Yesus Kristus namwali Lirna Wawan noro ropropo noho wawan
1 Nonolu wake'e noho eni ka rakuku rawau makun, Ai ma namwali Lirna Wawan aiyedi me'e, la Ai noro Makromod Lalap aile wewerre, la Ai onne Makromod Lalap haenhi. 2 Nano nonolu wake'e onne Ai noro Makromod Lalap aile wewerre. 3 Ai nakuku nawau noho noro ne'en raram na'akeme, la hi'i ha wo'ira na'akeme. 4 Ai onne or'ori dardari onno, la or'ori dardari onne namwali ropropo ma na'aropo ri mormori akin penia rauroin Makromod Lalap Nin ropropo. 5 Ropropo onne ropedi lolo metmetek, la metmetek ka nodi molollo ropropo onne me'e. 6-7 Enine Makromod Lalap hopon ri ida ma naran Yohanis mai noho wawan namwali ma na'amou na'aropo wanakunu ma na'ono ropropo onne, leke ri na'akeme man derne ainina wanakunu onne akinhe naili'il ropropo onne. 8 Yohanis ka namwali ropropo onne, maa an mai leke nala wanakunu ma na'ono ropropo onne. 9 Ropropo ma namlolo wake'e onne kopur mai noho wawan, la ropedi lolo ri mormori na'akeme me'e. 10 Ai ma nakuku nawa'u noho wawan eniyeni aiyedi mai noho wawan me'e, maa manin noho wawan eni ka rauroin Ai. 11 An maiyedi Nina noho mememen, maa Nina ri mormori wali ka rauroin Ai, la kar kokale, 12 maa inhoi-inhoi man kokale, la akin naili'il Ai Naran, hir lernala molollo ramwali Makromod Lalap ananhe de lernala mormori worworu. 13 Rin lernala mormori ma nadedem nano noho wawan nin panaeku, ee ri mormori rir suk raram nodi aimehi, maa mormori worworu onne lernala nano Makromod Lalap ono Ai penia man hi'i hi ramwali Ai ananhe. 14 Lirna Wawan onne namwali ri mormori naise maika, de Ai kemen naise ik kemen haenhi, la An mai nano a'am raram minle ik leken kalarna. Ik do'onedi Nina ke'eke'el an'anha man ma'aruru wake'e man An kokala ono namwali Anan Kuru Mehe Lai Mehe, la An mai nano Aman, Makromod Lalap. Nano Ai penia ik do'on kauroin inhawe ma namlolo kokkoo lolo Makromod Lalap leken kalarna, la ik do'on kauroin Nin rere'e harharu man penpenu kemkeme maika. 15 Lere Yohanis mai wakunu ha ma na'ono Yesus, ai na'aheni, “Nonolu eni ya'u wakunu nahenia ri ida mai. Ai onne na'ono narehi maya'u, la Ai onne maiyedi me'e. Yo oluwedi Ai mai, maa Ai penia ma na'ono narehi maya'u, ono kar mori ya'u makun Ai onne aiyedi me'e.” 16 Ai onne Nin rere'e harharu lap narehi, la Ai nodi rere'e harharu onne nala panaeku nammori leke namre'e namharu maika mamani. 17 Lere nonolu Makromod Lalap namre'e namharu maika ono nala Nin keneri hono'ok lolo Musa, maa lere eniyeni Ai nala Nin rere'e haharu ma narehi ma nalewen maika lolo Yesus Kristus, la hi'i ika kauroin mouropo panaeku ma namlolo kokkoo. 18 Ri mahaku kan do'onala Makromod Lalap makun, kokoko Anan Kuru Mehe Lai Mehe. Ai onne Makromod Lalap, la An min wewerre noro Aman lolo a'am raram. Ai penia man loikaru Makromod Lalap Nina honorok panaeku maika, leke ik kauroin Makromod Lalap haenhi.
Yohanis man ulutada ri mehen wakunu kemen
19 Ler ida ri Yahudi rir man panulu man minle Yerusalem enihe hopon imam-imam roro ri Lewi laa ra'ukani Yohanis na'ahenia, “O eni inhoi?” 20 Yohanis kan suwarala nin panaeku maa walha hi mouropo nahenia, “Ka amwali Kristus man Makromod Lalap kikan namwali Rai.” 21 Enime'ede hi ra'ukani wali'ur, “O eni inhoi? O eni Elia?” Yohanis walhe na'ahenia, “Ka!” Hi ra'ukani wali'ur, “O eni mamwali nabi man Makromod Lalap nonou lolo Musa nonolu eni?” Maa Yohanis walhe na'ahenia, “Ka haenhi.” 22 “Enine konohi yai o eni inhoi, lekpananne am wali wali'ur laa konohi ri man hopon mayai mai ma'ukani o eni. Papa wakunu inhawa ma na'ono o kemene?” 23 Yohanis nodi nabi Yesaya lirna nonolu eni walha na'ahenia, “Ya'u eni amwali ri man wakaukau lolo noho mamun ma napro'uk ma na'aheni, ‘Ma'ahari kalla, la ma'anehe leke Makromod lole.’ ” 24 Kame'ede ri Parisi rir hohopon onnenihe ra'ukani wali'ur ra'ahenia, 25 “Pape lo'o ka mamwali Kristus, ka mamwali Elia, la ka mamwali nabi haenhi, emene alhi'ihepe Papa nodi oir ulutada rie?” 26 Enime'ede Yohanis walhale, “Ya'u eni ulutada ri odi oir mehe, maa lolo mi leken kalarna ri ida aile mi ka mauroin makun. 27 Ya'u mai noluwedi Ai, maa Ai narehi nalewen maya'u penia Nina pakpak ei me'ene kan wa'an yo ohu.” 28 Ha eniyeni na'akeme namwali lolo leke Betania, man aile lolo oir wauwau Yordan wali kimur.
Yesus namwali Makromod Lalap Nin pipdumana ma na'ohu nahala ri mormori rira dohohale
29 Rakan oreki, Yohanis po'onale Yesus mai me'e, la na'aheni, “Po'onale! Makromod Lalap Nina Pipdumana ma na'ohu nahala ri mormori rira dohohaleni mai me'e! 30 Nonolu ya aheni, ‘Ya'u mai nolu ri ida ma narehi nalewen maya'u. Ai man ya'u wekel lere onne me'eni me'e. An kulu narehi ya'u ono kar mori ya'u makun Ai aiyedi me'e.’ 31 Nonolu ka auroin inhoi man Makromod Lalap kikan namwali Rai laa ewi-ewi, maa ya'u mai odi oir ulutada ri leke ri Israel enihe rauroin Rai onne inhoi.” 32-33 Yohanis kukunohi wali'ur na'ahenia, “Nonolu ka auroin Yesus namwali Rai onne makun, maa Makromod Lalap man hopon yo odi oir ulutada ri konohi ya'u heheni, ‘Lo'o om do'on Roh Kudus kopur nano a'am raram mai ri ida wawan, o mauroin nahenia Ai onne ma nodi Roh Kudus ulutada ri.’ Enla rakan lerida ya'u do'on Makromod Lalap Nina Roh kopur naise manu merpati mai Yesus uluwakun wawan. 34 Ende yo odi mak'u mehe do'on auroin ha onne na'akeme, penia ya amwali man kuku maka nahenia Yesus onne Makromod Lalap Ananne.”
Ri man lernohi pakunohi Yesus dedesne
35 Rakan oreki, Yohanis noro nina man lernohi pakunohi woro'o aile lolo onno onne wali'ur. 36 Yohanis do'on Yesus lolnohi hirira miminle onneni, ai na'aheni, “Po'onale! Ai onne penia Makromod Lalap Nin Pipdumana eni!” 37 Woro'ohe dernedi Yohanis nin wanakunu ne, hir laa lernohi Yesus me'e. 38 Yesus wali kili'ur do'on woro'ohe mahar lernohi, na'ukani na'ahenia, “Mi maham manoin inhawe?” Woro'ohe walha ra'ahenia, “Papa Meser min ewi?” 39 Yesus walha hi na'ahenia, “Mai lernohi Ya'u leke mehem do'on Ainu'u miminloleni.” Ende hir lernohi mamani laa Yesus Nin miminlole. Hi roro Yesus min lolo onne nano lere mamal rakan lere helem. 40 Nano ri woro'o man lernohi Yesus onnenihe, ida naran Andreas, Simon Petrus mo'oni walla. Woro'ohe lernohi Yesus ono derne Yohanis nin wanakunu ma na'ono Ai. 41 Andreas noro Yesus wakunu horu ne, idewe lari lan konohi Simon na'ahenia, “Pa'e, am pakromo noredi Mesias man Makromod Lalap kikan namwali Rai laa ewi-ewi. (Lolo wanakunu Ibrani ‘Mesias’ onne ‘Kristus’.)” 42 Kame'ede ai norkaru walla Simon laa Yesus. Enine Yesus po'onala ai na'ahenia, “O naran Simon, la o ammu naran Yohanis! Maa nano lere eniyeni waki o naran Kepas napa'ahne, ‘waku ma naruri’!” (Naran ‘Kepas’ onne namnenehe noro naran ‘Petrus’ haenhi.)
Yesus napolu Pilipus noro Nataniel lernohi Ai
43 Rakan oreki wali'ur Yesus Nin panaeku wali laa Galilea, de lan naka'uk Pilipus na'ahenia, “Mam lernohi Ya'u!” 44 (Pilipus onne manina Betsaida, la Andreas noro Petrus ramhara nano leke onne haenhi.) 45 Enla Pilipus lan pakromo noro Nataniel la konohi na'ahenia, “Am pakromedi noro ri man Makromod Lalap kikan namwali Rai laa ewi-ewi me'e. Nonolu Musa kukunohiyedi panaeku ma na'ono Ai lolo nin horok me'e, la nabi-nabi namehin loikaruwedi panaeku ma na'ono Ai haenhi. Ai onne naran Yesus, Yusup anan ma nano Nazaret.” 46 Enimaa Nataniel walha na'ahenia, “Hi'ihehewi ha man wa'an mai nano Nazaret?!” Pilipus na'aheni, “Mam lernohi mayai, leke mehem do'on idewe!” 47 Yesus do'odo'on Nataniel mai, Ai na'aheni, “Po'onala! Ri eniyeni ri Israel ma namlolo wake'e. Ai onne ka nauroin napoho!” 48 Enine Nataniel na'ukani Yesus, “Pape, hi'ihehewi Pape nauroiroin ainu'u morimorie?” Yesus walha, “Eh, Pilipus kan ki napolu o makun, Ya'u do'onedi o lolo ara ono lehern me'e.” 49 Nataniel walha na'ahenia, “Papa Meser, O penia Makromod Anan ma namwali Rai Israel!” 50 Yesus na'ahenia, “Hi'ihehewi? Lo'o o akim naili'iledi me'e ono Ya'u konohi o na'aheni Ya'u do'onedi o lolo ara ono lehern me'e? Lere man mai om do'on panaeku namehin man wa'an narehi onne!” 51 Enla Yesus na'aheni wali'ur, “Horhorok Ainu'u nou ma na'ono eniyeni: Lere man mai mim do'on a'am nahinari la Makromod Lalap Nina hophopon a'am raram mahar ha'a kopur Maya'u man mai nano a'am raram namwali Ri Mormori Anan.”
Rin hi'i yapi hohoo lolo Kana
1 Rakan alam woro'o wali'ur, rin hi'i hohoo lolo leke Kana minle noho Galilea, la Yesus inna aile lolo yapi hohoo onne haenhi. 2 Yesus noro Nina man lernohi pakunohi enihe lernala larlariyala de laa haenhi. 3 Lere onne man korowuku ra'ukwuku enihe rir anggur horuwedi, de Yesus inna lan konohi Ai, “Rira anggur horuwedi me'e!” 4 Yesus na'ahenia, “Alhi'ihepe mame konohi Ya'ue? Kan rakan Ainu'u ors Ya alhari I kem'u heri do'on makun.” 5 Enimaa Yesus inna ne'el man howok lolo onnenihe, “Hi'i lernohi inhawe man Ai na'aheheni ki mi eni.” 6 Lolo onne hi ra'akenedi uhi woneme leke rala oir loile de nair rawana liman lernohi Yahudi nin agame. Uhi ida raramne potol rahu rehi. 7 Kame'ede Yesus ne'el man howok enihe na'ahenia, “Mala oir loile uhi woneme enihe.” Ende hi rala oir loile uhi woneme onne penu mouwedi. 8 Horu ne, Yesus hopon man howok enihe, “Mala oir tarana modi laa malle man panulu lolo hohoo eni kenala.” Kame'ede hi rodi oir onne tarana laa me'e. 9 Ai nomun oir ma namwaliyedi anggur onne, maa ka nauroin anggur onne nano ewi, ono man howok ma nala oir halle uhi onnenihe mehe rauroin. Kame'ede man panulu lolo hohoo onne laa na'uraniyedi mo'oni man ho onne, 10 na'aheni, “Nadedem yapi heheni ne, ri nala anggur wawa'an rala peina'a romun nolu leke rira suk horuwedi mene rala ma nadedem, maa i wal'u lapan ors eni mene mala anggur man wa'an wake'e!” 11 Tanada man ri kan dodo'onnala makun eni, namwali dedesne Yesus hi'i minle leke Kana lolo Galilea. Lolo tanada eniyeni, An kukul Nin ke'eke'el an'anha ma narehi ma nalewen, penia Nina man lernohi pakunohi enihe akin naili'il Ai. 12 Horu ne, Yesus noro Nin inne, mo'oniwalinhe, noro Nin man lernohi pakunohi enihe wali laa Kapernaum. Hir min lolo onne alam woro'o wokelu.
Yesus nohiye'er rarari ma na'olu hahaa lolo Romleu Lape raram
13 Yahudi rira Lere Alam Lalap Paska na'uraniyedi me'e de Yesus nala'a laa Yerusalem. 14 Rakanedi Makromod Lalap Nin Romleu Lape nina nikoin ne, An po'on ri nammori maha ra'olu pipduma, sapi, manu merpati, la heruwali raikoro raherre kupan lolo mei-mei man minle nikoin eni. 15 Yesus hi'i kali namwali losno nanumene nodi laa nohiye'er rarari ri onne noro rir pipi noro sapi haenhi, la Ai nawaliyedi mei-mei rodi raherre kupan onnenihe de rira kupan wahair re'er rarari horu. 16 Ai ne'el ma na'olu manu merpati onnenihe na'ahenia, “Ra'uk minim hahaa mamharedi lolo eni here! Yono modi Ya Am'u Nina Romleu hi'i pasar!” 17 Kame'ede man lernohi pakunohi Yesus enihe horokala Horok Lap Lirna ma na'ahenia, “Ya'u raram nodi rehi ri mormori nodi Onum Romleu Lalap hi'i lir napanak mamani! Enla onneni Ainu'u suk wake'e penia nakoko Ya akin woir la lo'o Ya'u maki!” 18 Yahudi rir man panulu enihe ra'ahan Yesus de ra'aheni, “O modi inhawa molollo hi'i ha eniyeni!? Kene Om hi'iyala tanada ri kar dodo'onnale ida leke ai mauroin nahenia Numa molollo aile hi'i ha ma naise eniyenihe!” 19 Kame'ede Yesus walhe, “Ya'u hi'i tanada eniyeni. Maye'eredi Makromod Lalap Nina Romleu eniyeni, la alam wokelu raramne Ya aririe wali'ur.” 20 Enine hi ra'ahenia, “Ik upud a'adhe howok Makromod Nina Romleu Lapeni anna weli'akka woneme raramne mene horu! Hi'ihehewi Om ma'ariri wali'ur alam wokelu raram mehe?” 21 Enimaa hi ka rauroin nahenia Yesus kan wekel Romleu Lap hir dodo'on onne, maa An wekel Ai kemen. 22 Ende Yesus mori wali'uredi nano Nin makmaki eni, mene Nina man lernohi pakunohi enihe horoknala Ai Lirn eniyeni, de nano lere onne hi rauroin kokkoo la akin naili'il inhawe man aile Horok Lape raram noro Yesus Nin wanakunu eniyeni.
Yesus nauroinedi ri mormori rir honorok akin
23 Lere onne Yesus aile Yerusalem makun leke lernohi Lere Alam Lalap Paska, la ri nammori akin naili'il Ai ono do'odo'on An hi'i tanada ri kan dodo'onnala makun. 24 Enimaa Ai me'ene akin ka naili'il hi ono nauroiroin rira honorok panaeku. 25 Ai ka napanak rin konohi hi honorok akin, ono Ai mehe ma nauroin wake'e inhawe man aile ri mormori honorok akin.
Yesus pakromo noro Nikodemus
1 Ri ida aile naran Nikodemus. Ai onne ri Parisi la ai namwali man panulu ida nano agame Yahudi rir muku man ho'ok kail. 2 Ai nodi a'alam ida mai Yesus na'ahenia, “Pap Meser, ai mauroiroin nahenia Papa namwali Meser man mai nano Makromod Lalap, ono Pape hihi'i tanada ri kan dodo'onnale makun ma nodi kunukunohi nahenia Makromod Lalap mehe norle'ule'u norwalwali O.” 3 Yesus walhe, “Loi honorok wawa'an Ainu'u panaeku ma na'ono eniyeni: Lo'o ri ida aile, maa kar mori ai wali'ur, ai onne ka namwali Makromod Lalap Nin ri, ono Makromod Lalap ka nodi molollo ai.” 4 Nikodemus walha Yesus, “Papa Meser Nina panaeku hi'i hehewi? Hi'ihehewi ri na'ileheredi me'e wali wali'ur laa inna konoin leke mori wali'ur?” 5 Yesus walhe wali'ur, “Loi honorok wawa'an Ainu'u panaeku ma na'ono eniyeni: Inhoi kar mori rodi oir noro Roh Kudus, ai onne ka namwali Makromod Lalap Nin ri, de kan laa onno man Ai nodi molollo raram. 6 Lolo noho eniyeni ik kemen iknik ine mori, maa iknik morimori worworu eniyeni mai nano Makromod Lalap Nina Roh. 7 Ende yono mi mahumarna Ainu'u wanakunu ma na'ahenia, lo'o kar mori wali'ure mi, ka mamwali Makromod Lalap Nin ri! 8 Wa'an rehi ik kaho'ok ha eniyeni noro anna huhuu. Ik ka kauroin anna man huhuu onne mai nano ewi la huu laa ewi, maa ik derne la rase de kauroin nahenia anna aile. Onne naise ri man mori wali'uredi nano Makromod Nin Roh. Ik ka kauroin hi'ihehewi Nin Roh nala morimori worworu onne, maa ik do'on Ainin honowok lolo ri man lernaledi morimori worworu onne.” 9 Nikodemus na'ukani ho'o me'e, “Hi'ihehewi Pape Nina panaeku eni namwali?” 10 Yesus na'aheni, “O eni mamwali meser Israel enihe! Emene alhi'ihepe o ka mauroin Ainu'u wanakunu enie? 11 Horhorok Ainu'u panaeku eniyeni: Am wakunu inhawe man Ai mauroiroin la Am konohi mi inhawa man Am do'odo'on, maa mi kam kokala Ainima wanakunu eniyeni. 12 Mi akim ka naili'il Ainu'u wanakunu ma na'ono inhawe ma namwali lolo noho eniyeni, de hi'ihehewi mi akim naili'il Ainu'u wanakunu ma na'ono inhawe ma namwali lolo a'am raram ho'o? 13 Ri mahaku kan ha'a laa a'am raram, naukara Ya'u man mai nano a'am raram. Ya'u mehe auroin inhawe ma namwali lolo a'am raram ono Ya amwali Ri Mormori Anan. 14 Nonolu lere Musa minle noho mamun ma napro'uk onne, ai nala nee man rodi pere hi'ie wair lolo au meriri nanumene kikan laa wawan. Ende inhoi wanna uluwakun po'on nee onneni, ai onne kan maki, kade nee man aile lolo onne ni'ie. Naise onne haenhi, nonolu Makromod Lalap konohiyedi nahenia lere man mai rin kikan Ya'u, Ri Mormori Anan, laa wawan, 15 leke inhoi man akin naili'il Maya'u man Makromod Lalap kikanedi, ai onne lernala morimori man ma'aruru la ma kan horu eni. 16 Makromod Lalap hi'i heheni ono naramyaka rehi ri mormori noho wawan penia Ai nala Anan Kuru Mehe Lai Mehe leke inhoi akin naili'il Ai yono maki ko'u Makromod Lalap, maa lernala or'ori dardari ma kan horu. 17 Makromod Lalap kan hopon Anan mai nala hunukum noho wawan eni, maa An hopon mai leke huri we'er ri mormori nano dohohala nin molollo. 18 Inhoi akin naili'il Makromod Lalap Anan, ai kan lernala hunukum. Enimaa inhoi akin ka naili'il Ai, an lernaledi hunukum makimaki, ono akin ka naili'il Makromod Lalap Anan Kuru Mehe Lai Mehe! 19 Makromod Lalap ho'ok kail ri mormori heheni, ono Ai Anan nodi ropropo maiyedi noho wawan me'e, maa ri mormori suk rehi noho momohone nano roprope ono hir hi'i ha man ailanna mamani. 20 Ri na'akeme man hi'i ha man ailanna, kar suk ropropo. Hi ramhene ra'urani ropropo onne, kalo'o ropropo onne nalhari rir hini'i man ailanne. 21 Enimaa inhoi man raram nodi hi'i ha ma namlolo, hi akin namrana mai ra'urani ropropo onne leke rin do'on rira hini'i wenewhe rauroin mouropo nahenia inhawe man hir hi'i onne lernohi Makromod Lalap Nin honorok panaeku.”
Yesus nodi molollo narehi Yohanis
22 Onne horu, Yesus noro Nina man lernohi pakunohi enihe ramhara rala'a laa noho Yudea minala enne tarana, la rodi oir ulutada ri lolo noho onne. 23 Lere onne Yohanis mahan ulutada ri lolo leke Ainon, ono lolo onne oir nammori aile, la akilere ri nammori mai leke ulutade. Leke Ainon onne na'uranrani leke Salim. 24 Lere onne ka rala Yohanis laa bui raram makun. 25 Enla lerida Yohanis nin man lernohi enihe roro ri Yahudi ida rasesi panaeku ma na'ono hi'ihehewi rodi oir ra'amou ra'adewe kemen lolo agame nina holoor halauk. 26 Enla nin man lernohi enihe mai re'el Yohanis ra'aheni, “Papa meser, horokala lere nonolu papa kukul ri ida mayai lere minle oir Yordan wali? Po'onala! Lere eni Ai mahan ulutada ri nammori de kar mai pape me'e!” 27 Enine Yohanis walha na'ahenia, “Lo'o ik ri mormori kak lernala ruri pe'el nano Makromod Lalap, ik ka kauroin hi'i haida-haida. Na'akeme man ik lernala, onne mai nano a'am raram. 28 Mi mehem dernedi nano nonolu ya'u kukunohi mouropo nahenia ya'u eni ka amwali Kristus, maa Makromod Lalap hopon ya'u mai nolu hari kalla Ai. 29 Ya ala wanakunu naho'ok nano hohoo. Lo'o mo'oni ida ho, ai onne ma na'ono, la maeke man ho namwali ai hono mehe, maa nin orwali akin nahuwa'an paku mo'oni man ho la raram nodi wake'e derne man ho onne lirna. Ors eni ya akin nahuwa'an, ono ya aise man ho nin orwali, la Yesus naise man ho. Ya akin nahuwa'an wake'e ono ya'u dernedi Ai lirna, la ri nammori lernohi Ai. 30 Ai penia ma na'ono wake'e, de wa'an rehi Ai eren lalap la ya'u eren tatana. 31 Ai onne mai nano a'am raram, de An kulu lapa narehi na'akeme. Ri man minle noho wawan mai nano noho eniyeni, de hi ramwali ri mormori ma nadedem la hir wakunu noho wawan nin panaeku mehe. Enimaa Ai man mai nano a'am raram onne narehi nalewen na'akeme. 32 An wakunu inhawe man An do'on la derne, maa ri mormori noho wawan eni ramhene rakani Ainina wanakunu. 33 Enimaa inhoi kokala Ainin wanakunu, onne nodi kunukunohi nahenia ai nauroinedi mouropo Makromod Lalap Nin wanakunu na'akeme namlolo kokkoo. 34 Onne namlolo ono Makromod Lalap hopon An mai leke wakunu nodi Lirna. Ai naledi Nina Roh nodi na'enuwedi Yesus akin me'e. 35 Ik Amad, Makromod Lalap, naramyaka Anan Yesus, la naledi molollo penia ha wo'ira na'akeme lolo yawa Ai me'e. 36 Inhoi man akin naili'il Makromod Lalap Anan onneni, ai onne penia man lernala or'ori dardari ma kan horu. Inhoi kan derne nakani Makromod Lalap Anan onneni, kan lernala or'ori dardari onne, la na'akene kokala Makromod Lalap Nina hunukum ma kan horu laa ewi-ewi.”
