Na Tamasinga i votoa na mêriha mora
1 I nago kere vê noga, matena na maveta ki mamênga, vi ge voravora me, na Tamasinga ki bani oga me. Ngaia ki bani oga me henia God, ma ki maratorana God. 2 I nago kere vê noga na Tamasinga ka bani oga me henia God. 3 Ma renia ngaia God ki hagavorara na ara ni marâ hato; ma na ara ni marâ hato ka vora me renia ma ngaia. 4 I pasina na Tamasinga ki gâga na mêriha mora, ma na mêriha mora ngekê ki na marara, i mavesigi na obata na enoni. 5 Na marara ki mave igê na roto, ma na roto hono ki asa, vi ge teharia. 6 God ki hagatorangenia me ta na mane, i torea na tamasinga iana. Na atana ki no Joane. 7 Ngaia ki râ me, tanga i tarohenia na marara tangara na enoni, hanana vi ngaira ka rongoa na tamasinga ma ka tongesuria. 8 Na marara ngekê ki mareha vi ngaia marena. Ngaia ki râ me, hanana ma i tarohenia na marara. 9 Na morana na marara, i mavesigi na obata na enoni hato, ki sugi râ me noga i maveta. 10 Hoi, na Tamasinga ki oga i maveta. God ki bani hagavora na maveta renia ngaia. Henaka i manga ngekana, ma na enoni ka pe tongesuria. 11 Ngaia ki râ me i pasina, ma na enoni i pasina ka kitenia. 12 Ma tani ka obania ma ka tongesuria. Tahema ngaia ki katora, ka vora re na karena God. 13 Ngaira ka vora re na karena God, mareha vi igê na tarana na enani kare ga hagavora igê na kareta, se vi igê na tarana na mane i aparara igê na karena, ma God ngaia marena hete kani katora, ka vora re na karena. 14 Na Tamasinga ki vora enoni, ma ki oga i pasika. Igami kami rigia na raramohana, i hagabângenirerua na korohana raha teha ma na monariha renia God. Na raramohana ngekê o Vaemana kani vatea renia, suria ngaia ki na Kare gi tage togo iana. 15 O Joane ki tarohenia, ma igê na ringena raha ki vi: “Ikê nga na ani, gê bani visia, matena gê vi, ‘Ngaia ki hagemuriê me, ma ngaia ki raha tehariê, suria ngaia ki bani oga me, matena inê kê mamênga ve voravora.’” 16 Suria ngaia ki koro ngavê, ngaia ki takuigia hato ma ki korokoro tangagia tare ma tare ma. 17 God ki nakagi na ramata tangara na enoni renia o Moise, ma ngaia ki hagabângenia na korohana ma na monariha tangagia renia o Jesu Kirisito. 18 Mareha vê ta na enoni, vi ge bâsia God. Ngaia getea ma o Karena i tage, i maratorana God ma ki obahaku henia o Vaemana, ngaia ki hagagirarara na enoni renia.
Na tamasinga iana o Joane Batisita
19 Na meraha iata na Siu, ga oga i Jerusaleme, ka hagatorangenira tani na mane ni vogasiha ma tani na mane ni hagarahenga tanga o Joane, hanana ga hagatea, ka vivi, “O ti kani igo?” 20 O Joane ki aramira ototo râ, ma ki tamasi mataha i maata na enoni, ki vi: “Inê ki mareha vi na Mesaia.” 21 Ngaira ka hagatea, ka vi: “Hoi, mo ti ma kani igo? O Elia vari kani igo?” O Joane ki arami, ki vi: “Mareha. Inê ki mareha.” Ngaira ka hagatea, ka vi: “Na poropete vari, ga naasia kani igo?” Ngaia ki arami, ki vi: “Mareha.” 22 Ngaira ka vi: “Visia me tangagami, o ti kani igo, hanana mi hagarongora na enoni, ga hagatorangenigami. Ma igo, ko visigo maremu, vi o ti?” 23 O Joane ki arami (igê na tamasinga iana na poropete o Isaia) ki vi: “Inê kê manga ikê: ‘Na ringena na enoni, i ngerenge igê na manihê, ki vivi: Mu hagaotoa na tara tanga na Araha, ki arâ igê!’” 24 Na Pariseo ka hagatorangenira na mane tora tamasinga. 25 Ma ngaira ka hagatea o Joane, ka vi: “Manga vi igo, ma ko mareha vi na Mesaia, se vi o Elia, se vi na poropete, ga naasia, ma ki tanu hega, kanigo hagabatesimo?” 26 Mo Joane ki arami, ki vi: “Inê kê hagabatesimo renia na ve; ma i pasimi ki gâga na ani, igamu kamu pe girara. 27 Ngaia ki hagemuriê me, ma inê ka na enoni purua, i pe arariê, vi ve ruhasigi na santele iana.” 28 Na marâ hato ngegana ka vora me i Betani i na apanena akê na ve i Jotano, i na agua, i hagabatesimo igê o Joane.
Na Karena Sipi iana God
29 Igê na tangiana i muri o Joane ki bâsia râ o Jesu, i arâ me tanga, ma ki vi: “Bâ, na Karena Sipi iana God ikana, i bonotenigi na tasi iata na enoni i maveta! 30 Ngaia nga nga na ani, gê bani tamasi renia i nago, matena gê vi, ‘Ta na mane i hagemuriê me, ngaia ki raha tehariê inê, suria ngaia ki bani oga me, matena inê kê mamênga, ve voravora.’ 31 Inê kê pe girara, vi ngaia ki na ani ta na mane. Ma inê kê râ me, tanga gê hagabatesimo renia na ve, hanana gê hagagirarara na enoni i Isiraele renia ngaia.” 32 O Joane ki tarohenia vikê, ki vi: “Inê kê bâsia na Higona Apu i maramara kuvê so me tenia na vavearo ma ki angaria. 33 I nago inê ke pe girara, vi ngaia ki na ani ta na mane. Ma God, i hagatorangeniê, kê hagabatesimo renia na ve, ngaia kani vi tangê, ki vi, ‘Igo ko page bâsia na Higona Apu, i soso me i pasina ta na mane ma ki angaria. Ngaia nga ki na ani, i hagabatesimo renia na Higona Apu.’” 34 O Joane ki vi: “Inê kê bani bâsia, ma be vi tangagamu, ngaia ki no Karena God.”
Na kariana hagenago o Jesu
35 I na tangiana i muri o Joane ki oga nikâ i ngekana henirerua na kariana gi rua. 36 Matena i bâsia o Jesu, i ritare, ngaia ki vi: “Bâ, na Karena Sipi iana God ikana!” 37 Na kariana gi rua karu rongoa, i tamasi vikana, ma ngairerua karu râ suria o Jesu. 38 O Jesu ki ahoro me, ki bâsirerua, ma ki hagate, ki vi: “Na ta kanimuru obania?” Ma ngairerua karu arami, karu vi: “Rabai, i he kanigo gâga igê?” (Na tamasinga “Rabai” ki vi “Mane ni Hagesuringa”.) 39 Ngaia ki arami, ki vi: “Râ me, kamuru bâ.” (Na matena ngekana ki na ararina i pepe i he na arito.) Ngekana ngairerua karu takua ma ka râ igê na agua, i oga igê, ma karu oga henia igê na tangiana ngekana. 40 Na hitangiterua, garu rongoa o Joane ma karu râ suria o Jesu ngegê, ngaia ki no Anterea, o vesina Simone Petero. 41 O Anterea ki oto râ ma ki tarahua o Simone, o veogana, ma ki vi tanga, ki vi: “Igamirua kamuru tarahua na Mesaia.” (Na girarana na tamasinga ngekê ki vi “Kirisito”.) 42 Ma ngaia ki merâ o Simone tanga o Jesu. O Jesu ki bâ rapurapu renia, ma ki vi: “Igo o Simone. O vaemamu o Joane. Ga page hêtamu vi o Kepa.” (Na girarana na tamasinga ngekê ki vi “Petero”, i vi “Na Hê.)
O Jesu ki unirerua o Pilipo mo Natanaele
43 Na tangiana i muri o Jesu ki vi, vi arâ i Galilea. Ngaia ki tarahua o Pilipo, ma ki vi tanga, ki vi: “Gu takuê!” 44 O Pilipo i pasina kani i Betesaita, na hinua garu oga igê o Anterea mo Petero. 45 Mo Pilipo ki tarahua o Natanaele, ma ki vi tanga, ki vi: “Igami kami tarahua na ani, o Moise ki bani sege renia igê na Buka ni Ramata, ma na poropete ka bani sege nogata renia. Ngaia ki no Jesu. Na hinua iana kani i Nasarete. O vaemana ka no Josepo.” 46 O Natanaele ki hagate, ki vi: “E, na marâ koro ta kani vora me i Nasarete?” O Pilipo ki arami, ki vi: “Râ me, ku bâ!” 47 Matena o Jesu ki rigia râ o Natanaele, i arâ me, ngaia ki tamasi, ki vi: “Bâ, na Isiraelita monari kani ngaia! Ngaia ki na mane, i oto!” 48 O Natanaele ki hagatea, ki vi: “Tanu hega kanigo aitangisiê, vi inê ki na mane vikê?” O Jesu ki arami, ki vi: “Inê kê bâsigo, go gâga i mamarugana na apinige na fiki, ma i hemuri ma o Pilipo ki kahu unigo.” 49 O Natanaele ki arami, ki vi: “Rabai, igo ki no Karena God! Igo ki na ani, i marungia i Isiraele!” 50 O Jesu ki arami, ki vi: “I hega, igo ko tongesuriê, suria ma vari vi inê kê vi tangago, vi inê ke bâsigo i mamarugana na apinige na fiki? Hoi, igo ko page bâsigi na tarani raha ngavê teharia na ani ngekana!” 51 Ma ngaia ki vi tangara, ki vi: “I monari, gê vi tangagamu: igamu kamu page bâsia na vavearo, i tahataha, ma na angero iana God ka akê tenia o Karena Enoni ma ge soso tanga!”
Na hagataku i hinua i Kena
1 Na tangiana gi rua i muri ki na hagataku i hinua i Kena i Galilea. Na kenana o Jesu ki oga i ngekana nikâ. 2 Ma ka guhira me nogata o Jesu ma na kariana tanga na ngêra na hagataku. 3 Matena i hato na vaini, kenana o Jesu ki vi tanga o Jesu, ki vi: “Na vaini ki hato tenira.” 4 O Jesu ki arami, ki vi: “Kego, siana ko tateaga. Na matena iaku ki mamênga.” 5 Ma kenana o Jesu ki vi tangara na enoni, ga votovoto ngêra, ki vi: “Mu katogi na marâ, i page visigi tangagamu.” 6 Igê na rotu iata na Siu ka oga na ramata renia na tananiha. Tahema i ngekana ka nakagi igê na tukiri na hê gi ono tanga na ve. Na ani gi tage na tukiri ki ararigi na 80 se na 120 na lita ga vunuvunu. 7 O Jesu ki vi tangara na enoni, ga votovoto ngêra, ki vi: “Mu hagavunusigi na tukiri igê renigi na ve.” Ngaira ka hagavunusigi. 8 Ma ngaia ki vi tangara, ki vi: “Hoi, i ngekê mu apegi na ve, ma kamu totora râ tanga na mane, i bâsuria na ngêra na hagataku.” Ma ngaira ka tora râ tanga. 9 Ma ngaia ki namigi anaki na ve, ma na ve ka bani vora re na vaini. Ngaia ki bagatatako, vi: “I he kani hata ni râ me igê na vaini?” (Ma na mane, ga votovoto ngêra, ga bani apegi na ve, nga noga ma ngaira kaniga girara.) Vikê ngaia ki unia me na mane, i êragi haoru, 10 ma ki vi tanga, ki vi: “Ga vatera hagenago na enoni na vaini koro teha ngavê manga bani hanana, ma na matena na enoni ka totono maninga hato, ma hemuri ka kahu vatera na vaini purua. Ma igo ko naka na ani koro ngavê na vaini mataro me i ngekê!” 11 Na mena i Kena i Galilea ngekana ki na ani i hagenago na mena tarani na mena iana o Jesu. I ngekana ngaia ki hagabângenia na raramohana. Tahema na kariana ka tongesuria. 12 Ma hemuri o Jesu, ma kenana, na goana, ma na kariana ka soso tanga i Kapenamu, ma ka oga i ngekana surigi na tangiani haritamani.
O Jesu ki ramo renia na Ruma ni Rotu i Jerusaleme
13 I sugia ma, vi na Tangiana Raha na Paseka iata na Siu. Tahema o Jesu ki akê i Jerusaleme. 14 Igê na beraro na Ruma ni Rotu ngaia ki tarahura igê na mane, ga hagavuringenira na puruka, na sipi, ma na kuvê, ma ki tarahura nikâ na mane, ga hagaurisingenigi na haga igê na bea. 15 Ngaia ki hirigia na varo, ma ki ramusira na puruka ma na sipi renia, ma ki taringenira hura tenia na Ruma ni Rotu. Ngaia ki horogi na bea iata na mane, ga hagaurisi na haga, ma ki sikirenigi na maani na haga. 16 Ngaia ki ramonira na mane, ga hagavuringenira na kuvê, ki vi: “Mu merahura! Siana kamu katoa na ruma iana o Vaemaku renia vi na ruma ni hagavuringa!” 17 Ma na kariana ka kahu takusia aporo na tamasinga igê na Buka Apuna, i vi: “Na takuiha iaku tanga na Ruma iamu, God, ki hagamesiê.” 18 Na Siu ka hagatea, ka vi: “Na mena ta kanigo girara go katoa, hanana mi girara, vi igo ko nahunia na ramoha, ko katokato vikana?” 19 O Jesu ki arami, ki vi: “Mu hogea na ruma iana God ngekê, ma surigi na tangiani gi oru inê kê page torea aporo.” 20 Ngaira ka hagate, ka vi: “Igo ko takusia vari, vi go torea aporo surigi ma na tangiani gi oru? Surigi na harisi tangahuru ge he matara ke ono kaniga tagarahia na Ruma ni Rotu ngekê!” 21 Ma na matena o Jesu i tamasi renia na ruma ni rotu, ngaia ki tamasi renia na apena. 22 Na matena ngaia ki bani mêri aporo tenira na enoni, ga me, na kariana ka kahu takusigi aporo na tamasinga ngegana, ma ka tongesurigi na tamasinga igê na Buka Apuna ma na tamasinga, i visigi o Jesu.
O Jesu ki giraragi na parongata na enoni
23 Matena o Jesu ki oga i Jerusaleme suria na Tangiana Raha na Paseka, na enoni rako ka tongesuria, renia ga bâsigi na mena, i tanugi. 24 Mo Jesu ki pe hagêguritogo renira, suria ngaia ki bani giraragi maninga na parongata na enoni. 25 Henaka i mareha rârâ ta na enoni, vi ge hagagirara renira na enoni, ma ngaia ki bani giraragi maninga na aitangihata na enoni.
O Jesu ki metamasi o Nikotemo
1 Ta na mane na atana o Nikotemo. Ngaia ki na meraha i pasita na Siu, ma ki na hitangita na Pariseo. 2 I ta na bungiana ngaia ki vi tanga o Jesu, ki vi: “Rabai, igami kami girara, vi igo ki na mane ni hagesuringa, ma God ki hagatorangenigo. Suria i asa ta na enoni, vi ge girara, ge katogi na mena, go katogi, manga vi God ki pe tamania.” 3 O Jesu ki arami, ki vi: “I monari, be vi tangago: i asa ta na enoni, vi ge oga igê na Arahanga iana God, manga vi ngaia, ma ki pe voravora haoru aporo.” 4 O Nikotemo ki hagatea, ki vi: “I manga i he na enoni raha kani girara, vi voravora haoru aporo? I asa hagetage, vi ge banu aporo i obana kenana, ma ke vora me na ruata na matena!” 5 O Jesu ki arami, ki vi: “I monari, be vi tangago: i asa ta na enoni, vi ge girara ge gâga igê na Arahanga iana God, manga vi ngaia, ma ki pe voravora haoru aporo renirerua na ve ma na Higona Apu. 6 Na enaka ka votoa na mêriha tange na apeka, ma na Higona Apu ki votoa na mêriha tange na ataroka. 7 Siana ko konekone, renia gê vi tangago, vi, ‘Igamu hato, ki tuguhigamu, vigamu voravora haoru aporo.’ 8 Na roga ki girara i rogaroga i na agua mavê, i obania. Go rongoa na aogana na roga, ma igo ko pe girara, vi i he kani râ me tenia, se vi i he kani arâ igê. Na enoni, i voravora haoru aporo renia na Higona Apu, ki manga ngekana nikâ.” 9 O Nikotemo ki hagate, ki vi: “E, i tanu hega?” 10 O Jesu ki arami, ki vi: “Igo ki na mane ni hagesuringa, i rongo raha na atamu i pasita na Isiraelita, tanu hega, kanigo ko pe girara? 11 I monari, gê vi tangago: igami kami tamasigi na marâ, mi giraragi, ma kami visigi na marâ, mi bani bâsigi. Ma ku bâ, i mareha ngavê ta na hitangimi, vi ge agana, ke tongesuria na taroha iamami. 12 Igamu kamu pe tongesuriê, matena gê tamasi tangagamu renigi na marâ igê na apanena iana God. 13 I mareha ta na enoni, vi ge bani akê i pasina God, nga noga ma o Karena Enoni, kani bani so me tenia i pasina God.” 14 Igê na manihê o Moise ki ragea akê na u, i oga igê na nununa na ma na kapa. I tagenana ma, ga page ragea akê o Karena Enoni, 15 hanana na ara ni enoni, i tongesuria, ki nahunia na mauriha mora ma tarema. 16 Renia God ki takuira bâraha na enoni i maveta, tahema ngaia ki hagatorangenia me o Karena i tage, hanana na ara ni enoni, i tongesuria, ki pe meme, ma ki nahunia na mauriha mora ma tarema. 17 Renia God ki hagatorangenia o Karena i maveta, mareha vi tanga ge surira ka hagaitangira na enoni i maveta, ma ki tanga hete i hagatahira. 18 Na ara ni enoni, i tongesuria o Karena, ka pe suria ka hagaitangia. Ma na enoni, i pe tongesuria, ka bani suria ka hagaitangia, renia ngaia ki pe tongesuria o Karena i tage God. 19 Na suriha ngekana ki manga ikê: na marara ki bani râ me i maveta, ma na enoni ka usitenia na marara, ma ka obania ma hete na mengo, suria ka erataga na parongata. 20 Ma na ara ni enoni, i erataga na parongana, ngaia ki kitenia na marara, ma ki usi, vi ge râ tanga na marara, suria ngaia ki pe obanigi na parongana erataga, vi ge rangaranga mave. 21 Ma na ara ni enoni, i katoa na monariha, ngaia ki arâ tanga na marara, hanana na marara ki hagabângenia, vi ngaia ki paronga suria na obaniha iana God.
O Joane ki tamasi renia o Jesu
22 Ma hemuri o Jesu ma na kariana ka râ i Jutea. Ngaia ki oga i ngekana henira na kariana surigi tani na wiki, ma ki hagabatesimo. 23 O Joane nikâ ki hagabatesimo, i Ainone hagarangia i Salemi, suria i ngekana ka rako igê na ve. Na enoni ka râ i pasina, ma ngaia ki hagabatesimora. 24 (I nago tarana o Joane i oga i ruma ni hagaitangiha.) 25 Tani na kariana o Joane ka mehetuguri ta na Siu renigi na ramata igê na rotu renia na tananiha. 26 Tahema ngaira ka râ tanga o Joane, ma ka vi tanga, ka vi: “Rabai, i hega, igo ko girara na mane, i oga henigo i na apanena akê i ve i Jotano, ma ko tamasi renia? Ngaia kani hagabatesimo, ma na enoni hato ka râ tanga!” 27 O Joane ki arami, ki vi: “I asa ta na enoni, vi ge nahunia ta na marâ, manga vi God ma ki pe vatea renia. 28 Igamu maremi kamu rongoê, gê vi, ‘Inê kê mareha vi na Mesaia, ma God kani hagatorangeniê hagenago tarana.’ 29 Na gete, i êragi haoru, ki tanga na mane, i êragia. Na tamana koro na mane, i êragi haoru, ki ura ma, ki karinga, ma ngaia ki vagevage, matena i rongoa na mane, i êragi haoru, i tamasi. Tahema inê kê vagevage teha. 30 I araria viga rakorako nga na kariana ngaia teharira na aniku inê.”
God ki kasia o Karena ki araha raha
31 “Na ani, i râ me tenia God, ki raha teharira na enoni hato. Na ani ni maveta, na maveta ki na anina, ma ngaia ki tamasigi na marâ ni maveta. Na ani, i râ me tenia God, ki raha teharira na enoni hato. 32 Ngaia ki tamasigi na marâ, i bani bâsigi ma ki bani rongogi, ma ki mareha ta na enoni, vi ge tongesuria na tamasinga iana. 33 Na ara ni enoni, i tongesuria na tamasinga iana, ngaia ki hagatanga monari igê na tarana ngekê, vi na tamasinga iana God ki monari. 34 Na ani, God i bani hagatorangenia, ngaia ki tamasigi na tamasinga iana God, suria God ki katoa na Higona Apu, ki angaria ngavê. 35 God Vaemana ki takuia o Karena, ma ki nakagi na ara ni marâ hato i marungana. 36 Na ara ni enoni, i tongesuria o Karena, ngaia ki nahunia na mauriha mora ma tarema. Ma na ara ni enoni, i pe tê viteana o Karena, ngaia ki asa, vi ge nahunia na mauriha mora ma tarema, ma God ki page ama ni hagaitangia nga tare ma tarema.”
