiyay, On patiyom nan Nitulang Hitun Tatagu? 36 Ya alyon diyen lala'i di, Apu Jesus, ipa'innilam i ha"on hidiyen tagu ta way ato' an kumulug i hiya. 37 Ya alyon Jesus di, Tinigom mo te ha"on teen mi'haphappitan i he"a. 38 Ot alyon mon diyen lala'i di, Apu Jesus, kumuluga' i he"a. Ot inayunan mundu"un ot dayawonah Jesus. 39 Ya alyon Jesus di, Immaliya' hitun luta ta way aton nadan tatagun manginnilah numbahulanda. Te nan tagun nabahulan ya paddungnay nahilngan di punnomnomna an umat hinan munhihillong di panigona. Ta nadan mangabulut an paddungnay napilokda ya diday mipaphod. Mu nadan tatagun mangalih aggeda napilok ya diday mumbalin hi paddungnay napilok. 40 Ta hidin dingngol nadan udum an Paliseu hidiyen inalin Jesus ya alyonday, Nganne aay? On da'miy pangibagam i nae? 41 Ya alyon Jesus di, Onha abulutonyun napilok ayu ot pakawanon da'yu i Apu Dios. Mu athina'e neen alyonyuy agge ayu napilok ot minaynayun an nabahulan ayu.
Hay Ni'aligan Nan Mumpastol Hi Kalnero
1 Alyon bon Jesus hinadan Paliseu di, Hanat nomnomonyu boh tuwen ibaga' i da'yu. Hanan adi mangi'wah nan panton di kulungan di kalnero ta ona ikayat ya mangako. 2 Mu hanan mangi'wah nan panto ya hiya nan mumpastol i dida. 3 Ya hiyay paghopon nan mungguwalyah nan kulungan di kalnero. Ya imatunan nadan kalneroy hapitna hi'ona ayagan dida. Te ohha'ohhaona didan ngadanon on ahina impalah'un. 4 Ya ipanguluna'e dida ya mitnudda te imminghadan hiya. 5 Mu adida mitnud hinan tagun aggeda innila te ondaot bumtik hi'on imatunanday hapitna an bokon hiya nan mumpastol i dida. 6 In'alig Jesus hidiyen inuhuhna mu aggeda na'awatan. Hay Ni'aligan Nan Nahamad An Panto 7 Alyon bon Jesus hinadan Paliseu di, Ha"on nan mi'alig hi panton pangi'wan nadan kalnero an hunggop hinan kulunganda. 8 Hanada'en namangulun immali an mangalih diday hinnag Apu Dios an mumpastol hinadan kalnero ya dida nadan mumpangako. Ta hiya nan agge inunud nadan kalnero dida. 9 Te ha"on tuwali nan paddungnay panto an pangi'wan di tatagun umeh awadan Apu Dios. Ot hanadan mangi'wa i ha"on ya mihwangda. Ya ipapto"u dida an umat hi pangat nan mumpastol hi kalnero an iyena didah awadan di maphod an pangananda on ahina inyanamut dida. 10 Mu hanada'en mangako ya umalida ta mangakoda ya pumateda ya puma"ihda. Mu ha"on'e ya immaliya' ta hanadan kumulug i ha"on ya nahamad di itaguwanda te ipapto' Apu Dios dida ta ma"id ha pungkulanganda.
Hanan Nahamad An Mumpastol hi Kalnero
11 Alyon bon Jesus di, Ha"on nan nahamad an mumpastol te nundadaana' an mangiyateh nadan kalnero ta mihwangdah nan edaot atayan. 12 Mu hana'en mipabo'laan an mumpastol ya adina iyaguh nadan kalnero te bokon tuwali hiyay ud bagih nadan kalnero. Te onha waha tigondah mangalin layon ya bumtikda te tumakutda. Ta pun'an diyen layon di udum ya numpudugna nadan udum an kalnero ta mahihi"anda. 13 Manu'eh bumtik ya ma"id nimpe tuwali ha pangiyaguhnah nadan kalnero te bokon hiyay ud kalnero te on nipabo'laan ya abuh. 14 Ha"on nimpe tuwali nan nahamad an mumpastol te innila' nadan kalnero' ya innilaa' damdaman dida 15 an umat i da'min Ama an nun'innila ami te hin'ama ami. Ta hiya nan iyate' di pangipapto"uh nadan kalnero. 16 Wadaday udum an kalnero' an aggeda ni' hinunggop hinan kulungan. Ta hiya nan mahapul an ayaga' dida ta donglonda'ey hapit'u ya iddum'u didah nadan ibbada ta wan mumbalindah ohan halun an ohay mangipastol i dida. 17 Ya manu'eh pohpohdona' i Ama ya abuluto' an ta'on on mateya' ta ahiya' mahuwan i hiya. 18 Ya ma"id ha mabalin an mamogpog hi nitaguwa' te on ha"on tuwaliy ud nomnom an mangipulang hi nitaguwa'. Te waday abalina' an mangipulang ya waday abalina' bo an mamangngad te hidiyey imbagan Amah ato'. 19 Ta hidin dingngol nadan Judyuh diyen inalin Jesus ya nunhihinnat'on di punnomnomda. 20 Ta dakolday mangali hi, Nganu mahan on e dongdonglon ha athinah nahi'pan an tagu an on mabongbongang? 21 Mu alyon nadan udum di, Undan mabalin ta athinay panapit di nahi'pan? Ya undan mabalin ta hanan nahi'pan ya ipaphodnay matan di napilok ta tumigo?
Hay Nan'ugan Nadan Judyu I Jesus
22 Hidin nadatngan nan ngilin di punnomnomnoman nadan Judyu hi nangiyappitan handidan a'ammoddah nan Templo i Apu Dios ya nipaddih an lowang. 23 Mu imme da Jesus hi ad Jerusalem. Ya hidin mundaldallanan hi Jesus hinan nangadanan hi Balkon Solomon 24 ya imme nadan mangipangpanguluh nadan Judyu ot mili'wohdan hiya ot alyonday, Ibagam hi'on immannung an he"a nan Kristu onu bokon. 25 Ya alyon Jesus di, On'u dan agge imbagabagan da'yuy niyata' mu adiyu patiyon? Ya hanadan milagro an tinannigoyun ina'inat'uy panginnilaanyu an hinnaga' i Ama. 26 Mu ningamut an adiya' patiyon i da'yu te bokon da'yu tuwali nadan nibilang hi kalnero'. 27 Te nadan kalnero' ya imatunanday hapit'u ya unudona' i dida ya innila' damdama dida. 28 Ot diday pi'taguwo' hi munnananong ta adida matmatte ta ma"id mo ha mabalin hi mangihi"an i didan ha"on. 29 Te hi Ama an nangiyukod i didan ha"on ya ma"id ha nipaddungan nan ongal an abalinana. Ta ma"id nimpe ha mabalin hi mangihi"an i dida i Ama te ongal nimpey abalinana. 30 Ya da'mi i Ama ya on ami oha. 31 Mu hidin dingngol nadan Judyuh diyen inalin Jesus ya pun'aladaot di batuh pampada ta pamatedan hiya. 32 Mu alyon Jesus i diday, Hi an namin nadan milagron impa'at Aman ha"on ya nganne i dadiyen inat'uy gumapuh eyu pampaan i ha"on? 33 Ya alyonday, Bokon nadan milagron inatmuy gumapuh pampaanmin he"a te hay gapuna ya hanan layah an imbagam. Te nganunmu udot alyon hi he"ah Apu Dios yaden un'a tagu ya abuh. 34 Ya alyon Jesus di, Hinan Nitudo' an Tugun ya wada nan inalinan a'at nadan ap'apuh din nadnen alyonay, Ay ayu dios damdama. 35 Ya hidiyen imbagan Apu Dios ya minaynayun an adi mahukkatan hi inggana. Ot at'ehdin hiyay nangibagah ayda dios nadan propeta 36 ya tanganu onyu alyon hi layah nan imbaga' an Imbabaleya' i Apu Dios? Yaden immannung an ha"on nan pinto'nan umalih tun luta. 37 Ot onha ma"id ha atigana an hi Ama di nangipa'at i ha"on hinadan inat'u ya ta'on hi adiya' patiyon i da'yu. 38 Mu ta'omman hi adiya' patiyon mu ta patiyonyu nadan milagron ina'inat'u ta wan panginnilaanyu an hi Apu Dios ya wadan ha"on ya wadaa' bon hiya. 39 Mu gapu bo i diyen inalina ya edaot tiliwon mu binumtik. 40 Ta nakak moh Jesus hi ad Jerusalem ot umagwat hinan wangwang an nungngadan hi Jordan hidih nan way numbanonyagan John ot miha"ad ni' hidi. 41 Ya dakolday tatagun immeh awadana. Ya alyonday, Manu te ma"id ha inat John hi milagro mu an namin nadan imbaganan a'at tuwen tagu ya nipa'annung. 42 Ta hiya nan dakolday tatagun kimmulug i Jesus i diyen boble.
Hay Natayan Lasarus
1 Hidih ad Betani ya wada han mundogoh an hi Lasarus an hi ibban da Mary i Marta. 2 Hidiyen hi Mary ya hiya nan nangihiit hinan na'angnginan lanah hukin Jesus ot pamu'nahnay ibu'na. 3 Ta didan duwa i Marta di nannag hi e mangipa'innilan Jesus an mundogoh hi ibbadan hi Lasarus an pinpinhod Jesus. 4 Mu hidin dingngol Jesus hidiye ya alyonay, Innila' an adina iyateh diyen dogohna. Mu athidiy na'at ta wan mipatigoy anabaktun Apu Dios ya ta'on on hay anabaktu' an Imbabalena. 5 Ya ta'on on pinpinhod Jesus dadiyen tulun hina'aggi 6 ya agge ni' imme. Ta nala"uh di duway algo ot 7 alyona mohpeh nadan itudtuduwanay, Ibangngad ta'uh ad Judea. 8 Mu alyon nadan itudtuduwanay, Apu Jesus, tanganun ta'u bo ibangngad hidi yaden atna teey algoh nala"uh hi e pamatayannot nadan tataguhdi i he"a. 9 Mu alyon Jesus di, Undan bokon himpulut duway (12 ) olas hinan mapatal? Ot nan tagun mundallanan hinan mapatal ya adi mihali'dud te matigo nan awona. 10 Hanan ena pundallananan hinan mahdom di ihali'dudana te munhihillong. 11 Ot alyon bon Jesus di, Hanan iba ta'un hi Lasarus ya nalo' mu ume ta'u ta e' bangonon. 12 Ya alyonday, Ot maphod hi'on nalo' ta mabalin an pumhod. 13 Mu hay pinhod Jesus an ibaga ya nateh Lasarus. Mu hay na'awatanda ya alyonda on immannung an nalo'. 14 Ta alyon mon Jesus di, Umman nateh Lasarus 15 mu maphod ta ma"ida' hidih din natayana ta wan hi umayan ta'u ya tigonyuy ato' ta wan mihamad di pangulugyun ha"on. Ot ma'ayu ta ume ta'u. 16 Ta hi Thomas an alyondah hi Dappel ya inalinah nadan ibbanan itudtuduwan Jesus di, Mi'ye ta'un namin ta ta'on on mi'yate ta'un hiya. 17 Ta hidin dimmatong da Jesus hi ad Betani ya dingngolnan nala"uh moy opat di algo hi nilubu'an Lasarus. 18 Ya hidiyen boblen awadanda ya nihaggon hi ad Jerusalem an umeh tuluy kilumitluy nundawwiyanda. 19 Ta hiya nan dakolday Judyu an nalpuh ad Jerusalem an immeh balen da Marta i Mary ta eda inal'alubyag dida.