Yesus wakunu noro maeke Samaria
1 Ka nalo'olo ri Parisi enihe dernedi nahenia ri nammori lernohiyedi Yesus, la rapanak An ulutada hi, penia ri man lernohi Yesus nammori rehi nano man lernohi Yohanis me'e. 2 Yesus me'ene kan ulutade, maa Nina man lernohi pakunohi enihe penia man ulutade. 3 Ende rakan lere Ai nauroin ri Parisi derne ri nammori lernohiyedi me'e, Ai namharedi nano noho Yudea wali wali'ur laa Galilea, 4 maa An lolo kalla man lole noho Samaria. 5 Yesus rakan leke ida naran Sikhar, la leke eni kan ko'u nano lari ipida man nonolu Yakup nale anan Yusup. 6 Lolo lari ip onne Yakup nin oir makan ida aile, de Yesus naikoro warnala lolo oir makan onne. An mahedi ono nala'a ko'u, la lere uluwedi me'e. 7 Kan mahe ne, maeke Samaria ida mai nahur oir me'e. Yesus ne'el ai na'ahenia, “Mame, malala oir ida Yo omunale ke'e.” 8 Nina man lernohi pakunohi enihe laedi kote leke weli hanana'an me'e. 9 Maeke Samaria onne ne'el Yesus, “Alhi'ihepe Papa manina Yahudi napanak oir maya'u manina Samaria?” Maeke onne wakunu heheni ono manina Yahudi ramhene rawaur noro manin Samaria. 10 Yesus walhale, “Lo'o mauroinedi Makromod Lalap Nina rere'e haharu, la mauroin Maya'u eni inhoi, o mapanak Ya ala oir momun, la namlolo kokkoo Ya ala oir ma nala or'ori dardari ki o.” 11 Enla maeke onne ne'el Ai na'ahenia, “Pape, oir makan eni rorom, la Papa Nin kipkali kaale, de hi'ihehewi leke mahur oir ma nala or'ori dardarie? 12 Ai upme Yakup nala oir makan eni mayai man min lolo eniyenihe, la ai noro ananhe me'ene romun nano oir makan eni na'uwali rir ha mormori na'akeme haenhi! Alhi'ihepe Papa nauroin nahenia Papa kulu narehi nano ai upmu Yakup? Lo'o ri kaale ma nala oir man wa'an narehi man Yakup nala mayai!” 13 Kame'ede Yesus na'aheni wali'ur, “Inhoi nomun oir eni ka nalo'olo marou wali'ur, 14 maa inhoi nomun oir Ya a'ala, ai eni kan marou me'e, ono oir onne namwali oir makan ida ai raram de wau mamani, namwali morimori man ma'aruru ma kan horu.” 15 Maeke onne ne'el Yesus, “Pape, mala oir onne yo omun leke yono ya'u marou me'e, de yono mai ahur oir eni mamani.” 16 Yesus na'ahenia, “Lam polu num mo'onleher moro mai Ya'u nanu.” 17 Maeke onne walha na'ahenia, “I ho'u kaale.” Yesus na'ahenia, “Onne namlolo, 18 ono om hoedi rewlima me'e, la ors eni om minwuku noro mo'oni ma ka namwali o houm haenhi! Onum wanakunu onne namlolo kokkoo!” 19 Maeke onne na'aheni wali'ur, “Eni nanumene ya auroin Papeni nabi ida! 20 Mayai manina Samaria ai upme hoikaniyedi Makromod Lalap lolo wo'or eni me'e, maa Papa Nina ri Yahudi ramhene, la ra'aheni wa'an rehi hoikani Makromod Lalap lolo Yerusalem mehe.” 21 Yesus na'aheni, “Mame, Ya'u konohi o kokkoo, lere man mai lo'o ri hoikani ik Amad Makromod Lalap, hi kar mai wo'or eni noro Yerusalem haenhi. 22 Mi ri Samaria eni hoikani inhawa ma ka mauroin wawa'an makun, maa mayai Yahudi hoikani inhawa man ai mauroin wawa'anedi me'e, ono Makromod Lalap nalhariyedi Nin panaeku mayai la An nouwedi me'e nahenia Ri ida mai nano ri Yahudi man huri we'er hi nano dohohala nin molollo. 23 Enimaa lere man mai Makromod Lalap Nin ri kan hoikani naise nonolu, maa hir hoikani la ra'uli rasa'a Ai rodi kalla ma namlolo, ono Roh Kudus nodi molollo hi penia hi rauroin ha ma namlolo wake'e, de hi onne rahuwa'an Makromod Lalap akin. Enla namlolo kokkoo lere onne rakanedi me'e. 24 Makromod Lalap onne Roh, de inhoi raram nodi lolo kalla ma namlolo hoikani la ra'uli rasa'e, ai onne nodi Ainin Roh Nin molollo penia lernohi inhawa ma namlolo wake'e.” 25 Horu ne, maeke Samaria onne ne'el Yesus na'ahenia, “Ya auroinedi me'e nahenia ler ida Ri man Makromod Lalap kikan namwali Rai laa ewi-ewi (man rin wekwekel Kristus) onne lo'o mai. Na'amoli An mai mene kukunohi ha wo'ira na'akeme mayai.” 26 Yesus ne'el maeke onne, “Ya'u, ma noro o wakunu eni, penia Kristus onne!” 27 Yesus wakunkunu noro maeke onne makun, Nina man lernohi pakunohi enihe wali mai. Hir do'on Yesus mahan wakunu noro maeke Samaria onne de hehel, maa hi ri mahaku ka na'ukani maeke onne na'ahenia, ‘O mapanak inhawe?’ la ka ra'ukani Yesus na'ahenia, ‘Alhi'ihepe moro maeke onne wakunu?’ 28 Kame'ede maeke onne nala nina oir onno loiyedi lolo onne nala'a leke raram lan kukunohi inhawe man Yesus wakukunu noro ai lolo oir makan onne. 29 Ai ne'el leke raram na'ahenia, “Heih! Mai ik lak po'on ri ma nauroiroin ainu'u hini'i wenewhe na'akeme. Ai onne lo'o man Makromod Lalap kikanedi namwali Rai harome!” 30 Leke raram dernedi ne, lari laa leke paharne leke pakromo noro Yesus me'e. 31 Heri onnenihe kar rakan makun ne, Yesus Nin man lernohi pakunohi enihe ra'akenedi hanana'an me'e leke roro Yesus ra'ak. Hir lariyala, “Papa Meser, hanana'an namkenedi me'ede, mai ka'ak here.” 32 Enimaa Yesus ne'el hi na'ahenia, “Ainu'u hanana'an aile, maa mi ka mauroin hanana'an onne inhawe.” 33 Kame'ede ida ma na'ukani ida, “Lo'o ri nodi hanana'an mai nala Ai harome?” 34 Yesus na'aheni, “Ya'u raram nodi lernohi Makromod Lalap man hopon Ya'u eni, la Ainu'u panaeku hi'i na'ahoruwedi honowok man Makromod Lalap nanala Maya'u. Panaeku woro'o onnenihe namwali Ainu'u hanana'an man hi'i Ya akin nahuwa'an naise ri ma namlara ma na'ak pehuredi me'e. 35 Nadedem mi ma'aheni, ‘Lo'o wollo wo'akka ikar rakan kirna nina na'ili nadai me'e,’ maa Ya apanak mim po'onala kirna ma na'ihiyedi lolo eniyeni me'e, leke rin mai ra'ili radai ihin ennen! 36 Lere eniyeni ri ma na'ili nadai lernala nin naiwe'el, la ihin ennen man an loiwuku onne kan horu laa ewi-ewi. Onne namwali leke man pekir ariyono noro ma na'ili nadai woro'ohe akin nahuwa'an wewerre ono hir loiwukuwedi ihin ennen nammori, la ihin ennen onne wekel ri man lernala or'ori dardari ma kan horu. 37 Wanakunu eniyeni namlolo kokkoo, ‘Ida pekir ariyono, la namehin na'ili nadai.’ 38 Ya'u hopon mi ma'ili madai kirne man mi kam howok makun. Ri namehin mai nolu pekir ariyono, mene mim mai ma'ili madai ihin ennen nano rir honowok lolo kirna onne. Ri namehin mai nolu loikaru Makromod Lalap Lirna, maa mim mai wakunu noro hi mene hi akin naili'il Maya'u.” 39 Lolo kota Samaria, ri nammori akin naili'il Yesus ono dernedi maeke idedi onne nin wanakunu ma na'ahenia, “Yesus nauroiroin ainu'u hini'i wenewhe na'akeme.” 40 Ende ri Samaria enihe mai pakromo noro Yesus la rapanak Ai norhe minala lolo onne alam ida woro'o. Enpenia Yesus minle rir leke lere ida woro'o mene nala'a, la 41 nano Ainina wanakuku onne, ri eren namomori akin naili'il Ai. 42 Hi re'el maeke onne na'ahenia, “Dedesne ik akin naili'il ono ik dernedi num wanakunu, maa ors eni ik akin eren nailili'il Ai, ono ai mehem derne Ai la mauroinedi nahenia Ai penia namwali Rai man mai noho wawan leke huri we'er ri nano rir dohohala nin molollo!”
Yesus wali laa Galilea
43 Rakan alam woro'edi Yesus wali wali'ur laa Nin noho Galilea. 44 Yesus mehen na'aheniyedi, ‘Nadedem ri ma namwali nabi, lolo nin nohorai mememen, ri kan horhawe.’ 45 Lere An rakan Galilea ri man min lolo onnenihe akin nahuwa'an kokala Ai. Hir pene'ek lo'o do'on An hi'i tanada man ri kan dodo'onala makun, ono oirawi inworo'ohe hi ri nammori min wewerre Yerusalem Lere Alam Paska onne de do'odo'on mouwedi Ainina hini'i wenewhe na'akeme me'e. Yesus hi'i wa'an rai nina man howok ida anan 46 Kame'ede Yesus nala'a wali'ur laa leke Kana lolo Galilea. Nonolu lolo leke onne, An hi'i oir namwali anggur. Enla lere onne rai nina man howok ida aile man minle leke Kapernaum ma kan ko'u nano Kana, la ai onne anan mo'oni nin kini'ir werek wake'e. 47 Man howok onne nauroinnala Yesus aiyedi mai Kana ne, an laa napanak Yesus lernohi laa Kapernaum hi'i wa'an anan ono na'ikeki maki me'e. 48 Ende Yesus ne'el ai na'ahenia, “Alhi'ihepe mi man minle noho eniyeni mapanak do'onala tanada man kukul Makromod Lalap Nina ke'eke'el an'anhe nanumene mi akim naili'il?” 49 Enime'ede ri onne na'aheni, “Pape, halhala ik laa here, leke yono ya an'u maki!” 50 Yesus ne'el ri onne na'ahenia, “Om wali here. Anum kan maki.” Ri onne akin naili'il Yesus Nin wanakunu, de nala'a me'e. 51 Rakan kalla toro pakromo noro nina man howok lolo nakar enihe. Hir mai leke kukunohi ai nahenia anan wa'anedi me'e. 52 Kame'ede ai na'ukani hi, “Ma'ananahe wa'an?” Hir walha, “Oirawi lere u'ulu riuk ida, kan manha me'e.” 53 Ai nauroin nahenia oirawi lere u'ulue haenhi Yesus hopon wali here ono anan wa'anedi me'e. Lere onne me'ede ai noro hono ananhe nakar raram na'akeme akin naili'il Yesus. 54 Tanada ri kan dodo'onnale makun onne namwali rewro'o nine man Yesus hi'i lolo Galilea lere An waliyedi nano Yudea.
Yesus hi'i wa'an ma nakni'ir minle oir kiliu Betseda
1 Onne horu, Yahudi rira lere alam lalapida na'urani me'e, de Yesus wali laa Yerusalem. 2 Enla lolo Yerusalem nika ida aile ma nadedem rin wekel, ‘Nika Pipdume’. Na'urani nika onne oir kiliu lapida aile la rin hi'i henei wolima lolo oir onne herne. Ri nodi wanakunu Ibrani wekel oir kiliu onne ‘Betseda’. 3 Nadedem ri ma nakni'ir nammori ramkukuru lolo henei onnenihe, ri ma makan toko, ein he'ehe'e, noro ma naplu'uk nap'eker. Hi eniyenihe na'akeme mahar lapan oir kiliu onne nawollo, 4 ono lere romromo Makromod Lalap Nin hophopon a'am raram ida kopur mai nawollo oir onne, la inhoi ma nolu kopur laa oir raram wuwala kemen, idewe nina apinha onne wa'anedi. 5 Ende mo'oni ida aile naplu'uk nap'eker anna welikelu wo'aa me'e. 6 Yesus po'on mo'oni onne lolo henei raram, la nauroinedi ai nakni'ir nalo'ol me'e, de ne'el ai, “O raram nodi om wa'an, ee ka?” 7 Ri onne walhe, “Papee, rakan lere oir nawollo, ri kaale man paku nala kopur ya'u laa oir raram. Ya'u na'ik laa, maa ri namehin noluwedi ya'u mamani.” 8 Yesus ne'el ai, “Mamakedi here! Lunna onuma piki luni, mala'a here!” 9 Lere onne me'ede mo'oni onne nina apinhe moluwedi, de an lunna nina piki luni na'uware nala'a me'e. Lere Yesus hi'i wa'an mo'oni onne pakromnala Alam Renren Warwarna, la lolo agame Yahudi luli ri Yahudi howok lere alam onne. 10 Enpenia Yahudi rir man panulu re'el mo'oni idedi ra'aheni, “Heih! Yom ma'uwara numa piki luni! Ka mauroin nahenia lere eni Alam Renren Warwarne, de luli om ma'uwara numa piki luni?” 11 Enimaa mo'oni onne walha na'ahenia, “Ri man hi'i wa'an ya'u hopon lunna ainu'u piki luni ya ala'a here.” 12 “Inhoi man hopon om lunna onuma piki luni mala'a?” 13 Enimaa mo'oni onne ka nauroin inhoi man hi'i wa'an ainina apinhe onne naran, ono heri aile lolo onne, la Yesus nala'edi, de kan do'on me'e. 14 Ka nalo'ol ne, Yesus pakromo wali'ur noro mo'oni onne lolo Romleu Lape nin nikoin la ne'el ai, “Makani wawa'an! Ors eni om wa'anedi me'e, maa yono om hi'i dohohala me'e, kalo'o om lernala wanalhanne man werek narehi nano num apinha nonolu eni!” 15 Kame'ede mo'oni onne lan konohi ha ma namwali ai kemen laa Yahudi rir man panulu enihe na'ahenia, “Yesus penia man hi'i wa'an ainu'u apinhe!” 16 Enime'ede man panulu Yahudi ken hi'i apinpinha Yesus mamani ono hi rauroiroin Yesus hi'i wa'an ri Alam Renren Warwarna onne. 17 Enimaa Yesus ne'el Yahudi enihe, “Ya Am'u me'ene howok mamani, ka nadedem warna, la Ya'u hi'i heheni haenhi.” 18 Onne penia Yahudi rir man panulu raram nodi ranoin kalla leke resne Yesus here. Hi ra'ahan ono Yesus hi'i wa'an ri Alam Renren Warwarne, maa hi ra'ahan wake'e ono Yesus na'aheni Makromod Lalap onne Ainina Papa mememen, penia Ai namnenehe noro Makromod Lalap.
Yesus howok nodi Makromod Lalap Nina molollo
19 Onne penia Yesus ne'el hi na'ahenia, “Loi honorok wawa'an Ainu'u panaeku ma na'ono eniyeni: Ya'u, Makromod Lalap Anan, ka odi molollo howok haida lernohi Ainu'u suk aimehi, maa Ya'u hi'i inhawe man Ya'u po'on Ainu'u Pape hi'i mehe. Inhawe man Ya Am'u hi'ie, Anan hi'i lernohi haenhi, 20 ono Ainu'u Pape naramyaka Ya'u ma namwali Ai Anan, la kukul Nin hini'i wenewhe na'akeme Maya'u haenhi. Ka nalo'ol, An kukul hini'i wenewhe ma narehi nalewen lolo tanada man Ya'u hi'iyedi, leke mim do'on la polletilu. 21 Ainu'u Pape onne nodi molollo na'amori wali'ur ri man makiyedi, la Ai Anan hi'i heheni haenhi. Ya ala or'ori dardari ri na'akeme man Ya'u niliyedi. 22 Ainu'u Pape kan ho'ok kail ri mormori me'e, maa Ai naledi molollo Maya'u, Ai Anan, ho'ok kail ri na'akeme, 23 leke ri na'akeme horhawe la rahiyene aroro Ya'u namnenehe noro Ai haenhi. Inhoi kan horhawe Ya'u, Ai Anan, kan horhawe Ya Am'u man hopon Ya'u mai noho wawan eniyeni. 24 Loi honorok wawa'an Ainu'u panaeku ma na'ono eniyeni: Inhoi derne nakani Ainu'u wanakunu eni la akin naili'il Ainu'u Pape man hopon Ya'u mai noho wawan eniyeni, ai onne mori laa ewi-ewi la kan lernala hunukum makmaki me'e. Nonolu makmaki nodi molollo ai, maa ors eniyeni an lernaledi or'ori dardari ma kan horu me'e. 25 Loi honorok wawa'an Ainu'u panaeku ma na'ono eniyeni: Ka nalo'olala ri ma akin ka naili'il Maya'u de mori naise man makiyedi me'e, derne Makromod Lalap Anan Lirna. Memen lere alam onne rakanedi me'e. Nano ri man makiyedi onne, inhoi man derne nakani Ai Lirna mori wali'ur. 26 Ainu'u Papa penia or'ori dardari onno, la Ai nala molollo Maya'u, Ai Anan, namnenehe Ainina molollo leke Ya amwali or'ori dardari onno haenhi. 27 Enla Ai nala molollo Anan leke ho'ok kail ri mormori na'akeme, ono Ya'u eni peni Ri Mormori Anan. 28 Mim derne Ainu'u wanakunu eniyeni, yono mim polletilu! Ler man mai ri man makiyedi, derne I lir'u, 29 la idewe hir mori wali'ur, la hi ramhara nano noho makmaki, leke lernala wanalhan nano rir hini'i wenewhe man hir hi'i nonolu lere hir mori lolo noho wawan. Ri man hi'i ha man wa'an, kokala or'ori dardari ma kan horu eni, maa ri man hi'i ha man ailanna, kokala hunukum makmakie. 30 Ka'u hi'i haida lernohi Ainu'u suk aimehi. Lere Ya'u ho'ok kail ri, Ya'u derne Makromod Lalap mamani. Ainu'u kenekrohu na'akemhe namlolo kokkoo, ono Ka'u lernohi Ainu'u panaeku aimehi, maa Ya'u lernohi Ainu'u Pape Nina panaeku mehe, ono Ai penia man hopon Ya'u mai.”
Ri Yahudi ramhene derne rakani wanakuku ma na'ono Yesus
31 Yesus wakunu wali'ur na'ahenia, “Lo'o Ya'u mehe wakunu panaeku ma na'ono Ya'u kemen, la man kuku maka namehin kaale, mi ka mauroin Ainu'u wanakunu onne namlolo, ee ka. 32 Enimaa Makromod Lalap wakunu nala wanakunu ma na'ono Ya'u kemen, la Ya auroin Ainin wanakunu namlolo kokkoo. 33 Mim hopon minim ri ida woro'o lar derne Yohanis man ulutade ri lirna me'e, la an konohi mi ha ma na'ono Maya'u haenhi, la ainin wanakunu namlolo kokkoo. 34 Lo'o ri mormori man kuku maka ma na'ono Maya'u aile, wa'an, maa lo'o kaale, onne kan herre Ainu'u panaeku ida. Enimaa Ya a'ori honorok mi Yohanis nin wanakuku leke mi lo'o lernala or'ori dardari ono mi akim naili'il ainin wanakunu onne. 35 Yohanis onne naise wadu man mormori leke mim do'on Makromod Nin kalla ma namlolo eni. Mi akim nahuwa'an derne ainin wanakunu, maa ka nalo'olo mi kam derne ai lirna me'e. 36 Enimaa Ainu'u man kuku maka ida ma na'ono narehi Yohanis aile, la onne Ainu'u hini'i wenewhe. Ya'u hi'i wewhe honowok man Ya Am'u nala Maya'u leke hi'i na'ahoruwedi lolo noho eniyeni. Hini'i wenewhe onne kukul nahenia Ya'u mai nano Ya Am'u, Makromod Lalap. 37 Enla Ya Am'u man hopon Ya'u mai, Ai me'ene kuku maka ma na'ono Ya'u kemen haenhi, maa mi kam derne Ai lirna wake'e, la mi kam do'on oin makan haenhi. 38 Ai Lirna kan minle mi raram, ono mi akim ka naili'il Maya'u, kade Ai penia man hopon Ya'u mai loikaru Ai Lirna onne. 39 Mi na'akeme mampe'el wakuku Horok Lape mamani, ono mauroin nahenia Horok Lape onne nala or'ori dardari ma kan horu ki mi, maa mi ka mauroin nahenia Horok Lap onne wakunu mouropo panaeku ma na'ono Ya'u kemen. 40 Mim wakuku Horok Lap raram mamani, maa mi mamhene mai Maya'u leke lernala or'ori dardari ma kan horu eni. 41 Lo'o ri mormori ra'uli rasa'a Ya'u, ee ka, kan hi'i haida, ono ka anoin rir ul'uli sasa'e. 42 Ya auroiroin mi akim, de Ya auroin nahenia Makromod Lalap Nin raramyaka kaale lolo mi raram. 43 Ya'u mai odi Ainu'u Pape Naran, maa mi kam kokala Maya'u! Enimaa lo'o ri namehin mai rodi rira panaeku aimehi, mi raram nodi kokale! 44 Ki mi eniyenihe mi ida ma nanoin uli sa'a nano ida mamani, maa mi ka manoin uli sa'a nano Ai man mehe namwali Makromod Lalap ma namlolo kokkoo. Hi'ihehewi mi akim naili'il Maya'u?! 45 Yon mim pene'ek Ya ala sala ki mi lolo Ainu'u Pape leken kalarna. Ka! Maa Musa penia ma nala sala ki mi ono mi ka mauroin nin wanakuku! Mim pene'ek nahenia mim lernala or'ori dardari ma kan horu ono hi'i wewhe Musa nin keneri hono'ok, maa Musa kan wakuku heheni! 46 Ende lo'o mi akim naili'il Musa la mauroin nin wanakuku kokkoo, mi akim naili'il Ya'u haenhi, ono lolo Horok Lap raram Musa penia horok panaeku nammori ma na'ono Maya'u. 47 Enimaa lo'o mi akim ka naili'il Musa nin horok ma na'ono Maya'u onne, hi'ihehewi mi akim naili'il Ainu'u wanakuku eniyeni?”
Yesus nala hanana'an ri namansa ra'an, aki mo'oni mehe riwan wolima
1 Ler ida woro'o wali'ur Yesus hopol deul oir lap Galilea laa wali. Oir lapa Galilea onne rin wekel oir lap Tiberias haenhi. 2 Ri nammori lernohi Ai, ono hir do'onedi Ai nodi tanada man kukul Makromod Lalap Nin ke'eke'el an'anha hi'i wa'an ma nakni'ir nammori. 3 Enime'ede Yesus noro Nina man lernohi pakunohi enihe wakiha'a laa wo'or ida raikoro lolo onne. 4 Lere onne Yahudi rira Lere Alam Lalap Paska na'uraniyedi me'e. 5 Yesus po'on laa waliwali ne, do'on ri nammori mai me'e. Ende Ai ne'el Pilipus na'ahenia, “Lo'o ik laa ewi weli hanana'an nonomun leke kala heri eni ra'an?” 6 Yesus mehe paeku nala hanana'an heri onne ra'an, maa Ai na'ukani heheni leke nodi kene Pilipus akin naili'il wawa'an kokkoo ee kaun? 7 Kame'ede Pilipus na'ahenia, “Ik kala hanana'an noknokor heri rahu eni, na'an kupan namansa rehi! Kupan pere waku rahu woro'o kodi weli roti ha'ar heri ra'an maano kan nokor!” 8 Enine Yesus Nina man lernohi pakunohi ida naran Andreas, Simon Petrus mo'oniwalla, na'ahenia, 9 “Papa Meser, lolo eni tatana mo'oni ida nina roti waku wolima noro i'in kem woro'o aile, maa lo'o kan nokor heri rahu enihe ra'an.” 10 Kame'ede Yesus na'aheni, “Lam hopon na'akeme raikoro mouwedi.” An hopon heheni ono lolo onne penek mamani, de na'akeme raikoro mouwedi. Aki mo'oni mehe ri riwan wolima, kar aki maeke noro tatan'ukun. 11 Yesus nala roti wolima onne de napanak trimkasi Makromod Lalap nanumene An a'un roti onne ha'ar heri onne ra'an. An hi'i namnenehe noro i'in kem woro'o onne haenhi, penia heri onnenihe ra'an hehen nanumene pehur. 12 Heri onne pehur mouwedi, mene Yesus hopon Nina man lernohi pakunohi enihe loiwuku hanana'an ma narehi na'akeme leke yon sopol. 13 Ende hir loiwuku hanana'an ma narehi na'akeme lunu idaweli woro'o penu mouwedi. 14 Lere onne heri ma na'ak onnenihe do'on Yesus Nin hini'i ri kan dodo'onnala makun onne ra'aheni, “Namlolo kokkoo Ai onne Nabi man Makromod Lalap nouwedi mai noho wawan nano nonolu eni.” 15 Yesus nauroiroin nahenia heri onnenihe rira panaeku kikan Ai namwali rir Rai, de Ai mehen wakiha'a laa wo'or tilu.