O Jesu ki tarahua na gete ni Samaria
1 Na Pariseo ka rongo, vi ga rako na enoni, ga amaka suria o Jesu, ma ka batesimo rako teharira na kariana o Joane. 2 (O Jesu marena ki pe hagabatesimo, nga noga ma na kariana kaniga hagabatesimo.) 3 Matena o Jesu ki rongo vi na enoni ka tamasia, ngaia ki pania i Jutea, ma ki aporo tanga i Galilea. 4 Igê na râha ngaia ki aharêvoro i Samaria. 5 Ngaia ki ata i Sikare, i ta na hinua i Samaria, hagarangia na mako, o Jakobo ki vatea renia o Josepo, o karena. 6 I ngekana ki oga igê na vekaru iana o Jakobo. Mo Jesu ki me na apena renia na râha, ma ki oga so ototo râ hagarangia na vekaru. Na matena ngekê ki na ararina na ritovagana. 7 Ta na gete ni Samaria ki râ me, ki titi ve, mo Jesu ki nungia, ki vi: “Me na ve, be tono.” 8 (Na kariana ka bani banu i hinua, hanana vi ga vurivuri ngêra.) 9 Na gete ni Samaria ki arami, ki vi: “Igo na Siu, ma inê na gete ni Samaria! Tanu hega kanigo nungiê renia na ve?” (Na Siu ma na Ai ni Samaria ka hemeronge, ma na Siu ka pe ngêngê hetarênge henira igê na apira ma na kâkâ.) 10 O Jesu ki arami, ki vi: “Manga go girara na votovoto iana God, ma na ani, i nungigo renia na ve, igo hete kanigo nungia ngaia, ma ngaia ki girara, i vatego renia na ve na mauriha.” 11 Na gete ki vi: “E. Araha, igo ko pe nahunia ta na marâ, hanana vigu okea akê me renia na ve, suria na vekaru ki so era. Ma i he kanigo page tarahua igê na ve na mauriha? 12 Na êvarika o Jakobo ki bani vategia na vekaru ngekê. Ngaia, ma o karena, ma na sipi iana, ngaira hato ka totono na ve igê. Igo ko takusia vari, vi igo ko raha teharia o Jakobo, iê?” 13 O Jesu ki arami, ki vi: “Na enoni, i totono tenia na ve ikê, ngaia ki page mamata aporo na riona. 14 Ma na enoni, i totono na ve, gê girara gê vatea, ngaia i asa hagetage, vi ge page mamata aporo na riona. Renia na ve, gê page vatea renia, ki page vora manga na ve banga i pasina, i page votoa na ve na mauriha mora ma tarema.” 15 Na gete ki vi: “Araha, me na ani ngekana na ve! Hanana siana ki mamata aporo na rioku. Hanana siana kê arâ me nikâ kê titi ve ikê.” 16 O Jesu ki vi tanga, ki vi: “Gu râ, ku unia me o vaniamu, ma ko merâ me ikê.” 17 Na gete ki vi: “Inê ki mareha o vaniaku.” O Jesu ki arami, ki vi: “Go vi koro, vi igo ko pe nahunia na mane. 18 Igo ko bani êragira na mane gi rima, ma na mane, go oga henia i ngekê, ki mareha vi na mane iamu monari. I monari, go vi koro.” 19 Na gete ki vi: “Araha, gê kahu girara, vi igo ki na poropete. 20 Na êvarimami ka vogasia God igê na hungana ngekê, ma igamu na Siu kamu vi, vi i Jerusaleme ki na agua, i tuguhigia, vi ga vogasia igê God.” 21 O Jesu ki vi tanga, ki vi: “Kego, go tongesuria na marâ, gê visia tangago i ngekê: i page arâ me na matena, na enoni ki page hato, vi ge vogasia God Vaemaka igê na hungana ikê se vi i Jerusaleme. 22 Igamu na Ai ni Samaria kamu pe girara maninga, vi o ti kanimu vogasia. Ma igami na Siu kami girara, vi o ti kanimi vogasia, suria God ki hagatahira na enoni renira na Siu. 23 Ma na bevoana ki page arâ me, ma ki bani goga noga ikê, God Higona ki page katora na enoni, ka rahesia maninga God. Na enoni ngegê God Vaemaka ki obanira, vi ga rahesia maninga. 24 God ki na Higona, ma na enoni, ga rahesia, ki tuguhira, ga rahesia maninga igê na raramohana na Higona Apu, i hagagirarara renia na God monari.” 25 Na gete ki vi tanga, ki vi: “Inê kê girara, vi na Mesaia, ga visia vi o Kirisito, ngaia kani page arâ me. Ma na matena i arâ me, ngaia ki page hagagiraragia renigi na ara ni marâ hato.” 26 O Jesu ki arami, ki vi: “Ngaia kani inê, gê megotamasi,” 27 I ngekana ma na kariana o Jesu ka aporo me. Ngaira ka konekone bâraha, matena ga bâsia, i metamasi na gete. Ma ki mareha ta na hitangita, vi ge hagatea na gete, ke vi: “Na ta kanigo obania?” Se vi hagatea o Jesu, ke vi: “Suria i hega kanigo metamasi na gete?” 28 Ma na gete ki pania so na pi ni ve, ma ki aporo i hinua iana, ma ki vi tangara na enoni i ngekana, ki vi: 29 “Râ me, ke bâsia na mane, i vi tangê renigi na ara ni marâ hato, kê katogi. Na Mesaia vari?” 30 Ngekana ngaira ka râ, ka bâsia o Jesu. 31 I na matena nga ngekana na kariana o Jesu ka nungia nga, ka vi: “Rabai, gu ngê sisite!” 32 Ma ngaia ki arami, ki vi: “Na ngêra iaku, i tuguhiê, vi gê ngaua, igamu kamu pe girara.” 33 Vikana na kariana ka haganega ka hehagateri, ka vi: “Ta na enoni vari kani bani vatea na ngêra?” 34 O Jesu ki vi tangara ki vi: “Na ngêra iaku ki manga ikê: gê têtê viteana na ani, i hagatorangeniê ma kê hagahatongia na tagaraha, i hagatorê renia. 35 Na enoni ka vivi tare, ‘Na hageha ge he mêngagi, ma ki maua na mu na harisi.’ Ma be vi tangagamu: mu bâ, mu bâsigi maninga na mu. Na mu na harisi ka bani mêa i ngekê, ma ka arari ni opaha! 36 Na enoni, i opaopa na harisi, ma ki nakanaka tanga na mêriha mora ma tarema, ngaia ka bani vuria. Tahema enoni, i hasihasi, ma na enoni, i opaopa, karu vagevage haku. 37 Na enoni ka vivi tare, ‘Tani na enoni ki hasihasi, ma tani na enoni ki opaopa.’ Na tamasinga ngekê ki monari. 38 Inê kê bani hagatorangenigamu, kamu oparia na mu ni harisi, mu pe tagarahia maremi. Na enoni getera kaniga tagarahia, ma na meni na tagaraha iata kamu nahunia igamu.” 39 Rako na Ai ni Samaria i hinua i ngekana ka tongesuria o Jesu, suria na gete ki vi: “Ngaia ki vi tangê renigi na ara ni marâ hato, kê katogi.” 40 Tahema, matena na Ai ni Samaria ka râ me tanga o Jesu, ngaira ka nungia nga, vi gâga so henira. Mo Jesu ki oga so henira surigi na tangiani gi rua. 41 Ma ka rako nikâ na enoni, ga tongesuria o Jesu renia na tamasinga iana. 42 Ma ngaira ka vi tanga na gete, ka vi: “I ngekê igami kami tongesuri, mareha vi surigi na marâ, go visigi, ma suria igami maremami hete kami rongoa, ma kami girara, vi monari, ngaia ki na Hagamauri iata na enoni i maveta.”
O Jesu ki rikia o karena ta na maneraha
43 I murini na tangiani gi rua o Jesu ki tavoraha tanga i Galilea. 44 Renia o Jesu marena ki bani vi: “Na poropete na enoni i pasina ki asa, vi ge hagahigasia.” 45 Matena ngaia ki ata i Galilea, na enoni i ngekana ka unia banu i pasita, suria ngaira nogata ka bani râ i Jerusaleme tanga na Tangiana Raha na Paseka, ma ka bani bâsigi na ara ni marâ, i bani katogi o Jesu igê na Tangiana Raha ngekana. 46 Vikê o Jesu ki aporo tanga i Kena i Galilea, na hinua i bani urusia igê na ve, ki vora re na vaini. Ta na maneraha na gavumane ki oga i ngekana. O karena ki maeha, ma ki oga vê i Kapenamu. 47 Matena ngaia ki rongoa, vi o Jesu ki bani râ me noga tenia i Jutea tanga i Galilea, ngaia ki râ tanga, ma ki nungia, hanana vi arâ i Kapenamu, ma ki hagakomaga o karena, i sugi meme noga. 48 O Jesu ki vi tanga, ki vi: “Igamu na enoni, ki asa, vi gamu tongesuriê, manga i mareha, vi gamu bâsigi na mena ma na tagaraha raha.” 49 Na maneraha ki arami, ki vi: “Araha, râ me heniê, i era ma, ki me o kareku.” 50 O Jesu ki vi tanga, ki vi: “Gu râ, o karemu ki tahi.” Na mane ki tongesuria na tamasinga iana o Jesu, ki aharo vê ma ki râ. 51 Matena i arâ vê i tara tanga i pasina, na kariana ka râ me vurusia, ma ka tarahua, ma ka hagarongoa, ka vi: “O karemu ki tahi.” 52 Ngaia ki hagatera, ki vi: “Na matena ta kani komaga igê o kareku?” Ngaira ka vi: “I nanora, igê na panehagana na arito, kani avogea na matoroha.” 53 Ma o vaemana ki girara râ, vi na matena ngekana ka na matena o Jesu i vi tanga igê, ki vi: “O karemu ki tahi.” Ma ngekana ngaia ma na ahemata iana ka tongesuria o Jesu. 54 Ngekana nga na ruata na matena o Jesu ki râ me tenia i Jutea tanga i Galilea, ma ki katoa igê na ruata na mena.
O Jesu ki hagakomaga na mane i meapeape
1 Ma hemuri ki ata me ta na tangiana raha igê na rotu iata na Siu, mo Jesu ki akê i Jerusaleme. 2 I ngekana i Jerusaleme ki oga igê ta na nonganonga raha. Ngaia ki oga hagarangia na maa ni para ni sipi, ma ka oga rihia na mamaruku gi rima. Igê na tamasinga iata na Siu na agua ngekana ka visia, vi Besata. 3 Rako era na enoni, ga maeha, ka tâ igê na mamaruku ngegana: tani ka guru, tani ka tavi, ma tani ka meapeape. Ngaira ka oga naasia na ve, hanana vi aripo. 4 Suria tani na mateni na angero iana na Araha ki soso igê na nonganonga, ma ki katoa, ki aripo na ve. Na enoni, i maeha, i hagenago, ki so igê na nonganonga, matena i aripo na ve, ngaia ki komaga tenia na ani mavê na maeha, i tarahua. 5 Ta na mane, i tâ i ngekana, ki bani maeha surigi me noga na tangahuri harisi gi oru matara ke varu. 6 O Jesu ki bâsia, i tâ i ngekana, ma ki bani girara, vi na mane ngekana ki bani maeha arihu me noga. Tahema ngaia ki vi tanga, ki vi: “I hega, go obania vari, vi go komaga?” 7 Na mane, i maeha, ki arami, ki vi: “E, Araha, mareha ta na enoni, vi ge toreê hanana ge tauê so i ve, matena i aripo, suria manga gê gunaguna makira, vi gê rerere, ta na enoni getea ki hagenago so i ve teniê.” 8 O Jesu ki vi tanga, ki vi: “Gu aharaga, ku rumi na banamu, ma ku migirâ.” 9 Na mane ki komaga ototo râ. Ngaia ki rumi na banana, ma ki migirâ. Na tarana ngekê ki vora me igê na Tangiana ni Mamaroha. 10 Vikana na meraha i pasita na Siu ka vi tanga na mane, i kahu komaga, ka vi: “Se, i ngekê ki na Tangiana ni Mamaroha, ma suria na Ramata iaka igê na Buka Apuna ki apu tangago, vi gu torea na banamu.” 11 Ma ngaia ki arami, ki vi: “Na mane, i hagakomagê, ki vi tangê, ki vi, ‘Gu rumi na banamu ma ko migirâ.’” 12 Ma ngaira ka hagatea, ka vi: “O ti nga na mane, i vi tangago, ko rumi na banamu vigo migirâ.” 13 Ma na mane, i kahu komaga ngekana, ki pe hagarea, vi o ti kani ngaia, suria o Jesu ki bani râ, renia ga rako era na enoni, ga oga i ngekana. 14 Ma hemuri o Jesu ki tarahua na mane ngekana i Ruma ni Rotu, ma ki vi tanga, ki vi: “Rongo, i ngekê igo ko komaga. Ma siana ko tasitasi aporo nikâ, i era ma, ta na marâ, i era ngavê, ki tarahugo.” 15 Ma hemuri ngaia na mane ki hura vê, ma ki hagarongora na meraha i pasita na Siu, ki vi: “Na mane, i hagakomagê, ngaia ki no Jesu.” 16 Tahema na meraha i pasita na Siu ka haganega ka merongasia o Jesu, suria ngaia ki hagakomaga na mane igê na Tangiana ni Mamaroha. 17 Ngekana o Jesu ki aramira, ki vi: “Na tagaraha iana o Vaemaku ki gâga tare, ma ki tuguhiê nogaku, vigê katoa.” 18 Na tamasinga iana o Jesu ngekana ki katora na meraha i pasita na Siu, ka gatagata ngavê, hanana vi ga nahuia ki meme; mareha vi suria ma, vi ngaia ki aharê igê na ramata renia na Tangiana ni Mamaroha, ma suria nikâ vi ngaia ki vi, vi God ki no Vaemana, ma igê na tarana ngekana ngaia ki vi, vi God ma ngaia karu tagenaterua ma.
Na ramoha iana o Karena God
19 Vikana o Jesu ki aramira, ki vi: “I monari, be vi tangagamu: o Karena ki pe katogi marena na marâ, nga noga ma na marâ, i bâsigi tenia o Vaemana. Na marâ, i katoa o Vaemana ki tanua, o karena ki katoa nogana. 20 Renia o Vaemana ki takuia o karena, ma ki hagabâsia renigi na marâ, i katogi ngaia marena. Ngaia ki page hagabâsia renigi na tagaraha raha ngavê teharia na ani ngekê, hanana i tanugi, ma igamu hato nga kamu page konekone ngavê. 21 Tagenana manga o Vaemana, i hagamêrira na enoni, ga me, ma ki vatera na mêriha, i tagenana ma ngaia o Karena, i votoa na mêriha tangara na ani, i obanira. 22 Ma nikâ ngaia marena o Vaemana ki pe suria ta na enoni. Ngaia ki bani vatea o Karena na ramoha hato hanana i surira na enoni, 23 hanana na enoni hato ka kasia akê o Karena, tagenana manga ga kasia akê o Vaemana. Na enoni, i pe kasia akê o Karena, ngaia ki pe kasia akê nikâ o Vaemana, i hagatorangenia. 24 “I monari, be vi tangagamu: na enoni, i têtê viteaku, ma ki tongesuria na ani, i hagatorangeniê, ngaia ki nahunia na mauriha mora ma tarema. Ga pe suria, renia ngaia ki bani râ me tenia na mera tanga na mauriha mora. 25 I monari, be vi tangagamu: na bevoana ki page arâ me ma ki bani goga noga ikê, matena na enoni, ga me, ka page rongoa na ringena o Karena God, ma na ani, ga têtê viteana, ka page nahunia na mauriha mora. 26 Tagenana manga o Vaemana marena, i tonga na raramohana, hanana i hagamaurira na enoni, i tagenana ma, ngaia ki bani vatea na ramoha tanga o Karena, hanana i hagamaurira na enoni. 27 Ma ngaia ki bani vatea o Karena na ramoha, hanana i surira na enoni, renia ngaia ki no Karena Enoni. 28 Siana kamu konetenia na tarana ngekê, suria i page arâ me na matena, tangara na enoni hato i anoanota ga page rongoa na ringena, 29 ma ka page huhura me tenigi na anoanota. Ngaia ki page hagamaurira ngaira hato. Na ani, ga koro ma ka oto i maana God, ka page nahunia na mauriha mora, ma na ani, ga pe koro ma ka pe oto i maana, ngaia ki page hagaitangira.
Na hagatanga monariha renia o Jesu
30 “Inê kê pe tanugi mareku na marâ. Inê kê surira na enoni suria ma na obaniha iana God. Tahema na suriha iaku ki oto, renia inê kê pe tanua na marâ, gê obania inê mareku, ma na marâ ma, ngaia, i hagatorangeniê, i obania. 31 “Manga inê geteê, ma kê hagatanga monari reniê mareku, mareha ta na enoni, vi ge tongesuriê, vi gê tamasi monari. 32 Ma ta na enoni getea râ ki hagatanga monari reniê, ma inê kê girara, na marâ, i visia reniê, ki monari. 33 Igamu kamu bani hagatorangenira na kariami tanga o Joane, ma ngaia ki visia na monariha reniê. 34 Inê kê pe hagêguria ta na enoni, hanana vi ge hagatanga monari reniê, ma inê kê visigi na tamasinga iana o Joane reniê, hanana God ki page hagatahigamu. 35 O Joane ki manga na laiti, i tarê ma ki mave, ma suria na kere matena abubu igamu kamu agana, kamu vagevage renigi na tamasinga iana, ga mavesigi na aitangihami. 36 Ma ki oga ta na marâ, i hagatanga monari reniê, mataha teharia na hagatanga monariha iana o Joane reniê. Ngaigi ki na mena, gê tanugi: na tagaraha raha, o Vaemaku ki hagatorê renigi ngaigi ka hagatanga monari reniê, ma ka hagabângenia, vi o Vaemaku ki hagatorangeniê. 37 Ma o Vaemaku, i hagatorangeniê, ki hagatanga monari nikâ reniê. Mu pe rongoa rârâ na ringena, ma kamu pe rigia rârâ na maana. 38 Tahema igamu kamu pe têa na taroha iana, suria igamu kamu pe tongesuria na ani, ngaia i hagatorangenia. 39 Mu hagesuringenia na Buka Apuna, suria mu takusia, vi i rarona igamu kamu page tarahua igê na mauriha mora ma tarema. Ma na Buka Apuna nga ngekê ki tamasi reniê inê. 40 Ma ki henaka, igamu kamu usi, vi gamu tê viteaku, hanana vi gamu nahunia na mauriha mora? 41 “Inê kê pe obanira na enoni, vi ge hagahigasiê. 42 Inê kê pe hitenigamu. Inê kê girara, vi igamu kamu pe takuia God. 43 Inê kê bani râ me igê na raramohana o Vaemaku, ma igamu kamu usi, vi gamu rongoê. Ma na matena ma i arâ me ta na enoni, ma ki tamasi renia ngaia marena, igamu kamu kahu rongoa. 44 Igamu kamu obania, vi gamu hagahigasigamu heri, ma kamu pe uhungia maninga hete, vi gamu paronga koro, hanana God, i gi tage togo, ke hagahigasigamu. Tanu hega kanimu girara, vi gamu tongesuri? 45 Siana kamu takusia, vi inê kê page ranganigamu tanga o Vaemaku. O Moise ngaia ki na ani, i page ranganigamu, o Moise, mu tako hagêguria. 46 Manga igamu, ma kamu tongesuria monari o Moise, igamu kamu tongesuriê nogaku inê, suria ngaia ki bani sege reniê. 47 Ma ki suria igamu kamu pe tongesurigi na marâ, i segegi, manga i he kanimu girara, vi gamu tongesurigi na tamasinga iaku inê?”
O Jesu ki hagangêra na ararina na rehagaro gi rima na enoni
1 Ma hemuri o Jesu ki tarê igê na Rano i Galilea (ga hêtana nikâ, vi na Rano Tiberiasi). 2 Rako era na enoni, ga tare suria, renia ngaira ka bani bâsigi na mena, i tanugi, matena i hagakomagara na enoni. 3 O Jesu ma na kariana ka tagere igê na kere hungana, ma ka oga igê. 4 Na Tangiana Raha na Paseka iata na Siu ki hagarangi me noga. 5 O Jesu ki sira râ, ma ki bâsira rako era na enoni, ga arâ me tanga. Tahema ngaia ki hagatea o Pilipo, ki vi: “I he kaniga girara, ga vurivuri igê na ngêra, i ararira na enoni hato ngegê, hanana vi ga ngêngê masu?” 6 Ngaia ki tamasi vikana, hanana vi uhungia o Pilipo, ma ngaia marena ki bani girara hete na tarana ta kani page katoa. 7 O Pilipo ki arami, ki vi: “Na haga, na enoni ga girara vi ga ngêngê re na kere bereti sisite, ki araria na haga na meni na tagaraha igê na tangiani tangarê gi rua.” 8 Mo Anterea, o vesina o Simone Petero, ngaia ka na hitangita na kariana, ki vi tanga o Jesu, ki vi: 9 “Na kere mane ikê ki nahunigi na guani gi rima na bereti na koni ma na siare gi rua. I bara, vi ge ararira na enoni hato agini, hanana vi ge ngê masu!” 10 O Jesu ki vi tangarerua, ki vi: “Muru vi tangara na enoni, ke oga so i ano.” (I ngekana ka rako igê na go koro, tanga ga goga so igê.) Vikana na enoni hato ka oga so. I berarogata na enoni ngegê ka vora na ararina na rehagaro gi rima na mane. 11 O Jesu ki têgi na bereti, ma ki visia koro God renigi, ma ki vatungira na enoni renigi. Tagenana ma renirerua na siare, ma ngaira hato ka ngê ararira, hanana ga ngê masu. 12 Matena ga bani ngê masu, o Jesu ki vi tangara na kariana, ki vi: “Mu ruguni haku na ngêra, ga hita, i era ma, ka erasigi.” 13 Ngekana ngaira ka ruguni ma ka hagavunusigi na heni tangahuru matarerua renigi na ngêra, ga hita; ngaigi ki na apigani na guani na bereti na koni gi rima. 14 Matena na enoni ka bâsia na mena, i katoa o Jesu, ngaira ka vi: “I monari, ngaia ki na poropete, na Buka Apuna i bani visia, vi page arâ me.” 15 O Jesu ki bani girara, vi ngaira ka sugia ma, vi ge râ me, ke ranguia ma ke kasia, ke araha, henaka vi ngaia ki pe obania. Tahema ngaia ki gava, ki akê ngavê igê na hungana, ngaia getea.
O Jesu ki râ i basina na rano
16 I manurahi, ma na kariana o Jesu ka rere tanga na rano. 17 Ngaira ka tage igê na kere haka, hanana vi ga aporo tarê igê na rano tanga i Kapenamu. I bungi me noga, mo Jesu ki mamênga, vi ge mataruhira me. 18 I na matena ngekana na roga ki ramo, ma ki katoa na rano, ki aroborobo. 19 Matena na kariana ka haruta ka hagarangi tarê, ngaira ka bâsia o Jesu, i arâ i basina na rano. Ngaia ki hagarangia me na kere haka, ma ngaira ka magu ngavê. 20 O Jesu ki vi tangara, ki vi: “Inê nga! Siana kamu magu!” 21 Ngaira ka obania, vi ga torea igê na kere haka, ma na kere haka ki goto ototo râ i one igê na agua, ga tabea.
Na enoni ka bâbâ renia o Jesu
22 I na tangiana i muri na hakuta na enoni, ga oga vê, ka kahu takusia, vi na kere haka gi tage togo ma ki oga i ngekana i nanora. Ngaira ka girara, vi o Jesu ki pe tage henira na kariana. Ngaira ka pania so. 23 Tani na kere haka, ga râ me tenia i hinua i Tiberiasi, ka goto hagarangia na agua, na Araha i visia koro igê God renigi na bereti ma na hakuta na enoni ka kahu ngê. 24 Matena na hakuta na enoni ka girara, vi o Jesu ki mareha i ngekana ma na kariana ka mareha nogata, ngaira ka tagirigi na kere haka i ngegana, ma ka râ i Kapenamu, ka bâbâ igê renia o Jesu.