Hay Mummahuh Nate Ya Hay Mangdat Hi Pi'taguwan
20 Hidin dingngol Marta an tuwe da Jesus ot ma'annen e midamu i dida. Mu hi Mary ya nabatihdih baleda. 21 Ta hidin nundadammuda ya inalin Marta i Jesus di, Apu Jesus, onha wahtu'ah din nundogohan ibba' ot wan agge nate. 22 Mu ta'on on ad uwani ya innila' an nan ibagam i Apu Dios ya atona. 23 Ya alyon Jesus di, Adi'a minomnoman ot tumaguh ibbam. 24 Ya alyon Marta di, O innila' an tumaguh udum hi algoh tun amahuwan di numpun'ate. 25 Ya alyon Jesus di, Ha"on nan mummahuh nate ya ha"on boy mangdat hi itaguwan. Ot hanan kumulug i ha"on ya ta'on on mateh ad uwani ya mi'tagu i Apu Dios hi munnananong. 26 Te an namin nadan kumulug i ha"on ya waday pi'taguwandah munnananong. On patiyom hituwen imbaga'? 27 Ya alyon Marta di, Apu Jesus, patiyo' te innila' an he"a nan Kristu an Imbabalen Apu Dios an hihinnodmin umalih tun luta. 28 Ot ibangngad Marta hi awadan ibbanan hi Mary ot ikutyamnan alyonay, Wahnan immali nan muntudtudu an ipa'ayag da'a. 29 Ya natanna'dog hi Mary ot mangen ena damuwon da Jesus 30 te aggeda ni' dimmatong hinan boble te immohnongdah nan nanamuwan Marta i dida. 31 Ya hidin tinigon nadan Judyu an na'amung hi nakakan Mary ya nitnudda te alyonda on umeh nan nilubu'an ibbana ta hidiy ena kumgaan. 32 Mu hidin dimmatong hi Mary hi awadan da Jesus ot inayunan mundu"un hi hinangngabna. Ya mungkoga an alyonay, Apu Jesus, onha wahtu'ah din nundogohan ibba' ot wan agge nin ot nate. 33 Ya hidin tinigon Jesus an kumgah Mary ya ta'on on nadan Judyu an nitnud i hiya ya nunhiglan mahkit hi punnomnomana an gapuh homo'nan dida. 34 Ot alyonay, Daanay nangilubu'anyun hiya? Ya alyonday, Ume ta'u Apu Jesus ta tigom. 35 Ya ta'on on hi Jesus ya limmuwa. 36 Ta hidin tinigon nadan Judyu ya inalin di udum di, Immannung eh'a neen ongal di naminhodnan Lasarus. 37 Mu nadan udum ya alyonday, Ot ten hiyay nangipaphod hi matan nan napilok ta tumigo ot onha wahtu ot alinah impaphodnah Lasarus ta agge nate.
Hay Namahuwan Lasarus
38 Ta hidin dimmatongdah nan nilubu'an Lasarus an natungab i han ongal an batu ya nunhiglan umukayungan hi Jesus. 39 Ta alyonay, Aanonyu nan tungab. Mu alyon Marta di, Apu Jesus, ad uwani e mon mi'apat teeh algoh nilubu'ana ya nunhigla mahan mon ma"agub. 40 Mu alyon Jesus di, Undan agge' imbaga i he"a Marta an wada'ey pangulugmu ya tigom di anabaktun Apu Dios. 41 Ot eda mo aanon nan tungab nan lubu'an. Ta hidin inaanda ot itangad Jesus hi ad abunyan ot alyonay, Ama, munhanaa' te dingngolmu boy dasal'u. 42 Ya innilaa' tuwalin he"a ya nanongnan donglom di ibaga'. Ya manu'eh impadngol'uh tuwen imbaga' i he"a ya ta donglon tudan tatagu ta wan patiyonda an he"ay nannag i ha"on. 43 Ot tumkuk an alyonay, Lasarus, ma'ukat'a. 44 Ya alinah on himmawwang hi Lasarus an nunnanong nan linen an niputiput hi hukina ya adolna ya nalibbutan hi luput di uluna. Ot alyon Jesus hinadan tataguy, Aanonyu nan niputiput i hiya ta way atonan dumallan.
Hay Nunhahapitandah Atondan Muntiliw I Jesus
45 Ta dakol nadan Judyu an nitnud i Mary an kimmulug i Jesus an gapu i diyen tinigodan inatna. 46 Mu nadan udum ya immedah awadan nadan Paliseu ot eda ihudhud hidiyen inat Jesus. 47 Ta impa'ayag nadan Paliseu ya nadan nabaktun padi nadan udum an mangipangpanguluh nadan Judyu ta na'amungdan namin ot alyonday, Nganne nin di aton ta'u te aay an dakol mo nayyay ina'inatnah milagro? 48 Ot adi ta'u e padinongon ya umannung an lo'tat ya hiyay un'unudon an namin nadan tatagu. Ya at'ehdiy ma'at ya ma"id ha mapto' ya bumungot nadan ap'apun di i Roma ot ma"id ha bahhonan dadagonda tun Templo ya tun numboblayan ta'u ta mahiyahhiya' ta'u. 49 Mu hi Kayapas an nabaktun padi i diyen tawon di himmapit ot alyonay, Ma"id mahan nee ha innilayu. 50 Undan aggeyu innilan udu'dulnay mateh naen ohan tagu mu ta bokon dita'un namin an Judyuy mabahbah? 51 Mu hidiyen imbagana ya aggena innila an hi Apu Dios di nangipanomnom i hiya te hiyay nabaktun padi i diyen tawon. Ya athidiy inalina te hi Jesus di mangiyateh nadan ibbanan Judyu. 52 Mu bokon nadan Judyu ya abuh di iyatena te ta'on on nadan i'imbabalen Apu Dios hi abobleboble ta wan ahina amungon dida ta ma'ohhada. 53 Nihipun i diyen algo ya nunhahapitanday atondan mamate i Jesus. 54 Ta hiya nan agge numpatpatigoh Jesus hinadan a'am'amungan di Judyu. Ot makak hi ad Judea ot ipluynah ad Epraim an nihaggon hinan agge naboblayan ot hidiy ihaha"adandah nadan itudtuduwana. 55 Mu hidin agagga ya madatngan nan ngilin di punnomnomnomandah nihwangan handidan a'ammoddah ateh ad Egypt ya dakolday tatagun immeh ad Jerusalem an nalpuh abobboble. Ta eda aton nan nibagah nan tugun an atonda ta wan mibilangdah malinis ta midadaanda i diyen ngilin. 56 Ya dadiyen tatagun uggan umeh nan Templo ya pinhoddan tigon hi Jesus ta hiya nan munhimbabaggadan alyonday, On umali nin hi Jesus hi ad uwanin ngilin onu adi? 57 Mu nada'e pibon Paliseu ya nadan nabaktun padi ya imbagadah nadan tatagu ta ipa'inniladan diday awadan Jesus ta way atondan muntiliw i hiya.
Hay Nangihiitan Mary Hinan Lanah Hukin Jesus
1 Hidin onom di algo ya ahi madatngan nan ngilin ya imme da Jesus hi ad Betani an nunhituwan din nate an hi Lasarus an tinagun Jesus. 2 Ta onda dimmatong da Jesus ya indadaan Marta di anonda. Ta hidin manganda ya ni"an hi Lasarus i dida. 3 Yaden hi Mary e ya ena inukat han butilyan nattuwan hi na'angnginan lana an nard ot ihiitnah hukin Jesus ot pamu'nahnay ibu'na. Ta immalimuttamut di banglunah nan bale. 4 Mu nan ohan itudtuduwan Jesus an hi Judas Iskariot an hiya nan mangipatiliw i hiya ya alyonay, 5 Ayayyuka. Onha mannot ha igattang hinae ot ongal an pihhu ta mabalin an midat hinadan nun'awotwot. Te hay balolna ya mabo'lah nan hintawon. 6 Mu hidiyen imbagan Judas ya on pohod di hapitna ya abuh te hay immannung ya ma"id ha punnomnomnah nadan nun'awotwot. Te ona aka'akawon nadan pihhun niyukod i hiya an ida'idat di tatagun dida. 7 Ot alyon Jesus i Judas di, Ukod i hiyah atona. Te umman hinae'en lana ya ona tuwali impapa"e ta usalona ta midadaan di adol'u hi e' ilubu'an. 8 Hanada'en nun'awotwot an pangdatanyuh iboddangyu ya nanongnan wadawadada i da'yu. Mu ha"on'e ya adi minaynayun di e' id'idduman i da'yu. 9 Hidin dingngol nadan dakol an Judyu an wadah Jesus hi ad Betani ot mitnuddahdi. Mu bokon hi Jesus ya ammunay pinhoddan e tigon te ta'on on hi Lasarus an tinagunah din natayana. 10 Ta hiya nan ta'on on hi Lasarus ya pinhod nadan nabaktun padi an ipapate. 11 Te gapuh namahuwana ya dakolday Judyu an nangiwalong hinan inunudda tuwali ta hi Jesus moy un'unudonda.
Hay Immayan Jesus Hi Ad Jerusalem
12 Hidiyen nabiggat ya dingngol nadan dakol an tatagun nahayup i diyen ngilin an umeh Jesus hi ad Jerusalem. 13 Ot eda pun'alay tubun di palma ot mangedan e manamun hiya on ahitutukukdan alyonday, Madayaw'a an hinnag Apu Dios an Patul ta'un tinanud Israel. 14 Yaden hi Jesus e ya ona inakhupan han kilaw an dongki ot puntakkayana. Ta hidiyey nipa'annungan nan impitudo' Apu Dios an alyonay, 15 Mundinol ayun tataguh ad Jerusalem. Te nan Patulyu ya tigonyun tuwen nitakke i han kilaw an dongki. 16 Mu nadan itudtuduwan Jesus ya aggeda ni' na'awatan i diyen na'atana mu hidin imme moh Jesus hi ad abunyan ya ahida mohpe nomnomnomon an hiyay nipa'annungan nan impitudo' Apu Dios hidin nadne. 17 Ya hanada'en tatagun nanigoh din nanaguwan Jesus i Lasarus ya eda imbagabagah diyen na'at. 18 Ta hiya nan nundongol ta dakolday tatagun e nanamun Jesus. 19 Mu nada'e pibon Paliseu ya nunhahapitdan alyonday, Adi ta'u tee abalinan an padinongon. Te tigon ta'u'e an pamaag ya hiyay unudon an namin di tatagu. 20 Ya wadaday bokon Judyu an Greek an ni'ye i diyen ngilin hi ad Jerusalem ta eda mi'dayaw i Apu Dios. 21 Ta diday immeh nan ohan itudtuduwan Jesus an hi Philip an i Betsayda hidih ad Galilee ad ot ibagadan hiyan alyonday, Donglom'en iba te pinhodmi man an tigon hi Jesus. 22 Ot e ibagan Philip i Andrew hidiyen imbagada ot umedan duwah awadan Jesus ot ibagadan hiya. 23 Ya alyon Jesus di, Nadatngan mo tee nan e' ipabaktuwan an Nitulang Hitun Tatagu. 24 Mu ibaga' i da'yu an hay ipaddungan nan ma'at i ha"on ta wan dumakolday kumulug i ha"on ya nan ohok an gahin di ihok hinan luta ta milubu' ya ahi humango ta bumunga ta dumakol. 25 Ot nan tagun hay pi'taguwanah tun luta ya abuh di nonomnomona ya mihi"an i Apu Dios hi inggana. Mu nan tagun bokon hay itaguwanah tun luta ya abuh di nomnomnomona ta ha ahan nan pangunudanan Apu Dios ya hiyay mi'taguh munnananong. 26 Ot nadan naminhod an munhilbin ha"on ya mahapul an ha"on di nanongnah un'unudonda ta mabalin an hanan umaya' ya mi'yalidan ha"on. Te an namin nadan munhilbin ha"on ya ipabaktun Ama.