Yesus nala'ala'a lolo oir ulikin
16 Enla rakan lere helem, Yesus Nina man lernohi pakunohi enihe kopur laa oir lap Galilea, 17 leke ha'a korkoro deul oir lape laa Kapernaum. Hir lapan Yesus, maa Ai kan mai de hi rala'a me'e ono alamedi me'e. 18 Kan maha ne, anna lapa huu me'e, de oir lape nadiwo'owo'o me'e. 19 Hir wohi lo'o kilu wolima woneme na'ikeki rakan oir lape toro, mene po'onale Yesus nala'ala'a lolo oir ulikine mai rira korkoro me'e. Hir po'on ramka'uk rehi, 20 maa Yesus na'aheni, “Eni Maya'u! Yon mamka'uk!” 21 Kame'ede hi akin nahuwa'anedi la ralha'edi Yesus laa korkoro wawan, la idewe ramlilinnohi rakanedi Kapernaum herraram!
Ri nammori ranoin Yesus
22 Rakan oreki heri man aile oir lape walie makun maha ranoin Yesus. Hi rauroin nahenia oirawi korkoro ida mehe, la Yesus kan ha'a wewerre noro Nin man lernohi pakunohi enihe. Heri onne rauroin nahenia Nin man lernohi pakunohi enihe mehe rala'a, maa Yesus kan lernohi. 23 Kame'ede, korkoro ma nano kota Tiberias mai paliyedi, na'uranrani onno man oirawi Yesus hi'i lir napanak ha'ar roti rala heri ra'an eni. 24 Heri ranoin Yesus lolo onne, maa ka nalo'olo hi rauroin nahenia memen Yesus noro Nina man lernohi pakunohi enihe kaale lolo onneni, de hir lernohi korkoro ma nano Tiberias onnenihe leke deul oir lape laa Kapernaum leke ranoin Yesus lolo enne.
Yesus onne namwali hanana'an ma nala or'ori dardari ri
25 Hir rakanedi oir lap wali enne do'on Yesus la ra'ukanie, “Ma'ananahe Pap Meser rakan mai eni?” 26 Enimaa Yesus walhe, “Loi honorok wawa'an Ainu'u panaeku ma na'ono eniyeni: Mi manoin Ya'u ono mi mo'on momun pehur mehe! Mi ka manoin Ya'u ono Ya'u hi'i tanada mi kam dodo'onnale makun man kukul Makromod Lalap Nin ke'eke'el an'anha! 27 Yon howok leke lernala hanana'an man pelek horu, maa howok leke lernala hanana'an ma nala or'ori dardari ma kan horu laa ewi-ewi. Ya'u, ma namwali Ri Mormori Anan, ala hanana'an onne ki mi, ono Ya Am'u, Makromod Lalap, kikan la niliyedi Ya'u me'e, la Ya'u hi'i Ai akin nahuwa'an wake'e!” 28 Enine hi re'el Yesus na'ahenia, “Am hi'i inhawa leke hi'i wewhe Makromod Lalap Nin honowok? Hi'ihehewi am hi'i Ai akin nahuwa'an?” 29 Yesus na'aheni, “Makromod Lalap napanak mim hi'i honowok eniyeni: Mi akim naili'il Maya'u man An hopon mai noho wawan eni.” 30 Enine hi ra'aheni, “Maa Om hi'i inhawa tanada leke am do'on de ai akim naili'il ki Oe? 31 Ai upme ra'an hanana'an manna lere hir minle noho mamun naise horhorok man aile Horok Lape raram ma na'ahenia, ‘Ai nala hanana'an nano a'am raram leke hi ra'an.’ ” 32 Yesus na'aheni, “Loi honorok wawa'an Ainu'u panaeku ma na'ono eniyeni: Musa ka nala hanana'an nano a'am raram onne ki mi nonolu eni, maa Ainu'u Pape penia ma nala hanana'an onne, la ors eniyeni Ainu'u Papa mahan nala hanana'an ma namlolo wake'e nano a'am raram ki mi haenhi. 33 Makromod Lalap Nin hanana'an ma namlolo onne me'eni Maya'u man kopur nano a'am raram mai leke nala noho wawan or'ori dardari ma kan horu!” 34 Ende heri onne ra'aheni, “Pape, mala hanana'an onne mayai mamani!” 35 Yesus na'aheni, “Ya amwali hanana'an ma nala or'ori dardari! Inhoi mai Maya'u eni ka namlara me'e, la inhoi akin naili'il Maya'u eni kan marou me'e laa ewi-ewi. 36 Ya'u konohiyedi mi me'e nahenia mim do'onedi Maya'u me'e maa mi akim ka naili'il makun. 37 Ri man akin naili'il Maya'u, hi onnenihe Ainu'u Papa naledi Maya'u, la namlolo kokkoo Ya'u kokala hi na'akeme. Inhoi-inhoi mai Maya'u, ka'u huri we'erala ida, 38 ono Ka'u mai leke hi'i lernohi Ainu'u panaeku aimehi, maa Ya'u mai hi'i Ainu'u Papa man hopon Ya'u mai Nin panaeku. 39 Ai man hopon Maya'u mai, Nina panaeku yon ri mahaku nano ri man Ai naledi Maya'u enihe maki nako'u Ai, la Ainina panaeku Ya a'amori hi na'akeme wali'ur lere noho eni nina man horu. 40 Onne namlolo ono Ainu'u Pape raram nodi nahenia ri na'akeme man do'on Anan, la akin naili'il Ai, hi onnenihe lernala or'ori dardari ma kan horu eni, la Ya a'amori hi wali'ur lere noho nina man horu eni.” 41 Enine ri Yahudi hehel Yesus Nin wanakunu ma kan lolo ri raram ono Ai na'aheni, “Ya amwali hanana'an man mai nano a'am raram!” 42 Ida ma ne'el ida na'ahenia, “Yesus eni Yusup anan, la Nina ri leleher kauroiroin! Emene hi'ihepenia Ai na'aheni, ‘Ya'u mai nano A'am rarame?’ ” 43 Enime'ede Yesus walha na'ahenia, “Yono mim hehel! Yon mi ida ma na'aheni ida Ainu'u wanakunu eniyeni ka namlolo! 44 Lo'o Ainu'u Papa man hopon Ya'u mai noho eni ka napolu mi mai Maya'u, mi ri mahaku kan lernala or'ori dardari. Enimaa ri na'akeme man Ai napolu, mai Maya'u, la Ya a'amori hi nano makmaki lere noho nina man horu. 45 Nonolu nabi-nabi horok lolo Horok Lap raram ra'aheni, ‘Ler man mai Makromod Lalap wakuku hi na'akeme.’ Ende ri na'akeme man derne rakani Ainu'u Papa, la ri man wakuku nano Ai, hi onnenihe man mai Maya'u. 46 Onne ka na'aheni ri mormori do'onedi Makromod Lalap, ono ri mahaku kan do'on Ai, naukara Ya'u man mai nano Makromod Lalap, Ya'u mehe do'on Ai. 47 Loi honorok wawa'an Ainu'u panaeku ma na'ono eniyeni: Inhoi ma akin naili'il Maya'u, ai onne lernala or'ori dardari ma kan horu laa ewi-ewi! 48 Maya'u eni penia hanana'an ma nala or'ori dardari. 49 Kade mi upme ra'an hanana'an manna minle noho mamun, maa hir maki haenhi. 50 Enimaa hanana'an ma nano a'am raram aile, la inhoi na'an hanana'an onne hi kar maki. 51 Ya amwali hanana'an man mai nano a'am raram ma nala or'ori dardari. Inhoi ma na'an hanana'an ma namwali Ya'u ihin kemen eni, an mori laa ewi-ewi. Ya ala hanana'an ma namwali Ya'u kemen eni leke ri noho wawan lernala or'ori dardari.” 52 Hir derne Yesus Nina wanakunu onne ne, ida ma nasesi noro ida me'e ra'aheni, “Hi'ihehewi Ri eni nala ihin kemen ik ka'ane?” 53 Kame'ede Yesus na'aheni, “Loi honorok wawa'an Ainu'u panaeku ma na'ono eniyeni: Lo'o mi ka mo'on Ri Mormori Anan ihin kemen la ka momun rarne, mi kam lernala or'ori dardari ma kan horu onne. 54 Inhoi ma na'an Ya'u ihin kemen la ma nomun Ya'u rarna, ri onne lernala or'ori dardari ma kan horue la Ya a'amori wali'ur lere noho eni nina man horue, 55 ono Ya'u ihin kemen noro Ya'u rarna enie namwali hanana'an noro nonomun ma namlolo kokkoo. 56 Inhoi ma na'an nomun onne nodi kunukunohi nahenia noro Maya'u ramwali mahaku. 57 Ainu'u Pape mori laa ewi-ewi, la Ai onne penia man hopon Ya'u mai, la Ya'u mori naise Ai ono Ai penia man hi'i Ya'u mori. Namnenehe onne inhoi ma na'an Ya'u ihin kemen Ya ala or'ori dardari hi haenhi. 58 Ya'u eni hanana'an man mai nano a'am raram. Hanana'an eni ka namnenehe noro manna mi upmu a'um rara'an onne ono rakan rir lere horu hir makiyedi, maa inhoi ma na'an hanana'an eniyeni, mori laa ewi-ewi.” 59 Yesus wakuku wanakuku eni na'akeme lolo Yahudi rir kerei man minle leke Kapernaum.
Ri man lernohi Yesus enihe heruwali kar kokala Nin wanakuku
60 Lere onne, man lernohi enihe derne Yesus Nin wanakuku onneni, ri nammori hehel rehi de ida ma ne'el ida na'ahenia, “Wanakuku onne sus wake'e! Wanakuku eniyeni, ri ka nauroin de ri kan kokale!” 61 Enine Yesus mehe nauroiroin hi mahan ida man hehel ida, de Ai na'aheni, “Alhi'ihepe mi ma'ahan derne Ainu'u wanakuku idedi eni? Lo'o panaeku eni ka nedille mi akim? 62 Ya aheni heheni me'ene mi ma'ahan! Hi'ihehewi lo'o mim po'on Ya'u, Ri Mormori Anan, ha'a wali'ur laa Ainu'u onno dedesne!? 63 Makromod Lalap Nina Roh penia ma nala or'ori dardari! Ri mormori ka nodi molollo mehen nala or'ori dardari kemen. Ainu'u wanakunu eniyeni mai nano Makromod Lalap Nin Roh, la Ai penia ma nala or'ori dardari. 64 Kade onne namlolo, maa mi heruwali akin ka naili'il Maya'u!” Yesus wakunu heheni ono nano dedesne Ai nauroinedi me'e inhoi penia man akin ka naili'il Ai la inhoi lo'o lere li'ur na'olu Ai. 65 Enla Yesus na'aheni wali'ur, “Onne penia nonolu Ya'u konohiyedi mi nahenia lo'o Ainu'u Papa kan paku napolu, ri mahaku kan mai Maya'u.” 66 Yesus na'aheni heheni me'ede ri nammori ma nadedem lernohi Ai onne kar lernohi me'e. 67 Ende Yesus na'ukani ri idaweli woro'o ma namkene lernohi enihe na'ahenia, “Yonde mi mamhene lernohi Ya'u haenhi harome?” 68 Enine Ainina man lernohi pakunohi ida naran Simon Petrus na'aheni, “Makromod, mayai lo'o lernohi inhoi ho'o? Makromod mehe Nina wanakuku ma nala or'ori dardari ma kan horue. 69 Ai akim naili'il Makromod la mauroiroin nahenia O penia ma na'alehe dohohale wake'e, la O ma namwali Makromod Lalap Nin Hophopon mememen man An hopon mai noho wawan eniyeni.” 70 Enine Yesus na'aheni, “Eih! Ya'u mehe nili mi ri idaweli woro'o eniyenihe, maa ri ida aile lolo mi leken kalarna ma namwali nediyomon.” 71 Yesus Nin wanakunu onne wekel Simon Iskariot anan Yudas ono Yesus nauroinedi nahenia lere man mai Yudas onne na'olu Ai, kade ai namwali ri ida nano ri idaweli woro'o onnenihe.
Yesus walinhe rapanak An laa hi'i tanada lolo Yerusalem leke heri do'on
1 Onne horu, Yesus nala'a laliwewer noho Galilea onne. Ai namhene lan lolo Yudea ono Yahudi rir man panulu enihe mahar paeku leke resne. 2 Enla lere onne Yahudi rira lere alam lalap man hir waki ‘Heuheu Man Ra'an Romunle Raram’ wakuraniyedi me'e. 3 Ende Yesus mo'oniwalla mememen enihe rawalha lira Ai ra'aheni, “Alhi'ihepe min mai eni mehe. Wa'an rehi kala'a Yudea leke Num man lernohi pakunohi onnenihe do'on tanada Om hihi'i enihe. 4 Ri ma nanoin naran kan suwar nina hini'i! Om hi'i tanada ri kan dodo'onnala makun, de wa'an rehi mala'a leke noho wawan do'on idewe Num hini'i wenewhe man lewlewen eni.” 5 Yesus mo'oniwalinhe wakunu heheni ono hi ka rauroin An mai nano Makromod Lalap, de hi akinhe ka naili'il Ai makun. 6 Enine Yesus ne'el walinhe, “Wal'u mie, Ainu'u lere alam kan rakan makun, maa ki mi inhawa lere alam mi mala'a, namnenehe, kan hi'i haida. 7 Ri man minle noho wawan enihe kar hadwei hadwokor mi, maa hi kar suk Maya'u ono nadedem Ya'u wakunu rira ailanne noro dohohala. 8 Wa'an rehi mi mala'a here! Lam lernohi lere alam lalap onne. Ka'u laa makun ono Ainu'u lere alam kan rakan makun.” 9 Yesus wakunu heheni walinhe mene hi rala'a, la Ai ka namhara Galilea makun. 10 Yesus walin enihe rala'edi leke lernohi lere alam lalap onne, mene Yesus lernohi laa enne, maa An lolo kalla suwsuwar, de ri mahaku ka nauroin. 11 Yahudi rir man panulu maha ranoin Yesus lolo lere alam lalap onne ra'aheni, “Ri onne ai ewi?” 12 Heri man minle rana'ukwuku onne wakunu ralpupupu panaeku ma na'ono Ai. Heruwali ra'aheni, “Ai onne ri wawa'an!” maa heruwali ra'aheni, “Ai onne ri yakyake ono An ken paipudi ri.” 13 Hir wakunu maa ramka'uk wekel Yesus naran leke yono rin derne ono hi me'ene ramka'uk Yahudi rir man panulu enihe.
Yesus mai wakuku ri lolo Makromod Lalap Nin Romleu Lape
14 Hirira lere alam lalap onne kan horu makun, Yesus lan wakuku lolo Makromod Lalap Nin Romleu Lap. 15 Yahudi rir man panulu man min lolo onne polletilu, de ra'ahenia, “Yesus kan lernala agame nin wanakuku makun, maa Ai nauroin wanakuku man lewlewen!” 16 Yesus walha hi na'ahenia, “Inhawe man Ya'u wakukuku enie Ainu'u wanakuku ka, maa Ai man hopon Ya'u mai penia Nina wanakuku. 17 Ende inhoi raram nodi lernohi Makromod Lalap Nina panaeku, ai onne nauroin Ainu'u wanakuku eniyeni mai nano ewi-nano Makromod Lalap, ee nano Maya'u mehe. 18 Ri ma nodi nin wanakuku aimehi, nanoin naran aimehi haenhi, maa ri man Makromod Lalap hopon mai, ai onne raram nodi na'akulu na'alapa Makromod Lalap naran. An wakuku panaeku ma namlolo, la na'alehe salida. 19 Mi mauroinedi Makromod Lalap Nina keneri hono'ok nano Musa me'e! Maa mi na'akeme kam lernohi keneri hono'ok onne. Alhi'ihepe mi manoin kalla mesne Ya'ue?” 20 Enine hi re'el Yesus na'ahenia, “Inhoi raram nodi nesne o? Lo'o hayakyake hu'uredi o raram me'e harome!” 21 Yesus walha na'ahenia, “Mi na'akeme polletilu ono Ya'u hi'i tanada man ri kan dodo'onnala lere Ya'u hi'i wa'an ri onne Alam Renren Warwarna. 22 Enimaa mi me'e ne howok Alam Renren Warwarna haenhi leke lernohi Musa nina holoor halauk sunat mo'oniyana, ono lo'o sunat onne nin lere alam nedille Alam Renren Warwarna, mim sunate. Ma namlolo, sunate onne kan mai nano Musa, maa ik upud a'ad Abraham, Isak noro Yakup penia hi'i dedesne. 23 Ende lo'o mim hurinohi sunat ri, kade nedille Alam Renren Warwarna, leke lernohi Musa nin holoor halauk, emene alhi'ihepe mi ma'ahan Maya'u ono Ya'u hi'i wa'an ri ida kemen na'akeme lere alam warwarne? 24 Yono modi panaeku man rin dodo'on dederne mehe ho'ok kail Ya'u, maa wa'an rehi modi panaeku ma namlolo lolo Makromod Lalap leken kalarna leke ho'ok kail Ya'u.” Ri na'ukani nahenia namlolo kokkoo Yesus onne man kikanedi namwali Rai laa ewi-ewi, ee ka? 25 Ri heruwali man minle Yerusalem enihe ra'ahenia, “Yonde Ai onne penia maha ranoin resne harome? 26 An wakuku mouropo lolo heri kalarna, maa iknik man panulu enihe ka ra'uhoiyala Ai. Yonde hi rauroinedi nahenia Ai onne Kristus man Makromod Lalap kikanedi namwali Rai laa ewi-ewi harome? 27 Enimaa ik kauroin nahenia lere Kristus onne mai, ri mahaku ka nauroin mai nano ewi, la kauroin Ai onne mai nano Galilea, de lo'o ka namwali Rai onne.” 28 Yesus mahan wakuku lolo Romleu Lape nina nikoini, la wakunu naruri na'ahenia, “Eh! Mi mauroin Maya'u eni inhoi? La amhara nano ewi? Ka'u mai odi Ainu'u panaeku aimehi. Ya'u mai ono Makromod Lalap hopon mai, la Ai penia ma namlolo kokkoo. Mi ka mauroin Ai, 29 maa Ya auroiroin Ai ono Ya'u mai nano Ai, la Ai penia man hopon Ya'u mai.” 30 Enime'ede heri man derne Ainin wanakunu onnenihe ra'akene kele me'e, maa ka namwali ono kan rakan Nina lere alam makun. 31 Enimaa ri nammori aile lolo onne ma akin naili'il Ai la ra'aheni, “Ai eni namlolo kokkoo Rai man Makromod Lalap kikanedi eni, ono inhoi lo'o hi'i tanada narehi Ainin hini'i eniyeni!”
Hir paeku kele Yesus
32 Ri Parisi enihe derne ri man lolo onnenihe mahar wakunu ralpupupu panaeku ma na'ono Yesus, de roro imam lalap enihe hopon ri ma nadiyaka Romleu Lapa lar kele Yesus. 33 Ende Yesus ne'el heri onnenihe na'ahenia, “Ors eni Yo or'oro mi, maa tarana ikar Ya'u wali laa Ai man hopon Ya'u mai eni. 34 Lere onne lo'o mi manoin Ya'u, maa kak pakromo me'e, ono mi ka mauroin kalla man laa Ainu'u miminlole.” 35 Kame'ede Yahudi rir man panulu ma kar kokala Yesus enihe ida ma ne'el ida, “Lo'o ri eni nala'a ewi penia kak pakromo noro Ai me'e? Yonde An laa noro Yahudi man aile noho namehin enihe lawuku leke An wakuku ri ma ka namwali Yahudi harome? 36 Ainin panaeku inhawe nahenia ik kanoin Ai, maa kak pakrome? Alhi'ihepe Ai na'aheni maika ka kauroin kalla man laa Ainin miminlole?”
Roh Kudus naho'ok noro oir or'ori dardari
37 Lere alam lalap onne na'akeki horu, la alam man kauli'ur onne alam ma na'ono wake'e. Rakan lere alam onne Yesus namririyedi nanumene wakunu naruri na'ahenia, “Inhoi man marou mai leke Ya ala oir nomun. 38 Na'amoli ri ma akin naili'il Ya'u mai nomun. Ai onne naise horhorok man aile Horok Lap raram ma na'ahenia, ‘Nin morimori ma'aruru wake'e, ono lolo ai raramne Ainu'u oir man wau mamani nala or'ori dardari ma kan horu.’ ” 39 Lere Yesus wekel oir man wauwau onne, Ainin panaeku nahenia lere man mai inhoi ma akin naili'il Ai, Makromod Lalap Nina Roh mai ri onne. Lere An wakunu onne, Makromod Lalap Nina Roh kan mai noho wawan makun ono Yesus ka nakinikan laa a'am raram makun, la Makromod Lalap ka na'akulu na'alapa Ai lolo onne makun. 40 Ri nammori mahar derne Yesus Nin wanakuku de heruwali ra'aheni, “Kokkoe! Eni lo'o Nabi man Makromod Lalap nonou eni!” 41 Heruwali ra'aheni, “Ai eni lo'o Kristus man Makromod Lalap kikanedi namwali Rai eni!” Maa heruwali ra'aheni, “Ka! Hi'ihehewi Kristus eni mai nano Galilea? 42 Horok Lape na'aheniyedi me'e Kristus onne Daud upun anan, de kan mai nano Galilea maa nano Betlehem, ono Betlehem onne Daud nina lekloi!” 43 Kame'ede na'akeme rasesikuli Ai ho'o me'e. 44 Ri heruwali ra'akene kele Ai me'e, maa ri mahaku kan tukule.
Yahudi rir man panulu akin ka naili'il Yesus
45 Kame'ede ma nadiyaka Romleu Lapa onnenihe wali mai imam lalap roro Parisi man nonolu hopon hi lar kele Yesus onnenihe, maa kar kele Yesus makun. Imam-imam roro ri Parisi onnenihe ra'ukani, “Alhi'ihepe ka moro ri onne maie?” 46 Enine ma nadiyaka onnenihe walha, “Eih! Ai kam dernala ri man wakunu naise Ai makun!” 47 Enine ri Parisi enihe ra'ihoru ra'idaru hi ra'aheni, “Yonde ri onne wukupohedi mi me'e! 48 Kene mim po'on! Iknika man panulu roro ri Parisi enihe akin ka naili'il ri onne menee! 49 Heri ma ka nauroin Musa nina keneri hono'ok mehe akin naili'il Yesus! Mayai ma nauroiroin, ka! Na'amoli heri onne mehe lernala Makromod Lalap nina keneri kanai!” 50 Nikodemus aile lolo onne haenhi. Ai onne Yahudi rir man panulu ida man nonolu mai pakromo noredi Yesus me'e. Ai ne'el Parisi namehin enihe na'ahenia, 51 “I wal'u na'ahoru, iknik holoor halauk hopon ika kala leken ri man sala leke na'amou na'aropo nina hini'i wenewhe noro wanakunu mene ik kala hunukum!” 52 Ideweni ne Parisi enihe wahilei ra'idaru Nikodemus ra'aheni, “Eh! O eni ma nina Galilea haenhi? Lam wakuku Horok Lape raram wawa'an! Horok Lap ka na'aheni ri Galilea namwali nabi!”