O Jesu ki na ngêra i votoa na mauriha mora
25 Matena na enoni ka tarahua o Jesu i na apanena tarê na rano, ngaira ka hagatea, ka vi: “Rabai, keta kanigo arâ me ikê?” 26 O Jesu ki arami, ki vi: “I monari, be vi tangagamu: igamu kamu bâbâ reniê, suria ma igamu kamu ngê masu renigi na bereti, mareha vi suria igamu kamu giraragi na girarani na mena iaku. 27 Siana kamu tagara tangagi na ngêra, ga girara kakaga se ga marasi, ma kamu tagara hete tanga na ngêra, i girara i votoa na mauriha mora ma tarema. O Karena Enoni ki page vategamu na ani ngekê na ngêra, renia God Vaemana ki hagabângenia, vi bani vatea na raramohana.” 28 Ngaira ka hagatea, ka vi: “Na ta kani tuguhigami, vi gami katogi, hanana mi tanugi na marâ, God i bonasigami renigi?” 29 O Jesu ki arami, ki vi: “Na marâ, God i obanigamu, vi gamu tanugi, ki manga ikê: mu tongesuria na ani, i bani hagatorangenia.” 30 Ngaira ka hagatea, ka vi: “Na ani ta na mena kanigo page tanua, hanana mi rigia ma kami tongesurigo renia? 31 Na êvarika ka ngêgi na bereti na mana igê na bagamasusu raha, suria na Buka Apuna ki vi, ‘Ngaia ki hagangêra renigi na bereti, ga râ me tenia God.’” 32 O Jesu ki vi: “I monari, be vi tangagamu: na ngêra, i vategamu o Moise, ki mareha vi na bereti, ge râ me tenia God. Ngaia nga o Vaemaku kani vategamu na bereti mora, i râ me tenia God. 33 Suria na bereti, God i votoa, ngaia ki na ani, i râ me tenia God, ma ki votoa na mêriha mora tangara na enoni hato i maveta.” 34 Ngaira ka nungia, ka vi: “Araha, vategami tare na bereti ngekê.” 35 O Jesu ki vi tangara, ki vi: “Inê nga ki na bereti na mauriha mora ma tarema. Manga na enoni, ma ki arâ me i pasiku, ma ki tongesuriê, ngaia ki asa iana hagetage, vi ge page magê, se vige pasi tono. 36 Hoi, inê kê bani vi tangagamu, henaka igamu kamu bani bâsiê, igamu kamu pe tongesuriê. 37 Na ara ni enoni, o Vaemaku ki vateê me, ngaia ki page hakuniê. I asa, be kitenia na enoni, i hakuniê, 38 renia inê kê râ me tenia God, hanana gê katoa na obaniha iana na ani, i hagatorangeniê, mareha vi na obaniha iaku mareku inê. 39 Na obaniha iana na ani, i hagatorangeniê, ki manga ikê: i tuguhiê, vi siana kê naka vê ta na enoni, hanana vi ge pe tahitahi, ma ki tuguhiê hete, kê hagamaurira hato igê na hagahato tangiani. 40 Renia na obaniha iana o Vaemaku ki manga ikê: na enoni hato, ga bâgirara o Karena ma ka tongesuria, ki tuguhira, ga nahunia na mauriha mora ma tarema. Ma inê kê page hagamaurira igê na hagahato tangiani.” 41 Na Siu ka haganega ka tamasi ngurunguru so mareta renia, suria ngaia ki vi: “Inê nga ki na bereti, i râ me tenia God.” 42 Tahema ngaira ka hehagateri, ka vi: “O Jesu nge kini, o karena o Josepo, iê? Igia ka girararerua na enana. Tanu hega kani vi, vi ngaia ki râ me tenia God?” 43 O Jesu ki arami, ki vi: “Siana kamu tamasi ngurunguru so maremi. 44 I asa ta na enoni, vi ge hakuniê, manga vi o Vaemaku, i hagatorangeniê, ma ki pe unia me tangê. Ma inê kê page hagamauria igê na hagahato tangiani. 45 Na poropete ka bani sege, ka vi, ‘God ki page hagesurira na enoni hato.’ Na ara ni enoni, i rongoa maninga o Vaemaku ma ki tê viteana, ngaia ki hakuniê. 46 Mareha vi ge vi, vi ta na enoni ki bani bâsia o Vaemaku. Na ani, i râ me tenia God, ngaia getea ma ki na ani, i bani bâsia o Vaemaku. 47 “I monari, be vi tangagamu: na enoni, i tongesuriê, ki nahunia na mauriha mora ma tarema. 48 Inê nga ki na bereti na mauriha mora ma tarema. 49 Henaka na êvarimi ka bani ngêgi na bereti na mana igê na bagamasusu raha, ma ngaira ka me. 50 Ma na bereti, na ani ngekê i râ me tenia God, ki pe manga ngekana. Na enoni, i ngaua, ki asa iana, vi ge page me. 51 Inê nga ki na bereti na mauriha mora ma tarema, i râ me tenia God. Manga ta na enoni, ma ki ngaua na bereti ngekê, ngaia ki page mauri tare ma tarema. Ma na bereti, gê page vatea, ngaia ki na hasigoku, gê tagarenia, hanana na enoni i maveta ka nahunia na morana na mauriha renia.” 52 Na Siu ka hetuguri so mareta renia na tamasinga ngekana. Ngaira ka hehagateri, ka vi: “Tanu hega o vani akini kani girara i vategia na hasigona, hanana vi ga ngaua?” 53 O Jesu ki vi tangara, ki vi: “I monari, be vi tangagamu: manga igamu, ma kamu pe ngaua na hasigona o Karena Enoni, ma kamu pe tonomia na gapuna, na morana na mauriha ki asa, vi ge oga i pasimi. 54 Na enoni, i ngaua na hasigoku ma ki tonomia na gapuku, ngaia ki nahunia na mauriha mora ma tarema, ma inê kê page hagamauria igê na hagahato tangiani. 55 Renia na hasigoku ki na ngêra mora monari, ma na gapuku ki na tono mora monari. 56 Na enoni, i ngaua na hasigoku, ma ki totono na gapuku, ngaia ki ama ni gâga nga i pasiku, ma inê kê ama ni gâga nga i pasina. 57 O Vaemaku, i votoa na mauriha, ngaia ki hagatorangeniê. Ma renia ngaia inê nogaku kê votoa na mauriha. I tagenana ma, na enoni, i ngauê, inê kê page hagamauria. 58 Bâ, ngaia nga ki na bereti, i râ me tenia God. Ngaia ki pe manga na bereti, na êvarimi ga ngêa ma hemuri ka me. Ma na enoni, i ngaua na bereti na ani ngekê, ngaia ki page mauri tare ma tarema.” 59 Na marâ hato ngegana o Jesu ki visigi, matena i hagesurira na enoni i ruma ni sukuru i Kapenamu.
Na Higona Apu ki votoa na morana na mauriha
60 Rako na kariana o Jesu, ga rongoa na tamasinga ngekana, ka vi: “Na hagesuringa ngekana ki bara. Ti kani pasi rongoa?” 61 O Jesu ki bani girara, vi na kariana ka tamasi ngurunguru so mareta renia na tarana ngekana, henaka i mareha rârâ ta na enoni, vi ge hagarongoa renia. Ma ngaia ki vi tangara, ki vi: “Na tamasinga ngekana ki katogamu vari, kamu kasia na tongesuriha? 62 Hoi, ata ni vi ma: manga mu bâsia o Karena Enoni, i aporo akê i pasina, i bani oga igê i nago, ki hega? 63 Ngaia nga ki na Higona Apu, i votoa na mauriha mora. Ma tanga na enoni na tarana ngekana ki bara ngavê. Renigi na tamasinga, gê bani visigi tangagamu, na Higona Apu, i votoa na mauriha, ki angarigamu. 64 Henaka i manga ngekê, ma tani i pasimi ka pe tongesuriê.” (Tenia na matena o Jesu ki haganega, ngaia ki bani girarara na ani, ga pe tongesuria, ma na ani, i page hagavuringenia.) 65 Ma ngaia ki vi nikâ: “Renia na tarana nga ngekana, tahema inê kê bani vi tangagamu, kê vi, i asa ta na enoni, vi ge hakuniê, manga vi o Vaemaku ma ki pe naka me, ke hakuniê.” 66 Tahema, haganega tenia i ngekana, ka rako na kariana ga aporo tenia, ma ka hato tenia, vi ge takua. 67 Vikê o Jesu ki vi tangara na kariana tangahuru matarerua, ki vi: “Ma igamu kamu hega? Igamu kamu obania nogami vari, vi gamu aporo?” 68 O Simone Petero ki arami, ki vi: “Araha, ma ti nikâ kanimi page hakunia? Igo nga ki na ani, go girara go votoa na mauriha mora ma tarema renigi na tamasinga iamu. 69 Igami kami tongesuria ma kami bani girara, vi igo ki na ani, God i bani surua, vi hagatorangenigo me.” 70 O Jesu ki arami, ki vi: “I hega, inê kê pe bani ategamu, na ani tangahuru matarerua? Henaka i manga ngekana, ma na hitangimi ki manga Satana!” 71 Ngaia ki tamasi renia o Juta, o karena o Simone Isikariote. Suria, henaka o Juta ki na hitangita na kariana tangahuru matarerua, ma ngaia ki page hagavuringenia.
O Jesu ma na goana
1 Ma hemuri o Jesu ki râhia i Galilea. Ngaia ki pe obania, vi ge râhia i Jutea, suria na meraha iata na Siu i ngekana ka obania, vi ga nahunia ki meme. 2 Na tangiana raha iata na Siu tangagi na ruhu ki ata me noga. 3 Ngekana na goana o Jesu ka vi tanga, ka vi: “Gu pania na agua ikê, ma ko arâ tanga i Jutea, hanana na kariamu, ga oga i ngekana, ka page bâsigi na mena, go tani. 4 Manga ta na enoni, ma ki obania, vi na enoni getera ka girara, siana ki pinihigi na marâ, i tanugi. Suria igo ko katogi na marâ ngegana, gu hagagirarara na enoni hato i maveta renigo maremu!” 5 (Na goana nikâ ka pe tongesuria.) 6 O Jesu ki aramira, ki vi: “Na matena iaku inê ki mamênga: ma igamu, na ani mavê na matena ki ararigamu. 7 Na enoni i maveta ki asa, vi ge kitenigamu igamu, ma ka kikiteniê inê hete, suria inê kê ama ni visira ma na enoni i maveta, vi pe koro na parongata. 8 Mu râ igamu tanga na tangiana raha. Inê kê pe arâ tanga na tangiana raha ngekana, suria i mamênga, vige arâ me na aniku na matena.” 9 Ngaia ki vi tangara hato vikana, ma ki oga so ma i Galilea.
O Jesu ki oga i Jerusaleme igê na tangiana raha tange na ruhu
10 Matena ga bani râ na goana tanga na tangiana raha, o Jesu ki râ vê nogana. Ngaia ki pe obanira na enoni, vi ge girara. Tahema ngaia ki pipinihia marena i berarogata. 11 Na meraha i pasita na Siu ka bâbâ renia igê na tangiana raha ngekana. Ngaira ka hagate, ka vi: “I he ngaia?” 12 Na enoni ka hehahanate so mareta renia. Tani ka vi: “Na mane koro kani ngaia.” Ma tani ka vi: “Mareha! Ngaia ki hagabekasira na enoni!” 13 Mareha ta na enoni, vi ge tamasi mave, suria ngaira ka magutenira na meraha iata na Siu. 14 I aragupu na tangiana raha, matena o Jesu i akê i Ruma ni Rotu, ma ki haganega ki hagesurira na enoni. 15 Na meraha iata na Siu ka konetenia bâraha, ma ka vi: “Na mane ikê ki pe hagesuri, ma ki tanu hega kani giraragi mataha na ara ni marâ?” 16 O Jesu ki arami, ki vi: “Na hagesuringa, gê hagatarêngenia, ki mareha, vi ge râ me teniê inê mareku, ma ki râ me hete tenia God, i hagatorangeniê. 17 Manga ta na enoni, ma ki agana, hanana i tanugi na obaniha iana God, ngaia ki page girara, vi na hagesuringa iaku ki râ me tenia God, se i râ me teniê inê mareku ma. 18 Na enoni, ma ki visia, vi na ara ni takotako ka râ me tenia ngaia marena, ngaia ki obania ma, vi na atana ke rongo raha. Ma na enoni, i obania, vi rongo raha na atana na ani, i hagatorangenia, ngaia ki visigi ma na marâ, ga monari, ma ki asa, vi ge hagaparu. 19 O Moise ki bani vategamu na Ramata, iê? Ma ki mareha ta na hitangimi, vi ge marupegi na Ramata. Suria i hega kanimu obania, vi gamu nahuiê kê meme?” 20 Na enoni ka arami, ka vi: “Igo ko atataroga! Ti kani obania, vi nahuigo ko meme?” 21 O Jesu ki arami, ki vi: “Inê kê bani katoa na ani gi tage ma na mena, ma igamu hato kamu koneteniê. 22 Bâ, o Moise ki bonasigamu, kamu retegi râ na gavoni na varata o karemi. Na tauha ngekana ki pe haganega i pasina o Moise, ma ki haganega hete i pasita na êvarimi. Ma igamu kamu retea na kare mane igê na Tangiana ni Mamaroha. 23 Igamu kamu retea na kare mane igê na Tangiana ni Mamaroha, hanana vi gamu marupegi na Ramata, o Moise i vategamu renigi. Tanu hega mu mangariaga tangê, suria vi inê kê hagakomaga na apena hagenani na enoni igê na Tangiana ni Mamaroha? 24 Siana kamu surira na enoni surigi na bâhanata, ma kamu surira suria hete, vi na ani ta na enoni kani ngaira.”
O Jesu ki na Mesaia vari?
25 Tani na enoni ni Jerusaleme ka vi: “Ngaia vari ki no vani, na meraha iaka ka obania, vi ga nahuia ki meme? 26 Bâ, ngaia ki tamasi i maata na enoni hato, ma ngaira ka pe urapusia. Vari ngaira na meraha ka bani girara maninga, vi ngaia ki na Mesaia? 27 Na Mesaia ki page arâ me. Ma ki asa ta na enoni, ge girara, vi i pasina kani i he. Ma igia hato ka bani girara na hinua iana na mane ngekini.” 28 Matena o Jesu ki hagesurira na enoni i Ruma ni Rotu, ngaia ki tamasi raha, ki vi: “Igamu kamu girarê vari, vi na ani ta na mane kani inê? Ma kamu girara vari, vi i pasiku kani i he? Ma inê kê pe râ me inê mareku. Ngaia nga, na ani i hagatorangeniê, kanimu girara mu hagêguritogo renia. Ma igamu kamu pe girara. 29 Ma inê ke aitangisia, suria inê kê râ me tenia, suria ngaia ki hagatorangeniê.” 30 I ngekana ngaira ka rapasia, vi ga hagatotongoa, ma ki mareha ta na hitangita, vi ge here apena, suria na matena iana ki mamênga. 31 Ga rako na enoni, ga tongesuria, ma ka vi: “Na matena, i arâ me igê na Mesaia, mu takusia vari, vi ngaia ki page katogi rako na mena teharigi na mena, i bani katogi na mane ngekini?”
Na mane ni me ka râ me vi ga hagatotongoa o Jesu
32 Na Pariseo ka rongora na enoni, ga hehahanate renigi na tarani renia o Jesu ngegana. Tahema ngaira ma na maneraha ni vogasiha ga teha ka hagatorangenira tani na mane ni me, hanana vi ga hagatotongoa o Jesu. 33 O Jesu ki vi: “I abubu me noga na matena iaku, hanana gê arâ igê tenigamu tanga na ani, i hagatorangeniê. 34 Igamu kamu page bâbâ reniê, ma ki asa iami, vi gamu page tarahuê, suria na agua, gê page arâ igê inê, ki bara tangagamu igamu, vi gamu râ vê igê.” 35 Na meraha i pasita na Siu ka hehagateri so mareta, ka vi: “I he kani page arâ igê, hanana vi igia ki bara, vi ge tarahua? Ngaia ki page arâ vari i hinua i Helasi, na agua ga oga igê na Siu, ma ki page hagesurira na Ai ni Helasi, ga pe Siu? 36 Suria ngaia ki vi, ‘Igamu kamu page bâbâ reniê, ma ki asa iami, vi gamu page tarahuê.’ Ma nikâ ngaia ki vi, ‘Igê na agua, gê page gâga igê inê, ki asa iami igamu, vi gamu râ vê igê.’ Na ta kani takusia?”
Na ve i votoa na mauriha mora
37 I na tangiana, i hato igê na tangiana raha. Na tangiana ngekana ki na tangiana raha ngavê. Igê na tangiana ngekana o Jesu ki ura aharaga, ma ki tamasi raha, ki vi: “Manga ta na enoni, ma ki pasi tono, i koro, ki arâ me i pasiku, ma ki totono. 38 Suria na Buka Apuna ki vi, ‘Manga ta na enoni, ma ki tongesuriê, na ve, ga votoa na mauriha mora, ka page gogogo tenia na aitangihana.’” 39 (Matena o Jesu i tamasi vikê, ngaia ki tamasi renia na Higona Apu, i page angarira na enoni, ga tongesuria. Igê na matena ngekana God ki mamênga, vi ge hagatorangenia me igê na Higona Apu, suria ngaia ki mamênga, vi ge kasia akê o Jesu, ke Araha.)
Na enoni ka hetuguri renia o Jesu
40 Rako na enoni, ga rongoa o Jesu, i tamasi vikana, ka vi: “I monari, na mane ngekini ki na poropete, igia ga bani naasia!” 41 Ma tani ka vi: “Na Mesaia ngekana!” Ma tani nikâ ka vi: “E, na Mesaia ki pe râ me tenia i Galilea! 42 Na Buka Apuna ki vi, ‘Na Mesaia ki na raraha iana o Tavite.’” 43 Tahema na enoni ka hetuguri renia o Jesu. 44 Tani ka obania, vi ga hagatotongoa, ma ki mareha tani, vi ge here apena.
Na meraha i pasita na Siu ka pe tongesuria o Jesu
45 Na mane ni me ka aporo i pasita na mane ni vogasiha ga teha ma na Pariseo. Ngaira ka hagatera na mane ni me, ka vi: “I hega mu pe merâ me?” 46 Na mane ni me ka arami, ka vi: “I mareha rârâ ta na enoni, vi ge maratorana na mane ngekana igê na tamasinga!” 47 Na Pariseo ka hagatera, ka vi: “Ngaia ki hagabekasigamu igamu nogami, iê? 48 Mu girara vari, vi na vere tage na meraha iaka, se vi na vere tage na Pariseo ki tongesuria? 49 Na enoni ngegana ka pe rongogiraragi na Ramata iana o Moise. Tahema God ki hagaitangira!” 50 O Nikotemo ka na hitangita. I nago ngaia ki na ani, i râ i pasina o Jesu. Ngaia ki vi tangara, ki vi: 51 “Surigi na Ramata iaka ki apu, vi ge suria ka hagaitangia purupuru na enoni. Ma ki tuguhigia hete, ga rongoa, ma ka tarahua i nago, vi na ta kani erasia, ma hemuri ka kahu suria.” 52 Ngaira ka arami, ka vi: “I hega, igo nogamu ka na mane tenia i Galilea? Gu gari igê na Buka Apuna, ma ko page tarahua igê, vi mareha ngavê ta na poropete, vi ge râ me tenia i Galilea.”
Na gete i gamogamo
1 Ma hemuri na enoni hato ka aporo i pasita, mo Jesu ki akê i Hungana ni Olive. 2 I na tangiana i muri, igê na mahogotana, ngaia ki aporo râ tanga na Ruma ni Rotu. Na enoni hato ka hakuria me, ma ngaia ki oga so, ma ki haganega ki hagesurira. 3 Na mane ni hagesuringa ni Rotu ma na Pariseo ka torea banu me ta na gete. Ngaira ka tarahua, i gamogamo, ma ka naka ki ura i maata na enoni hato. 4 Ngaira ka vi tanga o Jesu, ka vi: “Araha, igami kami tarahua, vi na gete ikê ki gamogamo. 5 Ma igê na Ramata iaka o Moise ki bonasigia, vi ga arihahunia na gete, i manga ngekana. Hoi, na ta kanigo takusia?” 6 Ngaira ka tamasi vikana, hanana vi ga hagareke tara tanga igê na tamasinga, hanana vi ge page tuguria renia. Mo Jesu ki maroro so, ma ki segesege i ano renia na kakêna rimana. 7 Ma suria ngaira ka ura râ ka ama ni hagate nga, tahema ngaia ki kahu ahêu kê, ma ki vi tangara, ki vi: “Manga ta na hitangimi, ma ki tatarasia ngavê na tasi, ua, i girara i hagenago, ki arihahunia na gete.” 8 Ma ngaia ki maroro so nikâ, ma ki segesege i ano. 9 Matena ga rongoa, i tamasi vikana, ngaira hato ka gava tatage vê ka râ, na meraha ka nanago. Ma i na murita ga gava vê ka râ, o Jesu ngaia getea ma ki oga so, ma na gete ki ura so mênga nogana. 10 Ngaia ki ahêu kê, ma ki hagatea na gete, ki vi: “Ngaira i he? Mareha ta na hitangita ge oga so, hanana vi ge surigo ki hagaitangigo?” 11 Na hehene ki arami, ki vi: “Mareha vê, Araha.” Mo Jesu ki vi: “Hoi, inê nogaku, kê pe surigo kê hagaitangigo. Gu râ, ma siana ko tasitasi aporo nikâ.”