Hay Nangibagaan Jesus Hi Ena Atayan
27 Alyon bon Jesus di, Ad uwani ya nunhiglan mahkit hi e' punnomnoman hinan e' punligatan. Mu ta'on on athidi ya adi' dawaton i Ama ta adiya' ni' mate te hiyah naey gapunah immaliya' hitun luta. 28 Ta ona indappuh diye ot mundasal an alyonay, Ama, dawato' an ipatigom di anabaktum hinadan tatagu. Ya alinah on wada han hapit an nalpuh ad abunyan an alyonay, Impatigo' mo tuwaliy anabaktu' an gapuh nadan ina'inatmu. Mu ta'on ya ipatigo' bo. 29 Ya dingngol nadan na'amung hidiyen munhapit mu alyonday, Kimmidul. Mu nadan udum ya alyonday, Umman ni'hapit nan anghel Apu Dios i hiya. 30 Mu alyon Jesus di, Umman da'yuy nangipadngolan Apu Dios i nae an bokon ha"on ta panginnilaanyu an dingngolna nan imbaga' i hiya. 31 Te tuwen madatngan di pangipatigan Apu Dios hi nangabakanah nadan adi maphod an ma'ma'at hitun luta ya ta'on on hi Satanas an mangipangpanguluh nadan tataguh tun luta. 32 Te hitun ipabaktuwa' ya mabalin an dakolday tatagun kumulug i ha"on. 33 Hidiyey imbagan Jesus ta ipa'innilanay a'at di ena atayan. 34 Mu alyon nadan tatagu di, Hay nituddun da'mi hinan Nitudo' an Tugun ya alyonay, Nan Kristu ya minaynayun di itaguwanah inggana. Mu nganunmu bo alyon hi Nan Nitulang Hitun Tatagu ya mipata' hi krus? Undan nganneh diye an Nitulang Hitun Tatagu? 35 Ya alyon Jesus di, Ha"on an mamatal hi punnomnom di tagu ya adi madney id'idduma' i da'yu ot hanat donglonyu nadan itudtudu' ta adi ayu ay wahnan munhihillong. Te hanan mundallanan hinan hilong ya adina tigon di umayana. 36 Ot ad uwanin wadaa' ni' an mamatal hi punnomnomyu ya maphod on ayu kumulug i ha"on ta wan mapatalan di punnomnomyu. Ta ona inalih diye ot umaan hidi an agge numpatpatigon dida.
Hay Agge Kimmulugan Nadan Judyu I Jesus
37 Hanadan Judyu ya tinannigoda nadan dakol an milagro an ina'inat Jesus mu hiya damdaman adida kumulug. 38 Ta diday nipa'annungan din impitudo' Apu Dios i Isaiah an alyonay, Nganne nin mahan ha mamatih nan ipa'innilami? Ya nganneda nin di pangipatigan Apu Dios hinan ongal an abalinana? 39 Atdahdi te alyon tuwalin Isaiah di, 40 Datuwen tatagu ya paddungnay pinilok Apu Dios ta adi tumigoy matada. Ya paddungnay impakulhinay nomnomda ta adida ma'awatan nan a'at Apu Dios. Ta hiya nan adida muntutuyuh nadan bahulda ta hiya nan ma"id ha aton Apu Dios an mangipaphod i dida. 41 Athidiy imbagan Isaiah te nipatigon hiya nan a'at di anabaktun Jesus. 42 Mu ta'on on athidi ya dakolda damdama nadan mangipangpanguluh nadan Judyu an kimmulug i Jesus mu aggeda imbagbaga te tumakutdah nadan Paliseu te alinah adida pi'yamungon didah nan a'am'amunganda. 43 Te dida'e ya hay e pangipabaktuwan di tatagun diday pohpohdonda an bokon hanan e pangipabaktuwan Apu Dios i dida.
Hay Inalin Jesus Hi Munhumalyah Tatagu
44 Inlot Jesus di hapitnan nuntudtudu an alyonay, Nan tagun kumulug i ha"on ya bokon ha"on ya ammunay kinulugna te ta'on on nan nannag i ha"on. 45 Ya atbohdih nan nanginnilah a'at'u an na'innilaana damdamay a'at nan nannag i ha"on. 46 Te immaliya' ta wan patala' di punnomnom di tataguh tun luta an mangulug i ha"on ta wan adida minaynayun an miha"ad hinan paddungnay munhihillong. 47 Ya ta'on on hanadan adi mangunud hinadan dingngoldan hapit'u ya adi' humalyaon dida. Te immaliya' hitun luta ta ihwang'uy tatagu an bokon hay e' panumalyaan i diday nun'iyali'. 48 Mu hitun udidin di algo ya waday ahi munhumalyah nadan humihiwon ha"on ya mungngoheh nadan itudtudu'. Ya hay a'innilaana an numbahulda ya hay aggeda nangunudan hinadan inali'ali'. 49 Te hanadan intanudtudu' ya agge nalpun ha"on ya abuh te inun'unud'u nan imbagan Ama an nannag i ha"on. 50 Hanadan itudtudu' nimpe ya nalpu i Ama ot hanadan mangunud hinadan tugun Ama ya mi'tagudan hiyah munnananong.
Hay Nangulahan Jesus Hi Hukin Nadan Itudtuduwana
1 I diyen ibiggatana ya i diyey pangihipunandah nan ngilin di punnomnomnomandah nihwangan handidan a'ammoddah ateh ad Egypt ya innilan Jesus an nadatngan moy panaynanah tun luta ta mumbangngad i Amana. Ya nunhiglay pamhod Jesus hinadan kimmulug i hiya. Ta hidiyen nahdom di nangipatiganah nan ongal an pamhodnan dida. 2 Ta i diyen mun'ahdom ya na'ubung da Jesus hinadan itudtuduwana ta manganda. Mu hi Judas Iskariot an hi na' Simon ya impanomnom tuwalin Satanas i hiyay atonan mangipatiliw i Jesus. 3 Mu innilan Jesus an ongal di abalinana an indat Amanan hiya. Ya innilanan hi Apu Dios di nalpuwana ta hiya nan hiya boy pumbangngadana. 4 Indani ya timma'dog ot aanona nan oddah di lubungna ot alana han tuwalya ot iwakohnah gitangna. 5 Ot ikuyagna nan liting hinan besin ot ulahanay hukin nadan itudtuduwana ot pu'nahanah nan tuwalya. 6 Mu hidin nipto' i Simon Peter ya alyon Peter di, Apu Jesus, on ulaham di huki'? 7 Ya alyon Jesus di, Innila' an ad uwani ya aggem innilay a'at tuwen ato'. Mu udum hi algo ya innilaom. 8 Ya alyon Peter di, O mu adi' ahan pohdon an he"ay mun'ulah hi huki'. Ya alyon mon Jesus di, Adi'a'e mumpa'ulah ya ma"id ha niyatam i ha"on. 9 Ot alyon mon Simon Peter di, Ot at'ehna ya agam mo ta ta'on on hay huki' ya ta'le' ya ulu' ya ulaham. 10 Ya in'alig Jesus an alyonay, Nan tagun nagibbuh mon nun'amoh ya adi mahapul bon amhon te ammuna mo nan hukina an nahuhupu' hinan ena dimmanallanan di ma'ulahan. Ya da'yu'e ya mibilang ayuh malinis an ammuna han oha an adi. 11 Manu'eh athidiy inalin Jesus ya innilanan waday oha i dida an adi mibilang hi malinis ta hiyay mangipatiliw i hiya. 12 Ot hidin nagibbuh an inulahanay hukidan namin ot ilubungna mohpeh diyen oddah di lubungna ot mumbangngad hinan inumbunana. Ot alyonan diday, On na'awatanyuh naen inat'un da'yu? 13 Alyonyuy ha"on nan muntudtudu i da'yu ya ha"on di Ap'apuyu. Ya immannung an athidiy a'at'u. 14 Mu ta'on on athidi an ha"on di muntudtudun da'yu ya ha"on di Ap'apuyu ya inulaha' di hukiyu. Ot maphod on atonyuh tuwe an munhin'u'ulah ayuh hukin di hinohha. 15 Ot hanat hituwen pangat'un da'yuy pangiyunnudanyu. 16 Ot ibaga' i da'yu an ma"id ha baal hi nabakbaktu mu nan ud baal i hiya. Ya atbohdi nan hinnagda an e muntuddu an adi mabalin hi nabakbaktu mu nan nannag i hiya. 17 Ot ad uwani mo an na'awatanyu datuwe ya hanat atonyu damdama ot pa'amlongon da'yu i Apu Dios. 18 Mu bokon da'yun namin di pangalya' te innila' di a'at nadan pinto"u te waday ohan da'yun agge immannung an niddum i ha"on. Mu ta'on ta mipa'annung din impitudo' Apu Dios an alyonay, Hanan ohah nadan nun'ibba'ibba' an ni"ani"an i ha"on ya mi'buhul i ha"on. 19 Agge ni' na'at hituwe mu ibaga' teeh ad uwani i da'yu ta hitun ipa'annungana ya patiyonyun immannung nan imbaga' an a'at'u. 20 Ya ibaga' bo i da'yu an hanan tagun mangabulut hinan honago' an umat i da'yu ya ha"on di inabulutna. Ya atbohdin inabulutnah Ama an nannag i ha"on.
Hay Nangipa'innilaan Jesus Hinan Mangipatiliw I Hiya
21 Hidin inalin Jesus hidiye ya matigon minomnoman. Ot alyonay, Ibaga' bo i da'yu an hay ahi mangipatiliw i ha"on ya oha i da'yu. 22 Ta pamaag ya muntitiggawan nadan itudtuduwana te aggeda innila hi'on nganne i diday pangibagan Jesus i diye. 23 Hay nihaggon i Jesus hinan pangananda ya nan pinpinhodna an ohah nadan itudtuduwana 24 ta hiyay nangisinyasan Simon Peter hi mummahmah i Jesus hi'on ngannen diday mangipatiliw i hiya. 25 Ta inwingina mo i Jesus ot ikutyamnan alyonay, Apu Jesus, on nganneh diyen alyom hi mangipatiliw i he"a? 26 Ya alyon Jesus di, Nan pangidata' ituwen itamol'un tinapay ya hiyah diye. Ot itamolna nan tinapay ot idawawana i Judas Iskariot an hi na' Simon. 27 Ta hidin inalan Judas nan tinapay ya nih'op hi Satanas i hiya. Ot alyon mon Jesus i hiya di, Agam ta atom nan ninomnommun aton. 28 Mu agge na'awatan nadan itudtuduwana nan pinhodnan alyon i Judas. 29 Ya gapu ta hi Judas di niyukodan nan na'amung an pihhuda ya hay ninomnom nadan udum ya alyonday wan waday e ipagattang Jesus i hiyah nan mahapulda i diyen ngilin onu waday ena idat hi pihhuh nadan nun'awotwot. 30 Ta hidin inan Judas nan tinapay ot inayunan lumah'un ya dee mon nahdom.