Ri Parisi rodi maeke man hi'i sale laa Yesus
53 Hir wakunu horu ne ri na'akeme wali laa rira nakar me'e,
1 maa Yesus wakiha'a laa wo'or Zaitun. 2 Rakan oreki al'alam wake'e An wali wali'ur laa Makromod Nina Romleu Lape nina nikoin la ri nammori mai lupurale. Enine Ai naikoredi wakuku hi. 3 Ai mahan wakuku ne, meser Horok Lape roro ri Parisi enihe rodi maeke ida mai Yesus me'e. Kame'ede hir hopon maeke onne namririyedi lolo heri kalarna, ono rin lerkuku ai mahan hi'i sale noro mo'oni ma ka namwali hono. 4 Ende hir mai re'el Yesus na'ahenia, “Papa Meser, am do'on maeke eni mahan hi'i sale. 5 Musa nina keneri hono'ok hopon nahenia lo'o ik lerkuku maeke mahan hi'i sale naise eni, rodi waku wasle hehen nanumene makiyedi! Ende Papa Nina honorok panaeku hi'ihehewi?” 6 Hi rodi na'ukankani onne kene Yesus ranoin Nin sale leke tumdesne la kele Ai. Yesus kan idewe walhe, maa nahirawa yawa nodi liman horok elimoe. 7 Hi ra'ukani Yesus mamani. Kame'ede Ai namriri na'ahenia, “Ki mi na'akeme, inhoi na'alehe dohohala mai nala waku nodi wasla maeke eni nolu.” 8 Horu ne, Yesus rawa yawa nodi liman ra'an horok elimoe wali'ur. 9 Hir derne Yesus Nin wanakunu me'ede hi dohodoho rala'a me'e, ma na'ileheredi rala'a nolu mene namehin enihe lernohi. Heri onne rala'a mouwedi, Yesus noro maeke onne memehedi me'e. 10 Kame'ede Yesus namriri wali'ur na'ukani maeke onne, “Naiye, heri na'akeme aile ewi me'e? Lo'o ri kaale man hukum o?” 11 Maeke onne walhe, “Ri kaale me'e, Pape.” Enine Yesus na'aheni, “Ya'u ka'u hukum o haenhi, de mala'a here, maa yom hi'i dohohala me'e.”
Yesus namwali ropropo noho wawan
12 Yesus ne'el heri onnenihe na'ahenia, “Ya amwali ropropo noho eni wawan! Inhoi man lernohi Ya'u, ai onne kan minle metmetek kalkala me'e, maa an mori lolo ropropo ma nala or'ori dardari ma kan horu!” 13 Ende Parisi enihe ra'ahan rehi ra'aheni, “Onum wanakunu ma na'ono O kemen ka namlolo, ono mehem kuku maka O kemen.” 14 Ende Yesus na'ahenia, “Kade Ya'u wakunu Ya'u kemen mehe, maa Ainu'u wanakunu eniyeni namlolo ono Ya auroiroin Ya'u mai nano ewi, la wali laa ewi haenhi! Maa mi eniyeni ka mauroin Ya'u mai nano ewi la wali laa ewi! 15 Lo'o mim hukum ri, mim lernohi ri mormori nina panaeku mehe, maa Ya'u ka'u hukum ri mahaku lolo noho eni wawan. 16 Lo'o Ya ala hunukum, Ainu'u hunukum onne namlolo kokkoo ono Ka'u mehe ho'ok kail, maa Ya'u ho'ok kail ri oro wewerre Ainu'u Pape man hopon Ya'u mai eni. 17 Minim keneri hono'ok ida na'aheni, ‘Yon ho'ok kail ri rodi man kuku maka ida mehe, maa rodi ri woro'o ramwali man kuku maka leke rauroin kokkoo inhawe ma namlolo.’ 18 Ya amwali man kuku maka ida, la Ainu'u Papa namwali man kuku maka woro'o nine, de ri nauroin nahenia Ainu'u wanakunu eni namlolo.” 19 Enine hi ra'ukani Yesus, “Onum Pape aile ewi?” Yesus na'ahenia, “Mi ka mauroin Ya'u, de ka mauroin Ainu'u Pape haenhi! Lo'o mi mauroin Maya'u, mauroin Ainu'u Pape haenhi.” 20 Ler Yesus wakuku hi wanakuku eniyeni, Ai namriri na'urani oplaha rala kupan loloile man minle Romleu Lape paharne. Ri mahaku kan kele Ai ono kan rakan Nina lere alam makun.
Ri ma akin ka naili'il Yesus, maki lolo rir dohohala, de ka rala ampun
21 Yesus ne'el ri Yahudi onnenihe na'ahenia, “Ka nalo'olo Ya ala'a me'e, la lo'o mi manoin Ya'u maano kam do'on Ya'u, ono mim maki lolo minim dohohale, de ka namwali mim lernohi Ya'u laa Ainu'u miminlole.” 22 Ende Yahudi rir man panulu ida ma na'ukani ida, “Yonde ri eni mehen nesne kemen harome? Eni penia Ai na'aheni ik kak lernohi Ai laa Nina miminlole.” 23 Yesus na'aheni wali'ur, “Mi eniyeni mamwali ri ma nano yawa, ri ma nano noho wawan, maa Maya'u, ka! Ya ano wawan! 24 Enpenia Ya aheni lo'o mim maki lolo minim dohohale. Lo'o mi akim ka naili'il Ainu'u wanakunu man konohi Ya'u eni inhoi, namlolo kokkoo mim maki lolo minim dohohala.” 25 Hi ra'ukani Yesus wali'ur, “Ende ki O eni inhoi?” Yesus walhe, “Ya'u wakunu inhawe noro mi ho'o?! 26 Ainu'u wanakunu nammori makun man kukul minim sala leke nodi ho'ok kail mi, maa Ka'u wakunu lernohi Ainu'u panaeku aimehi. Makromod Lalap man hopon Ya'u mai, Ai onne namlolo kokkoo. Ya'u konohi ri mormori noho wawan inhawe man Ya'u derne nano Ai!” 27 Enimaa hi ka rauroin nahenia Ai mahan wakunu panaeku ma na'ono Ai Aman Makromod Lalap. 28 Ende Yesus ne'el hi na'ahenia, “Lere man mai rin kikan Ya'u ma namwali Ri Mormori Anan laa wawan. Lere onne mene mauroin nahenia Ya'u eni amwali Ai man Ya'u konohiyedi mi me'e, la lere onne mi mauroin nahenia Ka'u hi'i haida lernohi Ainu'u panaeku aimehi, maa Ya'u wakunu mehe inhawe man Ainu'u Pape wakukuwedi me'e. 29 Ai man hopon Ya'u mai noho wawan norle'ule'u norwaliwali Ya'u mamani, la Ai kan huri Ya'u memehedi, ono Ainu'u hini'i wenewhe hi'i Ai akin nahuwa'an mamani.” 30 Lere Yesus wakunu heheni, ri nammori akinhe naili'il Ai.
Ri ma akin naili'il Yesus nahinuriyedi nano dohohala nin molollo
31 Ende Yesus ne'el ri Yahudi man akin naili'iledi enihe na'ahenia, “Lo'o mi mamkene lernohi Ainu'u wanakuku eni, namlolo kokkoo mi mamwaliyedi Ainu'u man lernohi me'e, la 32 mi mauroinedi wanakuku ma namlolo wake'e lolo Makromod Lalap kalarna, de mi mahinuriyedi nano dohohala nin molollo me'e.” 33 Enine hi re'el Yesus wali'ur, “Mayai eniyenihe Abraham upun ananhe, de Onum panaeku hi'ihehewi ma'aheni ai mahinuriyedi? Ri mahaku ka nodi molollo mayai me'e!” 34 Yesus walha na'ahenia, “Loi honorok wawa'an Ainu'u panaeku ma na'ono eniyeni: Inhoi man hi'i dohohala, ai onne namwali dohohale nin hophopon, ono dohohala nodi molollo ai me'e. 35 Ri ma namwali hophopon na'alehe onno ma namkene lolo nakar raram, maa ri ma namwali anan mememen nin onno namkene laa ewi-ewi. 36 Ende lo'o Ya'u, Makromod Lalap Anan, huri we'er mi nano minim dohohale, mi mahinuriyedi kokkoo nano dohohale nin molollo me'e. 37 Memen Ya auroiroin mi eniyenihe Abraham upun anan, maa mim ken mesne Ya'u, ono mamhene kokala Ainu'u wanakuku. 38 Inhawe man Ya'u do'onedi lere Yo oro Ya Am'u min wewerre, onne Ya'u konohi mi, maa mim hi'i ha man ailanna mamani lernohi inhawe man mim derne nano minim pape!” 39 Enine hir walha Yesus, “Alhi'ihepe wakunu heheni?! Ainim pape Abraham, namehin ka!” Enimaa Yesus walha na'ahenia, “Lo'o namlolo kokkoo Abraham namwali minim papa, mim lernohi nina hini'i, 40 maa kam hi'i lernohi ainin hini'i ono mi maham paeku mesne Maya'u, kade Ya'u mehe konohi mi panaeku ma namlolo man Ya'u dernedi nano Makromod Lalap! Abraham kan hi'i heheni! 41 Minim hini'i wenewhe onne kan lernohi minim papa Abraham, maa lernohi minim papa aimehi!” Enine hi re'el Yesus, “Mayai eniyenihe tatana apun leke ka, la ainim Papa ida mehe, Makromod Lalap!” 42 Enime'ede Yesus na'ahenia, “Lo'o Makromod Lalap namlolo kokkoo namwali minim Papa, mi maramyaka Ya'u, ono Ya'u mai nano Ai. Ya'u ka'u mai lernohi Ainu'u panaeku aimehi, Ya'u lernohi Ainin panaeku mamani, ono Ai penia man hopon Ya'u mai. 43 Alhi'ihepe mi ka mauroin Ainu'u wanakunue? Mi ka mauroin ono mamhene kokala Ainu'u wanakuku eniyeni. 44 Mi eniyenihe, minim pape namwali Hayakyak Makromon, la mi raram nodi lernohi ainina panaeku man ailanna mamani. Nano dedesne ai raram nodi nesne ri, la napoho mamani ono panaeku ma namlolo ida kaale raramne! Nin hini'i wenewhe onne lernohi nin honoli wenewhe ma namehiyala wake'e, ono ai penia namwali poho rahu na'akeme onno, de napoho mamani! 45 Onne penia Ya ala wanakuku ma namlolo ki mi, maa mi akim ka naili'il Maya'u. 46 Nano mi eniyenihe, ri mahaku kan kukul mouropo na'aheni Ya'u hi'i dohohale, ono Ainu'u dohohala kaale! Ya'u wakunu ha ma namlolo, de alhi'ihepe mi akim ka naili'il Maya'u? 47 Inhoi ma namwali Makromod Lalap Nin ri, ai onne raram nodi derne nakani la kokale Makromod Lalap Nina wanakuku. Enimaa mi eniyenihe mamhene derne makani Makromod Lalap Nin wanakuku ono mi ka mamwali Nin ri.”
Yesus kulu narehi Abraham
48 Yahudi enihe re'el Yesus na'ahenia, “Ai ma'aheniyedi me'e O mano Samaria, la hayakyake hu'uredi O raramne, de ainim wanakunu onne namlolo kokkoo!” 49 Yesus na'ahenia, “Hayakyaka kan hu'ur Ya'u raram! Ya'u horhawe Ainu'u Pape, maa mim ilinohi malnohi Ya'u. 50 Ya'u ka anoin ul'uli sasa'a nano ri mormori, maa Makromod Lalap Nin panaeku na'akulu na'alapa Maya'u, la Ai onne ma naho'ok nakail ri mormori. 51 Loi honorok wawa'an Ainu'u panaeku ma na'ono eniyeni: Inhoi derne nakani de hi'i lernohi Ainu'u wanakuku eni, ai onne kan maki, maa lernala or'ori dardari ma kan horu.” 52 Enime'ede Yahudi enihe ra'aheni wali'ur, “Ai mauroin nahenia namlolo kokkoo hayakyake hu'uredi O raram me'e, ono am dernedi Onum wanakunu nahenia ri man lernohi O lo'o kan maki! Abraham noro nabi-nabi enihe makiyedi me'e, de hi'ihehewi Om wakunu heheni? 53 Alhi'ihepe Om pene'ek Om kulu narehi Abraham noro nabi-nabi man makiyedi me'enihe? O eni inhoi penia wakunu heheni?!” 54 Yesus na'aheni, “Lo'o Ya'u mehe a'akulu a'alap Ya'u kemen, onne kan min haida, maa Ya Am'u penia ma na'akulu na'alap Maya'u, la mi me'ene ma'aheni Ya Am'u namwali minim Makromod Lalap! 55 Mim wakunu heheni, maa namlolo kokkoo mi ka mauroin Ai! Ya auroiroin Ai, la lo'o Ya aheni ka auroin Ai, Ya amwali ma napoho naise mi haenhi, maa Ya auroiroin Ai, la Ya'u hi'i wewhe Ainin wanakuku mamani. 56 Nonolu minim papa Abraham akin nahuwa'an ono ai nauroin lere man mai an do'on Ya'u mai noho wawan, la ors eni an do'onedi de akin nahuwa'an wake'e!” 57 Kame'ede ri Yahudi man derne Yesus enihe ra'aheni, “Onum anna kan rakan wellima makun! Hi'ihehewi Om do'onedi Abraham me'e?” 58 Yesus na'aheni wali'ur, “Loi honorok wawa'an Ainu'u panaeku ma na'ono eniyeni: Lere kar mori Abraham makun, Ya'u aiyedi me'e!” 59 Idewe Yahudi enihe rala waku rodi wasla Yesus, maa Ai nahaledi kemen de namhara Romleu Lap onne.
Yesus hi'i wa'an ri man makan toko
1 Yesus nala'ala'a ne, An do'on mo'oni ida. Mo'oni onne lere mori me'ede makan tokedi memen. 2 Enine Nina man lernohi pakunohi enihe ra'ukani Ai, “Papa Meser, alhi'ihepe mori me'ede makan tokedi memen me'e? Inhoi nin dohohala nakoko penia makan toko? Ainina, ee inna amanhe?” 3 Yesus na'ahenia, “Ainina dohohala ka nakoko ai makan toko, la ai inna aman rira ka haenhi, maa ai makan tokedi leke rin do'on Makromod Lalap Nina ke'eke'el an'anhe namwali ri eni. 4 Ors eni lelere makun, de leken paharin aile ik hi'i wewhe Ai man hopon Ya'u mai Nin honowok, maa ka nalo'olo lo'o na'umetek me'e, de kak howok me'e! 5 Lere Ya'u mormori mai noho wawan eni makun, Ya amwali ropropo man ropedi ri mormori man minle mai noho wawan eniyeni.” 6 Ai na'ahenia heheni horu, An sapruiyedi aparne napa'uk elimo'e nanumene nalsoru mo'oni onne makan. 7 Horu ne, Yesus hopon maktoko onne na'ahenia, “Lam laruwedi o makam lolo oir kiliu Siloam (Siloam onne napa'ahne, ‘hopon nala'a’).” Ende maktoko onne lan laru makan horu ne, an wali la makan mouwedi me'e! 8 Enine maktoko onne nina nakar wali noro ma nadedem do'on ai naikokore mehe napanpanak, hi ida ma na'ukani ida na'ahenia, “Ai eni ri ma nadedem naikoro kalla wawan mehen napanpanak onne harome?” 9 Ri heruwali ra'aheni, “Namlolo ai kokkoo,” maa ri namehin ra'aheni, “Ai onne ka, maa oin makan namnenehe noro maktoko onne.” Enimaa maktoko onne na'aheni mamani, “Ya'u penia maktoke man mehe napanpanak lolo kalla onne!” 10 Ende hi ra'ukani ai, “Emene hi'ihepenia o makam mouwedi me'e?” 11 Ai na'aheni, “Ri ida ma naran Yesus hi'i wa'an. An saprui aparne napa'uk elimo'e nanumene nalsoru ya'u makan, horu ne hopon la'u laru lolo oir Siloam eni, de ya'u laru horu ne, i mak'u mouwedi me'e!” 12 Hi ra'ukani ai ra'aheni, “Ri onne aile ewi me'e?” An walhe, “Ka auroin.”
Parisi ra'ukani inhoi man hi'i wa'an maktoke
13-14 Lere Yesus hi'i wa'an man makan toko onne pakroromnala Yahudi rir Lere Alam Renren Warwarne, de luli rin howok lere onne. Ende Yahudi enihe rodi man nonolu makan toko onne laa ri Parisi enihe. 15 Enpenia ri Parisi enihe ra'ukani ai wali'ur na'ahenia, “Hi'ihehewi penia o makan mouwedi me'e?” Ai na'aheni, “Ri onne nala elimo'o tehe soru ya'u makan nanumene la'u laru, idewe i mak'u mouwedi.” 16 Enine ri Parisi heruwali ra'aheni, “Ri man hi'i wa'an ai makan onne kan mai nano Makromod Lalap ono kan horhawa Alam Renren Warwarne.” Enimaa ri Parisi namehin ra'aheni, “Hi'ihehewi ri man hi'i dohohale nauroin hi'i tanada ri kan dodo'onnala makun ma nodi Makromod Lalap Nina ke'eke'el an'anha heheni!” Kame'ede na'akeme rasesi me'e. 17 Ende ri Parisi enihe ra'ukani man nonolu makan toko onne ho'o me'e, “Kene konohi mayai, ri man hi'i wa'an o makan onne ri wawa'an, ee ri yakyaka?” An walhe, “Ya auroin Ai onne nabi ida.” 18 Enimaa Yahudi rir man panulu enihe kar derne rakanie, de ra'aheni ai makan kan toko la Yesus kan hi'i wa'an, penia hir polu nina ri leleher mai. 19 Hi ra'ukani, “Namlolo kokkoo mi anum eni mori me'ede makan tokedi, ee ka? Hi'ihehewi penia makan mouwedi me'e?” 20 Nina ri leleher walhe, “Namlolo kokkoo ai anum eni mori me'ede makan tokedi memen me'e, 21 maa ai ka mauroin hi'ihepenia ors eni makan mouwedi me'eni. Mayai me'ene ka mauroin inhoi man hi'i wa'an makan penia mouwedi me'e. An lapedi me'e de, ken pape mehe ra'ukani ai!” 22 Man nonolu makan toko onne nina ri leleher ra'aheni heheni ono ramka'uk Yahudi rir man panulu onnenihe, ono hi raledi kenekrohu me'e nahenia rohiyedi ri na'akeme ma ne'enohi Yesus onne namwali Kristus man Makromod Lalap kikan namwali Rai laa ewi-ewi nano rir kerei. 23 Onne penia hir walhe deudeul ra'aheni, “An lapedi me'e, de ken papa mehe ra'ukani ai.” 24 Kame'ede hi rapolu wali'ur man nonolu makan toko onne leke ra'ukani wali'ur, “Kikan hopo ma'aheni om wakunu ha ma namlolo lolo Makromod Lalap leken kalarna! Ai mauroiroin ri man hi'i wa'an o makam onne, ri man hi'i dohohale!” 25 An walhe, “Ka auroin lo'o ri man hi'i ya'u wa'an onne man hi'i dohohale, ee ka, maa ya auroiroin nahenia nonolu i mak'u tokedi, maa ors eni i mak'u mouwedi me'e la ya'u po'onedi waliwali me'e!” 26 Enine hi ra'aheni wali'ur, “An hi'ihewi o makan penia om do'onedi me'e? An hi'i inhawe?” 27 An walhe, “Ya'u konohiyedi mi me'e, maa mamhene derne ainu'u wanakunu wake'e. Alhi'ihepe ma'ukani ho'o me'e? Yon hi'i de mi raram nodi mamwali Nina man lernohi harome?” 28 Ideweni ne, hir wahilei ra'idaru ai ra'aheni, “Eih! O penia mamwali man lernohi Ai, maa mayai eniyenihe lernohi Musa mehe. 29 Ai mauroine Makromod Lalap wakunu noro Musa, maa ai ka mauroin ri onneni mai nano ewi.” 30 Mo'oni onne polletilu de na'aheni, “Eih! Ka auroin minim panaeku! Lere mori ya'u me'ede mak'u tokedi, maa An hi'i i mak'u mou penia ya'u do'onedi me'e! Hi'ihehewi mi ka mauroin Ai nano ewi?! 31 Ik kauroin Makromod Lalap kan derne ri man hi'i dohohala, maa An derne ri man horhawe la man lernohi Nina honorok panaeku mamani. 32 Nano noho eni nin ma namwali me'ede kak derne rin hi'i wa'an ri man mori me'ede makan tokedi. 33 Lo'o Ri onne kan mai nano Makromod Lalap, Nin molollo kaale hi'i ha naise eniyeni!” 34 Idewe Parisi enihe ra'aheni, “Lere num ine kan mori o makun, num dohohale nammoriyedi me'e, de hi'ihepenia om wakuku mayai?” Lere onne me'ede hir kawala ai leke yono laa rir kerei raram me'e. 35 Yesus derne Yahudi enihe kawala man nonolu makan toko onne leke yon laa rira kerei raram me'e, de Ai nanoin la na'aheni, “O akin naili'il Ai man mai nano a'am raram namwali Ri Mormori Anan, ee ka?” 36 Enine ai na'aheni, “Pape, Ai onne inhoi? Ya apanak Pape konohi maya'u leke ya akin naili'il Ai.” 37 Yesus walha na'ahenia, “Om do'onedi Ai me'e. O moro Ai maham wakukunue!” 38 “Makrom'u, ya akin naili'il Makrom'u!” Idewe eni ai nahirawa Yesus kalarna. 39 Yesus na'aheni, “Ya'u mai leke ho'ok kail ri mormori noho wawan eni. Ya'u mai leke hi'i maktoko do'onedi, la man dodo'on makan tokedi, ono ri ma na'aheni hir do'on mouropo kar do'on rauroin haida ma namlolo.” 40 Enla ri Parisi man aile lolo onnenihe heruwali derne Yesus Nin wanakunu ra'aheni, “Num panaeku mayai eniyenihe maktoke?” 41 Kame'ede Yesus ne'el hi, “Lo'o mi mauroin nahenia mi makum tokedi ono ka mauroin inhawe ma namlolo, Makromod Lalap ka nala sala ki mi, maa mi mehe mauroin mi makum moumou la mauroin ha wo'ira na'akeme ma namlolo. Onne penia mim saledi.”
Yesus namwali man huri wawa'an
1-2 Yesus na'aheni, “Loi honorok wawa'an Ainu'u panaeku ma na'ono eniyeni: Ri man huri pipduma nadedem mai ro'o raram lolo takin nina nikeni, maa ri ma nodi kalla susuwar mai raram, ai onne ri ma namna'a la nahoro ri nin hahaa. 3 Ri ma nadiyaka ro'o hari nike leke man huri onne laa raram, la nin pipdum enihe rauroiroin ai lirna, de lernohi ai. Ai napolu wekel dohodoho naran mene lernohi laa paharne. 4 Nina pipdum enihe laedi paharne mene ai noluwedi, la nina pipdum enihe lernohi ono rauroiroin ai lirna. 5 Hi ramhene lernohi ri namehin. Lo'o ri namehin napolu, hir lari, ono ka rauroin lirne.” 6 Yesus wakunu lir naho'ok eniyeni, maa ri Parisi man derne enihe ka rauroin Ainin panaeku. 7 Ende Yesus na'aheni wali'ur, “Loi honorok wawa'an Ainu'u panaeku ma na'ono eniyeni: Ya'u penia amwali pipi ro'o nina nike. 8 Ri man mai nolu Ya'u man hi'i kemen namwali man huri, hi onne ma namna'a, maa pipdum enihe kar derne rakani ma namna'a onnenihe lirna. 9 Ya'u eni amwali nike, de inhoi mai raram lolo Maya'u, ai onne huri we'eredi nano nin dohohala nin hunukum makmaki, la lernala or'ori dardari ma kan horu. Enla ai onne naise pipduma man lolo nike laa raram mai paharne leke lernala hanana'an nonomun man wa'an. 10 Ri ma namna'a onne mai leke namna'a, nesne, la nano'onyaka mamani, maa Ya'u mai leke ri mormori lernala or'ori ma namlolo man penpenu kemkeme. 11 Ya'u eni amwali man huri wawa'an. Ya ala I kem'u maki leke nahinerre Ainu'u pipdum enihe. 12 Lo'o orpipi pair ri namehin namwali man huri, ri onne ka nadiyaka pipduma wawa'an naise orpipi mememen, ono pipduma onne ainine, ka. Ende lere ha mormori merwui mai tamak pipdum enihe, an lari me'e la kan peinohi pipdum enihe, penia lariye'er rarari. 13 An lari ono nanoin naiwe'el mehe, la kan peinohi pipdum enihe. 14 Ya'u eni man huri wawa'an. Ya auroiroin Ainu'u pipdum enihe, la pipdum enihe rauroiroin Ya'u haenhi. 15 Onne namnenehe noro Yo oro Ainu'u Pape. Ai nauroiroin Ya'u la Ya auroiroin Ainu'u Pape, la Ya ala I kem'u maki leke nahinerre Ainu'u pipdum enihe. 16 Ainu'u pipduma namehin aile haenhi, maa kan minwuku noro pipduma ma aile ro'o eni, la Ainu'u panaeku Yo odi mai leke min wewerre noro Ainu'u pipdum enihe. Hi lo'o derne Ya'u lirna haenhi, leke Ainu'u pipi na'akeme minwuku ro'o ida la rir man huri ida mehe, ono Ya'u penia ma namwali rir man huri. 17 Ainu'u Pape naramyaka Ya'u ono Ya ala I kem'u maki leke Ya'u mori wali'ur. 18 Ri mahaku ka nodi molollo nesne Maya'u, maa Ya'u raram nodi ala I kem'u maki. Ainu'u molollo aile Ya ala I kem'u ri nesne la Ainu'u molollo aile Ya'u mori wali'ur. Onne penia honowok man Ya'u kokale nano Ainu'u Pape.” 19 Yesus wakunu horu ne, ri Yahudi enihe rasesi wali'ur. 20 Hi nammori ra'aheni, “Yono makani Ai! Hayakyake hu'uhu'ur raram de na'iseriyedi me'e!” 21 Maa ri namehin ra'aheni, “Lo'o hayakyake hu'uhu'ur raramne, Ai kan wakunu heheni. Hayakyaka onne ka nadedem hi'i wa'an man makan toko!”