O Jesu ki mavesigi na obata na enoni i maveta
12 O Jesu ki tamasi tangara nogata na Pariseo, ki vi: “Inê nga ki na ani, gê mavesigi na obata na enoni i maveta. Manga ta na enoni, ma ki amake suriê, ngaia ki page nahunia na marara, i votoa na mauriha mora, ma ki asa iana, vi ge page oga igê na roto hono.” 13 Na Pariseo ka vi tanga, ka vi: “Igo getego ma ko hagatanga monari renigo maremu. Igo ko tamasi purua ma.” 14 O Jesu ki arami, ki vi: “Mareha vê! Henaka ma inê mareku, kê hagatanga monari reniê mareku, ma na tamasinga iaku ki monari, suria inê nga ki na ani, gê girara na agua, gê râ me tenia, ma na agua, gê page arâ igê. Ma igamu, igamu kamu pe girara na agua, inê gê râ me tenia, se vi na agua, gê page arâ igê. 15 Igamu kamu surira na enoni surigi na bâhanata. Inê nga ki na ani, gê pe suria ta na enoni. 16 Ma ki manga inê, ma kê suria na enoni, na suriha iaku ki oto, suria i mareha, vi inê geteê kani ve suria na enoni, o Vaemaku hete, i hagatorangeniê, ma inê, kanimuru suria na enoni. 17 Na Ramata iami ki vi, vi ‘Manga na vererua, ma ki tage râ na tamasinga iaterua, ua, na tamasinga iaterua ki monari.’ 18 Inê mareku kê hagatanga monari reniê mareku, ma o Vaemaku, i hagatorangeniê, ngaia nogana ki hagatanga monari reniê.” 19 Ma ngaira ka hagatea, ka vi: “O Vaemamu kani i he?” Mo Jesu ki arami, ki vi: “Igamu kamu pe aitangisiê, ma kamu pe aitangisia nikâ o Vaemaku. Manga mu aitangisiê, igamu kamu aitangisia nikâ o Vaemaku.” 20 O Jesu ki visigi na marâ hato ngegana, matena i hagesurira na enoni i Ruma ni Rotu, hagarangia na kiboru, ga hakuhaku haga igê tanga na rotu. Ma ki mareha vê ta na enoni, vi ge hagatotongoa, suria na matena iana ki mamênga.
O Jesu ki râ me tenia God
21 O Jesu ki vi tangara nikâ, ki vi: “Inê nga kanigê page arâ. Megamu kamu page bâbâ reniê, ma kamu page meme, suria mu ama ni tasitasi nga tare. I asa iami igamu, vi gamu râ igê na agua, gê page arâ igê inê.” 22 I ngekana na meraha i pasita na Siu ka vi: “E, ngaia ki vi, vi ‘I asa iami igamu, vi gamu râ igê na agua, gê page ara igê inê.’ I vi ngaia vari, vi page nahuia marena?” 23 O Jesu ki arami, ki vi: “I pasimi igamu kani i ano ikê. Ma inê, inê kê râ me tenia God. I pasimi igamu kani i maveta ikê, ma i maveta ikê ki mareha vi pasiku inê. 24 Tahema inê kê bani vi tangagamu, vi igamu kamu page meme, suria mu ama ni tasitasi nga tare. Ma igamu kamu page meme, suria mu ama ni tasitasi nga, manga vi igamu, ma kamu pe tongesuria, vi ‘Inê nga Inê.” 25 Ngaira ka hagatea, ka vi: “Na ani ta na enoni kani igo?” O Jesu ki arami, ki vi: “Inê kê bani visia tangagamu igê na haganegahana. 26 Ga rako na marâ, inê kê girara gê visigi renigamu, ma kê girara gê surigamu kê hagaitangigamu renigi. Ma kê pe katogi. Inê kê hagarongora hete na enoni i maveta renigi na marâ, inê kê bani rongogi tenia na ani, i hagatorangeniê. Ngaia ki na ani, ga hagêguritogo renia.” 27 Ngaira ka pe rongogirara, vi ngaia ki tamasi tangara renia o Vaemana. 28 Tahema o Jesu ki vi tangara, ki vi: “Na matena mu raragea akê o Karena Enoni, igamu kamu page girara, vi ‘Inê nga Inê’. Ma igamu kamu page girara nikâ, vi inê kê pe râ surigi na takotako iaku mareku ma, ma kê visigi ma hete na marâ, o Vaemaku i bani hagesuriê renigi. 29 Ma na ani, i hagatorangeniê, ki goga heniê tare. Ngaia ki pe paniê so inê geteê, suria inê kê tani tare na marâ, gê hagakoro obana renigi.” 30 Matena o Jesu i tamasi vikana, rako na enoni, ga rongoa, ka tongesuria.
Karena God se karena Satana
31 Hoi, o Jesu ki tamasi tangara na Siu, ga tongesuria, ki vi: “Manga igamu, ma kamu taua na hagesuringa iaku, igamu ki na kariaku monari. 32 Igamu kamu page girara na monariha renia God, ma na monariha ngekana ki page rupasigamu. 33 Ngaira ka arami, ka vi: “Igami ki na raraha iana o Abaramo, mareha ngavê ta na enoni, vi ge marungigami. Na ta kanigo takusia, matena go vi, vi na monariha ki page rupasigami?” 34 O Jesu ki arami, ki vi: “I monari, be vi tangagamu: na enoni, i tasitasi, na tasi ki marungia. 35 Na kare vurivuri ki pe gâga tare henia na mane ma na ahemata iana, nga noga ma o karena na mane ngaia kani gâga tare henia. 36 Manga o Karena, ma ki rupasigamu, igamu kamu page aharupa maninga. 37 Inê kê bani girara, vi igamu ki na raraha iana o Abaramo. Henaka i manga ngekana, ma igamu kamu obania, vi gamu nahuiê kê meme, suria igamu kamu usitenia na hagesuringa iaku. 38 Inê kê tamasigi na marâ, gê bani bâsigi i pasina o Vaemaku inê, ma igamu kamu tani na marâ, i bani visigi tangagamu o vaemami igamu.” 39 Ngaira ka aramia, ka vi: “E, ngaia nga o Abaramo ka na êvarimami.” O Jesu ki arami, ki vi: “Manga vi igamu ka na karena monari o Abaramo, vikê igamu kamu amake suria. 40 Na tarana gi tage ma, kanigê katoa tare. Ngaia ki manga ikê: inê kê hagarongogamu renia na monariha, gê bani rongoa tenia God. Tanu hega kanimu obania, vi gamu nahuiê kê meme? O Abaramo ki asa, vi ge kato vikana! 41 Igamu kamu amake suria o vaemami igamu.” Ngaira ka arami, ka vi: “Se, i mareha vi na kare ni tara kani igami! God ngaia getea ma ka no Vaemamami.” 42 O Jesu ki vi tangara, ki vi: “Manga vi o vaemami monari kani God, vikê igamu kamu takuiê, suria inê kê râ me tenia God, ma i ngekê inê kê oga ikê. Inê mareku kê pe râ me ikê, ma ngaia ma i hagatorangeniê me. 43 Tanu hega kanimu pe rongogiraragi na marâ, gê visigi? Suria igamu kamu usi, vi gamu karinga na taroha iaku. 44 Igamu, o vaemami igamu kani Satana, ma kamu obania, vi gamu amake surigi na teniha iana o vaemami. Haganega tenia i nago kere vê noga, ngaia ki bani nahuira me na enoni ka meme. Ngaia ki mareha vê, vi ge atea na monariha, suria i mareha rârâ na monariha i pasina. Na tauhana ngaia ki hagahagaparu, suria ngaia ki hagaparu, ma ki katora na enoni, ka hagahagaparu. 45 Ma inê, inê kê tamasia na monariha. Tahema igamu kamu pe tongesuriê. 46 Ti na hitangimi kani girara i hagatanga monari reniê, vi inê kê tasi? Manga inê, ma kê tamasia na monariha, tanu hega kanimu kamu pe tongesuriê? 47 Na enoni, i râ me tenia God, ngaia ki karingagi na tamasinga iana God. Ma igamu, igamu kamu mareha vi na kariana God. Tahema igamu kamu usi, vi gamu karinga.”
Na Siu ka usitenia o Jesu
48 Na meraha i pasita na Siu ka aramia o Jesu, ka vi: “Igami kami pe vi koro vari, matena mi visigo, vi igo ka na mane ni Samaria, ma ko atataroga?” 49 O Jesu ki arami, ki vi: “Inê kê pe atataroga. Inê kê hagarahasia o Vaemaku, ma igamu kamu pe hagarahasiê. 50 Inê kê pe naasira na enoni, hanana vi ge hagarahasiê. Ma ki oga na ani, i obanira na enoni, vi ga hagarahasiê, ma na suriha iana ki oto. 51 I monari, be vi tangagamu: na enoni, ma ki amake suria na hagesuringa iaku, ngaia ki asa iana, vi ge page me.” 52 Na Siu ka vi tanga, ka vi: “Hoi, i ngekê igami kami kahu tahetara renigo, vi igo ko atataroga. O Abaramo ki bani me, ma na poropete ka bani me. Ma ki tanu hega, kanigo vivi, ‘Na enoni, ma ki amake suria na hagesuringa iaku, ngaia ki asa iana, vi ge page me?’ 53 Na êvarimami o Abaramo ki bani me. Go vi vari, vi igo ko raha teharia o Abaramo, iê? Ma na poropete ka bani me nikâ. Go takusia vari, vi o ti kani igo?” 54 O Jesu ki arami, ki vi: “Manga inê, ma kê hagarahasiê mareku, inê kê hagarahasiê purua ma. Ma na ani, i hagatorangeniê, ngaia ki no Vaemaku. Ngaia ki na ani nga, igamu kamu visia, vi na God iami. 55 Igamu, igamu kamu pe girara igamu, ma inê kê aitangisia inê. Manga inê, ma kê vi, vi gê pe aitangisia, inê kê hagaparu ma, manga igamu. Ma inê kê aitangisia, ma kê tê viteana. 56 Na êvarimi o Abaramo ki vagevage, hanana vi rigia na râha me iaku. Ngaia ki bani bâsia râ, ma ki koro na obana.” 57 Na Siu ka vi tanga, ka vi: “E, igo ki mamênga, vi ge tangahuru gi rima na harisi iamu, ma ki hega go bâsia o Abaramo?” 58 O Jesu ki arami, ki vi: “I monari, be vi tangagamu: hagenago tarana o Abaramo i vora me, ‘Inê nga Inê.” 59 Ma ngaira ka tavo na hê, vi ga arihahunia renigi. Mo Jesu ki magahuru tenira, ma ki pania na Ruma ni Rotu.
O Jesu ki hagamaravagi na maana na mane i guru taropuru
1 I tara o Jesu ki tarahua igê na mane, i bani guru taropuru, matena i vora me. 2 Na kariana ka hagatea o Jesu ka vi: “Rabai, na tasi iana o ti, kani katoa na mane ikê, ki bani guru taropuru, matena i vora me? Na tasi iana marena, se na tasi iaterua na enana?” 3 O Jesu ki arami, ki vi: “Ngaia ki guru taropuru, ma na tasi iana marena, se vi na tasi iaterua na enana ka pe katoa, ke manga ngekana. Ngaia ki guru, hanana ma vi God ki girara i hagabângenia igê na raramohana. 4 I tuguhigami, vigami ama ni tanugi nga na tagaraha iana na ani, i hagatorangeniê, igê na kere marara na tangiana mênga. I sugi bungi, ma ki asa ta na enoni, vi ge girara ge tagara. 5 Matena gê goga i maveta, inê nga nga na ani, gê mavesigi na obata na enoni i maveta.” 6 Matena o Jesu i tamasi hato vikana, ngaia ki musu i ano, ma ki arogi henia na mako, ma ki taruhigi na maana na mane renia. 7 Ma ngaia ki vi tanga, ki vi: “Gu râ, ma ku manuhigi na maamu igê na nonganonga i Siloamu.” (Siloamu ki vi “Hagatorangenia”.) Ngekana na mane ki râ, ki manuhigi na maana, ma ki aporo i pasina, i bani rite ma ka marava aporo na maana. 8 Na enoni i pasina, ma na enoni, ga bani bâsia, i baganunungi haga tare, ka hehagateri, ka vi: “Nga na mane vari, i gâga hevurusi, ki baganunungi haga tare ea nge?” 9 Tani ka vi: “Ngaia ngekana!” Ma tani ka vi: “Mareha vi ngaia ngekana. I hagani bâ manga vi ngaia.” Ngekana ngaia marena na mane ki vi: “Mako, inê ngekê.” 10 Ngaira ka hagatea, ka vi: “Tanu hega kanigo rite ma ka marava aporo na maamu?” 11 Ngaia ki arami, ki vi: “Na mane, ga visia vi o Jesu, kani aroa na mako igê na musuna, ma ki taruhigi re na maaku, ma ki vi tangê, ki vi, ‘Gu râ i Siloamu, ma ko manuhigi igê na maamu.’ I ngekana inê kê râ, ma na matena gê manuhigi na maaku, ki parama, ma kê rite ma ka marava aporo na maaku.” 12 Ngaira ka hagatea, ka vi: “Ngaia i he?” Ngaia ki arami, ki vi: “Inê kê pe hagarea.”
Na Pariseo ka hesusuri renia na mane i kahu rite ma ka marava aporo na maana
13 Ma hemuri ngaira ka merâ na mane, i kahu rite ma ka marava aporo na maana ngekê, i pasita na Pariseo. 14 Na matena o Jesu ki aroa na mako igê na musuna, ma ki hagamaravagi aporo re na maana na mane ngekê, ngaia ki na Tangiana ni Mamaroha. 15 Tahema na Pariseo ka hagatea nogata na mane, i rite ma ka kahu marava aporo na maana ngekê. Ngaia ki vi tangara, ki vi: “Ngaia ki taruhigi na maaku renia na mako, ma inê kê manuhigi na maaku, ma na ta nikâ: gê kahu rite ma ka marava aporo na maaku.” 16 Tani na Pariseo ka vi: “Na mane, i kato vikana, ki mareha vi na ani, God i hagatorangenia, suria ngaia ki aharê igê na Ramata tanga na Tangiana ni Mamaroha.” Ma tani ka vi: “Manga vi ngaia ka na enoni tasi, tanu hega kani girara i katogi na mena manga ngegana?” Ma ka tora hetatari na takotako iata. 17 Vikê na Pariseo ka hagatea râ nikâ na mane, ka vi: “Igo ko vi, vi ngaia ki hagamaravagi na maamu. Hoita, na ta kanigo takusia renia?” Ngaia ki arami, ki vi: “Na poropete ngekana.” 18 Na meraha i pasita na Siu ka usi, vi ge tongesuria, vi na mane ngekana ki bani guru taropuru i nago, ma i ngekê ki kahu rite ma ka marava aporo na maana, nga noga ga unirerua me na enana, karu hagatanga monari renia. 19 Ma ngaira ka hagatererua na enana, ka vi: “O karemurua ngekê? Manga vi ngaia, igamurua kamuru vi, vi ngaia ki bani guru taropuru, matena i vora me? Manga vi monari, hoi, tanu hega kani kahu rite ma ka marava aporo na maana?” 20 Na enana karu arami, karu vi: “Igamirua kamuru girara, vi ngaia ki no karemirua, ma kamuru girara nga, vi ngaia ki bani guru taropuru, matena i vora me. 21 Ma igamirua kamuru pe girara, vi o ti kani hagamaravagi aporo na maana. Mu hagatea so ngaia! Ngaia ki mareha vi na kare! Ngaia ki girara i aramigamu marena!” 22 Na enana karu tamasi vikê, suria garu magutenira na meraha i pasita na Siu. Renia ngaira ka bani vi, vi ga page paia hura tenia na rotu na ara ni enoni, i visia, vi o Jesu vi na Mesaia. 23 Tahema na enana karu vi: “Ngaia ki mareha vi na kare! Mu hagatea!” 24 Ngaira ka unia aporo me nikâ na mane, i bani guru taropuru, matena i vora me. Ma ngaira ka vi tanga, ka vi: “Gu tohe, vi igo ko page tamasi monari! Igami kami girara, na mane ngekana ngaia ka na mane tasi.” 25 Ma ngaia ki arami, ki vi: “Inê kê pe girara, vari ngaia ka na mane tasi se mareha. Na ani gi tage togo ma na marâ kanigê girara: i nago inê kê guru taropuru, ma i ngekê inê kê girara, gê kahu bâbâ.” 26 Ngaira ka hagate, ka vi: “Na ta kani katogo renia, matena i hagamaravagi na maamu?” 27 Ngaia ki arami, ki vi: “Inê kê bani visia tangagamu. Ma igamu kamu usi, vi gamu karingê. Suria i hega kanimu obania, vi gamu rongoa nikâ? Mu obania vari, vi gamu voravora nogami vi na kariana?” 28 Ngaira ka guharia, ma ka vi: “Igo nga, igo nga na kariana o vani ngekana. Ma igami nga, igami ka na kariana o Moise. 29 Igami kami bani girara bâkoro, vi God ki tamasi tanga o Moise. Ma na mane ngekana igami kami hitenia!” 30 Na mane ki arami, ki vi: “E, gê kone! Igamu kamu hitenia, ma ngaia ki hagamaravagi na maaku! 31 Igia ka girara, vi God ki pe aganarigi na nunginungiha iata na enoni tasi; ngaia ki aganarigi ma hete na nunginungiha iata na enoni, ga hanetasia ma ka tê viteana. 32 Haganega me tenia i nago kere vê noga, igia ka pe rongoa rârâ ta na enoni, vige hagamaravagi na maana ta na enoni ge bani guru taropuru, matena i vora me. 33 Manga na mane ngekê, ma ki pe râ me tenia God, i asa hagetage, vi ge tanua ta na marâ.” 34 Ngaira ka arami bê aporo, ka vi: “Igo, igo na mane go tasi, haganega me tenia na matena, go vora me, ma ko obania vari, vi go hagesuringami, iê?” Ma ngaira ka paia hura tenia na rotu.
Na enoni i pe tongesuri ki manga na mane i guru taropuru
35 Matena o Jesu ki rongo, vi ngaira ka bani paia hura na mane ngekana, ngaia ki tarahua, ma ki vi tanga ki vi: “I hega, igo ko tongesuria o Karena Enoni? 36 Na mane ki arami, ki vi: “Araha, hagagirarê renia, hanana ve tongesuria!” 37 O Jesu ki vi tanga, ki vi: “Igo ko bani bâsia. Ngaia nga na ani, i megotamasi i ngekê akê.” 38 Na mane ki vi: “Inê kê tongesurigo, Araha.” Ma ngaia ki susure tanga o Jesu, ma ki bêtuhia. 39 O Jesu ki vi: “Inê kê râ me i maveta ikê tanga na suriha, hanana na enoni, ga guru, ka girara ga bâbâ, ma na enoni, ga bâbâ, ka guruguru.” 40 Tani na Pariseo, ga oga i ngekana henia, ka rongoa, i tamasi vikana, ma ka hagatea, ka vi: “E, go vi vari, vi igami nogamami kami guru?” 41 O Jesu ki arami, ki vi: “Manga igamu, ma kamu guru, vikê ki asa, vi ge surigamu ka hagaitangigamu renigi na tasi iami; ma suria ma igamu kamu vi, vi igamu kamu bâbâ, tahema na tasi iami ka gâga.”
Na maramaraveta renia na ruma ni sipi
1 O Jesu ki vi: “I monari, be vi tangagamu: manga ta na mane, ma ki bêbanu i ruma ni sipi, mareha vi ge bêbanu igê na maa ni ruma, ma ki hanehane banu ma i tagua, ngaia ki na mane hanago, se na manero. 2 Ma na mane, i bêbanu igê na maa ni ruma, ngaia ki na avanuta na sipi, i bâbâsurira. 3 Na mane, i anumasia na ruma ni sipi, ki tangahia na maa ni ruma tanga ki bêbanu. Na sipi ka rongoa, matena i unira, ki hêtani na atata na sipi iana, ma ki merahura. 4 Matena i merahura vê, ngaia ki bêngenira, ma na sipi ka tari suria, renia ngaira ka rongorongo hagagara renia. 5 Ngaira ki asa, vi ge râ suria na ani getea na mane. Ngaira ka page gavagavatenia hete, suria ngaira ka pe rongo hagagara renia.” 6 O Jesu ki visia tangara na maramaraveta ngekana, ma ngaira ka pe tako mataha renia na marâ, i obania, vi visia tangara.
O Jesu ki manga na mane i marupera maninga na sipi iana
7 Ma hemuri o Jesu ki vi tangara nikâ, ki vi: “I monari, be vi tangagamu: inê nga kanigê manga na maa ni ruma tangara na sipi. 8 Na enoni hato, ga bâsuri sipi, ga hagenago me taraku, ngaira ka na mane hanago ma na manero, ma na sipi ka pe tê viteata. 9 Inê nga ka na maa ni ruma. Na ani, i bêbanu igê na maa ni ruma, inê, ngaia ki page tahitahi. Ngaia ki page bêbanu me ki aporo huhura vê, ma ki page tarahua na go koro. 10 Na mane hanago ki arâ ma me, hanana vi hanagora, nahuira ma ki hagaerasira na sipi. Nga noga ma inê, inê kê râ me, hanana vi ngaira ka mauri, ma ka nahunia na mauriha mora ngavê. 11 “Na mane, i marupera maninga na sipi, inê nga. Na mane, i marupera maninga na sipi, ngaia ki agana, ki meme, hanana ga tahitahi na sipi. 12 Na mane, ga vuria, hanana vi bâbâsurira na sipi, ngaia ki mareha vi na avanuta na sipi. Tahema ngaia ki pe marupera maninga. Matena i bâsia râ na o vasiga, i arâ me, ngaia ki panira so na sipi, ma ki gavagava. Ma na o vasiga ki page taburia ta na sipi, ma na ani getera ka totoko. 13 Na mane, ga vuria, ki bâbâsurira na sipi, ngaia ki gavagava, suria ngaia ki tagara meni haga ma, ma ki pe sibera na sipi. 14 Na mane, i marupera maninga na sipi, inê nga. Inê kê aitangisira na sipi iaku mareku, ma ngaira nogata ka aitangisiê inê. 15 I tagenana ma o Vaemaku i aitangisiê inê, menê nogaku kê aitangisia ngaia. Ma kê agana, kê meme, hanana vi ngaira ka tahitahi. 16 Ga gâga nikâ na ani getera na sipi, ga pe oga igê na ruma ni sipi ngekê. Ngaira ka na aniku. I tuguhiê, gê torera nikâ. Ngaira ka page têtê viteaku, ma vikana ngaira hato ki page vora na totoha ni sipi gi tage togo ma, ma na ani, i marupera maninga, ki gi tage togo ma nikâ. 17 “Vaemaku ki takuiê, suria inê kê agana, kê kasi manavaku, hanana vi gê mauri aporo. 18 I asa ta na enoni, vi ge nahuiê be me, manga vi inê, ma kê pe hagamarumungenia. Inê mareku kê aganaria na mera. I oto tangê, vi gê meme, ma ki oto tangê nikâ, vi gê mauri aporo. Na tarana ngekana ki na tarana, o Vaemaku i bani naka tangê.” 19 Ma nikâ na tamasinga ngegana ka katora na Siu, ka hetuguri so mareta. 20 Rako na hitangita ka vi, vi: “Ngaia ki atataroga! Ngaia ki beka! Tanu hega kanimu karinga.” 21 Ma tani ka vi: “E, ge vora re na mane, ge atataroga, ngaia ki asa, vi ge tamasi vikana! Tanu hega na ataro kani vi girara, i hagamaravagi na maata na enoni, ga guru taropuru?”