Nan Balun Tugun Jesus
31 Hidin imme moh Judas ya alyon Jesus di, Ad uwaniy ipabaktuwan nan Nitulang Hitun Tatagu ta wan mipabaktu damdamah Apu Dios. 32 Te di'et mipabaktuh Apu Dios an gapuh nan ma'at i ha"on ya adi madne ya ipabaktuwa' damdaman hiya. 33 Ot ibaga' i da'yu an na'omtang mo tee han idduma' i da'yun i'iba. Ta ahiya' e hamahama'on mu ibaga' i da'yu tee din imbaga' hinadan mangipangpanguluh nadan Judyu an hanan umaya' ya adi mabalin hi umali ayuhdi. 34 Ta hiya nan hay baluh itugun'un da'yu ya hanat mumpopohhodan ayu an umat hinan pamhod'un da'yu. 35 Te atonyu'ehdi ya hidiyey panginnilaan di tatagu an ha"on di un'unudonyu.
Hay Nangipa'innilaan Jesus Hi Pangiha"utan Peter I Hiya
36 Ya alyon Peter di, Apu Jesus, undan danay umayam? Ya alyon Jesus di, Adi mabalin hi mi'yali'ah nan umaya' hi ad uwani mu udum hi algo ya mitnud'a. 37 Ya alyon bon Peter di, Mu tanganu on adi mabalin hi mi'yeya' hi ad uwani? Umman nundadaana' an mangiyate i he"a. 38 Ya alyon Jesus di, On immannung an iyatem di pangipapto'mun ha"on? Ibaga' i he"a an adi tumalanuh ad uwanin nahdom ya mumpitlun alyom hi aggeya' innila.
Nan Pangi'wan An Ume I Apu Dios
1 Alyon bon Jesus di, Adi ayu minomnoman. Ta hay maphod ya inaynayunyun mundinol i Apu Dios ya mundinol ayu damdaman ha"on. 2 Te hidih nan nunhituwan Ama ya dakol nadan mun'a'aphod an punhituwan. Ot mamanguluwa' an ume ta wan e' idadaan an namin di iha"adanyuh tun umaliyanyu. Te onha agge immannung ot adi' ibaga i da'yu. 3 Ta nidadaan'e ya mumbangngada' ta awiton da'yu. Te pinhod'un umali ayuh awada'. 4 Ya mabalin an mangunud ayu te innilayu nan awon. 5 Mu himmapit hi Tomas ya alyonay, Apu Jesus, aggemi man innila nan umayam ot nganney panginnilaanmih nan awon? 6 Ya alyon Jesus di, Ha"on nan awon te ha"on di alpuwan nan nipto' an ma'unud ya nan pi'taguwan i Apu Dios. Ta hiya nan ma"id ha mabalin hi umeh awadan Ama hi'onda adi i'wa i ha"on. 7 Ot hi'on innilaa' i da'yu ya innilayu damdamah Ama. Ya immannung an innilayuh ad uwani te tinigoyu mo. 8 Ya alyon Philip di, Apu Jesus, at'ehna ya nganunmu adi ipatigoh Amam i da'mi ta wan mapnek ami? 9 Ya inalin Jesus di, Ngalngalam mahan han niyatanyu. Nadney nidduma' i da'yu ya aggeyu innilay a'at'u? Ibaga' i da'yu an nan tagun nanigon ha"on ya tinigonah Ama. Ya tanganunmu bo alyon hi ipatigo' hi Ama? 10 Undan adim patiyon an wadaa' i Ama ya atbohdi i Ama an wada i ha"on? Ya an namin nadan impa'in'innila' i da'yu ya nadan ina'inat'un tinannigoyu ya agge nalpun ha"on ya abuh te hay nangat ya hi Ama an wadan ha"on. 11 Ot hiya nan mahapul an patiyonyu nan imbaga' an wadawadaa' i Ama ya atbohdin Ama an wadawadan ha"on. Mu alinah on bokon hanadan imbagabaga' di gapunah kumuluganyun ha"on ya hanat hanadan milagron ina'inat'uy kumuluganyu. 12 Ot ibaga' i da'yu an hanadan kumulug i ha"on ya mabalin an atonda nadan umat hinadan ina'inat'u. Ya ong'ongngal di abalinanyu te mumbangngada' i Ama ta way ato' an bumoddang i da'yu. 13 Ta an namin di ibagayun Ama an gapuh kimmuluganyun ha"on ya midat i da'yu. Te pohdo' an nan ato' an Imbabalenay mangipatigoh anabaktun Ama. 14 Ot an namin di ibagayu an gapuh kimmuluganyu i ha"on ya ato'. 15 Ya onha pohpohdona' i da'yu ot unudonyu nadan tugun'u.
Hay Nangibagaan Jesus Hi Umaliyan Nan Espiritun Apu Dios
16 Alyon bon Jesus di, Ibaga' i Ama ta honagona han umalin bumoddang i da'yu ta middum i da'yuh inggana 17 an hidiye nan Espiritu ta hiyay mangipa'innilah nadan nipto'. Mu adi middum hinadan adi kumulug i ha"on te aggeda innilay a'atna ta hiya nan adida ma'awatan. Mu da'yun immunud i ha"on ya innilaonyuy a'atna ya middum i da'yuh inggana. 18 Ya ta'on on taynan da'yuh ad uwani ya adi ayu umat hinan napuhig an ninganuy te ahiya' mumbangngad. 19 Te immannung an agagga mo ya adiya' tigon hinadan agge kimmulug i ha"on. Mu da'yu'e ya ahiya' tigon te tumaguwa'. Ot atbohdin da'yu an mi'tagu ayun ha"on. 20 Ta hitun madatngan hidiyen algo ya ahiyu mohpe ma'awatan an wadaa' i Ama. Ya atbohdin wada ayun ha"on te wadaa' hinan nitaguwanyu. 21 Ot hanan tagun immannung an waday pamhodnan ha"on ya abulutona nadan tudtudu' ya inunudna. Ot hanan athidin waday pamhodnan ha"on ya pohpohdon damdaman Ama. Ya atbohdin ha"on an pohpohdo' damdama ya hiyay pangipa'innilaa' hi a'at'u. 22 Ya alyon nan ohan hi Judas an bokon hi Judas Iskariot di, Apu Jesus, tanganu on da'mi ya ammunay pangipa'innilaam an bokon hi atagutaguh tun luta? 23 Ya alyon Jesus di, O te nan tagun waday pamhodnan ha"on ya diday mangunud hinan tudtudu'. Ta hiya nan pohpohdon damdaman Ama ya middum amin duwah nan nitaguwana. 24 Mu nadan ma"id ha pamhoddan ha"on ya adida unudon nadan tudtudu'. Ya hituwen inali' ya agge nalpuh nomnom'u ya abuh te nalpu i Ama an nannag i ha"on. 25 Ya innayun bon Jesus an alyon di, Impa'innila' danaen da'yu te wahtuwa' ni' an midmiddum i da'yu. 26 Mu adi madne ya honagon Ama nan bumoddang i da'yu an nan Espirituna ta hiyay manginaynayun hinan tamu' an muntudtudun da'yu ya hiya boy mangipanomnom hinadan imbagabaga' i da'yu. 27 Ta ta'on hi taynan da'yu ya ipalinggop da'yu damdama. Ya hituwen linggop ya na'ahammad an adi umat hinan linggop di tataguh tun luta. Ot hanat adi ayu minomnoman ya adi ayu tumakut. 28 Ya dingngolyu nan inali' an ta'on on umeya' mu mumbangngada' damdama. Ot hi'on nahamad di pamhodyun ha"on ya mun'am'amlong ayu hi pumbangngada' i Ama te hiya ya nabakbaktu mu ha"on. 29 Ta'on hi adi ni' ma'at danaeh ad uwani mu ten padana' i da'yu ta wan hitun a'atana ya patiyonyu. 30 Te na'omtang mo tee han pi'hapita' i da'yu te tuwen madatngan moy umaliyan Satanas an ap'apun nadan tataguh tun luta. Mu ma"id damdama ha abalinanan mangabak i ha"on. 31 Mu manu'eh waday ma'at i ha"on ya ta ipa'innila' hi tataguh tun lutay a'at di pamhod'un Ama. Ta hiya nan ato' an namin nan imbagana. Ta ona inalih diye ot alyonay, Ma'ayu ta ume ta'u.
Nan Nahamad An Adol Di Greyp
1 Wada bo han in'alig Jesus an alyonay, Ha"on nan nahamad an adol di nitanom an greyp. Ya hi Amay mumpapto' ituwen nitanom. 2 Ta an namin nadan haping an adi bumunga ya aanona. Mu hanadan haping an bumunga ya iphodnan linisan ta dumakdakkol di ibungada. 3 Ot umat ayu i datuwen haping an nalinisan te inabulutyu nadan intanuddu'. 4 Ot hay maphod ya munnanong ayun ha"on ta munnanonga' i da'yu. Te umat hinan haping di greyp an gahin hi mitoto'to' hinan adolna ya ahi bumunga. Ta athidi i da'yu an gahin di ha"on di pundinolanyu ya ahi waday maphod hi iyatanyu. 5 Te ha"on an umat hi adol di greyp ya gahin on ha"on nimpey pundinolanyu ta umat ayuh nan haping an mitoto'to' hinan adol ta ahi waday abalinanyun mangat hi maphod an hidiyey paddungnay ibungayu. Te gahin on wadaa' i da'yu ya ahi waday abalinanyun mangat hi maphod. 6 Te nan tagun bokon ha"on di pundinolana ya umat hinan haping an na'aan ta namaganan'e ya inamung ta pu'ulon. 7 Ya onha inaynayunyun mundinol i ha"on ta unudonyu nadan intanuddu' ot an namin di ibagayun ha"on ya midat i da'yu. 8 Ya nan panginaynayunanyun mangat hi maphod ta paddungnay bumungabunga ayu ya hidiyey pangipabaktuwanyun Ama ta atigana an ha"on di un'unudonyu. 9 Te ongal di pamhod Ama i ha"on ya atbohdiy pamhod'un da'yu. Ot hanat nanongnan mundinol ayuh nan pamhod'un da'yu. 10 Ot hay mangidat hi dinolyuh nan pamhod'un da'yu ya nan pangun'unudanyuh nadan tudtudu' an umat i ha"on an un'unudo' nadan pohdon Ama ta hiya nan madinola' hinan pamhodnan ha"on. 11 Ot danaey itugun'un da'yu te pohdo' an mi'yam'amlong ayun ha"on hinan ma"id ha nipaddunganan amlong. 12 Mu hay ipa'anhan'un itugun i da'yu ya hanat mumpopohhodan ayu an umat hinan pamhod'un da'yu. 13 Ya hay nahamad hi aton an mangipatigoh pamhod hinadan ibba ya hi'on nundadaanta an mangiyate hi iphodanda. 14 Ot hi'on un'unudonyu nadan tugun'u ya immannung an da'yuy i'iba'. 15 Ta hiya nan adi da'yu mo ibilang hi baal te nan baal ya aggena innilay nomnom nan ud baal i hiya. Mu ha"on ya imbilang da'yuh i'iba' te an namin nadan imbagan Ama i ha"on ya imbaga' damdaman da'yu. 16 Mu bokon da'yuy namto' i ha"on te ha"on di namto' i da'yu ta way atonyun manginaynayun an mangat hinan ipatamun Apu Dios an hidiye nan adi mapa"ih an bungayu. Ot an namin di ibagayun Ama hi'on idinolyun ha"on ya idatna. 17 Ot pidwo' bon ibaga i da'yu an mahapul nimpe an mumpopohhodan ayu.