Yahudi enihe kar kokala Yesus
22 Lere ri Yahudi hi'i yapi ra'aromo rira ‘Romleu Lape Nin Ler Alam Man Horu’ lolo Yerusalem rakanedi me'e, la lere onne noho rinrinne nina lere alam. 23 Yesus mahan lalaa mamai lolo Solomo Nin Henei man aile Romleu Lape. 24 Lere onne ri Yahudi enihe lawuku lupurala Yesus la ra'aheni, “Ma'anana Om konohi mayai mouropo O eni inhoi? Yom hi'i yai ma'irhu! Lo'o mamwali Kristus man Makromod Lalap kikanedi namwali Rai eni, konohi mayai!” 25 Kame'ede Yesus ne'el hi, “Ya'u konohiyedi mi me'e, maa mi akim ka naili'il Maya'u! Ainu'u hini'i wenewhe nodi kunukunohi nahenia Ya'u eni inhoi, la kukunohi nahenia Yo odi Makromod Lalap Nin ke'eke'el an'anha haenhi. 26 Enimaa mi akim ka naili'il Maya'u ono mi ka mamwali Ainu'u pipduma hunuri. 27 Ainu'u pipduma na'akeme rauroiroin Ainu'u wanakunu. Ya auroiroin hi, la hir lernohi Ya'u. 28 Ya ala or'ori dardari hi de kar makileken, maa hir mori laa ewi-ewi, la ri mahaku ka naruri nahoro hi nano Ya'u liman raram. 29 Ainu'u Papa naledi hi na'akeme Maya'u me'e, la An lapa narehi na'akeme, de ri mahaku ka naruri nahoro hi nano Ainu'u Pape liman raram. 30 Yo oro Ainu'u Pape mahaku.” 31 Enine Yahudi eni rala waku rodi wasla Yesus ho'o me'e, 32 maa Yesus na'aheni, “Mim do'onedi tanada lalapa nammori me'e man Ainu'u Pape hopon Ya'u hi'i. Inhawa tanada namehiyala penia mim wasla Ya'u!” 33 Kame'ede ri Yahudi enihe ra'aheni, “Ai ka ma'ahan ono Om hi'i tanada onnenihe, maa ai ma'ahan ono O ma'ihoru ma'idaru Makromod Lalap! O ri mormori mehe, maa O ma'aheni mamwali Makromod Lalap!” 34 Yesus na'aheni wali'ur, “Lolo minim keneri hono'ok eni horhorok ma na'ono mi ri mormori aile ma na'aheni, ‘Mi mamnenehe Makromod Lalap ananhe.’ 35 Ik kauroiroin nahenia inhawe man horokedi lolo Horok Lap raram kar herre laa ewi-ewi, de lo'o Horok Lap na'aheni ri man mori nonolu onnenihe namnenehe Makromod Lalap ananhe, emene hi'ihehewi noro Maya'u ma namwali Ai Anan? 36 Makromod Lalap me'ene na'ono Maya'u la hopon Ya'u mai noho wawan eniyeni. Ende lo'o Ya aheni Ya amwali Makromod Lalap Anan, alhi'ihepe ma'aheni Ya a'ihoru a'idaru Ai naran!? 37 Lo'o Ka'u hi'i honowok man Ainu'u Pape nala Maya'u eni, wa'an rehi yono mi akim naili'il Ya'u, maa Ya'u hi'i Nin honowok onne na'akeme. 38 Kade mi akim ka naili'il Ainu'u wanakunu, maa wa'an rehi mi akim naili'il Ainu'u hini'i wenewhe onnenihe leke mim do'on mauroin nahenia Ainu'u Papa minle Ya'u raram, la Ya'u minle Ainu'u Pape raram haenhi.” 39 Enine hir kene kele Yesus wali'ur, maa Ai nahala kemen nala'a me'e. 40 Yesus wali wali'ur laa oir Yordan walie, la minle onno man nonolu Yohanis nodi oir ulutada ri eni. 41 Ri nammori mai Yesus minwuku lolo onne la ra'aheni, “Kade Yohanis kan hi'i tanada ri kan dodo'onnala makun, maa ainina wanakunu ma na'ono ri eni na'akeme namwaliyedi me'e!” 42 Ende ri nammori ma aile lolo onne akin naili'il Yesus.
Lazarus nin makmaki
1 Lere onne mo'oni ida aile naran Lazarus, la an minle leke Betania noro narna woro'o, ida naran Maria la ida naran Marta. 2 Ma naran Maria eni penia ma nala wuru wola'ula'u halle Yesus ein la nodi nina muruk sorue. Enla lerida Lazarus onne nakni'ir, 3 de narna woro'o enihe hopon ri lan konohi Yesus nahenia hi narna man Yesus naramyake nakni'ir. 4 Yesus dernedi ne na'aheni, “Apinha onne kan hi'i den maki, maa kini'ir eniyeni namwali leke ik po'on Makromod Lalap Nin ke'eke'el an'anha ma narehi ma nalewen la Ya'u ma namwali Ai Anan lernala ul'uli sa'sa'a haenhi.” 5 Kade Yesus naramyaka Maria, Marta noro narna Lazarus, 6 maa lere dernedi Lazarus nakni'ir, An min lolo onne alam woro'edi mene wali laa Betania. 7 Ende nakawedi alam woro'o nanumene Yesus ne'el Nina man lernohi pakunohi na'ahenia, “Mai ik wali laa Yudea here.” 8 Enine man lernohi enihe ra'aheni, “Papa Meser, idedi nanumene Yahudi enihe manlo'o rodi waku wadesne Papa! Alhi'ihepe ik wali laa enne ho'o me'e!” 9 Kame'ede Yesus nair wanakunu naho'ok na'ahenia, “Lere kekeme ida nin jam idaweli woro'o, namlolo, ee ka? Ende inhoi nala'a noro wewerre Maya'u kan wekur, ono ai nodi lelere leke do'odo'on kalla, 10 maa inhoi ma nala'a a'alam lo'o wekur, ono ropropo kaale.” 11 Yesus wakunu heheni horu ne, na'aheni wali'ur, “Ik walin Lazarus namkukuru, maa na'amoli ik laa mene Ya amake.” 12 Man lernohi pakunohi ra'aheni, “Papa Meser, lo'o Lazarus namkukuru, an pelek wa'an.” 13 Lere onne Yesus na'aheni Lazarus namkukuru, maa Ainina panaeku Lazarus makiyedi me'e, maa Nin man lernohi pakunohi enihe ka rauroin Nin panaeku. Hir pene'ek Lazarus namkukuru naise ma namkuru nadedem mehe. 14 Ende Yesus wakunu mouropo nahenia, “Lazarus makiyedi me'e, 15 maa onne namwali leke mi akim naili'il Maya'u wawa'an, de wa'an rehi an makiyedi mene Ya'u rakan enne. Ende mai kala'a laa Betania here.” 16 Kame'ede Tomas (ma nadedem rin wekel Tatana Adodo'o) ne'el walin man lernohi Yesus enihe, na'ahenia, “Mai ik lernohi Yesus laa Yudea, kade koro Ai maki wewerre!”
Yesus na'alap Marta noro Maria akin
17 Yesus rakanedi Betania ne, rin konohi Ai, “Lazarus makiyedi me'e, la ai modi la ma'akene manakuwedi ku'il raram alam wo'akkedi me'e.” 18 Leke Betania onne ko'u lo'o kilu wokelu nano Yerusalem. 19 Ende Yahudi nammori mai ka'ar rahuwa'an Marta noro Maria akin ono narna makiyedi me'e. 20 Marta derne Yesus maiyedi ne, idewe lan pakromo noro Yesus, maa Maria ka namhara nakar makun. 21 Marta ne'el Yesus na'ahenia, “Makrom'ue! Lere onne Makrom'u aile mai eni manlo'o I nar'u kan maki, 22 maa ya auroiroin nahenia ors eni me'ede inhawe O mapanak, Makromod Lalap nala ki O.” 23 Yesus na'aheni, “O narum eni mori wali'ur!” 24 Marta na'ahenia, “Makrom'ue! Ya auroiroin Lazarus lo'o mori wali'ur noro ri man maki na'akeme lere noho nina man horue.” 25 Yesus na'aheni, “Ya amwali or'ori dardari onno! Ya'u penia ma na'amori ri man makiyedi me'e, la Ya ala or'ori dardari ma kan horu hi. Inhoi ma akin naili'il Maya'u, kade an maki, maa makmaki ka nodi molollo ai me'e, de mori wali'ur. 26 Enla ri man lernala or'ori dardari, la ma akin naili'il Maya'u, ai onne kan maki, maa mori laa ewi-ewi! O akim naili'il Ainu'u wanakunu eni, ee ka?” 27 Marta walha, “Makrom'u! Ya akin naili'il O, la ya auroin O penia Makromod Lalap Anan man kikanedi namwali Rai laa ewi-ewi eni, la ya auroin Makromod Lalap hopon O mai noho wawan eniyeni!” 28 Marta na'aheni heheni horu ne, lan polu Maria. Ai nalpupu Maria na'ahenia, “Papa Meser maiyedi me'e la mahan na'ukani o.” 29 Maria nauroiroin Yesus maiyedi ne, idewe halhala lan pakromo noro Ai. 30 Enimaa Yesus kan rakan leke raram makun, aile leke paharne lolo onno man idedi wakunu noro Marta onne. 31 Ri Yahudi man minle Maria nina nakar onnenihe do'on Maria halhala laa paharn, de hir lernohi ono rauroiroin nahenia Maria nala'a ku'il nahere. 32 Maria laa na'urani Yesus, idewe kadi ein korno yawa la na'aheni, “Makrom'e! Lere onne Makrom'u aile mai eni manlo'o i nar'u kan maki.” 33 Yesus do'onedi Maria noro ri Yahudi enihe mai raherhere ne, idewe Ai honorok akin sus wake'e la hehel rehi. 34 Kame'ede Ai na'ukani, “Mi ma'aken manakuwedi ihin kemen mala loile aile ewi?” Hi ra'aheni, “Makrom'e, mam po'on.” 35 Ideweni Yesus nahere me'e. 36 Enine Yahudi enihe ida ma ne'el ida, “Eih! Namlolo kokkoo Ai naramyaka rehi Lazarus!” 37 Maa heruwali ra'aheni, “An hi'i wa'an man makan toko do'on wali'ur, emene hi'ihepenia Ai kan hi'i wa'an Lazarus leke yon maki?”
Yesus na'amori Lazarus nano makmaki
38 Kame'ede hi roro Yesus laa ku'il man rodi ra'akene manaku Lazarus ihin kemen. Hir rakanedi ne, Yesus akin woir wali'ur. Ku'il kalarna onne rodi waku lapa ida el'elek ku'il makan. 39 Ende Yesus hopon poiyedi waku rodi el'elek onne. Enine man maki narna Marta na'aheni, “Makrom'ue, hir loiyedi Lazarus ihin kemen lolo eni alam wo'akka me'e, de lo'o ihin kemen popedi me'e!” 40 Yesus na'aheni, “Ya'u konohiyedi mi me'e nahenia lo'o mi akim naili'il mim do'on Makromod Lalap Nina ke'eke'el an'anhe ma narehi ma nalewen!” 41 Kame'ede hir poiyedi waku onne laa herne, la Yesus niliha'a laa wawan la na'aheni, “Pape, Ya apanak trimkasi Pape ono dernedi Ya'u me'e. 42 Ya auroin Pape derne Ya'u lirna mamani, maa Ya'u konohi ha eni na'akeme lolo heri eni kalarna leke akinhe naili'il la rauroin nahenia O penia man hopon Ya'u mai noho eni wawan.” 43 Onne horu ne, Yesus wakau naruri na'ahenia, “Lazarus, mamhara mai paharne here!” 44 Idewe Lazarus man makiyedi onne namhara nano ku'il mai paharn, liman ein rodi tapi lunlunne makun, la oin makan rodi tapi paspasun haenhi. Yesus na'ahenia, “Mim we'eredi tapi leke nauroin nala'a wawa'an.”
Yahudi rir man panulu paeku resne Yesus
45 Lere onne ri Yahudi nammori aile lolo onne, de na'akeme man lernohi Maria laa paharne do'onedi Yesus Nin hini'i onnenihe, penia hi nammori akin naili'il Yesus, 46 maa heruwali lar konohi Yesus Nin hini'i onne ri Parisi enihe. 47 Ende imam-imam lalap roro Parisi enihe polu wuku ri ma nadedem naikoro wuku ho'ok kail ri lernohi Yahudi rir agame nin holoor halauk enihe. Hi na'akeme ra'ahenia, “Lo'o ik hi'ihewi Ai?! Ai eni hi'i tanada namansa man kukul Makromod Lalap Nin ke'eke'el an'anha! 48 Lo'o maika kak kawala de An wakuku mamani, iknik ri na'akeme akin naili'il Ai, penia Roma nin ke'urauk mai rano'onyaka iknika Romleu Lape, la raiye'eredi iknik hair!” 49 Lere onne nano ri man ho'ok kail onne ri ida aile naran Kayapas. Anna onne ai namwali imam man kulu narehi. Ai ne'el hi na'ahenia, “Heih! Mi ka mauroin haida-haida. 50 Mi ka mauroin nahenia wa'an rehi ri ida maki leke yon iknik hair makileken.” 51 Kayapas pene'ek nodi nin panaeku aimehi wakunu heheni, maa ai ka nauroin Makromod Lalap nodi nin wanakunu onne kukul panaeku namehin, ono anna onne ai penia ma namwali imam man kulu narehi. Enpenia Makromod Lalap nodi ainin wanakunu onne kukunohi nahenia Yesus maki leke ri Yahudi lernala or'ori dardari, 52 la ka na'aheni Yahudi mehe, maa An maki leke Makromod Lalap Nina ri mormori na'akeme ma aile ewi-ewi lernala or'ori dardari haenhi leke na'akeme lawuku ramwali mahaku. 53 Ende nano lere onne me'ede Yahudi rir man panulu enihe lawuku rala panaeku leke resne Yesus. 54 Onne penia Yesus kan lalaa mamai lolo Yahudi kalarna me'e, maa namharedi Yudea nala'a leke ida naran Efraim. Leke onne na'urani noho mamun, la Yesus noro Nina man lernohi pakunohi enihe min lolo onne. 55 Lere onne Yahudi nina Lere Alam Lalap Paska na'uraniyedi me'e, de ri nammori nano lekleke mai Yerusalem leke ra'amou kemen nano dohohale lernohi Yahudi nin holoor halauk mene rakan lere alam lernohi Paska. 56 Hi maha ranoin Yesus, de lere hir minwuku Romleu Lapa nina nikoin ida ma na'ukani ida, “Minim panaeku hi'ihehewi? Lo'o kan mai harome?” 57 Hi ra'aheni heheni ono imam-imam lalapa noro ri Parisi enihe raledi kenekrohu la loikaruwedi heri onne me'e nahenia inhoi nauroiroin Yesus Nin miminlole kukunohi leke lar kele.
Maria nodi wuru wola'ula'u rala halla Yesus ein
1 Yesus nala'a leke Betania la lere alam woneme wali'ur mene Yahudi rir Lere Alam Lalap Paska. Lazarus man Yesus na'amori nano makmaki min Betania onne. 2 Ende lolo Betania onne rin hi'i ya'an yomun rodi horhawe Yesus. Lere onne Lazarus noro heri man mai enihe ra'ak wewerre noro Yesus, la Marta penia ma nahinoi namkau hanana'an na'akeme hi ra'an. 3 Ka nalo'ol ne, Maria nodi wuru Narwastu man wala'ula'u potol ida mai nala halla Yesus ein mene nodi nina muruk soru na'akisi. Wuru wola'ula'u onne wella ai wawan wake'e la ra'in holkekeme nakar onne raram. 4 Enime'ede Yesus Nina man lernohi ma naran Yudas Iskariot (ma na'olu Yesus), an hehel rehi do'on Maria nina hini'i onne de na'ahenia, 5 “Heih! Hi'ihepenia ka ma'olu wuru onne leke mala nin kupan laa ma na'alehe haida-ha'ide? O ma'olu wuru onne wella kupan pere rahu wokelu menee!” 6 Yudas wakunu heheni, maa nina panaeku ka na'ono ma na'alehe haida-haida enihe, ono ai onne nakmanna kupan. Ai namwali ma nasala ri idaweli woro'o enihe rira kupan, maa nadedem ai namna'a kupan nodi na'uwali nine haenhi. 7 Enimaa Yesus dadiyale, “Yono kawala maeke eni nin hini'i Maya'u. An hi'i heheni Maya'u, leke I kem'u namkene rin na'akene manaku. 8 Ri ma na'alehe haida-haida onnenihe nornoro mi mamani, maa ka nalo'ol Ya'u ka oro mi me'e.” 9 Ri nammori derne nahenia Yesus aile Betania de rala'a enne. Rira panaeku kar laa do'on Yesus mehe, maa rira panaeku laa do'on Lazarus man mori wali'uredi onne haenhi. 10 Ende imam lalap enihe rala panaeku resne Lazarus haenhi, 11 ono ri Yahudi nammori ma nano Yerusalem ramhene derne rakani hi me'e, maa hi akin naili'il Yesus ono hir do'on rauroin Lazarus maki la ra'amori wali'ur.
Ri nammori akin nahuwa'an ono Yesus mai Yerusalem
12 Rakan oreki, ri nammori maiyedi Yerusalem me'e, leke lernohi Lere Alam Paska. Hir derne nahenia Yesus aile kalla toro, la na'uraniyedi Yerusalem me'e. 13 Ende hir laa rala korma kawin rodi laa pakromo Yesus, leke na'akeme sokmura lolo kalla, la hir wakau ra'aheni, “Ka'uli kasa'a Makromod Lalap! Na'amoli Makromod Lalap namre'e namharu O man mai nodi Ai Oin Naran! Na'amoli Makromod Lalap namre'e namharu Makromod ma namwali Israel nina Rai!” 14 Lere Yesus mai Yerusalem, An ha'a keledei anan ida man aile lolo kalla, la onne na'akuku na'anokor wanakunu man horokedi lolo Horok Lape raram ma na'ahenia, 15 “Ri Sion mie! Yom mamka'uk! Po'onala! Minim Rai ha'aha'a keledei anan mai me'e!” 16 Nano nonolu panaeku ma namwali noro Yesus eni horokedi lolo Horok Lape raram, maa lere onne Nin man lernohi pakunohi enihe ka rauroin nahenia ha ma namwali onne na'akuku na'anokor inhawe man horhorok ai Horok Lap raram. Enimaa rakan lere Makromod Lalap na'akulu na'alap Yesus nano makmaki mene hir horoknala la rauroin ha onne na'akeme. 17 Ende heri man po'on Yesus napolu Lazarus namhara ku'il mai paharne onne laliwewer Yerusalem wakunu Yesus Nin hini'i onne. 18 Enpenia ri nammori mai pakromo noro Yesus, ono hir derne nahenia Yesus hi'i tanada man ri kan dodo'onnala makun man kukul Makromod Lalap Nin ke'eke'el an'anha. 19 Kame'ede ri Parisi enihe ida ma ne'el ida, “Ik ka karuri hi'i haida-haida me'e! Ik po'on mehe ri noho wawan na'akeme lari lernohi Ai me'e!”
Yesus kukunohi Nina makmaki
20 Lere Alam Paska onne ri nammori mai Yerusalem leke hoikani Makromod Lalap, la lolo hi onne ri Yunani aile haenhi. 21 Ende hir mai Pilipus manin Betsaida ma aile noho Galilea onne, la ra'ukani, “Pa'e, ainima panaeku pakromo norala Yesus.” 22 Kame'ede Pilipus lan konohi Andreas de woro'ohe laa konohi Yesus, “Pap Meser! Manina noho Yunani maha ranoin Papa Meser.” 23 Yesus ne'el hi na'ahenia, “Makromod Lalap Nin lere alam rakanedi me'e, leke Maya'u ma namwali Ri Mormori Anan ra'akulu ra'alapa. 24 Loi honorok wawa'an Ainu'u panaeku ma na'ono eniyeni: Ik kaho'ok wini gandum waku ida ma nadiyaur laa yawa la hapedi, naise I kem'u man makiyedi. Lo'o rin kan hape, wini gandum onne ka namwali haida-haida, maa lo'o wini onne nadiyaur la rin hape, wini onne mori, dipi, la woi leke eren nammomori. 25 Inhoi nanoin nin wawa'an mamani, an makileken, maa inhoi namhene nanoin nin wawa'an aimehi lolo noho eniyeni, ai onne lernala or'ori dardari ma kan horue. 26 Inhoi raram nodi ilitolle Ainu'u honowok, hi onnenihe lernohi Maya'u mamani, la Yo oro man howok onne min wewerre lolo Ainu'u miminlole. Enla Ainu'u Pape horhawe ri na'akeme ma namwali Ainu'u man howok.”
Yesus wakunu Nin makmaki
27 “Ya akin woir rehi la Ka'u kerhu wewerek pananaka ma na'ikeki mamai enie, de ka auroin Ya a'aheni inhawa Ainu'u Pape! Manlo'o Ya a'aheni, ‘Papa, mahaledi Ya'u nano wewerek pananaka eniyeni!’ Maa Ya'u ka'u wakunu heheni ono panaeku lernala wewerek pananaka eni penia nakoko Ya'u mai noho wawan!” 28 Ende Yesus hi'i lir napanak Makromod Lalap, “Pape mala hari Onuma ke'eke'el an'anhe ri mormori noho wawan do'on leke Pape Naran na'amoli ra'uli rasa'e!” Yesus na'aheni onne horu, Lir ida nano a'am raram na'aheni, “Ya a'akulu a'alapedi Ya'u Naran me'e, la Ainu'u panaeku Ya a'akulu a'alapala wali'ur.” 29 Ri nammori man min lolo onnenihe dederne Lir onne, la heruwali ra'aheni onne noho dildille, maa heruwali ra'aheni onne hophopon a'am raram lirna mai Yesus. 30 Enimaa Yesus na'aheni, “Lir man mim dederne onne ka rala leke paku Maya'u, maa Lir onne rala leke paku mi. 31 Lere eni me'ede Makromod Lalap naho'ok nakail ri mormori noho wawan eni, la Ai namkene nahoredi Hayakyak Makromon nina molollo lolo noho wawan eni me'e. 32 Enla Maya'u, lere rin kikan Ya'u laa onno man kulu, lere onne Ya apolu ri na'akeme mai Maya'u!” 33 Yesus na'aheni rin kikan Ai laa onno man kulu leke heri rauroin nahenia An maki lolo au kekiyowok. 34 Enine ri man min lolo onne ra'aheni, “Lolo ainima keneri hono'ok, horhorok aile ma na'aheni, ‘Kristus man Makromod Lalap kikan namwali Rai eni mori laa ewi-ewi!’ Hi'ihepenia O ma'aheni, ‘Ri Mormori Anan lo'o kikan laa onno man kulu! Ri Mormori Anan onne inhoi?!’ ” 35 Ende Yesus wakunu kemen na'ahenia, “Ka nalo'ol me'e ropropo man minle mi leken kalarneni moluwedi me'e, de modi ropropo eni mala'a here, leke yonde metmetek dawak mi. Ri ma nala'ala'a lolo metmetek raram kan do'on haida-haida de ka nauroin kalla. 36 Lere eniyeni ropropo aile nornoro mi, de wa'an rehi mi akim naili'il ropropo onne, leke mi mamwali ropropo onne Nin ri!” Yesus wakunu heheni horu, mene Ai nala'a, la ka nalhari kemen hi me'e.