Na Siu ka kitenia o Jesu
22 Na enoni i Jerusaleme ka hagarahasia na tangiana raha na hagapunariana na Ruma ni Rotu. Na matena ngekana ki na rogaroga ahuru. 23 O Jesu ki arârâ igê na ruhu iana o Solomone, i bâsigu na Ruma ni Rotu. 24 Na Siu ka hakuria me, ma ka vi: “Se, tanu hega go hagababegami? Gu visia mataha me, vi igo nga ka na Mesaia se mareha?” 25 O Jesu ki arami, ki vi: “Inê kê bani visia tangagamu, ma igamu kamu pe tongesuriê. Na tagaraha, gê tanugi inê, o Vaemaku ki hagatorê renigi, ma na tagaraha ngegana ka hagatanga monari reniê. 26 Ma igamu, igamu kamu usi, vi gamu tongesuriê, suria igamu kamu pe bâ mangara vi na sipi iaku. 27 Na sipi iaku ngaira ka têtê viteaku. Inê kê aitangisira, ma ngaira ka tari suriê. 28 Inê kê vatera na mêriha mora ma tarema, ma ngaira ki asa hagetage, vi ge page me, ma ki asa ta na enoni ge girara, vi ge tahurara râ teniê. 29 Na ani getera hato ka pe maratorata na ani, o Vaemaku i bani vateê renira, ma ki asa ta na enoni, ge girara, vi ge tahurara râ tenia o Vaemaku, i marupera. 30 O Vaemaku menê kamuru na vere tage togo ma.” 31 Nikâ na Siu ka tavo na hê, hanana vi ga arihahunia renigi. 32 O Jesu ki vi tangara, ki vi: “Igamu kamu bani bâsigi rako na tagaraha koro, gê katogi. O Vaemaku ki bani hagatorê renigi, kê katogi. Ma na ani ta na hitangini kani mu obania, vi gamu arihahuniê renia?” 33 Na Siu ka arami bê aporo, ka vi: “Igami kami obania, vi gami arihahunigo, mareha vi surigi na tagaraha koro, go katogi, ma suria hete igo ko tamasi erasia God. Na enoni ma kanigo igo, ma ko visigo maremu, vi go God.” 34 O Jesu ki arami, ki vi: “Igê na Buka na Ramata iami God ki vi, ‘Igami kamu god.’ 35 Igia ka bani girara, vi na Buka Apuna ki asa hagetage, vi ge hagaparu. Ma God ki hêtata na enoni ngegana, vi god, na enoni, God i bani hagarongora renia na taroha iana. 36 Ma tangê inê, o Vaemaku ki ateê, ma ki hagatorangeniê i maveta. Hoi, tanu hega, kanimu visiê, vi inê kê tamasi erasia God, suria vi gê vi, vi inê ki no Karena God? 37 Manga inê, ma kê pe katogi na tagaraha, i hagatorê renigi o Vaemaku, hoi, siana kamu tongesuriê. 38 Ma ki manga inê, ma kê katogi na tagaraha ngegana, henaka igamu kamu pe tongesuriê inê, igamu ki ararigamu ma hete, vigamu tongesuriê renigi na tagaraha iaku, hanana mu girara maninga nga, vi o Vaemaku menê kamuru obahaku manga na vere tage togo ma.” 39 Nikâ ngaira ka uhungia, vi ga ranguia ka hagatotongohia, ma ngaia ki gava tenira. 40 O Jesu ki reke tarê aporo igê na ve i Jotano tanga na agua, o Joane i bani hagabatesimo igê, ma ki oga i ngekana. 41 Rako na enoni ga râ me tanga. Ngaira ka vi, vi: “O Joane ki pe katogi na mena, ma na ara ni marâ hato, i bani tamasigi renia na mane ngekana, ka monari.” 42 Ma ka rako na enoni i ngekana ga tongesuria.
I me o Lasaro
1 I ta na hinua i Betani ki oga igê ta na mane, ga hêtana vi o Lasaro. Ngaia ki maeha. I Betani ki na hinua iaterua ka hegoana ka Maria ma ka Mata. 2 (Na ani ngekê ka Maria ki na ani, i ringia i ugana na Araha na marâ, i manga na suru, i sigini koro, ma ki taruhigi râ renigi na varehuna. O veogana ki no Lasaro, i maeha.) 3 Ngairerua ka hegoana karu kasi tamasinga tanga o Jesu, karu vi: “Araha, na tamamu koro ki maeha.” 4 Matena o Jesu ki rongo vikana, ngaia ki vi: “Na mera ngekana ki mareha, vi tanga ge meme renia o Lasaro, ma tanga hete vi hagabângenia igê na raramohana God, ma na tarana ngekana ki page hagabângenia nikâ igê na raramohana o Karena God.” 5 O Jesu ki takuira na ahegoata ka Mata ma ka Maria mo Lasaro. 6 Matena i tarahua na tamasinga, vi o Lasaro ki maeha, ngaia ki oga ma vê i na agua, i oga igê, suria na tangiana gi rua nikâ. 7 Ma hemuri ngaia ki kahu vi tangara na kariana, ki vi: “Nika, ge aporo tanga i Jutea!” 8 Na kariana ka arami, ka vi: “E, Rabai, i na kere matena i hato, na enoni i ngekana ka obania, vi ga arihahunigo. Tanu hega kanigo obania, vi go aporo râ nikâ?” 9 O Jesu ki vi: “Na mavetana na tangiana ki nahunigi na mateni tangahuru matarerua, iê? Hoi, manga na enoni, ma ki arâ igê na mavetana na tangiana, ngaia ki asa, vi ge tapasu, suria na marara i maveta ikê ki mavesia. 10 Manga vi ngaia, ma ki arâ igê na bungiana, ngaia ki tapasu, suria ngaia ki pe nahunia na marara.” 11 Matena i tamasi hato vikê o Jesu, ma ki vi nikâ: “Na tamaka o Lasaro ki mêru bore; be râ be hagaritea.” 12 Na kariana ka arami, ka vi: “Araha, manga vi ngaia, ma ki mêru, ngaia ki page tahi nge.” 13 O Jesu ki tamasi renia, vi o Lasaro ki me, ma ngaira ka takusia ma, vi tamasi renia, vi o Lasaro ki mêru. 14 Tahema o Jesu ki tamasi mataha tangara, ki vi: “O Lasaro ki bani me. 15 Ma ki koro na obaku, suria inê kê pe oga henia, hanana vi na tarana ngekê ke tamanigamu, kamu tongesuriê. Nika, ge râ i pasina.” 16 O Toma (ga hêtana vi Karepapa), ki vi tangara na tamana, ki vi: “Nika, ge râ henia na Araha, ke me henia.”
O Jesu ki na ani i hagamaurira aporo na enoni
17 O Jesu, matena i sugi ata râ noga, ngaia ki tarahua, vi o Lasaro ka bani bagia, ga hato huria noga na tangiani ge he. 18 I Betani ki hagarangia ma i Jerusaleme, 19 ma ka rako na enoni ni Jutea, ga râ me ka bâsirerua ka Mata ma ka Maria, hanana vi ga haganaku parongaterua, suria i me o veogaterua. 20 Matena ka Mata ki rongoa, vi o Jesu ki sugi ata me, ngaia ki hura vê, ki râ vurusia. Ma ka Maria ki oga so ma i ruma. 21 Ka Mata ki vi tanga o Jesu, ki vi: “Araha, manga vi gu bani oga ikê, vikê o veogaku ki asa, vi ge me! 22 Ma ki henaka i manga ngekana, inê kê girara, vi God ki page vatego na ani mavê na mara, go nungia tenia.” 23 O Jesu ki vi tanga, ki vi: “O veogamu ki page mauri aporo.” 24 Ma ka Mata ki vi: “Inê kê bani girara, vi ngaia ki page mauri aporo igê na hagahato tangiani.” 25 Mo Jesu ki vi tanga, ki vi: “Inê nga ki na ani, gê hagamaurira aporo na enoni, ma kê vatera na mauriha mora. Na enoni, i tongesuriê, ki page mauri, henaka vi na apena ki meme. 26 Ma na enoni, i mauri ma ki tongesuriê, ngaia ki asa, vi ge page me. I hega, igo ko tongesuria vari na tarana ngekana?” 27 Ma ngaia ki arami, ki vi: “Ua, Araha, inê kê tongesurigo, vi igo ki na Mesaia, o Karena God, ga bani visia, vi page arâ me i maveta.”
O Jesu ki rugu na obana renia o Lasaro
28 Matena ka Mata ki tamasi hato vikana, ngaia ki aporo i ruma, ma ki hahanatea ka Maria, ki vi: “Na Araha ki râ me ma ki unigo.” 29 Matena ka Maria ki rongo vikana, ngaia ki hata ni aharaga ki hura vê, ma ki râ vurusia. 30 (O Jesu ki mamênga, vi ge vagavaga me i hinua, ma ki goga mênga vê igê na agua, i tarahua vê igê ka Mata.) 31 Na enoni ka goga i ruma henia ka Maria, hanana viga haganaku parongana. Matena ga bâsia, i hatani aharaga ma ki hura vê ki râ, ngaira ka râ suria. Suria ngaira ka takusia ma, vi ngaia ki arâ tanga na matiku, vi angengi maramara igê. 32 Matena i mataro râ ka Maria igê na agua, i oga igê o Jesu, ngaia ki bâsia o Jesu. Ngaia ki susure ototo râ tanga, ma ki vi: “Araha, manga vi gu bani oga ikê, o veogaku ki asa, vi ge me.” 33 O Jesu ki bâsia i angiangi, ma ki rigira, ga angiangi nogata na enoni, ga râ me henia. Ngaia ki era na obana, ma ki hataera. 34 Ngaia ki hagatera, ki vi: “I he kanigamu bagia igê?” Ngaira ka arami, ka vi: “Araha, râ me ku bâsia.” 35 O Jesu ki angi. 36 Vikê na Siu ka vi: “Bâ, ngaia ki takuia bâraha ngavê!” 37 Ma tani na hitangita ka vi: “Ngaia vari kani hagamaravagi na maana na mane, i guru taropuru ea, iê? I bara tanga vari, vi ge urapusia na mera tenia o Lasaro?”
O Jesu ki hagamauria aporo o Lasaro
38 O Jesu ki hataera nikâ na obana, ma ki râ tanga na matiku. Na matiku ki na vaba, ma ka purusia renia na bagahê raha. 39 O Jesu ki vi: “Purisia râ na hê akana!” Ma ka Mata, kesina na mane i me, ki arami, ki vi: “E, Araha, ngaia ki bani mapu! Igami kami bagia, ka bani hato huria noga na tangiani ge he!” 40 O Jesu ki vi tanga, ki vi: “Na ta gê bani visia tangago? Igo ko page bâsia na raramohana God, manga vi igo ma ko tongesuriê.” 41 Na enoni ka purisia râ na hê. Mo Jesu ki atakê, ma ki vi: “Vaemaku, inê kê visigo koro, suria go aganarigi tare na nunginungiha iaku. 42 Inê kê bani girara, vi igo ko aganarigi tare na nunginungiha iaku. Inê kê tamasi vikê, hanana vi ngaira na enoni ga ura ikê ka page tongesuria, vi igo nga kanigo hagatorangeniê.” 43 Matena i nunginungi hato vikana, ngaia ki ngere raha, ki vi: “Lasaro, hura me!” 44 Na mane, i me, ki hura me. Na rimana ma na êgana ka baraigi renigi na gahu ni bagi nuni, ma ta na gahu ka baraia renia na maana. O Jesu ki vi tangara na enoni, ki vi: “Mu rupasia, ke tatara na apena.”
Na merongana o Jesu ka kato vi ga nahuia ki meme
45 Rako na enoni, ga râ me ka vatugia ka Maria, ngaira ka rigia na tarana, i katoa o Jesu, ma ka tongesuria. 46 Ma tani na hitangita ka aporo i pasita na Pariseo, ma ka hagarongora renia na tarana, i katoa o Jesu. 47 Tahema na Pariseo ma na mane ni vogasiha ga teha ma na Kaunselo ka haku ma ka hekarigi, ka vi: “Hoita, ga katokato hega? Ngaia ki katogi rako na mena. 48 Manga vi igia, ma ka naka mavê, na ara ni enoni hato ka page tongesuria, ma na Ai ni Roma ka page arâ me, ma ka page hogea na Ruma ni Rotu iaka, ma ka page erasira na kariaka hato!” 49 O Kaiapa, na hitangita, ngaia na mane ni vogasiha ga teha, ngaia ki vi: “Igamu, igamu kamu tako makira ngavê! 50 Mu takotako maninga! I koro ngavê tangagamu, vi na vere tage na mane ki meme urusira na enoni, hanana siana ka meme na enoni hato!” 51 (Na tamasinga, i visia, ki mareha vi na takotako iana marena. Ma suria ngaia ki mane ni vogasiha i teha suria na harisi ngekana, ngaia ki hinarua hete, vi o Jesu ki page meme tangara na Siu. 52 Ma ki mareha, vi tangara ma ngaira getera, ma tangara nikâ hete na kariana hato God, ga oga totoko, hanana i hagahakura igê na haku gi tage.) 53 Haganega tenia na tangiana ngekana, na meraha i pasita na Siu ka kato, vi ga nanahuia o Jesu ki meme. 54 Tahema o Jesu ki pipinihia marena i berarogata tenira na enoni i Jutea, ma ki râ tanga na agua hagarangia na bagamasusu raha, igê na hinua i Eparaimi; ma ka oga i ngekana ngaia ma na kariana. 55 Na Tangiana Raha na Paseka iata na Siu ki ata me noga, ma ka rako na enoni tenigi na hinua ga akê i Jerusaleme, hanana ga katogi igê na tauha igê na rotu, ga katora, ka matarotaro hagenago, ma ki kahu mataro me na Tangiana Raha. 56 Ngaira ka bâbâ renia o Jesu, ma na matena ga haku i Ruma ni Rotu, ngaira ka hehagateri, ka vi: “Na ta mu takusia? Ngaia ki page arâ me vari tanga na Tangiana Raha, se mareha?” 57 Na mane ni vogasiha ga teha ma na Pariseo ka bani vi, vi: “Manga ta na enoni, ma ki girara na agua, i goga igê o Jesu, ngaia ki tuguhia, i hagarongogami renia, hanana mi rakua.”
Ka Maria i Betani ki monegi na êgana o Jesu
1 Na tangiani ge ono i nago tarana na Paseka o Jesu ki râ i Betani, na hinua iana o Lasaro. Ngaia ki na mane, o Jesu i bani hagamêria aporo. 2 Tani na enoni i ngekana ka bani hagamako na kere ngêra tanga o Jesu, ma ka Mata ki voto ngêra, matena o Lasaro mo Jesu karu oga so tanga na ngauha. 3 Ma hemuri ka Maria ki tavoa na pi, i vunu renia na marâ, i sigini koro ngavê, ma ki raha bâraha na mena. Ngaia ki na tavona na rauga, ma ki ringia igê na êgana o Jesu, ma ki taruhigi renigi na varehuna. Na vanuhana na marâ, i sigini koro, ki râhia na ruma hagenani. 4 O Juta Isikariote, na hitangita na kariana o Jesu, ngaia ki na ani, i page hagavuringenia o Jesu, ngaia ki vi: 5 “I hega, ge pe hagavuringenia ma na marâ, i sigini koro akê renia na haga na meni na tagaraha surigi na tangiani tangarê gi oru, ma ke tamanira re na enoni matareha?” 6 Ngaia ki tamasi vikana, mareha vi suria ngaia ki tako renira na enoni, ga matareha, ma suria hete ngaia ki na mane hanago. Ngaia ki bâsuria na anga ni haga, ma tani na matena ngaia ki tavotavo ma tani na haga tanga ngaia marena. 7 Mo Jesu ki vi: “Naka vê! Ngaia ki bani naka tanga na tangiana, ga bagiê igê. 8 I pasimi ka gâga tare igê na enoni, ga matareha, ma tangê inê, inê kê pe gâga tare i pasimi.” Na mane ni vogasiha ga teha ka kato vi ga nanahuia nogana o Lasaro 9 Rako vê na enoni ga rongoa, vi o Jesu ki gâga i Betani. Tahema ngaira ka râ i ngekana. Ngaira ka râ i ngekana, mareha vi renia ma o Jesu, ma renia nikâ hete ga obania, vi ga bâsia o Lasaro, na mane o Jesu i bani hagamêria aporo. 10 Ngekana na mane ni vogasiha ga teha ka kato, vi ga nanahuia nogana o Lasaro ki meme. 11 Ngaira ka kato vikana, suria ga rako na Siu, ga hura tenira na meraha iata, ma ka tongesuria o Jesu renia o Lasaro.
Na enoni ka kasia akê o Jesu matena i banu i Jerusaleme
12 Igê na tangiana ni muri rako ngavê na enoni, ga râ me tanga na Tangiana Raha na Paseka, ka rongo, vi o Jesu ki sugi ata me i Jerusaleme. 13 Tahema ngaira ka têgi na arani na nini, ma ka hura vê vurusia. Ngaira ka ngerengere, ka vivi: “Hosana! Ka visia raha God! Araha God, gu tamania na ani, i râ me igê na raramohamu. God, gu tamania na maneraha iata Isiraelita!” 14 O Jesu ki tarahua na bêhâgana na tonki, ma ki tagiria. Ngaia ki kato vikana, suria na Buka Apuna ki bani vi: 15 “Siana kamu magu, igamu na Ai ni Sione! Bâ, na maneraha iami ki râ me, i tagiria na bêhâgana na tonki.” 16 Igê na matena ngekana na kariana ka pe rongogirara na girarana, ma hemuri ma, matena o Jesu ki bani mêri aporo ma ki araha, ngaira ka kahu takusia aporo, vi na Buka Apuna ki bani visia na tarana ngekana, ma ngaira ka bani kato vikana tanga. 17 Na enoni, ga oga henia o Jesu, matena i unia hura me o Lasaro tenia na matiku, ma ki hagamêria aporo, ngaira ka bani tokorenia na taroha ngekana. 18 Tahema na enoni ka râ vurusia, suria ngaira ka bani rongoa, vi ngaia ki katoa na mena ngekana. 19 Na Pariseo ka hetamatamasia so mareta, ka vi: “Bâsia, i bara tangagia nga! Bâ, na ara ni enoni hato ka râ suria!”
Tani na enoni ga pe Siu obania vi ga metamasi o Jesu
20 Tani na enoni, ga pe Siu ma ka râ me tenia i Helasi, ka torarira na enoni, ga akê i Jerusaleme, hanana vi ga rahesia God igê na Tangiana Raha. 21 Ngaira ka râ i pasina o Pilipo ni Betesaita i Galilea, ma ka vi tanga, ka vi: “Oi, igami kami obania, vi gami bâsia o Jesu.” 22 O Pilipo ki râ ma ki hagarongoa o Anterea, ma ngairerua karu râ me karu hagarongoa o Jesu renira. 23 O Jesu ki aramirerua, ki vi: “I ngekê ki râ me na matena tanga o Karena Enoni, hanana vi God ki kasia akê igê. 24 I monari, be vi tangagamu; na maana na koni ki gâga na maana gi tage ma, manga vi ga pe hasia ke meme, hanana vi ge baogo. Manga i meme, hanana vi baogo, ngaia ki hunguhungu ka rakorako na maani. 25 Na enoni, ma ki takusia so ma marena, ngaia ki page têtê tara renia na mêrihana. Ma na enoni, i takusira ma na enoni getera i maveta ikê, ngaia ki asa vige page tê tara renia na mêrihana, ma ki page nahunia hete na mauriha mora ma tarema. 26 Na enoni, i obania, vi voravora re na kariaku, ki tuguhia, i arâ suriê, hanana i page gâga heniê igê na agua, gê gâga igê, suria ngaia ki na kariaku. O Vaemaku ki page kasia akê na kariaku.
O Jesu ki tamasi renia na mera iana
27 “I ngekê ki hataera na obaku. Na ta be visia? Be vi vari, ‘Vaemaku, siana ko hagamarumungenia na matena na mamasiaganiha ngekê, ki tarahuê’? Mareha. I asa, suria tahema inê kê râ me i maveta, hanana gê hatamigi na mamasiaganiha. 28 Vaemaku, gu hagabângenia na raramohamu raha!” Ma tenia na vavearo God ki tamasi, ki vi: “Inê kê bani hagabângenia, ma kê page hagabângenia aporo nikâ.” 29 Na enoni, ga oga i ngekana, ka rongoa na ringena, ma ka bagatatako, ka vi: “E, na akurua!” Ma tani ka vi: “Na angero kani tamasi tanga.” 30 Mo Jesu ki tamasi tangara, ki vi: “Ngaia ki pe tamasi, hanana vi ge tamaniê, inê, ma ki tamanigamu, igamu, hete. 31 I ngekê ki na matena, God i page surira igê na enoni i maveta. I ngekê God ki page paia igê na ani, i marungia na maveta. 32 Matena ga bani rageê akê tenia na maveta, inê kê page katora na enoni hato, ka arâ me tangê.” 33 (Matena ngaia ki tamasi vikana, ngaia ki tamasi renia na tarana na mera, na ani ngaia i page meme renia.) 34 Na enoni ka arami bê aporo, ka vi: “Na Buka Apuna ki bani vi, vi na Mesaia ki gâga tare ma tarema. Tanu hega kanigo vi, vi o Karena Enoni ki arari, vi ga ragea akê? O ti ka no Karena Enoni?” 35 O Jesu ki arami, ki vi: “Na kere matena abubu mênga, na marara ki gâga henigamu. Mu ama ni arâ nga, matena i tangitangi mênga, hanana siana ki bungisigamu, suria na enoni, i arâ igê na roto hono, ki pe girara, vi i he kani arâ igê. 36 Mu tongesuria na marara, matena i gâga mênga henigamu, hanana igamu kamu voravora re na kariana na marara.”
Rako na Siu ka usi vi ge tongesuria o Jesu
Matena o Jesu ki tamasi hato vikana, ngaia ki râ vê igê na agua, i pinihi tenira. 37 Henaka vi ngaia ki bani katogi na mena hato ngegana, ka bâsigi re maata, ma ngaira ka pe tongesuria. 38 Na tarani ngegana ka vora me, hanana ga hagamonaria na tamasinga iana na poropete o Isaia, i vi: “Araha, ti ki tongesuria na taroha iamami? Na Araha ki hagabângenia na raramohana tangara ma va ti?” 39 Tahema i bara tangara, vi ge tongesuria. Renia o Isaia ki vi vikê nikâ, ki vi: 40 “God ki katora ki guru na maata, hanana ga pe marava na maata. Ma ngaia ki katora ki bono na obata, hanana ga pe rongorongogirara, i era ma ka aporo me tangê, hanana vi gê hagakorora aporo.” 41 O Isaia ki tamasi vikê, suria ngaia ki bani bâsia râ na raramohana o Jesu, ma ki tarohenia. 42 Henaka i manga ngekana, ma na meraha rako iata na Siu ka tongesuria o Jesu, ma ki suria ngaira ka magutenira na Pariseo, tahema ngaira ka pe tamasia mave rârâ, suria ngaira ka takusia, vi i era ma ka paira hura tenia na rotu. 43 Ngaira ka takusia bâraha ma vi na enoni getera, ke visira raha, ma ka pe takusia hete, vi God kani visira raha.