Hay Humihiwawan Nadan Agge Kimmulug Hinadan Kimmulug I Jesus
18 Alyon bon Jesus di, Ahiwawan da'yu'eh nadan tatagu an gapuh kimmuluganyun ha"on ya nomnomnomonyu an ha"on di namangulun inahiwawanda. 19 Te onha umat ayu pibon dida an agge kimmulug ot mabalin an pohpohdon da'yu ya ibilang da'yuh ibbada. Mu pinto' da'yun ha"on ta hiya nan adi ayu umat i dida ta hidiyey gapunah pangahiwawanda i da'yu. 20 Ya nomnomnomonyu din imbaga' i da'yu an nan baal ya agge nabakbaktu mu nan ud baal i hiya. Ya innilayun napalpaligata' ot ta'on on da'yu ya paligaton da'yuh nadan tatagu. Ya wadaday namatih nadan intudtudu' ot atbohdin da'yu an wadaday mamatih nadan itudtuduyu. 21 Ya manu'eh waday mamalpaligat i da'yu an kimmulug i ha"on ya aggeda innilay a'at Apu Dios an nannag i ha"on. 22 Ya onha aggeya' immalih tun lutan nuntudtudu ot wan alyon nadan tataguy ma"id ha bahulda. Mu ad uwanin immaliya' ya adi mabalin hi alyondah ma"id ha bahulda. 23 Ot hi'on waday humihiwon ha"on ya hi Amay hiniwawanda. 24 Ya onha aggeda tinannigo nadan milagro an ina'inat'u ot mabalin an alyonday ma"id ha bahulda. Mu ta'on on tinannigoda mu hiyah diyen ahiwawan da'min Ama. 25 Ta hiyah naey nipa'annungan din nitudo' hinan Nitudo' an Tugun an alyonay, Ahiwawana' hinadan tatagu an ta'on on ma"id ha bahul'un dida. 26 Mu honago' han bumoddang i da'yu an malpu i Ama an hidiye nan Espirituna an mangitudtuduh nadan nipto' ya mangipa'innilah nan a'at'u. 27 Ya ta'on on da'yu ya mabalin mohpe an eyu ipa'in'innilay a'at'u te da'yu nadan ni'uyu'uyug i ha"on an nihipun hidin nangihipuna' an nuntudtudu ta ingganah ad uwani.
1 Alyon bon Jesus di, Manu'eh imbaga' danae i da'yu ya ta wan ihamadyuy pangulugyu ta ta'on on waday punligatanyu ya adiya' du'gon i da'yu. 2 Te innila' an udum hi algo ya pun'ipalah'un da'yuh nan a'am'amungan di Judyu an adi da'yu pi'hayyupon i dida. Ya pumpateday udum i da'yu te hidiyey inniladah atondan mangipa'amlong i Apu Dios. 3 Ya athidiy atonda te aggeya' innila ya atbohdin aggeda innilah Ama. 4 Aggeda ni' na'at datuwe mu ipa'innila' hi ad uwani ta hitun a'atana ya nomnomnomonyu an pinadana' tuwali i da'yu.
Hay Tamun Nan Espiritun Apu Dios
Alyon bon Jesus di, Hidin hopapnah nuntudtuduwa' ya agge' imbaga danae te wadaa' ni' i da'yu. 5 Mu ad uwani ya te mon mun'adatngan di pumbangngada' hinan nannag i ha"on ya ma"id ha ta'on on oha i da'yu hi mummahmah hi'on daanay umaya'. 6 Te onnot boh on nan impa'innila' an eyu pumpaligatan hi udum hi algoy nomnomnomonyu. Ta hiya nan athina an on ayu umukayungan. 7 Mu ibaga' i da'yu an immannung an hituwen e' panaynan i da'yu ya iphodanyu. Te adiya"e ume ya ma"id ha aton nan Espiritu an umalin bumoddang i da'yu. Ta hiya nan mahapul an umeya' ta honago' ta umali i da'yu. 8 Ya i diyen umaliyana ya ipa'innilanah nadan adi kumulug nan a'at di bahul ya nadan mahapul an atonda ta wan mibilangdah maphod ya hay a'at di punhumalyan Apu Dios i dida. 9 Ta hay ipa'innilanah a'at di bahul ya nan adida kumulugan i ha"on. 10 Ya ipa'innilana nadan atonda ta wan mibilangdah maphod te inyate' di bahulyun tatagu ot ahiya' mumbangngad i Ama ta ma"id mo ha tigonyun ha"on. 11 Ya nan a'at di punhumalyan Apu Dios an matigoh nan nangabakana i Satanas an ap'apun nadan agge kimmulug hitun luta. 12 Dakol di pinhod'un ipa'innila i da'yu mu innila' an adiyu damdama ni' ma'awatan hi ad uwani. 13 Mu hitun umaliyan nan Espiritun Apu Dios an mangipa'innilah nadan nipto' an ma'unud ya boddangan da'yun mangat i dadiyen nipto' an pangat. Mu hay ipa'innilana ya bokon nan nalpuh nomnomna te ammuna nadan ipa'innilan Apu Dios. Ya ipa'innilana bo nadan ma'at i da'yuh udum hi algo. 14 Ya ha"on di ipabaktuna te nan tugun'u damdamay ipa'innilana i da'yu. 15 Te an namin nan wadan Ama ya wadan ha"on. Ta hiya nan alyo' di nan tugun'uy ipa'innilan nan Espiritu i da'yu.
Hay Inomnoman Nadan Itudtuduwan Jesus
16 Ya alyon bon Jesus di, Agagga mo ya adiya' tigon i da'yu. Mu adi damdama madne ya tigona'. 17 Ya alyon nadan udum an itudtuduwanah nadan ibbaday, Tanganuna nin alyon hi agagga mo ya adi ta'u tigon ya adi madne ya tigon ta'u bo? Ya nganne nin di pinhodnan ibagah nan alyonay umeh awadan Amana? 18 Ya nganne nin di pinhodnan ibagah nan adi madne? 19 Mu innilan Jesus an pohdondan mahmahan nan ibalinan diyen inalina ot alyonan diday, On hay pinhodyun mahmahan ya nan alyo' hi agagga mo ya adiya' tigon mu adi madne ya tigona' bo? 20 Ibaga' i da'yu an ahi ayu lumuwa an gapuh umukayunganyu. Mu hanada'en agge kimmulug ya nunhiglay amlongda i diyen ma'at i ha"on. Mu adi madney eyu umukayungan te ahi ayu mun'am'amlong. 21 Te umat hinan babain nadatngan'ey pun'ayyamana ya nunhiglay pumpaligatana. Mu indani ta himmawwang nan golang ya ma'ibagan malingling nan numpaligatana te mun'am'amlong i diyen golang an inyayyamna. 22 Ot athidiy ma'at i da'yu te ad uwani ya umukayungan ayu. Mu hitun amahuwa' ta tigona' i da'yu ya ahi nunhiglay amlongyu. Ya ma"id ha mabalin hi mangaan i diyen amlong i da'yu. 23 Ta mihipun i diye ya adi mahapul an ha"on di pumbagaanyuh boddang. Te nomnomnomonyu tun ibaga' an an namin di ibagayun Ama an gapuh pangulugyun ha"on ya idatna. 24 Mu ingganah ad uwani ya ma"id ni' ha imbagayu i Ama hinan pohdonyun idatnan da'yu. Ot hay maphod ya ibagayu nan mahapulyu ot midat i da'yu ta wan nahamad di eyu pun'am'amlongan. 25 Ya alyon bon Jesus di, Hanadan imbagabaga' i da'yu ya in'ali'alig'u. Mu udum hi algo ya dadno'o' moy ato' an mangipa'innilan da'yuh nan a'at Ama. 26 Ya hiya mohpey pumbaganyuh nan mahapulyu an gapuh pangulugyun ha"on ta adi mo mahapul an ha"on di mangibagan hiyah nan ibagayu. 27 Te pohpohdon da'yu i Ama an gapuh naminhodanyun ha"on ya hay namatiyanyu an hiyay nannag i ha"on 28 ta immaliya' hitun luta. Mu teen ad uwani ya taynan da'yuh tun luta ta mumbangngada' i Ama. 29 Ya alyon nadan itudtuduwanay, Danaen imbagam hi ad uwani ya nadadno' mohpe an agge ni'alig. 30 Ot ad uwani ya innilami mon he"ay nanginnilah an namin an ta'on on hay nomnommi. Ta hiya nan patiyonmi an nalpu'a i Apu Dios. 31 Ya alyon Jesus di, On immannung an patiyonyu mohpe? 32 Padana' tee i da'yu an agagga ya mahiyahhiya' ayu ta punhintataynana' an way ohaon umanamut hi nunhituwana. Mu bokona' damdama oha te wadah Ama an pun'ibba'. 33 Ya manu'eh ibaga' datuwen da'yu ya ta wan bumoddang hi pangulugyun ha"on ta luminggop di punnomnomyu te dakol di punligatanyuh tun luta. Mu hanat adi ayu tumakut te inabak'u mo ayan namin nadan adi maphod an wah tun luta.