Yahudi nammori akin ka naili'il Yesus
37 Kade Yesus nodi Makromod Lalap Nin ke'eke'el an'anha hi'i tanada nammori man ri kan dodo'onnale makun, maa ri Yahudi enihe hi akin ka naili'il Ai. 38 Ende onne na'akuku na'anokor nabi Yesaya lirna ma na'aheni, “Makromod, inhoi akin naili'il ainima wanakunu loloi kakarue? Inhoi lo'o do'on Num ke'eke'el an'anha? Ri mahaku ka nauroin ha eniyeni na'akeme Onuma molollo!” 39 Onne penia, hi akin ka naili'il, ono lolo horok Yesaya horhorok aile haenhi ma na'aheni, 40 “Makromod Lalap na'aheni, ‘Ya'u mehe hi'i hi makan toko la akin kerhe leke yono hir do'on la rauroin de yon hir wali mai Maya'u leke Ya'u hi'i wa'an wali'ur.’ ” 41 Yesaya na'aheheni heheni ono lere nonolu onne an do'onedi Kristus Nina ke'eke'el an'anha ma narehi ma nalewen, la an konohi inhawe an do'onedi me'e. 42 Kade Yahudi rir man panulu nammori akin kerhe, maa heruwali akin naili'il Yesus haenhi. Hi akin naili'iledi Yesus, maa hi ramhene wakunu ra'aheni Yesus eni man kikanedi namwali Rai laa ewi-ewi, ono hi ramka'uk lo'o ri Parisi enihe kawale kar laa rira Romleu Lap raram me'e! 43 Hi ramka'uk wakunu nahenia hi akin naili'il Yesus ono hi raram nodi lernala ul'uli sasa'a nano ri mormori narehi lernala ul'uli sasa'a ma nano Makromod Lalap!
Yesus Lirna namwali hono'ok kanail
44 Ende Yesus wakau naruri na'ahenia, “Inhoi akin naili'il Maya'u, ai onne akin naili'il idewe Ai man hopon Ya'u mai haenhi! 45 Enla inhoi man do'onedi Ya'u me'e, ai onne do'onedi Ai man hopon Ya'u mai haenhi. 46 Ya'u mai amwali ropropo noho wawan eniyeni, leke inhoi ma akin naili'il Maya'u kan min lolo noho metmetek me'e. 47 Ka'u mai leke ho'ok kail ri ma kan hi'i wewhe Ainu'u wanakunu, kade loikaruwedi hi, maa Ya'u mai leke huri we'er noho wawan nano rir dohohala nin molollo. 48 Enimaa rakan noho eni nin man horu, Ya'u Lir'u penia namwali man ho'ok kail ri ma kan kokala Ainu'u wanakunu eni. 49 Onne namlolo ono ka odi Ainu'u molollo aimehi, maa Yo odi Ainu'u Pape man hopon Ya'u mai noho eniyeni Nin molollo. Ai penia man hopon Ya'u wakunu ha wo'ire eniyeni ki mi leke mauroin. 50 Enla Ya auroiroin nahenia Nin honopon man An hopon Ya'u konohi mi eniyeni nala or'ori dardari ma kan horu ki mi. Ende Ya'u mai konohi mi ha wo'ira na'akeme man Ainu'u Pape konohiyedi Maya'u me'eni.”
Yesus wuri man lernohi pakunohi enihe ein
1 Lere onne Lere Alam Paska na'uraniyedi me'e, la Yesus nauroiroin nahenia Nin lere alam rakanedi Ai namhara noho wawan eni wali laa Nina Pape. Lere Yesus minle noho wawan Ai naramyaka Nina ri man aile mai noho wawan enihe, la kan ren naramyaka hi hehen nanumene Nin lere alam mai noho wawan horu. 2 Lere helem ne, Yesus noro Nina man lernohi pakunohi enihe ra'an romun wewerre. Enla lere onne Hayakyak Makromon howok lolo Yudas raramne, penia an paekuwedi na'olu Yesus laa Yahudi enihe. Yudas eni Simon Iskariot anan. 3 Yesus nauroinedi Nina Pape naledi molollo na'akeme Ai me'e, la Ai nauroinedi An mai nano Makromod Lalap la wali wali'ur laa Makromod Lalap haenhi. 4 Ende Ai namriri nano onno rara'ak onne la ruriyedi Nina rain nanaru la nala haiwarwara ida nodi wukuwedi nelhenne. 5 Enine Ai nala oir halle ra'u lapa ida nanumene nodi wuri man lernohi enihe ein, la nodi haiwawara onne soru na'akisi einhe. 6 Rakan Simon Petrus ein ne, ai ne'el Yesus, “Makrom'u! Yono Makrom'u wuri ye ei'u!” 7 Yesus na'aheni, “Ors eni o ka mauroin makun inhawe man Ya'u hihi'i eni, maa lere li'ur mene mauroin.” 8 Petrus na'aheni, “Yono Makrom'u! Kan wa'an wuri ye ei'u!” Maa Yesus na'aheni, “Lo'o Ya'u ka'u wuri o eum, ikroko nik dunu'ul kanali kaprohuwedi me'e!” 9 Ende Simon Petrus na'aheni, “Makrom'u! Yono wuri ye ei'u mehe, maa i lim'u noro ya'u uluwakun haenhi!” 10 Yesus na'aheni, “Ri ma narohedi me'e, onne mouwedi me'e, de yono wuri kemen me'e naukara wuri ein mehe. Mi eniyenihe mouwedi me'e, maa lolo mi eniyenie ri aile ma kan mou!” 11 Yesus na'aheni heheni ono Ai nauroinedi me'e inhoi man paeku na'olu Ai eni. Onne penia Ai na'aheni, “Mim mouwedi me'e maa lolo mi ri aile ma kan mou!” 12 Kame'ede Yesus wuri na'akeme ein horu nanumene An nair wali'ur Nina rain nanaru eni laa naikoro wali'ur na'ukani hi, “Mi mauroiroin inhawe man Ya'u hihi'i eni, ee ka? 13 Mi mapolu Ya'u ‘Papa Meser’ noro ‘Makromod’ la onne namlolo wake'e ono Ya'u penia ma namwali minim Meser noro Makrommu. 14 Ende lo'o Ya'u ma namwali mi Makrommu noro minim Meser wuri mi ein, wa'an rehi mi ida man wuri ida ein haenhi. 15 Ya'u kukul kalla ki mi de wa'an rehi mim teunohi Ainu'u hini'i onne, la ilitolle ri namehin naise Ya'u ilitolle mi haenhi. 16 Loi honorok wawa'an Ainu'u panaeku ma na'ono eniyeni: Hophopon wahwahan kan kulu narehi makromon, la ma nodi wanakunu kan kulu narehi ri man hopon an loikaru wanakunu onne. 17 Lo'o mi mauroinedi ha wo'ire na'akeme man Ya'u konohi mi eniyeni la hi'i lernohie, Makromod Lalap nala rere'e haharu nammori ki mi.”
Yesus kukunohi nahenia Yudas na'olu Ai
18 “Ainu'u wanakunu onne ka na'ono mi na'akeme. Ya auroin eniyeni namlolo ono Ya'u nili mi, la Ya auroiroin kokkoo mi akim. Enimaa eniyeni namwali leke na'akuku na'anokor horhorok man aile Horok Lape raram ma na'ahenia, ‘Ai ma noro Ya'u ra'akwuku wewerre, ai penia ma na'okuledi Maya'u.’ 19 Lere eni Ya'u konohi mi inhawe ma namwali lere man mai leke lere mim do'on ha onne namwali, mim horokale de mi akim eren nailili'il Maya'u, la mi mauroin kokkoo nahenia Ya amwali Ai man ‘Aile’! 20 Loi honorok wawa'an Ainu'u panaeku ma na'ono eniyeni: Inhoi man kokala ri man Ya'u hohopon eni, an kokala Maya'u haenhi, la inhoi man kokala Ya'u, ai onne kokala Ai man hopon Ya'u mai haenhi.” 21 Yesus wakunu onne horu ne, Ai honorok akin woir wake'e de konohi mouropo, “Loi honorok wawa'an Ainu'u panaeku ma na'ono eniyeni: Nano mi eniyenihe ri ida aile ma na'olu Ya'u kanile Ainu'u arwali enihe.” 22 Kame'ede man lernohi pakunohi enihe ida man po'onala ida la mehe kakaiyedi ono ka rauroin Yesus Nin wanakunu eni lo'o nala inhoi. 23 Ler onne Nin man lernohi pakunohi man Yesus naramyake onne naikoro aile Yesus herne malanna. 24 Enpenia Simon Petrus na'aromo makan laa man lernohi pakunohi onne leke na'ukani inhoi penia ma na'olu Yesus. 25 Kame'ede man lernohi pakunohi onne hoi na'uraniyala Yesus mene na'ukani, “Makrom'u, lo'o inhoi man hi'i ha onne?” 26 Yesus walha na'ahenia, “Na'amolia Ya ala roti eni remen Ainu'u manuk, mene Ya ala kani man hi'i ha onne.” Kame'ede Yesus nala roti tarana remen Nin manuk nanumene kanile Yudas ma namwali Simon Iskariot ananne. 27 Yudas kokaledi roti nano Yesus ne, idewe Hayakyak Makromon nodiyedi molollo kemen me'e. Horu ne, Yesus ne'el Yudas na'ahenia, “Inhawe man om paeku, hi'i here!” 28 Yesus Nina man lernohi pakunohi ma na'ak wewerre onnenihe ka rauroin panaeku onne wake'e. 29 Man lernohi pakunohi onnenihe heruwali rauroin nahenia lo'o Yesus hopon Yudas laa weli hahaa leke ra'akene Lere Alam Lalap Paska onne, ka eni lo'o hopon ai nodi kupan nalle ri ma na'alehe haida-haida. Hir paeku heheni ono Yudas namwali rira ma nasala kupan. 30 Yudas kokaledi roti nano Yesus ne, idewe namharedi laa paharn. Lere onne alamedi me'e.
Yesus Nina keneri hono'ok worworu
31 Yudas namharedi laa paharne, Yesus na'ahenia, “Lere alam rakanedi me'e leke ri mormori do'on Makromod Lalap na'akulu na'alapa Maya'u ma namwali Ri Mormori Anan, la ri na'akeme lo'o ra'akulu ra'alap Makromod Lalap haenhi ono do'on inhawe ma namwali noro Maya'u. 32 Enla Ainu'u hini'i wenewhe onne na'akulu na'alapa Makromod Lalap, la Ai na'akulu na'alap Maya'u haenhi, la ors eni ha onne na'akeme lo'o pelek namwali. 33 Ya an'u na'ahoru man Ya aramyaka! Ka nalo'olo Ya ala'a me'e, de ka oro mi me'e! Lo'o mi manoin Maya'u, maa kam do'on, naise nonolu Ya'u konohiyedi leleher Yahudi enihe. Enla Ya'u konohi mi haenhi, ‘Ka namwali mim lernohi Maya'u laa Ainu'u miminlole.’ 34 ‘Ya ala keneri hono'ok worworu eniyeni ki mi: Mi ida ma naramyaka ida naise Ya aramyaka mi haenhi! 35 Lo'o mi ida ma naramyaka ida, ri na'akeme rauroin nahenia mi mamwali man lernohi Maya'u!’ ”
Yesus na'ori honorok Petrus
36 Kame'ede Simon Petrus na'aheni, “Makrom'u, lo'o mala'a ewi?” Yesus na'aheni Petrus, “Ors eni ka namwali om lernohi Maya'u, maa lere man mai mene om lernohi haenhi.” 37 Petrus na'aheni, “Makrom'u, hi'ihepe ka'u lernohi ors enie? Ya'u eni, ya amkene maki herre Makrom'u!” 38 Yesus na'ukani ai, “Namlolo Petrus, o me'e maki mahinerre Maya'u? Loi honorok wawa'an Ainu'u nou eniyeni: Manu kan kokoroi makun, o ma'aheni ka mauroin Maya'u rewkelu me'e!”
Yesus namwali kalla laa Makromod Lalap
1 Yesus na'aheni, “Yono mamkauk! Yon mi akim werek! Wa'an rehi mi akim naili'il Makromod Lalap la mi akim naili'il Maya'u haenhi. 2 Lolo Ainu'u Papa Nin nakar, onno miminlole nammori aile, la Ya ala'a enne leke Ya a'akene minim onno leke kokala mi. Lo'o eniyeni ka namlolo, Ya'u ka'u konohi mi heheni, maa namlolo kokkoo minim onno aile lolo enne. 3 Ende Ya'u laa, leke a'akene minim onno onnenihe namkenedi mene Ya'u wali wali'ur mai orokaru mi laa onno onneni, leke ik min wewerre lolo enne. 4 Enla mi mauroinedi kalla man laa Ainu'u onno miminlole, la ka nalo'olo Ya'u laa enne me'e.” 5 Enimaa Tomas na'ukani, “Makrom'u, ai ka mauroin Makrommu laa ewi, de hi'ihehewi ai mauroin kalla?” 6 Yesus walha na'ahenia, “Ya'u eni penia amwali kalla man laa Makromod Lalap. Ya'u penia amwali man wakuku mi panaeku ma namlolo kokkoo, la Ya'u penia amwali ma nala or'ori dardari ma kan horue ki mi. Ende inhoi raram nodi mai Ainu'u Pape Nina miminlole, ai onne mai lolo Maya'u leke rakan Ainu'u Pape Nin miminlole, kalla namehin kaale. 7 Lo'o mi eniyenihe namlolo kokkoo mauroinedi Maya'u, onne nin panaeku nahenia mi mauroinedi Ainu'u Pape haenhi. Ende nano lere eniyeni mim do'onedi la mauroinedi Ai me'e.” 8 Pilipus na'aheni, “Makromod, kene kukul Papa eni mayai, leke am do'onedi de ai akim namkenedi.” 9 Enimaa Yesus ne'el ai, “Pilipus! Yo oro mi nalo'oledi me'e! Alhi'ihepe ka mauroin Maya'u makun?! Inhoi do'onedi Ya'u me'e, ai onne do'onedi Ainu'u Pape me'e haenhi! Alhi'ihepe o mapanak Ya'u kukul Ainu'u Papa mim do'one? 10 Pilipus, alhi'ihepe o akin ka naili'il Yo oro Ainu'u Pape mamwali mahakue? Yo oro Ainu'u Pape onne mahaku, de Ainu'u wanakunu man mim dederne onne Ainu'u wanakunu ka, maa Ainu'u Papa nine. Yo oro Ainu'u Papa mamwali mahaku, de Ainu'u hini'i wenewhe man ma'aruru na'akeme onne namwali Nin honowok man An hi'i lolo Maya'u. 11 Wa'an rehi o akin naili'il nahenia Yo oro Ainu'u Pape mamwali mahaku, maa lo'o o akim ka nala Ainu'u wanakunu makun, hi'i mi akim naili'il Ainu'u hini'i wenewhe man kukul Makromod Lalap Nin ke'eke'el an'anha. 12 Loi honorok wawa'an Ainu'u panaeku ma na'ono eniyeni: Ri na'akeme ma akin naili'il Maya'u, hi onne hi'i tanada ri kan dodo'onnala makun naise Ya'u hihi'i haenhi. Memen hir hi'i tanada man lo'o narehiyedi man Ya'u hihi'i eni, ono Ya'u laa min wewerre noro Ainu'u Papa. 13 Enla inhawe man mi mapanak modi Ya'u naran, Ya ala ki mi, leke ri na'uli nasa'a Ainu'u Pape ono do'on rauroin nahenia Ya'u dernedi minim lir napanak me'e. 14 Ende inhawe man mapanak modi Ya'u naran, Ya ala ki mi!”
Yesus nou nahenia Roh Kudus mai leke nodi paku ri ma akin naili'il enihe
15 Yesus na'aheni, “Inhoi naramyaka Ya'u, ai onne man derne nakani Ainu'u keneri hono'ok. 16 Enine Ya apanak Ainu'u Pape de nala Man Paku nahinerre Maya'u, la Man Paku onne norle'ule'u norwaliwali mi laa ewi-ewi. 17 Man Paku onne namwali Makromod Lalap Nin Roh man kukunohi mi panaeku ma namlolo wake'e ma na'ono Makromod Lalap. Noho eni wawan kan kokala Ai ono hi kar do'on la ka rauroin Ai, maa mi mauroin Ai, ono ors eni An min wewerre noro mi la lere man mai moro Ai mamwali mahaku. 18 Ya'u laa, maa Ka'u hoikaru mi naise tatana ana'a re'e. Lere man mai Ya'u wali wali'ur mai ki mi. 19 Taran ikar noho wawan eniyeni kar do'on Maya'u me'e, maa mi mehe man do'on Ya'u wali'ur. Lere onne Ya'u mori wali'ur, de lere onne mim lernala morimori ma namlolo haenhi. 20 Rakan lere Ya'u mori wali'ur mene mi mauroin nahenia Yo oro Ainu'u Pape mamwali mahaku, la Yo oro mi mamwali mahaku haenhi. 21 Inhoi man derne Ainu'u keneri hono'ok, la hi'i lernohie, ai penia ma naramyaka Maya'u. Enla Ainu'u Pape naramyaka ai onne, la Ya aramyaka ai haenhi, la Ya alahari Ya'u kemen ai leke nauroin Maya'u.” 22 Kame'ede Yudas (ri namehin nano Yudas Iskariot) na'aheni, “Yesus, hi'ihepenia Makrom'u nalhari kemen mayai mehe, la ri mormori noho wawan kae?” 23 Enine Yesus walhe, “Inhoi naramyaka Ya'u, ai onne hi'i lernohi Ainu'u wanakuku, la Ainu'u Pape naramyaka ai haenhi. Yo oro Ainu'u Pape manoin ai leke min wewerre noro Mayai. 24 Inhoi ma ka naramyaka Maya'u, ai onne kan hi'i lernohi Ainu'u wanakuku. Enla wanakuku man mim dederne eni, Ainu'u ka, maa mai nano Ainu'u Papa man hopon Ya'u mai eni. 25 Ha eni na'akeme Ya'u konohiyedi mi me'e lere ka'alonlono makun eni, 26 maa ka nalo'olo Ya'u wali wali'ur laa Ainu'u Pape. Ler onne Ainu'u Pape nala Roh Kudus mai namwali Man Paku. Roh Kudus onne wakuku mi ha wo'ire na'akeme, la na'ori honorok mi inhawe man Ya'u wakukuwedi me'eni, ono Ainu'u Papa hopon An mai nahinerre Maya'u. 27 Na'amolia Ya'u hi'i mi akim namkene la namlina namkai naise Ya akin haenhi. Ya ala aki ma namlina namkai eni ki mi, ka naise noho wawan nina, ono noho wawan nina ka namkene. Ende yon ma'irhu la yon mamkauk haida-haida. 28 Mim derne Ya a'aheniyedi me'e na'ahenia, ‘Ya ala'a me'e, maa Ya'u wali wali'ur mai ki mi.’ Lo'o mi maramyaka Ya'u kokkoo, wa'an rehi mi akim nahuwa'an hurinohi Ya ala'a Ainu'u Pape ono Ainu'u Pape kulu narehi lapa narehi Maya'u. 29 Ha man Ya'u konohinohi mi eniyenihe ka namwali makun, maa Ya'u konohi mi leke lere mim do'on ha eniyeni namwali mi akim naili'il Maya'u kokkoo! 30 Leken kame'el Ya'u wakunu noro mi, ono Hayakyak Makromon ma nodi molollo noho wawan eniyeni na'akeki mai me'e. Ai ka nodi molollo Maya'u, 31 maa ha eniyeni na'akeme namwali leke ri mormori noho wawan rauroin nahenia Ya aramyaka Ainu'u Papa la Ya'u hi'i ha wo'ira na'akeme man Ainu'u Papa hopon Ya'u hi'i. Mai kamharedi onno eni kala'a here.”
Yesus namwali anggur ono ma namlolo
1 Yesus nala wanakunu naho'ok na'ahenia, “Ya'u eni anggur ono ma namlole la Ainu'u Pape penia ma nadiyaka anggur kirna onneni. 2 Mi eniyenihe mamwali Ya'u hanan, la hanan ma kan woi Ainu'u Papa sopoledi, la hanan man woi, Ai na'amou leke eren wowoi. 3 Enla mi eniyenihe mim mouwedi me'e, ono Ainu'u wanakunu man Ya ala ki mi na'amouwedi mi me'e. 4 Yono mi mako'u nano Maya'u, la Ya'u ka ako'u mi haenhi. Lo'o auhana ida pakiyedi nano anggur onno, auhana onne kan woi me'e, maa auhana man minle anggur onno onne penia man woi eni. Namnenehe naise onne lo'o mi mako'uwedi Maya'u, minim hini'i wenewhe man wa'an kaale lolo Makromod Lalap kalarna, maa lo'o mamkene min noro Maya'u, minim hini'i wenewhe man wa'an aile, de maise au hanan man woi ma'aruru. 5 Ende Ya'u eni aise anggur onno la mi maise anggur hanan, de inhoi ma namkene minwuku noro Maya'u, la Ya amkene minwuku noro ai haenhi, ai onne hi'i ha man ma'aruru naise anggur hanan ma woin parinu. Lo'o mi kam minwuku noro Maya'u, mi kam hi'i haida man wa'an. 6 Inhoi ka namkene minwuku noro Ya'u, ai onne naise au hanan ma kan woi, de kekiyedi nano onno, na'amoli loiwuku, napro'uk mene harne. 7 Lo'o mi mamkene minwuku noro Maya'u, la mim horhorok Ainu'u wanakunu man Ya'u wakukuwedi ki mi me'eni, inhawe man mi mapanak nano Ainu'u Pape Ai nala. 8 Mi maise au hanan man woi nammori onne, de lere ri mormori do'on minim morimori man ma'aruru, hi ra'uli rasa'a Ainu'u Papa, la minim morimori man wa'an naise onne nodi kunukunohi nahenia namlolo kokkoo mi mamwaliyedi ri man lernohi Maya'u me'e. 9 Ainu'u Papa naramyaka Ya'u, la Ainu'u raramyaka ki mi naise Ainu'u Papa haenhi, de wa'an rehi mi mamkene lolo Ainu'u raramyake mamani haenhi. 10 Lo'o mim hi'i wewhe Ainu'u keneri hono'ok, mi mamkene lolo Ainu'u raramyaka, naise Ya'u hi'i wewhedi Ainu'u Papa Nin keneri hono'ok la Ya amkene lolo Ainina raramyaka haenhi. 11 Ya'u konohi mi panaeku eni na'akeme leke mi akim nahuwa'an wake'e naisa Ya akin nahuwa'an wake'e haenhi, penia minim soksok murmura penpenu kemkemen. 12 Ainu'u keneri hono'ok heheni: Mi ida ma naramyaka ida naise Ya aramyaka mi haenhi. 13 Inhoi ma ne'enohi nala kemen maki herre walin leke yon walin maki, ainin raramyaka walin onne narehi nalewen na'akeme. 14 Lo'o mim hi'i wewhe Ainu'u keneri hono'ok eni, mi mamwaliyedi I walin me'e. 15 Ka apolu mi hophopon me'e ono ri ma namwaliyedi hophopon onne ka nauroin makromon nin panaeku ida me'e, maa Ya apolu mi I wal'uhe, ono Ya'u konohiyedi mi me'e panaeku na'akeme man Ya'u derne nano Ainu'u Pape. 16 Mi kam nili Ya'u, maa Ya'u nili mi, la Ya'u penia hopon mi lam hi'i hini'i wenewhe ma nodi ihin ennen man ma'aruru, naise auhana man meur de woiwoi mamani. Lo'o mim hi'i heheni, inhawe man mi mapanak modi Ya'u naran, Ainu'u Papa nala ki mi. 17 Ende Ya ala ki mi keneri hono'ok eniyeni: Mi ida ma naramyaka ida.”