Na suriha
44 O Jesu ki tamasi raha, ki vi: “Na enoni, i tongesuriê, ki pe tongesuriê ma inê, ma ki tongesuria nikâ hete na ani, i hagatorangeniê. 45 Na enoni, i bâsiê, ngaia ki bâsia nikâ na ani, i hagatorangeniê. 46 Inê kê râ me i maveta, kê mavesigi na aitangihata na enoni, hanana vi na ara ni enoni, i tongesuriê, ki pe ama ni gâga nga igê na roto hono. 47 Manga ta na enoni, i rongoa na taroha iaku, ma ki pe arâ suria, inê kê pe suria kê hagaitangia. Renia inê kê râ me i maveta, mareha vi tanga ve surira kê hagaitangira na enoni i maveta, ma kê hagatahira hete. 48 Manga ta na enoni, ma ki usiteniê, ma ki pe râ suria na taroha iaku, ta na marâ ki gâga tanga, hanana i page suria ki hagaitangia igê na hagahato tangiani. 49 Hoi, na tamasinga, gê visigi, ka mareha vi na tamasinga iaku mareku inê. Inê kê visigi, ma kê tamasigi ma hete na marâ, na Vaemaku, i hagatorangeniê, i bani hagatorê renigi o Vaemaku i hagatorangeniê. 50 Ma inê kê bani girara, vi na ramata iana ngekana ki katora na enoni, ka nahunia na mauriha mora ma tarema. Hoita, na marâ, gê visigi, ngaigi ka na marâ, o Vaemaku i bani hagatorê renigi, hanana gê visigi.”
O Jesu ki tananigi na êgata na kariana
1 Igê na tangiana i nago tarana na Tangiana Raha na Paseka. O Jesu ki bani girara, vi na matena iana ki râ me tanga, hanana vi pania na maveta ikê, ma ki aporo i pasina Vaemana. Ngaia ki takuira tare na kariana i maveta, hanana vi ngaia ki meme, ma ngaia ki ama ni takuira nga, ki bê ki arâ. 2 I manurahi. Mo Jesu ma na kariana ka ngê haku. Satana ki bani hagatakusia o Juta, o karena o Simone Isikariote, hanana vi hagavuringenia o Jesu. 3 O Jesu ki bani girara, vi o Vaemana ki bani kasia, hanana vi marungira na ara ni marâ hato. Ngaia ki bani girara, vi ngaia marena ki bani râ me tenia God, ma ki page aporo i pasina God. 4 Tahema, matena ga ngêngê, ma ngaia ki aharaga. Ngaia ki tasia râ na tuguni iana, ma ki hugusia marena renia na gahu. 5 Ma hemuri ngaia ki karangia na ve igê na apira, ma ki haganega ki tananigi na êgata na kariana, ma ki taruhigi renia na gahu, i hugusia marena renia. 6 Rârâ ki râ me tanga o Simone Petero. Mo Petero ki vi: “Araha, igo na Araha, igo ko obania, vi go tananigi na êgaku?” 7 O Jesu ki arami, ki vi: “I ngekê igo ko pe tako mataha mênga renia na tarana, gê katoa, ma i hemuri me igo ko page takotako mataha renia.” 8 O Petero ki vi tanga, ki vi: “Mareha vê! I pe ararigo, vigu tananigi na êgaku!” O Jesu ki arami, ki vi: “Manga inê, ma kê pe tananigi na êgamu, igo ko hatohato vi na kariaku.” 9 O Simone Petero ki arami, ki vi: “Araha, manga ngekê, hoi, gu tananigi nikâ na êgaku, ma na rimaku, ma na bêku!” 10 O Jesu ki vi: “Na enoni, i bani mamanu, ki matarotaro na apena hagenani, nga noga ma na êgana, ma ki pe arari, vi ge manu aporo nikâ. Igamu hato kamu matarotaro, nga noga ma na ani gi tage togo na hitangimi.” 11 (O Jesu ki bani girara na ani, i page hagavuringenia. Tahema ngaia ki vi: “Igamu hato kamu matarotaro, nga noga ma na ani gi tage na hitangimi.”) 12 Matena o Jesu ki tananigi hato na êgata, ngaia ki tuguni aporo renia na tuguni iana, ma ki oga so aporo igê na atohana, ki ngê. Ngaia ki hagate, ki vi: “Igamu kamu tako mataha vari renia na tarana, gê kahu tanua râ i kini? 13 Igamu kamu visiê, vi inê ki na mane ni hagesuringa, ma kê Araha. Igamu kamu vi koro reniê, suria inê nga. 14 Inê nga, na Araha iami ma na mane ni hagesuringa iami, inê gê kahu tananigi râ ma na êgami i akê. Hoita, i tuguhigamu, mu tananigi heri nogami na êgami. 15 Inê kê naka na hagesuringa tangagamu, hanana mu katoa nogami na tarana, i tagenana manga na tarana gê bani katoa râ akini tangagamu. 16 I monari, be vi tangagamu: na kare vurivuri ki pe teharia ngavê na avanuna. Ma na ani, i totora tamasinga, ki pe teharia ngavê na ani, i hagatorangenia. 17 I ngekê igamu kamu girara na tarana ngekê. I ngekana igamu kamu babarisi, manga vi igamu ma kamu tanua vikana! 18 “Inê kê pe tamasi renigamu igamu hato. Inê kê bani girarara, vi na ani ta na enoni, kê bani atera. Ma ki arari, ga hagamonarigi na tamasinga, i bani visigi na Buka Apuna, i vi, ‘Na mane, i meêbêrihu, kani merongasiê.’ 19 I ngekê inê kê bani visia tangagamu i nago, ma hemuri ki kahu voravora me, hanana, na matena i voravora me, igamu kamu page tongesuria, vi ‘Inê nga Inê’. 20 I monari, be vi tangagamu: na enoni, i unia banu na ani, gê hagatorangenia, ngaia ki uniê banu nogaku inê; ma na ani, i uniê banu inê, ngaia ki unia banu nogana na ani, i hagatorangeniê.”
O Jesu ki rangania vi o Juta ki page hagavuringenia
21 Matena o Jesu ki bani tamasi hato vikana, ngaia ki hataera na obana, ma ki tamasi mataha, ki vi: “I monari, be vi tangagamu: ta na hitangimi ki page hagavuringeniê.” 22 Na kariana ka hesirasire, ma ka tako makira, vi o ti kani visia ngekana. 23 Ta na kariana ki ngahisia o Jesu. Ngaia ki na ani, o Jesu i takuia bâraha. 24 O Simone Petero ki rengasi maa tanga, ma ki vi: “Hagatea ti kani visia ngekana.” 25 Ngekana na kariana ngekê ki maroro râ tanga o Jesu, ma ki hagate, ki vi: “Ti nga, Araha?” 26 O Jesu ki arami, ki vi: “Na ani, gê onomia na apigana na bereti igê na apira ma kê vatea, ngaia nga.” Ngekana ngaia ki têa na apigana na bereti, ma ki anomia igê na apira, ma ki vatea o Juta, o karena o Simone Isikariote. 27 Matena o Juta ki tavoa na bereti, Satana ki angaria ototo râ. O Jesu ki vi tanga, ki vi: “Gu râ nga. Ku katoa na tarana, go bani gunahia!” 28 (Na ani getera na kariana, ga ngêngê i ngekana, ka bagatatako, suriê hega kani tamasi o Jesu vikana tanga. 29 O Juta ki na mane, i bâsuria na anga ni haga. Tahema tani na kariana ka vi ma, vi o Jesu ki bonasia, hanana vi arâ, ki vurivuri na marâ, ga obanigi tanga na Tangiana Raha, se hanana vi vatera na enoni, ga matareha, tani na haga.) 30 O Juta ki tavoa na bereti, ma ki hura vê ototo râ ki râ. Ma ki bani roto hono.
Na ramata haoru
31 I murina ki bani râ o Juta, o Jesu ki vi: “I ngekê na enoni ka sugi rigia na raramohana o Karena Enoni. Ma ngaia ki sugi hagabângenia na raramohana God. 32 Manga vi ngaia, ma ki hagabângenia na raramohana God, i ngekana God ngaia marena ki page hagabângenia na raramohana o Karena Enoni, ma ki sugi hagabângenia ototo râ nga. 33 Goaku, suria ma na kere matena abubu inê kê gâga henigamu mênga. Igamu kamu page bâbâ reniê. Ma i ngekê be visia tangagamu na marâ, gê bani visia tangara na meraha iata na Siu, kê vi, ‘Igê na agua, gê page arâ igê inê, ki bara tangagamu, igamu, vi gamu râ vê igê.’ 34 Hoi, inê kê vategamu na ramata haoru: mu hetakuiheri. Tagenana manga inê gê takuigamu, ki tuguhigamu nogami, mu hetakuiheri. 35 Manga igamu, ma kamu hetakuiheri, i ngekana na enoni hato ka page giraragamu, vi igamu ki na kariaku.”
O Jesu ki rangania vi o Petero ki page hagaiga pusia marena renia
36 O Simone Petero ki hagatea o Jesu, ki vi: “Araha, i he kanigo arâ igê?” O Jesu ki arami, ki vi: “I bara tangago i ngekê, vi gu râ me suriê igê na agua, gê page arâ tanga inê, ma i hemuri me igo ko page arâ me suriê.” 37 O Petero ki hagatea, ki vi: “Araha, tanu hega kani bara tangê, vi ge arâ surigo i ngekê? Inê kê nanê, vi gê meme, hanana gê tamanigo!” 38 O Jesu ki arami, ki vi: “I monari vari, vi igo ko nanê, hanana vi go meme tangê? I monari, be vi tangago: matena na kua mane ki mamênga, vi ge hagarite, ma igo ko bani hagaiga pusigo maremu hageoru reniê.”
O Jesu ki kanukanura na kariana
1 O Jesu ki vi tangara na kariana, ki vi: “Siana ki hataera na obami. Siana kamu anumanuma. Mu hagêguritogo renia God, ma kamu hagêguritogo reniê nogaku. 2 I ruma iana o Vaemaku ka rako ngavê na kiboru, ma inê kê arâ, hanana gê hagarêgi na agua tangagamu. Manga vi ge pe monari, i asa ma, be visia tangagamu. 3 Matena gê arâ, kê hagarêgi hato na agua tangagamu, inê kê page aporo me, ma kê toregamu i pasiku, hanana igamu kamu page gâga igê na agua, gê gâga igê inê. 4 Igamu kamu bani girara na tara tanga na agua, gê page arâ igê inê.” 5 O Toma ki vi tanga, ki vi: “Araha, igami kami pe girara na agua, go page arâ igê igo. Manga i he kani vigami girara na tara, i arâ tanga i ngekana?” 6 O Jesu ki aramia, ki vi: “Inê nga ki na tara, i hagabângenia na monariha renia God, ma ki vatera na enoni na mauriha mora. I asa ta na enoni, vi ge râ tanga o Vaemaku, manga vi ngaia ma ki pe arâ suriê inê, suria inê geteê ma ka na tara tanga i pasina o Vaemaku.” 7 Ngaia ki vi tangara, ki vi: “Hoi, suria igamu kamu bani aitangisiê, igamu kamu page aitangisia nogana o Vaemaku. Ma tenia i ngekê igamu kamu bani aitangisia ma kamu bani bâsia.” 8 O Pilipo ki vi tanga, ki vi: “Araha, gu hagabâsigami renia o Vaemamu. Ngaia ma ngekê.” 9 O Jesu ki arami, ki vi: “I arihu me noga inê kê bani oga henigamu. Pilipo, tanu hega kanigo pe aitangisiê? Na enoni, i bani bâsiê inê, ngaia ki bani bâsia nikâ o Vaemaku. Tanu hega kanigo vi, ‘Gu hagabâsigami renia o Vaemamu.’ 10 Pilipo, igo ko pe tongesuria vari, vi inê ma o Vaemaku kamuru obahaku, ma igamirua kamuru manga na vere tage togo ma?” O Jesu ki tamasi tangara na kariana, ki vi: “Na tamasinga, gê bani visigi tangagamu, ngaigi ki mareha vi na tamasinga iaku mareku inê. Ngaia marena o Vaemaku, i obahaku heniê ma ki ama ni gâga nga heniê, ngaia kani katogi na tagaraha iana reniê inê. 11 Mu tongesuriê, matena gê vi, vi inê ma o Vaemaku kamuru obahaku, ma igamirua kamuru manga na vere tage togo ma. Manga mu pe tongesuria na tarana renigi na tamasinga iaku ngekê, hoi, mu tongesuria renigi na tagaraha iaku. 12 I monari, be vi tangagamu: na enoni, i tongesuriê, ki page katogi nogana na tagaraha, gê katogi inê; hoi, ma ki page katogi na ani raha ngavê, suria inê kê aporo i pasina o Vaemaku. 13 Manga mu obâbahaku heniê, inê kê page aganarigi na ani mavê na marâ, mu nungigi, hanana o Karena ki page hagabângenia na raramohana o Vaemana. 14 Manga mu obâbahaku heniê, inê kê page aganarigi na ani mavê na marâ, mu nungigi teniê.
Na Higona Apu ki page urusia o Jesu
15 “Manga mu takuiê, mu marupegi na ramata iaku. 16 Inê kê page nungia o Vaemaku, hanana i vategamu na urusiku, ki tamanigamu, ma ki page gâga henigamu tare. 17 Ngaia ki na Higona Apu, i hagabângenia na monariha renia God. I bara tangara na enoni i maveta, vi ge hagamarumungenia, ke angarira, suria ngaira ki asa, vi ge bâsia, se vi ge aitangisia. Ma tangagamu igamu, kamu aitangisia, suria ngaia ki gâga henigamu tare, ma ki angarigamu. 18 “Matena gê arâ, inê kê pe mumu vê tenigamu. Inê kê page aporo me hete tangagamu. 19 Na enoni i maveta ka sugia ma, vi ge pe bâsiê nikâ; ma nga noga ma igamu, igamu kamu page bâsiê. Ma suria inê kê mauri aporo, igamu nikâ kamu page mauri. 20 Igê na tangiana ngekana igamu kamu page girara, vi inê ma o Vaemaku kamuru obâbahaku manga na vere tage togo ma, ma inê megamu ka obâbahaku manga na vere tage togo. 21 “Na enoni, i taugi na ramata iaku ma ki marupegi, ngaia ki na ani, i takuiê. Ma o Vaemaku ki page takuia na ara ni enoni, i takuiê inê. Ma inê nogaku kê takuia, ma kê katoa, ki aitangisiê.” 22 O Juta, (mareha vi o Juta Isikariote, ma o Juta na ani getea), ngaia ki vi: “Araha, tanu hega, kanigo page hagabângenia na raramohamu tangagami igami, ma ki mareha vi tangara na enoni i maveta?” 23 O Jesu ki aramia, ki vi: “Na enoni, i takuiê, ngaia ki arâ suria na hagesuringa iaku. O Vaemaku ki page takuia. Ma o Vaemaku menê kamuru arâ i pasina, ma kamuru gâga i pasina. 24 Na enoni, i pe takuiê, ngaia ki pe arâ suria na hagesuringa iaku. Ma na hagesuringa, mu bani rongoa, ki mareha vi na aniku inê mareku, ma na anina hete o Vaemaku, i hagatorangeniê. 25 “Inê kê bani vi tangagamu renigi na tarani ngegana i na matena, gê gâga mênga henigamu. 26 O Vaemaku ki page hagatorangenia me na urusiku. Ngaia ki na Higona Apu, i page tamanigamu, ma ki page hagesurigamu hato renigi na ara ni marâ hato, ma ki page hagatakusigamu renigi na ara ni marâ hato, gê bani visigi tangagamu. 27 “Na marapeha nga inê kê pania so henigamu. Na marapeha iaku mareku inê kê vategamu. Inê kê pe katogamu, kamu marape igê na tarana, na enoni i maveta ga katora re na enoni, ka marape. Siana ki hataera na obami. Siana kamu anumanuma, ma siana kamu magu. 28 Mu bani rongoê, gê vi tangagamu, kê vi, ‘Inê kê arâ, ma kê page aporo me tangagamu.’ Manga mu takuiê, mu vagevage renia vi inê kê aporo i pasina o Vaemaku, suria ngaia ki raha tehariê inê. 29 Hoita, be bani visigi tangagamu na tarani ngegana i ngekê, ma hemuri ka kahu voravora me, hanana mu tongesuriê renigi, matena ga voravora me. 30 Na matena, hanana ve megamu tamasi igê, ki abubu me noga, suria na ani, i marungia na maveta ikê, ki râ me noga, ma ki asa hagetage, vi ge marungiê. 31 Hanana na enoni i maveta ka girara, vi inê kê takuia o Vaemaku, tahema gê katogi na ara ni marâ hato, i hagatorê renigi. “Aharaga! Ke hura vê, ke râ!
O Jesu ki manga na apinige na vaini mora
1 “Inê nga ki na apinige na vaini mora, ma o Vaemaku ki na avanuna na mu ni apinige na vaini, ma ki tagara igê. 2 Ngaia ki barugigi râ na ara ni araku, ga maria, suria ga pe hungu. Ma na ara ni araku, ga hunguhungu, ngaia ki uvegi, hanana ga pe heusuhi, ma ka page rasirasi na guani. 3 Na hagesuringa iaku, gê bani vategamu, ki bani uvegamu. 4 Mu ama ni gâga heniê nga inê, ma inê kê ama ni gâga henigamu nga igamu. Manga mu pe ama ni gâga nga heniê, ki asa iami, vi gamu page hagavorea ta na marâ. I tagenana ma manga na arana na apinige, ga bani retea râ, ma ki asa, vi ge page hungu. 5 “Inê nga ki na apinige na vaini, ma igamu ki na arani. Manga na enoni, ma ki ama ni gâga nga heniê, ma inê kê ama ni gâga nga henia ngaia, ngaia ki hagavoregi rako na marâ koro. Manga inê, ma kê pe tamanigamu, igamu ki asa iami, vi gamu page hagavorea ta na marâ. 6 Manga ta na enoni, ma ki pe ama ni gâga nga heniê, ngaia ki manga na arana, ga kasia râ ma ki maugu. Na arani, ga manga ngegana, na enoni ka ruguni haku, ma ka kasikasi igê na gi, ka makaka. 7 Manga igamu, ma kamu ama ni gâga nga heniê, ma na tamasinga iaku ki ama ni gâga nga henigamu, mu nungia na ani mavê na marâ, mu obania tenia o Vaemaku, ma ngaia ki page vategamu. 8 Manga igamu, ma kamu hagavoregi rako na marâ koro, ma igê na tarana ngekana ki na girarami, vi igamu ki na kariaku, igamu kamu hagabângenia na raramohana o Vaemaku. 9 Tagenana ma, manga o Vaemaku i takuiê inê, inê nogaku kê takuigamu. Mu ama ni gâga nga heniê, hanana gê girara gê takuigamu. Mu ama ni gâga nga heniê, hanana gê girara gê takuigamu. 10 Manga igamu, ma kamu marupegi na ramata iaku, mu ama ni gâga nga heniê, ma inê kê girara gê takuigamu. I manga inê, gê bani marupegi me na ramata iana o Vaemaku, ma kê ama ni gâga nga henia ngaia, ma ngaia ki takuiê. 11 “Inê kê bani visigi tangagamu na tarani ngegana, hanana i korokoro na obami igê na vagevageha, i tagenana manga inê, hanana mu vagevage teha ngavê. 12 Ikê na ramata iaku: mu hetakuiheri, tagenana manga inê gê takuigamu. 13 Manga ta na enoni, ma ki meme, hanana vi tamanira na tamana koro, na hetakuiha iana ki teha ngavê. 14 Manga igamu, ma kamu tani na marâ, gê visigi tangagamu, igamu ka na tamaku koro. 15 I ngekê ki hato, vi ve visigamu nikâ, vi na enoni tagara iaku, suria na enoni tagara ki pe girara râ na takotako iana na maneraha iana. Inê kê visigamu hete, vi na tamaku koro, suria inê kê bani visigi tangagamu igamu na ara ni marâ hato, gê rongogi tenia o Vaemaku. 16 Ma igamu, igamu kamu pe ateê inê, ma inê nga kanigê ategamu igamu, ma kê hagatorangenigamu, kamu arâ, hanana mu hagavoregi rako na marâ koro, ga gâga tare. Tahema o Vaemaku ki page vategamu na ani mavê na marâ, mu nungigi tenia igê na raramohaku. 17 Ngekana nga na tarana, gê bonasigamu renia: mu hetakuiheri!
Na enoni ni maveta ka merongasigamu
18 “Matena na enoni ni maveta ka merongasigamu, mu takusia tare, vi ngaira ka bani merongasiê inê hagenago. 19 Manga vi igamu ki na enoni ni maveta, na enoni ni maveta ka takuigamu, suria igamu ka na tamata. Ma inê akê nga kê bani tavogamu hura igamu tenira na enoni ni maveta. Manga ngekana igamu kamu mareha vi na tamata. Tahema na enoni ni maveta ka merongasigamu. 20 Hoi, mu takusia aporo na marâ, gê bani visia tangagamu: ‘Na kare vurivuri ki pe teharia ngavê na avanuna.’ Suria ngaira ka merongasiê, tani ka page merongasigamu nogami. Suria tani ka tê viteaku, tani ka page têtê viteami nogami. 21 Ma ngaira ka page katogamu vikana, suria igamu kamu obahaku heniê; renia ngaira ka pe hagarea na ani, i hagatorangeniê. 22 Manga vi inê, ma kê pe arâ me be tamasi tangara, na hagaitangiha na tasi ki asa, vi ge tarahura. Ma inê kê bani râ me, tahema ngaira ki asa, vi ge vi, ‘Igami kami pe girara, vi gami kami tasi.’ 23 Na enoni, i merongasiê, ngaia ki merongasia nikâ o Vaemaku. 24 Manga inê, ma kê pe katogi i pasita na tagaraha, i mareha rârâ ta na enoni, vi ge katogi, na hagaitangiha na tasi ki asa, vi ge tarahura. Ma ngaira ka bani bâsigi na marâ, gê katogi, ma ngaira ka merongasigamirua o Vaemaku menê. 25 Na tarani ngegana ka vora me, hanana ga hagamonaria na tamasinga igê na Buka Apuna, i vi, ‘Ngaira ka merongasiê, mareha ngavê vi suria na marâ, i tonga hunana.’ 26 “Tenia i pasina o Vaemaku inê kê page hagatorangenia me tangagamu na Higona Apu, i hagabângenia na monariha renia God. Ngaia ki arâ me tenia God, ma ki page tamanigamu, ma ki page taroheniê. 27 Ma igamu nogami, igamu kamu page taroheniê, suria igamu kamu bani oga me heniê, matena gê haganega kê hagesurira na enoni.