Hay Nangidasalan Jesus Hinadan Kimmulug I Hiya
1 Hidin imbagan Jesus dadiyen namin ya intangadnah ad abunyan ot mundasal an alyonay, Ama, ad uwaniy nadatngan di em pangipa'innilaan hi anabaktu' an Imbabalem ta way ato' an mangipa'innila damdamah anabaktum. 2 Te he"ay nangiyukod i ha"on hitudan tatagu. Ta an namin nadan pinto'mun kumulug i ha"on ya pi'taguwo' didah munnananong. 3 Ta hituwen pi'taguwandah munnananong di panginnilaanda an he"a nan immannung an Dios an ma"id ha udum. Ya innilaonda damdama an ha"on nan Kristu an hinnagmuh tun luta. 4 Ot impatigo' di anabaktum hitudan tatagu hinan e' nangigibbuhan hinadan impatamum i ha"on. 5 Ta hiya nan ad uwanin pumbangngada' hi awadam Ama ya dawato' an hanat ipabangngadmu i ha"on nan anabaktu' tuwali hidin agge ni' nalmu tun luta. 6 Impa'innila' di a'atmu Ama i datuwen tatagu an agge ni' kimmulug. Ot gapu ta he"ay namto' i dida ya kimmulugda mon ha"on ot unudonda nadan tugunmu. 7 Ta hiya nan ad uwani ya inniladan an namin nadan ina'inat'u ya he"ay nalpuwana. 8 Te an namin nadan tugunmun inyukodmun ha"on ya impa'innila' i dida. Ya maphod ta inabulutda ta hiya nan ad uwani ya inniladan immannung an he"ay nannag i ha"on. 9 Ot hay dawato' i he"a Ama ya hanat boddangam dida. Mu bokon hanadan agge kimmulug i ha"on di ibagbaga' te datuwen pinto'mun kimmulug i ha"on an tatagum di alyo' hi boddangam. 10 Te an namin datuwen nibilang hi tatagu' ya tatagum damdama te he"ay namto' i dida ta kimmulugda i ha"on ta diday mangipatigoh anabaktu'. 11 Ot ad uwani ya tuwen madatngan di pumbangngada' hinah awadam. Mu datuwen tatagun pinto'mu ya mataynandah tun luta. Ot he"a ahan Ama di ukod an mumpapto' i dida ta wan he"ay nanongnah unudonda. Ya ta wan an naminda ya ma'ohhada an umat hi na'ohhaanta. 12 Nihipun hi awada' i dida ta ingganah ad uwani ya impanapto"u dida an gapuh nan abalina' an nalpu i he"a. Ta hiya nan ma"id ha nihiwwe i dida an ammuna nan oha te on tuwali hidiyey iyatana an gapuh nan adi maphod an pangatna. Ta hiyay nipa'annungan nan impitudo'muh din nadne. 13 Ot ad uwanin mumbangngada' i he"a ya impadngol'u i tudan tataguy dasal'u ta mawada i dida nan nunhiglan amlong an malpu i ha"on. 14 Ya impa'innila' i didan namin nadan tugunmu ot unudonda. Ta hiya nan ahiwawan nadan agge kimmulug dida te adida iyunnudan hinadan pangatda an umat hi inat'u an agge' inyunnudan hinan pangatda. 15 Mu adi' alyon hi pa'aanom didah tun luta mu hay dawato' ya hanat ihwangmu didah nadan pamalbalin Satanas. 16 Ta nan a'atda ya umat hinan a'at'un adi' iyunnudan hinan pangat nadan agge kimmulug. 17 Ya hanat boddangam dida ta ihamaddan unudon nadan nipto' an tugunmu. 18 Ot honago' damdama dida an umat hi nannagam i ha"on hitun luta ta wan eda ipa'in'innilay a'atmuh nadan tatagun agge ni' nanginnilah nadan tugunmu. 19 Ot gapun dida ya iyappit'uy adol'u ta paddungnay mi'nong i he"a ta iphodan nadan tatagum ta wan ta'on on dida ya miyappitdan he"a. 20 Ya bokon datuwen nangulug hi ad uwani ya abuh di idasala' te ta'on on hanadan kumulug hi udum hi algo an gapuh e pangipa'innilaan datuweh nadan tugunmu. 21 Ya hay dasal'u ya hanat ma'ohhadan namin an gapuh niddumandan dita ta umatda i dita an na'ohhata. Ta tigon'en hanadan agge kimmulug hidiyen a'atda ya mabalin an patiyonda an he"ay nannag i ha"on. 22 Ot gapu ta impabaktuwa' i he"a ya atbohdiy ato' i dida ta way atondan ma'ohha an umat hi na'ohhaanta. 23 Te pinhod'un nanongnan wadaa' i dida an umat hinan awadam i ha"on. Ot hanat ma'ohhada nimpe ta panginnilaan nadan agge kimmulug an he"ay nannag i ha"on. Ya ta ma'innilaanda an ongal di pamhodmun dida an umat hinan pamhodmun ha"on. 24 Ot hay pinhod'u Ama ya hanat udum hi algo ya datuwen tatagun pinto'mun kimmulug i ha"on ya umalidan middum i ditah nan awadam ta wan mi'yam'amlongdah pangipabaktuwam i ha"on an gapuh nan ongal an pamhodmun ha"on an nihipun hidin agge ni' nalmu tun luta. 25 Ot he"a Ama ya nipto' di pangatmu mu agge da'a innilah tudan agge kimmulug i ha"on. Mu innila da'a i ha"on ya atbohdih nadan tatagun inyukodmun ha"on an inniladan he"ay nannag i ha"on 26 te diday nangipa'innilaa' hi a'atmu. Ya inaynayun'un mangipa'innilan dida ta wan mawadan dida nan pamhod an umat hinan pamhodmun ha"on. Te at'ehdiy pamhodda ya midduma' i dida.
Hay Nuntiliwandan Jesus
1 Hidin nagibbuh an nundasal hi Jesus ot makak an in'uyugna nadan itudtuduwana ot agwatonda nan wa"el an nungngadan hi Kidron ot umedah nan dommangna i han natanoman hi olibo. 2 Ya innilan Judas hidiyen nangipluyanda te hidiy imminghah ugganda umayan i da Jesus. Hituwen hi Judas ya hiya nan mangipatiliw i Jesus. 3 Ot i'uyug Judas nadan dakol an titindalu ya nadan pulis an hinnag nadan nabaktun padi ya nadan Paliseu ot ipanguluna didahdih nan awadan da Jesus an nundilagda ya numpangdondah matadom. 4 Mu innilan tuwalin Jesus an namin nadan ma'at i hiya. Ta hiya nan hidin himmawwangda ot e midamu ot alyonan diday, Nganney eyu hama'on? 5 Ya alyonday, Hi Jesus an i Nasaret. Ya alyonay, Ten ha"on tee. Ya wahdih Judas an ni'ita'dog i dida. 6 Mu hidin inalin Jesus di ha"on tee ya inhunodda ya mun'atutukkadda. 7 Ya alyon bon Jesus di, On nganne aay di eyu hama'on? Ya alyonda boy, Hi Jesus an i Nasaret. 8 Ya alyon bon Jesus di, Ot ten imbaga' an ha"on tee. Ot ha"on'ey hama'onyu ya hanat adiyu ilagat tudan nun'ibba'. 9 Manu'eh imbagan Jesus hidiye ya ta ipa'annungan din indasalna i Amana an alyonay, An namin nadan inyukodmun ha"on ya ma"id ha ohah mihiwwe i ha"on. 10 Ya hi Simon Peter e ya nunhihikot. Ta hinuknutnay ispadana ot ipalangna ta na'aan di winawwan an ingan di ohah nadan himbut nan nabaktun padi. Hay ngadan diyen himbut ya hi Malkus. 11 Mu alyon Jesus i Peter di, Ihikotmu nan ispadam. Te abuluto' hituwen punholholtapa' te hituwey pinhod Amah ma'at i ha"on. 12 Ta ona inalih diye ya impudong nadan tindaluh Jesus an didah nan opisyalda ya nadan mangipangpanguluh nadan Judyu ot pawwidonda. Ta onda binobod 13 ot iyeda ni' i Anas an hi aman nan ahawan Kayapas an nabaktun padi i diyen tawon. 14 Ya hidiyen hi Kayapas ya hiya din nangalih nadan na'amung an Judyu di, Udu'dulnah on mateh naen ohan tagu mu hanan mate ta'un namin.
Hay Nangiha"utan Peter An Nun'ibba'ibbanah Jesus
15 Ya da Simon Peter hinan nun'ibbanan itudtuduwan Jesus ya nitnunitnudda i da Jesus. Ya hituwen ohan itudtuduwan Jesus ya in'innilan nan nabaktun padi ta hiya nan ni'ihgop hinan lita"angan nan balen diyen nabaktun padi. 16 Mu hi Peter ya aggeda innila ta hiya nan immohnong hidih nan bahhel di geyt. Ot ibangngad diyen nun'ibbana an nanginnilah nan nabaktun padi ot e mi'hapit hinan babain mungguwalyah nan geyt ta paghoponah Peter. 17 Mu hidin tinigon diyen babaih Peter ya alyonan hiyay, On bokon he"ay ohah nadan intudtuduwan naen tagu? Ya alyon Peter di, Bokon man. 18 Ya gapu ta kottokottol ya nun'apuy nadan tagala ya nadan guwalyah nan Templo ta pun'aniduwanda. Ot umeh Peter ot e mi'yan'annidun dida. 19 Yaden hi Jesus e ya wahdin humalyaon nan nabaktun padi an mahmahanay mipanggep hinadan itudtuduwana ya hi'on nganney intanuddunan dida. 20 Ya alyon Jesus di, Na'en intanuddu' hinadan tatagu ya ma"id ha agge nangngol te eya' timmanudduh nadan a'am'amungan di Judyu ya hinan Templo. 21 Mu tanganu on ha"on di punmahmaham an bokon hanadan tatagun nangngol hinadan intanuddu' ot innilada? 22 Ya na'ibagon di ohah nadan tindalun tinampu' hi Jesus ot alyonay, Tanganunmu ihya aton hinay pambalmuh nan nabaktun padi? 23 Ya alyon Jesus di, On waday imbaga' hi adi maphod? Hi'on wada ya ibagam. Mu hi'on immannung nadan imbaga' ya tanganu on pamaaggon tumampu"a? 24 Ot ipiyen Anas hi Jesus an nunnanong an nabobod hi awadan Kayapas an nabaktun padi. 25 Yaden hi Peter e ya wahdin mi'yan'anniduh nan lita"angan. Ya wadada boy nangibagan alyonday, Ot ten he"ay ohah nadan intudtuduwan naen tagu? Mu inha"ut bon Peter an alyonay, Ay bokon man attog. 26 Mu alyon bon nan ohan himbut nan nabaktun padi i Peter di, Ot ten tinigo da'ahdih nan way natanoman hi olibo? Hidiyen himbut ya nitulang i Malkus an hiya nan pinalang Peter di ingana. 27 Mu inha"ut bon Peter. Ya alinah on timmalanu han kawitan.
Hay Nunhumalyaan Pilatu I Jesus
28 On hiyah nawi"it i diye ot ikakdah Jesus hi balen Kayapas ot iyedah balen nan gobelnador an hi Pilatu. Mu nadan mangipangpanguluh nadan Judyu an nangitnud i Jesus ya aggeda ni'ihgop hi balen nan gobelnador. Te paniyon dida hi'onda hunggop hi balen di bokon Judyu an umat hinadan i Roma te mibilangda anuh nalugit yaden tuwen madatngan nan ngilin. Ya mibilangda'eh nalugit ya adida mabalin an mi"an hinan ngilin di punnomnomnomandah nihwangan handidan a'ammoddah ateh ad Egypt. 29 Ta hiya nan hi Pilatu di limmah'un ot mahmahanan dida hi'on nganney bahul diyen tagu. 30 Ya alyonday, Onha ma"id ha bahulna ot undan namaag ya inyalimin he"a? 31 Ya alyon bon Pilatu di, Ot at'ehna ya ukod ayun manumalyan hiya ta iyunnudyuh nan uldinyun Judyuy panumalyayun hiya. Ya alyon dadiyen Judyu di, O mu da'min Judyu ya mipagol hi'on ukod ami on pinatemiy ohan tagu te hinaey inyuldinyun i Roma i da'mi. 32 Athidiy na'at ta nipa'annung din inalin Jesus an a'at di atayana. 33 Ot umeh Pilatu hinan punhumalyaana ot ipa'ayagnahdih Jesus ot alyonan hiyay, On he"a nan Patul di Judyu? 34 Ya alyon Jesus di, On nalpuh nomnommuh naen imbagam onu imbagan nadan tatagu? 35 Ya alyon Pilatu di, Agge' innilay a'atmu te bokona' Judyu. Ya undan nganne tuwaliy inatmu ta inyali da'ahtuh nadan ibbam an Judyu ya nadan nabaktun padi? 36 Ya alyon Jesus di, Ha"on ya immannung an patula' mu bokon hitun lutay pumpatula'. Te onha hitu ot wan ni'yawwit amih nadan kimmulug i ha"on ta aggeya' inyalihtuh nadan Judyu. Mu athituy na'at ta mipa'innila an bokon hitun lutay pumpatula'. 37 Ya alyon bon Pilatu di, Ot on immannung an patul'a? Ya alyon Jesus di, Nipto' hinaen inalim. Te hiyah naey gapunah e' immaliyan hitun luta ta way ato' an mangipa'innilah nan nahamad an ma'unud. Ta hanadan naminhod ituwen nahamad an ma'unud ya diday kumulug i ha"on. 38 Ya alyon Pilatu di, On nganne nan nahamad an ma'unud? Ya limmah'un hi Pilatu ot umeh awadan nadan Judyu ot alyonan diday, Hay innila' ya ma"id ha bahul tuwen tagu. 39 Mu innilayu an atawotawon on nadatngan'e nan ngilin di punnomnomnomanyuh nihwangan handidan a'ammodyuh ateh ad Egypt on ipilubus'uy ohah nadan balud an miyunnudan hinan pohdonyu. Ot on pinhodyun nan patulyun Judyu di ilubus'u? 40 Mu ondaot ahitutukuk an alyonday, Bokon te hi Barabas. Ya hituwen hi Barabas ya na'innilan pimmate.