Noho wawan kar suk Yesus, de kar suk man lernohi enihe haenhi
18 “Lo'o noho wawan kar suk mi, yon hamlinu nahenia nonolu eni noho wawan kar suk Ya'u haenhi. 19 Lo'o mi eni mamwali noho nin ri, namlolo kokkoo noho wawan naramyaka mi. Enimaa Maya'u penia nili mi nano noho eni leke mi mamwali Ainu'u ri aimehi, la ka mamwali noho wawan nine, de noho wawan akin apinha ki mi mamani. 20 Horhorok inhawe man Ya'u konohiyedi mi me'e, ‘Ma namwali hophopon ka narehi nalewen makromon.’ Ende lo'o rin hi'i apinpinhedi Ya'u mai noho eni wawan me'e, onne nin panaeku namlolo kokkoo hir hi'i apinpinha mi haenhi. Lo'o hir kokala Ainu'u wanakunu, onne nin panaeku hi lo'o kokala minim wanakunu haenhi. 21 Hir hi'i apinpinha mi ono mim lernohi Ya'u ma namwali Makromod Lalap Anan. Hir hi'i heheni mi ono ka rauroin Ai man hopon Ya'u mai noho wawan eni. 22 Lo'o Ka'u mai konohi Makromod Lalap Nina panaeku, Makromod Lalap ka nala sala hi, maa Ya'u mai noho wawan konohiyedi Makromod Lalap Nin panaeku hi me'e, maa ramhene kokale, de namlolo kokkoo hir sala. 23 Inhoi namhene kokala Ya'u, namhene kokala Ainu'u Pape haenhi. 24 Lo'o Ya'u ka'u hi'i tanada man ri kan dodo'onnale makun lolo hi kalarna eni, Makromod Lalap ka nala sala hi. Hir sala wake'e, ono do'onedi Ainu'u hini'i wenewhe nammori onne me'e, maa ramhene kokala Yo oro Ainu'u Pape. 25 Onne na'akeme namwali leke na'akuku na'anokor inhawe man horhorok aile hirira Horok Lape ma na'aheni, ‘Ka'u hi'i salida hi, Ya'u hi'i ha man wa'an mamani, maa hi ramhene kokala Maya'u.’ 26 Lere man mai, Man Paku mi mai nano Makromod Lalap, la An konohi mi ha ma na'ono Maya'u. Ai onne namwali Roh Kudus, la Ya'u hopon An mai nano Makromod Lalap leke paku mi. An konohi mi panaeku ma namlolo wake'e, la An konohi mi ha ma na'ono Maya'u haenhi. 27 Enla mi lam konohi ri ha ma na'ono Maya'u haenhi, ono nano lere dedesne Ya'u mai noho wawan, mi moro Ya'u ma'alono mamani.”
1 “Ya'u konohi ha eniyeni na'akeme ki mi leke yono mim lari nano minim aki ma naili'il Maya'u eni. 2 Ka nalo'ol lo'o ri nohiyedi mi nano Yahudi rir kerei, la lere man mai ri ma nesne mi onnenihe pene'ek rir hini'i wenewhe onne ilitolle Makromod Lalap. 3 Hir hi'i heheni ono ka rauroin Ainu'u Pape, la ka rauroin Ya'u haenhi. 4 Enimaa Ya'u wakunu na'ono apinpinha wo'operperi ma na'ikeki mai onne, leke lere ha onne na'akeme namwali, mi ka mamka'uk ono Ya'u konohiyedi mi me'e.”
Roh Kudus nala ruri pe'el ri ma akin naili'il Kristus
“Lere nonolu Ya'u ka'u konohi ha onneni ki mi ono Yo or'oro mi makun. 5 Enimaa ors eni na'akeki Ya'u wali laa Ainu'u Pape man hopon Ya'u mai noho wawan, la nano mi na'akeme ri mahaku ka na'ukani Ya'u na'ahenia, ‘Mala'a ewi?’ 6 Mi ka ma'ukani haida, maa mi akim woir rehi ono Ya'u konohiyedi mi Ya ala'a me'e. 7 Enimaa Ya'u konohi mi ha ma namlolo kokkoo: Wa'an rehi Ya ala'a here, leke namwali ha man wa'an ki mi, ono lo'o ka ala'a, Roh Kudus kan mai paku mi. Maa lo'o Ya ala'a, Ya'u hopon Roh Kudus mai ki mi. 8 Enla lere Roh Kudus mai An kukunohi noho wawan eniyeni inhawe ma namlolo noro inhawe man sala, leke hi rauroin hir sala ono hir hi'i dohohala, la hi rauroin inhawe ma namlolo lolo Makromod Lalap kalarna, noro inhawe ma namwali lere Makromod Lalap ho'ok kail ri mormori noho wawan na'akeme. 9 An konohi nahenia ri mormori hi'iyedi dohohala me'e ono hi akin ka naili'il Maya'u. 10 Enla An wakunu nahenia Ainu'u hini'i wenewhe namlolo kokkoo lolo Makromod Lalap kalarna. Enla rin do'on nahenia onne namlolo ono Ya ala'a leke min wewerre noro Ainu'u Papa, la lere onne mi kam do'on Ya'u me'e. 11 Enla An kukunohi nahenia lere man mai Makromod Lalap ho'ok kail noho wawan eni, ono naledi hunukum Hayakyak Makromon ma nodi molollo noho eni wawan. 12 Ainu'u panaeku nammori aile man Ka'u wakunu ki mi makun, ono ors eni mi honorok akin ka naruri kokale, maa kan hi'i haida. 13 Roh Kudus mai mene An kukunohi mi leke mauroin panaeku ma namlolo na'akeme. Ai ka nodi Nin panaeku aimehi wakuku mi, maa An wakuku inhawe An dederne nano Makromod Lalap la kukunohi mi inhawe ma namwali lere man mai. 14 Ai na'akulu na'alap Maya'u haenhi, ono An konohi mi Ainu'u wanakunu na'akeme. 15 Ha wo'ire na'akeme Ainu'u Pape Nina, namwali Ainu'u haenhi. Onne penia Ya aheni inhawe man Roh Kudus konohi mi onne An kokale nano Maya'u.”
Wewerek pananake noro aki ma nahuwa'an
16 “Ka nalo'ol mi kam do'on Ya'u me'e, maa ka nalo'ol nano lere onne, mim do'on Ya'u wali'ur.” 17 Yesus wakunu horu ne, Nina man lernohi pakunohi ida ma ne'el ida na'ahenia, “Hi'ihipenia Ai na'aheni, ‘Ka nalo'ol kam do'on Ya'u me'e la ka nalo'ol nano lere onne do'on Ya'u wali'ur?’ La hi'ihepenia Ai na'aheni wali'ur, ‘Onne namlolo ono Ya ala'a Ainu'u Pape.’ ” 18 Man lernohi pakunohi ida ma na'ukani ida mamani na'ahenia, “Nin wanakunu, ‘Ka nalo'ol me'e onne,’ ra'ahewie? Ai ka mauroin Ainin panaeku inhawe?” 19 Yesus nauroin nahenia hi raram nodi ra'ukani Ainin wanakunu idedi onne nin panaeku inhawe, de Ai na'aheni, “Idedi Ya aheni, ‘Ka nalo'ol lo'o kam do'on Ya'u me'e, maa ka nalo'ol nano lere onne mim do'onedi Ya'u wali'ur.’ Mi lo'o ka mauroin panaeku onne makun? 20 Loi honorok wawa'an Ainu'u panaeku ma na'ono eniyeni: Lere Ya ala'edi, mi akim sus wake'e la mi mahere, maa ri mormori noho wawan soksok murmura mamani. Lere onne lo'o mim sus rehi, maa mi akim man sus onne herre wali'ur namwali akin ma nahuwa'an wake'e! 21 Ik kala wanakunu naho'ok nano maeke ma na'ikeki moriyana me'e. Ai kemen apinha wake'e de nahere wakaukau, maa moriyedi anan ne, an hamlinuwedi nin apinhe me'e, la ai akin nahuwa'an wake'e ono moriyedi anan me'e. 22 Onne naise mi haenhi, ono ors eni mi akim sus rehi, maa lere Ya'u pakromo noro mi wali'ur, mi akim nahuwa'an wake'e, la ri mahaku ka naruri nahoro minim soksok murmure man aile mi akim me'e. 23 Rakan lere onne mi ka ma'ukani Ya'u haida me'e. Horhorok Ainu'u nou ma na'ono eniyeni: Inhawe man mi mapanak nano Ainu'u Papa modi Ya'u naran, Ai nala ki mi. 24 Nano nonolu rakan ors eni mi ka modi Ya'u naran mapanak haida nano Ainu'u Pape, maa ors eni mapanak here, la Ai nala ki mi leke mi akim penpenu kemkeme la nahuwa'an wake'e. 25 Ya'u konohiyedi mi ha eniyenihe na'akeme nair wanakunu naho'ok, maa ka nalo'ol Ka'u wakunu heheni me'e. Lere onne Yo odi wanakunu man mouropo konohi mi ha ma na'ono Ainu'u Pape. 26 Rakan lere onne mi mehe modi Ya'u naran mapanak nano Ainu'u Papa. Lo'o Ka odi minim napanak laa Ainu'u Pape, kan hi'i haida, 27 ono Ainu'u Pape naramyaka rehi mi. Ai naramyaka mi ono mi maramyaka Ya'u, la mi akim naili'il Ya'u de mauroin nahenia Ya'u eni mai nano Ai. 28 Ya'u mai nano Ainu'u Papa leke minle noho wawan eniyeni, maa ors eni Ya amhara noho wawan wali laa Ainu'u Pape.” 29 Kame'ede man lernohi pakunohi enihe re'el Yesus, “Ma'aruru! Ors eni Papa wakunu ka nodi wanakunu naho'ok me'e, maa wakunu mouropo idewe! 30 Ai mauroin nahenia Papa nauroin ha wo'ira na'akeme, de lo'o ai ka ma'ukani haida makun, Papa nauroinedi ainim na'ukankani na'akeme. Onne nodi kunukunohi mayai nahenia namlolo kokkoo Papa mai nano Makromod Lalap!” 31 Yesus walha na'ahenia, “Ende ors eni mauroin nahenia mi akim naili'iledi wawa'an me'e? 32 Horhorok! Lere man mai mi dohodoho lari wali wali'ur laa minim nakar, maa Ka'u memehedi ono Ainu'u Pape norle'ule'u norwaliwali Ya'u mamani, la namlolo kokkoo lere onne rakanedi me'e. 33 Ya'u konohi eni na'akeme ki mi leke mi akim namkene la namlina namkai mamani. Memen lolo noho wawan eniyeni, mim lernala apinpinha wo'operperi mamani, maa ma'alapa mi akim la yon mamka'uk, ono Ya'u rehiyedi noho wawan nina molollo me'e!”
Yesus hi'i lir napanak nina man lernohi pakunohi enihe
1 Yesus konohi ha wo'ire na'akeme onne horu, An niliha'a laa wawan la hi'i lir napanak na'aheni, “Pape, lere alam man Pape ninili rakanedi me'e! Ya apanak Pape ma'akulu ma'alapa Ya'u, Papa Anan, lolo ri mormori kalarna, leke Ya'u, Papa Anan, a'akulu a'alapa Papa haenhi. 2 Pape kikanedi Ya'u leke odi molollo ri mormori noho eni wawan, leke Ya ala or'ori dardari ma kan horu hi man Pape naledi Maya'u me'eni. 3 Or'ori dardari man ma'aruru ma kan horu nin panaeku heheni: Ri man lernala or'ori dardari ma kan horu rauroin kokkoo Makromod Lalap ma namlolo wake'e, la Ai onne ida mehe, namehin kaale. Enla hi rauroin Ya'u eni, Yesus Kristus man Makromod Lalap hopon mai eni. 4 Pape, Ya a'akulu a'alapedi Pape lolo noho eni wawan ono Ya'u hi'i na'ahoruwedi honowok man Pape hopon Ya'u hihi'i eni. 5 Enla Ya apanak Pape ma'akulu ma'alap Maya'u lolo Papa leken kalarna, leke Ik min lolo siksika lerlere raram wali'ur naise nonolu lere noho wawan ka namwali makun. 6 Pape naledi Num ri man minle noho wawan eniyeni Maya'u, la Ya'u konohiyedi hi panaeku ma na'ono Papa. Kokkoo, hi ramwali Num ri nano nonolu, la Papa nala hi Maya'u, la hir derne rakaniyedi Pape Lirna Wawan me'e. 7 Ors eni hi rauroinedi nahenia ha wo'ira na'akeme man Papa nala Maya'u, namlolo kokkoo mai nano Papa, 8 ono Ya ala hi wanakunu na'akeme man Papa nala Maya'u. Hir kokala wawa'an Ainu'u wanakunu onne, la rauroinedi kokkoo nahenia Ya ano Ainu'u Pape, la hi akin naili'il Ya'u de rauroinedi Pape man hopon Ya'u mai noho eni. 9 Pape, Ya'u hi'i lir napanak hi mehe. Ya'u ka'u hi'i lir napanak noho eni na'akeme, maa Ya'u hi'i lir napanak mehe ri man Pape nanala Maya'u enihe, ono hi onne penia Pape Nina ri. 10 Ainu'u ri na'akeme ramwali Papa Nin ri haenhi, la Papa Nin ri ramwali Ainu'u haenhi, la nano hi Ya'u lernala ul'uli sasa'a man lap narehi. 11 Ors eni Ya'u mai Pape, de Ka'u minle noho wawan me'e, maa hi aile noho wawan makun. Pape Man Moumou Dewdewe, Ya apanak Papa modi Papa Nin molollo man mamalle Maya'u nadiyaka hi wawa'an, leke hi ramwali mahaku, naise Yo oro Pape mahaku haenhi. 12 Ler Yo or'oro hi makun, Yo odi Papa Nin ke'eke'el an'anhe man Papa nala Maya'u leke adiyaka hi wawa'an, la nano hi ri mahaku kan molu, naukara ai man rakineriyedi nano nonolu me'e. Ai onne moluwedi me'e, leke na'akuku na'anokor horhorok man aile Horok Lape raram. 13 Ors eni Ya'u mai Pape, maa Ya'u wakunu ha eniyeni mene Ya amhara noho wawan eni, leke Ainu'u soksok murmura aile hi akin, de hi akin nahuwa'an wake'e naise Maya'u. 14 Ya'u loikaruwedi Pape Lirna Wawa'an hi me'e, la noho wawan kar suk hi ono hi ka ramwali noho nine ri me'e, naise ka amwali noho nine ri haenhi. 15 Ka apanak Pape naledi hi nano noho eni wawan, maa Ya apanak Pape nadiyaka hi wawa'an leke yon Hayakyak Makromon man ailanne onne nano'onyak hi. 16 Hi ka ramwali noho eni nine, naise Ya'u ka amwali noho nine haenhi. 17 Ya apanak Papa nodi Lirna Wawan ma namlolo wake'e hi'i hi ramwali Pap Nin ri mememen man moumou dewdewe. 18 Pape hopon Ya'u mai noho wawan, de namnenehe Ya'u hopon hi laa ri mormori noho wawan haenhi. 19 Ya ala I kem'u Papa, la lernohi Pape Nina honorok aki mehe, leke hi onne ramwali Pape Nin ri mememen man lernohi O mamani, ono hi akin naili'il Pape Lirna Wawan ma namlolo eni.”
Yesus hi'i lir napanak ma akin naili'il lolo ewi-ewi
20 “Pape, Ya'u hi'i lir napanak hi, maa onne kan mehe, Ya'u hi'i lir napanak ri na'akeme ma akin naili'il Maya'u, la man dernedi Ainu'u man lernohi pakunohi enihe rir wanakunu ma na'ono Maya'u haenhi. 21 Ya apanak Pape hi'i hi ramwali mahaku naise Yo oro Papa mamwali mahaku haenhi. Ya apanak hi roro Maika kamwali mahaku haenhi, leke noho wawan na'akeme rauroin nahenia Pape hopon Ya'u mai noho wawan. 22 Ya a'akulu a'alap hi, naise Papa na'akulu na'alapedi Maya'u, leke hi ramwali mahaku naise Maika haenhi. 23 Yo oro hi mamwali mahaku, la Yo oro Pape mahaku haenhi, leke namlolo kokkoo hi ramwali mahaku, de noho wawan eniyeni do'on rauroin nahenia Pape man hopon Ya'u mai, la Pape naramyak hi naise naramyaka Ya'u haenhi. 24 Pape, Ya apanak leke ri man Pape nala Maya'u enihe, hir laa Ainu'u onno min wewerre noro Maya'u, leke hir do'on Ainu'u siksika lerlere man Pape mehe nala Maya'u, ono Papa penia ma naramyak Maya'u nano lere noho eni ka namwali makun. 25 Papa penia molololo onno! Kade noho wawan eniyeni ka rauroin Pape, maa Ya auroiroin Papa, la Ainu'u man lernohi pakunohi enihe rauroiroin nahenia Pape hopon Ya'u mai. 26 Ya'u loikaruwedi hi panaeku ma na'ono Pape me'e, la Ka'u ren hi'i onne, leke Papa Nin raramyaka Maya'u min hi raram, la Ya'u min hi raram haenhi, ono Yo oro hi mamwaliyedi mahaku me'e.”
Lere kele Yesus
1 Yesus hi'i lir napanak horu, Ai noro Nina man lernohi pakunohi enihe deul oir wauwau Kidron. Lolo enne kirnida aile man penpenu noro au'ono zaitun. Enime'ede Yesus noro Nina man lernohi pakunohi enihe rala'a kirne onne raram. 2 Yudas ma na'olu Yesus onne nauroiroin kirna onne haenhi, ono Yesus noro Nina man lernohi pakunohi enihe radedem lawuku lolo onne. 3 Ende imam-imam lalap roro ri Parisi enihe rapanak Roma rira ma nasala ke'urauk enihe muku ida noro idewe ma nadiayake rir Romleu Lap lar kele Yesus, la Yudas ma norkaru hi laa kirna onne. Hi na'akeme rodi ilak raa, obor, noro wadu. 4 Yesus nauroinedi ha wo'ire ma namwali Ai kemen, de lan pakromo noro hi la na'ukani, “Mi manoin inhoi?” 5 Hi ra'aheni, “Ai manoin Yesus ri Nazaret onne.” Yesus walhe, “Ya'u eni Ai.” 6 Yesus wakunu heheni, idewe hi na'akeme so'o kilili'ur rala wali yawa. 7 Kame'ede Ai na'ukani wali'ur, “Mi manoin inhoi?” Hir walhe, “Ai manoin Yesus ri Nazaret onne.” 8 Yesus na'aheni wali'ur, “Ya a'aheniyedi Ya'u eni Ai. Lo'o namlolo kokkoo manoin Ya'u, hurinohi Ainu'u man lernohi pakunohi enihe rala'a here.” 9 Onne namwali leke na'akuku na'anokor Yesus Nin wanakunu ma na'ahenia, “Ya adiyaka wawa'an ri na'akeme man O mala Maya'u, leke yon mahaku molu.” 10 Kame'ede Simon Petrus nasalsala nina raa de nodi dare imam man kulu narehi nin hophopon ida me'ede kilinna wali malanna nadiyauredi. (Hophopon onne naran Malkus.) 11 Yesus ne'el Petrus, “Heih! Kowosedi numa rae! Lo'o ka mauroin nahenia Ye e'enohiyedi me'e kokala apinpinha wo'operperi man Ainu'u Pape naledi Maya'u me'e.” 12 Kame'ede Roma nina ma nasala ke'urauk enihe roro rira uluwakun noro idewe ri Yahudi ma nadiyaka Romleu Lape onnenihe, hir kele Yesus wukue. 13 Hi rodi Yesus laa Hanas, ono Hanas onne Kayapas panin, la anna onne Kayapas namwali imam man kulu narehi. 14 Kayapas onne nonolu konohi Yahudi rir man panulu enihe nahenia wa'an rehi ri ida maki herre ri nammori.
Petrus na'aheni ka nauroin Yesus
15 Simon Petrus noro Yesus Nina man lernohi pakunohi ida lernohi Yesus lolo kili'urn. Lere onne imam man kulu narehi nauroinedi man lernohi pakunohi ida onne, de ainin ri hurinohi ai lernohi Yesus laa nin nikoin. 16 Enimaa hi ka rauroin Simon Petrus, de an minedi paharne na'urani takin nin nika makan, hehen nanumene man lernohi pakunohi namehin onne lan napanak maeke ma nadiyaka nike, de hurinohi Petrus maiyedi raram haenhi. 17 Kame'ede maeke onne ne'el Petrus na'ahenia, “Heih! O eni Yesus Nina man lernohi pakunohi haenhi?” Petrus na'aheni, “Ka! Ya'u ka!” 18 A'alam onne noho rinna de ma nadiyaka enihe roro man howok lolo onne, hir hunuku aiye de ramririnu. Enla Petrus mai namrinu aiye wewerre.
Imam lalape man kulu narehi na'ukani Yesus
19 Enine imam man kulu narehi na'ukani Yesus, “Inhoi namwali O Num man lernohi pakunohi enihe? Om wakuku inhawa?” 20 Ende Yesus walhe, “Ka'u suwarala Ainu'u wanakuku, maa nadedem Ya'u wakuku mouropo lolo heri kalarna ma nadedem lawuku lolo Yahudi rir kerei-kerei noro Makromod Lalap Nin Romleu Lap. 21 Alhi'ihepe ma'ukani Ya'u heheni? Wa'an rehi ma'ukani ri man derne Ainu'u wanakuku onne. Hi rauroinedi inhawa ma nadedem Ya'u wakukue.” 22 Yesus wakunu heheni horu, ma nadiyaka ida pahar Yesus oin makan la ne'el na'ahenia, “Alhi'ihepe Om wakunu heheni imam man kulu narehi eni!” 23 Yesus walha, “Lo'o Ainu'u wanakunu eni saledi, kene kukul inhawe man sale, maa lo'o Ainu'u wanakunu eni namlolo, hi'ihepenia om pahar Ya'ue?” 24 Kame'ede Hanas hopon rodi Yesus laa Kayapas ma namwali imam man kulu narehi, la Ai liman nawinuknuku makun.
Petrus na'aheni ka nauroin Yesus wali'ur
25 Petrus mahan namrinu aiye makun, ri ne'el ai na'ahenia, “Yonde o eni Yesus Nina man lernohi pakunohi harome?” Maa Petrus na'aheni, “Ka! Ya'u ka!” 26 Enine imam man kulu narehi onne nin hophopon ida mai ne'el Petrus na'ahenia, “Idedi ya'u do'odo'on o moro Ai wewerre lolo kirna onne!” Hophopon onne walin penia man Petrus dara kilinneni. 27 Petrus na'aheni, “Maya'u ka!” Idewe manu kokoroiyedi.
Rodi Yesus laa Pilatus
28 Rakan oreki noho roropo ne, Yahudi enihe rodi Yesus nano Kayafas nin nakar laa gubernur Roma nina nakar. Lere onne Yahudi enihe ramhene laa gubernur nina nakar raram ono ai ka namwali ri Yahudi, de hi ramka'uk ha man luli aile lolo onne lo'o ra'amorso kemen. Rira agame nina holoor halauk hopon ri yon na'urani ri ma ka namwali Yahudi, kalo'o kar lernohi ya'an yomun Lere Alam Lalap Paska. 29 Ende Pilatus laa paharne na'ukani ri Yahudi enihe na'ahenia, “Ri eni hi'i inhawe man sala, penia mim tumdesne Ai?” 30 Hi ra'aheni, “Lo'o Ai kan sala, alhi'ihepe ai modi mai pape?” 31 Enime'ede Pilatus na'aheni, “Mim mehe male leke moro laa kekrohu Nina sale lernohi minim agame nina keneri hono'ok.” Enimaa hi ra'aheni, “Ainima molollo kaale hukumesne Ri eniyeni.” 32 Onne namwali leke na'akuku na'anokor Yesus Nin wanakunu nonolu onne ma na'ono Nin makimaki. 33 Kame'ede Pilatus wali laa raram, mene napolu Yesus mai na'ukanie, “Hi'ihewi? O eni Yahudi rira Raie?” 34 Yesus na'aheni, “Papa na'ukani heheni nodi nin panaeku mehe, ee ri namehin rir panaeku?” 35 Pilatus walhe, “Ka amwali ri Yahudi! Onum ri mememen noro num imam lalap enihe penia rodi O mai maya'u! Om hi'i inhawe penia rodi o maie?” 36 Yesus na'aheni, “Ya amwali rai, maa ka odi molollo lolo noho eni wawan. Lo'o Ya amwali rai ma nodi molollo lolo noho wawan eniyeni, Ainu'u hophopon enihe hi'i ara leke yon ri Yahudi enihe kele Maya'u, maa Ainu'u molollo kan mai nano noho eniyeni.” 37 Enine Pilatus na'ukani wali'ur, “Ende O mamwali Raie?” Yesus ne'el ai na'ahenia, “Pap mehe na'aheniyedi me'e Maya'u eni Rai. Onuma wanakunu namlolo. Mori Ya'u mai noho wawan amwali Rai leke kukunohi ri noho wawan eniyeni panaeku ma namlolo kokkoo lolo Makromod Lalap kalarna. Inhoi raram nodi derne panaeku ma namlolo, hi onne derne rakani Ainu'u wanakuku.” 38 Pilatus na'ukani, “Ik ri mormori mehe, de hi'ihehewi leke kauroin kokkoo inhawe ma namlolo enie?”