1 “Inê kê tamasi tangagamu vikê, hanana siana kamu kasia na tongesuriha. 2 Ngaira ka page paigamu hura tenia na rotu iata. Ma ki page arâ me na matena, na enoni, i nahuigamu kamu meme, i page takusia igê, vi ngaia ki tagara bâkoro tanga God, suria vi nahuigamu. 3 Na enoni ka page katogamu vikana, suria ngaira ka pe aitangisigamirua, o Vaemaku menê. 4 Inê kê tamasi tangagamu vikê, hanana, matena ga katogamu vikana, igamu kamu page takusigi aporo na marâ, gê bani visigi tangagamu agê.
Na tagaraha iana na Higona Apu
“Inê kê pe bani tamasigi na tarani ngegê tangagamu, matena gê haganega kê hagesurigamu, suria inê kê oga henigamu. 5 Ma i ngekê inê kê aporo i pasina na ani, i hagatorangeniê. Ma ki mareha ta na hitangimi, vi ge hagateê, ke vi, ‘I he kanigo arâ igê?’ 6 Ma renia inê kê bani visigi tangagamu na marâ ngegana, igamu ki rugu bâraha na obami. 7 Ma ki monari, be vi tangagamu: i koro ngavê tangagamu, vi inê kê arâ. Suria manga gê pe arâ, na Higona Apu, hanana vi tamanigamu, ki asa, vi ge râ me. Ma ki manga inê, ma kê arâ, hoi, inê kê page hagatorangenia me tangagamu. 8 Ma na matena i arâ me, ngaia ki page hagatanga monari tangara na enoni ni maveta, vi i pe oto na takotako iata renia na tasi, renigi na marâ, ga koro ma ka oto i maana God, ma renia na suriha iana God. 9 Igê na apanena na tasi, suria ngaira ka pe tongesuriê. 10 Igê na apanena na marâ, ga koro ma ka oto i maana God, suria inê kê aporo i pasina o Vaemaku, ma ki asa iami, vi gamu ama ni bâsiê nga. 11 Igê na apanena na suriha: suria na ani, i marungia na maveta ikê, ka bani suria ka hagaitangia. 12 “Rako era na marâ ka gâga mêngagi, hanana vi ve visigi tangagamu, ma i ngekê ki pe arari mênga na mauriha iami. 13 Ma na matena na Higona Apu ki arâ me, ma ki page hagabângenia na monariha renia God, ngaia ki page hagagiraragamu renigi na ara ni monariha hato. Ngaia ki asa, vi ge visigi na takotako iana marena, ma ki page visigi hete na marâ, ga page voravora me. 14 Ngaia ki page rongogi teniê, ma ki page hagarongogamu renigi. Ma igê na tarana ngekana ngaia ki page hagabângenia igê na raramohaku. 15 Na ara ni marâ hato, i nahunigi o Vaemaku, ka na aniku. Tahema inê kê vi, vi na Higona Apu ki page visigi tangagamu na marâ, i rongogi teniê inê. I page rugurugu na obami ma hemuri ki page manava na obami 16 “Igê na kere matena abubu ma igamu ki asa, vi gamu page bâsiê, ma igê na kere matena i hemuri igamu kamu page bâsiê nikâ.” 17 Tani na kariana ka hehagateri, ka vi: “Na ta ka na girarana na marâ, i visia, suria i vi, ‘Igê na kere matena abubu ma igamu ki asa, vi gamu page bâsiê, ma igê na kere matena i muri igamu kamu page bâsiê nikâ? Ma na ta ka na girarana nikâ na tamasinga, i visia, ki vi, ‘I asa iami, vi gamu page bâsiê, suria gê arâ i pasina o Vaemaku’? 18 Na ta ka na girarana na tamasinga, i visia, ki vi, ‘na kere matena abubu’? Igia ka pe girara na girarana na marâ, i visia.” 19 O Jesu ki bani girara, vi ngaira ka obania, vi ga hagatea. Tahema ngaia ki tamasi tangara, ki vi: “Inê kê vivi, ‘Igê na kere matena abubu ki asa iami, vi gamu page bâsiê, ma igê na kere matena i muri igamu kamu page bâsiê nikâ.’ Nga na marâ mu hehagateri renia ngekana? 20 I monari, be vi tangagamu: igamu kamu page angiangi, ma kamu angengi maramara, ma na enoni ni maveta ka page vagevage. Ki page rugurugu na obami, ma hemuri ki page manava na obami. 21 Matena na gete ki sugi apara, ngaia ki anumanuma, suria ngaia ki na matena iana, i hatamia igê na mamasiaganiha. Ma na matena i apara hato na kare, ngaia ki bonotenia na mamasiaganiha, suria ngaia ki vagevage, renia na karena i vora me mave. 22 Igamu nikâ kamu manga ngekana: igê na matena i ngekê igamu kamu anumanuma, ma inê kê page bâsigamu nikâ, ma igamu kamu page vagevage ngavê. Ma ki asa iana ta na enoni, vi ge hatungia na vagevageha iami. 23 Igê na tangiana ngekana igamu ki asa, vi gamu page hagateê renia ta na marâ. I monari, be vi tangagamu: o Vaemaku ki page vategamu na ani mavê na marâ, mu nungia tenia igê na raramohaku. 24 Tariha me i ngekê igamu kamu pe nungia rârâ ta na marâ igê na raramohaku. Mu nunginungi, hanana mu page nahunigi, hanana igamu kamu vagevage ngavê.
Na nunginungiha igê na raramohana o Jesu
25 “Na marâ ngegana inê kê tamasigi tangagamu igê na tamasinga maramaraveta. Ma ki page arâ me na matena, inê ki hato, vi ve tamasi maramaraveta nikâ igê tangagamu, ma kê page tamasi mataha ma hete tangagamu renia o Vaemaku. 26 Igê na tangiana ngekana igamu kamu page nungia igê na raramohaku. Inê ki asa, ve nungia nikâ, ke tamanigamu, 27 suria o Vaemaku ngaia marena ki takuigamu. Ngaia ki takuigamu, suria igamu nga kanimu takuiê inê, ma kamu tongesuriê, vi inê kê râ me tenia God o Vaemaku. 28 Inê kê bani râ me tenia o Vaemaku ma kê râ i maveta. Ma i ngekê inê kê pania na maveta, ma kê arâ i pasina o Vaemaku.” O Jesu ki ranganira na kariana vi ga page gavagava 29 Ma na kariana ka vi tanga, ka vi: “Bâ, i ngekê igo ko tamasi mataha ngavê, mareha vi gu tamasi maramaraveta. 30 I ngekê nga igami kami girara, vi igo ko giraragi na ara ni marâ hato; igo ko pe hagatea na hagatenga tenia ta na enoni, suria igo ko bani girara. Tahema igami kami kahu tongesuria, vi igo ko râ me tenia God.” 31 O Jesu ki arami, ki vi: “I ngekê ma vari kani mu tongesuriê? 32 Ma ki page arâ me na matena, ma ki sugia ma, vi igamu hato kamu gavagava hegitigi i pasimi, ma nga noga ma inê kanigê page hitahita so. Ma ki mareha, vi inê getegeteê, suria o Vaemaku ki gâga nga heniê tare. 33 Inê kê hagarongogamu renia na tarana ngekana, hanana mu marape, suria mu obâbahaku heniê. I maveta na mamasiaganiha ka tarahugamu. Mu ramoramo! Inê kê bani teharia na eraha i maveta!”
O Jesu ki nungia God tangara na kariana
1 Na matena i tamasi hato vikana o Jesu, ngaia ki atakê, ma ki vi: “Vaemaku, na matena ngekê gu hagabângenia igê na raramohana o Karemu, hanana o Karemu ke hagabângenia na raramohamu. 2 Renia igo ko kasia, ki marungira na enoni hato, hanana ngaia ke vatera na enoni hato na mauriha mora ma tarema; gu bani katora, ke vora re na kariana. 3 Manga na enoni, ma ka aitangisigo, vi igo ki na God monari gi tage togo, ma ka aitangisiê, vi inê ka no Jesu Kirisito, go hagatorangenia, ngaira ka nahunia na mauriha mora ma tarema. 4 Inê kê bani hagabângenia na raramohamu i maveta, suria inê kê bani hatungia na tagaraha, go hagatorê renia. 5 Vaemaku, gu vateê aporo na arahanga i pasimu, na arahanga, gê bani nahunia me i pasimu, matena na maveta ki mamênga. 6 “Inê kê bani hagagirarara na enoni i maveta renigo, na enoni go bani atera tangê. Ngaira ka na animu, ma igo ko tagarenira me tangê. Ngaira ka bani tê viteamu. 7 Ma i ngekê ngaira ka girara, vi na ara ni marâ, go vateê renigi, ka râ me tenigo igo. 8 Inê kê hagarongora renia na taroha, go hagatorê renia, ma ngaira ka tongesuria. Ma ngaira ka tongesuria, vi igo ko hagatorangeniê inê. 9 “Inê kê nungigo tangara. Inê kê pe nungigo tangara na enoni ni maveta. Inê kê nungigo tangara hete na enoni, go hagatorê renira, suria ngaira ka na animu. 10 Na enoni hato, ga vora na aniku, ka na animu; ma na enoni hato, ga vora na animu, ka na aniku. Ma ngaira ka hagabângenia na raramohaku. 11 Ma i ngekê inê kê sugi râ vê i pasimu. Inê ki hato, ve oga i maveta, ma ngaira, ngaira ka oga i maveta. Vaemaku koro hunigo, gu anumasira renia na raramohamu, go bani vateê, hanana ngaira ka obâbahaku manga na vere tage togo, tagenana manga igerua garu obâbahaku manga na vere tage togo. 12 Matena gê gâga mênga henira, inê kê anumasira renia na raramohamu, go vateê. Inê kê anumasira, ma ki mareha na hitangita, vi ge tasi, nga noga ma na mane ni tasi, hanana ga hagamonaria na tamasinga i na Buka Apuna. 13 Ma i ngekê inê kê sugi râ vê i pasimu, inê kê visigi na marâ ngegê, matena gê gâga menga i maveta, hanana vi ngaira ka obâbakoro ngavê, tagenana manga inê gê obakoro ngavê. 14 Inê kê hagarongora renia na taroha, go hagatorê renia. Ma na enoni ni maveta ka kitenira, suria ngaira ki mareha vi na tamata na enoni ni maveta, tagenana ma manga inê ki mareha vi na tamata na enoni ni maveta. 15 Inê kê pe nungigo, hanana vi gu torera hura tenia na maveta, ma kê nungigo, hanana vigo anumasira hete tenia Satana. 16 Ngaira ka mareha vi na tamata na enoni ni maveta, tagenana ma manga inê ki mareha vi na tamata na enoni ni maveta. 17 Gu katora, ke nganganihaga igê na monariha renigo, hanana ge voravora re na kariamu. Na tamasinga iamu ki na monariha. 18 Inê kê hagatorangenira i maveta, tagenana ma manga igo go hagatorangeniê i maveta. 19 Hanana gê tamanira, inê kê tagareniê mareku tangago, kê vora re na kariamu, hanana ngaira nikâ ka tagarenira mareta maninga tangago, ka voravora re na kariamu. 20 “Inê kê pe nunginungi tangara na kariaku, ma tangara nikâ hete na enoni, ga page tongesuriê, suria na kariaku ka taroheniê. 21 Vaemaku, inê kê nungigo, hanana vi ngaira hato ka obâbahaku manga na vere tage togo. Inê kê nungigo, hanana ngaira hato ka obâbahaku henigerua, tagenana ma manga igerua garu obahaku manga na vere tage togo ma, hanana na enoni i maveta ke page tongesuria, vi igo ko hagatorangeniê. 22 Inê nga kanigê vatera na raramohamu, go vateê, hanana ngaira ka obâbahaku manga na vere tage togo, tagenana ma manga igerua garu obahaku manga na vere tage togo ma. 23 Inê nga kê angarira ngaira, ma igo nga ko angariê inê, hanana ka obâbahaku ngavê manga na vere tage togo, hanana na enoni i maveta ka page girara, vi igo ko hagatorangeniê, ma ko takuira ngaira, tagenana manga go takuiê inê. 24 “Vaemaku, igo ko bani katora, ka vora re na kariaku. Ma inê kê obanira, vi ga gâga heniê i pasiku, hanana ngaira ka page bâsia na raramohaku, go bani vateê; suria igo ko bani takuiê me, matena na maveta ki mamênga. 25 Vaemaku, igo ko katogi tare na marâ, ga koro ma ka oto. Na enoni ni maveta ka pe girarago, ma inê nga kê aitangisigo, ma na kariaku ka girara, vi igo ko hagatorangeniê. 26 Inê kê bani hagagirarara renigo, ma kê page ama ni katokato nga vikana, hanana ngaira ka hetakuiheri, tagenana manga igerua garu hetakuiheri, ma hanana nikâ inê gê angarira.”
Na mane ni me ka hagatotongoa o Jesu
1 Matena i nunginungi hato vikana, o Jesu, ngaia ma na kariana ka hura vê, ma ka tarê igê na marahiragana na ve i Keteroni. Ma i ngekana ki oga igê ta na mu, mo Jesu ma na kariana ka banu igê. 2 O Juta, na ani i hagavuringenia o Jesu, ngaia ki bani girara nogana na mu ngekana, renia hagarako o Jesu ma na kariana ka hakuhaku tare i ngekana. 3 Tahema tanga na mu ngekana o Juta ki merarâ igê na haku na mane ni me ni Roma, ma nikâ tani na mane ni me, ga anumasia na Ruma ni Rotu, ga hagatorangenira na mane ni vogasiha ga teha ma na Pariseo. Ngaira ka tangaru, ma ka migirâ na laiti ma na mangate. 4 O Jesu ki bani giraragi na ara ni marâ, ga page tarahua. Tahema ngaia ki ura râ, ma ki hagatera, ki vi: “O ti kanimu bâbâ renia?” 5 Ngaira ka arami, ka vi: “O Jesu ni Nasarete.” Ma ngaia ki vi: “Ngaia kani inê.” O Juta, na mane i hagavuringenia, ki oga henira. 6 Matena o Jesu ki vi tangara, ki vi, “Ngaia kani inê”, ngaira ka suga murisiga, ma ka vota i ano. 7 O Jesu ki hagatera nikâ, ki vi: “O ti kanimu bâbâ renia?” Ngaira ka vi: “O Jesu ni Nasarete.” 8 O Jesu ki aramira, ki vi: “Inê kê bani visia tangagamu, vi ngaia kani inê. Manga vi igamu, ma kamu bâbâ reniê, hoi, mu nakara vê na ani agê ke râ.” 9 (Ngaia ki tamasi vikê, hanana vi hagamonaria na marâ, i bani visia, ki vi: “Vaemaku, mareha vê, vi ge tasi na ani gi tage togo na hitangita, go bani hagatorê renira, kê anumasira.”) 10 O Simone Petero ki nahunia na tatapa borahu, ma ngaia ki amuria akê, ma ki tahurua renia na kare vurivuri iana na mane ni vogasiha i teha, ma ki retea râ na karingana i otona. Na atana na kare vurivuri ngekê ka no Malako. 11 O Jesu ki vi tanga o Petero, ki vi: “Gu naka aporo na tatapa borahu igê na angana. Go takusia vari, vi inê ki asa, ve tono na kâkâ na mamasiaganiha, o Vaemaku i vateê renia, vi gê totono?”
O Jesu i maana o Ana
12 Na haku na mane ni me ni Roma henia na araha iata ma na mane ni me iata na Siu ngaira ka hagatutuguhia o Jesu ma ka rakua, 13 ma ka merâ hagenago tanga o Ana. Ngaia ki no hungâna o Kaiapa, na mane ni vogasiha i teha igê na harisi ngekana. 14 O Kaiapa ngaia ki na ani, i vi tangara na meraha iata na Siu, ki vi: “I koro ngavê, vi na vere tage na mane ki meme urusira na enoni hato.”
O Petero ki hagaiga pusia marena renia o Jesu
15 O Simone Petero ma ta na tamana karu râ suria o Jesu. Na tamana ngekê ma na mane ni vogasiha i teha karu hegirare bâkoro. Ngekê na tamana o Petero mo Jesu karu banu igê na beraro na ruma iana na mane ni vogasiha i teha. 16 Mo Petero ki oga mavê i metara i maa ni para ni ruma. Ma hemuri na tamana o Petero ki aporo hura me, ma ki tamasi tanga na kere gete, i anumasia na maa ni para ni ruma, vi mebanu o Petero. 17 Na kere gete, i anumasia na maa ni para ni ruma, ki hagatea o Petero, ki vi: “Igo nogamu vari ka na kariana o vani akana?” O Petero ki arami, ki vi: “Mareha! Inê ki mareha!” 18 I magaroha ngavê. Tahema na kariana na mane ni vogasiha i teha ma na mane ni me ka bani tanga na gi renigi na maraha, ma ka ura rihia, ki rangira. Ngekana o Petero ki râ, ma ki ura henira, ki hagarara.
Na mane ni vogasiha i teha ki hagate susuria o Jesu
19 Na mane ni vogasiha i teha ki surarea o Jesu renira na kariana ma renia na hagesuringa iana. 20 O Jesu ki arami, ki vi: “Inê kê tamasi mave tare i maata na enoni. Inê kê hagesurira tare na enoni i ruma ni sukuru ma i Ruma ni Rotu, na agua ga hakuhaku igê na enoni hato. Inê kê pe pinihia rârâ ta na marâ. 21 Tanu hega kanigo hagate susuriê? Gu surarera na enoni, ga rongoê. Go hagatera renigi na marâ, gê visigi tangara. Ngaira ka giraragi na marâ, gê visigi.” 22 Matena o Jesu ki tamasi hato vikana, ta na mane ni me ki bahitaria, ma ki vi: “Siana ko tamasi vikana tanga na mane ni vogasiha i teha!” 23 O Jesu ki tamasi tanga, ki vi: “Manga inê, ma kê visia ta na marâ, i pe oto, hoi, gu hagatanga monari renia i maata na enoni hato igê. Ma ki manga na marâ, gê visia, ma ki oto, suria i hega kanigo bahitariê?” 24 Ma hemuri o Ana ki hagatorangenia o Jesu tanga o Kaiapa, na mane ni vogasiha i teha. Na varo, ga rakua renia, ki gâga, mênga i rimana.
O Petero ki hagaiga pusia marena nikâ renia o Jesu
25 O Petero ki ura ki hagarara mênga i ngekana. Na enoni getera, i tage rangira na gi i ngekana, ka hagatea, ka vi: “Igo nikâ vari ka na hitangita na kariana na mane akana?” Mo Petero ki hagaiga pusia marena, ki vi: “Mareha! Inê ki mareha!” 26 Ma ta na hitangita na kare vurivuri iana na mane ni vogasiha i teha ngaia ki na goana na mane, o Petero i bani retea na karingana, ki tamasi, ki surarea, ki vi: “Go takusia vari, vi inê kê pe bâsigo henia igê na mu?” 27 Nikâ o Petero ki vi: “I bara vê!” Ki parama, ma ki hagarite na kua mane.
O Jesu i maana o Pilato
28 Igê na mahogotana na meraha iata na Siu ka merâ o Jesu tenia na ruma iana o Kaiapa tanga na ruma raha iana na Gavumane. Ngaira mareta ka pe banu i ruma raha, suria ngaira ka obania, vi ga matarotaro suria na ramata igê na rotu, hanana ga girara, ga ngaua na ngêra na Paseka. 29 Ma ngekana o Pilato ki hura me i pasita, ma ki hagatera, ki vi: “Na ta kanimu tuguria renia na mane ikê?” 30 Ngaira ka arami, ka vi: “Manga vi ngaia, ma ke pe katoa na tarana, i era, igami ki asa, vigami merâ me tangago.” 31 O Pilato ki vi tangara, ki vi: “Manga ngekê, mu me aporo i pasimi maremi, ma kamu hagatamasia surigi na ramata iami maremi.” Ngaira ka arami, ka vi: “Igami, ka manimanigami, vi siana kami nahuia na enoni ki meme.” 32 (Na tarana ngekê ki vora me, hanana i hagamonaria na marâ, i bani visia o Jesu, matena i tamasi renia na tarana, i page meme igê.) 33 O Pilato ki aporo banu i ruma iana, ma ki unia me o Jesu, ma ki hagatea, ki vi: “Igo vari ka na maneraha iata na Siu?” 34 O Jesu ki arami, ki vi: “I hega, na hagatenga ngekana ki râ me tenigo igo maremu, se tenira na enoni getera, ga tamasi tangago reniê?” 35 O Pilato ki arami, ki vi: “Go vi vari, vi na Siu kani inê? Na kariamu maremu ma na mane ni vogasiha ga teha, ngaira kani ga tagarenigo tangê! Na ta kanigo katoa?” 36 O Jesu ki arami, ki vi: “Na arahanga iaku ki mareha vi na marâ ni maveta. Manga na arahanga iaku, ma ke vora vi na marâ ni maveta, na kariaku ke meraheariha na meraha iata na Siu, hanana siana ke hagatotongoê. Inê kê pe mangara na maneraha i maveta ikê.” 37 I ngekana o Pilato ki surarea, ki vi: “I monari, vi na maneraha kanigo?” O Jesu ki arami, ki vi: “Igo nga kanigo visiê, vi na maneraha. Na marâ, gê vora tanga, ma kê râ me i maveta, ki manga ikê: gê tamasi renia na monariha. Na enoni, i taua na monariha, ngaia ki têtê viteaku.” 38 O Pilato ki hagate, ki vi: “Na ta ki na monariha?”
O Pilato ki suria o Jesu ki me
Ma hemuri o Pilato ki aporo hura i pasita na Siu, ma ki vi tangara, ki vi: “Inê kê pe tarahua rârâ ta na marâ era i pasina, hanana vi ve suria kê hagaitangia renia. 39 Hoita, suria na Tangiana Raha na Paseka inê kê kasia hura tare ta na enoni tenia na ruma ni hagaitangiha, manga bani hanana. I hega, mu obaniê vari, vi gê rupasia tangagamu na maneraha iata na Siu?” 40 Ngaira ka ngere, ka aramia, ka vi: “Mareha! Mareha vi ngaia! Igami kami obania o Baraba!” (O Baraba ka na manero.)