1 Ta numbangngad moh Pilatu hi awadan Jesus ot ipahuplitnah nadan tindaluna. 2 Ya tinuligonggongda han inapiddan pagat ot ipipongotdan Jesus ot ipilubungda han mumbolah an ay lubung di patul. 3 Ot layalayahanda an alyonday, Madayaw peman tun patulmin Judyu. Ot inayundan puntampu'. 4 Ot lumah'un hi Pilatu ot alyonah nadan Judyu di, Tigonyu tee an ipalah'un'uh tuwen tagu te ma"id ha inakhupa' hi bahulna. 5 Ta impalah'unah Jesus an nunnanong nan impipongotdan hiya ya nan impilubungdan hiya ot alyon Pilatu i diday, Tigonyu an wahtu teeh tuwen tagu. 6 Mu hidin tinigon nadan nabaktun padi ya nadan guwalyah nan Templo hi Jesus ya inyal'aladaot an ahitutukuk an alyonday, Ipipata'muh krus. Ya alyon Pilatu di, Ukod ayu mo attog ya inawityu ta da'yuy e mangipipata' i hiyah nan krus te ningamut an ma"id ha inakhupa' hi bahulna. 7 Mu alyon nadan Judyu di, Tanganun ma"id ha bahulnah nan alyonay hiya nan Imbabalen Apu Dios? Yaden hina'en wahnan tugun Moses ya mahapul an mipapate nan athinan tagu. 8 Ta hidin dingngol Pilatu hidiyen imbagada ya namamay ena timmakutan 9 ot hunggop hidih nan punhumalyaan ot alyonan Jesus di, Undan daanay nalpuwam? Mu agge timbal Jesus. 10 Ya alyon bon Pilatu di, Tanganun'a adi tumbal? Undan aggem innila an waday abalina' an mangipilubus onu mangipipata' i he"ah nan krus? 11 Ya alyon Jesus di, Onha agge inyabulut Apu Dios hituwen ma'at i ha"on ot ma"id ha abalinam an mangat hi kumpulnan ha"on. Ta hiya nan hanan nangipiyalihtun ha"on ya ong'ongngal di bahulna. 12 Ya namamay naminhodan Pilatu an mangipalubus i hiya. Mu hanadan Judyu ya inyal'aladan muntukuk an alyonday, Ipalubusmu'eh naen tagu ya ni'yat'an mi'buhul hinan patul hi ad Roma. Te nan mangalih hiyay patul ya mi'buhul i hiya. 13 Ya gapu ta athidiy nangalidan Pilatu ya impalah'una moh Jesus ot e umbun hinan ubunana hinan way nada'da'an hi batu an ubunana hi'on munhumalya. Hay pangalin di Judyu i diyen nada'da'an hi batu ya Gabbata. 14 Ya hidin tuwen tongan di algo i diyen algo ya alyon Pilatu hinadan Judyu di, Tehtu tee tun patulyu. Yaden hidiyen algoy pundadaanandah nan ngilin di punnomnomnomandah nihwangan handidan a'ammoddah ateh ad Egypt. 15 Mu pun'itkukda bon alyonday, Hanat ipa'aanmuhtu ya em impipata' hi krus. Ya alyon Pilatu di, Undan pinhodyun ipipata"uh nan krus tun patulyu? Ya alyon nadan nabaktun padi di, Ma"id ha udum hi patulmi te ammuna nan patul hi ad Roma. 16 Ot ipa'alan mon Pilatu hi Jesus i dida ta eda ipipata' hinan krus.
Hay Nangipata'andan Jesus Hinan Krus
17 Ta onda nakak ot ipipohondan Jesus nan krus an ipata'ana ta inggana ot dumatongdah nan nabaktu an nungngadan hi Ba'ag Di Ulu. Ya hinan hapit di Judyu ya Golgota. 18 Ta hidiy nangipata'andan Jesus. Ya wadada boy duwan linala'in impipata'dah nan duwan krus an numbinahhelonda i Jesus. 19 Ya wada han intudo' Pilatu ot ipipata'nah nan krus Jesus an alyonay, Hiyah tuweh Jesus an i Nasaret an Patul di Judyu. 20 Ya nan eda nangipata'an i Jesus ya nihaggon hi ad Jerusalem. Ta hiya nan an namin nadan Judyu an mala"uh hidi ya binahadah diyen nitudo' te nibalin hi hapit di Greek ya Judyu ya Latin. 21 Mu nadan nabaktun padi ya alyonda i Pilatu di, Udu'dulnay hukkatam ta hay itudo'mu ya alyom di, Hituwen tagu ya alyonay hiya nan patul di Judyu. 22 Ya alyon Pilatu di, Hidiyen intudo"u ya hiyah diyen adi mahukkatan.
Hay Inat Nadan Tindaluh Nan Lubung Jesus
23 Hidin impata' nadan tindaluh Jesus hinan krus ot alanda nan lubungna ot pun'opatonda ot iya'appongdan opat. Ot alanda bo nan ohan lubongnan ninayun di abolna an ma"id ha ugutna 24 ot alyonday, Adi ta'u hetheton ta namaag ya imbunut ta'uy mangala. Ta hidiyey nipa'annungan din impitudo' Apu Dios an alyonay, Iya'appongda nan lubung'u ya imbunutday mangalah nan ohan ninayun di abolna.
Hay Nangiyukodan Jesus I Inanah Nan Ohan Itudtuduwana
25 Ya hinan e"elen nan krus an nipata'an Jesus ya wahdih inana an tumtumma'dogdah nan hi ibban inana ya hi Mary an ahawan Kleopas ya hi Mary Magdalene. 26 Ya hidin tinigon Jesus hi inanahdi ya wahdi bon mi'ita'ta'dog i dida nan pa'appohpohdon Jesus an itudtuduwana ot alyonan inanay, Ina, hanat ibilangmuh naeh imbabalem. 27 Ot alyona bo i diyen itudtuduwana di, Hanat ibilangmu hiyah hi inam. Ta nihipun i diye ot awitona moh inan Jesus hi baleda.
Hay Natayan Jesus
28 Innilan mon Jesus an nipa'annung an namin nan impitudo' Apu Dios an ma'at i hiya. Ta alinah on alyonay, Na"uwoha'. Ta hidiyen inalinay nipa'annungan din oha bon impitudo' Apu Dios hidin nadne. 29 Ya wahdi han limmanun bayah an nittu i han malukung ot itamoldahdi han kapoh ot ituddiwdah nan ma'alih haysop ot idammadah timid Jesus. 30 Ta ona tiniptip ot alyonay, Nalpah mo. Ot ilungenay uluna ot inayunan ma'unguh.
Hay Nanudpakandah Taglang Jesus
31 Hay ibiggatan diye ya Habadun tungo ta hiya nan imme nadan ap'apun di Judyu hi awadan Pilatu ot eda ibaga i hiya ta honagonay e mamutung hi hukin nadan nun'ipata' ta ma'ibagadan mate ya lina'ahda didahdi. Te paniyo i didan Judyu hi'on Habadun tungo ya waday nunnanong an nipata' hinan krus. Ya hidiye bo udot an Habadun tungoy pa'ngillinonda te hiyah diye nan algo an punnomnomnomandah nihwangan handidan a'ammoddah ateh ad Egypt. 32 Ot ituda' mon Pilatu di udum hinadan tindaluna ot eda pumputung di hukin nadan duwan ibban Jesus an nipata' hi krus. 33 Mu aggeda pinutung di hukin Jesus te hidin tinigoda ya nate mo tuwali. 34 Ta namaag mo ot hudpakon nan ohan tindaluy taglang Jesus hi pahul ta bimmudduh di dalana ya nan liting an nalpuh adolna. 35 Ta an namin datuwen na'na'at ya immannung te tinigo' di na'atanda ta hiya nan intudo"u ta way atonyu pibon kumulug i hiya. 36 Ya hay agge namutungan nadan tindaluh hukin Jesus ya hidiyey nipa'annungan din impitudo' Apu Dios hidin nadnen alyonay, Ma"id ha ohah tungalnah naputung. 37 Ya nipa'annung bo nan ohan impitudo'nan alyonay, Hanadan tatagu ya na'tiggondah diyen hinudpakdah pahul.
Hay Nilubu'an Jesus
38 Indani ya wada han hi Joseph an i Arimatea an immeh awadan Pilatu ot ibagana ta ena alan nan adol Jesus. Te hiyay ohah nadan kimmulug i Jesus mu aggena impa'in'innila te tumakut hinadan ibbadan Judyu. Ta on inyabulut Pilatu ot ena alan nan adol Jesus. 39 Ya ni'ye i hiya hi Nikodemos an inodnana han ay pulbus an mapmaphod di hunghungna an nun'uddum nan mira ya alos an tulumpulut opat (34 ) di kilu. Hituwen hi Nikodemus din e ni'hapit i Jesus i han nahdom. 40 Ta hidin inalada nan adol Jesus ot ha"adanda nan linen an luput i diyen pabanglu ot ahida iputiput hi adol Jesus te hidiyey pangatdan Judyu. 41 Ya hidih e"elen nan nangipata'andan Jesus an awadan di natanoman hi bungbunga"an ya wahdi han pa"apyan lubu' an ma"id ni' ha nilubu' hidi. 42 Ta hidiy eda nangilubu'an te nihaggon ya tuwen madatngan nan Habadun tungo.
Hay Timmaguwan Jesus
1 Ta on hiyah mun'awiwi"it i diyen namangulun algon diyen Duminggu ot umeh Mary Magdalene hinan way nilubu'an Jesus. Mu hidin nidatong ya tinigonan na'aan nan ongal an batu an tungab nan lubu'an. 2 Ta muntinnagtag an mumbangngad an e mangibaga i Peter ya nan ohan pinpinhod Jesus an alyonay, Ma"id mahdi te inaladay adol nan Ap'apu ta'uh nan lubu'an ot towan nin di nangiyayanda. 3 Ot ume da Peter i diyen ohan itudtuduwan Jesus hi awadan nan nilubu'an Jesus 4 an numpuddugdan duwa ya namangulun dimmatong hidiyen adwan Peter. 5 Mu agge hinunggop te ona indungo ya tinigona an ammuna nan linen an niputiput ni' i Jesus an wahdi. 6 Mu hidin dimmatong hi Peter ot inayunan hunggop hinan lubu'an ya tinigona damdaman ammuna nan linen an nipupitup hi adol ni' Jesus an wahdi. 7 Ya nan luput an nilibbut hi uluna ya wahdin nakupin mu nahiwwen niha"ad. 8 Ta nitnud nan adwan Peter an hinunggop ta hidin tinigona ya patiyona an namahuwan hi Jesus. 9 Handi ya aggeda na'awatan nan impitudo' Apu Dios hidin nadne an hi Jesus ya mamahuwan. 10 Ta hidin tinigoda an athidiy na'at ot umanamutda.