Pilatus nahehe huriyedi Yesus, maa heri ramhene, de Yesus lernala hunukum makmaki
Kame'ede Pilatus mai paharne ne'el Yahudi enihe na'ahenia, “Ya'u po'on ri eni nina sale kaale, 39 maa nadedem rakan Lere Alam Lalap Paska mi mapanak ya'u huri ri ida namhara nano bui raram. Ende hi'ihehewi? Minim panaeku ya'u huri ‘Yahudi Nin Rai’ eniyeni ki mi, ee ka?” 40 Ideweni na'akeme wakau ra'aheni, “Yono, yono huri Ai! Na'amoli huri Barabas! Barabas onne namwali ri ailanna ma nawa'u ri leke yon derne rakani Roma nina molollo.”
1 Pilatus noro Yahudi wakunu horu ne, an hopon ke'urauk enihe riuk rerhe Yesus. 2 Enine ke'urauk onnenihe nanau dupal rururi ida nanumene rala loile Yesus uluwakun. Onne horu hi rala rai nina nainair nanaru mere au'au ida Yesus nair. 3 Eni nanumene hir mai Yesus kalarne mamani ra'aheni, “Hiyene arore ki O, Rai Yahudi O!” Horu ne, hir pahar kili'ur kalari oin makan. 4 Horu Pilatus laa paharne wali'ur na'aheni heri man minle paharn, “Po'onala! Na'amolia yo odi Ri eni mai ki mi leke mi mauroin kokkoo nahenia ka'u lernala Ri eni Nina sale!” 5 Kame'ede Yesus laa paharne nairedi dupal rururi la rainedi rain nanaru mere au'au nanumene Pilatus na'aheni, “Po'onala, ri onne mai me'e!” 6 Idewe imam-imam lalap roro ma nadiyaka Romleu Lapa enihe po'onedi Yesus ne, hir wakau, “Wairesne here! Wair lolo au kekiyowok here!” Enimaa Pilatus na'aheni, “Mai mala Ai here leke mi mehe modi laa wairesne ono ya'u ka'u do'on ri eni nin salida!” 7 Ri Yahudi enihe walhala Pilatus ra'aheni, “Lernohi ainim agame nin keneri hono'ok, kan wa'an ri na'aheni ai onne Makromod Lalap Anan. Keneri hono'ok ida aile man hopon resnedi ri onneni. Ende Ai onne sala wake'e ono na'aheni Makromod Lalap Anan Ai!” 8 Pilatus derne hi ra'aheni heheni, idewe ai eren namkaka'uk me'e, 9 de laa wali'ur raram na'ukani Yesus, “Kii O manina ewie?” Maa Yesus kan walhe. 10 Pilatus na'ukani wali'ur, “Alhi'ihepe O kam wakunu! Lo'o ka mauroin yo odi molollo huriyedi O, la yo odi molollo wairesne O haenhi?” 11 Yesus na'aheni, “Lo'o Makromod Lalap ka nala molollo, onuma molollo kaale hi'i haida Ya'u kemen, de ri ma nala Ya'u kani ki o, hi onne rira dohohale nammori rehi ki o.” 12 Pilatus derne Yesus na'aheni heheni ne, idewe ai nanoin kalla leke huri Yesus, maa Yahudi enihe wakaukau mamani, “Makrom'e, makrom'e, lo'o om huri Ri onneni, makrom'u ka noro Kaisar lawuku me'e. Ri man mehen kikan kemen namwali rai, ai onne penia Kaisar nin arwali!” 13 Pilatus derne Yahudi ra'aheni heheni, an hopon Yesus laa paharne namriri lolo heri kalarna mene ai naikoro lolo hono'ok kanail nin kadere leke nala nin kenekrohu. Nin kadere rodi ho'ok kail onne aile lolo onno man wekel ‘Onno Rodi Waku Hi'ie’, la lolo wanakunu Ibrani wekel ‘Gabata’. 14 Lere onne na'ikeki riuk idaweli woro'o lere u'ulu me'e, la ri maha ra'akene hanana'an ono oreki Lere Alam Lalap Paska. Enine Pilatus ne'el Yahudi enihe na'ahenia, “Ai eni penia minim Rai.” 15 Enimaa hir wakau ra'aheni, “Mesnediye! Mesnediye! Rodi laa wairesnedie lolo au kekiyowoke here!” Enine Pilatus wakunu wali'ur, “Mi mapanak ya'u wairesne minim Raie?” Enimaa imam lalap enihe ra'aheni, “Ainima rai Kaisar mehe, namehin ka!” 16 Kame'ede Pilatus nala Yesus kanile hi leke rodi laa roho wair lolo au kekiyowok.
Wair Yesus lolo au kekiyowok
Ende ke'urauk onnenihe rala Yesus nano Pilatus rodi rala'a me'e. 17 Yesus mehe na'uwara Nina au kekiyowok, la hi rala'a laa onno ma nadedem wekel ‘Onno Ma Naisa Uluwaku Rurna’ la lolo wanakunu Ibrani ra'ahenia ‘Golgota’. 18 Hir rakan Golgota mene hir wairesne Yesus noro ri woro'o haenhi, Yesus minle toro la woro'o onnenihe ida min mariri la ida min malanna. 19 Pilatus hopon horok lolo papan deulana ida wanakunu ma nahenia: Yesus Ma Nano Nazaret, Yahudi Rir Rai. Horu ne, roho papan onne uluwakun wawan lolo Nina au kekiyowok eni. 20 Ri Yahudi nammori lese honorokana onne ono hir wair Yesus lolo onno ma kan ko'u nano kote, la hir horok rodi wanakunu Ibrani, Latin noro Yunani. 21 Enime'ede imam lalap enihe re'el Pilatus na'ahenia, “Yom horok heheni, maa wa'an rehi horok na'aheni, ‘Ri eni na'aheni Ai namwali Yahudi Rir Rai.’ ” 22 Enimaa Pilatus na'ahenia, “Yono rin herre inhawe man ya'u hohorok eni.” 23 Ma nasala ke'urauk onnenihe wair Yesus horu ne, hi rala Nina nainair de hir ha'ar namwali wo'akka leke dohodoho lernala, maa kar ha'ar Nina rain nanaru ono ramhene sirriki. Rain nanaru onne ma'aruru la na'alehe honourn, ono kenne me'ede lisar mahaku mehe. 24 Kame'ede ke'urauk onne ida ma ne'el ida, “Yono ik sirriki rain nanaru eni. Mai ik hi'i undi leke kauroin inhoi man lernale.” Onne na'akeme namwali leke na'akuku na'anokor horhorok man aile Horok Lap raram ma na'ahenia, “Na'amoli hir ha'ar Ainu'u nainair la hir hi'i undi leke rauroin inhoi lernala Ainu'u rain.” Ende ke'urauk onnenihe rodi Yesus Nin rain nanaru onne hi'i undi me'e. 25 Enine Yesus inna, intono, Maria ma namwali Klopas hono, noro Maria Magdalena, hi ramriri ra'urani Yesus Nin au kekiyowok. 26 Yesus do'on Nina mama noro Nin man lernohi pakunohi man Ai nararamyaka onne ramririri wewerre aile lolo onne, la Ai ne'el woro'ohe na'ahenia, “Mame, ai onne o anum.” 27 Kame'ede Yesus ne'el man lernohi pakunohi onne eni, “Pa'e, ai onne onum mame!” Nano lere onne me'ede, man lernohi pakunohi onne napanak Yesus ine min nin nakar.
Yesus maki
28 Onne horu, Yesus nauroin nahenia An hi'i na'ahoruwedi honowok na'akeme man Makromod Lalap naledi Ai me'eni, la Ainin panaeku na'akuku na'anokor inhawe man aile Horok Lap raram, de Ai na'aheni, “Ya'u marouwedi me'e.” 29 Lolo onne anggur man ma'alinu aile de hi rala sawar ku'ule nanumene wukule au hisop rala soru Yesus nuran. 30 Yesus kimis anggur man ma'alinu onne la na'aheni, “Ainu'u honowok horuwedi me'e!” Enine An kani hamaran laa Makromod Lalap horu, idewe wawuluwedi uluwakun la aran horuwedi. 31 Lere onne ri Yahudi ra'akekene hanana'an ono oreki Alam Renren Warwarna, la Alam Renren Warwarna onne ma na'ono wake'e ono Lere Alam Paska. Ri Yahudi rir agame nahenia kan wa'an ri man maki lolo au kekiyowok nawinainair Alam Renren Warwarna, de Yahudi rir man panulu rapanak Pilatus leke hi'i yakiyedi ri ma nawinair onnenihe ein. Hir hi'i heheni leke pelek maki la rala kopuredi nano au kekiyowok mene rakan Lere Alam Paska onne. 32 Ende ma nasala ke'urauk onnenihe laa hi'i yakiyedi ri woro'o onne ein nolu, 33 maa rakan Yesus, hir po'on makiyedi me'e de kar hi'i yaki ein. 34 Enimaa ke'urauk ida nodi kere kadi Yesus herne, de idewe rare noro oir namhara. 35 Enla ai man mehen do'on ha ma namwali eniyenihe, ai penia man loikaru ki mi, la ai nauroin nahenia nin wanakunu namlolo kokkoo, ono ai mehe do'on ha onne namwali, de mi akim nala nin wanakunu, leke mi akim namkene naili'il Yesus haenhi. 36 Ha onne na'akeme namwali leke na'akuku na'anokor horhorok man aile Horok Lap raram ma na'ahenia, “Nano Ai rurna na'akeme, mahaku kan paki.” 37 Horhorok namehin lolo Horok Lape raram na'aheni, “Hir do'onedi Ai man hir kakadi kemen me'e.”
Ra'akene manaku Yesus ihin kemen
38 Kame'ede Yusup manina Arimatea mai napanak Pilatus nala Yesus ihin kemen nodi laa ra'akene manaku lolo ku'il ma namwali lunne. Yusup eni man lernohi Yesus haenhi, maa ai kan konohi ri ono ai namka'uk Yahudi rir man panulu enihe. Enine Pilatus ne'enohi ainina napanak eni, de Yusup nala Yesus ihin kemen laa na'akene manaku. 39 Nikodemus man mai pakromo Yesus a'alam nonolu onne noro Yusup ra'alono laa rala Yesus ihin kemen. Nikodemus nodi rampa warna-warna man werekne lo'o kilu welikelu. 40 Ende woro'ohe rodi tapi lenan laa komon Yesus kemen noro rampa-rampa onne lernohi Yahudi rir noho honolla. 41 Lere onne kirna ida aile lolo onne ma na'uranrani onno wawair Yesus eni, la lolo kirne raram onne ku'il woruworu ida aile man ri ka nala maki loile makun. 42 Ende Yusup noro Nikodemus rodi Yesus kemen laa loile lolo ku'il ma na'uranrani onne ono na'akeki rakanedi Alam Renren Warwarna me'e, de maha ra'akene ha wo'ira leke yon howok lere onne.
Yesus mori wali'ur
1 Domeku al'alam na'ulawlawak makun, Maria Magdalena nala'a ku'il onne, la an po'on waku lapa rodi el'elek ku'il makan onne napoiyedi laa herne me'e. 2 Ende an lari laa nanoin Simon Petrus noro man lernohi pakunohi man Yesus nararamyake onne. Pakromedi ne, ai na'aheni, “Eih! Ri naledi Makromod ihin kemen me'e, ka auroin aile ewi me'e.” 3 Kame'ede Petrus noro man lernohi pakunohi onne laa tolle ku'il. 4 Woro'ohe larlari, maa man lernohi pakunohi namehin onne pelek rehi, de rakan noluwedi Petrus laa ku'il. 5 Rakanedi ne, an nahirawa po'on laa ku'il raram, do'on tapi man rodi komon Yesus kemen mehe aile, maa kan laa raram makun. 6 Kan maha ne, Simon Petrus rakanedi la idewe laa ku'il raram. An do'on mehe tapi man aile lolo onne haenhi, 7 la an do'on tapi deul rodi wuwuku Yesus uluwakun, maa tapi deul onne nadlunlunna min aimehi. 8 Kame'ede man lernohi pakunohi onne man rakan nolu laa raram haenhi, de do'on mouwedi ha onnenihe na'akeme mene akin naili'il nahenia Yesus mori wali'uredi me'e. 9 Rakan lere onneni hi ka rauroin makun horhorok lolo Horok Lape raram ma na'ahenia, ‘Yesus maki maa mori wali'ur.’ 10 Kame'ede woro'ohe wali laa rira nakar me'e.
Yesus nalhari kemen Maria Magdalena
11 Enimaa Maria Magdalena namriri ku'il kalarna nahehere la nahirawa po'on laa ku'il raram. 12 Enine an do'on hophopon a'am raram woro'o man nair nainair wawarhe, la hi raikokoro aile Yesus Nin namkukuru lole, ida naikoro uluwakun wawan la ida naikoro ein ki'il. 13 Ende hophopon a'am raram onnenihe ra'ukani Maria, “Ine, hi'ihepenia ine nahere!” Maria walha, “Ri naledi i Makrom'u ihin kemen me'e, la ka auroin loile ai ewi!” 14 Maria na'aheni heheni horu ne, an wali kili'ur do'on Yesus namriri aile kili'urne, maa ai ka nauroin onne Yesus. 15 Yesus na'ukani, “Ine, hi'ihepenia mahere? O manoin inhoi?” Maa Maria nauroin nahenia ri onne orkirne de na'aheni, “Pape, yono hi'i pape rei wali'uredi i Makrom'u ihin kemen nano mai eni me'e, Pape konohi ya'u leke laa ale.” 16 Kame'ede Yesus na'aheni, “Maria.” Idewe Maria po'onala Yesus la na'aheni, “Raboni,” napa'ahne, ‘Papa Meser’. 17 Yesus walha na'ahenia, “Ine, yom roule Maya'u, ono Ya'u ka'u ha'a laa wawan laa Ainu'u Pape makun. Wali here, lam konohi I walin na'akeme ma'aheni na'ikeki Ya'u ha'a laa wawan laa Ainu'u Pape ma namwali minim Pape haenhi, laa I Makrom'u ma namwali mi Makrommu haenhi.” 18 Kame'ede Maria wali lan konohi Yesus Nin man lernohi pakunohi enihe na'ahenia, “Heih! Ya'u mehe odi mak'u do'onedi Makromod Yesus. An mori wali'uredi me'e!” Enla an konohi hi ha wo'ira na'akeme man Yesus konohiyedi ai me'eni.
Yesus nalhari kemen Nina man lernohi pakunohi enihe
19 Lere onne Domeku, la na'ikeki lere helem me'e, Yesus Nina man lernohi pakunohi onnenihe minwuku aile nakar ida, la hir konkonso nike na'akeme ono ramka'uk Yahudi enihe. Ende ramlilinnohi Yesus namriri aile hi leken kalarna me'e, la na'aheni, “Yon mamka'uk! Ya ala aki ma namlina namkai ki mi na'ahoru!” 20 Horu ne, An kukul liman kawin noro herne ma namno'no'o hir do'on. Hir do'on rauroinedi Ai onne Makromod, de hi akin nahuwa'an wake'e. 21 Enine Yesus na'aheni wali'ur, “Ya ala aki ma namlina namkai ki mi na'ahoru! Ya'u hopon mi lam hi'i Ainu'u panaeku lolo noho wawan, naise Ainu'u Pape hopon Ya'u mai noho wawan hi'i Ainin panaeku haenhi.” 22 Kame'ede An nou aran laa hi na'aheni, “Kokala Roh Kudus”. 23 Enla An hopon hi na'ahenia, “Lo'o mi mala ampun ri nin dohohala, onne nin panaeku Makromod Lalap naledi ampun rir dohohala haenhi. Lo'o mi ka mala ampun rir dohohala, onne nin panaeku Makromod Lalap ka nala ampun haenhi.”
Yesus nalhari kemen laa Tomas
24 Ler Yesus nalhari kemen onne, Tomas kaale. Tomas eni namwali man lernohi pakunohi ida nano ri idaweli woro'o enihe haenhi, la ri nadedem rapolu ai ‘Tatana Adodo'o’. 25 Ende ai walin enihe ra'ahenia, “Am do'onedi Makromod me'e!” Maa Tomas na'aheni, “Lo'o ka'u do'on liman man hir roroho eni noro herne man kakadi eni, la lo'o ka'u roulle Nina no'o man aile liman noro herne, ya akin ka naili'il makun.” 26 Nakawedi domeku ida wali'ur, man lernohi pakunohi enihe lawuku nakar onne wali'ur, la Tomas aile haenhi. Kade nika na'akeme konsedi me'e, maa ramlilinnohi Yesus namriri aile hi tore la na'aheni, “Ya ala aki ma namlina namkai ki mi na'ahoru.” 27 Enine, Yesus ne'el Tomas na'ahenia, “Tomas, mala o liman ra'an loile lolo eni, po'on Ya'u liman, la hapu dilhe man aile Ya'u herne eniyeni. Yon o akin ka namkene, maa naili'il Maya'u kokkoo!” 28 Tomas na'aheni, “Makrom'u! O eni Ya'u Makromod Lalap!” 29 Yesus na'aheni, “O akin naili'il ono om do'onedi Ya'u me'e. Onne wa'an, maa ri ma akin naili'il Ya'u nolu mene do'on, ai onne akin nahuwa'an wake'e.”
Horok eniyeni nin panaeku ma na'ono
30 Yesus nodi Makromod Lalap Nina ke'eke'el an'anha hi'i tanada namehin nammori man ri kan dodo'onnale makun lolo Nin man lernohi pakunohi enihe kalarna, maa tanada onnenihe kar horok mai eni. 31 Enimaa ri man hi'i horok eniyeni, horok tanada eniyenihe leke mi akim naili'il Yesus, leke mi mauroin nahenia Makromod Lalap kikanedi Ai namwali Rai laa ewi-ewi, leke mi mauroin Ai onne Makromod Lalap Anan haenhi. Enla mi na'akeme ma akin naili'il Ai eni, mim lernala or'ori dardari ma kan horu.
Yesus nalhari kemen laa Nina man lernohi pakunohi ri wo'ikku
1 Nakawedi domeku ida woro'o wali'ur, Yesus nalhari kemen wali'ur laa Nin man lernohi pakunohi enihe lolo oir lap Tiberias nin herraram. Ende wanakunu lere Ai nalhari kemen onne hi'i heheni: 2 Simon Petrus, Tomas man rapolu Didimus (Tatana Adodo'o), Nataniel ma namhara nano leke Kana noho Galilea, Zebedeus ananhe, roro man lernohi pakunohi woro'o namehin, hir lawuku lolo herraram onne. 3 Enla Simon Petrus ne'el man lawuku onnenihe na'ahenia, “Ya'u laa paharne leke sopol diyala.” Enime'ede hi na'akeme ra'aheni, “Am lernohi haenhi.” Kame'ede hi na'akeme ha'a korkore laa paharne ranoin i'in me'e, maa alam kekeme onne rira diyale ka nalala i'in kem mahakue. 4 Noho na'ikeki roropeni, hir po'on Yesus namriri aile herraram, maa ka rahiyennala ma namririri onne Yesus. 5 Enine Yesus wakau hi na'ahenia, “I wal'u mie, lernala i'in me'e, ee kaun?” Hir walhe, “Ai ka malalala i'in kem ida makun, Pape!” 6 Yesus na'aheni, “Sopol minim diyale lolo korkore herne malanne leke mim lernala i'in.” Kame'ede hir sopol diyala lolo korkore herne malanneni. Hir sopol ne, kar hedunale ono naledi i'in nammori me'e. 7 Yesus Nin man lernohi pakunohi man Ai nararamyaka onne ne'el Petrus na'ahenia, “Ai onne, Makromod!” Petrus dernedi ne, an nairedi nin rain ono idedi kan rain. An rain horu mene nehu laa oir raram nanani laa herraram. 8 Enla man lernohi pakunohi namehin enihe wohi korkore lernohi me'e ono kan ko'uwala ro lo'o ko'unne meter rahu ida mehe. Ende hir tode rira diyale man i'in penpenu onne laa herraram me'e. 9 Hir kopur korkore laedi herraram, la po'on i'in ailedi aiware wawan la roti aile haenhi. 10 Yesus na'aheni, “Modi minim i'in mamala onne heruwali mai eni.” 11 Enine Petrus ha'a laa korkore hedu diyale mai herraram. Diyale onne nala i'in lape mamani, na'akeme kem rahu wellima wokelu. Kade diyale nala i'in rahu onne, maa lisar ida kan kaprosu. 12 Yesus ne'el hi na'ahenia, “Mai ik ka'ak here!” Petrus noro walinhe rauroinedi Ai onne Makromod me'e de ramka'uk ra'ukani Ai, “Pape inhoi?” 13 Enime'ede Yesus laa na'uraniyedi hi, nala roti noro i'in onne nalkani hi. 14 Lere Yesus nalhari kemen onne namwali rewkelu nina nano lere Makromod Lalap na'amori Ai wali'ur nano Nin makmaki.
Yesus noro Petrus wakunu
15 Hi ra'ak horu ne, Yesus ne'el Simon Petrus, “Simon, Yohanis anan o, lo'o maramyaka Maya'u narehi hi eniyenihe, ee ka?” Simon Petrus na'aheni, “Makrom'u! Makrom'u nauroinedi me'e ya aramyaka Makrom'u.” Yesus ne'el ai na'ahenia, “Ilitolle Ainu'u pipduman enihe.” 16 Yesus na'ukani Petrus wali'ur, “Simon, Yohanis anan o, namlolo kokkoo o maramyaka Ya'u?” Petrus na'aheni, “Makrom'u! Makrom'u nauroiroin ya aramyaka Makrom'u.” Yesus ne'el ai, “Ilitolle Ainu'u pipdum enihe.” 17 Yesus na'ukani rewkelu nine na'ahenia, “Simon, Yohanis anan o, maramyaka Ya'u, ee ka?” Petrus akin woir wake'e, ono Yesus na'ukani ai rewkelu nina, penia Petrus na'aheni, “Makrom'u nauroinedi ha rahu na'akeme. Makrom'u nauroiroin ya aramyaka Makrom'u.” Yesus na'aheni, “Ilitolle Ainu'u pipdum enihe. 18 Loi honorok wawa'an Ainu'u nou eniyeni: Lere eniyeni o ka ma'ileher makun, de om hi'i inhawa lernohi mehe num honorok panaeku, maa lere ma'ileheredi, om kikan o limmu, la rin wuku o rodi rala'a, kade mamhene.” 19 Yesus Nina wanakunu eniyeni kukunohi Petrus hi'ihehewi an maki, la na'aheni nin makmaki onne na'akulu na'alapa Makromod Lalap. An wakunu horu, na'ahenia, “Petrus, mai lernohi Ya'u!” 20 Petrus po'on laa kili'ur ne, po'onala Yesus Nin man lernohi pakunohi man Ai nararamyaka onneni lernohi haenhi. (Nonolu, lere hir hi'i ya'an yomun Paska onne, ai ma naikoro na'urani Yesus, la Petrus hopon nalpupu Yesus, na'ukani na'ahenia, ‘Inhoi ma na'olu Makrom'u?’) 21 Petrus po'on man lernohi pakunohi onneni ne, ai na'ukani Yesus, “Hi'ihehewi noro ai eniyeni?” 22 Yesus walhe na'ahenia, “Yon mahinorok wallumhe namehin. Lo'o Ya'u hurinohi an mori hehen nanumene Ya'u wali mai noho wawan wali'ur, onne Ainu'u honorok panaeku mehe, onum panaeku ka. Mam lernohi Ya'u!” 23 Onne penia lir anna pe'eredi nahenia man lernohi pakunohi onne kan maki, maa Yesus kan konohi Petrus heheni. Ai na'aheni eni mehe, “Lo'o Ainu'u panaeku o wallum kan maki, maa mori hehen nanumene Ya'u wali mai noho wawan wali'ur, onne onum panaeku ka.” 24 Man lernohi pakunohi onneni mehen do'on ha wo'ira na'akeme eniyeni namwali, la ai penia man horok ha eniyeni na'akeme lolo horok eniyeni, la ik kauroin nahenia ainin wanakunu eni namlolo kokkoo.
Lir man horu
25 Yesus Nin hini'i wenewhe namehin nammori aile makun, de lo'o ik horok na'akeme lolo horok namehin, onno kan nokor lolo noho wawan leke ra'akene horok rahu onneni.