1 Ma hemuri o Pilato ki tagarenia o Jesu tangara na mane ni me, hanana ga ramusia. 2 Na mane ni me ka aria na varo kakaruga, ma ka bagia i bêna o Jesu, ma ka aruha renia na gahu rotorotoaga memera. 3 Ngaira ka râ i pasina, ma ka vi: “Mauri koro, maneraha iata na Siu!” Ma ka râ tanga, ka bahitaria. 4 O Pilato ki hura me nikâ, ma ki vi tangara na enoni, ki vi: “Bâ, inê be torea hura me tangagamu, hanana mu girara, vi inê kê pe tarahua rârâ ta na mara era i pasina, hanana vi ve suria kê hagaitangia renia.” 5 Ngekana o Jesu ki hura me. Na varo kakaruga i bêna, ma ka aruha renia na gahu rotorotoaga memera. O Pilato ki vi tangara, ki vi: “Bâ, ngaia ikê!” 6 Matena na mane ni vogasiha ga teha ma na mane ni me, ga anumasia na Ruma ni Rotu, ka bâsia, ngaira ka ngere raha, ka vi: “Rapusia igê na kuruse! Rapusia igê na kuruse!” O Pilato ki vi tangara, ki vi: “Mu merâ, ma kamu rapusia igê na kuruse. Inê kê pe tarahua rârâ i pasina ta na marâ era, hanana vi ve suria kê hagaitangia renia.” 7 Na Siu ka tamasi bê aporo, ka vi: “Igami kami nahunia na ramata, i vi, i tuguhigami, vigami nanahuia ki meme, suria ngaia ki visia marena, vi ngaia ki no Karena God.” 8 O Pilato, matena i rongora, ga tamasi vikana, ngaia ki kahu magu ngavê. 9 Ngaia ki aporo banu i ruma raha, ma ki hagatea o Jesu, ki vi: “I pasimu kani i he?” Mo Jesu ki muni ma. 10 O Pilato ki vi tanga, ki vi: “I hega, go pe meêtamasi? Bâ, inê kê nahunia na ramoha, hanana gê rupasigo, ma nikâ na ramoha, hanana gê bonasira na mane ni me, ka rupasigo igê na kuruse.” 11 O Jesu ki arami, ki vi: “Manga vi God, ma ki pe vatego na ramoha ngekana, inê ki asa iaku, vi ve oga i ruguhana na ramoha iamu. Ma ngekana na mane, i tagareniê tangago, ngaia ki tasi ngavê teharigo igo.” 12 Matena o Pilato ki rongo vikana, ngaia ki gunahia na tarana, hanana vi rupasia igê o Jesu. Ma na enoni ka ngere bê aporo, ka vi: “Manga igo, ma ko rupasia, igo ki mareha vi na kariana na maneraha i teha igê na Gavumae i Roma. Renia na enoni, i visia marena, vi maneraha, ngaia ki merongasia na maneraha i teha igê na Gavumane i Roma.” 13 Matena o Pilato ki rongo hato vikana, ngaia ki mehura me o Jesu, ma ki oga so igê na atohana ni suriha, igê na agua, ga hêtana vi Ririhêna. (Ma na Siu ka visia, vi “Gabata”.) 14 I sugia ma, vi ge ritova igê na tangiana, ga tatêha igê tanga na Paseka. O Pilato ki vi tangara na enoni, ki vi: “Bâ, na maneraha iami ikê.” 15 Ngaira ka ngere bê aporo, ka vi: “Nahuia! Nahuia! Rapusia igê na kuruse!” O Pilato ki hagatera, ki vi: “Mu obaniê vari, vi gê rapusia na maneraha iami igê na kuruse?” Na mane ni vogasiha ga teha ka arami, ka vi: “Igami kami pe nahunia na maneraha, nga noga ma na maneraha i teha igê na Gavumane i Roma!” 16 Ma hemuri o Pilato ki tagarenia o Jesu tangara, hanana ga rapusia igê na kuruse.
Ga rapusia o Jesu igê na kuruse
Vikê ngaira ka merâ o Jesu. 17 Ngaia ki hura vê, ma ki tora gapara renia na kuruse iana, ma ki ata vê igê na agua, ga hêtana vi “Ratana Bê”. (Na Siu ka visia, vi “Gologota”.) 18 Ma i ngekana ngaira ka rapusia igê na kuruse. Ngaira ka rapusirerua nikâ igê na kuruse vererua na mane: tani i otona o Jesu, ma tani i mahana, mo Jesu i guputerua. 19 O Pilato ki segea na tamasinga, ma ka naka i bêna na kuruse. Na tamasinga, i segea, ki manga ikê: “O Jesu ni Nasarete, na maneraha iata na Siu.” 20 Rako era na enoni ga tomania, suria na agua, ga rapusia igê o Jesu i na kuruse, ki hagarangia ma na hinua raha. Na tamasinga ngekana ki segea igê na tamasinga iata na Siu, ma iata na Ai ni Roma, ma iata na Ai ni Helasi. 21 Na mane ni vogasiha ga teha iata na Siu ka vi tanga o Pilato, ka vi: “Siana ko segea na tamasinga, i vi ‘Na maneraha iata na Siu’, ma ko segea hete na tamasinga, i vivi, ‘Na mane ikê ki vi, Inê nga ki na maneraha iata na Siu.’” 22 O Pilato ki arami, ki vi: “Na tamasinga, gê segea, ki tâ i tâ.” 23 Matena na mane ni me ka rapusia hato o Jesu igê na kuruse, ngaira ka tavogi râ na gahu iana, ma ka votogi, ka tongani ngaira na vere he. Ma ngaira ka tavoa nikâ na tuguni, ga hêria, ki râ tare, ga pe tura takugi. 24 Na mane ni me ka hetamatamasi, ka vi: “I pe arari, vi ge tarisia. Nika, ge pile taisi ma renia, hanana ga girara, vi o ti kani page torea.” Na tarana ngekê ki vora me, hanana i hagamonaria na tamasinga igê na Buka Apuna, i vi: “Ngaira ka votogi, ka tonganigi na gahu iaku, Ngaira ka pile taisi renia na tuguni iaku.” Hoi, na mane ni me ka kato vikana. 25 Ma hagarangia na kuruse iana o Jesu ka ura kenana, ma kesina kenana, ma ka Maria na gete iana o Kolopa, ma ka Maria Matalena. 26 O Jesu ki bâsirerua kenana ma na kariana, i bani takuia bâraha, garu ura i ngekana. Ngekana ngaia ki vi tanga kenana, ki vi: “Kego, o karemu ikê.” 27 Ma hemuri ki vi tanga na kariana, ki vi: “Bamane, kenamu ikê.” Ma ki haganega tenia na matena ngekana na kariana ngekê ki merâ kenana o Jesu i pasina.
I me o Jesu
28 O Jesu ki bani girara, vi na matena ngekana na ara ni marâ ka uhu. Ma nikâ ngaia ki hagamonaria na tamasinga igê na Buka Apuna, ma ki vi: “I mamata na rioku.” 29 I ngekana ki oga igê na apira, i vunu renia na vaini mahe. Ngaira ka anumia na rumurumu igê na vaini, ga takerenia igê na apinige na hisopo, ma ka tagarenia akê igê na gaviharana. 30 O Jesu ki tono na vaini, ma ki vi: “E, i hato, i uhu noga.” Ki tubê so na bêna, ma ki me.
Na mane ni me ki rupukurua na ravona o Jesu renia na ora
31 Ma hemuri na meraha iata na Siu ka nungia o Pilato, hanana vi hagamarumungenira, ka tahuru barugigi na êgata na mane, ga kavire igê na kuruse, ma ka tavogi vato na gahuata tenigi na kuruse. Ngaira ka kato vikana, suria i ngekana ki na tangiana ni tatêha, ma ngaira ka pe obanigi na gahuata, vi ge kavire igê na kuruse igê na Tangiana ni Mamaroha, suria na Tangiana ni Mamaroha ngekana ki na tangiana raha teha. 32 Tahema na mane ni me ka râ, ka tahuru barugigi na êgaterua na mane, ga rapusirerua igê na kuruse henia o Jesu; hagenago ta na mane, ma hemuri ta na mane. 33 Ma na matena ga râ me tanga o Jesu, ngaira ka bâsia, i bani me hunu. Tahema ngaira ka pe tahuru barugigi na êgana. 34 Ma ta na hitangita na mane ni me ki rupukurua na ravona o Jesu renia na ora, ma ki parama, ma karu gogo me na gapu ma na ve. 35 Na ani, i bâsia, i vora me na tarana ngekana, ki tamasia, hanana vi igamu kamu tongesuri. Na tarana, i visia, ki monari, ma ngaia ki girara, vi ngaia ki tamasi monari. 36 Na tarana ngekê ki vora me, hanana i hagamonaria na tamasinga igê na Buka Apuna, i vi: “I asa, vi ge tahuru barugia tagua na surina.” 37 Ma ta na tamasinga igê na Buka Apuna ki vi nikâ: “Na enoni ka page boretenia na ani, ga rupukurua na ravona renia na ora.”
Ga bagia o Jesu
38 Ma hemuri o Josepo ni Arimatea ki nungia o Pilato, hanana vi hagamarumungenia na gahuana o Jesu tanga, ki torea ma ki naka. (O Josepo ngekê ki na kariana pinihi o Jesu ma, suria ma ngaia ki magutenira na meraha iata na Siu.) O Pilato ki hagamarumungenia na gahuana o Jesu tanga. I ngekana o Josepo ki râ, ma ki torea vê na gahuana. 39 O Nikotemo ki râ henia o Josepo, ma ki migirâ na makoni na marâ, i sigini koro, ga torarigi re na tavoni na apinige na mira ma na ngangani na apinige na aloe. Na higahigani ki teharigi na kilo tangahuru gi oru. 40 Ngairerua ngegana karu torea na gahuana o Jesu, ma karu momonea renigi na makoni na marâ ngegana, ma karu baraia renigi na gahu siki ni gahua. Na tarana, garu katoa, ngekê ki na tarana iata na Siu, hanana ga hagarêgi na gahuata na enoni, ga bagira. 41 I hagarangia na agua, ga nahuia ki me igê o Jesu, ki oga igê ta na mu. Ma i rarona na mu ngekana ki oga igê ta na matiku haoru, ma ki mareha, vi ge bagia rârâ igê ta na enoni. 42 Ma suria ngaia ki na tangiana ni tatêha iata na Siu tanga na Tangiana ni Mamaroha, ma suria na matiku ki goga hagarangi ma, ngairerua karu bagia o Jesu i rarona.
Na matiku ki baguru
1 Igê mahogotana na Sate, matena i mamavega, ki arâ ka Maria Matalena, ki vatugia na matiku, ma ki rigia na purupuru na hê, ga bani purisia râ tenia na maana na matiku. 2 Ngaia ki tango tangarerua o Simone Petero ma na tamana, na ani o Jesu i takuia bâraha, ma ki vi tangarerua, ki vi: “Na Araha ka bani torea tenia na matiku, ma igami kami pe girara, vi i he kaniga naka igê!” 3 Vikana o Petero ma na tamana karu râ tanga na matiku. 4 Ngairerua karu tango. Ma na tamana o Petero ki tango teharia, ma ki ata hagenago igê na matiku. 5 Ngaia ki hanege banu, ma ki bâsigi na gahu siki ni gahua, ma ngaia ki pe banu i rarona. 6 O Simone Petero ki ata me hemuri, ma ki tari oto banu i rarona. Ngaia ki bâsigi na gahu siki ni gahua, ga tâ i ngekana. 7 Ma ngaia ki rigia nikâ na gahu, ga baraia renia na bêna o Jesu. Ma na gahu ngekana ki pe tâ henigi na gahu siki ni gahua, ma ka rumia, ki tâ râ ma i na agua getea. 8 Ma hemuri na tamana o Petero, i bani hagenago me tanga na matiku, ngaia ki banu nogana, ki bâ, ma ki tongesuri. 9 (Henaka i manga ngekana, ma ngairerua karu pe tako mataha mênga renia na tamasinga igê na Buka Apuna, i visia, vi i tuguhia, i mauri aporo tenia na mera.) 10 Ma ngairerua karu aporo.
O Jesu ki vora tanga ka Maria Matalena
11 Ka Maria ki ura i metara na matiku, ma ki angi. Matena i angiangi mênga, ngaia ki hanege banu igê na matiku. 12 Ngaia ki bâsirerua na angero gi rua, garu oga so igê na agua, i bani tâ igê na gahuana o Jesu; tani i bêrunga, ma tani i gusiga. Ngairerua karu tuguni siki. 13 Ngairerua karu hagatea, karu vi: “Kego, hega kanigo angi?” Ngaia ki arami, ki vi: “Na Araha iaku ka bani torea vê, ma inê kê pe girara, vi i he kaniga naka igê!” 14 Ma hemuri ngaia ki ahoro râ, ma ki bâsia o Jesu, i ura i ngekana. Ma ngaia ki pe girara, vi o Jesu. 15 O Jesu ki hagatea, ki vi: “Kego, hega kanigo angi? Ti kanigo bâbâ renia?” Ka Maria ki takusia ma, vi ngaia ki na mane, i tagara i mu ngekana. Tahema ngaia ki tamasi tanga, ki vi, “Vego, manga igo, ma ko torea vê, gu visia me tangê na agua, go naka igê, hanana ve râ be torea.” 16 O Jesu ki vi tanga, ki vi: “Maria!” Ma ka Maria ki ahoro râ tanga, ma ki visia igê na tamasinga iata na Siu, ki vi: “Rabuni”, (i vi “Mane ni hagesuringa”). 17 O Jesu ki vi tanga, ki vi: “Siana ko tauê, suria i mamênga, vi ve aporo i pasina o Vaemaku. Go arâ, ma ko hagarongora na kariaku, vi inê kê aporo i pasina na ani, i Vaemaku ma ki Vaemata, ki God iaku ma ki God iata.” 18 Ngekana ka Maria Matalena ki râ, ma ki hagarongora na kariana o Jesu, vi ngaia ki bâsia na Araha, ma ki visigi tangara na marâ, i hagatora renigi o Jesu.
O Jesu ki vora tangara na kariana
19 I hihite nuni igê na Sate ngekana. Na kariana o Jesu ka oga haku i ruma, ma ka purusigi na maa ni ruma, suria ngaira ka magutenira na meraha iata na Siu. Mo Jesu ki râ me, ma ki ura henira, ma ki vi: “Na marapeha henigamu.” 20 Matena i tamasi hato vikana, ngaia ki hagabâsira renigi na rimana ma na ravona. Na kariana ka vagevage teha ngavê, matena ga bâsia na Araha. 21 Mo Jesu ki vi tangara nikâ, ki vi: “Na marapeha henigamu. Tagenana ma, manga o Vaemaku i hagatorangeniê inê, inê nogaku be hagatorangenigamu igamu.” 22 Matena i tamasi hato vikana, ma ngaia ki uhira, ma ki vi: “Ge angarigamu na Higona Apu. 23 Manga mu bonotenigi na tasi iata na enoni, God ki bonotenigi ngavê nogana; ma ki manga mu pe bonotenigi, ngaigi ki gâga mêngagi.”
O Jesu ki vora tanga o Toma
24 O Toma ki na hitangita na kariana o Jesu, (ga hêtana nikâ vi Karepapa). Ngaia ki pe oga henira na tamana, matena o Jesu i vora tangara. 25 Ngekana na tamana ka vi tanga, ka vi: “Igami kami bâsia na Araha!” O Toma ki vi tangara, ki vi: “Manga inê, ma kê pe bâsigi na oreni na nila i rimana, ma kê pe naka na kakêku i raroni na maara ngegana, ma kê pe naka na rimaku igê na ravona, i asa hagetage, vi ve tongesuria.” 26 Igê na Sate i na wiki i muri me na kariana o Jesu ka oga haku nikâ i ruma, mo Toma ki kahu oga henira. Na maa ni ruma ka purupuru. Mo Jesu ki râ me, ma ki ura henira, ma ki vi: “Na marapeha henigamu.” 27 Ma tanga o Toma ngaia ki vi: “Gu naka na kakêmu ikê, ma ku bâsirerua na rimaku. Gu gusia me na rimamu, ma ku naka igê na ravoku. Gu tongesuri, ma siana ko takotako tugupu.” 28 O Toma ki aramia, ki vi: “Araha iaku ma God iaku!” 29 O Jesu ki vi tanga, ki vi: “Igo ko tongesuri, suria ma vari go bâsiê, iê? Ga babarisi na enoni, ga tongesuri, naka ma ga pe bâsiê!”
Na tarana ga segea suria na buka ikê
30 I maata na kariana o Jesu ki katogi rako na ani getigi na mena, na ani ga pe segegi so igê na buka ikê. 31 Ma ka segegi so ma na ani ngegê, hanana mu tongesuria, vi o Jesu ki na Mesaia mo Karena God, ma hanana mu nahunia na mauriha mora igê na raramohana, suria mu tongesuria.
O Jesu ki vora i Galilea tangara na kariana
1 Ma hemuri o Jesu ki vora nikâ tangara na kariana igê na Rano i Tiberiasi. Ngaia ki vora tangara vikê. 2 Ngaira ka oga haku o Simone Petero, mo Toma (na ani ga hêtana vi Karepapa), mo Natanaele (ni Kena i Galilea), mo karena gi rua o Sebeteo, ma na kariana gi rua o Jesu nikâ. 3 O Simone Petero ki vi tangara na tamana, ki vi: “Inê be râ, be hugo siare.” Ngaira ka vi: “Igami kami arâ henigo.” I ngekana ngaira ka tage igê na kere haka, ma ka râ. Ma igê na bungiana hagenani ngekana ngaira ka nagia ve. 4 Matena i raboa na arito, o Jesu ki ura i one, ma na kariana ka pe bâgirara, vi o Jesu. 5 Ma ngaia ki hagatera, ki vi: “Bamane, mu hugora vari na siare?” Ngaira ka arami, ka vi: “Mareha vê! Mi nagia ve ma.” 6 Ngaia ki vi tangara, ki vi: “Mu kasia na hugo iami i otona na haka, ma kamu page hugora tani.” Vikana ngaira ka kasia na hugo, ma ki bara iata, vi ge okea aporo kê me, renia ga togo rako era na siare. 7 Na kariana, na ani o Jesu i takuia bâraha, ki vi tanga o Petero, ki vi: “E, na Araha ngekana!” Matena o Petero ki rongo, vi ngaia ki na Araha, ngaia ki hagesuru (suria ngaia ki kâhisi), ma ki reke so igê na rano. 8 Ma na tamana ka râ me igê na kere haka, ka goto i one. Ngaira ka okea na hugo, i vunu renira na siare. Ngaira ka pe hagatê tenia na one, na ararina na 100 mita. 9 Matena ga reke so i one, ngaira ka rigia na garapana na gi. Ma igê na gi ngaira ka bâsigi igê na siare ma na bereti. 10 Mo Jesu ki vi tangara, ki vi: “Me tani na siare, mu kahu hugora.” 11 O Simone Petero ki tage igê na kere haka, ma ki okea i one na hugo, i vunu renigi na siare. Ngaigi hato na siare ka vora na tangarê gi tage ma na tangahuru gi rima matara gi oru. Ma ki henaka ma ga rako era vikana, ma na hugo ki pe tatari rârâ. 12 O Jesu ki vi tangara, ki vi: “Râ me, kamu ngê!” Ma ki mareha na hitangita na kariana, vi ge hagatea rârâ, ke vi: “Ti kani igo?” Suria ngaira ka magu, renia ngaira ka bani girara, vi ngaia ki na Araha. 13 Ngekana o Jesu ki râ, ki tavogi na bereti, ma ki vatera. Tagenana ma nikâ na siare. 14 I ngekê ki na oruta na matena o Jesu i vora tangara na kariana, i murina i mêri aporo tenia na mera.
O Jesu ki metamasi o Petero
15 Matena ga ngê hato, o Jesu ki hagatea o Simone Petero, ki vi: “Simone, karena o Joane, igo ko takuiê teha ngavê vari teharira ngaira hato igê?” Ngaia ki arami, ki vi: “Mako, Araha! Igo ko bani girara, vi inê kê takuigo.” O Jesu ki vi tanga, ki vi: “Go bâbâsurira na karena sipi iaku.” 16 Na ruata na matena o Jesu ki hagatea, ki vi: “Simone, karena o Joane, igo ko takuiê?” Ngaia ki arami, ki vi: “Mako, Araha! Igo ko bani girara, vi inê kê takuigo.” O Jesu ki vi tanga, ki vi: “Go bâbâsurira na sipi iaku.” 17 Na oruta na matena o Jesu ki hagatea nikâ, ki vi: “Simone, karena o Joane, igo ko takuiê?” O Petero ki rugu na obana, suria ki na oruta na matena o Jesu i hagatea, ki vi, “Igo ko takuiê?” Vikana ngaia ki arami, ki vi: “Araha, igo ko bani giraragi na ara ni marâ hato. Igo ko bani girara, vi inê kê takuigo!” Mo Jesu ki vi tanga, ki vi: “Go bâbâsurira na sipi iaku. 18 I monari, be vi tangago: matena go karekare mênga, igo maremu ko nanê, hanana go arâ i na agua mavê, go obania. Ma na matena go merahaga, igo ko page gusigi na rimamu, ma na enoni getera ka page rakugo, ma ka page megorâ tanga na agua, go pe obania, vi gu arâ igê.” 19 (Igê na tamasinga ngekê o Jesu ki naka ririhu renia na tarana, o Petero i page meme igê, ma ki page hagabângenia igê na raramohana God.) Mo Jesu ki vi tanga, ki vi: “Go takuê!” O Petero ki hagate renia na tamana o Jesu i takuia bâraha 20 O Petero ki ahoro râ, ma ki bâsia na tamana i murina, na ani o Jesu i takuia bâraha. Na ani ngekana ki na ani, i maroro râ tanga o Jesu, matena ga ngêngê, ma ki hagatea, ki vi: “Araha, o ti kani page hagavuringenigo?” 21 Matena o Petero ki bâsia, ngaia ki hagatea o Jesu, ki vi: “Araha, vaniakê ki hega?” 22 O Jesu ki aramia, ki vi: “Manga ve obania, ge mêri rârâ, mataro me be aporo me, ma ke hega? I mareha vi na tagaraha iamu. Gu takuê!” 23 Ngekana na tamasinga renia ki haganega i pasita na kariana o Jesu, vi na kariana ngekana ki asa, vi ge me. Mo Jesu ki pe vi, vi ngaia ki pe meme. Ngaia ki vi hete, vi, “Manga ve obania, ge mêri rârâ, mataro me be aporo me, ma ke hega? I mareha vi na tagaraha iamu.” 24 Ngaia ki na kariana, na ani i tarohenigi na marâ ngegana, ma ki segegi so nikâ. Ma igami kami girara, vi na marâ, i visigi, ka monari.
Na hatongina
25 Hoi, ga rako era mêngagi na ani getigi na marâ, o Jesu i katogi. Manga vi ge segegi tatage, inê kê takusia, na buka ka rakorako ngavê, ma na maveta ki pe ararigi.