Hay Numpatigan Jesus I Mary Magdalene
11 Mu hi Mary Magdalene ya wahdin kumkumgah nan way panton di lubu'an Jesus. Mu hidin nunyu"ung ta idungonay dallom nan lubu' 12 ya tinigona han duwan anghel an nunlubungdah pulaw an inumbun di oha hinan nangi'ulluwan ni' Jesus ya nan ohah uyyadana. 13 Ya alyondan Mary di, Nganun'a kumkumga? Ya alyonay, O te inye"eday adol nan Ap'apu ya aggemi innilah on idanay nangiyayanda. 14 Mu hidin nunligguh ya wahdih Jesus an timma'dog. Mu aggena ni' immatunan hi'on hiya hi Jesus. 15 Ya alyon Jesus i hiyay, Tanganun'a kumkumga? Undan nganney hama'om? Ya hay wah nomnom Mary ya alyona on hiya nan mumpapto' i diyen natanoman hi bungbunga"an ta alyonay, Ibba' ibagam bahan hi'on he"ay nangaan hituh nan adol Jesus ya intuddum di nangiyayam ta e' alan. 16 Ya alyon Jesus i hiyay, Mary. Ta nunligguh hi Mary ya immatunana mohpeh Jesus te hay hapitna. Ya alyonay, Rabboni. Hay ibalinan diyen hapit ya muntudtudu. 17 Ya alyon Jesus i hiyay, Adim idon i ha"on te aggeya' ni' numbangngad hi awadan Ama. Mu ume'a ta em ibagah nadan itudtuduwa' an mumbangngada' i Apu Dios an hi Ama ya ta'on on da'yu ya hiya nan Dios an dayawonyu ya hi Amayu. 18 Ot umeh Mary Magdalene hi awadan nadan itudtuduwan Jesus ot alyonay, Tinigo' nan Ap'apu ta'u. Ot ibaganan dida an namin nadan imbagan Jesus. 19 Hidin nahdom i diyen Duminggu ot ma'amungdan namin nadan intanudduwan Jesus i han ohan bale. Mu nun'idakigdan namin nadan panton diyen na'amunganda te tumakutdah nadan ibbadan Judyu. Ya wadah Jesus ot alyonan diday, Hanat malinggop ayu. 20 Ot ipatigonan dida nadan kilah hinadan paladna an inwan di pata' ya nan nahudpak hi taglangna. Ta nunhiglay amlong nadan itudtuduwana hi nanigandan hiya. 21 Ya alyon bon Jesus i diday, Hanat malinggop ayu nimpe. Ot alyonay, Honagon da'yu an umat hi nannagan Ama i ha"on ta ume ayu muntudtuduh nadan tatagu. 22 Ona inalih diye ot ihapudnan dida ot alyonay, Abulutonyu nan Espiritun Apu Dios. 23 Ta wan nan tagun muntutuyuh bahulna ya mabalin an alyonyun hiyay, Pakawanon Apu Dios di bahulmu. Mu nan tagun adi muntutuyuh bahulna ya mabalin bon alyonyuy, Adi pakawanon Apu Dios di bahulmu. 24 Hidiyen numpatigan Jesus hinadan Apostoles ya ma"id hi Thomas an hay ohah ngadana ya hi Dappel. 25 Ta imbagan nadan ibbanan hiya an alyonday, Tinigomi nan Ap'apu ta'u. Mu alyon Thomas di, Gahin di tigo' ya dapao' nadan inwan di pata' hinadan ta'lena ya nan nahugat hi taglangna ya ahi mabalin hi patiyo' an namahuwan. 26 Hidin nala"uh han hindumingguwan ot ma'amung bo nadan itudtuduwana i diyen balen na'amunganda ni'. Ya wahdih Thomas. Ya atbohdin nun'idakigda nadan panto. Ya wadah Jesus an timma'dog hi gawwan nan awadanda ot alyonay, Hanat malinggop ayu. 27 Ot alyona i Thomas di, Ma'at dapaom di ta'le' ya dinapam tun taglang'u ta ma"id ha punduwaduwaam hi'on namahuwana'. 28 Ya alyon Thomas di, Apu Jesus, patiyo' an he"a nan Dios an dayawo'. 29 Ya alyon Jesus di, Innila' an mamati'a mohpe te tinigowa'. Mu udu'dul nan tagu an kumulug an ta'on on aggeya' tinigo. 30 Dakol di milagro an ina'inat Jesus an tinannigon nadan itudtuduwana an agge nitudo' ituwen liblu. 31 Mu nitudo' datuwen udum ta wan patiyonyu an hi Jesus ya hiya nan Kristu an Imbabalen Apu Dios. Ta gapuh kumuluganyun hiya ya mabalin an mi'tagu ayu i Apu Dios hi munnananong.
Hay Ni"anan Jesus Hinadan Itudtuduwanah Ad Tiberias
1 Agge nadne ya numpatigo boh Jesus hinadan itudtuduwanah din awadandah nan lobong an nungngadan hi Tiberias. 2 Ya wadahdi da Simon Peter ya hi Thomas an alyonday hi Dappel ya hi Nataniel an i Kana hi ad Galilee ya nan hinagi an da na' Sebedi ya nan duwan ibbadan itudtuduwana. 3 Te alyon Simon Peter hi eda muntabukul ta hiya nan ni'yedan hiya. Ta nunlugandah nan bangka ot ilablabidan muntabukul mu ma"id ha ta'on hi ohah ekan hi tinabukulda. 4 Ta hidin mun'awiwi"it ya wadah Jesus an timma'dog hinan pingngit nan lobong mu aggeda immatunan. 5 Ya alyona di, On waday tinabukulyun i'iba? Ya alyonday, Ma"id man tee ha ta'on hi oha. 6 Ya alyon Jesus di, Iyeyuh nangappit hi winawwanyu ot waday tabukulonyu. Ot ibkahdahdi nan tabukulda. Ta hidin guyudonda ya maligatanda te dakkodakkol mohpey natabukul. 7 Ya alyon nan pohpohdon Jesus i Peter di, Te on nan Ap'apu ta'u! Hidin dingngol Peter hidiye ya na'ibagonan inhu'lub di lubungna ot dumokpah nan liting ot mangeh awadan Jesus. 8 Mu nadan nun'ibbana ya deedahdih nan bangka an guyudonda nan tabukul an napnuh ekan. Ya nihaggonda moh nan pingngitna an umeh hinggahut (100 ) di metroy dinawwinah nan pingngitna. 9 Ta hidin dimma"aldah nan pingngitna ya nangitiganda an wahdiy ekan an nihongba i han bimmalan apuy ya wahdiy tinapay. 10 Ya alyon Jesus i diday, Iyaliyuhtu dohah nadan tinabukulyu. 11 Ot ma'anneh Peter hinan bangka ot ena guyudon di tabukul ot ida"alna. Ya o"ongal nadan ekan an natabukul. Ya hay numbilangda ya ummeh hinggahut ta han nabonglet tulu (153 ). Mu ta'on on athidiy dinakolna ya agge napa"ih nan tabukul. 12 Ta on nalutu nan makan ot alyon Jesus i diday, Ma'ayu ta mangan ta'u. Ya ma"id ha nummahmah hi ngadana te an naminda ya innilada an hiya hi Jesus. 13 Ot alana nan tinapay ot ipiyappongnan dida ya atbohdiy inatnah nan ekan. 14 Ta hidiyey mi'atluh numpatigan Jesus i didan itudtuduwana hidin namahuwan.
Hay Nummahmahan Jesus I Peter Hi A'at di Pamhodnan Hiya
15 Hidin nabhugda ya alyon Jesus i Simon Peter di, He"a Simon an imbabalen John, on immannung an nahamad di pamhodmun ha"on mu datuwen ibbam? Ya alyon Peter di, Apu Jesus, innilam an pohpohdon da'a. Ot alyon Jesus di, Hanat ipapto'mu nadan kimmulug an umat hi aton nan mumpastol hinadan imbabalen di kalnero. 16 Ya alyon bon Jesus di, Simon an imbabalen John, on immannung an nahamad di pamhodmun ha"on? Ya alyonay, O Apu Jesus, innilam an pohpohdon da'a. Ot alyon bon Jesus di, Ot ipapto'mu nadan kimmulug an paddungnay kalnero'. 17 Ya impitlun bon Jesus an alyon di, Simon an imbabalen John, on immannung an pohpohdona' i he"a? Ya mahkit moh punnomnoman Peter te pitlunah diyeh nummahmahan Jesus i hiya. Ot alyona i Jesus di, Apu Jesus, he"a ya innilam an naminamin. Ot innilam an pohpohdon da"a. Ot alyon bon Jesus di, Ot ipapto'mu nadan kimmulug i ha"on an paddungnay kalnero'. 18 Ibaga' i he"a an hidin a'ungam ya ukod'a on iniktommuy balikismu on nange'ah nan pohdom an umayam. Mu udum hi algo ya adi athidi. Te amamma'a'e mo ya namaaggon indawawam di ta'lem ta bobodon da'a ya inye da'ah nan aggem pinhod an pangiyayandan he"a. 19 Hinaey imbagan Jesus te pinhodnan innilaon Peter di a'at di ena atayan hi udum hi algo ta pangipatigonah anabaktun Apu Dios. Ot alyonan Peter di, Hanat un'unudona'. 20 Ya nunligguh hi Peter ya tinigona an mitmitnud i hiya nan ibbadan pinpinhod Jesus an hiya din nidallag i Jesus hidin nanganandah din agge ni' nateh Jesus ta hiyay nummahmah hi'on nganney mangipatiliw i hiya. 21 Ot alyon Peter i Jesus di, Apu Jesus, on hiya'e ya nganney ma'at i hiya? 22 Ya alyon Jesus di, Adi mahapul an innilaom hi'on nganney ma'at i hiya. Te undan alyo"eh adi ni' mate ta ingganay tigonah pumbangngada' ya nganney boddangna i he"a. Haot eh'ay nomnomnomom ya hay em pangunudan i ha"on. 23 Ta gapun diyen inalin Jesus ya alyon nadan kimmulug on adi ni' mateh diyen ibbadan pinpinhod Jesus. Mu bokon athidi te ona inali ya abuh di, Undan nganney iyatanan he"a Peter hi'on adi ni' mate ta ingganah ona' mumbangngad? 24 Hay ibagbagana i diye ya ha"on an nangitudo' ituwe an tinannigo' an ina'inat Jesus ya nadan intanudduna. Ya innila ta'un immannung datuwen intannudo"u. 25 Dakol nadan udum an ina'inat Jesus an agge nitudo' hitu te onha intudo"un namin ot ma"id ha bilang di libluh itudo'anda.